Biznes XXI wieku - Robert Kiyosaki full

BIZNES

XXI

WIEKU Robert T. Kiyosaki John Fleming i Kim Kiyosaki

Celem tej publikacji jest dostarczenie odpowiedniej i rzetelnej informacji związanej z opisywanymi zagadnieniami. Przepisy prawne i ich zastosowanie są często różne w poszczególnych krajach. Ponieważ każda sytuacja jest inna, indywidualna porada powinna być dostosowana do tej sytuacji i wpływających na nią okoliczności. Dlatego zaleca się czytelnikom, aby w konkretnej sprawie konsultowali się ze swoim doradcą. Przygotowując tę publikację, autorzy dochowali należytej staranności i są przekonani, że fakty przedstawione w książce są zgodne z czasem ich opisu. Autorzy i wydawcy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za ewentualne błędy lub pominięcia. Autorzy i wydawcy nie ponoszą odpowiedzialności za praktyczne wykorzystanie informacji zawartych w tej książce. Informacje te nie mają służyć jako porada prawna, finansowa lub inna odnosząca się do konkretnej sytuacji. Mimo że treść książki jest oparta na prawdziwych wydarzeniach, niektóre z nich zostały podane w formie beletrystycznej, która ma ułatwić czytelnikowi edukację. The Business of the 21st Century Copyright © 2011 by CASHFLOW Technologies, Inc. This edition published by arrangement with Rich Dad Operating Company, LLC. All rights reserved. CASHFLOW, Rich Dad, Rich Dad’s Advisors, Rich Dad’s Seminars, ESBI i B-l Triangle są zastrzeżonymi znakami towarowymi należącymi do CASHFLOW Technologies, Inc.

Wydanie polskie: Copyright © 2012 Instytut Praktycznej Edukacji Wszystkie prawa zastrzeżone. Żaden fragment tego wydania nie może być powielany lub rozpowszechniany w żadnej formie i w żaden sposób oraz nie może też być przechowywany w bazie danych lub systemie wyszukiwania bez uprzedniego zezwolenia na piśmie sporządzonego przez wydawcę. Przekład: Natalia Pińkowska Korekta: Agnieszka Kajak, Magdalena Misuno – www.ekwita.pl Skład i okładka: Dorota Ostrowska

ISBN 978-83-61008-20-0

ul. Storczykowa 9, 86-031 Osielsko e-mail: [email protected] tel./fax: 52 581 30 29 www.BogatyOjciec.pl Dystrybucja wersji elektronicznej:

Książkę Biznes XXI wieku dedykuję milionom ludzi takich jak Ty, którzy znajdują się na życiowym rozstaju dróg: dotknął ich obecny kryzys gospodarczy, czują się bezradni i  nie potrafią zadbać o  własną przyszłość finansową. Chcę, abyś wiedział, że wbrew wszystkiemu to jest najlepszy czas, by przejąć kontrolę nad własną przyszłością. Spędziłem większość mojego życia na kształceniu ludzi w tym, by zdobywali niezależność finansową, i wiem, że ta książka, podobnie jak pozostałe publikacje z serii „Bogaty ojciec”, pokaże Ci, jak zbudować – i utrzymać – bogactwo na dalsze lata życia. Gdy tylko poznasz prawdziwe znaczenie pieniędzy i to jakie szanse biznesowe stoją przed Tobą w XXI wieku, będziesz mógł rozpocząć budowanie życia, o jakim marzysz.

Spis treści

Podziękowania ..................................................................................... 9 Wstęp ................................................................................................. 11 Część pierwsza: Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością................ 15   1. Zasady się zmieniły ...................................................................... 17   2. Nie ma tego złego ........................................................................ 25   3. Gdzie mieszkasz? ......................................................................... 33   4. Twoje podstawowe wartości finansowe ........................................ 39   5. Myśleć jak przedsiębiorca ............................................................ 47   6. Czas przejąć kontrolę! .................................................................. 53 Część druga: Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek ............................................................ 59   7. Moje lata w biznesie .................................................................... 61   8. Nie chodzi o przychód. Chodzi o aktywa generujące przychód .... 69   9. Pierwszy rodzaj aktywów. Praktyczna edukacja biznesowa ........... 75 10. Drugi rodzaj aktywów. Ścieżka rozwoju osobistego,

która generuje zysk ...................................................................... 83

11. Trzeci rodzaj aktywów. Krąg znajomych, którzy mają

te same marzenia i wartości ......................................................... 91

12. Czwarty rodzaj aktywów. Moc Twojej własnej sieci ....................... 95

13. Piąty rodzaj aktywów. Skalowalny biznes, który daje się

duplikować ................................................................................ 101

14. Szósty rodzaj aktywów. Niezrównane umiejętności przywódcze . 109 15. Siódmy rodzaj aktywów. Mechanizm tworzenia

prawdziwego bogactwa .............................................................. 117

16. Ósmy rodzaj aktywów. Wielkie marzenia

i umiejętność ich realizacji ......................................................... 125

17. Biznes, w którym celują kobiety (autorstwa Kim Kiyosaki) ........... 131 Część trzecia: Twoja przyszłość zaczyna się już teraz...................... 141 18. Wybieraj mądrze ........................................................................ 143 19. Czego Ci trzeba .......................................................................... 151 20. Żyć własnym życiem .................................................................. 161 21. Biznes XXI wieku ........................................................................ 167 O autorach......................................................................................... 171

Podziękowania Chciałbym podziękować mojej żonie Kim za jej miłość i wsparcie oraz wszystkim osobom związanym z firmą Rich Dad za pomoc w szerzeniu wiedzy finansowej wśród milionów ludzi na całym świecie. Pragnę też podziękować Johnowi Flemingowi za jego nieocenione spostrzeżenia dotyczące marketingu sieciowego oraz Stuartowi Johnsonowi, Reedowi Bilbrayowi i pracownikom VideoPlus za ich pomoc w przygotowaniu tej książki. Na koniec chcę też podziękować Johnowi Davidowi Mannowi oraz J.M. Emmertowi za ich wkład w to przedsięwzięcie.

Wstęp

Gospodarka jest w rozsypce; Twoje stanowisko pracy zagrożone – o ile w ogóle masz jeszcze pracę. I wiesz co? Mówiłem o tym od lat. Większość ludzi musiała przeżyć wielki krach, żeby to usłyszeć. Ta książka nie mówi jednak o tym, jak ani dlaczego wszystko się wali. Mówi o tym, jak te złe wiadomości zmienić w wyjątkowo pomyślne – o ile wiesz, jak się za to zabrać. Prowadzenia biznesu nauczyło mnie dwóch ludzi: mój ojciec, który był świetnie wykształconym wysokim urzędnikiem państwowym, i ojciec mojego najlepszego kolegi, który skończył edukację na ósmej klasie, ale dzięki własnej pracy został milionerem. Mój ojciec przez całe życie borykał się z problemami finansowymi i gdy zmarł, pozostawił niewiele, choć całe życie ciężko pracował; ojciec mojego kolegi został jednym z najbogatszych ludzi na Hawajach. Pierwszego z  tych dwóch mężczyzn nazywam „biednym ojcem”, drugiego – „bogatym ojcem”. Kochałem i  podziwiałem mojego ojca, ale przysiągłem sobie, że będę pomagał wszystkim, którzy będą chcieli słuchać, w tym, aby nie doznali takich upokorzeń i upadków, jakie stały się jego udziałem. Po opuszczeniu rodzinnego domu wiele przeżyłem. Służyłem w piechocie morskiej, pilotując helikopter w Wietnamie. Później pracowałem w firmie Xerox, gdzie na początku byłem absolutnie najgorszym sprzedawcą, ale po 4 latach opuszczałem firmę jako najlepszy. Po odejściu z firmy Xerox stworzyłem kilka międzynarodowych biznesów wartych miliony dolarów, a w wieku 47 lat stałem się rentierem i mogłem zająć się swoją pasją – uczeniem innych tego, jak tworzyć

12

Wstęp

bogactwo i żyć, spełniając własne marzenia, zamiast się poddać i zgodzić na przeciętność. W roku 1997 opisałem moje doświadczenia w niewielkiej książce. Musiałem wówczas poruszyć właściwą strunę: książka Bogaty ojciec, Biedny ojciec, określana jako „największy bestseller wszech czasów”, trafiła na szczyt listy bestsellerów New York Timesa i utrzymała się na nim przez ponad 4 lata. Od tamtego czasu wydałem wiele książek, które tworzą serię „Bogaty ojciec”, i chociaż każda z nich mówi o nieco innych problemach, wszystkie – łącznie z tą, którą właśnie trzymasz w rękach – niosą ten sam przekaz, co pierwsza z nich: Przejmij odpowiedzialność za własne finanse – albo pogódź się z tym, że do końca życia będziesz słuchał rozkazów innych ludzi. Jesteś albo panem pieniędzy, albo ich niewolnikiem. To Twój wybór. Miałem w życiu niezwykłe szczęście do doświadczeń i mentorów, dzięki którym dowiedziałem się, jak stworzyć prawdziwe bogactwo. Tym samym mogłem się całkowicie uwolnić od konieczności wykonywania jakiejkolwiek pracy do końca życia. Zanim to nastąpiło, pracowałem nad tym, by zabezpieczyć przyszłość mojej rodziny. Teraz pracuję nad tym, by pomóc Tobie zbudować Twoją własną przyszłość. Ostatnie 10 lat poświęciłem na szukanie najbardziej skutecznych sposobów pomagania ludziom w tym, aby byli w stanie zmienić swoje życie z zastosowaniem wiedzy XXI wieku o budowaniu prawdziwego bogactwa. Poprzez książki z serii „Bogaty ojciec” wraz z moimi partnerami rozpowszechniałem wiedzę o różnych rodzajach i formach przedsięwzięć biznesowych i inwestycji. Jednak przez lata wytężonych poszukiwań trafiłem na jeden szczególny model biznesu, który moim zdaniem daje największej liczbie osób szanse na przejęcie kontroli nad ich własnym życiem finansowym, własną przyszłością i własnym przeznaczeniem. Jest jeszcze coś. Kiedy używam terminu „prawdziwe bogactwo”, nie mam na myśli wyłącznie pieniędzy. Pieniądze to tylko jeden

Wstęp

z  elementów. Budowanie prawdziwego bogactwa dotyczy zarówno budującego, jak i samej budowli. W tej książce pokażę Ci, dlaczego powinieneś stworzyć własny biznes i jaki dokładnie jest to biznes. Nie chodzi jednak tylko o zmianę branży, w której pracujesz; chodzi o zmianę całego Ciebie. Mogę Ci pokazać, czego potrzebujesz, by rozwijać najlepszy dla siebie biznes. Ale żeby ten biznes się rozwijał, Ty także musisz się rozwijać. Witam Cię w biznesie XXI wieku!

13

Część pierwsza

Przejmij kontrolę

nad swoją przyszłością

Dlaczego potrzebujesz własnego biznesu

Rozdział 1

Zasady się zmieniły

Żyjemy w trudnych czasach. Ostatnie kilka lat przynosiło nam kolejne fale strachu i paniki w nagłówkach gazet, na walnych zgromadzeniach i przy kuchennych stołach w całych Stanach Zjednoczonych. Pojawiały się coraz to nowe hasła, a  z  nimi nowe problemy: globalizacja, outsourcing, redukcja, zajęcia obciążonych nieruchomości, kredyty hipoteczne „subprime”, instrumenty credit default swap, piramidy finansowe, gigantyczna bessa na Wall Street, recesja... W pierwszych miesiącach roku 2009 redukcje etatów w Ameryce osiągały poziom ćwierć miliona miesięcznie. Bezrobocie wynosiło 10,2 procent i ciągle rosło, a sytuacja wyglądała jeszcze gorzej, gdy wzięliśmy pod uwagę przypadki niepełnego wykorzystania siły roboczej (to znaczy, że choć stanowisko pracy oficjalnie pozostaje, godziny pracy i płaca zostały znacznie obniżone). Stały spadek zatrudnienia przynoszącego realny przychód jest szerzącą się epidemią, na którą niewielu pozostaje odpornych. Od dyrektorów poprzez menedżerów średniego szczebla, po pracowników administracyjnych i fizycznych, od bankowców po sprzedawców – dziś nikt nie jest bezpieczny. Nawet w branży ochrony zdrowia, która do niedawna była uznawana za strefę bezpieczeństwa pracy, dziś zwalnia się na niespotykaną dotąd skalę. W  badaniu USA Today z  2009 roku 60 procent ankietowanych Amerykanów odpowiedziało, że dzisiejsza sytuacja gospodarcza jest największym kryzysem w całym ich życiu.

18

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Jesienią 2008 roku emerytalne portfele inwestycyjne wielu osób z dnia na dzień straciły połowę wartości, a nawet więcej. Rynek nieruchomości się załamał. Okazało się, że to, co dotychczas było uważane za solidne, wiarygodne aktywa, jest ulotne jak para wodna. Bezpieczeństwo należy już wyłącznie do przeszłości. W badaniu USA Today z 2009 roku 60 procent ankietowanych Amerykanów odpowiedziało, że dzisiejsza sytuacja gospodarcza jest największym kryzysem w całym ich życiu. Oczywiście Ty już to wszystko wiesz. Ale powiem Ci coś, z  czego być może nie zdajesz sobie sprawy: tego wszystkiego można się było spodziewać. Pewnie potrzeba było tak wielkiego kryzysu, aby ludzie uświadomili sobie, że ich byt jest zagrożony. Prawda jest jednak taka, że zagrożenie nie pojawiło się z dnia na dzień. Większość mieszkańców Stanów Zjednoczonych od lat żyła na skraju przepaści, na wąskiej krawędzi dzielącej wypłacalność od bankructwa, w nadziei, że kolejna wypłata pokryje koszty codziennego życia; większość z  tych ludzi posiadała bardzo ograniczone oszczędności w gotówce, a najczęściej nie posiadała ich wcale. Ich wypłata sprowadzała się do „zamiany własnego czasu na pieniądze”, a w czasach recesji takie źródło zarobkowania jest zdecydowanie najmniej godne zaufania. Dlaczego? Ponieważ w momencie, gdy liczba zatrudnionych spada, w  obrocie jest mniej przychodów, które można zamienić na zapłatę za Twój czas.

A nie mówiłem? Nie chcę się wymądrzać, ale muszę to powiedzieć... A nie mówiłem? Mówiłem o  tym od lat: nie ma już czegoś takiego jak bezpieczna i pewna praca. Ameryka wielkich korporacji to dwudziestowieczny dinozaur, bliski kompletnego wyginięcia, a jedynym sposobem na zapewnienie sobie prawdziwie pewnej przyszłości jest przejęcie nad nią kontroli. Oto co napisałem w roku 2001 w książce zatytułowanej Szkoła biznesu dla ludzi, którzy lubią pomagać innym: Moim zdaniem w Stanach Zjednoczonych i w wielu krajach zachodnich nadchodzi moment katastrofy finansowej, spowodowanej

Zasady się zmieniły

niezdolnością naszego systemu edukacji do przekazania uczniom odpowiedniej wiedzy o finansach. W  tym samym roku w  wywiadzie dla Nightingale-Conant powiedziałem: Jeśli sądzisz, że pomogą ci fundusze inwestycyjne, jeśli chcesz postawić swój byt przeciwko giełdowym wzrostom i spadkom, to właśnie ryzykujesz własną emeryturę. Co się stanie, jeżeli rynek akcji będzie rósł, a potem nagle się załamie, gdy będziesz miał 85 albo i więcej lat? Nie masz nad tym żadnej kontroli. Nie mówię, że fundusze inwes­­­ tycyjne są złe. Twierdzę, że nie są bezpieczne ani mądre, dlatego ja nie ryzykowałbym mojej przyszłości finansowej, inwestując w nie. Nigdy wcześniej w historii świata tak wielu ludzi nie stawiało włas­ nej emerytury w giełdowym zakładzie. To czyste szaleństwo! Czy sądzisz, że zatroszczy się o ciebie pomoc społeczna? Jeśli tak, to ciągle wierzysz w Świętego Mikołaja. A w wywiadzie z marca 2005 roku powiedziałem: Największą zaletą papierów wartościowych jest ich łatwa zbywalność – i to samo jest także ich największą wadą. Wszyscy wiemy, że rynek znów się załamie, a my znów wszystko stracimy. Dlaczego miałbyś to ryzykować? I co się teraz stało? Nadeszło kolejne załamanie rynku i wielu ludzi znów wszystko straciło. Dlaczego? Ponieważ staliśmy się ofiarami naszych własnych przyzwyczajeń i dotychczasowego sposobu myślenia. W roku 1971 amerykańska gospodarka przestała się opierać na standardzie złota. Wspomnę tylko, że doszło do tego bez zgody Kongresu, ale najważniejsze jest to, że tak się stało. Dlaczego to jest tak ważne? Ponieważ otwarło to przed nami drogę do drukowania coraz większej ilości pieniędzy, dokładnie tylu, na ile mieliśmy ochotę, i nie były one powiązane z jakąkolwiek prawdziwą wartością. Takie oderwanie od rzeczywistości otworzyło drzwi największemu ożywieniu gospodarczemu w historii. Przez kolejne trzy i pół dekady

19

20

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

liczebność amerykańskiej klasy średniej gwałtownie wzrosła. W miarę jak wartość dolara spadała, a wartość nieruchomości i innych aktywów rosła, przynajmniej na papierze zwykli ludzie stawali się milionerami. Nagle każdy mógł wziąć kredyt w dowolnym momencie, a karty kredytowe mnożyły się jak grzyby po deszczu. Aby spłacić zadłużenie na tych kartach, Amerykanie z własnych domów zrobili bankomaty: brali pod ich zastaw pożyczki refinansowe – jedna za drugą. W końcu nieruchomości ciągle zyskują na wartości, prawda? Błąd. W roku 2007 tę finansową bańkę rozdmuchano już tak mocno, że bardziej się nie dało, a senne marzenie zderzyło się z rzeczywistością. Upadek dotknął nie tylko banki Lehman Brothers czy Bear Stearns. Miliony ludzi utopiło wszystko w planach emerytalnych 401(k), straciło emerytury i pensje. Według oficjalnych statystyk liczba osób żyjących poniżej progu ubóstwa gwałtownie rośnie. Zwiększa się liczba osób pracujących po 65. roku życia. W  latach 50., gdy General Motors był najpotężniejszą amerykańską korporacją, prasa podchwyciła cytat ze słów prezesa GM i przekuła go w  hasło obowiązujące przez kolejne dekady: „Naród radzi sobie tak, jak radzi sobie GM”. Cóż, jeśli tak naprawdę jest, to mam złą wiadomość: w roku 2009 GM ogłosił upadłość, a latem tego samego roku stan Kalifornia zaczął spłacać własne zobowiązania obligacjami zamiast gotówką. Obecnie coraz mniej Amerykanów jest właścicielami własnych domów. Zajęcia zadłużonych nieruchomości zabezpieczonych hipoteką dokonują się w niespotykanym dotąd tempie. Liczba gospodarstw domowych klasy średniej spada. Salda rachunków oszczędnościowych są skromniejsze, a  zadłużenie wzrosło. Według oficjalnych statystyk liczba osób żyjących poniżej progu ubóstwa gwałtownie rośnie. Zwiększa się też liczba osób pracujących po 65. roku życia. Liczba ogłaszanych upadłości osiąga niespotykane rozmiary. Wielu Amerykanów nie ma też dość kapitału, by przejść na emeryturę – nie mają na to nawet widoków.

Zasady się zmieniły

Czy te wszystkie złe wiadomości przykuwały ostatnimi czasy Twoją uwagę? Na pewno tak i nie byłeś w tym osamotniony. Amerykanie przestali wreszcie przewracać się z boku na bok i wciskać na budziku przycisk drzemki. Wspaniale! Skoro już się obudziłeś, to widzisz, co się dzieje, i wiesz, że to nie jest przyjemny widok. Przyjrzyjmy się zatem sytuacji uważniej i zobaczmy, co to wszystko naprawdę oznacza – i co Ty możesz z tym zrobić.

Nadszedł nowy wiek Kiedy byłem dzieckiem, rodzice uczyli mnie, jak osiągnąć sukces – zapewne podobnie jak i  Ciebie: ucz się i  studiuj, zdobywaj dobre oceny, abyś mógł dostać bezpieczną, dobrze płatną pracę – a to zagwarantuje Ci spokojne życie. To – niestety – myślenie rodem z epoki industrialnej, a my żyjemy już w epoce informacyjnej. Twój pracodawca nie zapewni Ci spokojnego życia. Twój rząd nie zapewni Ci spokojnego życia. Nikt nie zapewni Ci spokojnego życia. Nadszedł nowy wiek i zasady się zmieniły. Moi rodzice wierzyli w bezpieczeństwo pracy, emerytury firmowe, państwowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. To wszystko to zgrane płyty, przestarzałe pozostałości myślenia minionych czasów. Dziś bezpieczeństwo pracy to mrzonka, a zatrudnienie na całe życie w jednej firmie – ogłaszane jako jeden z filarów IBM w czasach jego świetności – to pomysł tak anachroniczny jak maszyna do pisania. Wielu ludzi wierzyło, że ich emerytura objęta planem 401(k) jest bezpieczna. Przecież gwarantowały ją akcje największych spółek giełdowych i jednostki funduszy emerytalnych, więc co mogłoby pójść nie tak? Okazało się, że wszystko poszło nie tak. Te niegdyś święte krowy dziś już nie dają mleka, bo wszystkie są przestarzałe: emerytura, bezpieczeństwo pracy, gwarantowany wiek emerytalny – to wszystko myślenie rodem z epoki industrialnej. Jesteśmy teraz w epoce informacyjnej – więc nasze myślenie musi odpowiadać epoce informacyjnej. Na szczęście ludzie zaczynają słuchać i się uczyć. Szkoda, że trzeba aż takich cierpień i życiowych prób, by trafić do ich świadomości, ale przynajmniej w  końcu zaczynają rozumieć. Za każdym razem, gdy

21

22

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

doświadczamy poważnego kryzysu – jak bańka internetowa, gospodarcze następstwa 11 września, panika na rynkach finansowych w  roku 2008 i recesja w roku 2009 – coraz więcej ludzi zdaje sobie sprawę, że stare zabezpieczenia już dłużej nas nie utrzymają. Mit korporacji się skończył. Czy wspinając się przez lata po korporacyjnej drabinie, zatrzymałeś się kiedyś choć na chwilę, by podziwiać widok? Pewnie spytasz: jaki widok? Tylną część ciała osoby stojącej przed Tobą. Tylko tyle widzisz i tylko na to możesz mieć nadzieję. Jeśli właśnie na to chcesz patrzeć przez resztę swojego życia, to ta książka raczej nie jest dla Ciebie. Ale jeśli masz już dość patrzenia komuś w miejsce, gdzie plecy tracą swą szlachetną nazwę, czytaj dalej.

Nie daj się więcej oszukać Kiedy to piszę, bezrobocie ciągle rośnie. Kiedy Ty to czytasz – nie wiadomo. Może sytuacja już się zmieniła. Nie daj się oszukać. Gdy poziom zatrudnienia znów zacznie wzrastać, nieruchomości zaczną na nowo przybierać na wartości, a  banki poluzują politykę kredytową – co na pewno w końcu się stanie – nie daj się na nowo wpędzić w fałszywe poczucie bezpieczeństwa, przez które teraz wraz z  całym światem tkwisz w tym bagnie. Latem 2008 roku ceny benzyny przekraczały 4 dolary za galon. Sprzedaż wielkich samochodów terenowych gwałtownie spadała i nagle zewsząd usłyszeć można było hymny pochwalne na cześć małych samochodów i hybryd. Popatrz, co się stało później. W roku 2009 cena benzyny znów spadła poniżej 2 dolarów – i co? Ludzie znowu zaczęli kupować wielkie terenówki! Czy naprawdę myślimy, że ceny paliwa pozostaną na zawsze niskie, więc czemu by nie kupować tych paliwożernych smoków? Czy naprawdę jesteśmy aż tak krótkowzroczni? (Staram się być miły. Miałem zamiar napisać „głupi”). Niestety odpowiedź brzmi: tak. Nie dość, że daliśmy się oszukać raz, to pozwalamy się oszukiwać ciągle na nowo. Wszyscy w dzieciństwie słyszeliśmy bajkę o mrówce i koniku polnym, ale i tak większość z nas przyjmuje na co dzień postawę konika polnego.

Zasady się zmieniły

Niech Cię nie zwiodą nagłówki gazet. Zawsze toczy się jakaś idiotyczna dyskusja, która ma Cię odciągnąć od zajęcia się prawdziwą robotą: od budowania własnego życia. To tylko hałas w tle. Czy chodzi o terroryzm, recesję czy skandale wyborcze – to nie ma żadnego odniesienia do tego, co dziś musisz zrobić, by zapewnić sobie dobrą przyszłość. Podczas wielkiego kryzysu niektórzy ludzie zbijali fortuny. W latach 80., podczas największego boomu gospodarczego i najlepszej koniunktury na rynku nieruchomości, miliony ludzi nie zaprzątały sobie głowy tym, by zadbać o własną przyszłość – ignorowali oni wszystko to, co chcę Ci przekazać w tej książce, aż w końcu popadali w tarapaty lub wręcz bankrutowali. Większość z nich do dziś boryka się z kłopotami finansowymi. Problem nie tkwi w gospodarce. Problem tkwi w Tobie. Czy złości Cię zepsucie świata wielkich korporacji? Czy złoszczą Cię mądre głowy z Wall Street i wielkie banki, które na to wszystko pozwoliły? Czy złości Cię, że rząd robił za mało, za dużo albo za dużo złego, a za mało dobrego? A może jesteś tylko zły na samego siebie, że wcześ­ niej nie zająłeś się własnymi sprawami? Cóż, życie nie jest łatwe. Pytanie brzmi: co masz zamiar z tym zrobić? Narzekanie nie zapewni Ci lepszej przyszłości finansowej. Nie pomoże Ci też zrzucanie winy na Wall Street, wielkie banki, system korporacyjny ani rząd. Jeśli chcesz mieć przed sobą stabilną przyszłość, musisz ją stworzyć. Możesz przejąć kontrolę nad własną przyszłością jedynie wtedy, gdy będziesz miał kontrolę nad własnym źródłem utrzymania. Potrzebujesz własnego biznesu.

23

Rozdział 2

Nie ma tego złego...

13 lipca 2009 roku magazyn TIME na drugiej stronie opublikował artykuł zatytułowany 10 pytań do Roberta Kiyosaki. Jedno z nich brzmiało: „Czy przy dzisiejszym burzliwym stanie gospodarki istnieją możliwości tworzenia nowych firm?”. Moja pierwsza myśl była prosta: „Żarty sobie robicie?!”. Ale odpowiedziałem tak: To najlepszy moment. W  złych czasach pojawiają się najlepsi przedsiębiorcy. Dla ludzi przedsiębiorczych właściwie nie ma różnicy, czy wskaźniki idą w górę, czy w dół. Oni stale tworzą lepsze produkty i lepsze usługi. Jeśli ktoś mówi „Teraz mamy mniej szans”, to dlatego, że sam jest nieudacznikiem. Usłyszeliście już bardzo dużo złych wiadomości o gospodarce. Chcecie usłyszeć coś dobrego? Tak naprawdę dobrą wiadomością są te złe wiadomości. Powiem Ci to samo, co powiedziałem magazynowi TIME: recesja to najlepszy moment na założenie własnego biznesu. Kiedy gospodarka się ochładza, przedsiębiorczość nagrzewa się jak naładowany drewnem piecyk w mroźną zimową noc. Pytanie: Co mają wspólnego imperia Microsoftu i Disneya poza tym, że oba corocznie osiągają gigantyczne sukcesy, są warte miliardy dolarów i znają je ludzie na całym świecie? Odpowiedź: Obydwa założono podczas recesji.

26

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Okazuje się, że początki ponad połowy spółek składających się na wskaźnik Dow Jonesa sięgają czasów recesji. Dlaczego? To proste: w czasach niepewnych gospodarczo ludzie stają się bardziej kreatywni. Wychodzą z własnej strefy komfortu i przejmują inicjatywę, żeby jakoś związać koniec z  końcem. Stara dobra przedsiębiorczość w  amerykańskim stylu pokazuje się ze swojej najlepszej strony. Najpoważniejsze przeszkody mobilizują najtwardszych ludzi. Po pierwsze, w trudnych gospodarczo czasach rynek otwiera nowe możliwości. Mniej więcej 5 lat temu, przy rosnących cenach mieszkań i domów, w dobie kredytów dostępnych na wyciągnięcie ręki, nikt nie chodził głodny. Ludzie mieli pełne brzuchy, czuli się bezpiecznie, więc niewielu szukało nowych sposobów zarabiania. Pracownicy nie obawiali się o stabilność finansową własnych pracodawców ani o to, czy dostaną wymówienie. Ale dziś, w czasach szalejącej fali redukcji zatrudnienia, każdy obawia się o to, co przyniesie przyszłość, a miliony ludzi trzeźwo spoglądają na własne finanse wiedząc, że jeśli chcą zabezpieczyć własną przyszłość, muszą wymyślić plan B. Ludzie są dziś bardziej zdesperowani, by zarabiać, a przez to bardziej otwarci i skłonni do wypróbowywania nowych rozwiązań. Podobnie było też przed niedawnym krachem w gospodarce. Już od lat 80. możemy zaobserwować rosnący pęd do przejęcia kontroli nad własną przyszłością finansową. Oto co Amerykańska Izba Handlowa orzekła w raporcie z 2007 roku zatytułowanym Praca, przedsiębiorczość i szanse w Ameryce XXI wieku: „Miliony Amerykanów w praktyce realizują przedsiębiorczość, prowadząc własne małe firmy”. 72 procent dorosłych Amerykanów wolałoby pracować na własny rachunek, niż być zatrudnionymi, a 67 procent „regularnie” lub „stale” myśli o rezygnacji ze swojej obecnej pracy. Nie jestem ekonomistą, ale znam kogoś, kto jest: Paula Zane’a Pilzera. Paul był cudownym dzieckiem, najmłodszym w historii wiceprezesem Citibanku, ale opuścił świat biznesu, żeby samemu zarabiać miliony

Nie ma tego złego...

w biznesie. Opublikował kilka bestsellerów, które trafiły na listę New York Timesa, przewidział kryzys związany z kasami oszczędnościowo-pożyczkowymi, zanim jeszcze nastąpił, oraz pracował jako doradca gospodarczy przy dwóch prezydentach Stanów Zjednoczonych. Jest człowiekiem, którego warto słuchać. Paul mówi o zmianie o 180 stopni, jaka nastąpiła w wartościach kulturowych związanych ze ścieżką kariery, gdzie konwencjonalna kariera pracownika korporacji ustępuje ścieżce przedsiębiorczości. „Tradycyjna mądrość pierwszej połowy XX wieku”, mówi Paul, „polegała na tym, by iść do szkoły, dobrze się wykształcić, a potem znaleźć pracę w  dużej firmie. Pomysł, by samemu wejść w  biznes, uważano za co najmniej ryzykowny. Być może godny podziwu, ale nadal ryzykowny... a może nawet szalony. Dziś jest wręcz odwrotnie”. Paul ma rację. Raport Amerykańskiej Izby Handlowej, który wspominałem, przywołuje też sondaż Instytutu Gallupa, według którego 61 procent Amerykanów mówi, że woleliby być swoimi własnymi szefami. Wyniki innych badań, tym razem firmy badawczej Decipher z kalifornijskiego Fresno, pokazują, że 72 procent dorosłych Amerykanów wolałoby pracować na własny rachunek, niż być zatrudnionymi, a 67 procent „regularnie” lub „stale” myśli o rezygnacji ze swojej obecnej pracy. I nie chodzi tu tylko o to, jak zarabiać na życie; chodzi też o jakość tego życia. Ludzie zaczynają rozumieć to, że chcieliby mieć większą kontrolę nad własnym życiem. Chcą żyć bliżej rodziny, kontrolować swój własny czas i  decydować o  własnej przyszłości. W  tym samym badaniu firmy Decipher 84 procent respondentów odpowiedziało, że jako właściciele firm pracowaliby w nich z większą pasją. Co było najważniejszym powodem chęci pracy na własny rachunek? „Odczuwanie większej pasji we własnym życiu zawodowym”. Obserwujemy właśnie, jak dwudziestowieczny mit o  bezpieczeństwie pracy wraz z  obietnicą, że jedyną ścieżką do długiego, szczęśliwego życia w  spełnieniu się jest podjęcie pracy dla kogoś innego, na naszych oczach wali się w gruzy.

27

28

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Mitologia zatrudnienia Większość z nas przeszła tak silne pranie mózgów, że szukanie zatrudnienia wydaje nam się czymś normalnym. Jednak z  historycznego punktu widzenia idea „bycia pracownikiem” nie jest normalna, a właś­ ciwie jest całkiem nowym zjawiskiem. W epoce agrarnej większość ludzi stanowili przedsiębiorcy. Owszem, byli chłopami pracującymi na ziemi należącej do króla, ale nie byli w żadnym wypadku pracownikami tego króla. Nie dostawali od niego żadnej wypłaty. Właściwie było dokładnie odwrotnie: chłop płacił królowi podatek za prawo do korzystania z ziemi. Chłopi zarabiali na życie jako przedsiębiorcy prowadzący małe firmy. Byli rzeźnikami, piekarzami czy wytwórcami lichtarzy, a swój fach przekazywali w rodzinie z pokolenia na pokolenie, przez co wiele zawodów przyjęło się jako popularne nazwiska: „Smith” to kowal, „Baker” – piekarz, „Farmer” – rolnik, „Taylor” – krawiec, a „Cooper” oznaczał dawny zawód bednarza – wytwórcy beczek. Dopiero w epoce industrialnej wzrósł popyt na nowy „towar”, którym byli pracownicy. W odpowiedzi na to zapotrzebowanie rządy wzięły na siebie zadanie masowej edukacji, przyjmując system pruski, zgodnie z którym do dziś działa większość systemów szkolnych w zachodnim świecie. Czy kiedykolwiek się zastanawiałeś, dlaczego wiek emerytalny osiąga się akurat po 65. urodzinach? Ponieważ tak ustalił Otto von Bismarck, kanclerz pruski, w  roku 1889. Właściwie plan Bismarcka przewidywał wiek 70, a nie 65 lat, ale to nie ma wielkiego znaczenia. Rząd Bismarcka niewiele ryzykował, dając obywatelom gwarancję emerytury w  wieku 65 lat. W tamtych czasach średnia długość życia mieszkańca Prus wynosiła około 45 lat. Dziś wielu z nas w dobrej kondycji dożywa osiemdziesiątki i dziewięćdziesiątki, a przez to ta sama gwarancja emerytury może doprowadzić rząd federalny do bankructwa najdalej w kolejnym pokoleniu. Jeśli zastanowimy się głębiej nad filozofią pruskiej edukacji, odkryjemy, że jej celem było produkowanie rzesz żołnierzy i pracowników; ludzi posłusznych rozkazom i niewykazujących inicjatywy. System pruski ma na celu masową produkcję pracowników.

Nie ma tego złego...

W Ameryce lat 60. czy 70. firmy w rodzaju IBM ogłaszały, że „jedna praca na całe życie” ma się stać najwyższym standardem bezpieczeństwa pracy. Jednak poziom zatrudnienia w IBM osiągnął szczyt w roku 1985, a potem cała idea pewnej i stałej kariery w korporacji stopniowo zaczęła upadać. „Naród radzi sobie tak, jak radzi sobie GM...”. I oto jesteśmy tutaj, pół wieku później, a sprawy nie układają się zbyt pomyślnie dla GM. Czy to znaczy, że Ameryka jest skazana na upadek? Nie, na upadek skazane są mity o bezpieczeństwie w korporacji i planie czterdziestoletnim.

Gorączka przedsiębiorczości Nie mówię, że zatrudnienie u kogoś innego jest czymś złym. Mówię po prostu, że to jedynie sposób na generowanie przychodów o bardzo ograniczonej wysokości. Właśnie teraz ludzie sobie to uświadamiają. Ci ludzie – a  wśród nich Ty – zauważają, że jedynym sposobem na osiągnięcie w życiu tego, czego chcą, jest wejście na ścieżkę przedsiębiorczości. Przy okazji wspomnę, że nie tylko ja widzę to zjawisko. Być może nie słyszałeś o Muhammadzie Yunusie, autorze książki Bankier ubogich, ale słyszał o nim Komitet Noblowski w Oslo. W roku 2006 przyznano mu Pokojową Nagrodę Nobla za opracowanie i wprowadzenie w życie idei mikrokredytów dla przedsiębiorców w krajach trzeciego świata. „Wszys­ ­cy ludzie są przedsiębiorcami”, mówi Yunus, „ale niewielu ma możliwość, by się o tym przekonać”. Gorączka przedsiębiorczości wchodzi na wyższy poziom, bo gdy gospodarka zwalnia, działalność gospodarcza się rozkręca. Tak naprawdę przedsiębiorcy w trudnych czasach mają się świetnie. Powiedział to, zanim gospodarka zaczęła tonąć na przełomie lat 2007–2008, a w następstwie tragicznych wiadomości ze świata finansów coraz więcej ludzi szuka dziś właśnie takich możliwości, o jakich mówi profesor Yunus.

