3946).Witkiewicz Magdalena - Pierwsza Na Liscie

Bognie Kozłowskiej – i innym aniołom z niewidzialnymi skrzydłami, którzy ukrywają w sobie ogromną siłę, za wszystko dziękuję.

P ROLOG

Gdyby którąkolwiek z siedzących przy ognisku kobiet zapytać o to, czy ważniejsza jest przyjaźń czy miłość, jeszcze niedawno każda odpowiedziałaby, że miłość. Miłość – a czasem zwykłe zauroczenie, fascynacja – wysuwała się na pierwszy plan. Bywało nawet, że kosztem wielkiej przyjaźni. Ostatnie wydarzenia jednak pokazały, że żaden mężczyzna nie jest wart stracenia dwudziestu lat. A czasem potrzeba dwudziestu lat, by odzyskać to, co najważniejsze. – To która pierwsza? – Wysoka kobieta okryła się rozpiętym śpiworem i zaciągnęła cienkim papierosem. Sięgnęła po butelkę z winem. – Nie pal! – odpowiedziały chórem pozostałe. Najmłodsza trzymała różową teczkę. Wystawały z niej niedbale włożone papierzyska, jakby ktoś je tam pośpiesznie upychał. Widać, że były wiele razy czytane. Dziewczyna tuliła je niczym największy skarb. Obok niej, przy ognisku, siedziały trzy kobiety. Jedna pod kocem, z podkulonymi nogami, dwie przykryte wspólnym śpiworem, patrzące na siebie z niedowierzaniem. Jak dawne znajome, które się długo nie widziały i nagle odnalazły się przypadkowo w tłumie ludzi. Może tak właśnie było? – To już ostatni papieros – powiedziała blondynka, uśmiechając się nieśmiało. – Ten rozdział trzeba zamknąć. – Znowu zaciągnęła się głęboko i mocniej wtuliła w śpiwór. – Zapomniałam, że sierpniowe wieczory są takie chłodne, chyba ze sto lat nie byłam pod namiotem. – No, może nie sto. – Siedząca obok kobieta się roześmiała. – Na pewno dwadzieścia parę. – Blondynka się zamyśliła. – Może i tak… Wtedy księżyc świecił tak samo, pamiętasz? – P iotr grał na gitarze… – Ina! – odezwał się znowu chórek koleżanek. – Okej. P o kolei. To która pierwsza? – ponowiła pytanie Ina. – Ty. – Dlaczego ja? – obruszyła się, gasząc papierosa. – Dlaczego? Bo byłaś pierwsza na liście.

CZĘŚĆ P IERWSZA

ROZDZIAŁ P IERWSZY

Problemy twoje, moje, nasze boje, polityka A przecież każdy włos jak nasze lata policzony. Kto jest bez winy niechaj pierwszy rzuci kamień, niech rzuci. Daleko raj, gdy na człowieka się zamykam. – Stanisław Soy ka, Tolerancja

INA Najbardziej chciałabym zacząć od tej Brdy dwadzieścia lat temu. Nie wiem, Karola, co ci też z tą Brdą przyszło do głowy, żeby tu teraz przyjechać. Jakby nie można było normalnie, po ludzku, przy kawie albo w jakiejś fajnej knajpie. Chociaż wtedy byłoby ryzyko, że uciekniemy, zanim wszystko sobie wyjaśnimy. A stąd raczej ciężko uciec – kajakiem, po ciemku. Chyba to niemożliwe. Możemy co najwyżej się pozabijać. Nawet dzisiaj ciężko mi to wszystko rozgrzebywać. Za dużo się wydarzyło. Ale teraz to, co kiedyś uważałam za najważniejsze w życiu, nagle straciło na znaczeniu. Dopiero Karola mi uświadomiła, co jest dla mnie tak naprawdę ważne. A raczej kto jest dla mnie ważny. Ale zacznijmy od początku, a właściwie od końca. P amiętam dokładnie dzień, w którym Karolina zapukała do moich drzwi. Może raczej powinnam powiedzieć, że waliła do moich drzwi. P ewnie gdyby dzwoniła przez domofon, nie otworzyłabym. P racowałam. Mam taki zwyczaj, że gdy pracuję, to całkowicie się wyłączam. Wyciszam telefon, nie przyjmuję gości. Kiedyś przyjaciel obraził się na mnie śmiertelnie, bo go nie wpuściłam, a chciał tylko wpaść na kawę. Akurat coś pisałam. P ewnie jak zwykle na ostatnią chwilę. Artykuł pod presją szefa, który wisiał po drugiej stronie słuchawki i popędzał, bo zaraz, już,

natychmiast kolejny numer gazety szedł do druku. Nie otworzyłam mu drzwi, a on więcej nie zadzwonił. Ale wtedy byłam już całkiem dużą dziewczynką i wiedziałam, że ludzie po prostu przychodzą i odchodzą. I to zwykle ci, na których nam najbardziej zależy. Czasem niektórzy z nich powracają, ale w najmniej oczekiwanych momentach. P owiedziałabym nawet, że przychodzą niczym bardzo niechciany gość. Tak jak wtedy Karolina. Siedziałam w szlafroku, paliłam jednego papierosa za drugim i kończyłam artykuł. Dokładnie pamiętam ten gorący temat o pewnej posłance bardzo praworządnej partii, która w życiu prywatnym zachowywała się zupełnie niepraworządnie… Mniejsza o to. Musiałam skończyć tekst na wczoraj. P isałam ostatnie akapity, gdy usłyszałam to natrętne walenie w drzwi. Już nie pukanie – ktoś rytmicznie w nie uderzał pięścią. Wstałam tylko dlatego, że ten hałas niemiłosiernie mi przeszkadzał! Zwykle pracowałam w niczym niezmąconej ciszy. W torebce nosiłam stopery do uszu, by móc pracować w każdych okolicznościach, ale w domu miałam najlepsze warunki do pisania. Naczelny o tym wiedział. Mogłam się nie pojawiać w redakcji przez cały tydzień. Zaglądałam tylko na kolegium, ale jeśli się nie pojawiałam, to też nic się nie działo. Wypracowałam to sobie ciężką, mozolną pracą. Może do celu doszłam trochę po trupach, ale w tej pracy nie można być miękkim. P racuję głównie dla dwóch gazet. Jedna to tygodnik z górnej półki, piszę tam, by zaspokoić swoje ambicje. Druga to zupełne przeciwieństwo – szmatławiec szukający taniej sensacji, prowokujący ludzi, by robili świństwa. A potem opisujący te świństwa ze szczegółami. Każdy z nas ma w swoim życiu takie chwile, których się wstydzi, w których nie chciałby mieć żadnych świadków, a tym bardziej nie chciałby znaleźć się na okładkach setek tysięcy gazet w całym kraju. Moim zadaniem było właśnie tropienie takich chwil. W życiu polityków, celebrytów, znanych osobistości. Byłam w tym świetna. Mówię „ byłam”, bo właśnie wczoraj zakończyłam ten etap mojego życia… Długo się do tego zbierałam, ale najpierw musiałam pozamykać pewne sprawy. Teraz szukam. Szukam czegoś nowego. A może wystarczy mi to, co mam? Może teraz powinnam się skupić na czymś innym? Ale wróćmy do tamtego dnia – ktoś walił w drzwi. Wkurzona wstałam i poszłam zobaczyć, kto burzy mój spokój. Spokój w oparach dymu i przy szczelnie zasłoniętych roletach. W drzwiach stała dziewczyna. Młoda, ładna, jakby trochę przestraszona. Kapało jej z włosów, wyglądała, jakby ktoś chwilę wcześniej oblał ją wiadrem wody. Nawet nie zauważyłam, że rzęsisty deszcz bębnił w dachowe okno.

Mimo dość wczesnego popołudnia na zewnątrz było szaro i ponuro. Dziewczyna też wydawała mi się szara i ponura. I na dodatek zmoknięta. Miałam wrażenie, że już ją kiedyś widziałam. Czyżby kochanka jakiegoś polityka, któremu obrobiłam dupę na łamach naszej gazety? A może jego córka? Ale skąd miałaby mój adres? Dla mnie zdobycie adresu jakiegokolwiek prominenta czy gwiazdy filmowej nie stanowiło problemu, ale dla zwykłej dziewczyny? I to takiej młodej? – Dzień dobry. P ani Karolina Rybińska? – usłyszałam. – Słucham? – Tak naprawdę nie słuchałam, tylko myślałam o mojej przerwanej pracy. Miałam ochotę zamknąć przed nią drzwi. – Ale to pani, tak? – Dziewczyna odgarnęła dłonią spadający na czoło długi mokry kasztanowy kosmyk włosów. Ten ruch skądś znałam, pamiętałam jakby przez mgłę. – No ja, ale o co chodzi? – zapytałam chyba z grzeczności, chociaż tak naprawdę grzeczna nigdy nie byłam. Może to pozostałości po wychowaniu przez matkę, a w zasadzie przez babcię, która była dla mnie najważniejsza w życiu. No cóż, babcia odeszła kilkanaście lat temu, matka też zniknęła z mojego życia. Jak każdy, którego pokochałam. Boże, tyle rzeczy muszę wam opowiedzieć. Inaczej nie zrozumiecie. Nie potrzebowałam niczego ani nikogo. Wtedy miałam ochotę siedzieć w swoim domu sama. I miałam ochotę w spokoju popracować. Nie chciałam rozmawiać z jakąś wystraszoną mokrą dziewczyną, której udało się pokonać drzwi wejściowe, domofon i ciecia przechadzającego się wzdłuż bloku. Chociaż jak znam życie, siedział w tej swojej kanciapie zapatrzony w telewizor. Muszę coś z tym zrobić. – Ja przyjechałam… przyjechałam z Gdańska – dukała. Widać było, że chciała wejść do mieszkania. Tak bardzo chciała wejść do środka, jak bardzo ja nie chciałam jej tam wpuścić. Resztkami dobrego wychowania powstrzymywałam się, by nie zamknąć jej drzwi przed nosem. Nie miałam zamiaru pomagać jej wydusić to, co najwyraźniej ona miała zamiar powiedzieć. Byłam już bardzo poirytowana tą dziwną wizytą. – Bo… pani była pierwsza na liście – wyszeptała dziewczyna, trzymając w rękach różową teczkę pełną papierów. Zrobiło mi się zimno. P oczułam pewien niepokój. Jedyną listą, która mi przyszła wtedy do głowy, była lista Wildsteina sprzed kilku lat. Jakkolwiek był to rewelacyjny kąsek dziennikarski, to przecież mimo czterdziestki na karku byłam zbyt młoda, by na niej być. Tym bardziej na pierwszej pozycji. P oza tym już chyba wszyscy zostali rozliczeni. – Okej. P rzyjęłam do wiadomości. To wszystko? – zapytałam, jak najszybciej chcąc się pozbyć wariatki, która przyszła do mnie z epokowym odkryciem, że byłam pierwsza na jakiejś cholernej liście. Na liście do

odstrzału? Tym bardziej tego nie chciałam wiedzieć, bo naraziłam się niejednej osobie w swoim życiu. Chociażby tej niepraworządnej posłance, o której właśnie miałam pisać. Wolałam już zginąć nagle, niespodziewanie, bo przecież i tak w zasadzie nie miałam się z kim żegnać. W końcu byłam sama. Mieszkałam sama, sama biegałam co rano, nawet sama chodziłam do restauracji. Seks uprawiałam czasem z kimś. A czasem… sama. Byłam zupełnie samowystarczalna. I chciałam, by tak pozostało zawsze. – Mogę wejść? – spytała. Wydawało mi się to trochę bezczelne, bo chyba nie dałam jej do zrozumienia, że jest mile widziana. – Nie mam teraz czasu – powiedziałam. P o prostu. Oczywiście normalny człowiek dodałby jakieś „ przepraszam”, ale wtedy w tym zwariowanym świecie daleko mi było do normalności. Zatem, krótko mówiąc, wygnałam dziewczynę z domu. Wyrzuciłam ją na tę cholerną ulewę. Zamknęłam za sobą drzwi i poszłam obsmarowywać dupę posłance. W dosłownym tego słowa znaczeniu, bo właśnie tę dupę moczyła w basenie z posłem z przeciwległej partii. Następnego dnia miało się o tym dowiedzieć jakieś siedemset tysięcy czytelników. Tylko dzięki mnie. Nawet byłam z tego dumna.

KAROLA Obserwowałam ją już wcześniej. Dużo wcześniej. Najpierw przyjechałam na jeden dzień. Zabrałam się z Filipem, który miał w Warszawie coś do załatwienia. Wieczorem musiałam wracać. P o tygodniu znowu siedziałam pod jej domem. Tydzień później również. Zawsze, gdy Filip jechał do Warszawy, jechałam razem z nim. Obserwowałam i wieczorem grzecznie wracałam do Gdańska. Tym razem zamierzałam zostać w Warszawie dłużej, by wreszcie wszystko wyjaśnić. Ciekawa byłam, dlaczego właśnie ona była pierwsza na liście. Co takiego zrobiła, że się tam znalazła. Myślałam, że jest fantastyczną osobą, miłą, dobrą i przyjmie mnie z otwartymi rękami, niczym własną córkę. P odczas tych jednodniowych warszawskich wycieczek zaczynałam poznawać jej zwyczaje. P rawie nie wychodziła z domu. Nawet zakupy zamawiała z dostawą ze sklepu. Młody facet wnosił jej jogurty, owoce i proszki do prania w wielkich papierowych torbach. Czasem wybiegała, stukając obcasami. Niejednokrotnie nasz wzrok się skrzyżował. Ja patrzyłam na nią z zainteresowaniem, ona z zupełną obojętnością. Zawsze

elegancka, jak z katalogu – nie spodziewałam się, że ktoś naprawdę może mieć szpilki od Louboutina. Czasem wychodziła wyrzucić śmieci, ale nawet wtedy pełna była niedbałej elegancji w dzianinowych ciuchach od znanych projektantów mody. Widać to był jej codzienny strój domowy. Też miałam taką dzianinową sukienkę, ale wkładałam ją na imprezy… P o tych kilku dniach obserwacji znałam plan dnia poszczególnych mieszkańców. Wiedziałam, że ktoś z jej klatki wychodzi regularnie z psem na spacery. Nie wiedziałam, o której godzinie rano, bo zwykle nie przychodziłam tam przed dziesiątą, ale facet wychodził z przepięknym labradorem na pewno o szesnastej, a potem tuż po dwudziestej. Właśnie wtedy udało mi się pokonać drzwi do klatki. P amiętam, że pogoda była okropna, lało jak z cebra i co chwilę grzmiało. Miałam wrażenie, że wszystko mam mokre. Chyba gdyby nie ta pogoda, nie odważyłabym się na ten krok. Wolałabym poczekać, może jakoś poznać ją przez przypadek. Może mimochodem się zaprzyjaźnić. Ale w tamtym momencie po prostu miałam nadzieję, że będę mogła wejść do ciepłego domu, pożyczy mi jakieś ciuchy, da herbatę i w spokoju pogadamy. Byłam zmarznięta i na dodatek zadzwoniłam do Filipa, że zostaję w Warszawie na noc. Oczywiście pytał gdzie, z kim i jak… P róbował mi to wyperswadować, choć wiedział, że jestem bardzo uparta. Nie chciał mnie zostawiać samej, ale powiedziałam, zgodnie z prawdą, że na pewno uda mi się pogadać z kimś bardzo ważnym dla mojej mamy, dlatego nie mogę wracać. Więc zostawił mnie mimo tej pogody. P oprzednim razem, gdy sterczałam pod jej blokiem, był upał. Teraz było zdecydowanie mniej przyjemnie. Gdy zobaczyłam tego faceta wychodzącego z psem, po prostu weszłam do środka. – Dobrze, że pan mnie wpuścił, bo myślałam już, że będę tu pół nocy stać. Ciotka ma domofon popsuty – powiedziałam, szczękając zębami. – Ciotka? – Karolina Rybińska – mruknęłam. – A, Ina. Ona często odwiesza słuchawkę. Albo jakieś kable przecina. Wszystko jej przeszkadza, człowiek nawet muzyki nie może posłuchać. Sąsiadami jesteśmy. Ja pod siódemką, a ona pod ósemką. P ewnie coś pisze i nie otwiera. P roszę, wejdź. Bo czekając, aż ci otworzy, naprawdę możesz stać tutaj całą noc. P oszło mi łatwiej, niż się spodziewałam. Myślałam, że na ślepo będę pukać we wszystkie drzwi po kolei, udając roznosiciela czegokolwiek. Choćby dobrej nowiny, której niestety nie miałam. Na szczęście nie musiałam. Stałam pod numerem ósmym i waliłam w drzwi. Oczywiście najpierw zapukałam. Nikt nie otworzył. Byłam pewna, że jest w domu, bo dwie godziny wcześniej tam wchodziła, a na pewno nie przeoczyłabym jej

wyjścia. Nie spuszczałam wzroku z drzwi do klatki. Już zaczęłam się bać, że coś się stało, gdy nagle drzwi się otworzyły. Z bliska Ina wydawała się jeszcze wyższa. Stała nieuczesana, bez makijażu, tym razem nie w dzianinowych ciuchach, a w puszystym frotowym szlafroku. Wyglądała zupełnie inaczej niż ta osoba, która przed kilkoma godzinami wbiegała do klatki, stukając wysokimi obcasami eleganckich szpilek. Gdy otworzyła drzwi, z mieszkania doleciał zapach – a właściwie smród – dymu papierosowego. Oczywiście najpierw upewniłam się, czy to ona, bo przecież mogłam latać za kimś innym. Ale to była ona. Kobieta najważniejsza dla mojej matki. I ta najważniejsza kobieta, zaraz po tym, gdy zaczęłam jej o wszystkim mówić, po prostu zamknęła drzwi i zostawiła mnie na klatce. Mokrą, zziębniętą i bardzo rozczarowaną. Byłam wtedy przekonana, że to jakaś pomyłka. Że to na pewno jakaś inna Karolina Rybińska była na tej liście, a nie ta kobieta, która mnie wysłała na deszcz. Zadzwoniłam do Filipa. Może jakimś cudem jeszcze nie wyjechał? – Cześć, Filip. – Starałam się, by nie usłyszał w moim głosie rozczarowania. – Gdzie jesteś? – A stało się coś? – Jednak wyczuł, że coś nie gra. – Nie, nie. – Roześmiałam się. Jak to łatwo grać zadowolenie. Może jeśli będę grać jeszcze bardziej przekonująco, to sama w ten dobry nastrój uwierzę? – Chciałam tylko wiedzieć, gdzie jesteś. No wiesz, martwię się o ciebie. – Nie wiem, gdzieś przed Nidzicą. A co, wracać po ciebie? – zapytał. Zabrzmiało to nawet dość poważnie. Ile bym dała za to, by po mnie wrócił. Może gdyby był gdzieś bliżej, na przykład w Ciechanowie, poprosiłabym, by zawrócił. Ale w tej sytuacji? P rzecież Nidzica to blisko połowa drogi do Gdańska. – Nie, no co ty. – Granie osoby zadowolonej z życia szło mi coraz lepiej. – Myślałam, że jesteś gdzieś bliżej, bo chyba zostawiłam w samochodzie jedną reklamówkę. Wiesz, szczoteczki do zębów nie mam – paplałam beztrosko. – Teraz to trochę daleko. Gdybyś powiedziała, że musisz się ze mną natychmiast zobaczyć, to bym zawrócił. Ale dla szczoteczki? Nie warto! Miałam ochotę mu powiedzieć, że wcale nie chodzi o szczoteczkę. Ta była przecież, jak zawsze, w mojej kosmetyczce w plecaku. Tu chodziło o mnie. Wstałam ze schodów i wyszłam z klatki. Miałam zamiar dotrzeć na dworzec i stamtąd pojechać do domu pociągiem. Jeszcze autobus wchodził w grę, ale bilety można było kupić tylko przez Internet. Najchętniej

usiadłabym na murku i się poryczała. Mama bardzo się pomyliła z tą pierwszą na liście. Bardzo. P odobnie jak z innymi pozycjami. Gdy przeszłam przez małą uliczkę, ostatni raz spojrzałam w jej okno. Stała w nim, machała do mnie ręką i coś krzyczała. P odeszłam bliżej. – Hej! No dobra! Wejdź! – usłyszałam. Oczywiście godność kazała mi odwrócić się na pięcie i iść dalej. Jednak miałam coś do zrobienia. Czasami trzeba schować dumę do kieszeni i się uśmiechać, by załatwić to, co jest do załatwienia. Nauczyłam się tego podczas choroby mamy. Zatem schowałam tę dumę i wróciłam. Znowu stałam przed tymi samymi drzwiami, ale tym razem zostałam zaproszona do środka. Nigdy wcześniej nie widziałam takiego mieszkania. Takiego… pustego. Mało zamieszkanego, jeżeli wiecie, o co mi chodzi. Myślałam, że takie mieszkania są tylko w katalogach z wystrojem wnętrz albo w serialach, w których zapłakane panny mają lepszy makijaż niż kiedykolwiek widziałam w rzeczywistości. – Mieszkasz tu od niedawna? – zapytałam, by zagaić rozmowę. Stałam w progu, na małym dywaniku w kolorze, który jeszcze przed chwilą był biały, a teraz miał brudne ślady po moich mokrych butach. Bałam się ruszyć dalej. Tym bardziej, że dalej też było biało. Biało, szklisto i metalowo. Czyli w stylu, który zupełnie mi się nie podobał. Rozwiązałam buty i zostawiłam je na wycieraczce. Ina przypatrywała mi się z przekąsem. – Wiesz co… – spojrzała na mnie zdegustowana – może ci dam coś na przebranie. Łazienka jest tutaj, weź prysznic, jeśli chcesz. Zaraz ci coś przyniosę. P okiwałam głową. P oszła do pokoju, a ja, w samych skarpetkach, ośmieliłam się wejść dalej na nieskazitelnie czystą podłogę. W naszym domu chyba nigdy nie było tak czysto. No, może gdy mama lepiej się czuła… Majka była mała i wszędzie walały się zabawki. Jesienią mama robiła przetwory, więc w korytarzu, w kuchni i nawet w pokoju stały puste słoiki, które wkrótce miały się zapełnić to ogórkami, to jabłkami, to gruszkami w occie i tysiącem różnych powideł. A jak nie słoiki, to wiadra z owocami i warzywami. Najpierw przybywały ogórki, które dostawaliśmy od sąsiadki z drugiego piętra, albo jabłka, które rosły pod naszą kamienicą. Gdy mama była mała, przy kamienicy uprawiano ogródek. Rosły pietruszka i marchewka, było kilka drzew owocowych. My też kiedyś sadziliśmy, ale potem były inne rzeczy na głowie. Jednak mama, gdy tylko lepiej się czuła, szukała w Internecie coraz to nowych przepisów na przetwory. Lubiła nowinki. Zawsze eksperymentowała. Chyba nie potrafiła powtórzyć

przepisu z ubiegłego roku. P otem ozdabiała słoiki naklejkami z oryginalnymi, wymyślonymi nazwami, nakładała na zakrętki szydełkowe serwetki i rozdawała w prezencie wszystkim swoim przyjaciołom. Na półkach u znajomych stały „ ogórki ostre niczym horda krwiożerczych szwoleżerów” i inne „ życiowe dżemy – słodkie z odrobiną goryczy”. W naszym domu nawet pachniało inaczej niż wszędzie. Nie wiem, co to był za zapach, czy płynu do płukania, czy gotowanego obiadu. Nie wiem. Ale gdyby ktoś zawiązał mi oczy i zaprowadził tam, od razu wiedziałabym, że to mój dom. U Iny tego nie było. Mieszkanie sprawiało wrażenie niezamieszkanego. Jedynym zapachem, jaki poczułam, była woń dymu. Waniliowe cygaretki. Wiem, bo kiedyś, gdy się dowiedziałam o chorobie mamy, wypaliłam całą paczkę. Chyba na znak jakiegoś buntu, bo tak naprawdę nawet nie umiem się zaciągać. Oczywiście pół nocy rzygałam. Teraz też zrobiło mi się niedobrze. – Sorry, zaraz wywietrzę. Tak mam, gdy pracuję. – Wskazała ręką biały narożnik i papiery rozłożone niedbale na małym szklanym stoliku. Na szczycie papierzysk leżał mały Mac. Notebook Apple’ a był moim marzeniem. Nierealnym marzeniem. – Spadnie ci zaraz. – Kiwnęłam głową w stronę komputera. P odeszła do niego i przesunęła go bliżej środka stołu. P otem znikła w innym pokoju. P o chwili wróciła z ręcznikiem i jakimiś ubraniami. – P owinno być na ciebie dobre. – Wręczyła mi kolorowe legginsy i bluzę. – Majtki są nowe, jeszcze z metką. P roszę. Skarpetki też. Wzięłam od niej ubrania. – Dzięki – mruknęłam. P o tym, jak mnie potraktowała, najchętniej zostałabym w swoich starych ciuchach. Tylko że wtedy zapalenie płuc byłoby murowane. Tak jak przemoczenie białej kanapy w salonie. P ewnie dała mi ciuchy, bym nie zniszczyła kanapy. – Muszę coś szybko skończyć. Daj mi dwie godziny, wykąp się, tam masz lodówkę. Nie wiem sama, co tam mam, możemy potem coś zamówić. – P opatrzyła na mnie. – Ja siadam do roboty. Już i tak za dużo czasu zmarnowałam. P oczułam się jeszcze gorzej. Byłam jej zmarnowanym czasem. Naprawdę wydawało mi się, że ta misja była zupełnie bezcelowa. Zobaczyłam na tej kartce jej nazwisko, zdobyłam adres i pomyślałam, że mnie przyjmie z otwartymi ramionami i pogłaszcze po głowie. Moja mama musiała się chyba pomylić. P ierwsza na liście. To z pewnością był jakiś błąd.

INA Zamknęłam drzwi za dziewczyną. W pewnym momencie myślałam, że ma zamiar mi na to nie pozwolić, wstawiając stopę między drzwi, ale jakby się rozmyśliła. Usłyszałam jeszcze, że młoda z kimś rozmawia przez telefon, ale docierały do mnie tylko strzępki zdań. Wróciłam na sofę, by dalej pisać. Nie potrzebowałam biurka. Najlepiej mi się pisało, półleżąc na miękkiej kanapie. Nogi miałam podkurczone, na nich laptop, a wokół porozrzucane materiały, zdjęcia, gazety i kubki z niedopitą kawą. Tak, wiem, to niezdrowe dla kręgosłupa, oczu, żył i innych organów, ale dzięki jodze i bieganiu jakoś udawało mi się zachować pełną sprawność. Rozsiadłam się gotowa do pracy, ale jednak nie mogłam się skupić. Czas uciekał, a ja myślałam o dziewczynie. P ierwsza na liście? O co, do cholery, chodzi? Nie mogłam tego tak zostawić. Instynkt dziennikarski podpowiadał mi, że dziewczyna trafiła do mnie nieprzypadkowo. Wstałam i podeszłam do okna. Lało w dalszym ciągu, a ona zmoknięta właśnie przechodziła przez ulicę. Otworzyłam okno. – Hej! – krzyknęłam. – No dobra! Wejdź! P rzystanęła na chwilę, jakby się zastanawiała, czy skorzystać z mojego zaproszenia, ale w końcu cofnęła się i pobiegła w stronę drzwi wejściowych do klatki. Nie zawołałam jej z powodu wyrzutów sumienia, że wyrzuciłam ją na deszcz. To nie była litość. P o prostu zaintrygowała mnie. Zawsze wyczuwałam, czy warto się czymś zainteresować, czy gdzieś kryje się dobry temat. Tym razem również poczułam, że „ pierwsza na liście” oznacza coś więcej. Że nie jest to tylko głupia zagrywka zmokniętej nastolatki, ale coś, co dotyczy mnie bezpośrednio. Nie pomyliłam się… Dziewczyna stała na mojej wycieraczce jak zmokła kura. Nie miałam żadnego doświadczenia z nastolatkami, a tym bardziej nigdy nie zapraszałam takich do domu i nie musiałam się nimi opiekować. To mieszkanie było moim azylem. Nawet rodzice do mnie nie przyjeżdżali… No, może tata był raz. Czasami pojawiał się jakiś mężczyzna, ale gdy tylko zaczynał się zastanawiać, na której półce ulokować swoją szczoteczkę do zębów i w której szufladzie trzymać swoje skarpetki, uznawałam, że nadchodzi czas zakończenia znajomości. Nie chciałam się z nikim wiązać na poważnie. Jak już wspominałam – wszyscy, których kochałam, szybko odchodzili, a ja nie chciałam znowu przeżywać tego samego bólu. Dziewczyna stała i się krzywiła. Widać było, że dym jej przeszkadza.

Zawsze paliłam, gdy pracowałam. Oczywiście kłóciło się to z bieganiem i jogą, ale co tam. Lubiłam palić i dlatego to robiłam. Tak, miałam bardzo hedonistyczne podejście do życia i byłam egoistką. Uważałam, że życie już mnie tak mocno skopało, że teraz należą mi się od niego same przyjemności. Chciałam być i byłam samolubna. P rzez lata dość już naginałam się do innych ludzi, teraz wszyscy powinni dopasować się do mnie. Dlatego wpuszczenie do domu jakiejś obcej dziewczyny, podczas gdy miałam w cholerę roboty, było zupełnie nie w moim stylu. Ale bardzo mnie zastanawiało, czego może ode mnie chcieć. Ciekawość walczyła z poczuciem obowiązku – musiałam skończyć artykuł, tymczasem ona stała w korytarzu, a mokra kałuża na podłodze robiła się coraz większa. Nie chciałam, by pomoczyła moją ukochaną sofę i zabłociła dywan, więc przyniosłam jej swój dres i kazałam iść do łazienki. Sobie zaś nalałam wina, zapaliłam kolejnego papierosa i usiadłam do komputera. P osłanka szczerzyła się do mnie z monitora. Nie myślałam wtedy o tym, że mój tekst może komuś zrujnować karierę albo nawet życie. Liczyło się moje zadowolenie. Im bardziej byłam złośliwa, im więcej brudów zdemaskowałam, tym byłam szczęśliwsza. Dlaczego komuś miało ujść wszystko na sucho, skoro ja ciągle dostawałam od życia kopniaki? Teraz ja chciałam dyktować warunki i sprawować kontrolę nad istnieniem nie tylko swoim, ale też innych. To ja decydowałam, co jest dla mnie dobre. Do wszystkiego doszłam zupełnie sama, ciężką pracą. Byłam panią swego losu i uważałam, że ode mnie zależy dosłownie wszystko. Gdy Karola przyszła do pokoju, ubrana w moje domowe ciuchy, prawie jej nie zauważyłam. Wskazałam lodówkę, a sama dalej rujnowałam życie matce, żonie i – o czym świat miał się nazajutrz dowiedzieć – kochance.

KAROLA Nawet posmarowałam się jej balsamem. Nie mogłam się powstrzymać. W jej łazience czułam się jak w czasie dni otwartych Sephory – pełen luksus, bogactwo zapachów i same pokusy. Ina nie używała normalnego mydła z Biedronki. Ona miała jakieś cudo w eleganckiej butelce. P achniało też niebiańsko i pewnie było nieziemsko drogie. P otrzebna mi była ta kąpiel. Leżąc w gorącej wodzie, zastanawiałam się, dlaczego moja mama myślała, że właśnie ta kobieta może w jakikolwiek

sposób pomóc mi po jej śmierci. Może chodziło o jej pieniądze? Bo tych Ina najwyraźniej miała sporo. Ale to raczej niepodobne do mamy. Byłam tak zmarznięta, że co chwilę musiałam dolewać sobie ciepłej wody i nie chciałam wyjść z wanny. W łazience Iny wszystko było beżowo-brązowe, jakby inne kolory na świecie nie istniały. Wszystkie ręczniki były identyczne, kremowe. U nas w domu każdy był inny. Majki – mały, bardzo kolorowy z uśmiechniętym kotem, mój – z obozu żeglarskiego z logo sponsora, mamy – zwykły, bawełniany, pamiętający dużo lepsze czasy. Każdy innej długości, grubości, innego koloru. Kafelki też sprawiały wrażenie przypadkowych: terakota i glazura z zupełnie innej bajki. Jakby nikt nie pomyślał, jak to będzie wyglądać razem. Bo i pewnie tak było. Nasza łazienka była remontowana jeszcze za czasów, gdy moja mama była nastolatką i mieszkała tam razem z dziadkami. P o tylu latach przydałoby się ją odświeżyć. Lubiłam sobie wyobrażać nasze mieszkanie po remoncie. Czasem rysowałam moje nierealne marzenia: piękne tapety w przedpokoju, elegancką kuchnię, łazienkę przemyślaną w najmniejszych drobiazgach. Widziałam, jak mama przeglądała czasem te projekty. Uśmiechała się wtedy do siebie. P otem nawet przynosiłam jej te rysunki do szpitala. Mówiłam, że gdy wygram w totka, to tak zrobię. Że gdy wyjdzie ze szpitala, to wróci do zupełnie nowego, odmienionego domu. To, żebym zdawała na architekturę, było jej pomysłem. Ale jakże trafionym! Nawet załatwiła mi lekcje rysunku u jakiejś swojej koleżanki z ASP. Uwielbiałam te zajęcia. Najczęściej pracowałam nad portretami Majki. Lubiłam siedzieć przy jej łóżku, gdy spała, i wtedy ją szkicować. Chyba żadne dziecko nie ma tylu śpiących portretów! Gdy już wyszłam z łazienki, Ina nadal coś pisała, uśmiechając się do siebie i mocno stukając w klawiaturę. Boże, gdybym ja miała Apple’ a, chybabym z namaszczeniem go głaskała, a nie waliła niczym młotkiem w gwóźdź. Usiadłam na brzegu sofy. Dopiero teraz, gdy było mi ciepło, rozejrzałam się wokół. Ina mruknęła coś, wskazując lodówkę. Otworzyłam ją. Same chude twarogi i warzywa. Tak zwane zdrowe żarcie. Może gdybyśmy my dbali o zdrowe jedzenie, mama nie zachorowałaby. Ciągle zadaję sobie pytanie: „ co by było gdyby? ”, ale wiem, że nigdy nie dostanę na nie odpowiedzi. Wyjęłam miskę z szafki. Jedyną zjadliwą rzeczą w tym domu był chudy twaróg. Ona chyba wcale tutaj nie jadła. Rozejrzałam się po kuchni – na płycie grzewczej była jeszcze folia zabezpieczająca. – Boże, czy ty w ogóle tutaj gotujesz? – wyrwało mi się. – Rzadko – odpowiedziała Ina, gryząc ołówek. – Jadam na mieście – dodała i wróciła do pisania.

Rozłożyłam twaróg ze szczypiorkiem i jogurtem na dwa talerze. No cóż, inaczej sobie wyobrażałam spotkanie z najważniejszą osobą w życiu mojej mamy. Niestety nie wszystko wygląda tak, jak sobie tego życzymy. Najczęściej wygląda zupełnie inaczej. Na stoliku obok sofy były rozłożone papiery, leżały dyktafon i telefon komórkowy. Nie było miejsca, by postawić talerz, więc usiadłam i położyłam go na kolanach. Oczywiście bałam się, że wybrudzę tę doskonałą biel. Ten idealny minimalizm, jaki panował w całym mieszkaniu. Kompletny brak ozdób, bibelotów, życia. Jedynym ozdobnym akcentem były powieszone na ścianie nad wielkim telewizorem przestrzenne litery, tworzące napis: „ Because you are the most important person in your life”. – Skończyłam – powiedziała nagle Ina. – Wysłałam naczelnemu. Jeszcze przez chwilę będę musiała sprawdzać maila, czy są jakieś poprawki. Czy możesz mi wreszcie powiedzieć, o co chodzi z tą całą listą? – P oszła do kuchni, wzięła talerz i widelec. – Sorry, ale nie mam chleba. Odzwyczaiłam się. – Wzruszyła ramionami. – No to jak? O co chodzi z tą pierwszą na liście?

ROZDZIAŁ DRUGI

Gdy nagle zgubisz się, sama, gdzieś w środku nocy – spójrz, tam spod najwyższych drzew prowadzić Cię będą moje oczy. A gdy w deszczowy dzień będzie niełatwo Ci żyć mój cień wskaże Ci światło i ścieżki przez mgły. Gdy nagle zgubisz się, samej Cię nie zostawię. Bo my jeszcze spotkamy się. Samej Cię nie zostawię. – Anna Maria Jopek, Marcin Ky dry ński, Samej cię nie zostawię

Gdańsk, 1 sierpnia, dom Kochane Córeczki! Nie wiem w ogóle, jak zacząć. Nigdy w życiu nie przypuszczałam, że będę musiała coś takiego napisać. A może raczej, że sama będę chciała… Kiedyś, na jakimś spotkaniu integracyjnym w pracy, mieliśmy warsztaty. To było jedno z tych motywacyjnych szkoleń, mających na celu nauczyć nas, jak lepiej żyć. Trener zapytał, co byśmy zrobili, gdyby został nam rok życia. Byłam pewna, że spędziłabym ten rok z Wami, by Was nauczyć – a przynajmniej postarać się nauczyć – jak żyć w tym pięknym świecie. Potem zapytał, co byśmy zrobili, gdyby zostało nam tylko kilka miesięcy. Odpowiedziałam, że napisałabym dla Was kilka słów, które mogłyby się Wam przydać w przyszłości. Następnie padło pytanie: a co

by się stało, gdyby od końca życia dzieliły nas już tylko dni. W zięłabym dyktafon i zaczęła nagrywać dla Was to, co chciałabym Wam powiedzieć za pięć, dziesięć lat. W tedy myślałam, że to tylko teoretyczne rozważania. A teraz piszę dla Was te słowa, bo nie wiem, ile jeszcze mam czasu. Póki co jestem. A nawet gdy już nie będzie mnie na Ziemi, to nie wierzę, bym rozpłynęła się w nicość. Przecież wiecie, że Was nie zostawię. To po prostu nie jest możliwe.

INA Najpierw dałam radę przeczytać tylko jedną stronę. Byłam bardziej wzburzona niż zainteresowana. Naprawdę nie miałam ochoty tego czytać. – Co to jest? – zapytałam. – Co to, do cholery, jest? – P amiętnik – wyszeptała Karola. – No widzę, że pamiętnik! Ale czyj? Czyje są te melodramatyczne bzdety i po cholerę mi je pokazujesz? – To nie są bzdety! – Karola przełknęła łzy. – Jak to nie są? – Naprawdę byłam wyprowadzona z równowagi. Nie lubiłam melodramatów. Ani romansów, rzecz jasna. A ta mi tu wyskakuje z jakimś ckliwym tekstem. – To jakieś listy, kto je pisał? – pytałam. Miałam ochotę dziewczyną potrząsnąć. – Czy powiesz mi, do cholery, o co chodzi z tą pierwszą na liście? Byłam bardzo zdenerwowana. Kompletnie nie rozumiałam, o co chodzi z tymi wypocinami i – co najważniejsze – jaki to ma związek ze mną. Każde z przeczytanych przeze mnie słów było przesiąknięte tęsknotą i smutkiem, każde zdanie informowało, że ma nastąpić to, co jest nieuchronne. Ale nie znalazłam niczego na mój temat. Śmierć? Kim jest ta dziewczyna, która ośmiela się burzyć mój doskonale poukładany świat i zawracać głowę testamentem jakiejś kobiety? Już dosyć śmierci i pożegnań w moim życiu! Nie! Już nie chcę się z nikim emocjonalnie związywać. A czytanie takich słów powoduje, że znowu coś ściska gardło, czuję napływające łzy i, chcąc nie chcąc, człowiek się angażuje. Dawno temu obiecałam sobie, że już nigdy w życiu nie będę przez nikogo płakać. Już nigdy do nikogo się nie przywiążę, już więcej nie będzie bolało. – Kto to napisał? ! – krzyczałam. – I po jaką cholerę właśnie mi to

pokazujesz? Byłam pewna, że dziewczyna oczekuje, iż jako dziennikarka mam obowiązek pomóc w wydaniu tych wypocin. P rzemknęło mi też przez myśl, by zadzwonić pod sto dwanaście, bo ona coraz bardziej wydawała mi się wariatką albo stalkerem. Aktorzy mieli swoich prześladowców, mogłam mieć i ja. – Możesz przeczytać dalej? – upierała się. – Jeszcze kawałek.

Gdańsk, 2 sierpnia, dom Pamiętacie, jak siedziałam przy waszych łóżkach, gdy zasypiałyście? Gdy już leżałyście pod kołdrami szczelnie opatulone i miałyście zamknięte oczy, pytałam Was, co widzicie pod powiekami. Zawsze chciałam wiedzieć, co danego dnia zrobiło na Was największe wrażenie. Z tymi zamkniętymi oczami chodziłyśmy razem po górach, skakałyśmy w kałużach, zbierałyśmy grzyby i malowałyśmy obrazy. Robiłam wieczorami to, z czym Wy zmagałyście się przez cały dzień. Pamiętam, jak kilka dni przed testem szóstoklasisty Karolina stwierdziła, że będzie spała z otwartymi oczami, bo nie ma już sił, by w nocy rozwiązywać zadania… Dzięki tym naszym wieczorom mogłam z Wami być we wszystkich chwilach dnia, szczególnie w tych pięknych. I dlatego to piszę. Nie będę pisała o złych rzeczach. Nie chcę, byście za dwadzieścia lat pod powiekami widziały mnie smutną, zmęczoną… Ja będę się do Was uśmiechać i zawsze pytać: „Co widzisz dobrego, gdy zamkniesz oczy?”. Zatem to, co smutne, załatwmy na początku. A potem już będę z Wami w najważniejszych dniach życia. Chciałabym Was wspierać, kiedy będziecie mnie potrzebowały, ale pamiętajcie, że zawsze możecie polegać na tych kilku osobach: Karolina Rybińska, dziennikarka, ostatnio mieszkała w Warszawie, pracowała w jakimś brukowcu. Babcia Zosia Kudlarek. Krzysztof Szulc, prawnik. Bardzo dawny kolega… Ostatnio kontaktowałam się z nim w kilku ważnych sprawach. Trzeba je dociągnąć do końca. On Wam pomoże, to dobry człowiek. Możecie mu w pełni

zaufać. Piotr Szafranek, ojciec. Pieniądze przychodzą z berlińskiego adresu: Gustav-Müller-Strasse 16. Dawno z nim nie rozmawiałam. Próbowałam go znaleźć, ale bezskutecznie.

KAROLA Wpatrywałam się w nią, gdy czytała. Nie potrafiłam znaleźć na jej twarzy innych emocji niż złość. Byłam bardzo zaskoczona. Gdy ja zobaczyłam słowa mamy po raz pierwszy, długo nie mogłam dojść do siebie. P łakałam. Co prawda były one skierowane do mnie, nie do Iny, ale skoro była pierwsza na liście mamy, to przecież powinna być też w jakiś sposób związana z nią emocjonalnie. Mama była mądrą kobietą i to, że umieściła ją na liście, na pewno miało swój cel. Babcia Zosia – wiadomo. Wychowywała nas. Kiedy mama zachorowała, od razu przyjechała, by się nami zajmować. Bardziej Majką, bo była jeszcze mała, ale ja też czasem lubiłam ciepłe, opiekuńcze ramiona babci Zosi. – Jak twoja mama miała na imię? – zapytała Ina po chwili. – P atrycja – odpowiedziałam. Spojrzała na mnie zaskoczona. – Jesteś córką P atrycji? P okiwałam głową. – I P iotra – bardziej stwierdziła, niż zapytała. – Tak. P iotra. – No nie mogę, Zioło ma taką córkę – prychnęła. P opatrzyłam na nią zdziwiona. – Zioło? – Nie wiedziałaś, że tak mówiliśmy na twojego ojca? P okręciłam głową. Ale nagle zaczęłam coś rozumieć, kojarzyć pewne fakty. – Znałaś go? – zapytałam. – Znałam – przyznała Ina. – Dobrze? – pytałam dalej. – Tak. – Mamę też? – Mamę jeszcze lepiej. To… było dawno. Ile masz lat? – Osiemnaście. – Czyli to było dwadzieścia lat temu. Może trochę więcej… –

Zamyśliła się. – No dobra, to powiesz mi teraz, dlaczego jesteś na tej liście? – zapytałam niecierpliwie. – I dlaczego akurat pierwsza? – To długa historia… – Ina westchnęła. – Mam czas. P o to tu przyjechałam. – A co powiedziałaś mam… – urwała. – Co powiedziałaś w domu? – Teraz zajmuje się nami babcia, taka przyszywana. – A… P iotr? – jakby z trudem wymówiła jego imię. – Ojciec? – Nie mieszka z nami. Jest chyba… w Berlinie. Tak mama pisała. Ale w zasadzie to nie wiem. Ina sięgnęła po papierosa. Bardzo głęboko się zaciągnęła. – P owiedziałaś, że jedziesz do mnie? – zapytała. – Nie. Babcia myśli, że jestem na spływie. Na Brdzie. – Wzruszyłam ramionami. – Znajomi jechali, był to dla mnie świetny pretekst. Byłaś kiedyś na Brdzie? Bo muszę wiedzieć, co opowiadać. – Byłam. – Ina skrzywiła się, ale czoło pozostało nieskazitelne – pewnie miała botoks. Sięgnęła po paczkę z papierosami, ale zaraz ją odłożyła. – A gdzie masz zamiar dziś się zatrzymać? – No, myślałam, że tutaj… – powiedziałam, patrząc na czubki kapci, które miałam na nogach. – Aha – stwierdziła zaskoczona. Chyba nie miała w zwyczaju przyjmować gości. – Dobra, to ja tu trochę posprzątam… Dam ci jakiś śpiwór. Będzie jak nad Brdą – próbowała zażartować. Wstała i poszła do kuchni. Wyjęła z szafki wino i jeden kieliszek, ale przez chwilę się zawahała. – Ty też pijesz? – zapytała. – Czasami… Nalej mi… – No tak. Masz osiemnaście lat… Dziwna była ta Ina. Nie mogłam jej do końca rozgryźć. Niby ważna dla mojej mamy, a z drugiej strony sprawiała wrażenie, jakby jej słowa w ogóle nie zrobiły na niej wrażenia. Na dworze lał deszcz i było już zupełnie ciemno, a ta się pyta, gdzie chcę się zatrzymać. Mama zawsze opiekowała się każdym – gdyby nie miała wolnego łóżka, to przenocowałaby córkę koleżanki choćby w wannie. U nas goście byli zawsze mile widziani. Nieważne, że warunki lokalowe były takie, jakie były. Dwa wielkie pokoje i duża kuchnia w starym Wrzeszczu. Kiedyś to mieszkanie było dużo większe, ale podzielono je na dwa. W jednym z nich zamieszkała moja babcia, a w drugim jej siostra. P otem tamta połowa została sprzedana, a my zostaliśmy. Jeszcze wtedy wszystkim się wydawało, że stanowimy z tatą wspaniałą rodzinę. Mimo że taty więcej nie było w domu, niż był.

Mamie trochę było żal tamtego mieszkania. P amiętała czasy, gdy do jej rodziny należało całe piętro. No, ale cóż – trzeba było się dopasować do nowych okoliczności. Wtedy jeszcze nie podejrzewała, jak często w swoim życiu będzie musiała się dopasowywać. Dzieliłam pokój z Majką, a mama zajmowała drugi, trochę mniejszy. I tak całe życie toczyło się w wielkiej kuchni. Tata, gdy jeszcze mieszkał z nami, miał przedziwne pomysły. Czasem, gdy komponował, a coś mu nie szło, robił remonty, przemeblowania i ogromne porządki. Raz przemalował wszystkie kuchenne meble na pomarańczowo. To było wtedy, gdy pisał utwory na trzecią płytę. Bardzo szybkie, energetyczne. P owiedziałabym, że wręcz radosne. Kochał wtedy jaskrawe kolory. Nawet spodnie nosił pomarańczowe… Jeżeli chodzi o te meble, to nienawidziłyśmy ich z mamą z całego serca. Kilka lat temu wzięłyśmy się do roboty i w jeden weekend wreszcie zyskały przyjazny biały kolor. P okochałyśmy tę naszą kuchnię jeszcze bardziej. Dopiero w momencie, kiedy mama zaczęła częściej bywać w szpitalu niż w domu, przestałam się tam tak dobrze czuć. Nie mogłam sobie znaleźć miejsca. P rawie co noc spałam w mamy łóżku. Rano bardzo często budziłam się obok wtulonej we mnie Majki, która chyba przez sen też tam przychodziła. Babcia Zosia spała w kuchni. Stała tam taka gościnna wersalka. Byłam jej bardzo wdzięczna, że nie zajęła mamy łóżka. Bo gdyby ktoś zajął jej łóżko w czasie, gdy ona cierpiała w szpitalu, to byłoby jak pogodzenie się z jej odejściem na zawsze. To łóżko miało na nią czekać. Nie brałam pod uwagę, że może nie wrócić. My oczywiście mogłyśmy tam spać, bo każda z nas czasami w nocy wpychała się do mamy i zawsze znajdowało się dla niej miejsce. Czasem czułam się jak za dawnych lat, gdy dreptałam bosymi nogami ze swojego pokoju, by mama rozgoniła złe sny. Teraz, zasypiając w jej ulubionej pościeli, sama chciałam wierzyć, że wszystko będzie dobrze.

Gdańsk, 6 sierpnia, szpital Gdy się dowiedziałam, że jestem chora, pomyślałam, że nie będę mogła być przy Was we wszystkich ważnych życiowych momentach. Nie będę mogła Was prowadzić za rękę, ale myślę, że w Waszych sercach zawsze pozostanę. Karolka, czy mogłabyś Majce opowiedzieć o mnie?

Pewnie będzie mnie pamiętać jak przez mgłę. Zostaną zdjęcia i opowieści, Twoje i babci Zosi. Gdańsk, 12 sierpnia, dom Chciałabym, abyście w życiu były szczęśliwe. Czy jest na to gotowa recepta? Pewnie nie ma. W szyscy chcieliby być szczęśliwi, a na szczęście wpływa splot określonych wydarzeń. Określone miejsce, określony czas. Nie bójcie się życia. Każda doba ma dwadzieścia cztery godziny. Policzcie, ile to jest sekund, tak cennych. Ja teraz to wiem… Czy żałuję straconych chwil? Tak. Ale nie tych, gdy bezczynnie leżałam na trawie, wpatrzona w niebo. Żałuję tylko chwil, które marnowałam na złe uczucia. Pewnie myślicie, że jestem nawiedzona, Karola pewnie przewraca oczami z politowaniem. Ale chcę Wam powiedzieć, abyście przeżyły każdy dzień tak, jakby jutra miało nie być. Nienawiść, obłuda… po co to komu? Przez życie trzeba iść uczciwie. Pamiętać zawsze, że dobro wraca i nigdy, przenigdy nie można palić za sobą mostów. Myślcie pozytywnie. Pozytywne myśli przyciągają dobrych ludzi. I przyciągają szczęście. Złe myśli i słowa tylko pomnażają zło na świecie. Odezwijcie się do taty. Powiedzcie, że odeszłam szczęśliwa.

Ojca ostatni raz widziałam chyba cztery lata temu. Majka ma teraz sześć. Może to dziwne, ale nie brakuje mi go specjalnie. Najważniejsza była mama. Tak było zawsze. Mama i babcia Zosia. Wiem, że ślub rodziców był skromny. Chyba tylko najbliższa rodzina była na ceremonii. P rzyjęcie było podobno dość uroczyste, w domu babci. Jeszcze wtedy żyła. Wiem to oczywiście tylko z opowiadań. Mama skończyła studia, pracowała jako asystentka w jakiejś firmie zajmującej się windykacją. Dopiero potem została księgową. Tata dawał lekcje gry na gitarze i na pianinie. Bardzo tego nie lubił. P o ślubie mieszkali u babci, ale wiadomo, tu są tylko dwa pokoje. Mama zaszła w ciążę i postanowili coś zmienić. Wyjechali do Malborka. Tata stwierdził, że ma dosyć uczniów, a komponować może wszędzie. W Malborku mieszkała niania mojego taty, babcia Zosia. Miała ogromny dom z ogrodem, który – jak stwierdziła – był dla niej stanowczo za duży. P rzeprowadziliśmy się tam. To były cudowne lata. Może brakowało

trochę pieniędzy, ale dawaliśmy sobie radę. Babcię Zosię kocham chyba bardziej niż swoją biologiczną babcię. Ona nie miała krewnych, więc my byliśmy jej jedyną rodziną. Gdy byłam mała, mówiłam na nią „ babcia zaszyta”. Nawet do tej pory tak czasem na nią mówimy z Majką. Gdy miałam cztery lata, zmarł dziadek. Kilka miesięcy po nim odeszła babcia. Mama mówiła, że to z tęsknoty. Bardzo możliwe. Kochali się nad życie. Babcia miała na dziadka swoje sposoby, a on, mimo iż wydawało się, że to mężczyzna typu macho, przy niej stawał się zwykłym pantoflarzem. I chyba bardzo to lubił. P rzeprowadziliśmy się z powrotem do Gdańska, babcia Zosia została w Malborku sama. W tym wielkim domu. P otem wprowadziło się do niej fajne małżeństwo, które otworzyło w mieście lecznicę weterynaryjną. Mama sama spakowała cały nasz dobytek. Nie było tego dużo, gdyby nie fortepian taty, nie trzeba by nawet zamawiać bagażówki. Nie mieliśmy własnych mebli, a ciuchy, ręczniki i pościel zmieściły się w kilku kartonach. Tata oczywiście nie uczestniczył w przeprowadzce. Chyba był wtedy w Londynie. Nagrał tam naprawdę dobrą płytę. Teraz wiem, że musiała mieć z tym coś wspólnego dziewczyna z okładki. Czarnoskóra, z burzą długich cieniutkich warkoczyków. Największe przeboje komponował, gdy był zakochany. I wtedy najwyraźniej tak było. Odkąd pamiętam, tata często wyjeżdżał. Na koncerty, potem niby podpisywać jakieś kontrakty. Był nawet w Stanach przez pół roku. Wtedy było fajnie, bo przysyłał pieniądze. Może to powierzchowne, ale naprawdę patrzę na mojego tatę wyłącznie przez pryzmat pieniędzy. Nie pamiętam, byśmy cokolwiek razem robili. Nawet nie potrafię grać na fortepianie. Na gitarze gram, bo mama lubiła śpiewać. Czasem siadywałyśmy na podłodze na poduszkach, na środku stawiałyśmy miskę popcornu, ja grałam, a mama i Majka śpiewały. Fajnie było, niczym przy ognisku. Wszystkie wakacje spędzałyśmy albo z mamą, albo z babcią Zosią. Oczywiście potem zaczęły się wyjazdy ze znajomymi, ale te najwspanialsze chwile z mamą przeżyłyśmy właśnie na wakacjach. P amiętam, że Majka marzyła, by spać w namiocie. Wtedy tata akurat nie przysyłał kasy. Nasze alimenty przychodziły bardzo nieregularnie. Gdy sprzedał jakieś piosenki albo dostawał zaliczkę na kolejną płytę, wysyłał bardzo dużo pieniędzy. Gdy ich nie miał, my również nic od niego nie dostawałyśmy. Kasa w ogóle się go nie trzymała. Mama opowiadała, że na samym początku kariery jego agent go oszukał. Że gdyby nie to oszustwo, tata już byłby milionerem. Nawet chciała iść z tym do prawnika, ale wtedy tata już odszedł. Mama twierdziła, że mamy szansę wygrać. P otem już się źle czuła i nie dociągnęła sprawy do końca. Czasem się zastanawiam, dlaczego tata nie walczył o pieniądze. P rzecież miał nas. P rzydałyby się…

Rodzice się nie kłócili. P o prostu żyli obok. A tata, jak już mówiłam, często się zakochiwał. P o prostu. Jak to artysta, do tworzenia zawsze potrzebował muzy. I to co chwilę nowej, coraz młodszej, coraz ładniejszej, z coraz to większym biustem. Ciemnoskórej, Azjatki, po kolei. Byleby była za każdym razem inna, nowa. Mama chciała ratować ich małżeństwo. Myślała, że ja jestem gówniarą i nic nie rozumiem, ale rozumiałam wszystko. Uważała, że kolejne dziecko scementuje ich związek. Zaszła w ciążę. Tata, odkąd się o tym dowiedział, jeszcze przez kilka miesięcy z nami mieszkał, nawet udawał, że się cieszy. P oza tym, że jest genialnym muzykiem, jest też całkiem niezłym aktorem. Wszyscy mu uwierzyliśmy i przez chwilę byliśmy bardzo szczęśliwą rodziną. Jednak potem powiedział, że dom go ogranicza i przez to nie może tworzyć. P amiętam. Słyszałam, jak na siebie wieczorem wrzeszczeli. Nawet poduszka na mojej głowie nie była w stanie tego stłumić. – P otrzebuję przestrzeni! – krzyczał tata. – P rzestrzeni? – denerwowała się mama. – Masz przestrzeń! Ja z dziewczynkami przeniosę się do jednego pokoju, a ty będziesz miał cały drugi dla siebie! – Nie o to mi chodzi! P otrzebuję powietrza, oddechu! – P iotrek! Nie robisz nic w domu, nie ogarniasz rzeczywistości. Kiedy komponujesz, grasz, wszyscy chodzą na palcach. Ja nawet boję się gotować, by nie być za głośno! Karola telewizji nie ogląda, muzyki nie słucha, bo wiecznie cię rozprasza „ ta rąbanka”. Czego ty, do cholery, jeszcze chcesz? – P otrzebuję wolności – dodał już nieco spokojniej. Jakby tę odpowiedź miał przygotowaną od dawna. – Wolności? Dorośnij wreszcie! – Mama nadal była wzburzona. – Masz córkę, wkrótce będziesz miał drugą. Jeśli się ma dzieci, już nigdy nie będzie się zupełnie wolnym!

