Biologia - Arkusz maturalny 4 ze schematem oceniania

1
Arkuszmaturalny
Arkusz maturalny
Zadanie 1. (0–2)
Wykres przedstawia kinetykę transportu jonów przez kanały jonowe oraz transportu jonów z udziałem
przenośników białkowych.
szybkośćtransportu
stężenie jonu transportowanegoKm
Vmax
1
2
_
przez kanał jonowy
przez przenośnik
Vmax
Źrodło: J. Kopcewicz, S. Lewak (red.), Fizjologia roślin, Warszawa 2012, s. 258.
a) Wyjaśnij, dlaczego szybkość transportu jonów z  udziałem przenośników białkowych przestaje
rosnąć powyżej określonego stężenia transportowanych jonów.
b) Określ, które z wymienionych opisów dotyczą transportu przez kanały jonowe, a które – transpor-
tu z udziałem przenośników białkowych. Wstaw X w odpowiednie miejsca tabeli.
Uwaga: niektóre opisy mogą dotyczyć obu typów transportu.
 
Transport przez kanały
jonowe
Transport z udziałem
przenośników
1. Odbywa się zgodnie z gradientem stężeń substancji.
2. Odbywa się dzięki białkom transbłonowym.
3. Jego przykładem jest pompa sodowo-potasowa.
2
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 2. (0–5)
Schemat przedstawia procesy uzyskiwania energii zachodzące w komórce mięśnia szkieletowego.
glikogen
kreatyna
FOSFOKREATYNA
kwas mlekowy
ADP + Pi
KOMÓRKA MIĘŚNIOWA
FOSFORYLACJA
OKSYDACYJNA
aminokwasy białka
kwasy tłuszczowe
glukoza
tlen
kwasy
tłuszczowe
KREW
GLUKOZA
ATP
1
2 3
a) Określ, jaki typ fosforylacji zachodzi podczas procesu oznaczonego na schemacie numerem 1.
Odpowiedź uzasadnij.
b) Podaj, gdzie w komórce mięśniowej zachodzą procesy oznaczone na schemacie numerami 2 i 3.
Proces 2:
Proces 3:
c) Wyjaśnij, w jaki sposób jest neutralizowany kwas mlekowy powstający w mięśniach w warunkach
długu tlenowego.
d) Określ, w jakich warunkach mięśnie szkieletowe wykorzystują aminokwasy i białka do produkcji
energii.
3
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 3. (0–1)
Rysunek przedstawia pewną roślinę.
Na podstawie zamieszczonego poniżej klucza oznacz tę roślinę, podkreślając właściwe oznaczenie
literowe (A–J).
1. Roślina jednoliścienna. 2. Kwiaty o symetrii promienistej. 3. Liście lancetowate, w liczbie 2–3. A. 3*. Liście lancetowate, w liczbie 5. B. 2*. Kwiaty o symetrii grzbiecistej. 3. Kwiaty ułożone na szczycie łodygi. 4. Kwiaty w liczbie 1–2. C. 4*. Kwiaty w liczbie 5. D. 3*. Kwiaty wyrastające z boku pędu. E.
1*. Roślina dwuliścienna. 2. Kwiaty o symetrii promienistej. 3. Kwiaty ułożone na szczycie łodygi. 4. Kwiaty w liczbie 1–2. F. 4*. Kwiaty w liczbie 5. G. 3*. Kwiaty wyrastające z boku pędu. 4. Kwiaty w liczbie 1–2. H. 4*. Kwiaty w liczbie 5. J. 2*. Kwiaty o symetrii grzbiecistej. 3. Liście lancetowate. J. 3*. Liście sercowate. K.
Zadanie 4. (0–4)
Odwrotna transkryptaza jest enzymem występującym m.in. u retrowirusów. Enzym ten katalizuje syntezę
DNA na matrycy RNA.
a) Podaj ostateczny produkt reakcji katalizowanej przez odwrotną transkryptazę na matrycy podanego
fragmentu RNA.
5'-GCUAAGCUUACG-3'
b) Podaj jeden przykład procesu zachodzącego u organizmów eukariotycznych z udziałem odwrotnej
transkryptazy.
4
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 5. (0–3)
„[…] życie na Ziemi jest sterowane rytmami okołodobowymi o długości cyklu wynoszącej 24 godziny.
