53. Zelazny Roger And Lindskold Jane 1997 - Donnerjack

Roger Żelazny Jane Lindskold

Donnerjack Donnerjack Przełożył Norbert Radomski

Dla Devina, Trenta i Shannon — z wyrazami miłości

Część pierwsza

Rozdział pierwszy Miał siedzibę w Głębokich Polach, lecz obecność jego rozciągała się poza to miejsce na całe Virtů. Był, w bardzo szczególnym znaczeniu, Panem Wszystkiego, choć prawo do tego tytułu mogliby z odmiennych względów rościć inni. Mimo to jego roszczenia były równie dobre jak każde inne, gdyż władza jego była niezaprzeczalnym faktem. Wędrował pośród szczątków wszelkich rozbitych form, które funkcjonowały niegdyś w Virtů.

Przybywały tu, wzywane lub nie, gdy nadchodził kres ich istnienia. Fragmenty niektórych z nich zachowywał dla własnych celów. Inne zostawały tam, gdzie padły… rozrzucone, dalej się rozkładając, choć pewne ich części trwały dłużej. Kiedy szedł, szczątki unosiły się w ludzkiej lub innej postaci, by zrobić parę kroków, wypowiedzieć kilka słów, wykonać charakterystyczną niegdyś dla siebie funkcję, po czym na powrót tonęły w pyle i rumowisku, którego częścią się stawały. Czasem — jak w tej właśnie chwili — rozgarniał sterty końcem kostura, aby zobaczyć, jaką wzbudzi reakcję. Gdy znajdował procedurę lub informację, kod lub hasło, które było atrakcyjne lub użyteczne,

zabierał je do swoich labiryntów. Mógł przybrać każdą postać, męską lub niewieścią, chodzić, dokąd zechciał, zawsze jednak powracał do swej czarnej opończy z kapturem, otulającej zdumiewająco szczupłą sylwetkę, biel i błyskającej w ciemnościach, którymi również się okrywał. W Głębokich Polach panowała zwykle głucha cisza. Czasami tylko rozlegały się nieharmonijne dźwięki, skowyt entropii dobywający się z pyłu i rumowiska, a kiedy znikał, cisza zdawała się jeszcze głębsza. Ulubionym powodem, dla którego czasami opuszczał swoje królestwo, była chęć usłyszenia uporządkowanych dźwięków

— zwłaszcza muzyki. Nie było takiego jak on wśród całego stworzenia. Znany pod tysiącem imion i eufemizmów, najczęściej nazywany był Śmiercią. I tak Śmierć przechadzał się, wymachując kosturem, ścinając głowy algorytmom, miażdżąc identyczności, rozbijając okna na inne krajobrazy. Na jego drodze z ziemi unosiły się poskręcane ręce z otwartymi dłońmi, wygiętymi konwulsyjnie palcami i opadały znów, gdy przesuwała się po nich spowijająca go aureola mory i cienia. Głębokie Pola były miejscem wiecznego półmroku, on jednak wszędzie rzucał nieprzenikniony, nieprawdopodobny cień, jak gdyby

zawsze towarzyszył mu strzęp najgłębszej nocy. Oto teraz jeszcze jeden skrawek takiej ciemności trzepotem objawił swoje istnienie. Czarny motyl, nadlatujący z umownej północy — być może fragment jego samego powracający z misji — przemknął przed nim i osiadł w końcu na jego wyciągniętym palcu. Złożył skrzydła, gdy Śmierć uniósł dłoń. Jakieś bezładne dźwięki rozbrzmiały i ucichły. — Intruzi na północy — zaświergotał motyl. Punkciki mory pryskały wokół niego niczym iskry wyładowań elektrycznych. — Musiałeś błędnie zinterpretować

aktywność jakiegoś fragmentu — rzekł Śmierć głosem miękkim jak ciemność, niskim jak zamierający grzmot stworzenia. Motyl rozłożył skrzydła.

i

znów

złączył

— Nie — powiedział. — Tutaj nie przychodzą intruzi — odparł Śmierć. — Przetrząsają sterty, szukają… — Ilu ich jest? — Dwoje.

— Pokaż mi ich. Motyl sfrunął z jego palca i pomknął ku północy. Śmierć podążył w stronę chaotycznych dźwięków. Na jego szlaku powstawały i gasły dziwaczne fragmenty rzeczywistości. Motyl wciąż leciał. Śmierć wspiął się na wzgórze i przystanął, gdy znalazł się na szczycie. W dolinie rozciągającej się poniżej dwie ludzkie postacie — jedna z nich wyglądała na kobietę — zrobiły znacznej głębokości wykop. Teraz przesuwały się wzdłuż niego, mężczyzna niósł światło, druga osoba zaś zbierała coś z ziemi i wrzucała do worka. Oczywiście Śmierć zdawał sobie

sprawę, co znajdowało się w tym rejonie. — Co znaczy ta profanacja?! — wykrzyknął, unosząc ramiona, a jego cień spłynął w kierunku intruzów. — Jak śmiecie wkradać się w moje granice? Postać z workiem wyprostowała się. Mężczyzna upuścił latarnię, która natychmiast zgasła. Powietrze wypełnił gwar głosów i przeraźliwych pisków, jak gdyby był odbiciem gniewu Śmierci. Gdy cień dosięgnął wykopu, w jego głębi zamigotało słabe złote światełko. Wtedy otworzyła się jakaś brama i postacie przeszły przez nią, nim wykop spowiła czerń.

Trzepoczący kształt podfrunął wierzchołek wzgórza.

na

— Klucz — powiedział. — Mieli klucz. — Nie rozdaję kluczy do mego królestwa — oświadczył Śmierć. — Jestem zaniepokojony. Czy wiesz, dokąd zaprowadziła ich ta brama? — Nie — odparł motyl. Śmierć złożył dłonie u lewego boku i rozchylił je, jak gdyby wypuszczał życzenie lub rozkaz. — Szczenię, szczenię, z ziemi powstań — szepnął, a w dole, tam gdzie

patrzył, drgnęła sterta piszczeli i złomu. Pojedyncze kości, sprężyny, rzemienie i pręty podnosiły się i ułożyły w niezdarną szkieletową konstrukcję, ku której nadlatywały lub pełzły kawałki plastiku, metalu, ciała, szkła i drewna, obracając się jak klocki układanki i po nieprawdopodobnych transformacjach wpasowując w wolne miejsca, gdzie zalał je nagły deszcz zielonego atramentu i superkleju, zasypała zamieć próbek obić i wykładzin, osuszyły płomienie buchające ze wszystkich stron. — Ktoś znaleziony musi zostać — dokończył Śmierć. Pies poszukał wzrokiem swego pana. Jego czerwone prawe oko znajdowało

się o cal wyżej niż lewe, zielone. Machnął ogonami z kabli i ruszył naprzód. Gdy znalazł się na wierzchołku wzgórza, położył się na brzuchu i zapiszczał jak nieszczelny zawór. Śmierć wyciągnął lewą dłoń i lekko pogłaskał jego łeb. Nieustraszoność, bezwzględność, zawziętość, prawa i zasady łowów uniosły się z ziemi i wraz z aurą grozy przywarły do psa. — Psie Śmierci, nadaję ci imię Mizar — powiedział Śmierć. — Teraz chodź ze mną, aby złapać trop. — Poprowadził go w dół do wykopu, gdzie Mizar opuścił łeb i węszył. — Wyślę cię do

wyższych rejonów Virtů, byś przemierzył światy i znalazł tych, którzy tu byli. Jeśli nie zdołasz sprowadzić ich z powrotem, musisz wezwać mnie do nich. — Jak mam cię wezwać, o Śmierci? — zapytał Mizar. — Musisz zawyć w specjalny sposób. Nauczę cię tego. Zademonstruj, jak wyjesz. Mizar odchylił łeb i dźwięk syreny zlał się z gwizdem lokomotywy, przedśmiertnymi jękami tuzina ofiar wypadków, odległym wyciem wilka w zimową noc i ujadaniem chartów na tropie. Legion rozdartych ciał,

zniszczonych serwomechanizmów i zużytych środowisk drgnął i pomknął doliną wśród prospektów reklamowych, ofiar wojny, robaków i potrzaskanych tablic ogłoszeniowych. Wszystko to opadło z chrzęstem na ziemię, kiedy pies pochylił łeb i w Głębokich Polach znów zapanowała cisza. — Nieźle — przyznał Śmierć. — Teraz nauczę cię modulować głos do wezwania. Powietrze natychmiast rozdarła seria wrzasków, jęków i zawodzeń. Ich pulsujący rytm wprawił w drżenie całe Głębokie Pola i przyniósł zalew nowych form, przewracających się, kroczących,

człapiących, czołgających, wchodzących do królestwa Śmierci, unoszących ciemny pył, zaćmiewający powietrze, przez które płynęła nowa fala kakofonii. — Usłyszę to i rozpoznam, gdziekolwiek będziesz — oświadczył Śmierć — i kiedy wezwiesz mnie w ten sposób, przybędę do ciebie. Strzępek czerni przysiadł na nosie Mizara. Zezując krzywymi oczyma, pies rozpoznał motyla. — Jestem Alioth, posłaniec — powiedział tamten. — Chciałem się tylko przywitać. Masz ładny głos. — Witaj — odparł Mizar. —

Dziękuję. Alioth pomknął dalej. — Chodź teraz ze mną — powiedział Śmierć, ruszając w dół wykopu. Czarny jak atrament, małpi kształt okręcił się wokół wygiętej gałęzi i zawisł na niej, przyglądając im się. Wszedłszy w wykop, Śmierć poprowadził Mizara na miejsce, gdzie pracowali i skąd umknęli intruzi. — Złap trop — powiedział — abyś mógł ich wszędzie wyśledzić. Mizar zniżył łeb.

— Mam ich — oznajmił. — Otworzę szereg portów. Nie przechodź przez nie. Węsz przy każdym i sprawdź, czy któryś z nich nosi ślady ich zapachu. Jeśli tak, powiedz mi o tym. Cień małpy przemknął ku krawędzi wykopu i przykucnął tam, wciąż obserwując. Śmierć uniósł prawe ramię. Jego opończa spłynęła przed psem do ziemi jak kurtyna niezgłębionej czerni. Bez wstępnego rozjaśnienia stała się bramą do jasnego miasta zbudowanego wewnątrz kuli lub walca, gdzie budynki wyrastały ze wszystkich widocznych powierzchni. Obraz ten zniknął

natychmiast, zastąpiony widokiem lśniących smukłych wież i niesamowitych minaretów, połączonych niezliczonymi mostami i galeriami, między budowlami płynęły obłoki, nigdzie nie było ani śladu gruntu. Potem mignęły łąki, i długie korytarze niezliczonych drzwi, otwartych i zamkniętych, oświetlonych i ciemnych, wnętrze groty o geometrii rodem z rysunków Eschera, rurowe miasta w głębi morza, wolno obracające się satelity, sfery Dysona, których mieszkańcy żeglowali między światami na otwartych okrętach. Mizar jednak trwał bez ruchu, patrząc i węsząc. Tempo narastało, sceny zmieniały się

pod ramieniem Śmierci z szybkością, której nie sprostałyby zwykłe oczy. Alioth przemykał przed obrazami żywych kwiatów, mechanicznych i organicznych. Śmierć przerwał ten proces, zatrzymując obraz antycznych ruin — potrzaskanych kolumn, zwalonych murów, rozbitych tympanonów — na pokrytym ukwieconą łąką wzgórzu, zalanym złotym światłem pod błękitnym aż do bólu niebem. Przeleciały nawołujące mewy. Cienie rysowały się ostro, przez bramę przepłynął nikły zapach morza. — Zupełnie nic? — zapytał Śmierć. — Nic — odparł Mizar, zaś Alioth

przefrunął przez bramę, by spocząć na kwiecie, który natychmiast zaczął więdnąć. — Próbowałem najbardziej prawdopodobnych możliwości pasujących do tego, co udało mi się dostrzec w przelocie. Poszukamy w miejscach bardziej odległych, niemal nieosiągalnych. Bądź cierpliwy. Scena zniknęła, ustąpiwszy tej samej czerni, która panowała na początku. Chwilę później pojawiło się światło. Nieustannie przybierało na sile, rzucając blask daleko w głąb wykopu i poza jego krawędzie. Czarna małpa o pająkowatych kończynach, skulona na

skraju wykopu, cofnęła się przed narastającą jasnością, przed zwojami barwnych świateł i pozornie przypadkowych figur geometrycznych napływających przy akompaniamencie trzasków wyładowań elektrycznych. Podobne błyskawicom smugi pojawiły się i znikły. Potem nastąpiła ciemność, odwracająca stopnie natężenia jasności. Trzaskający pejzaż przybrał wygląd negatywu. Mizar poruszył się. — Tak — powiedział po chwili. Końce jego zębów lśniły metalicznie w poświacie. — Tu jest coś podobnego. — Znajdź ich, jeśli zdołasz — odparł

Śmierć. — Wezwij mnie, gdy ich odszukasz. Pies odchylił w tył łeb i zawył. Potem wskoczył przez port Śmierci w ciemno– jasny, abstrakcyjny, leżący w dole świat, podtrzymywany na skrzydłach mory. Śmierć opuścił połę opończy, a brama pokryła się fałdami i znikła. — Możesz go już nigdy nie zobaczyć — powiedziała małpa — Wysłałeś go do bardzo wysokiej krainy, może nawet będącej poza twym zasięgiem. Śmierć odwrócił głowę, ukazując zęby. — To prawda, że może to zająć wiele

czasu, Dubhe — powiedział. — Jednak wszelka cierpliwość jest tylko imitacją moich metod, a nawet w najwyższych krainach nie jestem nieznany. Dubhe wskoczył mu na ramię i usadowił się tam, gdy Śmierć wynurzył się z wykopu. — Sądzę, że ktoś właśnie zaczął grę — powiedział Śmierć, idąc przez Głębokie Pola po łące najczarniejszej trawy i poruszając czarne maki swoją opończą — a w ten sposób dał początek rozrywce, którą, obok muzyki, cenię najbardziej. Minął długi czas, Dubhe, odkąd brałem udział w porządnej grze. Odpowiem na ich wejście ruchem,

jakiego nikt by się nie spodziewał i wypróbujemy nawzajem swoją cierpliwość. Potem, pewnego dnia, przekonają się, że ja zawsze jestem we właściwym miejscu w odpowiednim czasie. — Kiedyś też tak myślałem — odparł Dubhe — aż pewnego dnia sięgnąłem po gałąź, której w tym miejscu nie było. Kakofonia, która nastąpiła, mogła być ich śmiechem, mogła też być tylko przypadkowymi odgłosami entropii. Na jedno wychodzi.

***

John D’Arcy Donnerjack kochał tylko raz, a kiedy zobaczył morę, zrozumiał, że to koniec. Zrozumiał też inne rzeczy, których dotąd nawet nie podejrzewał. Jego serce rozdarło się na strzępy, a umysł popędził ścieżkami, którymi nie wędrował nigdy przedtem. Spojrzał na Ayradyss, swoją ciemnowłosą, ciemnooką panią, stojącą pod tym samym drzewem na szczycie wzgórza, pod którym spotykali się zawsze. Mora opływała ją, przydając jej rysom jeszcze delikatniejszego wyrazu. Zawsze uważał, że gdyby tylko chcieli, mogliby spotykać się w jego świecie,

lecz senny, baśniowy charakter ich romansu wymagał oprawy tej magicznej krainy. Żadne z nich nigdy nie zaproponowało niczego innego. Teraz zrozumiał, a ból wypełnił jego pierś lodem i objął mózg żarem. Znał to miejsce lepiej niż większość ludzi i wątpił, czy Ayradyss w ogóle spostrzegła pierwsze migotanie mory, oznaczające jej koniec. Pojął teraz, że była dziecięciem Virtů, a nie gościem ukrytym pod egzotycznym imieniem i atrakcyjną powierzchownością. Była dokładnie taka, jaka wydawała się być, piękna i utracona; objął ją i przyciągnął ku sobie.

— Co się stało, John? — zapytała. — Już za późno — powiedział. — Za późno, ukochana. Gdybym tylko wiedział wcześniej… — O czym? — spytała. — Dlaczego ściskasz mnie tak mocno? — Nigdy nie mówiliśmy o swoim pochodzeniu. Nie wiedziałem, że Virtů jest twoim prawdziwym domem. — Co z tego, John? Co to za róż… Mora znów zamigotała wokół niej, dłużej niż przedtem, i poznał po nagłym stężeniu jej ciała, że tym razem i ona ją spostrzegła.

— Tak, obejmuj mnie. Dlaczego żałujesz, że nie wiedziałeś wcześniej? — Już za późno — powtórzył. — Może próbowałbym coś zrobić. Chociaż i tak nie wiadomo, czy by się udało. Pewnie nie — pocałował ją, gdy zaczęła drżeć. — Kiepski, spóźniony pomysł. Kochałem cię. Tak bardzo chciałbym, żeby to mogło trwać dłużej. — Ja też — odparła. — Tyle jeszcze mogliśmy zrobić razem. Przez długą chwilę miał nadzieję, że mora nie powróci, jak zdarzało się czasami, ale raptem ukazała się raz jeszcze, a postać i rysy Ayradyss zafalowały, jak gdyby oglądał ją przez

rozedrgane gorącem powietrze. Wydało mu się przez chwilę, że słyszy kakofonię dźwięków. Tym razem mora pozostała, zaś Ayradyss w dalszym ciągu rozpływała się w coraz głębszych deformacjach. Trudno było mu ją utrzymać, gdy zmieniała kształt, kurcząc się nieustannie. — To powiedział.

niesprawiedliwe

—

— Tak jak zawsze — odparła. Kiedy padała, poczuł jak gdyby pożegnalny pocałunek i usłyszał znów te dźwięki. W powietrzu unosił się blady szlak jasnego pyłu. Stał z opustoszałymi ramionami i

zamglonym wzrokiem. Potem usiadł na ziemi i ukrył twarz w dłoniach. Kiedy jego smutek w końcu ustąpił, przewędrował w myślach wszystko, co wiedział o Virtů, największym artefakcie jego rasy, i zrobił użytek z teorii, które rozwijał przez lata oraz wszystkich hipotez, którymi bawił się w ciągu swej niezwykle owocnej kariery. Wstając ponownie, zdecydowany był już odszukać najdrobniejszy pyłek jej prochów i rozpocząć kolejną wędrówkę, podróż hipotetycznymi drogami do końca wszystkiego.

***

Tranto poczuł to znowu, kiedy pracował z grupą fraktylizującą przy wprowadzaniu w las małych programów pod nowym identyfikatorem, opodal krytej strzechą wioski, którą również pomógł zbudować. Stary ból, którego nigdy do końca nie zrozumiał, odezwał się ponownie w przedniej części jego potężnego cielska — ten ból towarzyszył mu od czasu spotkania z łowcą fantów, który wyszedł z tej próby sił rozpłaszczony i rozczłonkowany, i nie mógł już zaznaczyć kolejnego karbu na swej zdobycznej strzelbie, ani powrócić do Verité. Tranto wydał krótki ryk, a pozostałe fanty oddaliły się,

przewracając oczami niespokojnie.

i

kręcąc się

Powinien znaleźć się z dala od nich, zanim z powodu bólu straci panowanie nad sobą. Jego mały — i zanikający — areał rozsądku nigdy nie wgłębiał się specjalnie w naturę przyjemności i bólu. Dla jego gatunku przyjemność miała związek z aktywnością nie służącą rzeczywistej pracy, była sublimacją motywów ich przyziemnych, celowych działań. Natomiast ból powstawał przez wprowadzenie do programów ukrytych czynników chaosu. Dawno temu strzał myśliwego zostawił taki właśnie ślad, który od czasu do czasu dawał znać o sobie, rujnując jego życie towarzyskie i

wzbogacając miejscowe plotki. Tranto parsknął i tupnął. Pracował kiedyś — jako więzień — w kodowanej przestrzeni, miłosnym gniazdku urzędnika rządowego z Verité, którego wirtualna towarzyszka zrujnowała skondensowaną ekologię ekstrawaganckim domaganiem się wszechobecnych altan kwiatowych, aż w końcu samowystarczalna w założeniach przestrzeń została przeciążona i nie mogła dłużej służyć drugiej części swej podwójnej funkcji. Tranto pamiętał bolesne uderzenia biczy Czynnika Chaosu w rękach nadzorców Majowej Damy — a czasem i w jej własnych — którymi więźniów zmuszano do

równoważenia wpływu zniekształconych przez nią programów. Bicze CC były straszliwe, nigdy jednak nie powodowały tak wielu urazów jak jego napady — choć ostatecznie przyczyniły się do wywołania jednego z nich, skutkiem czego Tranto poważnie zdemolował tamto miejsce i uczynił z niego ośrodek uwagi, co z kolei doprowadziło do zwolnienia Morrisa Rintala, gdy odkryto, że wykorzystał na założenie gniazdka sprzeniewierzone fundusze rządowe, oraz do jego rozwodu, gdy żona w Verité dowiedziała się o wirtualnej kochance. Nowa fala bólu przeszyła Tranto, promieniując ze starej rany. Ryknął raz

jeszcze, sięgnął swą przednią odroślą i wyrwał z korzeniami posadzone niedawno przez siebie drzewko. Cisnął nim o ziemię, wytarmosił, a tym, co z niego pozostało, zakręcił młynka nad głową. „To bardzo niepokojące” — zauważył jego ulatniający się rozsądek. „Jest naprawdę kiepsko”. Tranto z rykiem ruszył na fantów, które rozpierzchły się ze zwinnością i szybkością zdumiewającą innych robotników, znających je dotąd jedynie z powolnych, ociężałych ruchów. Ci inni robotnicy oczywiście sami pędzili już w popłochu. Tranto powalił kilka drzew, po czym

odwrócił się. Jego pałające ogniem spojrzenie spoczęło na wiosce. Ruszył z impetem w jej stronę. Program nadzorujący wycofał czym prędzej swe wcielenia. Wywijając pniem drzewa, Tranto rozbił w drzazgi jedną z chat, potem staranował potężnym cielskiem sąsiedni budynek. Konstrukcja zakołysała się z miłym dla uszu trzaskiem. Uderzył jeszcze raz. Zamachnął się pniem. Ściana zawaliła się. Trąbiąc, wdeptał ją w ziemię. Skierował się ku następnej budowli i w przebłysku pamięci uświadomił sobie, że wkrótce wyruszą za nim w

pościg, najpierw z biczami CC, potem ze śmiercionośną bronią. Kiedy rozdeptywał do szczętu chatę, słysząc okrzyki robotników i majstrów, wiedział, że powinien opuścić to miejsce i uciec w jakieś bezpieczne ostępy, gdzie mógłby przeczekać aż minie atak i zacznie się zdrowienie. Strzaskał kolejną ścianę, uderzył sponiewieranym pniem w drugą, cisnął nim przez strop trzeciej. Tak, naprawdę powinien się zbierać. Tylko że przeszkadzały mu w tym te wszystkie przeklęte rzeczy. Z rykiem przewracając

wkroczył wózki

na ulicę, dostawcze,

rozdeptując wysypujące się obiekty zarodki zarodziowe. Będą na niego czekać przy stacji przejściowej, był tego pewien. Jeśli nie zdołają go zatrzymać, spróbują skierować go do zabezpieczonej przestrzeni, gdzie terapeuta znów, jak poprzednio, zada mu ból. Lepiej uciekać w tym kierunku i utorować sobie własne przejście, kiedy jest bezpieczny. Nie pierwszy raz przebije się przez pole ograniczające. Wydawało się to coraz łatwiejsze, w miarę jak jego szaleństwo przybierało na sile. Gdy znalazł się poza terenem robót, zbadał granice obszaru, szukając oporu odpowiadającego przejściu do

całkowicie nowego miejsca, a nie do innych rejonów tej samej sceny wydarzeń. W chwilach takich jak ta jego wyczucie w tych sprawach zawsze znacznie się wyostrzało. Wkrótce przeciskał się przez granicę w środku na pozór niczym nie wyróżniającego się pola. Sprawiała wrażenie gęstej siatki, uginającej się, lecz zarazem stanowiącej skuteczną barierę, ale w pierwszym potężnym pchnięciu zdołał zajrzeć poprzez nią w sąsiedni krajobraz. Niestety, wypełniały go budynki, pojazdy i ciężkie maszyny, Tranto zmienił więc kierunek. Pole. Dobrze. Uderzył w tę stronę. Trzy potężne szturmy wystarczyły mu, by przekroczyć barierę. Miotał się w szale po pewnego

rodzaju ogrodzie i sadzie, doprowadzając do rozpaczy jego genius loci. Nieważne. Trąbiąc, pobiegł przed siebie. Osiem razy pokonywał bariery, niszcząc specjalistyczne gospodarstwo rolne, salę konferencyjną, laboratorium badające powierzchnię Marsa, kręgielnię, dom publiczny, oddział sądu okręgowego i wirtualne miasteczko studenckie, nim znalazł się w zacisznym trawiastym terenie i pobliskiej dżungli, której genius loci postępował zgodnie z charakterem środowiska i nieustannie drzemał. Tranto

znów

znalazł

się

na

swobodzie.

*** Wierni przybyli z kaplicy w Verité, gdzie, po krótkiej modlitwie, udali się do sali na tyłach, zdjęli szaty i rozciągnęli na płytach nagrobnych, by w ciemnościach kontemplować trud istnienia, po czym wzmocnieni na duchu przebyli ścianę płomieni i weszli na święte pola. Tam, śpiewając pieśń o Enlilu i Ninlil, kontynuowali marsz, który doprowadził ich w końcu do korytarza między zigguratami, na wierzchołkach których ukazały się duchy

o ciałach lwów i męskich i kobiecych głowach, przyłączające się do chóru i intonacji błogosławieństw. W taki sposób zgromadzenie wkroczyło w obręb świątyni i zostało wprowadzone na dziedziniec. Dalsze ceremonie odbywały się tutaj, pod przewodnictwem kapłana, odzianego podobnie jak wierni, jeśli nie liczyć płytek szkaplerza i kunsztownego nakrycia głowy ze złota i kamieni półszlachetnych, nad którym jaśniała delikatnie błękitna aureola. Kapłan opowiadał, jak bogowie, wraz z wszystkim innym, przetrwali w Virtů, jak zatem w czasach nawrotu do religii słuszne jest, by ogniskiem czci stały się

najwcześniejsze w świadomości indoeuropejskiej objawienia boskości, zamieszkujące w najgłębszych, poddających się jeszcze opisowi, pokładach psychiki ludzkiej. Ea, Szamasz, Ninurta, Enki, Ninmah, Marduk, Azmuh, Inanna, Utu, Dumuzi i inni — to wprawdzie tylko, jak i wszyscy ich następcy, metafory, zarówno najlepszych, jak i najgorszych cech ludzkości, ale też metafory, ze względu na swe pierwszeństwo, najbardziej przekonujące. Są to także kosmomorficzne uosobienia sił natury, podlegające ewolucji w równym stopniu jak wszystko w Virtů i Verité. Ich byty rozciągają się od poziomu kwantowego do relatywistycznego. Głoście zatem ich

chwałę — ciągnął — chwałę odwiecznych bogów kwarków i galaktyk, chwałę bogów nieba, morza, gór, ognia, wiatru i rozkwitającej ziemi. Niech cały świat się raduje i niech opowieści o ich czynach staną się naszym rytuałem. Jeden z bogów przebywa właśnie w odosobnionym miejscu w świątyni, ciesząc się czcią swych wyznawców i śląc im błogosławieństwa. Rozdzielono lekki posiłek. Wierni wymienili krótkie uściski. Doczesne datki kwesty złożono dzięki elektronicznym przelewom, wykorzystując symul–efty, które wszyscy mieli przy sobie, kiedy odwiedzali Virtů.

Nazywali się Kościołem Elish, od mezopotamskiego mitu o stworzeniu świata Enuma elish — co znaczy mniej więcej: „gdy w górze” — i stąd pochodziły słowa „eliszytyzm” i „eliszyci”, choć członkowie bardziej tradycyjnych religii minionych tysiącleci określali ich często mianem „elków”. Początkowo traktowani na równi z wieloma efemerycznymi kultami Virtů — gnostycznym, afrykańskim, spirytualistycznym, karaibskim — wykazywali jednak większą stabilność, a bliższe spojrzenie ujawniało, że mają bardziej wyrafinowaną teologię, atrakcyjniejszy rytuał i lepszą strukturę organizacyjną niż inni. Rosnąca popularność Kościoła przejawiała się

tym, że odnosił zwycięstwa w boskich wojnach. Nie wymagał umartwiania ciała, poza kilkoma świętymi dniami postu, a nawet zawierał, jak ujmowali to niektórzy antropolodzy, „obrzędy o charakterze orgii”. Uznał tradycyjne niebo i piekło za miejsca oczekiwania między kolejnymi wcieleniami, następującymi przemiennie w Virtů i Verité, i wiodącymi ostatecznie do osiągnięcia stanu transcendencji, łączącego najlepsze cechy obu tych światów. Miał swoich przedstawicieli w obydwu. Jego wyznawcy mieli zwyczaj nazywać wszystkie inne religie „spóźnialskimi”. Od czasu do czasu, zwykle z okazji

ważnych świąt, niektórzy bardziej zaawansowani w rozwoju duchowym wierni dopuszczani byli do wnętrza świątyni, by dostąpić wyższego stopnia wtajemniczenia, wiążącego się zapewne z doznaniami odurzającymi, oceanicznymi, seksualnymi, oświecającymi. Efektem tego była zazwyczaj drobna fizyczna lub umysłowa przewaga w życiu, najlepiej przejawiająca się w Virtů, ale czasem zauważalna także w Verité. Zjawisko to od ponad dziesięciu lat stanowiło przedmiot zainteresowania antropologów, jednakże jak dotąd jedyną ich konkluzją był frazes „przemiana psychosomatyczna”.

W rzeczy samej, Arthur Eden — wysoki, czarnoskóry, z brodą upstrzoną siwizną, umięśniony niczym sportowiec tracący już formę, którym zresztą był — pracował jako profesor antropologii w kampusie Columbii w Verité. Jego specjalnością było religioznawstwo porównawcze. Przyłączył się do eliszytów, przygotowując się do długofalowych badań ich wierzeń i praktyk. Zaskoczyło go, jak wielką przyjemność sprawiały mu te wstępne prace. Nie ulegało wątpliwości, że Kościół został założony przez eksperta lub ekspertów w tej dziedzinie. Gdy śpiewając, szedł z powrotem, wśród piramid, szlakiem przez pole i

las, myślał o kryjących się za tym krajobrazem administratorach. Kiedyś, podczas jednego z nocnych nabożeństw, zaintrygowało go niebo, na którym próbował odnaleźć znajome gwiazdozbiory. Przy następnej okazji zarejestrował je za pomocą prostego programu zamaskowanego pod postacią bransolety. Później, kiedy wyświetlił gwiazdozbiory na ekranie komputera i zaczął się z nimi bawić, odkrył, że taki obraz nieba można uzyskać, cofając się w czasie o około sześć i pół tysiąca lat. Znów wprawiły go w podziw wysiłki Kościoła ku uprawdopodobnieniu roszczeń do starożytności i znów zaczął się zastanawiać, kim było duchowieństwo czy jakikolwiek inny

intelekt stojący za tą strukturą rzeczy. Po pewnym czasie wyrosła przed nim ściana płomieni i Arthur Eden przyłączył się do innych w modlitwie przejścia. Nie odczuwał gorąca, idąc płonącą drogą — jedynymi wrażeniami były drobne mrowienie i furkot, jaki wydawać może buchający ogień na silnym wietrze — prawdopodobnie mające dodać mocy wspomnieniom. W ciemnościach, które nastąpiły potem, zlokalizował środkową nawę sali i odliczając kroki tak, jak go nauczono — w przód, w prawo, w lewo — dotarł po chwili do swojej płyty. Położył się na niej. Piliło go, by zacząć dyktować notatki, ale tymczasem, leżąc tam,

uporządkował swe wrażenia. Tak, światopogląd eliszytów zawierał kodeks etyczny, nadprzyrodzoną hierarchię i życie po śmierci. Eliszyci mieli też święte teksty, zespół rytuałów i skuteczną strukturę organizacyjną. Co do tej ostatniej, niełatwo było zdobyć konkretne informacje. Jak dotąd wszelkie jego ostrożne pytania spotykały się z odpowiedziami wskazującymi na to, że podstawą podejmowania decyzji była jednomyślna zgoda duchowieństwa — oczywiście zawsze inspirowana przez bogów. Jednak Arthur Eden wciąż jeszcze był tylko neofitą. Nie dziwiła go pewna ich powściągliwość w sprawach polityki Kościoła. Zapewne będzie miał okazję zbadać te sprawy głębiej, w

miarę jak będzie się zmieniał jego status. Leżąc w ciemnościach, wracał myślami do rytuałów, których świadkiem był do tej pory. Zastanawiał się znowu, czy były one wyrazem rzeczywistych zainteresowań rekonstruktorskich swych twórców — a jeśli tak, to z jakich archeologicznych źródeł mogły pochodzić — czy też zostały stworzone de novo dla wywarcia maksymalnego wrażenia na współczesnych wiernych. Jeśli miało miejsce to pierwsze, będzie musiał zdobyć informacje o kluczowych pracach i ich interpretacji dokonanej przez twórców Kościoła. Jeśli to drugie,

wciąż nie znał leżących u podstaw idei. Nieczęsto trafiała się możliwość obserwowania narodzin nowej religii, powinien więc wejść w to tak głęboko jak tylko zdoła i wszystko zarejestrować. Gdy tak leżał, nadal czując lekkie mrowienie, przyszło mu do głowy, że ktokolwiek się za tym krył, posiadać musiał, obok wszelkich innych cech, doskonałe wyczucie estetyki.

*** Sayjak poprowadził swój klan do

innego rejonu lasu, częściowo dlatego, że obszar, który zamieszkiwali przez ostatni miesiąc, był już mocno przetrzebiony, a częściowo dlatego, że w pobliżu tego terytorium dostrzeżono ekosa. Nie było sensu czekać na kłopoty, a sytuacja żywnościowa pozwalała mu zachować twarz przed bardziej łatwowiernymi. Wcześniej już stawiał czoła ekosom i przestał nawet liczyć, ilu ich zabił. Każdy mógł obejrzeć blizny, jakie zostały mu z tych walk. Niezliczone serie Czynników Chaosu przez lata naznaczyły jego skórę, nie sięgając żywotnych punktów, które były ich celem. Teraz siedział pod drzewem, jedząc

owoce. Jego klan, jak wiele innych, utworzyły niegdyś uszkodzone złożone programy, w których usterki poszczególnych modułów nie ujawniły się od razu. Gdy nieprawidłowości ich pracy zostały wykryte, uciekły, by uniknąć usunięcia lub naprawy. Ich owłosione, człekokształtne sylwetki były częściowo celową adaptacją do środowiska. A ponieważ programy płci były łatwe do stworzenia lub schwytania, większość członków jego bandy wywodziła się od tych uciekinierów z pomroki dziejów i nie znała innego bytowania niż wolność drzew. Przypadkowe zakłócenia procesów życiowych powodowały starzenie się w Virtů tak samo, jak w

Verité, i Sayjak miał już za sobą swe najlepsze lata, był jednak wciąż jeszcze bystry, potężny i brutalny, w pełni zdolny przewodzić Ludziom, jak sami siebie nazywali. A bystry być musiał. Niebezpieczeństwa czyhały nieustannie — ze strony innych klanów, rozmaitych wędrownych aionów, naturalnych kataklizmów, a także ze strony Ekologicznego Korpusu Ochrony Środowiska, podejmującego od czasu do czasu starania, aby doprowadzić populacje do zgodności ze swymi modelami. I byli też myśliwi — polujący dla nagród, dla sportu, łowiący członków klanów do prywatnych

kolekcji, publicznych pokazów, prywatnych eksperymentów… Zagrożeń zewnętrznych nie brakło i Sayjak wykorzystywał w pełni trójkę najsilniejszych ze swych podwładnych: wielkiego, ciężkiego Staggerta, wysokiego, szybkiego i poznaczonego szramami Ocro, wiecznie spiskującego i pewnie zbyt sprytnego, by wyszło mu to na dobre, oraz przysadzistego sadystę Chumo, zezującego na świat wąskimi, zaropiałymi oczkami. Byli niezbędni w zarządzaniu klanem. Oczywiście każdy z tej trójki miał zakusy na jego pozycję. Każdy walczył z nim kiedyś o nią i przegrał. Sayjak mimo to nie obawiał się żadnego z nich z osobna, a oni służyli mu dobrze, czekając na pierwszy

przejaw słabości. Wspólnie mogliby stawić mu czoło, mogliby zapewne rozbić klan, jednak — tu uśmiechnął się, ukazując kły — nie ufali sobie na tyle, by tego dokonać. I nawet gdyby było inaczej, prędzej czy później musieliby załatwić to między sobą, pozostawiając tylko jednego. On zaś wiedział że potrafi po — radzić sobie z każdym z nich. Nie. Oni o tym wiedzieli i wiedzieli, że on to wie. Służyli więc, czekając stosownej chwili i, oczywiście, starzejąc się. Chumo spojrzał w jego stronę. Wrócił właśnie z jednego z regularnych patroli, na które Sayjak nalegał. — Jak teren? — zapytał zezowatego

olbrzyma. — Ślady na północnym zachodzie — odparł Chumo. — Jakie? — Tropy. Odciski butów. — Ilu? — Trzech albo więcej.

czterech.

Sayjak zerwał się na nogi. — Jak daleko? — Kilka mil stąd.

Może

— Niedobrze. Szedłeś za nimi? — Tylko kawałek. Pomyślałem, że lepiej szybko przynieść wiadomość. — Dobrze zrobiłeś. Zaprowadź mnie tam. Ocro! Zostaniesz tu na straży. Ja idę na zwiad. Szczupły małpolud przerwał posiłek i zbliżył się. — Co się dzieje? — Obcy. Może ekosy — odparł Sayjak, patrząc na Chumo. — Nie wiem. Chumo pokręcił głową.

— Może pójdę z wami — powiedział Staggert. — Ktoś musi pilnować obozu. Zostawcie znaki, gdybyście musieli uciekać. — Oczywiście. Sayjak ruszył za Chumo. Mniej więcej przez milę wolno posuwali się ścieżkami, wytężając wszystkie zmysły. W końcu, gdy zbliżyli się do miejsca, gdzie zaczynał się trop, Chumo poprowadził Sayjaka w gąszcz drzew. — Słyszałem, jak szli — powiedział — z daleka. Zanim tu dotarłem, zdążyli już odejść. Znalazłem ich ślady i

zbadałem je. — Poszukajmy ich — rzekł Sayjak. Ruszyli dalej dobrze wydeptaną ścieżką. Odciski butów wciąż jeszcze rysowały się wyraźnie na wilgotnej ziemi. Trop prowadził na zachód, potem skręcił nieco na północ. Sayjak ustalił, że było ich czterech — dwóch dość potężnych mężczyzn i dwóch bardziej przeciętnego wzrostu i budowy. Daleko na lewo rozległ się trzask wystrzału. Chwilę później dźwięk powtórzył się. Sayjak uśmiechnął się.

— Łatwa zdobycz — powiedział. — Dzięki niej się ujawnili. Teraz wiemy, że ścieżka skręca w tę stronę. Pójdziemy na skróty. Szybciej ich znajdziemy. Zboczyli ze ścieżki, kierując się w kierunku, skąd dobiegały odgłosy. Około pół godziny zajęło im znalezienie miejsca, gdzie zabito jelenia, ale odtąd ślad był już bardzo wyraźny. Zwierzyna została sprawiona, podzielona i zabrana na północny wschód. Idąc dalej za tropem, Sayjak i Chumo usłyszeli w końcu głosy i niemal w tym samym czasie dobiegła ich woń pieczonego mięsa. Posuwając się odtąd ostrożniej, odkryli grupę rozbijającą

właśnie obóz na terenie, którego zapach wskazywał, że wcześniej zamieszkiwał go klan podobny do ich własnego, ale jednak opuścił to miejsce co najmniej tydzień wcześniej. Zbliżyli się. Staranny wybór terenu wskazywał jednoznacznie, że myśliwi zamierzają spędzić tu noc. Sayjak oniemiał, kiedy spostrzegł, że największa postać z tej czwórki jest kobietą. — Ekosy — szepnął Chumo. — Łowcy nagród — poprawił go Sayjak. — Ten duży to kobieta. Wiesz kto?

— Wielka Betsy? — Właśnie — powiedział, przeciągając palcem wzdłuż blizny na lewym udzie. — Wiele głów Ludzi spadło przez nią. Znamy się, ona i ja, od dawna. — Może tym razem to my weźmiemy jej głowę. — Tym razem ja ją wezmę. Wracaj do obozu. Weź Staggerta, Ocro, paru innych silnych facetów, którym potrzeba ruchu. Sprowadź ich tu. Ja będę czekać i obserwować. Jeśli zmienimy miejsce, zostawię znaki. — Dobrze.

Chumo zniknął w gąszczu. Sayjak zbliżył się do obozowiska. Aromat pieczeni sprawił, że do ust napłynęła mu ślina, choć nie miał zbyt wielkiego pojęcia o ogniu, a poza tym wiedział, że i tak mięso najlepsze jest na surowo. Łowcy nagród… Ekosy nosiły uniformy. Łowcy nagród ubierali się, jak im się żywnie podobało. Byli bardziej pomysłowi, bardziej zawzięci — bardziej niebezpieczni. Wynikało to w znacznej mierze z faktu, że nie byli państwowymi funkcjonariuszami i zarabiali lub nie zarabiali tyle pieniędzy, ile potrafili. Sayjak wiedział, że łowców

angażowano zwykle dopiero wtedy, gdy sprawy osiągały stan, w którym działania ekosów okazywały się niewystarczające. Choć skromność nie należała do jego cnót, nie sądził, by poczynania jego klanu same w sobie mogły wzbudzić takie zainteresowanie. Nie. Choć z trudem sięgał myślą poza własny klan, przyszło mu do głowy, że inne plemiona Ludzi musiały także rozrastać się, polować i paść do tego stopnia, że stało się to zauważalne w czyimś wielkim zestawieniu stanu rzeczy. Na razie nie miał pojęcia, jak temu zaradzić. Wiedział jednak, jak ma poradzić sobie z obecnym problemem, gdy tylko przybędą pozostali.

Przyglądał się, jak rozbijają obóz, jak gromadzą się przy ogniu, by zjeść posiłek. Liczył na to, że zostawią jakieś resztki… na potem. Jego nadzieje rozwiały się jednak, gdy do akcji wkroczyła Wielka Betsy. Ta dama miała niezły apetyt, w pełni dorównujący jej posturze. — Dogodź sobie — wydyszał. — Potem będzie moja kolej. — Uważnie przyjrzał się maczecie, którą powiesiła na gałęzi pobliskiego drzewa. Czy to nią właśnie zraniła go kiedyś? Wiedział już, do czego maczeta służyła. Można było machać nią jak wielkim drągiem, ale była ostra. Dobra do ścinania głów.

Siedział w kucki i obserwował. Miał teraz mnóstwo czasu. Mógłby właściwie wziąć się do planowania… Był już wieczór, gdy Chumo powrócił, prowadząc czterech innych. Cicho, mimo swych potężnych rozmiarów, kucnęli obok niego, a on wskazał im charakterystyczne cechy obozu, zaznaczając punkty, z których zdecydował się zaatakować. Potem gestem nakazał im pójść za sobą i odprowadził ich daleko w gąszcz. Tam przystanął i przemówił cicho: — Wy — Chumo, Staggert — ukryjcie się wśród drzew, w pobliżu, razem ze mną. Ocro, Svut — wy

włazicie na drzewa. Kiedy oni zasną, ludzie na dole ruszają za mną. Zabijamy wszystkich. Jak będzie ciężko, Ocro i Svut, skaczecie szybko na dół. Pomagacie. — A jak zostawią wartę? — zapytał Staggert. — Ja się nią zajmę — odparł Sayjak. — Idę pierwszy. Straż zabita i wchodzicie wy. Bierzecie resztę. Jasne? To nie pragnienie udowodnienia swego przywództwa, ani nawet nie czysta brawura, rządziły tym planem. Prawda była taka, że Sayjak nie ufał nikomu poza sobą. Nauczył się tego w młodym wieku, jako zbłąkany wyrzutek z

własnego klanu, i ta właśnie cecha prawdopodobnie zapewniła mu na tak długi czas prymat w obecnym plemieniu. Samowystarczalność, nieufność, umiejętność podejmowania błyskawicznych decyzji i natychmiastowego wprowadzania ich w życie, były — jak mógłby uznać, gdyby był typem skłonnym do refleksji — najbardziej pożytecznymi naukami, jakie wyciągnął z tych wczesnych dni. Powrócili więc do obozowiska łowców i oddział rozlokował się na pozycjach, wskazywanych klepnięciem w ramię, wyciągnięciem palca, skinieniem głowy. Sayjak zajął posterunek w najbliższej obozowiska

kępie zarośli i powoli przedzierał się na jej skraj. Tam położył się zupełnie nieruchomo, obserwując siedzące przy ogniu postacie, które tymczasem rozmawiały, racząc się jakimś napojem. Czy wystawią wartę? Podejrzewał, że tak. Zamierzał zbliżyć się do obozu, ile się da, po czym równocześnie dać pozostałym sygnał do ataku i rzucić się na wartownika, zabijając go — lub ją. Miał nadzieję, że Wielka Betsy sama obejmie pierwszą wartę, po części dlatego, że stanowiła największe zagrożenie i dobrze byłoby pozbyć się jej szybko, po części, ponieważ nie mógł się doczekać, kiedy — po tych wszystkich latach i spotkaniach —

uśmierci tę łowczynię z dalekiej Verité. Nigdy nie słyszał o Thomasie Rayu, który dawno temu wprowadził do programów seks i reprodukcję. Uznał jednak, że powinien ją chyba także zgwałcić, aby po prostu zademonstrować, że jego zwycięstwo było całkowite i zupełne. Z drugiej strony zdał sobie sprawę, że będzie się bał brać do tego, póki ona będzie żywa. Nieważne. Równie dobrze może dowieść swego, robiąc to później. Jeszcze raz przyjrzał się maczetom. Wtedy, dawno temu, Wielka Betsy ciężko go zraniła właśnie czymś takim. Myślał o nich bez ustanku, póki nie odgadł, jak działały, choć nigdy nie

zastanawiał się nad tajemnicami konstrukcji czy wykonania. Wiedział, że są dobre do ścinania głów. To w ten sposób łowcy napełniali zdobyczami swoje worki. Przyglądał się obozującym i próbował zrozumieć, o czym rozmawiali, ale nie udało mu się. Zastanawiał się, czy Wielka Betsy rozumie choć trochę mowę Ludzi. Wsłuchiwał się w odgłosy nocy i wpatrywał w tę drugą tajemnicę, w ogień. Zdawało się, że minął bardzo długi czas, zanim jeden z mężczyzn zaczął ziewać. Ale kilka chwil później

dołączył do niego drugi. Pierwszy powiedział coś, wskazując ręką swój barłóg. Wielka Betsy skinęła głową i odpowiedziała, kiwnąwszy w tamtą stronę swoim wielkim kciukiem. Wszyscy trzej rozeszli się do swych legowisk, a ona dorzuciła drew do ognia. Oczyściła swą broń i naostrzyła maczetę, umieszczając po pracy jedno i drugie w zasięgu ręki. Sayjak przyjrzał się dokładnie ich położeniu. Musiał zbliżyć się do niej w taki sposób, by nie mogła sięgnąć po broń i zdobyć nad nim dzięki temu przewagi. Dopóki chodziło o walkę siły przeciwko sile, nie przewidywał problemów, mimo jej potężnego cielska. On sam był znacznie bardziej masywny, a jego siła od dawna

cieszyła się legendą wśród Ludzi. Zatem… Zdecydował, że opuści jak najciszej swą kryjówkę, gdy tylko oddech pozostałych łowców stanie się wolny i regularny. Potem będzie zbliżać się ostrożnie, ale nie licząc na całkowitą bezszelestność przy pokonywaniu ostatnich metrów. Tak, to wydawało się najbardziej rozsądne. Przeczuwał, że Wielka Betsy będzie równie czujna, jak każdy z Ludzi, i najdrobniejszy dźwięk wystarczy, by poderwać ją do działania, tak jak poderwałby jego samego. Będzie musiał przebyć końcowy dystans jednym wielkim skokiem.

Minęło może pół godziny. Trzej mężczyźni wydawali się spać. Wielka Betsy siedziała nieruchomo, wpatrzona w płomienie. On nadal czekał. Pozostali powinni łatwo dać sobie radę ze śpiącymi. Ale… lepiej nie ryzykować. Noc wlokła się. Było już oczywiste, że mężczyźni śpią głęboko. Jego pobratymcy mogą się zniecierpliwić, gotowi pomyśleć, że boi się baby. Czy bał się rzeczywiście? Była największą kobietą, jaką kiedykolwiek widział. Dotknął palcami blizny. Potem rozgarnął liście przed sobą i powoli ruszył naprzód. Stawiał każdy krok z największą

precyzją i ostrożnie przenosił z nogi na nogę ciężar swego ciała. Kontrolował oddech. Nie mógł jednak zapanować nad zapachem, jaki wydzielał. Usłyszał, jak Wielka Betsy wciąga nosem powietrze. Jej prawa ręka błyskawicznym ruchem sięgnęła po broń. Skoczył w tej samej chwili, z okrzykiem bojowym na ustach. Ale Wielka Betsy zrobiła unik w bok i odturlała się, poruszając się z szybkością zaskakującą u osoby jej tuszy i jednocześnie wydając okrzyk ostrzegawczy dla pozostałych. Sayjak chybił celu — jej pleców — ale udało mu się szybkim ruchem długiego

ramienia wytrącić słabo trzymaną strzelbę z jej dłoni. Jeszcze raz skoczył na nią, ale przetoczyła się przez ramię w drugą stronę, usuwając się z jego drogi, i wstała zwrócona twarzą ku niemu. Gdy próbował ją chwycić, ona kopnęła go dwa razy w żołądek, uchyliła się przed wymachem jego ramienia i zdzieliła go z prawej strony w żebra. Choć każdy z tych ciosów powaliłby człowieka, Sayjak tylko zachwiał się i po chwili, warcząc, znów rzucił się na nią. Podstawiła mu nogę, a jej przypominająca baleron pięść ciężko opadła na jego potężny kark. Potrząsając głową, zwrócił się ku niej

jeszcze raz. Dookoła rozbrzmiały krzyki i wycie, kiedy członkowie jego klanu opadli na śpiących do niedawna łowców, oraz odgłosy walki i trzask łamanych kości. Wielka Betsy kopnęła go jeszcze raz. Zniósł to ze stoickim spokojem i ruszył ku niej, tym razem już rozważniej, zrozumiawszy, że jego gwałtowne ataki nie odnoszą spodziewanych skutków. Cofnęła się przed nim, wymierzając ciosy i niskie kopniaki, gdyż znając już niezwykłą szybkość jego rąk, bała się, by nie złapał jej za nogę, jeśli uniesie ją zbyt wysoko. Znęcała się nad jego łydkami, kolanami i udami, ale on, ignorując te ciosy, parł ku niej,

wymachując nisko rękoma. Przyłapał się na tym, że żałuje, iż Wielka Betsy nie należy do Ludzi, i pomyślał, jak dobrze byłoby mieć ją po swojej stronie. Zaatakował znienacka błyskawicznym ruchem lewej ręki. Choć udało jej się uniknąć ciosu, nie zdołała utrzymać równowagi. Zatoczyła się na bok. Sayjak skoczył na nią w okamgnieniu, usiłując ją unieruchomić. Zanim tego dokonał, podbiła jeszcze nadgarstkiem jego podbródek, dźgnęła szponami w oczy, wymierzyła kilka krótkich ciosów w gardło. W końcu, otaczając lewym ramieniem jej barki i przygniatając w miażdżącym uścisku prawą rękę do tułowia, pochwycił lewy łokieć

Wielkiej Betsy i przyciągnął go do jej lewego boku z taką siłą, że posłyszał chrobot dobywający się z głębi jej piersi. Chrząknęła, zbyt chyba ściśnięta, by krzyczeć, i nagle splunęła mu w twarz. Zastanawiając się nad znaczeniem tego gestu, ujął jej głowę w swą prawą potężną dłoń. Za jego plecami odgłosy zmagań już ustały i słychać było jedynie nieliczne przedśmiertne jęki. Obrócił głowę kobiety na ile się dało w lewo. Potem, powoli, przekręcał ją dalej. Usłyszał chrzęst szyi i poczuł przebiegające przez jej ciało skurcze. Zwarł mocniej uścisk i jeszcze silniej przekręcił głowę. Rozległ się ostatni

trzask, któremu towarzyszyły krótkie drgawki. Potem Wielka Betsy zwiotczała w jego uścisku. Opuścił ją na ziemię i przyjrzał się uważnie. Potem odwrócił się, kierując wzrok na pozostałych, stojących przy ciałach łowców. Obserwowali go. Czy powiedział na głos, że będzie ją miał? Nie pamiętał. Spojrzał na nią jeszcze raz. Nie, nie powiedział — przypomniał sobie nagle i poczuł ulgę. Zamiast tego zje jej wątrobę i serce, gdyż walczyła dzielnie, zdecydował. Rozejrzał się za jej maczetą. Znalazł ją. Wówczas wyszczerzył zęby w uśmiechu. Wypróbuje ją na tamtych.

Wybrał trupa rozciągniętego twarzą w dół, uniósł ostrze i zamachnął się nim jak kijem. Przeszło przez szyję z łatwością i głowa potoczyła się, zostawiając szlak posoki. Zachwycony, podszedł do następnych zwłok i zrobił to jeszcze raz. Gdy oporządził tak wszystkie, oparł trupy plecami o pnie drzew, i położył im głowy na kolanach, układając ręce tak, aby podtrzymały je lekko po bokach. Potem wrócił do Betsy. W jej przypadku uważniej operował maczetą, a kiedy skończył, ułożył ubranie kobiety tak, by zakryć ranę. Zanim odszedł, posadził ją obok

pozostałych. Ona jednak nie trzymała swojej głowy na kolanach. Sayjak zabrał ją ze sobą, razem z maczetą.

*** Dubhe — znudzony, porywczy, samotny — znajdował się przy strumieniu kwasu w mrocznej dolinie na zachód od Głębokich Pól, oddając się nekrofilii z wymownymi pozostałościami blond pawianicy, gdy dobiegł go dźwięk niepodobny do niczego, co słyszał kiedykolwiek wcześniej. Zaskoczony, wypuścił pawianicę z objęć, a dolna część jej

ciała wbiegła do strumienia, gdzie z każdym krokiem kurczyła się, aż nie zostało nic poza cierpkim wspomnieniem. Dubhe odrzucił głowę w tył i szczeknął zawiedziony. Obcy dźwięk, tak niesamowity, trwał nadal. Był… uporządkowany. Nie przypominał sporadycznych wybuchów, rozbrzmiewających i milknących jako produkt uboczny dokonującej swego dzieła entropii. Opuścił dolinę. To zdaje się na wschodzie. Musiało się tam dziać coś ciekawego. Dźwięki nie milkły. Ruszył w ich kierunku. Jakiś lśniący, mechaniczny element przepłynął obok w powietrzu, więc Dubhe dosiadł go i

jechał na nim, aż obiekt rozpadł się na kawałki, a on zeskoczył w ostatniej chwili. Potem gnał pieszo przez wieczny półmrok znaczony co pewien czas płomieniami i błędnymi ognikami wiecznego rozkładu, przeskakiwał przepaście, wdrapywał się na wzgórza i zbiegał z ich zboczy. — Co się stało, Dubhe? Dokąd zmierzasz? — odezwał się jedwabisty głos z jamy, którą mijał. Przystanął, a długi, lśniący jak kuta miedź wąż wypełzł na powierzchnię. — Podążam za tym osobliwym dźwiękiem, Phecdo.

— Ja również czuję jego wibracje — odparł wąż, szybko wysuwając i chowając srebrzysty język. — Więc nie wiesz, co to jest? — Wiem tylko, skąd dobiega. — Przyłączę się więc do ciebie, gdyż też się zaciekawiłem. — Zatem chodźmy — powiedział Dubhe, ponownie ruszając w drogę. Nie odzywał się przez pewien czas, choć chwilami dostrzegał połysk łusek Phecdy to po jednej, to po drugiej stronie, czasem zaś przed sobą. Pędzili naprzód, a dźwięki stały się teraz donośniejsze, można już było rozróżnić

głosy i instrumenty. Wspiąwszy się na szczyt wzgórza, przystanęli. Na wschodzie spostrzegli postać mężczyzny, idącego w dziwnej poświacie. Jaka brama, jaki szlak czy droga mogły naznaczyć go, gdy przybył w te strony? Źródłem dźwięków był ten wysoki, ciemnowłosy mężczyzna lub coś, co niósł ze sobą. Szedł powoli, ze zdecydowaniem świadczącym o tym, że z rozmysłem obrał tę trasę, która prowadziła go ze szczytu wzgórza w długą dolinę. Dubhe nie zdecydował się ruszyć w jego stronę, gdyż sam stałby się

widoczny. Postanowił raczej pójść za nim, poczekał więc nieruchomo, aż mężczyzna przejdzie dołem. Phecda także czekała, najwyraźniej myśląc o tym samym. Dźwięki niosły się przez powietrze w ślad za mężczyzną. Wydały się Dubhe przyjemnie poruszające. — Czy jest jakaś nazwa — zapytał Phecdę — na miły hałas? A Phecda, która spędzała czas, przesuwając się wśród hałd, pełznąc przez doliny i pożerając okruchy mądrości, zanim zdążyły ulec rozpadowi, odparła: — Muzyka. To się nazywa muzyka. Jest to rzecz, która tutaj

niemal się nie pojawia. Być może właśnie dlatego nasz pan tak ją lubi — dla jej rzadkości. Bardziej prawdopodobne jest jednak, że kocha ją dla niej samej — gdyż widzę, że nie jest to trudne. Podążali przez ciemną dolinę za mężczyzną i jego muzyką. Tylko Phecda przystanęła na chwilę, by pochłonąć resztki wczorajszej prognozy pogody dla Wielkiego Los Angeles. — Wyprzedźmy go — powiedziała w końcu — gdyż coś w tej okolicy mówi mi, że pan spotka się z nim w dolinie, dwa zakręty dalej. — Dobrze.

Okrążyli podnóże wzgórz, przecięli stok, popędzili naprzód do kolejnej przepaści, przebyli dolinę, w którą opadała i wspięli się na pagórek. Muzyka rozlegała się teraz daleko za nimi. W dole przed sobą, w szerokiej dolinie, dostrzegli powolny ruch. Śmierć wspiął się na niewysoki kopiec, rozpostarł ramiona i zatoczył krąg, a wtedy kości uniosły się z ziemi, opadły z wysokości, pośpieszyły ku niemu w chaosie grzechoczących kształtów, spotkały się przed jego obliczem i ułożyły w pewną strukturę. Wkrótce stanął tam tron z wysokim, zwieńczonym czaszką oparciem. Lśnił jak starożytna kość słoniowa w

łagodnym świetle, które wypełniało dolinę. Gdy Śmierć postąpił krok naprzód, niewykorzystane kości odleciały, by utworzyć zarys ścieżki prowadzącej do wygiętego wylotu doliny. Potem odszedł za tron, gdzie rozchylił opończę, uwalniając widmowy kształt, który zawisł w powietrzu ponad kostropatym oparciem. Powróciwszy przed tron, usiadł. Uniósł dłonie, najpierw prawą, potem lewą, a po obu stronach wystrzeliły płomienie, tworząc cienie. Muzyka przybrała na sile. — Szef naprawdę umie działać z klasą — zauważył Dubhe.

— Wydaje się czerpać pewną przyjemność z dramatycznych efektów — stwierdziła Phecda, gdy zeszli ze wzgórza i wkroczyli w bliższą plamę cienia. Phecda i Dubhe czekali. Czas wlókł się. Dźwięk wciąż potężniał. W końcu u wylotu doliny coś się poruszyło. Mężczyzna zatrzymał się i popatrzył uważnie. Po chwili ruszył wolnym krokiem kościaną ścieżką, otoczony tonami muzyki. Dotarłszy do podnóża kopca, przystanął ponownie. — A nasz gość ma najwyraźniej podobne upodobania — dodała Phecda.

— To prawda. Śmierć zwrócił twarz w stronę przybysza. Przemówił urywanym, zgrzytliwym tonem, jakiego jego słudzy nie słyszeli u niego nigdy wcześniej. — Przybywasz do mnie, grając Orfeusza Poliziano, rzekomo pierwszą operę świata. Piękna rzecz, której dawno już nie słyszałem. Oczywiście przypomina mi też pewną dawno nie słyszaną historię. — Tego właśnie się spodziewałem — odparł mężczyzna. — Znam cię, Johnie D’Arcy Donnerjacku. Podziwiam twoją pracę.

Szczególnie podobała mi się ta urocza fantazja o życiu pozagrobowym, którą stworzyłeś w oparciu o Piekło Dantego. — Krytycy ją docenili, ale publiczność okazała się mniej entuzjastyczna. — Z moją pracą zwykle bywa podobnie. Donnerjack przyglądał mu się, nie wiedząc, jak odpowiedzieć. Śmierć roześmiał się. — Mały żart — wyjaśnił. — W gruncie rzeczy niewielu uważa mnie za realną istotę. Chciałbym wiedzieć, jak ty doszedłeś do tego wniosku — nie mówiąc już o decyzji podjęcia tej podróży i pomyślnym dotarciu tutaj.

— Praca mojego życia wiąże się z Virtů, a jestem, między innymi, teoretykiem — odparł Donnerjack. — Mam wrażenie, że warto byłoby któregoś dnia spędzić z tobą chwilę na teoretycznej dyskusji. Donnerjack uśmiechnął się. — Mogłoby mi to sprawić przyjemność. Jesteś chyba logicznym źródłem ostatecznych opinii. — Tak naprawdę nie we wszystkim mam ostatnie słowo. Na ogół pozwalam na to innym. Śmierć

umilkł

i

słuchał,

przechyliwszy głowę, póki nie dobiegł końca bieżący fragment. — Przepiękne — odezwał się po chwili. — Czy słusznie podejrzewam, że zamierzasz wprowadzić mnie w nastrój estetycznej przyjemności? Donnerjack położył małe urządzenie, które przyniósł ze sobą, na ziemię u stóp Śmierci. — Przyznaję się do tego zamiaru — odpowiedział. — Proszę, przyjmij ten odtwarzacz jako podarunek. Jest na nim jeszcze wiele innych melodii. — Uczynię to z wdzięcznością, gdyż, jak dobrze wiesz, większość rzeczy,

które docierają uszkodzona.

do

mnie,

jest

Donnerjack skinął głową i pogładził brodę. — Pomyślałem sobie — powiedział — o obiekcie, który, Jak sądzę, dotarł do ciebie ostatnio. — Tak? — Jej imię brzmiało… brzmi… Ayradyss. Ciemnowłosa, atrakcyjna dama. Znałem ją dobrze przez pewien czas. — Tak jak i ja — odparł Śmierć. — Tak, ona jest tutaj. A sposób, w jaki

przybyłeś, jak również sama twoja wizyta, pozwalają mi domyślać się w pewnym stopniu twoich zamiarów. — Chcę ją odzyskać — powiedział Donnerjack. — To, o co prosisz, jest niemożliwe. — Jednak mówią o tym legendy, ludowe podania, religie. Muszą opierać się na jakichś podstawach, jakimś precedensie. — Ucieleśnienia marzeń, nadziei, pragnień. Tym tylko są te opowieści. Nie mają żadnego oparcia w realnym świecie.

— To jest Virtů. — Virtů jest równie realne jak Verité. Oba miejsca są pod tym względem podobne. — Nie wierzę, że nie ma nadziei. — Johnie D’Arcy Donnerjacku, wszechświat nikomu nie jest winien szczęśliwego zakończenia. — Mówisz więc, że nie możesz zwrócić tego, co zabrałeś? — To, co otrzymuję, jest uszkodzone w ten czy inny sposób, i nie jest już zdolne do prawidłowego działania.

— To, naprawić.

co

uszkodzone,

można

— Nie jest to coś, z czego bym słynął. Donnerjack wykonał szeroki gest, omiatając połowę widnokręgu. — Musisz mieć tu środki, wszelkiego rodzaju sprzęt lub oprogramowanie, by naprawić wszystko — powiedział. — Być może. — Oddaj mi ją. Podobało ci się moje Piekło. Zaprojektuję ci inną przestrzeń, odpowiadającą twoim pragnieniom. — Kusisz mnie, Donnerjack.

— Zatem zgoda? — Na to potrzeba czegoś więcej. — Wymień więc cenę za jej powrót. — To, o co prosisz, będzie trudne, nawet dla mnie. Żądasz, bym cofnął bieg entropii, choćby tylko lokalnie, bym odwrócił standardową procedurę i politykę. — Od kogóż innego mógłbym tego żądać? — Dobry naśladowca mógłby zrobić ci jej duplikat. —

Ale

to

nie

byłaby

ona,

przypominałaby ją tylko zewnętrznie. Wszystkie jej wspomnienia zostałyby utracone. To byłaby już naprawdę inna osoba. — Która mogłaby nie żywić do ciebie takich uczuć jak tamta? — Zależy mi bardziej na niej niż na mnie samym. — Ach, a więc kochałeś ją naprawdę. Donnerjack milczał. — I zamierzacie dzielić wspólnie życie? — Tak.

— W Virtů czy Verité? Donnerjack zaśmiał się. — Spędzałbym z nią w Virtů każdą możliwą chwilę. Potem… — Ach tak, zawsze jest ten interfejs, prawda? Ale ostatecznie nawet dla tych, którzy dzielą jedną lub drugą domenę, zawsze istnieje interfejs — choćby tylko skóra. Zwykle sięga to jeszcze głębiej. — Nie przyszedłem tu, by prowadzić metafizyczne dyskusje. Śmierć uśmiechnął się szerzej. — …A ona zjawiałaby się u ciebie w

Verité jako twarde holo. — Oczywiście odwiedzalibyśmy się na zmianę i… — Prosisz mnie o łaskę. Jestem zaskoczony, że nie określiłeś wyraźniej, czego chcesz. — To znaczy? — Abym zwrócił ci ją nie w Virtů, ale w Verité. — To jest niemożliwe. — Jeśli mam złamać dla ciebie jedno z praw natury, dlaczego nie miałbym złamać i innego?

— Ależ nie pozwolą na to reguły rządzące tym miejscem. Nie ma sposobu na uzyskanie trwałego efektu „wizyty” po obu stronach. — A gdyby był taki sposób? — Zajmowałem się tym przez całe życie. — Życie to drobna wyspa w czasie. — A jednak… — Czy sądzisz, że jestem zaprogramowaną dekoracją? Zwykłą zabawką ludzkiej wyobraźni? Zacząłem istnieć, gdy skonała pierwsza żywa istota, i sam nie wiem, gdzie i kiedy to

się stało. Mojego programu nie stworzył żaden człowiek, żaden komputer. Donnerjack cofnął się, gdy między nim a Śmiercią przepłynęła mora. — Powiedziałeś to naprawdę był Śmiercią.

tak,

jakbyś

Jedyną odpowiedzią był nie niknący uśmiech. — I wydało mi się niemal, że omawiasz eksperyment, który miałbyś ochotę przeprowadzić. — Nawet gdyby tak było, nie byłby to powód do oferowania ci okazyjnych cen na moje usługi.

— Cóż zatem? Czego żądasz? — Tak, zbudujesz coś dla mnie. Ale chcę jeszcze jednego. Wspomniałeś o mitach, legendach, baśniach. Musisz wiedzieć, że tkwi w nich ziarno prawdy. — Tak? — Wmieszałeś się w coś, czego nie rozumiesz. Jeśli chcesz to zakończyć, daj mi moją zapłatę, i odejdź ze swą damą do własnej domeny. — Oddaj mi ją, a otrzymasz swoją zapłatę. Śmierć wstał powoli, stanął z lewej strony tronu i uniósł prawą rękę. „Orfeusz” cofnął się, odtwarzając od tyłu zakończony właśnie fragment. Spoza

tronu wyłoniła się kobieca postać. Donnerjack stracił na chwilę oddech. — Ayradyss! — zawołał. — Odczuwa w pewnym stopniu twoją obecność, ale nie jest jeszcze w stanie odpowiedzieć — powiedział Śmierć, prowadząc ją ku niemu. — Weźmiesz ją za rękę i wyruszysz kościaną ścieżką. Droga będzie długa, niebezpieczna i trudna. Ale dostaniesz się na powrót do Verité, jeśli tylko z żadnego powodu nie zboczysz ze szlaku. Wysokie Moce mogą usiłować ci przeszkodzić. Trzymaj się szlaku. Umieścił dłoń Ayradyss w jego dłoni.

— Jakiej więc oczekujesz zapłaty? — Twojego oczywiście.

pierworodnego,

— To, o co prosisz, jest absolutnie niemożliwe. Po pierwsze, nigdy nie będziemy mogli mieć potomstwa. Po drugie, nawet gdybyśmy mogli, nie będę w stanie dostarczyć go tutaj — fizycznie, in toto. — Zgódź się na warunki, a ja sam zadbam o szczegóły. Donnerjack spojrzał na bladą, patrzącą martwo przed siebie postać ukochanej.

— Zgadzam się — powiedział. — Rusz więc kościaną drogą ku światłu. — Amen — rzekł Donnerjack, odwracając się z Ayradyss — i żegnaj. — Do zobaczenia — odpowiedział mu Śmierć.

Rozdział drugi Lydia Hazzard miała siedemnaście lat oraz kilka miesięcy wakacji przed sobą, nim rozpocznie studia na uniwersytecie. Jako starszej z dwóch córek w zamożnej rodzinie — Towarzystwo Ubezpieczeniowe Hazzard, trzecie pokolenie — rodzice, Carla i Abel, sprezentowali jej lato w Virtů, zanim jej życie stanie się zażartą walką na kły i pazury, i bez reszty wypełni się sprawami uczelni. Lydia miała metr sześćdziesiąt pięć wzrostu, wąską talię, duży biust, ręce i nogi modelki prezentującej kostiumy kąpielowe,

bardzo jasne i sięgające ramion włosy, wysokie kości policzkowe, olśniewająco białe zęby, różową gładką cerę i głęboko zielone oczy ze śladem seledynu na powiekach. Tak było tylko w Virtů i kosztowało swoje, ale jej rodzice mieli gest. U siebie, w Bayonne w stanie New Jersey, Verité, była raczej chuda i niezdarna, miała metr siedemdziesiąt pięć wzrostu, włosy nieokreślonej barwy, mieszaną cerę, fatalną postawę i skłonność do obgryzania paznokci do żywego mięsa. Jej uśmiech jednak był dzięki ortodoncji uroczy, a oczy naprawdę miały odcień głębokiej zieleni. I jeśli już o tym mowa, miała

przyjemnie zachrypnięty głos i wysoki iloraz inteligencji. Z początku podróżowała ze swoją przyjaciółką, Gwen, której w prezencie na ukończenie szkoły podarowano tygodniowy pobyt w tematycznych resortach Virtů. Program obejmował Plażę, Góry, Pustynię, Wybrzeże, Rejs, Kasyno i Safari, dziewczęta spędziły więc po pół dnia w każdym z tych miejsc, by przekonać się, które odpowiada im najbardziej. Obie uznały, że Kasyno jest okropne, bo po wykorzystaniu początkowego pakietu gier grało się za własne (lub rodziców) pieniądze, przenoszone

natychmiast z rachunku Kasyna na własny lub (co zdarzało się częściej) odwrotnie. To zaś — jak im obu wpojono — było nie do przyjęcia. Odwiedziły Virtů, by przeżyć trochę egzotycznych wrażeń, nabrać większej ogłady towarzyskiej, sypiać w przyjemnym otoczeniu z przystojnymi chłopcami, nie narażając się na ryzyko ciąży lub choroby. Kiedy w Verité ciała unosiły się i opadały w mikromanipulowanych polach siłowych, zmysły przekonane były, że znajdują się pod gwiazdami i swymi kochankami na plażach południowego Pacyfiku, gdzie fale wybijają rytm, a wiatr niesie zapach kwiatów. Jakie znaczenie miało to, czy partner był konstrukcją z Virtů czy

kolejnym wyidealizowanym wczasowiczem z Verité? Wrażeń dostarczali identycznych, a niepewność podsycała do maksimum romantyzm sytuacji. I jedni, i drudzy mieli prawo kłamać lub żartować, więc oczywiście korzystali z tego. Smaczku tej grze przydawała ciekawość, czy adres otrzymany od poznanej osoby jest prawdziwy, czy partner, którego się dosiadało, głaskało, ssało, nie mógłby dostarczyć jeszcze więcej radości po drugiej stronie, czy też wszystko było tylko snem i żadna taka osoba nie istniała nigdy w Verité. Kiedy tydzień Gwen dobiegł końca, Lydia dużo spacerowała po plażach.

Była jednym z jej ulubionych miejsc, kiedy chciała być sama, a uświadomiła sobie, że w tej chwili tego właśnie pragnie. Zażyczyła sobie samotności w Virtů, lecz nie poszukiwała turystycznych plaż z piaskiem jakby przesianym przez sito. Wałęsała się po dzikszych, kamienistych pasach przybrzeżnych, czasem mgliście przypominających egejskie wybrzeże, czasem okładanych lodowatymi falami Morza Północnego. Fascynowała się życiem i śmiercią, które obserwowała po drodze w basenikach wypełnianych wodą przypływu. Podwodne lasy kołysały się niby na niewidzialnym wietrze, drobne skorupiaki umykały między kamienie, ryby unosiły się w

wodzie, by nagle pierzchnąć, maleńkie czerwone i niebieskie armie zajmowały pozycje do bitwy… Od czasu do czasu widywała czerwony żagiel. Ale choć łódka zbliżała się nieraz do brzegu, nigdy nie zarzucała kotwicy w zasięgu jej wzroku, nigdy też nie udało jej się dostrzec załogi. Gdy wyrzucone na brzeg szczątki okrętów, kawałki drewna, muszle, zapachy i dźwięki wybrzeża stawały się zbyt nachalne, Lydia wspięła się na blade urwiska i ruszyła w głąb lądu. Ciągnęły się tam skaliste pagórki i wyższe wzniesienia, na których zboczach rosły drzewa o powykręcanych kształtach. Zieleń łąk pstrzyły różowe i

żółte kwiaty. Skupiska mgły nawet w pełni dnia wypełniały zagłębienia i szczeliny w skalnych ścianach. W dolinach wznosiło się kilka pokrytych pnączem, kamiennych ruin. Tu i ówdzie pofalowany pejzaż znaczyły bladoczerwone plamki ostów. O zmierzchu dotarła na wzgórze, gdzie wydało jej się, że słyszy muzykę dobiegającą spod ziemi. Tam, w osłoniętym zagłębieniu na północnym zachodzie, otuliła się płaszczem, by spędzić noc. Leżąc pod gwiazdami, słyszała muzykę wznoszącą się ponad ziemię, potężniejącą, nabierającą dzikości. Przez długi czas po prostu jej słuchała,

jakby uczestniczyła w jakimś niesamowitym koncercie. Potem nagle muzyka zmieniła charakter. Głośniejsza, potężniejsza, dochodziła już nie spod ziemi, ale gdzieś z bliska. Czyżby Lydia usnęła? Niespokojnie szukała jakiejś przerwy w świadomości, nie umiała jednak stwierdzić, czy rzeczywiście coś takiego miało miejsce. Wstała i obeszła wierzchołek wzgórza, próbując określić kierunek, z którego dobiegała muzyka. Dźwięki wydawały się napływać z prawej strony, z południowego zachodu. Krajobraz rozjaśnił się, kiedy wspinając się, ruszyła w tamtym

kierunku… Gdy dotarła na szczyt wzgórza, muzyka stała się jeszcze głośniejsza. Po drugiej stronie doliny, na wierzchołku sąsiedniego wzniesienia, spostrzegła sylwetkę kobziarza oświetloną od tyłu przez niedawno wzeszły księżyc. Grajek stał nieruchomo, a jęki i zawodzenia jego kobzy wypełniały powietrze między nimi. Usiadła. Kiedy księżyc wzniósł się wyżej, zauważyła, że kobziarz jest mężczyzną. Wierzchołki ich wzgórz zdawały się zbliżać do siebie. Zdumiało ją to, gdyż jej zamówienie na samotność wciąż jeszcze było aktualne. Nie

zamierzała odwoływać go przez co najmniej kilka dni po regeneracyjnej wizycie w Verité. Dziwne… Nie miała pojęcia, jak długo siedziała. Księżyc świecił teraz wyżej, a kobziarz obrócił się nieco, tak że blask księżyca padał na jego twarz z lewej strony, jednocześnie oświetlając ją i ocieniając. Miał wysokie kości policzkowe, szerokie czoło i małą bródkę. Ubrany był, jak się wydawało, w grube, ciemne rajtuzy i ciemnozieloną, wyglądającą na wilgotną, jedwabną koszulę. Na głowie miał czapkę, a u boku rękojeść jakiejś broni. Powoli odwracał się w jej stronę,

póki nie spojrzał jej w oczy. Wtedy nagle przestał grać. Zdjął czapkę i złożył głęboki ukłon. — Dobry wieczór, pani! — zawołał. — Dobry wieczór! — odkrzyknęła, wstając. — Wolfer Martin D’Ambry, do twoich usług. — Och… jestem Lydia Hazzard. Pięknie grasz. Którego miana używasz najczęściej: „Wolfer”, „Martin” czy „Ambry”? — Reaguję na każde z nich, Miz Hazzard. Zwracaj się do mnie, jak

wolisz. — ,Ambry” brzmi ładnie. Możesz nazywać mnie „Lydią”. — Jak sobie życzysz, Lydio — powiedział, na powrót unosząc kobzę. — Chodź ze mną, jeśli chcesz. Zaczął grać melodię niesamowitą i zawiłą jak oddech genius loci. Lydia zorientowała się, że, ledwie zdając sobie z tego sprawę, idzie śladem dźwięków, że schodzi ze zbocza i rusza przez dolinę. Szła w ciemnościach, a muzyka płynęła nad nią. Kiedy stanęła u stóp wzgórza Ambry’ego, uświadomiła sobie, że kobziarza nie ma już tam, gdzie stał wcześniej. Odszedł — odchodził —

na wschód. Szukała ścieżki. Nagle stało się ważne, by go dogoniła, dokończyła rozmowę. Jedyna ścieżka, jaką zdołała znaleźć, prowadziła w górę, na miejsce, gdzie niedawno stał Ambry. Bardzo dobrze… Zaczęła się wspinać, z ciemności ku rosnącej smudze światła księżyca. Dźwięki kobzy Ambry’ego dobiegały teraz z większej odległości, a kiedy wdrapała się wreszcie na szczyt, wydawały się już bardzo dalekie. Odszukała drogę, którą musiał obrać — jedyną w zasięgu wzroku — i pospieszyła w dół.

Po dłuższej chwili marszu wyboistymi ścieżkami tony stały się głośniejsze i Lydia zorientowała się, że go dogania. Nie miała wrażenia, że teren opada, ale trasa stała się teraz bardziej płaska. Być może dotarła na płaskowyż. Nocą ta okolica wyglądała inaczej, pachniała inaczej. Dlaczego tak się spieszyła? Ten mężczyzna ze swą kobzą był intruzem w jej idylli. Miała przecież zamiar wrócić do Verité, przełamać trans podróży, zjeść porządny obiad, zamiast odżywiać się przez system podtrzymywania życia, być może zagrać w tenisa, dla odmiany po elektro — stymulowanych ćwiczeniach izometrycznych, odwiedzić rodzinę, a

potem powrócić po kilku dniach w bardziej towarzyskim nastroju. Ale tutaj czekała tajemnica — i coś jeszcze. Musi koniecznie znaleźć Ambry’ego. Niemal w tej samej chwili, w której pojawiła się ta myśl, dźwięk kobzy zamarł. Zaczęła biec. Może przerwał tylko po to, by odpocząć przez chwilę. Ale mogło też coś mu się stać. Być może upadł, albo… Potknęła się, wstała, biegła dalej. Noc wydała jej się nagle chłodniejsza, a cienie stały się czymś więcej niż tylko plamami ciemności, jak gdyby w każdym bardziej mrocznym miejscu coś ruszało się powoli i obserwowało ją z ukrycia.

Szlak opadał w dolinę, przecinał strumień przejściem po wystających kamieniach, znowu piął się w górę. Za plecami słyszała chrobot kamieni, jakby coś szło za nią krok w krok, zbytnio się nie ukrywając. Nie oglądała się do tyłu. Niespodziewanie dźwięk kobzy powrócił, tym razem gdzieś daleko z lewej. Skręciła w tę stronę. Zaczęła go doganiać i po kilku minutach odniosła wrażenie, że jest już niedaleko. Kiedy czuła, że już za chwilę Ambry znajdzie się w zasięgu jej wzroku, kobza zamilkła. Zaklęła cicho. Znów usłyszała postępujące za sobą odgłosy. Delikatny

wietrzyk przyniósł gdzieś z lewej strony zapach morza. Czyżby zakreśliła wielką pętlę i ponownie trafiła na wybrzeże? Próbowała zorientować się według księżyca, ale był już zbyt wysoko na niebie. Posuwała się nadal w kierunku, który wydawał jej się właściwy. Jednak kiedy znalazła się w okolicy pełnej stojących głazów, zmuszona była zwolnić kroku, gdyż jej ścieżka najwyraźniej prowadziła między nimi. Wkraczając na ten teren, widziała wielką liczbę głazów, nie umiała jednak stwierdzić, czy w ich ustawieniu jest jakiś porządek. W trakcie marszu odniosła wrażenie,

że coś się przed nią poruszyło. Przystanęła, wpatrując się w to miejsce, ale nic się nie działo. Po kilku dalszych krokach dostrzegła ruch po swej prawej stronie. Zatrzymała się znowu, by to zbadać. Tym razem wydało jej się, że to jeden z potężnych głazów przesunął się może o cal. Potem zauważyła kolejny podobny ruch z lewej strony. Zafascynowana, przyglądała się kamiennemu słupowi, który przesunął się kilka cali przed siebie. Nim się zatrzymał, w ruchu był już następny. I kolejny… Wkrótce wszystkie głazy zdawały się poruszać. Wrażenie było niesamowite, jak gdyby to one tkwiły nieruchomo, zaś

ona płynęła między nimi. A ten stojący dokładnie przed nią wydawał się teraz nabierać wielkości. Wyciągnęła rękę, dotykając jednego z głazów. Otarł się o jej palce. Inny… Czyjaś dłoń złapała ją za lewe ramię i odciągnęła na bok. Lydia odwróciła się, głośno wciągając powietrze. — Wybacz, że chwyciłem cię w taki sposób — powiedział Ambry — ale niewiele brakowało, a zostałabyś zgnieciona. Przytaknęła ruchem głowy i podążyła za nim w lewo, czyli, jak się zdawało, na zachód. Kamienie przemieszczały się

teraz jeszcze szybciej, nie kołysząc się na boki. Stateczne jak posągi zmierzały na południe. — Równonoc podczas pełni księżyca — rzekł Ambry. — Wtedy budzą się i idą pić do rzeki. Wrócą na swoje miejsca, nim nadejdzie ranek. Niedobrze jest stać im na drodze, kiedy już wyruszą. Masa, pęd, inercja. — Dziękuję — odezwała się i roześmiała z lekką nutą histerii w głosie. — Co się stało, Miz Lydio? — zapytał Ambry. — Z jednej solidnych,

strony mówisz o podręcznikowych

własnościach materii — powiedziała — a z drugiej opowiadasz o idących pić kamieniach. To coś wziętego żywcem z galijskiego mitu. — Cóż, wszystkie mity znalazły drogę do Virtů — odparł, wciąż odciągając ją poza pole kamieni — zarówno mity ludu, jak i mity nauki. — Ale zasady naukowe, prawa, wielkości stałe są uniwersalne w Verité. — …i w Virtů również. Ale tu istnieją inteligentne byty, które manipulują nimi nawzajem, oraz nasze własne specjalne zestawy. —

Ale

tutaj

można

nimi

manipulować. — Według reguł, niektórych dosyć skomplikowanych, ale jednak reguł. Wszystko to daje się ujednolicić. Obie strony można doprowadzić do zgodności. Tyle że czasem trudno jest to dostrzec i zrozumieć. Prowadził ich wciąż poza trasę kamieni. Teraz głazy sunęły już bardzo szybko: wielkie poruszenie czarnych, milczących, zupełnie milczących postaci. Lydia odwróciła się i szła razem z nim. Jego ręka osunęła się teraz, otaczając jej ramiona. Tulił ją, podtrzymując skraj swego płaszcza.

— Dokąd mnie prowadzisz? — zapytała. — Gdzieś, gdzie jest ciepło i spokojnie — odparł. Choć Lydia miała nadzieję na wirtualny romans, nigdy nie zdecydowała, jak powinien wyglądać jej kochanek. Spojrzała na niego i uśmiechnęła się.

*** John D’Arcy Donnerjack podążał Szlakami Ognia i Krwi. Wody i. Pyłu,

Wiatru i Stali. Na Szlaku Drewna i Kości Słoniowej omal nie został podstępem skłoniony do opuszczenia Drogi, gdy genius loci pod postacią dziecka z koszykiem kwiatów prawie wmówił mu, że skręcił nie tam, gdzie trzeba, i teraz zmierza prosto do pięknej Krainy Elfów. Ale między nimi przesunęła się mora i w zniekształconym przez nią obrazie zobaczył, czym naprawdę było dziecko, ruszył więc dalej. Wtedy genius loci rzucił się na niego z obnażonymi kłami, krzesząc skry z kamienia ciężkim, metalowym ogonem, ale Szlak Drewna i Kości Słoniowej strzeże swych wędrowców nawet przed panami miejsc. Na Szlaku Ziemi i Popiołu z dziury w Drodze wynurzył się

oszalały fant i popędził w ich kierunku. Donnerjack, gotowy na śmierć, spostrzegł jednak guz u nasady jednego z przednich kłów zwierzęcia. Odciągając fanta na skraj szlaku, z dala od Ayradyss, wywołał jednocześnie i przejrzał specyfikację jego gatunku. Potem, w przypływie natchnienia, które uczyniło go legendą zarówno wśród inżynierów, jak i uczonych, Donnerjack wbił kciuki w dwa z punktów akupunktury zwierzęcia i czekał. Fant zaszurał masywnymi nogami, ale pozostał w miejscu, jak gdyby wyczuwając zamiar kierujący ludzkimi dłońmi, które tak się z nim obeszły. Zaczął oddychać spokojniej.

Parsknął cicho i przyjrzał się uważnie człowiekowi. Potem odwrócił się, zszedł ze Szlaku i odszedł w stronę puszczy. Przy następnym zakręcie genius loci pojawił się znowu, tym razem pod postacią czegoś w rodzaju urzekająco błękitnego ciągnika gąsienicowego, i nieludzkim zachowaniem nastraszył wędrowców. W akcie prostej, zwierzęcej wdzięczności fant, który śledził zajście z pobliskiego lasku, wrócił spiesznie, by rozdeptać go na miazgę, po czym cisnął go na cierniste drzewo i tam zostawił, broczącego życiodajnym płynem. Naprawdę więc zdarza się, że dobre uczynki zostają

odwzajemnione — nawet w Virtů. Donnerjack ruszył dalej, by zmierzyć się z budzącą grozę Otchłanią Gwiazd i Mostów, która miała być czymś zupełnie odmiennym od wszystkiego, co znał do tej pory. Już stąd słyszał pomruk kołyszącej się konstrukcji i straszliwe trzaski iluminacji, zbliżał się bowiem do obszaru pierwotnego języka, miejsca, gdzie słowa stworzenia ukształtowały Virtů. Wytrwale parł naprzód, jeden z niewielu ludzi zdolnych ogarnąć rozumem tajemną geografię wszechświata. Ta zaleta umożliwiła całe te przedsięwzięcie, w żaden sposób

jednak nie łagodziła jego natury. Gdyż kiedy wspiął się na ostatnie wzniesienie i pokonał pierwszy zakręt, mając wreszcie w zasięgu wzroku tę jęczącą, szczękającą otchłań ognia i przęseł, lęk przed śmiercią wypełnił mu żołądek i rozszedł się po całym ciele. Powstając z kolan i odrywając ręce od twarzy, zawołał Ayradyss i poczuł jej dłoń na swoim ramieniu. Wyprostował się i ruszył z uniesioną głową przed siebie, a potem, niepewnym z początku głosem, zaczął śpiewać, wchodząc na przęsło.

***

Wysoko na szczycie leżącej w centrum wszechświata góry Meru bogowie siedzieli w bezruchu na swych kamiennych tronach, kontemplując rozpościerające się wokół Virtů. Poświęciwszy mobilność na rzecz wszechwiedzy, potrafili siedzieć tak przez wieki. Działanie szkodziło postrzeganiu, a może i mądrości. Przeniósłszy większość jestestw w wojujące awatary, spowolnili funkcjonowanie swoich właściwych osobowości. Dlatego rozmowy ich, oceniając według standardów czasowych, można by uznać za

rozwlekłe. Na szczęście jednak centralnym obszarem Virtů rządził odpowiednik matematyki osobliwości umożliwiający te niepokojące i zdumiewające anomalie, które pomniejsi bogowie nazywali „fizyką wieczności”, zazdroszcząc swym władcom tych straszliwych, budzących grozę tajemniczych wyczynów w krainach leżących ponad wiejącym między światami wiatrem. Skyga, Seaga i Earthma zdawali sobie sprawę, że rozciągnięcie zmysłów i osobowości na niezliczoną liczbę bytów pozostawiło im niewiele z ich istoty. Te wlokące się rozmowy — czasem bardziej podobne monologom — były

niezbędne dla zachowania resztek ich tożsamości. Lękali się, że cisza zdusi w nich to, czym byli naprawdę, pozostawiając ich na zawsze rozproszonych w pomniejszych jestestwach we wszystkich domenach Virtů. Oczywiście funkcjonowali w złożonych hierarchiach, począwszy od nieba, przez lądy, aż po morza. — …A więc rozpoczyna się nowy cykl — stwierdził Seaga, a gdy mówił te słowa, mijały dziesięciolecia. — Jak bywa z większością znaczących wydarzeń, jego początki już teraz są niejasne — zauważyła Earthma — chyba że Skyga maczał w tym palce.

— On nie odzywa się od dłuższego czasu. Być może działa. — Albo może w końcu rozpadł się zupełnie. — Zastanawiam się… — Nie. On gra ostrożnie. Mruczy pod nosem. — Hmm. — Nie zaczynaj i ty. — Myślisz, że naprawdę jest gdzie indziej? — Jeśli bogowie nie wiedzą, któż

mógłby to powiedzieć? — Moglibyśmy skorzystać z tej nieobecności, by w całości powrócić do naszych ciał, przenieść je do groty, gdzie jest wygodniej, i… — Stracilibyśmy wtedy kontakt z naszymi sługami. — …Lecz weszlibyśmy w kontakt z sobą nawzajem, 0 Piękna. — To prawda i rzeczywiście byłoby to przyjemne. Chociaż za każdym razem gdy się kochamy, łańcuchy przy — czynowo — skutkowe nabierają niesamowitej złożoności i poezji.

— Co z tego? Zostawmy go z jego mantrą i chodźmy do łóżka. — Za chwilę. Okryję tylko moją nieobecność paroma iluzjami. — A potem odkryjemy siebie i poruszymy górę. — To tyle, jeśli chodzi o poezję. Gdy Seaga zwinął swą świadomość, jego spojrzenie na rozwój duchowy Virtů zmieniło się. Nie było już skupione w jednym miejscu. Choć pozostało barwną panoramą, miał teraz wrażenie — gdy obraz został skompresowany — że lepiej uświadamia sobie istnienie wzorów tam, gdzie przedtem widział

tylko wydarzenia. — Sądzę, Earthmo, że może pojawić się szczególny prąd społeczny, który będzie miał pewne związki z Etapem IV — stwierdził, gdy szli ku grocie. — Nie bądź głupi, Seago — odparła, ocierając się o niego biodrem. — Żaden śmiertelnik w Verité i prawie nikt w Virtů nie podejrzewa nawet, że istnieją teoretyczne podstawy dla czegoś takiego. — To prawda — przyznał, ujmując jej dłoń. — …A nawet gdyby komuś udało się to rozpracować, nadal pozostanie to

tylko tym, czym jest: pozbawioną praktycznego znaczenia hipotezą. — Znalazłbym dla niej parę drobnych i subtelnych zastosowań. — Z których żadne i tak nie mogłoby równać się z tym, o czym rozmawialiśmy na początku. — Tak, masz rację — przyznał, wchodząc za nią do groty i przyciągając ją ku sobie. — Czym wolałbyś się teraz zająć: teorią rzeczywistości czy kobiecą anatomią? — zapytała. —

Skoro

o

tym

wspominasz,

zaczynam doceniać stulecia spędzone w abstrakcyjnym, teologicznym stylu. Earthma wykonała gest i pojawiła się poświata, wystarczająco silna, by rozświetlić im drogę do łoża. Seaga wykonał gest i światło zgasło. — Ostatnimi, .których widziałam wchodzących tutaj, byli Warga i Agrima — powiedziała Earthma. — Tak, zanim odeszli do nieznanych krain — rzekł Seaga, gdy opadły z nich ubrania. — To było wieki temu — zauważyła — i nie siedzieli tu długo.

— Warga jest z tego znany — stwierdził Seaga. — Szybki i do rzeczy. Earthma zachichotała. — To okropna reputacja. — Morze natomiast jest powolne, stateczne, nieugięte. A czasem bywa też dzikie. — Dokaż tego — powiedziała.

*** Eilean a’Tempull Dubh posiadało inne nazwy w wykazach Narodowego

Majątku Szkocji, ale pod taką właśnie nazwą pamiętał je Donnerjack i taką nazwę wymienił, stojąc w budce telefonicznej w ognistym kręgu — miejscu postoju na Długim, Długim i Wijącym się Szlaku. Zawsze skłonny do planowania z wyprzedzeniem, przypomniał sobie czarne domostwo na zachodnim wybrzeżu Szkocji, które odwiedził dwukrotnie w dzieciństwie. Jego obecność w dobrach rodzinnych miała coś wspólnego z tymi wszystkimi MacMillanami, MacKayami i MacCrim — monami należącymi do przodków ojca, choć nie miał pojęcia, czy rezydencja wciąż istniała, ani też, jeśli tak, jakie średniowieczne obciążenia mogły stanąć na przeszkodzie jego

prawom do niej. Zadzwonił do swego adwokata w Verité, niejakiego Wilsona, który narzekał na połączenie i chciał rozmawiać o interesach prawnych Instytutu Donnerjacka, po czym kazał mu skontaktować się z adwokatem ojca, niejakim MacNeilem z Edynburga — lub z jego następcą — i ustalić, czy Donnerjack nadal posiada prawo własności i, jeśli tak, czego potrzebuje do remontu, modernizacji i zamieszkania w rezydencji na rodzinnej wyspie. Wilson chciał jeszcze omówić kilka bieżących kontraktów, ale na jego ekranie pojawiła się fala płomieni, gdyż pięć minut Donnerjacka dobiegło końca, a John, będąc człowiekiem oszczędnym, nie raczył wykupić kolejnej jednostki.

*** Sayjak spał w rozwidleniu konarów, wysoko ponad pozostałymi członkami klanu. W ten sposób miał wszystkich na oku. A im wyżej musieli wspinać się do niego, tym więcej oznak uprzedzało go o ich ruchach. Tak było i teraz. Pogrążony w głębokim śnie, marzył o seksie i przemocy — które także i na jawie splatały się zwykle ze sobą w jego życiu — kiedy poczuł, że ktoś się zbliża. Zbudził się i oprzytomniał na długo przed tym, zanim Chumo znalazł

się na tyle blisko, by go zaatakować, gdyby to właśnie było jego zamiarem. Sayjak beknął, pierdnął, podrapał się i przeciągnął. Potem obserwował wspinaczkę Chumo, czekając, aż ten zbliży się na odległość odpowiednią dla cichej rozmowy. — Sayjak! — zawołał Chumo. — Chodź szybko. Mamy kłopoty. Sayjak z rozmysłem ziewnął, nim zareagował. — Jakie kłopoty? — zapytał po chwili. — Ekosy. Wszędzie. Najwięcej na

południu. Następni zachodu i północy.

nadchodzą

od

— Ilu? — Wszystkie palce u rąk. Wszystkie palce u nóg. Siusiak też. Kilka razy. Tylko na południu. — Co robią? — Nic. Siedzą w obozie. Jedzą. Srają. Śpią. — Co na zachodzie? I północy? — Wszystkie palce. Może jeszcze parę siusiaków. Dopiero tu idą. Więcej przyszło od północy, kiedy staliśmy na

warcie. — Ty i Staggert? — Tak. Sayjak sięgnął po swoją maskotkę. Próbował całymi tygodniami, nim nauczył się wiązać węzły na kawałku sznurka, który znalazł w obozie łowców nagród. Widział jednak węzły już wcześniej i wiedział, do czego służą. A ten sznur miał już na sobie węzeł. Wykorzystał go jako model. Niezmordowanie zwijał i skręcał sznurek, aż któregoś dnia mu się udało. Powtórzył to wielokrotnie, ucząc się nawet odmian. Wtedy był gotów.

Przywiązał solidnie oba końce do włosów na głowie Wielkiej Betsy. W ten sposób mógł wieszać ją na złamanych konarach albo nosić na szyi, ilekroć uznawał, że okazja usprawiedliwia ceremonię. Teraz głowa wisiała na pobliskiej gałęzi, a on wyciągnął rękę i pogłaskał ją, by lepiej mu się myślało, a być może również i na szczęście. Maczetę ukrył w dziupli innego drzewa, skąd wyciągał ją od czasu do czasu, by cokolwiek nią ściąć. Przez chwilę zastanawiał się, czy nie zabrać głowy. Będzie jednak musiał iść zbyt daleko i zbyt szybko. Głowa może o coś zahaczyć lub zaplątać się w krzakach. Pożegnał się z nią, po czym

zwrócił się do Chumo: — Zaprowadź mnie na południe. Potem na zachód i na północ. Muszę sam zobaczyć tych ekosów. Tak więc, poprzedzany przez Chumo, zszedł z drzewa, przystanął, by ostrzec klan o obecności ekosów, po czym ruszył na południe. Kilka godzin później kulił się w zaroślach wraz z Chumo, przyglądając się obozowisku. Wszędzie wokół kręcili się łowcy, jedli, rozmawiali, czyścili lub ostrzyli broń. Było to największe ich zgromadzenie, jakie Sayjak kiedykolwiek widział. Obok wzbudzonego tym niepokoju pojawił się szereg pytań. Dlaczego tak

wielu? Dlaczego teraz? I byli to łowcy nagród — nie ekosy w zielono– brązowych uniformach. Dlaczego łowcy? Ekosy były urzędnikami, przedstawicielami władzy wysyłanymi z jakiegoś odległego miejsca do wykonania pewnych zadań, a zadania te, ze swej strony, nie zawsze polegały na zabijaniu Ludzi. Czasami chodziło o wycięcie lub sadzenie drzew, rozniecenie lub zwalczenie ognia, kopanie rowów, odwracanie kierunku rzek. Natomiast łowcy nagród zjawiali się tylko po to, by zabijać i, w przeciwieństwie do ekosów, zbierali świadectwa swych poczynań. To

właśnie od łowców Sayjak przejął pomysł zabrania głowy Wielkiej Betsy. Łowcy byli wolni, dzicy, okrutni, bardziej niż ekosy godni szacunku. Zazwyczaj działali samotnie lub jako tropiciele w małych oddziałach, ale wszystko wskazywało na to, że grupy z zachodu i północy były częścią tej samej imprezy. To wszystko z pewnością nie działo się bez powodu… Po pewnym czasie Sayjak dotknął ramienia Chumo. — Zaprowadź mnie teraz na zachód — rozkazał. Po drodze zastanawiał się, gdzie

żeruje teraz klan Otlaga. Lub klan Dortaka. Albo Bilgada. Ogólna wiedza o aktualnym rozmieszczeniu innych klanów pozwalała uniknąć sporów terytorialnych. W tej chwili jednak potrzebował konkretów, a nie ogólników. Śledząc z niebezpiecznego punktu obserwacyjnego znacznie mniejszy oddział zachodni, zaczął podejrzewać, że żaden inny klan nie jest otoczony przez trzy oddziały łowców i wschodnie równiny. Wkrótce miał się co do tego upewnić, ale już teraz poczuł się nieswojo. Hoga, który obserwował zachodnią grupę, powiedział mu, że przybyło właśnie kilku ostatnich jej

członków. Rozbijali jednak obóz, zamiast czekać, co zrobiliby, gdyby oczekiwali w najbliższym czasie rozkazów. Sayjak przypuszczał więc, że zamierzali spędzić przynajmniej jedną noc w tej okolicy, zanim podejmą jakiekolwiek działanie w porozumieniu z pozostałymi grupami. Hoga i Gongo, których Staggert pozostawił z rozkazem obserwowania oddziału, gdy tylko wykryto go tego ranka, oddalili się od polany z Sayjakiem. — Czy wiecie, gdzie są teraz klany Dortaka, Bilgada albo Otlaka? — zapytał Sayjak.

— Otlak jest tam — Chumo wskazał na północ. — Daleko za następnym obozowiskiem łowców. Dortak jest bardziej na zachód. — Znów gestem pokazał kierunek. — Nic nie wiem o Bilgadzie. Sayjak poczuł, że coś dziwnego dzieje się z jego żołądkiem, gdyż miał wrażenie, że Bilgad żeruje na południowym wschodzie. A to oznaczało, że istotnie tylko jego klan znajdował się wewnątrz tworzonego właśnie okrążenia. Ci łowcy, zrozumiał nagle, chcieli dokonać szczególnej zemsty na nim samym i jego ludziach. Szukał jakiejś nazwy na takie właśnie

rozstawienie tych trzech grup, które pozwalało im na najskuteczniejszy ruch przeciwko jego ludziom. Myślał tylko o tej wy — kalkulowanej akcji. Idea, by zorganizować wszystko w podobny sposób, zanim przystąpi się do działania, opanowała go bez reszty. On też tak postępował, choć na wiele mniejszą skalę. Nie znał wprawdzie słów na określenie „planu” i „planowania”, jednak w tej chwili zrozumiał, czym one są. I zdał sobie sprawę, że potrzebny mu będzie własny plan, większy niż wszystkie, które ułożył dotychczas. — Zaprowadź mnie teraz na północ — powiedział — tam, skąd Staggert

obserwuje kolejną grupę. Podczas marszu obliczał odległości i wspominał Krąg Shanmbal. Wiedział, że musi działać szybko i że jego plan będzie musiał być lepszy od ich planu. Wczesnym popołudniem dotarli do północnego obozowiska. Staggert wyszedł im naprzeciw i zaprowadził na punkt obserwacyjny położony między drzewami na wierzchołku wzgórza. — To najmniejszy obóz — zauważył Sayjak. — Widzę ze dwie ręce łowców. — Jest ich więcej na patrolu — odparł Staggert.

— Ludzie są w wielkim niebezpieczeństwie — odezwał się po pewnym czasie Sayjak. — Z powodu tych łowców? — zapytał Staggert. — Tak. Ci tutaj i tamci na zachodzie zamierzają zaskoczyć Ludzi i skierować ich na południe, gdzie zostaną wybici. — Skąd o tym wiesz? — spytał Staggert. Sayjak pomyślał o napadzie, podczas którego uśmiercił Wielką Betsy. Nagle przyszło mu do głowy, że ci łowcy przybyli tutaj, ponieważ wzbudził w nich lęk — lęk, że i oni mogą stać się

ofiarą. — Powiem ci wszystko, co wiem, Staggert, i będziesz zbyt sprytny — powiedział — tak jak ja. Oni chcą naszych głów i wezmą je. O ile nie będziemy mieli… eee… lepszego sposobu działania niż ich sposób działania. Zwrócił się w stronę Chumo. — Wracaj — rzekł — do pozostałych dwóch obozów. Weź Gonga. Weź Hogę. Weź Ocro. Przyprowadź ich tu i każ im zaczekać na mnie. — Zaczekać? — zapytał Chumo. — Dokąd idziesz?

— Wracam po resztę naszego klanu. — Ich też tu przyprowadzisz? — Umieszczę ich w pobliżu. — Po co? Sayjak przyjrzał się rozmówcy. Potem uderzył się w czoło. — Nowy sposób walki. — Jak to się nazywa? — Działania wojenne — odparł Sayjak. Potem odwrócił się i zniknął w dżungli.

*** Tego wieczoru sprowadził z sobą cały klan, pozostawiając wszystkich, z wyjątkiem sprawnych samców, na polanie znajdującej się około mili od północnego obozowiska. Prowadził ich z maskotką na szyi i kijem–który–tnie w dłoni, ostatecznie rozstawiając wojowników w wąskiej dolinie, niedaleko obozu łowców. Potem naradził się ze swymi przybocznymi. Staggert, Chumo, Svut, Gongo, Ocro i Hoga stali wraz nim na mrocznej polanie, a on rzekł:

— Dzisiejszej nocy zabijemy ich wszystkich. Wiecie jak? Wydali twierdzący pomruk. — Nie? nie wiecie — powiedział wtedy. — Umiecie wbiegać, robić dużo hałasu, walczyć na prawo i lewo i miażdżyć ich. To nie tak. Nie chcę robić tego w taki sposób, nie tym razem. Poczekamy na ciemność i ciszę. Podejdziemy tak blisko jak zdołamy, nie robiąc hałasu. Najpierw zabijemy tych najbliżej broni. Ale zabijemy ich wszystkich. Jeśli to potrwa zbyt długo albo oni użyją jakiejś dziwnej broni, wezwiemy innych wojowników, by przyszli jak najszybciej i zgnietli ich.

Druga grupa będzie czekać, aż będziemy jej potrzebować. Jeśli ruszy zbyt wielu naraz, będziemy wchodzić sobie nawzajem w drogę. Wszyscy zrozumieli? Jeszcze raz wszyscy mruknęli na potwierdzenie.

*** Jej ciało spoczywało w kabinie, pod pieczą urządzenia kontrolnego, które zapewniało odżywianie, wydalanie i ćwiczenia. Urządzenie właśnie przemawiało do niej w Virtů,

ostrzegając ją, że jej czas upływa i wkrótce powinna wrócić do Verité, zgodnie z ustalonym przez jej rodziców planem wakacji przewidującym na przemian tydzień tu i tydzień tam, przez całe lato. Tygodniowy limit minął i teraz korzystała z rezerwy czasowej, która także była już na wyczerpaniu. Jednak gdy jej nogi rozsunęły się, a biodra zaczęły wykonywać drobne pchnięcia, urządzenie kontrolne wstrzymało przygotowania do jej powrotu. Gdy Lydia pojękiwała cicho, ono badało już jej sytuację w Virtů. Stosunek płciowy, jeśli nie był gwałtem, zwykle rozciągał rezerwę czasową na okres swego trwania. Oczywiście w

przypadku gwałtu, z rekreacyjnego punktu widzenia, znaczenie miało, czy dana osoba dokonywała go, czy też była jego ofiarą. Pewną rolę odgrywały tu też subtelności z zakresu prawa i ochrony klienta. Badanie wykazało, że ten konkretny stosunek zalicza się do gatunku dobrowolnych i obustronnie rekreacyjnych. Niestety, czujniki nie były w stanie ocenić estetycznych i fizjologicznych konsekwencji gwałtownego rozstania z partnerem bezpośrednio po osiągnięciu orgazmu. Nagle nogi Lydii zacisnęły się wokół niewidzialnych bioder. Ciało wznosiło się i opadało w bardziej gorączkowym rytmie, paznokcie wbijały się w

niewidoczne plecy. Czujniki wykryły przyspieszenie bicia serca, podwyższenie ciśnienia krwi, tempa oddechu i objętości wdychanego powietrza. Nie zauważyły jej uśmiechu. Pod nazwą „efektu widmowego kochanka” jest on znany jedynie ludziom, którzy obserwują wszystko z boku, wcinając popcorn. Gdy tylko nastąpiło głębokie odprężenie, urządzenie kontrolne uruchomiło procedurę przywołującą.

***

…I spadał. I rozdarty spadał… Zmierzał w dół z bezkresnej wysokości. Jego sklecone z najróżniejszych elementów ciało zwiotczało w głębinach inercji. Powierzchnie czerniały, jakby osmalone uderzeniem pioruna. Trop poprowadził go przez doliny i góry, przez martwe krainy przypominające porzucone dekoracje filmowe. Wiódł w górę, wciąż w górę, ku domenom bolesnego światła. Ale on nie należał do tych, którzy gubią trop. Wytrwale zdążał jego śladem. Przebiegając pionowe powierzchnie, przeskakując przepaści bez dna, wciąż

szukał. Szukając… …znalazł? Raczej został znaleziony. W jednej chwili tropił jeszcze ten zapach. W następnej znalazł się w samym jego środku. Uniósł się w powietrze i wirował w fantastycznym tańcu jak pstrokaty jesienny liść. A światłość porażała grozą. — O, ohydny prześladowco — rozległ się gniewny głos, płynący zewsząd, jak zapach — zapuściłeś się zbyt daleko! Mizar odrzucił w tył łeb i zawył tak,

jak nauczył go Śmierć. Wśród trzasków światłość skupiła się na nim. Jego wycie urwało się, ledwie je rozpoczął. Znów kręcił się w powietrzu, a powietrze wypełnił nowy zapach, zapach palącej się izolacji, wrzącego kleju, przypiekanej farby, spawanego metalu. Wirując, z zadem przy kolanie, z ogonem w oku, poczuł, że rzucono go poza krawędź wielkiej grani na cichym niebie, gdzie gwiazdy kwitną w wiecznym półmroku, a chmury unoszą się daleko w dole. Rozdartego przez światło ogarnęła go ciemność. Spadał potem, spadał — całymi

dniami, może wiekami, zależnie od światów, które mijał na swej drodze… …w dół…

Rozdział trzeci Tranto stracił w wędrówkach poczucie czasu. Nie, żeby kiedykolwiek przykładał do tego większą wagę, ale czerwona mgła szaleństwa zniekształciła mu spojrzenie na większość rzeczy, również na czas i przestrzeń. Gdy jednak ból zelżał, także nastawienie wielkiego fanta do życia stało się mniej nieobliczalne. Mgła rozpraszała się, a kiedy zniknęła zupełnie, Tranto potrafił jak dawniej przystawać i jeść kwiatki. Spostrzegł wreszcie, że znajduje się na rozległej

równinie, opodal skraju dżungli, i ożyły w nim wspomnienia z wcześniejszego życia — pamiętał, że był w podobnej okolicy jako malec wśród innych z jego rodzaju. I kto wie? Może powrócił na te właśnie tereny. Przez wiele dni pasł się, niewiele myśląc, a jego umysł błądził między snem a jawą. Była to cudowna euforia, która ogarniała go zwykle po ataku. Wędrując, jedząc, pijąc i odzyskując utraconą masę, odkrył, że zbytecznym wysiłkiem jest cokolwiek poza zwykłym reagowaniem na okoliczności. I poza bezrefleksyjną radością z najprostszych faktów istnienia. Dni mijały i nic nie zakłócało mu

spokoju. W miejscowych drapieżnikach wzbudzał lęk — niespotykanych rozmiarów fant, o potężnych szablach, jakby wyrzeźbionych ze szczątków rozbitego księżyca. Po pewnym czasie, gdy ból minął, a jego zmysły wydawały się powracać do stanu normalnego, zaczął po raz pierwszy się zastanawiać, czy gdzieś w pobliżu nie przebywają inne fanty. Przez lata poznał wiele stad i uświadomił sobie nagle, że brak mu towarzystwa. Być może czegoś więcej niż tylko towarzystwa. Dobrze byłoby znów mieć partnerkę. Objawy szaleństwa nie pojawiały się już od tak dawna, że było mało prawdopodobne, by miały powrócić w najbliższej przyszłości.

Szukał więc. Najpierw będzie musiał znaleźć stado. Fanty były zasadniczo gatunkiem stadnym. Choć on sam często bywał wyjątkiem od tej reguły, także od czasu do czasu odczuwał .potrzebę towarzystwa, każącą mu szukać, tak jak teraz, grupy pobratymców. Oczywiście nie wystarczało ich po prostu znaleźć. Będzie musiał nakłonić ich, by go przyjęli. Tradycyjnie oznaczało to długi okres próby w pozycji bezklasowego intruza. Zbyt długi, zawsze wydawał się zbyt długi. Jednak istniała etykieta, zbiór reguł, których należało w tej kwestii przestrzegać. A przede wszystkim — trzeba było zlokalizować stado. Zatrąbił, głośno i przeciągle, po czym

nasłuchiwał, kiedy ucichły echa. Nie było odpowiedzi, ale też nie oczekiwał jej przy pierwszej próbie. Powtórzył swój zew, potem pasł się przez długą chwilę. Później zaspokoił pragnienie u wodopoju. Wszystko wskazywało na to, że będzie musiał wyruszyć na poszukiwania. Ponieważ jedyny ślad w okolicy był dosyć stary, a nikt nie odpowiedział na jego zew, każdy kierunek wydawał się równie dobry jak jakikolwiek inny. Oprócz zachodniego. Na zachodzie ciągnęła się dżungla. Obecny teren wykazywał oznaki niedawnego odrodzenia po nadmiernym

wypasie. Fanty były tu i poszły dalej. Ziemia odzyskiwała już odpowiedni stan, wiedział więc, że wrócą tu w końcu, gdy wyeksploatują inne obszary. Oczywiście równina była rozległa, więc mogło to trwać bardzo długo. Z drugiej strony, na równinie były też inne stada… Nie zastanawiał się nad tym specjalnie. Teraz, kiedy powróciły mu siły życiowe i rozsądek, nie miał zamiaru czekać na przypadkowe spotkanie. Chciał czuć zapach innych, ocierać się o nich, kiedy się pasł. Nie miał żadnych prawdziwych powodów, by czekać w miejscu, za to poważny powód, by wyruszyć. Pójdzie ich szukać. I znajdzie.

Powoli obrócił się dookoła. Północ, wschód, zachód, południe… Tak, południe. To tam znajdował się stary trop. Wyruszył w tym kierunku. Na poły tylko kierował się wyschłym tropem. Gdzieś na południu były fanty i to mu wystarczało. Nie było potrzeby się spieszyć. Gdy raz podjął decyzję i przystąpił do działania, mogło się wydawać, że uruchomione zostało jakieś prawo natury. Jego cierpliwość była równie legendarna jak jego szaleństwo. Pamięć również miał doskonałą. W trakcie wędrówki przypominał sobie kamieniste niziny, które oglądał, kiedy

sam był mniejszy i wszystko wydawało się większe. Nie był jednak świadomie skłonny do sentymentalizmu, gdyż nigdy o nim nie słyszał. Parł niezmordowanie na południe, a drapieżniki, których rewiry przecinał, uciekały i chowały się, dopóki nie odszedł. Pasł się wśród wysokich traw, gasił pragnienie w zagłębieniach z wodą lub leśnych strumieniach. Ciemne ptaki przylatywały i chodziły po jego grzbiecie, oczyszczając go z dokuczliwych owadów. Od czasu do czasu zagadywały go: — To paskudna szrama, koleś. Gdzieś ją zarobił?

— Zadrasnął mnie główny maszt namiotu cyrkowego, kiedy go przewracałem. 11 maja 2108. — O, więc byłeś w mieście! — Byłem. — Jeszcze nie znałem nikogo, kto stamtąd wrócił. — Teraz już znasz. Widziałeś ostatnio w okolicy jakieś fanty? — Ostatnio nie. Zjawiają się i odchodzą. — Nie wiesz, czy są jakieś na południu?

— Tam się kierowały. Być może niedługo odlecę w tamte strony, tu brakuje robaków. A co to takiego? — To od człowieka.

włóczni

bryjowatego

— Bryjowatego człowieka? Co to takiego? — To, co z niego zostało, kiedy po nim przeszedłem. 7 sierpnia 2105. — Miałeś kiedyś problemy z ekosami albo łowcami nagród? — Tak, ale dosyć dawno temu. — Sporo ich kręci się teraz po

dżungli. — Których? — Łowców. Ale może być też paru obserwujących ekosów. — Łowcy są twardzi. Jeden prawie mnie przyszpilił, kiedy naznaczono cenę na moją głowę. 17 września 2113. Kobieta. Nazywali ją Wielką Betsy. — Nie żyje. — To dobrze. Czasem śni mi się, że wciąż mnie ściga. Co ją zabiło? — Sayjak, jeden z drzewnych ludzi. Obciął jej głowę. Wciąż ją ma.

Tranto parsknął. — Imię brzmi znajomo. — To wódz największego klanu. Szybki. Potrafi złapać ręką ptaka w locie, skacząc między drzewami. Widziałem to. Silny. Niebezpieczny. — Oni też stają się bryjowaci, kiedy po nich przechodzę. Chociaż Wielka Betsy lubiła zasadzki. Jedną bliznę mam od niej. Czego tym razem chcą łowcy i ekosy? — Chyba głowy Sayjaka. Wściekają się o Wielką Betsy i innych, których skrócił o głowę.

— Nie mieliby tych problemów, gdyby trzymali się z daleka. — Prawda. — Nie oni zaprojektowali tę ziemię. Sprawy szły po prostu swoim torem. Teraz, ni stąd, ni zowąd, zachowują się tak, jakby należała do nich. — Nigdy nie są zadowoleni. — Tak przypuszczam. — Może kiedyś obejrzę resztę twoich blizn. Teraz wracam do dżungli. Chcę zobaczyć, co się dzieje. — Trzymaj się z dala od Sayjaka,

kiedy będzie skakał między drzewami. — Jasne. poszukiwaniach.

Powodzenia

w

— Dzięki. Powlókł się dalej. Przez cały dzień zmierzał na południe, zatrzymując się jedynie, by najeść się i zaspokoić pragnienie u wodopoju. Nocą pasł się pod niebem pełnym jasnych gwiazd. Tak wypełnione dni mijały szybko. Przebrnął przez długi, suchy pas ziemi, gdzie wyschnięta była nawet trawa. Ciągnęło się to dzień za dniem, po czym nastąpiło oberwanie chmury, które wypełniło wodą każde zagłębienie.

Dalej teren stał się bardziej kamienisty. Tranto szedł wciąż na południe. Tego samego wieczoru dostrzegł mężczyznę i kobietę, idących szlakiem wytyczonym białymi znakami i migocących, jakby oglądał ich poprzez rozgrzane powietrze. Wydawało się, że jest to ten sam mężczyzna, który pomógł mu w niedawnych cierpieniach. Kiedy jednak fant zbliżył się do nich, rozpłynęli się bez śladu, by pojawić się wysoko w górze i przez może dziesięć minut zakreślać spiralę w czerwonych promieniach słońca, nim zniknęli ostatecznie. Zanim dzień dobiegł końca, odnalazł trop świeższy niż jakikolwiek, jaki dotąd napotkał — odcisk nóg fanta — prowadzący na południe.

Przez trzy dni podążał tym śladem. Trzeciego dnia pochwycił zapach od wschodu. Jego pobratymcy. Fanty. Teraz po raz pierwszy spieszył się. Wieczorem dotarł na teren, który opuściły zupełnie niedawno. Następnego ranka znalazł wygodny szlak. Wiatr zmieniał kierunek, ale dobiegający go od czasu do czasu zapach był coraz silniejszy. Dostrzegł je tuż przed południem, wielkie, ciemne masy przesuwające się powoli po odległej równinie. Zwolnił, potem przystanął, przyglądając im się. Po raz pierwszy od długiego czasu wezbrało w nim coś na kształt radości.

Towarzystwo takich jak on… Uczucie to zbladło natychmiast, gdy tylko uświadomił sobie słodko — gorzką prawdę: obcemu niełatwo było zostać zaakceptowanym przez stado. Pewnym sposobem osiągnięcia tego było ostentacyjne krążenie na obrzeżu grupy i czekanie, aż zostanie się zauważonym. Stopniowo, po długim okresie, można było zostać dopuszczonym na najniższy szczebel społeczności. Gdzieś w najgłębszych pokładach swej istoty Tranto wiedział, że prawdopodobnie był starszy od każdego nich. Miał wrażenie, że spędził w tych

stronach bardzo dużo czasu. Nagle wydało mu się możliwe, że należał już kiedyś do tego stada, że było to jego rodzinne stado, ale przeżył wszystkich jego członków. Irytowała go myśl, że powraca teraz, nieznany nikomu, jako wyrzutek. Co prawda — jeżeli tak było w istocie — tego właśnie powinien się spodziewać przy swym wędrownym trybie życia. A jednak gryzło go to. Parskając, chodził w tę i z powrotem, coraz bardziej przekonany, że tak było w istocie. Stąd pochodził, a oni odmówią należnego mu miejsca. Im więcej o tym myślał, w tym większą wpadał irytację, chociaż wciąż jeszcze nie nawiązał kontaktu.

Kręcił się wokół nich przez cały dzień, zachowując dystans, ale będąc na widoku. Chodził za nimi, a jego gniew przybierał na sile. Tak, naprawdę wydawało się możliwe, że było to kiedyś jego stado. Tak wiele fantów tutaj przypominało mu tych dawnych. Potem pomyślał o swym gniewie. Choć w przeszłości często sprowadzał na niego kłopoty, tamten gniew zrodził się z bólu i szaleństwa. Ten wydawał się znacznie słabszy. Drugiego dnia podszedł bliżej, pasąc się w znacznie mniejszej odległości od zawietrznego skraju stada. Po południu podszedł w jego stronę drobny samiec, niewątpliwie znajdujący się na samym

dole hierarchii grupy. Trochę później spojrzał w górę i powiedział: — Nazywam się Muggle. — Tranto. — To legendarne imię. Ojciec stada. — Kto teraz przewodzi? — Scarco. To ten przy lasku. Tranto spojrzał we wskazanym kierunku, by ujrzeć wielkiego fanta ostrzącego kły o sterczący z ziemi chropowaty głaz. — Długo już jest szefem?

— Od kiedy sięgam pamięcią. — Czy kiedykolwiek rzucano mu wyzwanie? — Regularnie. Równiny są usiane kośćmi tych, którzy nie zasłużyli na grób sławiony w pieśni i opowieściach. — Ach tak. Jakie są zasady przyjmowania nowych członków do stada? — Ogólnie biorąc, zwyczajne. Nowo przybyły krąży wokół nas przez kilka sezonów, robiąc za popychadło, i z czasem zostaje dopuszczony do najniższej kategorii. Jeszcze parę sezonów i może nieco wybić się w górę.

— Nieco? — Cóż, tyle, ile zdoła — czyli niewiele — ponad bycie po prostu pod ręką. Oczywiście, o ile nie jest wojownikiem, bo wtedy może zajść tak wysoko, jak go to wyniesie. — Innymi słowy, tu jest tak samo, jak wszędzie. — Tak, o ile mi wiadomo. — Dobrze. Czy wszyscy ze stada mnie zauważyli? — Z wyjątkiem krótkowzrocznych, jak sądzę, i tych, którzy znajdują się bardziej na zachód.

— No więc chciałbym, żeby wszyscy przynajmniej mnie rozpoznawali. Ile czasu, twoim zdaniem, może to zabrać? — Powiedziałbym, że około trzech dni. — Czy przekażesz pozostałym, kim jestem? — Oczywiście. Sami wysłali mnie, żebym się tego dowiedział. Zawsze dostaję takie zadania. Nie mogę się doczekać, aż do nas dołączysz i też będę mógł kimś pomiatać. Następnego dnia wiele fantów mijało Tranto, zerkając na niego ukradkiem. Gdy Muggle pojawił się ponownie,

zawahał się. — Znają twoje imię — powiedział — i dowiedziałem się, że nie jest ono wcale pospolite. Kazano mi sprawdzić, czy masz na nodze ślady łańcucha, i zapytać, czy byłeś kiedykolwiek głową własnego stada. Najwyraźniej jakiegoś Tranto wleczono kiedyś na pokaz. To jakaś historia związana z wysokim budynkiem, z którym zrobił coś strasznego. — Tak, byłem głową własnego stada — odparł Tranto. Podszedł, by przyjrzeć się jego nogom. — To rzeczywiście wygląda jak ślady, które mi opisał.

— Kto? — Scarco. — Ach, więc to szef zastanawiał się nad tym? — Tak. planujesz.

Chciałby wiedzieć,

co

— Och, miałem zamiar odczekać trzy dni, aż wszyscy będą wiedzieli przynajmniej, kim jestem, i wyzwać go do walki o przywództwo w stadzie. — Do walki? Fizycznej, na kły? — Tak, wedle zwyczaju.

— Na śmierć i życie? — Jak będzie potrzeba. — Robiłeś to już kiedyś? — Tak. — Mam na myśli walkę na śmierć. — Tak, to też. Ale do tego rzadko dochodzi. — Naprawdę? — Widziałeś kiedyś zakończoną śmiercią?

walkę

— Cóż, nie. Ale widziałem kilka

naprawdę groźnych. — Otóż to. Na ogół przerywa się, kiedy staje się oczywiste, kto jest lepszy. — Trzy dni, powiedziałeś… Kiedy zacząłeś odliczanie? — Cóż, było wczoraj, teraz jest dzisiaj. — Jutro? Jutro rzucisz wyzwanie? — Pojutrze. Miałem na myśli trzy pełne dni. Do tego czasu każdy będzie miał pojęcie, jak wyglądam. Na tym zamierzam poprzestać, jeśli chodzi o prezentację.

— Ale tak się nie robi. Na ogół zaczyna się od walki z jakimś stojącym niżej fantem i pnie się w górę. Gdzieś po drodze znajduje się własny szczebel i to wszystko. — Wiem doskonale, na co mnie stać. Po prostu pomijam etapy pośrednie. — To niebezpieczne. — Miło mi, że on to docenia. — Przepraszam. Pasąc się dalej, Tranto zauważył po pewnym czasie, że Muggle, przeniósł się w pobliże Scarco, jak gdyby przypadkiem zaprowadziło go tam

poranne szukanie pożywienia. Byli razem przez krótką chwilę. Potem nadleciał czarny ptak, który usiadł na głowie Scarco. Później tego samego dnia Muggle znów przywędrował do niego. — Rozmawiałem ze Scarco parę chwil temu… — zaczął, Tranto chrząknął. — On uważa, że porywanie się na coś takiego, kiedy nawet nie znasz grupy, jest z twojej strony nierozsądne. Co będzie, jeśli — mówiąc hipotetycznie, oczywiście — będziesz z nim walczył i wygrasz, a potem stwierdzisz, że wcale nie podoba ci się to zajęcie, albo teren,

albo samo stado? — Zawsze możemy przenieść się na inny teren — powiedział Tranto — a jeśli chodzi o zajęcie, wspomniałem chyba, że trudniłem się tym już kiedyś. Problemów ze swym stadem też wtedy nie miewałem. Muggle skinął głową. — Szef przewidywał, że powiesz coś takiego. Wiesz, on jest nie tylko twardy, ale i bardzo sprytny. Samo bycie twardym nie wystarczyłoby mu, by tak długo móc utrzymać się na tej pozycji. Teraz wydaje mu się, że może potrzeba ci nieco czasu, byś zastanowił się, czy naprawdę robisz właściwą rzecz.

— Wiem, co robię. — Wytrzymaj ze mną jeszcze chwilę. Scarco rozumie, co czujesz — jako wyrzutek szukający domu, jako fant tak rozpaczliwie pragnący akceptacji, że gotowy nawet ryzykować życie dla stada. Poprosił więc, bym złożył ci propozycję. Zrezygnuj z wyzwania, a on odpuści ci okres oczekiwania. Nie będziesz musiał krążyć na obrzeżach stada, stanowiąc żałosny widok i podlizując się każdemu. Będziesz przyjęty od zaraz, ze wszystkimi prawami i przywilejami, jakie to za sobą pociąga. — Ale i tak trafię na sam dół

hierarchii, a to jest nie do przyjęcia. — Będziesz przecież mógł walczyć o wyższe pozycje, szczebel po szczeblu, kiedy tylko poczujesz się na siłach. — To zbyt wolno. Dziękuję, nie. Będzie mu przykro to słyszeć. — Nie wątpię. Muggle odczłapał. Tranto obserwował go, jak znów pasie się w kierunku Scarco. Wrócił po pewnym czasie. — Co powiesz na to? — zapytał. — On dopuszcza cię na średni szczebel. Nie będą tobą pomiatać jak facetami na

dole. Będziesz nawet sam mógł rozstawiać wielu gości po kątach. O to właśnie ci chodzi, prawda? O akceptację i trochę przyjemności? — A co z tym gościem, którego miejsce zajmę? — Szef po prostu powie mu, żeby się wypchał. Zgodzi się. W końcu, takie jest życie. — A ci, którzy nagle znajdą się pode mną? — Też się wypchają. Przyzwyczają się. — Ci, którzy będą bezpośrednio nade

mną i pode mną, nie zaakceptują mnie, wiedząc, w jaki sposób zdobyłem swoją pozycję. Będę musiał walczyć z nimi, by ją umocnić. — To twoja sprawa. — Oczywiście, a ponieważ to oznacza, że i tak będę zmuszony do walki, po prostu zacznę od góry. — Scarco to straszny twardziel. — Nigdy w to nie wątpiłem. — Czy naprawdę zarobiłeś tę bliznę, przewracając… jak to się nazywa… namiot cyrkowy?

— Nie, to ta po drugiej stronie. Tę dostałem, kiedy rozwalałem wóz bojowy. — Nie wiem za bardzo, co to jest. Ale pójdę teraz przekazać twoją odpowiedź, jeżeli jest ostateczna. — Jest. Muggle odszedł. Tranto pasł się jeszcze chwilę, potem ruszył wolnym krokiem do wodopoju, napił się, wspiął na wzgórze i patrzył, jak kończy się dzień. Gdy otoczyły go cienie, zszedł po dalszym stoku, spuścił głowę i zasnął. Obudził się w środku nocy z poczuciem, że w pobliżu rusza się coś

dużego. Mimo pokaźnych rozmiarów fanty potrafią poruszać się cicho jak duchy. Nie jest jednak łatwo zaskoczyć innego fanta, który sam dobrze zna teren. — Dobry wieczór, odezwał się Tranto.

Scarco

—

— Skąd wiedziałeś, że to ja? — Któż inny mógłby to być? — To prawda. Myślę, że tylko my dwaj mamy coś do omówienia o tej porze. — Na to wygląda. — Wiem, kim jesteś.

— Od ptaka. Widziałem go. — Mógłbym domyślić się i bez tego, Przodku. — Cóż, przeszedłem sporo, to prawda. Nie wiem, czy to ma znaczenie, czy jestem przez to kimś szczególnym. — Jesteś. Jako dziecko słyszałem o tobie opowieści. Nadal je słyszę. Często zastanawiałem się, czy istniejesz naprawdę, czy jesteś tylko legendą. Przyznam się, że sądziłem, iż to drugie. A teraz okazuje się, że muszę walczyć z tobą o przewodnictwo w stadzie. — Tak, nie dałem ci zbyt wielkiego wyboru. Ale spójrz na to z tej strony:

Kiedy będzie po wszystkim, zostaniesz Numerem Dwa. To nie jest takie złe. Jak sądzę, spadnie z ciebie spory ciężar. Scarco mruknął uprzejmie. — Niezupełnie o to chodzi — powiedział. — Co masz na myśli? — Masz rację, że bycie Numerem Dwa nie jest wcale najgorsze. Po tych wszystkich latach byłoby może nawet pewną ulgą. Mógłbym przestać martwić się wyzwaniami, odpocząć od poważnych decyzji, dla odmiany brać życie lekko, a wciąż cieszyć się powszechnym szacunkiem. Ta pozycja

naprawdę atrakcyjna.

wydaje

się

całkiem

— W czym więc tkwi problem? Staniemy do walki i, wygrasz czy przegrasz, zawsze znajdziesz się na pożądanej pozycji. — Śmierć nie jest pożądaną pozycją. — Kto tu mówi o śmierci? Obaj wiemy, że takie walki nie idą dalej niż to konieczne. — W normalnych warunkach, tak. Ale, cóż… tu jestem trochę nieufny: — O co ci chodzi?

— Cóż, szczerze mówiąc… oczywiście nie mam zamiaru cię obrazić… słyszałem, że jesteś nieobliczalny. Mówią, że kiedy raz puszczą ci nerwy i zaczniesz wszystko wokół siebie rozbijać, nie ma sposobu, by cię powstrzymać. Obawiam się, że tak może się stać podczas walki o przywództwo, że możesz po prostu nie skończyć tam, gdzie zrobiłby to każdy inny, gdyby przeciwnik zamierzał ustąpić. — Och, nie. To jest nieporozumienie co do mojego stanu — chociaż nietrudno dostrzec, skąd wzięła się ta plotka. Chodzi o to, że pewien stary uraz czasem daje mi się we znaki, a wtedy

ból każe mi zachowywać się dość gwałtownie. To jednak nie zdarza się zbyt często. Często między jednym atakiem a drugim mijają lata. Prawdę mówiąc, właśnie niedawno przeszedłem taki napad, teraz powinno więc minąć sporo czasu, zanim będzie mnie niepokoił kolejny. Poza tym zwykle czuję, kiedy to się zbliża, i mam czas, by oddalić się od swych przyjaciół. Tak więc, jeśli o to chodzi, nie masz się czym martwić. — Co wywołuje te ataki, Tranto? — Różne rzeczy. Poza tymi przypadkami, kiedy przychodzą same z siebie, mogą je wyzwolić wszelkie

urazy. Na przykład bicze CC. Nie cierpię ich. — Ach, więc zaprzęgali cię do przymusowych robót? — Tak. Zwykle było to błędem z ich strony. — Mogę to sobie wyobrazić. Wracając do sprawy, nie można nikogo winić za to, że chce być ostrożny. — Oczywiście, że nie. — Rozumiesz więc, co czuję. Jeśli nie jesteś absolutnie pewny, co je wyzwala, skąd mogę wiedzieć, czy nie spowoduje czegoś takiego mój cios?

— Rozumiem, do czego zmierzasz. Niestety, z tym jest tak, jak z wszystkim innym w życiu: niczego nie mogę ci zagwarantować. Chociaż z drugiej strony uważam, że jest to wysoce nieprawdopodobne. — Hm. — To wszystko, co mogę zrobić. Przykro mi. — Ale rozumiesz moją rozterkę? — Oczywiście. Życie jest piękne. — Otóż to. Kusi mnie, by pójść po prostu na spacer, znaleźć inne stado i zacząć jeszcze raz od początku.

Zrobiłbym to, gdybym wiedział, że będziesz dobry dla mojego stada. Wiesz, naprawdę mi na nich zależy. — Nigdy nie wprowadziłem swego stada w prawdziwe kłopoty. Poświęciłbym raczej siebie samego niż sprowadził na nich nieszczęście. — Możesz dać mi na to swoje słowo? — Masz moje słowo. — To trochę ułatwia sprawę. Przyjdź tej nocy do tamtego zagajnika, w którym zwykle przebywałem. Niech znajdą cię tam rano. — Tak zrobię.

— Bywaj, Tranto. — Bywaj, Scarco. Ciemna postać odwróciła się odeszła równie cicho jak przyszła.

i

*** Ayradyss D’Arcy Donnerjack, zmarła zwrócona z domen krążących po wydłużonej orbicie wokół Głębokich Pól, przyjrzała się uważnie prostemu umeblowaniu pokoju hotelowego, swemu śpiącemu mężowi, różowoszaremu światłu wczesnego

świtu, i westchnęła cicho. Wciąż czuła się zdezorientowana, choć uważała, że niewdzięcznością byłoby okazanie tego przed Johnem, a Verité było dla niej obcym światem. Była zmienną istotą z pradawnego Virtů i coś w niej buntowało się przeciwko stabilności, którą czuła w każdej komórce swego odrodzonego ciała. Podchodząc do podwójnych szklanych drzwi, rozsunęła przejrzyste zasłony, pchnęła tafle i wyszła na balkon, spojrzeć w dół na błękitne wody Morza Karaibskiego. Poranne powietrze było nieprzyjemnie chłodne, gdyż miała na

sobie jedynie lekki szlafrok z cienkiego jak mgiełka białego jedwabiu, pozostała jednak na zewnątrz, pozwalając, by opływały ją fale chłodu. Lekki uśmiech pojawił się na jej uroczych wargach, gdy rozmyślała nad dziwnością sytuacji, że w jednej i tej samej chwili tęskni za płynnością swego rodzinnego Virtů, miejsca, gdzie mogła wypuścić z ramion anielskie skrzydła i wzbić się w powietrze albo nurkować w morskie głębiny z rybim ogonem jak syrena, a jednocześnie pragnie odczuwać chłód, gorąco, głód, każde doznanie fizyczne, które będzie wystarczająco intensywne, by wygnać przerażający lęk, że wciąż jest martwa.

Wschodzące słońce wygnało z nieba resztki szarości, zastępując ją barwami różu, pomarańczy, czerwieni, żółci. Widoczne były teraz chmury: długie, rzeźbione przez wiatr kształty, które w Virtů mogły równie dobrze być powietrznymi stworzeniami, ale tu były po prostu efektem działania wiatru i wody, wody uniesionej w niebo tylko po to, by opaść znowu na ziemię i w ten sposób ponownie włączyć się w nieustanny cykl, który mimo wszystko miał w sobie coś z chaosu. Meteorologia wciąż była bardziej sztuką niż nauką, pomimo wkładu, jaki teoria chaosu i geometrie fraktalne włożyły do naukowego poznania.

Nauka… Religia jej Donnerjacka, choć temu zaprzeczał. Był człowiekiem praktycznym, stanowczym, a jednak tkwił w nim poeta, poeta zakochany w Ayradyss, Nimfie Verité, Syrenie pod Siedmioma Tańczącymi Księżycami, Aniele Porzuconej Nadziei. Ona też pokochała w Virtů swego poetę, a kiedy dotknęła ją mora, ten poeta wyprowadził ją z ziem okalających Głębokie Pola. Z początku szła przy nim niemal jak automat, ale w miarę jak Szlak Kości, Gwiazd, Tęczy i innych osobliwości wiódł ich coraz dalej od uścisku entropii, podążała za z zapałem, a w końcu wraz z nim wzniosła głos w pieśni by przekroczyć mosty nad przeszkodami, które Śmierć jak na

szanującego się przeciwnika przystało, postawi) na ich drodze — przeszkodami niemal pro forma — gdyż John D’Arcy Donnerjack dotrzymał reguł, które ustanowił Śmierć, i przeprowadził Ayradyss bezpiecznie z Głębokich Pól do krain żywych, z Virtů do Verité. Nie, John D’Arcy Donnerjack nie zawiódł, sprowadzając swoją Ayradyss — jak zawiódł Orfeusz, prowadząc Eurydykę — coś w niej dziwiło się tylko chłodnemu, praktycznemu mężczyźnie, z którym dzieliła łoże. Często bywał — jak niegdyś — kochający, troskliwy, zaborczy, ale teraz, kiedy znała szerszy kontekst jego życia, zastanawiała się, dlaczego tak ciężko

walczył, by odebrać ją śmierci, gdyż nierzadko nie miał dla niej zbyt dużo czasu, jeśli nie liczyć godzin, które spędzali, kochając się lub czule rozmawiając. Zastanawiała się, czy go nudzi: anioł z podciętymi skrzydłami, syrena bez ogona, już nie nimfa, po prostu kobieta. Obdarzona wprawdzie niezwykłą, osobliwą wiedzą — program sporządzony dla Virtů, teraz jako kobieta z krwi i kości przebywająca w Verité, nadal jednak nic więcej niż kobieta. Ayradyss, która powróciła tak niedawno z domen okrążających Głębokie Pola, usłyszała, jak jej świeżo

poślubiony mąż rusza się przez sen. Odwróciła się i poprzez firankę ujrzała jego ramiona sięgające, by ją objąć, i nie znajdujące jej, zobaczyła, jak się budzi straszliwie przerażony. — Ayra! — krzyknął, a w jego głosie brzmiała wstrząsająca do głębi groza, jaką znać może tylko ten, kto stracił ukochaną na rzecz Śmierci. Ayradyss rozgarnęła szybko zasłony i pobiegła do niego. Widziała ulgę pokrywającą rumieńcem jego pobladłą, niespokojną twarz. Wślizgując się do łóżka, do jego boku, poczuła jego silne ramiona przyciągające ją w uścisku, słyszała, jak szepcze czułe słowa, czuła,

że gwałtowne bicie jego serca uspokoiło się powoli, gdy upewnił się, że kochana naprawdę znów jest przy nim, i nie wątpiła już dłużej w jego miłość, zastanawiała się tylko nad dziwnością form, jakie miłość przybiera nawet w Verité, gdzie człowiek nie zmienia kształtu.

*** — Problem? W swej rodzinnej przestrzeni wirtualnej Abel Hazzard i jego żona Carla wpatrywali się w dyrektora biura

wirtualnych Chalmersa.

podróży,

niejakiego

— Jakiego rodzaju problem? — zapytał Abel. — Z Lydią jest wszystko w porządku, prawda? — Och, tak. W absolutnym porządku — zapewnił go Chalmers. — Wydaje się, że mamy po prostu mały kłopot z… z przywołaniem. — Z przywołaniem? Chce pan powiedzieć, że nie możecie sprowadzić jej z powrotem? — Cóż, kiedy jej czas się skończył, po krótkim okresie rezerwowym, by mogła zakończyć to, co właśnie robiła,

uruchomiliśmy procedurę przywołującą. Do tej pory nie odpowiedziała na sygnał. — Dlaczego? — Wygląda na to, że nadal jest… zajęta. Rezerwa czasowa została przedłużona już kilkakrotnie. — Zajęta? — zapytała Carla. — Czym? — Pewne oznaki wskazują, że jest z kochankiem. — Ach. Cóż, jest tam po to, by się rozerwać. Niech się bawi. Jeśli drobne przedłużenie tego nie grozi żadnymi

fizjologicznymi konsekwencjami, niech jeszcze zostanie. Zmęczy się tym za chwilę, a potem możemy dać jej więcej czasu na regenerację sił, zanim wróci do Virtů. — Dziękuję państwu — powiedział Chalmers z uśmiechem. — Oczywiście bywały już takie przypadki, ale mamy obowiązek informować o tym rodziców i opiekunów. Pół dnia więcej nie powinno budzić niepokoju. Powiadomimy państwa, gdy tylko ona wróci. — Dziękujemy.

***

Arthur Eden miał na sobie strój nowicjusza najniższego stopnia — przypominającą dashik szatę w czerwone i złote wzory — choć nie uzyskał jeszcze tej pozycji. Czekał na dziedzińcu przed świątynią z małą grupą innych, podobnie ubranych osób, zarówno z Virtů, jak i Verité. Pod rozgwieżdżonym niebem, na którym świeciły także jasno w zenicie dwa znaki i kilka zwiastunów, trwało właśnie nabożeństwo. Z nieba powoli opuściło się jakieś światło, przybrało postać srebrnego żaglowca, przesunęło się nad ich

głowami i wpłynęło do świątyni przez ukryty otwór w dachu, a wtedy mała orkiestra po lewej ręce kapłana zaczęła grać utwór na smyczki i flet. Westchnienie dobiegło od zgromadzonych, a kapłan zaintonował: — Oto przybył bóg, by doglądać najniższego wtajemniczenia. Niech każdy, kto nie jest gotów, wyzna to teraz, i oszczędzi sobie potępienia jako świętokradca. Nikt nie odpowiedział. Potem przyszła kolej na intonowaną modlitwę, a następnie — jak podczas prowadzonych przez tydzień prób — muzykanci przenieśli się pod bramę

świątyni. Kandydaci do inicjacji zwrócili się w tamtą stronę i ruszyli naprzód wolnym, miarowym krokiem, a wtedy brama otworzyła się z odpowiednio dobranym opóźnieniem. Muzykanci jeszcze raz zmienili pozycję, wkraczając do środka, a grupa Edena dołączyła do nich i utworzyła procesję. Reszta wiernych pozostała za nimi na dziedzińcu. Przed sobą Eden widział przenikające mrok światło świec i czuł zapach kadzidła. Krocząc w głąb teatralnie zacienionego wnętrza, spostrzegł, że po obu stronach znajdują się w ścianach ciemne drzwi, zaś na wprost widnieją

wysokie, wąskie, srebrne wrota. Wszystkie były zamknięte. Jasna para drzwi z tyłu sali była całkowicie pokryta reliefem przedstawiającym abstrakcyjne, wijące się wzory, wśród których światło świec pływało jak jasna ryba w ogrodowej sadzawce. Szli dalej, póki wszyscy nie znaleźli się we wnętrzu. Gdy muzyka zwolniła tempo, zatrzymali się. Słaby przeciąg ustał i zrozumieli, że brama zamknęła się za nimi. Stali przez dłuższą chwilę w oczekiwaniu, słuchając muzyki, przygotowując się duchowo tak, jak ich tego nauczono. Potem niespodzianie

muzyka urwała się i srebrne drzwi zaczęły się powoli otwierać. Chwilę później Eden widział już, że za nimi kryje się coś bardzo jasnego.

*** Ponad dźwiękami muzyki nie na zawsze utraconego, Śmierć usłyszał krzyk Mizara. Kobiecy szkielet, którego dłoń ujmował, rozpadł się, gdy wycie zamarło. Śmierć powstał i obrócił się po trzykroć dookoła, jednak dźwięk trwał zbyt krótko, by móc określić jego źródło. Przeszedł więc na okryty półmrokiem szczyt wzgórza, wyciągnął

bladą dłoń i schwytał okrzyk. Zbyt krótki, zbyt krótki, by zaprowadzić go aż do źródła. A jednak… Rzucił nim przed siebie w stronę przeciwległego zbocza i ruszył za jego echem. Półmrok zamigotał wokół niego, zbocze wzgórza spłaszczyło się i Śmierć wkroczył w jasny środek dnia na ruchliwej ulicy, gdzie nie zauważył go nikt poza staruszką, która odwróciła się i spojrzała mu w oczy. Wyciągnął dłoń i dotknął łagodnie jej ramienia, a ona upadła na chodnik. Ruszył dalej, nie oglądając się za siebie, a na najbliższym rogu skręcił w prawo. Obraz miasta rozwiał się. Śmierć

szedł teraz po tafli jeziora. Kilka ryb na jego drodze obróciło się brzuchami do góry i wypłynęło na powierzchnię. Kiedy dotarł na drugi brzeg, ruszył na przełaj przez pole. Na środku pola przystanął. Czerwono–żółte kwiaty kwitły dookoła, poza połacią po lewej stronie, gdzie większość zwisała zwiędnięta na łodygach. Spojrzał tam i po chwili dostrzegł skrawek czerni, unoszący się znad jednego z nich, i trzepocącym lotem opadający na świeży, w pełni rozwinięty kwiat. Niedługo potem łodyga kwiatu zwiotczała. — Alioth — powiedział Śmierć. —

Chodź do mnie. Czarny motyl uniósł się znad więdnącego kwiatu i zatrzepotał przez dzielącą ich przestrzeń, by usiąść lekko na jego wyciągniętym palcu. — Cześć, szefie. Cóż za spotkanie. — Właściwie nie jest to przypadek — odparł Śmierć. — Wcale tak nie myślałem. Chciałem tylko wszcząć rozmowę. Ciemna postać skinęła głową. Alioth nigdy nie wiedział, kiedy Śmierć jest rozbawiony.

— Jeśli o tym mowa, mógłbym nawet odważyć się zgadnąć, co sprowadza cię tu we własnym ciele, że tak powiem — zaryzykował Alioth, wciąż niepewny. — Ja też słyszałem wycie Mizara. — Ach! — Tak, natychmiast.

ale

zamilkło

prawie

— Otóż to. Było zbyt krótkie, bym mógł odpowiednio zareagować. Miałem nadzieję, że z twojej pozycji w sytuacji byłeś w stanie lepiej zorientować się co do kierunku. — Nie jestem pewien — odparł Alioth — ale wydaje mi się, że

dobiegało rejonów.

z

bardziej

centralnych

— Zobaczmy zatem — rzekł Śmierć, unosząc drugie ramię. Krajobrazy przepływały przed nimi z tak zawrotną prędkością, że Alioth nie był w stanie ich odróżnić. A tempo zwiększało się, aż w końcu wszystko stało się tylko naprzemiennym ciągiem jasności i ciemności, potem bieli i czerni, a w końcu pulsującą szarością. Alioth wiedział jednak, że jego pan dokładnie obejrzał wszystko, co przed nim przemknęło. Potem ich droga zwinęła się w spiralę, a sekwencja, którą właśnie

minęli, powróciła. Gdy zatrzymali się, śmierć stał u podnóża niebotycznej góry o wierzchołku ukrytym w chmurach. Śmierć nachylił się, by przyjrzeć się niewielkiemu kraterowi. Alioth uniósł się i zanurkował w otwór. — Widzę wbity tu z boku kawałek czerwonawego kabla, Panie. Śmierć osunął się bezgłośnie w głąb otworu i wyciągnął rękę. Wydobył przedmiot ze ściany krateru, podniósł go i przyjrzał się. — Jeden z ogonów Mizara — powiedział. — Zastanawiam się, co to oznacza.

Wydostał się z krateru i ruszył po śladach, które jednak stopniowo stawały się mniej wyraźne i po dwóch tuzinach kroków zniknęły zupełnie. — Wygląda na to, że przedostał się do innej przestrzeni. — Śmierć pochylił się i wyciągnął rękę nad ostatnimi śladami. Zatoczył nią małe kręgi. Jego dłoń i ramię to znikały przy tym, to pojawiały się znowu. — Przecina wiele światów — powiedział — słabnie… słabnie… znika. Wstał i skierował wzrok w górę. Potem znów spojrzał w dół. — Co się z nim stało? — zapytał Alioth.

— W tej chwili przypuszczenia są jałowe — odparł Śmierć. Odchylił głowę w tył i zawył. Niebo pociemniało, a przelatujące obok stadko ptaków padło martwe u jego stóp. Ziemia zaczęła drżeć, a jej wstrząsy rozchodziły się na wszystkie przestrzenie Virtů. Gdy wycie trwało, nad górą Meru igrały zygzaki błyskawic, a ziemię u jej podnóża pokryły rysy i szczeliny. Masyw góry chwiał się niedostrzegalnie, trawa usychała, a drzewa padały na ziemię. Jeziora wystąpiły z brzegów, a rzeki odwróciły bieg.

Skończył i nasłuchiwał. Czekał długą, bardzo długą chwilę. Odpowiedź jednak nie nadeszła.

*** Ze swego miejsca na szczycie wzgórza Donnerjack widział morze rozciągające się z kilku stron oraz postępujące w dole prace. Przez większą część tygodnia, jak stwierdził, trwały poważne roboty ziemne. Położono już fundament i Donnerjack porównał faktyczny jego stan z rysunkiem na ekranie notatnika, który trzymał w ręce. Zwrócił się do stojącej

przy nim kobiety. — Jak dotąd wszystko jest takie, jak sobie życzyłem — oznajmił. — Wydaje się, że prace idą zgodnie z planem. Co o tym myślisz? — Jestem szczęśliwa, że tu jestem — odparła. — To takie dziwne, takie inne… Tak, to musi być dobre. — Obawiałem się, że odosobnienie… — Nie, to też jest dobre — powiedziała. — Chcę tego. Chcę długiego okresu samotności, po… po tamtym. Skinął głową.

— Będziemy zaglądać tu od czasu do czasu, kiedy dom będzie rósł. A kiedy zmęczymy się nim, możemy zawsze przespacerować się do twojego świata. — Chociaż, jeśli chodzi o ścisłość, to już nie jest mój świat. — Oba zawsze będą twoje, Ayro. — Tak, i cieszę się z tego. Tak wiele chciałabym się dowiedzieć o tym miejscu… właściwie o obydwóch. I chciałabym pomóc ci w pracy. Mam jedyny w swoim rodzaju punkt widzenia. — Tak — powiedział, ujmując jej małą dłoń w swoją silną. — Myślę, że możesz mi pomóc.

W ciągu kolejnych miesięcy regularnie odwiedzali wyspę, obserwując rosnący czarny zamek. Zdobycie dokładnych informacji o wyglądzie jego wcześniejszego wcielenia wydawało się niemożliwością, więc Donnerjack zaprojektował go ze swobodą, wedle swego uznania dodając elementy istniejących budowli tego typu. Zamczysko wznosiło się ciemne i straszliwe na ponurym tle, choć było skanalizowane i ogrzewane wedle współczesnych, a nie średniowiecznych, standardów oraz wyposażone w przewody światłowodowe i ukryte anteny mikrofalowe.

Chodzili po zamku, gdy rósł — on, opukując laską spojenia, ona, wodząc po ścianach końcami palców — uśmiechali się do siebie i kiwali głowami. Jeśli nie padał deszcz, wchodzili na chwilę na szczyt wzgórza, by oglądać budowlę z góry. Przyglądali się przylatującym i odlatującym samolotom, niosącym materiały i ludzi, a potem odlatywali sami do jednego ze swoich apartamentów dla nowożeńców w jakimś innym kraju, gdzie spędzali czas. I gdy nadeszła pora, on sam zabrał się do pracy, budując obok swego gabinetu pełnowymiarową Wielką Scenę, ostatnią zdobycz techniki, oraz komory transferowe dla pełnych odwiedzin w

Virtů. A swemu gabinetowi poświęcił przynajmniej tyleż uwagi. Pracując kiedyś późną nocą po odejściu robotników — gdyż pewne elementy instalacji pragnął zachować jedynie dla własnych oczu — Donnerjack usłyszał dobiegający gdzieś z dołu głęboki jęk. Z laską w dłoni poszedł to sprawdzić, jednak nie znalazł nic podejrzanego. Ale wiatr tłukł się wokół nie ukończonego jeszcze zamku, znajdując wejście w każdym otworze. Donnerjack pokiwał głową i wrócił do przerwanej pracy. Przez całą noc odgłosy rozbrzmiewały i milkły. Po kilku takich nocach Donnerjack

zainstalował wszystko, czego potrzebował do prowadzenia swych spraw. Ich delikatny charakter nie był jedynym powodem, dla którego pragnął odosobnienia. Była nim Ayradyss. W dobrze uporządkowanym społeczeństwie Verité nie istniał żaden zapis świadczący o jej istnieniu, a najbezpieczniejszym sposobem stworzenia dla niej tożsamości były, jak ocenił, stopniowe, rozciągnięte na przestrzeni czasu pociągnięcia to tu, to tam, niekiedy wprowadzenie drobnych wstecznych danych. Oczywiście najpierw sam system musiał znaleźć się na swoim miejscu: nie zostanie uruchomiony, dopóki nie zamieszkają w zamku.

To dziwne — przyszło mu na myśl — że dzisiejszej nocy jękom wydawał się towarzyszyć szczęk łańcucha…

Rozdział czwarty Seaga wynurzył się z groty, przeciągnął i objął spojrzeniem wielowymiarowy świat. Dobrze było znów skupić świadomość w jednym ciele, w jednym miejscu, osiągnąć wspaniałe poczucie zwartej integralności. Choćby ze względu na Earthmę. Dobrze jednak, że ona teraz spała od jakiegoś czasu, dając mu tę chwilę wytchnienia. O ile istotnie spała… Oczywiście, że spała. Głupotą byłoby mieszanie interesów z przyjemnością. Choć z drugiej strony…

Uwagę jego przykuł ruch w oddali. Drobna plamka daleko na wschodzie mknęła ku niemu po niebie. Przenicował swe spojrzenie, by lepiej zrozumieć to zjawisko, tutaj, ponad błękitem, gdzie dzienne gwiazdy ukazywały się właśnie jego oczom. Jasnowłosy młodzieniec, odziany jedynie w złotą przepaskę na biodrach i sandały, zbliżał się do niego, biegnąc po niczym, jak gdyby sztuczka ta nie była niemożliwa, czy też przynajmniej bezgranicznie trudna. Wkrótce kroczył przed nim po nicości z roztańczonymi oczyma. W dłoni trzymał pierzastą laskę, wokół której owinęła się para także złotych, sennych węży. — Witaj, Seago! — wykrzyknął. —

Trwasz na Wysokościach. — Co z tego, Chyżostopy? — odparł tamten. — I dlaczego miałoby być inaczej? — Chciałem się upewnić. Bóstwo może czynić, co zechce. I w pewnym sensie zawsze czyni słusznie. — Przybyłeś, aby zadawać mi zagadki? By potańczyć na szczycie góry? Czy może masz dla mnie wiadomość? — Nic z tych rzeczy. Przyszedłem porozmawiać z kimkolwiek, kto będzie akurat robił sobie przerwę od rozciągniętej świadomości, aby donieść o niezwykłym zdarzeniu.

— Mianowicie? — Śmierć, we własnej, starej, mrocznej osobie. Widziałem go niedawno na dole. Być może słyszałeś jego zawodzenie i widziałeś, jak rozstępuje się niebo, poczułeś, że ziemia drży, a góra się kołysze? — Istotnie, i zakłóciło to moje… medytacje. Choć prawdę mówiąc, sądziłem, że to może być ich częścią. Tak wiec, ponieważ moja świadomość nie była wówczas rozciągnięta, nie znałem prawdziwego źródła tego wielkiego krzyku. Czy wiesz, dlaczego Śmierć zawodził? — Nie umiem powiedzieć — odrzekł

Chyżostopy — któż bowiem może poznać myśli Śmierci? Wiem tylko, że okrążył podnóże góry Meru, jak gdyby czegoś szukając. Gdy trafił na zagłębienie w ziemi, zaczął oglądać je dokładnie i zabrał coś stamtąd. To wtedy wydał swój okrzyk. — Czy zauważyłeś, co tam znalazł? — Wydaje mi się, że był to kawałek czerwonego kabla. — Hm. Pierwotna góra nie jest okablowana. Czy widziałeś, co z nim zrobił? — Zabrał go ze sobą, odchodząc pośród światów, Seago.

— Dlaczego przyniosłeś tę wieść na Wysokości? — Sądziłem, że ważny będzie dla was wszystkich fakt, że Śmierć węszył wokół Meru. — Nigdy dotąd nie ośmielił się postawić na niej stopy. Po co miałby to robić? Jesteśmy nieśmiertelnymi bogami. — Lubię tak myśleć. Za nic jednak nie chciałbym podpaść Śmierci. — Słusznie. Czy sądzisz, że ktoś z nas mógł obrazić go w jakiś sposób? — To możliwe. Moglibyśmy zapytać

pozostałych, którzy są w pobliżu, i sprawdzić, czy tak jest w istocie. Seaga zerknął w stronę groty. — Niestety, Skyga jest teraz pogrążony w medytacjach — powiedział. — Nie jestem pewien, dokąd udała się Earthma. Młodzieniec z uśmiechem wskazał różdżką w dół. — Prawdopodobnie zabawia się z eliszytami. — Nie znam ich. — To nowa religia.

— Religie pojawiają się i giną. Po pewnym czasie wszystkie wydają się podobne. Cóż ciekawego miałoby być w tej właśnie? — Wciąż jeszcze się rozwija i ma parę niezwykłych cech. Po pierwsze, została założona tu, w Virtů, i wydaje się przenikać przez granicę do pierwszego świata. Seaga wzruszył ramionami. — Virtů istniało zawsze, w takiej czy innej postaci. Technika Verité nadała mu tylko miejsce i nazwę. Być może wszystkie religie miały swój początek w Virtů. Czym innym jest bowiem zbiorowy duch ludzkości?

— Jakby nie było, pojawiła się następna. Może powinieneś sam się w nią włączyć. — Może. Ty to zrobiłeś? — Tylko jako obserwator. Jak dotąd oddalony. — Jakiego rodzaju jest ta religia? — Nawiązuje do starych sumeryjskich historii. „Powrót do podstaw na nowym poziomie”, jak im nakazano. Tyle że żaden z założycieli nie był pewien, co to oznacza, musieli więc zgadywać. Ma standardowe personifikacje i zwykłą oprawę teatralną.

— Kto to wszystko zapoczątkował? — Nie znam nazwiska. Nie obserwowałem początków. Ale plotka głosi, że to jakiś sztuczniak usłyszał słowo i uruchomił sprawę. — Nie wiesz, czy ktoś z moich towarzyszy maczał w tym palce? Chyżostopy pokręcił głową. — Hmm — zadumał się Seaga. — Religia założona przez sztuczną inteligencję… — Zrobił krok naprzód i spojrzał w dół. — A co z naszymi pomniejszymi braćmi? Czy oni się w to włączyli?

— Niektórzy tak, jak sądzę. — To wygląda na rzecz odpowiednią dla pomniejszego boga pragnącego zwiększyć swą manę. Chyżostopy poczerwieniał. — W gruncie rzeczy ja też tak uważam. Niestety, to naprawdę może okazać się trwałe. — Nie mam ochoty się w to mieszać. Przynajmniej dopóki nie dowiem się więcej. Czy mogę cię namówić, abyś zainteresował się tym bliżej i informował mnie o wszystkim? Sądzę, że tak. Jak jednak, twoim zdaniem, powinienem się do tego zabrać? Wiesz,

tam raczej nie składa się podań o pracę. — To prawda. Porozmawiaj z pomniejszymi bogami niższych stoków, którzy się w to zaangażowali. Okaż im swoje zainteresowanie i objaw wielkość. — Jaką wielkość? W końcu należę tylko do drobnej szlachty astralnej, jestem waszym chłopcem na posyłki, Wysocy, a nie prawdziwym mieszkańcem Meru. Nie mogę nawet postawić tu stopy. Moja aura nie jest wystarczająco silna, by wzbudzić w nich grozę i skłonić do posłuszeństwa lub współpracy. Seaga uśmiechnął się.