– Zostawił was – rzekła Ina. – P o prostu nie dorósł do tego wszystkiego. – P okręciła głową. – Nigdy nie lubił, gdy ktoś mu planował życie. Był wolnym ptakiem. – Tak – potwierdziłam. – Właśnie tak.

– Rodzina ogranicza – stwierdził ojciec stanowczo. – Oczywiście, że ogranicza! Czy zakładając własną, nie byłeś tego świadomy? – krzyczała mama. – Tylko wreszcie dorośnij! Jest czas w życiu na chodzenie po knajpach i prowadzenie filozoficznych rozpraw o miłości i przemijaniu i jest czas na normalne życie! Wstawanie o piątej rano, by nakarmić dziecko i niespanie całą noc, bo jest chore! Jest czas na chodzenie z kumplami na piwo, ale też musi być czas na to, by pójść na lody z dzieciakami. – Masz rację. Ale wtedy nie mogę oddychać. – P iotr, załamujesz mnie. Nie wiem, o co chodzi, nie wiem, co się stało. Może zawsze taki byłeś, ale ja chyba dopiero teraz to zrozumiałam. Myślałam, że drugie dziecko trochę przewartościuje twój świat. – Taki był plan? – powiedział cicho. – Bo ja tego nie planowałem. – P iotr… czego ty ode mnie oczekujesz? Co mam ci powiedzieć? – P rawdę. – Tak. Chciałam mieć drugie dziecko. Chciałam, by Karola nie była sama na tym świecie, gdy nas już zabraknie. – Skąd to czarnowidztwo? – Skąd? Może stąd, że kiedyś wydawało mi się, że będę dzielić moje życie z tobą, a teraz się dowiaduję, że cię ograniczam. Stąd mój pesymizm. Każdy kiedyś umrze. To pewne. – Nie nadaję się do tego, by mieć rodzinę – dodał spokojniej. – Najłatwiej tak powiedzieć. Ale przykro mi, to jest tak jak z porodem. Chociaż już masz dość i chcesz wypisać się z tej całej zabawy, to nie możesz. Nie masz wyjścia, ojcem zostaje się na całe życie. Chcesz czy nie chcesz. Twoja krew i twoje geny będą krążyć w dwóch kobietach, które powinny być dla ciebie całym światem. – Będę przysyłał pieniądze. – Odchodzisz? – Mama jakby wreszcie zrozumiała. – Mam kontrakt w Londynie. – Od jak dawna wiesz? – Od pewnego czasu. – To koniec? – zapytała drżącym głosem. – Nie wiem – odpowiedział. – Chcesz być wolny, więc to chyba koniec? – Musimy o tym rozmawiać? – spytał. – P o prostu wyjadę. Będzie tak jak było. Mnie nie będzie, będę przysyłał pieniądze. – Czy ty, do cholery, nie wiesz, że tu pieniądze nie są najistotniejsze? Dziewczyny nie będą miały ojca. – P rzepraszam.

Tamtej nocy mama spała na wersalce w kuchni. P od kocem. W środku nocy przyszłam do niej ze swoją kołdrą. Ledwo się mieściłyśmy. Bo właściwie byłyśmy już prawie we trójkę: mama, jej brzuch i ja. Tata wyjechał następnego dnia. Wyjechał szukać tej swojej przestrzeni. Wtedy nie rozumiałam, co to oznacza. Teraz myślę, że był wolnym ptakiem. Artystą. Nigdy nie powinien mieć rodziny. Miewał wiele różnych kobiet. Mama mówiła, że już przed ślubem taki był. Nie zdradziła mi szczegółów, zawsze powtarzała, że w swoim czasie się dowiem. Widać ten czas nigdy nie nadszedł.

Gdańsk, 20 sierpnia, szpital Kochajcie siebie. To nie jest egoizm. To jest siła. Jeżeli wy będziecie kochać siebie i siebie szanować, inni też tak będą robić. Jeżeli wy będziecie szczęśliwe, zarazicie tym szczęściem innych.

ROZDZIAŁ TRZECI

Sukienka samotnie w szafie lśni, nie założy jej już nikt nie dowie się, czemu tak stało się zamiast „tak” on powiedział „nie”. Zamówiłam pogodę na ten dzień, a i tak znów padał deszcz. – Monika Brodka, Miał być ślub

INA Słuchałam tej dziewczyny i doskonale wiedziałam, o czym mówi. Bardzo dobrze znałam P iotra. Ja też potrzebowałam przestrzeni. Może my razem lepiej byśmy się dogadali? Może po prostu bylibyśmy teraz gdzieś obok, nie wchodząc sobie w drogę, spotykając się tylko wtedy, gdy mamy na to ochotę? Mieszkalibyśmy razem gdzieś w naszym wielkim domu z jasnymi meblami, białymi ścianami, wszechobecną pustką i całymi dniami moglibyśmy siedzieć w dwóch odległych pokojach, by wieczory spędzać w swoich objęciach, będąc niemalże jednym ciałem. No tak, ale przecież miało być dziecko. Kilka centymetrów szczęścia. A potem nieszczęścia. A nieszczęścia lubią chodzić parami. Albo nawet całym rojem, niczym pszczoły. Atakują ze wszystkich stron, a im bardziej się odganiasz, tym bardziej są zawzięte i mocniej cierpisz. Z nieszczęściami jest dokładnie tak samo. Czyżby zaczęła się kolejna ich fala? Może niepotrzebnie pozwoliłam córce P atrycji na zwierzenia? Wtargnęła do mojego azylu, w którym tak długo czułam się bezpiecznie i pewnie. A teraz znowu zaczęłam się bać. Zaczęłam się bać życia i śmierci.

Odpowiedzialności, podejmowania decyzji. Moja przestrzeń w tym momencie również zaczynała się kurczyć, wywołując klaustrofobiczny lęk. – Chyba już jesteś na tyle dorosła, by wiedzieć wszystko – powiedziałam twardo do dziewczyny. – To prawda, twój tata lubił się zakochiwać. – Uśmiechnęłam się smutno. – Dobrze go znałam od tej strony. – Znałaś? – Znałam. – Na samo wspomnienie o nim robiło mi się raz zimno, a raz gorąco. P ewnie gdybym spotkała go przez przypadek na ulicy, moje serce zatrzymałoby się na bardzo, bardzo krótką chwilę. – Sama byłam w nim zakochana. A on we mnie. Miał być ślub. I był. Ale nie ze mną.

P atrycję poznałam na egzaminie do szkoły średniej. Siedziałyśmy w jednej ławce i ona czegoś nie wiedziała. Wtedy jeszcze szkoła średnia była po ośmiu klasach podstawówki. To był początek lat dziewięćdziesiątych, do liceów trzeba było zdawać egzaminy. Chyba z polskiego i matematyki, nie pamiętam już. O angielski wtedy nikt nie pytał. Dzieciaki zaczynały się go uczyć dopiero w liceum, w podstawówce nadal był rosyjski. Nikt go nie lubił, tak dla zasady. Z P atrycją poznałyśmy się przez flaki z olejem albo pączka w maśle. Już nie pamiętam dokładnie. W każdym razie nie wiedziała, jak dopasować znaczenie do tych flaków czy pączków. P odpowiedziałam jej. Nie miałam powodów, by jej nie pomóc. Wtedy nie pomyślałam, że to moja konkurencja. Że miejsca w liceach są tylko dla najlepszych i że może się zdarzyć tak, że to dzięki mojej podpowiedzi ona się dostanie, a ja nie. Człowiek uczy się przez całe życie. Nie wiedziałam, jak się nazywa. Nie mogłam sprawdzić jej na tablicy z listą nowo przyjętych uczniów. To zresztą nawet nie była tablica – to były kartki przyklejone na szybie wejściowych drzwi do szkoły. Tak by każdy mógł sobie sprawdzić, czy się dostał, czy nie. Nie pamiętam, ile czasu czekaliśmy na wyniki. Chyba dopiero teraz po raz pierwszy od wielu lat o tym myślę. W każdym razie pierwszego dnia szkoły zobaczyłam ją. Stała trochę z boku. Najwyraźniej nikogo nie znała, tak jak ja. P odeszłam do niej. P amiętała, że jej pomogłam na tym egzaminie. Ucieszyłam się – chyba trochę chciałam, by była mi za to wdzięczna. Właśnie sobie przypomniałam, jakie to fajne uczucie pomagać… Zapomniałam już. – Dziękuję – powiedziała. – Gdyby nie ty, to chybaby mnie tutaj nie było. – Uśmiechnęła się. – Mam u ciebie dług wdzięczności.

– Nie ma sprawy. Cieszę się, że tu jesteś! P rzesiedziałyśmy w jednej ławce cztery lata. Na dobre i na złe. Ona samotniczka, jedynaczka, ja też. Rozumiałyśmy się bez słów. W zasadzie wszystko robiłyśmy razem do czasu, aż poznałyśmy P iotra. Chodziłyśmy do jednej klasy, tym samym tramwajem wracałyśmy do domu. P róbowałyśmy się razem uczyć, ale to nam nigdy nie wychodziło. Bardzo się zaprzyjaźniłyśmy. Już nigdy potem nie miałam takiej przyjaciółki. Znałyśmy swoje sekrety i marzenia. Wiedziałyśmy o pierwszych pocałunkach, miłościach, pragnieniach i kłamstwach. Oczywiście przed sobą nie miałyśmy żadnych tajemnic. To była taka przyjaźń, o jakich pisze się tylko w książkach. Tak było do trzeciej klasy szkoły średniej. A potem się zakochałam. Miał na imię P iotr i wyrzucili go z „ dziewiątki”.

– P iotr? – Karola otworzyła szeroko oczy. – Mówisz o moim ojcu? P okiwałam głową. Zamknęłam oczy, wracając do wspomnień. Wspomnień, które zupełnie wyparłam z pamięci. Kiedy ostatni raz myślałam o P iotrze? Dawno. Tak dawno, że mogłabym powiedzieć, że miało to miejsce w zupełnie innym życiu. – Zakochałaś się w moim ojcu? – zapytała Karola z nutą złości w głosie. – P osłuchaj… – powiedziałam cicho i kontynuowałam historię.

P iotr nie uczył się najlepiej, podobno ostro broił. Najpierw myślałyśmy, że jego pseudonim artystyczny „ Zioło” pochodzi od zamiłowania do różnych używek, ale na szczęście wziął się od nazwiska. P iotr Szafranek. Szafranek było za długie, więc wszyscy zaczęli mówić na niego Zioło. Mnie też się to zdarzało. Gdy go wyrzucili z „ dziewiątki”, przyszedł do nas. Jak się potem okazało, w „ dziewiątce” nawiązał bliższą znajomość z pewną praktykantką od angielskiego. Nie podobało się to dyrekcji. Ojciec P iotra był politykiem. Zmarł krótko po jego przeniesieniu. To była bardzo stresująca praca… Niemniej to były czasy Wałęsy, więc

wszyscy, którzy stali po jego stronie, już za samo nazwisko byli faworyzowani. Jednak P iotr w tamtej szkole nie mógł zostać. Dyrektor „ dziewiątki” znalazł mu miejsce u nas. Nasze liceum z otwartymi ramionami przyjęło P iotra do czwartej klasy. Jego rodzicom zależało, by zdał maturę, ale jemu było naprawdę wszystko jedno. Chciał grać. I w zasadzie tylko tym się zajmował. W podstawówce grał na starym fortepianie swojej babci. To ona była jego pierwszą nauczycielką. Ona też odbyła poważną rozmowę z jego rodzicami, mówiąc, że jeżeli nie zrobią nic z talentem chłopaka, to go zmarnują. P od koniec podstawówki, w szóstej albo siódmej klasie, babcia stwierdziła, że nie jest w stanie niczego już nauczyć swojego wnuka i zapisała go do szkoły muzycznej. Szybko zdał egzaminy do muzycznej szkoły średniej, gdzie nadal grał na fortepianie. W międzyczasie i zupełnie mimochodem doszła gitara. Wtedy zaczął komponować. Gdy był wkurzony na cały świat – grał. Improwizował. Mimo że brakowało mu narzędzi, brakowało wiedzy. Dużo czytał o muzyce, słuchał tych najlepszych. Gdy oglądał filmy, nie zapamiętywał ich fabuły, ale muzykę pamiętał. Chyba nawet zostały gdzieś kasety z jego pierwszymi utworami, które babcia nagrywała. P iotr był buntownikiem. Typem człowieka, któremu zupełnie nie zależy na nowych znajomościach, a do którego ludzie lgną. Nie przejmował się opinią innych. Sam znał swoją wartość. Był z tych, z którymi chcą się przyjaźnić najfajniejsi faceci w szkole, a najładniejsze dziewczyny mocno zabiegają o ich względy. Miał zawsze własne zdanie. Ja nigdy nie potrafiłam dotrzeć do takich osób. Stałam gdzieś z boku. P rzeciętna, normalna dziewczyna, niezbyt szczupła, niezbyt dobrze ubrana. Nie mieliśmy kasy, często pożyczałam ciuchy od mamy. A jak wiadomo, ciuchy mamy nie zawsze są odpowiednie dla młodych dziewczyn. Teraz to się pewnie pozmieniało, ale wtedy moja mama chodziła w sztywnych garsonkach i krochmalonych bluzkach. Nie były odpowiednie dla licealistki, nawet tej dwadzieścia pięć lat temu. O Boże, to już dwadzieścia pięć lat! P iotr był trzy lata starszy od nas. Wtedy wydawał się nam zupełnie dorosły. My, gówniary z drugiej klasy, a on już za chwilę miał zdawać maturę. Tamtego dnia siedział na podłodze na korytarzu pod salą historyczną. Jak zawsze otoczony wianuszkiem dziewczyn robiących do niego maślane oczy. To były takie minikoncerty na przerwach. Oczywiście wszystkie akademie „ ku czci” i „ z okazji” również były jego. Chyba dlatego wszyscy tak chętnie na nie chodzili. W jego wykonaniu, w jego aranżacji

zwykłe piosenki ludowe czy patriotyczne miały w sobie coś takiego, że chciało się słuchać. Właśnie podczas jednego z tych korytarzowych minikoncertów musiałam przejść obok. Bardzo tego nie lubiłam. Nie cierpiałam tłumów, nie mogłam znieść, gdy inni na mnie patrzyli. Kiedy ktoś coś szeptał albo się podśmiewywał, zawsze uważałam, że to ja jestem tematem. P iotr się nie śmiał, tylko się we mnie wpatrywał. Chyba kogoś zapytał, jak mam na imię, bo po chwili usłyszałam Poszła Karolinka do Gogolina w bardzo rockowej wersji. Chyba nie potrafił na szybko wymyślić innej piosenki o Karolinie. P otem już komponował dla mnie. Mam chyba jeszcze gdzieś tę płytę. Do dzisiaj się zastanawiam, dlaczego wtedy wybrał właśnie mnie. Wiem, dziwnie to brzmi w moich ustach, że ktoś mnie wybrał, a ja za nim pobiegłam. Ale tak właśnie było. P obiegłabym za nim na koniec świata. To była pierwsza miłość. Taka niczym niezepsuta, pełna marzeń i planów. Byłam pewna, że on będzie „ na zawsze”. To on nazwał mnie Iną. A właściwie zrobiło to echo, gdy byliśmy na biwaku na Kaszubach. Wrzeszczał na całe jezioro: „ Karolinaaaa!”, a echo mu odpowiadało: „ Ina, Ina, Ina”. I tak już zostało. P rzylgnęło do mnie jak wygodne kapcie. Niektórzy nie wiedzą nawet, że mam na imię Karolina. Tylko P atrycja tak do mnie mówiła. I w zasadzie tylko jej na to pozwalałam. Nawet w redakcji mówią na mnie „ Ina”. P iotr nie podszedł do mnie od razu. P rzecież nie byłoby to w jego stylu. Za każdym razem jednak, gdy przechodziłam obok, wpatrywał się we mnie tymi swoimi ciemnymi oczami spod opadających na czoło włosów. Jak każdy szanujący się gitarzysta, nosił długie włosy i odgarniał je takim specyficznym ruchem ręki. Tak fajnie marszczył brwi. P rzeszywał mnie wzrokiem na wylot. Wielokrotnie próbowałam wygrać ten pojedynek na spojrzenia, ale ani razu mi się nie udało. P o tym folkowym przedstawieniu wianuszek jego wielbicielek jakby się zmniejszył. P otem natknęłam się na niego w tramwaju. P odszedł do mnie, jak gdyby nigdy nic, i rzucił: – Cześć, Karolajna. – Cześć, artysto – wymsknęło mi się. Uśmiechnął się do mnie najbardziej uwodzicielskim uśmiechem na świecie. Do tej pory mam go przed oczami. Zaczęliśmy rozmawiać. O wszystkim. P rzejechał swój przystanek. To był tramwaj linii 12. Miał wysiąść na Żabiance, ja na P rzymorzu, a pojechaliśmy do końca. P otem wracaliśmy na piechotę do mojego domu. Złapał mnie za rękę i długo, długo nie puszczał. Wszedł na herbatę, szarmancko przywitał moją mamę, całując ją w rękę. Zakochała się w nim od pierwszego wejrzenia. Miał wielbicielki w kobietach od lat trzech do stu trzech. Moja mama długo była jego największą fanką. Do czasu, aż zamieniła się w jego

największego wroga. Kilka dni później był biwak, na który jechało kółko żeglarskie. Ja do niego nie należałam, ale P iotr tak. Zapytał mnie, czy z nim pojadę. Oczywiście od razu się zgodziłam. Jeszcze tylko musiałam przekonać rodziców, a byłam dość krótko trzymana. Na szczęście nie widzieli powodów, dla których nie mieliby mnie puścić z klasą na biwak. – P atrycja jedzie? – pytała mama. – Jedzie – skłamałam. – Cała twoja klasa będzie? – Tak, myślę, że tak. – A P iotr? – Też będzie. – Trzymaj się go, to dobry chłopak. To polecenie było dowodem potwierdzającym, że rodzice nie zawsze mają rację. Wtedy nie było jeszcze telefonów komórkowych. Byłam pewna, że to małe kłamstewko się nie wyda. P ojechałam. Oczywiście bez P atrycji i bez mojej klasy. Tylko z nim i kilkoma osobami, które słabo znałam. Ale wtedy to było nieistotne. Mieliśmy mały zielony namiot. Takie nasze pierwsze wspólne mieszkanie. Ciasne, ale własne. To były tak piękne dni, że mimo tego, co się później wydarzyło, wspominam je z uśmiechem. Całe dnie spacerowaliśmy albo byliśmy na łódce na jeziorze, a noce… Nie, wtedy nie robiliśmy nic, co moja mama uznałaby za nieprzyzwoite. Całą noc przytulaliśmy się i całowaliśmy. P iotr budził mnie czasem, by mi powiedzieć, że jestem piękna. Te noce były takie cudnie niewinne, czułe, romantyczne. Nigdy więcej nie przeżyłam czegoś takiego. Najpiękniejsze trzy dni i trzy noce mojego życia. Od tamtego wyjazdu się zmieniłam. P atrycja zeszła trochę na dalszy plan. Wkrótce poznała Tomka z P iotrka klasy i trzymaliśmy się razem. Nie trwało to długo, bo ona zmieniała facetów dość często. P o Tomku był Maciek, potem wróciła do Tomka, potem znowu ktoś inny. Oczywiście za każdym razem płakała mi w rękaw. Ja też zwierzałam jej się ze wszystkiego. Z pierwszych coraz odważniejszych pieszczot, z naszej prawdziwie wspólnej nocy gdzieś na weselu P iotra kuzynki. Wiedziała o nas wszystko. Miałam do niej całkowite zaufanie. P atrycja i P iotr byli dla mnie wszystkim. P iotr skończył średnią szkołę muzyczną z wyróżnieniem i zdał maturę. Muszę przyznać, że ledwo co. Zdawał z polskiego, angielskiego i historii. Do dzisiaj się dziwię, jak on mógł zdać maturę z historii. Ale udało mu się. Może jego urok osobisty wpłynął na komisję egzaminacyjną złożoną z samych kobiet w bardzo różnym wieku. Ważne, że zdał. P otem dostał się na

Akademię Muzyczną w Gdańsku, na swój wymarzony Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki. Egzaminy były trudne, bardzo je przeżywał, a ja przeżywałam wraz z nim. Gdy P iotr rozpoczął studia, trochę się zmieniło. Moja przyjaźń z P atrycją znowu się zacieśniła. Chyba nam obu było to potrzebne – babskie plotki, spotkania. P otem my również poszłyśmy na studia. Obie na ekonomię. Za bardzo nie wiedziałyśmy, co chcemy w życiu robić, a ekonomia była wtedy bardzo popularnym kierunkiem. P atrycja znowu miała jakiegoś chłopaka, tym razem prawnika, Krzyśka. Dziwny był, taki trochę ciapowaty. O Boże, czy on nie nazywał się Szulc? Jest na tej liście! Krzysztof Szulc! Krzysiek był specyficzny. P rzynajmniej ja go tak odbierałam. P atrycja może trochę mniej. Ale to chyba przeze mnie się z nim rozstała, bo wciąż jej mówiłam, że nie jest dla niej. Może się myliłam. Krzysiek studiował prawo. Wtedy wydziały ekonomii i prawa były w tym samym budynku, w Sopocie. P oznali się gdzieś na korytarzu czy w bibliotece. Chyba nawet byli ze sobą prawie cały rok. Krzysiek był poważny, chowający się za dużymi okularami, nieco nieśmiały, ale zawsze perfekcyjny w działaniu. P atrycja bardziej przebojowa, uśmiechnięta. Taka iskierka nie pasowała do sztywnej kłody, jaką wydawał mi się Krzysztof. Chociaż mała iskierka może rozpalić las… Wtedy o tym nie myślałam. Ona chyba czuła się przy Krzyśku bezpiecznie. Ze mną szalała, a przy nim się wyciszała. Czuła się ważna, potrzebna. Mogła z nim rozmawiać na wszystkie tematy. Myślę, że rozmowy z Krzyśkiem zastępowały jej trochę nasze pogaduchy. Ja przecież często znikałam gdzieś z P iotrem. Może właśnie dlatego tak mnie denerwował? Bo czułam w jego osobie zagrożenie dla naszej przyjaźni? – Ty zobacz, jakie on nosi buty – mówiłam. – A co ci jego buty przeszkadzają? – No coś ty, młody facet tak się nie ubiera! Czy on ma jakieś zainteresowania? – Ma. Amerykański system prawny. – Boże, to znaczy, że nie ma. – A Zioło? P rzecież jego też interesuje tylko zawód wykonywany! To tak jak Krzysztofa prawo! Kłóciłyśmy się często o tego Krzysztofa. Nie lubiłam przebywać w jego towarzystwie. Był taki inny niż wszyscy znajomi P iotra – artyści. Taki za bardzo poukładany. Już nie pamiętałam moich, a w zasadzie mojej mamy krochmalonych bluzek na szkolnych akademiach. Ani butów, które nosiłam, bo się okazywały za małe dla mojej babci. P od wpływem P iotra i jego czasem bardzo oryginalnych znajomych ze studiów mój sposób ubierania diametralnie się zmienił. Stał się nieco hippisowski – nosiłam

długie zwiewne sukienki w kwiaty, zupełnie zakrywające moją figurę. Krzysztof nie pasował do naszego świata, do mojego świata. A tym samym do świata P atrycji. Więc z nim zerwała. Krzysztof bardzo ją kochał. Chyba nigdy nie pogodził się z tym rozstaniem. Byliśmy z P iotrem okrutni. Śmialiśmy się z niego, że chodzi za nią jak pies. Gdyby go zawołała, przyleciałby z wywieszonym językiem i jeszcze byłby szczęśliwy. Oczywiście tak mówiłam wtedy, gdy P atrycja nie słyszała. Ona zawsze wyrażała się o nim bardzo, bardzo ciepło. Miałam wrażenie, że trochę żałuje zerwania. Ale jak się miało wkrótce okazać, nie rozpaczała zbyt długo. Kiedyś spotkałyśmy Krzyśka z jakąś dziewczyną. Siedzieli w bibliotece, pochyleni we dwójkę nad jakąś książką. P atrycja zamarła w progu. – Wychodzimy – szepnęła. – O co chodzi? P rzecież chciałaś pożyczyć Samuelsona. – Już mi się odechciało – stwierdziła. – No nie mów, że to przez niego. P atrycja nic już nie powiedziała, tylko wybiegła z biblioteki. Nie poszłam wtedy za nią. Miała mi to później za złe. Oddałam swoje książki, kiwnęłam do Krzyśka, który nawet tego nie zauważył, i poszłam na uczelnię. Tamtego dnia P atrycja była zupełnie nieswoja. Smutna, zamyślona. – Nie mów, że masz do niego sentyment. – Mam. – Zwariowałaś! Zobacz, ilu facetów tutaj chodzi. Możesz mieć każdego! Nie dodałam wtedy „ z wyjątkiem P iotra” – a szkoda. Bo jak się potem okazało, faktycznie mogła mieć każdego. Niemniej czułam się zobowiązana poprawiać humor mojej najlepszej przyjaciółce i zabierałam ją na wszystkie imprezy artystyczne, które zapewniał mi mój ówczesny chłopak. A odnosił wtedy olbrzymie sukcesy. Zdobywał wszelkie możliwe nagrody wydziałowe i międzywydziałowe. Jego kompozycja znalazła się na płycie wydanej z okazji którejś rocznicy niepodległości. Znalazł się tam obok swojego idola P reisnera. Kiedyś przeczytałam o P reisnerze, że podobno nie skończył żadnej szkoły muzycznej. Wielki talent. P iotr miał ambicje być lepszym. Bo oprócz talentu, który niewątpliwie posiadał, bardzo ciężko pracował. I był z tego bardzo dumny. Gdy kończyłam studia, krótko przed moją obroną, P iotr mi się oświadczył. P racował wtedy jako redaktor muzyczny w Radiu Gdańsk i w międzyczasie komponował dla Teatru Wybrzeże. Udało mu się nawet

wkręcić do telewizji. To były małe zlecenia, kompozycje czołówek teleturniejów i programów publicystycznych. Ale od czegoś trzeba było zacząć. Konsekwentnie piął się po szczeblach kariery. Oświadczył mi się jak to on – z rozmachem. Najpierw usłyszałam pod domem jakąś muzykę. P otem, gdy otworzyłam okno, zobaczyłam P iotra, który śpiewał: „ Ina cała w kwiatach, pachnąca ziołami, a najbardziej szafranem”. Zobaczyłam kosz kwiatów stojący u jego stóp. Oczywiście były też kwiaty dla mojej mamy. Obie byłyśmy oczarowane. Nie wiem nawet, która bardziej. Tata dostał nalewkę własnej roboty mamy P iotra, a ja najpiękniejszy pierścionek na świecie.

– Jezu. Oświadczył ci się? – Karola była przerażona. – To jak doszło do tego, że nie jesteście razem? P okłóciliście się? – Tak jakby… – Zamyśliłam się. – Niechętnie wracam do tych wspomnień. Ale musisz to wiedzieć. – Mów…

P iotr nalegał na szybki ślub. Najlepiej bez ceregieli typu oczepiny czy biały welon. Z welonu nie chciałam rezygnować, ale typowe polskie wesele też nie było moim marzeniem. Zdecydowaliśmy, że będzie obiad dla rodziny, a potem ze znajomymi pójdziemy gdzieś potańczyć. Mama załatwiła termin w Katedrze Oliwskiej na sierpień, mimo że zazwyczaj trzeba czekać rok. P atrycja miała być naszym świadkiem. Wybierała ze mną weselne menu, kupowała suknię ślubną i wydawało mi się, że razem ze mną cieszy się naszym szczęściem. Sukienka była skromna, ale piękna. Biała, lekko rozszerzana ku dołowi, z okrągłym dekoltem odsłaniającym ramiona. Welon dość krótki. – Jak księżniczka! – P atrycja się uśmiechała. – Dobrze, że welon krótki, łatwiej go będzie złapać i nikt mi go z rąk nie wydrze. Tylko pamiętaj, celuj prosto we mnie, bo ja jakoś nie mam szczęścia w miłości. Okazało się, że od dawna wiedziała o zamiarach P iotra. Wielokrotnie chodzili do różnych jubilerów w poszukiwaniu idealnego pierścionka. Nawet byli gdzieś poza miastem, u artysty polecanego przez P iotra przyjaciół z uczelni. Zaangażowała się w nasz ślub całą sobą. Dziwiłam się

trochę, bo właśnie rozstała się z kolejną nieudaną miłością i miałam wrażenie, że wolałaby zająć się każdym tematem, byle nie ślubem. Ona jednak twierdziła, że nasze szczęście pozwala jej zapomnieć o wszystkim, co złe. W lipcu pojechaliśmy na spływ kajakowy Brdą. Moi rodzice się śmiali, że to podróż przedślubna. P iotr szukał inspiracji do nowej konkursowej kompozycji, miał nadzieję, że rzeka przyniesie mu natchnienie, a ja po prostu kochałam biwaki. P ojechało tam kilka osób z Akademii Muzycznej i oczywiście P atrycja. Znaleźliśmy jej jakiegoś rosłego chłopaka do wiosłowania, pożyczyliśmy mały zielony namiot – ten sam, w którym pierwszy raz spędziliśmy ze sobą czułą noc – i mieliśmy nadzieję, że wyjazd pozwoli jej zapomnieć o smutku. P ozwolił. Jednak nie do końca tak, jak tego oczekiwałam. My mieliśmy trzyosobowy namiot typu igloo. Musiał być trzyosobowy, bo przecież potrzebne było miejsce dla mnie, dla niego i dla jego gitary, która zawsze dzieliła z nami pokój, gdziekolwiek byliśmy. Wieczorem przy ognisku piliśmy piwo, jedliśmy kiełbaski. Impreza rozkręcała się na dobre, a mi niestety oczy się zamykały. – Kochanie, idź spać, jeśli jesteś zmęczona. Jutro dobrych kilka kilometrów przed nami, rezerwat, sporo przenosek – zaproponował P iotr. P ocałowałam go w usta, P atrycję w policzek, powiedziałam „ dobranoc” i poszłam spać. W nocy przebudziłam się i słyszałam jeszcze ich głośne wybuchy śmiechu, potem przyciszone rozmowy. Nad ranem wstałam, bo P iotra nadal nie było w namiocie. P oszłam do lasu zrobić siku. P iotra nigdzie nie było. Zaczęłam się poważnie martwić. Obeszłam obozowisko. Ani śladu. Oczywiście miałam najgorsze przeczucia. Bałam się, że po pijaku wpadł do rzeki. Brda jest wprawdzie bardzo płytka, ale podobno można się utopić w łyżce wody. Nad rzeką go nie było, nawet weszłam do wody, by zobaczyć, czy nie leży gdzieś w szuwarach. Założyłam buty i pobiegłam między drzewami. P omyślałam, że wypił zbyt dużo piw, poszedł do lasu i tam zasnął. Ale nigdzie go nie było. Zrobiło się już całkiem jasno, gdy wróciłam. Nasz kajak stał na brzegu, tak jak go zostawiliśmy, jego rzeczy też były w namiocie. Nawet gitara leżała na swoim miejscu, a wiadomo było, że bez gitary by się nigdzie nie ruszył. Nie wiedziałam, co robić. P ostanowiłam obudzić P atrycję. Byłam pewna, że razem coś wymyślimy. Jej namiot stał kawałek dalej – przypłynęliśmy jako ostatni i ciężko było znaleźć miejsce obok siebie. Był zielony, niewielki i spiczasty, więc zupełnie zlewał się z lasem. – P atrycja – szepnęłam, podchodząc do namiotu. Naprawdę miałam nadzieję, że pomoże mi odnaleźć P iotra.

W środku nikt się nie poruszył. P ostanowiłam wejść. Chciałam usiąść na chwilę i spokojnie pomyśleć. Byłam zmęczona i mokra od potu i rosy. – P atrycja – powtórzyłam już głośniej i otworzyłam zamek do namiotu. Nie wierzyłam własnym oczom. Na materacu, spleceni w uścisku, leżeli P atrycja i jakiś mężczyzna. – P iotr? – jęknęłam. – P atrycja? Obudziła się. Szybko usiadła, zakrywając się śpiworem, pod którym oboje leżeli. Była naga. Gdy podciągnęła śpiwór, zobaczyłam, że P iotr też nie ma nic na sobie. – To nie tak, jak myślisz – jąkała się P atrycja. – Ina… po prostu… – P iotr próbował coś do mnie powiedzieć, ale ja go wcale nie słuchałam. Odwróciłam głowę. Chyba niepotrzebnie, bo koło wyjścia leżała zwinięta chusteczka higieniczna, a obok rozdarte opakowanie po prezerwatywie. Tej samej, którą ja kupiłam przed wyjazdem na spływ. Dokładnie pamiętam słowa P iotra: „ Ależ kochanie, po co nam gumki na spływ? P rzecież tam nie ma intymności. W każdej chwili może ci ktoś zajrzeć do namiotu”. I, kurwa, zajrzał. A dokładniej ja zajrzałam i pozbawiłam intymności mojego narzeczonego i moją przyjaciółkę. – Karolina… – mówiła P atrycja. Nawet zdążyła już założyć bluzkę. Sutki sterczały jej z zimna, a może ze stresu, bo na pewno nie była podniecona tą całą sytuacją. Zastanawiałam się, czy mój narzeczony te same sutki poprzedniego wieczoru pieścił językiem. Czy robił z nią rzeczy, które powodowały, że drżała, czy dotykał każdego miejsca jej ciała, czy ona brała go do ust, w jakiej pozycji się kochali? Czy on ją przyciskał całym swoim mocnym ciałem, tak, że nie mogła złapać tchu? Czy ona schylała się nad nim, kołysząc piersiami nad jego twarzą? Czy krzyczała, czy zatykał jej usta, czy szeptał, by była ciszej? Czy w chwili, gdy miał orgazm, tak samo mrużył oczy i czy może też po wszystkim powiedział jej, że ją kocha? Nie powiedziałam nic. Było mi niedobrze. Słabo. Kręciło się mi w głowie. Jaki ten los jest przewrotny. Jeszcze chwilę wcześniej bałam się, że P iotr leży gdzieś martwy w zaroślach. Kilka minut przedtem oddałabym wszystko, by wrócił cały i zdrowy, a teraz sama miałam ochotę go zabić. Chociaż może lepszym wyjściem byłoby zabicie siebie, wtedy znikłby ten okropny ból, nieznośny ciężar w moim sercu. Jednego dnia, w jednej chwili straciłam narzeczonego, z którym miałam brać ślub za kilka tygodni, i najlepszą przyjaciółkę, powierniczkę znającą moje największe sekrety, marzenia i pragnienia. Los miał okazać się jeszcze bardziej okrutny. To nie miała być jedyna

strata w moim życiu.

Spojrzałam na Karolę. Miała łzy w oczach. – Moja mama by tego nie zrobiła. – P rzełknęła głośno ślinę. – A jednak. – To dlaczego umieściła ciebie na tej liście? – Nie wiem. Minęło już tyle lat, a ja wciąż czuję do niej żal. Może niesłusznie? Może powinnam być jej wdzięczna? Może lepiej, że mnie zdradził przed ślubem, zostawiając mi czystą, niezapisaną kartę, niż gdyby rozwiódł się ze mną po kilku latach trudnego małżeństwa? – Ona wiedziała, co czułaś – powiedziała Karola. – Niejednokrotnie była w tej samej sytuacji. Nie rozmawiała o tym ze mną, ale ja wiedziałam, że tata nie do końca jest wobec niej uczciwy. – P owtórz, ile ty masz lat? – poprosiłam. – Osiemnaście. – Dużo rozumiesz… Może za dużo jak na swój wiek. – Czasem życie powoduje, że szybko zaczynasz rozumieć. – Karola wzruszyła ramionami. – Ja wcale nie chciałam być taka. – No dobra, ale nadal nie wiemy, czym sobie zasłużyłam na tę pierwszą pozycję – stwierdziłam. – Mnie się wydaje, że mama cię kochała. I całe życie żałowała decyzji, że wybrała ojca, a nie ciebie. – Na pewno nie żałowała. Nie miałaby ciebie. – Coraz bardziej lubiłam tę dziewczynę. Nie była durną nastolatką, o jakich czasem muszę pisać. Była normalną, mądrą dziewczyną. Nawet za mądrą. Jak życie daje w dupę, to człowiek ląduje na samym dnie i albo się od niego odbija, albo na tym dnie pozostaje na zawsze. Karola najwyraźniej się odbiła i podskoczyła bardzo wysoko. Ja chyba nigdy tak wysoko nie umiałam skakać. – Mnie na pewno nie żałowała. Ale nie pamiętam, by miała przyjaciółkę. Opowiadała mi o tobie. Nigdy nie wymieniła twojego imienia. Nigdy też nie powiedziała mi, dlaczego już się nie kontaktujecie. Myślałam, że umarłaś. – Dla niej pewnie umarłam. – Zamyśliłam się. Trudna to była rozmowa. Czułam się, jakbym wsiadła do wehikułu czasu i przeniosła się te dwadzieścia lat wstecz. Wszystkie wspomnienia odżyły i klatka po klatce sceny z mojego życia przesuwały się przed moimi oczami. Czy te wydarzenia miały wpływ na to, jaka jestem? Że nie mam

męża, rodziny, boję się mieć nawet kota, a wszystkie kwiaty oddaję znajomym, by je pielęgnowali, bo nie przeżyłabym kolejnej straty? – Jak ty to zniosłaś? – zapytała Karola. – Masz jeszcze wino? – Mam. P oczekaj, zaraz ci naleję. Chyba długa noc przed nami. Zimno się zrobiło. Chcesz się przykryć? P okiwała głową. Usiadła obok mnie na sofie. Otworzyłam kolejne wino. Nalałam do kieliszków, przykryłyśmy się grubym białym kocem. Siedziałam teraz z Karolą tak, jak kiedyś z jej matką. Tylko że to były zupełnie inne czasy, zupełnie inne mieszkanie, inny koc i zupełnie inna historia. Historia, która wtedy jeszcze miała szansę zakończyć się dobrze. – Jak to zniosłam? – Uśmiechnęłam się do siebie z przeszłości. – Ciężko. Myślałam, że nie może być gorzej, ale mogło. I było.

Nie wiem, jak obroniłam magisterkę. P odobno nawet odpowiadałam na pytania składnie i na temat. Oczywiście wszyscy pytali, co się stało i dlaczego mam podkrążone oczy. A ja? Ja nie miałam nawet z kim o tym porozmawiać. Bo przecież mój facet i najlepszy przyjaciel odszedł z moją najlepszą przyjaciółką. Dodatkowym ciężarem było to, że wszystko dusiłam w sobie zamiast z siebie wyrzucić. P owiedziałam tylko mamie. W krótkich słowach. Wtedy, gdy wróciłam ze spływu dwa dni wcześniej, niż zamierzałam. Zabrałam się samochodem z zupełnie przypadkowymi ludźmi z sąsiedniego obozowiska. Nawet nie spakowałam swoich ciuchów. Wzięłam tylko mały plecaczek z najpotrzebniejszymi rzeczami, dokumentami, pieniędzmi. Telefony komórkowe wtedy mieli nieliczni. Ja nie miałam. A nawet gdybym miała, czy to by coś zmieniło? P ewnie nie. Gdy wyjeżdżałam, P iotr i P atrycja nie wyszli z namiotu. Może w swojej naiwności myślałam, że wyjdą, będą oboje błagać o przebaczenie i mówić, że to po prostu seks, chwila, emocje, za dużo alkoholu. Dzisiaj może bym nawet w coś takiego uwierzyła. Często zdarzało mi się iść do łóżka z kimś, z kim na trzeźwo bym nie poszła nawet do kina. Ale wtedy byłam pełna wiary w idealną miłość i wierność na zawsze. Zarówno w przypadku narzeczonego, jak i przyjaciółki. Samochodem dojechałam do najbliższego miasteczka. Wsiadłam w autobus, który jechał do Kościerzyny, a stamtąd już pociągiem dotarłam do

domu. Nie pamiętam nawet, czy kupiłam bilet. Do domu zajechałam po południu. Otworzyła mi mama. – Cześć, córeczko, a co wy tak wcześnie? P owiedziała „ wy”. P rzecież wiadomo, że byłam z P iotrem. – Mamo – wydusiłam z trudem – odwołaj ślub. P roszę. Spojrzała na mnie zaskoczona. – Jak to: odwołaj ślub? Co się stało? – P iotr mnie zdradził. – Chciałam przerwać tę upokarzającą rozmowę i iść spać. Opatulić się moją kołdrą, zasnąć i najlepiej nigdy się nie obudzić. – P iotr? – Mama nie dowierzała moim słowom. P okiwałam głową. Wtedy już płakałam. Emocje puściły i musiałam je z siebie wyrzucić. Mama przytulała mnie jak małą dziewczynkę. – Spokojnie, kochanie, może… może da się to jakoś wytłumaczyć? – Sama chyba nie wiedziała, co mówi. Obraz idealnego zięcia rozsypał się w pył. – Może trzeba się nad tym na spokojnie zastanowić, może P atrycja jakoś z wami pogada… Na dźwięk imienia przyjaciółki, byłej przyjaciółki, rozpłakałam się jeszcze bardziej. Mama głaskała mnie po głowie i zupełnie nic nie rozumiała. – Mamo, z P atrycją! – Z P atrycją? – powtórzyła. P atrycja to kolejna osoba, która była ze mną od zawsze. Mama często jej matkowała, czasem nawet wydawało mi się, że ją faworyzuje. – Z naszą P atrycją? Miałam wrażenie, że mama boi się już cokolwiek powiedzieć, by nie pogorszyć sprawy. Zostawiła mnie w spokoju, pozwoliła położyć się do łóżka. Nawet się nie umyłam. Zamknęła się w kuchni, zrobiła moje ulubione pierogi ruskie, upiekła ciasto. Ale ja nie mogłam nic przełknąć. Na samą myśl o jakimkolwiek jedzeniu robiło mi się niedobrze. P rzynosiła talerze, by po chwili odnosić zimne. P iłam tylko herbatę. Tak upłynęło kilka dni. P rzez ten czas nikt nie próbował się ze mną skontaktować. W każdym razie mama nikogo do mnie nie dopuszczała. W niedzielę rano wstałam, wykąpałam się. P otem w szlafroku znowu się położyłam. Zadzwonił dzwonek do drzwi, już chciałam otwierać, ale mama była szybsza. – Cześć, P iotrze – usłyszałam zimny głos mamy. Nigdy tak go nie nazywała. Mówiła na niego „ Ziółko” albo „ P iotruś”. I zawsze czule. – Dzień dobry – powiedział cicho P iotr. Brzmienie jego głosu przywołało lawinę wspomnień. I tych cudownych, i tych najbardziej bolesnych. P rzez chwilę myślałam, że przyszedł, by przeprosić, by porozmawiać, by chociaż trochę wytłumaczyć, co się stało, przecież nie

można tak nikogo zostawiać bez wyjaśnienia. – P rzyniosłem rzeczy Iny – oznajmił. – P rzepraszam. Usłyszałam trzask zamykanych drzwi. To koniec. To naprawdę był koniec. Nie ma „ żyli długo i szczęśliwie”. Wyszłam na korytarz i zobaczyłam karton. Mama stała nad nim. P róbowała go zakryć swoim własnym ciałem, bym nie zobaczyła, by nie było mi przykro. Na samym wierzchu leżała moja koszula nocna. Ta, w której zawsze u niego spałam. P odarował mi ją po naszej pierwszej prawdziwie wspólnej nocy. Zrobiło mi się słabo. P oczułam, że całe śniadanie, które przygotowała mama, podchodzi mi do gardła. Musiałam zwymiotować. Gdy wróciłam do pokoju, poskładałam wszystkie jego rzeczy i spakowałam do torby. Wtedy poczułam, że to naprawdę koniec. Ale podobno każdy koniec jest początkiem czegoś nowego, lepszego. Bardzo chciałam w to wierzyć.

Gdańsk, 21 sierpnia, szpital Nie bójcie się marzyć. Marzenia się spełniają. Wystarczy tylko zrobić pierwszy, najtrudniejszy krok. Potem być może trudny drugi i trzeci. Potem napotkacie ścianę. Ale skąd wiecie, że nie wystarczy jej popchnąć, by runęła, i skąd wiecie, że tuż za nią nie spełni się Wasze marzenie?

Zaraz po obronie przeniosłam się do babci. Mieszkała w sporym, ale dość zniszczonym domu w starej Oliwie. Stwierdziłam, że obie potrzebujemy wsparcia. Babcia wprawdzie była jeszcze na siłach, ale wielokrotnie obiecywała, że umrze, będąc w doskonałym zdrowiu, by nie robić kłopotu rodzinie. Właśnie taka była. Niekłopotliwa. To ona rozwiązywała wszystkich problemy, głaskała po głowach, leczyła złamane serca. Moje też starała się wyleczyć, ale nie było to proste. Snułam się z kąta w kąt, przełyk miałam zaciśnięty. W dalszym ciągu nie mogłam nic jeść, chciałam przespać całe życie. – Karolinko. – Babcia nigdy na mnie nie mówiła „ Ina”. – Trzeba coś z tym zrobić. Może zawołam Danusię?

Danusia była pediatrą. Od urodzenia mnie znała i leczyła. Była też przyjaciółką babci. Gdyby nie ona, babcia by wcale nie chodziła do lekarza. – Jasiu, ale nie zapominaj, że ja jestem pediatrą – broniła się pani Danusia. – Tobie zdecydowanie bliżej do geriatry jest! – P róbowała przekonać babcię, by udała się do – jak to sama określała – prawdziwego lekarza. Babcia jednak cieszyła się dobrym zdrowiem i do żadnego lekarza, który nie był panią Danusią, nie miała zamiaru się udawać. Chociaż nie chciałam nikogo widzieć, babcia i tak ją wezwała. Danusia miała już problemy z kolanami i niechętnie dokądkolwiek wychodziła, ale babcia ją przekonała, że ja na pewno z domu nie wyjdę. Więc Danusia wsiadła w autobus i przyjechała. Weszła do mojego pokoju, usiadła obok mnie i tylko patrzyła. Nawet nic nie powiedziała. – Nie zapyta pani o nic? – zaczęłam pierwsza. – Jak minął dzień? P o raz pierwszy ktoś mnie zapytał, jak minął dzień, a nie, jak ja się czuję. – Jak minął dzień? P roszę bardzo – dodałam z przekąsem. – Wstałam, umyłam zęby. Zjadłam śniadanie. Jajecznica. P otem popiłam kawą zbożową. A potem zrobiło mi się niedobrze i wszystko wyrzygałam. Więc przez jakiś czas nic nie jadłam. P otem zjadłam ciastko i próbowałam wypić kawę – mówiłam dalej – ale na samą myśl o kawie zrobiło mi się niedobrze, więc wypiłam herbatę. Miętową. Mówić dalej? – Mów. – No, a co potem? Nic. Leżałam sobie. I już nie rzygałam, bo nie miałam czym. Jaka diagnoza? – Kiedy to się stało? – Co? Kiedy P iotr mnie zostawił? Dwa tygodnie temu. – Nie. Kiedy miałaś okres? – Okres? Chyba pani nie sugeruje mi, że jestem w ciąży? – Nie, nic nie sugeruję – odpowiedziała pani Danusia. – Ze stresu też się przesuwa. Ja tak zawsze mam. P otrafi mi się przesunąć o cały miesiąc. Kiwała głową ze zrozumieniem. Czułam się jak w zakładzie dla obłąkanych. Ja oczywiście w roli tej obłąkanej, a pani Danusia w roli psychiatry, który ze wszystkim się zgadza, byleby tylko nie rozwścieczyć chorego na głowę. – P owinnaś zrobić test. Ja ci go nie przyniosę, bo nogi mi wysiadają. Babci też nie goń. Możesz się ubrać i wreszcie wyjść. Już. – Jak to? – Dosyć tego, Karolinko. Znamy się od twojego urodzenia. Zakładaj

spodnie i ruszaj do apteki. Wracaj z testem. Oczywiście jej nie wierzyłam. Zrobiłam nawet awanturę, że obie spiskują za moimi plecami. Ubrałam się, żeby nie gadały, ale wcale nie miałam zamiaru wychodzić z domu. Siedziałam zamknięta u siebie, oglądałam coś w telewizji. Chciałam, by pani Danusia wreszcie sobie poszła. Byłam bardzo zła na babcię, że mimo tego, iż się nie zgodziłam na wizytę, pani Danusia i tak do nas przyszła. Już prawie zapadł zmrok, a ta nadal siedziała. – Karolinko, może odprowadzisz panią Danusię do domu? – zapytała babcia. – I jeszcze cordafen mi się skończył. Wykupisz mi po drodze, jak będziesz wracać, dobrze? Naprawdę nie miałam ochoty odprowadzać żadnych przyjaciółek babci. Ale wyjścia do apteki nie mogłam jej odmówić. Trochę chorowała na nadciśnienie i musiała regularnie przyjmować leki. Widocznie właśnie się skończyły i Danusia wypisała kolejną receptę. Wzięłam lekarkę pod rękę i wyszłyśmy z domu. Sąsiad właśnie kosił trawę. Kosił u siebie, to przy okazji u babci też skosił. P ani Danusia szła całkiem żwawo jak na osobę z chorymi kolanami. Tylko na schodach miała trochę kłopotów. P rzeprowadziłam ją na drugą stronę torów kolejowych. Zaraz za torami była apteka. – Karolinko, ja już dalej dam radę. P rzecież mieszkam za rogiem. Ty załatw babci lekarstwo, bo powinna je jeszcze dzisiaj wziąć. P ożegnałyśmy się, pani Danusia zniknęła za nadjeżdżającym autobusem linii 139, a ja weszłam do apteki. Wyjęłam receptę, podałam ją farmaceutce. P ołożyła mi małe pudełeczko na ladzie. – Coś jeszcze? – zapytała. – Nie, dziękuję. – P okręciłam głową. – Albo tak – powiedziałam nagle. – Czy może jest coś takiego, jak… test ciążowy? – dodałam cicho. – Tak. P roszę bardzo. Drżącymi rękami zabrałam pudełeczko z dzidziusiem na obrazku, schowałam do torebki razem z lekarstwem babci i wyszłam z apteki. Byłam tak zawstydzona, że nawet nie powiedziałam „ do widzenia”. Gdy wróciłam do domu, od razu poszłam do łazienki. – Masz cordafen? – zapytała babcia. – Babciu, wyjmij z torebki! – odpowiedziałam, drżącymi rękami rozrywając kartonik, w którym znajdowało się to, co miało mi powiedzieć, czy P iotr zostawił po sobie pamiątkę, czy jednak będzie mógł zniknąć z mojego życia raz na zawsze. Zrobiłam wszystko według instrukcji. P ołożyłam test na pralce. Dwie minuty czekania. Otworzyłam szafkę łazienkową, by wyjąć mleczko do demakijażu. Na półeczce równiutko stały trzy paczuszki cordafenu.

– Babciu! Tu masz przecież cordafen! – krzyknęłam, odwracając się do drzwi. Na chwilę zapomniałam o teście ciążowym i moich kłopotach. Jednak gdy się odwróciłam, zobaczyłam dwie grube, wyraźne krechy. Ciąża. P iotr na zakończenie naszego związku zostawił mi prezent. O kurwa… P ostanowiłam, że zrobię wszystko, by mój były narzeczony się o tym nie dowiedział. To było moje dziecko. I tylko moje. Nikt nie będzie miał prawa mi go zabrać.

Gdańsk, 24 sierpnia, dom Miłość. Zastanawiam się, co jest ważniejsze – miłość czy przyjaźń? Miłość czasem mija, a przyjaźń… Cały czas się łudzę, że przyjaźń zostaje na zawsze. I nawet po dwudziestu latach trwa, tylko czasem jest zagubiona. Najważniejsze chyba są dzieci. Dla mnie zawsze byłyście na pierwszym miejscu. Jesteście moim spełnionym marzeniem. Mężczyźni są, potem ich nie ma… Ale dzieci są zawsze. Kawałek ciebie w bardziej doskonałym człowieku.

– O Boże, byłaś w ciąży! – Karola patrzyła na mnie przerażonym wzrokiem. – Co się z nim stało? Z tym dzieckiem? Jezu, jest chyba w moim wieku! – Kiedy masz urodziny? – Latem. – Termin miałam na kwiecień. Na dwudziestego kwietnia. – P rzypomniałam sobie tę niewyraźną plamę na USG, a pod spodem moje nazwisko i planowaną datę porodu. – Co było dalej? Gdzie ono jest? To znaczy, że mam jeszcze brata albo siostrę? P rzez chwilę nie odpowiadałam. Zapaliłam papierosa. Znowu w moim mieszkaniu było pełno dymu. Cholera, muszę chyba to rzucić. Moja przyjaciółka nie miała szansy na rzucenie palenia. Ja jeszcze mam. Tamte zdarzenia tkwiły w mojej głowie i w moim sercu mocno, mimo że za wszelką cenę nie chciałam ich pamiętać.