29

30

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Gorączka przedsiębiorczości wchodzi na wyższy poziom, bo gdy gospodarka zwalnia, działalność gospodarcza się rozkręca. Tak naprawdę przedsiębiorcy w trudnych czasach mają się świetnie. W niepewnych czasach szukamy nowych sposobów na zwiększenie przychodów. Kiedy wiemy, że nie możemy polegać na pracodawcach, zaczynamy sami szukać. Zaczynamy się zastanawiać nad tym, czy może nie czas wyjść z ciepłej strefy komfortu i  zacząć myśleć kreatywnie, by związać koniec z końcem. Badania amerykańskiego Fedu pokazują, że przeciętne gospodarstwo domowe przedsiębiorcy ma majątek wart pięć razy więcej niż w przypadku pracownika. Oznacza to, że przedsiębiorcy mają pięć razy więcej szans na to, by uszli cało z tego kryzysu, a nawet stali się po nim jeszcze silniejsi niż przed, ponieważ sami tworzą własną silną gospodarkę. Niedawne badanie pokazało, że większość głosujących w Stanach Zjednoczonych uważa przedsiębiorczość za klucz do rozwiązania dzisiejszych problemów gospodarczych kraju. „W  historii wielokrotnie okazywało się, że nowe firmy i przedsiębiorczość są w stanie podtrzymać upadającą gospodarkę”, powiedział dyrektor wykonawczy tego badania. Słowo daję. Może ta „większość głosujących” w Stanach Zjednoczonych, która mówi, jak bardzo w to wierzy, podniesie wreszcie tyłki i coś z tym zrobi? To możliwe, chociaż nie zakładałbym się o  wiele. Na razie wygląda na to, że podtrzymanie upadającej gospodarki przez przedsiębiorczość może należeć do Ciebie. Dla większości ludzi nadeszły czasy gospodarczych trudności, ale dla niektórych przedsiębiorców – o wystarczająco otwartych umysłach, by mogli zrozumieć to, co opiszę w kolejnych rozdziałach – to czasy, w których kryje się ogromny gospodarczy potencjał. To nie tylko jest odpowiedni czas na zakładanie własnej firmy, ale też nigdy nie było na to lepszego momentu niż właśnie dziś. Jak już wspomniałem, najpoważniejsze przeszkody mobilizują najtwardszych ludzi. A jeśli to właśnie tak działa – bo działa – to pozostają tylko dwa pytania.

Nie ma tego złego...

Po pierwsze: Czy Ty chcesz być twardy? Jeśli odpowiesz „tak”, pytanie drugie brzmi: Do czego należy się zmobilizować? Nie mogę za Ciebie odpowiedzieć na pierwsze pytanie, ale wiem dokładnie, jak odpowiedzieć na drugie. Odpowiedzią na to pytanie będzie cała ta książka.

31

Rozdział 3

Gdzie mieszkasz?

Przez lata ciężko pracowałeś, wspinając się po korporacyjnej drabinie. Może wciąż jesteś prawie na początku, a może niedaleko widzisz już szczyt. Tak naprawdę to nieistotne, na którym szczeblu drabiny właś­ nie stoisz. Znaczenie ma jedynie pytanie, którego zapewne nie zadałeś sobie, zanim zacząłeś się wspinać i wkładać w to cały wysiłek: gdzie ta drabina stoi? Jak zauważył Stephen R. Covey, nie ma znaczenia, jak szybko wspinasz się po drabinie ani jak wysoko jesteś, jeśli drabina stoi przy niewłaściwej ścianie. Celem tego rozdziału jest skłonienie Cię do tego, żebyś na moment przestał się wspinać i  zobaczył, gdzie stoi Twoja drabina. A  jeśli nie podoba Ci się to miejsce, żebyś się dowiedział, gdzie chciałbyś ją przestawić.

Skąd bierzesz swoje pieniądze? Większość ludzi zakłada, że o ich sytuacji finansowej decyduje to, ile zarabiają, jaka jest wartość ich mienia, albo że o  ich bogactwie stanowi połączenie obu tych czynników. Bez wątpienia jest w tym jakiś sens. Magazyn Forbes jako „bogatych” określa ludzi, którzy zarabiają rocznie ponad milion dolarów (około 83 333 dolary miesięcznie, około 20 tysięcy tygodniowo), a  jako „biednych” – tych, którzy zarabiają mniej niż 25 tysięcy dolarów rocznie. Jednak jeszcze ważniejsza od ilości zarabianych pieniędzy jest ich jakość. Innymi słowy nie tylko ile zarabiasz, ale jak zarabiasz – skąd się

34

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

biorą te pieniądze? Istnieją cztery różne źródła przepływu pieniężnego. Każde z nich jest inne od pozostałych i każde określa zupełnie inny styl życia – niezależnie od tego, ile zarabiasz w liczbach bezwzględnych. Po ukazaniu się książki Bogaty ojciec, Biedny ojciec napisałem kolejną książkę, w której opisałem te cztery światy przychodów. Wielu ludzi mówiło mi, że ta książka, Kwadrant przepływu pieniędzy, jest najważniejszą z  moich książek, ponieważ trafia w samo sedno spraw kluczowych dla dokonania zmian we własnym życiu. Kwadrant CASHFLOW obrazuje różne metody generowania przychodów pieniężnych. Na przykład pracownik zarabia, będąc zatrudnionym na jakimś stanowisku i pracując dla innej osoby lub spółki. Samozatrudnieni to ci, którzy zarabiają, pracując sami dla siebie, indywidualnie bądź prowadząc własną małą firmę. Właściciele biznesu posiadają duże przedsiębiorstwa (zwykle zatrudniające przynajmniej 500 osób), które przynoszą zyski. Inwestorzy zarabiają na własnych inwestycjach – innymi słowy ich pieniądze generują kolejne pieniądze. E = pracownik etatowy S = samozatrudniony albo właściciel małej firmy B = właściciel biznesu I = inwestor W  którym kwadrancie Ty żyjesz? Albo zapytam inaczej: z  którego kwadrantu pochodzi większość Twojego przychodu i środków do życia?

Kwadrant E Większość z nas przez całe swoje życie nie opuszcza kwadrantu E. Nasz system edukacji i uwarunkowania kulturowe nastawiają nas wyłącznie na to, byśmy od kołyski aż po grób żyli w kwadrancie E. Ogólnie przyjętą filozofią życiową jest ta wyznawana przez mojego biednego ojca; Tobie też pewnie ją wpajano, gdy dorastałeś: chodzić do szkoły, pilnie się uczyć i mieć dobre stopnie, a potem znaleźć dobrą pracę we wspaniałej firmie.

Gdzie mieszkasz?

Kwadrant S Kierując się potrzebą większej wolności i  decydowania o  własnym losie, wielu ludzi ucieka z kwadrantu E do kwadrantu S. To tutaj ludzie „idą na swoje” i próbują urzeczywistnić swoje marzenie. Kwadrant S obejmuje szeroki wachlarz profesji – od nastoletniej babysitterki przez rozpoczynającego działalność projektanta ogrodów aż po sowicie opłacanych prawników, konsultantów i mówców. Jednak bez względu na to, czy zarabiasz 8 dolarów na godzinę czy 80 tysięcy rocznie, kwadrant S jest zwykle pułapką. Może wydawało Ci się, że „zwolniłeś własnego szefa z  pracy”, ale prawda jest taka, że Twoi szefowie tylko się zmienili. Tak naprawdę nadal jesteś pracownikiem. Jedyna różnica polega na tym, że kiedy chcesz zrzucić winę za wszystkie swoje niepowodzenia na szefa, tym szefem okazujesz się Ty sam. Kwadrant S może być niewdzięcznym i trudnym miejscem do życia. Wszyscy mają tu do Ciebie pretensje. Rząd ma pretensje – i cały jeden dzień w tygodniu pracujesz na to, żeby zapłacić podatki. Twoi pracownicy mają pretensje, Twoi klienci mają pretensje, Twoja rodzina ma pretensje, bo nigdy nie masz wolnego czasu. Skąd masz go wziąć? Kiedy zrobisz sobie wolne, ktoś wskakuje na Twoje miejsce. Nie masz wolnego czasu, bo kiedy nie pracujesz, cała Twoja firma nie zarabia. Niestety niezależność okazuje się niewolą: nie jesteś tak naprawdę właścicielem biznesu – jesteś jego niewolnikiem.

Kwadrant B W  kwadrancie B ludzie zaczynają tworzyć wielkie firmy. Różnica pomiędzy biznesem z kwadrantu S a biznesem z kwadrantu B jest taka, że to Ty pracujesz na swój biznes w kwadrancie S, a w kwadrancie B to Twój biznes pracuje na Ciebie. Jestem właścicielem wielu firm należących do kwadrantu B: firmy produkcyjnej, firmy zajmującej się nieruchomościami, spółek z branży górniczej i innych. Ludzie żyjący i  pracujący w  kwadrancie B są odporni na recesję, bo sami kontrolują własne źródło przychodów.

35

36

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Kwadrant I Nie ma w  tym nic skomplikowanego. Bogaty ojciec za pomocą gry w Monopoly nauczył mnie, jak egzystować w kwadrancie I, a wszyscy wiemy, o  co w  niej chodzi: cztery zielone domki i  czerwony hotel, cztery zielone domki i czerwony hotel.

Zmiana pracy nie oznacza zmiany kwadrantu Chciałbym Ci teraz wyjaśnić, dlaczego zrozumienie, jak działają poszczególne kwadranty, jest aż tak ważne. Ile razy słyszałeś, jak ktoś narzeka na swoją pracę i postanawia coś zmienić, aby po paru latach znów powtarzać tę samą śpiewkę? Pracuję coraz ciężej, ale w ogóle nie posuwam się do przodu. Za każdym razem, gdy dostanę podwyżkę, zjadają ją podatki i coraz wyższe koszty życia. Wolałbym robić [wypełnij dowolnie], ale w moim wieku nie mogę się znów uczyć nowego zawodu. Moja praca jest do bani! Mój szef jest do bani! Życie jest do bani! (itd.). Takie i dziesiątki podobnych stwierdzeń pokazują, że wypowiadający je człowiek tkwi w pułapce: nie tylko w pułapce konkretnej pracy, ale w pułapce całego kwadrantu. Problem w tym, że w większości przypadków gdy ktoś wykazuje inicjatywę dokonania zmiany w swoim życiu, zmienia tylko pracę na inną. Konieczna jest zmiana kwadrantu. Wyrwanie się z typowych struktur pracy i stworzenie własnego strumienia przychodów stawia Cię w najlepszej pozycji do tego, byś dzielnie przetrzymał wszelkie burze w  gospodarce, ponieważ już ani szef, ani gospodarka nie decydują o wysokości Twoich rocznych przychodów. Teraz to Ty o niej decydujesz. Większość ludzi żyje po lewej stronie – w kwadrantach E i S. Tam się wychowujemy, do takiego życia się nas „tresuje”. „Ucz się dobrze, to

Gdzie mieszkasz?

znajdziesz dobrą pracę”, mówiono nam. W kwadrancie B Twoje oceny nie mają żadnego znaczenia. Bankowiec nie prosi Cię o szkolną cenzurkę; chce widzieć Twoje zestawienie finansowe. Wyrwanie się z typowych struktur pracy i stworzenie własnego strumienia przychodów stawia Cię w najlepszej pozycji do tego, byś dzielnie przetrzymał wszelkie burze w gospodarce, ponieważ już ani szef, ani gospodarka nie decydują o wysokości Twoich rocznych przychodów. Teraz to Ty o niej decydujesz. Przynajmniej 80 procent populacji żyje po lewej stronie Kwadrantu CASHFLOW. Najwięcej – w  kwadrancie E, ponieważ uczy się nas, że tam czekają bezpieczeństwo i stabilizacja. Natomiast prawdziwą wolność znajdziesz po prawej stronie – w kwadrantach B i I. Jeśli chcesz żyć w tych kwadrantach, możesz to osiągnąć. Jeśli wolisz względne bezpieczeństwo lewej strony, być może moje przesłanie nie jest dla Ciebie. Tylko Ty możesz podjąć tę decyzję. W którym kwadrancie żyjesz? W którym kwadrancie chcesz żyć?

37

Rozdział 4

Twoje podstawowe wartości finansowe

Cztery kwadranty nie przedstawiają jedynie czterech różnych struktur biznesu. Chodzi raczej o cztery różne sposoby myślenia. To, który kwadrant wybierzesz jako miejsce zarobkowania, zależy w mniejszym stopniu od czynników zewnętrznych – od Twojej edukacji, wyszkolenia, gospodarki, trafiających się szans – a  w  większym od tego, kim naprawdę jesteś: jakie są Twoje mocne i słabe strony, czym się interesujesz. Liczą się Twoje podstawowe wartości finansowe. To te fundamentalne różnice sprawiają, że dany kwadrant albo jest dla nas atrakcyjny, albo nie. Ważne, żebyś to zrozumiał, ponieważ okazuje się, że przejście z kwadrantu E lub S do kwadrantu B nie jest zadaniem tak prostym jak wypełnienie druku „zmiana miejsca zamieszkania”. Zmienia się nie tylko to, czym się zajmujesz, ale w bardzo rzeczywisty sposób zmienia się też to, kim jesteś. A przynajmniej to, jak myślisz. Niektórym może się podobać to, że są pracownikami; dla innych to katorga. Niektórzy chcą być właścicielami firm, ale nie chcą się zajmować ich prowadzeniem. Niektórzy lubią inwestować, a dla innych jest to jedynie ryzykowanie pieniędzy. Większość z nas należy po trochu do każdej z tych grup. Ważne jest też to, by zauważyć, że w każdym kwadrancie można być zarówno bogatym, jak i biednym. W każdym kwadrancie są ludzie zarabiający miliony i tacy, którzy bankrutują. Życie w konkretnym kwadrancie samo w sobie nie gwarantuje sukcesu finansowego.

40

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Możesz określić, w którym kwadrancie ktoś żyje, słuchając jedynie wypowiedzi tej osoby. Kiedy miałem 9 lat, zacząłem przysłuchiwać się bogatemu ojcu, gdy prowadził rozmowy kwalifikacyjne. Podczas tych rozmów poznawałem podstawowe wartości finansowe ludzi – te, które według bogatego ojca płyną wprost z serca. Poniżej przedstawiam niektóre kluczowe wyrażenia związane z konkretnym kwadrantem oraz grafikę obrazującą fundamentalne wartości dla każdego z nich. tworzenie majątku bezpieczeństwo niezależność finansowa niezależność

Wartości kwadrantu E Szukam bezpiecznej, pewnej, dobrze płatnej pracy, wraz z którą oferowane są różne dodatkowe korzyści. Dla ludzi żyjących w kwadrancie E naczelną wartością jest bezpieczeństwo. Możesz zarabiać krocie jako wiceprezes dużej spółki, ale wciąż kierować się tymi samymi wartościami co dozorca w budynku Twojej firmy, który zarabia jedną dziesiątą tego co Ty. Człowiek żyjący w kwadrancie E, czy to dozorca, czy prezes, często myśli i mówi w taki sposób: „­Szukam bezpiecznej, pewnej, dobrze płatnej pracy, wraz z którą oferowane są różne dodatkowe korzyści”, „Ile tu płacą za nadgodziny?” albo „Ile płatnego urlopu mi się należy?”. Gdy rozmawiam z  kimś z  kwadrantu E i  z  entuzjazmem opowiadam o  tym, jak założyłem własną firmę, często spotykam się z  reakcją w stylu: „Świetnie, ale czy to nie jest ryzykowne?”. Każdy z nas spogląda na własne życie przez pryzmat swoich podstawowych wartości. To, co dla mnie jest emocjonujące, kogoś innego przeraża. To dlatego

Twoje podstawowe wartości finansowe

kiedy jestem w towarzystwie ludzi z kwadrantów E lub S, najczęściej rozmawiam z nimi o pogodzie, sporcie albo o tym, co ostatnio widzieli w telewizji.

Wartości kwadrantu S Jeśli chcesz, żeby coś było zrobione dobrze, zrób to sam. Dla ludzi z kwadrantu S naczelną wartością jest niezależność. Chcą być wolni i robić to, na co mają ochotę. Kiedy ktoś mówi: „Mam zamiar odejść z pracy i zacząć działać na własny rachunek”, właśnie przechodzi z kwadrantu E do S. Kwadrant S obejmuje właścicieli małych firm, rodzinne biznesy, niezależnych specjalistów i  konsultantów. Mam na przykład znajomego, który instaluje telewizory wielkoekranowe, systemy telefoniczne i systemy bezpieczeństwa w domach bogatych ludzi. Ma tylko trzech pracowników i  jest z  tego zadowolony. To typowy ciężko pracujący S. Sprzedawcy opłacani w  systemie prowizyjnym, na przykład agenci nieruchomości lub brokerzy ubezpieczeniowi, także należą do kwadrantu S. Kwadrant S jest pełen przedstawicieli wolnych zawodów: lekarzy, prawników czy księgowych, którzy pracują samodzielnie zamiast w dużej firmie medycznej, prawniczej czy rachunkowej. Ludzie żyjący w kwadrancie S często są dumni z tego, że dorabiają się pracą własnych rąk lub umysłów. Gdybym miał dla nich wybrać piosenkę przewodnią, zaproponowałbym Nobody Does It Better (Nikt nie robi tego lepiej) Carly Simon lub My Way (Po mojemu) Franka Sinatry. Za fasadą niezależności, często w samym sercu podejścia biznesowego takich ludzi kryje się brak zaufania – co oznacza takie samo podejście do życia, ponieważ tak jak patrzymy na nasz biznes, zwykle patrzymy też na całe nasze życie. Człowiek pracujący w  kwadrancie S często jest opłacany w  systemie prowizyjnym lub zależnie od czasu spędzonego na wykonywaniu zadania. Od kogoś takiego często można usłyszeć: „Moja prowizja wynosi 6 procent całkowitej ceny zakupu”, „Moja stawka wynosi 100 dolarów za godzinę” albo „Moje wynagrodzenie to koszty powiększone o 10 procent”.

41

42

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Zawsze, gdy spotykam kogoś z kwadrantów E lub S, kto ma trudności z przejściem do kwadrantu B, widzę wyraźnie, że jest to osoba o  wspaniałych umiejętnościach zawodowych lub menedżerskich, ale o  niewielkich kompetencjach w  zakresie przywództwa. Bogaty ojciec zwykł mawiać: „Jeśli jesteś liderem zespołu, a  przy tym najmądrzejszym członkiem tego zespołu – to Twój zespół jest w tarapatach”. Ludzie należący do kwadrantu S często nie potrafią zbyt dobrze pracować w zespole; problemem niektórych jest nawet zbyt wysokie mniemanie o sobie. Aby przejść z kwadrantu S do B, konieczne jest wykonanie wielkiego skoku nie w umiejętnościach technicznych, ale w przywództwie. Wielokrotnie już to powtarzałem: uczniowie piątkowi często pracują u trójkowych, a czwórkowi pracują dla rządu i administracji. Jeżeli zdarzyło Ci się powiedzieć: „Jeśli chcesz, żeby coś było zrobione dobrze, zrób to sam” lub wiesz, że tak myślisz, to może to być taki moment, w  którym powinieneś się lepiej przyjrzeć tej filozofii życiowej.

Wartości kwadrantu B Szukam najlepszych ludzi do mojego zespołu. Dla ludzi z kwadrantu B naczelną wartością jest tworzenie majątku. Ci, którzy zaczynają od zera i tworzą świetne biznesy w kwadrancie B, często mają wspaniałe życiowe misje, cenią sobie dobry zespół i efektywną pracę zespołową, chcą też służyć rzeszom ludzi oraz współpracować z nimi. Podczas gdy osoba z kwadrantu S chce być najlepsza w swojej branży, osoba z kwadrantu B chce budować zespół złożony z najlepszych ludzi z danej branży. Henry Ford otaczał się ludźmi bardziej inteligentnymi od siebie. Biznesmen z kwadrantu S jest najczęściej najinteligentniejszym i najbardziej utalentowanym człowiekiem w swojej firmie – biznesmen z kwadrantu B wcale nie musi taki być. Jako właściciel biznesu w  kwadrancie B często będziesz miał do czynienia z  ludźmi bardziej inteligentnymi, bardziej doświadczonymi i zdolniejszymi niż Ty. Bogaty ojciec formalnie nie miał żadnego

Twoje podstawowe wartości finansowe

wykształcenia, ale wielokrotnie widziałem, jak radził sobie w kontaktach z bankowcami, prawnikami, księgowymi, doradcami inwestycyjnymi i ekspertami, z których większość miała znacznie wyższe kwalifikacje niż on. Szukając pieniędzy na własne przedsięwzięcia, często stykał się z ludźmi znacznie bogatszymi niż on sam. Gdyby żył zgodnie z hasłem: „Jeśli chcesz, żeby coś było zrobione dobrze, zrób to sam”, poniósłby druzgocącą porażkę. A jeśli chodzi o zarobki, osoba z kwadrantu B może odejść z własnej firmy i nadal zarabiać. W większości przypadków gdy ktoś z kwadrantu S przestaje pracować, pieniądze przestają napływać. Dlatego pytanie, które powinieneś sam sobie zadać, brzmi: „Jeśli dziś przestaniesz pracować, jak wiele z Twoich przychodów nadal będzie trafiało do Ciebie?”. Jeżeli Twoje przychody skończą się w ciągu sześciu miesięcy, a nawet szybciej, prawdopodobnie jesteś w kwadrancie E lub S. Osoba z kwadrantów B lub I może zrezygnować z pracy na całe lata, a pieniądze nadal będą do niej spływały.

Wartości kwadrantu I Jaki jest zwrot z mojej inwestycji? Najważniejszą wartością dla ludzi z  kwadrantu I  jest niezależność finansowa. Inwestorzy uwielbiają, gdy pracują ich pieniądze, a nie oni sami. Inwestorzy inwestują w  wiele różnych przedsięwzięć. Niektórzy inwestują w złote monety, inni w nieruchomości, biznesy lub papiery wartościowe – akcje, obligacje i fundusze inwestycyjne. Jeśli Twój przychód stanowi emerytura z firmowego lub rządowego programu emerytalnego, a nie z Twojej własnej wiedzy finansowej, ten przychód zalicza się do przychodu z kwadrantu E. Innymi słowy to Twój szef lub firma płacą Ci odroczoną należność za pracę wykonaną przez Ciebie przed laty. Z  ust inwestora moglibyśmy usłyszeć następujące zdania: „Moje aktywa dają zwrot w wysokości 20 procent”, „Pokaż mi dane finansowe firmy” albo „Jakie prace konserwacyjne w  tej nieruchomości zostały odroczone na później?”.

43

44

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Różne kwadranty, różni inwestorzy W dzisiejszym świecie musimy być inwestorami. Niestety nasz system szkolnictwa nie uczy nas wiele o inwestycjach. Owszem, w niektórych szkołach uczy się trochę o  giełdzie i  o  zasadach wyboru akcji – ale to dla mnie jest hazard, a nie inwestowanie. Wiele lat temu bogaty ojciec zwrócił mi uwagę na to, że większość pracowników inwestuje w fundusze inwestycyjne lub oszczędza. Powiedział mi też: „Nawet jeśli osiągasz sukces w innym kwadrancie – w E, S lub B – nie znaczy to, że osiągniesz sukces w kwadrancie I. Lekarze są zwykle najgorszymi inwestorami”. Jeśli chcesz się wzbogacić, musisz się przeprowadzić. Nie potrzebujesz nowej pracy, tylko nowego miejsca zamieszkania. Bogaty ojciec zwrócił mi też uwagę, że w każdym z kwadrantów inwestuje się inaczej. Na przykład ktoś z kwadrantu S może powiedzieć: „Nie inwestuję w  nieruchomości, bo nie chcę naprawiać ludziom toalet”. Człowiek z kwadrantu B, stojący przed tym samym wyzwaniem inwestycyjnym, może powiedzieć: „Chcę zatrudnić dobrego zarządcę nieruchomości, który w ciągu jednej nocy załatwi naprawę wszystkich toalet w moich nieruchomościach”. Innymi słowy inwestor z kwadrantu S myśli, że sam musi się zajmować konserwacją nieruchomości, a inwestor z kwadrantu B wynajmie do tego inną firmę. Różni ludzie, różne sposoby myślenia; inne kwadranty, inne wartości. Już się zapewne zorientowałeś, dokąd zmierzam. To się sprowadza do bardzo prostej rzeczy: jeśli chcesz się wzbogacić, musisz się przeprowadzić. Nie potrzebujesz nowej pracy, tylko nowego miejsca zamieszkania. Jeżeli chcesz sprawować kontrolę nad własnym życiem i własną przyszłością, jeżeli chcesz prawdziwej wolności – gdy możesz sam dyktować warunki, ustalać terminarz, spędzać czas z rodziną i sam ze sobą, robiąc to, na co masz ochotę – jeżeli chcesz żyć tak, jak jest Ci przeznaczone – gdy wszystko jest dozwolone, a życie jest pasjonujące, ekscytujące i daje

Twoje podstawowe wartości finansowe

spełnienie – mówiąc krótko, jeżeli chcesz być bogaty i żyć bogato: to pakuj się, bo czas na przeprowadzkę! Nadszedł czas, by opuścić lewą stronę Kwadrantu CASHFLOW i przenieść się do kwadrantów B oraz I.

45

Rozdział 5

Myśleć jak przedsiębiorca

Po ukończeniu college’u zapisałem się do tradycyjnej szkoły biznesu, w której planowałem zdobyć dyplom MBA, by móc się nazywać przedsiębiorcą z  wykształcenia. Wytrzymałem tam dziewięć miesięcy. Nie muszę dodawać, że nie zdobyłem tytułu MBA. Dziś wiele szkół biznesu zaprasza mnie na spotkania ze studentami i  prosi o  poprowadzenie zajęć z  przedsiębiorczości. To chyba zrozumiałe, że czasem wydaje mi się to ironią losu. Studenci często zadają mi pytania: „Jak znaleźć inwestorów?” albo „Skąd wziąć kapitał?”. Rozumiem te pytania, ponieważ mnie także prześladowały, kiedy zrezygnowałem z pracy i sam zostałem przedsiębiorcą. Nie miałem pieniędzy i nikt nie chciał we mnie inwestować. Nie biły się o mnie wielkie fundusze venture capital. Co w  takim razie mam powiedzieć studentom ze szkół biznesu? Mówię im: „Po prostu to zróbcie. Zróbcie to, bo musicie to zrobić. Jeśli tego nie zrobicie, wypadacie z gry. Nie musisz zdobywać żadnego kapitału, by stworzyć własny biznes, ponieważ ktoś już to za Ciebie zrobił. Natomiast musisz rozwijać swój biznes! Dziś, choć mam dosyć pieniędzy, nadal poszukuję kapitału. Dla przedsiębiorcy to jest najważniejsze zadanie. Pozyskujemy kapitał od trzech grup ludzi: od klientów, od inwestorów i od pracowników. Twoim zadaniem jako przedsiębiorcy jest zachęcić klientów do zakupu

48

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Twoich produktów. Jeśli potrafisz skłonić klientów, aby dali Ci pieniądze, kupując Twój produkt, inwestorzy chętnie powierzą Ci dużo swoich pieniędzy. Jeżeli masz pracowników, Twoim zadaniem jest sprawić, by generowali dla Ciebie przynajmniej dziesięć razy więcej pieniędzy, niż im płacisz. Bo jeśli nie potrafisz skłonić pracowników, by dawali z siebie dziesięć razy więcej, niż im płacisz, wypadasz z rynku, a kiedy wypadasz z rynku, pieniądze nie są Ci już potrzebne”. To nie jest odpowiedź, jakiej oczekuje większość studentów MBA. Najczęściej szukają oni magicznego sposobu, tajemnego przepisu albo szybkiego biznesplanu prowadzącego do bogactwa. To nie jest też najwyraźniej odpowiedź, na jaką mają nadzieję ich wykładowcy, ponieważ zawsze, gdy to mówię, zauważam u nich nerwowe ruchy. Dlaczego? Bo mimo tego, że uczy się tam przedsiębiorczości, większość z wykładowców nie prowadzi własnego biznesu i  dlatego potrzebują ciepłej nauczycielskiej posadki z regularną wypłatą, a w dodatku mają nadzieję na szybką profesurę. Nie mówię tego, by podkreślić, że musisz zdobywać kapitał. Właś­ ciwie w modelu biznesu, który pragnę tu przedstawić, nie musisz zdobywać żadnego kapitału, by stworzyć własny biznes, ponieważ ktoś już to za Ciebie zrobił. Natomiast musisz rozwijać swój biznes! Moim zdaniem przedsiębiorcę cechuje to, że podejmuje działanie. Opuszcza siedzenie pasażera, idzie do przodu autobusu i siada za kierownicą własnego życia.

Czego Ci trzeba, byś mógł zostać przedsiębiorcą Przedsiębiorcy to najbogatsi ludzie na świecie. Znamy nazwiska wielu słynnych przedsiębiorców: Richard Branson i  Donald Trump, Oprah Winfrey i Steve Jobs, Rupert Murdoch i Ted Turner. Jednak najbogatszymi przedsiębiorcami są ci, o których nigdy nie usłyszysz, ponieważ nie skupiają na sobie uwagi mediów; po cichu wiodą swoje bogate życie. Często słyszę, jak ludzie spierają się o to, czy przedsiębiorcą trzeba się urodzić, czy można się tego nauczyć. Niektórzy uważają, że konieczna jest do tego specyficzna osobowość albo nawet jakaś magia. Dla mnie bycie przedsiębiorcą nie jest niczym wielkim; to po prostu coś, co się robi.

Myśleć jak przedsiębiorca

Pozwólcie, że podam jeden przykład. W mojej okolicy mieszka nastolatka, która prowadzi kwitnący biznes – zajmuje się dorywczą opieką nad dziećmi, zatrudnia też koleżanki z  młodszych klas szkoły średniej. Ta dziewczyna jest przedsiębiorcą. Inny przykład to chłopak, który po szkole dorabia jako złota rączka. Ten chłopak jest przedsiębiorcą. Większość młodzieży nie ma żadnych obaw, które tak dręczą dorosłych. Odkrycie własnego geniuszu, jego rozwijanie i  przekazanie go światu wymaga odwagi. Dziś miliony ludzi marzą o  tym, by rzucić pracę, zostać przedsiębiorcą i prowadzić własną firmę. Problem większości z nich polega na tym, że ich marzenie nigdy się nie ziści. Pytanie brzmi: Dlaczego tylu ludzi nie realizuje własnego marzenia o tym, by zostać przedsiębiorcą? Mam znajomego, który jest wspaniałym fryzjerem. Czyni cuda na głowach kobiet i sprawia, że pięknie wyglądają. Od lat mówi, że chciałby mieć własny salon. Ma fantastyczne plany, ale niestety nadal zajmuje tylko jedno stanowisko w wielkim salonie i wciąż ma utarczki ze swoim szefem. Żona innego znajomego miała już dość bycia stewardesą. Mniej więcej 2 lata temu zaczęła szkolenie i została fryzjerką. Miesiąc temu odbyło się uroczyste otwarcie jej własnego salonu, który zlokalizowany jest w dobrej dzielnicy, więc zdołała w nim zatrudnić kilku świetnych fryzjerów. Kiedy ten pierwszy znajomy usłyszał, że ona otwiera salon, nie mógł się nadziwić: „Jak ona mogła otworzyć ten salon? Przecież nie ma żadnego talentu. W ogóle nie ma w tym kierunku zdolności. Nie szkolono jej w Nowym Jorku tak jak mnie. A poza tym nie ma żadnego doświadczenia. Daję jej rok, na pewno zbankrutuje”. Może jej się nie powieść: statystyki mówią, że 90 procent nowych firm upada w ciągu pierwszych 5 lat działalności. Z drugiej strony może się jej udać. Najważniejsze, że ona już działa. Oto jak wielką moc kształtowania naszego życia ma odwaga. Odkrycie własnego geniuszu, jego rozwijanie i przekazanie go światu wymaga odwagi.

49

50

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Wśród amerykańskich zwycięzców loterii, którzy wygrali więcej niż 3 miliony dolarów, 80 procent już po 3 latach nie ma złamanego grosza. Dlaczego? Ponieważ same pieniądze nie sprawią, że będziesz bogaty. Na rachunkach bieżących mogą im się zbierać nawet coraz większe kwoty, ale te rosnące liczby nie sprawiają, że stają się bogaci, bo nie zmienia się ich sposób myślenia. Możliwości Twojego umysłu są nieograniczone. Powstrzymują Cię jedynie Twoje wątpliwości. Ayn Rand, autorka książki Atlas zbuntowany, powiedziała: „Bogactwo jest efektem zdolności człowieka do myślenia”. Jeśli więc jesteś gotów zmienić swoje życie, zaproponuję Ci środowisko, w którym Twój umysł będzie mógł swobodnie myśleć – a Ty staniesz się naprawdę bogaty.

Kim chcesz zostać, gdy dorośniesz? Kiedy byłem dzieckiem, mój ojciec mówił, że mam chodzić do szkoły i  dobrze się uczyć, żebym mógł znaleźć bezpieczną, dobrze płatną pracę. Chciał mnie zaprogramować do życia w kwadrancie E. Matka namawiała mnie, żebym raczej rozważył karierę medyczną lub prawniczą. „To zawód, który zawsze się przydaje”. Chciała mnie zaprogramować do tego, bym wybrał kwadrant S. Bogaty ojciec mówił mi, że jeśli chcę w dorosłym życiu być bogaty, powinienem prowadzić duży biznes lub zostać inwestorem. Chciał mnie zaprogramować do działania w kwadrantach B oraz I. Kiedy wróciłem z  Wietnamu, musiałem wreszcie podjąć decyzję, czyich rad chcę słuchać. Ty też stoisz przed tym samym wyborem. Jednym z powodów, dla których chcesz stworzyć swój własny biznes, jest odzyskanie własnej godności. Nie da się przecenić, jak ważny to powód. Na świecie jest wielu łobuzów i  ludzi małostkowych i  nie ma znaczenia, czy ktoś taki jest Twoim szefem, menedżerem, sąsiadem czy znajomym – nie chcesz już, żeby Tobą pomiatał! Chcesz przejąć kontrolę nad własnym życiem. Chcesz być odważny i  nie dać się więcej zastraszyć; pragniesz być wolny, by myśleć i robić to, co sam chcesz.

Myśleć jak przedsiębiorca

Umysł na miarę maserati Postawmy jeszcze raz to samo pytanie: gdzie mieszkasz? Teraz możesz w pełni zobaczyć, co oznacza zamiana jednego kwadrantu na inny. Nie chodzi o inną organizację pracy. Chodzi o inne podejście do życia. Oczywiście, chodzi tu też o  biznes – ale on jest tylko uzewnętrznieniem ogólnej postawy. Traktorzysta siedzący za kółkiem maserati nie staje się automatycznie kierowcą wyścigowym. Potrzebuje do tego innych umiejętności, szkolenia, a co najważniejsze – sposobu myślenia kierowcy wyścigowego. Podobnie jest w  Twoim życiu finansowym. Musisz przyjąć sposób myślenia przedsiębiorcy. Ten sposób myślenia sprowadza się do tego: przedsiębiorca sam decyduje o sobie. Jednym z uroków biznesu XXI wieku jest to, że wszystkie prace przygotowawcze zostały za Ciebie już wcześniej wykonane. To Ty jesteś sprawcą wszystkiego w Twoim życiu, co oznacza, że nie musisz obwiniać nikogo ani niczego poza sobą samym. Nie oznacza to, że sam musisz wszystko stworzyć od podstaw, tak jak to było w moim przypadku. Nie, bo jednym z uroków biznesu XXI wieku jest to, że wszystkie prace przygotowawcze zostały za Ciebie już wcześ­ niej wykonane – Ty musisz tylko skorzystać z doświadczenia kompetentnych liderów, którzy poprowadzą Cię do sukcesu. Nie popełnij jednak błędu: jeśli to ma Ci się przydarzyć, Ty musisz to wywołać. A  żebyś zdołał do tego doprowadzić, musisz myśleć jak przedsiębiorca. Jeśli tego nie zrobisz, choćbyś nie wiem jak się starał i jak wspaniałych byś nie miał nauczycieli, Twój biznes będzie z trudnością przynosił jakiekolwiek wyniki. Model biznesu, o którym opowiem Ci w drugiej części tej książki, to takie maserati i to Ty jesteś jego kierowcą. Ponieważ przede wszystkim chodzi tu o Ciebie. Czy jesteś gotowy do przejęcia sterów? Czy masz to, czego Ci potrzeba?

51

Rozdział 6

Czas przejąć kontrolę!

Był rok 1985. Ja i moja żona Kim byliśmy bezdomni. Byliśmy też bezrobotni i nie zostało nam prawie nic z oszczędności; limity naszych kart kredytowych były kompletnie wyczerpane; rozkładane siedzenia starej brązowej toyoty służyły nam za łóżka. Spaliśmy w aucie przez tydzień, aż wreszcie dotarło do nas, w  jakim znaleźliśmy się położeniu, kim teraz jesteśmy i dokąd to wszystko zmierza. Jedna ze znajomych dowiedziała się o  naszej patowej sytuacji, więc dała nam do dyspozycji pokój w  suterenie. Kiedy rozmawialiśmy o  naszych trudnościach z  rodziną i  przyjaciółmi, pierwsze pytanie brzmiało zawsze: „Dlaczego po prostu nie pójdziecie do pracy?”. Najpierw próbowaliśmy wyjaśniać, ale nasze rozumowanie nie trafiało do pełnych najlepszych intencji rozmówców. Kiedy rozmawiasz z kimś, kto wysoko ceni sobie posiadanie pracy, trudno jest mu wyjaśnić, dlaczego Ty możesz tego nie chcieć. Od czasu do czasu zarabialiśmy kilka dolarów, wykonując dorywczo różne prace. Robiliśmy to tylko po to, żeby mieć co włożyć do garnka i czym palić w piecu – a dokładniej w silniku naszego samochodu. Muszę się przyznać, że w  momentach słabości zastanawiałem się, czy jednak nie skusić się na bezpieczną pracę z regularną wypłatą. Ale my nie dążyliśmy wcale do bezpieczeństwa zatrudnienia, dlatego wciąż staraliśmy się iść naprzód, żyjąc z dnia na dzień na skraju finansowej przepaści. Wiedzieliśmy, że zawsze jeszcze jest czas, żeby znaleźć bezpieczną i dobrze płatną pracę. Oboje skończyliśmy college, mieliśmy wiele zawodowych umiejętności i nie był nam obcy kult ciężkiej pracy.

54

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Tyle że po prostu nie szukaliśmy bezpieczeństwa zatrudnienia. Woleliśmy zdobywać niezależność finansową. W roku 1989 byliśmy już milionerami. Często słyszę powiedzenie: „Żeby robić pieniądze, trzeba mieć pieniądze”. Och, co za głupota! Droga od bezdomnego do milionera zajęła nam 4 lata, a do prawdziwej niezależności finansowej – kolejne 5, ale nie wymagała od nas żadnych pieniędzy. Na początku nie mieliśmy grosza – co więcej, mieliśmy długi – i nikt nic nam też po drodze nie dał. Do przebycia tej drogi nie było nam potrzebne żadne formalne wykształcenie. Edukacja zakończona dyplomem liczy się w  tradycyjnych zawodach, ale nie ma znaczenia dla ludzi tworzących majątek. Skoro nie trzeba mieć pieniędzy, żeby je zarabiać, ani formalnego wykształcenia, by nauczyć się, jak osiągnąć finansową niezależność, co właściwie jest potrzebne? Trzeba mieć marzenia, determinację, chęć i zdolność do nauki oraz trzeba rozumieć, w której części Kwadrantu CASHFLOW chce się działać.

