Clavell James - Tai-Pan 2

Clavell James – Tai-Pan Tom II KSIĘGA TRZECIA Dwie fregaty raz po raz wystrzeliwały salwy burtowe w pierwszy z fortów wybudowanych w poprzek Bogue, dziesięciomilowego przesmyku wodnego strzegącego podejścia do Kantonu. Bogue byl silnie obwarowany królującymi w nim fortami i miał niebezpiecznie wąskie ujście, dlatego sytuacja fregat wydawała się samobójczo niekorzystna. Ledwo starczało tam miejsca na manewry, a fortowe działa z łatwością mogły utrzymać w odległości bezpośredniego strzału atakujące okręty, kiedy halsowały tam i z powrotem, lawirując pod prąd. Ale działa te osadzone były na stałe w swoich podstawach i nie mogły się obracać, a umocnienia fortowe mocno zniszczały wskutek wieków sprzedajnych rządów. Dlatego też symboliczna ilość kul armatnich wystrzelonych z fortów przeleciała naprawo i lewo od burt fregat, nie czyniąc im szkody. Z okrętów spuszczono lodzie i piechota morska zaatakowała brzeg. Forty zdobyto z łatwością i bez strat, bo ich obrońcy, widząc własną bezradność, przezornie się wycofali. Żołnierze zagwoździli działa, a ich garstka została tam, okupując fortyfikacje. Reszta wróciła na pokłady, fregaty zaś popłynęły milę dalej na północ i salwa za salwą zaczęły Ostrzeliwać następne forty, opanowując je równie łatwo. Później wysłano przeciwko nim flotyllę dżonek i branderów, ale została zatopiona. Dwie fregaty zdziesiątkowały tyle dżonek z taką łatwością dlatego,

że miały przeważającą siłę ognia, a także dlatego, że ilekroć powiało, takielunek i żagle pozwalały im się poruszać szybko we. wszystkich kierunkach. Dżonki nie mogły płynąć pod wiatr ani halsować tak jak fregaty. Przeznaczono je do pływania po chińskich wodach i na monsunowe wiatry, natomiast fregaty na straszliwe niedole żeglugi po kanale La Manche, Morzu Północnym i Atlantyku, gdzie sztormy są na porządku dziennym, a burze częścią życia. ROZDZIAŁ PIĘTNASTY —Jak strzelanie do siedzących kaczek — rzekł z niesmakiem admirał. —Owszem — przyznał Struan. — Ale ich straty są niewielkie, a nasze minimalne. —Potrzebujemy jednego — rozstrzygającego zwycięstwa — powiedział Longstaff. — Tego właśnie chcemy. Horatio, proszę mi przypomnieć, żebym poprosił Arystotelesa o upamiętnienie naszego dzisiejszego szturmu na Bogue. —Tak, ekscelencjo. Stali na pokładzie rufowym okrętu flagowego „Zemsta", o milę za torującymi drogę fregatami. Z tyłu za nimi płynęły główne siły korpusu ekspedycyjnego, z „Chińską Chmurą" na czele, wiozącą po kryjomu na pokładzie Mei-mei z dziećmi. — Zostajemy w tyle, admirale — poskarżył się Long staff. — Nie może pan dogonić fregat, ha? Admirał opanował gniew; ciężko było mu o grzeczność wobec Longstaffa. Miesiące trzymania na uwięzi jego floty, miesiące rozkazów, kontrrozkazów i żałosnej wojny zniechęciły go. —Płyniemy bardzo szybko, ekscelencjo — odparł. —Bynajmniej. Wciąż tylko halsujemy tam i z powrotem, tam i z powrotem. To całkowita strata czasu. Proszę przesłać sygnał „Nemesis". Poholuje nas pod prąd. —Poholuje mój okręt flagowy?! — ryknął admirał, czerwieniejąc na twarzy i karku. — Ta rozlazła parowa kiełbasiarka?! Poholuje siedemdziesięcioczterodzialowy okręt liniowy?! Poholuje, powiada pan?! —A tak, poholuje, drogi panie — odparł Longstaff — i znacznie prędzej znajdziemy się w Kantonie.

-Na Boga, nigdy! -Wobec tego przeniosę tam swoją kwaterę! Proszę spuścić na wodę łódź. Pańska zazdrość jest wprost niedorzeczna. Okręt to okręt, żaglowy czy parowy, a trzeba przecież wygrać wojnę. Może mnie pan odwiedzać, kiedy wola. Rad będę z pana towarzystwa, Dirk. Chodźmy, Horatio. Longstaff odszedł stukając obcasami, zirytowany admirałem, jego obłąkańczymi reakcjami i nienawiścią panującą pomiędzy wojskiem a marynarką — nienawiścią o to, kto dowodzi, czyje rady są najlepsze, kto ma pierwszy naprawiać okręty i wybierać miejsce pod koszary na Hongkongu, czy ta wojna jest morska, czy lądowa, komu należy się pierwszeństwo. Poza tym nadal był wściekły w duchu na tego szczwanego czorta Culuma za to, że nabrał go na oddanie Kościołowi wzgórza Tai-Pana — na wmówienie mu, że Tai-Pan się na to zgodził — i za to, że naraził jego dobre stosunki z niebezpiecznym Struanem, które budował tyle lat, naginając go do swoich celów. A poza tym miał dość starań o założenie kolonii, miał dość próśb i skarg, uwikłania w nikczemną rywalizację pomiędzy kupcami. Na dodatek wściekły był na Chińczyków, że ośmielili się odrzucić świetny traktat, który on, i tylko on, tak wspaniałomyślnie im ofiarował. Do diaska, pomyślał, przecież na moich barkach spoczywa ciężar całej Azji, to ja podejmuję wszystkie decyzje, powstrzymuję ich od skoczenia sobie do gardeł, prowadzę wojnę ku chwale Anglii, ratuję jej handel! A jak mi się, dalibóg, za to odwdzięczają?! Powinni mi nadać szlachectwo wiele lat temu!... Ostygł w gniewie, gdyż wiedział, że sytuacja w Azji wkrótce się uspokoi, a z zapewniającej bezpieczeństwo kolonii Hongkong wyciągną się macki angielskiej potęgi. Wedle władczych zachcianek gubernatora. Gubernatorowie są uszlachcani. Sir William Longstaff — tak, to brzmi ładnie. A ponieważ gubernatorzy kolonii byli naczelnymi dowódcami wszystkich kolonialnych wojsk, prawodawcami z urzędu i z prawa, a także bezpośrednimi przedstawicielami królowej, mógł zatem postępować z próżnymi, butnymi admirałami i generałami, jak mu się żywnie podoba. Bodaj ich wszystkich zaraza! — zaklął w duchu i to mu ulżyło. Tak więc popłynął na „Nemesis". Struan pojechał z nim. Parowiec nie parowiec, liczyło się, że dotrze do Kantonu pierwszy. Po pięciu dniach brytyjska flotylla zatrzymała się przy wyspie

Whampoa, pozostawiwszy za sobą podbitą i bezpieczną rzekę. Natychmiast zjawiła się na pertraktacje delegacja kupców Ko-hongu wysłana przez nowego namiestnika cesarskiego, Czing-so. Jednakże za radą Struana nie przyjęto jej i odesłano, a nazajutrz zajęto na powrót Kolonię Kantońską. Kiedy kupcy zeszli na brzeg, wszyscy ich starzy służący czekali na nich przed drzwiami faktorii. Tak jakby w ogóle nie opuszczali Kolonii. Podczas ich nieobecności niczego nie tknięto, Niczego nie brakowało. Plac oddano pod namioty oddziałowi wojska, a Longstaff zamieszkał w faktorii Noble House. Przybyła następna delegacja kupców Ko-hongu, odprawiono ją tak jak pierwszą i podjęto otwarcie mozolne i gruntowne przygotowania do oblężenia miasta. Dniem i nocą; przez ulice Świńską i Trzynastu Faktorii przewalała się hałaśliwa ciżba kupujących, sprzedających, bijących się i kradnących. Burdele i szynki prosperowały. Wielu zmarło z przepicia, niektórym podcięto gardła, a inni po prostu zniknęli. Kramarze walczyli ze sobą o miejsca, ce ny rosły bądź spadały, ale zawsze były na poziomie dostępnym dla klienteli. Znów delegacja szukała posłuchania u Longstaffa, który pod wpływem Struana jeszcze raz kazał ją odesłać. Brytyjskie liniowce ustawiły się w poprzek Rzeki Perłowej, zaś „Nemesis" pływała tam i z powrotem, siejąc popłoch. Jednakże sampany i dżonki nie przestały się krzątać w górze i w dole rzeki. Z głębi kraju zwieziono tegoroczne zbiory herbaty i jedwabiu i zapełniono nimi ciągnące się wzdłuż jej brzegów magazyny Ko-hongu, które aż pękały w szwach. I wówczas nocą, potajemnie, zjawił sią Źin-kua. — Hola, Tai-Panie — przywitał się wchodząc do pry watnej jadalni Struana, wsparty na ramionach osobistych niewolników. — Miło cię widzieć. Po co nie przyjść widzieć mój, heja? Niewolnicy usadowili go,ukłonili się i wyszli. Starzec jeszcze nigdy nie wyglądał tak wiekowo, a skórę miał jeszcze bardziej pomarszczoną. Ale jego oczy były bardzo młode i biła z nich wielka mądrość. Nosił długi błękitny jedwabny chałat, granatowe jedwabne spodnie, a na maleńkich stopach miękkie pantofle. Lekki jedwabny zielony pikowany puchowy kaftan chronił go przed wilgocią i chłodami wiosennych nocy. Na głowie miał wielobarwną czapkę. — Hola, Źin-kua — odpowiedział mu Struan. — Man daryn Longstaff być baldzo zły. Nie chce Tai-Pan widzieć

swój przyjaciel. Ajiii ja! Helbaty? Celowo przyjął Żin-kua w samej koszuli, żeby dać mu poznać, jak bardzo gniewa się z powodu monety Wu Fang Czoia. Po nalaniu herbaty zjawili się służący niosąc tace z przysmakami, które Struan specjalnie zamówił. Nałożył sobie i Żin-kua po kilka pasztecików dim sum. — . Jeść baldzo dużo dobly — pochwalił Żin-kua, pro stując się na krześle jak struna. — Jeść baldzo zły — odparł usprawiedliwiającym tonem Struan, wiedząc, że w Kantonie nie znajdzie się lepszego. Do jadalni wszedł służący z węglem i położył go na kominku, dodając parę laseczek wonnego drewna. Jego rozkoszna woń wypełniła mały pokój. Żin-kua jadł dim sum grymaśnie i popijał je chińskim winem, które — jak wszystkie chińskie wina — było podgrzane do w sam raz właściwej temperatury. Wino pokrzepiło go, ale jeszcze bardziej świadomość, że jego pupil Struan zachowuje się tak nienagannie, jak wyrafinowany chiński przeciwnik. Podając mu dim sum w nocy, podczas gdy tradycja nakazywała jeść je wyłącznie wczesnym popołudniem, nie tylko tym bardziej podkreślił swoje niezadowolenie, ale sprawdzał go, jak dużo wie o jego spotkaniu z Wu Kwokiem. Lecz chociaż radował się, że jego nauki — a raczej nauki jego wnuczki, Cz'ung Mei-mei — wydały tak subtelny owoc, dręczyły go niejasne obawy. Ucząc barbarzyńcę cywilizowanych obyczajów, podejmujesz niezmierne ryzyko, powiedział sobie. Uczeń może uczyć się za dobrze i zanim nauczyciel się połapie, to nie on rządzi uczniem, ale uczeń nim. Pilnuj się. Dlatego też Żin-kua nie zrobił tego, co zamierzał — nie wybrał gotowanego na parze, najmniejszego, faszerowanego krewetką pasztecika i nie poczęstował nim, trzymając go w powietrzu, gospodarza, naśladując tym samym gest Struana ze statku Wu Kwoka i dając mu nadzwyczaj subtelnie do zrozumienia, iż wie, co zaszło w kabinie pirata. Zamiast tego wziął jeden ze smażonych pasztecików, położył go sobie na talerzu i spokojnie zjadł. Wiedział, że na razie znacznie mądrzej jest ukryć to, co wie. Później zaś, gdyby chciał, mógł pomóc Tai-Panowi w uniknięciu niebezpieczeństwa i wskazać mu, jak wyjść cało z grożącej mu katastrofy. A kiedy jadł dim sum, zadumał się nad skończoną głu potą mandarynów i Mandżurów. Durnie! Żałośni, głupi gównożercy bez ojca i matki! Oby im

zgniły członki, a kiszki stoczyły robaki! A wszystko było tak pomysłowo zaplanowane i wykonane, pomyślał. Podstępem sprowokowaliśmy Europejczyków do wojny — w miejscu i chwili, jakie wybraliśmy — co rozwiązało ich finansowe kłopoty, natomiast my przegrywając z nimi nie straciliśmy nic ważnego. Handel trwa dalej, choć tylko w Kantonie, i dlatego Cesarstwo Środka nadal jest bezpieczne i nie grozi mu wtargnięcie europejskich barbarzyńców. A oddaliśmy tylko mikroskopijną zapowietrzoną wysepkę, którą, wraz z postawieniem na niej nogi przez pierwszego chińskiego kulisa, już zaczęliśmy odzyskiwać. Tu Żin-kua zadumał się nad doskonałością intrygi, która wykorzystała chciwość cesarza i jego obawę, że Ti-sen zagraża tronowi, i zmusiła go do zniszczenia krewniaka. Cóż za boski żart! Ti-sen tak ślicznie złapał się w pułapkę i tak przemyślnie zawczasu wybrano go do tej roli. Na idealne narzędzie do ocalenia prestiżu cesarza i Chin. Ale po latach planowania, cierpliwego czekania i całkowitego zwycięstwa nad wrogami Cesarstwa Środka, ten zarażony chciwością, węszący za dziwkami psi ochłap — cesarz — wykazał niesamowitą, niewiarygodną głupotę odrzucając idealny traktat! A teraz angielscy: barbarzyńcy są zeźleni i mają powód. Stracili twarz wobec swojej diabelskiej królowej i jej głupich zauszników. Znów trzeba wszystko zaczynać od nowa, a pradawny cel Cesarstwa Środka — ucywilizowanie barbarzyńskiej ziemi; wydobycie jej z Mroków na Światło i utworzenie świata z jedną władzą i jednym cesarzem — się odwlecze. Nie przeszkadzało mu to, że musi zaczynać od nowa, bo wiedział, że proces ten zajmie wieki. Ale był nieco rozdrażniony tym, że cel niepotrzebnie odsunął się w czasie i że zmarnowano wspaniałą okazję. Najpierw Kanton, pomyślał. Najpierw trzeba zapłacić okup za nasz ukochany Kanton. Jak niską cenę mam wytargować? Jak niską? Struan gotował się w środku. Spodziewał się, że Żin-kua weźmie jeden z faszerowanych krewetkami pasztecików i poczęstuje go nim ponad stołem. Czy to znaczy, że jeszcze nie wie o przekazaniu mi przez Wu Kwoka pierwszej monety? — zapytywał siebie. Na pewno zdaje sobie sprawę ze znaczenia dim sum. Uważaj, co robisz, bracie. —Dużo statek bum-bum, heja? — spytał po dłuższej chwili Żin-kua. —Longstaff mieć dużo więcej, na pewno. Baldzo źle, jak mandaryn zły. —Ajiii ja — przyznał Żin-kua. — Mandalyn Czing-so baldzo zły.

Cesarz mówić on to samo jak Ti-sen. — Przeciągnął palcem po gardle i zaśmiał się. — Szyyyy! Longstaff nie iść od, być wojna — nie być handel! —Być wojna, mieć handel. Longstaff dużo zły. —Ile liang pomóc na dużo zły, heja? — spytał Żin-kua. Włożył dłonie do rękawów zielonego jedwabnego chałatu, rozsiadł się na krześle i cierpliwie czekał. —Nie wie. Może sto lak. Żin-kua wiedział, że sto laków można stargować polubownie do pięćdziesięciu. A pięćdziesiąt laków nie było wygórowaną sumą dla bezbronnego Kantonu. Ale i tak udał przestrach. I wówczas usłyszał głos Struana: —Dodać sto lak. Podatek. —Dodać sto co?! — spytał Żin-kua, naprawdę przerażony. —Mój podatek — odparł prosto z mostu Struan. - Nie lubić podatek na głowa mój niewolnik krowa dziko, na mój mały dziko. Mandaryn Czing-so baldzo wiele zły. — Podatek na głowa dziko? Ajiii ja! Baldzo dużo zły palsziwy mandalyn, baldzo! — odparł Żin-kua, udając zdzi wienie. Podziękował dżosowi za to, że dowiedział się o tej nagrodzie i że załatwił już ową sprawę szybko i zręcznie, zawiadamiając przez posłańca tę angielską dziwkę — a tym samym Struana — na wypadek, gdyby ktoś próbował zdobyć nagrodę za Mei-mei i jej dzieci, zanim będą bezpieczne. — Żin-kua załatwi! Nie bój, heja? Żin-kua załatwi dla przy jaciel za kilka dni. Baldzo palsziwy mandaryn Czing-so. Zły, zły, zły! —Baldzo zly — rzekł Struan. 'T- Może trudno załatwić, kosztować dużo lak. Więc nie dodać sto lak. Dodać dwa sto lak. —Żin-kua załatwi dla przyjaciel - uspokoił go Żin-kua. — Nie dodać sto, nie dodać dwa! Załatwi baldzo mig-mig. - Uśmiechnął się, zadowolony ze swojego doskonałego rozwiązania, jakie zdążył już wprowadzić w czyn. — Baldzo łatwo. Wpisać inny imię na lista Czing-so. Klowa dziko i dwa mały klowa dziko pan Jedno Oko. —Co takiego?! - wybuchnął Struan. —Co źle, heja? Co go właściwie ugryzło? — zastanawiał się Żin-kua. Załatwił prostą wymianę - nic niewartą barbarzyńską kobietę i dwie

dziewczynki należące do człowieka dybiącego na upadek Struana w zamian za bezpieczeństwo jego własnej rodziny. Cóż w tym złego? I jak tu w ogóle zrozumieć barbarzyńców? Mój Boże, myślał Struan, i jak tu zrozumieć te pogańskie diabły? — Lista nie podobać — odparł. — Żaden dziko mój, żaden dziko Diabeł Jedno Oko, żaden dziko wcale. Bardzo parszywie źle. Porwanie to na pewno bardzo, bardzo straszna rzecz, zgodził się w duchu Żin-kua, żył bowiem w nieustannym strachu, że on sam, jego dzieci albo wnuki zostaną porwane i przetrzymane dla okupu. Jednakże jakieś nazwiska musiały zastąpić tamte na liście mandaryna. Czyje? - Żin-kua nie da do lista kłowa dziko, na pewno. Załatwi. Nie bój, heja? — powiedział. —Dodaj dwa sto mój podatek, na pewno — rzekł Struan. Żin-kua popił herbaty. —Ko-hong jutlo mówić z Longstaff, może? — spytał. —Czing-so może. —Czing-so i Ko-hong, heja? —Jutlo może Czing-so. Po jutlo Ko-hong. Mówić ile liang. Kiedy on mówić, my sprzedać-kupić helbata, tak samo. —Koniec mówić — handlować. —Mówić — handlować, tak samo. Żin-kua kłócił się, błagał, rwał sobie włosy z głowy, aż wreszcie ustąpił. Uzyskał już zgodę Czing-so na natychmiastowe wznowienie handlu i przekazał mu połowę ustalonej sumy haraczu — drugą miano zapłacić za pół roku. Poza tym podsunął już również namiestnikowi sposób na uratowanie twarzy, dzięki któremu mógł uchronić się przed gniewem cesarza za nieposłuszeństwo wobec jego rozkazów, a mianowicie: żeby przedłużał pertraktacje aż do załadowania herbaty na ostatni statek i zapłacenia ostatniego lianga srebra, a po wszystkim napadł na Kolonię, spalił ją, złupił, a następnie wysłał brandery przeciwko statkom handlowym barbarzyńców i przegonił je z Rzeki Perłowej. Dzięki handlowi barbarzyńcy nabraliby fałszywego poczucia bezpieczeństwa, to zaś dałoby namiestnikowi czas na ściągnięcie tu z całą pewnością niezbędnych chińskich posiłków. W ten sposób barbarzyńcy byliby bezbronni, a Czing-so odniósł zwycięstwo. Żin-kua podziwiał doskonałość tego planu. Wiedział bowiem, że barbarzyńcy wcale nie będą bezbronni. I że złupienie i spalenie Kolonii

rozwścieczy ich. Że natychmiast pożeglują z Kantonu na północ i przez ujście rzeki Pei-Ho znów zrobią wypad na Pekin. A kiedy tylko angielska flota pojawi się na Pei-Ho, cesarz jeszcze raz poprosi o pokój i traktat znów będzie obowiązywał. Idealny traktat. Stanie się tak, ponieważ „idealnego" traktatu chciał Tai-Pan, a wstrętny interes to tylko jego lokaj. I w ten oto sposób unikam groźby wiszącej nad naszym ukochanym Kantonem i zapłacenia drugiej połowy haraczu mandarynowi, bo dzięki temu fortelowi Czing-so i jego rodzina znajdą się w trumnach pod ziemią, gdzie jest ich właściwe miejsce — bodaj tego obmierzłego fukieńskisgo lichwiarza dotknęła niemoc płciowa przez te kilka ostatnich miesięcy żywota, jakie mu pozostały na tym świecie! Haracz, który trzeba koniecznie znaleźć, żeby ułagodzić cesarza teraz, a barbarzyńców potem, Wpłynie z zysków za tegoroczną herbatę, jedwab i opium; A prócz tego jeszcze sporo zostanie dla nas. Jakże wspaniałe i podniecające jest życie! — O dziko nie bój, beja? Źin-kua załatwi — zapewnił. Struan wstał. — Dodaj dwa sto, mój podatek — powtórzył i miłym tonem dorzucił: — Żin-kua powie Czing-so: „Tknij jeden włos mój krowa dziko Tai-Pan sprowadzi morski smok ziejący ogniem. Pożreć Kanton; na pewno!" Żin-kua uśmiechnął się, lecz zadrżał na tę groźbę. Klął przez całą drogę do domu. Będę musiał zatrudnić teraz więcej szpiegów i strażników, myślał. Wydać więcej pieniędzy na ochronę dzieci Struana, nie tylko przed tymi kaczkojebcami porywaczami, którzy rzucają się w oczy, ale przed wszelką więzienną swołoczą, której głupio wydaje się, że można łatwo zdobyć pieniądze. Aj, aj, aj! Znalazłszy się w domowym zaciszu, kopnął ulubioną konkubinę, ścisnął dwóm niewolnicom palce śrubami do tortur i znacznie mu ulżyło. Później wymknął się z domu i udał do miejsca tajnych zebrań, gdzie wdział przynależne swojemu stanowisku uroczyste szkarłatne szaty. Był Tai Szan Czu — przywódcą Hung Mun Tongu w południowych Chinach. Wraz z pomniejszymi przywódcami tongu wysłuchał pierwszego raportu o nowo utworzonej loży tajnego stowarzyszenia na Hongkongu. I zatwierdził Gordona Czena na jej przywódcę. Tak więc ku olbrzymiej radości i uldze chińskich i europejskich kupców rozpoczęło się handlowanie. Wszystkich żołnierzy, oprócz symbolicznego oddziału w sile pięćdziesięciu ludzi, odesłano do

Hongkongu. Flota zaś powróciła do macierzystej zatoki. Jednakże parowiec „Nemesis" nadal patrolował rzekę, kontrolując podejścia do Kantonu od strony morza i zajmując się sporządzaniem mapy wszystkich odkrytych przez siebie szlaków wodnych. Natomiast w Kolonii Kantońskiej i na trasach morskich przy wyspie Whampoa rozpętała się gorączkowa, trwająca dzień i noc rywalizacja. Szykowano handlowce na przyjęcie delikatnych herbat: malowano ładownie, czyszczono i uszczelniano zęzy. Trzeba było ustalić, gdzie i jak rozlokować ładunki płynące do kraju. Kupcy, którzy nie mieli własnych statków, a było ich wielu, opadli armatorów, walcząc o zdobycie odpowiednich ładowni dla swoich towarów na najlepszych statkach. Za przewóz żądano wygórowanych sum, które ochoczo płacono. Firmy Noble House i Brock i Synowie zawsze kupowały herbaty, jedwabie i przyprawy na własny rachunek. Lecz ponieważ i Brockowie, i Struanowie byli obrotni, przewozili też towary innym, działając nie tylko jako spedytorzy, ale także jako pośrednicy, bankierzy i agenci handlowi, zarówno w rejsach do Anglii, jak i z powrotem. Z Anglii przywozili towary innych kupców — głównie przędzę i wyroby bawełniane oraz spirytualia, ale prócz tego dosłownie wszystkie wyroby potężnego angielskiego przemysłu uznane za nadające się do handlu. Niekiedy inne firmy angielskie powierzały im swoje statki, a wówczas za prowizją zobowiązywali się sprzedać w Azji załadowany na nie towar najróżniejszego rodzaju oraz znaleźć ładunek na rejs powrotny. Płynąc z Anglii Struanowie i Brockowie kupowali po drodze wyłącznie opium, działa, proch strzelniczy i kule. Kiedy srebro zaczęło zmieniać właścicieli, Struan i Brock zbili małe fortuny pożyczając gotówkę innym kupcom i biorąc w zamian asygnaty londyńskich banków. Ale gotówkę przekazywali dopiero w dzień potem, kiedy statek z ładunkiem przebył bezpiecznie Bogue i wypłynął na pełne morze. Tego roku Struan wyręczył Robba w obowiązkach i całą powierzchnię w ładowniach „Błękitnej Chmury" przeznaczył wyłącznie na jedwabie i herbaty Noble House. Czterysta pięćdziesiąt dziewięć tysięcy funtów herbaty zapakowanej starannie w pięćdziesięciofuntowe cedrowe skrzynie oraz pięć i pół tysiąca sztuk jedwabiu zaczęło wypełniać ładownie tego statku przez okrągłą dobę, a były one warte, gdyby

„Błękitna Chmura" dostarczyła je bez szwanku do Londynu jako pierwsza, sześćset tysięcy funtów szterlingów. Gdyby dopłynęła jako pierwsza, zarobiłaby na czysto sto sześćdziesiąt tysięcy. Także Brock przeznaczył w tym roku całą „Siwą Cza rownicę" na własne towary. Wiozła ona pół miliona funtów herbaty i cztery tysiące sztuk jedwabiu. Tak jak Struan, Brock wiedział, że nie będzie spał spokojnie aż do nadejścia za sześć miesięcy poczty z wiadomościami o pomyślnym do tarciu statku do kraju i o pomyślnej sprzedaży. Longstaff puszył się tym, że to on, wyłącznie on, tak łatwo wznowił handel i ściągnął do stołu rokowań namiestnika cesarskiego Czing-so we własnej osobie. — Ależ drogi generale, a w jakimż to innym celu odsyłałbym tamte trzy delegacje, co? To sprawa prestiżu — oświadczył. — Trzeba wiedzieć, co oznacza dla pogan prestiż i jaka jest ich mentalność. Pertraktacje i przywrócenie handlu osiągnięte niemal bez wystrzału! A handel, drogi admirale, handel to samo życie Anglii! Odwołał oblężenie Kantonu?, co jeszcze bardziej rozwścieczyło wojsko i marynarkę. A poza tym powtórzył to, o czym przypomniał mu Struan: że on, Longstaff, powiedział już kiedyś: „Panowie, musimy okazać pokonanym "wielkoduszność. I nie nękać słabych. Angielski handel nie może się pławić we krwi bezbronnych, nieprawdaż? Pertraktacje zakończą się za kilka dni, a sytuacja w Azji ustali raz na zawsze". Ale pertraktacje się nie zakończyłyi Struan wiedział że mogą się one zakończyć w Kantonie. Wyłącznie w Pekinie, albo u jego bram. A poza tym nie pragnął na razie ich zakończenia. Jedynie przywrócenia handlu. Koniecznie trzeba było zdobyć tegoroczne herbaty i jedwabie oraz pozbyć się tegorocznego opium. Zyski z handlu pokryłyby straty wszystkich firm kupieckich. Zachęciłyby je do wytrwania do przyszłego roku i rozkręcenia interesów. A mogli je rozkręcić tylko na Hongkongu. Dochody i handel pozwalały zyskać niezbędny czas. Czas na wybudowanie składów, nabrzeży, domów w przystani na wyspie. Czas aż do chwili, kiedy letnie wiatry umożliwią im wypad na północ. Czas na przetrwanie wszystkich burz, aż do przyszłorocznego sezonu handlowego. Czas i pieniądze na uczynienie Hongkongu bezpiecznym — na zamienienie go w odskocznię umożliwiającą im wejście do Azji. Dlatego Struan powściągnął zniecierpliwienie Longstaffa, pozwalając

pertraktacjom gotować się na wolnym ogniu, i rzucił się w wir rywalizacji z Brockiem o najlepsze herbaty, jedwabie i o miano najlepszego armatora. Trzeba było załadować i wyekspediować osiemnaście kliprów. Pozałatwiać sprawy z osiemnastoma kapitanami i załogami. Brock jako pierwszy wyprawił „Siwą Czarownicę", która z przepełnionymi ładowniami popędziła z prądem rzeki. W pół dnia potem zakryto ostatni luk na „Błękitnej Chmurze" i statek puścił się w pogoń. Rozpoczął się wyścig. Gorth gardłował i pieklił się, bo jego statek odpłynął z nowym kapitanem, ale Brock pozostał nieugięty. — Przy twojej ranie nie wynikłoby z tego nic dobrego, a tu się przydasz — oświadczył. Dlatego Gorth zaczął snuć plany na przyszłość, kiedy zostanie taipanem. Prawdziwym Tai-Panem! Wrócił na pokład „Nemesis". Odkąd parowiec wpłynął do zatoki, spędzał na nim wszystkie wolne chwile, ucząc się, jak nim pływać, jak nim walczyć, co trzeba robić, a czego nie trzeba. Wiedział bowiem, tak jak i jego ojciec, że „Nemesis" oznacza koniec ery żaglowców... a — przy sprzyjającym dżosie — koniec Noble House. Obaj znali niechęć Struana do parowców, więc chociaż zdawali sobie sprawę z ryzyka, jakie niesie zastąpienie żagli parą, to jednak stanowczo zdecydowali się postawić na taką przyszłość. Ten sam wiatr i przypływ, z którymi wpłynęła do zatoki Hongkongu „Nemesis", uniosły później do Anglii statek pocztowy. Wiózł on list Brocka do jego syna Morgana, w którym odwoływał on zamówienie na dwa nowe klipry i zastępował te dwa żaglowce nową linią parowcową firmy Brock i Synowie. Królewską Linią Wschodnią. —Tai-Panie — odezwała się Mei-mei w ciemnościach ich sypialni,

leżąc w wygodnym łóżku. — Czy mogę wrócić do Makau? Na kilka dni? Zabiorę ze sobą dzieci. —Masz dość Kolonii? —Nie. Ale trudno mi obyć się bez całej odzieży i zabawek dla dzieci. Tylko na kilka dni, heja? — Przecież mówiłem ci o nagrodach za was, więc... Przerwała mu zdanie pocałunkiem i przysunęła się bliżej do jego ciepłego ciała. —Tak ładnie pachniesz — powiedziała.

—Ty też. —Ta Ma-ri Sin-kler... Podoba mi się. —Jest... jest bardzo odważna. - Dziwne, że przysłałeś kobietę. Niepodobne do ciebie. —Nie było czasu na wysłanie kogo innego. —Mówi niesamowicie dobrze po kantońsku i mandaryńsku. —To tajemnica. Nie wolno ci jej zdradzić nikomu. —Oczywiście, Tai-Panie. Dla obojga mrok zgęstniał i pogrążyli się we własnych myślach. —Zawsze sypiasz bez ubrania? — spytała. —Tak. —Czemu nie przeziębiasz się? —Nie wiem. W górach Szkocji jest zimniej niż tu. W dzieciństwie, jako mały smyk, byłem bardzo biedny. —Co to jest smyk? — Dziecko. Uśmiechnęła się. —Lubię wyobrażać sobie ciebie jako dziecko. Ale już nie jesteś biedny. I dwie z tych trzech spraw są załatwione. Prawda? —Jakich spraw? — zapytał, czując woń jej perfum i dotyk jedwabiu okrywającego jej ciało. —Pierwsza to zdobycie srebra, pamiętasz? Druga to zapewnienie bezpieczeństwa Hongkongowi. A trzecia? Przekręciła się na bok i założyła na jego nogę swoją. Leżał bez ruchu, ale czuł dotyk jej nogi przez jedwab i czekał z wyschniętym gardłem. —Hongkong nie jest jeszcze bezpieczny — odparł. Zaczęła sunąć ręką po jego ciele., —Przy tegorocznym handlu jest bezpieczny, prawda? — zapytała. — A więc to drugie życzenie się spełni. —Jeżeli dopisze dżos. Bez pośpiechu odciągnął jej koszulę, i zaczął ją gładzić po ciele. Pomógł jej się rozebrać, zapalił świecę i odsunął na bok jedwabną pościel. Przyjrzał się jej z zachwytem - ciało miała gładkie i jasne jak płynna porcelana. — Podnieca mnie... kiedy tak patrzysz na mnie i wiesz, że dam ci rozkosz — powiedziała. A potem kochali się powoli i niespiesznie. —Kiedy wracasz na Hongkong? — spytała później. —Za dziesięć dni — odparł. Za dziesięć dni, pomyślał. Wybiorę

wtedy w Aberdeen ludzi spośród Chińczyków Wu Kwoka, a następnego wieczoru będzie bal. —Mogę pojechać z tobą? —Owszem. —Czy do tego czasu nowy dom będzie gotów? —Owszem. Będziesz tam bezpieczna. Jego ręka spoczywała na jej biodrach. Musnął końcem języka jej policzek i szyję. —Dobrze będzie mieszkać na Hongkongu — powiedziała. — Będę mogła częściej widywać mojego nauczyciela. Od miesięcy nie porozmawiałam sobie porządnie z Gordonem. Może wznowimy cotygodniowe lekcje? Muszę się nauczyć więcej słów i lepszych. Jak on się miewa? —Doskonale. Widziałem go tuż przed wyjazdem. —Źle, że się wadzisz z twoim pierwszym synem — powiedziała cicho po chwili. —Wiem. —Wypaliłam trzy świece, żeby twój gniew odleciał na Jawę, a ty żebyś mu przebaczył. Kiedy mu przebaczysz, chciałabym go poznać. —Poznasz go. Za jakiś czas. —Czy przed Hongkongiem mogę pojechać do Makau? Proszę cię. Byłabym bardzo ostrożna. Zostawiłabym dzieci tu. Tutaj byłyby bezpieczne. —A co takiego ważnego masz do roboty w Makau? —Potrzebuję rzeczy i... to tajemnica, miła, zaskakująca, niespodziewana tajemnica. Tylko na parę dni, co? Proszę cię. Jeżeli chcesz, to wyślij Maussa z kilkoma ludźmi. —To zbyt niebezpieczne. —Już nie — odparła Mei-mei wiedząc, że na liście mandaryna nie ma już imion jej i dzieci, i dziwiąc się raz jeszcze, że Struan nie klasnął z uciechy — tak jak ona — kiedy relacjonował jej, jak rozwiązał tę sprawę Żin-kua. Ajiii ja, Europejczycy są bardzo dziwni, pomyślała. Bardzo. — Już nie ma niebezpieczeństwa. Ale mimo to byłabym bardzo ostrożna. —Co to za ważna sprawa? Jaka tajemnica? —Zaskakująca tajemnica. Niedługo ci powiem. Ale teraz to sekret. —Zastanowię się nad tym. A teraz śpij. Pewna, że za kilka dni pojedzie do Makau, Mei-mei odetchnęła z

zadowoleniem, wiedząc, że kobieta ma wiele sposobów uzyskania od swojego mężczyzny, czego chce — dobrych i niegodziwych, mądrych i głupich, przekonujących i kiepskich. Moja suknia balowa będzie najwspanialsza, najwspanialsza ze wspaniałych, zapewniła siebie w duchu. Mój Tai-Pan będzie ze mnie dumny. Bardzo, bardzo dumny. Na tyle dumny, żeby mnie poślubić i zrobić Pierwszą Żoną. Ostatnią jej myślą, nim zmorzył ją błogi sen, było dziecko, które rozwijało się w jej łonie. Miało zaledwie parę tygodni. Przyrzekła sobie, że to będzie syn. Syn, z którego on będzie dumny. Dwie cudowne zaskakujące tajemnice, z których będzie dumny. — Nie wiem, panie Vargas — odparł gniewnie Struan. — Niech pan zwróci się z tym do Robba. Zna się na licz bach lepiej ode mnie. Ślęczeli właśnie w prywatnym gabinecie Struana nad księgą główną firmy. Przez otwarte okna do środka wpadał szum Kantonu i roiło się od much. Był ciepły wiosenny dzień i smród zdążył się już wzbić w górę ze swoich zimowych leży. —Źin-kua bardzo pilno otrzymać nasze ostateczne zamówienie, senhor, i... —Wiem o tym. Ale nie możemy uściślić zamówienia, dopóki nie poda nam, ile w końcu zamawia opium. Dajemy najlepszą cenę za herbatę i najlepszą za opium, więc skąd ta zwłoka? . - Nie wiem, senhor — odparł Vargas. Nie pytał, choć go korciło, dlaczego Noble House płaci Żin-kua za herbatę dziesięć procent więcej niż reszta kupców i sprzedaje mu najlepsze indyjskie opium z Padwy dziesięć procent poniżej obecnej ceny rynkowej. — Bodaj to diabli! — zaklął Struan i nalał sobie herba ty. Żałował, że pozwolił Mei-mei pojechać do Makau. Posłał z nią A Sam, Maussa i kilku swoich ludzi do pilnowania. Miała wrócić wczoraj, lecz dotąd nie przyjechała. Naturalnie nic w tym niezwykłego — czasu przejazdu z Makau do Kolonii Kantońskiej nigdy nie da się dokładnie przewidzieć. Tak jak czasu żadnej podróży morzem. Nie można tego przewidzieć; skoro wszystko zależy od wiatru, pomyślał z ironią. Co innego, gdyby płynęła jakimś śmierdzącym parowcem. Parowce, bodaj sczezły, mogą pływać zgodnie z planem, nie dbając o wiatr i pływy. - Tak? — odparł szorstko na pukanie do drzwi. —Przepraszam, panie Struan - powiedział otwierając je Horatio. — Jego

ekscelencja chciałby, żeby pan na niego zaczekał. —A co się stała? —Może powinien to powiedzieć panu osobiście. Jest w swoich pokojach. Struan zamknął główną księgę rachunkową. — Zaraz po powrocie pójdziemy z tym do Robba, pa nie Vargas. Wybiera się pan na bal? — spytał. - Gdyby moja pani, córka i syn tam nie poszli, nie miałbym spokoju przez następne dziesięć lat, senhor. —Przywiezie ich pan z Makau? —Nie, senhor. Przypłyną ze znajomymi. Ja popłynę bezpośrednio stąd. —Jak tylko wróci Mauss, niech pan da mi znać — rzekł Struan i wyszedł z gabinetu, a Horatio zrównał się z nim krokiem. —Nie mam słów podziękowania za ten podarek dla Mary, panie Struan — powiedział. —Słucham? —Za tę suknię balową, proszę pana. —A! Widziałeś, co sobie uszyła? —O, nie, panie Struan. Wyjechała do Makau nazajutrz po aukcji gruntów. Wczoraj dostałem od niej list. Przesyła panu najlepsze pozdrowienia. Horatio zdawał sobie sprawę, że podarunek z sukni to dla Mary bardzo duża okazja do zdobycia wyznaczonej nagrody. Ale była jeszcze Shevaun. Gdybyż tak zachorowała! Na nic poważnego, tylko na taką chorobę, która wyeliminowałaby ją na ten jeden dzień! Wówczas Mary wygrałaby te tysiąc gwinei. Z tą sumą mogliby dokonać cudów! Pojechać na święta do kraju! Żyć na wysokiej stopie. Boże, niechże ona wygra! Cieszę się, że nie ma jej na Hongkongu, kiedy ja jestem tu, pomyślał. Glessing nie ma do niej dostępu. Przeklęty człowiek! Ciekawym, czy naprawdę oświadczy się o jej rękę. Co za bezczelność! On i Culum... a, Culum... biedny Culum... Kiedy wchodzili po schodach, Horatio szedł o krok za Struanem i nie musiał kryć swoich niepokojów. Biedny, dzielny Culum. Pamiętał, jak dziwnie zachowywał się nazajutrz po aukcji. Szukał go wtedy z Mary i znalazł na pokładzie „Spokojnej Chmury". Zaprosił ich na obiad, ale ilekroć starali się skierować rozmowę na Tai-Pana, licząc na to, że ich ze sobą pogodzą, Culum zmieniał temat.

— Zapomnijmy o moim cie. — Ja już zapomniałem.

ojcu,

dobrze?

—

rzekł

wresz

—Nie wolno ci, Culum - powiedziała Mary. - To cudowny człowiek. —Chcesz czy nie chcesz, Mary, staliśmy się wrogami. Wątpię, żeby się zmienił, a dopóki on się nie zmieni, to ja również — odparł. Biedny, dzielny Culum, powtórzył w myślach Horatio. Wiem, co to znaczy nienawidzić ojca. —Tai-Panie - powiedział, kiedy stanęli na piętrze. — Mnie i Mary było strasznie przykro z powodu tego wzgórza. Ale jeszcze bardziej przykro z powodu tego, co zaszło między panem a synem. Cóż, bardzo się z Culumem zaprzyjaźniliśmy i... —Dziękuję ci za troskę, Horatio, ale będę ci wdzięczny za niewspominanie mi o tym więcej. Struan i Horatio w milczeniu przeszli przez podest schodów i weszli do przedpokoju Longstaffa. Był duży i wspaniale urządzony. Na zdobnym suficie królował wielki kandelabr, a pod nim stał błyszczący stół konferencyjny. Longstaff siedział u szczytu stołu, mając po bokach admirała i lorda generała Rutledge'a+Cornhilla. —Dzień dobry panom. —Dobrzenie pan przyszedł, Dirk - rzekł Longstaff. — Proszę usiąść, mój drogi, Pomyślałem sobie, że warto zasięgnąć pańskiej rady. —Co się stało ekscelencjo? —No, hmm, poprosiłem też o przyjście pana Brocka. Zaczekamy do jego przybycia, żebym nie musiał się powtarzać, nieprawdaż?: Sherry? —Dziękuję. Drzwi otworzyły się i wpadł Brock. Na widok Struana i najwyższych; rangą oficerów wzmógł czujność. - Chciał pan mnie widzieć; ekscelencjo? — spytał. —Tak.; Proszę usiąść. —Dzień dobry, Dirk — przywitał się, skinąwszy głową Struanowi. — Dzień dobry ichmościom — dodał wiedząc, że rozwścieczy tym generała. Ogromnie go ubawiły ich chłodne skinięcia głowami, którymi mu odpowiedzieli. —Poprosiłem obu panów o przybycie — zaczął Longstaff — bo prócz tego, że przewodzicie kupcom, nieprawdaż?, to możecie służyć cenną radą. Wygląda na to, że na Hongkongu osiedliła się grupa anarchistów. —Co takiego?! — wybuchnął generał.

—Nie może być! — powiedział Brock, równie zaskoczony. —Niecnych anarchistów, wyobrażacie to sobie? Wygląda na to, że te diabły zaraziły nawet pogan! Tak, jeżeli nie będziemy się mieć na baczności, Hongkong stanie się siedliskiem tej zarazy. Przeklęta plaga, nieprawdaż? —Jakich anarchistów? — spytał Struan. Anarchiści oznaczali kłopoty. A kłopoty utrudniały handel. —To, mmm... jak brzmiało to słowo, Horatio? „Teng"? „Tang"? - „Tong", ekscelencjo. —No więc ten tong działa tuż pod naszym nosem. To straszne. —Jak działa? — spytał zniecierpliwiony Struan. —Może lepiej zacznie pan od początku, ekscelencjo — zaproponował admirał. —Przednia myśl. Na dzisiejszym spotkaniu namiestnik cesarski Czing-so okazał wielkie zaniepokojenie. Powiedział, że chińskie władze dowiedziały się właśnie o tych anarchistach, o ich tajnym związku, i o założeniu przez nich swojej siedziby na tym ropiejącym, ohydnym wrzodzie — wzgórzu Tai Ping Szan. Ci anarchiści mają wiele, wiele nazw i są... Horatio, może pan lepiej to wyjaśni. — Czing-so powiedział, że jest to grupa rewolucyjnych fanatyków, którzy dążą do obalenia cesarza — zaczął Ho ratio. Wymienił jego ekscelencji pół setki nazw, pod który mi występował ten związek — Czerwona Partia, Czerwone Bractwo, Związek Nieba i Ziemi, i tak dalej — części z nich prawie niepodobna przełożyć na angielski. Niektórzy nazywają go po prostu „Hung Mun" albo „Hung Tong" -„tong" znaczy „tajne bractwo". Pozbierał myśli. - W każdym razie ci ludzie to anarchiści najgorszego sortu — złodzieje, piraci, rebelianci. Przez całe wieki władze starały się ich wytępić, ale bez skutku. Przypuszcza się, że w południowych Chinach liczą milion członków. Są zorganizowani w loże, a obrzędy wtajemniczenia mają barbarzyńskie. Pod byle pretekstem wzniecają bunty i żerują na strachu swoich ziomków. Żądają opłat „za opiekę". Każda prostytutka, kupiec, chłop, właściciel ziemski, kulis — wszyscy płacą im haracz. W razie niezapłacenia haraczu bardzo szybko zostaje wymierzona kara — śmierć albo okaleczenie. Każdy członek bractwa płaci składki, niby w związku zawodowym. Gdziekolwiek kiełkuje niezadowolenie, tam tong buntuje malkontentów. To fanatycy. Gwałcą, torturują i rozprzestrzeniają się jak zaraza. -Słyszałeś wcześniej o chińskich tajnych związkach? - spytał Struan.

— Zanim wspomniał o nich Czing-so? -Nie, panie Struan. -Te anarchisty to faktycznie czarcie nasienie — rzekł z zatroskaniem Brock. Chińczyki są zdolne do takiego diabelstwa! Longstaff popchnął po stole małą czerwoną trójkątną chorągiewkę. Były na niej wypisane dwa chińskie hieroglify. -Namiestnik cesarza powiedział, że ich stałym symbolem jest trójkąt — rzekł. - Hieroglify na tej chorągiewce oznaczają „Hongkong". Tak czy owak dla nas na pewno wynikną stąd kłopoty. Czing-sbchce przysłać na Tai Ping Szan chorągwianych i mandarynów i spustoszyć je mieczem. -Nie zgodził się pan na to? — spytał Struan. Boże uchowaj. Nikt nieś będzie się wtrącał do naszej wyspy, do pioruna! Powiedziałem mu, że nie chcemy mieć do czynienia z anarchistami na naszej ziemi i załatwimy się z nimi szybko na nasz sposób. A zatem, co powinniśmy zrobić? —Wyrzucić wszystkich Chińczyków z Hongkongu i po kłopocie ~ rzekł admirał. —To niemożliwe, panie admirale — powiedział Struan. — A poza tym stracilibyśmy na tym. —Tak jest — poparł go Brock. — Musimy mieć robotników, tragarzy i służbę. Są nam faktycznie potrzebni. —Jest na to proste rozwiązanie — odezwał się generał biorąc szczyptę tabaki. Był to siwowłosy, zwalisty wojskowy z czerwoną, pobrużdżoną twarzą. — Wydać zarządzenie, że każdy, kto należy do tego - jak mu tam, tongu? -będzie powieszony. — Kichnął. — Już ja dopilnuję wykonania tego rozkazu. —Nie można wieszać Chińczyków za to tylko, że chcą obalić dynastię, milordzie. To sprzeczne z angielskim prawem — powiedział Struan. —Obca dynastia czy nie — odrzekł admirał — wzniecanie powstań przeciwko cesarzowi „zaprzyjaźnionego mocarstwa" - a dalibóg, niedługo stanie się ono „zaprzyjaźnione", jeżeli pozwoli nam się wypełnić obowiązki, jakie nałożył na nas rząd — jest sprzeczne z prawem międzynarodowym. I z angielskim. Dalibóg, weźcie tylko panowie tych łajdaków czartystów. —Nie wieszamy ich za to, że są czartystami. Wieszamy ich tylko wtedy, gdy zostaną schwytani na buncie i łamaniu prawa, co jest

słuszne! — odparł Struan mierząc admirała gniewnym wzrokiem. — Angielskie prawodawstwo mówi, że człowiekowi przysługuje wolność słowa. I wolność zrzeszania się w związkach politycznych. —Ale nie w związkach, które zachęcają do buntu — odpalił generał. - Pochwala pan bunt przeciwko legalnej władzy? —Pańskie pytanie jest tak absurdalne, że przez grzeczność nie odpowiem na nie. - Panowie, panowie,— wtrącił, się Loagstaff. — Naturalnie, że nie powiesimy nikogo, kto jest... kimkolwiek jest. Ałe nie "możemy również, pozwolić na to., żeby Hongkong toczył nam wrzód anarchizmu, nieprawdaż? Ani plugawe idee związkowe, . — To wszystko może być podstępem ze strony Czing-so, żeby osłabić naszą czujność — rzekł Struan i spojrzał; na Brocka.. — Słyszałeś już kiedyś o tongach? - Nie. Ale myślę, że jak te Triangi ściągają |iaracz ze wszystkich, to także samo z handlu, a więc niezadługo i z nas. Generał z rozdrażnieniem strzepnął niewidoczny pyłek ze swojej nieskazitelnej szkarłatnej: bluzy mundurowej. —Ta sprawa należy z pewnością do wojska, wasza ekscelencjo powiedział. – Czemu nie ogłosić proklamacji wyjmującej ich spod prawa? A my zrobimy resztę. Zastosujemy, mianowicie, reguły, których nauczyliśmy się w Indiach. Wyznaczymy nagrodę za informacje. Tubylcy zawsze są gotowi sprzedać konkurencyjne frakcje za brzęczącą monetę. Powiesimy dla przykładu tuzin i po kłopocie. —Nie można tu stosować tych zasad, co w Indiach — sprzeciwił się Struan. —Pan nie ma może doświadczenia w zarządzaniu, drogi panie, Więc niewiele może pan powiedzieć. Tubylcy to tubylcy, koniec i kropka. Generał spojrzał na Longstaffa. Dla wojska sprawa jest prosta, ekscelencjo.; Wkrótce; kiedy tylko sytuacja na Hongkongu uporządkuje się jak w obozie wojskowym, znajdzie się to w naszej kompetencji. Pan wyda; proklamację wyjmującą ich spod prawa,, a my dopilnujemy sprawiedliwości.. — Admirał prychnął pogardliwie. — Tysiąc razy mówiłem, że Hongkong powinien podle gać jurysdykcji marynarki wojennej. Jeżeli nie zawładniemy

szlakami morskimi, Hongkong zginie. Właśnie dlatego pozycja marynarki jest nadrzędna. Ta sprawa podlega naszej jurysdykcji. —Wciąż powtarzam, że to wojsko rozstrzyga bitwy, panie admirale! Wojny kończą się na lądzie! Owszem, to marynarka wytrzebiła flotę Bonapartego i zagłodziła Francję. Ale i tak to my musieliśmy zakończyć raz na zawsze ten konflikt. A zrobiliśmy to pod Waterloo. —Do Waterloo nie doszłoby bez Trafalgaru. —Kwestia sporna, drogi admirale. Ale weźmy Azję. Wkrótce będziemy mieli na karkach Francuzów, Holendrów, Hiszpanów, Rosjan naruszających nasze słuszne przywództwo w tej części świata. Zgoda, może pan panować nad szlakami morskimi, Bogu dzięki, ale dopóki Hongkong nie stanie się militarnie nie do zdobycia, Anglia nie będzie miała bazy do obrony swoich statków ani do schronienia się przed wrogiem. — Główne zadanie Hongkongu, milordzie, to być ośrodkiem handlu z Azją — rzekł Struan. —Och, doceniam wagę handlu, mój dobry człowieku — odparł

zaczepnym tonem admirał. — Ale my spieramy się tu o strategię, a to wcale pana nie dotyczy. —Gdyby nie handel, armie i floty zdałyby się psu na budę! — rzekł z poczerwieniałą twarzą Brock. —Brednie, mój dobry człowieku. Oświadczam panu... —Bez względu na strategie — przerwał mu głośno Struan — Hongkong jest kolonią i podlega ministrowi spraw zagranicznych, dlatego o wszystkim zdecyduje rząd. Jego ekscelencja postąpił w tej sprawie mądrze i na pewno jest zdania, że tak marynarka, jak wojska królowej odegrają żywotną rolę w przyszłości Hongkongu. Jego przyszłość jako portu marynarki wojennej, bazy wojskowej i ośrodka handlu — Struan kopnął cichaczem Brocka pod stołem — oraz jako wolnego portu jest zapewniona. Brock ukrył grymas i dodał prędko: — Jakżeby inaczej! Wolny port to duża forsa dla pań stwa. I pieniądze na najlepsze w świecie stocznie i koszary. Jego ekscelencja, ichmoście, wziął sobie do serca wszystkie wasze interesy. I wojsko jest bardzo ważne, i marynarka. Wszyscy skorzystacie na otwartym porcie. A najwięcej królowa. Szczęść jej Boże. - Słusznie, panie Brock — rzekł Longstaff. — Naturalnie, że

potrzebujemy i marynarki, i wojska. Handel to duma Anglia a wolny handel ma przyszłość.- Rozkwit Hongkongu leży w interesie nas wszystkich. - Jego ekscelencja pragnie otworzyć Azję dla wszystkich cywilizowanych narodów, nie faworyzując żadnego — powiedział Struan, starannie dobierając słowa. — Czyż można robić to lepiej niż z pomocą wolnego portu? Strzeżonego przez doborowe wojska Brytyjskiej Korony. —Nie zgadzam się na to, żeby cudzoziemcy bogacili się naszym kosztem — oświadczył kostycznie admirał, na co Struan uśmiechnął się w duchu, bo ryba chwyciła przynętę. — Toczymy wojny, wygrywamy je i musimy walczyć znowu, bo cywile zawsze spaskudzą sprawę pokoju na konferencjach. Do kata z cudzoziemcami, powiadam! —Poglądy godne uwagi, admirale, ale niezbyt praktyczne — powiedział Longstaff. - A co do „cywilnych konferencji", bynajmniej nie szkodzi, że dyplomaci przyjmują dalekosiężny punkt widzenia. Wojna jest, mimo wszystko, tylko przedłużonym ramieniem dyplomacji. Kiedy zawiodą wszystkie pozostałe środki. —I właśnie „dyplomacja" tu zawiodła — oświadczył generał. — Tak więc im prędzej wylądujemy z wojskiem w Chinach, zaprowadzając w całym kraju angielskie prawo i porządek, tym lepiej; —Dyplomacja nie zawiodła, drogi generale. Pertraktacje powoli postępują naprzód i przebiegają pomyślnie. Aha, przy okazji, czy zdaje pan sobie sprawę, że w Chinach jest trzysta milionów Chińczyków? —Jeden angielski bagnet, ekscelencjo, starczy za tysiąc miejscowych włóczni. Niech mnie diabli, Indiami władamy z pomocą garstki żołnierzy i to samo możemy zrobić tutaj... a zważcie, panowie, ile skorzystały na naszej władzy w Indiach te dzikusy; ha? Trzeba im pokazać naszą siłę, oto co należy zrobić! Natychmiast! —Chiny to jeden naród, milordzie — rzekł Struan. — A nie tuziny, które ma pan w Indiach. Nie da tu się wprowadzić tych samych metod. —Bez zabezpieczonych szlaków morskich armia nie utrzymałaby Indii nawet przez tydzień — oświadczył admirał. - Nonsens! O, moglibyśmy... —Panowie, panowie, dyskutujemy o anarchistach — upomniał znużony Longstaff. — Co pan radzi, admirale?

