Katastrofy naturalne. Systemy ubezpieczeń klęsk żywiołowych. Dominik Olejarz Łukasz Morawski Maciej Skiba Michał Muzia Wojciech Król Kataklizm Ekstr...
8 downloads
20 Views
3MB Size
Katastrofy naturalne. Systemy ubezpieczeń klęsk żywiołowych. Dominik Olejarz Łukasz Morawski Maciej Skiba Michał Muzia
Wojciech Król
Kataklizm
Ekstremalne zjawisko naturalne, które występuje na dużym obszarze pozostawiając zmieniony obraz powierzchni ziemi, duże straty w gospodarcze ludzkiej oraz przemodelowanie przyrody. Bardzo często zagraża także życiu ludzkiemu.
Przykłady kataklizmów
Powodzie,
Tornada,
Rozległe pożary,
Obfite opady śniegu,
Długookresowe upały lub mrozy,
Katastrofy kosmiczne
Osuwiska terenu,
Trzęsienia ziemi.
Unormowania prawne W polskim prawie istnieje specjalny przepis regulujący pojęcie kataklizmu. Ustawa o klęskach żywiołowych z 18 IV 2002 roku wymienia trzy pojęcia w ramach katastrofy żywiołowej:
Klęska żywiołowa
Katastrofa naturalna
Awaria techniczna
Klęska żywiołowa
Katastrofa naturalna lub techniczna, która zagraża dużej ilości osób, mieniu lub środowisku na wielkim obszarze, a pomoc w ich zwalczaniu musi być dokonana przy współpracy różnych organizacji, instytucji i służb specjalistycznych.
Katastrofa naturalna
Jest to zdarzenie wywołane na dużą skalę siłami natury, takie jak: opady, ruchy sejsmiczne, tornada, pożary, susze itp. Zaliczane także są tutaj choroby zakaźne zwierząt i ludzi.
Awaria techniczna
Jest to gwałtowne, nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego, urządzenia technicznego lub systemu urządzeń technicznych powodujące przerwę w ich używaniu lub utratę ich właściwości.
Na co zwracać uwagę przy ubezpieczeniach?
Wysokość składki
Przedmiot ubezpieczenia
Zakres ochrony
Wariant wyceny
Prawowity właściciel
Ubezpieczenia od klęsk żywiołowych w Polsce
Gdzie można znaleźć ubezpieczenia od klęsk żywiołowych?
W ubezpieczeniach autocasco
W ubezpieczeniach domów i mieszkań
W ubezpieczeniach rolnych
Autocasco
Oferowane w wersji Komfort i Standard
W obu przypadkach formuła „all risks” – wszystkie ryzyka standardowej polisy oraz inne, które nie zostały wyłączone w sposób wyraźny w umowie
Brak wyjątków wymienionych w OWU
Autocasco
Ochroną ubezpieczeniową są objęte szkody polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu, utracie pojazdu lub jego wyposażenia, zaistniałe w okresie ubezpieczenia, wskutek następujących zdarzeń:
huraganu, gradu, uderzenia pioruna, powodzi, osuwania się lub zapadania ziemi, lawiny lub innych sił przyrody.
Wyłączenie z odpowiedzialności szkód powstałych w wyniku trzęsień ziemi
Ubezpieczenia domów i mieszkań Wariant Dom+ (19 wymienionych zdarzeń, w tym niektórych katastrof naturalnych): deszcz nawalny, dym i sadza, grad, huragan, lawina, napór śniegu, osuwanie się ziemi, powódź, pożar, przepięcie, stłuczenie szyb, trzęsienie ziemi, uderzenie pioruna, uderzenie pojazdu mechanicznego, upadek drzew lub masztów, upadek pojazdu powietrznego, wybuch, zalanie, zapadanie się ziemi W wariancie Dom Komfort+ obowiązuje formuła „all risks” Wyjątki w OWU
Ubezpieczenia domów i mieszkań
Wariant Bezpieczny Dom lub Bezpieczny Dom Plus Bezpieczny Dom – w wariancie podstawowym 15 zdarzeń ubezpieczeniowych Bezpieczny Dom Plus – ubezpieczenie „od szkód powstałych w wyniku jakichkolwiek zdarzeń ubezpieczeniowych” (all risks) Wyjątki w OWU
Ubezpieczenia budynków rolnych
Według art. 59 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Rolnik ma obowiązek ubezpieczyć budynek rolniczy od ognia i innych zdarzeń losowych.