Ciężką pracą nie zdobędziesz bogactwa W naszej kulturze istnieje powszechne przekonanie, że „jeśli naprawdę ciężko pracujesz, wszystko będzie dobrze”. Co za piramidalna bzdura! To wielka tragedia, że ogromne rzesze ludzi przeszły pranie mózgu, po którym w to uwierzyły i nadal wierzą, choć wokół nich aż piętrzy się od dowodów na to, że wcale tak nie jest. Co to za dowody? Rozejrzyj się tylko. Czy znasz kogoś, kto całe życie ciężko pracował, a na starość pozostało mu tylko tak zwane minimum socjalne – czyli egzystencja na poziomie niegodnym człowieka? Oczywiście, że znasz. Wszyscy znamy. Na świecie jest wielu ludzi, którzy ciężko pracują, a wcale nie jest im dobrze! Co najgorsze, wielu z tych nieszczęśników dochodzi do wniosku, że to wszystko ich wina, że ponieśli osobistą porażkę. Przecież wszystko robili, jak trzeba, prawda? A mimo to coś nie wypaliło. Być może nie starali się dostatecznie mocno. A może los się do nich nie uśmiechnął. Może sukces nie był im wcale przeznaczony.

Czas przejąć kontrolę!

Nonsens. W  micie ciężkiej pracy kryje się jeden jedyny problem: jest on mitem. Nie zrozum mnie źle. Nie mówię, że tworzenie majątku i  niezależności finansowej nie wymaga ciężkiej pracy; wymaga, i  to dużo. Mam nadzieję, że nie jesteś aż tak naiwny, żeby wierzyć idiotom, którzy chcą Ci pokazać, jak szybko, łatwo i  przyjemnie dojść do bogactwa. Bo jeśli jesteś, to mam dla Ciebie takie bardzo tanie okazje inwestycyjne – cały system kredytów hipotecznych „subprime” i instrumentów credit default swap. Nie, ciężkiej pracy nie da się uniknąć. Pytanie brzmi: ciężkiej pracy w jakim celu? Już słyszę, jak to mówisz: „Jak to w jakim celu?! Żeby zarabiać pieniądze!”. Hola, nie tak szybko! Musisz się teraz zmierzyć z  nieprzyjemną prawdą, że nasze uwarunkowane kulturowo myślenie kryje w sobie kolejną pułapkę: Ciężka praca dla pieniędzy nigdy nie doprowadzi Cię do bogactwa. Ludzie, którzy pracują dla pensji, pracują coraz ciężej, a ich podatki są coraz wyższe. Zapomnij o ciężkiej pracy dla pieniędzy: zyskasz jedynie to, że je wydasz, a potem będziesz musiał zarobić jeszcze więcej. Pewnie więc zapytasz: „No dobrze, to co w  końcu mam robić?”. Przejmij kontrolę! Kontrolę nad czym? W końcu w życiu wielu spraw nie można kontrolować, choćbyś nie wiem jak się starał. Nie możesz mieć kontroli nad rynkiem. Nie możesz mieć kontroli nad pracownikami. Nie możesz mieć kontroli nad gospodarką. No to nad czym możesz mieć kontrolę? Możesz mieć kontrolę nad własnym źródłem przychodów.

Problem Budowanie biznesu to sposób, w  jaki wielu bogatych ludzi doszło do ogromnego majątku. Bill Gates zbudował Microsoft; Michael Dell stworzył Dell Computers we własnym pokoju w akademiku. A mimo to, kiedy przebiegniemy myślą przez wszystkie epoki, dojdziemy do wniosku, że niewielu ludzi faktycznie żyło ściśle w kwadrancie B.

55

56

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

Kwadrant B to świetne miejsce do tego, żeby rozpocząć generowanie prawdziwych przychodów, ale istnieją też pewne ograniczenia, które sprawiają, że większość ludzi do niego nie wchodzi. Przede wszystkim ludzie najczęściej nie mają gotówki potrzebnej do rozkręcenia własnej firmy. Dziś koszt rozpoczęcia działalności biznesowej to średnio 5 milionów dolarów. Poza tym samodzielne budowanie biznesu od zera jest najbardziej ryzykowną drogą do bogactwa. Około 90 procent nowych firm upada w ciągu pierwszych 5 lat działalności – a jeśli to Twoja firma upadnie, to powiedz mi, kto straci 5 milionów? W pierwszych latach mojej działalności biznesowej dwa razy poniosłem porażkę i choć nigdy nie musiałem ogłaszać upadłości (i to bez żadnych rządowych dofinansowań!), straciłem na tym miliony dolarów. Zwykle, gdy zaczynasz prowadzić własny biznes, musisz myśleć o tym, by zapłacić czynsz, rachunki za media, pozostałe koszty stałe, pensje pracowników i  faktury od dostawców, bo inaczej wypadasz z gry. A kto nie dostaje ani grosza? Ty. Kiedy zakładasz biznes – i mówię tu o dobrym biznesie – przez 5, a nawet 10 lat możesz nie zobaczyć ani grosza. Pamiętasz, jak Kim i ja spaliśmy w tej sfatygowanej toyocie? To nie było zabawne. Mogliśmy podjąć pracę u kogoś innego i z dnia na dzień znaleźć nowe lokum. Chociaż to było naprawdę żałosne, wybraliśmy jednak bezdomność, rezygnując z zatrudnienia, bo wierzyliśmy w nasze marzenie o  tym, że staniemy się właścicielami firm i  będziemy żyli w kwadrancie B. Większość ludzi nie ma dość odporności psychicznej, emocjonalnej, fizycznej i finansowej, by wytrzymać taką sytuację. To bywa brutalne i zwykle właśnie takie jest.

Co z franchisingiem? Franchising pozwala w znacznym stopniu ograniczyć ryzyko. Współpracując w systemie franchisingowym z uznaną marką, taką jak na przykład McDonald’s czy Subway, znacząco zwiększasz własne szanse na sukces i oszczędzasz sobie pracy w pierwszej fazie działalności. Nadal jednak pozostaje jeden podstawowy problem: musisz na początek wyłożyć

Czas przejąć kontrolę!

gotówkę. Koszt zakupu samych praw do systemu franchisingowego w przypadku dobrze znanych marek waha się od 100 tysięcy do nawet 1,5 miliona dolarów. Następnie trzeba się liczyć z miesięcznymi opłatami na rzecz centrali za szkolenie, reklamę i wsparcie. I nawet całe to wsparcie wciąż nie gwarantuje wspaniałego bogactwa. Często musisz płacić franczyzodawcy czy centrali także wtedy, gdy Twój biznes przynosi straty. A jeśli już jesteś wśród tych niewielu, którzy we franchisingu osiągną sukces, może się okazać, że przez pierwsze lata i tak nic nie zarobisz. Według mojej wiedzy 1 na 3 firmy w systemie franchisingowym bankrutuje. Kiedy mój biedny ojciec miał 50 lat, ośmielił się wystartować w wyborach na gubernatora stanu Hawaje. Niestety jego przeciwnik w  tych wyborach był także jego szefem. Ostatecznie mój ojciec nie tylko przegrał wybory, ale został w dodatku zwolniony, a szef zapowiedział mu, że na Hawajach już pracy nie znajdzie. Ojciec zebrał wszystkie oszczędności i  zdecydował się nabyć popularny franchising – taki, o  którym mówiono, że nie można na nim stracić. Chociaż nie można było, jemu się jednak udało – mój ojciec właśnie stracił. Co więcej, stracił wszystko, co miał. W  teorii franchising to wspaniały pomysł, ale w  rzeczywistości to hazard, w dodatku o bardzo wysokie stawki: musisz wyłożyć niezłą fortunę tylko za to, żeby usiąść przy stoliku i przystąpić do gry.

Potęga przychodu pasywnego Czy korzystałeś kiedyś z  kranów sprężynowych, jakie montowane są w  niektórych publicznych toaletach dla zaoszczędzenia wody? Kiedy chcesz, żeby woda się lała, musisz trzymać kurek, ponieważ gdy go puścisz, wraca na pierwotną pozycję. U większości ludzi źródła przychodu działają na tej samej zasadzie: wypuszczasz trochę pieniędzy, a gdy odpuszczasz, kurek się zamyka. W ten sposób nigdy się nie uniezależnisz. Potrzebujesz kranu, który raz włączysz, a potem możesz go puścić, ponieważ na stałe pozostaje włączony. Nie chodzi tyko o  to, by mieć przychody dziś, jutro i  w  przyszłym tygodniu; chodzi o to, by zagwarantować sobie przychody na stałe. Ten

57

58

Przejmij kontrolę nad swoją przyszłością

przychód, zwany pasywnym, napływa stale, długo po tym, jak w stworzenie źródła tego przychodu włożysz zarówno swój kapitał, jak i wysiłek. Przeniesienie się do kwadrantu B jest ważnym krokiem w tym kierunku, ale nie każdy biznes pozwala na stworzenie przychodu pasywnego. Będąc właścicielem restauracji, zarabiasz jedynie wtedy, gdy przygotujesz posiłek i  podasz go gościom. Jeśli Twoja firma naprawia klimatyzatory, zarabia jedynie wtedy, gdy świadczy takie usługi. Nawet najlepiej opłacani lekarze i prawnicy zarabiają tylko wtedy, gdy przyjmują pacjentów lub klientów. Gdy w jakimś tygodniu nikt z pacjentów ani klientów nie będzie potrzebował ich usług, „kurek” przychodów zostanie zakręcony i w takim tygodniu nie wpłyną żadne pieniądze. To, co jest potrzebne większości ludzi, to ścieżka prowadząca do przychodu pasywnego. Zastanawialiśmy się nad tym razem z Donaldem Trumpem i w naszej książce Dlaczego chcemy, żebyś był bogaty oceniliśmy różne struktury biznesowe pod kątem generowania przez nie przychodu pasywnego. Oczywiście tytuł tej książki nie wziął się znikąd. Naprawdę chcemy, żebyś był bogaty. Bogactwo to nie gra, w której jest tylko jeden wygrany; jeśli Ty będziesz bogaty, to ani ja na tym nie tracę, ani Donald na tym nie traci. Żyjemy w zaskakującym świecie pełnym obfitości; jest na nim dosyć energii, materiałów, pomysłowości, kreatywności i  ambicji, by każdy człowiek na ziemi mógł zdobyć bogactwo. Co zatem stwierdziliśmy? Odkryliśmy, że jeden z  modeli biznesu szczególnie się wyróżniał. W tym wyjątkowym modelu tworzy się przychód pasywny, a  rozpoczęcie działalności wymaga stosunkowo niewielkiej inwestycji. Bieżące koszty działalności są bardzo niskie, a firmę można prowadzić w  dowolnych godzinach, także jako pracę dodatkową, do momentu aż nie osiągnie się wystarczająco dużego przepływu pieniężnego, który pozwoliłby przedsiębiorcy odejść z dotychczasowej pełnoetatowej pracy. Tym modelem biznesu jest marketing sieciowy – i  właśnie jemu poświęcona zostanie reszta tej książki.

Część druga

Jeden biznes – osiem

rodzajów aktywów tworzących majątek

Osiem powodów potwierdzających fakt, że marketing sieciowy może zabezpieczyć Twoją przyszłość

Rozdział 7

Moje lata w biznesie

Na początku chcę być zupełnie szczery: nigdy tak naprawdę nie działałem w  marketingu sieciowym. Nie jestem dystrybutorem ani właścicielem żadnej firmy zajmującej się marketingiem sieciowym, nie mam żadnych udziałów w takich firmach, nie mam też na celu promowania żadnej konkretnej firmy. Jednak od lat działam na rzecz tego rodzaju biznesu przez to, że jestem jego gorącym orędownikiem i zwolennikiem. W tym rozdziale chciałbym Ci wyjaśnić, dlaczego tak jest. Po raz pierwszy spotkałem się z  marketingiem sieciowym w  roku 1975, gdy znajomy zaprosił mnie na prezentację nowej możliwości prowadzenia biznesu. Ponieważ wyszukiwanie i badanie możliwości działania w biznesie i inwestowania stało się moim przyzwyczajeniem, zgodziłem się pójść, chociaż zaskoczyło mnie to, że spotkanie biznesowe ma się odbywać w czyimś domu, a nie w biurze. Przez trzy godziny słuchałem jego opowieści o tym, że warto budować własny biznes, zamiast pracować dla kogoś innego. Zgadzałem się z większością jego argumentów. Na koniec wieczoru mój znajomy zapytał mnie, co o tym myślę. „To ciekawe”, odpowiedziałem, „ale to nie dla mnie”. W tym czasie sam już zaangażowałem się mocno w proces budowania własnego biznesu. Po co miałbym budować biznes z  innymi ludźmi? Poza tym to był marketing sieciowy. Nie do końca rozumiałem, co to miało oznaczać, ale myślałem, że wiem, i byłem przekonany, że to nie stanowi dla mnie żadnej wartości.

62

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Wkrótce po tym pierwszym spotkaniu dotyczącym marketingu sieciowego firma produkująca sportowe portfele, którą prowadziłem z dwoma przyjaciółmi, osiągnęła duży sukces. W końcu 2 lata mojej ciężkiej pracy zaczęły przynosić efekty. Sukces i sława stały się naszym udziałem, a pieniądze wydawały się płynąć do nas nieprzerwanym strumieniem. Przysięgliśmy sobie, że przed 30. urodzinami zostaniemy milionerami i dzięki naszej pracy i poświęceniu osiągnęliśmy nasz cel. (To było w latach 70., gdy milion dolarów był jeszcze coś wart). Nasza firma i nasze produkty były opisywane w czasopismach, między innymi w Surfer, Runners World czy Gentleman’s Quarterly. W branży artykułów sportowych stanowiliśmy coś nowego i pożądanego przez wszystkich, a zamówienia spływały z całego świata. To był dla mnie wielki sukces. Nigdy więcej nie zastanawiałem się nad marketingiem sieciowym – to znaczy przez kolejne 10 lat.

Otwarcie umysłu Przez kolejne lata mój umysł zaczynał się otwierać. Nasz wspaniały biznes upadł kilka lat po jego założeniu. To było upokarzające doświadczenie, ale w konsekwencji bardzo pozytywne, ponieważ dzięki niemu lepiej przyjrzałem się światu wokół mnie i zacząłem zadawać pytania. Zrozumiałem więcej z tego, czego uczył mnie bogaty ojciec, i zacząłem więcej dostrzegać. Krótko po tym założyłem kolejną firmę, która osiąg­ nęła sukces, potem następną i jeszcze jedną – ale w przeciwieństwie do pierwszej te się utrzymały. Zdałem sobie sprawę, że choć osobisty sukces daje poczucie spełnienia, satysfakcja jest większa, jeśli przy okazji pomagasz osiągać sukces wielu innym ludziom. Przez te lata coraz mocniej przemawiała do mnie idea, by nie tylko samemu zdobywać bogactwo, ale też znaleźć sposób na to, by pomóc innym stać się bogatymi. Zdałem sobie sprawę, że choć osobisty sukces daje poczucie spełnienia, satysfakcja jest większa, jeśli przy okazji pomagasz osiągać sukces wielu innym ludziom.

Moje lata w biznesie

Przez kolejne 15 lat ciągle słyszałem złe opinie na temat marketingu sieciowego, i to najczęściej od znajomych. Wreszcie zdecydowałem się samemu sprawdzić, jak to działa. Na początku lat 90. przypadkiem spotkałem znajomego o  imieniu Bill – multimilionera na emeryturze. Zaczęliśmy rozmawiać o tym i o owym. Opowiedział mi, że działa w marketingu sieciowym! Bill był bystrym facetem, wszystko łapał w lot. Wiedziałem, że właś­ nie zakończył przedsięwzięcie budowlane warte ponad miliard dolarów. Zapytałem go, dlaczego działa w marketingu sieciowym. Powiedział mi: „Przez lata ludzie prosili mnie o  wskazówki dotyczące tego, jak inwestować w  nieruchomości. Chcieli wiedzieć, czy mogą zainwestować razem ze mną. Ale nie mogli, bo większość z nich nie miała 50 czy 100 tysięcy dolarów, a tyle potrzeba, by wejść w inwestycje nieruchomościowe na moim poziomie. Tak naprawdę wielu z  nich w  ogóle nie ma pieniędzy. Niektórzy stoją na skraju bankructwa. Szukają więc tanich okazji nie wymagających wkładu własnego – które zwykle okazują się mocno chybionymi inwestycjami. W marketingu sieciowym jestem w stanie pomóc ludziom zarobić tyle, by mogli rozpocząć prawdziwe inwestowanie. Im większej liczbie osób pomogę, tym więcej mam inwestorów!”. Dodał jeszcze: „Poza tym uwielbiam pracować z  ludźmi, którzy są głodni wiedzy i  chętni do rozwoju. Praca z  tymi, którzy myślą, że pozjadali wszystkie rozumy, jest potwornie nudna, a tak się zawsze dzieje, gdy prowadzę przedsięwzięcia nieruchomościowe. Ludzie, z którymi pracuję w marketingu sieciowym, są zwykle pełni prawdziwego entuzjazmu”. Po kilku minutach rozmowy musiałem biec na lotnisko, ale przez kolejne kilka miesięcy dalej rozmawialiśmy na ten temat, a ja miałem coraz większy szacunek do marketingu sieciowego i do tego, co on daje ludziom. W  roku 1994 zacząłem dogłębnie badać tę branżę. Chodziłem na wszystkie prezentacje, o  jakich tylko usłyszałem, i  z  uwagą przysłuchiwałem się wszystkiemu, co mówiono. Czytałem o każdej firmie z osobna, sprawdzałem ich wyniki i dokładnie im się przyglądałem – tak samo jak badałbym każde inne przedsięwzięcie biznesowe, w które

63

64

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

planowałbym zainwestować. Wstąpiłem nawet w szeregi paru firm, żeby się przekonać, jakie to jest doświadczenie, gdy się patrzy od wewnątrz. Wreszcie zacząłem się spotykać z  liderami tych firm i  zaskoczyło mnie to, że okazali się jednymi z  najbardziej inteligentnych, uprzejmych i profesjonalnych ludzi w biznesie, kierującymi się etyką, moralnością i duchowością. Kiedy pokonałem już moje uprzedzenia i poznałem tych ludzi, nawiązałem z nimi przyjacielską relację i zacząłem ich szanować, odkryłem też, że znalazłem się w samym sercu tej branży i – zaskoczyło mnie to, co tam zobaczyłem. Kiedy po raz pierwszy zetknąłem się z tą ideą na spotkaniu w roku 1975, mój umysł był zamknięty na tego typu działanie. Nagle, po 20 latach, okazało się, że mam na to zupełnie nowe spojrzenie. Ludzie czasem mnie pytają: „Dlaczego polecasz marketing sieciowy jako sposób na tworzenie majątku, skoro sam się na tym nie wzbogaciłeś?”. To właśnie dzięki temu, że nigdy nie działałem w marketingu sieciowym, mogę się zdobyć na obiektywizm, mówiąc o tej branży. Zacząłem podziwiać ten biznes z zewnątrz, i to dopiero po tym, jak sam stworzyłem swój majątek i zdobyłem niezależność finansową. Natomiast gdybym dziś miał zaczynać na nowo, zamiast budować biznes w starym, tradycyjnym modelu, wolałbym zacząć od biznesu sieciowego.

Czym tak naprawdę jest marketing sieciowy? Jak już napisałem, nigdy tak naprawdę nie działałem w  marketingu sieciowym, ale znam kogoś, kto pracuje w tym od lat. Poprosiłem go, żeby wspomógł mnie w  pisaniu tej książki, dzieląc się swoimi uwagami. Mój przyjaciel John Fleming wszedł w dorosłe życie jako architekt (pracował kiedyś z legendą architektury – Miesem van der Rohe). Swoją pasję architekta wykorzystuje w marketingu sieciowym, skupiając się na praktyczności i funkcjonalności projektu. Innymi słowy jest człowiekiem doceniającym wartość budowania struktury, która może przetrwać długi czas.

Moje lata w biznesie

John wniósł na te strony prawie 40 lat doświadczenia w marketingu sieciowym. Miał własną firmę, a  ponadto zajmował wiele stanowisk kierowniczych w innych firmach, między innymi przez 15 lat piastował stanowisko wiceprezesa regionu, a potem wiceprezesa do spraw strategii sprzedaży, szkoleń i  rozwoju w  jednej z  największych i  najbardziej szanowanych firm z branży. Angażował się też w działalność wielu stowarzyszeń branżowych; w roku 1997 fundacja Direct Selling Education Foundation przyznała Johnowi swoją najwyższą nagrodę: Circle of Honor Award. Dziś John pracuje jako wydawca i  redaktor naczelny czasopisma Direct Selling News, szanowanego periodyku skierowanego do menedżerów z branży sprzedaży bezpośredniej i marketingu sieciowego. Robert: Johnie, wyjaśnijmy tym czytelnikom, którzy tego nie wiedzą: Czym właściwie jest marketing sieciowy i jak to działa? John: Marketing sieciowy towarzyszy nam w  różnych formach od połowy ubiegłego wieku. Pomysł jest prosty, a jednocześnie genialny: zamiast wydawać miliony na profesjonalne agencje i  kanały dystrybucji, aby promować nasz produkt lub usługę, dlaczego nie zapłacić ludziom, którzy chętnie z tych pieniędzy skorzystają, za to, że o tym produkcie albo usłudze opowiadają innym? Właśnie to robi firma prowadząca marketing sieciowy: część każdego dolara pochodzącego ze sprzedaży wypłaca swoim niezależnym przedstawicielom, którzy zwykle są też entuzjastami sprzedawanych produktów i ich aktywnymi użytkownikami. Robert: Pozwól, że przez moment wcielę się w rolę adwokata diabła. Jakim cudem to może działać? Przecież grupka zwyczajnych ludzi bez umiejętności sprzedaży nie ma szans konkurować z profesjonalistami i generować sprzedaży na jakimkolwiek sensownym poziomie... John: Otóż to jest w tym wszystkim najlepsze, że może. Jak wie każdy specjalista pracujący w marketingu, hollywoodzki producent filmowy

65

66

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

czy gigant korporacyjny – najbardziej skuteczną formą promocji jest osobiste polecenie i reklama szeptana. To dlatego firmy wydają miliony na to, by w reklamach telewizyjnych aktorzy występowali jako nasze mamy, małżonkowie, przyjaciele albo dzieci: w ten sposób imitują moc poleceń. W marketingu sieciowym korzystamy z tego, co prawdziwe. Prawdziwa moc tego modelu biznesu – którą Ty, Robercie, nazywasz dźwig­ nią – wynika z tego, że jako przedstawiciel otrzymujesz prowizję nie tylko od produktów kupowanych przez ludzi, którym Ty je polecisz, ale też przez tych, którym oni je polecają – pośrednio i bezpośrednio. To znacząco zwiększa potencjał przychodów. To jak z tym jest naprawdę – czy to działa? Znasz już odpowiedź: sprzedaż bezpośrednia, zwana też marketingiem sieciowym, osiąga dziś przychody ze sprzedaży na całym świecie na poziomie 100 miliardów dolarów rocznie, co czyni z  tego sektora gospodarczy odpowiednik Nowej Zelandii, Pakistanu czy Filipin. (Często określam ten model biznesu zarówno słowami „sprzedaż bezpośrednia”, jak i „marketing sieciowy”, ponieważ dziś większość firm zajmujących się sprzedażą bezpośrednią przyjmuje punkt widzenia marketingu sieciowego. Jednak w tej książce najczęściej będę używał terminu „marketing sieciowy”). Sprzedaż w marketingu sieciowym ciągle rośnie między innymi dlatego, że każdy w nim wygrywa. Firma zyskuje tak wysoki poziom penetracji rynku i świadomości marki, jaki bardzo trudno byłoby osiągnąć z wykorzystaniem tradycyjnego marketingu, a  w  dodatku byłoby to bardzo drogie. Niezależny przedstawiciel ma możliwość stworzenia naprawdę poważnego przepływu pieniężnego. W jaki sposób? Wykorzystując moc reklamy szeptanej – relacji osobistych – do budowania dużej sieci, która prezentuje innym linię firmowych produktów czy usług. Robercie, mówisz, że biznesy z  kwadrantu B zatrudniają przynajmniej 500 pracowników. W  marketingu sieciowym nie zatrudnia się pracowników – wspiera się osoby indywidualne, które są niezależnymi przedstawicielami. Dynamika finansowa jest jednak podobna: kiedy Twoja sieć niezależnych przedstawicieli urośnie do 300, 400 czy

Moje lata w biznesie

500 osób, będziesz miał już pod sobą poważną organizację generującą duże kwoty jako przychód pasywny.

Co inni mówią o marketingu sieciowym Jak mówi John, model jest potężny, ponieważ działa – a my nie jesteśmy jedynymi, którzy to mówią. Tom Peters, legendarny ekspert w zakresie zarządzania i autor klasycznego bestsellera W poszukiwaniu doskonałości w biznesie, opisuje marketing sieciowy jako „pierwszą prawdziwie rewolucyjną zmianę w marketingu od początku ery «nowoczesnego» marketingu, wprowadzonego 50 lat temu przez Procter and Gamble oraz Harvard Business School”. Powstający na naszych oczach sukces marketingu sieciowego nie pozostał bez echa w prasie – opisywano go w magazynach Forbes, Fortune, Newsweek, TIME czy U.S. News & World Report, a także w ogólnokrajowych dziennikach USA Today, The New York Times czy The Wall Street Journal. Zapewne 15 lat temu żadne z tych czasopism nie poświęciłoby biznesowi sieciowemu ani jednego wiersza. A teraz w magazynie Fortune można przeczytać coś takiego: Marzenie inwestora... najlepiej strzeżony sekret biznesowy na świecie... branża o stałym corocznym wzroście, solidnym przepływie pieniężnym, o wysokim zwrocie z zainwestowanego kapitału i długoterminowych perspektywach rozwoju na całym świecie. Dziś marketing sieciowy jest uznawany przez wielu ekspertów i doświadczonych biznesmenów za jeden z najszybciej rozwijających się modeli biznesu na świecie. Warrena Buffetta i Richarda Bransona różni prawie wszystko. Buffett jeździ pick-upem po ulicach Omaha; Branson lata własną linią lotniczą i mieszka na własnej wyspie w archipelagu Brytyjskich Wysp Dziewiczych. A jednak mają trzy wspólne cechy. Obaj są miliarderami. Obaj są do bólu praktyczni. I obaj są właścicielami firm prowadzących działalność opartą na marketingu sieciowym.

67

68

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Czy to Ci coś mówi? Citigroup, Jockey, L’Oreal, Mars, Remington, Unilever: wiesz, co je łączy? Wszystkie te firmy zamoczyły przynajmniej stopy w wodach marketingu sieciowego – a niektóre z nich tkwią w nich już po pas. Dziś marketing sieciowy jest uznawany przez wielu ekspertów i doświadczonych biznesmenów za jeden z najszybciej rozwijających się modeli biznesu na świecie.

Rozdział 8

Nie chodzi o przychód

. Chodzi o aktywa generujące przychód

Nic dziwnego, że tak wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy z  wartości marketingu sieciowego: wielu z  tych, którzy są faktycznie w  niego zaangażowani, nie docenia w pełni wartości, jaką trzymają w swoich rękach. Kiedy ludzie słuchają po raz pierwszy prezentacji marketingu sieciowego, ich główne pytanie zwykle brzmi: „Jeśli zdecyduję się przystąpić do tego biznesu, ile mogę na tym zarobić?”. Nic więc dziwnego, że osoby promujące marketing sieciowy najczęściej mówią właśnie o tym samym: jak dużo można miesięcznie zarobić. Ludzie chcą wiedzieć, ile miesięcznie zarobią, ponieważ nadal myślą kategoriami rodem z kwadrantów E lub S. Myślą o tym, jak uzupełnić albo zastąpić swoje dotychczasowe źródło przychodów z kwadrantów E lub S. Natomiast nie na tym polega główna wartość marketingu sieciowego. Podstawowym problemem zarobkowania jest to, że jest to proces wyłącznie liniowy i  mocno ograniczony. Pracując godzinę, zarabiasz dolara. Pracując 2 godziny – 2 dolary. Wszystko zależy od Ciebie, co oznacza, że nigdy nie możesz sobie zrobić przerwy. Jak już wcześniej wspomniałem – to pułapka. Większość ludzi instynktownie to wyczuwa, ale przyjmują oni, że drogą do wyjścia z pułapki jest zarabianie więcej i więcej. Niestety, zarabianie coraz większych kwot pieniędzy nie rozwiązuje podstawowej kwestii, jaką jest przywiązanie

70

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

do źródła przychodów. Okazuje się wręcz, że zarabianie więcej powoduje wyłącznie to, że pętla zaciska się mocniej. W kwadrantach B i I nie liczy się sam przychód; ważne jest w nich posiadanie aktywów, które generują przychód.

Prawda o Twoim domu To, co większość ludzi uważa za aktywa, wcale nimi nie jest; bardzo często okazuje się, że są to pasywa. O  tym, czy coś należy do aktywów, czy do pasywów, decyduje przepływ pieniężny, a nie abstrakcyjne pojęcie wartości. Innymi słowy zależy to od tego, czy to coś wkłada pieniądze do Twojej kieszeni, czy też je wyjmuje. Każda rzecz albo dla Ciebie zarabia, albo coś Cię kosztuje. Jeśli to coś dla Ciebie nie zarabia, nie należy do aktywów, ale do pasywów. Od lat Amerykanie korzystali z własnych domów jak z bankomatów, pożyczając pod ich zastaw pieniądze, które służyły im do spłacania kart kredytowych, wyjazdów na wakacje, do kupowania drogich samochodów i innych rzeczy. Może sam nawet tak robiłeś. Jeśli tak było, to oznacza, że uwierzyłeś w powtarzane wszędzie hasło, jakoby Twój dom należał do aktywów, a nie był jedynie kartą kredytową z dachem i garażem. Pozwól, że wyjaśnię Ci, czym są aktywa. Większość ludzi kompletnie tego nie pojmuje. Jeśli zajrzymy do słownika, dowiemy się, że jest to coś, co ma jakąś wartość. Może i tak. Problemem jest to małe słówko „wartość”. Zadam Ci pewne pytanie: Ile jest wart Twój dom? Zanim odpowiesz, chciałbym to samo pytanie zadać w trochę inny sposób: Jaki przychód przynosi Ci Twój dom miesiąc w miesiąc? Myślę, że odpowiesz: „Właściwie to żaden – a tak naprawdę co miesiąc wydaję całkiem niezłą kwotę na utrzymanie, naprawy i tak dalej”. Dokładnie. Właśnie dlatego Twojego domu nie można zaliczyć do aktywów – należy do pasywów.

Nie chodzi o przychód. Chodzi o aktywa generujące przychód

„Chwileczkę”, powiesz, „ale mój dom jest wart paręset tysięcy dolarów!”. Serio? A kiedy? Gdy go sprzedasz, kiedyś, w nieokreślonej przyszłości? A gdzie wtedy będziesz mieszkał? Pewnie za pieniądze ze sprzedaży kupisz inny dom, do którego się wprowadzisz? No jasne. Gdzie więc ta wartość, faktyczny przychód w jakiejkolwiek wysokości, który mógłbyś wziąć do ręki i zainwestować w dowolne przedsięwzięcie? Nie ma go: nie ma żadnego przychodu. Twój dom nie należy do aktywów; to dołek, w którym zakopujesz swoje pieniądze.

Jak odróżnić aktywa od dołków w ziemi Zapomnij na moment o  definicji ze słownika. Pomówmy o  życiu. Aktywa to coś, co dla Ciebie pracuje, żebyś Ty nie musiał już pracować do końca swoich dni. Mój biedny ojciec zawsze powtarzał: „Poszukaj pracy”. Bogaty ojciec mówił: „Buduj aktywa”. Życie w kwadrancie B daje Ci wielką moc, ponieważ budując biznes, tworzysz aktywa. Nasza firma Rich Dad ma biura na całym świecie. Czy pracuję, czy śpię, czy gram w golfa – płyną do mnie przelewy. Na tym polega przychód pasywny. Chociaż w pracy bym się nie wysilał, budowaniu aktywów poświęcę się w stu procentach, bo myślę jak człowiek bogaty, a nie jak wyrobnik. Ponieważ posiadanie biznesu oznacza posiadanie aktywów, budując biznes w oparciu o marketing sieciowy, nie tylko zdobywasz konieczne umiejętności życiowe, ale też kluczowe aktywa dla samego siebie. W pracy zdobywasz przychód. W marketingu sieciowym zamiast zdobywać przychód, budujesz aktywa – swój własny biznes – a z kolei te aktywa generują przychód. Inwestuję tylko w  to, co dla mnie zarabia. To, co dla mnie generuje przychód, należy do aktywów; to, co zabiera mi pieniądze, należy do pasywów. Mam dwa porsche. To są pasywa. Jestem ich właścicielem i nie mam z tego powodu żadnych wyrzutów, ale wiem, że one nie wkładają mi pieniędzy do kieszeni; one wyjmują z kieszeni moje pieniądze. Nie ma w tym nic szczególnie skomplikowanego.

71

72

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Ludzie, którzy to rozumieją, budując aktywa, po pierwsze tworzą biznes, a po drugie inwestują w nieruchomości. Nawet jednak w przypadku nieruchomości trzeba rozumieć różnicę pomiędzy przepływem pieniężnym i  zyskiem kapitałowym. Większość ludzi nie ma pojęcia, na czym polega ta różnica. Inwestując, liczą na zysk kapitałowy. Mówią sobie: „Mój dom zyskuje na wartości. Moje auto zyskuje na wartości”. To zysk kapitałowy, a nie przepływ pieniężny. Celem posiadania nieruchomości jest zatrzymanie jej w swoim portfelu aktywów, a nie sprzedawanie jej z zyskiem. Gdy kupujesz nieruchomość za 100 tysięcy dolarów, a potem sprzedajesz za 200 tysięcy, taka nieruchomość nie należy do aktywów; po prostu wygenerowałeś 100 tysięcy dolarów zysku kapitałowego. Musiałeś zbyć tę nieruchomość, żeby na niej zarobić. Zabiłeś swoje aktywa. To tak, jakbyś sprzedawał krowę, żeby zarobić. Ja tam bym wolał ją zatrzymać i sprzedawać mleko. Powiem Ci, w  czym tkwi największy problem z  pracą: praca nie należy do aktywów. Nie wystawisz jej na eBayu, nikomu jej nie wynajmiesz, nie otrzymasz z  niej żadnej dywidendy. Po co spędzać długie lata, najlepsze lata swojego życia na budowaniu czegoś, co nie należy do aktywów? Ujmując rzecz najprościej: po co budować aktywa komuś innemu, a nie samemu sobie? Nie ma tu bowiem żadnych wątpliwości: pracując, budujesz aktywa – ale to nie są Twoje aktywa. Wbito nam to do głowy jako najwyższą wartość, że należy znaleźć sobie dobrą pracę, ale tak naprawdę nie ma w tym zupełnie żadnej wartości – zero! A co gorsza, zysk z Twojej pracy jest opodatkowany znacznie wyżej niż jakikolwiek inny rodzaj przychodu. I jak tu nie mówić, że wszystko sprzysięga się przeciw Tobie! A mimo to są tacy, którzy są gotowi zapłacić wysoką cenę za „bezpieczeństwo i  gwarancje” kwadrantu E.

Nie chodzi o przychód. Chodzi o aktywa generujące przychód

W marketingu sieciowym nie chodzi o sprzedaż produktów ani o zarabianie! Najbardziej rozpowszechnionym błędem jest podejście, że w marketingu sieciowym chodzi głównie o  sprzedaż. A  sprzedaż to przecież tylko zarabianie, tworzenie przychodu. Problem ze sprzedażą polega na tym, że jeśli przestaniesz sprzedawać to przestaniesz zarabiać. Sprzedawca to zawód. Jeśli pracujesz za ladą w domu towarowym, należysz do kwadrantu E; jeśli masz własną firmę i sprzedajesz ubezpieczenia, nieruchomości czy biżuterię – należysz do kwadrantu S. Tak czy tak wykonujesz pracę, która polega na sprzedawaniu. W ten sposób nie stworzysz majątku i nie osiągniesz niezależności. To, czego Ci potrzeba, to nie zmiana pracy; musisz zmienić adres na taki z kwadrantu B. John: Tak, Robercie, masz zupełną rację. Ludzie często zakładają, że sukces w biznesie oznacza, że jest się świetnym sprzedawcą. Celem marketingu sieciowego nie jest jednak to, by osiągnąć mistrzostwo w  sprzedaży konkretnego produktu czy usługi. Nie ma bowiem znaczenia, jak dobry mógłbyś w tym być – a mówiąc uczciwie, większość ludzi nie czuje się w  tym zbyt mocna, ponieważ poprzez sprzedaż można uzyskać jedynie ograniczony przychód. W końcu każda doba ma tylko 24 godziny, prawda? W  marketingu sieciowym celem nie jest sprzedaż produktu, ale budowanie sieci, armii ludzi, którzy dystrybuują te same produkty czy usługi, dzieląc się nimi z innymi ludźmi. Celem dla Ciebie i pozostałych nie jest sprzedaż dużych ilości produktów; każdy z Was powinien być swoim najlepszym klientem, sprzedawać produkty regularnie stałej liczbie klientów i  znajdować inne osoby, które chciałyby robić to samo. Dlaczego warto tworzyć własną armię niezależnych przedstawicieli? Ponieważ gdy już ją zbudujesz, będziesz miał coś niezwykle cennego: aktywa generujące dla Ciebie przychód – przychód pasywny. W rozdziale 13 poproszę Johna, żeby dokładniej wyjaśnił, dlaczego w  marketingu sieciowym nie chodzi o  sprzedaż – i  mam nadzieję,

73

74

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

że przeczytasz to z uwagą, bo to bardzo ważna kwestia, a wielu ludzi zwyczajnie jej nie rozumie. Na razie chciałbym jeszcze raz podkreślić coś, co już kilkakrotnie powtarzałem: w marketingu sieciowym nie chodzi o dodatkowy zarobek; chodzi o budowanie aktywów. Jest dokładnie osiem rodzajów aktywów, które buduje się jednocześ­ nie. W kolejnych rozdziałach przyjrzymy się po kolei każdemu z nich.

