46 - 50

46 British politics
A
incisive- cięty, wnikliwy, przenikliwy, kategoryczny, ostry;
legislation – law-making - ustawodawstwo (person= a legislator; verb=legislate)
MP GB= Member of Parliament (US= military policeman)
assiduously /'sıdjslı, US -dslı/ - wytrwale
constituent /kn'stıtjnt/ -wyborca – (constituents)- people who elected one MP
(as a group= constituency - okręg wyborczy; elektorat)
lobbies – interest groups who try to influence MPs
lobby- wyw|rzeć, -ierać nacisk na
lobbyists – people who lobby - członek m grupy nacisku, lobbysta
corporations – large companies (adj=corporate)
Institute of Directors – organization of top business people
minister – Mp with top responsibilities, e.g. for health, education - minister
civil servant n urzędni|k m, -czka f służby cywilnej – people employed in government departments (the Civil Service)
annual - roczny
to reach its climax osiągnąć punkt kulminacyjny
Chancellor of the Exchequer – minister skarbu or finansów – finance minister(UK)
annual budget – yearly financial plan (of tax, rates, etc.)
receive - otrzym|ać, -ywać
petitions – petycja, wniosek – formal requests often signed by lots of people
press for - domagać się (czegoś)
tax concession - ulga podatkowa – reduction in taxes (verb= concede- przyzna|ć, -wać)
B
producer – manufacturers; a person or business that makes something
product
productive
mass – produced
centralised – concentrated in one central organization (noun=centralization)
close-knit – zżyty – with close ties to each other
well-funded – with plenty of financial support
inevitably – nieuchronnie
consumers – people who use/ buy products – konsument, odbiorca
scattered - rozproszony; [books, litter] porozrzucany
fragmented – niekompletny, podzielony- separate, not centralised
road-and-car lobby
backstairs /'bćkstez/ - zakulisowy, kuluarowy
conceal /kn'sil/ - ukry|ć, -wać (from sb przed kimś);
gradually /'grædlı/- stopniowo
Friends of the Earth – large environmental organization – FoE- Przyjaciele Ziemi
Child Poverty Action Group – large organization helping children
paid – up members –people who have paid their membership fees członek płacący składki; wielbiciel
relentlessly /rı'lentlıslı/- bez przerwy; niepowstrzymanie
deputations – people sent to speak for a group - delegacja
intimidate- budzić grozę w (kimś); zastrasz|yć, -ać
encircle - okrąż|yć, -ać [army, area]; [troops, police, fence,] ot|oczyć, -aczać, osaczy
counter - oppose – sprzeciwiać się, przeciwdziałać
grievance /'grivns/ - żal; skarga – complaints about unfair treatment
appeal to za|apelować to sb for sth do kogoś o coś – request suppert from
47 The language of law
A
to abrogate a law/ treaty- to bring a law/ treaty to an official end - uchyl|ić, -ać, anulować
to bend the law/ rules – to break the law/ rules in a way that is considered not to be harmful -
to contravene a law – to break a law – naruszyć
to impeach a president/ governor – to make a formal statement saying that a person in public office has committed a serious offence - zakwestionować
to infringe someone’s rights – to prevent a person doing what they are legally allowed to do naruszyć, -ać
to lodge an appeal – to make an official appeal - złożyć, składać, zgłosić
to uphold/ overturn a verdict - utrzym|ać, -ywać w mocy/ unieważnić, obalić, - to say that a previous decision was correct/incorrect
to pervert the course of justice - wypaczyć, nagiąć, źle wpłynąć na (coś) – to put the obstacles in the way of justice being done
to quash a decision/conviction - uchylić, unieważnić, odrzucić- to change a previous official decision/conviction
to set a precedent – to establish a decision which must, in English law, be taken into account in future decisions
to award/grant custody to- przyznać opiekę – to give one parent or adult the main responsibility for a child, especially after separation or divorce
to annul a marriage/agreement/law - unieważni|ć, -ać, anulować – to declare that it no longer exists and never existed.