To, co się potem wydarzyło, chyba zupełnie zmieniło moje postrzeganie świata. Miałam dwadzieścia pięć lat, za kilka miesięcy miałam zostać mamą i w zasadzie czułam, że tak naprawdę tylko to jest miłość. Wiedziałam, że ja je będę kochać zawsze. Wiedziałam też, że przynajmniej przez kilka pierwszych lat życia tego małego człowieka będę dla niego najważniejsza. W tamtej chwili bardzo potrzebowałam miłości. Chciałam być dla kogoś tą najważniejszą i chciałam, by ktoś mnie kochał. P o prostu kochał taką, jaką jestem. – Co było dalej? Chcę wiedzieć, co się stało potem. Dlaczego jesteś tutaj i dlaczego jesteś taka… – Jaka? – zapytałam. – Surowa? Ostra, oschła… Chociaż po tym winie to nawet normalniejesz. I zaczynam rozumieć, dlaczego mama się z tobą przyjaźniła. Roześmiałam się. Tak, normalniałam. P od wpływem alkoholu zrzucałam pancerz, dlatego najczęściej piłam sama. Niewielu znało mnie od tej normalnej strony.

Wszystko wskazywało na to, że byłam w ciąży. Zaczęłam składać wszystkie klocki mojej układanki. Wzięłam jeszcze raz do ręki test. P rzeczytałam ponownie instrukcję. Wynik pozytywny: ciąża. Jeżeli w okienku kontrolnym ( C) oraz w okienku testowym ( T) pojawiły się linie ( nawet jeżeli któraś z linii jest mniej wyraźna) oznacza to, że jesteś w ciąży. Jeszcze raz nerwowo sprawdziłam okienko C, okienko T – już wszystko mi się mieszało. Ale dwie kreski to dwie kreski. Moje linie nie były mało wyraźne. W obu okienkach widniały grube czerwone krechy. Nawet nie zauważyłam, kiedy w drzwiach stanęła babcia. Drżącą ręką podałam jej test. Spojrzała na mnie pytająco. P okiwałam głową. P rzytuliła mnie jak małą dziewczynkę. Gdy usiadłyśmy przy stole, przy herbacie z sokiem malinowym, zapytała tylko, co zamierzam zrobić. Była chyba największą i najbardziej mądrą feministką, jaką znałam. Zupełnie niewojującą. Rozsądną. – Są różne rozwiązania – powiedziała. – Cokolwiek postanowisz, będę

z tobą, będę cię wspierać. I każda twoja decyzja zostanie między nami. – Babciu. Jest tylko jedna decyzja – oznajmiłam stanowczo. – Ono jest moje. Urodzę. – Dobrze. Zatem musisz iść do lekarza. Który to może być tydzień? Wzruszyłam ramionami. Zaczęłam liczyć. Ostatni raz spałam z P iotrem może miesiąc temu, może dwa. Faktycznie, unikał mnie. Na pewno kochaliśmy się w lipcu. P o jego urodzinach. – Nie wiem. To chyba drugi miesiąc. Może trzeci… Babcia pokręciła głową. – Niezbyt dobrze się prowadziłaś ostatnio, moje dziecko. Jedzenie do niczego, stresy, nerwy. Spojrzałam na nią z wyrzutem. – Już dobrze, dobrze. Jutro zapytam Danusię o dobrego lekarza. Miałam w głowie milion pytań i wątpliwości, ale tymczasem chciałam po prostu trwać. Trwać i cieszyć się tym, że najgorsze minęło. Że owszem, ból w sercu pozostał, ale już nie jestem z tym bólem sama. Teraz sobie myślę, że moja reakcja była co najmniej dziwna. Facet mnie porzucił, a ja cieszyłam się, że zostałam z brzuchem. – Musisz P iotrowi powiedzieć. – Nigdy – zaprotestowałam stanowczo. Jednego byłam pewna. P iotr nie dowie się, że nadal ma ze mną coś wspólnego. To było wyłącznie moje dziecko. I naprawdę nie chciałam, by mój były narzeczony współdecydował o jego losie. Babcia tylko westchnęła. Obiecała jednak, że nie zrobi niczego bez mojej zgody.

– Nigdy się nie dowiedział? – zapytała cicho Karola. – Nie. Ani on, ani P atrycja. – Nie byłaś fair – powiedziała z wyrzutem. – A on był fair? P o co był mi facet, na którego w tamtej chwili nie mogłam patrzeć? P o co miałam go informować o czymś, co powodowało, że czułam się szczęśliwa? Naprawdę nie chciałam, by mi to zabrał. Nawet w połowie. Nie spodziewałam się, że w ogóle by chciał, ale… nie mogłam ryzykować. – To samolubne. – Tak. – Gdzie ono teraz jest? Zapaliłam kolejnego papierosa. Karola już nawet nie zwracała uwagi

na dym. Siedziała wpatrzona we mnie brązowymi oczami P iotra.

Moja mama oczywiście dowiedziała się o ciąży. W swojej naiwności myślała, że zaraz powiem P iotrowi o dziecku i on szybko do mnie wróci. Jednak rozdział „ P iotr” był już zamknięty w moim życiu. Żałowałam tylko tych wspólnych lat. Zastanawiałam się, czy kiedyś emocje opadną i będę mogła spokojnie opowiedzieć mojemu dziecku, kim był jego ojciec. Czasami też łapałam się na tym, że już podchodziłam do telefonu, by zadzwonić do P atrycji. Kiedyś była pierwszą osobą, która dowiedziałaby się o ciąży. P ewnie nawet weszłaby ze mną do łazienki i patrzyła, czy dobrze robię ten test. Ale teraz już nie mogłam do niej zadzwonić. Zostałam sama. Babcia szalała. W pozytywnym sensie. Znalazła dla mnie ginekologa i sama tam ze mną poszła. Niczym wierny mąż i ojciec wyczekiwała pod drzwiami gabinetu, przechadzając się wte i wewte po korytarzu w przychodni. – Ósmy tydzień! – powiedziałam, gdy wyszłam. W ręku trzymałam wydruk USG. – Termin na dwudziestego kwietnia. – Uśmiechnęłam się. Wtedy po raz pierwszy od długiego czasu poczułam się szczęśliwa. Teraz myślę, że byłam głupia, nieodpowiedzialna. W ogóle nie zastanawiałam się, z czego będę żyła. Nie miałam pracy, nie miałam męża, a ojcu dziecka, od którego mogłabym dostać alimenty, wcale nie chciałam o tym dziecku powiedzieć. Może traktowałam tę ciążę jako iskrę nadziei w moim niezbyt szczęśliwym życiu? Nie dopuszczałam myśli, by ta iskra mogła zgasnąć. Babcia chroniła mnie jak skarb. Teraz myślę, że powinna była mną potrząsnąć i powiedzieć mi kilka rzeczy do słuchu. Bo ja sama byłam w dziwnej ciążowej euforii, w którą wzleciałam prosto z najczarniejszego dna. – Daj mi z nią porozmawiać – słyszałam kilka razy mojego ojca. – P orozmawiaj sobie. Ale pamiętaj, nie wolno jej denerwować. Już i tak się nadenerwowała. Zatem nikt mnie nie denerwował. Oprócz babci, która jak już musiała mnie zdenerwować, to porządnie. Zanim jednak to zrobiła, przepisała na mnie dom w Oliwie. – Kochana, ja już jestem stara. Nie wiadomo, ile lat mi zostało. Ty jesteś młoda, wkrótce będzie was dwoje, chciałabym was trochę zabezpieczyć…

– Babciu, do czego ty zmierzasz? – Umówiłam notariusza. Chcę na ciebie przepisać dom – powiedziała. – P amiętaj, dom jest twój i ty o nim decydujesz. Jeśli będziesz chciała, to go sprzedasz, twoja sprawa. – P opatrzyła mi w oczy. – Ja tego nie zrobię, mam do niego sentyment. Tutaj się urodziłam, twoja mama też tu się bawiła. Ale wolę, by cieszył kogoś innego, niż był dla ciebie ciężarem. Nie będę miała do ciebie pretensji. – Babciu, mówisz tak, jakbyś zaraz chciała iść na tamten świat. – Nie znasz dnia ani godziny. – Zaśmiała się. Dom został przepisany niecały tydzień później. Babcia nigdy nie strzępiła sobie języka po próżnicy. Zawsze robiła to, co postanowiła. Odeszła kilka dni po tym, jak dom stał się moją własnością. Wylew. To stało się nagle, nikt się nie spodziewał. Karetka przyjechała za późno. Znowu miałam pretensje do losu. Do pani Danusi, że jej nie uratowała. Że nie potrafiła dostrzec w porę niebezpieczeństwa. Miałam pretensje do babci, że zostawiła mnie w tym wielkim domu. Że zupełnie nie wiem, co mam robić. Myślałam, że wszystko, co najgorsze, już za mną. Ile razy już tak myślałam w przeszłości? I ten cholerny los zawsze mi pokazywał, że byłam w błędzie. Zawsze może być gorzej. Zawsze! Dopiero po kilku latach dowiedziałam się, że babcia wszystko zaplanowała. Wiedziała, że jest chora i że w każdej chwili może odejść. Wymusiła na pani Danusi, żeby ta nikomu o tym nie mówiła. Stąd pośpiech w przepisywaniu domu. Babcia do końca nie chciała nikogo niepokoić. P o pogrzebie poszłam spać do jej domu. A w zasadzie już do mojego. P ierwszy raz od czasu, gdy zmarła, bo wcześniej przeniosłam się na kilka dni do rodziców. Obudziłam się w nocy. Czułam, że dzieje się ze mną coś dziwnego. Zapaliłam światło. Na prześcieradle była czerwona plama. Krew. Dużo krwi. Babcia zabrała ze sobą moje dziecko. Może wiedziała, że tak będzie mi w życiu łatwiej? Ubrałam się, wezwałam taksówkę i pojechałam do szpitala na Zaspę. Nie było czego ratować. P amiętam, że gdy siedziałam na korytarzu i czekałam na wypis, a obok mnie były jeszcze dwie smutne dziewczyny, z gabinetu lekarskiego wyszła młoda kobieta w zielonej piżamie z napisem „ Happy woman in bed”. Ironia losu.

– Straciłaś je… – cicho powiedziała Karola.

– Tak. Gdy dotarłam do szpitala, już było po wszystkim. P rzysunęła się bliżej i mnie przytuliła. Dawno nikt mnie tak nie przytulał. Delikatnie, ze współczuciem. Nie potrafiłam odnaleźć się w tej sytuacji. Cała zesztywniałam. – Chcesz coś pić? – zapytałam. Wstałam, ale chyba tylko po to, by wyswobodzić się z jej ramion. – Może coś zimnego – powiedziała Karolina. – Mam wodę. – P oproszę.

Wróciłam do domu, swojego domu i już wiedziałam, co robić. Byłam o tym przekonana, niezależnie od tego, co powiedzą rodzice. Zrobiłam to, co uważałam za właściwe. Rano zadzwoniłam do rodziców. Nie byłam w stanie zrobić tego wcześniej. Dopiero gdy wstałam, wypiłam kawę i wypaliłam dwa papierosy kupione w drodze powrotnej ze szpitala, sięgnęłam po słuchawkę telefonu. – Mamo, już po wszystkim – powiedziałam bardzo cicho. – Dziecko. Tak jest w życiu, że ludzie przychodzą i odchodzą. Każdego z nas to czeka. – Mamo, ona zabrała ze sobą moje dziecko. – Ina, co ty mówisz? – zapytała wzburzona. – Dziś w nocy… byłam w szpitalu. Nie było czego ratować – mówiłam przez łzy. – Jadę do ciebie. – Nie, mamo. Chcę być sama. Muszę pobyć sama. Odłożyłam słuchawkę i zapaliłam kolejnego papierosa. Wtedy właśnie zaczęłam palić. Faktycznie, palenie pomagało rozładować napięcie. Jakie to proste. Dobrze, że nie wpadłam na inne pomysły – alkohol i narkotyki. P rzecież to też nie było trudne. P ostanowiłam, że sprzedam dom. Dałam ogłoszenie. P owoli krystalizował się mój plan, co powinnam zrobić dalej. Bardzo często tak reagowałam. Najpierw rozpaczałam, a potem coś wprowadzało mnie w tryb „ działanie”. Tak było i teraz. Nie chciałam, by ktoś mi w tym przeszkodził. P ostanowiłam zupełnie zmienić otoczenie. Sprzedać dom, znaleźć pracę, najlepiej daleko od wszystkich trosk i zmartwień. Jak najdalej od miejsc, które kojarzyły mi się z bólem. Chciałam zacząć od zera. Wiedziałam, że nie będzie łatwo. Ale jak

zawsze pomyślałam, że gorzej już być nie może. I chyba wtedy nareszcie miałam rację. Od tego momentu było coraz lepiej. A może to ja nauczyłam się żyć? Nauczyłam się mniej emocjonalnie podchodzić do wielu spraw. Wiedziałam, że niczego nie można być w życiu pewnym. No, może tylko śmierci. P ół nocy szukałam pracy. P rzeglądałam wszystkie ogłoszenia, wyciągnęłam gazety z ubiegłego tygodnia. P o ekonomii tak naprawdę nie umiesz nic. To, gdzie wylądujesz za dziesięć lat, w rzeczywistości zależy od twojej pierwszej pracy. Ja miałam szczęście. Dostałam pracę w Warszawie. Wystarczająco daleko, by uciec. Asystentka dyrektora P R w jednej z firm zajmujących się telefonią komórkową. Na pewno nie przyjęli mnie ze względu na doświadczenie. Może bardziej spodobał im się mój angielski, a samemu szefowi – całkiem spory biust i długie nogi. Zresztą potem często wykorzystywałam te atuty. Nawet nie musiałam jechać na rozmowę kwalifikacyjną do Warszawy, bo okazało się, że mój przyszły szef przebywa na urlopie nad morzem i chętnie mnie zaprosi na kawę. Mało biznesowo to zabrzmiało, ale cóż. Ominęłam korporacyjne kadry i stawiłam się w kawiarni. Niewysoki mężczyzna w garniturze od razu zmierzył mnie wzrokiem. Gdy się przywitaliśmy i wykonaliśmy wszystkie niezbędne kurtuazyjne gesty, zapytał: – Dlaczego akurat Warszawa? – Bo jest na tyle daleko, że będę miała wymówkę, by nie spędzać tutaj każdego weekendu – odparłam szczerze. – Aż tak tu się pani nie podoba? – zdziwił się. – P owiem panu tak: nie może być gorzej. – Mężczyźni? – Och, nie tylko. Mężczyźni, kobiety, dzieci, starsze panie… Muszę zmienić wszystko. P otem pytał mnie, czy jestem dokładna, skrupulatna, nawet pytał o poglądy na jakieś tematy, czego pewnie nie powinien robić. P ytał też, czy mam się gdzie zatrzymać w Warszawie. Mówił, że na początek korporacja coś załatwi. P rzedstawił mi tak rajski obraz mojej przyszłej pracy, że całą sobą zapragnęłam tam być. Od zaraz. Miałam szczęście. Dwa tygodnie później zadzwonił do mnie osobiście i zapytał, od kiedy mogłabym zacząć. – Od jutra? – zażartowałam. – Nie wiem tylko, czy zdążę dojechać. – To zapraszamy od początku miesiąca. To był chyba listopad, bo pamiętam, że prosto z cmentarza od babci pojechałam do Warszawy. W pociągu stałam całą drogę, bo wszyscy wracali ze świąt. Miałam jedną walizkę. Mój nowy szef załatwił mi mieszkanie, więc czułam jakbym jechała do siebie. Rodzice nawet mnie nie

pożegnali. Mama się na mnie obraziła, bo sprzedałam dom. Nawet nie próbowałam jej tego wytłumaczyć. Udało mi się szybko go sprzedać. Dostałam bardzo dobrą cenę, prosto na konto, bez pośredników. Tak jak chciała babcia. Mama uważała, że nie mam szacunku do rzeczy po babci, że zupełnie mi odbiło. Nie rozumiała, jak mogłam sprzedać dom rodzinny. Dom, w którym ona, jako mała dziewczynka, stawiała pierwsze kroki. Który był w rodzinie od zawsze. Nie znała naszych ustaleń. Ja wiedziałam, że babcia by zrozumiała. Ona też kiedyś zaczynała sama wszystko od nowa. Była silna. Czy już mówiłam, że była najprawdziwszą feministką, jaką kiedykolwiek znałam? Może to dziwne: nigdy za bardzo nie wierzyłam w Boga, ale po śmierci babci często z nią rozmawiałam. Oczywiście przez pierwszy miesiąc wypominałam jej, że zabrała ze sobą moje dziecko. Zabrała wbrew mojej woli. P otem się uspokoiłam. Dom sprzedałam ze wszystkim. Zostawiłam sobie tylko mały sekretarzyk, który kojarzył mi się z dzieciństwem. Miał mnóstwo szufladek i szafek. Zawsze lubiłam w nim szperać, gdy babcia nie patrzyła. W jednej szufladzie były kolorowe guziki, w innej próbki perfum, które jej przynosiłam z perfumerii, w jeszcze innej karteczki z zapiskami. Ten sekretarzyk wzięłam takim, jakim był. Nie robiłam porządku, nie zaglądałam do środka. Nadałam go kurierem do Warszawy. P ożegnał mnie tylko sąsiad babci, ten, który zawsze kosił jej ogród. – Nie żałuje pani tego domu? – zapytał. – Będzie mi was brakowało… – Czy ja wiem? – Zastanowiłam się przez chwilę. – Żałuję, że już nie jestem naiwna. – A jaki to ma związek z domem? – Nie wiem. To, że już nie jest nasz, jest symbolem nowego. Zmiany. – Na lepsze? – Mam taką nadzieję. Na gorsze bym już nie zniosła. – Westchnęłam. – Gorzej być już nie może? – Wie pan co… Już tyle razy mówiłam, że gorzej być nie może, że teraz boję się to powiedzieć. Nawet boję się o tym pomyśleć. Bo za każdym razem, gdy tak mówiłam, okazywało się, że jednak nie miałam racji. Mam tylko nadzieję, że mój limit katastrof się wyczerpał. Jak już mówiłam, mieszkanie załatwił mi Jarek. To znaczy szef. Był bardzo porządnym facetem. Nie, nie spałam z nim. Chociaż chyba oboje mieliśmy na to ochotę. Wynajął dla mnie mieszkanie na Saskiej Kępie. Jeden pokój z kuchnią. Na początku nie chciałam nic kupować, dopóki nie będę miała pewności, że chcę zostać w Warszawie na stałe. P ieniądze za dom w Oliwie leżały bezpiecznie na lokacie. Jarek wynajął to mieszkanie za pieniądze naprawdę niewielkie jak na

Warszawę. P o opłaceniu czynszu, rachunków, jedzenia i innych niezbędnych rzeczy wystarczało mi na niewielkie zachcianki. Mogłam też odłożyć trochę pieniędzy na gorsze czasy. Bo życie mnie nauczyło, że mogą być jeszcze gorsze czasy. Rzuciłam się w wir pracy. Bardzo ją lubiłam. P rzede wszystkim pisałam. P otrafiłam odpisać na każdy list, na każde pismo w taki sposób, by odbiorca był zadowolony. – Ty to potrafisz nawet powiedzieć komuś „ spierdalaj” w taki sposób, by poczuł podniecenie na myśl o zbliżającej się podróży – mawiał Jarek. P rowadziłam też gazetę korporacyjną. P raca była dla mnie wszystkim. P rawie wszystkim. Zaczęłam biegać. Wstawałam codziennie o piątej rano, zakładałam buty i biegłam prosto przed siebie. To było moje poczucie wolności. Byłam zaskoczona, jak szybko można osiągać efekty. Codziennie mogłam biec dalej, potem coraz szybciej. W końcu przebiegłam mój pierwszy maraton. Cholerne czterdzieści dwa kilometry. Ba! Czterdzieści dwa kilometry i sto dziewięćdziesiąt pięć metrów. Tych pięć metrów też robiło różnicę. P rzybiegłam na metę z czasem pięć godzin, dwadzieścia dziewięć minut i trzydzieści dwie sekundy. Ale przybiegłam. P o tym, jak padłam na chodnik, stwierdziłam, że skoro przebiegłam maraton, to mogę wszystko. P rzez tych pięć godzin całe życie przeleciało mi przed oczami. I zaczęłam się zastanawiać, jak ono dalej będzie wyglądać. Zaraz po maratonie odeszłam z korporacji. Jarek mnie do tego namówił. On sam objął posadę redaktora naczelnego w jednym z tygodników. Zabrał mnie ze sobą. To była zupełnie inna praca. Wciągająca, fascynująca. Czasem na granicy prawa, a bardzo często przekraczająca przyzwoitość. P odobało mi się to. Wkręciłam się w dziennikarstwo śledcze. Trochę niebezpieczne dla kobiety, ale ja uważałam, że nie mam nic do stracenia. Byłam sama, nie miałam nic. Jedynie te pieniądze na koncie za dom babci. Nadchodził kryzys, wiele osób bało się trzymać fundusze w bankach, wolało inwestować. Zupełnie się na tym nie znałam. Było mi dobrze tak, jak jest. Ale kilka rzeczy przyczyniło się do tego, że kupiłam mieszkanie. Rok rozpracowywałam portugalskiego biznesmena, który był poszukiwany listem gończym. Jeździłam za nim po całej Europie. W końcu napisałam artykuł, za który dostałam Grand P ress w kategorii dziennikarstwo śledcze. Dało mi to trochę pieniędzy i jeszcze więcej zleceń. Wiedzieli, że nie mam żadnych oporów, by zdobyć informację. Śliczna, zgrabna, długowłosa blondynka – imponowałam facetom. Wszystkim. Chętnie zaciągali mnie do łóżka, a przynajmniej wydawało im się, że to oni to robią. W takich okolicznościach dość chętnie dzielili się informacjami. Nie wszystko nadawało się do tygodnika. Niektóre historie były w sam raz dla brukowca. Dlatego też zaczęłam z nim współpracować.

P ieniądze z tego były bardzo dobre, satysfakcja również. Niszczyłam ludzi. Sama dostałam od życia niezbyt wiele dobrego. Dlaczego inni mieli być szczęśliwi? Wszystkie pieniądze ze sprzedaży domu wydałam na mieszkanie w Warszawie. Zamknięte osiedle i święty spokój. Trzystumetrowy dom w Oliwie był warty tyle, co to moje mieszkanko. P lus kilka mebli. Niewiarygodne, prawda? Kupiłam to mieszkanie, ale nigdy się w nim nie zadomowiłam. Jedynym sentymentalnym akcentem był sekretarzyk babci. Nie miałam kwiatów ani bibelotów. Nie zapraszałam gości. Nic nie jest pewne i wieczne. Nie wiem, czy jutro nie wyjadę do pracy do Londynu, Nowego Jorku czy Moskwy. Życie przynosi niespodzianki. Nie chcę czuć się zależna od nikogo ani od niczego. Chcę być wolnym ptakiem, który fruwa sobie w przestworzach, a jak ma ochotę nasrać ci na kapelusz, to ci nasra. Bez żadnych konsekwencji. Co najwyżej Grand P ress może za to dostać…

– Jesteś wyrachowana – stwierdziła Karola z przerażoną miną. – Kto z kim przestaje, takim się staje – powiedziałam. – Dopasowuję się do losu. On nie był dla mnie łaskawy, to za co mam być mu wdzięczna? – A rodzice? Odzywają się do ciebie? – Raz na jakiś czas. Dzwonimy do siebie. Kiedyś próbowałam z nimi spędzać święta, ale nie wyszło. Mama nie mogła się opanować, ciągle mi wypominała, że roztrwoniłam rodzinny majątek. Miała na myśli sprzedaż domu, brak poszanowania dla tradycji. Nawet kiedyś zasugerowała, że pewnie sama pozbyłam się mojego dziecka. P owiedziała to w gniewie, ale bardzo zabolało. Wtedy wyszłam od nich bez słowa i wróciłam do Warszawy. To był pierwszy raz, gdy tutaj poczułam się jak w domu. Dziwne było to uczucie. – A oni do ciebie nie przyjeżdżają? – zapytała Karola. – Tata był raz, mama nigdy. – Wzruszyłam ramionami. – Jesteś zupełnie sama? Nawet żadnego faceta nie masz? – Faceta? Miałam kilku herbatników… – Herbatników? – No tak. Jak miałam ochotę na „ herbatę”, to do nich dzwoniłam. Ale skończmy o mnie. To ty tutaj przyszłaś, więc teraz mów. Opowiedz mi o swojej mamie. Trochę się bałam tego, co usłyszę, ale z drugiej strony czułam, że

bardzo chcę wiedzieć, jak potoczyły się losy P atrycji. Minęło tyle lat. To, co się stało nie powodowało już potwornego bólu gdzieś w środku. Już zapomniałam o upokorzeniu, zdradzie, rozczarowaniu. Każda z nas dostała swoją lekcję. W tym momencie chciałam po prostu wiedzieć, co się stało z kiedyś najbliższą mi osobą. – Zrobię kawę. Trzeciej butelki wina już nie otwieram. Dobrze, że jutro wolne. Możemy siedzieć do rana.

KAROLA Nie wiem, jak mam to opowiedzieć po tym, co usłyszałam. Teraz zrozumiałam wiele rzeczy. Może po prostu zacznę od początku. Mama chyba długo nie wiedziała, że jest chora. Zawsze my byłyśmy na pierwszym miejscu. Majka i ja. To z nami jeździła do lekarza, to dla nas kupowała witaminy, to my musiałyśmy pić tran i jakieś dziwne wywary, które sama przyrządzała. Nawet raz na dwa lata robiła nam badanie krwi, by sprawdzić, czy wszystko w porządku. Miałyśmy cudną panią doktor, która o nas dbała, ale też wielokrotnie uspokajała moją spanikowaną mamę, że z katarem nie chodzi się do szpitala i że od niejedzenia przez jeden dzień nikt jeszcze nie umarł. Mama ufała tylko doktor Moszyńskiej. Szkoda, że nie mogła leczyć się właśnie u niej. Jej internista tylko wypisywał recepty na antybiotyk i tyle. Ja mu w ogóle nie ufałam, a mama po prostu chodziła do niego tylko po recepty. Zaczęło się od tego, że mama całą wiosnę była chora. Oczywiście nadal próbowała pracować, ale po prostu nie dawała rady. Majka przynosiła z przedszkola wszystkie odmiany grypy, kataru i innych przeziębień, które mama od razu łapała. Ja na szczęście jakoś się trzymałam i starałam się nimi opiekować. O ile z siostrą nie było problemów, o tyle z mamą było o wiele gorzej. Kiedyś poszłyśmy z Majką do naszej pani doktor i mama zaczęła tam kaszleć. Doktor Moszyńska kazała jej się rozebrać i ją zbadała. – Szmery w płucach – powiedziała spokojnie lekarka. – P owinna pani prześwietlić płuca. Antybiotyk i do łóżka. Oczywiście mama była największą twardzielką, jaką znałam. P róbowała udawać, że nic się nie dzieje, ale gdy leżała drugi tydzień w łóżku, zadzwoniłam do babci Zosi, bo powoli zaczynałam czuć, że ja sama nie ogarniam sytuacji. Mała Majka, chora mama, jakieś wierszyki do przedszkola, sukienki na bal i inne przedstawienia, a ja też przecież

musiałam się uczyć. Za dużo było tego wszystkiego. Nie miałam nawet z kim o tym porozmawiać. P rzyjechała od razu i to właśnie ona wysłała mamę na to prześwietlenie. Oczywiście zapalenie płuc. Oprócz tego lekarz zlecił jej wykonanie podstawowych badań krwi, bo coś tam mu nie pasowało. A mama oczywiście na te badania nie poszła. Dlaczego? Bo się źle czuła. Stwierdziła, że jak tylko poczuje się lepiej, to zbada się dokładniej. Zażywała ten antybiotyk. Miała go brać przez dziesięć dni, a potem iść do kontroli. Oczywiście nie poszła, bo uważała, że już wyzdrowiała i nie ma takiej potrzeby. Była tylko strasznie zła, bo bolała ją noga. Uważała, że to od tego leżenia. Myślała, że jak w końcu nagle wstała, to sobie zwichnęła. Brała środki przeciwbólowe. Kilka dni czuła się dobrze, a potem znowu było gorzej. Miała wysoką gorączkę, bolała ją głowa i znowu wylądowała w łóżku. Wezwałyśmy lekarza do domu. Oczywiście opieprzył mamę i nas, że nie zrobiła tych badań krwi. W końcu z babcią Zosią zamówiłyśmy taką karetkę, która przyjeżdża i pobiera krew w domu. Mama była na nas bardzo zła, ale co miałam robić? – Wmawiacie mi chorobę! – Denerwowała się. – Mamo, po prostu chcemy ci pomóc. – Ja oczywiście też się denerwowałam. Tego samego dnia mamie zaczęła lecieć krew z nosa. Byłam przerażona. Ona jednak mówiła, że to z osłabienia, że ostatnio często jej się to zdarza. Nie uspokoiła mnie tym. P oszukałam w Internecie i faktycznie – krew z nosa może lecieć z osłabienia. Innych chorób nie dopuszczałam. Wyniki badań przyszły następnego dnia. Oczywiście nie znałam się na tym, ale już na pierwszy rzut oka coś mi nie pasowało. P ostanowiłam to skonsultować z naszą lekarką. Ona potem zadzwoniła do mamy. I zaczęło się. Od razu karetka, szpital. Tym bardziej, że mama bardzo źle się czuła. Tak czasem sobie myślę – oczywiście wiem, że to niemożliwe – ale może gdyby mama nie wiedziała, że jest chora, to podniosłaby się z tego łóżka i dalej byłoby tak, jak zawsze. Niestety. Najpierw kolejne badania krwi, biopsja. Całe szczęście, że babcia Zosia była z nami, bo samej byłoby mi bardzo, bardzo ciężko. Zostawiła dom pod opieką tych weterynarzy i w zasadzie przeprowadziła się do nas. Jeszcze gorzej było po usłyszeniu diagnozy. Ostra białaczka szpikowa.

– Białaczka! – krzyknęła Ina. – Jezu, na to nie ma ratunku. – Nie można się poddawać. Nigdy – powiedziałam stanowczo i popatrzyłam wyzywająco na spanikowaną Inę. – Nigdy.

Wszyscy wiedzieliśmy, że jest źle. Najłatwiej było się załamać i czekać na śmierć, ale to chyba nie leżało ani w mamy charakterze, ani w moim. Zaczęłyśmy działać, a raczej ja zaczęłam. Bo mama coraz bardziej opadała z sił i naprawdę nie można było przewidzieć, kiedy będzie w domu, a kiedy w szpitalu. Szpital, dom, szpital. Coraz więcej tego szpitala. Mama wychodziła na tyle silna, by prawie normalnie funkcjonować, a po chwili znowu kryzys. Wiedziałam, że muszę coś zrobić, muszę ją ratować. Oczywiście nie wiedziałam, jak mam się za to zabrać, ale tutaj los przyszedł mi z pomocą. Dobry los. Bo nadal wierzyłam, że jest dobry. Akurat jechaliśmy ze szkołą na jednodniową wycieczkę do Warszawy. W planie było Muzeum P owstania Warszawskiego, a potem czas wolny. Wszyscy poszli na zakupy do Złotych Tarasów, a ja wylądowałam przy ulicy Międzynarodowej w siedzibie Fundacji Urszuli Jaworskiej. Kiedyś czytałam o niej artykuł, była pierwszą w P olsce osobą po przeszczepie. Jest dowodem na to, że się da. Że nie można załamywać rąk, siedzieć i płakać. Czułam, że ona jest w stanie nam pomóc. Była żywym dowodem, że ludzie wychodzą z białaczki. Oczywiście nie miałam doświadczenia w spotykaniu się z tak ważnymi ludźmi. Nie wiedziałam, że powinnam zadzwonić i się umówić. P o prostu weszłam z ulicy. Nie jak do pani prezes fundacji, ale jak do kogoś, kto może wyciągnąć nas z tego oceanu smutku, w którym toniemy. I może zrobić to tylko w tej chwili. Znowu miałam szczęście. P ani Ula tam była. Jak zawsze bardzo zajęta, ale zaprosiła mnie do swojego gabinetu. Ktoś przyniósł wodę, a ja zaczęłam opowiadać. Obiecała, że się skonsultuje z lekarką, a potem zadzwoni do mnie i mi wszystko wytłumaczy. – Jest jakaś nadzieja? – zapytałam. – P opatrz na mnie. Ja żyję. Nigdy się nie poddałam. Nie możesz się poddawać. Wyszłam stamtąd pełna wiary, że wszystko się uda. Zamówiłam taksówkę, by podjechać pod te Złote Tarasy, gdzie miał czekać na nas autokar. Spóźniłam się dziesięć minut. Nikt nie wiedział, gdzie byłam. – Co się z tobą dzieje? ! – wrzeszczała na mnie wychowawczyni. –

Gdzie ty się szwendasz? Już do matki twojej chciałam dzwonić! P orozmawiamy o tej sytuacji u pani dyrektor! Naprawdę w tamtym momencie było mi wszystko jedno, czy będziemy rozmawiać u dyrektorki, czy nie. W ogóle nikt nie mógł zabrać mi tej nadziei, jaką dała mi pani Ula. P rawie nie pamiętam podróży powrotnej. Wszyscy gadali o rzeczach, które dla mnie były zupełnie nieistotne. Miałam wrażenie, że w ostatnich tygodniach dorosłam i naprawdę nie mam o czym z nimi rozmawiać. P aplanie o ciuchach, chłopakach i głupich plotkach irytowało mnie. Ja myślałam tylko o nadziei, którą właśnie dostałam. Wróciłam do domu wieczorem. Mama leżała ze swoim laptopem w łóżku. Coś szybko pisała. – Jak się czujesz? – zapytałam. – Dobrze, córeczko. – Wiesz, mamuś… Jak byłam w Warszawie, spotkałam się z kimś... Jest taka fundacja… – Wiem, kochanie. Dzwonili do lekarki, a ona do mnie. Już jestem w bazie. Teraz trzeba się modlić. I wierzyć. Kochana jesteś… – Mamo, wiesz, że ona z tego wyszła? Już chyba piętnaście lat jest po przeszczepie. Jak się patrzy na jej energię, to człowiek wierzy… – Trzeba wierzyć. Ja wierzę – powiedziała mama, podnosząc na mnie wzrok. – Jutro pójdę oddać krew. Może będzie pasować? – Może. A jeśli nie mi, to komuś innemu pomożesz uratować życie. Jeszcze tego samego dnia na Facebooku utworzyłam wydarzenie „ Szpik potrzebny od zaraz”. Napisałam bardzo krótką historię. Nie było to ckliwe błaganie o pomoc. P ani Ula powiedziała mi brutalnie, że teraz choroba się nie sprzedaje. Sprzedaje się informacja, ile świat może stracić, gdy nie będzie konkretnego człowieka. P o śmierci mamy świat byłby znacznie uboższy. Zaprosiłam znajomych, by rejestrowali się w bazie dawców, a tych, którzy jeszcze nie mieli osiemnastu lat, by udostępniali wydarzenie dalej. Rano do wydarzenia zapisanych było już dwa tysiące osób. Gdyby każda z nich naprawdę zarejestrowała się w banku szpiku, to ilu ludzi mogłoby zostać uratowanych? Gdy poszłam do szkoły, wszyscy już wiedzieli. Nikt nie pytał, dlaczego chodzę smutna, nikt nie wrzeszczał na mnie, że się spóźniłam na autokar. Wychowawczyni mnie przytuliła. – P rzepraszam – powiedziała. – Mogę jakoś pomóc? – Tak – szepnęłam przez łzy. – Zarejestrować się w bazie dawców szpiku. P otem ruszyła lawina. Wszyscy znajomi, którzy ukończyli

osiemnaście lat, zaczęli działać. Ci, którzy jeszcze nie mogli, czekali na swoje urodziny i w międzyczasie namawiali swoich znajomych, rodzeństwo. Co chwilę ktoś pokazywał mi legitymację dawcy. Naprawdę byłam im za to wdzięczna. Chyba wtedy mama dostała pierwszą chemię. Była wycieńczona. Ogoliłam jej głowę, bo włosy wychodziły garściami. Obie siedziałyśmy przed lustrem i płakałyśmy. Włosy pasmo po paśmie spadały na szpitalną podłogę. – Mamo, kupię ci perukę. Najpiękniejszą. Kupiłam. Najbardziej słoneczny blond, jaki widziałam. Włosy do ramion. Wyglądała ślicznie. – Teraz tylko iść na imprezę. – Uśmiechnęła się. – Dokładnie – potwierdziłam. – P ożyczysz mi, gdy wyzdrowiejesz? – Jasne – odpowiedziała, nie patrząc mi w oczy. Wiedziałam, że pomyślała: „ jeśli wyzdrowieję”. Ja wierzyłam w to z całego serca. O tej peruce powiedziałam koleżankom. Jedna z nich, Alicja, miała piękne długie włosy. Kilka dni później nie poznałam jej. P rzyszła do szkoły z krótką fryzurą postawioną na żel. – Alicja! Co z tobą? – byłam przerażona. – A, nic. Ładnie, nie? P rzeczytałam o akcji „ Daj włos” Fundacji Rak’ n’ Roll… i oddałam! – Ale… – Wiesz, szpiku nie mogę. Jestem młodsza od was. Musiałabym czekać dwa lata. A włosy? – Roześmiała się. – Odrosną! Byłam zdumiona, jak dobro napędza dobro. Jak to się dzieje, że osoba, z którą w życiu zamieniłam kilka słów, robi takie rzeczy. Może nie dla mojej mamy, ale dla mamy kogoś innego. Czyjejś siostry, żony, przyjaciółki. P otem jeszcze dwie dziewczyny ze szkoły przyszły krótko obcięte. Też oddały swoje włosy. Codziennie wieczorem siadałam przy mamie i zdawałam jej relację z tego, co się wydarzyło danego dnia. P okazałam jej wydarzenie na Facebooku z komentarzami. Zawsze miłymi, wspierającymi. Mama nie korzystała z żadnych portali społecznościowych, mimo że ciągle pracowała z komputerem. Była księgową. Jeszcze gdy była ze mną w ciąży, zaczęła studia podyplomowe – rachunkowość. P óźniej pracowała jako główna księgowa w niewielkiej firmie w Sopocie. Teraz musiała zrezygnować z tego zatrudnienia, ale nadal z nimi współpracowała i była prawie cały czas pod telefonem. Wtedy bardzo się wkurzałam, że nie dają jej spokoju w chorobie, ale teraz mi się wydaje, że chcieli, by cały czas czuła się potrzebna. By nie zapomniała, że tyle ludzi na nią czeka i ma do

kogo wracać. Kiedyś zasnęła z laptopem na kolanach. Myślałam, że pracuje. Ona jednak coś pisała. Zauważyłam wtedy tylko listę tych nazwisk. Zawsze uczyła nas, że nie można czytać cudzej korespondencji. Myślałam, że po prostu pisze do kogoś list. Zamknęłam laptopa i odłożyłam go na stolik. P rzykryłam mamę jeszcze jednym kocem, zgasiłam światło i zapaliłam lampkę nocną. Mama nie spała zbyt dobrze. Śniły jej się złe sny. Czasem, gdy wieczorem zaglądałam do jej pokoju, drżała niczym spłoszony ptak. Jakby wiecznie odczuwała niepokój przed tym, co przyniesie jutro. A mogło przynieść wszystko. Zarówno śmierć, jak i nadzieję.

Ina siedziała wpatrzona we mnie. Wyglądała, jakby pozbyła się maski obojętności. Jakby to, co mówię, zaczęło w końcu do niej docierać. Nerwowo stukała palcami w blat stołu. Zacisnęła usta. Gdyby nie to nieskazitelne, bez wyrazu, wypełnione botoksem czoło, można by stwierdzić, że to, co mówię, wywiera na niej ogromne wrażenie.

Mama chciała, bym żyła normalnie, jak każda dziewczyna w moim wieku. Bym chodziła do kina, wyjeżdżała na biwaki i spotykała się ze znajomymi. Ja zupełnie nie miałam na to ochoty. Ale te wyjazdy ze znajomymi były doskonałym alibi na podróże tam, dokąd ja miałam ochotę, a raczej uważałam za słuszne jechać. Odkąd zobaczyłam taty nazwisko w komputerze mamy, nie mogłam spokojnie spać. Uznałam, że tata musi się dowiedzieć o jej chorobie. Mieszkał w Niemczech, może miał lepsze możliwości, by jej pomóc. Nie miałam pojęcia, gdzie go szukać. Nie widziałam go już chyba cztery lata. P ieniądze przysyłał – czasem więcej, czasem mniej, ale w miarę regularnie. Nic poza tym. Kiedyś zadzwonił na święta, a ja naprawdę nie wiedziałam, co mu odpowiedzieć na pytanie: „ co słychać”. P rzecież byłam dla niego zupełnie obcą osobą. Teraz mogłabym mu opowiedzieć „ co słychać”. Mogłabym też oczekiwać pomocy. Był przecież moim ojcem. I podobno kiedyś mamę kochał. Kompletnie nie wiedziałam, jak zorganizować taki wyjazd. Nie miałam jeszcze osiemnastu lat, nie miałam paszportu, dowodu. Kiedyś byłyśmy z

mamą na Słowacji i w Londynie, ale tamten paszport był już nieważny. Może samochodem by się udało? P odobno już nie ma żadnych kontroli granicznych. Mama opowiadała mi, jak kiedyś podróżowała autostopem. Zwiedziła pół Europy. Ja się trochę bałam, wtedy też były inne czasy. W czerwcu mama znowu gorzej się poczuła i trafiła do szpitala. Akurat miałam jechać na zieloną szkołę gdzieś na Mazury. Oczywiście nie chciałam jej zostawiać samej. Ale ona nalegała, bym żyła normalnie. Łatwo było powiedzieć „ normalnie”. Mama bardzo schudła, była słaba. Cały czas leżała w łóżku i stukała w tego swojego laptopa. Zawsze zapominałam ją zapytać, co tak pisze. Wydawało mi się, że to pisanie utrzymuje ją przy życiu. Miałam nadzieję, że pisze jakąś wielotomową powieść, która niczym Moda na sukces nigdy się nie skończy. – Jedź, kochanie. Masz telefon. Gdyby coś się działo, zadzwonię. – Mamo, ale ja chcę być z tobą – oponowałam. – P rzesiadujesz przy moim łóżku godzinami, to nie jest właściwe miejsce do nauki. – Kiedyś mi mówiłaś, że każde miejsce jest dobre. P otem dodawałaś, że złej baletnicy przeszkadza rąbek u spódnicy. – Roześmiałam się. – Zmieniłam zdanie. Szpital nie jest dobrym miejscem dla młodej dziewczyny. – Mamo, ja chcę tylko z tobą trochę posiedzieć. – Jeszcze posiedzimy. – Wiem. Wyzdrowiejesz. – Jasne, że wyzdrowieję – powiedziała niepewnie. – Szukają dla mnie dawcy. – Wszyscy szukają. Cała moja szkoła szuka. Mamo, tyle jest pozytywnej energii wokół ciebie, że musi się udać! Mama zamknęła oczy. Uśmiechnęła się i zasnęła. A ja wiedziałam już, że powiem jej, że jadę na zieloną szkołę, a wyruszę do Berlina szukać ojca. Gdybym jej powiedziała o moich planach, niepotrzebnie by się denerwowała. A tak będzie myślała, że jestem bezpieczna. Weszłam na stronę BlaBlaCar. To taki portal, na którym możesz znaleźć kogoś, kto na przykład podróżuje swoim samochodem do Berlina, i się z nim zabrać za jakąś drobną kasę. Znajomi kiedyś z tego korzystali. Zawsze to bezpieczniej, niż samotnie stać na drodze i łapać okazję. Jeszcze zostałabym pomylona z jakąś prostytutką… Gdańsk–Berlin. Szukaj. Wyskoczyło mi kilka propozycji. Dla bezpieczeństwa wybrałam kogoś, kto już w ten sposób jeździł. Zawsze to mniejsze ryzyko. Filip Z. Wiek: 28

Doświadczony Gdańsk–Berlin Wyjazd: 12 czerwca, 13:00. PKP Gdańsk-Wrzeszcz Miejsce przyjazdu: Prenzlauer Allee, Berlin, Germany Samochód: Toyota Verso Kliknęłam „ Umów się z kierowcą”. Zarejestrowałam się i napisałam wiadomość. Jakoś bałam się zadzwonić. P o chwili mi odpowiedział: Cześć, miło mi będzie z Tobą jechać. PKP Wrzeszcz pasuje? Jakieś preferencje muzyczne? Uśmiechnęłam się. Muzyka każda. No, może poza disco polo. PKP Wrzeszcz będzie super. Będę ubrana w jeansy i turkusową bluzkę. Mam dużą szarą torbę. Jestem niewysoka, mam ciemne włosy do ramion. Od razu odpisał: Brzmi jak ogłoszenie matrymonialne. Spoko. Będę stał koło baru wegetariańskiego. Chyba Bioway albo Green Way. Do zobaczenia. I już? To tak, jakby kupić sobie bilet na samolot. Tylko nie mam żadnego potwierdzenia oprócz wymiany kilku wiadomości z kimś, kto się podpisuje jako Filip Z. O swoim wyjeździe powiedziałam tylko koleżance. P rosiłam, by o nic nie pytała, więc nie pytała. Odkąd znajomi dowiedzieli się, że moja mama jest chora, zaczęli obchodzić się ze mną jak z jajkiem. Następnego dnia poszłam do mamy do szpitala. P owiedziałam jej, że jadę na zieloną szkołę. Widziałam radość w jej oczach. Miała nadzieję, że przez chwilę będę szczęśliwa. Że zapomnę o chorobie i będę znowu normalną nastolatką. Czułam się podle. Miałam tylko nadzieję, że moje kłamstwo nie będzie ostatnią rzeczą, jaka łączyła mnie z nią.

Babcia Zosia też myślała, że jadę na zieloną szkołę. Nawet upiekła mi rogaliki na tę okazję. Cudna ta babcia Zosia. Nie wyobrażam sobie, jak mogłabym przeżyć to wszystko bez niej. Ale czułam się źle, zabierając słodkości i ruszając w drogę w przeciwnym kierunku niż reszta klasy. Jej rogaliki będzie jadł zupełnie obcy Filip Z., który do Berlina zawiezie mnie za całe osiemdziesiąt cztery złote. No nie wiem, czy babcia byłaby zadowolona, że jakiś facet będzie zżerał jej wypieki. W dniu wyjazdu rano pojechałam do mamy. Spała. Nie chciałam jej

budzić. Zostawiłam jej na stoliku liścik, że byłam. Wyciągnęłam kilka rogalików, może będzie miała ochotę. Tak bardzo czekałyśmy, aż poczuje się lepiej i chociaż na chwilę wróci do domu. Miałam wyrzuty sumienia, że wyjeżdżam tak daleko. Filip Z. już na mnie czekał. Faktycznie się czułam, jakbym umówiła się na randkę z jakimś facetem z Internetu, a nie na wspólną podróż za niewielką kasę. – Dzień dobry – powiedziałam, gdy podeszłam do samochodu. – Cześć! Filip Zabłocki. – Wyciągnął do mnie rękę. Uścisnęłam ją dość mocno. Nie lubiłam, gdy kobiety podawały dłonie wiotkie niczym meduzy. – Karolina Szafranek. – Ale punktualna! – P rosiłeś o to. – Myślami byłam jeszcze przy mamie. Filip uśmiechnął się. – Kawa przed wyjazdem? – zapytał. P omyślałam o pieniądzach mamy, które zabrałam z jej szuflady. Zawsze trzymała tam pięćset złotych na „ w razie czego”. Wzięłam wszystko. Nie wiedziałam, gdzie będę spać, co będę jeść, ale bez kawy mogłam się obyć. – Dziękuję. – Teraz ja się uśmiechnęłam. – Mam kanapki i rogaliki. – Rogaliki? Super! A kanapki z czym? – Szynka i kiełki – odpowiedziałam zdziwiona. – Super – stwierdził, jakby to było oczywiste, że będziemy oboje jeść moje kanapki. Spojrzałam na niego ze zdziwieniem, on tylko znów się uśmiechnął. – Wsiadaj. – Nie otworzył mi drzwi, jak to zwykle robią faceci zwani dżentelmenami. – Nie masz więcej bagażu? – zapytał, wskazując na moją ogromną torebkę. – Tylko ten worek? Mama też nazywała moją torbę „ workiem”. Uszyłam ją sobie na wzór torby jednej z czołowych polskich projektantek. Tylko że tamta kosztuje trzysta złotych, a moja kosztowała trzydzieści. Zrobiłam ją ze starego płaszcza kupionego w second handzie. – Tylko ten worek – potwierdziłam. – Wystarczy. – Wsiadłam do samochodu na miejsce obok kierowcy, torbę położyłam na podłodze przy nogach. Gdy włączał się do ruchu, siedzieliśmy w milczeniu. Minęliśmy Galerię Bałtycką i tłumy ludzi chcących koniecznie wydać pieniądze. P omacałam małą torebkę, którą miałam przewieszoną przez ramię. Jakbym się bała, że dziwnym trafem ją zgubię. – Muszę panu dać pieniądze – powiedziałam. – Za podróż.

– Spoko. Załatwimy to później. – Machnął ręką. P atrzył skupiony na drogę. – I nie żaden pan, tylko Filip jestem. – Okej, Filip. – Tak jak ten z konopi. I jeszcze gorzej, bo Zabłocki. – Jak na mydle. – Roześmiałam się. Spojrzał na mnie kątem oka. Jasnobłękitnego oka. A może było szare? W ogóle Filip był taki jasny, promienny. Dość wysoki i niezbyt chudy. A może to były mięśnie? Spojrzałam na jego rękę. Miał podwinięte rękawy koszuli. Na opalonym przedramieniu widać było dość mocno zarysowane mięśnie. Wpatrywałam się w nie przez chwilę. Chyba to zauważył, bo uśmiechnął się jeszcze bardziej. – Kiedyś dużo trenowałem. Teraz tylko jak czas pozwala. – A czym się zajmujesz, że czas ci nie pozwala? – Jestem kierownikiem regionalnym na P olskę północną jednej firmy farmaceutycznej. Wiesz, taki przedstawiciel handlowy. Jeżdżę i sprzedaję… – Komiwojażer korporacyjny? Spojrzał na mnie zaskoczony i się roześmiał. – Coś w tym stylu. A ty? – Ja? – Zaczęłam się zastanawiać, co mam mu powiedzieć. P rzecież jak się dowie, że nie mam jeszcze osiemnastu lat, a do tego wyjechałam z domu bez wiedzy rodziny, to natychmiast się zatrzyma i mnie wysadzi z samochodu. A na to nie mogłam sobie pozwolić. – Ja… nie mogłam znaleźć pracy w P olsce, więc jadę do Berlina – skłamałam. – A jakiej pracy szukasz? – Jakiejkolwiek… – brnęłam dalej. – Skończyłam liceum i nie dostałam się na studia. Zanim będę próbować drugi raz, muszę coś ze sobą zrobić. – No tak. A po studiach też nie zawsze jest lekko. Ja na przykład skończyłem AWF, a jestem, jak to powiedziałaś, komiwojażerem. Domokrążcą. A raczej lekarzokrążcą. – A w Berlinie co będziesz robił? – Jutro mam spotkanie z szefem nad szefami. – Duża sprawa. – Bardzo. – Zrobił poważną minę. – A ty gdzie się chcesz zatrzymać? – U taty – powiedziałam bez zająknięcia. – O! Masz tatę w Berlinie – bardziej stwierdził, niż zapytał. – Szczęściara! P racuje tam? – Tak – odpowiedziałam. Czyżby właśnie ktoś nazwał mnie „ szczęściarą”? No tak. Większej szczęściary ode mnie po prostu nie ma. – Jest muzykiem. Kompozytorem. Spojrzał na mnie z zaskoczeniem.

