Biologia - arkusz maturalny 2 ze schematem oceniania

1
Arkuszmaturalny2
Arkusz maturalny 2
Zadanie 1. (0–4)
Ze świeżej bulwy ziemniaka otrzymano sok, który przefiltrowano przez sączek. Następnie po 5 ml soku
umieszczono w dwóch probówkach. Probówkę I ogrzano do zagotowania zawartości, po czym schłodzono
ją do temperatury pokojowej. Probówkę II pozostawiono w temperaturze pokojowej. Następnie do obu
probówek dodano po 3 ml wody utlenionej (roztwór nadtlenku wodoru o stężeniu 6%). W probówce I nie
zaobserwowano zmian, natomiast w probówce II pojawiła się duża ilość piany.
a) Zaproponuj problem badawczy do tego doświadczenia.
b) Zapisz reakcję chemiczną, która zaszła w probówce II, i podaj nazwę produktu reakcji, który tworzy
pianę.
c) Wyjaśnij, dlaczego w probówce I reakcja nie zaszła.
Zadanie 2. (0–1)
Chociaż rośliny i zwierzęta to dwie odmienne grupy, to wiele procesów metabolicznych przebiega u nich
w podobny sposób.
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń, wpisując znak X w odpowiednie miejsca tabeli.
PRAWDA FAŁSZ
1. Rośliny, w odróżnieniu od zwierząt, nie wydalają azotowych produktów przemiany
materii pochodzących z deaminacji aminokwasów.
2. Rośliny same syntetyzują wszystkie związki będące dla nich witaminami, natomiast
zwierzęta muszą witaminy pobierać z pokarmem.
3. Rośliny nie mają trudności z syntezą nienasyconych kwasów tłuszczowych, natomiast
wszystkie zwierzęta syntetyzują tylko nasycone kwasy tłuszczowe.
Zadanie 3. (0–3)
Na rysunkach A–F przedstawiono owady sześciu spokrewnionych ze sobą gatunków. Różnią się one czte-
rema cechami.
Ułóż klucz do oznaczania przedstawionych gatun­
ków owadów (A–F), uwzględniający cechy widoczne
na rysunku.
A.
D.
B.
E.
C.
F.
2
Arkusze maturalne
Arkuszmaturalny2
Zadanie 4. (0–2)
Helicobacter pylori to bakteria zasiedlająca powierzchnię komórek nabłonkowych błony śluzowej żołądka
człowieka. Jej obecność w żołądku zwiększa ryzyko wystąpienia zapalenia żołądka. Bakteria ta wytworzyła
wiele mechanizmów obronnych, które chronią ją przed zabójczym dla większości bakterii środowiskiem
panującym w żołądku. W skład systemu obronnego Helicobacter pylori wchodzą m.in. enzym ATP-aza,
który usuwa z bakterii protony (H+
), oraz sześć rozmieszczonych biegunowo rzęsek umożliwiających wni-
kanie bakterii pod warstwę śluzową nabłonka żołądka. Ponadto zaobserwowano, że Helicobacter pylori
wydziela duże ilości ureazy – enzymu rozkładającego mocznik występujący w soku żołądkowym do dwu-
tlenku węgla i amoniaku. Amoniak wiąże protony (H+
), tworząc jony amonowe (NH4
+
).
Wykaż za pomocą dwóch argumentów, że system obronny Helicobacter pylori jest skuteczny w warun­
kach panujących w żołądku.
1.
2.
Zadanie 5. (0–5)
Na rysunku przedstawiono wybrane etapy cyklu rozwojowego rośliny nasiennej.
a) Określ, czy przedstawione etapy cyklu rozwojowego dotyczą rośliny nagonasiennej czy okryto­
nasiennej. Odpowiedź uzasadnij dwoma argumentami.
zarodek
okienko
osłonka
łagiewka
pyłkowa
komórka
macierzysta
ośrodek
makrospora
zarodek
okienko
osłonka
łagiewka
pyłkowa
komórka
macierzysta
ośrodek
makrospora
A.
C.
B.
D.
3
Arkusze maturalne
Arkuszmaturalny2
Zadanie 6. (0–2)
O przepływie wody między komórkami roślinnymi decyduje potencjał wody, na który składają się poten-
cjał osmotyczny (z umownym ładunkiem ujemnym) oraz potencjał ciśnienia, czyli potencjał turgorowy
(z umownym ładunkiem dodatnim). Woda przepływa z obszaru o wyższym potencjale wody do obszaru
o niższym potencjale. W komórce A potencjał osmotyczny wynosi –0,5 MPa, a potencjał ciśnienia +0,3 MPa.