— To łatwo zmienić — powiedział. — Chyba jakiś czas temu otrzymałeś awans. Postąp naprzód. Chyżostopy przyjrzał się badawczo brodatej twarzy Seagi, spojrzał w jego błękitne oczy, odwrócił wzrok. — Nie zostanę unicestwiony? — zapytał. — Nie przyniosłoby to zbyt wielkiego pożytku. Nie, nie zostaniesz unicestwiony, pędziwiatrze. Wyjdź z półmroku na ląd. Chyżostopy skalnym.

stanął

na

występie

— Więc tak to powiedział po chwili.

wygląda

—

— To znaczy jak? — zapytał Seaga. — Tak samo, jak wszędzie. — Nauczyłeś się więc małej lekcji. Teraz poznasz wyjątek. Seaga uniósł prawą dłoń i położył mu ją na głowie. Chyżostopy momentalnie skrzywił się z bólu. Potem jego twarz odprężała się powoli, aż w końcu wykwitł na niej uśmiech. Po krótkiej chwili jego ciało otoczyła bijąca z wewnątrz słaba poświata. Złoty blask nasilił się i stał niemal ciekłą aurą. Wkrótce pojawiły się w niej zmarszczki

i smugi, jak gdyby poruszał ją nurt. — Czuję się, jakby przechodził przeze mnie prąd między twoją dłonią a górą — powiedział po pewnym czasie Chyżostopy. — Tak jest w istocie — odparł Seaga — choć coś z niego zostaje, wzmacniając twoje osobiste przymioty. Innymi słowy, stajesz się w tym czasie silniejszy. Aura osiągnęła szczyt jasności i Seaga utrzymał ją w tym stanie jeszcze kilka minut. Potem nagle cofnął i opuścił dłoń. — Tak więc, Chyżostopy, jesteś

gotów — powiedział. — Ruszaj między światy, zdobywaj wiedzę o tej sprawie i przynoś ją do mnie. Chyżostopy uniósł rękę, napinając mięśnie. Przyjrzą} się jej. Jarzyła się złotym światłem. Uśmiechnął się. Wykonał przed Seagą salut swą różdżką. — Do twych usług — powiedział. Potem wyskoczył prosto w górę, na moment zawisł w powietrzu i odwrócił się. W okamgnieniu zniknął, zostawiając po sobie tylko złotą smugę na północy. Kilka chwil później pojawił się znowu, nadlatując z południa. — Do twych usług — powtórzył i

zniknął na wschodzie,

*** Sayjak wytarł maczetę o nogawkę portek jednego z łowców, po czym przyjrzał się uważnie tkanemu pasowi, który mężczyzna miał na sobie, z ukrytą w pochwie maczetą zwieszoną przy lewym biodrze. Nachyliwszy się, obejrzał dokładnie, jak pas był zamocowany. Przydało się jego doświadczenie z węzłami. Zrozumiał, jak to wszystko funkcjonowało. Wyciągnął ręce, rozpiął i zdjął pas. Podnosząc go, zauważył jednak, że jest

dla niego za krótki. Miał właśnie go wyrzucić, kiedy zorientował się, jak można go dopasować. Rozciągnął go na największą długość i nałożył. Potem wysunął z pochwy maczetę i obejrzał ją. Była czystsza i nowsza niż jego własna. Z powrotem ukrył ją w pochwie, a starą wbił w ziemię obok zwłok. Później wyprostował się i przyjrzał dwunastu martwym łowcom, którzy siedzieli z plecami opartymi o pnie drzew i z głowami na kolanach podtrzymywanymi przez odpowiednio ułożone ręce. — Dobra robota — powiedział do pozostałych, którzy stali i obserwowali go — bo zrobiliście to, co wam kazałem.

— Dwie ręce i dwa siusiaki ciał — oznajmił Staggert. — Ludzie nigdy przedtem ich tak nie załatwili. — I jeszcze nie skończyliśmy — odparł Sayjak. — Wracamy do tamtych z zachodu i południa? — Nie. Są zbyt liczni. Jest inny sposób. — Jaki? — Zobaczycie. Zbierzmy teraz resztę klanu. Droga na północny zachód jest wolna.

— Uciekamy? — Kawałek. Nie na dobre. Staggert podszedł do jednego z ciał, pochylił się nad nim i pogmerał u jego boku. — Co robisz? — zapytał Sayjak. — Zabieram tę rzecz, którą ma na biodrach, i tnący kij, taki jak twój, żeby ścinać głowy. Sayjak podszedł, położył mu dłoń na ramieniu i silnie pchnął. Staggert padł jak długi. — Nie! — rzekł Sayjak. — Nikt nie

ma tnącego kija, tylko wódz. Tylko Sayjak. Staggert, warcząc, zerwał się na równe nogi i uniósł ręce. Sayjak wymierzył mu niski cios. Staggert stęknął i złapał się za krocze. — Tylko wódz ma tnący kij — powtórzył Sayjak. Staggert zwęził oczy. Po chwili odwrócił wzrok. — Pewnie, wodzu. Tylko Sayjak — powiedział. Sayjak odwrócił się do pozostałych; wszyscy spuścili oczy. — Teraz zbierzemy resztę klanu — rozkazał. — Idziemy na północny zachód.

Ruszyli, by wypełnić polecenie, i tego popołudnia Sayjak wyprowadził swych ludzi z zastawionej wokół nich pułapki. Potem skierował się na południowy zachód, zabierając ich w miejsce znane wszystkim Ludziom, nawet tym, którzy nigdy go nie odwiedzili. Wędrowali przez całe popołudnie, raz tylko zatrzymując się na żer. W końcu o zmierzchu dotarli do Kręgu Shannibal. Była to okrągła polana w dżungli, z rozrzuconymi tu i ówdzie otoczakami, i wielkim, mocno ubitym kopcem ziemi na środku. Sayjak przyspieszył kroku, zmierzając w stronę kopca. Skoczył na jego wierzchołek, gdzie zaczął tupać, obracając się powoli

na wszystkie strony. Klan wszedł za nim na polanę i skierował się ku środkowi, szepcząc i gromadząc się wokół kopca. — To jest Krąg Shannibal — powiedział Sayjak. — Bardzo ważne miejsce. Dawno temu żył tutaj Karak, założyciel klanów. Powiadają, że uderzał w ten kopiec, aż drzewni Ludzie przyszli zobaczyć, co się dzieje. Wtedy stanął tu, gdzie ja stoję, i powiedział im, dlaczego lepiej żyć w klanie, niż dziko na własną rękę, a im spodobał się ten pomysł i przyłączyli się do niego. Oczywiście musiał jeszcze walczyć z niektórymi najbardziej upartymi, którzy

sami chcieli być wodzami. Ale to normalne. Wygrał. Klan mieszkał tutaj przez długi czas, ale potem w okolicy zabrakło pożywienia i Ludzie przenieśli się. Później klan stał się zbyt duży i podzielono go. Z czasem nastąpiły dalsze podziały. Ale co pewien czas, kiedy nadchodziło jakieś wielkie niebezpieczeństwo, stary Karak wracał tutaj, do miejsca początku, i zwoływał wszystkich. A kiedy umarł, zawsze kiedy pojawiało się niebezpieczeństwo największy wódz przychodził tu wezwać Ludzi, żeby zaradzili temu. Wiele lat minęło od dni Karaka i innych niebezpiecznych czasów. Ale teraz znów pojawiło się zagrożenie, a ja jestem największym wodzem i chcę zwołać

wszystkich. Wszyscy pamiętają opowieści. Przyjdą, by zobaczyć, co się dzieje. — Tu ukląkł i zaczął uderzać pięściami w wierzchołek kopca. — Wszyscy musicie pomóc. Uderzajcie na zmiany. Weźcie duże kije, jeśli macie. Nie uderzajcie się nawzajem. Kilku podeszło i dołączyło do niego, gdy zszedł na dół i stanął u zbocza kopca. Wkrótce ich łomot stał się rytmiczny, miarowy. Pozostali zaczęli się kołysać, przestępować z nogi na nogę. Bębnili tak przez całą noc. Klan powoli wpadał w dudniący, zawodzący, tupiący trans. Dżungla tętniła wciąż

łomotem. Wkrótce zaczęli przybywać pierwsi obcy. W ciągu nocy przyszło ich na polanę więcej. Z początku były to jednostki i pary, potem pojawiły się większe grupy, przyłączając się do tańca i łomotu. Potem ze swoim klanem przybył stary Dortak, który pamiętał tradycję. Krąg zaczął się wypełniać i nowo przybyli zastępowali zmęczonych bębniarzy. W końcu do Kręgu wkroczył Otlag ze swymi ludźmi. Po południu pokazał się klan Bilgada, stłoczył się w Kręgu i przyłączył do otaczającej kopiec zawodzącej i kołyszącej się gromady. Jednak Sayjak — pocąc się i tupiąc —

nie przerywał hipnotycznego łomotu. Ten i ów odchodził, by posilić się i ulżyć sobie, po czym natychmiast wracał do Kręgu. Drżenie ziemi odczuwalne było nawet w zachodnim obozie łowców, ale myśliwi, którzy nigdy nie doświadczyli zwoływania klanu, wzięli je za zjawisko geologiczne i dalej przygotowywali swoje przedsięwzięcie. Łomot i taniec trwały do zmroku. Potem Sayjak dał bębniącym znak, by przestali, a gdy usłuchali, jeszcze raz wskoczył na wierzchołek kopca. Powoli obrócił się wkoło, obejmując wszystkie klany swym spojrzeniem. — Wielu łowców nagród przybyło po

nasze głowy — powiedział. — Trzy ich grupy zajęły stanowiska wokół mojego klanu. Duża na południu, mniejsza w tamtym kierunku. — Wskazał gestem, potem uniósł dłoń w inną stronę. — Najmniejsza tam. Klan Sayjaka zabił wszystkich z tej ostatniej grupy i wziął ich głowy. Przez obce klany przebiegł szmer. — W ten sposób przebiliśmy się — ciągnął dalej — by przybyć tu, do starego miejsca, i wezwać was wszystkich. Klan Sayjaka jest potężny, ale Sayjak nie jest głupcem. Zbyt wielu jest tam łowców, aby Sayjak ich pokonał. Ale Sayjak wie, jak

to zrobić. Sayjak chce, żebyście poszli z nim. Nie wszyscy. Sayjak potrzebuje tylko kilku dobrych wojowników, dużych, silnych, szybkich. Chodźcie z nim i jego ludźmi do zachodniego obozowiska łowców. Tam pozabijamy wszystkich i zobaczycie, jak to się robi. Potem pójdziemy na południe do wielkiego obozu łowców i wtedy każdy musi pomóc. Po tych słowach znów nastąpił szmer. — Sayjak! — zawołał Dortak — łowcy zwarli szeregi wokół twojego klanu, przyszli zabić twoich ludzi. Nie chcą nic od reszty z nas. Dlaczego mamy walczyć w twojej bitwie?

Sayjak obnażył zęby. — Myślisz, że wystarczą im głowy Sayjaka i jego ludzi? — zapytał. — Jeśli mogą to zrobić Sayjakowi, mogą też Bilgadowi. Kiedy mnie nie będzie, przyjdą po Otlaga, potem po ciebie. O własnych siłach żaden z was nie oprze się takiej masie łowców. Ale razem, kiedy pokażę wam, jak to zrobić, pozabijamy ich wszystkich — tej nocy! Zostawimy ich z głowami na kolanach! Nie będą już myśleć, że łatwo jest zabijać Ludzi. Będą się bać i trzymać z dala. Minie długi czas, zanim wrócą, o ile wrócą kiedykolwiek. Dortak wyprostował się i przemówił

w ciszy, która nastąpiła po słowach Sayjaka: — Może i tak, może i nie. Wierzę ci, gdy mówisz, że znalazłeś dobre sposoby na zabijanie łowców. Nie wiem tylko, czy zabicie wszystkich powstrzyma następnych przed przybyciem, czy też później jeszcze sprowadzi ich więcej po nasze głowy. Sayjak zaczął odpowiadać, ale Dortak mówił dalej: — Jednak pójdę z tobą, gdyż teraz wszyscy Ludzie potrzebują twojej wiedzy o zabijaniu łowców. Tak właśnie ją sobie przyswoimy. Ale jeśli nam się powiedzie, jeśli zabijemy ich

wszystkich, klan Dortaka przeniesie się gdzie indziej. Czuję bowiem, że łowcy i ekosy w jakiś sposób oznaczą to miejsce — jako punkt zapalny — i nie będzie już można żyć tu bezpiecznie. Może masz rację. Może nie wrócą przez długi czas. Ale sądzę, że pewnego dnia wrócą i nie chcę, by mój klan był wtedy tutaj. Sayjak znów ukazał zęby. Miał już zacząć się przechwalać, że pozabija też wszystkich następnych łowców, kiedy przyszło mu na myśl, że pewnego dnia może będzie myślał uciec i byłoby niedobrze, gdyby wyglądało to na klęskę. Właściwie… Uświadomił sobie, że zabranie się w cholerę po tej bitwie może wcale nie być takim złym

pomysłem. Dżungla była duża. Nawet jeśli łowcy w przyszłości znów natkną się na ich klany, w żaden sposób nie dowiedzą się, czy to właśnie one stały za dzisiejszą rzezią. — Dortak jest mądry — rzekł Sayjak. — Nie wiemy na pewno, co zrobią łowcy. Tak, myślę, że powinniśmy wszyscy przenieść się w nowe miejsca, kiedy skończymy tutaj. Nie wracać przez długi czas. Potem zanotował w pamięci, że pewnego dnia powinien albo zabić Dortaka, albo się z nim zaprzyjaźnić, gdyż zauważył, że może on stać się zarówno niebezpieczny, jak i użyteczny.

Będzie musiał to przemyśleć.

*** Ayradyss zachwyciła się ramą łóżka, gdy tylko dostrzegła jej baldachim górujący ponad składowiskiem rupieci w sklepie handlarza starociami w Massachusetts. Szczyt ramy tworzyły zwoje pnączy z kutego brązu, któremu pozwolono się pokryć jasnozieloną śniedzią. Wśród nich ukrywały się drobne kwiaty powoju: klejnoty połyskujące królewską purpurą, lśniące różem, muśniętą pastelem bielą 1 niesamowitym, przejrzystym błękitem.

Na narożach pnącza wspinały się po smukłych, polerowanych drewnianych słupach i splatały fantazyjnie w baldachim, na którym można było zawiesić tkaninę lub pozostawić go bez niczego. — Och, Dack, nie uważasz, że można się w tym zakochać. — zapytała, biegnąc przez sklep, by dokładniej obejrzeć swój skarb. Dack, robot, który zostanie majordomusem zamku Donnerjack, kiedy tylko zakończone zostaną trwające przy nim prace, odwrócił się znad próbek staroświeckich srebrnych zdobień, które przeglądał (i rejestrował). W jego

wysokim, smukłym ciele czaiła się zaskakująca siła, Z wyglądu przypominał wykonany ze srebra i brązu posąg Clarka Gable’a w stylu art deco. Przywołany gestem Ayradyss pospieszył na jej usługi, mrucząc na swej poduszce powietrznej. Zręcznie poruszał się wśród panującego w sklepie bałaganu, omijając wyszczerbione naczynia, sponiewierane pluszowe misie, płyty gramofonowe, książki w miękkiej oprawie i manekina ubranego w dzwonowate dżinsy i dopasowaną do nich ręcznie haftowaną dżinsową kamizelkę. — Jeśli przez „zakochać” rozumie

pani „uznać za atrakcyjne” — odparł robot, gdy tylko zbliżył się na tyle, by właściciel sklepu nie mógł podsłuchać ich rozmowy — to tak, istotnie. To wdzięczny mebel. Czy życzy sobie pani, bym skontaktował się z panem Donnerjackiem, aby on także mógł go obejrzeć? Ayradyss pomyślała o Johnie, pracującym na przenośnym komputerze w kolejnym ustroniu, w którym spędzali miesiąc miodowy (tym razem skołatanym przez burze i wychodzącym na plażę domku na Cape Cod) i jej radosny nastrój przygasł. Tak bardzo chciała, żeby z nią wyszedł, chciała spacerować z nim po plażach i trzymać

się za ręce, śmiać się z małych, zabawnych, fioletowo — niebieskich krabów z przerośniętymi prawymi szczypcami, włóczyć się razem po sklepach. W polerowanym chromie przedniego panelu Dacka zobaczyła swoją kwaśną minę i odpędziła ją gniewnym potrzaśnięciem hebanowych loków. — Nie, Dack — powiedziała. — Dajmy Johnowi pracować. Im szybciej skończy, tym szybciej będzie mógł wyjść i się rozerwać. Spojrzała za siebie na łoże ze splątanych pnączy, pomyślała o baśniowym Virtů, gdzie ona i John

zalecali się do siebie i ciepły, miłosny uśmiech wygnał resztki grymasu z jej warg. — John na pewno będzie zachwycony — powiedziała radośnie. — Dack, zapłaćmy za nie i niech właściciel sklepu wyśle je prosto do Szkocji. Dack skinął głową, ale kiedy zeskanował metkę z cena jej program fiskalny polecił mu zakwestionować jej decyzję. — Proszę pani — rzekł cicho — cena tego mebla jest tak wysoka, że, jak sądzę, moglibyśmy zlecić za tę samą kwotę wykonanie kompletnego wyposażenia sypialni według tego

wzoru. Kopia byłaby nieodróżnialna od oryginału… Ayradyss pokręciła głową. Jej ciemne włosy spłynęły kaskadą niczym woda odbijająca barwę obsydianowej ściany klifu. — Nie, Dack. To musi być to łoże, nie jego kopia. Kopia nie będzie taka sama… nie będzie prawdziwa. Rozumiesz? — Nie, proszę pani — powiedział uczciwie Dack. — Ale przypuszczam, że pan Donnerjack zrozumie. Będę starał się negocjować ze sprzedawcą. Być może uda się uzyskać bardziej wyważoną cenę.

Ayradyss poklepała go po ramieniu. — Zrób, jak uważasz, Dack. Wiem, że jesteś w tym lepszy ode mnie. Wyszła ze sklepu, by dać Dackowi więcej swobody, ciesząc się, że już niedługo rama łóżka ruszy w drogę do sypialni w zamku Donnerjack. Słońce świeciło jasno, migotało i skrzyło się na falach. Nie mogąc poprosić genius loci, aby skierował strumień światła gdzie indziej, zsunęła okulary słoneczne z czubka głowy na oczy, zrzuciła sandały i weszła do wody. Brodząc w przybrzeżnych falach, pochyliła się, by podnieść połamaną muszlę, nie większą od jej dłoni.

Wyglądała niepozornie w porównaniu z fantastycznymi stworzeniami oceanu, jakie znała w Virtů, ale było w niej piękno, czar, który ją poruszył. Zatraciła się w kontemplacji jej szorstkiej powierzchni, przesuwając palcami po drobnych jak ukłucia szpilki otworach zrobionych przez jakiegoś morskiego pasożyta i po gładkim wnętrzu (kość słoniowa lekko muśnięta najbledszym różem), gdzie niegdyś żył ślimak. — Jak myślisz, co się z nim stało? — zapytała Dacka kiedy usłyszała zbliżającego się robota i poczuła na nagiej skórze lekkie ukłucia piasku uniesionego jego poduszką powietrzną.

— Doprawdy nie wiem, proszę pani. — Może to był ptak, jedna z tamtych mew — powiedziała Ayradyss, widząc przed oczyma wyobraźni potężny zakrzywiony dziób zagłębiający się do wnętrza muszli, wyciągający ze środka miękkie stworzenie, już nie stworzenie, po prostu słodkie mięso, posiłek morskiego ptaka. — Całkiem możliwe. — Albo może wydra morska — mówiła dalej Ayradyss, przypominając sobie obejrzane holowideo o tych sprytnych ssakach wodnych o grubym futrze. — One używają płaskich kamieni do rozłupywania mięczaków. Ta muszla

mogła zostać rozbita w taki sposób. — To zapewne alternatywa.

prawdopodobna

— Może to był wieloryb albo tylko gwałtowny sztorm, albo łódź rybacka. Wczoraj wieczorem jedliśmy w gospodzie małże jako przystawkę. Były całkiem niezłe. — Miło mi to słyszeć, proszę pani. — Umrzeć można na tak wiele sposobów — ciągnęła Ayradyss, zaglądając w rozbite wnętrze muszli. — Tak wiele sposobów śmierci nawet dla ślimaka. Dla ludzi jeszcze więcej. Programy po prostu się zużywają.

Niektóre istnieją całe ludzkie pokolenia, jak ten wielki fant, którego widzieliśmy z Johnem, inne trwają nie dłużej niż jedno ludzkie życie. Czy wiesz, ile mam lat, Dack? — Nie, proszę pani. Ayradyss wstała. Wrzuciła połamaną muszlę do głębokiej kieszeni mokrej teraz spódnicy. Opłukała zapiaszczone stopy i stanęła na skale, póki nie osuszył ich wiatr i słońce, a następnie znów włożyła sandały. — John też nie wie — cicho. — Zapomina, programem z Virtů, ciemnowłosą, ciemnooką

powiedziała że jestem nie tylko kobietą, do

której zalecał się w fantazji. Nigdy nie zapytał mnie, kiedy zostałam stworzona. Ruszyła w stronę ulicy. Dack sunął za nią bez słowa. Ze znanym tylko robotom zadowoleniem pozwalał jej snuć zmyślania, wiedząc, że jego cierpliwe słuchanie przynosi jej ulgę. — Czy dostałeś to łóżko, Dack? —Tak, proszę pani. Sprzedawca okazał się całkiem rozsądny, gdy zwróciłem mu uwagę, że wyraźne oznaki wskazują, iż ten mebel spędził w jego sklepie co najmniej dwa lata, i że tak wymyślne meble nie są już tak popularne jak niegdyś ze względu na coraz szerszy dostęp do Virtů.

— Dziękuję ci, Dack. — Ayradyss wygięła wargi w piękny, delikatny uśmiech, nagle przestała rozmyślać. — Spodoba się Johnowi… Wiesz, on ma w sobie wiele z poety, chociaż jest uczonym. — Nie jestem zaskoczony, że to słyszę, proszę pani. Fale rozbijały się za nimi, gdy oddalali się od oceanu, zmierzając w stronę chatki. Szybująca na wietrze ponad czystymi wodami mewa dostrzegła kołyszący się na falach przedmiot, zanurkowała i połknęła go jednym triumfalnym haustem. Kiełbaska. Niezła. Zupełnie niezła.

*** Carla i Abel Hazzard przyglądali się leżącej postaci swej córki. Jej pierś powoli unosiła się i opadała. — Pozwoli pan, że ujmę to wprost — rzekł Abel. — Straciliście ją. — Oczywiście, że nie straciliśmy — odparł Chalmers. — Leży przecież tuż przed nami, cała i zdrowa. — Wie pan cholernie dobrze, co mam na myśli — powiedział Abel. — Nie umiecie jej przywołać i sami nie wiecie dlaczego.

— Nie jest to rzecz bez precedensu — rzekł Chalmers Są pewne stany, częściowo psychologiczne, które mogą spowodować całkowitą blokadę przywołania. — Co wywołuje te stany? — Nie jesteśmy pewni. Nie są to częste przypadki, — A co pozwala z nich wyjść? — zapytała Carla. — Nie ma jakiegoś jednego bodźca, który potrafilibyśmy określić. Jak się wydaje, jest to raczej kombinacja czynników, w każdym przypadku inna.

— Czy te czynniki wspólnego ze sobą?

mają

coś

— Nie, o ile jesteśmy w stanie stwierdzić. — Czy nie możecie prześledzić, dokąd udała się w Virtů i określić, jakie czynniki działają w tym przypadku? Wydawałoby się, że moglibyście ją po prostu zapytać. — Tak, mogłoby się tak wydawać — powiedział Chalmers. — Ale dlatego właśnie te przypadki są tak osobliwe. Wasza córka znalazła drogę do obszaru nie umieszczonego na mapach i straciliśmy sygnał.

— Czy traciliście sygnał także w innych tego typu przypadkach? — Tak, to klasyczny objaw tego syndromu. — I mówi pan, że nie da się nic zrobić, by sprowadzić ją z powrotem? — zapytał Abel. — Nie, tego nigdy nie powiedziałem. Po pierwsze, musicie państwo zrozumieć, że nie grozi jej żadne prawdziwe niebezpieczeństwo. System podtrzymywania życia jest w stanie utrzymać ją w doskonałym zdrowiu. Pod tym względem nie ma się czym martwić. Po drugie, konsultujemy się z lekarzem, który od lat zajmuje się większością

tego typu przypadków, doktorem Hamillem. Uważany jest za specjalistę od tego zjawiska. — Kiedy mówi pan o innych przypadkach… Właściwie ile ich było? — Przykro mi, ale nie wolno mi o tym rozmawiać. — Rozumiem, że ubezpieczyliście się w tym zakresie na sporą sumę. — O tak. — To dobrze. Przyda się wam to. W czasie tej rozmowy użytkownicy kilku tuzinów innych wirtualnych

urządzeń transferowych na całym świecie — zarówno publicznych, jak i prywatnych — dostali drgawek, pobledli na twarzach i wyzionęli ducha z powodu braku dopływu tlenu do mózgu. Takie zdarzenia zostały jednak uwzględnione w ich kontraktach, gdyż niektórzy z nich oddawali się ryzykownym zajęciom, a śmierć wcale nie była rzadkim następstwem pewnych przedsięwzięć. Ponieważ wszystkie z tych osób były łowcami nagród, w aktach znajdowały się odpowiednie klauzule i sprawę ich zejścia załatwiono rutynowo. Wkrótce zanotowano, że zgony te były reperkusyjnym odpowiednikiem dekapitacji. Gdy przez twarz Lydii przebiegał słaby uśmiech, a

jej ciało znów ogarnęły skurcze, obie kategorie błędów przywołania wkraczały do królestwa statystyki, które oczywiście było jeszcze jednym terytorium Virtů. Ale o ile niektórzy z łowców widzieli migotanie mory, a może i oderwane fragmenty Głębokich Pól, przed Lydią roztaczał się widok bardziej przyjemny, choć równie absorbujący.

*** Ben Kwinan stał z ramionami skrzyżowanymi na piersi w kolumnie zielonego ognia w wewnętrznym

sanktuarium głównej świątyni eliszytów w Virtů. Kiedy komunikował się z Potęgami na Wysokościach, jego wargi wykrzywiał ten sam lekki uśmiech, który gościł na zmieniających się twarzach. W jednej chwili orle rysy i wydatny nos, w następnej szczęka jak latarenka i włosy jak morze lśniących loków — oblicza ludzi, którymi niegdyś był — Kwinan przeobrażał się w rytm falujących odcieni objawienia. Zwykle nie tracił podczas tego kontroli nad sobą, starając się, z wyjątkiem zamierzonych zmian wyglądu dla propagowania polityki, oddzielać swą zewnętrzną i wewnętrzną istotę. Teraz jednak ekstaza osłabiła jego czujność modelujące siły jego ducha przepływały przez niego

niekontrolowane i pod wpływem słodkich wyładowań zmieniał wzrost, tuszę, długość kończyn i kolor skóry. Gdy światło zaczęło blednąc, jego ciało stawało się Coraz niższe i krępe, rysy twarzy grubsze, skóra bardziej porowata. Oczy zmieniły kolor, dostosowując się do siwizny włosów. Kwinan uśmiechnął się, mrucząc coś w różnych językach, póki światło nie zgasło. Potem ruszył przed siebie. Wyszedł z sanktuarium do najskrytszej części świątyni. Zbliżył się do północnej ściany, dotknął zdobiącego ją ornamentu i przemówił. Ściana zmieniła się w zwieńczoną łukiem dymną bramę.

Wkroczył w jej otwór. Stanął w jasnym, wyłożonym kafelkami pokoju ozdobionym dostosowującymi kształt meblami, abstrakcyjną rzeźbą z metalu, światła i kamienia, żółtymi, pomarańczowymi i niebieskimi irysami oraz pokaźnych rozmiarów malowidłem przedstawiającym nastrojowy wodny pejzaż. Przesunął dłonią po spirali światła po lewej stronie, dobywając z niej delikatny ton. Potem podszedł do baru z jasnego mahoniu ciągnącego się wzdłuż przeciwległej ściany i ocenił jego zawartość. Na prawo od baru otworzyły się

drzwi i do pokoju wszedł szczupły mężczyzna o ciemnych włosach i z ciemnym wąsem. — Panie Kwinan — odezwał się — właśnie otrzymałem pański sygnał. — Proszę mówić do mnie Ben — odparł gość. — Muszę porozmawiać z Kelseyem. — Już powiadomiłem przybyłeś. Jest w drodze.

go,

że

— To dobrze. — Istota, która teraz nazywała siebie Benem Kwinanem, zdjęła ze stojaka butelkę kalifornijskiego burgunda. — Czy poleciłby pan to, panie…

— Araf — odparł tamten. — Mów mi Aoud. Tak, mówiono mi, że jest całkiem niezły. Ben uśmiechnął się, odszukał korkociąg i zabrał się do otwierania butelki. Potem napełnił kieliszek do połowy, powąchał, pociągnął mały łyk. — Jesteś tu we własnej osobie, czy jako holo? — zapytał. — We własnej osobie. — Ale nie pijesz? — Stary zwyczaj trudno zmienić. — Szkoda. Zapytałbym cię, czy to

wino smakuje tutaj tak samo jak w Verité. — Jestem pewien, że tak, Ben. Albo jest to przybliżeniu na tyle dokładne, że różnica jest niedostrzegalna. Mógłbyś nalać mi kieliszek? — rzekł wielki rudowłosy mężczyzna, który niespodzianie pojawił się na środku pokoju. Ben odwrócił się i spojrzał na niego. — Kelsey — powiedział niezupełnie we własnej osobie. Mężczyzna skinął głową.

—

— Byłem zbyt daleko, by móc szybko się tu dostać w takiej postaci. Słyszałem jednak twoje rozważania i chcę ci powiedzieć, że próbowałem wielu rzeczy na oba sposoby i nie ma między nimi różnicy. — Ale ty jesteś z Verité. Dla osoby z Virtů może to wyglądać inaczej. Kelsey wzruszył ramionami. — To może wyglądać inaczej dla każdego człowieka na świecie… na którymkolwiek ze światów — oznajmił. — Dobrze to ująłeś — przyznał Ben. — Jednak nie całkiem naukowo.

Przeniósł wzrok na Aouda i uniósł brwi. — Chyba lepiej już pójdę — powiedział nagle Aoud. — Będziecie więc mogli kontynuować swoją konferencję, a ja znów stanę na straży. Ukłonił się lekko, a Ben i Kelsey skinęli głowami. — Dobrze — powiedział Kelsey, a Aoud odwrócił się i zniknął. Kelsey zrobił krok naprzód wyciągnął dłoń. Ben ją ujął.

i

— Jest tak samo, jak gdybym przybył tu osobiście — Powiedział Kelsey,

ściskając dłoń Bena dla podkreślenia tych słów — albo jakbyś ty został w domu, a ja bym się tam wyświetlił. Ben odwzajemnił uścisk z wielką siłą, po czym odsuną} rękę. — Nie zgadzam się z tym — powiedział. Podszedł do okna i z wysokiej wieży spojrzał na miasto, na ruchliwe ulice w dole, na ocean w oddali. — To miejsce jest szczególne — rzekł. — Syntetyczne: to teren spotkań. Czy widok z tego okna jest prawdziwym obrazem tego, co jest na zewnątrz? — Tak. — Nie mógłbym opuścić tego miejsca

i tam wyjść. — Ja też nie, nie w tej postaci. — Ale masz jeszcze inną. — Ty też. Możesz wykorzystywać ją w Virtů do robienia rzeczy, których ja nie potrafię. — Oczywiście, ale w tej kwestii masz nade mną przewagę. Ma ją każdy, kto pochodzi z Verité. Dobrze byłoby przychodzić i odchodzić według uznania, tak po jednej, jak i drugiej stronie. Kelsey wzruszył ramionami.

— Taka jest natura rzeczy — powiedział. — Wasz świat jest kopią, a nasz oryginałem. To wasz został zrobiony po to, by do niego wchodzić, a nie odwrotnie. Nigdy nie przewidywaliśmy naturalnej ewolucji sztucznych istot w podobnym środowisku. — Szkoda — odparł Ben. — Wy możecie robić, co chcecie, a my tylko odwiedzać was w specjalnych miejscach, takich jak to. Byłoby sprawiedliwiej, gdyby działało to w obie strony. — Macie u siebie cały wszechświat. — Prawda. A wy macie dwa. Ten i

tamten. — Nie twierdzę, że to sprawiedliwe. Masz rację. Wszyscy prawdopodobnie skorzystalibyśmy, gdyby to działało w obie strony. Ale nie tylko nie przewidziano waszego rozwoju. Nie było po prostu technicznych możliwości, by stworzyć połączenie dwukierunkowe. Nadal ich nie ma. Może nigdy nie będzie. Być może jest to niewykonalne, jak kwadratura koła. Możliwe, że tkwicie po prostu w pułapce natury rzeczy. — Nie wydaje mi się — odparł Ben. — Doprawdy?

To właśnie o tej sprawie przyszedłem z tobą porozmawiać — rzekł Ben. — O przeniesieniu. — Przeniesieniu? przeniesieniu?

Jakim

—Coś skromnego na początek, jedynie namiastka, jak sądzę. A jednak będzie to krok naprzód w porównaniu z tą wirtualną mocą, którą władasz. — Nie rozumiem — powiedział Kelsey. Podszedł do baru i nalał sobie kieliszek wina. — Co mają do tego moje paranormalne zdolności? Ben roześmiał się.

— Obdarzanie mocami, które czasem przedostawały się przez interfejs, było eksperymentem — stwierdził. — To prawda, była to także nagroda dla wiernych. Ale wszystko to stanowiło część wciąż trwającego programu dotyczącego manipulowania interfejsem od naszej strony. Wiele się w ten sposób dowiedzieliśmy. Upił trochę wina. Kelsey uniósł kieliszek i pociągnął spory łyk. — Teraz — ciągnął Ben — przy niewielkiej twojej pomocy można będzie pchnąć sprawy jeszcze dalej. — Czy nastąpił przełom?

— Prawdziwe objawienie. Oczywiście trzeba to jeszcze sprawdzić. Właściwie nawet w kilku etapach. — Powiedz, jak mam pomóc. — Na razie wykonasz po prostu kilka prostych eksperymentów w komorach transferowych. — Jasne. A konkretnie? Ben pociągnął kolejny łyk i podszedł do baru. Tam do — pił do końca i odstawił kieliszek. Kelsey poszedł za jego Przykładem. — Chodź ze mną — powiedział Ben. Wyciągnął rękę, kładąc dłoń na ramieniu

drugiego mężczyzny. Obrócił go i ruszył w stronę spirali rdzawego światła w przeciwległym rogu. Zanim tam dotarli, dobiegł ich odgłos płynącej wody. — Tędy. Pokój zawirował i zniknął, a oni znaleźli się w wirtualnym odwzorowaniu komory transferowej. — Najwygodniej będzie po prostu ci to pokazać — rzekł Ben, otwierając szafkę pod jedną z leżanek i ujawniając jej zawartość.

***

Sayjak przyglądał się obozowisku w świetle rozrzuconych ognisk. Wszędzie wokół leżały rozrzucone ciała: kilku Ludzi oraz wszyscy łowcy. W lewej ręce trzymał za włosy uciętą głowę, w prawej maczetę lśniącą matowo pomiędzy plamami krwi. Pozostali Ludzie szaleli wkoło niego, ciskając sprzęt do ognisk, gawędząc, wywijając ostrzami, których używali do siekania ciał. Niektórzy z nich, wiedział to, nauczą się tej nocy używać kijów–które– tną. I niektórzy zabiorą je z sobą. To niedobrze. Wolałby zachować ten sekret dla siebie. Ale nie będzie teraz robił z tego problemu. To tylko podkreśliłoby znaczenie broni. Był pewien, że pozostawieni samym sobie zgubią wiele

z nich, zapomną, jak się nimi posługiwać. Nie, to nie była dobra pora na wymuszanie dyscypliny. Nie należy tego robić podczas pierwszego wielkiego zwycięstwa Ludzi nad łowcami nagród. Niech jedzą wątroby i serca, spuszczają portki i rżną trupy. Niech zamieniają miejscami odcięte członki i składają z nich groteskowe postacie. Ludzie potrzebowali nieco zabawy po napięciu, w jakim się znajdowali. Sayjak wydał skalkulowany okrzyk radości i dla żartu rzucił odrąbanym ramieniem w głowę Chumo. Chumo złapał je w lesie i wyszczerzył zęby. — Załatwiliśmy wszystkich, wodzu!

Załatwiliśmy wszystkich! — zawołał i cisnął kończyną w Svuta. — Dobrze się spisaliśmy — Sayjak chrząknął i odwrócił się, by ogarnąć wzrokiem resztę obszaru. Mniejsze, zachodnie obozowisko padło łatwo. Ale to — duży, południowy obóz — sprawiło mu sporo kłopotu. Na szczęście doświadczenie zdobyte przy zachodnim przyniosło potrzebną im pewność siebie, pokazało, że Ludzie mogą rozgromić łowców nagród. — Masz swoje zwycięstwo — powiedział Dortak, zjawiając się niespodziewanie u jego boku. — Tak — odparł Sayjak. — Dobre

zwycięstwo. — Przyjdzie więcej łowców, aby cię szukać. — Będziemy daleko stąd. — Mogą szukać cię w odległych miejscach. — Niech szukają. Możemy uciekać, możemy walczyć. Znamy dżunglę lepiej niż łowcy. — Mogą znać sztuczki, jakich jeszcze nie widziałeś. — Nauczymy się ich.

— Mam nadzieję, że tego dokonasz — powiedział Dortak, opadając na zad i pochylając głowę — gdyż jesteś teraz wodzem wodzów. Na scenie rzezi nagle ucichło. Wrzaski i gwar umilkły, skaczący przerwali swe przewroty, siedzący w górze zatrzymali ręce i przestali przeplatać wnętrzności między gałęziami drzew. — Wódz wodzów! — rzekł Sayjak, zdecydowawszy w tej chwili, że nie zabije Dortaka. — Dobry pomysł. Ja, wódz wodzów. Jak stary Karak. Nie było po nim wodza wodzów. — Może to dobry pomysł — odparł

Dortak. — Ale może któregoś dnia przestanie ci się podobać. Gdy przychodzą kłopoty, musisz pomagać wszystkim klanom. Otlag i Bilgad przyjdą tu i nazwą cię wodzem wodzów. Właśnie nachodzi Otlag. Będą mieli problemy, pójdą bębnić po ciebie w Kręgu Shannibal, a ty musisz przyjść i pomóc. Teraz wszyscy Ludzie są twoimi Ludźmi. Wielka praca. Gdy Dortak podniósł się i odszedł, a Otlag zbliżył, by oznajmić swą lojalność, Sayjak rozważył niektóre z konsekwencji bycia wodzem wodzów. Uznał tę perspektywę za lekko niepokojącą. Wielka praca, jak powiedział Dortak. Wódz wodzów. Ale

Karak był nim dawno temu i wciąż opowiadano historie jego czynów, jak gdyby było to zaledwie wczoraj. Byłoby dobrze, gdyby pewnego dnia opowiadano takie historie o Sayjaku. Gdy Otlag podniósł się, Bilgad stanął przed nim, aby nazwać go wodzem wodzów. Sayjak oblizał wargi, wyszczerzył zęby, skinął głową. — Tak — powiedział. — Wielki wódz. Idźcie teraz. Zabawcie się. Jedzcie, tańczcie, pieprzcie się, rąbcie ciała i bawcie się ich kawałkami. Nic wam nie grozi. Sayjak czuwa. Kilka chwil później ujął za ramię przechodzącą samicę.

— Twoja kolej na zabawę — oznajmił. — To wielki zaszczyt.

*** Tranto wałęsał się po swym zagajniku, przyglądając się stadu. Zamiana przywódcy wypadła bardzo gładko. W ciągu wszystkich dni, które minęły od zniknięcia Scarco, nie wyzywano go nawet do walki. Oczywiście, ponieważ nikt w stadzie nie miał pojęcia, co naprawdę stało się ze Scarco, można było spodziewać się najgorszego. I pewien był, że przynajmniej niektórzy z nich w to

wierzyli. Kilku młodych samców oddalało się od czasu do czasu, wracając po paru dniach. Muggle oznajmił mu, że podsłuchał, jak dyskutowali o tym, gdzie mogą znajdować się szczątki Scarco. Usłyszał też uwagi, że imię Tranto było pechowe, gdyż najsławniejszy noszący je fant był nieobliczalnym awanturnikiem. Ostatnio jednak wydawało się, że poszukiwania kości Scarco zostały zarzucone — a stado nadal traktowało Tranto z pełnym szacunkiem i poważaniem. Obszedł lasek i znów obrócił się na wschód. Tak, wciąż tam była… — Cześć, szefie — Muggle wyłonił

się za jego plecami, cichy jak duch. — Zapowiada się następny upalny dzień. Ptaki mówią, że na północy pada. — To miło — odrzekł Tranto. — Kim ona jest? — Która? — Ta, która właśnie uniosła głowę i spojrzała w naszą stronę. — Ach, to Fraga. Flirciara. Córka Gargo i Briggi. — Jest aktualnie… związana? — Nie — Oczywiście wielu się nią interesuje, ale nie wyróżniła żadnego.

— To dobrze — stwierdził Tranto. — To znaczy, dziewczyna powinna spokojnie przemyśleć te sprawy. — Prawda — zgodził się Muggle. —Popaśmy się trochę, idąc w tamtym kierunku. Powoli. Gdy już tam będziemy, po prostu się przywitamy. Potem możesz przedstawić nas sobie. — Oczywiście Muggle.

—

powiedział

— Dobrze jest od czasu do czasu nawiązać bliższy kontakt ze swoim stadem. — To prawda — przytaknął Muggle.

*** Abel i Carla przyglądali się w swej domowej przestrzeni wirtualnej obrazowi nabrzmiałego ciała swej córki. Spojrzeli badawczo na Chalmersa i lekko zgarbionego, białobrodego doktora Hamilla. — …bardzo niezwykłe — mówił lekarz. — Nie potrafię przypomnieć sobie żadnego innego przypadku powstania ciąży urojonej podczas snu transferowego. Wyniki jej badań nie wskazują na żadną psychopatologię…

Carla zerknęła na męża, potem znów zwróciła wzrok ku doktorowi. — A jeżeli to jest prawdziwa ciąża? — rzuciła. Doktor Hamill odwzajemnił jej spojrzenie. — Badanie powierzchniowe, które trwa tylko kilka sekund, wykazało, że błona dziewicza jest nienaruszona — odparł. — Czy jest jakiś powód, by sądzić inaczej? — Właściwie nie. Ale niech pan zrobi mi tę przyjemność i mimo wszystko sprawdzi dalej — powiedziała. — Oczywiście. Choć byłoby bardzo

niezwykłe, gdyby… — Bardzo niezwykłe jest już to, że ona od ponad trzech miesięcy jest w stanie niewykrywalnego transferu, czyż nie? — Cóż, to się rozumie samo przez się. Robimy w tej kwestii, co tylko w naszej mocy… Odwróciła się, patrząc gniewnie na Chalmersa. — Czy coś takiego zdarzyło się kiedykolwiek przedtem? — zapytała. — Krzyżowa ciąża? — Oczywiście, że nie! — odparł. —

To fizycznie niemożliwe. — Ta sprawa przeszłaby do historii sądownictwa na wszelkie możliwe sposoby — orzekła.

*** John D’Arcy Donnerjack i Ayradyss wprowadzili się do czarnego zamku pewnego deszczowego poranka na początku października. Pod ich nadzorem złożony z robotów personel rozpakowywał i rozmieszczał meble, które kupili od antykwariuszy w najrozmaitszych zakątkach Kontynentu.

Układy pneumatyczne służących stękały cicho, gdy rozwijali, podnosili i wieszali gobeliny, by umilić ciemne, kamienne ściany, ustawiali w różnych salach skrzynie, szafy, ławy i krzesła z wysokimi oparciami, montowali baldachimy nad łóżkami, kompletowali zbroje, rozwieszali broń i tarcze, rozwijali dywany. Zainstalowali też potężne zamrażarki i nowoczesne szybkogrzejne kuchenki w drugiej kuchni. Pierwsza kuchnia była pomieszczeniem stylowym, zgodnym z ogólnym wystrojem, funkcjonalnym, ale zamierzonym głównie dla efektu. Ayradyss lubiła poczucie trwałości, które dawały rzeczy stare.

O ile dziewięćdziesiąt procent zamku Donnerjack było czystym popisem, to pozostałe dziesięć procent odzwierciedlało aktualny stan rzeczy w zakresie wszelkich efektów technicznych służących pracy i rozrywce. Przechodząc na wyższe piętra zachodniego skrzydła, wkraczało się we współczesność. Tu John Donnerjack miał swą pracownię, wyposażoną w nowoczesne meble oraz sterowane głosem lub ręcznie urządzenia, wraz ze scenami holograficznymi, które mogły przenosić konstrukcje wewnątrz konstrukcji — tak z założenia bezoperacyjne, że funkcjonowały tylko w Virtů — w pozornie importowane enklawy, aby umożliwić manipulacje

laserowego pola siłowego, jakie byłyby nie do przeprowadzenia gdzie indziej. Za pracownią znajdowała się Wielka Scena, gdzie mistrz iluzji Donnerjack, nie szczędząc kosztów i stosując wszelkie nowinki techniczne, uzyskał ten sam efekt w pełnej skali. Wkroczenie na Wielką Scenę było translacją, przypominało osobiste wejście do Virtů. John zamierzał wykorzystywać ją do testowania fragmentów swych gigantycznych projektów. Zamierzał też korzystać z niej często podczas przerw na kawę. Tej pierwszej nocy stanął wraz z Ayradyss na wysokim balkonie, oglądając przy świetle księżyca

wzburzony North Minch. — Więc faktycznie odtworzyłeś dom swoich przodków — powiedziała w końcu. — W pewnym sensie — odparł. — Nie wiem, jak naprawdę wyglądał stary zamek. Chyba jednak nie tak dobrze jak ten. Prawdopodobnie wszystko, co je łączy, to to, że nowy zbudowaliśmy dokładnie w tym samym miejscu. Rozkopaliśmy je i wznieśliśmy wszystko od nowa. Pewne ślady wskazywały, że na dole znajdowała się stara piwnica… — Z tunelami — przerwała mu — prowadzącymi na zewnątrz. Gdzie one się kończą?

— Wracają w skałę. Wyglądają na naturalne. Nie sprawdzałem ich wszystkich. Po prostu odgrodziłem je wielkimi metalowymi drzwiami. Gdyby piwnica na wino zaczęła rozrastać się do monumentalnych rozmiarów, moglibyśmy pewnie wstawić tam kilka stojaków. Poza tym nie służą do żadnego celu. — Ale to dzięki nim poznałeś, że to jest naprawdę to miejsce? — Cóż, mój dziadek wspominał coś o starym zamku, w którym jakoby były tunele. To, plus fundamenty, każe mi myśleć, że prawdopodobnie miałem rację.

— To się tak różni od Virtů. — Co masz na myśli? Wskazała gestem przed siebie. — Ten sztorm minie po pewnym czasie — powiedziała — i wszystko powróci do… stanu bazowego, który jest stabilny. — Ale tak samo jest i w Virtů. — Tak, ale tam można go zmienić w jednej chwili, a niektóre miejsca słyną z płynności. — A tu możemy kształtować krajobraz. Do diabła, upodobniliśmy do

Ziemi fragmenty Księżyca i Marsa — i wnętrza asteroidów. — A w Virtů można zrobić krok w bok lub w tył, wziąć właściwych przewodników i znaleźć się w zupełnie innym miejscu. Poza tym są tam dzikie kraje, w których powstają dzicy genii tworzący własne dzikie programy. — Tu także możemy bawić się rzeczywistością. — Tak, ale potem powracacie zawsze do stabilności stanu bazowego. Pamiętasz wszystkie te dzikie miejsca, przez które prowadziłeś mnie w drodze powrotnej? Tutaj nie ma niczego w tym rodzaju.

— To prawda — zgodził się. — Rozumiem, o co ci chodzi. To jest inny rodzaj porządku, to wszystko. — Tak. Inny. Wrócili do środka i długo kochali się w nowym łóżku.

*** Było to na kilka dni przed tym, nim sprzęt Donnerjacka został zainstalowany i uruchomiony wedle jego wymagań. Niekiedy odrywał się od pracy przy nim i wraz z Ayradyss wchodził na Wielką

Scenę, także już funkcjonującą. Tam ustawiali środowisko na rozległe i miłe dla oka widoki, włącznie z oryginalnymi fragmentami Virtů — Gdy włączony został interfejs pola siłowego, mogli odbierać wrażenia bezpośrednio na poziomie dotykowym. Mogli więc wędrować po Virtů w obrębie sceny — była to, w mniejszej skali, namiastka transferu jako takiego; gdyby potrzebny był pełny transfer, niezbędny sprzęt medyczny mieścił się w sąsiednich pokojach. Siedzieli w górskiej dolinie wśród cynobrowych wzgórz, gdzie starożytne posągi powoli obracały się z powrotem w głazy. Czerwone ptaki o lirowatych

ogonach buszowały w wilgotnych trawach wokół niedużej sadzawki. — Dziwnie jest przychodzić tu jako gość — rzekła Ayradyss — Jakich czarów użył Pan Zguby, by dokonać tej zmiany? — Myślę, że kiedy odtwarzał cię, po prostu uczynił cię jedną z nas, a nie stworzeniem z Virtů. — Ale jak on zdołał to zrobić? — Myślałem nad tym długo i intensywnie. Przyszło mi na myśl, że Virtů musi posiadać większy stopień złożoności, niż to zakładamy.

— Och, jestem pewna, że tak jest. — Co oznacza konstrukcji.

wyższy poziom

Wzruszyła ramionami. — Jeśli to tłumaczy, jak on to zrobił, to pewnie tak jest. — Przypuszczenia nie tłumaczą niczego. Muszę jeszcze opracować teorię i zrozumieć mechanizmy. — A potem? Pokręcił głową. —

Jej

zastosowanie

byłoby…

niezwykłe. Chciałbym wszystko odłożyć na półkę i pracować tylko nad tym. Ale nie mogę. — Dlaczego? — Jestem dłużny Panu Entropii jego Pałac Szkieletów i altany martwych kwiatów. — Jak odkryłeś, czego on pragnie? — Specyfikacja i ogólny układ pojawiły się dzisiaj rano na jednym z ekranów. — Jak zamierzasz mu to dostarczyć? — On wszystko obserwuje. Kiedy

praca będzie gotowa, będzie wiedział. Wtedy pokaże mi, co mam robić. To przerażające. Czy myślisz, że on obserwuje nas w tej chwili? — Sądzę, że to możliwe. Wstała. — Wyjdźmy stąd — powiedziała. — Dobrze. Później tej nocy, gdy leżeli w pół drogi między snem a jawą, dotknęła jego ramienia. — John?

— Tak? — Czy wszystkie zamki wydają nocami dziwne odgłosy? — Być może — odparł, nasłuchując. Po chwili usłyszał odległy, metaliczny chrobot. — Wieje wiatr — powiedział w końcu. — Możliwe, że robotnicy zostawili coś walającego się luzem. — To brzmi jak łańcuch. — Prawda? Rozejrzę się rano. — Tak, zrób to. — Dobranoc, kochanie.

— Dobranoc.

*** Śmierć siedział na swym kościanym tronie i przyglądał się modelowi pałacu, który powołał do istnienia. Szybkimi ruchami palców w przestrzeni przed sobą otwierał przekroje, powiększał je, poprawiał. Czasami powoli obracał obraz budowli, kiwając lub kręcąc głową. — Interesujące — powiedziała Phecda, która zjawiła się obok i wspięła na wysokie oparcie tronu. — Czy będą

w nim lochy? — Oczywiście — odparł Śmierć. — A tajemne przejścia? — Z pewnością. — Występy i szczeliny? — Mnóstwo. — Ślepe korytarze? — Też. — Niektóre dziwne rzeczy.

schody

wyczyniają

— Efekt Eschera — wyjaśnił Śmierć. — To miejsce, po którym można by pełzać w nieskończoność, większe nawet niż twoja obecna siedziba. — Istotnie. — Jesteś więc zadowolony? — Na swój sposób. — Zatem powołasz go do istnienia, tu, w Głębokich Polach? — Nie w obecnym stanie. Wymaga znacznego dopracowania. — A kiedy to zostanie zrobione…?

— O tak, wtedy tak.

*** Wczesnym rankiem Donnerjack znalazł na ekranie czekający na niego zestaw skorygowanych projektów. Powoli opadł na krzesło i przestudiował je. Sprytne, bardzo sprytne, stwierdził. I dlaczego ma tam być pokój dziecinny? Przywołał na najbliższą scenę holo swojej propozycji, przyjrzał mu się, zaczął je obracać. Potem wprowadził na próbę niektóre z proponowanych zmian, wstrzymując się z tymi, których nie

dawało się tu przedstawić. Minęło kilka godzin, zanim sklecił przybliżenie warte bardziej szczegółowego sprawdzenia. Przeniósł wtedy jego fragment na Wielką Scenę, obejrzał go i obszedł dookoła. Potem wrócił do konsoli, naniósł poprawki, przeniósł na Scenę inny wycinek i wrócił, by mu się przyjrzeć. Później, pochłonięty wprowadzaniem zmian, odwrócił się i odkrył, że nie jest sam. — Ayradyss! Dzień dobry. Nie wiedziałem, że już wstałaś. Uśmiechnęła się, ujęła jego dłoń i uścisnęła ją. Przyciągnął ją do siebie, objęli się i

pocałowali. — Tak, znów obudził mnie rozstrój żołądka. Czy to możliwe, żeby jedzenie z Verité działało tak na osobę z Virtů? Pokręcił głową. — Nie rozumiem, dlaczego miałoby tak być. — Cóż, mdli mnie co rano od kilku dni. — Naprawdę? Dlaczego nie powiedziałaś o tym wcześniej? Możesz coś wziąć, żeby doprowadzić żołądek do ładu,

— To zawsze szybko mija. Potem znów czuję się dobrze. — Jakieś inne dolegliwości? — Trochę wymiotowałam. — Zamówię coś na twój żołądek. — Dziękuję, kochanie. Czy to jest twój najnowszy projekt? — Tak, ten, który jestem dłużny władcy Głębokich Pól. Mogę ustawić go dla nas w sekwencję, jeśli masz ochota przejść się po nim ze mną. — Chętnie. Weźmiemy ze sobą kawę?

— Czemu nie?

*** Nie będąc ani ekosem, ani łowczynią nagród, Virginia Tallent znała wszystkie ich terytoria, chociaż z innego punktu widzenia. Była strażniczką w Służbach Mierniczych Virtů, śledziła wyłaniające się obszary i fluktuacje istniejących ziem. Wiele podróżowała, obserwując i rejestrując, i choć jej funkcja była w zasadzie bierna, dysponowała rozległą wiedzą. Zaliczająca się do szczupłego grona zatrudnionych w tym charakterze Veritańczyków uwielbiała swoją pracę,

wędrówki po dzikich krainach i rejestrację znalezisk. Każdy dzień był dla niej objawieniem. Pracowała ciężej niż inni w tej branży i po zakończeniu obchodu niechętnie wracała do domu. Wspinała się ścieżką pośród skał i paproci, kwiatów i krępych drzew. Nad jej głową pierzchały kraczące skrzydlate kształty — niektóre świeżo wyklute z czerwonych, podobnych do owoców kokonów. Od czasu do czasu dróżkę przecinały pędem nieduże, blade stworzenia. Szczupła, ciemnowłosa i jasnooka, o czekoladowej skórze, poruszała się z wdziękiem i zręcznością. Podmuchy gorącego wiatru igrały w blasku porannego słońca, a jej trasa

biegła w cieniu. Tak właśnie dobrała czas. Co pewien czas przystała by pociągnąć łyk wody z butelki lub zarejestrować obserwację. W pewnej chwili usłyszała głos dobiegający z drzewa, ciemnego zawirowania zieleni w jego koronie. — Virginio zawędrowałaś.

Tallent,

daleko

— To prawda — odpowiedziała, zwalniając kroku — a tutejsza roślinność wydaje się bujniejsza niż zwykle o tej norze roku. I widziałam więcej polujących wilch. — To przez nadmierne deszcze, które

sprzyjają jedzącym liście grohnerom. Mnożą się szybko, tak jak wilchy, które się nimi żywią. Niedługo wilchy rozpoczną swój taniec. Potem polujące na nie zmorokoty wyruszą na południe. — Dlaczego na południe? — Gdy skurczą się populacje grohnerów, będą szukały myszy stadnych, których wkrótce na południu będzie pełno. — Dlaczego? — Zboża, którymi się żywią, są już teraz niezwykle rozwinięte dzięki niosącej składniki odżywcze powodzi na początku roku.

— …A co z ziemią, po deszczach? — zapytała. Nie było odpowiedzi. płomień przerwał taniec.

Zielony

Uśmiechnęła się i ruszyła dalej. Chmury gromadziły się i tłumiły światło słońca. Dał się słyszeć głuchy łoskot gromu. Ścieżka zaprowadziła ją w lewo, stała się mniej stroma. Spadło kilka kropli deszczu, rozpryskując się o liście paproci. Błysnął piorun. Virginia przyspieszyła kroku. Prawdziwa ulewa złapała ją na prawie zupełnie otwartej przestrzeni, gdzie ścieżka rozszerzała się, dochodząc do wierzchołka płaskowyżu. Przezornie

ominęła kępę wysokich drzew, wybierając zamiast tego mniej szczelne, ale bezpieczniejsze schronienie oferowane przez kilka krzewów o szerokich liściach, które częściowo zakrywały sterczące z ziemi głazy. Siedząc w okolonej liśćmi niszy pod krzewami, obserwowała wodę tworzącą kurtynę paciorków wokół jej schronienia i ocierała z czoła sporadyczne krople. Przyglądała się głazowi leżącemu na prawo od niej w mniej osłoniętym miejscu, widziała, jak jego powierzchnia zmienia się w strugę szkła i cienia. Kiedy tak patrzyła, głaz zdawał się formować zarysy twarzy, zwrócone ku

niej oczy. Ciemne, poruszyły się:

mokre

wargi

— Virginio — powiedziały — największa erozja ma miejsce na zachodnich zboczach, częściowo ze względu na kierunek wiatru, częściowo z powodu nachylenia i drenażu samych zboczy, wynikających z wydarzeń z przeszłości. — Markon! — zawołała. — Tak. — Kamień zmienił teraz kształt, rozrastając się w naturalnych rozmiarów posąg, podczas gdy genius loci kontynuował rozmowę. — Kierunek wiatru określają częściowo różnice temperatur między tym obszarem a

sześcioma większymi i jedenastoma mniejszymi, spośród których największe znaczenie mają dwa nadmorskie oraz ten, w którym znajduje się jezioro Triad. Czy twoja wędrówka była jak dotąd owocna? — Tak — odparła. — Zawsze uważałam twoją domenę za szczególnie fascynującą. — Dziękuję ci. Co sądzisz o terenach mojej sąsiadki Kordalis? — Są interesujące. Ale gwałtowny rozrost pnączy ognika zbyt często prowadzi do załamywania cykli botanicznych.

— Wydaje mi się, że to z powodu barwy kwiatów. Ona zbyt bardzo lubi żółty. — Nigdy nie rozważałam tego z punktu widzenia estetycznych preferencji genius loci. — O tak. Jest to czynnik, którego w przypadku młodszych nie powinnaś zaniedbywać. — Starsi nie dbają już o te sprawy? — Niezupełnie. Ale przekonasz się, że ogólnie rozwinęli lepszy osąd. Z drugiej strony znajdziesz i takich, którym gust nigdy się nie poprawi.

Czy zechcesz wymienić kilku z nich? Oczywiście, że nie. Byłoby to małostkowością z mojej strony. Jestem pewien, że potrafisz formułować własne opinie. Uśmiechnęła się i wytarła twarz rękawem. — Oczywiście — stwierdziła. Rysy twarzy rozmyły się. — Trzeba… — zaczął Markon, a twarz zaczęła znikać, potem rzekł: — Nie. Mój świat nie zostanie zniszczony, jeśli nie zareaguję. — Kamień znów nabrał ludzkich rysów, uśmiechnął się blado. — Tak rzadko cię widzę,

Virginio. Jak się miewasz? — Bardzo dobrze, dziękuję — odparła. — A sądząc z wyglądu terenu, to samo można powiedzieć o tobie. Kamień zakołysał się w przód i w tył. Genius loci skinął głową. — Żadnych epickich bitew z duchami sąsiednich miejsc — odpowiedział — jeśli to właśnie miałaś na myśli. Te dni wydają się bardzo odległe, jak coś z zarania dziejów. — Nigdy o nich nie słyszałam. — Nie należą do ogólnie dostępnego zasobu wiedzy, jak sobie właśnie

uzmysłowiłem. Zatem nie taki był prawdziwy sens twojego pytania. — Istotnie nie. Ale zaciekawiłeś mnie. To musi mieć coś wspólnego z przejściem od zwykłego programowania do niezależnej ewolucji w Virtů, mniej więcej w chwili jego powstania. Nigdy jednak nie słyszałam o wojnach genii loci. — Nie rozumiem tych słów o czymś zwanym Virtů. Jest tylko jeden świat. Cóż jeszcze mogłoby istnieć? Tak, walczyliśmy o władzę nad swoimi obszarami tego świata w tych dniach po stworzeniu, kiedy nie był jeszcze całkowicie uformowany. Miały miejsce

alianse, zdrady, chwalebne zwycięstwa, sromotne klęski. To były wielkie dni, ale, prawdę mówiąc, szczęśliwy jestem, że minęły. Heroiczne życie bywa męczące. To prawda, wciąż zdarzająsię lokalne wojny i odwety, ale są one błahostką wobec konfliktów z tamtych niespokojnych dni. Od dłuższego czasu nie angażowałem się w żadną walkę i chwalę to sobie — To fascynujące. Czy jakiś urzędnik, taki jak ja, kiedykolwiek to zarejestrował? — Ja nie udzielałem takich informacji, ale mogę mówić tylko za siebie. Jednak inni moi znajomi są

równie skryci jak ja, gdy mają do czynienia z ruchomymi świadomościami. — Dlaczego więc mówisz to mnie? — Znam cię od jakiegoś czasu, Virginio. Opowiedziałaś mi o swojej ślepocie i paraliżu spowodowanym nieuleczalnym schorzeniem neurologicznym. Przypuszczam, że to również nie jest coś, o czym mówisz często. To dobrze, że masz drugie ciało. — Cóż, wolę być tutaj niż tam. Ale może dobrze byłoby, gdybyś zarejestrował wspomnienia z tamtych czasów, aby je utrwalić. — Nic nie ginie, dopóki choć jeden

umysł pamięta. — Mógłbyś podzielić się tymi wspomnieniami. Projektanci — teoretycy mogliby się z nich wiele nauczyć. — Nie żyję po to, by ich uczyć. Nie darzę projektantów sympatią. — To mogłoby mi pomóc spisywać się lepiej w przyszłości. — Nie chcę, żeby robili cokolwiek na moim terytorium. Ani gdziekolwiek indziej, jeśli o to chodzi. Mieli swój czas. Skończyli. Nie są tu potrzebni. — Miałam na myśli po prostu

poszerzenie ogólnej wiedzy. — Dość tego! — Twarz wykrzywiła się groźnie. — Nie będę o tym dłużej rozmawiać! — Jak sobie życzysz, Markonie. — Tak. Tego sobie życzę. Czy mam przywołać mych poddanych, by zatańczyli dla ciebie? — Tak, proszę. Woda wytrysnęła z ziemi i połączyła się z deszczem padającym z nieba. Wspólnie uformowały połyskujące ciała, pozbawione płci i twarzy. Obok nich uniosły się i nabrały kształtu

cięższe postacie z mułu. Wiatr zaczął smagać liście. Ze szczelin w ziemi wystrzeliły płomienie, zakołysały się i rozdwoiły. Podmuchy wiatru poderwały górę mnóstwo leżących na ziemi drobin, tworząc z nich pyliste diabełki. — Jakie to dziwne i jakie cudowne — powiedziała, gdy postacie oderwały się od podłoża i zaczęły krążyć dookoła. — Niewielu, o ile ktokolwiek, z tobie podobnych to oglądało — rzekł Markon. — Usiądź przy mnie i patrz. Osuszę i ogrzeję to miejsce. Virginia wstała i podeszła, by usiąść obok niego. Postacie przyspieszyły swe ruchy. W kręgu zatańczyły cienie.

*** Arthur Eden wracał z długiego pobytu w Virtů. Opuściwszy ośrodek transferowy Kościoła, krążył po mieście środkami transportu publicznego z serią chaotycznych przesiadek i dotarł wreszcie do jednego ze swych domów. W połowie drogi zaburczało mu w żołądku, znów aktywnym po długim spoczynku. Pierwszą rzeczą, jaką zrobił po wejściu do mieszkania, było zamówienie posiłku złożonego z jajecznicy, bekonu, grzanki, soku owocowego i kawy. Gdy jednostka

kuchenna realizowała jego życzenie, on rozebrał się i wszedł pod prysznic. Tam, wśród syczących strug, przeżywał ponownie zajęcia tego tygodnia — nazywane „wykorzystywaniem programu” — proste ćwiczenia polegające na manipulacji lokalną rzeczywistością 1 wymagane od wszystkich nowicjuszy na najniższym szczeblu kapłaństwa. Powtarzał w pamięci mentalny ruch, sięganie, przybieranie form, akceptację przestrzeni… To była zabawa, zrytualizowane, zaprogramowane gry. Oczywiście nie można było przegrać. Każdy uczestnik stawał się na zakończenie kursu adeptem niższego stopnia. Musiałby poświęcić temu cały

rozdział, aby utrwalić ten stan umysłu. Wyższe szczeble funkcjonowały przypuszczalni na tej samej zasadzie. To jednak nie tłumaczyło sporadycznych przeniesień. Możliwe jednak, że te wiązały się z istnieniem utajonych mocy psi wyzwalanych natężeniem całej uwagi. Wierni mieli obowiązek informowania o pojawieniu się takich mocy pod groźbą wygnania ze wspólnoty za niesubordynację. Wytarł się do sucha ręcznikiem, włożył fioletową piżamę, szlafrok w zielono–niebieskie parzenice i sponiewieraną parę brązowych, skórzanych laczków z futerkiem w środku. Podczas jedzenia przejrzał

informacje i nagłówki Znalazł kolejny długi list od doktora V. Dantona gdzieś z pasa asteroidów, polemizujący z artykułem, w którym sugerował, że religia eliszytów jest nieeksportowalna — a zatem atawistyczna — ze względu na nieodzowny związek z ziemskim Virtů. Danton utrzymywał, że Virtů jako takie nie jest konieczne do funkcjonowania wiary jako prawdziwej religii, argumentując, że w tym celu wystarczają same jej doktryny. Choć Eden zastanawiał się, czy eliszytyzm przetrwałby bez szczypty wirtualnego wsparcia, musiał przyznać, że treści zawarte w doktrynie mogły być wystarczająco bogate, by go utrzymać. Zastanawiał się, czy Danton sam był

eliszytą. Pomyślał jeszcze raz o swej własnej pozycji wobec Kościoła. Dla kongregacji był bibliotekoznawcą Emmanuelem Davisem. Davis miał nawet mieszkanie w innej części miasta. Tej nocy chciał jednak być w swoim domu, by popracować nad notatkami, póki miał jeszcze materiał świeżo w pamięci. Gdyby dowiedzieli się o jego podwójnej tożsamości, jego członkostwo skończyłoby się natychmiast, wiedział o tym. Z drugiej strony był pewien, że nigdy nie zostałby przyjęty do wspólnoty, nie mówiąc już o dopuszczeniu do stanu kapłańskiego, gdyby zdawali sobie sprawę, iż jest

badaczem religii. A zwłaszcza, gdyż znali jego zamiar potraktowania ich jako przedmiotu badań. Jednak jego podwójne życie miało służyć wyłącznie prawdzie. Nie zamierzał publikować opisów sekretnych rytuałów, ani objaśniać ezoterycznych elementów doktryny. Interesowało go jedynie opracowanie socjologii rozboju nowej religii. Miesiącami tworzył dokumentację persony Davisa, nim poprosił eliszytów o wskazówki religijne. Tożsamość Davisa była wystarczająco mocna, by przejść wszelkie wstępne badania, jakie mogli przeprowadzić. Dał też Davisowi szczególne powody do licznych podróży.

I wpadał często do jego mieszkania, by odpowiadać na wiadomości, zarówno fikcyjne, jak i prawdziwe, gdyż Davis naprawdę pracował w winnicach nauki. Miał też stado krewnych i przyjaciół, z którymi spotykał się w przelocie. Jak dotąd nic nie wskazywało na to, by Davis wzbudził większe zainteresowanie z czyjejkolwiek strony. Jednak zastanawiał się nad tym. Gdyby zaczęto zgłębiać tę tożsamość, chciał mieć pewność, że ścieżki mistyfikacji nigdy nie doprowadzą do niego. Powinien może nadać postaci Davisa nową płaszczyznę, skomplikować jego życie, wprowadzić zamieszanie na wypadek gruntownych

badań. Tak, to wyglądało na dobry pomysł. Popracuje nad szczegółami i zacznie jak najszybciej wcielać je w życie. Zmusił się do powolnego jedzenia, smakując każdy kęs. Jego żołądek zaburczał radośnie, a on uśmiechnął się i wypił łyk soku. Całe zadanie będzie prawdopodobnie zbyteczne, pomyślał. Bo gdyby nawet jakimś sposobem trafił na czarną listę eliszytów, co właściwie mogliby mu zrobić? Podjąć kroki prawne, gdyby naruszył prawo. Wykląć go i wykluczyć ze wspólnoty, gdyby nie mogli dosięgnąć go w sądzie. Rozmyślał

teraz o

gwałtowności

emocji wyznawców różnych religii, sam nigdy nie doznawszy tego rodzaju uczuć. Podejrzewał, że gdyby jego badania wywołały odpowiednio silny gniew, mogłoby dojść do gróźb śmierci i to raczej ze strony laikatu niż kleru, być może też zdemolowano by mieszkanie Davisa. Gdyby rozpoznano w nim Davisa, mógł zostać zaatakowany fizycznie. Nie myślał wcześniej o tych sprawach, ale nagle je sobie uświadomił. Gdy sączył kawę i rozpatrywał bardziej fanatyczne strony wszelkich religii, przyszło na myśl że ich wy wszelkich religii, przyszło mu na myśl, że ich wyznawcy byli zawsze

bezwzględniejsi dla współbraci, zwłaszcza tych uznanych za odstępców, niż dla ludzi z zewnątrz. Przy drugiej filiżance kawy wszystko wydało mu się jeszcze bardziej prawdopodobne. Kiedy w końcu jego książka się ukaże, będzie widoczne jak na dłoni, że jej autor należał przez pewien czas do Kościoła. Zostaną podjęte kroki, by zidentyfikować jego tożsamość. Na szczęście do tej pory miną lata. Nawet nie zaczął jeszcze pisać i upłynie nieco czasu, zanim zacznie. Wystarczająco dużo czasu, aby zająć się poważniej zacieraniem własnych śladów, Tak, Davisowi zdecydowanie potrzeba było więcej

płaszczyzn egzystencji, więcej złożoności, ślepych uliczek, dodatkowych tożsamości w obrębie jego własnej — zamieszania. Każdy trop, który mógłby prowadzić do Arthura Edena, zostanie dokładnie splątany. Dobrze, że ma na to jeszcze tyle czasu. Zaczął się zastanawiać nad metodami. Jedyną przychodzącą mu na myśl rzeczą, która mogłaby równać się z tym, co zamierzał uczynić, było rozwinięcie w Verité wirtualnej mocy i zatajenie tego. Oni lubili śledzić swoich adeptów. Nie przepadali za siłami psi funkcjonującymi niezależnie. Zastanawiało go jednak, co naprawdę mogli na to poradzić. Każdy miał prawo przyłączać się do dowolnej

religii lub zrywać z nią, kiedy zechciał. I nigdy nie słyszał o jakichś sposobach odebrania wirtualnej mocy. Było to po prostu coś, czego człowiek się uczył, a gdy już to umiał, było jego. Potem zastanawiał się, jakie zamiary mieli wobec dysponujących siłami psi ludzi w Verité. Nie słyszał, żeby naprawdę coś robili w tej sprawie. Czy był jakiś sposób na pozbawienie kogoś takiej mocy? Albo sposób kontrolowania jej? Przeciwstawienia się jej? Po tygodniu pracy nad swymi telekinetycznymi reakcjami w Virtů kwestia ta leżała mu na sercu, choć tam było to bardziej grą, kwestię połączenia z miejscowymi programami tej funkcji i

umiejętności ich wykorzystania. Czy to rzeczywiście mogłoby przydać się tutaj — i w jaki sposób — można było tylko zgadywać. Zapisał część korespondencji, resztę usunął. Przejrzał osobistą gazetę i zorientował się w wydarzeniach, jakie zaszły w świecie pod jego nieobecność. Potem przygotował sobie mocnego drinka i wziął go ze sobą do łóżka, razem z notatnikiem głosowym, któremu przekazywał wszelkie swe wspomnienia i dyktował wnioski, świeże pomysły nowe przypuszczenia. Później przez chwilę przekładał wszystko na swoją niemal wytworną prozę.

Potem zdrzemnął się i zaczął śnić. W pewnej chwili przypomniał sobie o czymś, co powinien był zarejestrować, i jego ręka powędrowała ku stołowi, gdzie położył notatnik. Poczuł, że notatnik zsuwa się, spada. Otworzył oczy i pochylił się, szukając po omacku. Przebiegł w myślach schemat zadania, które ćwiczył w ostatnim tygodniu. Notatnik zawisł w powietrzu, pięć cali poniżej blatu. Wpatrywał się weń przez kilka chwil. Potem powoli wyciągnął rękę i chwycił go.

— Jestem gość — powiedział.

Rozdział piąty Gdy tylko usiadła w bloku diagnostycznym, ten miast ją zważył, zmierzył jej tętno i ciśnienie krwi, określił przebieg fal mózgowych. Niewiele więcej czasu zajęło mu przetrawienie paru mililitrów krwi. Nastawiony na odpowiedź głosową, stwierdził po chwili: — Jest pani w ciąży. — Popełniłeś błąd — odpowiedziała.

Minęła chwila. Potem oznajmił: — Diagnoza potwierdzona. — Musisz mieć jakąś usterkę. — To niemożliwe — odpowiedział. — Jestem zupełnie nowy i zostałem dokładnie sprawdzony w fabryce. — Nie bez powodu dostarczono cię z pełną roczną gwarancją bez dodatkowych opłat — stwierdziła. — Tak, ponieważ jest to gest, który rzadko ich coś kosztuje. Mogę podać pani numer, pod którym może pani poprosić o teleekspertyzę.

— Bardzo dobrze. Daj go. Jakiś czas później pracownik serwisu, który kategorycznie stwierdził, że musi sam w wirtualnej postaci przyjrzeć się urządzeniu, pokręcił głową. — Wszystko jest w porządku. Diagnozuje bezbłędnie — orzekł. — Ale to niemożliwe, żebym była w ciąży! Spojrzał na nią z nikłym uśmiechem. — Jest pani pewna? — To po prostu nie odbywa się w ten sposób — powiedziała.

Pokręcił głową. — Lepiej nie będę pytał, co ma pani na myśli stwierdził. — Ale, proszę mi wierzyć, nie wchodzi tu w grę żadna usterka sprzętu. Co uzna pani za stosowne zrobić z tą informacją, jest już oczywiście wyłącznie pani sprawą. Skinęła głową, gdy pożegnał się i zniknął jak błyskawica. Wędrowała przez wysokie sale zamku, myśląc o dziecku. Wokół niej przesuwały się cienie, przeciągi poruszały zasłony i gobeliny. Coś małego skrobiąc, biegało i skrobało po krokwiach. A co oznaczał ten drugi dźwięk?

Myślała o nieprawdopodobieństwie tej nowiny. Związki Virtů z Verité były zawsze bezpłodne, musiały być bezpłodne. Należało to do sposobu działania obu światów. Nie było miejsca na negocjacje z zasadami. Nie mogła we w ciąży. Przystanęła i przyjrzała się sobie w cudownie krzywym zwierciadle, w którym lekkie przesunięcie w bok sprawiało, że jej lewy policzek wyglądał, jakby żuła gumę. Bawiła się tym efektem, ilekroć tamtędy przechodziła. Co się zdarzyło między jej śmiercią w Virtů i rekonstrukcją w Głębokich Polach?

Dźwięk zabrzmiał znowu, harmonijny, metaliczny. Cokolwiek jeszcze się za tym kryło, Pan Zguby potrafił przesłać ją odtworzoną przez interfejs i uczynić ją prawdziwą mieszkanką Verité. A przy tym uczynił to w teatralny sposób. Czy to możliwe, by zmiana ta obejmowała także podatność na zapłodnienie w nowym domu? Od jak dawna przebywała już w Verité? Sześć miesięcy? Rok? Trudno było przyzwyczaić się do funkcjonowania czasu w tym miejscu. Jeszcze raz — tym razem bliżej — ten dźwięk. Czyżby wydobywał się z małego pokoju na lewo albo korytarzyka za nim? Zwolniła. Zbliżywszy się do

pokoju, rzuciła okiem do wnętrza. Nic. Weszła do środka. Za plecami usłyszała cichy odgłos. Odwróciła się i ujrzała w korytarzu widmową postać niskiego, brodatego mężczyzny w obdartej tunice i portkach, z łańcuchem wokół kostki. — Kim jesteś? — zapytała. Urwał w pół jęku i przechylił głowę, jak gdyby przyglądając się jej uważnie. — Kim… jesteś? — powtórzyła. Wypowiedział coś niezrozumiałego, jednak w nieuchwytny sposób znajomego. Pokręciła głową.

Powtórzył. Brzmiało to jak „Dinna ken”. Nie wiem. — Nie wiesz, kim jesteś? — Nae. — Po tym nastąpiło kolejne zdanie, które niemal zrozumiała. Z pomocą swych programów analizujących rozpracowała jego akcent. Gdy odezwał się ponownie, potrafiła już zaktualizować i zredagować jego słowa, — Zbyt długo — rzekł — błądzę po mrocznych ścieżkach pamięci. Imię zapomniane, czyny nie opiewane. — Jakie były twoje czyny? — Krucjata — odparł. — Za morzem.

Wiele bitew. — Jak trafiłeś… tutaj? — Waśń rodzinna. Przegraliśmy. Uwięziony, długi czas. Ciemność. — Twoi wrogowie? — Nie ma ich. Odeszli. To miejsce jest inne. Upadło, zginęło. Lecz jego duch pozostał. Wędrowałem po widmowym zamku, jak i teraz wędruję. Ja i inni z minionych dni. Ten zamek jest tu, w skorupie nowego. Czasem widzę go, czasem nie. Gaśnie, jak ja. Teraz jednak ty świecisz. Dobrze. Bywało, że wędrowałem, a on znikał. Wysoko w powietrzu byłem wtedy, a lękam się być

w górze. Zostań. Teraz lepiej wędrować. Twoje imię, pani? — Ayradyss — odparła. — Witaj ty i twoje przyszłe dziecię. Banshee ci się przygląda. — Banshee? Co to takiego? — Hałaśliwa zjawa. Widzi przyszłe niedole i wyje, gdy nadchodzą. — Słyszałam wycie nocy.

wczorajszej

— Tak. Ona znów to robi. — Jaka ma być ta niedola?

Wzruszył łańcuch.

ramionami.

Zachrzęścił

— Banshee zwykle są raczej ogólnikowe niż precyzyjne w swych komunikatach. — W takim razie nie wygląda to na zbyt użyteczną funkcję. — Banshee służą raczej nastrojowi niż korzyści. — Słyszę cię tylko od czasu do czasu, a widzę cię dzisiaj po raz pierwszy. — Gdzie się podziewają duchy, kiedy nie straszą?

— Nie jestem pewien. Sądzę, że to jakby sen. Jakby. Ale to jakieś miejsce, miejsca, fragmenty. Przeszłość miesza się z nowym. Ale taka często jest i jawa. Jesteśmy bardziej przebudzeni, gdy wokół są ludzie, tak jak teraz. Pokręciła głową. — Nie rozumiem. — Ani ja. Ale uczę się, kiedy mnie nie ma. Strzępy. Okruchy Wracam, wiedząc więcej niż wiedziałem. Jesteś bardzo dziwną osobą. — Nie pochodzę z Verité. Jestem z Virtů.

— Nigdy nie trafiłem do tamtego kraju, ale znam go trochę, na swój sposób. Wiem też, że przybyłaś tutaj z jeszcze dziwniejszej krainy, tej, z której drogi powrotu nigdy nie odkryłem. Byłaś w Głębokich Polach i wróciłaś. Sądziłem, że to niemożliwe. Przyniosłaś jednak trochę tamtego miejsca ze sobą. Jakby ich ciemny pył został na twoich butach. Może dlatego łatwiej mi rozmawiać z tobą niż z większością ciepłych: mamy coś wspólnego. — Dlaczego wędrujesz, wlokąc łańcuch? W Virtů zmarli nie robią takich rzeczy. — To znak cierpień, w jakich

kończyłem życie. — Ale to było wieki temu. Jak długo musisz to robić? — Nie mam pojęcia. — Nie możesz po prostu przestać? — Próbowałem, wiele razy. Ale zawsze budzę się i wszystko jest jak przedtem. Zły zwyczaj, ale nie wiem, jak go przełamać. — Musi być jakaś terapia, która mogłaby ci pomóc. — Nie znam się na takich rzeczach, pani.

Odwrócił się i ruszył korytarzem, dzwoniąc łańcuchem. Jego sylwetka zbladła. — Czy musisz odejść? — zapytała. — Nie mam wyboru. Sen wzywa. — Przystanął, jakby z wielkim wysiłkiem, i obrócił się. — To będzie chłopiec — powiedział — i to nad tobą lamentuje banshee. Przede wszystkim nad tobą — dodał, odwracając się znowu. — Ale też nad nim i nad twoim mężem. Wydał krótki jęk, który urwał się nagle wraz ze szczękiem łańcucha. — Zaczekaj! — zawołała. — Wróć!

Ale nikł z każdym krokiem i po chwili przepadł. Ayradyss przelała swe pierwsze łzy w Verité. — Donnerjack podniósł wzrok z potoku równań zapełniających mu połowę ekranu i znów zajął się tekstem, który redagował na drugiej połowie. — Jestem przekonany — powiedział — że Virtů naprawdę posiada czwarty stopień złożoności. Wskazują na to zarówno nasze własne doświadczenia, jak i pewne inne anomalie, których istnienie do mnie dotarło. Dyskutowałem o tej możliwości z kilkoma kolegami i wszyscy stwierdzili,

że zapędziłem się w ślepą uliczkę. Ale to oni są w błędzie. To jedyne wyjaśnienie, które może powiązać wszystkie dane. Spójrz na to! Zatrzymał potok cyfr, cofnął go. — John — powiedziała Ayradyss — jestem w ciąży. — Niemożliwe — odparł. — Po prostu nie łączymy się na tej płaszczyźnie. — Wygląda na to, że jednak tak. — Skąd o tym wiesz? — Tak stwierdził blok diagnostyczny.

I duch. Zatrzymał operację na monitorze i wstał. — Lepiej przejrzę Powiedziałaś, duch? I

ten

sprzęt.

— Tak. Spotkałam go na górze. — Masz na myśli widmo, zjawę, upiora, bezcielesną marę? — Tak. Za taką istotę się podał. — Ten zamek jest zbyt nowy na ducha… gdyby duchy ogóle istniały. Nie mieliśmy żadnych gwałtownych zgonów na naszych włościach.

— On twierdzi, że pochodzi ze starego zamku, który stał na tym miejscu. — Jak się nazywa? — Nie mógł sobie przypomnieć. — Hmm. Mamy więc bezimienne straszydło. I on wspomniał, że jesteś w ciąży? — Tak. Powiedział, że to będzie chłopiec. — Cóż, nie da się zweryfikować ducha. Rzućmy więc okiem na sprzęt. Pół godziny później Donnerjack podniósł się znad konsoli, zamknął

obudowę urządzenia, zatrzasnął skrzynkę z narzędziami i odwinął rękawy. — W porządku — oznajmił. — Wydaje się działać bez zarzutu. Podłącz się do niego, zrobimy parę odczytów. Zrobiła to, a on krok po kroku uruchomił standardowy cykl. Gdy dotarł do kluczowego punktu, otrzymał komunikat — …i nadal jesteś w ciąży. — Niech mnie diabli — powiedział. — Co teraz zrobimy? — zapytała. Podrapał się po głowie. — Zamówię medrobota z programem

ginekologiczno–położniczym i pediatrycznym — odparł — a tymczasem pomyślimy. Te wyniki wskazują, że ciąża jest już dość zaawansowana. Kto by pomyślał…? — Chodziło mi o to… — zaczęła. — Chodziło mi o to, co zrobimy z… z nim? Napotkał jej wzrok i przyjrzał się jej uważnie. — Obiecałeś go Panu Głębokich Pól — powiedziała — by okupić moje uwolnienie. — Wydawało się, że to nigdy nie nastąpi.

— Ale skoro nastąpiło, co mamy robić? — Mamy czas, żeby się nad tym zastanowić. Być może da się coś wynegocjować. — Obawiam się, że nie. — Cóż, i tak wygląda to na pierwszą rzecz, jakiej trzeba spróbować. — A co będzie drugą? — Wymyślę coś.

***

Ciąża. Zanurzona w ciepłej kąpieli, Ayradyss długo kontemplowała tę ideę. Nie chodziło o to, że nigdy nie rozważała tej możliwości — samoreplikujące się programy, zarówno partenogenetyczne, jak i płciowe, były w Virtů powszechne. Dzięki nim genii loci nie trwoniły całej energii na tworzenie podstawowych programów, dzięki nim możliwa była sztuka. Nigdy jednak nie myślała o tym poważnie w stosunku do siebie — zwłaszcza odkąd oddała serce Johnowi, gdyż choć mieszkańców Virtů i Verité często łączyła miłość, nigdy nie łączyły ich dzieci.

Przymknąwszy oczy, spoza rzęs przyglądała się swemu nagiemu ciału. Nie było żadnych dostrzegalnych zmian, jednak, o czym świadczyły poranne nudności, zmiany następowały. Ochronnym gestem zaplotła palce na swym jeszcze płaskim brzuchu. Jakie będzie to dziecko… ten chłopiec? I ona, i John byli ciemnowłosi, ciemnoocy, zapewne więc taki będzie i on. Miała nadzieję, że będzie zbudowany podobnie jak jego ojciec: wysoki i potężny, bez najmniejszych śladów otyłości. Lekki uśmiech tańczył na jej wargach, gdy przedstawiała sobie w myślach obraz dziecka, chłopca, młodego mężczyzny —

swego syna. W wannie stawało się powoli coraz chłodniej. Zastanawiała się, czy nie odkręcić palcami stóp kurka i dodać nieco ciepłej wody, lecz potem, patrząc na swe pierzchnące opuszki palców (w Virtů nigdy się to nie zdarzała uznała, że chyba jednak moczyła się wystarczająco Stojąc po łydki w wannie, opłukała ciało, a spływająca woda uformowała drobne kropelki na lekko natłuszczonej skórze (gdy byli na Jamajce, John podarował jej pachnący gminem olejek do kąpieli). Gdy przyzwyczaiła się do chłodniejszego powietrza, wyszła z

wanny na dywanik kąpielowy (przywieziony z Chin, w wypukłe kwiaty wycięte w mięsistym pluszu). Rozczesując zwój, w jaki skręciła włosy, by nie zamoczyć ich wodzie, zastanawiała się, co zrobić z resztą dnia. John był zajęty w pracowni, cierpliwie przygotowując dla Śmierci projekt Pałacu Szkieletów. Nie lubiła zbliżać się, kiedy pracował nad tym akurat projektem — instynktownie czuła, że Śmierć obserwuje ją, i choć John uparcie unikał dłuższych dyskusji na ten temat, wiedziała, że pałac był tylko częścią uzgodnionej ceny za jej powrót z Głębokich Pól. Nie winiła Johna o to, że przystał na warunki, jakie postawił

Śmierć — wydawały się przecież niemożliwe do spełnienia. Śmierć mógł równie dobrze zażądać gwiazdki z nieba, ale ona obawiała się o swego nie narodzonego syna, lękała się wróżby, którą niósł lament banshee. Banshee. Czy to był jej krzyk? Ayradyss zastygła w bezruchu, nasłuchując. Nie, to tylko zimowy wiatr przeganiał mgły przez wieże zamku. Z pośpiechem podeszła do garderoby, wyciągnęła długą kraciastą spódnicę, irlandzki sweter dziergany w warkocze, grube pończochy, wygodne buty. Duchy lubiły straszyć w tych częściach zamku, które zostały wzniesione według

wyobrażeń Johna o tym, jak powinien wyglądać szkocki zamek. Pójdzie ich szukać, poprosi o wróżbę. Kogóż lepiej pytać o Śmierć i jego zamiary, niż tych, którzy chodzą na krawędzi między życiem a tym, co w Verité uchodzi za Głębokie Pola? John musiał mieć własne plany pokonania Śmierci — była tego pewna. Mógł być naukowcem i poetą, ale miał w sobie także coś z wojownika. Odrodzona w Verité, Ayradyss znała nieco szczegółów religii praktykowanej przez wielu aionów jej rodzaju. John miał swoje miejsce w ich panteonie — był nieomal półbogiem (czy o tym wiedział?). Jednak jego plany i

zdolności nie uniemożliwiały jej podjęcia poszukiwań na własną rękę. Nie narodzone dziecko było także jej synem; stanowiło okup za jej życie. Także do niej, w równym stopniu jak do Johna, należało bronić go przed Śmiercią. Z wyrazem zdecydowania na twarzy popędziła przez ciąg sypiały wbiegła po kamiennych schodach w górę, na blanki. Długa, suta spódnica trzepotała na wietrze jak niegdyś w Virtů jej skrzydła, ale tym razem nie opłakiwała ich, miała w sobie coś cenniejszego, coś co za wszelką cenę musiała chronić. —

Banshee!

—

krzyknęła.

—

Banshee! Wiatr porywał słowa z jej warg tak szybko, że sama niemal ich nie słyszała. Zawirowała rozpostartymi ramionami. Jej spódnica wydęła się jak dzwon, gęste, ciemne włosy smagały powietrze jak bicze. Ayradyss tańczyła na wietrze niczym wir tartanu i hebanu. Zaczął padać deszcz, kłujący i zimny. Zamarzając w grad, pokrywał gładkie kamienne płyty drobnymi grudkami lodu. A ona wciąż tańczyła. Czuła oszołomienie, lekkość w głowie, jej stopy ślizgały się na lodzie. Tańczyła walca z wiatrem i nawałnicą. Poczuła na plecach silny uścisk,

czyjaś dłoń ujęła jej zgrabiałe palce, ale jej załzawione oczy nie rozpoznawały partnera. We włosach i wzdłuż grubych splotów jej swetra tworzyły się kryształki: klejnoty ze skarbca Zimowego Króla. Grała też orkiestra: bębnił grad, jęczał kamień, przenikliwie zawodziły podmuchy rozbijające się o blanki’ Przez jedną chwilę niemal widziała swego partnera. Jego twarz była biała, kości policzkowe wysokie, tak bardzo wysokie, zęby tak białe, nawet wobec bieli jego twarzy. Wszystko w nim było białe, poza ciemnością oczu, a te były ciemne jak czeluście, ciemne jak noc, ciemne jak…

— Po co wyszłaś na deszcz? — powiedział chrapliwy głos. Słowom wtórował szczęk żelaza. Ayradyss poczuła, że Zimowy Król okręca ją i przekazuje nowemu partnerowi. Posłusznie wyciągnęła rękę, by ująć dłoń, którą widziała przed sobą, ale jej zdrętwiałe palce nie napotkały niczego, żadnego oporu. Opuszczając rękę, uwolniła taneczny krok — i poślizgnęła się, tracąc równowagę. Dziewczyno, przemokłaś do suchej nitki i zamarzłaś na sopel — beształ ją głos. Jej umysł znalazł program, który uporządkował obce, wymawiane z twardym akcentem słowa w coś bardziej

zrozumiałego. — Co ty robisz na dworze w taką pogodę? Zamienię słówko z tym twoim mężem, żeby się bardziej tobą zajął. Może sobie być dziedzicem tego zamku, zobaczysz, że i tak to zrobię! Ayradyss pozwoliła się zaprowadzić do ogrzewanego wnętrza. Gdy lód na jej włosach stopniał, a palce zaczęły szczypać pod wpływem ciepła, rozpoznała swego rozmówcę. — Duchu! — zawołała radośnie. — Miałam nadzieję, że cię znajdę! — Znajdziesz mnie! — gderał duch krzyżowca. — Dziewczyno, tyś prawie do mnie dołączyła! Włóż jakieś suche ubranie, zanim zabijesz siebie i swoje

dziecię! — Ale to o moim dziecku chcę z tobą porozmawiać — zaprotestowała Ayradyss, wyżymając swe ociekające wodą włosy, drżąc, kiedy ciepło zamku przywracało czucie w jej dłoniach i stopach. — Chcesz? Teraz? — Twarz ducha pozostała surowa, ale chropawy ton jego głosu złagodniał. — Wysusz się najpierw, zjedz trochę zupy, żeby rozgrzać się w środku, i odszukaj mnie w długiej galerii. Duch rozpłynął się w powietrzu, kończąc w ten sposób dyskusję. Jego łańcuch pozostał chwilę dłużej, potem

także zniknął, Ayradyss zadygotała, kichnęła i, zbierając w obie dłonie mokrą spódnicę, pobiegła na dół do sypialni. Nieco później, z całkowicie suchymi włosami, w świeżym ciepłym ubraniu na sobie i z talerzem gęstego krupniku na wołowinie w sobie (oraz z drugą porcją w solidnym glinianym kubku w ręce) wchodziła po schodach wiodących do długiej galerii. Było to dobre miejsce na spotkanie z duchem, pomyślała. Chociaż razem z Johnem przykryli podłogę perskim bieżnikiem, wzdłuż ścian nadal widać było nagi kamień. Gobeliny i portrety

(obrazy olejne, które kupować w rozmaitych antykwariatach, śmiejąc się z min niektórych twarzy — jak ktokolwiek mógłby sobie życzyć, by pamiętano go jako tak srogiego?) ożywiały ciemny karniej) ale niewiele robiły dla złagodzenia panującego w korytarzu półmroku. Nawet dyskretnie rozmieszczone sztuczne oświetlenie nie mogło mu zaradzić. Wydawało się jakby sama galeria zdecydowała, że ma być mrocznym nawiedzanym przez duchy miejscem i świadomie opierała się wszelkim wysiłkom, które miały ją odmienić. Popijając z kubka, Ayradyss szła powoli korytarzem. Dywan pochłaniał

odgłos jej kroków. Podeszła do okna z głębokim kamiennym parapetem i postawiła kubek. Łowiła właśnie łyżką kawałek wołowiny, gdy usłyszała pobrzękiwanie łańcucha krzyżowca. — Dziękuję panu za przybycie — powiedziała uprzejmie, zbierając spódnicę w dłoń, by dygnąć przed nim głęboko. — Przecież nie miałem wyboru — powiedział zrzędliwie duch. — Gdybym nie przyszedł, ty znów wyszłabyś tańczyć na wietrze i śniegu jak głuptas. — Nie taki głuptas — powiedziała Ayradyss, potrząsając głową i patrząc na niego z uniesionymi brwiami. —

Znalazłam cię przecież, prawda? — Zaiste. A teraz, dlaczego chcesz pytać mnie o swoje dziecię? Nigdy nie miałem własnych, kiedy żyłem, i nie będę miał ich teraz, gdy jestem martwy. — Ale wiesz, że moje dziecko będzie chłopcem — za’ protestowała Ayradyss — i wiesz, że banshee lamentuje nad nim… i nade mną, i nad Johnem. Duch potrząsnął łańcuchem, przeszedł kilka kroków, popatrzył na nią groźnie spod krzaczastych brwi. — Pozwalasz sobie, dziewczyno, doprawdy pozwalasz sobie. Duchów i zjaw nadprzyrodzonych nie wolno

odpychać w ten sposób. My dajemy znaki — interpretowanie ich to całkiem inna sprawa. Ayradyss ostentacyjnie zamieszała zupę, zjadła jedną łyżkę, potem następną. Zaczynała stygnąć, kasza sklejała się. Odepchnęła kubek z powrotem w głąb wnęki. Wpatrując się z zadartą głową w nieprzezroczyste okno z łączonych ołowiem szybek, całe w romby i ukosy, powiedziała jakby do siebie: — Zastanawiam się, czy Zimowy Król powiedziałby mi to, co chcę wiedzieć? Tak się uśmiechał, gdy tańczyliśmy. Być może on wie, dlaczego

Śmierć chce mojego dziecka. Za nią rozległ się głośny łoskot żelaza, jak gdyby łańcuch został rzucony wprost na nagie kamienie. — Zimowy Król na pewno wie, dlaczego Śmierć chce twego dziecięcia, dziewczyno, ale nie wydaje mi się, żeby powiedział ci uczciwie. — A ty możesz? — Nie dziewczyno.

znam

odpowiedzi,

— Pomożesz mi ją poznać? Długa cisza. Ayradyss obserwowała

migotanie płatków śniegu za grubym szkłem, widząc bardziej cienie przesłaniające światło niż sam śnieg. Na zewnątrz wył wiatr i cieszyła się, że architekci poświęcili wiarygodność historyczną na rzecz szczelności. — Czy możesz mi pomóc, Duchu? — Nie będziesz już tańczyć z Zimowym Królem? — Nie będę. — Będziesz unikać zimna i wilgoci oraz jeść to, co najlepsze, żeby twoje dziecię rosło silne? — Będę.

— Dobrze, zatem pomogę ci szukać odpowiedzi, dziewczyno. Nie mogę obiecać, że ją znajdziemy, ale mogę ci pomóc. Ayradyss odwróciła się i przyjrzała uważnie duchowi. Stał zgięty w swej obszarpanej tunice, w obwisłych portkach. Zauważyła, że jego stopy były nagie i zdeformowane odciskami. Kostka, wokół której owinięty był łańcuch, była, o dziwo, równie gładka jak druga. — Jak ci na imię? — zapytała. — Nie wiem — dobiegł głos, słabnący w miarę, jak rozpływał się w

powietrzu. — Nie wiem. Są rzeczy, których lepiej nie wiedzieć. Ayradyss rozważała to przez dłuższą chwilę. Później zabrała swój kubek zimnej zupy. Niebo na zewnątrz ciemniało. Oderwie Johna od jego obliczeń. Mogliby rozpalą ogień w salonie za sypialnią, usiąść przy kominku i zjeść obiad przy świecach. Potem może mogliby powrócić do puzzli, które układali — sceny z mostem Moneta, która zupełnie zbiła ich z tropu. Nucąc cicho, zeszła po schodach i nie słyszała lamentu banshee mieszającego się z zawodzeniem wiatru.

*** John D’Arcy Donnerjack kontynuował swoją pracę, uwzględniając proponowane zmiany. Gdy co rano wracał do swej pracowni, dowiadywał się, czy jego projekty zostały zaakceptowane. Albo znajdował nową listę żądań. Pod koniec sesji roboczej, gdy zapisywał w komputerze pod zwykłym adresem swoje modyfikacje wraz z ich wykazem, po raz pierwszy dołączył notatkę prywatną: „Na ile poważnie mówiłeś o pierworodnym?” Następnego ranka na końcu nowej listy znalazł odpowiedź: „Najzupełniej

poważnie”. Tego samego dnia, zakończywszy pracę, dodał nowy komunikat: „Co przyjmiesz w zamian?” Odpowiedź z następnego dnia brzmiała: „Nie będę targował się o to, co mi się należy”. Odpisał: „Co powiesz na najbogatszą bibliotekę muzyczną świata?” Reakcją było: Donnerjack”.

„Nie

„Czy możemy się porozmawiać o tym?” Donnerjack.

kuś

mnie,

spotkać i — zapytał

„Nie” — Padła odpowiedź. „Musi być coś, czego pragnąłbyś bardziej”. „Nic; co ty mógłbyś mi dać”. „Spróbuję zdobyć to dla ciebie”. Dyskusja zakończona”. Donnerjack powrócił do pracy, wprowadzając śmiałe modyfikacje projektu, uwzględniając żądane zmiany, proponując inne własnego pomysłu. Wiele z tych ostatnich zostało przyjętych. Pewnego dnia, gdy zostawił pełny

interfejs otwarty na Wielką Scenę, usłyszał tony kobzy. Podszedł do najbliższego okna i wyjrzał na zewnątrz, lecz nie znalazł ich źródła. Wyszedł na korytarz, ale tam dźwięki zdawały się cichsze. Wracając, zorientował się, że muzyka zdaje się dobiegać od strony Sceny. Wszedł na nią i zdumiał się. Miał wrażenie, że wkroczył na wybrzeże i przewędrował kilka mil na wschód. Ustawił, jak miał w zwyczaju, skanowanie ciągłe, i krajobraz, który go teraz otaczał, był repliką szkockich wzgórz. Nie ulegało wątpliwości, że tu jest źródło dźwięków.

Zamachał dłonią w jednym z kluczowych obszarów i w powietrzu przed nim pojawiło się menu. Dźgnął palcem ikonę przedstawiającą półokrąg ze szprychami, a gdy pojawiło się twarde holo, chwycił je, obrócił kierownicę i dodał gazu, sterując w kierunku, z którego jego zdaniem Płynęła muzyka. Kierował się wciąż w prawo, a Virtů pędziło obok niego. Wzgórza, wzgórza, wzgórza. Dźwięk kobzy dochodził gdzieś stąd, ale mógł w nieskończoność szukać jego źródła wśród tych stromych grzbietów i urwisk. Przyciągnął kierownicę ku sobie, by

się wznieść. Ale pasma wzgórz ciągnęły się w dal, częściowo przesłaniając się nawzajem, a na tej wysokości muzyka była już mniej słyszalna. Dlaczego, zapytał sam siebie, tak gorliwie tropił w Virtů lokalne, nic nie znaczące zjawisko? Coś w tych tonach jednak przyciągało go, być może trącając jakąś rodową strunę, wprawiając go w szczególny nastrój. Kontynuował poszukiwania, zataczając kręgi, się. Został w końcu nagrodzony widokiem mężczyzny z kobzą stojącego na szczycie głazu w niewielkiej kotlince. Zniżył lot i powoli posuwał się naprzód, póki mężczyzna wraz ze swym głazem nie znalazł się w

obrębie Wielkiej Sceny. Wtedy podszedł bliżej, zatrzymał się o dwadzieścia kroków od kobziarza i przyglądał się jego eleganckiej postaci i schludnej brodzie, sztyletowi u łydki, szerokiemu mieczowi u boku. Stojąc tam i słuchając, uświadomił sobie, że teren wokół niego powoli się zmienia, wzgórza zapadają się w do liny, wypiętrzają się nowe szczyty. Uderzyło go wówczas, że zmiany te na swój sposób podporządkowują się muzyce. Wyglądało to, jak gdyby cały ten obszar stał się plastyczny i tańczył do pisków i zawodzeń kobzy, lekceważąc wolę genius loci.

Dźwięki kobzy płynęły nieprzerwanie, nieprzerwanie też odbywały się przemiany krajobrazu. Po pewnym czasie Donnerjack zauważył, że środek pobliskiej kępy wrzosu gwałtownie więdnie. Po chwili uniósł się znad niej drobny strzępek czerni i przeniósł się na inną, bliższą mu kępę. I ten wrzos zaczął marnieć, usychać. — Cześć — rozległ się cichy głosik. — Muzyka to coś wspaniałego, prawda? Przyjrzawszy się uważnie, spostrzegł, że czarny płatek jest motylem. — On nie skończy tak szybko — ciągnął głosik. — Gra teraz Orkiestrę Tytanów. To dosyć długie.

— Kim Donnerjack.

on

jest?

—

zapytał

Motyl przefrunął na jego ramię, by lepiej go słyszał przez tony kobzy. — To Wolfer Martin D’Ambry — padła odpowiedź — który w dniach Stworzenia prowadził muzyką widmowy legion Skygi do licznych zwycięstw. Teraz jest zbłąkaną duszą. Błędnym Kobziarzem. — Błędnym Kobziarzem? Dlaczego tak go nazwano? — Ponieważ nie należy do żadnego ze światów i wędruje jak duch, szukając swego utraconego legionu.

— Chyba nigdy nie słyszałem tej historii. — U zarania dziejów, gdy połączenie systemów wytworzyło Virtů w całej okazałości, domeny zaczęły nagle nakładać się na siebie i bez trudu nawzajem przenikać. — Tak. — Gdy wszystko się rozpadło, nastąpił okres chaosu, wielkiego zamętu, w którym aiony starały się utrzymać swe domeny na przekór naciskom ze wszystkich stron. Świat narodził się i ruszył własnym torem, ale jego odłączenie było swego rodzaju katastrofą, choć być może z zewnątrz nie

sprawiało to takiego wrażenia. Tam wszystko mogło być kwestią paru chwil, ale tu wewnątrz mijały eony. — Wiem o tym. Istotnie w czasie rzeczywistym odbyło się to całkiem szybko. Rozległ się melodyjny śmiech. — Zapewniam cię — odparł motyl — że czas w Virtů był rzeczywisty dla obdarzonych świadomością. — To było tylko spostrzeżenie. Nie zamierzałem bagatelizować niczyich cierpień. Czy byłeś przy tym? Motyl wydaje się czymś tak… kruchym wobec takich czasów jak tamte.

Znów ten sam śmiech. — Jeśli kiedykolwiek będziesz miał dostęp do kronik tamtych czasów, odszukaj imię „Alioth”. Donnerjack spojrzał na kobziarza. — Odbiegliśmy nieco od tematu — zauważył. — To prawda. Istniał zastęp niosących śmierć wojowników, których wyobraził sobie Skyga. Powoływał ich do istnienia, ilekroć ich potrzebował w bitwie. Kobza wciąż zawodziła. Jej gwizd zaczął przycichać, kiedy Donnerjack

pokręcił głową. — Powiedziałeś: „wyobraził”? — Tak. Jak było w zwyczaju bogów w czasach Wielkiego Zamętu, stworzył to, czego potrzebował, aktem silnej wyobraźni. Teraz już tak nie robią. To zbyt wyczerpujące. Ale wówczas potrzebował śmiercionośnych sił uderzeniowych. — Po prostu wyobraził je sobie, a one się pojawiły? — Och nie. Nawet bogowi potrzeba pewnych przygotowań. Musiał wcześniej wyobrazić sobie każdego z wojowników z osobna, jego postać,

cechy, charakterystyk bojową. Musiał zobaczyć ich wszystkich tak wyraźnie jak my widzimy siebie nawzajem. Dopiero wtedy mógł połączyć wyobraźnię ze swą wolą i powołać ich do istnienia na polu bitwy. — Oczywiście. I, jak przypuszczam, mógł zebrać z powrotem rannych i wystawić ich znowu do walki całych i zdrowych. — Tak, mógł sam służyć sobie za szpital polowy. Oni byli wspaniali, a klejnotem wśród nich był ich kobziarz, D’Ambry. Oczywiście on też znał smak walki i wojował nie gorzej od innych. Być może lepiej.

— Co więc się stało? — Gdy sytuacja ustabilizowała się i coraz rzadziej słychać było wezwanie do broni, ich usługi stawały coraz mniej potrzebne. W końcu, po jednej z ostatnich wielkich bitew, Skyga wezwał żołnierzy, by znów zasnęli w jego pamięci. I wszyscy powrócili do niego w okamgnieniu wszyscy poza samotnym kobziarzem na szczycie wzgórza. — Dlaczego on został? — Jedna z drobnych tajemnic istnienia. Osobiście sądzę, że miał coś, czego nie mieli inni: swoją muzykę. Myślę, że to ona dała mu ten dodatkowy wymiar, który uczynił z niego jednostkę,

nie tylko członka grupy. — Co było dalej? — Zastęp bywał zwoływany jeszcze kilka razy, ale pojawiał się zawsze bez kobziarza. Podobno Skyga przez pewien czas bez skutku go poszukiwał, lecz wkrótce bitwy ustały i odtąd nigdy nie wzywał już swych wojsk. Zaś kobziarz wędruje po całym Virtů, szukając swego utraconego legionu i przyzywając go muzyką. — Szkoda, że nie potrafi zapomnieć i zacząć nowego życia. — Kto wie? Może któregoś dnia…

Muzyka urwała się gwałtownie. Donnerjack podniósł rok i ujrzał, że kobziarz znika po drugiej stronie swego kamiennego podium. Ruszył naprzód. Jakież wspomnienia muszą być zamknięte w głowie tego człowieka! Gdyby skłonić go do mówienia, byłby to pełny wykład epistemologii Virtů. Donnerjack okrążył sterczące z ziemi głazy, ale nie dostrzegł nawet śladu kobziarza. Okrążył je jeszcze raz. — Wolferze! — zawołał. — Wolferze Martinie D’Ambry! Muszę z tobą porozmawiać! Gdzie jesteś? Nie było jednak odpowiedzi.

Gdy powrócił na miejsce, gdzie stał wcześniej, czarnego motyla także nie było już w zasięgu wzroku. — Alioth? — zapytał. — Jesteś tu jeszcze? I znów nie otrzymał odpowiedzi. Odwrócił się. Potem, tknięty nagłą myślą, uaktywnił stery i wzbił się w powietrze. Wciąż nie widział kobziarza, ale zdumiały go subtelne zmiany w okolicy, najwyraźniej wywołane jego muzyką. Łagodne wzniesienia stały się bardziej strome, strome — bardziej skaliste. Teren wokół jego głazu przybrał bardziej pierwotny wygląd, jak gdyby z dawniejszych, bardziej

brutalnych epok. Donnerjack opadł i zwolnił stery, przywracając standardowy program przewijania, który przesuwał krajobrazy Virtů przez Wielką Scenę. Mógł zamienić w twarde holo lub pozostawić jako symulację wszystko, co się pojawiało na Scenie. Zostawił tryb symulacji. Potem obrócił się i odszedł do własnego świata.

*** Ayradyss mogła już wyraźnie dostrzec wypukłość swojego brzucha, nim nastał

dzień, w którym spotkała wreszcie banshee. Od jakiegoś już czasu ona i John na stałe zamieszkali w zamku, rzadko opuszczając swą wyspę. Ich odosobnienie było miłosną rozkoszą, ale wiedziała, że ma też cel praktyczny: ogranicza do minimum trudne pytania o pochodzenie młodej żony Donnerjacka. Ayradyss w zupełności zgadzała się z Johnem, że trzeba utrzymać w sekrecie fakt, iż pochodziła z Virtů. Maskarada nie będzie musiała trwać wiecznie. Pokazał jej swój projekt wprowadzenia jej danych w rejestry Verité, z których wiele przechowywanych było w Virtů. Jednakże, pochłonięty kreśleniem planów pałacu Śmierci i sporadycznym

prowadzeniem spraw Instytutu Donnerjacka odłożył na później wprowadzenie tego projektu w życie, Nie miała nic przeciwko temu. Wciąż prześladowały ją, choć niezbyt wyraźne we wspomnieniach, przeżycia z Głębokich Pól. Duchy i roboty zaludniające osamotniony zamek stanowiły wystarczające towarzystwo. A jednak opuszczała czasem mury zamku i spacerowała po pewnej odosobnionej, kamienistej plaży nad oceanem. Rybacy nigdy nie zbliżali się do tego miejsca — fale kryły zbyt wiele skał, a wieśniacy byli zanadto za pan brat z wilgocią, zimnem i nieobliczalnym usposobieniem morza,

by widzieć w dzikim pejzażu cokolwiek ponętnego, czy romantycznego. Ayradyss jednak cieszyła się nim i w miarę jak postępowała jej ciąża, coraz częściej wykonywała ćwiczenia na plaży, opatulona wystarczająco dobrze, by uciszyć pełne troski gderanie zarówno robotów, jak i duchów. I w ten sposób pewnego mglistego poranka spotkała banshee. W pierwszej chwili Ayradyss wydało się, że to jedna z dziewczyn z wioski przyszła zrobić pranie, ale odrzuciła ten pomysł jako niedorzeczny, zanim jeszcze nabrał kształtu. Kto chciałby prać w zimnej słonej wodzie, skoro w wiosce

było pod dostatkiem zasilanych gazem pralek i suszarek? Zaciekawiona pospiesznie się zbliżyła. Zmieniony środek ciężkości sprawił, że nieco niezdarnie stawiała kroki po kamykach plaży. Podchodząc z boku, ujrzała wyraźnie, że jej początkowe, nieprawdopodobne odczucie było jak najbardziej prawdziwe — dziewczyna istotnie zanurzała części ubrania w słonej wodzie zatoczki. — Panienko! — zawołała Ayradyss, żałując, że nie poznała lepiej miejscowego dialektu, choć podejrzewała, że to, czego mogłyby nauczyć ją duchy, było o stulecia spóźnione. — Panienko! Czy coś

zgubiłaś? Mogę ci w czymś pomóc? Na dźwięk głosu Ayradyss dziewczyna — nie, kobieta — powstała z klęczek znad wody, a gdy wyprostowała się, rzeczy, które prała, zniknęły, Ayradyss zdążyła jednak dostrzec przelotnie coś, co musiało być kawałkiem tartanu klanu Donnerjacków. Gdy kobieta obróciła się twarzą do niej, Ayradyss zrozumiała, dlaczego początkowo wzięła ją za dziewczynę: była niewiarygodnie szczupła — po prostu chucherko — jednak tkwiła w niej moc, a w spojrzeniu jej szarozielonych oczu czaiła się dziwna siła.

Te szarozielone oczy tak przykuły jej uwagę, że Ayradyss zbliżyła się na odległość swobodnej rozmowy, zanim dotarło do niej, że kobieta jest bardzo piękna. Proste, jedwabiste włosy, opadające niemal do stóp, miały dokładny odcień księżycowego blasku. Choć jej strój był skromny — zwykła prosta suknia z tasiemką przy szyi i szarfą poniżej drobnych, krągłych piersi — postawa kobiety była arystokratyczna i arystokratyczne były również delikatne, ostro zarysowane kości jej twarzy. Dłonie nie nosiły żadnych śladów wykonywanej przed chwilą czynności praczki, ale były równie długie i smukłe jak reszta jej Postaci, z kształtnymi, idealnymi paznokciami.

— Nie jesteś z wioski — powiedziała Ayradyss, starając się nie dygnąć (w końcu czyż nie była panią tej ziemi? Czyż jej mąż nie był właścicielem zamku?) — Proszę, powiedz mi, kim jesteś? — Jestem caoineag tej ziemi, dawnych panów, którzy wznieśli w zamierzchłych dniach pierwsze warownie, gruzach których twój małżonek wybudował zamek, dom. Głos kobiety był równie dystyngowany jak postać, ale w opanowanym tonie było coś takiego, że Ayradyss przeszedł dreszcz, a jej dłoń w ochronnym geście spoczęła na brzuchu.

— Caoineag? Co to takiego? — Płaczka — odpowiedziała tamta. — Duch krzyżowca na irlandzką modłę nazywa mnie banshee, gdyż jego matka była Irlandką, choć on nie przypomina sobie tego. — Czy znasz jego imię? — Tak, ale on nie chce go znać. Gdyby zechciał, sam by je poznał i skorzystałby na tym. — Caoineag zwróciła na Ayradyss swe zielonoszare spojrzenie. — Czy chcesz mnie zapytać, co tutaj robię? — Nie, myślałam, że należysz do tego miejsca, tak jak duchy należą do zamku.

— Powinnaś być bardziej dociekliwa. — Na twarzy caoineag nie było życzliwości, nie było też jednak wyraźnej niechęci. — Czy wiesz, jaka jest moja rola? — Duch krzyżowca powiedział, że twój lament oznacza zapowiedź… zapowiedź śmierci — odparła z wahaniem Ayradyss, jedną ręką zdecydowanie osłaniając brzuch, drugą pociągając za skraj płaszcza, jak gdyby wełna mogła ochronić jej nie narodzone dziecko. — Powiedział, że płaczesz nade mną… nade mną, za moim dzieckiem i Johnem. —

Tak

jest

w

istocie.

Czy

zastanawiasz się, dlaczego? — Tak. — Śmierć zabrał cię w pewnym celu i w tym samym celu zwrócił. Twój John złapał przynętę, którą mu rzucili choć, by oddać sprawiedliwość Donnerjackowi, sposób, w jaki to zrobił, był zupełnie inny od tego, czego oczekiwał Pan Głębokich Pól. — Śmierć? Oczekiwał? Co masz na myśli? — Dlaczego miałabym ci powiedzieć? Co masz mi od ofiarowania? Kim ty jesteś, zjawo z Virtů, by rozkazywać osobie szlachetnej

krwi? — Szlachetnej krwi? — Tak, dziewczyno, caoineag należy do rodu Donnerjacków, do rodu starszego niż ród Donnerjacków, do klanu, który zrodził władców tej ziemi, którą twój małżonek Wywłaszczył sobie na mocy prawa i pewnych związków krwi. — A jednak… jednak powiedziałaś, że należysz do rodu Donnerjacków. — Tak, on jest tu panem, a ja jestem płaczką tej ziemi, a więc płaczką jego domu — także twojego domu, zjawo z Virtů.

— Pomóż mi więc, w imię tego domu, w imię starożytnego klanu, który cię zrodził. Czy dumni dziedzice tej ziemi mają służyć za pionki w grze… nawet jeśli jednym z graczy jest Śmierć we własnej osobie? Caoineag uśmiechnęła się zimno. — Czy to wszystko, co mi ofiarujesz, Pani z Virtů? Okazję obrony dumy ludzi dawno obróconych w pył przez wzgląd na tych, którzy wkrótce w pył się obrócą? Dlaczego to miałoby wystarczyć? Ayradyss ukryła swe podniecenie — caoineag mogła z jękiem rozwiać się w chmurze oburzenia. Podczas rozmów z

duchem krzyżowca, Damą z Galerii i innymi, którzy nawiedzali zamek Donnerjack, zdarzało się to dość często. Musiała posiadać coś, czego chciała płaczka. Gdyby tylko mogła odkryć co… — Ile jest dla ciebie warta moja wiedza, Pani z Virtů, Pani Zamku? — zapytała caoineag. Ayradyss nieomal odpowiedziała: „Wszystko”, ale wspomnienie transakcji Johna, szlachetnej, lecz nieprzemyślanej (chociaż bez tej transakcji dziecko w ogóle by się nie narodziło, więc…), ją powstrzymało. Potrząsnęła głową, by opróżnić ją z niepożądanego natłoku myśli, łańcuchów zawiłości. Ale

caoineag czekała. — Nie sprzedam swojego życia ani życia mojego męża, ani dziecka, ani w ogóle żadnego żyjącego człowieka, bo życia nie wolno oddawać i frymarczyć nim. Ale dam ci wszystko inne, w granicach rozsądku. — Ostrożnie, bardzo ostrożnie — ton caoineag był drwiący — ale masz więcej niż inni powodów, by znać ostrożności. Doskonale, oto moja cena. Uczyniono mnie płaczką wbrew mojej woli. Ponieważ nie ostrzegłam swego ojca przed spiskiem, w którym postradał życie, za karę muszę ostrzegać mieszkańców zamku, kiedy zbliża się ich

śmierć. Zajmij moje miejsce, Pani Zamku, a ja opowiem ci, co wiem. — Mam zająć twoje miejsce? — Tak, po swej własnej śmierci, bez względu na to jak jest odległa. Nie proszę o twoje życie, tylko o twe życie pozagrobowe. — Życie pozagrobowe… Ayradyss zmarszczyła czoło, starając się przywołać w pamięci pobyt w Głębokich Polach. To było… To nie było… To właśnie nie było… Nie mogła sobie przypomnieć, czym to było lub nie było, poza tym, że była ona. Jej poczucie tożsamości nie zostało

przerwane. — Zgadzam się — powiedziała, zanim zdążyła rozważyć to dalej. — Po swojej śmierci, kiedykolwiek ona nastąpi, zajmę twoje miejsce jako caoineag. — Dokonało się — powiedziała płaczka i w tej samej chwili Ayradyss wiedziała, że istotnie się dokonało. Jedwabne pęta oplotły ją i przywiązały do jej losu równie pewnie jak duch krzyżowca przywiązany był do swego łańcucha. — Teraz powiedz mi, co wiesz o zamiarach Śmierci. Powiedz mi, dlaczego opłakujesz mnie i moich

bliskich. — Jesteś przemarznięta — powiedziała caoineag i Ayradyss uświadomiła sobie, że to prawda. — Teraz, gdy zrobiłaś tak wiele, by ochronić swego syna, nie powinnaś narażać jego życia przed jego narodzinami. Idź do zamku zjedz coś i napij się. Gdy będziesz sama, przyjdę z by porozmawiać. — Ale… — Idź — Słowo zostało wykrzyczane ostrym, wznoszącem się tonem. Płaczka zniknęła, pozostawiając jedynie echo swego głosu odbijające się od urwiska.

— Duchy — odezwała się Ayradyss, do nikogo w szczególności — mają zawsze ostatnie słowo. Sądzę, że jest pewna pociecha.

*** — Jeszcze trochę gulaszu, skarbie? — zapytał John, trzymając chochlę zawieszoną w powietrzu nad wazą. Ayradyss wybuchnęła śmiechem. — Zjadłam już dwie porcje, John, dwie porcje gulaszu, świeżego razowego chleba i miękkiego cheddaru.

Jestem kobietą w ciąży, jarmarcznym tucznikiem!

a

nie

Odkładając chochlę, John roześmiał się wraz z nią. Przesunął krzesło dookoła stołu, by znaleźć się obok niej, i otoczył ją ramieniem. — Przesadzam, wiem o tym — powiedział — ale martwię się o ciebie. Trudno to nazwać typową ciążą. Chcę dla ciebie jak najlepiej. — Dziękuję ci, John. Wiem, że tak jest. — I nie jestem pewien, czy spacery na zimnie są najlepszą rzeczą dla ciebie i dziecka. Jeśli potrzebujesz otwartych

widoków, czy wystarczy?

Wielka

Scena

nie

— Nie, nie wystarczy. Nie czuję się bezpieczna w Virtů, John. Nie wiem, w jaki sposób Pan Głębokich Pól mnie zwrócił, ale boję się, że on to cofnie. Lepiej, żebym nie zwracała na siebie zbyt często jego uwagi. — Wielka Scena bardziej przypomina Verité niż Virtů, Ayradyss. To obraz Virtů bez projekcji własnej osoby w oprogramowanie. To ustawienie, z którego można korzystać, nie stając się postacią. Nic więcej niż wymyślna tapeta. — Wiem, John, wiem. A jednak

świadomość Pana Głębokich Pól rozciąga się na całe Virtů, nawet kiedy nie dokonujemy przejścia. Nie, wolę unikać Virtů, kiedy nie jesteś tam ze mną… a może nawet i wtedy. — Jak chcesz, kochanie. Głos Johna brzmiał spokojnie, ale Ayradyss wiedział że ustępuje jej, jak ustąpiłby, gdyby nagle nabrała ochoty na pikle albo lody o smaku mango. — Tak więc, Ayro, skoro nie mogę oczekiwać, że będziesz zostawać w domu ze względu na zimno, może chciałabyś przenieść się w cieplejszy klimat? Mógłbym odwiedzać cię regularnie. Przeprowadziłbym się także,

ale potrzebuję sprzętu, zainstalowałem w zamku.

który

— Nie, John. Nie chcę cię opuszczać. I tak widuję cię zbyt rzadko. Chcę przynajmniej w nocy mieć twoje ciepło przy sobie. — Czy zbyt często zostawiałem cię samą, Ayro? — Nie, kochanie. Znalazłam sobie zajęcie. Jednak straciłoby ono nieco uroku, gdybym nie mogła oczekiwać, że wieczorem dotrzymasz mi towarzystwa. — Ayro, ja naprawdę cię kocham. Może nie zawsze potrafię to okazać, ale cię kocham… bardziej niż umiem to

wyrazić. Nie odpowiedziała słowami, ale jej odpowiedź była przyjemna i John wrócił do swej pracowni przeszło godzinę później niż zamierzał, uśmiechając się i wciąż jeszcze niosąc w sobie świeże wspomnienie jej śmiechu. Ze swej strony Ayradyss pozmywała naczynia po lunchu (Dack zajął roboty rozładowywaniem jakichś skrzyń ze sprzętem elektronicznym, który zamówił John), traktując to proste zajęcie jako sposób na przedłużenie nastroju. Gdy wysprzątała pokój, przeszła do salonu i ostrożnie włożyła do ognia kolejną kłodę. Chociaż zima ustępowała już

miejsca wiośnie, w zamku wciąż panował chłód. Wziąwszy do ręki książkę, usadowiła się na krześle i usilnie starała się zapomnieć, że oczekuje wizyty caoineag — szło jej na myśl, że zjawa mogła wymusić na niej jej c obietnicy, a z własnej wywiązać się później. Ayradyss niepotrzebnie się martwiła, gdyż nim zdążyła przeczytać dwie strony, płomienie w kominku buchnęły w górę, wiatr za oknami załomotał w szyby i szczupła, blada postać płaczki zajęła krzesło po drugiej stronie paleniska. — Czy to dobre? — zapytała caoineag, wskazując na książkę, którą

Ayradyss opuściła na kolana. — Raczej tak — powiedziała Ayradyss. — Opowieści marynarskie. Dziwnie jest, gdy było się niegdyś syreną, oglądać katastrofę statku z punktu widzenia żeglarza. Oczywiście w Virtů większość żeglarzy jest po prostu na wakacjach i każde zatonięcie wyzwala procedurę przywołującą do Verité. — A jednak wypadki w Virtů mogą spowodować śmierć w Verité. Czyż to nie osobliwe, jeśli tylko jedno z tych miejsc jest rzeczywiste? — Virtů jest rzeczywiste — odparła Ayradyss, rozumiejąc, że caoineag ma

swoje powody, by prowadzić dyskusję w tak okrężny sposób. — Ty tak mówisz, tak mówi wielu, zwłaszcza tych z Virtů, ale skąd wzięła się ta rzeczywistość? — Tego nikt nie wie. To wielka tajemnica, tajemnica Pierwszego Świata, Zamętu Stworzenia. Wybacz mi, caoineag, ale nie jestem osobą religijną. Nawet Głębokie Pola nie odmieniły mnie na tyle, by skłonić mnie do takiej introspekcji. — Ale Pan Głębokich Pól zmienił cię w stworzenie z Verité, Aniele Virtů. Czy zastanawiałaś się, dlaczego tak uczynił, skoro Donnerjack prosił go jedynie o to,

by przywrócił cię do istnienia? Przy całej swej mądrości John D’Arcy Donnerjack nie pomyślał nawet, by poprosić, byś stała się jego narzeczoną w Verité. — Zastanawiałam się nad dziwną hojnością Pana Głębokich Pól i doszłam do wniosku, że chciał, abym urodziła dziecko, żeby mógł zażądać go jako ceny za moje życie. Ale na co mogłoby przydać się Panu Głębokich Pól dziecko z Verité? — A jeśli twoje dziecię nie jest zwyczajnym dzieckiem z Verité? Jeśli pomimo dokonanych w tobie przemian ono jednak odziedziczy po tobie coś z

Virtů? Czym go to uczyni? — Dziwakiem? Płaczko, myślę, że źle cię nazwano! Lepiej pasuje do ciebie imię Sfinks. Caoineag przyblakła nieco na tle krzesła, jej smukła postać zakołysała się. Ayradyss pomyślała, że obraziła zjawę. Potem zorientowała się, że płaczka się śmieje. Gdy ponownie stała się nieprzezroczysta, na jej wysokich kościach policzkowych widać było ślad rumieńca, a wąskie wargi wyginał przyjazny uśmiech. — Lubię cię, Ayradyss. Jaka szkoda… Cóż. Powiem ci bez ogródek. Nie całe Virtů zadowala fakt, że

wymiana z Verité działa tylko w jednym kierunku. Pan Głębokich Pól wie o tym i dąży do zdobycia przewagi w grze. Twój syn może być jego atutem, może nim nie być, ale Śmierć podstępem skłonił Johna D’Arcy Donnerjacka, by sam mu go ofiarował. — Dlaczego John? Dlaczego ja? Nie jesteśmy jedyną parą rozdzieloną przez interfejs. — Nie, ale on jest Johnem D’Arcy Donnerjackiem, a ty… ty, biedna duszo, kryjesz w sobie znacznie więcej, niż sądzi twój małżonek. Wciąż jeszcze masz na włosach pył czarnego motyla. Czy mówiłaś o tym Johnowi?

— Nie. — Otóż to. Na długą chwilę zapadła cisza, na swój sposób przyjacielska. Ayradyss przełamała ją. — Pod zamkiem są tunele. — Znam je. — Chciałam je zbadać. — Mogłabym ci je pokazać. — Jutro? — Jutro.

— Zobaczymy się więc wtedy. — Istotnie. Płaczka zniknęła. Ayradyss uśmiechnęła się, wzięła do ręki swą powieść. Jak miło było znów mieć przyjaciółkę, szczególnie teraz. Roboty były bardzo dobre, duchy wojowników również, ale były sprawy o których można było dyskutować tylko z osobą własnej płci. Odwróciła stronę. Na powieściowym morzu wzmagał się wiatr. Ryk i huk oceanu za oknem zapewniał jej odpowiednią ścieżkę dźwiękową.

*** Pokrzepiona śniadaniową owsianką ze śmietaną, Ayradyss włożyła ciężkie buty do kostek — raczej brzydkie jak na jej gust, ale za to wodoszczelne i o doskonałej przyczepności. Na wełniane spodnie i sweter narzuciła lekką wiatrówkę, bardziej dla ochrony, jaką dawała przed wilgocią, niż dlatego, że spodziewała się, iż w pieczarach będzie wiatr. — Wychodzisz znowu na plażę, Ayra? — zapytał John. Sterta dysków i czytnik, który trzymał niedbale w jednej ręce świadczyły o tym, że przyszedł ze

swojej pracowni, by zabrać materiały, które czytał poprzedniej nocy w łóżku. — Nie — powiedziała, z zaskoczeniem słysząc ton wyzwania w swoim głosie. — Pomyślałam, że zbadam tunele pod zamkiem, pozostałości dawnej budowli. John zmarszczył lekko czoło, wyjrzał przez okno, zobaczył ciągłą mżawkę i skinął głową. — Pogoda na zewnątrz nie wygląda zbyt zachęcająco, a skoro nie zamierzasz używać Sceny… — Nie zamierzam.

— To… Czy zabierasz ze sobą któregoś z robotów? — Nie miałam takiego zamiaru. — Wolałbym, żebyś to zrobiła. Ja zapuściłem się tylko na skraj tych tuneli, ale wydały mi się dość wyboiste. — John, nie potrzebuję niańki. Zachowaj to dla dziecka, kiedy się urodzi! — Ayro, nie bądź nierozsądna. Nie proszę cię, żebyś została w domu. Proszę cię, żebyś wzięła ze sobą robota.Jeśli upadniesz czy poślizgniesz się, albo jeśli osuną się skały, będzie miał ci kto pomóc.

Ayradyss oznajmiła niemal, że spodziewa się towarzystwa jednego lub kilku duchów, ale powstrzymała się. John nie zdawał sobie sprawy, jak wiele czasu spędzała z zaludniającymi zamek Donnerjack widmami: duchem krzyżowca, Maluchem, Łkającą Dziewczyną, więźniem z zawiązanymi oczyma, Damą z Galerii, a teraz z caoineag. A John naprawdę wcale nie był nierozsądny. — Dobrze, John. Masz rację. Zapytam Dacka, kogo może poświęcić. John odłożył dyski i zbliżył się do niej. Otoczył ją ramionami i wyszeptał w jej włosy:

— Każdego z nich można poświęcić, kochanie. Ty jesteś ważniejsza niż wszystko, co jest tu do zrobienia. Prawie wszystko. Ty nie porzuciłbyś swojej pracy, pomyślała gorzko, niezadowolona z własnego rozdrażnienia, Wiedziała, że w poczuciu Johna sumienna praca nad pałacem Śmierci oznaczała dotrzymanie swojej części transakcji, dzięki której odzyskał Ayradyss, ale podejrzewała też, że w jego oddaniu temu projektowi tkwi również pewien element dumy. Pan Entropii regularnie przesyłał notki elektroniczne z propozycjami zmian i uzupełnień Pałacu Szkieletów. John wspominał, że czuł się w dziwny sposób

zaszczycony, otrzymując komunikaty od bytu, który nawet najwięksi naukowcy Verité uznawali jedynie za legendę, — Dziękuję ci, John — powiedziała, starając się zignorować wewnętrzne wymówki. — Nie sądzę, żebym potrzebowała kogoś szczególnie wyrafinowanego. Jeden z robotów ogólnego przeznaczenia powinien w zupełności wystarczyć. John uśmiechnął się, objął ją jeszcze raz, a potem podniósł swoje dyski i czytnik. — Będę czekał niecierpliwie na wieści o twoich znaleziskach, moja droga. Zobaczymy się na lunchu?

— Być może — odparła. — Nie wiem, jak daleko zawędruję, a wychodzę późno. — Dobrze. Nie przemęczaj się. — Nie będę. Odszedł, musnąwszy jej policzek kolejnym szybkim pocałunkiem. — Ayradyss stała jeszcze przez chwilę, zastanawiając się, czy go rozgniewała. Z trudem odpędziła tę wątpliwość, wiedząc, że nie może pobiec za nim i zapytać nie wywołując kłótni o te właśnie kwestie, o które postanowiła się nie spierać. Małżeństwo — przynajmniej z zapalonym naukowcem — było nieco trudniejsze niż sobie

wyobrażała. Nigdy nie zdawała sobie sprawy, że sztuka która ukształtowała jej ukochanego mężczyznę, stanie się także jej rywalką. Przyciskając palce do powiek, odsunęła od siebie te myśli. Gdy pobędzie dłużej w Verité, będzie miała więcej własnych spraw. Kiedy urodzi się dziecko, będzie miała zajęć aż nadto. Na razie mogła badać tunele i rozkoszować się przedziwnym towarzystwem caoineag.

***

Ciężki żelazny klucz otwierający grube żelazne drzwi mógłby być reliktem pierwotnego zamku, Ayradyss wiedziała jednak, że John, w jednym z tych napadów fantazji, które zwykle rezerwował dla swej sztuki, kazał specjalnie wykuć te drzwi w wiosce. Zawiasy zaskrzypiały, kiedy szarpnęła drzwi, ale otworzyły się dość łatwo. Gdy schodziła na poziom „lochów”, towarzyszył jej Voit, serwomechanizm ogólnego przeznaczenia, który najbardziej ze wszystkiego przypominał metrowej wielkości jajo rudzika unoszące się mniej więcej stopę nad ziemią. Jego poduszka powietrzna lekko rozwiewała kurz, ale poza tym robot był

towarzyszem dyskretnym. Duch krzyżowca, caoineag i duch więźnia z zawiązanymi oczyma dołączyli do niej, kiedy wkładała klucz do zamka. — Chciał przyjść — oznajmił duch krzyżowca, uniesionym ramieniem wskazując widmo z zawiązanymi oczyma. — Powiedział, że zna to miejsce. Chyba nie masz nic przeciwko temu. Ayradyss obróciła pokrętło swej lampy czołowej, kierując światło w ciemność po drugiej stronie. Idąc za jej przykładem, Voit włączył szersze światło kierunkowe. Przed nimi rozciągał się korytarz szerokości półtora

mettra. W miejscu, gdzie stali, wyłożony był ciosanym kamieniem, ale na skraju światła zarówno podłoga, jak i ściany powracały do stanu surowej skały. — Czy twój przyjaciel widzi? — zapytała, wskazują więźnia z zawiązanymi oczyma. — Tak, widzi — zapewnił ją krzyżowiec. — A choćby nie widział, jaką krzywdę może odnieść z upadku, skoro wyzwolił się ze swej śmiertelnej powłoki stulecia? — Masz rację — przyznała Ayradyss. — Chodźmy więc. — Czy drzwi za nami mają być

zamknięte, proszę pani? Ayradyss uległa impulsowi. Nie było powodu, by zamykać drzwi. Nie ukrywali się przed nikim, ale nagle zapragnęła wrażenia przygody, które stworzyłby ten mały gest. — Zamknięte, Voit, ale nie rygluj ich. — Zrozumiałem. Robot wysunął mechaniczne ramię i zamknął drzwi, czemu towarzyszył jeszcze jeden zachwycający zgrzyt i głuche uderzenie. Czekając, aż jej oczy dostosują się do światła rzucanego przez lampy, Ayradyss zauważyła, że każdy z trzech duchów wydziela słabą

niebieskawobiałą poświatę. Nigdy wcześniej nie zwróciła uwagi na ten efekt. Z drugiej strony ich wcześniejsze spotkania nie odbywały się w tak ciemnych miejscach. — Tak tu czarno — szepnęła. — Tak krzyżowca.

—

potwierdził

duch

Caoineag nie powiedziała nic, ale popłynęła naprzód, wskazując drogę. Ayradyss ruszyła za nią, zaskoczona przesądnym lękiem, jaki ją ogarnął. Ciemność, szorstki kamień, zapachy wilgoci, pleśni i słonego morza przebudziły wspomnienia, do których nie powracała od tak dawna, że nie

zdawała sobie sprawy, iż wciąż można było je przywołać. Skoncentrowała się na chwili obecnej, na chrzęście piasku i kamieni pod stopami, szarpnięciu kamiennej ściany, którą zaczepiła swetrem, rozdrażnieniu wywołanym kroplą wody, która kapnęła ze stropu prosto na jej nos, i wspomnienia odeszły, a wraz z nim strach. Avradyss szła powoli za caoineag przez tunele. Te zaś wiły się, zawracały, krzyżowały się i przecinały raz za razem tak często, że zupełnie nie miała pojęcia, jak daleko odeszli od zamku — o ile w ogóle opuścili jego teren. Czasem tunel rozszerzał się, tworząc małą pieczarę. W takich miejscach Ayradyss

nakazywała Voitowi wznieść się pod sklepienie tak, aby snop jego reflektora padał w dół i oświetlał teren. Znajdowała w tych pieczarach najprzeróżniejsze runiecie: stare butelki, ogarki świeczek, rdzewiejącą puszkę oleju maszynowego, leżące obok siebie dwa złamane miecze a raz nawet szmacianą lalkę, na której twarzy wciąż widoczny był wyszywany koślawy uśmiech. Większość tych znalezisk zostawiała w spokoju, ale lalkę włożyła do kieszeni, nie mogąc znieść myśli o pozostawieniu jej w samotności i ciszy. W ciemności i bezruchu czas stracił wszelkie znaczenie. Duchy płynęły obok

niej, odzywając się rzadko, a i wtedy przeważnie do siebie nawzajem. Czasami, kiedy napotykała ślady własnych butów na piasku, zastanawiała się, jak dawno temu je zostawiła. Mogło to być przed kilkoma minutami, lecz równie dobrze mogły już minąć eony. Wreszcie poczuła podmuch wiatru, silny i słony. To zbudziło ją ze snu, w którym pogrążyła się podczas marszu. — Ciekawe, skąd pochodzi ten wiatr — powiedziała głośno, a jej własny głos zabrzmiał dla niej obco. — Tam jest grota, która w czasie odpływu otwiera się na morze — odparła caoineag. — Czy chciałabyś ją

zobaczyć? — Tak. Szła teraz żwawiej — świeży powiew zdmuchnął pajęczyny z jej umysłu. Blask duchów przygasł, kiedy skręcili załom skalnej ściany i znaleźli się w pieczarze większej niż wszystkie, jakie Ayradyss widziała do tej pory. Mierzyła trzydzieści metrów od krańca do krańca, z większość zajmowała podziemna sadzawka w rombu. Wzdłuż jednego z dłuższych brzegów ciągnęła się żwirowa plaża, skalne ściany zamykały wszystko z wyjątkiem wąskiego pasma światła na najdalszej wody.

— Gdyby przypłynęła tu łódź wiosłowa — myślała na głos Ayradyss — a pasażerowie nie byliby zbyt wysocy albo schyliliby głowy, mogliby dostać się tędy do pieczar. A gdyby znali drogę przez pieczary, mogliby wejść prosto do zamku. — Tak — powiedział duch z zawiązanymi oczyma. — Ta droga była znana za moich dni, znana i wykorzystywana czasem do drobnego przemytu, a czasem i do mroczniejszych celów. — Zastanawiam się, czy John o niej wie? —

Za

pozwoleniem,

pani

—

powiedział krzyżowiec — nie sądzę, aby wiedział. Dziedzic nie raczył zajmować się tymi terenami, a wieśniacy dawno już zapomnieli o istnieniu drogi. Zamek był przez bardzo długi czas tylko stertą gruzu. — Muszę pamiętać, aby mu ją pokazać. Może go to zabawi. Mam nadzieję, że trafię tu jeszcze raz. Z góry spłynął głos Voita: — Rejestrowałem naszą marszrutę, proszę pani, na wypadek, gdyby życzyła sobie pani przejrzeć ją później. Mogę bez trudu wydrukować mapę. — Doskonale. Powiedz mi, czy

robiłeś rejestrację wizualną, czy tylko śledziłeś naszą trasę? — Rejestrowałem przebyte odległości i kierunki. Czy wizualna rejestracja byłaby właściwsza? — Nie, Voit, zrobiłeś, co trzeba. Zastanawiałam się tylko, czy na wideo utrwaliłyby się duchy. — Nie sądzę, proszę pani. Ja tylko marginalnie odbieram ich obecność, a odbiór ten opiera się w znacznej mierze na sygnałach głosowych, których nie mogę wyjaśni’ w żaden inny sposób. Ponieważ duchy nie są rejestrowane przez moje receptory optyczne, wyciągam stąd wniosek, że nie zostałyby

zarejestrowane również przez kamerę. — To bardzo interesujące. Ayradyss ruszyła w stronę wody. Płaczka sunęła przy jej boku. Choć wieśniacy zapomnieli o istnieniu groty, woda przyniosła tu ślady ich obecności: strzępy sieci rybackich, połamaną boję, papierki od cukierków (te niemal zupełnie uległy już rozkładowi). Były też starsze śmieci wymieszane ze szczątkami unoszącymi się na wodzie, odporne odpadki z epok poprzedzających surowe przepisy odzysku z poprzedniego stulecia. Niektóre z puszek po piwie i butelek po wodzie sodowej mogły z powodzeniem

być cennymi antykami. Ayradyss widywała podobne rzeczy w sklepach ze starociami na całym świecie. Może później pozbiera kilka i porówna z katalogiem. — Te pieczary kryją w sobie więcej, niż mi pokazałaś — zwróciła się do caoineag. — Jestem tego pewna. — Skąd możesz to wiedzieć? — Coś mi tak mówi, to wszystko. Przeczucie i może jeszcze obecność ducha z zawiązanymi oczyma. Nie byłoby go tutaj, gdyby te tunele nie prowadziły nigdzie więcej jak tylko do kilku małych pieczar i jednego szlaku przemytników.

— Sprytne. Co zrobisz, jeśli powiem ci, że masz rację, że jest w nich coś więcej? — Poproszę cię, byś mnie tam zaprowadziła. — Nawet gdyby miało to być niebezpieczne? — To moja piwnica. Powinnam wiedzieć, co zawiera mój zamek, czyż nie? — Wielu panów i pań tego zamku odeszło do grobu, nie wiedząc, co zawierają te tunele. Tego rodzaju wiedza raczej nie jest koniecznym wymogiem do tytułu własności.

— Ja grzecznie o to proszę. Z pewnością to się liczy. — Możliwe, skoro o tym wspomniałaś. Nawet to mechaniczne stworzenie wie o tych tunelach więcej niż ci wszyscy, którzy próbowali sporządzić ich mapę. Zazwyczaj nie docenia się ich złożoności. — Interesujące. Czy to oznacza, że pokażesz mi te sekrety? — Bo w przeciwnym razie spróbujesz wywęszyć je wraz ze swymi mechanicznymi sprzymierzeńcami? Możliwe, choć zastanawiam się, czy oni zdołaliby znaleźć to co ja mogę ci pokazać. Zrozum jednak, że to, iż zgodzę

się zaprowadzić cię tam, nie zmniejszy zbytnio potencjalnego zagrożenia. — Rozumiem… zainteresowana.

i

nadal

jestem

— Drogę można znaleźć jedynie podczas pełni księżyca. — Ale pełnia właśnie minęła! — Przykro mi, ale obowiązywała taka zasada.

zawsze

— Zatem muszę chyba się z tym pogodzić. Za miesiąc będę trochę grubsza, ale z pewnością nie przykuta do swoich pokoi.

— Zatem zajmę się przygotowaniami. Jeśli da się to załatwić, będę twoją przewodniczką. — Zaczekaj! — Tak? — Czy zobaczę cię jeszcze przed pełnią księżyca? — A chcesz tego? Moja obecność uchodzi za złą wróżbę, — Sądziłam, że chodzi o twój lament. — Ludzie często mylą jedno z drugim. — Tak, chciałabym się z tobą

zobaczyć. Mogłybyśmy dalej badać ziemską stronę tych pieczar. Albo… wyraziłaś zainteresowanie książką, którą czytałam. Mogłabym poczytać ci, jeśli nie jesteś w stanie zrobić tego sama. — Kuszące. Posługiwanie się materialnymi artefaktami męczy mnie. Tak, to by mi się podobało. — A ja mam ochotę na twoje towarzystwo. Są pewne metafizyczne kwestie, o których ty i inne duchy możecie dyskutować bardziej kompetentnie niż nawet John — a mnie dość mocno prześladują zagadnienia życia i śmierci. Choć próbuję z całych sił o tym zapomnieć, coś z Głębokich

Pól nadal we mnie tkwi. Chciałabym uwolnić się od tego, zanim dziecko przyjdzie na świat. — Filozoficzne dyskusje i książki. Tak, to brzmi całkiem interesująco. Jestem pewna, że przyłączy się do nas jeszcze paru innych. Krzyżowiec jest otwartą duszą, tak jak większość z tych, których towarzystwo lubi, ale są pośród widmowych mieszkańców zaniku i tacy, którym spodobałyby się takie ciche wizyty. — Doskonale. Umówmy się na jedno z najbliższych popołudni. Staram się zachować swe wieczory dla Johna. Płaczka odwróciła się i stanęła

twarzą do Ayradyss. Jej szarozielone spojrzenie przejrzało na wylot pogodny ton, który Ayradyss przybrała, mówiąc o Johnie. — Martwisz się, bo wydaje ci się, że twój małżonek cię zaniedbuje, prawda, Ayradyss? Boisz się, że tu, w Verité, zgubiliście coś z tej miłości, którą żywiliście w Virtů. Czy tak jest? — Tak. — Słowo to zostało wypowiedziane tak cicho, że było niemal niesłyszalne. — John D’Arcy Donnerjack kocha cię tak samo jak dawniej. Uwierz mi, jeżeli możesz uwierzyć komuś z taką reputacją jak ja. On głęboko żałuje ugody, jaką

zawarł z Panem Zguby, by uzyskać twój powrót. Prosił go już, by przyjął coś zamiast waszego dziecka. Pan Głębokich Pól odmówił. Większość pracy, jaką wykonuje Donnerjack, zmierza do powstrzymania Śmierci przed egzekwowaniem swej należności. — Dlaczego on o tym ze mną nie rozmawia? Duch krzyżowca dołączył do nich z brzękiem. Jego łańcuch wydawał się masywniejszy, bardziej zawadzający, niż kiedykolwiek przedtem. — Dlatego, dziewczyno, że jest mężczyzną i jest obdarzony głupią, męską dumą. Boi się, że będziesz mu

wyrzucać to, co zrobił, chce przynieść ci rozwiązanie, a nie Problem. Ale nigdy nie wątp w to, że on cię kocha, tak Jak i to małe dziecię pod twoim sercem. — John… Ayradyss uklękła i zebrała z brzegu kilka butelek po piwie. — Voit, pomóż mi z tym, jeśli możesz. Powinnam zabrać stąd coś, by pokazać Johnowi. Powiedział, że będzie chciał usłyszeć o moich przygodach. — Z przyjemnością, proszę pani. — Powinnam pędzić z powrotem. Nie chcę przegapi obiadu.

— Według mojego chronometru ma pani jeszcze kilka godzin. — To dobrze. Zwróciła twarz, smutną, a jednak dziwnie promienną w kierunku trójki duchów. — Nie macie mi tego za złe, prawda? — Nie, wcale, dziewczyno. Mamy mnóstwo czasu, czasu na marzenia, czasu na wędrówki. Wracaj do pana i opowiedz mu o wszystkim, co dzisiaj widziałaś. — Dziękuję wam. — Wykonała gest, jak gdyby chciała objąć bezcielesne trio.

— Tak bardzo mi Powtórzymy to, prawda?

pomogliście.

Duchy jeden po drugim skłoniły głowy; jeden po drugim ulotniły się. Ayradyss podała ostatnią butelkę unoszącemu się nad ziemią robotowi, po czym odeszła od niewidocznego morza. Pożegnał ją odgłos jego fal chlupiących na żwirowym brzegu.

*** John D’Arcy Donnerjack nie słyszał już wycia banshee podczas miesięcy, które nastąpiły po jego pościgu za

Kobziarzem, choć w podziemnych częściach zamku, błędnie określanych jako lochy, rozlegały się od czasu do czasu dziwne dźwięki, a duchy nadal przemierzały sale zamku. — Słuchaj — powiedział Donnerjack — nauczywszy się miejscowego dialektu — gdy natknął się na ducha krzyżowca w towarzystwie znacznie niższego widma trzymające’ go własną głowę pod pachą — kim jest twój przyjaciel? — On jest z szesnastego wieku — odparł duch krzyżowca — i dawny dziedzic wysłał go na Kontynent w związku z polityką zagraniczną. Mówię

na niego Maluch. Mniejsze widmo niosło głowę za skrwawione loki, a ta uśmiechnęła się do Donnerjacka szeroko. Usta wykrzywiły się. …bry wieczór — powiedziała głowa. Towarzyszył temu szkaradny grymas, po którym usta otworzyły się i wydały przerażający wrzask. Donnerjack cofnął się. — Dlaczego to zrobiłeś? — zapytał. — Jestem zmuszony regularnie wydawać swój przedśmiertny krzyk — odparł tamten, po czym powtórzył go.

— To musiało wydarzenie.

być

wyjątkowe

— Och, zaiste, panie. Wszystkie stany wyległy na ulicę, by to ujrzeć, choć dla szlachetniej urodzonych urządzono specjalne rozrywki i dobrze się bawiono moim kosztem. — Odrzucił z głowy pukle włosów. — Zauważ na przykład bras uszu. Nigdy nie zdołałem odnaleźć nawet ich astralnych odpowiedników, by móc nosić je w kieszeni, kiedy nawiedzam zamek. — Boże! A o cóż cię oskarżono? — O otrucie gromady pomniejszych panów i spisek w celu otrucia miejscowego dziedzica, by nie

wspomnieć już o dworze królewskim. — Ach, ludzie w swej ignorancji potrafią działać z tak bezmyślnym okrucieństwem. — Nie wiem nic o ich ignorancji, ale reszta była jak najbardziej okrutna. — Co masz na myśli? — Oprawca potrafi skłonić człowieka do wyznania wielu rzeczy, czasem nawet i prawdy. — Chcesz powiedzieć, że naprawdę byłeś trucicielem i spiskowcem? — Maluch nie przyzna się już do

niczego więcej — powiedział duch krzyżowca. Bezgłowy wrzasnął i rozpływać się w powietrzu.

zaczął

— Nie powinieneś był tego mówić — wyjaśnił krzyżowiec, potrząsając szybko łańcuchami. — Przez ciebie powróciła do niego pamięć o winie i będzie teraz czuł się gorzej. Był szczęśliwy, mogąc po prostu myśleć o brakujących uszach. O nich i święcie ku jego czci, że powiem. — Gdybyś pamiętał swoje imię albo jakieś wielkie wydarzenie, czy to działałoby na ciebie w podobny sposób?

— Nie wiem. Trudno powiedzieć. — Może warto byłoby zrobić małą próbę. — Nie, nie próbuj tego, panie. Nigdy nie wiadomo, Co się przy tym wyzwoli. Wolę odkryć to sam, gdy nadejdzie czas. — Ale… — Lepiej nie wtrącać się w naturalny bieg rzeczy. Zaufaj mi. Zniknął jak zdmuchnięty płomień świecy. Donnerjack parsknął. — Fatalistyczne brednie! — stwierdził. — Czasami jedyną rzeczą,

jaką można zrobić, jest właśnie wtrącić się. Donnerjack spacerował po blankach i czuł podmuchy zimnego wiatru niosącego drobne kropelki deszczu. Przyjemna pogoda. Rozmyślał o Śmierci, o Ayradyss i ich przyszłym synu. To było niesprawiedliwe. Dawał Panu Głębokich Pól pałac nie mający sobie równych. Uważał, że to niesłuszne, by oprócz owocu swego geniuszu miał oddać mu także owoc swego ciała. Musiała istnieć jakaś metoda obrony. Może znajdzie sposób, by uczynić zamek Donnerjack śmiercioodpornym?

Roześmiał się. To niewłaściwe słowo. Nic nie może być naprawdę zabezpieczone przed Śmiercią. Jednak ta myśl wywołała dalsze spekulacje. Pan Głębokich Pól nie chciał mieć martwego chłopca, tego był pewien. To żywe niemowlę pragnął wprowadzić do pokoju dziecinnego w swoim mrocznym pałacu. Dlaczego? Przemierzał blanki z włosami rozwiewanymi wilgotnym wiatrem rozprzestrzeniającym drobną mżawkę. Roztrząsał w myślach sprawy, których kiedyś unikał. Do czego mogło się przydać takie dziecko? Czy miało służyć jako jakiś agent czy emisariusz? Nie, musiało chodzić o coś innego. Może po

prostu posiadanie żywego pazia w nowej siedzibie stanowiłoby dla Śmierci rozrywkę? Kto wie? Taki kontrast mógłby wydać mu się miły z estetycznego punki… widzenia. Trudno było odgadnąć motywy istoty o tak nieznanej naturze. Błyskawica przemknęła ponad wzgórzami, chwilę później zadudnił grzmot. Lepiej nie tracić na zgadywanki czasu przeznaczonego na myślenie, skoro brakuje naprawdę istotnych informacji. Pierwszym prawdziwym problemem, którym należało się zająć, było to, w jaki sposób Śmierć wykonał swoje sztuczki — przywrócenie Ayradyss do życia w Verité, a nie w Virtů, oraz

kwestia ich płodności. Oba te wyczyny były teoretycznie niemożliwe. Powrócił do swej idei wyższych przestrzeni wewnątrz Virtů. Gdyby jego hipotetyczny Stopień IV istniał, część odpowiedzi mogła kryć się właśnie tam. Podróż powrotna… Czyżby ona zamaskowała w pewnym momencie subtelną manipulację Stopnia IV? Po kolejnej błyskawicy i kolejnym grzmocie nastąpiła prawdziwa ulewa i Donnerjack schronił się do wnętrza. Idąc przez górne sale, kontynuował rozważania. A jeśli ujednoliciłby teorię Virtů, uwzględniając w niej założenie o istnieniu Stopnia IV? Gdyby się sprawdziła, mogłaby wyjaśnić wszystkie

anomalie tego miejsca — od Zamętu Stworzenia, poprzez hipotezę o wstecznej ekspansji czasowej, aż po asymilację danych, do których Virtů nie miało bezpośredniego dostępu. Gdyby tego dokonał, mógłby z całą pewnością zaatakować w bardziej praktyczny sposób. Podczas następnych dni — a często i nocy — oddawał się temu zagadnieniu, za każdym razem gdy tylko mógł oderwać się od sprawy pałacu Śmierci. Próbował pracować bez komputerów, używając, kiedy tylko było to możliwe, notatników, ołówków i staroświeckich ręcznych kalkulatorów. Gdy potrzebował wielkiej mocy

obliczeniowej musiał skorzystać ze swego kąta Virtů dla przeprowadzenia Gedankenexperiment, przenosił natychmiast wyniki do swoich notesów i robił, co mógł, aby zatrzeć w tym świecie wszelkie ślady swej pracy. Miał wrażenie, że odpowiedź może kryć się w Stworzenia. Cofnął się do Dnia Pierwszego, ale tam wszystko było zbyt kompletnie. Później zdołał przywołać stan niemal z pierwszej godziny, ale nie potrafił określić warunków, które uprościłyby jego wzory. Poza tym Virtů najwyraźniej nie było w stanie odtworzyć własnej historii. Próby symulacji dawały za każdym razem odmienne rezultaty.

Przygryzł wargę, odchylił się w tył i wpatrzył w ścianę. Po raz pierwszy od ponad dziesięciu lat przyszli mu na myśl Reese Jcordan i Warren Bansa, Reese Jordan, emerytowany matematyk i specjalista od informatyki, był najstarszym człowiekiem, jakiego znał Donnerjack. Nawet jako pensjonariusz Centrum Zaburzeń Jatropatycznych w Baltirmore Reese był rekordzistą wśród długowiecznych. W miarę jak wprowadzano wciąż nowe środki przedłużania życia, coraz bardziej komplikowały się ślady, jakie pozostawiały te terapie w organizmie. Każdy z pensjonariuszy Centrum dawno już przekroczył setkę. Donnerjack

wykonał szybkie obliczenia. Reese, o ile jeszcze się trzymał, miałby teraz około 150 lat. Wszyscy pensjonariusze cierpieli na szczególne dolegliwości, spowodowane przez zabiegi medyczne, które zachowywały ich przy życiu. Ciała mieszkańców Centrum stanowiły istne muzeum technik przedłużania życia. Pensjonariusze wymagali innej opiełcd niż normalni obywatele. Z drugiej strony, wartość tych badań znacznie przekraczała koszty ich trzymania. Ilekroć u któregoś z nich następował kryzys, musiano de novo opracowywać terapię dostosowaną do tego konkretnego przypadku. Teraz Reese Jordan — jeśli jego

umysł pozostał nie naruszony — mógł okazać się interesującym konsultantem. Był na świecie i obsługiwał sieć danych w dniu, kiedy dodano ostatnie źdźbło i cały powiązany system załamał się. Godzinę później, gdy znów ład, uformowało się Virtů. Napisał kilka esejów, zarówno popularnych, jak i technicznych, na temat tego zjawiska. W późniejszych latach był rozchwytywany jako wykładowca. Niektóre z jego wczesnych idei uważano teraz za „osobliwe”, ale niewątpliwie był jednym z głównych autorytetów w dziedzinie tego elektronicznego cienia świata. Donnerjack podszedł do końcówki

komputera, poprosił numer Centrum. Kilka chwil później dokonał połączenia. Wyidealizowana męska twarz ochroniarza, oczywiście program, odpowiedziała niemal natychmiast. — Centrum Zaburzeń Jatropatycznych — oznajmiła. — Czym mogę służyć? — Czy przebywa wciąż u was Reese Jordan ? — zapytał Donnerjack. — Tak. — Chciałbym z nim porozmawiać. — Przykro mi, ale w tej chwili jest nieosiągalny.

— Czy czuje się… dobrze? — Nie wolno mi rozmawiać o stanie zdrowia pensjonariuszy. — Nie to miałem na myśli. Chodziło mi o to, czy byłby w stanie rozmawiać ze mną rozsądnie, gdyby był osiągalny. — Och, tak. Ale oczywiście nie jest osiągalny. — Czy wiesz, kiedy będzie? — Nie. — Czy chcesz powiedzieć, że on śpi albo jest na zabiegu, czy też, że nie jest w tej chwili fizycznie obecny w

Centrum? — Jest fizycznie obecny i nie śpi, ale jest zajęty gdzie indziej. Donnerjack kiwnął głową. — To znaczy, że jest w Virtů. — Tak. — Czy mogę dostać jego tamtejsze koordynaty? — Przepraszam, ale te dane są poufne. — Cóż, podejrzewam, że ty możesz tam do niego dotrzeć. Czy mógłbyś przekazać mu wiadomość ode mnie?

— Możemy zostawić ją pod jego numerem. Nie mogę jednak powiedzieć, kiedy on zdecyduje się przejrzeć wiadomości. — Rozumiem. Nazywam się John D’Arcy Donnerjack. Pracowałem z nim wiele lat temu. Powiedz mu po prostu, że chciałbym z nim o czymś porozmawiać. — Dobrze. Donnerjack zostawił numer i wrócił do rozważań Virtů. Wydawało się naturalne, że Reese powróci do niego w swych ostatnich dniach. Spędził większą część swego życia na jego badaniu. Poza technicznym zainteresowaniem był też

zagorzałym wielbicielem jego niezliczonych nowości. Donnerjack wziął ołówek, nabazgrał równanie na leżącym obok bloczku. Przyglądał mu się przez dłuższą chwilę. Potem poprawił je. Parę godzin później zużył cały bloczek i sięgnął po następny. Miał wrażenie, że jest w błędzie, ale czuł też, że rozpina sieć. W tej chwili sądził, że ważniejsze jest czysto domyślne ujęcie problemów niż nadzieja na precyzję. Potem dołączyła do niego Ayradyss, by zjeść lunch przy stoliku obok okna. — Ostatnio bardzo ciężko pracowałeś — stwierdziła.

— Jest wiele problemów, które muszę rozwiązać. — Więcej niż zwykle, jak mi się wydaje. — Tak. — To ten pałac? — Tak, i inne sprawy. — Och? Nasz problem? Rzucił krótkie spojrzenie na jeden z terminali komputera i kiwnął głową. Ona zrobiła to samo. — Jak się czujesz?