Rozdział 9

Pierwszy rodzaj aktywów

. Praktyczna edukacja biznesowa

Muszę Ci się do czegoś przyznać: bardzo wolno czytam. Owszem, czytam dużo, ale niestety bardzo powoli i często muszę książkę przeczytać dwa albo nawet trzy razy, żeby dobrze zrozumieć, co czytam. Co gorsza, niezbyt dobrze piszę; przyznam się, że w szkole średniej dwa razy z tego powodu oblałem. I wiesz, co w tym jest zupełną ironią? Ten trójkowy uczeń, który miał w szkole problemy z pisaniem i do dziś nie jest szczególnie uzdolnionym pisarzem, zdołał umieścić siedem książek na liście bestsellerów New York Timesa. O co mi chodzi? Dobre stopnie to nie wszystko. Nie zrozum mnie źle: nie umniejszam znaczenia edukacji. Wierzę w nią gorąco i jestem jej ogromnym orędownikiem. Chodzi o to, że edukacja, w jaką najbardziej wierzę, to uczenie nas tego, co naprawdę jest nam w życiu potrzebne. Kiedy radzę ludziom, by zaczęli budować własną sieć marketingu sieciowego, pierwszym powodem, jaki podaję, nie są wcale wspaniałe, rewolucyjne produkty, znajdujące się w ofercie. Nie mówię też o pieniądzach, jakie można zarobić, ani o niezależności finansowej, jaką można zbudować. Tak, często produkty są rzeczywiście świetne. Tak, to jest dobra droga do budowania bogactwa i  to jest dla mnie bardzo ważne. Ale to nie są najważniejsze korzyści, jakie można wyciągnąć z tego doświadczenia. Pierwszą wartością, jaką daje to doświadczenie, jest praktyczna edukacja biznesowa.

76

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Trzy rodzaje edukacji Jeśli chcesz osiągnąć sukces finansowy, potrzebujesz trzech rodzajów edukacji: szkolnej, profesjonalnej i finansowej. Dzięki edukacji szkolnej możesz posiąść umiejętności czytania, pisania i liczenia. To bardzo ważny rodzaj edukacji, szczególnie w dzisiejszym świecie. Ja sam nie najlepiej sobie radziłem na tym poziomie. Jak już wspominałem, przez większość życia byłem trójkowym uczniem, ponieważ zwyczajnie nie interesowało mnie to, czego mnie uczono. Edukacja profesjonalna obejmuje wiedzę o tym, jak pracować i zarabiać pieniądze. Innymi słowy przygotowuje Cię do życia w kwadrantach E i S. W mojej młodości inteligentni młodzi ludzie uczyli się zawodów lekarza, prawnika czy księgowego. Inni wybierali szkoły zawodowe i uczyli się, jak być pielęgniarką, hydraulikiem, murarzem, elektrykiem czy mechanikiem samochodowym. Tu też się nie wyróżniałem. Ponieważ na pierwszym poziomie edukacji szkolnej nie radziłem sobie najlepiej, nie zachęcano mnie, żebym wybrał zawód lekarza, prawnika czy księgowego. Zostałem więc oficerem na statkach handlowych, a  potem pilotem helikoptera w  piechocie morskiej w Wietnamie. W wieku 23 lat miałem już w ręku dwa zawody, ale żadnego z nich nigdy właściwie nie wykorzystywałem do robienia pieniędzy. Edukacja finansowa polega na tym, by się nauczyć, jak pieniądze mają pracować dla nas, a nie jak my mamy pracować dla pieniędzy. Być może sądzisz, że zdobędziesz edukację finansową w  jednej ze szkół biznesu – rzeczywistość jest jednak inna. W szkołach biznesu najczęściej wybiera się najbardziej inteligentną młodzież i przygotowuje się ją do zajmowania wysokich stanowisk kierowniczych u  bogatych. Innymi słowy, przygotowuje się tam studentów do życia na najwyższych szczeblach kwadrantu E – ale to wciąż jest kwadrant E. Po tym, jak wróciłem z Wietnamu, rozważałem powrót na uczelnię i zdobycie tytułu MBA, ale bogaty ojciec przekonał mnie, że nie warto. Powiedział mi: „Jeśli pójdziesz na studia MBA w tradycyjnej szkole biznesu, będą Cię tam uczyli, jak być pracownikiem bogatych. Jeśli sam

Pierwszy rodzaj aktywów. Praktyczna edukacja biznesowa

chcesz być bogaty, nie potrzeba Ci już żadnej szkolnej edukacji, potrzebujesz praktycznej edukacji finansowej”.

Ważne umiejętności Bycie przedsiębiorcą budującym biznes w kwadrancie B nie jest łatwe. Co więcej, uważam, że budowanie biznesu w  kwadrancie B należy do największych wyzwań, przed jakimi może stanąć człowiek. To dlatego tak wielu ludzi żyje w kwadrantach E i S, bo te kwadranty są mniej wymagające niż kwadrant B. Gdyby to było proste, każdy by to robił. Jeśli masz osiągnąć sukces w  biznesie, potrzebujesz umiejętności technicznych, których prawdopodobnie w szkole nikt Cię nie nauczył. Na przykład zdolności organizatorskich i  ustalania własnego planu działania. To są sprawy większe, niż może się wydawać. Ludzie wchodzący po raz pierwszy na scenę marketingu sieciowego czasami doświadczają pewnego szoku kulturowego, ponieważ są przyzwyczajeni, że mówi im się, co mają robić. Możesz pracować nie wiem jak ciężko w kwadrancie E, ale nie mieć zupełnie żadnego doświadczenia w wyznaczaniu sobie celów, ustalaniu planu działania, w zarządzaniu czasem i wykonywaniu serii efektywnych działań w odpowiedniej kolejności. To szokujące, że tak wielu ludzi nie dysponuje tymi podstawowymi umiejętnościami. Owszem, szokujące, ale nie zaskakujące. W  końcu w kwadrancie E do niczego się one nie przydają. Natomiast jeśli wchodzisz w  kwadrant B, stają się koniecznością. To umiejętności równie ważne jak wiedza o tym, jak zbilansować stan konta, napisać plan finansowy i czytać sprawozdania roczne.

Korzyści podatkowe – i czego nas one uczą Ludzie, którzy dopiero co zaangażowali się w marketing sieciowy, często są zaskoczeni tym, jak wielkie korzyści podatkowe daje im prowadzenie własnej firmy w domu. Większość ludzi ma przynajmniej mgliste pojęcie o  tym, że bogatym przysługują różne ulgi podatkowe, których oni sami nie mają, ale skoro całe życie spędzają w  kwadrancie E, zwykle nie zagłębiają się

77

78

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

w to, czego te ulgi dotyczą ani jak można z nich skorzystać. Dlatego też bywają zaszokowani, gdy się dowiadują, że oni też mogą korzystać z tych samych ulg i zachować w kieszeni znaczną część pieniędzy już od pierwszego dnia prowadzenia działalności. W  związku z  niedawnymi zmianami w  systemie podatkowym i z pojawieniem się wielu programów ubezpieczeniowych dla małych firm i samozatrudnionych, dziś – jak nigdy dotąd – łatwo jest stworzyć własny pakiet dodatkowych korzyści, który może się mierzyć ze standardami oferowanymi przez wielkie korporacje, a nawet je przewyższać. Już rozpoczynając działalność w marketingu sieciowym w wolnym czasie i zachowując dotychczasową pracę, możesz się cieszyć korzyściami podatkowymi dostępnymi dla bogatych. Ktoś prowadzący firmę na pół etatu ma więcej ulg podatkowych niż pracownik.

domowe biuro

auto, paliwo, koszty podróży

domowy komputer

internet i telefon

podróże, kolacje, hotel

produkty osobistego użytku

Powyższa lista to przykłady wydatków, które mogą zostać zgodnie z przepisami odliczone od podatku, jeśli prowadzi się własny biznes w ramach marketingu sieciowego. Uwaga: ta lista służy jedynie jako przykład; porady w Twojej konkretnej sytuacji udzieli Ci Twój doradca podatkowy. Na przykład będziesz mógł odliczyć wydatki na samochód, paliwo, niektóre posiłki i rozrywkę. Oczywiście musisz się skonsultować z włas­ nym doradcą podatkowym, aby poznać szczegóły Twojej własnej sytuacji. A kiedy już to zrobisz, zobaczysz, że faktura od doradcy podatkowego także podlega odliczeniu od podatku! Mówiąc inaczej, rząd da Ci zniżkę w podatku za to, że udałeś się po profesjonalną poradę dotyczącą płacenia rządowi mniejszych podatków. Jedną z najbardziej wartościowych rzeczy w marketingu sieciowym jest to, że odkrywa on przed nami dotąd niedostępne życie w kwadrancie B.

Pierwszy rodzaj aktywów. Praktyczna edukacja biznesowa

Mówię o tym nie tylko dlatego, żebyś wiedział o tej potężnej dźwigni finansowej, jaką zyskujesz od pierwszego dnia prowadzenia działalności w postaci oszczędności podatkowych. Moim celem jest przede wszystkim podkreślić to, że większość ludzi nie ma pojęcia, na czym polega życie w kwadrancie B! Ludzie przeżywają szok, gdy dowiadują się o czekających na nich korzyściach podatkowych, ponieważ dla nich kwadrant B jest tak samo odległy jak zaginiona Atlantyda. Jedną z najbardziej wartościowych rzeczy w marketingu sieciowym jest to, że odkrywa on przed nami dotąd niedostępne życie w kwadrancie B. Witamy w świecie praktycznej edukacji biznesowej.

Umiejętności życiowe Sukces w  biznesie nie zależy wyłącznie od opanowania kilku umiejętności technicznych. Jeszcze ważniejsze są umiejętności życiowe konieczne do tego, by poradzić sobie w kwadrancie B i odnieść w nim sukces. Kluczem do długoterminowego sukcesu w  życiu są edukacja i umiejętności, życiowe doświadczenie i przede wszystkim Twój charakter. Ja na przykład musiałem pokonać własne wątpliwości, nieśmiałość i strach przed brakiem akceptacji przez innych ludzi. Inną umiejętnością z dziedziny rozwoju osobistego, którą musiałem opanować, było to, jak się podnieść po porażce i iść dalej. To są cechy charakteru, które człowiek musi w sobie wypracować, jeśli ma odnieść sukces w biznesie z kwadrantu B – bez względu na to, czy chodzi o biznes sieciowy, franchising czy o własną innowacyjną firmę. Skoro nie uczą Cię tego w szkole ani w miejscu pracy, ani w domu, w  którym się wychowujesz, gdzie masz się tego nauczyć? Gdzie uda Ci się znaleźć firmę, która zainwestuje czas w Twoją edukację i rozwój osobisty, a jednocześnie pomoże Ci zbudować biznes? Otóż w marketingu sieciowym. John: To ciekawe, Robercie, że zawsze wymieniasz edukację biznesową jako pierwszą korzyść z  każdego rodzaju biznesu. Przyznaję,

79

80

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

że masz w tym dużo racji. Często ludzie dzięki doświadczeniu z marketingiem sieciowym uczą się nowych rzeczy, rozwijają w sobie takie cechy i umiejętności, których w inny sposób nigdy by nie nabyli. Marketing sieciowy uczy ludzi, jak pokonywać własny strach, jak się komunikować i jak interpretować psychologiczne podłoże sytuacji, w której inni odpowiadają im „nie”; uczy też, jak być wytrwałym mimo odmowy i innych rzeczywistych wyzwań. Oto najważniejsze umiejętności, jakich uczy marketing sieciowy poprzez praktyczną edukację biznesową: • nastawienie na sukces, • dbałość o strój prowadzący do sukcesu, • pokonanie własnych obaw, wątpliwości i braku pewności siebie, • pokonanie strachu przed odmową, • umiejętności komunikacyjne, • umiejętność pracy z ludźmi, • umiejętność zarządzania czasem, • odpowiedzialność, • wyznaczanie sobie realnych celów, • umiejętność zarządzania pieniędzmi, • umiejętność inwestowania. Dobre firmy działające w marketingu sieciowym zapewniają solidny program szkoleniowy obejmujący wszystkie te dziedziny. I zgadzam się z tym: taka edukacja jest absolutnie bezcenna. Co więcej, byłoby Ci trudno znaleźć inne miejsce, gdzie mógłbyś się nauczyć tego wszystkiego, nawet gdybyś był gotów za to słono zapłacić – a co dopiero myśleć o tym, żeby ktoś Ci płacił za to, że się uczysz. W marketingu sieciowym podkreślamy, że jest to biznes, w którym zarabia się i  uczy jednocześnie. To świetne hasło, bo podkreśla to, co w tym biznesie kluczowe: uczysz się, jak to robić, robiąc to, a nie siedząc latami na sali wykładowej i wysłuchując, jak ktoś o tym opowiada. Marketing sieciowy to praktyczna szkoła biznesu dla ludzi, którzy chcą się nauczyć praktycznych umiejętności potrzebnych przedsiębiorcy, a nie umiejętności potrzebnych pracownikowi.

Pierwszy rodzaj aktywów. Praktyczna edukacja biznesowa

W marketingu sieciowym szkolenie to więcej niż teoria – to doświadczenie. Bez względu na to, czy w wybranym przez Ciebie programie osiągniesz szczyt, czy nie, albo czy zarobisz masę pieniędzy, samo szkolenie ma ogromną wartość i  pozostanie Ci na całe dalsze życie. Ludzie bardzo często ostatecznie zajmują się zupełnie innym biznesem, w  którym osiągają wielkie sukcesy dzięki własnemu szkoleniu i doświadczeniu, ponieważ na początku swojej drogi zdobyli doświadczenie w marketingu sieciowym. I w tym tkwi właśnie sedno sprawy: to dlatego od 10 lat polecam wielu ludziom ten biznes. Gdy angażujesz się w działalność firmy opartej na marketingu sieciowym, jej oferta nie ogranicza się do tego, by pokazać Ci tor, po którym masz biec; ludzie z tej firmy wspierają Cię także w rozwijaniu umiejętności i cech, które są Ci potrzebne do osiągnięcia sukcesu. Marketing sieciowy to praktyczna szkoła biznesu dla ludzi, którzy chcą się nauczyć praktycznych umiejętności potrzebnych przedsiębiorcy, a nie umiejętności potrzebnych pracownikowi.

81

Rozdział 10

Drugi rodzaj aktywów . Ścieżka rozwoju osobistego, która generuje zysk

Wiem, co sobie teraz pewnie pomyślisz. „Kiyosaki, odbiło ci?! Co to za mydlenie oczu gładką gadką o «ścieżce rozwoju osobistego»? Nie potrzeba mi grupy terapeutycznej; muszę związać koniec z końcem. Mam zamiar budować moje bogactwo, a nie śpiewać jakieś natchnione pieśni!”. Chwila, chwila. Wcale mi nie odbiło: przeciwnie – staram się myśleć realistycznie. Osiąganie bogactwa to nie to samo co wrzucanie półdolarówki do automatu do gry w jednorękiego bandytę. Poza tym nie masz przed sobą jedynie nowego sposobu na zarabianie dodatkowych pieniędzy. Właśnie dokonujesz zmiany swoich własnych podstawowych wartości. Zmienia się nie tylko to, czym się zajmujesz; w bardzo rzeczywisty sposób zmienia się też to, kim jesteś. Mój przyjaciel Donald Trump jest dziś miliarderem, ale był moment, gdy wszystko stracił z  powodu zapaści na rynku nieruchomości. Tak opowiadał o tym, co przeżywał, gdy był zadłużony na 9,2 miliarda dolarów: „Mijałem żebraka na ulicy i zdałem sobie sprawę, że jest ode mnie bogatszy o 9,2 miliarda dolarów!”. Mimo to Donald wkrótce wrócił na szczyt. Dlaczego? Ponieważ jest tym, kim jest – a dokładnie jest tym, kim się stał. Ja miałem podobne doświadczenia. W wieku 30 lat byłem milionerem. Jakieś 2 lata później moja firma zbankrutowała. Strata prowadzonego przeze mnie biznesu nie była przyjemnym doświadczeniem, ale była ważną lekcją. Wiele się nauczyłem przez te kilka lat – dużo o biznesie, a jeszcze więcej o samym sobie.

84

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Po tej katastrofie bogaty ojciec powiedział mi: „Pieniądze i sukces sprawiają, że stajemy się aroganccy i głupi. Teraz, gdy przeżyłeś biedę i upokorzenie, możesz zacząć się na nowo uczyć”. Miał rację. To, czego nauczyło mnie to doświadczenie, okazało się później bezcenne. Dzięki budowaniu i utracie globalnego biznesu zdobyłem praktyczną edukację, która pozwoliła mi wreszcie stać się bogatym. I co jeszcze ważniejsze – ta edukacja mnie wyzwoliła. Najistotniejsze jej elementy nie dotyczyły ani biznesu, ani pieniędzy – dotyczyły mnie samego. Chciałbym zapytać o to Johna, a ponieważ, jak podejrzewam, znam jego odpowiedź, za moment zrozumiecie, o czym mówię. Robert: Johnie, to oczywiste, że nie każdy osiąga w marketingu sieciowym tak samo wielki sukces. Co według Twojego doświadczenia jest najważniejszym powodem porażki niektórych ludzi na drodze do sukcesu, o jakim marzyli, rozpoczynając przygodę z marketingiem sieciowym? John: Sukces jest różnie definiowany przez różnych ludzi. To, co jest ważne dla jednej osoby, dla kogoś innego może się nie liczyć. Niektórzy są zadowoleni, jeśli uzupełnią domowy budżet niewielką kwotą, natomiast inni naprawdę szukają szansy na wielki biznes, który zmieni ich życie na poziomie zarówno przychodów, jak i stylu życia. Porażkę też można definiować bardzo szeroko. Dla kogoś, kto chciał zbudować znaczący biznes, przychód rzędu tysiąca dolarów miesięcznie może być porażką; dla matki szukającej dodatkowego źródła przychodów to jest wielki sukces. Niezależnie od tego, jaki wyznaczymy sobie cel, wiem, że ci, którzy nie ustają w wysiłkach i pracują nad marketingiem sieciowym, osiągają coraz to lepsze wyniki. Tak naprawdę, moim zdaniem, jedynym powodem porażki jest to, że ludzie sami rezygnują. Muszę jednak coś dodać gwoli wyjaśnienia. Nie ma tu znaczenia, czy ktoś formalnie odchodzi z firmy – czyli rezygnuje z prowadzenia dystrybucji, mówiąc „wychodzę”. Nie chodzi o rezygnację z prowadzenia biznesu, ale o rezygnację z własnych marzeń.

Drugi rodzaj aktywów. Ścieżka rozwoju osobistego, która generuje zysk

Właśnie tak myślałem. Wracamy ponownie do tego, co napisałem na samym początku tej książki: nie chodzi tylko o zmianę branży, w której pracujesz; chodzi o zmianę całego Ciebie. Mogę Ci pokazać, jaki biznes jest dla Ciebie najlepszy, ale żeby ten biznes się rozwijał, Ty także musisz się rozwijać.

Zwycięzca w Tobie – i przegrany w Tobie Na to, co przed chwilą powiedział John, istnieją dwa określenia. Jedno z nich to rezygnacja, a drugie – przegrana. Każdy z  nas ma w  sobie zwycięzcę i  przegranego. Tak samo jest i ze mną: jest we mnie zarówno zwycięzca, jak i przegrany – i często konkurują o „czas antenowy”. Kiedy ludzie pozwalają, aby dominował w nich przegrany, „dają radę”, ale nie osiągają w życiu prawdziwego sukcesu. Ja na to nie pozwalam. Upieram się, żeby zwycięzca we mnie zwyciężał. Po czym poznać, że odzywa się przegrany? „Nie stać mnie na to”. „Och, to zbyt ryzykowne”. Albo: „A jak mi się nie powiedzie?”. Zwycięzca podejmuje ryzyko, przegrany myśli tylko o bezpieczeństwie. Co za ironia. Przegrany w kółko nadaje o bezpieczeństwie – ale jego kariera i życie nigdy nie będą w pełni bezpieczne. Czy praca w wymiarze 40 godzin tygodniowo w  korporacji, w  której z  dużym prawdopodobieństwem możesz zostać zwolniony w  ciągu kilku najbliższych lat, naprawdę jest bezpieczna? Albo pakowanie znacznej części niewielkich zarobków w plany emerytalne 401(k), które utopią je w funduszach inwestycyjnych lub w piramidach finansowych zarządzanych przez kogoś pokroju Bernie’ego Madoffa? W każdym z nas jest zwycięzca i przegrany, bogaty i biedny, człowiek, który trenuje, i człowiek, który siedzi przed telewizorem. Toczy się między nimi bitwa. Jeśli zaangażujesz się w firmę działającą w marketingu sieciowym, otrzymasz wsparcie dla Twojego wewnętrznego bogacza i  będziesz umiał wyjść przed szereg. Twoi znajomi – nieudacznicy – chcą, żebyś został przed telewizorem, żebyś wybrał bezpieczeństwo i pracę przez 40 godzin tygodniowo, ponieważ wtedy nie będziesz stanowił dla nich wyzwania i nie będziesz im przypominał,

85

86

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

że można robić coś innego. Ale nie tego chce Twój sponsor w marketingu sieciowym. Twój zespół chce, żebyś osiągał sukces, wychodził poza dotychczasową strefę komfortu, nie przejmował się swoją dotychczasową historią i stał się kimś wyjątkowym, a nie kimś zwyczajnym – jak dotąd. Łatwo jest powiedzieć: „Nie stać mnie na to”, „To jest po prostu zbyt drogie” albo „Chcę tylko zarabiać; nie chcę tak ciężko pracować i nie chcę tyle ryzykować”. Tak mówi przegrany. Nie musisz się czuć źle z tego powodu, że tak myślisz. W każdym z nas tkwi przecież przegrany. We mnie na pewno jest i na dodatek często wygrywa – a przynajmniej przez chwilę mu się tak wydaje. Każdego ranka dokonuj wyboru: kto się dziś rano obudził – bogaty czy biedny? Zwycięzca czy przegrany? To nasza codzienna bitwa. Co więcej, w każdym z nas jest cały wybór postaci, którymi możemy się stać w  danej sytuacji. Ja chciałem być człowiekiem szczęśliwym w małżeństwie, który potrafi zrobić coś dla planety i całym sobą skłania się ku wolności. Zawsze, gdy pozwalamy, by wygrały w nas lęk, wątpliwości albo niska samoocena, przegrany wychyla głowę i przejmuje kontrolę. Aby nauczyć się pokonywać w sobie przegranego, a zwycięzcy pomóc wydostać się na powierzchnię, trzeba się nauczyć, jak się dzielić własną wizją i opowiadać mocne, przekonujące historie. Gdy nauczysz się opowiadać przekonujące historie, zrozumiesz, jak pokazać wszystkim zwycięzcę, który kryje się w Tobie. Większość ludzi nie potrafi przeć do przodu, radzić sobie z rozczarowaniem i jednocześnie nie tracić z oczu celu własnej wędrówki. Zwyczajnie nie zostali tego nauczeni. A to jest absolutnie nieodzowna umiejętność. To umiejętność kogoś, kto w rzeczywistości zajął już miejsce w kwadrancie B. To sposób myślenia przedsiębiorcy – i jednocześnie najważniejsza cecha, jaką można zdobyć poprzez budowanie własnego biznesu w marketingu sieciowym. Kiedy pracowałem w firmie Xerox, zajęło mi 2 lata, zanim wreszcie przejąłem kontrolę i  pozwoliłem zwycięzcy wyjść z  cienia. Pod koniec tych 2 pierwszych lat o mały włos mnie nie zwolniono, ale na

Drugi rodzaj aktywów. Ścieżka rozwoju osobistego, która generuje zysk

szczęście dla mnie właśnie wtedy zaczęło rosnąć moje poczucie włas­ nej wartości. Moja sprzedaż się zwiększyła, a w ciągu kolejnych 2 lat stale zajmowałem pierwsze lub drugie miejsce w sprzedaży w moim biurze. Marketing sieciowy daje Ci szansę, byś stanął oko w oko z włas­ nymi obawami, zmierzył się z  nimi, przezwyciężył je i  uwolnił zwycięzcę, którego masz w sobie. To, że wzrosło moje poczucie własnej wartości, było ważniejsze niż moja wypłata. Odbudowanie pewności siebie i poczucia własnej wartości było dla mnie bezcenne. Co więcej, pozwoliło mi później zarabiać miliony dolarów. Za to będę wdzięczny do końca życia firmie Xerox i jej pracownikom, którzy nauczyli mnie, jak mam walczyć z  moimi wątpliwościami, lękami i obsesjami. Dziś szczególnie polecam marketing sieciowy, ponieważ jest to taki rodzaj biznesu, który oferuje podobne szanse na zwiększenie i odbudowanie pewności siebie, jakie ja otrzymałem w firmie Xerox. Marketing sieciowy daje Ci szansę, byś stanął oko w oko z własnymi obawami, zmierzył się z nimi, przezwyciężył je i uwolnił zwycięzcę, którego masz w sobie. Nie popełnij jednak błędu – samo wejście w  marketing sieciowy i rozpoczęcie budowania biznesu nie oznacza, że ukryty w Tobie przegrany na zawsze zniknie. Stworzenie prawdziwego poczucia wolności zajmie Ci długie lata. W Ameryce dużo się mówi o wolności. Tak naprawdę nie ma jednak wolności, dopóki nie osiągnie się wolności finansowej. Jej stworzenie wymaga czasu. Urodziłem się z niczym, kilkakrotnie zarabiałem i traciłem fortunę, więc wiem, jak to jest wszystko stracić: w tych trudnych czasach bardzo łatwo jest wygrać przegranemu. Nadejdą takie chwile, kiedy poczujesz, że jesteś poddawany próbie; gdy Twoi znajomi będą Ci mówili: „A nie mówiłem?”, a rodzina będzie Ci szeptała do ucha: „Może lepiej byłoby, gdybyś całą tę energię włożył w normalną pracę i dał sobie spokój z tym marketingiem sieciowym?”.

87

88

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Zapewniam Cię, że nadejdą takie chwile, kiedy pokusa, by pozwolić przegranemu przejąć kontrolę, będzie ogromna. Nie rób tego. Wygraj!

Szkoła pilotażu Wszystkie gąsienice zamykają się w  kokonach, zanim zostaną motylami. Szkoła pilotażu była moim kokonem. Przyszedłem tam jako absolwent college’u, a wyszedłem jako pilot gotowy do podjęcia misji w Wietnamie. Gdybym poszedł do cywilnej szkoły pilotażu, prawdopodobnie nigdy nie byłbym przygotowany do działania w warunkach wojennych, chociaż byłbym przecież pilotem. Piloci wojskowi muszą się nauczyć zupełnie innych rzeczy niż piloci cywilni. Inne są umiejętności, które muszą nabyć, inna jest intensywność szkolenia, a w dodatku świadomość, że po tym całym szkoleniu pójdzie się na wojnę, sprawia, że wszystko staje się inne. Podstawowe szkolenie lotnicze na Florydzie zajęło mi prawie 2 lata. Kiedy przeniesiono mnie na kurs dla zaawansowanych w Camp Pendleton w Kalifornii, otrzymałem znaczek ze skrzydłami. Ale to nie był koniec szkolenia – tam stało się ono znacznie bardziej intensywne: w Camp Pendleton szkolono nas bardziej do walki niż do latania. Po zakończeniu szkoły pilotażu zostaliśmy pilotami i w ciągu roku mieliśmy się przygotować do wyjazdu do Wietnamu. Ciągle lataliśmy, często w warunkach, które poddawały nas próbom na poziomie mentalnym, emocjonalnym, fizycznym i duchowym. Około 8 miesięcy po rozpoczęciu programu w Camp Pendleton coś się we mnie zmieniło. Podczas jednego z lotów szkoleniowych stałem się pilotem, który był już gotowy, by wziąć udział w wojnie. Aż do tego momentu latałem na poziomie mentalnym, emocjonalnym i fizycznym. Niektórzy nazywają to „lataniem mechanicznym”. Podczas tej jednej misji szkoleniowej zmieniłem się duchowo. Misja była tak intensywna i przerażająca, że w pewnym momencie wszystkie moje lęki i wątpliwości musiały się odsunąć na bok, a do głosu doszła moja dusza. Latanie stało się częścią mnie. Poczułem duchowy spokój i zrozumiałem,

Drugi rodzaj aktywów. Ścieżka rozwoju osobistego, która generuje zysk

że właśnie w samolocie jestem na właściwym miejscu. Samolot stał się częścią mnie. Byłem gotowy na Wietnam. Nie oznacza to, że przestałem się bać. Ciągle tak samo obawiałem się iść na wojnę – towarzyszył mi strach przed śmiercią albo – co gorsza – przed inwalidztwem. Różnica polegała na tym, że teraz byłem na wojnę gotowy. Moja wiara w samego siebie była większa niż moje obawy. Proces stawania się biznesmenem i inwestorem przebiegał u mnie bardzo podobnie jak proces stawania się pilotem gotowym do walki. Dwa razy nie powiodło mi się w biznesie, zanim odnalazłem w sobie cechę zwaną duchem przedsiębiorczości. I to właśnie ten duch trzyma mnie po tej stronie Kwadrantu CASHFLOW, gdzie znajdują się kwadranty B i I – a ja trwam tu, nie bacząc na wszelkie pojawiające się trudności. Zostaję po stronie kwadrantów B i I, a nie wracam po bezpieczeństwo i komfort na stronę kwadrantów E i S. Odnalezienie pewności siebie, która dała mi poczucie komfortu w kwadrancie B, zajęło mi 15 lat. Jesteś większym szczęściarzem niż ja: nie musisz tak długo czekać i doświadczać tych wszystkich porażek, które stały się moim udziałem. Możesz zdobyć edukację, która zmieni Twoje życie, już teraz, w Twojej własnej szkole pilotażu: w marketingu sieciowym.

Jak moje umiejętności biznesowe zmieniły moje życie Teraz, gdy opowiedziałem Ci już o moim szkoleniu wojskowym i o tym, jak uczyłem się latać w warunkach bojowych w wietnamskiej dżungli, chciałbym opowiedzieć jeszcze jedną historię: o kształtowaniu charakteru – dotyczącą nie pola walki, lecz miłości. Gdybym nie przeszedł intensywnego szkolenia i nie zdobył praktycznych umiejętności biznesowych, prawdopodobnie nie spotkałoby mnie szczęście poślubienia kobiety moich marzeń. Ponieważ to jednak zrobiłem – udało mi się. Kiedy poznałem Kim, od razu uznałem ją za najpiękniejszą kobietę na świecie. Zupełnie mnie zatkało i byłem zbyt przerażony, by podejść do niej i z nią porozmawiać. Jednak moja edukacja biznesowa pozwoliła

89

90

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

mi się nauczyć, jak pokonywać strach przed porażką i odmową – i w tym momencie odbyte przeze mnie szkolenie miało mi się naprawdę opłacić. Zamiast chować się po kątach i  patrzeć na nią z  daleka, co na pewno zrobiłbym jeszcze kilka lat wcześniej, odważnie podszedłem i przywitałem się. Kim odwróciła się w moim kierunku, a jej twarz rozjaśniła się przepięknym uśmiechem – i wtedy się zakochałem. Była postacią z moich snów. Ale kiedy zaproponowałem randkę, odpowiedziała „nie”. Dawniejszy Robert Kiyosaki pewnie by odszedł po cichu, przyznając się do porażki. Biznesowe szkolenie uczyniło mnie twardszym, więc zebrałem się na odwagę i ponownie zaproponowałem spotkanie. A ona znów powiedziała „nie”. Teraz moja pewność siebie już nieco osłabła, a moje męskie ego cierpiało, mimo to jeszcze raz zaprosiłem ją na randkę – i jeszcze raz usłyszałem „nie”. I tak to się ciągnęło przez kolejne pół roku. Za każdym razem, gdy ona mówiła „nie”, wycofywałem się na z góry upatrzoną pozycję i lizałem rany. Wewnętrznie bardzo cierpiałem. Gdybym się nie nauczył pokonywać swoich wątpliwości, nie byłbym w  stanie przez pół roku zadawać tego samego pytania – ale już to potrafiłem. Wreszcie któregoś dnia powiedziała „tak”. Od tego momentu już zawsze byliśmy razem. Opowiadam to nie dlatego, że to taka słodziutka historyjka o tym, jak Robert zalecał się do Kim; opowiadam to, bo jest w tym istotna nauka: nie chodzi tylko o biznes i pieniądze. Mówimy tu o Twoim życiu. To, jak zarabiasz i jak budujesz własną karierę, ma istotne znaczenie dla Twojej przyszłości i dla budowania Twojego dziedzictwa.

Rozdział 11

Trzeci rodzaj aktywów . Krąg znajomych, którzy mają te same marzenia i wartości

To może być trudne do przyjęcia, ale jeśli chcesz w swoim życiu dokonać zmian, bardziej niż nowej pracy potrzebujesz nowych znajomych. Dlaczego? Ponieważ Twoi dotychczasowi znajomi, chociaż Cię lubią i nie mają złych intencji, mogą Cię ściągać w dół. Być może słyszałeś kiedyś, że Twój przychód jest zwykle równy średnim zarobkom Twoich najbliższych znajomych. A  na pewno znasz powiedzenie „ciągnie swój do swego”. Dotyczy to zarówno ludzi bogatych, biednych i klasy średniej. Innymi słowy bogaci nawiązują kontakty z bogatymi, biedni z biednymi, a klasa średnia z klasą średnią. Bogaty ojciec często mawiał: „Jeśli chcesz być bogaty, musisz nawiązywać kontakty z bogatymi albo z takimi, którzy mogą Ci pomóc osiąg­ nąć bogactwo”. Wielu ludzi spędza życie w otoczeniu takich, którzy mówiąc o finansach, ściągają ich w dół. Działając w marketingu sieciowym, spędzasz czas z ludźmi, którzy pomagają Ci się wzbogacić. Zapytaj sam siebie: „Czy ci, z którymi spędzam czas, są oddani temu, żebym ja był bogatszy? A może mają większy interes w tym, żebym został najemnym pracownikiem?”. W  wieku 15 lat wiedziałem, że chcę być niezależny finansowo i że jednym ze sposobów osiągnięcia tej niezależności jest nawiązywanie kontaktów z ludźmi, którzy są w stanie pomóc mi zrealizować mój cel. Postanowiłem, że będę zabiegał o przyjaźń takich osób, które chcą,

92

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

żebym stał się bogaty, a nie żebym został lojalnym pracownikiem korporacji należącej do bogatych. To był moment, który zmienił moje życie. Ta decyzja nie była łatwa, ponieważ w wieku 15 lat musiałem bardzo uważać na to, z kim spędzam czas, i na to, których nauczycieli powinienem słuchać. Jeśli planujesz budowanie własnego biznesu, musisz zwracać uwagę na to, z kim spędzasz czas i kim są Twoi nauczyciele. To kluczowa decyzja. Gdy opuszczałem firmę Xerox, najtrudniejsze w tej decyzji było to, że musiałem zrezygnować z niektórych przyjaźni. Większość moich znajomych i rodziny żyła w kwadrancie E, a ich wartości były zupełnie inne od moich. Cenili sobie bezpieczeństwo i regularność wypłat, a ja ceniłem sobie wolność i niezależność finansową. Tym samym moja decyzja stała się bolesnym doświadczeniem, ale była konieczna do tego, żebym mógł się rozwijać. W marketingu sieciowym może Ci się przydarzyć coś podobnego. Możesz odkryć, że we własnej rodzinie i w kręgu znajomych masz takie osoby, które nie popierają Twojej decyzji o tym, że zajmiesz się marketingiem sieciowym; co więcej – mogą Cię aktywnie zniechęcać do działania. Mogą Ci mówić, że oszalałeś, że jesteś frajerem, że robisz ogromny błąd. Możesz nawet stracić znajomych. Waham się, pisząc te słowa, bo to brzmi bardzo ostro. Cóż, tak jest. Taka jest rzeczywistość. Ale uprzedzam, że to nie ma nic wspólnego z  samym marketingiem sieciowym. To, co dzieje się naprawdę, to gigantyczny wstrząs sejsmiczny w Twoim życiu – przejście z kwadrantu E lub S do kwadrantu B. Nie chodzi po prostu o nową pracę; to przypomina bardziej przeprowadzkę do innego kraju, zmianę religii albo poglądów politycznych. Marketing sieciowy nie tylko zapewnia wspaniałą edukację biznesową, ale daje Ci też dostęp do zupełnie nowego świata znajomych – ludzi, którzy idą w biznesie w tym samym kierunku co Ty i kierują się takimi samymi wartościami.

Trzeci rodzaj aktywów. Krąg znajomych, którzy mają te same marzenia i wartości

Angielski poeta John Donne napisał: „Nikt nie jest samotną wyspą; każdy stanowi ułamek kontynentu, część lądu”. Powiedział to w roku 1623, a  jego zdanie jest dziś, w  epoce globalizacji, jeszcze bardziej prawdziwe niż wtedy. Nie możesz zdobyć bogactwa w izolacji; możesz osiągnąć tylko tyle, na ile pozwala Ci społeczność, w której żyjesz, pracujesz i spędzasz wolny czas. John: To stwierdzenie jest prawdą w każdej dziedzinie życia, ale szczególne znaczenie ma w marketingu sieciowym, bo kiedy budujesz biznes sieciowy, budujesz wokół siebie potężną, zupełnie nową społeczność znajomych, którzy poznają te same wartości i praktyczne umiejętności biznesowe co Ty. Jest też jeszcze jedna wielka korzyść, jaką niesie ze sobą biznes sieciowy: zamiast otaczać się osobami rywalizującymi z  Tobą o  kolejny awans, w  tym biznesie pracujesz z  ludźmi, którzy poświęcają się na równi z Tobą, chcąc osiągnąć sukces, a Twój sukces jest także gwarancją ich sukcesu. Istnieje duża szansa, że niektórzy z nich staną się Twoimi największymi przyjaciółmi. Według badań Stowarzyszenia Sprzedaży Bezpośredniej (DSA) znaczna liczba osób angażujących się w marketing sieciowy ceni sobie społeczną sieć kontaktów, do której dzięki niemu należy, nawet wyżej niż uzyskiwany w tym systemie przychód. O tym właśnie mowa: marketing sieciowy nie tylko zapewnia wspaniałą edukację biznesową, ale daje Ci też dostęp do zupełnie nowego świata znajomych – ludzi, którzy idą w biznesie w tym samym kierunku co Ty i kierują się takimi samymi wartościami. Dla mnie ten rodzaj przyjaźni, o którym mówi John, jest równie bezcenny jak najlepsze szkolenie biznesowe. Dziś mam znajomych w każdym z czterech kwadrantów, ale moi najbliżsi przyjaciele – tacy, z którymi się najczęściej spotykam i których czas poświęcony mi najwięcej dla mnie znaczy – są w kwadrantach B oraz I. A przy okazji, co z tymi przyjaciółmi, których zostawiłem w firmie Xerox? Do dziś są moimi przyjaciółmi. Na zawsze nimi pozostaną, ponieważ byli ze mną w przełomowym okresie mojego życia. Jednak

93

94

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

nadszedł w moim życiu taki czas, że muszę iść dalej. Jeśli i w Twoim życiu to jest ten czas, kiedy musisz iść dalej, a kwadrant B Cię wzywa, być może powinieneś dołączyć do biznesu sieciowego i poznać nowych znajomych.