Podaj, jaki musi być potencjał wody w komórce B sąsiadującej z komórką A, aby woda przepływała
z komórki A do komórki B. W tym celu wykonaj obliczenia, podając na każdym ich etapie odpowied­
nie uzasadnienie.
b) Uporządkuj w odpowiedniej kolejności etapy cyklu rozwojowego (A–D) przedstawionej rośliny,
wpisując numery 1–4 do prawej kolumny tabeli.
Etap rozwoju rośliny Kolejność zachodzenia etapów
A
B
C
D
c) Spośród podpisanych na rysunku struktur podaj dwie, które mają haploidalną (1n) liczbę chromo­
somów, i określ rolę każdej z nich w powstawaniu nasienia.
Zadanie 7. (0–2)
Podczas długotrwałego intensywnego wysiłku fizycznego wśród substratów oddechowych pracujących
mięśni zaczynają dominować tłuszcze, a nie cukry.
Wyjaśnij, w jaki sposób zmiana substratów oddechowych z cukrów na tłuszcze wpływa na zmianę
udziału procentowego CO2 w wydychanym powietrzu. Swoje rozumowanie poprzyj zapisem reakcji
chemicznych i odpowiednimi uzasadnieniami.
4
Arkusze maturalne
Arkuszmaturalny2
Zadanie 8. (0–3)
Schemat przedstawia model hormonalnej regulacji przeobrażenia motyla.
mózg
komórki
neurosekrecyjne
ciało sercowate
ciało przyległe
niski
poziom JH
hormon
protorakotropowy
(PTTH)gruczoł
protorakalny
wczesna larwa
późna larwa
poczwarka
postać dorosła (imago)
hormon
juwenilny
(JH)
ekdyzon
a) Na przykładzie motyla i człowieka wykaż, że między układem nerwowym a układem hormonalnym
istnieje ścisły związek.
b) Określ, które z podanych związków chemicznych (A–D) umożliwią zajście przemian (1–2) poda­
nych w tabeli. Wpisz przyporządkowane tym związkom litery w odpowiednie miejsca tabeli.
A. Ekdyzon.
B. Inhibitor ekdyzonu.
C. Hormon juwenilny.
D. Inhibitor hormonu juwenilnego.
Lp. Przemiana rozwojowa owada Zastosowane związki chemiczne
1. Przemiana z wczesnej larwy bezpośrednio w poczwarkę.
2. Przemiana z późnej larwy w kolejną larwę zamiast w poczwarkę.
5
Arkusze maturalne
Arkuszmaturalny2
Zadanie 9. (0–3)
W niskim pH żołądka człowieka pepsynogen jest przekształcany w pepsynę, która wykazuje wysoką ak-
tywność. W lekko zasadowym odczynie dwunastnicy trypsynogen jest przekształcany w trypsynę, która
wykazuje wysoką aktywność. W żołądku noworodka nie jest wydzielany pepsynogen, a odczyn soku żo-
łądkowego jest obojętny.
a) Określ, czy komórki gruczołowe żołądka wydzielające pepsynogen zawierają gen kodujący tryp­
synogen, oraz czy komórki gruczołowe trzustki wydzielające trypsynogen zawierają gen kodujący
pepsynogen. Odpowiedź uzasadnij.
b) Wyjaśnij, jaką korzyść daje kręgowcom wysoka aktywność peptydazy w niskim pH żołądka.
c) Wyjaśnij, dlaczego dla noworodka korzystne jest występowanie obojętnego odczynu soku żołądko­
wego oraz brak wydzielania pepsynogenu.
Zadanie 10. (0−2)
Na schemacie przedstawiono ukrwienie wątroby.
żyła wątrobowa
tętnica
wątrobowa
żyła wrotna
jelito
pęcherzyk
żółciowy
żyła główna dolna
aorta
a) Uzupełnij tabelę, wpisując odpowiednie nazwy naczyń krwionośnych, którymi krew wpływa do
wątroby.
Lp.
Nazwa naczynia
krwionośnego
Odsetek
wpływającej
krwi
Odsetek
dostarczanego
tlenu
Stopień utlenowania
i skład doprowadzanej krwi
1. 75% 70%
krew uboga w tlen i bogata w składniki
odżywcze i sole mineralne
2. 25% 30% krew bogata w tlen
b) Wyjaśnij, dlaczego krew wpływająca naczyniem krwionośnym nr 1, która jest uboga w tlen, dostar­
cza więcej tlenu do wątroby, niż krew wpływająca naczyniem nr 2, która jest bogata w tlen.