—Wyrzucić wszystkich żółtych z wyspy. Jeżeli chce pan mieć robotników, to niech pan wybierze tysiąc albo dwa — ile ich tam trzeba na wyspie — a całą resztę usunie. —A pan, milordzie? —Już wyraziłem swoje zdanie, ekscelencjo. —Ach tak. Panie Brock? —Zgadzam się z panem, ekscelencjo, że Hongkong będzie wolnym portem, że potrzebujem kitąjców i sami powinniśmy się załatwić z tymi Triangami. Zgadzam się także samo z generałem, żeby powiesić każdego Trianga, którego przyłapie się na buncie. No i także samo z admirałem, że nie potrzebujem na tej wyspie żadnego antycesarskiego spisku. Tak jest, trza ich wyjąć spod prawa. Zgadzam się też z Dir-kiem, że to nielegalnie wieszać ich, jeśli będą siedzieć cicho. Ale każdemu, któren ma to za nic i którego schwyta się jako Trianga, trza dać baty, napiętnować żelazem i wyrzucić stąd na zawsze. —A pan, Dirk? — spytał Longstaff. —Zgadzam się z panem Brockiem. Ale nie na chłostę i piętnowanie. To są średniowieczne metody. Z tego co widziałem u tych pogan, to nadal żyją w średniowieczu — rzekł z odrazą admirał. — Jeżeli należą do grupy wyjętej spod prawa, to naturalnie muszą ponieść karę. Chłosta to kara zwyczajowa. Wyznaczymy pięćdziesiąt batów. A piętnowanie policzka jest usankcjonowaną prawem angielską karą za określone przestępstwa. A więc piętnujmy ich również. Ale jeszcze lepiej powiesić pierwszy tuzin schwytanych, a anarchiści ulotnią się stąd jak derwisze. — Naznaczyć ich trwale, to na zawsze odebrać im szansę stania się na powrót dobrymi obywatelami! —. wybuchnął Struan. - Dobrzy obywatele nie przystępują do tajnych anarchistycznych stowarzyszeń, mój panie — rzekł generał. — No, ale w końcu przecież tylko dżentelmen potrafi docenić taką radę. Struan poczuł, jak do twarzy napływa mu krew. — Jeszcze jedna taka uwaga, milordzie, a przyślę do pana swoich sekundantów i dostanie pan kulę między oczy — powiedział. Zapadła straszliwa cisza. Przerażony i pobladły Long-staff zastukał w stół. —Zabraniam panom rozmawiać w ten sposób. Nie wolno wam — powiedział. Wyjął koronkową chusteczkę i otarł nią pot, który nagle

wystąpił mu na czoło. Poczuł gorycz w wyschniętych ustach. —Zgadzam się z panem w zupełności, ekscelencjo — powiedział generał. – Poza tym uważam, że rozstrzygnięcie tego problemu należy wyłącznie do władz: o takich sprawach powinien decydować tylko pan, wraz ze mną i admirałem. Nie jest to... nie należy to do kupiectwa. —Jesteś pan tak nabżdyczony, lordzie generale — odezwał się Brock — że gdybyś pierdnął pan tu, w Kantonie, to rozsadziłbyś pan bramę londyńskiej twierdzy Tower. —Panie Brock! — zawołał Longstaff..— Nie wolno panu... Generał zerwał się na równe nogi. — Byłbym wdzięczny, dobrodzieju, gdybyś zachował pan te uwagi dla siebie! - Nie jestem pańskim dobrodziejem! Jestem kupcem handlującym z Chinami, do diabła! A im prędzej pan to sobie zakonotujesz, tym lepiej dla pana. Skończyły się już czasy, kiedy takie jak ja lizali pańskie tyłki z powodu jakichś zasranych tytułów, najprędzej nadawanych królewskiej kochanicy, królewskim bękartom i nabytych przez wbicie majchra w plecy króla! ; — Jak mi Bóg miły, żądam satysfakcji! Przyśłę dziś panu swoich sekundantów. — Tego pan w żadnym razie nie zrobi, milordzie - oz najmił Longstaff, waląc otwartą dłonią w stół. — Jeżeli któ ryś z panów narobi kłopotów, jeżeli dojdzie do jakiegokol wiek starcia, obu odeślę pod strażą do kraju i postawię przed Radą Królewską! Jestem pełnomocnikiem Jej Wyso kości w Azji i to ja stanowię tutaj prawa. Mój Boże, to ab solutnie niedopuszczalne! Panowie, przeprosicie się nawza jem! Rozkazuję wam. W tej chwili! Admirał ukrył swoje ponure ubawienie. Horatio rozglądał się z niedowierzaniem po twarzach zebranych. Brock zdawał sobie sprawę, że Longstaff jest w mocy mu zaszkodzić, a poza tym nie pragnął pojedynku z generałem. W dodatku był wściekły na siebie, że dał się sprowokować do okazania otwartej wrogości. —Przepraszam pana, milordzie. Za to, żem nazwał pana starym pierdzielem — powiedział. —A ja przepraszam, bo taki otrzymałem rozkaz. - Myślę, że na tym zakończymy zebranie — rzekł z wielką ulgą

Longstaff. — Tak. Dziękuję wam za rady, panowie. Decyzję odłożymy. Będziemy mieli wszyscy czas się zastanowić, nieprawdaż? Generał nałożył wysoką bermycę, zasalutował i ruszył do drzwi pobrzękując ostrogami i szpadą. - Aha, panie generale, przy okazji — rzekł jak gdyby nigdy nic Struan. - Słyszałem, że marynarka rzuciła wojsku wyzwanie do meczu bokserskiego. Generał stanął jak wryty, z ręką na klamce, i zjeżył się na wspomnienie fałszywych uwag, jakie wypowiedział o jego żołnierzach admirał. —Tak - odparł. - Niestety, nie będzie to wielki pojedynek. —A to czemu, panie generale? — spytał gniewnie admirał, przypominając sobie fałszerstwa, jakie generał wypowiedział o jego matrosach. —Ponieważ twierdzę, że nasz wojak wygra, milordzie. Bez większego trudu. - A może by tak rozegrać tę walkę w dniu balu? — zaproponował Struan. — Poczytalibyśmy to sobie za zaszczyt i radzi bylibyśmy dorzucić sakiewkę w nagrodę. Powiedzmy, z pięćdziesięcioma gwineami. —To bardzo hojny gest, panie Struan, ale wątpię, czy wojsko zdąży się przygotować. —Dalibóg, zgoda nadzień balu — rzekł generał, czerwieniejąc. Stawiam sto gwinei na naszego żołnierza! Przyjmuję - powiedzieli jednocześnie admirał i Brock. —Po -Sto przeciwko każdemu z panów! — odparował generał, obrócił się na pięcie i odmaszerował. —Napije się pan, admirałe? - spytał Longstaff nalewając sobie sherry. —Dziękuję, nie, ekscelencjo. Chyba pora wracać na okręt. Admirał wziął swoją szpadę, skinął głową Brockowi i Struanowi, zasalutował i wyszedł. —Sherry, panowie? Horatio, może zajmie się pan czynieniem honorów domu? —Oczywiście, ekscelencjo — odparł Horatio, rad, że ma zajęcie. —Dzięki. — Brock opróżnił kieliszek i wręczył go do ponownego napełnienia. — Smaczne. Ma pan wspaniałe podniebienie, ekscelencjo, nie, Dirk? —Doprawdy, muszę pana napomnieć, panie Brock. To niewybaczalne mówić takie rzeczy. Lord...

—Tak, ekscelencjo — przyznał Brock, udając skruszonego. — Miał

pan rację. Źle żem zrobił. Mamy szczęście, że to pan tu rządzi. Kiedy ogłosi pan proklamację o tym wolnym porcie? - No... nie ma pośpiechu. Trzeba się uporać z tymi przeklętymi anarchistami. —A może by te dwie sprawy załatwić razem? — zaproponował Struan. — Zaraz po powrocie do Hongkongu. Czemu nie rozstrzygnąć wątpliwości na korzyść chińskich brytyjskich poddanych? Deportować ich, ale przede wszystkim nie chłostać i nie piętnować. Tak jest sprawiedliwie, co, Tyler? —Jeżeli ty tak mówisz, a jego ekscelencja się zgadza — odparł wylewnie Brock. Transakcje były ogromne. „Siwa Czarownica" znajdowała się daleko w morzu i płynęła jako pierwsza. W Szczęśliwej Dolinie rosły budynki. Pomiędzy Struanem i Culumem nastała otwarta wrogość. A teraz jeszcze Hongkong miał się stać wolnym portem! Tak, Dirk, powiedział sobie w duchu, nie posiadając się z radości, jeszcze się na coś przydajesz, chłopie. Bystrzak z ciebie. Wolny port wynagradza wszystkie twoje diabelskie sztuczki. A za dwa lata nasze parowce puszczą cię z torbami! —Tak — dodał — jeżeli oba się zgadzacie. Ale już wkrótce będziecie musieli chłostać i piętnować. —Jestem pewny, że nie — powiedział Longstaff. — To odrażająca kara. Jednakże prawo trzeba egzekwować i załatwiać się z przestępcami. To znakomite rozwiązanie problemu... jak ich pan nazywa, panie Brock? Aha, Triady. W przyszłości będziemy ich nazywać Triadami. Horatio, niech pan przepisze hieroglifami nazwy tongu, które dał nam jego ekscelencja Czing-so, i roześle ich listę wraz z moją proklamacją. Proszę zapisać, skoro, już o tym myślę: „Wszystkie wymienione tongi są wyjęte spod prawa i w przyszłości bę dą występować pod ogólną nazwą Triad. Karą za należenie do Triad jest natychmiastowa deportacja i przekazanie wła dzom chińskim. Karą za wzniecanie buntu przeciwko Gu bernatorstwu Jej Królewskiej Wysokości Krółowej Brytanii — lub przeciwko Jego Wysokości Cesarzowi Chin jest powieszenie.''

ROZDZIAŁ SZESNASTY : Oświetlona księżycem w pełni wioska Aberdeen leżała w mroku, mokra i cicha. Na jej uliczkach nie było żywego ducha, a drzwi chat zamknięte ha wszystkie spusty. Na spokojnej, mulistej wodzie kotwiczyło setki sampanów. I chociaż były równie zatłoczone jak chaty we wsi, z ich pokładów nie dobiegał żaden dźwięk i nic się nie poruszało. Struan stał w umówionym miejscu, na rozwidleniu drogi tuż za wioską, przy studni. Miała ona kamienną cembrowinę, na której zawiesił trzy latarnie. Był sam, a złoty kieszonkowy zegarek pokazywał mu, że pora umówionego spotkania jest tuż-tuż. Ciekaw był, czy Wu Kwok i jego ludzie nadejdą od strony, wioski, od sampanów czy odludnych wzgórz. Albo też od strony morza. Przyjrzał się mu uważnie. Poruszały się tam tylko fale. Gdzieś w ciemności dryfowała „Chińska Chmura" z załogą postawioną w stan alarmu. Ci na jej pokładzie byli za daleko, żeby go widzieć Wyraźnie, ale na tyle blisko, by widzieli światła latarni. Rozkazał im, aby w razie nagłego zgaśnięcia latarni uzbrojeni w muszkiety i szable wsiedli do łodzi i przypłynęli na brzeg. Z plaży dobiegały ria górę przytłumione głosy garstki uzbrojonych marynarzy, których przywiózł ze sobą. Czekali w pogotowiu przy dwóch dużych łodziach, również obserwując światła jego trzech latarni. Wsłuchiwał się pilnie, ale nie mógł rozpoznać, o czym rozmawiają. W pojedynkę byłbym bezpieczniejszy, pomyślał. Nie chcę, żeby widziały to czyjeś wścibskie oczy. Jednak przybycie na brzeg bez ochrony to głupota. Gorzej, wyzwanie dla dżosu. Nie inaczej. Zamarł, bo w ciszy wioski zawarczał pies. Nasłuchiwał pilnie i szukał wzrokiem poruszających się cieni. Nie zobaczył żadnego, pojął więc, że pies buszował w poszukiwaniu żeru. Oparł się o studnię i zaczął uspokajać, rad, że powrócił na wyspę. Rad, że Mei-mei i dzieci są bezpieczne w domu, który wybudowano dla nich w Szczęśliwej Dolinie. Pod jego nieobecność Robb i Culum załatwili doskonale wszystko, co było do załatwienia. Mały dom wraz z otaczającym go murem i mocnymi bramami został ukończony. Pracowało przy jego wznoszeniu dzień i noc ćwierć tysiąca ludzi. Do wykończenia pozostało jeszcze wiele szczegółów i nie dokończono urządzania ogrodu, ale sam dom nadawa! się do zamieszkania i był po większej części umeblowany Zbudowano go z cegieł, miał kominek i drewniany dach, a pokoje belkowane stropy.

Ściany pokryto tapetami, pomalowano, a okna oszklono. Dom stał frontem do morza i składał się z gabinetu, jadalni i dużego salonu. Po jego zachodniej stronie znajdował się zaciszny ogród, oddzielony od reszty budynku altanowym ogrodzeniem. Mieściły się tam apartamenty Mei-mei pokoje dzieci, a za nimi pomieszczenia dla służby. Wczoraj Struan przywiózł tam Mei-mei, dzieci i ich piastunkę A San i ulokował. Wraz z nimi powrócili z Kantonu jego zaufany kucharz Lim Din, praczka i „zrobić-uczyć", jak nazywano dziewczęta uczące się na podkuchenne. Wprawdzie żaden z Europejczyków nie widzia Mei-mei, ale większość z nich była pewna, że Tai-Pan sprowadził sobie do pierwszego stałego mieszkania na wyspie konkubinę. Wyśmiewali się z tego we własnym gronie albo przez zazdrość potępiali go, jednakże nie powiedzieli nic żonom. W swoim czasie mogli powziąć zamiar sprowadzenia tu własnych kochanek, przeto lepiej było mówić o tym jak najmniej. Podejrzliwe małżonki siedziały cicho. Nic nie mogły zrobić. Struan był bardzo zadowolony z domu i z postępów budowy składów i faktorii. A także z efektów jego demonstrowanej publicznie oziębłości wobec syna. Culum powiadomił go ukradkiem, że Brock podjął już pierwszą próbę zjednania go sobie oraz że Wilf Tillman zaprosił go na kosztowny, służący do przewozu opium statek firmy Cooper-Tillman i wystawnie go ugościł. Powiedział mu, że dyskutowali o handlu — o tym, jak to przyszłość Azji zależy od niezbędnej współpracy, zwłaszcza Anglosasów. Powiedział też, że w kolacji uczestniczyła Shevaun i że była bardzo piękna i pełna życia... Z wody wyskoczyła ryba, na chwilę zawisła w powietrzu i spadła z powrotem, Struan na krótko zwiększył czujność, nasłuchując, Potem jednak znów się uspokoił i poddał biegowi myśli. Shevaun byłaby dobrą partią dla Culuma, ocenił trzeź wo. Albo dla ciebie. Tak. Byłaby świetną panią domu i za jmującą ozdobą przyjęć, które będziesz wydawał w Londy nie. Dla lordów, dam i członków parlamentu. I dla minis trów. Kupisz sobie tytuł baroneta? Możesz sobie pozwolić na dziesięćkroć więcej. Jeżeli „Błękitna Chmura" dopłynie do kraju jako pierwsza. Albo druga, nawet trzecia... byleby tylko dotarła szczęśliwie. Jeżeli tegoroczny sezon handlowy zakończy się pomyślnie, będziesz mógł sobie kupić tytuł hrabiowski.

Shevaun jest dostatecznie młoda. Wniosłaby do małżeństwa spory posag i interesujące koneksje polityczne. A co z Jeffem Cooperem? Jest w niej nieprzytomnie zakochany. Jeżeli Shevaun da mu kosza, to jego kłopot. A co z Mei-mei? Czy chińska żona wykluczyłaby cię z elity towarzyskiej? Z całą pewnością. Zaciążyłaby jak kamień na twojej przyszłości. Nie ma mowy. Bez odpowiedniej angielskiej żony życie towarzyskie jest nie do pomyślenia. Dyplomację uprawia się w prywatnych salonach, pośród przepychu. A może poślubiłbyś córkę lorda, hrabiego albo ministra? Poczekaj, aż znajdziesz się w kraju, hmm? Masz mnóstwo czasu. Ale czy naprawdę? Pośród sampanów przeraźliwie zajazgotał pies, a potem wrzasnął, kiedy opadły go inne. Odgłosy śmiertelnej walki to wzmagały się, to przycichały, aż wreszcie umilkły. Znowu zrobiło się cicho. Jeśli nie liczyć ukradkowych warknięć, szurania i rozrywania dobiegających z ciemności, kiedy zwycięzcy zaczęli się posilać. Obrócony plecami do latarń Struan przyglądał się sam-panom. Dojrzał poruszający się cień, potem drugi i wkrótce chmara milczących Chińczyków opuściła pływającą wioskę, gromadząc się na brzegu. Zobaczył Scraggera. Trzymając swobodnie w dłoniach pistolety, czekał spokojnie i szukał wzrokiem w ciemności Wu Kwoka. Chińczycy nadeszli bezszelestnie drogą, a pośród nich przezornie ukryty Scragger. Zatrzymali się nie opodal studni i wpat r z y l i w Struana. Wszyscy byli młodzi, dwudziestoparoletni, wszyscy mieli na sobie czarne bluzy i spodnie, na nogach rzemienne sandały, a twarze osłonięte szerokimi kapeluszami kulisów. —Dobry wieczór, Tai-Panie — przywitał go cicho Scragger, czujny i gotowy do natychmiastowej ucieczki. —Gdzie Wu-Kwok? —Prosi o wybaczenie, że tak powiem, ale jest pioruńsko zajęty. To jest obiecana setka. Wybierz z nich i odjedźmy, hej? —Każ im rozdzielić się po dziesięciu i rozebrać. —Rozebrać, mówisz? Tak. Rozebrać, do diabła! Scragger zmrużył oczy. A potem wzruszył ramionami, wrócił do Chińczyków i przemówił do nich miękko i śpiewnie. Chińczycy zatrajkotali

cichymi głosami, rozdzielili się na dziesiątki i zdjęli ubrania. Struan skinął ręką na pierwszą dziesiątkę i Chińczycy podeszli do światła. Z niektórych grup wybrał po jednym, z innych po kilku, a z paru nie wybrał żadnego. Robił to z najwyższą starannością. Zdawał sobie sprawę, że tworzy oddział specjalny, który przebije mu drogę do serca Chin. Jeżeli nagnie ich do swojej woli. Chińczyków, którzy nie patrzyli mu w oczy, wykluczył od razu. Odrzucił tych z zaniedbanymi, zmierzwionymi warkoczami. Słabi fizycznie nie wchodzili w grę. Ci z dziobami po ospie mieli u niego fory, wiedział bowiem, że ospa pustoszy statki na wszystkich morzach i że ten, kto na nią zachorował i ozdrowiał, jest odporny, silny i ceni życie. Przedkładał tych ze szramami po ciosach nożem. Akceptował tych, którzy nie wstydzili się swojej nagości. Tych, którzy reagowali na nią wrogością, oglądał bardzo starannie, wiedząc, że morze i przemoc to dobrzy towarzysze. Niektórych wybrał dla ich nienawistnych spojrzeń, a innych jedynie za podszeptem intuicji, zajrzawszy im w twarze. Scragger przyglądał się tej selekcji z rosnącym zniecierpliwieniem. Wyciągnął nóż i raz po raz ciskał nim, wbijając go w ziemię. Wreszcie Struan skończył. - Tych ludzi chcę — oświadczył. — Wszyscy mogą się już ubrać. Scragger rzucił rozkaz i Chińczycy ubrali się. Struan wydobył plik kartek i wręczył jedną Scraggejpwi. -Odczytaj im to - powiedział. -Co to jest? -Umowa. Wysokość zarobków i warunki pięcioletniej służby. Każdy musi ją oddzielnie podpisać. - Ja nie umiem czytać, A poza tym na kiego ten papier, co? Wu Fang Czoi kazał im należeć do ciebie przez piec łat. Struan podał mu jeszcze jedną kartkę pokrytą chińskimi hieroglifami. - Daj to komuś, kto potrafi czytać. Każdy to podpisze, bo jak nie, to ich nie przyjmę i zerwę umowę. — Wszystko robisz leguralnie, co? Scragger wziął kartkę i przywołał niskiego, ospowatego Chińczyka, jednego z wybranych. Chińczyk wystąpił z tłumu i wziąwszy pismo przestudiował je w świetle latarni. Scragger kciukiem dał znak odrzuconym i zniknęli w sampanach. Chińczyk zaczął czytać.

- Jak On się nazywa? -- spytał Struan. - Fong. —Fong jaki? —Fong jaki chcesz. Kto ich tam wie, te małpy, jak się zwą. Chińczycy pilnie przysłuchiwali się Fongowi, a w którejś chwili wybuchnęli zduszonym, nerwowym śmiechem. — Z czego się śmiejecie? — spytał po kantońsku Scragger. Wytłumaczenie zajęło Fongowi sporo czasu. — O co się tu rozchodzi? - spytał Scragger, zwracając się do Śtruana. — Mają przyrzec, że nie będą dupczyć i że nie ożenią się przez te pięć lat? To nie jest w porządku. Za kogo ty ich masz? — To najzwyklejszy punkt umowy, Scragger. Znajdziesz taki we wszystkich. —Ale nie W papierach marynarzy, jak pragnę Boga! —Oni mają być kapitanami i oficerami, a więc muszą mieć umowy. Żeby wszystko było legalnie. - Na mój rozum, to bardzo nie w porządku. Znaczy, że przez pięć łat nie wolno im spać z dziewuchami? — To tylko formalność. Ale nie wolno im się żenić. Scragger odwrócił się i wygłosił krótką przemowę. Znów się roześmiali. —Zapowiedziałem im, że mają cię słuchać jak Boga Wszechmogącego. Z wyjątkiem dupczenia — oznajmił Struanowi i otarł spoconą twarz. — Wu Fang rozkazał im należeć do ciebie. Więc nie ma zmartwienia. —Coś taki zdenerwowany? —Wcale nie. Wcale, słowo. Fong czytał dalej. Uciszyło się, a któryś z Chińczyków poprosił o powtórzenie mu jakiegoś punktu umowy. Zainteresowanie Scraggera wzrosło. Punkt ten dotyczył zapłaty. Przyszli potencjalni kapitanowie mieli dostać pięćdziesiąt funtów za pierwszy rok, siedemdziesiąt za drugi i trzeci, sto po zdobyciu licencji pierwszego oficera i sto pięćdziesiąt po zostaniu kapitanami. Poza tym mieli dostawać jedną sześćdziesiątą z zysków statku, którym dowodzili. A za wyuczenie się angielskiego w ciągu trzech miesięcy czekała ich dwudziestofuntowa premia.

—Sto pięćdziesiąt funtów to więcej, niż tu zarabiają przez dziesięć lat

— powiedział Scragger. —Szukasz zajęcia? —Uprzejme dzięki, odpowiada mi ta robota, co mam — odparł Scragger i skrzywił się bo wpadła mu do głowy pewna myśl. — Wu Fang nie zapłaci takiej forsy — powiedział z wahaniem. —Nikt tego od niego nie zażąda. Bądź pewien, że ci ludzie zapracują na każdego pensa. Albo wylecą ze statku. —Aby tylko nie płacił mój szef, to możesz se marnować własną forsę i dawać im, ile chcesz. Po przeczytaniu dokumentu przez Fonga Struan kazał wszystkim Chińczykom podpisać się hieroglifami na poszczególnych umowach. Wszyscy umieli pisać. Kazał też wszystkim pomazać tuszem do stempli lewe dłonie i odcisnął je na odwrocie dokumentów. — A to po co? - zdumiał się Scragger. - Każda dłoń jest inna. Teraz znam już wszystkich, bez względu na ich nazwiska. Gdzie są ci chłopcy? — Ci ludzie mają wsiąść do łodzi? - Tak. Struan podał Fongowi latarnię i gestem nakazał mu iść na brzeg. Pozostali Chińczycy w milczeniu podążyli za nim. - Mądrze żeś to załatwił, ten wybór i papiery, Tai-Panie. Faktycznie masz łeb na karku - rzekł Scragger, ssąc w zamyśleniu czubek noża. - Słyszałem, żeś załatwił Brocka na cacy. A także samo sprawę ze srebrem. Struan przyjrzał mu się, natychmiast nabierając podejrzeń. — W tym napadzie brali udział Europejczycy, tak po wiedział Brock. Byłeś wśród nich? - spytał. - Gdyby mi to kazał zrobić Wu Fang, nie byłoby wpadki, Tai-Panie. Wu Fang Czoi nie lubi wpadek. Pewno to sprawka jakichś miejscowycn zasrańców. Fatalnie. — Scragger rozejrzał się bystro w ciemnościach. Upewniwszy się, że są sami, przemówił konspiracyjnym tonem: — Wu Kwok to fukieńczyk. Pochodzi z Kuemoi, w górze wybrze ża, ha? Znasz tę wyspę? .- Tak. — W noc świętojańską ma tam być święto. Wu Kwok zjawi się na pewno. Ma to jakiś związek z jego przodkami.

- Oczy Scraggera błysnęły złowrogo. - Gdyby przypłynę ła tam jedna albo dwie fregaty, to jak nic schwytałyby go ni czym parszywego szczura w beczce. - A jakże! odparł Struan z pogardliwym uśmie chem. — Jak pragnę Boga, że to prawda, słowo honoru! Przy sięgam! Ten sukinsyn zażył mnie tak, żem ci przysiągł na coś, co nie było prawdą, i tego mu nie wybaczę. Słowo Scraggera jest tak samo dobre jak twoje. —Tak. Pewnie. Myślisz że zaufałbym komuś, kto wydaje swojego pana jak szczura? —To nie jest mój pan. Moim szefem jest Wu Fang Czoi, i tylko on. Jemu przysiągłem posłuszeństwo, i tylko jemu. Słowo honoru. Struan zastanawiał się nad nim. Pomyśle o tej nocy świętojańskiej - powiedział. —Słowo honoru. Chcę, żeby zginął, jak pragnę Boga! Oprócz siebie samego i potępienia człowiek ma tylko swoje słowo honoru. Ta świnia, skarż ją Bóg, mi je zabrała, więc chcę, żeby zapłacił za to śmiercią. —Gdzie są ci chłopcy? - Zostaną panami, tak jak żeś przyrzekł? — Pośpiesz się, chcę odjechać. Scragger odwrócił się i gwizdnął w ciemność. Z sampanów wyłoniły się trzy małe cienie. Chłopcy zeszli ostrożnie po chwiejącej się kładce na brzeg i pośpieszyli dróżką. Kiedy wstąpili w krąg światła, Struan zrobił wielkie oczy. Jeden był Chińczykiem. Drugi Eurazjatą. A ostatni brudnym małym angielskim ulicznikiem. Chiński malec był bogato ubrany, a warkocz miał gruby i porządnie zapleciony. Niósł torbę. Pozostałych dwóch było ubranych pożal się Boże, w powalane, niby to angielskie chłopięce ubranka - surduty mieli z samodziału, małe cylindry powyginane, a spodnie i buty domowej roboty I pozszywane byle jak. Na ramionach obu spoczywały kije, a z ich końców zwisały węzełki. Wszyscy starali się rozpaczliwie — i bez powodzenia -ukryć lęk. — To jest Wu Pak Czuk - rzekł Scragger i chiński ma lec złożył stremowany ukłon. — Wnuk Wu Fang Czoia. Je den z jego wnuków, ale nie syn Wu Kwoka. A te dwa to moje synki. — Wskazał z dumą na małego andrusa, który

cofnął się mimowolnie. — To jest Fred. Ma sześć lat. A to Bert, ma siedem. Na ruch jego ręki obaj chłopcy zdjęli kapelusze, ukłonili się, bąknęli coś spłoszeni i ponownie spojrzeli na ojca, żeby sprawdzić, czy wszystko zrobili tak jak trzeba. Bertowi, Eurazjacie, zwinięty i schowany pod kapelusz warkocz spadł na plecy z powodu tych wszystkich nerwowych ruchów Andrus włosy miał brudne i tak jak ojciec związane na karku pękiem nasmołowanych konopi. — Podejdźcie tu, chłopcy — powiedział Struan ze współczuciem. Andrus wziął przyrodniego brata za rękę i we dwójkę wolno się zbliżyli. Zatrzymali się, wstrzymując oddechy, Anglik wierzchem dłoni starł sobie gil pod nosem. - Nazywasz się Fred? —Tak, wielmożny panie - wyszeptał ledwo dosłyszalnie chłopczyk. —Mów głośniej, synu - upomniał go Scragger. —Tak, wielmożny panie, jestem Fred — zawołał malec. —Jestem Bert, wielmożny panie — zawtórował mu Eurazjatą, drżąc pod spojrzeniem Struana. Był wysokim ładnym chłopcem o pięknych zębach i złotawej cerze. Najwyższym z całej trójki. Struan spojrzał na Wu Paka. Chłopiec spuścił wzrok i przesunął nim po ziemi. —Nie mówi po angielsku? — spytał Struan. —Nie. Ale Bert mówi jego językiem. A Fred zna trochę słów. Mama Berta jest fukienką - odparł Scragger z jeszcze większym skrępowaniem. —A gdzie jest twoja mama, Fred? — Nie żyje, wielmożny panie — wydusił z siebie andrus. — Umarła, psze pana. —Nie żyje od dwóch lat. Dopadł ją szkorbut - wyjaśnił Scragger. —W waszej flocie macie Angielki? Owszem, niektórzy mają. Odejdźcie tam, chłopcy — polecił Scragger, a jego synowie zemknęli na wskazane mie jsce i zastygli w bezruchu, nie mogąc ich słyszeć. Wu Pak stał przez chwilę niezdecydowanie, po czym odbiegł i zatrzymał się obok nich. — Mama Freda była więźniarką — powiedział Scragger. — Zesłali ją na dziesięć lat za kradzież węgla w luty mróz. Pożenił nas ksiądz w Australii, ale to był odszczepieniec, więc może małżeństwo nie było leguralne. W każdym

razie wzięliśmy ślub. Przed śmiercią żem jej przysiągł, ze za dbam o chłopaka. Struan wydobył kolejne dokumenty. — Dadzą mi one prawo do opieki nad tymi chłopcami — wyjaśnił. — Aż do ukończenia przez nich dwudziestu je den lat. Ty możesz podpisać je za swoich synów, ale co z Wu Pakiem? Powinien to zrobić jego krewny. —Postawię swój znak za wszystkich. Masz dla mnie jeden, żebym mógł pokazać Wu Fongowi? Co żem podpisał? —Tak, dostaniesz go. Struan zaczął wypisywać nazwiska, ale Scragger powstrzymał go. — Nie wpisuj nazwiska Scragger moim chłopcom, Tai-Panie. Wstaw inne. Jakie chcesz... nie, nie mów mi jakie — dodał prędko. — Jakiekolwiek nazwisko. Wymyśl jakieś dobre. — Czoło miał spocone. Kiedy brał ołówek i stawiał swój znak, palce mu drżały. — Fred o mnie zapomni. I o swojej mamie. Zrób ile można dla Berta, co? Nadal żyję z jego mamą, a nie jest to zła kobita, jak na pogankę. Zrób dla nich, co możesz, a zyskasz przyjaciela na całe życie. Przysięgam ci. Oba wyuczyli się prawidłowo zmawiać pa cierze. — Wysmarkał nos używając palców i wytarł je o spodnie. — Wu Pak ma pisać raz na miesiąc do Żin-kua. Aha, kosztami za naukę i co tam trzeba obciążysz jego. Raz na rok. Wszyscy mają pójść do jednej szkoły i jeść razem. Przywołał ręką małego Chińczyka. Wu Pak zbliżył się z ociąganiem. Scragger wskazał mu kciukiem łodzie i malec posłusznie odszedł. Scragger przywołał gestem swoich synów. — Odpływam, chłopcy — rzekł. Malcy podbiegli, przytulili się do niego i zastrachani z płaczem błagali go, by ich nie wysyłał. Ale odepchnął ich od siebie, z trudem przybierając surowy ton. — Idźcie już. Słuchajcie się Tai-Pana — powiedział. — Będzie dla was jak ojciec. — Nie wysyłaj nas, tato — poprosił żałośnie Fred. — Będę grzeczny, ja i Bert będziemy grzeczni, tato, nie wysyłaj nas. Stali zdjęci olbrzymim żalem, a ich ramiona drgały.

Scragger odchrząknął głośno i splunął. Chwilę się wahał, po czym wyszarpnął nóż zza pasa i chwycił warkocz Berta. Eurazjata krzyknął przestraszony i próbował mu się wyrwać. Ale Scragger obciął mu warkocz i mocno — ale nie za mocno — szturchnął histeryzującego chłopca, żeby się opanował. — Och, tato — powiedział trzęsącym się, piskliwym głosikiem Fred. — Przecie wiedziałeś, że Bert przyrzekł swojej mamie dbać o włosy. — Lepiej, że to zrobiłem ja, Fred, niż ktoś obcy — od parł łamiącym się głosem Scragger. — Bert już go nie po trzebuje. Będzie panem, tak jak ty. — Nie chcę być panem, chcę zostać w domu! Scragger po raz ostatni zmierzwił Bertowi włosy. I Fredowi. —Żegnajcie, synkowie — powiedział. Pośpiesznie odszedł i wchłonęła go noc. ROZDZIAŁ SIEDEMNASTY —Dlaczego idziesz tak wcześnie, Tai-Panie? — spytała Mei-mei, tłumiąc ziewnięcie. — Dwie godziny snu zeszłej nocy to dla ciebie za mało. Stracisz wigor. —Odczepże się, dziewczyno! Poza tym zakazałem ci czuwać. Struan odepchnął talerz ze śniadaniem. Mei-mei dolała mu herbaty. Był przepiękny ranek. Przez kratowane okna wpadało słońce, znacząc podłogę delikatnym wzorem. Mei-mei starała się nie słyszeć odgłosów walenia i piłowania dochodzących z budynków wznoszonych na całym obrzeżu Szczęśliwej Doliny, ale bez powodzenia. Od chwili jej przyjazdu trzy dni temu te przytłaczające hałasy trwały bez ustanku dzień i noc. — Jest mnóstwo roboty, a poza tym chcę mieć pew ność, że przygotowania do balu idą dobrze — dodał Struan. — Ma się rozpocząć w godzinę po zachodzie słońca. Mei-mei zadrżała z uciechy na myśl o swojej uszytej po kryjomu sukience i o jej piękności. —Śniadanie o świcie to barbarstwo! — powiedziała. —Barbarzyństwo — poprawił ją. — Poza tym nie o świcie. Jest dziewiąta. —Ale jest tak jak o świcie. — Poprawiła jedwabną bladożółtą szatę, czując, jak jej materia ciaśniej opina jej piersi. — Ile będą trwały te przelękliwe hałasy?

—Za jakiś miesiąc ścichną. W niedzielę naturalnie się nie pracuje — odparł, słuchając jej jednym uchem i myśląc o tym, ile jeszcze ma dziś do załatwienia. —Za dużo tych hałasów — powiedziała. — W dodatku jest coś niedobrego z tym domem. —Co mówisz? — spytał z roztargnieniem, nie słuchając jej.l —Jest w nim coś złego, okrutnie złego. Jesteś pewien, że ma właściwe feng szui, hej a? —Feng co? Zaskoczony podniósł wzrok i skupił całą uwagę na niej. —Nie sprowadziłeś tu pana od feng szui*?! — spytała z trwogą Meimei. —A co to za jeden? —Rany boskie, Tai-Panie! — zawołała, wyprowadzona z równowagi. — Budujesz dom i nie radzisz się feng szui?! To czyste szaleństwo! Ajiii ja! Załatwiam to dzisiaj! —A co robi ten pan od feng szui? Poza tym, że bierze pieniądze? — spytał z przekąsem. —Upewnia się oczywiście, czy feng szui jest właściwe. —A co to jest to feng szui, na miłość boską?! —Jeżeli feng szui jest niedobre, złe duchy wchodzą do domu i spotyka cię okrutnie zły dżos i straszna choroba! Je żeli feng szui jest dobre, wtedy żadne złe duchy nie wejdą do środka. Wszyscy wiedzą o feng szui. —Przecież jesteś dobrą chrześcijanką i nie wierzysz w żadne złe duchy i czary mary. —Całkiem zgoda, Tai-Panie, ale w domach feng szui jest niesamowicie ważne. Nie zapominaj, że to są Chiny, a w Chinach... —Dobrze, Mei-mei — rzekł zrezygnowany. — Jeżeli musisz, to sprowadź sobie pana od feng szui i niech, rzuci tu urok. —On nie rzuca uroków — odparła z wielką powagą. — On upewnia się, czy dom stoi właściwie względem prądów Niebios, Ziemi i Powietrza. I że nie jest wzniesiony na szyi smoka. — Na czym?! — Jezu miłosierny, jak czasami mówisz! To byłaby straszliwość, bo smok, który śpi w ziemi, nie mógłby dłużej spać spokojnie. Rany boskie, mam nadzieję, że nie stoimy na jego szyi! Albo łbie! Spałbyś z domem na

szyi albo łbie?! Oczywiście, nie! Jeżeli temu smokowi zakłóci się sen, oczywiście dzieją się niesamowicie najgorsze rzeczy. Musielibyśmy się natychmiast wyprowadzić! —Nonsens! —Niesamowity nonsens, ale i tak się wyprowadzamy. Ja nas uchronię. O, tak. To bardzo ważne chronić swojego męża i dzieci. Jeżeli zbudowaliśmy się na smoku, wyprowadzamy się. —W takim razie może poradź temu panu od feng szui, żeby lepiej nie znalazł tu żadnych smoków! Mei-mei wysunęła brodę do przodu. — Pan feng szui nie będzie cię wyuczał, jak żeglować statkiem... czemu więc ty miałbyś go wyuczać o smokach, hej a? Być panem od feng szui jest bardzo wielmożnie trud no. Struan cieszył się, że Mei-mei zaczyna wracać do formy. Odkąd powróciła z Makau do Kantonu i w czasie podróży na Hongkong była jakaś rozżalona i roztargniona. Zwłaszcza w ostatnich kilku dniach. Poza tym miała rację co do hałasu — był rzeczywiście potworny. —Wychodzę — powiedział. —Czy zgadzasz się, że zaproszę dziś Ma-ri Sin-kler? —Tak. Ale nie wiem, gdzie ona jest... ani czy już przyjechała. —Jest na okręcie flagowym. Przyjechała wczoraj ze swoją amą, A Tat, i z suknią balową. Czarną i bardzo ładną. Będzie cię kosztować dwieście dola. Ajiii ja, gdybyś pozwolił mi załatwić tę sukienkę, zaoszczędziłabym ci sześćdziesiąt, siedemdziesiąt, na pewno. Jej kajuta jest obok kajuty brata. —Skąd to wszystko wiesz? ' —Jej arna jest czwartą córką siostry matki A Sam. Co warta byłaby taka mląca ozorem niewolnica jak A Sam, gdyby stale nie informowała swojej matki i nie miała znajomości? —A jakim cudem matka A Sam jej o tym powiedziała? —Och, Tai-Panie, jesteś taki zabawny — zawołała Mei-mei. — Nie matka A Sam, chodzi o mnie! Wszystkie chińskie niewolnice tytułują swoje panie „Matkami". Tak jak ciebie nazywa ona „Ojcem". —Naprawdę? —Wszystkie niewolnice nazywają pana domu Ojcem. To pradawny zwyczaj i bardzo grzeczny. Tak więc A Tat, niewolnica Ma-ri, powiedziała A Sam. A Sam zaś, ta nic niewarta, prosząca się o baty, leniwa larwa powiedziała swojej Matce. Mnie. To naprawdę bardzo

proste. O tak, a w dodatku jak najwłaściwsze. Gdybyś umiał mówić po chińskiemu, nazywałbyś A Sam Córką. - Dlaczego chcesz się spotkać z Mary? — Nie ma kogo porozmawiać. Nie bój się, będę mówić tylko po kantońsku. Ona wie, że tu jestem. — Skąd? —A Sam powiedziała A Tat — odparła Mei-mei takim tonem, jakby tłumaczyła dziecku. — A Tat naturalnie powtórzyła takie ciekawe wieści swojej Matce — Ma-ri. Ta stara dziwka A Tat jest nefrytową kopalnią tajemnic. —A Tat jest dziwką? —Rany boskie, Tai-Panie, tak się tylko mówi! Naprawdę powinieneś wrócić do łóżka. Dziś rano jesteś bardzo wielki kiep. Struan dopił herbatę i odsunął od siebie talerz. —Nic-dziwnego, po wysłuchaniu tylu bzdur - rzekł. - Obiad jem z Łongstaffem, więc dam Mary znać. Jaką jej podać godzinę? —Dziękuję, Tai-Panie, nie martw się, A Sam załatwi to lepiej. Wtedy nie dowie się nikt prócz służących, a te i tak wszystko wiedzą, na pewno. Lim Din otworzył drzwi. Ten w jednej osobie służący Struana i jego kucharz był niskim przysadzistym Chińczykiem po pięćdziesiątce, bluzę i odzianym schludnie w białą czarne spodnie. Miał okrągłe, zadowolone oblicze i bystre, chytre oczy. - Panie. Przyjść, widzieć pan i pani. Może? — Jaki pan? - spytał Struan zaskoczony, że ktoś mógł być do tego stopnia niegrzeczny, żeby zjawić się bez zaproszenia. - Lim Din wzruszył ramionami. — Pan i pani. Chce wiedzieć, jaki pan, jaki pani? - Och, nieważne –rzekł Struan i wstał od stołu. -- Spodziewasz się gości? - spytała Mei-mei. Struan wyszedł z jadalni do małego przedpokoju. Otworzył drzwi na jego drugim końcu i zamknął je za sobą. Znalazł się w korytarzu prowadzącym do hallu i oddzielnych pomieszczeń z przodu domu. A kiedy tam wszedł, natychmiast zorientował się, ze jednym z niespodziewanych gości jest .Shevaun. Jej zapach, woń niezwykłych tureckich perfum, jakich używała tylko ona, subtelnie odmienił powietrze. Serce zabiło mu szybciej, a gniew opadł, kiedy stukając obcasami miękkich skórzanych półbutów o kamienną posadzkę kroczył korytarzem

i skręcał do salonu. — Witaj, Tai-Panie— powiedziała Shevaun. Miała dwadzieścia lat i wdzięk gazeli. Jej ciemnorude włosy, ciemniejsze od włosów Struana, były uczesane w anglezy. Pełne piersi pod zieloną aksamitną suknią z dyskretnym dekoltem falowały ponad jej osiemnastocalową kibicią. Spod tuzina halek wyzierały delikatne kostki i stopy. Czepiec miała zielony, a parasolkę jaskrawopomarańczową. Nie ma co, pięknieje z każdym dniem, pomyślał Struan. — Dzień dobry, Shevaun, dzień dobry panu, Wilf przywitał się. - Dzień dobry. Przepraszam za przybycie bez zaproszenia — rzekł ogromnie zakłopotany Wilf Tillman. —Och, dajże spokój, wuju — powiedziała wesoło She-vaun. — Życzyć domowi pomyślności to dobry amerykański zwyczaj. —Nie jesteśmy w Ameryce, kochanie — odparł Tillman. Żałował, że tam nie jest. I że Shevaun nie wyszła szczęśliwie za mąż za Jeffa Coopera, a on musi dalej się nią opiekować. Bodaj ją diabli! I bodaj diabli Jeffa, pomyślał. Dałby Bóg, żeby wreszcie oficjalnie poprosił o jej rękę. Wówczas mógłbym ogłosić o ich małżeństwie i po sprawie. Ale ten jego brak zdecydowania jest doprawdy idiotyczny. „Dajmy jej czas. Jest mnóstwo czasu", wciąż powtarza Jeff. Ale ja doskonale wiem, że odkąd Struan owdowiał, zostało go bardzo mało. Ani chybi, że ona chce złapać Tai-Pana na męża. Bo dlaczegóż to upierałaby się, żeby przyjść tu dziś rano? Dlaczego wciąż o niego pyta? Przez całą drogę do domu Struana rozważał sensowność takiego małżeństwa. Finansowe korzyści byłyby oczywiście bezsporne, ale Struan był zdeklarowanym przeciwnikiem amerykańskiego stylu życia; po prostu go nie rozumiał. Na pewno zbuntowałby Shevaun przeciw nam, pomyślał. Za jej pośrednictwem narzuciłby nam swoją wolę. Jeffa rozwścieczyłaby strata Shevaun i prawdopodobnie wystąpiłby ze spółki. Nie mógłbym temu zapobiec. A jeżeli nasza spółka się rozleci, to nie będzie pieniędzy na rozrzutne przyjęcia, które wydaje w Waszyngtonie braciszek John. Polityka jest bardzo kosztowna, a bez politycznych wpływów rodzinę czeka ciężkie życie, a przecież potrzebna nam jest wszelka pomoc przeciwko tym przeklętym stanom północnym. Nie, na Boga, Shevaun wyjdzie za Jeffa, a nie za Tai-Pana, koniec i kropka. — Przepraszam za przybycie bez zaproszenia — powtórzył.

- Jesteście państwo oboje mile widzianymi gośćmi ~ odrzekł Struan, wskazując Lim Diaowi karafkę i kieliszki. - Sherry? — Hmm, dziękuję, ale chyba powinniśmy już iść — po wiedział Tillman. Shevaun roześmiała się na to i ślicznie zmarszczyła swój zadarty nos. przed chwilą przyszliśmy. Chciałam jako — Przecież pierwsza odwiedzić pana w nowym domu, Tai-Panie — po wiedziała. - I odwiedza pani. Proszę usiąść. Miło mi panią widzieć. —Kupiliśmy kilka podarków dla tego gospodarstwa. — Shevaun otworzyła torbę i wyjęła z niej mały bochenek chleba, małą solniczkę i butelkę wina. — To stary zwyczaj, przynoszący domowi szczęście — wyjaśniła. — Przyjechałabym sama, ale wuj oświadczył, że byłoby to w najgorszym guście. On nic tu nie zawinił. —Cieszę się, że państwo przyjechaliście. Struan wziął chleb. Był złotobrązowy, chrupiący i pachniał. —Upiekłam go wczoraj wieczorem. Struan odłamał kawałek i spróbował. —Przepyszny! — pochwalił. —Właściwie nie jest przeznaczony do jedzenia. A przynajmniej... to po prostu symbol. — Shevaun znów się roześmiała, a potem wzięła torbę i parasolkę. — A więc skoro wywiązałam się z obowiązku, pójdziemy sobie. —Moi pierwsi goście nie zrobią mi tego — powiedział Struan. — Nalegam przynajmniej na kieliszek sherry. Lim Din podał kieliszki. Shevaun wzięła sherry i usadowiła się wygodnie, na co Wilf Tillman spochmurniał. Służący odszedł. — Naprawdę sama pary go upiekła? Bez niczyjej pomocy? — spytał Struan. - Umiejętność gotowania jest bardzo ważna dla panny — odparła i rzuciła mu wyzywające spojrzenie. —Shevaun dobrze gotuje — powiedział Tillman, popijając sherry. —Będę brał codziennie po bochenku — rzekł Struan. Usiadł w dużym skórzanym fotelu i podniósł kieliszek. — Wasze zdrowie! —I pańskie. —Ma pan śliczny dom, Tai-Panie. —Dziękuję. Po jego wykończeniu pragnąłbym panią po nim oprowadzić — odparł, dobrze wiedząc, że bardzo chciałaby się

przekonać, czy plotki o Mei-mei są prawdziwe. — Kiedy widziałem się ostatnio z Arystotelesem, powiedział mi, że pani chorowała. —To było zwykłe przeziębienie. —Czy namalowała pani sobie drugi portret? —Rozważam tę sprawę — odparła niespeszona. — Drogi pan Quance — jakże podziwiam jego obrazy. Wuj i ja staramy się namówić go do spędzenia jakiegoś czasu w Waszyngtonie. Moim zdaniem, zrobiłby majątek. —W takim razie będziecie mieli gościa — powiedział Struan

zastanawiając się, czy jej niewinna mina jest udana, czy prawdziwa. Zerknął na Tillmana. — Jak interesy? — spytał. —Dziękuję, doskonale. Jeff wraca dziś po południu z Kantonu. W Kolonii interesy kwitną. Jedzie pan tam? —Za kilka dni. —Słyszałem, że „Błękitna Chmura" i „Siwa Czarownica" idą łeb w łeb. Jeden z naszych statków wracając z Singapuru, minął je dwa dni temu. Płynęły na pełnej szybkości. Powodzenia. Kiedy dwaj mężczyźni gawędzili grzecznie o interesach, nieciekawi właściwie wzajemnych opinii, Shevaun popijała sherry i przyglądała się Struanowi. Miał na sobie lekkie wełniane ubranie, dobrze uszyte i eleganckie. Piękny z ciebie mężczyzna, pomyślała. Być może się nie domyślasz, ale zamierzam wyjść za ciebie, Dirku Struanie. Ciekawam, jaka jest ta twoja wschodnia kochanka. Wyczuwam tu jej obecność. Ale z kochanką czy bez, to ja jestem dziewczyną dla ciebie. A kiedy zostanę twoją żoną, bardzo długo nie będziesz musiał szukać innych kobiet. Bardzo długo. —No cóż, chyba już pójdziemy — powiedział Tillman i wstał. — Jeszcze raz przepraszam za przybycie bez zaproszenia. —Zawsze jest pan mile widzianym gościem. ~ Aha, przy okazjij Tai-Panie — powiedziała Shevaun. — O ile mi wiadomo, damy nie są zaproszone na dzisiejszą walkę bokserską. Czy postawi pan za mnie gwineę na zawodnika marynarki? —Mój Boże, Shevaun! — powiedział zgorszony Tillman. — Nie wolno ci mówić takich rzeczy. Damie to absolutnie nie przystoi. —Za to ty jesteś absolutnie zakłamany i staroświecki — odgryzła się Shevaun. — Wam, mężczyznom, wolno oglądać walki bokserskie, a

czemu nie nam? Wam, mężczyznom, wolno się hazardować, a czemu nie nam? —Dobre pytanie, Shevaun — rzekł Struan, rozbawiony zakłopotaniem Tillmana. —W końcu to wschodni zwyczaj — powiedziała patrząc na niego z miną niewiniątka. — Słyszałam, że Chińczycy hazardują się bez przerwy, zwłaszcza kobiety. Struan grzecznie puścił tę uwagę mimo uszu. —Hazard to zły nawyk — powiedział Tillman. —Całkowicie się z tobą zgadzam, wuju. Ile pieniędzy postawiłeś? — To nie ma nic do rzeczy. Struan roześmiał się. — Za pańskim pozwoleniem, Wilf, spełnimy jej życzenie. Gwineę na marynarkę? — spytał. -Dziękuję, Tai-panie – odparła zanim Tillman otworzył usta, i podała Strunowi dłoń w rękawiczce. — Chodzi mi wyłącznie o zasadę. Jest pan nadzwyczaj wyrozumiały. : Przytrzymał jej rękę odrobinę dłużej niż potrzebne, złożył na niej pocałunek, rozkoszując się myślą o poskromieniu Shevaun, a potem odprowadził gości do drzwi. —Do zobaczenia wieczorem — rzekł. —Jeżeli nie zdobędę tej nagrody, to się wścieknę. A ponadto trafię do więzienia dla dłużników. —Ty nie, Shevaun, ale możliwe, że twój biedny, pobłażliwy ojciec oraz wuj - powiedział Tillman. Po ich wyjściu Struan wrócił do pokoju Mei-mei. Zmierzyła go chłodnym spojrzeniem. - Co się stało? - spytał. — Ta parszywa, mląca ozorem dziwka chce cię złapać. To się stało! - odparła. Przestań wygadywać głupstwa i przeklinać! W jaki sposób ją wypatrzyłaś? —Ha! A bo to nie mam oczu? Nie. mam nosa? Po co ślęczałam całymi, psiakrew, godzinami nad planami domu? Bo chciałam go zaplanować tak, żebym niepostrzeżenie widziała, kto do niego wchodzi i kto koło niego przechodzi! Ta zafajdana, wiercąca tyłkiem wy włoka chce cię złapać za mąż! —Na męża — poprawił ją. -Całuj w rękę, ha?! A czemu to nie całujesz mojej, co? — Z trzaskiem

postawiła dzbanek na stole. — Co się tak gapisz jak cielę, hej? Ajiii ja! —Ja ci dam ajiii ja! Jeszcze jedna taka uwaga, a dostaniesz klapsa. Chcesz dostać klapsa? —Mężczyzny! — Targnęła głową. — Mężczyzny! —Mężczyźni, nie „mężczyzny", He razy muszę ci powtarzać? Mężczyźni! — Trzęsącą się ręką nalała sobie herba ty, z hałasem postawiła filiżankę i wstała. — „Słyszałam, że chińskie mężczyzny hazardują się wielce, właszcza kobije-ty" — powiedziała, przedrzeźniając Shevaun, podnosząc piersi, żeby wydawały się większe, i kręcąc pośladkami. — A ten siedzi tam i zażera wzrokiem jej cycki! Czemu to na moje cycki się nie gapisz, heja? Struan cicho postawił filiżankę i wstał. Mei-mei umknęła na drugi koniec stołu. —Nie powiem nic, na pewno — oświadczyła pośpiesznie. —Tak też myślałem — odparł. Spokojnie dopił herbatę, a ona obserwowała go nie ruszając sie z miejsca, ale gotowa do ucieczki. Postawił filiżankę na stole. - Podejdź tu — powiedział. —Aha! Nie poufam ci, kiedy z oczu mówi ci zielony ogień. —Podejdź tu!!! Proszę — dodał z tą samą łagodnością. O mało nie zezowała z wściekłości, w czym przypominała syjamską kotkę, którą kiedyś widział w Bangkoku. Pomyślał, że jest równie zła jak tamta. Ostrożnie podeszła do niego, w każdej chwili gotowa uciec albo udrapać go paznokciami. Delikatnie pogładził ją po policzku i ruszył do drzwi. —Grzeczna z ciebie dziewczyna — powiedział. —Tai-Panie! Mei-mei władczo wyciągnęła rękę do pocałowania. Powstrzymując uśmiech, wrócił i szarmancko pocałował ją w dłoń. A potem, zanim spostrzegła, co się dzieje, obrócił ją i wymierzył jej mocnego klapsa w pośladki. Sapnęła ze złości, wyrwała mu się i skoczyła, żeby się schronić za stół. Zapewniwszy sobie bezpieczeństwo, cisnęła w niego filiżanką, która roztrzaskała się na ścianie blisko jego ucha. Chwyciła następną. — Nie rzucaj! — powiedział. Odstawiła ją. - Grzeczna ż ciebie panna. Jedna, owszem. Ale dwie to przesada —

rzekł i ruszył do drzwi. —Powiedziałam ci to tylko po to, żeby cię ochronić — krzyknęła za nim. — Ochronić cię przed tą mlącą ozorem, szpetną, starą dziwką z krowimi wymionami! —Dziękuję, Mei-mei — odparł i zamknął za sobą drzwi. Udał, że odchodzi korytarzem i zaczął nasłuchiwać, starając się nie roześmiać. O drzwi po drugiej stronie rozbiła się jeszcze jedna filiżanka. Po jej brzęku rozległ się potok przekleństw, imię A Sam i znowu przekleństwa. Rozbawiony, odszedł na palcach. Schodząc z małego wzniesienia na brzeg Struan odczuwał niemałą dumę, bo cała Szczęśliwa Dolina pulsowała ruchem. Rozpoczęto już wznosić liczne budynki. Największymi wśród nich były dwie duże dwupiętrowe faktorie firm Noble House oraz Brock i Synowie, których fronty wychodziły na Drogę Królowej, mieszczące składy, biura i mieszkania — ogromne budowle, cieszące się estymą europejskich kupców i podobne do tych z Kolonii Kantońskiej. W tej chwili były to jeszcze zaledwie szkielety z bambusowych rusztowań wzbijających się w niebo, na których mrowiły się setki chińskich robotników. Zaś wokół tych głównych konstrukcji wznoszono tuziny innych budynków, siedzib i nabrzeży. W oddali, w połowie drogi do Cypla Glessinga spostrzegł, że zaczęto tam budować stocznię. Nie kończący się strumień kulisów wrzucał do wody kamienie i skały, żeby utworzyć pierwsze głębokowodne nabrzeże. Naprzeciwko przeznaczonego dla komendanta portu małego domu, któremu do wykończenia brakowało tylko dachu, wznosiły się kamienne mury wybudowanego w trzech czwartych więzienia. Natomiast za przystanią stały pierwsze baraki wojskowych koszar i ich rusztowania. Struan skręcił na zachód, w stronę rzędów dużych namiotów, w których mieściły się tymczasowe siedziby kupców. Rozbito je na obrzeżach doliny. Nie rozpoczęto jeszcze budowy kościoła, choć Struan widział ludzi mierzących dokładnie szczyt wzgórza. —. Dzień dobry, Robb — przywitał się wchodząc do namiotu. — Witaj w domu — odparł Robb. Był me ogolony i miał podkrążone oczy. - Załatwiłeś z Aberdeen. - Tak. A jak tutaj?