Rozdział 12

Czwarty rodzaj aktywów . Moc Twojej własnej sieci

Jedną z  pierwszych rzeczy, które zaintrygowały mnie w  tym modelu biznesu, kiedy zacząłem go bliżej badać w latach 90., było to, że używano w nim słowa sieć. Pamiętałem, z jakim szacunkiem bogaty ojciec wypowiadał to słowo. Thomas Edison był jednym z  bohaterów bogatego ojca. Dzisiaj Edison jest dla ludzi przede wszystkim wynalazcą żarówki, ale to nie do końca jego zasługa. Edison nie wynalazł żarówki; jego wkład polegał na udoskonaleniu pomysłu innych osób. I co jeszcze ważniejsze, wpadł na to, jak na tym zarobić. Po tym, jak wyrzucono go ze szkoły (nauczyciele twierdzili, że nie jest dość inteligentny, żeby sobie w niej poradził), Edison podjął pracę jako sprzedawca słodyczy i prasy w pociągach. Wkrótce zaczął wydawać własną gazetę, a w kolejnym roku zatrudnił zespół własnych pracowników, którzy dla niego sprzedawali czasopismo i słodycze. Z pracownika stał się właścicielem biznesu. Siła nie tkwi w  produkcie; siła tkwi w  sieci. Jeśli chcesz być bogaty, powinieneś wykorzystać do tego najlepszą z możliwych strategii: znajdź sposób na zbudowanie silnej, opłacalnej i stale rosnącej sieci. Młodemu Edisonowi znudziło się sprzedawanie gazet, więc nauczył się komunikacji alfabetem Morse’a i znalazł pracę jako operator telegrafu.

96

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Wkrótce został jednym z najlepszych telegrafistów w okolicy – i to w tej pracy poznał tajemnicę, która pomogła mu stać się milionerem. Jako telegrafista widział na własne oczy, co zmieniło wynalazek, jakim był telegraf, w ogólnoświatowy sukces: system linii, słupów, wykwalifikowanych ludzi i stacji przesyłowych. To właśnie na tym polegała moc sieci. Chociaż Edison jest głównie znany z udoskonalenia żarówki przez zastosowanie w niej lepszego żarnika, dzięki czemu stała się bardziej praktyczna, jego główną zasługą było stworzenie firmy, która poprowadziła przez kraj linie energetyczne. Prąd dotarł do gospodarstw domowych, aby te mogły korzystać z żarówek, a Edison stał się multimilionerem. Ta firma to General Electric. Rewolucyjność biznesu Edisona nie polegała na samym wynalezieniu żarówki, ale na tym, że stworzył system linii energetycznych i stacji przesyłowych, dzięki którym żarówka świeciła. To była sieć. Bogaty ojciec mówił mi: „Najbogatsi budują sieci. Wszyscy inni szukają pracy”. Od magnatów żeglugi morskiej i baronów kolejowych po Sama Waltona, Billa Gatesa i Jeffa Bezosa – wszystkie wielkie fortuny powstawały dzięki temu, że ktoś wymyślił, jak zbudować sieć. Sam Walton nie produkował towarów; zbudował sieć dystrybucyjną, która dostarczała te towary. Bill Gates nie konstruował komputerów; wymyślił system operacyjny, który sprawiał, że komputery działały. Jeff Bezos nie wydawał książek; stworzył internetową sieć księgarni Amazon, która dostarcza te książki. Siła nie tkwi w produkcie; siła tkwi w sieci. Jeśli chcesz być bogaty, powinieneś wykorzystać do tego najlepszą z możliwych strategii: znajdź sposób na zbudowanie silnej, opłacalnej i stale rosnącej sieci. Oczywiście większość z nas nie ma szans dorównać Thomasowi Edisonowi, Samowi Waltonowi ani Billowi Gatesowi. Owszem, w każdym pokoleniu istnieje garstka pionierów, którzy podobnie jak ci ludzie stworzą od podstaw sieci warte miliardy dolarów, ale na taką szansę nie mogą liczyć tysiące, a na pewno nie miliony ludzi. To dlatego marketing sieciowy jest tak wspaniały. Firmy działające w systemie marketingu sieciowego pozwalają teraz milionom ludzi budować własne sieci, a nie tylko całe życie pracować w sieci kogoś innego.

Czwarty rodzaj aktywów. Moc Twojej własnej sieci

Prawo Metcalfe’a Robert Metcalfe, twórca korporacji 3Com i jeden z twórców Ethernetu, jest podobno autorem równania opisującego wartość sieci: V = N2 Zgodnie z nim ekonomiczna wartość sieci równa się liczbie użytkowników sieci do kwadratu. Prawo Metcalfe’a w uproszczeniu oznacza, że w miarę jak dodajesz użytkowników, wartość rośnie w postępie geometrycznym. Pomyśl o sieci telefonicznej. Jeśli jest tylko jeden telefon, jego wartość ekonomiczna jest znikoma (gdybyś był jedynym człowiekiem posiadającym telefon, do kogo miałbyś dzwonić?). Gdy dodasz kolejny telefon, wartość ekonomiczna sieci zgodnie z prawem Metcalfe’a rośnie do kwadratu. Wartość ekonomiczna sieci od zera wzrośnie do 22, czyli do 4. Po dodaniu trzeciego telefonu wartość wzrośnie do 9. Mówiąc inaczej, wartość ekonomiczna rośnie wykładniczo, a nie liniowo.

Sieci wkraczają w świat biznesu Klasyczny model biznesu epoki industrialnej działał na zasadzie imperium. Sterował nim silny „zarząd centralny”, narzucając centralistyczną tożsamość wszystkim oddziałom, choćby nie wiem ile ich było. W latach 50. XX wieku powstał nowy rodzaj biznesu, w którym spójność utrzymywano nie przez centralne sterowanie z głównej siedziby, ale poprzez model sieci. Była to tak rewolucyjna idea, że amerykański Kongres większością 11 głosów uznał go za nielegalny. Mimo to przetrwał te pierwsze trudne lata, a  dziś odpowiada za ponad 3 procent całkowitej sprzedaży detalicznej w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie święci triumfy. Niektóre z najbardziej znanych marek działających w tym systemie to Ace Hardware, Subway i oczywiście najbardziej znany z nich wszystkich – McDonald’s. Ten rewolucyjnie nowy model biznesu nazywamy franchisingiem. Franchising to rodzaj sieci biznesowej, w  której wielu właścicieli firm pracuje według jednego wzoru. W sensie pragmatycznym można powiedzieć, że mają te same wartości.

97

98

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Franchising był jedynie pierwszym krokiem w  procesie rozwijania sieci w świecie biznesu. John opowie nam, co działo się później. John: Robert ma rację. Nie chodzi wyłącznie o  kwestię innego sposobu wypłacania prowizji lub przeniesienia odpowiedzialności za marketing na kogoś innego. Tak naprawdę to zupełnie nowy sposób patrzenia na biznes – który poprzez budowanie sieci odpowiada gospodarce w epoce informacyjnej, a nie gospodarce w epoce industrialnej, kiedy liczyła się masowa, ujednolicona reklama. Po franchisingu kolejny krok w rozwoju biznesu połączonego w sieci miał miejsce w latach 60. XX wieku, a rozwinął się w latach 70. i 80. Zamiast sieci firm franczyzobiorców, ten system opierał się na sieci franczyzobiorców indywidualnych. Można go nazwać w  pewnym sensie „franchisingiem osobistym”. Podobnie jak pierwotny model franchisingowy ten nowy rodzaj biznesu także był zdecydowanie krytykowany; jednak mimo krytyki przetrwał i ma się dobrze. Ten model to marketing sieciowy. Robert: Przy okazji, w  przypadku franchisingu jest tak, że właściciel biznesu jest jedynie częścią sieci, ale sam żadnej sieci nie posiada; jest jedynie właścicielem swojej własnej jednej firmy. Natomiast w marketingu sieciowym... John: Taka osoba nie tylko buduje sieć, ale też faktycznie jest jej właścicielem. I tak jak Ty to mówisz, Robercie – dzięki temu zyskuje potężną dźwignię finansową. Innymi słowy działając w marketingu sieciowym, możesz osobiście wykorzystywać moc prawa Metcalfe’a. W jaki sposób? To się nie dzieje przez samo przystąpienie do firmy działającej w marketingu sieciowym. Ta sytuacja jest podobna do tej, gdy masz telefon, ale jesteś jedyną osobą, która z niego korzysta. Aby doświadczyć siły działania prawa Metcalfe’a, trzeba rozwinąć sieć i znaleźć partnera, który będzie robił to samo co Ty. W momencie gdy jest Was dwoje, wartość ekonomiczna sieci rośnie do kwadratu. Kiedy

Czwarty rodzaj aktywów. Moc Twojej własnej sieci

jest Was już troje, wartość ekonomiczna rośnie z 4 do 9. Kiedy każda z dwóch osób, które wprowadziłeś, także wprowadzi dwie osoby, wartość sieci znów rośnie – i zaczyna sięgać chmur! Ty pracujesz w postępie arytmetycznym, ale wartość Twojej sieci rośnie wykładniczo. Najprościej rzecz ujmując, prawo Metcalfe’a oznacza, że sieć działa jak dźwignia: pozwala Ci lewarować Twój czas i wysiłek. Archimedes, inżynier żyjący w starożytnej Grecji, który jakoby odkrył zasadę działania dźwigni, oświadczył: „Dajcie mi punkt podparcia, a podniosę całą Ziemię”. Aby zobrazować tę pozornie nieograniczoną siłę działania dźwigni, stworzył skomplikowany system lin i bloczków, dołączając do tej plątaniny całą flotę greckich statków wojennych. Kiedy wszystko było gotowe i zebrał się tłum, Archimedes sam chwycił drewniany drąg, pociągnął go z  całej siły, a  cała flota statków na wodzie zaczęła się poruszać! To właśnie na tym polega moc sieci. Wykorzystując plątaninę lin, Archimedes był w stanie sam wykonać pracę, która normalnie wymagała siły kilku tysięcy wioślarzy. Co stworzyły te liny? Sieć. Sieć to też ta fenomenalna siła, która odpowiada za rozprzestrzenianie się plotek: jedna osoba powie coś trzem innym, z których każda powtórzy to trzem kolejnym, a wkrótce o sprawie wie całe miasto. Tak samo rozpowszechniają się trendy w modzie. I taka jest też główna strategia marketingu sieciowego: wykorzystać moc ukrytą w prawie Metcalfe’a do zwielokrotnienia efektów dzięki sieci aktywnych osób.

Marketing sieciowy należy dziś do najszybciej rozwijających się modeli biznesu na świecie, a  mimo to wielu ludzi wciąż tego nie zauważa. Dlaczego? Ludzie zauważają produkt: chemię gospodarczą lub wellness, czy usługi: telekomunikacyjne, finansowe, prawne – ale

99

100

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

nie zdają sobie sprawy z tego, że samo w sobie nie jest to biznesem. Prawdziwy biznes nie zależy od produktu, ale od sieci, przez którą ten produkt przechodzi – nie liczy się żarówka Edisona, ale jego sieć energetyczna. Ludzie nie doceniają wartości marketingu sieciowego, ponieważ jest ona niewidoczna: to wartość wirtualna, a nie materialna. Nie możesz jej zobaczyć na własne oczy, ponieważ jest tak niewiele do zobaczenia. Oto prawdziwy model biznesu rodem z epoki informacyjnej: aby docenić jego wartość, nie wystarczy otworzyć oczu; trzeba otworzyć umysł. Nie ma żadnych złotych łuków, żadnych reklam namawiających do tego, by wejść do środka. Biznes działający w marketingu sieciowym intensywnie rozwija się na całym świecie, a mimo to w powszechnej świadomości wciąż nie istnieje. Takie firmy, jak General Motors czy General Electric wywodzą się z epoki industrialnej. Firmy w systemie franchisingowym – McDonald’s, Subway, The UPS Store, Ace Hardware i cała reszta – to biznesy fazy przejściowej; most pomiędzy epoką industrialną a epoką informacyjną. Marketing sieciowy jest biznesem należącym w stu procentach do epoki informacyjnej, ponieważ nie liczą się w nim grunty, materiały, fabryki ani pracownicy, a jedynie informacja. Może Ci się wydawać, że osoba działająca w marketingu sieciowym powinna prezentować i sprzedawać produkty. Otóż nie. Twoim zadaniem jest przekazywanie informacji, opowiadanie historii i budowanie sieci.

Rozdział 13

Piąty rodzaj aktywów

. Skalowalny biznes, który daje się duplikować

Powiem Ci teraz coś o marketingu sieciowym, coś ważnego i niewątpliwie zaskakującego: to nie jest biznes dla osób utalentowanych w sprzedaży. W którymś z poprzednich rozdziałów obiecałem, że John opowie o tym więcej, i właśnie teraz przyszedł na to czas. Robert: Johnie, czy zgodzisz się ze stwierdzeniem, że największe sukcesy w marketingu sieciowym osiągają niekoniecznie ci, którzy są urodzonymi sprzedawcami? John: Nie tylko w pełni się z tym zgodzę; co więcej, odwróciłbym nawet to stwierdzenie. Aby „urodzony sprzedawca” osiągnął sukces w  marketingu sieciowym, często musiałby najpierw zapomnieć o wszystkim, co wiedział dotąd o sprzedaży. Wielu przedsiębiorców działających z powodzeniem w marketingu sieciowym to byli trenerzy, pełnoetatowe mamy, pastorzy, nauczyciele – czyli ludzie, którym sprawia przyjemność opowiadanie historii i pomaganie innym. Marketing sieciowy polega na wymianie informacji i opowiadaniu historii z własnego życia, a nie na czystej sprzedaży. Trzeba też dbać o sukces innych osób, które wprowadziło się do tego biznesu. I dobrze, że tak jest, bo tylko jedna osoba na 20 ma wrodzone predyspozycje do sprzedawania. Kluczem do sukcesu w sprzedaży jest to, co potrafisz zrobić.

102

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Kluczem do sukcesu w  marketingu sieciowym jest to, co potrafisz powielić. Robert: Czasem, gdy mówię, że w tym biznesie nie chodzi o sprzedaż, słyszę sceptyczne głosy. „Słuchaj, chyba zaczynasz trochę wymyślać. Czy nazwiesz to sprzedażą, czy dzieleniem się informacją, to jest ciągle to samo, prawda?”. John: Nie, to nie to samo i  niczego tu nie „wymyślamy”. Możliwość powielania pokazuje, jak ogromna przepaść dzieli sprzedaż od marketingu sieciowego. Ja bym odpowiedział na taką reakcję w ten sposób: „Jeśli jesteś wspaniałym, wybitnie uzdolnionym sprzedawcą, na pewno świetnie Ci się powiedzie w sprzedaży – ale istnieje duże prawdopodobieństwo, że w  marketingu sieciowym sobie nie poradzisz”. Dlaczego? Bo nawet jeśli będziesz sprzedawał produkty, większość ludzi w Twojej sieci nie będzie w stanie powielić tego, co robisz. Z tego powodu Twoja sieć nie będzie działała i szybko umrze śmiercią naturalną. Robert: To znaczy, że przydusisz ją własnym ciężarem. John: Właśnie tak i  wielokrotnie już coś takiego widziałem. Często obserwuję, jak utalentowani, kreatywni ludzie zaczynają działać w  marketingu sieciowym i  trafiają na mur, ponieważ wydaje im się, że do osiągnięcia sukcesu muszą używać własnej pomysłowości, talentu i wyjątkowych umiejętności. Nie chodzi jednak o to, co potrafisz robić; liczy się to, co potrafisz zrobić i co inni mogą powielić. Widziałem też firmy, w których zbyt duży nacisk kładzie się na osobistą sprzedaż, a nie dba się dostatecznie o to, by zwielokrotnić wysiłki poprzez duplikowanie działania innych osób. Magicznym kluczem jest zdolność duplikowania – a nie bycia najlepszym sprzedawcą. Jeśli firma działająca w marketingu sieciowym nie dość mocno to podkreśla, ogranicza swój rozwój, a ludzie przestają powielać to, co robią inni.

Piąty rodzaj aktywów. Skalowalny biznes, który daje się duplikować

Robert: To fascynujące, bo gdy rozmawia się z ludźmi, którzy próbują w  marketingu sieciowym na nowo odkrywać Amerykę, wiesz, co się okazuje? Że kierują się myśleniem z kwadrantu S, nie z kwadrantu B. Gdy jesteś w kwadrancie S, za wszelką cenę należy się popisywać inteligencją, kreatywnością i wyjątkowością! Ale w kwadrancie B? To byłby śmiertelny cios. Henry Ford nie opierał się w swoim modelu biznesu na unikalnych zdolnościach i  umiejętnościach poszczególnych robotników, budując swoje imperium i zmieniając bieg historii. Mógł przecież zatrudnić rzemieślników, którzy ręcznie budowaliby jego samochody. To byłyby wspaniałe samochody – i pewnie sprzedałby ich kilkaset. On zaplanował taki sposób działania, dzięki któremu zwykli ludzie, poświęcając na to swój czas i wysiłek, mogli produkować samochody na skalę masową – powstawały ich miliony. Ford myślał jak człowiek żyjący w samym sercu kwadrantu B. John: Nigdy bym nie pomyślał, żeby to tak ująć, ale nie sposób się z  tym nie zgodzić. Jeśli chcesz osiągnąć sukces w  marketingu sieciowym, musisz myśleć właśnie tak. W  marketingu sieciowym prawdziwa wartość nie polega na tym, co potrafisz zrobić; raczej na tym, co inni będą umieli zrobić tak samo jak Ty. Innymi słowy, masz budować biznes w taki sposób, żeby praktycznie każdy był w stanie to powielić. Dlaczego? Ponieważ dokładnie tego chcesz – żeby inni wiernie duplikowali to, co Ty robisz; właśnie do tego musisz doprowadzić. Tak się osiąga sukces. Za moment wrócimy do tej rozmowy o duplikowaniu, ale najpierw chciałbym na chwilę powrócić do terminu „skalowalność”.

Narzędzia informacji prowadzące do nieograniczonej skalowalności Można też inaczej ująć to, o czym mówi John, kiedy powtarza, że sekret tkwi w powielaniu: siła Twojego biznesu tkwi w skalowalności. Biznes skalowalny to taki, który może działać w każdej skali.

103

104

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

W  przypadku przedsiębiorców jest to nierzadko kwestią życia i śmierci. Świat jest pełen niedoszłych przedsiębiorców, którzy tworzą i tak długo prowadzą rzeczywiście wspaniałe firmy, jak długo ich skala pozwala na osobiste sprawowanie kontroli przez właściciela. Jest jednak bardzo niewielu przedsiębiorców, którzy są w stanie tak przekształcić swój model biznesu, by mógł być wielokrotnie powielany bez ich bezpośredniego udziału. Gdy Ray Kroc tworzył fenomen McDonalda, to właśnie w tym tkwił jego sekret. Do prowadzenia oddziałów swojej firmy nie wyszukiwał szczególnie utalentowanych restauratorów z dużą wiedzą o branży, on wpisał tę wiedzę w sposób działania. Właśnie to robią mądre firmy działające w marketingu sieciowym: zamiast rekrutować najbardziej uzdolnionych mówców i sprzedawców, wpisały prezentację w sam system poprzez narzędzia informacyjne – a jak wyjaśnia John, nie stało się to z dnia na dzień. John: W początkowych latach funkcjonowania marketingu sieciowego przed działającymi w nim przedsiębiorcami stanęło nie lada zadanie: choć to prawda, że każdy może się nauczyć, jak wygłosić prezentację, nie każdy jest w stanie zrobić to tak, aby odniosła ona zamierzony skutek. Oznacza to, że choć teoretycznie każdy mógł osiągnąć sukces w tym biznesie, często zdarzało się zupełnie inaczej. Firmy takie opierały się wówczas na ludziach posiadających ogromne umiejętności prezentacji, a  ważnym elementem uczenia się biznesu było szkolenie w  zakresie prowadzenia prezentacji. Jednak tak samo jak w przypadku sprzedaży niewielu ludzi ma predyspozycje do tego, by prowadzić profesjonalne, perfekcyjne prezentacje. Efektem tego są znaczne ograniczenia w rozwoju takiego biznesu. Robert: I tu wkraczają na arenę narzędzia prezentacyjne. John: Tak. Lata temu ludzie próbowali to osiągnąć, korzystając z  pomocy broszur i  podręczników sprzedaży, dzięki czemu osiągali pewien poziom sukcesu. Chociaż przeciętny człowiek może nie być

Piąty rodzaj aktywów. Skalowalny biznes, który daje się duplikować

w stanie wygłosić świetnej prezentacji, ale może się okazać, że będzie umiał przeprowadzić klienta przez informacje podane w broszurze lub katalogu. Broszury same w sobie nie są wystarczająco wciągające, by przykuć czyjąś uwagę; w każdym razie nie tak jak dynamiczna prezentacja na żywo. Jednak w minionych latach nastąpiła rewolucja w technologii przeprowadzania prezentacji. Prawdziwa eksplozja technologii cyfrowych dała wszystkim równe szanse. Narzędzia cyfrowe w  postaci płyt CD, DVD i mediów internetowych pozwoliły na odtworzenie energii i dynamizmu, jakie towarzyszą prezentacji na żywo. To ciekawe, Robercie, że zdecydowałeś się zatytułować tę książkę Biznes XXI wieku – ponieważ jest prawdą, że choć ten model biznesu towarzyszy nam już od dziesięcioleci, jego rzeczywisty potencjał zaczyna się wyraźnie zwiększać dopiero teraz – a to, o czym właśnie wspomniałem, jest jedną z przyczyn. Dziś, gdy rozpoczynasz działalność w  marketingu sieciowym, nie musisz być mistrzem publicznego przemawiania. Co więcej, jeśli będziesz się o to starał, może się to obrócić na Twoją niekorzyść, ponieważ – powtórzę – to wysoce specjalistyczna umiejętność i nie można oczekiwać, że da się ją powielić. Zamiast próbować się szkolić w umiejętnościach przemawiania i prezentacji, korzystasz z biznesowych narzędzi do prowadzenia prezentacji, jakich dostarcza Ci Twoja firma. Co więcej, te narzędzia są coraz bardziej dostępne – zarówno dlatego że jest to w interesie firm, jak i dzięki postępowi technologicznemu. Tanie płyty CD, DVD czy prezentacje online – często zawierające materiał wysokiej jakości – pozwoliły zrealizować marzenie o prawdziwie demokratycznym i  w  pełni skalowalnym biznesie sieciowym, co jest bardzo pomocne w tworzeniu modelu biznesu, do którego miliony ludzi mają równy dostęp. Czy zdajesz sobie sprawę z tego, co to oznacza? Oznacza to, że budując biznes sieciowy, tworzysz też w pełni skalowalne aktywa. Ujmując rzecz najprościej, oznacza to, że możesz rozwinąć swój biznes do tak wielkiej skali, jak tylko chcesz.

105

106

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Zanim przejdziemy dalej, pozwólcie, że ponownie odegram rolę adwokata diabła. Robert: Johnie, chciałbym Ci zadać pytanie, które często słyszę od sceptyków, gdy rozmawiamy o możliwości powielania tego biznesu: „Skoro wcale nie trzeba być genialnym sprzedawcą ani wspaniałym mówcą, to czym mam się tak naprawdę zajmować? Do czego w ogóle miałbym być potrzebny firmie?”. John: Tworzysz sieć. Dlatego nazywamy to marketingiem sieciowym; jesteś do tego firmie potrzebny i za to Ci ona płaci. Opis Twojego stanowiska pracy w  marketingu sieciowym mógłby wyglądać następująco: łączyć ludzi, proponować im produkty, z których Ty sam korzystasz, informować ich o tym, o czym Ty wiesz, i zapraszać do współpracy. Natomiast kiedy już ktoś zdecyduje, że chce się włączyć w ten biznes, dzielisz się z nim swoim entuzjazmem i doświadczeniem oraz pomagasz mu się nauczyć robić to, czego Ty się wcześniej nauczyłeś. Do tego też stworzono narzędzia cyfrowe, które pozwalają zdjąć z Ciebie większość ciężaru szkolenia. Ty masz nawiązywać relacje, rozmawiać, szukać możliwości, poznawać ludzi i pomagać im zrozumieć, na czym polega ten biznes.

zapraszać

prezentować

angażować

szkolić

Są więc w  tym biznesie pewne elementy, przy których narzędzia są bardziej przydatne niż Ty sam. Ma to miejsce w  prezentacji i  do pewnego stopnia w  szkoleniu. Są też pewne działania, które możesz zrealizować tylko Ty i mówimy tu o czynniku relacji z ludźmi. To właśnie na tym polega podstawowa idea: w marketingu sieciowym Ty jesteś posłańcem, a nie wiadomością.

Piąty rodzaj aktywów. Skalowalny biznes, który daje się duplikować

Odchodzą w  niepamięć czasy, gdy ciągnęło się za sobą ciężki wózek z próbkami produktów, rozkładało cały sklep we własnym salonie czy zapamiętywało wszystkie możliwe cechy produktów i ich statystyki finansowe. To jest XXI wiek. W dzisiejszym marketingu sieciowym te same funkcje wykonują za nas narzędzia. Twoim zadaniem jest nawiązywać kontakt i zapraszać. Chciałbym jednak podkreślić, że nadal potrzebujesz pewnych umiejętności. Wciąż musisz zdobywać te umiejętności, o których wspominaliśmy, omawiając pierwszy rodzaj aktywów: zachowanie pewności siebie, odporność na odmowę ze strony innych ludzi, komunikacja, umiejętność opowiadania, troszczenie się o  innych, zapewnianie im szkolenia oraz wiele innych. A przecież takie umiejętności może posiąść każdy człowiek. Jeśli brałeś kiedyś udział w tworzeniu amatorskiej ligi piłkarskiej, rady rodziców czy klubu szachowego, działałeś w kampanii wyborczej czy w radzie parafialnej, a może byłeś trenerem szkolnej drużyny czy miałeś własny zespół muzyczny – wiesz, na czym polega budowanie sieci. Nie potrzeba Ci najlepiej wyszkolonych sprzedawców do tego, by powielali Twój sukces. Potrzeba Ci ludzi, którzy są gotowi nauczyć się podstawowych umiejętności biznesowych i komunikacyjnych oraz rozwijać się tak, by mogli stać się samodzielnymi przedsiębiorcami zdolnymi do budowania własnego zespołu. Bardzo niewielu ludzi ma naturalny talent do sprzedaży. A jednak praktycznie każdy może zdobyć umiejętności w zakresie nawiązywania kontaktów, opieki mentorskiej i  budowania zespołów. Co oznacza, że ten biznes jest otwarty dla milionów Twoich sąsiadów. Czyli że jest kopiowalny i w pełni skalowalny. Jeśli uda Ci się go rozwinąć tak, by było w nim 5 osób, a potem 50, będzie to oznaczało, że opanowałeś podstawowe umiejętności potrzebne do tego, by jego wielkość wzrosła do 500 osób albo i więcej. A to z kolei wprowadza nas w kolejny temat: przywództwo.

107

Rozdział 14

Szósty rodzaj aktywów

. Niezrównane umiejętności przywódcze

Na początku, gdy zainteresowałem się marketingiem sieciowym, chodziłem na spotkania i seminaria, podczas których słuchałem dziesiątek mówców stających przed całą salą i próbujących trafić do serc innych ludzi przez inspirowanie ich do bycia wielkim. Słuchałem ich opowieści o tym, jak zaczynali od zera i dochodzili do gigantycznego bogactwa, zdając sobie sprawę, że dzięki temu biznesowi nauczyli się tego samego, czego mnie nauczył bogaty ojciec. Nie polegało to na zapoznawaniu ich jedynie z podstawami biznesu, ale na uczeniu ich jak stać się liderem. Choć wglądało na to, że bardzo dużo mówią o  pieniądzach, tak naprawdę inspirowali do tego, by wyjść ze swoich ciepłych gniazdek, pozbyć się strachu i  walczyć o  swoje marzenia. Aby tego dokonać, mówca musi posiadać znaczące umiejętności przywódcze. Umiejętności te są tak ważne, ponieważ zbyt wielu ludzi powtarza jedynie wytarte slogany o marzeniach, czasie dla rodziny i wolności, a same słowa nie wywołują u słuchaczy zaufania i nie powodują zmian. Nie chodzi o  to, by zapamiętać i  powtarzać odpowiednie słowa; chodzi o  to, by mieć zdolność przemawiania wprost do serc innych ludzi. To więcej niż wypowiadanie odpowiednich słów. To prawdziwe przywództwo. Przywództwo jest siłą, która pozwala wszystko zebrać w jedną całość. Przywództwo pozwala budować wielkie biznesy.

110

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Być może myślisz, że umiejętności przywódcze znalazły się już w  pierwszym rodzaju aktywów: „Praktyczna edukacja biznesowa” lub w drugim: „Ścieżka rozwoju osobistego, która generuje zysk”. Jest w tym sporo racji. Prawdą jest jednak to, że zdolność do przewodzenia innym stanowi tak wartościowy i tak rzadki zbiór umiejętności, że sama w sobie staje się rodzajem aktywów, zasługującym na osobny rozdział w tej książce. Wszystkie inne umiejętności biznesowe są ważnymi składnikami. Przywództwo jest siłą, która pozwala wszystko zebrać w jedną całość. Przywództwo pozwala budować wielkie biznesy.

Przemawianie wprost do serca Dorastałem w  latach 50. i  60., gdy John F. Kennedy wygłaszał jedne z  najwspanialszych przemówień, jakie kiedykolwiek słyszałem. Kiedy w maju 1961 roku powiedział współobywatelom, że w ciągu dekady wyślą człowieka na Księżyc, nasi naukowcy nie mieli pojęcia, jak mieliby się do tego zabrać. To było zadanie więcej niż ambitne; to było zadanie niemożliwe do spełnienia. A mimo to się powiodło. I choć JFK zginął w zamachu niecałe 3 lata później, gdy trzy czwarte dekady było jeszcze przed nami, jego przywództwo działało tak mocno, że wizja, którą przedstawił, pozostała z  nami jeszcze po jego śmierci. Mimo jego śmierci, mimo katastrofy Wietnamu, mimo zamieszek i  podziałów w  narodzie oraz mimo, że w  1968 roku wiceprezydent Johnson musiał po wyborach oddać stery w Białym Domu byłemu rywalowi JFK Richardowi Nixonowi – co zrobiliśmy? W roku 1969 wysłaliśmy człowieka na Księżyc – nie da się ukryć, że spełniło się to w ciągu dekady. To właśnie na tym polega przywództwo: to siła sprawcza działająca przez samo podzielenie się z innymi pewną wizją. Prawdziwi liderzy potrafią przenosić góry. W  Wietnamie odkryłem, że prawdziwi liderzy to nie twardziele, którzy krzyczą lub stosują przemoc. W ogniu walki zobaczyłem, że prawdziwi, odważni liderzy najczęściej siedzą cicho, ale gdy już przemówią, ich słowa trafiają wprost do naszych serc.

Szósty rodzaj aktywów. Niezrównane umiejętności przywódcze

Pieniądze nie płyną do firm, które oferują najlepsze produkty lub usługi. Pieniądze płyną do tych firm, które prowadzą najlepsi liderzy.

Wszyscy wielcy liderzy byli mistrzami opowiadania historii i dzielenia się własną wizją w tak przekonujący sposób, że stawała się też wizją słuchaczy. Spójrz na Jezusa, Buddę, Matkę Teresę, Gandhiego, Mahometa. To byli wspaniali liderzy, co oznacza, że potrafili opowiadać wspaniałe historie. Pieniądze nie płyną do firm, które oferują najlepsze produkty lub usługi. Pieniądze płyną do tych firm, które prowadzą najlepsi liderzy. Firma, która zapomni, jak opowiedzieć historię, szybko wypada z  gry, nawet gdy ma ogromne zapasy magazynowe. Gdy napotykam firmę będącą w tarapatach finansowych, stwierdzam często, że powodem jej kłopotów jest lider, który nie potrafi przekazać wizji firmy – ten człowiek nie potrafi opowiadać. Może jest inteligentny, ale nie umie się komunikować. Umiejętności przywódcze, które są Ci koniecznie potrzebne do bycia w kwadrancie B, są zupełnie inne od umiejętności zarządzania potrzebnych w kwadrantach E i S. Nie zrozum mnie źle: umiejętności zarządzania są ważne, ale od umiejętności przywódczych dzieli je prawdziwa przepaść. Menedżerowie niekoniecznie są liderami, a  liderzy niekoniecznie są menedżerami. Poznaję wielu ludzi żyjących w  kwadrancie S – niezależnych specjalistów czy właścicieli małych firm – którzy chcieliby rozwinąć swoją firmę, ale nie potrafią i to tylko z jednego powodu: brakuje im umiejętności przywódczych. Nikt nie chce za nimi podążać. Pracownicy im nie ufają, nie czują się przez nich zainspirowani. Poznałem wielu menedżerów średniego szczebla, którzy nie mogą się wspiąć wyżej po drabinie korporacyjnej, ponieważ nie potrafią komunikować się z innymi. Świat jest pełen samotnych ludzi, którzy nie odnaleźli swojej wymarzonej drugiej połowy – a to dlatego, że nie potrafią mówić o tym, jakimi są dobrymi ludźmi. Komunikacja wpływa na wszystkie aspekty naszego życia – i  jest pierwszą i najważniejszą umiejętnością, jakiej uczy marketing sieciowy.

111

112

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Liderzy marketingu sieciowego mówią o sobie czasami, że są „dobrze opłacanymi gawędziarzami”. To prawda – należą do ludzi najlepiej zarabiających opowiadaniem historii, a powód jest bardzo prosty: rzeczywiście są w tym najlepsi. Kiedy zacząłem chodzić na szkolenia marketingu sieciowego, poznałem wielu biznesmenów, który odnieśli prawdziwy sukces, zaczynając od zera. Wielu z nich okazało się wspaniałymi nauczycielami, bo z pasją mówili o tym, czego sami doświadczyli, a nie o suchej teorii. Podczas wielu takich seminariów biznesowych siedziałem i tylko kiwałem głową, zgadzając się ze wszystkim, co w prostych słowach mówili o przetrwaniu w świecie prawdziwego biznesu. Po seminariach często rozmawiałem z  prowadzącymi. Zaskoczyło mnie to, jak zarabiali pieniądze – nie tylko w biznesie, ale i w inwestycjach. Niejeden zarabiał znacznie więcej niż prezesi największych amerykańskich korporacji. Tak, było w nich jeszcze coś, co zrobiło na mnie jeszcze większe wrażenie. Chociaż byli bogaci i od prowadzenia tych szkoleń nie zależał ich byt, robili to z pasją, bo lubili uczyć i pomagać innym. Zacząłem sobie zdawać sprawę, że biznes w marketingu sieciowym opiera się na liderach ciągnących innych w górę, natomiast w korporacjach i  administracji państwowej awanse należą się tylko nielicznym, a reszta musi być usatysfakcjonowana zachowaniem obecnego stanu rzeczy i  regularnie wypłacaną pensją. Instruktorzy marketingu sieciowego nie mówili: „Jeśli nie dostarczysz wyników, stracisz pracę”. Oni mówili: „Chciałbym Ci pomóc, żebyś stawał się coraz lepszy. Jeśli tylko chcesz się uczyć, będę Cię prowadził. Jesteśmy w tym samym zespole”.

Szczególny rodzaj lidera Ludzie bardzo często posiadają cechy przywódcze, ale nigdy z  nich nie korzystają. Nie mają takiej szansy. Bogaty ojciec dobrze to rozumiał. Zachęcał mnie, żebym wstąpił do piechoty morskiej i  pojechał do Wietnamu między innymi po to, żebym wyrobił w sobie umiejętności przywódcze.

Szósty rodzaj aktywów. Niezrównane umiejętności przywódcze

Nie musisz jednak wstępować do piechoty morskiej, żeby lider ukryty w Tobie mógł się prawdziwie rozwinąć. Możesz dać sobie taką szansę w marketingu sieciowym. Program przywództwa w marketingu sieciowym to nie tylko rozwijanie umiejętności przywódczych – ważny jest też styl przywództwa, jaki się w nim tworzy. Marketing sieciowy kształtuje liderów, którzy oddziałują na innych jako wspaniali nauczyciele i  uczą ich, jak spełnić marzenia swojego życia poprzez uczenie kolejnych osób podążania za własnymi marzeniami. Armia kształtuje liderów, którzy inspirują mężczyzn i  kobiety do obrony własnego kraju. Świat biznesu kształtuje liderów, którzy budują zespoły po to, by pokonać konkurencję. Marketing sieciowy kształtuje liderów, którzy oddziałują na innych jako wspaniali nauczyciele i uczą ich, jak spełnić marzenia swojego życia poprzez uczenie kolejnych osób podążania za własnymi marzeniami. Liderzy marketingu sieciowego zamiast na pokonywaniu wroga lub konkurencji skupiają się na uczeniu innych tego, jak znaleźć finansową nagrodę, która na nich czeka, bez krzywdzenia innych ludzi. Szansa na rozwijanie zdolności przywódczych w marketingu sieciowym jest wyjątkowa. Oczywiście, można się także nauczyć przywództwa gdzie indziej. Od armii przez administrację państwową po korporacje – w każdej sferze życia rodzą się liderzy, ale nie ma ich zbyt wielu. Prawdziwe przywództwo jest rzadkością – chyba że w marketingu sieciowym. John ma ciekawe wytłumaczenie, dlaczego tak jest. John: Marketing sieciowy jest wyjątkowym połączeniem rozbudowanej struktury wynagrodzenia i stuprocentowej dobrowolności zaangażowania wśród ludzi. W marketingu sieciowym nie znajdziesz ani jednego dystrybutora, który odbija kartę godzinową albo ma obowiązek stawić się w pracy. Jako niezależni przedstawiciele nie są zatrudniani ani zwalniani z pracy

113

114

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

– każdy jest tam dobrowolnie. Nikt nikomu nie mówi, co ma robić; nikt nie ma prawa wydawać rozkazów. Dlaczego więc to działa? Co napędza całą tę maszynerię? Odpowiedź kryje się w jednym słowie: przywództwo. Co więcej, przywództwo, które w sobie rozwijasz w ramach marketingu sieciowego, ma też odzwierciedlenie w pozostałych sferach Twojego życia.