6
Arkusze maturalne
Arkuszmaturalny2
Zadanie 11. (0–1)
Jedną z homeostatycznych funkcji krwi jest utrzymywanie stałości jej odczynu (pH nieco powyżej 7), przy
pomocy odpowiednich chemicznych układów buforujących – węglanowego, fosforanowego, białek oso-
czowych i hemoglobiny.
Podaj nazwę głównego metabolitu, którego pojawianie się we krwi oraz usuwanie z krwi w najwięk­
szym stopniu zagraża utrzymaniu jej stałego odczynu. Określ, jak pojawianie się tego metabolitu wpły­
wa na pH krwi wypływającej z tkanek, oraz jak jego usuwanie wpływa na pH krwi wypływającej z płuc.
Zadanie 12. (0−3)
Działanie hormonu ADH (wazopresyny) polega na zwiększaniu przepuszczalności dla wody ścian kanali-
ka krętego II rzędu oraz kanalika zbiorczego.
Na schemacie przedstawiono budowę nefronu ssaków.
tętniczka
odprowadzająca
tętniczka
doprowadzająca
kanalik
kręty I rzędu
kanalik
kręty II rzędu
pętla
nefronu kanalik
zbiorczy
kłębuszek
nerkowy
torebka
kłębuszka
kora
nerki
rdzeń
nerki
a) Wyjaśnij znaczenie różnic w budowie tętniczek kłębuszka nerkowego dla powstawania moczu pier­
wotnego.
b) Podaj cechę budowy nefronów ssaków morskich pijących słoną wodę, która ułatwia im wytwarza­
nie moczu hiperosmotycznego w stosunku do wody morskiej. Odpowiedź uzasadnij.
c) Wykreśl odpowiednie sformułowania tak, aby powstały zdania poprawnie opisujące rolę ADH
w regulacji objętości moczu u człowieka.
Spadek ciśnienia osmotycznego (małe stężenie soli) i wzrost objętości krwi powodują wydzielanie / hamo-
wanie wydzielania ADH. Kanaliki (II rzędu i zbiorcze) stają się wówczas bardziej / mniej przepuszczalne
dla wody, co prowadzi do wydalania dużych / małych ilości rozcieńczonego / stężonego moczu.
7
Arkusze maturalne
Arkuszmaturalny2
Zadanie 13. (0–4)
Pacjent ze znaczną niewydolnością nerek musi być dializowany. Można u niego zastosować dializę poza-
ustrojową (hemodializę) lub dializę otrzewnową.
a) Podaj główną różnicę między dializą otrzewnową a dializą pozaustrojową oraz określ, co w każdym
sposobie dializy odgrywa rolę błony dializacyjnej.
b) Wyjaśnij, dlaczego płyn dializacyjny musi mieć taki sam skład jak osocze krwi, ale bez białek i azo­
towych produktów przemiany materii.
c) Wyjaśnij, w jakim celu w przypadku dializy pozaustrojowej pacjentowi podaje się środek przeciw­
zakrzepowy – heparynę.
+ + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + +
– – – – – – –
– – – – – – –
–
+
+
+
+
+
+
– –
– – –
+ + + + + + +
– – – – – – –
– – – – – – –
bodziec
akson
bodziec
osłonka
mielinowa
–
+
+
+
+
+
+
– –
– – –
–
+
+
+
+
+
+
–– –
+++
––
–––
+++
–––
akson
Zadanie 14. (0–1)
W układzie nerwowym występują włókna nerwowe nagie oraz włókna nerwowe otoczone osłonkami mie-
linowymi z węzłami (przewężeniami) Ranviera. Przewodzenie impulsów nerwowych w obu rodzajach
włókien odbywa się z różną prędkością.
Rysunki przedstawiają włókna nerwowe nagie (A) i włókna nerwowe z osłonkami mielinowymi (B).
Określ, w których włóknach nerwowych – nagich czy z osłonkami – przewodzenie impulsów nerwo­
wych jest szybsze. Wyjaśnij, dlaczego tak jest.