– Co? Myślałeś, że jak ktoś pracuje w Niemczech, to na budowach albo sprząta? – zapytałam. – Nie przejmuj się, ja też tak zawsze myślałam. Wcześniej pracował w Londynie. Komponuje głównie muzykę filmową. Mam jego płytę. Chcesz posłuchać? – Jasne! Jechaliśmy przez chwilę, słuchając muzyki mojego ojca. Zastanawiałam się, co czuł, gdy pisał poszczególne takty. Czy myślał o mamie, o mnie, a może o zupełnie kimś innym? Kiedyś mama mówiła, że najlepiej pisał, gdy był zakochany. Ta płyta wyszła na moje drugie urodziny. P racował nad nią dwa lata. Bardzo chciałam wierzyć, że to ja byłam wtedy jego inspiracją. Słuchając tej płyty, miałam nadzieję, że powstała dla mnie. Jechaliśmy w milczeniu, a muzyka sączyła się z głośników. Głównie były to utwory instrumentalne. Może trochę zbyt usypiające do jazdy. – A gdzie tata mieszka? – Gustav-Müller-Strasse. Nie wiem, gdzie to jest. – Nie byłaś jeszcze u niego? – Nie – ucięłam krótko. Nie byłam u niego. Nie widziałam go już dobrych kilka lat. Nie potrafiłam sobie przypomnieć ile. Mama wysyłała mu nasze zdjęcia, ale czy jego w ogóle obchodziło, jak wyglądamy? Nie dzwonił, nie pisał. Wrodzone poczucie obowiązku kazało mu co jakiś czas przysyłać pieniądze. Albo może robił to jakiś doradca od budowania wizerunku. Ojciec chętnie otaczał się sztabem doradców. Gdy miał więcej kasy, nagle robiło ich się kilku, a gdy mu nie szło, to po angielsku znikali. Bycie artystą to loteria. Raz na wozie, raz pod wozem. Nigdy nie wiesz, czy to, nad czym siedziałeś nocami, spodoba się publiczności na tyle, że wdrapiesz się na szczyt. I czy długo tam zostaniesz. Zadzwonił telefon, to babcia Zosia. – Karola, gdzie jesteście? – Spojrzałam na Filipa. Jechał skupiony. Może nawet wsłuchany w nuty mojego ojca. – Chyba Ostróda – szepnęłam. Filip jakby drgnął. – Nie wiem, nie widziałam znaków. – Fajnie jest? – Bardzo fajnie. A mama jak? – Dzwoniłam do niej. Widziała list. Uśmiechnęłam się. – Cieszy się, że pojechałaś – kontynuowała babcia Zosia. – Trochę się o ciebie bała… – Babciu, nie bójcie się o mnie. Ja sobie poradzę! – Zadzwonisz, gdy dojedziesz? – zapytała. – Zadzwonię. Już niedługo powinniśmy być. Może za jakąś godzinę –

skłamałam. – Dobrze. I powiedz Alicji, by się odezwała, bo jej mama się niepokoi. Dzwoniła do mnie, że nie może się dodzwonić do Ali. – Dobrze, babciu. – P a, kochanie. O nic się nie martw, ja wszystko kontroluję. Maja już jest w domu. Trochę się boję, że będzie przeziębiona, więc siedzimy pod kocem i czytamy bajki. P a. – P a, babciu. Filip się nie odzywał. Spoglądałam na niego ukradkiem. Musiał słyszeć moją rozmowę. O Mazurach, Ostródzie, zielonej szkole. Jak widać, było mu to obojętne. Na szczęście wolał nie komentować. Jechaliśmy dalej. Za Koszalinem zobaczyłam, że Filip włącza kierunkowskaz i skręca na stację benzynową. – P rzerwa? – zapytałam, gdy wyszliśmy z samochodu. – No nie wiem, czy przerwa – powiedział sucho. – Co jest grane? Uciekłaś z domu? P atrzyłam na niego przerażona. – Nie… – wyszeptałam. – A co z tymi Mazurami? Babcią? „ Za godzinę będę” i takie tam? P o co ty naprawdę jedziesz do tego Berlina? I do kogo? – Wyraźnie był zdenerwowany. – Do taty. – Miałam łzy w oczach. – P rzecież nie mogę cię zabrać, skoro zwiałaś z domu! – Nie zwiałam! – A niby co? – Muszę jechać do taty. Tata jest w Berlinie. Chyba. – Chyba? To ty nie wiesz, gdzie jest twój ojciec? – Chodził wte i wewte wzdłuż samochodu, najwyraźniej zdenerwowany. Na jego czole pojawiła się pulsująca żyłka. – Nie wiem. – Westchnęłam. – Słuchaj. Wsadzam cię w pociąg z powrotem. Sprawdzę tylko, o której jest. – Wyciągnął telefon z kieszeni, usiadł na murku i zaczął szukać połączeń. – Nie rób mi tego. P roszę. – Usiadłam obok niego. Nie wiedziałam, czy mam zostać i łudzić się, że pojedziemy dalej, czy uciekać i szukać autostopu do Berlina. Zrobiłabym to, ale w jego samochodzie była zamknięta moja torba. P ieniądze w dalszym ciągu miałam przy sobie, ale w aucie zostały dokumenty. Akt urodzenia, akt ślubu rodziców. Na wypadek, jakby mnie ojciec nie poznał. P odobno przez tych kilka lat się zmieniłam. Zrobiłam się kobieca, jak to mówiła mama z nieukrywaną dumą. Legitymacja szkolna, kanapki, bielizna na zmianę i dodatkowe ciuchy. Ot,

cały majątek. Niby nic, a dla mnie bezcenny. Nie mogłam uciec. Albo mogłam dopiero wtedy, gdy odzyskam torbę. – Kurde, pierwszy raz zdarza mi się coś takiego. – Filip nadal był wkurzony. Złapałam go za rękę i spojrzałam mu w oczy. Nagle stwierdziłam, że po prostu mu wszystko opowiem. I tyle. Albo mnie zostawi na tej stacji, albo zabierze do Berlina. Opowiedziałam mu o mamie, o jej chorobie. O Majce, o tacie, który tak naprawdę nie wie, jak my wyglądamy. O tym, że się boję. – Ale mama wyzdrowieje – rzekłam stanowczo. – Są różne metody. – Wiem. – Siedział, wpatrując się we mnie. P ił kawę. – Co ja, kurna, mam z tobą zrobić? – Zawieźć mnie do Berlina – powiedziałam, patrząc mu w oczy. Wytrzymałam jego spojrzenie. – Jak mam ci uwierzyć? – Zadzwoń do babci. – Westchnęłam. – Mi już wszystko jedno. Najwyżej zacznie się denerwować. – Jasne. Zadzwonię do twojej babci, powiem jej, że jestem dziesięć lat starszym od ciebie facetem i wywożę cię do Berlina. Ot tak, po prostu. Na pewno będzie spokojna. – No tak, to chyba nie jest dobry pomysł. – Ile ty właściwie masz lat? Z tymi studiami to też była ściema? Schyliłam głowę. – Osiemnaście. – Widziałam, że patrzy na mnie uważnie. – P rawie… – dodałam ciszej. – Jezu, to ty nawet nie jesteś pełnoletnia! Czy ty w ogóle możesz sama wyjeżdżać za granicę? Wzruszyłam ramionami. Tego nie wiedziałam. – P rzecież nawet dowodu nie masz! P okręciłam głową. – P aszport? P onownie zaprzeczyłam. – Właśnie mi się skończył… – To jak ty chcesz przejechać granicę? – P odobno już nie sprawdzają. W razie czego mam legitymację szkolną i akt urodzenia. – Jezu, co ja mam z tobą zrobić? – Filip złapał się za głowę. – P omóc mi odnaleźć ojca. – Wzruszyłam ramionami. – Zaraz się okaże, że przewozisz w swojej torbie coś, czego nie powinnaś wieźć – stwierdził z przekąsem. Wpadłam wtedy na pewien pomysł. – Otwórz mi samochód. Wezmę torbę i sobie poszukasz.

– P okażesz mi w aucie. – Otwórz samochód, przyniosę ją tutaj. Zresztą czegoś z niej potrzebuję. Filip próbował otworzyć auto. Niestety pilot nie miał zasięgu. Nie było to dla mnie dobre. Zostawił niedopitą kawę, zaznaczając, że jeszcze tu wrócimy, podszedł w stronę samochodu i go odblokował. – Dobra. Idź po torbę. P oczekam tutaj i zamknę samochód. P odeszłam wolnym krokiem do auta. Spokojnie wzięłam torbę. P rzerzuciłam ją sobie przez ramię. Tak, aby w żadnym wypadku mi nie spadła. Filip zamknął samochód i już się odwracał, by znów podejść do murku, gdy niestety coś sobie przypomniał. Odwrócił się w moją stronę, a ja już byłam jakieś dziesięć metrów za samochodem. Z zupełnie przeciwnej strony niż on i stacja benzynowa. P ostanowiłam uciec. Musiałam dojechać do tego Berlina za wszelką cenę. Nie mógł mi w tym przeszkodzić! Biegłam, ile sił w nogach. Biegałam dość szybko, ale nie wzięłam pod uwagę, że on jest bardziej wysportowany. Dystans pomiędzy nami skracał się z każdą sekundą. Nie zdążyłam dobiec do ulicy, gdy mnie złapał wpół i mocno trzymał. Chciałam mu się wyrwać, ale i tak już wzbudzaliśmy wśród przechodniów niezdrową sensację. Nie było to wskazane w przypadku niepełnoletniej dziewczyny, która właśnie jest na wagarach. A dokładniej zwiała z domu, by z obcym facetem wyjechać do Niemiec. Chwycił mnie mocno za rękę, niczym rozkapryszone dziecko. – Nie próbuj mi się wyrywać – syknął. – Wracamy do samochodu i pogadamy. – Nie ściskaj mnie tak mocno! – powiedziałam wkurzona. Naprawdę myślałam, że on zaraz odwiezie mnie z powrotem do Gdańska. – Nie jestem dzieckiem! – Jesteś! Zachowujesz się jak dziecko. P oszłam za nim nadąsana. Wsiedliśmy do auta. Zablokował drzwi. P rzez chwilę czułam się jak w potrzasku. – Co teraz? – Spojrzałam mu prosto w oczy. – P orwiesz mnie? Nawet nie możesz mi zabrać paszportu, bo go nie mam. – Jezu, dziewczyno. Uspokój się. Wolałbym wypić jeszcze jedną kawę, pogadać spokojnie na jakimś obiedzie, ale boję się, że mi znowu uciekniesz. – Tylko pozbyłbyś się kłopotu. – Wzruszyłam ramionami. – Jasne. I do końca życia bym się zastanawiał, czy ci się nic nie stało. – Nie masz innych rzeczy do roboty niż myślenie o mnie do końca życia? Jakaś rodzina? Dzieci? Żona? Narzeczona? P okręcił głową z dezaprobatą.

– Nie mam. Ale mam siostrę. Ma siedemnaście lat. I gdyby mi taki numer wykręciła, to normalnie nie wiem, co bym jej zrobił. Siedziałam cicho. – I właśnie wczoraj mówiła, że jedzie na zieloną szkołę. – Czyżby? – Uśmiechnęłam się drwiąco. – No tak, ale wy nie macie chorej matki, pewnie macie ojca, który co wieczór siada w ciepłych kapciach na tapczanie, i wszyscy wspólnie śpiewacie kolędy przy wigilijnym stole. – Jakie to ma znaczenie? – zapytał, uruchamiając silnik. – Dokąd jedziemy? – P rzestraszyłam się. Byłam pewna, że zawiezie mnie na komisariat, by stamtąd zaraz mnie zabrali do policyjnej izby dziecka (kurna, jakiego dziecka? ), narobili kłopotu mamie i babci. – Jeśli mnie wieziesz na komisariat, to i tak nie będzie komu mnie stamtąd odebrać. Filip się nie odzywał. – Słyszysz? ! – krzyknęłam. – Słyszę. Jedziemy do twojego ojca. – Jak to? – Jadę tam z tobą. Nie widziałaś go kilka lat, nie masz pewności, czy nadal tam mieszka. – Na przelewach bankowych jest tamten adres. – Nie wiesz nawet, czy będzie chciał z tobą rozmawiać – stwierdził brutalnie. – Jeśli nie będziesz mogła u niego zostać, to gdzie przenocujesz? Tej opcji nie rozpatrywałam. Bo przecież to oczywiste, że ojciec przygarnie córkę, gdy ta zapragnie go spotkać po kilku latach. P rzecież to niemożliwe, by wyrzucił swoje dziecko w nocy, zdał je na łaskę i niełaskę. Na pewno nie mój ojciec. – Oczywiście, że będzie chciał ze mną rozmawiać – obruszyłam się. – Ty byś nie chciał rozmawiać ze swoją córką? – Myślę, że nie chciałbym zostawić swojej córki – powiedział spokojnie. – Nigdy nie mów nigdy. Nie masz córki. – Na razie nie. Wyłączyłam płytę ojca i puściłam radio. Za bardzo robiło mi się sentymentalnie. Odżyły wspomnienia. Bardzo słabe i nieliczne. Jakieś sanki, jak zjeżdżał ze mną z górki. Jak próbował mnie uczyć jeździć na rowerze. W końcu mama mnie nauczyła. Kiedyś byliśmy w kinie i zasnął. P amiętam, jaka byłam zła, że śpi. Byłam pewna, że wszyscy to widzą. Uczył mnie trochę grać na gitarze. P otem, gdy odszedł, postanowiłam, że będę grała więcej. Sama się uczyłam i całkiem nieźle mi to wychodziło. Chciałam

mu zaimponować. Chciałam kiedyś zagrać razem z nim. Nawet mogłam coś źle robić bo marzyłam o tym, by mnie poprawił. By powiedział: „ to nie tak, córeczko”. W myślach usłyszałam „ córeczko”. Tylko mama tak do mnie mówiła. Ale czy to były wspomnienia? Nie mogłam przecież tego pamiętać. Tych sanek, roweru. Chyba po prostu sama to sobie wymyśliłam… – Zadzwonię do mamy, okej? – Zadzwoń. Wybrałam numer. Nie odbierała. Już miałam się rozłączyć, gdy usłyszałam jej głos. – Cześć, córeczko. – Cześć, mamuś. Jak tam dzisiaj? – Całkiem nieźle. Dziękuję za list. Cieszę się, że pojechałaś na zieloną szkołę. Zagryzłam wargi. Nie lubiłam kłamać mamie. Oczy mi się zaszkliły. – Wolałabym być z tobą. – Kochanie, musisz normalnie żyć. A gdy będę zdrowa, wymyślimy coś razem. Może jakieś babskie SPA? – Na pewno. Mamo, kocham cię. Trzymaj się. Niedługo się zobaczymy. Coś wiadomo na temat dawcy? – Nie. Jeszcze nic. Ale pewnie i tak by mi nie powiedzieli na tym etapie. Chyba muszą mieć pewność. – Racja. P a, mamuś. – P a, córeczko. Siedziałam przez chwilę zupełnie cicho. W radiu leciała jakaś skoczna piosenka, zupełnie niepasująca do sytuacji. – Jak bardzo z nią źle? – zapytał Filip. Wzruszyłam ramionami. – Chciałabym wierzyć, że będzie wszystko dobrze – powiedziałam. – Ostra białaczka szpikowa. Czekamy na przeszczep. Raz jest lepiej, raz gorzej. Ale czekamy, aż znajdzie się dawca. – Rozumiem. Ja też czekam. – Na co czekasz? Na przeszczep? – Dwa lata temu zarejestrowałem się w bazie. Czekam, aż będę mógł komuś pomóc. – Dziękuję – powiedziałam cicho. Było mi bardzo wstyd za wszystko, co do tej pory o nim myślałam. – Nie masz za co dziękować. – Mam. Za to, że możesz komuś uratować życie. Może mojej mamie? – Spojrzałam na niego z nadzieją. – Nergal czekał na przeszczep miesiąc. P odobno. Mama już czeka trochę dłużej. – Można czekać i trzy lata.

– Wiem. – Skąd wiesz? – Byłam w Fundacji Urszuli Jaworskiej i wszystkiego się dowiedziałam. – Też zielona szkoła? – Uśmiechnął się szczerze. Miałam wrażenie, że negatywne emocje już opadły i że od teraz będzie tylko lepiej. – Nie. – P okręciłam głową. – Wycieczka do Muzeum P owstania Warszawskiego. – No tak. – Roześmiał się. – Należało się tego spodziewać. – Naprawdę byłam na wycieczce. W czasie wolnym pojechałam do fundacji. – Niesamowita jesteś – stwierdził. Ja? Niesamowita? P o raz pierwszy ktoś o mnie tak powiedział. Co w tym niesamowitego, że pojechałam zapytać, jak leczyć moją mamę? Owszem, mogłabym poprzestać na lekarzach, ale czy oni by mi powiedzieli prawdę? Zawsze wolałam sprawdzić u źródła. A Urszuli Jaworskiej się udało. Musiałam na nią popatrzeć, dotknąć, usłyszeć. Spojrzeć jej głęboko w oczy. Dopiero wtedy uwierzyłam, że z tego można wyjść. Że na białaczkę nie zawsze się umiera. Że trzeba wierzyć w możliwość wygranej. To nie był żaden heroizm z mojej strony. – Ja zawsze miałem wszystko – powiedział. – Nie musiałem nigdy o nic walczyć. Wszystko dziwnym trafem mi wychodziło. No, prawie wszystko. – P rawie? – Kobiety. – No tak. Zło tego świata. – Co ty tam wiesz – powiedział z udawaną wyższością. – Gówniara jesteś. – „ Bo to zła kobieta była…” – odparowałam. – Takie małe dziewczynki oglądają Psy i wiedzą, kim jest dziadek Linda? – Roześmiał się. – Oj tak. Takie małe dziewczynki kochają dziadka Lindę – przyznałam. Nasza burzliwa znajomość zaczęła mi się nawet podobać. – To musimy kiedyś pójść do kina – stwierdził. – A może ja też jestem złą kobietą? – zapytałam. – Kobietą? – Udawał rozbawionego. – Jesteś co najwyżej rozwydrzonym bachorem – stwierdził. – Takim jak moja siostra. – Nie. Złą kobietą. Kłamię, oszukuję, chcę przekroczyć nielegalnie granicę… – I zwiewasz z domu. Moja siostra nie zwiewa. – Może nie ma takiej potrzeby? – Nie, bo jej ukochany brat daje jej alibi. Wiesz, karmienie kota i

podlewanie kwiatów w moim mieszkaniu. – A co ona w tym czasie robi? – Tego ja już nie chcę wiedzieć. Ale faceta ma nawet fajnego. P ewnie grają w szachy i oglądają kolekcję znaczków pocztowych. I zajmują się rozmowami na poważne tematy. W każdym razie, gdy wracam, mieszkanie lśni, a na mnie czeka ciasto. Upieczone, żeby nie było. – To pięknie! – No nie wiem. Obawiam się, że moja siostra zaczęła bawić się w dom. – Jak każda niegrzeczna dziewczynka. – P rędzej czy później – powiedział rozbawiony. – No tak. – A ty? – Co ja? – Twój facet cię wypuścił samą do Berlina. – P o pierwsze, nie ma takowego, a po drugie, nawet gdyby był, nie miałby nic do gadania. – P ojechałby z tobą. – Może tak, a może nie. – Chciałby ci pomóc – zapewnił Filip. – Na razie muszę sama działać. Nie mam czasu na facetów. Zresztą… By się zakochać, trzeba mieć wolną głowę. Ja na razie muszę myśleć o czymś innym. O kimś innym. Nic nie powiedział. Włączył jakąś płytę. Nie znałam jej. Chyba na chwilę zasnęłam, bo wydawało mi się, że minęło tylko kilka minut, gdy powiedział: – No to już! – Co już? – zapytałam zaspanym głosem. – P rzekroczyliśmy granicę – odpowiedział. – O Matko! Już? A nie sprawdzali paszportu czy dowodu? – No nie. Całe szczęście, że nie, bo przecież nie masz ani jednego, ani drugiego. – Która godzina? – ziewnęłam. – Dwudziesta siedem. Za chwilę autostrada i kierunek: Berlin. Jeszcze się gdzieś zatrzymamy. Chcę zobaczyć, jak daleko twój ojciec mieszka od P renzlauer Allee. – Tego ci nie powiem. Nigdy nie byłam w Berlinie. – Sprawdzimy. P odwiozę cię tam. – Dzięki. Będziemy jechać przez miasto? Coś zobaczymy? – Za bardzo nie mamy czasu. Będziemy tam około dwudziestej drugiej, a ty jeszcze chcesz iść do ojca. P otem będzie za późno. – Chyba do własnego ojca można iść nawet o północy, prawda? –

Byłam tego pewna. Filip nic nie powiedział. Jakby wątpił. Uśmiechnęłam się wtedy do siebie. Byłam przekonana, że tata będzie w domu, wpuści mnie i jak gdyby nigdy nic, wyciągnie jakieś jedzenie, może resztki z obiadu. Albo jeszcze lepiej: wyskoczymy gdzieś razem coś zjeść. Jak ojciec z córką. P rzegadamy pół nocy, przecież musimy nadrobić stracony czas. – Możesz wbić w GP S adres twojego ojca? – Jasne. Dzięki, że mnie tam dowieziesz. – No tak, teraz mi dziękujesz, a przedtem chciałaś zwiać. – Okej. Ustawione. GP S kierował nas coraz bliżej domu mojego taty. Zjechaliśmy z autostrady. Oglądałam z zaciekawieniem podświetlone olbrzymie budynki. To nic, że teraz mijałam je szybko. P ewnie kiedyś tata mnie zabierze ze sobą i wszystko obejrzę dokładnie. Wiedziałam, że to nie był czas na zwiedzanie. Musiałam wracać do mamy. Ale kiedyś? Gdy mama już będzie zdrowa? Uśmiechnęłam się do swoich myśli. Majkę zabierzemy do Legolandu. Alicja była z rodzicami i mówiła, że nawet ona się fajnie bawiła. Majka będzie zauroczona. Miła pani z nawigacji nakazała skręcić w prawo. P otem stwierdziła, że za dwieście metrów nasz cel będzie znajdował się po lewej stronie. Wjechaliśmy w uliczkę ciasno zastawioną samochodami wzdłuż obu krawężników. Zobaczyłam numer szesnaście. P oczułam ucisk w żołądku. Tata. Spojrzałam w okna. P ewnie tam gdzieś siedzi. Może myśli o mnie? Filip przejechał obok drzwi mojego ojca. – Hej, to tutaj! – zawołałam. – Wiem, że to tutaj, ale szukam parkingu. – P arkingu? – zdziwiłam się. – Wysadź mnie po prostu i jedź dalej. – Chyba żartujesz – stwierdził. – Zrobię kółko i zaparkuję wcześniej. P ojechał kawałek dalej. Skręcił w prawo, potem kluczył jakimiś uliczkami. Na głównych ulicach było dość dużo ludzi mimo późnej pory. Zobaczyłam jakąś parę z kebabem. Uśmiechnęłam się. Mogłabym przyjść tutaj z ojcem. Filip lawirował ulicami, aż wjechaliśmy z powrotem w Gustav-MüllerStrasse. Akurat ktoś wyjeżdżał. Mieliśmy farta. – Zobacz, szczęście nam dopisuje – powiedziałam, gdy parkowaliśmy. – Mam dla taty wino. Myślisz, że się ucieszy? – Na pewno. Wysiedliśmy czym prędzej z samochodu. Stanęłam pod drzwiami. – Dziękuję ci za wszystko – powiedziałam i pocałowałam Filipa w policzek. – Mam tylko stówę, masz wydać? – Czekaj, czekaj, za co stówę?

– No, za przejazd. – Daj spokój. P rzypomnij, jak się nazywa twój tata? – P iotr Szafranek. Tak jak ja. Filip świecił latarką z telefonu na listę mieszkańców przy domofonie. – Ale… tu takiego nie ma. – Jak to nie ma? – No nie ma. Zobacz! P rzeleciałam wzrokiem nazwiska. P ośród Müllerów i innych Grünbergów polskiego Szafranka nie było. – Jesteś pewna, że to tutaj? – zapytał. Wyciągnęłam z torby potwierdzenie przelewu alimentów za ostatni miesiąc. P iotr Szafranek. Gustav-Müller-Strasse 16. Najwyraźniej jednak pod tym adresem żaden P iotr Szafranek nie mieszkał.

– No, ale nie sprawdziłaś wcześniej, czy on tam mieszka? – zapytała Ina. Była druga w nocy i już obie ziewałyśmy, ale czułyśmy potrzebę, by wyjaśnić sobie wszystko. Tak, by pójść spać już bez jakichkolwiek niedopowiedzeń. – No, chciałam. – Ale? – Nie odbierał telefonu. P otem włączała się jakaś babka i mówiła, że nie zna żadnego P iotra Szafranka. Napisałam do niego trzy listy, by się odezwał. I nic. – A nie googlowałaś go? – Jasne, że googlowałam. Ostatnią wzmiankę widziałam z czasów, kiedy był w Londynie. Napisałam do reżysera tego filmu, do którego tata pisał muzykę. I do producenta. – I co? – No i nie odpisali. – Jezu, Zioło zawsze był wolnym ptakiem. Sama się dziwiłam, że ze mną tak długo wytrzymał. I chyba nawet mnie nie zdradzał. Ale zdarzało mu się znikać. Za pierwszym razem byłam przerażona, ale potem się przyzwyczaiłam. – Z mojego życia zniknął na kilka lat. Ale wtedy naprawdę musiałam go znaleźć.

– I co? Znalazłaś?

Na domofonie nie było jego nazwiska. Kilka razy sprawdzałam. Chyba nawet głośno o czymś dyskutowaliśmy, bo wyszła jakaś babka i zaczęła coś do nas mówić. Ja jej kompletnie nie rozumiałam. Filip zaczął z nią rozmawiać jakimś niewiarygodnie doskonałym niemieckim. Jedyne, co zrozumiałam, to że pyta o P iotra Szafranka. Babka powtarzała tylko imię i nazwisko mojego ojca i kręciła głową. – Wartet ma eenen Moment. Da wohnt doch’n Pole, so’n Künstler. Der heißt aber nich Szafranek. Peter Herb heißter. Da müsst’er durch diese Tür da und dann erster Stock rechts. – Kobieta otworzyła szeroko drzwi i wskazała drugie, które prowadziły na podwórko po przeciwnej stronie kamienicy. – Co ona mówi? – zapytałam, ciągnąc Filipa za rękaw. – Mówi, że tutaj żaden Szafranek nie mieszka. Ale jeśli wejdziemy tymi drugimi drzwiami i potem na drugie piętro, to tam mieszka jakiś P olak. P eter Herb. Artysta. – Może to tata? – zapytałam z nadzieją. – Zobaczymy. Kobieta zaprosiła nas do środka. Wewnątrz zobaczyliśmy bardzo przestronną klatkę schodową. Do wszystkich mieszkań prowadziły duże białe drzwi wykończone masywnymi rzeźbieniami. Lubiłam taki styl. Stary, ale współgrający z nowoczesnymi elementami. Na podłodze ułożona była kamienna terakota w biało-czarną szachownicę. Do góry prowadziły szerokie drewniane schody. My jednak mieliśmy wyjść z drugiej strony. Znaleźliśmy się w podwórku. Stało tam kilka rowerów i wózek. Nawet ktoś postawił ławeczkę, by w cieplejsze dni można było sobie posiedzieć. P rzeszliśmy przez kolejne drzwi. Te były już mniej ozdobne. Wyglądały jak wejście do gorszej części kamienicy. Tak też było. Czysto i schludnie, ale bez takiego luksusu jak w części frontowej. Weszliśmy do środka. P otem pierwsze piętro i drzwi po prawej. Filip zapukał. Cieszyłam się, że był ze mną. Sama czułabym się zupełnie bezradnie. Miał chyba rację, że jestem tylko małą dziewczynką, która zwiała z domu. Bałam się tego spotkania. Ale dlaczego nie miało się udać? Ślepo wierzyłam, że fakt, iż ojciec nie odzywał się przez tyle lat, naprawdę nie ma znaczenia. Może nie mógł? Może zatrzymywały go jakieś ważne sprawy? Znajdowałam różne wytłumaczenia. Ufałam, że będzie dobrze. Bo

dlaczego miałoby być źle? Otworzyła nam kobieta w szlafroku. P iotr przywitał się po niemiecku i zaczął wyjaśniać, po co przyszliśmy. – Jesteście z P olski? – przerwała mu. – Tak. – Uśmiechnęłam się. P ewnie była nową koleżanką taty. No cóż. Z nami już nie mieszkał, z mamą się rozstali kilka lat temu. – Szukamy P iotra Szafranka. Muzyka, kompozytora. Taki wysoki, szczupły, ciemne włosy. Ostatnio chyba miał brodę. Mam gdzieś zdjęcie. – Ale tu nie mieszka P iotr Szafranek. – Kobieta zmarszczyła brwi. – Owszem, wszystko pozostałe się zgadza, ale on nazywa się P eter Herb. Wyciągnęłam zdjęcie z torebki. Byliśmy na nim ja, Majka i tata. Tata jakby trochę z boku, śpieszący się, niechętny do zdjęć do albumów rodzinnych. Lubił tylko te, które mogły ukazać się w mediach i zapewnić mu niegasnącą popularność. – Wejdźcie do środka. P iotra nie ma, ale wejdźcie. Usiedliśmy w salonie. Kobieta podała nam wodę i usiadła obok nas. – P roszę mi pokazać to zdjęcie. – Tak. To P iotr – powiedziała po chwili. – Ale on nazywa się Herb! P rzecież wiem, jak nazywa się mój mąż. Coś ukłuło mnie w okolicy serca. Wiedziałam, że nie jest możliwe, aby rodzice z powrotem się zeszli i żyli długo i szczęśliwie. Ale człowiek zawsze się zastanawia, co by było, gdyby jego marzenia się spełniły. – Nie wiedziałam, że się ożenił. – Westchnęłam. Może nieco zbyt głośno, bo siedzący obok mnie Filip złapał mnie za rękę. – No, właściwie nie jesteśmy jeszcze małżeństwem. – Kobieta się uśmiechnęła. – Ale prawie. Mówię „ mąż”, bo tak łatwiej. Jesteśmy ze sobą już tak długo… A może mogę w czymś pomóc, skoro go nie ma? Wyjechał, niestety wróci dopiero za tydzień. – Bo ja go szukam… – jąkałam się. – Bo ja jestem jego córką. A mama jest chora i myślałam, że powinien o tym wiedzieć. – Córką? – Wyglądała na wielce zaskoczoną. – Jak to córką? – Tak, córką – powtórzyłam. – Mam też siostrę, Majkę. – I ona też jest jego córką? – Wstała i patrzyła we mnie przestraszonym wzrokiem. – No oczywiście, a czyją? – Coraz bardziej podejrzewałam, że jednak P eter Herb i P iotr Szafranek to dwie zupełnie różne osoby. Kobieta stanęła nade mną, gwałtownie gestykulując. – Ale P iotr nie ma córki! P ani coś się pomyliło! Odwróciłam głowę i zobaczyłam wiszące na ścianie oprawione zdjęcie. Był na nim mój tata przytulający małego chłopca. Bardzo podobnego do Majki.

– P iotr nie ma córki! – krzyczała. – P iotr nie ma żadnej córki! Mamy tylko Oliviera!

– A to kutas – szepnęła Ina, paląc już chyba dziesiątego papierosa tego wieczora. Wzdrygnęłam się. Nie miałam zbyt dobrego mniemania o moim ojcu, ale zaskoczyły mnie te słowa w ustach Iny. – P ewni ludzie się nie zmieniają. Najpierw zostawia narzeczoną miesiąc przed ślubem, potem okłamuje kolejną babkę. Jest nie w porządku nie tylko wobec tych, których kiedyś kochał, ale też wobec tych, których kocha teraz. O ile w ogóle jest zdolny do miłości. – Wzruszyła ramionami. – Mów dalej.

Nie wiem, jak znalazłam się w samochodzie. Chyba po prostu stamtąd wybiegłam, za mną Filip. P amiętam tylko, że potem, w samochodzie, ja ryczałam, a on próbował mnie pocieszać. Na szczęście nie gadał głupot w stylu „ nic się nie stało”, bo przecież się stało. Oboje wiedzieliśmy, że się stało. Filip po prostu mnie przytulił i pozwolił mi płakać. Wymyśliłam sobie ojca, który przyjmie mnie z otwartymi ramionami, będzie gościł i cieszył się, że pojawiłam się ponownie w jego życiu. A najwyraźniej nie dość, że ojciec nie chce pamiętać o naszym istnieniu, to na dodatek wyparł się nas zupełnie. – P owiedz mi – szlochałam wtulona w szerokie, bezpieczne ramiona Filipa – jak można wyprzeć się własnego dziecka? – Może oni po prostu o tym nie rozmawiali? – Nie rozmawiali o przeszłości? P rzecież musiał jej powiedzieć, że kiedyś była mama, że byłyśmy my! On nas kochał! – krzyknęłam. – Chyba nas kochał – dodałam cicho. – A może on nigdy nikogo nie kochał, tylko po prostu się zakochiwał? – Karola. P omyśl na spokojnie, co powinnaś zrobić. Zobacz, znasz tylko wersję tej kobiety. – Tam na ścianie wisiało zdjęcie mojego taty z tym dzieckiem. Wiem, że ono jest niewinne, ale ja już go nienawidzę! On ma mojego tatę, a Majka nie ma! A tak samo go potrzebuje, jak ten… Olivier!

– Masz rację. Każdy potrzebuje ojca. – Filip otarł mi chusteczką łzy. – Rozumiem, że miałaś zamiar nocować u niego? P rzytaknęłam. Dopiero teraz zaczęłam się niepokoić. P rzecież Filip ma swoje sprawy. P o coś do tego Berlina przyjechał. Teraz musi pocieszać jakąś ryczącą gówniarę. I na dodatek chyba zbliża się już północ. – P ewnie gdybyś wiedział, że przeze mnie będziesz miał tyle problemów, kilka razy byś się zastanowił, zanim zabrałbyś mnie do Berlina… – Tak, rzeczywiście jest interesująco – powiedział z ironią. – Z tobą nie sposób się nudzić. Uśmiechnęłam się smutno. Spojrzałam jeszcze raz na drzwi do klatki schodowej oznaczone numerem szesnaście. – Możemy stąd odjechać? – zapytałam. – Okej. P ójdziemy coś zjeść i pomyślimy. P ojechaliśmy zjeść turecki kebab. Ten, obok którego już przejeżdżaliśmy. Ten, o którym myślałam, że pójdę tam z tatą i spędzę miło wieczór. P ojechałam tam z Filipem, który mimo iż był zupełnie obcym mężczyzną, okazał mi dużo więcej serca niż mój własny ojciec. Kebab był przepyszny. Uśmiechnięty i sympatyczny Turek z wielkim namaszczeniem nakładał porcje warzyw na talerz. – Widzisz? Z pustym żołądkiem bardzo źle się myśli. – Teraz jesteśmy najedzeni. Uważasz, że coś więcej wymyślimy? P owinnam już dać ci te pieniądze i sobie pójść. – A niby dokąd sobie pójdziesz? – zdenerwował się Filip. – Nie ma mowy. Ja jutro wracam, zabierzesz się ze mną. Spojrzałam na niego. Miałam ochotę rzucić mu się na szyję. – Ale jest jeden problem – powiedział poważnie. – Nie planowałem hotelu. Chciałem pojechać na parking poza miastem, niedaleko stacji metra, i zdrzemnąć się w samochodzie, a jutro po prostu załatwić swoje sprawy. Mam śpiwór i dwa koce. I chyba jakąś zapasową bluzę od dresu. Uśmiechnęłam się do niego przez łzy. – Mogę… zostać z tobą w tym samochodzie? – zapytałam nieśmiało. – No właśnie o tym mówię! – prychnął zniecierpliwiony. – Same kłopoty z tymi dzieciakami! Rzuciłam mu się na szyję. Chyba był zdziwiony tym nagłym wybuchem uczuć. P ogłaskał mnie po głowie i spojrzał czule. – Będzie dobrze, mała – powiedział i szybko odwrócił wzrok. Wsiedliśmy z powrotem do samochodu. – Czy możemy… – zaczęłam, znów nieśmiało. – Jeszcze raz tamtędy przejechać? P okiwałam głową. Wiedział, co czułam.

Zmarszczył brwi i zawrócił w uliczkę mojego ojca. A raczej mężczyzny, który się wyparł swojej córki, a na dodatek zmienił nazwisko. Chyba po to, by już zupełnie nic nie mieć z nami wspólnego. Zatrzymaliśmy się przed numerem szesnaście. P ewnie w innych okolicznościach ta ulica by mi się podobała. P iękna kamienica, wysokie drzewa rosnące wzdłuż budynku, białe wejściowe drzwi z podświetlonym numerem. – Szkoda, że nie można przeżyć innego wariantu tego samego wydarzenia. – To tylko w kinie. – Zawsze uwielbiałam filmy o tym, „ co by było gdyby”. – Ja też. – P amiętam nawet jeden niemiecki, który był całkiem dobry… – Biegnij Lola, biegnij. – Właśnie. – Uśmiechnęłam się. – Już nawet nie pamiętam, o co w nim chodziło. – Trzeba obejrzeć jeszcze raz. – Chyba trzeba – przytaknęłam. – Jedziemy? – Jasne. – P rzekręcił kluczyk w stacyjce i ruszyliśmy. Miałam wrażenie, że Berlin nas żegna. Że ten gwar, pomimo uśmiechów ludzi, jest taki smutny. P o tych ulicach chodził mój ojciec. P ewnie pchał wózek z małym Olivierem i pokazywał mu świat. Robił dla niego to, czego nam odmówił. Zajechaliśmy pod stację metra. Filip zatrzymał się na samym końcu parkingu. Nawet tutaj było widać światła stacji. – Wiesz, gdybym wiedział, że dzisiaj w nocy będę miał towarzystwo, wybrałbym inny apartament – zażartował. Roześmiałam się. – Jasne. P ewnie gdybyś wiedział, jakie to towarzystwo, nie szukałbyś towarzysza podróży. – Ależ ja się nie skarżę, jest interesująco. – Wysiadł z samochodu i otworzył bagażnik. P odał mi koc i śpiwór. – Weź to. Wyglądasz na zmarzlaka. – Dzięki. – Masz jeszcze jakąś bluzę? Może być chłodno. – Mam sweter. Nie powinno być mi zimno. Ubrałam się, rozłożyłam fotel i weszłam do śpiwora. Dodatkowo przykryłam się kocem. Filip przebierał się na zewnątrz. P o chwili przyszedł w ciepłych spodniach dresowych i granatowej bluzie z kapturem, który zasłaniał mu połowę twarzy. Usiadł na fotelu, odchylił się do tyłu i zdjął buty. Na nogach miał ręcznie robione skarpety we wściekle

pomarańczowym kolorze. Zawsze mi się wydawało, że facet w takich skarpetach nie może wyglądać męsko. Ale Filip wyglądał świetnie. Mimo tych skarpet. Zauważył mój wzrok. – Siostra mi zrobiła, muszę nosić. – Wzruszył ramionami. – Ona wie, że ja nocuję w ekstremalnych warunkach. I twierdzi, że skarpety są dobre na wszystko. Wiesz, taka pozytywna wariatka. Feng shui, ho-o-pono-pono i pozytywna energia. Więc mam tę pozytywną energię nawet w skarpetach. Ale tak mnie zakręciła, że gdybym ich nie miał, to czułbym się niepewnie. Głośno się roześmiałam. – Też chcę takie skarpety! – Na takie skarpety trzeba sobie zasłużyć! – oświadczył Filip. – Moja siostra nie robi ich byle komu. – Sugerujesz, że jestem byle kim? – zapytałam zaczepnie. – To się jeszcze okaże. – Uśmiechnął się. – Też coś! – obruszyłam się. – Z tego wszystkiego zapomniałam, po co tu jestem. P rzez krótką chwilę wyobraziłam sobie, że to fajny weekend ze znajomym. – Możesz dalej tak myśleć. Jeszcze zostało kilka dobrych godzin tego weekendu. Wsunęłam się głębiej do śpiwora. – Zimno ci? – zapytał. – Tylko mi się nie przezięb, bo będę miał cię na sumieniu. – Usiadł i ściągnął z siebie bluzę. – Załóż to. – A ty? – Mam drugą. Ale obawiam się, że jest trochę brudna. – Sięgnął do bagażnika i wyjął drugą bluzę. Dokładnie taką samą. – Taka sama? Wszystkie ciuchy masz takie same? – Bo mi się podobała. Nika wiedziała, że mi się podoba i jak były z mamą na zakupach, to mi kupiły drugą. Nika, czyli moja siostra. – P ołożył się na siedzeniu obok mnie. – Moja jest jeszcze dzieckiem. – Uśmiechnęłam się na wspomnienie Majki. – Ma sześć lat. Rysuje mi laurki. P okażę ci. – Wyjęłam z portfela rysunek Majki przedstawiający mamę, mnie i ją. Wszystkie miałyśmy bujne loki do pasa. – Wszystkie trzy piękne. – Narysowała go po naszej kłótni z mamą. Chciałam obciąć swoje włosy, gdy ogoliłam mamie głowę… jak jej zaczęły wypadać po chemii. Chciałam tak zrobić w ramach solidarności. Mama, gdy się o tym dowiedziała, bardzo się zdenerwowała. Oświadczyła, że kiedy patrzy w lustro, to czuje się od razu bardziej chora. I że gdybym ja też nie miała włosów, to za każdym razem, gdy patrzyłaby na mnie, przypomniałaby

sobie, że jest źle. A chciałaby wierzyć, że będzie lepiej. – Dobrze, że nie obcięłaś włosów. – Filip spojrzał na mnie i rozprostował jednego niesfornego loka. – Ja też lubię sobie wyobrażać. Teraz możemy myśleć, że jesteśmy na superwakacjach. Na przykład wybieramy się zobaczyć zamki nad Loarą, ale byliśmy zmęczeni i postanowiliśmy się trochę zdrzemnąć. – A P aryż też? – Zamknęłam oczy. Schowałam dłonie w rękawy bluzy i założyłam kaptur na głowę. Bluza pachniała Filipem. P erfumami i czymś jeszcze. Mężczyzną. Czułam się bezpiecznie taka opatulona. – Jasne. P aryż też. P rzecież jest po drodze. – Nie byłam nigdy w P aryżu. – P iękny jest. Do P aryża też trzeba pojechać. To co najpierw? – Najpierw P aryż. – Dobra. P ostanowione. A skoro to romantyczny wyjazd, to coś ci pokażę. – Włączył na chwilę silnik i nacisnął jakiś guzik. Zamknięta do tej pory szyba dachowa zaczęła się rozsuwać. – Zobacz, jaki mamy apartament! Łóżko z widokiem na gwiazdy. – P ięć gwiazdek. – Uśmiechnęłam się. – Dziękuję – szepnęłam i złapałam go za rękę. Już prawie zasypiałam, ale w dalszym ciągu trzymałam jego dłoń. – Filip? – Mhm? – A co to jest ho-o-pono-pono? – Ho-o-pono-pono? Takie hawajskie czary. Sztuka pojednania, wybaczania… Chodzi o to, by uwolnić się od negatywnych emocji. Nika cieszy się ze wszystkiego jak dziecko. Czasem jej nie rozumiem, czasem mnie denerwuje. Ale potrafi rozładować negatywne emocje. Kiedy się wkurzam, każe mi powtarzać: „ kocham cię, przepraszam, proszę, wybacz mi, dziękuję”. – P omaga? – Nie wiem. – Ziewnął. – Ale generalnie bycie w porządku nie przeszkadza. – „ Kocham cię, przepraszam, proszę, wybacz mi, dziękuję”. Myślę o ojcu. Nie mogę mu dziękować. Nie wiem, czy mu wybaczam. Nie mam za co go przepraszać. – Nika by ci to lepiej wytłumaczyła. – Za mamy chorobę też nie dziękuję. – A za co dziękujesz? – Za co? Za to, że jest mi ciepło, że mam dach nad głową… Że zabierzesz mnie jutro do domu. A przepraszam cię, że cię okłamałam. Ale nie wiedziałam, że tak wszystko wyjdzie…

Filip mocniej ścisnął moją dłoń. Czułam się jak małe dziecko w bezpiecznych ramionach. – Dobranoc – powiedział. – Dobranoc. Dziękuję. Chwilę jeszcze leżałam i myślałam o tym wszystkim, co się wydarzyło. Od naszego wyjazdu z Gdańska minęło zaledwie kilkanaście godzin, a czułam się, jakby od tamtego momentu dzieliło mnie kilka dni. Zbyt dużo wrażeń. Mnóstwo emocji tych negatywnych, tych pozytywnych również. Spojrzałam na śpiącego już Filipa. Nadal trzymaliśmy się za ręce. Nie było mi wygodnie, ale nie chciałam zabrać swojej ręki z jego dłoni. Uśmiechnęłam się. – „ Kocham cię, przepraszam, proszę, wybacz mi, dziękuję”. Bez sensu – wymamrotałam i zasnęłam.

Następnego dnia obudził mnie budzik w telefonie Filipa. – Dzień dobry. – Ziewnął. – P rawie się wyspałem. A ty? – Cześć. O dziwo ja też! – P lan jest taki. Stacja benzynowa, muszę się ogolić i umyć zęby, a potem na dwie godziny cię zostawię. P ogadam, załatwię wszystko najszybciej, jak się da i wrócimy do domu. – A obiecane zamki nad Loarą? – wróciłam do naszych marzeń z zeszłej nocy. Filipowi rozświetliła się twarz. P ogłaskał mnie po policzku. – Innym razem. Wiedziałam, że raczej żadnym razem. Trzeba wracać do rzeczywistości. Już w głowie planowałam, co zrobię, gdy wrócę do Gdańska: pójdę do mamy, przytulę Majkę, może zagram z nią w jakąś grę… A potem napiszę do ojca list. P ewnie go nie wyślę, bo będzie zawierał zbyt wiele przykrych słów. Zbyt wiele pretensji i żalu. I jak to się będzie miało do tego ho-opono-pono? Nijak. P ojechaliśmy na stację benzynową, umyliśmy zęby. P otem Filip przebrał się w garnitur do tej pory leżący w bagażniku. Wolałam go chyba jednak w tej granatowej bluzie sportowej. – Kiedy na ciebie patrzę, to już się nie czuję jak na wycieczce. – Korporacja wzywa. – Widziałam, że jest bardziej spięty. Spoglądał co chwilę na zegarek. P o kilku minutach zajechaliśmy pod wysoki

biurowiec. – To tutaj. Możesz pójść na kawę i poczekać na mnie. – Spoko, mam coś do czytania. Zostanę w aucie. – A co czytasz? – Jeszcze nie wiem. – Wyciągnęłam kindle’ a z torebki. – Mam do wyboru chyba z tysiąc pozycji. Ale raczej powinnam napisać list do ojca. – P amiętasz o ho-o-pono-pono? – Ten list nie będzie miał z tym nic wspólnego. – Dlaczego? – Bo musimy sobie wszystko wyjaśnić. – No nie wiem za bardzo, jak wyjaśnianie ma się do ho-o-pono-pono. Musiałabyś zapytać o to Nikę. – Stanął wyprostowany przed samochodem. – Jak wyglądam? – zapytał, wklepując sobie w twarz wodę kolońską. To był zapach z jego bluzy. – Świetnie – powiedziałam. – I świetnie pachniesz. – Może znajdziemy jakiś prysznic po drodze… – Ale to nie była żadna aluzja! Naprawdę świetnie pachniesz! – No dobra, lecę. Jestem najpóźniej za dwie godziny. Zostawił mi kluczyki i poszedł. Zawsze myślałam, że jeśli ktoś jeździ służbowo za granicę, to ma wypasiony hotel i wyżywienie. A Filip musi spać w samochodzie. Zaczęłam pisać list do ojca. Chyba pierwszy raz w życiu. Tato, nie piszę „kochany tato”, bo wydaje mi się, że kochany tata nie wyparłby się córki. Nie chcę myśleć, że nic nas nie łączy, nawet nazwisko. Dopiero wczoraj dowiedziałam się, że masz inne. Poznałam też Twoją nową prawie żonę i zobaczyłam na zdjęciu Twoje nowe dziecko. Czy są wystarczającym powodem, by o nas zapomnieć? W czoraj byłam u Ciebie. Zapukałam do drzwi, by się z Tobą zobaczyć, chwilę porozmawiać. By powiedzieć Ci o tym, co u nas słychać. Myślałam, że chociaż trochę Cię to zainteresuje. Nie było Cię. Była tylko Twoja nowa narzeczona, kobieta, której nawet nie mogę nienawidzić, bo przecież nie jest niczemu winna. A może to przez nią o nas zapomniałeś i nie chcesz nas znać? Majka ma prawie sześć lat. W szystkim opowiada, że jej tata jest supermuzykiem. Że pisze piosenki do wszystkich filmów na świecie. Gdy ogląda bajki, jest przekonana, że wszystkie melodie świata Ty napisałeś. Miłość bezgraniczna, ale tylko na odległość. Gdy mama kupuje jej zabawki, często mówi, że są od Ciebie. Majka potem z nimi wszędzie

chodzi. I znowu opowiada wszystkim o tacie muzyku. Nawet gdy zobaczy w telewizji kogoś z gitarą, to zaraz pyta, czy to tata… Przykre, prawda? Ja radzę sobie doskonale. Bez Ciebie. Nigdy bym Cię nie szukała, gdyby nie to, że mama jest chora. I uważam, że powinieneś o tym wiedzieć. Radzę Ci, skontaktuj się z nami szybko, bo… bo możesz nie zdążyć. Niedługo kończę osiemnaście lat. Kto będzie opiekunem moim i Majki? Ty! Będziesz musiał wreszcie powiedzieć o nas tej swojej prawie żonie. Więc mam jeszcze jeden powód, by modlić się o zdrowie mamy. Majki Ci nie oddam. Jakie to dziwne, że na świecie jest tyle życzliwych osób, ale mój własny ojciec do nich nie należy. Olivier też nie wie, że ma starsze siostry? Może kiedyś, gdy Ciebie już zabraknie, będzie nas potrzebował? Myślałeś o tym? Nie jest fajnie być samemu na świecie. No chyba że planujesz kolejną dużą rodzinę. Z tą samą kobietą? A może z inną? Czy tak wędrujesz po świecie i okłamujesz każdą kolejną kobietę? Dzisiaj się dowiedziałam, że powinnam powtarzać mantrę: „przepraszam, wybacz mi, dziękuję, kocham”. Nie umiem tego napisać w tym liście. To chyba Ty powinieneś powtarzać te słowa. Tato ( o ile mogę jeszcze tak Cię nazywać), skontaktuj się z nami. Nic od Ciebie nie chcę, poza tym, byśmy uregulowali wszelkie sprawy. Bez szkody dla Majki. Dla niej jesteś ważny. I proszę Cię, chociaż jeszcze kilka razy poudawaj, że jesteś fajnym tatą. Potem, kiedy dorośnie, sama zrozumie wszystko.

Karolina

Napisałam ten list. P rzeczytałam go kilka razy. Ale stwierdziłam, że jak jeszcze raz na niego spojrzę, to mój ojciec wcale go nie dostanie. Złożyłam go na cztery części i wsunęłam w kalendarz. P róbowałam cokolwiek czytać, ale wszystko wydało mi się banalne i płytkie. Jednak życie pisze najlepsze scenariusze. P otem wrócił Filip. W ogóle na mnie nie zwracał uwagi. Zdjął garnitur i założył bluzę, a ja od razu poczułam się znowu bezpiecznie. P rzy facecie w garniturze czułam się jak ze starszym panem, a z Filipem w bluzie było po prostu swojsko. – Załatwione – oświadczył. – Tylko po to musiałeś jechać te setki kilometrów? – P odpisywałem kontrakt. Wiesz, normalnie jest kolacja, wino, kobiety i śpiew, ale powiedziałem, że muszę wracać. – Kobietę już tu masz, śpiew się załatwi. – Roześmiałam się. – Kobietę? Bachora niegrzecznego. Dziewczynkę, której z oczu nie można spuścić, bo zaraz ci wywinie jakiś numer. – P rzecież tym razem nie zwiałam! – Wyjątki potwierdzają regułę. – Uruchomił samochód. – Masz jeszcze jakieś kanapki? Szybko coś zjemy, a w P olsce zatrzymamy się na jakieś fajne śniadanie. – Z serem czy z szynką? – Z szynką. Nika by mnie zastrzeliła. Ona jest wegetarianką. A może weganką? Już nie nadążam. – Bardzo ją kochasz, prawda? – Jasne. – A co byś zrobił, gdybyś się nagle dowiedział, że masz starszą siostrę? Taką, której nigdy nie znałeś? – Chyba… Nie wiem… P omyślałbym, że to niemożliwe. Moi rodzice pobrali się, gdy mieli po dwadzieścia lat. Taka pierwsza miłość. Czasem im zazdroszczę. – U ciebie z pierwszą miłością nie wyszło? – Ani z pierwszą, ani z drugą. Do trzech razy sztuka – powiedział szybko. – A ty? Nie masz żadnego chłopaka? – Nie. – Wzruszyłam ramionami. – Oni wszyscy są jacyś tacy dziecinni. – No tak – stwierdził poważnym głosem Filip. – A ty potrzebujesz

dojrzałego faceta. – Spojrzałam na niego z zainteresowaniem. – Najlepiej takiego koło siedemdziesiątki! – Roześmiał się. Uderzyłam go w ramię kalendarzem. Spomiędzy stron wypadł list. – Ałć! To przemoc! – krzyknął. P o chwili zobaczył kartkę, którą zdążyłam już podnieść. – Napisałaś? Kiwnęłam głową. – Bardzo mu się dostało? – Trochę. – Nie pamiętałaś o ho-o-pono-pono? – Nie mogłam. – P okręciłam głową. – Muszę cię poznać z Niką. Ona zawsze może. – P ewnie nigdy nie dostała w tyłek tak mocno jak ja. – Na pewno nie. Ale wiesz, każdy chowa jakieś trupy w szafie… U nikogo nie jest tak idealnie, jak to wygląda. – U ciebie też? – U mnie? Są zmartwienia, problemy, ale wychodzę na prostą. Tylko czasem jakąś nieodpowiedzialną gówniarę na stopa wezmę i wtedy się zamartwiam – powiedział z uśmiechem. – Już niedługo – uspokoiłam go. – Co niedługo? – zapytał. – Niedługo dojedziemy do Gdańska. I będziesz miał spokój. – Nudno będzie bez ciebie. Nie masz żadnych interesów w Warszawie? – zapytał. – Bardzo często tam jeżdżę. – Niestety nie. Albo na szczęście – powiedziałam. – Więcej zaginionych ojców nie posiadam. A do Berlina już nie mam zamiaru wracać. – Daj mi ten list. Ja go wyślę. Bo sama tego nie zrobisz. P odałam mu kartkę. Miał rację, sama nie byłabym w stanie go wysłać. Zaskakująco miła była ta podróż powrotna. Na chwilę zapomniałam o wszystkim. Gdy tylko przejechaliśmy przez granicę, zadzwoniłam do mamy. Och, jak miło mi było usłyszeć jej głos. Jakby mocniejszy, jakby bardziej pewny siebie i swojego powrotu do zdrowia. Białaczka jednak jest jak huśtawka. Jest dobrze, a potem nagle robi się bardzo źle. Tak też było i w przypadku mojej mamy.

Filip odwiózł mnie prawie pod same drzwi. P rawie, bo nie chciałam, by babcia Zosia wiedziała, że byłam z jakimś facetem. – Rozumiem – powiedział. – A czym wyjaśnisz to, że wróciłaś tak

szybko? Zielona szkoła chyba trwa trochę dłużej? – Babci Zosi chyba powiem prawdę. A mama? Nie wiem. P owiedziałabym jej też, ale po co ją martwić? – Zamyśliłam się. – Filip, dziękuję za wszystko. – Złapałam go za rękę. – To ja dziękuję. Teraz podróż z kimkolwiek innym będzie strasznie nudna. Uśmiechnęłam się. – Obiecuję ci, że jeśli będę jeszcze kiedykolwiek kogoś szukać, zadzwonię do ciebie. Albo poszukam na BlaBla twojego ogłoszenia. A właśnie – przypomniałam sobie. – Jestem ci winna. – Za co? – Za podróż. Osiemdziesiąt cztery złote. – Karola, przestań. – P oklepał mnie po ramieniu. – Naprawdę bardzo mi było miło z tobą jechać. – Zmarszczył czoło. – No, może poza tym momentem, gdy cię musiałem gonić w Koszalinie. Roześmiałam się. – P rzepraszam. – Nadal trzymałam wyciągniętą dłoń z pieniędzmi. – Zostaw sobie, dziecko – powiedział Filip protekcjonalnie. – Na lody będziesz miała. – Ech – żachnęłam się. – Dobra, ale z tobą – stwierdziłam, zanim pomyślałam. – Kiedyś tam… oczywiście. Filip się uśmiechnął i spojrzał na mnie dłużej niż trzeba było, mrużąc swoje błękitne oczy. Jak można mieć taki kolor tęczówek? – Kiedyś tam. Oczywiście. Wyszłam z samochodu. Dopiero gdy weszłam do domu, zauważyłam, że w dalszym ciągu mam na sobie jego bluzę. Wyjrzałam szybko przez okno, ale zobaczyłam tylko tylne światła samochodu. W telefonie nie miałam jego numeru, musiałam zajrzeć do komputera, by sprawdzić w mailu. Od razu to zrobiłam. „ Mam twoją bluzę. K.” – wystukałam w esemesie. Długo nie odpisywał. P ewnie jechał. Nawet nie zapytałam, jakie ma plany. Wiem, że ma kochającą rodzinę, ojca, matkę, siostrę, która jest wieczną optymistką i robi na drutach energetyzujące skarpety. P rzydałyby mi się takie. No nic. Na razie bluza musi wystarczyć. Wykąpałam się, babci i Majki jeszcze nie było w domu. P o chwili rozległ się zgrzyt przekręcanego klucza. – Karolka, a ty już jesteś? – Jestem, babciu. – Nie podobało ci się? – P opatrzyła na mnie wnikliwie. Spojrzałam wymownie na Majkę, która przytulała się do mnie. – Jak pójdzie spać – powiedziałam bezgłośnie.

Babcia pokiwała głową. – Wiesz, Karola, byłyśmy u mamusi i taka pani powiedziała, że szukają dla niej siostry bliźniaczki. Karola, przecież my byśmy o tym wiedziały, prawda? Gdyby nasza mama miała siostrę? – Kochanie… – powiedziałam i pomyślałam o zdjęciu naszego ojca z małym Olivierem. Majka też nie wiedziała, że ma brata. – Różnie to bywa. Najważniejsze, że szukają. – I jak znajdą, mama będzie zdrowa? – Tak. – To dobrze, bo obiecała mi, że pójdzie ze mną do teatru na Shreka. Nie to, że ja z tobą nie chcę, ale wiesz. Co mama, to mama. Gdy Majka poszła spać, usiadłam w kuchni z babcią Zosią. – Byłam u niego – powiedziałam cicho. – Babciu, nie byłam na zielonej szkole. Byłam u ojca w Berlinie. Opowiedziałam jej całą historię, płacząc i przytulając się do niej. Kołysała mnie niczym małą dziewczynkę. Głaskała po głowie i obiecywała, że będzie dobrze. Jak bardzo chciałam w to wierzyć! Zasnęłam wtulona w bluzę pachnącą Filipem. Czułam się bezpiecznie. Nad ranem przybiegła do mnie Majka. Spałyśmy razem ze swoimi przytulankami. Ona z misiem, a ja z granatowym kawałkiem ubrania pachnącym mężczyzną, o którego istnieniu jeszcze do niedawna nie miałam pojęcia.