B
discrimination – unfair treatment on grounds of sex, race or nationality (discriminate)
embezzlement - defraudacja, sprzeniewierzenie – sterling Money that is inyour care or belongs to an organisation that you work for (embezzle; embezzler - defraudant, malwersant)
harassment - /'hærsmnt, US h'ræsmnt/ nękanie, napastowanie - making a person feel anxious and unhappy (sometimes for sexual reason, sometimes to get, say, a debt repaid) (harass)
insider dealing/trading - wykorzystywanie poufnych informacji (w transakcjach) – illegal buying and helling of shares by someone who has specialist knowledge of a company
(do/practice insider dealing/ trading; insider trader/ dealer osoba wykorzystująca poufne informacje)
joyriding /'dıraıdıŋ/ - jazda kradzionym samochodem – driving around for enjoyment in car you have stolen (joyride; joyrider)
money laundering – pranie brudnych pieniędzy –moving money obtained illegally so that its origin cannot be traced (launder money; money launderer)
perjury /'pdrı/ krzywoprzysięstwo – lying under rath (commit perjury - popełnić krzywoprzysięstwo perjurer)
trespass /'tresps/ - wtargnięcie; naruszenie własności; naruszenie n prawa, występek m
(trespass - wkroczyć na teren prywatny; naruszyć własność; to trespass on sth bezprawnie wkraczać na coś naruszyć coś to trespass on sth nadużyć; naruszyć; trespasser)
C
civil /'sıvl/ court - cywilny
criminal court - sąd karny
indictable /ın'daıtbl/ - podlegający oskarżeniu;odpowiedzialny (for sth za coś)
indictment /ın'daıtmnt/ - akt oskarżenia (against sb przeciw komuś);
summary offence GB, summary offense US występek (rozpatrywany w trybie uproszczonym)
statutory /'stat∫trı, US -trı/ ustawowy; oficjalny
infringe /ın'frınd/ - narusz|yć, -ać
arbitrator /'bıtreıt(r)/ - rozjemca; sędzia polubowny
discretionary /dı'skre∫nrı, US -nerı/ - nieokreślony
dispute /dı'spjut/ - spór, kłotnia, sprzeczka
to be binding (up)on sb - być obowiązującym; wiążącym dla kogoś
abide /'baıd/ - zn|ieść, -osić;
49 Economy and finance
A
aid /eıd/ - pomoc, wsparcie
debt /det/ - dług
development /dı'velpmnt/ - rozwój
encourage /ın'krıd/ - zachęcać; pobudzać
lasting /'lstıŋ, US 'læstıŋ/ - trwały
encouraging /ın'krıdıŋ/ signs - zachęcające, obiecujące
achieve – osiągnąć
economic growth - wzrost gospodarczy
shares – akcje, udziały
world trade – światowy handel
recover – wyjść z
decline – upadek
recovering from its long decline
 (deep) poverty /'pvtı/ - bieda f, ubóstwo n; niedostatek
committed - zobowiązany (to doing sth do zrobienia czegoś);
follow the policy - kierować się zasadą; przestrzegać zasady
reduce poverty – zmniejszyć, zredukować
improve access to - ułatwić dostęp do
DEBT:
repay - spłac|ić, -ać
cancel /'kænsl/ - cofnąć, anulować, unieważni|ć, -ać
ease /iz/ - z|łagodzić; zmniejsz|yć, -ać
debtor /'det(r)/ countries – zadłużone
incur /ın'k(r)/ - zaciąg|nąć, -ać
alleviate /'livıeıt/ - z|łagodzić; zmniejsz|yć, -ać
burden – obciążyć
Development grants – dotacje- are often given to poor regions [money to help economic development]
Sustainable development – trwały rozwój – is the most important goal for most countries [development that does not destroy the economy/ the environment, etc.]