A. B.
8
Arkusze maturalne
Arkuszmaturalny2
Zadanie 15. (0–4)
Komórki jajowe powstają w jajnikach w procesie oogenezy, natomiast plemniki powstają w jądrach w pro-
cesie spermatogenezy.
a) Określ, ile komórek jajowych powstanie z 5 oocytów I rzędu oraz ile plemników powstanie z 5 sper­
matocytów I rzędu.
Spermatocyty II rzędu:
Oogonia:
b) Podaj, ile chromosomów zawierają u  człowieka spermatocyty II rzędu oraz ile chromosomów
zawierają oogonia.
c) Podaj, na których etapach spermatogenezy zachodzi rekombinacja genetyczna, i wyjaśnij, na czym
ona polega na każdym z tych etapów.
d) Wyjaśnij, dlaczego zaburzenia liczby chromosomów u dzieci znacznie częściej wynikają z niepra­
widłowości w liczbie lub strukturze chromosomów w komórkach jajowych niż w plemnikach.
Zadanie 16. (0–1)
W przypadku dziedziczenia barwy kwiatów dziwaczka (Mirabilis sp.) mamy do czynienia z częściowo do-
minującym allelem barwy czerwonej i recesywnym allelem barwy białej.
Wyjaśnij na poziomie molekularnym występujące u dziwaczka zjawisko częściowej dominacji allelu
czerwonej barwy kwiatów nad allelem białej barwy kwiatów.
9
Arkusze maturalne
Arkuszmaturalny2
Zadanie 17. (0–4)
Bakterie wytwarzają enzymy restrykcyjne, które służą im do niszczenia materiału genetycznego wirusów
bakteryjnych (bakteriofagów). Enzym restrykcyjny rozpoznaje charakterystyczną dla siebie sekwencję
nukleotydów dwuniciowego DNA i przecina w tym miejscu obie jego nici. Z tego powodu enzymy re-
strykcyjne są wykorzystywane w inżynierii genetycznej do dzielenia długich cząsteczek DNA na krótsze
odcinki. Każdemu enzymowi restrykcyjnemu odpowiada metylaza rozpoznająca tę samą sekwencję, którą
rozpoznaje enzym restrykcyjny w DNA bakterii. Metylaza modyfikuje chemicznie wybrane nukleotydy
w obrębie rozpoznawanej sekwencji w trakcie replikacji DNA.
Poniżej przedstawiono sekwencje rozpoznawane i przecinane przez dwa enzymy restrykcyjne: HaeIII oraz
BamHI.
5'...G G C C... 3'
3'...C C G G... 5'
BamHIHaeIII
5'...G G A T C C... 3'
3'...C C T A G G... 5'
a) Podaj, jaka jest wspólna cecha sekwencji DNA rozpoznawanych przez enzymy HaeIII i BamHI.
b) Wskaż, którego z wymienionych enzymów należałoby użyć, aby pociąć długą cząsteczkę DNA o nie­
znanej sekwencji na większą liczbę krótszych fragmentów. Uzasadnij swój wybór.
c) Określ, który z powyższych enzymów w wyniku przecięcia cząsteczki DNA zostawi w niej tak zwane
lepkie końce, czyli wystające jednoniciowe sekwencje nukleotydów. Odpowiedź uzasadnij.
d) Wyjaśnij, dlaczego w  komórkach bakterii, w  trakcie replikacji DNA, dochodzi do chemicznej
modyfikacji nukleotydów przez metylazę w miejscu rozpoznawanym przez enzym restrykcyjny.
Zadanie 18. (0–1)
W rozważaniach dotyczących początków życia na Ziemi pojawia się tzw. problem jajka i kury. We współ-
czesnych komórkach DNA stanowi materiał genetyczny, a jego obecność jest niezbędna, by mogły powsta-
wać białka. Z drugiej strony obecność białek enzymatycznych jest konieczna do replikacji DNA. Zatem co
było pierwsze – DNA czy białka? Zdaniem części naukowców: ani jedno, ani drugie. Według nich pierwszą
„makrocząsteczką życia” był RNA.
Wymień dwie właściwości RNA, które potwierdzają tezę, że pierwotne organizmy mogły funkcjono­
wać bez DNA i białek.
1.
2.
10
Arkusze maturalne
Arkuszmaturalny2
Zadanie 20. (0–3)
Poniżej przedstawiono przebieg procesu ewolucyjnego komórki eukariotycznej.
wczesna
komórka
eukariotyczna (A)
bakteria
fotosyntetyzująca
wczesna komórka
eukariotyczna zdolna
do fotosyntezy (B)
chloroplast
a) Podaj po jednym przykładzie czynników ograniczających, decydujących o niskiej produktywności
pustyń oraz otwartych wód oceanów strefy międzyzwrotnikowej.