— Dobrze i źle. Na Drodze Królowej nie można zrobić kroku, żeby natychmiast nie opadł cię rój śmierdzących że braków. A co gorsza, przywozimy tu codziennie dżonkami z Makau po dziesięć tysięcy cegieł, a do następnego rana znika ponad dwa tysiące. Machnął znienacka rękami. — I nic tylko cegły - deski, stoły, cement, pióra, papier ~ kradną wszystko. Przy tym tempie nasze koszty budowlane się podwoją. — Rzucił bratu spis wydatków. - Prezent dla ciebie: koszty budowy twojego domu — do tej pory. Trzy krotnie większe, niż szacował Vargas. ~ Dlaczego tak dużo? —No, przecież chciałeś, żeby go wzniesiono w trzy tygodnie. —Dalibóg, za tysiąc funtów kupiłbym prawie jedną piątą klipra! —Jeżeli „Błękitna Chmura" nie dopłynie do Londynu wpadniemy znowu w straszne kłopoty. —Dopłynie. — Chciałbym mieć twoja pewność. Struan usiadł przy jego biurku. — O co ci naprawdę chodzi, bracie? — spytał. — Och, sam ale wiem. To złodziejstwo, żebractwo... i nawał roboty. Do tego ten ciągły, piekielny hałas. Chyba jestem przemęczony. Nie, nieprawda. Chodzi o dwie sprawy. Po pierwsze, o Sarę. Powinna urodzić dwa tygodnie temu. Nie masz pojęcia, jak to rozdrażnia kobietę. Biedaczka boi się, że umrze. I ma rację. Nic się na to nie poradzi, pozostaje ci tylko zapewniać, że wszystko będzie dobrze. A poza tym, jest ta sprawa z moim pozostaniem na Wschodzie. Nie rozmawiamy już ze sobą, a tylko okropnie się kłócimy. Postanowiła nieodwołalnie wyjechać stąd za jakiś miesiąc, jak tylko odzyska siły. — Chcesz, żebym z nią pogadał? — Nie. To nic nie da. Już podjęła decyzję, a u niej to koniec i kropka. Oczywiście cieszy się, że znowu jesteśmy bogaci, niemniej wraca do kraju. Bal nic tu nie pomógł... piekh się, że jest w ciąży i — jak powiada — „gruba i brzydka". Żadne słowa tego nie zmienią. —To „po pierwsze". A druga sprawa? —Culum. Ty i Culum. Struan wyjrzał przez drzwi namiotu na zatokę i liczne kotwiczące w ordynku statki.

—Wygląda raczej zdrowo — powiedział. —Nie to miałem na myśli. —Zostawmy na razie ten temat. —To bardzo niedobra sytuacja. Niedobra i dla was dwóch, i dla firmy. —Zostawmy to, Robb. - Błagam cię. Proszę, przebacz mu. Proszę cię. — Odłóżmy tę sprawę — rzekł Struan i odwrócił się. — Na krótki czas. - Dobrze, Dirk — odparł Robb, wsuwając ręce do kieszeni. — Jak poszło wczoraj w Aberdeen? Struan opowiedział mu i przekazał umowy oraz dokumenty wyznaczające go opiekunem. Ale nie powiedział nic o Wu Kwoku, wyspie Kuemoi i nocy świętojańskiej. Noc świętojańska wypadała w czasie, kiedy nadal będzie Tai-Panem a tylko Tai-Pan mógł podjąć decyzję, co zrobić z tą sprawą — i tylko on. - Gdzie są teraz ci chłopcy? — spytał z zaciekawie-niem Robb. —Na „Spokojnej Chmurze". Oddałem ich pod opiekę Wolfgangowi. Wybrani Chińczycy są na „Chińskiej Chmurze". —Lepiej będzie jak najprędzej zawieźć tych chłopców do kraju. Jeżeli wszyscy dowiedzą się o naszych powiązaniach z tą piracką swołoczą... to Bóg jeden wie, jakie wynikną kłopoty. — „Gromowa; Chmura" jest juz prawie załadowana. Za cztery, pięć dni będzie gotowa do rejsu. Popłyną na niej. —Odesłałbym ich dzisiaj na Whampoa. —Nie, bracie, sam ich jutro zawiozę. Tak jest bezpieczniej. Za dużo mamy do stracenia w Kantonie, więc najlepiej będzie, jeśli wrócą prosto tam. Chcesz pojechać? —Nie mogę, Dirk. Nie teraz, kiedy Sara jest tak bliska rozwiązania. Czemu nie zabierzesz Culuma? —Tu jest wiele do zrobienia. —Musi wiele się nauczyć o herbatach, jedwabiach i załadunku. A zostały tylko cztery miesiące. —Dobrze. —Jakie masz plany co do tych Chińczyków? —Najpierw Wolfgang i Gordon będą uczyć ich angielskiego. Za trzy

miesiące damy ich na klipry. Najwyżej po jednym na statek. Rusz tą swoją mądrą głową, w jaki sposób zjednać ich sobie. —Postaram się. Ciekaw jestem, co za diabelstwo szykują Wu Kwok i Scragger. Nie ufam im ani trochę. —Tak — powiedział Struan. Ciekaw jestem, co byś zrobił w noc świętojańską, Robb, myślał. Gdybyś o niej wiedział. Na pewno wysłałbyś fregaty. I prawdopodobnie posłałbyś je w pułapkę. A ja? Jeszcze nie wiem. Robb popatrzał przez wejście do namiotu na krzątaninę przy budowach. - Jak Bóg da, to w tym roku zdecydowanie wyprzedzimy Brocka — powiedział. —Owszem — przyznał Struan i pomyślał: „Tylko co z nim zrobić? I z Gorthem?" —Uważam, że powinniśmy odzyskać część lądu z morza i wydłużyć nabrzeża do głębokiej wody — rzekł Robb. — Można to równie dobrze zrobić w przyszłym roku, jak i teraz. - Przepraszani pana — powiedział Cudahy, który nadszedł spiesznym krokiem — ale kazał mi pan stawić się na tychmiast. Proszę wejść, panie Cudahy — rzekł Robb. Jak poszło? —Śpiewająco, proszę pana. Statek z pocztą był tam, gdzie pan mówił. Mam listę pasażerów, jak pan chciał. Dopadliśmy go przy Lammie. Wpłynie do zatoki za trzy godziny. — Cudahy uśmiechnął się i położył na biurku mały worek z listami. — Mhmm, za pańskim przeproszeniem, ale skąd pan wiedział, że nadpływa statek z pocztą? Pośpieszył się o dzień. —Po prostu przeczułem to, panie Cudahy. Zechce pan poczekać na zewnątrz? — spytał Robb i zaczął przeglądać pocztę. Cudahy zasalutował i wyszedł. —Miałeś wspaniały pomysł, żeby umieścić obserwatora na tej górze — powiedział Robb do brata. —A więc Culum pamiętał o tym? — rzekł ucieszony Struan i przeleciał wzrokiem listę pasażerów, tym bardziej rad, że Robb z Culumem zrealizowali jego plan potajemnie. — W jaki sposób przekazaliście sygnał? — Wyznaczyliśmy jednego z urzędników, siostrzeńca starego Vargasa, Jesusa de Vargasa, żeby co kwadrans pa

trzył na szczyt góry. Przez lunetę oczywiście i dyskretnie. Culum opracował system szyfrów flagowych. Dlatego wiemy teraz, czy jakiś statek wiezie pocztę, bądź czy jest nasz, Brocka czy Coopera i Tillmana. Przejrzeli pocztę: gazety i periodyki sprzed trzech miesięcy, które odłożyli na bok, żeby nacieszyć się nimi w wolnej chwili; książki, nuty, sztuki, żurnale mody dla Sary; nowinki żeglarskie dla Struana i gazety finansowe dla Robba. Interesy miały pierwszeństwo. Londyńskie ceny rynkowe przypraw — imbiru, gałki muszkatołowej, pieprzu, cynamonu — znacznie wzrosły. Ceny melasy spadły. Cena herbaty wskutek jej braków poszła w górę o pięćdziesiąt procent, co znaczyło, że jeżeli „Błękitna Chmura" dotrze pierwsza, to zarobią na tym dwieście czterdzieści tysięcy funtów. Poważne rozruchy czartystowskie wpłynęły na zmniejszenie produkcji w przędzalniach w Lancashire i spadek wydobycia węgla w walijskich kopalniach, co oznaczało podrożenie oleju węglowego do lamp i wyższe od spodziewanych ceny na ubrania z bawełny. W Kalkucie ceny opium spadły z powodu rekordowych zbiorów. Dlatego też Struan zmienił rozkazy dla „Morskiej Chmury", jednego z kliprów stojących na redzie w Hongkongu, wysyłając ją czym prędzej do Manili po przyprawy, zamiast do Whampoa po herbatę, i rozkazał jej mknąć pod pełnymi żaglami do Anglii trasą przez Przylądek Dobrej Nadziei. Robb zaś polecił Vargasowi zakupić każdy dostępny jard bawełny ubraniowej, przędzy bawełnianej i nici, natomiast pozbyć się zapasów melasy, zwiększyć zamówienie na opium nabywane w Kalkucie i upłynnić jak najszybciej jego obecne zapasy. Zanim więc statek z pocztą zatrzymał się w zatoce, „Morska Chmura" płynęła już do Manili, a trzygodzinne zabiegi handlowe Struanów wzbogaciły ich potencjalnie o czterdzieści tysięcy gwinei. Bowiem przez te trzy godziny wykupili z rynku wszystkie dostępne zapasy importowanego oleju do lamp, wyrobów z bawełny, przędzy bawełnianej, nici, przypraw oraz z góry zarezerwowali dla siebie całą zbywającą przestrzeń w ładowniach wszystkich dostępnych statków angielskich i amerykańskich, z wyjątkiem należących do Brocka i Synów. Wiedzieli, że natychmiast po rzuceniu kotwicy przez statek z pocztą i rozejściu się nowin kupcy rzucą się do ich drzwi kupować bawełnę i przyprawy oraz wynajmować statki, by czym prędzej płynęły do kraju. Tylko braciom Struanom wiadomo było, że „Morska Chmura" wysforowała się do

przodu, zyskując co najmniej dzień przewagi, i że zgarnie z londyńskiego rynku całą śmietankę. ? —Szkoda, że załatwienie zleceń wszystkich naszych klientów i wyprawienie statków do Manili zajmie nam co najmniej dwa dni — powiedział rozradowany Robb. —Szkoda, Robb, wielka szkoda. —Odwaliliśmy dziś rano kawał roboty. Stali w wejściu do namiotu, przyglądając się statkowi z pocztą, który rzucał kotwicę. Otaczały go roje łodzi z ludźmi pragnącymi otrzymać swoje przesyłki. Struan przebiegł wzrokiem listę przybywających pasażerów. — Wielki Boże, spójrz! — powiedział i podał kartkę bratu. Robb przemknął oczami po liście nazwisk. Zatrzymał wzrok. Na nazwisku J.K.W. arcyksiążę Siergiejew. —Co rosyjski arystokrata robi w Azji? — spytał. —Nie, nie o niego mi chodzi, bracie, choć jasne, że jego obecność daje do myślenia. Przeczytaj listę do końca. Robb czytał dalej. Figurowały tam żony kupców, trzech kupców powracających na Wschód oraz nazwiska ludzi, które nic mu nie mówiły. Wreszcie doszedł do właściwego. —Maureen Quance z rodziną?! — wykrzyknął i ryknął śmiechem. —Nie ma się czego śmiać, do diabła! — ostudził go Struan. — Co będzie z sędziowaniem na balu? —O mój Boże! laty żona Arystotelesa' Quance'a roz Przed sześciu wścieczona wsiadła na statek do kraju, wierząc — jak to jest w zwyczaju żon — że jej mąż, który bał się jej śmiertelnie, uciekł do Anglii. Gdy tymczasem on zamiast zbiec, ukrywał się w Zakładzie dla Wytwornych Młodych Dam pani Fortheringill, w Zet Efie, albo — jak nazywali ten dom publiczny miejscowi — w „Zabójczych Figlach". Arystoteles wyłonił się z ukrycia w tydzień po wyjeździe Maureen i minęły mie siące, nim doszedł do siebie i pokonał „wapory". Kupcy przypisywali owe „wapory" nazbyt wyczerpującemu przy jęciu, jakiego doznał w tym przybytku. Gwałtownie temu zaprzeczał. < ■<

— Kiedy człowiek wpadnie w takie tarapaty, to, dali bóg, wcale nie ma chęci do uczestniczenia w tym, co z braku lepszego słowa mogę nazwać jedynie quentem. Pewnie, że rozkosznym, wszelako jednak quentem. Nie, moi tkwiący w błędzie przyjaciele, strach i zaquencanie nie dzielą ze sobą łoża — oświadczył. Nikt mu nie uwierzył. —Co zrobimy? — spytał Robb. —Kiedy Arystoteles dowie się o tym, na pewno zniknie. Umknie do Kantonu, a wtedy koniec z nami. Musimy go odnaleźć i usunąć z widoku aż do wieczora. —Gdzie on jest? —Nie wiem. Wyślij grupy na poszukiwania. Wszystkich, jakich masz.. Pod jakimkolwiek pretekstem przewieź go na „Gromową Chmurę" i przetrzymaj go tam, aż będziemy gotowi do konkursu. Natychmiast poślij Cudahy'e-go na statek pocztowy. Niech powie Maureen, że ona i dzieci są naszymi gośćmi — ulokuj ich na małym statku bazie. Może uda nam się zająć ją do jutra. —To się nie uda. Ona ma nosa do Arystotelesa. —Musimy spróbować. Jesteś gotów być sędzią na balu? - A co z walką bokserską? On na pewno jej nie przepuści! —W zamian za namalowanie portretu Sary albo któregoś z dzieci zrobi to. Robb wypadł z namiotu. Struan spojrzał na zegarek. Na okręcie flagowym miał być za godzinę. Posłał po Gordona Czena i poprosił go, żeby zwerbował trzydziestu Chińczyków do pilnowania namiotu. —Uważam, Tai-Panie, że mądrze byłoby dodatkowo się zabezpieczyć i wystawić strażników także przy twoim domu — powiedział Gordon. — Byłbym szczęśliwszy, gdybyś to zrobił. —Dobra myśl, Gordonie. Zwiększ liczbę strażników do trzydziestu pięciu. —Niestety, Chińczycy, którzy zjechali na Tai Ping Szan, to przeważnie bardzo źli ludzie. Większość z nich jest poszukiwana w Kwantungu za przestępstwa, a tu na Hongkongu są poza zasięgiem mandarynów. — Z głębokiego rękawa chałatu Gordon wydobył zwinięty pergamin. — Aha, przy okazji, Tai-Panie. Umówiłem się z Królem Żebraków co do dzisiejszego balu. — Położył pergamin na biurku. — Oto kwit. Czy twój faktor mógłby mi zwrócić pieniądze?

—Kwit? Za co? —Za trzy liangi. Ten skromny haracz zapewnia ci, że nikt z twoich gości nie będzie dziś nagabywany o jałmużnę. Zawarłem z nim też w twoim imieniu bardzo godziwą miesięczną umowę — za trzy liangi — na omijanie przez żebraków okolic twojego domu i Noble House. —Nie zapłacę za to! — wybuchnął Struan. — Nie obchodzi mnie, czy swojego Króla Żebraków ma Makau i wszelkie inne miasta w Chinach. Dalibóg, na Hongkongu tego nie będzie! —Ale on już tu jest i wszystko zorganizował — odparł spokojnie Gordon Czen. — Któż jak nie on będzie pozwalał na żebry? Któż jak nie on będzie odpowiadał za żebraków? Kto inny będzie pobierał haracz, żeby zapewnić względy stosowne do bogactwa i pozycji ludzi takich jak my? Błagam cię, żebyś to rozważył, Tai-Panie. Bardzo mocno ci to doradzam. Zapewniam cię, że będą to dobrze wydane pieniądze. A przynajmniej wypróbuj całą rzecz przez miesiąc. To niewielka prośba. A wówczas przekonasz się, jaki to mądry zwyczaj. Na pewno też ochroni twoją własność, bo żebracy będą ci donosić o złodziejach. Wierz mi, że jest to bardzo potrzebne. — Dobrze — zgodził się po dłuższej chwili Struan — ale tylko przez miesiąc, nie więcej. Podpisał inicjałami pokwitowanie zdając sobie sprawę, że od tej pory będzie stale opłacał się Królowi Żebraków. Nie było sposobu zwalczyć tego zwyczaju — chyba żeby wyrzucić z Hongkongu wszystkich Chińczyków. —Pieniądze możesz odebrać jutro od Czen Szenga — powiedział. —Dziękuję. —Jakim prawem ten właśnie człowiek mieni się Królem Żebraków, co? —Przypuszczam, że ma zaufanie innych, Tai-Panie. Gordon Czen odnotował sobie w pamięci, żeby porozmawiać dziś po południu z Królem Żebraków i upewnić się, czy w sprawie przyszłego miesiąca wszystko poszło zgodnie z planem. Był ogromnie zadowolony nie tylko z niskiego haraczu, który wynegocjował na rachunek Struana — dwa liangi za dzisiejszy wieczór i dwa za miesiąc, bo trzeci należał się całkiem słusznie jemu jako własny haracz — ale także dlatego, że okazał się taki przezorny, prosząc Żin-kua o przysłanie tu z Kantonu Króla Żebraków. Był to młodszy brat kantońskiego Króla, co znaczyło, że jest fachowcem, kimś, kto zna metody wyłudzania jak najwięcej jak naj-

mniejszym wysiłkiem. A poza tym człowiek ten został oczywiście wprowadzony jako podrzędny działacz Hung Munu do loży na Hongkongu. Idealny układ, przyznał w duchu Gordon. Haracz od żebraków będzie cenną i stałą pozycją w dochodach tongu. I wówczas usłyszał,} jak ojciec zadaje mu pytanie, na które czekał. —Słyszałeś o Triadach, Gordon? —Rzecz jasna, czytałem proklamację Longstaffa — odparł spokojnie. — A dlaczego pytasz, Tai-Panie? —Wiesz coś o nich? —Prawdę mówiąc, to słyszałem, że w historii tajne stowarzyszenia zawsze były formą obrony przeciwko obcym najeźdźcom. Miały wiele nazw. —Miej oczy otwarte i informuj mnie dyskretnie o ich poczynaniach, jeżeli nastąpią. Jeszcze jedno, mam w swojej flocie dwudziestu chińskich nowicjuszy. Zamierzam wyszkolić ich na oficerów. Wraz z panem Maussem będziesz ich uczył angielskiego. A dziesięciu innych pojedzie do Anglii, żeby się wyuczyć na szkutników. —Tak jest. Gordon rozpromienił się. Trzydziestu ludzi. To oczywiście trzydziestu nowych członków Triad. Tak, nazwa Triady brzmi ładnie, lepiej niż Hung Mun. A dwudziestu takich ludzi, strategicznie rozmieszczonych na statkach Noble House, to ogromnie cenny dodatek do potęgi loży na Hongkongu. Był wielce z siebie rad. Werbunek udał się wybornie. Wszyscy służący należący do Triad zostali poddani jego władzy — bowiem odkąd tylko barbarzyńcy znaleźli się w Azji, dobrano im starannie na służących samych członków bractwa. Jako następny Gordon zamierzał utworzyć cech kulisów okrętowych, złożony z samych członków tongu. Cech robotników budowlanych już zaczął się formować. Niedługo cała siła robocza i wszyscy Chińczycy na Hongkongu będą płacić składki jako członkowie stowarzyszenia — ku chwale ich ojczyzny i dla wspólnego dobra. Tak jest, zapewnił siebie podniecony, tu, na Hongkongu, wolni od strachu przed mandarynami, staniemy się najsilniejszą lożą w Chinach. A kiedy wyrzucimy Mandżurów, przywództwo tej loży znajdzie się na czele tych, którym nowy cesarz będzie dłużny wdzięczność. Śmierć Cingom! -przyśpieszmy powrót prawowitych, władców z, naszej poprzedniej chińskiej dynastii Mingów! -Kiedy mogę zacząć? — spytai —Jutro.

—Wspaniale. Możesz być pewien, że się do tęgo przyłożę —

zapewnił Gordon i lekko się ukłonił. - Czy mógłbym, za twoim przyzwoleniem pokłonić się i złożyć uszanowanie pani Cz'ang? I dzieciom? Nie widziałem ich od miesięcy. - Oczywiście, Gordonie - odparł Struan. Przyjdź jutro w południe. A może wznowiłbyś cotygodniowe lekcje angielskiego? Myślę, że dobrze, by jej zrobiły. - Z przyjemnością. Porozmawiam też z dziećmi. -Gordon wyciągnął z rękawa jeszcze dwa zwinięte pergaminy. — Mam tu rachunek za ostatni miesiąc, zgodnie z naszą poufną umową. Chciałbyś przejrzeć liczby, Tai-Panie? — Tak. Gordon rozwinął pergaminy. Jeden był zapisany hieroglifami, na drugim było rozliczenie po angielsku. — Z radością zawiadamiam cię, Tai-Panie, że wykorzy stując wstępny kapitał dziesięciu tysięcy dolarów, osiągnę liśmy do spółki zysk w Wysokości sześciu tysięcy pięćdzie sięciu ośmiu dolarów i czterdziestu centów. Struan- zrobił wielkie oczy. — To duży zysk jak na miesiąc handlu — powiedział. - Ja też jestem z tego dumny. Poza tym ulokowaliśmy wspaniale nasze pieniądze w gruntach. Zapowiadają nam ogromne zyski. —Ale ty przecież nie kupiłeś żadnych gruntów. —Nie kupiłem na waszej aukcji ziemi. Ale... zakupiłem parcele w osiedlu Tai Ping Szan. Zostały zatwierdzone przez, mmm, Urząd Ziemski w zeszłym tygodniu. Mamy też spore działki wokół wioski Aberdeen i Zatoki Głębokiej: -Przecież jeszcze nie wystawiono ich na sprzedaż. — Są to... ziemie należące do tubylców, Tai-Panie. Na mocy pradawnych praw. Wykupiłem wszystkie akty włas ności ziemi, które istnieją, a przynajmniej wszystkie, o któ rych istnieniu mi wiadomo. Chłopcze, przecież te akty nie są legalne; Całą ziemię przekazano Koronie Brytyjskiej. — Tak. Ale rzecz jasna trzeba będzie jakoś załatwić, Mmm, odszkodowanie dla miejscowej wioski. Ta wioska istnieje tutaj od wielu lat, no, a Korona Brytyjska... jest wspaniałomyślna — tłumaczył Gordon, patrząc mu szczerze w oczy. — Pan Culum przypuszcza, że jego

ekscelencja rozpatrzyłby przychylnie akty własności ziemi, które są, mmm, „uprawomocnione", tak to się chyba nazywa, przez starszyznę wioski. Ciekaw jestem, ile z tej „własnościowej" ziemi nie należy ani do wioski, ani do nikogo i nigdy nie należało, zastanawiał się Struan. —Wszystkie „nasze" akty własności są „uprawomocnione"? — spytał. —Ależ jak najbardziej, Tai-Panie. Bardzo dokładnie. W innym przypadku byłyby nic niewarte, prawda? — Gordon uśmiechnął się. — Nasze posiadłości są na nazwiska, mmm, różnych naszych „przedstawicieli" i oficjalnie nie posiadamy oczywiście żadnej ziemi. Jedynie główne prawo własności. Inne podprawa oraz pod-pod i podpod-podpra-wa można skrupulatnie zbadać. Byłem odpowiednio ostrożny. — Myślę, że masz przed sobą wielką przyszłość w inte resach — rzekł Struan i dokładnie przeczytał rozliczenie. — Co to za pozycja? Te dwa tysiące dziewięćset siedemdziesiąt osiem dolarów? —Renty dzierżawne z naszych posiadłości na Tai Ping Szan. —Pomyliłeś się. Zgodnie z wystawionymi przez ciebie datami ten rachunek jest za dwa miesiące, a ziemia należy do ciebie od miesiąca. —Prawdę mówiąc, Tai-Panie, jak tylko Chińczycy zaczęli się osiedlać na naszej ziemi na Tai Ping Szan, zacząłem pobierać od nich opłaty za usługę. Fakt, że nabyliśmy tę ziemię właściwie miesiąc później, to nie jest zmartwienie. Prawda? - Tak. Ale to oszustwo. - O nie, Tai-Panie. Nie w świetle faktów. Nowi przybysze chcieli, rzecz jasna, dostać jak najlepszą ziemię. Pobraliśmy więc opłaty z góry, oddając im w dobrej wierze w używanie ziemię z wyprzedzeniem. Byli szczęśliwi, bo płacili „rentę", jako że każdy, rzecz jasna, musi ją płacić. Ta suma to naprawdę należność za usługę. Bardzo się narażałem, żeby im ją wyświadczyć. Gdybym nie zdołał zakupić tej parceli i nie obdarzył ich w ten sposób dobrodziejstwem długiej dzierżawy, to nie ma co, z całą pewnością wpadliby w łapy lichwiarzy, złodziei i bandytów. Struan chrząknął. — A co zamierzasz zrobić z resztą tych pieniędzy? — spytał.

.— Jeżeli mogę cię prosić o cierpliwość, to chciałbym odłożyć tę sprawę do przyszłego miesiąca. Będę nadal korzystał z kredytu, który tak łaskawie mi załatwiłeś, ale bardzo ostrożnie. Struan zwinął pergamin i zwrócił go Gordonowi. —O nie, Tai-Paniei To twój odpis. —Doskonale. Struan przez chwilę coś rozważał. . — Słyszałem, że Chińczycy mają zwyczaj pożyczać pieniądze na wysoki procent — powiedział łagodnym tonem. — Mam nadzieję, że żaden z naszych wkładów nie zostanie użyty w takim celu. — Utkwił spojrzenie w Gordonie. Zapadło długie milczenie. — Lichwiarstwo to podły interes. —Pożyczanie pieniędzy to bardzo ważny interes. —Jeżeli oprocentowanie jest do przyjęcia. Gordon bawił się koniuszkiem warkocza. —Jeden procent poniżej zwykłego? — spytał. Dwa. —Półtora to byłoby już dobrze, bardzo uczciwy procent. —Owszem. Bardzo uczciwy. Mądry z ciebie biznesmen, Gordon. Możliwe, że w przyszłym roku zwiększę ci kredyt. —Dołożę starań, żeby twoja decyzja przyniosła ci wspaniały zysk, Tai-Panie. —Nie mam co do tego wątpliwości, Gordonie — rzekł Struan. Spojrzał przez wejście do namiotu i zdumiał się widokiem dowódcy straży okrętowej, który pędził w ich stronę. —Panie Struan? — Dowódca straży zasalutował dziarsko. — Jego ekscelencja przesyła pozdrowienia i prosi o natychmiastowe przybycie na okręt flagowy. Struan spojrzał na zegarek. Nie był spóźniony, ale odpowiedział tylko, że oczywiście.

ROZDZIAŁ OSIEMNASTY Odwrócony plecami do drzwi Longstaff wpatrywał się przez okna głównej kabiny w statek, który przywiózł pocztę. Struan zauważył, że stół jest nakryty dla czterech osób. Na biurku leżało wiele urzędowych przesyłek. —Dzień dobry, Will — przywitał się. —Witam, Dirk. — Longstaff odwrócił się i wyciągnął do niego rękę.

Od miesięcy nie wyglądał tak młodo jak w tej chwili. — Ciekawa sprawa, prawda? —Co takiego? — spytał Struan wiedząc, że pytanie z pewnością

dotyczy Rosjanina. Udał jednak, że o niczym nie wie, żeby sprawić Longstaffowi przyjemność. Poza tym chciał usłyszeć jego zdanie na ten temat, bo chociaż Longstaff nie znał się na Azji i jako Naczelny Inspektor Handlu był do niczego, to jego sądy o europejskiej dyplomacji były, jak wiedział, wnikliwe i odznaczały się wielką znajomością rzeczy. —Jeszcze pan o tym nie wie, ale mamy niespodziewanego gościa. - O, kogo? — Ni mniej, ni więcej tylko arcyksięcia. Rosyjskiego arAleksego Siergiejewa. Przyjechał statkiem poczto cyksięcia wym. Struan zrobił odpowiednio zaskoczoną minę. —Czemu ten „zaszczyt" spotyka nas tu, w Azji? — spytał. —Otóż właśnie, czemu? — LongstafT z zadowoleniem zatarł ręce. — Zje z nami obiad. Przywiezie go tutaj Clive. Clive Monsey był zastępcą Naczelnego Inspektora Handlu, państwowym urzędnikiem, tak jak Longstaff, mianowanym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Zazwyczaj obowiązki zatrzymywały go w Makau, gdzie Longstaff miał swoją stałą siedzibę. — Jest też trochę interesujących listów urzędowych — ciągnął Longstaff. Ciekawość Struana wzrosła. Wiedział, że żaden z nich nie zawiera oficjalnego uznania traktatu z Czuenpi i aktu mianowania Longstaffa na pierwszego gubernatora kolonii Hongkong, ponieważ wieści o pomyślnym zakończeniu wojny właśnie docierały do Anglii. Przyjął zaproponowaną mu sherry. —W sprawie Środkowego Wschodu? — spytał i wstrzymał oddech. —Tak. Kryzys zażegnany, dzięki Bogu! Francja zgodziła się na rozwiązanie zgłoszone przez naszego ministra spraw zagranicznych i nie ma już obaw o powszechną wojnę. Sułtan turecki jest nam tak wdzięczny za poparcie, że podpisał z nami układ handlowy znoszący wszystkie tureckie monopole w handlu i otwierający na oścież całe Imperium Otomańskie przed angielskim handlem. —Boże przenajświętszy! — wykrzyknął Struan. — Dawno nie słyszałem tak dobrych wieści!

—Wiedziałem, że się pan ucieszy — rzekł Longstaff. Długotrwały kryzys dotyczył Dardaneli, cieśniny należącej do tureckiego Imperium Otomańskiego. Była ona kluczem do śródziemnomorskiej Europy i stałym casus belli pomiędzy wielkimi mocarstwami — Anglią, Francją, Rosją, Austro-Węgrami i Prusami — ponieważ Dardanele skracały drogę rosyjskim okrętom wojennym na arcyważne strategicznie Morze Śródziemne, a okrętom innych państw trasę na Morze Czarne, gdzie zagrażały newralgicznemu podbrzuszu Rosji. Osiem lat temu Rosja zmusiła Turcję do podpisania traktatu zapewniającego jej współwładanie Dardanelami i od tego czasu trwało silne napięcie międzynarodowe. Potem, przed trzema laty, Muhammad Ali, samozwańczy dowódca wojskowy i pasza Egiptu, zaatakował Konstantynopol i ogłosił się kalifem Imperium Otomańskiego. Francja otwarcie i z radością poparła go w walce przeciwko sułtanowi. Ale zablokowanie Dardaneli przez francuskiego sprzymierzeńca zagroziłoby interesom pozostałych mocarstw, co nasuwało obawy, że całą Europę ogarnie natychmiast kolejny otwarty konflikt. Brytyjski minister spraw zagranicznych, lord Cunnington, nakłonił wielkie mocarstwa — poza plecami Francji — do użycia swoich wpływów po stronie sułtana, a przeciwko Muhammadowi Alemu. Rozgniewało to Francję, która zagroziła wojną. Proponowane rozwiązanie zakładało, że Muhammad Ali wycofa się do Egiptu, otrzyma dozgonne zwierzchnictwo nad Syrią, zostanie zatwierdzony jako nie zależny władca Egiptu, że będzie płacić jedynie symboliczny trybut roczny sułtanowi tureckiemu i że, co najważniejsze, wszystkie mocarstwa będą wieczystymi gwarantami dawnego prawa obowiązującego w Cieśninie Dardanelskiej, a mianowicie: iż w przypadku nieprowadzenia przez Turcję wojny cieśnina ta będzie zamknięta dla wszystkich okrętów wojennych wszystkich państw. Przyjęcie takiego rozwiązania przez Francję i odwrót jej egipskiego sprzymierzeńca oznaczały dla Noble House fortunę. Robb i Struan mogli teraz utrwalić skomplikowane umowy finansowe, na które tak ryzykownie stawiali dwa lata temu. Z pomocą tych finansowych macek ich potęga mogła sięgnąć do stolic wszystkich wielkich mocarstw, zabezpieczając ich tym samym przed kłopotami, jakie przynosiły długotrwałe kryzysy międzynarodowe, i otwierając przed nimi nowe duże rynki zbytu na herbatę i jedwab. Co więcej, skoro brytyjskie interesy wzięły górę w Imperium Otomańskim, to istniała możliwość, że uda się powstrzymać tam produkcję opium. Brak tureckiego opium równoważącego odpływ

srebra z firm amerykańskich zmusiłby je do zwiększenia wymiany handlowej z Anglią, co pozwoliłoby Noble House nawiązać bliższe związki z Ameryką. Tak, ucieszył się Struan, to bardzo pomyślny dzień. Był zaskoczony i zdumiony tym, że LongstafT otrzymał oficjalne wiadomości prędzej niż on sam. Jego informatorzy z parlamentu zwykle zawiadamiali go o takich ważnych wydarzeniach ze znacznym wyprzedzeniem. —To wspaniale — powiedział. —Teraz na długo zapanuje pokój. Aż do chwili, kiedy Francja spróbuje nowych sztuczek. —Albo Austro-Węgry, Prusy czy Rosja. —Tak. A to odsyła nas z powrotem do Siergiejewa. Po co ważna rosyjska osobistość przyjeżdżałaby akurat teraz do Azji? I jak to możliwe, że nikt nas o tym oficjalnie ani nieoficjalnie nie uprzedza? Skoro przecież zawiadujemy wszystkimi morskimi szlakami na wschód od Afryki? —Może składa urzędową wizytę na rosyjskiej Alasce i popłynął trasą przez Przylądek Dobrej Nadziei. —Stawiam sto gwinei, że tak powie — oświadczył Longstaff. Usadowił się wygodnie w fotelu i zarzucił nogi na stół. — Nazwisko Siergiejew liczy się w Petersburgu. W dzieciństwie mieszkałem tam przez pięć lat — mój ojciec był dyplomatą przy dworze carów. Tyrani, jeden w drugiego. Obecny, Mikołaj Pierwszy, to typowy przykład. —Dlaczego ten Siergiejew jest taki ważny? — spytał Struan, zaskoczony tym, że chociaż tak długo go zna, to Longstaff nigdy nie wspomniał mu o Petersburgu. - To wielcy Właściciele ziemscy. Spokrewnieni z carem. „Posiadają" dziesiątki tysięcy chłopów pańszczyźnianych i setki wiosek, o ile dobrze pamiętam. Przypominam sobie słowa ojca, że książę Siergiejew — na pewno chodziło o tę samą rodzinę — ma dostęp do najbliższego otoczenia cara i jest jednym z najbardziej wpływowych ludzi w Rosji. Ciekawe, że jeden z Siergiejewów trafił właśnie tutaj, nieprawdaż? —Sądzi pan, że Rosja ma zamiar wmieszać się w sprawy Azji? —Moim zdaniem, to zbyt wygodny człowiek, żeby zjawiał się tu przypadkiem. Teraz, kiedy na Środkowym Wschodzie ponownie osiągnięto status quo, a sprawa Dardaneli jest rozstrzygnięta, znienacka wyskakuje tu arcyksiążę! — Myśli pan, że jedno ma związek z drugim? Longstaff zaśmiał się cicho. - Cóż, układ w sprawie Środkowego Wschodu skutecznie powstrzymuje

ekspansję Rosjan na zachód, ale Rosja może sobie pozwolić na bezczynne wyczekiwanie. Francja pali się do walki, tak samo Prusy. Ten austro-węgierski czort Metternich ma kłopoty z opanowaniem zdobyczy włoskich i jest wściekły na Francję i Anglię za to, że dopo mogły Belgom w utworzeniu własnego państwa kosztem Holendrów. Zanosi się na poważne niesnaski pomiędzy Francją i Anglią o tron hiszpański — hiszpańska królowa ma dwanaście lat i niedługo zostanie wydana za mąż. Ludwik Filip chce, żeby poślubiła jego kandydata, ale my nie możemy dopuścić do połączenia tronów Francji i Hiszpanii Prusy pragną; rozszerzyć swoją supremację w Europie, co w przeszłości Francja zawsze uznawała za swoje wyłączne, dane jej; przez Boga prawo. Tak jest, Rosja może sobie pozwolić na czekanie — powtórzył LongstafT z uśmiechem. — W razie upadku Imperium Otomańskiego Rosjanie z zimną krwią zajęliby całe Bałkany— Rumunię, Bułgarię, Besarabię, Serbię — a ponadto tyle cesarstwa austro-węgierskiego, ile zdołaliby połknąć. Naturalnie nie dopuścimy do tego, więc wybuchnie powszechna wojna, chyba że przystaną na uczciwy układ. Tak więc; z rosyjskiego punktu widzenia, Europie nic w tej chwili nie grozi. Rosję skutecznie powstrzymano; ale to nieważne. Jej odwieczną polityką było zawsze podbić podstępem — przekupić przywódców kraju albo przywódców opozycji, jeśli taka istniała. Nie uciekając się do wojny, rozszerzać swoją „sferę wpływów", po czym przywódców usunąć, a lud zasymilować. Skoro z zachodu nic jej nie zagraża, myślę, że skieruje oczy na wschód. Bo i ona wierzy, że ma boską pozycję na ziemi, że i jej — tak jak Francji i Prusom - Bóg powierzył misję władania światem. Na wschód od niej aż do Pacyfiku nie ma innego mocarstwa. —Z wyjątkiem Chin. —A jak obaj wiemy, Chiny są słabe i bezradne. Nie jest to dla nas korzystne, co? Żeby Chiny były słabe, a Rosja bardzo silna, mogąca je sobie nawet podporządkować? —Owszem - przyznał Struan. — Wówczas mogłaby nas dusić do woli. Oraz Indie. Zamilkli pogrążeni w«; własnych myślach. - Ale po co przysyłaliby tu ważną osobistość? — spytał Struan. —Żeby nas wybadać. Historia jasno to tłumaczy. Rosja to siewczyni niezgody i zawsze nią będzie, aż sama uzna, jakie są, według niej, jej naturalne granice. Graniczy z Turcją — Turcja ma kłopoty. Graniczy z Indiami — są kłopoty w Indiach. Graniczy z Chinami — a

o ile wiem, graniczy — więc muszą być kłopoty w Chinach. Siergiejew przybył zbadać nasze sukcesy. Im słabsze są, jego zdaniem, Chiny, tym więcej powodów dla Rosjan do przyspieszenia ekspansji na wschód. Tak więc musimy się postarać o unieszkodliwienie go i wprowadzenie go w błąd, wmówienie mu, że Chiny są silne. Będę potrzebował wszelkiej możliwej pomocy z pana strony. Mógłby go pan zaprosić na dzisiejszy bal? - Oczywiście. — Musimy mu wykazać — na wszelki wypadek — że Chiny to wyłączna strefa wpływów Jej Wysokości... że rząd Jej Wysokości nie ścierpi tu żadnej ingerencji. Struan pomknął myślami naprzód. Im bardziej Anglia była zaangażowana w Azji, tym bardziej służyło to jego głównemu planowi, a mianowicie: włączenia Chin do rodziny narodów świata jako mocarstwa. Im silniejsze, wspomagane i szkolone przez Anglików były Chiny, tym więcej korzystał na tym świat. Tak jest, zapewnił się w duchu. Teraz, kiedy stoimy na progu sukcesu, nie wolno nam dopuścić do wtrącania się w to rosyjskich despotów. Zapukano do drzwi i stanął w nich Clive Monsey. Był to szczupły mężczyzna pomiędzy czterdziestką a pięćdziesiątką, spokojny, skromny, z przerzedzonymi włosami i dużym bulwiastym nosem. — Wasza ekscelencjo, pozwolę sobie przedstawię jego wysokość arcyksięcia Aleksego Siergiejewa — powiedział. Longstaff i Struan wstali. Longstaff podszedł do arcyksięcia i przemówił czystą ruszczyzną: — Ogromnie się cieszę z poznania pana, wasza wyso kość. Zechce pan wejść i usiąść. Miał pan przyjemną podróż? — Znakomitą, wasza ekscelencjo odparł wcale tym nie zaskoczony Siergiejew i uścisnął wyciągniętą rękę Longstaffa, kłaniając się lekko i z największą gracją. — Jest pan nader uprzejmy zapraszając na obiad kogoś, kto nie wyka zał na tyle ogłady, żeby powiadomić pana o swoim przyjeź dzie. A zwłaszcza, że moja wizyta jest nieoficjalna i nie pla nowana. - A więc mamy szczęście. ~ Miałem nadzieję, że okaże się pan synem wypróbowanego przyjaciela Rosji, sir Roberta. To niezwykle szczęśliwy zbieg okoliczności.

—A tak, w samej rzeczy — odparł chłodno Longstaff. — A jak się ma pański ojciec, książę? — spytał w ciemno. —Miło mi donieść, że cieszy się dobrym zdrowiem. A pański? —Umarł przed kilkoma laty. —Och, tak mi przykro, A pańska matka; lady Longstaff? —Z radością mogę donieść, że zupełnie zdrowa. Struan badał Rosjanina wzrokiem. Siergiejew był dobrze zbudowany, wysoki, ubrany nieskazitelnie i bogato. Szeroki w ramionach, wąski w biodrach. Z wysokimi kośćmi policzkowymi i dziwnymi, lekko skośnymi niebieskimi oczami, przydającymi egzotyki jego twarzy. Paradna szpada, którą miał u pasa pod rozpiętym surdutem, pasowała jak ulał. Na jego szyi, pod śnieżnobiałym halsztukiem, wisiała na cienkiej czerwonej wstążce dyskretna ozdoba — jakieś odznaczenie. Z kimś takim lepiej nie szukać zwady, pomyślał Struan. Założę się, że włada szpadą jak sam szatan i zamienia się w demona, jeśli dotknie się go „na honorze". — Pozwoli pan sobie przedstawić Dirka Struana? spytał Longstaff po angielsku. Arcyksiążę wyciągnął rękę, uśmiechnął się i przemówił po angielsku z nieznacznym tylko obcym akcentem: — A, pan Struan, miło mi poznać. Struan uścisnął jego dłoń, przekonując się, że Siergiejew ma stalowy uścisk. — Zaskoczył mnie pan, wasza wysokość — powiedział celowo wprost i niedyplomatycznie. — Mam nieodparte wrażenie, że pan wie o mnie mnóstwo, a ja o panu zgoła nic. Siergiejew zaśmiał się. —Sława Tai-Pana Noble House jest tak wielka, że sięga aż do Petersburga — odparł. — Liczyłem na zaszczyt poznania pana. Cieszę się, że będę mógł z panem porozmawiać i opowiedzieć o sobie, jeśli to pana interesuje. — Uśmiechnął się do Longstaffa. — Jest pan aż nadto uprzejmy wobec mnie, ekscelencjo. Zapewniam pana, iż powiadomię Jego Wysokość Cara Rosji, że pełnomocnik Jej Wysokości Królowej Brytanii jest bardzo gościnny. A teraz, skoro już miałem przyjemność poznania panów, opuszczę ich, żebyście mogli omawiać dalej sprawy państwowe. —O nie, wasza wysokość, proszę, oczekujemy, że zje pan z nami obiad — rzekł Longstaff, ożywiając się na myśl o zadaniu, do którego był przyuczony i na którym się znał. — Bylibyśmy niepocieszeni. A

poza tym, jak pan widzi, jest on najzupełniej prywatny. —W takim razie, dziękuję. Poczytuję to sobie za zaszczyt. Otworzyły się drzwi i wszedł steward z mrożonym szampanem i kieliszkami. Podsunął tacę Siergiejewowi, a potem Longstaffowi, Struanowi i Monseyowi. — Za szczęśliwą podróż do kraju — wzniósł toast Longstaff. Wypili. —Wyśmienity szampan, ekscelencjo. Wyśmienity. —Usiądźmy, proszę. Obiad podano w absolutnej zgodzie z etykietą — Sie rgiejew siedział po prawej ręce Longstaffa, a Struan po lewej. Stewardzi wnieśli wędzone kiełbasy i ostrygi, yorkshirską szynkę, wrzący gulasz ze świeżo ubitego wołu, smażony udziec barani, gotowane kartofle i kiszoną kapustę. —Przepraszam za brak kawioru — rzekł Longstaff. —Z przyjemnością trochę go panu podaruję, ekscelencjo, kiedy tylko przypłynie mój statek. Mieliśmy pecha, bo w Cieśninie Sundajskiej złapała nas burza. Statek zaczął przeciekać i zawinął do waszego portu w Singapurze. Statek z pocztą odpływał stamtąd z tą samą wysoką wodą, więc opłaciłem swój przejazd na Hongkong. Unikając w ten sposób zawiadomienia nas o swoim przyjeździe, pomyślał Longstaff. Cieśnina Sundajska oznacza rejs przez Przylądek Dobrej Nadziei. Co on, u licha, zamierza? —Słyszałem, panie Struan, że o tej porze roku w Singapurze są nieznośne upały — powiedział Siergiejew. —Owszem — odparł Struan. — Czy to pana pierwsza podróż do Azji, wasza wysokość? —Tak. —W takim razie może uda nam się jakoś umilić pański pobyt. Dziś wieczorem wydaję bal. Byłbym zaszczycony, gdyby raczył pan wziąć w nim udział. Miałby pan okazję poznać wszystkich. —Jest pan nadzwyczaj uprzejmy. —Jak długo zamierza pan tu zabawić? —Tylko do przybycia mojego statku. Wizytuję nieoficjalnie nasze posiadłości na Alasce. —Czy statek został mocno uszkodzony? —Doprawdy nie wiem, panie Struan. Nie mam za dużego doświadczenia w tych sprawach. Przypłynie tak prędko, jak to możliwe.

—A więc potrzebuje pan kwatery — rzekł Struan, podejrzewając, że

Siergiejew zna się znakomicie na „tych sprawach" i że „niezdatność" jego statku do żeglugi będzie dogodną wymówką do przedłużania jego pobytu tutaj do woli. Coś mówiło mu, że Singapur jest pierwszym portem, w którym Rosjanin zatrzymał się po wypłynięciu z Petersburga. — Radzi będziemy oddać panu apartament na naszym stacjonarnym statku bazie. Nie będzie on luksusowy, ale zadbamy o pańskie wygody. —To niezwykle uprzejmie z pańskiej strony. Mam ze sobą tylko czterech służących. Mogą spać gdziekolwiek. —Dopilnuję, żeby dostali dobre kwatery do spania. O, dziękuję — powiedział Struan do stewarda, który napełnił mu kieliszek. — Pański statek to czteromasztowy bryg? —Trzymasztowy. —Ja też wolę trójmasztowce. Znacznie łatwiej nimi płynąć na pełnym morzu. Łatwiej refować żagle. Ma pan bombramsle i bramsle górne? żagli, panie — Jest tam chyba odpowiednia ilość Struan. Jakkolwiek się nazywają. Struan zauważył jego ledwo uchwytne zawahanie się przy odpowiedzi, po czym poznał, że Siergiejew jest żeglarzem. Jaki więc miał powód to ukrywać? —Słyszałem, że rozwiązano kryzys na Środkowym Wschodzie — rzekł Siergiejew. —Tak — odparł Longstaff. — Wiadomości o tym nadeszły właśnie tym statkiem pocztowym. —To bardzo pomyślne wydarzenie. Francja wykazała niemały rozsądek, wycofując się ze swojego wojowniczego stanowiska. —Ważność Dardaneli dla Brytanii jest oczywista — rzekł Longstaff. — Utrzymanie tego pokoju leży w interesie nas wszystkich. Szkoda, że Francja i Prusy mają, jak się zdaje, całkiem odmienne zdanie w tym przedmiocie. No i Habsburgowie. Brytania i Rosja są tradycyjnymi sojuszniczkami i mają jednakowe interesy. Cieszy mnie, że w przyszłości będziemy ze sobą współpracować bliżej. —Tak — odrzekł uprzejmie Longstaff. — Paryż wszakże leży bardzo blisko Londynu. —Czyż nie szkoda, że takie wspaniałe miasto jakoś zawsze wybiera sobie najdziwniejszych przywódców? — spytał Siergiejew. — To piękny naród, piękny. A jednak jego przywódców nieodmiennie rozdyma pycha i wyraźnie chcą za wszelką cenę rozerwać świat na części.

