5-1 Kosmetyki

Kosmetyki

1

2

Do

zakresu

działania

Państwowej

Inspekcji

Sanitarnej

w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy kontrola przestrzegania

przepisów

określających

wymagania

higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących: •

warunków

produkcji,

transportu,

przechowywania

i sprzedaży żywności oraz warunków żywienia zbiorowego, •

nadzoru nad jakością zdrowotną żywności,

•

warunków zdrowotnych produkcji i obrotu przedmiotami użytku, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, kosmetykami oraz innymi wyrobami mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi.

3

Kosmetyk jest każda substancja przeznaczona do zewnętrznego kontaktu z ciałem człowieka: skórą, włosami, wargami, paznokciami, zewnętrznymi narządami płciowymi, zębami i błonami śluzowymi jamy ustnej, którego wyłącznym lub głównym celem jest utrzymywanie ich w czystości, pielęgnowanie, ochrona, perfumowanie lub upiększanie.

4

Kategoriami kosmetyków są : 1 ) kremy, emulsje, płyny, żele i oliwki oraz balsamy do skóry, 2) maseczki do twarzy, z wyłączeniem służących do peelingu chemicznego, 3) podkłady barwiące, 4) pudry do makijażu, pudry po kąpieli, pudry higieniczne, 5) mydła toaletowe, mydła dezodoryzujące, 6) perfumy, wody toaletowe i kolońskie, 7) środki do kąpieli i pod prysznic,

5

8) depilatory, 9) dezodoranty i środki przeciw poceniu, 10) środki do pielęgnacji włosów: a) farby do włosów i środki do rozjaśniania, b) do trwałej ondulacji, do prostowania i utrwalania, c) do układania, d) do mycia, e) odżywki, f) do utrwalania fryzury, 6

11 ) środki do golenia, 12) środki do makijażu i demakijażu twarzy i oczu, 13) środki przeznaczone do stosowania do pielęgnacji ust, 14) środki do pielęgnacji zębów i jamy ustnej, z wyjątkiem past będących materiałami medycznymi w rozumieniu przepisów odrębnych, 7

15) środki do pielęgnacji i malowania paznokci, 16) środki do zewnętrznej higieny intymnej, 17) środki do opalania, 18) środki do samoopalania, 19) środki do rozjaśniania skóry, 20) środki przeciw zmarszczkom.

8

Kosmetyk wprowadzony do obrotu, używany w

zwykłych

przewidzieć

lub

w

innych

warunkach,

z

dających

się

uwzględnieniem

w szczególności jego wyglądu lub prezentacji, oznakowania, wszystkich instrukcji użycia oraz innych wskazówek lub informacji pochodzących od producenta, nie może zagrażać zdrowiu ludzi.

9

Opakowanie jednostkowe kosmetyku powinno być oznakowane w sposób widoczny i czytelny, metodą

uniemożliwiającą

łatwe

usunięcie

oznakowania.

10

Oznakowanie opakowania jednostkowego kosmetyku, umieszczone na pojemniku i opakowaniu jednostkowym zewnętrznym zawiera następujące informacje: 1) nazwę handlową kosmetyku, 2) imię i nazwisko lub nazwę i adres producenta, a także nazwę państwa, jeżeli kosmetyk jest produkowany poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i państw członkowskich Unii Europejskiej; informacje te mogą być skrócone, pod warunkiem, że umożliwiają identyfikację producenta,

11

3) ilość nominalną kosmetyku w opakowaniu w jednostkach masy lub objętości w momencie pakowania, z wyjątkiem oznakowania: a) opakowań zawierających mniej niż 5 gramów lub 5 mililitrów, b) bezpłatnych próbek i opakowań jednorazowego użytku, c) stosowanych zwyczajowo opakowań zbiorczych, na których nie podaje się masy i objętości, jeżeli informacje te znajdują się na opakowaniach jednostkowych umieszczonych w tych opakowaniach zbiorczych; przy czym opakowania zbiorcze muszą zawierać czytelną informację o liczbie opakowań jednostkowych, chyba że liczba opakowań jednostkowych jest dobrze widoczna z zewnątrz lub wyroby są sprzedawane pojedynczo,

12

4)

termin

trwałości,

do

którego

kosmetyk,

przechowywany we wskazanych przez producenta warunkach, zachowuje w pełni swoje właściwości i odpowiada obowiązującym wymaganiom, określony zwrotem

„najlepiej

zużyć

przed

końcem”

i następującym po nim oznaczeniem odpowiednio miesiąca i roku lub dnia, miesiąca i roku albo informacją o miejscu umieszczenia tego terminu na opakowaniu. Jeżeli jest to niezbędne ze względu na właściwość

kosmetyku, należy wskazać warunki

zapewniające zachowanie jego przydatności do użycia. 13

· Termin trwałości - czas, przez który kosmetyk przechowywany w warunkach wskazanych przez producenta nie zmienia swoich własności. Na opakowaniu powinna znajdować się data - miesiąc i rok lub pełna data z podaniem dnia. Termin trwałości podawany jest tylko na kosmetykach o trwałości krótszej od 30 miesięcy, najczęściej w formie miesiąc/rok (np. 06/2006) i poprzedzonej słowami:"Najlepiej zużyć przed końcem". 14