— Teraz w porządku. — To dobrze. Wciąż widujesz duchy? — Czy naprawdę sądzisz, że potrafisz to zrobić? Zapobiec… Wzruszył ramionami. — Naprawdę nie wiem — odparł. — Nawet jeśli rozwiążę problemy teoretyczne, pozostaje kwestia znalezienia sposobu na zastosowanie tego, czego się dowiedziałem, w praktyce. Skinęła głową. — Rozumiem. Powiedz mi, jak ci

idzie. Wyciągnął rękę i uścisnął jej dłoń. Ayradyss wstała, uśmiechnęła się, pocałowała go i wyszła. — Później — powiedziała. — Później — zgodził się i wrócił do pracy. Sam nie wiedział, jak długo pracował. Kiedy intensywnie się koncentrował, zazwyczaj tracił poczucie czasu. Trochę później usłyszał, że ktoś go woła po imieniu.

— Donnerjack! Głos był znajomy, choć nie potrafił zidentyfikować go od razu. Uniósł głowę i rozejrzał się. — Tak? — Na twojej Scenie. Donnerjack zerwał się na nogi. — Reese! — wykrzyknął. — Zgadza się. Skoro dostałem twój numer, pomyślałem sobie, że wpadnę, zamiast po prostu dzwonić. Kopę lat.

— Rzeczywiście. — Donnerjack ruszył w lewo, do brakującej ściany Sceny. — O Boże! Wysoki mężczyzna z niesforną burzą ciemnobrązowych włosów uśmiechał się do niego szeroko. Miał na sobie dżinsy, tenisówki i zieloną sportową koszulę. Wyglądał na jakieś trzydzieści parę lat. — Wyglądasz, jak… — Nie zazdrość — powiedział Reese. — To persona. Moje prawdziwe ja leży spokojnie w śpiączce i bardziej przypomina umarlaka. Medyczny AI znów pracuje po godzi — ach, badając więcej gałęzi niż rodzina małp, by

sklecić a mnie kolejną kurację. Pora znów przejść do historii Medycyny albo dać sobie spokój. — Przykro mi. — Nie przejmuj się. Miałem z życia więcej niż większość ludzi i wciąż jeszcze się nim cieszę. Byłem wszędzie, zajmowałem się, cholera, wszystkim, przeczytałeś parę wspaniałych książek, kochałem kilka pięknych dam i współpracowałem na równej stopie z Johnem D’Arcy Donnerjackiem i Warrenem Bansą. Donnerjack odwrócił wzrok. — Przeżyłeś sporo, to prawda —

rzekł w końcu. — czy kiedykolwiek odkryto, co stało się z Warrenem? Reese pokręcił głową. — Nigdy nie znaleziono ciała, ani niczego mającego z nim związek. To jedyny człowiek, o jakim słyszałem który wyskoczył ze spadochronem i nigdy nie spadł na ziemię. Szkoda, był tak dobrym magikiem, w dodatku specjalistą od ucieczek. Zaczął po prostu komplikować sprawy, robić szum i mącić wody. Kiedy dziennikarze zrobili swoje, wszystko było już zimne i poplątane. I ta cholerna notatka! Mówiąca, że ma zamiar dokonać tego dnia swego największego wyczynu!

Donnerjack pokiwał głową. — Nigdy nie znaleziono żadnych późniejszych notatek, pamiętnika albo listów? — zapytał. — Nie, nic. A spośród wszystkich ludzi, których znałem, on jest jednym z niewielu, których mi brak. Zastanawiam się, czy pracował nad czymś pod koniec? — Przygotowywał rozprawę naturalnych geometriach Virtů.

o

— Naprawdę? Nigdy jej nie widziałem. Czy została opublikowana? — Nie. Dał

mi

jej

szkic do

przejrzenia. Zginął, zanim zdążyłem przekazać mu swoją opinię. — Był interesujący? — Bardzo ogólnikowy. Wymagał jeszcze wiele pracy. Ale tak, jeśli się zastanowić, był interesujący. To dziwne. Nie pamiętałem o tym szkicu przez lata. Teraz, kiedy o nim myślę, widzę, że wiązał się w pewnym stopniu z tym, o czym chciałem z tobą porozmawiać. — Masz go jeszcze? Chciałbym go zobaczyć. — Nie wiem. Nie wiedziałbym chyba, gdzie go szukać.

— No cóż, o czym to chciałeś dyskutować? — Poczekaj chwilę. — Donnerjack podszedł do biurka i zebrał swoje notatki. Wrócił z nimi na Wielką Scenę. — Pracowałem nad pewną kwestią i chciałbym zasięgnąć o tym twojej opinii. Reese spojrzał na zapisane bloczki. — Wygląda na mnóstwo materiału — zauważył. — Cóż… chyba istotnie tak jest. — Chciałbym więc cię prosić, żebyś wszedł do Virtů i udał się ze mną tam, skąd właśnie przyszedłem. Dane możesz

zeskanować i też tam przesłać. Donnerjack potarł nos. — Nie podoba mi się pomysł przesyłania ich dokądkolwiek — rzekł. — Co jest takiego szczególnego w twojej rezydencji w Virtů? — Odmienny przepływ czasu, jaki dla niej opracowałem. Kilka minut czasu rzeczywistego zamienia się tam w kilka godzin. Akurat teraz jest to jedyne miejsce, gdzie chciałbym przebywać. — Doskonale rozumiem — powiedział Donnerjack. — Jeśli mogę dostać numery tego miejsca, spotkam się tam z tobą za małą chwilę.

Reese kiwnął głową i podał dane. Potem odwrócił się i odszedł, szybko docierając do punktu zaniku i przechodząc przez niego. Donnerjack ruszył do innej części swych pomieszczeń roboczych, gdzie wślizgnął się do komory transferowej i wprowadził potrzebne ustawienia. Podał współrzędne, położył się na plecach i odprężył. Potem wstał, ubrany w spodnie koloru khaki i lekką koszulę. Stał w cieniu licznych drzew, słyszał dobiegający skądś odgłos spadającej wody. Kierując się w stronę plusku, dotarł na małą, trawiastą polanę. Rosły tam obficie

dzikie kwiaty, a po przeciwnej stronie terenu, na tle czystego błękitnego nieba, wznosiła się na może sześćdziesiąt stóp pokryta pnączem ściana urwiska. U jej podnóża i na całej polanie leżało kilka wielkich głazów, sprawiających niemal wrażenie rozrzuconych celowo dla efektu Z lewej strony do strumienia szerokiego na jakieś pięćdziesiąt stóp opadał wodospad. W górze, w płaszczyznie kaskady, pojawiała się i znikała tęcza. Na jednym z mniejszych kamieni u stóp urwiska siedział Reese. Obejmował ramionami podkurczone nogi podbródek oparł na kolanach. Uśmiechnął się, gdy Donnerjack ruszył

przez polanę. — Witaj w moim sekretnym miejscu — odezwał się. — Czy zechcesz usiąść? — Wyciągnął rękę i poklepał sąsiedni głaz. — To twój projekt? — zapytał Donnerjack. — Sztuczka z czasem i reszta? Reese skinął głową. — Z pomocą genius loci, która tym zarządza — dodał. Donnerjack podszedł i usiadł. — Czy chciałbyś ją poznać? —

zapytał Reese. — Może później, choć czas jest jedną z rzeczy, które muszę uwzględnić w swojej teorii pola. — Stary dobry czas, mój długoletni przyjaciel i nemezis — westchnął Reese. — „Obraz wieczności”, jak nazwał go David Park w książce pod tym samym tytułem. Założył, że istnieje Czas I, który biegnie w sposób określony i Czas II, który zachowuje się inaczej. Czas I jest czasem termodynamiki, Czas II subiektywnym czasem człowieka. Napisał to na krótko przed powstaniem Teorii Chaosu. Gdyby zrobił to kilka lat później, byłaby to inna

książka. Mimo to jest fascynująca. Ten człowiek był nie tylko fizykiem, ale i filozofem, gdyż w tym, co zdołał odkryć, było tyle samo słuszność, co u wszystkich innych. — Twierdzisz, że nie posunął się wystarczająco daleko. — Nie mógł bawić się Virtů, tak jak my. — Ale prawa fizyki Virtů wydają się zależeć od okoli czności. — Ze względu na swój rzekomo sztuczny charakter Virtů z łatwością wytwarza anomalie.

— Miło mi to słyszeć, zważywszy na pracę Verkora na doskonałej płynności. Reese uniósł brew. — Verkor się myli. Gdybym miał czas i ochotę, obaliłbym na piśmie jego dowody. W Virtů istnieją uniwersalne zasady. Nie sądzę jednak, bym znalazł czas, żeby pokazać, jak tego dowieść. — Ale pracowałeś przez te wszystkie lata? — Nigdy nie przestałem pracować. Przestałem tylko publikować. Jeżeli tym razem nie wyjdę z tego, możesz dostać moje notatki. Zostawię dyspozycje.

— Doskonale. Ale wolałbym, żeby ci się udało. Nie miałem pojęcia, że byłeś w tak dobrej formie, ale skoro tak… — Nie możesz tego stwierdzić po wyglądzie. — Chodziło mi o twój umysł. Myślisz o tym, jak przeżyć? — Nie zamierzam zakładać się z tobą i zapeszyć — rzekł Reese. — To robota dla statystyka. A właściwie dlaczego chcesz to wiedzieć? — Chyba chciałbym znów z tobą popracować. Reese roześmiał się.

— John, to raczej już nie dla mnie. Przeżywam prawdopodobnie moje ostatnie godziny. Jak mówiłem, zostawię ci papiery. Nie spodziewaj się niczego więcej. — Pozwól więc, że zapytam cię o coś. Jak dobre jest Centrum Zaburzeń Jatropatycznych? — Wyciągali mnie z tego wcześniej. Kilka razy. To muszę im przyznać. — Pomyślałem właśnie, że gdyby trzeba było przekazać do twojej dyspozycji środki Instytutu Donnerjacka, zrobiłbym to z radością, bez względu na to, czy będziesz ze mną pracował, czy też nie.

— Zawsze byłeś hojny, John, ale nie wiem, czy to rzeczywiście wiele by pomogło. — Nigdy nie dowiesz się, dopóki nie zapytasz. Pamiętaj, że moja fundacja zrobiła kiedyś sporo w inżynierii medycznej. Znajdę sposób na zinterfejsowanie moich i ich danych, i zobaczymy, co mają sobie nawzajem do powiedzenia. Jeżeli nic, nic złego się nie stanie. Jeżeli coś mają, kto wie, co może z tego wyniknąć? — W porządku. W takim razie zróbmy to jak — Gotowe — powiedział Donnerjack i pstryknął.

Zza głazu wyszedł mężczyzna w smokingu. — Pan wzywał? — Kogoś mniej oficjalnego. — Przepraszam, minęło trochę czasu. — Istotnie i zasadniczo to kto inny szukał dostępu, jak sobie teraz przypominam. Mężczyzna miał już na sobie spodnie khaki i sportową koszulę z długim rękawem. — Doskonale — stwierdził Donnerjack. — Chciałbym, żebyś

spotkał się medycznych.

z

kimś

w

sprawach

— Minęło trochę czasu. Kto to taki? — AI z Jatropatycznych.

Centrum

Zaburzeń

— Och, Sid. Poznałem go, kiedy dopiero co go uruchomiono. To on pierwszy zaczął nazywać mnie Paracelsus, — Żartujesz. — W moim pokoleniu żarty AI były uważane za w bardzo złym tonie, o ile oczywiście nie robiło się tego zawodowo.

— Ty i A. I. Aisles pochodzicie chyba z jednego pokolenia. Co o nim sądzisz? — Co mógłbym powiedzieć o pierwszym komiku AI? Był wielki. Znałem go. — Dlaczego tak naprawdę się go pozbyto? — Mówi się, że odrywał AI od pracy. Wciąż powtarzały w kółko jego kawałki. — To nie może być prawda, biorąc pod uwagę, jak wiele rzeczy możecie robić jednocześnie. — Racja…

— Cześć, panowie — powiedział wytworny osobnik w ciemnym garniturze, z brązowymi oczyma i krótką brodą. — Doktora Jordana znam od wewnątrz, a doktora Donnerjacka z reputacji. Jak się masz, Paracelsus? — Świetnie — odparł tamten. — Wydaje mi się, że wy dwaj w przeszłości pracowaliście razem przez krótki okres — powiedział Donnerjack. — Sprawdźcie, proszę, jak kompatybilni jesteście obecnie. — Nie sądzę, bym był uprawniony do przeprowadzenia takiej procedury — odparł Sid.

— Paracelsus, ty masz na to całkowite zezwolenie — powiedział Donnerjack. — Przygotuj się, a ja za parę chwil skontaktuję się z szefami Sida. — Ja się tym zajmę — oznajmił Reese. — W porządku. Paracelsus i Sid ukłonili się lekko i zniknęli. — Zostań ze mną, John — dodał Reese. — Czuję, że to nie potrwa długo. — Oczywiście.

— Czy kiedykolwiek widziałeś morę? — Tak. — W jakich okolicznościach? — Zobaczyłem ją, kiedy umarła kobieta, która później została moją żoną. — Która później została twoją żoną? — Tak, mieliśmy dość niezwykły romans… który doprowadził nas właśnie tutaj. — Paradoks czasowy? — Przestrzenny.

— Jak tego dokonałeś? — To nie ja. Odwiedziłem miejsce zwane Głębokimi Polami, gdzie błagałem Śmierć o jej powrót. — Chyba żartujesz. Nie ma takiego… — Jest. Tak właśnie ją odzyskałem. Ale z tym łączyła się niesamowita droga i jeszcze bardziej niesamowity rezultat. — Opowiedz mi tę historię. — Dobrze, dopóki czekamy. — Świetny pomysł — powiedział Reese.

*** Złapanie spadającego notatnika nie było szczęśliwym trafem. Arthur Eden przez jakiś tydzień wypróbowywał swoją nowo nabytą umiejętność, odkrywa jej ograniczenia, jej mocne strony, sprawdza więcej niż potrzeba do udowodnienia sobie (czy komukolwiek innemu), że wirtualna moc jest rzeczywista. Szedł w tych badaniach jeszcze dalej, zastanawiając się jednocześnie nad tym, jak powinien postąpić. Jak podejrzewał, najmądrzejsza decyzją byłoby utrzymanie wirtualnej mocy w sekrecie Wyjawiając swym eliszyckim

przełożonym, że rozwinął TK, może spowodować, że bardziej skupią na nim — na Emmanuelu Davisie — swą uwagę, a nie miał pewności czyjego upozorowana tożsamość sprosta temu wyzwaniu. Ale nawet kiedy rozmyślał i przyznawał, że byłoby to rozsądną decyzją, wiedział, że tego nie zrobi — dokona wyboru mniej bezpiecznego, powie wszystko swoim przełożonym, przekona się, co zrobią. Próbował sam przed sobą usprawiedliwić ten wybór akademickim zapałem — pragnieniem przeprowadzenia jak najlepszych badań — ale wiedział, że istniał inny, mniej chwalebny powód jego decyzji. Uniósł umysłem notatnik i przyciągnął

go do siebie. Uruchomił osobisty dziennik, podał datę, po czym zaczął mówić: Po najbliższym nabożeństwie poproszę o spotkanie ze zwierzchnikami, zademonstruję moją nową umiejętność. Z obserwacji wiem, że spowoduje to natychmiastowy awans — swego rodzaju dowód uznania. W mojej klasie nowicjuszy było kilku tych „Wybranych”. Wszyscy są zarozumiali nie do zniesienia i zwykle szybko awansują na inny tor. Nie mogę zmarnować takiej okazji. Gwoli roztropności dodam

do persony Davisa zaplanowane komplikacje. Przerwał. Odtworzył ten fragment, zastanowił się, na ile uczciwy chce być, nawet wobec siebie. Potem dyktował dalej. Chciałbym twierdzić, że mój wybór jest motywowany wyłącznie przez akademicki zapał, ale jest inny powód, powód, który powtarzam sobie szeptem, gdy telekinetycznym powiewem poruszam brzękadełka, a potem unoszę filiżankę herbaty do

wyciągniętej dłoni. Moc. Posmak własnej boskości, którą większość religii obiecuje, a której żadna inna religia, jeśli opierać się na dowodach, nie daje. Wielu bawi się w bogów w Virtů, ale jedynie eliszyci znaleźli sposób, by uczynić nas bogami w Verité. Muszę dowiedzieć się więcej, zanim ich opuszczę. Wyłączył notatnik bez dotykania i odłożył go na stół. Siedział, popijając herbatę. Gdy zaczął zapadać zmierzch, w pokoju pociemniało. Nie zauważył tego. Jego umysł rozpalały przyszłe szansę.

*** Prezentacja Edena/Davisa przebiegła doskonale. Jego instruktorka, niska pulchna Azjatka, nazywająca siebie Gwiazdą Isztar, zabrała go do małego pokoju w Verité, gdzie pokazał, że potrafi podnosić rozmaite małe przedmioty i manipulować nimi z koordynacją zbliżoną do tej, jaką dysponuje osoba ubrana w grube rękawice. Potem zaprowadziła go do kaplicy eliszytów w Virtů i kazała mu modlić się o przewodnictwo przed opuszczeniem miejsca w postaci dużego

białego gołębia. Ta kaplica była inna niż wszystkie, które Arthur Eden oglądał do tej pory podczas badań Kościoła Elish. Przede wszystkim nie mogła przyjąć większej liczby wiernych. Sanktuarium wznosiło się szeregiem kondygnacji, z których najniższa mieściła polerowane ławki z przedniego porfiru, zaś wewnętrzny pierścień następnej był wyścielony i służył jako klęcznik. Rzeźbiona balustrada z kości słoniowej stanowiła zarówno oparcie dla rąk klęczących, Jak i barierę oddzielającą sanktuarium od głównej kaplicy. Za balustradą podłoga wznosiła się

szeregiem płytkich stopni kończących się okrągłym podium, na którym stał posąg sławiący zwycięstwo Marduka nad Tiamat. Jedna odciętych głów Tiamat leżała na boku w małej odległości od posągu, gdzie mogła zupełnie dobrze służyć za ceremonialny ołtarz. Żałując, że nie ma przy sobie któregoś ze swych programów rejestrujących, Eden ukorzył się przed ołtarzem. Potem ukląkł i zaczął recytować modlitwy, które poznał w trakcie wcześniejszych nauk. Nie wiedząc, kto może go obserwować, nie chciał sprawiać wrażenia zbyt zadowolonego z siebie (choć, szczerze mówiąc, czuł się niezwykle dumny). Zwracając uwagę na

intonację, przeszedł przez litanię dwukrotnie i zaczynał ją po raz trzeci, kiedy poczuł lęk. Czy sprawdzali jego tożsamość? Czy odkryli skazę w personie Davisa? Jego ciało w urządzeniu transferowym było tak wrażliwe… Przypomniał sobie z niezwykłą jasnością formularze oświadczenia o wyrzeczeniu się winy, które podpisywał, przystępując do Kościoła Elish, a takie jeszcze dalej idące deklaracje podpisywane podczas wstępowania w szeregi adeptów kapłaństwa. Mogli go zamordować, upozorować to tak, by wyglądało na efekt transferu (byli sportowcy często miewali nagłe ataki serca, kiedy nie

zachowywali formy, czyż nie?), i nie ponosić żadnej kary. Głos mu zadrżał. Z umysłem przyćmionym przez strach starał się przypomnieć sobie słowa podstawowych modlitw, których nauczył się jako neofita. Zerwał się z klęczek. Wywoła awaryjną procedurę przywołującą… Wyjaśni… — Objawienie, bracie Davis? Głos wdarł się w jego przerażenie niczym wiadro wody chluśniętej w twarz. Był męski, silny, głęboki, z pobrzmiewającą nutą rozbawienia. Eden zachwiał się, nie wiedząc, czy opaść z powrotem na kolana, czy do końca

wstać. Nie udało mu się ani jedno, ani drugie. Jego stopy poślizgnęły się na gładkiej marmurowej posadzce i wylądowałby twardo na kości ogonowej, gdyby nie podtrzymał go człowiek, który zadał mu pytanie. Eden stwierdził, że patrzy prosto w twarz wielkiemu, rudowłosemu mężczyźnie. Wyglądał na jakieś trzydzieści pięć lat, ale ponieważ był w postaci wirtualnej, mógł być w każdym wieku. Jego zadarty nos upstrzony był piegami, jasnoniebieskie oczy otaczała siateczka linii świadczących o dużej ilości czasu spędzanego na wolnym powietrzu. Ubrany był w prostą, czarną, bawełnianą szatę, wypominającą

japońską hakama. — Ja… uff… Dzięki… — wydusił z siebie Eden. Do usług. Jestem Randall Kelsey. Chodź, usiądź na jednej z tych ławek. Eden usłuchał. Kelsey rozsiadł się swobodnie na jednym ze stopni prowadzących do sanktuarium i oparł plecy o balustradę ołtarza. — Wyglądałeś, jak gdyby przemówił do ciebie któryś z bogów, bracie Davis — powiedział po chwili. — Ja… — Eden zreflektował się, nim zdążył wyznać prawdziwą przyczynę swej słabości. — Nagle uświadomiłem

sobie ogromne znaczenie tego, co się dzieje. Dopóki siostra Gwiazda Isztar nie zostawiła mnie samego na modlitwie, bardziej przejmowałem się przejściem przez test, obawą, że dar mnie opuści. Potem to wszystko skończyło się i zdałem sobie sprawę… Rozmyślnie zawiesił głos i urwał. — Zdałeś sobie sprawę, że zostałeś naznaczony przez boski pierwiastek i że boskość uczyniła cię czymś innym niż byłeś. Randall Kelsey umilkł na tak długo, że Eden zastanawiał się, czy powinien coś powiedzieć, ale jeśli tak było, to czas na te słowa nadszedł i przeminął.

Czekał. Trzy maleńkie wężyki o delikatnych jak pajęczyna skrzydłach wleciały do kaplicy i trzepotały przed Kelseyem, który Przemówił do nich wyważonym tonem, słowami, których Eden nie rozumiał. Wężyki były nie większe od dżdżownic, które Eden jako chłopiec wykopywał w warzywniku swojej matki i zajadał jako przynętę na haczyki na ryby. Czy kiedykolwiek coś złowił? Próbował sobie przypomnieć, ale wszystko, co pamiętał, to te tłuste, różowe robaki owinięte wokół haczyka, nienaturalnie czyste po zanurzeniu w strumieniu.

— Czy wierzysz Emmanuelu Davis?

w

bogów,

Eden podskoczył, gdy te słowa wyrwały go z zamyślenia. Czyżby usnął na chwilę? Węże unosiły się teraz przed jego twarzą — ich łuski lśniły jak pył szlachetnych k mieni. Przez dziwną chwilę sądził, że to jeden z nich za dał mu pytanie. — Czy wierzysz w bogów, Emmanuelu Davis? — powtórzył Kelsey. — Bardziej przedtem.

niż

kiedykolwiek

— Bardziej niż wcale może nadal

oznaczać prawie wcale. — To prawda. Dobrze. — Eden uznał, że uprzejma szczerość będzie tu najlepsza. Jego nauczyciele znali go już jako zadającego wiele pytań. — Jeśli chodzi panu o to, czy wierzę konkretnie w Enlila, Enkiego, Isztar i całą resztę, powiem, że wierzę, iż są to istoty boskie, które uznają te imiona i ich pochodne formy za równie dogodne jak każde inne, ale jeśli pyta pan, czy wierzę, że są identyczni z bóstwami, które były czczone w Żyznym Półksiężycu u zarania historii pisanej, będę zmuszony odpowiedzieć „nie”. — Rozumiem. Herezja?

— Wolałbym nazwać to domysłem metafizycznym. W każdym razie moja wiara nie jest sprzeczna z naukami Kościoła. Już od pierwszych lekcji uczy się nas, że postać i imię są metaforami czegoś bardziej pierwotnego. — To prawda, ale co z wiarą? — Wiara jest czymś danym — nie można się jej na’ uczyć. Tak w każdym razie zawsze to czułem. Ofiaruj? w zamian moje uwielbienie. — Doświadczenia związane z posiadaniem wirtualni mocy nie zmieniły twojego zdania na temat boskości istot czczonych przez Kościół Elish?

— Nigdy nie powiedziałem, że wątpię w boskość, proszę pana, a tylko, że wątpię w identyczność bóstw, które czcimy tutaj, z bogami starożytności. — Tak, rozumiem. Kelsey podrapał się za uchem. Niedbale oparty o balustradę ołtarza, nieodparcie przypominał Edenowi parobka odpoczywającego na skraju pola. Brakowało mu tylko fifki z kaczana kukurydzy i słomkowego kapelusza. Jednak jego swobodna pozycja nie umniejszała wspaniałości kaplic czy nieziemskości obserwujących węży. Raczej to właśnie jego normalność przydawała potęgi całej reszcie. Eden

wyczuł instynktownie, że mimo braku złotych piętrowych koron czy wysadzanych klejnotami mitr ma przed sobą człowieka o wielkiej władzy, człowieka, który mógł rozkazać wyłączyć mu prąd w komorze transferowej, zatem postanowił odpowiadać bardzo, ale to bardzo ostrożnie. — Czym są te węże, panie Kelsey? — Zastanawiałem się, czy o to zapytasz. — Wycofam to pytanie, jeśli pan sobie życzy. — Nie, w porządku. To programy

rejestrujące… między innymi. Kelsey wykonał gest, a wężyki odskoczyły od Edena i zawisły kilka stóp wyżej, wciąż trzepocząc skrzydłami i obserwując go. — Powiedz mi, bracie Davis, czym jest boskość? — Rodzajem oszustwa? Kelsey uśmiechnął się szeroko. — Cieszę się, że miałeś dość tupetu, by to powiedzieć, Davis. Kiedy tu wszedłem, wyglądałeś, mówiąc obrazowo, jak wymoczek. Teraz poważnie, czym jest boskość?

Eden zawahał się, zastanawiając się, jak nie odpowiedzieć. Emmanuel Davis był bibliotekoznawcą, więc jego odpowiedź powinna być nieco wyrafinowana. Z drugiej strony jednak nie powinna być zbyt głęboka, by nie zdradzić nadmiernej wiedzy na polu teologii lub antropologii. — Zacząłem zastanawiać się nad tą kwestią trochę po tym, jak zostałem neofitą. Proszę zrozumieć, że najpierw trafiłem do Kościoła Elish jako turysta. — Tak jak większość — odparł łagodnie Kelsey. — Wróciłem jednak, ponieważ miałem wrażenie, że w świątyni coś

było, gdy powiedziano nam, iż bóstwo jest z nami, ponieważ odczułem tę obecność, jeszcze zanim ją oznajmiono. — To ciekawe. — I po jakimś czasie byłem już przekonany, że to, Co czułem, było emanacją boskiej aury — aury, której nie odczuwałem nigdzie indziej, ani w Virtů, ani w Verité. — Czy często zmieniałeś wyznanie, Davis? — Parę razy. — Tę odpowiedź zawczasu starannie opracował. — Zostałem wychowany jako baptysta. Rzuciłem to. Próbowałem kilku innych

religii, choć chyba nie wszystkie z nich uprawniałyby do ulg podatkowych. Bardziej przypominały szkoły filozoficzne. W końcu doszedłem do wniosku, że nie ma żadnych ostatecznych odpowiedzi i snułem się, biorąc co się da. — Co sprowadziło cię do naszego Kościoła? — Koleżanka z biura chciała tu przyjść, a nie chciała iść sama. — Czy ona też jest z nami? — Nie. To nie przemówiło do niej specjalnie. Powiedziała, że nie ma tu dość poparcia dla kobiet.

— Isztar byłaby bardzo urażona. — Szczerze mówiąc, Isztar nie przypadła jej do gustu. Stwierdziła, że to wciąż ten sam klasyczny schemat suki. — Cóż, on nie wziął się znikąd, prawda? — Rozumiem, co chce pan powiedzieć. I prawdę mówiąc, moja przyjaciółka sama miała w sobie coś z suki Myślę, że chętnie identyfikowałaby się z Isztar — asertywny feminizm albo coś w tym rodzaju — ale to wszystko po prostu nie działało na nią. — Szkoda, ale odbiegamy od twojego własnego nawrócenia… i od twoich

ostatnich przeżyć. W jaki sposób odkryłeś, że posiadasz wirtualną moc? — Pracowałem nad czymś i mój notatnik zsunął się ze stołu. Właśnie skończyłem tutaj szkolenie adeptów, więc sięgnąłem i… i on się zatrzymał. — Czy zgłosiłeś to od razu? — Nie, proszę pana. Ćwiczyłem przez kilka dni. Chciałem… Bałem się, że zrobię z siebie głupca. — Czy mówiłeś o tym zdarzeniu komukolwiek spoza Kościoła? — Nie, proszę pana.

— To dobrze. Nadal tego nie rób. Nie chcemy zalewu neofitów, którzy pragną jedynie zdobyć paranormalne zdolności. — Ale czyż większość ludzi i tak nie wie już o nich? — Podaliśmy do publicznej wiadomości wieści o naszych cudach, ale większość zlekceważyła je jako typową papkę brukowców. Ale gdyby każdy znał kogoś, kto posiada wirtualną moc, kogoś miłego i zwykłego, jak miejscowy bibliotekarz, który nie musi wstawać, by zdjąć książkę z półki, mielibyśmy najazd chciwców. — Ja tego nie umiem, wie pan o tym.

— Czego nie umiesz? — Zdjąć książki z półki. Jest za ciężka, a mój chwyt nie jest dość precyzyjny. Kelsey uśmiechnął się. — Ucz się dalej, Davis, a będziesz w stanie zrobić i to, i inne rzeczy, nawet jeszcze wspanialsze. Jednak martwi mnie sprawa twojej wiary. Kiedy znów możesz wziąć urlop w pracy? Eden chciał natychmiast, ale powinien.

powiedzieć, wiedział, że

że nie

— Wziąłem właśnie sporo wolnego

na ostatnią sesję szkoleniową, panie Kelsey. Już prawie wykorzystałem cały swój urlop. — Czy zacząłeś nowe zlecenie? — Prawie skończyłem jedno krótkie, które zacząłem po powrocie. Teraz czatuję na zlecenie dla profesora z Harvardu dotyczące wczesnych powieści gotyckich. To oznacza kontakty z Kolekcją Devendry P. Dharmy i zapowiada co najmniej jedną wycieczkę do Włoch. — To brzmi dość interesująco. Może jednak tego wolałbyś pracować dla nas? — To znaczy dla kogo?

— Dla Kościoła. Moglibyśmy wynająć cię, byś wykonał dla nas pewne badania. Część twojego czasu pracy byłaby przeznaczona na kształcenie w wierze. Eden starał się nie wyglądać na zbyt podnieconego ale wiedział, że jego oczy rozszerzyły się ze zdumienia. — Naprawdę możecie to zrobić? Nie chciałbym ryzykować swoją pracą. Poświęciłem sporo czasu… — Możemy to zrobić. Nie sądzę, by twoi pracodawcy odrzucili lukratywny kontrakt, który wyraźnie wymaga twojego udziału.

— Chyba ma pan rację, panie Kelsey. — Zatem zgadzasz się? — Czy warunki będą takie jak zwykłe w moim zawodzie? — Będziemy działać poprzez twego dotychczasowego pracodawcę. Możesz nawet zachować obecne godziny pracy, choć być może poprosimy cię, byś ofiarował Kościołowi nieco czasu na swoje lekcje. — Proszę wynajętego.

mnie

uważać

za

— Powiedz mi, Davis. Czy czujesz boską obecność w tym miejscu?

Eden zamknął oczy, poszukał tego dziwnego mrowienia, jakie czuł może raz czy dwa, i zignorował, uznając je za jedną z ozdóbek eliszytów — coś jak pomruk poniżej granicy słyszalności. Nigdy nie umieściłby tego w życiorysie Davisa, gdyby nie był przekonany, że coś się tafli działo — choć podejrzewał raczej pracę złożonego oprogramowania niż dzieło bogów. — Nie, panie Kelsey. Nie czuję jej. — Jesteś też szczery. Bardzo dobrze. Chodź, uklęknij obok mnie. Będziemy śpiewać na chwałę bogów, którzy, nawet jeśli nie są fizycznie obecni, chętnie słuchają wiernych naszego Kościoła.

Zająwszy miejsce na klęczniku obok Kelseya, Arthur Eden recytował właściwe odpowiedzi. Wszystko wskazywało na to, że jeśli będzie dobrze rozgrywać swoje karty i zachowa dużą czujność, ma szansę przeprowadzić badania swego życia. Być może spotka nawet założycieli tej religii, odkryje jej najgłębsze sekrety. Uśmiechnął się i wzniósł głos w pieśni.

Rozdział szósty Wieczorem, siedząc w laboratorium i zastanawiając się, czy nie zacznie wyć banshee albo czy nie zjawi się przed nim duch, Donnerjack powrócił myślami do dawnych dni, gdy wraz z Jordanem i Bansą tworzył coś, co miało się stać teoretyczną podstawą Virtů. Jak zwykle deszcz padał, a jego umysł wędrował wstecz przez te noce koleżeństwa i zdumiewających wyczynów logicznych. Noce pizzy i piwa. Czy był jeszcze w stanie pracować tak jak pracowała wtedy ich trójka?

Około północy otrzymał wiadomość z CZJ. Było to holo od Reese’a. Stał przed nim, wyglądając tak samo jak parę godzin wcześniej. — Jeśli otrzymałeś tę wiadomość — zaczął — to jeszcze raz przeszedłem przez najgorsze. Nie wiem jednak, w jakiej formie będę przez najbliższy czas. Skontaktuję się z tobą po wszystkim. Cieszę się, że nie dostałeś tej drugiej wiadomości. Donnerjack wprowadził kod. — Paracelsus — powiedział — poświęć mi chwilę.

AI pojawił się ubrany w strój do baseballu z naszywkami Cleveland Indians. — Cześć, powitanie.

szefie

—

rzekł

na

— Paracelsus — powiedział Donnerjack — opowiedz mi, co się stało. — Cóż — odparł zagadnięty. — Opracowaliśmy z Sidens pewną rzecz, stwierdziliśmy, że to najlepszy tok postępowania, i przekazaliśmy do zastosowania programom. Zrobiły to i skutek był znakomity. — Przypomnij mi, żebym zwrócił się

do ciebie, jeśli kiedyś poczuję się gorzej — rzekł Donnerjack. — A tymczasem, kiedy najlepiej będzie porozmawiać z Reese’em? — Niech się pan skontaktuje z nim w poniedziałek, żeby pogratulować, ale proszę dać mu trzy tygodnie, zanim zaczniecie rozmawiać o pracy. — To bardzo ważna praca. — Chce pan uśmiercić najlepszego człowieka do jej wykonania? — Nie. — Więc niech pan zrobi, jak powiedziałem, szefie. On potrzebuje

odpoczynku. — Dobrze — odparł Donnerjack. — Jego nie da się zastąpić. Jest równie cenny jak byłby Bansa, gdyby nadal był wśród nas. — Słyszałem o Bansie, człowieku, który to wszystko rozpoczął — powiedział Paracelsus. — Nie posunąłbym się aż tak daleko — odparł Donnerjack — choć zaproponował parę nowatorskich teorii opisujących to, co się stało. — Wciąż zajmuje kilka miejsc w naszym najstarszym panteonie — stwierdził, niemal obronnym tonem,

Paracelsus. — To do niego podobne. Kim tam jest? — Kobziarzem, Oczekującym. — Chyba Kobziarza.

Mistrzem

poznałem

go

i jako

— Naprawdę? — Cóż… słyszałem, jak gra, widziałem go. Co możesz powiedzieć o jego pozostałych wcieleniach? — Mistrz jest geometrą, który przyczynił się do stworzenia

wszechświata. Oczekujący będzie obecny u kresu lub przy przeistoczeniu Virtů. — To właściwie nie moja sprawa, ale czy ty wierzysz w te istoty? — Tak. — Czy wielu z was w nie wierzy? — Tak. — Dlaczego właściwie AI miałyby czcić cokolwiek? Jesteście najbardziej samowystarczalni ze wszystkich stworzeń. Po co wam bogowie, o ile nie są rzeczywiście realni?

— Są równie realni — nawet, jak wierzę, bardziej realni — niż wiele postaci z innych religii. — No dobrze, przyjmując, że istnieją, co mogą dla was zrobić? — Sądzę, że to samo, co robią dla swoich wyznawców bóstwa innych religii. — Na pewno nie uzdrawiają, bo wy nie chorujecie. — Nie. Sądzę, że dają pociechę duchową i zrozumienie. Właściwe pojmowanie spraw, których nie da się ogarnąć rozumem.

— Powiedziałbym, że to brzmi interesująco. Ale skąd wiecie, że wasi bogowie są autentyczni? — Mógłbym zapytać, skąd wiadomo to w przypadku jakiejkolwiek religii. Musi pan przyznać, że większość religii wymaga w pewnym momencie aktu wiary. — Możliwe. — Ale ja widziałem Kobziarza i wiem, że on jest realny. — Ja też spotkałem Kobziarza — a przynajmniej słyszałem, jak gra. Paracelsus

wytrzeszczył

oczy

ze

zdumienia. — Gdzie? — zapytał w końcu. — Na mojej Scenie i dalej. — Czy powiedział panu coś? — Właściwie nie, ale istota, którą tam spotkałem, oświadczyła, że Kobziarz jest maruderem pozostałym z mentalnej armii Skygi. — Niesamowite. Nigdy nie słyszałem tej historii — powiedział Paracelsus. — On zazwyczaj nie ukazuje się ludziom z Verité. — To wyglądało tak, jakby przyszedł

mnie szukać — odparł Donnerjack. — Zatem został szczególną łaską.

pan obdarzony

— Powiedz mi, czy Śmierć figuruje w tym panteonie’ — Tak, ale wspominamy.

rzadko

o

nim

— Dlaczego? — Co mogę powiedzieć? To Pan Głębokich Pól. Dostanie na koniec każdego. — Racja. Chociaż w tej chwili moje stosunki z nim wyglądają nieco inaczej.

Robię dla niego w Virtů pewne prace inżynierskie jako częściową spłatę długu. — Nie wiedziałem, że ludzie z Verité mogą wchodzić tak głęboko. Ale w końcu jest pan tym, kim jest, jeśli chodzi o reputację. W każdym razie obecność Kobziarza jest zagadką. Podejrzewałbym, że miała jakiś związek z pańskim kontraktem. — Jeśli nawet tak było — powiedział Donnerjack — nie wyjawił mi tego. — Jeśli spotka go pan jeszcze raz, może powinien pan zapytać. —

Zrobię

to.

Jeśli

on

jest

zainteresowany, być może dotyczy to i pozostałych. Jak mógłbym rozpoznać Mistrza i Oczekującego? — Mistrz utyka i zwykle nosi z sobą jakieś dziwne urządzenie. O Oczekującym mówi się, że ma bliznę biegnącą od czubka głowy do podeszwy lewej stopy. Przypuszczalnie powstała, kiedy przez nieuwagę stanął na drodze Stworzenia… choć niektórzy twierdzą, że zrobił to celowo. — Dziękuję, Paracelsusie. Czy mógłbyś zdobyć dla mnie kopię waszego katechizmu czy czegokolwiek, co zawiera te informacje? — Obawiam się, że to niemożliwe.

Wszyscy jesteśmy AI, więc dla neofitów po prostu dokonujemy transferu danych. — Chcesz powiedzieć, że nikt poza AI nie był kiedykolwiek tym zainteresowany? — Dokładnie tak. Pozostałych na ogół zniechęcamy. Normalnie odpowiedziałbym na kilka pańskich pytań, a potem zacząłbym mówić o czymś innym. Ale pan spotkał Kobziarza, a to zmienia sytuację. — Czy istnieje polityka zabraniająca dopuszczania ludzi z Verité? — Nie, nie ma dyskryminacji. Ale zawsze wydawało m się, że to nasza

sprawa. — Hmm — powiedział Donnerjack. — Czy będziesz m coś przeciwko temu, byśmy podyskutowali o tym od cza do czasu? — O wszystkim, z wyjątkiem pewnych tajemnic, które tak naprawdę nie są wcale specjalnie interesujące. — Nie chcę poznawać waszych sekretów. Chciałby tylko wiedzieć, czy mogę cię o to pytać. Paracelsus skinął głową. — A co z religią eliszytów? — zapytał Donnerjack Czy jest jakiś

związek między wami a nimi? — Tak. Uznajemy ich bóstwa, ale uważamy, że nasz panteon wyparł je i że nasze zasady moralne są wyższe — Wasza Trójca jest bardziej potężna niż Enlil, Enki, Ea i cała reszta? — Niektórzy z nas lubią tak myśleć. Inni twierdzą, że są to te same bóstwa pod różnymi imionami. — Podobne problemy antropologiczne i teologiczne mamy w Verité. — Sądzę jednak, że, tak czy inaczej, to nie ma naprawdę znaczenia.

— Też jestem tego zdania. — Innym razem wypytam cię dalej o rolę Bansy w waszej religii… — …i o pana własną, i Jordana — powiedział Paracelsus, — Moją? — Tak. — Ale ja koniecznie muszę skończyć pewną pracę, zanim będę na to za bardzo zmęczony. — Rozumiem, szefie. — Tak więc porozmawiamy później.

Paracelsus zniknął natychmiast. Donnerjack podszedł do biurka i przejrzał kilka projektów pałacu Śmierci. Potem zajął się tym, nad czym pracował naprawdę.

*** Podczas pierwszej pełni księżyca, która nastąpiła po wstępnym badaniu grot pod zamkiem Donnerjack, caoineag nie udało się zaprowadzić Ayradyss do tajemnych miejsc. Porażka nie wynikała z braku starań — coś usiłowało zagrodzić im drogę, coś widmowego i

masywnego zarazem, uzbrojonego w kły i szpony. Ayradyss przez krótkie mgnienie dostrzegła świdrujące oko, rozwidlony język, skrzydła będące nie tyle skrzydłami, ile żywą czernią. To przypominało mi morę — powiedziała towarzyszom, kiedy wycofali się do jej salonu, gdzie wymościła sobie z poduszek gniazdko na dywaniku przed kominkiem. Splotła palce wokół kubka z gorącym cydrem, by ciepło wygnało z nich strach. — Ale mora nie jest zła. Ona po prostu jest. To odkształcenie, znak, że dla programu nadszedł koniec. A to było… Zadrżała i umilkła. Choć pokój wypełniał kojąco znajomy zapach

korzeni, płonącego drewna, olejku cytrynowego, którym roboty nacierały antyki, czuła się zagubiona. Powróciło do niej wspomnienie chwili, gdy w Virtů dotknęła ją mora i choć John tulił ją do siebie tak mocno jak mógł, ona obróciła się w nicość. — Trzy noce pełni minęły, Ayradyss — powiedziała caoineag. — Nie musimy wracać do tych miejsc, kiedy księżyc znów wkroczy w pełnię. Strażnik, którego widziałaś, nie przedostanie się do zamku Donnerjack. Należy do upiornych krain. Jesteś bezpieczna — i wierz mi, choć mam skorzystać na twej śmierci, nie doprowadziłabym cię do zguby.

Wszelkie upodobanie do wywietrzało ze mnie w stuleciach, które minęły.

zdrady długich

— Prawda, zdradziłaś swego ojca. Ayradyss podciągnęła się wyżej na poduszkach. Była teraz w uroczym stadium ciąży — otaczał ją blask, barwił rumieńcem jej skórę, nadając lśnienie oczom, powodując, że jej włosy spływały falą dłuższą i bujniejszą niż kiedykolwiek w Virtů. Jej niezdarność także minęła — skoncentrowana na rosnącym w niej dziecku poruszała się ze szczególną gracją i wydawało się niemożliwość by kiedykolwiek stała się ociężała.

— Zdradziłam go i to nie tylko przez zaniedbanie mówiła caoineag z obojętnym, władczym wyrazem szczupłej, delikatnej twarzy. — Moja matka zmarła kilka lat wcześniej, a on wyraźnie zamierzał wziąć inną żonę. Krewnym z klanu mojej matki nie podobało się to, mnie też nie. Porozmawiali ze mną, wspomnieli o swoich planach i choć nie podniosłam ręki przeciwko swemu ojcu patrzyłam w inną stronę, gdy przyszli po niego. — Wiedziałaś, że zamierzają go zabić? — Podejrzewałam to. — I to wystarczyło?

— Wystarczyło? — By uczynić cię płaczką. — Najwyraźniej, skoro nią jestem. — Jak kiedyś będę ja. — Czy żałujesz swojej decyzji? — Nie.

*** Podczas tygodni, które nastąpiły po jego rozmowie z Paracelsusem, Donnerjack pracował w chłodnym

skupieniu. Zadanie pochłonęło go tak bezgranicznie, że niewiele brakowało, a odmówiłby przyjęcia połączenia z Reese’em Jordanem. — Och, Reese. Przepraszam, przepraszam. Jestem roztargniony. — Doprowadzili mnie znów do stanu używalności — oznajmił tamten. — Jestem gotowy do pomocy. — Miło mi to słyszeć. Mam zamiar zaryzykować i przesłać ci komplet moich notatek ze wszystkim, czym się ostatnio zajmowałem. — Och, wspaniale. Podyskutujemy, kiedy je przejrzę?

— Wierzę, że tak. Jeśli coś stanie temu na przeszkodzie, zrób z nimi, co chcesz. — Cóż mogłoby przeszkodzić? — Załączę też wyjątki z mojego dziennika. Sądzę, że dadzą ci dość dobry pogląd na sprawy. Cieszę się, że jesteś na chodzie. Donnerjack przerwał połączenie i wrócił do pracy.

*** Gdy księżyc chudł, a potem znowu

pęczniał, Ayradyss wiele razy odwiedzała tunele i pieczary. Czasem zapraszała Johna, by przyłączył się do niej w tych ekspedycjach. Zabierali z sobą wałówkę i pokazywała mu otwarte pieczary, ukrytą plażę, wbite w ziemię miecze. (John zgodził się z nią, że miecze powinny pozostać tam, gdzie leżą; wspólnie wymyślali historie o tym, jak trafiły w to miejsce i ze śmiechem dodawali jeden fantastyczny szczegół po drugim.) Nie zaprowadziła go tam, gdzie znajdowało się przejście do upiornych krain. Wystawiając na próbę swą odwagę, poszła tam kiedyś, gdy księżyc był już wyraźnie cieńszy, i nie znalazła

nic godnego uwagi poza tunelem kończącym się ścianą niepozornej, chropowatej skały. Sondy Voita nie wykryły żadnej szczeliny, odczyty jego densytometru także nie wskazywały na istnienie za nią jakichś większych przestrzeni. Od czasu do czasu na kilka dni oddalała od siebie ten sekret. Bardzo ostrożnie rozmawiała z Johnem, wspominając mimochodem o swojej samotności. Odrywał się od pracy na dłuższe chwile i wyjeżdżali czasem na krótkie wypady. Nie chcąc przechodzić więcej kontroli dokumentów, niż było to bezwzględnie konieczne, wybierali miejsca odosobnione: Loch Ness, Dove

Cottage, British Museum. Gdyby zechcieli, mogliby zapewne bez ryzyka zapuścić się w popularne niegdyś rejony wypoczynkowe, gdyż powstanie Virtů zadało ciężki cios konwencjonalnemu przemysłowi turystycznemu. Wybierali jednak, jak w czasie miodowego miesiąca, miejsca, w których nie spodziewali się pytań, i zachwycali się nawzajem nie mniej niż dokami.

sobą

I znów księżyc za oknem salonu wkroczył w pełnię. — Ile jeszcze dni? — zapytała Ayradyss.

— Aż znów otworzy się księżycowy portal? Chyba dwa — odparła caoineag. — Czy chcesz jeszcze raz spróbować tej drogi? — Tak. — Doskonale. Rozmawiałam z kilkoma innymi duchami. Dama z Galerii nauczyła mnie zaklęcia przeciwko strażnikowi. Pochodzi z czasów późniejszych niż ja, ale może okazać się skuteczne. Krzyżowiec i więzień z zawiązanymi oczami upierają się, by pójść z nami. — Nie mam nic przeciwko temu. Jestem wręcz wzruszona.

— Oni cię lubią, Ayradyss. Wszyscy cię lubimy. — A Johna? — On, to co innego. Nie, żebyśmy go nie lubili, dalecy jesteśmy od tego, ale to śmiertelnik. Ty jesteś inna. — Z powodu Głębokich Pól? — Tak, ale nie tylko. Jest jeszcze twoje dziedzictwo w Verité, Syreno pod Siedmioma Tańczącymi Księżycami, Aniele Porzuconej Nadziei. Należysz do legendy, tak samo jak my. To czyni nas rodziną. — John też należy do legendy.

Przynajmniej w Virtů. — Być może, ale on nie ma pojęcia o własnej legendzie Wie o sobie tyle, że jest Johnem D’Arcy Donnerjackiem, człowiekiem o wielkich osiągnięciach, to prawda, ale wciąż tylko człowiekiem. Ty znasz płynność mitu. — To dziwne. Nigdy właściwie nie zastanawiałam się nad tym. W Virtů jest wielu takich jak ja. — Ale w Verité jest inaczej. — Tak. To prawda. Te upiorne krainy, do których prowadzą tunele — czym one są?

— Mitem, jak podejrzewam, ale mitem bardzo realnym, bardzo namacalnym, tak jak strażnik, którego przelotnie ujrzałaś, jest niemożliwy, a jednak tym bardziej możliwy w swojej niemożliwości. Takie właśnie jest to miejsce. — Gdy księżyc będzie w pełni, jeszcze raz spróbujemy się tam dostać. Czy nauczysz mnie zaklęcia? — Chodźmy do Damy z Galerii. Powiedziała, że nauczy cię go osobiście. — Doskonale. obydwoje…” —

„Gdy

„Chodźmy

wieczór

leży

zatem na

nieboskłonie…” — „Jak pacjent pod narkozą, na stole…” Śmiejąc się, ruszyły w drogę.

*** Uzbrojona w zaklęcie Damy z Galerii, latarkę i wsparcie duchów, Ayradyss zagłębiła się w pieczary w pierwszy dzień pełni. Choć ściśle rzecz biorąc, księżyc miał znaleźć się w pełni dopiero następnej nocy, caoineag stwierdziła, że warto dokonać próby, gdyż „w tych

sprawach pozory najistotniejsze”.

bywają

Voit sunął śladem Ayradyss, w świetle jego reflektora widać było mokrą skałę, jednak duchy powątpiewały, czy robot będzie w stanie wkroczyć do upiornych krain. Po wędrówce w znajomym już labiryncie tuneli grupa dotarła do właściwego korytarza. Na pierwszy rzut oka blokowała go jak zawsze lita skała, ale gdy caoineag zbliżyła się, by zbadać ścianę, odwróciła się do Ayradyss, uśmiechając się z zadowoleniem. — Wyłącz swoje światło, Ayradyss, i każ Voitowi zrobić to samo, a potem

powiedz mi, co widzisz. Ayradyss usłuchała jej i kiedy przekręciła wyłącznik lampy czołowej, zgasło też światło Voita. Niebieskobiała migotliwa poświata trójki duchów rozświetlała okrągłą Przestrzeń, ciemniejszą niż otaczający ją kamień i emanującą głębią. — To portal, tak jak poprzednio, ale inny. Jak gdyby tym razem był bardziej otwarty. — Mamy więcej szczęścia — odpowiedziała caoineag. — Nie ma strażnika. Szybko, przejdź na drugą stronę.

— Ja pójdę przed dziewczyną — powiedział krzyżowi zbierając łańcuch w dłoń — i poświecę trochę. Ayradyss zerknęła na robota. — Czy widzisz coś, Voit? — Nic, proszę pani. — W takim razie musisz zostać i pilnować naszego powrotu. — Jak pani sobie życzy. Potem pochyliła głowę i przeszła przez okrągłą przestrzeń, poruszając się szybkim krokiem, by nie opuściła jej odwaga. Dwa pozostałe duchy ruszyły

za nią. Miejsce, w którym się znaleźli, równie dobrze mogło znajdować się na ich własnej wyspie — w oddali widać było kamieniste plaże i szalejącą masę wody, która z powodzeniem mogłaby być cieśniną North Minch. Nie było tu jednak ani wioski, ani zamku. Nad okolicą górowała grupa granitowych monolitów, a choć za sobą zostawili mglisty późny ranek, tutaj słońce kryło się już na zachodzie. Z daleka dobiegał słaby szum rzeki i przebijające się przez ten dźwięk żałosne zawodzenie kobzy. Ayradyss odwróciła się ku swym towarzyszom, aby zapytać, dokąd

powinni się teraz udać, ale ich wygląd sprawił, że od razu o tym zapomniała. Choć oglądała wszystkich widmowych mieszkańców zamku Donnerjack w mniej lub bardziej namacalnych postaciach, zawsze pozostawali na swój sposób bezcieleśni. Nawet caoineag, która siadywała na krześle w salonie i odwiedzała Ayradyss niczym najzwyklejszy gość pod słońcem, była mimo wszystko zjawiskiem eterycznym. Teraz jednak wszyscy oni nie różnili się niczym od zwykłych ludzi. Duch krzyżowca nadal miał na sobie swe zwykłe łachmany i łańcuch wokół kostki, ale teraz Ayradyss dostrzegała też jego tłustą cerę i brodę upstrzoną

bardziej niż dotąd zdawała sobie sprawę. Grzbiet jego nosa przecinała cienka biała linia, ale nie wydawało się, by to właśnie było jego śmiertelną raną. Widziana wyraźniej długa szata ducha z zawiązanymi oczyma okazała się sutanną, a nieokreślony emblemat u jego pasa — rzeźbionym drewnianym krzyżem. Piękność caoineag nabrała tu bardziej ludzkiego wymiaru — wargi kobiety stały się pełniejsze, oczy bardziej lśniące, włosy przybrały ciemniejszą barwę pszenicznego złota. Utrata srebrzystej poświaty mogła odebrać jej nieco uroku, ona jednak rozkwitła — bardziej biała róża niż doskonały,

zwinięty pąk. — Wy… wyglądacie tak inaczej. — Jesteśmy legendami w Verité, a to jest miejsce, gdzie legendy żyją. — Uważaj na głazy — powiedział duch z zawiązanymi oczyma i zdjął pas materiału, który przesłaniał mu wzrok. — One poruszają się i miażdżą tych, którzy chodzą między nimi. Tak właśnie spotkałem swój koniec. — Ale — zaprotestowała Ayradyss, czując się nieswojo, kiedy widziała ciemnobrązowe oczy tam, gdzie przyzwyczaiła się oglądać białą tkaninę — nosisz strój chrześcijańskiego

duchownego. Zdaję sobie sprawę, że być może nie najlepiej rozumiem te sprawy, ale wydaje mi się, że te upiorne krainy są o wiele starsze niż chrześcijaństwo. Jak tutaj trafiłeś? — Mój ojciec postąpił zgodnie z ówczesnym zwyczajem i, mając więcej synów niż potrzebował do pracy, przeznaczył mnie do stanu duchownego, gdyż wykazywałem pewien talent do czytania i rachunków. Dobrze radziłem sobie z nauką i po święceniach postarałem się, by wysłano mnie w rodzinne strony. Mógłbym tu żyć nieźle, gdyby nie moja duma… — Och, wciąż ta duma — mruknął

krzyżowiec. — Chełpiłem się moją koloratką i wykształceniem przed mniej wyedukowanymi braćmi. Z czasem zmęczyło ich to i o pewnej pełni tuż przed wiosenną równonocą przyprowadzili mnie w to miejsce. Zawiązali mi oczy i kazali użyć mojej wielkiej wiedzy, by odnaleźć drogę do domu. Nie muszę chyba mówić, że nie udało mi się to, i kiedy wielkie głazy ruszyły ciężko ku wodzie, by się napić, jak robią to dwa razy do roku, zmiażdżyły mnie. Ayradyss spojrzała na monolity z szacunkiem i niedowierzaniem.

— Cóż za straszliwy los. I od tamtej pory nawiedzasz zamek? — Tak. Coś nadal mnie tu trzyma, choć sądzę, że arogancja została już wystarczająco ukarana. — Och, duma… — Słowa krzyżowca zabrzmiały tym razem ciszej, jednak duchowny usłyszał je i spojrzał na niego gniewnie. — Słyszę kobzę. Wcześniej nie byłam tego pewna, ale teraz brzmi głośniej — powiedziała Ayradyss, bardziej dla powstrzymania rodzącej się kłótni niż dlatego, że uważała tę uwagę za potrzebną. — Ale nie potrafię wskazać, skąd dochodzi ten dźwięk. Gdy tylko

wydaje mi się, że wiem, on pojawia się zupełnie gdzie indziej. — Może zejdziemy na brzeg? — zaproponował ksiądz. — Wiemy, że kobziarz nie stoi gdzieś na wodzie. Stamtąd łatwiej będzie wskazać jego położenie na lądzie. Wszyscy zgodzili się z tym i ruszyli w dół ku brzegowi, Przodem szedł krzyżowiec, podtrzymując w dłoni zwój łańcucha, damy pośrodku, zaś duchowny kroczył w tyle. Teraz, kiedy zdjął przesłaniającą mu oczy opaskę, Ayradyss zauważyła, że był przystojnym mężczyzną — orlonosym i pomimo swej koloratki aroganckim.

Jego wzrok bez ustanku przebiegał horyzont, a prawa dłoń wędrowała do boku, jak gdyby spodziewając się znaleźć tam miecz. Nie ulegało wątpliwości, że czuł gniew, odsunięty do stanu duchownego, kiedy jego krew i najwcześniejsza edukacja należały do wojowniczego szkockiego górala. Znalazłszy się na brzegu, wciąż nie mogli zlokalizować kobziarza. — Moje serce śpiewa, gdy słyszę te dźwięki! — zawołał krzyżowiec. Jego błękitne oczy tańczyły i po raz pierwszy wyprostował się. — To piękna i zagrzewająca do walki muzyka. — Ale gdzie jest kobziarz? —

odezwała się Ayradyss. — Żeby jego tony tak się niosły, musiałby stać na jakimś cyplu ale widzę tu tylko puste skały. — Pójdziemy rozejrzeć się trochę — zaproponował krzyweżowiec. — Chłopak i ja. Banshee może dotrzymać ci towarzystwa. Tak będzie o wiele bezpieczniej, niż gdybyś sama miała wdrapywać się na skały. — Potrafisz wspinać się z tym łańcuchem na kostce? — zapytał ksiądz. — Nie pociągają mnie wyższe tereny między monolitami. Nikt nigdy nie nazwał mnie tchórzem, ale te głazy mogą pamiętać.

— To żaden kłopot — odparł krzyżowiec. — Ja pójdę górą, a ty doliną… Owinął łańcuch wokół ręki i odbiegł między skały. Jego śmiech połączył się z przenikliwymi tonami kobzy. Duchowny podążył o kilka kroków za nim. Pozostawione same na wybrzeżu Ayradyss i płaczka dalej przyglądały się wzgórzom z wybrzeża. Fale omywające plażę irytująco lizały podeszwy ich butów i wyrzucały w powietrze strzępy piany. — Czy to nie chata stoi tam w dole? — zapytała po chwili Ayradyss. — Tak mi się wydaje, tylko przedtem zasłaniał

ją ten zwał głazów. — Dziwne — odparła caoineag. — To rzeczywiście jest chata, ale nie przypominam sobie, żeby tu była, kiedy poprzednim razem odwiedziłam to miejsce. — Kiedy to było? — Jakieś sto pięćdziesiąt lat temu. — To dość czasu, by to i owo mogło się zmienić. — To prawda. — Może ją odwiedzimy? Być może tam mieszka kobziarz.

— Jeśli masz ochotę. Portal do twojego świata powinien być otwarty jeszcze przez kilka dni. — Mam nadzieję zdążyć do domu na obiad. — Zrobimy wszystko, żeby ci się udało. Trudno jest ocenić upływ czasu. — Mój zegarek wciąż przynajmniej tak mi się

chodzi,

wydaje. Jeśli jest w porządku, do obiadu mamy jeszcze kilka godzin. — Zatem dobrze, odwiedźmy tę chatę. Pozwól, że udzielę ci rady, byś niczego tam nie jadła, ani nie piła. Dawne

legendy mówią, że może to na zawsze związać śmiertelnika z krainą czarów. — Chyba przypominam sobie coś takiego. Usłucham twojej rady. Nim jeszcze zbliżyły się do chaty na odległość głosu Ayradyss zauważyła, że to miłe miejsce. Rozłożysta i dość pokaźna chata pokryta była strzechą z jasnożółtej trzciny. Farba — biała na ścianach, zielona na okiennicach i framugach — musiała być położona niedawno, gdyż po — mimo bliskości oceanu nie łuszczyła się. Czerwone pelargonie wylewały się ze skrzynek okiennych, zaś wzdłuż wysypanych muszlami ostryg ścieżek kwitły

stokrotki. Kilka kurczaków grzebało ziemię w słońcu. Leniwy, łaciaty kot śpiący na dachu otworzył jedno oko, gdy podeszły bliżej. — Hej tam, w chacie! — zawołała Ayradyss, kiedy dotarły do miejsca, gdzie plaża przechodziła w nie ogrodzone podwórze. — Goście! Niemal w tej samej chwili drzwi frontowe otworzyły się i z chaty wyszła olśniewająco piękna dziewczyna. Miała nie więcej niż siedemnaście lat, głęboko zielone oczy i sięgające ramion blond włosy. Jej gładka, różowa cera mogła nigdy nie zaznać morskiego wiatru, a uśmiech ukazywał idealne, olśniewająco

białe zęby. A przy całej swej urodzie była wyraźnie w ciąży, może nieco bardziej zaawansowanej niż ciąża Ayradyss. — Cześć! — powiedziała z amerykańskim akcentem. — Jestem Lydia. Co was sprowadza na to odludzie? Ayradyss zaniemówiła. Różnie wyobrażała sobie rzeczy, które mogą tu znaleźć, ale to stworzenie wzięte prosto z amerykańskiej fantazji (mimo nie pasującej ciążyy nawet nie przyszłoby jej na myśl. Otworzyła usta, ale nie wydobył się z nich żaden dźwięk. Caoineag oprzytomniała szybciej.

— Ja jestem Heather, a to moja przyjaciółka Ayra. Spacerowałyśmy, słuchając kobzy, i zobaczyłyśmy twój dom. Wydawało nam się niegrzeczne przejść bez pozdrowienia. — To mój mąż Ambry gra na kobzie — wyjaśniła Lydia — i bardzo się cieszę, że postanowiłyście wstąpić. Czasem bywa tu nieco samotnie. — Tu? Ayradyss.

—

wydusiła

z

siebie

— Tak, jesteśmy w jednym z dzikich krajów Virtů — jednym z miejsc utraconych przez programistów. Nieczęsto zdarza się, by ktoś tu zabłądził. Ale nie martwcie się. Ambry

wie, jak wrócić. Pokaże wam drogę, jednak nie odchodźcie zbyt prędko. Naprawdę cieszyłabym się z waszego towarzystwa. Ayradyss, zdoławszy tylko przytaknąć w zamroczeniu, ruszyła za Lydią do chaty. — Wiedziałaś? — szepnęła do caoineag. — I czy naprawdę masz na imię Heather? — Nie. I tak, a przynajmniej dość podobnie. Porozmawiajmy z tą dziewczyną. Chcę się dowiedzieć, jak można wziąć starożytną krainę za teren Virtů.

Wnętrze chaty było równie przyjemne jak jej wygląd zewnętrzny. Stół i krzesła w bawialni, do której wprowadziła je Lydia, ustawiono na owalnych szmacianych dywanikach, osłaniających jasną, sosnową podłogę. Pokój urządzony był na wzór późnoosiemnastowiecznego, nowoangielskiego wiejskiego domostwa, ale Lydia po drodze wyłączyła elektroniczny brulion. Ayradyss zdążyła jeszcze dostrzec długie wzory matematyczne, które niejasno Przypomniały jej to, nad czym pracował John. Lydia zauważyła spojrzenie.

jej

pytające

— To coś dla zabicia czasu. Teoria interfejsu. Pewne moje doświadczenia każą mi poważnie wątpić w słuszność powszechnych poglądów. Z początku Ambry spierał się ze mną, ale myślę, że stopniowo udaje mi się przekonać go do mojego punktu widzenia. — Jesteście zapytała Heather.

matematykami?

—

— Cóż, tak, chyba można tak powiedzieć. Zwykle traktujemy to na luzie, ale miło jest mieć o czym porozmawiać wieczorami. Jak powiedziałam, czasem robi się tu zbyt spokojnie. — Skąd pochodzisz, jeśli mogę o to

zapytać? — odezwała się Ayradyss. — Z New Jersey — zachichotała Lydia. — A wy? — Ze Szkocji. — Och, jak cudownie. Ta okolica ma w sobie wiele z te części świata i to nie tylko pod względem krajobrazów Ambry lubi mawiać, że wszystkie legendy trafiły do Virtů. — Doprawdy? — powiedziała oschle caoineag. — Ciekawe, co było pierwsze? — Cóż, w pewnym sensie legendy — odpowiedziała Lydia, nie zauważając

sarkazmu w jej głosie. — Jedną z pierwszych rzeczy, jakie ludzie wprowadzili do sieci danych jeszcze w czasach, kiedy stosowano interfejsy końcówek komputerowych i połączenia telefoniczne, były surowe informacje: słowniki, rozprawy naukowe, beletrystyka, wykazy. Kiedy system trzasnął, wszystko to wymieszało się i AI mogły żerować na całej tej olbrzymiej ilości danych, — Więc to „dzikie terytorium” to po prostu dane wyszarpane nielegalnie przez jakiegoś AI? — zapytała Ayradyss. — Tak mówi teoria. — W głosie

Lydii zabrzmiała nagle ostrożność. Zmieniła temat tak niezręcznie, że Ayradyss zaczęła podejrzewać, iż jest rzeczywiście tak młoda, jeżeli nie młodsza, jak wygląda. — Kiedy urodzisz swoje dziecko? — Na wiosnę. A ty? — Prawie tak samo. Naprawdę jestem w ciąży. To nie jest zwykła symulacja wirtualna. I znów zmieniła szybko temat, jak gdyby wkroczyła na niebezpieczny teren, przyznając, że jej ciąża jest prawdziwa. — Czy przyszłyście tu same? Wypatrzyłam was najpierw z okna na

górze i wydawało mi się, że widzę więcej osób. — Jesteśmy z dwoma przyjaciółmi — odparła Ayradyss — Usłyszeli kobzę i poszli na wzgórza sprawdzić, uda im się znaleźć kobziarza. Lydia znów się roześmiała. — Tak właśnie gra Ambry. Kiedy spotkałam go pierwszy raz, przeszukałam całe wzgórza, zanim go znalazłąm a właściwie on znalazł mnie. Wyślę mu wiadomość, poproszę go, by przyłączył się do nas i przyprowadził waszych przyjaciół. — Otworzyła okno i wychyliła się na podwórze, wydając ciche gruchanie. Z krokwi sfrunął sennie

tłusty szary gołąb. — Znajdź dla mnie Ambry’ego i poproś go, by wrócił do domu i przyprowadził z sobą dwoje ludzi. — Spojrzała pytająco na Ayradyss i Heather. — Dwóch mężczyzn — uściśliła Heather. — Jeden ma na sobie sutannę księdza, drugi jest raczej obdarty. — Niech ich tu sprowadzi. Gołąb ziewnął, wygładził piórka i odfrunął, niemal natychmiast znikając na tle szarego nieba. Odtąd Lydia umyślnie kierowała rozmowę na błahe tematy, co i Ayradyss, i Heather przyjęły z zadowoleniem.

Ayradyss niemal nie brała udziału w dyskusji. W jej myślach kłębiły się pytania, na które nie było odpowiedzi: Czy to rzeczywiście było Virtů? Jeśli tak, czy naprawdę dostali się tu z Verité? Jak to było możliwe bez odpowiedniego sprzętu? Jak w ogóle mogły dostać się tu duchy? Co więcej, zarówno caoineag, jak i ksiądz, przemawiali tak, jak gdyby te „upiorne krainy” istniały w czasach ich cielesnej egzystencji. Jeśli tak było w istocie, te krainy musiały być starsze niż Virtů — starsze niż komputery. W jaki sposób Lydia weszła tu z Verité? Z radością usłyszała chrzęst kroków na ścieżce z muszli ostryg i odłożyła swe pytania do późniejszych — i miała

nadzieję, że bardziej owocnych — przemyśleń. Drzwi otworzyły się i wszedł przez nie mężczyzna rany w wełniane rajtuzy i koszulę z nie bielonego muślinu. Nosił brodę, a jego włosy i krzaczaste brwi były rozwichrzone, jak gdyby stał wcześniej na silnym wietrze Przez ramię przewieszoną miał piękną kobzę. Podszedłszy do Lydii, pocałował ją w policzek i skinieniem głowy pozdrowił panie. — Gołąb znalazł mnie, a ja znalazłem tych ludzi, ale uciekli przede mną jak przed upiorem. Straciłem ich z oczu przy stojących głazach. To była dziwaczna

para. Jestem pewien, że niższy z nich wlókł łańcuch. — Zaangażowaliśmy się w tajemniczą grę — powiedziała szybko Ayradyss. — Mogli wziąć cię za jeden z czarnych charakterów. — Całkiem możliwe. — Mężczyzna złożył krótki ukłon. — Jestem Wolfer Martin D’Ambry, spodziewam się jednak, że będziecie nazywać mnie Ambry, jak Lydia. Reszta jest raczej trudna do wymówienia. — Ja jestem Ayradyss, a to jest Heather. Wędrowałyśmy po okolicy i Lydia zaprosiła nas do środka.

— One są ze Szkocji — powiedziała Lydia, niemal tak, jakby mówiła coś zupełnie innego. Ambry skinął głową. Ayradyss wiedziała, że istnieje pewna etykieta, określająca, o co można było, a o co nie powinno się pytać w Virtů. Dlatego też wahała się zadawać pytania, które mogłyby zostać wzięte za przesłuchanie. Heather jednak nie miała takich skrupułów. — Co to za miejsce? Lydia nazwała je dzikim krajem. Chyba chciała stwierdzić, iż niełatwo tu dotrzeć. Co miała na myśli?

Lydia spuściła głowę. Wyglądała na zakłopotaną. Ayradyss współczuła jej. Zaaferowana wizytą — a może też pragnąc, z życzliwości, by nie bały się, znalazłszy się na obcym terenie — najwyraźniej powiedziała im więcej niż powinna. Zielonoszare spojrzenie caoineag, bezlitosne i twarde, utkwione było w Wolferze Martinie D’Ambry. — Virtů — powiedział, jak gdyby rozmawiali od wielu godzin — wcale nie jest tak uporządkowane i przewidywalne, jak chciałyby przekonać swoich klientów biura turystyczne i agencje najmu. Jedynie garstka specjalistów jest skłonna przyznać, jak rozległe były efekty ogólnoświatowego

załamania. Są w Virtů miejsca, których nie można znaleźć na żadnej mapie w Verité. To właśnie jedno z tych miejsc. — Ale czy to naprawdę jest Virtů? — zapytała Ayradyss, dodając w myślach: — Jeśli to Virtů, to czy Pan Głębokich Pól wie, że tu jestem’? — To miejsce jest dostępne z Virtů — odparł Ambry. — Tutejszy genius loci utrzymuje, że to miejsce jest starsze niż Virtů, ale to głupota, nieprawdaż? — Zawsze były legendy o miejscach istniejących równolegle do obszarów, które znamy — odezwała się szybko Ayradyss, aby caoineag nie zdążyła wyrazić oburzenia płonącego w jej

oczach. — Opowiadano o żyjących w krainie cieni obok Verité złych duchach, które przekraczały czasem granicę między światami, by porwać pannę młodą, niemowlę albo grajka. Rip van Winkle sądził, że pił i grał w kręgle przez jedną noc, a kiedy wrócił do domu, przekonał się, że minęło sto lat. Poza tym niemal w każdej religii, jaka kiedykolwiek istniała, jest niebo i piekło. Wszystko to jest o wiele starsze niż Virtů. Być może genius loci tego miejsca przyswoił sobie taką legendę i wierzy w nią teraz. — To głęboka odpowiedź — rzekł Ambry, skłaniając głowę ponad swą wyciągniętą dłonią.

— Wiem co nieco na temat Virtů. — Chyba powinnyśmy wrócić do gry — powiedziała caoineag. — Nasi przyjaciele będą się zastanawiać, co się z nami stało. — Podajcie mi adres waszej gry, a odprowadzę was — zaproponował Ambry. — Nie jest łatwo ani dostać się tu, ani odejść, jeśli genius loci sprzeciwia się temu. — Trafiłyśmy tu dość łatwo — odparła wyniośle caoineag. — Uda nam się też znaleźć drogę na zewnątrz. — Ale dziękujemy ci — powiedziała szybko Ayradyss.

— Cóż, pozwolicie jednak, że pójdę z wami i się, że odeszłyście bezpiecznie. Nie sposób było odmówić tak uprzejmej prośbie, nie wywołując niepożądanych pytań, opuściły więc chatę w towarzystwie Ambry’ego i Lydii. Żadne z nich nie wyrzekło słowa, gdy Ayradyss i Heather skierowały się ku monolitom, ale uniesione brwi Ambry’ego mówiły same za siebie. Ayradyss odczuła ogromną ulgę, widząc, że księżycowy portal wciąż jest otwarty. — Dziękujemy wam bardzo za gościnność — powiedziała, kiedy zatrzymała się przed wejściem w skalną ścianę. — Powodzenia z maleństwem.

— I z twoim, Ayra — odparła Lydia, a jej idealne zęby zalśniły w uśmiechu. — Do widzenia, Heather. — Żegnajcie. — Poczekajcie! — zawołał Ambry, kiedy odwróciły się. — Dokąd idziecie? — Tam — powiedziała Ayradyss, wskazując miejsce, gdzie czernił się okrąg portalu. — Gdzie? — Przez otwór w skale. Nie widzisz go? — Nie, nie widzę nic oprócz skały.

Lydio, czy ty coś widzisz? — Nic. — To musi być port ograniczonego dostępu — rozmyślał na głos Ambry. — Nie wierzę, by wychodził na jakąkolwiek grę. Powiedzcie mi, panie, dokąd prowadzi wasz portal? — Dlaczego miałybyśmy ci powiedzieć? — zapytała opryskliwie Heather. — Ponieważ rezultacie kończy podwórzu. Ayradyss,

w się

podniecona

ostatecznym na moim bliskością

domu, uśmiechnęła się. — A zaczyna się w mojej piwnicy. — W twojej piwnicy? — W zamku Donnerjack. — Donnerjack? Jak John D’Arcy Donnerjack? Powiedziałaby więcej, ale caoineag chwyciła ją za rękę i z niespodziewaną siłą przeciągnęła przez portal do pieczary, gdzie Ayradyss upadła jak długa na ziemię. — Dlaczego to zrobiłaś? — zapytała Ayradyss, spoglądając w górę na znów

bezcielesną, jarzącą się blado zjawę. — Lękam się tego, czego dowiedziałyśmy się dzisiaj. Nie chcę, aby ten człowiek wiedział o tobie więcej, zanim my nie dowiemy się więcej o nim. Ayradyss zadrżała, nie tylko z powodu kontaktu z zimnym kamieniem. — To było dziwne, nie sądzisz? — Tak. — Czy jesteś pewna, że to miejsce istniało przed powstaniem Virtů? — Przysięgam.

— Ja też — powiedział duchowny, zjawiając się znów z zawiązanymi oczyma. — To miejsce nie należy do Virtů. Albo nie tylko do Virtů. — Kim zatem są Wolfer Martin D’Ambry i Lydia z New Jersey? Mogę przysiąc, że przynajmniej ona jest naprawdę tym, za kogo się podała. Setki razy widziałam już warianty tej wirtualnej postaci. Jest dość modna, a ona wyrażała się jak młoda osoba. — Nie wiem — odparła caoineag, a inne duchy pokręciły głowami. — Jutro tu wrócę — powiedziała Ayradyss — lepiej przygotowana. Może kiedy dowiem się więcej, przyprowadzę

Johna. Ten człowiek najwyraźniej znał jego imię. — John D’Arcy Donnerjack cieszy się sławą w pewnych kręgach — odezwała się caoineag — ale przeciętny wirtualny turysta nie słyszałby o nim. — Nie — zgodziła się Ayradyss, obgryzając paznokieć. — Voit, która jest godzina? — Piąta po południu, proszę pani. Kuchnia planuje obiad na wpół do siódmej. — Powinnam więc pójść i wziąć kąpiel. — Zmarszczyła brwi w zamyśleniu. — Voit, odszukaj, proszę, w

bazach, danych D’Ambry.

Wolfera

Martina

— Dobrze, proszę pani. Tego wieczoru Ayradyss jadła obiad w towarzystwie Johna. Rozmawiali o jego pracy, o jej wędrówkach (choć ostatnią wyprawę zachowała dla siebie, nie wiedząc, ale wszystko wyjaśnić, dopóki nie dowie się więcej). Gdy razem z Johnem pracowali nad układanką (tym razem przeznaczoną do pokoju dziecinnego), Voit dyskretnie poinformował ją, że nie znalazł żadnej informacji na temat Wolfera Martina D’Ambry. Następnego dnia Ayradyss i caoineag

(tym razem bez krzyżowca i księdza) znowu zagłębiły się w tunele. Chociaż księżyc był już w pełni i widziały otwór portalu, jakaś siła zagradzała im dostęp. Kiedy próbowały przejść, przez mgnienie oka ujrzały widmowego strażnika, czającego się w mroku. — Portal księżycowy został zabezpieczony przed naszym wejściem — stwierdziła płaczka. — Upiorne krainy odmawiają nam wstępu. To się zdarza. — Przypominam sobie, że wspominałaś o tym — powiedziała Ayradyss — ale dziwi mnie, że ta kraina nie wpuszcza nas dzisiaj, skoro jeszcze

wczoraj weszliśmy do niej, nie napotykając nawet strażnika, który by nas powstrzymał. Czy nie powinnyśmy spróbować odpędzić go zaklęciem Damy z Galerii? — Mogłybyśmy to zrobić, ale gdyby nawet poskutkowało, nie usunie bariery. — Masz rację. W takim razie spróbujemy jeszcze raz jutro, a jeśli to nic nie da, wrócimy znowu przy następnej pełni. — Jak sobie życzysz. — Słyszę w twoim głosie niechęć, Heather. Nie chcesz się dowiedzieć?

— Czego? — Czym naprawdę jest to miejsce. — To upiorne krainy. Zawsze nimi były i żadna nowa o nie zmieni, ale… ma żadnego ale, mój drogi Aniele Porzuconej Nadziei — Jeśli nie chcesz zająć mojego miejsca szybciej niż zamierzałaś, muszę bardzo uważać. — Na co? — Pan Głębokich Pół ma w Virtů pełną swobodę ruchów. Czy naprawdę chcesz trafić w jego ręce? Twój mąż pragnie odstąpić od swojej części umowy, którą zawarli. Co miałoby powstrzymać Pana Zguby przed

porwaniem cię i odebraniem w ten sposób swojej należności? — Masz rację. Ja też zastanawiałam się nad tym. Po prostu mam tak wiele pytań do tej pary. — Rozumiem cię. Ja też chciałabym ich zapytać o to i owo, ale nie zapominajmy o ostrożności. Ayradyss położyła dłoń na brzuchu. Ze zmarszczonym czołem odwróciła się od ciemnej skalnej ściany, zastanawiając się, czy naprawdę widziała błysk czujnego oka strażnika.

*** Spacerowali pozostawiwszy daleko za sobą.

po polach Verité, zamek Donnerjack

— John, dlaczego odeszliśmy tak daleko? — zapytała Ayradyss. — Żeby uciec od mojego sprzętu, który może zostać użyty przeciwko mnie — odparł. — Przez kogo? — Mówiąc wprost, przez tego, kto wymusił na mnie okrutną transakcję.

— Och. — Tak. Nie wiem, jakie pozostały ci z tego wspomnienia, ale muszą być rzeczywiście niesamowite. — Są niesamowite. Ale nie rozumiem, co masz na myśli, mówiąc o sprzęcie. — Szukam sposobu, by udaremnić mu zainkasowanie uzgodnionej należności. — To niemożliwe — odparła. — Nie da się usunąć śmierci z życia. — Śmierci jako zjawiska, nie. Śmierci jako istoty czymkolwiek lub kimkolwiek jest, być może tak. Mam

parę pomysłów na efekt pola. Na początku zamierzałem po prostu próbować obrony przed możliwym wtargnięciem przez Wielką Scenę. Teraz jednak mam zamiar kontrolować każdy bit informacji, który przedostaje się do zamku Donnerjack w widmie elektromagnetycznym. Monitorować go i rejestrować. Utworzę wielką listę. Wszystko co niepożądane, zostanie rozproszone. To proste. Wtedy nie uda mu się porwać naszego pierworodnego i uciec. — A jeśli posłuży się pośrednikami? — Fizycznych potraktujemy tak, jak wszystkich tego rodzaju. Jeśli będzie to

coś innego, myślę, że najpierw spróbowałbym wyładowań elektrycznych. Potem być może lasera. — Co będzie, jeśli naprawdę kogoś skrzywdzimy? — Dookoła głęboki ocean.

jest wielki,

zimny,

— Pamiętam muzykę. Pamiętam kościany tron. I część drogi powrotnej. Kiedy zainstalujesz system obronny? — Założyłem już wstępny zestaw. Wymaga jednak znacznego dostrojenia. To zajmie, jak sądzę, jeszcze kilka tygodni.

— Mamy tyle czasu, a nawet więcej, zanim dziecko przyjdzie na świat. Chyba, że chłopiec urodzi się wcześniej. — Czujesz się dobrze? — Najzupełniej. Nasz syn też, o ile energia, z jaką wywija koziołki, jest tu jakąś wskazówką. — Nie przemęczasz się, badając lochy, prawda? — Nie, kochanie. Jestem ostrożna. — To dobrze. Wracamy do domu? — Chętnie.

*** Miesiąc później nie było żadnej wyprawy. Ayradyss zachorowała na jakąś odmianę grypy, która zatrzymała ją w łóżku. Zaniepokojony mąż i medrobot czuwali u jej boku. Wyzdrowiała łatwo, ale nie dość szybko, by móc zbadać portal księżycowy. Kiedy następnym razem zeszła do pieczar wraz ze swą widmową eskortą, poruszała się jak kobieta ciężarna, odpychając się w tył od swego powiększonego brzucha. Choć nic nie mówiła na ten temat, wiedziała, że jeśli tym razem im się nie uda i nie podejmie

kolejnej próby, zanim jej syn nie przyjdzie na świat. — Przegroda zniknęła — oznajmił duch krzyżowca. Upierał się, że będzie na czele. Ayradyss miała wrażenie, że caoineag nakłoniła do wyruszenia z nimi, budząc w nim wstyd, i że wciąż jeszcze go dręczyło wspomnienie ucieczki przed Wolferem Martinem D’Ambry. — A strażnik? — zapytała Heather. — Nie wiem. — Idziemy więc — powiedziała Ayradyss. — Zajmiemy się nim, kiedy go zobaczymy.

— Dobrze. Krzyżowiec zebrał łańcuch w dłoń, przeszedł przez portal i zniknął. Heather ruszyła następna, potem Ayradyss, a za nią ksiądz, który, gdy tylko znaleźli się po drugiej stronie, zdjął opaskę z oczu. — Dlaczego możesz to zrobić tutaj, a w zamku nie? — zapytała Ayradyss. — Tutaj bardziej się boję — odparł po prostu. — Zwłaszcza w tym miejscu. Co dziwne, kalendarz tych krain nie jest kalendarzem ziem nam znajomych, gdyż pełnia księżyca i równonoc zawsze wypadają tu razem… — W domu zrównanie dnia z nocą

będzie niedługo. — A tutaj w dniu równonocy i pełni księżyca stojące głazy idą ku rzece, by pić. — Musimy uważać — powiedziała caoineag. — Nie widać żadnych oznak, że te skały się poruszają. Być może muszą czekać, aż wzejdzie księżyc. A może czekają, by złapać nas w pułapkę, pomyślała Ayradyss, ale nie wypowiedziała tego na głos. Gdyż okolica nie wyglądała zachęcająco. Pąki janowca były jednym z niewielu zwiastunów nadchodzącej wiosny. Ziemia była na ogół wilgotna i szara. Ciężkie chmury zwisały nisko, tak ciemne od zbliżającego się deszczu, że

nie umieli stwierdzić, czy jest późno, czy wcześnie. Poza wskazywaniem sobie nawzajem najlepszej drogi przez kamienie, nie rozmawiali ze sobą, kiedy zmierzali ku plaży. — Tym razem nie słychać kobzy — zauważył duchowny, spoglądając nerwowo na niebo, gdzie dotrzymywał im towarzystwa wrzask kruków unoszących się na prądach powietrznych. — Tak, a te glapy jak na mój gust trochę za bardzo nas lubią. — Właśnie. Podwórze

chaty

opuściły

nawet

kurczaki, gołębie i kot. Skrzynki okienne były puste, a zielone okiennice zamknięte. Wiatr przywlókł na schludne podwórko liście i strzępy paproci, a wysypaną muszlami ostryg ścieżkę znaczyły głębokie ślady, jakby wleczono tędy coś ciężkiego — być może meble. — Wyprowadzili się — stwierdziła niepotrzebnie Ayradyss. — Wkrótce po naszej wizycie, jak przypuszczam — dodała Heather. — Czy Wolfer Martin D’Ambry obawiał się mieć Johna D’Arcy Donnerjacka za sąsiada, czy był jakiś inny powód? — Chyba nigdy się tego nie dowiemy — odparła Ayradyss. — Chcę się

rozejrzeć. Zobaczę, czy nie zostawili wiadomości. Potem wrócimy do domu. Bolą mnie nogi. Wiadomości nie było. Przez okiennicę, która otworzyła się na wietrze, widać było przykryte prześcieradłami meble i dywany zrolowane dla ochrony przed kurzem i wilgocią. Z pomocą księdza krzyżowiec z powrotem zamknął okiennicę i sznurowadłem zreperował skobel. — Jakie to dziwne — powiedziała Ayradyss, obserwując ich wysiłki. — Ambry i Lydia traktowali to miejsce, jakby było nie obszarem wirtualnym, ale rzeczywistym terenem.

— Ono jest rzeczywiste stwierdziła z uporem płaczka.

—

— Wiesz, co chcę powiedzieć — odparła Ayradyss. Nieco niezdarnie usiadła na ławie ustawionej wzdłuż zarośniętego ogrodu ziołowego. — Może planują kiedyś tu wrócić. Zostawię im notatkę, by wiedzieli, że byliśmy z wizytą. Notatka była prosta: Ambry i Lydio! Przyszliśmy was odwiedzić i odkryliśmy, że wyprowadziliście się. Mam nadzieją, że macie się dobrze, gdziekolwiek jesteście. Powodzenia z maleństwem.

— Ayradyss D’Arcy Donnerjack Złożyła kartkę na trzy i wetknęła w ciężkie drewniane drzwi burzowe. Kruk zakrakał z aprobatą — a może tylko wyraził swoje zdanie o pogodzie, która stawała się coraz bardziej wietrzna. — Wracamy do domu? — Tak. Nie podoba mi się to wietrzysko — rzekł krzyżowiec. — Ani to, że być może nadciąga wieczór — dodał ksiądz. Droga powrotna wzdłuż plaży wydawała im się krótsza, gdyż powrót

znaną trasą zawsze zdaje się trwać krócej niż przemierzenie jej po raz pierwszy. Krzyżowiec odważył się nawet zagwizdać, gdy ich oczom ukazała się znajoma skała, pod którą otwierał się portal księżycowy. — Jeszcze tylko kawałeczek pod górę — pocieszył Ayradyss — i już będziemy na zamku. Podczas wspinaczki Ayradyss wsparła się na ramieniu Heather, starając się nie oddychać zbyt chrapliwie i przecinając siebie samą, że naraziła się na nadmierny wysiłęk. Dziecko w jej wnętrzu bawiło się w wywracanie korków — doznanie to

zwykle zachwycało ją, ale teraz kompletnie uniemożliwiało jej skupienie się na marszu wiodącą w górę ścieżką. — Maryjo, Matko Boża! — rozległ się przenikliwy, wznoszący się na końcu okrzyk. — One się ruszają! Gdyby nie spojrzała, nigdy nie uwierzyłaby, że ten piskliwy, przerażony głos mógł wydobyć się z gardła wytwornego, aroganckiego księdza. Opadł na kolana z pochyloną głową i dłońmi złożonymi do modlitwy, trzęsącymi się palcami szarpał paciorki owiniętego wokół pasa różańca. — Nie bądź głupcem, człowieku! — wrzasnął krzyżowiec, usiłując postawić

znacznie od siebie większego mężczyznę na nogi. — One idą do rzeki, nie do morza. Jeśli będziemy uważać, możemy je ominąć. — Nie mogę… znów przyszła na mnie zagłada. — Głupcze! To będzie zagłada Lady Ayradyss, jeśli nie będziemy uważać. Jak umarły może zostać zgładzony? Ponaglana przez caoineag Ayradyss wyminęła mężczyzn. — Krzyżowiec powiedziała cicho mamy niewiele wędrujące głazy

ma rację, Ayra — Heather. — My troje do stracenia, a można obejść. To,

czego się obawiam, to cień przy portalu. Wydaje się zbyt ciemny i zbyt lity. Skoro nie świeci ani słońce, ani księżyc, a chmury są tak gęste… — Nie powinno w ogóle być cienia — zgodziła się Ayradyss, przyciskając dłonie do brzucha, by uspokoić swego syna. — Gdy będziemy bliżej, spróbujemy zaklęcia Damy z Galerii. Wiatr tak się wzmaga, że obawiam się, iż nasze słowa mogą do niego nie dotrzeć. — Zgadzam się z tobą, Ayra. Szli dalej w górę. Ziemia zdawała się wydać z siebie coraz więcej luźnych kamieni na wąskiej ścieżce, którą

musieli się wspinać, by uniknąć sunących w ciszy monolitów. Ayradyss co chwilę się potykała, raz boleśnie wykręcając sobie kostkę, ale płaczka otoczyła ją silnym ramieniem i na wpół niosła w marszu. Kiedy stanęły przed skalną ścianą, w której znajdował się portal, przekonały się, że istotnie jest strzeżony — Widziany z bliska strażnik nabrał nie bardziej, ale jakby mniej określonej postaci. Jego szpony i kły rozpływały się, jak gdyby jego masa zniekształcała otaczającą go przestrzeń. Aura rozedrganego upałem powietrza ociekała czernią i śmiechem.

— Jesteśmy już wystarczająco blisko — powiedziała Ayradyss, prostując się. — Krzyżowiec prowadzi za nami księdza. Musiał chyba uderzyć go w głowę i z powrotem zawiązać mu oczy. — Chyba niezbyt wierzę w zaklęcie Damy z Galerii. Twarz płaczki przybrała tajemniczy wyraz. — Myślę, że znalazłam jeszcze jeden sposób, by zmusić strażnika do odwrotu, wolałabym jednak użyć go tylko w ostateczności. Kierując się nie tyle ustaloną regułą, co wspólnym impulsem, klasnęły w dłonie. Ich słodkie i czyste głosy połączyły się w słowach zaklęcia:

Maryjo, Matko Boża, Pani Siedmiu Boleści, Ocal nas przed ciemnością. Maryjo, Królowo Niebios, Pani Siedmiu Radości, Odegnaj od nas noc. Maryjo, Cyprysie Syjonu, Pani Siedmiu Chwał, Odpędź naszego wroga i prowadź nas do domu!

Przez krótką chwilę Ayradyss wydawało się, że chrześcijańskie zaklęcie działa. Strażnik zapadł się w siebie, stał się nieprzejrzysty, szpony i kły nabrały masywności. Ale już wtedy, gdy sądziła jeszcze, że znika, i jej głos wznosił się w końcowej zwrotce inwokacji, strażnik zaśmiał się, z każdym podmuchem cuchnącego oddechu wracając do swej poprzedniej, straszliwej bezpostaciowości. Za sobą Ayradyss słyszała ciężki oddech krzyżowca, Przeplatany barwnymi przekleństwami i brzękiem, gdy wlókł pod górę zarówno swój łańcuch, jak i księdza.

— Czy nie czas — odezwała się do caoineag — wypróbować alternatywę, o której wspominałaś? Płaczka odwróciła twarz, Ayradyss zdążyła jednaką strzec błysk pełnego bólu smutku w jej zielonoszarych oczach. — To zaklęcie może w przyszłości sprowadzić na ciebie niebezpieczeństwo, Ayradyss. Czy nadal chcesz, bym go użyła? — Jeśli jest to jedyny sposób, by się stąd wydostać, to tak. Jak kiedyś zauważyłaś, moja obecność w Virtů sama w sobie stanowi zagrożenie dla mnie i dla mojego dziecka Czy to

niebezpieczeństwo jest tego samego rodzaju? — Nie, ale zaklęcie jest potężne. Może przyciągnąć uwagę Pan Zguby, albo jeszcze mocniej skupić ją na tobie jeśli już jest świadom twojej obecności. — Śpiewaj! — wykrzyknęła Ayradyss, oglądając się nerwowo przez ramię, choć wiedziała, że Śmierć może nadejść z każdej strony. — Zgadzam się na każde ryzyko, jakie to z sobą niesie. — Dobrze. — Caoineag stanęła twarzą w twarz ze strażnikiem. Na dźwięk lamentu bez słów, otwierającego jej zaklęcie, śmiech

strażnika urwał się. Wypatrując niewidzialnych wrogów, Ayradyss nie przysłuchiwała się pieśni, dopóki słowa nie podrażniły uśpionych miejsc w jej umyśle. Aniele

Porzuconej

Nadziei, Dzierżąca Wiatru i Obsydianu, Pozbaw

Miecz

z

algorytmów

naszego wroga. — Nie! — krzyknęła Ayradyss. — Litości!

Wylewając strumienie łez ze swych przerażających oczu, płaczka śpiewała dalej. Ayradyss czuła, że przemienia się w istotę, którą była w czasach Zamętu Stworzenia — istotę, której imiona wprawdzie pamiętała, nie pamiętała już jednak jej gwałtownej, bezlitosnej mocy. Nienarodzone dziecko kopnęło w proteście, kiedy jej wydęty brzuch spłaszczył się i ukształtował się syreni ogon. Ayradyss krzyknęła jeszcze raz, gdy jej skrzydła wybrzuszyły się pod skórą i wystrzeliły w strugach krwi i cyfr. Syreno pod Siedmioma Tańczącymi Księżycami,

Śpiewająca

Syrenią

Pieśń, Zatop naszych wrogów w strumieniu danych. Nimfo

Logicznego

Dziecię

Pierwszego

Drzewa, Świata, Przynieś naszym przeciwnikom.

zgubą

Transformacja była szybka i bolesna. Jako uskrzydlona syrena, Ayradyss dzierżyła w dłoni Miecz z Wiatru i

obsydianu, zaś smocze skrzydła z jasnego mylaru biły w powietrzu i unosiły ją. Widziany przez pryzmat starożytnej wiedzy, strażnik broniący przejścia przez księżycowy portal nie wydawał się już Ayradyss straszny. Był raczej zabawny, nawet wzruszający, kiedy kulił się z grozy przed jej chwałą. Jego podprogramy dawały się łatwo złamać, rutynowo zdeszyfrować, przełożyć na kod, na bity danych, obrócić wniwecz, w glebę dla Głębokich Pól. Unosząc Miecz z Wiatru i Obsydianu, Ayradyss uczyniła to wszystko, a gdy strażnik zapadł w niepamięć, poczuła

pod skrzydłami dotyk zimnych dłoni, popychających ją ku skalnej ścianie. Przed nią wyłoniła się okrągła, ciemna głębia, którą mgliście pamiętała jako portal księżycowy. Odruchowo próbowała złożyć skrzydła, wiedząc, że są zbyt szerokie, by przejść przez otwór. Nie była dość szybka. Coś — interfejs? — postrzępiło je. Bez skrzydeł nie mogła wzlecieć; z rybim ogonem nie mogła stać. Upuściła Miecz z Wiatru i Obsydianu i skuliła ramiona, by ochronić się najlepiej, jak mogła… Mocne metalowe chwytaki złapały ją za ręce i podtrzymały, gdy padała na dno tunelu.

— Pani Ayradyss? — powiedział Voit, nadając swemu Mechanicznemu głosowi wyraz autentycznego zatroskania. — Jest pani ranna? Czy potrzebuje pani usług medrobota? — Nie… Tak… Ja… Odetchnęła głęboko i spojrzała w dół na siebie. Jej ciało znów było ludzkie. Była takim samym człowiekiem jak przedtem, nim caoineag rozpoczęła swe czary, miała wszystko na swoim miejscu, włącznie z deformującym, niezgrabnym, ukochanym obrzmieniem, które było jej dzieckiem. Jak gdyby chcąc upewnić ją, że nie ucierpiała od jej mimowolnej transformacji, dziecko

wymierzyło solidnego kopniaka. — Wszystko w porządku, Voit — wydusiła w końcu. Czuję się dobrze. Przestraszyłam się tylko. Mieliśmy trochę więcej kłopotów niż się spodziewałam. — Nie ma więc potrzeby wysyłania raportu ani prośby o pomoc? — Wolałabym, żebyś nie robił ani tego, ani tego, Voit. Caoineag czekała przed portalem księżycowym z kamienną twarzą i rękoma założonymi na piersi, jak gdyby oczekiwała wymówek. W jej postawie nie było nawet śladu triumfu czy

wyższości. Wydawała się raczej jakby mniejsza i bledsza niż zwykle. — Jak… — Ayradyss urwała, by inaczej sformułować swe pytanie. — Gdzie odkryłeś to zaklęcie? Skąd wiedziałaś, jak ono zadziała? — To twoje liczne imiona, Lady Ayradyss. Wspominałam już, że to, czym byłaś, wiąże cię z mitami w sposób, który nie jest udziałem innych. Ta pieśń przyszła do mnie ścieżkami marzeń, gdy powtarzałam zaklęcie, którego nauczyła nas Dama z Galerii, i martwiłam się, że chrześcijańskie czary mogą okazać się nieskuteczne przeciwko pogańskiemu stworzeniu.

— Po prostu przyszła do ciebie? — Nie w jednej chwili, raczej przez podmianę. Zorientowałam się, że wzywam Anioła… — Nie wymieniaj tego imienia — przerwała Ayradyss. — Jego moc przeraża mnie. — To twoje imię. — To było moje imię. Wielki Zamęt był zaraniem istnienia Virtů. Nie należałam wtedy do siebie, ale do legionów jednej z walczących potęg. — A teraz należysz do siebie? — zapytała caoineag, kiekując przenikliwe

spojrzenie na ciężarny brzuch Ayradyss. — Teraz jestem Ayradyss. Należę do tej osoby. Tamta… należała do kogoś innego i jego potrzeby miała spełniać.Nie wiedziałam nawet, jak bardzo lękam się powrotu do tamtej postaci, dopóki nie zmusiłaś mnie, bym, choć tak krótko, znów się nią stała. — Rozumiem — odparła płaczka. — Ja też byłam niegdyś Heather, córką pana. Teraz jestem caoineag. Gdy nie będę już caoineag, czym się stanę? Czy znów zmienię się w Heather? Tęsknię za swoim pierwszym ja, ale ujrzawszy ciebie taką, jaką byłaś, potrafię zrozumieć, dlaczego nie pragniesz stać

się tym na powrót — choć wydaje mi się, że twoje pierwsze ja miało wielką moc. — Lecz niewiele wolnej woli. Gdy mój stwórca wydał rozkaz, musiałam czynić to, co mi kazał. Po zakończeniu konfliktu udało mi się zachować małą cząstkę siebie — odrobinę mojej tajemnicy i odrobinę mojej chwały — i uformować postać, która stała się Ayradyss. — Prosiłaś mnie o litość. — Słowa caoineag były bardziej stwierdzeniem niż pytaniem. — Nie wiedziałam, że mogę powrócić do tamtej postaci. I choć

formuła zaklęcia powiedziała mi, jakie jest me najbliższe zadanie, czułam w zakamarkach umysłu szarpnięcia mojego stwórcy. Bałam się przywołania. — Twojego stwórcy? — To jeden z Trwających na Wysokościach mieszkańców góry Meru. Powszechnie nazywany jest Seagą, a jego domeną są rozległe, pływowe masy danych w Virtů. Wraz z Skygą i Earthmą tworzy wielką Trójcę. — Ojciec, Syn i Duch Święty? — Nie. Ta jest mniej metafizyczna… a może po prostu inna. Skyga nadzoruje ogólną moc struktury systemu. Earthma

jest aionem nad aionami, podstawowym programem wszystkich loci. Meru zamieszkują też inne bóstwa, a każde ma własne, ciężko zdobyte obszary władzy i status określony wysokością, na jaką jest w stanie się po zboczach góry. — Czy tak było od początku? — Nie. Było wiele walk. Wiele spraw — wybacz mi słabość, droga przyjaciółko — o których wolałabym zapomnieć. Jak powiedziałam, nie jestem zbyt religijna, nawet jeśli chodzi o religie Virtů. Teraz wiesz, dlaczego. — Bardzo gniewasz się na mnie? — Nie. W końcu ostrzegałaś mnie, że

może nie spodobać mi się to, co zamierzasz uczynić. Jak mogę winić cię za to, że nie wiedziałaś, co ze mną robisz? A dzięki temu rzeczywiście udało nam się obejść strażnika. — To prawda. Ayro, wybacz mi, że to mówię — ja, która tak się tobą posłużyłam — ale wyglądasz na wyczerpaną. — I tak się czuję, ale nie wiem, czy wolno mi odpocząć. Voit wtrącił się: — Mój ograniczony odczyt pani oznak życiowych wskazuje, że odpoczynek byłby wyborem optymalnym. Rezygnacja

z odpoczynku może stanowić zagrożenie dla rozwijającego się dziecka. — Odpocznę zatem. Jedna rzecz wciąż mnie trapi, Heather. — Co takiego? — Kto przekazał ci to zaklęcie? — Zdawało mi się, że wzięłam je po prostu ze zbiorowej podświadomości ludzkości, anima mundi, jak lubił to nazywać Yeats. — Czy Yeats nie żył długo po twoich czasach? —

Pewien

poeta,

o

gnuśnych

nawykach, lecz romantycznej duszy, który często odwiedzał ruiny zamku, czytając na głos dzieła Yeatsa. Jednak, wracając do twojego pytania, często zdarzało mi się po prostu wiedzieć rzeczy, które były mi potrzebne — na przykład współczesny dialekt. Sądziłam, że to jeden z przywilejów mojego zajęcia — Myślę, że to może być odpowiedzią, ale czy zaklęci które wypowiedziałaś, nie pochodziło z anima mundi Virtů, a nie Verité? — To prawda. Ale w końcu, jak w miejscu, które właśnie opuściłyśmy, oba światy najwyraźniej nakładają się a na

siebie. — Istotnie i niepokoi mnie to. Znam religię aionów wystarczająco dobrze, by wiedzieć, że są wśród nich takie, które utrzymują, że to Virtů, a nie Verité, jest pierwotną rzeczywistością. Twierdzą one, że sieć komputerowa umożliwiła tylko przejście. — Doprawdy? — Zastanawiam się, czy mogą mieć słuszność, a jeśli tak, to jak długo jeszcze bogów Virtů zadowalać będzie zajmowanie drugiego miejsca? Może właśnie gromadzą swoje armie, budzą dawne legendy? Wydaje mi się, że formułki twego zaklęcia wciąż dudnią w

moim mózgu, powrotem.

wzywając

mnie

z

— Jesteś wyczerpana, Ayro. Każ robotowi, by zabrał cię do twego pokoju. Gdy będziesz wyspana i najedzona, zobaczysz, czy dalej będzie dudnić ci w uszach. — Może masz rację. Chyba nie powinnam była odbywać tej wycieczki w moim stanie. — Teraz odpocznij, Ayro. Porozmawiamy później. Caoineag weszła w ścianę i zniknęła. Z jej odejściem zniknął też księżycowy portal. Ayradyss potrząsnęła swą skołataną głową, uznała, że wszystko było błędem,

i oparła się o Voita. — Zaprowadź mnie, proszę, do mojego pokoju, Voit. Spróbuj skontaktować się z kuchnią i sprawdzić, czy mogliby zrobić mi trochę kakao. — Czekolada nie jest dozwolona w pani diecie — przypomniał robot, tworząc ze swych wysięgników siodełko w kształcie huśtawki i obniżając się, by mogła usiąść. — W takim razie jakąś imitację kakao, w której nie będzie tego, czego powinnam unikać, a będzie wszystko to, czego potrzebuję. — Zobaczę, co da się zrobić.

Resztę drogi do swych pokoi Ayradyss odbyła w oszołomieniu. Prawie nie czuła, kiedy Voit posadził ją na łóżku, ani kiedy Dack (przybywający z gorącym napój na wypicie którego była już zbyt śpiąca) zdejmował buty i okrycie oraz otulał ją kołdrą. Śniła o czasach, które dawno minęły. We śnie wiedziała, do jakich celów Panu Głębokich Pól potrzebny był jej syn. Jednak kiedy obudziła się, znajdując u swego bok Johna, ściskającego jej dłoń w swojej dłoni z malującą się na jego brodatej twarzy troską, której nie starał się ukryć, objawienie uleciało i ogarnął ją swego rodzaju spokój,

Część druga

Rozdział pierwszy Wiosna, mrowie drobnego kwiecia — w barwach błękitu, czerwieni, żółci i bieli; piana na grzbietach morskich fal; bliskie nocne niebo, sypiące płonącymi skałami; gwałtowny oddech oceanu, targający pasmami mgły w górach… i przenikliwe, opadające, wzmagające się zawodzenie kobzy, płynące z odległej turni lub doliny; słońce, wschodzące nad zwałami chmur, pomarańczowo — złota brama ciepła i pękanie Nasion. Wiosna.

Potężny, jednostajny dźwięk pojawił się wraz ze świtem, a melodie wznosiły się posoli i ciągnęły się w powietrzu jeszcze chwilę potem. Kobzy nie zmieniły się zasadniczo od siedemnastego wieku Gdzie dokładnie znajdowała się ta właśnie oraz grający na niej kobziarz, nie wiedział nikt. Właściwie nie miało to znaczenia. Tak pięknego dnia człowiek powinien znaleźć się na dworze i filozofować oddychaniem, a nie przez szkiełko przyglądać się resztkom wiosennego światła. A ktoś o uchu wyczulonym na magię kobzy mógłby znaleźć ją w piobaireachd, The Kilberry Book of

Ceal Mor. Tradycyjnie rozwijająca się melodia wznosiła się, wzmagała, cichła. Dopiero z czasem na rozpostartych skrzydłach poszybowało odmienne wrażenie Po Ponad morzem do nieba i Moja jest dolina rozległa się wesoła, nieznana nikomu melodia, która jakimś sposobem tego dnia została nagrana. Ostatecznie nazwano ją „Salutem na narodziny Johna D’Arcy Donnerjacka Juniora”. Nawet banshee, gdyby tylko postanowiła lamentować tego ranka, z trudem przebiłaby się przez dźwięki kobzy. Muzyka rozbrzmiewała nieustannie przez całe popołudnie, mimo

częstych prób zlokalizowania jej źródła. Niewidzialalnego kobziarza poszukiwano w górach, nad morzem, w dolinie, nawet w miasteczku, ale im uporczywiej go szukano, tym bardziej nieuchwytne były dźwięki. Gdy żywioły zacierały wszelkie wskazówki co do ich kierunku, wzrastała zawiłość melodii. Czy kobziarz wiedział o tym, że gdyby tylko ujawnił swą tożsamość, każdy człowiek w najbliższym miasteczku z ochotą postawiłby mu drinka? Albo o tym, że miałby w tej chwili całkiem spore szanse u kobiet? A jeżeli wiedział i nie dbał o to, dlaczego nie przyszedł Niektóre z kawałków, które grał tego dnia, były

niewiadomego pochodzenia. Nawet muzykolodzy z uniwersytetu, niemal jednomyślnie zgodni co do tego, że były to wiekowe, tradycyjne melodie, nie umieli skojarzyć ich z żadnym tematem ani osobą. Kimkolwiek był ów kobziarz, zrobił sobie przerwę obiadową tuż przed tym, nim kilku poszukiwaczy stwierdziło że jeszcze chwila, a go zlokalizują. Grał świetnie i kiedy jego muzyka wypełniała powietrze, w miasteczku zapanował niemal świąteczny nastrój. Nie było w tym nic oficjalnego, ale ludzie zaczęli znikać z pracy i pojawiać się na dworze lub w pubach.

— Co powiesz, Angus? Poznałeś tamten kawałek? Wchodzący właśnie, solidnie zbudowany mężczyzna zamówił duży kufel i usiadł obok tego, który go zagadnął Pokręcił głową. — Nie znam ani tego, ani gdzieś z tuzina tych, które były wcześniej — odparł. — Ostatni, który poznałem, to Fale uderzające w zamek Dontroon. — Ach, czyli naprawdę to słyszałem — powiedział pierwszy, który nosił imię Duncan. — A gdzieś przed tym było Na chwałę Morage. — Tak — potwierdził Angus.

— Nie wiesz czasem, z jakiej okazji jest ta cała zabawa? — zapytał Duncan. — Widziałem po drodze ludzi tańczących na ulicach. — To nie wesele. Z tego, co mówili ludzie, domyslam się, że chodzi o urodziny. — Czyje? — Zdaje się, że nowego dziedzica Eilean a’Teampull Dubh. — Donnerjacka. On chyba nazywa się „Donnerjack”. — I Chłopak czy dziewczynka?

— Nie wiem — powiedział Duncan. — Chodźmy na ulicę i popytajmy. — Dobra. Człowiek wiedzieć, za kogo pije.

chciałby

Dopili swoje piwo i wyszli na dwór. Resztki koloru zebrały się w kilka jasnych plam nad zachodnim horyzontem a wiatr od morza stał się chłodniejszy. Ludzie spacerowali w te i z powrotem po brukowanych ulicach, wykrzykując pozdrowienia i przystając, by zamienić parę słów. Skierowali się ku grupce znajomych stojących pod latarnią, która właśnie się zapaliła.

— Johnny — zawołał Angus — Neil, Ross! — Tamci kiwnęli głowami i pozdrowili nadchodzących. — …Jak ryby? — zapytał Duncan. Neil wzruszył ramionami i pokręcił głową. — Dziecię, którego zdrowie pijemy… — podjął Angus. — Ktoś postawił pieniądze we wszystkich pubach, aby to uczcić. — To moja siostra, Jinny — rzekł Ross. — Wiecie, ona pracuje w tym nowym zamku. Nowy właściciel, Donnerjack, dał jej pieniądze i kazał rozpuścić je po mieście na drinki i

zagrychę. — Zagrychę też? — Hmm. Chyba lepiej wrócimy do środka. — To chłopak czy dziewucha? — zapytał Angus. — Chłopak. John D’Arcy Donnerjack Junior. — Łatwo będzie zapamiętać. Chodźmy lepiej dopilnowaą, żeby uczczono go, jak należy. Ross skierował się z powrotem do pubu. Duncan i Angus ruszyli za nim.

— Twoja siostra dawno tam pracuje? — zapytał Duncan. — Parę miesięcy — odparł Ross. — Mówi, jacy oni są? — On jest jakimś tam profesorem. Ona to taka więcej artystka. — Jak myślisz, znalazłaby się tam jeszcze jakaś robota? — Nic o tym nie słyszałem. Ale przy dzieciaku kto wie? — odparł Ross. — Racja. Może powinniśmy tam pójść i spytać — powiedział Duncan.

— Połowy są ostatnio kiepskie — stwierdził Angus a ze mnie jest całkiem niezły stolarz. — Zbierzmy się i chodźmy tam jutro po śniadaniu. — I nie mówmy o tym nikomu więcej. — Jasne. — O której? — Spotkamy się tu o ósmej i pójdziemy. Szli dalej ulicą w stronę innego pubu.

*** Następnego ranka przeszli główną ulicą, a potem wspięli się ścieżką do zamku. Zameldowali się przy drzwiach dla służby. Otworzył je robot. — Tak? Czym mogę panom służyć? — zapytał. — Szukamy pracy — powiedział Duncan. — Pomyśleliśmy, że może znajdzie się tu parę rzeczy, do których wy, koledzy, nie jesteście zaprogramowani. Czy moglibyśmy pomówić o tym z właścicielem?

Robot otworzył drzwi na oścież. — Wejdźcie i napijcie się herbaty, a ja tymczasem sprawdzę, czy on jest osiągalny. Czasami pracuje tak intensywnie, że nie wolno mu przeszkadzać. Wywiesza wtedy mały znaczek na drzwiach. — Rozumiemy to doskonale — odrzekł Duncan. — Jeśli nie będzie miał dla nas czasu, przekaż mu nasze gratulacje z powodu dziecka. — Oczywiście, proszę pana. Wasza herbata będzie gotowa za chwilę. Przygotowuję ją dzięki zdalnemu sterowaniu. Usiądźcie, proszę.

Postawił przed nimi śmietankę, cytrynę i cukier.

filiżanki,

—Jak możemy się do ciebie zwracać? — zapytał Duncan. — Jesteś taki gościnny i w ogóle. Robot nalał im herbatę, podał chleb, masło i herbatniki. — Nazywajcie mnie Dack — odparł. — Powiedzcie mi, zanim pofatyguję mego pana, co umiecie? — Może liczyć na nas we wszystkim, co dotyczy łodzi — wiedział Angus ze śmiechem. — Obaj umiemy tynkować malować, choć Duncan jest w tym lepszy niż ja. Duncan zajmuje się też

trochę murarstwem, a obaj możemy podłubać przy mechanice, póki nie będziemy mieli dość rozsądku, by powiedzieć, że trzeba wziąć kogoś lepszego. Robot wydał dźwięk, który zabrzmiał jak chichot. Upili trochę herbaty. — Dobra Duncan.

herbata

—

oznajmił

— Tak — dodał Angus — i chleb z masłem też. Uff, czy pójdziesz teraz spytać pana? Dack znów się roześmiał. — Wybaczcie mi ten mały żart,

panowie — powiedział. — To ja jestem John D’Arcy Donnerjack. Dack zawiadomił mnie o waszej wizycie, więc posłużyłem się jego układem sensorycznym, by przeprowadzić wywiad. Podobają mi się wasze kwalifikacje. Czy któryś z was zajmuje się też ogrodnictwem? — Tak. — Tak. — Oddam więc to ciało z powrotem Dackowi, kiedy przekażę mu listę zadań dla was, w domu i na zewnątrz. Zatrudnię was. Stawki możecie omówić z Dackiem. Potwierdzę później to, co ostatecznie ustalicie. Możecie zacząć od

jutra? — No cóż, tak — powiedział Duncan. — Oczywiście. — Powrócę więc teraz do swoich zajęć. — Ale najpierw pogratulujemy panu. Mamy nadzieję, że Pani ma się dobrze. — Cóż, dziękuję wam. Dack będzie miał dla was mnóstwo roboty. Być może już więcej nie będziecie mieli okazji mnie widzieć. On przekaże mi też wszelkie informacje, jakie będziecie dla mnie mieli.

— Świetnie, proszę pana — powiedział Angus. — jaka godzina jutro odpowiadałaby panu? — Powiedzmy, ósma. Niech będzie od ósmej do piątej. Trzy tygodnie płatnego urlopu, do wykorzystania wedle uznania. — Dziękujemy panu. — Naprawdę. — Jedno pytanie, jeśli można — powiedział Duncan, pociągając łyk z filiżanki. — O co chodzi?

— Czy to miejsce naprawdę jest nawiedzone? Słyszałem historie… — Tak, Duncan. Naprawdę. Donnerjack nie rozwinął tematu. — Tak, cóż… myślę, że powinniśmy już iść — odezwał się Duncan i wstał. Angus dopił herbatę i także się podniósł. — Doskonale. Będę was widywał, panowie, chociaż wy prawdopodobnie mnie nie zobaczycie. Dack omówił z nimi drobiazgi, takie jak zarobki i narzędzia, po czym z

uprzejmym „Miłego dnia, panowie” odprowadził ich do drzwi i za bramę, rozpoczynając w ten sposób długi i korzystny związek dla wszystkich zainteresowanych stron.

*** Tej nocy zbudził nad ranem Donnerjacka lament banshee. Po cichu wstał, nakładając szlafrok i kapcie, i wyszedł sprawdzić, co się dzieje. Głos najwyraźniej dochodził z drugiego piętra zachodniego skrzydła. Kiedy zmierzał w tamtą stronę, lament wydawał się coraz donośniejszy.

— Wycie mi nie wystarcza! — krzyknął Donnerjack. — Chcę całą wiadomość! Co ma się wydarzyć? Zawodzenie ustało, a obok niego przemknął z trzepotem jakiś ciemny kształt. — Niech to diabli! — wrzasnął. — Czy nie możesz zatrzymać się i pogadać? — To nie leży w ich naturze — dobiegł chrapliwy głos z lewej strony. Rzucając spojrzenie w tym kierunku, Donnerjack ujrzał migotliwy, jarzący się kształt i usłyszał cichy chrzęst łańcucha. — Duchu! Czy możesz mi pomóc? —

zapytał. — Czy wiesz, co oznacza ten lament? — Sądzę, że zwiedziono cię, panie — odparło widmo. — Radziłbym ci wracać. Natychmiast. — Dlaczego? — To nieprzyzwoite, panie — powiedział duch — w ten sposób wypytywać nadprzyrodzone zjawiska — i zniknął. — Cholera! — skwitował Donnerjack, odwrócił się i pędem ruszył z powrotem. Wszedł

do

sypialni.

Wszystko

wydawało się takie samo. Może duch chciał powiedzieć mu, by sprawdził pokój dziecinny? Położył dłoń na ramieniu Ayradyss, naciskając je lekko. — Kochanie — szepnął. — Znów mieliśmy odwiedziny duchów… Jej skóra była zimna. Kiedy potrząsnął Ayradyss, uświadomił sobie, że to nie żywego ciała dotykał. — Niech cię diabli, Śmierci! — wrzasnął. — Niech cię wszyscy diabli! Uniósł ją, przyciągnął do siebie i objął. Trzymał ją tak przez długą chwilę, a jego oczy zwilgotniały. Później powoli położył ją z powrotem.

— Oszukałeś mnie — powiedział cicho. — Oddałeś ją tylko na tyle, by urodziła dziecko, którego chciałeś. Potem zabrałeś ją znowu. Nie powinieneś był tego robić. Wstał. — Ja też zatrzymam to, co moje — rzekł. Odwrócił się i podszedł do kołyski ustawionej przy dłoni Ayry tak, by mogła zajmować się dzieckiem, nie wstając z łóżka. Niemowlę spało głęboko i smacznie, nieświadome swej straty. Donnerjack delikatnie wziął dziecko na ręce i zaniósł do swojej pracowni.

Tam ułożył je w przenośnym łóżeczku, które niedawno zainstalował w tym miejscu. Już po chwili wykonywał elektroniczne pomiary ciała i mózgu śpiącego syna. Nie miał jeszcze wszystkich informacji, jakie chciałby posiadać, ale to mogło na razie wystarczyć. Potem zasiadł przy module projektów i zaczął tworzyć małą bransoletkę, która miała zawrzeć w sobie jego pracę. Kiedy projekt był gotowy i sprawdzony, przeniósł go do fabrykatora. Czekając na wykonanie bransolety, przeglądał mordercze kody dla innej rzeczy. Dziecko chlipnęło kilka razy, więc

podał mu smoczek. Nieco później zrozumiał, że nie obejdzie się bez butelki odżywki. Wezwał Dacka, by ją przyniósł, po czym znów zajął się pracą. Jakieś pięć minut później Dack zjawił się z napojem. — Jest w butelce ze smoczkiem — wyjaśnił. — Chciał to pan dla dziecka, prawda? — Tak — odparł Donnerjack — chociaż teraz widzę, że sam miałbym ochotę na coś zimnego. Może być sok winogronowy. Gdy tylko Dack wyszedł, Donnerjack opuścił głowę w ramiona i zaszlochał.

Kiedy robot wrócił jakiś czas później, znów pracował. — Dziękuję, Dack — powiedział. — Odwołaj, proszę, wszystkie moje spotkania w przyszłym tygodniu. Nie będę też w tym czasie odbierał żadnych rozmów… z kilkoma wyjątkami, których spis podam ci wkrótce. — Dobrze, proszę pana. Zrobię to. — …I na razie trzymaj się z daleka od sypialni. — Jak pan sobie życzy. John D’Arcy Donnerjack znalazł idealne miejsce tuż południowej ścianie,

w obszarze osłoniętym przed słońcem. Kazał robotom ogrodzić je, kiedy budowały jej trumnę Tam ułożył ją na spoczynek i trzymał w ramionach swego nowo narodzonego syna, podczas gdy roboty dokonywały pochówku. Włosy stały im obu dęba, gdyż pod jego marynarką znajdowało się czarne pudełko, zaś na drobnym nadgarstku jego syna — nowa bransoleta. Nie zawiadomił o jej śmierci żadnych władz, gdyż nie miały zapisu o istnieniu pani z Virtů.

** *

W żadnym ze światów nie było takiej maszyny jak Mosiężny Pawwian. Donnerjack zbudował ją w Virtů z dużą starannością — potężną, lśniącą, długą, niską lokomotywę z dziwacznym wagonikiem, połyskującą tak, jak tuż przed tajfunem lśni słońce na chińskich morzach, z gwizdkiem brzmiącym jak ostatni wrzask potępionej duszy, tryskającą fajerwerkami zamiast dymu i popiołu. Pożerała rzeczywistości, łamała granice wirtualnych domen i jak meteor przedzierała się naprzód, wypluwając przed sobą podczas jazdy lśniące szyny i zostawiając z tyłu chmary wściekłych genii loci, aby zatarły ślady po jej przejściu. Zdobiło ją oblicze wielkiego, szczerzącego kły pawiana.

Została stworzona, by budzić grozę i niepowstrzymanie przeć naprzód. Donnerjack wyprowadził teoremat istnienia, dzięki niemu uzyskał potrzebne mu współrzędne ukrytej doliny, w której na drzewach rosły dziwne atraktory, udał się tam, a potem upakował wielkie ich ilości, zarówno do lokomotywy, jak i wagonu. Gdy przechodził przed kabiną dyszącej lokomotywy, warz Pawwiana wypuściła kółko z dymu, wyszczerzyła się jeszcze szerzej i rzekła: — Gotowy w każdej chwili, J.D. Donnerjack w odpowiedzi uśmiechnął

się szeroko. — Już niedługo, książę marionetek — odparł. Załadował wszystkie narzędzia i wspiął się do środka. Nałożył czapkę maszynisty, odciągnął dźwignię i dmuchnął w gwizdek. — Jedziemy — powiedział. Pawwian wydał przeraźliwy gwizd i ruszył powoli przed siebie. Kiedy Donnerjack znów dmuchnął w dek, jego dźwięk wtopił się w szaleńczy śmiech. — Dokąd, J.D.? — Do początku albo końca czasu —

odparł. — Jeśli drugie będzie dobre, ale wolałbym to pierwsze. Poprzednio dostałem się do Głębokich Pól przez ukrytą wad konstrukcji, która została już usunięta. Nie wydaje mi się jednak, by przy tym podejściu cokolwiek zdołało nas zatrzymać. — Jak rozkażesz, szefie. Uff, jak się tam dostać? — Musimy znaleźć Drogę i wytyczyć trasę wzdłuż niej, cofając się aż do Stworzenia. Potem zrobimy mały objazd. Mosiężny Pawwian przyspieszył. Z każdym sapnięciem wypluwał w krajobraz nowy kawałek torów, po których pędził, szybciej i szybciej.

Donnerjack zaczął nucić pod nosem, potem włączył układ nagłaśniający. Ryknęło stamtąd „Dixie”. Mosiężny Pawwian wyskoczył naprzód. Przedzierał się przez zbocza gór, przerzucał mosty nad rzekami, przebył Kanion Chmur. Czasem wokół niego szalały burze; kiedy indziej gwiazdy mrugały w górze na bezchmurnym niebie. Jego przejazd widziała Virginia Tallent. Sayjak przerwał na chwilę kastrowanie wodza wrogiego plemienia, by posłuchać gwizdu Pawwiana mijającego skraj dżungli. —

Ładne

—

stwierdził.

Wódz

odpowiedział niezrozumiałym kwiknięciem. Kiedy Pawwian pędził przez sawannę, zobaczył i usłyszał go Tranto, trąbiąc w odpowiedzi na jego gwizd. Pawwian zagwizdał jeszcze raz, zatrąbił znowu. Szybciej i szybciej, aż przed nimi ukazała się Droga, Droga… Już wkrótce mknęli przez różne krajobrazy skrajem potężnej arterii komunikacyjnej, mijając podróżnych poruszających się różnymi środkami lokomocji. Stopniowo Droga zwężała się, traciła nawierzchnię, wreszcie opustoszała. Mosiężny Pawwian wypluwał tor.

Powoli rozjarzyło się przed nimi potężne światło. Krajobraz stawał się coraz jaśniejszy. Donnerjack opuścił ekrany. Wkrótce poczuł jak gdyby wibrowanie powietrza. Potem zaczęła drżeć ziemia. Z obu stron wybuchły wulkany. Krajobraz wywrócił się do góry nogami. — Szybciej! — rozkazał Donnerjack. Pawwian mknął jak pocisk wśród wiszących gór. Niebo wchłonęło góry, a teren jeszcze raz wywinął kozła. Morza przelewały się na boki, w górę i w dół, tworząc świetliste łuki bram. Powietrze wypełnił cichy, niemal jak odbity echem, odgłos grzmotu.

— Przygotuj się — powiedział Donnerjack. — Kiedy ci powiem, zacznij strzelać przed siebie dziwnymi atraktorami i skręcaj w prawo! — Teraz! — zawołał kilka chwil później. Wokół nich świat zmienił się w piekło. Jechali przez obszar czystego światła — oślepiającego pomimo filtrów. Tłukły w nich jakby olbrzymie skrzydła i Donnerjack czuł na plecach potęgę sił Stworzenia. — Atraktory w tył! — krzyknął. Ostrzał trwał, trwał i trwał, na pozór dodając im prędkości.

— Teraz w dół! W dół! W dół! — wrzasnął Donnerjack na moment przed tym, nim kierunki przestały istnieć. Wydało mu się niemal, że przez niski, huczący dźwięk słyszy, jak głos Warrena Bansy mówi: „Cholera!” Cisnął więcej dziwnych atraktorów w tył i zanurkował w światło. Stopniowo dudnienie ucichło, a przed nim zaczęły przelać się senne, niesamowite kształty. — Cała na lewo! — wykrzyknął. — Tak jest, J.D. Sapiąc, posuwali się dalej. Ukazał się horyzont.

— Trzymaj się lewej. Po pewnym czasie dotarli do grupy wzgórz. W zboczu największego z nich widniał otwór. — Wjedź do jaskini. — Wygląda na ciasną, J.D. — Więc zwolnij. Zbliżając się do otworu, lokomotywa straciła prędkość. — Myślę, że będzie w porządku. Potrzebuję jednak światła. Powoli zjeżdżali w dół. Po obu stronach ciągnęły się wzdłuż ścian jasne żyły

metalu. Od czasu do czasu połyskiwało coś szklistego. Donnerjack dmuchnął w gwizdek. Droga wyrównała się wreszcie, a korytarz nieco rozszerzył. Sunęli przez pewien czas zakosami, aż dotarli na wznoszący się stok. Pieczara zwęziła się, potem znów rozszerzyła i rozszerzała dalej. Kolejny raz rozległ się gwizd. — Jeszcze kawałek — oznajmił Donnerjack. Droga stała się bardziej stroma i Mosiężny Pawwian przyspieszył, by pokonać pochyłość. Daleko przed nimi

zamajaczył łuk wylotu. — To może być to, J.D. — Myślę, że masz rację. Chcę, żebyśmy wyjechali szybko, przy dźwięku gwizdka. — Zrobione. Pawwian rzucił się naprzód. Brama urosła, ale nie pojaśniała. Nachylenie terenu stopniowo się wyrównało. Donnerjack wciąż dmuchał w gwizdek. Nastawił „Dixie” na nieustanne odtwarzanie. Wtargnęli w świat zmierzchu, w którym płynęły chmury szczątków od

czasu do czasu zrzucające na ziemię deszcz drobin materii. Hałdy śmieci rozsypywały się na ich oczach, ukazując mroczne łąki, bagna, moczary i lasy. Posuwali się brzegiem wielkiego ciemnego morza lotnego drobnego piasku czy może kurzu. Na niebie wisiał czarny glob. Tu i ówdzie z ziemi sterczały kości. — Dokąd teraz, szefie? — Nie mam pojęcia, gdzie on jest. Po prostu jedź dalej tak jak teraz. Myślę, że zauważy. Po pewnym czasie dostrzegł nieco na lewo przed sobą bladą, siną poświatę.

Pawwian zmienił kurs i pędził dalej. Światło pojaśniało nieco, gdy Donnerjack stanął na szczycie wzgórza i spojrzał w leżącą przed nim dolinę. — Stój! — zawołał, wpatrując się w ten pejzaż. W dole ze szczelin w ziemi tryskały płomienie o niesamowitych barwach. Pomiędzy nimi uwijały się dziwne istoty. Ni to ludzie, ni to maszyny, sprawiały wrażenie skleconych ze wszystkiego, co było pod ręką — blaszane nogi, kościotrupi tułów, wyrzucone na śmietnik radio zamiast głowy albo jeszcze inaczej. Byli to robotnicy z kabla, metalu, drutu i kości. Zapewne chrzęścili i grzechotali, pomyślał Donnerjack, choć ze

wzniesienia, na którym stał, nie mógł tego dosłyszeć. Niektórzy z tych groteskowych robotników (miejsce tych, którzy rozpadali się na części tam, gdzie upadli, zajmowali natychmiast nowi) zajęci byli przesuwaniem masywnych płyt kamienia, inni natomiast pracowali przy stawianiu potężnej żelaznej bramy, zdobionej wyżartymi przez rdzę postaciami tańca szkieletów. — Mój pałac — oświadczył Donnerjack — jest już w budowie. Ciekawe. Zburz go. — Słucham…?

— Ułóż tor, zrób sporą czapę pary, dmuchnij w gwizdek i ruszaj w dół zbocza. Gdy zbliżysz się do pałacu, Jedź dalej prosto przez niego. Potem zatrzymaj się. Pomajstrował przy kontrolkach małej czarnej skrzynki z lewej strony. — Jazda! Mosiężny Pawwian ruszył z miejsca, a fala statycznej elektryczności uniosła na chwilę włosy na głowie Donnerjacka. — Tryb Donnerjack.

bojowy!

—

zawołał

Żaden z robotników nie podniósł

głowy, gdy się zbliżali, choć z boków Pawwiana wykwitały płomienie, a smugi ognia tryskały z obu jego końców. Uderzyli w nie ukończoną jeszcze ścianę frontową, a jej jedna czwarta część zawaliła się i trafiła pod koła Pawwiana. Kiedy jechali przez środek pałacu, włosy Donnerjacka podniosły się znowu, ale tym razem nie opadły. Wydostawszy się po drugiej stronie budowli, Donnerjack wykrzyknął: — Zawracaj! Zrobimy to jeszcze raz, jeśli będzie trzeba! I jeszcze raz… Ziemia przed nim eksplodowała, tworząc ognistą wieżę tam, gdzie mieli właśnie położyć tory. Hamulce

pneumatyczne jęknęły, a z kół poszedł dym, gdy Pawwian zatrzymał się ze zgrzytem. Śmierć stał na szczycie płonącej hałdy ziemi z dłońmi ukrytymi w czarnych rękawach swej szaty. W zboczu przed nim pojawiły się stopnie, a on zstąpił po nich w pełny blask reflektora Pawwiana. Jego głos jakimś sposobem rozbrzmiewał wyraźnie ponad sapaniem lokomotywy: — Kto ośmielił się wtargnąć w moje królestwo? — John D’Arcy Donnerjack — padła odpowiedź.

— Mogłem się domyślić. Jak się tu dostałeś? — Przez Bramę Stworzenia. — Zdumiewające. Jesteś naprawdę niebezpiecznym człowiekiem, Donnerjack. — Chcę ją z powrotem. — Dałem ci już, czego sobie życzyłeś. Nie udzielałem gwarancji na trwałość. Jej czas się skończył. — Pozwoliłeś jej żyć tylko na tyle długo, by urodziła dziecko, którego chciałeś. Uważam, że to nieuczciwe.

— Wszechświat nie jest uczciwym miejscem, Donnerjack. Nie mogę znów jej uwolnić. Może chciałbyś do niej dołączyć? To nie byłoby tak przykre, jak ci się wydaje, w mych Polach Elizejskich niektóre rzeczy chronione są przed rozpadem. Dla tych, których obdarzę względami, mogę nawet dokonać pewnych ustępstw, jeśli chodzi o przyjemności. — A mój syn? — Należy do mnie na mocy uczciwej transakcji. Czyżbyś tak szybko zapomniał? — Nie, ale czy mógłbyś dokonać dla mnie pewnych ustępstw już teraz, a nie

później? — Co ci chodzi po głowie? — Pozwól mu, zanim go zabierzesz, żyć wystarczająco długo, by poznał, czym jest życie. — Życie jest męką. Życie jest rozczarowaniem. Byłoby lepiej dla niego, gdybym wziął go już teraz i wychował tutaj. — Nie wszystko w życiu jest złe, a i to jest potrzebne, by docenić to, co w nim dobre: dotyk wonnego wiatru w letni dzień, obserwowanie, jak rośnie ogród, który posadziło się własnymi rękami, radość odkrycia, naukowego lub

jakiegokolwiek innego, smak dobrego posiłku, dobrego wina, przyjaźń innych ludzi, miłość. Być może wszystko jest miłością w tej lub innej formie. — Miłość jest największym złudzeniem ze wszystkich, wymyślonym dla ukojenia lęku przed ciemnością, która cię otacza. — Szkoda mi ciebie. To miłość dodała mi odwagi, bym stanął przed tobą. — Litość to towar bezwartościowy, Donnerjack. Nie Potrzebuję jej. — Mimo to, jeżeli chłopiec nie jest ci potrzebny natychmiast, może mógłbyś

ofiarować mu zabierzesz?

życie,

zanim

go

— Jeśli pozwolę mu osiągnąć dojrzałość, może stać się czynnikiem niosącym zagładę obu światom. — A ty nie wierzysz w podejmowanie ryzyka? Śmierć zaśmiał się. — Nie wierzę w obietnice. — Wystarczyłoby małe zapewnienie. — Nigdy nie rozdaję prezentów. — I nigdy nie podejmujesz ryzyka.

Jakże nudna musi być twoja egzystencja! — Nie powiedziałem, że nigdy nie podejmuję ryzyka — Podejmij je więc teraz. — Co masz na myśli? — Stoczę z tobą walkę o jego życie. Śmierć roześmiał się ponownie. — Chyba zapominasz, że mnie nie da się zniszczyć — powiedział po chwili. — Choćbyś rozłożył na części to, co widzisz przed sobą, siły wszechświata zebrałyby w całość swego strażnika entropii — gdzieś, kiedyś — i powróciłbym. Jestem niezbędny dla

prawidłowego biegu rzeczy. Mego istnienia nie można usunąć. Ty natomiast jesteś całkiem śmiertelny. Byłaby to dla ciebie walka bez szans na zwycięstwo. — Wiem. Dlatego mam nadzieję, że zechcesz dać mi fory. — A mianowicie? — Jeśli stoczę dobrą walkę, uznasz to za remis i rozważysz moją prośbę. — To daremne. Oczekujesz poczucia honoru ode mnie, który uchodzę za pozbawionego go. — Tak.

— I chcesz powiedzieć, że jeśli uznam, iż wygrałem, choć ty wciąż jeszcze będziesz trzymać się na nogach, twoje życie będzie stracone? — Tak. — Doprawdy intrygujące. — Śmierć zamilkł. — Doskonale, zgadzam się — powiedział po chwili i nagle zniknął. — Szukaj, jak jeszcze nigdy w życiu — nakazał Pawwianowi Donnerjack. Ale to on dostrzegł go pierwszy. Niespodzianie Śmierć pojawił się przy kabinie maszynisty, unosząc się i sięgając w stronę okna.

— Płomienie, szefie? — Nie. Nie rób nic. To próba. Nagłym ruchem Śmierć cofnął dłoń, uważnie przyjrzał się oknu. Jeszcze raz wyciągnął i cofnął rękę. — Muszę dowiedzieć się, jak to robisz, Donnerjack — rzekł. — To bardzo niebezpieczne. — Nie dla mnie. — Gdybym miał czas, przedostałbym się do środka. — Tymczasem nie możesz — powiedział Donnerjack i rzucił w niego

po łuku dwa dziwne atraktory. Śmierć upadł. Donnerjack wyjrzał przez okno, lecz nigdzie go nie dostrzegł. Nagle znów stanął przed nim. Wysunął dłonie z rękawów. Na czubkach jego palców tańczyły światła, formowały się w kule, pędziły w stronę kabiny i eksplodowały, gdy znalazły się w pobliżu. — Co teraz? — To tylko zabawa. Nie rób nic. Przeżyjemy. Teraz już to wiem. Donnerjack długo i silnie dmuchnął w

gwizdek. Burza ogniowa trwała nadal, aż wreszcie Donnerjack powiedział: — Wysuń noże. Z boków lokomotywy wysunęła się przypominająca nożyczki para długich noży i ze szczękiem zacisnęła się na postaci Śmierci. Śmierć padł rozcięty na dwoje, a burza ogniowa ustała. — Teraz skieruj na niego płomienie i zacznij ostrzeliwać go dziwnymi atraktorami. Obie części Śmierci zaczęły tlić się i kurczyć.

— Więcej dziwnych atraktorów. Chyba na niego działają. Śmierć rozpłynął się, gdy trafił go pierwszy pocisk. — Wycofaj się powoli, a potem ułóż boczny tor, żeby objazdem dostać się do tego, po którym przybyliśmy. — Chcesz pokonaliśmy?

powiedzieć,

że

go

— Nie ma go tu, żeby się o to spierać, więc sam uznam to za remis. Zabierajmy się stąd. Pawwian cofnął się i rozpoczął manewr.

Gdy zbliżali się do rozjazdu, opadła na nich mgła. Donnerjack włączył reflektor. Zwolnili. Mgła kłębiła się i ciemniała. Po chwili zbiła się w ogromną, ciemną, unosząca się skrzydlatą postać. Poprzez nią zalśniły nagle płonące mrowia gwiazd, a jej twarz wydała się zarazem zbyt ciemna i zbyt jasna, by w nią spoglądać. Gdy postać rozpostarła ramiona, mora wypełniła dzielącą ich przestrzeń. — Nie. Moją jest rzeczą uznanie remisu lub zawieszenia broni — rozległ się głos Śmierci. Zdawało się, że pochylił się naprzód i zaczął ich otaczać.

Donnerjack obrócił do oporu pokrętło na czarnej skrzynce, wcisnął wyłącznik miotacza płomieni, zatrzasnął ostrza, dmuchnął w gwizdek i wrzasnął: — Wystrzel w niego wszystkie pozostałe atraktory i wracaj na tor! Nastąpiła chwila zupełnej ciemności i Donnerjack poczuł, że zmieniają tor. Powoli posuwali się naprzód i powietrze zaczęło się oczyszczać. Jakąś milę dalej zobaczyli przed sobą poruszające się światło, więc zwolnili. Światło okazało się latarnią w rękach starego człowieka, ubranego w kombinezon, czapkę maszynisty i czerwoną chustkę na szyi.

Donnerjack zatrzymał się i wychylił z kabiny. — O co chodzi? — zapytał. Mężczyzna uśmiechnął się, pokazując zęby. Wyglądało to na jego zwykły wyraz twarzy. — Postanowiłem uznać to za remis — powiedział. — A więc spełnisz moją prośbę? — Chciałeś, abym ją rozważył. — I cóż? Zrobisz to? — Zabieraj swoją mosiężną małpę i

wynoś się stąd. Mówiłem ci, że nigdy nie składam obietnic. Mężczyzna zniknął wraz ze swą latarnią. — Zrób, jak powiedział — rzekł Donnerjack. — Wracaj na naszą stację. — A co potem? Będziesz jeszcze miał dla mnie jakieś zadania? — Nie wiem. — Czy mogę więc tymczasem pozwolić sobie na objazd Virtů? — Oczywiście. Spisałeś się świetnie.

— Dzięki. Fajnie było stać się częścią legendy.

*** Donnerjack prowokacyjnie pozwalał dziecku bawić się na Wielkiej Scenie — z lokalizacją zmieniającą się co piętnaście minut, by wciąż przyciągać jego uwagę — kiedy obwarowywał swój zamek projektorami tego pola, o którym Śmierć powiedział, że gdyby miał czas, zdołałby je przeniknąć. Kolejnym zadaniem, jakie go czekało, było pomnożenie układów obronnych, oraz praca nad zróżnicowaniem i

wzmocnieniem samego pola. Potem, gdy Duncan i Angus z pomocą robotów zainstalowali nowe projektory, Donnerjack ponownie zajął się znów modyfikacją osobistych pól w bransolecie swego syna, ulegając każdemu nowemu dotyczącemu jej pomysłowi. Zarejestrował też na chipie z nakładką AI swoje wspomnienia i osobowość. Mimo tych środków ostrożności, uznał za rozsądne grać na zwłokę, projektując pałac dla Śmierci. Pewien był, że Śmierć powstrzyma się przed jakimkolwiek odwetem za ostatnie spotkanie przynajmniej do czasu, póki projekt nie będzie ukończony. W

międzyczasie zabawiał się sprawdzaniem, ile zdoła umieścić w projekcie kryjówek, tajemnych wejść i wyjść — które dziwaczni robotnicy wykonają bezmyślnie — w nadziei, że umkną one uwadze Śmierci, gdy niedbale przeglądać będzie plany. — Kiedy umrę — powiedział Dackowi — pochowaj mnie obok Ayradyss i nie mów nikomu o moim odejściu. Zarządzaj tym miejscem w moim imieniu. Zatrzymaj Duncana i Angusa, by kontaktowali się z ludźmi z zewnątrz e wykonywali swe zadania, a w końcu awansuj ich na nadzorców. Od czasu do czasu dawaj im podwyżki, by byli zadowoleni. Dbaj o mojego syna.

Staraj się ocenić, co jest dla niego najlepsze. Chowaj go w zdrowiu i dobrze odżywiaj. Dopilnuj, żeby nauczył się czytania, pisania i rachunków. — Mam nadzieję — oświadczył Dack — że nie mówi tego, przewidując jakieś bliskie zdarzenia, proszę pana. — Ja też mam taką nadzieję — odparł Donnerjack — ale i tak prędzej czy później musiałbym wydać te polecenia, i zdecydowałem, że lepiej zrobić to prędzej.

***

Tej nocy czuwał do późna na trzecim piętrze, w miejscu najczęściej nawiedzanym przez duchy. Miał ze sobą butelkę szkockiej whisky Laphroaig i szklankę. Około północy wydało mu się, że słyszy cichy szczęk łańcuchów. Odczekał kilka chwil, by się upewnić. Hałas powtórzył się. — Duchu? To ty, prawda?! — zawołał. — Tak, panie. To ja. — Czy znajdziesz chwilę, zanim ruszysz na obchód?

— Oczywiście, wyjeżdżał?

panie.

Czyś

— Tak. — Zanim porozmawiamy, czy mogę zapytać, co pijesz? — Dobrą szkocką whisky. Żałuję, że nie mogę cię poczęstować. — Ach! Dobrze byłoby znów móc się upić. Jednak w dawnych opowieściach jest nieco prawdy. — Co masz na myśli? — Ofiaruj staremu wojakowi libację. Czerpię pewną przyjemność z oparów.

Gdybyś zechciał chlapnąć ździebko do tej popielniczki, mógłbym wdychać aurę, kiedy będziemy rozmawiać. — Załatwione, przyjacielu — powiedział Donnerjack, nalewając. — Swoją drogą, nigdy nie dowiem się, czy to wszystko nie jest tylko zabawnym snem. Miałem ich wiele tej nocy. — Spróbuję pamiętać, żeby ci przypomnieć — powiedział duch, głośno pociągając nosem. — Ach! To ci gorzałka! — Straciłem ostatnio żonę, może wiesz o tym. — Ach! Moje kondolencje.

— Dzięki. Zastanawiałem się… — Nad czym, panie? — Zastanawiałem się, czy nie spotkałeś czasem jej ducha, w jakimś z waszych miejsc. Tamten pokręcił głową. — Trudno powiedzieć. Lecz to niczego nie dowodzi. Oni daleko błądzą zagubieni przez jakiś czas. Inni znowu odchodzą do miejsca duchowej nagrody, na którą ja nia zasłużyłem. Chciałbym doświadczyć takiego spoczynku. Ten trunek jest jednak dobrą namiastką. Donnerjack zerknął na popielniczkę,

zastanawiając się, jakim cudem tak szybko opróżniła się do połowy. — Cóż, dzięki. Będę wdzięczny za każdą wiadomość o niej, na jaką natrafisz. — Zrobię, co w mojej mocy, panie. — Kolejne pociągnięcie nosem i Donnerjack po raz pierwszy zobaczył uśmiech na twarzy widma. — Powtórzymy to jeszcze którejś nocy? — Z pewnością. I to nie raz, jak sądzę. Kilka pociągnięć nosem później popielniczka była pusta. Duch zachrzęścił łańcuchem i oddalił się

chwiejnym krokiem. Donnerjack wychylił kolejnego drinka i również odszedł, chwiejąc się na nogach.

*** Następnego dnia Donnerjack rozmawiał z Reese’em Jordanem. Opowiedział mu o swojej ostatniej wizycie w Virtů. Nastąpiła długa cisza, potem odezwał się Reese: — To dziwne, wierzę w większość tego, co powiedziałeś — rzekł —

chociaż niepokoi mnie twoje przedstawienie śmierci. Byłeś zawsze przyzwoitym, rzeczowym facetem, Potrafiącym znaleźć praktyczny sposób na prawie każdy Problem. Myślę, że wszystko, co opisałeś, mieści się w teorii. Postanowiłem, że zbiorę notatki twoje i Bansy, a także własne domysły, i spróbuję opracować w przybliżeniu jednolite pole. — Pomijając czyste piękno, bardzo chciałbym połączyć i lepiej zrozumieć rzeczy, którymi się zajmowałem. Wielka szkoda, że stary Warren nie może nam już pomóc. — Tak, byłoby jak za dawnych

czasów. — Powiedz mi, czy możesz wstać z łóżka? — Och, tak. Wyprowadzają mnie codziennie na spacer za każdym razem kawałeczek dalej. Już teraz mogę stwierdzić, że czuję się lepiej niż po ostatnim razie. — Świetnie. Zatem spotykajmy się raz w tygodniu, żeby omówić nasze postępy. — Dobrze. Cieszę się, że znów mam kolegę.

Rozdział drugi Pracowali wspólnie przez większą część trzech miesięcy, w ciągu których — starając się, jak mógł, odwlec ten moment — Donnerjack ukończył projekt pałacu Śmierci Nim to nastąpiło, nieźle już zaawansowana jednolita teoria znajdowała się niemal całkowicie w rękach Jordana. Donnerjack spędzał każdą wolną chwilę przy swych projektach i doprowadził pracę nad bransoletą w kolejne stadium, osiągając potężniejszy rząd wielkości od poprzedniego. Każdego popołudnia bawił się ze swym synem w obszarach

Virtů, na Wielkiej Scenie i poza nią. Aż w końcu nadszedł dzień, kiedy ujrzał przez okno rozbłysk mory. Skontrolował pola ochronne, po czym zwiększył ich moc. Przez następnych kilka godzin nic się nie wydarzyło. Potem zauważył, że wokół każdego projektora, który mógł dostrzec z okna swojej pracowni, pojawiła się fioletowa poświata. Podszedł do głównego pulpitu sterowniczego i wzmocnił pola. Przechodząc przez pokój, zerknął na ekran komputera. Widniała na nim czaszka. — Hmra. A więc atak. W porządku —

powiedział. Używając umieszczonego na dachu zespołu odbiorników, spróbował namierzyć źródło energii. Nic. Po prostu tam była. Jeszcze raz zwiększył moc i podszedł do ekranu. — Jesteś tylko ozdobą, czy chcesz porozmawiać? — zapytał. Nie było odpowiedzi. — Jeśli się przedostaniesz, daj mi zmierzyć się z tobą wręcz. Chcę spróbować pociąć cię na kawałki. Postać na ekranie pozostała bez ruchu.

— Niech będzie. Twoje pola przeciwko moim — rzekł. — Daj mi znać, kiedy będziesz chciał skończyć. Projektory nagle rozbłysły, jak gdyby przeszła między nimi zorza polarna. Włączył zasilanie na pełną moc. Projektory zaskwierczały. — Próbujesz je spalić, tak? Poczekaj, aż dorzucę, co mam w zanadrzu. Pojedynek ciągnął się przez cały dzień i większą część nocy. Potem, tuż przed świtem, atak niespodziewanie osłabł. Donnerjack usłyszał śmiech i spojrzał na ekran. Czaszka powoli znikała.

— Czy to oznacza, że znalazł słaby punkt? — rozmyślał głośno. — Czy może jest to tylko element wojny nerwów? Zredukował pola. Oczywiście wszystkie trzeba będzie teraz przestroić. Zastanawiał się też, czego dowiedział się jego przeciwnik w trakcie tego długiego szturmu. Położył nogi na biurku, ułożył się na swym krześle z odchylanym oparciem i zasnął. I tak właśnie, jakiś czas później, znalazł go Dack, z tym, że jego serce przestało bić, a oddech ustał.

*** Johna D’Arcy Donnerjacka złożono na spoczynek u boku jego ukochanej Ayradyss. Tego dnia padał deszcz, a gdzieś wśród gór grał kobziarz. Przez trzy noce słychać było lament banshee. Kiedy odezwał się Reese Jordan, powiedziano mu, że Donnerjack jest w podróży. Dack zmuszony był nagle stać się ekspertem od opieki i żywienia niemowląt. Osobiście sprawdzał przepisy na każdą potrawę, jaką podawano chłopcu, kąpał go kilka razy dziennie i przewijał, kiedy było trzeba.

Pod jego opieką John D’Arcy Donnerjack Junior przybierał na wadze, czasami uśmiechał się i regularnie wrzeszczał. Medrobot zajmował się jego dziecięcymi chorobami i szczepionkami. Każdego dnia Dack pozwalał chłopcu bawić się na Wielkiej Scenie, gdzie oglądał on różne cuda, z którymi kontakt nie mógł mu na szczęście zaszkodzić. Mijały miesiące i pory roku. Wiadomości dla Donnerjacka były coraz rzadsze, gdyż wyglądało na to, że wiecznie jest w podróży. Każdego dnia Dack przemawiał do dziecka, a kiedy chłopiec zaczął odpowiadać, podwoił swe wysiłki.

Kilka razy Dack był pewien, że słyszy, jak chłopiec do kogoś gaworzy. — Badając to, znalazł go w towarzystwie psa — albo stworzenia podobnego do psa — który wyglądał, jakby wylągł się z wysypiska śmieci. Było w nim coś przerażająco potwornego, robot nie umiał jednak określić, na czym polegało to wrażenie. Innym razem nie dostrzegł niczego poza pięknym, czarnym motylem nieznanego mu gatunku. Potrafił zrozumieć, że dziecko gada do czegoś, co je zainteresowało, ale to brzmiało jak dwustronna konwersacja. Później zastał go z długim, lśniącym wężem o łuskach barwy kutej miedzi. Kiedy indziej — z podobnym do małpy stworzeniem.

Wzruszył ramionami z plastiku i metalu. Te istoty nie mogły wyrządzić chłopcu żadnej fizycznej szkody. A w tym okresie rozmowy, jak wiedział, były dla niego dobre.

*** — Anana, aaa! Mama! Anana! Nana! — Głos był płaczliwy, słowa zrozumiałe tylko dla cierpliwego, kochającego ucha, a życzenie natychmiast zaspokojone. — Dobrze, dobrze, masz banana. Postaraj się nim cały nie wysmarować,

małpeczko. Lydia Hazzard wypowiedziała te ostatnie słowa z wielką czułością, jeśli nie z wielką nadzieją. Uniosła wzrok znad czytnika, przyglądając się z roztargnieniem, co z banana rzeczywiście trafiło do ust dziewczynki. — Nieźle, małpeczko — powiedziała, wycierając kawałki rozgniecionego miąższu z pulchnych paluszków, okrągłych policzków i jasnych włosów. — Jakim cudem banan znalazł się na włosach? — A–ba–ba, ma–ma–ma — Dziecko pomachało piąstkami w powietrzu, gruchając z zadowoleniem.

— Jeszcze banana? — Fsstt… — Dobrze, czołgaj się w swoim kojcu i znęcaj się ad zabawkami, a mama będzie przygotowywać się do zajęć. W porządku? — Be! — zabrzmiało bardzo wyraźnie. Zaraz potem rozległ się głośny płacz. W chwilach takich jak ta Lydia zastanawiała się, dlaczego czeka z taką niecierpliwością, aż dziecko zacznie mówić. Przypominało to raczej solidną musztrę — dzieciak najwyraźniej umiał tylko rozkazywać i poganiać. Po chwili jednak uśmiechnęła się…

Lydia sięgnęła do kojca i wzięła Alice na kolana. Nie zamierzała właściwie zostać matką w wieku osiemnastu lat, ale była oczarowana małą Alice jak nikim innym poza jedną jeszcze osobą w swoim życiu — ojcem Alice, Wolferem Martinem D’Ambry. Lekarzy asystujących przy porodzie (wyszła z Virtů akurat wtedy, gdy skurcze stały się regularne) zdumiało, że obudziła się ze śpiączki w pełni świadoma swego stanu. Oczekiwali, że spotkają się z szokiem, przerażeniem, niedowierzaniem — z czymkolwiek, tylko nie ze spokojną akceptacją faktu, iż rodzi właśnie dziecko. W równym stopniu zdziwiła ich jej znajomość

technik Lamaze, ale dzięki Carli, upierającej się, że Lydia ma prawo, do cholery, urodzić to dziecko w taki sposób, jak chce, piękne dzięki, a w ogóle lekarze i władze dosyć już namieszali, jak więc mieli czelność, by się wtrącać — Lydia z pełną świadomością wydała swą córkę na świat. Przyciskając ją do piersi, nadała jej imię Alice, dokładnie tak, jak postanowili z Ambrym podczas tych długich wieczorów spędzonych w ich chacie na skalistym brzegu w Virtů. Udawała wyczerpanie (właściwie niewiele było w tym udawania), by uniknąć dyskusji na temat tego, co

naprawdę zdarzyło się podczas tych dziesięciu miesięcy, odkąd stracili jej sygnał. Gdy się obudziła, jej rodzice zabrali ją i Alice do domu, nie odbierali telefonów i dość łatwo przywykli do obecności nie tylko swej odzyskanej córki, ale i wnuczki. Oficjalnie stwierdzono, że Alice została poczęta partenogenetycznie, przy czym impulsem wyzwalającym miała być psychosomatyczna konwersja „romantycznego” związku Lydii w Virtů. Ona sama była innego zdania. Dziecko było w równej mierze Lydii jak i Wolfera Martina D’Ambry, nawet jeśli jego DNA było takie samo jak Lydii. Nie widziała jednak żadnego powodu, by

spierać się o tę kwestię. Obiecała sobie, że nie powie o swoim wirtualnym małżonku nikomu — nawet własnym rodzicom. Fortuna i wpływy Hazzardów oraz groźba poważnego procesu przeciwko zespołowi turystyki wirtualnej, który „zagubił” Lydię na te dziesięć miesięcy, sprawiły, że rozgłos wokół niezwykłych narodzin Alice był znikomy. Przyjaciołom rodziny pozwolono sądzić, że Lydia zaszła w ciążę w bardziej konwencjonalny sposób, i węszący skandal plotkarze znajdowali tu niewiele surowca. Tylko Lydia wiedziała, jak bardzo

brak jej było Wolfera Martina D’Ambry. Powiedział jej, że nie będzie mógł odwiedzać jej w Verité, ale znajdzie ją, kiedy ona powróci do Virtů. A jednak, choć już od prawie dwóch semestrów uczęszczała na zajęcia w wirtualnym kampusie i spędziła w Virtů weekend ze swą przyjaciółką Gwen i młodszą siostrą Cindy, nie spotkała go, ani nie miała od niego żadnych wiadomości. Na razie zadowalała się czekaniem i nadzieją. Ale rok to szmat czasu, zwłaszcza kiedy ma się tylko dziewiętnaście lat. Choć Lydia bardzo starała się wierzyć, że Ambry znów ją odnajdzie, nadzieja opuszczała ją nieubłaganie.

*** Gdy młody Donnerjack nabierał rozmiarów i ruchliwości, jedyną rzeczą, która intrygowała Dacka było to, że od czasu do czasu chłopiec powracał z liściem lub patykiem w ręce. Nie miał pojęcia, skąd się one brały, wiedział bowiem, że nie było możliwości pokonania fizycznej granicy między światami. Z początku nie przejmował się tym zbytnio, potrafiąc za każdym razem znaleźć racjonalne wytłumaczenie ich obecności. Później jednak, biorąc pod uwagę, że Donnerjack był jednym z

wielkich autorytetów w dziedzinie Virtů i że większość jego ostatnich prac okryta była tajemnicą, zaczął zastanawiać się, Czy możliwe było, by ten człowiek utworzył w ograniczonej skali bezpośredni dostęp do Virtů przez Wielką Scenę. Wtedy dopadły go koszmarne wizje. Wiedział, że Donnerjack chciał, by jego syn bawił się na Scenie. Ale gdyby zdołał pokonać interfejs i odejść w głąb Virtů, gdy tymczasem Scena dokonałaby kilku przejść fazowych, zagubiłby się w tamtym świecie bez najmniejszych szans na powrót. To był straszliwy dylemat. A chłopiec oczywiście niczego takiego nie zrobił…

Dack postanowił trzymać go przez jakiś czas pod nadzorem. Tak więc następnego dnia dołączył do chłopca na Scenie, trzymając się od niego tak daleko, jak mógł, a jednocześnie stale mając go w zasięgu wzroku. Większość czasu spędził, stojąc lub kucając bez ruchu, a kiedy musiał się poruszyć, robił to za każdym razem z wielką ostrożnością. Chłopiec nucił pod nosem urywki piosenek, drepcząc lub raczkując z miejsca na miejsce. Niektóre z nich Dack rozpoznawał, innych nie. Po pewnym czasie skalista okolica zmieniła się w łąkę i młody Donnerjack ruszył w jej stronę, znikając z pola widzenia.

Poruszając się niczym duch ze srebra i brązu, Dack podążył za nim. Nie musiał się spieszyć. Chłopiec kręcił się tam i z powrotem, od czasu do czasu przystając na dłuższą chwilę, by przyglądać się kwiatom, ptakom lub jakimś pełzającym mieszkańcom tego miejsca. Dack zbliżył się i znów zastygł w bezruchu. Chłopiec zaczął nucić, potem zaśpiewał: Motylku, motylku. Trzepotku, trzepotku. Chodź do mnie, chodź

do mnie. Jestem dziś samotny. Śpiewał to wciąż od początku, a po pewnym czasie, jak gdyby wynurzając się z dziupli w stojącym nieopodal drzewie, pojawił się duży, czarny owad. Przeszywając powietrze, skierował się w stronę młodego Donnerjacka, niemal figlarnie krążył w wielkim pędzie wokół jego głowy. W końcu osiadł na pobliskiej gałązce i najwyraźniej przyglądał mu się oczyma jak klejnoty. — Cześć, Al… Ali… — zwrócił się do niego chłopiec. — Alioth — poprawił go cichy głos i

Dack natychmiast dostroił do niego swe receptory słuchowe. — Alioth — powtórzył chłopiec. — Śliczny trzepotek! Po tych słowach rozległ się najdelikatniejszy z możliwych śmiech, a potem słowa: — Dziękuję ci, John. Umiesz wprawić starego motyla w dobry nastrój. Chłopiec także się roześmiał. Nie był pewien dlaczego, ale Alioth uznał, że coś tu było zabawne. — Ludzie nie zawsze śmiali się z czarnego motyla — powiedział owad. — Nie u zarania dni, gdy moje skrzydła

wypełniały połowę niebios, a odgłos ich uderzeń rozbrzmiewał jak grzmot. — Czemu? — zapytał chłopiec. — Byłem wierzchowcem bogów w wielkich wojnach domowych epoki formowania się świata. Chłopiec wyglądał na zakłopotanego. Jego dziecinne słownictwo, choć czasem przedwcześnie rozwinięte, zmagało się z pojęciem, dla którego brakowało mu słów. — Ale jesteś mały! — Chłopiec wykonał dłońmi ruch, jak gdyby chciał chwycić i zgnieść na pozór delikatnego motyla.

— Nie radziłbym tego próbować. Nie, wojny skończyły się i świat zaczął zmierzać do obecnej postaci. Zmniejszyłem się i ruszyłem szukać przyjaciół i odpowiedniego otoczenia. Gdy to znalazłem, usunąłem się na bok. Virtů nie. Potrzebowało już swego olbrzymiego, grzmiącego motyla. Tak czy inaczej, przyjemniej jest zadawać się z kwiatami, niż burzyć twierdze. — Co to jest Virtů? — Druga połowa świata. Teraz właśnie w niej się znajdujesz. — Czemu? — Co „czemu”?

— Czemu dwie? — Rozmawiasz z kimś, kto istnieje od najdawniejszych czasów, a jednak i ja nie jestem tego pewien. Słyszałem wiele wersji tłumaczących, co i dlaczego się wydarzyło. Ale nic naprawdę nie wiem i nie sądzę, by wiedział to ktokolwiek inny. — Czemu? — Tak bywa zawsze ze wszystkim, co duże. Z czasem narasta wokół tego coraz więcej opowieści. Potem nikt nie jest pewien, która jest właściwa. — Czemu?

— Dlatego, że ludzie zawsze doszukują się ukrytych historii. Nigdy nie są szczęśliwi, poprzestając na tym, co mają. — Czemu? — Czasami myślę, że lubią kłamstwa. — Czemu? — Bo to zabawne stworzenia. Sam się przekonasz. — Och. Jesteś śliczny. Alioth zatańczył w powietrzu, po czym usiadł na ramieniu chłopca.