Obecność tych rytmów stwierdza się nawet u najwcześniejszych form życia: sinic. Dzięki wewnętrznemu
zegarowi są [one – red.] w stanie przygotować się do fotosyntezy przed wschodem słońca […]. Podobnie
zegar umożliwia sinicom zatrzymanie procesu fotosyntezy z chwilą, gdy zachodzi słońce, nie trwonią więc
energii i innych zasobów na systemy, które nie działają w nocy. Rezerwy te mogą wykorzystać w procesach
zachodzących bez udziału światła, takich jak replikacja i naprawa DNA […].
Szczepy bakterii charakteryzujące się mutacjami w różnych genach zegarowych mogą przełączać się ze
zwykłego 24-godzinnego cyklu włączania i wyłączania genów na tryb trwający 20, 22 lub niekiedy nawet
30 godzin. Carl Johnson i jego współpracownicy z Vanderbilt University, prowadząc badania, w czasie
których pogrupowali komórki według ich zmienionych cykli, wykazali […], że cyjanobakterie z okresem
rytmu odpowiadającym naturalnemu cyklowi oświetleniowemu wygrywały z tymi, które się z tym cyklem
mijały. Na przykład, w 24-godzinnym cyklu światło–ciemność cyjanobakterie pozbawione mutacji szyb-
ciej się rozwijały i skuteczniej dzieliły niż mutanty o cyklu 22-godzinnym. Jednak, gdy zespół Johnsona
ustawił cykl światło–ciemność na 22 godziny, te same mutanty radziły sobie lepiej niż normalne bakterie.”
Źródło: K.C. Summa, F.W. Turek, Nasze wewnętrzne zegary, „Świat Nauki” 2015, 3 (283), s. 39.
a) Sformułuj problem badawczy do opisanego doświadczenia.
b) Sformułuj hipotezę do opisanego doświadczenia.
c) Oceń poprawność poniższych stwierdzeń. Wpisz znak X w odpowiednie miejsca tabeli.
    PRAWDA FAŁSZ
1. Sinice przeprowadzają fotosyntezę oksygeniczną, mają więc dwa rodzaje
fotosystemów – PS I i PS II.
2. Do procesów regulowanych rytmami okołodobowymi należą u roślin:
fotosynteza, indukcja kwitnienia oraz oddychanie komórkowe.
3. U kręgowców rytmy okołodobowe, m.in. stany snu i czuwania, są regulo-
wane przez hormon melatoninę.
c) Określ, w którym cyklu wirusa – litycznym czy lizogenicznym – jest konieczne zsyntetyzowanie
DNA na matrycy DNA. Odpowiedź uzasadnij.
5
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 6. (0–4)
Na rysunkach przedstawiono dwa rodzaje kiełkowania nasion.
Zadanie 7. (0–3)
Rysunek przedstawia tkankę chrzęstną szklistą.
A. B.
a) Określ, który rysunek (A czy B) przedstawia kiełkowanie nadziemne. Odpowiedź uzasadnij za po-
mocą dwóch argumentów.
Kiełkowanie nadziemne przedstawia rysunek
Argument 1:
Argument 2:
b) Określ, jaki jest wpływ auksyn i giberelin na kiełkowanie nasion.
Wpływauksyn:
Wpływ giberelin:
c) Wyjaśnij, dlaczego wzrost korzenia zarodkowego w dół jest zaliczany do tropizmów, a nie do nastii.
a) Uzasadnij na podstawie budowy tkanki chrzęstnej szklistej, że należy ona do tkanek łącznych.
hipokotyl
hipokotyl
komórka
chrzęstna
liścienie
liścienie
jamka
chrzęstna
b) Podkreśl nazwy dwóch elementów szkieletu człowieka, w których występuje tkanka chrzęstna szklista.
połączenia żeber i mostka, małżowina uszna, spojenie łonowe, powierzchnie stawowe,
dyski międzykręgowe
c) Podaj nazwę gromady bezkręgowców, u których występuje tkanka chrzęstna.
6
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 8. (0−4)
Gady są pierwszą typowo lądową grupą kręgowców. Wiele cech związanych z ich budową oraz fizjologią,
np. wykształcenie błon płodowych, można określić mianem aromorfoz, czyli istotnych zmian ewolucyj-
nych umożliwiających opanowanie nowych środowisk.
a) Wymień dwie aromorfozy w szkielecie gadów oraz określ korzyści, jakie z nich wynikają.