Podanie terminu trwałości nie jest wymagane, jeżeli minimalny okres przydatności kosmetyku do użycia wynosi więcej niż 30 miesięcy; w tym przypadku należy umieścić znak graficzny oraz

podać,

wyrażony w miesiącach lub latach, czas, w jakim od otwarcia

opakowania

kosmetyk

może

być

stosowany bez stwarzania zagrożenia dla zdrowia użytkownika,

15

5) szczególne ostrzeżenia przy stosowaniu kosmetyku, jeżeli kosmetyk jest przeznaczony do stosowania przez osoby wykorzystujące ten kosmetyk w ramach wykonywanego zawodu zgodnie z jego przeznaczeniem - dodatkowo inne konieczne ostrzeżenia, 6) numer partii lub inne dane pozwalające na identyfikację partii kosmetyku, 7) funkcję kosmetyku, jeżeli nie wynika ona jednoznacznie z jego prezentacji, 16

8) wykaz składników określonych zgodnie z nazwami przyjętymi w Międzynarodowym Nazewnictwie Składników Kosmetycznych (INCI), poprzedzony wyrazem „składniki” lub „ingredients”, obejmujący: a) składniki w malejącym porządku według masy w momencie ich dodawania, przy czym składniki w stężeniach poniżej 1% mogą być wymienione w dowolnej kolejności, po składnikach w stężeniach większych niż 1%, 17

b) kompozycje zapachowe i aromatyczne określone wyrazem „zapach” lub „aromat” lub ich odpowiednimi nazwami przyjętymi w INCI, z uwzględnieniem substancji w nich występujących, które zostały umieszczone na liście i muszą być wymienione niezależnie od funkcji, jaką pełnią w kosmetyku,

18

c) numery barwników, które mogą być wymieniane po innych składnikach w

dowolnej kolejności,

zgodnie z ich numerami określonymi w liście barwników w

dozwolonych

kosmetykach;

w

do

przypadku

stosowania kosmetyków

sprzedawanych w wielu odcieniach kolorów, jest dopuszczalne wymienienie wszystkich barwników, po oznaczeniu znakiem graficznym „+/-”.

19

Jeżeli jest to niemożliwe ze względu na wielkość kosmetyku, informacja może być umieszczona tylko na opakowaniu jednostkowym zewnętrznym.

20

Jeżeli

ze względu na

opakowania

nie

opakowaniu

jest

wielkość możliwe

jednostkowym

lub kształt podanie

na

zewnętrznym

ostrzeżeń lub informacji, mogą one być podane na dołączonej ulotce, nalepce, taśmie lub kartce. W tym przypadku na pojemniku lub opakowaniu jednostkowym skróconą

zewnętrznym

informację

lub

umieszcza znak

się

graficzny

wskazujący na dołączenie tych informacji.

21

Jeżeli kosmetyk nie jest pakowany w opakowanie jednostkowe, ale jest pakowany w punkcie sprzedaży

na

prośbę

kupującego

lub

jest

pakowany zbiorczo do bezpośredniej sprzedaży, informacje

powinny

być

umieszczone

na

pojemniku lub opakowaniu, w którym kosmetyk jest wystawiony do sprzedaży.

22

Oznakowanie dobrowolne stosowane przez producentów kosmetyków

23

Na opakowaniach kosmetyków mogą znajdować się informacje lub symbole przyznawane produktom spełniającym nie tylko wymagania określone w przepisach prawnych, ale także wymagania świadczące o respektowaniu dobrych środowiskowych obyczajów producenckich, coraz częściej wymaganych przez konsumentów. 24

Są to przede wszystkim znaki o charakterze ekologicznym i społecznym

25

Rodzaje stosowanych oznaczeń graficznych

26

27

· Symbol, który pojawia się na opakowaniach informuje, jak długo można stosować kosmetyk po jego otwarciu. Obok lub na symbolu słoika podany jest OKRES TRWAŁOŚCI PO OTWARCIU, czyli okres bezpiecznego stosowania kosmetyku, licząc od jego pierwszego użycia. Jest to czas, w którym producent gwarantuje bezpieczeństwo zdrowotne kosmetyku. Okres ten określany jest w miesiącach, np. 6 M. Jeśli na opakowaniu nie ma symbolu otwartego słoiczka, to oznacza, że w danym produkcie nie zachodzi ryzyko pogorszenia jego bezpieczeństwa zdrowotnego po otwarciu opakowania. Są to m.in. produkty jednorazowego użytku, próbki, aerozole i produkty o dużej zawartości alkoholu (wody toaletowe) lub o małej zawartości wody (szminki), ponieważ nie mogą się w nich rozwijać mikroorganizmy.