—To

właśnie największy problem naszego świata, wasza wysokość. Europa i poskromienie jej próżnych książąt. Naturalnie my w Anglii mamy na szczęście parlament i potęga brytyjska nie wszczyna już wojen dla kaprysu jednego człowieka. —Tak. To wspaniały i piękny eksperyment, licujący z prześwietnymi przymiotami pańskiego narodu, ekscelencjo. Ale nie pasujący do wszystkich nacji. Czyż to nie starożytni Grecy doszli do wniosku, że najdoskonalszą formą rządów jest oświecony absolutyzm.? Panowanie jednego człowieka? —Oświecony, tak. Ale z wyboru. A nie władca z mocy prawa boskiego. —Kto może powiedzieć z absolutną pewnością, że prawo boskie nie istnieje? —O, wasza wysokość, nikt nie kwestionuje istnienia Boga — odparł Longstaff. — Kwestią jest tylko prawo króla do postępowania jak i kiedy chce, bez radzenia się ludu. Mieliśmy długi szereg angielskich „boskich" królów, których uznaliśmy za omylnych. Omylność wodza jest bardzo przykra. Prawda? Wodzowie przelewają tyle cudzej krwi. Siergiejew zaśmiał się. angielski humor — powiedział, spoglądając — Lubię na Struana. .— Jest pan Szkotem, panie Struan? — Owszem. Brytyjczykiem. Obecnie nie ma różnicy pomiędzy Szkotami i Anglikami. — Struan łyknął wina. — Znudziło nam się podkradanie Anglikom bydła. Doszliśmy do wniosku, że lepiej ukraść im cały kraj, więc opuściliśmy, Szkocję i przenieśliśmy się na południe. Wszyscy się roześmieli i napili wina.. Longstaff zauważył z rozbawieniem, że Monsey nie odezwał się podczas obiadu ani razu, oburzony bezceremonialnością Struana. — Jak pan myśli, panie Struan? — zagadnął Siergiejew. — Mógłby pan kierować Noble House, mając „parlament", z którym trzeba walczyć? —Nie, wasza wysokość. Ale ja angażuję moje przedsiębiorstwo w konflikt — rywalizację — z innymi kupcami. Narażam tylko siebie i swoją firmę. Nie narażam życia innych. —A jednak prowadzicie w tej chwili wojnę z Chinami. Ponieważ poganie ośmielili się przeszkodzić wam w handlu. Mam rację? —Częściowo. To nie ja, rzecz jasna, podjąłem decyzję o wojnie. —Oczywiście. Chodziło mi o to, że ma pan wyłączne prawo

zarządzać wielkim przedsiębiorstwem handlowym i że jest to najbardziej skuteczna metoda. Władza jednego człowieka. Słuszna tak w przypadku firmy, jak floty i narodu. —Owszem. Przy założeniu, że wszystko się panu udaje —odparł Struan żartem, po czym dodał poważnym tonem: —Możliwe, że w tej chwili system parlamentarny nie jest odpowiedni dla Rosji — i paru innych krajów — ale jestem przekonany, że nie będzie pokoju na tej ziemi dopóty, dopóki wszystkie narody nie przyswoją sobie angielskiego systemu parlamentarnego, wszyscy nie uzyskają praw wyborczych i już nigdy jeden człowiek nie będzie decydował o losie narodu, tak na mocy prawa boskiego, jak za sprawą niemądrych głosów głupich wyborców. — Zgadzam się — rzekł Siergiejew. — Pańska hipoteza jest trafna. Ma jednak ogromną wadę. Zakłada pan istnie nie oświeconej Jedności świata - wszystkich równie dobrze wykształconych równie dobrze sytuowanych - co jest naturalnie niemożliwe, prawda? Powinien pan odbyć podróż po Rosji, żeby przekonać się, jak bardzo niemożliwe. Nie bierze pan również pod uwagę nacjonalizmów i rożnie religijnych. Gdyby dodał pan „dopóki wszystkie narody nie staną się chrześcijańskie wówczas być może miałby pan słuszność, Ale jak pan może sobie wyobrażać, że francuscy katolicy zgodzą się z angielskimi protestantami? Albo rosyjska cerkiew ortodoksyjna ź hiszpańskimi jezuitami? Albo oni wszyscy z masami niewiernych mahometan, a ci z nieszczęsnymi Żydami. Żydzi zaś z bałwochwalcami i poganami? Struan zaczerpnął powietrza. —Cieszę się, że zadał pan to pytanie - powiedział takim tonem, jakby uznał temat za wyczerpany. —Widzę, że czeka nas wiele interesujących dyskusji — rzekł swobodnie Longstaff. — Herbaty, wasza wysokość? Mniej więcej za godzinę rozpocznie się walka bokserska. Jeżeli nie jest pan zbyt zmęczony, może zechciałby pan ją obejrzeć. Zapowiada się dobry pojedynek. Marynarka przeciwko wojsku. - Z największą przyjemnością, ekscelencjo. Na kogo pan stawia? Ja postawię na przeciwnika. - Stawiam gwineę na marynarkę. -Przyjmuję. Po obiedzie pili herbatę i palili cygara, a po jakimś czasie Monsey

odwiózł arcyksięcia na statek pocztowy. Longstaff odprawił stewardów. — Myślę, że jakaś fregata powinna natychmiast „przy padkiem" złożyć wizytę w Singapurze — powiedział do Struana. -Pomyślałem o tym samym, Will Jestem pewien, że Siergiejew to żeglarz. -Tak. To była sprytna zagrywka, Dirk – pochwalił Longstaff, bawiąc się filiżanką. ~- To niezwykle przebiegły człowiek. Ktoś taki będzie zapewne ogromnie ostrożny, jeśli idzie o urzędowe dokumenty. — Pomyślałem o tym samym. . - Dobrze mi było w Petersburgu, Z wyjątkiem długich godzin w szkole. Musiałem się nauczyć czytać i pisać po rosyjsku, no i naturalnie po francusku. Rosyjski to bardzo trudny język. Struan dolał sobie herbaty, - Pan nie lubi walk bokserskich; prawda, ,Will? - Tak. Chyba tylko odwiozę go na brzegi wrócę na pokład. Zdrzemnę się u siebie. - Longstaff zaśmiał się ko stycznie. I przygotuję do wieczornych szaleństw, nieprawdaż? Struan wstał. — Tak. A ja pomyślę o posianiu jakichś ziaren niezgody — rzekł. Kiedy stewardzi sprzątali stół, Longstaff wpatrywał się gnuśnie w liście herbaty na dnie fiżanki. - Zostaw — rzekł do stewarda, trzymając filiżankę i dzbanek z herbatą. — I dopilnuj żeby mi nie przeszkadzan. Wejdź do mnie za godzinę. — Tak jest. Longstaff stłumił ziewnięcie i oddał się miłym rozmyślaniom w ciszy swojej kabiny. Słowo daję, powiedział sobie, ogromnie się cieszę z przyjazdu Siergiejewa. Możemy teraz trochę poużywać życia. Dyplomatycznie odparowywać ciosy i zadawać sztychy. Wybadać, co zamyśla, oto jest zadanie. Zapomnieć o nieustannych denerwujących sprawach kolonii, o kupcach i o przeklętym cesarzu tych parszywych pogan, o tej całej złodziejskiej bandzie. Otworzył drzwi swojej prywatnej kabiny i podłożywszy ręce pod głowę, ułożył się wygodnie na koi. O czym to mówił Dirk? Aha, o ziarnach niezgody. Trafne określenie. Jakie to ziarna możemy zasiać? Czy to groźna aluzja do potę gi Chin? Ogromu jej ludności? Do tego, że rząd Jej Wysokości może zająć ten kraj w razie wtrącenia się jakiegokolwiek

mocarstwa? Do komplikacji w handlu opium? Herbaty? Z pokładu na górze dobiegł go tupot nóg zmieniających się wacht i dźwięki orkiestry piechoty morskiej, rozpoczynającej próbę. Znów ziewnął i z zadowoleniem zamknął oczy. Nie ma to jak poobiednia drzemka, pomyślał. Dzięki Bogu, że jestem dżentelmenem i nie muszę siać prawdziwych ziaren, tak jak śmierdzący chłop albo brudny rolnik. Do diaska, cóż za pomysł pracować cały dzień rękami! Siać. Uprawiać. Nawozić. Potworne! Sianie dyplomatycznych ziaren jest znacznie ważniejsze, to zajęcie godne dżentelmena. Zaraz, na czym to ja skończyłem? Aha! Na herbacie. Okropne musiało być życie bez herbaty. Bezwzględnie. Nie wyobrażam sobie, jak ludzie mogli się bez niej obejść. Szkoda, że nie rośnie w Anglii. Oszczędziłoby to nam wielu kłopotów. — Wielki Boże w niebiesiech! — wykrzyknął nagle i usiadł prosto. — Herbata! Oczywiście, herbata! Miałeś ją tuż pod nosem tyle lat i nie dojrzałeś! Jesteś genialny! Tak się podniecił swoim pomysłem, że wyskoczył z koi i zatańczył. Potem wypróżnił się do nocnika, wszedł do głównej kabiny i z bijącym sercem usiadł przy biurku. Odkryłeś, jak rozwiązać koszmar rozchwianego bilansu wymiany handlowej herbata — srebro — opium! Ty to naprawdę wiesz! — powiedział sobie, oszołomiony i zdumiony genialną prostotą pomysłu, który wyzwoliła w jego głowie ostatnia uwaga Struana. — Wielki Boże, Dirk, gdybyś tylko wiedział! — rzekł z chichotem. — Podciąłeś sobie gardło, a tym samym gardła wszystkich kupców handlujących z Chinami. Na chwałę Brytanii i moją nieśmiertelność! Tak, bezwzględnie. Więc lepiej trzymaj gębę na kłódkę, ostrzegł się w duchu. Ściany mają uszy. A pomysł był taki prosty — należało zniszczyć monopol chińskiej herbaty. Kupić, wyżebrać albo ukraść — w wielkiej tajemnicy — tonę nasion herbacianych. Przewieźć je potajemnie do Indii. Na pewno są tam setki miejsc, w których może rosnąć herbata, orzekł. Setki. A za mojego życia plantacje się rozprzestrzenia i będziemy mogli uprawiać własną herbatę na własnej ziemi. A mając własną herbatę, nie będziemy już potrzebowali srebra ani opium, żeby płacić nimi za herbaty Chinom. Zysk ze sprzedaży herbat indyjskich szybko dorówna, dwakroć, trzykroć przewyższy dochody z handlu opium, więc nie ma problemu. Będziemy uprawiali herbaty z całego świata i światu je sprzedawali. Korona zyska

na niesłychanym wzroście dochodów z herbaty, ponieważ będziemy ją uprawiać rzecz jasna taniej, lepiej i jej cena będzie niższa ód cen herbat chińskich. Nie ma to jak angielskie głowy! A poza tym osiągniemy wielkie korzyści moralne kończąc z handlem opium. Ci przeklęci szmuglerzy zwiną interesy, bo bez dyktatu handlu opium przestaną być potrzebni, więc zdelegalizujemy ten handel. Indie zyskają ogromnie. Chiny zyskają, bo ustanie przemyt opium, a zresztą i tak wypijają swoje herbaty. A ty, Williamie Longstaff — który jako jedyny potrafisz przeprowadzić taki plan — zyskasz olbrzymi prestiż. No, a przy odrobinie szczęścia książęcy tytuł, nadany ci przez wdzięczny parlament, bo ty i tylko ty rozwiążesz nierozwiązywalny problem. Ale komu by tu powierzyć zdobycie nasion herbaty? I jak skłonić Chińczyków do ich sprzedania. Naturalnie, od razu połapaliby się w następstwach. A poza tym, komu mógłbym powierzyć przewiezienie tych nasion bezpiecznie do Indii? Nie mogę użyć do tego żadnego z kupców, bo gdyby nabrali najmniejszych podejrzeń, od razu by mi w tym przeszkodzili. No i jak zjednać sobie wicekróla Indii, żeby nie ukradł dla siebie całej zasługi za ten pomysł? ROZDZIAŁ DZIEWIĘTNASTY Kiedy bokserzy i ich sekundanci wspięli się na ring, który wzniesiono w pobliżu masztu flagowego na Cyplu Glessinga, w tłumie widzów zaległa cisza jak makiem zasiał. Obaj rywale byli krzepkimi dwudziestoparolatkami o zawziętych twarzach i mierzyli po sześć stóp wzrostu. Głowy mieli ogolone, by przeciwnik nie mógł chwycić za włosy. A kiedy zdjęli grube koszule, obnażyli identyczne sfalowane sploty stalowych mięśni i plecy poznaczone starymi bliznami po razach dziewięciorzemiennego kańczuga. Byli świetnie dobrani i wszyscy wiedzieli, że stawka jest duża. Admirał i generał osobiście zatwierdzili ich wybór i zachęcili do walki. W ich rękach spoczywał honor ich formacji i oszczędności kolegów. Na zwycięzcę czekała rozkoszna przyszłość. Dla pokonanego nie było żadnej. Henry Hardy Hibbs przeszedł przez pojedynczą linę i stanął na środku ringu, gdzie wyrysowano kredą jardowy kwadrat. — Wasza ekscelencjo, wasza wysokość, mości lordowie i waszmoście — zaczął. — Oto walka do samego końca pomiędzy

bosmanem Jemem Gramem z Królewskiej Marynarki, w tern narożniku... Stojący po wschodniej stronie ringu tłum marynarzy gromko ryknął, a stłoczone szeregi angielskich i hinduskich żołnierzy zaczęły gwizdać i miotać sprośności. Longstaff, arcyksiążę, admirał i generał zasiadali na honorowych miejscach po pomocnej stronie ringu, w otoczeniu gwardii honorowej k a m i e n n i e s p o k o j n y c h żołnierzy piechoty morskiej. Za plecami arcyksięcia stali dwaj odziani w liberie adiutanci z ochrony osobistej, uzbrojeni i czujni. Struan, Brock, Cooper, Tillman, Gorth i wszyscy tai-panowie firm handlowych siedzieli po południowej stronie ringu, a za nimi pośledniejsi kupcy oraz oficerowie wojska i marynarki, rozpychający się łokciami, żeby mieć lepszy widok. Zaś na samym skraju tego tłumu tłoczyła się ciągle rosnąca i napierająca ciżba Chińczyków, którzy napłynęli tu z ruder Tai Ping Szan, teraz zaś, czekając, trajkotali i chichotali. — A w tem narożniku przedstawiciel Królewskiej Armii, sierżant Bill Tinker... Ochrypły ryk ponownie przerwał Hibbsowi zapowiedź. Hibbs podniósł ręce, a jego zawszony surdut odchylił się mu od kulistego, wydatnego brzucha. Kiedy umilkły gwizdy i wiwaty, zawołał: — Walka podług przepisów londyńskich: runda trwa do upadku zawodnika. Przerwy pomiędzy rundami są trzydziestosekundowe, a w osiem sekund po gongu zawodnik musowo musi się znaleźć przy lynii i przyjąć postawę bo kserską. Nie wolno kopać, uderzać bykiem, bić poniżej pa sa ani dusić. Ten, któren nie wyjdzie z narożnika, albo ten, którego sekundant rzuci ręcznik, przegrywa. Skinął z ważną miną na sekundantów, a ci obejrzeli pięści rywali swoich pupili, czy są natarte sokiem z orzecha włoskiego, co należało do zwyczaju, i czy nie ściskają w nich kamieni, a potem zbadali buty do walki, żeby upewnić się, czy podeszwy zaopatrzone są w trzy tylko dozwolone przepisami kolce. — A teraz uściśnijcie sobie ręce i niech wygra lepszy! — zawołał Hibbs. Bokserzy wyszli na środek ringu. Mięśnie barków drżały im z powstrzymywanego podniecenia, mięśnie brzuchów mieli napięte, a nozdrza poruszały im się, gdy wciągali nosem zapach kwaśnego, lepkiego potu przeciwnika. Doszli do linii kwadratu wyrysowanego na środku ringu i przywitali

się. A potem zacisnęli twarde jak kamienie pięści i czekali, gotowi do błyskawicznej reakcji. Hibbs i sekundanci zanurkowali pod linami i odsunęli się od ringu. — Wasza wysokość — przemówił Longstaff, powierzając Siergiejewowi zaszczyt rozpoczęcia walki. .. Arcyksiążę wstał i podszedł do okrętowego dzwonu przy ringu. Uderzył weń młotkiem i na plaży rozpętał się dziki szał. Natychmiast po rozbrzmieniu dzwonu bokserzy zaczęli się okładać, silni jak dęby i wrośnięci w ring przy wyznaczonych liniach. Kłykcie Gruma trzasnęły w twarz Tinkera, pozostawiając na niej krwawą pręgę, a pięść Tinkera wbiła się z mocą w brzuch Gruma. Tłukli się pięściami bez ustanku, zagrzewani panującą wrzawą, własną złością i nienawiścią. W ich walce nie było fachowości, żadnej próby uniknięcia ciosów. Po ośmiu minutach ich ciała pokryły się czerwienią, a twarze spłynęły krwią. Obaj mieli złamane nosy,, a pięści obdarte ze skóry i śliskie od potu i krwi. Obaj ciężko dyszeli, piersi pracowały im jak potężne miechy, a w ustach mieli krew. Aż wreszcie w dziewiątej minucie walki Tinker rąbnął prawym sierpowym, który trafił Gruma w szyję i go powalił. Wojsko ryknęło radośnie, marynarze zaklęli. Grum wstał, nie posiadając się z bólu i wściekłości, ruszył na przeciwnika zapominając, że pierwsza runda skończona, zapominając o wszystkim, z wyjątkiem tego, że musi zabić tego czorta. Chwycił Tinkera za gardło i zaczęli się walić, dusić, a żołnierze wrzasnęli: „Faul". Sekundanci wpadli na ring i starali się rozdzielić walczących, zaś pomiędzy żołnierzami, marynarzami i ich oficerami o mało nie doszło do bójki. —Do kaduka! — wykrzyknął nie wiadomo do kogo Glessing. — Tamten dusi naszego zawodnika! —A kto zaczął tę bijatykę, na miły Bóg? Runda się skończyła! — odparł mu major Turnbull, porwany złością, trzymając rękę na szpadzie. Był to schludny trzydziestopięciolatek, sprawujący funkcję przewodniczącego sądu na Hongkongu. — Tylko dlatego, że mianowano pana komendantem portu, rości pan sobie prawo do przymykania oczu na faule?! — Nie, dalibóg! Radzę jednak panu nie mieszać ca łego majestatu pańskiego stanowiska do spraw publicz nych! Glessing odwrócił się do niego plecami, a potem przecisnął przez

tłum. —Cześć, Culum! — zawołał. —Cześć, George. Dobra walka, no nie? — Widziałeś, jak ten łobuz dusił naszego zawodnika? Sam też chyba dusił, co? Nie w tym rzecz, do kaduka! Pół minuty minęło i bokserzy ruszyli na siebie. Druga i trzecia runda trwały prawie tyle co pierwsza, a widzowie wali sobie sprawę, że żaden człowiek nie wytrzyma długo takiego lania. W czwartej rundzie szybki lewy hak trafił żołnierza pod ucho i powalił go na brezent. Zadźwięczał dzwon i sekundanci chwycili swojego zawodnika. Po okrutnie krótkim półminutowym wypoczynku żołnierz rzucił się do linii, zasypał marynarza gradem ciosów, a potem oplótł mu rękami klatkę piersiową i z wściekłością cisnął nim o ziemię. Następnie znów był narożnik, trzydzieści sekund przerwy i wznowienie walki. Na przemian to padali, to powalali przeciwnika. Runda po rundzie. W piętnastym starciu pięść Tinkera trafiła w złamany nos Gruma. W głowie Gruma wybuchnął płomień i oślepił Marynarz krzyknął i w popłochu zaczął dziko walić celi. Trafił prawą pięścią, na chwilę przewidział na oczy, strzegł, że odkryty przeciwnik słania się na nogach, i usłyszał blisko, a jednak bardzo daleko potężny wrzask i wity. Rąbnął prawą pięścią, zaciskając ją mocno jak nigdy, strzegł, jak wbija się ona w brzuch żołnierza. Lewym cepem trzasnął rywala z ukosa w bok twarzy, czując, że pęka w dłoni jakaś chrząstka, i raptem znalazł się sam. Znów rozbrzmiał ten sam nieludzki dzwon, a jego chwyciły czyjeś ręce i ktoś wepchnął mu między wybite zęby butelkę z trunkiem. Pociągnął głęboki łyk, zwrócił pomieszany z krwią alkohol i wychrypiał: —Która runda, bracie? —Dziewiętnasta — odpowiedziano mu. Stanął więc do walki raz jeszcze, i znów czekał na niego przeciwnik, który haratał go, katował, on zaś musiał stać i zwyciężyć albo umrzeć. —Dobra walka, co, Dirk? — ryknął Brock, przekrzykując wrzawę. —Owszem. —A może się rozmyślisz i założysz? —Nie, dziękuję, Tyler — odparł Struan, podziwiając męstwo wałczących. Obaj byli u kresu sił, straszliwie pobici. Oram nie miał już

prawie żadnego pożytku z prawej ręki a Tinker ledwo widział na oczy. — Bóg świadkiem, że nie chciałbym się zmierzyć z żadnym z nich na ringu! —Mają charakter jak mało kto! — odkrzyknął Brock, odsłaniając w uśmiechu ciemne, połamane zęby. — Któren wygra? —Wybierz swojego faworyta. Ałe idę o zakład, że żaden się nie podda, a ich sekundanci nie rzucą ręcznika. —Święta prawda! — Dwudziesta czwarta runda — zapowiedział Hibbs. Bokserzy poczłapali ciężko na środek ringu, nogi i ręce mając jak z ołowiu, i grzmotnęli jeden drugiego. Trzymali się na nogach tylko siłą woli. Tinker wypuścił straszliwy lewy, który powaliłby wołu, ale jego cios ześlizgnął się po ramieniu Gruma, który potknął się i upadł. Marynarze zaczęli wiwatować, a żołnierze ryczeć, kiedy sekundanci nieśli żołnierza do narożnika. Gdy upłynęło pół minuty, żołnierze z zapartym tchem śledzili, jak Tinker chwyta się lin i dźwiga w górę. Żyły na szyi nabrzmiały mu z wysiłku, ale wstał i na chwiejnych nogach dotarł do kreski. Struan miał wrażenie, że ktoś go obserwuje, a kiedy się odwracał, spostrzegł, że przywołuje go ręką arcyksiążę. Przecisnął się dookoła ringu, zastanawiając się nerwowo, czy Orłow, którego posłał, żeby „pomógł" Rosjaninowi w przeprowadzce na statek bazę, przechytrzył jego służących i znalazł jakieś cenne dokumenty. —Wybrał pan już zwycięzcę, panie Struan? - spytał Siergiejew. —Nie, wasza wysokość. — Struan spojrzał na generała i admirała. — Obaj zawodnicy są chlubą waszych jednostek, panowie — rzekł. —Ten marynarz ma, dalibóg, charakter, jest wspaniały, ale myślę, że nasz żołnierz ma dość pary, żeby wytrzymać — powiedział wesoło generał. —Nie, to nasz chłopak zostanie przy linii, ale muszę przyznać, że i pański wojak jest dobry, milordzie. Byłby chlubą każdej broni. Nie przysiadzie się pan do nas, panie Struan? — spytał Siergiejew wskazując wolne krzesło. — Może wyjaśniłby mi pan subtelności tej walki? — Za pozwoleniem, panowie — powiedział grzecznie Struan. — A gdzie jego ekscelencja? — Odszedł na samym początku — odparł generał. — Z powodu jakichś listów. Znów zadźwięczał dzwon.

Siergiejew poruszył się niespokojnie na krześle. —Ile rund trwała najdłuższa walka w historii? — spytał. —Widziałem walkę Burke'a z Byrnem w trzydziestym trzecim — odparł generał. — Miała dziewięćdziesiąt dziewięć rund. Chryste Panie, to dopiero był kapitalny pojedynek! Fantastyczna odwaga! Byrne zmarł z pobicia. Ale się nie poddał. —Tych dwóch również się nie podda, będą się bić do nieprzytomności — rzekł Struan. — Szkoda, żeby się pozabijali, nie sądzicie, panowie? —Przerwać walkę? — spytał z niedowierzaniem arcyksiążę. - Celem walki jest sprawdzenie siły i odwagi w pojedynku - wyjaśnił Struan. - Są siebie godni i równie dzielni. Uważam, że udowodnili, co są warci. ~ Ale wtedy nie będzie zwycięzcy. To nie uchodzi, jest nieszlachetne i o niczym nie rozstrzyga. — Zabić dzielnego człowieka to czyn nieszlachetny, owszem — odparł chłodno Struan. — Tylko odwaga trzy ma ich na nogach. — Zwrócił się do pozostałych. — W końcu obaj są Anglikami. Ocalcie ich panowie na prawdziwego wroga. Nagły wybuch entuzjazmu odciągnął uwagę generała i admirała, ale nie Siergiejewa. - To brzmi prawie jak wyzwanie, panie Struan — rzekł Rosjanin, uśmiechając się z lodowatym spokojem. —Nie, wasza wysokość — odparł bardzo uprzejmie Struan — to najzwyklejszy fakt. Szanujemy odwagę, ale w tym przypadku zwycięstwo to sprawa drugorzędna wobec ocalenia ich godności ludzkiej. —Co pan na to, admirale? — spytał generał. — Struan ma rację, hmm? Która to runda? Trzydziesta piąta? —Trzydziesta szósta — rzekł Struan. —Ograniczmy więc ten pojedynek, powiedzmy, do pięćdziesięciu. Jeden z nich Wcześniej odpadnie, niemożliwe, żeby utrzymali się na nogach aż tyle. Ale jeżeli staną do walki w pięćdziesiątej pierwszej rundzie, to obaj rzucimy ręczniki, zgoda? Uznamy walkę za nie rozstrzygniętą. Hibbs ogłosi werdykt. —Zgoda. Ale pański żołnierz nie wytrzyma. —Stawiam jeszcze sto gwinei, że wytrzyma, do diabła!

—Przyjmuję! Zakłada się pan, panie Struan? — spytał arcyksiążę, kiedy admirał i generał odwrócili się z zawziętymi minami i dali znak Hibbsowi. — Proszę wyznaczyć stawkę i wybrać swojego faworyta. —Jest pan naszym gościem wasza wysokość, a więc ma pan pierwszeństwo wyboru... jeżeli odpowiada panu stawka. Przegrany odpowie dziś wieczorem na osobności na jedno pytanie. Szczerze i otwarcie. —Na jakie pytanie? — spytał wolno Siergiejew. —Każde, jakie zada zwycięzca. Siergiejewa bardzo kusił taki zakład, jednakże pełen był poważnych obaw. Ryzyko było olbrzymie, niemniej opłacalne. Bardzo wiele chciałby się dowiedzieć o Tai-Panie Noble House. —Przyjmuję — powiedział. —Na kogo pan stawia? Siergiejew natychmiast wskazał na bosmana Gruma. — Stawiam na niego swój honor! — oświadczył i natychmiast ryknął do marynarza: — Zabij go! Rund przybywało. Czterdzieści trzy. Czterdzieści cztery. Czterdzieści pięć, czterdzieści sześć. Czterdzieści siedem, osiem, dziewięć. Widzowie byli już prawie tak wyczerpani, jak walczący. Wreszcie sierżant upadł. Zwalił się jak obumarły dąb, a odgłos jego upadku słychać było na całej plaży. Marynarz, zamroczony bólem, w dalszym ciągu grzmocił na oślep powietrze, bezsilnie szukając przeciwnika. A potem sam też upadł, równie bezwładny jak tamten. Sekundanci przenieśli bokserów do narożników, minęło pół minuty i żołnierze krzykiem wezwali swojego zawodnika, żeby wstał. Generał z czerwoną twarzą walił ręką w podłogę ringu, błagając Tinkera: „Wstań, wstań, chłopie, na miłość boską!", admirał zaś spurpurowiał, kiedy Grum zmusił się do dźwignięcia na nogi i chwiejąc się stanął w narożniku. „Dojdź do linii, chłopie, dojdź do linii!" — wołano. Także Struan dopingo wał żołnierza, a arcyksiążę wyrzucał z siebie potok rosyjsko-francuskoangielskich zachęt dla marynarza, żeby dotarł na środek. Jeden i drugi wiedział, że przeciwnik jest pobity. Obaj słaniając się podeszli do linii i stanęli tam chwiejąc się, z bezwładnie opuszczonymi rękami. Obaj unieśli ręce i starali się zadać ciosy. Ale uszły z nich wszystkie siły. Upadli. Tłum oszalał, bo stało się jasne, że niepodobna, aby któryś z nich

opuścił za pół minuty narożnik i wrócił do linii. Znowu rozległ się dzwon i zaległa niesamowita cisza. Bokserzy wstali po omacku, zawiśli na linach i chwiejąc się stali w swoich narożnikach. Marynarz jęknął i zrobił pierwszy udręczony krok w stronę linii. Potem, po upływie zapierającej dech wieczności, następny. Żołnierz nadal stał w swoim narożniku, drżąc i słaniając się, bliski upadku. Potem jego noga zatoczyła żałosny łuk i rozległy się obłędne wrzaski — ponaglenia, zachęty, błagania, modlitwy, przekleństwa, które zlały się w jeden ostateczny ryk nieprawdopodobnego podniecenia, kiedy rywale posuwali się chwiejnie cal po calu. Raptem żołnierz zatoczył się bezradnie i prawie że się poślizgnął, na co generała o mało nie trafiła apopleksja. A wtedy także marynarz zakołysał się jak pijany, admirał zaś na ten widok zaniknął oczy i z twarzą zlaną potem modlił się. Kiedy obaj bokserzy dotarli do linii i ponad linami frunęły na ring ręczniki, rozpętało się piekło, lecz dopiero gdy na ringu zakotłowało się od skaczących ludzi, walczący przestali wątpić, że to koniec mordobicia. I dopiero wtedy pozwolili sobie na zatracenie się w potwornym bólu, nie wiedząc, kto wygrał, a kto przegrał, czy to jawa, śmierć, sen czy życie - a tylko to, że dali z siebie wszystko. — Na brodę świętego Piotra! — wychrypiał z trudem arcyksiążę. Ubranie miał mokre od potu. — Co za walka! Struan, również spocony i wyczerpany, wydobył płaską butelkę i poczęstował sąsiada. Siergiejew chwycił ją i pociągnął głęboki łyk rumu. Struan napił się i podał butelkę admirałowi, ten zaś generałowi i tak wspólnie ją wypili. — Rany boskie! — wychrypiał Struan. — Rany boskie.

ROZDZIAŁ DWUDZIESTY Słońce skryło się już za górami, lecz zatoka nadal kąpała się w złotym świetle. A Sam odjęła lornetkę od oczu i odbiegła zalękniona od zamaskowanego otworu w ogrodowym murze. Pomknęła wśród stosów kamieni i ziemi, z których wkrótce miał powstać prawdziwy ogród, i wbiegła przez drzwi do salonu. — Matko! Do brzegu zbliża się łódź Ojca — zawołała. — Oh-ko, jest bardzo zagniewany.

Mei-mei przerwała zszywanie halek. zapytała. - Przypływa z „Chińskiej" czy „Spokojnej Chmury"? — - Ze „Spokojnej Chmury". Lepiej się strzeż. Mei-mei wyrwała jej lornetkę, wybiegła do ogrodu, stanęła przy malutkim zakratowanym okienku i przyjrzała się dokładnie przybrzeżnym falom. Skierowała lornetkę na Struana. Siedział na śródokręciu barkasu, na którego rufie powiewała bandera z Lwem i Smokiem. A Sam nie myliła się. Rzeczywiście był bardzo zły. Zamknęła i zaryglowała okiennice okienka do obserwacji i wróciła biegiem. — Posprzątaj to wszystko i na pewno dokładnie schowaj — poleciła, a kiedy A Sam niedbale zgarnęła balową suknię i halki, mocno uszczypnęła ją w policzek. — Nie pognieć ich, ty mląca ozorem dziwko! Kosztowały majątek. Lim Din! — wrzasnęła. - Biedny Ojciec prędko się wykąpie, dopilnuj porządnie ułożyć jego ubranie i o niczym nie zapomnij. Aha, jeżeli miła ci twoja skóra, to dopilnuj też, żeby kąpiel była gorąca. Połóż nowy kawałek perfumowanego mydła. - Tak, Matko. —I strzeż się. Wygląda na to, że gniew Ojca wyprzedza jego samego. —Oh-ko! —Właśnie, oh-ko! Radzę wam wszystko przygotować na jego przyjście, bo inaczej oboje oberwiecie. A jeżeli cokolwiek pokrzyżuje mi moje plany, to obojgu wsadzę palce w śruby i będę was tłukła, aż wam oczy wyjdą na wierzch! Uciekajcie! A Sam i Lim Din zemknęli. Mei-mei weszła do sypialni i upewniła się, że po sukni balowej nie zostało śladu. Poperfumowała się za uszami i odpowiednio nastroiła. Mój Boże, pomyślała. Nie chcę, żeby wieczorem był w złym humorze. Podminowany Struan kroczył do bramy w wysokim murze. Sięgnął do klamki, ale rozpromieniony Lim Din w pokłonach otworzył ją przed nim na oścież. — Piękny zachód słońca, heja, panie? — zagadnął. Struan odpowiedział mu ponurym mruknięciem. Lim Din zamknął drzwi w murze, pomknął do frontowych drzwi domu, a tam uśmiechnął się jeszcze szerzej i jeszcze niżej pokłonił. Struan odruchowo spojrzał na okrętowy barometr, który wisiał na ścianie w przedpokoju. Miał on kardanowe zawieszenie, a jego cienki,

otoczony szkłem słupek rtęci wskazywał 757 milimetrów, czyli dobrą, ładną pogodę. Lim Din cicho zamknął drzwi, biegiem popędził przed Struanem korytarzem i otworzył drzwi do sypialni. Struan wszedł, kopniakiem zamknął drzwi i zaryglował je. Lim Din wzniósł oczy w górę. Kilka chwil potrzebował na uspokojenie się, a potem zniknął w kuchni. , - Ktoś oberwie — szepnął zalękniony do A Sam. — To pewne jak haracz i śmierć. —Nie przejmuj się naszym barbarzyńskim diabelskim Ojcem — odszepnęła A Sam. — Założę się o przyszłotygodniową wypłatę, że Matka w godzinę zamieni go w turkaweczkę. — Przyjmuję! W drzwiach stanęła Mei-mei. - A o czym to tak szepczecie, psie ochłapy, niewolnicy bez ojca i matki? — syknęła. —My tylko się modlimy, żeby Ojciec nie gniewał się na naszą biedną drogą piękną Matkę — odparła A Sam, mrugając oczami. —No to pośpiesz się, ty przypochlebna dziwko. Za każde gniewne słowo, które mi powie, uszczypnę cię! Struan stał na środku sypialni wpatrując się w dużą, brudną chustkę z węzełkami, którą wyjął z kieszeni. Piekło i szatani, co ja teraz zrobię?! — zadał sobie pytanie. Po walce odwiózł arcyksięcia do jego nowej kwatery na „Spokojnej Chmurze". Poczuł ulgę, kiedy Orłów powiedział mu na osobności, że nie miał najmniejszych kłopotów z przetrząśnięciem bagażu Rosjanina. —Ale nie było tam żadnych dokumentów — oznajmił. — Tylko mała kasetka, ale powiedziałeś, żeby niczego nie rozbijać, Tai-Panie, więc jej nie ruszałem. Miałem mnóstwo czasu, bo marynarze zajęli służących. —Dziękuję. Ani słowa o tym. —Bierzesz mnie za głupca?! — oburzył się dotknięty Orłow. — Przy okazji, pani Quance z pięciorgiem dzieci ulokowała się na mniejszym statku bazie. Powiedziałem jej, że Quance jest w Makau i że ma przyjechać jutro z południowym przypływem. Miałem niezłą przeprawę z uniknięciem jej przeklętych pytań. Wydobyłaby odpowiedź nawet z nieboszczyka.

Struan zostawił Orłowa i poszedł do kajuty chłopców. Byli już czyści i mieli nowe ubrania. W dalszym ciągu opiekował.się nimi Mauss,którego się nie bali. Struan powiadomił ich, że nazajutrz zawiezie ich do Kantonu i tam wsadzi na statek do Anglii. — Jaśnie panie — odezwał się mały Anglik, kiedy Struan odwrócił się do wyjścia. — Czy mogę z panem po rozmawiać? Na osobności? —Tak. - odparł Struan i zaprowadził chłopaka do innej kajuty. — Tato przykazali mi dać panu to, wielmożny panie, i nie mówić nikomu, ani panu Wu Pakowi, ani nawet Bertowi. Drżącymi palcami Fred rozwiązał sukienny węzełek, który wciąż jeszcze miał przytroczony do kija, i rozłożył go. Zawierał on mały nóż, szmacianą lalkę i brudną zawiązaną w węzełek chustkę. Pełen obaw podał ją Struanowi, a potem ku jego zdumieniu odwrócił się i zamknął oczy. - Co robisz Fred? ~- Tato zabronili mi patrzeć i kazali odwrócić się tyłem, wielmożny panie. Żebym nie widział - odparł Fred, mocno zaciskając powieki. Struan rozwiązał chustkę i wytrzeszczył oczy na widok jej zawartości: rubinowych kolczyków, diamentowych wisiorków, pierścionków, wielkiej szmaragdowej broszy i wielu połamanych, pogiętych złotych sprzączek od pasów, gęsto wysadzanych brylantami i szafirami. Były warte od czterdziestu do pięćdziesięciu tysięcy funtów. Piracki łup. — Co chce, żebym z tym zrobił? — spytał. —Mogę otworzyć oczy, wielmożny panie? Nie spojrzę. Struan związał chustkę i schował ją do kieszeni surduta. —Tak. No więc, co twój tata chce, żebym z tym zrobił? —Tato powiedzieli, że to moje... zapomniałem tego słowa. To szło, to było coś jak ;,braetwo", „dzictwo", -Oczy Freda napełniły się łzami. Jestem grzeczny, wielmożny panie, ale żem zapomniał. Struan kucnął i przytulił go mocno, ale delikatnie.. — Nie płacz, synku. Pomyślmy. Czy to było „dziedzictwo"? - spytał. Chłopczyk wpatrzycie w niego, jakby miał przed sobą czarodzieja. — Tak. „Dzictwo". Skąd pan wie? — Nie płacz. Jesteś mężczyzną. Mężczyźni nie płaczą. - Co jest „dzictwo"? -To podarunek, zwykle pieniężny, od ojca dla syna. Fred rozważał to przez jakiś czas.

- Czego tato kazali mi nie mówić o tym bratowi Bertowi? - spytał wreszcie. —Czort go wie. —Proszę, wielmożny panie? —Może chciał, żebyś miał je ty, a Bert nie. —Czy „dzictwo" może być dla wielu synów? —Tak. —Czy ja i brat Bert dzielimy „dzictwo", jeżeli dostaniem? —Owszem. Jeżeli dostaniecie. —To dobrze — powiedział chłopiec, ocierając łzy. — Brat Bert to mój najlepszy przyjaciel. — Gdzie mieszkacie ty i ojciec? — spytał Struan. —W domu. Z mamą Berta. —A gdzie jest ten dom? —Blisko morza. Blisko statków. —Czy to miejsce ma w ogóle jakąś nazwę? - A, tak, nazywa się Port. Mieszkaliśmy w domu w Porcie - odparł z dumą Fred. - Tato kazali mi mówić panu samą prawdę. — Wróćmy już, dobrze? Chyba że masz do mnie jeszcze coś. — A, tak. - Fred prędko zawiązał węzełek. - Tato kazali go związać jak poprzednio. Po cichu. I nie mówić. Juzem gotów, wielmożny panie. Struan rozwiązał chustkę jeszcze raz. Do kata, co mam zrobić z tym skarbem? - zapytywał siebie. Wyrzucić? Tego nie zrobię. Odnaleźć właścicieli? Jak? Mogą to być Hiszpanie, Francuzi, Amerykanie bądź Anglicy. A poza tym, w jaki sposób wyjaśnić im, jak wszedłem w posiadanie tych klejnotów? Podszedł do wielkiego łoża z baldachimem i odsunął je od ściany. Zauważył, że jego nowe wieczorowe ubranie skrupulatnie ułożono. Ukląkł przy łóżku. W podłodze znajdował się wcementowany żelazny sejf. Otworzył go i dołożył węzełek do osobistych dokumentów. Jego wzrok padł na Biblię zawierającą trzy pozostałe połówki monet i zaklął. Zamknął sejf, przysunął łóżko na miejsce i podszedł do drzwi . — Lim Din! — zawołał.

Lim Din pojawił się natychmiast, oczy miał błyszczące i promieniał. —Kąpiel bardzo mig! —Kąpiel cały gotów, panie! Na pewno! —Herbaty! Lim Din zniknął. Struan przeszedł przez sypialnię do specjalnego pokoju, który był przeznaczony wyłącznie na kąpiele i toaletę. Robb na widok planów tego domu roześmiał się. Ale mimo to Struan nalegał, żeby tę nowinkę wybudowano dokładnie tak, jak zaplanował. Na niskim podwyższeniu stała miedziana wysoka wanna, z której biegła rura odpływowa .przechodząca przez ścianę i wpadająca do głębokiego dołu z kamieniami, wykopanego w ogrodzie. Z belek nad wanną zwisało podziurawione wiadro. Wchodziła do niego rura biegnąca ze zbiornika świeżej wody na dachu. Przy rurze był kurek. Klozet miał postać szafki z ruchomym wiekiem i wyjmowanym wiadrem do załatwiania się w nocy. Wanna była pełna gorącej wody. Struan zdjął przepocone ubranie i z przyjemnością wszedł do niej. Położył się na plecach i zanurzył. Drzwi sypialni otworzyły się i weszła Mei-mei, za nią podążała A Sam niosąc tacę z herbatą i gorącymi dim sum, a tuż za jej plecami Lim Din. Wszyscy weszli do łazienki i Struan zamknął oczy z cichej irytacji. Żadne tłumaczenia i kary nie mogły przekonać A Sam, że nie wolno jej wchodzić do łazienki, kiedy on się kąpie. —Witaj, Tai-Panie — powiedziała wspaniale uśmiechnięta Mei-mei i nagle całe rozdrażnienie mu przeszło. — Napijemy się herbaty oznajmiła. —Dobrze — zgodził się. Lim Din wziął zabrudzone ubranie i wyszedł. A Sam z uciechą postawiła tacę, wiedząc już, że wygrała zakład. Powiedziała coś po kantońsku do Mei-mei, która roześmiała się na to, zaś A Sam zachichotała, wybiegła z łazienki i zamknęła drzwi. — Co ona ci, do diabła, powiedziała?! — spytał. - Kobiece gadanie! Złapał gąbkę, żeby nią rzucić, więc Mei-mei wyjaśniła pośpiesznie: — Powiedziała, że jesteś kawał mężczyzna. — Na miłość boską, czemu A Sam wreszcie nie zrozumie, że kąpiel to rzecz intymna? — A Sam jest bardzo intymna, na pewno. Po co jesteś wstydliwy, hej? Jest z ciebie mnóstwo dumna. Nie masz się czego wstydzić.

Zdjęła szatę, weszła do wanny i usiadła z drugiego końca; Potem nalała herbaty i podała mu ją. — Dziękuję — powiedział. Wypił herbatę, a potem sięgnął ręką i wziął dim sum. — Walka była dobra? - spytała. Spostrzegła na jego przedramieniu szramę po jej ugryzieniu i ukryła uśmiech. —Wspaniała. —Czemu byłeś zły? —Bez powodu. Smaczne — powiedział, jedząc kolejny pasztecik. Uśmiechnął się do niej. — Jesteś piękna i nie umiem wyobrazić sobie milszego sposobu picia herbaty. —Ty też jesteś piękny. —Czy dom przeszedł już feng szui? —Kiedy będzie konkurs na najpiękniejszą suknię? —O północy. A dlaczego pytasz? Wzruszyła

ramionami. —Czy wrócisz tu o wpół do dwunastej? - Po co?

— Chcę zobaczyć swojego mężczyznę. Zabrać go tej nie zamykającej się szczekaczce z krowimi cyckami. Stopa Mei-mei prześlizgnęła się pod wodą. Struan cofnął się przed tym pieszczotliwym atakiem i omal nie wypuścił filiżanki. —Dalibóg, nie rób tego i uważaj; — Chwycił ją za rękę i roześmiał się. — Bądź grzeczna. —Tak, Tai-Panie. Jeżeli i ty będziesz uważał. — Mei-mei uśmiechnęła się miło, a jej spokojna ręka pozostała w jego dłoni. — Nie patrz tak na mnie jak na tę diablicę, nawet jeżeli jestem naga. Czy mam złe piersi? —Są idealne. Cała jesteś idealna. Jak najbardziej. A teraz przestań się ze mną droczyć. —A więc wrócisz pół godziny przed tym? —Czego się nie robi dla świętego spokoju. - Struan popił herbaty. Aha, nie odpowiedziałaś mi na pytanie. Czy dom przeszedł feng szui? —Tak. Wzięła mydło i zaczęła się namydlać. Ale nie powiedziała nic więcej. —No więc, przeszedł czy nie przeszedł? —Tak.

Znów zamilkła, drażniąco świeża i powabna. —Co się stało? — spytał. —To straszna historia, Tai-Panie, jesteśmy tuż nad okiem smoka i musimy się przeprowadzić. — Nie przeprowadzimy się, koniec i kropka. Kończąc się namydlać nuciła jakąś melodyjkę. Opłukała się i przyjrzała mu się łagodnie wielkimi oczami. —Obróć się, namydlę ci plecy — powiedziała. —Nie przeprowadzimy się — powtórzył podejrzliwie. —Po południu przyszła Ma-ri i miło sobie pogawędziłyśmy. —Nie przeprowadzimy się! Koniec .i kropka! —Doprawdy, Tai-Panie, nie jestem głucha. Usłyszałam cię niesamowicie dobrze za pierwszym razem. Mam ci wyszorować plecy czy nie? - Obrócił się tyłem i zaczęła go namydlać. —Przeprowadzimy się, koniec i kropka. Ponieważ twoja stara matka tak postanowiła — powiedział- po kantońsku. —Co mówisz? — spytał, przesuwając odrobinę szyję i napawając się przeszywającym dotykiem jej rąk, kiedy rozkosznie masowała mu mięśnie ramion. —Stare kantońskie przysłowie mówi: „Kiedy jaskółki budują gniazda, słońce się uśmiecha". —A cóż to znaczy? - To, o czym mówi — odparła, bardzo z siebie zadowolona. — Po prostu trafna myśl, nic więcej. — Zaczerpnęła wody i spłukała mydło. — A Sam, aaa! — krzyknęła. A Sam wbiegła z dużym ręcznikiem. Mei-mei wstała, a służąca otuliła ją nim, drugi ręcznik przytrzymując dla Struana. - Na miły Bóg, powiedz jej, że zrobię to sam! — powiedział. Mei-mei przetłumaczyła to A Sam, na co ta odłożyła ręcznik, zachichotała i wybiegła. Struan wyszedł z wanny, a Mei-mei owinęła go ręcznikiem. Ku jego zdziwieniu, był ogrzany. —Powiem A Sam, żeby na przyszłość trochę podgotowywała ręczniki — powiedziała Mei-mei. — To zdrowo. —Wspaniałe uczucie — przyznał, wycierając się. Otworzył drzwi łazienki i spostrzegł, że jego łóżko jest odkryte, a nowe ubranie leży na komodzie.

—Masz czas na krótki odpoczynek — wyjaśniła Mei-mei, a kiedy

zaczął protestować, dodała władczo: -Odpoczniesz! Struan spojrzał na zegarek. Ocenił, że ma mnóstwo czasu, wiec wszedł do łóżka i wyciągnął się wygodnie. Mei-mei przywołała ręką A Sam, która weszła do łazienki i zamknęła drzwi. Klęcząc, odbandażowała Mei-mei stopy i wytarła je. Potem posypała je pudrem, zastąpiła zdjęte bandaże czystymi i suchymi, a na koniec nałożyła na nie nowe haftowane pantofle. —Masz takie piękne stopy, Matko — powiedziała. —Dziękuję, A Sam. — Mei-mei czule uszczypnęła służącą w policzek, - Ale proszę cię, żebyś nie robiła tak często uwag o przyrodzeniu Ojca. —Ja okazałam mu tylko grzeczność, a przecież zasługuje ono na niemały szacunek. — A Sam wyjęła szpilki z włosów Mei-mei i zaczęła je czesać. — Ojców zwykle bardzo cieszą komplementy. Doprawdy nie pojmuję naszego barbarzyńskiego Ojca ani w ząb. Ani razu nie wziął mnie do łóżka. Czy jestem taka szpetna? —Przecież wciąż ci powtarzam, że barbarzyńscy ojcowie nie śpią ze wszystkimi kobietami w domu — odparła ze znużeniem Mei-mei. — On po prostu tego nie robi. To wbrew jego religii. —Co za straszny dżos — powiedziała A Sam, prychając pogardliwie — mieć takiego Ojca, tak szczodrze obdarowanego przez naturę, a religia mu tego zabrania! Mei-mei roześmiała się i podała jej ręcznik. Biegnij, ty mała podlizucho — powiedziała. — Za godzinę przynieś herbatę, a spóźnij się, to dostaniesz baty! A Sam wybiegła. Mei-mei uperfumowała się i myśląc z biciem serca o swojej sukni balowej oraz drugiej niespodziance weszła do sypialni. Liza Brock otworzyła drzwi kabiny i podeszła do koi. Czuła, jak spod pach spływa jej zimny pot. Zdawała sobie sprawę, że dla Tess jest to niepowtarzalna okazja. — No, złoriutki ~ powiedziała, potrząsając raz jeszcze mężem, - Pora wstawać. —Zostaw mnie — mruknął Brock, obracając się ponownie na drugi bok, kołysany łagodnie odpływem, który trącał kadłub „Białej Czarownicy" — Ubiorę się na czas.

—Jużeś to mówił pół godziny temu. Wstawaj, bo się spóźnisz. Brock ziewnął, przeciągnął się i dźwignął z koi. —Przecie jeszcze nie zaszło słońce — powiedział zaspanym głosem wyglądając przez bulaj. —Niezadługo przyjedzie Gorth, a chciałeś być gotów zawczasu. Masz też przejrzeć z faktorem księgi. Prosiłeś, żeby cię obudzić. —Dobra, przestań, Lizo. — Brock znowu ziewnął i spojrzał na żonę. Miała na sobie nową ozdobioną dużą sprzączką suknię z ciemnoczerwonego jedwabnego brokatu, spod której wyglądało wiele halek. Włosy związała w kok. — Galancie wyglądasz — powiedział odruchowo i znów się przeciągnął. Liza obracała w palcach duży kapelusz z piórami. —Pomogę ci się ubrać — powiedziała, odkładając go. —A to co! Powiedziałem ci, że moje stare ubranie jest w sam raz! — wybuchnął, gdy zobaczył na krześle nową odzież. — Myślisz, że forsa przychodzi tak łatwo, żeby chlapać nią jak morską wodą?!

— Nie, złotko, potrzebowałeś nowego ubrania, a musisz wyglądać jak najlepiej. Podała mu mały gorset, który moda nakazywała nosić mężczyznom, żeby byli zgrabni w pasie. Brock zaklął i wstał z łóżka. Po zasznurowaniu gorsetu, który nałożył na długą wełnianą bieliznę, z pomocą żony niechętnie dał się wbić w nowe ubranie. Ale kiedy przejrzał się w lustrze, ogarnęło go niezmierne zadowolenie. Nowa plisowana koszula falowała mu na piersi, a kasztanowy surdut z haftowanymi złotem klapami leżał doskonale — szeroki w ramionach, wcięty w pasie. Obcisłe wąskie spodnie zachowywały linię prostą dzięki rzemykom przechodzącym pod podeszwami wyczyszczonych, miękkich czarnych wieczorowych butów. Strój uzupełniały pomarańczowa haftowana kamizelka i kieszonkowa pieczęć na złotym łańcuszku. — O cie Pietrek, wyglądasz jak król angielski, skarbie!— pochwaliła Liza: Brock uczesał brodę, która mu się mocno dzięki temu napuszyła. - Wiesz ty co — powiedział burkłiwie, próbując ukryć zadowolenie — możeś i miała rację. — Stanął bokiem do lustra i przygładził aksamit na piersi. — Mogłoby ściślej leżeć na piersi, co? Liza roześmiała się. — A idźże ty, chłopie — powiedziała, już z mniejszą

obawą - Myślę, że rubinowa szpilka w halsztuku byłaby lepsza od tej brylantowej. Brock zmienił szpilki, nie przestając podziwiać się w lustrze. A potem roześmiał się, chwycił ją w pasie i nucąc wal-ca zmusił ją do tańca. — Jesteś królową balu, serdeńko — powiedział. Liza starała się okazywać wesołość, ale wyczytał z jej oczu, że coś się stało. — O co chodzi? — spytał. Wyjęła chusteczkę, otarła spocone czoło i usiadła. —Idzie... idzie o Tess. —Źle się czuje? —Nie. Jest... zabieramy ją na bal! —Czyś ty na łeb upadła? —Uszyłam jej suknię — och, jest naprawdę śliczna — i uczesałam ją, więc czeka na twoją zgodę, zanim... —To każ jej iść do łóżka, do diabła! Nie pójdzie na żaden bal! Więc ty żeś uszyła jej suknię?! — spytał i podniósł rękę, żeby ją uderzyć. —Posłuchaj chwilę - powiedziała Liza, siłą woli pokonując strach. — Wpierw posłuchaj. Nagrek... i ona... Cios zawisł w powietrzu. —Co z Nagrekiem? —To szczęście, że zginął tamtej nocy. Tess... Tess... — Do oczu Lizy napłynęły łzy. - Nie chcę cię martwić, ale ona... —Jest w ciąży? —Nie. Byłam przerażona przez ten miesiąc, jakżeś wyjechał do Kantonu. Żem może się pomyliła. Ale w zeszłym tygodniu zaczęła miesiączkować, chwała Bogu, więc ta troska odeszła. —Ale nie jest dziewicą? — spytał przerażony. —Dalej jest dziewicą — odparła, a po twarzy ciekły jej łzy.

— No to, na miłość boską, jeżeli ona dalej jest dziewicą, to czym ty się, do diabła, frasujesz? No, no, Lizo — powie dział głaszcząc ją w policzek. Liza wiedziała, że nigdy nie zdoła mu powiedzieć, iż Tess straciła wianek. Ale błogosławiła Boga za to, że udało jej się przekonać córkę, iż wszystko jej się przywidziało i że wciąż jest tak czysta, jak musi być dziewczyna. —

Ten

przeszły

miesiąc

był

okropny

—

powiedziała.

—

Okropny. Ale to dla nas przestroga, Tyler. Martwię się o ciebie, bo nie widzisz, że ona dorosła, więc się boję. Nie wi dzisz tego, co masz przed oczami. — Brock chciał jej odpowiedzieć, ale prędko mówiła dalej. — Proszę cię, Tyler. Błagam. Przyjrzyj się jej, a jeżeli uznasz, że dorosła, to ją zabierzemy. Zapowiedziałam jej, że decyzja zależy od ciebie. —Gdzie jest teraz Tess? —W głównej kabinie. —Zaczekaj tutaj. —Tak skarbie.

ROZDZIAŁ DWUDZIESTY PIERWSZY Kiedy noc ria dobre spowiła Hongkong, Culum poszedł na skraj pokładu rufowego „Gromowej Chmury" i dał sygnał. Huknęło działo i na statkach stojących w zatoce na chwilę wszystko ucichło. Culum wpatrywał się niespokojnie w brzeg Szczęśliwej Doliny. Jego podniecenie wzrosło, kiedy dostrzegł rozbłysk światła, potem następny i wkrótce cała ósma parcela nadmorska przemieniła siew morze roztańczonych świateł. Służący na wybrzeżu pośpieszyli zapalić resztę lampionów, których setki rozmieszczono wokół dużego kręgu z heblowanych desek tworzących parkiet do tańca, a ich światło wabiło ciepłem. Stoły i krzesła ustawiono w miłych oku grupach, a na każdym stole stała lampa i kwiaty z Makau. Dalsze lampiony wisiały na linach rozciągniętych pomiędzy cienkimi bambusami nie opodal zastawionych jedzeniem stołów na kozłach. Jeszcze inne umieszczono nad beczkami z francuskimi i portugalskimi winami, rumem, koniakiem, whisky, wytrawnym winem i piwem. Na podorędziu czekało czterdzieści skrzynek schłodzonego lodem szampana. We wszystkie strony pędzili służący, ubrani bez wyjątku w schludne czarne spodnie i białe bluzy, a ich warkocze podrygiwały. Doglądał ich władczo Czen Szeng, faktor Noble House. Był to niezwykłej tuszy grubas w bogatych szatach i czapce wyszywanej klejnotami. Sprzączkę u pasa miał z bezcennego śnieżnobiałego nefrytu, a nogi obute w czarne jedwabne pantofle z białymi podeszwami. Siedział na krześle pośrodku parkietu tanecznego niby ogromny pająk i bawił się długimi włosami, które wyrastały mu z małej brodawki na podbródku. Wachlował go

osobisty niewolnik, chociaż noc nie była upalna. Kiedy wszystko przygotowano gwoli jego satysfakcji, wstał ociężale i uniósł rękę. Służący pośpieszyli na swoje miejsca i stanęli jak figury bożków, on zaś dokonał ostatniej inspekcji. Na kolejne skinienie jego ręki jeden ze służących wybiegł z kręgu świateł i z woskowanym knotem w ręku zniknął w nadbrzeżnych ciemnościach. W chwilę później wybuchła potworna kanonada ogni sztucznych, która trwała kilka ładnych minut, a wszyscy na statkach i na brzegu rzucili się, żeby ją obejrzeć. Potem były ogniste kule, kolorowe światła, jeszcze więcej dymu, hałasu i huku, a następnie znowu race. Ogłuszające huki trwały jeszcze kilka minut, a wówczas rozległ się grzmot, jakby jakiś okręt wystrzelił salwę burtową, i w niebo wzbiła się setka rakiet. Ciągnące się za nimi smugi poszybowały wysoko i przepadły. A po chwilowej ciszy na całym niebie rozkwitły szkarłatne, zielone, białe i złote pióropusze. Pióropusze te sfrunęły majestatycznie w dół i wpadły do morza. Służący zapalił ostatni woskowany knot i odbiegł pędem. Czerwony i zielony ogień wspiął się wężowym ruchem na duże rusztowanie z bambusów, które szybko zapłonęło, tworząc obraz Smoka i Lwa. Godło to gorzało wiele minut, a potem sczezło w potężnej eksplozji tak nagle, jak się pojawiło. Przez chwilę panowała ciemność, wypełniona jedynie potężnymi wiwatami, które odbiły się echem od otaczających dolinę wzgórz. Kiedy oczy patrzących przywykły do mroku, ponownie zapaliły się kuszące swym światłem lampiony nad kręgiem tanecznym. Hongkong spowił nastrój radosnego wyczekiwania. Shevaun jęczała z bólu. — -Wystarczy — błagała. Jej pokojówka jeszcze mocniej chwyciła sznurówki gorsetu i zaparła się kolanami o pośladki swojej pani. — Niech panienka wypuści powietrze — poleciła. A kiedy Shevaun posłuchała, pociągnęła sznurówki po raz ostatni i zawiązała je. Shevaun straciła dech. — Proszę bardzo, kochaneczko — oznajmiła pokojówka w czepku. — Gotowe. Ta drobna schludna Irlandka o stalowych nadgarstkach służyła Shevaun za niańkę i pokojówkę od powijaków i uwielbiała ją. Nazywała

się Kathleen 0'Rourke. Twarz z roześmianymi oczami i dołeczkami w brodzie okalały jej ciemne włosy. Miała trzydzieści osiem lat. Shevaun przytrzymała się stojącego w kabinie krzesła, ledwie mogąc oddychać. — Nim się ten wieczór skończy, zemdleję — oznajmiła. Kathleen odszukała centymetr i zmierzyła jej kibić. — Święta Dziewico Maryjo czterdzieści cztery centy metry! A jak będziesz mdlała, kochaneczko, to pamiętaj, że masz tyle wdzięku co chmurka i że wszyscy patrzą. Shevaun miała na sobie pantalony z falbankami, a na nogach jedwabne pończochy. Fiszbinowy gorset pił ją w biodrach, wściekle cisnął w talii, a piersi podnosił i wypychał w górę. — Muszę na chwilę usiąść — powiedziała osłabłym gło sem. Kathleen znalazła sole trzeźwiące i podsunęła je She-vaun pod nos. — Proszę, gołąbeczko. Jak tylko te baby cię zobaczą, to nie będzie ci słabo nic a nic. Matko Boska i Józefie święty, zostaniesz królową balu! Do drzwi zapukano energicznie. —Jeszcześ niegotowa, Shevaun? — zawołał Tillman. —Nie, wuju. Już niedługo. —No, to pośpiesz się, kochanie. Musimy tam zdążyć przed jego ekscelencją — powiedział i odszedł. Kathleen zaśmiała się cicho. - Niemądry człowiek, gołąbeczko powiedziała. — Nie wie, że dziewczyna musi wejść efektownie. Quance odłożył farby. —Gotowe! — powiedział. —Wspaniale, Arystotelesie — rzekł Robb i podniósł małą Karen, żeby zobaczyła swój portret. — Prawda, Karen? —Czy ja tak wyglądam? — spytała z niezadowoleniem dziewczynka. — Jest okropny. —Jest nieśmiertelny, Karen — powiedział zbulwersowany Quance, wziął ją z rąk ojca i mocno objął. — Spójrz na te prześliczne rumieńce na twoich policzkach, na światło w twoich pięknych oczach, na to szczęście, które otacza cię jak aureola. Na brodę Alcazabedabry, tak jak wyglądasz, wyglądasz wspaniale. —Och, to dobrze. — Karen uścisnęła go, a kiedy postawił ją na

podłodze, jeszcze raz spojrzała na portret. — Kto to jest Alcaza... ten, którego pan wymienił? —Mój znajomy — odparł ze śmiertelną powagą Quance. — Brodaty znajomy, który strzeże malarzy i pięknych dziatek. —Jest bardzo, bardzo ładny — powiedziała Sara; twarz miała napiętą. — A teraz zmykaj, w tej chwili, o tej porze powinnaś już spać. —Jeszcze za wcześnie — odparła nadąsana Karen. — Przyrzekłaś, że mogę zostać aż do odjazdu tatusia. Quance uśmiechnął się, wytarł palce terpentyną i zdjął fartuch. —Zabiorę swoje farby jutro, Robb — powiedział. Oczywiście. —Tak, no to lepiej jedźmy. Quance wygładził przeraźliwie fioletową haftowaną kamizelkę i nałożył surdut ze złotego jedwabiu. — Lubię pana, panie Quance — powiedziała Karen. — Pan jest bardzo piękny, nawet jeżeli pańskie obrazy są ok ropne. Malarz roześmiał się, uściskał ją i nałożył cylinder. —Zaczekam w łodzi, Robb — powiedział. —Może byś odprowadziła pana Quance'a, Karen? -rzeki Robb. —O, tak — odparła i w tanecznych podskokach podbiegła do drzwi. Quance wyszedł za nią niczym paw. — Dobrze się czujesz, Saro? — spytał troskliwie Robb. —Nie — odpowiedziała chłodno. — Ale to nieważne. Lepiej idź. Spóźnisz się. —Gdyby to coś pomogło, zostałbym — powiedział zdenerwowany. —Pomogą mi tylko narodziny dziecka i statek do kraju — odparła Sara, z irytacją odgarniając z oczu cienkie kosmyki włosów. — Wyjazd z tej przeklętej wyspy! —Och, nie gadaj bzdur! — powiedział, nie mogąc się powstrzymać, a gniew zwyciężył w nim nad postanowieniem, żeby nie wszczynać kłótni. - To nie ma nic wspólnego z Hongkongiem! —Odkąd należy do nas, mamy same kłopoty — odparła. — Ty się zmieniłeś, zmienił się Dirk, Culum, ja. Na miłość boską, co się dzieje? Wreszcie postanowiliśmy wyjechać... i nagle bankrutujemy. Wszyscy żyjemy w śmiertelnej trwodze, szkaradnie się kłócimy, a tymczasem biedna Ronalda i rodzina Dirka umierają. A potem zbawia nas to srebro, ale nic z tego, bo Dirk przypiera cię do muru, a ty jesteś za słaby, żeby się

wywinąć, więc przysięgasz, że zostaniesz. Culum nienawidzi Dirka, Dirk Culuma, a ty jak głupi stoisz pomiędzy nimi, nie mając odwagi wziąć co z prawa nasze i wyjechać, żeby korzystać z tego w kraju. Jeszcze nigdy nie miałam przenoszonej ciąży. Jeszcze nigdy nie czułam się tak podle, a teraz czuję się tak, jakbym stała nad grobem. Jeżeli chcesz wiedzieć, kiedy zaczęły się nasze wszystkie kłopoty, to stało się to dwudziestego szóstego stycznia tysiąc osiemset czterdziestego pierwszego roku! —Wierutne bzdury! - odparował jej oskarżenie, wściekły, że wypowiedziała na głos to, co go nurtowało tak długo, i zdał sobie sprawę, że i on pośród strawionych na rozmyślaniach nocnych godzin równie mocno przeklina ów dzień. — Niedorzeczne zabobony — dodał, bardziej żeby przekonać siebie niż ją. — Zaraza była w zeszłym roku. Plajta w banku w zeszłym. Dowiedzieliśmy się o tym dopiero po znalezieniu się w Hongkongu. A poza tym nie jestem głupi! Musimy mieć pieniądze, dużo pieniędzy, a rok tu, czy rok tam nie ma znaczenia. Myślę o tobie, o dzieciach i o wnukach. Muszę zostać. To postanowione. —Czy zarezerwowałeś już nam przejazd do kraju? —Nie. —Więc ucieszę się, jeżeli to zrobisz natychmiast. Ja się me rozmyślę, jeżeli na to liczysz! —Nie, Saro — odparł lodowato. — Nie liczę na to, że się rozmyślisz. Czekałem, żeby się przekonać, jak się będziesz czuła. Statków nam nie brakuje. Dobrze o tym wiesz. —Za miesiąc od dziś wydobrzeję na tyle, żeby... —Nie wydobrzejesz, a wyjazd tak szybko jest niebezpieczny. I dla ciebie, i dla dziecka! —W takim razie może ty sam odwieziesz nas do kraju. —Nie mogę. —Pewnie, że nie. Masz do załatwienia ważniejsze sprawy — powiedziała Sara i porwał ją gniew. — Pewnie masz następną pogańską dziwkę, która jest gotowa na każde za-wołanie! — Zamilcz, na miłość boską! Mówiłem ci tysiąc razy... - Dirk już sobie sprowadził jedną na wyspę. Czemu miałbyś być gorszy? — Sprowadził? - A nie? . Mierzylj się wzrokiem nienawistnie. - Lepiej idź – powiedziała i odwróciła

się do niego plecami. Drzwi otworzyły się i tanecznym krokiem wbiegła Karen. Skoczyła w ramiona ojcu, a potem podbiegła do Sary i objęła ją. —Tata załatwia nam statek do kraju, kochanie — powiedziała Sara czując, jak dziecko mocno kopie w jej łonie. Poród był już nareszcie blisko. Nagle zdjął ją nieokreślony lęk. — Boże Narodzenie spędzimy tym razem w domu. Czy tonie wspaniałe? Będzie śniegi kolędy i cudowne prezenty. Ą do tego jeszcze Święty Mikołaj. —Och, to świetnie, ja kocham Świętego Mikołaja. A co to jest śnieg? - Wszystko jest białe — drzewa, domy — to deszcz, który zamienił się w lód. Jest bardzo piękny, a w sklepach będzie pełno zabawek i wspaniałych rzeczy — wyjaśniła Sara drżącym głosem, a jej cierpienie ostro ugodziło w Robba. — Tak, miło będzie znowu znaleźć się w prawdziwym mieście. A nie... na odludziu. — Idę — powiedział Robb, trawiony żalem. Prędko pocałował Sarę, która ledwo dostrzegalnie odwróciła twarz, czym doprowadziła go do wściekłości. Uścisnął Karen i wyszedł. Mary Sinclair po raz ostatni poprawiła uczesanie i wpięła we włosy malutki diadem z kwiatów polnych, które przysłał jej Glessing. Sukienkę — z kruczoczarnego jedwabiu szantuńskiego, falującą i z turniurą — nałożyła na mnóstwo halek, szeleszczących przy każdym ruchu. Była modnie skrojona i odsłaniała jej gładkie ramiona i falujące piersi. Mary beznamiętnie przyjrzała się swojemu odbiciu. Twarz, która patrzyła na nią z lustra, była obca. Z jej oczu wyzierał przewrotny powab, policzki miała blade, a usta ciemnoczerwone i błyszczące. Zdawała sobie sprawę, że jeszcze nigdy nie wyglądała tak ślicznie. Westchnęła i wzięła kalendarz. Ale i bez tego wiedziała, że nie potrzebuje liczyć od nowa dni. Wynik był zawsze taki sam, więc mogła tylko powtórzyć to, co z przerażeniem odkryła dzisiejszego ranka: „Jesteś w ciąży!” Boże! Boże! Boże! — pomyślała.