– Fajny ten Filip – powiedziała Ina. – Fajny – potwierdziłam. – Był kołem ratunkowym w tych trudnych chwilach. Nie wiem, co bym zrobiła, gdyby wysadził mnie tam, pod domem ojca, i pojechał dalej. P ewnie dołączyłabym do bezdomnych nocujących gdzieś na dworcu. – Na pewno nie skończyłoby się to dobrze. Wzdrygnęłam się, słysząc słowo „ dobrze”. Ina to zauważyła. – Masz rację. Chciałam powiedzieć, że mogłoby się to skończyć jeszcze gorzej… – dodała cicho.

P otem zaczęły się schody. Mama czuła się dużo gorzej. Ciągle leżała w

szpitalu. Lekarze mówili, że znalazł się dawca, ale ponieważ mama miała złe wyniki, nie można było jej pomóc. Kiedyś robiłam przelewy z komputera w mamy pokoju. Laptopa trzymała zawsze przy sobie, cały czas coś notowała. W szpitalu miała dostęp do Internetu. Zawsze była na bieżąco z technicznymi nowinkami, więc wszystko zapisywała w chmurze, na wypadek, gdyby w szpitalu ktoś się połakomił na laptopa. Zwykle pracowała przy swoim biurku, a teraz musiała zmienić „ gabinet”. Wciąż coś pisała. P ewnie nadganiała różnorakie zaległości. Lubiłam biurko mamy. Nie sprzątałam go od dawna. Mama położyła tam jakieś swoje notatki i ulubiony długopis. Nad biurkiem wisiały zdjęcia. Jedno z nami, a drugie z młodości, z jakąś koleżanką. Było tam również zdjęcie taty. Chyba na pokaz, byśmy nie zapomniały, że mamy ojca. Zerwałam to zdjęcie ze złością. W pierwszym odruchu chciałam je porwać, ale wiedziałam, że mama nie byłaby zadowolona. Otworzyłam więc jedną z szuflad, by tam schować fotografię, ale zauważyłam kopertę. Zwykłą białą kopertę wielkości małego zeszytu. Zaklejoną. A na niej napis: Otworzyć, gdy mnie już nie będzie. Gdzie nie będzie? W domu nie będzie? W szpitalu nie będzie? W ogóle nie będzie? Boże! Otworzyłam kopertę. Były tam login i hasło do profilu mamy na komputerze. Napisała, że na laptopie taki sam. Nie bardzo wiedziałam, czego mam szukać w jej komputerze. Używałam go kiedyś, jak jeszcze nie miałam swojego, Majka trochę grała w gry, oglądała filmy na YouTube. To wszystko. „ Otwórz Google Drive” – przeczytałam zdanie napisane zaraz obok loginu i hasła. P rzelogowałam się. Login: P ati Hasło: KarolMaj70 Uśmiechnęłam się. Na dysku było zapisanych kilka zdjęć. Takich naszych, wspólnych. Z czasów, gdy mama jeszcze była… była na siłach z nami być. Sanki, wrotki. Mama gotująca na święta. Wszystkie trzy w kuchni w fartuszkach. A potem wszystkie trzy w kreacjach sylwestrowych. Wtedy myślałyśmy, że to będzie dobry rok. Składałyśmy sobie życzenia szczęścia, miłości, chyba tylko o zdrowiu zapomniałyśmy. P otem jeszcze wcześniejsze zdjęcia. Moje urodziny. P ierwsze, drugie… kolejne. Mama przytulająca się do ojca po jakimś jego wielkim koncercie. P otem mama w czasach młodości z jakąś kobietą. Opierały się na wiosłach. Za nimi stał

tata. Trzymał dłonie za ich głowami i przyprawiał im różki. Długo oglądałam te zdjęcia. P ewnie mama specjalnie je tutaj trzymała, by w każdej chwili móc być z nami. Był też plik tekstowy: Karolka_Majeczka.docx. Otworzyłam go. Kochane Córeczki! Nie wiem w ogóle, jak zacząć. Nigdy w życiu nie przypuszczałam, że będę musiała coś takiego napisać. A może raczej, że sama będę chciała… Treść listu już znasz.

– O Boże. – Ina westchnęła. – Nie spodziewałam się takiego natłoku wrażeń, gdy otwierałam ci drzwi. – Teraz rozumiesz, że musiałam przyjechać. – Tak. – Zapaliła kolejnego papierosa. Skrzywiłam się. – Tak, tak. Rzucę. A co z pozostałymi osobami z listy? – Babcia Zosia jest z nami. P omaga nam. Tata… Wiesz, jak jest… Listu od niego jeszcze nie dostałam, nie dzwonił też. – Jest jeszcze Krzysiek. Krzysztof Szulc – przypomniała sobie Ina. – To ten koleś, z którym była twoja mama. – Tak – przytaknęłam. – Już się z nim widziałaś? – Tak, bardzo mi pomógł. I chyba jeszcze pomoże. Całkiem sporo życzliwych osób znalazło się wokół mnie. – A Filip? Uśmiechnęłam się. – Filip… Zastanawiam się, dlaczego on jeszcze nie ma mnie dosyć.

Wtedy, gdy Filip zostawił mnie pod domem, byłam pewna, że widzę go ostatni raz. On pewnie też miał taką nadzieję. Coś mówił, że zadzwoni, że się spotkamy, ale za bardzo w to nie wierzyłam. Zapomniałam, że wciąż

miałam pachnącą nim bluzę. Gdy przeczytałam tę listę mamy, stwierdziłam, że muszę jechać do Warszawy odnaleźć Inę. Dosyć miałam już jeżdżenia, tym bardziej spotykania ludzi, którzy mają mnie gdzieś. Ale bardzo mnie ciekawiło, dlaczego te, a nie inne osoby znalazły się na mamy liście. A tym bardziej na pierwszym miejscu. Oczywiście nie miałam kasy na podróż. P ostanowiłam znowu skorzystać z BlaBla. Wpisałam w wyszukiwarkę trasę Gdańsk– Warszawa i kto mi wyskoczył? Filip! Nie wierzyłam w taki zbieg okoliczności. Ale oczywiście wolałam jechać ze znajomym, który nie okazał się jakimś zboczeńcem niż z kimś zupełnie obcym. – Cześć – powiedziałam, gdy usłyszałam jego głos w telefonie. – Cześć, mała! – O dziwo wiedział, kto dzwoni. – Nie wiedziałam, że masz wpisany mój numer – zdziwiłam się. – Jasne, że tak. Na wypadek, gdybym chciał jechać do Berlina, a ty chciałabyś jechać ze mną. Żeby nie odbierać. Ze strachu oczywiście. – Bo właściwie… Widziałam, że wybierasz się do Warszawy. – Śledzisz mnie! – zawołał odkrywczo. – Nie, nie. Ale ja muszę jechać do Warszawy. No i znalazłam niejakiego Filipa znowu na BlaBla… – O Boże. Znowu jakiś zaginiony ojciec? Tym razem w Warszawie? – Nie. – Roześmiałam się. – Tym razem jakaś zaginiona Ina. – Ina? Kto to? – O Boże, to długa historia. Ale zupełnie nie wiem, kim jest. Muszę ją wyśledzić. – Znowu chcesz odnaleźć kogoś, z kim nie masz kontaktu od lat? – Gorzej. Ja jej nigdy nie widziałam. Muszę zdobyć jej adres domowy – wyjaśniłam. – To jak? – Dobra. Zrobisz kanapki na drogę i jesteśmy kwita. Rogaliki też mogą być – dodał. – Na jak długo chcesz tam jechać, szalona kobieto? – Najchętniej wróciłabym wieczorem. – Super. Wyjazd szósta czterdzieści, sobota. P owrót wieczorem. P asuje? – Jasne. – Uśmiechnęłam się. – P rzyjadę po ciebie. Teraz wiem gdzie. – Filip, ja jestem jeszcze Ci winna za Berlin… – O tak. Będziesz mi musiała zrobić podwójne kanapki. – Stać mnie, by ci postawić kawę. – Super. Szkoda, że nie mogę napić się z tobą wina. Roześmiałam się. – Wiem, z nieletnimi nie pijesz.

– No właśnie. Ja jestem porządny chłopak. – Dziękuję ci, Filip – powiedziałam. – Mała, nie wiem, co ty znowu kombinujesz, ale zaczynam się o ciebie martwić. – Dam radę. – W to nie wątpię. Do soboty, mała. – P a.

Całe szczęście, że babcia Zosia miała do mnie zaufanie. Akurat na tamten weekend zabrała Majkę do siebie. P ostanowiła ją trochę rozweselić. Oczywiście mnie też chciała zabrać, ale wykręciłam się nauką, maturą i natłokiem innych spraw. Mogłam jechać do Warszawy. Byłam doskonale przygotowana do tego wyjazdu. P oprzedniego dnia, udając pocztę kwiatową, zadzwoniłam do redakcji, w której pracowała Ina. To nie było trudne do sprawdzenia. Rozmawiałam z sekretarką, powiedziałam, że mam wielki bukiet róż i nie wiem, czy dowieźć do firmy, czy do domu. Szybko uzyskałam wyczerpującą odpowiedź, że w firmie jej nie ma. Równie szybko moja rozmówczyni podzieliła się adresem Iny. Och, po co mi architektura, powinnam być detektywem. A gadatliwą babkę powinni natychmiast zwolnić z pracy. Nie mając zielonego pojęcia o metodach, jakie stosowali dziennikarze w tym szmatławcu, pobiłam Inę jej własną bronią. Filipa wypatrzyłam już kilka minut przed umówionym spotkaniem. P omachałam mu przez okno. Jego twarz rozjaśniła się uśmiechem. Wzięłam z szafy kubek termiczny, nasypałam kawy i zalałam wodą i mlekiem. P o chwili wyciągnęłam drugi, należący do mamy. Właściwie nie rozstawała się z nim, ale raczej nie byłaby zła, że go pożyczam. Bluzę Filipa przewiązałam sobie w pasie. Złapałam plecak z kanapkami, wodą i aparatem fotograficznym. Wcześniej sprawdziłam, że ma lepszy zoom niż mój telefon. A skoro będę bawiła się w detektywa, to profesjonalnie. Wybiegłam z domu. Cieszyłam się, że znowu go spotkam. – Filip! – P odbiegłam do niego i zarzuciłam mu ręce na szyję. Odwzajemnił uścisk. Może trochę zbyt długo. Myślałam, że to zwykły przyjacielski gest, jednak gdy tak staliśmy przytuleni, poczułam coś więcej. Zrobiło mi się

gorąco i nagle odsunęłam się od niego. – Cześć – powiedział. – Cóż za czułe przywitanie! Nie patrzyłam mu w oczy. Coś dziwnego stanęło między nami na niewielką chwilę. – Czyli rozumiem, że na tyle się za mną stęskniłaś, że spokojnie mogę zatrzymywać się na kawę na stacji benzynowej? I mogę mieć stuprocentową pewność, że mi nigdzie nie zwiejesz? Roześmiałam się. Niewidzialna bariera zniknęła. – Dzisiaj nie będę uciekać. Obiecuję! Ale kawę ja ci przyniosłam! – P odałam mu mój kubek, sobie zostawiłam ten mamy. Spojrzałam na niego przenikliwie. Oczy mu się śmiały. – Chyba naprawdę stęskniłam się za tobą. – Wzruszyłam ramionami. – Dzwoniłem do ciebie. Nie odbierałaś. – Kiedy? – Nie wiem. Ze trzy razy dzwoniłem. – Chciałeś się ze mną zobaczyć? – Co ty – powiedział, robiąc przeraźliwie poważną minę. – Chciałem tylko odzyskać moją bluzę. Zamachnęłam się ręką, chcąc go klepnąć za karę. Miał refleks. P rzytrzymał moją dłoń. – Nie wiesz, że jak się podnosi rękę na starszych, to usycha? Zawsze mówiłem to mojej siostrze. A właśnie – znowu się zakochała. Tylko facet jakiś stary. – Stary? Ile ma lat? – Dwadzieścia pięć. – To młodszy od ciebie. – No widzisz. To jaki ja muszę być stary! Wyjechała z nim na weekend. Myślisz, że powinienem tam pojechać? – Gdzie? – Są w jakimś SPA w Iławie. Wyobrażasz sobie? Facet zaprasza osiemnastolatkę do SPA? – Fajnie. – Rozmarzyłam się. – No co ty. Ty też byś chciała? – zdziwił się. – No jasne. A co, myślałeś, że osiemnastolatki to tylko do Disneylandu? – Roześmiałam się. – Chociaż tam też bym pojechała. – Świat stanął na głowie. Za moich czasów dziewczyny się zabierało pod namiot, a nie do SPA. – P od namiot też bym pojechała, ale niekoniecznie dzisiaj. – Wzruszyłam ramionami. – Ależ tu u ciebie gorąco – powiedziałam, wsiadając do samochodu. Rozwiązałam jego bluzę i zsunęłam ją z bioder. Zdjęłam sweter przez

głowę. Bluzka, którą miałam pod spodem, podsunęła mi się prawie pod piersi. Gdy wyswobodziłam się ze swetra, zauważyłam wzrok Filipa. To nie było tylko koleżeńskie spojrzenie. Ale podobało mi się to. – P atrz na drogę – powiedziałam, poprawiając bluzkę. Jechaliśmy chwilę w milczeniu. Chyba oboje byliśmy zaskoczeni tym, co przed chwilą miało miejsce. Niby nic, ale czasem spojrzenie mówi więcej niż słowa. Chyba wtedy po raz pierwszy pomyślałam, że Filip mógłby być dla mnie kimś więcej niż tylko znajomym. Oczywiście odsunęłam od siebie tę myśl. P rzecież to nierealne, za duża różnica wieku. I w ogóle mezalians jakiś. Ja bez matury, a on po studiach i z całkiem niezłą pozycją zawodową. To nie jest możliwe. Spojrzałam na niego kątem oka. Wiele bym dała, by wiedzieć, o czym myśli. P rowadził skupiony na drodze. Nie odzywałam się do niego. Rozmyślałam. Miałam już kilku chłopaków w swoim życiu. Takich w moim wieku. Ale na dłuższą metę wydawali mi się oni bardzo dziecinni. Jakby nie dawali rady znieść moich problemów, a ja też nie uważałam za stosowne ich o wszystkim informować. Chadzałam z nimi do kina, całowałam się pod klatką, gdy mnie odprowadzali. Nic poza tym. Czasem nawet nie byłam w stanie powiedzieć o nich „ mój chłopak”. Miałam wrażenie, że to ja ich prowadzę za rękę przez ten świat, czasem mocno ich wspierając. To byli chłopcy, nie mężczyźni. Dopiero w tym samochodzie zdałam sobie sprawę, że w bliskości zupełnie nie o to chodzi. Nie chodzi o to, by na Fejsie ustawiać status związku i wyznawać sobie miłość publicznie. Nie chodzi o to, by na siłę za rękę chodzić przez pół miasta, całować się w tramwaju i obserwować kątem oka zdegustowane miny starszych pań. Te zabawy zupełnie mi nie pasowały. Ja potrzebowałam mężczyzny. Mężczyzny, który będzie wspierał, popychał do przodu, a gdy upadnę, podniesie z ziemi. I taki mężczyzna siedział właśnie obok mnie. To było dla mnie zaskakujące odkrycie. – P owiesz mi, dokąd teraz jedziesz? – zapytał. – P owiem. – Spojrzałam na GP S. – Za trzy godziny będziemy? – Mniej więcej. – Więc jak zacznę cię nudzić, to mów. – Ty chyba nie jesteś w stanie mnie znudzić. – P okręcił głową. Opowiedziałam mu wtedy wszystko o tym, co mama pisała. O osobach, które znalazły się na jej liście. O tym, że zupełnie nie wiem, dlaczego akurat one. I że po prostu jadę to sprawdzić. – Niesamowita jesteś – powiedział. – To znaczy, że do pozostałych osób też będziesz jeździła? – Nie – pokręciłam głową. – Babcia Zosia jest na miejscu, u taty już byłam… Byliśmy… Została mi jeszcze Ina i jakiś Krzysztof Szulc. P rawnik. Mam już do niego telefon, tylko muszę się umówić. Wcześniej

nie miałam czasu, gdy wrócę, to zadzwonię. – A wiesz, po co prawnik? – Nie wiem. Może chodzi o jakieś stare umowy taty? – No, ale co twoja mama miałaby teraz do tego? – Nie wiem, Filip. Na szczęście on ma kancelarię w Gdyni, więc będę mogła dojechać komunikacją miejską. – Roześmiałam się. – Ja cię chętnie podwiozę. Czuję się już częścią twojej historii. Muszę być na bieżąco. – Dziękuję. – I co masz zamiar dzisiaj robić? Stać pod jej oknem? – Tak. Nie wiem, będę udawać, że ulotki roznoszę albo zbieram na coś kasę. Muszę na nią popatrzeć. Może w ten sposób dowiem się, dlaczego była taka ważna dla mojej mamy i dlaczego mama uznała, że w razie czego mamy poprosić ją o pomoc. – Może to koleżanka z dawnych lat? – Wiesz, koleżanki z dawnych lat, o ile są w porządku, utrzymują kontakt. – Nie zrozumiesz kobiet. – Filip tylko się uśmiechnął. – Oj nie.

Do Warszawy zajechaliśmy koło południa. Filip wysadził mnie pod domem Iny, a w zasadzie pod furtką strzeżonego osiedla, a sam niechętnie pojechał załatwiać swoje sprawy. Ja na początku kręciłam się obok ciecia, który podejrzliwie na mnie patrzył, a potem zniknęłam za drzewami. P o godzinie zmienił się ochroniarz i odetchnęłam z ulgą. Gdy wjeżdżał samochód, po prostu skorzystałam z otwartej bramy i wbiegłam tuż za nim. Cieć rozmawiał przez telefon i nie zauważył. Teraz tylko trzeba było dotrzeć do mieszkania tej niesamowitej Iny. P o chwili minęła mnie biegaczka. Obcisłe czarne legginsy z fluorescencyjnym różowym wykończeniem. Różowa kurtka. P ędziła prosto do domu, w którym mieszkała Ina. P rzyjrzałam się jej. Tak, to mogła być ona. Wyglądała zupełnie inaczej niż w Internecie, ale tam widziałam ją w nieco innym ubraniu. Nagle się zatrzymała. Wyjęła telefon z kieszeni. – Ina Rybińska, słucham – powiedziała, rozciągając mięśnie ud. To ona. Los mi sprzyjał. Byłam bardzo dumna ze swojego odkrycia. Wyciągnęłam telefon i zrobiłam jej zdjęcie. Jedno, drugie, trzecie. Sama nie wiedziałam po co.

Zastanawiałam się, czy do niej nie podejść. No, ale jak to? P odejdę i po prostu powiem: „ Halo, halo, jestem Karola, a Ty jesteś pierwsza na liście”. Wydawało mi się to bardzo idiotyczne. Szkoda, że mama nie zostawiła więcej instrukcji postępowania, może byłabym mądrzejsza. Siedziałam pod domem na ławce i czytałam książkę. Tak sobie myślę, że na tym warszawskim osiedlu panowała ogólna znieczulica. Gdyby u nas pod domem ktoś czytał książkę, prędzej czy później ktoś by się przysiadł, porozmawiał, po prostu zainteresował, dlaczego ta dziewczyna tak siedzi od trzech godzin. W najgorszym wypadku jakiś miejscowy żul zapytałby, czy może mu dać parę groszy na piwo. A w Warszawie? Wszyscy pędzą. I nie dość, że w pracy pędzą bez tchu, to na hobby też wybierają sobie bieganie. Zadzwonił mój telefon. To Filip. – Temat załatwiony? – zapytał. – W zasadzie tak – stwierdziłam. – A u ciebie? – Jak najbardziej. To jadę do ciebie. Za pół godziny powinienem być. Spojrzałam na zegarek. Było już po osiemnastej. Czas szybko zleciał. Wyszłam za bramę „ dobrze strzeżonego osiedla”, jak przekonywali na stronie internetowej, i już na zewnątrz czekałam na Filipa. Nie miał już na sobie garnituru, tylko jeansy i bluzę, którą wcześniej mi pożyczył. – Czy ty nie mogłaś mi powiedzieć, że moja ukochana bluza pachnie damskimi perfumami? – P rzepraszam… Nie wyprałam… – Było mi bardzo miło i przyjemnie, ale pewnie wzbudzałem niezdrowe zainteresowanie. Roześmiałam się. – Moja siostra dzwoniła – powiedział już nieco poważniej. – I? – P odobno dobrze się bawi. Cholera. – P owinno cię to cieszyć. – Cieszy mnie, tylko myślałem, że ona dobrze się bawi w większym gronie, a ona bawi się dobrze we dwójkę. – Ufasz jej? Filip spojrzał na mnie, jakby nie wiedział, o czym mówię. – Nie jest głupia, więc chyba nie zrobi czegoś, czego mogłaby żałować. Ale wiesz, pojęcie głupoty jest względne. Dla jednych coś może być głupotą, a dla innych to chleb powszedni. A on jest starszy. Chyba inne rzeczy chodzą mu po głowie. – Myślisz, że chce ją wykorzystać?

– Niby mu dobrze z oczu patrzy – stwierdził Filip. – Ale wiesz, dla mnie to zawsze będzie moja mała siostrzyczka. Uśmiechnęłam się. – Fajnie mieć starszego brata. – Fajnie być starszym bratem – dodał po chwili. – Chyba. Roześmiałam się. – P ewnie chcesz jechać przez Iławę i do nich zajrzeć. Był zaskoczony. – Skąd wiesz, że coś takiego przeszło mi przez myśl? – Bo ty, jak P awlak z Samych swoich, najchętniej byś choćby radio naprawiał, byle mieć swoją siostrę na oku. Filip się roześmiał. W tym momencie zadzwonił telefon. – Cześć, braciszku – usłyszałam w głośnikach. – Cześć, Nika. I jak tam? – Super, jeżeli pytasz o to, jak się bawimy. – Dziewczyna się roześmiała. – A ty znowu w trasie? – Tak, z Warszawy wracam. Za chwilę mogę ci pomachać. – Fifi! Może nas odwiedzisz? – W jej głosie brzmiał niekryty entuzjazm. – Ależ nie chcę wam przeszkadzać – powiedział Filip. Uśmiechnęłam się. Akurat! – P rzyjedź! P rzecież jeden weekend możesz sobie zrobić wolny. – Nika… Ja… Nie jestem sam. – O!!! – zabrzmiało. – Nareszcie! P rzywieź ją tu szybko! – P ogadamy potem. – Filip najwyraźniej czuł się niezręcznie. – Jesteś na głośnomówiącym. – To super! Cześć, nieznajoma. Mój brat to fajny facet, chociaż musi się długo rozkręcać. – Dominika! – krzyknął Filip. – Cześć, Dominika. – Roześmiałam się. – Ja jestem tylko… tylko autostopowiczką. – Jak zwał, tak zwał. Możecie przyjechać. Autostopowiczka też człowiek. Lecę, bo Arek jakiś masaż zafundował. Boże, on przesadza, co nie? Filip, ale ja nie muszę na tym masażu leżeć na golasa, prawda? Mogę zostać w majtkach? Filip zrobił jeszcze bardziej przerażoną minę. – Możesz – odpowiedziałam za niego. – No to super. Dobra, szerokiej drogi. A ja spadam. P a. – P a – wykrztusił Filip i po chwili wzruszył ramionami. – No i jak mam się o nią nie martwić?

– Nie martw się. W majtkach będzie – drażniłam się z nim. – Wszystkie kobiety to zołzy – oświadczył poważnie Filip. – A w szczególności te niepełnoletnie.

P od mój dom zajechaliśmy przed północą. – Wejdziesz na herbatę? – zapytałam. – No tak, gdybyś była pełnoletnia, zaprosiłabyś mnie na drinka. – Filip się uśmiechnął. – Nie za późno już na herbatę? – Chodź – poprosiłam. Nie chciałam być znowu sama. Spojrzał na mnie badawczo. – Chcesz pogadać? – Nie chcę być teraz sama – powiedziałam. – Wejdziesz? Filip skinął głową. – Na chwilę tak. Usiedliśmy przy stole w kuchni. Zrobiłam herbatę. – Dobrze, że przyszedłeś. – Czy coś się stało? Rozmowa z Iną poszła nie tak? – Nie. Nie rozmawiałam z nią. Na razie tylko ją obserwowałam. Będę musiała do niej pojechać jeszcze raz. – P olecam się. – Uśmiechnął się do mnie. – Do Warszawy jeżdżę często. A gdybyś chciała w jakąkolwiek inną stronę, to też da się załatwić. Siedzieliśmy w milczeniu. Kosmyk włosów opadł mi na czoło. Leniwym ruchem go odgarnął. P ogłaskał mnie po policzku. Zamknęłam oczy. Musnął palcami moje usta. Zrobiło się tak intymnie, zagadkowo i miło. P rzysunął swoją twarz do mojej. Czułam jego oddech. Dalej delikatnie mnie głaskał. P o chwili u sąsiadów zegar zabił dwanaście razy. Otworzyłam oczy. Był bardzo blisko. – Mam urodziny – wyszeptałam. – Jak to urodziny? – zapytał zdziwiony. – P o prostu. Mam dziś osiemnaste urodziny. – Wstałam i podeszłam do lodówki. – Mama pół roku temu kupiła mi szampana. Na tę okazję. P owiedziała, że tego dnia musi być szampan. Nieważne, co się stanie, szampan musi być. Wyciągnęłam butelkę z lodówki. – Napijesz się ze mną? Filip pokiwał głową.

– Jasne. – Wziął ode mnie butelkę. P rzygotowałam kieliszki. Filip otworzył szampana i rozlał do szkła. – Zaskoczyłaś mnie tymi urodzinami… – powiedział. – Nawet nie zdążyłem się zastanowić, czego mogę ci życzyć… Jeszcze dziś rano nie myślałem, że o północy będę siedzieć w twojej kuchni i pić z tobą szampana. – Uśmiechnął się. – Ja też nie myślałam. Byłam pewna, że sama go wypiję. Tylko pewnie nawet nie umiałabym go otworzyć. – Wzruszyłam ramionami. – Czasem facet na coś się przydaje, prawda? – P odniósł kieliszek w górę. – Karola… Szczęścia ci życzę. Zdrowia. Dla wszystkich wokół ciebie. By twoje problemy się szybko rozwiązały. Byś wreszcie mogła obudzić się rankiem jak beztroska osiemnastolatka. Byś nie musiała ścigać, załatwiać, denerwować się. Byś mogła po prostu żyć. Beztrosko żyć. Z moich oczu popłynęły łzy. – Nie płacz, mała. Wstałam z krzesła, by ukryć łzy. Nie chciałam być miękka. Stanęłam tyłem do niego. Usłyszałam skrzypnięcie krzesła. P o chwili poczułam, że stoi za mną. Blisko. Dotykając mnie swoim ciałem. Odwróciłam się do niego. P rzytulił mnie mocno. W jego ramionach czułam się naprawdę bezpiecznie. To nie był delikatny, słaby chłopak, z którymi do tej pory miałam do czynienia. To był silny, dojrzały mężczyzna. Staliśmy przytuleni do siebie. Filip głaskał mnie po głowie, po plecach. Był taki wysoki, że mógł całować moje włosy. P oczułam delikatne muśnięcie jego ust na mojej głowie. P osadził mnie na szafce kuchennej i ujął moją twarz w swoje dłonie. P rzez chwilę patrzeliśmy sobie w oczy. Filip jakby się zawahał. Mimowolnie rozchyliłam usta. P otraktował to jako zaproszenie. Jego usta dotknęły moich, najpierw delikatnie, potem coraz silniej, wręcz zaborczo, tak, jakby długo na to czekał. Siedziałam na szafce, on stał między moimi nogami. Obsypywał pocałunkami całą moją twarz, szyję. Sięgnął dłońmi pod moją bluzkę. Jęknęłam. Ten jęk wyrwał go z szaleństwa pocałunków. – Karola… Zamknęłam mu usta pocałunkiem. Jego ręce błądziły po moich nagich plecach, brzuchu. Wsunęłam moje dłonie pod bluzę, którą jeszcze niedawno nosiłam. Był ciepły, ale w przeciwieństwie do mojego ciała, pod jego skórą można było wyczuć twarde mięśnie, napinające się, gdy się poruszał. – Karola… Muszę stąd wyjść. – Odsunął mnie nagle na odległość ramion. – Muszę stąd wyjść, bo inaczej możemy zrobić coś, czego oboje będziemy żałować. Czego ty będziesz żałowała. – Filip… Zostań, proszę…

– Karola. Nie mogę. Za bardzo… za bardzo mi na tobie zależy. Sam tego nie rozumiem, bo to w ogóle nie ma sensu… Ale ja nie chcę tego spieprzyć. P okiwałam głową. Czułam to samo. Ale podobała mi się ta namiętność pocałunków i chciałam więcej, chciałam dalej, pociągało mnie nieznane, które powodowało przyśpieszony oddech i drżenie rąk. Zeskoczyłam z blatu. Filip nalał nam szampana. P odał mi mój kieliszek, a swój szybko wypił do dna. P o chwili nalał sobie kolejny. Stanęłam obok niego. Miałam niesamowitą potrzebę, aby się do niego przytulić. Wahałam się przez chwilę. – Chodź, mała. – Uśmiechnął się. Staliśmy przytuleni, głaskał moje włosy, całował je. Czułam całą sobą, że za chwilę znowu wybuchnie wulkan emocji. – Idę – wyszeptał. – P rzyjdę jutro. – Złapał mnie za ręce. – I pojutrze. I każdego dnia, jakiego będziesz chciała. – Odwrócił się i skierował kroki w stronę drzwi. Uśmiechnęłam się. P oczułam w sobie jakąś dziwną siłę. P oczułam się pewna siebie. Chyba jak każda kobieta, na którą mężczyzna patrzy w ten sposób. – Będę na ciebie czekała – powiedziałam, wspięłam się na palce i pocałowałam go w usta. Najpierw delikatnie, potem coraz gwałtowniej i mocniej. Chwycił mnie za pośladki i przyciągnął do siebie. I znowu to samo. Jego ręce pod moją bluzką, jego usta na mojej szyi, dłonie mocno ściskające pośladki, by potem zaraz delikatnie, mimochodem musnąć moje piersi. Jego mięśnie były napięte, spoglądał na mnie spod przymrużonych powiek, jakby sam nie wierzył, że to znowu się dzieje. – Jeszcze trochę i naprawdę nie wyjdę. – Złapał za klamkę. – Nie wychodź. – Zaschło mi w gardle od tego gorąca, które zawładnęło naszymi ciałami. – Jutro będę. Dziękuję. Dziękuję za wszystko. Wyszedł, nie odwracając się. P obiegłam do okna. Dopiero się odwrócił, gdy opuścił podwórko. P omachał ręką i przesłał mi pocałunek. Osiemnaste urodziny. Czułam, że wszystko się ułoży. Już nie byłam sama.

Następnego dnia Filip przyszedł, jak obiecał. Już zdążyłam wstać i się wykąpać. Otworzyłam mu ubrana w dzianinową krótką sukienkę. Włosy miałam mokre, dopiero co zdjęłam z nich ręcznik.

Najpierw zobaczyłam kwiaty. Zza nich wyłonił się uśmiechnięty Filip. W drugiej ręce trzymał reklamówkę. – Urodziny bez tortu też się nie liczą. – P ostawił pakunek na stole. Z kieszeni wyjął świeczki. Nie patrzył mi w oczy. Jakby bał się zobaczyć w nich ślady tego, co wydarzyło się wczorajszego wieczoru, a właściwie dzisiejszej nocy. – Osiemnaście róż! – zawołałam zdziwiona. – I osiemnaście świeczek – powiedział. – Wszystkiego najlepszego, mała. – Złapał mnie za ręce. – Mam nadzieję… – zamyślił się – że pierwsze minuty twojego dorosłego życia będą początkiem czegoś nowego, dobrego. Ja pół nocy o tym myślałem. Że przecież jesteś młodsza od mojej siostry. I że jeszcze wczoraj mówiłem ci, że to bez sensu, że ona ma jakiegoś starego faceta… – Ciiii. – P ołożyłam mu dłoń na ustach. – Co ma być, to będzie. – Nie żałujesz wczorajszego wieczoru? – Żałuję, że wyszedłeś. – A jak ja tego żałowałem, nawet nie masz pojęcia. Szedłem na piechotę do domu. P otem zacząłem biec. Miałem zbyt wiele energii nagromadzonej w sobie… Uśmiechnęłam się. – Babcia z Majką dzisiaj wracają. Nie będziesz mógł zostać. – Spokojnie, Karolka, spokojnie. Na wszystko przyjdzie czas. P okrój tort. W jego towarzystwie czasem czułam się jak mała dziewczynka. I było mi z tym dobrze. W ostatnich latach zbyt często musiałam być odpowiedzialna za wiele rzeczy. Ciągle musiałam o coś walczyć, coś zdobywać. W tej walce byłam sama. Majka była zbyt mała, by ją w to wciągać, a mamy i babci Zosi wolałam nie niepokoić. Teraz miałam wrażenie, że znalazłam kogoś, kto powie mi, żebym się nie martwiła, że każdy problem jesteśmy w stanie razem rozwiązać. – Skąd wiedziałeś, że najbardziej lubię tort kawowy? – Mówiłaś kiedyś. Chyba wtedy, jak nie zjedliśmy kolacji i spaliśmy w Berlinie w samochodzie. Zobaczyłaś na niebie Drogę Mleczną i skojarzyła ci się z jedzeniem. – Jak ty to wszystko pamiętasz? – To, jak mi uciekałaś, również pamiętam. – Już nie będę uciekać. – Obiecujesz? – Tak. Za szybko biegasz. – Właśnie. Dogonię cię. – Nie musisz już gonić.

To, co zdarzyło się nam z Filipem, było niesamowite. Może każdy, kto kocha, tak mówi. Na nas spadło to jak grom z jasnego nieba. Bałam się, że nie będę mogła się uczyć do matury, ale tak nie było. P rzesiadywałam u niego. On pisał, czytał, podsuwał mi pod nos jakieś smakołyki, a ja zgłębiałam inspiracje antyczne w twórczości Zbigniewa Herberta i inne tematy związane z literaturą. Filip był surowym nauczycielem, czasem przepytywał mnie na wyrywki. Kilka razy zostałam u niego na noc. P rzytulaliśmy się jedynie, bo powiedział, że z kimś bez matury nie będzie spał. P o czym odwracał się na drugi bok i zasypiał. Babcia Zosia była nim zachwycona. Majka również. A ja? Ja byłam szaleńczo zakochana.

Oczywiście do Krzysztofa Szulca również pojechaliśmy razem. W zasadzie spędzaliśmy cały nasz wolny czas we dwoje. Kilka razy byliśmy w Warszawie podglądać Inę, ja jednak nie mogłam się zdecydować, by do niej w końcu podejść. A z panem Krzysztofem po prostu umówiłam się na spotkanie. Nie mogłam się doprosić o numer komórki. Sekretarka spławiała mnie również, gdy chciałam osobiście z nim porozmawiać. Nakłamałam, że chodzi o rozwód i umówiłam się z nim w kancelarii w Gdyni. – Karola, a może zamiast architektury na prawo pójdziesz? – Filip rozglądał się po wnętrzach sekretariatu kancelarii. – Mądra babka jesteś, dałabyś radę. – Jak na razie to idę zdecydowanie bardziej na lewo. Nielegalne przekroczenie granicy i inne podobne wybryki… – P roszę jeszcze chwilkę poczekać. P an mecenas ma małe opóźnienie. – Zza masywnych drzwi wychyliła się równie masywna sekretarka. Głos miała jednak tak eteryczny, że wydawało się, jakby ktoś jej zrobił dubbing. – P an mecenas skończy ważną rozmowę telefoniczną i panią… – spojrzała na mnie – państwa poproszę. – Wiesz – szepnęłam – chyba nieczęsto się zdarza, by mąż i żona razem przychodzili do adwokata przed rozwodem. A może się mylę? – A twoi rodzice kiedy się rozwiedli? – Nie wiem dokładnie. Tata się wyprowadził, gdy Majka była mała. Musieli zrobić to jakoś bardzo sprawnie – powiedziałam. – Nie mogę

sobie przypomnieć żadnych przepychanek, żadnych spraw czy wizyt kuratorów w domu. Wszystko poszło gładko. – Zapraszam do środka. – Wielka kobieta z głosem małej istotki uchyliła przed nami drzwi. Oboje weszliśmy do gabinetu mecenasa. P rzy biurku siedział szczupły wysoki mężczyzna w okularach. Był chyba w wieku mojej mamy. – Dzień dobry. Krzysztof Szulc – przedstawił się, mocno ściskając moją dłoń. – Karolina Szafranek. Mężczyzna na chwilkę zatrzymał na mnie swój wzrok. – Córka P atrycji? P okiwałam głową. Mężczyzna się uśmiechnął. – Dzień dobry. Krzysztof Szulc – przywitał się z Filipem. – Filip Zabłocki. – Ale coś mi tu nie pasuje. Mam napisane, że nowa sprawa rozwodowa. – Zmarszczył brwi, przeglądając notatki. – Tak, tak – przyznałam rację. – Trochę nakłamałam, by się do pana dostać. – Wzruszyłam ramionami. – To graniczy z cudem. – Tak, wiem. P ani Arletta jest nieustępliwa. Ale… z twoją mamą miałem kontakt jeszcze tydzień temu. Czy coś się stało, że ty przyszłaś? – Mama zostawiła listę. Na niej było kilka osób. Między innymi pan. P owiedziała, że pan nam we wszystkim pomoże i wiele wyjaśni. – Hmm – zasępił się prawnik. – Nie wiedziałem, że będę kiedykolwiek musiał do tych tematów wracać… Fakt. P atrycja ostatnio ze mną dużo rozmawiała. Chciała się rozwieść. – Rozwieść? – powtórzyłam zdziwiona. – Jak to? Z kim? Krzysztof spojrzał na mnie zaskoczony. – Chwileczkę. – Krzysztof sięgnął do szafy, skąd wyjął niebieski segregator z napisem „ PATI”. – P iotr Szafranek. – Tata? – Zdziwiłam się jeszcze bardziej. – Ale… oni byli już dawno po rozwodzie! – Niestety nie. Twój tata wyjechał i w zasadzie ślad po nim zaginął. Złożyliśmy pozew o rozwód, ale niestety to bardzo trudny przypadek. Nie znamy miejsca pobytu twojego ojca, szukaliśmy go nawet w więzieniach. To standardowa procedura. P otem złożyliśmy wniosek o ustanowienie kuratora. Oczywiście rodzina się nie zgodziła, więc wyznaczyli jakiegoś kuratora z sądu. Mama była przesłuchiwana w szpitalu, z racji tego, że na rozprawie nie mogła się stawić, ale wiedzieliśmy, że dla jej zdrowia taki stres jest niewskazany. Trochę to nam wszystko opóźnia… – Ja znalazłam ojca – powiedziałam. – Teraz nazywa się P eter Herb. Mieszka w Berlinie. Ma… żonę i dziecko. A może to nie jest jego żona? –

Wzruszyłam ramionami. – P ewnie żyje w nieformalnym związku. Skoro mamy jego adres i nowe nazwisko, to wyjaśnia wiele spraw. Mama rozmawiała ze mną o jeszcze kilku rzeczach. – Wyciągnął drugą teczkę. – Jedna z nich to testament. Jest złożony u notariusza. Wasz tata został przez nią wydziedziczony. A zresztą mieszkanie i tak jest jej, było kupione przed ślubem. Mam nadzieję, że wasz tata jest na tyle zamożny, że nie będzie niczego utrudniał. – P ewnie nie. – Westchnęłam. – Ja go już nie znam. Ale chyba nigdy nie zależało mu na pieniądzach. – Kolejna sprawa, jaką mama poruszała ze mną, to ta, bym zrobił wszystko, byś to ty dostała opiekę nad Majką, gdy jej już nie będzie. Oczywiście to się musi oprzeć o sądy rodzinne, ale ta sprawa jest jak najbardziej do wygrania. – O Boże. To wszystko brzmi strasznie. Dlaczego ja myślałam, że moi rodzice są po rozwodzie? – Spojrzałam zdenerwowana na Filipa. – A pytałaś o to kiedyś? – Nie. To było dla mnie oczywiste. – Czy możesz mi podać adres ojca? – wtrącił mecenas Szulc. P okiwałam głową. – Gustav-Müller-Strasse 16, Berlin. Adres taki sam, ale zmienił nazwisko. Nazywa się teraz P eter Herb. – No jasne. Herb, jak zioło… Rozmawiałaś z nim? – zapytał. – P rzepraszam, mówię do ciebie na ty, ale tak długo już znam P atrycję. Mam nadzieję, że nie masz nic przeciwko. – Nie. Oczywiście, że nie. – Chodziłem z nią do szkoły… – Zamyślił się. – Twojego ojca też znałem… – A dlaczego rozwód rodziców nigdy nie doszedł do skutku? – Sprawa była złożona, ale twój ojciec nie odbierał wezwań do sądu. Wyznaczyli rozprawę akurat na ten dzień, kiedy mama pojechała do szpitala. Byłem tylko ja. Sprawę odroczono. Na następnej mama już była, ale P iotra nie było. P ostanowili wezwać świadków. P atrycja przez jakiś czas czuła się lepiej, ale potem znowu szpital. Trochę chyba odpuściliśmy. Może niepotrzebnie. Wiem, że zależało jej na tym… Jestem trochę nieprzygotowany na spotkanie z wami, przepraszam. Gdybym wiedział, byłoby inaczej. – Wziął ze stołu wizytówki. P odał jedną mi, a drugą Filipowi. – Umówmy się na… – Zajrzał do swojego kalendarza. – Może być wtorek o siedemnastej? P rzytaknęłam. – Bardzo trzymam kciuki za mamę… – Zamyślił się. – Kiedyś była mi szczególnie bliska. – P odniósł głowę i zaczął znowu być służbistą. – Ale

to dawne czasy. – Uśmiechnął się. – P rzepraszam, mam kolejnego klienta. – Widziałam, że chciałby jeszcze z nami chwilę porozmawiać, jednak pani Arletta już zaglądała do środka. – Do widzenia. – Wstałam z krzesła.

Byliśmy u niego jeszcze kilka razy. Bardzo porządny facet. Taki trochę oschły, może zimny, może surowy. Miałam wrażenie, że rozmawiam z doktorem House’ em, który nagle zmienił profesję. Z Filipem jeszcze parę razy jeździłam do Warszawy, czasami nawet na dłużej. To były takie cudowne przerywniki w smutnych dniach. Nauka, szpital i Filip. Gdy mama na jakiś czas wracała do domu, wtedy Filip przychodził do nas. Bardzo go polubiła. Ale trudno było go nie lubić. Byłam naprawdę zakochana i zrobiłabym dla niego wszystko. – Ale będziesz grzeczna? – zapytał zaraz po tym, gdy zaproponował mi weekend w Warszawie. – Nie obiecuję – Uśmiechnęłam się. – Karola. – P osadził mnie sobie na kolanach. – Ty wiesz, co to mezalians? – zapytał poważnie. – Tak… – No widzisz. Nie mogę sypiać z kobietą, która nie ma matury! P okręciłam głową. – Wiesz, że gdybym bardzo chciała, zmieniłbyś swoje zasady w kilka minut? – Wiem. I dlatego bardzo cię proszę – nie rób tego. – Mam nadzieję, że nie muszę mieć doktoratu? Uśmiechnął się i pokręcił głową. – Matura wystarczy – zamruczał, całując moją szyję. – Wiesz, co ja ci zrobię po maturze? – Ujęłam jego twarz w dłonie i spojrzałam mu głęboko w oczy. – Wiem. I cholernie nie mogę się tego doczekać.

Tamten wieczór w Warszawie był szczególny. Spędziliśmy cudowną noc razem. Spaliśmy w jednym łóżku, całowaliśmy się, ale oczywiście Filip nie pozwolił na nic więcej.

– Może z tobą jest coś nie tak? – zażartowałam w pewnym momencie. – Chyba jest. – Uśmiechnął się. Leżeliśmy w samej bieliźnie, przytuleni do siebie. – Ale ja czuję, że jest wszystko w porządku. – Odwzajemniłam uśmiech. – P o prostu… – Filip głaskał mnie po włosach, policzku, ramionach. – P o prostu cię kocham. P owiedział to, na co tak długo czekałam. – Filip… P atrzył na mnie nagle przerażony, że powiem zupełnie coś innego. – Też cię kocham. I dziękuję, że jesteś. P rawie usłyszałam kamień, który spadł z jego serca. Zaczął całować mnie całą. Tamtej nocy „ kocham cię” usłyszałam jeszcze wielokrotnie. To była jedna z najszczęśliwszych chwil w moim życiu. Ale miałam nadzieję, że takich chwil jeszcze wiele przede mną. Wtedy bardzo w to wierzyłam.

– Muszę ci coś powiedzieć – wyznał któregoś dnia Filip. – Będziesz na mnie zła. Spojrzałam na niego przestraszona. Coś zrobił? – Tak? – Byłem u niego – powiedział. Uczyłam się wtedy do matury. Siedziałam nad matematyką, która tamtego dnia kompletnie nie wchodziła mi do głowy. – U kogo? – U twojego ojca. – Filip! – Wiesz, że byłem w Berlinie. I po prostu poczułem, że muszę to zrobić. – I co? Rozmawiałeś z nim? – Matematyka przestała być w tym momencie ważna. – Rozmawiałem. – I co? – P owiedziałem mu wszystko. Opowiedziałem o was, o waszej mamie. P rzyjedzie. – Kiedy? – Teraz ma dwumiesięczny kontrakt. Musi być na miejscu. – Żeby nie było za późno…

Zastanawiałam się, czy fakt, że przyjedzie teraz albo za kilka miesięcy, coś zmieni w naszym życiu, skoro nie kontaktował się z nami tyle lat? Chyba zupełnie nic.

Gdańsk, 27 sierpnia, szpital Miałam Wam jeszcze wiele napisać… Niestety jest coraz gorzej. Nie mam siły. Ina Wam opowie. Może tata Wam opowie. Niezależnie od wszystkiego, pamiętajcie, że zawsze będę Was kochać. I naprawdę mam nadzieję, że tam po drugiej stronie jest coś. I że będę mogła Was odwiedzać. Choćby w snach. I że będę pamiętała zmarszczone czoło Karoli, gdy się uczy, i Majkę, z przejęciem recytującą wierszyk na przedszkolnym przedstawieniu. Jeżeli tego nie będę pamiętać, to to nie będzie Niebo.

Ina słuchała mojej opowieści z wypiekami na twarzy. – Więc mam już wszystkich z listy – powiedziałam. – Tatę, pana Krzysztofa, babcię Zosię i teraz ciebie. – Karola, pomogę wam we wszystkim, czego będziecie potrzebowały. Szkoda, że nie wiedziałam wcześniej… Ale skoro przeczytałaś ten plik, to kiedy mama umarła? – Ina patrzyła na mnie ze łzami w oczach. – Co ty w ogóle mówisz? Mama nie umarła! – krzyknęłam. – Czy ja kiedykolwiek powiedziałam, że mama umarła? Ja tylko przeczytałam te listy! – O Jezu… – Ina wyglądała tak, jakby ktoś oblał ją zimną wodą. Cała drżała. – P atrycja żyje… Karola… To w czym ja mogę ci pomóc? – P odobno znalazł się dawca. – To wspaniale! – Właśnie nie. P odobno jest przebadany i wszystko się zgadza… Ale to już bardzo długo trwa. Boję się, że się wycofał. – Jak to wycofał? Wiesz na pewno? – Nie wiem. Ale to za długo trwa. P owinni już robić przeszczep, a czekają. Na pewno jest jakiś powód. Musisz odnaleźć dawcę i zrobić wszystko, by się zdecydował.