Cztery elementy przywództwa W tradycyjnej szkole uczą Cię, jak być dobrym pracownikiem. Skupiają się tylko na jednym: na Twoich zdolnościach umysłowych. Jeśli potrafisz rozwiązać równanie i dobrze zdajesz egzaminy testowe, to znaczy, że jesteś dość inteligentny, żeby kierować firmą. To niedorzeczne. Ja odniosłem sukces w biznesie dzięki mojemu szkoleniu w piechocie morskiej. Szkoła wojskowa przygotowuje słuchaczy do roli liderów, bo skupia się nie tylko na sferze mentalnej, ale też na kwestiach emocjonalnych, fizycznych i  duchowych. Uczą w  niej, jak funkcjonować w ekstremalnie stresujących warunkach. Miałem dość inteligencji, żeby latać w Wietnamie helikopterem, ale bez rozwoju mojej duchowości prawdopodobnie bym stamtąd nie wrócił. Gdybym nie był silny, strach (emocje) wzięłyby górę, a  ja prawdopodobnie cały bym zamarł, zamiast sterować moim śmigłowcem bojowym. Dopiero harmonia tych czterech elementów – mentalnego, emocjonalnego, fizycznego i duchowego – pomogła mi przejść przez wszystkie misje. mentalny

emocjonalny

fizyczny

duchowy

Szósty rodzaj aktywów. Niezrównane umiejętności przywódcze

Wreszcie nabyłem też wiedzę i zrozumiałem, jak być dobrym liderem w  świecie biznesu, ponieważ dokładnie te same cztery aspekty przywództwa są konieczne do osiągnięcia sukcesu w biznesie. Umysł, duch, ciało, emocje: jeśli nie potrafisz kontrolować siebie w tych obszarach, poniesiesz porażkę. Jeżeli nie umiesz rozwijać tych czterech elementów wśród członków swojego zespołu, co pomaga im także stać się skutecznymi liderami – poniesiesz porażkę. To jest właśnie tak proste. W szkołach wojskowych uczą jeszcze jednej ważnej rzeczy: podczas walki na froncie nie zastanawiasz się, czy ktoś Cię lubi, czy nie. Oczywiście, że chcemy być lubiani – ale prawdziwy lider musi umieć ustanowić granicę, kontrolując zachowanie własnego zespołu, i podjąć skuteczne działania, gdy zajdzie taka konieczność. Czasami musi też ludzi wkurzyć. Tak, to się również zdarzy – i nie da się od tego uciec. Ale powiem Ci, co jeszcze się zdarzy: stworzysz najlepszy możliwy zespół, który będzie rozumiał, czego oczekujesz, na co pozwalasz, a czego nie będziesz tolerował.

115

Rozdział 15

Siódmy rodzaj aktywów

. Mechanizm tworzenia prawdziwego bogactwa

Thomasa Jeffersona i Johna Adamsa, dwóch z trzech twórców Deklaracji niepodległości, łączyła wieloletnia przyjaźń, choć nie zawsze byli zgodni, nawet w kluczowych sprawach. Mieli zupełnie inne usposobienia, a  na pewnym etapie stanęli po przeciwnych stronach politycznej barykady, spierając się w  bardzo wielu kwestiach. Przez lata drugi i  trzeci prezydent Stanów Zjednoczonych nie odzywali się do siebie ani słowem. Pogodzili się jednak w podeszłym wieku, a ich bogata korespondencja jest jednym z największych skarbów literatury amerykańskiej. Zmarli w tym samym dniu – 4 lipca 1826 roku, 50 lat po podpisaniu Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych, której byli współautorami wraz z Benjaminem Franklinem. Jest jeszcze jeden ciekawy fakt dotyczący obu panów: ich stosunek do bogactwa. Jefferson był arystokratą z Wirginii, wielkim posiadaczem ziemskim. Adams był prawnikiem z Massachusetts, pochodzącym z raczej biednej rodziny rolniczej i przez całe jego życie nic nie wskazywało na to, żeby miał być bogaty. A mimo to w momencie śmierci Adams posiadał majątek wart około 100 tysięcy dolarów – natomiast posiadłości Jeffersona były zadłużone na około 100 tysięcy dolarów. Bogactwo to nie to samo co pieniądze. Bogactwa nie mierzy się wielkością przychodów. Bogactwo mierzy się czasem.

118

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Jefferson miał pieniądze i nieruchomości, ale wszystko przeciekało mu przez palce. Adams nigdy nie miał wiele, ale żył prosto i dobrze wiedział, jak się buduje bogactwo. Tę książkę piszę głównie dlatego, że chcę, byś dostrzegł podstawową różnicę pomiędzy pieniędzmi a bogactwem. Dlaczego zwycięzcy loterii, chociaż dostają miliony, zwykle w ciągu 3 lat są kompletnie spłukani? Ponieważ mimo nagłego przypływu pieniędzy nie mają pojęcia, na czym polega bogactwo. Bogactwo to nie to samo co pieniądze. Bogactwa nie mierzy się wielkością przychodów. Bogactwo mierzy się czasem. Jeśli wszystko, co mam, to 1000 dolarów na rachunku bieżącym i oszczędnościowym, a moje koszty życia wynoszą 100 dolarów dziennie, to moje bogactwo równa się 10 dniom. Bogactwo to zdolność przetrwania konkretnej liczby dni bez pracy. Zadaj sobie pytanie: „Jeśli dziś przestanę pracować, ile dni uda mi się przetrwać?”. Twoja odpowiedź da Ci pojęcie o tym, jaki jesteś obecnie bogaty. Spróbujmy jeszcze uszczegółowić tę definicję. Bogactwo mierzy się intensywnością Twoich doświadczeń życiowych dzisiaj i liczbą dni, jakie jesteś w stanie przeżyć na tym samym poziomie. Bogaci ciągle się bogacą między innymi dlatego, że pracują dla innego rodzaju pieniędzy. Nie pracują po to, żeby generować przychody – pracują, żeby budować bogactwo. Istnieje ogromna różnica między tymi podejściami. Marketing sieciowy ma pewną potężną wartość – z której nie zdaje sobie zresztą sprawy większość ludzi patrzących na ten biznes z boku – a mianowicie jest motorem tworzenia osobistego bogactwa.

Moja prosta ścieżka do niezależności finansowej w czterech krokach Kim i ja, będąc jeszcze w dość młodym wieku, zostaliśmy rentierami, nie mając pracy, pomocy ze strony rządu ani akcji czy udziałów w funduszach inwestycyjnych. Dlaczego nie obracaliśmy akcjami ani fundu­ szami? Ponieważ uważaliśmy, że to ryzykowna inwestycja. Moim zdaniem fundusze inwestycyjne to jedne z najbardziej ryzykownych przedsięwzięć inwestycyjnych.

Siódmy rodzaj aktywów. Mechanizm tworzenia prawdziwego bogactwa

Kim i ja skorzystaliśmy z prostego planu, składającego się z czterech kroków, i dzięki temu mogliśmy w młodym wieku zostać rentierami i żyć w dostatku. Zajęło nam to 10 lat – od 1985 do 1994 roku. Zaczynaliśmy od zera i zyskaliśmy niezależność finansową, nie kupując ani jednej akcji czy funduszu inwestycyjnego. Nasz plan wyglądał tak: 1. Zbudować biznes. 2. Ponownie zainwestować we własny biznes. 3. Inwestować w nieruchomości. 4. Pozwolić sobie na dobra luksusowe finansowane dzięki własnym aktywom. Przyjrzyjmy się uważnie poszczególnym etapom tego planu. 1. Zbudować biznes Budowanie biznesu pozwala na generowanie ogromnych pieniędzy. Co więcej, przepisy podatkowe w Stanach Zjednoczonych są bardzo korzystne dla osób, które zarabiają w kwadrancie B, natomiast w ogóle nie sprzyjają osobom pracującym w kwadrancie E. Z biznesem jest jak z dzieckiem: jego rozwój zajmuje dużo czasu. Rozwinięcie biznesu do poziomu generowania zysków zazwyczaj zajmuje około 5 lat – choć czasem jest to mniej, ale najczęściej jednak więcej. 2. Ponownie zainwestować we własny biznes Kluczem w tym procesie jest to, by nie korzystać z własnego biznesu jako źródła utrzymania. Wielu ludzi rozpoczynających działalność w marketingu sieciowym popełnia ten błąd. Kiedy zaczynają widzieć przychody płynące z ich nowego biznesu, korzystają z tego, zwiększając wydatki na życie: kupują drugi samochód, kupują większy dom, pozwalają sobie na droższe wakacje i tak dalej. Dlaczego ludzie to robią? To wcale nie oznacza, że są głupi: obserwowałem, jak wielu inteligentnych ludzi z dużą wiedzą postępuje zgodnie z tym wzorcem. Robią to z jednego, jedynego powodu: wciąż oddychają powietrzem kwadrantu E i  myślą jego kategoriami. Jeśli chcesz

119

120

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

tworzyć bogactwo, musisz opuścić lewą stronę diagramu i zacząć myśleć jak ludzie z kwadrantów B oraz I. Po pierwsze, nie odchodź z dotychczasowej pracy. Twoim celem nie jest zastąpienie aktualnej pracy biznesem – wtedy traktujesz swoją firmę jako kolejną, nową pracę. W ten sposób nigdy nie zbudujesz bogactwa. W momencie gdy Twój nowy biznes zacznie przynosić dochody, przeskocz szybko do drugiego kroku: ponownie zainwestuj swoje dochody w ten biznes, aby mógł się jeszcze bardziej rozwijać. „Ale przecież ja nie chcę już pracować tam, gdzie pracowałem – nienawidzę tej roboty! Czy nie o to chodziło? Chcę już przestać być pracownikiem!”. Wielu ludzi nie potrafi osiągnąć bogactwa w  żadnym biznesie tylko dlatego, że zdobytych pieniędzy nie inwestują oni ponownie w ten biznes. W porządku: chcesz się wydostać z kwadrantu E i zrezygnować z tej pracy. Może i nienawidzisz swojej roboty. A może podobnie jak wielu przedstawicieli wolnych zawodów, których poznałem, kochasz swoją pracę, tyko nie chciałbyś już musieć jej wykonywać przez 40, 50 czy 60 godzin w tygodniu. Powody są różne, ale powiem Ci to wprost: jeśli przeznaczysz cały dochód z Twojej nowej działalności na comiesięczne wydatki na życie, to wcale nie zbudujesz biznesu; zwyczajnie stworzysz sobie nowe miejsce pracy. Prawdziwy biznesmen nigdy nie przestaje inwestować i ponownie inwestować w  budowanie własnego biznesu. Wielu ludzi nie potrafi osiągnąć bogactwa w żadnym biznesie tylko dlatego, że zdobytych pieniędzy nie inwestują oni ponownie w ten biznes. Jak to zatem wygląda w marketingu sieciowym? John: W  tradycyjnym biznesie można inwestować w  budowanie nowego magazynu, wydawać pieniądze na ogólnokrajową reklamę, tworzyć nowe linie produktów lub budować nowe kanały dystrybucji.

Siódmy rodzaj aktywów. Mechanizm tworzenia prawdziwego bogactwa

W  marketingu sieciowym takich wydatków nie ma: to firma matka ponosi wszystkie tego rodzaju wydatki. Jak więc ponownie zainwestować w  ten biznes? Z  pewnością istnieją możliwości mądrego inwestowania: w szkolenie i własną edukację, w podróże, które pomogą Ci zbudować sieć w innych miastach, w narzędzia promocyjne i edukacyjne oraz zasoby, które ożywią Twój biznes. Jednak w większości przypadków główną inwestycją kapitałową nie są pieniądze, ale Twój czas i wysiłek. To oznacza, że większa część Twoich przychodów z  sieci może Ci się przysłużyć w poważnym procesie tworzenia bogactwa. Zauważ jednak, że mówię o „tworzeniu bogactwa”, a nie o „trwonieniu bogactwa”! Nie popełniaj błędu wielu ludzi, którzy wydają prowizje do ostatniego grosza, kupując nowe samochody czy większe domy i  wiodąc bardziej wystawne życie. Pamiętaj, że to tylko zakopywanie Twoich pieniędzy w jeszcze większych dołkach w ziemi – tak nie powinieneś wykorzystywać swoich nowych przychodów! Traktuj je z odpowiednim szacunkiem. Inwestuj je. 3. Inwestować w nieruchomości Kiedy Twoje przychody z biznesu wciąż rosną, możesz zacząć je wykorzystywać do kupowania nieruchomości. Zwróć uwagę, że w moim planie nie ma funduszy inwestycyjnych, portfela akcji i innych papierów wartościowych. Mimo że takie aktywa najłatwiej budować (wystarczy je kupić), obrót akcjami i  funduszami inwestycyjnymi jest ryzykowny, zyski są opodatkowane według stawki od zysków kapitałowych, a  inwestowanie wymaga poważnej wiedzy finansowej, która pomogłaby zmniejszyć ryzyko. Mówię tutaj o wykorzystaniu Twoich dodatkowych przychodów do stworzenia aktywów generujących przychód. Istnieje wiele rodzajów aktywów, które mogą generować przychody, ale ja najczęściej polecam nieruchomości – i są ku temu dwa podstawowe powody. Po pierwsze, przepisy podatkowe faworyzują biznes, który inwestuje w nieruchomości.

121

122

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Po drugie, bankowcy uwielbiają pożyczać pieniądze na nieruchomości. Zapytaj w banku o kredyt na 30 lat z oprocentowaniem 6,5 procent na zakup funduszy inwestycyjnych albo akcji. Wyśmieją Cię. Ludzie często pytają mnie: „Jak mam kupować nieruchomości, gdy zarabiam ledwo tyle, by opłacić czynsz?”. Dobre pytanie: nie ma szans. Nie da się, dopóki nie zdobędziesz dodatkowej gotówki. To dlatego ten etap umieściłem dopiero po budowaniu biznesu i dalszym inwestowaniu pieniędzy w jego rozwój: wtedy masz już dodatkowe pieniądze. Chciałbym jednak wyjaśnić, co mam na myśli, mówiąc o inwestowaniu w nieruchomości, ponieważ wielu ludzi zupełnie nie rozumie, jak nieruchomości mogą pracować jako nasze aktywa. Większość ludzi myśli, że celem jest zakup nieruchomości po konkretnej cenie i  jej późniejsza sprzedaż (albo szybko, po niewielkich przeróbkach, albo po dłuższym czasie) za wyższą cenę. Błąd. To tak, jakbyś kupił krowę, a potem sprzedał ją na pieczeń. Powinieneś dążyć do tego, żeby kupić krowę, a potem trzymać ją u siebie i sprzedawać mleko. Celem zakupu nieruchomości nie jest jej sprzedaż; celem zakupu nieruchomości jest budowanie aktywów generujących przychody. Nauczenie się, jak to robić, zajmuje wiele czasu, wymaga doświadczenia i pieniędzy. I jak zawsze, gdy robisz coś nowego, łatwo tu popełnić błąd – a błędy w nieruchomościach (szczególnie w zarządzaniu nieruchomościami) mogą się okazać bardzo kosztowne. W  przypadku braku dodatkowych stałych źródeł przychodów i korzyści podatkowych, jakie daje biznes w kwadrancie B, inwestowanie w nieruchomości jest zbyt ryzykowne lub zbyt powolne. Wielu ludzi nie dorabia się na nieruchomościach, ponieważ brakuje im gotówki koniecznej, by zacząć. Prawdą jest, że najlepsze interesy w nieruchomościach dużo kosztują. Jeśli nie masz zbyt dużo pieniędzy, zwykle możesz kupić jedynie te nieruchomości, z których zrezygnowali bogaci. Ludzie szukają okazji „bez wkładu własnego”, bo nie mają na tę pierwszą wpłatę! Jeżeli nie jesteś naprawdę doświadczony i nie masz dużo gotówki, którą możesz w  każdej chwili wykorzystać, inwestycja bez wkładu własnego może stać się najdroższą okazją w Twoim życiu.

Siódmy rodzaj aktywów. Mechanizm tworzenia prawdziwego bogactwa

4. Pozwolić sobie na dobra luksusowe finansowane dzięki własnym aktywom Przez lata, nawet wtedy gdy już mogliśmy sobie pozwolić na więcej, mieszkaliśmy z  Kim w  niewielkim domu, kupionym na kredyt hipoteczny, którego rata nie przekraczała 400 dolarów, i jeździliśmy przeciętnymi samochodami. W  międzyczasie wszystkie wolne fundusze wykorzystywaliśmy do budowania naszego biznesu i do inwestowania w nieruchomości. Dziś mieszkamy w dużym domu i mamy do użytku sześć luksusowych samochodów – ale to nie my kupiliśmy ten dom i te auta. To nasze aktywa je kupiły; my tylko z nich korzystamy. Kiedy mówię „luksus”, niekoniecznie mam na myśli coś ekstrawaganckiego czy wystawnego. Mówię o  czymś, czego pragniesz i  co Ci sprawia przyjemność – oprócz tego, czego „potrzebujesz”. Pozwól, że podam jeden przykład. Pomyśl o człowieku, który pracuje, żeby przeżyć, i nie lubi swojej pracy. Gdybyś mu powiedział: „Ej, skoro nie lubisz swojej pracy, zwolnij się!” – co mógłby odpowiedzieć? Bardzo bym chciał, ale nie stać mnie na ten luksus. Dokładnie. Dla wielu ludzi pierwszym luksusem, o jakim marzą, jest to, żeby nie musieli pracować. Jak zdobyć ten luksus? Tak samo jak każdy inny: niech Ci go kupi Twój biznes albo Twoje nieruchomości. Aby tak się stało, musisz zbudować tak wielkie aktywa, aby mogły Ci go kupić. Widzisz, jak to działa? Nie korzystasz z przychodu, aby zdobyć luksusy: wykorzystujesz go do tworzenia aktywów – własnego biznesu i nieruchomości – a następnie, gdy masz dostatecznie dużo takich aktywów, to one kupią dla Ciebie dobra luksusowe. Tym samym przechodzimy do kolejnego tematu – do Twoich marzeń.

123

Rozdział 16

Ósmy rodzaj aktywów

. Wielkie marzenia i umiejętność ich realizacji

W  marketingu sieciowym bardzo dobitnie podkreśla się znaczenie dążenia do realizacji marzeń – i to jest jego bardzo wartościowa cecha. Zauważ, że nie powiedziałem „znaczenie posiadania marzeń”. W marketingu sieciowym nie chodzi tylko o to, żeby mieć marzenia; chodzi o to, żeby móc realizować te marzenia. Co więcej, zachęca się w nim do wielkich marzeń. Kiedy zająłem się badaniem marketingu sieciowego, przydarzyło mi się coś niezwykle ożywczego: odkryłem, że moje marzenia stały się jeszcze większe i odważniejsze niż wcześniej. Tradycyjny biznes zwykle nie pobudza do wielkich marzeń. Pracuje się w nim lepiej, gdy Twoje marzenia są ograniczone: krótkie wakacje w lecie, może wakacyjny dom użytkowany we współwłasności z innymi, czas na golfa w niedzielne popołudnie. Coś w tym stylu. Nie mówię, że te małe marzenia są złe. Mówię tylko, że małe marzenia oznaczają życie na małą skalę. Kiedy dorastałem, bardzo często słyszałem, jak moi rodzice mówią: „Nie stać nas na to”. Natomiast bogaty ojciec zabronił mnie i swojemu synowi używania tych słów. Zamiast tego mieliśmy sobie zadawać pytanie: „Co zrobić, żeby było mnie na to stać?”. Chociaż różnica między tymi zdaniami wydaje się tak mała, to zmienia ona wszystko. Mała zmiana w myśleniu, pomnożona przez wszystkie życiowe doświadczenia, obserwacje i decyzje, może Cię zaprowadzić na zupełnie inny poziom życia.

126

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Gdy zaczynasz sobie regularnie zadawać pytanie: „Co zrobić, żeby było mnie na to stać?”, sam siebie uczysz, że należy mieć coraz większe marzenia, a co więcej, wierzyć, że uda Ci się je zrealizować. Natomiast gdy mówisz: „Nie stać mnie na to”, zamiatasz swoje marzenia pod dywan i nigdy więcej tam nie zaglądasz. Jest już na świecie wystarczająco wielu ludzi, którzy próbują zabić Twoje marzenia – nie musisz do nich dołączać. Pewnie nie jest to ich celem, może mają jak najlepsze intencje, ale ich słowa są śmiertelnie niebezpieczne. „Nie możesz tego zrobić”. „To zbyt ryzykowne. Nie wiesz, ilu ludzi się na tym przejechało?”. „Nie wygłupiaj się. Skąd ci w ogóle przychodzą do głowy takie pomysły?”. „Gdyby to było takie mądre, ktoś inny już by to wcześniej zrobił”. „Tak, kiedyś tego próbowałem. Wyjaśnię ci, dlaczego to nie działa”. To słowa zabijające marzenia; zauważyłem też coś ciekawego w ludziach, którzy je wypowiadają: to prawie zawsze ci, którzy sami zrezygnowali z własnych marzeń. Ważne jest to, że się starasz, uczysz i dajesz z siebie wszystko, by wreszcie móc sobie pozwolić na ten wielki dom; i ważne jest to, kim się po drodze stajesz. Kiedy Kim i  ja nie mieliśmy grosza przy duszy, obiecaliśmy sobie, że kiedy zarobimy milion dolarów, kupimy sobie wielki dom. Tak też zrobiliśmy i przebywanie w tym domu sprawiało nam ogromną przyjemność, natomiast to nie sam dom się dla nas liczył i nawet nie to, że mogliśmy sobie na niego pozwolić. Ważne jest to, kim się po drodze staliśmy. Ważne jest to, że się starasz, uczysz i  dajesz z  siebie wszystko, by wreszcie móc sobie pozwolić na ten wielki dom; i  ważne jest to, kim się po drodze stajesz. „Ludzie, którzy mają małe marzenia”, powiedział mi bogaty ojciec, „do końca swoich dni żyją na małą skalę”. Każdy ma marzenia, ale nie każdy marzy w ten sam sposób. Bogaty ojciec nauczył mnie, że jest pięć rodzajów marzycieli: • ci, którzy marzą o przeszłości,

Ósmy rodzaj aktywów. Wielkie marzenia i umiejętność ich realizacji

• ci, którzy mają tylko małe marzenia, • ci, którzy zrealizowali marzenia, a potem do końca życia są znudzeni, • ci, którzy mają wielkie marzenia, ale nie mają planu, jak je zrealizować, więc nie robią nic, • c i, którzy mają wielkie marzenia, realizują je, a  potem marzą o czymś jeszcze większym!

Ci, którzy marzą o przeszłości Ci ludzie uważają, że najlepsze osiągnięcia mają już za sobą. Zasypują Cię opowieściami z  czasów szkolnych, z  wojska, o  drużynie futbolowej, w której kiedyś byli gwiazdami, o dzieciństwie na farmie; spróbuj jednak porozmawiać z nimi o przyszłości – pewnie pokręcą głowami i powiedzą: „Świat kompletnie zszedł na psy!”. Ktoś, kto marzy o przeszłości, praktycznie zakończył swoje życie. Być może nie jest martwy, ale nie jest już też naprawdę żywy – a jedyny sposób, by ten człowiek wrócił do życia, polega na tym, by na nowo rozbudzić w nim marzenia.

Ci, którzy mają tylko małe marzenia Niektórzy ludzie sami ograniczają skalę swoich marzeń, bo tylko wtedy mogą się czuć pewni, że uda im się je spełnić. Chociaż zwykle wiedzą, jak zrealizować swoje małe marzenia, to często się okazuje, że nawet tego nie robią. Dlaczego? Kto wie? Być może wiedzą, że gdy je zrealizują, nie pozostanie im nic, dla czego mogliby żyć – chyba że się zmienią i wzbudzą w sobie większe marzenia. Innymi słowy wolą żyć na małą skalę, niż podjąć ryzyko i  poczuć dreszcz emocji towarzyszący życiu na wielką skalę. Często się słyszy, jak w późniejszym okresie swojego życia mówią: „Powinienem był to zrobić lata temu, ale jakoś nigdy nie miałem okazji”. Zapytałem kiedyś nowo poznanego mężczyznę: „Gdyby miał pan nieograniczone fundusze, gdzie by pan pojechał?”. Odpowiedział: „Odwiedziłbym moją siostrę w Kalifornii. Nie widziałem jej od 14 lat, bardzo chciałbym się z nią spotkać. Ma dzieci, chętnie bym je poznał. To są moje wymarzone wakacje”.

127

128

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Wtedy taki wyjazd kosztowałby go może 500 dolarów. Powiedziałem mu to i zapytałem, dlaczego zaraz nie pojedzie. Odpowiedział: „Jestem teraz po prostu zbyt zajęty”. To były dla niego „wymarzone wakacje”, o których wolał dalej myśleć, zamiast faktycznie na nie pojechać. Bogaty ojciec powiedział mi, że ludzie posiadający takie marzenia są najbardziej niebezpieczni. „Żyją jak żółwie”, mówił, „schowani w swoich cichych, wygodnych skorupach. Kiedy zapukasz albo zajrzysz do środka, mogą nagle wysunąć głowę i cię ugryźć”. Czego nas to uczy? Niech żółwie sobie marzą dalej. Większość z nich i tak nigdzie nie dojdzie i wygląda na to, że to im pasuje.

Ci, którzy zrealizowali marzenia, a potem do końca życia są znudzeni Mój przyjaciel powiedział mi kiedyś: „Jakieś 20 lat temu marzyłem o tym, żeby zostać lekarzem. No i jestem lekarzem. Praca bardzo mi się podoba, ale życie mnie nudzi. Czegoś mi brakuje”. Nuda to często znak, że nadszedł czas na kolejne marzenie. Bogaty ojciec powiedział mi: „Wielu ludzi pracuje w  takich zawodach, jakie sobie wymarzyli w średniej szkole. Problem w tym, że dawno już opuścili szkolne mury. Nadszedł czas na nową przygodę”.

Ci, którzy mają wielkie marzenia, ale nie mają planu, jak je zrealizować, więc nie robią nic Myślę, że każdy z  nas zna kogoś z  tej kategorii. Tacy ludzie mówią: „Właśnie przeżyłem punkt zwrotny w  moim życiu. Opowiem ci, jaki mam teraz plan”. Albo: „Tym razem będzie inaczej”. Albo: „Zaczynam od nowa”. Albo: „Będę ciężej pracował, spłacę długi i  zainwestuję”. Albo: „Usłyszałem właśnie, że sprowadza się do nas nowa firma i szukają ludzi z moimi kwalifikacjami. To będzie mój punkt zwrotny”. Bogaty ojciec powiedział mi: „Tacy ludzie próbują wiele osiągnąć, ale chcą to zrobić sami. Niewielu z nich udaje się samodzielnie zrealizować swoje marzenia. Tacy ludzie powinni stworzyć plan i znaleźć zespół ludzi, który pomoże im zrealizować te marzenia”.

Ósmy rodzaj aktywów. Wielkie marzenia i umiejętność ich realizacji

Ci, którzy mają wielkie marzenia, realizują je, a potem marzą o czymś jeszcze większym! Myślę, że większość z  nas chciałaby należeć do tej kategorii. Ja na pewno bym chciał. A Ty? Bogaty ojciec ujął to tak: „Wielcy ludzie mają wielkie marzenia – mali ludzie mają małe marzenia. Jeśli chcesz zmienić to, kim jesteś, zacznij od skali własnych marzeń”. Jak wiesz, nie miałem kiedyś nic – absolutnie, zupełnie nic; mieszkałem w samochodzie z przyszłą żoną. Wiem, jak to jest. Jednak to tylko stan przejściowy. Co innego, gdy ktoś jest biedny. Bieda to stan umysłu. Można być bez grosza i być w duchu bogatym, mieć bogatą ambicję, odwagę, determinację. Wielkie marzenia nic nie kosztują, a gigantyczne nie kosztują ani grosza więcej. Bez względu na to, jak niewiele posiadasz, jedynym sposobem na to, żebyś stał się biedny, jest rezygnacja z własnych marzeń. W  marketingu sieciowym wyjątkowe jest to, że nie ogranicza on Twoich marzeń do tego, co będzie za 40 lat, co będziesz robił tylko w niektórych tygodniach w roku albo w niedzielne popołudnia. Kiedy zaczynasz budowanie biznesu w marketingu sieciowym, zaczynasz żyć własnym życiem już od pierwszego dnia, choć na początku to tylko niewielkie zmiany. Następuje zmiana nastawienia z „nie mogę” na „mogę”; ze zdania się na łaskę i niełaskę okoliczności do tego, by stanąć u steru własnego życia; z niewoli do wolności. Henry David Thoreau w zakończeniu swojego dzieła Walden, w którym rozważa możliwości samostanowienia człowieka, napisał: Dowiedziałem się przez mój eksperyment przynajmniej tego: jeśli ktoś z przekonaniem zmierza ku swoim marzeniom i stara się żyć tak, jak sobie to zaplanował, spotka go niewyobrażalny sukces. Sam nie potrafiłbym tego lepiej ująć.

129

Rozdział 17

Biznes, w którym celują kobiety (autorstwa Kim Kiyosaki)

Wspominałem już w tej książce kilkakrotnie o mojej żonie Kim; opowiedziałem o tym, jak się poznaliśmy i jak ją adorowałem, o naszych trudnościach w początkowych wspólnych latach, o naszych celach i strategiach oraz o tym, jak potoczyło się nasze wspólne życie. Doszedłem do wniosku, że zanim zakończę tę część książki, powinieneś przeczytać też, co ma Ci do powiedzenia sama Kim. – R.K.

Robert opowiedział już co nieco o marketingu sieciowym i o tym, jak wielką wartość może on mieć dla Ciebie. Ja chciałabym opowiedzieć o jeszcze jednej wartości: to wspaniały biznes dla kobiet. Przyglądając się ogólnemu profilowi statystycznemu ludzi zaangażowanych w marketing sieciowy, można zauważyć przede wszystkim jedną główną cechę: jest w  nim cztery razy więcej kobiet niż mężczyzn. Tak, to fakt. Według stowarzyszenia Direct Selling Association około 88 procent z 15 milionów ludzi działających w marketingu sieciowym w Stanach Zjednoczonych to kobiety. Nie prowadzono takich badań na większą skalę, a na świecie w ten biznes zaangażowanych jest ponad 62 miliony ludzi, ale można przypuszczać, że proporcje globalne są podobne.

132

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Entuzjastyczne wsparcie i pasja uczenia to charakterystyczna relacja sponsorki z  jej rosnącą siecią nowych przedstawicieli, w jakiej celują właśnie kobiety. Dlaczego? Można to wyjaśnić tym, że dawniej, gdy gospodarstwa domowe angażowały się w marketing sieciowy, mężczyzna często pozostawał głównym żywicielem rodziny, a na barkach kobiety spoczywała odpowiedzialność za dodatkowy przychód, zdobywany dzięki biznesowi prowadzonemu w domu w niepełnym wymiarze godzin. Skoro jest to biznes prowadzony w  domu, budowanie sieci można łatwo pogodzić z wychowaniem dzieci i z zajmowaniem się gospodarstwem. Wydaje mi się, że te względy praktyczne i historyczne to tylko jedna strona medalu. Marketing sieciowy jest w gruncie rzeczy biznesem, w którym najważniejsze są relacje. Jak wyjaśnił to Robert, to nie jest biznes, który kręci się wokół sprzedaży; w  jego centrum jest nawiązywanie kontaktów. Chodzi o  tworzenie relacji międzyludzkich, szkolenie, prowadzenie, nauczanie i opiekę mentorską. Codzienna praca związana z budowaniem sieci mniej przypomina zdobywanie obszaru sprzedaży, a bardziej budowanie społeczności. Entuzjastyczne wsparcie i pasja uczenia to charakterystyczna relacja sponsorki z  jej rosnąca siecią nowych przedstawicieli, w jakiej celują właśnie kobiety. Oczywiście nie mówię, że mężczyźni nie mogą także osiągnąć sukcesu w  marketingu sieciowym. Mogą. Dowodzą tego każdego dnia miliony mężczyzn. Okazuje się jednak, że u podstaw tego biznesu leży stwierdzenie, że kobiety celują właśnie w tym modelu biznesu.

Czego potrzebuje kobieta Dzisiejsza kobieta naprawdę musi się nauczyć, jak stworzyć własne bogactwo. Kilka lat temu podeszła do mnie młoda dziennikarka i z widoczną pasją powiedziała: „Musimy uświadomić kobietom, że powinny przejąć

Biznes, w którym celują kobiety (autorstwa Kim Kiyosaki)

kontrolę nad własnymi pieniędzmi. Nie mogą być w tym zależne od kogoś innego!”. Kiedy dalej rozmawiałyśmy, dowiedziałam się, skąd się brała jej pasja. Okazało się, że jej 54-letnia matka właśnie się do niej wprowadziła, ponieważ po rozwodzie została praktycznie bez niczego. Teraz ta kobieta zarabiała nie tylko na siebie, ale i na swoją matkę. Sytuacja sama w  sobie była dość niepokojąca, ale w  wyniku tych wydarzeń moja rozmówczyni przyjrzała się bardziej szczegółowo włas­ nym finansom, ponieważ chciała się dowiedzieć, jak dokładnie wygląda ich wspólny budżet. Zdała sobie sprawę, że gdyby nagle przestała otrzymywać comiesięczną wypłatę, musiałaby żyć z oszczędności wynoszących 7 tysięcy dolarów. Dwuosobowe gospodarstwo domowe nie utrzyma się zbyt długo za 7 tysięcy dolarów. Gdyby przyszło kilka słabszych miesięcy, ona i jej mama stanęłyby u progu biedy, a nawet bezdomności. Nic dziwnego, że z taką pasją przystąpiła do walki o to, by kobiety miały kontrolę nad ich własnymi finansami! Ja na szczęście nie jestem w  tak trudnym położeniu jak ta młoda kobieta. Robert i ja jesteśmy zabezpieczeni finansowo do końca naszych dni – niezależnie od tego, co mogłoby się wydarzyć w gospodarce. Ale chociaż nie wisi nade mną ten miecz, z  taką samą pasją jak ta młoda dziennikarka myślę o kobietach i ich niezależności finansowej. Cztery podstawowe wskazówki dotyczące marketingu sieciowego nie są w przypadku kobiet ani trochę inne niż dla mężczyzn. Natomiast pobudki, jakimi kierują się kobiety, przystępując do biznesu sieciowego, są często zupełnie inne niż u mężczyzn. Wiemy, że nasze życie jest dziś inne niż życie naszych mam, ale może Cię zaskoczyć, jak bardzo jest inne. Oto sześć powodów, dla których kobiety powinny zaangażować się w grę zwaną tworzeniem bogactwa. 1. Statystyki Statystyki dotyczące kobiet i pieniędzy są alarmujące. Podaję tu dane pochodzące ze Stanów Zjednoczonych, ale w  innych krajach świata wygląda to bardzo podobnie i zmierza w tym samym kierunku.

133

134

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

• 47 procent kobiet w wieku powyżej 50 lat to osoby niezamężne; wynika z tego, że pod względem finansowym same są za siebie odpowiedzialne. • Kobiety mają niższe emerytury niż mężczyźni, ponieważ opiekując się rodziną, przeciętna kobieta przez 14,7 roku nie pracuje, natomiast przeciętny mężczyzna – jedynie 1,6 roku. W dodatku kobiety wciąż otrzymują niższe pensje w  okresie zatrudnienia, dlatego średnio ich emerytura to zaledwie jedna czwarta emerytury mężczyzn (badania National Center for Women and Retirement Research – NCWRR). • Kobiety żyją średnio o  7 do 10 lat dłużej od mężczyzn (Ann Letteeresee, 12 czerwca 2000), co oznacza, że muszą mieć środki na utrzymanie także w tych dodatkowych latach. Co więcej, mężatki z pokolenia wyżu demograficznego mogą żyć nawet 15, 20 lat dłużej od swoich mężów. • W  przypadku starszych osób żyjących w  ubóstwie 3 na 4 to kobiety (badania Morningstar Fund Investor). • Mniej więcej 7 na 10 kobiet w którymś momencie życia będzie żyło w ubóstwie. Co nam mówią te statystyki? Że coraz więcej kobiet nie ma wiedzy i przygotowania do tego, by samodzielnie zadbać o siebie pod względem finansowym, szczególnie w starszym wieku. Przez całe życie troszczyłyśmy się o nasze rodziny, ale nie jesteśmy w stanie zatroszczyć się same o siebie w tym podstawowym zakresie. 2. Unikanie zależności Nie wychodzisz za mąż, myśląc, że się rozwiedziesz. Nie podejmujesz nowej pracy, myśląc, że Cię zwolnią. Ale to się zdarza i to coraz częściej. Kobieto, jeśli Twoja przyszłość finansowa jest zależna od Twojego męża, szefa czy kogokolwiek innego – przemyśl to dobrze. Może się okazać, że ich tu nie będzie. Zbyt często się okazuje, że nawet nie zdajemy sobie sprawy ze stopnia naszej zależności, dopóki nie zdarzy się coś nieprzewidywalnego.