Pustynie:
Otwarte wody oceanów strefy międzyzwrotnikowej:
b) Oceń, który ekosystem ma wyższą łączną produktywność na kuli ziemskiej: wilgotne lasy subtropi­
kalne i tropikalne czy rafy koralowe. Odpowiedź uzasadnij.
Zadanie 19. (0–3)
Produkcja pierwotna ekosystemu to ilość energii zgromadzona przez producentów występujących na da-
nym obszarze w określonej jednostce czasu. W tabeli przedstawiono dane dotyczące produktywności pier-
wotnej różnych typów ekosystemów.
Typ ekosystemu
Produktywność pierwotna
[MJ/m2
x rok]
Otwarte wody oceanów 4
Strefy przybrzeżne oceanów 8
Rafy koralowe 80
Pustynie 1
Tundra 1
Stepy, łąki, pastwiska 10
Tajga 13
Pola o prymitywnej uprawie 13
Wilgotne lasy strefy umiarkowanej 35
Pola o intensywnej uprawie 50
Wilgotne lasy tropikalne i subtropikalne 80
11
Arkusze maturalne
Arkuszmaturalny2
Zadanie 21. (0–4)
Wiele gatunków małży to organizmy długowieczne, żyjące kilkadziesiąt lat. Rosną one wolno i późno osią-
gają dojrzałość rozrodczą. Do życia wymagają czystej i dobrze natlenowanej wody. Małże odżywiają się,
filtrując wodę i wyłapując z niej drobną zawiesinę organiczną. Kiedy są w pełni aktywne, mają otwartą
dwuczęściową muszlę, dzięki czemu, za pomocą syfonu wpustowego, pozyskują tlen i pokarm. Ponieważ
mają dobrze rozwinięty zmysł czucia chemicznego, są wrażliwe na obce dla ich naturalnego środowi-
ska związki chemiczne. Na zanieczyszczenia występujące w wodzie reagują szybkim zamykaniem muszli
i spowolnieniem czynności życiowych.
Wykres przedstawia zakresy tolerancji ekologicznej na metale ciężkie u różnych gatunków organizmów.
a) Podaj oznaczenie krzywej (I, II, III lub IV) przedstawiającej zakres tolerancji ekologicznej małży.
Uzasadnij swój wybór.
b) Podaj dwie cechy małży, dzięki którym mogą być one wykorzystywane jako organizmy wskaźni­
kowe. Uzasadnij wybór każdej z nich.
1.
2.
c) Oceń, w  których działaniach można wykorzystać małże o  cechach opisanych powyżej. Wstaw
znak X w odpowiednie miejsca tabeli.
TAK NIE
1. Monitoring czystości wód w wodociągach miejskich.
2. Badanie zmienności genetycznej gatunku.
3. Oczyszczanie zbiorników wodnych z metali ciężkich.
4. Określanie stanu czystości wód w zbiornikach wodnych.
funkcjonowanieorganizmu
stężenie metali ciężkich
I II III IV
a) Określ, w jaki sposób oddycha komórka A (tlenowo czy beztlenowo). Odpowiedź uzasadnij.
b) Podaj nazwę królestwa organizmów wielokomórkowych, które wywodzą się z  komórki B, oraz
określ sposób odżywiania się organizmów należących do tego królestwa.
c) Podaj cechę chloroplastów, która świadczy o tym, że są to organelle półautonomiczne.
Odpowiedzi do arkuszy maturalnych
Arkuszmaturalny2
Lp. Rozwiązanie
Schemat
punktowania
Odniesienie
do podręczników
z serii Biologia
na czasie – zakres
rozszerzony
1.a) Przykładowe odpowiedzi:
• Wpływ temperatury na aktywność enzymu wystę-
pującego w soku z ziemniaka.
• Jak temperatura wpływa na aktywność enzymu
występującego w soku z ziemniaka.
1 pkt za poprawne sformuło-
wanie problemu badawczego
w formie pytania lub równo-
ważnika zdania, uwzględnia-
jącego wpływ temperatury na
aktywność enzymu
cz. 1, metodyka ba-
dań biologicznych,
s. 6, 7; cz. 2, wpływ
temperatury na
aktywność enzymu,
s. 19
1.b) H2O2 ® H2O + ½ O2
Pianę tworzą pęcherzyki tlenu.