28

· Symbol "Ręka na książce" - oznacza, że do opakowania dołączona jest ulotka informacyjna. Jest to stosowane w przypadku braku miejsca na etykiecie lub opakowaniu, wtedy niektóre ważne informacje (skład kosmetyku, ostrzeżenia związane z jego stosowaniem) podawane są tylko na dołączonej ulotce. Tam także może być umieszczony sposób użycia. Przykładem może być kredka do oczu, na której ze względów technicznych nie można umieścić wszystkich informacji.

29

- Produkt łatwopalny - oznacza, ze produkt należy chronić przed słońcem i temperaturą powyżej 50 stopni. Nie można go przekłuwać ani spalać, także po użyciu. Nie wolno rozpylać nad otwartym płomieniem lub żarzącym się materiałem. Chronić przed dziećmi. Jeśli nad tym znaczkiem pojawia się F+, to oznacza, że dany produkt jest skrajnie łatwopalny. - Znak informujący o realizacji przez producenta obowiązku odzysku opakowania. - Oznaczenie rodzaju materiału, z którego wykonano opakowanie.

30

Na

opakowaniach aerozolowych pojawiają

się

symbole lub napisy: „Ozone friendly”, „CFC free”, „Ozone safe” i inne o różnej formie graficznej, oznaczające

produkty

szkodliwych

dla

nie

warstwy

zawierające ozonowej,

gazów

produkty

przyjazne jest dla warstwy ozonowej.

31

Symbol lub napis: „Przebadany dermatologicznie”, „Testowany dermatologicznie i alergologicznie” oznaczające kosmetyki, które były badane pod względem dermatologicznym i alergologicznym. 32

Symbol „UVA” oznaczający produkty promieniochronne. Ponieważ żaden produkt nie blokuje całkowicie szkodliwych promieni, Komisja Europejska zakazała umieszczania na kosmetykach informacji wprowadzających konsumenta w błąd („sunblocker”, „całkowita ochrona” itp.) oraz zaleciła czytelne etykietowanie produktów promieniochronnych z podaniem informacji o stopniu ochrony i szczególnym postępowaniu, aby zapewnić optymalną ochronę. 33

KOSMETYKI mogą być niebezpieczne

34

ZAGROŻENIA ZDROWIA ZE STRONY KOSMETYKÓW 19 lipca 2006r. Komisja Europejska uchwaliła dyrektywę, która wprowadza zakaz stosowania w farbach do włosów 22 substancji bardzo szkodliwych dla zdrowia, powodujących nawet raka pęcherza moczowego.

35

Obliczono ilość szminki zjedzonej przez kobiety między 15. a 60. rokiem życia. Okazało się, że w ciągu tego okresu życia każda użytkowniczka szminki zjada jej kilogram.

36

Nie wszystko, co służy urodzie, sprzyja zdrowiu - ostrzegają lekarze dermatolodzy.

W większości kosmetyków polskich i zagranicznych zawartych jest aż 413 substancji, których użycie powinno być zakazane.

37

Niektóre substancje używane do produkcji kosmetyków. Ich obecność wymaga umieszczenia ostrzeżenia zdrowotnego na opakowaniach 1) 2) 3) 4) 5) 6)

Azotan srebra - w środkach do barwienia brwi i rzęs. Benzophenon-3 - do ochrony skóry przed promieniami UV. Diaminofenole - w utleniających barwnikach do włosów. Dwusiarczek selenu - w szamponach przeciwłupieżowych. Fenylosulfonian cynku - w dezodorantach. Glinowocyrkonowy chlorowodorotlenek i chloroglicynian - w środkach przeciwpotowych. 7) Hydrochinon - w barwnikach do włosów. 8) Kwas tioglikolowy - w środkach do trwalej ondulacji i innych preparatach do pielęgnacji włosów. 9) Nadtlenek wodoru i inne związki uwalniające nadtlenek wodoru w środkach do włosów, do skóry, do utwardzania paznokci, do higieny jamy ustnej. 10) Rezorcyna - w utleniających barwnikach do włosów. 11) Siarczki metali (ziem) alkalicznych - w depilatorach. 12) Talk - w pudrach i zasypkach. 13) Wodorotlenek sodu lub potasu - do usuwania skórek wokół paznokci.

38

Zabronione kosmetykowi

prawem

jest

przypisywanie

właściwości

produktu

leczniczego, a także uprawianie znachorstwa polegającego na nieuprawnionym udzielaniu świadczeń

zdrowotnych

w

postaci

rozpoznawania i leczenia chorób.

39

Autor Urszula Modrak 40