Biznes, w którym celują kobiety (autorstwa Kim Kiyosaki)

3. Brak szklanego sufitu Obok wielu innych wyzwań stojących przed pracownikami korporacji w świecie po roku 2008 kobiety napotykają jeszcze jedną gigantyczną przeszkodę – szklany sufit. Owszem, nawet dziś tak jest: ze względu na płeć kobiety nie mają szans wspiąć się na wyższe szczeble korporacyjnej drabiny. A  jakie są szanse kobiety pięćdziesięcioletniej albo starszej na ponowne wejście do świata korporacji po wieloletniej przerwie zawodowej? Nie chcesz nawet wiedzieć. W  świecie marketingu sieciowego szklany sufit to wręcz niedorzeczny pomysł. Twoja firma nie wnika, czy jesteś kobietą czy mężczyzną, czy jesteś czarna czy biała, czy masz wyższe wykształcenie, a może nie skończyłaś szkoły średniej. Zależy jej jedynie na tym, byś skutecznie budowała własną sieć – i jak już wspomniałam, cztery razy więcej kobiet niż mężczyzn właśnie tym się zajmuje. Kluczem są Twoje umiejętności, uczenie się i doświadczenie. W marketingu sieciowym nie ma dla kobiet żadnych ograniczeń, żadnych sufitów. 4. Brak limitów przychodów Z  powodu szklanego sufitu i  wciąż istniejącej nierówności w  zarobkach, kobiety często mają ograniczone możliwości osiągania przychodu. Badania pokazują, że kobieta z takim samym wykształceniem i doświadczeniem jak mężczyzna zarabia około 74 centy na każdego zarobionego przez tego mężczyznę dolara. Przypomnij sobie jednak, że marketing sieciowy jest w pełni skalowalny. Bez względu na płeć, w marketingu sieciowym strumień przychodów generowanych przez Ciebie, gdy budujesz sieć, jest zupełnie nieograniczony. 5. Wzrost poczucia własnej wartości Ja sama uważam, że to jedna z  największych korzyści płynących z  marketingu sieciowego – oraz jeden z  najważniejszych powodów, dla których kobiety przystępują do tego biznesu. Nierzadko poczucie własnej wartości u  kobiety zależy od jej zdolności do samodzielnego

135

136

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

utrzymywania się. Finansowa zależność od innych osób może doprowadzić do obniżenia własnej samooceny. Gdy pieniądze nie grają roli, możesz robić to, czego wcześniej byś nie zrobiła. Wielokrotnie obserwowałam, jak poczucie własnej wartości u kobiet rośnie, kiedy tylko zaczynają samodzielnie zarabiać. A  gdy wzrasta ich poczucie własnej wartości, poprawiają się też ich relacje z innymi ludźmi. Wyższa samoocena prowadzi do większego sukcesu, a to z kolei do najważniejszego celu – do wolności. 6. Kontrola nad własnym czasem Kiedy mówimy o  poświęcaniu energii na tworzenie prawdziwego bogactwa, trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że podstawowym ograniczeniem dla kobiet, w znacznie większym stopniu niż dla mężczyzn, jest czas. Dzieje się tak szczególnie w  przypadku matek, które opiekują się swoimi dziećmi. Od wielu kobiet słyszę: „Przychodzę z pracy do domu, muszę przygotować obiad, pomóc dzieciom w  zadaniach domowych i umyć naczynia. Kiedy dzieci idą spać i mam chwilę dla siebie, jestem już wykończona!”. W  marketingu sieciowym masz kontrolę nad własnym czasem. W  tym biznesie można pracować w pełnym i zmniejszonym wymiarze godzin. Możesz pracować w domu, przez telefon, przy komputerze, wieczorami, w weekendy – w dowolnym miejscu i czasie. Możesz zabrać biznes ze sobą, gdy wyjeżdżasz, schować go w kieszeni; możesz pracować kilka razy w  ciągu dnia po pół godziny, jeśli masz właśnie takie możliwości.

Budowanie bogactwa to konieczność Te sześć powodów pokazuje, jak bardzo kobietom potrzebna jest wiedza o tym, jak mają budować własne bogactwo. Statystyki odzwierciedlają to, jak bardzo świat się zmienił z  punktu widzenia kobiet, i  świadczą o  tym, że edukacja finansowa przestała być luksusem – a stała się koniecznością. Zależność od innych ludzi w kwestii Twojej przyszłości finansowej to hazard. Można w końcu wygrać, ale ryzyko jest ogromne.

Biznes, w którym celują kobiety (autorstwa Kim Kiyosaki)

Kobiety przez lata walczyły ze szklanym sufitem i z niższymi zarobkami. W świecie marketingu sieciowego nie ma ani jednego, ani drugiego. Są za to do zdobycia dwie największe nagrody: wyższe poczucie własnej wartości i czas, który można poświęcić dokładnie na to, na co się chce. Nie wiem, które z wymienionych przeze mnie powodów najbardziej do Ciebie przemawiają. Nie jesteś przecież „przeciętną kobietą”, tylko sobą. To Ty sama jesteś w stanie określić własny najważniejszy powód budowania biznesu w marketingu sieciowym.

Twórz własne bogactwo... i dobrze się przy tym baw! Niezależnie od tego, co Cię napędza, musisz pamiętać o jednej rzeczy, zanim przystąpisz do rozwijania swojej działalności w marketingu sieciowym: masz się dobrze bawić. Oczywiście, miło jest wiedzieć, że zarobisz co miesiąc 100, tysiąc albo i 10 tysięcy dolarów, że możesz być niezależna i mieć kontrolę nad własnym czasem, ale jeśli to działanie Cię nie bawi, szybko wpadniesz w  taką samą rutynę, jaka towarzyszy wielu ludziom w  korporacjach. Mówiąc krótko – to, co robisz, rób z pasją; brak pasji boleśnie odczujesz na swoim koncie bankowym. Dlatego uważam, że biznes w systemie party plan – rodzaj marketingu sieciowego, w ramach którego organizuje się spotkania znajomych – jest idealny dla wielu kobiet, które marzą o własnej działalności. Biznes w systemie party plan daje Ci wspaniałą szansę na to, byś mogła spędzać czas z rodziną i przyjaciółmi w zaciszu własnego domu, jednocześnie tworząc sieć społeczną, która w ostatecznym rozrachunku pomoże Ci stworzyć bogactwo – a do tego dobrze się przy tym bawić. Co ciekawe, sektor party plan nawet w tych trudnych gospodarczo czasach dalej dobrze sobie radzi. To właśnie dzięki niemu marketing sieciowy jest dziś tak potężną siłą, z którą należy się liczyć. 64 firmy działające w sektorze party plan sprzedaży bezpośredniej, globalnie osiągają przychody ze sprzedaży w wysokości ponad 100 milionów dolarów rocznie.

137

138

Jeden biznes – osiem rodzajów aktywów tworzących majątek

Co z  tego wynika? Firmy działające w  systemie party plan oferują kobietom możliwość wzięcia swojej finansowej przyszłości we własne ręce, przy niskim ryzyku i dużej satysfakcji. Polecam je dotychczasowym pełnoetatowym mamom, które chciałyby wkroczyć w  świat biznesu, pracującym kobietom, które szukają możliwości uzupełnienia budżetu, studentkom, które potrzebują sobie dorobić – każdej kobiecie, która chce zbudować własne bogactwo... i dobrze się przy tym bawić.

Dowiedz się, jakie to ważne Na naszej pierwszej randce Robert zapytał mnie, co chcę robić w  życiu. Powiedziałam mu, że chciałabym kiedyś prowadzić własną firmę. Odparł: „Mogę ci w tym pomóc”. W ciągu miesiąca założyliśmy wspólny biznes. Zaczął też ze mną rozmawiać o większych sprawach – o duchowości i celu życia. To było w latach 80., gdy ludzie byli pracoholikami i mówili o tym z dumą. W latach 90. wszyscy zaczęli się przyglądać bliżej włas­ nemu życiu i zadawać trudniejsze pytania. Ale dopiero po 11 wrześ­ nia wszyscy zaczęli mówić: „Zatrzymajmy się na chwilę. Dlaczego biegam jak chomik po swoim kółku? Co ja robię z moim życiem? Dokąd to wszystko zmierza?”. Słucham ciągle kobiet, które mówią, że są zbyt zajęte, żeby się angażować w domowy biznes w systemie party plan. Odpowiadam im: „Oto klucz do powodzenia w biznesie: popatrz na swoje życie i zadaj sobie pytanie: «Co się dla mnie naprawdę liczy? Co muszę w życiu mieć?»”. Co jest na tyle ważne, żebyś poświęciła czas i wysiłek na zbudowanie biznesu generującego własne przychody, a potem dzięki tym przychodom zbudowała bogactwo, za które przeżyjesz do końca życia? Jeśli nie odpowiesz sobie na to pytanie, to tego nie osiągniesz. Wolność jest dla każdego czymś innym; sukces jest dla każdego czymś innym. To sprawa indywidualna i tak powinno pozostać. Liczby to abstrakcja; czy to jest 5 tysięcy, czy milion dolarów – nie ma to żadnego znaczenia, póki nie nadasz im sensu w swoim własnym życiu. Na początku naszego małżeństwa razem z  Robertem całkowicie poświęcaliśmy się budowaniu biznesu dla samych siebie, tak żeby inni

Biznes, w którym celują kobiety (autorstwa Kim Kiyosaki)

nie mówili nam, co mamy robić, i żebyśmy mieli kontrolę nad naszą sytuacją finansową. To było dla nas tak ważne, że byliśmy gotowi pokonać wszelkie trudności, byle dopiąć swego. To nam zajęło kilka lat – naprawdę to około 10 lat. Byliśmy wówczas w ogromnym stresie wywołanym przez brak przychodów. Mieliśmy wielu przyjaciół, którzy mówili nam, że jesteśmy szaleni, że powinniśmy iść do normalnej pracy z comiesięczną wypłatą. Ale właśnie tego za żadne skarby nie chcieliśmy robić. Wreszcie postanowiliśmy, że musimy coś przedsięwziąć. Robert zaczął prowadzić szkolenia. Ja zapytałam przyjaciółkę, która projektowała i szyła ubrania, czy mogę je dla niej sprzedawać. W salonach fryzjerskich stworzyłam sieć minibutików. Nie dawało to regularnej pensji, tylko prowizje – i to niewielkie. Ale dzięki temu coś robiłam. Nauczyłam się, że to jest najważniejsze zadanie przedsiębiorcy: musisz wyjść i zacząć coś robić. A jedyny sposób na to, żeby się do tego zmusić, to zdać sobie sprawę, co jest dla Ciebie naprawdę ważne, i jeśli chcesz to urzeczywistnić, musisz to sama zrobić!

139

Część trzecia

Twoja przyszłość

zaczyna się już teraz

Czego Ci potrzeba, by zacząć działać

w marketingu sieciowym i osiągnąć sukces

Rozdział 18

Wybieraj mądrze

Postanowiłeś więc rozpocząć własną działalność w  marketingu sieciowym. Moje gratulacje! Teraz stoisz przed wyborem. Istnieje kilka tysięcy firm działających w tym systemie. Do której z nich powinieneś dołączyć? I jak ją wybrać? Osoby nowe w marketingu sieciowym często dokonują przypadkowego wyboru – zgłaszając się do pierwszej firmy, jaka się trafi. Może się też zdarzyć, że ta pierwsza firma jest rzeczywiście dobra i Twój wybór jest jak najbardziej korzystny. Twój wybór powinien się jednak opierać na solidnych przesłankach, a przed podjęciem decyzji powinieneś zadbać o zdobycie wszelkich możliwych informacji. Mówimy tu przecież o Twojej przyszłości. Jak więc wybierać? Na jakich kryteriach opierasz swoją decyzję? „Nasza firma ma najlepszy program prowizyjny – u nas najlepiej zarobisz!”. Badając różne firmy działające w marketingu sieciowym, często słyszałem takie stwierdzenie. Ci, którzy przedstawiali mi szansę na biznes, opowiadali o ludziach zarabiających miesięcznie setki tysięcy dolarów. Ponieważ ja sam spotkałem ludzi, którzy zarabiali w marketingu sieciowym takie kwoty, nie wątpię w potencjał finansowy tych przedsięwzięć. Natomiast nie polecam marketingu sieciowego jedynie jako źródła dodatkowych przychodów. „Mamy najlepsze produkty najwyższej jakości – te produkty zmieniły życie wielu ludzi!”. To też często słyszałem. Wyjątkowe korzyści, jakie dają produkty, były najczęściej drugim powodem, dla którego ludzie wybierali konkretną

144

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

firmę – pieniądze były pierwszym. Tego też nie podaję w wątpliwość. Chociaż słyszałem wiele przesadzonych opinii i wiele pustej reklamy, znalazłem też świetne produkty, a niektórych używam do dziś. Faktycznie produkty wyjątkowo wysokiej jakości stały się znakiem rozpoznawczym marketingu sieciowego. A mimo to produkty nie są najważniejszą korzyścią. Pozwól, że powtórzę: Kiedy wybierasz firmę do współpracy, produkt nie jest czynnikiem, który powinien mieć najbardziej znaczący wpływ na Twoją decyzję. Podkreślam to, ponieważ większość ludzi zakłada, że to produkt jest najważniejszy. Otóż nie. Pamiętaj, nie podejmujesz pracy sprzedawcy; wchodzisz w biznes dla samego siebie, a Twój biznes polega na budowaniu sieci. Kiedy zaczynasz się przyglądać różnym firmom, powinieneś zadawać sobie jedno podstawowe pytanie: „Czy ta firma pomoże mi się nauczyć, jak profesjonalnie budować sieć?”. Polecam marketing sieciowy przede wszystkim ze względu na związany z nim system praktycznej edukacji biznesowej i rozwoju osobistego. Dzięki systemowi marketingu sieciowego każdy może mieć swój udział w bogactwie. Ten model biznesu otwarty jest na każdego człowieka z zapałem, determinacją i wytrwałością. Nie ma znaczenia ani Twoje nazwisko, ani to, gdzie chodziłeś do szkoły (ani czy w ogóle masz jakieś wykształcenie), ile dziś zarabiasz, jakiej jesteś płci lub rasy, czy jesteś przystojny, czy jesteś lubiany ani czy jesteś inteligentny. Większość firm w marketingu sieciowym dba głównie o to, jak wiele jesteś gotów się nauczyć, czy jesteś w stanie się zmienić i rozwinąć oraz czy masz dość siły, by wytrwać na dobre i na złe, gdy będziesz się uczył, jak zostać biznesmenem. Czy tak samo jest w  każdej firmie działającej na rynku? Nie. I  jak w każdym przypadku – są dobrzy, źli i bardzo źli, ale są też ci naprawdę wspaniali. Nie wszystkie firmy rzeczywiście wspierają edukację. W niektórych tylko dużo się gada: tak naprawdę chcą tylko, żebyś dla nich sprzedawał,

Wybieraj mądrze

i nie zależy im, czy się czegokolwiek nauczysz. Chcą, żebyś w to wciąg­ nął swoją rodzinę i znajomych. Jeśli trafisz na jedną z tych firm, radzę się dłużej zastanowić, czy chcesz się w  to angażować. Nie pomogą Ci w rozwoju, a do tego wkrótce mogą zniknąć z rynku. Natomiast tym lepszym firmom ogromnie zależy na Twojej edukacji biznesowej. Myślą perspektywicznie i za priorytet przyjmują rozwój Twoich umiejętności i zdolności. Kiedy znajdziesz taką firmę, w której liderzy chcą Cię szkolić i  pomagać Ci zostać biznesmenem, co jest Twoim celem, w takiej firmie warto zostać. Czy program prowizyjny jest ważny? Oczywiście. Czy jakość produktów ma pierwszorzędne znaczenie? Tak. Jednak znacznie bardziej skupiłbym się na tym, jak bardzo firmie zależy, żebyś został prawdziwym biznesmenem w kwadrancie B – budującym swoje bogactwo. To jest najważniejsza sprawa w firmie, do której chcesz dołączyć: to ma być dla Ciebie prawdziwa szkoła biznesu. Jeśli podoba Ci się wstępna prezentacja, spotkaj się z osobami, które mają Cię szkolić. Zainwestuj też trochę czasu, żeby – poza wynagrodzeniem i produktami – zastanowić się nad tym, co jest w sercu tych firm: czy są rzeczywiście zainteresowane Twoim rozwojem i szkoleniem? To zajmuje trochę więcej niż wysłuchanie półgodzinnej prezentacji pełnej zachwytów, przejrzenie strony internetowej i sprawdzenie, ile zarabiają poszczególni przedstawiciele. Aby dowiedzieć się czegoś o jakości edukacji w firmie, będziesz musiał się zwlec z kanapy i sprawdzić, jakie oferują szkolenia, seminaria i spotkania edukacyjne. Jeśli podoba Ci się wstępna prezentacja, spotkaj się z osobami, które mają Cię szkolić. Przyjrzyj im się dokładnie, bo prawie wszystkie firmy zapewniają, że mają świetne programy edukacyjne, co nie zawsze okazuje się prawdą. W  kilku firmach, których działalność analizowałem, jedynym szkoleniem była lista rekomendowanych książek, a dalsze szkolenie skupiało się wyłącznie na tym, żebyś przyciągnął do tego biznesu rodzinę i znajomych.

145

146

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

Nie spiesz się i wybieraj powoli, ponieważ w marketingu sieciowym jest niemało firm, które oferują bardzo dobre programy edukacyjno-szkoleniowe – co więcej, to jedne z najlepszych praktycznych szkoleń biznesowych, jakie widziałem. Oto lista kilku pytań, które powinieneś sobie zadać, sprawdzając konkretną firmę: • Kto tym kieruje? • Czy firma proponuje sprawdzony plan działania? • Czy w  programie edukacyjno-szkoleniowym firmy znajdują się zarówno umiejętności biznesowe, jak i rozwój osobisty? • Czy firma ma dobrą linię produktów wysokiej jakości, które będą atrakcyjne dla klientów i dla Ciebie samego?

Kto tym kieruje? Niedoświadczeni ludzie, którzy patrzą na biznes z perspektywy kwadrantów E i  S, oceniając firmę, często zwracają uwagę na produkty, program prowizyjny albo promocje. Ja nie patrzę na nic takiego – interesuje mnie samo sedno: ludzie, którzy stoją u steru. Nie chodzi o to, że produkty, prowizje i wszystko inne się nie liczy. Ale niestety nie ma firm idealnych. Zawsze zdarzają się jakieś problemy. Jeśli biznesem kierują odpowiedni ludzie, cokolwiek poszłoby nie tak, zdołają to naprawić. Prawda jest taka, że jeśli firmą kierują świetni ludzie, nie ma takich problemów, których nie byliby w stanie pokonać. Natomiast jeśli u steru stoją nieodpowiednie osoby, to kiedy pojawią się problemy, nie ma na nie żadnej rady. Pozory mylą: nie daj się zwieść filmikom promocyjnym i pięknym stronom w Internecie. Patrz na kluczowe sprawy. Jakie ci ludzie mają wykształcenie, doświadczenie, drogę życiową, charakter? Bez względu na to, czy poznasz ich osobiście i  czy będziesz z  nimi bezpośrednio współpracował, to są Twoi główni partnerzy w biznesie. John: Chciałbym się teraz odnieść do mitu rozpowszechnianego przez niektórych orędowników tego biznesu: aby zarobić „wielką kasę”, trzeba „wsiąść na pierwszej stacji”. To zwyczajnie nieprawda.

Wybieraj mądrze

Robert: Co więcej, to po prostu głupie! Większość nowych przedsięwzięć biznesowych bankrutuje w ciągu pierwszego lub drugiego roku działalności – nie inaczej jest w  przypadku firm startujących w marketingu sieciowym. Po co miałbyś wkładać ciężką pracę, czas i  energię w  firmę, która nie ma jeszcze żadnych potwierdzonych wyników? John: W  marketingu sieciowym istnieją świetne, silne, wiarygodne firmy funkcjonujące od 3 lat i inne, działające od 30 lat. To prawda, że uczestnictwo w czymś nowym, u progu prawdziwego sukcesu, ma w sobie coś ekscytującego i ożywczego. Natomiast jeśli angażujesz się w firmę istniejącą od dziesiątek lat, inwestujesz w wiarygodność i moc zbudowanej marki. Byłbym ostrożny, przyłączając się do firmy, która dopiero co zaczyna działalność. Ale i tu są pewne wyjątki: możesz znaleźć nową firmę, która dopiero rozpoczyna, ale jej referencje pokazują, że warto jej się przyjrzeć z uwagą. Najważniejsze, to żebyś odrobił zadanie domowe – starannie sprawdzając to, co widzisz i z kim masz robić biznes. Niech nikt Cię nie zwiedzie obietnicami tego, że kluczem do bogactwa jest związanie się z nową firmą, firmą działającą od 5 lat albo z taką, funkcjonującą od 35. Nie ma tu żadnych reguł. Nie ma stuprocentowego wzoru. Najważniejsze, żeby firma była świadoma tego, co robi, i dawała jasne sygnały, że zamierza tu pozostać na długo.

Czy firma proponuje sprawdzony plan działania? John: Marketing sieciowy oferuje bardzo intratne możliwości i wcale nie zmusza Cię do odkrywania na nowo Ameryki. Oferuje plany działania, które pozwolą Ci osiągnąć sukces, o jakim marzysz. W niektórych firmach udostępnia się każdemu stronę internetową, która pomaga szkolić przyszłych przedstawicieli albo promować produkty i możliwości. Pierwszorzędne narzędzia prezentacyjne w postaci płyt CD, DVD, podcastów i materiałów drukowanych stały się już standardem wyposażenia przedstawiciela w marketingu sieciowym.

147

148

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

Czy program edukacyjno-szkoleniowy firmy uwzględnia zarówno pomoc w zdobywaniu umiejętności biznesowych, jak i rozwój osobisty? Podkreślałem już, że edukacja i  szkolenia są dla mnie największymi wartościami, jakie może zapewnić marketing sieciowy – nawet większymi niż tworzenie strumienia nieprzerwanych przychodów. Upewnij się więc, czy firma je oferuje. Sprawdź, czy firma kładzie nacisk na regularne szkolenia dotyczące umiejętności biznesowych i  rozwoju osobistego. Od wielu lat liderzy branży są świadomi, że opłaca się zapewnić przedstawicielom zrównoważoną dietę w  postaci inspirujących materiałów edukacyjnych. W dawnych czasach były to książki i kasety audio. W XXI wieku są to płyty CD i DVD, podcasty, telekonferencje na żywo i webinaria – oraz oczywiście książki. Książki nie wychodzą z mody! John: Ani seminaria na żywo. Nawet w czasach Internetu obecność na dużym spotkaniu nie może się równać z żadnym innym środkiem przekazu. W dzisiejszych czasach budowanie sieci odbywa się zarówno przez telefon i Internet, jak i twarzą w twarz. Nadal jednak można zauważyć, że lepsze firmy wciąż przykładają dużą wagę do seminariów rocznych, półrocznych, kwartalnych i miesięcznych. Dlaczego? Mają one niezrównaną wartość dla edukacji i rozwoju osobistego. Przy okazji chciałbym wspomnieć, że w Twoim szkoleniu i edukacji będzie brała udział nie tylko Twoja firma prowadząca marketing sieciowy. Jest w niej rozbudowana hierarchia ludzi – od człowieka, który wprowadza Cię w działalność (zwanego „sponsorem”), przez jego sponsora i sponsora tego sponsora (Twój „upline”) aż po stojących najwyżej dyrektorów – wszyscy oni mają własny interes w tym, żebyś Ty się rozwijał, uczył i osiągnął sukces. W marketingu sieciowym piękne jest to, że jest on zupełnym przeciwieństwem korporacyjnego wyścigu szczurów, w którym nawet Twój najlepszy przyjaciel może Cię zepchnąć z drabiny, by wskoczyć wyżej w hierarchii.

Wybieraj mądrze

W marketingu sieciowym nie ma takiej rywalizacji, bo to od Ciebie zależy sukces Twojego sponsora i całego upline’u. Ci, którzy korzystają na Twoim rozwoju, chcą, żebyś się rozwijał!

Czy firma ma dobrą linię produktów wysokiej jakości, które będą atrakcyjne dla klientów i dla Ciebie? Nawet jeśli nie jest to najważniejsza kwestia, wciąż powinna pozostać w kręgu Twojego zainteresowania. Dlaczego? Odpowiedź to jedno hasło: reklama szeptana. Marketing sieciowy nie promuje się specjalnie w mediach. Rzadko kiedy widujesz bilbordy czy reklamy telewizyjne tych produktów. Dlaczego? Ponieważ system promocji jest tu zupełnie inny. Zamiast rozbudowywać budżety reklamowe i pompować pieniądze w drogie media, firmy dają te pieniądze ludziom takim jak Ty. John: Siłą napędową rozwoju sieci jest słowo mówione – poszczególni ludzie opowiadają innym o  produkcie lub usłudze i  szansie biznesowej, jaką sieć proponuje. Z  tego powodu w  marketingu sieciowym najlepiej sprawdzają się takie produkty i  usługi, które wywołują u  ludzi emocje, niosą wspaniałą opowieść, mają w sobie ciekawy składnik, powstały w interesujących okolicznościach, dają wyjątkowe korzyści lub są jedyne w swoim rodzaju. W skrócie nazywamy to buzz – reklamą szeptaną. Nie zrozum mnie źle; nie mówię o  sztucznym rozdmuchiwaniu sprawy. Mówię o  prawdziwych cechach i  korzyściach. Twój produkt musi być czymś wyjątkowym. Teraz muszę podkreślić też, że nie ma czegoś takiego jak jeden „najlepszy” produkt. Na rynku jest miejsce na tysiące najlepszych produktów i usług. W pewnym stopniu ocena tego, co można nazwać wspaniałym produktem, jest subiektywna. Niektórzy ludzie szczególnie interesują się kosmetykami, żywieniem czy techniką. Czy istnieje mocny rynek dla produktu? Czy to jest coś, co spodoba się dużej liczbie osób? Czy cena jest konkurencyjna?

149

150

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

Czy wierzysz w  wartość produktu i  sam będziesz go używał? Czy kryje się za nim ciekawa opowieść? Jeśli jesteś zafascynowany jakimś produktem, który proponujesz innym, łatwiej Ci będzie ich zarazić swoim entuzjazmem.

Rozdział 19

Czego Ci trzeba

Czego Ci trzeba, by zbudować własny kwitnący biznes w marketingu sieciowym? Najpierw przeczytaj, czego Ci nie trzeba.

Nie potrzebujesz tytułu MBA ani solidnego doświadczenia w biznesie Pamiętaj o  słowie duplikowanie. W  marketingu sieciowym najlepiej sprawdzają się strategie, które można łatwo powielać. Marketing sieciowy dla biznesu w  kwadrancie B robi to, co Henry Ford zrobił dla przemysłu samochodowego: redukuje proces do poziomu części, które można produkować masowo. John: Sukces w biznesie sieciowym nie zależy od umiejętności jednego rzemieślnika wytwarzającego arcydzieła. To symfonia prostych czynności wykonywanych przez tysiące par rąk.

Nie musisz być świetny w sprzedaży To kolejny błąd, który popełniają ludzie niemający pojęcia o  marketingu sieciowym: uleganie przekonaniu o tym, że musisz być „urodzonym sprzedawcą”, żeby w tym biznesie osiągnąć sukces. To nie ma nic wspólnego z prawdą. Co więcej, jeśli nie rozstaniesz się z tą myślą, w marketingu sieciowym zrobisz sobie krzywdę. Dlaczego? Świetnych sprzedawców nie da się powielić!

152

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

John: Pamiętaj, że to nie jest w pierwszym rzędzie biznes sprzedażowy, ale biznes związany z  nauczaniem, budowaniem zespołów i  z  przywództwem. Twoim zadaniem nie jest sprzedać dużo produktów ani nawet nauczyć wielu ludzi, jak sprzedawać duże ilości produktów. Masz prowadzić, szkolić i wspomagać ludzi w rozwoju. Przede wszystkim powinieneś budować sieć. Robert: Sprzedaż nie jest celem; budowanie sieci jest. John: Właśnie tak.

Nie musisz rezygnować z dotychczasowej pracy! Tak naprawdę to lepiej, żebyś tego nie robił. Po pierwsze, budowanie własnego biznesu to nie jest podjęcie nowej pracy, gdzie zaczynasz zarabiać od pierwszego dnia, gdy stawisz się w firmie. Budowanie sieci zajmie Ci trochę czasu. Poświęć ten czas. John: I  nie tylko ze względów finansowych. Bo nawet gdybyś mógł sobie pozwolić na rezygnację z  pracy, może się okazać, co potwierdza wielu nowych przedstawicieli, że gdy biznes zacznie się kręcić, starzy współpracownicy mogą Ci pomóc znaleźć potencjalnych partnerów albo polecić Cię potencjalnym partnerom. Znaczna większość przedstawicieli buduje swój biznes sieciowy po godzinach. Badanie National Salesforce Survey z roku 2008, zlecone przez stowarzyszenie Direct Selling Association, pokazuje, że tylko 1 na 8 przedstawicieli pracował w swoim biznesie więcej niż 20 godzin tygodniowo.

Nie musisz być bogaty, nie musisz też zaciągać kredytu Aby rozpocząć działalność w  jednej z  firm marketingu sieciowego, wystarczy zwykle nie więcej niż 500 dolarów na pokrycie kosztów rozpoczęcia działalności. Nie łudź się jednak: to, co zaoszczędzisz w  gotówce, musisz nadrobić wysiłkiem i  zaangażowaniem. Najważniejszą inwestycją w większości samodzielnie prowadzonych biznesów

Czego Ci trzeba

jest inwestowanie samego siebie – w  postaci poświęconego czasu, skupienia i  wytrwałości. Natomiast nie potrzebujesz na start grubej gotówki. John: Ale pamiętaj, że choć inwestycja kapitałowa jest niewielka, nie oznacza to, że jej nie ma. To jest biznes i trzeba go prowadzić jak każdy inny biznes. Musisz wziąć pod uwagę to, że będziesz ponosił comiesięczne koszty działalności. Zwykle Twój miesięczny budżet będzie skromny: zapas próbek, narzędzia prezentacyjne, o których mówiłem wcześniej (płyty, prowadzenie strony internetowej itp.), oraz bieżące materiały dotyczące rozwoju biznesu i rozwoju osobistego. Nie potrzebujesz więc wielkiej gotówki na start, ale musisz wziąć pod uwagę pewne comiesięczne wydatki.

Nie musisz być geniuszem negocjacji ani matematycznym czarodziejem Musisz za to mieć ogromną determinację, regularnie podsycaną pasją. „Musisz kochać to, co robisz”, mawia mój przyjaciel Donald Trump. „Bez pasji trudno osiągnąć prawdziwy sukces. Jako przedsiębiorcę czekają cię trudne chwile, jeśli nie wykonujesz swojej pracy z pasją”. Omówiłem tu kilka elementów, które nie są potrzebne do zbudowania kwitnącego biznesu sieciowego. Teraz przeczytaj, czego Ci potrzeba.

Musisz być uczciwy wobec siebie Budowanie biznesu w  kwadrancie B wcale nie jest prostą sprawą. Musisz sam siebie zapytać: „Czy mam to, czego mi potrzeba? Czy chcę wyjść z mojej strefy komfortu? Czy chcę dać się prowadzić i nauczyć, jak prowadzić innych? Czy jestem gotowy uaktywnić w sobie cechy bogatej osoby?”. Jeśli Twoja odpowiedź brzmi „tak”, zacznij się rozglądać za firmą działającą w  marketingu sieciowym, która proponuje dobry program szkoleniowy.

153

154

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

John: Dodam coś jeszcze: zastanów się, czy jesteś świadomy, gdzie się w  życiu znajdujesz i  co chciałbyś osiągnąć. Wizja tego, do czego się dąży, jest nieodzowna. Potem zastanów się nad własnymi oczekiwaniami. Pomyśl, co będziesz musiał poświęcić – ile czasu w każdym tygodniu, ile pieniędzy, umiejętności, ile innych  zasobów. Pomyśl, jakie działania musisz podjąć, żeby Twój biznes osiągnął sukces. Pomyśl, jakie będą realistyczne ramy czasowe. W  książce Dlaczego chcemy, żebyś był bogaty, którą napisaliśmy wspólnie z Donaldem Trumpem, Donald napisał: Marketing sieciowy wymaga ducha przedsiębiorczości, a więc skupienia i wytrwałości. Nie polecam marketingu sieciowego ludziom, którzy nie mają silnej wewnętrznej motywacji. Donald ma zupełną rację.

Trzeba mieć właściwe nastawienie Według mnie stawanie się przedsiębiorcą to długotrwały proces, który dla mnie wciąż się nie zakończył. Kocham biznes i uwielbiam rozwiązywać problemy biznesowe. Dzięki temu mam życie, o jakim marzyłem. Dlatego, choć ten proces bywał dla mnie bolesny, jestem przekonany, że było warto. Prowadziła mnie zawsze jedna myśl; była moim światełkiem w tunelu, nawet w największej ciemności. W mojej firmie produkującej portfele przy telefonie umieściłem karteczkę z chińskiego ciasteczka z wróżbą. Było na niej napisane: Zawsze możesz zrezygnować. Po co masz to robić teraz? Odbierałem wiele telefonów, z  których każdy mógłby być powodem do rezygnacji. A  jednak po każdym takim telefonie, odkładając słuchawkę, patrzyłem na te mądre słowa i  mówiłem sobie: „Chociaż mam wielką ochotę teraz zrezygnować, dziś tego nie zrobię. Zrezygnuję jutro”. Na szczęście to „jutro” nigdy nie nadeszło.

Czego Ci trzeba

Bogaty ojciec zwykł mawiać: „Gdyby było łatwo stać się bogatym, każdy byłby bogaty”. To dlatego, kiedy ludzie pytają mnie, co przede wszystkim pomogło mi zdobyć bogactwo, mówię im, że nie chciałem, aby ktokolwiek mówił mi, co mam robić. Bardzo chciałem być wolny. Nie interesowała mnie bezpieczna praca. Interesowała mnie niezależność finansowa. Właśnie to oferuje marketing sieciowy. Jeśli chcesz, żeby ktoś Ci mówił, ile możesz zarobić i w jakich godzinach masz pracować, marketing sieciowy nie jest dla Ciebie.

Trzeba się naprawdę rozwijać Biznes sieciowy może być biznesem w kwadrancie B. To nie znaczy, że musi być takim biznesem. To zależy wyłącznie od Ciebie. Marketing sieciowy jest idealnym narzędziem dla ludzi, którzy chcą wejść do świata kwadrantu B. Potencjał zysków w kwadrantach E i S ogranicza się zwykle do tego, ile możesz sam wytworzyć; w marketingu sieciowym możesz zarabiać tyle, ile generuje Twoja sieć. Oznacza to, że gdy zbudujesz bardzo dużą sieć, możesz zarabiać bardzo dużo pieniędzy. Natomiast samo przystąpienie do marketingu sieciowego nie sprawi, że Twoje nowe przedsięwzięcie stanie się biznesem z kwadrantu B – musi się rozrosnąć do naprawdę dużych rozmiarów. John: Technicznie rzecz biorąc, definicja „dużej firmy” mówi o 500 osobach. W klasycznym ujęciu chodzi o zatrudnionych pracowników, ale skupmy się na samej liczbie. Zbudowanie sieci 500 niezależnych przedstawicieli odpowiada definicji dużej firmy z kwadrantu B. System biznesu sieciowego pozwala na rozwój znacznie większy niż 500 przedstawicieli. Nierzadko sieć jednego człowieka obejmuje kilka tysięcy osób, spotyka się też sieci, w  których współpracują dziesiątki i setki tysięcy osób. Osoby „nowe” w biznesie sieciowym często popełniają błąd, traktując dochody ze swojej działalności jako „wolne środki” – dostępne natychmiast po otrzymaniu. Jednak gdy w Twojej sieci znajduje się 5, 10, 50, a  nawet 100 czy 200 osób – Twój biznes wciąż jest głęboko w fazie tworzenia. To wciąż nie jest jeszcze duża firma.

155

156

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

Kiedy liczba osób w sieci przekroczy 500 i zaczyna się liczyć w tysiącach, możesz powiedzieć o sobie, że masz prawdziwy biznes z kwadrantu B, który generuje przychód pasywny. Wtedy to jest nie tylko rentowna sieć; to aktywa generujące przychód. Tym samym czas liczony od momentu, w którym przystąpisz do firmy, do chwili, gdy zbudujesz biznes liczący ponad 500 osób, jest okresem kształtowania, czasem budowania fundamentów. Miej to zawsze na uwadze. Pamiętaj ciągle o swoim prawdziwym celu: o tworzeniu majątku.

Trzeba poświęcić czas Jeśli sądzisz, że zaraz po rozpoczęciu działalności w marketingu sieciowym natychmiast zaczniesz zarabiać, to znaczy, że wciąż myślisz jak ktoś żyjący w kwadrancie E lub S. Bo tak naprawdę najczęściej ludzie z kwadrantów E i S wpadają w pułapki piramid finansowych i oszustów obiecujących szybkie wzbogacenie się. John: W  marketingu sieciowym nie ma czegoś takiego jak sposób na szybkie wzbogacenie się. Chociaż praca, jakiej wymaga ten biznes, jest prosta, potrzeba czasu i  wysiłku, by przyniosła efekty w  postaci podstaw dla przychodu pasywnego. Wyniki badań stowarzyszenia DSA mówią, że przeciętnie 1 na 10 zapytanych osób będzie zainteresowana przyłączeniem się do Twojej sieci. Ten współczynnik rośnie jednak w miarę nabywania przez Ciebie doświadczenia. Pamiętaj, że ta średnia sprawdza się na dużych liczbach. Przy jedynie 10 kontaktach może się nie sprawdzić, ale przy 100 pewnie już to zauważysz. Przez te wszystkie lata pojawiali się ludzie, którzy promowali marketing sieciowy jako „szybką drogę do bogactwa”. Oczywiście to wierutna bzdura. Ci, którzy dzięki marketingowi sieciowemu rozwinęli włas­­ne umiejętności przywódcze, zbudowali biznes i  stworzyli prawdziwe bogactwo, poświęcili na to długie lata ciężkiej pracy. Niech Cię nie zwiedzie obietnica szybkich wyników. To nie jest żadna sztuczka, to nie jest jazda na karuzeli. To poważny biznes. Mówimy tu przecież o Twoim życiu.