ROZDZIAŁ DWUDZIESTY DRUGI Culum grzecznie się ukłonił.

— Dobry wieczór — przywitał się odruchowo i kolejny gość wtopił się w balowy tłum. Już od blisko godziny stał u boku ojca i wuja, oficjalnie witając gości, i z niecierpliwością czekał na zakończenie tęega rytuału. Zlustrował wzrokiem parkiet. Pośród nagich ramion, różnokolorowych sukien, paradnych mundurów i bezustannie trzepoczących wachlarzy wypatrzył Mary Sinclair. Na chwilę stropił się widząc, że gawędzi z Glessingiem. W końcu jednak nie powinieneś być zazdrosny, pomyślał. Mary to z pewnością najładniejsza kobieta na balu, a George ma bezwzględnie prawo jej towarzyszyć. Nie miej o to do niego pretensji. Z dwóch stron tanecznego kręgu wzniesiono dwie estrady dla orkiestr, jedną dla orkiestry marynarskiej, drugą dla wojskowej. Na wieść, że admirał zgodził się wypożyczyć swoją orkiestrę na ten wieczór, generał zrobił to samo. W tej chwili grali żołnierze w szkarłatnych mundurach. Wszyscy rwali się do tańca, ale musieli czekać na przybycie Longstaffa. A Longstaff spóźniał się, co było jego przywilejem. Culum ukłonił się kolejnemu gościowi, jeszcze jednemu i z ulgą spostrzegł, że kolejka przybyłych na bal zmniejsza się. Spojrzał w stronę brzegu, gdzie ustawiona z latarni wstążka światła wiodła gości od łodzi, i zobaczył, że kuter Longstaffa dobił do plaży. Longstaff, arcyksiążę i admirał zeszli w asyście na brzeg. Doskonale, pomyślał. Już niedługo. Znów przesunął wzrokiem po parkiecie i tym razem zatrzymał go na Manoelicie de Vargas. Przyglądała się mu sponad wachlarza. Była bardzo piękna — miała śniadą cerę, ciemne oczy, a w czarnych włosach mantylkę. Uśmiechnął się do niej i lekko ukłonił. Twarz dziewczyny zmarszczyła się w uśmiechu, zatrzepotała wachlarzem i odwróciła się. Culum przyrzekł sobie, że zatańczy z nią przynajmniej jeden taniec. Strzepnął z klapy surduta jakieś pyłki, świadom, że jest ubrany podług najnowszej angielskiej mody i znacznie wyprzedza pod tym względem większość z obecnych tu mężczyzn. Surdut miał błękitny, z granatowymi jedwabnymi klapami, wcięty w talii i rozszerzony na biodrach. Bladoniebieskie obcisłe spodnie wetknięte w buty z cholewkami ponad kostkę. Włosy nad uszami i ponad stojącym, sztywnym kołnierzem ufryzowane w podwinięte loki. Krawiec Robba spisał się świetnie. I jak tanio wziął! Tak, przy zarobkach sto pięćdziesiąt gwinei miesięcznie można sobie pozwolić na tuziny wspaniałych ubrań i butów. Życie było

cudowne. Ukłonił się następnej grupie mijających go gości, za którymi ciągnęła się woń zawilgoconych ubrań skropionych perfumami. Dziwne, pomyślał. Teraz już czuł zapach innych ludzi — rzeczywiście śmierdzieli! Był. zdumiony, że przedtem tego nie zauważał. Z pewnością miał się lepiej, znacznie lepiej, odkąd codziennie się kąpał i zmieniał ubranie. Tai-Pan miał rację. Spojrzał na ojca, który pogrążony był w rozmowie z Morleyem Skinnerem. Wiedział, że ludzie go obserwują i że ma nieprzyjazną minę. Co do gości, to nie zobaczyli żadnych oznak zmniejszenia się wrogości ojca i syna. W rzeczywistości pogłębiła się ona, zamieniając w lodowatą uprzejmość, odkąd obaj zaczęli grać. Culumowi coraz łatwiej przychodziło zwodzić ludzi. Bądź szczery, powiedział sobie. Przestałeś go ubóstwiać. Wprawdzie nadal go szanujesz, ale to przecież heretyk, cudzołożnik i ma niebezpieczny wpływ na ludzi. Tak więc wcale nie udajesz — naprawdę jesteś chłodny, chłodny i rozważny. — Dajże spokój, Culum — szepnął mu zaniepokojony Robb. - Słucham, wuju? —Och, nic. Tyle tylko, że dzisiejszy wieczór jest świętem. —Właśnie. Culum wyczytał w oczach Robba, że tamten ma kłopoty, ale nie powiedział nic i obrócił się, żeby witać następnych gości, przyglądać się Mary, a przy okazji Manoelicie. Postanowił, że nie powie wujowi, co zaszło pomiędzy nim a Tai-Panem na tamtej górze. — Nie zna pani jeszcze mojego siostrzeńca, Culuma — usłyszał głos Robba. — Culumie, to panna Tess Brock. Obrócił się. Serce podskoczyło mu i zakochał się. Tess składała mu właśnie ukłon. Dół jej sukni był obszerną, sfalowaną krynoliną z białego jedwabnego brokatu, spod której rąbka wylewała się pieniście kaskada halek. Talia pod wezbranym krótkim gorsem była niewiarygodnie cienka. Jasne włosy opadały dziewczynie w miękkich lokach na obnażone ramiona. Culum spostrzegł, że Tess ma niebieskie oczy i ponętne usta. A patrzyła na niego tak, jak on na nią. —To dla mnie zaszczyt poznać panią — usłyszał swój nierzeczywisty nawet dla niego samego głos. — Zechce mnie pani zaszczycić pierwszym tańcem? —Dziękuję, panie Struan — zadźwięczała mu w uszach jak

dzwoneczek jej odpowiedź i Tess odeszła. Liza przypatrywała im się pilnie. Zauważyła minę Culu-ma i reakcję córki. O Boże, niechże to się spełni, spraw, żeby się spełniło! — pomyślała, idąc za mężem przez parkiet. —Nie poznałem małej Tess, a ty? — spytał Struan Robba. Także jemu nie uszła wymiana zdań pomiędzy synem a córką Brocka i w głowie zakłębiło mu się od myśli o korzyściach i niebezpieczeństwach tkwiących w małżeństwie Culuma z Tess. Jezu miłosierny! —Nie — odrzekł Robb. — Spójrz na Brocka. Pęka z dumy. —Owszem. —I spójrz na Mary. Nie przypuszczałem, że może być... taka oszałamiająca. —Owszem. Struan przyglądał się przez krótką chwilę Mary. Czarna suknia podkreślała eteryczną, świetlistą bladość jej cery. Potem przyjrzał się badawczo Manoelicie. A potem znowu Tess. Uśmiechała się do Culuma, a on do niej, tak jak ona zapomniawszy o całym świecie. Dobry Boże, pomyślał, Culum Struan i Tess Brock! —Przeklęty Szekspir! — wyrwało mu się. —Co mówisz, Dirk? —Nic. Myślę, że Mary rzeczywiście ma szansę na nagrodę. —Dalibóg, to nie ta sama klasa — wtrącił mijający ich Quance i mrugnął. — Nie ta, co Manoelita de Vargas. — Ani,, założę się, Shevaun, kiedy raczy zaszczycić nas swoją obecnością — rzekł Struan. —Ach ta rozkoszna panna Tillman. Podobno nosi tylko pantalony i muślin. Nic więcej! Na wielkie jądra Jupitera, ha?! —O, Arystoteles! — zawołał Jeff Cooper, podchodząc do nich. — Mogę z panem zamienić słówko? Chodzi o zamówienie na obraz. —Boże, zlituj się nad moją piękną duszą! Doprawdy nie rozumiem, co wszystkich napadło — odparł podejrzliwie Quance. — Jak dzień długi, nic tylko zamówienia. —Nagle doceniliśmy świetność pańskiego pędzla — powiedział prędko Cooper. —Dalibóg, w samą porę, bo to nieśmiertelna prawda. Zdrożałem. Pięćdziesiąt gwinei.

—Omówmy to przy szampanie, dobrze? — zaproponował Cooper, mrugnąwszy ukradkiem ponad głową Quance'a do Struana i poprowadził małego malarza dalej. Struan zaśmiał się. Rozpuścił wici, żeby absorbować Quance'a cały czas i trzymać go z daleka od ludzkich języków aż do konkursu. Poza tym skutecznie odciął od świata Maureen Quance na małym statku bazie, zabierając stamtąd wszystkie łodzie. W tym momencie w kręgu świateł pojawili się Long-staff, arcyksiążę i admirał. Zawarczały bębny i wszyscy wstali, bo orkiestry zaczęły grać Boże, zbaw królową. Potem odegrały — z potknięciami — rosyjski hymn narodowy, a wreszcie Władaj, Brytanio. Buchnęły wiwaty. —Trudno o większą grzeczność z pańskiej strony, panie Struan — rzekł Siergiejew. —Cała przyjemność po mojej stronie, wasza wysokość. Chcieliśmy, żeby czuł się pan tu jak w domu. — Struan był pewien, że oczy wszystkich zwrócone są na nich dwóch i że bardzo mądrze wybrał dla siebie strój na dzisiejszy wieczór. W przeciwieństwie do reszty towarzystwa, ubrany był na czarno, a tylko wstążka, którą związał włosy na karku, była zielona. - Zechciałby pan łaskawie poprowadzić pierwszy taniec? — To dla mnie zaszczyt. Ale, niestety, nie znam tu żadnej damy. Siergiejew miał na sobie olśniewający mundur kozacki, z kurtką wytwornie zarzuconą na jedno ramię, a z ozdobionego klejnotami pasa zwisała mu paradna szpada. Dwóch służących w liberiach czekało z uniżeniem na jego rozkazy. Łatwo to naprawić -? odparł z ożywieniem Struan. ~ Może raczyłby pan wybrać sobie partnerkę. Rad będę dokonać formalnej prezentacji. — Popełniłbym wobec pana nietakt. Może to pan zadecyduje, która z pań raczy mi wyświadczyć ten zaszczyt. — I w zamian mieć wydrapane oczy? Dobrze. Struan odwrócił się od księcia i ruszył przez parkiet. Najlepsza byłaby Manoelita. Byłby to wielki zaszczyt i powód do dumy dla portugalskiej społeczności, na której Noble House i wszyscy kupcy polegali bez reszty, jako źródle urzędników, księgowych, magazynierów — tych wszystkich, dzięki którym działają firmy handlowe. Prawie równie dobrą kandydatką byłaby Mary Sinclair, bo wyglądała dziś dziwnie intrygująco i była tu najpiękniejszą z kobiet. Ale na jej wyborze nic by nie zyskał, z wyjątkiem po-

parcia Glessinga. Zauważył, jak wiernie Glessing jej asystuje..,Odkąd został mianowany komendantem portu, jego wpływy wzrosły. A poza tym byłby pożytecznym sprzymierzeńcem. Idąc w stronę tych dwóch dziewcząt spostrzegł, że oczy Manoelity rozszerzają się, a Mary Sinclair wstrzymuje oddech. Zatrzymał się jednak przed Brockiem. — Za pozwoleniem, Tyler, czy Tess może poprowadzić pierwszy taniec z arcyksięciem? — spytał, ciesząc się z wy czuwalnego poruszenia, które wywołał. Brock skinął głową, pokraśniały z dumy. Liza była wniebowzięta. Tess zapłoniła się i omal nie zemdlała. Culum zaś przeklinał i nienawidził ojca, a jednocześnie błogosławił go za to, że obdarzył takim zaszczytem Tess. Natomiast wszyscy kupcy zachodzili w głowę, czy Tai-Pan zawarł pokój z Brockiem. A jeżeli tak, to dlaczego? —Nie do wiary — powiedział Glessing. —Właśnie - przyznał zatroskany Cooper, wiedząc, że pokój pomiędzy Struanem a Brockiem nie wyjdzie mu na dobre. — To nie ma sensu. —Ma, i to bardzo duży - wtrąciła Mary. - Ona jest tu najmłodsza i powinien jej przypaść ten zaszczyt. —Za tym kryje się coś więcej, panno Sinclair — powiedział Glessing. — Tai-Pan nigdy nie robi nic pochopnie. Może liczy, że ona upadnie i złamie nogę albo coś takiego. On nienawidzi Brocka. - Uważam, że bardzo krzywdzi pan Tai-Pana taką opinią, komandorze — zaprotestowała ostro Mary. —Tak jest, a więc przepraszam, że powiedziałem głośno to, co Wszyscy myślą. — Glessing wyrzucał sobie własną głupotę, powinien był przewidzieć, że taka wcielona niewinność jak Mary ujmie się za tym czartem. — Jestem rozdrażniony tylko dlatego, że jest pani najpiękniejszą z obecnych tu dam i to pani z całą pewnością zasługuje na ten zaszczyt. —Bardzo pan miły. Ale nie wolno panu myśleć, że Tai-Pan postępuje w złej wierze. Bynajmniej. — Pani ma rację, a ja się mylę? odrzekł Glessing. — Zechce pani zatańczyć ze mną pierwszy taniec... i przyjąć zaproszenie na kolację? Będzie to dla mnie znak, że mi prze baczono. Od ponad roku Mary rozważała możliwość wyjścia za mąż za George'a Glessinga. Lubiła go, ale nie kochała. Teraz jednak wszystko stracone, pomyślała.

—Dziękuję —. powiedziała. Spuściła oczy i zaczęła się wachlować. —

Jeżeli przyrzeknie mi pan, że będzie bardziej... bardziej miły. —Przyrzekam — odparł uszczęśliwiony. Struan poprowadził Tess przez parkiet — Tańczysz walca, moja panno? — spytał. Skinęła głową, starając się nie spojrzeć na syna Tai-Pana. — Pozwoli pan przedstawić sobie pannę Tess Brock, wasza wysokość. Arcyksiążę Aleksy Siergiejew - przedsta wił ich sobie Struan, Tess Stała jak sparaliżowana, trzęsły się pod nią kolana. Ale myśl o Culumie i o tym, jak na nią patrzał, dodała jej śmiałości i przywróciła pewność siebie. — To dla mnie zaszczyt, wasza wysokość — powiedziała, składając ukłon. Arcyksiążę skinął jej głową i szarmancko pocałował w rękę. —To dla mnie zaszczyt, panno Brock — rzekł. —Miał pan przyjemną podróż? — spytała wachlując się. - Tak, dziękuję — odparł i spojrzał na Struana. - Czy wszystkie angielskie młode damy są tak piękne? Nim Struan zdążył mu odpowiedzieć, w krąg świateł weszła sunąc Shevaun, wsparta na ręce Tillmana. Jej suknia z zielonego tiulu była jak mgiełka, a dół miała obszerny, w kształcie dzwonu. Jej wierzchnia warstwa sięgała kolan, aby podkreślić tuzin warstw; szmaragdowych, spadających kaskadami halek. Nosiła długie zielone rękawiczki, a w jej rudych włosach tkwiły pióra rajskich ptaków. Nie do wiary ale gorsu sukni nie przytrzymywały żadne rękawy. — Wasza ekscelencjo, panie Struan, proszę wybaczyć nam spóźnienie — powiedziała, składając w ciszy, która za padła, ukłon. Ale tuż przed wyjściem pękła mi sprzączka u buta. Longstaff oderwał zaciekawione spojrzenie od jej dekoltu, zastanawiając się tak jak wszyscy, w jaki, u diabła, sposób jej suknia trzyma się i czy nie spadnie. — Zjawia się pani zawsze w najwłaściwszej chwili, Shevaun — powiedział Struan i zwrócił się do Siergiejewa. — Pozwoli pan, że przedstawię pannę Shevaun Tillman z Ameryki. A, i pana Tillmana. Jego wysokość, arcyksiążę Siergiejew. Stojąc w zapomnieniu, Tess przypatrywała się, jak Shevaun składa

jeszcze jeden ukłon, nienawidząc jej za to, że zabrała jej moment chwały. Po raz pierwszy zazdrościła jakiejś kobiecie. I po raz pierwszy w życiu pomyślała o sobie jako o kobiecie, a nie dziewczynie. — Co za piękna suknia, panno Tillman — powiedziała słodziutko. — Sama pani ją uszyła? Oczy Shevaun zapłonęły, ale odpowiedziała równie słodkim tonem: — Och, nie, kochanie, brak mi pani talentu, niestety. A w duchu dodała: „Ty zasmarkana, jędzowata dziwko!" —Czy zaszczyci mnie pani pierwszym tańcem, Shevaun? — spytał Longstaff. —Z największą przyjemnością, ekscelencjo — odparła, uradowana zazdrością i nienawiścią, jaką wywołała. — Wszystko tu jest takie piękne — dodała z uśmiechem do Struana. —Mmm, dziękuję — odrzekł, odwrócił się i dał znak kapelmistrzowi orkiestry marynarskiej. Pałeczka kapelmistrza opadła w dół i rozległy się pierwsze podniecające takty wiedeńskiego walca. Chociaż na walce krzywiono się, były one najpopularniejszymi z tańców. Kiedy arcyksiążę prowadził Tess na środek parkietu, Shevaun modliła się, żeby tamta potknęła się i upadła, albo jeszcze lepiej — żeby tańczyła jak krowa. Ale Tess płynęła lekko jak liść. Longstaff powiódł Shevaun do tańca. Obracając się z cudownym wdziękiem, spostrzegła, że Struan idzie w stronę ciemnookiej portugalskiej piękności, której jeszcze nie widziała, i zawrzała ze złości. Ale kiedy okręciła się powtórnie, ujrzała, że wprowadził na parkiet Lizę Brock, i pomyślała: „Och, mądry jesteś, Tai-Panie. Ko-cham cię za to." A potem wpadła jej w oczy Tess i arcyksiąże tańczący na środku parkietu, więc poprowadziła tam Longstaffa, wcale dobrego tancerza, w taki sposób, aby się nie zorientował, że jest prowadzony. Culum stał z boku i obserwował. Wziął kieliszek szampana, wypił go nie kosztując, a potem znalazł się przy Tess i kłaniając się poprosił ją o drugi taniec. Nie zauważył zmarszczonych brwi Brocka ani Lizy, pośpiesznie odciągającej uwagę męża. Ani też nagłego zaciekawienia Gortha. Tańczono walce, polki, skoczne szkockie gigi i galopy. Po zakończeniu każdego tańca Shevaun była oblegana, podobnie jak Manoelita, jednakże ją adorowano z większą ostrożnością. Culum zatańczył z Tess trzykrotnie, a zwyczaj pozwalał na cztery tańce z jedną

partnerką w ciągu wieczora. Przed ostatnim tańcem poprzedzającym kolację Struan przepchnął się przez tłum oblegający Shevaun. — Panowie — oświadczył spokojnym i nie znoszącym sprzeciwu tonem — przepraszam was, ale ten taniec należy do gospodarza balu. Mężczyźni jęknęli i pozwolili mu zabrać ją do tańca. Nie czekał na muzykę, lecz od razu ruszył z Shevaun na parkiet. Jeff Cooper przyglądał się im zazdrośnie. To z nim powinna teraz zatańczyć. —Dobrze się razem prezentują — powiedział do Tillmana. —Tak. Czemu nie starasz się o jej wzajemność? Znasz moje zdanie. I mojego brata. —Mam czas. —Nie masz, odkąd Struan został wdowcem. Oczy Coopera zwęziły się. - Poparłbyś takie małżeństwo? ~ spytał. — Ależ skąd. Niemniej jest dla mnie całkiem oczywiste, że Shevaun szaleje za nim — odparł Tillman i dodał gniewnie: — Czas, żeby się ustatkowała. Od jej przyjazdu spotykają mnie same kłopoty i mam dość pilnowania jej; Wiem, co do niej czujesz, więc oświadcz się oficjalnie o jej rękę i załatwmy tę sprawę. Dopiero wtedy, kiedy będę pewien, że mnie przyjmie z własnej nieprzymuszonej woli, i to z radością. Nie jest inwentarzem, który sprzedaje się i kupuje. — Owszem. Ale jest kobietą, jest niepełnoletnia i zrobi to, co ja i jej .ojciec uznamy dla niej za najlepsze. Muszę przyznać, że nie pochwalam twojej postawy, Jeff. Sam się prosisz o kłopoty. Cooper nie odpowiedział. Doskwierały mu lędźwie; spojrzał na Shevaun. —Tworzą idealną parę — powiedziała Mary, rozpaczliwie pragnąc być Shevaun. I w tej samej chwili poczuła się zbrukana — z powodu swojego utajonego podwójnego życia, z powodu dziecka i z powodu Glessinga. Był dziś dla niej taki czuły; taki czuły, męski, bardzo angielski i bardzo przyzwoity. Omal się nie rozpłakała, dręcząc się z powodu swojej daremnej miłości do Tai-Pana. —Owszem — przyznał Glessing. — Ale jeżeli istnieje

sprawiedliwość, to pani zdobędzie dziś nagrodę, panno Sinclair. Zdobyła się na uśmiech i jeszcze raz spróbowała dociec, kto jest ojcem dziecka — nie dlatego, żeby to miało znaczenie, bo jego ojciec na pewno był Chińczykiem. Urodzić chińskiego bękarta?! Prędzej umrę, powiedziała sobie. Jeszcze dwa, trzy miesiące i ciąża zacznie być widoczna. Ale ja nie dożyję, by ujrzeć przerażone i potępiające miny tych tu. Do oczu napłynęły jej łzy. — No, no, Mary — powiedział Glessing, czule dotykając jej ręki. — Nie wolno pani płakać dlatego, że po wiedziałem pani komplement. Naprawdę jest tu pani najpiękniejsza... nie znam piękniejszej od pani. Naprawdę. Wytarła łzy, zasłaniając się wachlarzem. I wówczas przez mgłę przerażenia przypomniała sobie o Mei-mei. Może mogłaby pomóc? Może Chińczycy znają lekarstwo na pozbycie się dziecka? Ależ to byłoby morderstwo. Morderstwo! Nie, to przecież moje ciało, przecież Boga nie ma, a jeżeli urodzę dziecko, wyklną mnie, argumentowała. - Przepraszam pana, drogi George -w powiedziała, bardziej pogodzona ze sobą, bo już podjęła decyzję. ~ Przez chwilę było mi słabo. —Na pewno już pani lepiej? —O, tak. Glessing był przepełniony opiekuńczą miłością. Biedna, krucha, mała dziewczynka, pomyślał. Potrzebuje kogoś do opieki, a ten opiekun to ja. Tylko ja. Struan zatrzymał się na samym środku parkietu. — Byłam ciekawa, kiedy wyświadczy mi pan ten za szczyt — powiedziała Shevaun, promieniejąc zuchwałą radością. Rozległy się pierwsze takty najbardziej podniecającej muzyki na święcie. Melodia kankana. Dzikiego, wesołego, hałaśliwego tańca, który w latach trzydziestych szturmem podbił Paryż i zawojował stolice Europy, ale w najlepszych kołach towarzyskich był zakazany jako skandaliczny, bo wymagał wysokiego zadzierania nóg. - Tai-Panie! — żachnęła się osłupiała Shevaun. — Przekupiłem kapelmistrza - szepnął Struan. Zawahała się, ale czując na sobie liczne zgorszone spojrzenia, jak gdyby nigdy nic podała Struanowi rękę i smagnął ją rytm muzyki. — Mam nadzieję, że nic pani nie opadnie — powiedział Struan.

Mam nadzieję, że jeżeli opadnie, to pan mnie zasłoni - odparła. A potem zaczęli wyrzucać nogi w górę. Shevaun wyrwała się z ramion Struana, zadarła spódnice i zaczęła wierzgać wysoko nogami, odsłaniając pantalony. Mężczyźni ruszyli do partnerek pośród radosnego wrzasku. Wszyscy puścili się w tany i wierzgali, opętani zaraźliwym, żywiołowym rytmem. Melodia podbiła ich. Wszystkich bez wyjątku. Kiedy się skończyła, wybuchły entuzjastyczne wiwaty i nieustające domagania się bisu, więc orkiestra zagrała jeszcze raz. Mary zapomniała o dziecku, a Glessing postanowił, że dziś poprosi — do diabła, zażąda! — od Horatia zgody na ich małżeństwo. Tańczący dalej wirowali, wierzgali nogami, weselili się, dyszeli, aż wreszcie taniec się skończył. Młodzież obiegła Struana i Shevaun, jemu dziękując, a jej gratulując. Zaborczo włożyła mu rękę pod ramię i poczęła się wachlować, niezmiernie z siebie rada. Struan otarł spocone czoło, bardzo zadowolony, że dwa jego ryzykowne posunięcia — Tess i kankan — powiodły się. Wszyscy wrócili na miejsca, a służący zaczęli roznosić do stołów tace z jedzeniem. Wędzone łososie i szynki, ryby, ostrygi, małże i kiełbasy. Świeże owoce przeszwarcowane przez Czen Szenga lorszą, która odbyła niebezpieczny rejs z Manili. Połówki świeżo ubitego wołu, zakupionego od marynarki wojennej i upieczonego nad ogniskiem. Prosiaki. Peklowane wieprzowe nóżki w słodkiej galarecie. —Żebym tak był zdrów, w życiu nie widziałem takiej góry jadła i od lat tak dobrze się nie bawiłem, panie Struan — rzekł Siergiejew. —Ba, wasza wysokość — powiedziała Shevaun, unosząc brew — dla Noble House to rzecz całkiem zwyczajna, Struan roześmiał się wraz z innymi i zasiadł u szczytu stołu. Siergiejew siedział po jego prawej ręce, Longstaff po lewej, przy arcyksięciu Shevaun, przy Longstaffie Mary Sinclair, a obok niej nadskakujący jej Glessing. Przy tym samym stole zajmowali też miejsca Horatio, Arystoteles Quance, Manoelita i admirał. A dalej Brock, Liza i Jeff Cooper. Robb i Culum byli gospodarzami oddzielnych stołów. - Ten kankan, słowo daję - mówił właśnie Longstaff. - To diabelski, niebezpieczny hazard, Tai-Panie. — Dla bardzo wielu nowoczesnych ludzi, ekscelencjo, nie. Chyba wszyscy świetnie się bawili. ~- Ale gdyby panna Tillman nie wzięła sprawy w

swoje ręce, Wątpię, czy ktoś z nas by się odważył - rzekł Siergiejew. A cóż mi pozostawało, wasza wysokość? — spytała Shevaun. - W grę wchodził honor. Obróciła się do Słruana. — Zachował się pan jak psotnik, Tai-Panie. Owszem przyznał Struan. - Przepraszam państwa na chwilę, muszę sprawdzić, czy zadbano o moich gości. Przeszedł wśród stołów, pozdrawiając wszystkich. Kiedy podszedł do stołu Culuma, uciszyło się nieco, więc Culum podniósł wzrok. Witaj – powiedział. — Wszystko w porządku, Culumie? Tak, dziękuję - odparł Culum z największą grzecznością, ale całkiem chłodno. Gorth, który siedział naprzeciwko Tess przy jego stole zaśmiał się w duchu. Struan odszedł. Po skończonej kolacji panie udały się do dużego namiotu, który rozstawiono specjalnie dla nich. Mężczyźni zgrupowali się przy stołach paląc i popijając porto, szczęśliwi, że na jakiś czas są sami. Odprężeni, rozmawiali o rosnących cenach rynkowych przypraw, a Robb i Struan zawarli korzystne transakcje w sprawie przypraw i frachtu. Powszechnie uznano, że Shevaun zwyciężyła, ale Arystoteles Quance nie był o tym przekonany. — Jeżeli nie przyzna pan jej tej nagrody, zabije pana — postraszył go Robb. — Och, Robbie, mój drogi prostaczku! — odparł Ary stoteles. — Zniewala was wszystkich widok jej cycuszków — nie przeczę, wspaniałych — ale jest to konkurs na najlepiej ubraną, a nie najbardziej rozebraną kobietę! —Przecież jej sukienka jest cudowna. Najlepsza, bez dwu zdań. —Biedaku, pan nie ma malarskiego oka... ani odpowiedzialności, której wymaga nieśmiertelny wybór. Tak więc najbardziej stawiano na Shevaun. Darzono względami Mary. Swoich zwolenników miała Manoelita. — Komu dajesz pierwszeństwo, Culum? — spytał Horatio. ; — Pannie Sinclair, oczywiście — odrzekł rycersko Culum, choć jeśli o niego chodziło, to tylko jedna dama zasługiwała na ten zaszczyt.

— Jesteś bardzo uprzejmy — powiedział Horatio. Obejrzał się, bo zawołał go Mauss. — Przepraszam na chwilę. Culum usiadł przy jednym ze stołów, zadowolony, że jest sam ze swoimi myślami. Tess... Co za śliczne imię! Go za miła panna, myślał. Wtem spostrzegł, że nadciąga ku niemu Gorth..— Można słówko na ucho, Struan? — spytał Gorth. - Oczywiście. Usiądzie pan? — odparł Culum, starając się zamaskować niepokój. — Dzięki. — Gorth usiadł. Położył wielkie dłonie na stole. — Najlepiej, jak powiem wprost. Inszego sposobu nie znam. Rozchodzi się o twojego tatę i mojego. Są wrogami, fakt. Nic nie możem na to zaradzić, ty i ja. Ale dlatego, że z nich wrogi, my nie musim nimi być. Takie mam bynajmniej zdanie. W; Chinach jest dość miejsca i dla ciebie, i dla mnie. Tak myślę, bynajmniej. Postępować tak głupio jak oni te śmiertelny grzech. Tak jak z tym wzgórzem — dlaczego każden z nich ryzykuje firmę, bo sfiksował na punkcie prestiżu? Jak nie będziem uważali, to się sami zaczadzim wrogością, obadwa, nie mając się za co nienawidzić. Co ty na to? Kierujmy się własnym rozumem. Co myśli moi stary albo twój, niech to będzie ich sprawa, Zacznijmy, ty i ja, być ze sobą uczciwi:; Szczerzy. Może będziem przyjaciółmi, kto wie? Ale myślę, że to nie po chrześcijańsku nienawidzić się z powodu naszych starych. Co ty na to? - Zgoda — odparł Culum, nie bardzo wiedząc, co myśleć o tej propozycji przyjaźni. - Ja nie mówię, że mój stary się myli, a twój ma rację. Mówię tylko, że trza spróbować żyć po swojemu, jak mężczyźni, najlepiej jak umiemy - powiedział Gorth, a na jego kostropatej twarzy pojawił się uśmiech. — Wyglądasz; jakby cię mocno wstrząsnęło, bracie. — Przepraszam. Tylko że... tak, chciałbym się zaprzyjaźnić. Nie podejrzewałem, że... że masz otwartą głowę. A widzisz? O to się właśnie rozchodzi. W życiu nie zamieniliśmy więcej niż cztery słowa naraz, a jednak żeś myślał, że cię nienawidzę. Bzdury. — Tak. - Nie jest to łatwe, co próbujem. Pamiętaj, żeśmy inaczej się chowali. Moja szkoła to statek. Pływam od dziesiątego roku życia. Wiec się nie przejmuj moimi manierami i językiem, Ale i tak znam się na handlu z Chinami lepiej od większości i jestem najlepszym żeglarzem na tych wodach. Wyjąwszy mojego starego... i tego drania Orłowa.

- To Orłow jest taki dobry? - Tak. Tego sukinsyna spłodził rekin, a wykarmiła Syrena. — Gorth wziął ze stołu trochę rozsypanej soli i przesądnie rzucił ją przez ramię za siebie. — Skóra mi cierpnie, jak go widzę. — Mnie również - wyznał Culum. - Starym nie podobałoby się ani trochę, gdybyśmy się pokumali odezwał się South po krótkim milczeniu. - Tak. Wiem. - Będę z tobą szczery, Straan. To Tess powiedziała dziś, że jest dobra okazja porozmawiać z tobą w cztery oczy. Nie ja to wymyśliłem,; żeby;. z tobą pogadać otwarcie. Ale bardzo żem się ucieszył, że to powiedziała. Co ty na to? Spróbujemy, co? Oto moja graba. Culum z zadowoleniem uścisnął wyciągniętą rękę Oortha. Po drugiej stronie parkietu rozdrażniony Glessing popijał koniak, czekając niecierpliwie na okazję. Miał właśnie wtrącić się do rozmowy Culuma z Horatiem, kiedy brata Mary przywołał Mauss. Coś taki zdenerwowany? - zapytywał się w duchu. Nie jestem zdenerwowany, odpowiedział sobie. Tylko bardzo pragnę to powiedzieć. Do pioruna, Mary wygląda oszałamiająco! Absolutnie oszałamiająco! —Przepraszam, komandorze Glessing — zagadnął go zwięźle major Turnbull, podchodząc do niego. Był pedantycznie schludny, miał szare oczy i bardzo poważnie traktował swoje obowiązki naczelnego sędziego Hongkongu. - Dobra zabawa, co? — Owszem. — Sądzę, że już czas. Jeżeli ma pan ochotę. Jego ekscelencja jest właśnie wolny. Lepiej złapmy go, kiedy jest okazja. — Dobrze - odparł Glessing, odruchowo poprawiając pas ze szpadą, i idąc za Turnbullem pomiędzy stołami dotarł do Longstaffa. Możemy zająć panu chwilę, ekscelencjo? — spytał Turnbull. —Naturalnie. —Wybaczy pan, że na towarzyskiej imprezie wyciągamy sprawy urzędowe, ale to ważne. Jedna z naszych patrolujących fregat pochwyciła bandę pirackiej hołoty. —To wspaniale. Żadnych komplikacji? - Nie, wasza ekscelencjo. Marynarka pochwyciła tych łajdaków na południe od wyspy, przy Aberdeen. Łupili jakąś dżonkę. Wymordowali

jej załogę. —Przeklęte świnie - rzekł Longstaff. -Osądziliście ich? —W tym cały problem — powiedział Turnbull. — Komandor Glessing uważa, że powinni stanąć przed sądem marynarki wojennej, a ja, że to proces cywilny. Mnie jednak podlegają mniejsze przestępstwa, a na pewno nie sprawy gardłowe. Ten proces powinien mieć prawdziwego sędziego, sędziów przysięgłych i słusznie należy do ich kompetencji. —To prawda. Ale nie dostaniemy sędziego, dopóki oficjalnie nie staniemy się kolonią. Potrwa to miesiące. Żadnego przestępcy nie wolno nam przetrzymywać w więzieniu bez szybkiego i sprawiedliwego procesu, jest to sprzeczne z prawem. — Longstaff zastanawiał się przez chwilę. — Moim zdaniem, to sprawa cywilna. Jeżeli sędziowie przysięgli skażą winnych, proszę mi przesłać dokumenty, a ja zatwierdzę wyrok. Zawczasu wznieście przed więzieniem szubienicę. —Tego nie mogę zrobić, ekscelencjo. Byłoby to niezgodne z prawem. Prawo wyraża się bardzo jasno: tylko prawdziwy sędzia może sądzić w takiej sprawie. —No, ale przecież nie możemy ludzi oskarżonych o przestępstwo przetrzymywać w nieskończoność bez publicznego i sprawiedliwego procesu. Co pan proponuje? —Nie wiem, ekscelencjo. —Diabli nadali! -orzekł Longstaff. - Ma pan oczywiście rację. —Może powinniśmy przekazać ich władzom chińskim — zaproponował Glessing, pragnąc już zakończyć tę sprawę i porozmawiać z Horatiem. —Jestem przeciwny — rzekł ostrym tonem Turnbull. — Przestępstwa dopuszczono się na brytyjskich wodach. —Słusznie — powiedział Longstaff. — Na razie przetrzymajcie wszystkich takich oskarżonych, a ja wyślę pilny list do Ministerstwa Spraw Zagranicznych i poproszę o decyzję.! - Tak; wasza ekscelencjo. — Turnbull zamilkł. — Wobec tego chciałbym pobrać fundusze na rozbudowę więzienia. Mamy tuziny przypadków rabunku z użyciem przemocy, jedno włamanie i wtargnięcie z bronią w ręku. —Dobrze .— rzekł ospałe Longstaff. — Porozmawiamy o tym jutro. —A może ja mógłbym się spotkać jutro z panem, Wasza ekscelencjo

— powiedział Glessing. — Muszę mieć jakieś pieniądze na wynajęcie pilotów, poza tym powinniśmy ustalić opłaty postojowe i brzegowe, chcę również otrzymać pozwolenie na rekwizycję szybkich pirackich statków. Krążą poważne pogłoski, że ten czort Wu Fang Gzoi ma na północy flotę. Potrzebuję też upoważnienia na objęcie naszą jurysdykcją wszystkich wód wokół Hongkongu. Należy pilnie znormalizować odprawy statków w porcie i tym podobne sprawy. —Dobrze, komandorze. W południe - odparł Longstaff —— O dziewiątej? — spytał Turnbulla. — Dziękuję, ekscelencjo. Ku zmartwieniu Głessinga Longstaff odwrócił, się od nich.i ruszył w stronę Horatia. O mój Boże, pomyślał, nie uda mi się porozmawiać z nim dziś sam na sam. Struan przypatrywał się kotwiczącym statkom i badał wzrokiem niebo. Dobra pogoda, powiedział w duchu. —Piękna zatoka, panie Struan — zagadnął przyjaźnie Siergiejew, podchodząc do niego. —Owszem. Dobrze jest mieć wreszcie własne wody — odparł swobodnym tonem Struan, mając się.jednak na baczności. — Hongkong stanie się kiedyś nieskazitelną perłą w koronie naszej królowej. - Przejdziemy się? Struan zrównał się z arcyksięciem, który szedł spacerowym krokiem w stronę przybrzeżnej kipieli. —O ile wiem, to macie tę wyspę dopiero od nieco ponad dwóch miesięcy? — Siergiejew wskazał ręką zaczątki budynków widoczne: w całej Szczęśliwej Dolinie. — A mimo to prawie wybudowaliście miasto. Zdumiewa mnie wasza energia i pracowitość. —No cóż, wasza wysokość, jeżeli coś trzeba koniecznie zrobić, to nie ma na co czekać, prawda? —Tak. Ale zadziwia mnie, że wzięliście sobie tylko nagą skałę, kiedy Chiny są takie słabe. Na pewno jest tam o wiele więcej cenniejszych zdobyczy. - Nie szukamy w Chinach zdobyczy. Jedynie małej bazy, gdzie można remontować swoje statki. Trudno powiedzieć o trzystumilionowym narodzie, że jest słaby. —Ponieważ wojna jeszcze nie skończona, domyślam się, że oczekujecie znacznych posiłków. Armii, zamiast kilku tysięcy żołnierzy. Flot — a nie trzydziestu mniej więcej okrętów.

—Jego ekscelencja zna się na tym lepiej ode mnie. Ale moim zdaniem, każde mocarstwo, które zamierzy się na Chiny, czeka bardzo długa walka. Bez niezbędnych do tego celu map i ludzi. — Struan wskazał ręką stały ląd po drugiej stronie zatoki. — Ta ziemia jest bezkresna. —Rosja jest bezkresna — rzekł Siergiejew. — Ale tylko w znaczeniu symbolicznym... W rzeczywistości nawet ona ma granice. Ogranicza ją Morze Arktyczne i Himalaje. Bałtyk i Pacyfik. —Zajęliście ziemie na północy? — spytał Struan, starając się nie zdradzić głosem zaskoczenia. Jakie, na miłość boską? — zadał sobie pytanie. Północną część Mandżurii? Mandżurię? Chiny, moje Chiny?! —Matka Rosja rozciąga się od morza do morza. Z woli Boga, TaiPanie — odparł na to Siergiejew. — Żeby zrozumieć, o czym mówię, musiałby pan zobaczyć ziemię Matki Rosji. Jest czarna, żyzna, pełna życia. A jednak wyjałowiliśmy ją na połaci tysiąca pięciuset mil, żeby powstrzymać Bonapartego i jego Grandę Armee. Pan należy do morza. Ale ja należę do ziemi. Pozostawiam panu morze, Tai-Panie. — Spojrzenie Siergiejewa jakby spochmurniało. — Południowa walka była wspaniała. A zakład ciekawy. Niezmiernie ciekawy. Bruzdy na policzkach Struana pogłębiły się od uśmiechu. — Szkoda, że padł remis — powiedział. — Już nigdy nie dowiemy się — prawda, wasza wysokość? — kto był lepszy. — Pan mi się podoba, panie Struan. Chciałbym być pańskim przyjacielem. Moglibyśmy być sobie bardzo przydatni. — Będę zaszczycony mogąc służyć panu pomocą. Siergiejew zaśmiał się, zęby miał olśniewająco białe. - Mamy dużo czasu. W jednym Azja przewyższa Europę, - swoim stosunkiem do czasu. Moja rodzina pochodzi z Karagandy. Leży ona po tej stronie Uralu, a więc być może jestem częściowo Azjatą. Jesteśmy „kazaki". Niektórzy nazywają nas Kozakami. — Nie rozumiem. Uralu? — To łańcuch górski, który biegnie od Morza Arktycznego do Kaspijskiego. Dzieli Rosję na Wschód i Za chód, —Tak mało wiem o Rosji i prawdę mówiąc, o Europie - wyznał Struan.

—Powinien pan do nas przyjechać. Niech pan poświęci mi pół roku swojego życia i pozwoli się ugościć. Wiele jest do zobaczenia, miasta... i morza traw. Byłoby to bardzo pożyteczne doświadczenie. Wielkie rynki zbytu na herbatę, jedwabie i wszelkie towary. Oczy Rosjanina rozbłysły. - A kobiety są prześliczne. -W tym tygodniu jestem trochę zajęty, .może w przyszłym? ~ Nie, nie żartujmy sobie, potraktujmy rzecz odrobinę poważniej. Proszę to sobie przemyśleć. Może w przyszłym roku, może za dwa lata; To bardzo ważne. Rosja i Anglia nigdy ze sobą nie walczyły. Przez całe wieki byliśmy sojusznikami i oba nasze kraje mają na pieńku z Francją, naszym odwiecznym wrogiem. Rosja ma wielkie bogactwo ziemi i miliony ludzi, silnych ludzi. Wam ziemi niedostaje, więc potrzebujecie Imperium, i my to popieramy. Panujecie nad morzami i my to i również popieramy. Macie zdumiewająco silny przemysł i bogactwa, które on przynosi. Ogromnie nas to cieszy. Wy macie towary ł środki do ich dostarczania, a my rynki zbytu. Niemniej i my mamy towary, z których możecie mieć korzyści: surowce, którymi zasilacie swoje niewiarygodne maszyny, i żywność dla waszego zadziwiającego narodu. Razem jesteśmy nie do pokonania. Razem możemy wziąć górę nad Francją. A także nad Świętym Cesarstwem Rzymskim, Prusami i niewiernymi Turkami. Razem możemy zapewnić pokój. Rozwijać się i kwitnąć z korzyścią dla wszystkich. — Owszem - odparł z równą powagą Struan. - Je stem za tym. Ale pan mówi o szczeblu państwowym. Pan przyjmuje historyczny punkt widzenia. To nierealne. A poza tym trudno chyba .winić Francuzów za ambicje ich władców. Bądź usprawiedliwiać nawracanie Turków za pomocą miecza. Wyłożyłem swoje poglądy w czasie obiadu. Na szczeblu międzynarodowym, bez jakiejś formy kontroli nad królami - i królowymi — zawsze będziemy mieć wojny. Jego ekscelencja bardzo dobrze to ujął. Królowie — wódz w obojętnie jakiej postaci — przelewają cudzą krew. Praktycznie biorąc, niewiele mogę zrobić. Nie działam na szczeblu państwowym — i nie mam, jak pan dobrze wie, rzeczywistych wpływów w parlamencie. — Ale pańskiej opinii o Azji słucha się uważnie. Ja natomiast mam wielkie wpływy w Petersburgu. - Struan głęboko zaciągnął się dymem z cygara i po chwili wydmuchał go.

— Czego pan szuka w Azji? - spytał. —A czego pan szuka w Chinach? —Handlu — odparł bez zastanowienia Struan, ale ogromnie się pilnując, żeby nie zdradzić swojego prawdziwego celu. Azja a Chiny, to piekielna różnica, rzekł w duchu. —Być może mógłbym załatwić przyznanie Noble House wyłączności ha import herbaty dla całej Rosji. A w odwrotnym kierunku - cały eksport rosyjskich futer i zboża. :— W zamian za co? – spytał Struan, przytłoczony ogromem tej oferty. Podobny monopol oznaczał miliony. A taka mocna pozycja ogromnie by mu się przydała w angielskich kołach politycznych i zdobyła mu olbrzymi prestiż. - Za przyjaźń — odparł Siergiejew. - - Słowo to ma mnóstwo znaczeń, wasza wysokość. — Ma tylko jedno znaczenie, panie Struan. Naturalnie jest wiele sposobów pomagania przyjaciołom. — A jaką konkretnie pomoc chciałby pan uzyskać w zamian za konkretną umowę handlową z moją firmą? Siergiejew zaśmiał się. — Za dużo konkretów jak na jeden wieczór, panie. Struan— odrzekł. — Ale warto o tym pomyśleć i warto rzecz rozważyć. A także w konkretnym czasie omówić, hmm? Spojrzał ponad statkami przez zatokę na stały ląd. — Powinien pan przyjechać do Rosji — powtórzył. — Kiedy mam to przetłumaczyć, ekscelencjo? - spytał Horatio podnosząc wzrok znad kartki, którą wręczył mu Longstaff. —W dowolnej chwili, mój drogi. W ciągu najbliższych paru dni, nieprawdaż? Ale niech pan wypisze chińskie hieroglify nad angielskimi słowami, dobrze? —Tak, ekscelencjo. Mam go komuś przesłać? —Nie. Po prostu zwróci mi go pan. Naturalnie, to prywatna sprawa. Longstaff odszedł zadowolony z postępów swojej intrygi. Jego list brzmiał: „Jego Ekscelencja, angielski Naczelny Inspektor Handlu pragnie zakupić pięćdziesiąt funtów nasion morwy albo tysiąc jej sadzonek, z jak najszybszą dostawą". Po zwróceniu tłumaczenia listu przez Horatia pozostawało mu już

tylko zamienić „morwę" na „herbatę". A tego mógł dokonać sam chiński hieroglif oznaczający herbatę był wypisany - na wszystkich eksportowanych skrzynkach. Dopiero wtedy miał postanowić, komu może zaufać na tyle, żeby powierzyć mu ten list. Zostawszy sam Horatio jeszcze raz przeczytał list. Zdziwił się, po co Longstaffowi morwa. Na południu Francji rosło dziesiątki tysięcy drzew morwowych i hodowano jedwabniki, więc łatwo było zdobyć nasiona stamtąd. Natomiast zdobyć je w Chinach — trudno. Czyżby Longstaff planował zasadzić gaj morwowy?! Ale po co mu aż pięćdziesiąt funtów? To ogromna ilość nasion, a on przecież nie jest ogrodnikiem. I dlaczego podkreślił: „Naturalnie, to prywatna sprawa"? — Horatio? — A, cześć, George. Jak się masz? — Świetnie, dziękuję. Horatio spostrzegł, że Glessing jest spocony i skrępowany. — Co się stało? - spytał. — Nic. Chodzi o to? że —cóż, rozumiesz — na każdego mężczyznę przychodzi pora... kiedy powinien.,; no, spotyka kogoś, kto... nie znajduję odpowiednich słów... Chodzi o Mary. Pragnę ją poślubić i dlatego chcę twojego błogosławieństwa. Horatio opanował się z trudem i odpowiedział tak, jak wcześniej postanowił. Był doskonale świadom troski, jaką George otaczał dziś Mary, i nie zapomniał jego miny tamtego pierwszego dnia. Nienawidził go za to, że ośmiela się komplikować życie jemu i siostrze i pozwala sobie zuchwale sądzić, że Mary choć przez chwilę mogłaby w nim widzieć kandydata na męża. Ogromnie mi to pochlebia, George — odparł. — I Mary też by pochlebiło. Ale ona, cóż, wątpię, czy jest już gotowa do małżeństwa. —Ależ jest, na pewno. Poza tym ja mam świetne widoki na przyszłość, a dziadek chce mi zostawić swój dwór. Będę całkiem zamożny. Mam przed sobą diablo dobre widoki awansu w marynarce, a ponadto... —Nie tak szybko, George. Wszystko trzeba bardzo starannie rozważyć. Rozmawiałeś o tym z Mary? —Dobry Boże, nie. Chciałem wpierw usłyszeć, co ty na to. To przecież oczywiste. —Czy pozwolisz, że to ja załatwię tę sprawę? — zaproponował Horatio. — Nie wiedziałem, że masz poważne zamiary. Niestety,

musisz mi okazać cierpliwość - zawsze uważałem Mary za znacznie młodszą, niż jest, w rzeczywistości. A jest naturalnie niepełnoletnia — dodał od niechcenia; —A więc ogólnie się na to zgadzasz? —O, tak, ale do głowy mi nie przyszło, że... cóż, w odpowiednim czasie, gdy dorośnie, na pewno przyjmie twoje oświadczyny i będzie nimi zachwycona. —Twoim zdaniem, mam czekać, aż skończy dwadzieścia jeden lat? - Wiesz, mam na sercu tylko jej interes. To moja jedyna siostra i sam rozumiesz — jesteśmy bardzo ze sobą zżyci Od śmierci ojca to ja ją wychowuję. — Tak — powiedział zdeprymowany Glessing. — I diablo dobrze się spisałeś. Piekielnie miło z twojej Strony, że w ogóle widzisz we mnie kandydata na jej męża. Ona jest taka... uważam, że jest cudowna. - Niemniej, najlepiej uzbroić się w cierpliwość. Małżeństwo to taki nieodwołalny krok. Zwłaszcza dla kogoś takiego jak Mary. — Tak. Całkowita racja. Cóż, może więc napijemy się za przyszłość? Nie śpieszy mi się do... ale chciałbym otrzymać wyraźną odpowiedź. Wszystko trzeba zaplanować, prawda? - Oczywiście. Wypijmy za przyszłość. - Bodaj to diabli! - zaklął Brock, kiedy podszedł do niego Gorth Przeklęty Struan wykupił każdą wolną piędź powierzchni w ładowniach wszystkich statków, oprócz naszych. Jak oni to zrobili? Rano? We łbie się nie mieści! : — Wygląda, jakby miał zawczasu wiadomości... ale to przecie niemożliwe. —No nic, psiakrewr nie szkodzi — powiedział Brock, zadowolony, że jego statek pędzi do Manili, bo nie wiedział, że kliper Struana wyprzedza go o wiele godzin. — Niczego sobie był ten taniec, nie? —Nasza Tess całkowicie podbiła Culuma, tato. — Tak, przyuważyłem. Pora, żeby poszła do domu. —Nie przed rozstrzygnięciem konkursu. - Gorth spojrzał ojcu w oczy świdrującym wzrokiem. - Bardzo byśmy skorzystali na ich małżeństwie. —Do diabła, nigdy! - odparł zwięźle Brock z poczerwieniałą twarzą.