CZĘŚĆ DRUGA

ROZDZIAŁ P IERWSZY

Tacy byliśmy jeszcze wczoraj, Wystarczał mały gest, wystarczał gest (Tacy sami jeszcze wczoraj) I wszystko miało sens. Tacy byliśmy jeszcze wczoraj, A dzisiaj tak jak sen skończyło się (Tacy sami jeszcze wczoraj) I gdzie to wszystko jest? – Universe, Tacy byliśmy

GRAŻYNA Niewinny dźwięk przychodzącej poczty niósł bardzo ważną wiadomość. Oczywiście myślałam, że to kolejna reklama gabinetu kosmetycznego albo wyjazdu we dwoje do romantycznego SPA nad jeziorem, na co w ogóle nie miałam ochoty. Jednak tym razem nie. Szanowna Pani Grażyno, jakiś czas temu rejestrowała się Pani jako potencjalny dawca w bazie Fundacji Urszuli Jaworskiej. W dniu dzisiejszym otrzymaliśmy zapytanie o Panią jako o dawcę komórek macierzystych dla konkretnego pacjenta. Zwracamy się więc do Pani o pilny telefoniczny kontakt z Fundacją. Zgoda na udział w dalszej procedurze pobrania komórek macierzystych wiąże się z potrzebą pobrania od Pani krwi w celu

ostatecznego potwierdzenia cech zgodności antygenowej z pacjentem. Informacje na ten temat znajdzie Pani w załączonej broszurze. Siedziałam przed komputerem, nie do końca wierząc w to, co przeczytałam. Sprawdziłam nadawcę. Zgadza się. Ktoś z fundacji. Gonitwa myśli. Już dawno zapomniałam, że kiedykolwiek rejestrowałam się w bazie. To miał być symboliczny gest. Gest bardzo ważny dla mnie i dla Tomka. Symbol wiecznej miłości, wierności, przynależności do siebie aż do śmierci. Byliśmy młodzi. Mieliśmy chyba po dwadzieścia lat i świat stał przed nami otworem, a my dla świata mieliśmy serce na dłoni. Tomek mi się oświadczył. Nie miał pieniędzy na pierścionek. Wtedy oboje studiowaliśmy i każdy grosz się liczył. Jednak bardzo chcieliśmy pokazać wszystkim, że to, co się stało, jest bardzo wyjątkowe i że nasze zaręczyny są na tyle ważne dla świata, że mogą nawet komuś uratować życie. Zdecydowaliśmy się zapisać do bazy dawców szpiku. Teraz wielu młodych ludzi to robi, kiedyś było zupełnie inaczej. Nieliczni się decydowali i nam wydawało się to naprawdę wyjątkowe. Wtedy pobierali krew, teraz wystarczy zrobić wymaz z ust, zapakować do małego woreczka i wysłać na adres fundacji. P amiętam, jacy byliśmy z siebie dumni. Że wszystko jest takie idealne. Idealna miłość, symboliczne zaręczyny. Czuliśmy się dobrzy. Wręcz heroiczni. Bo przecież to ukłucie igłą mogło być początkiem ratowania czyjegoś życia! Teraz myślę, że zrobiliśmy to pod wpływem impulsu. Nie mogę powiedzieć, że była to przemyślana decyzja. To była chwila. Może to zabrzmi brutalnie, ale to my chcieliśmy poczuć się dobrze. O tych, którzy być może kiedyś będą nas potrzebować, za bardzo nie myśleliśmy. Trzymaliśmy się za ręce. Może wtedy nam się wydawało, że na tym właśnie polega braterstwo krwi? Może to był taki nasz osobisty podpis „ na dobre i na złe”, jeszcze zanim wzięliśmy ślub? Byliśmy na pierwszym roku studiów. Tomek studiował zarządzanie, a ja nie dostałam się na informatykę na uniwersytecie i wylądowałam na matematyce. Teraz nawet trochę żałuję, że po roku nie próbowałam ponownie. Ale wtedy człowiek myślał, że rok to jest szmat czasu i że szkoda tych chwil spędzonych przed biurkiem i na uczelni. Szkoda tych zaliczonych kolokwiów i egzaminów. Zostałam więc na matematyce. P o pierwszym roku Tomek mi się oświadczył. P amiętam, że poszliśmy nad morze, siedzieliśmy na piasku z piwem w dłoni, a Tomek po prostu zapytał: – Może… może byśmy się pobrali? P rzypominam sobie tę jego jakże dziecinną twarz. Teraz, gdy patrzę na

mężczyzn przed dwudziestką, wydają mi się tacy niedojrzali. Wtedy jego słowa uznałam za mądre i przemyślane. Jego mama kręciła nosem na ślub, a moi rodzice byli przeszczęśliwi. P ochodziłam z małej wsi pod Bytowem. Według naszych sąsiadów dwudziestoletnia kobieta już powinna mieć dzieci. Moi rodzice naprawdę mieli nadzieję, że wrócę ze studiów z Gdańska wraz z Tomkiem i przejmę ich gospodarstwo. Oni po prostu już na to nie mieli siły. I najlepiej, żebym rodziła dzieci. P o kolei. Minimum trójkę. My jednak w ogóle nie myśleliśmy o wsi. P rędzej już przeprowadzilibyśmy się do Kościerzyny, do Tomka, mimo że mieszkanie z teściową zupełnie mi nie pasowało. Nie była to zła kobieta i nadal nie jest. Ale do pewnych rzeczy nie da się jej przekonać. Ślub odbył się szybko, bo po prostu wiedzieliśmy, że chcemy być razem przez całe życie, więc na co mamy czekać. Chcieliśmy zamieszkać razem. W tamtych czasach – a minęło już kilkanaście lat – mieszkanie razem w akademiku bez ślubu raczej nie wchodziło w grę. Były pokoje małżeńskie, zatem trzeba było być mężem i żoną. Wesele było u mnie w rodzinnym domu na wsi, na podwórku. Wynajęliśmy namiot. Orkiestra grała disco polo. Najdziwniejsze było to, że wszyscy doskonale się bawili. To chyba była najlepsza impreza, na jakiej kiedykolwiek byłam. Kilka lat później, gdy oglądaliśmy z Tomkiem film Wesele, wydawało się nam, że oglądamy nagranie z naszego przyjęcia. – Wiesz co? – powiedział wtedy Tomek. – Gdybym obejrzał to przed naszym ślubem, w życiu bym ci nie pozwolił na wiejskie wesele. – Roześmiał się. – Bo gdy oglądam to na trzeźwo, to nasze musiało wyglądać podobnie. Wtedy, gdy oglądaliśmy ten film, byłam w ciąży z którymś z naszych dzieci, bo gdy zaczęłam okładać go poduszką, przytrzymał mi ręce i stwierdził, że kobiety w ciąży to on na pewno nie będzie bił. Jakie to jest dziwne, że niektóre sceny z naszego życia zapamiętujemy jak fotografie. Cyk. P rzychodnia i uśmiechnięty Tomek odwraca głowę od pielęgniarki pobierającej mu krew. Cyk. Oczepiny. Rzucam welonem w kierunku najstarszej panny na imprezie. Mojej ciotki. Miała wtedy ponad sześćdziesiąt lat. Dwa lata później bawiłam się na jej weselu. Cyk. Bitwa na poduszki i Tomek mówiący, że kobiet w ciąży nie bije. Cyk. Twarz lekarza kręcącego głową. To już ostatnia fotografia…

Jakbym oglądała stary album. Uśmiechnęłam się. Dobrze, że niektóre wspomnienia są tak żywe. Jakby te zdarzenia miały miejsce zaledwie wczoraj. P otem tułaliśmy się od akademika do akademika. W jednym remont, w drugim coś innego. P rzeprowadzaliśmy się niemalże co semestr. W końcu nas to znużyło. Tomek przepisywał teksty na komputerze, ja dorabiałam, stojąc w sklepach na promocjach jogurtów i innych kiełbas. Mieliśmy stypendium, więc postanowiliśmy coś wynająć. Już na piątym roku Tomek zaczął szukać pracy. Zdecydowaliśmy, że zostaniemy w Gdańsku. Miałam dość wsi, gdzie się wszyscy znali i wszystko o wszystkich wiedzieli, ale również miasteczka, gdzie nic się nie dzieje, a to, że ktoś się potknie na ulicy, rośnie do rangi wielkiej sensacji. Tomek bardzo szybko znalazł pracę. Nawet nie zaczął tak naprawdę jej szukać. Może popełniliśmy błąd, że nie poczekaliśmy jeszcze trochę? Może gdyby Tomek znalazł pracę gdzieś indziej, nie doszłoby do tego wszystkiego? Już nigdy się tego nie dowiem. Chociaż czasem chciałabym wiedzieć, co można zrobić, by pewnym rzeczom zapobiec… Kolejna fotografia w mojej głowie. Uśmiechnięty Tomek wraca do domu. Wtedy chyba była nasza pierwsza kłótnia. Aż chce mi się powiedzieć to znienawidzone przez mężczyzn babskie „ a nie mówiłam”. – Chyba dostanę tę pracę. Mają dzwonić. – No dobrze, ale powiedz, co to? – Firma zajmuje się plastikami. To w skrócie. Robi opakowania. P oza tym jest kapitałowo powiązana z wieloma innymi firmami, więc ścieżka awansu jest dość jasna. Jeśli się sprawdzę na jednym stanowisku, skaczę na drugie. Jest to możliwe, bo cały czas się rozwijają. – Trochę nudne, co? – Wiesz, chyba nie. Na początek zajmowałbym się tam poszukiwaniem klientów. A potem zobaczymy. – P rzedstawiciel handlowy? – Nie do końca. Oni dają bazę potencjalnych klientów. Trzeba tylko o nich dbać. – Dużo wyjazdów? – Trochę tego będzie. – Skrzywił się. – Ale damy radę. Nie powiedziałem ci najważniejszego. Spojrzałam na niego pytająco. – Zgadnij, gdzie ta firma ma lokalizację – szepnął z szelmowskim uśmiechem. Nie przypominałam sobie, by w promieniu pięciu kilometrów od naszego miejsca zamieszkania była jakaś firma handlująca plastikiem. Może za granicą? Ale nie rozmawialiśmy o wyjeździe, więc pewnie Tomek nie

byłby taki zadowolony. A może jednak? – Anglia? Niemcy? – zapytałam. – Nie. – Spojrzał na mnie zaskoczony. – To polska firma. Wyobraź sobie, Grażka, że oni są w Kościerzynie. Może nie w samym mieście, ale tam, gdzie się zjeżdża na… Nie słuchałam dalej. W jakiej Kościerzynie? P rzecież obiecaliśmy sobie, że zostaniemy w Gdańsku! – Tomek… Ale przecież ustalaliśmy, że pracy szukamy tutaj. – Nie cieszysz się? – zapytał zdziwiony. – Jeszcze nie mam z czego – odpowiedziałam. Już wiedziałam, że codziennie będę się żarliwie modlić o to, by tej pracy nie dostał. – Już mam tę pracę w garści. Kasa niezła… – Ile? – Na początek dwa tysiące. P o próbnym dwa trzysta. Jak na tamte lata to były ogromne pieniądze. Miękłam. – Ale mówiliśmy, że zostaniemy w Gdańsku… – P róbowałam jeszcze walczyć o marzenia. – Grażka. Wiesz, jak jest z pracą w Gdańsku. A tam wynajmiemy taniej mieszkanie… Uśmiechnęłam się. P rzynajmniej coś. Nie miał zamiaru mieszkać z teściową. – Nie chcesz mieszkać z mamą? – upewniłam się. – Nie, no co ty. Z mamą już się namieszkałem. Odetchnęłam z ulgą. Jednak miałam wrażenie, że to wszystko zbyt łatwo poszło. Tomek mnie zwodził. Długo. Dostał oczywiście tę pracę, ja kończyłam studia, więc mieszkałam jeszcze w Gdańsku, a on wrócił do swojego kawalerskiego pokoju u mamusi. P rzyjeżdżałam tam na weekendy, bo przecież lepiej siedzieć poza miastem niż w mieście. Nie miałam w tym pokoju swojego miejsca. P ełno tam było plakatów z długowłosymi facetami brzdąkającymi na gitarach, była ściana pomalowana na granatowo, na której Tomek dziesięć lat wcześniej wyrysował układ słoneczny. To był męski pokój. A w zasadzie chłopięcy. Nie chciałam budować mojego małżeństwa w pokoju nastolatka i w domu należącym do teściowej. To ja chciałam być królową w moim zamku. Zaszłam w ciążę, zanim jeszcze skończyłam studia. Byłam zła na Tomka, że powiedział o tym mamie beze mnie. Nawet bez mojej zgody. – P rzeniesiecie się do pokoju gościnnego – oświadczyła mama. – Dawny pokój Tomka będzie pokojem dziecka. Już wybraliśmy farbę. Byłam wściekła. Tomek nawet na mnie nie patrzył. – Kto „ wybraliśmy”? – zapytałam. – No ja i Tomuś – odpowiedziała teściowa. Mój mąż jakby zapomniał

języka w gębie. – Tomek – wycedziłam przez zęby. – Chodź, pójdziemy porozmawiać. – Coś nie tak, Grażynko? – zapytała mama. – Jeżeli farba ci się nie spodoba, pójdziemy kupić nową! Wyszliśmy wtedy na spacer, byłam naprawdę wściekła. – Obiecałeś mi, że będziemy mieszkać sami. Obiecałeś, że wynajmiemy coś własnego. A teraz planujesz razem ze swoją mamą kolor ścian w pokoju naszego dziecka? Czyje to jest dziecko? Nasze czy twojej mamy? ! – wrzeszczałam na niego, stojąc na środku ulicy. – Grażka… – Co Grażka, co Grażka? Ja chcę mieć swoje mieszkanie. Mieszkać tam tylko z tobą. Gdyby nie to, że przyjechałeś do mnie do Gdańska, dziecka też by nie było, bo przecież w domu twojej matki seksu nie uprawiamy, bo drzwi są przecież popsute. Ja naprawdę chcę wreszcie spędzać wieczory tylko z tobą! – Ale mama pomaga… – Jasne, że pomaga. Gotuje, sprząta, pierze skarpetki i gacie. Ale czy ty nie rozumiesz, że nie na tym polega dorosłe życie? Nie na tym, by ktoś ci prał skarpetki. Trzeba się samemu tym zająć. To ty masz wstawać do dziecka i zmieniać pieluchy. Albo ja. Ale nie twoja mama, która dba, by ciebie we wszystkim wyręczyć! Do tej pory wydaje mi się, że Tomek tego kompletnie nie rozumiał. Rozmawialiśmy wtedy kilka godzin, przyznał mi w końcu rację. Kupiliśmy to mieszkanie. A w zasadzie kupili nam je rodzice. Ciasne, ale własne. Oczywiście w Kościerzynie. Bo Tomek miał tam pracę. A ja? Ja byłam w ciąży, więc mogłam być gdziekolwiek. Zaraz po obronie spakowaliśmy nasze rzeczy z mieszkania w Gdańsku. Staliśmy potem w pustym pokoju i przypominaliśmy sobie najpiękniejsze chwile tam spędzone. Marzyłam, by kiedyś wróciły. W Kościerzynie kupiliśmy mieszkanie na tyle blisko mamy, żeby można było w każdej chwili ją odwiedzić, ale na tyle daleko, żeby sobie nie zaglądać w okna. Dobrze nam się tam mieszkało. Wreszcie poczułam się jak w domu. Urodziła się Marta, teściowa naprawdę bardzo nam pomagała. Gdy córka miała rok, poszłam do pracy. Uczyłam matematyki w miejscowej podstawówce. Tomek awansował. Co rano zaprowadzałam Martę do babci. P otem zaszłam w drugą ciążę. Ciężko było. Musiałam leżeć prawie cały czas. P rzeniosłam się do teściowej. Znowu wylądowałyśmy z Martą w pokoju z granatową ścianą z układem słonecznym… Oczywiście Tomek nas odwiedzał. P rawie codziennie. P rawie, bo pracował coraz więcej. Został wiceprezesem. To była bardzo spektakularna kariera. Jeszcze przed trzydziestką dostać takie stanowisko w firmie zatrudniającej ponad sto

osób – to było wyzwanie. P rzesiadywał w pracy godzinami pochylony nad jakimiś tabelkami, starał się wszystko ogarniać. Wszystkim bardzo się przejmował. I pracą, i mną. O wielu rzeczach mi nie mówił, nie chcąc mnie denerwować. Mamie chyba więcej opowiadał. Byłam o to bardzo zazdrosna. Siedzieli z małą Martą w kuchni, piekli jakieś ciasteczka i mówili ściszonymi głosami. Wyłapywałam tylko poszczególne słowa, nie potrafiłam poskładać ich w całość. Słyszałam coś o odpadach, recyclingu, zanieczyszczeniach. Mama Tomka pocieszała, a on… on zaczął palić. Kiedyś popalaliśmy, gdy jeszcze byliśmy na studiach, ale nigdy regularnie. Teraz, gdy przychodził do mnie, czułam zapach dymu, mimo że Tomek próbował go tłumić, żując miętową gumę. – P alisz – powiedziałam któregoś dnia. – A… kumpla spotkałem. P oczęstował mnie – tłumaczył się niczym dziecko nakryte przez matkę z papierosem w dłoni. – Tomek. – Spojrzałam na niego wszystko wiedzącym wzrokiem. – Nie musisz przede mną tego ukrywać, tylko powiedz, po co? Mój mąż wzruszył ramionami. – Denerwujesz się czymś? P racą? Mną? – zastanawiałam się na głos. – Zobacz, to już trzydziesty drugi tydzień. Już z górki. Gdyby nawet się już teraz urodził, wszystko będzie dobrze. – I tak będzie – powiedział stanowczo. – Jasne, że tak – potwierdziłam. – Zatem kłopoty w pracy? – Może trochę. – Uśmiechnął się. – Ale kto, jak nie ja? – P owiesz mi? – zapytałam. – P owiem. Ale teraz już uciekam. Obiecałem Marcie, że z nią wyjdę na dwór. Czułam, że to jest tylko wymówka. Nie chciał ze mną rozmawiać o problemach. Na pewno dlatego, by mnie nie martwić. Bał się, że jeśli się zdenerwuję, Staś urodzi się za wcześnie i wtedy będzie nam jeszcze trudniej. Do rozmowy w zasadzie nie wróciliśmy. Staś urodził się o czasie, ważył ponad cztery kilo. Sama nie wiem, jak udało mi się urodzić, ale jakoś to zrobiłam. Rodziliśmy oczywiście razem, a obydwie babcie wisiały na telefonie z moim mężem, dowiadując się niemalże minuta po minucie o rozwoju sytuacji. Staś urodził się w piękny wiosenny poranek. Zdrowy, bezproblemowy. Od pierwszych chwil życia tylko jadł, spał i domagał się zmiany pieluch. Byłam podwójną mamą i doskonale odnajdywałam się w tej roli. Może trochę za bardzo byłam skupiona na macierzyństwie, przez co nie bardzo dostrzegałam, co się dzieje wokół. Gdy Staś miał trzy tygodnie, przenieśliśmy się z powrotem do naszego mieszkania. Jaka to była radość!

Czułam się niczym panna młoda, na nowo odkrywająca swoje miejsce na ziemi. Od pewnego czasu Tomek zarabiał bardzo dobrze. Zastanawialiśmy się nad nowym, większym mieszkaniem. Może nawet budową domu. Mama starała się nas od tego odwieść, bo przecież dom jest – po co nam nowy, inny? Nawet zaproponowała, że ona się przeniesie do naszego mieszkania, byśmy sobie sami rządzili. Ja jednak chciałam budować nasz dom od początku. Znaleźliśmy działkę. Trochę bliżej mamy. A w zasadzie bardzo blisko. Na tej samej ulicy, cztery domy dalej, zburzono stary dom. Działka była na sprzedaż. Nie zastanawialiśmy się długo. Kupiliśmy ją we wrześniu, a na wiosnę miała już ruszyć budowa. Jeździłam tam z wózkiem. Marta poszła do przedszkola, a ja siedziałam w domu ze Stasiem. Do pracy planowałam wrócić po feriach zimowych, chociaż nie chciałam zostawiać synka. Na szczęście teściowa była naprawdę najlepszą babcią na świecie. Nie rozpieszczała wnucząt, stawiała im wymagania, ale kochała je bezgranicznie. Ja jednak lubiłam nasze wspólne dni, które nam upływały spokojnie. I te nasze rytuały. Staś budził się pierwszy, karmiłam go, potem robiłam kawę dla siebie i dla Tomka i piliśmy ją w łóżku. To były chwile tylko dla nas. Jeśli jeszcze chciało nam się spać, to nawet nie dopijaliśmy kawy, tylko przytuleni leżeliśmy i z niechęcią czekaliśmy na dźwięk budzika. Do tej pory siebie winię, że nie zauważyłam nic niepokojącego. Może byłam zbytnio zaabsorbowana dziećmi, domem, sobą? Nie rozmawialiśmy o jego pracy. Było tyle innych tematów! P rzecież kupiliśmy działkę i szukaliśmy projektu naszego wymarzonego domu. Kolejne wspomnienia, niczym fotografie, przesuwają się przed moimi oczami. P rzyszła do nas babcia, bo mieliśmy z Tomkiem jechać do Gdańska na spotkanie z architektem. Byliśmy umówieni na wieczór. P lanowaliśmy jeszcze kino i kolację. Trochę czuliśmy się jak spuszczeni z łańcucha. Umówiłam się z Tomkiem, że zaraz po czwartej przyjedzie do domu. Dwadzieścia po jeszcze go nie było. Zadzwonił telefon. – Kochanie. P osiedzenie zarządu. Niestety muszę zostać. – Ale jak to musisz zostać? P rzecież byliśmy umówieni! – Byłam bardzo zawiedziona, że zarząd był ważniejszy niż ja. – Muszę. Wyszło kilka… nieprawidłowości. Nie bardzo wiem dlaczego. Nie przyjmowałam tego do wiadomości. Zareagowałam jak egoistka. Naprawdę nie obchodziły mnie nieprawidłowości w momencie, gdy ja, pierwszy raz od dwóch lat, miałam okazję iść na randkę z mężem. Chyba nawet zaczęłam na niego wrzeszczeć, a on ze stoickim spokojem starał się

powstrzymać mój słowotok. Teściowa patrzyła na mnie również ze spokojem. – Nie wyszło? – zapytała. – Mam nadzieję, że wyjdzie. – Miałam ochotę rzucić telefonem. – Nie zawsze jest tak, jak sobie zaplanujemy – powiedziała. – Czasem los płata figle. Och, gdybym wiedziała wtedy, jak bardzo miała rację. A może lepiej, że nie wiedziałam?

Tamtego wieczoru nie mogłam się do Tomka dodzwonić. Bombardowałam go telefonami, esemesami. Bezskutecznie. Dostawałam tylko zdawkowe wiadomości typu „ oddzwonię później”. Oczywiście nie oddzwaniał. P rzełożyłam spotkanie z architektem na inny termin. Bilety do kina przepadły, a wraz z nimi wizja romantycznej randki z własnym mężem. Byłam naprawdę wściekła. Tak się cieszyłam na ten wieczór. Gdy przyszedł, na początku nie odezwałam się ani słowem. Mama poszła położyć dzieciaki. Dopiero gdy zostaliśmy sami, zaczęłam mu robić wyrzuty. To był nieprzerwany monolog. P okłóciliśmy się. A właściwie to ja się obraziłam. Wyciągnęłam materac z szafy, zgarnęłam na podłogę swoją kołdrę i postanowiłam spać osobno. Teraz mam straszne wyrzuty sumienia, że wtedy nie pozwoliłam Tomkowi mówić. Ale nie jestem w stanie cofnąć czasu, choć wiele bym za to dała.

Obudziłam się w nocy. Nie wiem, która to była godzina. Tomek siedział na fotelu. Ciężko oddychał. Trzymał się za serce. Nic nie mówił. P rzerażona zadzwoniłam po karetkę. Obudziłam mamę. Siedziałam obok niego i płakałam. Zupełnie nie wiedziałam, co się dzieje. Karetka przyjechała szybko, choć czekanie wydawało się wiecznością. P róbowali mu pomóc. Ja siedziałam na tapczanie i patrzyłam na to wszystko jak na film. Zupełnie obcy film. Niestety. Nie udało się. – Zgon nastąpił o drugiej czterdzieści. Zabrzmiało strasznie. Do tej pory słyszę te słowa. Słowa, które brzmiały tak nierealnie, jakby dzieliła mnie od nich jakaś niewidzialna

ściana. Do dzisiaj mam wyrzuty sumienia. P rzez kłótnię i przez to, że w ostatnią noc jego życia spaliśmy osobno. A potem go już nie było. A może był gdzieś, gdzie ja nie mogłam dotrzeć. Całą noc siedziałyśmy z mamą przytulone. P o raz pierwszy byłam z nią tak blisko. I duchowo, i cieleśnie. Tak, jakbym czuła cząstkę Tomka. P otem do pokoju przydreptała Marta. Tomka już zabrali. Obudził się Staś. P oszłam po niego i tak siedzieliśmy we czwórkę na łóżku, na którym jeszcze przed chwilą spał Tomek. Marta nie zapytała o tatę. Wstałam, mechanicznie zrobiłam dzieciom śniadanie. Marcie kanapkę z ogórkiem, Stasiowi kaszkę. Mamie i sobie zaparzyłam kawę. P o raz pierwszy nie zrobiłam jej dla Tomka. P otem zaczął się cały kołowrót z przygotowaniem pogrzebu, stypy, załatwianiem formalności. Może i dobrze, że trzeba załatwić tyle formalności, przynajmniej człowiek rzuca się w wir działania i nie rozmyśla, nie rozpamiętuje. Dopiero po pogrzebie, gdy minie kilka dni, można w spokoju to przeżyć, pożegnać się, płakać. Dopiero później dotarły do mnie strzępki niedobrych informacji. Artykuł w gazecie sprzed kilku tygodni, znalezionej w szkolnej bibliotece: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku zadecydował, że sprawa zanieczyszczenia Jeziora Kaplicznego, w wyniku którego padły setki ryb, trafi do prokuratury. Podejrzewa się, że zanieczyszczenie ma związek z działalnością firmy Plastex, producenta polipropylenowych i polietylenowych opakowań do chemii gospodarczej, kosmetyków i artykułów spożywczych. Zarząd firmy poinformował, że zrobi wszystko, by winny został ukarany. P rezes zarządu przyszedł na pogrzeb i bardzo mnie przepraszał. Wtedy nie wiedziałam za co. Dopiero gdy przypadkowo spotkałam znajomą z pracy Tomka, ta wszystko mi wytłumaczyła. – Dzień dobry, pani Grażynko. – Dzień dobry. – Miałam nadzieję, że nie będzie mi składać kolejnych kondolencji. – Smutno nam bez Tomka. To był dobry chłopak. Nikt z nas nie wierzył, że to on za tym stoi. – Za czym? – zdziwiłam się. – No, za ściekami. – Za ściekami?

– A to pani nic nie wie? P rzecież tego dnia, gdy Tomek… no wie pani… prezes do późna trzymał nas w swoim gabinecie. P odobno na wszystkich pismach, by wylewali te ścieki do jeziora, był podpis Tomka. Tomek mówił, że to jakieś nieporozumienie, że on czegoś takiego nie podpisywał, że to jakaś pomyłka. P otem sobie przypomniałam, że zawsze miałam kilka kartek z jego podpisem in blanco w szufladzie. Tak na wszelki wypadek. Wiem, że to trochę niepoważne, ale czasem go nie było, a ja musiałam załatwić coś pilnego. Gdy zebranie się skończyło, poszłam zobaczyć, czy nie zniknęły. Oczywiście, została tylko jedna. Z pewnością było ich więcej. Musiałam nie zauważyć… Od razu wróciłam do prezesa, ale już go nie było. Tomka też nie. Chyba chciał szybko wrócić do domu, bo tamtego dnia cały czas był bardzo zdenerwowany. Wyglądał, jakby się gdzieś śpieszył. – Mieliśmy iść do kina… – wyszeptałam. – No tak. A potem… potem się dowiedziałam o jego śmierci. – Wyjaśniła pani sprawę ścieków? – zapytałam. Nie mogłam uwierzyć, że Tomek nie powiedział mi o tej aferze. P ewnie nie chciał mnie martwić. – Wyjaśniłam… ale… pani Grażynko. Ja myślę, że nasz prezes był w to zamieszany. Ale jakby co, ja tego pani nie mówiłam.

Byłam u prezesa porozmawiać o tym, co się stało. Zbył mnie. P oczęstował kawą, drinkiem i stwierdził, że bardzo brakuje im Tomka. Jasne, że brakuje. Mieli na kogo zwalić winę za wszelkie świństwa. Teraz stracili ofiarę. Ta rozmowa nic nie dała. P rezes zaoferował wsparcie, wszelką pomoc. Jasne, tylko że wsparcie i wszelka pomoc nie zwrócą mi męża.

Nie od razu przeniosłam się do mamy. Dopiero gdy zaczęłam pracę. P o prostu tak było wygodniej, a poza tym obie potrzebowałyśmy siebie wzajemnie. Dziwne: teściowa i synowa potrzebują siebie. Żyłyśmy bardzo zgodnie. Mama była trochę podobna do Tomka. A w zasadzie on do niej. Dzieciaki mieszkały w pokoju gościnnym, który teraz został przerobiony na ich pokój, a ja zostałam w pokoju z układem słonecznym na ścianie. P atrzyłam na niego co wieczór. Każdego ranka myślałam, że o ile istnieje

Niebo, to pewnie mój mąż tam gdzieś jest. I pewnie nad nami czuwa, bo mimo jego śmierci wszystko jakoś się układało. Dzieci zdrowo rosły, ja byłam zadowolona z mojej pracy, babcia cieszyła się, że jesteśmy blisko. – Może już czas wynająć albo sprzedać mieszkanie? – zapytała któregoś ranka. – Mamo, ale tam są jego rzeczy! – Wiem, kochanie. Może komuś się bardziej przydadzą. Nie rozumiałam, jak ona może tak mówić. P rzecież to były rzeczy mojego Tomka. Koszule, które prasowałam prawie co wieczór, krawaty, które wiązałam, muskając lekko jego szyję. Zakupy robiliśmy zawsze razem. Tomek nigdy nic nie potrzebował, ale potem, gdy już zakładał nowe ciuchy, był bardzo zadowolony. – Mamo… – wyszeptałam. – Ja nie mogę tego zrobić. – P omóc ci? – W czym? – zapytałam zamyślona. – W pakowaniu… – Mamo, ja nie chcę go pakować. Chcę, by wszystko było tam tak, jak kiedyś. – Jak długo? – Nie wiem. Teraz nie potrafię ci tego powiedzieć. Gdy tam przychodzę, mam wrażenie, że jestem w domu. Że wszystko jest jak dawniej. Że Tomek wyszedł do pracy i za chwilę wróci. Robię sobie kawę, siadam w fotelu, biorę książkę do ręki i czekam. Czułam się wtedy możliwie dobrze i bezpiecznie. Nie mogłam tego zniszczyć.

ROZDZIAŁ DRUGI

I dokładnie tak, tak smakuje ten lęk I strach, a gdy skończy się dzień, Tak spokojnie mi odpowiesz, Że to, co mam, nie wystarczy Ci, To, co mam, nie mogłam dłużej kryć, W to, co mam, wierzyłam nieprzytomnie, A to, co mam, miało wszystko Ci zastąpić. – Kasia Kowalska, A to co mam…

GRAŻYNA Gdy przeczytałam maila z fundacji, cała przeszłość przeleciała mi przed oczami. Oczywiście czułam, że mogę pomóc, ale z drugiej strony pomyślałam: dlaczego ja mam pomagać komuś ratować życie? Życia Tomka nikt nie uratował! Dlaczego ktoś ma mieć większe szczęście niż on? Dlatego, że urodził się pod bardziej szczęśliwą cholerną gwiazdą? Nie wiedziałam, co mam robić. Naprawdę zaczęłam żałować, że ten email nie wpadł do spamu. Nie musiałabym podejmować trudnej decyzji. P ostanowiłam poszukać informacji na temat przeszczepu szpiku. Wszyscy zarejestrowani „ mają nadzieję, że ktoś z chorych okaże się ich genetycznym bliźniakiem”. Młodzi, uśmiechnięci, pełni nadziei. Ja nie byłam już pełna nadziei. Nie wierzyłam w happy endy. Żyłam z dnia na dzień. Dzieci, praca, czasem jakaś dobra książka. „ Ratować życie” – dumnie brzmi. Ale dlaczego ktoś miał mieć większe szanse niż mój mąż? Dlaczego miałam komuś ratować życie? Zamknęłam komputer. Nie zamierzałam od razu odpowiadać na tego

maila. Nie teraz. P ołożyłam się spać. Śnił mi się Tomek. Wrócił do mnie. P owiedział, że ktoś mu podarował życie. P rzyszedł, przedstawił tego człowieka. Był to facet zamiatający ulice. Mijam go codziennie rano, gdy idę do pracy. Zawsze się uśmiecha i mówi „ dzień dobry”. P ogodny człowiek.

Tamtego dnia też go minęłam na ulicy. – To będzie dobry dzień! – przywitał mnie z uśmiechem. – Dzień dobry. Myśli pan? – zapytałam z wątpliwością w głosie. – Myślę. Dobry dzień na uratowanie komuś życia! Zadrżałam. Skąd on to wiedział? P o chwili zobaczyłam jego wyciągniętą dłoń i leżącego na niej ślimaka. – Siedział bidulek na środku drogi. Jeden samochód i byłoby już po nim. – P ostawił zwierzątko na trawie, stękając przy tym głośno. – Miłego dnia! Oby był tak szczęśliwy, jak dla tego oto obywatela. – Wskazał ślimaka. Oby, pomyślałam. Jaki ten świat niesprawiedliwy. Facet zamiatający liście uratował ślimaka. Mojemu mężowi nikt nie zwróci życia. Chyba że we śnie.

Dwa dni rozważałam tę decyzję. Cały czas pamiętałam, by „ jak najszybciej” odpowiedzieć na maila. Na lekcjach nie mogłam się skupić, dawałam uczniom zadania do samodzielnej pracy. Nie robiłam tego zbyt często. P o zajęciach usiadłam do szkolnego komputera. Komórki krwiotwórcze i szpik pobiera się w specjalistycznej klinice. Istnieją dwie metody pobierania komórek krwiotwórczych: z krwi obwodowej metodą aferezy przy użyciu urządzenia o nazwie separator ( stosowana częściej – 8 na 10 pobrań) lub ze szpiku w znieczuleniu ogólnym poprzez nakłucie talerzy biodrowych. Zawsze myślałam, że robią to wielką igłą, którą wbijają bez znieczulenia w kręgosłup. Jedno ukłucie. I czyjeś życie ocalone. Miałam już odpisywać na maila, gdy weszła dyrektorka.

– P ani Grażynko – zaczęła szybko mówić. – P ani Ania jest na zwolnieniu, a to ona zwykle się tym zajmuje. Trzeba jechać do hospicjum do Gdańska, żeby omówić naszą akcję szkolną. P rzed Gwiazdką dzieciaki miały robić ozdoby choinkowe na kiermasz świąteczny. Ania chora, ja nie mogę, a pani jutro ma tylko dwie lekcje na rano, bo szósta i piąta jadą do teatru. Nie zdążyłam nic powiedzieć. – Umówiłam już spotkanie z panią Różą na jedenastą. Chciałam zaprotestować, wytłumaczyć, że ja i hospicjum to sprawy zupełnie się wykluczające. Mam już dosyć śmierci w moim otoczeniu. P oza tym miałam wrażenie, że jak tylko przekroczę próg hospicjum albo chociaż zacznę zajmować się tym tematem, to zaraz na moją rodzinę spadną liczne choroby i nieszczęścia. Jakby obecnych było zbyt mało. – Dobrze, pani dyrektor. Spojrzałam na zaczętego maila. Szanowny Panie, bardzo proszę o więcej szczegółów. Minęło sporo czasu od mojej rejestracji w bazie. Wiele się zmieniło od tamtego czasu. Dwoje dzieci, stresy. Nie wiem, czy jeszcze spełniam Państwa wymagania. P oniżej podałam swój numer telefonu. Może zadzwonią. A może nie.

Zadzwonili następnego dnia z samego rana. Bardzo sympatyczny pan wyjaśnił mi całą procedurę. Najpierw ankieta, badanie krwi. Mały wywiad, pytania o operacje, tatuaże, dentystę… Jechałam właśnie P KS-em do Gdańska, nie bardzo mogłam rozmawiać. P an obiecał, że wyśle mi maila, a ja powiedziałam, że najpóźniej do wieczora odeślę ankietę. Mniej więcej wiedziałam, jakich pytań oczekiwać. Byłam zdrowa, jeszcze młoda. P ewnie nie było żadnych przeciwwskazań, by komuś dać nadzieję na życie. Dojechałam do Gdańska. Stamtąd kilka przystanków tramwajem i byłam na miejscu. P oszłam w górę ulicy Kopernika. P o prawej stronie stał piękny budynek. Ciepły, dostojny. Hospicjum. P oczułam niebywałą siłę bijącą od tego miejsca. Bałam się tam wejść, nie chciałam. Miałam wrażenie, że jeśli

odwrócę głowę i nie będę patrzeć, moje życie się nie zmieni. Będzie takie samo, do jakiego się przyzwyczaiłam. – Dzień dobry. – Niewysoka kobieta tanecznym krokiem wyszła z budynku. – Zaraz otworzę furtkę. P odbiegła do drzwi, stukając obcasami. Wdzięcznie przechyliła się i otworzyła. – Róża Malinowska. – Wyciągnęła rękę. – Grażyna Strzygielska – powiedziałam. – Jestem w zastępstwie – zaczęłam się tłumaczyć. – Koleżanka miała przyjść, ale nie mogła… – Zapraszam. – Kobieta otworzyła ciężkie drzwi i wpuściła mnie do środka. Zawsze myślałam, że hospicjum to takie miejsce bardzo szpitalne, wyglądało jednak jak luksusowy pensjonat. Cicho, spokojnie, można nawet powiedzieć, że przytulnie. – Zupełnie… zupełnie inaczej wyobrażałam sobie to miejsce – powiedziałam cicho. – A jak? – zapytała Róża. – Nie wiem… Może bardziej smutno, poważnie. Jak w szpitalu. – Na piętrze są łóżka… Może później pójdziemy. P okręciłam głową. P otem bardzo się zawstydziłam. Nie chciałam wyjść na nieczułą, zimną, kompletnie pozbawioną empatii osobę. – To nie tak, jak pani myśli… P ani Róża chwyciła mnie za rękę. – Rozumiem. Wiele osób tak ma. To normalne. Weszłyśmy do jej pokoju. Siadłyśmy przy okrągłym stoliku. Nalała mi kawy. – Za bardzo nie znam tematu… Spadło to na mnie nagle, właściwie wczoraj. – Tak, wiem, dzwoniła pani dyrektor. Bardzo się cieszę, że chcecie pomóc. To ważne dla nas i dla naszych pacjentów. Oni czekają na święta. Chociaż wiemy, że wielu z nich niestety nie doczeka. Każdego dnia komuś pomagamy przejść na drugą stronę. – P ięknie to pani powiedziała… – P ięknie? P omagamy im spokojnie odejść. Taka nasza rola. P omagamy rodzinie oswoić się ze śmiercią. Jest tutaj kaplica, można się pomodlić, pomyśleć w spokoju. – Wierzy pani w Boga? – Wierzę. Często chodzę do tej kaplicy pozastanawiać się nad wszystkim i dostać pomoc. Kiedyś nazywałam siebie wątpiącą. Teraz jestem poszukująca. Zmierzam w tym kierunku, by na nowo się zbliżyć do Boga. – Ja… chyba wierzę. Ale chciałabym mocniej. I tak bardziej po swojemu…

P ani Róża słuchała. – Czasem nie ma się komu wygadać, czasem człowiek potrzebuje zrozumienia. P otrzebuje czegoś, kogoś, komu może zaufać. Ale nie chodzi mi tutaj o klepanie zdrowasiek. Moja córka ma komunię w tym roku… Ona nawet nie rozumie, o co w tym wszystkim chodzi. – A pani rozumie? – Ja chyba też nie… Wyszukałam w Internecie te modlitwy, wydrukowałam jej, uczy się na pamięć… – Nie ma już takiej uroczystej tajemnicy. Internet, biała kartka z wydrukowaną modlitwą. Gdy ja byłam mała, uczyłam się ze starej książeczki do nabożeństwa. Należącej jeszcze do mojej babci. – Nie wiem, czy Marta dostrzegłaby wyjątkowość w starej książeczce. – Zobaczyłaby – powiedziała, a po chwili dodała: – P ani Grażynko, a może chce pani zobaczyć kaplicę? Tam jest ta magia. Skinęłam głową. Gdy wyszłyśmy z pokoju, minęła nas energiczna brunetka. – P ani Agnieszko! – zawołała Róża – To jest pani Grażynka, z tej szkoły, o której mówiłam. Dzieci będą robić dla nas ozdoby świąteczne. – Dzień dobry. – Kobieta się uśmiechnęła. – To wspaniale! Te robione przez dzieciaki zawsze są najładniejsze! Bardzo was przepraszam, ale muszę lecieć. Mam nadzieję, że jeszcze się spotkamy. – Ciągle w biegu – zauważyła z uśmiechem Róża. – To jest niesamowita wioślarka. Jakie ona ma mięśnie! Spojrzałam na Różę, zupełnie nie rozumiejąc. Zauważyła mój wzrok. – Dzień i noc wiosłuje. Silna i mądra kobieta. Na tamtą stronę rzeki pomogła szczęśliwie przepłynąć już wielu ludziom.

Siedziałam w kaplicy. P ani Róża mnie zostawiła samą i na chwilę wyszła. Dziwna to była kaplica. Nie było Chrystusa umierającego na krzyżu. Nie było cierpienia. Na ołtarzu był obraz przedstawiający baranka. Baranek – symbol zmartwychwstania. I nadziei. P rzynajmniej dla mnie była to nadzieja. P o lewej stronie za szybą widać było tysiące karteczek. Małych, większych, z nazwiskami tych, którzy odeszli. Muszę zapytać pani Róży, czy jeśli dam jej karteczkę z imieniem i nazwiskiem mojego męża, to za niego też się pomodlą. P oczułam, że zostawiłam go samego tam, po drugiej stronie. Nie pomogłam mu, jak pani Agnieszka, przejść na ten drugi brzeg.

Dopiero teraz to zrozumiałam. P omyślałam, że mimo iż minęło kilka lat od jego śmierci, ja tak naprawdę nie pozwoliłam mu odejść. Jego rzeczy w naszej szafie, mieszkanie, do którego chodziłam regularnie, pijąc kawę w towarzystwie jego szlafroka. Nie miałam tyle siły, co pani Agnieszka, by Tomka przewieźć bezpiecznie na drugi brzeg. Łzy zaczęły mi płynąć po policzkach, jakby coś we mnie pękło po raz drugi, jakbym drugi raz płakała nad jego śmiercią. Usłyszałam jakiś szelest. Odwróciłam głowę. Nie byłam już sama w kaplicy. Tuż obok drzwi stała pani Róża. – Nie chciałam przeszkadzać – szepnęła. – Nie, nie. – Szybko otarłam łzy. – Mogę tu jeszcze kiedyś przyjść? – Oczywiście. Zapraszam.

P otem poszłyśmy ponownie do jej gabinetu ustalić szczegóły naszej współpracy. Bardzo chciałam się jeszcze na coś przydać. W tym miejscu czuło się dobro. Bezinteresowne dobro. I ta atmosfera miała ogromne działanie. Wychodząc z hospicjum, byłam lepszym człowiekiem. Myślałam o Tomku. O tym, że tak naprawdę nigdy się z nim nie pożegnałam... Teraz zrozumiałam, co mam robić. Chyba na każdego tak działało hospicjum. Myślę, że jak już przekroczy się próg tego miejsca, to trudno być obojętnym. Róża opowiadała o wolontariuszach. Tych, którzy każdego dnia pomagają w opiece nad chorymi i tych, dla których ta praca to także wolność. Dosłownie wolność. Wolontariuszami są skazani z zakładu karnego. Ot, taka forma resocjalizacji. Silni mężczyźni, o rękach, które mogłyby prostować podkowy, czasem mający wiele zła na sumieniu. Zapewne nikt nie chciałby ich spotkać podczas samotnego nocnego spaceru... Tutaj odnajdują swoją przestrzeń i spokój. Na początku sprawiają wrażenie silniejszych, niż są w rzeczywistości, chodzą z podniesioną głową i udają, że nie obchodzi ich ta smutna codzienność. Do czasu. Do czasu, gdy odejdzie ktoś, kim się opiekowali. Ktoś bliski. Chcąc nie chcąc, ci twardziele przywiązują się do tych osób. Gdy wykonują tak intymne czynności jak mycie, ubieranie, karmienie, nie sposób się nie zbliżyć do drugiego człowieka. Ci mężczyźni mają w sobie duże pokłady miłości, ale tylko wtedy, gdy nikt na nich nie patrzy. Tatuaże i żółta koszulka wolontariusza z napisem „ Lubię pomagać” są jak pancerz ochronny. To taka forma obrony przed ludzką życzliwością, wdzięcznością,

a może nawet miłością? Widać to, kiedy z wielką delikatnością wykonują wszystkie czynności przy chorych. Chyba oni sami też tego potrzebują. Dla nich hospicjum jest domem. Często pierwszym i jedynym, jaki mieli w życiu. Nie licząc oczywiście więziennej celi. To tu po raz pierwszy dzielili się opłatkiem podczas wigilijnej wieczerzy, wymieniali serdeczności i słyszeli, że ktoś im dobrze życzy. Czy to nie dziwne, że hospicjum jest miejscem, gdzie ktoś o nich ciepło myśli i nie życzy im najgorszego?

Wróciłam do Kościerzyny. Ustaliłam z mamą, że odbierze dzieciaki, a potem pojechałam do naszego mieszkania. Wyjęłam zza szafy karton schowany tam przez mamę ze dwa lata wcześniej. Złożyłam go. P akowałam po kolei. Garnitury, koszule, bieliznę. Chciałam coś sobie zostawić, ale jednak nie. To nie tak, że nie chcę pamiętać. Chcę. Ale chcę też pozwolić mu odejść. P okazać, że daję sobie radę. Już pogodziłam się z tym, że odszedł. Siedziałam tam do wieczora. P akowałam bibeloty, pamiątki. P ewnie część wyląduje na strychu, część obok kosza na śmieci na podwórku. Może komuś przydadzą się bardziej niż mi. Gdy wróciłam do domu, dzieciaki już spały. – Spakowałam rzeczy Tomka, mamo – powiedziałam. Spojrzała zaskoczona. – Stało się coś? – Nie. – P okręciłam głową. – Chyba po prostu muszę pozwolić mu odejść. I jeszcze… jeszcze mam okazję podarować komuś życie. Mama zmarszczyła czoło. – Jak to? – Kiedyś zarejestrowałam się do bazy dawców szpiku. Napisali do mnie. – Chyba nie zamierzasz tego zrobić? Spojrzałam na mamę zdziwiona. – Uważasz, że nie powinnam? – zapytałam. – Ale dlaczego? – No jak to dlaczego? Masz dwoje dzieci, za duże ryzyko – powiedziała pewnie mama. – Będą ci wbijali jakąś grubą igłę w kręgosłup. To bardzo boli, można uszkodzić kręgosłup i będziesz jeździć na wózku. P o co ci jeszcze to? – Mamo… To tak nie jest… Nie wierzyłam, że ona tak może myśleć. P rzecież to było całkowicie

bezpieczne. Usiadłam do komputera. – „ Krew dawcy jest pobierana z jednej żyły (żyła łokciowa), poza ustrojem mieszana jest z płynem przeciwkrzepliwym, a następnie izolowane są z niej komórki krwiotwórcze. Krew pozbawiona tych komórek wraca do dawcy przez drugą żyłę” – czytałam na głos. – Mamo, to jest jak pobranie krwi. – A tam. W tym Internecie piszą, co chcą. Kiedyś oglądałam taki program w telewizji… Nie słuchałam już jej. Też miałam wątpliwości co do oddania szpiku, ale nie natury medycznej. Bardziej chyba chciałam zrobić na złość P anu Bogu. Jednak po wizycie w hospicjum było we mnie mniej tej złości…

Odesłałam ankietę, która czekała na mnie w mailu. Standardowe pytania. Ile ważę, czy choruję, jakie leki biorę. Wiedziałam, że powinnam pomóc. Napisałam jeszcze do pani Róży. Dzień dobry. Dziękuję bardzo za miłą rozmowę i spotkanie. Mam pytanie: mam kilka rzeczy po moim zmarłym mężu… Czy może Wam, w hospicjum, by się te rzeczy na coś przydały? Jeżeli tak, chętnie je przywiozę.

Pozdrawiam serdecznie Grażyna Strzygielska

Do hospicjum pojechałam już dwa dni później. P oranek miałam trudny, bo musiałam pocieszać Stasia. P rzybiegł do mnie rano z płaczem, że Tobik, jego ukochany chomik, się nie rusza. Jak co rano, zaraz po przebudzeniu pobiegł do niego, aby się przywitać, i zobaczył, że Tobik leży nieruchomo. P odniósł go, ale ten nie dawał znaku życia. – Stasiu… Tobik jest za tęczowym mostem… – Za jakim mostem, ja chcę Tobika tutaj! – płakał. – Syneczku – przytuliłam go mocno. – Tobik umarł. Tak się czasami dzieje. Chomiki niestety żyją krótko… – Ja nie chcę, by on umarł! – krzyczał. Tuliłam go i głaskałam. Gdy się uspokoił, jeszcze ze łzami w swoich niebieskich oczach zapytał: – Mamo, a ty też kiedyś umrzesz? – Tak – powiedziałam. – Ale jak będę bardzo stara. – Uśmiechnęłam się. – A Tobik był bardzo stary? – Jak na chomika, to tak. Ludzie żyją o wiele dłużej… – Mamo, ale skoro ludzie żyją dłużej, to dlaczego tata nie żyje? – Tak czasem się dzieje, syneczku. – Mamo, a to prawda, że tatuś teraz się z nim czasem pobawi? – P rawda. – A myślisz, że kupi mu jakąś zabawkę? To była trudna rozmowa. Staś nie pamiętał śmierci Tomka. Śmierć chomika była pierwszą, z którą musiał się zmierzyć. P omyślałam wtedy o osobie, która gdzieś tam czeka na przeszczep. Może też ma dzieci? Może też czekają, aż im ktoś pomoże i nie będą musiały przeżywać tragedii nieporównywalnie większej, niż przeżywa mój syn? Staś został w domu z babcią. Obiecała, że pochowają Tobika. Ja wzięłam ze sobą karton, wpakowałam do samochodu i pojechałam do hospicjum. Chociaż wokół mnie było tyle śmierci, ja sama mogłam podjąć decyzję, która może uratować komuś życie. Jeden człowiek mniej za tęczowym mostem.

P ani Róża czekała na mnie z kawą. – Wie pani co… – powiedziałam. – Może to dziwnie zabrzmi, ale ja lubię tu przychodzić. Uśmiechnęła się. – Tu jest taki spokój. I wszystko płynie tak, jak ma płynąć. Wolno, spokojnie… – Wiele osób tak mówi. – Wypiła łyk kawy. – Mamy dzisiaj smutny dzień. Wczoraj odeszła młoda kobieta. Dwadzieścia osiem lat… Rak. Niestety już zaawansowany. Mimo że było bardzo źle, nikt nie był na to przygotowany. Chorowała, ale zaszła w ciążę. Zdecydowała się urodzić. Lekarze chcieli ją ratować, w siódmym miesiącu ciąży zrobili cesarkę. Niestety było za późno. Umarła prawie tego samego dnia, w którym planowo narodziłaby się jej córka… – O Boże… – Mąż nie pogodził się ze śmiercią. Nie chciał pozwolić jej odejść. Nie wiedział w co ją ubrać. Nigdy wcześniej nie kupował swojej żonie ubrań. Ten pierwszy raz miał być do trumny. Boże. Gdybym to ja umarła pierwsza, czy Tomek wiedziałby, w czym mnie pochować? P ewnie wybrałby z szafy to, w czym chodziłam, to, co najbardziej na mnie pasuje. Czy byłby przygotowany na moją śmierć? Zapewne nie, ale mam nadzieję, że by sobie poradził. Tak jak z pewnością poradzi sobie ten człowiek, który został ze swoją małą córeczką. P amiątką po żonie. – Żona jego przyjaciela poszła z nim do sklepu – kontynuowała Róża. – Dobrze, że ktoś mu pomógł. Na pewno dla niego było to bardzo trudne. – Tutaj czuje się dobro. – Westchnęłam. – Wszyscy jesteście tak bezinteresownie dobrzy. – Chce pani zobaczyć oddział? – zapytała nagle pani Róża. – Ja... Ja nie wiem, czy chcę. Chyba nie chcę. Chyba nie jestem na to jeszcze gotowa. Bałam się zobaczyć śmierć. Bałam się być przy tym. Bałam się spojrzeć w oczy ludziom, którzy wiedzą, że za chwilę odejdą. Że nie ma dla nich ratunku. Jest tylko nadzieja, że zostawią po sobie dobre wspomnienia, a tam gdzieś, dokąd podążają, będą bezpieczni i nie będzie ich już nic bolało. P ani Róża złapała mnie za rękę. – Chodź – powiedziała. – Jeśli nie będziesz chciała, zawsze możemy wrócić. – Byłyśmy chyba w tym samym wieku, faktycznie czas skończyć z „ paniami”. Weszłyśmy po schodach prosto na oddział. Tu też nie było szpitalnie.

Cicho, przytulnie, kwiaty w wazonie, na ścianach obrazki. Uśmiechnięte pielęgniarki. Starsza pani w szlafroku próbowała się wymknąć drzwiami, którymi właśnie weszłyśmy. – P ani Janino, dokąd pani idzie? – zapytała Róża. – Mąż mnie wyrzucił – odparła starsza pani. – I ukradli mi moje cukierki! Nie mam moich cukierków! Wszystko zawinęłam tutaj – pokazała mały woreczek – bo mąż mnie wyrzucił. – P ani Janino. – Róża delikatnie złapała kobietę za ramię. – P roszę wrócić do pokoju, do łóżka. P orozmawiamy. – A czy ja mówiłam pani, że ktoś mi ukradł moje cukierki? – powiedziała pani Janina z niewyobrażalnym smutkiem w oczach. – P ani Janino. – Róża szła obok kobiety, prowadząc ją do pokoju. Tam usiadła z nią na łóżku. – P ani Janino, osobiście się tym zajmę. Osobiście postaram się, by pani cukierki wróciły na miejsce. Twarz pani Janiny rozświetlił uśmiech. – Dziękuję. Obok na łóżku spała inna starsza kobieta. Róża zawiesiła na niej spojrzenie. Gdy zeszłyśmy na dół, powiedziała spokojnie: – P ani Aleksandra, ta leżąca obok pani Janiny, umiera… Nie wiedziałam, co mam odpowiedzieć. – Nie zamierzasz uprzedzić pani Janiny? – Nie. Spokojnie. Nie chcę jej martwić. Ona i tak ma już sporo na głowie: mąż, złodzieje i apetyt na słodkie. Jak w życiu.

Byłam pod wrażeniem tej kobiety. Tyle siły w drobnej, niewielkiej kobietce. Tyle siły, spokoju i mądrości życiowej. Chciałabym być taka. Sprawiała, że każdy czuł się potrzebny. P otrafiła uspokoić starszą panią, by ta, nawet w swoim wyimaginowanym świecie pełnym cukierkowych złodziei, znów poczuła się bezpiecznie. – Różo… – zapytałam, gdy wróciłyśmy. – Jak to się stało, że nauczyłaś się oswajać śmierć? – A dlaczego myślisz, że ja to potrafię? Czy w ogóle ktoś może się tego nauczyć?

ROZDZIAŁ TRZECI

A ja szepnę skrycie, och, życie, kocham cię, kocham cię, kocham cię nad życie, Choć barwy ściemniasz, choć tej wędrówki mi nie uprzyjemniasz, choć się marnie odwzajemniasz. – Edy ta Geppert, Och, życie, kocham cię nad życie

R ÓŻA Nie wiem, jak ja sobie radzę. Wydaje mi się, że mam ciągłe poczucie winy w stosunku do mojej mamy i mojego taty… P owinnam opowiedzieć wszystko od początku. Urodziłam się w małym miasteczku pod Bydgoszczą. Byłam chyba dużą niespodzianką dla moich rodziców. Mama dobiegała czterdziestki, tata był nieco starszy. Byłam nieoczekiwanym prezentem od losu i tak też mnie traktowano. Moi rodzice bardzo chcieli mieć dzieci, ale im się to nie udawało. Już przestali wierzyć, że kiedykolwiek będą mieli potomstwo. Dlatego dzień moich narodzin był najszczęśliwszym dniem w życiu moich rodziców, a szczególnie ojca. Byłam typową córeczką tatusia. Uważał, że jestem cudem i z tego względu chciał, abym nosiła odpowiednio wyjątkowe imię. Dlatego nazwał mnie Różą. Mama na początku protestowała, chciała, bym była kolejną z Kaś, Magd albo innych Anek. Tata jednak się na to nie zgodził. Wiedział, że będę Różą. W końcu i mama się z tym pogodziła. Siadywałam mu na kolanach i godzinami rozmawialiśmy na przeróżne tematy, jakie tylko mała dziewczynka może mieć ze swoim ojcem. Mieliśmy

swoje tajemnice i rytuały. Takie, o których tylko my wiedzieliśmy. Na przykład kasztany. Każdego roku rywalizowaliśmy, kto z nas pierwszy przyniesie drugiemu kasztana. Jednego, specjalnego kasztana zaciśniętego w pięści. Oczywiście obdarowany zawsze był zaskoczony prezentem. Albo udawał zaskoczenie. To był taki mały zwyczaj, który miał dla nas bardzo duże znaczenie. Mieliśmy całkiem spory dom pod Bydgoszczą. Wielki, ale przytulny. Zimą było dość chłodno. P iec, w którym palił tata, nie wystarczał, by ogrzać wszystkie pokoje. Często siadywałam w korytarzu na małej półeczce, którą tata zamontował zaraz pod wieszakiem na płaszcze, i wtulałam się w ciepłe okrycia. Lubiłam to, czułam się pewnie i bezpiecznie. Gdybym wtedy znała Opowieści z Narnii, może bym pomyślała, że to ucieczka do innego świata. Chociaż jeszcze w tamtym czasie nie uciekałam. Dopiero później… W naszym domu mieszkaliśmy we trójkę: tata, mama i ja. Tata niestety chorował, odkąd tylko pamiętam. Miał kłopoty z krążeniem. To było dwadzieścia lat temu, ponad dwadzieścia, teraz medycyna poszła bardzo do przodu. Na początku brał jakieś lekarstwa, jednak w końcu trafił do szpitala. Od wtedy jeszcze częściej siedziałam wtulona w jego wielki kożuch. Chyba szukałam poczucia bezpieczeństwa i akceptacji dla swoich dziecięcych trosk. Najpierw tata leżał w szpitalu w Bydgoszczy. W tamtych czasach dzieci nie wpuszczano na oddział, ale mama go odwiedzała. Nie lubiłam sama zostawać w domu. Często chodziłam z nią i czekałam pod bramą szpitala. Teraz dziwię się, że dozorca siedzący niedaleko w ciasnym, ale ciepłym pomieszczeniu, nawet nie zareagował na niewielką dziewczynkę w czerwonym płaszczyku marznącą pod lipą obsypaną żółtymi jesiennymi liśćmi. Nie narzekałam wtedy. Cierpliwie czekałam, nie zastanawiając się zupełnie nad tym, co robię i dlaczego. Tak wyglądał mój dzień. Bardzo tęskniłam za tatą. Z mamą byłam mniej związana. Niewiele rozmawiałyśmy. Ona chyba nie czuła potrzeby, a ja po prostu nie umiałam z nią rozmawiać. Tak było do końca. P otem ktoś załatwił tacie miejsce w szpitalu Akademii Medycznej w Gdańsku. Miała być operacja. Tam byli lepsi lekarze niż w Bydgoszczy. P rzynajmniej tak mówiono. Całą sobą modliłam się, by operacja się udała i by tata wrócił do domu. P omagałam pakować jego walizkę. Bielizna, ręczniki, papcie... Na końcu szlafrok w brązowo-rude paski. Gdy myślę o tacie, często mam przed oczami jego obraz właśnie w tym szlafroku. Jak siedzi i mówi do mnie „ Różyczko”. W zasadzie tylko on tak do mnie mówił. Odwiedzałyśmy go rzadko. Czasem jeździła z nami ciotka Anka,

młodsza siostra mamy. Mieszkała w tym samym mieście, co my, ale ponieważ w przeciwieństwie do mamy prowadziła samochód, czasem nas zawoziła do Gdańska. Najczęściej jednak jeździłyśmy do niego pociągiem, zawsze w niedzielę. Czekałam na ten dzień cały tydzień. Tata był po poważnej operacji, bardzo długo leżał w szpitalu. Tam pozwalano mi wchodzić, nie wszędzie, ale z tatą wolno mi było się spotykać. W Akademii Medycznej panowała właśnie taka typowo szpitalna atmosfera. Specyficzne światło, zapach, ludzie. Wszyscy przemykali cicho korytarzami, śpiesząc się, smutni, przestraszeni, gotowi do działania. Tylko jedna osoba wyglądała tam inaczej niż wszyscy. A w zasadzie miała coś takiego w oczach, czego nie sposób było nie zauważyć. To był ksiądz. Tata nigdy specjalnie nie był związany z Kościołem, ale z tym księdzem spotykał się codziennie. Widać na skraju życiowej drogi człowiek potrzebuje czegoś takiego. P amiętam, że tamtego dnia, gdy znów do niego szłyśmy, znalazłam kasztan. Trzymałam go w kieszeni i chciałam dać tacie, by przypomnieć mu nasz mały rytuał. Wtedy właśnie poznałam tego księdza, który zaprzyjaźnił się z tatą. To był taki prawdziwy, dobry ksiądz. Niewielu teraz jest takich… Jego twarz różniła się od tych, które widziałam na szpitalnych korytarzach. Była taka radosna i budząca zaufanie. Miał w oczach spokój i nadzieję. Gdy go poznałam, przytulił mnie. Chyba nawet nie powiedział, że będzie dobrze, ale ja to poczułam. Że niezależnie od tego, co się stanie, dam sobie radę. Taki prawdziwy Anioł Stróż. Tamtego dnia nie dałam ojcu kasztana. I przy kolejnych wizytach też nie. Nie wiem dlaczego. Może czekałam, aż on wstanie z łóżka, będzie mógł wyjść na spacer i znaleźć swojego kasztana dla mnie? A może czułam, że jeśli mu go dam, to już będzie mógł spokojnie odejść? A ja bardzo nie chciałam, by odchodził. Niestety, tak się stało. Nie mogłam tego zrozumieć. Nie mogłam pojąć, dlaczego mój tata był takim egoistą i zostawił mnie samą, nie uprzedzając i nie pytając o pozwolenie. Nawet nie zdążyłam się z nim pożegnać! P ojechałam tam z mamą i ciotką Anką. Mama z ciotką zostały załatwiać jakieś sprawy, ja poszłam poczekać do znajomych rodziców, ale dla mnie zupełnie obcych ludzi. Siedziałam cały dzień niemalże sparaliżowana, nie wiedząc, co się stało. P otem zeszłam na dół, bo czekała tam na mnie ciotka z walizką taty w jednej ręce i z tym szlafrokiem w rudo-brązowe paski w drugiej. Jego rękaw zwisał bezwładnie, topiąc swój koniec w kałuży. Ach, jaka byłam zła na nią za ten rękaw! Szlafrok najwidoczniej nie zmieścił się już do walizki. Ciotka Anka nie odezwała się do mnie ani słowem. Nerwowo szukała po kieszeniach papierosów. Nie znalazła. P odała mi szlafrok, walizkę położyła na tylne siedzenie i poszła do pobliskiego

kiosku. P o chwili wróciła, zaciągając się głęboko. Nawet nie wiedziałam, że paliła. Rzadko się widywałyśmy. Ja przez chwilę stałam bez ruchu, przytulając się do szlafroka. Zanurzyłam w nim twarz i poczułam się bezpiecznie. Znowu byłam małą córeczką tatusia, bezpieczną na jego kolanach i w jego ramionach.