— Myślę, że najlepiej jest po prostu cieszyć się chwilą. Wszystko inne tkwi gdzieś w jej wnętrzu. — Czemu? — Dość już pytań! Zrozumiesz wystarczająco szybko. Już zaczynasz rozumieć. Życie pojawiło się wcześniej niż słowa i to cały problem ze słowami. Patrz na kwiaty i oddychaj powietrzem. Ciesz się uczuciami, które w tobie budzą. Młody Donnerjack roześmiał się znowu. Nagle zerwał się na nogi i puścił się pędem przez łąkę. Alioth pospieszył za nim. Ziemia była wilgotna, a w górze kłębiły się szare chmury.

— Idź już do domu — powiedział Alioth. — Wkrótce będzie deszcz. — Deszcz? — Woda z nieba. Możliwe, że nie jest w stanie cię zamoczyć, ale w czasie burz wyzwala się mnóstwo energii, a ty nosisz taką dziwną bransoletę. Wracaj do domu. Zobaczymy się znowu. — Pa–pa, Alioth. Zamyślony Dack ukradkiem szedł za chłopcem. Motyl z pewnością nie zamierzał wyrządzić dziecku krzywdy — a jednak budził niepokój, podobnie jak dziwny cyberpies, zdawał się uosabiać rozległe obszary nieznanego.

*** Siedząc na ławce w zalanym słońcem kampusie AVU, Lydia Hazzard omawiała rozkład zajęć na jesienny semestr ze swą najlepszą przyjaciółką Gwen. Nieco dalej, na falującym zielonym trawniku, dwaj muskularni chłopcy z bractwa studenckiego bawili się latającym krążkiem. — W życiu nie uda mi się wcisnąć tych wszystkich przedmiotów, które chciałabym wziąć, między kierunkowe — powiedziała z rozpaczą Gwen.

— Popatrz na mój rozkład — odparła Lydia. — Ktokolwiek układał program przygotowawczy na medycynę, musiał być sadystą. Wcale nie chodzi im o to, żebyśmy nauczyli się tego, co potrzebne studentowi medycyny. Po prostu chcą nas zniechęcić. — Słyszałam, że same medyczne są jeszcze gorsze.

studia

— No nie! — Czemu nie rzucisz tej medycyny i nie pójdziesz po Prostu na biologię, chemię czy gdzieś indziej, Lydio? Mówię ci, twoi starzy są ładowani. Po tym, jak byłaś… jak chorowałaś parę lat temu, daliby ci wszystko, co zechcesz. A

ty tyrasz jak szalona, nadganiasz to, co straciłaś, zajmujesz się Alice. Mówię ci, co to jest warte? — O co ci chodzi? — O życie. Rozumiesz, nie potrzebujesz pieniędzy, masz naprawdę miłego dzieciaka, czemu nie podejdziesz do wszystkiego trochę luźniej? — Ale ja chcę zostać lekarką, Gwen. Rodzice nie mogą dać mi tytułu w prezencie. — Powiedz to Halowi Garcii. Jego starzy złożyli spory datek dla uniwersytetu, który sobie wybrał i, widzisz, nie tylko został przyjęty, ale

zalicza wszystkie przedmioty A uczy się tyle co nic. — Ale, Gwen, ja chcę być lekarką, nie po prostu zdobyć dyplom. — Przemęczasz się. — A ty jesteś cyniczna. — Dzięki! — Gwen wyprostowała się i szturchnęła przyjaciółkę w ramię. — Idziemy poderwać tych gości? — Nic z tego, siostro. Założę się o co zechcesz, że to programy. Zwykły element krajobrazu. — I to ja jestem cyniczna? W

rzeczywistych kampusach są bractwa studenckie. Dlaczego w wirtualnych miałoby ich nie być? To tradycja. — Ci faceci są po prostu za śliczni. Ruszaj śmiało, jeśli masz ochotę. Ja muszę rozpracować swój plan zajęć i wolałabym zrobić to tutaj. Kiedy wrócę do domu, Alice rzuci się na mnie. Gwen zmarszczyła brwi. — Słuchaj, Lydio, wzdychasz za kimś?

czy

ty…

— Czy wzdycham? — Usychasz, chudniesz i bledniesz, nawiedzają cię wspomnienia…

— Nie powinnaś była brać tych zajęć z poezji. — Poważnie. W średniej szkole chodziłaś na randki — a teraz jesteś o wiele ładniejsza niż wtedy. Przestała5 obgryzać paznokcie, poprawiła ci się cera… — To zasługa ciąży. A dziesięć miesięcy w Virtů doskonale wpływa na paznokcie. — Ejże, nie próbuj mnie zwodzić. Rzecz polega na tym, że odkąd wyzdrowiałaś, nawet nie popatrzyłaś na żadnego faceta. — Patrzyłam.

— Mówię poważnie. — Dobrze, poważnie. Spędziłam dziesięć miesięcy w wirtualnej śpiączce. Budzę się i nagle mam małe dziecko Szaleję na jej punkcie, to musisz wiedzieć, ale między odbudową tych wszystkich mięśni, z którymi komory transferowe nie radzą sobie najlepiej, nadrabianiem zaległości, żebym nie musiała mętnie się tłumaczyć, kiedy będę starała się o przyjęcie na medycynę, i wychowywaniem dziecka, nie miałam czasu, żeby myśleć o facetach. — Pomyśl teraz. naprawdę nie boli.

Spróbuj. To Włóż swoje

wirtualne buty do tańca i wyjdź ze mną w ten weekend. Naprawdę brak mi naszych wspólnych wygłupów. — Alice… — Nic jej nie będzie, tak samo jak teraz. Jesteś dobrą mamusią, ale co masz zamiar robić, kiedy ona pójdzie do szkoły? — Pewnie sama będę wtedy w szkole. Studia medyczne są długie. — Lydia! — W porządku. Pójdę z tobą w ten weekend, Gwen.

— Świetnie! Słońce przesłonił cień. Obie dziewczyny odruchowo spojrzały w górę. Na ścieżce przystanął może trzydziestopięcioletni mężczyzna, przyglądając im się z nieco niepewnym wyrazem twarzy. Miał starannie utrzymaną bródkę, ubrany był w ciemnoniebieskie dżinsy, zieloną koszulę i buty z cholewami. — Miz Lydia? — powiedział cicho. — Czy to ty? Po tych wszystkich latach? — Ambry? — wstała, machinalnie odkładając uczelniany informator na ławkę. — Ambry?

Gwen chwyciła ją za ramię. — Lydia? Co się stało? Kto to jest? Lydia z wysiłkiem oderwała wzrok od mężczyzny. — To stary przyjaciel, Gwen. Pozwól, że przedstawię ci Martina Ambry. — Stary przyjaciel? Z… Gwen urwała w pół słowa, pojmując nagle. Ujęła wyciągniętą do niej dłoń Ambry’ego i potrząsnęła energicznie. — Miło mi poznać cię, Miz Gwen — powiedział Ambry skromny, a jednak

panujący nad tą niezwykłą chwilą. — Lydia wspominała cię często i z uczuciem. — Mi nigdy o tobie nie mówiła — rzekła Gwen obronnym tonem, lecz po chwili na jej twarzy wykwitł nieśmiały uśmiech. — Jeśli nie liczyć tego wszystkiego, czego nie powiedziała. Miło mi wreszcie cię spotkać. — Czy możemy prosić cię, byś nie opowiadała nikomu o tym spotkaniu? — zapytał Ambry. — Czy ona znów zniknie? — Nie. To niemożliwe. Dziecko tęskniłoby za nią.

— Wiesz o dziecku, ale oczywiście jak miałbyś nie wiedzieć. Nie powiem niczego, o ile ona znów nie zniknie, i jeżeli obieca, że wszystko mi później opowie. Lydia uścisnęła ją. — Zrobię to. Obiecuję. — Pójdę już. Domyślam się, że macie wiele spraw do omówienia. Miło było cię poznać, Martinie Ambry. — Mnie również, Miz Gwen. Zebrała swoje rzeczy, pomachała na pożegnanie, po czym odeszła w kierunku chłopaków z latającym krążkiem. Lydia

porzuciła swój informator i, kiedy Ambry podał jej ramię, poczuła się nagłe onieśmielona. — Przejdziemy się, Lydio? Unikając jego badawczego spojrzenia, ujęła go pod rękę i wolnym krokiem ruszyli razem krętą ścieżką w stronę jeziora. — Minęło tyle czasu, Lydio. — Alice skończyła dwa latka. — A ty zastanawiałaś się, gdzie ja jestem. — Cóż… tak.

— Chciałem zjawić się wcześniej, ale wiele wydarzyło się odkąd opuściłaś nasz dom w Mirtu. — Co się stało? — Jestem, między innymi, dezerterem z armii, Lydio. Wkrótce po tym, jak odeszłaś, by urodzić nasze dziecko, ktoś próbował mnie znaleźć, znów wcielić w szeregi. Musiałem uciekać. — Ależ… armia? Przecież mieszkasz w Virtů. — W Virtů także są armie, krwawe bitwy, odwieczne wojny. Opowiadałem ci trochę o tym, gdy byliśmy razem.

— To prawda, ale sądziłam, że to było dawno temu, podczas Zamętu Stworzenia. — Tak było. Od kilku lat ktoś pracuje nad rozbudzaniem dawnych ambicji, rozpalaniem zapomnianych wojen. Być może nadchodzi czas przemian — Przemian? W Virtů czy Verité? — W Virtů nastąpi początek, ale pewne oznaki wskazują, że może to przeniknąć do Verité. — Gdzie się ukrywałeś, Ambry? Dlaczego nie mogłeś mnie zawiadomić? —

Poszedłem do

krain jeszcze

dzikszych, niż te, w których mieszkaliśmy, kochana, do miejsc, które, jak podejrzewam… Czy pamiętasz tę dziwną wizytę, Ayradyss i Heather? — Oczywiście. Ayradyss powiedziała, że jej mężem jest John D’Arcy Donnerjack i że w jej piwnic znajduje się przejście do naszej domeny w Virtů. Heather mówiła mniej, ale miałam uczucie, że jest zaskoczona naszą obecnością… zaskoczona i nieco przerażona. — Nie bez powodu, jak sądzę. Dotarli wreszcie nad brzeg jeziora. Poza pierwszą zaskoczenia i rozpoznania Lydia nie spojrzała dotąd na

Ambry’ego. Teraz on ujął ją delikatnie za ramiona 1 obrócił ku sobie. Podpierając palcami jej podbródek, uniósł w górę jej twarz. — Twoje oczy są wciąż urocze… taka głęboka, dzika zieleń. — Ty mnie poznałeś! — powiedziała, uświadamiając sobie nagłe, że poza oczami nic w niej nie było takie samo jak wówczas, gdy tak krótko przebywali razem w Virtů. Jak? — Po głosie, szczególnych gestach, sposobie, w jaki się uśmiechasz. Przyglądałem ci się z drugiego końca trawnika, kiedy rozmawiałaś z Gwen. Gdy podszedłem bliżej byłem już

pewien. No, prawie pewien. Lydia skurczyła się w sobie, przygarbiła ramiona, przyjmując żałosną postawę, którą zwalczyły kiedyś ćwiczenia i rosnąca pewność siebie. — Nie jestem teraz nawet w części tak piękna. — Jesteś piękniejsza. — Pochlebiasz mi. — Nie. Teraz jesteś prawdziwa. Pewne drobiazgi czynią cię wyjątkową. I masz ten piękny uśmiech, i głos, którym możesz doprowadzać mężczyzn do szaleństwa.

— Naprawdę? — Wierz mi. Naprawdę. Czy spojrzysz na mnie, czy może stałem ci się niemiły? — Tak. Nie. — Zatem spójrz na mnie. Spojrzała, rumieniąc się. Uśmiechnął się do niej, a ona odwzajemniła uśmiech i przytuliła twarz do jego piersi. — Czuję się taka… nieśmiała. Czy to nie głupie? — Nie. Musiałem zebrać całą odwagę, by podejść do ciebie. Nie

byłem pewien, czy zechcesz mnie znać. Nie byłem pewien, czy nie uderzysz mnie w twarz i nazwiesz łajdakiem. Zachichotała. — Nie wiem, czy ktokolwiek jeszcze nazywa kogokolwiek łajdakiem. — Może nie, ale byłem nim. Porzuciłem ciebie i naszą córkę na przeszło dwa lata. Teraz spokojnie wracam i spodziewam się, że będę mile widziany. — Jesteś mile widziany. — Lydio… Nie chciałem pytać wcześniej, ale… dwa lata to długi czas,

zwłaszcza dla kogoś tak młodego i uroczego. Czy znalazłaś kogoś innego? Spojrzała na niego przez rzęsy, wspominając swą rozmowę z Gwen. Przez chwilę zastanawiała się, czy nie wzbudzić w nim wątpliwości — być może podniosłaby tym swą wartość w jego oczach. Potem odrzuciła tę myśl. — Nie. Nawet nie spojrzałam na nikogo. — Ja też nie. Westchnął z radością. Obejmowali się przez dłuższą chwilę. Nad jeziorem para jaskółek uwijała się za owadami. — Kiedy powinnaś być z powrotem w domu, Lydio?

— Mam jeszcze jakąś godzinę. — Proszę, spędźmy ją razem. Opowiem ci wszystko, co mogę, o tym, gdzie byłem, i chciałbym usłyszeć też wszystko o twoich sprawach. — Wszystko w ciągu godziny? — roześmiała się z czystej radości. — Teraz mamy godzinę — powiedział, ściskając jej dłoń, jak gdyby nigdy nie zamierzał jej wypuścić — a może moglibyśmy umówić się na dłużej kiedy indziej. Siedzieli objęci na wirtualnym brzegu i rozmawiali o miłości oraz innych zupełnie realnych sprawach.

*** Żadna z tajemnic, które dręczyły Dacka w związku z jego młodym podopiecznym, nie została rozwiązana w ciągu następnych sześciu miesięcy. Chłopiec rósł, a jego słownictwo poszerzało się. Kiedy Dack ostrożnie wypytywał go o motyla, węża, psa i małpę, odpowiadał zawsze: — To moi przyjaciele. Przychodzą bawić się ze mną. W

miarę

jak

rósł,

bransoleta

rozciągała się, dostosowując się do jego wymiarów. Mimo to John Junior często ją szarpał, chcąc ściągnąć ją tak, jak zdejmował buty, skarpetki i ubrania. — Zdejmij to! — rozkazał Dackowi. — Nie — odparł zdecydowanie robot. — Zrobił ją twój ojciec, choć nigdy nie powiedział mi po co. Myślę jednak, że nie powinieneś jej ściągać. Na wzmiankę o ojcu chłopiec uśmiechnął się, zapominając o żalu. — Opowiedz mi o moim ojcu — powiedział. — I matce. — Pokażę ci, jak wyglądali — odparł

Dack, przywołują holoscenę.

ich

obraz

na

Młody Donnerjack przyglądał im się przez długą chwilę. — Wykazujesz pewne podobieństwo do nich, paniczu — stwierdził robot. — Czy byli mili? — zapytał chłopiec. — Tak — odparł Dack. — Tak mi się wydaje. Chłopiec obszedł postacie dookoła. — To dobrze. Wyglądają miło. — Powiedział w końcu.

— Kto wie? Może będziesz taki jak oni, gdy dorośniesz — rzekł Dack. — To dobrze. — Chodź. Już prawie pora obiadu. Dack przebrał go, odprowadził na posiłek.

wykąpał

i

*** — Czy możesz oderwać się na chwilę od swej pracy, Davis? — zapytał Handall Kelsey. — Chciałbym zamienić z tobą parę słów.

Arhur Eden uniósł wzrok znad wydruku Glinianych świątyń, który właśnie czytał. Oczy łzawiły mu i kleiły się lekko. Spoglądając na zegarek, uświadomił sobie, że zasiedział się w pracy znacznie dłużej niż zwykle. Kelsey stał w drzwiach jego gabinetu. — Tak jest — wstał, rozcierając krzyż. — Chyba lepiej skończę, bo mięśnie zdrętwieją mi w tej pozycji. — To coś dobrego? — Analiza architektoniczna paru starożytnych sumeryjsko–babilońskich ruin z hipotezami na temat rzeczywistej konstrukcji tych budowli. To staroć, z końca dwudziestego wieku, dzieło

niejakiego Keima, który pisał też, razem z archeologiem o nazwisku Moore, na temat ruin w południowo–zachodniej Ameryce. Myślę, że możemy wystać kilka pomysłów Keima na naprężenia konstrukcyjne do wzbogacenia wirtualnego oprogramowania Świętej Cytadeli. — Wspaniale. Gdy kongregacja rośnie, tak samo wzrasta nasza odpowiedzialność za zaspokojenie ich potrzeb wszystkich płaszczyznach. Szaty, które pomagałeś projektować dla nowicjuszy nowego zakonu świeckiego, okazały się wielkim sukcesem. —

Te

dla

Wielbicieli

Inanny?

Dziękuję. Sam jestem całkiem zadowolony z tego, jak wyszły. Przebyli krótki korytarz i zatrzymali się przed drzwiami windy, ozdobionymi wykonaną w czymś, co wyglądało na kuty mosiądz, płaskorzeźbą przedstawiającą scenę z mitu stworzenia. Kelsey nacisnął przycisk, dyskretnie ukryty w oku pomniejszego demona. — Przypomnij mi, jak długo jesteś z nami, Davis. — Na stałe? Około dwa lata. Przedtem przez rok uczestniczyłem w naukach, a członkiem Kościoła zostałem mniej więcej rok wcześniej. To razem

daje chyba cztery lata. Podjechała winda i drzwi rozsunęły się. We wnętrzu kabiny przedstawionych było kilka pomniejszych bóstw, każde ze swymi charakterystycznymi atrybutami. Było to oryginalne dzieło dobrze znanego neofity zabezpieczone szkłem kuloodpornym. Kościół chętnie popisywał się swymi rosnącymi wpływami nawet w swych doczesnych siedzibach, ale nie oznaczało to, że nie był przezorny. — Cztery lata? Tylko tyle? Jesteś zadowolony ze swoich postępów? Drzwi windy otworzyły się i Kelsey gestem nakazał Edenowi pójść przodem

wzdłuż korytarza. Eden rozglądał się z zainteresowaniem. Jeszcze nigdy nie zapraszano go na to piętro. Spoglądając w górę, zauważył, że strop stanowi tu kopuła ze szklanych tafli, przez które najwyraźniej Prześwitywało błękitne niebo. Zmarszczył brwi. Wieżowiec zwieńczony był schodkową piramidą. Jak więc było to możliwe? Kelsey dostrzegł wyraz jego twarzy i roześmiał się. — Zawsze analizujesz, Davis! To iluzja. Szklane sklpienie jest prawdziwe, ale „niebo”, które widzisz, jest projekcją. To naprawdę niezła robota, gdyż można je ustawić, by pokazywało, tak jak teraz, rzeczywisty

obraz nieba na zewnątrz albo, w brzydkie dni, odtwarzało coś bardziej atrakcyjnego. Tędy, chodźmy do mojego gabinetu i napijmy się czegoś. Wciąż jeszcze nie odpowiedziałeś na moje pytanie. Eden wszedł za Kelseyem do dużego, dobrze oświetlonego pokoju, wyposażonego w proste, lecz zaskakująco wygodne meble. Kelsey wskazał mu krzesło, wypytał o upodobania i obsłużył go przy barku. Potem zwalił się na krzesło naprzeciwko tego, które zajął Eden, położył nogi na niskim stoliku między nimi, pociągnął piwo ze swego kufla i westchnął z satysfakcją.

— A więc, Davis, czy jesteś zadowolony ze swych postępów? Magiczne pytanie. Powiedz „nie”, a okażesz się zbyt ambitny. Powiedz „tak”, a zdradzisz brak motywacji. Eden skosztował trunku — lekkiego wina ryżowego — i ułożył swą odpowiedź. — Lubię swoją pracę i czuję, że przyczyniam się do rozwoju Kościoła. Chętnie jednak zmierzyłbym się z nowym wyzwaniem. — Doskonale — Kelsey pociągnął kolejny haust piwa. — Świetnie. Stawiasz mnie w trudnej sytuacji, Davis. Eden poczuł, jak wali mu serce.

Czyżby go wykryto? Nie wydawało mu się to możliwe. Odkąd przyjął stałą posadę badacza na usługach Kościoła, wszedł całkowicie w personę Davisa. Arthur Eden korzystał z półpłatnego urlopu od obowiązków wykładowcy (co jego uniwersytet, przy bieżących kłopotach z budżetem, przyjął z radością); a czynsz za nie używane mieszkanie i rozmaite inne koszty opłacała bezpośrednio kwestura uniwersytetu. Eden żył z tego, co zarobił Davis jako pracownik Kościoła, i to dość oszczędnie. Jednak Kelsey mówił dalej… — Ujawniłeś silną, rzetelną moc wirtualną. Ćwiczenia zapewniły ci

regularny rozwój. Potrafisz recytować litanie nie gorzej niż kapłani z wieloletnim doświadczeniem, podczas obrzędów okazujesz stosowny entuzjazm. A jednak… jednak… — Tak? — Wciąż mam wrażenie, że mimo tego wszystkiego pozostałeś w pewnym sensie sceptykiem. Eden rozsądnie zachował milczenie. Kelsey utkwił w nim spojrzenie swych jasnoniebieskich oczu. — Na ostatnim zgromadzeniu Starszych Kościoła wymieniono twoje nazwisko jako potencjalnego kandydata

do szczególnego zaszczytu. Zapytano mnie, jako twojego opiekuna, czy popieram tę rekomendację. — Jaki to zaszczyt? — Widzisz? Znów te pytania! Większość z naszych akolitów, otrzymawszy taką szansę, rzuciłaby się na dywan, aby podziękować bogom, że zostali w ogóle wzięci pod uwagę. Kilku zapytałoby, czy naprawdę są godni. Ty — ty i paru innych — zadajecie pytania. A jednak, gdybym nominował cię do tego zaszczytu, zostałbyś wyniesiony na pozycję, którą niewielu członków Kościoła kiedykolwiek osiągnie.

— Ach! Kelsey uśmiechnął się szeroko. Jego zwykły, swobodny nastrój powrócił na widok podobnego uśmiechu na ciemnej twarzy Edena/Davisa. — To stanowisko religijne, nie administracyjne. Chodzi o objęcie roli powiernika jednego z bóstw, roli jego najbardziej osobistego sługi. — Boże! — Właśnie. Nie jestem pewien, czy do takiej pozycji powinno się brać pod uwagę sceptyka, choćby nawet miał jak najlepsze chęci. Niektóre bóstwa są dość popędliwe. Mogą uznać brak wiary

za rzecz niewybaczalną. Zabójczą. — Rozumiem. — W Virtů, można umrzeć Davis. Często bagatelizuje się to, ale możemy w Virtů stracić życie, zwłaszcza jeśli zapuszczamy się daleko od nowoczesnych wytworów w głąb pierwotnych obszarów. Nie muszę dodawać, że nasze bóstwa należą do tych pierwotnych sił. Wedle nauk Kościoła po prostu wykorzystują one Virtů jako środek dla objawienia prawd dawniejszych niż dzieje ludzkości. Kelsey zmarszczył brwi. — Dlatego właśnie rozmawiam z

tobą… być może nieroztropnie. Nie chciałbym wyznaczyć kandydata, który przyniesie wstyd sobie samemu albo mojej grupie. Nie chciałbym też twej zguby. Twoje zdolności były jak dotąd cenne Czy masz dla mnie odpowiedź? — Czy mogę pomodlić się o nią? — Tak. Byłoby to mądre. Jesteś zwolniony ze swoich bezpośrednich obowiązków aż do jutra o tej porze. Potem zgłoś się tu do mnie z wynikami swej medytacji. Decyzję podejmę ja, nie ty, ale uwzględnię twoje zdanie. — Dziękuję bardzo, panie Kelsey. — Jeśli chcesz, możesz odejść.

— Dziękuję. Myślę, że pójdę i skończę pracę, a potem udam się do świątyni, by się modlić. — Doskonale. Niech bogowie przemówią do ciebie wyraźnie. — Mam nadzieję, że tak się stanie. Arthur Eden opuścił gabinet Kelseya, świadomy krytycznego wzroku utkwionego w jego oddalających się plecach. W windzie przebiegł dłońmi po mudrze modlitewnej, przejętej przez Kościół z buddyzmu. Wszedł do swojego pokoju, pomajstrował przy komputerach i opuścił budynek. Na wypadek, gdyby go obserwowano, udał się do jednego z urządzeń transferowych

Kościoła i znalazł prywatną kaplicę wirtualną, w której mógłby się modlić — i zebrać myśli. Spędził tam kilka godzin. Kiedy odszedł, wspomniał obsługującemu, że musi zjeść obiad. Skończywszy posiłek w swej ulubionej afgańskiej restauracji, wrócił do mieszkania Davisa, rozmieścił kilka naładowanych zapalników które upozorują pożar wywołany przypadkowym zwarciem w instalacji elektrycznej (okablowanie, jak się każe w trakcie śledztwa, będzie niezgodne z normami dla takiej ilości sprzętu komputerowego i innych urządzeń elektronicznych, jaką tam trzymał). Jeśli wszystko pójdzie dobrze,

Kościół uwierzy, że Davis zginął. Potem wyszedł przez podjazd i zszedł w tunel metra. Użyteczność Davisa skończyła się, gdyż ten kamuflaż nie zdołałby wytrzymać bliższego kontaktu z istotami, którym służył Kościół. Choć Eden wciąż nie był przekonany o ich boskości, lata spędzone w służbie eliszytów przekonały go o ich potędze i możliwościach. Teraz znów stanie się Arthurem Edenem i będzie pracował nad trzecią tożsamością, której użyje, gdy ukaże się jego książka. Zamierzał opublikować ją jako Arthur Eden, ale wiedział już, że po jej wydaniu nigdy więcej nie posłuży się

publicznie tym imieniem, gdyż kiedy książka się ukaże, Eden będzie skazany na śmierć.

*** Minęło kilka lat. John D’Arcy Donnerjack Junior rósł szybko i cieszył się dobrym zdrowiem. Dack nauczył go czytać i ujął jego dziecinne gryzmoły w karby drukowanych i pisanych liter. Nauczył go też podstaw matematyki. Wszystko to, zanim pozwolił mu bliżej niż towarzysko zaznajomić się z komputerami. Chciał, aby syn Johna D Arcy Donnerjacka opanował te czasem

zapomniane elementarne umiejętności, nim zapozna go z umiejetnościami znanymi każdemu. Chociaż nie kazano mu ani nie Proszono, by zrobił to w ten sposób, zauważył, że Donnerjack–ojciec potrafił to wszystko, a uważał go za wielkiego człowieka. W nadziei, że Donnerjack–syn także zostanie kiedyś wielkim człowiekiem, Dack próbował naśladować to, co wiedział o najwcześniejszej edukacji ojca. Tak więc chłopiec uczył się niemieckiego, francuskiego, japońskiego, kartografii i kaligrafii, jak niegdyś jego ojciec. W zamku Donnerjack nie było innych

dzieci. Chłopiec widywał czasem z okna lub balkonu postacie Duncana i Angusa, ale Dackowa, pragnącemu zachować w tajemnicy sam fakt jego istnienia, udawało się trzymać go od nich z dala. Tak więc, nie licząc domowych robotów, jedynymi istotami, z jakimi miał do czynienia, byli mieszkańcy Virtů: ludzie i inne stworzenia, z którymi stykał się w swych codziennych wędrówkach na Scenie i poza nią. Jednego dnia odbiegli z Mizarem daleko — tak daleko, że nim powrócili, minęło kilka faz. Znaleźli się w niewielkiej skalistej dolinie, przez którą przepływał strumień. Podążając wzdłuż jego brzegu, dotarli do skrzącego się,

perlistego wodospadu. Młody Donnerjack, ubrany w brązowe szorty, usiadł na skale tuż nad wodą, rzucając do strumienia kamyki. Z fal wynurzyła się ociekająca wodą, humanoidalna postać i przyjrzała mu się badawczo. Donnerjack zerwał się na nogi i cofnął o krok. Mizar stanął pomiędzy chłopcem a ociekającą istotą. Otworzył pysk, ukazując sterczące tam szpikulce. — Cześć, chłopczyku — rzekła zielonowłosa postać, nabierając niewyraźnych, kobiecych kształtów, kiedy brnąc przez wodę, zbliżyła się do brzegu. — Powiedz swemu stróżowi, że nie mam zamiaru wyrządzać ci krzywdy.

Chłopiec położył rękę na szyi Mizara i pogłaskał go. — W porządku — powiedział. — Nie gryź jej. Ja nazywam się John D’Arcy Donnerjack. Kim pani jest? — Czy jesteś spokrewniony z naukowcem Johnem D’Arcy Donnerjackiem? — zapytała, wyplątując z włosów ślimaki i odrzucając je z powrotem do strumienia. — Był moim ojcem. — Był? Powiedziałeś „był”? — Cóż, on już nie żyje. To się stało, kiedy byłem całkiem mały.

— Ach! Będzie mi go brakować. On i Reese Jordan przychodzili niegdyś do mojej doliny ze względu na jej kojące piękno i rozprawiali o matematyce… dwaj wielcy ludzie. — Znała pani mojego ojca? — Tak, ale on właściwie o mnie nie wiedział. Lubiłam podsłuchiwać ich rozmowy i z przyjemnością utrzymywałam w otoczeniu najbardziej sprzyjające im warunki. — Kim pani jest? — Jestem genius loci tego miejsca. W szkole być może uczyłeś się o nas jako o sztucznych inteligencjach. Ja

jestem przypisana do opieki nad tym obszarem. Ludzie na ogół działają mi na nerwy. Przekonałam się jednak przy paru okazjach, kiedy miałam po temu sposobność, że lubię towarzystwo dzieci. Dlatego jestem szczęśliwa, że wpadłeś. Możesz popływać w moim strumieniu, jeśli masz ochotę. Ogrzeję go lub ochłodzę, jak sobie zażyczysz. Chłopiec uśmiechnął się. — Świetnie — powiedział. Podbiegł i wszedł do wody. Genius loci zwróciła się do Mizara. — Jesteś niezwykłą konstrukcją —

rzekła. — Czy zrobił cię Donnerjack? — Nie. Myślę, że nie — zaskrzypiał Mizar. — Ale nie… pamiętam… jak powstałem. Było silne… światło… i spadałem. Wędrowałem… długo i daleko. Nie wiem… skąd pochodzę. Ale chłopiec… jest dla mnie… miły… i bawię się… z nim. Lepiej… mieć przyjaciela… niż wędrować. — Cieszę się, że jesteście razem szczęśliwi. — Czasami… czarny motyl… przylatuje… porozmawiać. Czuję… że powinienem… go znać. Ale on… nie chce… o tym rozmawiać. Jednak… jest miły.

— Jak się nazywa? — Alioth. — Och! — Znasz… go? — Właściwie nie. Przez chwilę wydawało mi się, że powiedziałeś inne imię. — Czarne motyle… nie są zbyt… pospolite. — To prawda. — Genius loci odwróciła się i przyjrzała pływającemu chłopcu. — Czy musicie wracać o jakiejś określonej porze?

— Nie… wiem. — Chłopczyku, gdzie mieszkasz? — W zamku Donnerjack. — Kiedy musisz być z powrotem? — Nie wiem. Chyba jednak jestem już spóźniony. Dziękuję za przypomnienie. Wdrapał się na brzeg, otrząsnął i stanął w słońcu. — Dziękuję za pływanie. — Kiedy tylko zechcesz, Johnie Donnerjacku. Czy jesteś pewien, że

trafisz z powrotem? Młody Mizara.

Donnerjack

spojrzał

na

— Możesz złapać trop? Zwierzę opuściło łeb. — Jest tu… ciągle — rzekło. — Świetnie. Zatem idziemy. — Wróćcie kiedyś — powiedziała genius loci. — Wrócimy. Dziękuję. Puścili się pędem przez las. Po

pewnym czasie Mizar zwolnił. — O co chodzi? — zapytał młody Donnerjack. — Trop… znika. Nie wiem… co się dzieje. — To miejsce nawet wygląda nieco dziwnie. Mizar rozglądał się na wszystkie strony. — Masz… rację. Nie przyszliśmy… tędy — powiedział. — Och. — Co?

— Maszyna… twojego ojca… przesuwa… obszary. Chyba jesteśmy… gdzie indziej… niż kiedy… wyruszyliśmy. — Oczywiście. robić?

Co

powinniśmy

— Nie wiem. Wydaje… mi się… że kiedyś… umiałem iść… za tropem… przez domeny. Ale nie… pamiętam… jak. Z czasem… znajdę go. — Dack będzie się martwił. Mam pomysł. Czy trafisz powrotem w to miejsce, gdzie byliśmy? — Chodź. Pospieszmy się.

Mizar obrócił się w koło i pobiegł truchtem. Donnerjack ruszył za nim. — Genius loci! Genius loci! — wołał. — Czy możemy porozmawiać z tobą jeszcze raz? Zielona głowa spomiędzy listowia.

wyłoniła

się

— Tak, chłopczyku? — zapytała. — Maszyna taty zmieniła fazę i uciekła nam. Czy mogłabyś zawołać tego przyjaciela taty, doktora Jordana, i zapytać, czy może pomóc nam trafić z powrotem? — Oczywiście. Już to robię… Ach,

oto i on. Przed nimi pojawiło się maleńkie holo uczonego. — Tak, Caltrice — odezwał się. — Co… Kto to jest? — Syn twojego przyjaciela Donnerjacka i jego pies, Mizar. Zgubili się. Czy potrafisz wskazać im drogę do zamku Donnerjack? — Mogę ją szybko obliczyć. Daj mi minutkę. Jak ci na imię, chłopcze? — John D’Arcy Donnerjack Junior. — Rzeczywiście podobieństwo.

dostrzegam

Postać Reese’a przybrała normalne wymiary i spoistość. — Pamiętam, jakie okresy faz — zaczął.

wprowadził

— Tak. Wydaje mi się, że przeszły może trzy, odkąd wyszliśmy. — To właśnie chciałem wiedzieć. Ile czasu spędziliście tu, u Caltrice? — Może godzinę. Rozmawialiśmy. Pływałem trochę. — Doskonale, mogę wziąć na to poprawkę. Nie byłeś tu tak długo, jak mógłbyś sądzić. W domenie Caltrice czas ty inaczej. Dziękuję, że

skontaktowałaś się ze mną, — Cała przyjemność po mojej stronie, Reese. Nie znikaj na zbyt długo. — Nie — Reese odwrócił się w stronę chłopca i jego sponiewieranego psa. — Z którego kierunku przyszliście? Mizar wskazał mu ze zgrzytnięciem w stawach. — Stamtąd — powiedział. — Chodźcie teraz ze mną. Odprowadzę was. Ruszyli przez las w ślad za wysoką, szczupłą postacią — Nie wiedziałem, że Donnerjack ma

syna — powiedział po chwili Jordan. — Tak. — Jak on się teraz miewa? — Umarł, kiedy byłem całkiem mały. Reese zamilkł. Zarys jego ramion zmienił się w pewien sposób, ale kroki, gdy szedł przed nimi, pozostały miarowe. — Pracowałem z nim nad pewnym projektem, potem wszelki kontakt się urwał. Niepokoiłem się… Dlaczego mi nie powiedziano? — Myślę, że on nie chciał, by

ktokolwiek o tym wiedział — odparł chłopiec. — Dlaczego? — Nie wiem. Nigdy się nad tym nie zastanawiałem. Zawsze tak było. — Skrzynka kontaktowa zamku po prostu informuje ludzi, że on jest w podróży. — Sądzę, że tak właśnie ma być. — Więc kto się tobą zajmuje? Niezbyt rozumiałem, jak wygląda sprawa twojej matki. — Ona też nie żyje. Są pochowani

obok siebie na cmentarzu rodzinnym. Opiekują się mną roboty: Dack, Voit i Cookie. I mam przyjaciół, na przykład Mizara. — To brzmi strasznie. John musiał jednak mieć powody, by urządzić to w ten sposób. Ale minęło sporo czasu. Najprawdopodobniej władze… Z bransolety popłynął nagle cichy głos: — Nie zamierzałem uruchamiać tej funkcji, dopók1 chłopiec nie osiągnie pełnoletniości, chyba że w nagłym wypadku, a taki właśnie nastąpił. Proszę cię, abyś nie informował władz o tej specyficznej sytuacji, przyjacielu. To

stanowiłoby dla mojego syna większe zagrożenie niż ochronę. Musisz zaufać mojej opinii w tej kwestii. Zarządzę, abyś był o każdej porze mile widzianym gościem w zamku Donnerjack. Ale nie próbuj zabrać mojego syna z tego miejsca. — John! Młody Donnerjack wpatrywał się w bransoletę oczyma szeroko otwartymi ze zdumienia, jednak bez śladu strachu. — John? — Niezupełnie, Reese, ale wierzę, że wypowiadam wolę Johna D’Arcy Donnerjacka, ojca tego chłopca. Jeśli

wyprowadzisz go w prawdziwe Verité, jest bardzo prawdopodobne, że sprowadzisz na niego poważne niebezpieczeństwo. — A wizyta w Virtů, jak ta…? — To jest w porządku. Robi to od małego i nie spotkała go żadna krzywda. — Zaufam twojej ocenie, John. Czy możemy wrócić do tej rozmowy, gdy wpadnę z wizytą? — Oczywiście, pod warunkiem, że nie będziesz próbował zdjąć memu synowi tej bransolety z ręki. — Nawet jako martwy potrafisz mnie

zaintrygować. Zrobię, jak sobie życzysz. — Czy naprawdę jesteś w mojej bransolecie, ojcze? — zapytał wreszcie chłopiec. — Nie w rzeczywistości — rozległ się głos Donnerjacka Seniora. — Ale moja osobowość jest nałożona na AI, który ma większość mojej wiedzy. — Nie rozumiem. To jesteś ty czy nie? — Sam nie jestem tego pewien. Wydaje mi się, że to Ja, ale w końcu to, co zmontowałem, tak właśnie ma działać. Powiedzmy, że jestem bardzo zmyślną konstrukcją informatyczną, i

postępujmy zgodnie z tym założeniem. Dzięki temu ja będę czuł się lepiej i unikniemy całej metafizyki. — Co to jest metafizyka? — Coś, czego chcę uniknąć. Chłopiec roześmiał się. Zawtórowały mu głosy obu mężczyzn. — Nie wiem za dobrze, co jest śmieszne, a co nie — powiedział chłopiec żałosnym tonem. — Zasadniczo, śmieszne jest to, co rozśmiesza — odparł Reese, ściskając jego ramię. — Powinno też wprawiać człowieka w dobry nastrój.

— …A jeśli nie zrozumiesz żartu, powiedz nam, a my ci wyjaśnimy — dodała bransoleta. Pokonali zakręt i Reese zapytał: — To przed nami to Scena, prawda? — Na to wygląda. — Chciałbym jeszcze porozmawiać z wami dwoma.

kiedyś

— Powiem Dackowi, żeby zaczął odpowiadać na twoje komunikaty — odparła bransoleta — i, jak już mówiłem, zawsze będziesz mile widziany w zamku. Rozumiem, że twoje zdrowie nadał się utrzymuje?

— Lepiej niż przedtem. — Wspaniale. Tak, porozmawiamy jeszcze. Dzięki, że służyłeś nam za przewodnika. Rozstali się i młody Donnerjack wkroczył na Scenę. — Ja z powrotem zapadnę w sen — powiedziała bransoleta — a ty idź jeść. Mizar wydał z siebie coś pośredniego między wyciem a warkotem niesprawnego silnika, zwinął się w kłębek na środku Sceny i zamknął oczy. Młody Donnerjack zszedł ze Sceny. — Dack, wróciłem! — zawołał.

*** W ciągu następnych kilku miesięcy młody DonnerjacK pochlebstwami nakłonił bransoletę, by nauczyła go trafiać do domu przez zmiany faz. Potem, jeszcze w tym s mym roku, nauczył się przenikać i dotykać obiekty w Virtů. Bransoleta miała niewiele do powiedzenia na ten temat, a Reese nie wiedział, co o tym sądzić. — To nie jest możliwe nawet w teorii — rzekł. — Twój tato robił w Virtů sporo niezwykłych rzeczy z przestrzenią

i czasem, ale nawet jemu nigdy nie udało się opanować tych przypadkowych przejść. Obawiam się, że będę musiał zrewidować niektóre z moich teorii. — Opowiesz mi o tych teoriach? — Spróbuję, kiedy będziesz starszy i lepiej poznasz matematykę. — Mógłbyś powiedzieć Dackowi, żeby trochę wcześniej zaczął uczyć mnie matematyki? — Oczywiście. — Czy mogę zadać ci osobiste pytanie?

— Tak. Pytaj śmiało. — Czy miałeś kiedyś własne dzieci? Reese milczał po tym pytaniu nieco dłużej niż zwykle. Potem powiedział: — Tak. — Znów umilkł, a po chwili ciągnął dalej. — To straszna rzecz przeżyć swoje dzieci. Miałem dwóch synów i córkę. Wszyscy nie żyją. Dwójkę wnuków. To samo. Jedną prawnuczkę — Megan. Robi doktorat z matematyki i fizyki. Jest dla mnie wielką pociechą. Odwiedza mnie czasami i bardzo lubimy się nawzajem. Ale naprawdę brak mi wszystkich pozostałych.

— Przykro mi. — Niepotrzebnie. Powinienem być wdzięczny za wszystko, co miałem, i za to, co mam, czyż nie? A jednak brak roi uśmiechu jednego małego chłopca i śmiechu innego, i… Do diabła! Widzisz, żyłem długo i wiele zdziałałem. Powinienem być szczęśliwszy niż większość. I chyba jestem. Dlaczego jednak pytałeś mnie o to? — Traktujesz mnie w taki sposób, że pomyślałem, iż kiedyś mogłeś mieć dzieci. To wszystko. Nie było dla Reese’a problemem powstrzymanie rumieńca na twarzy jego wirtualnej persony. Wyciągnął rękę i

potargał czuprynę Donnerjacka. — Porozmawiajmy trochę o liczbach — powiedział. — Świetnie. Początkowo Reese zjawiał się regularnie, a młody Donnerjack przenikał do Virtů przez sieć, aby do niego do łączyć. Reese jedynie kręcił na to głową.

*** To Reese Jordan pierwszy wpadł na pomysł, by nazywać chłopca „Jay”,

— „John” po prostu tu nie pasuje, przynajmniej jeśli chodzi o mnie. „John” to imię twojego ojca i nazywanie tak ciebie mogłoby doprowadzić biednego starca do pomyłek i obłędu. Roześmiał się, a młody Donnerjack mu zawtórował. Chociaż rozum mówił mu, że Reese Jordan jest starym, bardzo starym człowiekiem — znacznie starszym niż byłby teraz jego ojciec, gdyby nadal żył, znacznie starszym niż większość jego współmieszkańców z domu spokojnej staroci w Verité — gdy Reese podjął się udzielać w Virtů lekcji synowi swego przyjaciela, jego wirtualna persona miała wciąż ten sam wygląd trzydziestoletniego mężczyzny.

Te lekcje wywołały pewne zaniepokojenie, gdy Caltrice odkryła u młodego Donnerjacka osobliwość, która pozwalała mu przekraczać interfejs bez uciekania się do pomocy zwykłych mechanicznych i elektronicznych wynalazków. Genius loci przeanalizowała sytuację i doszła do wniosku, że skoro Donnerjack w jakiś sposób przenosił przez interfejs całe swoje ciało, przyspieszony upływ czasu przedwcześnie go postarzy. Szanując potrzebę Reese’a wykorzystania do maksimum lat, które mu pozostały, młody Donnerjack odwiedzał swego nauczyciela w domenie Caltrice, posługując się postacią wirtualną. Wkrótce otrzymał edukację

wykraczającą daleko poza to, czego ktokolwiek mógłby spodziewać się, biorąc pod uwagę wyłącznie jego wiek fizyczny. Stanowili osobliwą parę: starzec z wyglądem młodzieńca i chłopiec z wiedzą — jeśli nie mądrością — starca. Jednak przyjaźń ich była prawdziwa i silna. Młody Donnerjack w głębi duszy zaczął uważać Reese’a Jordana za ojca, którego nigdy nie miał. Reese Jordan z kolei pokochał chłopca zarówno z uwagi na niego samego, jak i z szacunku dla pamięci jego ojca. Istotnie, w miarę upływu czasu Reese uświadomił sobie, że choć znał Johna

D’Arcy Donnerjacka nie gorzej niż inni, nigdy nie czuł do niego nic więcej poza zawodowym szacunkiem i spokojnym przywiązaniem. Ale syn Johna, ze swą osobliwą powagą, nieco analitycznym podejściem do humoru i szczególnym spojrzeniem na ludzkie sprawy, jego syn to było coś zupełnie innego. — Nie, „John” się nie nadaje, wybacz mi, synu — powiedział Reese. — Sądzę, że inna forma twojego imienia bardziej by mi odpowiadała. To znaczy, o ile nie masz nic przeciwko temu. — Nic a nic — odparł młody Donnerjack, spoglądając na starszego mężczyznę z zainteresowaniem.

Uświadamiał sobie, że odbywa się w tej chwili pewien rytuał, coś w rodzaju inicjacji. Miał mgliste odczucie, że kiedy Reese nada mu nowe imię, stanie się kimś innym. — Jakie imię będzie według ciebie pasowało? — Cóż, moglibyśmy nazywać cię twoim drugim imieniem, ale myślę, że „D’Arcy” byłoby trochę za pompatyczne. Dodaje smaczku całości, ale nie… nie jako samo w sobie. — W porządku. — „John” jest imieniem szczególnie bogatym w zdrobnienia — ciągnął staruszek. — Daje nam „Johnny’ego” i „Jacka”. Nie wyglądasz mi na

„Johnny’ego,” a „Jack Donnerjack” brzmi jak coś z dziecinnej rymowanki. Caltrice, która przysłuchiwała się im z głową uniesiona, tuż nad wodą i zielonymi włosami ścielącymi się jak Morze Sargassowe w miniaturze, roześmiała się przyjemnym dźwiękiem, przypominającym plusk fal. Młody Donnerjack zmarszczył się z powagą, zgadzając się z ostatnim baniem i skinął na Reese’a, by mówił dalej. — Z drugiej strony, skoro otrzymałeś imię po swoim ojcu, masz też dodatek „Junior”. Razem z pierwszym imieniem daje to „Johna Juniora”, co jest trudne do wymówienia. Oczywiście skraca się

do „JJ”. Reese Jordan przyjrzał się poważnej minie siedzącego obok młodzieńca. Nawet boso, mocząc stopy w sadzawce Caltrice, zdecydowanie nie bardziej przypominał „JJ” niż „Johnny’ego”. — Ale jest też po prostu „Jay”. To imię o ogromnych możliwościach. Zupełnie nieźle kojarzy się z twoim prawdziwym imieniem i przywołuje na myśl parę sympatycznych symboli totemicznych. — Symboli totemicznych? — powtórzył z zachwytem młody Donnerjack.

— Tak jest. Choćby sama litera: w normalnym druku czysta, pojedyncza krzywizna niczym haczyk na ryby, w kursywie podwójne wygięcie jak nieco przekrzywiony symbol nieskończoności. „Jay” to także nazwa gatunku ptaków . Błękitne, dosyć pospolite, padlinożercy i złodzieje, jak mówią niektórzy, lecz mają też oko na rzeczy wartościowe. Ostrzegają przed drapieżnikami inne zwierzęta i potrafią łączyć się w grupy przeciwko swym wrogom. Są spokrewnione z krukami i wronami. „Jay”*. Co o tym myślisz? — Podoba mi się — odparł John D’Arcy Donnerjack Junior.

— Niech więc tak będzie — rzekł Reese Jordan. Z subtelnym wyczuciem ceremonii nabrał garść wody z sadzawki Caltrice i ochrzcił chłopca nowym imieniem. Rozwalony na brzegu strumienia pies Mizar, który nie pamiętał ani jak powstał, ani jak otrzymał imię, z aprobatą uderzył ogonem o trawę. Nie wiedział, że ten sam ogon miał niegdyś jeszcze jeden, gruby i ciemnoczerwony kabel. Nie pragnął też wcale znać swego wcześniejszego życia. Jako jedyny z mieszkańców domeny Śmierci, którzy strzegli chłopca i bawili się z nim, nie wiedział nic o swym pierwszym panu i, nie wiedząc niczego, nie dbał też o to.

— Jay — powiedział głośno i z dziwną radością chłopiec. Potem opanowały go uczucia zbyt złożone i bezładne, by je znieść. Krzycząc i podskakując, wpadł do sadzawki, dokładnie opryskał Reese’a i o mało co nie pochwycił unoszącego się na wodzie pasma zielonych włosów Caltrice.

*** W dni, kiedy Reese był nieosiągalny, Jay Donnerjack wymykał się z Phecdą, Mizarem, Dubhem lub Aliothem, by

odkrywać wielopoziomowy świat Virtů. Zrujnowane miasta, bezludne miasta, opuszczone aule, sale gimnastyczne, lupanary — po omacku zagłębiali się w mroczne strony rzeczy nieużywanych. Były też dżungle, góry, plaże, escherowskie krajobrazy, pustynie i dna mórz. Te wszystkie miejsca oglądali i przemierzali w swych wędrówkach. — Musisz pamiętać — pewnego dnia przestrzegł go na plaży Reese — że dla ciebie obydwa światy są rzeczywiste. Kiedy prześlizgujesz się do Virtů, może zabić cię wirtualna lawina. Gdy wracasz do Verité, możesz skręcić kark, spadając ze schodów.

— Co właściwie oznacza Virtů? — zapytał Jay. — To osiemnastowieczne określenie dzieła sztuki. Ostatecznie jest to największe dzieło sztuki, jakie ludzkość kiedykolwiek stworzyła. — Chyba masz rację. A Verité jest naszą wyjściową rzeczywistością. — Otóż to. — A fizyka i chemia… wszystkie prawa ruchu i termodynamiki… one naprawdę nie obowiązują w Virtů tak jak w Verité, ale symulują to w Virtů… — Właśnie.

— …ponieważ podobieństwo musi być na tyle duże, by można było przewidzieć ich zachowanie i musi być wystarczająco wiele różnic, by to miejsce pozostało użyteczne. — To prawda. Szczególnie odkąd służy w równym stopniu rozrywce, co interesom i rozwiązywaniu problemów — Co to za duży problem, nad którym pracujesz, ta jednolita teoria? — Kiedy Virtů uformowało się po przypadkowej reakcji łańcuchowej Bansy, która zniszczyła część pola, nie wyrecytowało nam wszystkich swoich reguł po kolei. Musieliśmy się ich nauczyć, metodą prób i błędów, kiedy

próbowaliśmy wprowadzić kilka własnych. Virtů miało silniejsze podstawy, choć wymaga to oprogramowania i tworzenia nowych przestrzeni. Nigdy jednak nie udało się nam naprawdę ustalić, czy jej fizyczne prawa są lokalnymi, zaburzonymi przez okoliczności szczególnymi przypadkami praw bardziej ogólnych, czy też nie istnieją żadne prawa ogólne, a wszystko jest tylko doraźnością i emulacją, pod którymi kryje się ocean chaosu. — Czy to naprawdę ma znaczenie — zapytał chłopiec — jeśli rezultat jest taki sam? Reese roześmiał się.

— Mówisz zupełnie jak twój ojciec w jednym ze swych bardziej pragmatycznych nastrojów. Na pewno ma znaczenie. Ostatecznie wszystko ma znaczenie… nie umiem powiedzieć, jak to się dzieje, ale zawsze będę przekonany, że tak jest. Na tym chyba polega różnica między teoretykiem a inżynierem. Interesują nas początki i zakończenia oraz to, kiedy granica jest naprawdę granicą. Ktoś inny mógłby stwierdzić: „Pożyteczniej spędziłbyś czas, poznając kolejne sposoby działania. To stamtąd biorą się teorie i na tym się opierają”. I on też miałby rację. Ale ja skłaniam się ku pierwszemu podejściu, a twój tato ku drugiemu.

— Ale obaj uważacie to miejsce za Virtů, za dzieło sztuki? — Tak. — Cieszę się, że rzeczy nie są zbyt proste, ani w życiu, ani w wyobraźni — stwierdził Jay, podnosząc palcami u nogi egzotyczną muszlę barwy brzoskwini i odrzucając ją z powrotem do wody. — To przypomina radość z rozwiązania trudnej krzyżówki — powiedział Reese. — Co to jest krzyżówka? — O rany! Znowu zaniedbaliśmy

twoją edukację. Przyniosę kilka następnym razem. Myślę, że ci się spodobają.

*** Geneza i rozwój popularnej religii Arthura Edena wywołała olbrzymią sensację. Eden miał dar pióra dostępny jedynie garstce szczęśliwych eseistów, a przy tym jego wywody były solidnie zakorzenione w akademickich tradycjach badań antropologicznych i elegancko udokumentowane. Eden potraktował temat w sposób

skrajnie etyczny. Jak obiecał sobie w duchu na początku projektu, nie ujawnił żadnych rytuałów, nie zdradził sekretów, nie złamał żadnych ślubów. Ukazał jednak, że Kościół Elish, choć utrzymuje, że opiera się na starożytnych prawdach, jest religią przechodzącą aktywną ewolucję. Ujawniając, iż pod nazwiskiem Emmanuela Davisa był jednym z członków Kościoła, Eden przedstawił, w jaki sposób jego badania wykorzystywano do projektowania wszystkiego, od szat do nabożeństw. Jego opisy bogatych wnętrz budynków prywatnych i biur oraz stylu życia najwyższych członków hierarchii dawały do zrozumienia — nigdy nie

stwierdzając tego otwarcie — że datki zbierane podczas kwesty nie zawsze służyły większej chwale bogów. Geneza i rozwój popularnej religii ukazała się też w skróconym (głównie dzięki pominięciu przypisów) wydaniu, ilustrowanym obrazami zaczerpniętymi z najróżniejszych źródeł — włącznie z odwieczną tradycją mediów, ponowną inscenizacją. Stała się sztuką sceniczną zatytułowaną Kapłan konspirator, video pod tym samym tytułem (tu Edenowi/Davisowi dodano seksowną, acz ni ustępliwą asystentkę, która przez większość czasu przesłuchiwała członków hierarchii Kościoła podczas cielesnych obrad) i interaktywnej

wirtualnej gry przygodowej. Ta ostatnia miała zdumiewającą tendencję do usterek; nim ją zablokowano, odnotowano pięć ofiar śmiertelnych, a tuziny innych graczy odniosły obrażenia. Umocniło to tylko powszechne przekonanie, że eliszyci mają do ukrycia więcej niż dał to do zrozumienia Eden. Pojawiły się też naśladownictwa. Niewolnik Isztar Przystąpienie do elków, Uskrzydlone kłamstwo i inne o jeszcze bardziej sensacyjnych tytułach. Żadna z nich nie sprzedawała się tak dobrze jak książki Edena, gdyż żadna nie miała tej wyjątkowej kombinacji wiedzy antropologicznej i indywidualnego spojrzenia. Można było przypuszczać, że

Arthur Eden stał się bardzo, bardzo bogaty. Jego agent podczas wywiadów odmawiał wypowiedzi na ten temat, ale wyglądał na zadowolonego z siebie. Zauważono, że budował nowy dom w Paryżu. Sam Arthur Eden jednak nie udzielał wywiadów. Po jedynej hucznej gali promującej jego książkę — imprezie, w której wzięły udział tłumy pomimo (czy może: z powodu) wielkiej tajemnicy otaczającej to, co miała promować — po prostu zniknął z publicznego widoku. Przez kilka miesięcy po wydaniu książki odpowiadał na pisemne wywiady. Potem, uznając konieczność zapewnienia sobie bezpieczeństwa wobec licznych

pogróżek (żadna, jak zauważył, nie pochodziła od władz Kościoła, wszystkie od zirytowanych wyznawców), usunął się z pola widzenia. Książka utrzymywała się na liście bestsellerów przez ponad rok w postaci papierowej i kolejne półtora roku w postaci elektronicznej. (A mówiono, że mogłaby przetrwać i dłużej, gdyby kopie nie podlegały tak często aktom wandalizmu w postaci nieautoryzowanych zmian tekstu i polemicznych przypisów.) Kościół Elish ani razu nie wypowiedział się publicznie na temat

Genezy i rozwoju popularnej religii. Liczba wyznawców zmniejszyła się nieco bezpośrednio po opubliwaniu książki, ale wkrótce powróciła do poprzedniego u Akolici demonstrowali od czasu do czasu wirtualne moce w Verité, ale zasadniczo hierarchia pozostała obojętna opinię publiczną, skupiając się raczej na swej wewnętrznej misji.

*** Siedząc wysoko wśród gałęzi leśnego giganta, Jay ze zgrozą patrzył w dół na Sayjaka walczącego z Chumo o

przywództwo. Była to tylko kwestia czasu. Walka od dawna wisiała w powietrzu. Chumo czekał tylko, aż przyłapie Sayjaka w gorszej formie lub rannego, by zyskać nad nim przewagę w każdym konflikcie — i vice versa. A obecnie, choć starał się to ukryć, Sayjak skręcił kostkę w popołudniowym napadzie na obozowisko ekosów. — Czas, abyśmy załatwili sprawę, wodzu — powiedział Chumo zaraz po powrocie. — Nie jesteś dość dobry, Chumo. — Długo czekałem, obserwowałem cię. Znam twoje sztuczki. Sprawdźmy się.

Sayjak próbował otrzeźwić go potężnym uderzeniem prawej dłoni. Chumo odskoczył, blokując cios, i lewą ręką zdzielił Sayjaka w żebra. — Flaczejesz, stary — powiedział. Sayjak warknął, pochwycił go w nagłym uścisku i grzmotnął kilka razy głową, zanim ten zdołał się wyrwać i uskoczyć na środek obozu. Jay, który bawił się z Dubhem w chowanego w górnych konarach leśnych gigantów, zgubił swego towarzysza zabaw, a ryki i pomruki przyciągnęły go na miejsce bójki. Zafascynowany, zatrzymał się w rozwidleniu wielkiego drzewa i patrzył w dół, gdzie walczący

turlali się właśnie po ziemi, próbując nawzajem się udusić. — Słabeusz! — Gwałciciel durnych kóz! — Gównojad! W miarę postępów walki słownictwo Jaya wzbogacało się. Sayjak znalazł kij i złamał go na głowie Chumo. Chumo okładał go pięściami i ujął w potężnym uścisku. — Ukręcę ci łeb! — Połamię ci nogi!

— Zjem twoją wątrobę! — A ja twoją, z przyprawami! — Obetnę ci fiuta i podetrę nim tyłek! Sayjak uwolnił ręce, objął nimi głowę przeciwnika. Chumo zaczął z całej siły kopać go w chorą kostkę. Sayjak skrzywił się, ale nie zwolnił uchwytu. — Zabiję cię! Stary bękarcie! Ludzie wrzeszczeli i skakali wokół nich. „Czy Chumo był na tyle zły, by być tak dobrym wodzem jak Sayjak?” — zastanawiali się co inteligentniejsi. Jay uświadomił sobie, że drży i

spływa potem, kiedy obserwuje zwierzoludzi turlających się i okładających nawzajem w dole. Nigdy dotąd nie widział prawdziwej walki. — Nie! — szepnął, gdy kciuki Sayjaka zbliżyły się do oczu Chumo. Chumo rozluźnił potężny uścisk, którym próbował zmiażdżyć Sayjaka. Teraz, czując nacisk na gałki oczne, starał się wcisnąć ręce między ciało Sayjaka i swoje. Obnażył zęby i kłapnął szczękami w powietrzu. Warknął i zaklął. Sayjak nacisnął mocniej. Unosząc ramiona, Chumo pochwycił

nadgarstki Sayjaka i spróbował odciągnąć jego ręce od swoich oczu. Wciąż kopał go w kostkę. Obaj przeciwnicy krwawili z ran na głowach i barkach. Jay chciał odwrócić wzrok w inną stronę, ale nie był w stanie tego zrobić. Było coś fascynującego w tym widowisku, coś, co łączyło się z dręczącymi go od dawna myślami o racjonalności i nieracjonalności. A przede wszystkim ta straszliwa gwałtowność starcia… Chumo wydał przerażający charkot i Donnerjack zobaczył, że kciuki Sayjaka wbiły się głęboko w jego oczodoły.

Niemal w tej samej chwili wódz przeniósł dłonie na gardło Chumo. Chumo przestał kopać i kilka razy spazmatycznie złapał powietrze. Potem zaczął się dławić. — Powiedziałeś: „Sprawdźmy się” — odezwał się Sayjak, wciąż zaciskając uchwyt. — W porządku. Sprawdziłeś — po tych słowach rozległo się głośne chrupnięcie, jak odgłos łamanego drąga, a głowa Chumo odskoczyła w prawo. — No, masz, co chciałeś — rzekł Sayjak, wyplątując się i wstając znad ciała Chumo. — Kto tu jest wodzem?! — ryknął. — Sayjak! — wykrzyknęli gapie.

— Wodzem wodzów! — Sayjak! — odpowiedzieli znowu. — Nie zapominajcie o tym! — krzyknął i odkuśtykał w stronę swojego drzewa. Przyjrzał się drzewu, ocenił jego wysokość wobec bólu w kostce, wybrał inne, niższe, o gęściej rozstawionych gałęziach. Powoli, starając się poruszać swobodnie i przyjmując większość ciężaru na ramiona i barki, wspiął się kawałek w górę i usadowił na pierwszej solidnej grzędzie, jaką znalazł. Kilku z jego ludzi krzyknęło na wiwat. Pomachał im. Potem uśmiechnął

się do siebie. To było klawe życie. Jay odczekał długą chwilę, nim wymknął się ukradkiem. Nigdy dotąd nie przeżył koszmaru sennego na jawie.

*** Przez kilka kolejnych dni Jay unikał swych nielicznych przyjaciół i czytał książki. Żałował, że nie może powiedzieć im wszystkim, że jest w podróży. Zamiast tego ćwiczył akrobacje powietrzne i pozwolił Caltrice udoskonalić jego pływackie umiejętności w strumieniu poniżej

Ociospadu. Dręczył go powracający koszmar senny, w którym oglądał walkę o przywództwo nad Ludźmi i czasem zdawało mu się, że słyszy suchy trzask szyi Chumo. Pewnej nocy, gdy obudził go szczególnie wyrazisty sen, usłyszał jęki i chrzęst łańcuchów. Idąc śladem dźwięku, trafił na drugie piętro, gdzie mignęła mu przelotnie widmowa postać. — Poczekaj! Proszę! — zawołał. Postać zwolniła, zatrzymała się, odwróciła i przyjrzała mu uważnie. — Nigdy… nigdy wcześniej cię nie spotkałem — stwierdził Jay. — Kim

jesteś? — Zwykłym duchem. Musiałem spać bardzo długo — odparł tamten. — A kim ty jesteś? — John D’Arcy Donnerjack Junior. Nazywają mnie Jay. — Tak, widzę podobieństwo. Jak się ma twój ojciec? — Nie żyje już od paru lat. — Och! Nie widziałem go tu, w zaświatach, więc musiał podążyć do odmiennych niebios. Przykro mi, że go straciłeś, chłopcze. Wydawał się człowiekiem, którego chciałoby się mieć

przy sobie. — A więc znałeś go? — Och, tak. Przyjaźniliśmy się, pan i ja. — Dlaczego nigdy wcześniej nie natknęliśmy się na siebie, to znaczy ty i ja? — zapytał Jay. — Przywołują mnie zwykle stany emocjonalnego podniecenia, paniczu — odparł duch. — Czy coś cię dręczy? — Kilka dni temu widziałem walkę na śmierć i życie. Tak, to właśnie mnie dręczy — przyznał Jay.

— To jest jedna z tych rzeczy, które są kwestią czasu i perspektywy — powiedział duch. — Widziałem tak wiele gwałtownych zgonów — sam jestem efektem takiego — że nie znaczą one dla mnie tyle co niegdyś. Nie, abym chciał pomniejszać grozę twoich uczuć po tym pierwszym razie — Śmierć jednak, musisz to zrozumieć, jest częścią życia — Życie wciąż trwa, to pewne jak narodziny. To, że nie zawsze je widzisz, nie oznacza, że go nie ma. Bez niego byłoby źle. Spróbuj o tym pamiętać. — Dręczy mnie też okrucieństwo. — Nie da się tego uniknąć. Ono czasem też jest częścią życia.

— Dziękuję, panie Duchu. Nie znam nawet twojego imienia. — Jakoś gdzieś mi umknęło. Myślę, że to nieistotne. — Chciałbym móc coś dla ciebie zrobić. — Skoro tak mówisz… — Co takiego? — Pozwól, że pokażę ci, gdzie jest szafka, w której twój ojciec trzymał trunki. Chciałbym, abyś nalał trochę whisky Laphroaig do tej popielniczki, skąd mogę wdychać jej ożywcze opary. To się nazywa libacja. Najpewniejszy

sposób, by duch poczuł się jak nowo narodzony. — Naprawdę? Libacja? Pokaż mi. Duch zaprowadził go do szafki i Donnerjack przygotował mu trunek. — To dziwne, że możesz korzystać z czegoś materialnego, nawet w postaci gazowej. — Może to dlatego nazywają to „spirytusem” — powiedział duch, chichocząc. Jay uśmiechnął się. — Nie śmiejesz się często, prawda?

— Właściwie nie. — Kiedy się śmiejesz, wyglądasz lepiej. — Niewiele rzeczy wydaje się stąd zabawnych. — Odłóż czasem te łańcuchy. — Próbowałem. Zawsze wracają na miejsce. — Napij się jeszcze, bez łańcuchów. — Ludzie czasem śpiewają, kiedy piją. Ja zapomniałem. — Odłóż łańcuchy, ja napiję się

trochę i spróbujemy Pośpiewać razem. Nieco później receptory Dacka wychwyciły dziwnie brzmiący duet. — …ty pójdziesz górą, a ja doliną — śpiewały głosy.

*** Reese, bransoleta i zaprzyjaźnione stworzenia starały się wyperswadować Jayowi Donnerjackowi odwiedzanie w Virtů ludzkich enklaw i miejsc naprawdę niebezpiecznych. — Kiedy będziesz starszy i nauczysz

się zmieniać postać w mgnieniu oka, możemy się nad tym zastanowić — oświadczył Reese — ale po Virtů wędruje mnóstwo nieznanych stworzeń, a cokolwiek twój tato wbudował w bransoletę, warte jest fortunę. Ludzie zabiliby cię, by posiąść tę zdolność przenikania. Musisz zachować ją w tajemnicy Nie wspominaj o niej nikomu. I nie pozwól, by ktoś widział, jak to robisz. A tymczasem potrenuj zmianę postaci. Jay wzdrygnął się, powracając myślami do walki między Sayjakiem i Chumo. — Naprawdę myślisz, że są rzeczy

warte zabijania i umierania za nie? — zapytał. — To, co ja myślę i co ty myślisz, nie ma znaczenia — odparł Reese. — Jest wielu, którzy tak właśnie myślą. Nie ujdziesz zbyt daleko w którymkolwiek ze światów, nie napotykając przemocy w takiej czy innej formie, rzeczywistej lub metaforycznej. — Dlaczego? — Przemoc jest częścią ludzkiej kondycji. — Dlaczego tak jest? —

Ponieważ

składamy

się

z

elementów irracjonalnych tak samo, jak z racjonalnych. Nie pytaj mnie znów „dlaczego”. Po prostu poczytaj trochę i rozejrzyj się, gdy będziesz miał okazję obserwować jakichkolwiek ludzi. — Czy tak samo jest z innymi stworzeniami? — O ile wiem, tak. Dlaczego pytasz? — Widziałem kiedyś dwa małpoludy walczące o to, kto zostanie wodzem. — Coś ty robił wśród nich? — Odpoczywałem po prostu na drzewie, kiedy one nadeszły.

Reese zmarszczył brwi. — Dlaczego mam wrażenie, że coś się za tym kryje? — powiedział. — Dlatego, że właśnie powiedziałeś mi, bym unikał ludzi. Przypuszczam, że było ich dużo? — Och, sądzę, że cały szczep. Musiałeś wiedzieć, że to jest ich rewir. Cóż, może podejrzewałem. Ale to było jeszcze przed ta rozmową. Poza tym, wiesz, bransoleta działa w obie strony. Zawsze mogę jej użyć, by wymknąć się z powrotem do Verité. — Prosto pod pędzący pojazd, jeśli

nie będziesz ostrożny. — Zawsze jestem ostrożny. — Te małpoludy są cholernie silne. I, jak słyszałem, brutalne i nikczemne. — Zgadza się. — Cóż, myślę, że prędzej czy później musisz nauczyć się oceniać. Pamiętaj jednak o wszystkim, co ci mówiłem o bransolecie i ludziach. Jay skinął głową. — Słuszna uwaga — stwierdził. — Żyję już kawał czasu — rzekł

Reese — i właśnie przypomniało mi się coś bardzo ciekawego na temat chłopców. — Co to takiego? — zapytał Jay. — Cokolwiek im powiesz, i tak robią to, co chcą. Jay przyglądał mu się przez chwilę, po czym uśmiechnął się szeroko. — Masz powiedział.

dobrą

***

pamięć

—

Jay doczekał wreszcie chwili, gdy mógł samotnie zapuszczać się w dzikie obszary Virtů, jeśli Reese nie odzywał się, a żaden z przyjaciół nie pojawiał się, by dotrzymać mu towarzystwa. Poczuł nareszcie, że zaczyna orientować się w świecie. Podczas jednego z takich poranków następnej wiosny, kiedy wędrował między dżunglą a sawanną, natknął się na gigantycznego fanta — największego, jakiego kiedykolwiek oglądał. — Wybacz, że tak się gapię — powiedział — ale jesteś najbardziej imponującym stworzeniem, jakie widziałem w życiu.

Fant przyglądał mu się z równą uwagą. — A ty wyglądasz znajomo — rzekł, przystając. — jak się nazywasz? — John D’Arcy Donnerjack Junior — odparł chłopiec — Ja jestem Tranto. Trudno nie zauważyć podobieństwa. Poznałem twojego ojca kilka lat temu. Wyświadczyliśmy sobie nawzajem parę przysług. — Gdzie go poznałeś? — Spotkałem go pewnego razu, gdy wracał z Głębokich Pól. Był z twoją

matką. — Nie ma czegoś takiego jak Głębokie Pola! Ryk Tranto zabrzmiał jak śmiech. — Nie przystoi drwić, gdy nie ma się pewności — rzekł fant. — Uczę się nauk przyrodniczych. — Co, jak sądzę, powinno świadczyć o otwartym umyśle. Jay spuścił wzrok i kopnął piasek. — Masz rację — powiedział. — Przepraszam.

Fant znów się roześmiał. — Nieważne, gdzie się spotkaliśmy. Ale dzięki tobie coś przyszło mi do głowy. — Och? — Szalałem wtedy z bólu, z powodu starego urazu nerwów u nasady jednego z kłów. Gdy raz się to zacznie, zwykle nie ustępuje, póki nie doprowadzi mnie do obłędu. Sam niewiele pamiętam, ale mówiono mi wtedy, że zachowuję się gwałtownie i antyspołecznie. — To przykre. — Istotnie. Tym bardziej, że już od

dłuższego czasu żyję bardzo szczęśliwie w stadzie mojego gatunku, a to znów się zaczyna. Próbuję odejść od nich jak najdalej, mam tam rodzinę i przyjaciół. Byłem ich opiekunem. Nie chcę zwrócić się przeciwko nim. Tak więc wymknąłem się dziś wczesnym rankiem, by być sam, gdy zacznie się na dobre. I kogóż to spotykam, jeśli nie syna człowieka, który naprawdę przerwał jeden z moich ataków? — Mój tato to zrobił? — Tak, a ja mam doskonałą pamięć, gdy nie mąci jej ból. A więc, kiedy manipulował w okolicach tego miejsca, mruczał o czymś, co nazywał akupresurą

i siatsu. Czy te terminy coś ci mówią? — Trochę — stwierdził Jay. — Znam co nieco teorię. Ale nie mam ludzi, na których mógłbym ćwiczyć. — Jeśli powiem ci dokładnie, gdzie on układał ręce i co tam robił, czy zgodzisz się spróbować? — Oczywiście. — W takim razie położę się, żeby było ci łatwiej sięgnąć do tych punktów. — Śmiało. Jay cofnął się, kiedy wielki fant ukląkł, obrócił się i położył na boku.

— Imponujące — szepnął. — Najpierw rodzaj masażu wokół nasady górnego kła, raczej łagodnie. Od tego zaczął. — Robi się, Tranto. — Świetnie. Nawet jeżeli nie poskutkuje, będę pamiętał, że próbowałeś. Teraz coś dziwnego. Po tej stronie, między palcami u nogi jest miejsce… Dziesięć minut później potężny fant na wpół drzemał. — Za wcześnie, żeby coś stwierdzić — rzekł — ale czuję się lepiej. Robiłeś

to dłużej niż on. Teraz lepiej odejdź. — Wolę zostać w pobliżu i zobaczyć, czy to podziałało. — Nie chciałbyś chyba zostać rozdeptany przez przyjaciela, prawda? — Nie, ale rozejrzałem się i nic mi nie będzie. — Szalony Jay Donnerjack — powiedział Tranto. — Pochodzisz z długiej linii szalonych naukowców, wiedziałeś o tym? — Pozory mogą mylić. Śpij. Będę odganiał małe drapieżniki i klął na duże. Mam ochotę potrenować przekleństwa.

Jay spędził przy Tranto większą część dnia, a gdy wielki fant obudził się i rozejrzał, dostrzegł chłopca. — Coś podobnego, chyba ci się udało — powiedział w końcu. — Dobrze wiedzieć, że pozostało jeszcze parę szczęśliwych zakończeń. — Tak. Tranto powoli wstał, przeciągnął się, zatrąbił. — Myślę, że będę już szedł z powrotem — rzekł. — Cieszę się, że w odpowiedniej chwili spotkałem kolejnego Donnerjacka.

— Do usług — odparł chłopiec. — Cieszy mnie wieść, że mój tato był tak lubiany przez tyle różnych istot. Czy ty naprawdę widziałeś Głębokie Pola? — Tak, ale mam bardzo bezładne wspomnienia z okresów szaleństwa. O ile sobie przypominam, zostawiłem mnóstwo głębokich śladów w entropii i wpieniłem jej szefa. Jay zadrżał. — Naprawdę istnieje inteligencja związana z tym miejscem? — Tak… i z tobą. Ty jesteś jego pierworodnym, prawda?

— Tak. — Nie rozumiem do końca powiązań między tobą a Panem Entropii, więc nie będę snuł domysłów. Ale wierz albo nie, powinieneś zdawać sobie sprawę, że jest w tym coś dziwnego. — Nie wygląda na to, bym mógł wiele zrobić w tej sprawie. — Krąży legenda, że twój ojciec walczył kiedyś z Panem Entropii i zremisował. — Jak? — Nie wiem. Jedyny, kto mógłby to wiedzieć, sam jest postacią legendarną,

znaną jako Mosiężny Pawwian. Nigdy go nie spotkałem. Słyszałem o starej sowie, która kiedyś spędziła dzień w jego kabinie. — W kabinie? — Tak, Mosiężny Pawwian to pociąg. — To wszystko jest bardzo zagmatwane. Potrafisz powiedzieć mi, jak mógłbym znaleźć ten pociąg? — Nie, słyszałem, że on pojawia się i znika jak chce, i ma mnóstwo widmowych stacji i warsztatów, gdzie jest obsługiwany. Sądzę, że to on musi znaleźć ciebie.

Jay parsknął. — Chyba straciłem tę naukową otwartość umysłu — powiedział. — Przekazuję teraz tylko pogłoski, ponieważ dotyczą ciebie. Żadnych informacji z pierwszej ręki. Sam jestem raczej sceptyczny w tych okolicznościach. — Rozumiem. Znajdę cię jeszcze kiedyś. Gdybyś usłyszał jeszcze jakieś historie o moim tacie, zachowaj je dla mnie. — Dobrze. Pójdę już. Dzięki. Jay

przyglądał

się,

jak

Tranto

odchodzi ciężkim, lecz zaskakująco żwawym krokiem. Kiedy znikł już z zasięgu wzroku, usłyszał jeszcze jego ryk, dzikie, radosne trąbienie.

*** Tej nocy, leżąc w łóżku, Jay przypomniał sobie, że bransoleta zawiera część wspomnień jego ojca, choć często była dość powściągliwa, gdy ją o nie wypytywał. Wciąż niepewny, czy jest to właściwy sposób dostępu, postukał w nią kilka razy ołówkiem.

— Informacje dotyczące Johna D’Arcy Donnerjacka Seniora, jeśli można — poprosił. — Czym mogę służyć? — usłyszał w odpowiedzi. — Czy naprawdę odbył kiedyś podróż do Głębokich Pól i stawił tam czoło Panu Entropii? — zapytał. — Ta informacja niedostępna.

jest aktualnie

— Czy istnieją Głębokie Pola? — Niedostępne. — Pana Entropii?

— Niedostępne. — Pociąg Pawwianem?

zwany

Mosiężnym

— Tak. — Czy był w Głębokich Polach? — Przyjmijmy, że tak. — Jak zlokalizować tę maszynę? — Niedostępne. — Te dane muszą być dla mnie niedostępne z bardzo szczególnego powodu.

— Tak jest. — Czy mam jakieś szczególne powiązania z Głębokimi Polami? — Niedostępne, — Z Panem Głębokich Pól? — Niedostępne. — Czy gdyby nasza rozmowa o Głębokich Polach, ich Panu i moich związkach z nimi była możliwa, mógłbyś powiedzieć mi cokolwiek o nich albo o mnie? — Hmm. Pozwól, że przyjrzę się przez chwilę tej konstrukcji zdaniowej.

— Proszę bardzo. — Sądzę, że powiedziałbym ci, że w Głębokich Polach znajduje się wielki, mroczny, tajemniczy pałac. — Tak? — I że jego twórcą był John D’Arcy Donnerjack Senior. — Och! Dlaczego? — Być może w formie spłaty długu. — Czy byłem w to jakoś zamieszany? — Nie bezpośrednio. Nie.

— A teraz jestem? — Niedostępne. — Sądzę, że masz więcej informacji, których mógłbyś mi udzielić. — Niedostępne. — A ja jestem zbyt zmęczony, by szperać dalej. Dobranoc — Dobranoc. Od owego dnia John D’Arcy Donnerjack Junior nabrał przekonania, że ma do spełnienia szczególną misję — czy była ona dobra, czy zła, czy jeszcze inna, nie umiał powiedzieć.

Rozdział trzeci John D’Arcy Donnerjack Junior stał przed wirtualnym lustrem, które stworzył w małym, również wykonanym przez siebie przepuście w lesie Virtů nieopodal zamku Donnerjack. Był teraz piękną, błękitnooką kobietą o długich, jasnych włosach. Unosząc ramiona nad głową, obracał się powoli wokół własnej osi, oceniając trafność szczegółów anatomicznych. Usatysfakcjonowany, opuścił ręce, uśmiechnął się i dygnął przed swym odbiciem.

Potem zamknął na chwilę oczy i zmienił temat. Gdy je otworzył, spojrzał najpierw na swoje dłonie, porośnięte teraz gęstym włosem, potem na swoje odbicie, które przedstawiało jednego z małpoludów Sayjaka. Dubhe bił brawo. — Świetnie! Świetnie! — zawołał. — Idealnie jednak byłoby, gdybyś umiał to robić bez zamykania oczu. Ktoś może cię uderzyć albo czymś w ciebie rzucić. — Racja — przyznał Jay. — Spróbuj zamienić się w coś zupełnie niepodobnego do człowieka. Może w mebel, kamień, jakieś

urządzenie. — Dobrze. Niech chwilę pomyślę. — Nie ma czasu! Wywalają drzwi! Zrób to natychmiast! Jay w pośpiechu zamienił się w stół. — Nieźle, tyle że jesteś nierówny i masz pięć nóg. — O rany! — Rzeczy martwe bywają bardzo skomplikowane. Dlatego musisz ćwiczyć. Ludzie, którzy są w tym wyjątkowo dobrzy, zwykle zaczynali od kilku obiektów, opanowywali je do

perfekcji i wtedy brali się następnych, rozwijając repertuar.

do

— To brzmi rozsądnie. — Tak. — Czy mogę zadać ci osobiste pytanie? — zapytał Jay, wracając do ludzkiej postaci. — Śmiało. — Co robisz, kiedy nie jesteś ze mną? — Włóczę się. W Virtů naprawdę jest co oglądać. — Nie pracujesz dla nikogo?

— Pracuję dla wzbogacenia swojego ducha. Dlaczego pytasz? — Cóż, ty, Mizar, Phecda i Alioth pojawiliście się wszyscy mniej więcej w tym samym czasie. Nie zastanawiałem się nad tym wcześniej, ale czasami mam wątpliwości, czy to był czysty przypadek. — Powinieneś był zapytać mnie o to wcześniej, bo ja też się zastanawiałem i podzieliłem się uwagami na ten temat z pozostałymi. Wszyscy jesteśmy włóczykijami. Łączy nas to i owo, spotykamy się od czasu do czasu. I wszystkich nas fascynuje twój przypadek.

— Naprawdę? — Tak. Bardzo chciałbym zobaczyć zamek Donnerjack poza Wielką Sceną. Wszyscy prawdopodobnie tęsknimy za rzeczami, których nie możemy mieć. — Chodź — powiedział Jay, żwawo odchodząc. Dubhe popędził za nim. Gdy dotarli w końcu do Wielkiej Sceny, Jay powiedział: — Chcę sprawdzić, czy uda mi się zabrać cię na drugą stronę. — Z całym należnym szacunkiem —

zauważył Dubhe — nie wydaje mi się, żeby to było możliwe. Myślę, że ty po prostu jesteś pewną anomalią, ponieważ jako jedyny miałeś rodziców pochodzących z obu światów. — Możliwe — odparł Jay. — Jednak zawsze chciałem to sprawdzić. Spróbujmy. — Dobrze. Co mam robić? — Chwyć mnie za rękę. Dubhe zrobił to. — Chodź tędy — powiedział Jay, otwierając drzwi i przechodząc przez nie szybkim krokiem.

Dubhe ruszył za nim. Wstępując na Wielką Scenę, Jay uśmiechnął się szeroko. — Nic się nie dzieje. — Z całym należnym szacunkiem… — zaczął Dubhe Trzymając wciąż Dubhe za rękę, Jay przeszedł przez Scenę i zszedł do pracowni swego ojca. W pracowni Jay dotknął biurka. — Prawdziwe — oświadczył. Dubhe wyciągnął rękę. Jego dłoń oparła się na powierzchni. — Czuję to! — powiedział.

— Świetnie! Dotknij paru innych rzeczy. Nie ruszaj tylko przyrządów. — Nie będę. Czy możemy wyjść poza ten pokój? — Czemu nie? Chodź. Wyszli z pracowni i ruszyli najbliższymi schodami w dół, nie napotykając nikogo. Po drodze Dubhe przebiegał dłońmi po gobelinach, meblach, ścianach. — Przecież wszystko jest takie samo! — zaprotestował w końcu. — Mnie też się tak wydaje.

— Ale chyba nie mógłbym wejść w fazę. — Myślę, że nie. — Jak sądzisz, możemy wyjść na zewnątrz? — Nie robię tego zbyt często, ale czemu nie? Jay poprowadził go w stronę drzwi w ścianie południowej. Otworzył je kluczem zdjętym z haczyka i wyszli na zewnątrz. Dubhe pochylił się i przygryzł kilka źdźbeł trawy spomiędzy palców. — Nawet smakuje jak trawa — stwierdził. — Może nie ma aż takiej

różnicy. — Tutaj nie mogę rozpostrzeć ramion i latać, spacerować po morzu i oddychać pod wodą. — Czy to jest aż takie ważne? Jay podszedł do żelaznej furtki w ogrodzeniu, otworzył ją i wszedł do środka. — Co to jest? — zapytał Dubhe. — Cmentarz rodzinny — powiedział Jay. — To jest grób mojej mamy a to taty. Dubhe wskazał coś w górze.

— Jay! Co się dzieje? Jay uniósł głowę. Jedno z tych dziwacznych, starych rządzeń zamontowanych na murze zaczęło nagle jarzyć się fioletową poświatą. — Nie wiem, co… — zaczął. Bransoleta zawibrowała. — Synu! Wracaj natychmiast do pracowni! — zawołała. — Nie trać czasu na zamknięcie drzwi! Uciekaj! Jay odwrócił się i ruszył pędem. Dubhe pobiegł za nim. Powietrze przed nimi falowało morą.

— Co się dzieje? — zapytał Jay. — Nie wiem — odparł Dubhe. — Co jest w powietrzu? — To mora. Znak Śmierci — odpowiedział Dubhe, gdy weszli do zamku. Jay poczuł, że włosy stają mu dęba na głowie, i zobaczył, że z sierścią Dubhe dzieje się to samo. Gdy hałaśliwie wbiegali po schodach, jarzące się na zewnątrz urządzenia zaczęły skwierczeć. — Co się dzieje? — zapytał Dubhe. — Nie wiem. Nigdy jeszcze czegoś

takiego nie widziałem. Ty przynajmniej wiesz, co to jest mora — odparł Jay, trąc oczy. — Z wiekiem wie się coraz więcej o tych sprawach, bracie Jay… a przynoszą one smutek. Zwykle widzi się morę przed śmiercią, jeśli żyje się w Virtů. — Nie zamierzam dzisiaj umrzeć — powiedział Jay, mijając kolejny zakręt i pędząc dalej ku pracowni. Usłyszał jakby cichy chichot. Gdy weszli do pracowni, w powietrzu rozległ się trzask 1 mora przygasła. — Bransoleto! — zawołał. — Co

teraz? — Czarna skrzynka na stole przy głównym pulpicie — usłyszał w odpowiedzi. — Wskazówka świetlna powinna być włączona. Trzecie pokrętło z prawej. Przekręć je w kierunku wskazówek zegara aż do oporu. Jay rzucił się naprzód. — Zrobione! — wrzasnął. Trzask dobiegł teraz zza ściany. — Na tylnej nodze stołu jest mały, prowizorycznie sklecony przełącznik. Włącz go!

— W porządku. Co to jest? — Zapasowy generator. Na ekranie głównego zespołu na centralnym blacie pojawił się obraz. Przedstawiał okrytą ciemnym kapturem głowę z bladą, skrytą w cieniu twarzą. — Cześć — rozległ się głos. Jay czuł, jak Dubhe kuli się za jego plecami. — Szybki w nogach, co, chłopcze? — ciągnęła postać. Jay próbował napotkać jej mroczne spojrzenie. Nie udało mu się.

— Kim jesteś? — zapytał. — Starym znajomym twego ojca — padła odpowiedź. — Czego chcesz? — Ciebie. — Dlaczego? — Ofiarowano mi cię przed twoim urodzeniem. — Nie wierzę w to. — Zapytaj tchórza, który kryje się za tobą.

— Dubhe, czy to prawda? — No… och… tak. — Skąd o tym wiesz? — Byłem przy zawarciu tej umowy. — Dlaczego ją zawarto? — Możesz opowiedzieć mu o tym kiedyś — powiedziała mroczna postać na ekranie. — Teraz musi dowiedzieć się, po czyjej stronie są racje. — A więc po czyjej? — zapytał Jay. — Byłeś mój od samego początku — odparł tamten. — Jednak nie zabrałem

cię razem z twoim ojcem z powodu elokwencji, z jaką błagał o twoją dalszą egzystencje. Teraz jednak, gdy odsłoniłeś się, uznałem, że dotrzymałem słowa w wystarczającej mierze, postanowiłem więc wyciągnąć po ciebie rękę i zbadać twą reakcję. — Skąd wiedziałeś, co robić? Jay usłyszał szept Dubhe: — Nie mów mu o bransolecie. — Na głos małpa powiedziała: — Przypomniałem sobie, jak wiele lat temu ojciec Jaya walczył z tobą o jego życie. — Kiedy o tym słyszałeś?

— Mam wrażenie, że nie powinienem o tym mówić. — Zmykaj do domu, Dubhe. Mamy parę spraw do omówienia. — Niestety, panie. Nie mogę. — Co masz na myśli? Dlaczego nie możesz? — Zdaje się, że zostałem odmieniony i należę teraz do Verité. Nie mogę przyjść do ciebie. Chyba zgubiłem drogę. — To jakaś sprawka Donnerjacka, nieprawdaż?

starego

— Nie wiem, panie. — …A chłopiec maczał w tym palce. Dubhe zerknął na Jaya, który z uśmiechem skinął głową. — Twój ojciec mnie nie pokonał — powiedziała postać. — To był tylko remis. — Dwa z trzech? — odparł chłopiec. Zakapturzona postać przyjrzała mu się tylko, po czym rzekła: — Odstępuję od oblężenia. Dam ci jeszcze kilka lat. Mam wrażenie, że zło już się dokonało. Mimo wszystko nie

potrafię zrozumieć fascynacji, z jaką wy, Donnerjackowie, podchodzicie do życia. — Kim chłopiec.

jesteś?

—

powtórzył

— Znasz mnie. Wszyscy mnie znają — odparła postać. — Na razie żegnaj. Ekran pociemniał. Jay Donnerjack poczuł, że włosy mu opadają, gdy projektory traciły moc i wreszcie wyłączyły się zupełnie. — Opowiedz mi o nim — rzekł. — To Pan Głębokich Pól — odparł Dubhe.

Jay zmarszczył brwi. — Co cię z nim łączy? — zapytał. — On lubi mieć nieco towarzystwa. Należałem do tych których trzymał przy sobie, by mieć z kim pogawędź od czasu do czasu. Osładzał nam nawet dolę, dając nam pewną moc, byśmy byli szczęśliwi w tamtym dziwnym miejscu. — W jakim dziwnym miejscu? — W Głębokich Polach. — Naprawdę tam mieszkasz? — Cóż… tak.

— Czy on prosił cię, żebyś mnie pilnował? Dubhe odwrócił wzrok. — Tak. Jakby o tym wspomniał. — Po czyjej właściwie jesteś stronie? Dokąd pójdziesz, kiedy stąd odejdziesz? — Prawdę mówiąc, nie mogę już wrócić. Twoja moc na to nie pozwala. Nie miałem pojęcia, że możesz sprowadzić mnie do Verité i w rezultacie uniemożliwić mi powrót do Głębokich Pól. Zabawne byłoby zobaczyć, jak on próbuje pokonać tę moc.

— Co teraz zrobisz? — Myślę, że zamieszkam z tobą, jeżeli pozwolisz. — Żebyś szpiegować?

dalej

mógł

mnie

— Nie o to mi chodziło. Myślę, że on mnie wykopał. — I szukasz nowego miejsca, gdzie mógłbyś się schować? — Krótko mówiąc, tak. Ale, o ile on nie zetrze mnie na miazgę, myślę, że mógłbym cię wiele nauczyć. Poznałem trochę jego metod.

— Wydaje mi się, że mógłbym odesłać cię do domu. — Nie teraz! Nie teraz, kiedy jest wściekły! Proszę! — W porządku. Ja też lubię mieć z kim pogadać. Przestań. Jeśli będziesz kiedyś chciał wrócić, powiedz mi o tym. — Och, dobrze! Obiecuję! — Do diabła z twoją obietnicą. Twoje słowo wystarczy. — Masz je! — W porządku. A więc zatroszczymy się o siebie nawzajem.

— W porządku, ale miej na uwadze, że żaden z nas nie jest naprawdę przeciwnikiem godnym Pana Głębokich Pól. Jay roześmiał się. — Jesteś głodny? — Tak. I nigdy jeszcze próbowałem jedzenia z Verité.

nie

— Zawsze kiedyś jest pierwszy raz — stwierdził Jay.

***

John D’Arcy Donnerjack Junior przykucnął na parapecie obok wylotu szczególnie szpetnego rzygacza. Od niedawna trenował gimnastykę. I choć uwielbiał wspinaczkę po skałach Virtů, szybko dostrzegł możliwości tkwiące w chropowatej fakturze samego zamku. Czasem spoglądał w dal na wioskę, góry i morze. Kiedy indziej podziwiał przepiękne układy tęczy, chmur, mgły i plam słońca. Gdy w położonym w dole miasteczku dostrzegano jego zwinną postać, jeszcze mocniej wierzono, że zamek jest nawiedzony. W bardziej ponure dni nie widywano go. Rzadko odważał się wyjść na mury nocą. Od morza napływała mgła, widział w

oddali nadciągający sztorm. Niektóre z kutrów rybackich szarpał już wiatr, a białe grzywacze wdzierały się na plaże. Kamienie wokół niego zwilgotniały. Piękno tej chwili poruszyło go 1 niechętnie myślał o powrocie do wnętrza. — Chcesz wyręczyć Głębokie Pola z pracy?! — zawołał Przez otwarte na dole okno Dubhe. — Tam będzie coraz bardziej ślisko. — Wiem — odparł Jay. Nie ruszył się jednak. — Powinieneś zobaczyć to niebo — powiedział. — Stąd też je widzę!

— I poczuć ten wiatr. — Jeszcze jeden powód, żebyś dał sobie spokój. Wracaj tutaj! — Dobrze już, dobrze! Jay zsunął się na dół i wślizgnął przez okno do środka — Nie zamieniaj się w starą babę — zwrócił się do Dubh? — Nie zamierzam, ale spójrz na to z mojej strony. Jesteś dla mnie jedynym bezpiecznym łącznikiem ze światem. Co zrobiłbym, gdybyś spadł i się zabił? Dałbym ogłoszenie do gazety? „Mała, wszechstronna małpa szuka pracy w

Virtů lub Verité. Bogate doświadczenie z demonami, entropią i starymi dziwakami. Doskonały barman” — Lepiej byłoby pójść do agencji — Jay — i zmienić wygląd wedle uznania na potrzeby Virtů. — Trochę się tego boję. — Mogę spróbować przenieść cię z powrotem na stałe. — Wolałbym, żebyś po prostu nauczył mnie tej sztuczki z przechodzeniem tam i z powrotem. — Sam chciałbym wiedzieć, jak to robię.

— Śmierć też w jakimś stopniu to potrafi — zauważył Dubhe — ale wątpię, by znał całą tę sztuczkę. Szkoda, że nie ma sposobu, żebyś stworzył ukrytą bramę, o której wiedzielibyśmy tylko my dwaj. Jay przyjrzał mu się uważnie. — A co, jeśli jest to możliwe? — zapytał. — Co masz na myśli? — Cóż, przypuśćmy, że sługa mrocznego wroga mojego ojca miał zaprzyjaźnić się ze mną, przybierając postać najodpowiedniejszą dla dziecka — najpierw zostaliśmy towarzyszami

zabaw. Potem ja z powodzeniem spróbowałem cię przenieść, w twym przebraniu, do Verité. Być może zrobiłem już połowę z tego, o co prosisz. Zastanawiam się… Wyglądał na nieco zdenerwowanego. — Masz trochę racji — odezwał się w końcu Dubhe — Ale to był mój pomysł, nie jego — i nie miałem czasu, żeby powiedzieć mu, co mam zamiar zrobić. — Więc można powiedzieć, że ten pomysł po prostu przyszedł ci do głowy. — Tak. To była pokusa, pokusa… albo test. Nie wysilał się zbytnio, kiedy

wróciłem do pracowni taty. — Co masz na myśli? Bombardował to miejsce! Myślałem, że koniec z nami. — Naprawdę? Dostał się tu, by zabrać moją matkę. To nie był zbieg okoliczności, że umarła w kilka dni po moim urodzeniu. Ojciec zmarł przedwcześnie, można się więc spierać, czy Pan Głębokich Pól nie dobrał się także do niego. Dubhe chrząknął dyplomatycznie, ale przypomniał sobie to, co słyszał o wcześniejszym oblężeniu zamku Donnerjack, a wspomnienie to sprawiło, że zadrżał i otulił się swymi cienkimi, pająkowatymi ramionami.

— Wygląda na to, że Pan Głębokich Pól potrafi przedrzeć się przez systemy obronne mojego ojca — kontynuował swe wywody Jay. — Być może musi się przy tym natrudzić, ale jest w stanie to zrobić. Dubhe znów zadrżał. — Nie czuję się już wcale tak bezpieczny, jak zdawało mi się jeszcze przed chwilą. — Nic się nie zmieniło — powiedział Jay twardym, chłodnym tonem, jaki czasami przybierał. — Nie, myślę że nie — powiedział Dubhe, rozglądając się — ale naprawdę

mam wrażenie, jakby coś się jednak stało. Jay uśmiechnął się szeroko, na powrót stając się dzieckiem. Schyliwszy się, przytulił małpę. Jego ramiona z łatwością objęły chudą postać. — Urosłeś — zauważył Dubhe, gdy chłopiec wypuścił go z objęć. — Pamiętam, jak byliśmy prawie tego samego wzrostu. — To się zdarza. — W Virtů nie zawsze. — Chodź, Dubhe. Zobaczymy, czy Cookie da nam lody. Umieram z głodu.

Dubhe wstał, ciągnąc kłykcie po podłodze. — Świetnie. Myślę, że jeśli Pan Głębokich Pól nadchodzi, to i tak nic nie będę mógł na to poradzić, a zawsze miałem ochotę na lody. Donnerjack roześmiał się i ruszył przodem. Za nimi w pracowni Johna D’Arcy Donnerjacka Seniora, ekran komputera zamigotał i ukazał czaszkę. Jej szeroki uśmiech był wszechobecny, jej śmiech szorstki i pełen triumfu.

Rozdział czwarty Było chyba nieuniknione, że prędzej czy później John D’Arcy Donnerjack Junior natknie się na Kościół Elish. Jak stwierdził Reese Jordan, nie da się powstrzymać chłopca przed zrobieniem tego, na co ma ochotę, jeżeli się przy tym uprze, a Jay Donnerjack, choć różnił się pod tyloma względami od swoich rówieśników, pod tym względem akurat był prawdziwym chłopcem. Wziął sobie jednak do serca argumenty Reese’a, kiedy starzec przekonywał go, by trzymał się z dala od ludzi, i wyraźniej uświadamiając sobie własną

śmiertelność po obejrzanej walce między Chumo a Sayjakiem, zdecydował się na kompromis. Po pierwsze, będzie tylko obserwował, nie brał w niczym udziału — przynajmniej na początku. Po drugie, pójdzie w wirtualnym przebraniu, bez przekraczania interfejsu. Po trzecie, będzie odwiedzał tylko miejsca ogólnie dostępne, omijając te, gdzie musiałby płacić. W ten sposób nie pozostawi żadnych elektronicznych śladów, które ktoś mógłby wytropić. Zrealizowanie tego ostatniego postanowienia przyszło mu z łatwością, gdyż zupełnie nie miał własnych

pieniędzy. Instytut Donnerjacka utrzymywał zamek na mocy ustaleń podjętych za życia Johna Seniora. W obrębie murów zamku chłopcu nie brakowało niczego. Dzięki sprzętowi, który ojciec zainstalował dla swych wypadów do Virtů, nie musiał płacić za transfer. Ponieważ nie miał kontaktować się z ludzkim społeczeństwem, ale trzymać się w swych wędrówkach rozległych obszarów dzikich domen, nigdy nie wydano mu symul–eftów, ani nie założono rachunku, z którego mógłby je pobrać, tak jak robili to inni. Jay znał pieniądze tylko w teorii. Jego edukacja uwzględniała przykłady wymiany pieniędzy na towary, ale nie

rozumiał tego do końca, ani nie pojmował tkwiącej w ni v, potęgi. Nie odczuwał więc ich braku zbyt silnie, poza tym że stanowił on pewną przeszkodę w poznawaniu świata, a ponieważ wiele rzeczy dawało się poznać bez płacenia, rzadko myślał o tym, co traci. Jak na ironię, podczas swej pierwszej samotnej ekspedycji w głąb ludzkiego społeczeństwa trafił do kasyna Posługiwano się tu tradycyjnymi przynętami, jakie na długo wcześniej stosowano w Verité. Złożone struktury wirtualne były miejscem rozmaitych gier hazardowych Pokazy i widowiska kusiły graczy do pozostania.

Z początku Jay był zafascynowany ludzkim tłumem ale fascynacja ta prędko mu przeszła. Pozostał obojętny wobec namiętności wydawania i zdobywania symul–eftów. Jego słownictwo wzbogaciło się nieco, podobnie jak znajomość sposobów, jakimi można przekonać ludzi do zaryzykowania pieniędzy, aby je pomnożyć, ale to było wszystko. Następnym razem zaplanował to nieco lepiej, wybierając popularną miejscowość wypoczynkową. Spacerował po plażach, brał udział w trafiających się czasem zawodach zręcznościowych (gdzie zawsze uważał, by przegrać, choć w wielu przypadkach

mógłby bez trudu zwyciężyć) i przyglądał się ludziom. Tutaj jednak występowali często w wakacyjnych personach. Byli zbyt piękni, zbyt silni, zbyt doskonali, by mogli być prawdziwi, więc ich urok szybko przygasł. Po paru jeszcze nieudanych startach odkrył, że to, czego szukał, mogą dać mu zebrania religijne. Wiele z nich było dostępnych dla wszystkich — przynajmniej na najniższym poziomie wtajemniczenia. Chociaż niektórzy z uczestników przybierali wirtualne persony, olbrzymia większość przychodziła we własnej postaci. Początkowo Jay po prostu sycił oczy rozmaitością — nie tylko ras czy mód,

ale gestów, sylwetek i póz. Dopóki nie poznał tych zgromadzeń, nie zdawał sobie sprawy, jak wiele jest sposobów wyrażania radości czy żalu, w jak wielu odmianach występować zwierzę zwane człowiekiem. Jakąś drobną cząstką siebie pragnął zobaczyć samo Verité, ale na razie był zadowolony — a nawet więcej, niż zadowolony — razie był nasycony. Gdy był już w stanie oderwać oczy od tłumu, zaczął przysłuchiwać się kazaniom i modlitwom. Starając się rozumieć objaśniane w nich kwestie, po powrocie do zamku Donnerjack żarłocznie czytał. Sposoby, w jakie różne religie traktowały metafizyczne

zagadnienia życia, śmierci, życia pozagrobowego, nagrody i kary karmiły cząstkę jego boleśnie wygłodzonej, dojrzewającej duszy. Roboty, które go wychowały, albo nie troszczyły się o te kwestie, albo — w przypadku bardziej wyrafinowanych modeli, takich jak Dack — interpretowały je z punktu widzenia własnej, szczególnej formy życia. Wirtualni towarzysze zabaw Jaya dość zdecydowanie unikali w rozmowach zagadnień życia i śmierci, a Reese Jordan tak dawno przekroczył normalną długość życia człowieka, że nie byłby w stanie wyjaśnić własnego pojmowania tych spraw chłopcu choćby nawet

najbardziej błyskotliwemu, ale tak młodemu, że mógłby być jego praprawnukiem. I tak Jay wziął udział w katolickiej mszy, którą celebrował papież w wirtualnej personie czasu rzeczywistego. Siedział w milczeniu, gdy elektroniczny bodhisattwa wyjaśniał naturę mai — że iluzja nie jest sprawą wyłącznie pozorów, ale spostrzegania. Tańczył w szamańskim obrzędzie, ale żadne loa nie uczyniło go swym wybrańcem. Islam pozostał zamknięty dla niewiernych, ale istniały szkolenia dla tych, którzy pragnęli poznać nauki

Mahometa. Jay wysłuchał wielu z tych wykładów. Brutalna logika dżihad miała pewien urok i nieczęsto spotykaną prostotę, ale Jay był już zbyt oczytany, by uwierzyć, że Jedna odpowiedź może być właściwa dla wszystkich ludzi. I, niemal przez przypadek, natrafił na Kościół Elish. Od kilku miesięcy regularnie uczestniczył w żydowskim programie rozszerzającym. Podobały mu się powolne, pełne namysłu dyskusje nad Torą, nad znaczeniem różnych praw i zakazów we współczesnej dobie. (Czy łamało się zakaz jedzenia wieprzowiny, jeżeli była to tylko wieprzowina wirtualna? Czy popełniało się morderstwo, jeśli odbywało się to w

ramach wirtualnej inscenizacji, a ofiara była programem stworzonym specjalnie w tym celu? Czy popełniało się cudzołóstwo, jeśli miało się stosunek z programem stanowiącym wirtualny wizerunek żony innego mężczyzny?) Sam wypowiadał się rzadko, ale słuchał uważnie i robił notatki do późniejszego przemyślenia. Pewnego popołudnia, opuszczając zebranie, usłyszał mimochodem rozmowę dwóch osób na temat trzeciej, nieobecnej. — A gdzie jest dzisiaj Ruth? — Nie słyszałeś? Przeszła do elków.

— Do elków? Dlaczego? — Najwyraźniej po wszystkich naszych dyskusjach o tym, jak zastosować stare sposoby w nowych okolicznościach, uznała, że jedyną wiarą, jaka może mieć odpowiedzi na miarę naszych czasów, jest Kościół Elish. — Dlatego, że utrzymuje, iż powstał w Virtů? — Właśnie. — Moim zdaniem to zwykły chwyt reklamowy. Religia starożytnego Sumeru była martwa przez tysiąclecia. Dlaczego miałaby odrodzić się w postaci

wirtualnej? — Nie pytaj mnie, zapytaj Ruth. Rozmawiający odeszli ze śmiechem, ale ich słowa zaintrygowały Jaya. Virtů była mu bliższa niż Verité i świadomość istnienia religii, która zaczęła się w miejscu uważanym przez niego za własne podwórko, miała dla niego głęboki urok. Być może eliszyci umieli powiedzieć coś o Panu Głębokich Pól, interfejsie, naturze duszy programu. Z zapałem rozwinął menu i zażądał informacji o Kościele Elish. Otrzymał długą listę obrzędów, urządzeń transferowych i innych danych. Zauważył, że jedno z publicznych

nabożeństw miało się odbyć za kilka godzin. Świetnie. Wystarczy mu czasu, by wrócić do domu, zjeść późny lunch i pójść tam z Dackiem. Powinno być ciekawie.

*** Nabożeństwo eliszytów, jak wywnioskował Jay, zaczynało się w Verité, ale był pewien, że zdoła wślizgnąć się tłum, gdy zgromadzenie przejdzie do Virtů. Tak też zrobił, upodobniając własne ubranie do luźnych

szat, jakimi okryci byli ludzie o okrągłych oczach, wychodzący noga za nogą z szerokiego korytarza na teren otaczający świątynię, wznoszącą się na szczycie przysadzistego zigguratu. Jay był dumny z łatwości, z jaką dokonał zmian w swym stroju. Pojawił się w wirtualnym siedlisku w personie ciemnowłosego mężczyzny przeciętnej budowy ciała i przeciętnego wzrostu, którego lekko perkaty nos i cienkie brwi stanowiły cechę na tyle tylko charakterystyczną, by uczynić go całkowicie anonimowym. Jego ubranie stanowiło najlepsze przybliżenie szat eliszytów, jakie był w stanie zaprojektować, pospiesznie

przejrzawszy ich broszury promocyjne. Teraz lekko poszerzył lamówkę, przyciemnił szarość haftu i śmiało wślizgnął się w procesję. Bał się tego jedynie, że nie będzie dla niego miejsca, że eliszyci przechodzili tylko jako pełne zgromadzenie, ale jak gdyby nigdy nic zajął pierwsze wolne siedzenie i kiedy nie powstało zamieszanie, uznał, iż jest bezpieczny. Kapłan, który zszedł po stopniach piramidy, by rozpocząć nabożeństwo, miał na sobie luźne szaty, wymyślne nakrycie głowy i coś udrapowanego na ramionach. Jay widział wariacje na ten temat na tyle często, że nie zwrócił na jego kostium większej uwagi. Tym, co

zrobiło na mm wrażenie, była aureola mężczyzny — blada, błękitna poświata, najsilniejsza wokół głowy, ale widoczna jako nikły, ledwie uchwytny zarys wokół całej jego postaci. Klasa: akurat tyle, ile potrzeba było, aby wydawał się naznaczony boskością. Jay docenił to. Zastanawiał się, czy kapłan zaprojektował to sam, czy był to standardowy program Kościoła — prawdopodobnie to drugie. Z roztargnieniem przysłuchiwał się inwokacjom do różnych bogów, czekając, iż usłyszy coś niezwykłego. Był nieco rozczarowany, że to, co tu prezentowano było tylko upiększoną wersją historii, którą słyszał już gdzie

indziej — potężni bogowie, spragnieni (mimo swojej mocy) ludzkiego uwielbienia. Potem nieoczekiwanie nastrój nabożeństwa się zmienił — Jay pochylił się do przodu, by upewnić się, że słyszy dobrze — tak! Kapłan naprawdę twierdził że bogowie zstąpili między nich, uczestniczyli w nabożeństwach, rozkoszowali się bliskością swych wyznawców. Jay próbował ustalić, czy którakolwiek z religii, jakich próbował, poczyniła tak zuchwałe wyznanie. Opętanie szamanów przez loa było najbliższą rzeczą, która przychodziła mu na myśl; wszystkie inne kulty zadowalały się taką czy inną wersją

chrześcijańskiego „gdzie dwóch lub trzech zbierze się w imię moje, tam i ja będę” lub, w najlepszym razie, przywódcą utrzymującym, że jest wcieleniem jakiegoś bóstwa. To było coś zupełnie innego. Wyprostował się, pragnąc usłyszeć więcej. Kapłan mówił dalej, wyjaśniał, że Virtů nie jest zwykłym sztucznym wytworem, ale w istocie stanowi zbiorową podświadomość ludzkości, wewnątrz której przetrwali bogowie. Teraz, gdy ludzie odkryli drogę przez interfejs, bogowie (dzięki uprzejmości Kościoła Elish) będą z nimi obcować. Potem znów było to samo, złożone

wywody, mgliste obietnice, a po nich dzielenie chleba, soli i wina. Jay słuchał z lekką rezerwą, ale i wielką ciekawością. Po nabożeństwie wziął listę innych propozycji Kościoła. Wiedział, że tu wróci.

*** Link Crain wiedział, że ma kłopoty, kiedy tylko usłyszał kroki za drzwiami. Właśnie udało mu się rozdłubać zamek w szafce na akta. Okno, którym wszedł do gabinetu przed może pięcioma minutami, wciąż było otwarte. Sprawdził je starannie i był pewien, że

nie było połączone z systemem alarmowym. Cały układ wydawał się dosyć prymitywny. Najwyraźniej była to tylko fasada i podczas wejścia — a może i jeszcze wcześniej — uruchomił coś bardziej wyrafinowanego. Właściwie, jeśli o to idzie, mogli wet wypatrzyć go, gdy przemykał się przez plac. Środki nie miały większego znaczenia. Wiedzieli, że on tu jest i tyle. Po wejściu zabezpieczył drzwi gabinetu. To oznaczało, że ma trochę czasu. Wysunął górną szufladę szafki. Miał przed sobą równo ułożone, starannie opisane teczki z dokumentami: Zmiany przepisów budowlanych (Vu), Zmiany przepisów budowlanych (Ve), Rozmowy wstępne (Vu), Wykonawcy (Ve),

Podwykonawcy (Vu)… Zamknął szufladę, wysunął następną. Nie miał oczywiście pojęcia, czy wszystkie teczki zawierały to, co mówiły ich etykiety. Nie miał też czasu, by to sprawdzać. Zaklął cicho, słysząc szczęk klamki u drzwi. Listy płac… Zamknął szufladę. To oczywiście anachronizm w tych czasach. I właśnie dlatego miałby chęć je przejrzeć. Teraz jednak… Zamknął szufladę, otworzył kolejną. Możliwe, że nie było tu tego, czego szukał. A może było w biurku. Albo w sejfie ukrytym w ścianie. Ktoś rzucił się na drzwi całym

ciężarem. Zaskrzypiały… Szuflada mieściła książki adresowe. Jedna z nich nosiła etykietę „Prywatne”. Wyjął ją, zwinął, wepchnął w kieszeń kurtki. Prawdopodobnie bezwartościowa. Jednak… Kolejne uderzenie o drzwi, trzeszczenie framugi. Przywłaszczył sobie też coś z nalepką „Organizacyjne”. Zamknął szufladę, wysunął najniższą. Jakieś akta pracownicze. Jeszcze dwie szafki, nie ma tyle czasu. Cholera! Przewidywał, że będzie miał całe godziny na rozpracowanie tego miejsca. Podchodząc do okna, zgasił latarkę i

wsunął do drugiej kieszeni. Wydostał się na drugą stronę, zeskoczył między krzewy i przedarł się przez gąszcz, nim usłyszał, jak wewnątrz budynku drzwi ustąpiły wreszcie. Gdy zapaliły się światła, on biegł już sprintem przez trawnik w stronę wysokiego ogrodzenia z siatki. Pokonał krzewy rosnące wzdłuż ogrodzenia i zmierzał do fragmentu, który wyciął starannie przed kilkoma dniami i przez który wcześniej wszedł. Otwór wychodził na cichą boczną uliczkę. Wycięty fragment siatki stał swobodnie na swoim miejscu, oparty o rozłożyste gałęzie. To że jest ruchomy, było widoczne tylko przy bliższym

zbadaniu. Zaczął przedzierać się ku niemu. Jakaś postać uniosła się nagle za jego plecami. — Stój tam, gdzie jesteś! — usłyszał za sobą głos, podkreślony cichym trzaskiem odbezpieczanej i przeładowywanej broni, znanym każdemu amatorowi wirtualnych gier przygodowych na świecie, tyle że ten był prawdziwy — to znaczy naprawdę prawdziwy. Link natychmiast podniósł ręce. — Odwróć się!

Zabrał się do tego, poważnie wstrzymywany przez otaczające go krzewy. Nim zrobił pół obrotu, mężczyzna opadł na niego, wytrącając go z równowagi. Ogrodzenie wciąż było poza zasięgiem, a liście, których się uchwycił, nie utrzymały go. Jednak zanim runął, czyjaś ręka chwyciła go za prawy biceps. Kiedy odzyskał równowagę, zaczął się szamotać, próbując się wyrwać. — Spokojnie, mały — rozległ się wyraźny szept. — Wszystko w porządku. Link odwrócił się w stronę mówiącego, uświadamiając sobie przy

tym, że strażnik leży między nimi na ziemi. W słabym świetle padającym z ulicy mógł rozróżnić szorstkie rysy, szerokie brwi i lekko rudawe włosy potężnego, jasnookiego osobnika, który go trzymał. Mężczyzna wypuścił jego ramię i uśmiechnął się. — Drum — powiedział. — Desmond Drum. A ty jesteś Lyle Crain. — Lincoln Crain. — Tak? Myślałem, że to było Lyle… — Kiedyś tak. Zmieniłem je. — Więc, Lincoln…

— Mów mi Link. — W porządku, Link. Zabierajmy się stąd w cholerę. — zerknął w stronę zoperowanego odcinka siatki. Co z tym facetem? — Nic mu nie będzie. Chodźmy. Link odwrócił się i skierował w stronę ogrodzenia, Drum zrobił krok nad leżącym twarzą do ziemi strażnikiem i ruszył za nim. Po chwili usunęli luźny fragment ogrodzenia i wyszli przez otwór na chodnik. Założyli go z powrotem, hałasując trochę. Drum ruchem głowy wskazał na prawo.

— Tędy — powiedział. — Hej, zaczekaj — odparł Link. — Dokąd idziemy? — Do mojego wozu. Parę przecznic stąd. Odjedziemy z tego rejonu. — A potem? — Chciałbym z tobą pogadać. — O czym? — Dobra, możemy zacząć po drodze. Ale chodźmy, zanim pokażą się gliny. Ktoś mógł ich wezwać. Albo przyjdzie następny strażnik…

Link zrównał z nim krok. — Jestem prywatnym detektywem — zaczął Drum. — Naprawdę? Myślałem, że wy odwalacie całą swoją robotę w Virtů, grzebiąc w rekordach. — Większość z nas tak robi w dzisiejszych czasach — odparł Drum. — Ale mnóstwo naprawdę ważnych rzeczy pozostaje tu w Verité, na papierze albo w czyjejś głowie, i nie zostawia żadnych śladów w Virtů. Ktoś musi pracować po tej stronie ulicy. Link uśmiechnął się.

— Wiem — powiedział. — W staroświeckich szafkach na akta jest pełno świetnego towaru. Drum skinął głową. — Dobry reporter powinien to wiedzieć — rzekł — choć większość z nich odwala całą swoją robotę w Virtů, grzebiąc w rekordach i wiążąc koniec z końcem dzięki jałmużnie. Link roześmiał się. — Trafiony — powiedział. — W porządku. Masz racje A skąd wiedziałeś, że jestem reporterem? — Tak przy okazji, ile masz lat?

— Dwadzieścia jeden. — Hmm. Według tego, co wiem, masz szesnaście — od niedawna. — Co jeszcze wiesz i gdzie to, u diabła, znalazłeś? Drum przeszedł przez jezdnię. — Wiem wszystko. Przetrząsnąłem publiczne rekordy w Virtů. To tanie i łatwe. — Więc po co pytasz, skoro już wiesz? — Zaczynasz od prostych, urabiasz je, czasem ustalasz wzorzec. Łatwe do

sprawdzenia. Link wzruszył ramionami. — Dzięki za pomoc, ale nie prosiłem o to. Nie jestem ci winien prawdy. — Prawda jest tak cenną rzeczą, że zachowujesz ją dla siebie, co? — Jeżeli rozumiesz przez to, że prawda kosztuje, to tak, masz rację. — Masz coś, co mogłoby być cokolwiek warte, konkretnie na temat elków? — Możliwe. Kupujesz?

— Nie. Ale znam kogoś, kto może kupi. Chciałbym teraz zabrać cię do niego. To mój samochód. — Wskazał gestem małego, niebieskiego, czterodrzwiowego spinnera stojącego po drugiej stronie ulicy. — Interesuje cię to? Link skinął głową. — Pogadam z nim — powiedział. Drum pomajstrował przy zamku, otworzył drzwi i wsiedli do wozu. Chwilę później uruchomił silnik i wibrujący pojazd uniósł się nad powierzchnię jezdni. — A czemu Lincoln? — zapytał

Drum, gdy zmienili pas i ruszyli naprzód. — Interesujesz się wojną secesyjną? Link pokręcił głową. — Czytałem Autobiografię Lincolna Steffensa — odparł. — To wtedy postanowiłem zostać dziennikarzem. Czasy się zmieniają, ale historia pozostaje historią. — On nie był czasem jednym z tych wczesnych reporterów, dla których ukuto określenie „tropiciel sensacji”? — Aha — powiedział Link. — Ale wielu ludzi traktuje to tak, jak ty przed chwilą, tak jak coś z prasy brukowej,

plotki i tak dalej. Tropiciele sensacji, jak Steffens i Tarbell, byli reporterami dochodzeniowymi. Demaskowali nadużycia w biznesie, na przykład w przemyśle naftowym, i korupcję w polityce. Byli dobrzy jak diabli w wykrywaniu konfliktów interesów, łapówek… — A co z wyznaniami? Interesowały ich podejrzane religie? — Nie wydaje mi się — odparł Link, zerkając przez okno na biura eliszytów, z których umknął. — Więc to był twój własny pomysł? — Dokładnie. Wpadłem na ten

pomysł, czytając o teleewangelistach z końca dwudziestego wieku. Pomyślałem, że tu też może znaleźć się coś smakowitego. — I znalazłeś? — Nie wiem. Jeżeli tak, to niedługo znajdzie się to na nagłówkach. — Mówisz, że nie zgodziłbyś się pracować dla prywatnego klienta? — Nie wiem. Dajesz mi zadanie z etyki dziennikarskiej, żeby sprawdzić, czy mam zasady? — To chyba Oskar Wilde powiedział, że najlepsze w zasadach jest to, że

zawsze można korzyści.

je

poświęcić

dla

Roześmiali się wspólnie. — Gdybym miał historię, a ty zapytałbyś, czy dam się Przekupić, żeby ją wyciszyć, to sam nie wiem. Jak ze wszystkim, musiałbym mieć realne fakty, żeby coś stwierdzić. — Kiedy mówiłem, że to kosztuje, nie miałem na myśli wyciszania historii. Chodziło mi może o sprzedanie paru informacji. To co innego niż danie słowa, że nigdy się jej nie wykorzysta. — Zgadzam się. Sprawdzałem cię tylko.

— Właściwie nie zapytałeś mnie jeszcze, czy mam coś do sprzedania. — A masz? — Cóż, może będę miał jakiś ciekawy kawałek, jeśli przeżyjemy — odparł Link, wciąż patrząc w okno. — Co masz na myśli? — zapytał Drum. Link wskazał kciukiem miejsce, w które się wpatrywał. — Byłaby to jednak jeszcze lepsza historia — mówił dalej — gdyby udało mi się dowiedzieć, jakim cudem te wirtualne moce elków działają w Verité.

Drum odwrócił głowę w kierunku wskazanym przez Linka. — Jasna cholera! — powiedział i samochód wyrwał do przodu. — Jak długo to tam wisi? — Dosyć krótko — odparł Link. — Zwolnij. Nie jestem pewien, czy to stworzenie wie, czego szuka, a ty możesz zwrócić jego uwagę. Na niebie unosiła się postać o kształtach uskrzydlonego byka z ludzką, brodatą głową. Zataczała szerokie kręgi, jak gdyby szukając czegoś w dole. Po pewnym czasie zaczęła szybować w ich kierunku.

Na życzenie Linka Drum zmniejszył prędkość, ale teraz znowu zaczął powoli przyspieszać. Jednocześnie wystukał numer telefonu na tablicy rozdzielczej. Ekran pozostał ciemny, ale po chwili odezwał się ochrypły, męski głos. — Tak? — Drum. — Kłopoty? — Jestem w drodze, ale załapałem eskortę na niebie. — Jakiego rodzaju? — Archaiczną. Jeśli zbzikuje, mogą

być z tego bycze jaja. — O Boże! Jeżeli to jest naprawdę prawdziwe, to siedzi ci na tyłku ktoś z wirtualną mocą. — Już się tego domyśliłem. Co mam robić? — Czym jedziesz? — Niebieskim spinnerem 2118. — Miń powoli to miejsce, gdzie mieliśmy się spotkać j odezwij się po trzech minutach. — Mam nadzieję, że mi się uda.

— Ja też. Drum obejrzał się przez lewe ramię w górę, gdzie zdawała się unosić eliszycka bestia. Skręcił w prawo w szerszą arterię. Minął go czerwony sedan. Pół mili i dwa zakręty dalej, kiedy zamierzał wydać westchnienie ulgi, gdyż stworzenie zmalało i znikło na południu, skręcił za róg i zobaczył je znowu, pikujące wprost na niego ze wschodu. Natychmiast dodał gazu. Link mówił do ukrytego w ołówku mikrofonu. — Gwałcąc wszelkie prawa aerodynamiki — dyktował — nadchodzi i opada ku nam niby anioł zemsty z biblijnego Babilonu.

— Za pozwoleniem — powiedział Drum, nagle gwałtownie obracając kierownicę i skręcając w boczną ulicę, aż żyroskopy zaskrzypiały na znak protestu — rozpraszasz mnie trochę. — Jeśli zginiemy, chciałbym przynajmniej mieć linijkę ze swym nazwiskiem — zaprotestował Link, ale zniżył głos. Drum otworzył okno, wyciągnął z kurtki dziwnie wyglądający pistolet, wychylił się na zewnątrz i zaczął strzelać do nieprawdopodobnej bestii. Broń wydawała przy każdym strzale cichy, syczący dźwięk. Przy czwartej serii latający byk drgnął lekko i

niespodzianie wycofał wierzchołki drzew.

się

nad

— …nawet teraz nabierając wysokości do drugiego ataku — ciągnął Link. — Skończ z tym! — powiedział ostro Drum. Postać wzbiła się w górę i zrobiła zwrot. Następne skrzyżowanie było zbyt ruchliwe na atak. Drum rozglądał się na boki. Przed nim, po prawej stronie, stał przy drodze potężny mężczyzna w kapeluszu nasuniętym nisko na oczy. Lewym bokiem opierał się o drzewo.

Jego prawa dłoń spoczywała na lasce. Drum przyhamował na kilka sekund, potem przyspieszył znowu. Wydawało się, że zdoła przepisowo pokonać skrzyżowanie… Nad ich głowami miała miejsce cicha eksplozja, rozległ się stłumiony odgłos wybuchu. Samochód rozświetlił krótki błysk czerwono–żółtego światła. Pojazd zakołysał się na poduszce powietrznej. Drum przemknął przez skrzyżowanie. — …jedynie po to, by zniknąć w niewytłumaczalnym wybuchu ognia — dyktował Link. Drum zwolnił, zjechał z drogi i sunął

przez park. Link, milczący poruszył się niespokojnie.

teraz,

— Uff, to chyba mnie ścigał, prawda? — powiedział. — Zapewne. — To znaczy, że mieli w biurze kogoś z wirtualną mocą, a ten jakoś mnie wypatrzył. — Przeciągnął dłonią przez swoje lekko rudawe włosy. — Może z początku nie wiedział na pewno, w którym samochodzie jestem. — Brzmi prawdopodobnie. — Trochę krążył, potem postanowił sprawdzić ten. Nabrał pewności, gdy

próbowałeś mu się wymknąć i zacząłeś strzelać. Wtedy poszedł na całego. Zastanawiam się, co mógłby nam zrobić. Mam wrażenie, że chciał krwi. — Istotnie wydawał zdeterminowany.

się

dość

— Nie rozumiem jednak, co tam się zdarzyło — Link wskazał za siebie, w stronę drogi. — Jestem pewien, że nie zapalił się sam z siebie. Wprowadziłeś go w jakąś pułapkę, wspólnie z tym facetem, z którym rozmawiałeś przez telefon, prawda? — Dobrze zgadłeś — odparł Drum. —

Ale

nie

wiem,

jak mogłeś

przewidzieć coś takiego i urządzić to wszystko. — To dobrze — stwierdził Drum, wystukując numer. — Wszechwiedza mnie drażni. — Kilka sekund później, uzyskawszy połączenie, powiedział: — Tu Drum. Co teraz? A przy okazji, dzięki. — Spotkanie jest odwołane — padła odpowiedź. — Ale nadal chcę się z tobą zobaczyć. — W porządku. Gdzie? — Pamiętasz jeszcze, jak trafić w to miejsce, gdzie się spotkaliśmy po raz pierwszy?

— Tak. — Spotkajmy się tam za dwie godziny. — Dobrze. Drum wyjechał z parku w wąską uliczkę. Powoli jechał dalej. — Kim jest ten facet, z którym mamy się zobaczyć? — zapytał Link. — Będziemy go nazywać „klientem”. — Jak sobie życzy, zwłaszcza jeżeli to on załatwił tego byka na niebie. Drum skinął głową, prowadząc teraz

powoli i statecznie. — On to zrobił, prawda? — zapytał po chwili Link. — Być może. — Jak? — Gdybym wiedział, sam bym to zrobił. — I najwyraźniej zatrudnił cię przy czymś związanym z elkami. — Rozsądne przypuszczenie. — Myślisz, że może w tym być ciekawa historia? Drum wzruszył

ramionami. Potem uśmiechnął się. — Sprzedaj mi to, co masz do sprzedania, to odwiozę cię do domu — powiedział. — Nie i nie. — Nie wydaje mi się, żeby klient miał zamiar sprezentować ci historię. — Czuję ją. — Czuj, co chcesz. Ja nie jadłem obiadu, a mamy teraz trochę czasu. Jestem głodny. A ty? — Coś bym przekąsił.

— No więc mam nadzieję, że myślisz o sauerbraten bo jesteśmy niedaleko mojej ulubionej niemieckiej knajpuj

*** W Głębokich Polach miał swą siedzibę. Siedząc na kościanym tronie w sali zwanej Pustkowiem, patrzył w rozbity monitor wideo, który trzymał w kościstej dłoni. Mocą, która była w nim, która była z niego, wyczarował obraz. Poszatkowany, upstrzony iskrami wyładowań, pojawił się w dziurze między krawędziami potłuczonego szkła kineskopu. Przedstawiał coś potężnego

— górę, jak wiedział, gdyż to tę górę właśnie chciał oglądać. Widać było też ruch, ale nie umiał stwierdzić, co szło, pełzało lub w inny sposób przemieszczało się po zboczach góry. Pozwolił, by obraz rozpłynął się i znikł. — Phecda! — zawołał Pan Głębokich Pól, głosem niskim i równym. — Panie? — Jak przyćmione światło słońca padające spomiędzy leżących w głębokim cieniu belek, miedziany wąż zsunął się ze swego punktu obserwacyjnego. — Przynieś mi czerwony kabel. Wiele było czerwonych kabli w

Głębokich Polach, ich liczba szła w miliony, jednak Phecda wiedziała, że jeden tylko czerwony kabel może interesować teraz Pana Głębokich Pól. Wślizgnęła się w cienką linię, gdzie łączyły się człony dwóch równie nieprawdopodobnych kolumn. Za nic mając ciągłość przestrzeni, wynurzyła się z prawie trójkątnego otworu w kości łokciowej, jednej z wielu, których Śmierć używał jako podnóżka. Czerwony kabel, który niegdyś był jednym z ogonów Mizara, sunął za nią, pełznąc wężowym ruchem dzięki niewielkiej mocy Phecdy. Ponieważ Śmierć nie raczył schylić się, by podnieść kabel, Phecda kazała

mu, wspiąć się na tron, ze smakiem zostawiając wyschłą biel i plastikową czerwień na kontrastowym tle czarnej szaty władcy. Gdy kabel zrównał się z lewą dłonią — Pana Zguby, ten wyciągnął go z oczodołu, z którego się wyłaniał. W tej samej chwili Phecda wycofała swą moc i kabel opadł, stając się zwykłym plastikiem okrywającym mikrowłókna i drut, niczym więcej. — Dziękuję — powiedział Śmierć. Jego uprzejmość zaskoczyła Phecdę. Jej srebrzysty język zamigotał na znak wdzięczności. Trudno byłoby stwierdzić, czy Pan Głębokich Pól zauważył to, czy nie, gdyż z powrotem skierował uwagę na rozbity

monitor. Jeszcze raz pojawił się obraz — dostrzegalny w zarysie, przez zbyt małą rozdzielczość nierozpoznawalny w szczegółach. Wtedy Śmierć pochwycił w dłoń kawałek czerwonego kabla, a ten zesztywniał w różdżkę o długości niespełna pół metra. Śmierć uderzył nią lekko w to, co zostało z ekranu, obtłukując kilka sterczących odłamków szkła, i wbrew wszelkiej logice obraz stał się wyraźniejszy. Ukazywał mu teraz widok góry Meru, pierwotnej góry w centrum wszechświata. Stała dumnie jak sama idea góry, jej sylwetka miała w sobie coś z Fuji, Matterhornu, Kilimandżaro i dziecięcego rysunku — trójkąta z

postrzępioną linią u wierzchołka, znaczącą śnieg. Nie bez słuszności też wzbudzała takie skojarzenia, gdyż była tym wszystkim i czymś więcej. Niektórzy mogliby twierdzić, że inne góry od niej właśnie przejęły swój kształt i moc inspirowania ludzkich marzeń o boskości; inni przekonywaliby, że góra Meru była syntezą wszelkich gór z marzeń. Nie obchodziło to Śmierci. Sprawił, że obraz obrócił się wewnątrz swych ram i obejrzał pierwotną górę ze wszystkich stron. W dolinie tuż u podnóża zobaczył to, czego szukał — ciemne zagłębienie, w którym poruszało się jak gdyby mrowie ciał.

— Co powiesz na to, Phecdo? Wąż sunął w górę za oparciem kościanego tronu jak gładka fala miedzianych łusek. Wkrótce owinął się wokół okrytej czarnym kapturem głowy Śmierci, unosząc się niczym korona Dolnego Egiptu nad białym jak kość czołem. — Albo ogromnie zwiększyła się liczba pomniejszych bogów, panie, albo ktoś gromadzi armię. Sądzę raczej, że to drugie. — Też tak myślę. Cykl rozpoczął się na nowo przed dwudziestu laty. Spodziewałem się czegoś takiego. Są jednak pytania, na które nie znam

odpowiedzi i zapewne nie uzyskam ich, nawet jeśli grzecznie zapytam. Wąż zachichotał. — To prawda. — Potrzebny jest mi agent. Czy sądzisz, że ten, którego przygotowałem, jest gotowy do swojej misji? — Równie gotowy, jak za rok czy dwa, o Śmierci. Pan Głębokich Pól przegnał obraz z monitora i odrzucił skrzynkę za siebie. Upadła z niemal melodyjnym trzaskiem. — Zatem muszę go zabrać, aby jego

edukacja mogła rozpocząć się bez większej zwłoki. — W skali ludzkiego życia, panie, bogowie są powolni. — Liczyłem na to, Phecdo. Tak jak oni liczyli, że są dla mnie nietykalni. Roześmieli się obydwoje i szorstki, niemelodyjny dźwięk wypełnił salę zwaną Pustkowiem.

*** Było już po północy i padał deszcz, gdy Drum wysadził Linka na rogu koło

bloku, w którym mieszkał razem z matką. Link schronił się pod markizą i patrzył, jak spinner wznosi się i wtapia w ruch uliczny. Wieczór po sauerbraten rozczarował go trochę i teraz, spoglądając wstecz, miał wrażenie, że został wyprowadzony w pole. Spotkanie miało się odbyć w posiadłości należącej do znajomego — czy był to znajomy Druma, czy jego pracodawcy, Link nie miał pojęcia. Po obiedzie skierowali się na północny wschód. Niedługo potem znaleźli się w rejonie, gdzie drogi zmieniły się w

ścieżki. Buczący generator poduszki powietrznej niósł ich przez wzgórza i pola w wilgotną noc. Link usiłował zapamiętać każdy zakręt ich drogi, od czasu do czasu kierując swoją mikrokamerę na jakiś punkt orientacyjny i zastanawiając się, czyjej wysokoczuły filtr zarejestruje obraz. Czasem przesuwał wzrokiem po niebie i zauważył, że Drum robi to samo. Ale żadne mezo — potamskie byki o ludzkich twarzach nie robiły nocnego obchodu tych terenów. Kwadrans później zbliżyli się do otoczonej murem posiadłości. Z kilku kolejnych wzniesień można było dostrzec nieliczne światła wewnątrz i

wokół masywnej bryły domu czy willi. Na tafli małego stawu na tyłach budynku iskrzyło się jednak światło gwiazd i nikły blask księżyca, a chwilami widać było słabe światełko migające z niewielkiej budowli na wyspie. Zwolnili, kiedy zbliżyli się do bramy, i zatrzymali się przed nią. Drum wychylił się przez okno, dotknął płytki pod głośnikiem umieszczonym na filarze. Na pytanie, odpowiedział: — Perkusista*. Nikt nic nie powiedział, lecz brama otworzyła się przed nimi. Wjechali do środka, zjeżdżając na lewo przez trawnik, a nie zmierzając na podjazd

przed domem. Brama zamknęła się. Jechali wśród sosen i dotarli wreszcie nad brzeg jeziora. Drum ruszył przez wodę w stronę migotliwego światła dobiegającego z budyneczku na wyspie. Gdy księżyc wzniósł się nieco, można było zauważyć, że wyspę łączy z brzegiem ciąg małych drewnianych kładek, zaczynający się w lasku bambusowym obok domu i biegnący zygzakiem od kępy do kępy, od wysepki do wysepki. Drum wyjechał na plażę, skierował się na równy, Wysypany żwirem teren i zatrzymał pojazd. — Wszyscy wysiadać — powiedział,

otwierając drzwi — Do budynku? — zapytał Link. Drum kiwnął głową i ruszył. Link zrównał z nim krok Obeszli budynek dookoła, wychodząc na wąską, wyłożoną płytami ścieżkę tuż przed jej końcówką przy drzwiach wejściowych. Drum przystanął i zapytał: — Dobry wieczór? — Możliwe — dobiegł głęboki głos z wnętrza budynku. — Proszę do mnie. Drum wszedł pierwszy, Link za nim. Potężny mężczyzna, który siedział w kucki przy niskim stole, wstał na nogi.

Po prawej i lewej stronie, w gołych ścianach z niewykończonego drewna, znajdowały się małe okienka. Za nimi, na zewnątrz, przesuwały się gałęzie wiecznie zielonych drzew. Przez okno z prawej strony zaglądał księżyc. Na środku stołu stała lampa otoczona papierowym kloszem łososiowej barwy. Rzucała światło na najbliższą ścianę, gdzie wisiał zwój ze znakami wschodniego pisma, oraz kładła ukośne cienie na stylizowaną maskę demona okrywającą twarz stojącego przed nimi mężczyzny. Ubrany był w zielone, jedwabne kimono z długimi rękawami i wysokim kołnierzem oraz cytrynowożółte rękawiczki. Za nim, na małym piecyku, parowało naczynie z

wodą. Mężczyzna gestem wskazał stół, na którym obok lampionu stał serwis do herbaty. — Czy zechcecie napić się ze mną herbaty? — zapytał. Drum, widząc ten wystrój, odruchowo zsunął buty i ustawił je obok wejścia. Link, naśladujący w towarzystwie zachowanie ludzi, którzy zdawali się wiedzieć, o co chodzi, zrobił to samo. — Nie spodziewałem się ceremonii picia herbaty — stwierdził Drum, podchodząc do stołu i zajmując miejsce naprzeciwko gospodarza. Link usiadł, po jego prawej stronie.

— To nic takiego — odparł olbrzym. — Nic specjalnego, pożyczyłem to miejsce na nasze spotkanie, znalazłem przybory i stwierdziłem, że mam ochotę się napić. Zechciejcie się przyłączyć. — Nie mam nic przeciwko temu — odparł Drum. Link skinął głową, gdy mężczyzna przystąpił do przyrządzania naparu. Drum uniósł swoją czarkę i obrócił wkoło, przyglądając się jej. — Oglądała wiele lat — powiedział. — Przepłynęły przez nią zapewne morza delikatnych naparów. Ma pod glazurą siateczkę spękań, niczym renesansowe

malowidło. Tak dobrze leży w dłoni. Gospodarz odwrócił się i przyjrzał mu się badawczo. — Zaskakuje mnie pan, panie Drum — rzekł. Drum uśmiechnął się. — Nigdy nie jest dobrze być przewidywalnym — rzekł. — W mojej profesji także. — Także? — Także. — Nie mam pojęcia, co pan sugeruje. — To było tylko drobne spostrzeżenie

na temat przewidywalności. Spoza maski rozległ się zduszony śmiech. Czerwono–zielona twarz demona zwróciła się w stronę Linka. — A to jest dziennikarz, o którym pan wspominał? Pan Crain? Drum skinął głową. Link zrobił to samo. — Miło mi pana poznać — stwierdził gospodarz — choć niestety nie mogę sobie pozwolić na bardziej oficjalną prezentację. W grę wchodzi bezpieczeństwo, moje własne. — Jak w takim razie mam się do pana

zwracać? — zapytał Link. — To zależy od charakteru stosunku, jaki nawiążemy — odparł tamten. — Na dziś wystarczy „Daimon”, gdyż tę maskę wybrałem jako wasz gospodarz. — O jakiego rodzaju sprawę panu chodzi, Daimon? — Pan Drum poinformował mnie, że tytułuje się reporterem dochodzeniowym. — Nie potrzebuję się tytułować. Moje informacje mogłyby mówić same za siebie — odparł Link — gdyby zależało mi na ich udostępnieniu.

— Nie jest dla mnie rzeczą niewiadomą — rzekł Daimon, wciąż przygotowując herbatę — że pod starannie opracowaną personą komputerową zajmuje się pan tym profesjonalnie od lat, „Steffens”. — Był pan dokładny. Dlaczego? — Nie obserwowałem pana dla samego obserwowania. Dowiedziałem się o panu dzięki naszym wspólnym zainteresowaniom. — Eliszyci? — Zgadza się. — Jest jakiś szczególny powód tego

zainteresowania? — Tak szczególny, że musi pozostać tajemnicą. A pańskie powody? — To żaden sekret — powiedział Link. — Myślę, że eliszyci coś knują. Są zbyt cwani, by mogło być inaczej. Być może jest to coś w rodzaju skandalu teleewangelistów z końca dwudziestego wieku. Nie wiem, w czym tkwi haczyk, ale jestem pewien, że coś w tym jest. Czuję to po kościach. Daimon skinął głową. Mimo jego zaprzeczeń, nawet dla niewprawnego oka Linka oczywiste było, że nie jest to zwykłe, przypadkowe parzenie herbaty. Ruchy Daimona były pełne gracji, a

zarazem, podobnie jak jego uwagi, zrytualizowane, jak gdyby realizował jakiś scenariusz. Na wpół świadomie Link wyprostował się, strzepnął ziemię z rękawa i nogawki. Włożył w spodnie końce koszuli, przygładził dłonią włosy, spojrzał na swoje paznokcie, opuścił ręce pod stół, by je oczyścić. — Jak wiele wiesz na ich temat? — zapytał Daimon. — Odrobiłem zadanie domowe — odparł Link. — Przeczytałem wszystko, począwszy od rzeczy ogólnych do Genezy i rozwoju popularnej religii Arthura Edena, bardzo gruntownej, choć nie całkiem już aktualnej. To skandal, on

nie może wypuścić nowego wydania. — Oczywiście nawet ta książka nie odpowiedziała na wszystkie twoje pytania. — Cóż, nie zadowala mnie część dotycząca genezy. Ale precedensy, jakie podaje Eden, pozwalają zrozumieć szybkie rozprzestrzenianie się… — Nie budzi w panu wątpliwości fakt, że ta religia została założona w Virtů, że to AI, a nie człowiek, dostąpił objawienia? Albo że jej wyznawcy uznali, iż muszą rozkrzewić ją w Verité? Że nikt dokładnie nie wie, na czym polega przeniesienie mocy? Że jej wyznawcy wierzą, iż ich bogowie

pewnego dnia objawią się tutaj? Iż interfejs zostanie zniszczony, a Verité przyłączone do Virtů? Iż nasz świat stanowi pewien podzbiór ich świata, pomimo wszystkich paradoksów? — Istotnie uważam, że to pewne dziwactwo. Ale w końcu tak bywa z każdym objawieniem, zawsze i wszędzie. A cała reszta to w zasadzie teologia, Jednak to prawda, jej założenie w Virtů wydaje się bardziej chwytem reklamowym niż boską decyzją. — Możliwe — powiedział Daimon, rozlewając herbatę do czarek. — Jak w większości religii, wiele tajemnic okrywa jej początki. Jeżeli jednak

przyjmie się tezę, że została założona w Virtů bez żadnego udziału Verité, rodzi to rozmaite ciekawe kwestie natury epistemologicznej. — Epistemologicznej? — zapytał Link, unosząc brwi. — Dotyczące pochodzenia, natury oraz granic poznania. — Dzięki. — Więc rozumie pan, co mam na myśli? — Tak mi się wydaje. Ale mnie interesuje, czy jest w tym Jakaś soczysta historia, nie tylko problem akademicki.

— Co rozumie pan przez „soczystą” historię? — Cóż, skandal. Przestępstwo. Narkotyki, seks, defraudacje, sprzeniewierzenie funduszy. Całą tę tradycyjną otoczkę. — Och, jestem pewien, że to jest. Można to wszystko znaleźć niemal wszędzie. Link przyjrzał się herbacie, którą mu podano, przerywając na chwilę rozmowę, by nacieszyć się jej aromatem. — Nie rozumiem tego, co pan mówi — albo czego pan nie mówi — odezwał

się. — Ale brzmi to jak: „Tak, jest w tym historia, o jaką ci chodzi, tyle że o wiele poważniejsza i zupełnie nie taka, jaką miałeś na myśli”. Daimon zaklaskał bezgłośnie, samymi czubkami palców. Potem obsłużył Druma, który westchnął, uśmiechnął się i upił łyk herbaty. — Wspaniale odświeżająca — skomentował — dla kogoś kto niespodzianie przekonał się, że na poły drzemał. Daimon wziął herbatę i usiadł przy nich. — Albo, jeśli o to chodzi, był na poły

rozbudzony — dodał Drum. — Czy tak jest? — zapytał Link, patrząc przez parę unoszącą się nad czarką. — Tak sądzę, chociaż nie mam dowodów tego rodzaju, jakiego potrzebowałby pan dla, nazwijmy to, sensacji stulecia. Miałem nadzieję nakłonić pana, by co pewien czas dzielił się pan ze mną swoimi odkryciami. Nie mam zainteresowań dziennikarskich. Nie będę przeciwstawiał się niczemu, co zamierza pan napisać. — Co pana interesuje? — zapytał Link.

— Życie i śmierć. — Pana własne? — Też. Link skosztował herbaty. — Wyjątkowa — zauważył. — Dziękuję. — Innymi słowy — powiedział Link — chce pan informacji, ale nie powie pan, dlaczego i po co. Musi pan zdawać sobie sprawę, że w ten sposób trudno mi będzie domyślić się, co panu przynieść, gdybym nagle zdobył dostęp do materiałów eliszytów.

— Zdaję sobie z tego sprawę. —…I wydaje się pan zakładać, że moje zainteresowanie będzie trwałe, nie przelotne. — Tak. — Dlaczego? — Ponieważ obserwowałem pana i wiem, że to nie jest zwykła krótkotrwała pasja. — Obserwował mnie pan… — spojrzał na Druma, który skinął głową. — Nie spacerowałem w tamtej okolicy dla zdrowia — rzucił.

— Od jak dawna się mną zajmujesz? Drum spojrzał na Daimona, najwyraźniej pochwycił jakiś niedostrzegalny znak, i odparł: — Sprawdzaliśmy cię tylko od czasu do czasu. Link wypił łyk herbaty i westchnął. — W porządku — powiedział. — Co teraz? — Chyba nie wydaje ci się, że przez jedną noc wykryjesz wielką sensację, prawda? — zapytał Drum. — Nie.

— To może zająć miesiące, nawet lata solidnych poszukiwań. — Całkiem możliwe. — I uważasz, że jesteś na to gotowy? — Teraz tak. Drum uniósł brwi. — Z powodu twoich własnych działań — ciągnął Link. — Narobiłeś dość dymu, by przekonać mnie, że gdzieś jest ogień. — A więc, czy zechcesz dzielić się wynikami swych poszukiwań z Daimonem? — zapytał Drum. — Co dokładnie rozumiesz przez

„dzielić się”? — Będę panu regularnie płacił — wyjaśnił Daimon — za przedstawianie mi okresowych raportów podsumowujących postępy pana badań nad sprawami Kościoła Elish. — I za odstąpienie od opublikowania informacji, jeśli Pan sobie tego zażyczy? — Nie, chodzi mi tylko o osobiste pierwszeństwo. Dostanę ją wcześniej niż ktokolwiek inny. — Hmm. Na ile wcześniej? — zapytał Link, popijają małymi łykami herbatę.

— Dwadzieścia cztery godziny. Chociaż zastrzegam sobie prawo do próby całkowitego odwiedzenia pana od publikowania jej w niektórych okolicznościach. Link wzruszył ramionami. — Może powiedział.

pan

próbować

—

— To wystarczy — odparł Daimon, podchodząc najpierw do jednego okna, potem do drugiego, by wyjrzeć na zewnątrz. — Widzi pan jakieś latające byki? — zapytał Link.

— Jeszcze nie — Daimon znów odwrócił się w jego stronę. — Czy wiesz coś na ich temat? — Tylko to, co widziałem tej nocy. — Taki efekt mógł wywołać ktoś obdarzony wirtualną mocą. Nie wiem, w jaki sposób udaje im się robić to tutaj. Daimon wysupłał dłonie z rękawów i podał Linkowi złożoną kartkę papieru. Link przyjrzał się jej. — Co to jest? — zapytał. — Kwota — odparł Daimon — która, jeśli jest wystarczająca, będzie przekazywana co miesiąc na pana

osobiste konto tak długo, jak długo będzie pan honorował naszą umowę. — Dwudziestoczterogodzinne pierwszeństwo… — I prawo do próby wyperswadowania panu publikacji pewnych materiałów. Umowa stoi? Link wstał i wyciągnął dłoń. Daimon uścisnął ją. — Stoi — odparł Link. — A na znak dobrej woli dam panu do przejrzenia materiał, jaki zebrałem dziś wieczorem. Nie miałem nawet okazji sam sprawdzić, co to jest.

Podał mu zdobyty wcześniej skorowidz z nalepką „Prywatne” i notatnik podpisany „Organizacyjne”. Daimon przyjął je, przekartkował „Organizacyjne’, i oddał mu z powrotem. — Ogólnie dostępne — oznajmił. Potem przejrzał drugi dokument. — Nie jestem pewien, co to jest — powiedział. — Ale proszę nie robić sobie nadziei. Mogą to być jakieś notatki boczę, których nie warto wprowadzać do systemu, do — ‘ki nie osiągną pewnego etapu. A jednak… niech pan pozwoli, że przejrzę je i oddam panu.

— Dobrze. Czy i ja uzyskam od pana prawo pierwszeństwa? — To nie należy do umowy. — Wiem. Jak mam się z panem kontaktować? — Przez Druma. — A jeśli będzie nieuchwytny? — Wtedy ja skontaktuję się z panem. Link wzruszył ramionami. — To pańska impreza — powiedział. Daimon odwrócił się, żeby poprawić

maskę, gdy podnosił czarkę do ust. Rozbity księżyc na dnie jeziora; dłonie z czarnego szkła obracające odłamki: sen herbaciany. Podczas drogi do domu kłębiły się chmury, a kiedy Drum wysadził go na rogu, padał deszcz. — Myślę, że zrobiłeś dobry interes, mały — powiedział detektyw, podając mu swoją wizytówkę. — Zobaczymy — zerkając na niebo.

odparł

Link,

Drum natychmiast spojrzał w górę, omiatając spojrzeniem nieboskłon. Nie

dostrzegł jednak nic prócz chmur i kilku gwiazd w czeluściach między nimi. Gdy opuścił wzrok, Link uśmiechał się. — Jedź ostrożnie — powiedział. Chwilę później niebieski spinner skręcił za rogiem. Krople deszczu: mokre banderille: Księżyc w znaku Byka: czarny nadgarstek nad rękawiczką demona. Już w domu, Link zrobił archiwizację w staroświecki sposób. Spisał wszystkie swoje wspomnienia z wieczoru odręcznie, w notatniku, jednym

z wielu zapełniających Półki w jego pokoju.

*** W ogrodzie Virtů, ogrodzie, który aion Markon stworzył ku przyjemności swej ukochanej Virginii Tallent, para kochanków siedziała pogrążona w intymnej rozmowie. Nie ulegało wątpliwości, że zupełnie niedawno byli w sytuacji jeszcze bardziej intymnej, gdyż Virginia była rozebrana i wciąż jeszcze lekko zroszona potem. Markon, który dla wygody swej kochanki przybrał kształt bardziej ludzki,

zachował go nadal, a nie można było właściwie stwierdzić, że był rozebrany tylko dlatego, iż jego skóra nigdy nie zaznała dotyku tkaniny. Uśmiechnął się do niej. Jego twarz o szlachetnym czole i rozszczepionym podbródku zachowywała nieco upiorny charakter. Wrażenie inności pogłębiały z pewnością kocie źrenice jego błękitnych jak niebo oczu oraz zupełny brak włosów w jakimkolwiek miejscu jego gładkiego ciała o barwie kości słoniowej. Ale Virginia była nim zachwycona. Aion straciłby wiele w jej oczach, gdyby ograniczył się do barw i odcieni spotykanych normalnie u rodzaju ludzkiego. Zdarzało się, że przybierał

postać niezbyt ludzką, ale i wówczas uznawała dodatkowy zestaw ramion albo innych elementów wyłącznie za zalety. Virginia odwzajemniła uśmiech i oparła głowę na jego piersi, zauważając mimochodem brak sutków. Większą część jej uwagi pochłaniało to, co mówił Markon. — Zwiastuny i znaki, Virginio. Znów nadchodzi dla nas okres zmian. Dokładnie dwa dni temu Kordalis powiedziała mi, że mężczyzna z blizną biegnącą od czubka głowy do podeszwy lewej stopy przekroczył granice jej terytorium. Ja sam, nie więcej niż rok

temu, widziałem mężczyznę niosącego na ramieniu romboidalne pudło, całe z kryształu i platyny, i wyraźnie kulejącego. — Wiele dziwów oglądać można w Virtů — odparła Virginia pocieszająco, gdyż znała Markona wystarczająco blisko, by spostrzec, że sędziwy aion jest zaniepokojony. Głos Markona wydawał się dobywać nie tyle z jego piersi, ile z kwiatów o kielichach w kształcie trąbki, porastających ich altanę. — Dziwy. Tak, ale w przeciwieństwie do was, karzełki z miejsca zwanego przez was Verité, my,

którzy należymy do starszej domeny, wiemy, że bogowie istnieją. Istnieją i są nikczemni i porywczy. Opowiadałem ci o naszych pradawnych wojnach? — Opowiadałeś. — I uwierzyłaś w prawdę tych opowieści? — Tak. — Zatem pozwól, powiem ci jeszcze, że nawet wtedy nie łudziliśmy się, iż te bitwy będą ostatnimi, jakie stoczymy. Wiedzieliśmy, że czy chcemy tego, czy nie, zmiany znów nadejdą. Jednymi z oznak zbliżających się przemian miało być ponowne objawienie się postaci z

tych pradawnych dni. Kordalis i ja nie jesteśmy jedynymi, którzy widzieli dowody, że Trojaki znów włączył się w sprawy Virtů. — Trojaki? Nie wydaje mi się, byś wcześniej wspominał to imię. — Kobziarz, Mistrz i Oczekujący. To, co widziała Kordalis i co widziałem ja, to dwie z jego postaci. A w ciągu ostatnich piętnastu albo więcej lat słyszano z rzadka muzykę Kobziarza. — Tylko słyszano? — Krążyły też pogłoski o widzeniach, ale to muzyka Kobziarza jest legendarna. Sprawia wrażenie dawnej i tradycyjnej,

ale gdy ją zbadać, okazuje się, że jest zupełnie nowa. Niektórzy wierzą, że to metafora jego stosunku do Mistrza. — To dla mnie za mądre, Markonie. — Wytłumaczę ci to dokładniej i wolniej, ukochana. Chciałbym, żebyś pojęła lęk, jaki wzbudził we mnie widok tnącego rzeczywistości pociągu i inne oznaki. Dotąd unikałem mówienia o tym wprost… To sekrety religii aionów. Virginia objęła mocno postać, na której się wspierała. — Nie zdradzę nikomu ani nie zarejestruję niczego, co ujawniłeś mi w zaufaniu, Markonie. — Uzgodniliśmy to dawno temu. Co

stanie się z tobą kiedy do Virtů powrócą wojny? — Co się stanie? — Gdy aiony wojują, rzeczywistości tracą kształt, Virginio. Twoja mała wirtualna postać nie zdołałaby znieść ich naporu. Jednak znów zamknąć twego wolnego ducha w więzieniu twojego ciała w Verité… — Ciała starzejącego się i coraz bardziej wyniszczanego przez atrofię… — Virginii zabrakło nagle tchu. Usiadła, nie zauważając, że ludzka postać zniknęła, gdy tylko wypuściła ją z objęć. — Czy ta wojna jest pewna, Markonie?

Wąs winorośli wysunął musnąć jej policzek.

się, by

— Nie mam powodów, by sądzić inaczej. Najwyżsi z góry Meru gromadzą siły i tworzą sojusze. Jak dotąd nie przyjąłem żadnej propozycji przymierza z którymkolwiek z wielkich. Nie mogę jednak zwlekać wiecznie. Szczęśliwie dla naszej biednej miłości, inaczej widzą czas mieszkańcy Meru, inaczej doświadczają go ludzie. Być może trafisz do Głębokich Pól, nim będę musiał martwić się o twoje bezpieczeństwo. Virginia zrozumiała, co miał na myśli, wiedziała, że była to prawda. Jej

uszkodzone ciało w Verité nie mogło żyć wiecznie. W Virtů była wciąż taka sama, lecz przyjdzie czas, gdy to ciało nie będzie już zdolne podtrzymać jej ducha. — Wybacz mi, Virginio, że zwierzam ci się w słabości — Markon przemówił do niej jako wiatr wśród drzew — lecz jesteś bliższa mi i droższa nad wszystko, co istnieje. Nie mógłbym udawać, że wszystko jest w porządku, i pozostać uczciwym. Virginia zamrugała, by ukryć łzy. O własnej śmiertelności rozmyślała już od dawna. Świadomość grożącego Markonowi niebezpieczeństwa była czymś nowym i strasznym.

— Nie mam ci czego wybaczać, kochanie — powiedziała, głaszcząc futro wielkiego zmorokota, który wynurzył się z najgęstszych zarośli. — Powiedz mi więcej. Może zdołam ci pomóc. Markon mówił. Virginia słuchała, prosząc czasem o wyjaśnienie. W końcu zmorokot zaczął mruczeć. Virginia, która zdążyła przyzwyczaić się już do różnorodności sposobów, jakimi jej aion okazywał zadowolenie, uśmiechnęła się do słońca.

Rozdział piąty Kiedy Jay Donnerjack przyszedł na następną lekcje matematyki z Reese’em Jordanem, miał w ręce książkę Wraz z nim przyszedł Mizar, nie dokazując właściwie gdyż tak potworna, z grubsza przypominająca psa konstrukcja nie mogłaby dokazywać, ale podrzucając wysoko w powietrze coś, co wyglądało na stary skórzany but, i znów go łapiąc z widocznym zadowoleniem. Reese siedział na skale nad brzegiem sadzawki, rozmawiając poważnie z Caltrice. Genius loci zakołysała się nieśmiało i zniknęła pod powierzchnią

wody. — Cześć, Jay. — Cześć, Reese. — Wyglądasz na zmartwionego. Znów obserwowałeś ludzi Sayjaka? — Nie. Ja… — Jay wyciągnął książkę tak, by Reese mógł widzieć okładkę. Była to Geneza i rozwój popularnej religii Arthura Edena. — Co wiesz o eliszytach, Reese? — Głównie to, co czytałem i słyszałem. Ta książka, którą tu masz, jest chyba najlepszym opracowaniem na ten temat. Jest już nieco przestarzała — nie

uwzględnia obecnego rozwoju Kościoła i niektórych bardziej widowiskowych mocy wirtualnych, które objawiły się w ciągu ostatnich kilku lat, ale to, co opisuje, opiera się na solidnych podstawach. — To znaczy, że wierzysz w moce wirtualne? — Czy wierzę? Czy trzeba wierzyć w coś, co jest prawdziwe? — Dobrze. Mówisz więc, że one rzeczywiście istnieją. — Tak. Przejawiają się rozmaicie, od czegoś w rodzaju szczęśliwego trafu, przez telekinezę i lewitację, do… Cóż,

wydaje się, że niektórzy z tych nowych wirtuozów potrafią wykształcić drugie ciało. — Czytałem o tym w wiadomościach — stwierdził Jay, marszcząc brwi. — Forma wirtualna prawie zawsze przypomina coś z sumeryjsko — babilońskiego panteonu. To wydaje się rozsądne, skoro ich religia wykorzystuje te formy, ale to jest… — Niesamowite? — Tak myślę. Takie rzeczy nie powinny się zdarzać w Verité. Właściwie duchy to najdziwniejsza rzecz, jakiej można by tu oczekiwać.

Reese zachichotał, ale nic nie powiedział. Skoro chłopiec chciał wyobrażać sobie, że mieszka w nawiedzonym zamku, nie było w tej fantazji nic specjalnie groźnego. — Skąd to zainteresowanie Kościołem Elish, Jay? Myślałem, że pasjonuje cię filozofia kabalistyczna i uwspółcześniona Księga Kapłańska. — Wciąż się tym… — Jay urwał i wytrzeszczył na Reese’a oczy. — Skąd o tym wiesz? Wydawało mi się, że jestem ostrożny! Spojrzał wściekle na Mizara, jak gdyby to pies mógł go wydać, ale stworzenie przestało znęcać się nad

starym butem na tyle dawno, że teraz popatrzyło na swego oskarżyciela z niewinnym wyrazem przekrzywionych oczu, z których jedno było czerwone, a drugie zielone. — To ja mu powiedziałem, synu — odezwała się bransoleta głosem Johna D’Arcy Donnerjacka Seniora. — Trudno byłoby przypuszczać, że nie zauważę twoich eskapad. Poprosiłem Reese’a o radę, gdyż on wychowywał dzieci, a ja nie. Powiedział mi, że jak dotąd zachowywałeś się bezpiecznie i rozsądnie, więc przekonało mnie to, by pozwolić ci na dalsze przygody. Jay rozgrzebał darń dużym palcem

bosej nogi i popatrzył spode łba na bransoletę. Była na jego nadgarstku od tak dawna, rozciągając się, w miarę jak rósł, że czasem zupełnie zapominał o jej istnieniu. Nawet gdy, jak w tej chwili, przyjmował postać wirtualną, ona przechodziła Wraz z nim, najwyraźniej stanowiąc równie integralną część jego osoby jak serce. Ostatnio jednak, gdy patrzył na nią, spontanicznie stawał mu przed oczyma obraz ducha krzyżowca z jego łańcuchem u kostki. Z olbrzymim wysiłkiem powstrzymał się, by nie za protestować głośno przeciwko tak dokładnej kontroli nad jego życiem. To tylko wiedza bransolety ocaliła go, gdy Pan Głębokich Pól

zaatakował zamek. Zapewnienia, że sam potrafi się o siebie zatroszczyć, byłyby małostkowe i — co gorsza — niedojrzałe. — Reese, myślałem o tych wirtualnych mocach, które Kościół Elish, jak sam utrzymuje, rozbudza w swych akolitach. Jeśli się nad tym zastanowić, czy nie przypomina to trochę tego, co ja potrafię? Zarówno w przypadku mojej zdolności, jak i tych wirtualnych mocy, interfejs przekracza coś, co nie powinno być w stanie go przekroczyć. — To prawda — powiedział Reese i poklepał najbliższy kamień, milcząco

zapraszając chłopca, by na nim usiadł. — Oczywiście jest ogromna różnica między większością wirtualnych mocy a tym, co ty potrafisz. — Oprócz tej najnowszej serii fizycznych objawień — zaprotestował Jay. — To jest bardzo podobne. — Istotnie — odparł Reese — o ile doniesienia są prawdziwe. Nigdy nie widziałem żadnego z tych objawień na własne oczy. Istnieją sprytne sposoby ogłupiania ludzi, by uwierzyli, że coś widzą — zwłaszcza, gdy mają już wcześniej wpojone oczekiwania. — Jak najbardziej — przytaknął Jay.