Czego Ci trzeba

W prawdziwym świecie biznesu jeśli w ciągu 3 czy 6 miesięcy nie osiągniesz wymaganych wyników, zwalniają Cię. Xerox był dla mnie nieco bardziej łaskawy: dali mi aż rok na naukę i  kolejny jako okres próbny. Gdybym nie dostał tych 2 lat okresu ochronnego, zostałbym zwolniony. Ty jesteś w innej sytuacji. Twoja firma Cię nie zwolni – więc i Ty sam się nie zwalniaj. Nie dawaj sobie na to kilku miesięcy czy roku, żeby potem powiedzieć „E tam, to chyba jednak nie działa”. Poświęć na to tyle czasu, ile trzeba. Robert: Johnie, gdy mówię ludziom: „Poświęć temu trochę czasu!”, zawsze słyszę pytanie: „To znaczy ile?”. Jak byś na to odpowiedział? John: Ja bym powiedział – 5 lat. Robert: To dokładnie taka odpowiedź, jaką ja daję! Właściwie tak samo jest w każdym biznesie – ja nazywam to moim „planem pięcioletnim”.

Plan pięcioletni Jeśli chcesz na serio rozpocząć swoją podróż, zachęcam Cię, żebyś poświęcił przynajmniej 5 lat na nauczenie się różnych rzeczy, rozwój, zmianę podstawowych wartości i znalezienie nowych znajomych. Dlaczego? Ponieważ to jest realistyczna perspektywa. Zanim Howard Schultz stworzył potęgę Starbucksa, Ray Kroc – McDonalda, a Michael Dell – Dell Computers, minęło parę lat. Budowanie świetnych firm i  formowanie wspaniałych liderów trwa. Zbudowanie mojego biznesu w kwadrancie B zajęło mi lata. Zbudowanie Twojego biznesu w marketingu sieciowym zajmie Ci lata. Dlaczego miałoby być inaczej? Większość ludzi nie myśli w  kategorii lat. Pod wpływem reklamy, przyzwyczajeni do regularnej wypłaty w kwadrancie E, myślą o natychmiastowym zaspokajaniu potrzeb. Czy jest więc coś dziwnego w tym, że wielu ludzi, którzy dopiero co postanowili zaangażować się w kwadrant

157

158

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

B, tak łatwo poddaje się myśleniu w kategoriach „szybko się wzbogacić”? „Zarejestrowałem się tydzień temu. Kiedy zacznę coś zarabiać?”. Człowieku, szybko się wzbogacić to oksymoron. Satysfakcjonująca relacja nie powstaje z dnia na dzień; zachwycającej powieści nie pisze się w tydzień. Tworzenie bogactwa z definicji zajmuje dużo czasu i dotyczy to zarówno bogactwa finansowego, jak i każdego innego. To dlatego tak niewielu ludzi żyje w kwadrancie B. Większość ludzi chce pieniędzy, ale nie chce inwestować swojego czasu. 10 tysięcy godzin: policz to sobie. Jeśli pracujesz 8 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu, osiągniesz liczbę 10 tysięcy godzin po 5 latach starań. Malcolm Gladwell w książce Poza schematem. Sekrety ludzi sukcesu wyjaśnia, że aby cokolwiek osiągnąć w jakiejkolwiek dziedzinie, trzeba na to poświęcić 10 tysięcy godzin ciężkiej pracy. Jako nastolatek Bill Gates poświęcił 10 tysięcy godzin na programowanie. Kiedy Beatlesi byli nieznanym szerzej zespołem młodzików, zdobyli kontrakt w klubie w Hamburgu, gdzie grali 7 dni w tygodniu przez 7 godzin – w sumie przez około 10 tysięcy godzin. „Co ciekawe, zasada 10 tysięcy godzin”, mówi Gladwell, „sprawdza się praktycznie wszędzie. Nie zostaniesz mistrzem szachowym, jeśli nie poświęcisz 10 tysięcy godzin na treningi. Tenisowe cudowne dziecko zaczyna grać w  wieku 6 lat, a  jako szesnasto- czy siedemnastolatek startuje w  Wimbledonie, jak na przykład Boris Becker. Muzyk, który zaczyna grać na skrzypcach w wieku 4 lat, w wieku lat 15 może zagrać w Carnegie Hall”. 10 tysięcy godzin: policz to sobie. Jeśli pracujesz 8 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu, osiągniesz liczbę 10 tysięcy godzin po 5 latach starań. Na szczęście dla Ciebie opanowanie zasad obowiązujących w marketingu sieciowym jest znacznie mniej skomplikowane niż arcymistrzostwo szachowe. Nie musisz być Borisem Beckerem ani Billem Gatesem.

Czego Ci trzeba

Nie musisz być najlepszy na świecie – ale musisz opanować umiejętności potrzebne w biznesie. To nie zajmie Ci 5 lat pełnoetatowej pracy. Ale by nauczyć się budowania potężnej sieci generującej przychód pasywny i osiągnąć w tym mistrzostwo, pozwól sobie na luksus dostatecznej ilości czasu. Tak na marginesie, ja wciąż korzystam z mojego planu pięcioletniego. Gdy chcę się nauczyć czegoś nowego – na przykład inwestowania w nieruchomości – dalej daję sobie 5 lat na naukę. Kiedy chcę się nauczyć inwestowania w akcje – i na to daję sobie 5 lat. Ludzie najczęściej raz inwestują, tracą parę dolarów i  rezygnują. Rezygnują po popełnieniu pierwszego błędu, a przez to niczego się nie uczą. Otóż przegrana jest nieodłączną częścią procesu wygrywania. Tylko przegrani myślą, że zwycięzca nigdy nie przegrywa, a  błędów należy za wszelką cenę unikać. Błędy są bezcenną szansą na to, by się nauczyć tego, co nieodzowne. Dziś nadal daję sobie 5 lat na popełnianie wszystkich możliwych błędów. Robię to, ponieważ wiem, że im więcej błędów popełniam, tym więcej się dzięki nim uczę i tym jestem mądrzejszy. Jeśli nie popełniam przez 5 lat żadnych błędów, nie jestem ani trochę mądrzejszy – za to o 5 lat starszy.

Daj sobie też czas na to, żeby się oduczyć Ponieważ musisz się wiele nauczyć, istnieje też wiele rzeczy, których musisz się po drodze oduczyć. Wielu ludzi pozostaje uwięzionych w kwadrantach E i S, ponieważ zaczynają się tam czuć komfortowo. To nie znaczy, że te kwadranty z  natury są bardziej komfortowe. Przecież wiąże się z  nimi płacenie wysokich podatków, brak kontroli nad własnym czasem, praca z ludźmi, których się nie znosi... przecież te kwadranty są często takie niewygodne! A mimo to ludzie zaczynają się tam czuć komfortowo, ponieważ przez lata się uczyli, jak w nich żyć, i tylko to znają. Wszystko się zmienia, gdy wchodzisz w świat marketingu sieciowego. Doświadczenie w pracy, którą dotychczas wykonywałeś jako pracownik albo samozatrudniony, często nie przydaje się zupełnie w marketingu

159

160

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

sieciowym. Sztywne godziny pracy, stałe zarobki oparte na godzinach spędzonych w pracy, struktura i hierarchia zarządzania, wąskie specjalizacje stanowisk pracy, z góry zdefiniowany rodzaj klienta, określony obszar działania i zakład pracy – tych wszystkich cech konwencjonalnych miejsc pracy nie znajdziesz w biznesie sieciowym. Jeśli pracowałeś dotąd w  tradycyjnej sprzedaży, powinieneś zapomnieć o wielu dotychczas przydatnych umiejętnościach. W marketingu sieciowym liczy się tylko takie działanie, które można powielić. Jeśli masz doświadczenie w  zarządzaniu pracownikami, także będziesz się musiał czegoś oduczyć – w  marketingu sieciowym nie zatrudnia się i  nie zwalnia, nie mówi się ludziom, co mają robić. To zupełnie nowa dynamika, to biznes XXI wieku i aby w nim osiągnąć sukces, musisz zrezygnować z niektórych starych przyzwyczajeń. Daj sobie czas zarówno na oduczenie się, jak i na uczenie się. Dla niektórych najtrudniejszym elementem w przejściu z lewej strony Kwadrantu CASHFLOW na prawą jest to, że muszą się oduczyć patrzenia na wiele rzeczy z punktu widzenia kwadrantów E i S. Kiedy zdołasz się oduczyć tego, czego się nauczyłeś, zmiany przyjdą Ci znacznie szybciej i łatwiej.

Wszystko sprowadza się do działania Możesz planować, ile chcesz, studiować, ile chcesz, i  uczyć się, ile chcesz – w  marketingu sieciowym i  tak wygrać mogą tylko ci, którzy podejmują działanie dziś, jutro i każdego dnia.

Rozdział 20

Żyć własnym życiem

Co sprawia, że jesteś bogaty? Większość ludzi odpowie: „Oczywiś­ cie pieniądze!”. Ale to nie jest poprawna odpowiedź. Samo posiadanie pieniędzy nie sprawia, że jesteś bogaty – zawsze możesz je stracić. Posiadanie nieruchomości także nie sprawia, że jesteś naprawdę bogaty, ponieważ (jak to było widać szczególnie dobrze w  ostatnich latach) nieruchomości mogą tracić na wartości. Co w takim razie sprawia, że jesteś bogaty? Wiedza.

Moja złota lekcja W  młodości, zanim jeszcze zacząłem inwestować w  nieruchomości, inwestowałem w złoto. „Złoto to jedyny prawdziwy pieniądz”, myślałem. „Co mogłoby pójść nie tak?”. Zacząłem kupować złote monety w roku 1972, gdy złoto było warte około 85 dolarów za uncję. Miałem 25 lat. Zanim skończyłem 32 lata, cena złota zbliżyła się do 800 dolarów za uncję, czyli moje pieniądze urosły dziesięciokrotnie. Ale numer! Szaleństwo trwało, a chciwość przesłoniła rozwagę. Krążyły plotki, że złoto osiągnie cenę 2500 dolarów za uncję. Chciwi inwestorzy zaczęli skupować kruszec – nawet tacy, którzy wcześniej nie myśleli o takiej inwestycji. Mogłem sprzedać wszystkie monety z pokaźnym zyskiem, ale trzymałem je, mając nadzieję na jeszcze lepszą cenę. Niecały rok później ostatecznie sprzedałem po kolei wszystkie monety za mniej niż 500 dolarów za uncję. Cena złota spadała i spadała aż do roku 1996, gdy osiągnęła dołek na poziomie 275 dolarów.

162

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

Bogatym stajesz się nie dzięki nieruchomościom, złotu, akcjom, ciężkiej pracy czy pieniądzom; liczy się to, co wiesz o nieruchomościach, złocie, akcjach, ciężkiej pracy i pieniądzach. Wreszcie to inteligencja finansowa sprawia, że jesteś bogaty. Nie zarobiłem na tym gigantycznych pieniędzy, ale nauczyłem się czegoś niezwykle wartościowego o  pieniądzach. Kiedy zdałem sobie sprawę, że nawet inwestując w „prawdziwy pieniądz”, mogę stracić pieniądze, zrozumiałem, że to nie same materialne aktywa mają wartość. To informacja związana z tymi aktywami sprawia, że człowiek bogaci się lub traci. Bogatym stajesz się nie dzięki nieruchomościom, złotu, akcjom, ciężkiej pracy czy pieniądzom; liczy się to, co wiesz o nieruchomościach, złocie, akcjach, ciężkiej pracy i  pieniądzach. Wreszcie to inteligencja finansowa sprawia, że jesteś bogaty. Inteligencja finansowa ma niewiele do czynienia z  inteligencją szkolną, a może nawet nie ma z nią nic wspólnego. Możesz być geniuszem w szkole, ale w finansach kompletnym matołkiem. 1. Wiedzieć, jak zarabiać pieniądze Im więcej zarabiasz, tym wyższa jest Twoja inteligencja finansowa. Człowiek, który zarabia milion dolarów rocznie, ma wyższy finansowy IQ niż ten, kto zarabia 30 tysięcy dolarów. 2. Wiedzieć, jak chronić pieniądze Cały świat chce zabrać Twoje pieniądze – i  to nie tylko tacy oszuści jak Bernie Madoff. Jednym z  największych drapieżców finansowych jest Twój rząd, który na dodatek zabiera Ci pieniądze zgodnie z prawem. Wyobraź sobie dwie osoby, z których każda zarabia milion dolarów rocznie. Jeśli jedna płaci 20 procent podatku, podczas gdy ta druga 35 procent, to ta pierwsza osoba ma wyższy finansowy IQ.

Żyć własnym życiem

3. Wiedzieć, jak planować wydatki Ludzie bardzo często nie potrafią zatrzymać większości z tego, co zarabiają, bo planują wydatki jak biedni, a  nie jak bogaci. Planowanie wydatków to też element inteligencji finansowej. Wyobraź sobie dwie osoby: A  zarabia 120 tysięcy dolarów rocznie, a B jedynie 60 tysięcy dolarów. Kto ma wyższą inteligencję finansową, A? Chwila, chwila. Powiedzmy, że A  wydaje też każdego roku 120 tysięcy dolarów, czyli na koniec roku jest znów w punkcie wyjścia. B natomiast, zarabiając jedynie 60 tysięcy dolarów, ostrożnie planuje własne wydatki i potrafi się utrzymać za 50 tysięcy dolarów, a pozostałe 10 tysięcy inwestuje. Kto ma w rezultacie więcej? Jeśli nie potrafisz dobrze zarządzać pieniędzmi, nie uratuje Cię żadna kwota. Ale jeżeli mądrze planujesz wydatki i  uczysz się zasad życia w  kwadrantach B oraz I, to jesteś na właściwej drodze do wielkiego bogactwa i co ważniejsze – do wolności. Umiejętność życia na solidnym poziomie i inwestowania bez względu na to, jak dużo się zarabia, wymaga dużej inteligencji finansowej. Nadwyżkę trzeba zwykle bardzo dobrze zaplanować. 4. Wiedzieć, jak użyć własnych pieniędzy Jeżeli zaplanujesz nadwyżkę, kolejnym wyzwaniem staje się dla Ciebie to, jak ją wykorzystać. Zwrot z inwestycji to kolejny wskaźnik w ocenie inteligencji finansowej. Ktoś, kto zarobi 50 procent zainwestowanych pieniędzy, ma wyższy finansowy IQ niż ktoś, kto zarobi 5 procent. A ktoś, kto zarobi nieopodatkowane 50 procent, ma znacznie wyższy finansowy IQ niż ktoś, kto zarobi 5 procent i jeszcze od tych 5 procent zapłaci 35 procent podatku. Ludzie w  większości odkładają nadwyżki finansowe, jeśli w  ogóle je mają, w  banku lub w  funduszach inwestycyjnych, mając nadzieję, że dzięki temu ich pieniądze zarobią. Są jednak na to lepsze sposoby. Wpłacenie pieniędzy do banku nie wymaga żadnej inteligencji finansowej. Można nauczyć małpę, żeby to robiła – i właśnie dlatego zyski z takiej inwestycji okazują się marne.

163

164

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

Wspaniałe życie Celem Twojego przystąpienia do biznesu sieciowego jest nie tylko to, żebyś zarobił, ale abyś zyskał umiejętności i  inteligencję finansową, które pozwolą Ci wykorzystać dodatkowe pieniądze na zbudowanie prawdziwego bogactwa. Ale nawet to nie jest jeszcze ostatecznym celem. Ostatecznym celem budowania bogactwa jest to, żebyś miał wspaniałe życie. Z  moich obserwacji ludzi w  wielu życiowych sytuacjach wynika, że istnieją trzy sposoby na życie. Te trzy sposoby wiążą się z  trzema różnymi rodzajami emocji, które odpowiadają też trzem różnym sytuacjom finansowym. ŻYCIE W STRACHU Wiem, jak to jest nic nie mieć. Pisałem już o  tym, jak w  roku 1985, który z wielu powodów był dla mnie najgorszym rokiem w życiu, Kim i  ja byliśmy w  takich finansowych tarapatach, że praktycznie byliśmy bezdomni i mieszkaliśmy w naszej starej toyocie. Uczucie strachu było wtedy tak silne, że całkiem nas paraliżowało. Znałem to uczucie. Takie samo uczucie towarzyszyło mi w  dzieciństwie, gdy dorastałem w  rodzinie, gdzie też najczęściej nie było żadnych pieniędzy. Ciemna chmura braku gotówki wisiała nad moją rodziną przez większość mojego dzieciństwa. Jeśli nie ma się pieniędzy na codzienne potrzeby, przeżywa się trudności znacznie wykraczające poza strefę finansów. Upada Twoja wiara w siebie i poczucie własnej wartości; Twoje życie wali się na każdym polu. ŻYCIE W ZŁOŚCI I FRUSTRACJI Z  drugim sposobem życia wiążą się złość i  frustracja spowodowane tym, że musisz codziennie wstać i iść do pracy, chociaż wolałbyś robić coś zupełnie innego. Człowiek, któremu stale towarzyszą te uczucia, może nawet mieć dobrą pracę i wysoką pensję, ale nie może sobie pozwolić na to, by z  niej zrezygnować. Z  tego właśnie wynika jego frustracja. Wie, że jeśli przestanie pracować, jego świat zacznie się walić.

Żyć własnym życiem

Tacy ludzie mówią: „Nie stać mnie na to, żeby zrezygnować z pracy. Jeśli odejdę, bank wszystko mi zabierze”. Mówią też: „Nie mogę się doczekać kolejnych wakacji” albo „Jeszcze 10 lat i emerytura”. ŻYCIE W RADOŚCI, SPOKOJU I ZADOWOLENIU Z trzecim sposobem życia wiąże się spokój wynikający z tego, że bez względu na to, czy pracujesz, czy nie, masz sporą ilość napływających pieniędzy. Z takim uczuciem ja i Kim żyjemy od roku 1994, gdy sprzedaliśmy nasz biznes i staliśmy się rentierami. Kim miała wtedy 37 lat, ja – 47. Dziś, po wielu latach, wciąż pracujemy – i to ciężko. Dlaczego? Ponieważ kochamy to, co robimy. Kiedy nie trzeba pracować, bo się wie, że tak czy tak ma się dość pieniędzy do końca życia, ma się to wspaniałe, ożywcze uczucie, że można robić to, co się naprawdę kocha. Spędzamy razem czas, grając w golfa, podróżując po świecie albo prowadząc długie posiedzenia zarządu – i  to wszystko jest dla nas zabawą, spełnieniem marzeń. To jest takie życie, o jakim marzyliśmy i cieszymy się każdą jego chwilą.

Mrówki, koniki polne i ludzie Wspominałem już o bajce o mrówce i koniku polnym. Mówiono nam od dziecka, że są dwa sposoby na życie: można żyć jak skromna, pracowita i  oszczędna mrówka, która zbiera zapasy na przyszłość, albo jak nieodpowiedzialny, rozrzutny konik polny, który trwoni dni na grze i zabawie, nie myśląc o przyszłości. W pewnym sensie takie wyobrażenie jest mocno krzywdzące. Pewnie, że dobrze być odpowiedzialnym, oszczędnym i myśleć o przyszłości. Ale popatrz tylko, jak żyje mrówka! Czy naprawdę chciałbyś być tym trybikiem w gigantycznej kolonii, do końca życia noszącym codziennie takie same okruszki i ziarenka? Spójrzmy prawdzie w oczy: nie jesteśmy mrówkami, nie jesteśmy też konikami polnymi – jesteśmy ludźmi. Czy nie byłoby rozsądne oczekiwać, że ludzie chcą żyć pełnią życia?

165

166

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

Jeśli zrozumiesz podstawy bogactwa, dobrze zarządzasz pieniędzmi i czasem, poświęcasz uwagę własnej inteligencji, masz wielkie marzenia i z odwagą je realizujesz – wówczas możesz żyć życiem pełnym sukcesów, jakich nikt by się nie spodziewał.

Rozdział 21

Biznes XXI wieku

Bardzo cenię marketing sieciowy między innymi dlatego, że w tym biznesie naprawdę każdy ma równe szanse. Marketing sieciowy zarzuca bardzo dużą sieć. Jeśli przyjrzysz się bliżej 60 milionom ludzi zaangażowanych w  ten biznes, zobaczysz osoby wszelkich ras i  wyznań, w  każdym wieku i  z  każdym możliwym wykształceniem, pochodzeniem i umiejętnościami. Dzięki tym cechom marketing sieciowy jest też biznesem przyszłości, bo w XXI wieku zdajemy sobie już sprawę z tego, że światowy dobrobyt nie musi się bilansować do zera. Nie jest tak, że gdy komuś się dobrze powodzi, inny musi pozostać w biedzie. Przyszłość prawdziwego bogactwa polega na tym, by przecierać w biznesie pionierskie ścieżki, które pozwolą na ogólne podniesienie standardu życia na świecie. To są moje własne wartości biznesowe, a marketing sieciowy także się nimi kieruje. Promowanie tych wartości nie sprawia jedynie, że lepiej się czujemy – to jest naprawdę dobry biznes.

Demokratyczne budowanie bogactwa Jednym z  podstawowych powodów mojego tak mocnego zaangażowania w promowanie marketingu sieciowego jest to, że system ten jest bardziej sprawiedliwy niż wcześniej rozpowszechnione systemy tworzenia majątku. Dzięki systemowi marketingu sieciowego każdy może mieć swój udział w bogactwie. To jest demokratyczny sposób jego budowania. Ten system jest dostępny dla każdego człowieka z zapałem, determinacją

168

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

i wytrwałością. W tym systemie nie ma znaczenia, gdzie chodziłeś do szkoły ani czy w ogóle masz jakieś wykształcenie. Nie ma znaczenia, ile dziś zarabiasz, jakiej jesteś płci lub rasy, czy jesteś przystojny, kim byli Twoi rodzice ani czy jesteś lubiany. Większość firm marketingu sieciowego dba głównie o to, jak wiele jesteś gotów się nauczyć, zmienić i rozwinąć oraz czy masz dość siły, by wytrwać na dobre i na złe, gdy będziesz się uczył, jak zostać biznesmenem. Marketing sieciowy to więcej niż idea; to pod wieloma względami biznes przyszłości. Dlaczego? Ponieważ świat wreszcie się budzi i zaczyna rozumieć, że epoka industrialna odeszła w przeszłość. W świecie, w którym jest coraz mniej bezpieczeństwa w jego starym kształcie, marketing sieciowy jawi się jako nowe narzędzie indywidualnych osiągnięć i zapewnienia sobie bezpieczeństwa. Marketing sieciowy pozwala milionom ludzi na świecie zyskać kontrolę nad ich włas­­nym życiem i finansową przyszłością. To dlatego marketing sieciowy będzie się nadal rozwijał, choć myśliciele starego świata wciąż zdają się tego nie zauważać. W kolejnych latach spodziewam się potężnej eksplozji największych firm działających w systemie marketingu sieciowego: będą zyskiwały na znaczeniu, będą mocniej penetrowały rynek, będą bardziej widoczne i dojrzalsze. Pisałem wcześniej, jak Thomas Edison doszedł do bogactwa: nie przez ulepszenie żarówki, ale przez stworzenie sieci, która zasilała żarówki. Edison miał młodego pracownika o imieniu Henry, który dokonał bardzo podobnego wynalazku, pozornie niemającego wtedy żadnego praktycznego zastosowania. Z samej swojej natury marketing sieciowy jest niezwykle sprawiedliwym, demokratycznym i  odpowiedzialnym społecznie systemem generowania pieniędzy. Tak, jak Edison nie wynalazł żarówki, tak Henry Ford nie wynalazł samochodu, ale dokonał rewolucji, która zmieniła życie milionów ludzi. Na przełomie wieków samochód był uważany za dziwactwo – zabawkę

Biznes XXI wieku

dla bogaczy. Faktycznie, był tak nieprzyzwoicie drogi, że tylko bogaci mogli sobie na niego pozwolić. Rewolucyjna idea Forda polegała na tym, by udostępnić samochód każdemu poprzez cięcie kosztów produkcji i zaprojektowanie linii montażowych przeznaczonych do masowej produkcji identycznych, niedrogich pojazdów. Ford został największym producentem samochodów na świecie. Nie tylko sprawił, że samochód stał się dostępny, ale też płacił najwyższe stawki swoim robotnikom i  oferował programy udziału w  zyskach, corocznie dzieląc pomiędzy pracowników 30 milionów dolarów – a pomyślcie, o ile więcej znaczyło 30 milionów dolarów na początku XX wieku niż dziś! Misją Forda było „zdemokratyzować samochód”, a wypełniając tę misję, stał się bardzo bogaty. Marketing sieciowy jest rewolucyjnym sposobem prowadzenia biznesu: po raz pierwszy w historii każdy może mieć udział w bogactwie, które dotąd było zarezerwowane wyłącznie dla wybranych szczęściarzy. Tego rodzaju biznes ma wielu krytyków. Jest w nim też wielu natrętów, krętaczy i nieuczciwych ludzi, którzy chcą szybko zarobić. Z samej swojej natury marketing sieciowy jest niezwykle sprawiedliwym, demokratycznym i  odpowiedzialnym społecznie system generowania pieniędzy. Bez względu na to, co mówią krytycy, marketing sieciowy nie jest dobrym biznesem dla chciwych ludzi. Tak naprawdę na marketingu sieciowym można się wzbogacić tylko w jeden sposób: pomagając innym się wzbogacić. Dla mnie to taka sama rewolucja, jakiej dokonali w swoich czasach Thomas Edison i Henry Ford. To z założenia idealny biznes dla tych, którzy lubią pomagać innym. Nie potępiam wcale chciwości; odrobina chciwości i dbałości o włas­ ­ne interesy zawsze się przyda. Natomiast kiedy własny zysk przesłania wszystko i ludzie dążą do niego kosztem innych, staje się to nieprzyzwoite. Moim zdaniem ludzie w większości są z natury szlachetni, a największą satysfakcję i spełnienie dają nam te osiągnięcia, które przyczyniają się też do pomocy innym, a nie te, do których ich wykorzystujemy. Marketing sieciowy pozwala nam zrealizować te szlachetne pobudki. Oferuje nam drogę do sukcesu osobistego, pozwalając na budowanie

169

170

Twoja przyszłość zaczyna się już teraz

bogactwa i tworzenie wolności finansowej w procesie, który sprawdza się tylko przez pomaganie innym ludziom. Możesz się bardzo wzbogacić, jeśli będziesz skąpy i chciwy. Możesz się też bardzo wzbogacić, jeśli będziesz szlachetny i  hojny. To, jaką metodę wybierzesz, jest najbliższe Twoim wewnętrznym wartościom.

Podstawy pokoju a dobrobyt Latałem w Wietnamie helikopterem bojowym, więc wiem z doświadczenia, czym jest wojna. Wiem też, że nierówność jest jedną z głównych przyczyn wojen. Jak długo przepaść pomiędzy biednymi i bogatymi będzie się pogłębiała, tak długo stworzenie warunków dla pokoju będzie się stawało coraz trudniejsze. Możemy organizować marsze dla pokoju, wygłaszać mowy o  pokoju, tworzyć niezliczone komisje, ale nigdy nam się nie uda zapewnić prawdziwego pokoju, jeśli nie stworzymy milionom ludzi lepszych szans na życie w dobrobycie. Ten cel wydaje się bardzo wielki, ale właśnie to realizuje marketing sieciowy. Dziś wiele firm działających w marketingu sieciowym szerzy pokój przez tworzenie szans na dobrobyt na całym świecie. Te firmy świetnie sobie radzą nie tylko w największych stolicach świata, ale wiele z nich aktywnie działa w krajach rozwijających się, dając nadzieję milionom ludzi, którzy żyli w biedzie. Tradycyjne korporacje mogą przetrwać tylko tam, gdzie ludzie są bogaci i mogą wydawać pieniądze. Nadszedł czas, by ludzie na całym świecie zaczęli się cieszyć równymi szansami stworzenia dobrobytu, a nie tylko całe życie ciężko pracowali na to, by bogaci stawali się jeszcze bogatsi. Nadszedł czas, abyś i Ty miał taką szansę. Witamy w XXI wieku.

ROBERT T. KIYOSAKI Inwestor, przedsiębiorca, orędownik edukacji finansowej i autor licznych bestsellerów Robert Kiyosaki jest autorem książki Bogaty ojciec, Biedny ojciec, najlepiej sprzedającego się w historii poradnika dotyczącego finansów osobistych, książki, która zmieniła sposób myślenia o  pieniądzach dziesiątek milionów ludzi. Bogaty ojciec, Biedny ojciec to książka, która najdłużej utrzymywała się na cotygodniowych listach sprzedaży czterech głównych pism, czyli: New York Times, Business Week, USA Today, Wall Street Journal. Od USA Today, książka dwukrotnie otrzymała tytuł „Numer 1 wśród książek o pieniądzach”. Jest trzecim najdłużej utrzymującym się na listach bestsellerów poradnikiem wszech czasów. Proponowane w  nim spojrzenie na pieniądze i  inwestowanie często przeczy powszechnie przyjętym opiniom. Robert jest znany z bezpośredniości, odwagi i z podważania opinii autorytetów. Podważa status quo, mówiąc, że „stare” rady – znajdź dobrą pracę, oszczędzaj, nie zadłużaj się, inwestuj długoterminowo w zdywersyfikowany portfel akcji, obligacji i funduszy inwestycyjnych – są przestarzałe i błędne. Jego twierdzenie, że „twój dom nie należy do aktywów” wywołało wiele kontrowersji, ale dla wielu właścicieli domów w Stanach Zjednoczonych okazało się prorocze. Inne tytuły z serii „Bogaty ojciec” zajmują cztery miejsca w pierwszej dziesiątce rankingu Nielsen Bookscan List całościowej sprzedaży w latach 2001–2008. Seria „Bogaty ojciec”, przetłumaczona na 51 języków, jest dostępna w 109 krajach i sprzedała się w ponad 28 milionach egzemplarzy na całym świecie oraz okupuje listy bestsellerów w Azji, Australii, Ameryce Południowej, Europie. W roku 2005 Robert został wprowadzony do Galerii Sław firmy Amazon.com jako jeden z 25 najpopularniejszych autorów. Na serię „Bogaty ojciec” składa się obecnie 27 tytułów. Wśród nich znajduje się między innymi książka Dlaczego chcemy, żebyś był bogaty. Dwóch mężczyzn – jedno przesłanie, którą Robert napisał ze swoim przyjacielem Donaldem Trumpem w roku 2006 i która zadebiutowała na pierwszym miejscu listy bestsellerów New York Timesa. Dwaj przyjaciele i giganci biznesu w 2011 roku wydali kolejną książką zatytułowaną Dotyk Midasa. Z innych książek Roberta Kiyosaki warto wymienić Spisek bogatych. Osiem nowych zasad rządzących pieniędzmi – innowacyjna, wręcz przełomowa publikacja udostępniana bezpłatnie w Internecie, która zgromadziła przed monitorami niewiarygodnie wielką rzeszę czytelników oraz dotarła na 5. miejsce listy bestsellerów New York Timesa wśród poradników. Robert Kyosaki był gościem w programach „Larry King Live” oraz „Oprah”, a niedawno wystąpił w magazynie TIME w kolumnie „10 Questions”, gdzie znane osoby, między innymi takie jak reżyser Spike Lee czy aktor Michael J. Fox, udzielają krótkich wywiadów. Oprócz książek Robert publikuje też felietony „Why the Rich Are Getting Richer” na portalu Yahoo! Finance oraz comiesięczne felietony zatytułowane „Rich Returns” w magazynie Entrepreneur.

JOHN FLEMING John Fleming urodził się i wychował w Richmond w Wirginii. Jego zainteresowanie architekturą i pragnienie budowania związane jest z rodzinną tradycją rozpoczętą przez jego prapradziadków. Jako uzdolniony student rozwijał swoje wrodzone talenty architektoniczne w Illinois Institute of Technology, uczelni znanej z tego, że nauczała zasad stosowanych przez Miesa van der Rohe, jednego z  najbardziej znanych współczesnych architektów. Po ukończeniu studiów sam pracował dla wielkiego architekta i został zaproszony do wykonania wielu ilustracji w jego ostatniej książce Mies van der Rohe: The Art of Structure. Wiedza Johna i  jego zainteresowanie architekturą pozwoliły mu w  pewnym momencie zdać sobie sprawę z tego, że zasady projektowania i konstrukcji mogą też mieć zastosowanie w życiu. Te przemyślenia stworzyły podstawy dla przekonania, że zwykli ludzie mogą osiągnąć wielkie rzeczy, stosując zasady znane z budownictwa. To przeświadczenie spowodowało, że zamienił architekturę na karierę w sprzedaży bezpośredniej. John zdecydował się zaangażować w sprzedaż bezpośrednią, ponieważ wiedział, że w tej branży od ponad 100 lat przyjmowało się z otwartymi rękoma ludzi pochodzących z różnych środowisk, o różnym doświadczeniu i wykształceniu. Uważał, że dzięki temu ludzie chętni, by nauczyć się co nieco o sprzedaży i usługach, zyskują szansę na to, by mieć udział w  amerykańskim systemie wolnej przedsiębiorczości. Przez kolejne 40 lat sprawdzał swoje teorie na sobie, a także na tysiącach innych ludzi, którzy – jak wierzył – mogą stać się architektami własnej przyszłości. John stworzył dla siebie wspaniałą karierę przedsiębiorcy, konsultanta, autora książek i mówcy. Prowadził własną firmę działającą w sprzedaży bezpośredniej, działał jako niezależny wykonawca i zajmował wiele stanowisk kierowniczych w wiodących firmach, w tym przez 15 lat w Avon Products Inc., odpowiadając za działalność firmy w zachodniej części USA przez rekordowe 6 kolejnych lat. Od wielu lat współpracuje ze stowarzyszeniem Direct Selling Association i fundacją Direct Selling Education Foundation, obecnie będąc członkiem zarządu w obu organizacjach. W roku 1997 Direct Selling Education Foundation uhonorowało go za jego wkład swoją najwyższą nagrodą – Circle of Honor Award. Przez ubiegłe lata John tworzył kolejne struktury organizacyjne, w  których jego doradztwo i  przywództwo dawało wspaniałe efekty w  biznesie, edukacji i  rozwoju osobistym. W  roku 2006 przejął obowiązki wydawcy i  redaktora naczelnego w Direct Selling News, czasopiśmie branżowym sprzedaży bezpośredniej, gdzie do dziś dzieli się wiedzą i  przemyśleniami z  liderami branży (www.directsellingnews.com). Od roku 2008 jest dyrektorem wykonawczym fundacji SUCCESS Foundation, organizacji non profit zaangażowanej w  uczenie młodzieży najważniejszych umiejętności z  dziedziny rozwoju osobistego, dzięki czemu można w  pełni rozwinąć swój potencjał (www.SUCCESSFoundation.org). John jest też autorem programu „The One Course”, który pomaga budować szczęśliwe życie zgodnie z  zasadami architektury (www.theonecourse.com).

KIM KIYOSAKI Kim Kiyosaki z  pasją i  poczuciem misji dostarcza kobietom wiedzę o pieniądzach i inwestowaniu, czerpiąc z własnego doświadczenia w biznesie, nieruchomościach i inwestycjach. Gościła ona w programach „The Larry King Show”, „FOX News” oraz „A  BraveHeart View Internet Television Show”, a sama prowadzi tez program „Rich Woman” w sieci PBS. Niedawno wystąpiła jako orędowniczka edukacji finansowej w magazynie Essence oraz jako autorka felietonów dla WomanEntrepreneur.com. Kim osiągnęła sukces finansowy. Jest szczęśliwą żoną oraz bardzo niezależną kobietą. Jej pierwsza książka Bogata kobieta. Inwestycyjny poradnik dla kobiet trafiła na listę bestsellerów Business Week w tym samym miesiącu, w którym została wydana. Bogata kobieta okazała się bestsellerem w wielu krajach świata, między innymi w Meksyku, Afryce Południowej, Indiach, Australii, Nowej Zelandii i w całej Europie. Donald Trump powiedział, że tę książkę „musi przeczytać każda kobieta; dziś kobiety muszą mieć większą wiedzę o finansach niż kiedykolwiek wcześniej”. Bogata kobieta znalazła się też na letniej liście lektur Donalda Trumpa w roku 2009. Kim założyła międzynarodowe forum „Bogata kobieta” (www.richwoman.com), gdzie prezentuje zatrważające statystyki dotyczące kobiet i  ich pieniędzy oraz tworzy międzynarodową wirtualną społeczność, która jest dla kobiet doskonałym środowiskiem do nauki i rozwoju. Kim i jej mąż Robert wiedzą, co to znaczy mieć trudności finansowe, z jakimi obecnie boryka się tak wielu Amerykanów. W latach 80. nie mieli domu, pracy, mieli natomiast 400 tysięcy dolarów długu. W tym trudnym czasie stworzyli sobie plan dziesięciu kroków, który miał im pomóc wydostać się z długów, i w pełni go zrealizowali. Opowiadają o tym planie na popularnej płycie CD How We Got Out of Bad Debt. Dziś oboje są odnoszącymi sukcesy przedsiębiorcami i autorami bestsellerów. Robert i Kim Kiyosaki stworzyli w roku 1996 grę planszową CASHFLOW, która uczy strategii finansowych i inwestycyjnych – wszystkiego, czego Roberta przez lata uczył bogaty ojciec. Te same strategie pozwoliły im zostać młodymi rentierami. Dziś na całym świecie istnieją tysiące klubów CASHFLOW. W roku 1997 Kim i Robert założyli firmę The Rich Dad Company. Firma propaguje idee bogatego ojca i kieruje się misją szerzenia edukacji finansowej poprzez książki, gry i inne narzędzia edukacyjne. Firma The Rich Dad Company dzięki swoim działaniom zdobyła międzynarodowe uznanie. „Zbyt wiele kobiet, szczególnie w dojrzałym wieku, zdaje sobie nagle sprawę, w jak trudnej znalazły się sytuacji finansowej – z powodu rozwodu, śmierci współmałżonka lub zwykłego braku planowania. Problemem jest to, że wiele z nas nigdy nie posiadło żadnej wiedzy o pieniądzach ani o inwestowaniu. Edukacja finansowa nie polega na tym, że wiemy, jakie wybrać ubezpieczenie samochodu albo jak zaoszczędzić parę groszy na zakupach spożywczych. Moim zdaniem kobiety stać na więcej. Kobiety powinny przejąć kontrolę nad własnymi finansami, a  nie czekać, trzymając kciuki, żeby ktoś inny zadbał o ich finansową przyszłość”.