Gdy tata umarł, nie mogłam się z tym pogodzić. Jak mógł mi to zrobić? P rzecież byłam jego córeczką! Buntowałam się przeciw wszystkiemu. P rzeciw mamie, która kompletnie nie radziła sobie ze śmiercią taty, przeciw Bogu, że tak się po prostu nie robi. Był też bunt wobec mojej ciotki, że kim ona w ogóle jest, by decydować o tym, że szlafrok taty zostanie wyrzucony! P rzecież to ja się do niego przytulałam i to ja siedziałam na kolanach taty, opowiadając mu o tym, co zdarzyło się w moim pięknym dziecięcym dniu. P otem mama zachorowała. Depresja, problemy neurologiczne. Cały czas jej pilnowałam. To ja byłam panią domu, mimo iż nie miałam jeszcze szesnastu lat. Nikt jej nie pomagał, nikt specjalnie się nami nie interesował. Nawet jej siostra odwiedzała ją bardzo rzadko. Wzięłam na siebie wszystkie obowiązki. P aliłam w piecu, gotowałam obiady. Dbałam o mamę, by jeszcze trochę ze mną pobyła na tym świecie. Zabierałam jej środki nasenne i uspokajające pochowane gdzieś w czeluściach szuflad i w kieszeniach starych marynarek. Starałam się prowadzić normalne życie, wyjeżdżać na wakacje. P odczas jednego z wyjazdów poznałam Jurka. Długowłosy chłopak, w którym bardzo się zakochałam. To było wtedy, gdy z moją „ niegrzeczną” przyjaciółką byłam na obozie nad morzem. Mama odeszła rok przed moją maturą. Nie zdążyłam się z nią pożegnać. W lipcu pojechałam na wakacje, bo myślałam, że wszystko będzie dobrze! Mama nie umrze, a ja przecież, jak każda normalna młoda dziewczyna, mam prawo do wakacji. Należą mi się! Będąc tam daleko, nie zdawałam sobie sprawy, że moja mama odchodzi. Nikt mi nie powiedział. Mama umierała sama. Mnie tam nie było, bo nie wiedziałam, że mogę nie zdążyć się pożegnać. Za wszelką cenę chciałam pokazać, że moje życie jest zupełnie normalne. Że mama będzie zdrowa, a ja nie powinnam się niczym przejmować. Do tej pory mam wyrzuty sumienia… Teraz pracuję w hospicjum i wiem, że nasi podopieczni, którzy tutaj umierają, mają to szczęście, że ich rodziny zostają na to przygotowane. Ja w ogóle nie byłam. Zostałam sama w wielkim domu, z chłopakiem czterysta kilometrów

ode mnie i z ciotką Anką, która się mną w ogóle nie interesowała. Ale może i dobrze, bo nigdy się nie lubiłyśmy. P amiętam, jak wparowała do mojego domu kilka dni po pogrzebie. – Musimy zrobić porządek w rzeczach twojej mamy. Nawet nic nie odpowiedziałam. Otworzyła szafę i zaczęła segregować ubrania mamy na dwie kupki. – Ta do wyrzucenia – mówiła – a ta dla mnie. Ta do wyrzucenia, a ta dla mnie – mruczała pod nosem. – Ta do wyrzucenia, a ta dla mnie. Do tej pory słyszę jej słowa. I do tej pory żałuję, że nie miałam na tyle siły i odwagi, by powiedzieć jej, by przestała, bo to rzeczy mojej mamy. Że to ja dbałam o nią w ostatnich latach, że ja byłam blisko. A teraz to ona decydowała o tym, co będzie wyrzucone na śmietnik, a w czym będzie chodzić. Naprawdę nie wyobrażałam sobie, że kiedykolwiek będę oglądać ciotkę Ankę w ubraniach mojej mamy. Wzięła dwa worki. Jeden wyrzuciła, drugi zapakowała do swojego malucha i pojechała na drugi koniec miasta, a ja zostałam sama w pustym domu. Chciałam wszystkim pokazać, że doskonale sobie poradzę. Ciotce Ance, sąsiadom, a przede wszystkim P anu Bogu. Skoro on zgotował mi taki los, to ja sobie poradzę sama. Nie będę go do niczego potrzebować. Naprawdę byłam dzielna. Kosiłam trawę, paliłam w piecu. P ilnie się uczyłam, przecież matura miała być już za chwilę. Nie mogłam pozwolić, by ktokolwiek pomyślał, że sobie nie radzę. Jurek często do mnie przyjeżdżał. Oczywiście nocował w naszym domu. Sąsiedzi już go widzieli na pogrzebie mamy, ale byli bardzo sceptycznie nastawieni. Bo przecież długowłosy chłopak, ubrany w skórzane spodnie i buty z ćwiekami, był kwintesencją samego zła. Zła i upadku moralnego młodej, niewinnej dziewczyny, czyli mnie. Zaczęli gadać. Że wpadłam w niewłaściwe towarzystwo, że na pewno zaraz pojawią się w moim domu alkohol i narkotyki. Strzępki plotek dotarły również do ciotki Anki, która nagle poczuła się odpowiedzialna za sprawowanie opieki nade mną. Nawet nie pytając mnie o zdanie, postanowiła, że weźmie mnie do siebie. P rzeprowadziłam się na drugi koniec miasta do dwupokojowego mieszkania, gdzie ciotka bez przerwy sprowadzała nowych kochasiów. Była starsza ode mnie o piętnaście lat, ale nadal nie mogła sobie ułożyć życia. To był jeden z najtrudniejszych okresów w moim życiu, ale starałam się znosić to dzielnie. – No. Jedna sprawa z głowy – powiedziała, gdy któregoś dnia wróciła do domu. P odniosłam oczy znad lekcji. – Dom wynajęty.

– Jak to wynajęty? – zapytałam przerażona. – Udało się. Nie będzie stał pusty. P o co ma niszczeć? Nie mogłam się pogodzić z jej decyzją. Ktoś będzie mieszkał w domu, w którym dorastałam, w moim pokoju. Będzie korzystał z naszych mebli, z łóżka, w którym niedawno jeszcze umierała moja mama. Od tamtej pory kontakty z ciotką były jeszcze gorsze. Miałam wrażenie, jakby mi chciała zabrać całą przeszłość. I jeszcze te bluzki mamy, w których chodziła „ po domu”. Czasem kątem oka mignął mi wzór w chabrowe kwiaty, ulubiona bluzka mamy. Już miałam się uśmiechnąć, ale zaraz przypominałam sobie, że to nie ona. Awantury były częste. W zasadzie o wszystko. Czasami odwiedzał nas pedagog szkolny. P o prostu, by rutynowo sprawdzić, czy wszystko w porządku. Ciotka potem pół nocy męczyła mnie, bym powiedziała, co ja takiego w szkole wygaduję, że przychodzą sprawdzać, w jakich warunkach mieszkam. Nie było to łatwe. P o maturze postanowiłam iść na studia. Jurek studiował już od dwóch lat, właśnie w Gdańsku. Ciotka Anka ubzdurała sobie, że pójdę do pracy, a studia zrobię zaocznie. Już nawet załatwiła mi pracę u jakiejś koleżanki w sklepie. Była bardzo oburzona, że śmiem odrzucić jej propozycję. Szczęśliwie dostałam się na studia. – Wiesz, że jak teraz wyjdziesz, możesz nie wracać? – wycedziła przez zęby. – Nie będziesz już miała domu. Bez słowa wzięłam spakowaną walizkę i poszłam na pociąg do Gdańska. Nie wiedziałam, co mam robić. Nie miałam akademika ani stancji, mieszkanie u Jurka w akademiku nie wchodziło w grę. Wysiadłam z pociągu we Wrzeszczu i postanowiłam iść do Jurka. Czułam, że razem coś wymyślimy. Był to wyjątkowo zimny październik. Liście już zupełnie opadły z drzew, szurałam w nich, jak kiedyś, gdy byłam dziewczynką. Znalazłam kasztan. P odniosłam go z ziemi. Może to tata był pierwszy? Uśmiechnęłam się. Na kasztanowcu wisiała kartka przypięta pinezką z kolorowym łebkiem. Wynajmę pokój miłej studentce w zamian za pomoc i niewielką opłatę. P oniżej adres, telefon i imię. Marianna. Uśmiechnęłam się. Może to znak? Mieszkanie było niedaleko, w starej kamienicy. Od razu tam poszłam. Otworzyła mi starsza pani, schludnie ubrana. Wspierała się na jednej kuli. – Dzień dobry. – Uśmiechnęłam się. – Ja z ogłoszenia. – P okazałam jej

kartkę. – Dzień dobry. P roszę. – Zaprosiła mnie do środka, bacznie mnie obserwując. Nie opowiadałam jej wtedy całej mojej historii. P owiedziałam jedynie, że nie mam się gdzie podziać, mam jedną walizkę i chciałabym zamieszkać od razu. Nie wierzyła mi, ale pozwoliła zostać. Oczywiście zapłaciłam, obejrzała dokładnie mój dowód i spisała go sobie, a potem wysłała mnie po zakupy na pobliski rynek. U pani Marianny mieszkałam rok. To były piękne chwile, byłam blisko Jurka, mogłam uczyć się tego, czego chciałam, ale też bywało ciężko. U pani Marianny nie było łazienki, więc musiałam nosić wodę i myć się w misce. Ale dałam radę. P o tym wszystkim miałam wrażenie, że jestem niezniszczalna. Tyle przeszłam, że już nic nie jest w stanie mnie złamać. Nie ma takiej sytuacji, z której bym nie wybrnęła. Czasami się zastanawiam, co by było, gdybym nie znalazła tej kartki wiszącej na kasztanowcu. Nie miałam planu awaryjnego. Ale się udało. Miałam szczęście. Doszłam do wniosku, że dziwnym trafem, gdy jestem w beznadziejnej sytuacji, spotykam na swojej drodze ludzi, którzy wyciągają pomocną dłoń. I wierzę, że tak będzie zawsze. P otem wynajęliśmy mieszkanie w Oliwie. Kawalerkę, trzydzieści jeden metrów. P okój, kuchnia, łazienka. Wydawało nam się to spełnieniem marzeń, jakbyśmy mieszkali w apartamencie królewskim. Oczywiście w tamtych czasach wynajęcie razem mieszkania graniczyło z cudem. Nie mieliśmy ślubu, a chcieliśmy razem mieszkać. A jednak się udało. Mieszkaliśmy tam przez kilka lat, żyliśmy głównie z przepisywania prac magisterskich na komputer. No i ze stypendium oraz mojej renty. Nie było źle. P o studiach nawet nie zaczęłam szukać pracy, to ona mnie znalazła. Wysłałam jedno CV do korporacji finansowej. Traf chciał, że pracował tam człowiek, któremu wcześniej przepisywałam pracę doktorską. Zostałam przyjęta od razu. P rzecież byłam punktualna, solidna i perfekcyjna. Egzamin dyplomowy miałam w środę, w poniedziałek już pracowałam. Z czasem przeprowadziliśmy się i urodziłam cudowne dzieci, czułam jednak, że muszę robić coś innego, coś ważnego. P rzeglądając gazetę, zauważyłam ogłoszenie o pracy w zakładzie opieki zdrowotnej. To był impuls. Wysłałam papiery, przeszłam pierwszy etap, drugi. Dopiero na trzecią rozmowę zostałam zaproszona do hospicjum. Wypadłam niefortunnie. Był gigantyczny mróz, najpierw nie mogłam dojechać autobusem, bo wypadki i korki na drodze, a potem z trudnością znalazłam ten budynek. W hospicjum każda nowo zatrudniona osoba odbywa wolontariat, by obie strony się przekonały, że to jest to, na czym im zależy. P otem było

spotkanie zespołu. Widziałam te zaskoczone spojrzenia, że taka młoda, że nie wiadomo, czy sobie poradzi. I wtedy zobaczyłam jedną z pielęgniarek. P atrzyła na mnie, a w oczach miała dokładnie to samo, co ksiądz, który wspierał mojego tatę w ostatnich dniach: dobro, nadzieję, odwagę i radość życia. To była pani Agnieszka, ta, którą poznałaś. Ona wraz z innymi pielęgniarkami towarzyszy naszym pacjentom w tej ostatniej podróży. Jest tutaj od zawsze. P óźniej się dowiedziałam, że podobno jest siostrzenicą księdza, który jako pierwszy pomyślał o stworzeniu hospicjum ponad trzydzieści lat temu... Tego samego księdza, który przychodził do mojego taty. Wtedy połączyłam wszystko w jedną całość. Moje znalezienie się tutaj to był kompletny przypadek, ale czułam całą sobą, że jestem na właściwym miejscu.

GRAŻYNA – Niesamowita historia. – Byłam pod wielkim wrażeniem tej kobiety. I coraz bardziej widziałam swoją małość. Ona przenosi góry, sama szuka swojej drogi, a ja zastanawiam się nad możliwością podarowania komuś życia. Mojemu mężowi już nie mogę pomóc, ale… – Różo… nie odpowiedziałaś mi na jedno pytanie… Jak oswoiłaś tę śmierć? – Ja nie wiem, chyba jej nie oswoiłam… Do tej pory nie wiem, jak sobie radzę. Chyba po prostu cieszę się, że teraz moje życie wygląda tak, jak wygląda. – A boisz się śmierci? – Nie. Śmierci się nie boję. Boję się tylko, jak poradzą sobie moje dzieci. Boję się tego, czy będą odpowiednio zabezpieczone życiowo, organizacyjnie. Nie chciałabym, by moja córka przeżywała to samo co ja. Syn sobie poradzi. Ale córka… Dokładnie wiedziałam, kiedy ona kończy tyle lat i tyle dni, ile ja miałam, gdy zmarł tata. Każdy kolejny dzień jest pewnego rodzaju zwycięstwem. Ona wciąż ma mamę i tatę. – Dziękuję ci, Różo – powiedziałam. – Za co? – zdziwiła się. – Za wszystko. Za twoją historię. Jest tak niesamowita, że nikt by nie uwierzył… Róża pokręciła głową. – Mogę jeszcze kiedyś tu przyjść? Tak… bez okazji?

– Jasne. Wiele osób tu przychodzi. – Gdybym jakoś mogła pomóc, na cokolwiek ci się przydać, daj znać, proszę. – Dam. – Uśmiechnęła się. – Mam nadzieję, że to, co cię trapi, wkrótce przestanie. – Różo. – Cofnęłam się od drzwi. – Czy gdybyś mogła być dawcą szpiku, zrobiłabyś to? Spojrzała na mnie zaskoczona, ale dostrzegłam zrozumienie w jej oczach. I nadzieję. Czy ona to samo zobaczyła w oczach tamtego księdza? – Ja? Z wielką radością. Ale to ty musisz podjąć właściwą decyzję.

Decyzję podjęłam jeszcze tego samego dnia. – Mamo, oddam ten szpik – powiedziałam, gdy dzieci spały. – Ale ja się na to nie zgadzam! – krzyknęła teściowa. – Jesteś egoistką! Twoje dzieci straciły ojca, chcesz, żeby jeszcze matkę straciły? – Mamo, to tak nie jest. Wydrukuję ci wszystko. P rzeczytasz sobie. – Nie będę nic czytać! Zastanów się nad wszystkim! Biedne sieroty… Ja jestem już stara, nie dam rady ich przez życie poprowadzić! Wyszła z pokoju i zamknęła się w swojej sypialni. Ja poszłam do pokoju dzieci. Spały. Spokojnie, tak jak zawsze. Marta zakryta prawie całkowicie, tylko jej stopy wystawały spod kołdry. Spała tak, jak ja miałam to w zwyczaju. Stasiowi, podobnie jak Tomkowi, zawsze było gorąco. Spał odkryty, kołdra leżała na podłodze. P ogłaskałam oboje po policzkach. Kochałam je nad życie. Wtedy, gdy na nie patrzyłam, po raz pierwszy pomyślałam, co by było, gdybym to ja była chora i gdzieś tam, daleko, inna matka zastanawiałaby się, czy podarować mi życie, czy jednak nie. Zrobiłabym wszystko, by mi podarowała. Jeszcze przed snem, szperając w Internecie, znalazłam wywiad z Urszulą Jaworską. To szefowa fundacji, z której się do mnie odezwano. Jak często zdarzają się powikłania u dawców? Nie ma prawa być powikłań od zdrowego dawcy i takich nie było. Po to dawcy są tak dokładnie badani, aby ich nie było. Jakiekolwiek wątpliwości powodują, że dawca jest dyskwalifikowany i szuka się następnego. Przesłanie jest takie, aby pomagać, nie szkodząc i tego się trzymamy, niezależnie od okoliczności i determinacji dawcy.

Czy ktoś, kto zadeklarował chęć oddania szpiku, może się rozmyślić i np. zostać usunięty z rejestru? Tak, może, ale proszę pamiętać, że pieniądze na wykonanie badania zostały już wydane, a za nie moglibyśmy przebadać kogoś zdecydowanego. Dlatego zawsze apeluję, że tu rozwodów nie ma i taka decyzja powinna być podjęta na całe życie. Jedyne, co może przeszkodzić, to choroba. Ale tej nikomu nie życzymy. Decyzja została podjęta.

CZĘŚĆ TRZECIA

ROZDZIAŁ PIERWSZY

Przyjaciółko mego serca – wróć, on nie jest wart, by przez niego niewidzialny mur tak dzielił nas. – Kry sty na Prońko, Majka Jeżowska, On nie kochał nas INA

Tamtej nocy, gdy zakończyłyśmy rozmowę z Karoliną, dużo rozmyślałam. O mojej przyjaźni z P atrycją, o chwilach, które nas łączyły. Miałyśmy tyle wspólnych wspomnień. Najlepsze lata młodości spędziłyśmy razem. P otem ona zaczęła bawić się w dom, a ja… ja bawiłam się w pracę. Wyciągnęłam telefon. Miałam wbity numer P atrycji. Może się nie zmienił? Korciło mnie, by zadzwonić, porozmawiać, powiedzieć, że zrobię wszystko, by była zdrowa. Że P iotr nie był wart tylu lat straconej przyjaźni. Nie straconej. Można ją jeszcze odzyskać. Można się postarać, by wróciły szaleńcze lata. P rzecież, do cholery, życie zaczyna się po czterdziestce! P ostanowiłam, że następnego dnia pojadę z Karoliną do Gdańska. Jak to dobrze móc decydować o sobie. Może przy okazji odwiedzę rodziców? Nie widziałam ich już… trzy lata? Mama obrażona, tata dzwoni co jakiś czas. Może już mi wybaczyli, że sprzedałam mieszkanie babci? Nie, to chyba jeszcze nie ten moment. Może kiedyś? Zgasiłam światło. P o chwili już spałam. Następnego dnia trzeba było działać.

– Wstawaj. – Rano obudziłam Karolę. – Jedziemy. – Dokąd jedziemy? – zapytała zaspana. – Do Gdańska.

– Do mamy? – Jasne. Za dużo czasu już straciłam. Jakieś dwadzieścia lat. Ubrałyśmy się, zrobiłam owsiankę na wodzie z bananem, nałożyłam nam do miseczek. – Co to? – Karola się skrzywiła. – Owsianka na wodzie – odpowiedziałam, pakując do ust całkiem sporą łyżkę. – Ohyda. Dobrze, że nie jesteś moją matką. – Tak. Ale zdrowa. – Może gdybyśmy z mamą jadły taką owsiankę, też byłybyśmy zdrowe. – P rzestań. Damy radę. Spakowałam najpotrzebniejsze rzeczy. P lanowałam jeszcze tego samego dnia wrócić do Warszawy. Chciałam tylko zobaczyć P atrycję. P atrycję i jej lekarza, od którego miałam zamiar uzyskać informację, że ona na pewno będzie żyła. Będzie musiał mi to zagwarantować! W Gdańsku byłyśmy koło południa. Od razu skierowałyśmy swoje kroki do szpitala. – Wejdę pierwsza – zadecydowała Karolina. Doskonale ją rozumiałam. – Chcę najpierw zobaczyć, jak się czuje mama. Weszła do pokoju. Gdy uchyliła drzwi, zobaczyłam szczupłą kobietę leżącą na łóżku. Na głowie miała zawiniętą czarno-czerwoną chustkę. Zamknęłam oczy. Bałam się tego widoku, bałam się zobaczyć, że moja zawsze energiczna, pełna życia przyjaciółka siedzi w szpitalu i nie ma siły na nic. Byleby tylko miała siłę na życie! P o chwili drzwi się otworzyły. Karola skinęła głową. – Wejdź – powiedziała cicho. P odeszłam do łóżka. Usiadłam obok P atrycji, złapałam za rękę pokłutą igłami. P rzytuliłam ją sobie do policzka. Nie mogłam powiedzieć ani słowa. P opatrzyłam na nią, a z jej oczu płynęły łzy. Z moich też. P rzez chwilę nic nie mówiłyśmy. – Mam twoją chustkę – odezwała się po cichu, pokazując na głowę. Faktycznie. Miała zawiniętą bandankę z Bobem Marleyem i napisem „ Woman no cry”. – Szukałam jej dwadzieścia lat – powiedziałam. Uśmiechnęła się. – Zobaczymy się jeszcze? – zapytała. – Nie muszę ci jej dzisiaj oddawać? P okręciłam głową. – To dobrze. – Zaśmiała się przez łzy. – P o dwudziestu latach wolałabym zrobić na tobie lepsze wrażenie. – Nie musisz. – Głaskałam ją po szczupłej ręce. – Zrobię wszystko, byś

była zdrowa. I wtedy zrobimy coś szalonego. – Na przykład? – Nie wiem. P ojedziemy na Seszele albo inne Karaiby. – Karaiby? – Na przykład. Albo tam, gdzie tylko zechcesz. – P rzyrzekasz? – P rzyrzekam. Naprawdę zrobię wszystko, byś była zdrowa. – P rzepraszam. Za wszystko. P atrycja zasnęła. To była dziwna rozmowa. P o dwudziestu latach straconej przyjaźni jako pierwsze powiedziała, że ma moją chustkę z Bobem Marleyem. Bez sensu. – Karola, zaprowadzisz mnie do jej lekarza? Dziewczyna pokiwała głową. P rzykryła mamę i wyszłyśmy z pokoju. – Doktor Marek Stanisławski – powiedziała Karolina i wskazała pokój. – Jest bardzo w porządku. – Dobra. Idziesz ze mną? – P ójdę, bo może ci nic nie powiedzieć. Weszłyśmy do gabinetu. P rzy biurku siedział mężczyzna w moim wieku, szczupły, wysoki. – Dzień dobry. – Obdarzyłam go najbardziej promiennym z moich uśmiechów. Zaczęłam żałować, że moja bluzka nie ma guzików, bo wtedy mogłabym je kusząco rozpiąć. Gdybym wiedziała, że on tak wygląda, na pewno inaczej bym się ubrała. Zbieranie informacji od takiego gościa może być zadaniem całkiem przyjemnym. – Dzień dobry – powiedział, podnosząc wzrok znad komputera. – Karolina Rybińska. – Wyciągnęłam do niego rękę. Wstał i podał mi swoją. – Marek Stanisławski. – P an jest lekarzem mojej przyjaciółki – zaczęłam. Lekarz spojrzał na Karolę. – Tak. P ani P atrycji Szafranek. – Może pan mi powiedzieć… jakie są rokowania? – P rzykro mi. Nie jestem upoważniony do rozmawiania o tym z panią. – Ale… – Mama się zgodziła. – Karolina próbowała ratować sytuację. – Dobrze, porozmawiam z pani mamą. Jeśli się zgodzi, udzielę wszelkich informacji. P atrzyłam na niego wściekła. – P roszę przyjść jutro. – Uśmiechnął się w hollywoodzkim stylu. – P o obchodzie na pewno będę miał taką zgodę. Nie przywykłam do takiego traktowania. P oczułam wyzwanie. Facet

wyraźnie mnie spławiał, a do tego nie byłam przyzwyczajona. To zawsze była moja rola. – Karola. P rześpię się dziś u was, okej? – Jasne. P oznasz Majkę. I babcię Zosię. – A właśnie – Majka. P owinnam coś dla niej mieć… Czy jest coś, co ona lubi? – Kucyki P ony. We wszystkich wariantach. Najbardziej chyba księżniczkę Celestię. Kolorowanki, książeczki, figurki. Na pewno w kiosku coś będzie. No tak. Teraz przyszło mi kupować kucyki P ony. Wkrótce będę kupowała lalki. Wyszłyśmy ze szpitala, wcześniej zaglądając jeszcze raz do P atrycji. Spała. Nie chciałyśmy jej przeszkadzać. Miałam zamiar nazajutrz założyć krótką sukienkę i pójść jeszcze raz do doktora. P ostanowiłam się z nim zaprzyjaźnić. Dla dobra P atrycji. I może trochę dla swojej przyjemności? Majka lubiła kucyki P ony, ja też miałam swoje ulubione zabawki.

W domu P atrycji poczułam się jak we własnym rodzinnym domu. Tym dawnym, sprzed dwudziestu lat. Zostałam nakarmiona kartoflanką, kotletami schabowymi i surówką z tartej marchewki. – Jak w przedszkolu. – Uśmiechnęłam się. – W przedszkolu jest gorzej. – Majka się skrzywiła. – P yszna jest tylko zupa smerfowa. – Takiej nie znam. – Znów się uśmiechnęłam. – To odprowadź mnie, ciociu, jutro do przedszkola. Może akurat będzie. W zaledwie dwa dni odzyskałam przyjaciółkę i stałam się członkiem jej rodziny. Ulubioną ciocią, która przynosi prezenty i zaprowadza do przedszkola. – Odprowadzę cię, obiecuję. A potem pójdziemy do mamy. – Mama jest chora. Ale wyzdrowieje. Ona by nigdy nas nie zostawiła. Tak mi kiedyś powiedziała. Więc jestem spokojna. Ile siły było w tym małym dziecku. Mówiąc to, patrzyła na mnie swoimi brązowymi oczami, pełnymi ufności i wiary. Złapała mnie za rękę i zaciągnęła do swojego pokoju, gdzie spędziliśmy wszyscy naprawdę cudowny wieczór na zabawie kucykami P ony. Gdyby mnie teraz widział redaktor naczelny!

Następnego dnia już sama pojechałam do szpitala. Oczywiście najpierw zostało we mnie wmuszone obfite śniadanie. Babcia Zosia czuła misję utuczenia każdego, kto nie przypominał swoim wyglądem zawodnika sumo. P otem zgodnie z umową odprowadziłam Majkę do przedszkola. Nie chciało mi się już wracać do domu, więc wzięłam taksówkę i pojechałam prosto do szpitala. – Może pan jechać przez ulicę Ceynowy? – To Oliwa? Trochę naokoło. – Wiem, wiem. Muszę coś zobaczyć. Jechaliśmy Grunwaldzką, potem skręciliśmy w małą uliczkę. P o prawej stronie stał dom babci. – P roszę się na chwilę zatrzymać – powiedziałam. Wysiadłam z samochodu. Spojrzałam na furtkę, przez którą akurat przechodził młody chłopak. Skrzypiała jak dawniej. Uśmiechnęłam się. – Chce pani wejść? – zapytał. – Nie, nie. Kiedyś tu mieszkałam. To był wspaniały czas. – Bo to fajny dom. Tata mówi, że ma dobrą energię. – Na pewno. Dbajcie o niego. – Dbamy. Mieszkamy tutaj dopiero dwa lata. Ale prawie nic nie zmieniliśmy. – Widzę. Nawet furtka skrzypi tak jak kiedyś. – Uśmiechnęłam się. – Ja lubię to skrzypienie. P rzynajmniej wiadomo, gdy ktoś idzie. Tym razem uśmiechnęłam się do siebie. Ta skrzypiąca furtka kilka razy uratowała mnie i P iotra przed przyłapaniem nas na gorącym uczynku na dywanie w jadalni. Od skrzypnięcia do wejścia do jadalni mijało zwykle piętnaście sekund. W ciągu piętnastu sekund człowiek był w stanie ubrać się od stóp do głów, łącznie ze sznurowaniem martensów. Wielokrotnie się o tym przekonałam. – Masz rację. Skrzypienie się przydaje. Trzymaj się. Kiwnęłam dłonią chłopakowi i wsiadłam do taksówki. – Teraz na P rzymorze poproszę. Jagiellońska. Taksówkarz o nic nie pytał. P ojechał wzdłuż falowca, potem skręcił obok apteki w małą uliczkę. Tym razem nie wysiadałam. Spojrzałam na lekko uchylone okna na drugim piętrze. Firanka powiewała na zewnątrz. P ewnie był przeciąg. Mama nie lubiła przeciągów. Wystarczyło wyjść z samochodu, zadzwonić domofonem pod dziewiątkę i powiedzieć: „ Dzień dobry, mamo, dzień dobry, tato, przyszłam w odwiedziny”.

Gdyby to było takie łatwe, pobiegłabym od razu. Niestety, w tamtym momencie wydawało mi się to niemożliwe. Gdy dojechałam do szpitala, było już po obchodzie. Znowu zapukałam do drzwi doktora. – Dzień dobry – wyszeptałam głosem małej dziewczynki. Mój głęboki dekolt jednak mówił coś innego. – Dzień dobry. Czekałem na panią. P roszę. – Wskazał krzesło naprzeciwko siebie. Usiadłam, zakładając nogę na nogę. Oczywiście zdawałam sobie sprawę ze swoich atutów. Bardzo często je wykorzystywałam. – A więc jakie są rokowania? – Ciężko powiedzieć. – Doktor zaczął przeglądać papiery. – W leczeniu ostrej białaczki szpikowej niewiele się zmieniło w ostatnich dwudziestu latach. Mamy to szczęście, że pani P atrycja jest młoda. Znacznie lepiej udaje się leczyć tę chorobę u ludzi młodych. U zdecydowanej większości chorych uzyskuje się wieloletnie przeżycie. Można ją leczyć farmakologicznie. Jednak w tym wypadku lepszy byłby przeszczep szpiku kostnego od obcego dawcy. Oczywiście nadal stosujemy farmakoterapię. – Znaleźliście już dawcę? – P ani… – Ina. Karolina. – P ani Karolino, jest za wcześnie, by o tym mówić. – Czyli jest ktoś? – P owiedziałem pani – za wcześnie, by o tym mówić. – A kiedy będziemy mogli o tym mówić? Kiedy znajdzie się dawca? – P roszę pani. Kiedy dawca przejdzie dokładne badania i będzie pasował, wtedy na pewno zaczniemy panią P atrycję przygotowywać do przeszczepu. – Kiedy przejdzie dokładne badania? – pytałam dalej. – Czyli już się znalazł? – P ani Karolino. Mówiłem już pani, że nie mogę nic więcej powiedzieć. – Nie może mi pan powiedzieć, czy jest nadzieja? – Denerwowałam się. – Zawsze jest nadzieja. – Uśmiechnął się. – Szczególnie na tym oddziale. Byłam bardzo niezadowolona z tego spotkania. Niby coś wiedziałam, a jednak nic. P atrycja nie była w formie. P rzysypiała. Nawet nie rozmawiałyśmy. P atrzyłam na jej wychudłą twarz, prawie nieprzypominającą tej, którą znałam. Utwierdziłam się w postanowieniu, że zrobię wszystko, by była

zdrowa.

Stałam, paląc papierosa pod drzwiami budynku szpitala i wyciągałam telefon, by zadzwonić po taksówkę. – P owinna pani rzucić – usłyszałam głos. – Co rzucić? – Zobaczyłam doktora Stanisławskiego wychodzącego z budynku. – P alenie. – To chyba z nerwów. – A co ja mam powiedzieć? – Wzruszył ramionami. – No tak. P an powinien palić cygara – stwierdziłam, zaciągając się głęboko. – Zwykły papieros tego stresu nie załatwi. – Rzuciłam papierosa na chodnik i przydeptałam butem na wysokiej szpilce. – P odwieźć dokądś panią? – zapytał. Spojrzałam zaskoczona. – A jedzie pan w stronę Sobótki? – Mogę jechać. Właśnie skończyłem dyżur. – Z przyjemnością się więc z panem zabiorę. – Od dawna się znacie z panią P atrycją? – Od dawna… P onad dwadzieścia lat… – Nie widziałem pani tu wcześniej. – Byłam daleko – powiedziałam. Bo przecież byłam daleko. Myślami, wspomnieniami. – Byłam bardzo daleko, panie doktorze. Gdy stanęliśmy pod domem, dałam mu wizytówkę. – Dziennikarka? – przeczytał. P rzytaknęłam. – Czy może mi pan obiecać, że jeżeli cokolwiek będzie wiadomo, zadzwoni pan? Albo chociaż napisze maila? – Obiecuję – spojrzał na mnie swoimi przezroczyście niebieskimi oczami. Uśmiechnęłam się. Byłam już pewna, że wyciągnę z niego wszystkie potrzebne mi informacje.

GRAŻYNA

Tamtego dnia obudziłam się cała w skowronkach. Czułam się potrzebna, ważna. Dla kogoś nawet bardzo ważna. Kilka dni wcześniej umówiłam się z panem z fundacji, że probówki niezbędne do badania prześlą do laboratorium w szpitalu w Kościerzynie. Miałam tam być przed dziewiątą. P oprzedniego dnia poprosiłam w pracy o wolny dzień. Raz można. Byłam podekscytowana tym wszystkim. Nigdy nie brałam zwolnienia, bo nigdy nie chorowałam, a kiedy moje dzieciaki chorowały, babcia była zawsze na podorędziu. Mogłam zatem raz iść na wagary. – Dzień dobry, jestem umówiona na dziewiątą. – Czekamy na panią. P ielęgniarka trzymała mały pakunek z zestawem do pobierania krwi. Inna, która z nią rozmawiała, spojrzała na mnie dziwnie. – A nie boi się pani? Kobieta, która pobierała mi krew, zmroziła ją wzrokiem. – A niby czego? P ani ratuje życie. W tym roku już cztery razy pobierałam krew potencjalnym dawcom. – I jak? – Wiem, że dwie osoby oddały szpik. P asowały. Życzę pani tego z całego serca.

Wracając do domu, zaszłam do kawiarni. Kiedy ja ostatni raz byłam w kawiarni? Chyba z Tomkiem. I to nawet w tej samej. – Kawę latte poproszę – powiedziałam z uśmiechem. – Z syropem karmelowym. Usiadłam przy stoliku, wzięłam do ręki gazetę. Za trzy tygodnie u pięcioletniej dziewczynki z Krakowa zostanie przeprowadzony przeszczep szpiku. Niestety dwóch poprzednich potencjalnych dawców szpiku niespodziewanie się wycofało. Takie przypadki niestety nie są odosobnione. Jak zaznaczają eksperci, zdarza się, że dawcy się wycofują bez podania przyczyny, a mają do tego prawo. Na każdym etapie można cofnąć zgodę na udział w procedurze medycznej. Należy jednak pamiętać, że 10 dni przed planowanym zabiegiem pobrania materiału do przeszczepu, szpik pacjenta przygotowywanego do zabiegu transplantacji jest niszczony i jeśli ten pacjent nie dostanie szpiku pobranego od dawcy – umrze. Eksperci podkreślają, że rekrutacja dawców robiona na fali kampanii pozbawionych szczegółowych informacji zwiększa ryzyko przypadkowości i

nieprzemyślanych wyborów. Stąd tak ważne jest uświadamianie i edukowanie potencjalnych dawców.

Nie wycofam się. Choćby nie wiem co się stało. Nie zrezygnuję. Czuję całą sobą, że to dobra decyzja. Może dzięki mnie komuś na nowo urodzi się mąż, żona, matka… Bardzo bym chciała, by kiedyś Tomek miał taką szansę.

KAROLA Gdy zaprowadziłam Inę do mamy, miałam wrażenie, że znowu nasze życie weszło na właściwe tory. Mama się uśmiechała, Ina stała się jakby bardziej łagodna. Nawet lekarz zaczął częściej zaglądać do mamy. Niestety nadal nie było wiadomo, co z dawcą. P rocedury znałam na pamięć. Wiedziałam, że od momentu, gdy kogoś znajdą, do momentu przeszczepu może minąć nawet kilka miesięcy. Naprawdę miałam nadzieję, że będzie to ktoś odpowiedzialny. Ktoś, kto będzie chciał podarować mojej mamie życie. – Mamo. Ja wiem, że ktoś się znajdzie. Mama się uśmiechnęła. Ostatnio nawet lepiej się czuła i była szansa, że wyjdzie na weekend. – Trzeba wierzyć, córeczko. – P otem spotkamy się z nim. Z nią. I damy jej jakiś prezent. Taki osobisty, od nas. Tak jak twoje ogórki. Roześmiała się. To było cudowne, już tak dawno nie słyszałam jej śmiechu. – Mamo, i zabierzemy ją na wakacje. Jest takie miejsce, dokąd chciałabyś pojechać? Gdybyś mogła wsiąść w samolot, samochód, gdybyś miała nieograniczoną ilość pieniędzy? Dokąd byś pojechała? – Chciałabym… nad Brdę. – Nad Brdę? – Nie mogłam być bardziej zaskoczona. – Chciałabym ją odczarować. Nie wiem, co ci Ina opowiadała… – Chyba wszystko… – Musisz powiadomić ojca. Że jestem chora. Że w razie czego… – Mamo. Nie ma „ w razie czego”. Jedziemy nad Brdę. P o przeszczepie. Będziesz mogła się już spotkać z nim, z nią, ktokolwiek to będzie, zabierzemy go nad Brdę! – No, może – stwierdziła niepewnie mama.

– No, chyba że będzie z Honolulu. To będzie ciężko. – Roześmiałam się. – Nie. To P olka. – Mamo? – Złapałam ją za rękę – Czy ty wiesz więcej niż ja? – Wiem, że jest dawca. P asuje. Teraz sprawdzają dokładnie. Wyniki mają być wkrótce. Teraz trzeba się modlić, by się nie rozmyślił.

INA Byłam akurat na kolegium w redakcji, gdy zadzwonił telefon. Nerwowo spoglądałam na aparat, ale nie mogłam odebrać, bo szefa dziś nie było, a znienawidzona przeze mnie zastępca naczelnego prowadziła zebranie. Dodam, że znienawidzona z wzajemnością. – P ani Karolino, czy ja pani w czymś przeszkadzam? – zapytała. – Nie, przepraszam, pani Joanno. Ważny telefon. – Joanna była jedyną osobą w pracy, która zwracała się do nas per pan, pani i tego samego oczekiwała w zamian. – Jeżeli służbowy, proszę się nie krępować. Jeżeli prywatny, proszę się nawet nie przyznawać. – Roześmiała się, jakby powiedziała najlepszy kawał na świecie. Najpierw chciałam pokręcić głową i grzecznie siedzieć dalej na swoim miejscu, ale dzwoniła Karola. Może coś złego z P atrycją? – Oczywiście, że telefon służbowy. – Uśmiechnęłam się. – Muszę odebrać. Temat ucieknie. Wstałam i wyszłam na korytarz. Karola zdążyła się już rozłączyć. Wybrałam jej numer. – Karola? – Ina, mamy dawcę! – O Jezu! – Ucieszyłam się, chociaż z Jezusem dawno nie miałam do czynienia. – Co teraz? – No wiesz. Czekamy. – Ale po co czekamy, skoro mamy dawcę? – Ina, nie wiem po co. Ale będzie dobrze, prawda? Oczywiście przyznałam jej rację, ale mój nieco skrzywiony dziennikarski nos wietrzył wszędzie podstęp. A może dawcy nie ma? A może jest i chce się wycofać? Dlaczego wszystko miałoby iść jak z płatka? Jezu, trzeba będzie znowu pojechać do Gdańska. P rzez ostatnie lata prawie

wcale tam nie jeździłam, a w ciągu tego miesiąca będę tam już kilka razy. Nie chciało mi się wracać na kolegium. Moje sprawy już zostały omówione. Wiedziałam jednak, że jeżeli nie wrócę, będzie awantura i ta zołza jeszcze coś wymyśli, by mi życie uprzykrzyć. Tym bardziej, że ostatnio lawirowałam w pracy. Miałam dużo innych spraw na głowie. Dostałam cynk, że w konkurencyjnym tygodniku będzie duży artykuł na tematy medyczne. Jesień, sezon grypowy, medycyna jest w cenie. Zadzwonił do mnie naczelny i chciał, bym udowodniła tezę, że P olacy niechętnie się badają, bo boją się, iż są na coś chorzy. P aranoja. Ale… zaczęłam się zastanawiać, kiedy ja ostatnio byłam u lekarza. Nie pamiętam. Odkąd regularnie biegam, w zasadzie nie chorowałam. Cycki macałam przy kąpieli, a reszta… Kiedy jeszcze pracowałam na etacie, wymagane były badania okresowe. Morfologia, prześwietlenie płuc. Standardowe badania. Kiedy je ostatnio robiłam? Sześć lat temu. Ale nie dlatego, że się boję. Nie, ja się wcale nie boję. No, może trochę. Może lepiej nie wiedzieć, kto atakuje? Szybko zganiłam siebie za tę myśl. Nie. Lepiej wiedzieć. By się dobrze przygotować. Może gdyby P atrycja wiedziała wcześniej, byłaby już po przeszczepie? Kolejny telefon. – P atrycja? – zapytałam. – Cześć. Ina… obiecasz mi, że… – Nawet tak nie mów! Wyzdrowiejesz! – Wiem, że wyzdrowieję. – Czułam, że P atrycja się uśmiecha. – Nie dopuszczam do siebie innej myśli. Zrobiło mi się głupio. Myślałam, że zacznie mnie prosić, bym w razie czego zajęła się jej dziećmi. – To o co chodzi? Wiesz, że dla ciebie wszystko! – Czy kiedy wyzdrowieję… Kiedy już będę mogła, pojedziesz ze mną odczarować Brdę? Byłam bardzo zaskoczona jej propozycją. Nie wiem, czy chciałam jechać tam, gdzie zostałam tak bardzo zraniona. – Odczarować? – Tak. To zbyt piękne miejsce, by się źle kojarzyło. – P ojadę. Oczywiście, że pojadę. Tylko namiot muszę kupić! – Ina… Dawca się znalazł. Ja jeszcze się nie cieszę, bo jeszcze nic nie wiadomo… P odsłuchałam na korytarzu. Chyba dopiero chcą mi powiedzieć, gdy będzie to pewne.

GRAŻYNA – A co ty dzisiaj tak wcześnie? – Teściowa zdziwiona przywitała mnie od progu. – Wagary, mamo. – Uśmiechnęłam się. – Dziś jest ważny dzień. – A jaki to ważny dzień? – To dzień, w którym podjęłam decyzję, że uratuję komuś życie. Teściowa zbladła. – Mamo. Naprawdę nic mi nie grozi. Naprawdę. – Grażynko. P roszę cię… – Mamo, ale dlaczego? Ja ci wszystko wytłumaczę. Dam ci coś do przeczytania. – Nie będę nic czytać – stanowczo powiedziała teściowa. – Mamo, proszę. – W żadnym wypadku. – Zostawiam ci gazetę. W środku jest artykuł na ten temat. Mam nadzieję, że ją przeczytasz, a nie wyrzucisz do śmietnika. Mama zmarszczyła brwi. Złapała gazetę i szurnęła ją pod zlew, gdzie stał kosz na śmieci. Jak ja jej nie lubiłam w tamtym momencie! – Wiesz, mamo, czytałam o jednym przypadku, gdy dawca się wycofał, bo jej mąż nie pozwolił. Jestem pewna, że ta kobieta będzie miała wyrzuty sumienia do końca życia. To tak, jakbyś widziała tonącego i przypatrywała się temu ze stoickim spokojem. Czy nawet odwróciła głowę, ciesząc się z własnego życia. A tonący by utonął, bo nie podałaś mu pomocnej dłoni. Wyszłam, trzaskając drzwiami. P oszłam do pokoju. Zobaczyłam planety na granatowej ścianie. Mars już jakby się ukruszył. Jowisz zbladł. Chyba już czas na zmiany. Trzeba na nowo zacząć żyć. Wyszłam z domu, nie mówiąc nic teściowej. P ojechałam do sklepu, kupiłam dwie puszki farby. Jedną wrzosową, a drugą jasnoszarą. P ięknie będzie. Tylko czy uda się zamalować tę granatową ścianę przeszłości za pierwszym razem? – Cześć, Grażyna! – usłyszałam. – Ty się nic nie zmieniasz! Spojrzałam w stronę dochodzącego głosu. To był kolega z dawnych lat. Studiował z Tomkiem na początku, potem chyba wyjechał za granicę i kontakt się urwał. Jak on miał na imię? P aweł? – P aweł? – zapytałam. – P aweł! P amiętasz! – Jego twarz się rozjaśniła. – Jak przez mgłę. – Uśmiechnęłam się. – Mam tu niedaleko domek letniskowy. Robię malowanie. – Zajrzał do

mojego koszyka. – O! Widzę, że wy też! – Tak. Ja też – powiedziałam, kładąc akcent na „ ja”. – Głupio pytać po tylu latach, co u was słychać. P omyślisz, że pytam tylko z grzeczności. Dzieci? Dom? P ies? – Dzieci są, dom jest. Mieszkam z teściową i dziećmi. – A Tomek? – Ty o niczym nie wiesz? – zdziwiłam się. – Nie. – P okręcił głową. – Odszedł. Jakiś czas temu. – Odszedł? Myślałem, że byliście idealną parą… – Byliśmy… Zmarł na serce… – powiedziałam. P o raz pierwszy zdałam sobie sprawę, że mogę o tym mówić ze spokojem. – O Boże. Tak mi przykro. A chciałem zaproponować, byście wpadli do mnie… Gdyby było lato, zaoferowałbym grilla w ogrodzie, ale teraz mogę co najwyżej grzańca. – Na Tomka nie możesz liczyć. Ja mogę przyjechać. – Uśmiechnęłam się. – Mam co świętować! Spojrzał na mnie zaciekawiony. – Opowiem ci, gdy przyjadę. Zdałam sobie sprawę, że uśmiecham się do mężczyzny i chyba… flirtuję! – P rzyjedź. P ogadamy. Domek mam w Wieżycy. Jest kominek i piec kaflowy. Czasem dogrzewam. Nie zmarzniemy. Daj mi maila, narysuję ci mapkę. P odałam mu adres mailowy. Zauważyłam, że nie ma obrączki. – A gładkie masz te ściany? – zapytał nagle. – Moje ściany? – Zdziwiłam się. – Chyba nie bardzo… – Musisz je wycekolować – powiedział. – O Boże – jęknęłam. – To tak się nie da od razu? P omalować i już? – No wiesz, zależy, czy chcesz zrobić to dobrze. P omogę ci. Mam miesiąc zaległego urlopu. Nie mogłem go wykorzystać na początku roku, więc teraz muszę. – Chyba nie będziesz mi malował pokoju? – P ogadamy, jak przyjedziesz. – Tylko nie wiem, co na to cekolowanie twoja żona. Jak ona miała na imię? Ewa? P aweł się zamyślił. – Nie, nie Ewa. Kasia. P oznałem ją już po studiach. I… rozwiedliśmy się. Trzy lata temu. Nie mieliśmy dzieci i w pewnym momencie przestało nas już cokolwiek łączyć. Ale to długa historia. To co? Sobota? – Sobota.

– Masz samochód czy cię podwieźć? – Mam do domu niedaleko… – Niedaleko, niedaleko. Ale farby trzeba tachać. P aweł podwiózł mnie na miejsce. Chwilę jeszcze porozmawialiśmy. Weszłam do domu z uśmiechem na twarzy i w sercu. Na chwilę zapomniałam o teściowej, której nie da się przemówić do rozsądku. W domu była cisza. P ewnie dokądś wyszła. Zaniosłam farby do składziku pod schodami i weszłam do kuchni, by zrobić kawę. Nad gazetą siedziała mama. Jej oczy błyszczały od łez. – Mamo, stało się coś? Złapała mnie za ręce. – Dobry człowiek z ciebie, Grażynko. Bardzo, bardzo się boję o ciebie i dzieci. Mam tylko was na tym świecie i drugiej straty nie zniosę. Ale jeśli wierzysz, że wszystko będzie dobrze, to rób, jak ci serce mówi. Ja ci pomogę. – Mamo? – zdziwiłam się. Usiadłam obok niej i ją przytuliłam. – Mojego syna już nie ma z nami. Ale może komuś syn narodzi się na nowo? U fryzjera przeczytałam, że ten piosenkarz, wiesz, ten niegrzeczny, na czarno ubrany, dwa razy urodziny obchodzi. – Nergal? – O właśnie. I on jest po przeszczepie. I robi dwie imprezy urodzinowe. – Mamuś. Jesteś cudna. – P ocałowałam ją w policzek. – Grażka… I wiesz co… Widziałam, że ktoś cię pod dom przywiózł… Chciałabym, byś była szczęśliwa. I żebyś wiedziała, że nie mam nic przeciw temu. – Mamo! To tylko stary znajomy! – Tak, tak. Ja wiem. Tylko stary znajomy. – Wstała od stołu i odwróciła się do kuchenki. Zapamiętale zaczęła coś mieszać w garnku. – Dziękuję, mamo. – Odbiorę dziś dzieciaki. Ty sobie odpocznij. W końcu nigdy nie masz dnia wolnego dla siebie. – Będziesz się modlić, bym pasowała? Mama pokiwała głową. P oszłam do swojego pokoju. P ołożyłam się na łóżku. Na tym samym, na którym przytulałam się do męża. Na tym samym, na którym leżałam przez kilka miesięcy drugiej ciąży. Spojrzałam na ścianę. Fakt, nierówna. Trzeba ją wycekolować. Czy jakoś tak. Uśmiechnęłam się do siebie. Czułam, że coś się zmieniło. Tylko jeszcze nie potrafiłam tego nazwać. Zasnęłam, wpatrując się w Wenus.

ROZDZIAŁ DRUGI Pod lodem słońce się ukryło, Nadeszła moda na niemiłość.

– Ewa Bem, Moda na niemiłość INA

P ojechałam do Gdańska, aby się czegoś dowiedzieć. Co to znaczy „ podsłuchałam na korytarzu”? Nie mówią nam wszystkiego? – Dzień dobry. – Zapukałam do jego gabinetu. Był sam. Siedział na krześle i coś pisał w otwartym laptopie. – Dzień dobry. P ani… Karolino. – Wiadomo już coś? – Myślę, że niebawem będę mógł coś więcej pani powiedzieć. – Niebawem? – Tak. Dostałem dzisiaj dobre wieści. Ale proszę o chwilę cierpliwości. – Cierpliwości? Jakiej, do cholery, cierpliwości? Moja przyjaciółka umiera! Już nie jestem cierpliwa! – Straciłam panowanie nad sobą. – To tak strasznie długo trwa! Ja naprawdę nie chcę odwiedzać jej grobu na Wszystkich Świętych! – P ani Karolino. – Wstał z miejsca. – P roszę się uspokoić. P óki jest nadzieja, trzeba walczyć. – P an może walczyć, pan jest lekarzem. A co ja mam robić? Czy ja mogę walczyć? – Zaczęłam płakać. – Ja całe życie walczę sama ze sobą. Delikatnie dotknął mojego ramienia. – Będzie dobrze – powtarzał. – Wszystko będzie dobrze. Spojrzałam mu w oczy. Zobaczyłam w nich pewną czułość i delikatność. Nie były to oczy obcego człowieka zachowującego chłodny profesjonalizm. – Wierzy w to pan, prawda? – Wierzę. Teraz albo nigdy. P oczułam, że nadarzyła się okazja, w której sobie

tylko znanymi metodami mogę zmylić jego czujność i dotrzeć do potrzebnych mi informacji. Dokładnie tak, jak robiłam to w czasie dziennikarskiego śledztwa. Byłam w tym najlepsza. Nikt mi się nie oparł. Jeszcze bliżej przysunęłam się do niego, aby poczuł ciepło mojego ciała. – Tak bardzo się boję, że nie zdążymy – szepnęłam. – Czuję się taka bezsilna. Oparłam głowę na jego ramieniu i powoli przysuwałam się bliżej jego silnego ciała. Nie mogę powiedzieć, żeby nie sprawiało mi to przyjemności. W innym miejscu, w innych okolicznościach pewnie chętnie oddałabym się płomiennemu romansowi. Ale teraz musiałam skupić się na swoim planie. P oczułam, że jego klatka piersiowa porusza się szybciej, a silna dłoń zaczyna gładzić moje plecy. Wszystko szło zgodnie z planem. P odniosłam głowę, a po jego oczach rozpoznałam, że to jest najlepszy moment na atak. P rzywarłam ustami do jego warg. Były ciepłe i miękkie, a zarazem silne i zmysłowe. Odwzajemnił pocałunek z zaskakującą żarliwością. Jego język delikatnie rozsunął moje wargi, a ja poczułam, że moje ciało przeszył elektryzujący dreszcz. Czyżbym nie była taka zimna i opanowana, jak sądziłam? Zaczęłam się zastanawiać, kto tu właściwie na kogo poluje. Jego pocałunki stawały się coraz głębsze i bardziej namiętne. Czułam, że ta zainicjowana przeze mnie sytuacja zaczyna się wymykać spod kontroli. W tym momencie do gabinetu weszła pielęgniarka. – P anie doktorze, pan Szostak, szybko! Natychmiast odsunął się ode mnie, a jego oczy stały się zimne i skupione. Tylko przyśpieszony oddech zdradzał, że przed chwilą zdarzyło się tu coś szczególnego. – P roszę tu poczekać, zaraz wrócę – rzucił, wybiegając na korytarz. Zostałam sama w gabinecie. Jego laptop miałam na wyciągnięcie ręki. A w laptopie wiadomości, które mogły uspokoić Karolinę, P atrycję i chyba przede wszystkim mnie. Szybko podeszłam do biurka, próbując opanować drżenie i skupić się na zadaniu, ale nadal czułam na ustach jego smak. „ Ina, weź się w garść! Nie takie akcje już robiłaś!” – przywołałam się do porządku. Nacisnęłam jakieś klawisze. Na ekranie wyświetliło się okienko do wpisania hasła. P orażka. Nie miałam pojęcia, jakie jest zabezpieczenie. Może gdybym go trochę bardziej znała? Nie wiedziałam o nim nic. Nawet nie znałam jego daty urodzenia, by spróbować wystukać sekwencję tych liczb. – Co ty robisz? – zapytał nagle, stojąc tuż przede mną. Zadrżałam. – Nic. Ja… tylko… – A więc o to ci chodziło? Zrobiłaś to po to, by zajrzeć do mojego

komputera? Trzymam tu dane setek pacjentów. Co chcesz z nimi zrobić? – Nie chcę nic robić. – Nie było sensu dłużej kłamać. – Szukałam jakiejś informacji o P atrycji. – Mówiłem, że jak będę coś wiedział, to powiem. Nie jestem przyzwyczajony do tego, że ktoś grzebie w moich rzeczach – powiedział ostro. – Wyjdź. Gdy będę coś wiedział, zadzwonię do Karoliny. Ty nie jesteś rodziną i nie powinienem był ci ufać. Wyszłam z jego gabinetu, przełykając łzy upokorzenia. P o raz pierwszy zostałam złapana na gorącym uczynku i poniosłam porażkę. Tym bardziej byłam wściekła, bo akurat przez niego naprawdę nie chciałam być zdemaskowana. Wciąż miałam przed oczami jego boleśnie zaskoczony i rozczarowany wzrok, gdy zobaczył mnie przy swoim komputerze. Kiedyś przez miesiąc spotykałam się z pewnym prokuratorem. To był deal. On wiedział, że wszystko, co mi powie, znajdzie się następnego dnia w gazecie. A ja? Ja się starałam, by podczas chwil spędzonych ze mną było mu jak najlepiej. Nie narzekał. Rozstaliśmy się w zgodzie i w pewnego rodzaju przyjaźni. Układ był czysty: sprzedawał mi fakty za to, czym mogłam i chciałam płacić. Marek był inny. Czułam, że nie potraktował tego jako miły przerywnik w pracy dla rozładowania emocji. Tak jak bieganie. P ół godziny biegniesz i świat od razu wydaje ci się bardziej przyjazny. W pracy, gdzie taplałam się w brudach i pomyjach celebrytów, musiałam mieć odskocznię od rzeczywistości. I często był to seks, a jeszcze częściej bieganie. Szkoda, że nie mogłam z nim mieć czystej umowy. Ale czy on naprawdę coś wiedział? Czy po prostu powiedział tak Karolinie, byśmy nie traciły nadziei?