Ubezpieczenia budynków rolnych
Polisa gwarantuje pokrycie szkód powstałych budynkach wskutek zdarzeń losowych takich jak: ogień, huragan, powódź, podtopienie, deszcz nawalny, opady śniegu, grad, piorun, eksplozja, obsunięcie się ziemi, tąpnięcie, lawina oraz upadek statku powietrznego. Powyższe zdarzenia losowe są takie same jak te wymienione w art. 67 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Ubezpieczenia zwierząt i upraw
W ramach ubezpieczenia upraw ubezpieczyciel w określonych przypadkach odpowiada m.in. za szkody wywołane powodzią lub huraganem
Ubezpieczenia zwierząt obejmują m.in. szkody powstałe wskutek padnięcia lub uboju z konieczności powstałe w wyniku niektórych katastrof naturalnych
System ubezpieczeń klęsk żywiołowych w Polsce Problematyka, dyskusje, obietnice
W Polsce do tej pory nie powstał powszechny system ubezpieczeń od klęsk żywiołowych.
Po klęskach żywiołowych, które co jakiś czas występują na terenie Polski temat jego utworzenia wciąż powraca. Politycy obiecują stworzenie takiego systemu, jednak obietnice nie przekładają się na działania.
Obecnie jedyną „pomocą” dla poszkodowanych jest wypłacany w takich przypadkach zasiłek celowy.
Zasiłek celowy reguluje ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej
Art. 39.
1. W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy.
Art. 40.
2. Zasiłek celowy może być przyznany także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej. 3. Zasiłek celowy, o którym mowa w ust. 1 i 2, może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.
Aby poszkodowani nie musieli liczyć jedynie na siebie, potrzebne jest stworzenie powszechnego systemu ubezpieczeń od klęsk żywiołowych.
Jednak wprowadzenie takiego systemu jest trudne, ponieważ wymaga uzgodnień na wielu szczeblach zaczynając od specjalistów od klimatu, kończąc na rzeczoznawcach. Trzeba także ustalić czy państwo dopłaca do składek i jeśli tak to jakiej wysokości są składki.
Nie wiadomo także w jakim stopniu mieszkańcy byliby zainteresowani wykupieniem ubezpieczenia jedynie od klęsk żywiołowych.
Systemy ubezpieczeń klęsk żywiołowych na świecie Stany Zjednoczone, Japonia, Francja, Szwajcaria, Wielka Brytania, Nowa Zelandia, Tajwan
Stany Zjednoczone – program ubezpieczeń od powodzi
National Flood Insurance Program
utworzony przez Kongres Stanów Zjednoczonych w 1968 roku
ma na celu zapewnienie alternatywy ubezpieczeniowej w świetle rosnących kosztów napraw budynków i znajdującego się w nich majątku
udział poszczególnych gmin w NFIP jest dobrowolny, ale wiąże się z przyjęciem i egzekwowaniem ordynacji dotyczących obszarów zalewowych i redukcji strat w przypadku przyszłych powodzi
posiadanie ubezpieczenia jest dobrowolne, jednak z pewnymi wyjątkami
1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Liczba polis zawieranych w ramach NFIP w latach 1978-2012
6000000
5000000
4000000
3000000
2000000
1000000
0
Źródło: fema.gov
Japonia – program ubezpieczeń od trzęsień ziemi
Japanese Earthquake Reinsurance
zapewnienie wsparcia ze strony rządu w formie reasekuracji
dobrowolne ubezpieczenie od trzęsienia ziemi jako dodatkowy pakiet ubezpieczenia od pożaru
państwo bierze na siebie większość odpowiedzialności, jeśli pojedyncza katastrofa spowodowała łączną szkodę w wysokości ponad 1 bln jenów
prywatni ubezpieczyciele sprzedają polisy i całość ryzyka cedują na Japan Earthquake Reinsurance Company
Największe wypłaty ze strony reasekuratora w systemie JER Trzęsienie ziemi (region)
Data
Siła
Liczba polis
Wypłacone roszczenia (w mln jenów)
Wybrzeże Honsiu
11 marca 2011
9,0
764,792
1,243,904
Kobe
17 stycznia 1995
7,3
65,427
78,346
Miyagi
7 kwietnia 2011
7,2
30,750
32,185
Fukuoka
20 marca 2005
7,0
22,031
16,943
Hiroshima
24 marca 2001
6,7
24,450
16,940
Źródło: nihonjishin.co.jp
Francja – program ubezpieczeń od katastrof naturalnych
Catastrophes Naturelles
pokrycie szkód wyrządzonych przez wiatr jest obowiązkowe, co musi być zawarte w każdej polisie obejmującej ryzyko pożarowe