1.
2.
b) Określ podstawową różnicę w budowie układu krwionośnego płazów i gadów.
c) Wskaż element organizmu człowieka (1–3) homologiczny do występującej u gadów kości kwadra-
towej oraz właściwe uzasadnienie swojego wyboru (A–C).
Elementem organizmu człowieka homologicznym do występującej u gadów kości kwadratowej jest
1. kość szczękowa,
ponieważ
A. kości te mają wspólne pochodzenie.
2. kowadełko, B.
podobnie jak kość kwadratowa bierze udział
w pobieraniu pokarmu.
3. kość skroniowa, C.
podobnie jak kość kwadratowa łączy się z żuchwą
za pomocą stawu.
Zadanie 9. (0−2)
Informacja 1.
„Swoistością krążenia w mózgu jest obecność bariery krew–mózg. Rozumiemy dziś przez to określenie
barierę uwarunkowaną określoną strukturą morfologiczną oraz procesami biochemicznymi. […]
Naczynia włosowate mózgu uczestniczące w barierze krew–mózg nie mają porów, szczelin ani okienek,
przez które mogłoby odbywać się przenikanie cząsteczek z osocza i do osocza. […] Jedyną drogą przenika-
nia i wymiany jest transport przezkomórkowy […] oparty na dwóch występujących tu systemach: dyfuzji
przez błony komórkowe i czynnego transportu z udziałem nośników białkowych. Z pierwszego systemu
korzystają głównie drobnocząsteczkowe substancje odżywcze i inne rozpuszczalne w tłuszczach. Z drugie-
go systemu korzystają przede wszystkim peptydy i białka o małej stosunkowo masie […].”
Źródło: T. Krzymowski, J. Przała (red.), Fizjologia zwierząt, Warszawa 2005, s. 376.
Informacja 2.
W drugiej połowie XX w. Edward Newelt opracował metodę czasowego rozszczelnienia bariery przez
wstrzykiwanie związku osmotycznie czynnego – mannitolu – do tętnicy szyjnej prowadzącej do mózgu.
Czasowe rozszczelnienie bariery jest stosowane w leczeniu niektórych chorób, m.in. nowotworów mózgu.
Celem rozszczelnienia jest zwiększenie przepuszczalności ścian naczyń włosowatych dla leków stosowa-
nych w chemioterapii.
a) Wyjaśnij, w jaki sposób roztwór mannitolu powoduje rozszczelnienie bariery krew–mózg.
b) Wyjaśnij, dlaczego w  rejonie tylnego płata przysadki śródbłonek naczyń włosowatych mózgu
zawiera dużą ilość nośników białkowych.
7
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 10. (0−3)
Gruczoły żołądkowe składają się z komórek śluzowych, komórek okładzinowych i komórek głównych.
Komórki śluzowe wydzielają śluz powlekający ściany żołądka. Komórki okładzinowe wydzielają jony wo-
dorowe (H+
) i jony chlorkowe (Cl–
), które w świetle żołądka łączą się, tworząc kwas solny (HCl). Komórki
główne uwalniają do jamy żołądka pepsynogen, czyli nieaktywną postać pepsyny. Kwas solny przecina
cząsteczki pepsynogenu, przez co eksponuje ich miejsca aktywne i przekształca je w pepsynę. Następnie
pepsyna, podobnie jak kwas solny, przecina kolejne cząsteczki pepsynogenu i powoduje ich aktywację.
W efekcie powstaje coraz więcej cząsteczek pepsyny, które aktywują kolejne cząsteczki pepsynogenu.
a) Określ, czy mechanizm aktywacji pepsynogenu przez pepsynę to mechanizm sprzężenia zwrotnego
dodatniego, czy ujemnego. Odpowiedź uzasadnij.
b) Wyjaśnij, dlaczego składniki soku żołądkowego są wydzielane w postaci nieaktywnej.
c) Określ, jakie wiązania chemiczne są rozrywane przez pepsynę.
Zadanie 11. (0−2)
W naczyniach żylnych ciśnienie krwi jest znacznie niższe niż w tętnicach. Najskuteczniejszy mechanizm,
który napędza ruch krwi w żyłach położonych głęboko w ciele, to skurcze sąsiadujących z nimi mięśni.