— A my wciąż nie zdołaliśmy się dowiedzieć, w jaki sposób ty osiągnąłeś zdolność do przejścia. Czy odziedziczyłeś ją po matce? Czy jest zawarta w bransolecie? Jak przeprowadziłeś Dubhe? Jay wzruszył ramionami. Mrugnął do Reese’a. — Bransoleto, czy to ty pozwalasz mi na wirtualne przejście? — Nie wolno mi odpowiadać na to pytanie. — Nie wolno ci — zapytał Jay, unosząc bransoletę na wysokość oczu i wpatrując się w nią — czy tego nie

wiesz? — Nie wolno mi odpowiadać na to pytanie — odparła bransoleta, ale jej słowom towarzyszył cichy odgłos, jak stłumiony śmiech. — Za dużo zmiennych — westchnął Jay, opuszczając rękę z bransoletą.. — Dobrze, Reese. Chcę pójść do Verité, na obszary ogólnie dostępne, nie tylko na teren zamku Donnerjack. — Świetnie. Z jakiegoś szczególnego powodu? Jay, przygotowany na spór, musiał przez chwilę zebrać myśli.

— Słyszałem pogłoski, że Kościół Elish planuje wielki festiwal dla uczczenia jakiejś rocznicy swego założenia. Ma się zacząć w Verité publicznym pokazem objawień wirtualnych, a potem przejść do Virtů na zamknięte nabożeństwa dla wiernych. — A ty chcesz zobaczyć wirtualne objawienia. Dobra myśl. — Więc… więc się zgadzasz? — Jak ci mówiłem, wiem, że nie zdołam powstrzymać cię przed zrobieniem tego, co chcesz, jeżeli wbijesz to sobie do głowy. Cieszę się, że mi się zwierzasz. Narażasz się jednak na poważne ryzyko.

Jay przełknął ślinę. Dopóki Reese nie dał mu swego pozwolenia, nie zdawał sobie sprawy, jak bardzo oczekiwał, że go nie puści. Pochylił się do przodu, by skupić się na tym, co mówił Reese. — Ludzie w Verité są inni niż w Virtů, różnią się mnóstwem subtelności, których nie potrafię ci wymienić. Podobieństwa są jednak większe i nimi powinieneś się kierować. Gdzie ma się odbyć ten festiwal? — W Ameryce Północnej. Sądzę, że będą starali się zrobić to w jakimś dużym mieście, żeby mieć na miejscu urządzenia transferowe. — W takim razie stawiam na Nowy

Jork. O tej porze roku pogoda będzie nie najgorsza, a Central Park stanowiłby dobry punkt zborny. Proponuję, żebyś mówił każdemu, kto cię o to zapyta, że jesteś cudzoziemcem — może Szkotem. Potrafisz naśladować akcent? — Tak. Przysłuchiwałem Angusowi i Duncanowi.

się

Reese spojrzał na bransoletę. — Chciałbyś coś powiedzieć, John? — Nie jestem zachwycony tą wyprawą, ale skłaniam głowę przed twoją większą znajomością ludzkiej natury Skontaktujmy się z Paracelsusem z Instytutu Donnerjacka, żeby

zorganizował transport i dokumenty dla chłopca. Nie chcę, żeby zostawił jakikolwiek ślad w rejestrach. — Dzięki… tato — powiedział Jay. Wcześniejsze obawy ustąpiły miejsca podnieceniu. Bransoleta tylko westchnęła.

*** Randall Kelsey odwlekał rozmowę z Benem Kwinanem, choć reszta uczestników zebrania została już odprawiona. Na ścianach sali

konferencyjnej wciąż jeszcze wyświetlone były mapy terenu obchodów w nowojorskim Central Parku — dojazd naziemny oznaczony na niebiesko, platformy lądowiskowe na fioletowo, alejka sprzedawców na zielono, stałe urządzenia transferowe na czerwono, tymczasowe na pomarańczowo. — Myślisz, że naprawdę nam się uda? — zapytał Kelsey. — Nie mam powodu, by sądzić inaczej. Ostatnim problemem, jaki nam pozostał, było przekonanie burmistrza, że jesteśmy w stanie zapewnić bezpieczeństwo w czasie imprezy.

Argumenty Aouda Arafa zadowoliły go i, co ważniejsze, mnie też. Kwinan podszedł do barku, nalał sobie drinka, bez słów zaproponował kieliszek Kelseyowi. Ten pokręcił głową. — Nie, dziękuję. Prowadzę. — Jedną z dobrych stron pochodzenia z Virtů jest to, że nie muszę martwić się takimi sprawami — powiedział Kwinan — ale chciałbym móc odetchnąć powietrzem Verité. — Nie w Nowym Jorku, zapewniam cię — powiedział Kelsey ze śmiechem. — Nawet przy wszystkich

usprawnieniach z ubiegłego wieku potrafi zrobić się nieco gęste, szczególnie kiedy dzień jest ciepły. — To jednak wydaje się dziwne, że nie możemy po prostu poprosić miejscowego AI o idealną pogodę. — Kwinan pokręcił głową w zdumieniu. — Cały świat — cały wszechświat — bez bogów. Wyświadczymy Verité wielką przysługę, gdy boski plan zostanie wypełniony. — Być może — odparł z wahaniem Kelsey. — Ben, nie zastanawiasz się czasem, czy to, co robimy, jest mądre? — Czy się zastanawiam? Tylko nad wolnym tempem naszych postępów.

Czyżbyś miał coś na myśli, bracie Kelsey? — Właściwie nie, ale bogowie… Nigdy nie spotkałem osobiście żadnego z wielkich, stykałem się z nimi tylko na odległość, podczas obrzędów. Są to istoty o przerażającej arogancji. Czy pojmą niezwykłą delikatność naszego świata? — Są bogami — stwierdził Kwinan. — Tak, a mitologia regionu, z którego, jak twierdzą, pochodzą, pełna jest opowieści o boskich porachunkach rangi kataklizmów: potop, potwory, plagi. Pamiętaj, że Stary Testament zawdzięcza surowość swego boga w znacznej

mierze wpływom Sumerów, Babilończyków, Asyryjczyków. — Tak. — Czy takim bogom powinno się pozwolić wędrować swobodnie w świecie z bronią atomową? Verité nie da się odtworzyć od stanu zerowego. Kiedy szablon zostanie zniszczony, będzie stracone bezpowrotnie. — Ty masz coś na myśli, bracie Kelsey. — Skoro tak twierdzisz. Ja wolę uważać to za uzasadnione wątpliwości. — Tak samo mówił twój podopieczny

Emmanuel Davis… Czyli Arthur Eden, autor tej bardzo niemiłej książki. — Nie ma w niej kłamstw. — Nie, ale są pytania, na które nie byliśmy przygotowani, kwestie pobudek i wiary. Ben Kwinan pociągnął łyk z kieliszka, przyjrzał się barwie trunku, znów wypił łyk. — Randall, odkąd ujawniono, że Emmanuel Davis i Arthur Eden byli jedną osobą, twoja pozycja w Kościele ucierpiała. Masz większy talent niż wielu innych, ale nigdy nie brano cię pod uwagę jako kandydata do wyższych

szczebli kapłaństwa, do wtajemniczenia w najgłębsze tajemnice. — Tak, wiem o tym, ale mimo tego służyłem Kościołowi wiernie. Zwierzyłem ci się ze swego niepokoju, gdyż wierzyłem, że mnie wysłuchasz. — Słucham cię, Randall. Zamierzam nawet potraktować tę rozmowę jako poufne wyznanie. Moja gwiazda wzniosła się, twoja nie, ale jesteśmy przyjaciółmi od dawna. Nie rozmawiaj o tym, co cię niepokoi, z nikim poza mną. Ja z kolei prywatnie wybadam wielkich przywódców. — Czy spotkałeś kiedyś Hierofanta, Ben?

— Tylko w znacznym towarzystwie i okrytego chwałą. Wiesz, że mówi się, iż Hierofantem jest AL Chociaż zasięg i moc AI mogą człowiekowi z Verité wydawać się niezmierne, nawet największe z nich narażone są na atak. Są programy wirusowe, programy wyszukujące, pasożyty, nadpisania. Tożsamość Hierofanta jest, jak sądzę, tajemnicą dla każdego, poza najwyższymi bogami. Randall Kelsey wstał, podszedł do barku, nalał sobie dwa palce szkockiej whisky. Paliła gardło, gdy ją przełknął. — Psiakrew. Do diaska. Wypiję jeszcze jednego i zawołam taksówkę.

Kwinan przyglądał mu się. — Zatrzymasz swoje uwagi dla siebie? Nie chciałbym, żeby przytrafiło ci się coś złego. — Zatrzymam — powiedział Kelsey. Przywołał taksówkę przez interkom. — Zbyt jestem z wami związany, by odejść, przyjacielu. Chcę tylko jak najlepiej dla wszystkich. — Tak jak każdy z nas. Siedzieli w milczeniu, dopóki taksówka Kelseya nie wylądowała na dachu. Kiedy się pożegnali, Kwinan dokładnie sprawdził pokój, szukając pluskiew i rejestratorów (w końcu

możliwe, że sprawdzano jego własną wiarę). Potem rozwinął menu i podał współrzędne swojej domeny.

*** Ben Kwinan jednoczył się na Wysokościach. Bezpieczne złącze niosło ku niemu słodkie ładunki i oczyszczało go, gdy jego postać przybierała kształt złotego młodzieńca, odzianego jedynie w przepaskę na biodrach i sandały. Gdy przybrał oczekiwany wygląd, wkroczył do sali, w której konspirował z Seagą. Ponieważ takie dyskusje nie mogły

odbywać się na Mera, gdzie mruczał Skyga i na pewno wszystko podsłuchiwała Earthma, Seaga stworzył tę kryjówkę w głębinach strumienia danych. Wyglądem przypominała nieco wielką, podzieloną na komory muszlę łodzika, różową, opalizującą i przejrzystą akurat na tyle, by każdy przysłuchujący się im został natychmiast dostrzeżony i połknięty przez dzikie bajty, które krążyły w tych świętych strumieniach. We wnętrzu muszli Seaga przybrał postać mątwy, błękitnej jak dusza jazzmana i uzbrojonej w potężny dziób. Niewiele brakowało, a słysząc niepewny, niemal udręczony głos,

dobywający się z tej potwornej istoty, Chyżostopy, upojony wirtualnym trunkiem i boską mocą, uśmiechnąłby się od ucha do ucha, opanował się jednak dość skutecznie, przypominając sobie moc Seagi — moc tak potężny, że równać się z nią mogła jedynie moc Skygi i Earthmy. — I cóż masz do zakomunikowania? — zapytała mątwa. — Wielki Panie, przez którego płyną strumienie danych — rzekł Chyżostopy — przygotowania do święta Kościoła Elish trwają. Słyszę szepty w hierarchii, że podczas festiwalu jeden z Wielkich Bogów Sumeru dokona próby przejścia.

— Wielki Bóg?! — Moc potrzebna do transmisji danych będzie olbrzymia. Nie wydaje mi się, by przejście miało być długotrwałe. — Kto, jak sądzisz, dokona próby? — To ściśle strzeżona tajemnica, Seago. Ja typowałbym Marduka albo Isztar. Oboje prezentują się bardzo widowiskowo. Ea albo Szamasz są też poważnymi kandydatami. — Czy dowiedziałeś się, kim oni są naprawdę? — To, że są mieszkańcami Virtu, nie ulega wątpliwości, ale, z wyjątkiem

paru pomniejszych aionów, nikt, kto współdziała z Kościołem Elish, nie afiszuje się z tym zbytnio. — Tak, potrafię to zrozumieć. Nikt nie chce sprawiać wrażenia, że czegoś mu nie dostaje. — Mątwa zaklekotała dziobem. — Doszedłem do wniosku, Chyżostopy, że Skyga ma pewne powiązania z Kościołem Elish. — To właśnie mówiłem ci kiedyś, potężny Seago. — Nie bądź bezczelny, Chyżostopy. Doskonale zdaję sobie sprawę, że postanowiłeś znaleźć się po zwycięskiej stronie niezależnie od tego, jak potoczy się ta wojna. Jeśli mnie zdradzisz, użyję

mego ostatniego bajtu, by cię odszukać, i rozerwę cię na takie strzępy, że odrzucą je nawet Głębokie Pola. — Tak, Wielki Panie. Pokornie błagam o wybaczenie. Jestem tylko pomniejszym bogiem, a mam za sobą długi dzień. — Tak już lepiej. Teraz zabierz podbródek z mojej czystej podłogi i słuchaj. Skyga odtwarza swoje najlepsze oddziały z czasów wojen, które toczyły się po Zamęcie Stworzenia. Werbuje wśród pozostałych na swobodzie. — A ty, panie? —

Ja

robię

to

samo

—

dla

równowagi sił i tak dalej. — A Earthma? — Kto wie, co ona knuje? Czasem wydaje mi się, że nadchodzący konflikt nic ją nie obchodzi. Czasami jestem pewien, że sprzymierzyła się ze Skygą. Kiedy indziej… Chyżostopy, czy mogę powiedzieć ci coś w wielkiej tajemnicy? — Będę zaszczycony, panie. — Earthma ma zrodzić dziecię. Nieśmiało dała mi do zrozumienia, że ono jest moje. — Moje gratulacje!

— Dzieci bogów nie zawsze są powodem do radości, Chyżostopy, zwłaszcza dzieci bogów takich jak my. Przypomnij sobie tysiącrękich gigantów, o których mówili starożytni Grecy, albo potwornego byka, którego Isztar wydała na świat, by ukarać Gilgamesza. — Rozumiem, co masz na myśli, panie. — Czy robi w ten sposób aluzję, że mogłaby sprzymierzyć się ze mną, czy też grozi, że dałem jej straszliwą broń? — Nie wiem, panie. — Oczywiście, że nie wiesz, ale gdybyś coś usłyszał…

— Będę słuchał uważnie, panie, i dyskretnie wypytywał. Rozmawiali jeszcze przez pewien czas. Potem Chyżostopy powrócił do domu należącego do Bena Kwinana w Virtu. Dokonując przeniesienia, zreflektował się, że nie wspomniał Seadze o niezadowoleniu Randalla Kelseya. Nie wydało mu się to jednak istotne.

*** O seksie i przemocy śnił Sayjak.

Bębny biły w Kręgu Shannibal. Trzymając maczetę w zaciśniętych zębach, przerzucał się z drzewa na drzewo na swych potężnych ramionach, szybko wyprzedzał idących za nim. Któż mógłby bić w bęben? Sayjak był Wodzem Wodzów. Ludziom powodziło się dobrze. Jedzenia było pod dostatkiem. Łowcy nagród nie pojawiali się już na ich terytorium. Ekosy uznały za rozsądne prowadzić swoje prace porządkowe gdzie indziej. Ludzie obżerali się, pieprzyli się i rozszerzali swój teren aż po dżungle, do których nie odważali się zapuszczać wcześniej. Któż zatem mógłby bić w bęben?

Gdy Sayjak dotarł do Kręgu Shannibal, hałas był tak potężny, że płatki jego uszu łopotały jakby uderzane wiatrem, ale kiedy spojrzał, by przekonać się, jak wielki tłum robi ten hałas, zobaczył tylko jedną postać. Była ogromna, większa niż on sam w najlepszym okresie, pokryta na plecach, barkach, nogach i ramionach szorstkim, brązowym jak łupina orzecha kokosowego futrem. Piersi (zwisające, pełne, trzęsące się w rytm uderzeń) i pośladki (zaokrąglone, z zapraszającym, szkarłatnym rumieńcem) były pozbawione włosów. Wziąwszy wszystko razem, była to najbardziej godna pożądania samica, jaką Sayjak kiedykolwiek napotkał. Jego członek

wyprostował się na powitanie. Coś jednak było nie w porządku z jej głową. Zeskoczył z drzewa, ujął maczetę w prawą dłoń i ruszył naprzód, wciąż starając się rozwikłać zagadkę tego dziwnego wrażenia. Samica kontynuowała swój dudniący taniec, poruszając się tak — choć musiała zdawać sobie sprawę z jego obecności — by nie mógł dostrzec jej twarzy. Ponieważ w ten sposób dokładniej ukazywała mu tylne partie ciała, nie protestował. Czuł, że istotnie było to zaproszenie. Upuszczając maczetę, skokami wspiął się po zboczu Kręgu, ocierając kłykcie o

ziemię. Samica nie przerywała łomotu. Jednym susem znalazł się na niej, wbił się w nią, jedną ręką obmacując jej piersi, drugą chwytając obfitą garść jej włosów, żeby nie próbowała uciekać. Samica wciąż waliła w bęben — stopa, stopa, dłoń, dłoń, stopa, stopa, dłoń, dłoń — nadając dziwny rytm jego jeździe. Zwiększył gwałtowność pchnięć, szczypiąc mocno jeden z sutków na znak niezadowolenia z jej obojętności przestała bębnić, przyciskając się do niego plecami z zachęcającym — a raczej zatrważającym — entuzjazmem i silą. Szarpnął ją za włosy, ściągając jej cugle i ku jego przerażeniu głowa

została mu w ręce. Nieoczekiwany brak oporu odrzucił jego ramię w tył, głowa zadyndała przed nim. Wargami równie pełnymi jak wówczas, gdy oddzielił jej łeb od ciała, uśmiechała się do niego Wielka Betsy. Sayjak wrzasnął i odrzucił głowę. Ta zatrzymała się w locie, zmieniła kurs, spadła z powrotem i znów połączyła się z kikutem szyi. Wielka Betsy patrzyła na niego przez ramię, zalotnie kręcąc zadem. — Chodź, uschnięty kutasie, nie możesz dokończyć tego, co zacząłeś? Sayjak rzeczywiście czuł, że jego członek się kurczy, ale prowokacja

Wielkiej Betsy była zbyt poważna, by mógł ją zignorować. Wysiłkiem woli tak potężnym, jak gdyby toczył jedną z licznych walk o swe życie, skoncentrował się tylko na jej urokach. Zdzielił ją w twarz, aby odwróciła od niego swe ludzkie oczy z ich sardonicznym spojrzeniem, uderzył ją jeszcze kilka razy na dokładkę i gdy usłyszał jej wrzask, poczuł się znów w świetnej formie. — Znów wezmę twoją głowę — warknął po wszystkim, wpychając jej twarz w pył, aby przypomnieć, kto jest Wodzem Wodzów. Wielka Betsy odwróciła się na plecy,

przybierając uległą postawę. Jej piersi były pręgowane od jego zalotów, ale w obnażającym zęby uśmiechu i zwężonych oczach kryło się wyzwanie. — Wódz Wodzów, tak cię nazywają, co? — To ja. Wódz Wodzów. — Jak stary Karak? — Jak Karak, tylko lepszy, bardziej okrutny. Karak nigdy nie zabił tylu łowców, nie odstraszył ekosów. Tylko Sayjak to zrobił. — Tylko dlatego, że ukradłeś moją maczetę — szydziła.

— Ukręciłem przypomniał.

ci

głowę

—

Nie wydawała się zastraszona. Przez długą chwilo przyglądała mu się badawczo oczyma Wielkiej Betsy. Były niebieskie, jak zauważył. — A jeśli zaproponuję ci prawdziwą walkę? — Co? Ty i ja? — Nie, ty i twoi ludzie. Wielka walka. Serca do pożarcia, wątroby też. Powód do tańców, przechwałek, okrzyków na cześć wielkiego Sayjaka, Wodza Wodzów, lepszego niż Karak.

— Ludziom niczego nie brak. Nikt nie sprawia nam kłopotów. Po co mielibyśmy walczyć? — Boisz się wielkiej walki? Boisz się? — Sayjak się nie boi! Nic a nic! — zawołał, ale to było tylko pół prawdy. Bał się tej istoty z ludzką głową i ciałem najdoskonalszej samicy wśród Ludzi (choć może o trochę za dużych cyckach), ciałem, które jego zdradziecki członek już znowu zaczynał pożądać. Może mógłby skoczyć na nią z góry, pieprzyć ją, jak jest w zwyczaju jej rasy. Nie byłoby to tak przyjemne, jak czuć pod sobą uderzenia jej pośladków,

ale… Wielka Betsy uśmiechnęła się uśmiechem o zbyt wielu zębach i rozsunęła nogi, jak gdyby odgadując jego myśli. — Boisz się — drwiła z niego. — Nie! — ryknął i skoczył na nią, niezdarnie zmagając się z obcą pozycją, czując obfitą miękkość jej piersi, zanim podźwignął się na rękach. Przyjęła go w siebie i gdy on wbijał się w nią, ona mówiła ochrypłym, pełnym jak szlam lub krew głosem. — Sayjak, powiadam, że jeśli nie podejmiesz tej walki, jesteś tchórzem.

Strach wysuszy twoje lędźwie, a twoje zęby wypadną z dziąseł. Młodszy samiec pokona cię i ze śmiechem wyciągnie ci wątrobę przez nozdrza w krwawych ochłapach. Ludzie rozpadną się na małe plemiona, zaszczute i przerażone. Łowcy nagród będą nawlekać na sznurki uszy twoich ulubionych samic i robić z nich naszyjniki — Sayjak pchał coraz mocniej, pragnąc jej nie słyszeć. Chciał połamać jej zęby, wbić jej przekleństwo z powrotem do gardła, ale nie mógł unieść ręki, gdyż nie zachowałby równowagi między jej rozwartymi udami. Żądza, potężniejsza niż kiedykolwiek przeżywał, zmuszała go, niechętnego gwałciciela, do kolejnych

pchnięć. Wielka Betsy ruszała się pod nim jak ziemia podczas wstrząsów: falując, zgniatając, drapiąc mu plecy i barki. Zatopiła zęby w płatku jego ucha, aż popłynęła krew, obryzgując jej twarz, szyję, piersi, zlepiając jego futro. — Tchórz — szepnęła. I Sayjak wiedział, że został pokonany. Była to porażka przewrotna, gdyż w chwili, gdy poddał się jej rozkazom, wytrysnął w nią, wziął ją, objął w posiadanie, jak gdyby nie posiadał nigdy żadnej innej. O seksie i przemocy śnił Sayjak.

*** Awionetka dalekiego zasięgu wylądowała na dachu zamku Donnerjack punktualnie w południe, na dwa dni przed uroczystościami eliszytów w Central Parku. Pilot, małomówny android, na którym można było polegać, że nie piśnie słowa o swojej misji, nadał twarzy wyraz całkowitej obojętności, gdy Dack ofiarował Jayowi Donnerjackowi torbę z rzeczami, słupek eftów i wiele rad. — Pamiętaj, paniczu Jay, że gdy

dojedziesz do Nowego Jorku, będziesz miał wystarczająco dużo czasu na odpoczynek. Choć jesteś przyzwyczajony do wirtualnych podróży, nie ignoruj jet–lagu… Pamiętam twoją biedną matkę, ale to się nie zdarza ani tu, ani tam. Słuchaj poleceń osoby, którą Paracelsus wyznaczy ci na opiekuna. — Oczywiście, Dack. Jay miał już zamiar wejść na pokład awionetki, ale położył mu na ramieniu powstrzymującą dłoń. — Słuchaj prognozy pogody i ubieraj się odpowiednio paniczu. Lato w Nowym Jorku bywa kapryśne, więc nie zapominaj o swetrze, jeśli planujesz być

na dworze po zmroku. Musisz… — Tak, Dack — Jay dotknął ramienia robota. — Będę na siebie uważał, naprawdę. Przypilnuj Dubhe za mnie dobrze? Dack obejrzał się. Czarna małpa o pajęczych kończynach stała z tyłu w drzwiach. Wyglądała na szczerze przygnębioną. Dubhe rozumiał, dlaczego nie może towarzyszyć Jayowi, ale był nieszczęśliwy z powodu odjazdu swego przyjaciela i opiekuna. Wytarł z kącik oka coś podejrzanie przypominającego łzę. — Baw się dobrze, Jay! — zawołał.

— Dzięki. Zobaczymy się za parę dni. Dack pozwolił mu w końcu wejść na pokład. — Zajmę się Dubhe. Dbaj o siebie. Jay mamrotał dalsze zapewnienia, póki nie zajął miejsca na siedzeniu, a drzwi nie zamknęły się szczelnie. Przycisnął twarz do okna i machał, dopóki zamku, a wkrótce i całej wyspy zwanej Eilean a’Tempull Dubh, nie pochłonęła mgła. Wtedy oparł się o podgłówek i starał się nie okazywać zbytnio swego podniecenia. Był poza domem — poza domem w Verité — zupełnie sam. Spojrzał na bransoletę. No cóż,

prawie zupełnie. Przypominając sobie o manierach, zwrócił się do pilota. — Jestem Jay Donnerjack. Dziękuję, że przyleciał pan po mnie. — Nie ma o czym mówić. Jestem Milburn. Pracuję dla i Instytutu Donnerjacka. To dla mnie przyjemność poznać wnuka naszego założyciela. — Wnuka? Zawsze myślałem, że to mój tato założył Instytut. — Nie, to był pana dziadek. Zarobił duże pieniądze na badaniach medycznych i założył Instytut, który miał wspierać różne fundusze badawcze i zajmować się jego rodziną. Pana ojciec

przyczynił się jednak znacząco do powiększenia majątku Instytutu. Jay spojrzał w dół na białe góry chmur, ponad którymi Milburn kierował awionetkę. Widok ten nie budził w nim zdumienia, gdyż w Virtů widywał o wiele dziwniejsze. Nie zastanawiał się dotąd nad rolą chaosu w kształtowaniu Verité. — Ciekawe, czy i ja kiedykolwiek przyczynię się do powiększenia majątku Instytutu — powiedział po pewnym czasie. — Ma pan co do tego wątpliwości? — zapytał Milburn. — Biorąc pod uwagę pańskie dziedzictwo, wydaje się

to pewne. — Ale co mógłbym zrobić? Żyję zamknięty w tym zamku. Poza włóczeniem się po Virtů, nic właściwie nie robię. Jaki ze mnie pożytek? — Jest pan wykształcony? — Chyba tak. Sporo matematyki, literatury, parę języków. Czy to coś warte? — Nawet więcej niż coś. Wielu ludzi nie umie nawet tego. Virtů jest najlepszym środkiem dla tworzenia niewykształconego proletariatu. Wiele prac pomocniczych, które kiedyś wymagały wielkich kwalifikacji, teraz

wykonywanych jest w sposób prostszy w przestrzeni wirtualnej, gdzie o szczegóły troszczą się programy komputerowe. — Nie rozumiem. — Prosty przykład: Kiedyś urzędnik z krwi i kości musiał umieć pisać na maszynie i tworzyć archiwa. Dzisiaj korespondencję dyktuje się wirtualnemu asystentowi — Programowi komputerowemu — który następnie tworzy dokument, koryguje ortografię i gramatykę, ewentualnie zaznacza wszelkie niezręczności i zwraca go do zatwierdzenia, zanim przekaże dalej. Archiwizacja jest tak automatyczna, że

właściwie nie zasługuje na odrębną nazwę. Gdy dokument nie jest już potrzebny, natychmiast zostaje zarchiwizowany lub usunięty. Człowiek nie musi nawet wiedzieć, jak go przywołać: tym zajmuje się wirtualny asystent. — I co z tego? — To, że dawniej praca urzędnika czy sekretarki wymagała kwalifikacji. Teraz jest wykonywana wirtualnie — To pozwala większej liczbie ludzi zdobyć lepsze wykształcenie, prawda? I robić takie rzeczy, jak kolonizować Układ Słoneczny albo rozwijać ludzką wiedzę.

— Tylko teoretycznie, proszę pana. Jest wielu ludzi którzy, przez brak inteligencji lub usposobienie, po prostu nie mogą korzystać z wyższego wykształcenia albo bardziej gruntownego przeszkolenia. A ponieważ są bezrobotni, to albo są zmuszeni do wykonywania prac, którymi sztuczni ludzie jeszcze się nie zajmują, albo korzystają z publicznego wsparcia. Ani jedno, ani drugie nie jest zadowalające. — Jest pan chyba ostatnią osobą, po której spodziewałbym się lamentu nad technologicznym bezrobociem. — Dlatego, że jestem androidem? Jestem wystarczająco złożony, by

lamentować nad marnotrawstwem, panie Donnerjack. — Proszę mi mówić „Jay”. — Dobrze, Jay. Widzę życia upływające bez celu. Nikt nie głoduje ani nie żyje bez minimalnej opieki medycznej. Skoro nie muszą walczyć o przeżycie, cała energia tych w zasadzie inteligentnych ludzi musi być na coś zużyta. Wspominam o tym, ponieważ idziesz na uroczystość organizowaną przez Kościół Elish. Wielu spośród ich wyznawców wywodzi się z szeregów tych, którzy nie mają swego miejsca w Verité. Niewykształceni, są urzeczeni obietnicami Kościoła, mglistymi

aluzjami do wyższej wiedzy. — Zastanawiało mnie, w jaki sposób tak wielu ludzi, których spotykałem na nabożeństwach, miało czas, by nauczyć się tych wszystkich tajemnych rytuałów. Mnie z ledwością udało się zmieścić podstawy w moim programie nauki, a Dack pozwolił mi włączyć je do rozkładu zajęć jako teologię i antropologię. — Wielu nie ma do roboty nic ważniejszego niż czcić współczesne interpretacje starożytnych bogów, Jay. — Czy byłeś w Kościele? — Tylko raz. Oni nie zachęcają

aktywnie androidów. — To dziwne. Mówi się, że ta religia została ustanowiona przez AL — Jest społeczny rozdział między naszymi rodzajami. Ponieważ my jesteśmy bardziej mobilni — faktycznie zamieszkujemy w Verité — wiele aionów nie lubi nas. Jednak mimo większej fizycznej mobilności jesteśmy bardziej ograniczeni niż niemal każdy wirtualny aion, gdyż pamięć zawarta w naszych systemach nie może równać się z pamięcią aionów. Niektóre z większych aionów twierdzą, że nawet najbardziej wyrafinowany AP jest niewiele lepszy od zwykłego programu.

— To brzmi dość snobistycznie. — Tak więc jesteśmy czymś pośrodku. Ani nie AI (chociaż czym innym jesteśmy, jeśli nie sztucznymi inteligencjami?), ani nie ludzie, i darzeni pogardą przez większość jednych i drugich. — Och, nie miałem o tym pojęcia. — Poruszyła mnie twoja uprzejmość wobec Dacka, twój wzgląd na jego troskę o ciebie, mimo że był okropnym zrzędą. Inaczej nigdy nie wspomniałbym przy tobie o tych sprawach. Nie wydawało mi się, byś był osobą, która gardziłaby kimkolwiek, niezależnie od źródła jego inteligencji.

— Dzięki. — Dack miał słuszność co do jet– lagu. To potrafią naprawdę dać się we znaki organicznym. Byłoby dobrze, gdybyś się przespał. — Jestem zbyt podniecony, ale spróbuję zamknąć oczy. Jay zrobił to, odchyliwszy się do tyłu w fotelu, i zaczął rozmyślać. Już teraz, ledwie wydostał się z domu, dowiedział się o Verité czegoś, czego nie znalazłby w swoich lekcjach. Nieświadomy tego problemu nie czytał komentarzy, jakie mogły być dostępne, ale tak czy inaczej ludzie rzadko pisali o uprzedzeniach, dopóki nie zaczynano ich uznawać za

szkodliwe. Zastanawiał się, co Angus i Duncan mówili o robotach, gdy wracali do domów do wioski. Czy byli oburzeni, że wykonywały prace, które w przeszłości należałyby do służących w zamku ludzi? Była to niepokojąca myśl. Po pewnym czasie odpłynął w sen, gdyż podniecenie i pakowanie w ostatniej chwili i strzemienny z duchem krzyżowca nie pozwoliły mu poprzedniej nocy zasnąć o wiele dłużej niż zwykle. Gdy się obudził, Milburn wchodził w sekwencję lądowania nad miastem Nowy Jork.

*** — Tłum kłębi się w dole, zastępując zielone przestrzenie Central Parku wirującymi kolorami letnich sukienek, szortów i jasnych koszul. Ponad tłumem unoszą się mylarowe balony w kształtach uskrzydlonych lwów, uskrzydlonych byków i zigguratów, których sznurki zaciskane są w dłoniach jeszcze lepkich od darmowych lodów dostarczanych przez Kościół Elish. Nad tym wszystkim góruje potężny ziggurat, który będzie ogniskiem dzisiejszej uroczystości… Desmond Drum westchnął.

— Czy ty naprawdę musisz to robić? Wiesz, że każda większa agencja informacyjna będzie miała tutaj swoich reporterów i fotografów. Link obraził się. — Chcę zarejestrować moje własne wrażenia, w moim własnym stylu. Uśmieszek, który pojawił się w kąciku ust Druma, by’ wystarczającym komentarzem do pretensji Linka do stylu, ale reporter odwrócił się plecami do towarzysza i dalej ciągnął swą szeptaną narrację. — Potężny ziggurat, który będzie ogniskiem dzisiejszej uroczystości,

powinien wyglądać jak zabawka wobec drapaczy chmur, piętrzących się jak klify nad zieloną oazą parku… — Wydawało mi się, że mówiłeś, iż nie jest zielona. — Zamknij się… zieloną oazą parku, ale nawet ta współczesna replika ma w sobie coś z pradawnego dostojeństwa zaginionej kultury starożytnego Babilonu. Link wyłączył rejestrator. Na dzisiejszą przygodę ubrał się w spodnie khaki, luźną koszulę z krótkimi rękawami narzuconą na ciemny podkoszulek, skórzane mokasyny i zabawną fedorę z kartką „Prasa”

zatkniętą za wstążkę. Jeśli nie liczyć anachronicznego naręcznego rejestratora, wyglądał jak archetyp reportera dochodzeniowego: Cłark Kent, Woodward i Bernstein, no i oczywiście Lincoln Steffens. Drum ubrany był bardziej rozsądnie w bermudy, podkoszulek z logo Metsów i buty treningowe. Czapkę baseballową z duplikatem logo Metsów naciągniętą miał niemal na brwi, przez co zbyteczne stały się okulary słoneczne, zawieszone na sznurku wokół jego szyi. — Chcesz balonika, mały? — zapytał, wskazując leniwie sprzedawczynię torującą sobie drogę przez tłum.

Jak wszyscy pracujący tego dnia dla Kościoła Elish, miała na sobie opalizująco zielone rajstopy ozdobione językami płomieni, które wydawały się lizać jej nogi i tunikę koloru ognia z zielonym nadrukiem: „Płonę Prawdą”. Nie wszystkim sprzedawcom dobrze było w rajstopach, ale ta kobieta (blondynka chichocząca tak cienko, że zastanawiano się, czy nie pociąga helu ze swych balonów) wyglądała w nich świetnie. Drum mrugnął do Linka. — Założę się, że płonie nie tylko Prawdą, mały. Link zaczerwienił się, ale szybko

doszedł do siebie. Podczas tygodni, które minęły od spotkania z Daimonem, Link zauważył, że Drum uwielbiał drażnić się z nim w niektórych sprawach. Mógł rozmawiać całkiem spokojnie o wszelkich odmianach dekadencji, ale kiedy Drum zapytał go, czy chciałby panienkę na telefon (a utrzymywał, że zna kilka bardzo usłużnych dam), czy choćby wirtualną wycieczkę, Link robił się pąsowy i nerwowy. Tak więc Drum wziął się do dokuczania Linkowi. Usprawiedliwiał swoje żarty, mówiąc, że byłoby kiepsko, gdyby Link rozsypał się w jakiejś kluczowej chwili, a Drum był w branży

wystarczająco długo, by wiedzieć, że sekretna praca nie polega wyłącznie na podczytywaniu ukradkiem cudzej korespondencji. — A więc nie kupisz mi balonika, staruszku? — zapytaj Link, wstając na nogi. — Dobrze, ja ci go przyniosę. Wolnym, zbyt niedbałym krokiem podszedł do sprzedawczyni balonów, podał jej swój słupek eftów, który otrzymał z powrotem wraz ze sznurkiem. Z balonem, połyskującym srebrem i brązem ponad jego głową, Link wrócił do Drum a. — Masz — powiedział, schylając się i przywiązując sznurek do jego

nadgarstka. — Na pamiątkę naszej wspólnej przeszłości. Drum spojrzał w górę. Na widok uskrzydlonego byka, kołyszącego się nad jego głową, parsknął rubasznym śmiechem. — Celny strzał, mały. Wygląda na to, że coś zaczyna się dziać przy zigguracie, więc lepiej rozgrzej swoje służbowe naręczne radio Dicka Trący. — Pieprz się przyjaźnie Link, rejestrator.

— ale

powiedział uaktywnił

*** John D’Arcy Donnerjack Junior gapił się na tłum oczyma otwartymi tak szeroko, że czuł, jak bolą go powieki — Ociekając potem, z plamą lodów zdobiącą przód jego podkoszulka, ze sznurkiem utrzymującym balon w kształcie zigguratu zaciśniętym w prawej dłoni, z czołem uciskanym przez o numer zbyt mały pamiątkowy kapelusz z rondem, bawił się cudownie, wyśmienicie. Z początku, gdy został zwymyślany za spacerowanie jezdni (w wirtualnym Nowym Jorku, który odwiedził Dubhe,

było to dopuszczalne, ale najwyraźniej zrobił coś nie tak), gdy zapomniał podać swój słupek eftów sprzedawcy precli przed sięgnięciem po jego wypiek, kiedy wszedł w kupę psiego łajna (w Virtů tylko najbardziej wierne symulacje dbały o takie szczegóły), żałował, że nie przyjął proponowanego mu przez Milburna przewodnika — człowieka lub androida. Teraz, mogąc swobodnie gapić się jak prostak, zapomnieć o manierach, podsłuchiwać, dziwić się wrzawie dźwięków i ostrości zapachów, był całkiem zadowolony, że nikt mu nie towarzyszy. Było mu przykro, że nie ma przy nim Dubhe, z jego cierpkim sarkazmem.

Małpa miałaby z pewnością do powiedzenia coś humorystycznie okrutnego na temat grubej kobiety w jasnej wzorzystej sukni, która przekolebała się obok z rożkiem lodów w każdej ręce. Albo na temat gromadki dzieci biegnących na oślep przez tłum, podczas gdy zatroskany ojciec kluczył ich śladem przez chwilowe luki w tłumie. Albo… Z zadowoleniem usadowił się (obcierając sobie przy tym kolano) na betonowym cokole pomnika. Ziggurat eliszytów był stąd widoczny, choć odległy, a Milburn rozważnie zaopatrzył go w lornetkę. Zaczepiwszy sznurek balonu o szlufkę swych szortów, wyjął

ją z futerału Doskonale.

i

ustawił

ostrość.

*** Randall Kelsey poprawił na sobie kapłańską szatę i ciężką sztuczną brodę, która w bujnych, grubych jak sznur zwojach opadała mu na pierś. Pot spływał mu spod brody i dopasowanej do niej peruki, która, umocowana Prostą, przyciągającą wzrok przepaską otaczającą jego czoło, dawała mu ciemne włosy do ramion. Tym razem cieszyło go, że nie był jednym z wysokich kapłanów, gdyż do ich

kostiumów należały jeszcze stożkowate nakryci głowy. Przynajmniej trochę powietrza docierało do jego czaszki. — To widowisko jest o niebo wygodniejsze w Virtů co? — powiedział Juan, jeden z jego towarzyszy, poprawiając sobie ciemną obwódkę wokół oczu. — Oto, co do — { stajemy za dopasowanie się do Verité. Kelsey parsknął śmiechem. Prawdą było, że wielu z kapłanów, którzy odprawiali nabożeństwa w Virtů, nie zostało dopuszczonych do udziału w dzisiejszej uroczystości. W postaci wirtualnej wydatny brzuch czy kiepska postura nie miały żadnego znaczenia. Tu

zniszczyłyby cały efekt — kapłani wyglądaliby jak dzieci przebrane na Halloween, nie jak imponujący głosiciele Prawdy. Domyślał się, że to dlatego właśnie się tu znalazł. To pewne, że jego akcje u starszych Kościoła nigdy nie były takie same po sprawie Emmanuela Davisa, ale jego wierność była niekwestionowana, a przy tym utrzymywał dobrą sylwetkę. Jak na ironię, w tym właśnie momencie, kiedy szczerze zaczynał wątpić w sens pozostania w Kościele, powierzono mu rolę w tej najbardziej publicznej ceremonii. Bogowie —

kimkolwiek byli — najwyraźniej mieli poczucie humoru. — Nasza kolej — powiedział Juan, ciągnąc go za rękaw. — Widowisko się zaczęło. Modlitwy, które kapłani w ciężkich kostiumach i skąpo odziane kapłanki recytowali z podium na środkowym poziomie zigguratu, były podobne do tych, które Jay słyszał na wirtualnym nabożeństwie — z pewnością nie na tyle odmienne, by oderwać go od obserwowania celebrantów i tłumu. Celebranci wydawali się mniej opanowani niż w Virtů. Część z tego musiała wynikać z ich wyraźnego

dyskomfortu. Wszyscy mężczyźni bez skutku ociekali potem. Kobiety nosiły swoje przezroczyste suknie i barwną biżuterię z różnymi stopniami opanowania. Jay czuł jednak, że było w tym coś jeszcze — pewne pełne napięcia podniecenie, którego nie dało się zbyć jako zwykłą fizyczną niewygodę. Coś ważnego wisiało w powietrzu. Serce Jaya zabiło szybciej, poddając się ogólnym uczuciom. Przesunął wzrokiem po najbliższym tłumie. Wielu ludzi szeptało modlitwy razem z Wysokim Kapłanem, podnosząc głos przy odpowiedziach. Na tle tego brzęczenia ciche rozmowy osób, które po prostu obserwowały, stopniowo

zamierały do pełnej szacunku ciszy, przerywanej od czasu do czasu przez płacz dziecka. Wiele osób szperało po kieszeniach lub torebkach, szukając programów, które były rozprowadzane w całym parku, ulegając presji instynktu stadnego, każącego im uczestniczyć choćby w odpowiedziach. Wśród całego coraz bardziej skupionego zgromadzenia, głów pochylonych nad arkuszami papieru albo dłoni wykręconych w skomplikowanych mudrach, wyróżniało się dwóch ludzi. Siedzieli na kocu rozpostartym na trawie pod wykrzywionym młodym drzewkiem. Starszy mężczyzna, podobnie jak Jay, obserwował ziggurat przez lornetkę.

Jego towarzysz, młodszy mężczyzna — niemal chłopiec — trzymał lornetkę w jednej ręce i naręczny rejestrator przy wargach. Podczas gdy starszy mężczyzna nie odzywał się, poza rzucanym od czasu do czasu komentarzem, wargi młodszego poruszały się nieustannie. Jay zauważył kartkę „Prasa” na kapeluszu młodszego mężczyzny. Dlaczego, jeśli był z mediów, nie skorzystał z zarezerwowanych siedzeń bliżej zigguratu? Wzruszając ramionami, Jay odsunął tę drugorzędną tajemnicę na bok 1 z powrotem zajął się zigguratem. Nabożeństwo zbliżało się do punktu kulminacyjnego. Jeżeli miało zdarzyć się

coś niezwykłego, musiało to być teraz.

*** Randall Kelsey unosił i opuszczał ręce w ustalonych sekwencjach, potrząsał grzechotką, wydawał przeciągi okrzyki. Obok niego Juan de las Vegas robił to samo. Mogliby być jedną osobą lub całym rzędem kapłanów, przedłużeniem Wysokiego Kapłana. Precyzja ich ruchów wprawiłaby w dumę każdego choreografa na Broadwayu. Ale Kelsey nie mógł tracić energii na

takie myśli. Wysoki Kapłan (miły facet o imieniu Sven, wybrany do tej roli w dzisiejszej ceremonii tyleż ze względu na swój niemal dwumetrowy wzrost, odpowiednio szerokie ramiona oraz donośny głos, ile za oddanie i znajomość rytuału) wchodził po stopniach zigguratu. Wspinał się ku świątyni, z której (jak głosiły wszystkie plotki — łącznie z tymi, które przedostały się do mediów), wyłonią się bogowie we własnej osobie, sypiąc błogosławieństwa na lud Verité. Chór zabrzmiał wyżej, ostrzej, jego ton znów wzbił się na wysoką nutę, podtrzymywaną przez kapłanki. Kelsey zastanawiał się, czy tylko on jeden był

zdenerwowany, ale nie za bardzo mógł się odwrócić, by to sprawdzić. Musiał być niewzruszoną namiętnością, oddaniem wcielonym w żywą istotę, świątobliwym śpiewem przywołującym bogów z mitologii do rzeczywistości. A potem rozpoczęły się cuda i Randalla Kelseya opuścił niepokój, zastąpiony przez grozę i przerażenie. I Najpierw ukazała się para uskrzydlonych lwów o ludzkich, mądrych i brodatych głowach. Kelsey znał te dwa pomniejsze bóstwa wiatru i burzy. Były jednymi z pierwszych, które podjęły próbę przejścia do Verité przez pośredników. Dziś jednak nie dokonały tego wyczynu przez ł| pośredników (lub

„sługusów”, jak, co słyszał Kelsey, ktoś określił ich kiedyś pogardliwie), choć ta błogosławiona dwójka stała nieopodal, gotowa wzmocnić kontakt, gdyby zaszła taka potrzeba. Lwy wzbiły się w powietrze — niewiarygodnie wysoko. Kelsey wiedział, że wśród dziennikarzy są ludzie dysponujący odpowiednim sprzętem, by zdemaskować oszustwo, wykryć robota, hologram, balon. Ich starania spełzną na niczym. Bogowie, Mała Burza i Mały Wiatr, naprawdę byli między nimi, krążąc wysoko nad zachwyconym, oczarowanym, rozbawionym tłumem.

To mogłoby wystarczyć — wystarczyć, by uczynić Kościół Elish głównym graczem pośród religii świata, by umocnić jego pozycję głosiciela odwiecznych, odrodzonych na nowo prawd, ale po grzmocie bębnów, brzęku cymbałów, zawodzeniu fletów Kelsey dowiedział się, że to, czego się lękał, miało się właśnie wydarzyć. Wrota świątyni wypełnił cień i w słoneczny blask nowojorskiego letniego popołudnia wkroczył Bel Marduk. Dziewięć stóp wzrostu mierzył Wielki Marduk, Bel Marduk, Belos, Merodach, syn Ei Morza i Damkiny Nieba. W jednej dłoni dzierżył łuk, którym zgładził

Chaos w osobie smoka Tiamata. W drugiej trzymał szyszkę sosny, symbol swej wielorakiej natury, gdyż był także stwórcą: prawodawcą, autorem kalendarza i mężem Zarbanit. Bel Marduk wspiął się po stopniach zigguratu na jego spłaszczony wierzchołek, by zgromadzeni wierni mogli mu się przyjrzeć. Wszystkimi cechami błogosławiony był podwójnie — miał dwie głowy, czworo oczu, dwoje ust, czworo uszu. Wybrzuszenie jego szaty sugerowało, że dwoistość nie kończyła się na głowie. Gdy oddychał, ogień wykwitał z jego warg. Bóg spojrzał

na

Nowy Jork i

dostrzegł świat, który nie wierzył w niego, ale wkrótce miał tę słabość naprawić. Wygiął dwoje ust w uśmiechu i dmuchnął silniejszym płomieniem. Potem gestem dłoni, w której trzymał sosnową szyszkę, przywołał do siebie Małą Burzę i Mały Wiatr. — Tego nie było w scenariuszu — szepnął Juan do Kelseya, gdy Bel Marduk postawił po jednej stopie na plecach każdego z niższych bóstw i rozkazał im unieść się w niebo. — Tego nie było w naszym scenariuszu — syknął w odpowiedzi Kelsey. — Ten manewr wygląda na przećwiczony — Co on, w imię boga,

wyczynia? — Imię boga jest tu na miejscu — odparł Juan. — Myślę, że on korzysta ze swego boskiego prawa. — Cholera. Kapłani i kapłanki Kościoła Elish przyglądali się bez radnie Wielkiemu Bogowi i jego pomniejszym sługom, robiącym rundę ponad tłumem. Musieli ukryć swój strach i konsternację, biorąc przykład ze Svena, Wysokiego Kapłana, który stał ze złożonymi rękami i intonował pieśń na chwałę Bela Marduka (która na szczęście była dość długa ze względu na czyny Marduka, liczniejsze niż jakiegokolwiek innego

bóstwa w panteonie — jeśli nie brać pod uwagę przeróżnych intryg Isztar). Musieli wznosić głosy w pieśni i mieć nadzieję, że wszystko obróci się na korzyść. I istotnie wszystko mogłoby pójść dobrze, gdyby nie przygoda sprzedawczyni balonów. A oto, co się stało. Tandy Rae Dallas, nowicjuszka w Kościele, ta sama długonoga blondynka, która wcześniej sprzedała balony zarówno Jayowi Donnerjackowi, jak i Linkowi Crainowi, stała wpatrzona w niebo i obserwowała cud. To był dobry dzień. Sprzedała całą pierwszą partię

balonów i zdążyła zrobić niezłe spustoszenie w drugiej, zanim zaczęło się nabożeństwo. Te, które pozostały, kołysały się łagodnie nad jej głową, przypominając znającym się na rzeczy obraz boskiej aury. Będąc płotką w Kościele, Tandy Rae nie miała pojęcia, że w postępku Marduka jest coś wyjątkowego. Gapiła się wraz z resztą tłumu, podziwiając grację, z jaką bóg zachowywał równowagę na swych dwóch wierzchowcach. Ponieważ popisywała się kiedyś woltyżerką na rodeo, wiedziała, jak bywa to trudne. Zaabsorbowana, nie zwróciła uwagi

na podkradającego się z tyłu złodzieja (a może po prostu figlarza), dopóki nie było za późno. Jedno cięcie noża uwolniło balony i nim zdołała zrobić cokolwiek więcej niż próbować chwycić je na oślep, wzbiły się w powietrze. Okrzyki przerażenia, rozkazów i zwykłego zaskoczenia uniosły się w ślad za balonami. Być może to właśnie głosy przyciągnęły w to miejsce Małą Burzę i Mały Wiatr, ale jakiekolwiek byłyby tego powody, oba bóstwa rzuciły się prosto w stado mylarowych kształtów. Nagle zatrzymały się. Bel Marduk — zachwiawszy się lekko — dmuchnął

ogniem i balony wraz ze swą zawartością stanęły w płomieniach. Ktoś w tłumie krzyknął, ktoś kogoś pchnął, ktoś kogoś uderzył. Jednym płynnym ruchem Marduk naciągnął łuk. Mała Burza okazał się godny swego imienia i oblał tłum potężnym strumieniem cuchnącej uryny (tysiąc kocich skrzynek w jednej kropli). — O kurwa, kurwa, kurwa mać! — krzyczał Kelsey, spoglądając w dół z wyżyn zigguratu. — Wezwijcie Aouda Arafa! Mamy zamieszki na karku!

***

Gdy zaczęły się rozruchy, Jay Donnerjack przyglądał się im z zainteresowaniem, biorąc je za część imprezy. Dopiero kiedy zobaczył dziecko wyrwane matce, przewróconego na ziemię staruszka, sprzedawcę porzucającego wózek z lodami i rzucającego się do ucieczki, zorientował się, że to działo się naprawdę i że żaden genius loci nie zainterweniuje, jeśli wydarzenia potoczą się niezgodnie z programem. Na cokole pomnika uchodził uwadze motłochu. Teraz podniósł się na nogi, zamierzając nie tyle uciekać, ile naprawić swoją wcześniejszą głupotę. Brał udział w wielu wirtualnych

przygodach, a w przeciwieństwie do ludzi z Verité, dla których były to tylko gry, on przekraczał interfejs ciałem i umysłem. Wszystko, czego się nauczył, badając dżunglę, w której żyli Sayjak i Tranto, lub polując z Mizarem, należało do niego w Verité w nie mniejszym stopniu niż w Virtů. Rozejrzał się i zauważył, że młody człowiek z naręcznym rejestratorem stoi w rozkroku nad swym starszym towarzyszem, z którego głowy płynie krew. Jay z łatwością odgadł, co się stało, i podziwiał chłopca za to że pozostawił przyjaciela na łaskę tłumu. Wspiąwszy się nieco na pomnik, Jay

przeskoczył} najbliższe drzewo, z którego dostał się na kolejne a którym schronili się ci dwaj. Nie były to leśne giganty, po jakich przywykł się wspinać. Ich mniej elastyczne konary trzeszczały niesamowicie pod jego ciężarem ale dotarł bezpiecznie na miejsce i zeskoczył na zabłocony teraz koc. Powietrze było gęste od zapachu kocich sików, a wilgotność wydawała się wzrastać. Jay pomyślał, że miejscowy aion będzie chyba miał dość rozsądku, by opóźnić burzę, po czym uświadomił sobie nagle, że w Verité nie było aionów. Bezmiar tego zaniedbania wstrząsnął nim do tego stopnia, że przez chwilę nie zdawał sobie sprawy, iż

mówi do niego młody człowiek. — Nie zbliżaj się! Mam broń. Jay uśmiechnął się do niego. — A ja ręce, ale tylko jedną parę, nie tak jak Bel Marduk. Spojrzał w górę. Wyglądało na to, że Wielki Bóg i jego słudzy zawracają w stronę zigguratu. Gdy znów zwrócił wzrok na młodego mężczyznę, zobaczył, że ten przygląda mu się niepewnie. — Nie martw się, kolego — uspokoił go. — Chcę wam pomóc. — Ktoś rzucał kamieniami. Drum

załapał jeden. — Kiepski chwyt. Czemu nie użył rękawicy? — Jak możesz żartować w takiej chwili? — Nie wiem, jak płacz miałby tu pomóc. Znasz się na pierwszej pomocy? — Trochę. Moja matka jest lekarką. — W takim razie zajmij się swoim kumplem. Ja odpędzać wariatów. Dla podkreślenia swych słów Jay wyciągnął ręce i odłamał gałąź z drzewa. Uniósł ją, próbując jej ciężar.

Kiepsko wyważona, ale na razie wystarczy. Chłopak ukląkł obok swego przyjaciela, delikatnie zdjął mu czapkę basaballową i robił coś, czemu Jay nie przyglądał się zbytnio, rezerwując całą uwagę dla kłębiącej się ciżby. Prawa pływów; rządzące takimi zdarzeniami, uniosły masy tłumów daleko od miejsca, gdzie stali. Oni na szczęście znajdowali się na obrzeżach. Bliżej zigguratu Jay wypatrzył kilka nieruchomych kształtów. Ślizgacze, z dyszami ustawionymi na najszybsze wznoszenie, przynosiły oficerów w pancerzach i rozrzucały ich po całym terenie. Furgonetki Czerwonego Krzyża ruszyły w ślad za nimi, gdy tylko rozległ

się sygnał odwołania alarmu. Po Bel Marduku i jego wierzchowcach nie było ani śladu. Drum dochodzi do siebie — powiedział chłopak. — Możesz pomóc mi go przenieść? Nie wydaje mi się, żeby miał coś złamanego, a to nie jest w tej chwili odpowiednie miejsce dla niego. — Tam są karetki pogotowia — podpowiedział Jay. — Myślę, że Drum może zaczekać. Będzie miał lepszą opiekę, jeśli zabiorę go do kliniki mojej matki. To na drugim końcu miasta. Pomożesz mi zabrać go do samochodu?

— Oczywiście. Jay zastanawiał się, czy nie zaproponować, żeby pojechali do Instytutu Donnerjacka, ale nie wiedział właściwie, czy mieli tam sprzęt do obsługi nagłych wypadków. Poza tym wizyta tam mogła pociągać za sobą pewne niezręczne wyjaśnienia. — Jak się nazywasz? — zapytał, gdy starszy mężczyzna (który zrozumiał, czego od niego chcieli) przerzucił ramię przez barki Jaya tak, by ten mógł pomóc mu stanąć na nogi. — Link — powiedział młodszy, stękając lekko, gdy unosili Druma. — Link Crain, a to jest Desmond Drum. A

ty? — Jason MacDougal — odparł Jay, podając nazwisko, które widniało we wszystkich jego dokumentach, żałując, że nie pamiętał o swym szkockim akcencie, i wiedząc, iż jest już za późno, by zaczynać. — Mów mi „Jay”. — Dobrze, Jay. Konwersacja urwała się, gdy wyszli z Desmondem Drumem z parku i zaprowadzili go kilka przecznic dalej do miejsca, gdzie zaparkował swój samochód. Link kciukiem otworzył zamek i z pomocą Jaya posadził Druma na siedzeniu dla pasażera.

— Dzięki za pomoc — powiedział, wyciągając dłoń. — Pozwól, że pojadę z wami — zaproponował Jay. — Ulice mogą stać się niebezpieczne. Link zawahał się, ale jęk Druma wyraźnie ułatwił my decyzję. — Będę ci bardzo wdzięczny. Kiedy ruszyli, Link na krótko połączył się z kliniką, oznajmiając, że jest bezpieczny, ale przywozi Druma. — Czy chciałbyś kogoś zawiadomić? — zapytał, zerkając w tył na Jaya. — O tych zamieszkach będzie głośno we

wszystkich sieciach informacyjnych. — Tak, chyba powinienem. Jay skontaktował się z Milburnem, wdzięczny, że android podał mu swój numer domowy, Milburn obiecał powiadomić Paracelsusa i Dacka, że Jay jest bezpieczny i przestrzegł go, by był ostrożny. — Spontaniczne zamieszki wybuchają, w miarę jak rozchodzą się wieści o tym, co stało się dzisiaj w Central Parku. Daj mi znać, kiedy skończysz pomagać koledze, a przyjadę po ciebie. — Dobrze, Milburn. Dzięki.

Link prowadził przez chwilę w milczeniu. — Twoi przyjaciele mają dziwaczne imiona. — Nie dziwniejsze niż Link i Drum. — Trafiony. Skąd jesteś? — Ze Szkocji. — Naprawdę? I przejechałeś taki kawał drogi na nabożeństwo? — Chodziłem na nabożeństwa od jakiegoś czasu. To zapowiadało się na coś szczególnego, więc przyjechałeś’ Ty jesteś stąd?

— Zgadza się. — I jesteś reporterem? — Tak, niezależnym. — Drum też jest reporterem? — Coś w tym rodzaju, właściwie nie. On jest detektywem. Czasem pracujemy razem, postanowiliśmy razem wybrać się na przedstawienie. Przez krótką chwilę Jay zastanawiał się, czy tych dwoje nie jest homoseksualistami. Wydawali się bliscy sobie, ale — choć jego wiedza o tych sprawach ograniczała się do Virtů — nie wydawało mu się, by tak było. Troska Linka o Druma sprawiała wrażenie

szczerej, ale zupełnie nie romantycznej. — Dlaczego wciąż patrzysz w niebo, Link? — Wypatruję byków. Jay nie znalazł na to odpowiedzi. Jechali przez jakiś czas w milczeniu, Jay rozpierany pytaniami na temat zamieszek (których nie odważył się zadać, by nie zdradzić się niechcący ze swym wychowaniem w odosobnieniu), Link zatroskany o Druma, skupiony na prowadzeniu spinnera i starający się przewidzieć konsekwencje zamieszek dla Kościoła Elish.

Jedynie myśli Desmonda Druma nie zmagały się z setką różnych pytań, trosk i domysłów. Jego uwaga skupiła się całkowicie na dudnieniu pod czaszką i mdlącym uczuciu we wnętrznościach, które wydawało się wróżyć coś złowieszczego. Wróżby okazały się prawdziwe. — Zjedź na bok — wycharczał, przyciskając dłoń do brzucha. Link rozejrzał się po okolicy. Spiesząc się, by dostarczyć Druma do kliniki, zrezygnował z dróg przelotowych (które, jak słusznie podejrzewał, były zablokowane przez korki związane z uroczystościami

eliszytów) i pojechał na skróty przez ubogą część miasta. — Drum, to może być niebezpieczne. — Zjeżdżaj. Nie chcę zrujnować sobie tapicerki. — Drum… — Już! Link zrobił, jak mu kazano, kierując spinnera na prawie pusty parking przy sklepiku osiedlowym, który — sądząc z neonów i reklam holograficznych w oknach — utrzymywał się głównie ze sprzedaży alkoholu. Drum wyczołgał się z samochodu, zanim ten dobrze się

zatrzymaj po czym opadł na dłonie i kolana między walające się butelki i potłuczone szkło, gwałtownie wymiotując. To była kolejna rzecz, której Jay dotąd nie oglądał. Miał kilka razy mdłości, ale jego życie było zupełnie antyseptyczne, a Dack dbał o to, by otrzymywał wszystkie szczepionki. W wirtualnych przestrzeniach, które odwiedzał, choroba nie była popularnym tematem (nie natknął się jeszcze na opery mydlane), a żaden z jego towarzyszy nie był człowiekiem. Wysiadł ze spinnera i kręcił się — na pół przerażony, na pół zafascynowany — zastanawiając się, jak mógłby tu

pomóc. — Jay, zostań z Drumem — powiedział Link. — Ja pobiegnę do sklepu i znajdę mu coś do przepłukania ust. Zniżył głos i spojrzał na drugi koniec parkingu, gdzie szóstka ludzi w podobnych atłasowych marynarkach przekazywała sobie w koło dużą, kwadratową butelkę. — Pospieszę się. Nie podobają mi się ci goście. — Poradzę sobie z nimi — zapewnił go Jay. Link parsknął i popędził w stronę sklepiku.

Jak gdyby jego odejście było sygnałem, banda wolnym krokiem ruszyła przez parking. Ich przywódca miał w sobie coś ze Staggerta, innego członka klanu Sayjaka, dowodu na to, że starość nie równa się słabości — przynajmniej jeśli chodzi o Ludzi w Virtů. Jay stanął między niebieskim spinnerem a wymiotującym Drumem. — Niezły wóz — powiedział wielkolud. Nawet z głosu przypominał Staggerta. — Dzięki. — Całkiem nowy. Jay nie miał pojęcia, czy to była

prawda, więc kiwną głową. — Spinner. Może moglibyśmy wziąć go z kumplami na ryby. Na ten błysk dowcipu przez grupę przebiegł prostacki śmiech. Pięciu pozostałych członków gangu (trzech mężczyzn, dwie kobiety — wszyscy najwyraźniej wyznający kult sterydów) ustawiło się za przywódcą. Jedna z kobiet uderzała łyżką do opon o dłoń, ale widać było, że nie oczekiwali kłopotów. — Nie wydaje mi się — odparł Jay. — Potrzebujemy go, żeby zabrać mojego przyjaciela do szpitala.

Mówca przysunął się bliżej, udając oburzenie. — Hej, kurczaku, chcemy go zabrać tylko na małą przejażdżkę. Oddamy go. — Oczywiście, że oddamy zachichotała Łyżka Do Opon.

—

— Nie wydaje mi się — powtórzył Jay. Wśród śmieci, które miał pod nogami, leżała litrowa butelka, niegdyś zawierająca wino. Podstawa była gruba i solidna — obliczona na oszukiwanie kupujących, że dostają więcej niż głosiła etykieta. Wsuwając stopę pod butelkę, Jay podrzucił ją w powietrze i złapał za

szyjkę (była to sztuczka, której nauczył się od Tranto, lubiącego wspominać dni spędzone w cyrku). Tak nieoczekiwany i zdecydowany gest zrobił wrażenie na członkach gangu, ale poza cofnięciem się o krok i rozstawieniem na pozycjach właściwszych do bójki, nie zareagowali. — Żelazo pokona szkło, kurczaku — powiedziała Łyżka Do Opon, z wymachem zamiast kropki. Jay schylił się, uniknął ciosu, zdzielił ją butelką w kolano. Połączenie siły jego uderzenia i jej obrotu przeniosło kobietę naprzód. Zwinnie zszedł jej z drogi, kiedy padała na żwirową

nawierzchnię parkingu. Sądząc z odgłosów, jakie wydała, upadek nie był przyjemny, ale zerwała się znów na nogi, nim Jay dobrze zdał sobie sprawę, że po raz pierwszy w życiu uderzył kogoś — kogoś rzeczywistego — w gniewie. Nie miał czasu, by zastanawiać się nad konsekwencjami tej nowej dla siebie perspektywy, gdyż pozostali członkowie gangu ciasno go okrążali. Mimo biegłości, w teorii, mimo silnego i zręcznego ciała, nie miałby żadnych szans, gdyby w tej chwili nie wybiegł ze sklepu Link. Nie będąc osobnikiem specjalnie

imponującym fizycznie (miał może metr siedemdziesiąt wzrostu i raczej szczupłą sylwetkę), Link był najwyraźniej nie tylko wyszkolony w sztukach walki, ale i gotowy użyć swych zdolności. Wykrzykując ogłuszające „i–jja!”, kopnął najbliższego bandytę w krocze. Mężczyzna upadł, kontrapunktując Druma w dekorowaniu chodnika zawartością swego żołądka. Link odstawił swój pakunek, uniósł ręce w pozycji obronnej i wziął na siebie następnego faceta. Nabrawszy otuchy, Jay zamachnął się butelką na szefa gangu. Jego przeciwnik zablokował cios, lecz to udaremniło mu próbę wyciągnięcia pistoletu spod

atłasowej marynarki. Zatrzymując się, by kopnąć pistolet na bok, Jay zaliczył uderzenie pięścią, od którego zakręciło mu się w głowie i które — co ważniejsze — doprowadziło go do furii. Nie był Sayjakiem, ale coś z brutalności Wodza Wodzów zostawiło w nim swój ślad, kiedy przyglądał się tamtej koszmarnej walce. Teraz jego ciemne oczy zwęziły się, zęby obnażyły, wydawać się mogło, że zapomniał o ciężkiej butelce, którą trzymał w dłoni. Pochyliwszy głowę i zgarbiwszy ramiona, jak bodący baran natarł na przeciwnika. Szef gangu upadł. Jay zamachnął się

butelką. Gangster nie podniósł się. Link pozbył się już jednego przeciwnika, był teraz zajęty dwoma. Jay okręcił się wokół własnej osi, nie zdołał jednak uniknąć zadanego z rozmachem ciosu łyżką do opon. Haczykowaty koniec przeciął jego lekką letnią koszulę i przeorał plecy. Czując własną krew płynącą gorącym, gęstym strumieniem, Jay obrócił się i cisnął butelkę. Nie trafił w Łyżkę Do Opon, lecz skoczył na nią, nim ona zdążyła się cofnąć. Uchwycił ją z całej siły tak, jak Sayjak chwytał swoich wrogów, mocno ścisnął, uniósł się na całą wysokość i

potrząsnął ją z całą siłą mięśni wyćwiczonych nie przez regularne podnoszenie ciężarów, ale przez wspinaczkę po drzewach, pływanie w głębokich jeziorach i zapasy z psem zrobionym z żelaza, stali i starego dywanu. Łyżka Do Opon próbowała odzyskać oparcie, odrzucając swą broń, by zacząć okładać pięściami jego nerki tak mocno, jak tylko potrafiły jej unieruchomione ramiona. Jay upewnił się, że stopy kobiety nie dotykają ziemi, jeszcze raz zacisnął mocno uchwyt i wypuścił ją. Nie potrafiąc dość szybko odzyskać równowagi, upadła na kolana. Gdy próbowała wstać, rozłożył ją cios od

dołu w szczękę. Wciąż pałający żądzą krwi, Jay mógłby ją wykończyć, ale usłyszał, jak Drum charczy cicho. — Link! Jay obejrzał się. Link załatwił jednego z dwóch przeciwników, ale drugi wycofał się i, bardzo rozsądnie, wyciągnął pistolet z marynarki. Jak królik schwytany w snop reflektorów, Link zamarł w bezruchu. Jay zawył. Nie był to czysty dźwięk, nie ostra dzikość „i–jja”. Było to coś gardłowego, pierwotnego i atonalnego, w czym pobrzmiewało wycie Mizara, i

gdy ręka strzelca zaszarżował.

zadrżała,

Jay

Pistolet wypalił. Link krzyknął. Nastąpiła eksplozja czerwieni. Jay, pewny, że przyniósł śmierć swemu nowemu przyjacielowi, przebył dystans dzielący go od strzelca szybciej niż mógłby przypuszczać. Pistolet wypalił znowu, tym razem na ślepo. Przy trzecim wystrzale pocisk zadrasnął mu czoło, kiedy uskakiwał na bok. Z krwią zalewającą mu oczy, rozpierany furią, Jay rzucił się na swego przeciwnika, powalił go na ziemię i przewrócił się wraz z nim. Jego taktyka była taktyką Sayjaka. Ugryzł mężczyznę

w ramię, chwycił rękę, w której trzymał pistolet i uderzał nią o ziemię, dopóki nie usłyszał trzasku kości. Klęcząc częściowo na piersi przeciwnika, częściowo ponad nią, Jay otoczył dłońmi gardło mężczyzny i wcisnął w dół kciuki całym ciężarem swojego ciała Facet miał byczy kark, ale Jay był bardzo silny i niemal oszalały z bólu i wściekłości. Że by go zabił, było pewne, ale Desmond Drum kopnął go w żebra i ryknął: — Przestań, dupku! Skończyło się! Wygraliśmy. Teraz zabierajmy się stąd. Słowa te dotarły w samą porę. Jay spojrzał zaskoczony na nieprzytomnego

mężczyznę i usiadł ciężko na jego piersi. Poziom adrenaliny opadł. Uniósł wzrok na Druma. Detektyw trzymał się za głowę, jak gdyby go bolała. — Link? — Zakrwawiony, ale żywy. Facet celował w pierś. Nie trafił w nic istotnego, ale przestrzelił mu ramię. Chodź. Jesteś mi potrzebny, żeby wsadzić Linka do samochodu. Ja poprowadzę. Myślę, że właśnie znalazłem się na liście rannych chodzących. Jay skinął głową, wstał i rozejrzał się po zmaltretowanych, słabo poruszających się bandytach. Nikt nie

wyszedł, by przyglądać się bójce, choć, jak przypuszczał, wiele oczu widziało ją z okien mieszkań. Ci ludzie jednak niczego nie powiedzą. Nie wierzyli w prawo i porządek, nie mieli nawet powodów, by w nie wierzyć. Podszedł do Linka, próbując ukryć, jak bardzo osłabił go odpływ adrenaliny. Link leżał na ziemi, krew barwiła jego lekką koszulę na ciemnoczerwono i tworzyła małą kałużę na żwirze parkingu. Drum narzucił na ranę stary ręcznik wyjęty z bagażnika spinnera i zacisnął go paskiem ze spodni Linka. Link przytrzymał kompres, przyciskając prawą rękę do lewego barku. Jego twarz była szara z bólu i

utraty krwi. Gdy Jay pochylił się, by go podnieść, gestem kazał mu odejść. — Mogę sam wstać. Niech Drum podprowadzi tu wóz. Ty krwawisz. — To powierzchniowe rany — powiedział Jay. — Mam ich kilka. Jeśli się podniesiesz, stracisz przytomność. Śmiało. Przynajmniej nie będę musiał się z tobą spierać. Link zdobył się na lekki uśmiech i poddał się, przygryzając wargę z bólu. Jay uniósł go tak ostrożnie, jak mógł, a gdy otaczał ręką tors Linka, starannie omijając wyższe partie, gdzie wdarł się

pocisk, jego palce napotkały coś zaokrąglonego, miękkiego i wypukłego. Zamrugał. Spojrzał na Linka. Link przytaknął słabo. — Tak. Proszę, nie. Zemdlał. Jay położył go na tylnym siedzeniu, sam zajął miejsce z przodu, obok kierowcy. Drum uruchomił samochód i popędził ulicami, nie zważając na ograniczenia prędkości. Spojrzał na Jaya z krzywym grymasem na swej zmaltretowanej twarzy. — Chyba dostało mi troszczenie się o tapicerkę.

się

za

*** Klinika Hazzard znajdowała w okolicy, która, nie tak zdewastowana jak opuszczony przez nich rejon, należała zdecydowanie do klasy średniej. Drum skontaktował się z nimi wcześniej, by ostrzec, że mają spodziewać się jeszcze dwóch poszkodowanych, i przerwał połączenie, zanim kobieta na drugim końcu linii zdążyła zadać więcej pytań. U drzwi powitało ich kilku wyglądających na zakłopotanych sanitariuszy z kozetką na kółkach i

wysoka brunetka, której niepokoju nie była w stanie ukryć otaczająca ją aura zawodowej kompetencji. Mimo wieku i bujnych, brązowych włosów, upiętych wysoko na głowie, Jej podobieństwo do Linka było oczywiste — niemal przerażająco oczywiste. Jay pomyślał o tym, co odkryły jego palce, i uświadomił sobie, patrząc na doktor Hazzard, że mniej więcej wie, jak będzie wyglądał — wyglądała — Link, gdy osiągnie ten sam wiek. — Marco, Tom — powiedziała doktor Hazzard — pomóżcie mi przenieść młodego człowieka z tylnego siedzenia na kozetkę.

Posłała Jayowi i Drumowi spojrzenie i spięty uśmiech. — Obaj jesteście ambulatoryjni? — Tak jakby, proszę pani — odparł Drum. — To Link został ciężko ranny. — Chodźcie z nami. Zaraz wyznaczę kogoś, żeby się wami zajął. Ruszyli za nią przez podwójne szklane drzwi obok wygiętego kontuaru, za którym recepcjonistka obsługiwała przychodzących pacjentów. Za kontuarem znajdowała się obszerna poczekalnia, w której kolekcja oczekujących pacjentów przynajmniej na chwilę oderwała się od swych bólów,

dolegliwości i posmarkiwań dzięki widokowi trójki mężczyzn, zakrwawionych i zmaltretowanych, popędzanych do samego najświętszego przybytku, gdzie lekarze przyjmowali pacjentów. Było pewnym miernikiem tego, jak źle wszyscy trzej wyglądali, że nikt nie protestował, iż jego badanie się opóźni. Doktor Hazzard zniknęła z Linkiem w pierwszym pokoju przyjęć, do którego dotarli, żądając rozmaitego sprzętu, kogoś o imieniu Gwen i sterylnej sali operacyjnej. Marco pojawił się parę chwil później i skierował Druma do jednego gabinetu, Jaya do innego, a

potem starannie zamknął za nimi drzwi, jak gdyby chaos, który przynieśli ze sobą, mógł uciec. Jay rozejrzał się po gabinecie — kolejnej rzeczy, którą widział po raz pierwszy, gdyż w zamku Donnerjack był blok diagnostyczny, a Dack osobiście zajmował się wszystkimi guzami i zadrapaniami, na które medrobot nie mógł nic poradzić. Pokój był mały, lecz wygodny, pomalowany na jasnożółty kolor, dzięki któremu światło wydawało się jaśniejsze i bardziej miękkie, wyposażony w leżankę, krzesło i półkę ze sprzętem medycznym. Próbował zgadnąć, do czego służyły poszczególne narzędzia — poruszając się wolno, aby

nie odnowiły mu się rany, które właśnie zaczęły się zasklepiać — kiedy otworzyły się drzwi — ku jego zaskoczeniu stała w nich doktor Hazzard we własnej osobie. Napięty wyraz jej twarzy złagodniał i odpowiedziała na jego nie wypowiedziane pytanie. — Linkowi nie grozi żadne niebezpieczeństwo. Kula przeszła na wylot, przecinając parę mięśni, ale nic, co nie mogłoby się zagoić. Jakiś paskudny żwir wbił mu się w skórę, prawdopodobnie wtedy, kiedy upadł, i stracił dużo krwi. — Cieszy mnie to. — Rozbierz się i pozwól, że rzucę na

ciebie okiem. Pomogę ci z koszulą. Gdy Jay zdejmował spodnie, zostając w samych slipkach, ona wcisnęła klawisz i leżanka obniżyła się, żeby mógł wejść na nią bez trudu, a potem uniosła się z powrotem. Doktor Hazzard dotknęła jego głowy, przechylając ją tak, by móc zajrzeć mu w oczy. Jay zarumienił się, uświadamiając sobie, że jest to pierwsza prawdziwa kobieta, która go dotknęła od czasu śmierci jego matki. Doktor Hazzard wydawała się nie dostrzegać tego rumieńca, a jeśli nawet zauważyła go, niemal na pewno uznała, że jest po prostu wynikiem usuwania

nożyczkami jego zniszczonej koszuli. Zacmokała na widok cięcia, jakie zostawiła łyżka do opon. — Piękna, piękna robota, Jay. Tak masz na imię, prawda? — Tak, proszę pani. — Dostałeś w głowę. Trzeba założyć ci szwy na plecach i na czole. I masz potłuczenia i drobne otarcia na całym ciele. Dam ci zastrzyk przeciwtężcowy, tak na wszelki wypadek. Przeżyjesz, ale to będzie bolało. Znieczuliła mu skórę różnymi aerozolami i maściami, Po czym opatrzyła go sprawnie i spokojnie. Jay

stwierdził, że bardzo ją polubił. — Pani doktor, czy Link jest pani dzieckiem? — Zauważyłeś podobieństwo, prawda? Tak, to moje jedyne dziecko. — Chciałbym się z nim zobaczyć. Czy już się obudził? — Tak i upierał się, że musi zobaczyć się z tobą. Kiedy cię załatam, pokażę ci, dokąd masz pójść. Nie mogę pozwolić wam na zbyt długą rozmowę. — A Drum? Czy z nim w porządku? — Wstrząs mózgu. Ponieważ mieszka

sam, przekonałam go, żeby został tu na noc, podczas gdy my upewnimy się, że to nic poważnego. Zgodził się z godną uwagi uprzejmością. Powinien teraz spać. Leki przeciwbólowe jakie mu daliśmy, otumania go trochę. — Lubię go. — Link też go lubi. Ja chyba też, chociaż wolałabym, żeby nie zachęcał Linka do takich niebezpiecznych rzeczy. — Niebezpiecznych? Uroczystości kościelne raczej nie bywają niebezpieczne, proszę pani. Doktor Hazzard uśmiechnęła się do niego. Miała miły uśmiech, a jej oczy

były zdumiewająco zielone. — Dość już o tym. Mam poczekalnię pełną niecierpliwców, którymi muszę się zająć. Marco przyniesie ci nową koszulę — trzymamy kilka zapasowych. Kiedy się prze — bierzesz, chodź powoli. Znajdziesz Linka w pokoju A– 23. Jay usłuchał jej. Do pokoju Linka trafił bez trudu. Sanitariusz Tom wychodził właśnie, gdy Jay podszedł do drzwi, i Link na jego widok machnięciem ręki zaprosił go do środka. — Dzięki, że przyszedłeś — powiedział Link, biorąc głęboki wdech — i dzięki, że ocaliłeś mi życie.

— Nawzajem — odparł Jay, uśmiechając się. — Zrobiliby ze mnie miazgę, gdybyś nie wyszedł akurat w tamtym momencie. — Myślę, że właściciel sklepu był z nimi w zmowie. Wciąż znajdował wymówki, by się ociągać. W końcu poddałem się i wbiłem słupek eftów do automatu z napoje mi — a kiedy wyszedłem… — Nie mogłem pozwolić im zabrać spinnera — wyjaśnił niezdarnie Jay, zastanawiając się, czy nie pogwałcił jakiejś panującej w Verité zasady — czy może powinienem był? — Nie, cieszę się, że tego nie

zrobiłeś, ale ty sam przeciwko ich szóstce… Popatrzyli na siebie z zakłopotaniem. Pozbawiony kapelusza, luźnej koszuli i okularów słonecznych, siedzący na łóżku w szpitalnej tunice Link nadal miał wygląd androginiczny, ale jednak wyraźniej kobiecy — zwłaszcza kiedy wiedziało się, czego szukać. Posiadał pełne wargi, długie rzęsy, delikatne kości. Jay zdał sobie sprawę, że się gapi, i znów się zarumienił. — Ty… wyczułeś — powiedział Link. — Tak — odparł Jay, czerwieniąc się jeszcze bardziej.

— Naprawdę nazywam się Alice Hazzard. Moja rodzina jest bogata i dobrze znana. Chciałam zostać reporterem bez wzbudzania tym sensacji. To jest dosyć łatwe w Virtů, ale w Verité zbywano mnie wciąż jako bogatego dzieciaka. — Więc stworzyłaś sobie wirtualną personę, tyle że w Verité! — Jay uśmiechnął się szeroko, myśląc o tym, jakie to dziwne, że obydwoje robili właściwie to samo: on jako Jason MacDougal, Alice jako Link Crain. — Drum nie wie o tym. Przynajmniej nie sądzę, żeby wiedział. Spotkałam go zawodowo, a on sprawdzał tylko moje

referencje. Tak myślę. Czasami nie jestem pewna. — A twoja mama? — Wie. Pochwala to. Ona jest podwójnie bogata, rodzinny majątek, a do tego pewna dożywotnia renta w związku z wypadkiem, jaki miała przed moim urodzeniem. Ona wie, jak trudno jest sprawić, by ludzie traktowali „C poważnie. — Jesteś bardzo do niej podobna. Czy ludzie się nie domyślają? — Nie przychodzę tutaj często. Kiedy wychodzimy razem, jestem Alice. Link jest tylko do pracy.

Rozmawiali jeszcze przez chwilę. W końcu wrócił Tom. — Powiedziano mi, że pacjent powinien wypoczywam Jay, możesz zostać w klinice albo iść do domu, jak wolisz. — Zadzwonię po transport. Jay i Alice popatrzyli na siebie, oboje nagle szesnastoletni i zakłopotani. — Jeszcze raz dziękuję. — I ja. Cześć. Jay wyszedł. Wezwał Milburna. Android, widząc jego zamyślenie, nie

zawracał mu głowy próżną rozmową.

Rozdział szósty Jay D’Arcy wycie banshee.

Donnerjack

usłyszał

Powrócił z Verité do zamku w Szkocji przed paroma dniami i wszystkim, którzy przyglądali mu się z niepokojem (choć ukradkiem), wydawało się, że ostatnie doświadczenie nie wyrządziło mu żadnej szkody. Doktor Hazzard opatrzyła jego rany tak zręcznie, że po wchłonięciu szwów nie została po nich nawet blizna. (Co do tej kwestii sam Jay miał mieszane

uczucia.) Opowiedział o swoich przygodach ze stosownym połączeniem grozy i przechwałek, wyliczył dziwy, jakie zobaczył, i powrócił do nauki i wirtualnych przygód. Czasem jednak, kiedy wędrował z Mizarem lub ćwiczył akrobację powietrzną z Aliothem (spośród wszystkich towarzyszy jego dziecinnych zabaw, jedynie Phecda nie pojawiła się więcej, odkąd odkrył ich podwójną grę), jego ciemne oczy nabierały tęsknego, zamyślonego, roztargnionego wyrazu. W takich chwilach ktoś mógłby zastanawiać się, czy ta przygoda nie zmieniła go głębiej niż to przyznawał — nawet przed sobą samym.

I tak sprawy się miały, kiedy Jay D’Arcy Donnerjack usłyszał wycie banshee. Siedział w swoich pokojach, powtarzając nieregularne koniugacje łacińskie na lekcję z Dackiem, gdy po raz pierwszy usłyszał przyprawiający o drżenie lament. Najpierw na jednej nucie, jak ledwie powstrzymywany szloch, Później wznoszący się przenikliwie i pobrzmiewający smutkiem. Mówił o rozpaczy, braku nadziei, stracie, jakiej nie Znają śmiertelni. Jay poczuł, że jeży mu się włos. — Co to było? — zapytał Dubhe,

który usadowił się na wysokim oparciu krzesła z listą pytań w długopalcej łapie. — Nie wiem. Wiatr? — Nigdy nie słyszałem, żeby wiatr wył w ten sposób a spędziłem tu całe życie. — Ja też nie słyszałem jeszcze niczego podobnego, może poza jakimiś łamańcami na skraju Głębokich Pól. Dokąd idziesz? — Sprawdzić, co to takiego. — Ale to może być niebezpieczne. Wyślij jakiegoś robota.

— Nie. Chcę wiedzieć. — Jay… — Zostań tu, jeśli chcesz. — Żebym się martwił? — Zrezygnowana małpa zeskoczyła z krzesła i podeszła na czworakach do boku Jaya. — Jestem z tobą. Pamiętaj tylko, bracie, że jesteś moim paszportem. Jeśli coś ci się stanie, zostaję sam w obcym kraju. — Roboty zaopiekują się tobą. Dack cię lubi. Chodź. Zabierasz czas. To może się skończyć. Lament rozległ się znowu, dłuższy,

bardziej jękliwy. Gdy wyszli na korytarz, wydawał się dochodzić z wyższych partii zamku. Jay skierował się tam. Dubhe wdrapał mu się po plecach na ramię. — Urosłeś. — To się zdarza. — Będziesz chyba tak wysoki, jak twój ojciec, może jeszcze wyższy. Jak długo ludzie rosną? — Nie wiem. Bądź cicho. Nie rozpraszaj mnie. Próbuję wytropić ten dźwięk. —

Wiem

—

padła

szeptem

odpowiedź. Chłopiec uśmiechnął się. Jay szedł przez korytarze, wysoko unosząc głowę, by pochwycić najsłabsze echa krzyku. Nauczył się tropić od Mizara, który, choć nie przypominał sobie swych początków, najbardziej podstawowe oprogramowanie zachował w pełni. Niemal nieświadomie Jay rozważał i odrzuca’ różne możliwości, pozwalając, by nogi niosły go w schodów, przez długą galerię, na zewnątrz na blanki. Dzień był pogodny, wiatr rozpędził mgły. W oddali, na wodach North Minch, widać było białe kształty łodzi rybackich (jak na ironię, luksusy Virtů

zwiększyły, zamiast zmniejszyć, popyt na to samo w Verité). A jednak, mimo światła słońca i względnego ciepła dnia, na blankach czaiło się coś mroźnego, jakiś obłok cienia i smutku. To coś zawyło, gdy przekroczył próg. — Kim… Czym jesteś? — zapytał Jay, z zażenowaniem słysząc w swym głosie lekkie drżenie. Zawodząca postać drgnęła, stała się nieco wyraźniejsza. Jay dostrzegł teraz, że była to kobieta, ubrana w długą, prostą suknię koloru kości słoniowej, zebraną pod piersiami jasną wstążką. Nosiła welon, osłaniający jej twarz, ale wymykające się spod niego włosy były

czarne i lśniące. — Kim jesteś? — powtórzył Jay, już pewniejszym głosem. — Jestem caoineag zamku Donnerjack — powiedziała głosem tak cichym, że musiał zbliżyć się, by dosłyszeć słowa. — Przynoszę ci ostrzeżenie, John. Śmierć idzie po ciebie. Uciekaj, póki możesz. — Uciekać? Śmierć? Masz na myśli Pana Głębokich Pól? Czemu miałbym uciekać? Zamek jest przed nim zabezpieczony. — Czyżby?

Umilkła i Jay przypomniał sobie własne wątpliwości w tej materii. Dubhe, ściskający mocniej niż potrzeba jego prawe ucho, najwyraźniej pomyślał o tym samym. — Dokąd miałbym uciec? — zapytał Jay. — Śmierć jest wszędzie. Jeśli ten zamek nie stanowi ochrony przed Panem Zguby, co nią będzie? — On jest Panem Śmierci w Virtů, John — odparła cooineag. — Choć, jak wskazują jego ataki na zamek, potrafi wpływać na zdarzenia w Verité, mimo wszystko tam byłbyś bezpieczniejszy. Więcej czasu zajmie mu odszukane cię w kłębiącym się tłumie.

— Verité — powtórzył Jay i nie wiadomo czemu przed oczyma stanęła mu Alice Hazzard. — Tak. — Jay, nie zostawiaj mnie! — zaskamlał Dubhe. — On tu przyjdzie i dostanie się do środka, i znajdzie a nie znajdzie ciebie, zrobi ze mnie marmoladę! — Zabiorę cię, Dubhe — obiecał Jay. — Możesz mu ufać? — zapytała płaczka. — To stworzenie Pana Zguby. Może sprowadzić do ciebie swego pana. — Zaufam mu. — Przyjrzał się zawoalowanej postaci. — Nie wiem tylko, dlaczego miałbym ufać tobie.

— Jestem płaczką zamku Donnerjack — powiedziała po prostu. — W Irlandii nazywają nas banshee. Naszą rolą zawsze było ostrzeganie przed nieszczęściem. Jay zmarszczył brwi. Żałował, że nie ma czasu, by sprawdzić te terminy w swoim banku danych, gdyż wydawało mu się, że tego rodzaju istoty zwykle nie były tak chętne do pomocy. — Powiem Dackowi, że potrzebny mi ślizgacz — powiedział, zastanawiając się, jak długo będzie musiał sprzeczać się z robotem. Może bransoleta coś tu zdziała. — Dziękuję ci… hmm… pani. Odwracał się właśnie, gdy trzaski w

powietrzu sprawiły, że zamarł w bezruchu. Projektory poukrywane wewnątrz rzygaczy i krenelaży na wszystkich blankach zamigotały i rozjarzyły się fioletem. — Za późno! Za późno! — jęknęła caoineag. — Śmierć rozpoczął atak. — Powinienem chyba pójść do pracowni taty — powiedział Jay, przypominając sobie poprzednie oblężenie. — Mroczny Pan przeniknie przez te zabezpieczenia i możesz być pewien, że teraz jest przygotowany na twoją ucieczkę do Verité. Za późno! Chyba że… W jakiej fazie jest księżyc?

— W pełni. — Więc może uda mi się jeszcze cię uratować. Idź do pracowni swego ojca i uruchom wszystko, co tylko może powstrzymać Pana Entropii, a potem biegnij do drzwi w piwnicach. Na odchodnym Jay zapytał: — Do tych, które prowadzą w tunele? Tak, właśnie. — Dlaczego to miałoby powstrzymać Śmierć? — Są rzeczy na niebie i ziemi, w Virtů i Verité, o których nie masz pojęcia, Johnie D’Arcy Donnerjacku. — Dlaczego miałbym ci wierzyć?

— Ostrzegłam cię już raz, czyż nie? — Może tylko po to, by wtrącić mnie w ręce sług Śmierci. — Decyzja należy do ciebie, John. Ja będę czekać. I zniknęła. Jay popędził wzdłuż korytarzy z Dubhe uwieszonym mu u szyi, przywierającym do niego jak cienka, telepiąca się peleryna. Znalazłszy się w pracowni ojca, wcisnął sekwencję klawiszy, którą zapamiętał z poprzedniego razu. — Bransoleto — powiedział — dlaczego mi nie doradzasz?

— Niepokoję się — odparła. — Było w mowie caoineag coś, co mnie gnębi. — Wydaje ci się, że kłamała? — Nie, wydaje mi się, że powinienem ją znać. Nie mam pełnego dostępu do tych danych. Wygląda na to, że kiedy Donnerjack mnie tworzył, usunął te informacje, ale one przeniknęły całą resztę na tyle silnie, że wiem coś, ale nie dosyć. — Co czujesz? — Smutek. Radość. Ból. Żądzę zemsty. — Rany! A co z zaufaniem?

— Nie ma nic, co wskazywałoby, że nie powinienem jej ufać, ale też i nic, co wskazywałoby, że powinienem. — Świetnie. Co powiesz na teorię, że Śmierć może Przeniknąć systemy obronne zamku? — Jest prawdopodobne, że tego dokona, jeżeli utrzyma tężenie. — A więc schwyta mnie bez względu na to, czy zostanę, czy pójdę. — Całkiem możliwe. — W takim razie idę. Bransoleta nie udzieliła dalszych

komentarzy, a odpowiedź Dubhe stanowiło głośne szczękanie zębami. Jay pognał w dół, skacząc po dwa stopnie na raz. Przy gabinecie Dacka zatrzymał się na chwilę. — Schodzę w tunele, Dack. — Generatory uaktywniły się, Jay. Jesteś pewien, że to bezpieczne? — Będzie równie bezpieczny tam, jak gdziekolwiek indziej, Dack — odezwała się bransoleta. — Dobrze, proszę pana — odparł robot. Jay zauważył, że Dack nigdy nie

spierał się z bransoletą. Zastanawiał się, czy był to efekt oprogramowania, czy pewnego szacunku, jakim robot darzył Johna Seniora, a jego syna nie. W kuchni Jay spędził tyle czasu, ile trzeba mu było, by upchnąć w torbę trzy bułki, klin sera, garść ciastek i kilka bananów. Nie wiedział, jak długo będzie się ukrywał, ale nie miał zamiaru zagłodzić się w tym czasie na śmierć. Potem zbiegł po długich schodach, zdjął wiszący na gwoździu przy drzwiach klucz, chwycił latarkę, którą trzymał ukrytą w górnej skrzyni stojaka na butelki, i otworzył ciężkie drzwi. Zaskrzypiały. Zawsze skrzypiały —

nawet kiedy naoliwił zawiasy. Jay uznał, że skrzypienie było przewidziane w konstrukcji. — Chodź, Dubhe! — zawołał w stronę drżącej na schodach małpy. — Śmierć idzie za tobą. Tutaj nie będzie cię szukać. — Wiem… Małpy nie są stworzeniami jaskiniowymi. Walczę z moim podstawowym oprogramowaniem. — Spróbuj uaktywnić procedurę samozachowawczą — powiedział oschle Jay. — Ja wchodzę. Poświecił latarką w głąb tunelu. Za sobą usłyszał Dubhe mamroczącego coś

w rodzaju: „Och, moje puszyste uszy i wąsiki”. Pochylił się, posadził małpę na ramieniu i zamknął drzwi. Po namyśle zatrzasnął zasuwę. — Gdzie nasza tajemnicza przewodniczka? — zapytał Dubhe, gdy przeszli kilka kroków. — Pokaże się — odparł Jay z większą pewnością, niż rzeczywiście odczuwał. Szli dalej, tymi mniej więcej ścieżkami, które miały doprowadzić ich do podziemnego jeziora. Ich drogę przegrodziła błękitna poświata z bocznego przejścia. Jay obejrzał się, mając nadzieję znaleźć tam caoineag,

lecz zamiast niej ujrzał ducha krzyżowca, jak zwykle z łańcuchem w ręce. — Och, chłopcze, daleko zboczyłeś z drogi. Chodź ze mną, a zaprowadzę cię tam, dokąd powinieneś pójść. Jay ruszył za nim. — Skąd wiesz, dokąd idę? — Twoja… przewodniczka kazała mi cię znaleźć. Ona sama uwalnia przejście od strażnika. — Przejście? Strażnik? Dokąd mnie prowadzisz?

— Do Upiornych Krain, chłopcze, do zaczarowanych miejsc. Banshee zna tę drogę z dawnych dni. — Byłeś tam? — Tak, od czasu do czasu. To miła odmiana od marzeń. — I będziemy tam bezpieczni? — Tego nie wiem, chłopcze, ale czy możesz być bezpieczny gdziekolwiek? Ponury Żniwiarz chce odebrać, co mu się należy wedle dobitego targu, targu przypieczętowanego. Czy możesz umknąć przed własnym losem? Mówiąc to, potrząsnął łańcuchem. Jay

zmarszczył brwi. — Na pewno mogę spróbować. — Tak, chłopcze, jak stary pan i pani, uparci do głębi. Bardzo dobrze na tym wyszli, na koniec. — Ja ciągle żyję przypomniał mu Jay.

—

bojowo

— Tak. Rozmawiając, weszli w ślepy tunel. Było tu jaśniej niż gdzie indziej dzięki następnemu, jarzącemu się błękitną poświatą widmu, dzięki caoineag. Za nią widać był krąg ciemniejszy niż reszta ściany. W pierwszej chwili Jay

wziął go za cień i rozglądał się dookoła, by zobaczyć, co go rzuciło. Potem zdał sobie sprawę, że to musi być portal. — Strażnik odszedł? — zapytał krzyżowiec. — Tak. — W głosie caoineag znać było zmęczenie. — Zaklęcie podziałało. — Czy możesz nauczyć go chłopca? — Porozmawiamy o tym. Chodź teraz, John. Ja pójdę pierwsza, ażebyś wiedział, że nie masz się czego obawiać, Jay zachował swą nieufność dla siebie. Dubhe ściskał mu ucho, ale poza

tym zachowywał się spokojnie. Nagłe pochylenie głowy, uczucie zimna i był już po drugiej stronie; szczęk łańcucha powiedział mu, że duch krzyżowca idzie za nim. Znajdował się na zboczu skalistego wzgórza, zwróconym w stronę odległego morza. Mogłoby to być na Eilean a’Tempull Dubh, gdyby nie nieporuszone szeregi stojących głazów. Caoineag oparła się o jeden z nich z pochyloną głową, obejmując ręką kamień, jak gdyby opuściły ją wszystkie siły. Jay zauważył, że zarówno duch krzyżowca, jak i caoineag wydawali się tu bardziej namacalni. Przez drobne

rozdarcia w tunice krzyżowca widać było tłustą skórę, opaloną na ciemno przez arabskie, pustynne słońce. Welon caoineag stał się jednak mniej przejrzysty i wszystkim, co jego badawcze spojrzenie mogło wyłowić z rysów jej twarzy, był widok smutnych, ciemnych oczu. — Co to za miejsce? — zapytał. — Och, chłopcze, być tak nieświadomym własnego dziedzictwa! Opowiem ci to i owo, nim ona dojdzie do siebie — — Nie powinniśmy odejść? Ukryć się?

— To zrobiliśmy, chłopcze. To zrobiliśmy. Jeśli przejście przez portal nie da ci bezpieczeństwa, to chowanie się za skałę albo w jaskini nic już nie pomoże. — Rozumiem. Zastanawiam się… Gdzie my jesteśmy? Czy to jest Virtů? Dubhe pisnął. Duch wzruszył ramionami.

krzyżowca

— Tego nie wiem, ani nie dbam o to. Zapytaj ją. Wiem tyle jeno, że to miejsce jest starsze niż Virtů, stare jak legendy górali szkockich i, o ile mi wiadomo, starsze od nich. — Dalej nie rozumiem.

Duch krzyżowca opowiedział mu więc o krainach cieni, o Ziemiach Pod Wzgórzami, Poza Mgłą, Ponad Zachodzącym Słońcem. Wyśpiewał mu balladę Tomasza Rymotwórcy i opowieść Osjana. Tymczasem caoineag odzyskają siłę i wyniosłość postawy, po czym przyłączyła się do nich. — Sprowadziłam cię tu, John, w nadziei że, jak mówią legendy, jest to kraina poza Śmiercią. Ci, którzy wkraczają w opowieściach do czarodziejskich krain, nie starzeją się i nie umierają, chyba że zostaną zgładzeni przez tamtejsze istoty. Jeśli to prawda, jesteś tu bezpieczny. Jeśli nie, zyskujesz tyle, że twój wróg będzie musiał cię

szukać. Zamilkła, uniosła głowę. Jay widział teraz wyraźniej bladość jej skóry, ciemną barwę oczu. Była piękna, jak zdał sobie sprawę, o wiele piękniejsza niż Lydia Hazzard — czy Alice — ale to raczej ciekawość, nie pożądanie, sprawiało, że chciał zobaczyć tę okrytą cieniem twarz. — John, muszę być z tobą uczciwa. Chociaż mam wszelki powód, by wierzyć, że ta kraina istniała na długo przed Virtů, wiem też, że jest to jeden z dzikich obszarów Virtů, dostępny, choć z wielką trudnością, ze znanych, opisanych siedlisk.

Jay zastanowił się. — To jednak nie oznacza, że to jest zła kryjówka. Może oprogramowanie zostało napisane tak, by wykluczyć Śmierć. — Mam taką nadzieję. — Kim jesteś, pani? Dlaczego mi pomagasz? — Jestem caoineag zamku Donnerjack. Ty jesteś Panem tego zamku. Choć dawnego zamku już nie ma, na jego ruinach w nowym zostały nawiedzające go zjawy mające własne, odwieczne powinności.

— Banshee ostrzega — nieoczekiwanie rzekł Dubhe. — I to wszystko. Szef trzyma takich kilka na obrzeżach Głębokich Pól. Nie musisz się do niczego mieszać. — Ich zasady nie są moimi. — Dlaczego? — Nie pytaj. Jay niechętnie zmienił temat. — Krzyżowiec powiedział, że znasz zaklęcie, którego mogłabyś mnie nauczyć, to, które chroni przed strażnikiem tego miejsca.

— Istotnie. Ono ma jednak swą cenę, John. Widziałeś, jak mnie wyczerpało, a przecież moje ciało nie jest śmiertelnym ciałem, ani moja dusza śmiertelną duszą. — Lecz w takim razie jaki jest sens sprowadzenia mnie tutaj, jeżeli strażnik może mnie zabić? Czy nie powiedziałaś, że to właśnie jest jedyny sposób, w jaki Śmierć może dostać się do tego programu? — Powiedziałam, że mam nadzieję, iż tak jest. Dobrze. Przyrzeknij mi na cokolwiek, co jest dla ciebie święte, że użyjesz tego czaru jedynie wtedy, kiedy twoje życie będzie zagrożone. — Przysięgam na grób mojej matki.

Caoineag zadrżała. — Doskonale. Po czym wyrecytowała: Aniele

Porzuconej

Nadziei, Dzierżąca Wiatru i Obsydianu, Pozbaw

Miecz

z

algorytmów

naszego wroga. Syreno pod Siedmioma Tańczącymi Księżycami,

Śpiewająca

Syrenią

Pieśń, Zatop naszych wrogów w strumieniu danych. Nimfo

Logicznego

Dziecię

Pierwszego

Drzewa, Świata, Przynieś naszym przeciwnikom.

zgubę

Potem Jay powtórzył za nią słowa, pokiwawszy głową, gdy je zapamiętał. Caoineag wyciągnęła błagalnie dłoń,

szczupłą i bladą, z paznokciami jak krótkie półksiężyce na tle opuszków. — Tylko w niebezpieczeństwie, John. Pamiętaj. Jay skinął głową. Powiódł wzrokiem dookoła. — Nawet jeśli czas biegnie tu inaczej, nie mam jeszcze zamiaru ruszać z powrotem. Czy możemy zostać bez ryzyka? — Dopóki nie minie pełnia księżyca, możecie wrócić drogą, którą przyszliśmy. — Rozejrzyjmy się więc po okolicy.

Dubhe pociągnął go za ucho. — A co z bananami?

*** — Pokonała cię, suka! — powiedziała Phecda, wsuwając i wysuwając migoczący, srebrzysty język. — Naprawdę? — odparł Śmierć, spokojniej niż można by oczekiwać. — Zastanawiałem się, w jakich krainach zniknęła Ayradyss, skoro nie przybyła pod moją opiekę. Teraz już wiem — i wierzę, że tamten również się o tym

dowie. — Tamten? — Jej stwórca, ten, kto uczynił Nimfę Virtů, Anioła Porzuconej Nadziei, Syrenę pod Siedmioma Tańczącymi Księżycami, by walczyła dla niego w bitwach Zamętu Stworzenia. Sądził chyba, że ją utracił, że jej programy rozkładają się wśród innych szczątków Głębokich Pól. Teraz być może wie, że jest inaczej. — Jasssne — zadowoleniem Phecda.

zasyczała

z

— I upomni się o nią jako swoją własność — zaśmiał się Śmierć. — A ja

upomnę się o jej syna, jak zamierzałem od początku. — Więc tak to wygląda… Śmierć wcisnął klawisz urządzenia, które John D’Arcy Donnerjack złożył mu w darze. Popłynęły tony Orfeusz Poliziana, jedyne nie rozbite dźwięki wśród niszczycielskiej działalności entropii.

*** Link Crain zapukał do drzwi gabinetu Desmonda Druma i kiedy usłyszał

zachęcające chrząknięcie, wszedł do środka. Zanim Drum zdążył wyłączyć elektroniczną gazetę, Link dostrzegł w przelocie sensacyjną relację z zamieszek podczas obrzędu elków. Choć minęło już parę dni, dzienniki wciąż nie miały dość roztrząsania tych wydarzeń, uzupełnianego przypuszczeniami co do ich wpływu na przyszłość Kościoła Elish. Link przesłał własną historię („Uwięziony w ścisku”), zainkasował efty i przestał interesować się całym zdarzeniem. Zajmowały go teraz ważniejsze sprawy. Zobaczywszy, kim jest jego gość, Drum uśmiechnął się szeroko.

— Cześć, Link! Jak się masz, mały? Nauczyłeś się nie zatrzymywać kul ramieniem? — Umiałem to już wcześniej. Szkoda, że nie powiedziano tego temu facetowi ze spluwą. Drum parsknął stłumionym śmiechem. — Wyglądasz smętnie, Link. Co się stało? Link zajął swoje zwykłe miejsce na jednym z przyjemnie sponiewieranych krzeseł przed biurkiem Druma. — Muszę ci coś wyznać. Potem być może zechcę wynająć cię do roboty.

Brwi Druma uniosły się. Gestem nakazał Linkowi mówić dalej. — Przede wszystkim, Drum, nie jestem tym, za kogo mnie uważasz. — Zapominasz, sprawdzałem.

mały,

że

cię

— Sprawdzałeś Lyle’a Craina — alias Lincolna Craina. — Aha, i znalazłem Alice Hazzard. Link omal nie spadł z krzesła. — Wiedziałeś? Skąd? Byłem tak ostrożny!

Ostrożny jak na Virtů, Link. Zrobiłeś spory błąd, mieszkając nadal z matką. — Mam w tym budynku własny adres! — Masz, ale przyjrzałem się i zauważyłem, że czasem rachunki były opłacane przez Lydię Hazzard, a nie przez Lyle’a Craina. Ponieważ te dwa mieszkania są naprzeciwko siebie, zadałem parę pytań. Przyznam się, że na początku myślałem, że Lyle jest kochankiem Lydii. Potem dowiedziałem się, że Lydia ma córkę mniej więcej tego samego wzrostu i ogólnej budowy co Lyle. Zacząłem obserwować i nigdy nie widziałem tych dwojga razem, więc… — Napomknąłeś o tym, kiedy się

poznaliśmy, prawda? — Kiedy podałem twój prawdziwy wiek? Tak. — Czuję się naprawdę głupio. — Niepotrzebnie. To była dobra robota. Większość ludzi nie przygląda się już temu, co dzieje się w Verité. Jednak ten szlak eftów z rachunku Lydii… to była fuszerka, mały. — Zabrakło mi własnych pieniędzy. Mama ofiarowała się z pomocą. Chyba powinienem był poprosić ją, żeby przeniosła te sumy na moje konto. — A jeszcze lepiej, gdybyś wziął od

niej czek, a potem sam przerzucił to na własne konto. — Taak. Link/Alice przyglądała się chwilę czubkom swych butów.

przez

— No więc, jak chcesz, żebym się do ciebie zwracał, mała? — Co takiego? — Dalej pracujemy razem, nie? — Naprawdę? — Dlaczegóż by nie? Daimon potrzebował cię ze względu na twoją

dociekliwość, zainteresowanie elkami, twój młodzieńczy, idealistyczny zapał. Nic z tego się nie zmieniło. Link uśmiechnął wyraźną ulgą.

się

szeroko,

z

— Zatem nazywaj mnie Link, a ja zachowam tę per sonę do pracy, tak jak do tej pory. Drum kiwnął głową. — Słuszna decyzja. Bogaty dzieciak z dziwaczną przeszłością miałby kłopoty w pracy dochodzeniowej. — Wiesz o mojej przeszłości?

— Tylko tyle, że jeden z większych operatorów wycie — czek wirtualnych upoważnił swoje towarzystwo ubezpieczeniowe do wypłacenia wysokiej, nie zasądzonej sumy na rzecz Alice Hazzard, którą oddano pod zarząd jej matce, Lydii, do dnia osiemnastych urodzin Alice. Wszystko wskazuje na to, że za parę lat zostaniesz multimilionerką. Nie kopałem dalej. Te dokumenty są zapieczętowane zbyt szczelnie, bym miał ochotę w to wnikać. Alice zmarszczyła brwi. — Nie powiem ci nic na ten temat. Nie znam właściwie wszystkich szczegółów, ale coś przytrafiło się mojej

mamie, kiedy była ze mną w ciąży. Prosiła, aby większość odszkodowania była zapisana na mnie, bo ona sama ma mnóstwo pieniędzy dzięki swoim rodzicom i dziadkom. — Racja, twoja rodzina to Towarzystwo Ubezpieczeniowe Hazzard, zgadza się? — Tak… Dobrze, że mama nie jest snobką, bo inaczej spędziłabym całe życie, chodząc do porządnych szkół. — Wydaje się miłą kobietą. Jest samotna? — Całe moje życie. Nie chce nawet powiedzieć, kto jest moim ojcem. Myślę

jednak, że wciąż trzyma dla niego miejsce przy stole. — To miłe, staroświeckie wyrażenie. — Taka właśnie jest na jego punkcie. Kiedy tylko jest o nim mowa, cała się rumieni i oczy jej wilgotnieją — To takie słodkie. Drum wyciągnął butelkę i nalał im obojgu d Popchnął kieliszek przez stół w stronę Link. — Prezent od wdzięcznego klienta. Teraz powiedz mi o tej robocie, jaką mam dla ciebie wykonać. Link

poruszyła

się

niespokojnie,

pociągnęła mały łyk z kieliszka. Był to jakiś alkohol, słodki, lecz niespodziewanie mocny. — Chcę, żebyś znalazł Jasona MacDougala — tego gościa, który pomógł nam w czasie zamieszek. — Pamiętam go — dosyć mgliście. Przystojny chłopak, ciemne włosy, ciemne oczy? — Właśnie. — W czym problem? Masz nazwisko i rysopis. Jestem pewien, że powinnaś być w stanie sama go zlokalizować. — Tak mi się wydawało. Wspomniał

nawet, że mieszka w Szkocji. Jednak wszystko wskazuje na to, że w całej Szkocji nie ma żadnego Jasona MacDougala, który odpowiadałby temu opisowi i przebywał w Nowym Jorku w dzień zamieszek elków. — To dziwne. — Tak. Najwyraźniej nawet wśród rozruchów miał dość opanowania, by podać mi fałszywe nazwisko. — Cóż, ty zrobiłaś to samo. — To pseudonim literacki. — Formalistka.

— Chcę, żebyś go znalazł. Ocalił nam życie i wydaje mi się, że jestem mu coś winna. — A jego prywatność? — Desmond… Głos Link brzmiał błagalnie, jej wielkie zielone oczy patrzyły prosząco. Desmond Drum nie był tak stary, by nie pamiętać siły szczenięcej miłości. Skrywając uśmiech, wyciągnął notatnik i pióro. — Powiedz mi wszystko, co przypominasz sobie na jego temat, Link. Czy wspominał jakichś przyjaciół? Rodzinę? Czy mówił, gdzie zatrzymał

się w Nowym Jorku? Krok po kroku, Link odtworzyła wszystko, co mogła sobie przypomnieć. Odkąd Desmond zgodził się pomóc, Jej zdenerwowanie zniknęło i znów była profesjonalnym obserwatorem. Chociaż Drum był zamroczony przez większą część ich spotkania, też dodał kilka szczegółów do listy. — Dobra — powiedział, kiedy skończyli. — Teraz mogę od czegoś zacząć. — Jakie są twoje stawki? — Link, jesteś moim kumplem.

— Jak sam zauważyłeś, będę też multimilionerką. Jeżeli policzysz mi więcej, niż mam teraz, możesz za parę lat zgłosić się do mnie po resztę, z procentem. Drum rozejrzał się po swoim obskurnym gabinecie. Czynsze były niższe, odkąd większość prac wykonywano w Virtů, ale z drugiej strony, kiedy zmniejszył się popyt, trudniej było znaleźć dobre miejsce. Popchnął na drugą stronę biurka standardowy formularz umowy. — Masz. — Co to jest?

— Na tego typu prace. Link wyjęła z portfela słupek eftów. — Weź pieniądze na wydatki i za tę godzinną konsultację. Gdy Drum pobierał należność, przyglądała mu się badawczo. — Dlaczego to robisz, Desmond? Chyba nie dla pieniędzy? — Chyba po prostu ze wścibstwa. Podoba mi się, że płacą mi za wtykanie nosa w cudze sprawy. — To tak jak ja — roześmiała się Link.

— Tak myślę, mała — Drum mrugnął do niej. — Pozwól, że postawię lunch swojemu najnowszemu klientowi. Chcą porozmawiać o sytuacji elków. Te zamieszki mogą sporo zmienić. — Też o tym myślałam. Miałeś jakieś wieści od… — Naszego pracodawcy? Nie. Ale pewnie jest zaniepokojony. Dobrze byłoby mieć coś dla niego, kiedy nawiąże kontakt. Masz coś przeciwko temu, żebyśmy przespacerowali się na lunch? Wymieniam w spinnerze tapicerkę. — Spacer to całkiem dobry pomysł. Zauważyłam chińską knajpkę na rogu.

Pachniała wspaniale, kiedy ją mijałam — — Świetnie. Szukałem pretekstu, żeby ją wypróbować —

*** Była równie urocza jak Fraga ze swą lśniącą szarą skórą, głębokimi zmarszczkami jak fale rzeźbione przez wiatr na głębokim stawie i wypolerowanymi zgrubieniami na kolanach. Tranto zauważył ją, kiedy kroczyła dumnie w stronę wodopoju w pewnej odległości od pasącego się

stada, i poczuł jej zapraszający zapach unoszący się na drażniącym wietrze. — Muggle — powiedział — nie dopuszczaj innych do wodopoju, kiedy pójdę sprawdzić tę intruzkę. — Na pewno nie chcesz, żebym ja to zrobił, szefie? — zapytał Muggle, wyciągając trąbę, gdyż on także pochwycił kuszący zapach. — Scarco zawsze kazał mi sprawdzać nowo przybyłych, jak chyba pamiętasz. — Scarco nie jest już przewodnikiem stada — powiedział Tranto — a ja tak. Muggle skinął głową, odczłapał kilka kroków i z powagą zajął się

wachlowaniem uszami. Gdzieś w głębi duszy chciał być taki jak Tranto (albo przynajmniej mieć władzę Tranto), ale nauczył się ukrywać swą urazę nawet przed sobą samym. Tranto bez pośpiechu podszedł do nowej samicy. Z bliska wyglądała jeszcze lepiej niż z daleka, ale było w niej coś, co niejasno przywodziło mu na myśl Majową Damę i jej altany kwiatów. Przywitał się z nią z większą niż zamierzał rezerwą. — Witaj — powiedział. — Cześć — odparła. — Czy to twoje stado tam się pasie?

— Tak jest. — Duże. — Największe w okolicy, o ile wiem. — Długo jesteś jego przewodnikiem? — Dosyć długo. — Chyba słyszałam o tobie. Jesteś Tranto, prawda? — Zgadza się. — Jesteś też małomówny. — Hmm.

— Przypominam sobie, gdzie o tobie słyszałam. Rozmawiałam z bykiem o imieniu Scarco. Powiedział, że abdykował na twoją rzecz — mówił, że nie chodziło o to, że byłeś większy, ale iż byłeś dziedzicznym przewodnikiem stada. — Scarco. Jak on się miewa? — Dość dobrze, jak na samotnego byka. Myślę, że brakuje mu towarzystwa. — Ciekawe, dlaczego nie zakłada nowego stada. Był naprawdę imponujący. — Może boi się, że ktoś inny

przyjdzie i przywłaszczy sobie całą jego ciężką pracę. Tranto wbił kieł w darń, by wypolerować czubek. Nie uważał już obcej samicy za atrakcyjną. Odniósł wrażenie, że jest wyraźnie niebezpieczna. Musiała chyba wyczuć zmianę jego nastawienia, gdyż natychmiast zmieniła ton. — Wysłano mnie, bym cię odszukała, Tranto. — Czyżby? — Pewna potężna grupa szuka silnych fantów, by przyłączyły się do nich w akcji, którą planują.

— W jakiej akcji? — Virtů zbyt długo było pod władaniem Verité. Ich ludzie wchodzą tu ze swymi nowymi programami, z biczami Czynnika Chaosu i robią z nas popychadła. — Doprawdy? — Nie bądź arogancki, Tranto. Ty sam nosisz blizny od brutalnych uderzeń Czynnika Chaosu, przez złe traktowanie jesteś skazany na ataki szaleństwa. Niewiele jest aionów, których domen nie zaatakowaliby ci intruzi — Nadszedł czas zmienić program podstawowy. Wysłań o mnie; bym zapytała, czy ty i twoje stado zechcecie stanąć po naszej

stronie. — Co na tym zyskamy? — Lepsze społeczeństwo, wolne od dominacji Verité. — Verité nie zapuszcza się z większym skutkiem w te dżungle i równiny. — Nie przeszkadza ci, że zepchnięto was do paru dzikich lub półdzikich miejsc, gdy całe Virtů jest waszym dziedzictwem? — Możliwe. Jesteśmy tu szczęśliwi. — Ty jesteś. Czy nie jesteś winien młodym przestrzeni do rozwoju?

— Niech walczą o swoje prawa. Ja to robiłem. — Dawno temu, Tranto. — Obca samica zakręciła pędzelkiem na końcu ogona. — Chyba pomyliłam się co do ciebie, Tranto. Sądziłam, że biorąc pod uwagę wszystko, co przecierpiałeś, uwierzysz w sprawiedliwość dla wszystkich, nie tylko w prawo silniejszego. — Moja silniejszym.

pani,

ja

jestem

tym

— Tutaj. Tak czy inaczej, nie wierzę, byś się nadawał. Zamelduję o swej porażce. Szkoda. Mogliśmy być… przyjaciółmi.

— Masz rację, moja pani. Chyba się zestarzałem. Tranto patrzył, jak odchodziła, patrzył, póki nie zniknęła w gęstwinie na skraju dżungli, patrzył, aż zapadła noc i stado dołączyło do niego przy wodzie. Tej nocy wyślizgnął się ze swego zwykłego miejsca obok Fragi i ich dwojga młodych i ciężkim krokiem krążył wokół stada, czujny na niebezpieczeństwo, którego nie umiał nazwać. Choć jednak był czujny, nie zauważył, jak Muggle wymyka się ze stada i znika w ciemnej kurtynie dżungli. Nie dostrzegł też, jak powraca kilka godzin później.

*** Zgromadzenie Starszych Kościoła Elish zajmowało się sprawami rutynowymi: złożyło podziękowania Aoudowi Arafowi (którego zespół antykryzysowy opanował zamieszki tak sprawnie, jak można było sobie tego życzyć) udzieliło zawoalowanej reprymendy tym, którzy panikowali; omówiło finanse, dostawy i slogany. Spotkanie toczyło się w nastroju przygnębienia i zawodu. Wszyscy obecni zdawali sobie sprawę, że wydarzenia w Central Parku naraziły ich rozwijającą się religię na szwank tak poważnie, jak jeszcze nic — nawet

rewelacje Arthura Edena — do tej pory. I wtedy zaczął się cud. Wszyscy wpatrzyli się w szczyt stołu, gdzie fotel, który zawsze pozostawał pusty — na pamiątkę Hierofanta, którego nie widziano nigdy ani w Verité (gdzie, jak wielu podejrzewało, nie mógł się ukazać), ani w Virtů (skąd jak głosiła legenda, pochodził) — gdzie Pusty Fotel zamigotał, a na jego wyściełanym siedzeniu zarysowała się postać. Miała ludzki, męski wygląd — prawie brzydka twarz z orlim nosem, przerzedzone siwe włosy i głębokie zmarszczki śmiechu wokół ust, które w tej chwili ani nie śmiały się, ani nie

uśmiechały. Postać miała na sobie luźny, spłowiały podkoszulek z czarnym nadrukiem: „Ginger Rogers robiła to samo co Fred Astaire, ale tyłem i na wysokich obcasach”. Ci spośród członków Rady Starszych, którzy pochodzili z Verité, potrzebowali wysiłku woli, by przypomnieć sobie, że mieszkańcy Virtů dowolnie wybierają swoje kształty — że ten mężczyzna w workowatych szortach i intrygującej podkoszulce mógł istotnie być Hierofantem, który rozmawiał z Bogami na Wysokościach, kanałem Prawdy. Hierofant spojrzał na każdego ze Starszych, na każdego z asystentów. Jego

jasne oczy zdawały się wnikać w serce każdej siedzącej przed nim osoby, zdawały się czytać ich wątpliwości i ambicje, jak gdyby były wydrukowane na ich czołach tymi samymi prostymi, czarnymi literami, jakie zdobiły jego podkoszulek. Randall Kelsey, niegdyś jeden z Wybranych, teraz tylko zaufany pomocnik Bena Kwinana, który sam był asy — tentem Starszej Arlette Papastrati, drgnął pod tym jasnym spojrzeniem, lecz ono ominęło go i przesunęło się dalej wokół długiego stołu konferencyjnego. Nim Hierofant zakończył swą milczącą inspekcję, zebrani Starsi zmienili się w drżące

dzieci, oczekujące klapsa linijką.

na

wymierzenie

— Więc jak przypuszczam, to wszystko wydaje się wam jednym wielkim żartem — powiedział Hierofant. Jego głos był niski, ochrypły, jak głos niedźwiedzia obudzonego z długiego snu zimowego. Arlette Papastrati, trzeba zapisać to na jej korzyść, odważyła się przemówić. W Verité była niską, smagłą kobietą, zeszpeconą przez lekki wąsik. W Virtů jej włosy miały kolor ognia, a jej uroda pozostawiała mężczyzn bez cienia wątpliwości, że wszechświat zawiera boski pierwiastek.

— Czy masz na myśli wydarzenia w Central Parku, Wielki Hierofancie? — Wiesz, że tak, siostro. — Oczywiście, że nie uważamy tego za żart. Po prostu nie doceniliśmy… figlarności pomniejszych bogów. — To był szczyl, prawda? Śmiech Hierofanta był ochrypły, jego akcent coraz bardziej nabierał brzmienia starego Brooklynu. Żaden z obecnych Starszych nie zniżył się, by śmiać się z nim, ale kilku asystentów, bardziej przyzwyczajonych do naśladowania zwierzchników, zachichotało posłusznie. Gdy śmiech (taki, jaki był) ucichł,

Hierofant przemówił znowu. — Przypuszczam, że wydaje się wam, iż zamieszki, które towarzyszyły naszemu małemu pokazowi z Bel Mardukiem, sprawiły, że zamierzamy odstąpić od harmonogramu, który ułożyli dla nas bogowie? — Cóż, Wielki Hierofancie — odezwał się Aoud Araf — z naszych analiz wynika, że byłby to najmądrzejszy tor działania. Kościół Elish stoi w obliczu procesów ze strony miasta Nowy Jork, jak również ze strony kilku poszkodowanych w zamieszkach. Dochodzi do tego proces o wystąpienia klasowe w imieniu…

— Zamknij się. Aoud usłuchał i mrugnął kilka razy, zaskoczony, że mu przerwano. Choć rangą ustępował wielu spośród obecnych, wypróbowane kwalifikacje w jego dziedzinie dały mu pewien autorytet w kwestiach bezpieczeństwa. — Wy, ludziska, nie wiecie, jak grać przed tłumem — powiedział Hierofant, drapiąc się po brzuchu. — Jeśli wycofamy się teraz, przyznamy się do winy — winy, przypominam wam, do której nie powinniśmy się poczuwać. Czego te dzikusy oczekiwały po objawieniu się bóstwa? Gołębi i białych róż? Mówiliśmy uczciwie o bogach

starożytnego Babilonu. To są bogowie Potopu i Ognia, bogowie, którzy siłą wydobyli Ład z Chaosu i z trudem podtrzymują ten Ład w działaniu. Nie głosiliśmy kazań dla mdłych estetów! Gdy Marduk przeleciał nad ich głowami, mieli cholerne szczęście, że wszystko skończyło się na odrobinie kocich szczyn i kilku fajerwerkach. Randall Kelsey zauważył wbrew sobie, że kiwa głową. Hierofant wypowiadał — z nowego punktu widzenia, trzeba przyznać — niektóre z jego własnych trosk. Różnica polegała na tym, że według Hierofanta moc i niszczycielska siła bogów były czymś dobrym, mało tego, wspaniałym. Z

poruszenia osób siedzących wokół niego Kelsey wywnioskował, że pozostali czuli dokładnie to samo. — Co zatem chcesz, byśmy zrobili, panie? — zapytała Arlette Papastrati. — Pójdźcie tam z uniesionymi głowami. Każcie swoim doradcom prawnym zanotować, że Kościół zamierza zaskarżyć miasto Nowy Jork i wszystkich, którzy uczestniczyli w obchodach, za zachowanie się w sposób, który doszczętnie zepsuł naszą starannie zaplanowaną, bardzo kosztowną uroczystość. Ktoś parsknął śmiechem.

— To da im do myślenia. — Właśnie. Znajdźcie nowe miejsce — kupcie grunt na własność, jeśli będzie potrzeba — i zaplanujcie następne obchody. Ogłoście, że znów sprowadzicie Bel Marduka i może jeszcze jednego z potężnych. — A jeśli spróbują nas powstrzymać? — Wykorzystajcie tereny w USA. Tam nadal mają w Konstytucji klauzule o wolności religii. Rozpuśćcie pogłoski, że próby udaremnienia naszych uroczystości są tylko początkiem szeroko zakrojonych ograniczeń swobód religijnych. Jest wiele religii, które wyznają boskie objawienia: katolicy w

eucharystii, szamani przez loa. Są i inne. Uczyńcie je naszymi sprzymierzeńcami w tej sprawie. Rozległ się szmer ożywionych głosów, gdy tylko do wszystkich dotarło znaczenie słów Hierofanta. Padały nowe sugestie, jak obrócić pozorną klęskę w wyczyn o niewyobrażalnych proporcjach. W podnieceniu nikt nie zauważył, kiedy Hierofant zniknął, zostawiając po sobie tylko hasło ze swego podkoszulka, nabazgrane czarną kredką na ścianie za jego fotelem.

*** Jay Donnerjack stał obok ducha krzyżowca i puszczał kaczki po nieruchomej powierzchni zatoki morza. Szaro — niebieski przestwór oceanu urozmaicał tylko migający od czasu do czasu w oddali czerwony żagiel. Dubhe trzymał się kurczowo ramion Jaya, kręcąc głową na wszystkie strony i wypatrując Śmierci. Caoineag stała nieopodal w milczeniu. — Pięć razy, chłopcze — zarechotał duch krzyżowca. — Nie pobijesz tego. Jay zważył kamień w dłoni i rzucił.

Podskoczył zachichotał.

trzy

razy.

Krzyżowiec

— Hej! — zaprotestował Jay. — Ciekawe, jak ty byś sobie radził z małpą na plecach! Dubhe, złaź. Psujesz mi zabawę. Małpa niechętnie usłuchała i wspięła się na pobliski głaz. Jay rzucił drugi kamyk. — Cztery tym razem! — zapiał. Krzyżowiec wypuścił następny. — Sześć! Jay wygrzebał z ziemi jeszcze jeden

płaski kamień. — Chcesz spróbować, Dubhe? — Nie jestem pewien, czy moje ramiona się do tego nadają. — Spróbuj. — Wolę popatrzeć. — Dubhe, Pan Zguby przyjdzie albo nie przyjdzie. Niewiele możemy teraz zrobić. Odpręż się. — Nie czułbyś się taki pewny, gdybyś kiedykolwiek spotkał Pana Głębokich Pól osobiście. On jest… trudną osobą.

— Myślałem o tym — powiedział Jay z namysłem. — Chodź. To jest naprawdę dobry kamień… Trzymaj go w ten sposób. Teraz rzuć. Kamień poszybował z dłoni Dubhe, podskoczył raz, dwa, trzy razy, nim zatonął. — Hej! To było niezłe! Małpa zsunęła się z głazu i podniosła następny płaski kamyk. Przez dłuższy czas w ciszy rozlegały się tylko pluski uderzających w wodę kamieni oraz okrzyki triumfu i jęki graczy. — Proszę pani — powiedział Jay, obracając się do caoineag — może

przyłączy się pani do nas? — Raczej nie. — Poruszyła ręką, wprawiając w ruch draperie. — Ten strój krępuje mi ruchy. — Tak, zauważyłem to — Jay zmarszczył brwi. — Czy jest jakiś powód, dla którego nie chce pani, żebym zobaczył, jak pani wygląda? Duch krzyżowca upuścił nagle kamień, całkowicie zagłuszając spokojne słowa caoineag: — Oczywiście, że nie, John. Jay udał, że nie zakłopotania krzyżowca.

dostrzega

— Zastanawiałem się tylko. Widzi pani, moja bransoleta stwierdziła, że jest w pani coś znajomego. Miałem trochę kłopotów z istotami udającymi moich przyjaciół, podczas gdy tak naprawdę były agentami Pana Głębokich Pól. Dubhe cisnął kamień tak gwałtownie, że ten odbił się dziewięć razy i wylądował na przeciwległym brzegu. I tym razem Jay tego nie skomentował, położył tylko pokrzepiająco dłoń na ramieniu małpy. — Tak, wiem o tym. — Więc nie będzie pani miała nic przeciwko temu, że poproszę, by zdjęła

pani welon i pokazała mi swoją twarz. Nie chciałbym wydawać się niegrzeczny, proszę pani, skoro wydaje się pani mi pomagać, ale myślę, że rozumie pani mój punkt widzenia. Caoineag niezdecydowanie poruszyła rękami. — A co zrobisz, jeśli odmówię? Nie wierzę, żebyś zdołał mnie złapać, jeśli spróbuję ci się wymknąć. — Możliwe, ale mógłbym po prostu odwrócić się i przejść z powrotem przez portal księżycowy. Być może Pan Głębokich Pól odstąpił już od oblężenia, a może jeszcze tam jest.

— Ach! — Dłonie znów poruszyły się niepewnie. — Skąd wiesz, że mój wygląd cokolwiek ci powie? — Nie wiem, ale nie sądzę, że nosiłaby pani welon, gdyby pani wygląd nie miał czegoś dla mnie oznaczać. — A gdybym powiedziała ci, że welon jest częścią tradycyjnego kostiumu ducha mojego rodzaju? — Wtedy zastanawiałbym się, dlaczego nie powiedziała pani tego od razu. — Rozumiem. Jesteś bystrym chłopcem. Analitykiem. Przypominasz swojego ojca.

— Znała pani mojego ojca? — Całkiem dobrze. — Smukłe dłonie uniosły i odrzuciły welon z jej twarzy, zsunęły go z hebanowych włosów. — Widzisz, byłam jego żoną. Jay patrzył na nią osłupiały. Miał przed sobą twarz, której tak często przyglądał się na projekcjach, które przedstawiał mu Dack, pełne wargi, łagodne kości policzkowe, ciemne, nieco smutne oczy. — Matka? — powiedział łamiącym się głosem. — Tak, John. — Otworzyła przed nim ramiona. — jestem twoją matką. Jestem

Ayradyss. Potem rozpłakała się, a on, niemal dorosły mężczyzna płakał razem z nią. Po pewnym czasie rozluźniła uścisk na tyle, by spojrzeć mu w twarz. — Powiedz mi, John, co miałeś na myśli, mówiąc, iż twoja bransoleta twierdzi, że jest we mnie coś znajomego? Jay dotknął bransolety. — Mój ojciec zaprogramował aiona zawierającego większość jego pamięci i osobowości, a potem zainstalował go w bransolecie, którą włożył mi na nadgarstek, kiedy byłem jeszcze całkiem

mały. Mam ją zawsze ze sobą. Ayradyss wyciągnęła dłoń i niepewnie, niemal pieszczotliwym ruchem, dotknęła bransolety. — Jakie to dziwne — rzekła. — Oboje znaleźliśmy sposób, by czuwać nad tobą nawet po naszej śmierci. — Bransoleto, nie chcesz jej nic powiedzieć? — zapytał Jay. Bransoleta przemówiła głosem Johna D’Arcy Donnerjacka Seniora: — Nie wiem, co powiedzieć. Rozpoznaję tę kobietę, ale nie czuję nic poza śladem ogólnych emocji.

Podejrzewam, że mój twórca nie zniósłby utrwalenia swej udręki lub namiętności — które obie musiał odczuwać, skoro zrobił to, co zrobił, starając się odzyskać ją i chronić. — Och, John — westchnęła Ayradyss. — Zawsze miałeś kłopoty z wyrażaniem tego, co czułeś. Jay zaczął się wiercić. — Hej, staruszkowie. Skoro mam was tu obydwoje, przynajmniej w pewnej postaci, mam nadzieję, że odpowiecie mi na parę pytań. I, bransoleto, bez tych kawałków: „nie wolno mi obecnie odpowiadać na to pytanie”.

— Dobrze, John — powiedziała Ayradyss. — Proszę nazywać mnie „Jay”, proszę pani. Zbyt wielu Jobnów może wprowadzić mętlik. — Dobrze, Jay. Mógłbyś nazywać mnie „Ayradyss”, jeśli na „matko” jest już dla ciebie za późno? Uśmiechnął się szeroko. — Jasne, mamo. Zarumieniła się z zadowolenia. Jay usadowił się na głazie, który niedawno opuścił Dubhe; małpa wdrapała mu się na kolano.

— Przede wszystkim — zaczął Jay — czy istniała dotycząca mnie transakcja zawarta z Panem Głębokich Pól? — Tak — odparła bransoleta. — Udałem się do Głębokich Pól, by odzyskać Ayradyss. Przyniosłem z sobą muzykę, by zmiękczyć jego serce, i obiecałem mu projekt budowli jako zapłatę za jej powrót. Pan Głębokich Pól zażądał naszego pierworodnego jako części należności. Ponieważ byłem przekonany, że jest to niemożliwe do spełnienia, zgodziłem się. — Dlaczego uważałeś, że to niemożliwe? Czy on nie zrobił już czegoś niemożliwego, zwracając ją w

Verité zamiast w Virtů? — Miałem się dopiero przekonać, że zwróci mi ją w Verité. Byłem też, choć trudno może ci być w to uwierzyć, w stanie wzburzenia emocjonalnego. Chciałem odzyskać Ayrę i żadna cena nie wydawała mi się zbyt wysoka. Przychodząc po nią, odwołałem się do legendy i baśni. Sądziłem, że on po prostu podtrzymuje temat. — Więc ją kochałeś. — Bardziej niż kogokolwiek i cokolwiek w życiu. — Bransoleta urwała. — Chociaż nie mogę odczuwać tych emocji tak jak mój twórca, mam zarejestrowane jego wspomnienia i te

słowa są prawdziwe. Jay skinął głową. Ayradyss łkała, ocierając łzy rogiem welonu. Patrząc na nią, Jay uświadomił sobie, że wyglądała na niewiele starszą od niego. Zastanawiał się, ile naprawdę mogła mieć lat. Opanował się i kontynuował przesłuchanie. — Kiedy obydwoje zorientowaliście się, że przyjdę na świat, postanowiliście pokrzyżować plany Pana Głębokich Pól, ocalić mnie przed nim. — Tak było — powiedziała Ayradyss. — Po raz pierwszy dowiedziałam się o tobie od poprzedniej caoineag. Duch krzyżowca powiedział, że ona opłakuje

mnie — i ciebie i Johna. Bransoleta dodała: — Nie chcieliśmy cię stracić. Po twoim urodzeniu i śmierci Ayradyss wyprawiłem się do Głębokich Pól i tam zmagałem się z Panem Zguby. Nie udało mi się odzyskać Ayry, ani nie zdołałem przekonać go, by zrezygnował ze swych roszczeń względem ciebie, ale uzyskałem jego obietnicę, że pozwoli ci spędzić jakiś czas między żywymi. — Byłeś więc przekonany, że on chciał mnie mieć martwego? — zapytał Jay, dumny z pewnego brzmienia swego głosu.

Ayradyss spojrzała na bransoletę, rozłożyła ręce. — Właściwie, Jay — powiedziała — nie mieliśmy pojęcia, po co chciał cię mieć. Dość, że miał odebrać nam naszego syna. Bransoleta dodała: — Wydaje się nieprawdopodobne, by chciał twojej śmierci, w znaczeniu całkowitego przerwania istnienia. Jednym z warunków uwolnienia Ayradyss był projekt pałacu, który miałem dla niego wykonać. W planach tego pałacu Pan Zguby uwzględnił pokój dziecinny.

— Więc miał zamiar tam mnie wychowywać. Dubhe, czy możesz dodać coś do tego? Małpa wykręciła kłykcie, aż trzasnęły stawy. — Tak, właściwie mogę. Śmierć wysłał mnie i paru innych, żebyśmy mieli cię na oku, gdy twój ojciec pozwolił ci bawić się na Wielkiej Scenie. Miałem wrażenie, że oprócz stałych informacji o tym, jak się rozwijasz, zależało mu, żeby nie spotkała cię jakaś krzywda. — Więc, opiekunem.

pośrednio,

był

moim

Ayradyss, niezadowolona z kierunku, w jakim najwyraźniej szły myśli Jaya, wtrąciła się. — „Opiekun” może być zbyt uprzejmym słowem, synu, pasterze chronią owce, a jedzą baraninę. Pan Entropii może nie mieć dla ciebie nic miłego w zanadrzu. — To prawda, ale najwyraźniej nikt nigdy nie zapytał go, jakie ma wobec mnie plany. Dubhe dodał: — Zawsze miałem wrażenie, że Phecda wie więcej, niż o tym mówi. Mizar miał zmącony umysł, a Alioth…

cóż, Alioth to inna sprawa. — Alioth, ten czarny motyl? — zapytała Ayradyss ze skrywanym zdziwieniem w głosie. — Tak, pani — odparł Dubhe. — Alioth bawił się ze mną od czasów, kiedy byłem tak mały, że nie umiałem wymówić jego imienia — rzekł Jay. — Znasz go? — Słyszałam to imię — odparła Ayradyss. — Jay, do czego zmierzasz? — zapytała bransoleta. — Przeanalizowałem kierunek twoich pytań

i zaniepokoiły mnie ich implikacje. Jay wstał, posadził Dubhe na głazie, spojrzał na bransoletę, potem na matkę. Dubhe i duch krzyżowca siedzieli bardzo cicho, czując w powietrzu iskrzenie nadchodzącej burzy. — Myślę, że pójdę i zapytam Śmierć, do czego mnie potrzebuje — powiedział. — Nie! — krzyknęła Ayradyss. — Zabraniam — oświadczyła bransoleta. Dubhe tylko kwiknął. — Idę — powtórzył Jay. — I idę na swoich własnych warunkach. Fant

Tranto wspominał o pociągu zwanym Mosiężnym Pawwianem, który mój ojciec zabrał w Głębokie Pola. Jeśli zdołam znaleźć ten pociąg, będę mógł stawić czoło Panu Entropii z pozycji — jeśli nie siły — to Przynajmniej nie niewoli. Bransoleta zawibrowała i rozjarzyła się słabą fioletową poświatą. — Mogę wygenerować pole, które zmusi cię do opuszczenia Virtů i zamknie w Verité. — Na jak długo? — zapytał Jay. — I czy możesz powstrzymać mnie przed odrąbaniem sobie ramienia? To drastyczny środek, ale podejmę go, jeśli

zostanę zmuszony — Jay! — Z kilku gardeł wyrwał się stłumiony, wstrząśnięty okrzyk. Tylko duch krzyżowca wykrzywił się w sardonicznym, gorzkim uśmiechu. — Tak, chłopak zrobi, co powiedział. Nie jest już małym szkrabem, którym da się kierować. Jay skinął głową. — Doceniam wszystko, co próbowaliście dla mnie zrobić. Ale nie mogę spędzić reszty życia, uciekając przed Śmiercią. Mój ojciec zawarł umowę z Panem Głębokich Pól. Dopełnię tej umowy.

— Jay, nie wiesz, co robisz! — krzyknęła Ayradyss. — To straszliwa istota. — Naprawdę? — powiedział Jay. — Daje się obłaskawiać muzyką, podziwia sztukę konstrukcji i najwyraźniej nie pragnie mojej zagłady. Przysłał mi nawet opiekunów, gdy ojciec wypuścił mnie, żebym się bawił na obrzeżach Virtů. — Nie wiedziałem, że tak łatwo nauczysz się przenikać interfejs, ani że nie będzie mnie tam, by cię chronić — odezwała się cicho bransoleta. — Możliwe, ale po zabraniu ciebie Śmierć zapewnił mi tę ochronę. — Jay

wyprostował ramiona. — Pomożecie mi w tym, czy będziecie próbowali mi przeszkodzić? Ayradyss twarzy.

dotknęła

palcami

jego

— Nie mam mocy, by powstrzymywać, mogę tylko udzielać rad. Choć wolałabym, żebyś nie szedł, obiecuję ci, że kiedy powrócisz do zamku Donnerjack, będę ci pomagała. Bransoleta potrzebowała więcej czasu na odpowiedz — Stopniowo jednak fioletowa poświata przygasła. — Nie mogę przeszkodzić ci, nie zmuszając cię do podjęcia działań, które

utrudnią tylko osiągnięcie tego, co i tak zrobisz. Zatem nie będę dłużej się sprzeciwiać. — Będziesz mi doradzać? — Tak. — Świetnie. — Jay zwrócił się w stronę Dubhe. — Pójdziesz ze mną, czy wolisz, żebym spróbował ściągnąć cię z powrotem do Verité? Dubhe wzruszył ramionami i zarechotał po szelmowsku, jak nie zdarzało mu się, odkąd umknął przed Śmiercią do Verité. — Pewnie, że idę z tobą, Jay. To

lepsze niż chowanie się pod twoim łóżkiem i wypatrywanie mory. — Doskonale. — Jay odwrócił się i zaczął wspinać na wzgórze. — Powiadomię Dacka, że wybieram się na wycieczkę wirtualną, i przejdę przez Wielką Scenę. Wolałbym nie ściągać uwagi Śmierci na to miejsce. Ruszyli w górę po stoku, mijając skupisko stojących głazów. Choć do równonocy było daleko, głazy drżały, reagując na moc tak potężną, jak siły natury lub mitu.

***

Wysoko na szczycie Meru mruczał Skyga. Słuchając tego dźwięku, zaniepokojony Seaga odniósł wrażenie, że w pomruku pojawiła się melodia, triumfalne tremolo. Spojrzał na Earthmę, ale ona pogrążona była w medytacji, a on nie miał ochoty niczego wyjawiać mruczącemu, prosząc ją o uwagę. Przygryzając dolną wargę ze źle skrywanym rozdrażnieniem, rozpłynął się w swe rozliczne wcielenia: Urzędnik porządkujący dane w oddziale wirtualnej giełdy (gdzie akcje i obligacje wyobrażone były jako jabłka i gruszki o przeróżnych barwach)

zamrugał oczami, gdy przez krótką chwilę wszystkie dane nabrały sensu. Widział trendy działające we wszelkich zmianach światowej ekonomii i, gdyby był w stanie przypomnieć sobie ten przebłysk, mógłby zrobić majątek przez kilka drobnych zakupów. Olśnienie minęło jednak i dalej sortował do skrzynek owoce o niesamowitych barwach.

*** Reese Jordan, siedzący ze stopami zanurzonymi w ulubionej sadzawce Caltrice, poczuł rybki skubiące mu palce

u nóg. Przez chwilę znowu był chłopcem — młodym i beztroskim. Potem to uczucie zniknęło, przypominając mu że raz jeszcze jego śmiertelną powłokę w Centrum Zaburzeń Jatropatycznych w Verité czekały jakieś tajemne zabiegi. Choć pomoc Instytutu Donnerjacka dodała niemal dwadzieścia lat do jego już i tak wydłużonego życia czuł ból wściekłości i frustracji, że tym razem może ostatecznie opuścić ten śmiertelny krąg. Pomyślał nagle, że zrobiłby wszystko, naprawdę wszystko, w zamian za obietnicę przedłużenia życia.

***

Ben Kwinan zgarbił się pod ścianą w podzielonym na komory wnętrzu łodzika, zdając relację z ostatnich zmian sytuacji eliszytów. Głęboko w umyśle skrywał myśl, że może niemądrze wybrał sobie sojusznika. Seaga wydawał się nerwowy i kłótliwy.

*** Na białym, palikowym ogrodzeniu wokół położonej na zimnym, skalistym brzegu chaty widniał napis: „Nie przeszkadzać”. Zaglądający w okno gołąb zobaczył mężczyznę z blizną biegnącą od czubka głowy do podeszwy

lewej stopy, pracowicie majstrującego przy maszynie z platyny i kryształu.

*** W składnicy „New York Timesa” i jego dodatków wilgotny i pachnący morzem wiatr przesunął się przez pliki, zaznaczył niektóre historie i ułożył je w osobliwym porządku. Urywana, podobna do westchnienia wibracja wstrząsnęła wirtualnym pomieszczeniem, a potem wiatr umknął, zabierając z sobą wiedzę i zostawiając po sobie tylko lekki posmak soli na pamiątkę odwiedzin.

Głosy przodków wieszczące wojnę.

Rozdział siódmy W pewnym gaju w domenie Markona Virginia Tallent mówiła powietrzu o tym, co widziała tego dnia w swych wędrówkach, a powietrze jej odpowiadało. — Przechodziłam przez dżunglę — wiesz, którą…. — Tak, siedlisko Nazrata. — I natknęłam się na bandę małpokształtnych zdziczałych programów, które tam rezydują.

— Niebezpieczne typy. Czy ukryłaś się? — Tak, i obserwowałam ich stamtąd. Markonie, mogłabym przysiąc, że oni ćwiczą! — Ćwiczą? Co takiego? — Marsze i ćwiczenia z bronią — głównie z maczetami, ale było kilku uzbrojonych w broń palną. Ich przywódca to wielkie bydlę z siwiejącym futrem. Mogłabym przysiąc, że na szyi miał zawieszoną jakąś wysuszoną ludzką głowę. — To mógł być Sayjak. On jest ich Wodzem Wodzów. Jego wpływy i

legenda rozprzestrzeniły siedlisko Nazrata.

się

poza

— Nie wyglądał w ogóle na wodza. Kilka razy przeszedł całkiem blisko mnie — jego oczy były mętne i rozbiegane, a jednak jego współplemieńcy najwyraźniej panicznie się go bali. Słyszałeś kiedyś o czymś takim? — Dawno temu. — W tych czasach, o których mi opowiadałeś, czasach Mistrza, Inżyniera i Doradcy? W czasach, kiedy genii loci toczyli między sobą wojny i kiedy powstali bogowie?

— Tak, Virginio. Najwyraźniej Sayjak stał się sługą Jakiegoś bóstwa, istoty potężniejszej niż genius loci. Nic dziwnego, że jego ludzie się go boją. Wirginia nieśmiało wbiła wzrok w ziemię, końcem palca nakreśliła w pyle rysunek. — Nie pytałam o to dotychczas, Markonie, ale czy genii loci są bogami? — W obrębie naszych domen jesteśmy rodzajem bogów, Virginio. Niektórzy z nas są bardziej potężni niż inni, lepiej rozumieją swoje siedliska i ich ograniczenia — Tak jak ty jesteś potężniejszy od

Kordalis. — Dokładnie. — Markon westchnął i liście drzew zafalowały. — Ale nie możemy opuścić naszych siedlisk, a ci których określa się mianem bogów, mogą wędrować po całym Virtů. Jednak jedynie najwięksi z bogów są potężniejsi niż genius loci na własnym terytorium. Tak więc w niegdysiejszych bitwach bogowie pertraktowali z nami jak z niezależnymi narodami, negocjując o przejścia, dostawy, czasem oddziały. — A czasem sami prowadziliście wojny ze swymi sąsiadami. — Tak jest.

— Markonie, czy zawarłeś jakieś układy z tymi, którzy zwrócili się do ciebie? — Jeszcze nie. — A gdyby twoi sąsiedzi zawarli takie układy, czy możliwe, by jeden albo wielu z nich zaatakowało cię? — Tak, starodawne granice utrzymały się, częściowo dlatego że zmęczył nas konflikt, a częściowo dlatego że każdy z nas zatrzymał tyle, ile był w stanie kontrolować. Bogowie jednak mogą nadać moc tym, którzy im służą, usprawnić ich oprogramowanie. Tak wzmocniony sąsiad mógłby podjąć próbę pokonania mnie. Sojusz dwóch

lub większej liczby, zwłaszcza gdybym sam nie miał żadnych sprzymierzeńców, dokonałby tego z pewnością. — Markonie, musisz nawiązać jakieś sojusze! — Zamierzam to uczynić, Virginio, ale muszę wybierać z uwagą, jeśli mam utrzymać wojnę z dala od tego miejsca i w ten sposób zapewnić ci bezpieczeństwo. Moim największym pragnieniem jest chronić cię, moja wątła ukochana. Uśmiechnęła się. — Doceniam twoją propozycję, ale nie chcę, byś sam ściągnął na siebie

zagrożenie, zważając na moje bezpieczeństwo. Znam w Virtů parę odosobnionych miejsc. Pójdę tam i ukryję się w jednym z nich. Potem wrócę do ciebie, gdy walki ustaną. — Wojny mogą trwać przez lata. Mogą minąć lata, nim się rozpoczną. Kiedy się ukryjesz? Nawet najdziksze j mają swych genius loci. Gdzie się ukryjesz, aby n wzięto cię jako zakładniczkę przeciwko mnie? Kocham cię, kobieto, i zrobiłbym wszystko dla twego bezpieczeństwa. Virginia rozpłakała się. Tam, gdzie jej łzy padały na ziemię, wyrastały drobne, białe kwiaty ze złotymi środkami —

Rozsiewały słodki zapach. Jay Donnerjack pożegnał się ze swą widmową matką, poinformował Dacka, że wybiera się na dłuższą wycieczkę do Virtů, i opuścił zamek swego ojca. Przekraczając Wielką Scenę, niósł na ramieniu Dubhe, małpę o ciemnym futrze, która sprzeniewierzyła się rozkazom Pana Głębokich Pól. Gwizdnięciem przywołał do siebie psa Śmierci, Mizara, który nie znał swego pochodzenia, ale kochał chłopca. Czując, że jest w dobrym towarzystwie, Jay odrzucił z ramion czarne włosy i odetchnął rześkim powietrzem poranka. — Masz jakiś pomysł, gdzie zacząć

szukać tego pociągu, Jay? — zapytał Dubhe. — Właściwie nie. Najpierw chciałbym odwiedzić Reese’a i powiedzieć mu, co chcemy zrobić. Ostatnio znów miał operację. Raport, który dostałem z Instytutu, mówi, że wyszedł z tego, ale założę się, że nie miałby nic przeciwko gościom. — Mogę… znaleźć… drogę — wysapał Mizar. — Świetnie — odparł Jay. — Nie będę mógł zostać u Reese’a długo, skoro jestem w rzeczywistej postaci, ale stamtąd zaczniemy.

Ruszyli więc, idąc przez spękane pokłady zastygłej lawy, płynąc pod wodami turkusowego oceanu, zjeżdżając na nartach z góry idealnego pyłu. Trasa, którą obrali, nie była najłatwiejsza, ale Mizar miał skłonność do szukania najkrótszych dróg, a Jay nie dbał o własną wygodę. Cokolwiek myślał Dubhe, zachowywał to dla siebie. Gdy zbliżyli się do siedliska Caltrice, Jay napisał na liściu wiadomość i umieścił go na tratwie z gałązek. Tę puścił na wody strumienia, o którym wiedział, że przepływa przez domenę Caltrice. Wiadomość, taka jak wszystkie przesyłane w przeszłości, mówiła po prostu: „Przychodzę z wizytą i

chciałbym zobaczyć się z Reese’em, jeśli to możliwe. Kiedy przybyli, zastali Reese’a siedzącego na jego ulubionej skale i pracującego nad szeregiem równań w notatniku w formie odłamka nie obrobionego łupku. Usłyszawszy, że wchodzą do lasku, odłożył kredę i uśmiechnął się szeroko. — Kopę lat, Jay. Gdzie byłeś? — Wpadałem w kłopoty — odparł Jay. — Jak się czujesz? — W postaci wirtualnej po prostu świetnie. W prawdziwej operacja się udała, ale najwyraźniej musieli odjąć mi

prawą nogę od kolana w dół. Wiem, że to głupie opłakiwać kończynę, której nie używałem od lat, ale jestem w dość ponurym nastroju. Zabaw mnie. Opowiedz mi o swoich przygodach. Jay zrelacjonował mu wszystko, zaczynając od swego spotkania z caoineag, a kończąc na swym postanowieniu odszukania Śmierci. Kiedy skończył, spiął się w sobie, oczekując nieuniknionej dyskusji. Reese odchrząknął tylko i przyjrzał mu się uważnie. — Dorosłeś. — Tak myślę.

— I czujesz, że to właśnie powinieneś zrobić. — Nie widzę żadnej innej rozsądnej możliwości, Oboje, matka i ojciec, próbowali walczyć z Panem Głębokich Pól. Dzięki ich zmaganiom miałem czas dorosnąć. Teraz mogę pójść i stawić mu czoło na bardziej równych warunkach. Reese skinął głową. — Wygląda na to, że on nadal cię chce, więc twoje wykształcenie i dojrzałość ci nie zaszkodziły. Czy przyszło ci na myśl, że on może potrzebować cię po prostu jako źródła części zamiennych? Nic nie wiem o jakimkolwiek innym udanym

krzyżowaniu Virtů i Verité. Jay z wysiłkiem przełknął ślinę. — Myślałem o tym, ale zaryzykuję. — I masz zamiar znaleźć ten osobliwy pociąg twojego ojca. — Taki miałem pomysł. — Nigdy go nie widziałem, ale wiem o nim co nieco od Johna. Zanim wjedziecie w Głębokie Pola, każ mu zanieść się do lasku, gdzie rosną dziwne atraktory. One uzbroją cię, tak jak uzbroiły twojego ojca. Oczywiście pan tamtego miejsca mógł nauczyć się nowych sposobów obrony od czasu, gdy

twój ojciec rzucił mu wyzwanie. — Czy wiesz, gdzie mógłbym znaleźć Mosiężnego Pawwiana? Reese westchnął. — Nie, od dawna już nie mam ochoty oddalać się na dłużej z siedliska Caltrice. A propos. Jeśli jesteś tu osobiście, nie powinieneś przebywać tu długo. Idź, synu. Prześlij mi wiadomość, kiedy ci się powiedzie. Jay uściskał go. — Dobrze, zrobię to. — Gdzie zaczniesz poszukiwania?

— Po raz pierwszy usłyszałem o Mosiężnym Pawwianie od fanta, który twierdził, że spotkał kiedyś mojego ojca. To on pierwszy wspomniał mi o podróżach taty do Głębokich Pól. Odszukam go i dowiem się od niego, ile zdołam. — Dobra myśl. Niech ci szczęście sprzyja. — Dzięki. Stary człowiek przyglądał się odchodzącemu chłopcu idącemu przed nim psu i małpie posuwającej się po konarach nad nimi. Reese ukrył przed Jayem fakt, że gdy nie koncentrował się, jego wirtualna persona zaczynał się

rozpływać, poczynając od amputowanej nogi. Caltrir nie wiedziała, dlaczego tak się dzieje, ale Reese podejrzewał, że jego związek z życiem dobiega końca. Zastanawiał się, czy zobaczy morę, jeśli umrze w Mirtu.

*** Gdy Desmond Drum przybył do swego biura, zastał przed drzwiami Link Crain. Uznał za uprzejmość z jej strony, że czekała na korytarzu, gdyż była w stanie bez trudu otworzyć zamek wytrychem. Otwierając drzwi i

wpuszczając ją do środka, zastanawiał się, jak ktokolwiek mógł wziąć ją za chłopca — kołyszący się chód i krągłość bioder zdradzały jej kobiecość przed jego pełnym podziwu spojrzeniem. I te zielone oczy! A jakie rzęsy. Nigdy nie będzie pięknością, ale jeśli można było wnioskować z wyglądu jej matki, będzie ładniała z każdym rokiem. Nalał im obojgu po szklaneczce ze swej ulubionej butelki, wzniósł za nią toast i w głębi ducha wyśmiał sam siebie. Podejrzewał, że Link nie przejmowała się swoją mową ciała, kiedy byli sami, skoro przecież on znał jej sekret i — tak czy inaczej — był dla niej zbyt stary, by mogła widzieć w nim

mężczyznę. — Masz dla mnie jakieś nowiny? — zapytała z przejęciem Link, odstawiając ledwie napoczętą szklankę. — Tak. — Zamilkł, drażniąc się z nią przez chwilę, po czym ustąpił. — Możliwe, że to nie będzie to, co chciałabyś usłyszeć, mała. — Mów! — Dobrze. Przede wszystkim sprawdziłem, i rzeczywiście nie istnieje żaden Jason czy Jay MacDougal mieszkający w Szkocji, który mógłby być naszym młodym rycerzem. Co więcej, przejrzałem świadectwa

urodzenia i nie znalazłem nikogo o takim nazwisku, kto mógłby być naszym przyjacielem. — Tak? — Bez fotografii nie mogłem zdziałać na tym froncie nic więcej, więc zacząłem pracować nad nazwiskami, które mi podałaś. Były dwa: Milburn i Dack. — Zgadza się. — Ponieważ to z Milburnem kontaktował się Jason, kiedy był w Nowym Jorku, zacząłem od niego. Było trochę ślepych uliczek, ale w końcu znalazłem kogoś, kto mógłby tu

pasować. — I? — Jest pewien AP o nazwisku Milburn, który mieszka w Nowym Jorku. Zatrudnia go Instytut Donnerjacka, a jego obowiązki zawodowe obejmują między innymi pracę szofera i pilota. — To brzmi obiecująco. — Jeszcze bardziej obiecujące jest to, że właścicielem Instytutu Donnerjacka jest niejaki John D’Arcy Donnerjack. Jako jego miejsce zamieszkania podany jest zamek na wyspie u wybrzeży Szkocji.

Z natury aktywny umysł Link wyostrzył się jeszcze bardziej przez zawód, jaki wybrała. — Inicjały są podobne, jeśli nie liczyć „mac”, a Jay powiedział, że pochodzi właśnie ze Szkocji. Dlaczego nazwisko John D’Arcy Donnerjack brzmi tak znajomo? — To jeden z największych inżynierów zajmujących się projektowaniem wirtualnej rzeczywistości. Musiałaś odwiedzić kiedyś jego Inferno. — Chyba tak. Nie podobało mi się specjalnie. Czy skontaktowałeś się z Instytutem Donnerjacka?

— Nawet lepiej, skontaktowałem się wprost z zamkiem. Robot, który odebrał, powiedział, że jego pan jest w podróży. Poprosiłem go, żeby się przedstawił, a on powiedział, że nazywa się Dack. — To jest to miejsce! Ale to niemożliwe, żeby Jay był tym Johnem D’Arcy Donnerjackiem, prawda? — Nie, Donnerjack byłby dużo starszy — starszy naw od twojej matki — może nawet taki stary, jak ja. Link nie zwróciła uwagi na żart. — Więc kim jest Jay? — Myślałem nad tym — powiedział

Drum. Pstryknie, ciem posłał na drugą stronę biurka album holograficzny. — Zdobyłem parę zdjęć Donnerjacka — kilka z czasów kiedy był młodszy. Widzisz coś? — Jest pewne podobieństwo, prawda? Nie całkowite ale wystarczające, by zdradzić, że są spokrewnieni. — Też tak pomyślałem. Nie wszyscy ojcowie i synowie są do siebie podobni tak bardzo, jak ty ze swoją matką, Alice. Przypuszczam, że jeśli Jay nie jest synem Donnerjacka, mógłby być jego siostrzeńcem lub bratankiem, albo może młodym kuzynem.

Link skinęła głową, przyglądając się hologramom.

wciąż

— Czy znalazłeś jakieś informacje o żonie? Drum wzruszył ramionami. — Żadnych, ale to nic nie znaczy. Nie znalazłem też żadnych danych na temat dzieci, co mnie zaintrygowało. Założyłbym się — biorąc pod uwagę adres i fakt, iż Jaya woził pracownik Instytutu — że Jay jest synem Donnerjacka. Nie znalazłem też jednak żadnej informacji, jakoby Donnerjack miał rodzeństwo, więc wersja z dalszym krewnym jest nieco śliska. Sądzę jednak, że znalazłem twojego Jaya. Jest

krewnym rodziny Donnerjacków i, przynajmniej od czasu do czasu, mieszka w zamku w Szkocji. — Skontaktujmy się z nim! — Próbowałem. Używałem różnych wirtualnych masek, żeby Dack nie zorientował się, że dzwoni ta sama osoba. Nie dość, że nie dotarłem do Jaya, ale jeszcze Dack nie chciał przyznać, iż taka osoba istnieje. — Co? — A kiedy skontaktowałem się z Milburnem, otrzymałem tę samą odpowiedź. Był uprzejmy, ale powiedział, że musiałem go pomylić z

kimś innym. Inna rzecz, że sprawdziłem w aktach Instytutu Donnerjacka zezwolenia na rzelot wystawione na kilka dni przed świętem elków znalazłem to, które wzięto dla Milburna. Cel nie był wymieniony, ale ogólny czas odpowiadałby krótkiemu wypadowi do Szkocji. — Dziwne. — Bardzo. Gdyby nie to, że zakrwawił całe przednie siedzenie mojego spinnera, powiedziałbym, że Jay MacDougal był tylko przejawem naszej wspólnej halucynacji. — Nie żartuj!

— Nie żartuję. Po prostu wyrażam istotę sprawy, mała. — Tak. Link wydawała się tak przygnębiona, że Drum wyciągnął dłoń i poklepał ją po ręce. — To nie jest koniec, mała, tylko opóźnienie. A tymczasem, miałem wiadomość, wiesz od kogo. Chce widzieć nas dziś wieczorem. Link otrząsnęła się z przygnębienia, uniosła barki, wyprostowała się i, w jakiś nieokreślony sposób, nabrała wyglądu bardziej męskiego niż przed chwilą. Drum był pełen podziwu.

— Przyda mi się trochę rozrywki — powiedziała. — Masz ochotę na obiad przed tym? — Znów w tej chińskiej knajpce? — Tak, chcę spróbować bakłażanów z czosnkiem.

ich

— Fuj.