B
cooperation – współpraca
free trade agreement - umowa o wolnym handlu
restrictive /rı'strıktıv/ - restrykcyjny; ograniczający;ograniczający swobodę ruchów
restrictive prectices – the placing of unfair restrictions, e.g. limiting imports
trade war - wojna handlowa
sanction – sankcja, restrykcja, aprobata – restrictions on what a country may import/export
embargo /ım'bg/ (pl embargoes) – embargo, zakaz – total prohibitions on importing/ exporting certain goods
impose /ım'pz/ (on sb/sth na kogoś/coś)- nałożyć, nakładać, narzucać
lift - znieść, znosić; odstąpić, odstępować od (czegoś)
European Monetary Union - Europejska Unia f Monetarna, EUW
single currency - jedna waluta
currency /'krnsı/ - waluta, środek płatnicz
C
war-torn economy- economy badly affected by war
war-torn /'wtn/ pustoszony przez wojnę, nawiedzony przez wojnę
ailing - [business] kulejący; [economy] chory, niewydolny
devaluation /'divælj'eı∫n/ - deprecjacja; dewaluacja; obniżenie wartości – reforma pieniężna, która polega na administracyjnym obniżeniu sztywnego kursu waluty narodowej wobec innych walut przez narodowy bank centralny
revaluation /'rivælju'eı∫n/ - (of currency) rewaluacja; (of property) ponowna wycena; jest to wzrost kursu waluty danego kraju względem waluty zagranicznej pod wpływem interwencji władzy monetarnej
reduction/increase in value against other currencies
to go into recession - znaleźć się w recesji come out of/ emerge from - wyjść, -chodzić z czegoś
slump in prices –serious fall/collapse in prices
slump - gwałtownie spa|ść, -dać
fiscal measures – measures concerning taxes, etc
boost the economy –poprawić, pobudzić - give the economy a lift
50 Personal finance: balancing your books
cash – gotówka
A
I was broke/skint at the end of last month. = to have no money
break - bez grosza, spłukany; zrujnowany
skint /skınt/GB – spłukany
I’m rolling in it this month= have a lot of money
to be rolling in it infml mieć forsy jak lodu
It’s difficult to make ends meet with three children. = to survive financially
to make ends meet - wiązać koniec z końcem
Things are a bit tight at the moment. = my finances are not good
I was strapped for casch and had to borrow money from my parents. = needed cash and had very little
to be strapped for sth odczuwać brak czegoś [cash, staff];
I’m a bit strapped for cash trochę krucho u mnie z gotówką
She gave me a cheque for what she owed me but it bounced. = the bank refused to pay it
to bounce a cheque [bank] GB nie przyjąć czeku, nie honorować czeku; [person] US wystawić czek bez pokrycia
Who shall I make his cheque out to? = What name shall I put on it? = na kogo mam wystawić czek?
Shall we put/stick his meal on my credit card? = Could you charge it to my credit card please?
I’ll stick it on the plastic zapłacę kartą
annualized percentage rate, APR n roczna stawka f oprocentowania
My card expires 05/04.= is not valid after = tracić ważność; wygasać;
credit card fraud has increased recent years. = illegal use of someone’s card of account= oszustwo przy użyciu karty kredytowej
charge card (credit card) karta rozliczeniowa = card where sou must pay back the whole debt each month
store card – karta stałego klienta = credit card issued by a store /shop for that store
B
lump sum compensation payments - pełna kwota (wypłacona jednorazowo)=single, large payment
golden handshake - hojna odprawa= large payment to someone on leaving a job
endowment /ın'damnt/ - dotowanie, dofinansowywanie = combined insurance and savings plan that pays out after a fixe period
life savings - oszczędności całego życia = money saved over many years
share portfolio portfel akcji=combination of stocks and shares of different kinds
stocks and shares papiery wartościowe