Mechanizm ten nie działa jednak w przypadku żył biegnących pod powierzchnią skóry. W tych naczy-
niach często dochodzi do długotrwałego spowolnienia przepływu krwi i jej zalegania. W konsekwencji
prowadzi to do żylaków, czyli rozszerzenia, wydłużenia i skręcenia się żył.
a) Zaznacz właściwe dokończenie zdania.
Czynnikiem, który nie sprzyja powstawaniu żylaków, jest
A. nadwaga.
B. noszenie obcisłych spodni.
C. stosowanie chłodnych kąpieli.
D. długotrwałe stanie w pracy.
b) Określ, jakie elementy żył wymuszają jednokierunkowy ruch krwi.
Zadanie 12. (0−3)
W latach 40. XX w. w Paryżu przeprowadzono doświadczenie na płodach królików. U części płodów, za-
nim pojawiły się różnice płci, usunięto fragmenty tkanki, z której miały się rozwinąć gonady. Drugą część
płodów pozostawiono bez zmian. Po urodzeniu się królików oznaczono ich płeć oraz wzór ich chromo­
somów płci. Wyniki badań przedstawia poniższa tabela.
Wzór chromosomów płci
Płeć gonadalna
króliki, których nie poddano
operacji usunięcia tkanki
króliki po chirurgicznym
usunięciu tkanki
XY (męski) samiec samica
XX (żeński) samica samica
8
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 13. (0–3)
Mukowiscydoza pojawia się u Europejczyków średnio raz na 2500 żywych urodzeń. Na schemacie przed-
stawiono drzewo rodowe ilustrujące dziedziczenie tej choroby w pewnej rodzinie.
a) Wskaż grupę, która stanowiła próbę kontrolną w opisanym doświadczeniu, oraz sformułuj pro-
blem badawczy tego doświadczenia.
Próba kontrolna:
Problem badawczy:
b) Podaj nazwę głównego hormonu produkowanego przez jądra oraz hormonu przysadkowego, który
stymuluje jego wydzielanie.
Hormon produkowany przez jądra:
Hormon przysadkowy:
a) Podaj genotypy osób oznaczonych numerami 1, 2, 8 i 11.
Uwaga: Do oznaczenia alleli użyj liter: A i a.
b) Zakładając, że osoby oznaczone numerami 3 i 4 spodziewają się kolejnego dziecka, określ prawdo-
podobieństwo, że urodzi się ono chore na mukowiscydozę.
c) Wyjaśnij, dlaczego mimo działania doboru naturalnego w  populacji ludzi utrzymuje się allel
warunkujący mukowiscydozę.
1 2
3
9
65 87
1210
4
1311
zdrowa kobieta
zdrowy mężczyzna
osoba chora
9
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 14. (0–4)
Schemat przedstawia cztery etapy, na których może zachodzić regulacja ekspresji genów w komórkach
eukariotycznych.
Zadanie 15. (0–3)
Zbadano odległości między trzema genami – A, B i C – leżącymi kolejno na jednym chromosomie myszy.
Odległość między genami A i B wynosi 8 cM, natomiast między genami B i C – 30 cM.
a) Oceń, czy stwierdzenie Wśród myszy częstsze są rekombinanty powstałe w wyniku crossing-over, któ-
ry zaszedł pomiędzy loci A a loci B niż rekombinanty powstałe w wyniku crossing-over, który zaszedł
pomiędzy loci B a loci C jest prawdziwe. Odpowiedź uzasadnij.
b) Określ częstość zachodzenia crossing-over między genami A i C.
a) Podaj numer etapu, którego główną częścią jest składanie RNA.
b) Podaj jedną różnicę między pierwotnym transkryptem RNA a mRNA.
c) Wyjaśnij, jaką rolę odgrywają czynniki transkrypcyjne w regulacji ekspresji genów.
d) Zaznacz właściwe dokończenie zdania.