—A ja mówię tak, do diabła! Słyszałem plotkę — od jednego z

naszych portugalskich urzędników, a on dowiedział się o tym od jednego z urzędników Struana — że za pół roku Tai-Pan płynie do kraju. — Że co? — Wyjeżdża na dobre. - Nie. wierzę.. —Jak ten diabeł wyjedzie, to kto będzie Tai-Panem, Ico? Robb odpowiedział sobie Gorth i wprawnie splunął. — Z Robbem to my się załatwimy bez niczego. Przed sprzedażą gruntów myślałem, że Culuma to my zjemy w kaszy. Teraz już nie jestem tego pewien. Ale gdyby Tess została jego żoną, to byłaby firma Brock-Struan i Spółka. Po Robbie Tai-Panem będzie Culum. —Dirk nigdy stąd nie wyjedzie. W życiu. Na łeb upadłeś. To, że Culum z nią tańczył, nie znaczy jeszcze... —Wbij to sobie do głowy tato! — przerwał mu Gorth. — Struan kiedyś wyjedzie. Wszyscy wiedzą, że chce wejść do parlamentu. Tak jak i ty zechcesz odejść z interesu. Kiedyś. —Do tego, dalibóg, jeszcze daleko. —Tąk. Alę kiedyś się wycofasz z interesu, nie? A wtenczas ja będę Tai-Panem. — Ton głosu Gortha nie był szorstki, ale spokojny i kategoryczny. — Będę Tai-Panem Noble House, jak pragnę Boga, a nie podrzędnej firmy. Małżeństwo Culuma z Tess to chytra zagrywka. — Dirk nigdy nie wyjedzie — powtórzył Brock, nienawidząc Gortha za to, iż dał mu do zrozumienia, że tam, gdzie on sam zawiódł, jemu może się udać. — Myślę o nas, tato! I o naszej firmie. O tym, jak żeśmy obaj tyrali, żeby go pobić. No i o przyszłości. Ożenek Culuma z Tess to idealne rozwiązanie — zakończył z nieza chwianą pewnością siebie Gorth. Brock zjeżył się na to wyzwanie. Wiedział, że za jakiś czas będzie musiał przekazać wodze. Ale dalibóg, nie tak szybko! Gdyby stracił firmę i władzę nad nią, zmarniałby, nie przeżyłby tego. — Dlaczego myślisz, że to będzie firma Brock-Struan? - spytał. - A dlaczego nie Struan-Brock — on Tai-Pa nem, a ty won? —Nie bój się, tato. Z tobą i ze Struanem jest tak jak z tą dzisiejszą

walką. Jesteście sobie równi. Obaj tak samo silni i tak saino chytrzy. Ale ją i Culum? To insza sprawa. —Pomyślę o tym, co żeś mi powiedział. A potem zadecyduję. — Jasne, tato. Ty jesteś Tai-Panem. Jak dopisze dżos, to będziesz Tai-Panem Noble House przede mną. Gorth uśmiechnął się i ruszył w stronę Culuma i Horatia. Brock poluzował opaskę na oku i przyjrzał się synowi - był taki wysoki, tryskający energią, silny i młody. Spoj rzał na Culuma, a potem rozejrzał się dookoła, szukając wzrokiem Struana. Zobaczył, że Tai-Pan stoi nad brzegiem i patrzy na zatokę. Brock ważył w myślach miłość do Tess i pragnienie, żeby była szczęśliwa, a z drugiej strony prawdę słów Gortha. Wiedział też, że taką samą prawdą jest, iż Gorth w razie konfliktu z Culumem zniszczy go i po jakimś czasie narzuci mu swoją wolę. Gzy to słuszne? Pozwolić Gorthowi zniszczyć męża Tess, którego być może kocha? Zastanawiał sję, co też by naprawdę zrobił, gdyby ich miłość rozkwitła… co by zrobił Struan? Byłoby to dla nas wyjście, odpowiedział sobie w duchu. W dodatku wcale niezłe, no nie? Tak. Ale Wiesz, że stary Dirk nigdy nie wyjedzie z Kitaju — ani ty— i że się ze sobą porachujecie. Zaciął się w sobie, nienawidząc Gortha za to, że dał mu odczuć jego wiek. Wiedział, że tak czy owak musi się porachować z Tai-Panem. Bo dopóki Struan żył, Gorth nie mógł wystąpić przeciw Culumowi. Po powrocie pań znowu były tańce, ale kankana nie powtórzono. Najpierw Struan zatańczył z Mary, czym sprawił jej ogromną przyjemność. Bijąca z niego siła uspokoiła ją, oczyściła i dodała ducha. Potem wybrał Shevaun. Przytuliła się do niego na tyle blisko, żeby go podniecić, ale nie aż tak, by popełnić nietakt. Spowiły go ciepło jej ciała i zapach jej perfum. Kątem oka spostrzegł, że Horatio sprowadza Mary z parkietu, a kiedy ponownie się obrócił, ujrzał, że idą w stronę brzegu. Potem usłyszał okrętowe dzwony. Było wpół do dwunastej. Pora zobaczyć się z Mei-mei. Po skończonym tańcu odprowadził Shevaun do stołu. —Mogę panią na krótko przeprosić? — spytał. —Oczywiście, Dirk. Proszę szybko wrócić. —Wrócę — odparł. —Piękna noc — powiedziała niepewnie Mary.

—Tak — przyznał Horatio, lekko ściskając jej rękę. — Chcę ci

powiedzieć coś zabawnego. George odciągnął mnie na bok i oświadczył się o ciebie. —Dziwi cię, że ktoś chciałby się ze mną ożenić? — spytała chłodno. —Ależ nie, Mary. Chciałem przez to powiedzieć, że to absurd z jego strony myśleć, że mogłabyś w takim nadętym ośle widzieć kandydata na męża, tylko tyle. Przyjrzała się wachlarzowi, a potem zmartwiona wpatrzyła się w noc. —Powiedziałem, że uważam go... Wiem, co mu powiedziałeś, Horatio — przerwała mu ostrym tonem. — Byłeś milusi i zbyłeś go „czasem" i „moją kochaną siostrzyczką". Mam zamiar wyjść za Georga. - Nie możesz! Wykluczone, żebyś w takim nudziarzu którego nie zdołasz polubić, mogła widzieć swojego przyszłego męża. - Mam zamiar wyjść za George'a. Na Boże Narodzęnie. Jeżeli w ogóle jest coś takiego jak Boże Narodzenie.; — Co chcesz przez to powiedzieć: „Jeżeli jest coś takie go jak Boże Narodzenie"? - Nic Horatio. Lubię go na tyle, żeby go poślubić, a poza tym jestem... chyba pora jechać. - Nie wierzę. -Ja sama w to nie wierzę — powiedziała drżącym głosem. — Ale jeżeli George chce mnie poślubić... uznałam, że dla mnie będzie dobrym mężem. - Ależ, Mary, jesteś mi potrzebna. Kocham cię i wiesz... Jej oczy nagłe rozbłysły, a za gardło chwyciły ją tłumione latami gorycz i cierpienie. — Tylko ty mi nie mów o miłości! — wybuchnęła. Horatio zbladł jak ściana, usta mu zadrżały. -Po milionkroć błagałem Boga, żeby nam przebaczył - powiedział. -Trochę za późno na błaganie Boga, żeby „nam" przebaczył, prawda? Wszystko zaczęło się po jakiejś chłoście, kiedy on był młokosem, a ona bardzo młoda. Wślizgnęli się razem do łóżka, tuląc się do siebie, żeby stłumić paniczny strach i ból. Ciepło ich ciał ukoiło ją, a potem poczuła inny ból i zapomniała o chłoście. Po pierwszym razie nastąpiły kolejne, bardzo miłe — była za młoda, żeby to rozumieć, ale nie Horatio.

Potem on wyjechał uczyć się do Anglii. Kiedy wrócił, ani razu nie wspomnieli o tym, co między nimi zaszło. Bo wówczas oboje wiedzieli już, co to znaczy. — Bóg mi świadkiem, że błagałem o przebaczenie. —Ogromnie się cieszę, drogi bracie. Ale Boga nie ma — powiedziała stanowczym i okrutnym tonem. — Przebaczam ci. Ale to nie przywróci mi dziewictwa, prawda? —Mary, błagam cię, proszę, na miłość boską, proszę... —Przebaczam ci wszystko, bracie drogi. Z wyjątkiem twojej paskudnej hipokryzji. To nie my zgrzeszyliśmy — to ty zgrzeszyłeś! Módl się o swoją duszę, a nie moją. —O twoją modlę się żarliwiej niż o swoją. Zgrzeszyliśmy, Boże, zmiłuj się nad nami. Ale Pan Bóg wybaczy nam. On wybaczy, Mary. - W tym roku, jeżeli dopisze dżos, poślubię George'a i zapomnę o tobie i Azji. —Jesteś niepełnoletnia. Nie możesz wyjechać. Jestem twoim prawowitym opiekunem. Nie puszczę cię. Z czasem przekonasz się, jaka to mądra decyzja. Tak jest dla ciebie najlepiej. Zabraniam ci wyjechać. Ten chłystek nie jest ciebie wart! Słyszysz? Nie wyjedziesz! —Kiedy zdecyduję się wyjść za Glessinga — syknęła, raniąc go głosem — to radzę ci nie zwlekać z udzieleniem swojego zasranego „pozwolenia", bo jak go nie dasz, to rozpowiem wszystkim... nie, najpierw powiem Tai-Panowi, a on dopadnie cię z batem. Nie mam nic do stracenia, nic! I nic tu nie pomogą żadne twoje parszywe modlitwy do nie istniejącego Boga i do Ojca słodkiego Jezusa. Ponieważ Boga nie ma, nie było i nie będzie, a Chrystus był tylko człowiekiem — świętym, ale człowiekiem! —Ty nie jesteś Mary, ty jesteś... — głos mu się załamał — jesteś zła! Oczywiście, że jest Bóg. Oczywiście, że mamy dusze. Jesteś heretyczką! Jesteś opętana! To była twoja wina, nie moja! O Boże, zmiłuj się nad nami... Mary wymierzyła mu policzek. — Przestań, bracie drogi! Mam potąd twoich bezcelo wych modlitw. Słyszysz? Całe lata na twój widok robiło mi się niedobrze. A po twoich lubieżnych spojrzeniach pozna ję, że nadal chciałbyś iść ze mną do łóżka. Mimo że wiesz, co to kazirodztwo, i wiedziałeś o tym, zanim się do mnie dobrałeś. — Roześmiała się

przerażająco. — Jesteś gorszy od ojca. On był opętany przez wiarę, ale ty... ty tylko udajesz że wierzysz. Mam nadzieję, że twój Bóg istnieje bo po wieczność będziesz się smażył w piekle. Krzyż na drogę! Odeszła. Brat wpatrywał się w nią; a potem na oślep pobiegł w noc. ROZDZIAW DWUDZIESTY TRZECI Heja, panie! — przywitał go Lim Din, z rozmachem otwierając drzwi na oścież. < Heja, Lim Din — odparł Struan, spoglądając na barometr. Wskazywał 757 milimetrów — dobrą pogodę. Wspaniale! Ruszył korytarzem, ale służący zastąpił mu drogę i wskazał znacząco drzwi salonu. - Pani mówi: być tutaj. Może? — spytał. - Może. - mruknął Struan. Lim Din podał mu zawczasu nalany koniak, z ukłonem zaprosił go na skórzany fotel z wysokim oparciem i szybko Wyszedł. Struan zarzucił nogi na otomanę. Fotel pachniał skórą, starością i wygodą, których woń mieszała się przyjemnie ze zdającym się spowijać go wciąż zapachem perfum Shevaun. Zegar na gzymsie kominka wskazywał za dwadzieścia dwunastą. Struan zanucił żeglarską piosenkę. Usłyszał odgłos otwieranych drzwi i zbliżający się szelest jedwabi. Czekając, aż w progu pojawi się Mei-mei, jeszcze raz porównał ją z Shevaun. Porównywał je cały wieczór, starając się o bezstronną ocenę. Shevaun była piękną zabawką, z pewnością efektowną i pełną życia. Kobietą, którą chciałby poskromić, o tak. Jako żona byłaby świetną panią domu — pewną siebie, mądrą i taką, przed którą otwiera się wiele drzwi. Mei-mei stanowiłaby w Anglii wielkie ryzyko — jako żona. Jako kochanka, nie. Tak jest, zapewnił się. Lecz mimo to chcę ją poślubić. Mając za sobą potęgę Noble House, a w kieszeni wyłączność na handel z Rosjanami, mogę podjąć ryzyko gwizdania na konwenanse i przełamać nieprzezwyciężalną barierę pomiędzy Wschodem a Zachodem. Mei-mei ponad wszelką wątpliwość udowodni — raz na zawsze — osobom liczącym się w towarzystwie, że mieszkańcy Wschodu to ludzie wartościowi i warci względów. Ona sama przyśpieszy ów dzień nastania równości. A nastąpi to za mojego życia. Tak jest, zapewnił się radośnie. Mei-mei to wspaniały hazard., Razem dokonamy tego. Po wsze czasy. Jeżeli dopisze dżos cały Londyn będzie u

jej stóp. v Raptem jego radość prysła. W progu stała Mei-mei, okręcając się z promiennym uśmiechem. Jej europejska suknia była krzykliwa, wielobarwna, ozdobiona klejnotami, z obszernym dołem i turniurą. Włosy spadały jej w lokach na obnażone ramiona, na głowie miała kapelusz z piór, Wyglądała szkaradnie. Koszmarnie. — Chryste Panie! - wykrzyknął. Patrzyli na siebie w straszliwej ciszy. — To... to bardzo... ładne — powiedział bez przekonania, zdruzgotany jej zgnębionym spojrzeniem. Mei-mei niesamowicie pobladła na twarzy i tylko wysoko na policzkach wykwitły jej dwie purpurowe plamy. Wiedziała, że strasznie się przed nim zbłaźniła. Zachwiała się, bliska zemdlenia. A potem jęknęła i uciekła. Struan pośpieszył za nią korytarzem. Wpadł do jej pokojów. Ale zaryglowała się przed nim w sypialni. — Mei-mei, dziewczyno, otwórz drzwi — poprosił. Nie odpowiedziała. Wyczuwał za plecami obecność Lim Dina i A Sam. Kiedy się odwrócił, zniknęli mu z oczu struchlali. — Mei-mei! Otwórz! Nadal się nie odzywała. Był wściekły na siebie, że nie potrafił ukryć swoich uczuć, że był aż tak głupi i nie przygotowany na tę niespodziankę. To oczywiste, że pragnęła wziąć udział w balu i że wszystkie jej pytania powinny go o tym ostrzec, więc naturalnie uszyła sobie suknię balową i... Chryste Panie! — Otwórz! — powtórzył. Nadal milczała. Rąbnął nogą w drzwi. Otworzyły się z trzaskiem i zawisły niepewnie na rozbitych zawiasach. Mei-mei stała przy łóżku, patrząc w podłogę. — Nie powinnaś ryglować drzwi, dziewczyno. Ty... ty... na widok ciebie w tej sukni po prostu na chwilę zbaraniałem. — Wiedział, że musi jej przywrócić utraconą dumę, bo w przeciwnym razie Mei-mei umrze. Umrze z rozpaczy albo z własnej ręki. — Chodź — powiedział. — Idziemy na bal. Kiedy padała na kolana, żeby mu bić pokłony i błagać o przebaczenie, zaplątała się w suknię i potknęła. Otworzyła usta, żeby coś powiedzieć, ale nie wydobył się z nich żaden dźwięk. Kapelusz z piór zsunął jej się z głowy.

Struan szybko znalazł się przy niej i zaczął ją podnosić z podłogi. ' — Daj spokój, dziewczyno, nie wolno ci tego robić — powiedział. Ale nie dała mu się podnieść. Mocniej przywarła twarzą do dywanu, starając się weń wczepić paznokciami. Podniósł ją i niezgrabnie przytulił. Nie spojrzała na niego. Ujął mocno jej rękę. —Chodź — powiedział. —Co? - spytała głucho. —Idziemy na bal. Zdawał sobie sprawę, że pójście na bal będzie dla obojga katastrofą. Jego zniszczy towarzysko, a ją ośmieszy. Lecz mimo to był przekonany, że musi ją zabrać na bal, bo w przeciwnym razie jej dusza umrze. — Chodź — powtórzył z lekkim rozdrażnieniem, ale bez przerwy patrzyła w podłogę, drżąc. Przyciągnął ją do siebie, lecz o mało nie upadła. Przygnębiony podniósł ją w górę. Leżała mu na rękach jak kłoda. Zaczął ją nieść do drzwi. —Idziemy, koniec i kropka — powiedział. —Zaczekaj — wychrypiała. — Ja, ja, ja muszę... kapelusz.! Postawił ją na podłodze i kołyszącym się, zeszpeconym przez suknię chodem wróciła do sypialni. Wiedział, że pomiędzy nimi wszystko odtąd się zmieni. Popełniła niewybaczalny błąd. Powinien był go przewidzieć, tak, ale... Zobaczył, że rzuca się do ostrego jak brzytwa sztyletu, którego używała przy haftowaniu. Dopadł do niej w chwili, kiedy zwracała nóż ku sobie, i chwycił go za rączkę. Jego czubek ześlizgnął się po fiszbinach jej gorsetu. Odrzucił sztylet w bok i próbował ją objąć, ale krzycząc po chińsku odepchnęła go i wbiła paznokcie w suknię, szarpiąc ją na sobie. Struan szybko okręcił Mei-mei i rozpiął haftki. Mei-mei rozdarła przód sukni, zrzuciła z siebie ją i gorset, a potem zaatakowała pantalony. Uwolniwszy się z nich, z wrzaskiem przystąpiła do deptania sukni. — Przestań! — krzyknął i chwycił ją, ale odepchnęła go rozszalała. — Przestań!!! Uderzył ją otwartą dłonią w twarz. Zatoczyła się jak pijana i upadła na łóżko. Zatrzepotała rzęsami i straciła przytomność.

Chwilę trwało, zanim przezwyciężył dudnienie w uszach. Odciągnął kołdrę i przykrył nią Mei-mei. — A Sam! Lim Din! — zawołał. W wyłamanych drzwiach pojawiły się dwie skamieniałe ze strachu twarze służących. Herbata, mig-mig! Nie. Da koniak. Lim Din przyniósł butelkę. Struan delikatnie uniósł Mei-mei i napoił ją. Lekko zakaszlała. Powieki jej zadrżały i otworzyła oczy. Patrzyła, nie poznając go. — Nic ci nie jest, dziewczyno? Nic ci nie jest, Mei-mei? Nie dała żadnego znaku, że go słyszy. Jej przerażone spojrzenie padło na sponiewieraną suknię i skuliła się żałoś nie. Jęknęła i wymamrotała coś po chińsku. A Sam pode szła z ociąganiem, trawiona strachem. Uklękła i zaczęła zgarniać ubranie. — Co ona mówi? Co pani mówić? — spytał Struan, nie spuszczając oczu z Mei-mei. - Diabli ubrań palić, panie. - Nie palić, A Sam. Położy mój pokój. Ukryć. Ukryć. Rozumi? - Rozumi, panie. - Potem wróci tu.. — Rozumi, panie. Struan odprawił gestem Lim Dina, który natychmiast zemknął. — Chodź, dziewczyno — powiedział łagodnie, prze straszony jej nieruchomym — i obłędnym — wzrokiem. — Ubierzesz się w zwykłe ubranie. Musisz pójść na bal. Chcę, żebyś poznała moich znajomych. Kiedy zrobił krok w jej kierunku, cofnęła się gwałtownie jak osaczony wąż. Zatrzymał się. Twarz miała wykrzywioną, a palce jak szpony. W kąciku ust zebrała się jej kropla śliny. Wzrok miała przerażający. Przeląkł się o nią. Widywał już taki wyraz oczu u innych ludzi. Widział go pierwszego dnia na Hongkongu u żołnierza piechoty, tuż przed tym jak ten zwariował. Pomodlił się w duchu do Nieskończonego i zebrał wszystkie siły. — Kocham cię, Mei-mei — powiedział cicho, a potem powtórzył to jeszcze raz i znowu, idąc wolno przez pokój. Zbliżał się. Powoli, bardzo powoli. Zatrzymał się, patrząc Szaleństwo w jej oczach zmieniło się w cierpienie i łkając padła mu w

ramiona. Przytulił ją i wyczerpany podziękował Bogu. -Ja... ja przepraszam - wyjąkała. -Nie przepraszaj, dziewczyno. Już dobrze, wszystko dobrze. — Zaniósł ją do łóżka i usiadł na nim, trzymając ją w ramionach i kołysząc jak dziecko. — Już dobrze, wszystko dobrze. — Teraz... zostaw mnie. Już... już mi przeszło. - Tego nie zrobię - odparł. — Najpierw zbierz siły, a potem ubierzemy się i pójdziemy na bal. - Płacząc, potrząsnęła głową. — Nie.., nie mogę. Ja... proszę cię... Przestała płakać i wysunąwszy się z jego ramion wstała chwiejnie. Struan chwycił ją i doprowadził do łóżka, a potem pomógł jej ściągnąć podarte ubranie. Przykrył ją kołdrą. Leżąc bez sił, wyczerpana, zamknęła oczy. Proszę cię. Już mi przeszło. Muszę... spać. Ty idź. Pogłaskał ją delikatnie po głowie, odsuwając jej z twarzy wstrętne loki. W jakiś czas potem zorientował się, że w drzwiach stoi A Sam. Dziewczyna weszła do sypialni, po policzkach płynęły jej łzy. — Ty iść, panie — szepnęła. — A Sam pilnować, na pewno. Nie bój. Może. Ze znużeniem skinął głową. Mei-mei zasnęła głęboko. A Sam uklękła przy łóżku i czule pogładziła ją po głowie. - Nie bój, panie - powtórzyła. — A Sam pilnować bałdzo, jak panie iść. Struan wyszedł na palcach z sypialni. ROZDZIAŁ DWUDZIESTY CZWARTY Culum pierwszy powitał ojca, kiedy ten powrócił na bal. - Możemy ogłosić werdykt? - spytał obcesowo. Nic nie było w stanie zniszczyć jego zachwytu z powodu znalezienia ukochanej i przyjaciela w osobie jej brata. Niemniej nie wypadł ze swojej roli. byli czekać — odparł szorstko — Nie powinniście Struan. — Gdzie Robb? Chryste Panie, czy ja muszę zajmo wać się wszystkim? - Musiał odpłynąć, Nadeszła wiadomość, że ciotce Sarze zaczęły się bóle porodowe. Chyba ma jakieś kłopoty. —Jakie?

—Nie wiem. Ale pani Brock pojechała z nim zobaczyć, czy na coś się

przyda. Culum odszedł. Do Struana ledwo to dotarło. Znów zaczął się martwić o Mei-mei, lecz po chwiłi tę troskę zastąpiła obawa o Sarę i Robba. Niemniej Liza Brock była najlepszą akuszerką w Azji, więc gdyby pomoc okazała się potrzebna, to Sara by ją otrzymała. Nadeszła Shevaun, przynosząc mu koniak. Wręczyła mu bez słowa kieliszek i lekko wsunęła rękę w jego dłoń. Wiedziała; że nie muszą ze sobą rozmawiać. W takich razach najlepiej było milczeć; „Myśl sobie, ile tylko chcesz, ale o nic nie pytaj". Bo nawet najmożniejszy człowiek, jak wiedziała* potrzebował niekiedy milczenia, zrozumienia, wyrozumiałej serdeczności. Więc czekała, aż podbije go swoją obecnością. Struan pił koniak powoli. Rzucał szybkie spojrzenia na tłum i widział, że wszystko jest jak należy — tu i ówdzie wybuchał śmiech, trzepotały wachlarze, błyskały szpady. Przyjrzał się Brockowi, który rozmawiał na osobności z arcyksięciem. Brock słuchał, niekiedy kiwał głową i był nadzwyczaj skupiony. Czy Siergiejew proponował mu koncesję na handel z Rosją? Mary stała przy Glessingu, wachlują się. Coś między nimi zaszło, orzekł. Tess, Culum i Gorth śmieli się do siebie. Doskonale! Kiedy dopił koniak i doszedł do siebie, spuścił wzrok na Shevaun. — Dziękuję powiedział, porównując groteskowy wygląd Mei-mei w europejskiej sukni i uczesaniu z nieskazi telną urodą i strojem Shevaun. — Jest pani bardzo piękna i bardzo wyrozumiała. W jego głosie brzmiało przygnębienie, po czym poznała, że ma to jakiś związek z jego konkubiną. Nie szkodzi, pomyślała, i współczująco ścisnęła mu rękę. — Już mi lepiej — dodał. — Nadchodzi pan Quance — ostrzegła go cicho. — Pora na werdykt. Jasnozielone oczy Struana pociemniały. — Pani jest nie tylko piękna, Shevaun, ale i mądra — rzekł. Na końcu języka miała już podziękowanie muza ten komplement, ale nie odezwała się, a tylko poruszyła nieznacznie wachlarzem. Wyczuła, że koniak, milczenie i wyrozumiałość — a nade wszystko brak pytań — bardzo pomogły mu dojrzeć do podjęcia jakiejś decyzji. —O, mój drogi przyjaciel, Tai-Pan — zawołał zbliżając się Quance. Oczy miał wesolutkie i był zarumieniony od trunków. — Czas na

werdykt! —Proszę bardzo, Arystotelesie. —A więc niech pan to zapowie i bierzmy się do dzieła! — Panie Quance!!! — rozległy się słowa, które przeorały noc jak huk gromu. Wszyscy obrócili się zaskoczeni. Quance przeraźliwie jęknął. Przed nim stała Maureen Quance, miażdżąc męża wzrokiem na proch. Była to wysoka, grubokoścista Irlandka, z gębą jak podeszwa, o wielkim nosie i nogach mocarnych jak dęby. W wieku swojego małżonka ale silna jak wół. szpakowata, z włosami związanymi w niechlujny kok. W młodości była powabna, lecz w tej chwili, z brzuchem wyhodowanym na piwie i kartoflach, budziła prawdziwy postrach. — Dobry ci wieczór, panie Quance, kochaneczku — powiedziała. — To ja we własnej osobie, chwała Bogu Wszechmogącemu! Zadudniła idąc do niego przez parkiet, niepomna ludzkich spojrzeń i zakłopotanego milczenia, i stanęła przed mężem. —Naszukałam się ciebie, kochaneczku. —Tak? — spytał drżącym falsetem. —A tak! — Odwróciła głowę. — Dobry wieczór, panie Struan, dzięki za wikt i lokum. Chwała Bogu, że chwyciłam tego szelmę. Mmm... dobrze pani wygląda, pani Quance. —Bo zaiste czuję się tak dobrze, że już lepiej nie można. To święty Patryk sprawił ten cud, że przysłał do mnie miejscową łódź i skierował moje kroki w to wiekopomne miejsce. — Pani Quance spojrzała ponuro na Arystotelesa, który zadrżał. — A teraz powiemy państwu dobrej nocy, kochasiu! —Ależ pani Quance — rzekł prędko Struan, przypominając sobie o konkursie. — Pan Quance ma tu do zrobienia coś, Co... —Powiemy dobrej nocy — burknęła. — Powiedz dobrej nocy; mój mały. — Dobranoc, Tai-Panie — pisnął Arystoteles. Potulnie pozwolił Maureen wziąć się pod rękę i odprowadzić. Kiedy odeszli, cały bal ryknął śmiechem. —Rany boskie — powiedział Struan. — Biedny, kochany Arystoteles.

—Co się przydarzyło panu Quance'owi? — spytał Siergiejew. Struan wyjaśnił mu rodzinną gehennę Arystotelesa. - Może powinniśmy go odbić? - zaproponował Siergiejew. — Bardzo go polubiłem. — Nie możemy się mieszać do spraw małżeńskich, prawda? — Tak Sądzę.- Ale kto w takim razie wyda werdykt w konkursie? ■-Chyba będę musiał sam to zrobić. oczu Rosjanina pojawiły się Wokół uśmiechniętych zmarszczki. -. Czy wolno mi zgłosić się na ochotnika? spytał. — Jako przyjacielowi? Struan przyjrzał się mu badawczo, po czym obrócił ssę na pięcie i dużymi krokami poszedł na środek parkietu. Orkiestry odegrały głośno tusz. —: Wasza ekscelencjo, wasza wysokość, panie i panowie—rzekł. Mamy do rozstrzygnięcia konkurs na najlepiej ubraną damę wieczoru. Niestety nasz nieśmiertelny Quance znalazł sobie inne zajęcie. Jednakże z dokonaniem wyboru zaofiarował się jego wysokość arcyksiążę Siergiejew. Struan spojrzał na Rosjanina i zaczął klaskać. Jego brawa podchwycono, a kiedy Siergiejew wystąpił naprzód, rozległy się gromkie pochwały. Arcyksiążę wziął sakiewkę z tysiącem gwinei. —Kogo mam wybrać, Tai-Panie? — spytał. — Pannę Tillman? Pannę Vargas? Pannę Sinclair, bo najbardziej intrygująca? Niech pan wskaże zwyciężczynię. —Wybór należy do pana, przyjacielu — odparł Struan i odszedł z chłodnym uśmiechem. Siergiejew odczekał chwilę, rozkoszując się emocjami sędziowania. Wiedział, że musi wybrać tę, którą życzy sobie Tai-Pan. Podjął decyzję, przeszedł przez parkiet, ukłonił się i złożył sakiewkę ze złotem u jej stóp. — Sądzę, że należy ona do pani, panno Brock — po wiedział. Tess spojrzała zmieszana na arcyksięcia. A kiedy przerwano milczenie, zapłoniła się. Rozległy się głośne oklaski, a ci, którzy stawiali na Tess od początku,

krzyknęli z uciechy. Shevaun klaskała wraz z tłumem gości i tłumiła złość. Wiedziała, że to mądry wybór. —Wybór godny prawdziwego dyplomaty, Tai-Panie — szepnęła chłodno. — Jest pan bardzo zręczny. —Decyzję podjął arcyksiążę, a nie ja. —To jeszcze jeden powód, dlaczego pan mi się podoba. Jest pan wielkim hazardzistą i ma pan niewiarygodny dżos. —A pani jest nadzwyczajną kobietą. —Tak — odparła bez zarozumiałości. — Bardzo dobrze znam się na polityce. Mój ojciec — albo jeden z moich braci — zostanie kiedyś prezydentem Stanów Zjednoczonych. —Powinna pani mieszkać w Europie — rzekł Struan. -~ Tu się pani marnuje, —Naprawdę? — spytała, patrząc na niego wyzywająco.

ROZDZIAŁ DWUDZIESTY PIĄTY Struan wszedł cicho do domu. Prawie świtało. Lim Din, który spał przy drzwiach, obudził się ze wzdrygnięciem. —Helbate, panie? Śniadanie? — spytał sennie. —Lim Din łóżko — powiedział życzliwie Struan. —Tak, panie — rzekł służący i odszedł. Idąc korytarzem Struan zajrzał do salonu i przystanął. Na skórzanym fotelu siedziała nieruchomo blada Mei-mei i przyglądała mu się. Kiedy wszedł do pokoju, wstała i ukłoniła się mu z wdziękiem. Włosy miała zaczesane i ściągnięte do tyłu, oczy koloru tarniny, łagodne, a brwi jak łuki. Ubrana była w długą, fałdzistą szatę. - Jak się masz dziewczyno? — spytał. - Dziękuję, panie, niewolnica czuje się już dobrze. — Bladość i zimna zieleń jedwabnego ubioru tylko przydawały Jej niezwykłej godności. Napijesz się koniaku? — Nie, dziękuję. - Herbaty? Potrząsnął przecząco głową podziwiając jej dostojeństwo. - Cieszę się, że lepiej się czujesz.. - powiedział. — Powinnaś być w łóżku. ..

—Twoja niewolnica błaga cię o wybaczenie. Niewolnica... —Nie jesteś niewolnicą i nigdy nie byłaś. Nie mam ci czego przebaczać, dziewczyno, więc idź do łóżka. Czekała cierpliwie, aż skończy mówić. — Niewolnica błaga o wysłuchanie — powiedziała. — Musi powiedzieć po swojemu, co musi być powiedziane. Zechciej usiąść. Z kącików oczu wypłynęły jej pojedyncze łzy i zsunęły się po bladych policzkach. Usiadł, prawie przez nią zahipnotyzowany. - Niewolnica błaga swojego pana, żeby ją sprzedał. - Nie jesteś niewolnicą, więc nie możesz być sprzedana ani kupiona. . - Prosi o sprzedanie. Komukolwiek. Do domu publicznego albo innej niewolnicy. — Nie jesteś na sprzedaż. — Twoja niewolnica obraziła cię ponad ludzką wytrzymałość. Prosi o sprzedanie. - Nie obraziłaś mnie. — Wstał i powiedział głosem jak stal: — Marsz do łóżka! Padła na kolana i pokłoniła się mu do ziemi. - Niewolnica straciła całą twarz wobec swojego pana i właściciela. Nie może tutaj mieszkać. Prosi o sprzedanie — powiedziała. — Wstań! — rozkazał Struan ze ściągniętą twarzą. Podniosła się. Twarz miała widmową i nieziemską. —Nie jesteś na sprzedaż, bo do nikogo nie należysz — powiedział. — Zostaniesz tutaj. Nie obraziłaś mnie. Zaskoczyłaś, i to wszystko. W europejskim stroju nie jest ci do twarzy. Podobają mi się ubrania, jakie nosisz. I podobasz mi się taka, jaka jesteś. Ale jeżeli nie chcesz tu zostać, możesz odejść. —Prosi o sprzedanie. Jest twoją niewolnicą. Niewolnica nie może odejść, dopóki właściciel jej nie sprzeda. Struan był bliski wybuchu. Opanuj się, ostrzegł się z rozpaczą. Jeżeli teraz się rozzłościsz, stracisz ją na zawsze/ —Idź spać — powiedział. —Musisz sprzedać twoją niewolnicę. Sprzedaj tę niewolnicę albo każ jej odejść. Struan pojął, że nie ma co się sprzeczać ani przekonywać Mei-mei. Nie możesz jej traktować jak Europejki, powiedział w duchu. Postępuj z

nią tak, jakbyś był Chińczykiem. To znaczy jak? Nie wiem. Traktuj ją jak kobietę, przykazał sobie, obierając taktykę. — Do diabła z taką nędzną niewolnicą! — wybuchnął udanym gniewem. — Korci mnie, żeby sprzedać cię na ulicę Niebieskich Lampionów! — krzyknął, wymieniwszy najgorszą z ulic w Makau odwiedzanych przez maryna rzy. — Chociaż nie wiem, kto chciałby kupić takiego wycierucha jak ty! Same z tobą kłopoty i korci mnie, żeby oddać cię trędowatym. Dalibóg, tak! Zapłaciłem za ciebie osiem tysięcy liangów szczerego srebra, więc jak śmiałaś mnie rozgniewać?! Na Boga, oszukano mnie! Jesteś do ni czego! Ty podła niewolnico — jak wytrzymałem z tobą tyle lat, nie mam pojęcia! — Potrząsnął jej pięścią przed twarzą. Cofnęła się. — Czy nie jestem dla ciebie dobry? Co?! Hojny? Co?! Co?!!! — ryknął i ucieszył się, odkrywając w jej spojrzeniu strach. — No więc?!!! —Tak, wielmożny panie — szepnęła, przygryzając wargę. —Ośmieliłaś się szyć za moimi plecami suknię wkładać ją bez mojej zgody? No, ośmieliłaś się?!!! —Tak, wielmożny panie. —Jutro cię sprzedam. Korci mnie, żeby wyrzucić cię natychmiast, ty nędzna bezdomna dziwko! Bij pokłony Dalej, bij pokłony, do diabła! Zbladła na ten wybuch wściekłości i zaczęła prędko bić przed nim czołem. — A teraz bij pokłony bez przerwy, aż wrócę! Wypadł z pokoju i wszedł do ogrodu. Wyjął nóż i z nowo posadzonego zagajnika wybrał cienki bambus, uciął go, smagnął nim powietrze i wbiegł do salonu. — Zdejm ubranie, nędzna niewolnico! Będę cię bił, a mnie zabolą ręce. Drżąc, rozebrała się. Wyrwał jej okrycie z rąk i odrzucił na bok. — Połóż się tam — polecił, wskazując otomanę. Zrobiła, co kazał. — Proszę, nie bij mnie mocno — od dwóch miesięcy jestem w ciąży — powiedziała i wtuliła głowę w otomanę Chciał ją wziąć w ramiona, ale wiedział, że straci przez to twarz. I że chłosta to jedyny sposób na przywrócenie jej utraconej godności. Tak więc zaczął ją smagać po pośladkach bambusem Na tyle

mocno, żeby ją bolało, ale nie na tyle, żeby rozciąć. Wkrótce rozpłakała się, szlochała i piszczała, a chłostał ją dalej. Dwukrotnie umyślnie chybił i mocno uderzył w skórę otomany, więc hałas był przerażający, to po to, żeby zrobić wrażenie na Lim Dinie i A Sam którzy, był tego pewien, podsłuchiwali. Po dziesiątym razie przerwał bicie i nakazawszy jej się nie ruszać, poszedł po butelkę koniaku. Pociągnął głęboki łyk, cisnął butelką o ścianę i powrócił do chłostania. Ale uderzał nieodmiennie z wielką ostrożnością. Wreszcie przestał i pociągnął ją za włosy. — Ubierz się, nędzna niewolnico! — polecił. A kiedy się ubrała, huknął: — Lim Din! A Sam!!! W okamgnieniu zjawili się w drzwiach, trzęsąc się. — Czego nie być herbata, nie być jeść, wy nędzne niewolniki! Jeść! Cisnął bambusem o drzwi i odwrócił się do Mei-mei. — Bij pokłony, ty bezdomna szmato! Przerażona jego nieokiełznaną wściekłością pośpiesznie wypełniła polecenie. — Umyj się i wróć tutaj. Za trzydzieści sekund bo jak nie, to zacznę od nowa! Lim Din podał herbatę i chociaż była w sam raz, Struan oświadczył, że jest za zimna, i cisnął dzbankiem o ścianę. Mei-mei, Lim Din i A Sam wypadli z pokoju i pośpiesznie przynieśli nową herbatę. Jedzenie również podali mu z niewiarygodną szybkością, a Struan przyzwolił Mei-mei usługiwać sobie przy stole. Kiedy jęknęła z bólu, krzyknął: — Zamknij się, bo pasy z ciebie zedrę! Zamilkł złowieszczo i jadł, torturując ich swoim milczeniem. — Podnieś ten bambus! - krzyknął, kiedy skończył. Mei-mei przyniosła bambus i podała mu go. Szturchnął ją w brzuch. — Do łóżka! — rozkazał szorstkim tonem. Lim Din i A Sam zemknęli, uspokojeni przekonaniem, że Tai-Pan wybaczył swojej Tai-tai, która zdobyła nieograniczony prestiż znosząc jego usprawiedliwioną wściekłość. Mei-mei obróciła się cała we łzach i ruszyła korytarzem do swoich pokojów, ale krzyknął za nią opryskliwie: — Do mojego łóżka, psiakrew! Wbiegła do jego pokoju. Poszedł za nią, zatrzasnął drzwi i zaryglował

je. —A więc jesteś w ciąży. Z kim? —Z tobą, panie — powiedziała płaczliwym głosem. Usiadł i wyciągnął obutą nogę. —Ruszże się, prędzej! — ponaglił. Uklękła, ściągnęła mu buty i stanęła przy łóżku. —Jak śmiałaś myśleć, że chciałbym cię przedstawić swoim znajomym? Do diabła, kiedy zechcę gdzieś z tobą wyjść, to ci powiem! —Tak, panie. —Miejsce kobiety jest w domu. Tutaj!!! —Tak, panie. Złagodził zagniewaną minę. —Tak ma być, dalibóg. —Nie chciałam iść na bal — wyszeptała cichutko. — Tylko ubrać się jak... wcale nie chciałam na bal. Po co iść na bal... wcale a wcale nie chciałam. Tylko się przypodobać. Przepraszam. Bardzo przepraszam. —Czemu miałbym ci wybaczyć, co? — Zaczął się rozbierać. — Co? —Bez powodu... żadnego. Skruszona, płakała żałośnie, po cichu. Wiedział jednak, że jeszcze nie czas, by złagodniał do końca. — Możliwe, że — ponieważ jesteś w ciąży — dam ci jeszcze jedną szansę. Ale radzę ci, żeby to był syn, a nie nic niewarta córka. — O tak... proszę, proszę. Proszę o wybaczenie Mei-mei pokłoniła się i stuknęła czołem w podłogę. Jej płacz rozdzierał mu serce, ale zdejmował ubranie z rozeźloną miną. A potem zdmuchnął lampę i położył się do łóżka. Mei-mei nie poruszyła się. Wejdź do łożka .Zimno mi – rozkazał jej po chwili.Później kiedy już nie mógł znieśc jej płaczu czule wziął ją w ramiona i pocałował. W y b a c z

a m c i , d z i e w c z y n o — p o w i e d z i a ł . P o c h l i p u

j ą c u s n ę l a w j e g o ramionach. KSIĘGA CZWARTA

Wraz z mijającymi miesiącami wiosna zmieniła się w początek lata. Słońce zaczęło grzać mocniej, a powietrze nasyciło się wilgocią. Europejczycy w swoich codziennych ubraniach i długiej wełnianej bieliźnie, turniurach i fiszbinowych gorsetach cierpieli ogromnie. Pot zasychał im w pachwinach, pod pachami i tworzyły się tam ropiejące wrzody. Zaczęły się zwykłe letnie choroby — kantoński katar kiszek, makauska biegunka,

rozstrój azjatycki. Zmarłych opłakano. Żywi ze stoicyzmem znosili męki, jako nieuniknione plagi, zesłane przez dobrego Boga, by pokarać rodzaj ludzki, i nadal zamykali okna przed powietrzem, które niosło, jak powszechnie wierzyli, niezdrowe gazy wydzielane latem przez ziemię. Nadal pozwalali lekarzom, by dawali im na przeczyszczenie i przystawiali pijawki, bo wszystkim wiadomo było, że to jedyne prawdziwe lekarstwo na choroby. Nadal pili wodę skażoną przez muchy i jedli zapaskudzone przez nie mięso. Nadal unikali kąpieli, które, jak wszyscy wiedzieli, były niebezpieczne dla zdrowia. Nadal również modlili się o zimowe chłody, które znowu oczyszczą ziemię z jej najbardziej śmiertelnych trucizn. Do czerwca rozstrój azjatycki zdziesiątkował żołnierskie szeregi. Sezon handlowy już się prawie skończył. Ten rok zapowiadał ogromne fortuny. Przy sprzyjającym dżosie. Nigdy dotąd bowiem w Kantońskiej Kolonii nie kupowano i nie sprzedawano z takim ferworem. Kupców, ich portugalskich urzędników, chińskich faktorów i kupców z Ko-hongu wyczerpał upal, ale jeszcze bardziej tygodnie żywiołowej aktywności. Wszyscy byli gotowi odpocząć aż do rozpoczęcia zimowych zakupów. Poza tym tego roku, w odróżnieniu od wszystkich ubiegłych lat, Europejczycy mogli się wreszcie cieszyć na spędzenie lata we własnych domach, na własnej ziemi na Hongkongu. Ich rodziny na wyspie już przeniosły się z ciasnych pomieszczeń na statkach do Szczęśliwej Doliny. Budowano się na potęgę. Miasto Królowej — Queen's Town — już nabierało kształtów — dzięki ulicom, magazynom, więzieniu, nabrzeżom, dwóm hotelom, tawernom i domom. Tawerny zaspokajające potrzeby żołnierzy wybudowano w sąsiedztwie namiotów przy Cyplu Glessinga. Zaś tawerny obsługujące marynarzy stały naprzeciwko stoczni przy Drodze Królowej. Niektóre z nich były prymitywnymi, prowizorycznymi konstrukcjami namiotowymi. Inne zaś z trwalszych materiałów. Z kraju przypływały statki przywożąc zaopatrzenie, krewnych, znajomych i wielu obcych. A każda wysoka woda przynosiła więcej łudzi z Makau — Portugalczyków, Chińczyków, Eurazjatów, Europejczyków — żaglomistrzów, tkaczy, krawców, urzędników, służących, ludzi interesu, kupujących i sprzedających, kulisów, szukających pracy albo takich, których zajęcie zmusiło do przyjazdu na Hongkong — tych wszystkich, którzy służyli handlowi z Chinami, wszystkich, którzy z niego żyli albo którym zapewniał on przeżycie. Wśród przyjezdnych były burdelmamy, panienki, opiumiści, gorzelnicy, szulerzy, przemytnicy,

kieszonkowcy, porywacze, złodzieje, żebracy i piraci — zbieranina szumowin wszelkich nacji. Oni również znaleźli sobie pomieszczenia albo zaczęli budować domy i lokale. Spelunki, burdele i palarnie opium stały się zmorą Queen 's Town i zbrukały Drogę Królowej. Liczba przestępstw gwał townie wzrosła przerastając możliwości istniejących sił policyjnych. Środę wyznaczono dniem kar chłosty. Ku uciesze prawych obywateli skazanych przestępców publicznie batożono przed więzieniem, żeby zniechęcić innych do złego. Angielska sprawiedliwość, choć rychła i surowa, nie wydawała się Chińczykom okrutna. Publiczne tortury, bicie aż do śmierci, miażdżenie śrubami palców, okaleczanie, pozbawianie oka albo oczu, ręki albo rąk, stopy albo stóp, piętnowanie rozpalonym żelazem, ćwiartowanie, duszenie garo-tą) Mlepianie, wyrywanie, „języka, miażdżenie jąder — wszystko to były kary stosowane w Chinach powszechnie. Chińczycy nie znali procesów przed sądem. A ponieważ na Hongkong chińska sprawiedliwość nie sięgała, wszyscy kryminaliści ze stałego lądu, którzy mogli uciec, chronili Się w Tai Bing. Sźan i szydzili ze słabości barbarzyńskiego prawa. Poza tym wraz z rozkwitem cywilizacji na wyspie zaczęły się gromadzić śmieci. A wraz ze śmieciami pojawiły się muchy. W nie używanych beczkach, w potłuczonych garnkach i naczyniach zaczęła się gromadzić woda. Gromadziła się w bambusowych rusztowaniach, w powstających ogrodach i mokradłach na dnie doliny. W owych małych cuchnących zbiornikach wodnych zakipiało życie — zaroiło się od larw, które zamieniły się w komary. Były one z gatunku Anophe-les — malutkie, wątle i bardzo osobliwe, a tak wrażliwe, że wyfruwały wyłącznie po zachodzie słońca. I wówczas ludzie ze Szczęśliwej Doliny zaczęli umierać. ROZDZIAŁ DWUDZIESTY SZÓSTY - Na miłość boską, Culum, wiem tylko tyle, co ty. Że w Mieście Królowej panuje zabójcza gorączka. Nikt nie wie, co ją wywołuje, a teraz złapała ją mała Karen — rzekł przygnębiony Struan. Od tygodnia nie miał wiadomości od Mei-mei. Nie był na Hongkongu od dwóch miesięcy, nie licząc dwudniowej pośpiesznej wizyty przed kilkoma tygodniami, kiedy już nie mógł dłużej bez niej wytrzymać. Rozkwitła, jej ciąża

przebiegała bez komplikacji i jeszcze nigdy nie było im ze sobą tak dobrze. — Dzięki Bogu, że odpłynął już ostatni statek i jutro wyjeżdżamy z Kolonii! —Wuj Robb pisze, że to malaria — powiedział wzburzony Culum, wymachując listem, który właśnie przyszedł od wuja. Szalał z obawy o Tess. Ledwie wczoraj dostał od niej list, w którym pisała, że wraz z siostrą i matką przeniosła się ze statku do częściowo wykończonej faktorii Brocka. Ale nie wspomniała ani słowem o malarii, — Czym się leczy malarię? — spytał. —Nie znam żadnego leku. Nie jestem lekarzem. A Robb pisze, że tylko kilku z nich uważa tę chorobę za malarię. — Struan gniewnie odpędził muchę. — Malaria znaczy po łacinie „złe powietrze". Wiem tylko tyle — to, co każdy. Matko Boska, jeżeli w Szczęśliwej Dolinie jest złe powietrze, to jesteśmy zrujnowani! —A mówiłem ci, żeby tam nic nie budować! — wściekł się Culum. — Znienawidziłem tę dolinę od pierwszego wejrzenia! —Na rany Chrystusa, a więc twierdzisz, że wiedziałeś zawczasu o skażonym powietrzu?! —Nie. Nie o tym mówię. Myślałem... w każdym razie znienawidziłem to miejsce, i już. Struan zatrzasnął okno, by nie wpadał do środka smród z placu Kolonii, i odpędził muchy. Modlił się, żeby gorączka nie okazała się malarią. Gdyby tak było, zaraza mogła dopaść każdego, kto spał w Szczęśliwej Dolinie. Powszechnie wiadomo było, że gleba w pewnych rejonach świata jest zatruta malarią i z jakiegoś powodu wydziela nocą śmiercionośne gazy. Według Robba, gorączka pojawiła się w tajemniczy sposób cztery tygodnie temu. Najpierw poraziła chińskich robotników. Potem dotknęła innych — tu europejskiego kupca, ówdzie dziecko. Ale tylko w Szczęśliwej Dolinie. Nigdzie indziej na Hongkongu. W tej chwili zarażonych nią było około pół tysiąca Chińczyków i kilkudziesięciu Europejczyków. Chińczycy bali się przesądnie, przekona ni, że bogowie karzą ich za pracę na Hongkongu wbrew dekretowi cesarza. Tylko podwyżka, zarobków skłoniła ich do powrotu. A teraz zachorowała mała Karen..List Robba kończył się

następująco: „Sara i ja jesteśmy zrozpaczeni. Choroba przebiega podstępnie. Najpierw przez pół dnia okropna gorączka, później poprawa zdrowia, a po dwóch, trzech dniach nawrót jeszcze gorszej gorączki. Cykl ten powtarza się wciąż od nowa, a każdy atak jest silniejszy od poprzedniego. Lekarze dali Karen na przeczyszczenie kalomel, najsilniejszą dawkę, jaką śmieli. Odciągnęli biednemu dziecku krew, ale nie mamy wielkiej nadziei. Kulisi umierają po trzecim, czwartym ataku. A Karen jest taka słaba po środku przeczyszczającym i pijawkach, taka słabiusieńka. Boże miej nas w opiece, myślę, że już po niej". Struan podszedł do drzwi. Dobry Boże, pomyślał, najpierw ten noworodek; a teraz Karen! Sara powiła syna, Lochlina Rossa, w dzień po balu, ale dziecko urodziło się słabiutkie, z uszkodzoną lewą rączką. Poród miała strasznie ciężki i omal nie umarła. Uniknęła jednak okropnej gorączki poporodowej i chociaż pokarm jej skwaśniał, a włosy posiwiały, to powoli odzyskała siły. Kiedy przyjechał na wyspę zobaczyć się z Meimei, odwiedził Sarę. Cierpienie i gorycz wyryły na jej twarzy głębokie bruzdy i wyglądała jak stara kobieta. Jeszcze bardziej przygnębił go widok dziecka — z bezwładną lewą rączką, chorowitego, żałośnie płaczącego -- po którym nie oczekiwano, że przeżyje. Ciekaw jestem, czy urosło, pomyślał otwierając szarpnięciem drzwi. Robb nie wspomniał o nim w liście. —Vargas! — zawołał. —Tak, senhor? —Czy w Makau była kiedykolwiek zaraza? —Nie, senhor. — Vargas pobladł. Jego syn i siostrzeniec pracowali dla Noble House i obecnie mieszkali na Hongkongu. — Są pewni, że to malaria? —Nie. Tak uważa tylko paru lekarzy. Nie wszyscy. Niech pan znajdzie Maussa. Powie mu, że natychmiast chcę się widzieć z Żinkua. W jego towarzystwie. —Tak, senhor. Jego ekscelencja pragnie, żeby dziś o dziewiątej zjadł pan kolację z nim i arcyksięciem. . — Przyjmuję zaproszenie. — Tak, senhor. Struan zamknął drzwi i przygnębiony usiadł. Miał na sobie cienką koszulę bez halsztuka, cienkie spodnie i lekkie buty. Inni Europejczycy uważali, że zwariował i naraża się na straszliwe przeziębienie, które, jak wszyscy wiedzieli, brało się z letnich wiatrów.

