AS IV - reakcje w roztworach wodnych M

ROZWI¥ZANIA ZADAÑ I SCHEMAT OCENIANIA Punktacja

Numer zadania A 1

B

Przewidywana odpowiedŸ NH4+, H3O+ –

2 · 0,5 p.

–

OH , NO3 , CO3

2–

3 · 0,5 p.

–

C

HNO3, HCO3 , NH3

D

OH–, NH3

3 · 0,5 p.

Równanie I: HNO3 i NO3 oraz H2O i H3O

+

2 · 1 p.

Równanie II: H2O i OH– oraz NH3 i NH4+ Równanie III: H2O i OH oraz SO3 i HSO3 –

2–

2 · 1 p. –

6 p.

2 · 1 p.

Obliczenia:

2 p.

obliczenie stopnia dysocjacji (a = 0,042) 3

5 p.

2 · 0,5 p. –

2

za sumaczynnoϾ rycznie

obliczenie stê¿enia jonów OH– (cOH - = 4,2 · 10–4 mol/dm3)

1 p.

obliczenie pOH (pOH = 3,38)

1 p.

obliczenie pH (pH = 10,62)

1 p.

5 p.

Obliczenia: 4

5

obliczenie stê¿enia jonów wodorowych (pH = 2 Þ cH + = 1 · 10–2 mol/dm3)

1 p.

obliczenie stopnia dysocjacji (a = 10 %)

2 p.

Obliczenia: obliczenie stê¿enia jonów H+ w roztworze HNO3 o pH = 2 ([H+] = 1 · 10–2 mol/dm3)

1 p.

obliczenie liczby moli jonów H+ w 100 cm3 roztworu HNO3 (nH + = 1 · 10–3 mola jonów H+)

1 p.

obliczenie stê¿enia jonów H+ w roztworze HNO3 o pH = 3 ([H+] = 1 · 10–3 mol/dm3)

1 p.

obliczenie liczby moli jonów H+ w 200 cm3 roztworu HNO3 (nH + = 2 · 10–4 mola jonów H+)

1 p.

obliczenie sumarycznej liczby jonów H+ w otrzymanym roztworze (nH + = 1,2 · 10–3 mola jonów H+)

1 p.

8 p.

obliczenie koñcowej objêtoœci roztworu (V = 0,3 dm3) +

6

1 p. +

–3

3

obliczenie koñcowego stê¿enia jonów H w roztworze ([H ] = 4 · 10 mol/dm )

1 p.

obliczenie pH roztworu (pH = 2,4)

1 p.

Obliczenia: obliczenie liczby moli jonów H+ w 25 cm3 0,5-molowego roztworu H2SO4 (nH + = 0,025 mola jonów H+)

2 p.

obliczenie liczby moli jonów OH– potrzebnych do zobojêtnienia jonów H+ (nOH - = 0,025 mola jonów OH–)

1 p.

obliczenie objêtoœci 0,7-molowego roztworu NaOH, w którym znajduje siê 0,025 mola jonów OH– (V = 35,7 cm3)

1 p.

www.wsip.com.pl

3 p.

4 p.

1

Punktacja

Numer zadania

Przewidywana odpowiedŸ

za sumaczynnoϾ rycznie

Równania reakcji: Probówka I: NaOH + HNO3 Û NaNO3 + H2O OH– + H+ Û H2O A 7

2 · 1 p.

Probówka II: 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 Û Ca3(PO4)2¯ + 6 H2O

2 · 1 p. 7 p.

3 Ca + 6 OH + 6 H + 2 PO4 Û Ca3(PO4)2¯ + 6 H2O 2+

–

+

3–

Probówka III: Ba(OH)2 + H2SO4 Û BaSO4¯ + 2 H2O

2 · 1 p.

Ba + 2 OH + 2 H + SO4 Û BaSO4¯ + 2 H2O 2+

B

–

2–

+

W probówce I przebiega tylko reakcja, któr¹ mo¿na zapisaæ równaniem OH– + H+ Û H2O Równania reakcji: Probówka I:

1 p.

2 · 1 p.

AgNO3 + KCl Û AgCl¯ + KNO3 Ag+ + Cl– Û AgCl¯ Probówka II: CuSO4 + 2 NaOH Û Cu(OH)2¯ + Na2SO4 A

2 · 1 p.

Cu + 2 OH Û Cu(OH)2¯ 2+

–

Probówka III: BaCl2 + H2SO4 Û BaSO4¯ + 2 HCl

8

2 · 1 p.

Ba + SO4 Û BaSO4¯

10 p.

2–

2+

Probówka IV: Pb(NO3)2 + 2 NaI Û PbI2¯ + 2 NaNO3

2 · 1 p.