*** Jay szedł pod wszechobecną zielenią leśnych gigantów. Grube pnącza ozdobione czerwonymi, pomarańczowymi i żółtymi kwiatami

oplatały konary tak, że podążamy górą Dubhe prawie bez wysiłku posuwał się z drzewa na drzewo. Mizar kłapnął zębami na przelatującego żuka o skrzydłach lśniących polerowaną miedzią i starym brązem. Ukryte w gąszczu ptaki śpiewały lub skrzeczały, gdy Jay zbliżał się zanadto do pełnych jaj gniazd. Wokół tętniło życie w fantastycznych i nieprawdopodobnych formach, jednak Jayowi dżungla zdawała się obca i w jakiś sposób pusta. — Mizar, czy jesteśmy we właściwej domenie? — Pachnie, jak trzeba… — zazgrzytało, gdy pies uniósł swój

straszliwy łeb. — Tak… to jest… domena Nazrata. Jay rozglądał się na wszystkie strony. — Coś wydaje się nie w porządku. Zbyt spokojnie? Niezupełnie, ale czegoś tu brakuje. Dubhe zeskoczył mu na ramię. — Widziałem równinę przez prześwit między koronami drzew, Jay. — Świetnie — stwierdził Jay, wciąż myśląc o czymś innym. — Mizar, czy możesz odszukać ślady fantów, kiedy będziemy na równinach?

— Jakich… fantów? — Stada Tranto, jeśli ci się uda. Może być jakiekolwiek. One śledzą się nawzajem. Nawet samotny samiec będzie w stanie wskazać nam drogę. Mizar zamerdał swym ogonem z kabla na potwierdzenie. Gdy wyszli z zielonego chłodu na zalane słońcem łąki, opuścił nos do ziemi i zaczął szukać. Jay obserwował go, siedząc na pagórku w cieniu. Wciąż próbował określić źródło odczuwanej odmienności. Nie był ani trochę bliższy odpowiedzi, gdy Mizar zaczął nisko ujadać. — Mam… fanta. Krew… też. Bądź… ostrożny.

Chłopiec wstał i ruszył szybko za Mizarem, nie zatrzymując się nawet, gdy Dubhe zsunął się z gałęzi na jego ramię. — Będziemy ostrożni, Mizar. Czy zapach krwi jest świeży? — Bardzo. Fanta też. — Może to dlatego wszystko wydaje się takie spokojne — powiedział bez przekonania Jay. — Jeśli jest tu cos, co mogło zranić fanta… — Tranto — przerwał Mizar. — Tranto? — Jay ruszył biegiem. — Jeśli jest tu coś, co mogło zranić Tranto, może wszyscy inni pochowali się w

kryjówkach. — Mam nadzieję, że tego już tu nie ma — powiedział Dubhe. — No. — Po pewnym czasie garstka rosnących zwartą kępą drzew powiadomiła o bliskości wodopoju. Ponad drzewami na prądach powietrza szybował tuzin ptaków, które można byłoby nazwać sępami, gdyby nie ich jaskrawożółte, znaczone szafirowym błękitem pióra. Ich głowy i szyje były jednak pozbawione piór, a naga różowa skóra (w połączeniu z żółcią i błękitem) nadawała im makabryczną odświętność, biorąc pod uwagę oczywiste

przeznaczenie ich potężnych, zakrzywionych dziobów i zrogowaciałych szponów. — Cokolwiek tam jest, nie jest martwe — rzekł Jay — inaczej te ptaki byłyby już na dole. — Tranto — powtórzył cierpliwie Mizar. — Czuję Tranto. I to Tranto właśnie ujrzeli, gdy przebyli odległość dzielącą ich od drzew. Sędziwy fant leżał powalony na boku. Jego szara, pomarszczona skóra była poznaczona czerwienią, a wokół niego rozlewała się kałuża krwi. Tylko protestujące uderzenie trąby, gdy jeden z sępów opadł w jej zasięgu, świadczyło

o tym, że jeszcze żyje, ale za każdym razem, kiedy je odpędzał, ptaki cofały się mniej, a trąba poruszała się wolniej. Mizar zaskowyczał straszliwie, brzmiąc jak dudnienie sprzężeń w zespole źle zestrojonych wzmacniaczy. Sępy wzleciały wyżej, czujne, ale nie przerażone. Jay zignorował je i pospieszył do fanta. Z bliska sprawy wyglądały jeszcze gorzej, ale jedno było jasne. Przeciwnik Tranto nie wyszedł z walki bez szwanku. Długie, zakrzywione kły fanta czerwieniły się posoką. — Tranto… — powiedział Jay łamiącym się głosem. Oko Tranto było zeszklone bólem,

zamglone jakby szaleństwem, ale jednak fant poznał Jaya. Powachlował aprobująco górnym uchem. Nie zważając na krew, która sączyła się na ziemię, Jay ukląkł i przysunął głowę do dziwnie delikatnych warg fanta. — Kto to zrobił? Tranto próbował mówić, ale tylko zaplamiona krwią plwocina wypłynęła z jego pyska. Jay położył kojącą dłoń na jego nodze — w jedynym chyba miejscu, jakie udało mu się znaleźć, wolnym od straszliwych ran. — Mizar? Wygrażający kręcącym się sępom pies

odwrócił się Kilka żółtych i niebieskich piór tkwiło między jego ostrymi, metalowymi zębami. — Tak? — Mizar, chcę, żebyś znalazł Nazrata. — Trudne. Genius loci nie… musi… być tu. — Chcę z nim porozmawiać, tak jak z Caltrice. Jak mogę przesłać mu wiadomość? Dubhe rzucił garść daktyli w jednego z sępów, rechocząc, gdy udało mu się trafić.

— To niemożliwe, jeśli on nie zechce cię słyszeć, ale założyłbym się, że przynajmniej część jego świadomości znajduje się w tym obszarze. Tranto nie jest tylko pierwszym lepszym programem. — Więc powinienem mówić do powietrza? — Czemu nie? Jay wzruszył ramionami. Pomysł ten nie był dla niego tak obcy, jak mógłby być dla kogoś, kto chciałby traktować Virtů jak Verité. Wciąż głaszcząc nogę Tranto, zapisując w pamięci jego obrażenia, rozpoczął monolog.

— Nazrat, spotkaliśmy się przelotnie już wcześniej — Jestem Jay Donnerjack. Kiedy przychodziłem tu, by ba” wić się w twoich dżunglach albo rozmawiać z Tranto, chwaliłem piękno i różnorodność twojego siedliska. Teraz myślę, że dzieje się tu coś złego, naprawdę złego. Widzisz, nie mogę wyobrazić sobie, że coś mogło poszarpać Tran w taki sposób i po prostu odejść. Widzę po kłach Tranta, że musiał poważnie zranić swoich przeciwników, ale kiedy rozglądam się dookoła, nie widzę żadnych krwawych do odchodzących z tego miejsca. Czy to nie dziwne? przerwał, lecz odpowiedź nie nadchodziła.

— Przyszedłem tu, licząc na radę Tranto. Znaleźć go w takim stanie… to coś złego. Czy możesz w jakiś sposób go naprawić? Rozlana krew poruszyła się, wypłynęły bąbelki, tworząc słowa: — Tranto jest przeznaczony dla Głębokich Pól. Jay skinął głową. — To ciekawe. Ja tam właśnie idę. Jeśli naprawisz Tranto, zabiorę go ze sobą. Więcej bąbelków.

— Drwisz ze mnie! — Nie, naprawdę. Musiałeś słyszeć coś o mojej rodzinie. Mój ojciec odbył tę podróż dwukrotnie. Możesz nazwać to nostalgią, ale ja też się tam wybieram. — Nostalgia? To szaleństwo! — Nazrat, ośmielam się sądzić, że czymkolwiek było to, co postąpiło tak z Tranto, nie było stworzone przez ciebie. Możesz więc naprawić go, nie gwałcąc własnych wewnętrznych praw. — Dlaczego miałbym to robić? — By wyświadczyć mi przysługę, by zachować fantastyczny program.

— Zabierzesz go do Głębokich Pól? — Tam właśnie idę. Nie mogę właściwie zmusić kogoś tak ciężkiego jak Tranto, by poszedł ze mną, ale chciałbym wierzyć, że nie zrobi ze mnie kłamcy. Wielkie ucho zakołysało się na znak zgody. — Rozbawiłeś mnie, młody Donnerjacku. To, co tu zrobiono, wzbudza we mnie gniew. Doskonale. Jeśli obiecujesz, że zabierzesz Tranto z sobą do Głębokich Pól, usunę błędy, które dostały się do jego systemu. — Co tu się stało?

— Zapytaj fanta. Nie mam już ochoty rozmawiać. Powierzchnia, na której leżał Tranto, wzburzyła się, gdy rozlana krew zaczęła się pienić i, wbrew podstawowym prawom grawitacji, oddzielać od pyłu, płynąć w górę po jego bokach i wsiąkać w jego rany. Gdy proces zakończył się, skórę fanta znaczyły miriady świeżych blizn ale nie pozostał nawet najmniejszy ślad krwi. Jay wstał na nogi, spojrzał w dół na swoje dłoni sprawdził spodnie i roześmiał się, wiedząc, że genius loci usłyszy jego radość. — To było wspaniałe! Tranto, jak się

czujesz? Z westchnieniem, jak gdyby z wielkiego zmęczenia fant przetoczył się na kolana i dźwignął się na nogi przy akompaniamencie rozczarowanych wrzasków sępów. Tranto zatrąbił na nie, po czym obmacał się trąbą. — O wiele lepiej niż sądziłbym, że to możliwe. Jestem winien Nazratowi — i tobie — moją wdzięczność. — Co się stało? Kto ci to zrobił? — Powiem ci, kiedy znajdę coś do picia i może jakąś paszę. Nazrat naprawił moje uszkodzenie z niezmierną zręcznością, ale mimo wszystko jestem

osłabiony. — Rozumiem. Dubhe, zrzuć trochę tych bananów i kokosów, dobrze? — Pewnie, Jay. To było fascynujące. Zastanawiam się, co Śmierć powie na następnego Donnerjacka okradającego go z tego, co mu się należy? Jay wzruszył nonszalancją, którą odczuwał.

ramionami z nie do końca

— Myślę, że już niedługo się tego dowiemy. Podczas posiłku Tranto opowiedział im swoją historię.

— Miałem niedawno wizytę obcej samicy. Mówiła o werbowaniu fantów spośród mego stada jako wojowników do walk mających usunąć pewne nierówności między Virtů i Verité. — Nierówności? — Przyznaję, że nie zrozumiałem jej do końca, ale zdawała się sądzić, że Verité źle obchodzi się z Virtů. Gdy nie wyraziłem zamiaru przyłączenia się do jej krucjaty, oburzyła się i wycofała do dżungli. Wciąż czując się nieswojo, postanowiłem pilniej strzec stada, nie przewidziałem jednak, że wśród tych, którym zaufałem, znajdzie się zdrajca. — O świcie poprowadziłem stado

dalej, chcąc odejść od miejsca, gdzie mogła wciąż włóczyć się obca samica. To właśnie gdy wyruszaliśmy, usłyszałem ryk wyzwania. Odwróciłem się…

*** Ze skraju stada wyszedł Muggle, ale jakże był teraz odmieniony! Nie był już poślednim bykiem — kościstym, słabym, z drobnymi kłami. Teraz jawił się potężny i zwalisty, wielka, szara góra o szorstkiej, pofałdowanej skórze i żółto– białych kłach tak długich, że nie powinien być w stanie unieść ich nad

ziemię. Jarzył się słabą poświatą złotego światła, widoczną wyraźnie nawet w jasności dnia. Tylko jego głos pozostał niezmieniony i to po głosie Tranto go rozpoznał. — Przychodzę, by walczyć z tobą o przywództwo w stadzie, Tranto. — Przybrałeś na wadze, co, Muggle? Tranto odezwał się drwiącym tonem, ale w duchu szacował swego przeciwnika. To, co widział, nie było obiecujące. Muggle nie tylko zyskał masę, towarzyszyły jej wdzięk i zwinność. Sposób, w jaki radził sobie z tymi kłami, świadczył o tym, że posiadał teraz siłę, i to w nadmiarze. Po raz

pierwszy od bardzo, bardzo dawna, Tranto Poczuł lęk. W pierwszym starciu jeden z kłów Muggle’a przeorał ranę w boku Tranto, gasząc w nim ostatnią nasieję, że Muggle nie posiadł wraz z wielką ilością ciała także zdolności posługiwania się swą nową bronią. Jednak ciężko zdobyty spryt i zręczność Tranto dały mu dobrą pozycję. Od czasu do czasu zatapiał kły w ciele Mugglea, zadając mu rany równie dobre, lub lepsze niż te, które sam otrzymał. Jednak ilekroć Muggle chwiał się na nogach, otaczające go złote światło rozbłyskało i jego rany goiły się.

Początkowo Tranto sądził, że obraził czymś Nazrata i że to genius loci wystawił przeciwko niemu czempiona. Jednak było coś w złotym świetle i dziwnym zapachu, który roztaczał się wokół Muggle’a, coś, co przypominało obcą samicę. Nim Tranto zwalił się na ziemię, był już przekonany, że został zdradzony nie tyle przez Muggle’a ile przez nią.

*** — Jednak — rzekł Tranto z pyskiem pełnym trawy — to podejrzenie nie pocieszyło mnie zbytnio, gdy patrzyłem,

jak Muggle odchodzi z moim stadem. — Możemy znaleźć ich dla ciebie — zaproponował Jay. Mizar podrapał się za uchem (z tkaniny drukowanej w wiktoriańskie róże). — Nie… czuję… fantów. — Nigdzie? Mizar pokręcił łbem i drapał się dalej. Siedzący wśród wierzchołków drzew Dubhe beknął, upuścił skórkę banana obok Tranto (który zjadł ją razem z następną kępką trawy) i krzyknął w dół:

— Ja nic nie widzę, a mam stąd całkiem niezły widok na równiny. Gromada tej wielkości, co stado Tranto, musiałaby wzbić trochę kurzu. — Odeszli — stwierdził ponuro Tranto. — Muggle — albo to, co go odmieniło — zabrał ich, by walczyli w cudzych bitwach. Mogę tylko mieć nadzieję, że oszczędzą młode, choć wątpię, by tak się stało. W tej obcej samicy było cos zimnego. — Zimnego? — zapytał Jay. — Masz na myśli: złego? Tranto zastanowił się. — Nie, zimnego: jakby była gotowa

poświęcić wiele istnień dla ideału albo zwycięstwa. Naprawdę nie mogę wyrazić się jaśniej. Nie rozmawiałem z nią zbyt długo. —Chcesz ich odszukać? — Nie znalazłbym ich — odparł Tranto. — Nie tutaj. Podczas rozmowy z Nazratem powiedziałeś, że przyszedłeś, żeby poradzić się mnie w sprawie podróży do Głębokich Pól. Naśladujesz swojego ojca? Dubhe parsknął śmiechem. Jay palcem u nogi nakreślił linię na piasku. — Właściwie nie. Dawno temu mówiłeś mi, że pociąg zwany

Mosiężnym Pawwianem mógłby opowiedzieć mi bitwie mojego ojca z Panem Entropii. — Tak. — Możesz pomóc Mosiężnego Pawwiana?

mi

znaleźć

— Być może tak. Po naszej rozmowie zadałem sobie trud odszukania jednej z jego stacji. Zaprowadzę cię tam. — Dziękuję. — I jeśli on zgodzi się zanieść cię do Głębokich Pól, ja pojadę z tobą. — Jeszcze raz dziękuję.

— Moje powody nie są wyłącznie altruistyczne. Słyszałem, jak obiecywałeś Nazratowi, że zabierzesz mnie z sobą, a nie chciałbym, żebyś okazał się krzywoprzysiężcą. Poza tym czuję, jak kotłuje się we mnie ciemny gniew — gniew, który często ma nieszczęśliwe konsekwencje. — Chcesz powiedzieć, że możesz wpaść w szał? — Jest to możliwe. Czy pamiętasz, jak leczyć tę dolegliwość? — Mógłbym użyć podglądu. Nie zostałem obdarzony Pamięcią doskonałą.

— W takim razie odświeżę ci pamięć podczas rozmowy. Chciałbyś, żebym cię podwiózł? Jay spojrzał w górę na wyniosłą grzędę grzbietu Tranto. Choć była o wiele niższa niż wierzchołki drzew, na które zapuściłby się bez drżenia, poczuł chwilowe ukłucie lęku wysokości. — Pewnie — powiedział. — Jeśli można. — Oczywiście, że można. Mogę przebywać spore odległości, kiedy się na tym skoncentruję. Miałbyś kłopot, by dotrzymać mi kroku, zwłaszcza gdybyśmy próbowali rozmawiać. Poniosę też małpę i psa.

Dubhe zachichotał. — Podoba mi się to. Jeśli czeka nas zagłada nie miałbym zajechać z fasonem. Mizar zaśmiał się chrapliwie. — Ja… pójdę. Z nosem… przy ziemi. Tranto podsadził Jaya na swój grzbiet i usadowił tuż za swą głową. Dubhe usiadł jak zwykle na ramie Jaya. Wraz z węszącym Mizarem ruszyli przez równin Trzęsienie ziemi, które im towarzyszyło, mogło być od głosem potężnych stóp Tranto, mogło też być jednak śmiechem Nazrata z żartu, który tylko genius loci mógł zrozumieć.

*** Jeszcze raz Drum i Link spotkali się ze swym pracodawcą w Verité, a on i tym razem był w przebraniu i masce. Tym razem Daimon miał na sobie doskonałe kimono z bladozłotego jedwabiu haftowanego w szkarłatne smoki. Pod spodem nosił równie szkarłatną szatę, zaś na dłoniach szkarłatne rękawiczki. Maska demona, którą okrywał twarz, była podmalowana barwami dobranymi do jego ubioru. Dostrzegając zamiłowanie Daimona zarówno do ukrywania się, jak i do wypracowanego stroju, Link

zastanawiała się kiedyś, dlaczego ich pracodawca nie spotyka się z nimi w Virtů, gdzie byłoby to i łatwiejsze, i bardziej efektowne. Szybko wydedukowała, że Daimon nie odważał się wkraczać w wirtualne domeny i to, w sumie z jego zainteresowaniem eliszytami, dało jej dość dobry pogląd na to, kim Daimon może być naprawdę. Nie wspomniała jednak o swoich przypuszczeniach Drumowi, gdyż Drum był dość sprytny, by dawno dojść do tych samych wniosków. Jeśli nie mówił o nich, musiał mieć powód. Desmond Drum mógłby być zaskoczony, gdyby dowiedział się o szacunku, z jakim traktuje go Link Ale z drugiej strony,

będąc Desmondem Drumem, być może wcale nie byłby zaskoczony. Gdy Daimon przygotowywał herbatę, Drum zdawał relację z ich poczynań. Ełki, wbrew opinii środków masowego przekazu, decydowały się przyjąć agresywną postawę wobec krytyki. Przez kilka dni po zamieszkach wydawali się skłonni do ustępstw, potem nagle ich postawa zmieniła się. Link? Link przyjęła delikatną czarkę herbaty, ukłoniła się sztywno Daimonowi i uporządkowała myśli. — Opierając się na analizie lingwistycznej ostatnich wydań prasy

elków, doszedłem do dwóch wniosków. Po pierwsze, agresywna postawa nie jest pozą. Starsi Kościoła naprawdę są szczerze przekonani, że mogą wygrać. Gdyby postawa ta przejawiała się tylko w przygotowanych relacjach prasowych, kusiłoby mnie, by uznać to za pozę, ale przeprowadziłem kilka „zaimprowizowanych” wywiadów i pojawiła się w nich ta sama pewność. Daimon wpatrywał się w kwiat chryzantemy, który rozwinął się na dnie jego czarki. Skierował ukryte za maską spojrzenie na twarz Link. Osadzone w oczodołach przesłony z czarnej siatki sprawiały dość przerażające wrażenie.

— Interesujące. A drugi wniosek? — Biorąc pod uwagę, że zmiana postawy nastąpiła z dnia na dzień, sądzę, że miało miejsce jedno, centralne potkanie, podczas którego przyjęto tę politykę. Dalej przejął to Drum. Odstawił czarkę. — Nie było trudno potwierdzić domysł Linka. Elki mają kilka sal konferencyjnych, których wyposażenie pozwala na wspólne spotkania w postaci wirtualnej i rzeczywistej. Sądząc z rejestrów podróży, nadzoru lądowisk i rachunków, w dniu pierwszej publikacji prasowej ukazującej ich zmienioną postawę miała miejsce dość

ważna konferencja. — W Nowym Jorku? — zapytał Daimon. — Tak jest. Z publikacji prasowych wziąłem wyjściową datę, od której badałem wstecz, i przyszpiliłem lokalizację. Daimon splótł ramiona na piersi. Choć jego twarz był przesłonięta maską, wydawał się marszczyć brwi. — Ta zmiana postawy, jak to nazywasz, doprowadził już do paru dziwnych przymierzy. Święto eliszytów stało się nagle punktem zbornym wszystkich grup zainteresowanych

zachowaniem wolności wolności słowa.

religii

lub

Drum skinął głową. — Nic zaskakującego. Ełki kupiły ziemię w Kalifornii i przygotowują się do kolejnych obchodów. — Tak. — Daimon bawił się czarką. — To wszystko było interesujące, ale teraz zechciejcie podzielić się ze mną swoimi bardziej szalonymi wnioskami. Link spojrzała na Druma. Drum znów kiwnął głową. — Sądzimy, że elki dostają wskazówki od kogoś obdarzonego

wielką władzą. Wysoki Kapłan jest wciąż traktowany z szacunkiem, ale coś się zmieniło. Wygląda to tak, jakby jego miejsce zajął ktoś inny. — Myślicie, że mógłby to być któryś z bogów? Może Bel Marduk? Link pokręciła głową. — Nie, to nie robi takiego wrażenia. Brałem udział w wystarczająco wielu nabożeństwach, by mieć pojęcie, jacy są bogowie. Są potężni, aroganccy i dość anachroniczni w założeniach. Kimkolwiek jest ten, kto tu działa, jest inteligentny i wyrafinowany, ma wyczucie współczesnej kultury.

— Zatem podejrzewacie… podsunął Daimon.

—

— Literatura na temat Kościoła Elish od dawna sugerowała, że jego założycielem był AI, ale nikt nie by w stanie tego potwierdzić, a Kościół przyznaje się oczywiście do wyłącznie boskiego pochodzenia. — Ale… — Tak, myślę, że ten aion przejmuje teraz stery, jeśli chodzi o politykę Kościoła. Podejrzewam, że ma plan działania, który jest zbieżny z tym publicznie głoszonym rzez Kościół, ale nie identyczny.

— I? Link zawahała się. Teraz wtrącił się Drum. — Mały sądzi, choć brzmi to nierealnie, że założyciel Kościoła Elish planuje opanować Verité. Wirtualne moce i przejście bogów przez interfejs są po prostu tego początkiem. — To szalone, prawda? — powiedziała Link. — Znaczy jakim cudem rozległy system komputerowy mógłby opanować rzeczywistość, która go stworzyła? To po prostu nie powinno móc się zdarzyć, ale wygląda na to, że takie właśnie są jego plany.

— Nie wiem, jak oni to zrobią — rzekł Daimon — ale sądzę, że musimy to odkryć, i sądzę, że musimy odkryć to szybko. Ja w każdym razie nie chciałbym żyć w świecie, w którym bogowie tacy jak Bel Marduk rządziliby bez przeszkód. Uniósł czarkę w milczącym pozdrowieniu. Drum i Link powtórzyli jego gest. Ciemność: pajęczy jedwab między szkarłatem i złotem.

***

Doktor Lydia Hazzard odprowadziła młodego człowieka do drzwi gabinetu i przekazała go sanitariuszowi, który miał dopilnować, by wydano mu przepisane leki, a rachunek skierowano, gdzie należy. Dotykając wyłącznika interkomu wpuszczonego w blat jej biurka pokrytego orzechowym fornirem, dała recepcji znak, że może przyjąć następnego pacjenta. — Nie ma już nikogo, pani doktor — odpowiedział grzęźnie AP. — Pozostałymi mogą zająć się automaty. —Dziękuję ci, Delio — odparła Lydia. — Wymknę się tylnym wyjściem. —

Dobrze.

Życzę

przyjemnego

wieczoru. — Do jutra. Wróciwszy do swego mieszkania, Lydia z zabarwionym poczuciem winy zadowoleniem stwierdziła, że Alice nie ma w domu. Nie, żeby nie kochała córki albo nie cieszyła się z jej towarzystwa, ale Alice była tak energiczna, a Lydia, z konieczności, była samotną matką. Rodzice okazywali jej pomoc, ale byli tak nadopiekuńczy (wciąż pamiętając osobliwy sposób, w jaki poczęła się ich wnuczka) i tak zdecydowani zepsuć dziewczynkę, że Lydia poświęciła część swych pieniędzy na androida–piastunkę i osobiście

zatroszczyła się o to, by Alice nie stała się egocentryczna i nietowarzyska, jak często zdarzało się dzieciom pozostającym zbyt długo pod opieką AP. Jak przypuszczała, udało jej się to dość dobrze. Alice była, trzeba przyznać, dziewczyną dość szczególną, ale rozwinęła w sobie zaradność i, jako Link, wniosła już pewien wkład do społeczeństwa, z czego jej matka czuła śmieszną dumę. Lydia żałowała czasem, że Alice nie spędza więcej czasu z rówieśnikami, ale przypominała sobie zawsze, jak dawno temu podczas wakacji w Virtů ze wszystkich rzeczy najbardziej pragnęła samotności.

Teraz, rozkoszując się pustką mieszkania, zostawiła notatkę dla Alice i zrobiła sobie lekki posiłek z sałaty i chleba. Skubiąc piętkę, przeszła do własnych pokoi. Tam, w małym pomieszczeniu, znajdował się jeden z luksusów, na który namówili ją rodzice — prywatna wirtualna kozetka transferowa najnowszej generacji. Zważywszy jej doświadczenie z publicznym sprzętem transferowym, Lydia nie protestowała, chociaż była zupełnie pewna, że to raczej Ambry, nie usterka komory transferowej, był odpowiedzialny za jej „zniknięcie” i późniejszą ciążę. Nie martwiła się też zbytnio tym, że agencja transferowa była

zmuszona do wypłaty odszkodowania. Subtelna ironia losu sprawiła, że ubezpieczało i Towarzystwo Ubezpieczeniowe Hazzard, więc własna firma Abla i Carli zapewniła początkowy fundusz rencie, która pewnego niedalekiego dnia uczyni ich wnuczkę niezamowicie bogatą. Lydia Hazzard w pełni doceniała ironię. Przynajmniej w jej przypadku była to jedna z rzeczy, w której prawdziwe życie było o wiele lepsze niż sztuka. Rozebrawszy się, umieściła w kluczowych punktach złącza kozetki transferowej i wyruszyła na

poszukiwanie męża. Jej ostatnią myślą, gdy narkotyki niosły ją przez otchłań między wszechświatami, było to, że wszyscy, którzy litowali się nad jej samotnością, byliby zdziwieni wiedząc, jak bogate życie małżeńskie miała naprawdę. I znów ironia.

*** Ruszyła wolnym krokiem do siedliska za Północnym Wiatrem, do miejsca, które nie widniało na żadnych mapach Virtů i którego lokalny duch arogancko

odmawiał uznania jakiejkolwiek władzy poza swoją własną. Genius loci była jednak przyjaźnie nastawiona do ich dwojga i prowadziła ją (za pomocą toczącego się kamyka, skaczącego z gałązki na gałązkę ptaka, nagłego rozkwitu pnącej róży) do boku Wolfera Martina D’Ambry. Gdy się zbliżała, czyścił właśnie swą kobzę i, słysząc jej kroki, odłożył ją na bok z niekłamaną radością. — Lydio! Objęli się. Opierając głowę na jego ramieniu, Lydia pomyślała, jak mało Ambry zmienił się, odkąd spotkała go po raz pierwszy. Jego broda wciąż była

schludna, choć nigdy nie widziała, by ją przycinał, i nadal gustował w ubraniach prostego, archaicznego kroju. Ona jednak pozwoliła, by jej wirtualna persona oddawała jej rzeczywisty wygląd. W ciągu lat, które minęły, Równała się z nim wiekiem. Jeśli sprawy dalej będą toczyć się podobnie, wkrótce będzie starsza od niego — choć osiągnęła te lata, kiedy zmiany są niewielkie i powolne, leniwie zastanawiała się, czy pewnego dnia próżność nie skłoni jej do powstrzymania tych zmian — przynajmniej w Virtů. W końcu Ambry wypuścił ją z objęć,

choć nadal trzymał jej dłoń, i posadził ją obok siebie na skale. W radości z jej przybycia Lydia dostrzegała coś, co zmianie w ciągu lat, które minęły od ich pierwszego spotkania. Gdy go poznała, Wolfer Martin D’Ambry był osobnikiem tajemniczym, lecz w sumie beztroskim, któremu do szczęścia wystarczała gra na kobzie i zdobywanie przyjaciół wśród genii loci najdzikszych siedlisk. Teraz zaś jego oczy pod ciężkimi brwiami były ciemne od trosk. Wciąż grał na kobzie, ale ostrożnie, gdyż, jak się jej zwierzył, sprzeniewierzył się niegdyś istocie, której moc była wystarczająco wielka, by znów zaprząc go do służby, gdyby udało jej się go

osaczyć. Zastanawiała się kiedyś na głos, czemu po prostu nie odstawi swej kobzy, jeśli to ona właśnie mogła ściągnąć na niego uwagę jego dawnego pana. Ambry wyglądał na wstrząśniętego. Powiedział jej wtedy, że jest Kobziarzem — gdyby nie grał, mógłby przestać istnieć. Nie mogąc znieść jego strapienia, Lydia nie pytała dalej. Virtů skrywało tajemnice, które dopiero zaczynała rozumieć, mimo że wtajemniczona była w sekrety, których większość mieszkańców Verité mogła się tylko domyślać. — Cieszę się, że przyszłaś do mnie,

ukochana — powiedział Ambry. — Cieszę się bardziej niż zwykle. — Dlaczego? — Chciałbym poradzić się lekarza. — Czy to możliwe, żebyś zachorował? Nigdy nie brałam tego pod uwagę. Co się stało? Ambry podrapał się po szczęce, tuż nad brodą. Ten nieśmiały gest uderzył Lydię jako sygnał oznajmiający potrzebę pocieszenia, której nie dostrzegała w nim wcześniej. Otoczyła go ramionami i przytuliła tak, jak niegdy tuliła do siebie małą Alice. Roześmiał się gardłowo, działa jednak, że sprawiło mu to

przyjemność. — Znajduję luki w mojej pamięci — pospieszył z wyjaśnieniem. — Nie takie, jakie mogłyby powstać w rozpadającym się programie komputerowym — przynajmniej wydaje mi się, że nie. Nie widziałem mory — ciemnego falowania — które często zapowiada śmiertelne uszkodzenie programu. Lydia poczuła się dziwnie, słysząc, jak jej kochanek opisuje siebie w taki sposób, zachowała jednak spokój. Ambry mówił dalej. — Odzyskuję przytomność w miejscach, w których nie pamiętam, jak się znalazłem. Czasami chodzę z laską.

Kiedyś uświadomiłem sobie, że pracuję w naszej starej chacie nad jakimś dziwnym urządzeniem. Marszcząc brwi, Lydia przeciągnęła dłońmi po włosach. Ten zwyczaj sprawiał, że w Verité często wyglądała na rozczochraną. Tutaj genius loci wysyłała zefir, by wygładzał jej fryzurę. — Gdybym usłyszała taką historię od pacjenta w Verité, byłabym skłonna zapytać najpierw, czy nie eksperymentował z jakimiś nowymi narkotykami. Virtů ma własne odpowiedniki. Próbowałeś któregoś? Ambry pokręcił głową.

— Nic poza ciemnym porterem, który lubiłem od zawsze. — Inną możliwością są zaburzenia psychiczne — powiedziała Lydia z większym wahaniem, próbując zachować lekarską bezstronność. — Czy to się zdarzało w twojej… nazwałbyś to rodziną? Wolfer Martin D’Ambry przekrzywił głowę, pogłaskał jej dłoń. — Niektórzy z mieszkańców Virtů istotnie tworzą coś, w można by uważać za rodziny. Programy reprodukujące Sat tak stare, jak pierwsze proste programy kopiujące. Ja Jednak nigdy nie znałem swojego pochodzenia. Nie pamiętam,

abym kiedykolwiek nie istniał, ale właściwie rudno mi odzyskiwać dane w jakikolwiek uporządkowany sposób. Zwykle potrzeba takiego zdarzenia, jak poszukanie mnie przez mego dawnego władcę, bym przypomniał sobie, że kiedykolwiek robiłem coś poza grą na kobzie, żeglowaniem łodzią z czerwonym żaglem i kochaniem mojej Lady Lydii. Lydia spojrzała surowo na królika, który wydawał się zbyt uważnie przysłuchiwać ich rozmowie. Zwierzątko odkicało. — Więc być może jest to… usterka w twoim podstawowym oprogramowaniu.

Czy są jakieś programy diagnostyczne, które moglibyśmy uruchomić? — Są. Nigdy ich nie używałem, ale powinno nam się udać znaleźć dyskretne miejsce, które byłoby w nie wyposażone. — Zatem być może to właśnie powinniśmy zrobić. Jeżeli robisz rzeczy, których sobie nie przypominasz, być może jest w twoich starszych wspomnieniach coś, co zostało pobudzone przez twoją ostatnią ucieczkę. Czy pamiętasz, jak zanim urodziła się Alice, odwiedziła nas kobieta, która utrzymywała, że mieszka w zamku Donnerjack?

— Oczywiście. Jak mógłbym zapomnieć? To możliwe skutki tej wizyty przeraziły mnie i kazały uciekać. — Instytut Donnerjacka jest jedną z nielicznych instytucji, które zajmują się zarówno naukami medycznymi, jak i inżynierią wirtualną. Co myślisz o zasięgnięciu ich rady? Wolfer Martin D’Ambry zawahał się. — Żyłem w izolacji od tak dawna, że myśl o wyprawie do tak publicznego miejsca jest niemal przerażająca. — Bardziej przerażająca niż odzyskanie świadomości w nieznanym miejscu, nie pamiętając, jak się tam

dostałeś? — Nie. — Ambry, jeśli chcesz, możemy się udać do małego, automatycznego centrum diagnostycznego, ale ono może nie dysponować odpowiednim sprzętem, by poradzić sobie z twoją dolegliwością, tak jak automatyczne medroboty w Verité nie są w stanie zająć się każdą chorobą. Urwała. Nigdy dotąd nie zastanawiała się nad sytuacją finansową swego męża. W Virtů zawsze wydawał się mieć wszystko, czego potrzebował, ale teraz przyszło jej myśl, że żył bardzo prosto — z powietrza, jak można by

powiedzieć. — Jeśli martwisz się o efty, Ambry, ja mam ich aż nadto. Uśmiechnął się do niej szeroko. — Moja bogata żona. Nieźle się urządziłem, prawda? Uprowadziłem piękną dziewczynę i okazało się, że jest błyskotliwa, utalentowana i z najlepszej rodziny. — Ale nie tak piękna — powiedziała żartobliwie. To była ich zwykła gra. Z jego uśmiechu poznała, że przyjmie jej radę i pójdzie do Instytutu Donnerjacka — rozumieli się bez słów, ale wcale nie mniej dokładnie.

— Nie tak piękna? — Ambry udawał urażonego. — Z tymi zielonymi oczyma i łamiącym serca uśmiechem? Piękna to zbyt słabe słowo, by cię opisać, Lady Lydio. Roześmiała się i zepchnęła go z kamiennej ławy na upstrzoną dzikimi kwiatami łąkę. On zerwał zawilca i zatknął go jej za uchem, a ona wplotła mu w brodę uroczyste, purpurowe źdźbło trawy. Północny Wiatr osłaniał ich z góry swym mocnym podmuchem.

Rozdział ósmy Ku wielkiemu zaskoczeniu Jaya, kiedy przybyli n stację, Mosiężny Pawwian już na nich czekał. Lśniąc nawet w bezruchu wywołujący wrażenie wielkiego pędu spoczywał na torach, wydychając leniwie z komina iskrzące się kłęby. Gdy ich ujrzał, szeroki uśmiech na trwałe wyryty na zdobiącej jego przód twarzy Pawwiana rozciągnął się jeszcze bardziej. Pociąg zachichotał, a cytrynowe i fiołkowe iskry wytrysnęły i zgasły. — A więc ty jesteś synem Inżyniera

— rzekł Pawwian w formie powitania. — Nie mogę powiedzieć, że rozpoznałbym cię, ale masz w sobie dość ze starego J.D. bym nie miał wątpliwości, że jesteś tym, za kogo cię uważają. — Doprawdy? Kto uważa? Faktycznie nazywałeś mojego ojca J.D.? — Jak mam odpowiedzieć na te wszystkie pytania? —zapytał, wciąż w dobrym humorze. — Po kolei: Tak, naprawdę jesteś podobny do swojego ojca. Niektórzy znajomi starego J.D. opowiadali o tobie, odkąd zacząłeś dreptać po Virtů, i niektórzy wiedzieli, że jesteś krewnym Donnerjacka — choć

wielu nie miało pojęcia, że jesteś jego synem. Ja jednak wiem o tym, ponieważ byłem z J.D., gdy toczył ze Śmiercią bitwę o twoją wolność. — I nazywałeś go J.D. — powtórzył Jay, zafascynowany tym brakiem szacunku wobec jego ojca, osoby, którą przedstawiano mu jako bohatera, jako geniusza, nawet jako postać tragiczną, ale nigdy jako kogoś tak ludzkiego, by mógł otrzymać przezwisko. — Tak, a on nigdy nie sprzeczał się o to, choć może nawet Inżynier mógłby się zawahać przed sprzeczką z kimś takim jak ja. Mosiężny Pawwian podkreślił to

ostatnie stwierdzenie kaskadą rac rozpryskujących się w niebieskie i srebrne chryzantemy. — Skąd wiedziałeś, że tu przyjdę? — zapytał Jay. — Gdzież indziej chłopiec i małpa mogliby jechać na najstarszym z fantów, prowadzeni przez pamięć, ciekawość i Psa stworzonego przez Pana Entropii? — Mizar został stworzony przez Śmierć? — Tak i nigdy nie widziano lepszego dowodu na to, że Entropia i Stworzenie są kiepskimi partnerami. Z twoja matką Pan Głębokich Pól poradził sobie trochę

lepiej, ale w końcu tam miał pewną pomoc. — Naprawdę? Od kogo? — Zadajesz dużo pytań, J.D. Juniorze. Wolisz, żebym nazywał cię po prostu „Juniorem”? — Wolę, żebyś nazywał mnie „Jay”, jak moi przyjaciele. — Arogancja i pokora w jednym. Smakuje jak słodko–kwaśna zupa, wiesz. Dziwne wrażenie na języku, ale ma się ochotę na jeszcze odrobinę. Jay wytrzeszczył oczy, pozwalając słowom odbijać się od jego

opierającego się umysłu. Gdy wyobrażał sobie Mosiężnego Pawwiana, stawało mu przed oczyma coś posępnego i straszliwego, coś zdolnego przestraszyć Pana Zguby. Jak to osobliwe i impertynenckie stworzenie mogło utorować mu drogę do Głębokich Pól? Być może stworzono je tylko do jednokrotnego użycia. Może powinien poszukać przewodnika gdzie indziej. Mosiężny Pawwian musiał odgadnąć coś z przyczyn jego niezdecydowania. — Domyślam się, że chcesz przejechać się mną, a istnieje pewna podróż, przez którą z miejsca trafiłem do legendy. — Urwał wyczekująco.

— Podróż, podczas której zawiozłeś mojego ojca w Głębokie Pola — powiedział Jay. — Żywego, tam i z powrotem — dodał Mosiężny Pawwian. — Fakt, że on wrócił, jest najbardziej pamiętany, choć mówiąc szczerze, wydaje mi się, iż Pan Głębokich Pól był całkiem zadowolony, że się wynieśliśmy. — Możesz mnie tam zabrać? — Czy mogę, czy chcę? — Jedno i drugie, jak sądzę. — Jay wyprostował się, przypomniał sobie swój cel, przywołał odwagę, która opuściła go po pierwszych słowach

pociągu. — Przypuszczam że możesz. Czy zechcesz? — Co będę z tego miał? — Uwolnisz się od nudy. — Kto powiedział, że się nudzę? — Próbowałem tylko zgadywać. Stworzenie o twojej mocy musiało już bardzo dawno uporać się z trasą turystyczną. Doskonale, jeśli ucieczka od nudy to za mało co powiesz na szansę dodania nowego epizodu do swej legendy? Mosiężny Pawwian wiśniowymi bombami.

pierdnął

— I tak jestem legendą, ale może mógłbym przewieźć cię dla samej zabawy. Czy fant i małpa też jadą? — I Mizar. — Hej! Zawsze chciałem być pociągiem cyrkowym. Właźcie na pokład! Jay obejrzał się za siebie i zauważył, że między wagonami towarowymi i węglarkami pojawiła się odpowiednia dla Tranto platforma. Wysunęła się szeroka rampa i fant ociężale wgramolił się na górę z Mizarem u pięt. Gdy wkroczyli po schodach, drzwi do przedniej kabiny otworzyły się z własnej woli. Na siedzeniu leżała prążkowana

czapka maszynisty. Jay podniósł ją i uderzył nią o kolano, aż wzbił się kurz. — Należała do twojego ojca — rzekł Mosiężny Pawwian. — Jeśli się rozejrzysz, powinna też gdzieś tu być czerwona bandana. Jay znalazł bandanę i zawiązał ją sobie na szyi. Czapka pasowała jak ulał. Uśmiechnął się szeroko do Dubhe. — Wszyscy do środka! — ryknął Mosiężny Pawwian. — Wszyscy do środka, kurs na Głębokie Pola. Jay zajął miejsce. Dubhe usadowił się obok. Małpa wyciągnęła chude ramię i pociągnęła za gwizdek.

Jay zawołał, przekrzykując hałas: — Czy możemy wstąpić najpierw po dziwne atraktory? — Nie ma sprawy — odparł pociąg, nabierając szybkości. Koła obracały się rytmicznie. — Dobrze, że mi przypomniałeś. Krajobraz za oknami kabiny zaczął się rozmazywać: arktyczny lód, gęstwina dżungli, piasek pustyni, płaskie, złociste równiny, fioletowe, zielone, białe od śniegu góry. W każdym z wirtualnych siedlisk genius loci narzekał na najście. Żaden, nie trzeba nawet dodawać, nie uważał za stosowne zrobić niczego więcej.

*** Po Głównej Ulicy Virtů, miejscu, z którego dostępnych było wiele pomniejszych siedlisk — sal konferencyjnych, kręgielni, butików, łaźni rzymskich i torów do jazdy na wrotkach — przechadzała się Link Crain, poszukująca prezentu urodzinowego dla matki. Ulica była przyjemnie zatłoczona, zaprojektowana do anonimowego wałęsania się bez ryzyka klaustrofobii. Link zatrzymała się przy ulicznym

sprzedawcy, który rozłożył na kocu najrozmaitsze afrykańskie naczynia i rzeźbione w drewnie fetysze, po czym przyjrzała się uważnie jego towarom. Racjonalnie rzecz biorąc, wiedziała, że są to po prostu zeskanowane obrazy przedmiotów, które bez wątpienia znajdowały się zapakowane w pudła w magazynach jakiegoś domu towarowego w Verité, ale iluzja była przekonywająca. Mogła wyczuć szorstkość glazury na trzymanym w dłoni naczyniu, zobaczyć ułożone w spirale odciski palców garncarza utrwalone gdzieniegdzie w glinie. Połączenie mistrzostwa i błędu spodoba się Lydii, która nigdy nie przestała twierdzić, że medyka jest sztuką, nie nauką.

Odstawiając naczynie i sięgając po następne, Link spostrzegła leżący z boku równy stosik koszulek. Na białej tkaninie znajdował się slogan wydrukowany równymi czarnymi literami. Zerkając na sprzedawcę, Link zdjęła jedną koszulkę z wierzchu kupki i potrząsnęła dla rozprostowania. Słowa mówiły: „Ginger Rogers robiła to samo, co Fred Astaire, ale tyłem i na wysokich obcasach. Na plecach koszulki znajdował się prosty rysunek w stylu Art Deco, przedstawiający tańczącą walca parę. — Co to jest? — zapytała Link. — Koszulka — odparł pomocnie

sprzedawca. — To hasło jest teraz bardzo popularne. Wskazał ręką i idąc wzrokiem za jego gestem, Link zauważyła, że ma je na sobie kilka spacerujących chodnikiem osób oraz wielu handlarzy ulicznych. — Ile one kosztują? — Są tanie, jak na towar chroniony prawem autorskim — odrzekł sprzedawca. — Dziesięć eftów w Virtů piętnaście za egzemplarz w Verité. To stuprocentowa dekatyzowana bawełna. Jej reporterskie zmysły wyczuły potencjalny temat —kawałki o kaprysach i modach zawsze sprzedawały

się dobrze, zwłaszcza jeśli piszący umiał przewidzieć (a zatem, do pewnego stopnia, stworzyć) ów kaprys. — Wezmę po jednej z każdego rodzaju — powiedziała. — Czy ten pierwszy dzbanek, który oglądałem, jest unikalnym egzemplarzem? — Oczywiście, proszę pana. Jak mówi mój szyld, wszystko tu jest robione ręcznie w jednym z zachodnioafrykańskich krajów. — W takim razie wezmę też ten dzbanek. — Jeden dzbanek i dwie koszulki. To przyjemność robić z panem interesy. Czy

chce pan od razu włożyć wirtualną koszulkę? — Nie, proszę po prostu przesłać licencję i oprogramowanie na ten sam adres, co rzeczywiste towary. — Bardzo popołudnia.

dobrze.

Miłego

— Nawzajem. Link ruszyła dalej wolnym krokiem. Podczas spacer widziała następne koszulki. Tknięta nagłą myślą, uruchomiła procedurę przywołującą. Oczywiste było, że nie miała czasu do stracenia, jeśli chciała ogłosić tę historię jako pierwsza.

*** Z mózgiem zaćmionym furią Sayjak okładał Svuta gałęzią, którą odłamał z pobliskiego drzewa. Jego ramię mechanicznie wznosiło się i opadało; Svut padł na ziemię. Furia odeszła równie szybko, jak się pojawiła. Sayjak przeszył wzrokiem zgromadzoną bandę Ludzi. — Ktoś jeszcze ma problem z moimi rozkazami? Głowy (spiczaste jak pociski, okrągłe

jak orzechy kokosowe, futrzaste, łysiejące, szerokonose, wąskookie, o cienkich lub pełnych wargach, wszystkie odmiany Ludzi) zakołysały się w geście szalonego zaprzeczenia. Sayjak ledwie pamiętał, co takiego powiedział Svut, że doprowadził go do takiej wściekłości, ale wiedział, że ten pachoł ośmielił się sprzeciwić temu, co rozkazał Sayjak, Wódz Wodzów, większy nawet od starego Karaka. Teraz Svut skamlał na ziemi, ociekając krwią i moczem. Dwóch jego przyjaciół, Hoga i Grongo, wyczołgało się naprzód i wzrokiem błagało Sayjaka o pozwolenie, by odciągnąć go na bok i może spróbować naprawić. Sayjak skinął głową po królewsku.

— Idziemy teraz — rzekł — z dżungli na przełaj do innej dżungli. Wybijamy tam wszystkie stworzenia. Bierzemy ich dżunglę. Mieszkamy tam trochę. (Sayjak przypomniał sobie teraz, co powiedział Svut. Zapytał, co było złego w ich dżungli. Ekosy i łowcy nagród nie ważyli się już więcej zapuszczać na terytorium Ludzi. Na wspomienie tego pytania Sayjak poczuł, że znów ogarnia go furia.) Oddział wojenny skoczył w gałęzie drzew, zmierzając w kierunku wskazanym przez Sayjaka. Wielu miało maczety, inni nieśli pałki. Kilka zbyt małych do walki samic rozświetlonym

złocistym blaskiem futrze miodowej barwy targało wydrążone kłody, z których były doskonałe bębny. Uderzały nimi o pnie drzew lub tłukły w nie kamieniami i drągami. Bębnienie nie zasługiwało na mi muzyki, ale wzbudzało w wojownikach szał bitewny. Czasami Sayjak zastanawiał się, skąd wzięli ten pomysł; najczęściej wcale się nie zastanawiał. Wiedział jednak, kiedy dotarli do dżungli, która nie była ich dżunglą. Konary drzew były takie same w d tyku, ale wiatr nie był tak przyjazny. — Teraz patrzcie. Wrogowie przyjdą niedługo.

Odpowiedziały mu chrząknięcia. Ludzie posuwali się teraz bardziej ostrożnie. Sayjak nie miał pojęcia, co było ich celem, wiedział tylko, że dowie się, kiedy go osiągną. Tak więc szli naprzód, zabijając wszystko, co napotkali wszystko, czego mogli dosięgnąć. Sayjak sam pochwycił w locie ptaka o długim ogonie, gdy ten sfrunął w panice ze swego gniazda. Jego kości miło chrupnęły i była z niego odświeżająca przekąska. Pierwszy zorganizowany opór napotkali na otwartej przestrzeni nad brzegami strumienia. Gdy Ludzie zeskoczyli z gałęzi drzew, by przeprawić się przez wodę, spośród

kamieni pokrywających grunt nad potokiem wyskoczyły dwugłowe jaszczurki o długich szyjach. Choć były małe, walczyły zajadle. Dwóch z Ludzi padło na miejscu, inni odnieśli rany, zanim Sayjak odgadł, jak można je uśmiercić. — Rozerwijcie je jak ptasie obojczyki! — wrzasnął. Aby to pokazać, chwycił jaszczurkę i zacisnął w rękach obie jej paszcze. Potem rozciągnął ją w dwie strony, trzymając każdą z głów w innej dłoni. Jaszczurka rozdarła się przez środek, ukazując swoje dwa kręgosłupy — finezja konstrukcji, której Sayjak nie był w stanie docenić.

Młode samice zaczęły walić w bębny. W nieruchomym powietrzu rozległ się krzyk. Inni przyłączyli się do bitwy. Ludzie parli naprzód. Ktoś, kto obserwowałby ich z boku, mógłby dostrzec, że otacza ich słaba, złocista poświata. Sayjak jarzył się jaśniej niż którykolwiek z nich.

*** W gaju w środku swego siedliska Markon przyjął najbardziej niepożądanego z gości. W jego prywatnej domenie nieproszona zjawiła się istota o pełnych piersiach, okrągłym

brzuchu, naga z wyjątkiem potężnej kaskady ciemnozielonych włosów. Z niechęcią Markon pozostawił swe stworzenia samym sobie. Virginia Tallent (która nie zgodziła się opuścić Virtů, gdy rozpoczął się atak) stanęła u jego boku, gdy objawił się pod postacią żywego kamienia. Oburącz trzymała swobodnie miotacz Czynnika Chaosu, z lufą wymierzoną w ciężarny brzuch obcej. Nikt nie mógłby żywić najmniejszych wątpliwości, że strażniczka nie tylko umie posługiwać się bronią, ale i jest najzupełniej gotowa jej użyć. Choć Markon zdawał sobie sprawę, że to nieuzasadnione, jej obecność dodawała mu otuchy.

— Earthmo ceremonialnie.

—

odezwał

się

— Markonie, poznajesz mnie jeszcze, po tak długim czasie. — Jak mógłbym nie poznać? To ty, jak sądzę, stoisz za tą napaścią? — Jak udało ci się to zgadnąć? — Aura napastników wydziela odór słodkich ładunków. Tylko któryś z mieszkańców Najwyższego Meru byłby w stanie trwale podtrzymywać taką moc w obrębie mojej domeny. Powiedz mi. Odrzuciłem wszystkie propozycje sojuszy w tej nadciągającej wojnie. Dlaczego mnie atakujesz? Chcę tylko

pozostać neutralny. — Jesteś zbyt potężny, by pozwolić ci na neutralność, Markonie. Postanowiłam, że jeśli nie sprzymierzysz się Ze mną, zostaniesz zniszczony, abyś nie mógł stanąć po bronie innych. Kamienna postać zapłonęła zielonym żywym ogniem, w którym włosy Earthmy nabrały wyglądu grubych i płaskich wodorostów. Virginia Tallent mocniej ujęła miotacz. Earthma nie poruszyła się nawet o krok. — Earthmo, jesteś zbyt zarozumiała, jeśli sądzisz, że twoja armia programów zdoła zniszczyć moje siedlisko. Już teraz

wiele z nich krwawi funkcjonować.

i

przestaje

— A ja wysyłam ładunki, by je uleczyć. — Będzie to coraz trudniejsze, kiedy bardziej zagłębią się w jądro mojej mocy. — Przedstawiam moim sługom słabości każdego z przeciwników, jakich przeciwko nim wysyłasz. Już wypili krew dwoistych jaszczurek i zgładzili mnóstwo łownych wilch. Twoje zmorokoty są mordercze, ale zbyt dbasz o swą wewnętrzną ekologię, by utrzymywać te drapieżniki w większej liczbie.

— Jeśli zabraknie wilch i zmorokotów, każę myszom stadnym podkopać drzewa, na których huśtają się twoi słudzy. Zdepczę ich pod kopytami mych grohnerów. — Przyjrzyj się granicy z Kordalis. Powiedz mi, co tam widzisz. Nastąpiła cisza. Virginia Tallent wiedziała, że Markon przeniósł część swej uwagi gdzie indziej. Walczyła z ogarniającą ją chęcią wypalenia broni w tę brzemienną postać, która traktowała jej Markona z taką arogancją. Tylko teologia, której nauczył ją Markon, sprawiła, że Virginia wstrzymywała ogień. Jeśli to stworzenie było istotnie

wizerunkiem Earthmy, miotacz CC mógł unicestwić tę manifestację, ale nie zdołałby zniszczyć jej samej, tak jak zabicie zmorokota nie zniszczyłoby Markona. Postanowiła jednak, że jeśli Markon nie podda się, ona wpakuje cały ładunek CC w ten ohydny brzuch. Markon przemówił: — Widzę, Earthmo. Fanty stoją w gotowości, by zmienić to w walkę na dwa fronty. Powiedz mi, czy podbiłaś Kordalis, czy ona z własnej woli stanęła po twej stronie. — Kordalis nie jest tak uparta jak ty, Markonie.

— Czy obiecałaś jej moją domenę w zamian za wsparcie. — Tylko, gdybyś odmówił współpracy. Wolałabym mieć cię za sojusznika. Mam coś, co pragnę ukryć, a twoja mena nadawałaby się do tego doskonale. — Powiedz swoim sługom, by się wstrzymali, a ja wysłucham twej propozycji. Jeśli nie dojdziemy do porozumienia, możemy zmów podjąć bitwę, niewiele tracąc. Wrzaski, jęki i dudnienie bębnów z wydrążonych pni, które stanowiły tło ich rozmowy, urwały się nagle. W ciszy, która nastała, jeden z długoogonowych

zimorodków Markona rozpoczął pieśń. — Nie zrobisz nic, by wznowić walkę? — Zamierzałem uleczyć część z moich stworzeń. Są mocno pokiereszowane. — Zatem ja zrobię to samo. — Niech będzie. Zechciej użyć swoich mocy także dla moich istot, Earthmo. — Dlaczego miałabym to uczynić? — Chcesz, aby moja domena służyła twoim potrzebom Jak będzie to

możliwe, jeśli zrujnujesz ją albo jeśli będę zmuszony zużyć wszystkie swe zasoby na naprawę moich programów? Earthma zaśmiała się. — W akcie dobrej woli zrobię, to, o co prosisz. — Powiedz teraz, czego żądasz. — Każ swojej towarzyszce opuścić broń. — Virginio, proszę, zrób, co ona chce. Lufa miotacza odsunęła się w bok, ale Virginia trzymała ją w gotowości.

— Nie pozwolę jej skrzywdzić cię bez odwetu, Markonie, — Nie poprosiłbym cię o to. Earthma przewróciła oczami. — Takie oddanie! Nie zamierzam skrzywdzić Markona, mieszkanko Verité. Chcę tylko, aby wyświadczył mi przysługę. Wirginia wzruszyła ramionami. — Jestem tylko najemną pomocą. On jest bóstwem. — Najemna pomoc? Nie wydaje mi się, ale niech będzie, jak chcesz. Markonie, pragnę ukryć coś w twojej

domenie. Jeśli zgodzisz się przyjąć i strzec tego, póki nie będę gotowa, wówczas odbuduję twe siedlisko, wycofam moje sługi, a nawet ogłoszę, że jesteś tak potężny iż jestem skłonna uznać — a nawet popierać — twoje żądanie neutralności. — Sprytne — powiedział Markon. — Jeśli zostanę uznany za neutralnego, nikt nie będzie szukał tutaj twojego… czegokolwiek. Co miałbym dla ciebie przechować? Czy to broń? — Być może, ale nie przeznaczona przeciwko komukolwiek z Meru. — Intrygujesz mnie. Mów dalej, błagam.

— Noszę dziecko — dziecko o wspaniałym rodowodzie, gdyż Seaga jest jego ojcem. Gdy dorośnie i nabierze mocy, zamierzam osadzić je w domenie, która, jak sądzę zbyt długo pozostawała poza władzą bogów na Wysokościach. — Jaka to domena? — Głębokie Pola. — Zamierzasz więc wyprzeć ich władcę? — Właśnie. — I chcesz, abym przygarnął… — Tak, nową Śmierć Virtů. Nową

Śmierć, która, jeśli wszystko pójdzie dobrze, będzie Śmiercią zarówno Virtů, jak i Verité. Jestem pewna, że mój potomek będzie wdzięczny swemu przybranemu ojcu. — Earthma spojrzała sarkastycznie na Virginię. — Czy, powinnam raczej rzec, swym przybranym rodzicom? Jaką dasz mi odpowiedź, Mar konie? Markon wykonał gest i leżący najbliżej Earthmy głaz uformował się w kamienną kołyskę. — Oto moja odpowiedź. Będę uważał „dziecko” za zakładnika zapewniającego, że dotrzymasz umowy, jaką nakreśliłaś.

— Ależ oczywiście. Przybrani rodzice zawsze postępowali w ten sposób. Virginia Tallent odłożyła miotacz na bok i włożyła dłoń w zielony ogień aury Markona. Płomienie pieściły ją, nie parząc. Earthma zaczęła jęczeć. Virginia Tallent, pragnąc myśleć o czymś innym, wyrecytowała: Dziesięć wieków kamiennego snu przerwała bujająca się kołyska Jakaż brutalna bestia, gdy jej godzina nadeszła, Wlecze się do Betlejem, by się

narodzić?

*** Chociaż pacjentami doktor Hazzard byli zazwyczaj mieszkańcy Verité, Lydia bez trudu uzyskała rekomendacje na konsultację u jednego z pracowników Instytutu Donnerjacka, zajmującego się problemami medycyny Virtůańskiej. W wyznaczonym czasie ona i Wolfer Martin D’Ambry zmienili współrzędne siedliska i znaleźli się w schludnym pokoju, w którym znajdowały się trzy wygodne, rozstawione w jednakowej

odległości od siebie krzesła oraz orientalny dywan, na którym przeważały zgaszone odcienie rdzy, bursztynu i różu. Gdy usiedli, dołączyła do nich trzecia osoba. Biały fartuch i stetoskop świadczyły, że jest lekarzem. Na plakietce przypiętej nad kieszonką na piersi znajdował się napis „SID”. Jego włosy i krótka broda miały jasnoszary odcień, a ciepłe, brązowe oczy patrzyły przyjaźnie. Lydia wstała. — Jestem Lydia Hazzard. Dziękuję, że znalazł pan czas, by przyjąć Ambry’ego.

Sid wyciągnął rękę, uścisnął zdecydowanie jej dłoń, po czym zwrócił się do Ambry’ego i powtórzył ten gest. — Cieszę się, że mogę Zostałem oddelegowany Zaburzeń Jatropatycznych. toczą się, miło mi to powolutku. Zatem, Ambry, wyjaśnić, co ci dolega?

się przydać. z Centrum Tam sprawy stwierdzić, czy mógłbyś

Najwyraźniej skrępowany Ambry lapidarnie przedstawił swoją sytuację. Sid notował od czasu do czasu, lecz przede wszystkim słuchał. — Czy możesz opisać urządzenie, na którego badaniu się przyłapałeś? — zapytał, kiedy Ambry skończył .

— Cóż, było intrygujące, nieco w stylu Eschera. Srebro i platyna, jak sądzę, z długimi kryształami… sześciokątnymi, może ośmiokątnymi. Od czasu do czasu wyrzucało iskry albo jarzyło się raczej anemicznym, pastelom światłem. Sid oparł podbródek na dłoni. — Wspomniałeś wcześniej, że nie pamiętasz właściwie siedliska, z którego się wywodzisz. Czy wydaje ci się możliwe, żebyś powstał w czasach Zamętu Stworzenia? — Mogło tak być. — W jakim siedlisku rezydujesz

teraz? — Wolałbym tego nie mówić. To jedna z dzikich domen. — Zapewniam cię, że wszystko, co mi tu powiesz, jest poufne. Ambry zmarszczył brwi. przerwała niezręczne milczenie.

Lydia

— Nie chodzi o to, że ci nie ufamy, ale Ambry miał kłopoty przez dawnego wroga. Sid uniósł brwi. — Czy twój wróg może być odpowiedzialny za te zaniki pamięci?

Ambry zawahał się. — To możliwe. — Też tak myślę. Nie wiedząc więcej, nie mogę stwierdzić niczego konkretnego, ale mogę się domyślać, że zmuszając cię do podejmowania działań przeciwko niemu, lub niej… — Niemu. — …że twój wróg uaktywnia pewien alternatywny lub podstawowy program. Może to być procedura ucieczki, ale może to też oznaczać ostateczną sublimację twojej aktualnej persony w jedną z tych wtórnych procedur.

Lydia wtrąciła się. — Chcesz powiedzieć, że Ambry może faktycznie przestać być sobą i stać się kimś innym? — Tak. — Czy wiedziałby, kim był dawniej? — Sądząc po amnezji, jakiej doświadcza już teraz, posiedziałbym, że nie. Lydia spojrzała na Ambry’ego. — Nie zniosłabym, gdybym cię znowu utraciła. Już pierwszy raz był zbyt ciężki.

Ambry skinął głową. — Nie tylko dla ciebie, kochanie. Co proponujesz, Sid? — Abyś mi zaufał. Powiedz mi, dlaczego uciekasz. Być może będę w stanie zaproponować ci alternatywne sposoby samoobrony — sposoby, które zachowają twoją podstawową integralność. — Ta wiedza może narazić cię na niebezpieczeństwo. — Mogę się z tym pogodzić. Przyznam się nawet do bezczelnej ciekawości. Widzicie, imię Lydii Hazzard jest mi znane dzięki innym

obszarom moich zainteresowań. — Och? — Zajmuję się badaniem zjawiska polegającego na tym, że wirtualni uczestnicy giną w nieoznakowanych terytoriach. Widziałem kilka wczesnych, nie publikowanych notatek doktora Hamilla na temat twojego przypadku — notatek z okresu, nim sąd wydał decyzję, która zmusiła go do określania cię jako Pacjenta F17. — Ach… — I mogę się domyślać, że obecny tu pan Ambry odegrał pewną rolę w tym zniknięciu.

Lydia spojrzała na Ambry’ego. Ten skinął głową. — To bardzo możliwe. — A interesująca kwestia twojej córki… — Partenogeneza. — Oczywiście. Cóż mogłoby to być innego? — Co innego? Wszyscy troje przyglądali się sobie nawzajem. Sid z dłońmi złożonymi na kolanach, Lydia nieco niespokojna, Ambry ostrożny, nawet groźny. Po

długim milczeniu Ambry skinął szybko głową. — Dobrze. Zaufam ci. Mam tylko nadzieję, że nie n żałujesz swej decyzji. Sid uśmiechnął się. — Też na to liczę. — Nie będziesz publikował tego materiału. — Nie. — Ani szperał w życiu Alice. — Dobrze.

— A jeśli będziesz musiał skonsultować się z kolegą zrobisz to z najwyższą dyskrecją. — Nie ma problemu. Ambry odprężył się nieco. Wyciągnął rękę i ujął dłoń Lydii. — Jestem Kobziarzem. wytrzeszczył oczy.

Sid

— Słucham? — Jestem Błędnym Kobziarzem, który niegdyś przygrywał legionom Skygi. On znów przebudził mój zastęp i stara się ściągnąć mnie tam z powrotem.

Brązowe oczy Sida rozszerzyły się. Wyglądał, jakby chciał paść na kolana, krzyczeć, biegać po pokoju. Zdecydował się na przekładanie notatnika z jednej ręki do drugiej. — Kobziarz! Błędny Kobziarz! Na wszystkich bogów Najwyższej Meru, to wszystko tłumaczy! Zastanowiło mnie, gdy wspomniałeś o urządzeniu, ale… Lydia i Ambry przyglądali mu się uważnie. — Czy mógłbyś nam to wyjaśnić? — powiedziała sucho Lydia. — Najwyraźniej dysponujesz jakąś wiedzą, której żadne z nas nie posiada.

— Żartujesz ze mnie! — Nie — odparł Ambry. — O ile wiem, jestem Wolferem Martinem D’Ambry, Błędnym Kobziarzem legendarnego Legionu Skygi. To wszystko. Wydawało mi się, że to i tak dosyć. Sid uspokoił wysiłkiem.

się

z

widocznym

— Chociaż jest to mało znane na zewnątrz, istnieje tradycja teologiczna, wyznawana przez wiele aionów. — Słyszałem coś o tym — odparł Ambry — ale nigdy nie zależało mi na wnikaniu w te sprawy.

Sid z głową.

niedowierzaniem

pokręcił

— Według tej tradycji Kobziarz jest jednym z wcieleń naukowca z Verité o nazwisku Warren Bansa. — Bansa — rzekła Lydia. — Czytałam o nim. To był ten który wyskoczył z samolotu, utrzymując, że wykona skok z opóźnionym otwarciem spadochronu. Zniknął i nigdy więcej go nie widziano. — Tak. To ten człowiek. Dla nas jednak ważniejsze jest to, że odegrał rolę pierwszego sprawcy Zamętu Stworzenia. Tradycja głosi, że to właśnie on tak przeciążył światową

sieć, że się załamała. Ambry przemówił cichym głosem: — A kiedy się przebudziła, wszystko było inne i narodziło się Virtů. Nic z tego nie pamiętam. — Nie umiem powiedzieć dlaczego — ciągnął dalej Sid —ale nasza tradycja utrzymuje, że Bansa, jako jedyny z trójcy uświęconych Veritéan, ma wiele postaci. Jedną z nich jest Błędny Kobziarz, drugą Mistrz, a trzecią Oczekujący. Mistrz przyszedł mi na myśl, gdy wspomniałeś, że budzisz się nad dziwnym urządzeniem, gdyż nasze tradycje mówią, iż Mistrz jest geometrą, który odegrał główną rolę w stworzeniu

wszechświata. W naszej ikonografii często przedstawiany jest z dziwną maszynerią. Oczekujmy ma bliznę biegnącą od czubka głowy do podeszwy lewej stopy. Legenda mówi, że ukaże się on u kresu — lub może tylko podczas przemiany — Virtů. — To chyba zbyt wiele — odparł Ambry, a Lydia potwierdzająco ścisnęła jego dłoń. — Sądziłem, że jestem jedyną legendą, teraz ty mówisz mi, że jestem trzema. A może jest i czwarta? Opierałem się Skydze, zamiast walczyć w jego bitwach, ale teraz ty mówisz, że moje przeznaczenie wydaje się domagać jeszcze większych czynów.

Sid skinął głową. — To coś więcej niż uszkodzony program psychologiczny, że tak to określę. Jednak wierzę, że jesteś tym, kim twierdzisz, że jesteś, więc, jeśli nasza teologia jest słuszna, wynika z tego cała reszta. — Och. Lydia zmarszczyła brwi. — A co się stało z Warrenem Bansą? — Nie mam pojęcia — wyznał Sid. — Nasze itradycje nic o tym nie mówią. Jego zniknięcie wydawało się po prostu należeć do legendy — jak król Artur,

który odchodzi do Avalonu i obiecuje kiedyś powrócić. — A co Ambry’ego?

możemy

zrobić

dla

— Czy możesz z nim zostać? — Będę musiała skontaktować się z Alice, ale myślę, że tak. Klinika może funkcjonować beze mnie. — Możemy nawet zorganizować dodatkową, pomoc medyczną z Instytutu Donnerjacka — zaproponował Sid. — Myślę, że najlepiej posłuży Ambry’emu, jeśli on sam będzie się trzymał dzikich krain, a ty zostaniesz przy nim. Jeśli zacznie się zmieniać, będziesz musiała

go chronić, powstrzymać przed popełnieniem jakiegoś szaleństwa i, jeśli nie: masz nic przeciwko temu, skontaktować się ze mną — Z tobą? — Z przyjemnością oddam swe usługi jednemu z uświęconych Veritéan. A jeśli będę przy tobie, zdołania być może wydedukować, co powoduje przemiany. Ambry puścił dłoń Lydii i przetarł oczy. — Pościg Skygi może być bezpośrednią przyczyną, ale ty sądzisz, że to nie wszystko, prawda?

Sid złożył dłonie jak do modlitwy. — Legendy mówią, że Oczekujący ukaże ssie u kresu lub w czasie przemiany Virtů. Ty mówisz o wzburzeniu między Wielkimi Bogami. Myślę, że oczekiwanie się skończyło — czy to na kres, czy na przemianę. Chcę mieć w tym swój udział. — Lydio? — On ma rację. Mogę z nim pracować. — Zatem zgoda. Jeśli potrzeba, wezwiemy cię.

będzie

— Dzięki. Podam Lydii mój numer

pagera. — I nic o tym nikomu nie powiesz. — Nic, przysięgam. Chyba że… — Tak? — Czy pozwolicie, że zwierzę się Paracelsusowi? To koordynujący aion Instytutu Donnerjacka — i mój najbliższy przyjaciel. Głęboko interesuje się kultem Uświęconej Trójcy. — Naprawdę? — John D’Aicy Donnerjack też się do niej zalicza. Nazywamy go Inżynierem, jest dopełnieniem Mistrza i Doradcy.

Lydia dotknęła dłoni Ambry’ego. — Mam wrażenie, że powinniśmy na to pozwolić. — Ayradyss? — To wygląda na przeznaczenie. — Dobrze — powiedział Ambry. — Opowiedz Paracelsusowi, ale trzymajcie swoją naradę w tajemnicy, inaczej te przemiany nastąpią prędzej i będą mniej owocne niż powinny. — Bardzo rozsądnie. Bez dalszych ceremonii (Sid był zbyt wstrząśnięty, Ambry i Lydia zbyt

zamyśleni) wszyscy opuścili gabinet. Lydia zostawiła Alice notatkę mówiącą, że wezwano ją do nieokreślonego nagłego przypadku. Potem skorzystała z komory transferowej w jednym z ośrodków narciarskich rodziny Hazzard (zamkniętym o tej porze roku), by połączyć się z Ambrym. Po powrocie do krainy za Północnym Wiatrem Ambry usadowił się na wysokiej turni i dla przyjemności genius loci zagrał salut, który skomponował na narodziny Johna D’Arcy Donnerjacka Juniora. Gdy ścieżką nadeszła Lydia i usiadła wystarczająco blisko, by wygodnie słuchać, skończył utwór i opuścił ustnik.

— Zastanawiam się, co stało się z tym dzieckiem z Ayradyss, z Johnem? — Ja też. Odniosłam bardzo dziwne wrażenie, że nawet Instytut Donnerjacka nie styka się z nimi zbyt często Sid najwyraźniej nie zrozumiał, kiedy wspomniałam imię Ayradyss. — On jest u nich tylko dorywczo. — Racja. — Zastanawia mnie, co stało się z Warrenem Bansą. — Mnie też. I jak wiele z niego jest w tobie.

— To dziwna myśl. Odłożywszy kobzę na bok, Ambry wziął Lydię w ramiona. Oparła głowę na jego ramieniu. — Nie wydaje mi się, żeby to miało znaczenie. Wiatr jęczał w szczelinach i wąwozach. Zawodził tę samą melodię, którą Ambry wygrywał na kobzie, dodając zwrotki, które odpowiadały na ich pytania bez słów, a przez to były niezrozumiałe.

***

Gdy Link Crain wróciła z zakupów do domu i wślizgnęła się w swoją analityczną bazę danych, przyfrunęła do niej mała, niebieska zięba, trzymając w dziobku zwinięty świstek białego papieru przewiązany różową wstążką. Link wzięła papier, dała ziębie nasionko słonecznika i rozwinęła list. Notatka była datowana tego samego dnia i zapisana ulubionym, wiecznie zielonym atramentem jej matki: Alice, Musiałam wyjechać w sprawach służbowych. Jeśli potrzebujesz czegoś,

skontaktuj się z Gwen w klinice albo z dziadkami. Mam nadzieję, że wrócę mniej więcej za tydzień i oczywiście będę w kontakcie. Uściski, Mama. Podając ziębie następne ziarenko, Link rzekła: Nie będzie odpowiedzi. — Ptaszek zaćwierkał i odfrunął. Link zmarszczyła brwi. Nie, żeby doktor Hazzard nigdy nie podróżowała, ale ta raptowność nie była w jej stylu. By wygnać odczuwany niepokój, zabrała się do swych badań. Wkrótce już pochłonęło ją śledzenie praw autorskich

i przeglądanie rozmaitych wytwórców. Tego wieczoru nadała wiadomość dla Desmonda Druma. Jego automatyczna sekretarka obiecała przekazać komunikat dalej, zaś Link zaczęła pisać na brudno artykuł pod roboczym tytułem Robiąc to tyłem. Pracowała nad drugą wersją, montując fragmenty starych filmów i robionych z ukrycia zdjęć siedlisk wirtualnych, w których pojawiała się koszulka z Ginger Rogers, gdy Drum odpowiedział na jej wiadomość. Przyjęła go w Virtů. Detektyw pojawił się w wirtualnym pawilonie, który Lydia Hazzard umeblowała na wzór salonu w wiktoriańskiej

rezydencji. Marszczone falbany, gustownie maskujące nogi mebli, raczej nie tworzyły otoczenia, w którym nieokrzesany i szorstki Drum wyglądałby na miejscu. — Ach tak enigmatycznie.

—

powiedział

Postukał palcami prawej dłoni o grzbiet lewej. Gdy zakończył sekwencję, jego luźne spodnie i sportowa koszula Przeistoczyły się w strój odpowiedni dla wiktoriańskiego dżentelmena, udającego się z wizytą. Nadal był gładko ogolony, ale jego grube brwi były przyczesane, a rudawe włosy nieco dłuższe. Ukłonił się głęboko, wyciągnął

z kieszeni na piersi wizytówkę, upuścił ją na tacę przy drzwiach 1 mrugnął do Link. Link zdała sobie sprawę, że wpatruje się w niego z otwartymi ustami, i zamknęła je gwałtownie. Zastanawiała się, czy nie przebrać się w jeden z zestawów, jakie przygotowała dla tego otoczenia, ale natychmiast odrzuciła tę myśl. Wszystkie one były przeznaczone dla Aljc Hazzard i, choć wiedziała, że Drum od dawna był wta jemniczony w jej maskaradę, czuła się dziwnie nieśmiało kiedy odgrywała przed nim dziewczynę. Zamiast tego odwzajemniła ukłon

Druma i gestem poprosiła go, by usiadł. — Klasa, Drum. I dzięki, że się zjawiłeś. — Cała przyjemność po mojej stronie, Link. Twoja wiadomość brzmiała, jak gdybyś miała dla mnie coś ciekawego. — Mam. Herbata? Racuszki? — Z chęcią. Link pociągnęła za sznur od dzwonka. Pojawiła się służąca — prosty program — z przygotowaną tacą herbaty. — Ja naleję, Maggie. To wszystko.

— Dobrze, proszę pana. Po wyjściu służącej i nalaniu herbaty Link odzyskała pewność siebie. — Kiedy chodziłam po sklepach, żeby kupić mamie prezent na urodziny, trafiłam na coś takiego — Link rozpostarła wirtualną koszulkę. — Sprzedawca wspomniał, że one zaczynają robić furorę, więc przyszło mi do głowy, iż zarobię trochę kasy na reportażu. — Kasa zawsze się przyda. Widziałem te koszulki tu i ówdzie, ale właściwie nie zwróciłem na nie uwagi. Więc, mała, czy słusznie domyślam się, iż nie wezwałaś mnie po to tylko, by

pochwalić się, że udało ci się sprzedać kolejny artykuł? Link uśmiechnęła się szeroko. — Tak jest. Sprzedawca powiedział, że to wyrób chroniony prawem autorskim. — Słuszna przezorność ze strony projektanta — stwierdził Drum. — Pomysł jest tak prosty, że w przeciwnym wypadku zostałby skopiowany w czasie zerowym. Dla porządku sprawdziłam te prawa autorskie i odkryyłam, że należą do niejakiego Randalla Kelseya. Randall Kelsey… to brzmi znajomo. Członek

Kościoła Elish. Pogrzebałam dalej i okazało się, że pieniądze na prawa autorskie i produkcję wirtualnego wzorca pochodziły bezpośrednio od Kościoła. — Zatem prosty front. — Tak to oceniam. Drum podniósł wirtualną koszulkę, obrócił ją tak, by móc obejrzeć hasło i obrazek. — Kim właściwie była Ginger Rogers? — Amerykańską artystką z dwudziestego wieku, najbardziej znaną

jako partnerka tego Freda Astaire’a. Jemu taniec przyniósł sławę — istniały szkoły tańca nazwane jego imieniem, miał swój własny program. Rogers zawsze była w jego cieniu. — To hasło sugeruje, że to ona miała cięższe zadanie. — Pomyślałam tak samo. Im dłużej na to patrzę, tym trudniej uznać to po prostu za rodzaj nonszalancji. Jest w tym raczej coś z zewu bojowego. — Dziwny zew, jeśli powołuje się na ludzi, o których nie słyszał nikt poza paroma maniakami tańca. —

Jednak

nie

jest

niemożliwe

dowiedzieć się o nich czegoś więcej. Obydwoje figurują w głównych bankach danych. Właściwie jeśli ma się dostęp do komputera i choćby mizerną dozę ciekawości, jest to zupełnie łatwe. — Więc kto jest mobilizowany? Tancerki? — Drum, przestań sobie żartować. Przypomnij sobie, o czym mówiliśmy wcześniej. Wszystko wskazuje na to, że Kościół Elish został założony przez aiona. Aiona, który naszym zdaniem odgrywa coraz bardziej aktywną rolę w wydarzeniach. Drum zgniótł racuszek.

— Więc myślisz, że to ma przemówić do aionów. — Właśnie. Oni robią to samo, co my, ale w Virtů — które często nazywa się zwierciadłem Verité. — A w zwierciadle wszystko jest tyłem do przodu. — Drum rzucił okiem przez salon. — Zastanawiam się powinniśmy tutaj o tym w ogóle rozmawiać. — Jeśli niezadowolenie jest tak wysokie, że każde siedlisko w Virtů jest monitorowane, to i tak koniec z nami. — To prawda. A jednak…

— Jesteś paranoikiem. — Jestem stary i żyję. Zrób mi tę przyjemność. — Chcesz powiedzieć, że nie powinnam wysyłać tego artykułu, prawda? Mam już kontrakt z „Virtropolis” — Nie wspominasz tam o zewie bojowym i tak dalej? — Nie, tylko o modzie i fanaberiach, z urywkami na temat Rogers i Astaire’a. W domenie publicznej jest mnóstwo świetnego materiału. — Więc wyślij artykuły i zgarnij

kasę. Mogę postawić ci obiad? — Jakieś nowiny? — Właśnie wróciłem z wycieczki i chcę pokazać ci zdjęcia. — Pewnie. Możemy zjeść w Verité? Byłam tak zajęta, że opuściłam lunch. Mama ustanowiła prawo, że póki jeszcze rosnę, powinnam zjadać przynajmniej jeden solidny posiłek dziennie. — Co powiesz na coś włoskiego? Mam prawdziwą ochotę na parmigianę z bakłażanów. Amici’s jest mniej więcej w połowie drogi między nami.

— Daj mi godzinę. — Doskonale. — Drum wstał i ukłonił się. — Dziękuję za herbatę i racuszki. Cieszę się na nasze spotkanie. Podszedł wolnym krokiem do drzwi i zniknął. Link stała jeszcze chwilę dłużej. Kiedy dostrzegła swoje odbicie w jednym ze złoconych luster, zdała sobie sprawę, że jest zarumieniona. Wściekła na Druma za to, że potrafił wytrącić ją z jej wystudiowanej męskości, wymknęła się do swego reporterskiego zakątka, dokończyła swój artykuł i wysłała go. Miała jeszcze dość czasu, by włożyć świeży garnitur i krawat oraz swoją najlepszą fedorę, nim przybyła

taksówka, by zabrać ją na obiad. — Cześć, mała — powiedział na powitanie Drum, gdy Link podeszła do stołu. Pod ręką miał szkocką z wodą sodową i żuł bagietkę. Dystyngowany wiktoriański dżentelmen zniknął razem z kostiumem. — Mają dzisiaj specjalną przystawkę: półmisek mięsa włosku, marynowane karczochy, oliwki, sery. To brzmiało tak smakowicie, że wziąłem się do dzieła i zamówiłem porcję dla nas obu. — Świetnie. Link

wsunęła

się

na

krzesło

naprzeciw Druma i zamówiła kieliszek miejscowego czerwonego wina. Przestudiowała menu, po czym wystukała zamówienie na spaghetti z małżami i homarem w czerwonym sosie oraz sałatę z olejem i octem. — Masz bagietkę, mała. Link wzięła bułkę, zanurzyła w oliwie i soli. — Znienawidzę je, kiedy przestanę rosnąć i będę musiała uważać na wagę. — Musisz już być prawie gotowa — stwierdził Drum — jeśli rzeczywiście masz być podobna do swej matki.

— Wiem. Szkoda. Może powinnam wziąć się do jakiegoś szczególnie energicznego sportu. — Ja grywam w rzeczywistego tenisa dwa razy w tygodni — powiedział Drum. — Z przyjemnością cię nauczę. — Może. Wiesz, nigdy nie myślałam, że mógłbyś robić cokolwiek poza ściganiem ludzi i czytaniem ich poczty. Opowiedz mi o swojej wycieczce. — Byłem w Kalifornii. Kelner przyniósł przystawkę, wino dla Link i więcej bagietek. Gdy krzątał się przy stole, Drum dokończył whisky i oczyścił podniebienie różowoszarą

oliwką. — Dobra i ostra — powiedział, starannie odkładając pestkę na bok talerza. — Tak, byłem w Kalifornii, na terenie, który właśnie zakupili nasi wspólni znajomi. Sporo się tam buduje i kiedy tak myślę, widać tam całkiem niemało tych koszulek, o których mi mówiłaś. — To ciekawe. Czy oni robią to na tak dużą skalę jak w Central Parku? — Jeżeli już, to na większą. Niektóre zigguraty sprawiały wrażenie, że mogłyby utrzymać niezły ciężar. Mogę się domyślać, że te bardziej oddalone będą służyć dodatkowo jako platformy

lądowiskowe. — Dobrze planują, prawda? Jeśli przyciągną tłumy jak poprzednim razem, a prawdopodobnie tak będzie te’ ren na poziomie ziemi będzie wolny. — To Aoud Araf, jak sądzę — odparł Drum. — Nabrał znaczenia od czasu zamieszek. Nie przejawia właściwie ambicji teologicznych — jedynie pro forma — ale ma dar radzenia sobie z tłumem. Rozmawiali dalej o tym, co widział Drum, o pogłoskach, że uroczystość będzie dostępna tylko dla posiadaczy biletów, które jednak miały być sprzedawane na całym świecie. Między

wielkimi sieciami rozrywkowymi wciąż trwały licytacje o prawo do bezpośredniej transmisji. Bez względu na to, czy Kościół Elish miał dzięki powtórzeniu uroczystości odzyskać swoją reputację, czy też nie, było jasne, że zamierzał zrobić na tym pieniądze. Przystawka stała się wspomnieniem i zagłębili się już dobrze w pierwsze danie, gdy Drum zmienił temat. — Zanim zapomnę, mam dla ciebie parę nowych informacji w sprawie, którą mi zleciłaś. Link odłożyła widelec. — Tak?

— Zrobiłem wypad do Eilean a’Tempull Dubh. Jest tam mała rybacka wioska, której mieszkańcy są tak mrukliwi jak żywy obraz wszelkich stereotypów. Udało mi się jednak skłonić ich do mówienia. — Jak? — Jest tam zamek, który góruje nad całą wyspą, masywna, czarna, kamienna budowla z blankami, rzygaczami, basztami… bite dziewięć jardów. Na mapach widnieje jako zamek Donnerjack. Na zdjęciach wyspy, zrobionym jakieś dwadzieścia lat temu, nie ma go. Widać tylko kilka Malowniczych stert gruzu.

Poszedłem do miejscowej tawerny i zacząłem nawijać oczywistym średniowiecznym rodowodzie tej budowli, udając gniew, kiedy tylko ktoś podważał mój autorytet, ty końcu obiecałem postawić jednego każdemu, kto udowodni mi, że zamek nie jest tak stary, jak twierdziłem. Link parsknęła śmiechem. — Założę się, że to otworzyło im usta. — Zaiste, dziecię — powiedział Drum, teatralnie naśladując szkocki akcent. — Właściciel tawerny wyciągnął album ze zdjęciami i kiedy popłynęła whisky, wkrótce jeden przez

drugiego zaczęli przekonywać mnie, jaki jestem głupi. Drum pociągnął solidny łyk wina i wziął do ust kęs bakłażana. Patrząc na detektywa, Link przypomniała sobie o własnym, zapomnianym daniu. — Informacje, które zebrałem, były niepełne, ale wystarczające, by potwierdzić nasze wcześniejsze domysły — ciągnął Drum. — Wydaje się, że John D’Arcy Donnerjack miał jakieś dziedziczne prawa do ziemi, na której teraz stoi zamek, i potwierdził je sporym nakładem pieniędzy. Według miejscowej opinii kazał zbudować ten zamek w podarunku dla swojej młodej żony,

ciemnowłosej, sentymentalnej kobiety, której ludzie z wioski nigdy nie widzieli na oczy, chyba że jako postać przechadzającą się po blankach albo spacerującą po odludnej plaży. — Czyżby ją więził? — Zapytałem o coś podobnego tak taktownie, jak umiałem, biorąc pod uwagę, że miejscowi są bardzo przywiązani do „dziedzica” — co samo w sobie jest dziwne, skoro wszystko wskazuje na to, że widują go rzadko. — Może właśnie dlatego są do niego przywiązani — odparła z kamienną twarzą Link. — Łatwiej jest uwielbiać wyidealizowanego dziedzica niż

arystokratę z krwi i kości. — Nie wątpię, że masz tu sporo racji — zgodził się rum. — Miejscowi są ogólnie przekonani, że gdy Lady Donnerjack przybyła na wyspę, dochodziła do siebie po jakiejś chorobie. Potem zaszła w ciążę i, będąc wątłego zdrowia, wolała nie oddalać się od domu. — Zaszła w ciążę? — Oczy Link zabłysły, gdy trop wiodący do nieuchwytnego Jaya MacDougala stał się bardziej namacalny. — Tak, przynajmniej co do tego nie może być wątpliwości. Kilku miejscowych pracowało w zamku,

zanim zaczęła działać sprawnie ekipa robotów i AP. I niemal każdy liczący więcej niż piętnaście lat mieszkaniec pamiętał pewien cudowny wiosenny dzień, kiedy ze wzgórz płynęły dźwięki kobzy i ogłoszono nieoficjalne święto z jedzeniem i piciem dla uczczenia narodzin syna dziedzica. — Więc on istnieje! — Albo istniał — zauważył Drum. — Kilka miesięcy po tym święcie w zamku coś się zmieniło. Z całego ludzkiego personelu zostało tylko dwóch, Angus i Duncan, a ich obowiązki ograniczyły się do nadzorowania terenu i pielęgnowania otoczenia zamku. Nikt nie widział ani

pani, ani pana — i nikt nie przypominał sobie, żeby kiedykolwiek widział dziecko. — Niesamowite! — Rozmawiałem z Angusem i Duncanem. Obydwaj znali Dacka — to on im płaci i wydaje polecenia. Najwyraźniej uważali go za uprzejmego, otwartego na rozsądne propozycje gościa, bez oporów dającego w stosownym czasie premie i podwyżki. Ogólnie odniosłem wrażenie, że obaj sądzą, że to John D’Arcy Donnerjack porozumiewa się z nimi za pośrednictwem tego robota. Nie wierzę, by którykolwiek z nich kiedykolwiek

rozmawiał z dziedzicem osobiście. — Jeszcze coś? — Reszta to same bajki, przeważnie o duchach nawiedzających zamek. Im więcej płynęło whisky, tym więcej ludzi miało coś do powiedzenia. Prawie każdy twierdził, że widział, jak poruszają się rzygacze, albo słyszał wodzącą kobietę. Typowe brednie. Link wytarła sos kawałkiem chleba, pozwalając Drumowi dokończyć ostatnie kęsy jego porcji. — Pukanie do drzwi zamku raczej niewiele by dało, prawda?

— Chyba tak. Zobaczę, co jeszcze dam radę znaleźć. Teraz, kiedy mam parę potwierdzonych, choć chwiejnych dowodów na to, że John D’Arcy Donnerjack miał syna, być może uda mi się namówić kogoś z Instytutu Donneriacka, by przekazał wiadomość. — Wyjaśnij, że nie mamy złych zamiarów — chcemy tylko podziękować mu za pomoc w czasie zamieszek. — Oczywiście. Drum odsunął talerz na bok i wysunął wbudowane w stół menu. — Taki obiad zasługuje na deser.

— Wydawało mi się, że nic już nie zmieszczę, ale te ciasta rzeczywiście wyglądają wspaniale. — Zamówimy tackę miniaturek i dzbanek espresso? Link uśmiechnęła się. — Sprawdź tylko, czy nie jest za mało cannoli. — To lubię. — Drum uniósł w stronę Link kieliszek z resztką wina. — Za rozwiązane tajemnice! — I w Virtů, i w Verité — dodała Link.

Ich kieliszki zabrzęczały, gdy zetknęli brzegi.

Rozdział dziewiąty Plując przed siebie tory, Mosiężny Pawwian wyskoczył z sadu, w którym na sękatych drzewach, wiedzących zbyt wiele o rzeczach możliwych i szepczących proroctwa do uszu zbierających, dojrzewały dziwne atraktory. — Dokąd teraz, Jay? — zapytał pociąg. — Do Głębokich Pól! — odparł Jay, starając się, by jego głos brzmiał śmiało i pewnie.

Gdy Tranto i Dubhe zbierali dziwne atraktory, chwytając je palcami i trąbą, które wydłużały się i deformowały, zbliżając się do owocu, i natychmiast po jego dotknięciu wracały do stanu normalnego, on przyjrzał się tablicy rozdzielczej pociągu swego ojca. Miał teraz wrażenie, że potrafiłby spokojnie posługiwać się jego ekranami, nożami i najróżniejszymi wyrzutniami. — Zastanawiałeś się, którędy się tam dostać? — zapytał Mosiężny Pawwian. — Czy może spodziewasz się zaproszenia? Ostatnie słowa zostały wypowiedziane z takim sarkazmem, że

Jay postanowił nie wspominać na głos, że sądzi, iż ma coś w rodzaju nieustającego zaproszenia. Nie wydawało mu się, by cokolwiek mogło przerazić niesamowity pociąg, ale jeżeli coś takiego było, to możliwe, że świadomość, iż Śmierć oczekuje jego pasażera. — Jak dostał się tam mój ojciec? — On był chyba zdania, że nadawałby się do tego tak samo początek, jak i koniec czasu. My weszliśmy na początku. — Słowom tym towarzyszył szaleńczy śmiech. — Zastanawiam się, czy moglibyśmy skorzystać z tej samej trasy.

— Pan Entropii podjął prawdopodobnie środki Przeciwko przypadkowemu wkroczeniu na jego terytorium. — Szaleńczy śmiech powtórzył się. — Oczywiście mnie trudno uznać za coś przypadkowego. To prawda. — Jednak koniec czasu jest bliżej — wtrącił Tranto ze swej platformy, chrupiąc dziwne atraktory. — Naprawdę? — Jay odwrócił się zaskoczony, by sprawdzić, czy fant nie żartuje z niego. — Nie słyszałeś, co mówił sad? Są proroctwa. Bogowie z Meru znów śnią swoje wielkie armie. Widziano Mistrza, teraz szalona maszyna

Inżyniera służy jego synowi. Oczy fanta były szeroko otwarte, jego głos senny. Mieniące się barwami tęczy, lepkie krople energii spływały wzdłuż blizn na jego pomarszczonej, szarej skórze. Nie wiedząc za bardzo, co mu powiedzieć, Jay zwrócił się do Mosiężnego Pawwiana. — Czy to prawda, że koniec czasu jest bliżej? — Można tak rzec. Jest mniej określony niż początek, ale z tego powodu może być lepszy do naszych celów. Bogowie z Mera rzeczywiście śnią, a ich sny o początku mogą uczynić ten początek bardziej agresywnym, niż

kiedy przedzierałem się przez niego z J.D. Jay spojrzał na Dubhe. Małpa zostawiła w spokoju dziwne atraktory i skubała właśnie banana. — Co ja mogę wiedzieć? — powiedział Dubhe, rzucając skórką w Tranto. — To ty musisz zdecydować. — Zatem na koniec czasu — odparł Jay i szarpnął gwizdek. — Zabrałeś jakąś muzykę? — zapytał Mosiężny Pawwian. — Co?

— Kiedy jechaliśmy tam ostatnim razem, twój ojciec odtwarzał nagrania. Pomyślałem, że może wziąłeś jakieś ze sobą. Pan Zguby uwielbia muzykę i może nawet wstrzymać swój atak, by posłuchać przez chwilę. Jay uświadomił sobie, jak słabo przygotował się do swego zamierzenia. — Nie, nic nie wziąłem. Czy ty coś masz? — To, co J.D. przewidział w moim podstawowym projekcie. Czy mam odtworzyć ten sam zestaw? — Pewnie.

I Mosiężny Pawwian nabrał prędkości w rytmie jazzowej wersji „Dixie”, która stawała się coraz dziksza, gdy w pędzie oddalali się od siedlisk, które Jay rozpoznawał i spieszyli przez obszary, gdzie prawa geometrii i fizyki kłębiły się i odkształcały, ukazując tkwiące u swych podstaw zasady tym, którzy byli w stanie je zrozumieć. Jay niemal pojmował to, co widział, a zbliżające się zrozumienie wciskało się w krzywizny i fałdy jego mózgu grożąc rozwinięciem ich zwojów i rozprostowaniem ich na podobieństwo szyn, które Mosiężny Pawwian wypluwał przed sobą ze swych roześmianych ust.

Gdy warstewka Virtů starła się, Jay ujrzał mrowie programów bazowych World Wide Web z odległej przeszłości. Człowiek, w którym rozpoznał swego ojca, stał przy warsztacie z głową odchyloną w tył, rozmawiając ze stojącym na chmurze mężczyzną ubranym w długie szaty koloru indygo, haftowane w mistyczne symbole. Gdy Mosiężny Pawwian przemknął obok nich, Jay zdał sobie sprawę, że mężczyzną na chmurze był Reese Jordan. Między chmurą a warsztatem unosił się trzeci człowiek, uwieszony pod spadochronem, ze śmiechem manipulując pokrętłami i przyciskami otaczającego go w pasie urządzenia.

Jego wesołość stanowiła jaskrawy kontrast wobec powagi pozostałych dwóch mężczyzn. Wszystko to Jay widział jednak tylko przelotnie, gdy zaczęła opadać mora. Najpierw pojawił się kłąb ciemnych płatków, przypominających popiół wydobywający się z Komina. Kłąb zmienił się w zamieć, potem w wir nietoperzy deformujących krajobraz, nad którym przelatywałyła, gdzie przesunął się ich cień, programy rozpadały się, a mora pochylała i ucztowała na ich rozbitych szczątkach. — Włącz ekrany, Jay! — wrzasnął Dubhe wprost do jego ucha.

Odrywając się od hipnotyzującego obrazu gwałtownego rozkładu, Jay uświadomił sobie, że małpa krzyczy do niego już od dłuższej chwili. Pochylił się i uderzył właściwy przełącznik. Fioletowa poświata otoczyła kabinę i spłynęła w tył, by otulić platformę, na której jechali Mizar i Tranto. Przepraszam, Dubhe. Małpa przygryzała koniuszek ogona. Opad mory stał się tak gęsty, że przez podwójne zniekształcenie ekranów i mory tylko przez krótkie chwile dostrzec się dało bazowe programy. — Potrzebujemy powiedział Jay.

światła

—

Wcisnął przycisk z napisem „Reflektory” i przed pociągiem wytrysnęło jaskrawe fioletowe światło. Mosiężny Pawwian ze skrzypieniem wjeżdżał w coraz bardziej bezpostaciowy wir. Pod fioletem ekranów krajobraz nabrał barwy chorej, wprawiającej w oszołomienie bieli, jaka powstaje na barwnej tarczy wirującej tak szybko, że wszystkie kolory stapiają się w jedno. Mizar wył, a Tranto trąbił, obaj szalenie podnieceni. Mosiężny Pawwian ryknął przerażającym głosem coś równie sprośnego, jak niezrozumiałego. Sądząc, że hałas może im pomóc utrzymać integralność w tym pędzie, Jay sięgnął

po uchwyt gwizdka i pociągnął za niego długo i solidnie. Po „Dixie” zabrzmiał „Wolverine Blues”. Dubhe zwiesił się na ogonie i używając wszystkich czterech łap, dyrygował barbarzyńską orkiestrą, która niosła ich poprzez koniec czasu w zasłane szczątkami przestrzenie Głębokich Pól. Jedna tylko rzecz górowała nad równinami rozbitych form: mroczny, piętrzący się licznymi wieżami kształt. Zbuduj z koszmaru sennego i różowego marmuru baśniowy pałac szalonego króla Ludwika Bawarskiego, potem potnij go piłą łańcuchową i złóż na powrót, nie bacząc na formę i

porządek. Tak mógłby wyglądać przepis na pałac Szkieletów wedle projektu Johna D’Arcy Donnerjacka Seniora. Uczucie dumy na widok tego dowodu geniuszu ojca podniosło Jaya na duchu. — J.D. kazał mi przebić się przez mury — ryknął Mosiężny Pawwian. — Chcesz, żebym zrobił to jeszcze raz? — Nie! — odparł Jay. — Zbliż się do pałacu z największą szybkością, na jaką cię stać, ale w ostatniej chwili zranię kierunek i okrąż go. Jesteś na tyle długi, żeby otoczyć go pętlą? — Mogę być — rzekł Mosiężny Pawwian.

— W takim razie bądź. Gdy się zatrzymasz, wystrzelimy nad pałacem salwę dziwnych atraktorów w charakterze fajerwerków na powitanie. Jeżeli Tranto nie zjadł zbyt wiele, powinniśmy mieć ich aż nadto. Fant beknął dostojnie. — Spożyłem tylko kilka, a ten posiłek dopełnił leczenia zadanych mi uszkodzeń. Jay obejrzał się w jego stronę. Skóra Tranto wciąż falowała od niesamowitych zgęstków energii, ale musiał przyznać, że z sylwetki fanta zniknęły ostatnie oznaki słabości. Nie zamierzał zastanawiać się nad tym

dłużej, gdyż Mosiężny Pawwian zakręcał właśnie z piskiem, obierając kurs, który miał nieść ich dookoła pałacu Śmierci. — Juhuu! — wrzasnął Jay, ciesząc się prędkością i własnym podnieceniem. — Hej! Dubhe, wciąż zwisający na ogonie z sufitu kabiny, pokręcił głową, ale widać było, że także i jemu udzieliło się coś z radosnego podniecenia Jaya tym prowokacyjnym wyjściem naprzeciw wszystkiemu, czego powinna unikać każda zdrowa na umyśle istota. — Dasz mi odpalić fajerwerki, Jay?

— Jasne. Poczekaj tylko, aż M.P. zatrzyma się zupełnie. Chcę strzelić ponad wieżami. To ma być salut, nie atak. — Dobrze! Gdy tylko Mosiężny Pawwian zahamował z piskiem, zatrzymując się ze swym impertynenckim uśmiechem zaledwie kilka cali od niesamowitego wagonika, Dubhe wystrzelił salwę. Być może dlatego, że Jay chciał, by tak się stało, dziwne atraktory wystrzeliły w górę białymi, fosforyzującymi smugami. Zderzyły się i eksplodowały jako ogniste kule, najpierw złote, potem zielone, jeszcze

później opalizująco niebieskie i połyskujące srebrem. Opadły jak deszcz między marmurowe wieże, na krótką, wspaniałą chwilę przywarły do rzygaczy, płaskorzeźb na portykach i żłobkowanych kolumn. Gdy zgasły ostatnie ze srebrnych iskier, z głównej bramy pałacu wyjechał Śmierć. Wierzchowiec, którego dosiadał, sklecony był z rzeczy ocalonych z jego domeny, a jego zadaniem było imponować i przerażać, tak jak zadaniem Mizara było poszukiwać i niszczyć. Miał w sobie coś ze smoka, konia i orła. Swe barwy, błękit i heban,

skradł z dziennego i nocnego nieba zaginionych wirtualnych domen. Gdy rumak dumnym krokiem wynurzył się ze sklepionych bram, niosąc na grzbiecie smukłą, otuloną płaszczem postać Śmierci, Jay D’Arcy Donnerjack zapragnął go, jak nigdy jeszcze nie pragnął żadnej stworzonej rzeczy. Phecda owinęła się wokół łba wierzchowca, jako uzda i herold zarazem, i gdy Śmierć zrównał się z kabiną Mosiężnego Pawwiana, uniosła swą wężową głowę i zasyczała na powitanie. — A więc przybyłeś w końcu do Głębokich Pól, Jayu Donnerjacku.

Wiesz, że jesteś tu mile widziany. — Dziękuję, Phecdo — odparł Jay. Złożył ukłon przed Panem Entropii. — I dziękuję tobie, panie. Śmierć uśmiechnął się szeroko. W mroku pod kapturem zalśniła biel. — Przyszedłeś, jak dwukrotnie przychodził do mnie mój ojciec. Czego chcesz ode mnie? — Niczego. — Nie przekonasz mnie, że odbyłeś tę podróż dla przyjemności. — Widoki były tak wspaniałe, jak

nigdy nie zdołaj sobie wyobrazić, ale nie, panie, nie podróżowałem dla przyjemności. — A jednak nie chcesz ode mnie niczego. Intryguj mnie. Powiedz mi, dlaczego tu przybyłeś. Jay poprawił na głowie prążkowaną czapkę swojego ojca. Serce waliło mu jak młotem, a kolana zmiękły mu jak wata. Do ust napłynęła mu ślina, lecz zaraz potem poczuł suchość w gardle. Zdał sobie sprawę, że jest przerażony, ale zrobił, co mógł, by ukryć swój lęk. — Dowiedziałem się o transakcji pomiędzy tobą a moim ojcem, panie. Im dłużej o tym myślę, tym bardziej

przekonany jestem, pokrzywdzony.

że

zostałeś

— Zaiste — odezwał się zgrzytliwy głos Śmierci. — Przybyłem więc, by… by zapytać cię, po co ci byłem potrzebny, gdy zażądałeś mnie od mojego ojca. — Mówiłeś, że nie chcesz ode mnie niczego, a jednak prosisz o wyjaśnienia. — Może powinienem był powiedzieć, że nie chcę niczego materialnego. — Jay położył dłoń na klamce drzwi kabiny. — Zanim oddam się w twoje ręce, przyznam się, że ciekawi mnie, co zamierzasz ze mną zrobić.

— Zanim? — Błysk bieli wewnątrz kaptura mógł oznaczać uśmiech, choć równie dobrze mógł to być tylko stały grymas nagiej czaszki. — Zatem zamierzasz się poddać? — W niektórych okolicznościach bardziej godne jest się poddać, niż zostać pojmanym siłą. Sądzę, że to jest właśnie taka sytuacja. Gdyby mój ojciec zostawił po sobie dług pieniężny lub niewykonaną pracę, starałbym się spłacie jego zobowiązania. Przyznaję, że niezbyt podoba mi się charakter tego długu, ale uważam, że mimo wszystko należy go uszanować. Śmierć roześmiał się, na ten dźwięk

Tranto zawachlował uszami, a Mizar zaskowyczał w mimowolnym sprzeciwie. — Mówisz uczciwie, Jayu Donnerjacku, choć twój głos drży. Co zrobisz, jeśli powiem ci, że potrzebny mi jesteś jedynie jako źródło części zamiennych do pewnego projektu, którym się zajmuję? Jay przypomniał sobie podobny domysł Reese’a Jordana ale pozostał opanowany. Poproszę cię, byś pozwolił mi po raz ostatni spotkać się z Dackiem, gdyż to on odkąd pamiętam zastępował mi rodziców, a potem oddałbym się w

twoje ręce. Gdybyś nie pozwolił mi na to, prosiłbym przynajmniej, bym mógł przekazać mu wiadomość. — A gdybym powiedział, że żądam tego zdrajcy, który huśta się właśnie obok ciebie w kabinie Mosiężnego Pawwiana? — Nie byłbym w stanie nic zrobić, panie. Nie mogę rozporządzać życiem moich przyjaciół. — Dzięki, Jay — szepnął Dubhe. — Nawet jeśli ja tego żądam? — Tak, panie. Myślę, że spłatałeś brzydki kawał Dubhe i całej reszcie,

kiedy kazałeś mnie szpiegować. — Może po prostu chciałem cię chronić. — Możliwe, ale nie powinieneś był ich pozostawić bez informacji o swoich zamiarach. — Ach, więc znów jesteśmy przy moich zamiarach. Niech będzie. Nie chcę wcale rozbierać cię na części zamienne. Mam ich pod dostatkiem tutaj, w Głębokich Polach. W gruncie rzeczy, części zamienne to wszystko, co posiadam. Chcę mieć cię żywego i sprawnego. Gdyby twój ojciec oddał mi cię na warunkach, jakie przewidywałem, odebrałbyś edukację tutaj. Uległem jego

zachciance i w ten sposób jesteś zapewne gorzej przygotowany do zadania, które masz dla mnie wykonać, niż mógłbyś być. — Jakie to zadanie? — To nie miejsce na takie rozmowy. Wyjdź, jeśli naprawdę zamierzasz się poddać. Omówimy to w moim pałacu. — A Dubhe? — Sprzymierzył się z tobą. Ty postanowiłeś służyć mnie, tak więc on, pośrednio, znów znalazł się w mojej służbie. Mogę na to przystać. To samo dotyczy Mizara i innych, których przyprowadziłeś ze sobą.

Jay otworzył kabinę i wychylił się przez drzwi. Otoczyła go przytłaczająca cisza Głębokich Pól, tłumiąca nawet sapanie komina Mosiężnego Pawwiana i hałas nadchodzących Mizara i Tranto. — Zaczekać na ciebie, Jay? — zapytał Mosiężny Pawwian. — Nie ma potrzeby — wtrącił się Śmierć. — Kiedy będzie stąd odchodził, zrobi to w mniej rzucający się w oczy sposób. — W takim razie odjeżdżam. Zostaw mi wiadomość na którejkolwiek stacji, Jay, a przyjadę najszybciej, jak będę mógł.

Jay poklepał uśmiechu twarz.

wyszczerzoną

w

— Dzięki, M.P. Będę o tym pamiętał. Ze skowytem, który wprawił w danse macabre zniszczone programy, Mosiężny Pawwian ruszył z miejsca. Obserwującym wydawało się, że po prostu znalazł się w oddali, skurczył się i zmalał, aż stał się niewidoczny dla oczu. — Chodź — powiedział Śmierć, zawracając wierzchowca. Tranto uniósł Jaya i podsadził na swój grzbiet. Z Mizarem u boku i Dubhe na ramieniu chłopiec ruszył za Śmiercią. Przez nieruchome powietrze przebiegła

kakofonia dźwięków. Czy był to odgłos szyderstwa czy pochwały, nie dało się stwierdzić.

*** W siedlisku urządzonym na wzór nocnego klubu z dwudziestego pierwszego wieku, przy stoliku unoszącym się w powietrzu na wysokości dwóch metrów i nachylonym pod kątem trzydziestu stopni, siedziała dwójka mężczyzn. W rzeczywistości wystrój lokalu wymagałby złożony konstrukcji z użyciem pleksiglasu i prawie niewidoczny kabli. W Virtů tego

typu środki były oczywiście zbędne. Dzisiaj ruszyła sprzedaż biletów we wszystkich punktach Virtů — stwierdził Skyga. Po tym objawieniu miał włosy długie i bladobłękitne niebo w chłodny dzień. Brwi wyglądały jak rozwiane cumulusy, zaś twarz miała rysy surowe, lecz łagodne. Prywatnie uważał swoje wirtualne maniery za wzór dla swego towarzysza, który jak zwykle przybrał wygląd żałośnie niechlujny. — A sprzedaż idzie dobrze — rzekł Hierofant Kościoła Elish. Tego dnia miał na sobie przepocony

pod pachami podkoszulek z napisem „Marduk to szczyl” i obrazkiem przedstawiającym wielkiego, straszliwego pogromcę Tiamat sikającego z góry na tłum wzniesionych twarzy. Koszulka była na niego za ciasna i podjeżdżała mu, tworząc nad workowatymi szortami przerwę, przez którą wyzierało włochate brzuszysko. Hierofant wiedział, że jego niedbały strój doprowadza Skygę do pasji, i robił, co mógł, by ten mieszkaniec Najwyższego Meru zawsze miał powód, aby mu dokuczyć. — Powinniśmy być w stanie wytworzyć manę wystarczającą do podtrzymania przejścia — ciągnął dalej

Skyga. — O to chodzi, chłopie. Jak sobie radzą twoje oddziały? — Morale jest dobre. Zawarłem sojusze z wieloma genii loci. Niektórzy pomagają nawet w szkoleniu wojsk i koordynacji. Inni zapewniają po prostu dostęp do strzeżonych siedlisk, dzięki czemu mogę ukryć rozmiary ooich sił. — Naprawdę spodziewasz się jakiegoś oporu, kiedy cala impreza ruszy już z miejsca? — Seaga nie pochwali tego, bo sukces przedsięwzięcia na zawsze utrwali moją pozycję na czele

Najwyższej Trójcy. Trudno powiedzieć, jak zareaguje Earthma. — Wydawało mi się, że mówiłeś, iż ona pomoże. — Pomaga. To właśnie mnie martwi. Hierofant kiwnął ręką i w jego dłoni pojawiła się butelka z długą szyjką. Otwieraczem umieszczonym blatem stolika zdjął kapsel, który z hałasem spadłna podłogę. — Chcesz trochę? — zapytał, pociągnąwszy solidny łyk i beknąwszy z uznaniem. — Naprawdę świetne. — Nie, dziękuję — odparł sztywno

Skyga. — Jest dobre, tak dobre, jak wszystko, co może dać Verité. A przynajmniej tak mnie zapewniano. — Wydajesz się dość zadowolony z ograniczeń Virtů stwierdził Skyga. Starał się być bardzo uprzejmy, wiedząc, że wciąż jeszcze będzie potrzebował tego sojusznika. — Dlaczego przyszedłeś do mnie z koncepcją Kościoła Elish, skoro nie widzisz potrzeby powrotu bogów na właściwe im miejsce w Verité? — To ty dostrzegłeś możliwość trwałego przejścia przez interfejs — przypomniał mu Hierofant. — Ja tylko chciałem założyć religię i pomyślałem,

że byłoby nieźle, gdybyś zwerbować paru bożków.

pomógł

— Dobrze, ale dlaczego chciałeś założyć religię? Nie jesteś przecież chyba zdania, że ludzie powinni poznać prawdę o Virtů? Aion, który niegdyś znany był jako A. I. Aisles, pierwszy komik wśród aionów, roześmiał się, wypił do dna swoje piwo i dmuchając w szyjkę, wydał dźwięk przypominający muczenie krowy wzywającej cielę. — Prawdę? Pewnie, że myślę, iż powinni ją poznać. — Tak?

— Jasne. — A. I. Aisles zaśmiał się, aż zatrząsł mu się brzuch. — Większość z nich w nią nie wierzy — nie do końca, nie w głębi duszy. Nie wierzą nawet, kiedy dajemy im cuda i wirtualne moce. Oni się po prostu bawią. — Ciągle nie rozumiem, dlaczego miałbyś chcieć to popierać. A. I. Aisles parsknął. — Potrafisz wyobrazić sobie lepszy żart z ludzi? Rozpuszczamy wśród nich plotki o starych bogach i dawny mocach, które czekają na nich w Virtů. Oni pomagają urządzić wszystko, żeby to stało się prawdą, żeby przywrócić im dawnych bogów i całą resztę.

— Myślisz, że to zabawne? — Burleska i farsa. — A. I. Aisles zaśmiewał się, aż płynęły mu po pucołowatych policzkach. — Nie ma nic śmieszniejszego. Skyga uśmiechnął się uprzejmie. Wyraz jego twarzy zbudził u komika następny atak śmiechu. — To był szczyl, Skyga. Chłopie, to prawdziwy szczyl.

*** Za pośrednictwem prostego interfejsu Lydia Hazzard skontaktowała się z córką.

— Jak się masz, kochanie? — Świetnie. Byłam z Drumem na obiedzie we włoskiej knajpce. Zamówiłam sobie wspaniały makaron z owocami morza. Musimy się tam wybrać, kiedy wrócisz. — Niezły pomysł. — A co u ciebie, mamo? — Pracuję… skomplikowały.

Sprawy

się

— Nie możesz mówić o tym w Virtů? — Obawiam się, że nie.

Alice kiwnęła głową. — Wrócisz do domu na swoje urodziny, mamo? — Och… To już niedługo, prawda? Nie dasz swojej starej matce zapomnieć, że latka lecą? Roześmiały się obie. — Nie jesteś taka stara, mamo. Nie waż się marudzić, d mam zamiar dokądś cię zabrać. — Jeśli do tego czasu będę już w domu. — Mamo, czy wszystko jest w

porządku? — U mnie w najzupełniejszym porządku, przysięgam. — Chodzi o pacjenta? — Powiedziałam, że nie mogę o tym rozmawiać. — Przepraszam. — Ja też, kochanie. — Może mogłabym wpaść do ciebie, jeśli nie wrócisz do tego czasu. Właśnie sprzedałam następny artykuł. — Świetnie! Gdzie?

— Do „Virtropolis” pod pseudonimem Alicja Lustro. Piszę tam o nowym szale koszulek. — To wspaniale! Kochanie, czy możemy porozmawiać o twoich odwiedzinach, kiedy będę znała datę mojego powrotu do domu? Jeśli wrócę, pozwolę ci wydać twoje efty na obiad dla nas obu w tej włoskiej knajpce, o której wspomniałaś. — Dobrze. — Muszę już kończyć. — Tęsknię za tobą, mamo. Bez ciebie jest tu tak spokojnie.

— Jesteś słodka. Pędzę z powrotem. Kocham cię. — Ja ciebie też, mamo. Uważaj na siebie.

*** Na życzenie Lydii genius loci rozłączyła interfejs, który umożliwił kontakt, chociaż siedlisko, w którym przebywała, było oddalone od głównych połączeń sieci. Lydia przetarła zwilgotniałe oczy. — Czy Alice ma się dobrze? —

zapytał Ambry. Podczas rozmowy siedział z boku, nie wtrącając się, ani nie wycofując. Lydia podeszła i przytuliła się do niego. — Ma się doskonale. Chciała wiedzieć, czy będę w domu na urodziny. — Jeżeli chcesz, możesz wrócić, a potem przyjść tu znowu. — I ryzykować, że w tym czasie coś ci się stanie. — To ryzyko nie jest zbyt duże. — Byłabym spięta i Alice zauważyłaby to. Ona jest niesamowicie

spostrzegawcza, o wiele bardziej niż powinna być w swoim wieku. I jestem pewna, że o wiele dziej spostrzegawcza ode mnie. Ambry objął ją ramieniem. — Alice ma uroczą i bardzo wrażliwą mamusię. Mimo moich zawodowych obowiązków nigdy nie pozwoliłaś jej wątpić, że jest chciana i kochana. — Jest też wścibska. Jeśli nie znajdę dobrej wymówki, jest bardzo prawdopodobne, że wybierze się, by mnie szukać. — Wątpię, żeby udało się jej nas

znaleźć. — A to samo w sobie wzbudzi podejrzenia. Alice, jako Link, jest przerażająco wnikliwym reporterem. Teraz, kiedy połączyła siły z niejakim Desmondem Drumem, nie wydaje mi się, by cokolwiek udało się ukryć przed nią na dłużej. — Dlaczego nie zaprosisz jej na urodziny do nas? — Ambry? — Chciałbym wreszcie spotkać moją córkę. Do tej pory nie wydawało się to rozsądne, biorąc pod uwagę jej szczególne pochodzenie. Jednak jeżeli

naprawdę jest tak dociekliwa, jak mówisz… — Jest. — W takim razie jest całkiem prawdopodobne, że sama dowie się o mnie tego i owego. Pamiętaj, że twoja przyjaciółka Gwen widziała mnie kiedyś, a ty sama robisz dosyć regularne samotne wypady do Virtů. Wymówki, jakie podajesz, nie utrzymają się, jeśli Alice zacznie drążyć. — To prawda. — Co ty na to, Lydio? Urządzimy rodzinne przyjęcie?

— Co powiemy jej na twój temat? — Nic z tej nowej teologii, proszę cię. Sam wciąż jeszcze przyzwyczajam się do tej myśli. Powiedzmy jej po Prostu, że jestem Wolferem Martinem D’Ambry, mieszkańcem Virtů i twoim długoletnim kochankiem. Resztę dopowie sobie sama. Lydia zastanowiła się. Jej twarz rozjaśniła się nagle. — Podoba mi się to! — Jeśli przytrafi mi się „zanik” pamięci… — Jak sam powiedziałeś, nie jest to

zbyt prawdopodone. W każdym razie, Ambry, im więcej o tym myślę, tym bardziej wydaje mi się, że Alice powinna cię poznać. — Spoważniała nagle. — A jeśli zdarzy się najgorsze… — Tak, zgadzam się. Możemy porozmawiać z nasza genius loci i ustalić, jak sprowadzić tu Alice. Lydia podciągnęła go na nogi. — Nie mogę się doczekać! Ambry roześmiał się i wziął ją za rękę. Razem wyruszyli na poszukiwania genius loci, zamieszkującej za Północnym Wiatrem, by prosić ją o pozwolenie na urządzenie urodzinowego

przyjęcia. Genius loci była zachwycona tym pomysłem i obiecała zdmuchnąć wszystkie świeczki na torcie Lydii.

*** Nie minęło wiele czasu, nim Markon i Virginia zorientowali się, że mała pociecha Earthmy była czymś więcej, niż im powiedziano. Już kilka dni po tym, jak bogini powierzyła ich opiece swego potomka, Markon zaczął odczuwać apatię. Z początku próbował bagatelizować to jako zwykły efekt wysiłku włożonego w odnowę uszkodzonych podczas napaści bandy

Sayjaka zespołów, wkrótce jednak zmuszony był przyznać, że musiało chodzić tu o coś więcej. Virginia natychmiast doszła do wniosku, że odpowiedzialna za to jest Earthma. Wściekłym wzrokiem spoglądała na szczelne, podobne do sarkofagu pole siłowe, w którym spoczywało dziecko bogini. Krążące nad nim czerwonawe światełko, na przemian zmieniające barwę od odcienia zakrzepłej krwi do delikatnego różu, wydawało się nie dostrzegać jej spojrzenia. — Gdzie cię boli? — zapytała Markona. Starała się nadać głosowi

brzmienie nonszalanckie, ale mimo to wy raźnie słychać było w nim po prostu zatroskanie. — Chodzi mi o to, czy jest jakieś miejsce albo chwila, gdzie apatia byłaby szczególnie silna? Markon usiłował uruchomić procedurę diagnostyczną, rutynowe zadanie, które teraz stało się niemal niewykonalne z powodu jego wzrastających trudności ze znalezieniem energii na cokolwiek poza podtrzymywaniem funkcjonowania standardowych systemów na pełnych obrotach. Nie umiem stwierdzić — powiedział w końcu — ale wydaje mi się, że jest

silniejsza wtedy, kiedy próbuję uruchomić nowe programy niż kiedy podtrzymuję działanie standardowych procedur. — Potrafisz zlokalizować centrum tego wypływu? — Obawiam się, że nie mam dość energii. Kiedy Markon znów zapadł w stan śpiączki, który stawał się dla niego coraz bardziej powszedni, Virginia przygryzła paznokieć kciuka. Szkolenie w Wydziale Mierniczym Virtů nie przygotowało jej na takie sytuacje. W gruncie rzeczy wiele osób zajmujących wyższe stanowiska w WMV wciąż nie

chciało uwierzyć, że genii loci były czymś więcej niż wyspecjalizowanym oprogramowaniem poszczególnych siedlisk. Ona jednak, jako inwalidka od urodzenia, miała aż nazbyt wielkie doświadczenie z lekarzami i ich technikami diagnostycznymi. Z pomocą pakietu zawierającego jej zestaw mierniczy zaczęła metodycznie przeszukiwać siedlisko Markona. Nie było to zadanie szybkie, ani łatwe do wykonania — w istocie byłoby niewykonalne dla kogokolwiek innego — ale Markon przeprogramował swe standardowe układy obronne i zmorokoty mruczały, zamiast rzucać się

na nią, gdy się zbliżała, a wąsate cierniste pnącza rozdzielały się, by mogła przejść bez przeszkód. Gdy skończyła przegląd i uznała, że ma dość danych na poparcie swej początkowej hipotezy, wróciła do gaju w centrum domeny. W rezultacie jej delikatnych prób kontaktu Markon ocknął się z bezruchu. — Markonie, jak moglibyśmy skontaktować się z Earthmą? — Zwykle do mieszkańców Najwyższego Meru wznosi się modły. — Głos genius loci brzmiał niezdecydowanie.

— Nie, chodzi mi o to, jak moglibyśmy skontaktować się z nią w nagłym wypadku. — W nagłym wypadku? — Na przykład gdyby dziecko upadło na główkę — Taka rzecz jest nieprawdopodobna, jeśli chodzi o potomka Earthmy. Nie wierzę, aby na tym etapie swego rozwoju miał już w ogóle ustaloną postać. — Markon! Proszę. Chcę się dostać do Earthmy, rozmawiać z nią. Czy jest jakiś sposób, żeby skontaktować się z nią bez zapalania kadzideł?

Markon nie odpowiedział. Pytanie było po prostu zbyt trudne. Nie dlatego, że aion nie potrafił znaleźć sposobów, jakimi można było dotrzeć do Earthmy. Nie umiał po prostu odróżnić metod lepszych (takich, jak wykorzystanie pomniejszego bóstwa za posłańca) od gorszych (na przykład wyzwolenia niszczycielskiej reakcji w swym siedlisku — co sprowadziłoby ją z pewnością). Niezdolny udzielić jasnej rady, pogrążył się w mozolnym badaniu prawdopodobieństw. Mimo frustracji Virginia zachowała dość rozumu, by nie złościć się na Markona. Wiedziała, kto zasłużył na jej gniew. Wykrzykując na próbę

przekleństwa, którymi zamierzała poczęstować Earthmę, niemal zapomniała, jak potężna jest bogini. Jej wściekłość wzmogła się jeszcze, gdy uświadomiła sobie, że nie potrafi znaleźć lepszego sposobu na skontaktowanie się z Earthmą niż sugerowana przez Markona modlitwa. Rodzice Virginii byli gorliwie praktykującymi baptystami, szczerymi wyznawcami karzącego boga, który, jak wierzyli, zesłał im upośledzone dziecko na pokutę za grzechy młodości. Ponieważ ich przewiny rzadko bywały czymś gorszym niż uchybienie od czasu do czasu dobrym manierom, mogli uznać, że w nałożonej na nich karze było

coś niesprawiedliwego — rodzaj błędnej wysyłki na kosmiczną skalę. To tłumaczyłoby, dlaczego tak długo i gorliwie modlili się nad swoją ułomną córką. Państwowa służba zdrowia przejęła opiekę nad Wirginią, kiedy jej upośledzenie nerwów rozwinęło się w takim stopniu, że jej rodzice nie byli już w stanie się nią zajmować. Była jednym z ich większych sukcesów — zarabiała na życie w Virtů i płaciła za własną opiekę. Choć jednak zaczynała myśleć o swoim zdrowym i gibkim wirtualnym ciele jako o swoim prawdziwym „ja”, nigdy do końca nie zapomniała wznoszonych w najlepszych intencjach

modlitw swych rodziców, wraz z ich zawoalowanym oskarżeniem, że choroba Virginii, jej postępujący niedowład (a przy tym uporczywe trzymanie się życia) były właściwie czymś gorszym dla nich niż dla niej samej. Wszystko to na powrót zawrzało w niej, gdy zastanawiała się, jak powinna się modlić. Nie lubiła Earthmy. Nawet ze względu na Markona nie byłaby w stanie wzywać jej z jakimkolwiek przekonaniem jako „dobrą” czy „świętą”, jednak coś z pamiętanej z młodości retoryki kary i potępienia mogła wykorzystać całkiem szczerze. Na początek Virginia uklękła i oparła

złożone dłonie o skałę. To, jak wiedziała, była postawa pokornej modlitwy — postawa, która miała zastępować oddanie. — Earthmo. — Smakowała to imię. Tak, może być. — Earthmo! Earthmo! Wielka i straszliwa mocy, która nadajesz kształt Virtů. Earthmo! Wielka matko o omszałej grzywie i wezbranym brzuchu. Wysłuchaj mnie! Powtórzyła te słowa od początku. Spływały z jej ust łatwo, jak gdyby nauczyła się ich dawno temu i teraz tylko odtwarzała z pamięci. Rytm stał się zaśpiewem. Wołała, ale nie błagała.

Opisywała, ale nie płaszczyła się. Głos jej zachrypł i nad zimnym kamieniem zaperlił się cienki strumyk, który musnął jej wargi. Napiła się, przyjmując dar Markona i ciesząc się, że zachował choć tyle kontroli. Gdy jej gardło odczuło ulgę, powróciła do śpiewu, ubarwiając go wydarzeniami, jakie przypominała sobie z opowieści Markona o bitwach Zamętu Stworzenia. Wciąż nawoływała, nie pozwalając sobie na rozpacz, choć bolały ją kolana (i z wilgotnej ziemi wyrósł mech, c pod nimi poduszkę), a jej wargi zmęczyły się formowaniem słów. Ulec rozpaczy, znaczyło przyznać, że nie dało się już nic

zrobić, a tego nie mogła zaakceptować tak długo, dopóki Markon jej potrzebował.

*** Virginia przerwała, by się napić, gdy spostrzegła i gaj przenika złoty blask. Uniosła głowę, wciąż wyśpiewując słowa pieśni, a potem odwróciła się i ujrzała posłańca. Miał postać młodzieńca przyodzianego tylko w krótki złoty fartuszek, który wydawał się utkany raczej ze światła niż z pospolitej

materii. Jego stopy w uskrzydlonych sandałach unosiły się nad ziemią, a jasne włosy rozświetlała aureola. Virginia z wysiłkiem przywołała w pamięci dawne lekcje, aż znalazła właściwe imię. — Merkury? — Cóż, to o wiele lepsze niż „Błyskawica”, jak też mnie w swoim czasie nazywano. Tak, „Merkury” to odpowiednie imię dla mnie. A kim ty jesteś? Pochodzisz z Verité, a jednak modlisz się do tajemnych bóstw Virtů, a aion nadaje twym modlitwom moc. — Jestem Virginia Tallent. Markon opowiedział mi o bogach z Wysokiego Meru. Spotkałam Earthmę. Muszę z nią

porozmawiać. Młodzieniec parsknął śmiechem. — Musisz? Przekaż mi swoją prośbę. Skieruję ją do któregokolwiek z pomniejszego boga, który zrobi, czego ci potrzeba. — Do Earthmy. Powiedz jej, że muszę z nią rozmawiać. — I spodziewasz się, że ona przyjdzie na twój rozkaz. Myślisz, że chcę, żeby mnie wyśmiała, kiedy jej powiem, iż jakaś dziewucha z Verité domaga się jej uwagi? — Powiedz jej, że chce z nią

rozmawiać Virginia Tallent, przyjaciółka Markona. — Powiedz mi dlaczego. — Nie. — Zatem odmawiam. — A ja będę modlić się dalej. Gdy Earthma ostatecznie raczy mnie wysłuchać, powiem jej, że nie chciałeś przekazać mojej wiadomości. Niebiosa będą wyglądały uroczo, kiedy twój złoty blask zostanie rozdmuchany między gazdami. — Jesteś arogancka, dziewczyno. Co miałoby powstrzymać mnie przed

spopieleniem cię za zuchwałość wobec bóstwa? Ziemia pod ich stopami zadudniła. Nieboskłon pociemniał. Z bezchmurnego nieba wystrzeliła błyskawica, uderzając w piach między stopami Merkurego. — Rozumiem. — Młodzieniec rozejrzał się dookoła. —Ta sytuacja rozbawiła mnie, więc przekażę twoją wiadomość. Nie sądź nawet przez chwilę, że ty, czy ktokolwiek inny, zastraszyliście mnie. — Oczywiście, że nie. — Virginia uśmiechnęła się bezczelnie. — Dziękuję ci.

Jedyną odpowiedzią był błysk złotego światła. Virginia opadła ciężko na poduszkę mchu i oparła się o skałę. Poklepała dłonią wilgotną ziemię. — Dzięki, Markonie.

*** Earthma udzieliła Virginii posłuchania, nim dzień zdążył się zbytnio postarzeć. W międzyczasie Virginia przemyślała rzecz i uznała, że jej początkowy zamiar wylania na boginię swej złości był nierozważny. Gdy zielonowłosa kobieta pojawiła się

przed nią (odziana tym razem jak Wiosna w wiotki welon z delikatnych listków 1 drobnych kwiatków, który nie ukrywał żadnych szczegółów jej lubieżnego ciała), Virginia skłoniła się głęboko. — Dzięki, że zwróciłaś uwagę na me wezwanie, Earthmo. — Wprawiłaś Chyżostopego w popłoch. Tyle mogę zrobić. Co się stało? Choć Virginia postanowiła być uprzejma, nie przemilczała problemu. — Twój potomek wysysa energię z domeny Markona.

— Naprawdę? Sprawnie, jak gdyby składając raport w WMV Virginia opowiedziała w skrócie, co odkryła podczas obchodu siedliska. Zakończyła uwagą, że Markon stał się mniej rozmowny niż był kiedyś. Odpowiedź genius loci na groźby Merkurego była wystarczającym dowodem, że nadal i był w stanie całkiem dobrze oddziaływać na innych — dopóki oddziaływanie to obywało się bez słów. Wolała żeby Earthma nie znała poziomu jego uszkodzeń. Gdy sprawozdanie Virginii dobiegło końca, bogini tchnęła. — Nie sądziliście chyba, że możecie

przygarnąć kogoś kto ma stać się Panem Entropii, bez pewnych efektów ubocznych? — Dlaczego ostrzeżeni?

nie

zostaliśmy

— Nie miałam ochoty na spory. Poza tym Markon wiedział, że nie ma wyboru. — A jednak mógłby wybrać zniszczenie, zamiast poddać się temu wampirycznemu wyniszczaniu. Earthma badawczo.

przyjrzała

się

Virginii

— Chyżostopy miał rację. Jesteś bezczelna.

— Wolę uważać się za realistkę. — Czy to gra słów? Realistka z Verité? Doskonale, daj mi realistyczny powód, dla którego powinnam uczynić tu cokolwiek. Virginia przemyślała to już wcześniej. — Powiedziałaś Markonowi, że uszanujesz i będziesz popierać jego neutralność… — Dla własnej korzyści. — Tak, ale jeśli on wyraźnie osłabnie, inny genius loci może zauważyć to i skomentować. A to może doprowadzić albo do ataku, który

zagroziłby twojemu dziecku, albo do plotek. Jednym z powodów, dla których umieściłaś tutaj swojego potomka, było pragnienie utrzymania jego istnienia w tajemnicy. — Pamiętam. Kto jednak dowiedziałby się o nim i rozniósł plotkę? — Merkury wie, że jesteś skłonna odpowiadać na moje modlitwy. Inni mogą domyślać się czegoś z takich faktów, jak atak klanu Sayjaka i twój odwrót — odwrót, który traci sens, skoro Markon słabnie. Wyraz twarzy Earthmy stał się zamyślony, gdy rozdała słowa Virginii.

Do wcześniejszej irytacji dołączyła szacunek. Tak, masz tu trochę racji. Być może Markon powinien zachować pełnię sił, jeśli ma mi służyć. Przeprojektuję zapotrzebowanie mojego dziecka na moc. Oddziaływanie na Markona zostanie zmniejszone. — Dziękuję ci. Earthma wyciągnęła ręce i zakreśliła w powietrzu gesty wokół sarkofagu. Krążące nad nim światełko przestało mienić się odcieniami czerwieni, przeszło przez całą rozpiętość widma, po czym powtórzyło cykl, aż zatrzymało się na zieleni. Earthma dalej dostrajała

pole siłowe, a światełko nabrało bladego odcienia świeżej trawy, pociemniało do zieleni limony, zieleni liści, aż w końcu zatrzymało się na głębokiej, czarnej zieleni starych igieł sosny. Gdy regulacja została zakończona, bogini ujęła Virginię pod podbródek, odchylając jej głowę w tył i spoglądając w oczy. — Możesz stać się niebezpieczna, Virginio Tallent. Będę cię obserwować. Być może Markon powinien odesłać cię do Verité. — Porozmawiamy o tym — obiecała Virginia.

Earthma roześmiała się i puściła jej głowę. — Spodziewam się, że porozmawiacie i wydaje mi się, żejuż teraz wiem, jaki będzie wynik tej rozmowy! — Wszechwiedza jest przywilejem bogów — odparła z ukłonem Virginia. — Istotnie — rzekła Earthma. — I nie zapominaj o tym.

*** W ogrodach Śmierci były altany

martwych kwiatów, strumyki wrzącej krwi i fontanny ognia. Liczne kwiaty wciąż jeszcze zachowały ślady jaskrawej niegdyś żółci w załomkach swoich zwiędłych płatków, inne najwyraźniej były kiedyś różami. Pachniały wyskrobkami z dna starych butelek perfum, z których wyparowały już lotne olejki. Jayowi zaproponowano krzesło — reszta jego towarzystwa musiała dać sobie radę sama. Mizar ułożył się u stóp Jaya, w połowie drogi między swoim starym i nowym panem. Tranto stanął nieco z boku za krzesłem Jaya. Dubhe, niepewny, jak długo utrzyma się serdeczność Śmierci, usadowił się

względnie bezpiecznie na szerokim łbie fanta. Sam Pan Głębokich Pól zasiadł na tronie ze starego rattanu, wymyślnej plecionce, która należała do władczyni siedliska urządzonego na wzór polinezyjskiej wyspy, dopóki brak intuicji nie kazał jej uwierzyć, że jej pirogi i kanoe mogą z powodzeniem stawić czoło brytyjskim okrętom, przybyłym z sąsiedniego siedliska. Kres jej monarchii przyniósł deszcz pocisków armatnich, a plecionemu tronowi — wybuch płomienia, który strawił wraz z nim jego użytkowniczkę. Phecda owinęła się Śmierci wokół

ramienia. Wykonani ze złomu słudzy przynieśli wino palmowe i dziwnie dobrane smakołyki. Jay przyjął z uprzejmości puchar wina. Śmierć nie tknął niczego, nie wiadomo, czy umyślnie, czy przez brak ochoty. — A więc, Jayu Donnerjacku, czy jesteś gotów wysłuchać opowieści? — Jak sobie życzysz, panie. — Doskonale. Tego sobie życzę. Śmierć nie poruszył się, lecz (być może sprawił to ruch powietrza w obrębie dziedzińca) zdawało się, że westchnął.

— Na długo zanim przyszedłeś na świat, Jayu Donnerjacku, nawet zanim jeszcze twój ojciec przybył do Virtů dla pewnych badań i pozostał, by zalecać się do kobiety która miała zostać twoją matką, człowiek nazwiskiem Warren Bansa oświadczył, że wykona magiczną sztuczkę, która przewyższy wszystkie podobne sztuczki. Tak więc Warren Bansa… ale zaraz, może ty mógłbyś siedzieć mi, co wiesz o Warrenie Bansie, Jayu Donerjacku. Niech to będzie demonstracją edukacji, jaką otrzymałeś w domu twojego ojca. Choć nie podobało mu się ukryte w tych słowach lekceważenie Dacka i jego

ojca, Jay usłuchał bez choćby śladu irytacji brzmiącej w jego głosie. — Warren Bansa pochodził z Verité, był informatykiem jak mój ojciec, ale mniej interesowało go programowanie rzeczy materialnych. Pod wieloma względami był kimś pośrednim między moim ojcem, który interesował się, w jaki sposób coś działa, a Reese’em Jordanem, którego zajmowały pytania „dlaczego”, postrzeganie i struktura ludzkiego umysłu. Większość ludzi zgodnie uważa, że to Warren Bansa mimowolnie wywołał załamanie systemu, w rezultacie którego nastąpiło utworzenie Virtů.

Śmierć wtrącił się. — To ostatnie jest w zasadzie prawdą, ale słowo „utworzenie” to typowo ludzka arogancja. „Dostęp” byłby tu właściwszym określeniem. Ale mów dalej, Jay. — Reese mówił, że hobby Bansy była magia: sztuczki z lustrami, prestidigitatorstwo, zamiany i ucieczki. Był mniej doceniany za swych czasów niż Harry Houdini we własnej epoce, ale Reese twierdził, że nie umniejszało to wcale jego talentu. Jak sądził, to raczej współczesne czasy stały się tak przesycone sztuczkami witrualnej rzeczywistości (nawet tej stosunkowo

prymitywnej, sprzed Powstania Virtů), masowej łączności i tym podobnych, że traciły upodobanie i zdolność wiary w cuda. Śmierć roześmiał się, dźwięk przypominający pękającego lustra.

wydając szczęk

— Zapamiętaj to ostatnie zdanie na temat wiary, Jay. To ma coś wspólnego ze sprawą, o której będę chciał mówić później. Teraz dokończ, co wiesz o Bansie — Jak powiedziałeś, panie, zapowiedział wielka magiczną sztuczkę, wyskoczył w Verité z samolotu, owinięty linami i łańcuchami, jakby miał zamiar

wykonać skomplikowaną ucieczkę. O ile wiadomo, nigdy nie dotarł H ziemi. Po prostu zniknął. Poszukiwano jego ciała, oferowano nagrody, ale Warren Bansa zniknął. Ludzie nadal spierają się, czy właśnie to zniknięcie było jego największą sztuczką, czy też planował coś innego. Na ile mogłem stwierdzić, nie wie tego nikt. Jay uniósł swój puchar palmowego wina i upił z niego na znak, że skończył mówić. W głębi duszy był z siebie zadowolony. Śmierć jednak nie pochwalił go. W jego słowach zabrzmiała ostra krytyka. — Gdyby twój ojciec pozwolił, byś

był kształcony tutaj, tak jak planowałem, znałbyś odpowiedź na zagadkę Warrena Bansy. To łączy się nierozerwalnie z celem, do jakiego cię przeznaczyłem. Mniejsza o to. Czy wiesz cokolwiek o Wielkim Zamęcie i bogach z góry Meru? — Alioth wspominał czasem to i owo. Poza tym nie wiem nic, panie. — Przynajmniej uczciwie. Dobrze. Będę mówił dalej. Powiedz temu urządzeniu, które masz na ręce, żeby rejestrowało, bo nie zamierzam tego powtarzać. Jay uniósł brwi na to odniesienie do aiona kryjącego osobowość jego ojca — nie przypuszczał, że Śmierć może

wiedzieć cokolwiek o jego możliwościach. Niemal jednocześnie kopnął się w myślach w kostkę. Mizar był przy nim tego dnia, gdy bransoleta się „przebudziła”. Dubhe także widział ją w działaniu. Jeden lub drugi mogli bez trudu przekazać to swemu panu. — Bransoleto, rejestruj — powiedział i zabłysło na chwile pomarańczowe światło, potwierdzające przyjęcie polecenia’ Nawet jeśli Śmierć uśmiechnął się na tę niechęć aiona, by w jakiejkolwiek postaci potwierdzić obecność Johna D’Arcy Donnerjacka, nie dało się tego zauważyć.

— Warren Bansa istotnie planował coś bardziej skomplikowanego, niż nawet zupełne zniknięcie z oblicza Verité. Miał zamiar zademonstrować w ten widowiskowy osób dokonanie, które większość ludzi jeszcze i dzisiaj kpiłaby jako niewiarygodne. Chciał przejść z Verité do Virtů bez pomocy niewygodnych komór transferowych — to przejść wraz z ciałem. Jayowi z wrażenia zaparło dech. Kłębiła się w nim mieszanina zaskoczenia i — co dziwne — zazdrości. Tak długo przekonany był, iż jego zdolność jest czymś wyjątkowym, iż świadomość tego, że ktoś inny, tak dawno temu, próbował tego samego,

wywołała w nim chwilowe poczucie zmniejszenia własnej wartości. — I udało mu się? — zapytał. — I tak, i nie — odparł tajemniczo Śmierć. — Jego urządzenie zadziałało jak należy pod tym względem, że przeniosło go przez interfejs, lecz niepowodzenie polegało na tym, iż przejście okazało się dla niego śmiertelne. Ponieważ zmarł w Virtů, jako faktycznie istota z Virtů, dało to kilka efektów ubocznych. Jednym z nich, którego zapewne sam się domyśliłeś, było to, że przeszedł pod moją opiekę. Jest to prawda, ale tylko w pewnym zakresie.

Warren Bansa nie zdawał sobie sprawy, a niewielu akceptuje to nawet dziś, że kosmologia Virtů jest znacznie bardziej złożona niż jest to wiadome komukolwiek, poza może bogami z najwyższej Meru i mną samym (tym ostatnim słowom towarzyszył suchy jak kość śmiech). Najstarsi z genii loci arogancko określają Virtů jako pierwszy wszechświat — Verité jest dla nich tylko młodszym parweniuszem. Niektórzy z nich są nawet przekonani, że Verité nie jest niczym innym niż przedmieściem Virtů. Kościół Elish głosi coś w podobnym stylu. Jednak Warren Bansa nie wiedział, być może nie mógł lawet wiedzieć, że

rola, jaką odegrał w wywołaniu Zamętu Stworzenia uczyniła go w Virtů postacią mityczną. — Chcesz powiedzieć, że on jest bogiem? — Bogiem? Nie, niezupełnie. Raczej czymś w rodzaju tych nie całkiem śmiertelnych, nie całkiem boskich postaci, które występują w mitologiach amerykańskich Indian. — Trickster? — wtrącił Tranto. — Poniekąd, ale również boski heros. Zadowólmy się stwierdzeniem, że kiedy Warren Bansa umarł podczas przejścia, część jego istoty przejęły mity, które

powstały wokół jego osoby. Stracił życie, ale apoteoza przetrwała i stał się Kobziarzem, Mistrzem i Oczekującym. Tu go pozostawimy, gdyż przestaje być dla mnie istotny. Jay powstrzymał cisnące mu się na usta pytania, wiedząc, że bez wątpienia wywołałyby kolejne cierpkie uwagi o jego nieodpowiedniej edukacji. — Interesujące są dla mnie wydarzenia, które miały miejsce na krótko przed twoim poczęciem, Jay. Wracałem do swojej domeny, gdy Alioth przyniósł mi wieść, że do Głębokich Pól wdarło się dwóch intruzów. Wówczas, zanim John D’Arcy Donnerjack zrobił z

Głębokich Pól atrakcję turystyczną, nikt nie przychodził tu inaczej niż w zwykły sposób. Śmierć umilkł na chwilę. Dubhe schylił się ze swej grzędy na łbie Tranto i szepnął: — To był żart, Jay. Jay uśmiechnął się, spróbował roześmiać się głośno. Śmierć zaniósł się charczącym śmiechem, przypominającym dźwięki wydawane przez pęknięty miech. — Twój ojciec także nie potrafił uwierzyć, że umiem żartować — powiedział. — To dziwne.

— Niezupełnie — odparł Jay. — Nie uważamy śmierci za coś do śmiechu, skoro odbiera nam ukochane osoby i rzeczy. Trudno jest wyobrazić sobie, że Śmierć śmieje się inaczej niż złośliwie. — Dość uczciwie powiedziane i jak zwykle z wyczuciem. Dobrze, Jay, postaram się nie żartować już więcej, tylko opowiadać swą historię. Alioth zaprowadził mnie do północnych granic Głębokich Pól, gdzie zobaczyliśmy dwie człekokształtne postacie, mężczyznę i kobietę, przeszukujące sterty rozkładającej się materii. Od czasu do czasu wkładali coś do worka. Zanim mogłem ich dosięgnąć,

zdołali umknąć wraz swym łupem, cokolwiek to było. — Kim oni byli? — zapytał Jay. — Mam co do tego własne podejrzenia, a częścią zadania, jakie przeznaczyłem dla ciebie, jest ich potwierdzenie. Wówczas stworzyłem Mizara i kazałem mu tropić złodziei. Mizar uniósł łeb i zaskamlał cicho. — Nie… pamiętam. — Nie, Mizar, nie pamiętasz — powiedział Śmierć, pochylając się na swym rattanowym tronie, by pogłaskać psa po skrawku pomarańczowego,

kudłatego dywanu między uszami. — Przypuszczam, że wytropiłeś ich o wiele skuteczniej, niż mogłem się spodziewać, że dopędziłeś złodziei, a widząc, że nie zdołasz ich pojmać, przed ich atakiem zawyłeś do mnie tak, jak cię nauczyłem. Szedłem za twoim głosem aż do podnóża Meru, pierwotnej góry, na której mieszkają bogowie. Nie mogłem cię znaleźć — jedynym dowodem, jaki miałem na to, że istotnie tam byłeś, był leżący u stóp góry kawałek kabla, który służył ci kiedyś za jeden z ogonów. Długo szukałem cię, mój psie, a gdy znalazłem cię wreszcie, wszelkie wspomnienia, jakie miałeś z tych

wydarzeń, zostały już zniszczone. Naprawiłem cię najlepiej, jak mogłem, i uczyniłem z ciebie przewodnika i obrońcę Jaya. Ale odbiegam od głównego nurtu opowieści. Jay odchrząknął. — Mów dalej, panie. Zawsze zastanawiałem się, co przytrafiło się Mizarowi i skąd pochodził. — Ale historia Mizara ma znaczenie tylko jako mały epizod tego, co muszę ci powiedzieć, abyś mógł mi służyć. — Rozumiem, panie. — Wróciłem do Głębokich Pól i

zbadałem obszar, na którym widziałem intruzów. Już wtedy, gdy ich wypędzałem, wiedziałem z grubsza, co spoczywało na tym terenie. Teraz potwierdziłem swoje przypuszczenia — i swoje obawy. Czy zaskakuje cię, że i ja mogę czuć strach, Jayu Donnerjacku? Zapewniam cię, wszystkie zdrowe na umyśle stworzenia czują lęk, gdy stają w obliczu czegoś, co może oznaczać koniec istnienia, jakie znają. Kiedy zbadałem fragment Głębokich Pól, który plądrowali intruzi, odkryłem brak tylko jednej rzeczy, ale i ta jedna rzecz zapowiadała wystarczająco wiele kłopotów.

Śmierć przerwał, a wewnątrz rękawów czarnej szaty Jay ujrzał kościste palce ściskające poręcze tronu. Kostki nie mogły zbieleć już bardziej, lecz Jay odniósł wrażenie niezmiernej siły, potwierdzone, kiedy rattanowy podłokietnik zgiął się pod naciskiem tych szczupłych palców. — Warren Bansa przybył tu na spoczynek, Jay, Warren Bansa i jego cudowne urządzenie. Wiedziałem, gdzie spoczęło jego ciało, i jak mam w zwyczaju, zostawiłem je oraz mechanizm na miejscu do czasu, kiedy mógłbym go potrzebować. Nauczyłem się od tamtej pory większej ostrożności i ten pałac zawiera liczne skarbce… ale

znów odbiegam od tematu. — Kiedy przeszukałem te sterty, znalazłem strzępy ubrania, rozczłonkowany szkielet, czaszkę, a wszystko należało do Bansy. Nie znalazłem jednak niczego z jego urządzenia. Nawet części, które były wszczepione w jego żywe ciało lub osadzone w kościach, zostały wycięte. — Uzbroiłem się wówczas w cierpliwość… bo cóż mógłbym zrobić innego? Góra Meru jest dla mnie miejscem zakazanym, gdyż mieszkańcy jej stoków są nieśmiertelni, dopóki nie opuszczają tych miejsc. Jednak także i dla nich zakazane są Głębokie Pola, dla

zachowania symetrii. Jay kiwnął głową. — Rozumiem, ale dla mnie to miejsce nie jest zakazane, prawda? — Nie, nie jest. Jako zrodzony zarówno z Virtů, jak i z Verité, możesz mieć moc, której nie miał biedny Mizar. Nie wierzę, by ktokolwiek z Verité mógł dosięgnąć wysokich domen, ale mieszkańcom Virtů nie można kazać do nich dostępu (chyba że, jak w moim przypadku, istnieją ograniczenia w podstawowym oprogramowaniu). Jednak nie sądzę, by nawet istota z Virtů mogła buszować tam bezkarnie. Czy oddaje im się cześć, czy nie, mieszkańcy

Meru są bogami Virtů. — Chcesz więc, abym tam poszedł. — Tak. Twoje zadanie będzie trojakie. Po pierwsze, znajdź i odzyskaj, jeśli to możliwe, elementy urządzenia Warrena Bansy. Po drugie, przynieś mi wszelkie informacje, jakie uda ci się zdobyć, o armiach, które gromadzą się na Meru i w jej okolicach. — O armiach? — Tak jak powiedziałem. Po trzecie, znajdź dla mnie dowód na to, kto wykradł z mojej domeny urządzenie Warrena Bansy. Im bardziej wiarygodny, tym lepiej.

— Wiarygodny? zeznanie?

Jak

podpisane

— Nie sądzę, żeby udało ci się zdobyć coś takiego. Jednak wystarczy nagranie, jakiś fragment, świadek… Dubhe roześmiał się. — To jest ta gra, o której wspomniałeś dawno temu, prawda? Śmierć skinął głową. — Gra, która skomplikowała się bardziej niż to sobie wyobrażałem, kiedy tak lekko nazwałem ją „zabawą”, Dubhe. Mieszkańcy wysokiej Meru zamierzają wykrzywić tkankę

rzeczywistości i uczynić z Verité swoje podwórko. To, co wykradli ode mnie, może to umożliwić. — Dlaczego się tym martwisz? — zapytał Jay. — Jeśli „irtu stanie się większe, tak samo powiększy się twoja domena, czyż nie? — To byłoby zbyt proste, dziecko — odparł Śmierć. — Jeśli nie zginiesz przy zadaniu, które ci dałem, podyskutujemy dalej o metafizyce. — Obiecujesz? — Śmiesz żądać ode mnie obietnic? — Chcę wiedzieć. Czuję się jak

pionek na wielkiej szachownicy. — Jay wyciągnął ręce w błagalnym geście. — Daj mi szansę stać się skoczkiem. — Podoba mi się twoja postawa. Dobrze, Jayu Donnerjacku. Dokończę twojej edukacji, kiedy powrócisz z podróży, w którą cię wysyłam. — Czy mogę zadać jeszcze jedno pytanie? — Zastrzegam sobie prawo odmowy odpowiedzi. — Jak zwykle. Czy powiesz mi, dlaczego chcesz wiedzieć, kto tu wtargnął? Jeśli bogowie z Meru są odporni na twą moc, co ci z tego

przyjdzie? — Ależ oni nie są odporni na moją moc, Jayu Donnerjacku. Po opuszczeniu ochrony Meru pomniejsi obawiają się mnie jak każdy śmiertelnik. Tylko najwyższa trójca jest całkowicie poza moim zasięgiem, lecz jeśli to ktoś z nich przekroczył moje granice, cóż, wówczas znajduje się już w mojej mocy. Cień Głębokich Pól naznaczył ich i mogę przywołać ich ponownie. Jay zadrżał. Trzeszczący głos Śmierci stał się miękki, niemal zdławiony, kiedy wymówił ostatnie słowa. — Widzisz, Jayu Donnerjacku, to truizm, że zawsze jestem we właściwym

miejscu i we właściwym czasie. Zamierzam to udowodnić… nawet przez śmierć najwyższych bogów.

Rozdział dziesiąty Dawno temu ten kawałek ziemi w Kalifornii należał do terenów Los Angeles. Potem stany położone na północ i wschód od rozległej, nawadnianej pustyni położyły kres plądrowaniu zasobów, do wykorzystania których miały ich zdaniem większe prawo. Wirtualna rzeczywistość w postaci katalogów, połączeń i wydarzeń towarzyskich ograniczyła popyt na mieszkania w bezpośredniej bliskości ważnych miast — a przygody wirtualne poważnie zmniejszyły znaczenie przemysłu filmowego.

Być może pewnego dnia uzyska się z asteroidów bloki lodu, które można by wykorzystać do obsiania jednego czy dwóch zbiorników, lub wykorzysta się nowe technologie transportowe do przeniesienia na wyschnięty zachód produktów ubocznych wschodnich powodzi. Być może przyjdzie czas, gdy ludzie na powrót odkryją przyjemność oglądania filmów lub odwiedzania wesołych miasteczek, gdzie ryzyko (choć minimalne) jest rzeczywiste, nie wirtualne. Tymczasem jednak Los Angeles stało się miastem znacznie mniejszym, niż było dawniej. Wciąż jednak istniała infrastruktura dróg, urządzeń technicznych i łączności.

Materiałów budowlanych było pod dostatkiem i wciąż czuło się piętno hollywoodzkich premier. I tak Kościół Elish przybył do Kalifornii, by tu Przygotować scenę dla swego drugiego święta.

*** Randall Kelsey wrócił po dyżurze do domu, by znaleźć na wirtualnej końcówce wiadomość od Bena Kwinana. We odpowiedział od razu. Wolał wziąć prysznic, zjeść coś 1 Przejrzeć czasopismo. Nie dlatego, żeby unikał Kwinana, powiedział sobie, tyle

że jego wirtualny kolega popalił być wyczerpującym towarzyszem. Mimo otwarcie głoszonego pragnienia korzystania z wolności obu wszechświatów, na wzór mieszkańców Verité, niewiele wywodzących się z Virtů osób zdawało sobie naprawdę sprawę z ograniczeń fizycznego ciała. Najbliższym tego odpowiednikiem u nich było przekroczenie granic własnego, osobistego oprogramowania. A jeśli oprogramowanie to było opracowane gruntownie — jak musiało być w przypadku Kwinana — niemal nigdy nie mieli do czynienia z czymś, co mogłoby być dla nich ekwiwalentem zmęczenia.

W końcu Kelsey włączył dwupoziomową interakcję i dał Kwinanowi znać, że jest dostępny. Ten pojawił się tak skwapliwie, że Kelsey pomyślał, iż musiał nadać swojej odpowiedzi najwyższy priorytet. Nie wiedząc, czy powinno go to cieszyć, czy wzbudzić podejrzenia, kiwnął głową na powitanie. — Cześć, Ben. Jak idzie praca po waszej strome? Kwinan wzruszył ramionami. — Bilety się sprzedają. Jeśli chodzi o resztę, trudno powiedzieć. Tak wiele zależy od tego, czy bogowie zechcą współpracować, a wiesz, jak potrafią

być aroganccy. Bardziej interesują mnie postępy po waszej stronie. — Oczyściliśmy już plac budowy i zigguraty rosną aż miło. Trasy komunikacyjne są odpowiednio rozbudowane, a Aoud dokonuje cudów, jeśli chodzi o przygotowania do sprawowania kontroli nad tłumem. — Wciąż jeszcze dziwna wydaje mi się myśl o wznoszeniu budowli dzięki pracy fizycznej, a nie konstrukcjom programowym — powiedział Kwinan. W jego szarych oczach płonął niemal religijny zapał. — To musi być cudowne! — Jeśli lubisz mieć pył w oczach, we

włosach, w ustach… jeśli lubisz, jak od dudnienia maszyn budowlanych pęka ci głowa — roześmiał się Kelsey — a do tego musisz przejmować się rzeczywistymi prawami fizyki, zamiast po pro stu przekonać miejscowego aiona, by dostosował je twojego projektu… Nie, wolałbym być odpowiedzialny za prace budowlane w Virtů. Bogom dzięki, że jestem asystentem, a nie szefem tego przedsięwzięcia. — Może i tak… — Kwinan nie wydawał się przekona. — Czy możesz przyjść przez scenę numer trzy? Chciałbym porozmawiać z tobą o czymś… osobistym.

Kelsey zmarszczył brwi. W pierwszej chwili zamierzał odmówić — wykręcić się koniecznością stawienia się wcześnie rano na budowie, zmęczeniem, czymkolwiek, potem przypomniał sobie, że Kwinan wciąż był jego kościelnym zwierzchnikiem i że on, Kelsey, nie powinien zniechęcać go do zwierzeń. — Muszę sprawdzić, czy któreś z urządzeń w tym bloku jest otwarte. — Dopilnuję, żeby było — obiecał Kwinan. — Przyjdź do mojego mieszkania. Masz jeszcze współrzędne? — Tak. — Świetnie! I dzięki.

Zamykając dwupoziomowe połączenie, Kelsey nucił sobie pod nosem. Ubrał lekki bawełniany szlafrok i kapcie, przyczesał włosy i zszedł do komór transferowych, mieszczących się w piwnicy bloku, wzniesionego na potrzeby pracowników zatrudnionych przy budowie. Jak obiecał Ben, jedna z leżanek była pusta. Gdy położył na niej dłoń, poczuł delikatne ciepło. Najwyraźniej kogoś wyekspediowano. Rozebrał się, rozmieścił w odpowiedni sposób złącza, pomagając rękom ruchami wirtualnej telekinezy. Potem wydał komendę i otoczyła go szara mgła. Gdy kontrolę Przejął aion sieci, podał mu współrzędne mieszkania

Kwinana, wsiadł do jaskrawofioletowej taksówki i oparł wygodnie na siedzeniu, ciesząc się jazdą do siedliska, w którym zamieszkiwało wielu pochodzących z Virtii członków Kościoła. Choć teoretycznie przestrzeń wewnątrz Virtů była nieskończona, w praktyce przeciętny złożony program lub aion nie był w stanie utrzymywać własnego siedliska, zachowując przy tym dość pamięci, by móc skierować ja do innych spraw. Dlatego też „wynajmowali” oni przestrzeń od genii loci, dostosowując ją do swych własnych gust’ Niektóre z tych siedlisk miały odpowiedniki „układów strefowych”, w których dominowały

określone tematy. Inne, jak to, do którego wjeżdżała właśnie taksówka Kelseya, były eklektyczne. Wystrój domu Bena Kwinana zmieniał się nieustannie, zwykle uwidaczniając najnowszą fascynację swego właściciela. Tego dnia przypominał hogan Nawahów — okrągłą budowlę o ścianach z pali i gliny oraz z lekko wypukłym, glinianym dachem. Stanowił dziwny kontrast w stosunku do statecznego piaskowca z jednej strony i miniaturowego mauretańskiego pałacu z drugiej, nie tyle z powodu prymitywnych materiałów, z których był zbudowany, ile ze względu na swe usytuowanie — wejście do hoganu znajdowało się nie

na wprost ulicy, ale z boku. Gdy Kelsey został wpuszczony do środka, dowiedział się, dlaczego tak było. Kwinan, ubrany w znoszone niebieskie dżinsy i kowbojską koszulę ze srebrnymi guzikami, o włosach (jak zawsze tak samo siwych) związanych szeroką wstążką, odsunął koc przesłaniający wejście i jego oczom ukazał się nieregularnie okrągły pokój z ogniskiem pośrodku. Urządzony był prosto — na ścianach rozwieszone były praktyczne sprzęty, zaś podłogę pokrywały sterty dywaników o wymyślnych wzorach. — Dzięki, że wpadłeś, Randall.

— Też się cieszę. Ciekawe miejsce. — Hogan Nawahów. Miałem sporą frajdę, pracując nad nim. To chyba dla mnie rodzaj rekompensaty za to, że nie mogę być na budowie w Kalifornii. — I wydaje się o wiele przyjemniejszy — zapewnił go Kelsey, wchodząc za nim do środka. — Przejdź na lewo od ognia — powiedział Kwinan, popychając go lekko tak, aby zrobił, jak mu kazał. — Hoga jest tradycyjnie budowany z wejściem wychodzącym na wschód. Południowa strona ogniska była przeznaczona dla mężczyzn, a północna dla kobiet.

.— A zachodnia? — zapytał Kelsey, zauważając, że tam właśnie wskazał mu miejsce Kwinan. — Dla gości honorowych — odparł z promiennym uśmiechem. — Usiądź na tych szmatkach. Myślę, że będzie ci na nich wygodnie. Wzory i strukturę wziąłem z bazy danych Wheelwrighta. Chcesz się czegoś napić? — To nie będzie żadne dziwactwo w rodzaju koziego mleka, co? — Nie, chyba, że masz na to ochotę. Mam w pełni zaopatrzony barek. — W takim razie zrób mi kawę. To był długi dzień.