—To nie może być malaria — powiedział. — Nie malaria. Coś innego. —Ta wyspa jest przeklęta — rzekł Culum. —Gadasz jak baba. —Przed przyjazdem kulisów gorączki nie było. Pozbądźmy się ich, a uwolnimy się od zarazy. Przywożą ją ze sobą. To oni zarażają! —A skąd mamy pewność, że to oni, Culum? Przyznaję, że choroba zaczęła się wśród kulisów. Mieszkają w niżej położonych częściach doliny, zgoda. Przyznaję również, że malarią można się zarazić, o ile nam wiadomo, tylko wdychając zatrute nocne powietrze. Ale dlaczego gorączka jest tylko w dolinie? Czy tylko Szczęśliwa Dolina ma złe powietrze? Powietrze to powietrze, na miłość boską, a tam przez większość dnia i nocy wieje świeży, wiatr. Zupełnie tego nie rozumiem. A ja rozumiem bardzo dobrze. To wola boska. —Do diabła z taką odpowiedział. Culum zerwał się z fotela. —Byłbym ci wdzięczny gdybyś nie przeklinał.- rzekł. —A ja byłbym ci wdzięczny, gdybyś pamiętał, że jeszcze nie tak dawno temu ludzi palono na stosie za twierdzenie, że Ziemia krąży wokół Słońca! To nie jest żadna wola boska! —Cokolwiek myślisz, Bóg wciąż decyduje i stale wpływa na nasze życie. Fakt, że gorączka panuje w tym miejscu, które wybraliśmy sobie w Azji do życia, jest, tak uważam, wolą Boga. Nie możesz temu zaprzeczyć, bo nie jesteś w stanie udowodnić, że tak nie jest — nie bardziej, niż ja mogę udowodnić, że to prawda. Ale ja wierzę, że to prawda — tak jak większość — i wiem, że powinniśmy opuścić Szczęśliwą Dolinę. Jeżeli to zrobimy, opuścimy Hongkong. — Możemy się pobudować na gruntach przy Cyplu Glessinga. —A czy wiesz, ile pieniędzy my i wszyscy kupcy zainwestowaliśmy w Szczęśliwej Dolinie? —A czy wiesz, iloma pieniędzmi się nacieszysz, jeżeli będziesz leżał sześć stóp pod ziemią?! Struan na chłodno ocenił syna. W ciągu minionych tygodni doszedł do wniosku, że wrogość Culuma jest coraz bardziej rzeczywista. Ale to mu nie przeszkadzało. Zdawał sobie sprawę, że im więcej syn wie, tym bardziej będzie dążył do wcielenia w życie własnych pomysłów i tym

bardziej pragnął władzy. Uznał to za słuszne i bardzo się cieszył z jego postępów. A jednocześnie martwił się o jego bezpieczeństwo. Culum zbyt wiele czasu spędzał w towarzystwie Gortha, a był niebezpiecznie szczery. Dziesięć dni temu odbyli zajadłą i nie rozstrzygniętą kłótnię. Culum wygłosił teorię na temat parostatków - powtarzając z pewnością poglądy Gortha — on zaś był odmiennego zdania. I wówczas Culum poruszył sprawę nienawiści pomiędzy Brockiem a nim i oświadczył, że młode pokolenie nie powieli błędów starszego. Że Gorth jest przekonany, iż młodsze pokolenie niekoniecznie musi wpaść w pułapkę zastawioną przez starsze. Że on i Gorth zgodzili się puścić w niepamięć wszelką wrogość i dążyć do pogodzenia swoich ojców. A kiedy zaczął to kwestionować, Culum odmówił wysłuchania go i odszedł wzburzony.,,. Poza tym był jeszcze problem z Tess. Culum ani razu mu o niej nie wspomniał. Ani on jemu. Wiedział jednak, że syn usycha z tęsknoty za dziewczyną i że przeszkadza mu to trzeźwo myśleć. Przypomniał sobie własną młodość — swoją tęsknotę za Ronaldą. W tym wieku wszystko wydawało się takie proste, ważne i oczywiste. —Och, Culumku, nie trap się tym — odparł, nie chcąc się z nim kłócić. — Jest gorąco i wszyscy są wybuchowi. Usiądź i ochłoń. Choruje Karen i wielu naszych znajomych. Podobno Tillman gorączkuje, a kto wie ilu jeszcze. —Panna Tillman? —Nie sądzę. —Gorth powiedział, że jutro zamykają swoją faktorię. Na lato jedzie do Makau. Wszyscy Brockowie jadą. —My pojedziemy na Hongkong. Nasza faktoria tutaj pozostanie otwarta. —Gorth powiedział, że lepiej spędzić lato w Makau. Ma tam dom. My nadal mamy tam swoją posiadłość, prawda? Struan poruszył się w fotelu. — Owszem. Weź sobie z tydzień wolnego, jeśli sobie ży czysz. Spędź go w Makau, ale chcę, żebyś wrócił do Miasta Królowej. I ostrzegam cię jeszcze raz: miej się na baczności. Gorth nie jest twoim przyjacielem. - A ja muszę ci powtórzyć raz jeszcze, że moim zdaniem jest. —Stara się ciebie urobić, aż któregoś dnia pokroi cię na kawałki.

—Mylisz się. Rozumiem go i lubię. Jesteśmy w dobrej komitywie.

Przekonałem się, że mogę z nim rozmawiać i lubię jego towarzystwo. i jego ojcu - trudno jest to Obaj zdajemy sobie sprawę, że tobie zrozumieć, ale cóż, niełatwo . to wytłumaczyć. —Rozumiem Gortha aż za dobrze! —Nie mówmy o tym — rzekł Culum. —Uważam, że powinniśmy. Jesteś pod jego urokiem. A to dla Struana jest śmiertelnie niebezpieczne. —Patrzysz na Gortha innymi oczami. To mój przyjaciel;. Struan otworzył pudełko, wybrał hawańskie cygaro i uznał, że nadeszła właściwa pora. —Sądzisz, że Brock zgodzi się na twoje małżeństwo z Tess? - spytał. —Nie widzę powodu, dlaczego miałby się nie zgodzić — odparł impulsywnie Culum, czerwieniejąc. - Gorth nam sprzyja. —Rozmawiałeś z nim o tym? —Nie rozmawiałem o tym z tobą. Ani z nikim. Więc czemu miałbym rozmawiać z Gorthem? —Więc skąd wiesz, że jest za tym? —Nie wiem. Ale wciąż powtarza, jak dobrze panna Brock i ja pasujemy do siebie, jak ona lubi moje towarzystwo, jak zachęca mnie, żebym do niej pisał, i tym podobne. —Uważasz, że nie mam prawa pytać o twoje zamiary wobec Tess? — Naturalnie, że masz prawo, tylko że... a więc tak, myślałem o jej poślubieniu. Ale nie wspomniałem o tym Gorthowi. - Culum urwał zakłopotany i potarł czoło. Tak nagłe poruszenie przez ojca tematu, który był dla niego najważniejszy, wytrąciło go z równowagi, więc chociaż pragnął o tym mówić, to jednak nie chciał sprofanować swojej miłości. Do diabła, powinienem być na to przygotowany, pomyślał i z jego ust popłynął potok słów, których nie mógł powstrzymać. — Uważam jednak, że moje... moje uczucie do panny Brock nie powinno nikogo obchodzić. Nic nie zostało powiedziane, i w ogóle.. a to co czuję do niej, to moja prywatna sprawa. — Rozumiem cię, ale to nie znaczy, że masz rację — rzekł Struan. — Czy, przyszło ci do głowy że się tobą posługują? - Panna Brock? — Gorth. I Brock. —A czy przyszło ci do głowy, że twoja nienawiść do nich zabarwia wszystkie twoje sądy? — spytał z wściekłością Cułum.

—Owszem. Przyszło mi to do głowy. Ale czy przyszło tobie, synu? Czy pomyślałeś o tym, że mogą się tobą posługiwać? - — Powiedzmy, że masz słuszność. Powiedzmy, że poślubiłem pannę Brock. Czy nie skorzystają na tym twoje interesy? Struan był rad, że ten temat ujrzał światło dzienne. Nie. Ponieważ Gorth wykończy cię, kiedy zostaniesz Tai-panem. Zabierze nam wszystko, a ciebie zniszczy... żeby samemu objąć firmę Noble House. —Dlaczego miałby niszczyć szwagra? Dlaczego nie połączyć naszych firm — Brocków i Struanów? Ja prowadzę interesy — on statki. —A kto będzie Tai-Panem? —Możemy dzielić stanowisko — Gorth i ja. —Tai-Panem może być tylko jeden człowiek. Taki jest sens tej

funkcji. Takie prawo. —Ale twoje prawo nie musi być koniecznie moim prawem. Ani prawem Gortha. Możemy uczyć się nawzajem na swoich błędach. Połączenie naszych firm przyniosłoby niezmierne korzyści. —I to właśnie o tym myśli Gorth? — spytał Struan, zastanawiając się, czy się nie pomylił w ocenie syna. Urzeczenie Culuma Tess i jego zaufanie do Gortha stałyby się kluczem do zniszczenia Noble House i oddania Brockom wszystkiego, o co zabiegali. Jeszcze tylko trzy miesiące i wyjeżdżam do Anglii, pomyślał. Boże miłosierny! — O tym?! — powtórzył. —Nie rozmawialiśmy na ten temat. Mówiliśmy o handlu, żeglarstwie i firmach — o takich sprawach. I o tym, jak was pogodzić. Ale połączenie byłoby korzystne, prawda? - Nie z tymi dwoma. Nie dorównujesz im. Jeszcze nie. —Ale kiedyś dorównam? —Może. — Struan zapalił cygaro. — Naprawdę myślisz, że uda ci się rządzić Gorthem? —A może nie będę musiał nim rządzić. Nie bardziej, niż on mną. Powiedzmy, że poślubię pannę Brock. Gorth ma swoje przedsiębiorstwo, a my swoje. Oddzielnie. Nadal możemy rywalizować. Lecz w przyjaźni. Bez nienawiści. — Ton głosu Culuma zaostrzył się. — Będę przez chwilę myślał jak Tai-Pan. Brock ma ukochaną córkę. Ja wkradam się w łaski jej i Gortha. Przez

małżeństwo z nią osłabiam stopniowo jego niechęć do mnie, a sam zdobywam doświadczenie. I bez przerwy wyciągam do nich przynętę, którą jest nadzieja na fuzję firm. A potem w upatrzonym momencie atakuję ich bez pardonu. Bezpieczny i świetny podstęp. Pal sześć dziewczynę. Wystarczy tylko ją wykorzystać — ku większej chwale Noble House."' Struan milczał. —Nie rozważałeś na zimno takich możliwości? — ciągnął Culum. — Zapomniałem, że jesteś za bystry, abyś przeoczył to, że jestem w niej zakochany. —Tak — przyznał Struan. Starannie strząsnął popiół z cygara do srebrnej popielniczki. — Zastanawiałem się nad tobą — i Tess — „na zimno". —I do jakiego wniosku doszedłeś? —Że niebezpieczeństwa, jakie ci grożą, przeważają nad korzyściami. —A więc ani trochę nie pochwalasz mojego małżeństwa z nią? —Nie pochwalam, żeś się w niej zakochał. Niemniej faktem jest, że ją kochasz albo tak ci się wydaje. Faktem jest również, że poślubisz ją, jeżeli będziesz mógł. — Struan głęboko zaciągnął się dymem cygara. — Myślisz, że Brock się zgodzi? —Nie wiem. Wątpię w to, Boże zlituj się nade mną! —A ja nie wątpię. I dopiero wtedy będzie ci potrzebna Boża litość. —Ale ty się nie zgodzisz? —Już ci powiedziałem: jestem jedynym człowiekiem na tym świecie, któremu możesz ufać całkowicie. Pod warunkiem, że z wyrachowaniem nie zwrócisz się przeciwko naszej firmie. —Ale uważasz, że takie małżeństwo byłoby wbrew jej interesom? — Tego nie powiedziałem. Powiedziałem, że nie rozumiesz niebezpieczeństw. — Struan odłożył cygaro i wstał. —; Tess jest niepełnoletnia. Zaczekasz na nią pięć lat? — Tak — odparł Culum, przerażony, że to aż tak dłu go. — Dalibóg, tak. Nie wiesz, ile ona dla mnie znaczy. To jest... jedyna dziewczyna, którą mogę naprawdę miłować. Nie zmienię się, a ty tego nie zrozumiesz, nie potrafisz. Tak, zaczekam pięć lat. Kocham ją. —A ona ciebie? —Nie wiem. Ja... chyba jej się podobam. Modlę się, żeby mnie kochała. Boże w niebiesiech, co ja zrobię? Bogu dzięki, że nie jestem znowu młody, pomyślał ze współczuciem

Struan. Teraz już wiem, że miłość jest jak morze, czasem spokojna, czasem burzliwa - niebezpieczna, piękna, uśmiercająca, życiodajna. Ale nietrwała, wiecznie zmienna. A w obliczu czasu niepowtarzalna jedynie na krótko, -Nic nie zrobisz, synu - rzekł. – Ale ja dziś wieczorem porozmawiam z Brockiem. -Nie - zaprotestował z niepokojem Culum. - To jest moje życie. Nie chcę, żebyś... -To co chcesz zrobić, krzyżuje się z życiem Brocka i moim - przerwał mu Struan. - Porozmawiam z nim. - To znaczy, że mi pomożesz? Struan odpędził z twarzy muchę. -No a co z tymi dwudziestoma gwineami, Culum? -spytał. -Słucham? -Pieniędzmi na moją trumnę. Dwudziestoma złotymi monetami, które Brock dał mnie, a ty je zatrzymałeś. Zapomniałeś? Culum otworzył usta, żeby zaprzeczyć, ale zmienił zamiar. -Tak, zapomniałem o nich. A przynajmniej wyleciało mi to z głowy odparł. Z głębi oczu wyzierała mu udręką. - Po co miałbym ci kłamać. O mało co nie skłamałem. To straszne. -Owszem - rzekł Struan, zadowolony, że syn przeszedł pomyślnie kolejny egzamin i znów się czegoś nauczył, - Co z tymi monetami? - Nic. Tylko to, że powinieneś o nich pamiętać. Taki jest Brock, A Gorth jest gorszy od ojca, bo brak mu nawet jego hojności. Dochodziła północ. - Siadaj, Dirk - powiedział Brock, pocierając brodę. - Gorzałki, piwa, koniaku? —Koniaku! —Koniak-a! — polecił Brock służącemu, a poter wskazał jedzenie stojące na stole oświetlonym błyszcząc świecą. — Skosztuj żarcia, Dirk. — Podrapał się pod pachami pełnymi potówek. Przeklęta pogoda! Czemu ty, do diabła, nie cierpisz jak cała reszta? —Bo odpowiednio żyję — odparł Struan i wygodni wyciągnął nogi. — Mówiłem ci tysiąc razy. Jeżeli kąpiesz się cztery razy dziennie, to nie dostaniesz potówek. Znikną wszy i... —Jedno z drugim nie ma nic wspólnego — przerwa mu Brock. — To

głupota. Dalibóg, przeciw naturze. — Za śmiał się. — Ci, co gadają, żeś kompanem diabła, być może utrafili w sedno, czemu żeś taki, a nie inny. Co? — Podsuną pusty ponad dwulitrowy kufel służącemu, który natychmiast napełnił go z antałka stojącego przy ścianie. Na stojakach obok wisiały muszkiety i pałasze. — Ale już niedługi otrzymasz nagrodę, no nie, Dirk? — spytał i wskazał grubym kciukiem w dół. Struan ujął duży kulisty kryształowy kieliszek i powąchał koniak. — Każdy z nas dostanie swoją, Tyler — odparł, trzyma jąc koniak blisko nosa, żeby zneutralizować smród panu jacy w pokoju. Zastanawiał się, czy Tess cuchnie jak jej rodzi ce i czy Brock zna powód jego wizyty. Okna były szczel nie zamknięte z powodu nocy i potwornego fetoru na placu Brock chrząknął, podniósł napełniony kufel i łapczywii go wypił. Był w swoim zwykłym wełnianym surducie, v grubej bieliźnie, wysokim halsztuku i kamizelce. Ponurym wzrokiem badał Struana, który wydawał się spokojny i silny w butach za kostki, białych spodniach i lekkiej koszuli odsłaniającej potężną owłosioną pierś połyskującą rudozłoto w świetle świecy. — Wyglądasz, jakbyś był dokumentnie nagi, chłopie powiedział. — Zgoła obrzydliwie. — To nadchodząca moda, Tyler. Zdrowie! Struan podniósł kieliszek i wypili. Maureen Quance niemożebnie tresuje — Podobnież biednego Arystotelesa. Chodzą słuchy, że z następnym przypływem wyjeżdżają do kraju. — Prędzej ucieknie albo podetnie sobie gardło. Brock zaśmiał się rubasznie: -Od czasu jak cycki mamuśki wkręciły się w magiel, żem się tak nie uśmiał jak wtedy, kiedy ona tak ni z tego, ni z owego zjawiła się na balu. Machnął ręką, odprawiając służącego. Chińczyk wyszedł.; - Słyszałem, że wszystkie twoje statki odpłynęły. - Owszem! Wspaniały rok, co? Tak. A będzie jeszcze lepszy, kiedy „Błękitna Czarownica" pierwsza dopłynie do Londynu. Podobnież ma dzień przewagi. —Brock pociągnął duży łyk piwa i obficie się spocił. — Jeff Cooper powiedział, że odpłynął jego ostatni statek, więc w Whampoa jest pusto. — Zostajesz w Kantonie?

Brock potrząsnął głową. —Jutro wyjeżdżamy. Do Miasta Królowej, a potem do Makau. Ale tutaj

będziem mieć roztwarte, nie jak za poprzednią rażą. —Longstaff zostaje. Przypuszczam, że pertraktacje będą się toczyć dalej. Struan poczuł, że atmosfera staje się napięta i jego niepokój wzrósł. —Wiedziałeś, że się tu nie zakończą. — Brock bawił się opaską na oku. Podniósł ją i przetarł pokiereszowany zabliźniony oczodół. Pasek, który przez lata przytrzymywał czarny okular, wyżłobił mu na czole równy czerwony rowek. - Gorth powiedział, że najmłodsza Robba gorączkuje. —Tak. Chyba wie o tym od Culuma? —Owszem. — Uwagi Brocka nie uszedł ostry ton w głosie Struana. Pociągnął potężnie z kufla i wierzchem dłoni starł pianę z bokobrodów. — Przykro mi z tego powodu. Zły dżos. — Znów się napił. — Twój chłopak i mój są jak starzy kumple ze statku. —Ucieszę się, kiedy znów wypłynę w morze — odrzekł Struan, puszczając mimo uszu docinek Brocka. — Dziś po południu odbyłem długą rozmowę z Żin-kua. O tej gorączce. O ile mu wiadomo, to w Kwantungu jej nie mieli. —Jeżeli to faktycznie malaria, będziem mieć kupę kłopotów. — Brock sięgnął ręką i wziął kurzą pierś. — Częstuj się. Podobnież zdrożeli kulisi. Ceny na Hongkongu strasznie poszły w górę. —Nie na tyle, żeby nam zaszkodzić. Ta gorączka minie. Brock mozolnie poprawił pas i opróżnił kufel. —Chciałeś się ze mną widzieć, sam na sam? Żeby pogadać o gorączce? —Nie — odparł Struan, czując się zbrukany panującym tu smrodem, perfumami Brocka i odorem zwietrzałego piwa. — O mojej starej obietnicy, że cię obiję kańczugiem. Brock wziął ze stołu ręczny dzwonek i zadzwonił nim gwałtownie. Dzwonienie odbiło się echem od ścian. Ponieważ drzwi nie otworzyły się natychmiast, zadzwonił jeszcze raz. — Przeklęta małpa — powiedział. — Prosi się o porządnego kopa w dupę. Podszedł do beczki z piwem i napełniwszy kufel usiadł, przyglądając się Struanowi. Czekał. —I co z tego wynika? — spytał po dłuższej chwili.

—Tess Brock. —Co? — odrzekł Brock, zdumiony, że Struan chce przyśpieszyć decyzję, nad którą on sam — a i niewątpliwie Struan — gryzł się tyle nocy. —Mój syn jest w niej zakochany. Brock znowu łyknął piwa i ponownie otarł usta. - Spotkali się tylko raz. Na balu. Potem jeszcze spacerowali z Lizą i Lillibet. Trzy razy — odparł. - Tak. Ale jest w. niej. zakochany. Na pewno jest w niej zakochany. —Jesteś pewien? —Tak. —Co o tym myślisz? —Że powinniśmy rzecz obgadać. Szczerze. —Dlaczego już? — spytał podejrzliwie Brock, starając się odgadnąć prawdziwą odpowiedź. — Jak wiesz, jest bardzo, młoda. —Owszem. Ale nie za młoda do małżeństwa. Brock w zamyśleniu bawił się kuflem przyglądając się swojemu odbiciu w wypolerowanym srebrze. Ciekaw był, czy właściwie odgadł zamiary Struana. - Cży prosisz oficjalnie o rękę Tess dla swojego syna? - spytał. - Prosto oficjalnie to jego obowiązek, a nie mój. Ale my musimy porozmawiać nieoficjalnie. Najpierw. - Co myślisz?. — powtórzył pytanie Brock. - O tym małżeństwie. -Przecież wiesz. Jestem mu przeciwny. Nie ufam ci. Nie ufam Gorthowi. Ale Culum ma własny rozum i przejrzał mnie, a ojciec nie zawsze może zmusić syna, by wypełniał jego wolę. Brock pomyślał o Gorthie. —Jeżeli jesteś tak stanowczo przeciw niemu, to wbij mu trochę rozumu do głowy albo odeślij go do kraju, wygoń — powiedział zjadliwie. — Łatwo się pozbyć tego miglanca. —Przecież wiesz, że jestem w pułapce — rzekł z goryczą Struan. — Ty masz trzech synów — Gortha, Morgana i Toma. Mnie został już tylko Culum. A więc bez względu na to, co chcę, on musi być moim następcą. —Jest Robb i jego synowie — powiedział Brock, ucieszony, że trafnie odgadł myśli Struana, bawiąc się nim teraz jak kot myszą. — Znasz odpowiedź na to. To ja stworzyłem Noble House, nie Robb. A ty jak się zapatrujesz na ich małżeństwo?

Brock w zamyśleniu opróżnił kufel. Jeszcze raz zadzwonił. 1 znowu nikt się nie pojawił. — Pasy zedrę z tego małpiszona! — powiedział. Wstał i zajął się napełnianiem kufla. — Ja również jestem przeciw ny temu małżeństwu — oznajmił szorstko. Dostrzegł, że przez twarz Struana przemknęło zaskoczenie, i dodał: — Ale i tak przyjmę oświadczyny twojego syna, jeżeli mnie poprosi. — Tak też myślałem, do diabła! Struan wstał, zaciskając pięści. —Będzie miała najbogatsze wiano w Azji. Wesele zrobim w przyszłym roku. —Prędzej zobaczę cię w piekle! Dwaj mężczyźni starli się złowrogim wzrokiem. Brock ujrzał przed sobą tę samą wyrazistą, pomnikową twarz, co przed trzydziestoma laty, pełną tej samej żywotności. Te same cechy charakteru, na które tak gwałtownie zareagował całą swoją duszą. Jezu Chryste, zaklął, nie pojmuję, czemu żeś postawił tego diabła na mej drodze! Wiem tylko, żeś postawił go tam, żebym go wykończył — bez wbijania mu noża w plecy, a szkoda. — To będzie potem, Dirk — odparł. — A najprzód się pożenią, jak Pan Bóg przykazał. Faktycznie wpadłeś w pu łapkę. Nie moja w tern zasługa, więc nie śmieję się z two jego nieszczęścia. Ale tak samo jak ty, wiele myślałem o nich i o nas i uważam/że i dla nas, i dla nich tak bę dzie najlepiej. - Znam twoje zamiary. I zamiary Gortha. — Kto tam wie, co będzie, Dirk. Może w przyszłości się połączym. Po moim trupie. —Może też być, że nie będzie połączenia - ty zachowasz swoją firmę,

a my swoją. —Nie dostaniecie i nie zniszczycie Noble House z pomocą dziewczyńskiej kiecki! - A teraz ty mnie posłuchaj, do diabła! Sam żeś poruszył ten temat. Sam żeś chciał pogadać szczerze, a ja żem jeszcze nie skończył. Więc słuchaj, jak pragnę Boga! Chyba że zgubiłeś gdzieś odwagę, tak jak żeś

zgubił dobre maniery i rozum: - Dobrze, Tyler . - powiedział Struan i nalał sobie koniaku. — Powiedz, co myślisz. Brock nieco ochłonął, znowu usiadł i zabrał się do żłopania piwa. — Nienawidzę cię i zawsze będę nienawidział. Ja też ci nie ufam.. Mam śmiertelnie dość zabijania, ale klnę się na Jezusa Chrystusa, że zabiję cię w dniu, kiedy zobaczę, że za mierzasz się na mnie kańczugiem. Nie ja rozpocznę tę wal kę. Nie ja chcę cię zabijać, chcę tylko zmiażdżyć cię na fest. Ale myślałem, że młodzi naprawią to, co my... co dla nas jest niemożebne. Dlatego powiadam, niech będzie, co ma być. Jeżeli będzie połączenie, to będzie połączenie. Zale ży od nich a nie ode mnie i ciebie. Jeżeli nie będzie połącze nia, także samo zależy to od nich. Od nich zależeć będzie, cokolwiek zrobią. Nie od nas. Dlatego powiadam, że to małżeństwo jest dobre. Struan dopił koniaku i popchnął kieliszek po stole. — Nie spodziewałem się po tobie, że okażesz tak mało; charakteru, żeby wykorzystywać Tess, skoro jesteś równie przeciwny ich małżeństwu, jak ja — powiedział. Brock wbił w niego wzrok, lecz tym razem bez gniewu. — Nie wykorzystuję Tess, Dirk — odparł. — Bóg mi świadkiem. Ona kocha Culuma, jest to szczera prawda. To jedyny powód, dlaczego mówię tak, a nie inaczej. Oba żeśmy w pułapce. Powiedzmy to sobie szczerze. Ona jest jak Julia dla Romea, tak jest, dalibóg, i tegom się właśnie bał. A po prawdzie, ty także. Nie chcę, żeby moja Tess skończyła na marmurowym sarkofagu tylko dlatego, że cię nienawidzę. Ona go kocha. Myślę tylko o niej! —Nie wierzę ci. —Ani ja tobie, dalibóg! Ale Liza już wiele razy brzęczała mi za uszami o Tess. Mówiła, że jest gnuśna, że wzdycha i mówi o balu, ale tylko o Culumie. A Tess wyjeżdżała mi ze szesnaście razy albo więcej o tym, co to Culum powiedział, a co nie powiedział, co ona powiedziała Culumowi, jak Culum wyglądał i co mówił, i tak w kółko Macieju, aż o mało mnie krew nie zalała. Tak jest, ona faktycznie go kocha. —Szczeniacka miłość. Bez znaczenia. —Chryste Panie, strasznie ciężko rozmawiać z tobą do rzeczy.

Mylisz się, Dirk. — Brock poczuł się nagle bardzo zmęczony i bardzo stary. Pragnął mieć już to wszystko za sobą. — Gdyby nie bal, nigdy by do tego nie doszło. Sam żeś ją wybrał do pierwszego tańca. Sam żeś ją wybrał do nagrody. Sam... —Wcale nie! Wybrał ją Siergiejew, nie ja! —Do diabła, gadasz prawdę? —Tak. Brock przyjrzał się mu przenikliwie. — A więc może jest w tym ręka boska. Tess nie była najlepiej ubrana na balu. Ja o tym wiedziałem, wiedzieli wszyscy, z wyjątkiem Culuma i niej. — Dokończył piwa i usiadł. — Coś ci zaproponuję: nie kochasz swojego Culuma tak, jak ja moją Tess, ale daj tym dwu pomyślny wiatr, otwarte morze i spokojną przystań, a ja zrobię to samo. Ten chłopak zasługuje na to — ocalił ci tym wzgórzem kark, bo przysięgam na Jezusa Chrystusa, że zdusiłbym cię z jego po mocą. Jeżeli chcesz walki, to ją będziesz miał. Jeżeli wynajdę twój słaby punkt, któren pozwoli mi cię zrujnować na dobre, to Bóg świadkiem, zrobię to! Ale nie tych dwoje. Przysięgnij? że dasz im pomyślny wiatr, otwarte morze i bezpieczną zatokę. Brock wyciągnął rękę. — Co do Culuma i Tess, zgoda, podam ci rękę - rzekł chrapliwie Struan. — Ale nie co do Gortha! Ton, jakim wymówił imię jego syna, przyprawił Brocka o ciarki. Jednakże nie cofnął ręki, chociaż wiedział, że ich umowa obfituje w niebezpieczeństwa. Mocno uścisnęli sobie dłonie. — Napijem się jeszcze po jednym, żeby to zaklepać jak trza, a potem możesz sobie iść w diabły z mojego domu rzekł Brock. Wziął dzwonek, zadzwonił nim po raz trzeci, a kiedy nikt się nie pojawił, cisnął nim o ścianę. - Li Tang! — ryknął. Jego głos odbił się dziwnym echem. Rozległ się tupot nóg biegnących po wielkich schodach i w drzwiach pojawiła się wystraszona twarz portugalskiego urzędnika. — Wszyscy służący zniknęli, senhor — powiedział. - Nie mogę ich nigdzie znaleźć.

Struan popędził do okna; Potok sokolników, straganiarzy, gapiów i żebraków wylewał się w milczeniu z placu. W Ogrodzie Angielskim zbici w gromadki i zamarli w bezruchu kupcy patrzyli i nasłuchiwali. Struan obrócił się i pobiegł po muszkiety, dopadłszy stojaka jednocześnie z Brockiem. - Sprowadź pan wszystkich na dół! - krzyknął Brock do urzędnika. — Do mojej faktorii, Tyler. Bij na alarm - powiedział Struan i wybiegł. W ciągu godziny wszyscy kupcy ze swoimi urzędnikami wypełnili faktorię Struana i stanowiący jej dziedziniec Ogród Angielski. Przy jego bramie stał w szyku bojowym oddział pięćdziesięciu uzbrojonych żołnierzy. Ich dowódca, zaledwie dwudziestoletni kapitan Oxford, był gibkim, przystojnym młodzieńcem z cienkim jasnym wąsem. Struan, Brock i Longstaff stali pośrodku ogrodu. W pobliżu nich Jeff Cooper i Siergiejew. Noc była wilgotna, gorąca i ponura. —Niech pan zarządzi natychmiastowe opuszczenie Kolonii, ekscelencjo — powiedział Struan. —Tak jest — powiedział Brock. —Nie ma potrzeby działać pochopnie, panowie — odparł Longstaff. — To już się zdarzało, nieprawdaż? —Owszem. Ale zawsze Ko-hong albo mandaryni w jakiś sposób ostrzegali nas. Nigdy nie zdarzyło się to tak znienacka. — Struan wsłuchiwał się uważnie w nocne odgłosy, ale wzrokiem liczył cumujące u nabrzeży lorsze. Ocenił, że wszyscy się zmieszczą. — Ta noc źle mi pachnie — dodał. —Dalibóg, mnie również — powiedział Brock i wściekle splunął. — Moim zdaniem, najlepiej wyjść w morze. —Ależ z pewnością nie myśli pan, że coś nam grozi? — rzekł Longstaff. —Nie wiem, ekscelencjo. Ale coś mi mówi, żeby się stąd wynieść — odparł Struan. — Albo przynajmniej wyjść w morze. Tegoroczny handel już się skończył, więc możemy odjechać albo zostać, co wolimy. —Przecież nie ośmielą się nas zaatakować — oświadczył szyderczo Longstaff. — Po co im to? Co by im to dało? Pertraktacje posuwają się tak dobrze. Nonsens. — Ja tylko proponuję, żebyśmy zrobili to, co pan zawsze powtarza:

że lepiej jest być przygotowanym na każdą możliwość. Longstaff niespokojnym gestem przywołał oficera. —Proszę podzielić oddział na trzy grupy — polecił. — Obstawić wejścia od wschodu, zachodu i ulicy Świńskiej. Nie wpuszczać na plac nikogo, aż do nowych rozkazów. —Tak jest! W pobliżu latarni Struan zobaczył stojących razem Culuma, Horatia i Gortha. Gorth wyjaśniał słuchającemu go uważnie Culumowi, jak ładować muszkiet. Przy Culumie wydawał się silny, energiczny i potężny. Struan odwrócił głowę i w cieniu mignął mu Mauss rozmawiający z wysokim Chińczykiem, którego nie znał. Zaciekawiony podszedł do nich. — Słyszał pan coś, Wolfgang? - spytał, — Nie, Tai-Panie. Żadnych plotek, nic. Honatio tez nie. Gott im Himmel, nie rozumiem tego! Struan przyglądał się Chińczykowi z uwagą. Miał chyba tuż po trzydziestce, na sobie brudne chłopskie ubranie. Powieki grube i ciężkie, spojrzenie przenikliwe i patrzył na niego z równym zaciekawieniem. - Kto- to jest? — spytał Struan. —Hung Siu-cz'uan — odparł z wielką dumą Mauss. To hakka. Jest ochrzczony, Tai-Panie. Ja go ochrzciłem. Nie miałem jeszcze takiego. Ogromnie inteligentny, pilny w nauce, chociaż chłop. Nareszcie mam nawróconego, który będzie szerzył słowo Boże — i pomagał mi w dziele Wszechmogącego. —Niech pan lepiej każe mu odejść. Jeżeli będą kłopoty i złapią go u nas mandaryni, będzie pan miał jednego nawróconego mniej. —Kazałem mu odejść, ale powiedział: „Dziwne są zrządzenia Pana, a ludzie boży nie odwracają się od pogan." Bez obawy. Bóg będzie go strzegł, a ja bronił na śmierć i życie. Struan skinął krótko głową Chińczykowi i wrócił do Longstaffa i Brocka. —Wsiadam na statek, nieodwołalnie — oznajmił Brock. —Tyler, przyślij tu Gortha z jego ludźmi, żeby wzmocnili tamtych żołnierzy — powiedział Struan, wskazując wylot ulicy Świńskiej. — Ja Wzmocnię wschodnie wejście na plac i w razie kłopotów będę cię osłaniał. Możesz wycofać się tutaj. - Ty się martw o siebie - odparł Brock. — A ja o siebie. Nie jesteś naczelnym wodzem, do diabła! — Przywołał ręką Gortha, — Pójdziesz

ze mną. Ty, Almejda i reszta urzędników weźmie księgi i na pokład. Wraz ze swoimi ludźmi wymaszerował z ogrodu i poszedł przez plac. — Culum! —Tak, Tai-Panie? —Zabierz wszystko z sejfu i wsiadaj na lorszę. —Dobrze — odparł Culum i zniżył głos.— Rozmawiałeś z Brockiem? —Tak. Nie w tej chwili, synu. Pośpiesz się. Porozmawiamy później. —Zgodził się, czy nie? Struan czuł, że go obserwują, i chociaż bardzo pragnął odpowiedzieć Culumowi, jak przebiegła rozmowa, to jednak ogród nie był do tego odpowiednim miejscem. —Na rany Chrystusa, zrobisz, co kazałem?! — odparł. —Chcę wiedzieć — powiedział Culum z oczami pałającymi gniewem. — W tej chwili nie mam ochoty rozmawiać o twoich problemach! Zrób, co kazałem!!! Struan ruszył ciężkim krokiem do frontowych drzwi. Po drodze zatrzymał go Jeff Cooper. — Dlaczego mamy wyjechać? — spytał. — Po co ten pośpiech, Tai-Panie? - Zwykła ostrożność, Jeff. Ma pan lorszę? -Tak. — Chętnie wezmę wszystkich pańskich ludzi, którzy się nie zmieszczą - powiedział Struan i spojrzał na Siergiejewa.. -Gdyby wasza wysokość zechciał się do nas przyłą czyć, to z rzeki jest bardzo ładny widok. Zawsze pan ucieka, kiedy plac się wyludnia i znikają służący? Tylko wtedy, kiedy uznam za stosowne. — Struan przepchnął się z powrotem przez tłum w ogrodzie Vargas niech pan zabierze na pokład księgi i wszystkich urzędników. Uzbrojonych. —Tak, senhor. Kiedy inni kupcy ujrzeli, że Struan i Brock rzeczywiście szykują się do szybkiego odwrotu, pośpiesznie powrócili do swoich faktorii, zabrali księgi rachunkowe, konosamenty i wszystko, co dokumentowało tegoroczny handel — a więc swoją przyszłość — i zaczęli pakować to na łodzie. Skarbów, o które boli głowa, było niewiele, większość transakcji zawierano bowiem wekslami trasowanymi, a Brock i Struan odesłali już swoje srebro do Hongkongu.

Longstaff opróżnił biurko, schował książkę szyfrów i tajne dokumenty do kasetki na pilną korespondencję i dołączył w ogrodzie do Siergiejewa. —Spakował się pan, wasza wysokość? — spytał. —Nie mam nic ważnego. Jestem tym wszystkim ogromnie zdziwiony. Albo coś wam grozi, albo nic. Jeżeli grozi, to czemu nie ma tu waszych oddziałów? A jeżeli nie grozi, to jaki sens uciekać? Longstaff roześmiał się. — Poganin, drogi panie, rozumuje całkiem inaczej niż człowiek cywilizowany — odparł. — Rząd Jej Królewskiej Wysokości miał z tym do Czynienia przez ponad wiek. Tak więc nauczyliśmy się, jak traktować chińskie sprawy. Natu ralnie — dodał oschłym tonem — nie interesuje nas podbój, tylko pokojowy handel. Chociaż istotnie uważamy ten rejon za wyłączną brytyjską strefę wpływów. Struan przeglądał zawartość sejfu, upewniając się, czy wszystkie niezbędne dokumenty zabrano na pokład lorszy. — Już to zrobiłem — powiedział Culum, wpadając do pokoju i zatrzaskując drzwi. – A więc, co ci odpowiedział, jak miły Bóg?! — Przyjął oświadczyny - odparł spokojnie Struan. Bóg z tobą. Culum był zbyt oszołomiony, żeby odpowiedzieć. — Brock jest zachwycony, że zostaniesz jego zięciem. Możesz się ożenić w przyszłym roku. Brock się zgodził?! —Tak. Moje gratulacje. - Struan spokojnie przeszukał zawartość szuflady biurka i zamknął ją na klucz, zadowolony, że rozmowa z Brockiem przebiegła tak, jak zaplanował. —To znaczy, że się zgodził? 1 że ty się zgodziłeś? —Tak. Musisz oświadczyć się oficjalnie, ale powiedział, że cię przyjmie. Musimy omówić jeszcze sprawę posagu i szczegóły, ale oświadczył, że możesz się ożenić w przyszłym roku. Culum objął Struana. . - Och, ojcze, dziękuję ci — zawołał. Nie usłyszał, że powiedział „ojcze". Ale Struan usłyszał. Noc przeszyły strzały z broni palnej. Struan i Culum podbiegli do

okna w samą porę, żeby zobaczyć przy zachodnim wejściu na plac pierwsze szeregi chińskiej tłuszczy chwiejące się pod gradem kul. Setki z tyłu popychały tych na czele i rzeka wrzeszczących Chińczyków, która wlała się na płac "po jego drugiej Stronie, żałośnie prędko wchłonęła angielskich żołnierzy. Tłum niósł pochodnie, topory, włócznie…. i proporce Triad. Obiegł rojem najbardziej wysuniętą na zachód faktorię, która należała do Amerykanów. Przez okno wrzucono do środka pochodnię i rozwalono drzwi. Motłoch zaczął plądrować, podpalać i demolować budynek. Struan chwycił muszkiet. — Ani słowa o Tess, bądź bardzo dyskretny, dopóki nie spotkasz się z Brockiem — powiedział do syna i wypadł z pokoju. — Pal je diabli, Vargas! — krzyknął na widok Portugalczyka, który uginał się pod naręczem kopii rachunków. — Niech pan wsiada na statek! Yargas wybiegł z budynku. Plac przed faktorią Struana i ogrodem wypełniali kupcy pędzący do swoich lorsz. Część żołnierzy zajęła stanowiska na ogrodowym murze, gotowa bronić do końca tej ostatniej reduty, więc dołączył do nich, żeby dopomóc im w osłanianiu uciekających, kupców. Kątem oka zobaczył, że Culum wraca biegiem do faktorii, ale przestał na niego patrzeć, kiedy w ulicę Świńską, wdarło się czoło kolejnego tłumu. Żołnierze pilnujący tego wejścia na plac wystrzelili salwę i w ordynku wycofali się do Ogrodu Angielskiego, gdzie wraz z innymi żołnierzami zajęli pozycje, żeby bronić ostatnich kupców biegnących do łodzi. Ci, którzy już byli na statkach, naładowali muszkiety, ale motłoch zajął się wyłącznie faktoriami po drugiej stronie placu i — o dziwo — mało interesował się kupcami. Struan z ulgą zobaczył, że Cooper i Amerykanie są na pokładzie jednej z lorsz. Już myślał, że zostali w swojej faktorii. — Słowo daję, spójrzcie na tę hołotę — powiedział nie Wiadomo do kogo Longstaff, stojąc z laską w ręku pod murem na zewnątrz ogrodu i obserwując tłuszczę. Zdawał sobie sprawę, że oznacza to koniec pertraktacji i że wojna jest nieuchronna. — Oddziały Jej Królewskiej Wysokości szybko położą kres tym bzdurom! 'Wkroczył do ogrodu, gdzie zastał Siergiejewa, który przyglądał się niszczeniu faktorii w asyście dwóch uzbrojonych i zaniepokojonych służących. —Może zechce pan wsiąść na mój statek, wasza wysokość — zaproponował, przekrzykując zgiełk. Wiedział, że jeżeli Siergiejew

zostanie ranny, będzie to incydent międzynarodowy, który stworzy carowi doskonałą okazję do przysłania w odwecie okrętów wojennych i wojska. A do tego, do diaska, nie dopuszczę, rzekł w duchu. —Na tę swołocz jest tylko jeden sposób — powiedział Siergiejew. — Sądzi pan, że uda wam się zaszczepić u nich demokrację? —Naturalnie. Trzeba im tylko dać czas — odparł beztrosko Longstaff. — Wsiądźmy na statek. Mamy szczęście, że noc jest przyjemna. Jeden z rosyjskich służących powiedział coś do Siergiejewa, na co ten tylko zmierzył go bez słowa wzrokiem. Służący zbladł i milczał. — Proszę bardzo, wasza ekscelencjo — rzekł Siergie jew, nie chcąc być gorszy od Longstaffa w jego wyraźnej pogardzie dla motłochu. — Ale ja chyba zaczekam na Tai-Pana. Wyjął tabakierkę, poczęstował tabaką i z zadowoleniem spostrzegł, że palce mu się nie trzęsą. —Dziękuję — powiedział Longstaff, biorąc szczyptę proszku. — Przeklęta sprawa, ot, co! — Podszedł do Struana. — Co, u licha, ich podjudziło, Dirk? — spytał. —Na pewno mandaryni. Takiego tłumu tu jeszcze nie było. Nigdy. Najlepiej wsiąść na statek. Struan obserwował plac. Kupcy wsiedli na statki. Nie zrobił tego jeszcze tylko Brock. Gorth ze swoimi ludźmi nadal strzegł wejścia do rodzinnej faktorii po wschodniej stronie placu. Struan wściekł się widząc, jak syn Brocka strzela do plądrującej hałastry, która bezpośrednio mu nie zagrażała. Kusiło go, żeby zarządzić natychmiastowy odwrót, a potem — korzystając z zamieszania — podnieść muszkiet i strzelić do Gortha. Był pewien, że nikt by tego nia zauważył: Oszczędziłby sobie trudu na przyszłość. Ale nie strzelił. Pragnął zabić Gortha tak, żeby nasycić się strachem w jego oczach. Ci na lorszach pośpiesznie odbijali od nabrzeża, a wiele łodzi płynęło dziwo, nadal nie już na środek rzecznego rozlewiska. Tłuszcza, o zwracała na nich uwagi. Z faktorii Coopera i Tiłłmana buchał dym. A kiedy raptem zerwał się wiatr, podsycając ogień, cały budynek stanął w płomieniach, które zaczęły lizać mrok. Struan zobaczył Brocka, który wypadł jak burza ze swojej faktorii, z

muszkietem w jednej ręce, szablą w drugiej i z kieszeniami pełnymi dokumentów. Szef jego urzędników, Almeida, przygięty ciężarem ksiąg rachunkowych, pobiegł przodem; osłaniany przez Brocka, Gortha i jego ludzi. I wtedy wschodnie wejście na plac zaatakowała następna je żołnierzy. Struan pojął, horda, pochłaniając pilnujących że najwyższy czas uciekać. - Na pokład! — ryknął, kierując się do bramy ogrodu, i stanął jak wryty. Siergiejew stał oparty o ogrodowy mur, z pistoletem i rapierem w ręku, a przy nim Longstaff. - Czas uciekać! — zawołał, przekrzykując tumult; Siergiejew zaśmiał się. - Którędy? - zapytał. Huknęło potężnie, bo ogień dotarł do zbrojowni Amerykanów i budynek rozleciał się na kawałki, jego płonące szczątki zaś uderzyły W tłum, jednych raniąc, innych zabijając. Proporce Triad przebyły ulicę Świńską, a za nimi rozszalał się rabujący motłoch, metodycznie włamując się do kolejnych faktorii po wschodniej stronie placu. Dopiero znalazłszy się za bramą Struan przypomniał sobie o Culumie. Krzyknął do swoich ludzi; żeby go osłaniali, i popędził z powrotem. - Culum! Culum! — krzyknął. Culum zbiegł jak burza po schodach. ... — Zapomniałem czegoś! — wyjaśnił i puścił się pędem do lorszy. Siergiejew z Longstaffem i żołnierzami nadal czekali przy bramie ogrodu. Drogę ucieczki zagrodził im trzeci tłum, który przewalił się przez plac i rzucił się na sąsiednią faktorię. Struan wskazał mur i wszyscy przeleźli przez niego na drugą stronę. Culum upadł, ale Struan chwycił go, podniósł i razem pobiegli do statków, a tuż przy nich Siergiejew i Longstaff. Motłoch przepuścił ich, ale kiedy tylko zaczęli biec przez plac, a dostęp do faktorii stanął otworem, przywódcy tłumu wpadli do ogrodu. Wielu Chińczyków miało pochodnie. Spadły one na Noble House. Płomienie dobywały się już z większości budynków, a dach któregoś zwalił się z potężnym westchnieniem i nowe płomienie oświetliły tysiące zgromadzone na placu. Brock stał na pokładzie głównym swojej lorszy i ponaglał przekleństwami załogę. Wszyscy byli uzbrojeni, a działa wymierzone w ląd. Stojący na rufie Gorth doglądał oddania cum rufowych i dziobowych. Kiedy lorsza zaczęła odbijać od nabrzeża, ścisnął muszkiet, wycelował w

Chińczyków tłoczących się przy drzwiach faktorii Brocków i nacisnął spust. Zobaczył, że któryś z nich upadł, i uśmiechnął się szatańsko. Wziął drugi muszkiet... i wówczas spostrzegł Struana biegnącego wraz z innymi do swojej lorszy, a przed nim i za nim kłębiących się Chińczyków. Upewniwszy się, że nikt go nie obserwuje, starannie wycelował. Struan biegł pomiędzy Culumem i Siergiejewem, a obok nich Longstaff. Gorth nacisnął cyngiel. Siergiejew okręcił się w miejscu i zwalił na ziemię. Gorth wziął następny muszkiet, ale na pokład rufowy wpadł Brock. — Idź na dziób i osadź przednie działo! - krzyknął. — Nie strzelać, póki nie powiem! — Popchnął syna i ryknął do marynarzy. Przekręcić ster, psiamać! Odwiązać refy i postawić wszystkie żagle! Spojrzał na wybrzeże i zobaczył Struana i Lorigstaffa pochylonych nad Siergiejewem, przy Rosjaninie Cułuma, a także pędzący na nich tłum. Chwycił muszkiet upuszczdny przez Gortha wycelował i strzelił. Herszt Chińczyków upadł i motłoch zwolnił biegu, Struan zarzucił sobie Siergiejewa na ramię. — Strzelać nad głowami! — rozkazał. Jego ludzie rozwinęli się dla bezpieczeństwa w luźny szereg i z najbliższej odległości wystrzelili salwę. Chińczycy na przedzie cofnęli się na tych za nimi, prących do przodu. Szaleńcza kotłowanina, która powstała zapewniła Struanowi i towarzyszom dość czasu na dotarcie do statków. Mauss czekał na nabrzeżu przy łorszy, a przy nim dziwny chiński neofita. Obaj mieli broń. Trzymający w rękach Biblię i kordelas Mauss krzyknął: — Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus, przebacz Boże tym biednym grzesznikom! Sieknął kordelasem W powietrzu, na co tłum cofnął się. Kiedy wszyscy znaleźli się na pokładzie, a łorsza na środku rzeki, spojrzeli na siebie. Cała Kolonia stała w ogniu. Tańczące płomienie, kłęby dymii i opętańczy wrzask stopiły się w jedno piekło. Longstaff klęczał przy Siergiejewie, który leżał na pokładzie rufowym. Struan pośpieszył do nich. — Na dziób! — ryknął do Maussa. — Obserwować! Pobladły z szoku Siergiejów przyciskał ręką prawą pachwinę. Spod dłoni wypływała mu krew. Pilnujący go służący lamentowali przerażeni. Struan odepchnął ich i rozerwał przód spodni Rosjanina, Odciął nogawkę. Kula z muszkietu-wbiła się w brzuch głęboko, nisko i skośnie, ułamek cala

powyżej przyrodzenia i weszła w prawe udo. Krew płynęła obficie, ale nie tryskała. Struan podziękował Bogu, że pocisk nie przebił żołądka, jak podejrzewał. Obrócił Siergiejewa na brzuch; Rosjanin stłumił jęk. Tył uda był rozerwany i w miejscu wyjścia kuli krwawił. Struan ostrożnie zbadał ranę i wyjął z niej odprysk kości. — Przynieś koce, koniak i kociołek z węglem — rzucił polecenie majtkowi. Wasza wysokość, czy może pan ruszać prawą nogą? Siergiejew przesunął nogę nieznacznie i skrzywił się z bulu, niemniej władał nią. Biodro ma pan chyba całe. Niech pan się teraz nie rusza — powiedział Struan. Kiedy przyniesiono koce, zawinął w nie Rosjanina, oparł go wygodnie o siedzenie za sternikiem i dał mu koniaku. Po przyniesieniu kociołka odsłonił ranę i polał ją obficie koniakiem. A potem rozgrzał nóż w rozżarzonych węglach. — Niech go pan przytrzyma, Will! — polecił. — Culum, pomóż nam! Uklękli — Longstaff u nóg, Culum przy głowie Siergiejewa. Struan przyłożył rozgrzany do czerwoności nóż do wlotu rany na brzuchu, koniak zapaljł się, a Siergiejew zemdlał. Struan przyżegł ranę, a potem prędko i głęboko spenetrował ją nożem, chcąc zrobić to szybko, póki Rosjanin jest nieprzytomny. Obrócił Siergiejewa na brzuch i ponownie wsadził nóż do rany. W powietrzu zaśmierdziało przypalonym mięsem. Longstaff odwrócił się i zwymiotował, ale Culum wytrzymał i pomagał dalej, Longstaff zaś odwrócił się znów w ich stronę. Struan ponownie rozżarzył nóż, polał koniakiem ranę wylotową, a potem przyżegł ją głęboko i dokładnie. Od swądu bolała go głowa, a z brody skapywał pot, ale ręce miał spokojne — wiedział, że jeżeli starannie nie przypali rany, to wywiąże się gangrena i Siergiejew z pewnością umrze. Od takich ran na dziesięciu umierało dziewięciu. Wreszcie skończył. Zabandażował Sietgiejewa i przepłukał usta koniakiem, którego aromat usunął zapach krwi i przypalonego ciała. Pociągnął głęboki łyk i przyjrzał się uważnie arcyksięciu. Twarz Rosjanina była szara i bezkrwista. —Teraz jest w rękach swojego dżosu — powiedział. -Dobrze się czujesz, Culum? —Tak. Tak, chyba tak.

—. Zejdź pod pokład. Załatw gorący rum dla całej załogi. Sprawdź magazyny. Jesteś tu teraz zastępcą kapitana. Porozdzielaj zadania wszystkim. Culum opuścił rufę. Dwóch rosyjskich służących klęczało przy Siergiejewie. Jeden z nich dotknął Struana i przemówił załamującym się głosem, najwyraźniej dziękując mu. Struan pokazał im gestem, żeby zostali przy swoim panu. Przeciągnął się ze znużeniem, położył dłoń na ramieniu Longstaffa, odciągnął go na bok i nachylił się nisko do jego ucha. — Czy widział pan u Chińczyków muszkiety? — spytał. - Ani jednego — odparł Longstaff, potrząsając głową. - Ja również, Tam wszędzie strzelano — powiedział Longstaff. Był blady i ogromnie zatroskany. — Zwykły nieszczęśliwy wypadek. Struan przez chwilę milczał. —Jeżeli on umrze, wynikną bardzo poważne kłopoty, co? - spytał. , —Miejmy nadzieję, że nie umrze, Dirk. — Longstaff przygryzł wargę. — Musiałbym natychmiast zawiadomić o wypadku Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Musiałbym przeprowadzić śledztwo. , — Owszem. Longstaff spojrzał na szarą, trupią twarz leżącego. Siergiejew oddychał płytko. Diablo przykre zdarzenie, nieprawdaż? — powiedział. - Położenie rany i miejsce, w którym upadł, nie pozostawiają wątpliwości, że była to nasza kula. —To był po prostu nieszczęśliwy wypadek. —Owszem. Ale ten strzał mógł być mierzony. —Niemożliwe. Kto chciałby go zabić? —A kto chciałby zabić pana? Albo Culuma? Albo być może mnie? Biegliśmy bardzo blisko siebie. - Kto? — Mam tuzin wrogów. - Brock nie zabiłby pana Z zimną krwią.: — Wcale tego nie powiedziałem. Niech pan wyznaczy nagrodę za informację. Ktoś mógł coś widzieć. Obaj przyglądali się Kolonii. Pozostała daleko za rufą — widać było już tylko dym i płomienie nad dachami Kantonu. — To szaleństwo tak łupić. Tego jeszcze nie było. Dla

czego to zrobili? Dlaczego? — spytał Longstaff. - Nie wiem. —Jak tylko dotrzemy do Hongkongu, popłyniemy na północ, tym razem, Bóg świadkiem, aż do bram Pekinu! Cesarz gorzko pożałuje tego rozkazu. —Tak. Ale najpierw niech pan natychmiast przypuści atak na Kanton. — Ależ to strata czasu, nieprawdaż? — Niech pan zaatakuje przed upływem tygodnia. Nie trzeba ich przyciskać do końca. Tylko znowu nałożyć haracz na miasto. Sześć milionów liangów. - Dlaczego? —Przygotowanie floty do wypadu na północ zajmie miesiąc albo więcej. Pogoda nie jest jeszcze odpowiednia. Musi pan zaczekać na posiłki. Kiedy mają przypłynąć? —Za miesiąc, sześć tygodni. Dobrze - Twarz Struana przybrała zacięty wyraz. — A w tym czasie Ko-hong musi zdobyć sześć milionów liangów. To nauczy ich, co znaczy nas nie ostrzec. Przed wypadem na północ musi pan zademonstrować swoją siłę tutaj, bo w przeciwnym razie utracimy twarz. Gdyby im uszło płazem spalenie naszej Kolonii, to już nigdy nie bylibyśmy tu bezpieczni. Niech pan rozkaże „Nemesis" zająć pozycję pod miastem. Dwunastogodzinne ultimatum — w razie odmowy zniszczy pan Kanton. Siergiejew jęknął, więc Struan podszedł do niego. Rosjanin nadal był w szoku i prawie nieprzytomny. I wtedy Struan spostrzegł, że przypatruje mu się nawrócony przez Maussa Chińczyk. Stał na pokładzie głównym, przy prawym nadburciu. Przeżegnał Struana znakiem krzyża, zamknął oczy i w milczeniu zaczął się modlić. ROZDZIAŁ DWUDZIESTY SIÓDMY Struan zeskoczył z łodzi na nowe nabrzeże w Mieście Królowej i ruszył nim spiesznie w stronę ogromnego, prawie gotowego dwupiętrowego budynku. Niebo nad jego głową było rozżarzone do białości, utykał wyraźniej niż zwykle. Na szczycie masztu flagowego łopotała flaga z Lwem i Smokiem.