Pb + 2 I Û PbI2¯ 2+

–

Wzory i barwy osadów B

A 9

B

10 A

I

II

III

IV

Wzór

AgCl

Cu(OH)2

BaSO4

PbI2

Barwa osadu

bia³y

niebieski

bia³y

¿ó³ty

Probówka

AgNO3 + NaBr Û AgBr¯ + NaNO3

1 p.

Obliczenia: Obliczenie liczby moli AgNO3 w 250 cm3 0,8-molowego roztworu tej soli (nAgNO3 = 0,2 mola AgNO3)

1 p.

Obliczenie masy osadu (mAgBr = 37,6 g)

2 p.

Równania reakcji: Probówka I: Cu + 2 H2SO4 Û CuSO4 + SO2­ + 2 H2O Cu + 4 H + SO4 Û Cu + SO2­ + 2 H2O +

2

4 · 0,5 p.

2–

2+

2 p. 1 p.

4 p.

Punktacja

Numer zadania

Przewidywana odpowiedŸ

za sumaczynnoϾ rycznie

Probówka II: 2 KOH + H2SO4 Û K2SO4 + 2 H2O OH– + H+ Û H2O lub KOH + H2SO4 Û KHSO4 + H2O OH– + H+ Û H2O A

2 · 1 p.

Probówka III: MgCO3 + H2SO4 Û MgSO4 + CO2­ + H2O

2 · 1 p.

MgCO3 + 2 H Û Mg + CO2­ + H2O +

2+

Probówka IV:

10

14 p.

Na2S + H2SO4 Û Na2SO4 + H2S­

2 · 1 p.

S + 2 H Û H2S­ 2–

B

C

A

+

Gaz wydziela siê w probówkach: I, III i IV. (w przypadku wskazania tylko dwóch prawid³owych probówek) (w przypadku wskazania tylko jednej prawid³owej probówki)

2 p. (1 p.) (0,5 p.)

Obliczenia: obliczenie masy czystego MgCO3 (m = 3,6 g)

1 p.

obliczenie objêtoœci CO2, jaka wydzieli siê z rozk³adu 3,6 g MgCO3 (V = 0,96 dm3 CO2)

2 p.

Papierek wskaŸnikowy przyjmie czerwon¹ barwê we wszystkich roztworach

1 p.

Równania reakcji: Probówka I HNO3 + NaOH Û NaNO3 + H2O H+ + OH– Û H2O B 11

2 · 1 p.

Probówka II: Zn(NO3)2 + 2 NaOH Û Zn(OH)2¯ + 2 NaNO3

2 · 1 p. 10 p.

Zn + 2 OH Û Zn(OH)2¯ 2+

–

Probówka III: NH4Cl + NaOH Û NaCl + NH3­ + H2O

2 · 1 p.

NH4 + OH Ü NH3­ + H2O +

–

W roztworze w probówce I znajduj¹ siê jony: Na+ i NO3– C A 12 B C

2 · 0,5 p.

W wyniku reakcji zachodz¹cej w probówce II zosta³y usuniête jony: Zn i OH 2+

–

2 · 0,5 p.

W reakcji zachodz¹cej w probówce III bra³y udzia³ jony: NH4+ i OH–

2 · 0,5 p.

Sole, które nie ulegaj¹ hydrolizie: KNO3, CaCl2

2 · 0,5 p.

Sole, które ulegaj¹ hydrolizie anionowej: Na2CO3, K2SO3

2 · 0,5 p.

Sole, które ulegaj¹ hydrolizie kationowej: (NH4)2SO4, Pb(NO3)2

2 · 0,5 p.

www.wsip.com.pl

3 p.

3

Punktacja

Numer zadania

Przewidywana odpowiedŸ

za sumaczynnoϾ rycznie

A

Odczyn zasadowy

1 p.

B

Odczyn kwasowy

1 p.

C

Odczyn kwasowy

1 p.

13 D

Odczyn zasadowy

1 p.

E

Odczyn obojêtny (lub zbli¿ony do obojêtnego)

1 p.

F

Odczyn kwasowy

1 p.

G

Odczyn obojêtny

1 p.

A

CuSO4 — siarczan(VI) miedzi(II)

7 p.

2 · 0,5 p.

Równania reakcji: CuSO4 + 2 H2O Û Cu(OH)2¯ + H2SO4 Cu + 2 H2O Û Cu(OH)2¯ + 2 H 2+

14

B

1 p. CuO + 2 HNO3 Û Cu(NO3)2 + H2O CuO + 2 H+ Û Cu2+ + H2O H2SO4 + BaCl2 Û BaSO4¯ + 2 HCl SO42– + Ba2+ Û BaSO4¯

4

2 · 1 p.

+

2 · 1 p. 2 · 1 p.

8 p.