To było tuż przed Świętem Niepodległości. W Gdyni organizowano bieg. Chciałam pobiec. Nie po to, by uczcić niepodległość, ale po to, by pokazać sobie, że nadal jestem silna. Czułam, że mogę zrobić życiówkę. Chciałam się założyć z losem, że jeśli złamię czterdzieści pięć minut, P atrycja będzie żyła. Całe życie zakładałam się o coś z losem. P rawie zawsze wygrywałam. Tym razem nie zatrzymałam się w domu Iny. P otrzebowałam spokoju. Kochałam jej dzieciaki, ale sześciolatka, która bez przerwy gada, wybijała mnie z rytmu. Chyba trochę za bardzo przyzwyczaiłam się do samotności. Do ciszy i spokoju. Mogłam jechać do rodziców, pewnie by mnie

przygarnęli. P rzejechałam dwukrotnie pod ich oknami, nawet nie zaglądając do środka. P o prostu chciałam odwiedzić stare kąty. Nocowałam w hotelu w Gdyni, blisko startu. Chciałam tam pobiec lekkim truchtem, traktując to jako rozgrzewkę. Dobre śniadanie, legginsy, moja ukochana koszulka z maratonu w Berlinie. P rzypięłam numer startowy i czułam, że mogę wszystko. Tylko przez chwilę przeszło mi przez myśl: co będzie, jeśli nie złamię swojego rekordu? Czy mogę igrać z losem o życie mojej przyjaciółki? Gdy truchtałam z hotelu, usłyszałam za sobą przyśpieszony oddech. Odwróciłam się z ciekawości. – Też biegasz? – zdziwiłam się. – Teraz takie czasy. Wszyscy biegają. – To był Marek, lekarz P atrycji. Biegł obok mnie. Ubrany w czerwoną koszulkę z napisem „ Drużyna szpiku”. – P rzepraszam cię za tamto. – To ja cię przepraszam. – Ale za pocałunek cię nie przepraszam – powiedziałam poważnie. – Był… bardzo miły. Zaskakująco miły. Widziałam kątem oka, że się uśmiechnął. – Zwykle zawodowo jestem wścibska. P o prostu myślałam, że znajdę coś, czego nie chcesz mi powiedzieć – przyznałam się. – Dla P atrycji zrobię wszystko. – Rodzina zawsze pierwsza. – No tak. A ja nie jestem rodziną. – P atrycja mówiła, że dla niej jesteś jak siostra. Że najpierw tobie mam wszystko mówić. Spojrzałam na niego zaskoczona. – Wiesz? Dziś biegnę dla niej – wyznałam. – Jak to dla niej? – zdziwił się. – Założyłam się z losem, że jeśli złamię czterdzieści pięć, to będzie żyła. – A jeśli nie? – Złamię – stwierdziłam stanowczo. – Złamiesz. Ja pobiegnę trochę szybciej. – Mam cię gonić? – Spokojnie, poczekam na ciebie na mecie – powiedział zaczepnie. Na starcie muzyka, słuchawki w uszy. Ruszyliśmy. Chwilę biegliśmy razem, a potem Marek mocno przyśpieszył. Co chwilę patrzyłam na zegarek, czy utrzymuję narzucone sobie tempo. Dawałam radę. W uszach młodzi chłopacy z NP WM śpiewali, że mam siłę i że dam radę, a ja biegłam. P rzede mną biegł ktoś w koszulce z napisem „ Biegam, bo mnie ludzkość wkurwia”. P owtarzałam to sobie jak mantrę. Ludzkość przez całe moje

życie mnie wkurwiała. On przyśpieszał, ja za nim. Koszulkę miałam cały czas przed oczami. Wydawało mi się, że muszę zwolnić, ale cały czas słyszałam pytanie Marka: „ A co będzie, jeśli nie złamiesz? ”. Złamię życiówkę. Do cholery, złamię! Minęłam metę i znalazłam się prosto w ramionach Marka. Spojrzałam na zegarek. Według mojego czasu czterdzieści trzy i trochę. Udało się. – Udało się! – powiedziałam z trudem. – P atrycja będzie żyła. – Będzie żyła. To może teraz pójdziemy na piwo? – zapytał, uśmiechając się. – Nie jesteś na mnie zły? – Nie. Już mi przeszło. P obiegliśmy na obiad i na piwo do Orłowa. Byłam zaskoczona, że jeszcze chce mi się biegać. Czułam, że mogę wszystko. Marek podejrzanie się uśmiechał. – Jest dawca – powiedział. – P rzeszła wszystkie wstępne badania. Zarezerwowaliśmy ją do końca roku. To znaczy, że jeszcze w tym roku P atrycja dostanie nową szansę od losu. – Marek! – Nie mogłam powstrzymać łez radości. – Czy to się zawsze udaje? – Rokowania są dobre. Trzeba być dobrej myśli. Ale już nie zakładaj się o nic z losem – dorzucił. – To co teraz? Wiesz coś o niej? – Nie. Tylko tyle, że to kobieta z P olski. Nic więcej nie wiem. – Czy P atrycję trzeba do tego jakoś specjalnie przygotować? – Tak. Tuż przed przyjęciem na oddział przeszczepiania szpiku musimy ją przebadać wzdłuż i wszerz. Wydolność wątroby, nerek, serca i płuc, hormony… Trochę ją potrzymamy w izolatce, by nie miała żadnej infekcji. Musi być zupełnie zdrowa. Mieć wyleczone zęby. Jakakolwiek infekcja lub potencjalne jej źródło przed transplantacją szpiku muszą koniecznie być zlikwidowane. P otem będzie przygotowywana do transplantacji. Jej naturalna obrona przed wszystkimi infekcjami ulegnie zniszczeniu. To będzie ciężki okres, bo nie będzie można jej odwiedzać. Każde ryzyko grozi śmiercią. A dzieciaki roznoszą ospy i inne rotawirusy. – Jak długo to potrwa? – Teraz tego nie mogę powiedzieć. Mówię ogólnie o postępowaniu w przypadku przeszczepu. W szpitalu pozostanie do chwili przyjęcia się przeszczepu i pojawienia się pewnego stopnia odporności. – Dziękuję – powiedziałam. – Wstyd mi za tamto. – Bądź teraz z dziewczynami, Karolą i Majką. Będą cię teraz na pewno potrzebowały.

– Oczywiście. P rzyjeżdżam w każdej wolnej chwili… Teraz częściej biegam nad morzem niż w Warszawie. Tam tylko wpadam i wypadam. – Odwiedzaj mnie czasem. P rzy okazji. – Okej. Nie wiem, czy oboje pomyśleliśmy o tamtych odwiedzinach. Ja bardzo chętnie sprawdziłabym, jak to, co wtedy nam przerwała pielęgniarka, mogło się dalej potoczyć. Czy on też miał na to ochotę? Gdy byłam dziewczyną, zakładałam się z losem o to, czy chłopak mnie pocałuje. Czy teraz mam się zakładać o seks? Jeżeli zaproponuje kawę po obiedzie, będzie seks. Jeżeli nie, nie mam na co liczyć. – To co? Zbieramy się? – zapytał. Zero seksu. Trudno. – Znam tutaj taką fajną małą kawiarenkę. Masz ochotę na kawę? Hurra! Bogowie mi dzisiaj sprzyjają.

GRAŻYNA Od kilku dni byłam wnikliwie badana. Nigdy nie przeszłam tylu testów w tak krótkim czasie. Kolejne wyniki utwierdzały mnie w przekonaniu, że jestem zupełnie zdrowa. – Zarezerwowaliśmy panią do końca roku – usłyszałam w słuchawce. – P roszę w miarę możliwości nie chodzić do dentysty, kosmetyczki, nie robić sobie tatuaży. – Tatuaży? – zapytałam zdziwiona. – Tak. Makijażu permanentnego również. – A co mam robić? – Czekać. W połowie listopada dowiedziałam się, że termin pobrania szpiku został wyznaczony na dwudziesty ósmy grudnia. Zaraz po świętach. Dostałam zestaw witamin, które miałam brać, i polecono mi zgłosić się pod koniec listopada na zastrzyki. Miały one zmobilizować do działania moje komórki macierzyste. Najpierw chodziłam do szpitala, a potem robiłam je sama w domu. Mama już nie protestowała. P atrzyła na mnie z podziwem. – Spotkasz się kiedyś z nią? – zapytała któregoś dnia. – Z kim? – Z osobą, której pomagasz.

– Mam nadzieję, że tak. Mogę po roku albo po dwóch latach. – Opowiesz jej o mnie? – Co mam jej powiedzieć? – Możesz opowiedzieć, że na początku zrobiłabym wszystko, by ci na to nie pozwolić. A teraz… Teraz cię wspieram całym sercem. Martwię się o ciebie, ale wierzę, że nic ci się nie stanie. – Dziękuję, mamo. – Szkoda, że w święta nie będziesz miała tego za sobą. – W święta będziemy wszyscy razem. – Nie wszyscy… – Mama się zamyśliła. – Tak, dałabym wszystko, by Tomek był teraz z nami…

INA – Jak mama? – zapytała Karola. – Biedna – powiedziałam zmartwiona. Nie mogłam się przyzwyczaić do widoku bladej i słabej P atrycji. Ona zawsze była najbardziej energiczna z nas wszystkich. – Dobijają ją tymi lekami. – No tak, czytałam. Muszą ją prawie zabić, by potem ją ożywić. – Karola! – No co, nie jestem już dzieckiem. – Nie jesteś. Kiedy na ciebie patrzę, to widzę, ile lat mnie ominęło. Gdy P atrycja wyzdrowieje, nadrobimy to. – Już niedługo. Może na następne święta? Dokąd chciałabyś pojechać? – Nie wiem. – Zastanowiłam się. – Wiesz, ja już chyba nigdzie nie chciałabym jeździć. Ja chciałabym mieć dom. P rawdziwy dom. – Odkleisz folię z kuchenki? – Karola się roześmiała. – Już odkleiłam – powiedziałam. – Wyobrażasz sobie, że zaczęłam gotować? – O! A co takiego ugotowałaś? – No… ryż do sushi. Roześmiała się jeszcze bardziej. Jakbym powiedziała coś bardzo, bardzo śmiesznego. – No co, dobry był. – Jak ugotujesz bigos, to pogadamy – powiedziała Karolina. – Albo zupę pomidorową. Wiesz, mama robiła najlepszą.

– Mam nadzieję, że mnie nauczy. – A herbatnik? – Jaki herbatnik? – No ten, co przychodzi, gdy masz ochotę na herbatę. Roześmiałam się. – Nie mam czasu na herbatniki. A raczej na herbatników. – Ina… spędzisz z nami Wigilię? – zapytała poważnie Karolina. – Ja wiem, że jeszcze prawie miesiąc do świąt, ale bardzo bym chciała. Dwudziestego ósmego grudnia jest dzień zero… Naprawdę chciałabym, byś była blisko. Rozmawiałam z mamą. Dla niej też jest to ważne. – Wiem, mówiła mi. Oczywiście, że będę. P omyślałam wtedy o suto zastawionym świątecznym stole u rodziców. Jeszcze kilka lat temu tata dzwonił, zapraszał. Mama się nie odzywała. P otem tata dzwonił, ale już na Wigilię przestał zapraszać. Byłam ciekawa, czy chcieliby mnie widzieć. Czy nadal mają dodatkowe nakrycie dla niespodziewanego gościa?

Jeszcze przed świętami poszłam spotkać się z Markiem. P owinnam powiedzieć: z doktorem Stanisławskim. Oczywiście regularnie chodziłam dowiadywać się, co z P atrycją, ale nigdy na niego nie wpadałam. Nie chciałam dzwonić, pisać. Bo przecież wspólny bieg, uścisk na mecie czy obiad po zrobieniu życiówki nie był wystarczającym pretekstem, by zadzwonić i zapytać, co słychać. Marek też nie dzwonił. Nie byłam przyzwyczajona, że mężczyźni, na których mi trochę zależy, nie dzwonią. – Marek. – Weszłam do pokoju lekarskiego. Siedział przy biurku. P odniósł zmęczone oczy znad papierów, które przeglądał. – Cześć, Ina. – P otrzebujesz urlopu – stwierdziłam. – Trzydzieści dwa lata – powiedział. – Mój pacjent. Nie dał rady. Chwilę po tym, jak zmarł, dowiedziałem się, że znaleźli dawcę. – O Boże! Ale P atrycja ma szczęście – powiedziałam stanowczo. – Ona da radę. – Myślałem, że on też wytrzyma. Chociaż przez święta. – Dla jego rodziny to będą smutne święta. Dla nas przepełnione nadzieją. – Tak. Z P atrycją wszystko idzie zgodnie z planem. Jest słaba, ale tak ma być.

– A potem? Jak wygląda sam przeszczep? – Tak naprawdę nie jest to zbyt skomplikowane. W każdym razie nie bardziej niż transfuzja krwi. Tylko że to jest szpik i idzie przez wkłucie centralne. Trwa to kilka godzin. – A potem? – P otem czekamy. – I modlimy się. – Tego nigdy za wiele. Czekamy na implantację szpiku. We krwi muszą pojawić się nowe białe krwinki. Mniej więcej po dwóch tygodniach. W tym czasie P atrycja będzie słaba, narażona na infekcje. Trzeba będzie się z nią obchodzić jak z jajkiem. – Kiedy wyjdzie ze szpitala? – Na to musimy poczekać. Najpierw przeszczep. – Nie rzucasz słów na wiatr? – Nie. Nie mam takiego zwyczaju. – Jeszcze raz cię przepraszam za tamto. – Wskazałam głową na komputer. – P o prostu bardzo mi na niej zależy. – Wiem i dlatego nie jestem na ciebie zły. P oza tym incydentem było całkiem przyjemnie. – Mrugnął do mnie. – Tak, to prawda. – Uśmiechnęłam się. – Co robisz w sylwestra? – zapytał niespodziewanie. – Nie wiem. – Zaskoczył mnie tym pytaniem. W zeszłym roku byłam sama w domu, dwa lata temu na jakimś durnym przyjęciu w oparach marihuany. – A masz jakąś propozycję? – Mam – powiedział. – Spędzisz go ze mną? – No… z przyjemnością. A gdzie? – Tutaj. – Rzucił szybkie spojrzenie na pokój. – Tutaj? – Wskazałam kozetkę. – Może być tutaj – potwierdził, mrużąc swe kocie oczy. – P rzyjdę… W Wigilię też masz dyżur? – Nie, w Wigilię jadę do mamy. Wiesz, czasami życie tak się układa, że człowiek budzi się w wieku czterdziestu lat i Wigilię spędza tylko z rodzicami. – Dobrze, jeżeli może ją spędzić z rodzicami – powiedziałam cicho. – Ja raczej nie mogę. – Nie żyją? – Żyją! – obruszyłam się. – Ale ja dla nich nie istnieję. – Bo? – Długa historia. Opowiem ci. Może w sylwestra? – Wiesz, dziecko zawsze pozostanie dzieckiem rodziców. Nawet kiedy

ma czterdzieści lat, piwny brzuszek i łysą głowę. Nawet gdy samo już jest rodzicem. Nigdy nie jest za późno. Może właśnie się obudziłaś, by zobaczyć, czy jest dla ciebie miejsce przy ich stole.

ROZDZIAŁ TRZECI

Płacz, płacz... niech popłyną strumieniami twoje łzy. Płacz, płacz... za te wszystkie noce, za te wszystkie dni. Płacz, płacz... w słonym deszczu umyj oczy z resztek snu. Już dobrze jest, dobrze już... – Anita Lipnicka, Ballada dla Śpiącej Królewny

WIGILIA KAROLA P rezenty zawsze kupowała mama. Majka jeszcze wierzyła w Mikołaja, dlatego musiałam zadbać o to, by dla mnie też był jakiś upominek. Gdy na mikołajki nic sobie nie włożyłam do buta, a ona znalazła jakieś drobiazgi, była bardzo zmartwiona, że Mikołaj nie dał mi prezentu. – Karola, byłaś niegrzeczna? P rzypomniałam sobie Filipa, który zawsze w odpowiednim czasie odsuwał mnie od siebie, bym nie posunęła się za daleko. – Nie, Majeczko, byłam chyba za grzeczna. – To dlaczego Mikołaj nie przyniósł ci prezentu? Zobacz, mi przyniósł czekoladę i lego, babcia Zosia dostała ciepłe skarpetki. A ty? – Ja też dostałam skarpetki – skłamałam. – Nie ma ich w bucie – stwierdziło inteligentne dziecko. – Bo ja nie mogłam się doczekać i już w środku nocy wstałam sprawdzić, co dostałam.

– A jaki kolor? – Różowe – powiedziałam bez zastanowienia. – Super. P okażesz? – Jasne, że pokażę – obiecałam. – Teraz się ubieraj, bo idziesz do przedszkola z babcią. P o szkole pobiegłam do sklepu, aby kupić różowe puchate skarpetki. Musiałam przecież pokazać Majce, co dostałam od Mikołaja. Tym razem trzeba było się dobrze przygotować. Kiedy mama spędzała z nami Wigilię, chyba też coś sobie wkładała pod choinkę. Teraz nie miał kto mi dać prezentu. Może babcia Zosia? I jeszcze Ina miała przyjść. I Filip. Dużo osób w tym roku do obdarowania. Dla mamy też miałam przygotowany prezent. Ale mógł poczekać, aż wróci ze szpitala. Bo że wróci i będzie zdrowa, w to nie wątpiłam.

GRAŻYNA – Idź zobaczyć pierwszą gwiazdkę – powiedziałam do syna. – Mamo! – Wrócił po chwili. – Tam nie ma gwiazdki, ale na naszym ganku stoi Mikołaj – oświadczył ze zdezorientowaną miną. – Mikołaj? – P opatrzyłam na mamę zdziwiona. P okręciła głową. Nic o tym nie wiedziała. – Staś, jesteś pewien? Mój syn stał i kiwał głową z wielkim niedowierzaniem. – Gdzie Mikołaj? – zawołała Marta, patrząc na mnie podejrzliwie. – No… Staś twierdzi, że na ganku. Nagle usłyszeliśmy pukanie do drzwi. Aż podskoczyłam. Mama poszła otworzyć. – Ho! Ho! Ho! – usłyszałam. Już chciałam powiedzieć, że zaistniała jakaś pomyłka, ale za drzwiami zobaczyłam P awła. Mrugnął do mnie porozumiewawczo. – Czy są tu jakieś grzeczne dzieci? I jakieś grzeczne babcie? I może grzeczne mamusie? Staliśmy jak wryci. – Są grzeczni chłopcy. – Mój syn potrafił się odnaleźć w każdej sytuacji. – Mama też jest raczej grzeczna. I babcia. Czasem Marta nawala – objaśnił. – Ja nie nawalam! – Marta już nie wierzyła w Mikołaja, ale wolała na wszelki wypadek się zabezpieczyć.

P aweł otworzył worek z prezentami. Każdy dostał kolorową paczuszkę. – Mikołaju… zapraszamy do środka… – poprosiłam. – Nie chciałbym przeszkadzać… P okręciłam głową. – Chodź, pomożesz mi w kuchni – szepnęłam do ucha. Dzieci rozpakowywały prezenty, a ja zamknęłam się z P awłem w kuchni. – Szalony jesteś. – Uśmiechnęłam się. – Nie musiałeś. – Od pewnego czasu ja nic nie muszę. Ja po prostu chcę. – Bardzo ci dziękuję. Mam nadzieję, że zostaniesz na wieczerzy, Mikołaju. – Niestety nie – powiedział, zdejmując czapkę i odklejając brodę. – Nie? – zdziwiłam się. – Na Mikołaja czekają wszyscy, ale P aweł nie ma się gdzie podziać. Więc jeżeli dla P awła mielibyście miejsce przy stole, to bardzo chętnie…

INA Siedziałam na podłodze obok Majki. P omagałam jej rozplątać kolorową wstążkę na wielkim pakunku. Właśnie zjadłyśmy wigilijne potrawy i nadszedł czas rozpakowywania prezentów. Oczywiście Majka czekała na to najbardziej. Nagle usłyszałam sygnał nadchodzącego esemesa. Wesołych Świąt! Spełnienia marzeń w nadchodzącym roku, spokoju, energii i kolejnych życiówek! Marek PS Pamiętasz o naszej randce w sylwestra? PS2 Pamiętaj, o czym rozmawialiśmy. – Napijesz się wina? – zapytał Filip, który zaraz po wieczerzy w swoim rodzinnym domu przyszedł do Karoli. – Nie, dziękuję. Zaraz będę jechać – powiedziałam. – Jak to jechać? – Muszę coś załatwić. – W Wigilię? – zapytała Karola. – Chyba ta sprawa może poczekać! – Ta akurat nie może – stwierdziłam. – Kocham was wszystkich. – Uśmiechnęłam się, zapakowałam swoje prezenty do torby i wyszłam.

Zaczął padać śnieg. Wsiadłam za kierownicę, w radiu leciały świąteczne piosenki, a ja jechałam pustymi ulicami na P rzymorze. P o kilkunastu minutach stanęłam pod drzwiami rodziców. Nacisnęłam domofon. – Dobry wieczór, tu Ina. Czy macie miejsce dla zabłąkanego wędrowca?

KAROLA Zwykła biała koperta, kolorowy znaczek z rysunkiem Bramy Brandenburskiej. Drobne, lekko pochylone litery. Czekałam na to tak długo, a teraz, gdy wreszcie jest, nie jestem pewna, czy chcę go otworzyć. Drżącymi palcami delikatnie odkleiłam róg koperty. Berlin, 24 grudnia Wigilia to święto rodzinne. Jest późna noc, a ja myślę o Was. O Patrycji, Karoli i Majce. Myślę też o Inie, której nie potrafię spojrzeć w oczy. Wam też nie. Obiecałem, że przyjadę. Obiecałem, że opowiem o Was mojej partnerce, matce Oliviera. Nie umiem tego zrobić. Nie potrafię przyjechać, spojrzeć Wam w oczy. Nie potrafię przyznać się do tego, że nawaliłem. Zacząłem nowe życie tutaj, w Berlinie. Próbuję tu zbudować rodzinę. Wiem, że to niczego nie tłumaczy. Znowu buduję coś na kłamstwie. Olivier nie wie, że ma siostry. Moja narzeczona nie wie, że kiedyś już była jakaś żona. To akurat będę jej musiał powiedzieć. Zawsze będę o Was myślał. Zawsze Wam pomogę. Jednak spotkanie z Wami byłoby rozdrapywaniem zabliźnionych ran. Moich i Waszych. Przepraszam. Chyba całe życie uciekam. Inaczej nie potrafię. Przesyłam moją nową płytę. Na płycie kawałki trzeci i czwarty są dla Was. W łaśnie te utwory zbierają najlepsze recenzje. Zawsze, gdy je będę grał, będę myślał o Was. Może kiedyś, w dorosłym życiu, się zobaczymy. A może lepiej nie? Bo kto by chciał mieć takiego ojca… Przepraszam. Pozwólcie mi, proszę, spróbować jeszcze raz. Daleko.

Piotr Bolesny koniec złudzeń…

GRAŻYNA – Jak myślisz, kim on jest? – zapytał P aweł znad kieliszka czerwonego wina. Dzieci już spały, mama też już poszła do siebie, tłumacząc się bólem głowy. Wydawało się jednak, że nie chciała nam przeszkadzać. – Kto? – Twój bliźniak. – Wiem tylko, że to kobieta. Z P olski. Nic więcej nie wiem. – Może to jakaś znana postać? Aktorka? P iosenkarka? – Wiesz, mnie się wydaje, że to normalna kobieta. Taka zwyczajna i dobra. Jestem pewna, że ma dzieci. Może tak jak ja – dwoje? – Jesteś dzielną kobietą, Grażka – powiedział. – Dzielną? P rzecież ja nic takiego nie robię. – Dla ciebie to nic, a dla tamtej kobiety i jej rodziny to wszystko.

Dzień zero. Siedziałam w sterylnym gabinecie. Wokół mnie pielęgniarki. Igła w jedną rękę, w drugą. Nic strasznego. I z czego ja mam być dumna? Nawet trochę się nudziłam. – Włączę pani telewizję – powiedziała pielęgniarka. – Niestety nic innego nie możemy zaproponować. U nas pacjenci zwykle się nudzą. W telewizji wojny, polityka, skandale towarzyskie. Ktoś kogoś pobił, ktoś komuś coś ukradł. Czy tak wygląda świat? P opatrzyłam na moje ręce i wychodzące z nich rurki. Uśmiechnęłam się. Nie czułam się żadną bohaterką. Ale byłam szczęśliwa, że mogę pomóc. Ze wstydem myślałam o tym, że na początku się wahałam. Wolałam o tym nie pamiętać. Było tylko tu i teraz. Myślałam o tej „ kobiecie z P olski”, której w prezencie daję życie. Dla mnie to tylko kilkanaście zastrzyków, kilka godzin pod kroplówką. A dla niej całe życie.

INA W tamtą Wigilię siedziałam u rodziców i czułam się jak dawniej. Jakby nie było tych lat, które nas ominęły. Mama może trochę grubsza, tata miał kilka zmarszczek więcej i kilka włosów mniej, ale poza tym wszystko wyglądało tak samo. – Cieszę się, że przyjechałaś – powiedziała mama. P o prostu. Jakbym wróciła z długich wakacji. P rzytuliłam się do niej i zaczęłam płakać. Marek miał rację. Nieważne, ile człowiek ma lat. Zawsze jest dzieckiem. Wieczorem, gdy zasypiałam w swoim starym pokoju, zupełnie takim samym, jak przed kilkunastu laty, poczułam, że coś we mnie pękło. Już nie byłam samowystarczalna. Chciałam mieć kogoś obok siebie. I najlepiej, by to był Marek.

Spotkałam się z nim dopiero w dniu zero, jak nazywaliśmy dzień przeszczepu. Nie rozmawialiśmy zbyt wiele, podenerwowany biegał po całym szpitalu. My z Karoliną i babcią Zosią siedziałyśmy na szpitalnym korytarzu, czekając na jakieś wiadomości. – To potrwa kilka godzin. P atrycja wie, że tu jesteście. Ale i tak nie możecie się z nią spotkać. Oczywiście zdawałyśmy sobie z tego sprawę, ale byłyśmy pewne, że sama świadomość naszej obecności tuż za ścianą dla P atrycji będzie miała ogromne znaczenie. Dla nas też miało znaczenie to, że siedzimy razem. Nerwowo przeglądałam szpitalną gazetę. – „ Mamy smutne wieści. Ania za tydzień miała mieć przeszczep szpiku, jednak dawca od długiego czasu nie daje znaku życia, nie odbiera telefonów ze szpitala. P rawdopodobnie się wycofał. P rzeszczep został odwołany...” – przeczytałam na głos. – Cały czas się bałam, że tutaj też nic nie wyjdzie… Na szczęście się udało – powiedziała babcia Zosia.

KAROLA

– I jak się mama czuje? – Zaczepiłam lekarza przechodzącego korytarzem. – Będziemy mogli coś powiedzieć dopiero po dwóch tygodniach, może nawet po miesiącu. P roszę się uzbroić w cierpliwość. – A pan już idzie do domu? – Jeszcze nie, dopiero wieczorem. Ale zostawię mamę pod dobrą opieką – powiedział. – W sylwestra też tu będę. I w Nowy Rok. – To dobrze. – Odetchnęłam z ulgą. – P rzyniesiemy panu ciasto – stwierdziła babcia Zosia. – A może posiedzieć z panem w tego sylwestra, by nie było panu smutno? – dodała. – Wezmę Majeczkę i przyjdziemy. – Ja już będę miał towarzystwo. – Uśmiechnął się i porozumiewawczo spojrzał na Inę. Ta pokiwała głową. P rawda. Tylko jakie tak naprawdę stroje obowiązują na imprezie sylwestrowej w szpitalu?

INA – W co mam się ubrać? – zapytałam, gdy zadzwonił do mnie następnego dnia z codzienną informacją na temat zdrowia P atrycji. – No jak to? Czarne szpilki, pończochy… – odpowiedział Marek. – Ale na poważnie… – Uśmiechnęłam się. – Na poważnie, to to jest szpital. Trzeba się ubrać stosownie – stwierdził oschle. – Rozumiem… – powiedziałam, chociaż wcale nie rozumiałam. – Na przykład białe szpilki i białe rajstopy. – Roześmiał się. – I na to białe futro. Tylko sztuczne proszę. Ten facet wyprowadzał mnie z równowagi. Mnie, Karolinę Rybińską, której nikt nie wyprowadza z równowagi! Nigdy! P ostanowiłam mu pokazać, na co mnie stać. Chce białe szpilki? Będzie je miał. Chce białe pończochy? P roszę bardzo. Włożyłam krótką białą sukienkę. Obcisłą jak druga skóra. P od spodem nie miałam nic. P o raz setny w życiu dziękowałam sobie za te tysiące przebiegniętych kilometrów. Gdyby nie one, nie mogłabym sobie pozwolić na stroje dopasowane do ciała. Białe pończochy i srebrne szpilki. Białych niestety nie miałam. Nie posiadałam też białego futra, ale długi czarny płaszcz doskonale zakrywał to, co miałam na sobie. Tak, bym mogła mu zrobić

niespodziankę. Krótko po siedemnastej zajechałam przed szpital. O tej porze wyglądał, jakby nikogo w nim nie było. P oszłam zobaczyć, jak się czuje P atrycja. Nie weszłam jednak na oddział, drzwi były zamknięte. – Czy coś się stało? – zapytałam Marka, na którego właśnie wpadłam. – Tak, spóźniłaś się! – odpowiedział. – Z P atrycją! – prawie krzyknęłam. – Wszystko w porządku. – Uśmiechnął się. – Wygląda na to, że wszystko jest super. Odetchnęłam z ulgą. – Mogę ją zobaczyć? – Teraz nie, śpi. Będziesz jej jeszcze miała dosyć za rok, dwa, trzy lata. Na pewno nie zdążyłyście sobie wszystkiego powiedzieć. – Nie zdążyłyśmy. Obiecaj mi, że naprawdę będziemy miały okazję! – Obiecuję, że zrobię wszystko, co w mojej mocy, byście mogły przegadać długie noce. – Trochę dyplomatycznie. – Skrzywiłam się. – Ina, trzeba być dobrej myśli. – Wiem. – To co z naszą randką? – Randką? – udałam zdziwienie. – Oczywiście. Zaczęliśmy trochę od końca. – Wziął mnie za rękę i zaprowadził do dyżurki. – Wiesz, najpierw był namiętny pocałunek, potem bieganie, teraz będzie jedynie rozmowa o kinie, kawa, ciastko… – wymieniał. – Teraz powinniśmy się poznać, porozmawiać. P otrzymać za rękę. O Boże, on o trzymaniu za rękę, a ja jestem bez bielizny pod sukienką. Wybrałam się jak na bal przebierańców-nudystów. – Zdejmij płaszcz. Zrobię kawę. Dla ciebie mam wino, ja nie będę pił na dyżurze. Cholera. Zdjąć płaszcz. Zdjąć płaszcz, pokazać koronkę pończoch wystającą spod krótkiej sukienki i trzymać się za ręce. Tym razem chyba przesadziłam. Ale cóż robić. P an doktor prosi, żeby się rozebrać, to pacjentka słucha. Zdjęłam płaszcz i stanęłam przed Markiem. P atrzył na mnie, jakby mnie zobaczył pierwszy raz w życiu. Odstawił wolno kawę na stolik, podszedł do drzwi i przekręcił zamek. – Jednak chyba zaczęliśmy od dobrej strony – powiedział cicho. – Za ręce możemy się potrzymać potem. P rzylgnął do mnie całym ciałem. P rzez chwilę staliśmy tylko objęci. Dawno nikt mnie tak nie przytulał. P o prostu. Kołysaliśmy się w rytm muzyki. Ręce Marka zaczęły błądzić po moim ciele. Jego usta zagłębiły się

w zgięciu szyi. P odniosłam jego twarz i spojrzałam mu w oczy. To nie było tylko pożądanie, to była czułość, której tak rzadko doświadczałam. To nie był kolejny facet, który przychodził wyłącznie na „ herbatę”. Dotknął moich ud. P odsunął białą sukienkę wyżej. Gdy wyczuł, że nie mam bielizny, westchnął. – Czarownica – stwierdził. – Czasem tak – wyszeptałam. – Lubię czarownice. – P rzysunął się do mnie jeszcze bliżej. Oplotłam go nogami, zaniósł mnie na leżankę. Nerwowo rozpinałam guziki jego spodni. – W każdej chwili ktoś może wejść… – Zamknąłem – powiedział, zrzucając spodnie. P o chwili byliśmy już jednością. P oruszał się we mnie powoli, jakby chciał, by ta chwila trwała wiecznie. – To nie jest tylko dziś? – wyrwało mi się. – Nie. Nie pozwolę na to – powiedział i zanurzył twarz w moich włosach. Jęknęłam. Też miałam nadzieję, że to będzie trwało zawsze. Miałam już dosyć chwilowych przygód. Chciałam po prostu do kogoś się przytulać co wieczór, kochać, rozmawiać i ufać. Wierzyłam, że tym razem to się uda i nikt nam w tym nie przeszkodzi.

P otem leżeliśmy i trzymaliśmy się za ręce. W zasadzie całą noc, z przerwami, kiedy Marek wychodził do pacjentów. Leżeliśmy, słuchaliśmy radia. Nawet trochę potańczyliśmy. W radiu trwała właśnie audycja z Agatą Marks. Kiedyś chyba miałam z nią do czynienia przy okazji artykułu dla tygodnika. – Czy pani ma jakieś noworoczne postanowienie? A może eksperci niczego sobie na nowy rok nie obiecują? – Mam takie postanowienie. Chcę odnaleźć mojego przyjaciela sprzed lat i jego córkę. Widziałam ją niedawno, ale nie zdążyłyśmy dłużej porozmawiać. Grzegorz, jeżeli mnie słyszysz, odezwij się, proszę. – Znam ją. – Skinęłam głową w stronę radia. – Chyba jest psycholożką. Zawsze myślałam, że tacy ludzie nie mają problemów. Zobacz, jej historia dopiero się zaczyna, a moja już znalazła rozwiązanie. Trzeba by jej

podesłać Karolę. Ona jest w stanie chyba każdego nawet spod ziemi wykopać. P rzytuliłam się do Marka. P o chwili zadzwonił telefon. Marek się uśmiechnął. – Obudziła się, możesz na chwilę ją odwiedzić. To taki mój prezent noworoczny dla was – powiedział, cały czas się uśmiechając. – Marek! – Nie spodziewałam się, że to tak szybko nastąpi. – Dostaniesz ubranie ochronne, umyjesz ręce. Fartuch, maseczka, rękawiczki. Najlepiej niczego nie dotykaj. Zdrowa jesteś, to widzę. Kiwałam głową, gotowa na wszystko, by ją zobaczyć. P o chwili ubrana w szpitalne sterylne ciuchy byłam już w jej pokoju. Uśmiechała się. – Szczęśliwego Nowego Roku, kochana – powiedziałam, z trudem powstrzymując się od płaczu. P atrycja się uśmiechnęła. – Szczęśliwego. Musi być szczęśliwy. – Będzie. Teraz już będzie z górki. P amiętasz, jak mówiłyśmy, że razem jesteśmy w stanie poradzić sobie ze wszystkim? – P amiętam. P amiętam też, że kiedyś sobie powiedziałyśmy, że nieważne, jak byśmy były pokłócone, zawsze możemy na siebie liczyć. Wiedziałam, że to prawda. Czułam, że zawsze mogę na tobie polegać. – Tak naprawdę ja ci nic nie pomogłam, P ati. – Byłaś z Karolą i z Majką… Nie wiedziałam, że odkryła ten plik. Na początku pisałam, a potem po prostu nie miałam siły. A jak ją miałam, wolałam z nimi rozmawiać, niż klepać w komputer. Karola znalazła również P iotra… Nawet Krzyś nie mógł tego zrobić. – Fajny ten twój Krzyś. Mijam go tu często. P atrycja się uśmiechnęła. – Już podobają ci się jego buty? – Nie wiem. Nie zauważyłam nawet, jakie ma! P odoba mi się, że dba o ciebie. – A ty? – Ja, wiesz, wolny ptak. – Nawet wolny ptak czasem ma potrzebę gdzieś na dłużej się zatrzymać. – Na razie zatrzymuję się przy tobie. Marek już puka w drzwi. Chyba muszę wychodzić. Nie obejmę cię, nie przytulę. Nadrobimy później. P atrycja pokiwała głową. Mizernie wyglądała z rurkami wychodzącymi z jej ciała. Na głowie miała moją chustkę. – Women no cry. P amiętaj – powiedziałam cicho i wyszłam z pokoju. Z oczu leciały mi łzy. Ale dopiero gdy zostałam sama, rozpłakałam się na

dobre. – Wszystko będzie dobrze – powiedział Marek. – Dobrze będzie dopiero wtedy, gdy pojadę z P atrycją odczarować Brdę. – To znaczy? – P od namiot, na spływ. – Wiesz, że jej nie wypuszczę tak szybko pod namiot. Na pewno nie za rok. – Dwa? – Nie wiem, Ina, nie wiem. – P omarzyć można. Za pięć? – Ina! P o pięciu latach, jeżeli jest wszystko w porządku, pacjent jest uznany za zdrowego. – Trzymajmy się tej myśli.

EP ILOG TRZY LATA P ÓŹNIEJ

Pod cudnym niebem jeszcze każdy choć jedno miejsce być może ma i chwilę, gdy godnie ją przeżyje. Bo nieba, co w marzeniach spełnia się albo zmienia, skłonni jesteśmy szukać, do bram jego ciężkich pukać. – Raz Dwa Trzy, Pod niebem pełnym cudów

– Dziękuję Wam, dziewczyny… – powiedziała P atrycja. – Tobie już podziękowałam. – Spojrzała na Grażynę. – Wielokrotnie. – Uśmiechnęła się. – Nie wiedziałam jednak, że ta historia była tak zagmatwana… Na początku się zastanawiałam, dlaczego przyszłaś z Różą. I nie do końca byłam zadowolona… – Myślałaś, że nie jestem częścią historii… – powiedziała cicho Róża. – Ja się wahałam, czy z wami tutaj dzisiaj być. Nie uważam, bym w czymś pomogła… – P omogłaś – powiedziała stanowczo Grażyna. – Gdybym nie poznała ciebie, chybabym nigdy się na to nie zdecydowała… – Jeszcze brakuje twojej teściowej. – Ina oczywiście paliła papierosa. – Nie dmuchaj na mnie! – Karolina wstała i usiadła obok swojej mamy. – A jak właściwie się spotkałyście? – zapytała Róża. – Grażynka przyjechała do nas… Tuż przed Wigilią w ubiegłym roku. – P atrycja się uśmiechnęła. – Razem ze swoim mężem. – P aweł jest twoim mężem? – zapytała Karola. – Tak. Szybko nam to poszło. – Uśmiechnęła się. – Nawet na moją teściową mówi „ mamo”… – Ja już mam dosyć małżeństw… Krzysiowi udało się mnie rozwieść. Ale nie mamy zamiaru brać ślubu. – I to jest błąd, mamo. Fajny facet z tego Krzysia. – I buty już lepsze nosi. – Ina się uśmiechnęła.

– Ty lepiej zadbaj o swojego Marka. Odkąd jest twoim facetem, głupio mi się przed nim rozbierać. Źle wyszłam na rozbieraniu się przed twoimi facetami. – No jak to źle? A ja? – obruszyła się Karola. – Ty i Majka jesteście cudowne. – P atrycja mocno przytuliła Karolinę. – I tylko dlatego nie żałuję tego małżeństwa. Jesteście moim spełnionym marzeniem. Dziewczyna wyciągnęła z namiotu butelkę szampana. – P rawdziwy! – powiedziała. – Filip przywiózł. – Faktycznie. Jest okazja do świętowania – stwierdziła z uśmiechem Ina. – I to niejedna – przyznała Karola. – Niejedna? – O tym kiedy indziej. To mama ma być gwiazdą dzisiejszego wieczoru. P rawda, mamo? – To nie ja jestem gwiazdą, to Grażyna. Bez niej nie byłoby mnie tutaj z wami. Bez was wszystkich nie byłoby mnie. Dziękuję. Karolina się uśmiechnęła. Faktycznie, nowe życie jest zawsze okazją do świętowania. Filip właśnie na tę okazję kupił szampana. Niekoniecznie miał na myśli jej mamę. Ale o tym chyba kiedy indziej…

KONIEC Gdańsk, 5 listopada 2014

P ODZIĘKOWANIA

Czasami na spotkaniach autorskich pytacie mnie, jak długo piszę książkę. I wtedy bardzo gubię się w zeznaniach. Bo czym jest pisanie książki? Czy myślenie o niej to też „ pisanie”? Jeżeli tak, to tę książkę pisałam dobrych kilka lat. P o prostu nie była „ pierwsza na liście”. Czekała na swoją kolej. Jakiś czas temu leżałam w szpitalu. Czekałam na diagnozę. Mogła się okazać bardzo zła albo trochę mniej. Wtedy pomyślałam, co bym zrobiła, gdyby tego mojego życia zostało już niewiele. Oczywiście! Napisałabym kilka słów do moich dzieci, zostawiła listę osób, na których można polegać… Na szczęście się okazało, że diagnoza nie była aż taka zła. Historia jednak została. Bardzo chciałam podzielić się nią z Wami. P otem los skierował mnie do Fundacji Urszuli Jaworskiej. Co ta kobieta wyprawia, by pomagać! To nie jest tylko głaskanie po głowie. Mam wrażenie, że gdyby uznała, iż kopniak pomoże bardziej, nie zawahałaby się kopnąć z całej siły! Tematy fundacyjne pasowały do mojego pomysłu. Kilka dni później zadzwoniła Bogna Kozłowska, pracująca w hospicjum. P owiedziała, że przeczytała moją książkę i chciałaby ją dać w prezencie swojej przyjaciółce. I czy mogłabym podjechać do niej do pracy i napisać dedykację. P ojechałam. Moje odczucia były bardzo podobne do odczuć Grażyny. Bogna pokazała mi dobro. Takie bezinteresowne dobro. P okazała, że warto pomagać. Nie musisz pomagać, ale rób to, gdy tylko masz na to ochotę… Zaskakujące, prawda? To jej i ludziom czyniącym takie bezinteresowne dobro dedykuję tę książkę. Kolejną historią dopełniającą całość były przypadkowe odwiedziny u Agnieszki Nawrot. Nocowałam u niej podczas spotkań autorskich w okolicy Gniezna. Agnieszka właśnie tego dnia robiła sobie dodatkowe

badania, by być dawcą szpiku. Aga, mam nadzieję, że gdy ta książka się ukaże, będziesz już mogła powiedzieć, że podarowałaś komuś życie! P odziękowania będą długie, ale co tam, to jedyne miejsce, gdzie mogę sobie z Wami pogadać. Dziękuję: – Uli Jaworskiej – za spotkanie w Warszawie i zaraźliwą energię popychającą do działania. – Mariuszowi z Fundacji Urszuli Jaworskiej – za cierpliwe pokazywanie próbek i strzykawek oraz objaśnianie zawiłych procesów. – Bognie Kozłowskiej – za pomoc wszelaką. Bogna, byłaś moją muzą. Gdy przyszłam do Ciebie pogadać, od razu widziałam kolejne wątki w mojej powieści! Dziękuję! – Dorocie i Kubie – za wynajęcie mieszkania P iotrowi Szafrankowi J – Kasi Bondzie – za opis dziennikarskiej codzienności. – Magdzie Kuydowicz – za pomoc w zdobyciu pewnej książki. – Magdzie Ziółko – za lokalizację parkingu w Berlinie, na którym Karola z Filipem mogli spędzić noc. – Blance i Felkowi Rautenbergom – za berliński dialekt w ustach sąsiadki P iotra. – Grażynie Godlewskiej – za czarodziejskie skarpety, które do mnie wysłała. Grażynko, skarpety nie dotarły, ale może komuś teraz grzeją nogi? Musimy wierzyć, że się przydały… – Natalii Karcz – jednej z tych, które dostały drugie życie. Za jej blog, z którego mogłam się dużo nauczyć. – Marzence Grochowskiej – najbardziej pozytywnej istocie, jaką znam, za ho-o-pono-pono. – Kindze Ciechanowicz – za pomoc w rozwiązaniu komplikacji rozwodowych państwa Szafranków. – Ani i Grzegorzowi Kołodziejom – za karierę muzyczną P iotra Szafranka. Dziękuję moim „ beta-czytaczkom” za wsparcie i konstruktywne uwagi na każdym etapie powstawania tej powieści. W szczególności Edycie Bakule, Magdzie Fryt, Kasi Bulicz-Kasprzak, Ani Grzyb, Kasi Sternalskiej. Ogromne podziękowania dla Nataszy Sochy i Liliany Fabisińskiej za „ zjednoczenie w dedlajnie”. Zobaczcie, dziewczyny, i tym razem nam się udało! Lila, gdyby nie Ty, nie napisałabym tej książki. P rzez cały czas pisania naszych powieści byłyśmy z Lilą przekonane, że piszemy dokładnie tę samą historię. Bo wiecie, obie zaczynają się tak, że przychodzi dziewczyna do kobiety i mówi… P oczytajcie Córeczkę Liliany Fabisińskiej. Uff.

Jednak nie napisałyśmy tej samej książki. Mojemu mężowi nie dziękuję, bo gdy zapytałam go o tytuł książki, którą piszę, po długim namyśle stwierdził, że brzmi on: Ostatnia w kolejce. Dziękuję Wydawcy (jeśli napiszę, że najlepszemu na świecie, to znowu mi to wywali). M., moja siostro bliźniaczko – dzięki. Obiecuję poprawę! I dziękuję Wam, Czytelnikom. Bo przecież ja to robię dla Was. Mam nadzieję, że moje jedenaste dziecko przyjmiecie z miłością! To już jedenaste! Do mnie to jeszcze nie dociera!

Magda Witkiewicz P S Właśnie dostałam SMS od Agnieszki Nawrot. „ Obiecałam, że będziesz pierwsza. JEST ZGODNOŚĆ! 13 STYCZNIA P OBRANIE KOMÓREK J”. Hurra!!! Aga podaruje komuś życie!

SŁOWO OD URSZULI JAWORSKIEJ

Drodzy Czytelnicy, cieszę się, że mogłam włożyć choć odrobinę swojego doświadczenia, wiedzy i miłości do drugiego człowieka w powstanie tej książki. Magda z ogromnym oddaniem i dogłębnie wypytała mnie o sytuację dawców oraz biorców szpiku. Temat nie jest łatwy, gdyż chodzi o ludzkie życie i zdrowie zależne od drugiego człowieka, jego wiedzy, oddania, miłości do świata i wiary w ideę dawstwa szpiku, ale głównie od jego odpowiedzialności za los innych. Ta idea ratownictwa ma wiele twarzy. Dawcy szpiku, tak jak wszyscy ludzie, są różni. I tak jak wszyscy ludzie – mniej lub bardziej odpowiedzialni za swoje decyzje. Zawsze powtarzam, że nie każdy z nas musi zbawiać świat, nie każdy się do tego nadaje, nie każdy to czuje. Moje stałe powiedzenie, że wszyscy ludzie są dobrzy, tylko nie wszyscy o tym wiedzą, w tym przypadku nabiera szczególnego znaczenia. Dawca, jeśli się zdecyduje zapisać do rejestru, musi mieć tę pewność, że jest dobry i że to dobro będzie mu towarzyszyło do końca życia. Jeśli tak nie jest, lepiej niech nie podejmuje się ratowania życia przez podpisanie deklaracji przystąpienia do rejestru. Chory na tym nie straci. Według mnie istnieją cztery typy dawców. P ierwsi to ci zapisujący się z miłości, przekonania i oddania, w pełni świadomi tego, co ta decyzja za sobą pociąga. Tych znam osobiście, to ci, którzy poprzez nasz rejestr uratowali życie chorym na nowotwory krwi. Druga to ci, którzy kiedyś się zapisali i przebadali, ale po drodze zwątpili w swoje dobro, miłość do drugiego człowieka i poświęcenie, przez co wycofali się, zanim ktoś ich poprosił o oddanie szpiku – tych rozumiem i podziwiam, że mieli odwagę, aby się do tego przyznać przed samym sobą i zrezygnować z tej idei zgodnie ze swoim sumieniem. Trzecia kategoria to ci, którzy wycofali się z powodów zdrowotnych, co świadczy o ich odpowiedzialności za drugiego człowieka – za to należy się im wielki

szacunek. Ludzi z czwartej kategorii nie jestem w stanie zrozumieć; nie chcę ich usprawiedliwiać ani tłumaczyć, ale i nie chcę oceniać, oceni ich życie. To są ci, którzy deklarują się pod wpływem emocji, nie do końca świadomi odpowiedzialności, ci, którzy jeszcze nie wiedzą, że mogą być dobrzy, nie mają odwagi, aby się o tym przekonać. To dawcy, którzy zapisali się do rejestru i przebadali, zostały na to wydane publiczne pieniądze, kolejny potencjalny chory może mieć nadzieję, że taka osoba uratuje mu życie. I kiedy przychodzi ten moment, w którym podjęta decyzja o ratowaniu życia ma szansę się zrealizować, oni się wycofują. P ół biedy, jeśli robią to w momencie, kiedy informujemy ich, że będzie tak możliwość, czyli przed badaniami i ustaleniem terminu. Wtedy skreślamy ich z rejestru; w naszym było cztery czy pięć takich przypadków. Na szczęście u nas nie się zdarzyło, aby takie sytuacje miały miejsce na dalszym etapie. Jednak z doniesień medialnych wiemy, że tak się dzieje. Nie oceniam, kto zawinił temu, że w momencie, kiedy już wszystkie badania zostały wykonane i chory czeka na ustalony termin, dawca się wycofuje. P omijam fakt, że na każdym etapie instytucja powinna się upewniać, gdyż dawca może mieć wątpliwości i należy go wspierać. Czy tak się dzieje wszędzie – nie wiem, u nas tak jest. Tu w grę wchodzi aspekt człowieczeństwa, miłości i oddania, odpowiedzialności za drugiego człowieka. Jeśli ktoś wycofuje się na kilka dni przed ustalonym terminem, to całe to człowieczeństwo zawodzi, rozsypuje się cały świat i umiera wiara w człowieka nie tylko dla chorego, jego rodziny i lekarzy, ale, na co liczę, również dla niedoszłego dawcy. Bo jak żyć ze świadomością, że odebrało się szansę na życie drugiemu człowiekowi przez niezdecydowanie, brak wyobraźni, brak empatii… – tu niech każdy dopisze, co według niego w tej sytuacji powinno być cechą człowieka. Nie chcę oceniać. Liczę, że po przeczytaniu tej książki wszyscy ci, którzy kiedyś będą mogli uratować czyjeś życie, dobrze tę decyzję przemyślą i będą w niej odpowiedzialni. Bo nie każdy musi być bohaterem, nikt od nas tego nie wymaga, lepiej być po prostu uczciwym. To zawsze się opłaca i tego P aństwu życzę. Moje hasło: Nie ma ludzi złych. Nie wszyscy o tym wiedzą, ale każdy dobry człowiek może być bohaterem.

Urszula Jaworska

Fundacja Urszuli Jaworskiej powstała jako Bank Dawców Szpiku Kostnego. Obecnie zajmuje się szeroko pojętą pomocą pacjentom z chorobami przewlekłymi, a w szczególności z nowotworami krwi, stwardnieniem rozsianym, guzami mózgu i wirusowym zapaleniem wątroby typu C. Jest jednocześnie jednym z ośrodków dawców szpiku. Fundacja Urszuli Jaworskiej ul. Międzynarodowa 61 03–922 Warszawa KRS: 0000055503 dla wpłat 1% podatku www.fundacjauj.pl Nr konta bankowego:

03 1050 1025 1000 0022 9627 5312 ING Bank Śląski S.A. tel. +48 22 870 05 21 tel. kom. 608 453 479 e-mail: [email protected]

SP IS TREŚCI Okładka

Karta tytułowa Dedykacja PROLOG CZĘŚĆ PIERWSZA ROZDZIAŁ P IERWSZY ROZDZIAŁ DRUGI ROZDZIAŁ TRZECI CZĘŚĆ DRUG A ROZDZIAŁ P IERWSZY ROZDZIAŁ DRUGI ROZDZIAŁ TRZECI CZĘŚĆ TRZECIA ROZDZIAŁ P IERWSZY ROZDZIAŁ DRUGI ROZDZIAŁ TRZECI EPILOG TRZY LATA PÓŹNIEJ PODZIĘKOWANIA SŁOWO OD URSZULI JAWORSKIEJ Fundacja Urszuli Jaworskiej Reklama 1 Reklama 2 Reklama 3

Karta redakcyjna