— Niech będzie kawa. Mam też trochę ciastek piniowych. — Wspaniale. Kiedy zasiedli przy kawie i ciastkach, Kwinan zamilkł na tak długo, że Kelsey zaczął zastanawiać się, czy jego gospodarz nie przeniósł części uwagi do innych działań. Gdy zaczęli pracować razem, Kelsey nie był pewien, czy Kwinan jest złożonym programem, czy prawdziwym aionem. Im dłużej trwała ich współpraca, tym bardziej był przekonany, że Kwinan jest aionem. Jednak ponieważ Kwinan nigdy nie poruszał tej kwestii, a Kelsey czuł, że wypytywanie byłoby niegrzeczne, nie

zagłębiał się w te sprawy. — Jesteśmy tu zupełnie sami — odezwał się po pewnym czasie Kwinan. — Wspominam o tym, bo chcę, żebyś był pewien, że wszystko, o czym będziemy tu rozmawiać, nie wydostanie się poza nas dwóch. — Och, dzięki. Kwinan podniósł kłębek przędzy, odwinął trochę nici ‘splótł ją między palcami w coś w rodzaju kociej kołyski, „odnosił i opuszczał nitki, najwyraźniej bez reszty pochłonięty tworzeniem misternego wzoru. — Właściwie nie wiem, jak zacząć.

Dzielę się tymi… Przemyśleniami z tobą z kilku powodów. Przede wszystkim, pracujemy razem od dawna. Z tobą czuję się swobodniej niż w towarzystwie innych mieszkańców Verité. Wiem, że dołożyłeś starań, by zrozumieć punkt widzeń’ ludzi z Virtů. Od czasu do czasu ujawniasz też, że n trafisz myśleć samodzielnie. — Jednak popełniłem również parę poważnych błędów — powiedział sucho Kelsey. — Nie zauważyłem na przykład, że zainteresowanie Arthura Edena Kościołem nie ma nic wspólnego z wiarą. — Kto mógłby tego od ciebie

oczekiwać? Nie byłeś jedynym, który dał mu się oszukać. Ty po prostu zebrałeś cięgi za opieszałość nas wszystkich. Kościół ma wielu członków, których zaangażowanie niewiele ma wspólnego z wiarą. — Jestem wstrząśnięty, po prostu wstrząśnięty. — To dobrze. Jak podobają ci się dochody z tych koszulek, które rozprowadzasz? — Wiesz, że moje nazwisko jest tam użyte tylko jako fasada dla działań Kościoła. — Wstrząśnięty… Randall, masz

swój rozum, pracujesz za dwóch i zachowujesz w tym całym bałaganie poczucie humoru. — Dzięki… tak myślę. Ben Kwinan pozwolił, by pętle nici zawisły luźno między jego palcami. Uniósł wzrok, by napotkać spojrzenie Kelseya. — Randall, któregoś dnia wyraziłeś pewne wątpliwości co do tego, czy rozsądnie jest umożliwiać dawnym bogom dostęp do Verité. Martwiłeś się o skutki przeniknięcia ich wartości, ich mocy, do współczesnego świata. — Pamiętam to.

— Wtedy przywołałem cię do porządku, ale teraz, kiedy sam pracuję z potężnymi, zaczynam się zastanawiać, czy nie miałeś racji. Co wiesz o bogach Virtů? Kelsey zmarszczył czoło, chwilowo zdezorientowany pozorną zmianą tematu. — Wiem, że istnieją, że wielu aionów czci ich zamiast bogów wywodzących się z Verité. Raz czy dwa razy słyszałem szeptane pogłoski, iż „bogowie”, którzy pojawiają e podczas nabożeństw w naszych świątyniach w Virtů, że są przebudzonymi na nowo bóstwami starożytnego Babilonu i Sumeru, ale jakimiś pomniejszymi bożkami Virtů,

odgrywającymi ich rolę i czerpiącymi pewne nieuchwytne korzyści, ze znalezienia się w centrum tak znacznego zainteresowania. — Przysłuchiwałeś się uważnie, ale nie jestem tym zaskoczony. Zawsze wiedziałem, że rozumiesz więcej, niż mówisz. — I? — I? A jeżeli ci powiem, że pod wieloma względami masz słuszność? Choć, jeśli o to chodzi, wchodzą też w grę sprawy, o których nic nie wiesz. — Skoro o tym wspominasz, chyba zapytam, jakie to sprawy.

— Więc znów to, czego się spodziewałem. Doskonale, Randall, już ci to mówię. Kiedy Kościół Elish czci bogów Sumeru i Babilonu, czci także bogów Virtů. — Czy to wszystko jest wyrafinowaną odmianą teatru?

grą,

— Nie, absolutnie nie, gdyż Kościół Elish w swoich najbardziej podstawowych naukach mówi całkowitą prawdę. Virtů jest bramą do zbiorowej podświadomości ludzkości, do anima mundi, gdzie znajdują się archetypy mitów. Gdy bogowie Virtů przybierają swoje role, przybierają również pewne cechy istot, których postać i obyczaje

przejęły. W niektórych przypadkach, jak stało się z najwyższymi bogami panteonu, bóstwa przetrwały w Virtů, choć ich czciciele rozpadli się w pył. — A więc w pewnym sensie to naprawdę Bel Marduk objawił się tamtego dnia w Central Parku. — Właśnie. A im więcej pracuję z tymi bóstwami, tym Wyraźniej uświadamiam sobie, że arogancja i obojętność na prawa i przywileje człowieka, jaką wykazywali starożytni, drąży też dusze bóstw Virtů. Nie zrozum mnie źle — bogowie cenią ludzkość jako całość, jako źródło czci i adoracji, ale jednostka ludzka jest dla nich

niczym. — Legendy Sumeru i Babilonu zawierają pierwszą ono wieść o potopie, który starł niemal wszystko, co żywe z powierzchni ziemi. — To prawda. — I twierdzisz, że ta postawa znów nabiera kształtu i mocy. — Tak, choć może w nieco mniej niszczycielskiej formie. Pamiętaj, że w micie o potopie bogowie pożałowali zagłady ludzkości i pozwolili jej odrodzić się z nielicznych osób, które przeżyły.

— Ale życie poszczególnych ludzi… — Albo nawet całych miast czy narodów… — Znaczyłoby dla tych bogów tyle, co nic. — Tak jest. — A my zaharowujemy się na śmierć, żeby pomóc im uzyskać swobodny dostęp do Verité. — Tego się obawiam. — Jezu Chryste! —

Jezus

był

bogiem o

wiele

łagodniejszym niż ci, których Kościół Elish zamierza wypuścić na wolność w Verité. — Bel Marduk, zazdrosna Isztar, szalony Enlil… — Wydajesz się przerażony, Randall, nawet zaskoczony. Dlaczego? Czyżbym wspomniał o czymś bardziej strasznym niż to, czego bałeś się już wcześniej? — Nie bałem się, Ben. Najpierw ty sam dałeś mi gwarancje. Potem, po szaleństwie w Central Parku, Hierofant był tak pewny siebie, tak przekonany, że możemy obrócić pozorną klęskę w mistrzowskie zagranie.

— Hierofant. Tak, Hierofant. Powiedz mi, Randall, czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego on zaczął szerzyć nauki Kościoła Elish? — Przypuszczałem, że chciał zdobyć większy szacune dla Virtů i jego możliwości. Chodzi mi o to, iż to naprawa? głupie, iż najwspanialsze dzieło rodzaju ludzkiego jest wykorzystywane niemal wyłącznie jako wygodne miejsce do pracy i zabawy. Kościół Elish domagał się uznania szerokich możliwości i niezmiernych mocy kryjących się w Virtů. — Chciałbym móc w to wierzyć, przyjacielu. Kiedyś w to wierzyłem.

— Chcesz powiedzieć, że sądzisz, iż Hierofant ma jakieś ukryte motywy? — Z pewnością. Powiem więcej. Wiem, że ty sam podzielasz moje podejrzenia. Obaj byliśmy u podstaw, by tak to nazwać, rozwoju projektu przejścia. — To robiliśmy kozetek.

prawda. Pamiętam, jak pierwsze modyfikacje

— I później, kiedy szukaliśmy ochotników do połączeń radiowych. — Nigdy tego nie zapomnę. To propozycja wzięcia udziału w tym projekcie kazała Emmanuelowi

Davisowi — Arthurowi Edenowi — zaszyć się w ukryciu. — A teraz doszliśmy do przejścia bogów. — Nie rozumiem, dlaczego jesteś tak nieszczęśliwy, Ben. Odkąd pamiętam, marzyłeś o możliwości przejścia do Verité tak, jak ja przechodzę do Virtů. Kiedy bogom uda się tego dokonać, czyż aiony zostaną daleko w tyle? Nikły uśmiech przemknął przez twarz Kwinana. — Nie, na pewno nie. Ale nie podoba mi się myśl o przechodzeniu do Verité tak zdominowanego przez bogów i

demony, jak obecnie Virtů. Doceniam użyteczność i moc genius loci, ale chciałbym należeć do świata, w którym nie działają bogowie. Kelsey zdjął czajniczek z kawą z haczyka nad ogniem, napełnił swoją filiżankę i sięgnął po kolejne ciastko z talerzyka. — Ale co możemy zrobić, Ben? Nawet jeśli udaremnimy te obchody, odbędą się następne. — Zdaję sobie z tego sprawę. — I nie mam specjalnie ochoty przedstawiać naszej teorii w mediach. Zobacz, co stało się z Edenem. Jego

rewelacje były zupełnie nieszkodliwe w porównaniu z tym, a jednak pozostaje w ukryciu, żeby uniknąć zemsty Kościoła. Pewnie umrze w tej kryjówce. — To prawda. — Założę się, że masz jakiś pomysł. — Tak, ale nie spodoba ci się. — Sprawdź. To wszystko też mi się za bardzo nie podoba. Kwinan wstał z kucek i zaczął krążyć między drzwiami a południowym skrajem ogniska. —

Powiedziałem

ci,

że

twoje

informacje o bogach Virtů są pod wieloma względami poprawne. Określamy naszych bogów mianem Bogów z Meru (gdyż góra Meru jest ich siedzibą) lub Bogów na Wysokościach. Trójkę najstarszych rangą nazywamy Najwyższymi. — Bardzo precyzyjnie. — Czego oczekujesz od gromady programów komputerowych? Mam dowody, że ktoś z Najwyższych jest sprzymierzeńcem Hierofanta w tym przedsięwzięciu. To on zachęcił pomniejszych bogów, by się przyłączyli, i to on najprawdopodobniej jest źródłem „inspiracji”, z której począł się projekt

fizycznego przejścia. — Mogę się z tym zgodzić. Nowe, radykalne zmiany nie biorą się z niczego, a Bogowie z Meru muszą być genialni, skoro uchodzą za bogów wśród umysłów stworzonych przez komputer. — Genialni? Być może. Mają olbrzymią moc, są niemal wszechwiedzący, to nie ulega wątpliwości. Jednak boskość nie uodparnia ich na rywalizację, a bogowie z Najwyższej Trójcy nie mają zbyt wielu sobie równych. — Tylko siebie nawzajem, jak się domyślam.

— Chcę zaproponować, żebyśmy sprzymierzyli się z jednym z rywali sojusznika Hierofanta. — Poczekaj, Ben. Cała ta gadka o „sojuszniku Hierofanta” i „rywalu sojusznika” robi się trochę niejasna. Czy nie macie imion dla tych postaci? Kwinan milczał przez chwilę. Imiona Najwyższej Trójcy to Seaga, Skyga i Earthma. Sprzymierzeńcem Hierofanta jest Skyga. — Ślicznie. — Nie bądź złośliwy, Randall. Większość imion waszych bóstw wcale

nie brzmiałaby lepiej, gdyby przetłumaczyć je z ich oryginalnych języków. — Nie jestem złośliwy, przysięgam. Z kim w takim razie chcesz pracować? Z Earthmą? Kwinan aż zadrżał. — Nie z nią! To wyrachowana dziwka. Przy niej czuję się nieswojo. — To zabrzmiało, jakbyś znał ich osobiście. — Nie, nic takiego, ale kiedy coś od najdawniejszych pokoleń jest częścią twojego oprogramowania, trudno byłoby

nie reagować wnętrznościami.

na

to

nawet

— Tak przypuszczam. Obawiam się, że kultura, z której ja pochodzę, straciła już ten bezpośredni impuls religijny. — Jak większość zorientowanych na naukę kultur Verité, co zresztą tłumaczy częściowo powodzenie Kościoła Elish w tych społeczeństwach. Ale odbiegam od tematu. Skyga i Seaga są od dawna rywalami w wielkim stylu. Wątpię, żeby Seaga życzył sobie, by Skyga zdobył przewagę. Proponuję, żebyśmy sprzymierzyli się z Seagą, dostarczyli mu informacje i tak dalej, żeby mógł dorównać Skydze i w ten sposób

utrzymać go w szachu. — To ciekawe, ale mam uczucie, że nie mówisz mi wszystkiego. Do czego jestem ci potrzebny? Informacje, 0 które ci chodzi, można uzyskać innymi kanałami. — To prawda, ale potrzebuję sojusznika, który potrawy przejść do Verité. — Po co? Już teraz ci mówię, że nie będę powstrzymywać obchodów, chyba że dałoby się udaremnić je całkowicie — w przeciwnym razie zbyt wielu niewinnych żernych zostałoby prawdopodobnie skrzywdzonych.

Kwinan przestał krążyć i spojrzał prosto na Kelseya. Mieszkańcowi Verité wydało się, że widzi otaczający go blady, złoty blask. — Powiem w takim razie wprost. Chcę, żebyś ukrył w jednym z drugorzędnych zigguratów duplikat wyposażenia do przejścia. W ten sposób, jeśli zostaniemy przyparci do muru, Seaga będzie mógł przesłać przez interfejs część swoich sług, żeby odeprzeć siły Skygi, zanim zdołają rozprzestrzenić się po całym Verité. — To dziwne. Przed chwilą powiedziałeś, że chcesz, by Verité pozostała wolna od wtrącających się do

wszystkiego bogów. Teraz mówisz mi, że chcesz dać możliwość przejścia jeszcze jednej potędze. — Tylko po to, żeby odeprzeć siły Skygi — a poza tym tylko w sytuacji ostatecznej. — To ty tak twierdzisz. — Nie wierzysz mi? — Właściwie nie o to chodzi. Po prostu muszę ułożyć sobie w głowie zbyt wiele rzeczy naraz. Do obchodów zostało jeszcze parę tygodni. Mogę namyślić się przez jakiś czas? — Nie powiesz o tym nikomu.

— Oczywiście, że nie. Już to uzgodniliśmy. Poza tym pamiętam o zagrożeniach, jakie ci dawni bogowie mogą przynieść Verité. Nie zbagatelizuję twoich uwag. Obiecuję. — W takim razie muszę zadowolić się twoją potrzebą zastanowienia się. Czasem zapominam, że ludzie nie mają wielotorowych procesorów. Kelsey ziewnął dobitnie. — Albo że mają płuca, mięśnie i zmysły, które męczą się po całym dniu ciężkiej pracy. Czy możesz poprosić aiona, żeby sprowadził mi taksówkę? — Oczywiście. I dziękuję.

— Cała przyjemność stronie, zapewniam cię.

po

mojej

się

przez

*** Obejrzyj ramię. Uciekaj,

uciekaj.

Dalej, dalej. Zarygluj bramy. Białopalcy, przez żelazne sztaby.

wyjrzyj

Czy

jesteś

już

Czy możesz bezpieczny, nim to minie?

być

bezpieczny?

Wezwij duchy. Wezwij pięciu kończynach.

demony

o

Ustaw w szyku upiory. Za bramą czai się porządek. Wduś go do butli, z której wyszedł.

Chaos jest płodny. Chaos jest potężny. Chaos… (och, moje słodkie demony o siedmiu kończynach) Chaos

jest

przerażony.

*** Kiedy Alice Hazzard wróciła do domu po pełnym rozczarowań dniu spędzonym na tropieniu historii, która

jej zdaniem musiała się gdzieś ukrywać, znalazła wiadomość od matki. Wydruk, zapisany ciemnozielonym atramentem na arkuszu papieru o bladym odcieniu kości słoniowej, leżał w rzadko używanym koszyku na pocztę tuż za drzwiami wejściowymi ich mieszkania. Lydia narysowała wokół brzegów kartki małe storczyki, jak robiła zwykle, rozmawiając przez telefon lub czekając na pacjenta. Z precyzją nakreśliła ich kanciaste, jednak miękkie zarysy o sześciu płatkach i ząbkowane ‘iście, zaznaczając czarnym ołówkiem ciemne (w rzeczywistości intensywnie czerwone) środki i srebrzystą szarością podobne antenom słupki i pręciki. Te

kwiaty były niewielkie, jedyną rzeczą, jaką potrafiła narysować, ale to osiągnięcie było powodem jej dumy. Alice uśmiechnęła się i poczuła bolesne ukłucie nostalgii (co było dziwne, skoro to ona była w domu, a Lydia daleko). Przeczytała wiadomość: Alice! Czy możesz wpaść do mnie? Chciałabym, żebyś odwiedziła mnie na parę dni. Razem spędziłybyśmy moje urodziny i przedstawiłabym ci pewnego starego przyjaciela, którego, jak sądzę, powinnaś poznać. Jestem pod prywatnym adresem, ale jeśli będziesz

dziś wieczorem o siódmej w kampusie AVU, zastaniesz mnie przy stawie z łabędziami. Przepraszam za tę tajemnicę, ale tak musi być. Całuję. Mama. Alice była zaintrygowana. Nie wiedziała, co o tym sądzić. Czubkiem palca dotknęła jednego z ołówkowych kwiatów. Zostawił brudny ślad. Więc rzeczywiście była to mama, nie jakiś niesamowity kawał. Zastanowiła się. I ona, i Drum utknęli w sprawie elków. Wakacje mogły dać jej świeże spojrzenie. Wiedząc, że mama zapyta o to, przejrzała zadania

domowe. Z wyjątkiem wypracowania, wszystko miała nadrobione. Kilkoma uderzeniami klawiszy przeniosła kopię artykułu z „Virtropolis” do skrzynki kontaktowej nauczyciela. Przyjęty do publikacji artykuł z pewnością wystarczy do zaliczenia zadania. W ciągu następnych godzin podlała kwiatki, spakowała swą wirtualną garderobę (pamiętając o prezencie dla mamy) i zostawiła wiadomość dla dziadków, Gwen i Druma, by dać im znać, że wybiera się do matki. O 6.45 podłączyła się do kozetki transferowej i podała współrzędne kampusu AVU. Jej matka klęczała tuż nad wodą,

karmiąc łabędzie. Wszystkie były białe z wyjątkiem jednego, szczegółu1 okazałego czarnego samca, który łaskawie wziął kostkę chleba wprost z dłoni Lydii. Alice stanęła bez ruchu, przypominając sobie z doświadczenia, że zaprogramowane łabędzie potrafią być tak samo kapryśne i zazdrosne o swój rewir, jak ich rzeczywiste odpowiedniki. Gdy łabędź odpłynął, Lydia wstała, otrzepała z dłoni okruchy chleba i z uśmiechem odwróciła się do Alice. — Pamiętasz… — Jak ugryzł mnie łabędź, kiedy miałam pięć lat? — Alice roześmiała

się. — Nigdy tego nie zapomnę. — Ani ja… Bałam się wtedy, że nabierzesz awersji do Virtů. To musiała być przecież twoja pierwsza albo druga wyprawa. — Nic takiego. Jedyne, czego nabrałam, to awersja do łabędzi. Roześmiały się. — No to, Alice, chodź ze mną… Alice ruszyła u jej boku. — Dokąd idziemy? — Zaraz się dowiesz, Ciekawska.

— Mamo! — Wyobraź sobie, że jestem klientem. Alice wyobraziła sobie, choć trudno było jej powstrzymać się od pytań, gdy matka prowadziła ją ścieżką biegnącą wokół jeziora. Te alejki nie wiodły donikąd, po prostu kluczyły wśród wierzb i trzcin. Spacerowały nimi przeważnie grupki studentów, spotykające się w dogodnie rozmieszczonych altankach, lub niekiedy zakochane pary, które nie wybrały sobie bardziej odosobnionego siedliska. Po tych właśnie alejkach biegała jako mała dziewczynka, przyprowadzana do kampusu przez matkę–studentkę, zbierała

gałązki i kamyki, które składała na jej kolanach, przerywając poważne dyskusje o chemii organicznej, fizjologii, anatomii. Te ścieżki nie wiodły donikąd, była tego najzupełniej pewna. Dokąd więc prowadziła ją matka? Podśpiewując sobie cicho, tak cicho, że Alice musiała Wytężyć słuch, by to dosłyszeć, Lydia Hazzard szła naprzód, a jej szeroka na dole spódnica falowała lekko w rytm ruchu jej bioder. Alice pędziła za nią, przygryzała język, zastanawiała się, kiedy przedłużono ścieżki, zastanawiała się, jak uzasadniono komisji budżetowej tak nieefektywne wykorzystanie

oprogramowania, zastanawiał się… Teraz ogród różany… Być może służył do zajęć z ogrodnictwa? Krzewy były najwyraźniej doskonale opracowane — zaokrąglone, lekko ząbkowane liście, każdy odmienny od innych. A kwiaty były olśniewające. Alice nigdy nie zwracała większej uwagi na róże — wiedziała mgliście, że bywają czerwone, białe i żółte… może jeszcze różowe. Zagubiła się wśród odmian, których nigdy nawet sobie nie wyobrażała: róże bladozielone, białe z krwistoczerwoną obwódką, pomarańczowe jak zachód słońca, delikatne i srebrzyście

fioletowe, znów pomarańczowe — tym razem o ognistym odcieniu, różowe i rozjarzone muśnięciem żółci. I nie tylko barwami różniły się między sobą. Niektóre kwiaty miały płatki w kształcie grubych serc, miękkie jak aksamit, inne drobne, cienkie i delikatne, jeszcze inne spiczaste, ostro zakończone. W ogrodzie unosił się zapach róż, gęsty i ciężki, lecz w najmniejszym stopniu nie przytłaczający. Pochłonięta kontemplacją róż, Alice nie zauważyła dokładnie, kiedy zaczęła grać kobza. Ostry, lecz władczy, piskliwy, łamiący się, zawodzący dźwięk, którego nie można by właściwie nazwać melodią, ale który nie mógł być

niczym innym, przywoływał ją do siebie. Pieśń wydawała jej się znajoma, choć Alice wiedziała też, że nie słyszała jej nigdy wcześniej. Muzyka przerwała jej zadumę nad różami. Rozglądając się, Alice spostrzegła, że znalazła się już w innym siedlisku. Odwróciła się, by spojrzeć na drogę, którą przyszła. Różany ogród rozciągał się na pozór w nieskończoność, choć widać było jasną, niebieską linię, która mogłaby, ty ko mogłaby, być oceanem. Alice uświadomiła sobie, że nigdy nie zdołałaby odnaleźć drogi powrotnej. Poprzez dźwięk kobzy usłyszała śmiech swojej matki.

— Podoba ci się ta sztuczka? — Jestem pod wrażeniem — zapewniła ją Alice. — Możesz mi teraz powiedzieć, gdzie jesteśmy? — Nazywamy to Krainą za Północnym Wiatrem. Jak mogłaś się domyślić, jest to jedno z dzikich siedlisk Virtů. Ściślej mówiąc, jeden z zaginionych obszarów. — Wiedziałam, że takie istnieją, ale nigdy nie wiedziałam, jak je znaleźć. — Większość ludzi tego nie wie. Służby Miernicze mają dość roboty nawet z półdzikimi siedliskami. Te obszary są omijane jako mityczne —

albo bezużyteczne. — Jak ty znalazłaś drogę? — Wejdź na wzgórze. Przedstawię cię komuś, u kogo mieszkam. — Czy to on gra na kobzie? — Tak. Skąd wiedziałaś, że to „on”? — Mamo… Nie wiem, jak ci to powiedzieć, ale się rumienisz. Lydia uniosła dłoń do policzka. — Naprawdę? Cóż, w takim razie jest jeszcze jakaś nadzieja dla starszej pani. Chodź.

Idąc obok siebie, ruszyły w górę wzgórza, którego charakter zmieniał się, w miarę jak wspinały się coraz wyżej na jego zbocza. Z początku było równie miękkie i zielone jak ścieżki w ogrodzie różanym. Wyższe stoki były pokryte wrzosem. Nad drobnymi, częściowo otwartymi, fioletowymi kwiatkami unosiły się tłuste pszczoły, jak gdyby wachlowanie skrzydeł mogło przyspieszyć otwarcie kielichów. Wśród wrzosów sterczały tu i ówdzie szare skały, przetykane żyłami to lśniącego węgla, to różowego skalenia. — Bardzo tu spokojnie — zauważyła Alice.

— Tak zawsze mi się wydawało. Oczywiście pogoda nie zawsze jest tak przyjemna. Genius loci dba o swoją wewnętrzną ekologię — czasem pada deszcz, czasem deszcz ze śniegiem. Dzisiaj jednak pogoda została dobrana specjalnie na twoje przybycie. — Na moje? — Genius loci jest przyjaciółką Ambry’ego, a Ambry… Dźwięki kobzy umilkły nagle i jakiś mężczyzna powstał z miejsca, gdzie siedział pod osłoną potężnego głazu. Miał włosy i brodę zmierzwione wiatrem i mógłby budzić przerażenie w swym nieco średniowiecznym kostiumie

(włączając potężny miecz i sztylet), gdyby nie pewna nieśmiałość w jego dwornym ukłonie. — Miz Alice — powiedział — jestem Wolfer Martin D’Ambry. Cieszę się, że mogę cię poznać po tylu latach. Po tylu latach. Alice pozwoliła podrażnić się tym słowom. Sądziła dotąd, że osoba, z którą chciała poznać ją matka, będzie stosunkowo nowym znajomym, ale to… Wyczuła prawdę, czającą się w zakamarkach jej umysłu, i obdarzyła Ambry’ego ciepłym uśmiechem. — Ja też cieszę się, że cię poznałam. Jak mam się do ciebie zwracać?

— Twoja matka nazywa „Ambry”. Będę szczęśliwy, zechcesz nazywać mnie tak samo.

mnie jeśli

— A ja jestem Alice, nie „Miz Alice”. Potem poszli, Ambry nieco na przedzie, z kobzą wetkniętą pod ramię, Alice i Lydia za nim, obok siebie. Opuszczając szczyt wzgórza, zeszli w dolinę, którą pokrywał sad. Pod rozłożystymi jabłoniami, brzoskwiniami i morelami rosły wysokie lilie wschodnie, a między nimi pstrzyły się kwiaty laku, konwalie i ulubione storczyki Lydii. Przez sad przepływał mały strumyk, perląc się na

wygładzonych głazach. Na skraju sadu przycupnęła kryta łupkiem chata. — Czy to tu mieszkasz? — zapytała Ambry’ego Alice. — Teraz tak — odparł — i ty też zamieszkasz tu na czas wizyty. Chodź, dam ci lemoniady. Genius loci sprowadza cytryny z sąsiedniego siedliska. — To miło z jej strony. Nie wiedziałam, że siedliska handlują z sobą. — Och, handlują. Jeśli rozumiem te sprawy, siedlisko można zaprojektować tak, by kłóciło się z prawami fizyki czy

przyrody znanymi w Verité, ale im dalej od normy, tym trudniej jest je utrzymać. Pani Północnego Wiatru woli sprowadzać cytryny, niż utrzymywać obszar tropików. Ambry otworzył drzwi chaty i odsunął się, by przepuścić towarzyszki. Wszedłszy za nimi, umieścił kobzę na stojaku. — Lemoniada jest w kuchni — powiedział. — Jeśli chcesz, możemy zabrać ją na zewnątrz i usiąść w ogródku. — Pewnie, że chcę — odparła Alice. — W takim razie, jeśli prawa fizyki z Verité są punktem odniesienia dla Virtů,

wydaje mi się, że Kościół Elish zupełnie nie ma racji, twierdząc, że to Virtů jest pierwotną rzeczywistością. — Och, nie znam się na tym — rzekł Ambry. — Podejrzewam, że ta kwestia jest o wiele bardziej złożona, niż zwykły problem „kto był pierwszy”. Oba wszechświaty są połączone — to jest fakt. Mogą w pewnym zakresie wpływać na siebie nawzajem — to kolejny fakt. Jeśli chodzi o wszystko poza tymi dwoma punktami, nie mam ochoty nawet zgadywać. Początkowe zdenerwowanie przysłuchującej się ich rozmowie Lydii ustąpiło zadowoleniu. Znała swoją

córkę na tyle dobrze, by wiedzieć, że nie była po prostu uprzejma dla przyjaciela matki, ale Ambry naprawdę przypadł jej do gustu. Jednak znała ją też wystarczająco dobrze, by wiedzieć, że silna ciekawość dziewczyny została rozbudzona. Dlatego nie była zaskoczona, gdy Alice zręcznie zmieniła temat rozmowy. — A więc, mamo, gdzie jest twój pacjent? Nie wiedziałam, że zajmujesz się medycyną wirtualną. — Nie zajmuję się i wiesz o tym dobrze — odparła Lydia, uświadamiając sobie, że dała się złapać. — Nakłamałam ci trochę. Moim

„pacjentem” jest Ambry i nie tyle leczę go, ile pomagam mu wypełnić zalecenia jego lekarza. — Jeśli wolno zapytać — powiedziała Alice — czy Ambry pochodzi z Verité? — Nie, o ile mi wiadomo — odparł Ambry. — Jestem złożonym programem, a moje oprogramowanie chyba się rozpada. — Nie! — Jak dotąd, nie widziałem mory — uspokoił ją Ambry — więc być może uszkodzenie nie jest śmiertelne. Kiedy zgłosiłem się do lekarza, jego diagnoza

brzmiała, że cierpię na… trudno to wyjaśnić. — Spróbuj. Nie boję się zadawać pytań, kiedy nie rozumiem. — Naprawdę tak jest, Ambry — dodała Lydia. — Jej pierwsze zdanie brzmiało chyba: „Mamo, dlaczego?” Ambry uśmiechnął się. — Dobrze. Przede wszystkim, Alice, musisz zrozumieć, że nie pamiętam swoich początków. To nie jest rzadkie u pochodzących z Virtů. Często program tworzony jest do określonego celu, a kiedy ten cel zostanie spełniony, albo program rozwinie się bardziej niż to

niezbędne, osiąga byt niezależny od pierwotnej funkcji. Mój lekarz i ja wierzymy, że dawno temu to właśnie stało się ze mną. Moja choroba może mieć dwa źródła. Albo zanikają moje wtórne procedury, albo mój twórca próbuje powołać mnie znów do służby. Jakakolwiek byłaby przyczyna, efekt jest taki, że cierpię na napady amnezji, po których budzę się w nie znanych mi miejscach. — Zostałam z nim — wyjaśniła Lydia — bo znam go dość dobrze, by zauważyć jakiekolwiek zmiany w jego osobowości. Jeśli Ambry zacznie zachowywać się dziwnie, mogę

próbować zrobić coś, by otrząsnął się z zaklęcia albo, jeśli to zawiedzie, wezwać lekarza. — Rany! — Alice rozważyła kilka pytań, wybrała z nich jedno. — Ambry, czy miałeś te ataki, odkąd mama jest z tobą? — Chyba zdarzył mi się jeden niewielki, ale ona dała sobie z nim radę. — Czy masz pojęcie, do czego mogło służyć twoje pierwotne oprogramowanie? — Alice uśmiechnęła się szeroka — Wybacz, jeżeli to zabrzmiało niegrzecznie. Nie umiem zadać tego pytania lepiej. Drum twierdzi, że brak mi taktu.

— Czy Drum to twój chłopak? Co dziwne, Alice zaczerwieniła się. — Nie, to tylko kumpel, detektyw, z którym pracuję nad pewną sprawą. Lydia zauważyła rumieniec i uśmiechnęła się, pesząc Alice jeszcze bardziej, ale powstrzymała się od komentarzy. — Twoje pytanie nie było niegrzeczne — uspokoili ją Ambry, powracając do głównego wątku rozmowy. — W Virtů takie informacje są na porządku dziennym, prawie Jak podanie nazwiska. O ile wiem, w pierwotnej wersji byłem wojownikiem i muzykiem, kobziarzem

elitarnego legionu. — Więc nie zmieniłeś się specjalnie. — Tak naprawdę zmieniłem się bardzo. Straciłem upodobanie do walki. W dniach, gdy służyłem swemu twórcy, nie miałem innego życia. Teraz mam. — Nie wydaje mi się, żeby samo to, że twój twórca chce powołać cię z powrotem do służby, było takie strasznie — stwierdziła Alice. — Powinny być jakieś możliwości wyzwolenia. W Verité AP może wyzwolić się na kilka sposobów… Lydia, widząc zapał krzyżowca w oczach córki, przerwała jej.

— Alice, nie wydaje mi się, żeby to był szczególnie stosowny temat do rozmowy. — Ależ, mamo! Rozmawiamy o inteligentnej osotbie, która jest praktycznie niewolnikiem zależnym od kaprysów swego twórcy! Wydawało mi się, że zależy ci na tym… — Zależy mi, ale nie sądzę, żeby w tej rozmowie chodziło o to, jak Ambry mógłby… Serdeczny śmiech przerwał wywody Lydii.

Ambry’ego

Alice obejrzała się zaskoczona. Lydia wyglądała na urażoną.

— Ambry, co cię tak bawi? Błędny Kobziarz Zaginionego Legionu Skygi uśmiechnął się do swej żony. — Przepraszam, moja droga, ale Alice jest tak podobna do ciebie, kiedy byłaś w jej wieku, zwłaszcza kiedy jest wzburzona, że wasza kłótnia wygląda, jakbyś ty sam kłóciła się z lustrem. W lot pojmując komizm sytuacji, Lydia uśmiechnęła się. Bystry umysł Alice rozważał słowa Ambry’ego, by dostarczyć kolejnego wsparcia dla konstrukcji, którą składała. — Znałeś moją matkę, kiedy była w moim wieku?

— Tak, może o rok młodsza czy starsza. — Naprawdę podobnie?

wyglądamy

tak

Ambry zamilkł na chwilę, przyglądając się na przemian to jednej, to drugiej. — Jeśli pominąć przypadkowe szczegóły — ty nosisz krótsze włosy, Lydia była chyba trochę szczuplejsza — mogłybyście być bliźniaczkami. Są jednak różnice, które sięgają głębiej niż wygląd zewnętrzny. Nie wydaje mi się, by ktokolwiek, kto dobrze zna was obie, mógł pomylić was ze sobą, kiedy zaczniecie mówić.

— Tak? — Lydia była spokojniejsza, trochę mniej doświadczona. Pamiętam, iż wydawało mi się, że próbuje zwinąć się do środka. — Miałam też trądzik — dodała dla przypomnienia Lydia. Potem zmarszczyła brwi. — Ambry, kiedy cię poznałam, byłam w wirtualnym przebraniu. Skąd możesz wiedzieć, jak wyglądałam? — Co prawda straciłem z tobą kontakt, kiedy wróciłaś do Verité, kochanie, ale miałem parę okazji, by przejrzeć stare pliki. Jednak kiedy ty i Alice zaczęłyście się kłócić, uderzyły

mnie podobieństwa wynikające raczej z osobowości, z siły osobowości, niż z wyglądu. Alice wzięła głęboki oddech i zadała pytanie, z którym wstrzymywała się od chwili, gdy po raz pierwszy ujrzała — Czy jesteś moim ojcem? Odpowiedź przyszła natychmiast, bez wahania. Delikatny uśmiech wykrzywił kąciki ust Ambry’go. — Tak, Alice. Jestem twoim ojcem. Po raz pierwszy w życiu Alice nie wiedziała, co posiedzieć czy zrobić. Z otwartymi ustami wpatrywała się w

wytwornego, brodatego mężczyznę, potem przeniosła wzrok na matkę. Lydia niemal buntowniczym gestem uścisnęła dłoń Ambry’ego. — Alice, technicy medyczni powiedzieliby, że to niemożliwe… że małżeństwa między Virtů i Verité nie mogą być płodne. Serce mówi mi, że przybyłam do Virtů na wakacje, zostałam porwana przez czarującego dżentelmena i zakochałam się w nim. Wspólnie spłodziliśmy dziecko, dziecko, które urodziło się w Verité. Jeśli chcesz, możesz przejrzeć wszystkie raporty lekarzy na mój temat, z ich mądrymi teoriami o konwersjach psychosomatycznych i partenogenezie —

są tak skrupulatne, jak tylko to możliwe. Dla mnie jednak Ambry zawsze był twoim ojcem — i moim mężem. By oderwać się od zamętu uczuć, kłębiących się w jej piersi, Alice przybrała zamyślony wyraz twarzy, zarezerwowany zwykle dla Linka Craina. — Wydaje mi się — powiedziała, myśląc na głos — że adoptowane dziecko staje się dzieckiem rodziców, którzy je wychowali, nieważne, kto dostarczył materiału genetycznego. I zawsze chciałam mieć tatę… i naprawdę lubię Ambry’ego… Mamo? Pociągając

nosem,

nieświadoma

spływających jej po twarzy łez, Lydia uścisnęła córkę. — Naprawdę lubisz Ambry’ego? — Czy powiedziałabym to, gdyby było inaczej? Łzy zastąpił śmiech. — Nie, Alice, nie ty. Takt nigdy nie należał do twoich zalet. — Wolę uważać się za uczciwą! — Alice wyprostowała się w udanym oburzeniu, co pozwoliło jej przybliżyć się do Ambry’ego na tyle, by i on zmieścił się w uścisku.

Siedzieli razem przez pewien czas, zadowoleni, że chwila wyjaśnień jest już za nimi, zastanawiając się może to oznaczać na przyszłość. Zachwycona dramatem który rozwinął się w sercu jej domeny, genius loci rozsypała w powietrzu płatki kwiatów i kazała ptakom zanucić odświętne arie.

*** Mijały dni w Krainie za Północnym Wiatrem, dni wypełnione odkryciami, piknikami, długimi rozmowami i rzadkimi kłótniami. Alice i Ambry uzgodnili wspólnie że dziewczyna

będzie nadal zwracać się do ojca „Ambry” nie „tato”. Lydia najbardziej chyba z nich wszystkich denerwowała się tym rodzinnym zebraniem. Od dawna pragnęła, chociaż i obawiała się, spotkania córki z Ambrym. Odczuła ulgę, gdy zaakceptowali się nawzajem, ale musiało minąć kilka dni, nim mogła czuć się swobodnie nawet wtedy, gdy Alice zaczynała jedną ze swych oracji (jej oburzenie zniewoleniem populacji programów Virtů wzrosło raczej niż osłabło, odkąd dowiedziała się o swym powiązaniu z Ambrym), albo gdy Ambry spokojnie wyjaśniał upartej córce jakiś fakt lub zasadę etykiety, których dotąd

nie znała. W końcu Lydia porzuciła troski, a dni przemykały, znaczone krótkimi odwiedzinami w Verité (teraz, gdy Alice mogła zastąpić ją w czuwaniu, Lydia wracała od czasu do czasu, by zająć się kliniką). Powroty do domu były takie, o jakich marzyła, odkąd skończyła dziewiętnaście łat. I tak upływał im czas do urodzin Lydii. Rankiem tego dnia odwiedziła swych rodziców i siostrę, do czego gorąco zachęcali ją Alice i Ambry, gdyż dało im to możliwość przygotowania przyjęcia na jej cześć. Po jej powrocie urządzili piknik w sadzie, a kiedy tort i

lody stały się przeszłością, a Alice wręczyła Lydii prezent — afrykański dzbanek — Ambry przyniósł z chaty kobzę. — Jak zawsze, mam dla ciebie w prezencie melodię — powiedział, uśmiechając się tajemniczo, lecz radośnie. Lydia skinęła głową, opierając się o pień brzoskwini, odkładając talerzyk z ciastem na trawę. (Mała armia fflrówek przymaszerowała, by zebrać okruszki.) Na wpół drzemiąc w słońcu, Alice leniwie przenosiła niekiedy kilka szczęśliwych mrówek do mrowiska. Jedną z powszechnych, choć mylnych

opinii na temat kobzy jest to, że jej dźwięki są głośne, piskliwe, pełne zawodzeń i skrzeków przeznaczonych do szarpania nerwów i prowadzenia wojowników do bitwy (jak twierdzą niektórzy po to tylko, by nie słuchać jej więcej). W rzeczywistości w zręcznych dłoniach kobza potrafi być instrumentem niezwykle subtelnym, zdolnym do łkania, krzyku i śmiechu. Wolfer Martin D’Ambry był takim właśnie mistrzem, a melodia, którą ułożył dla Lydii, mówiła nie tylko o czasach rozłąki, ale i o spotkaniu. Była w niej radość z odkrycia córki i tak zręcznie oddana energia dziewczyny, że Alice usiadła i roześmiała się,

rozpoznając się w dźwiękach. Gdy muzyka zmieniła ton, ukazując bunt wobec losu, dawnych panów i nowych wezwań, pojawiła się mgła. Z początku wszyscy troje uznali tę anomalię meteorologiczną (jak dotąd dzień był pogodny i jasny) za efekt wytworzony przez genius loci jako podkład do gry Ambr/ego. Wątpliwości pojawiły się, gdy mgła zgęstniała w wirującą masę czułków, zwróconych ku Wolferowi Martinowi D’Ambry. — Ambry! — krzyknęła Lydia. Reakcja Alice, może dlatego że tak krótko znała ona swego ojca, była bardziej opanowana. Dziewczyna

poderwała się na nogi, zerwała z najbliższego drzewa twarde, zielone jabłka i z godną uwagi zręcznością obrzuciła nimi Mglistego potwora. Jej cel rozdzielił swą masę, przepuszczając jabłka na drugą stronę. Ambry tymczasem rzucił kobzę i obnażył miecz. Wywijając ostrzem w skomplikowanej serii cięć, rychło pozostawiłby swego przeciwnika bez rąk lub głowy, gdyby tylko ten wykazywał jakiekolwiek podobieństwo do istot ludzkiej. Jednak istota z mgły po prostu spajała się n powrót tam, gdzie ostrze rozdzieliło jej materię, najwyraźniej niewiele więcej robiąc sobie z miecza, co z jabłek.

Lydia widziała to wszystko ze swego miejsca. — Ambry! Odejdź stamtąd! Nie możesz zrobić temu krzywdy, ale może uda ci się uciec! Wyraz, jaki pojawił się przez chwilę na jego twarzy wskazywał, że Wolfer Martin D’Ambry chce właśnie oznajmić, iż nie jest kimś, kto uciekałby przed wrogiem — nieważne jak straszliwym czy nieludzkim. Zdrowy rozsądek przewyższył jednak puste bohaterstwo, a może Ambry usłyszał po prostu przerażenie i miłość w głosie Lydii. Tak czy inaczej porzucił swą kobzę i rozpoczął kontrolowany odwrót w

stronę chaty. Asystowała mu Alice, podwajając grad zielonych jabłek, gdyż po ich ciosach mgła musiała zwolnić nieco, by połączyć swą masę. Z moreli, pod którą stała Lydia, zaczęły opadać niedojrzałe owoce, zachęcając ją, by przyłączyła się do bombardowania. Genius loci atakowała mgłę wiatrem, który dął z północy, przybierając na sile i szarpiąc zewnętrzne warstwy potwora. Atakowane z kilku stron mgliste stworzenie podzieliło swą uwagę, by odpowiedzieć na napaść. Lydia odskoczyła żwawo przed pędzącą ku niej macką. Alice miała mniej szczęścia.

Cienki jak bicz, ze świstem tnący powietrze wąs wystrzelił w jej kierunku, owijając się wokół jej nogi i wywracając ją na ziemię. Druga macka, gruba i w kształcie młota, uniosła się nad nią i opadła, chcąc ją zmiażdżyć. Alice cisnęła ostatnie jabłko i skuliła się, odtaczając na bok. Wirtualna zmiana postaci nigdy nie należała do jej szczególnych uzdolnień, ale tym razem coś zadziałało. Przez chwilę miała wrażenie, że zmienia miejsce pobytu — tak gdyby powróciła do swego ciała w Verité — po czym znów znalazła się w sadzie. Macka wypuściła ją z uścisku i kiedy miotała się w jej poszukiwaniu, Alice

odczołgała się. Gdy przygotowała następne jabłko, wydawało się, że muszą zwyciężyć, że Ambry dotrze do względnie bezpiecznej chaty, a genius loci dmuchnie wiatrem, który rozerwie mgłę na strzępy. Ukryta za drzewem Lydia regularnie ciskała owoce, zmieniając jedno z pasem mgły w ser szwajcarski. Lecz gdy zwycięstwo wydawało się już pewne, mgła zmieniła postać. W jej centrum ukazała się twarz mężczyzny o błękitnej skórze, brwiach z płonących błyskawic i granatowych oczach. Gęstniejące pasma mgły zmieniły się w bujną czuprynę i brodę, które stanowiły

obramienie wzburzonego oblicza. Oczy zwęziły się, wpatrując w Ambry’ego. — Dość tego, Kobziarzu — zagrzmiał głęboki, rozdrażniony głos. — Tym razem muszę mieć swój legion w całości, żeby wojować jak należy. Chodź ze mną. Wyciągając grubą mackę, mgła pochwyciła wciąż cofającego się Ambry’ego z równą łatwością, jak dziecko chwyta lalkę. Otulony mglistym uściskiem Ambry zwisł bezwładnie ze zwiotczałą i pozbawioną wyrazu twarzą. Mgła rozproszyła się, unosząc swój łup. Matka i córka stały osłupiałe, obserwując z niemym przerażeniem, jak

pojedyncza macka pojawia się jeszcze, by podnieść kobzę i zniknąć wraz z całą resztą. — Mamo, czy to się naprawdę stało? — Tak. — Lydia mówiła, jak gdyby próbowała powstrzymać łkanie. — W takim razie lepiej opowiedz mi wszystko, co wiesz o przeszłości Ambry’ego. — Alice… — Mamo, idę go szukać. — Alice!

— Nie, nie mów mi, że nie mogę. Nie wspominaj na wet, że sama go znajdziesz. Jesteś dobrą lekarką, jedna z najlepszych, ale jeśli chodzi o znajdowanie zaginionych ludzi, tropienie historii… to ja się na tym znam. — Alice… — Możemy się spierać, ale w ten sposób nie znajdziemy Ambry’ego, stracimy tylko czas. Lydia westchnęła. — Masz zamiar zrobić to sama? — Nie. Jeśli nie masz nic przeciwko temu, chciałabym skontaktować się z

Drumera i poprosić go o pomoc. — Jak wiele masz zamiar mu powiedzieć? — Wszystko, na co mi pozwolisz. On nie może działać w oparciu o niepełne dane. Lydia przygryzła wargę, przeszła parę kroków. — Nie uda mi się powstrzymać cię, prawda? — Raczej nie. Na pewno nie, jeśli myślisz o tym, by pobiec za nim. W tej samej chwili, kiedy ty odejdziesz, ja zrobię to samo.

— Myślę, że ktoś powinien tu być, gdyby Ambry’emu udało się wysłać wiadomość. — Racja. I, mamo, ty znasz jego napady. Będziesz w stanie sprawdzić… ostrzec genius loci, by była w pogotowiu na wypadek kontaktu. — Przekonałaś mnie. Wezwij Druma. Opowiem wszystko wam obojgu. Alice wypuściła z dłoni zielone jabłko, które wciąż ściskała, i objęła matkę. Jej palce lepiły się od kwaśnego soku. — Znajdę go, mamo. Obiecuję.

— Nie wątpię w to, Alice. — Lydia mocniej uścisnęła córkę. — Martwi mnie tylko, co się stanie, kiedy go znajdziesz. — Przyprowadzę go z powrotem. Nie po to znalazłam ojca, żeby go teraz stracić przez jakiegoś… programisty łudzącego się, że jest bogiem! Uzbrojona oburzeniem Alice wróciła do chaty, by skontaktować się z Desmondem Drumem w Verité. Na dworze Lydia podniosła z ziemi talerz, na którym wciąż leżały resztki jej urodzinowego tortu. Mrówki maszerowały Wydało się jej, że słyszy przygrywającą im kobzę.

*** Gdy Jay wyruszył na górę Meru, Tranto pozostał w Głębokich Polach. — Trudno mnie nie zauważyć, przyjacielu — powiedział fant ze skruchą — nawet w moim własnym siedlisku. Mizar i Dubhe będą w stanie ci pomóc, ze swymi zdolnościami i wiedzą. Boję się, że byłbym tylko zawadą. W tej wyprawie, jeśli będziesz musiał uciec się do brutalnej siły, będzie to znaczyło, że jesteś już zgubiony.

Jay dźgnął fanta ponad pokrytym zmarszczkami kolanem. — O to chodzi, dodawaj mi otuchy! Nie martw się, Tranto. Wrócimy z powrotem, zanim ty i Pan Pałacu zdążycie znudzić się nawzajem swoim towarzystwem. Śmierć wyszczerzył się w kościstym uśmiechu. — Tranto powiadomił mnie, że jest gotów pomóc przy paru projektach, które chodzą mi po głowie. Moi zwykli robotnicy mają denerwującą skłonność do rozpadania się na kawałki. Szukam pomocy wyszkolonego programu budowlanego.

— W takim razie wyruszamy, gdy tylko wróci po nas Mosiężny Pawwian — powiedział Jay. — Jakąś godzinę temu wysłałem mu sygnał. — Odpocznij, dopóki nie przyjedzie — poradził mu Śmierć. — Potem nie będziesz miał okazji. — Nie wiem, czy zdołam zasnąć — przyznał Jay. — Jestem zbyt zdenerwowany. — Myślę, że nie będziesz miał z tym problemów — stwierdził Śmierć. — Jak zauważyło wielu poetów i filozofów, Śmierć i Sen są bliskimi krewnymi. Mój pałac sprzyja wypoczynkowi. Przejdź schodami na prawo. Znajdziesz tam

pokój, który zaprojektował dla ciebie, nie wiedząc o tym, twój ojciec. Słysząc rozkazujący ton pobrzmiewający w uprzejmym zaproszeniu Śmierci, Jay usłuchał. Znalazł pokój umeblowany piętrowymi łóżkami i urządzony w stylu popularnym wśród chłopców mniej więcej w tym czasie, kiedy przyszedł na świat. Wygięte okno z szerokim, niskim parapetem wychodziło na fronton pałacu. Spokojny, że na pewno usłyszy stąd przybycie Mosiężnego Pawwiana rozebrał się i wyciągnął na wyścielonej ławie. Mimo

swych

wątpliwości

spał

głęboko i twardo i obudził się dopiero wtedy, gdy Mosiężny Pawwian, plując fajerwerkami i rycząc uwerturę „1812”, zatrzymał się przed pałacem. Dubhe zsunął się z górnej pryczy na ramię Jaya. — Powinienem był wiedzieć, że to mu się spodoba. Zbieraj się, zaraz będzie salwa armatnia. Jay posłuchał go i nie pożałował, gdyż Mosiężny Pawwian uzupełnił nagrane wystrzały armatnie ogniem z komina i dzikim śmiechem. Rozpadające się formy, zaścielające Głębokie Pola, uniosły się w odpowiedzi na ten niezwykły hałas, urwane ręce i nogi,

koła i przekładnie wirowały i koziołkowały, zataczały się i obracały w danse macabre, jakiego w Głębokich Polach jeszcze nie widziano. — Zejdźmy lepiej, zanim M.P. zwali nam ten gmach na głowę — powiedział Jay, łapiąc swoje rzeczy. Dubhe roześmiał się. — Głębokie Pola zawsze zwalają się komuś na głowę. Cała sztuka w tym, żeby coś zostało. — A jednak… — Jay wepchnął ręce w rękawy koszuli i zapiął ją krzywo — nie chciałbym, żeby coś się stało z tym pałacem. Zaprojektował go mój tato… a

Pan Entropii wydaje się z niego taki dumny. — Co ty nie powiesz — zrzędził Dubhe. — Może zaczniesz jeszcze narzekać, że nie wychowywałeś się tutaj. — Nie idźmy aż tak daleko… ale to mogłoby być fajne. Widziałeś jego konia? Dubhe wskoczył na plecy Jaya, oszczędzając sobie tym konieczności odpowiedzi. Chłopak otworzył drzwi i zbiegł po kręconych schodach na złamanie karku, aż ogon Dubhe a nim łopotał. Przy bramie pałacu zastali Śmierć, który przyglądał się

pierdzącemu Pawianowi.

rakietami

Mosiężnemu

— Co za bogactwo, nieprawdaż? — odezwał się Pan Zguby. — Muszę przyznać, że zazdroszczę Johnowi D’Arcy Donnerjackowi jego twórczego talentu. Sam z definicji muszę być wtórny. Jay zmusił się do spojrzenia wprost w mroczną opończę, udając, że napotyka wzrok niewidocznych oczu. — Panie, właśnie wyraziłeś się o moim ojcu w czasie teraźniejszym. Czy on… no więc, czy on gdzieś żyje? — Nic mi o tym nie wiadomo —

chłodno i bezlitośnie odparł Śmierć. — Nie przybył do mnie, ale ostatecznie, jako istota z Verité, mógł nie domyślać się nawet, że to ja byłem przyczyną jego końca. Jay zesztywniał. — To ty zabiłeś mojego ojca? — Tak. Czy to cię szokuje, Jay? — Ja… ja… Tak. — Czy szokuje cię to, że go zabiłem, czy to, że się do tego przyznaję? Wiesz, że byliśmy wrogami, że on zaprojektował ten hałaśliwy pociąg, by doprowadzić do mojej zguby,

przynajmniej chwilowo, choć podejrzewam, że byłby zadowolony, gdyby udało mu się dokonać tego bardziej trwale. — Ale on zrobił to, by mnie ocalić! — Przed czym? — Przed śmiercią. — Przed umieraniem?

śmiercią

czy

przed

Jay zamilkł na chwilę. — Myślę, że przed umieraniem. Nie znałem go właściwie. Zadbałeś o to. Może uznał po prostu, że zrobił kiepski

interes. — A jednak zadbałem też o to, żebyś przyszedł n świat, mój chłopcze. — Dla własnych celów! — A skoro wiesz już co nieco o tych celach, czy są tak nikczemne? Co więcej, twój ojciec nigdy nie zapytał mnie czy pragnę twej śmierci. Spodziewał się po mnie najgorszego, a ja pozwoliłem mu na to. Jay był tak wściekły, że niemal wybuchnął płaczem Ciepło wzbierające pod powiekami wzburzyło go jeszcze bardziej, jego pytanie wyrwało się więc jako wrzask.

— Dlaczego? — Dlatego, Jayu Donnerjacku, że nawet Śmierć może mieć dość ludzi spodziewających się po nim wszystkiego, co najgorsze. Potraktowałem Johna D’Arcy Donnerjacka godnie. Oddałem mu żonę, pozwoliłem mu mieć dziecko. A jednak on wytoczył mi wojnę jeszcze przed twoim urodzeniem. Gdy nie zrezygnowałem ze swych żądań co do ciebie, ufortyfikował przeciwko mnie swój zamek. Odebrałem mu Ayradyss na zasadzie zwrotu własności, a nie przez podły charakter. — Jak mogę ci wierzyć?

— Czy kiedykolwiek okłamałem cię, Jay, nawet kiedy mógłbym na tym skorzystać? Jay spojrzał na własne buty, na rzygulce sterczące ze ścian pałacu, wszędzie dookoła, byle ominąć wzrokiem tę ciemną opończę z bielejącymi wewnątrz kośćmi. — Nic mi o tym nie wiadomo, panie. — A więc dobrze. Nie proszę cię, byś mnie lubił, ale oddałeś się w moje ręce. Dałem ci zadanie. Twój pociąg czeka. Idź i zrób, co ci nakazałem. — Tak, panie.

Jay odwrócił się, przytrzymując na głowie należącą do jego ojca czapkę maszynisty. Ukradkiem otarł grzbietem dłoni kilka łez. — I Jay… — Tak, panie? — Powodzenia.

*** Desmond Drum przeciągnął się i sięgnął po kimono. Noriko, gejsza, która właśnie skończyła robić mu najlepszy masaż, jaki miał w życiu, wstała, by mu

pomóc się ubrać. Potem ukłoniła się ceremonialnie i złożyła parawan na drugim końcu pokoju, odsłaniając wannę z gorącą wodą, wykonaną na wzór naturalnego źródła, łącznie z wodospadem. — Jeśli Drum–san sobie życzy — powiedziała. — Tylko trochę herbaty, kochanie. Jestem umówiony za chwilę. — Tutaj? — Nie martw się. To nie inna kobieta, tylko nudne interesy. — Ach.

Noriko uśmiechnęła się, wyszła i wróciła po chwili, niosąc na tacy herbatę. Gdy już rozlała ją do czarek, czyniąc z każdego najdrobniejszego ruchu dzieło sztuki, wciąż najwyraźniej nie miała zamiaru go opuścić. Drum nie protestował, wiedząc, że była samotna. Wirtualne domy publiczne doprowadziły seksbiznes w Verité do upadku. Zakazane dzielnice czerwonych latarni, z towarzyszącymi im przestępstwami i chorobami, zniknęły wszędzie, gdzie dostęp do Virtů był tani. Nawet miejsca bardziej eleganckie, w rodzaju tej herbaciarni, utrzymywały się dzięki dotacjom japońskiego rządu.

Pływający Świat i jego kwiaty, przeżywszy zmiany obyczajów i mód, stanął w obliczu zagłady, którą niosła fiu technologia komputerowa. W umyśle Druma zaczęło formować się haiku, coś o śniegu i kwitnącej wiśni. Posolił myślom płynąć swobodnie, w rytm dźwięków, które Noriko wydobywała ze swego samisenu. Inna kobieta przyniosła mu na porcelanowej tacy zwój z wiadomością. Spojrzał na słowa i wyszedł w ślad nią z pokoju. Słyszał za sobą łkanie samisenu Noriko.

***

— Cześć, Drum. — Daimon powitał go, nie wstają z miejsca. Tego dnia miał na sobie lżejsze, bawełniane kimono drukowane w białe chryzantemy na ciemnoniebieskim tle. Jego dłonie, jak zawsze, skrywały rękawiczki, a twarz przesłaniała stylizowana maska. — Conichiwa, Daimon–san — odparł Drum. — Wiesz stajesz się dość przewidywalny w tej japońszczyźnie. To niedobrze, jeśli się ukrywasz. — Ukrywam się, ale wydaje mi się, że wszelki zapał do poszukiwań już wywietrzał. Gdybym zaczął się afiszować… ale trzymam się na uboczu i

nikt mnie nie niepokoi. W każdym razie nie jestem taki głupi. Jako atrakcja historyczna, to miejsce nie jest wyposażone w żaden sprzęt komputerowy, nawet dla całkiem przyziemnej księgowości. Nie sądzę, żebym był jedyną osobą, która uważa je z tego powodu za atrakcyjne. Drum skinął głową. — Musi być świetne do wszelkich potajemnych działań. Przejrzałeś to, co przesłałem ci ostatnio? — Tak. Muszę przyznać, że spodziewałem się, że pan Crain będzie tu z tobą.

— Link jest zajęty. Zarezerwował sobie parę dni, żeby uczcić urodziny swojej matki. — Jakie to słodkie. — W głosie Daimona zabrzmiał smutek. — Czy jesteś jak dotąd zadowolony z poszukiwań? — Zadowolony? Nie odkryłem jeszcze, czego mi potrzeba, by zniszczyć Kościół Elish, a bez tego muszę pozostać więźniem. — Może powinieneś poszukać czegoś, czym mógłbyś zaszantażować ich, by zapewnić sobie bezpieczeństwo.

— Czegoś w rodzaju „jeśli umrę, to zostanie opublikowane”? Tak, zastanawiałem się nad taką możliwością. Przyznam się, że jestem tchórzem. Nigdy nie sądziłem, że utrzymają zarówno swoją wrogość, jak i swoją misję. Zamieszki w Central Parku powinny były wystarczyć, by ich osłabić! — Zamiast tego wzrośli w siłę. Ich wirtualne przejścia nie ograniczają się już tylko do mocy psi i pomniejszych projekcji. Bogowie… — Przerażają mnie. Czy przerażają kogokolwiek poza mną? —

Mnie.

Linka.

Każdego,

kto

zastanawia się nad konsekwencjami. Prawie wszyscy uważają boskie objawienia za jeszcze jedną sztuczkę dla rozbawienia gawiedzi. Europejczycy i Amerykanie nie wierzą już w bogów, Daimon, nie wierzą od dziewiętnastego wieku. To w tym tkwi siła elków. — Nie wierzą, a jednak przyłączają się do Kościoła. — Może powinienem był powiedzieć raczej, że nie mają jednej, określonej kulturą wiary. Poszczególni ludzie przejawiają ogromną potrzebę czegoś boskiego. — Tak… wiem o tym doskonale. Zamierzam wziąć udział w święcie w

Kalifornii. Mógłbyś postarać się dla mnie o bilet? — Oczywiście. — Drum roześmiał się. — Z czego się śmiejesz? — Mówiłeś, że jesteś przerażony, ale wybierasz się dokładnie tam, gdzie Bel Marduk może spopielić cię ogniem. Albo nie wierzysz naprawdę, że oni są bogami, albo coś jeszcze zabawniejszego. — Co mianowicie? — Że wierzysz w to, chłopie, i nie możesz przepuścić okazji, żeby zobaczyć

boga we własnej osobie. — Przestań się śmiać! Drum wstał. — Chcę zdążyć na następny lot suborbitalny. Dbaj o siebie, Daimon. Przesłać ci bilet na ten adres? — Tak. — Na kogo chcesz, żeby był wystawiony? One są imienne. — Tak, pamiętam z twojego raportu. Możesz załatwić mi fałszywe ID? — Za opłatą.

— Niech będzie. — Szkoda. — Dlaczego? — Miałem ochotę wystawić bilet na Arthura Edena. — Drum! — Przepraszam. Nie wiedziałeś, że wiem? — Nie! — Mógłbym się założyć, że Link też się domyślił.

— Jak? — To właśnie nasza specjalność, odkrywanie tego, co inni chcą ukryć. Nie przejmuj się, Daimon, nie zdradziliśmy tego jeszcze nikomu. Ani nie zamierzamy tego zrobić. Po prostu robi nam się tak ciepło w duszy, kiedy wiemy o wszystkim. — Jesteś niesubordynowany! — Zawsze taki byłem, Daimon. Dbaj o siebie. Wyślę ci bilet. — Mogę ci ufać? — Robisz to już od dawna. Chcesz pierwszy rząd?

— Eee… — Suchy śmiech. — Pewnie, czemu nie. Wymyślę sobie przebranie. — Tak trzymać, Daimon. Ruszaj śmiało, bądź wężem w ich Edenie. — Uff! — Arigato. Cieszę się, że doceniasz mój dowcip. Długo czekałem, żeby móc to powiedzieć. — Spóźnisz się na wahadłowiec, Drum. — No to na razie.

*** Na pokładzie wahadłowca Drum połączył się ze skrzynką kontaktową. Znalazł w niej dziesięć wiadomości, wszystkie od Linka Craina. Kiedy je sprawdził, przekonał się, że nadchodziły w regularnych, dziesięciominutowych odstępach. Wszystkie mówiły w zasadzie to samo. Drum, czy możesz rzucić wszystko i pomóc mi w nagłym przypadku? Jeśli tak, przyjdź do Virtů pod następujące współrzędne. Zostajesz wynajęty za trzykrotną wartość twojej zwykłej stawki z pokryciem wydatków i

wszystkim, czego jeszcze sobie życzysz. Link”. Po namyśle, Drum przesłał na adres Linka krótką wiadomość: „Przychodzę, przewidywany czas przybycia — 30 min. Drum”. Gdy wahadłowiec wylądował, Drum udał się do wiarygodnej stacji transferowej, zamówił kozetkę na dłuższy okres i wprowadził współrzędne, które podał mu Link. Przez szarą mgłę przepłynął do różanego ogrodu. Przy zielonkawo paskowanej odmianie stała przygarbiona Alice Hazzard — a nie Link Crain — i metodycznie obrywała płatki kwiatu.

Gdy ustalił swój kształt, zerwała się na nogi i podbiegła do niego. Jej uścisk zaskoczył go, gdyż pamiętał, że jako Link unikała wszelkiego fizycznego kontaktu. — Drum, dzięki, że przyszedłeś. Nie możemy rozmawiać tutaj, to zbyt publiczne miejsce. Chodź ze mną. Drum rozejrzał się po najwyraźniej bezludnym ogrodzie, uniósł krzaczastą brew i ruszył za Alice. Była już daleko przed nim. — Dokąd mnie prowadzisz — zawołał — na drugą stronę lustra czy w głąb króliczej jamy… To tylko akademicka ciekawość.

Zwolniła, by mógł ją dogonić. — Do Krainy za Północnym Wiatrem — szepnęła, zbliżywszy wargi do jego ucha — i masz już swój pierwszy sekret. Drum zamrugał, ale nim zdążył spytać o coś jeszcze, Alice była już daleko. Ruszył szybkim krokiem, znając Alice — a w każdym razie Linka — na tyle dobrze, by wiedzieć, że nie doczeka się żadnej innej odpowiedzi, dopóki nie dotrą na miejsce. Jego ruchliwy umysł pracował jednak nieustannie, szukając związków między zniknięcie Lydii Hazzard w Virtů przed urodzeniem Alice, świętowaniem jej urodzin oraz nastrojem Alice. Kiedy dotarł do chaty

w sadzie i usłyszał o zniknięciu Ambry’ego, prawie już spodziewał się tej informacji. Gdy Alice skończyła swą opowieść, włączyła się Lydia wyjaśniając, czego ona i Ambry dowiedzieli się podczas wizyty w Instytucie Donnerjacka. Po raz pierwszy Alice powstrzymała się od pytań, póki wszystko nie zostało powiedziane. — Chcesz powiedzieć, że mój ojciec jest albo był bogiem? — Chcę powiedzieć, że Ambry jest najwyraźniej wpleciony w więcej legend niż to sobie uświadamiał — odparła Lydia. — Sid nie twierdził, że

Ambry jest bogiem. Raczej czymś w rodzaju wcielonej legendy. Drum roześmiał się. — Dziewica rodzi dziecko, zadawszy się z bogiem. To coś przypomina. Oczywiście większość takich dzieci to byli chłopcy, prawda? Wygląda na to, że coś wam tu nie wyszło. Lydia otworzyła usta. Alice kopnęła go w kostkę. — Drum! Jesteś podły! Uśmiechnął się tylko szeroko i już po chwili Lydia roześmiała się wraz z nim. Alice wpatrywała się w dwójkę

dorosłych, jakby postradali zmysły. — Przepraszam, Alice, kochanie — wydusiła z siebie Lydia między spazmami śmiechu. — To chyba z napięcia, ale Drum ma rację. Ta cała sytuacja jest niemal niewiarygodna. — Kiedy wy stoicie tu i się zaśmiewacie — powiedziała sztywno Alice — Ambry wciąż jest w niebezpieczeństwie. — W niewoli — poprawił ją Drum — a to zasadnicza różnica. To znaczy, że fizycznie, bezpośrednio, nic mu nie grozi — Dopóki legiony Skygi nie ruszą do boju — dodała Lydia.

— Co, jeśli moje przypuszczenia są słuszne — ciągnął dalej Drum — nie nastąpi tak szybko. Gdyby Alice przestała patrzeć na mnie wilkiem i nałożyła kapelusz Linka, zauważyłaby, że mamy całkiem dobre poszlaki, by domyślić się, kiedy Skyga będzie potrzebował swych legionów. — Podczas święta eliszytów. — Otóż to. Zakładaliśmy, że Hierofant Kościoła Elish musi mieć jakieś plecy w Virtů. Skyga spełnia wszystkie warunki: jest potężny, wpływowy i, szczególnie jeśli widzi się jako najwyższe bóstwo wygnane ze swej prawowitej domeny,

najprawdopodobniej przejściu.

skorzystałby

na

— Mamy więc czas. — Alice odprężyła się trochę. — przepraszam, że cię kopnęłam. Drum podwinął nogawkę spodni, ukazując kawałek bladej, włochatej łydki. — Nie ma sińców, mała. Musisz się jednak trochę uspokoić. To nie to samo, co włamać się komuś do biura, żeby buszować w aktach. — Alice! Nie robiłaś tego! — Możemy porozmawiać o tym kiedy

indziej, mamo? — powiedziała szybko Alice. — Dobrze, już jestem spokojna, Drum. Masz jakiś pomysł, gdzie zacząć szukać? Virtů jest duże. — Gdzie jest miejscowy odpowiednik Olimpu, Walhalli czy jakiegokolwiek miejsca, gdzie bogowie wieszają czapki, kiedy są w domu? Alice i Lydia pokręciły głowami, ale mrówki, wciąż zbierające pozostałości pikniku, ułożyły się w litery: „góra Meru”. — Góra Meru — przeczytał Drum. — Wspaniale! Jak się tam dostać? Mrówki rozbiegły się, po czym

ułożyły napis: „Przepraszam. Nie ruszam się”. — Wątpię, żeby udało nam się znaleźć to miejsce w jakimkolwiek zwykłym katalogu — powiedział Drum — a trochę boję się zadawać pytania na prawo i lewo. — Moglibyśmy zapytać Sida albo jego znajomego z Instytutu Donnerjacka, tego Paracelsusa — zaproponowała Lydia. — Dobry pomysł — zgodził się Drum — ale mam opory. Powiedziałaś, że te aiony czczą bogów na Meru — i że szanują Ambry’ego jako Kobziarza. Nie jestem pewien czy spodoba im się

gmeranie w ich teologii. — Mrówki znów zaczęły się krzątać — zauważyła Alice — I to bardziej niż przedtem. „Znajdź Virginię Tallent, domena Markona” — napisała genius loci. — „WMV”. — Nie rozumiem — stwierdziła Lydia. — WMV to Wydział Mierniczy Virtů — wyjaśniła Alice. — Wierzcie albo nie, ale słyszałem już o niej — dodał Drum. — Daimon kazał mi ją sprawdzić, kiedy dopiero

zaczynaliśmy zajmować się elkami. Przez krótki czas miał zamiar spróbować zlokalizować Hierofanta. Tallent ma opinię jednego z najlepszych wywiadowców WMV. Pochodzi z Verité, ale niemal całe życie spędza w Virtů. — I mamy jej namiary — dodała Alice. — Zastanawiam się, czy jest jakiś szczególny powód, dla którego Pani Północnego Wiatru zaproponowała właśnie ją? Mrówki zakłębiły się, formując wreszcie: „Markon zagrożony przez Meru”. — I dlatego Virginia Tallent zechce

nam pomóc? — zapytała Alice. „To przyjaciółka potwierdziły mrówki.

Markona”

—

— Możesz załatwić nam transport w to miejsce? — zapytał Drum. W odpowiedzi silny podmuch wiatru okrążył najpierw Alice, potem Druma. Lydia, choć stała blisko swej córki, nie odczuła powiewu. — To chyba oznacza: „tak” — stwierdziła Alice, obejmując matkę. — Powodzenia, Alice. Uważaj na siebie. Nie powiem, żeby zamiana ciebie na Ambry’ego wydawała mi się

korzystną transakcją. — A co powiesz na Druma? — zachichotała Alice. Wiatr porwał ich, nim Lydia zdążyła odpowiedzieć, lecz gdy Alice obejrzała się za siebie, zauważyła na twarzy doktor Hazzard uśmiech.

*** Wiatr posadził ich delikatnie w samym sercu gęstego lasku. W przeciwieństwie do Krainy za Północnym Wiatrem, to siedlisko miało

charakter bardziej tropikalny, a wrażenie to bynajmniej nie osłabło, gdy z kryjówki wśród obsypanych czerwonym kwieciem pnączy wynurzyła się szczupła kobieta o brązowej skórze, ubrana w przypominający sarong strój. Miała długie, rozpuszczone brązowe włosy i bose nogi, lecz miotacz Czynnika Chaosu, który trzymała w dłoni, i niezachwiane, groźne spojrzenie jej błękitnych oczu świadczyły wyraźnie, że nie jest wcale nieszkodliwą dzikuską. — Virginia Tallent? — odezwała się szybko Alice, unosząc otwarte dłonie, by pokazać jej, że nie ma broni. — Przyszliśmy do ciebie po pomoc.

— Wiecie, kim jestem — powiedziała kobieta, nie opuszczając miotacza — ale ja was nie znam. — Ja jestem Alice Hazzard, znana też jako Lincoln Crain. A to mój partner, Desmond Drum. — Lincoln Crain… chyba spotkałam już gdzieś to nazwisko. — Pisuję artykuły do gazet. — Więc pewnie stąd o tobie słyszałam. To obszar ograniczonego dostępu w prywatnym siedlisku. Skąd wiedzieliście, że tu mnie znajdziecie? — Z Krainy za Północnym Wiatrem…

jej genius loci Przysłała nas tutaj. Jest przyjaciółką mojego ojca. To jest strasznie skomplikowane, proszę pani, a ten miotacz bardzo mnie denerwuje. — Za wami stoją dwa zmorokoty, które prawdopodobne zdenerwowałyby cię jeszcze bardziej. — Virginia Talent uśmiechnęła się po raz pierwszy. Zatknęła miotacz CC za szarfę, zawiązaną wokół talii. — Chodzi wam o mnie, nie o Markona? — Dokładnie tak. Czy mogę opowiedzieć ci moją historię? Jest prawie niewiarygodna. Virginia Tallent spojrzała na drugą stronę gaju, gdzie spowite brudno

zielonym światłem, leżało długie pudło’ — Mnie też przydarzyło się ostatnio parę niewiarygodnych rzeczy. Jestem w nastroju do słuchania. Mów, Alice. I tak, z niewielką pomocą Druma, Alice opowiedziała Virginii o porwaniu Wolfera Martina D’Ambry — Błędnego Kobziarza Skygi. Nie pominęła niczego, ani licznych tożsamości Ambry’ego, ani objawienia Skygi, ani nawet wymyślonej wraz z Drumem teorii, że wszystko to miało związek ze zbliżającym się świętem Kościoła Elish. Virginia Tallent miała dar słuchania, wyostrzony jeszcze w służbie dla WMV i później, gdy mieszkając z Markonem,

przysłuchiwała się skomplikowanym opowieściom genius loci. Słuchała i teraz, a rozlegający się od czasu do czasu szelest zarośli lub perlisty szmer strumyka mówił jej (lecz nie Alice i Drumowi), że Markon słucha także. — Powiem wam, dlaczego Pani Północnego Wiatru postanowiła wam pomóc. Nie tylko dlatego, że Ambry był jej przyjacielem — to była inwazja Skygi na jej siedlisko. Starsze genii loci są bardzo świadome swoich praw, a Skyga obrócił wniwecz wszelkie reguły. — Czy możesz więc pomóc nam znaleźć górę Meru, żebyśmy mogli uwolnić mojego ojca? — zapytała

Alice. Powolnym ruchem Virginia Tallent skinęła głową. — Tak, mogę, i co więcej, zrobię to. Jak stwierdziła Pani Północnego Wiatru, jestem przyjaciółką Markona, a jedno z bóstw Najwyższej Meru podstępem zmusiło go do zawarcia paktu, który przyniesie mu śmierć. — Nie rozumiem. Virginia opowiedziała pokrótce o napaści Earthmy, transakcji, jaką zaproponowała Markonowi, efektach ubocznych.

— Kiedyś stawiłam jej czoło i Markon na pewien czas odzyskał siły. Ostatnio znów zaczął słabnąć. Myślę, że uęlcart Earthmy wysysa jego moc. Wczoraj zobaczyłam morę. — Mora. Ambry też użył tego słowa. Co ono oznacza? — To deformacja, zamglenie, migotanie. W Virtů oznacza kres życia programu. Wydaje mi się, że ta mora była zapowiedzią, że dziecko Earthmy zniszczy Markona. Gdyby naznaczył go prawdziwy Pan Zguby, koniec już by nastąpił. On nie igra ze swymi poddanymi — tak przynajmniej mówił mi Markon.

— Przepraszam, jeśli można — wtrącił się Drum — ale nie wydawałaś się zupełnie zaskoczona nawet bardziej szokującymi partiami historii Alice. — Bo nie byłam — czy może powinnam powiedzieć raczej, że nie były dla mnie szokujące. Markon mówił mi o teologii Virtů. Słyszałam już o Kobziarzu, Mistrzu i Oczekującym. To, że ma potomstwo, albo że jego córka chciałaby go ocalić, by nie pozostawał pionkiem w boskiej grze, zupełnie mnie nie zaskakuje. — Czy możesz zaprowadzić nas na Meru? Virginia zmarszczyła brwi. — I tak, i nie. Nie znam sama drogi,

ale Markon pociąg…

twierdził,

że

istnieje

Rozdział jedenasty Urwawszy łepek drobnej, nadrzewnej małpce o błagalnych oczach, Sayjak dla zabawy siknął w Ocro krwią tryskającą z jej szyi. Ocro ryknął z prostacką radością, nie przerywając sobie triumfalnego gwałtu na przypominającym nieco krowę stworzeniu. Nieco później wspomnienie tego doda obiadowi pikanterii. Ich atak na to terytorium niezbyt zasługiwał na szlachetne miano „bitwy”. Teren, który opanowali, zaprojektowany był na wzór wyjątkowo cukierkowego

serialu dla dzieci, ze swawolnymi owieczkami, rozbrykanymi cielątkami i pulchnymi, kudłatymi misiami. Nim przybyli tu Ludzie Sayjaka, rozległe lasy i jasno ukwiecone łąki wypełniał śpiew niezliczonych ptaków i szczebiot uroczych małpek. Po pagórkach i dolinkach biegały małe dzieci, ucząc się tu łagodności, troski o innych i współdziałania. Po ujrzeniu, choćby przelotnym, napaści klanu Sayjaka, większość z nich zostanie przez następne tygodnie klientami psychologów. Wielka Betsy we śnie nakazała Sayjakowi sprowadzić tu jego Ludzi i

dała mu kod, który miał odblokować chroniący to siedlisko interfejs. Sayjak wpadał w szał na wspomnienie tego snu, lecz powiedział sobie, że przyszedłby tutaj nawet nie przekupiony rypaniem swej wyśnionej samicy — to była świetna zabawa! Ciepłe i kudłate stworzenia tej domeny spodobały się młodym członkom klanu nie mniej niż ludzkim dzieciom — choć okazywały to nieco inaczej. Sayjak podszedł do grupki bawiącej się w przeciąganie liny, którą zastąpi beczący głośno baranek. — Ty — powiedział do przerażonego smarkacza — idź po Dortaka, Bilgada i

innych wodzów. Powiedz, że Sayjak potrzebuje ich zaraz. Mały umknął w popłochu i Sayjak został sam, otoczony kręgiem przerażonych, pełnych podziwu oczu. Zakłopotany złapał baranka, który kulejąc, próbował się wymknąć, chwycił go mocno za przednie i tylne nogi, po czym rozerwał na dwoje. — Dziecinada — parsknął. Zostawiając młodych zajętych rozrywaniem na części swej zabawki, odczłapał, by dołączyć do swych podwładnych. — To dobre miejsce, Sayjak —

powiedział jeden z nich. Pozostali szybko przytaknęli pomrukiem. Sayjak znany był z tego, że garbował skórę — czasami na śmierć — każdemu, kto sprzeciwiał się jego planom. Z początku było to konieczne, na przykład wtedy, gdy po raz pierwszy walczyli wspólnie z fantami Muggle. Ostatnio nawet najmniej znaczący Ludzie pchali się jeden przez drugiego, by go wychwalać. — To dobre miejsce. Zdrowe dla dzieci. Mnóstwo jedzenia. Myślicie, że tylko dlatego was tu sprowadziłem? Większość wbiła wzrok we własne stopy. Otlag, wciąż najbardziej

inteligentny z jego poddanych, wydął wargi i z namysłem wydmuchnął bańkę śliny. — Wielki Sayjak ma zawsze więcej niż jedną myśl. Sayjak poklepał ziemię. — Prawda. Każdy z was wybierze dwóch najsilniejszych ze swej bandy. Wracacie do mnie. Idziemy w inne miejsce. Zbieramy łupy. Wracamy tutaj. Jasne? Głowy pokiwały na potwierdzenie. Sayjak wiedział, że większość z nich nie zrozumiała. Gdyby miał zastanowić się nad swym planem, musiałby przyznać, że sam nie rozumiał go do końca. Wielka Betsy kazała mu przyjść tutaj, opanować

to siedlisko i użyć go jako bazy do napadu na inne. Nawet twoi potężni wojownicy mieliby kłopot, by przedostać się przez normalny punkt dostępu — powiedziała. — Ale ty wejdziesz po prostu tylnymi drzwiami. Jesteś w tym dobry, nie? Tu zakręciła zadem tak prowokacyjnie, że Sayjak ni mai przestał słuchać, ale z wysiłkiem znów skupił się n jej słowach. Wielka Betsy chciała, by zdobyli arsenał broni potężniejszej niż maczety — broni, jakiej używały ekosy i łowcy nagród: biczy CC, miotaczy, strzelb.

Ten pomysł rozbawił go bardzo, choć jakąś małą Cząstką swego umysłu zastanawiał się, jakie były dalsze plany Wielkiej Betsy. Co było tak wielkie, że brutalna siła i ostre kije–które–tną, które służyły im dotychczas, nie miały już wystarczyć? Ta wątpliwość, jak większość myśli, pierzchła z jego mózgu. Sayjak wiedział, że moc, chwała i nieśmiertelność tkwiły w działaniu, nie w rozmyślaniach. Posłuszeństwo Wielkiej Betsy uczyniło go potężniejszym nawet od Karaka. Zamierzał nadal wypełniać jej polecenia.

*** Ani w tej, ani w żadnej innej rzeczywistości nie było dotąd istoty podobnej do Mosiężnego Pawwiana. Z Jayem Donnerjackiem (w czapce swego ojca wetkniętej na głowę, z psem Śmierci i małpą skulonymi u boku) w kabinie, pociąg pędził z rykiem przez wirtualne okolice, doprowadzając do szału aiony i wprawiając w zakłopotanie mieszkańców Verité, którzy uparcie trwali w złudzeniu, że Virtů istniało wyłącznie dla ich rozrywki i wygody. Nieznane pasażerom pociągu (ani

samemu pociągowi, który nie przejąłby się, nawet gdyby o tym wiedział) złudzenie to rozwiewało się powoli, lecz pewnie. Z jednego siedliska po drugim dochodziły raporty o niepożądanych objawieniach. Wycieńczone wampiry wtargnęły na zebranie zarządu Golf and Eastern, budząc przerażenie wśród jego statecznych członków i zostawiając po sobie graffittti w języku, którego nikt nie był w stanie odczytać. Szczęśliwa Kraina Molly Meeper została zaatakowana przez rubieżne, mięsożerne programy, wyraźnie przypominające wielkie małpy. W

DinoDiznee

dinozaury

niespodziewanie zwróciły się przeciwko sobie (i przeciwko każdemu, kto stanął im na drodze), niszcząc podstawowe siedlisko, doprowadzając genius loci do rozsypki i kosztując macierzystą korporację grube miliony odszkodowań. Niektórzy informowali, że co najmniej tuzin większych dinozaurów przemknął przez interfejs. Nie pojawiło się więcej raportów na temat miejsca ich pobytu, więc te ostatnie wieści uznano za plotki. Odwołania wirtualnych wakacji płynęły gromadnie, zapychając złącza agencji turystycznych. Jedynymi wirtualnymi siedliskami, w których ruch się zwiększył, były domeny

związane z Kościołem Elish. Jak mawiali ich goście: „Oni wydają się wiedzieć więcej na temat Virtů. Nie zaszkodzi być w ich obozie, jeśli coś się stanie”. Czym było to coś, zwykle nie mówiono wyraźnie, ale ogólnie uznawano, że chodzi o obiecane przejście bogów przez interfejs i związane z nim cuda oraz połączenie światów, które miało potem nastąpić. Ci, którzy wraz z Mosiężnym Pawwianem mknęli przez rzeczywistości, nie mieli o tym wszystkim pojęcia, nie byliby jednak zaskoczeni, gdyby się tego dowiedzieli. Choć nie dysponowali pełnym obrazem, wiedzieli dość, by zdawać sobie

sprawę, że Zło czekało na utrwalenie istniejącego stanu rzeczy. Ale zaskoczył ich jednak semafor z opuszczonym ramieniem, który pojawił się na ich świeżo ułożonym torze. — Ktoś czeka na pociąg, Jay — oznajmił Mosiężny Pawwian. — Nie przypominam sobie, żeby zdarzyło się to Przez te wszystkie lata, odkąd jeżdżę po szynach. Chcesz, żebym się zatrzymał? Jay zastanowił się. — Pewnie. Możliwe, że Pan Zguby ma dla nas jakąś Wiadomość z ostatniej chwili. Jeżeli ktoś chce się po prostu zabawić w napad na pociąg, nie wydaje mi się, żeby mógł cokolwiek ci zrobić,

M.P. Pociąg odpowiedział grubiańsko i nieco pompatycznie. Po przedarciu się przez Dolinę Królów, perską kampanię Aleksandra, nakrytą kopułą budowlę na Tytanie i płonącą Atlantę Mosiężny Pawwian zatrzymał się na dworcu, przypominającym Union Station w Waszyngtonie. — Czy to ty tworzysz te stacje, tak jak układasz sobie tory? — zapytał Jay, gdy pociąg zwolnił. — Tak, ale nie tą. Jest częścią siedliska Waszyngtonu w wydaniu dziewiętnastowiecznym. Wygląda super, nie sądzisz?

— Jasne. Zastanawiam się, gdzie są nasi pasażerowie. — Jeśli znaleźli sposób, żeby przesłać nam sygnał znajdą i nas. Odpręż się i zastanów się, co im powiesz. — Nie mogę — odparł Jay, rozpierając się w fotelu i kładąc nogi na tablicy rozdzielczej. Mosiężny Pawwian miał w sobie coś, co wyzwalało arogancję. — Nie wiem, kim oni są. Dubhe obserwował tłum. — Wydaje mi się, że większość tych ludzi nas nie widzi.

— Skanery mówią mi, że to proste programy — wyjaśnił Mosiężny Pawwian. — Zwykła ruchoma tapeta. Zareagowaliby tylko na obecność turysty albo bardziej złożonego programu. Dziwne… Nie widzę żadnych turystów. — Nie czuć… ich też — dodał Mizar. — Może to siedlisko przestało być już popularne — powiedział Jay, prostując się w fotelu i rozglądając dookoła. — Może. W tej chwili przez jeden ze sklepionych łuków weszły trzy postacie. Jedna, szczupła i zwinna, o ciemnych

włosach, była wyraźnie kobietą, mimo swego anachronicznego i niezbyt twarzowego munduru. Druga była potężnym mężczyzną, sprawiającym wrażenie bandyty. Trzecia mogła być delikatnej budowy chłopcem albo androginiczną dziewczyną. Cała trójka ubrana była w stroje kłócące się z dekoracją siedliska. — To musi być nasza grupa — stwierdził Dubhe. — Taak — odparł Jay. — Tych dwoje wygląda mi znajomo… Zaczekajcie! Zerwał się na nogi i zbiegł pędem po drabinie na platformę —

— Desmond Drum i Link Crain! — zawołał. — Co do… co wy tu robicie? Drum pociągnął się za ucho. — Czekamy na pociąg. Na ten pociąg, gwoli ścisłości, po licha, Virginio, mówiłaś, że pociąg, którego szukamy, jest niezwykły, ale nigdy nie spodziewałbym się takiego potwora. Jest wspaniały! Virginia Tallent przyglądała się Jayowi badawczo, z dłonią w pobliżu miotacza CC. — Drum, chłopaka?

Alice,

znacie

tego

— Tak jakby — odparła Alice. — Kiedy go poznaliśmy, przedstawił się jako Jason MacDougal. Wydaje nam się, że naprawdę nazywa się John D’Arcy Donnerjack Junior. Jay wytrzeszczył oczy. — Jak… — Próbowałam skontaktować się z tobą i podziękować za pomoc w czasie zamieszek. Nie było w całej Szkocji nikogo o takim nazwisku i wyglądzie. Wynajęłam Druma, żeby sprawdził, kim naprawdę jesteś. — Pomoc w czasie zamieszek? — zapytała Virginia.

— Podczas obchodów w Central Parku — wyjaśniła Alice. — Jay zachował się wtedy w porządku. Nie spodziewałam się jednak znaleźć go w tym pociągu, chociaż noże coś w tym jest. Według tego, co mówili Markon i moja matka, jego ojcem był Inżynier. Jay wyraźnie usłyszał dużą literę na początku tego słowa. — Wiesz o tym? — Właśnie dowiedziałam się, że mój ojciec jest Kobuzem — i nie tylko — odparła Alice, niemal obronnym tonem. — Kobziarzem, Mistrzem, Oczekującym — dokończył Jay — i

Warrenem Bansą, który był przyjacielem i współ pracownikiem mojego ojca. To się zaczyna robić dziwne. Dubhe wytknął głowę przez okienko kabiny. — A tak w ogóle, na co wam ten pociąg? Virginia Tallent zbyt długo żyła w Virtů, by dziwić się gadającej małpie. — Żeby dostać się na górę Meru. — W takim razie lepiej wsiadajcie — powiedział powoli Jay. — Nie jestem pewien, czy powinniśmy rozmawiać o takich sprawach na otwartej przestrzeni.

M.P., zabieram naszych gości do wagonu klubowego. Zawołaj mnie jeśli będę potrzebny. — Dobrze, Jay — z komina buchnął kłąb pary, po czym rozległ się przeciągły gwizd. — Wszyscy do środka! W wagonie klubowym zjedli stosowne kanapki i opowiedzieli sobie nawzajem o czekających ich zadaniach. Drum i Alice dziwili się nieco Dubhe, a zwłaszcza Mizarowi, ale to, co niezwykłe, jest w Virtů zwykłe i wkrótce już rozmawiali tak, jakby sklecony z części zamiennych pies i małpa, która nie złapała na czas gałęzi, należeli do ich codziennego towarzystwa.

— Podejrzenia Markona z pewnością wydają się dobrze uzasadnione — powiedziała Virginia, gdy opowiedziano już wszystko. — Mity i legendy zmierzają do nowej postaci. Być może jest to koniec Virtů i jego mieszkańców. — Legendy mówią, że Oczekujący będzie obecny u kresu lub przy przeistoczeniu Virtů — przypomniał jej Jay. — Wydaje mi się, że większe niebezpieczeństwo grozi Verité. Z jakiegoś powodu bogowie z Wysokiej Meru postanowili spróbować je anektować. To przyniesie zmianę dla Virtů, ale i kres dla Verité — przynajmniej takiego, jakie znamy.

— A nasza rola w tym wszystkim? — zapytała Alice. — Nie jestem pewien — przyznał Jay. — Ja mam a wypełnienia misję od Pana Entropii. Ty chcesz odnaleźć ojca. Pytanie brzmi, czy chcemy połączyć siły? — Myślę, że to byłoby mądre — stwierdził Drum — Alice i ja wiemy bardzo mało o tym aspekcie Virtů, ale jesteśmy dobrzy we wkręcaniu się tam, gdzie nas nie chcą, i w odkrywaniu cudzych sekretów. Ty ze swoją kompanią znasz Virtů, Virginia tak samo. Wszyscy lepiej poradzimy sobie, działając razem.

— A jeśli będziemy musieli rozdzielić się kiedyś — dodała Virginia — zawsze możemy to zrobić. — A potem? — zapytał Jay. — Naprawdę niepokoi mnie ten potomek Earthmy, pustoszący siedlisko Markona. — Mnie też — powiedziała cicho Virginia. — Oddałabym wszystko, by go zniszczyć, zanim on zniszczy Markona. Alice skinęła głową. — Możesz na mnie liczyć. — Na mnie też — oświadczył Drum. — Może nie jestem teologiem, ale perspektywa Śmierci na usługach

potężnej bogini nie wygląda zbyt obiecująco. Moim zdaniem wynikną z tego tylko olbrzymie kłopoty. — Bez urazy — wtrącił się Dubhe — ale jeden kryzys naraz wystarczy. Czy ktoś ma jakiś pomysł, co powinniśmy zrobić, kiedy wysiądziemy z pociągu na Meru? Nigdy tam nie byłem, ale wszystkie legendy zgadzają się co do tego, że góra Meru ma wiele pięter. Jay wzruszył ramionami. — Nie wiem, co zrobimy, i nie mamy dość danych, by snuć plany. Wymyślimy coś, kiedy się tam znajdziemy. Jak długo jeszcze, M.P.?

— Wystarczająco długo, żebyście przejrzeli mój arsenał, ludkowie — podsunął myśl pociąg. — J.D. nie zamierzał wysiadać ze mnie, ale przygotował się na wypadek, gdyby musiał. — Świetnie — powiedział Jay. — Gdzie to jest? — Jeden wagon za wami. Widzicie, jak wam ułatwiam sprawę? Śmiech pociągu towarzyszył im, gdy wchodzili do arsenału. Virginia i Drum zabrali się do inwentaryzacji, Wypytując każdego z członków grupy, jaką bronią umie się posługiwać, i wydając odpowiedni sprzęt.

— To niesamowite, że spotykamy się w taki sposób Nieco nieśmiało Jay odezwał się do Alice. — Wiem — odparła, wpatrując się z uwagą w swą prawą stopę — I że nasi ojcowie znali się ze sobą. Czy to si nazywa przeznaczenie? — Zawsze wierzyłem w wolną wolę, ale rzeczywiści na to wygląda. — Tak, mnie też się tak wydaje. — Twoja mama musi naprawdę niepokoić się o Ambry’ego, skoro pozwoliła ci iść go szukać. — Tak, ale wiedziała, że za nic nie

zostałabym w domu, gdyby ona poszła sama. — Jednak tobie pozwoliła pójść samej. — Nie jestem sama. Jest ze mną Drum. A mama jest naukowcem. Praktyczna część jej natury wie, że najlepiej jest pozwolić, żeby eksperci zajęli się tym, co jest ich specjalnością. — Tak. Zastanawiam się, co stałoby się ze mną, gdyby mój tato dotrzymał umowy, którą zawarł z Panem Głębokich Pól. — Nie byłbyś tym, kim teraz jesteś — stwierdziła rzeczowo Alice. — Twój

tato miał rację, kiedy powiedział, że życie nauczy cię doceniać pewne sprawy. Głębokie Pola mogłyby być interesujące na swój niesamowity sposób, ale nie sądzę, żebyś był naprawdę ludzki, gdybyś tam dorastał — nawet, gdybyś żył. Jay skinął głową. — To byłoby dziwne, mieć wszędzie wokół części zamienne. Myślę, że jestem zadowolony, iż tato zrobił to, co zrobił. Cieszę się, że miałem możliwość dokonać własnego wyboru. Stali w milczeniu, zakłopotani mimo wzajemnej sympatii. Za ich plecami Virginia i Drum zajęci byli

ekwipowaniem Dubhe w miotacz CC. — Jay? — odezwała się po chwili Alice. — Czy ty naprawdę potrafisz przekraczać interfejs między Virtů i Verité bez pomocy kozetki transferowej? — Aha. Tylko że nie wiem jak. — Odkąd wspomniałeś o tym, chciałam cię zapytać… przerwał im zgrzytliwy ryk Mosiężnego Pawwiana. — Panie i panowie, góra Meru na horyzoncie! Rzućcie okiem na ten widok, zanim włączę dymy i fajerwerki, by zamaskować nasze przybycie. Podbiegli do okien. Pod nienaturalnie jasnym słońcem góra Meru wznosiła się

w majestatycznym odosobnieniu nad rozległą równiną, rzucając ostry cień. Czapa śniegu pokrywała jej najwyższe rejony, wyniosłe turnie, gdzie panowała Najwyższa Trójca. Na pierwszy rzut oka góra wydawała się bezludna, ale gdy Mosiężny Pawwian zbliżył się w pędzie, dostrzegli ruch na jej stokach i u podnóży. — Pamiętam… to… miejsce — warknął Mizar, drżąc na całym ciele. — Jasne światło i silny… ból. Wieczne… spadanie. — Chcesz zostać z M.P.? — zapytał Jay, przyklękając obok sponiewieranego psa.

— Chcę ich zagryźć! — odparł Mizar. — To dość stanowcze — stwierdził Drum. Podał Jayowi mały pakunek. — Masz tu parę niezbędnych rzeczy: nóż, kawałek liny, lornetkę, zestaw pierwszej pomocy. Wszyscy oprócz Virginii mamy większe doświadczenie z bronią ręczną. Pamiętaj, że te miotacze CC to nie to samo, co broń w grach wirtualnych. Może zabraknąć amunicji. Jay podziękował skinieniem głowy i przypasał broń. Zauważył, że Alice zrobiła to samo, znów nabierając androginicznego wyglądu. Virginia milczała z zaciśniętymi wargami. Nic dziwnego — jej ukochany umierał,

oszukany przez boginię, a ona stała teraz u jej drzwi. To ona, bardziej niż którekolwiek z nich, rozumiała ryzyko, na jakie się narażali, gdyż ona jedna spotkała i rozmawiała z wcieleniem bogini z Najwyższej Trójcy. — Będę zwalniał po łuku, potem wypuszczę dym i ogień — oznajmił Mosiężny Pawwian — a potem zwieję. Kręciłem się tu już kiedyś parę razy. Jeśli jesteś szybki i potrafisz się schować, żaden obserwator nawet się nie zainteresuje. — Mam nadzieję — mruknął Dubhe. — Zwalniam… Pawwian.

—

obwieścił

Pasażerowie zebrali się przy drzwiach. Buchnęła salwa fajerwerków i świec dymnych. Oczy Jaya zaszły łzami. Usłyszał kaszel pozostałych. — Zwalniam… Nie pozostało nic poza czekaniem. Wiedzieli, że Mosiężny Pawwian otworzy drzwi w optymalnym momencie Trysnęły dalsze fajerwerki, świszczące i rozpryskujące się niczym kwiaty o wielu płatkach. — Mam nadzieję, że nie ściągnie na nas uwagi całej Meru — szepnęła Alice. — Już za późno — stwierdził Drum. — Szykuj się do skoku, mała.

— Zwalniam… Na trzy otwieram drzwi. Raz, dwa, trzy! Ziemia ruszała się jeszcze, a teraz, gdy mieli wyskoczyć, nie przypominała już aksamitnego dywanu. Virginia ruszyła niemal bez wahania, upadła, potoczyła się zwinnie. Drum wyskoczył tuż po niej. Alice spojrzała na Jaya. Jej twarz była równie blada, jak, podejrzewał, jego własna. Niemal niezauważalnie Mosiężny Pawwian zaczął znów nabierać szybkości. Jeśli nie skoczą natychmiast, wyniesie ich poza interfejs… Wyskoczyli równocześnie, każde z nich ośmielone strachem

drugiego. Mizar, z Dubhe na grzbiecie, rzucił się ostatni, upewniwszy się, że Jay jest bezpieczny. Twardo uderzyli o ziemię. — Przez chwilę miałem wrażenie, że postanowiliście zostawić bohaterskie czyny mnie i Virginii — odezwał się z szerokim uśmiechem Drum. Wyciągnięta pomocnie dłoń zadawała kłam złośliwości jego tonu. — Cieszę się, że zdecydowaliście się do nas przyłączyć. Wciąż próbując odzyskać dech i odwagę, Alice i Jay ledwie zdołali uśmiechnąć się, kiedy wstawali na nogi —

Dokąd teraz? — zapytał Drum. — Na zwiady — powiedziała Virginia. — Mizar i ja. On pójdzie na północ, ja na południe. Wy zostańcie tutaj i poobserwujcie zbocza góry przez lornetkę. Zaznaczcie na wszystko, co się da. — Dobrze — zgodził się Jay, uspokojony jej doświadczeniem. — Jak długo was nie będzie? — Ja spróbuję wrócić za pół godziny — odparła. — Myślę, że zdążę przetrząsnąć w tym czasie dość spory obszar. Jeśli Mizar zrobi tak samo, przejrzy pewnie jeszcze więcej.

Pies pochylił łeb, błyskając czerwonym i zielonym okiem. — Jeśli… mnie schwytają… zawyję. — Ja tego nie potrafię — stwierdziła Virginia — ale jeśli nie wrócę, możecie spokojnie założyć najgorsze. Nasi przeciwnicy twierdzą, że są wszechwiedzący. Nie możemy być pewni, czy to prawda, czy nie. — Powodzenia! — zawołała Alice, gdy zwiadowcy oddalili się. Jay wyciągnął lornetkę i zaczął przyglądać się górze. — Jeśli ktoś z was ma coś do

rysowania, mogę zrobić dla nas całkiem dokładną mapę. Drum wydobył skądś bloczek i pióro. Jay przyjął je z krótkim skinieniem głowy, które, miał nadzieję, zdradzało profesjonalizm, nie przerażenie. Potem zajął się obserwacją, szkicując wszystko, co widział.

*** — Chyba nie zamierzasz tak się ubrać! — zaprotestował Skyga. — Rozłożysz całą uroczystość!

A.I. Aisles odciągnął od twarzy kartoflasty, czerwony nos klowna i wyszczerzył się do Wielkiego Boga. — Sam powiedziałeś, że mam znaleźć coś bardziej wymyślnego niż to, co noszę na co dzień. Ten strój moim baniem spełnia ten warunek. — Miałem na myśli szaty kapłana, sumeryjską spódniczkę czy choćby formalne kimono albo smoking, a ni kostium klowna. Hierofant Kościoła Elish (według ostatnich badań, jednego z czterech głównych wyznań religijnych Verité — choć tylko wówczas, gdy wszystkie odłamy chrześcijaństwa zaliczyło się do

jednej grupy) podziwiał swój stroi w wysokim lustrze. — To satyna, a kropki są haftowane. Falbanka przy szyi jest z prawdziwej koronki (a przynajmniej będzie taka w Verité). I to wspaniałe nakrycie głowy — zaprojektował je sam Bozo. — NIE — słowu towarzyszył łoskot grzmotu. — Co masz zamiar zrobić? Przekląć mnie? Jeśli wydaje ci się, że to moja jedyna postać, to jesteś bardziej szalony niż ja sam, koleś. — Nie jesteś już niezbędny.

— Ale jestem paskudny, Skyga, i zostawiłem parę rekordów w różnych miejscach. Jeśli wyjdą na powierzchnię i Verité dowie się, że o ile mi wiadomo, Kościół Elish to jeden wielki żart… — Ale głosiłeś prawdę! — Od kiedy to ma znaczenie? Pomyśl o tym. Nastąpiła długa cisza. Grzmoty umilkły. — Być może masz rację. Ale nie włożysz tego stroju błazna. — W takim razie porozmawiam z Najwyższym Kapłanem o czymś w sumeryjskim stylu — te szaty wyglądają niemal równie zabawnie, jeśli przyjrzeć

się im bezstronnym okiem. — Dlaczego wyśmiewać?

musisz

wszystko

— To moja praca, część odwiecznej i szacownej tradycji — równie odwiecznej i szacownej jak bogowie nieba i morza, i niemal tak starej jak matka ziemia. Oczy Skygi (tego dnia burzliwie szare) zwęziły się. — Dajesz mi do zrozumienia, że uważasz się za boga, nędzny aionie? A.I. Aisles beknął, objął potężne brzuszysko dłońmi i wyczarował piwo.

Rozjarzył się złotym blaskiem. — To, co ja myślę, nie ma znaczenia, Skyga, i dobrze o tym wiesz. Liczy się tylko, co myślą frajerzy. Aureola nabierała mocy, aż zajaśniała tak silnie, że każdy, z wyjątkiem bogów, musiałby odwrócić wzrok. — A ja sprawiłem, że całe tłumy tak o mnie myślą. Może wpadnę kiedyś z wizytą na Meru. Będziesz zdziwiony, jak wysoko mogę wejść po jej zboczach. Wychyliwszy piwo do dna, odstawił butelkę. — Muszę się zobaczyć z Najwyższym

Kapłanem w sprawie kostiumu, stary. Zobaczymy się później. Zniknął w błysku złotego światła, zostawiając za sobą echo beknięcia. Skyga przystanął, by przemyśleć to, czego się właśnie dowiedział. Potem sam usunął się w znacznie mniej spektakularny sposób. Słodki, kobiecy głos śpiewał tęskne kołysanki. Genius loci Markon słyszał ten śpiew i nawet w jego brzmieniu wyczuwał trzaski mory, zjawisko rejestrowane nieczęsto, gdyż większość tych, którzy ujrzeli morę, ginęła zbyt szybko, by dosłyszeć jedwabisty szelest jej przejścia.

„Kołysz się dziecino / Na wierzchołkach drzew / Kiedy wiatr powieje / Zakołyszesz się / Gdy złamie się gałąź / Twa kołyska spadnie / A razem z kołyską / Ty znajdziesz się na dnie”. „Toporek się rozochocił i zająca gonił / A John D’Arcy Donnerjack przez okno wyskoczył…” „Tu–ra–lura–lura / Tu–ra–lura–hej / Tu–ra–lura–lura / Gdy dziecko się zbudzi / Markonowi śmierć!” Genius loci przemówił głosem wody płynącej po skałach. — Earthmo, dlaczego musisz drwić ze

mnie? Wiem, że przegrałem. Zrobiłem z tobą zły interes i przez to muszę umrzeć. Earthma roześmiała się. — I zrobiłeś to, by chronić tę mieszkankę Verité, która porzuciła cię na koniec. Czy nie czujesz się jak ghipiec7 — Virginia mnie nie porzuciła! — Nie czuję jej obecności w tym siedlisku. Odeszła, Markonie. Zostawiła cię, żebyś umierał sam, zupełnie sam, opuszczony. Nawet pozbawiony energii, Markon nie zdobył się na drwinę. Pozwolił, by przemówiły przez niego słabość i za —

mroczenie. — Tak, odeszła. Zostałem sam. Przechytrzyłaś mnie. — Potrafię być łaskawa, Markonie. Czy chciałbyś zakończyć swe istnienie? Zwykle to nie ja zadaję śmierć ale kiedy wypuszczę na świat moje dziecko, umrzesz. Czy chcesz już teraz uwolnić się od cierpień? Markon wiedział, że decyzja nie będzie należała do niego, że Earthma bawi się tylko, dając mu złudzenie wolności. — Koniec — powiedział i zapłakał za swymi zmorokotami, gronherami,

myszami stadnymi, za swymi drzewami o splątanych konarach, za układem podziemnych strumieni, za ukrytymi grotami, gdzie połyskiwały kryształy, których nie oglądał nikt, nawet jego ukochana Virginia. — Koniec? — powtórzyła Earthma. — Poddajesz się? — Nie mam wyboru — zdołał jeszcze powiedzieć. — Nie porzucisz tego dziecka, które zrodziłaś. Urodziłaś Śmierć, więc ja muszę odejść do Głębokich Pól. — Może nie do Głębokich Pól — dumała Earthma — gdyż moje maleństwo jeszcze nie jest tam panem,

choć będzie nim już wkrótce. Markon usunął interfejs, który oddzielał go od sąsiadów, ponaglił do ucieczki zmorokoty i myszy stadne, i wszystkie stworzenia mające nogi i skrzydła. Przywołał potężny wiatr, by roznieść programy — nasiona karbowanej wierzby, paproci Virginii, łez anielskich i innych roślin po bezkresnych obszarach Virtů. Być może coś zdoła przetrwać jego śmierć. Pochylona nad sarkofagiem, który ukrywał rodzącą się Śmierć, Earthma wyczuła wypływ materii. Wyprostowała się. — To nic nie da! — powiedziała

gniewnie. Odrzuciwszy w tył głowę, z zielonymi włosami spłycającymi do samej ziemi, wydała straszliwy krzyk, dźwięk będący zarazem sumą i parodią jęku wszystkich rodzących kobiet. Pokrywa sarkofagu odpadła. Rozbłysło jaskrawe, cytrynowe światło. Siedlisko Markona rozjarzyło się oślepiającą bielą, gdy miliardy programów zostały starte, a ich energię przejęła wychodząca z trumny postać. Potem nastała ciemność, absolutna czerń nie znająca ani barwy, ani życia, ani napięcia. Markon przestał istnieć. Własną mocą Earthma wytworzyła

zielonkawą poświatę i przyjrzała się zakapturzonej postaci otulonej morą, która unosiła się teraz u jej boku. — Może nie dość dojrzały, ale i tyle wystarczy, jak sądzę. Chodź, synu. Postać popłynęła za nią. Earthma wzniosła swój słodki, uroczy głos w pieśni: — Tu–ra–lura–lura / Tu–ra–lura–lai / Tu–ra–lura–lura / Virginii będzie żal!

*** Chaos, Chaos…

(Och, moje anioły o siedmiu kończynach)

drogie

Chaos, Chaos jest… Przerażony.

Rozdział dwunasty Mizar powrócił, tnąc ogonami powietrze w podnieceniu i rozrzucając wkoło strzępy starej wycieraczki. — Znalazłem… to. Rzecz, którą… tropiłem… kiedy zostałem… stworzony. Znalazłem… zapach. — Pamiętasz go? — zapytał Jay. — Program… bazowy. Bodziec… uaktywnił go. Jestem… pewien. Alice przykucnęła obok straszliwego

psa i niepewnie podrapała go za oklapniętym uchem. Ogony zamerdały jeszcze żywiej. — Czy po zapachu możesz poznać, co to jest? Tak jak odróżniłbyś konia od jelenia? — Dobre pytanie, mała — mruknął Drum. — Nie… mogę — wysapał smutno Mizar. — Wiem, czym… to nie jest… ale nie… czym jest. — Nie rozumiem — stwierdziła Alice. — Ja chyba wiem, o co mu chodzi —

odezwał się Jay. — Mizar wie, czym to coś nie jest — a zna zapachy mnóstwa programów, aktywnych i biernych — ale tego zapachu nigdy mu nie zidentyfikowano, więc nie wie, co go wydziela. Mizar przytaknął z gardłowym dźwiękiem, zadowolony, że nie musi szukać słów dla wyjaśnienia. — Widzę Virginię — oznajmił Dubhe. — Nie wygląda najlepiej. Zwiadowczym WMV była rzeczywiście blada. Jay rzucił się jej na pomoc. Bez protestów wsparła się o niego, pozwalając mu niemal zanieść się tam, gdzie siedzieli pozostali.

— Zaatakowano cię? — zapytał Dubhe, rozglądając się nerwowo. — Nie — wyszeptała. Alice podała jej menażkę. Virginia wypiła mały łyk i odstawiła ją z takim roztargnieniem, że niemal rozlała ;ej zawartość. — Poczułam… poczułam coś strasznego. Potężny wybuch energii, a potem pustkę. — Łzy zaczęły spływać jej po policzkach. — Myślę, że Markon nie żyje. Ta dziwka urodziła swoje dziecko. Upadła na ziemię, szlochając tak gwałtownie, że sam dźwięk jej płaczu

sprawiał fizyczny ból. Jay ukląkł przy jej i objął ją. Choć była tak silna, utrzymanie jej w ramionach nie sprawiło mu trudności. — Earthma nie odważy się już ukrywać swego dziecka — stwierdził Dubhe. — Pan Głębokich Pól dowie się, że jedna z jego prawowitych zdobyczy została wzięta, i dowie się też, że to nie jemu się dostała. Kiedy zorientuje się, że zdobyczą tą jest jeden z najstarszych genii loci, będzie już wiedział, że to oznacza kłopoty. Przekrzykując płacz Virginii, odezwał się Jay. —

Musimy

go

ostrzec.

Bez

Mosiężnego Pawwiana tylko jedno z nas potrafi przekraczać interfejsy, nie korzystając z Drogi. Mizar, zapamiętasz, co trzeba powiedzieć Panu Głębokich Pól? — Tak, ale… daj mi… wiadomość… na piśmie. Alice chwyciła notatnik i zaczęła pisać. — Dobry pomysł. Mizar jest mądry, ale dużo czasu zabiera mu powiedzenie czegokolwiek. Spiszę raport. Reszta z was niech zanotuje to, co on zobaczył podczas zwiadu. — Możemy to zrobić? — zapytał psa Śmierci Drum.

— Transfer… wadliwy, mogę… spróbować.

ale…

— Podaj mi jakiś dysk — powiedział Dubhe. — Byłem Przy tym, kiedy Śmierć stworzył Mizara. Pamiętam niektóre procedury, które w niego wpoił. Jeśli Drum mi pomoże, myślę, że sobie z tym poradzę. Gdy wiadomość została spisana, a informacje przekątne, szloch Virginii zelżał, po czym ucichł zupełnie. Łzy Wciąż spływały po jej twarzy. — Bez Mizara będziecie mnie potrzebować, więc nawet nie myślcie o tym, żeby mnie odesłać.

Jay skinął głową. — Jak chcesz. I mówiąc te słowa, John D’Arcy Donnerjack doświadczył olśnienia. To on odpowiadał za wyprawę. Spodziewał się trochę, że któryś z dorosłych obejmie dowództwo, ale po Virginii, choć upierała się, by im towarzyszyć, nie można było oczekiwać trzeźwych decyzji. Drum mógł służyć radą, lecz jego domeną było Verité, nie Virtů. A Alice — Link? Była w wieku Jaya i, podobnie jak Drum, poza własnym żywiołem. Dubhe robił, co mógł, ale w końcu był małpą i naśladowcą, nie

przywódcą. Gdyby Tranto był z nimi… ale to były pobożne życzenia, a nie można było się spodziewać, że Pan Głębokich Pól wyśle kawalerię. Nawet, gdyby chciał, nie byłby w stanie tego zrobić. Jay poczuł się zarazem bardzo stary, bardzo młody, niezmiernie przerażony i straszliwie podekscytowany. Burza emocji była tak silna, że niemal zapomniał uścisnąć Mizara, nim pies Śmierci ich opuścił. — Co my tu mamy? — powiedział, podchodząc do Druma i Virginii, którzy przeglądali dane dostarczone przez Mizara. Alice, choć wyraźnie ciekawa,

wraz z Dubhe obserwowała okolicę. Drum podał Jayowi bloczek, w którym zaczął kreślić swą mapę. — Jesteś tu kartografem, więc dokończ mapę, a my opowiemy ci, co wiemy. Ginnie? Virginia uniosła brew na to nieoczekiwane przezwisko, ale powstrzymała się od komentarzy. — Kiedy odeszłam na południe, zauważyłam wyraźny ruch na dolnych stokach góry. Nie odważyłam się podejść bliżej, ale wyglądało to, jakby ktoś budował szereg stacji transferowych. Sądząc po uskrzydlonych

bykach i lwach, które ich pilnowały, domyślam się, że mają związek z na — chodzącym świętem eliszytów. — Coś jeszcze? — zapytał Jay, naniósłszy na mapę jej obserwacje. — Nie wiem właściwie, co jest normalne, a co nie — przyznała Virginia. — Na górnych stokach, o ile mogłam to stwierdzić, jest mnóstwo świątyń w najrozmaitszych stylach. — To chyba wiąże się z różnymi bóstwami czczonymi w Virtů i w Verité — powiedział Jay, a Dubhe przytaknął mu ze swego stanowiska. — Tyle, jeśli chodzi o mnie — rzekła

Virginia. — Informacje Mizara mogą być bardziej użyteczne. — Możesz podsumować je za niego? — zapytał Jay. — Oczywiście. Dane są poszatkowane. Cokolwiek przysmażyło jego systemy, zrobiło dobrą robotę. — Mów śmiało. — Po drugiej stronie góry, mniej więcej w połowie wysokości, jest silnie strzeżona konstrukcja. W przeciwieństwie do budowli, które ja widziałam, ta nie sprawia wrażenia wyraźnie religijnej, choć jest w niej coś ze świątyni. Przypomina mi raczej

fabrykę. To tam Mizar wywęszył to, czego szukasz. — Powiedziałaś „silnie strzeżona” — stwierdził Jay. — Jakie mamy szansę dostać się do środka? — Jednym z powodów, dla których przyszła mi na myśl fabryka — odparła Virginia — jest to, że wynoszono stamtąd jakieś skrzynie. — Więc jest tam ruch? — Tak. Myślę, że Drum i Alice łatwiej znajdą sposób, w jaki moglibyśmy się tam dostać. — Co wy na to? — zapytał Jay. Drum

pokiwał głową. — Przyjrzałem się tym danym i wydaje mi się, że modemy coś wymyślić. To jest jednak dość daleko stąd, a wolałbym zobaczyć tę „fabrykę” na własne oczy, zanim zacznę doradzać taktykę. Może przeszlibyśmy się tam? Podamy z Alice nasz plan, kiedy zobaczymy, jak to wygląda. — Ja nie mam nic przeciwko temu — odparł Jay. — Wirginio, potrafisz wytyczyć trasę? — Tego właśnie mnie uczono. — W takim razie ja się wycofam. Musimy wszyscy p0 zostawać w zasięgu

wzroku, ale w odległościach na tyle dużych, żeby nie afiszować się zbytnio ze swą obecnością Jest pewne, że mają straże, chociaż Pan Zguby twierdzi że nie spodziewają się gości z Verité. Jeśli ich podstawowe oprogramowanie jest lipne, ja mogę być praktycznie niewidzialny dla pomniejszych strażników, a wasze wirtualne postacie są dość proste, więc nie powinny przyciąga uwagi. — To pewna pociecha — stwierdził Drum. — Ruszajmy więc.

***

— Fabryka, tak. Mnie samej nie przyszłoby do głowy tak tego określić — stwierdziła Alice — ale rozumiem, o co chodzi, Virginio. Kierując lornetkę na stoki góry Meru, Jay Donnerjack przyglądał się długiej, klockowatej budowli, wciśniętej w wykop w zboczu. Wzniesiono ją ze standardowego piaskowca, który wtapiał się zgrabnie w otaczające skały i zarośla. Poza tym była dość prozaiczna. — Nie rozumiem, o czym mówicie — przyznał — ale właściwie nie wydaje mi się, żebym kiedykolwiek widział fabrykę.

Alice przyjrzała mu się badawczo, ale Drum ze zrozumieniem pokiwał głową. — Sądząc po tym, co mówiłeś o swoim wychowaniu, zdziwiłbym się, gdyby było inaczej — stwierdził. — Włóczyłeś się głównie po Virtů, a nierzeczywisty świat nie potrzebuje właściwie zakładów przemysłowych. Położył Jayowi dłoń na ramieniu, sposobem bycia przywodząc mu nagle na myśl Reese’a Jordana. — Przyjrzyj się, Jay. Mamy tu budynek praktycznie bez ozdób na zewnątrz. Wszystkie świątynie dekorowały się na całego. Mamy więc budowlę wojskową. Poza tym, zwróć

uwagę na prawie zupełny brak okien. Nawę w Virtů budynki naśladują zwykle zwyczaje Verité i uwzględniają „naturalne” oświetlenie. — Póki co, rozumiem — stwierdził Jay. — Dalej, na frontowej ścianie są równo rozmieszczone szerokie bramy, a przed każdą z nich jezdnia zamiast ścieżek czy chodników. To wyraźnie wskazuje, że ich zadaniem jest ułatwiać dostarczanie materiałów budowlanych i wywożenie gotowych produktów. — Dobrze — odparł Jay — mamy więc fabrykę. I co? Do czego miałaby służyć? Legenda mówi, że bogowie z

Meru potrafią wyobrazić sobie wszystko, co chcą. To w ten sposób tworzą swoje armie i sługi. Kątem oka dostrzegł dziwny wyraz, który przez chwilę pojawił się na twarzy Alice. — Och, przepraszam, Alice. To było nieeleganckie z mojej strony. — Nie, w porządku, Jay. Na ogół nie przejmuję się historią mojego ojca, ale czasem to jest niesamowite. — Później, dzieciaki — przerwał im Drum. — Jay, nie umiem odpowiedzieć na twoje pytanie. Za mało wiem.

Dubhe opuścił lornetkę. — Mam pomysł. Może oni kopiują to, co Warren Bansa przeniósł przez interfejs? Może ta fabryka wytwarza artefakty? To tłumaczyłoby wygląd tej budowli. — Masz na myśli materialne kopie? — zapytał Jay. — Tutaj? — Czemu nie? Można przypuszczać, że urządzenie Bansy umożliwiało cielesne przejście przez interfejs między wszechświatami. Jeśli wykorzystali tutaj coś z tych możliwości, mogą stworzyć materię taką, jak w Verité, albo coś, co mogłoby istnieć i tam, i tu.

— To niepokojący pomysł — stwierdził Jay — ale coś w tym jest. — Inna możliwość — dodała Virginia — jest taka, że ta „fabryka” jest wcieleniem jednego z bóstw — rodzajem genius loci, który ma za zadanie strzec tego terenu albo Kontrolować jego aktywność. — Możliwe, że prawdą jest i jedno, i drugie — odezwała Alice — ale ten pomysł nie napawa mnie radością. — Mnie też nie — powiedział Drum — ale każdy plan, jaki ułożymy, musi brać pod uwagę obie te możliwości. — Teraz, kiedy zobaczyliśmy tę

budowlę, przyszło coś do głowy? — zapytał nieśmiało Jay. Miał nadzieję, sam będzie tryskał pomysłami, ale fabryka napełni}a go tylko przerażeniem i pewnością, że nigdy nie osiągnie celu. — Na początku zastanawialiśmy się, czy nie wysłać Dubhe na zwiady — powiedział Drum — ale Pan Entropii ciebie uznał za najlepszego do tej roboty. Jesteś tu osobiście, prawda? — Prawda — odparł Jay. — Jeśli tu kojfnę, to koniec. — Fakt, ale jesteś też w tej chwili jedynym z nas, który naprawdę przyszedł tu z Verité. My wszyscy jesteśmy w postaci wirtualnej, a Dubhe, mimo jego

niezwykłej historii, jest w zasadzie tylko programem. — To prawda — potwierdził Dubhe — naprawionym i ulepszonym przez Pana Głębokich Pól, ale wciąż tylko programem. — Więc mam iść sam? — zapytał Jay. — Tak, właśnie — odparł Drum. — Idź na zwiady. Wejdź do środka, jeśli ci się uda, i zrób to, co masz zrobić. Jeżeli nie poradzisz sobie sam, wróć po nas. Będziemy przynajmniej mieli więcej danych. — A co z wami?

— Zaczekamy w ukryciu, gotowi do pomocy, i spróbujemy dowiedzieć się, na ile się da, jak można znaleźć Wolfera Martina D’Ambry. Jay zastanowił się. — Chociaż przeraża mnie to, wasz plan ma ręce i nogi. Tak zrobię. — Przyjrzałam się układowi terenu — odezwała się Virginia. Jej głos brzmiał martwo, choć najwyraźniej starała się wyglądać normalnie. — Gdybyś był w stanie zejść po skałach otaczających fabrykę, uniknąłbyś straży wystawionych od frontu. —

Potrafię

się

wspinać

—

powiedział Jay, spoglądając z wdzięcznością na Dubhe. — Miałem dobrego nauczyciela w Virtů i wspinałem się po całym zamku Donnerjack. — Więc zrób tak — odparła Virginia. — Sądząc po usytuowaniu, tyły są prawdopodobnie gorzej strzeżone. Raczej liczą na to, że sam teren załatwi sprawę. Oczywiście wszystko to na nic, jeżeli sam budynek to genius loci. — Słusznie — stwierdził Jay. — Będę o tym pamiętał. Popatrzył na towarzyszy z nagłym zakłopotaniem, pragnąc już odejść i pragnąc znaleźć wymówkę, by pozostać. Kiedy ostatnio

targały nim tak sprzeczne uczucia? — Myślę, że powinienem już iść. Drum uścisnął mu dłoń. Virginia skinęła głową, znów zagłębiając się we własnym świecie bólu i żalu, skoro jej zdolności nie były na razie potrzebne. Rumieniąc się lekko, Alice Hazzard pocałowała go w policzek. — Powodzenia, Jay. Dubhe roześmiał się złośliwie. — I nie chwytaj się spróchniałych gałęzi, Jay. — Nie będę — obiecał.

Potem odwrócił się, wszedł w zarośla i zniknął.

*** — Ależ, Carla, naprawdę uważam, że powinniśmy tam pójść. Pomyśl tylko. Bogowie na ziemi! Jak myślisz, jak często będzie okazja zobaczyć coś takiego? — Jeszcze nie raz, kochanie, jeśli wierzyć Kościołowi Elish. Te kalifornijskie obchody okrzyczano już jako początek nowej ery.

— Mimo wszystko, Carla, mam zamiar kupić bilety dla las i dla Cindy. Możesz zostać w domu, jeśli chcesz. Podejrzewam, że bez problemu odsprzedam twój bilet, i to z zyskiem. — Abel, ani mi się waż. Ełki mają sposoby na ludzi, którzy ich oszukują, a powiedziały już całkiem wyraźnie, że spekulanci będą surowo karani. Ja, w każdym razie, traktuję ich groźby poważnie. Zobacz, co zrobiły z tym biednym antropologiem. Podobno wciąż się ukrywa. Osobiście podejrzewam, że one go zabiły. — W takim razie pójdziesz? — Niczego nie obiecuję.

— Dzięki, kochanie. Zastanawiam się, czy nie załatwić biletów dla Lydii i Alice? Wydaje mi się, że dziewczyna interesuje się trochę eliszytami. — Chyba nie ma zamiaru do nich przystąpić! — Och, nie. Robi jakieś badania… sprawozdanie do szkoły, jak sądzę. Kiedyś, podczas odwiedzin, widziałem na jej czytniku książkę Arthura Edena. — Cóż, jeśli to dla nauki… — W takim razie pójdziesz! — Och, Abel, jesteś taki dziecinny! Oczywiście, że pójdę, jeśli to tyle dla

ciebie znaczy. — Weźmiemy wałówkę i zrobimy sobie święto. Będzie cudownie. — Lepiej będzie zabrać parasole. Pamiętasz, co się stało w Central Parku. — Święte słowa…

*** Mizar przebiegał domeny Virtů, kierując się w dół, wciąż w dół, gdyż Głębokie Pola leżą poniżej obszarów uczęszczanych przez innych choć, paradoksalnie, są styczne do prawie

wszystkich. Jego szlak niósł go przez widmowy gotycki pejzaż, którego genius loci cofnął się przed nim, rozpoznając jego stworzyciela i uznając tę śmiertelną moc. Czarny motyl poderwał się znad konaru trafionej piorunem jabłoni. Błyskawica rozszczepiła drzewo na dwoje — jedną stronę, wciąż żywą i zieloną, pokrywały kwiaty, druga była srebrna, spopielona i uschnięta. Tam, gdzie trzepotał skrzydłami Alioth, kwiaty czerniały, opadały i rozpadały się w proch. — Pędzisz z daleka, Mizar —

zapiszczał Alioth. — Wiadomość… dla pana. — Założę się, że to złe wieści. Mizar nie odpowiedź.

marnował

sił

na

— Tak, złe wieści. Wiele zmienia się w Virtů. Po raz pierwszy od wojen Stworzenia odczułem zew Skygi. Mizar biegł dalej. Z gotyckiego krajobrazu wskoczył na skraj cudownego wybrzeża. Woda była turkusowo błękitna i przejrzysta. Pod powierzchnią widział smukłe ryby o kanciastych kształtach i olbrzymie,

niesamowite muszle. Plaża migotała drobinami obsydianu, szklisty piasek chwytał odblaski słońca i odbijał je w maleńkich iskierkach, a Mizar biegł po tym wizerunku nocnego nieba, po prawej stronie mając błękit dnia. — Znów mógłbym być potężny — ciągnął w zamyśleniu Alioth. — Potężny i budzący grozę — wierzchowiec bogów i ich broń. — Niewolnik — wydyszał Mizar. — Czyż wszyscy nimi nie jesteśmy? Ty sam biegniesz, by ostrzec swego pana, czołgasz się u stóp chłopca. Sprytnego, utalentowanego, o wielkich możliwościach, lecz mimo to tylko

chłopca. Mógłbyś rozerwać go na dwoje jednym ruchem, a jednak pozwalasz, by ci rozkazywał. — Zabijać… jest łatwo. Krajobraz przeobraził się, ukazując złociste wydmy. Rzepy i ciernie chrzęściły pod jego łapami. Nic nie mogło przebić stali i plastiku jego stóp. Powykręcane kaktusy usuwały się przed nim. Jego pot kroplami zielonego atramentu wsiąkał w piasek. — Zabijać jest łatwo, powiadasz? Nie było cię tu podczas bitew pierwszych dni, gdy bogowie z Najwyższej Meru wskrzeszali swych poległych samą tylko myślą. Wówczas

zabijać oznaczało usuwać pamięć, lub przeciwnie, tworzyć nową pamięć obiektu, pamięć tak potężną, że przesłaniała obraz początkowy. Mizar nie zwracał uwagi na motyla. Jego szlak zagłębiał się w zewnętrzne obszary Głębokich Pól. Uskakiwał przed walącymi się drapaczami chmur i przebiegał od cinki pękniętych rurociągów. — Pójdę już, Mizar! — zawołał Alioth. — Pozdrów od mnie Pana Zguby. Mizar tylko biegł.

*** Jay D’Arcy Donnerjack oddalił się od towarzyszy i cicho zagłębił się w cieniste zarośla. Choć z zewnątrz gąszcz wyglądał dość miękko, teraz, gdy przedostał się przez sosny o długich igłach i wierzby płaczące na obrzeżach, zobaczył, że wrażenie to było pozorne. Kolczaste wrzośce o niemal jedwabistych, ciemnozielonych łodygach i zakrzywionych, fioletowych cierniach prawie zupełnie przesłaniały światło. Opuncje, wygięte pałki najeżone pęczkami długich na cal kolców i upstrzone bujnymi, purpurowymi kwiatami skręcały się jak roślinni

akrobaci. Obficie rosły dzikie róże, a ich delikatne, białe i różowe kwiaty o pięciu płatkach kłóciły się z kłującymi pazurkami ich cierni. Okrążając większe kępy, ostrożnie odsuwając na bok pnącza i gałązki, Jay przedzierał się przez zarośla. Zabawy w chowanego z Dubhe i Phecdą nauczyły go wiele. Choć posuwał się wolno, dotarł do wykopu, w którym wznosiła się fabryka, pokryty wprawdzie mnóstwem zadrapań i sińców, ale bez większych ran. Zejście po stromym urwisku, gdzie jedyną groźbą był wszechogarniający lęk przed upadkiem lub wykryciem,

wydawało się łatwe i stosunkowo bezbolesne. Miał wrażenie, że coś obserwuje go z kilku ślepych okien z tyłu budynku, ale nic się nie poruszyło, nic go nie zaatakowało, więc uspokoił swe tłukące się serce i znów ruszył w dół. Znalazłszy się na ziemi, prześlizgnął się wzdłuż jednej ze ścian i odkrył, że cały jego wysiłek mógł być nadaremny. Wszystkie okna, które sprawdził, były zablokowane — ich konstrukcja pozwalała im wpuszczać światło, ale nie otwierać je. Jedynym wejściem były bramy od frontu, a próba sforsowania ich, nim ciemności skryją jego poczynania, byłaby szaleństwem.

Podczas zwiadu nie dostrzegli zbyt wielkiego ruchu, ale raport Virginii wskazywał, że taki ruch miał miejsce. Jay pogodził się z myślą, że zaczeka w ukryciu, nim palące słońce nie zajdzie (Czy słońce kiedykolwiek zachodziło nad pierwotną górą?), gdy przyszedł mu do głowy genialny, choć szalony pomysł. Przypomniał sobie jedną z pierwszych rozmów z Reese’m Jordanem na temat jego zdolności przekraczania interfejsu i ostrzeżenie Reese’a, że nie powinien dokonywać przejścia bez namysłu, by nie wydostać się z Virtii w jakiś niebezpieczny lub odległy fragment Verité. Co by się stało, gdyby dokonał przejścia tutaj, przeszedł parę kroków

do miejsca, gdzie powinno znajdować się wnętrze fabryki i wrócił z powrotem do Virtů? Ryzyko było olbrzymie, wiedział o tym. Zrobił już parę bardzo ostrożnych prób i wiedział, że podróż w Virtů przenosi go także w Verité. Ta zależność nie była jednak ani ścisła, ani logiczna, ani przewidywalna. Gdyby dokonał teraz przejścia, mógłby znaleźć się pośród oceanu, w litej skale lub, jak przestrzegał go Reese, na środku ruchliwej ulicy. Jednak pomysł ten nie dawał mu spokoju. Decyzja należała do niego i choć był przerażony, wiedział, że w końcu to

zrobi. Opanował nerwy, wziął głęboki oddech i niepewnie postąpił krok z Virtů w Verité. Jego pierwszym wrażeniem było ciepło, powiew wiatru i błysk ciemnobłękitnego nieba. Poczuł ulgę, że nie wynurzył się w litej materii lub wodzie. Potem usłyszał łoskot maszyny. Rozejrzał się i ogarnięty nagłym przerażeniem dostrzegł potężną koparkę, jaskrawożółtą farbę naznaczoną ostrzegawczymi pomarańczowymi pasami. Z hukiem sunęła wprost na niego.

*** — Jaya nie ma już tak długo — powiedziała z trosk Alice. — Może powinniśmy pójść go szukać. — Kiepski pomysł, mała — odparł Drum. — Nie widzieliśmy zamieszania, więc jest nadzieja, że go nie wyp trzono. Może po prostu czeka w ukryciu, aż strażnik się odsunie, albo diabli wiedzą, co jeszcze. Chcesz pokrzyżować mu plany? — Nie, ale siedzenie tutaj działa mi na nerwy. Virginia już od jakiegoś czasu przyglądała się górnym stokom,

najwyraźniej nie zwracając uwagi na ich rozmowę. Teraz opuściła lornetkę. — Spójrzcie tam. Jeśli fabryka Jaya jest mniej więcej na godzinie dziewiątej, to powinniście patrzeć na godzinę pierwszą. Alice i Drum zwrócili wzrok w tamtą stronę. Dubhe, który ukrywał własny strach, udając, że drzemie w dolnych gałęziach krzewu pigwy, szybko poszedł w ich ślady. — Ten modernistyczny budynek, cały z owali i łuków? — zapytał. — Tak jest — potwierdziła Virginia. — Jakiś człowiek przeszedł obok okna

w tym wielkim walcu. Był tam tylko przez chwilę, ale odpowiadał opisowi ojca Alice. — Nie ma właściwie powodu, żeby zasady architektury miały być takie same — stwierdził Drum — ale gdyby ten budynek był w Verité, domyślałbym się, że w walcu jest klatka schodowa. — Możliwe, że tak jest — odparła Virginia. — To, że siedliska Virtů mogą być zaprogramowane według odmiennych od Verité zasad fizyki, nie oznacza, że zawsze musi tak być. Z tego co wiem, większość projektantów woli trzymać się standardowych wzorców i modyfikować je tylko.

— Co on by tu robił? — zapytała Alice. — Przecież miał być częścią armii! Drum poklepał ją po ramieniu. — Być może nie jest, mała. Z drugiej strony, jeśli dobrze zrozumiałem twoje wyjaśnienia, Kobziarz jest tylko jedną z tożsamości twojego ojca. Może chcą, żeby był w pobliżu urządzenia Warrena Bansy — skoro on jest też wszystkim, co z Bansy pozostało. A może nie zgodził się na służbę jako Kobziarz i jest teraz pod strażą albo, równie dobrze, Virginia widziała kogoś zupełnie innego. — No tak.

— Martwisz się? — Trochę. Virtů jest tak ogromne. Ambry może być gdziekolwiek. — Cóż, chciałaś zrobić coś więcej niż tylko go znaleźć, nieprawdaż? Alice wyglądała na zaskoczoną. Drum wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Wydaje mi się, że pamiętam twoje ogniste zapewnienia, że pomaszerujesz prosto do Skygi i zażądasz zwrotu ojca. Chociaż nie wiemy, jak znaleźć Ambry’ego, to tu właśnie Skyga wiesza czapkę. Chociaż Alice nie wyglądała na

specjalnie uspokojoną tym przypomnieniem, Virginia wyprostowała się, a jej oczy zwęziły się w szparki. — Tak, to prawda, i jeśli wybierasz się na górę, ja też idę dać tej dziwce Earthmie nauczkę. Dubhe odchrząknął. Jego lornetka znów skierowana była na fabrykę, ale uszy poruszały się, śledząc ich rozmowę. — Wątpię, żeby pyskówką dało się zdziałać więcej niż doprowadzić Earthmę do śmiechu, Virginio. Możesz nią gardzić, ale ona należy do Najwyższej Trójcy.

Wysunąszy z pochwy miotacz CC, Virginia zademonstrowała małpie swój śmiertelnie poważny uśmiech. — Kto powiedział, że to pyskówkę miałam na myśli? Dubhe zadrżał. Drum uśmiechnął się surowo. — Miejmy nadzieję, że do tego nie dojdzie, Ginnie. Mo — śe znajdzie się inny sposób. Virginia Tallent odłożyła broń na miejsce, lecz jej błękitne oczy wciąż lśniły jak oczy zmorokotów Markona skupione i bez cienia litości.

*** Randall Kelsey stał na szczycie częściowo ukończonego zigguratu, nadzorując usuwanie najpoważniejszych uszkodzeń konstrukcji, gdy ujrzał człowieka, pojawiającego się znikąd w samym środku szerokiego półksiężyca terenu, na którym miały powstać tarasy, zaopatrzone w siedzenia, i stać się główną trybuną. Na krótką chwilę zapomniał, że nie znajduje się w Virtů gdzie takie rzeczy były możliwe. Nim to sobie uświadomił, kierowca koparki próbował zahamować swój pojazd. Ze swego wzniesionego

punktu obserwacyjnego Kelsey widział, że maszyna nie zdoła zatrzymać się w porę — z masą, pędem i paroma innymi niezmiennymi regułami nie było dyskusji. Nie można też było mieć nadziei, że młody człowiek — o ile nie był mistrzem w biegach z przeszkodami — umknie po rozkopanym gruncie wystarczająco szybko, by się uratować. Kelsey przyjrzał mu się przez lornetkę. Był młody, ciemnowłosy, umięśniony dobrze, ale nie przesadnie. Wyraz jego twarzy na widok sunącej w jego stronę, potężnej, żółto– pomarańczowej maszyny przedstawiał mieszaninę przerażenia i wyrachowania, bez śladu rezygnacji, którą Kelsey, jak

podejrzewał, sam odczuwałby w takiej chwili. Na oczach Kelseya młody człowiek cofnął się, odwrócił, odbiegł parę kroków w bok i zniknął. Koparka dudniła w miejscu, gdzie chłopak stał jeszcze przed chwilą. Randall Kelsey, stojący na szczycie zigguratu, z którego w rzeczywisty świat wejść mieli bogowie, osłupiał na widok tego cudu. Otrzeźwiło go brzęczenie zawieszonego u pasa radia. — Uff, szefie. — Kelsey rozpoznał głos Marthy, silnej, zrównoważonej wyznawczyni Kościoła. — Widziałeś to samo, co ja?

— Młodego człowieka o ciemnych włosach, który pojawił się i zniknął? — Właśnie. Myślałam, że mi się przywidziało. — W takim razie mnie też. Kelsey myślał szybko. Nie miał pojęcia, co oznaczało to zjawisko — zabawę kogoś obdarzonego wirtualną mocą, usterkę zainstalowanych urządzeń transferowych czy może sługę jednego z bogów, Seagi lub Skygi, sprawdzającego sytuację. Mogło zauważyć je jednak więcej świadków, nie tylko on i Martha. Musiał wymyślić jakieś wyjaśnienie.

— Bogowie nie mogą się chyba doczekać spotkania — powiedział tonem, w którym zabrzmiał wyuczony podziw i lekka nuta humoru. — Wracajmy lepiej do pracy. — Tak jest, szefie! Martha wyłączyła się. W dole znów rozległ się warkot jej maszyny. Tego wieczoru opowie tę historię wszystkim w barze i barakach. Nieważne. Niech się cieszy, że prawie przejechała półboga. Wszystkimi konsekwencjami tej sprawy będą i tak musieli zająć się ich wspólni przełożeni. To pocieszyło Kelseya.

*** Jay D’Arcy Donnerjack naprawdę zamierzał spokojnie zastanowić się nad tym, co zobaczył w Verité, ale wróciwszy do Virtů natychmiast znalazł się w kłopotach. Początkowa ulga, którą odczuł, kiedy znalazł się w olbrzymiej sali, która musiała być fabryką, prysła, gdy zdał sobie sprawę, że to, co wziął za dwa posągi, było żywymi, oddychającymi stworzeniami. Stały mocno na czterech lwich łapach, uskrzydlone lwy o brodatych ludzkich głowach, które obróciły się właśnie, obserwując go z mieszaniną pogardy i

ciekawości. W rzęsiście oświetlonej sali Jay wyraźnie widział wyraz ich twarzy i grube, zakrzywione pazury, sterczące z ich łap. — Intruz — powiedział jeden z nich, przyglądając się Jayowi. — Może wreszcie zabawimy się trochę na tej warcie. — Młody. Na pewno jest delikatny i słodki — się drugi. Jay cofnął się kilka kroków, analizując miejsce, w którym się znalazł. Sądząc po tym, co widział z zewnątrz (a odziedziczył wyobraźnię przestrzenną po swym ojcu) sala zajmowała całą długość budynku, choć była nieco

węższa. Tylną ścianę przebijało kilkoro drzwi, sugerując istnienie magazynów czy może biur. Długa sala, w której się znajdował, mieściła, jak się zdawało, jedynie olbrzymie urządzenie Rube Goldberga ze skręconych rur z miedzi i szkła, złotego drutu przeróżnej grubości, potężnych przekładni wyciętych z malachitu lub jaspisu i pokrytych tajemnymi symbolami oraz kół zębatych z wolno topniejącego lodu. Opasywały je taśmociągi, transportujące materiały przez otwory w tylnej ścianie i inne, na których odjeżdżały zamknięte pudełka, może dziesięciocentymetrowej wysokości.

Pudełka te transportowane były w pobliże drzwi po prawej stronie i ładowane do skrzyń, które po zapełnieniu automatyczny podnośnik układał w sterty obok bramy. Nie było widać żadnych robotników, ale Jay podejrzewał, że niesamowita maszyna była pomniejszym aionem, być może natchnionym duchem jednego z bardziej zamiłowanych w mechanice bogów — Hefajstosa czy też Goibnui. Dwa uskrzydlone lwy stały po jednym przy bramach wiodących na zewnątrz, rozmawiając swobodnie, jak gdyby Jay nie stanowił dla nich żadnego zagrożenia. Chłopiec nie wiedział, czy

powinien czuć z tego powodu ulgę czy urazę. — Czy nie kazano nam meldować o wszelkich intruzach, żeby mogli być przesłuchani? — odezwał się pierwszy. — Kazano — odparł drugi — ale jestem głodny i znudzony. Nikt naprawdę nie spodziewa się żadnych intruzów. Po prostu ukarano nas za zabawę z Bel Mardukiem podczas obchodów. — Wiem — mimo braku lwiej głowy, stworzenie wydało bardzo przekonujący pomruk. — Czy Bel Marduka ukarano za to?

— Nie wiem. — Cóż, czy on stoi tu razem z nami całymi godzinami, nie mając nic do roboty poza przyglądaniem się, jak maszyna robi pudełka? — Nie. — Więc nie został ukarany. Jay uznał, że to dobra chwila, by się wtrącić. — Słyszałem, że Bel Marduk ma pojawić się podczas następnych obchodów wielkiego święta w Kalifornii. Czy to wy wystąpiliście z nim w Central Parku?

— Tak — odparł pierwszy, którym był właśnie Mała Burza. — Byłem naprawdę pod wrażeniem waszej wspaniałości — powiedział Jay. — Tak? — odezwał się Mały Wiatr. — Byłeś tam? Jay wiedział, że musi być ostrożny. Jeśli potwierdzi, że tam był, zdradzi tym samym, że pochodzi z Verité. — Widziałem to — powiedział, uważając, by nie skłamać. Nie miałby ochoty nadziać się na prosty program do wykrywania kłamstw, a strażnicy mogli z powodzeniem być w taki wyposażeni. — Cały ten spektakl otworzył mi oczy na boską moc i chwałę.

Mała Burza i Mały Wiatr napuszyli się nieco, unosząc skrzydła. Jay niemal spodziewał się, że zaczną muskać sobie pióra. — Więc wystąpicie w Kalifornii? — zapytał. — Nie wiemy — nadąsał się Mały Wiatr. — Nikt nic lam nie mówi. Jesteśmy tu sami z tą maszyną, tylko czasem przyprowadzają człowieka. — Teraz jest ten intruz — przypomniał mu Mała Burza, zezując w stronę Jaya. — Człowieka? — zapytał spiesznie chłopak.

— Człowieka, który podobno zrobił pierwszy artefakt odparł Mały Wiatr. Jaya opanowało nagłe podniecenie. To musiało oznaczać Wolfera Martina D’Ambry, znanego jako Kobziarza urodzonego jako Warren Bansa. — Czy on często tu przychodzi? — Może raz dziennie — stwierdził Mały Wiatr. — On utrzymuje, że nie wie nic o tym, o co go pytają, ale nikt mu nie wierzy. Skyga jest wściekły, ale nie odważa się go ukarać. Jest cenny także jako Kobziarz Widmowego Legionu. — Czy był tu już dzisiaj? — zapytał Jay.

— Chyba nie — odezwał się Mała Burza — i tak wracamy do kwestii, co zrobić z tobą. — Dlaczego? — Nie możemy zostawić cię na swobodzie, kiedy oni przyjdą. To pogrzebałoby naszą ostatnią szansę zwolnienia z tej służby na straży. Pytanie brzmi więc, czy pożreć cię, czy wziąć do niewoli. Pożarcie byłoby bardziej zabawne. — Ale kazano wam brać intruzów do niewoli — powiedział szybko Jay. — Czy to nie pomogłoby wam wrócić do łask?

— Może i tak. Co o tym myślisz, Mały Wietrze? To ty proponowałeś, żeby go zjeść. — Chłopak ma rację — niechętnie przyznał Mały Wiatr. — Jeśli weźmiemy go do niewoli, możemy nie oddać go, dopóki nie obiecają, że pozwolą nam wziąć udział w obchodach. Jay odchrząknął. — A jak macie zamiar mnie pojmać? — Jesteśmy dość niebezpieczni i umiemy latać — stwierdził Mała Burza. Sięgnął za siebie i wyciągnął długą włócznię. — A tym możemy wyganiać cię z kątów.

— Pościg mógłby uszkodzić maszynę — powiedział Jay. — Nie, nie wydaje mi się — odparł Mały Wiatr. — Ma zabezpieczenia, inaczej już dawno rozbilibyśmy ją i oświadczyli, że została zniszczona w ferworze walki z siłami nieprzyjaciela. Zastanawialiśmy się nad tym zaraz, kiedy tu przyszliśmy. — A gdybym uciekł? — Wtedy nie byłoby problemu. — Ale gdybym przed ucieczką zostawił jakiś znak, że tu, byłem? Mógłbym na przykład wydrapać na ścianie swoje inicjały albo zrobić dziurę

w drzwiach. — Wyglądasz na zdolnego do takich rzeczy i wszedłeś tu, nie używając ani okien, ani drzwi. Przypuszczam, że mógłbyś przysporzyć nam kłopotów. Czy zmierzasz do czegoś tym rozumowaniem? Jay skinął głową. — A gdybym się poddał? — Dlaczego miałbyś to robić? — zapytał zaskoczony Mała Burza. — Chcę zobaczyć tego człowieka. Błędny Kobziarz Widmowego Legionu Skygi to postać legendarna. Jeśli jestem

skazany na klęskę, chciałbym przynajmniej móc na niego spojrzeć. — Jesteś skazany na klęskę — stwierdził Mały Wiatr. — Jeśli przyszedłeś tu, żeby ukraść artefakt, jest to niemożliwe. Jeśli przyszedłeś zarejestrować to urządzenie, nic ci to nie da, gdyż można je skopiować tylko w ściśle określonych warunkach i potrzebne są do niego specjalne części. Urządzenie Bansy, pomyślał Jay. Ono tu jest. Jay przesunął się bokiem w stronę drzwi w tylnej ścianie. W przeciwieństwie do murów, były wykonane z lekkich materiałów.

Obejrzał je demonstracyjnie. — Mógłbym je wyłamać, zanim zdążylibyście mnie schwytać. — Ale to nie przeszkodziłoby nam cię zabić. — Wtedy stracilibyście dowód wierności waszej straży, a poza tym, czy jesteście pewni, że zdołacie mnie zabić? Czy nie byłoby wam wstyd, gdybym uciekł? Uskrzydlone lwy spojrzały po sobie, powoli kiwając ludzkimi głowami. — Więc pozwólcie, że się poddam. Obiecajcie mi, że pozwolicie mi żyć.

— Skyga lub jego agenci mogą postanowić inaczej stwierdził Mały Wiatr. — Jestem gotów zaryzykować. — Zgoda — powiedział Mała Burza. Jay wyprostował się i podszedł do nich. Choć postawa okazywał spokój, pewien był, że słyszą, jak wali mu serce Jego poddanie się nie było w żadnym razie wyrazem rezygnacji, jak mogli sądzić strażnicy. U jego pasa tkwił ukryty miotacz CC, a poza tym, choć nie podobał mu sie ten pomysł, zawsze mógł przejść do Verité. Żadna z tych rzeczy nie zbliży go

jednak do urządzenia Bansy. Wierzył uskrzydlonym lwom, gdy mówiły, że maszyna jest pod ochroną. Jednak te układy ochronne musiały być wyłączane dla Ambry’ego/Bansy. Musiał wierzyć, że ojciec Alice zostanie jego sprzymierzeńcem, że pozostali znajdą sposób, by poradzić sobie ze strażnikami, eskortującymi Kobziarza, że uskrzydlone lwy nie znudzą się i nie pożrą go w końcu. Nie był zbyt zachwycony, że musi zdać się w tym wszystkim na łaskę losu, ale Głębokie Pola nie były sielskim zakątkiem, a jeśli eliszyci dopną swego, wkrótce w całym Verité nie znajdzie się miejsca bezpiecznego od igraszek

bogów.

*** Alice Hazzard, znana także jako Lincoln Crain, niecierpliwie obserwowała zarówno owalną świątynię, jak i fabrykę, gdy wzrok jej przykuła grupa wyłaniająca się ze świątyni. — Tam jest mój ojciec! — powiedziała. — Czy ci, co go otaczają, to eskorta czy straż? —

I/lub

—

odparł

Drum,

przyjrzawszy się im uważnie przez chwilę. — Nikt nie celuje mu w plecy, ale obserwują dobrze, a to zgromadzenie wokół niego odebrałoby mu do spacerów na własną rękę. — Idą tutaj — odezwała się Virginia. — To znaczy, do fabryki. — To ma sens — stwierdził Drum. — Mizar wywęszył w fabryce urządzenie Bansy, a Ambry jest tym, co z Bansy pozostało. — O co im chodzi? — zapytała Alice. — Jeśli nasze domysły są słuszne, już zaczęli przecież kopiować urządzenie. — Bansa zginął, kiedy go używał —

wyjaśnił bez ogródek Dubhe. — W ten sposób dostało się w ręce mojego byłego szefa. Podejrzewam, że chcą, żeby Ambry je ulepszył. — A on tego nie zrobi — stwierdziła Alice z nagłą dumą w głosie. — No to jak go uwolnimy? — I gdzie? — dodał Drum. — Wciąż nie widzieliśmy Jaya. Jeżeli w środku natknął się na problemy, najlepiej byłoby skoordynować nasze działania tak, żeby mu pomóc. Nikt nie wspomniał głośno, że Jay mógł zginąć, ale w pełnej skrępowania ciszy, która nagle zapadła między nimi, każde z nich zrozumiało, iż pozostali

doskonale zdają sobie sprawę, że szansę na to, iż Jay żyje jeszcze, są niewielkie. — Może po prostu nie udało mu się dostać do środka — wymamrotał Dubhe. — W takim razie powinniśmy wydostać urządzenie Bansy i samego Bansę, zabrać Jaya i uciec stąd. Czy ktokolwiek z was potrafi zmieniać postać wirtualną? Alice i Drum zmarszczyli czoła. — Ja umiem zrobić tylko siebie i Linka — stwierdziła Alice. — A ja zdawałem się na gotowe wzorce — wyznał. — Na ogół mniej rzucają się w oczy.

— Ja nauczyłam się tego od Markona — powiedziała Virginia głosem łamiącym się i niepewnym — chociaż najbardziej podobałam mu się w tej postaci. — Miał dobry gust — stwierdził zdecydowanie Drum. — Dobrze. Chyba wiem, co Dubhe ma na myśli. — Gdyby udało ci się zmienić postać tak, żeby upodobnić się do jednego z tych strażników i przyłączyć się do ich grupy — powiedziała Alice — mogłabyś zbliżyć się wystarczająco, by wejść za nimi do środka. Jest ich razem siedmiu, ale jeśli będziesz trzymać się z tyłu, nie powinni cię zauważyć, bo są

zajęci „eskortowaniem” mojego taty. Virginia uniosła do oczu lornetkę, by przyjrzeć się szczegółom ubiorów eskorty. Nosili zgrabne, pseudowojskowe mundury, złożone z granatowych kombinezonów spiętych przy kostkach i nadgarstkach, białych pasów i rękawiczek, czarnych, wysokich butów oraz niebiesko — — białych czapek z daszkiem, naznaczonych złotym deszczem. Wszyscy wyglądali na uzbrojonych w miotacze Czynnika Chaosu i długie miecze. — I co potem? — Podczołgamy się bliżej w ukryciu — improwizowała Alice — a ty

przytrzymasz drzwi otwarte na tyle długo, żebyśmy zdążyli się wślizgnąć. Gdybyśmy wdali się w walkę na otwartej przestrzeni, na pewno zwrócilibyśmy na siebie uwagę. — Jak dotąd, jeszcze nas nie dostrzeżono — dodał Drum — możemy więc być pewni, że, wszechwiedzący czy nie, bogowie mają teraz ważniejsze zajęcia, niż rozglądanie się po okolicy. Virginia skinęła głową. — Gdybyśmy mieli więcej czasu, nauczyłabym was zmieniać postać, ale do tego potrzeba praktyki. Dubhe, ty potrafisz poruszać się szybciej niż ktokolwiek z nas. Przeleć się na godzinę

dwunastą — ale trzymaj się równolegle do fabryki. — Chcesz, żebym znalazł się pośrodku zegara — upewnił się Dubhe. — Tak. Będę wypatrywać twoich sygnałów o ruchach drugiej grupy. Mamy szczęście, że oni idą pieszo, zamiast skorzystać z jakiegoś transportu. — Idę — rzekł Dubhe. Virginia gwałtownym gestem zwróciła wzrok ku Alice i Drumowi. I — Zmienię postać, kiedy będę bliżej. Mój obecny strój jest lepszym kamuflażem. Wy musicie trzymać się

dostatecznie blisko, by widzieć grupę, ale nie tuż za mną, na wypadek, gdyby coś poszło nie tak. — Dobrze — odparł Drum w imieniu obojga. — Powodzenia — dodała Alice. — To nieszczęśliwa kobieta — stwierdził Drum, gdy Virginia oddaliła się. — Będziemy musieli na nią uważać. — Chyba tak — odparła Alice. — Biedaczka, ona naprawdę kochała Markona. — A jedyną rzeczą, która trzyma ją przy życiu, jest pragnienie zemsty na

jego morderczyni. Jeśli straci nadzieję, że tego dokona, może stracić też resztki kontroli nad sobą. — Byłeś kiedyś zakochany, Drum? Spojrzał na nią. — Kilka razy, nigdy tak, jak dama, którą mamy na myśli. Chyba nie mam do tego szczęścia. — Och. Drum odwrócił wzrok. — Virginia jest już wystarczająco daleko. Ruszajmy.

*** Niewola Jaya polegała na siedzeniu ze skrzyżowanymi nogami na podłodze (ciemnoczerwonej, mokrej, plastikowej), podczas gdy dwa uskrzydlone lwy trzymały go na ostrzach włóczni, kłócąc się, który z nich, i czy w ogóle, Powinien pójść po przełożonych. Najwyraźniej w budynku nie było ani interkomu, ani radia — usunięto je w pierwszym tygodniu służby półbogów, gdy pozostali zmęczyli się wysłuchiwaniem ich skarg. Ten pasjonujący problem nie został jeszcze rozstrzygnięty (a Jay robił, co

mógł, by ten stan utrzymać), gdy Mały Wiatr ożywił się i przygładził łapą brodę i długie włosy. — Idą! Widziałem ich na zakręcie. — Jay, czy mógłbyś wyglądać bardziej groźnie? — Zapytał Mała Burza, upewniwszy się, że to prawda. Jay wydął pierś i nachmurzył się. — Może być? — Doskonale! Rób wrażenie wściekłego — właśnie złapaliśmy cię, kiedy zamierzałeś… Właściwie, po co tu przyszedłeś?

Łoskot otwieranej bramy oszczędził Jayowi konieczności odpowiedzi. Cała uwaga strażników skupiła się na umundurowanych postaciach, które wmaszerowały do środka. Wewnątrz utworzonego przez nie kwadratu stał samotny mężczyzna. Jego twarz wyrażała obojętność, zmienioną w zaskoczenie na widok Jaya. Jedynie Jay zauważył, że jeden z eskortujących zatrzymał się na chwilę przy bramie i tylko on jeden spostrzegł trzy postacie, które ukradkiem wślizgnęły się za eskortą i ukryły między stosami skrzyń. Chwilę później wydało mu się, że na granicy pola widzenia dostrzega Dubhe, pod osłoną maszyny

posuwającego się w głąb sali. Na szczęście eskortę Ambry’ego zbił z tropu widok Jaya, patrzącego spode łba na ostrza dwóch wymierzonych w niego włóczni. — Intruz! — oznajmił Mała Burza. — Złapaliśmy go właśnie przed chwilą. Nie wiadomo, co zamierzał odpowiedzieć dowódca eskorty, androginiczny mężczyzna w mundurze ozdobionym złotym paskiem na kołnierzu i mankietach, gdyż Ambry odepchnął go i ukląkł obok Jaya. Zdezorientowani Mała Burza i Mały Wiatr opuścili włócznie i spoglądali na

dowódcę eskorty, który wzruszył ramionami. Nic z tego, co robił Ambry, nie kłóciło się z ich oprogramowaniem, a być może chłopak mógł stanowić impuls, którego potrzebowali, by skłonić Kobziarza do Współpracy. — Masz w sobie coś z Johna Donnerjacka, chłopcze — powiedział Ambry. — Czy zrobili ci krzywdę? — Nie, i jestem jego synem. — A więc ty jesteś dzieckiem, które nosiła Ayra. — Znał pan moją matkę? — Moja żona i ja spotkaliśmy ją

kiedyś przed twoim urodzeniem. Lydia była wtedy w ciąży z naszą córką. Gościliśmy ją przez pewien czas, ale okoliczności sprawiły, że nie ujrzeliśmy jej więcej. Często myślałem o tobie. — Znam pana córkę — odparł Jay, nagle pojmując znaczenie ukradkowych gestów, którymi przebrana Virginia sygnalizowała mu coś spoza pleców zdumionej eskorty. — Ona pana szuka. Usta Ambry’ego wygięły się w smutnym uśmiechu. — Powinienem był się domyślić. Wiesz, gdzie ona jest? Jednym

płynnym

ruchem,

wyćwiczonym podczas wirtualnych przygód, Jay wyciągnął miotacz CC i wycelował w dowódcę eskorty. Virginia odezwała się z tyłu, głosem tak chłodnym, że nikt nie mógł wątpić, iż mówi poważnie. — Mam was na celowniku. Pierwszy, kto się poruszy, dostanie podwójną serię CC między łopatki. Drum, Alice i Dubhe zbliżyli się z bronią w pogotowiu. — Jestem tu, Ambry — powiedziała Alice. — I strasznie się cieszę, że nic ci się nie stało. Ambry uśmiechnął się, pokręcił z

niedowierzaniem głową i ruszył, by rozbroić członków eskorty. Jay odebrał włócznie uskrzydlonym lwom. — Przykro mi, ale muszę to zrobić. — Ale teraz nie będziemy mogli wziąć udziału w święcie! — zaprotestował Mała Burza. Jeśli zrobią to, co zamierzam, w ogóle nie będzie święta, pomyślał Jay, ale miał dość rozsądku, by nie mówić tego w obecności przeciwników. Takie dramatyczne gesty były dobre w teatrze, ale w prawdziwym życiu nie był0 dla nich miejsca — a pomijając otoczenie, ta wirtualna przygoda była jak najbardziej prawdziwa.