2 pkt za poprawny zapis rów-
nania reakcji oraz wskazanie
tlenu
1 pkt za poprawny zapis rów-
nania reakcji lub wskazanie
tlenu
1.c) Ponieważ wysoka temperatura spowodowała dena-
turację / pozbawienie aktywności enzymu zawarte-
go w soku z ziemniaka.
1 pkt za poprawne wyjaśnie-
nie uwzględniające pozbawie-
nie aktywności enzymu pod
wpływem wysokiej tempera-
tury
cz 1, denaturacja
białek, s. 37; cz. 2,
wpływ temperatury
na aktywność enzy-
mu, s. 19
2. 1. – P, 2. – P, 3. – F 1 pkt za trzy poprawne oceny cz. 2, inne procesy
metaboliczne,
s. 48–51
3. Przykładowa odpowiedź:
1. owady uskrzydlone
1.1. z tułowiem szarym (D)
1.2. z tułowiem niewybarwionym / białym
1.2.1. z przydatkami na odwłoku (C)
1.2.2. bez przydatków na odwłoku (B)
2. owady bezskrzydłe
2.1. z tułowiem w kropki (F)
2.2. z tułowiem niewybarwionym / białym
2.2.1. z czułkami ze szczecinkami (E)
2.2.2. z czułkami bez szczecinek (A)
3 pkt za poprawne rozpisanie
trzech poziomów szczegóło-
wości klucza lub pełne rozry-
sowanie graficzne klucza oraz
poprawne przyporządkowanie
wszystkich owadów do tych
poziomów
2 pkt za poprawne rozpisa-
nie dwóch poziomów klucza
lub niepełne rozrysowanie
graficzne klucza oraz po-
prawne przyporządkowanie
wszystkich owadów do tych
poziomów
cz. 1, kryteria kla-
syfikacji zwierząt,
s. 256
1 pkt za poprawne rozpisa-
nie jednego poziomu klucza
lub rozpoczęte rozrysowanie
graficzne klucza oraz po-
prawne przyporządkowanie
wszystkich owadów do tego
poziomu
4. Przykładowe odpowiedzi:
• Helicobacter pylori neutralizuje kwas solny obecny
w soku żołądkowym za pomocą ureazy – enzymu
katalizującego rozkład mocznika do jonów amono-
wych i dwutlenku węgla. Powstałe jony amonowe
wiążą jony wodoru, podwyższając pH w bezpo-
średnim otoczeniu bakterii.
• Rzęski u Helicobacter pylori umożliwiają porusza-
nie się i wnikanie pod warstwę śluzową nabłonka
żołądka, co chroni bakterie przed działaniem
zabójczego dla nich kwasu solnego.
• ATP-aza obecna u Helicobacter pylori usuwa z ko-
mórek nadmiar szkodliwych dla bakterii jonów H+
,
pochodzących z soku żołądkowego.
2 pkt za poprawne podanie
dwóch argumentów uwzględ-
niających szkodliwe działanie
jonów H+
obecnych w soku
żołądkowym oraz mecha-
nizm, który chroni bakterie
przed działaniem tych jonów
1 pkt za poprawne podanie
jednego argumentu
cz. 2, sok żołądko-
wy, s. 138
Arkusz maturalny 2
Odpowiedzi do arkuszy maturalnych
Arkuszmaturalny2
Lp. Rozwiązanie
Schemat
punktowania
Odniesienie
do podręczników
z serii Biologia
na czasie – zakres
rozszerzony
5.a) Jest to roślina nagonasienna.
Przykładowe argumenty:
• Przedstawiony na rysunku zarodek ma wiele li-
ścieni, a u okrytonasiennych zarodek ma jeden lub
dwa liścienie.
• Przedstawiony na rysunku zalążek ma pojedynczą
osłonkę, a u okrytonasiennych występują dwie
osłonki w zalążku.
• Przedstawiony na rysunku gametofit zawiera dwie
rodnie, a u roślin okrytonasiennych gametofit ma
postać woreczka zalążkowego.
2 pkt za poprawne określe-
nie gromady oraz podanie
dwóch argumentów
1 pkt za poprawne określenie
gromady oraz podanie jedne-
go argumentu
cz. 1, rozwój roślin
nagonasiennych,
s. 197–199; rozwój
roślin okrytozalążko-
wych, s. 207–210
5.b)
Etap rozwoju
rośliny
Kolejność zachodze...