W komórkach prokariotycznych regulacja ekspresji genów
A. opiera się na kontroli dojrzewania RNA.
B. opiera się głównie na kontroli transkrypcji.
C. opiera się głównie na kontroli translacji.
D. opiera się na kontroli aktywności produktów białkowych.
DNA mRNA mRNA białko
pierwotny
transkrypt
RNA
1. kontrola
transkrypcji
2. kontrola
dojrzewania
RNA
3. kontrola
translacji
nieaktywne
białko
4. kontrola
aktywności
białka
JĄDRO CYTOZOL
por jądrowy
otoczka jądrowa
10
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 16. (0–2)
„W Ameryce Północnej jeden z gatunków dzięciołów (Sphyrapicus varius) wydłubuje w drzewach dziury,
z których wiosną wydobywa się bogaty w cukry sok, przypominający składem nektar kwiatowy. Z tego
źródła pokarmu korzystają kolibry, które dzięki temu mogą występować na obszarach, gdzie wczesną wio-
sną brakuje jeszcze nektaru kwiatowego.”
Źródło: J. Weiner, Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej, Warszawa 2012, s. 393.
a) Zaznacz nazwę typu oddziaływania między organizmami, który został opisany w tekście. Odpo-
wiedź uzasadnij.
A. Mutualizm fakultatywny.
B. Mutualizm obligatoryjny.
C. Konkurencja.
D. Komensalizm.
Uzasadnienie:
b) Wyjaśnij, dlaczego wiosną z uszkodzonych pni drzew liściastych wydobywa się sok bogaty w cukry.
Zadanie 17. (0–4)
Na wykresie przedstawiono wyniki badań nad produktywnością pierwotną roślin typu C3 i C4 rosnących
w różnych szerokościach geograficznych.
rocznaprodukcja[txha]
szerokość geograficzna
C4
–1
C3
Źródło: J. Kopcewicz, S. Lewak (red.), Podstawy fizjologii roślin, Warszawa 1998, s. 640.
a) Sformułuj wniosek dotyczący różnicy w produktywności roślin typu C3 i C4 w strefie równikowej.
b) Wyjaśnij, dlaczego wraz z odległością od równika maleje produktywność roślin.
11
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 18. (0–2)
Poniższe diagramy przedstawiają strukturę wiekową populacji wiązówki błotnej w zbiorowiskach nie­
leśnych w Białowieży: na łące (A), w zbiorowisku wysokich ziół (B), w zaroślach wierzbowych (C) oraz
w zaroślach późniejszego etapu sukcesji (D).
2
4
6
8
10
wiek[lata]
0
12
1 2 3 4 5 6 10%
A B C D
c) Produktywność pierwotna obejmuje produktywność pierwotną brutto i produktywność pierwotną
netto. Określ, która z produktywności (brutto czy netto) jest większa, oraz wyjaśnij, z czego wynika
ta różnica.
d) Uporządkuj poniższe biomy zgodnie z rosnącą odległością od równika.
1. Lasy liściaste strefy umiarkowanej.
2. Tundra.
3. Tropikalne lasy deszczowe.
4. Tajga.
5. Roślinność twardolistna.
Prawidłowa kolejność:
Oznaczenia:
1 – siewki
2 – osobniki młodociane
3 – osobniki niedojrzałe
4 – osobniki dorosłe
5 – osobniki przedsenilne
6 – osobniki senilne (starzejące się i obumierające)
Źródło: J. Kornaś, A. Medwecka-Kornaś, Geografia roślin, Warszawa 2002, s. 46.
a) Podaj oznaczenia literowe (A–D) populacji wiązówki błotnej, która wymiera, oraz populacji, która
się rozwija.
Populacja wymierająca:
Populacja rozwijająca się:
b) Oceń poprawność poniższych stwierdzeń. Wpisz znak X w odpowiednie miejsca tabeli.
    PRAWDA FAŁSZ
1. Konkurencja z innymi gatunkami roślin ma wpływ na strukturę wiekową
populacji wiązówki błotnej.
2. Najkorzystniejsze warunki dla wiązówki błotnej panują w zaroślach
będących na późniejszym etapie sukcesji.
3. W populacji wiązówki w zbiorowisku wysokich ziół najliczniejszymi
grupami wiekowymi są siewki i osobniki młodociane.
12
Arkusz maturalny
Arkuszmaturalny
Zadanie 19. (0–3)
Tabela przedstawia wielkość plonów [t/ha] roślin jednoliściennych w  różnych okresach – od XIX w.
do współczesności. Wzrost plonów jest wynikiem uprawy odmian wydajnych genetycznie.