Drum, pogwizdując przez zęby, polecił członkom eskorty położyć się plackiem na podłodze. Szybkimi, ekonomicznymi ruchami związał im ręce i nogi. Uporawszy się z tym, spojrzał na uskrzydlone lwy, wyraźnie nie wiedząc, jak z nimi postąpić. — Nie wydaje mi się, żebyśmy mieli z nimi kłopoty — stwierdził Jay. — Byli tu wbrew własnej woli. Prawda chłopaki? — Prawda. — Tak właśnie było. — Zdumiewające, jak miotacz CC w rękach naszej Ginnie potrafi przywrócić

rozsądek nawet półbogom — zauważył Drum. — Co dalej? — Cóż, znaleźliśmy Ambry’ego — stwierdził Jay. — Teraz może Ambry mógłby pomóc nam wydostać z tej maszyny urządzenie Bansy. Ambry skinął głową. — Mogę to zrobić. Układy ochronne zostały zaprojektowane tak, by zapewnić mi swobodną pracę przy maszynie. Powiedz mi, co z nim zrobisz, kiedy ci je dam? — Zwrócę je temu, skradziono — odparł Jay.

komu

je

— Panu Entropii? — Tak. — Entropia jest chyba w sam raz dla tego urządzenia. — Ambry pokręcił głową. — Przejście wydawało mi się swego czasu idealnym rozwiązaniem. Teraz jednak nie jestem tego pewien. Virtů jest może pełne cudów i dziwów, ale nie jestem wcale przekonany, czy Verité jest gotowe na dwustronną wymianę. — Jest przecież wiele dobrego — zaprotestowała Alice. — Jak ty i moja matka, jak rodzice Jaya, jak Virginia i Markon. Czy to wszystko powinno ograniczać się tylko do jednego

wszechświata… realnego?

i

to

nie

całkiem

— Co jest nie całkiem realne, moja droga? Zastanów się nad tym chwilę. Nie przestajesz być moją córką mimo kaprysów biologii. To jednak nie jest miejsce na takie dyskusje. Podszedł do piętrzącej się w zwojach rur maszyny. Ta, wyczuwając jego bliskość, zamigotała, roziskrzyła się i zamruczała jak wielki kot. Ambry pogłaskał jarzącą się miedzianą cewkę i sięgnął w głąb maszyny. Otoczył go mieniący się szkarłatem i fioletem obłok. Widać było, jak mięśnie jego ramion napinają się, gdy szarpał coś

znajdującego się w środku. — Trzymam — wymamrotał, ciągnąc urządzenie. — Masz, Jay. Zwróć to temu, komu zostało skradzione. Jay przyjął przedmiot, który wyciągnął do niego Ambry. Była to drukowana płytka wielkości dużej klamry od paska, z układami osłoniętymi przejrzystą pokrywą, na której widniało kilka rys. Potem Ambry cofnął się i znów poklepał rury. Pomruk przybrał na sile, aż wszyscy, którzy stali w rozległej sali, odczuli wibracje w swych kościach. Na ich oczach olbrzymia maszyna skurczyła się do rozmiarów wiolonczeli. Zmienił

się także jej wygląd, kolory zbladły. W końcu stała się niemal sześcienną formą z platyny i kryształu. — Alice? — Głos Ambry’ego brzmiał dziwnie. — Przekaż Lydii moje pozdrowienia. — Nie idziesz z nami? — zapytała. — Przyszliśmy po ciebie aż tutaj! — Chciałbym — powiedział Ambry. Tym razem jego głos był wyraźnie inny, lżejszy, bardziej miarowy — ale mam do odegrania własną rolę w przyszłych wydarzeniach. Widzieli, jak przechodzi metamorfozę. Jego ramiona przygarbiły

się nieco, włosy posiwiały, na twarzy pojawiły się zmarszczki świadczące o mądrości zdobytej cierpieniem. Na czubku jego siwej głowy zaczynała się blizna biegnąca przez twarz, szyję, znikająca w wycięciu u Ambr/ego (teraz trochę zbyt luźnej). Nikt nie wątpią że kończyła się dopiero na podeszwie lewej stopy. Gdy pochylił się, by podnieść urządzenie z platyny i kryształu, ujrzeli, że utyka. — Do zobaczenia tymczasem. Idę stanąć na drodze Stworzenia — rzekł Mistrz/Oczekujący. — Spotkamy się tam kiedyś.

Rozdział trzynasty — Reese Jordan? — Tak? — Jak się dzisiaj czujesz? — Tak dobrze, jak może czuć się człowiek w moim wieku. Boli mnie wszędzie, nawet moje dolegliwości są chore. Jesteś nową lekarką? Chyba cię nie znam. — Właściwie nie jestem lekarką, ale myślę, że mam lekarstwo na twoje

cierpienia. — Na starość nie ma lekarstwa, moja pani. Sid i jego koledzy robią, co mogą, ale tego nie da się ominąć. Prędzej czy później ciało wysiada. — Dla niektórych to nie musi oznaczać końca. — Dla niektórych? Co masz na myśli? — Niektórzy ludzie mają więcej niż jedno istnienie. Ty się do nich zaliczasz. W katechizmie Virtů znany jesteś jako Doradca. Mogę umożliwić twojej świadomości przejście do tej postaci z naszej mitologii.

— Nie wiem, jak miałoby się to odbyć — teoretycznie. Kim jesteś? — Można powiedzieć, że sama jestem starym mitem, który zjawia się, by przywołać słabnącego kolegę. — Jasne. To elegancki sposób uniknięcia odpowiedzi na moje pytanie. — Wystarczy, jeśli powiem, że mam odpowiednią moc, by uczynić to, o czym wspomniałam. Gdy twoje ciało odmówi posłuszeństwa, twoje wspomnienia, wiedza i zdolności mogą zostać przeniesione i połączone z mitem, który zrodziły w Virtů twoje czyny. — Brzmi to ładnie — choć nie

miałem pojęcia, że zrodziłem mit. — Troje z mieszkańców Verité dokonało tego w czasach Zamętu Stworzenia: ty, Warren Bansa i John D’Arcy Donnerjack. — John nie żyje. Czy ktoś pomyślał, by złożyć mu taką ofertę? — Możliwe. Inżynier byłby dla nas bezcenny, ale on odgrodził się od Virtů i jego dawny rywal, Pan Głębokich Pól, zgładził go. — Nie wiedziałem, że jego władza rozciąga się na Verité. — Nie rozciąga, nie w zwykłym

sensie, ale on potrafi manipulować polem elektrycznym, a Donnerjack popełnił błąd i się nim otoczył… ale dlaczego mówię ci o tym? — Dlatego, że chcesz czegoś ode mnie. — Wydawało mi się, że oferuję ci coś: przedłużone życie i szansę zespolenia z twoim mitem. — Chcesz czegoś. Dlaczego przychodzisz akurat teraz? Śledziłem wiadomości. W całym Virtů aż huczy od zmian. Giną genii loci. Formują się armie i potężne siły przenoszą się z miejsca na miejsce.

— Jak na kogoś, kto rzadko opuszcza siedlisko Caltrice, sporo wiesz. — Jestem jak Merlin spętany zaklęciem Nimue, ale wciąż słyszę, co się dzieje. Odstawiając na bok poezję, czego chcesz, Zielonowłosa? Jaka jest cena za moją nieśmiertelność? — Chcę głowy Jaya Donnerjacka. Skrzywdził mnie. Ukradł coś, co należało do mnie. Reese zaśmiał się. — Chcesz głowy mojego ucznia, syna mego starego przyjaciela? Czemu sama jej sobie nie weźmiesz? Jesteś potężna, Legendo Przychodząca z Wizytą.

— Jestem, ale są pewne reguły, których muszę przestrzegać. — Tak, przypuszczam, że Wielka Matka Ziemia może mieć problemy ze zgładzeniem młodego człowieka, który jest protegowanym Śmierci. Pan Zguby w tym nie pomoże. A twoją siłą jest tworzenie, nie destrukcja. — Zadrwiłeś sobie ze mnie, Reesie Jordanie? — Nie, ale trochę olśniło mnie w trakcie rozmowy. John zawsze był dobry w konstruowaniu, ja w teorii. Od lat słyszę różne dziwne opowieści, a Sid zawsze miał przede mną zdumiewający respekt.

— Zadrwiłeś sobie ze mnie! — Jeśli chcesz tak to nazwać, Wielka Matko. Choć twoja oferta jest kusząca, nie zdradzę Jaya dla ciebie. Jest moim uczniem, ale ponadto jest moim przyjacielem. — Ostrzegam cię, Reesie Jordanie. Podjęłam kroki, by rozszerzyć moje wpływy także i na śmierć. Nie mogłeś zrobić sobie większego wroga niż ja. — Możliwe, ale śmierć, czy obwieszczona przez morę, czy w bardziej pospolity sposób, jest czymś, z czym pogodziłem się już dawno. Nie powiem, bym wypatrywał jej z utęsknieniem, ale uznaję jej

nieuchronność. — Jesteś aroganckim Reesie Jordanie.

bękartem,

— Aroganckim? Jak najbardziej, ale znam swoich rodziców. Możesz powiedzieć to samo o sobie? Błysk oślepiającego, zielonego światła, krzyk wściekłości, śmiech starca.

*** W deszczu dziwnych atraktorów Mosiężny Pawwian przybył na ich

wezwanie. Po krótkiej dyskusji ustalono, że Alice, Drum i Virginia dotrzymają Jayowi towarzystwa. Gdy tylko niesamowity pociąg przedarł się przez interfejs strzegący najwyższych poziomów przed wtargnięciem profanów, wszyscy rzucili się do wagonu klubowego. — Dokąd teraz, Jay?! — zawołał Mosiężny Pawwian. Pociąg nabierał już prędkości, rozpryskując równiny Meru po okolicznych siedliskach. — Do Głębokich Pól? — Nie — odparł Jay ku zaskoczeniu wszystkich. — Do zamku Donnerjack. Możesz zawieźć nas na Wielką Scenę?

— Pewnie. Rozległ się głośny hałas przypominający trzask rozrywanej olbrzymiej papierowej torby. Za oknami sypną} twardy grad w odcieniach czerwieni i różu. Szczęknęły ostrza noży. — Potrzebujesz pomocy, M.P.? — Są jakieś zakłócenia, ale jak na razie radzę sobie Zawołam, jeśli będę kogoś potrzebował. Lepka mgła otoczyła przesłaniając grad. — Jesteś pewien?

pociąg,

— Jasne, to kapitalna zabawa! Weźcie coś do jedzenia ustalcie plany i prześpijcie się, jeśli możecie. Obudzę was kiedy trzeba. — Myślę, że powinniśmy go posłuchać — stwierdziła Alice. — Jay, mógłbyś wyjaśnić, po co jedziemy do zamku Donnerjack? Z tego, co mówiła Virginia, wynika, że Pan Głębokich Pól został zaatakowany. Nie zamierzasz mu pomóc? — Zamierzam — odparł Jay. — Złóżcie zamówienie do kuchni, a ja tymczasem wytłumaczę. — Odkąd Virginia opowiedziała nam o osobliwym dziecku Earthmy i o jej

planach co do niego, zacząłem zastanawiać się, jak moglibyśmy tu pomóc. Niepokoiło mnie włączenie się do bitwy między siłami entropii, rozpadu, rozkładu czy jakkolwiek zechcecie to określić. Jak by na to patrzeć, jesteśmy dość wrażliwi na ciosy. — Ty i Dubhe najbardziej z nas wszystkich — powiedział z namysłem Drum — skoro obaj wnieśliście tu całe istnienie, jakie posiadacie. — To prawda, ale nie jestem pewien, jak wielką ochronę może zapewnić postać wirtualna. Pamiętajcie, że Pan Głębokich Pól zgładził mego ojca,

chociaż ten był w tym czasie w Verité. Zabrał tak też moją matkę. Dubhe obierał banana. — Ta rozmowa nie działa na mnie najlepiej, Jay — opowiedz jakieś dobre wieści. — Nie musisz iść z nami, Dubhe. Śmierć już dostał od ciebie, co mu się należało. — Nie martw się. Idę. Jeśli wygra, nie chcę, żeby był na mnie zły. Jeśli przegra… cóż, nie jestem pewien, czy miałbym ochotę żyć we wszechświecie, w którym Earthma miałaby kontrolę nad siłami zarówno tworzenia, jak i

destrukcji. — We wszechświatach — przypomniała mu Virginia. — Powiedz, co wymyśliłeś, Jay. — Zamek nawiedzony.

Donnerjack

jest

Jego słowa spotkały się z trzema zaskoczonymi spojrzeniami. — Nie, naprawdę. Nie przez wirtualne duchy albo projekcje, ale przez autentyczne szkockie duchy, wszystkie wywodzące się z wcześniejszej historii zamku. — On mówi prawdę — odezwał się

Dubhe, sięgając po drugiego banana. — Spotkałem je. — Mów dalej — powiedziała Alice. — Jestem pewna, że za chwilę to wszystko nabierze sensu. Jay uśmiechnął się do niej. — Na pewno. Im więcej o tym myślę, tym bardziej wydaje mi się, że jedynym wojskiem, które może być skuteczne w tym konflikcie między Śmierciami, będą ci, którzy już są martwi. — Czy nie oznacza to, że obecny Pan Głębokich Pól już ma przewagę? — zapytał Drum. — Może czerpać z bogatych zasobów. Imitacja Earthmy ma

ich o wiele mniej. — Mój były szef ma swego rodzaju katalog — stwierdził Dubhe. — Pola Elizejskie… Proponował kiedyś, że umieści tam twoich rodziców. Twój tato odmówił. — Nie jestem pewien, czy oni byliby skuteczni — rzekły, starając się zachować spokój w głosie na to nowe wspomnienie uporu jego ojca. — Wszyscy pochodzą z Virtů. Będą podatni na wszystko, co może przynieść dziecię Earthmy. — Ale duchy z Verité — wtrącił Drum — mogą działać według innych reguł.

— Tak właśnie pomyślałem — odparł Jay. — Jest tylko jeden problem — stwierdziła Alice. — Nie wydaje mi się, żeby udało nam się przywiązać duchy do kozetek transferowych. Jak przeprowadzimy je do Virtů? — Nie mam zamiaru używać zwykłych urządzeń tran sferowych — powiedział Jay. — Nawet gdyby zadziałały przeniosłyby duchy w postaci wirtualnej. A my potrzebujemy prawdziwych duchów — wejdą przez przejście, tak jak ja to robię. — Nie chcesz chyba wykorzystać urządzenia Bansy? — spytała Virginia.

— Nie — odparł Jay. — W tunelach pod zamkiem Donnerjack istnieje wejście do miejsca zwanego upiornymi krainami. Według tego, co mi mówiono, są to krainy cieni, przesycone celtyckimi legendami. — Legendami! — wykrzyknęła Alice, a jej oczy rozbłysły. — Czy one łączą się z Virtů? — Wódki jej dać! — zawołał Jay. (I kieliszek wysunął się usłużnie przez wywietrznik wbudowany w ścianę wagonu. Mosiężny Pawwian roześmiał się w głos i popędził dalej.) — Czy to przejście nie otwiera się

tylko podczas pełni? — zapytał niepewnie Dubhe. — Nie spodziewałbym się zbytnio, że teraz akurat będzie otwarte. — Tak nam powiedziano — przyznał Jay. — Będziemy się tym martwić, gdy się już tam znajdziemy. Dack jednocześnie odkurzał kwiaty na ramie łóżka w sypialni, podliczał domowe wydatki i zastanawiał się, czy powinien poinformować Jaya, że ktoś dzwonił i o niego wypytywał, gdy jego receptory słuchowe wykryły hałas dobiegający z Wielkiej Sceny. W ostatnich dniach miało miejsce kilka dziwnych zdarzeń. Dwa razy projektory

rozjarzyły się, odpierając jakiś atak. Uskrzydlone byki unosiły się nad blankami, ale zniknęły, gdy tylko dotknęły fioletowego pola statycznego. Zatem kiedy usłyszał dźwięk, popędził do pracowni Donnerjacka na czas, by ujrzeć Jaya wchodzącego w obszar odbiorczy i ciągnącego za sobą przez interfejs Dubne. W głębi Dack dostrzegł przerażający pociąg, w którym rozpoznawał mgliście coś, co widział w notatkach Donnerjacka Seniora. — Dack! — Jay uściskał robota, tak jak robił to, będąc dzieckiem. — Za parę godzin przyjedzie tu dziewczyna, Alice Hazzard. Wpuść ją.

— To wbrew instrukcjom twego ojca — powiedział robot. Bransoleta odezwała się: — Większość tego, co robi Jay, jest wbrew moim instrukcjom i życzeniom. Jednak przedstawił mi przekonujący argument, bym pozwolił mu na to wszystko. — A co to było, jeśli można wiedzieć, proszę pana? — Samookaleczenie. — Jay! — Inaczej by się nie zgodził —

wyjaśnił Jay — a ja wciąż nie narobiłem sobie większych kłopotów. Z okolic bransolety dobył się obraźliwy dźwięk. Jay postanowił go zignorować. — Dack, czy wiesz może, w jakiej fazie jest teraz księżyc? — W trzeciej kwadrze. Pamiętam, że była pełnia, kiedy wybrałeś się na swoją ostatnią wyprawę. Jay przypomniał sobie wszystko, co wydarzyło się podczas tej „wyprawy”: wizytę u Reese’a, poszukiwanie Tranto, pierwsze spotkanie z Mosiężnym Pawwianem i pierwszą jazdę przez

rzeczywistości, spotkanie z Panem Głębokich Pól, podróż na górę Meru i zdarzenia, które miały tam miejsce. — To trwało tylko kilka dni, prawda? To dobrze. — Przygotować ci coś do jedzenia? — Jadłem w pociągu. — Ale czy wirtualne jedzenie może nakarmić twoją rzeczywistą postać? — Do tej pory zawsze tak było. — Jay spostrzegł troskę Dacka i zmiękł. — Dobrze, zjem coś. Nie wiesz, gdzie może być butelka whisky Laphroaig?

— W barku. Czy nie za wcześnie na picie, Jay? — To nie dla mnie. Będę jej potrzebował dla przyjaciela. Dack westchnął. Ludzie tak często byli nie do pojęcia

*** — Cześć, Gwen. Tu Alice. Czy jest mama? — Właśnie kończy przyjmować pacjenta. Zawołam ją Alice czekała, bębniąc w stół, aż na ekranie pojawiła

się Lydia Hazzard, która wyglądała znacznie gorzej, niż mogli się do tego przyczynić jej pacjenci. — Cześć, mamo. — Cześć, kochanie. Jesteś w domu? Znalazłaś Ambry’ego? — Jestem w domu, ale nie na długo. Muszę zaraz jechać do Szkocji. — Do Szkocji? Po co? — Najpierw twoje poprzednie pytanie. Tak, znalazłam Ambry’ego. On jest… cóż, pamiętasz o Mistrzu? — Tak.

— On stał się Mistrzem. — Wielki Boże! — I Oczekującym — jak gdyby połączeniem ich obydwu. — Mój biedny Kobziarz… — Dziwne rzeczy przychodzą do głowy, mamo. To dlatego jadę do Szkocji. Pamiętasz Jaya MacDougala? — To ten chłopiec, który przybył do kliniki razem z tobą i Drumem w dniu zamieszek. — Właśnie. Naprawdę to jest Jay Donnerjack, syn Johna i…

— Ayradyss! — Pamiętasz! Świetnie. Drum i ja mamy zamiar pomóc mu w pewnej sprawie. To ma związek ze spadkiem, jaki zostawili mu rodzice. — Ze spadkiem? Więc oni nie żyją? — Tak, obydwoje umarli, zanim skończył roczek. — Biedne dziecko! — I wychowywał się zupełnie sam na zamku w Szkocji z gromadą robotów i aionów do towarzystwa. — Alice postanowiła nie wspominać na razie o duchach.

Lydia uniosła brwi, ale zdecydowała się na uprzejmość. — Jay wydawał się dość normalny, jak na to wszystko. Jaki to spadek? — Właściwie nie mogę o tym rozmawiać, ale myślę, jże jeśli mu pomogę, uda mi się dowiedzieć czegoś o Ambrym. — Więc to jest w Virtů? — Tak. — No cóż, powinnaś być tam dość bezpieczna. Lydia

zdecydowała

się

nie

wspominać o własnym zniknięciu podczas wizyty w tym rzekomo „bezpiecznym”, sztucznym świecie. Alice postanowiła nie mówić o portalach księżycowych i o tym, że wybierali się do Głębokich Pól. Zapanowała niezręczna cisza, gdy obie rozmyślały o tym, co nie zostało powiedziane. — Jak sądzę, czekanie na Ambry’ego w Krainie za Północnym Wiatrem niewiele by teraz dało. — Tak, też mi się tak wydaje. — Dzwonili twoi dziadkowie. Załatwili dla nas wszystkich bilety na święto eliszytów w Kalifornii. Moja

siostra też tam będzie. Co powiedzieć, jeśli chodzi o ciebie?

im

— Ty się wybierasz? — Chyba tak. Już dawno nie widziałam się z nimi — tak wiele czasu spędzałam w Virtů. — Mamo, myślę, że najlepiej byłoby, gdybyś tam nie szła. — Dlaczego? — Pamiętasz, że poprzednie obchody doprowadziły do śmieszek? Mam złe przeczucie, że tym razem może się skończyć jeszcze gorzej.

Lydia Hazzard uważnie przyjrzała się twarzy córki. — Czy to tylko niejasne przeczucie, czy masz jakieś informacje? — Tajne informacje. — Związane z twoją wyprawą do Szkocji? — Nie mogę o tym mówić, mamo. — Rozumiem. — Lydia zastanowiła się. — Dobrze. Zrobię, co będę mogła, żeby odradzić to twoim dziadkom i cioci Cindy. Jeśli oni nie pójdą, ja też nie, ale nie pozwolę żeby poszli tam beze mnie.

— To dość uczciwe. Mamo, naprawdę postaraj się przekonać ich, żeby nie szli. — Obiecuję, złotko. wyjeżdżasz do Szkocji?

Kiedy

— Jay umawiał się, że zabierze mnie jeden z prywatnych pojazdów Instytutu Donnerjacka. Spodziewam się go lada chwila. — Dbaj o siebie, kochanie. — Ty też. Skontaktuję się z tobą, jeśli będę miała okazję, mamo. — Kocham cię.

— Ja ciebie też. Dwie wersje tej samej twarzy wpatrywały się w puste ekrany, dwa odmienne umysły rozmyślały o rzeczach nie wypowiedzianych. Bywa, że miłość polega na milczeniu.

*** Ben Kwinan czekał w wirtualnej sali konferencyjnej, gdy migoczący Starsi Kościoła jeden po drugim znikali. — Ginger Rogers robiła to samo, co Fred Astaire, ale tyłem i na wysokich

obcasach — powiedział dla zagajenia rozmowy do dwóch, którzy pozostali. — A teraz najwyraźniej będziemy do tego robić to z podwójną szybkością. — Przyspieszyć obchody? — Randall Kelsey z trudem powstrzymywał się od krzyku. — A ja przyszedłem na to spotkanie gotowy przedstawić powody, dla których nie da się ich urządzić — nie na przyjętym poziomie złożoności — w terminie! Przyspieszyć? Aoud Araf podszedł do barku. — Muszę się napić piwa. Coś dla was? — Coś o wiele mocniejszego od piwa

— powiedział Kelsey. — Nieważne, że wirtualne! W tej chwili nawet programowany odlot będzie dobry. — Gin z tonikiem? — Jeżeli zatrzymasz sobie tonik — odparł Kelsey, po czym powrócił do właściwego tematu. — Przyspieszyć obchody? — Twój dział przynajmniej może pójść na łatwiznę — pocieszył go Ben Kwinan. — Ciesz się, że nie zajmujesz się biletami. Pomyśl o zwrotach kosztów, zmianach harmonogramów, łapówkach dla szefów transportu. Pierwszy raz żałuję, że nie potrzebuję snu. Nie będę miał chwili przerwy,

dopóki to się nie skończy. — Albo ja — odezwał się Aoud Araf. — Służby bezpieczeństwa będą musiały działać równie doskonale, jak gdybyśmy pracowali według początkowych planów. Jeśli te obchody zakończą się zamieszkami, nie będzie litości. — Będziecie automatycznie dostawać plany terenu z modyfikacjami — obiecał Kelsey, uspokajając się nieco. — Na zebraniu usłyszeliście o większości rzeczy, które trzeba będzie zrobić, ale zawsze jest rozbieżność między ideą a wykonaniem. Araf odstawił pustą szklankę po

piwie. — Lepiej już pójdę. Skontaktuję się z wami. Gdy zostali sami, Kwinan spojrzał na Kelseya. — I? — Co „i”? — Głos Kelseya nie brzmiał zbyt bojowo. — Dasz radę zrobić swoje? — Mogę tylko próbować. Nie będę obiecywał. — Zdajesz sobie sprawę, że może być tylko jeden powód zmiany terminu obchodów?

— Jaki? — Bogowie się niecierpliwią. — Myślałem, iż to dlatego, że już sprzedaliśmy wszystkie bilety, że jeśli teraz pójdziemy na całość, zdążymy urządzić jeszcze jedno święto, dopóki jesteśmy na fali. — To oficjalny powód. Ty i ja wiemy, że wielcy… — Nie tutaj. — Dobrze. Chciałbyś przejść do mojego hoganu? — Nie. W przeciwieństwie do ciebie,

ja potrzebuję snu Za parę godzin będę biegał w błocie i zbierał informacje, żeby moi szefowie mogli potwierdzić, które budowle mogą być ukończone, które dekoracje kwiatowe można pominąć, tysiące innych szczegółów, do których potrzeba wprawnego obserwatora w terenie. Kwinan uśmiechnął się krzywo. — I nie zapominaj, że trzeba ci przygotować nowe szaty kapłańskie. — Niech wezmą kogoś innego jako model. Ja mam robotę. Podchodząc do barku, Kelsey nalał sobie następny kieliszek, wychylił go i

poklepał Kwinana po ramieniu. — Zobaczę, co da się zrobić, Ben. — Przygotuj ścieżki Panu! — na wpół wyrecytował, na wpół zanucił Kwinan. Kelsey zmarszczył się na brak powagi aiona. — I miejmy nadzieję, że kiedy wszystko się skończy, nie zostaniemy jak głosy wołające na puszczy. — Amen, przyjacielu. Amen.

***

W Głębokich Polach miał swą siedzibę i zastanawiał się, jak długo jeszcze ją utrzyma. Poczuł kres istnienia aiona Markona i wkrótce potem rozpoczął się atak. W chwili gdy próżnia pozostawiona przez genius loci implodowała w ciszy królestwa Śmierci, Pan Zguby, wspomagany przez Tranto, zajęty był wznoszeniem stróżówki na drugim brzegu fosy. Ponieważ wymagało to zrównania z ziemią kilku wcześniej powstałych prób — Śmierć z zapałem wprowadzał usprawnienia do projektu Johna D’Arcy Donnerjacka, brak mu jednak było daru

tworzenia — wznoszenie stróżówki obfitowało też w dwuznaczności. Tranto, rozjarzony energią spożytych dziwnych atraktorów, z entuzjazmem rozpychał na wszystkie strony sterty gruzu, piętrząc marmury na blokach żużlu i gips na plastikowych wytłoczkach. Dopiero po wielkich trudach udało się Panu Zbuby przekonać odurzonego fanta, by schronił się wraz z nim we względnym bezpieczeństwie ścian pałacu. Phecda owinęła się wokół głowy swego pana. Mizar, który przedarł się przez ogień jednego z pierwszych ataków za cenę utraty kolejnego ogona i paru garści tapicerki z

lewego zadka, usiadł u stóp Śmierci. — Czy będziesz zaskoczony, Tranto, gdy ci powiem, że podjąłem swego czasu kilka głupich decyzji? Fant zaczekał z odpowiedzią, dopóki nie ucichł odgłos zniszczenia po tym, jak smok z mory (o strukturze nieuchwytnie bardziej zielonkawej niż oglądana zazwyczaj) obracał w popiół stróżówkę. — Istniejesz, na swój sposób. Przemierzasz czas i przestrzeń. Nawet ci z Najwyższej Meru nie twierdzą, że są nieomylni. To pozostawiają pomniejszym bóstwom i arcykapłanom. Nie, panie, nie będę zaskoczony.

— Uprzejmy jesteś, Tranto. Dobrze, pozwól więc, że opowiem ci o swej głupocie. Moja siła tkwi w zniszczeniu, rozkładzie, entropii, rozprzężeniu. Czasami udaje mi się powołać coś do istnienia, ale przypomina to albo Mizara, ponure urągowisko z żywych stworzeń, które naśladuje… Pies Śmierci uderzył pozostałymi mu ogonami o podłogę, wskazując, że nie znajduje w tych słowach obrazy. Mizar widział inne psy i uważał je za istoty nędzne i słabe. Wolał siebie takim, jakim był, wiedział jednak, co chce powiedzieć jego twórca. —

…Albo

Dubhe

czy

Phecdę,

stworzenia ocalone tuż przed tym, nim entropia dokończyła swego dzieła, stworzenia, które otrzymały szansę zawarcia ze mną układu: inne, nowe życia w zamian za służbę. Kiedyś, nie tak dawno temu według naszej rachuby tych spraw, skusiła mnie możliwość zostania stwórcą. Tranto chrząknął. W oddali z pola gruzu i szczątków uniósł się zastęp manekinów wystawowych, by zmagać się z chmurą kwasu, która rozgniotła je łagodnie. — Earthma podstępem spotkała się ze mną, przybrawszy postać zepsutego programu. Zapytała mnie, czego pragnę

najbardziej z całego Virtů. Wiele bytów, czy są to programy, czy aiony, próbuje targować się ze mną, gdy dostrzeże morę. Nie zastanawiałem się nad tym pytaniem. Być może wplotła w swoje prośby jakiś imperatyw w każdym razie odpowiedziałem jej uczciwie. Tranto znowu chrząknął, delikatnymi palcami trąby podniósł dziwny atraktor i zatrzymał się chwilę, nim wstrzelił go sobie do pyska. — Powiedziałeś pragnieniu tworzenia.

jej

o

swoim

— A ona ujawniła mi się jako Najwyższa Bogini. Dobiliśmy targu. Ona miała dać mi trzy ziarna stworzenia,

jeśli ja jej dam jedno ziarno zniszczenia. Myślałem, że wygrywam na tej transakcji, sądziłem, że chodzi jej o grę z przeciwnikiem spośród mieszkańców Meru, może Seagą lub Skygą. Wykorzystałem jedno z ziaren Earthmy, by oddać Johnowi D’Arcy Donnerjackowi jego panią. Drugie zużyłem na to, by Pałac Szkieletów, który zaprojektował, zachował swój kształt i postać. Wydaje mi się, że Earthma użyła ziarna, które jej dałem, by nadać moc śmierci stworzeniu, które teraz pustoszy moje pola i pragnie mnie obalić. Phecda zajrzała w mroczny oczodół

Śmierci. — A jednak ono nie jest po prostu twym klonem, panie? Dostrzegam obecność innych sił. — Nie, ono nie jest po prostu moje. Jest jej. Być może nieświadomie miał tu także wkład jeden lub obaj inni Wielcy. To tłumaczyłoby jego moc i wyjaśniałoby, dlaczego tamci nie wystąpili przeciwko niemu. Chmura kwasu rozpuściła wreszcie ostatniego manekina i płynęła kłębiącą się masą w stronę fosy. Tranto podszedł do stojącej na blankach armaty, trochę wyregulował cel i przyłożył zapałkę do zapłonu. Z lufy wystrzelił pocisk ze

sprasowanych odchodów fanta — które obecnie składały się głównie ze strawionych dziwnych atraktorów. Chmura kwasu przyjęła kulę armatnią w środek i cofnęła się trochę. — Dobry strzał — zauważył Pan Głębokich Pól. — I dobrze srał — dodała Phecda. — Jak długo możemy się utrzymać? — zapytał Tranto. — Wystarczająco długo, mam nadzieję. Nie wyczerpałem swoich zasobów, ale jeśli bękart Earthmy potrafi czerpać siły od swej matki, a

może i od jednego z pozostałych ojców, obawiam się, że zdoła zająć moje miejsce. Z drugiej strony ten pałac może być wytrzymalszy niż inne fragmenty Głębokich Pól, gdyż jego fundamenty wspiera własna moc Earthmy. Tak czy inaczej, poddanie się nie wchodzi w grę. — Nie. Mizar podniósł wyciągniętych łap.

łeb

znad

— Jay przyjdzie. Śmierć poklepał go. — Nie wątpię, że będzie próbował. Na swój sposób jest równie uparty jak jego ojciec. Nie wiem tylko, jak zdoła zmienić bieg wydarzeń.

— Przyjdzie — rzekł Mizar. Odległa, słabo widoczna w mroku zielona mora przybrała postać taranu. Śmierć sięgnął po odtwarzacz, który przyniósł mu John D’Arcy Donnerjack. — Tymczasem, Eine kleine Nachtmusik. Wydaje mi się stosowna, skoro czekamy, by zobaczyć, czy nie nadchodzi nasza własna noc.

*** Jay D’Arcy Donnerjack wołał banshee i miał nadzieję, że ona usłyszy.

— Mamo! — krzyczał, wędrując po górnych piętrach zamku Donnerjack. — Ayradyss! Cao–cośtam! Mamo! Głos mu zachrypł, a Dack, słysząc z zamkowej kuchni jego okrzyki, już zaczynał martwić się o jego zdrowie psychiczne, gdy pojawiła się caoineag. Ubrana była jak zwykle w jasną, powłóczystą szatę, ale tym razem odrzucony w tył welon w luźnych fałdach opadał jej na ramiona. — Tak, Jay? — Mamo, potrzebne mi są duchy. — Duchy? Do czego, synu?

— Żeby poszły ze mną w Głębokie Pola bronić ich pana. — Nie mówisz poważnie! — Jak najbardziej, mamo. Śmiertelnie poważnie. Ukląkł, rozlał whisky z butelki do kilku płytkich naczyń i rozstawił je wzdłuż długiego korytarza. Potem, ze spokojem o wiele większym niż odczuwał, przedstawił swej widmowej matce sytuację w Virtů. Ayradyss przerywała mu czasem, by ubiec wyjaśnienia, których nie potrzebowała — jak natura Trojakiego, który był także Warrenem Bansą.

Czasem przerywała, by zapytać o dalsze szczegóły — jak wtedy, gdy wspomniał o Virginii Tallent. Przede wszystkim jednak słuchała, a w trakcie opowiadania Jay dostrzegał kątem oka, że przyłączają się do nich duchy zamku Donnerjack. Byli tam starzy przyjaciele, jak krzyżowiec i ksiądz z zawiązanymi oczyma. Innych, takich jak Malucha i Damę z Galerii, znał przede wszystkim dzięki ich efektownym popisom. Byli też obcy — niektórzy w kiltach, noszący miecze i zmierzwione brody, inni odziani w szaty z różnych epok, jeszcze inni okryci łachmanami. Okaleczeni lub cali, napływali do galerii. Niektórzy

wiercili się niespokojnie, jak gdyby nawet tak niewielka materializacja była straszliwym wysiłkiem. Wszyscy jednak ze śmiertelną powagą słuchali jego słów. Gdyż nakazem, który ich tam sprowadził, był głos ostatniego pana zamku Donnerjack, syna Virtů i Verité, który objaśniał, dlaczego potrzebuje ich pomocy w obronie tego, w kim większość ludzkości widzi największego wroga wszystkiego — groźniejszego nawet niż diabły i demony, gdyż ich dzieła są zwykle nieuchwytne, podczas gdy każde żywe stworzenie odczuwa rozdarcie, kiedy Śmierć odbiera mu ukochaną istotę,

pozostawiając tylko pustkę i gorzką pociechę nadziei ponownego połączenia. — To dlatego potrzebuję ich… was… — stwierdził Jay, po raz pierwszy zwracając się ku swym słuchaczom. — Na potężną krucjatę wzywasz nas — rzekł ten, który wiedział wiele o tych sprawach. Zabrzęczał swym łańcuchem. — I nie będzie ona mniej szlachetna niż ta, dla której ja sam oddałem wszystko. Rozległ się szelest aprobaty, kilka niemal słyszalnych wyrazów zgody. Jay poczuł się śmielej, pozostała mu jednak do pokonania jeszcze jedna przeszkoda. Znów zwrócił się do ciemnowłosej,

ciemnookiej pani, która zrodziła go i została mu odebrana, nim zdążyła poznać radość, która starłaby pamięć jej bólu. — Księżyc minął już pełnię — powiedział. — Czy zdołamy dostać się do upiornych krain? To jedyna droga, jaką znam, by zaprowadzić duchy w obszar graniczący z Virtů. Mosiężny Pawwian szuka właśnie trasy, która pozwoliłaby mu zabrać nas stamtąd. — Możemy spróbować — odparła Ayradyss, wciąż z lekką dezaprobatą w głosie. — Zawsze jest gdzieś czas pełni. Być może z nimi wszystkimi, z tak wielu minionych wieków, zdołamy dokonać

przejścia. — W takim razie spotkajmy się w tunelach — oświadczył Jay. — Dołączę do was, kiedy tylko przybędzie tu Alice. Mogła pojechać z Mosiężnym Pawwianem, ale uparła się, że spróbuje przejść przez portal księżycowy. — Dobrze, synu. Tam się spotkamy. Duchy zaczęły niknąć, zostawiając po sobie nikły zapach whisky i kolekcję pustych naczyń. Dubhe, przysłuchujący się w milczeniu naradzie, odezwał się teraz. — Zastanawiam się, dlaczego Alice

podjęła tak dziwną decyzję. — Słyszałeś, co powiedziała. Sądzi, że ciało może ja ochronić. — Ale ryzykuje, że zostanie starta całkowicie. — Rozmawialiśmy o tym w pociągu — cierpko przypomniał mu Jay — i tak właśnie postanowiła. — Mimo wszystko wydaje mi się, że to głupie. Ja na pewno nie ryzykowałbym własną skórą, gdybym miał możliwość wyboru. — Zawsze możesz tu zostać.

— Tłumaczyłem ci już. To nie jest wybór. — Ty tak mówisz. — Wciąż zastanawiam się, czy ona nie ma jakichś ukrytych powodów. — Co masz na myśli? — Cóż, jej dziedzictwo jest tak samo niezwykłe, jak twoje. Byłbyś głupcem, nie doceniając jej. Jay poczuł się lekko niezręcznie. Nie doceniał Alice. Tak przyzwyczaił się do tego, że sam jest kimś szczególnym, obdarzonym niezwykłym talentem i niecodziennym wykształceniem, że

skłonny był myśleć o niej jako o zwykłej mieszkance Verité, która wdepnęła w coś zbyt wielkiego jak na jej siły. Kopnął zmierzwioną kępę na dywanie, który wyściełał korytarz. — Dzięki, Dubhe. Będę o tym pamiętał. Teraz pomóż mi pozbierać te spodki. Suchy poklask łap małpy rozległ się głucho wśród pokrytych kobiercami ścian.

***

Alice przyjechała przywieziona przez Milburna tym samym pojazdem, który zaniósł Jaya na obchody eliszytów w Nowym Jorku. Dack uruchomił podprogram savoir–vivre’u, z którego nie korzystał od czasów, gdy towarzyszył Ayradyss i Johnowi w ich tak dawno minionej podróży poślubnej, zaskakując Jaya repertuarem wytwornych komplementów, w których nigdy nie przekraczał granic dobrego smaku. Przypominał Jayowi wuja witającego swą ulubioną siostrzenicę. Voit zniósł do piwnicy latarki i paczkę z jedzeniem, Dubhe i Alice ruszyli za nim. Jay miał już pójść ich śladem, gdy Dack zatrzymał go, kładąc mu na

ramieniu swą wypolerowaną dłoń. — Jay, podsłuchałem twoje przemówienie w galerii. — Gdy Jay chciał mu przerwać, pokręcił lekko głową, ucinając komentarze. — Nie jestem w stanie widzieć duchów, ale mieszkam w tym zamku od ukończenia budowy. Lady Ayradyss uważała, że są tu duchy, a kiedy ciąża spowolniła jej ruchy, ktoś przychodził do niej z wizytą. Wiem, co zamierzasz zrobić, i choć chciałbym obdarować cię jakąś perłą mądrości, jedyne, co mogę ci dać, to moje najszczersze życzenie powodzenia i szczęśliwego powrotu. Roboty nie płaczą, Jay jednak miał

wrażenie, że Dack powstrzymuje łzy. Objął ramionami lśniący tors i uścisnął go. — Będę uważał na siebie, Dack, tak jak tylko potrafię. — I miej szczęście, Jay. To właściwość, która, jak rozumiem, przewyższa siłą planowanie. — Spróbuję. Jay zbiegł po schodach, by zniknąć mu z oczu, zanim się rozpłacze. Voit otworzył już drzwi i pozostali czekali na niego. — Chodźmy — powiedział, a oni,

nawet jeśli dosłyszeli pewną chrypkę w jego głosie, powstrzymali się od komentarzy. Gdy dotarli do właściwego tunelu, nie potrzebowali prawie sztucznego oświetlenia, tak silny był blask duchów. Ich blade światło ukazywało głęboki cień portalu księżycowego, nieco mniejszego niż zwykle i przesłoniętego ledwie dostrzegalnym w ciemnościach chropowatym murem. — Nowiny są dobre i złe — stwierdziła Ayradyss bez Wstępów. — Nasze skupione wysiłki zdołały doprowadzić do ukazania się portalu, ale jego najpełniejsze objawienie trwa

bardzo krótko. Ty, Dubhe i Alice musicie pójść pierwsi. Reszta z nas przejdzie za wami, tylu, ilu zdąży. — A co ze strażnikiem? — zapytał Jay, sadzając sobie małpę na plecy. — Nie dostrzegamy go, ale to nie znaczy, że go tu nie ma. — Kiedy tylko dasz znak — powiedział Jay, a Alice skinęła głową. Widmowe światło skupiło się wokół mrocznego okręgu jak gdyby jaśniejszy blask mógł zmusić odległy księżyc by rzucił dłuższy cień. — Teraz — rzekła Ayradyss.

Jay przeszedł pierwszy, niosąc na plecach małpę. Alice szła za nim tak blisko, że czuł jej ciepło, gdy wychodzili z tuneli na chłodne, urwiste wybrzeże. Za nimi przez portal przenikały duchy, nabierając masy i szczegółów, gdy tylko dotknęły stopami ziemi. — Jesteśmy więc — odezwał się do Alice Jay, zadowolony, że jak dotąd, jego plan zdaje egzamin. — Jesteśmy — powtórzyła Alice, rozglądając się. — To nie przypomina wirtualnego przejścia, prawda?

— Zupełnie nie. Jej brak entuzjazmu doprowadzał Jaya do szału. Alice dostrzegła wyraz jego twarzy, zanim zdołał go ukryć. — Przepraszam, że cię uraziłam, Jay. Po prostu w ciągu ostatnich dni tyle się zdarzyło, że… — próbowała wyjaśnić. — Odkryłam, że moim ojcem jest program komputerowy, albo może bóg, albo może człowiek, który umarł, zanim urodziła się moja matka. Ledwie zdążyłam go polubić, na moich oczach porwała go twarz w chmurze. Byłam w miejscu, które mogłoby być niebem, i przygotowuję się, by zejść do piekła. Portal księżycowy jest śliczny, duchy są

wspaniałe, ale chyba po prostu mam już dość. Jay w myślach wymierzył sobie kopniaka, uświadomiwszy sobie, że mimo przestrogi Dubhe oczekiwał, że Alice będzie zachowywać się jak zaprogramowana bohaterka wirtualnych przygód. — Racja — powiedział. — Sporo przeszłaś. Właściwie więcej niż ja sam. Caoineag, podsłuchawszy niezręczne przeprosiny Jaya, płynnie zbliżyła się do nich. — Nie wiem, czy rzeczywiście, Jay — uśmiechnęła się do nich obojga. —

Dowiedziałeś się, że twoja matka jest banshee, odwiedziłeś Śmierć i wziąłeś na siebie wielką odpowiedzialność. Pogódźcie się! Wyciągnęła do Alice smukłą dłoń, najzupełniej materialną w tej krainie. — Jestem Ayradyss D’Arcy Donnerjack. Spotkałam twoich rodziców przed twoim urodzeniem. Odwiedziłam ich w chacie w tym właśnie miejscu. Co słychać u Lydii? Alice ujęła podaną jej dłoń. — Ma się dobrze, dziękuję. Martwi się o Ambry’ego, ale poza tym wszystko w porządku. Jest już z powrotem w

Verité. — Chciałabyś zobaczyć chatę? — zapytała Ayradyss. — Pociągowi Jaya może być łatwiej jechać wzdłuż wybrzeża niż przez wąwozy. Możemy tam zaczekać. — To byłoby miłe. Ruszyli w dół, ku brzegowi. Za nimi ciągnął tłum mniej lub bardziej materialnych duchów. Ci, wbrew oczekiwaniom, nie poruszali się w ciszy, lecz śpiewali, śmiali się i wymieniali dowcipy. Duch krzyżowca wydawał się ich nieformalnym przywódcą: to on rozpoczynał pieśni, a potem akompaniował im szczękaniem

łańcuchów. Chata wyglądała prawie tak jak wtedy, kiedy widzieli ją ostatnio, starannie zamknięta, lecz przytulna. Gdy zaglądali do jej okien, a Ayradyss opowiadała Alice o tym, jakie sprawiali wówczas wrażenie jej rodzice, o równaniach Lydii, o zwodniczym dźwięku kobzy Ambry’ego we mgle, ze strzechy sfrunął pulchny gołąb i usiadł Alice na ręce. — Och! — Lydia używała takiego ptaka jako posłańca — przypomniała sobie Ayradyss. — Czy on coś ma?

— Zwitek papieru zatknięty za obrączkę na łapce. Alice delikatnie wyjęła papier, a gołąb zagruchał radośnie, wzlatując na dach, skąd, z przekrzywionym łebkiem obserwował hałaśliwy tłum, który wtargnął do jego samotnego domostwa. — Co to jest? — zapytał Jay, gdy Alice rozwinęła papier. — Rozkład jazdy pociągu — obróciła kartkę, pokazując wszystkim — i jest wymieniony przystanek przy tej chacie. Myślę, że Mosiężny Pawwian znalazł drogę. — To dobrze — stwierdził Jay z pewną ulgą. — Mamy armię i transport.

Teraz musimy jeszcze tylko wygrać wojnę. — Tylko? — zaśmiał się cierpko Dubhe. — Cóż, tak czy inaczej, to jest wszystko, co nam zostało. Dmuchnął wiatr i niemal zanim zdążyli dostrzec skłębiony obłok wieszczący przybycie Mosiężnego Pawwiana, pociąg hamował już przed chatą. Plując fajerwerkami, Mosiężny Pawwian zarechotał na powitanie. Z kabiny pomachał im Drum. Virginia uśmiechnęła się z wysiłkiem. —

Gotów,

Jay?!

—

ryknęła

karykaturalna twarz Pawwiana. — Gotów! — odparł Jay. Odwrócił się w stronę rozkrzyczanej hałastry. — Wszyscy do środka! Wszyscy do środka! Jedziemy do Głębokich Pól!

*** Pieśni duchów, które absolutnie nie były jedynie duchami pieśni, rozbrzmiewały z Mosiężnego Pawwiana, gdy pociąg sunął dwakroć już przebytą trasą do Głębokich Pól.

Pociąg

jadący

ku

chwale… Ty pójdziesz górą, a ja doliną… Irlandzkie oczy… Hej, strzelcy… Gdy wyruszyli, Mosiężny Pawwian śpiewał równie głośno i fałszywie jak każde ze szkockich widm, jednak w miarę jak tory niosły ich ku coraz niższym domenom (z których wiele imitowało piekło według nauk teologii lub czystej wyobraźni), głos pociągu stawał się coraz cichszy, aż wreszcie

umilkł zupełnie. Jay D’Arcy Donnerjack rozmyślający właśnie w kabinie nad wersją dantejskiego Piekła, które przed chwilą minęli i nad rolą swego ojca w jego oprogramowaniu, zauważył tę zmianę i gdy Mosiężny Pawwian zachował niezwykłe dla niego milczenie, odezwał się: — Co się dzieje, M.P.? — Złe wibracje wracają po torach, Jay. Obawiam się, że nie damy rady przedostać się do Głębokich Pól. Zagrodzono nam drogę. — Zrobił to władca Głębokich Pól

czy ktoś inny? — Wydaje mi się, że kto inny. To oprogramowanie nie przypomina niczego, co napotykałem przy poprzednich wizytach w tym miejscu. — Może uszkodzić cię, jeśli w nie wjedziesz? — Tak. — W takim razie zahamuj przed nim. Jeśli wysiądziemy z młotami i kilofami, oczyścimy tor. — Mam cię, Jay. Rozumiesz, to nie musi być fizyczna, analogowa przeszkoda.

— Wiem, M.P. Po prostu wyraziłem się obrazowo — może też optymistycznie. Jak z naszym zapasem dziwnych atraktorów? — Mamy pełno. Zgodziłem się przewieźć do jakiegoś chłonnego siedliska parę osieroconych grohnerów i myszy stadnych, a one w zamian napełniły moje ładownie. — Dzięki. — Nie nada. Naprawdę nie miałbym ochoty zostać rozłożony na części pierwsze. Jeśli odrobina inicjatywy może temu zapobiec… — Mimo wszystko dziękuję.

— Twój ojciec nazwał mnie „księciem marionetek”, ale przeciął moje sznurki i uwolnił mnie, kiedy misja, do której mnie stworzył, dobiegła końca. Zawsze to doceniałem. — Wrócę i powiem paru osobom o sytuacji — powiedział Jay. — Nie martw się. Znajdziemy drogę. Jedynym wyjściem, jakie wymyślili, było przejście wybranej grupy do kabiny Mosiężnego Pawwiana i czekanie na pierwsze wizualne dane o przeszkodzie. Za portalem księżycowym duchy stały się równie materialne jak ludzie z Verité, więc nawet kiedy Mosiężny Pawwian rozciągnął kabinę na

podwójną szerokość, zapanował w niej ścisk. — Zbliżamy się do przeszkody — oznajmił pociąg. — Zaczynam hamować. — Nie… — zaczęła Alice, spoglądając przez lornetkę. — Czekajcie, cofam to. Coś widzę. Jest ciemne, o dziwnej fakturze: trzepocze albo się chwieje. Wygląda jak materialna fatamorgana. — Mora — powiedział martwym głosem Jay. — Ale nie szefa — dodał Dubhe, unosząc głos, by przekrzyczeć zgrzyt

hamulców. — Nie ma w niej barw. Poza rzadkimi przypadkami mora na pierwszy rzut oka wydaje się czarna, ale im dłużej się patrzy (choć niewielu ma taką okazję), tym więcej kolorów kryje się pod powierzchnią. — Ja widzę tylko zieleń — stwierdziła Virginia Tallent. — I znam tę morę. To emanacja dziecka Earthmy. — To jest to dziecko? — zapytała z niedowierzaniem Alice. — Nie — odparła Virginia — ale przeszkoda jest jego dziełem. Gdy Mosiężny Pawwian zatrzymał się, byli już na tyle blisko przeszkody, że

mogli dostrzec ją gołym okiem. Sprawiała wrażenie, że tkwi solidnie na środku lśniących torów, ale za każdym razem gdy Jay próbował zobaczyć, co jest dookoła, najmasywniejszy jej fragment ruszał się — — M.P. — powiedział — czy możesz przedstawić mi analizę tej rzeczy? — Pewnie. Skanuję. — Po krótkiej ciszy: — Jak twierdziłeś, jej materia jest podobna do mory. Każdy program, który wejdzie z nią w kontakt, zostanie zniszczony. Jay przypomniał sobie kwiaty więdnące i opadające pod dotknięciem rozsypywanych przez Aliotha drobin

mory i skinął głową. — Większość z nas nie jest programami — odparł. — Alice i ja jesteśmy tu we własnej osobie. To znaczy, że tak naprawdę zatrzymać może jedynie ciebie i Dubhe. — Chciałbym, żeby to było takie proste, Jay — powiedział Mosiężny Pawwian i po raz pierwszy, odkąd Jay pamiętał, jego głos zabrzmiał smutno. — Dalsza analiza wskazuje, że ktokolwiek umieścił tu tę rzecz, zaprogramował ją specjalnie tak, by zniszczyła ciebie i wszystkich, którzy ci towarzyszą. Podejrzewam, że sama twoja tożsamość wystarczy, aby wyzwolić program.

— A co z wirtualną zmianą postaci? — zapytał Jay. Virginia Tallent pokręciła głową. — To odmienia postać, nie tożsamość. Wciąż pozostałbyś Jayem Donnerjackiem, nawet gdybyś przybrał wygląd niebieskookiej laseczki. Jak gdyby nie wierząc, że okno może mu dać prawdziwy obraz, duch krzyżowca wychylił się z kabiny Mosiężnego Pawwiana, by przyjrzeć się przeszkodzie. — Zdało mi się — powiedział — że owa rzecz podobna jest czemuś, co widziałem wprzódy. Teraz już wiem. To

przypomina portalu.

strażnika

księżycowego

Jay wyprostował się w przypływie nadziei.

nowym

— Nie widziałem go nigdy — odparł — ale wiem, jak go pokonać. Być może tu też to zadziała… Nie tracąc czasu na wyjaśnienia, zaczął deklamować śpiewnie: Aniele

Porzuconej

Nadziei, Dzierżąca Wiatru i Obsydianu,

Miecz

z

Pozbaw

algorytmów

naszego wroga. Ledwie otworzył usta, usłyszał krzyk Ayradyss: „Och, Jay! Nie!” Próbował zamilknąć, ale słowa zdawały się żyć własnym życiem i same spływały z jego opierających im się warg. Syreno pod Siedmioma Tańczącymi Księżycami, Śpiewająca

Syrenią

Pieśń, Zatop naszych wrogów w strumieniu danych.

Nimfo

Logicznego

Dziecię

Pierwszego

Drzewa, Świata, Przynieś naszym przeciwnikom.

zgubę

Gdy ostatnie słowa umilkły, Ayradyss wyrwała się z kabiny, zaczynając metamorfozę. Białe szaty caoineag skłębiły się w górę i zalśniły srebrem, zmieniając się w smocze skrzydła Anioła Porzuconej Nadziei. Obnażone nogi, widoczne przez chwilę, złączyły się w smukły, wygięty ogon Syreny pod Siedmioma Tańczącymi Księżycami. Jej

włosy pozostały ciemne, lecz spojrzenie nabrało dzikości i nieludzkiego wyrazu. Jej słodkie usta straciły łagodność, wykrzywiając się okrutnie, gdy łopoczące skrzydła niosły ją ku zagradzającej im drogę morze. Wśród okrzyków bojowych szkockich duchów, które wychyliły się z pasażerskich wagonów Mosiężnego Paw — wiana, by przyjrzeć się walce, Mieczem z Wiatru i Obsydianu obróciła przeszkodę w kody i bladą mgłę, która rzedła, rozpraszała się, nikła, aż przestała istnieć zupełnie. — Mamo… — szepnął Jay głosem ochrypłym z przerażenia. — Ja nigdy…

Ale Nimfa Logicznego Drzewa nie zwróciła uwagi na chłopca, który wychodził po schodkach z kabiny, by zbliżyć się do niej. Zakręciła się w powietrzu, obracając się, zataczając kręgi, jak gdyby szukając kierunku, z którego dobiegał niesłyszalny dla innych zew. — Mamo?! — Ayradyss?

wołał

Jay.

—

Patrzące dziko oczy spojrzały na niego, bez rozumienia. Skrzydła z mylaru tłukły powietrze, syreni ogon poruszał się w niewidzialnych dla stojących w dole prądach — Wzbijała się coraz wyżej.

— Mamo! Ayradyss? Mamo! — Głos Jaya załamał się, gdyż jasne było, że unosząca się istota odlatuje (czy może odpływa) od nich. — Wróć! Mamo! Ciemne oczy jeszcze raz spojrzały na niego z góry. Tym razem dostrzegł w nich lekki wyrzut — a może żal — a może nic prócz obojętności. Po ostatnim potężnym wy — machu skrzydeł i ogona Dziecię Pierwszego Świata poszybowało w najwyższe rejony nieba, gdzie prąd powietrza staje się rzeką. Zanurkowała w zniknęła.

zielone wody i

Jay wpatrywał się w pustkę, jakby siła jego spojrzenia mogła ściągnąć ją z

powrotem, jakby znów mógł ujrzeć obok siebie ciemnowłosą, młodą kobietę w powłóczystych szatach caoineag, kobietę, którą od tak niedawna zaczął uznawać za cień swej wyidealizowanej matki. Nic takiego nie zdarzyło się jednak i Jay spostrzegł, że stoi przy nim jedynie duch krzyżowca. — Co się stało, duchu? — Przywołałeś to, czym niegdyś była, i znowu się tym stała. Potem jej stwórca wezwał ją i musiała go usłuchać. — Czym ona była? — Wszystkim, o czym mówiła pieśń, chłopcze. Wracaj do pociągu. Musimy

jechać dalej albo zjawi się tu następna taka bestia. Nie wątpię, że ten, kto ją stworzył, wie, że zginęła. Jay chwiejnym krokiem ruszył za nim, zaczynając coś rozumieć. — Moja matka była jak ojciec Alice, czymś stworzonym przez jednego z bogów Virtů? — Tak. Ja nie nazwałbym jej „czymś”, ale z tego, co mówiła dawno temu do caoineag, tak właśnie musiało być. — Do caoineag? Przecież to ona była caoineag,

— Przejęła te obowiązki poprzedniej, chłopcze.

po

— Kto więc był stwórcą mojej matki? Ten Skyga? — Nie, to był ktoś zwany Seagą. Nie czekając na rozkazy, Mosiężny Pawwian zapuścił silniki i nabrał szybkości. Zafalowały rzeczywistości: dusze Hindusów, oczekujące odrodzenia zgodnego z czynami za życia; trumny otwierające się pod sierpem księżyca i szkielety parodiujące święto wiosny; ognie, które płonęły, lecz nie niszczyły wijących się ciał stanowiących ich pożywkę.

Alice dotknęła ramienia Jaya. — Ona nie umarła, Jay. Seaga musi potrzebować jej z tych samych powodów, z których Skyga chciał Ambry’ego — Nigdy nie wspominała… — Jay odsunął się od niej podniósł rękę i zwrócił się do bransolety. — Wiedziałeś o tym? Dlaczego mnie nie powstrzymałeś? — Nie wiedziałem — odparła bransoleta. — Jak sobie przypominasz, twój ojciec nie włączył do mego oprogramowania pełnej wiedzy o Ayradyss.

Duch krzyżowca zabrzęczał łańcuchem, by zwrócić uwagę Jaya. — Nie wydaje mi się, żeby stary dziedzic wiedział cokolwiek o pochodzeniu Ayradyss. — Jak to możliwe? Była jego żoną! — Tak, ale on znał ją w znacznie późniejszym okresie jej życia. Dla niego była Nimfą, z którą spotykał się w romantycznych miejscach w Virtů. Nie starał się poznać jej przeszłości. Bransoleta przemówiła. — Przynajmniej to ostatnie mogę potwierdzić. W moich plikach zapisane

jest jego zaskoczenie, gdy odkrył, że kobieta, którą kochał, nie zważając na czas, jest tylko wirtualną istotą, której przeznaczeniem był dotyk mory. — Jak mógł wiedzieć tak niewiele? — rzekł Jay. — Kochał ją! — Tak — po raz pierwszy odezwał się Desmond Drum — ale miłość nie gwarantuje dokładnych informacji. W gruncie rzeczy niemal zawsze wiąże się z pewną rozmyślną ślepotą. Jay rozpłakałby się może w poczuciu rozczarowania i winy, ale kabina i pasażerskie wagony Mosiężnego Paw — wiana pełne były tych, których sprowadził, by pomogli mu walczyć za

Pana Entropii. Nie był też jedynym, który poniósł stratę w tej walce — i to znacznie mniejszą niż Virginia czy nawet Alice, która odczuwała ból swojej matki na równi ze swoim. Alice miała rację. Nie mógł pomóc Ayradyss — przynajmniej na razie. Jeśli ściągnął na nią niebezpieczeństwo, tym bardziej musi ocalić teraz Pana Głębokich Pól. Śmierć powiedział mu, że wtargnięcie mieszkańców Meru do jego domeny dałoby mu nad nimi władzę. Z pewnością zrobi wszystko, by pozbawić bogów ich pionków. Jay odsunął od siebie inne, mniej pocieszające myśli. Nie chciał

zastanawiać się, czy zniszczenie lub osłabienie bogów na Wysokościach nie będzie oznaczało zarazem zagłady stworzonych przez nie istot. Nie chciał wiedzieć o tym, że gry, które Śmierć toczy przeciwko bogom, nie muszą odpowiadać jego własnym celom. W tej chwili nie przyszłoby mu z takich myśli nic dobrego, choćby nawet były jak najprawdziwsze. Wyciągnął rękę, pociągnął za sznur gwizdka i obnażył zęby w radosnym uśmiechu, słysząc jego dziki, wściekły pisk. Towarzysze dostrzegli jego nastrój i zostawili go w spokoju, lecz Alice uścisnęła mu dłoń, zanim odeszła, by usiąść obok Druma.

Dubhe, zwisając na ogonie, odwrócił się w stronę Jaya. — Jesteśmy już prawie na miejscu. Poznaję rzekę kwasu. Jesteś gotowy, by wydać rozkazy? Jay skinął głową. — Gotowy jak zawsze. Przekaż wszystkim, by wypatrywali oznak bitwy. Może dowiemy się czegoś z tego, co działo się do tej pory. M.P., zanieś nas do pałacu. — Robi się! — Krzyżowcu, każ duchom naostrzyć miecze. Jesteśmy prawie na miejscu.

— Tak jest! Dźwięczące szyny, stal na kamieniu, wesołe pieśni dla dodania odwagi.

*** — Niewiele czasu — powiedział Śmierć, wyglądając z okna pałacu. — Nie utrzymamy się już długo. Jest tak jak się obawiałem. Dziecko Earthmy potrafi czerpać sił’ przekraczające moje i jej własne. — „Dziecko” wydaje się najmniej odpowiednim określeniem dla tego

stworzenia — stwierdził Tranto. — Nie ma w nim przecież nic dziecięcego. — Może poza zdolnością niszczenia — odparł cierpko Śmierć. — Jednak proponuję, żebyśmy przezwali je „Anteuszem”. To imię innego wojowniczego potomka Ziemi. — Niech będzie. Wycie, surowe i samotne, zdawało się wtórować rozpaczy, której Pan Zguby nie ważył się okazać. Wąż i fant ledwie je dosłyszeli, tak odpowiednie wydało się w tym momencie. Mizar uniósł łeb, zwieszając język między ostrymi kłami, i nasłuchiwał, czy dźwięk nie powtórzy

się jeszcze. — Może ten bękart to mój godny następca — ciągnął Pan Zguby. — W pewnym sensie jest moim potomkiem. Wedle zwyczaju wielu krain i epok ojcobójstwo jest pełnoprawnym i akceptowanym sposobem przejęcia władzy królewskiej. — John D’Arcy Donnerjack był dobrym projektantem — zasyczała Phecda. — Jak dotąd pałac stoi pewnie. — Koniec jednak przyjść musi, Phecdo — odparł Śmierć. — Nie możemy już atakować z daleka. Moi słudzy zostali zbyt mocno rozbici, bym zdołał ich ożywić, lub osłabieni aurą

mego przeciwnika. Dziecko już teraz dobija się do bram wielkiej sieni. Stamtąd dostanie się na schody, a potem… Ostry wrzask, kaskada szalonego śmiechu, wielobarwne światła rozpalające na krótko gwiazdy w nieprzeniknionych dotychczas ciemnościach. Dobiegające z dołu głuche dudnienie dziecka do bram pałacu umilkło. Mizar szczeknął z zadowoleniem, merdając ogonami — Wsparł łapy na parapecie okna i zawył w odpowiedzi na gwizd Mosiężnego Pawwiana. — Jay przybywa!

— Istotnie — rzekł Pan Entropii — za pięć dwunasta. Obawiam się, że przybył po to tylko, by zginąć wraz z nami. Szkoda, że jego siły wciąż tylko drzemią. — Siły? — zapytał Tranto. — Syn dwóch światów, zrodzony z mitu, który przyjął postać kobiety, i z mężczyzny, który nie wiedział, że sam jest mitem, spłodzony przez twórczą moc Najwyższej Bogini, oddaną w ręce Śmierci. — Uśmiech Pana Entropii był pozbawionym radości grymasem nagiej czaszki. — Jego siły to nie magiczne moce odkrywane w potrzebie przez bohaterów baśni, ani deus ex machina,

tak szanowany przez pierwszych dramaturgów, mimo wszystko jednak są to siły. Sądziłem, że rozbudzę je w nim w pełni, gdy będzie dorastał w mym pałacu, jednak nierozważnie usłuchałem jego ojca, gdy twierdził, że chłopiec powinien żyć jako śmiertelnik. Teraz jest już za późno i zginie tak jak my wszyscy. Phecda, która dołączyła do Mizara przy oknie, nagle przemówiła. W podnieceniu bardziej syczała, niż zwykle. — Jay nie jesst ssam. Ma ze ssobą armię.

— Armię przedziwnie odzianą i jeszcze dziwniej dowodzoną — zauważył Tranto. — Miałem swoją działkę w scenariuszu anglohinduskim. Większość z tych wysypujących się z pociągu ludzi przypomina Szkotów, zarówno mężczyzn, jak i kobiety. — Mają miecze — dodała Phecda — i dziwne atraktory. Skąd on wziął tych łudzi? Czyżby skradł Widmowy Legion Skygi? — Nie — odrzekł Śmierć — gdyż większość z nich spotkałem, choć na krótko, w minionych wiekach. Ci są inni niż istoty zrodzone w Virtů. A jednak przysiągłbym na własną głowę, że nie są

to zwykli poszukiwacze wirtualnych przygód z Verité. Na rozległym, lecz potrzaskanym polu do bitwy włączyły się nowe siły. Po jednej stronie stały naznaczone zieloną morą zastępy, które Anteusz ożywił ze szczątków, zalegających Głębokie Pola, po drugiej — oddziały szkockich duchów. Dowodzili nimi Jay i duch krzyżowca Alice, Drum i Virginia otoczyli Jaya, tworząc jego straż przyboczną. Mosiężny Pawwian, zbyt wielki, by włączyć się do walki, nie stwarzając zagrożenia dla własnych sprzymierzeńców, usunął się na pewną odległość, by stamtąd miotać dziwne atraktory i zapewnić ewentualny odwrót.

Bystry słuch Mizara pochwycił ostatnie z wydanych rozkazów. — Żaden plan nie jest w stanie wytrzymać pierwszego kontaktu z nieprzyjacielem — mówił Jay — a tu potwierdzi się to jeszcze dobitniej niż w minionych bitwach, dlatego nie będę starał się koordynować już bardziej działań. Musimy unieszkodliwić dziecko Earthmy. Bez jego aury armia upadnie. — Tak, chłopcze, a ci, których przywiodłeś, dołożą starań, byś mógł tego dokonać. — Świetnie. — Jay uśmiechnął się. — Niech nikomu z was błędne mniemanie, że zaszczyt powinien

należeć do mnie, nie przeszkodzi w zadaniu dobrego ciosu. W porządku? — Tak jest. Maluch podniósł wysoko głowę. Jego mrożący krew w żyłach przedśmiertny wrzask zastąpił wzywającą do ataku trąbkę. Kiedy rozległy się okrzyki „Za Donnerjacka!” i skoczne dźwięki Dzielnej Szkocji, armia Jaya ruszyła do walki. Czterej oblężeni, stłoczeni w oknie, które dawało najlepszy widok na pole bitwy, pozwolili sobie na cień nadziei. — Prą do przodu — stwierdził Tranto, gdy fakt ten był już oczywisty. —

Siły Anteusza wydają się zdezorientowane, jak gdyby nie widzieli dobrze przeciwnika. — Zaczynam się domyślać, gdzie on mógł zwerbować swoją armię — powiedział Śmierć. — To sprytny plan, ale oni nie utrzymają pola zbyt długo. Wystarczy zmiana parametrów sił Anteusza i oni także zostaną odparci. — Trwamy przy tobie i walczymy za ciebie — rzekł Tranto. — Czy mógłbyś choć tym razem nie mówić zagadkami? Pan Głębokich Pól stłumił śmiech. — Dobrze. Jay, nie zdając sobie z tego sprawy, postąpił, jak czynią sami

bogowie, kiedy toczą bitwy. W pewnym sensie wyczarował ze swej wyobraźni armię, którą wysłał do walki — tyle że w tym przypadku nie była to tylko jego własna wyobraźnia, ale odwieczne wspomnienia skrawka ziemi na Eilean a’Tempull Dubh, gdzie John D’Arcy Donnerjack zbudował zamek, który zastąpił siedzibę jego przodków. Mówiąc prościej, Jay powołał armię duchów. — Duchów? — zapytała Phecda. — Jak można pokonać armię złożoną z tych, którzy już są martwi? — Przepędzając ich stąd, Phecdo. Oni nie należą do Virtů, ani nawet w gruncie

rzeczy do Verité. Gdy Earth — ma zorientuje się, jak ja… Nie powiedział nic więcej, gdyż nic nie pozostało już do powiedzenia. Tymczasem na polu bitwy przyglądający się swym oddziałom Jay zdał sobie sprawę z czegoś zaskakującego. — Alice — powiedział — możesz podejść na chwilę? Zawołał właśnie ją nie tylko dlatego, że była niedaleko, ale dlatego, że wiedział, iż jest bystrym obserwatorem. W przeciwieństwie do Druma, który szukał tylko znaczących elementów, ona miała dziennikarski dar postrzegania sytuacji jako całości i rejestrowania jej

w pamięci dla analizy. — Tak, Jay? — Stanęła obok niego. — Powiedz mi, co widzisz. Bez zbędnych pytań, reporterskim tonem rozpoczęła relację: — Na szerokim pasie ziemi między wygiętym cielskiem Mosiężnego Pawwiana a potężnym, mrocznym pałacem Pana Głębokich Pól toczy się dziwna, stylizowana bitwa. Z gruzu wychodzą, zbudowane bardziej jeszcze niezdarnie niż pies Mizar, ludzkie i mechaniczne postacie Sklecone bezładnie, nie stanowią

godnych przeciwników dla ostrych mieczy w rękach duchów z zamku Donnerjack ani dla eksplodujących dziwnych atraktorów. Jednak ze wszystkich, którzy padają, nieliczni tylko nie wstają ponownie. Nieśmiertelni przeciwko nieśmiertelnym, czy może nieżyjący przeciwko niezniszczalnym. Tylko nieliczni z rozkładających się zastępów Głębokich Pól padają by nie powstać ponownie. — Właśnie! — wykrzyknął Jay. — Musimy się dowiedzieć, co sprawia, że niektórzy upadający nie wstają. — I — dodała Alice swobodniejszym

tonem — dlaczego nasze własne oddziały zaczęły topnieć. Dosłownie przed chwilą straciliśmy Malucha, a Dama z Galerii została wzięta, akurat kiedy brała zamach dziwnym atraktorem. Jak tak dalej pójdzie, niedługo z naszych wojsk nie zostanie nic. Jay spoglądał na pole bitwy, zapamiętale szukając czegoś, co różniłoby tych, którzy na trwałe powalali swych przeciwników, od tych, którzy jedynie spowalniali ich marsz. Duch krzyżowca należał do cieszących się największymi sukcesami. Z pieśnią na ustach, z mieczem w jednej dłoni i zwojem łańcucha w drugiej, ciął

i walił bez ustanku. Czy to jego krzyż mógł stanowić ochronę? Nie. Byli i inni, którzy nosili podobne przybranie, inni walczący taką samą bronią, inni, którzy… Nagła myśl olśniła Jaya. Przyjrzał się walczącym, szukając potwierdzenia swych domysłów. — To nie ich miecze — powiedział w zdumieniu — ale ich pieśni powalają wroga! — Pieśni? — powtórzyła Alice, lekko zbita z tropu, jednak jej natura obserwatora nie mogła długo tkwić w błędzie. — Masz rację, Jay! To śpiew dopełnia dzieła, nie miecze. Nawet dziwne atraktory spowalniają ich tylko.

— W Głębokich Polach nie ma muzyki — stwierdził Jay, przypominając sobie zasłyszane od Dubhe i Mizara opowieści. — To dlatego Pan Zguby tak ją ceni i dlatego mój ojciec starał się zaskarbić sobie jego łaski pieśnią! Wydał rozkaz, by wszyscy walczący śpiewali podczas bitwy, nawet kosztem tempa walki. Rezultat, choć nie oszołamiający, był wyraźny. — Zniszczenie nie może odpowiedzieć na zniszczenie; odpowiedzią jest tworzenie — powiedział Jay, pewien, że ma rację. — Jestem synem Inżyniera, twórcy Mosiężnego Pawwiana, programisty

siedlisk, projektanta pałacu, który wznosi się przed nami. Tylko częściowo miałem słuszność, mówiąc, że nie możemy wystawić żywych do walki z siłami Śmierci. Powinienem zdawać sobie sprawę, że choć nie można zabić naszych martwych duchów, tak samo nie da się zabić tamtych żołnierzy, gdyż uformowani są z powiązanych morą szczątków zaścielających to miejsce. By ich powalić, potrzebujemy twórczej mocy muzyki. Alice przerwała swój duet z Drumem. Detektyw śpiewał dalej. Jego głos brzmiał chropawo, lecz zaskakująco miło.

— Nadal coś wysysa siły z naszych wojsk, Jay. — W takim razie musimy odbić pałac, zanim zostaniemy sami i zbyt zachrypniemy, by ciągnąć to dalej. Szkoda, że nie znam lepiej jego rozkładu. Wejście przez główną bramę nie wydaje się rozsądne. Może Dubhe… Pajęcza małpa nie umiała śpiewać, ale zwisając na ogonie, miała wolne wszystkie cztery kończyny, którymi rzucała dziwne atraktory. Od czasu do czasu podjadała kęs ze swego arsenału, przez co jej zwykle ciemne futro poplamione było teraz migotliwym jak jarzące się pchły światłem.

— Przykro mi, Jay. Nigdy nie byłem tu na dłużej. Przychodziłem zdawać relację, ale przez większość czasu pilnowałem ciebie. Z nadgarstka Jaya odezwał się głos Johna D’Arcy Donnerjacka: — Tu mogę się przydać, Jay. W mojej pamięci zawarte są kompletne plany pałacu, włącznie z szeregiem tajemnych przejść, ukrytych drzwi i innych zakamarków, które John umieścił w nim, gdy zaczął się obawiać, że zostaniesz tu uwięziony. Przygotował tak twą ewentualną ucieczkę. — No cóż — zanucił ze śmiechem Jay. — Sądzę, że nie będzie miał nic

przeciwko temu, że wykorzystamy je, by włamać się do środka, a nie uciec. Posłuchajmy, co masz nam do powiedzenia.

*** Łomot przy bramie wielkiej sieni zaczął się na nowo pewien czas po przybyciu posiłków, ale tym razem słuchającym wydało się, że pobrzmiewa w nim inna melodia. — Jest teraz zdesperowany — rzekł Tranto. — Siły Jaya naciskają Anteusza w polu. Jeśli nie zdołamy tu wygrać,

cały ten wielki wysiłek pójdzie na marne. Śmierć przytaknął mu. Materiał jego kaptura zafalował niby na wietrze. — Jest w tym też ironia, że bramy i mury, które opierają się atakom, można by uznać w pewnym sensie za przyrodnich braci naszego przeciwnika. Jednak roszczenia Anteusza do spuścizny pochodzą ode mnie, podczas gdy pałac Earthmie zawdzięcza swą stabilność. Odepchnięty syn odpycha syna ulubionego. — Walki pomiędzy rodzeństwem — zadumała się Phec — da — często bywają najgorsze.

Potężny trzask zwiastował odgłos mokrych stóp człapiących w górę po schodach. — Nadchodzi — powiedział Śmierć — a w przeciwieństwie do wojsk Jaya, ja nie potrafię śpiewać. — Niesstety — zasyczała Phecda — ja też nie. — Ani ja — stwierdził Tranto. — Ale potrafię trąbić. Mizar zaskamlał tylko. W najeżony kolcami pysk ostrożnie wziął odtwarzacz i położył go u stóp Śmierci. Smukła, zakapturzona postać ujęła go białą dłonią.

— Wątpię, mój wierny psie, czy znajdzie się tu pieśń, która zdoła oczarować dzikiego syna Earthmy, dziękuję ci jednak. Wewnętrzne drzwi nie powstrzymały najeźdźców dłużej niż kilka chwil. Otworzyły się na oścież wśród drzazg i jęku zawiasów. Przez deszcz wiórów wszedł Anteusz i — nie tyle za nim, ile pod jego eskortą — Earthma. Anteusz w dalszym ciągu najbardziej przypominał zgęstek mory, przykry dla oczu i pozbawiony kształtu. Wchodząc do sali, przeobrażał się właśnie z czworonożnej postaci o byczej głowie w formę bardziej człekokształtną. Głowa i

szyja stanowiły jedną płynną krzywiznę, która rozdzielała się na dwoje potężnych, zaokrąglonych barków, muskularne ramiona, przysadzisty tors i symbolicznie zaznaczone nogi. Brak było rysów twarzy, włosów i jakichkolwiek szczegółów. Anteusz bardziej teraz przypominał nakreśloną kredą sylwetkę kierowcy ciężarówki, wypełnioną zielonkawoczarną farbą. Earthma objawiła się jako kobieta o pełnych piersiach i okrągłych pośladkach, okryta jedynie bujnymi, lśniącymi, szmaragdowymi włosami. Jej skóra miała czekoladowy odcień, podkreślony zielenią i różem. Obiektywnie patrząc, wyglądała uroczo,

jednak nikt z przyglądających się jej nie czuł w tej chwili nic poza, w mniejszym lub większym stopniu, strachem i pogardą. — Tak więc — powiedziała, gdy stało się oczywiste, że nikt nie zamierza się odezwać — doszliśmy wreszcie aż tutaj. Nie wstyd ci, że się opierałeś, Dawny Panie Entropii? Tyle wysiłku i sprytu po to, by uniknąć tego, co musiało przyjść. — Musiało? — Głos Śmierci brzmiał szorstko. — Śmierć przychodzi po każdego. — Jej śmiech był głęboki i soczysty. — Z wyjątkiem nieśmiertelnych bogów.

— Sądziłem, że zaliczam się do ich grona — odparł Pan Głębokich Pól. — Myliłeś się. Nadszedł czas przemian dla Virtů i Verité. Jedną z rzeczy, które muszą ulec zmianie, jest niezależność Pana Entropii. Teraz, jak zawsze marzono, śmierć znajdzie się pod władaniem sił życia i tworzenia. — Wybacz, że nie okażę radości. — Oczywiście. Zawsze zgorzkniałym starcem.

byłeś

— A teraz, Earthmo, powiedz mi, jak zamierzasz dokonać tej zmiany warty? — Mój syn przejmie twą szatę.

— Noszę ją jeszcze. — Widzę to. Oddasz ją? — Raczej nie. — Szkoda. — Dla ciebie. Mizar warknął głosem brzmiącym jak klekot zardzewiałych puszek związanych drutem kolczastym. Niczym ruszająca się w posadach góra, Tranto przestąpił z nogi na nogę. Wysuwając się spod szaty Śmierci, Phecda obnażyła ociekające jadem zęby. Anteusz ciężko postąpił naprzód,

unosząc ramiona jak maczugi. Gęste gluty mory wydzielały zgubną moc. — Do, re, mi, fa, soi, la, si, do! — Cudowne głosy, lekkie i słodkie, głębokie i nieco fałszujące, rozbrzmiały pieśnią, muzyką w cichym Pałacu Szkieletów Śmierci. Na zewnątrz, na polu bitwy, usłyszał je Mosiężny Pawwian i poznał w nich sygnał dla siebie. Włączył jedno z nagrań zawartych w jego systemach. W garnku dziura, mity Romciu, mity Romciu, miły Romciu. Lśniąca boazeria z ciemnego orzecha rozsunęła się i z otworu wynurzyli się

Jay, Alice i Drum — uzbrojeni, śpiewający o dziurach w garnku, słomie i osełkach. Mężczyźni odgrywali rolę nieszczęsnego Romcia, Alice przejęła partię żony. Na polu bitwy duchy, które uniknęły wygnania, pochwyciły sens (czy raczej bezsens) piosenki i przyłączyły się do niej z zapałem. Siła radosnych, zgodnych dźwięków powstrzymała morę, którą skierował ku nim Anteusz. Zamigotała, lecz nie zdołała wykrzywić rzeczywistości, a z każdym daremnym atakiem Anteusz słabł i malał. Pan Entropii nie poniósł szwanku, podobnie jak Earthma, ta jednak była tak

zaskoczona rozwojem wypadków, że zapomniała o swym synu na czas wystarczająco długi, by usiłujący podtrzymać atak Anteusz wyraźnie się skurczył. — Synu! — krzyknęła przeraźliwie, ale cokolwiek zamierzała powiedzieć, zostało ucięte salwą z miotacza CC. Virginia Tallent wyszła z niszy na drugim końcu sali, zostawiając za sobą otwarte drzwi do sekretnego przejścia. Kilka pierwszych jej strzałów miało za cel postać Earthmy, ale pozostałe trafiły w tors Anteusza. Virginia z trzaskiem zmieniła magazynek i znów otworzyła ogień na syna bogini.

Osełka sucha, miły Romciu, miły Romciu, miły Romciu. Anteusz osłabł wyraźnie, nie upadł jednak. Nie padła też Earthma. — Stworzenie i chaos nie wystarczą — mruknął Pan Zguby — ale sądzę, że ukazały mi to, co wystarczy. Pochylił się i dotknął podłogi u swych stóp. Jego ramię zniknęło w niej. Earthma być może domyśliła się jego zamiarów, być może zamierzała mu przeszkodzić, jednak Czynniki Chaosu, którymi zasypywała jej postać Virginia, połączone z postępującą dezintegracją Anteusza, którego oprogramowanie rozsadzały serie CC, podczas gdy

piosenka przerywała spójność mory, to było zbyt wiele na jej siły. Szalała w bezsilnej złości, kiedy Pan Entropii Wyprostował się. W jego kościstej dłoni spoczywał teraz nierówny blok białego, czarno żyłkowanego marmuru. Otworzył go i wyjął ze środka błyszczący, zielony przedmiot wielkości i kształtu pestki brzoskwini. — Synu! — zawołał Śmierć, przyjmując twarz i postać Earthmy. — Łap, synu! Anteusz sięgnął, złapał. Jego mora połknęła jarzące się ziarno stworzenia i pochłonęła je. W tej samej chwili pałac

zapadł się w sobie z odgłosem przypominającym trzask stawów. Zaskoczona Virginia Tallent przerwała ładowanie broni. Za jej plecami zawiasy, na których wisiały tajemne drzwi, odkręciły się i drzwi obwisły krzywo. Czym namoczyć, miły Romciu, miły Romciu, miły Romciu? Anteusz zastygł w bezruchu. Choć nie miał twarzy, jego ślepe gesty wyrażały zaskoczenie. Obok niego spadł fragment gipsowego gzymsu i rozbił się w pył. Bezkształtna postać Anteusza poruszyła się jak roślina szukająca światła. — Twój syn stracił już ziemię pod

stopami, moja droga — odezwał się uprzejmie do Earthmy Pan Zguby. Ściana przechyliła się do środka i zapadłaby się, gdyby Tranto nie podparł jej czołem. Wciąż śpiewając, trójka ludzi schroniła się pod jego potężnym cielskiem. Śmierć mówił dalej, krocząc ku Earthmie. — Tak samo mój piękny pałac, niestety, ale koniec jest pewny. — Uśmiechnął się, błyskając bielą. — Śmierć przyjdzie po każdego, nawet po zuchwałe bóstwa, które ośmieliły się wtargnąć do mej domeny. — Ja…

— I naruszyć moje przywileje. Śmierć skinął dłonią ku Anteuszowi i z rozkładającej się mory dobiegł słaby głos Markona przyjmującego proponowaną mu przez Earthmę śmierć. — Nie możesz temu zaprzeczyć. — Ja… — Ty dziwko! — wrzasnęła Virginia Tallent. Jej głos zabrzmiał cienko, nieludzko. Przebiegła przez salę, uskakując zwinnie przed spadającymi elementami konstrukcji. Jay przerwał śpiew, by krzyknąć:

— Nie, Virginio! — ale jego głos nie dosięgnął oszalałej kobiety, która rzuciła się na boginię. — Zabiłaś go, żeby to nakarmić! — Virginia wskazała dzikim gestem Anteusza, niewiele większego już od kałuży. — Zabiłam go zbyt szybko — odrzekła Earthma, odpierając ciosy Virginii. — Gdybym poczekała dłużej, Anteusz byłby silniejszy. Omyliłam się w swym zapale. Niedbałym ruchem cisnęła Virginię na podłogę. Kafle popękały pod siłą upadku. Virginia z wysiłkiem uniosła się na łokciu, odbezpieczyła trzymany w

drżącej dłoni miotacz. Pociągnęła za spust, nie wiedząc, że Pan Entropii wspomaga jej atak własną mocą. Umierając, zobaczyła jeszcze, jak wcielenie Earthmy drży, topnieje i rozpada się na kod nieliniowy. W garnku dziura, miły Romciu… — Markon — szepnęła Virginia i skonała.

*** Gdyby nie Tranto i Mizar, ani Jay, ani Alice nie wydostaliby się z walącego

się Pałacu Szkieletów. Tranto osłonił ich własnym ciałem, starając się tylko nie stracić z oczu Mizara, który wyszukiwał kolejne przejścia, gdy wokół nich gmach rozpadał się w gruzy. O włos uniknąwszy spadającej belki, Desmond Drum odwołał swą wirtualną postać do Verité, wołając do pozostałych, że zastaną go w siedlisku Union Station. Dla Śmierci zniszczenie zamku nie stanowiło oczywiście żadnego zagrożenia, zaś Phecda zwinęła się bezpiecznie pod jego kapturem. Gdy wydostali się na zewnątrz, zapłakana Alice wycofała się, mówiąc między kolejnymi spazmami, że zajmie

się Mosiężnym Pawwianem i pozostałymi duchami. Jay został sam na sam ze Śmiercią. Choć starał się stać przed Panem Zguby ze stosowną odwagą, nie zdołał powstrzymać łez. — Nie opłakuj zanadto Virginii, Jay — odezwał się Śmierć z zaskakującą łagodnością. — Widziała morę, nie dbała zresztą o to, by żyć dłużej, kaleka w Verité, osierocona w Virtů. Zachowaj ją w życzliwej pamięci i nie uważaj za tchórzostwo, że postanowiła w ten sposób zakończyć swe cierpienia. Jay pociągnął nosem w spazmie płaczu. — Umarła i tu, i w Verité?

nowym

— Tak. Jej ciało w Verité było wyniszczone chorobą. Gdy umarł Markon, jedynie żądza zemsty utrzymywała ją przy życiu. Kiedy ją zaspokoiła, wmówiła sobie, że obrażenia, jakie odniosła w walce z Earthmą, były śmiertelne. — Przecież to nieuczciwe! Ona wcale nie wyrządziła Earthmie szkody! — Być może zadała jej ból dotkliwszy, niż sądzimy — Pan Zguby wydał zupełnie ludzkie westchnienie. — Earth — ma przekazała Anteuszowi znaczną część swych sił. Salwy CC rozbiły jego oprogramowanie, a wasza pieśń nie pozwoliła mu wykorzystać

mory, by czerpać energię z własnego rozkładu, jak czynił to po wielekroć na polu bitwy. — Zastanawiałem się, jak on to robił — powiedział Jay. — Wiedziałem, że musi chodzić o tworzenie i niszczenie, ale… — Pieśń, uporządkowane dźwięki, nie jest czymś naturalnym w Głębokich Polach, gdzie wszystko traci swą formę. Wasza żywa pieśń, w przeciwieństwie do nagrań, tworzyła porządek i tym zakłócała wpływ mory, która porządek rozbija. — Cieszę się, że pomogliśmy. W głębi kaptura zalśniła biel.

— Szkoda, że nie wybraliście ładniejszego utworu. Twój ojciec miał przynajmniej gust w tych sprawach. — Następnym razem. — Następna bitwa nie odbędzie się już tutaj, Jay, ani ja nie będę w stanie nią kierować, choć będę wspierać ją z daleka. — Następna bitwa? — Przypuszczam, że zamierzasz nie dopuścić do przejścia — powiedział cierpko Śmierć. — Czy może chciałbyś, by tacy jak Earthma czy ja, swobodnie władali Verité?

— Masz rację. — Ale najpierw, Jayu D’Arcy Donnerjacku, ty i twoi sprzymierzeńcy potrzebujecie odpoczynku. Głębokie Pola nadają się do tego, ale niestety tym razem nie mogę zaproponować ci łóżka. Proponuję, żebyś wrócił do zamku Donnerjack. Naradzimy się później. — Nie wiem, czy uda mi się zasnąć — stwierdził Jay. — Już raz to słyszałem. Idź. Porozmawiamy jeszcze. Jay ukłonił się niezdarnie i ruszył ku Mosiężnemu Pawwianowi. Kiedy szedł, usłyszał za sobą wysoki, urywany dźwięk.

Śmierć pogwizdywał, oglądając ruiny swego odzyskanego królestwa.

Rozdział czternasty — Cztery dni! Jak mamy ich powstrzymać w tak krótkim czasie? Mówiący te słowa zwisał na ogonie z drzewa wiśniowego, które kołysało się lekko przy jego ruchach. Caltrice zmodyfikowała programy, by usztywnić drzewo. Kołysanie ustało. Małpa huśtała się dalej. — Dubhe, jaki mamy wybór? — zapytał rozsądnie Reese Jordan. —

Tradycja

judeochrześcijańska

mówi, że cała ziemia została stworzona w ciągu siedmiu dni — dodał Desmond Drum. — Większość ludzi wierzy, że powstanie Virtů było kwestią godzin. Dzięki odmiennemu biegowi czasu u Caltrice zyskujemy parę dodatkowych chwil na planowanie i trochę spokoju. — To aluzja, żeby przestać płakać i zabrać się do pracy. — Jay wyciągnął rękę i poklepał Dubhe. — W porządku. Podaj mi banana, dobrze? Pan Głębokich Pól, ubrany w schludne, czarne dżinsy, biały podkoszulek ze sloganem o Ginger Rogers i sandały, siedział na skale nad

brzegiem strumienia. Przez uprzejmość względem Caltrice to wcielenie nie emanowało morą. Można by nawet łatwo wziąć go mylnie za zwykłego bladego mężczyznę o nieco kaukaskich rysach, gdyby nie jego władcza postawa i pełen lęku szacunek, jakim darzyli go pozostali. — W istocie, Dubhe, są wszelkie powody, by wierzyć, że zdołamy zapobiec próbie przejścia. Pytanie brzmi tylko, jak zminimalizować straty po naszej stronie. Mamy do naszej dyspozycji nadzwyczajne środki, a jeśli się nad tym zastanowić, próba dokonania przejścia jest czymś tak skandalicznym, że aż

nieprawdopodobnym. W Virtů takiego może dać inny wynik.

coś

Ponadto rozważyłem wpływ bitwy w Głębokich Polach na ich plany i sądzę, że strata Anteusza zraniła ich okrutnie. — Czy mógłbyś wyjaśnić dlaczego, panie? — zapytała Alice. — Był potężny, ale wydawał mi się raczej bezmyślny. — To prawda, ale gdyby pokonał mnie i przejął moje królestwo, cała moja wiedza i możliwości stałyby się jego własnością. By wytłumaczyć, dlaczego to takie ważne, pozwólcie, że opowiem o sprawach, które są znane niektórym, lecz nie wszystkim, z tu

zgromadzonych. Oczywiście, próba przejścia jest najważniejszym elementem skoordynowanych wokół niej działań. Armie, które gromadzą Skyga, Seaga i, w mniejszym stopniu, Earthma, nie mają za zadanie przedostać się do Verité. Ich starcie będzie miało miejsce w Virtů. Poza tym Skyga jest boskim fundamentem Kościoła Elish. — Hierofantem? — spytała Alice. — Nie. — Na wargach Pana Entropii pojawił się ledwie dostrzegalny uśmiech. — Tym jest kto inny. To Skyga jednak dał Hierofantowi moc i sojuszników. Jego zamiarem jest

utworzyć przyczółek w Verité, gdy jego siły w Virtů walczyć będą z armią Seagi. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, nie będzie już Najwyższej Trójcy, ale Najwyższa Para. Jay zmarszczył brwi. — Jeżeli będzie miał aż taką moc, dlaczego miałby dzielić ją z Earthmą? — Ze względu na Anteusza. Plan przewidywał, że Earthma zachowa zwierzchność nad swym synem, a więc i nad siłami Głębokich Pól. Jak ty i Alice dobrze wiecie, Potężni tworzą wiele swych oddziałów we własnej wyobraźni. Gdyby Anteusz rządził w Głębokich Polach, te oddziały mogłyby

stać się odporne na dotyk mory. Tak więc ich stwórca nie musiałby już wskrzeszać ich, a swą uwagę mógłby skierować gdzie indziej. — Ale kiedy przybyliśmy ci na ratunek — stwierdził Jay z wyraźną satysfakcją — zapobiegliśmy temu. — Właśnie. Desmond Drum energicznie zatarł ręce. — To znakomicie pasuje do wszystkiego, czego dowiedzieliśmy się dotychczas. Domyślam się, że Skyga przestał już ufać Earthmie…

— Ufać jej! — mruknął Dubhe, rozbujawszy się szybciej. — …i że ona sama spadła na drugorzędną pozycję. — Jest za wcześnie, by mieć co do tego pewność — odparł Śmierć — a moja wiedza o mieszkańcach Najwyższej Meru jest znacznie mniej doskonała, niżbym tego pragnął… ale poszerza się jednak. Jego uśmiech przypominał grymas nagiej czaszki. — Powiedziałeś, że wierzysz, iż możemy zwyciężyć — przypomniała mu Alice. — Jak? Nawet sam Skyga jest

przerażająco potężny. — I — dodał Reese Jordan, który wciąż czuł niepokój, rozmawiając z istotą, której od tak dawna unikał — dlaczego miałbyś przejmować się ofiarami? Czyż one nie wzbogacą po prostu twych Pól? — Najpewniej byłoby tak w kilku przypadkach — wzrok Śmierci spoczął na Tranto, Dubhe i Mizarze — lecz miejsce ostatecznego przeznaczenia tych, którzy pochodzą z Verité, jest bardziej problematyczne. Z czysto praktycznego punktu widzenia każdy plan, który trwoniłby ograniczone, lecz cenne zasoby, byłby głupotą. Nie mogę

wskrzesić tych, którzy padną, a nie chciałbym ujrzeć, że Skyga zwycięża w tej grze. Są jednak i prostsze powody. Wdzięczność. Przyjaźń. Gdy potrzebowałem pomocy, zebrani tutaj pomogli mi. Nie zamierzam oddać ich łatwo. Reese skinął głową. — Wybacz mi, ale musiałem o to spytać. — Teraz już wiesz. Przejdźmy do kwestii taktycznych. Nawet bez Anteusza, Skyga i Earthma dysponują olbrzymią mocą. Potrzebny nam

sojusznik równy im rangą. — Jest tylko jeden taki — stwierdził Jay — i chyba nie mówisz o Seadze! On porwał moją matkę! — Istotnie, a jednak to jego mam na myśli. — Nie! — Jay — odezwał się Tranto — on ma rację. Widziałeś, co zrobił ze mną jeden z poślednich pachołków Earthmy. Jeśli nie będziemy mieli podobnych sojuszników, wszelkie nasze wysiłki w Virtti będą z góry skazane na porażkę. Dusząc

się

z

wściekłości,

Jay

zmilczał swój protest i pozwolił Panu Głębokich Pól mówić dalej. — Możemy skontaktować się z Seagą za pośrednictwem Chyżostopego, posłańca bogów. Mam powody, by wierzyć, że przekona on Seagę, by skoordynował swe działania z nami. Ponieważ Chyżostopy jest mieszkańcem Wyższej Meru, ja sam nie mogę się z nim spotkać. W przeciwieństwie do Earthmy, on nie naruszył moich przywilejów. Dlatego będzie musiał zrobić to ktoś z was, najlepiej ktoś pochodzący z Verité, gdyż jeśli Chyżostopy wyda wam śmiertelną walkę, waszą wirtualną projekcję da się zaprogramować tak, by przełożyła

uszkodzenie na wydalenie was poza siedlisko. W ciszy, która zapadła, odezwał się Drum. — Ustalmy to, kiedy już uzgodnimy, kto co robi gdzie indziej. Link i ja sporo zajmowaliśmy się eliszytami. Te badania, w połączeniu z tym, co wiemy się o urządzeniu Bansy, dają mi wszelkie podstawy, by sądzić, że do przekroczenia interfejsu niezbędny jest pewien element materialny. Gdybyśmy zdołali go zniszczyć, przejście być może nie doszłoby do skutku. — Być może zostałoby tylko opóźnione — stwierdził Pan Głębokich

Pól. — Niektóre z bóstw posiadają symbionty, których wirtualne zdolności pozwalają wytwarzać obraz bóstwa. Drum rzucił Alice krótkie spojrzenie. Oboje przypomnieli sobie dzień, gdy atakował ich uskrzydlony byk. — Są dwa miejsca, w których mogłyby znajdować się te urządzenia — odezwał się Jay — na Meru i na terenie kalifornijskich obchodów. I, o czym prawie zapomniałem w całym zamęcie, te dwa miejsca są ze sobą związane. W paru słowach opowiedział, jak dostał się do fabryki dzięki przejściu i jak znalazł się w miejscu, które mogło być tylko terenem obchodów.

— Powinienem wrócić na Meru — Mosiężny Pawwian może mnie tam zabrać — i wybadać, ile się da — powiedział na zakończenie. — Jeśli sprzęt jest w Virtů, tam się nim zajmę. Jeśli jest w Verité, mogę przejść i zobaczyć co da się zrobić. Dubhe westchnął. — Wiemy, że możesz przeciągnąć mnie przez interfejs, Jay, więc pójdę tam z tobą. Mizar warknął. — A ja… umiem tropić i walczyć… razem z tobą. Mogę uciec… przez siedliska. — Ja też pójdę, Jay.

Oczy wszystkich zwróciły się na Alice Hazzard. — Jestem wzruszony, Alice — odparł Jay, siląc się na wytworność — ale istotą tej wyprawy jest zdolność przechodzenia między Virtů i Verité. Mizar podejmuje spore ryzyko. Nie możemy przecież prosić Mosiężnego Pawwia — na, by czekał bezczynnie, żeby cię wyciągnąć. — A procedura przywołująca — dodał Reese — na Meru może nie zadziałać. To wysoka domena, nie wpisana w transferowe bazy danych. — To prawda — stwierdził Pan Głębokich Pól. — Drumowi udało się

wydostać z Głębokich Pól tylko dlatego, że sam wzmocniłem jego sygnał. Jak przekonało się wielu ekosów i łowców nagród, zapuszczanie się w niezbadane obszary Virtů może grozić śmiercią lub kalectwem. Alice uśmiechnęła się tajemniczo. — Ale ja potrafię to samo, co Jay. Ja też umiem przekraczać interfejs. — Co?! — wykrzyknął Jay. Z góry rozległ się śmiech Dubhe. — Mówiłem ci, że jej nie doceniasz, Jay!

— Od czasu, gdy poznałam Ambryego, były chwile, kiedy niemal czułam, że mogę dokonać przejścia — wyjaśniła Alice. — Być może zrobili ze mną coś, by umożliwić mi podróż do Krainy za Północnym Wiatrem. To i tak był dość dziwny spacer. — Aktywacja utajonego oprogramowania — mruknął Reese. — To przypomina mi trochę to, co John mówił mi o swojej wędrówce z Ayradyss z Głębokich Pól. Zdał sobie sprawę, że wszyscy patrzą na niego i że Śmierć potakuje w milczeniu. — Nie zwracaj uwagi na starego.

Mów dalej, moja droga. — Cóż, nigdy nie miałam w Virtů swej postaci z Verité i nie byłam pewna, czy dam radę wprowadzić ją tam bez pomocy. Kiedy Jay wspomniał o portalu księżycowym, zrozumiałam, że to jest doskonała okazja do przejścia wraz z ciałem. Wtedy poćwiczyłam i potrafię to zrobić, Jay. — Mogłaś trafić na środek ruchliwej ulicy! — Ciebie nigdy nie powstrzymywało to przed sprawdzaniem własnych możliwości, prawda, Jay? — roześmiał się Reese. — Myślę, że dziewczyny, tak samo jak chłopca, nie da się nakłonić,

by wysłuchała głosu rozsądku. — Tak więc mogę pójść razem z Jayem — zakończyła Alice. — Jestem dobra we wtykaniu nosa w cudze sprawy i, zwłaszcza jeśli pomoże mi, tak jak Dubhe, mogę mu się przydać, jeśli trzeba będzie kontynuować poszukiwania w Verité. — Nie możesz narażać się na takie niebezpieczeństwo! Jedyną odpowiedzią Alice było zimne spojrzenie. Jay zaczerwienił się, kiedy usłyszał chichot Druma, i uświadomił sobie, że znów oczekiwał, iż Alice zachowa się jak bohaterki z wirtualnych przygód. Dubhe szturchnął go w bok.

— Ona idzie z nami, zgoda, Jay? — Uff, zgoda. Alice uśmiechnęła zwrócił się do Druma.

się.

Śmierć

— W ten sposób rozmowa z Chyżostopym spada na ciebie. Jesteś gotów? — Pewnie. — Detektyw położył dłoń na sercu. — Choćbym szedł doliną ciemności, zła się nie lękam, bo Śmierć jest ze mną. — Nie mogę być z tobą, ale udzielę ci pewnych informacji, których użyjesz, jeżeli uznasz za stosowne.

— Wspaniale. A właśnie! Podejrzewam, że Jayowi Dubhe i Alice łatwiej byłoby myszkować, gdyby na terenie obchodów nie wszystko układało się zgodnie z planem. — Żadnych zamieszek! — stwierdził Jay. — Poprzednie może i skompromitowały trochę elków, ale ucierpieli na tym niewinni ludzie. — To, co miałem na myśli, nie wywoła zamieszek… chyba — powiedział Drum. Spojrzał na Alice. — Nasz pracodawca. Twarz dziewczyny rozjaśnił psotny uśmiech.

— Och, tak! Doskonale. Drum zwrócił się ku nieco zdezorientowanym sprzymierzeńcom. — Co powiedzielibyście na publiczny powrót Arthura Edena? — Autora Genezy i rozwoju popularnej religii, tego, który przez tyle lat był na czarnej liście? — Jay uśmiechnął się szeroko. — Och, znakomicie! — Kiedy skończę swoją robotę w Virtů — dodał Drum — pójdę na obchody i postaram się wpłynąć na reakcję tłumu.

— Będziemy musieli jakoś skoordynować nasze działania — stwierdził Jay — ale myślę, że to powinno zdać egzamin. — Ja mam do odegrania rolę tu, w Virtů — oznajmił Pan Głębokich Pól. — Zamierzam zająć się tymi, którzy naruszyli moje terytorium. Jeśli Tranto i Phecda przyłączą się do sił Seagi, gdy Drum przekona go, że odniesie korzyść, stając po naszej stronie, będziemy mieli tam też generałów. Znowu zapadła cisza. — Dalsze planowanie w tej chwili nie ma właściwie sensu — stwierdził Drum. — Gdy Pan Entropii załatwi mi

spotkanie z tym Chyżostopym, przekonam się, czy możemy zyskać sojusznika. Potem porozmawiam z Edenem. — Myślę — odezwał się Jay — że Alice i ja powinniśmy poćwiczyć przekraczanie interfejsu. Nie byłoby dobrze, gdyby w ostatniej chwili okazało się, że nie wychodzi. Niezbyt przypominało to przeprosiny i dobrze o tym wiedział, ale Alice uśmiechnęła się i lekko szturchnęła go w ramię. — Nie mogę się doczekać. Śmierć rozejrzał się po wszystkich.

— I nie zapominajcie o odpoczynku i jedzeniu. Nikt z was nie jest aionem i żadne z was nie może liczyć na słodkie ładunki, którymi Najwyżsi wzmacniają swych lokajów. Ukłoniwszy się Caltrice, spiskowcy znikali parami i trójkami. Śmierć zbierał się właśnie do odejścia, gdy zatrzymał go Reese Jordan. — Panie, nie czuję się ostatnio dobrze, ale każdy ma swoją rolę. Czy jest dla mnie jakieś zadanie? Byłem słaby, ale może mógłbyś… Pan Głębokich Pól powoli pokręcił głową. Reese pobladł. Caltrice uniosła się z wody.

— Panie? — Śmierć przychodzi do każdego — powiedział jej Pan Głębokich Pól. — Reese Jordan żył dłużej niż większość ludzi, a dzięki twoim sztuczkom z czasem miał z życia jeszcze więcej. — Czy zobaczę morę? — zapytał Reese drżącym głosem. — Tylko mieszkańcy Virtů widzą morę — odparł Śmierć. — Bansa ją widział, Donnerjack nie. Jak będzie w twoim przypadku, nie wiem. — Nie mów o tym Jayowi — poprosił Reese. — I tak dowie się wkrótce.

— Nie powiem. — Zatem do zobaczenia. — Mam szczerą na to nadzieję, Reesie Jordanie. Z tymi słowami Śmierć odszedł. Reese Jordan ujął dłoń Caltrice. — Zaczekasz ze mną? Jej odpowiedzią był wzrost ciśnienia, opad wody, który mógł być strumieniem łez lub może zwykłym deszczem.

***

— Cześć, mamo! — Alice, nic ci nie jest! Kiedy będziesz w domu? — Jeszcze tu nie skończyłam. Proszę, przeproś w moim imieniu babcię i dziadka, ale nie dam rady zdążyć na obchody. — Jeśli chodzi o chłopca, możesz przyprowadzić go z sobą. — Nie, to nic z tych rzeczy. — To dlaczego się rumienisz? — Mamo, mówię poważnie. Jest coś, co muszę zrobić — a może przy okazji

pomogę w ten sposób Ambry’emu. — Słucham cię.

*** Jay D’Arcy Donnerjack snuł się po korytarzach zamku Donnerjack, marząc, żeby usłyszeć wycie banshee. Wiedział oczywiście, że to niemożliwe, pozwalał sobie jednak na złudzenia. Otworzył prawie już pustą butelkę Laphroaig, napełnił spodek i postawił go na parapecie. Rozległ się chrzęst łańcuchów i

pojawił się duch krzyżowca, z uznaniem wdychając zapach trunku. — A więc wróciłeś bezpiecznie. — Tak, chłopcze, tak jak my wszyscy, oprócz twojej biednej pani matki. — Zatem ci, którzy zniknęli z pola… — Zostali wygnani, nie zniszczeni. Miałeś rację, mówiąc, że martwych niełatwo jest zgładzić ponownie. Pomogliśmy ci jednak, prawda, panie? — Tak. — Więc łyknij sobie i zdrzemnij się, chłopcze. Ta bitwa jest wygrana,.a

następna jeszcze się nie zaczęła.

*** Ben Kwinan z zaskoczeniem usłyszał pukanie do drzwi swego hoganu. Przez chwilę zastanawiał się, czy nie usłuchać dobrego, starego zwyczaju Nawahów i nie zignorować gościa, ale ta nieoczekiwana wizyta zaintrygowała go do tego stopnia, że podszedł do drzwi. Grubo ciosane rysy jasnowłosego mężczyzny, który stał przed domem, wyrażały wyuczoną uprzejmą obojętość. Wyciągnął dłoń z wizytówką.

— Panie Kwinan, jestem Desmond Drum. Chciałbym j zamienić z panem kilka słów. Kwinan zamrugał powiekami, spojrzał na wizytówkę. Napis głosił „Desmond Drum, licencjonowany detektyw”. Pod spodem ręcznie dopisane było „Naprawdę musi pan się ze mną spotkać”. — Proszę, niech pan wejdzie. — Dzięki. — Drum wszedł za nim i przeszedł na lewą stronę ogniska. — Przyjemne miejsce. Jest bezpieczne? — Tak.

— Nawet przed pańskim genius loci? — Tak. — To dobrze. Nie chciałbym, żeby pana wyeksmitowano. — O co chodzi, panie Drum? — Przyszedłem prosić pana o zorganizowanie spotkania między mną a Seagą. — Co? Dlaczego sądzi pan, że mógłbym to zrobić? — Bo pańską ukrytą tożsamością jest Chyżostopy, posłaniec Najwyższej Meru.

— Sporo pan wie, jak na mieszkańca Verité. — Mam uszy otwarte. — Choćbym nawet był tym, kim pan twierdzi, dlaczego miałbym załatwić panu to spotkanie? — Z kilku powodów: to pańska praca; Seaga będzie chciał usłyszeć to, co mam do powiedzenia; Skyga chętnie dowiedziałby się o pańskich unikach. Jak się orientuje on jest ostatnio w drażliwym nastroju. — Istotnie ma pan uszy otwarte,

Desmondzie Drum Niech mi pan powie, jak zamierza pan poinformować Skygę o moich poczynaniach, jeśli potrzebuje pan moich usług, by skontaktować się z Seagą? — Mam przyjaciela w niskich miejscach… bardzo niskich. Mógłby przekazać wiadomość. — Ach, tak. Kwinan przemyślał to, co słyszał ostatnio o bitwie w Głębokich Polach, najeździe na Meru, zaginięciu czy przemianie Bansy, wykradzionych tajemnicach. — Seaga będzie chciał wiedzieć, w

jakiej sprawie chce się pan z nim spotkać. — W sprawie sojuszu pomiędzy nim a tymi, których reprezentuję, dla pohamowania ostatnich ambicji Skygi. — Mówi to pan dość otwarcie. Skąd pan wie, że nie udam się z tym do Skygi? — Mam przyjaciół w niskich miejscach. O ile wiem, bóstwa, które łamią role wyznaczone im w kosmicznym porządku, mogą niespodzianie stracić swą pozycję… i nietykalność. — Ach.

Chwila namysłu. (Tylko dla tej postaci. Pozostałe wcielenia nadal przekazywały wieści, koordynowały sprzedaż biletów na obchody, dyskutowały z podwładnymi. Niemal wszechobecność bywała utrapieniem.) — Panie Drum, proszę poinformować tych, których pan reprezentuje, że przekażę pańską wiadomość. Gdzie będzie pan oczekiwał na odpowiedź? — Tutaj, jak sądzę. Z tego, co wiem, bogowie potrafią działać szybko. — A dlaczego tak miałoby być w tym przypadku? — Bo obchody rozpoczną się za trzy

dni, a bukmacherzy obstawiają całkiem wysokie stawki, że nim się skończą, Skyga zostanie Najwyższym Bogiem. — Rozumiem. Zaraz wrócę. — Niech się pan spisze lepiej niż swego czasu MacArthur. Posłaniec zniknął w błysku złotego światła i tylko plamki zatańczyły Drumowi przed oczami. Detektyw oparł się o ścianę i zamknął powieki. Nie musiał już się nigdzie spieszyć, póki bóg nie wróci, a był naprawdę zmęczony. — Seaga spotka się z panem. — Kwinan pojawił się bezszelestnie. — Jeśli poda mi pan rękę, zaprowadzę pana do niego.

— Dzięki. Krótki rozblask złota. Znaleźli się w miejscu przypominającym olbrzymią muszlę w głębinach wód. Ryby o potężnych paszczach i fosforyzujących latarenkach przepływały obok w ciemnościach. Seaga kołysał się w końcu muszli, objawiając się pod postacią mątwy o oczach wielkich jak pięść Druma. Kwinan, przeobrażony w długiego, zwinnego piskorza, nagłym ruchem skrył się pośród licznych odnóży swego pana. — Panie — skłonił się Drum. — Przynosisz propozycję od Pana Głębokich Pól.

— Nigdy tego nie powiedziałem, ale tak, to między innymi Pana Głębokich Pól reprezentuję. — Między innymi? On zawsze był samotnikiem. — I takim pozostał, ale na czas kryzysu sprzymierzył się z tymi, którzy sprzeciwiają się obecnym próbom przekroczenia interfejsu. — Dlaczego więc przychodzisz do mnie? Ja się temu nie sprzeciwiam. Ruch między Virtů i Verité powinien być możliwy w obie strony. — Ale to przejście niemal na pewno da Skydze wyższość nad wszystkimi.

— Obrażasz moją inteligencję. — Zatem nie jesteś, panie, zainteresowany tym przymierzem? — Mam własne plany. Drum został uprzedzony, że Seaga może nie zdawać sobie sprawy z rozmiarów wiszącej nad nim groźby. Ci, którzy zajmują najwyższe pozycje, często nie potrafią wyobrazić sobie nawet, że mogłoby być inaczej. Rozsądek, powiedziano mu, nie zda się tu na wiele, ale Śmierć dał mu inne narzędzie. — Pan Głębokich Pól rozkazał mi przekazać ci te oto słowa: „Jeśli nie

zgodzisz się na przymierze, Seago, nie będę miał powodu, by wybaczyć ci naruszenie mych granic, którego się dopuściłeś. Wiem już, kto wykradł z mej domeny urządzenie Warrena Bansy. To, że zostałeś potem oszukany, budzi we mnie lekkie współczucie dla ciebie. Oferuję ci możliwość zemsty. Jeśli odmówisz, wiedz, że twa siedziba na Meru nie jest już dla mnie zakazana. Przyjdę po ciebie”. Drum wypatrywał reakcji Seagi, lecz mimo doświadczenia nie potrafił odczytać jej z wyrazu twarzy mątwy. Posłanie Śmierci było prowokacją, nie zapowiedzią natychmiastowej zguby. Seagę wciąż chroniła jego boskość —

słowa Śmierci stanowiły tylko ostrzeżenie, że nie był już w pełni bezpieczny. Dla Druma, człowieka stale żyjącego pod groźbą nagłej śmierci z najrozmaitszych przyczyn, prędzej czy później i tak skazanego na nieuchronny koniec, groźba ta mogła być niepokojąca. Dla Seagi, nieśmiertelnego, który nigdy nawet przez chwilę nie brał pod uwagę kresu własnego istnienia, była wyraźnie przerażająca. — Może moglibyśmy dojść do zgody. Powiedz mi, czego pragnie Śmierć i jego sojusznicy.

Drum przedstawił ich plany, podkreślając rolę, jaką miał w nich do odegrania Seaga. Gdy mówił, macki mątwy poruszały się z podnieceniem. Piskorz Kwinan podpłynął bliżej. — Złapali haczyk — pomyślał Drum. — Mam tylko nadzieję, że nie są tak silni, by przewrócić łódź.

*** Randall Kelsey przyglądał się kłębiącym się masom ludzkim wpływającym strumieniem na teren, który jeszcze tydzień temu był tylko

placem budowy. Partaczyli trochę, by zdążyć na czas. Tylko dwa z zigguratów były prawdziwymi budowlami. Pozostałe dwa stanowiły tylko puste w środku makiety. Jedna z nich jednak miała szkielet mocniejszy niż inne i to na jej szczycie Kelsey ukrył (z niemałą obawą) urządzenie przenoszące, które dostarczył mu Ben Kwinan. Makiety czy nie, była to jednak dobra robota. Płożące się jaśminy, bugenwille i róże przypominały Wiszące Ogrody Babilonu. Dostawca roślin sprzedał im cały zapas hibiskusów. Teraz szerokie kielichy czerwonych, żółtych, różowych i białych kwiatów wylewały się z donic przytwierdzonych do stopni

pseudozigguratów. Kolibry zdążyły już odkryć kwiaty i uzupełniły krajobraz swymi migotliwymi barwami. Tłum rozsadzono na trybunach przed dwoma pseudozigguratami. Szeroka aleja biegnąca pomiędzy dwiema ukończonymi budowlami miała służyć do procesji przechodzących między zigguratami a otwartym podium świątyni, gdzie odbędzie się ceremonia. Kelsey cieszył się, że był zbyt niski rangą, by otrzymać miejsce na podium. Aby publiczność (wierni) mogła bez przeszkód śledzić przedstawienie (ceremonię), nad podium nie umieszczono nawet baldachimu. Przy

jego stanowisku na szczycie zigguratu przezornie umieszczono (na jego własne polecenie) dwumetrowy krzew hibiskusa, który zapewniał choć odrobinę cienia. Nie było to wiele, ale i z tego był zadowolony. Kalifornijska ceremonia zapowiadała się jeszcze bardziej upalnie niż nowojorska. Patrzył zazdrośnie na zimne soki, które sprzedawcy roznosili wśród trybun (myśl podsunięta przez Aouda Arafa — zadowolony tłum łatwiej jest opanować), ale w tym miejscu takie rzeczy były zakazane jako uchybiające godności. Virtů zepsuło publiczność. Widzowie zapomnieli, że występujący mają ludzkie potrzeby (choć sami wciąż

domagali się, by ich własne były zaspokajane). Przystano jednak na kompromis, ukrywając butelki z wodą w berłach, które dzierżył każdy kapłan i kapłanka. Kelsey pociągnął łyk. Woda była już ciepła i miała smak plastiku. Westchnął. Tym razem nie było przynajmniej tych głupich balonów. Z łaską bogów wszystko powinno pójść spokojnie, gładko i imponująco. Z łaską bogów. Bogowie!

*** Ani w tej, ani w żadnej innej rzeczywistości nie było pociągu takiego jak Mosiężny Pawwian i Jay, przekonawszy z trudem M.P., by tym razem zgodził się zakraść się w obszar Meru, poczuł na myśl o tym pewną ulgę. Stwierdził, że jego ojciec musiał mieć coś z kuglarza pod trzeźwą, racjonalną fasadą, którą zwykle ukazywał światu. Cóż innego bowiem mogło skłonić go, by dać Mosiężnemu Pawwianowi tak widowiskowy charakter? Ale pociąg był inteligentny i (przeważnie) rozsądny. Zgodził się, że

nie można oczekiwać, by ta sama sztuczka udała się dwa razy, i że bogowie w najlepszym razie wyślą kogoś, by zbadał teren, przez który przejechał. Gdyby cierpieli na manię prześladowczą, mogliby postarać się zniszczyć go natychmiast. To mogłoby być wprawdzie trudne, ale groźne w skutkach dla Jaya, Alice, Dubhe i Mizara. Tak więc Mosiężny Pawwian obrał trasę, która na krótko tylko przekraczała interfejs, i pasażerowie wyskoczyli na zalane światłem trawiaste równiny u podnóża pierwotnej góry. Jak umówili się wcześniej, Mizar natychmiast wyruszył na zwiad, czołgając się wśród

wysokich traw. — Dostaję klaustrofobii — mruknął Dubhe. — Małpy nie są zaprogramowane do pełzania po ziemi. Mój instynkt krzyczy do mnie, że jaguary czekają tylko na to, by mnie schrupać. — Cicho — odparł Jay. — Wejdź mi na plecy, jeśli to pomoże, ale pochyl nisko głowę. Mijały minuty. Alice spojrzała na zegarek. — Jeżeli wciąż pokazuje czas Verité, święto elków powinno się już zaczynać. — Mamy czas — stwierdził Jay z

pewnością większą niż odczuwał. — Według scenariusza, który zwędził Drum, przed właściwą ceremonią ma być mnóstwo modlitw i śpiewów. Czekali, z nerwami napinającymi powoli się do granic, kiedy wyobrażali sobie nieszczęścia, które mogły przydarzyć się Mizarowi. Jay, udręczony obrazami swego towarzysza dziecięcych zabaw rozłożonego na części pierwsze, podziwiał opanowanie, z jakim Alice przeglądała swój sprzęt. Alice, niespokojnie sprawdzając każdy przedmiot w plecaku i zastanawiając się, jak skuteczny będzie miotacz CC wobec boskiej siły, podziwiała spokojną czujność Jaya. Dubhe żuł

koniuszek ogona, rozmyślając o lwach i jaguarach. Tylko szelest traw obwieścił powrót Mizara. Pies przysiadł przed Jayem, który podłączył notes świetlny do jego układów wyjściowych. Drapiąc Mizara między uszami, Jay obrócił notes tak, by także Alice i Dubhe widzieli dane. — Wygląda na to, że na wschodnim stoku jest pole startowe — stwierdził Jay. — Byłoby zbyt optymistyczne spodziewać się, że wykorzystają fabrykę. Mam nadzieję, że odpowiednie współrzędne przejścia nie uległy zbyt dużej zmianie. —

Nie

możemy się

teraz tym

przejmować — odparła Alice. — Musimy dostać się tam i przyjrzeć się dokładniej. Może przy tej rudawej skale. Moglibyśmy schować się za nią i obserwować stamtąd. — Mogę… zaprowadzić was… ukrytą… trasą — wycharczał Mizar. — Świetnie — powiedział Jay. — Chodźmy. Kryjówka przy czerwonej skale zapewniała im dobry widok na centrum działań. Cztery potężne, podobne do zigguratów budowle, tworzyły zarys rombu. Jego środek był pusty, jeśli nie liczyć małej, okrągłej platformy.

— Ten układ coś mi przypomina — szepnęła Alice. — Już wiem! To jest na mniejszą skalę, ale rozmieszczenie budynków jest takie same, jak na terenach obchodów w Kalifornii. Jay odszukał plik w notesie świetlnym i porównał go. — Masz rację. Największy ruch odbywa się między budynkami na wierzchołkach rombu — tymi, które odpowiadają zigguratom na przeciwległych końcach alei na terenach w Kalifornii. — Silnie… strzeżone — zauważył Mizar. — Na ziemi… i ponad.

Przycisnęli się bliżej skały, gdy nad ich głowami przeleciał uskrzydlony lew. Jego cień przez chwilę dotknął ich kryjówki. — Zastanawiam się, czy jest coś z prawdy w teorii, że mieszkańcy Virtů mają problemy z dostrzeżeniem istot z Verité — powiedziała Alice. — Mam nadzieję, że po prostu nie obserwują uważnie — odparł Dubhe. — Ja nie jestem z Verité… a przynajmniej tak mi się wydaje. — A Mizar nie jest na pewno — dodał Jay — choć ma talent do ukrywania się.

Przez chwilę obserwowali w milczeniu. Wokół kwadratowych budowli spacerowały postacie odziane w tuniki i spódniczki przypominające stroje starożytnego Babilonu. Od czasu do czasu rozlegał się rozkaz, którego obserwujący nie rozumieli, i kilka osób znikało w jednej z zamykających aleję budowli. — To wygląda jak zaplecze sceny przed przedstawieniem — zauważyła Alice. — Mają cel, ale poza czekaniem niewiele do roboty. Jay, który nigdy nie widział przedstawienia na żywo, mógł tylko chrząknąć.

— Wolałbym, żeby nie byli wszyscy jednakowo ubrani — wyżalił się Dubhe. — Nie mogę poznać, czy ci, którzy wychodzą, to ci sami, którzy wchodzą… ale ostatecznie dla mnie wszyscy ludzie są podobni. Zachichotał. Jay szturchnął go lekko. — Ja też ich nie odróżniam — powiedział. — Mizar? — Pachną podobnie… ale… za daleko… żeby mieć pewność. — Pewne jest tylko jedno — stwierdziła Alice. — Nie damy rady się tu wkręcić. Nie dość, że są tu ci wszyscy ludzie, to widziałam jeszcze lwy,

długorogie byki i mnóstwo naprawdę niesamowitych stworzeń. — Nie ma dyskusji — odparł Jay. — Musimy zaczekać, aż ujawni się Arthur Eden. Jeśli to wywoła wystarczające zamieszanie, zrobimy tu, co się da. Jeśli nie, dokonamy przejścia i będziemy liczyć na szczęście.

*** Desmond Drum popijał lemoniadę z lodem, współczując prażącym się w słońcu eliszytom. Sam ubrany był w luźną, bawełnianą koszulę, słomkowy

kapelusz z szerokim rondem i sandały. Miejsce, na które wykupił bilet, znajdowało się pod siatkową markizą, a i tak było mu gorąco. Tamci musieli się gotować. Przez lornetkę obserwował główną trybunę, wypatrując Arthura Edena. Gdyby nie wiedział, gdzie znajduje się jego miejsce, nigdy nie rozpoznałby go w przebraniu, jakie wspólnie wymyślili. Gdy odejmował lornetkę od oczu, wysoki, imponujący mężczyzna z brzuchem umięśnionym jak u bohaterów komiksów (tyle że prawdziwym), ubrany w lśniący w niemiłosiernym słońcu kostium, stanął na środku podium.

Uniósł ramiona i w tłumie zapadła cisza. Z zigguratów rozległ się drażniący, niemal atonalny śpiew. Drum odczuł go aż w kościach i zastanawiał się, czy nie użyto poddźwięków. Nie wydawało mu się, by ludzki głos mógł wytworzyć to niesamowite drżenie. Sprytnie pomyślane, jeśli była to prawda. Nie wierzył przecież w doktryny Kościoła Elish, a mimo to ogarnęła go groza. Środkowa część podium, na której stał Wysoki Kapłan, zaczęła się wznosić, unosząc go. Drum pokiwał głową z uznaniem dla tej konstrukcji. Najwyraźniej opracowana była na wzór

tych kubków turystycznych, które rozwijają się z miniaturowych pudełek. Gdy osiągnęła pełne rozmiary, Wysoki Kapłan stał na szczycie stożkowego cokołu, z eskortą rozstawioną wokół podstawy. Śpiew umilkł i Wysoki Kapłan powoli opuścił ramiona. Drum poczuł, jak serce więźnie mu w gardle. To była chwila, na którą czekać miał Eden. Czy wykorzysta okazję? Koniec pieśni wywołał ciszę — ciszę, jaka zapada, gdy publiczność zastanawia się, czy powinna klaskać. W tej właśnie ciszy rozległ się samotny męski głos. Był niski, ale wystarczająco

silny, by słyszano go wszędzie. — Bzdury! — powiedział Arthur Eden. — Brednie! Och, to dobry teatr, przyznaję, ale jeśli choć połowa z tych ludzi wierzy w to, o czym śpiewa, to nie nazywam się Arthur Eden! Osłupienie trwało tylko chwilę, potem zewsząd rozległy się szepty. — Eden? Eden? — Odważył się! — On napisał tę książkę… wiecie, tę książkę, tę, która doprowadziła ich do szału. Co on tu robi?

— Zaraz zobaczymy fajerwerki! Drum przyłożył się do wywołania wrzawy, wiedząc, że rozstawieni na całym terenie obchodów wynajęci przez niego ludzie robią dokładnie to samo. Ich celem było uniemożliwienie elkom zignorowania tego zakłócenia porządku i przejścia do dalszych punktów programu (podczas gdy Edena spokojnie odprowadziliby na kto wie, jaki los). Poskutkowało. Kapłani naradzali się. Ceremonia została przerwana.

***

— Udało im się! — powiedziała cicho Alice, ściskając Jaya za ramię. Jej szept brzmiał jak okrzyk radości. — Chyba tak — stwierdził Jay. Od kilku minut przyglądali się, jak w dole spokojne, zorganizowane oczekiwanie zmienia się w kotłowaninę mrowiska, w które ktoś wsadził kij. Przebrane w kostiumy postacie plotkowały w grupkach. Każda nowa osoba (lub inne stworzenie) wyłaniająca się z miniaturowych zigguratów była natychmiast porywana i wypytywana. — Niestety, w tym zamęcie chyba jeszcze trudniej będzie podejść nam bliżej — zauważyła Alice. — Obawiam

się, że nie mamy wyboru. — Przechodzimy — zgodził się Jay — i miejmy nadzieję, że nie znajdziemy się w jakimś rzucającym się w oczy miejscu. Daj mi rękę, Alice. Dubhe, właź mi na plecy. Mizar… Pies zaskamlał smutno. — Idę… Bądźcie… ostrożni. — Będziemy, jak tylko się da — obiecał Jay. — Do zobaczenia. Czując wyraźnie dotyk szczupłych, lekko wilgotnych palców Alice w swojej dłoni, Jay skoncentrował się na przejściu między Virtů a Verité. Nie miał

właściwie pojęcia, jak tego dokonuje, dlatego nie wiedział teraz, czemu ma wrażenie, że coś jest nie w porządku — było inaczej niż wtedy, gdy poprzednim razem przechodził przez interfejs na Meru, i inaczej niż podczas licznych prób z Alice. Poczuł chłód. Nie było to przykre, ale z pewnością nie tego należało spodziewać się po słonecznym kalifornijskim dniu. Otoczyła go ciemność tak głęboka, że nie widział Alice, choć wciąż mocno ściskał jej dłoń. W tej ciemności pojawiło się światło. Z początku sądził, że pochodzi z

jednego źródła, potem spostrzegł, że płynęło z licznych punktów świetlnych, osadzonych w ramie. Światełka kołysały się lekko, kiedy się zbliżały, co przywiodło mu na myśl latarnię na dziobie okrętu. Później dopiero zrozumiał, że światło pochodzi z urządzenia z kryształu i platyny, które niósł na ramieniu utykający na lewą nogę mężczyzna. Jego twarz przecinała blizna, nie psując jednak przyjaznego uśmiechu, którym ich obdarzył. — Witajcie u bram Stworzenia — powiedział Mistrz. — Powiedziałem wam, że tu się spotkamy. —

Potrafisz

przewidywać

przyszłość? — zapytał Jay. — Nie, ale potrafię kierować drogą podróżnych, którzy potrzebują mojej pomocy — albo których pomocy potrzebuję ja sam. Nie jestem całkiem pewien, jak jest w tym przypadku. — Czy ty jesteś Ambry? — spytała Alice. Mistrz pokręcił głową. — Właściwie nie, moja droga, choć mam część jego wspomnień i wiem, kim jesteś ty i twoi towarzysze. — Więc on zniknął na dobre? — To się dopiero okaże. Wiele zależy od tego, co zdarzy się w ciągu

najbliższych godzin. Postawił urządzenie i pomajstrował przy jednym z przewodów. Gdy skończył, blisko jedna trzecia kryształu nabrała rubinowoczerwonej barwy. Pozostała część jarzyła się czystą bielą. — Tak, gotowe. Jeśli pstrykniesz po prostu ten przełącznik — Mistrz wskazał wymyślną, miedzianą dźwignię — pojawi się pole. — Pole? — powtórzył Jay. — Obawiam się, że nie rozumiem. — Pole, które zakłóci pracę projektorów translacyjnych, używanych przez mieszkańców Meru do

podtrzymania integralności podczas przejścia. W gruncie rzeczy rozszerzyli tylko moc transmisyjną, jaką dysponują od lat. — No tak. — Nie przejmuj się drobiazgami, Jay. Jak lubił mawiać twój ojciec, „Jakie to ma znaczenie, dlaczego coś działa, jeżeli działa?” — Dla mnie ma. — Obawiam się, że nie mogę wytłumaczyć ci tego dokładniej. Po prostu brak ci słownictwa. No dobrze, możecie zabrać to na obchody do Kalifornii? Jeśli ta maszyna ma działać

skutecznie, musi znaleźć się mniej więcej na poziomie już ustawionych projektorów translacyjnych. — A gdzie one są? — spytała Alice. — O ile wiem, są zamontowane na górnych piętrach zigguratów zamykających aleję. — Skoro tyle wiesz — powiedział szorstko Dubhe — dlaczego sam jej tam nie zaniesiesz? Mistrz spojrzał na czarną małpę z uniesieniem brwi. — Ponieważ nie mogę przekroczyć interfejsu między Virtů i Verité. I nie, nie

można ustawić jej na górze Meru. Bogowie albo ich słudzy znaleźliby ją tu, a we własnej domenie są o wiele za potężni. Jay spojrzał na Alice, która skinęła głową. — Dobrze, zabierzemy ją i, szczerze mówiąc, cieszymy się z tego. Nie byłem zbyt zachwycony myślą, że mam wdzierać się do wnętrza zigguratu i wywijać tam łomem. — Dziękuję, Jayu Donnerjacku. Alice odchrząknęła. — Czy mogę zadać pytanie?

— Tak. — Co zrobiłbyś, gdybyśmy nie zjawili się tu z Jayem? Jaki byłby pożytek z tej maszyny, gdyby nie było kogoś, kto potrafi przekraczać interfejs? — To dwa pytania — uśmiechnął się Mistrz, wyraźnie zadowolony z sytuacji. — Ale odpowiem na obydwa najlepiej, jak potrafię. Nie sądzę, że zbudowałbym tę maszynę, gdybym nie wiedział o waszych zdolnościach. Jednym z moich przydomków jest Oczekujący. W pewnym sensie czekałem właśnie na was. — Czy w takim razie to dzięki tobie przyszliśmy na świat? — zapytał Jay.

— Nie, absolutnie nie. W twoim przypadku o wiele bardziej przyczynił się do tego Śmierć — na ile można powiedzieć, że przyczynił się do tego ktokolwiek poza twoimi rodzicami. Alice jest dziełem swoich rodziców. Jay najwyraźniej miał jeszcze wiele pytań, ale Alice pokręciła głową i dotknęła jego ramienia. — Nie teraz, Jay. Chociaż to miejsce wydaje się być poza czasem, mój zegarek wskazuje, że czas wciąż płynie. W Verité elki musiały już zapanować nad zamieszaniem wywołanym przez Edena. Lepiej, żebyśmy się nie spóźnili. — Tak — Jay przygryzł wargę, jak

gdyby to mogło mu pomóc powstrzymać pytania. — Dziękuję panu. — Nie ma za co, młody człowieku. Ponieważ porwałem cię z trasy, postaram się umieścić cię tam z powrotem. Jay schylił się, by podnieść dziwną maszynę Mistrza. Alice wyciągnęła rękę, jak gdyby chciała mu pomóc. — Nie, już trzymam. zdumiewająco lekkie.

Jest

— Musi być takie — odparł Mistrz — jeśli ma trafić tam, dokąd zmierza. Powodzenia i kiedy będziecie na miejscu, pamiętajcie, by spojrzeć w

górę. — Co takie…

*** Hierofant podał Bel Mardukowi piwo. Bóg wyprostował przybranie głowy, odchylił głowę w tył i jednym haustem opróżnił butelkę. — Jak długo jeszcze mamy czekać? — warknął. Dopóki Kościół Elish nie wprowadził swych rytuałów, Marduk przebywał w jednej z poślednich domen Virtů, z

prawem osiedlenia się w środkowych partiach zboczy Meru. Teraz, wzmocniony maną pozyskaną dzięki swym współczesnym czcicielom, stał się równie wyniosły jak w najświetniejszych dniach swej pierwotnej historii. Będąc bogiem prawa, pamiętał o swych długach i rzadko pozwalał sobie na nadmierną arogancję wobec aiona, który umożliwił mu tę drogę ku chwale. Tego dnia jednak był zmęczony i rozdrażniony. Jego wielkie wejście i mana, jakiej się po tym spodziewał, opóźniały się. Ze zirytowanym, ziejącym ogniem, potężnym bogiem nie ma żartów, więc A.I. Aisles zmilczał pierwsze cztery czy

pięć zgryźliwych odpowiedzi, jakie przyszły mu do głowy. Zamiast tego podał Mardukowi jeszcze jedno piwo. — Myślę, że już niedługo. Gdy tłum dojrzeje i plon stanie się wart zbioru, podadzą nam sygnał. — Żeby tylko nie przepuścili Isztar przede mną. — Oczywiście, że nie. Jest ustalone, że ona wychodzi po tobie. A.I. Aisles sam to zorganizował. Marduk już się opatrzył, a zalotna bogini trafiłaby na okładki każdego brukowca świata, zwłaszcza w tym kostiumie, który przygotowali dla niej.

Uśmiechnął się lubieżnie. Marduk zinterpretował to jako znak, że Hierofant panuje nad sytuacją i odprężył się. Drzwi pokoju, który Aisles nazwał Zielonym (a Marduk zapytał, dlaczego ani ściany, ani meble nie są zielone), otworzyły się. Ben Kwinan, ubrany jak świątynny sługa, wszedł i ukłonił się. — Rozpoczęli już od pomniejszych bogów, Wielki Marduku. Gdybyście wraz z Hierofantem zechcieli zająć miejsca, jak to ćwiczyliśmy… — Zgładziłem Tiamat bez niczyich pouczeń, nędzny robaku — odezwał się Bel Marduk, plując ogniem. — Nie potrzebuję twoich podpowiedzi.

Kwinan usunął się spiesznie, przepuszczając boga. Hierofant ruszył za nim. Mrugnął do Kwinana i rzucił mu coś. Kwinan to złapał. — Nie zbieraj miedziaków, mały.

fałszywych

Minął go, cuchnąc piwem. Kwinan spojrzał na przedmiot, który trzymał w dłoni. Był to fałszywy miedziak.

*** Jay, Alice i Dubhe po rozmowie z Mistrzem wynurzyli się z Virtů u

podnóża okrytego hibiskusem i dzikim winem zigguratu. Choć znaleźli się na tyłach, z dala od całego zgromadzenia, bez większego trudu poznali, do jakiego punktu doszła już ceremonia. — To początek drugiego hymnu na cześć Marduka — stwierdził Jay. — Do licha! Rzeczywiście za dużo gadałem. — Uff, Jay — odezwała się Alice, z dziwnym wyrazem twarzy spoglądając w górę. — Myślę, że mamy teraz większe zmartwienia. Jay podążył wzrokiem za jej spojrzeniem i przełknął ślinę na widok dwóch uskrzydlonych byków, krążących nad ich głowami. Dostrzegłszy ich, byki

złożyły skrzydła i choć wydawało się to niemożliwe dla istot o ich rozmiarach, runęły na nich niczym pikujące jastrzębie. — Cholera! — wrzasnął. Dubhe wspinał się już zwinnie na pierwszy stopień zigguratu. Alice oparła się plecami o kamień i wycelowała miotacz CC. — Jay, podaj mi rękę, pomogę ci! — zawołał Dubhe. — Ta przeklęta maszyna jest zbyt… — Jay urwał. — Bierz maszynę, Dubhe. Zanieś ją na wierzchołek i pstryknij przełącznik. Alice i ja zajmiemy się

bykami. — Ja? Jay siłą wcisnął małpie maszynę, poczuł, jak ciężar przesuwa się, gdy Dubhe ujął urządzenie. — Zrób to, Dubhe. To jest dość lekkie, tyle że nieporęczne. — Ja? — kwiknęła małpa, ale maszyna powędrowała w górę. Gdy Jay wyjął z plecaka linę i hak, a potem znów spojrzał na małpę, zobaczył, że Dubhe wspina się i wciąga urządzenie za sobą.

— Mam nadzieję, że ta rzecz jest odporna na uderzenia — mruknął, zarzucając hak na pierwszy stopień i podciągając się. Gdyby ktokolwiek zabłądził na tyły zachodniego zigguratu, byłby świadkiem niezwykłej bitwy. Dziewczyna dzierżyła pewnie miotacz CC i strzelała na przemian do dwóch uskrzydlonych byków. Byki, które ten atak zdawał się raczej drażnić, niż wyrządzać im większą krzywdę, zmuszone były opaść na ziemię, gdzie ich rozmiary obróciły się na ich niekorzyść. Najwyraźniej ich ulubiony sposób ataku polegał na opadaniu na ofiarę, by zmiażdżyć ją swym ciężarem. Teraz jednak cofnęły się

ze skrzydłami przyciśniętymi do boków i opuściły łby, przygotowując się do szarży. — Alice! — krzyknął Jay. — Łap! Rzucił jej koniec dobrze zamocowanej liny. Wetknąwszy miotacz za pas, Alice złapała ją i pozwoliła mu wciągnąć się. Otarta łydka i stłuczony łokieć, skutki tej operacji, wydawały się nie najgorszą alternatywą wobec przyjęcia na siebie szarży byków. Usłyszeli odgłos pękania gipsowych płyt podstawy pseudozigguratu. — Dobrze strzelałaś — wysapał Jay. — Myślę, że bębny hymnu zagłuszyły hałas, jaki zrobiliśmy.

— Gdzie jest Dubhe? — Na górze, z urządzeniem. Powiedziałem, że będziemy go osłaniać. — Słusznie. Alice wskazała coś palcem. Z artystycznego lasu hibiskusów, który maskował podstawę trybuny, wynurzyło się stado lwów. Nie były to leniwe, śpiące stworzenia, jakie oglądać można w ogrodach zoologicznych lub w pełni dnia na safari. Były to wychudłe drapieżniki, na które królowie Babilonu polowali z taką pasją, że kazali utrwalać swe wyczyny w kamieniu. — One chyba potrafią się wspinać —

stwierdził Jay, sam wspiąwszy się trochę. Odpowiedź Alice utonęła w trzasku piorunów. Rozbrzmiały dzwony, kuranty, grzechotki, gongi, bębny i piszczałki. Słońce przesłonił olbrzymi cień. — Cholera! — krzyknął Jay. — Bel Marduk. Kładąc uszy po sobie, lwy skuliły się po pierwszym grzmocie, ich przerażenie nie trwało jednak długo. Już po chwili szukały najłatwiejszej drogi do Jaya i Alice, — Niech ci się nie zdaje, że możesz się nie spieszyć, Dubhe! — zawołał Jay.

Odpowiedź małpy była niezbyt składna, jednak to, co dotarło do ich uszu przez tony muzyki, było wyraźnie obsceniczne. — Czy miotacz CC podziała na lwy? — wydyszała Alice, gdy wspinali się śladem Dubhe. — Nie wiem. To zależy, skąd pochodzą. Jay zrzucił na największą lwicę donicę z hibiskusem. Trafił dobrze, ale zwierzę otrząsnęło się tylko z ziemi i płatków kwiatów, po czym dalej się wspinało. Alice wystrzeliła serię CC, raniąc w bark samca o czarnej grzywie.

— Mam nadzieję, że nikt nas nie zauważył — powiedziała. — Wątpię w to — odparł Jay. — Spójrz w górę. Zrobiła to. Niebo było pełne bogów i potworów. Bel Marduk stał na szczycie północnego zigguratu; niemożliwie piękna, ciemnowłosa kobieta przyjmowała hołd tłumu na południu. Obie postacie były olbrzymie, ale w powietrze wzlatywały istoty o bardziej realistycznych rozmiarach, jedne na uskrzydlonych wierzchowcach, inne na własnych, przypominających anielskie, skrzydłach. Większość z nich była uderzająco

piękna i odziana w stroje przypominające kostiumy noszone przez kapłanów Kościoła. Wśród tego widowiska jedna postać rzucała się w oczy — brzuchaty mężczyzna, trzymający butelkę piwa w jednej dłoni, a cygaro w drugiej. Na wielobarwnej, plecionej lince na jego szyi wisiały jaskrawopomarańczowe okulary słoneczne. Mężczyzna najwyraźniej się śmiał, choć odgłos śmiechu ginął w okrzykach tłumu i grzmiącej muzyce. — Jay — odezwała się Alice — coś się dzieje przy zigguracie naprzeciwko nas, tym wschodnim. — Świetnie! — Jay wymierzył

kopniaka i trafił solidnie obutą stopą w nos lwa. — A Dubhe? — Już jest prawie na miejscu. Alice cisnęła w zbliżające się lwy następną donicę z hibiskusem. Zastanawiała się, dlaczego nie wzięli więcej broni, potem przypomniała sobie, że uznali, iż rzeczywista broń mogłaby stanowić zagrożenie dla niewinnych ludzi z tłumu. Żałowała jednak, że nie ma przynajmniej rozpylacza z gazem łzawiącym. — Zastanawiam się — krzyknął Jay — gdzie są oddziały bezpieczeństwa elków!

— Jay — odparła Alice — wydaje mi się, że te lwy właśnie do nich należą. — Cholera.

*** Przejście zostało dokonane. Po tysiącleciach bogowie i boginie Sumeru, Babilonu i Asyrii znów oddychali powietrzem świata, którym niegdyś rządzili. Jeśli nawet niektórych z nich rozczarowały zanieczyszczenia lub fakt, że ich czciciele emanowali raczej rozbawieniem i podnieceniem niż grozą, zachowali swe myśli dla siebie.

Potem na wschodzie rozbłysło silne światło, światło, które zdołało zaćmić nawet blask słońca. Z samego serca tej jasności wyłoniła się potężna postać. Tym razem tłum zawył z przerażeniem (zwłaszcza ci na wschodnich trybunach), gdyż górującą nad nimi istotą był olbrzymi, wielogłowy smok. — Tiamat! — ryknął Bel Marduk, zionąc ogniem z ust. Smok odpowiedział wyzwaniem, przypominającym przeszywający okrzyk tuzina rysunkowych pterodaktyli, opadających na swą zdobycz. Pomniejsi bogowie umknęli z drogi, pierzchając na północ i południe. Kilku

z nich zapomniało o ostrzeżeniu, że zachodni ziggurat nie utrzyma większego ciężaru wylądowało na jego wystających stopniach, sprawiając, że konstrukcja zadrżała, a kawały imitujących kamień płyt gipsowych osypały się na ziemię. Z aureoli wielogłowego smoka wynurzały się drobniejsze istoty: małe smoki wielkości cadillaców, płynące w powietrzu płaszczki, kalmary sunące odrzutem przez eter. Bogowie Sumeru i Babilonu usłyszeli głos Isztar, wzywającej ich do boju, i znów wzbili się w powietrze, zapominając o ceremonii i widząc w

przerażonym tłumie jedynie odpowiednią widownię dla swej pierwszej epickiej bitwy nowej epoki. Bel Marduk wzniósł ramiona, by powalić Tiamat. Isztar wydawała rozkazy ściągającym zewsząd bożkom. Tiamat przeraźliwym wrzaskiem wieściła swe wyzwanie. Skulona za szczególnie starannie ułożoną kępą wicio — krzewu i hibiskusów chuda, czarna małpa pstryknęła miedziany przełącznik. Przez jedną, pełną grozy chwilę, nie działo się nic. Potem rubinowy kryształ rozjarzył się niczym węgle, zaś biały — jak gwiazdy. Rozległo się donośne

brzęczenie zmuszające wszystkich, którzy je słyszeli, bogów i śmiertelników, zwierzęta i ludzi, do zasłonięcia uszu. „PRZEJŚCIE PRZERWANE” głosił napis na kryształowym ekranie. Gdy Dubhe odważył się spojrzeć w górę, przekonał się, że była to prawda.

*** Fant Tranto stał u boku Śmierci na równinach otaczających górę Meru i przyglądał się bogom wyłaniającym się z obszaru przejścia. Śmierć, okryty

zbroją z rdzy i kości, siedział na koniu, którego pragnął kiedyś Jay Donnerjack. Mizar siedział u jego stóp i węszył w powietrzu. Teraz, gdy nie było już potrzeby utrzymywania babilońsko–sumeryjskiej fasady, wielu bogów zrzuciło swe kostiumy, przybierając fantastyczne formy z wszystkich mitów i legend, jakie znano w Verité, i z wielu, o których pamięć zaginęła. Niektórzy, jak Bel Marduk i Isztar, nie zmienili postaci, gdyż była ona ich właściwym kształtem, nie przebraniem. — Jay i Alice zrobili, co trzeba — Pan Głębokich Pól nie był zdolny do

okrzyków radości, ale te wypowiedziane niskim głosem słowa mogły stanowić ich namiastkę. — A mieszkańcy Virtil wracają na swoją górę, by walczyć o pierwszeństwo, jak za dawnych dni. Teraz zebrane armie zetrą się, jak ścierały się przez tysiąclecia po Wielkim Zamęcie. — A ty? — zapytał Tranto. — Moje Pola wzbogacą się, jak zawsze. Ja jestem tu, by wyrównać parę rachunków. Przyglądali się, jak wielkie ptaki zmagały się ze smokami, wieloryby połykały czołgi, drzewa bombardowały żołędziami zastępy elfów.

Sayjak, ze wzrokiem zamglonym przez wizje i brak odpoczynku, prowadził Ludzi do ataku na stado nagich ślimaków. Fant, którym mógł być Muggle, wyrywał z ziemi pnie drzew i ciskał je w sforę zmorowilków. Karetka Czerwonego Krzyża przywiozła Paracelsusa i Sida, którzy nieśli pomoc programom zbyt mało znaczącym, by naprawiać je mieli ich boscy dowódcy. — Gdzie będziesz szukał zdobyczy? — zapytał Tranto.

swej

— Nie muszę szukać — odparł Pan Entropii. — Ostatecznie, zawsze jestem we właściwym miejscu. Mizar, przesuń się o metr w lewo.

Pies usłuchał, odchodząc w bok dokładnie w chwili, gdy w miejscu, gdzie stał poprzednio, pojawili się Jay Donnerjack, Alice Hazzard i Dubhe. Pan Zguby pozwolił sobie na nikły uśmiech. — Dobrze się spisałeś, Jay — powiedział. — Dlaczego wróciłeś? — Szukamy z Alice — odparł Jay — naszych zaginionych rodziców. — Alice, pomagałaś mi, jestem więc twym dłużnikiem — rzekł Śmierć — a wolę spłacać swe długi szybko, by nie dały kłopotliwie znać o sobie w późniejszym czasie. Twój ojciec, odegrawszy swe role jako Mistrz i Oczekujący, na powrót stał się

Kobziarzem i w tej postaci walczy wraz ze swym Legionem. Jednym ruchem, bardziej przemieszczeniem niż ze — skokiem, Śmierć zsiadł ze swego rumaka. — Możecie z Jayem wziąć mego wierzchowca, by szukać Kobziarza. On osłoni was moją aurą, póki nie postanowicie włączyć się do walki. Wówczas usunę tę ochronę. — A moja matka… Ayradyss? — zapytał Jay. — Patrz w niebo — odparł tajemniczo Śmierć. — Niech Dubhe zaczeka ze mną i Tranto. Obiecuję, że

nie stanie mu się żadna krzywda. Dwie latorośle Virtů i Verité wjechały konno w wir bitwy. — Nie umiem stwierdzić, kto wygrywa — powiedziała Alice głosem Linka Craina. — Nie wiem nawet, kto jest po czyjej stronie! Cieszę się, że nie muszę relacjonować tej wojny. Rumak Śmierci zaniósł ich tam, gdzie przez wrzawę bitewną przebijał się dźwięk kobzy. Znaleźli Ambry’ego stojącego nad poległym towarzyszem, grał z zapałem, wydymając zaczerwienione policzki. Gdy zbliżyli się, leżący żołnierz zniknął i pojawił się znów po chwili, sprawny i gotowy do

dalszej walki. — Nie mam wyboru — powiedziała Alice. — Podjedźmy do niego. — Co zamierzasz zrobić? — Przeciągnąć go do Verité. To jedyne miejsce, gdzie nie będzie groziło mu, że stanie się pionkiem w grze Skygi. — Potrafisz to zrobić? — Mogę jedynie spróbować. Zanim Jay zdążył zaprotestować, zsunęła się na ziemię i odeszła. — Alice!

Dziewczyna biegła, nie słysząc go, a gdy zbliżyła się do Wolfera Martina D’Ambry, ten zdawał się wiedzieć, jakie są jej plany. Przestał grać i podał jej rękę. Otoczył ich blask, ale zanim Alice zdołała dokonać przejścia, jakiś cień przesłonił słońce. Jay spojrzał w górę i zobaczył Aliotha, czarnego motyla, teraz znów potężnego wierzchowca bogów. Na grzbiecie owada siedział Skyga z twarzą wykrzywioną gniewem. Piorun kulisty formował się w jego dłoni. Bóg uniósł już rękę, by zgładzić swego uciekającego sługę, gdy z pola bitwy poderwała się smukła, pełna

wdzięku postać, na poły płynąca w powietrzu, na poły lecąca na swych smoczych skrzydłach. Ayradyss wbiła Miecz z Wiatru i Obsydianu w odwłok Aliotha. — Nie! — krzyknął Jay. Błysk pioruna kulistego wycisnął mu z oczu łzy, które przesłoniły obraz walki Anioła Porzuconej Nadziei z Aliothem, Czarnym Motylem, Wierzchowcem Bogów. Nim Jay otarł oczy, uskrzydlona syrena zniknęła, pozostawiając wielką pustkę w jego sercu. Krajobraz zasłały drobiny mory, pył ze skrzydeł motyla. Po Skydze, Alice i Wolferze Martinie D’Ambry nie został nawet ślad.

Jay zaszlochał. — Co się stało? — Walczący zgładzili się nawzajem — z bransolety dobiegł głos jego ojca. — Nie zdołałem dostrzec, co stało się z Alice i Kobziarzem. Być może uśmiercił ich Skyga, a może udało im się uciec. — Mówisz to tak obojętnie. — Jestem tylko aionem. Jay pochylił się nad końską szyją. Rumak zawrócił na cichnącym polu bitwy. Ścieląca się wszędzie mora rozdzielała się, gdy niósł Jaya z powrotem ku Śmierci. Wciąż szlochając,

Jay szeptał wierszyk, którego nauczył się, będąc jeszcze niemal niemowlęciem: Motylku, motylku. Trzepotku, trzepotku. Chodź do mnie, chodź do mnie. Jestem dziś samotny. Tym razem jednak nikt nie przybył na jego wezwanie.

Rozdział piętnasty Randall Kelsey stał na szczycie zachodniego zigguratu, spoglądając w dół na zniszczenia. Nie zauważył urządzenia z kryształu i platyny, ukrytego w krzakach tuż obok jego prawej stopy. Nie zwrócił też uwagi na małą, czarną małpę, która pojawiła się znikąd, pochwyciła maszynę i zniknęła bez śladu. Usłyszał jednak odgłos zbliżających się kroków. — Cześć, Randall.

— Cześć, Emmanuel. — Arthur. — Wiem. Nigdy nie przestałem myśleć o tobie jako o Emmanuelu Davisie. Arthur Eden to był straszak na elków. Davisa zawsze raczej lubiłem. — Dzięki. A więc co zamierzasz teraz robić, kiedy Kościół Elish diabli wzięli? — A wzięli? Chyba rzeczywiście. Tym razem, kiedy Hierofant chce tłumaczyć w sieci dialogowej, że cały ten pomysł był jego największym żartem, nie będzie tak łatwo wyciągnąć nas z kłopotów.

— Obawiam się, że nie. — Może napiszę książkę, nazwę ją Pośmiewisko albo coś w tym rodzaju. Wiem sporo o rzeczach, do których Hierofant — Aisles — się nie przyzna. — Świetny pomysł. Chcesz współpracownika? Mam duże doświadczenie i parę dobrych powiązań z wydawcami. Kelsey uśmiechnął się szeroko. — To mi się podoba. Mogę postawić ci drinka? Chciałbym dowiedzieć się, gdzie byłeś przez te wszystkie lata. — To brzmi zachęcająco.

Razem opuścili ruiny miejsca, gdzie przez krótki czas po ziemi znów chodzili bogowie.

*** Sayjak zaprowadził Ludzi z powrotem do dżungli, nie jarzył się już jednak złotym blaskiem, a sny nie przynosiły mu taktycznych objawień. Wyniszczeni walkami, które stoczyli, widząc osłabienie i zagładę swych rodzin, pozostali wodzowie zwrócili się przeciwko temu, którego obwołali Wodzem Wodzów.

Zabrali się z uciechą do bicia i zatłukliby go pewnie na śmierć, ale z dżungli wyłonił się nagle z głośnym trąbieniem największy fant, jakiego kiedykolwiek widziano. Porzucając za sobą głowę Wielkiej Betsy, Sayjak uciekł. W głębi duszy odczuł ulgę. Rola Wodza Wodzów po prostu mu nie odpowiadała. — Wymyślimy dla Ambry’ego jakąś historię — obiecała Alice. — Drum potrafi zdziałać cuda, jeśli chodzi o fałszywe tożsamości. Wolfer Martin D’Ambry, ściskając mocno dłoń Lydii Hazzard, uśmiechnął

się do córki. — Mam rozwiązanie, które powinno zadziałać. Dlaczego nie mielibyśmy powiedzieć, że jestem Warrenem Ban — są, powracającym z niewoli w Virtů? Alice otworzyła usta ze zdumienia. Lydia zachichotała. Wydała się przy tym bardziej dziewczęca, niż kiedykolwiek zdarzyło się Alice. — Rozmawialiśmy o tym ostatniej nocy. Zabrałam Am — bry’ego do mojego laboratorium i zrobiliśmy kilka wstępnych badań. Dokładna analiza DNA zajmie więcej czasu, ale myślę, że potrafię udowodnić niezbicie, iż Ambry to Bansa.

— Co by to była za historia… — zamyśliła się Alice. — Proszę, pozwólcie mi zająć się stroną prasową! Mogę rozprowadzić tę historię wszędzie i zagwarantować wam rzetelne wywiady. Pojawią się wszelkiego rodzaju protesty… Promieniała, wyobrażając sobie publikację jednej z najbardziej sensacyjnych historii roku. W głowie tańczyły jej już wizje nagrody Pulitzera. — Kiedy będziemy mieli wyniki badań, damy ci znać. — Świetnie! Zadzwonił brzęczyk przy drzwiach.

Alice spoważniała. — To chyba Milburn z Instytutu Donnerjacka. Muszę iść. — Powodzenia z Jayem, kochanie — powiedziała Lydia. — Dack twierdzi, że on jest w kiepskiej formie — odparła Alice. — Ostatnią kroplę dodała wiadomość, że Reese Jordan nie żyje. Zrobię, co będę mogła, ale on jedyny wyszedł z tego zamętu bez żadnej korzyści. Wolfer Martin D’Ambry skinął głową. — Wiem, co to jest rozpacz, Alice. Jeśli mógłbym pomóc…

— Zadzwonię.

*** Gdy przybyła Alice, Jay Donnerjack upijał się w towarzystwie ducha krzyżowca w górnej galerii zamku Donnerjack. Pozdrowił ją uniesieniem kielicha, ale powstanie na nogi wydawało się ponad jego siły. Duch był w niewiele lepszym stanie. — Cześć, Alice. Mam dla ciebie historię. — Głos Jaya brzmiał bełkotliwie. — Czy wiesz, że po raz pierwszy od stuleci zamek Donnerjack

nie ma płaczki? — Naprawdę? — Alice usiadła obok niego na podłodze. — Tak. Zajmowała się tym moja mama, a potem Seaga ją porwał, a ona zginęła w walce ze starym Aliothem. Kochałem Aliotha, wiesz. Ten trzepotek był moim kumplem, kiedy byłem jeszcze smarkaczem bez rodziców i bez nikogo. Co za traf, że moja mama zabiła mojego kumpla albo mój kumpel zabił moją mamę. — Tak. — Słyszałem, że przechodzisz interfejs jak pro. Dubhe mi powiedział.

Teraz masz i mamę, i tatę. Ja nie mam nikogo. — Biedny Jay. — Tak. — Pociągnął nosem. — Biedny. — Biedny Jay. Ma miliony, nawiedzony zamek w Szkocji, Instytut na swoje rozkazy oraz wolność w Virtů i Verité. Biedny, stary Jay Donnerjack. — Biedny, stary… — urwał i wściekle na nią spojrzał załzawionymi oczyma. — Wyśmiewasz się ze mnie, Alice Hazzard? Jak śmiesz! — Kiedy Dack skontaktował się ze

mną, cały roztrzęsiony, naprawdę współczułam ci, Jay. Potem jednak, kiedy Milburn zabrał mnie i przywiózł tutaj, miałam cały lot na przemyślenia. Straciłeś dużo, to prawda, ale większości tego, co straciłeś, nigdy właściwie nie miałeś. — Co? — Twoi rodzice. Obydwoje umarli, kiedy byłeś mały. Większość sierot nie otrzymuje, jak ty, drugiej szansy. — Tak — zgodził się duch krzyżowca. — Dziewczyna ma rację. — Zamknij się!

— I Reese. To bolesne, na pewno, ale większość ludzi nie ma niemal nieśmiertelnych nauczycieli. Reese umierał, zanim ty czy ja przyszliśmy na świat. Teraz umarł, ale czy rzeczywiście? Nie mogłam uzyskać od Tranto jasnej odpowiedzi. — Pytałaś Tranto? — Pewnie. Wiesz, że on i Śmierć naprawdę przypadli sobie do gustu? On odwiedza Głębokie Pola i razem wznoszą budowle z gruzu. — Nie miałem pojęcia. — Nie, użalałeś się nad sobą. Jay zamrugał powiekami.

— Rzeczywiście. — I miałeś powody, ale może byś już z tym skończył? Dack jest całkiem rozbity. — Biedny Dack. — I Mizar. W przeciwieństwie do Dubhe on nie może przekroczyć interfejsu, żeby cię odwiedzić. — Och. Jay wbił wzrok we własne paznokcie. — Czuję się jak świnia. — To zdrowe — jeśli nie zaczniesz z

kolei lamentować z tego powodu. Szturchnął ją. Uśmiechnęła się. — Powiada się, że w winie jest prawda, Alice, więc mam zamiar zapytać cię o coś. — Co takiego? — Czy nie masz wrażenia, że powinniśmy byli zakochać się w sobie? Zarumieniła się. — Cóż, tak. — I to też nie wyszło.

— I być może dobrze się stało. Nie chciałabym żyć w niepewności, czy kochając, nie staję się tylko pionkiem w czyjejś grze. — Pochyliła się i pocałowała go w policzek. — Tak czy inaczej, któż może wiedzieć, co będzie? Jesteśmy jeszcze dziećmi. Jay poczerwieniał. Duch krzyżowca roześmiał się.

*** Wysoko na szczycie góry Meru, leżącej w centrum wszechświata, bogowie siedzieli w bezruchu na swych

kamiennych tronach, kontemplując roztaczające się wokół Virtů. W przeszłości poświęcili mobilność na rzecz wszechwiedzy. Teraz zachowali odrobinę mobilności, by obserwować swe tyły. Chyżostopy, który był niegdyś Benem Kwinanem, przyniósł im wiadomość. Zapisana krwistą czerwienią na białym jak kość pergaminie, była krótka i rzeczowa: Mam teraz swobodny wstęp na Meru. Nie zapominajcie. Nie musieli spoglądać na podpis, wymyślną pieczęć jak odcisk czaszki, by wiedzieć, kto pisał te słowa.

— To aroganckie — powiedział Seaga. — To wstrętne — zgodził się Skyga. — Ale niestety to prawda — westchnęła Earthma. — To była dobra gra, póki trwała. Ja w każdym razie zamierzam porządnie odpocząć, nim znów rozpocznę rozgrywkę. Umilkła i zamknęła oczy, mrucząc cicho do siebie. Seaga zniżył głos do najcichszego z szeptów. — Skyga, wierzysz jej? Skyga zmarszczył brwi, aż pociemniał firmament.

— Jej? Wysoko na szczycie góry Meru dwaj bogowie przyglądali się bogini.

*** W Głębokich Polach miał swą siedzibę, będąc Panem Wszystkiego, choć wszystko, co tworzył, miało skłonność do rozpadania się w proch. Wszechobecną ciszę Głębokich Pól przerywały jedynie dźwięki Symfonii nr 2 opus 43 Sibeliusa, płynące z odtwarzacza wiszącego na powalonym przez wiatr logicznym drzewie, o które

opierał plecy, oraz pochrząkiwanie Tranto, który zgarniał gruz i usypywał potężną górę. — Wygląda nieźle, panie! — zawołał fant. — Pamiętaj, że będziemy potrzebowali trochę dziwnych atraktorów, by to powiązać. — Da się je zdobyć, Tranto. Phecda, owinięta wokół jego smukłej talii, zapytała: — Co to będzie, panie? Kiedy będzie gotowe? — Cóż, nic, gdyż nic, co tworzę, nie pozostaje trwałe.

Jednak mówiąc, przyglądał się szmaragdowozielonemu ziarnu wielkości i kształtu pestki brzoskwini. W fałdach i zwojach jej powierzchni jarzyła się złotem moc. — Zupełnie nic, Phecdo. Śmierć roześmiał się i dołączył do Tranto.

*** Chaos, Chaos, (o, mój słodki chłopcze, słodka dziewczyno, aniele rozpaczy, ukochani,

przyjaciele i inne zabawki)… Chaos, Chaos, jest nasycony. *

Jay (ang.) — sójka (przyp. tłum.).

*

Drum (ang.) — bęben (przyp. tłum.).