wszyscy ubezpieczyciele oferujący ubezpieczenia majątkowe są zobligowani do uwzględnienia ochrony przed specyficznymi klęskami żywiołowymi
ubezpieczający zobowiązany jest zapłacić dodatkowe koszty w wysokości 12% składki ubezpieczeniowej jako zabezpieczenie przeciw katastrofom naturalnym
wypłata z CATNAT następuje dopiero po decyzji państwa potwierdzającej, że dane zjawisko nosi miano katastrofy naturalnej
Dochód ze składek ubezpieczeniowych Caisse Centrale de Réassurance w 2012 roku (w mln euro)
Źródło: ccr.fr
Szwajcaria – program ubezpieczeń od katastrof naturalnych
Cantonal Building Insurers
19 kantonów, instytucja działająca pod prawem kantonalnym i posiadającą monopol w jego obrębie
obowiązkowe ubezpieczenie wszystkich budynków od ognia i niebezpieczeństw związanych z żywiołami
CBI zajmuje się zarówno prewencją, jak i samymi ubezpieczeniami
Swiss Natural Perils Pool
7 kantonów (Geneva, Uri, Schwyz, Ticino, Appenzell Innerrhoden, Valais i Obwalden)
solidarna współpraca prywatnych ubezpieczycieli
Udział CBI i SNPP w szwajcarskim rynku ubezpieczeń od katastrof naturalnych
Źródło: wfcatprogrammes.com
Straty ubezpieczone w CBI w latach 1981-2007 (kwoty realne w mln CHF)
Źródło: wfcatprogrammes.com
Wielka Brytania – program ubezpieczeń od powodzi
opiera się na umowie dżentelmeńskiej z lat 60. XX wieku
celem jest optymalizacja rozproszenia ryzyka na wszystkich właścicieli nieruchomości
ubezpieczenie od powodzi znajduje się w obowiązkowym pakiecie
programem tym zajmuje się Association of British Insurers
Nowa Zelandia – program ubezpieczeń od trzęsień ziemi
obowiązkowe ubezpieczenie od katastrof naturalnych zwane EQCover
część składki przekazywana jest do prowadzonej przez rząd Earthquake Commission
sprzedaż prowadzona przez prywatnych ubezpieczycieli
rząd zobowiązany jest do pokrycia wszelkich strat
Tajwan – program ubezpieczeń od trzęsień ziemi
prowadzony jest wspólnie przez jednostki publiczne i prywatne
prywatni ubezpieczyciele zajmują się sprzedażą polis, a zadania rządu dotyczą reasekuracji
obowiązkowe ubezpieczenia w ramach Taiwan Residential Earthquake Insurance Fund
bezpośrednim bodźcem do utworzenia programu było trzęsienie ziemi z 21 września 1999 roku
Największe katastrofy naturalne na świecie od roku 1980 Straty łączne, straty ubezpieczone, ilość ofiar
QUIZ
Ryzyko wystąpienia jakiej katastrofy naturalnej jest wyłączone z zakresu ubezpieczeń w Polsce?
a) powodzi b) huraganu c) trzęsienia ziemi
Ryzyko wystąpienia jakiej katastrofy naturalnej jest wyłączone z zakresu ubezpieczeń w Polsce?
a) powodzi b) huraganu c) trzęsienia ziemi
W przypadku poniesienia strat w wyniku klęski żywiołowej może zostać przyznany zasiłek celowy z pomocy społecznej. W jakiej wysokości?
a) 6 tysięcy zł b) 8 tysięcy zł c) 10 tysięcy zł
W przypadku poniesienia strat w wyniku klęski żywiołowej może zostać przyznany zasiłek celowy z pomocy społecznej. W jakiej wysokości?
a) 6 tysięcy zł b) 8 tysięcy zł c) 10 tysięcy zł
Jaką część populacji Szwajcarii obejmują obowiązkowe ubezpieczenia od katastrof naturalnych prowadzone przez instytucje państwowe działające pod prawem kantonalnym?
a) około 15% b) około 85% c) około 100%
Jaką część populacji Szwajcarii obejmują obowiązkowe ubezpieczenia od katastrof naturalnych prowadzone przez instytucje państwowe działające pod prawem kantonalnym?
a) około 15% b) około 85% c) około 100%
W którym z wymienionych państw system ubezpieczeń od klęsk żywiołowych jest w pełni obowiązkowy?
a) Japonia b) Stany Zjednoczone c) Francja
W którym z wymienionych państw system ubezpieczeń od klęsk żywiołowych jest w pełni obowiązkowy?
a) Japonia b) Stany Zjednoczone c) Francja
Która katastrofa spowodowała największe straty ubezpieczone w 2012 roku?
a) Huragan Katrina b) Huragan Sandy c) Tajfun Bopha
Która katastrofa spowodowała największe straty ubezpieczone w 2012 roku?
a) Huragan Katrina b) Huragan Sandy c) Tajfun Bopha