Zadanie 20. (0–3)
W puli genowej pewnej populacji dla genu mającego dwa allele A i a częstość występowania genotypu AA
wynosi 0,7, natomiast częstość występowania genotypu Aa wynosi 0,2.
a) Określ częstość występowania genotypu aa w tej populacji oraz częstość występowania obu alleli:
A i a.
Częstość występowania genotypu aa:
Częstość występowania allelu A:
Częstość występowania allelu a:
b) Określ częstość występowania wszystkich możliwych genotypów w kolejnym pokoleniu opisywanej
populacji przy założeniu, że populacja ta znajduje się w stanie równowagi genetycznej.
c) Wymień trzy warunki, które muszą być spełnione, by populacja mogła znajdować się w  stanie
równowagi genetycznej.
1.
2.
3.
Źródło: J. Kopcewicz, S. Lewak (red.), Podstawy fizjologii roślin, Warszawa 1998, s. 649.
a) Narysuj diagram słupkowy ilustrujący różnice w wielkości plonów XIX-wiecznych, starych i naj-
nowszych odmian roślin jednoliściennych wymienionych w tabeli.
b) Wyjaśnij, dlaczego należy hodować stare odmiany roślin uprawnych, chociaż dają one niższe plony.
Odmiany Pszenica Jęczmień Kukurydza
XIX w. 4,7 6,5 6,0
Stare 5,6 7,1 7,2
Najnowsze 8,0 8,3 10,0
13
Arkuszmaturalny.Odpowiedzi
Arkusz maturalny
Lp. Rozwiązanie
Schemat
punktowania
1.a) Przykładowe odpowiedzi:
• Ponieważ jony związały się ze wszystkimi dostęp-
nymi przenośnikami.
• Ponieważ przenośniki zostały całkowicie wysyco-
ne jonami.
1 pkt za poprawne wyjaśnienie Vademecum, transport
przez błony biologiczne,
s. 45; stała Michaelisa,
s. 71
1.b) 1 pkt za poprawne określenie,
jakiego typu transportu doty-
czą wszystkie opisy wymie-
nione w tabeli
Vademecum, transport
przez błony biologiczne,
s. 45
2.a) Fosforylacja substratowa, ponieważ grupa fosfo-
ranowa zostaje przeniesiona z ufosforylowanego
substratu – fosfokreatyny – bezpośrednio na ADP.
2 pkt za poprawne określenie
typu fosforylacji oraz popraw-
ne uzasadnienie
1 pkt za poprawne określenie
typu fosforylacji lub poprawne
uzasadnienie
Vademecum, rodzaje
fosforylacji, s. 65
2.b) Proces 2: w cytozolu / cytoplazmie
Proces 3: w mitochondrium
1 pkt za poprawne podanie
obu lokalizacji
Vademecum, przemiany
biochemiczne zachodzące
w pracującym mięśniu,
s. 274; oddychanie tleno-
we, s. 83
2.c) Kwas mlekowy jest transportowany do wątroby,
gdzie ulega przekształceniu w glukozę (w procesie
glukoneogenezy).
1 pkt za poprawne wyjaśnienie Vademecum, dług tlenowy,
s. 274
2.d) Mięśnie szkieletowe wykorzystują aminokwasy
i białka do produkcji energii w warunkach nadmiaru
tych związków w pożywieniu / w warunkach długo-
trwałego głodu.
1 pkt za poprawne określenie
warunków
Vademecum, metabolizm
związków azotowych, s. 91
3. F 1 pkt za podanie poprawnego
oznaczenia literowego rośliny
Vademecum, klucze
do oznaczania gatunków,
s. 98
4.a) 3'-CGATTCGAATGC-5'
5'-GCTAAGCTTACG-3'
lub
5'-GCTAAGCTTACG-3'
3'-CGATTCGAATGC-5'
1 pkt za poprawne podanie
sekwencji dwuniciowej czą-
steczki DNA
Vademecum, odwrotna
transkrypcja, s. 388
4.b) Wydłużanie telomerów. / Wydłużanie końców
chromosomów.
1 pkt za podanie poprawnego
przykładu
Vademecum, odwrotna
transkrypcja, s. 388
4.c) W cyklu lizogenicznym, ponieważ tylko dwuniciowa
cząsteczka DNA może się zintegrować z genomem
gospodarza.
2 pkt za podanie poprawnej
odpowiedzi oraz po...