Zauważył, że w całej Szczęśliwej Dolinie ukończono wiele mniejszych budynków i domów, a na wzgórzu rozpoczęto wznosić kościół. Nabrzeże Brocków na drugim końcu zatoki było już gotowe, a przylegająca do niego faktoria na ukończeniu. Inne budynki i rezydencje nadal otaczały wysokie osłony bambusowych rusztowań. Drogę Królowej wybrukowano. Ale chociaż było dopiero wczesne popołudnie, pracowało bardzo niewielu kulisów. Dzień był upalny i bardzo parny. W dolinie zerwał się lekki przyjemny wschodni wietrzyk. Struan wkroczył do głównego hallu, koszula lepiła m się do pleców. Spocony portugalski urzędnik podniósł wzrok, kompletnie zaskoczony. —Madre de Deus, pan Struan! Dzień dobry, senhor. Nie spodziewaliśmy się pana. —Gdzie pan Robb? —Na górze, senhor, ale tam... Struan wbiegał już po schodach. Korytarze na pierwszym piętrze rozbiegały się na północ, wschód i zachód głąb budynku. Na morze i ląd wychodziło wiele okien. Flotylla marynarki wojennej stała spokojnie na kotwicach, jego lorsza bowiem dopłynęła z Kantonu do macierzystego portu jako pierwsza. Skręcił na wschód i przeszedł przez na wpół wykończoną jadalnię, a jego kroki na kamiennej, nie wyłożonej dywanem posadzce odbijały się ostrym echem. Zapukał do drzwi i otworzył je. Prowadziły one do przestronnego mieszkania, częściowo umeblowanego. Były tam fotele, sofy, kamienna podłoga, na ścianach obrazy Quance'a, wspaniały dywan i pusty kominek. Przy jednym z okien, w fotelu z wysokim oparciem siedziała Sara z ażurowym, bambusowym wachlarzem w ręku. Patrzyła na niego. —Witaj, Saro. —Witaj, Dirk. —Co z Karen? —Nie żyje. Bladoniebieskie oczy Sary były nieruchome, a zaróżowiona twarz tłusta od potu. W jej włosach pojawiły się siwe pasma, postarzała się na twarzy. — Przykro mi, tak mi przykro — powiedział. Z roztargnieniem poruszyła wachlarzem. Lekki powiew spowodowany tym ruchem zdmuchnął jej cienki kosmyk włosów na twarz, ale go nie

odgarnęła. -- Kiedy to się stało? — spytał. - Trzy dni temu. Może dwa — odparła obojętnie. -Nie wiem. Wachlarz poruszał się tam i z powrotem, najwyraźniej samorzutnie. —Jak dzieciak? —Jeszcze żyje. Lochlin jeszcze żyje. —Struan starł palcami z podbródka kroplę potu. —Przypłynęliśmy z Kantonu pierwsi. Spalili nam Kolonię. Przed wyjazdem dostaliśmy list od Robba. Właśnie przyjechałem. —Widziałam, jak dobija twoja łódź. —Gdzie Robb? - spytał. Wskazała wachlarzem drzwi i spostrzegł chudość jej poznaczonych niebieskimi żyłami nadgarstków. Wszedł do sypialni. Był to duży pokój, a stojące tam łóżko z baldachimem stanowiło kopię jego własnego łoża. Robb leżał na łóżku, oczy miał zamknięte, a jego spoczywająca na przepoconej poduszce twarz była szara i wymizerowana. — Robb? — zawołał Struan, ale oczy brata pozostały zamknięte, a usta lekko rozchylone. Zamarło mu seree. Dotknął twarzy Robba. Była zimna. Trupio zimna. Gdzieś w pobliżu zaszczekał pies, a o szybę stuknęła mucha. Struan odwrócił się, wyszedł z sypialni i cicho zamknął drzwi. Sara nadal siedziała w fotelu z wysokim oparciem. Wachlarz poruszał się wolno. W przód, w tył, w przód, w tył... Znienawidził ją za to, że mu nie powiedziała. — Robb umarł godzinę temu — odezwała się. — Dwie, może trzy, a może jedną. Nie pamiętam. Przed śmiercią przekazał wiadomość dla ciebie. Chyba dzisiaj rano. A może w nocy. Chyba dziś rano. Powiedział: „Przekaż Dirkowi, że nigdy nie chciałem być TaiPanem". —Załatwię wszystko, co konieczne, Saro. Najlepiej przenieś się z dzieckiem na „Spokojną Chmurę". —Zamknęłam mu oczy. I zamknęłam oczy Karen. Kto zamknie oczy tobie, Tai-Panie? Kto zamknie moje? Załatwił wszystko co konieczne do pogrzebu, a potem ruszył w górę małego wzniesienia w stronę swojego domu.. Myślał o dniu, w którym Robb przyjechał z Anglii do Makau.

— Dirk! Koniec twoich kłopotów, przyjechałem! — powiedział ze swoim wspaniałym uśmiechem. — Rozbijemy Spółkę Wschodnioindyjską i usuniemy Brocka. Będziemy jak lordowie i damy początek dynastii, która władać będzie Azją po wiek wieków! Mam dziewczynę, którą chcę poślu bić! Sarę McGlenn. Ma teraz piętnaście lat, jesteśmy zarę czeni i za dwa lata pobierzemy się. Powiedz mi Boże, gdzie popełniliśmy błąd? — zadał sobie pytanie Struan. Czemu ludzie się zmieniają? W jaki sposób z powabu, młodości, czułości i miłości wyrastają sprzeczki, gwałt, nienawiść i dokuczanie sobie? Dlaczego? Bo przecież wyrastają zawsze. Tak było z Sarą. Z Ronalda. I tak samo będzie z Culumem i Tess. Dlaczego? Znalazł się przy furcie w wysokim murze, który otaczał jego dom. Otworzył ją i spojrzał na budynek. Panował tu spokój — złowieszczy spokój. Mózg wypełniło mu jedno słowo — „malaria"! Lekki wiatr huśtał wysokimi bambusami. Ogród był już w pełni urządzony — rosły w nim kwiaty, krzewy, buszowały pszczoły. Wspiął się po schodkach i otworzył drzwi. Ale nie wszedł od razu. Nasłuchiwał na progu. Nie usłyszał powitalnego śmiechu, nie usłyszał przytłumionego śpiewnego trajkotania służących. Dom zionął pustką. Spojrzał na barometr. Wskazywał 757 milimetrów - piękną pogodę?; Poszedł wolno korytarzem dziwnie przesyconym ciężkim zapachem kadzidła. Spostrzegł kurz tam, gdzie przedtem nigdy go nie było. Otworzył drzwi do sypialni Mei-mei. Łóżko było zasłane, puste, a pokój nienormalnie schludny i czysty. Pokój dzieci również był pusty. Brakowało łóżeczek i zabawek. -Nagłe zobaczył ją przez okna. Wyszła z ukrytej części ogrodu, niosąc w ręku ścięte kwiaty i osłaniając twarz pomarańczową parasolką. W chwilę potem znalazł się przed domem, a ona w jego ramionach. - Rany boskie, Tai-Panie, pogniotłeś mi kwiaty! — powiedziała, odłożyła bukiet i zarzuciła mu ręce na szyję. — Skąd przyjeżdżasz heja? Tai-Panie, miażdżysz mnie za mocno! Proszę cię! Co masz taką dziwną minę? Podniósł ją i usiadł na skąpanej w słońcu ławce. Zadowolona, pozostała w jego ramionach, pokrzepiona jego siłą i ulgą, jaką okazał na jej widok. Uśmiechnęła się do niego. - No tak — powiedziała. — Tęskniłeś za mną niesamowicie, heja? —Tęskniłem za tobą niesamowicie, heja.

—To dobrze. Czemuś taki nieszczęśliwy? I dlaczego jak cię widzę,

jesteś jak upiora? —Kłopoty, Mei-mei. A w dodatku myślałem, że cię utraciłem. Gdzie

dzieci? W Makau. Wysłałam je do domu Czen Szenga pod opiekę Starszej Siostry. Kiedy zaczęła się choroba gorączkowa, pomyślałam, że to okrutnie mądre. Wysłałam je z Ma-ri Sin-kler. Dlaczego myślałeś, że mnie utraciłeś, heja? —Nic, nic. Kiedy wyjechały? —Tydzień temu. Ma-ri dopilnuje ich bezpieczeństwa. Wraca jutro. - A gdzie A Sam i Lim Din? — Wysłałam ich po jedzenie. Kiedy wyśledziliśmy two ją lorszę, pomyślałam, ajiii ja, w domu okrutnie brudno, nic jedzenia, więc zapędziłam ich do sprzątania i wysłałam po żywność, nie myśl sobie. — Targnęła głową w tył. — Te le niwe, nic niewarte dziwki wymagają batów. Strasznie się cieszę, że wróciłeś Tai-Panie, ach jak bardzo. Utrzymanka domu wzrosła, a ja nie mam pieniędzy, więc będziesz musiał dać mi więcej, bo utrzymujemy całe rody Lim Dina i A Sam. Ha,-nie sprzeciwiam się, żeby Utrzymywać ich najbliż sze rodziny, to oczywiście uczciwy haracz, na pewno, ale że by całe rody? Po tysiąckroć nie, dalibóg! Jesteśmy bogaci, owszem, ale nie aż tak, więc musimy zachować bogactwa, bo inaczej zostaniemy niedługo bez pensa przy duszy! — Przyjrzała mu się, marszcząc twarz. — Dlaczego kłopoty? — Umarł Robb. I mała Karen. Jej oczy powiększyły się, radość znikła. —Wiedziałam o małej dziewczynce. Ale nie o bracie Robbie. Słyszałam, że ma gorączkę — trzy, cztery dni temu. Ale nie, że umarł; Kiedy to się stało? —Kilka godzin temu. —To straszny dżos. Lepiej wyjedźmy z tej przeklętej doliny. —Wcale nie jest przeklęta, dziewczyno. Ale rzeczywiście panuje w niej gorączka. —Tak. Wybacz, że znowu o tym przypominam, ale pamiętaj, że mieszkamy na oku smoka. - Wywróciła oczami i wyrzuciła z siebie potok próśb w dialektach kantońskim i mandaryńskim. — Pamiętaj, że nasze feng szui jest okropnie strasznie okrutnie złe. Struan musiał rozstrzygnąć dylemat, który męczył go od tygodni. Gdyby

opuścił dolinę, wszyscy by z niej się wynieśli, gdyby zaś pozostał, Mei-mei mogła się zarazić gorączką i umrzeć, a na takie ryzyko nie mógł jej narażać. Gdyby został; a ona wyjechała do Makau zmarliby inni, którzy nie musieli umrzeć. Jak uchronić wszystkich od gorączki, a za razem ocalić Miasto Królowej i Hongkong? - zapytywał siebie. - Tai-Panie, słyszymy, że miałeś poważne kłopoty w Kantonie; Opowiedział Mei-mei, co się stało. — Niesamowita głupota! Po co rabować, heja? — Właśnie. — Ale okrutnie mądrze dla wszystkich, że nie spalili Kolonii aż do końca handlu. Bardzo mądrze. Co teraz będzie? Ruszycie na Pekin? - Najpierw rozniesiemy Kanton. Potem Pekin. --Czemu Kanton, Tai-Panie? To nie oni, to cesarz. Oni tylko robią rozkazy. — Owszem. Ale powinni byli ostrzec nas o kłopotach. Zapłacą sześć milionów okupu, i to prędko, albo, dalibóg, zostaną bez miasta! Najpierw Kanton, a potem na północ. Mei-mei jeszcze mocniej zmarszczyła brwi. Wiedziała, że musi przesłać tę wiadomość dziadkowi Żin-kua, ostrzec go. Bo to właśnie Kohong musiałby znaleźć całą sumę na okup, a gdyby Żin-kua nie przygotował się na to, zostałby zrujnowany. Jeszcze nigdy nie przesyłała wiadomości dziadkowi, nigdy nie wykorzystywała potajemnie tego, co wiedziała. Tym razem jednak coś jej mówiło, że musi to zrobić. A myśl, że weźmie udział w intrydze, bardzo ją podniecała. W końcu bez intryg i tajemnic traci się bardzo wiele z przyjemności życia, powiedziała sobie. Ciekawa jestem, dlaczego ten motłoch plądrował, jeżeli nie musiał. To głupota. —Czy będziemy opłakiwać twojego brata przez sto dni? — spytała. —Bardziej niż w tej chwili opłakiwać go nie umiem — odparł bezsilnie. —Te sto dni to zwyczaj. Załatwię z Gordonem Czenem chiński pogrzeb. Pięćdziesiąt zawodowych płaczek. Z bębnami, kołatkami i chorągwiami. Wuj Robb będzie miał pogrzeb pamiętany przez lata. Nie będziemy na nim nic oszczędzać. A wtedy i ty będziesz zadowolony, i bogowie. —Nie możemy tego zrobić — powiedział, wstrząśnięty jej pomysłem. — To nie jest chiński pogrzeb. Nie możemy wynająć chińskich płaczek!

—To w jaki sposób oddasz cześć kochanemu bratu i zapewnisz mu szacunek u prawdziwego ludu Hongkongu? Naturalnie, że muszą być płaczki. Czyż nie jesteśmy Wspaniałym Domem Handlowym? Mamy utracić twarz przed najmarniejszym kulisem? Nie mówiąc już o tym, że są to nadzwyczaj złe maniery i zły dżos, to po prostu nie wolno ci tego zrobić! —To nie jest nasz zwyczaj, Mei-mei. My załatwiamy to inaczej. —Oczywiście — zapewniła z zapałem. — O to mi właśnie chodzi, Tai-Panie. Ty doglądasz swojego szacunku u barbarzyńców, a ja robię to samo ze swoimi rodakami. Będę opłakiwała go skrycie przez sto dni, bo oczywiście nie mogę pojawić się na waszym ani chińskim pogrzebie. Będę się ubierać na biało, bo to jest kolor żałoby. Każę zrobić dla niego tabliczkę, tak jak zawsze się robi, i co wieczór będziemy jej bić pokłony. Później, zgodnie ze zwyczajem, spalimy tę tabliczkę, tak jak zawsze, i jak zawsze jego dusza szczęśliwie się odrodzi. To dżos, Tai-Panie. Bogowie potrzebowali Robba, na pewno. Ale Struan nie słuchał jej. Głowił się nad odpowiedzią na pytania: jak walczyć z gorączką, jak zachować dolinę i jak ocalić Hongkong. ROZDZIAŁ DWUDZIESTY ÓSMY Robb został pochowany w trzy dni potem, obok grobu Karen. Wolfgang Mauss odprawił mszę żałobną pod gołym niebem, w kościele bez dachu.

Obecni byli wszyscy tai-panowie z wyjątkiem Wilfa Tillmana, który nadal przebywał na pokładzie statku bazy fir my Cooper-Tillman, złożony gorączką Szczęśliwej Doliny i dogorywający. Longstaffa nie było na mszy. On, generał i admirał wypłynęli już do Kantonu — wraz z flotyllą mary narki wojennej, okrętami transportowymi i z wszystkimi zdrowymi żołnierzami. Azjatycki rozstrój — czerwonka zdziesiątkował ich szeregi. Okręt parowy „Nemesis" wy słano tam wcześniej. Sara zasiadała na pierwszej z gruba ciosanej ławie. Ubranie i woalkę

miała czarne. Również Shevaun była w czerni. Podobnie jak Mary, Liza, Tess i inne. Mężczyźni byli ubrani na ciemno i mocno się pocili. Shevaun przyglądała się uważnie Struanowi, który wstał, żeby odczytać lekcję. Wczoraj złożyła mu kondolencje i zdawała sobie sprawę, że nic więcej w tej chwili zrobić nie może, I że za tydzień, dwa znów wszystko będzie dobrze. Teraz, po śmierci Robba, musiała skorygować swoje plany. Zamierzała szybko poślubić Struana i zabrać go stad - najpierw do Waszyngtonu, żeby poznał ważne osobistości, a stamtąd do Londynu i parlamentu — jednakże wzmocnionego bliskimi związkami z Ameryką. Później zaś z powrotem do Waszyngtonu - jako ambasadora. Lecz obecnie musiała odłożyć te projekty, wiedziała bowiem, że on nie wyjedzie stąd, dopóki Culum nie dojrzeje do przejęcia przedsiębiorstwa. Równocześnie z milczącym, ponurym, czarnym pogrzebem w Szczęśliwej Dolinie i konduktem żałobnym idącym Drogą Królowej na cmentarz, wąskimi uliczkami Tai Ping Szan wił się ogłuszająco głośny chiński orszak pogrzebowy w bieli, który wołał z płaczem do bóstw o wielkiej stracie Noble House, wrzeszcząc, lamentując, jęcząc, drąc na sobie szaty i waląc w bębny. Kultura Tai-Pana i szeroki gest Noble House zrobiły wielkie wrażenie na mieszkańcach Tai Ping Szan. Znaczenie Gordona Czena wzrosło wraz z szacunkiem dla jego ojca, bo nikt z zamieszkujących to wzgórze nie przypuszczał, że Tai-Pan tak uhonoruje ich bogów i zwyczaje, choć właściwie Gordon miał wystarczający mir i poważanie. Czyż nie stał się najmożniejszym właścicielem ziemskim na Hongkongu i czyż macki jego interesów nie sięgały we wszystkie strony? Czyż nie do niego należała większość budynków? I przedsiębiorstwo lektykarskie? I trzy pralnie? Czternaście rybackich sampanów? Dwie apteki? Sześć restauracji? Dziewiętnastu czyścibutów? Warsztaty krawieckie, szewskie i nożownicze? I czyż nie miał pięćdziesięciojednoprocentowe-go udziału w pierwszej pracowni jubilerskiej, zatrudniającej fachowych snycerzy z Kwantungu, zarówno takich od klejnotów, jak takich od drewna? A oprócz tego wszystkiego olbrzymi interes pożyczkowy. Ajiii ja, i to jaki! Nie do wiary, ale był tak bogaty, że pożyczał pieniądze na półtora procent mniej, niż to było przyjęte, i zmonopolizował tę dziedzinę. Plotkowano też, że ma spółkę z samym Tai-Panem i wraz ze śmiercią wuja barbarzyńcy otrzyma nowe wielkie bogactwa. Gordon Czen nie musiał już dłużej umacniać swojej pozycji pośród Triad. Znano go i darzono bezwzględnym posłuchem. Ale i tak

członkowie Triad: robotnicy budowlani i portowi, sprzątacze i szambiarze, rybacy, kucharze, sokolnicy, pracze, służący i tragarze musieli niekiedy zaciągać pożyczki i mieć dach nad głową, stąd też i ich przepełnił wielki smutek z powodu śmierci barbarzyńskiego wuja ich przywódcy, więc chętnie zapłacili dodatkowy tygodniowy haracz. Dobrze wiedzieli, że mądrze jest trzymać z Tai-Panem Tai Ping Szan; wiedzieli, że część ich haraczu pójdzie na ofiary dla bóstw — na niepoliczone pieczone prosięta, pasztety, słodkie i gotowane mięsiwa, homary, krewetki, ryby, kraby, ile tylko pomieści ich sampan, chleby i góry ryżu; wiedzieli, że jak tylko bogowie spojrzą łaskawie na tyle do bra, ofiary te zostaną rozdzielone, a oni zrobią z nich sobie taką ucztę, ze nasycą się nawet najgłodniejsi. Dlatego wszyscy ci ludzie jęczeli głośno wraz z płaczkami, zachwyceni tym teatrem śmierci, błogosławiąc swój dżos za to, że żyją, mogą opłakiwać zmarłych, jeść, kochać, zarabiać pieniądze, a być może — przy szczęśliwym dżosie — osiągnąć równe bogactwo, dzięki czemu zapewne sobie tak olbrzymi szacunek sąsiadów po śmierci. Gordon Czeria szedł za tym konduktem. Rozdzierał na sobie szaty lecz z wielką godnością — kroczył bardzo uroczyście i skarżył się głośno z płaczem bogom na swą wielką stratę. Za nim podążał Król Żebraków, czym zapewnił szacunek i jemu, i sobie. A bogowie przyglądali się temu łaskawym okiem. - Kiedy grób zasypano suchą, jałową ziemią, Struan od prowadził Sarę tło łodzi. - Przyjadę na twój statek wieczorem - powiedział. Nie odpowiedziawszy mu, Sara usiadła na rufie łodzi i odwróciła się plecami do wyspy. Po jej odpłynięciu Struan skierował się do Szczęśliwej Doliny. Droga roiła się od żebraków i tragarzy lektyk. Ale nic zaczepiali TaiPana — nadał płacił miesięczny haracz Królowi Żebraków. Pośród rodziny Brocków w komplecie Struan zobaczył Culuma, który stał przy Tess. Podszedł do nich i uprzejmie uchylił przed paniami kapelusza. Spojrzał na syna. - Przeszedłbyś się ze mną, Culum? — spytał, - Oczywiście. Culum nie rozmawiał z ojcem od ich powrotu — w każdym razie nie o ważnych sprawach, jak ta, w jaki sposób śmierć wuja zaważy na ich

planach życiowych albo kiedy Oficjalnie zostaną ogłoszone zaręczyny. Nie było tajemnicą, że podczas odwrotu z Kantonu na Whampoa uroczyście poprosił Brocka o rękę Tess i otrzymał burkliwą zgodę. Nie było również tajemnicą, że z powodu nagłej tragedii plany ogłoszenia zaręczyn musiano odłożyć. Struan ponownie uchylił kapelusza i odszedł z Culumem u boku. Poszli w milczeniu drogą. Inni, którzy widzieli ich z Brockami, potrząsali z niedowierzaniem głowami, wciąż od nowa dziwując się, że Brock zgodził się na małżeństwo, którego pomysł zrodził się z pewnością w głowie Tai-Pana. —Dzień dobry, Mary — przywitał Struan nadchodzącą z Glessingiem i Horatiem Mary Sinclair. Wyglądała na wyczerpaną i chorą. —Dzień dobry, Tai-Panie. Czy mogę wpaść po południu? — spytała. — Mógłby mi pan poświęcić parę chwil? —Tak, oczywiście. O zachodzie słońca? U mnie w domu? —Dziękuję. Nie umiem wyrazić, jak mi przykro... z powodu pańskiej straty. —Tak. To straszne nieszczęście — powiedział Glessing. Przez minione tygodnie jego szacunek do Tai-Pana ciągle wzrastał. Do diaska, każdy, kto służył w Królewskiej Marynarce, kto był pod Trafalgarem chłopcem do noszenia prochu, zasługiwał, dalibóg, na największe poważanie. Kiedy Culum mu o tym powiedział, natychmiast spytał: „A na jakim okręcie?", i zdziwiła go niepomiernie jego odpowiedź: „Nie wiem, nie spytałem". Ciekaw był, czy Tai-Pan służył z jego ojcem. Bardzo go korciło, żeby spytać o to Struana, ale nie mógł, bo Culum zwierzył mu się z tego w zaufaniu. — Piekielnie mi przykro, Tai-Panie — dodał. —Dziękuję. Co u pana słychać? —Dziękuję, wszystko dobrze. Piekielnie dużo roboty, to na pewno. — Nie zaszkodziłoby, gdyby okręty wojenne rzuciły głębokowodne kotwice sztormowe. Glessing natychmiast stał się czujny. - Przeezuwa pan sztorm? - spytał. - Nie, Ale to pora tajfunów: Czasem pojawiają się wcześnie, czasem późno. - Dziękuję za zwrócenie mi uwagi. Każę im się do tego zabrać dziś po

południu. Diablo mądra rada, dodał Glessing w duchu. Ten człowiek dobrze znosi tak wielką tragedię. Nie ma bardziej przezornego i sprytniejszego żeglarza od niego. Mary ogromnie go ceni, a jej opinia jest najważniejsza, na Jowisza! Dalibóg, to właśnie dzięki niemu nasza flota uderza na Kanton w dwa dni potem, jak te diabły ośmieliły się spalić Kolonię. Niech szlag trafi admirała! Dlaczego ten głupi drań nie odda mi, psiakrew, mojego okrętu?! Czy ośmielę się prosić Tai-Pana; żeby się za mną wstawił? —Czy zamierza pan dołączyć do naszej floty? — spytał. —Nie wiem ~ odparł Struan i spojrzał na Horatia. -Kiedy wróciłeś, chłopcze? - Wczoraj wieczorem Tai-Panie. Jego ekscelencja przysłał mnie, żebym reprezentował go na pogrzebie. Cieszę się, że mogłem złożyć wyrazy szacunku. Wracam z przypływem. To bardzo uprzejmie z jego strony i z twojej. Pozdrów go ode mnie, proszę. Był ogromnie ciekaw, jak się czuje jego wysokość arcyksiążę. Jest na „Chińskiej Chmurze", Czemu — Nienąjgorzej, go nie odwiedzisz? Chyba ma uszkodzone biodro, ale tak wcześnie nie da się tego ustalić. Do zobaczenia później, Ma ry. Struan jeszcze raz uchylił kapelusza i odszedł z Culumem. Myślał o Mary. Chyba chce mi powiedzieć o moich dzieciach, orzekł. Mam nadzieję, że nie stało się nic złego. Co się dzieje z Horatiem i Glessingiem? Są tacy napięci i na stroszeni. -Wolno mi będzie odprowadzić panią do hotelu, panno Sinclair? — spytał Glessing. — A może obydwoje zechcielibyście zjeść ze mną obiad w porcie? — Z przyjemnością, drogi Geórge, ale Horatio nie będzie mógł nam towarzyszyć - odparła Mary i zanim jej brat mógł się odezwać, dodała cicho: ~ Mój drogi brat powiedział mi, że oficjalnie poprosił pan o moją rękę. — Tak, mmm tak, poprosiłem odparł zaskoczony Glessing, — Mam nadzieję... Właściwie, tak. - Chcę panu powiedzieć, że się zgadzam. — Na Jowisza! — Glessing wziął jej rękę i ucałował. — Mój Boże, Mary, niech mnie diabli, na Jowisza! Obrócił

się, żeby podziękować Horatiowi, i jego rozradowanie prys ło. — O Boże, co się stało? Horatio świdrował Mary wrogim wzrokiem. Zmusił się do krzywego uśmiechu, ale nie oderwał od niej oczu. — Nic — odparł. —Nie zgadzasz się? — spytał Glessing. —Ależ tak, Zgadza się, prawda, drogi bracie? — wtrąciła się Mary. — Rzecz w tym... jesteś bardzo... bardzo młoda i... — Ale zgadzasz się, prawda? Pobierzemy się na trzy dni przed świętami Bożego Narodzenia. Czy to ci odpowiada, George? Głessinga zmroziła bijąca w oczy antypatia pomiędzy siostrą a bratem. - Czy dogadza ci ten termin, Horatio? — spytał. — Jestem pewna, że TaiPan pochwali twoją zgodę, bracie — powiedziała Mary. Była zadowolona, że zdecydowała się poślubić George'a. Teraz musiała pozbyć się dziecka. Gdyby Mei-mei nie zdołała jej pomóc, byłaby zmuszona zwrócić się do TaiPana o przysługę, którą był jej winien. — Przyjmuję oświadczyny George'a — oznajmiła wyzywającym tonem, maskując swój strach. —A bodaj diabli was oboje! — wykrzyknął Horatio i odszedł dumnym krokiem. —Na miły Bóg, co się z nim dzieje? Czy to znaczy, że się zgadza? Gzy że się nie zgadza? - spytał gniewnie Gless»ng. —Zgadza się, mój drogi. Nie martw się. I wybacz mi, proszę, że zrobiłam to wszystko tak nagle, ale chciałam załatwić tę sprawę od razu. —Nie, Mary. To ja przepraszam. Nie miałem pojęcia, że twój brat jest tak bardzo przeciwny naszemu małżeństwu. Gdybym choć przez chwilę podejrzewał... tobym się tak z tym nie śpieszył. Jego radość z przyjęcia oświadczyn mąciło cierpienie, które czytał w jej twarzy. A do tego nie opuszczająca go wściekłość na to, że nie pływa we flocie wojennej. Przeklęty admirał! Niech szlag trafi to przeklęte stanowisko na brzegu, niech szlag trafi Sinclaira! Jak, u diabła, mogłem lubić tego łajdaka? — zapytywał siebie. Jak śmiał być tak grubiański? — Tak się cieszę, że tu jesteś George — usłyszał głos Mary. Zobaczył, że ociera łzy, i jego radość powróciła. Bez tej pracy na brzegu w żaden sposób nie mógłby spędzać z nią tyle czasu. Pobłogosławił swój los. Przyjęła go i tylko to się liczyło. Wziął ją za ręce.

Dość już łez - powiedział. — To najpiękniejszy dzień w moim życiu, zjemy obiad i uczcimy to. A wieczorem zjemy razem kolację — wszystkie obiady i kolacje razem od tej chwili O naszym małżeństwie ogłosimy w przyszłym miesiącu. Odtąd ja się będę tobą opiekował. Jeżeli ktokolwiek ci dokuczy, to dalibóg, odpowie mi za to! Struan i Culum popijali koniak w biurze faktorii. Pokój był olbrzymi, z kamienną posadzką. Stały tu lśniące tekowe biurka, przyjemnie pachnące dobrze zakonserwowaną skórą fotele i kanapa, na ścianach wisiały obrazy Quance'a, latarnie okrętowe, a przy tekowych drzwiach barometr z zawieszeniem kardanowym. Struan stał przy oknie i wyglądał na zatokę. Bez okrętów wojennych i transportowców jej spokojna przestrzeń wydawała się pusta. Z kliprów pozostały jedynie „Chińska Chmura" i „Biała Czarownica". Cumowało też kilka statków handlowych, które jeszcze nie znalazły pełnego ładunku na rejs do kraju, i kilka nowych statków, które dopiero co. przypłynęły z .towarami zamówionymi w zeszłym roku. Culum z uwagą oglądał obraz, który wisiał nad kominkiem był to portret Chinki, mieszkanki łodzi, w pelerynie. Oszałamiająco pięknej. Pod pachą trzymała koszyk i uśmiechała się. Zastanawiał się, czy plotka głosząca, że obraz ten przedstawia kochankę ojca, która mieszka w jego domu, kilkaset jardów stąd-, jest prawdziwa. - Nie mogę teraz wyjechać, jak planowaliśmy. Postanowiłem zostać — powiedział Struan, nie odwracając się od okna. Culum poczuł ukłucie zawodu. — Dałbym sobie radę — odparł. — Jestem pewien, że bym dał. —. Owszem. Za jakiś czas. Culuma znów ogarnął podziw dla mądrości jego przyjaciela Gortha. Zeszłego wieczoru powiedział mu na rufie „Białej Czarownicy": Zapamiętaj moje słowa, przyjacielu. On już stąd nie wyjedzie. Założę się, o co chcesz, ale zawoła cię i powie, że nie jedzie. To straszne, co ci powiem, ale ty i ja czekamy na ich śmierć. —Przecież ja bym sobie nie poradził, Gorth. Nie jako Tai-Pan. Nie sam. —Jasne, że byś se poradził. Gdyby trza ci było pomóc, a przecież nie trza, to ja bym ci pomógł, w czym byś tylko chciał. Także

samo mój stary. W końcu teraz będziemy rodziną, Culum. Pewno, że byś se poradził. A jeżeli tak powiesi Tai-Panowi, to odpowie ci na to: „Jasne, że tak, Culum. Za jakiś czas". Naprawdę myślisz, że dałbym radę? - To pewne, jak ta boża ziemia jest zielona! :A co w tym trudnego? Kupujesz, sprzedajesz, a najwięcej ryzykuje twój faktor. Statki są statkami, herbata herbatą, a opium to opium. Tai-Pan decyduje, i to wszystko. Wystarczy mieć zdrowy rozum! No a popatrz, jak ci wyszło z tym pagórkiem! Mądrze zdecydowałeś. Ty sam, nikt inny! I żeś zmusił go do rozmowy z tatą o Tess, a tato zmusił go, żeby dał wam spokojną przystań. —W spokojnych czasach może dałbym radę pokierować firmą. Ale nie przy Longstaffie, wojnie i Żin-kua. —Oni się nie liczą. Ta wojna wymsknie nam się z rąk, choć twój stary chciałby wszystkim wmówić, że jest na odwrót. A względem tego starego lisa Żin-kua, to pomogę ci utrzymać tę małpę na wodzy. Nie, Culum, musimy czekać, aż oni pomrą, co jest straszne, bo jesteśmy młodzi, mamy nowe pomysły i wszystko. A gdyby nawet dali nam wodze do rąk już teraz, to co w tym złego? Nasi starzy osłanialiby przecież interesa w kraju, a my szukali ich pomocy przy lada okazji. Wcale nie byliby odsunięci. To by była dalej ich firma. Ale oni w życiu w to nie uwierzą. Oba mają we łbach morską wodę. Muszą wszystko zachować dla siebie i dopiero Wtedy, i tylko wtedy, będą szczęśliwi. On zbędzie cię: „Potrzebujesz doświadczenia - dwóch, trzech lat", ale to oznacza, że zawsze.., Culum wpatrzył się w plecy ojca. — Poradzę sobie, Tai-Panie — powtórzył. Struan obrócił się do niego. — Z Longstaffem? Z Żin-kua, z wojną? — Nie ty ją prowadzisz, prawda? —Nie ja. Ale bez moich wskazówek Longstaff zniszczyłby nas już wiele lat temu. —Gdybyś wyjechał, to... nie umyłbyś rąk od działalności firmy, prawda? Gdybym nie potrafił czegoś załatwić, to przy pierwszej okazji musiałbym zwrócić się do ciebie. —Kiedy wyjadę, synku, będziesz miał całkowitą władzę. Poczta wędruje w obie strony w sumie sześć miesięcy. Zbyt wiele może się wydarzyć w takim czasie. Potrzebujesz doświadczenia. Jeszcze nie

jesteś gotów. —A kiedy będę? —To zależy od ciebie. —Przyrzekłeś, że zostanę Tai-Panem po roku... w każdym razie w rok po wuju Robbie. —Owszem. Jeżeli będziesz gotów. A jeszcze nie jesteś na tyle, żebym mógł wyjechać, jak planowałem. Brock i Gorth zniszczyliby cię. Tak, pomyślał Culum, Gorth znowu ma rację. Z tym czekaniem na ich śmierć. —Dobrze. A więc co mam robić, żeby udowodnić swoją wartość? — spytał. —Nic oprócz tego, co robisz, synu. Potrzebujesz więcej doświadczenia. Dwóch, trzech lat... powiem ci, kiedy się upewnię. Culum wiedział, że tym razem sprzeczką nic nie zyska. —Chcesz, żebym przejął działy wuja Robba? — spytał. —Tak. Ale na razie nic nie zamawiaj, nic nie sprzedawaj i nie zwalniaj nikogo bez mojej zgody. Dam ci szczegółowe instrukcje. Pomożesz Vargasowi oszacować nasze straty w Kolonii i doprowadzić do porządku księgi rachunkowe. —Kiedy, twoim zdaniem, należy ogłosić nasze zaręczyny? —Mówiłeś o tym z Brockiem? —Tylko podczas naszego spotkania na Whampoa. Zaproponował noc świętego Jana. Struan przypomniał sobie nagle o Scraggerze i o tym, co powiedział mu o Wu Kwoku, że w noc świętojańską łatwo zastawić na niego pułapkę przy wyspie Kuemoi. Wiedział, że nie pozostaje mu nic innego, jak postawić na to, że Scragger nie skłamał, i dopaść pirata. Śmierć Wu Kwoka oznaczała jedno mniej niebezpieczeństwo dla Culuma. A co z trzema pozostałymi połówkami monet? Jakich machiawe-licznych „przysług" za nie zażądają? I kiedy? Spojrzał na kalendarz stojący na biurku. Dziś był piętnasty czerwca. Noc świętojańska wypadała za dziewięć dni. —Niech zostanie ta noc świętego Jana? - rzekł. - Ale jedynie małe przyjęcie. Tylko dla rodziny — dodał z leciutką ironią. —Wymyśliliśmy prezent ślubny, który chcielibyśmy od ciebie otrzymać. To pomysł Tess powiedział Culum i podał ojcu kartkę. - Co to jest? Uroczysta .umowa o puszczeniu w niepamięć przeszłości i zawarciu

przyjaźni. Do podpisania przez Brocków i Struanów. — Ja już zawarłem jedyną transakcję, jaką mogłem zawrzec z tymi dwoma — odparł Struan, zwracając kartkę bez czytania. Gorth jest gotów to podpisać i powiedział, że ojciec leż podpisałby. Jasne, że Gorth jest gotów! Ale Tyłer nie podpisze takiego dokumentu. A jeżeli będzie gotów to zrobić, to ty podpiszesz? - Nie. — Proszę cię. - Nie. —Nasze dzieci będą należeć do was obu i... —Dokładnie rozważyłem sprawę waszych dzieci, Culumie — przerwał mu Struan; — I wiele innych spraw. Bardzo wątpię, czy twoje dzieci będą miały jeszcze wuja i dziadka ze strony matki; kiedy dorosną na tyle, żeby zrozumieć, co z nich za jedni. Culum ruszył do drzwi. —Zaczekaj, Culum! —Czy zechcesz dać nam prezent, o który prosimy, o który błagamy? —Nie mogę. Oni nigdy tego nie uhonorują. Oni dybią na twoją skórę i… Culum trzasnął mu drzwiami przed nosem. Struan wypił jeszcze jeden koniak, a potem cisnął kieliszek w kominek. Tej nocy leżał rozbudzony przy Mei-mei w łóżku z baldachimem. Okna były otwarte, wpuszczając światło księżyca i wietrzyk przynoszący orzeźwiającą woń soli. Za wielką siatką spowijającą łoże szukało wejścia kilka niezmordowanych komarów, pragnących dopaść żeru w środku. W przeciwieństwie do większości Europejczyków Struan zawsze zakładał moskitierę. Wiele lat temu doradził mu to, jako środek służący zdrowiu, Żin-kua. Struan rozmyślał o malarycznych gazach nocnych, bojąc się, że on i Mei-mei właśnie je wdychają. Martwił się też Sarą. Kiedy widział ją kilka godzin temu, oświadczyła mu, że postanowiła wyjechać do Anglii pierwszym statkiem. —Jesteś za słaba — przestrzegł ją. — I Lochlin również. —Mimo to wyjeżdżamy. Ty mi to załatwisz, czy mam to sama zrobić? Masz odpis testamentu Robba? —Tak.

—Właśnie go przeczytałam. Dlaczego to ciebie, a nie mnie

wyznaczył powiernikiem swoich udziałów w firmie? —Bo to nie jest zajęcie dla kobiety, Saro! Ale nie Obawiaj się. Dostaniesz wszystko, co do pensa. -Moi adwokaci zajmą się tym, Tai-panie. Z trudem powściągnął gniew. — Jest pora tajfunów — powiedział. — Zły okres na podróż do kraju. Zaczekaj do jesieni. Do tego czasu wzmocnicie się. — Wyjeżdżamy natychmiast. — Niech będzie, jak chcesz — rzekł na odchodnym. Poszedł odwiedzić ; Siergiejewa. Rana Rosjanina była zaogniona, ale nie wdała się w nią gangrena. Istniała więc nadzieja, że się zagoi. Potem wrócił do biura i napisał list do Longstaffa, zawiadamiając go, że podobno pirat Wu Kwok będzie na wyspie Kuemoi w noc świętojańską, że powinny się na niego zaczaić fregaty, że on dobrze zna te wody i rad będzie poprowadzić na życzenie admirała ekspedycję. Wysiał ten list do Horatią. Zaś tuż przed jego wyjściem z biura do domu odwiedzili go lekarze wojskowi. Zawiadomili go, że nie mają już najmniejszych wątpliwości. Gorączka ze Szczęśliwej Doliny to malaria. Przekręcił się gwałtownie na łóżku. —Chcesz zagrać w trik-traka? — spytała Mei-mei, równie jak on zmęczona i niespokojna. —Nie, dziękuję, dziewczyno. Też nie możesz zasnąć? —Tak. Nie szkodzi -odparła. Martwiła się o niego. Dziwnie się dziś zachowywał. Martwiła się również o Mary Sinclair. Mary odwiedziła ją wczesnym popołudniem, przed powrotem Tai-Pana do domu. Opowiedziała jej o dziecku i o swoim sekretnym życiu w Makau. Nawet o Horatiu. I o Glessingu. —Przepraszam — powiedziała, płacząc. Rozmawiały w dialekcie mandaryńskim, który wolały od kantońskiego. — Musiałam komuś się z tego zwierzyć. Nie mam do kogo zwrócić się o pomoc. Nikogo. —Uspokój się, Ma-ri, kochana — odparła jej na to — Nie płacz. Najpierw napijemy się herbaty, a potem postanowimy co robić. Tak Więc wypiły herbatę, a Mei-mei zdumiała się barbarzyńcami i ich poglądami na życie i erotykę. —Jakiej pomocy oczekujesz? — spytała. —Pomocy... w pozbyciu się dziecka. Mój Boże, już zaczyna być

widać. —To dlaczego nie poprosiłaś mnie kilka tygodni temu? —Nie miałam odwagi. Gdybym nie zmusiła się do rozmówienia z Horatiem, to też bym się nie odważyła. Ale teraz.., co mam zrobić? - Jak długo nosisz je w łonie? —Prawie trzy miesiące, bez tygodnia. —Niedobrze, Ma-ri. Po dwóch miesiącach staje się to niebezpieczne — odparła jej, rozważając, jak można rozwiązać problem Mary oraz towarzyszące temu niebezpieczeństwa. — Poślę A Sam na Tai Ping Szan — powiedziała. — Słyszałam, że jest tam zielarz, który może ci pomóc. Czy naprawdę zdajesz sobie sprawę, że to może być bardzo niebezpieczne? — Tak. Jeżeli możesz mi pomóc, zrobię wszystko. Wszystko! —Jesteś moją przyjaciółką. Przyjaciółki muszą sobie pomagać. Ale nie wolno ci nigdy, przenigdy wyjawić tego nikomu. —Przysięgam, Bóg mi świadkiem. —Kiedy dostanę te zioła, poślę A Sam do twojej służącej, A Tat. Ufasz jej? —Tak. —Kiedy są twoje urodziny, Ma-ri? —Dlaczego pytasz? —Bo astrolog musi oczywiście znaleźć pomyślny dzień na zażycie tego lekarstwa. Mary podała jej dzień i godzinę urodzin. — Gdzie zażyjesz lekarstwo? Nie możesz tego zrobić w hotelu... ani tutaj. Ozdrowienie może ci zająć wiele dni. — W Makau. Pojadę do Makau. Do mojego... do własnego domu. Tak, tam będę bezpieczna. — Te lekarstwa nie zawsze skutkują, kochana, I nie działają łagodnie. — Nie boję się. Poskutkują. Muszą poskutkować - odparła jej Maty. Mei-mei poruszyła się na łóżku. — Co ci, jest? — spytał Struan. Nic. Tylko dziecko się porusza. Struan położył rękę na jej łagodnie wypukłym brzuchu. —Trzeba będzie sprowadzić lekarza, żeby dbał o ciebie. —Nie, dziękuję, Tai-Panie, nie warto. Żadnego z tych barbarzyńskich diabłów, dziękuję bardzo. W tej sprawie postąpię tak jak zawsze -: po

chińsku. —Położyła się płasko na wznak, ciesząc się ze swojego dziecka i

smucąc Mary. - Ma-ri nie wygląda najlepiej, prawda? - spytała badawczo. - Owszem. Poza tym czymś się gryzie. Powiedziała ci, czym? Mei-mei nie chciała kłamać, ale nie kwapiła się mówić mu o sprawach, które właściwie go nie dotyczyły. —Chyba martwi się z powodu brata — odparła. —A co z nim? —Powiedziała, że chce wyjść za mąż za tego Glessinga. —A, rozumiem —. powiedział Struan. Wiedział, że Mary przyszła głównie po to, żeby zobaczyć się z Mei-mei, a nie z nim. Poza tym, że podziękował jej za przewiezienie dzieci do Makau, nie rozmawiał ż nią wcale. — Przypuszczam, że Horatio się nie zgadza, i Mary chce, żebym z nim pogadał? Czy po to przyszła? —Nie. Jej brat się zgadza - odparła Mei-mei. —To niespodzianka. —Dlaczego? Ten Glessing to zły człowiek? —Nie, dziewczyno. Tylko że Mary i Horatia łączyły przez długie lata bliskie więzy. Bez niej będzie tu bardzo samotny — wyjaśnił Struan, ciekaw, jak by zareagowała na wieść o trzymanym w tajemnicy domu Mary w Makau. — Pewnie czuje się kiepsko, bo się zamartwia. Mei-mei nie odpowiedziała mu i ze smutkiem potrząsnęła głową na myśl o udrękach kobiet i mężczyzn. —A jak się mają młodzi kochankowie? — spytała, starając się odgadnąć, co go gnębi. —Dobrze — odparł. Nie zdradził jej dotąd, co powiedzieli sobie z Brockiem. —Postanowiłeś, co zrobić z tą diabelską gorączką? —Jeszcze nie. Myślę, że powinnaś wrócić do Makau. —Proszę bardzo, Tai-Panie. Ale nie prędzej, nim postanowisz, co z Hongkongiem. - Tutaj jest niebezpiecznie. Nie chcę, żeby ci się coś stało. —Dżos to dżos — odparła, wzruszając ramionami. — Nasze feng szui jest naturalnie bardzo wielmożnie złe. — Położyła mu rękę na piersi, pogłaskała go, a potem delikatnie pocałowała. — Kiedyś powiedziałeś, że musisz załatwić trzy sprawy, zanim zdecydujesz się na Tai-tai. O dwóch wiem. Jaka jest ta trzecia?

—Przekazanie Noble House w pewne ręce — odparł. A potem opowiedział jej o rozmowie z Brockiem i o dzisiejszej sprzeczce z Culumem. Przez dłuższy czas milczała, rozpatrując w myślach ów trzeci warunek. A ponieważ rozwiązanie było aż tak proste, ukryła je głęboko w sercu i odezwała się niewinnym tonem: —Powiedziałam, że pomogę ci załatwić pierwsze dwie sprawy, a nad trzecią zastanowię się. Ta trzecia mnie przerasta. Nie umiem ci pomóc tak, jak bym chciała. —Właśnie - powiedział Struan. — Nie wiem co robić. W końcu — dodał — pozostaje tylko jedno rozwiązanie. Rozwiązanie przez zabicie jest niemądre — oświadczyła stanowczo.- ~Bardzo niemądrze niebezpieczne. Broc ki się tego spodziewają. Wszyscy się spodziewają. A do tego grozi ci zemsta waszego strasznego prawa, które głupio domaga się oka za oko, od każdego, kto je ma, a to przecież szalona głupota. No bo po co być w takim razie bogatym, heja? Nie wolno ci tego zrobić, Tai-Panie! Poza tym doradzam ci, żebyś dał synowi i synowej podarek, którego pragną. —Tego, dalibóg, nie zrobię! Byłoby to równoznaczne z własnoręcznym podcięciem mu gardła! —Mimo to, tak ci radzę. A poza tym radzę ci niesamowicie zaraz małżeństwo. —Wykluczone! — wybuchnął. - Byłoby to w bardzo złym tonie, uchybiałoby pamięci Robba, niedorzeczne. —Zgadzam się z tobą z całego serca, Tai-Panie - odparła Mei-mei. — Ale chyba dobrze pamiętam, że zgodnie z barbarzyńskim zwyczajem — który choć raz naśladuje mądry zwyczaj chiński— dziewczyna zamieszkuje w domu męża. Nie odwrotnie, heja? Tak więc im prędsiej dziewczyna Brocków wydostanie się spod ręki Gortha, tym szybciej Brock straci wpływ na twojego syna. — Co takiego?! — A to! Czemu to twojemu synowi padło na głowę sza leństwo? Bo niesamowicie mocno chce się z nią położyć — powiedziała i podniosła głos, gdyż Struan siadł na łóżku. — Tylko się ze mną, dalibóg, nie sprzeczaj, ale słuchaj, a po tem ja ciebie wysłucham rzetelnie. Właśnie dlatego szaleje — bo biedakowi jest w nocy zimno,, tęskno i z nikim nie le ży. To są fakty. Dlaczego nie mówisz szczerze, heja? Ja mó wię szczerze. Wariuje z żądzy; Więc z wywieszonym jęzorem

słucha wszystkich głupot Gortha. Na jego miejscu też bym tak zrobiła, bo przecież brat ma władzę nad siostrą! Ale daj tylko synowi Culumowi tę dziewczynę, to czy wtedy twój Culum będzie wysiadywał, psiakrew, godzinami, słuchając brata Gortha? Dalibóg, nie! Każdą minutę spędzi w łóżku, zabawiając się jej cycuszkami, wyładowując się, robiąc dzieci, i nie ścierpi, żebyś przerywał mu to ty, Brock czy Gorth. — Spojrzała na niego przymilnie. — Tak? —Tak — przyznał. — Kocham cię za twoją przenikliwość. —Kochasz mnie, bo doprowadzam cię do wściekłości, ale tak śpię ciebie, tak śpię, aż wystrzelisz. — Roześmiała się, ogromnie z siebie rada. — Dalej: niech zaczną stawiać dom, ich własny dom! Jutro. Zajmij tym ich myśli, odciągnij od tego fan-kuai Gortha. To młódka, co? A więc myśl o własnym domu zajmie ją niesamowicie. To rozgniewa Brocków i zaczną decydować, jaki ma być ten dom i tak dalej, a to z kolei rozgniewa ją i zbliży do ciebie, który jej go dałeś. Gorth musi bezwzględnie przeciwstawić się szybkiemu ślubowi — w ten sposób obróci Culuma przeciw sobie, bo straci swój — jak ty to nazywasz? — batut. —Atut — powiedział Struan i objął ją zachwycony. — Jesteś niesamowita! Sam powinienem był o tym pomyśleć. W przyszłym tygodniu jest następna aukcja ziemi. Kupię ci działkę nad morzem. Ponieważ jesteś mądra! — Ha! — odparła gniewnie. — Myślisz, że ocalam swo jego mężczyznę dla tego parszywego Hongkongu? Jednej nędznistej miejskiej działki? Dla liangów srebra? Dla nefry tów? Za kogo ty masz bezcenną Cz'ung Mei-mei, heja?! Za psi ochłap, za szmatławą dziwkę? Trajkotała tak bez ustanku, z wolna pozwalając mu się udobruchać, dumna, że docenił wartość ziemi dla osoby cywilizowanej, i wdzięczna mu za to, iż okazał jej tyle szacunku, udając przed nią, że nie wie, jak bardzo jest uradowana. W sypialni zapadła cisza i słychać było jedynie nikłe brzęczenie komarów. Zwinąwszy się w kłębek Mei-mei przytuliła się do Strua-na i zajęła się obmyślaniem planu rozwiązania trzeciej sprawy. Postanowiła to robić w dialekcie mandaryńskim, a nie po angielsku, ponieważ brakło jej angielskich słów o odpowiednich odcieniach znaczeniowych. „Niuansach", pomyś lała. Jak to powiedzieć pa barbarzyńsku? A może

„subtelnościach"? Rozwiązanie trzeciej sprawy wymagało iście chińskich niuansów i niezrównanej subtelności. jest takie zachwycająco proste, pomyś To rozwiązanie lała rozradowana. Zabić Gortha. Zabić go w taki sposób, aby wszyscy myśleli, że zamordowali go albo zbóje, albo pi raci.: Jeżeli zrobi się to właśnie tak, potajemnie, odpadnie jedno z niebezpieczeństw grożących mojemu Tai-Panowi, Culuma uchroni przed pewnym zagrożeniem w przyszłości, a ojciec Brock nie będzie mógł zrobić nic związany nadal i zdumiewającą nieodwołalnością, z jaką barba niepojętą traktują swoje „święte" przysięgi. Niezwykle proste. rzyńcy Ale ogromnie niebezpieczne. Muszę być bardzo ostrożna. Gdyby mój Tai-Pan dowiedział się o tym, postawiłby mnie przed barbarzyńskim sędzią — prawdopodobnie tym ohyd nym Maussem! Mój Tai-Pan oskarżyłby mnie, nawet mnie, swoją uwielbianą konkubinę! I by mnie powiesili. Co za nonsens! Po tak długim czasie, po tylu naukach — wyuczeniu się ich języka i wytrwałych staraniach, żeby ich pojąć, zrozumieć — niektóre postępki barbarzyńców nie mieszczą mi się w głowie. To absurd mieć jedno prawo dla wszystkich — biednych i bogatych. Jaki sens ma bowiem praca i harówka po to, żeby stać się bogatym i możnym? A więc, jak będzie najlepiej? —zadawała sobie pytanie. Tak mało się znam na zabójstwach. Jak tego dokonać? Gdzie? Kiedy? W ogóle nie spała tej nocy. Wraz ze świtaniem wybrała najlepszy sposobi A potem błogo zasnęła. ROZDZIAŁ DWUDZIESTY DZIEWIĄTY Do nocy świętojańskiej Szczęśliwa Dolina pogrążyła się w rozpaczy, Malaria wciąż się rozprzestrzeniała, ale epidemia atakowała bez żadnego wyraźnego planu. Nie wszyscy mieszkańcy jednego domu zarażali się. Nie wszystkie domy w jednej okolicy dotykała choroba. Kulisi schodzili do Szczęśliwej Doliny dopiero wtedy, gdy słońce stało wysoko, a wracali na Tai Ping Szan przed zmierzchem. Struan, Brock i kupcy znaleźli się w kropce. Nic nie mogli zrobić — co najwyżej wyjechać, ale wyjazd równał się katastrofie. Pozostanie w dolinie oznaczało jeszcze większą klęskę. 1 chociaż wielu twierdziło, że to nie zatruta gleba ani skażone nocne powietrze są przyczyną malarii, zarażali

się tylko ci, którzy spali w dolinie. Bogobojnie wierzyli, tak jak wierzył Culum, że gorączka to wola boska, zdwoili więc swoje błagania do Wszechmogącego o ocalenie. Bezbożnicy, choć równie wystraszeni, wzruszali ramionami i mówili: „Dżos". Potok łodzi wracających na statki wezbrał zamieniając się w potop i Miasto Królowej stało się miastemwidmem. Rozpacz ta nie miała jednak dostępu do Longstaffa. Upojony powodzeniem powrócił zeszłego wieczora z Kantonu na okręcie flagowym, a ponieważ zamieszkiwał na nim i nie miał zamiaru rezydować w Szczęśliwej Dolinie, pewien był, że jego trujące nocne gazy nie dosięgną. Osiągnął wszystko, co zaplanował, a nawet więcej. Nazajutrz po rozpoczęciu oblężenia Kantonu zapłacono mu w całości sześć milionów liangów srebra, których zażądał, więc odwołał atak. Niemniej zarządził podjęcie natychmiastowych przygotowań do wojny na pełną skalę na północy. Przyrzekł, że będzie sieją toczyć bez ustanku — aż do ratyfikowania traktatu. Za kilka tygodni nadejdą z Indii obiecane posiłki wojskowe. A potem angielska armada znów popłynie na północ do rzeki Pei Ho — nią do Pekinu — i Wschód stanie otworem raz na zawsze. — Tak jest, bezwzględnie — powiedział ze śmiechem. Był sam w swojej kwaterze na okręcie „Zemsta", podziwiając się w lustrze. — Jesteś doprawdy zręczny, mój drogi — pochwalił się na głos. - O tak. Znacznie sprytniejszy od Tai-Pana, który jest wcieleniem sprytu. — Odłożył lusterko, natarł twarz wodą kolońską i spojrzał na kieszonkowy zegarek. Za kilka minut miał przyjść Struan. Mimo to niema potrzeby, żeby twoja prawa ręka wiedziała, co robi lewa, hmm? Zarechotał. Ledwie mógł uwierzyć że tak łatwo zdobył nasiona herbaty; Zresztą, przypomniał sobie z zadowoleniem, załatwił je Horatio! Ciekawe, czemu tak się wścieka, że jego siostra chce wyjść za Głessinga? To chyba znakomita partia, W końcu ona jest mimo wszystko jakaś szara i bezbarwna... Chociaż na balu wyglądała oszałamiająco. Wyśmienicie się złożyło,, że tak nienawidzi komandora, nieprawdaż? Wyśmienicie się złożyło, że jest takim wrogiem handlu opium. A jak diablo chytrze podsunąłem mu pomysł — haczyk z przynętą w postaci przeniesienia Głessinga!

- Słowo daję, Horatio, ten handel opium to przeklęta sprawa, nieprawdaż? — zagadnął go przed tygodniem w Kantonie. - A wszystko przez to, że musimy płacić za herbatę srebrem. Szkoda, że nie uprawia się jej w Brytyjskich Indiach. Wtedy nie potrzebowalibyśmy opium. Zwyczajnie zdelegalizowalibyśmy je, oszczędzając pogan do ważniejszych spraw. Zamiast tego przeklętego narkotyku posialibyśmy wśród nich ziarna dobroci! A wówczas flota mogłaby odpłynąć do kraju, a my tu już na wieki mielibyśmy spokój i porządek. W dwa dni potem Horatio odciągnął go na stronę i podniecony wyjawił mu pomysł wydostania nasion herbaty od Chińczyków i posłania ich do Indii. Naturalnie odpowiednio go to zaskoczyło, ale dał mu się przekonać, że ten plan ma szansę się powieść. - Dobry Boże, Horatio, ałe jak, u łicha zdobędzie pan nasiona herbaty? - Spytał go. — Plan jest taki: pomówię prywatnie z namiestnikiem cesarza, Czatgso, wasza ekscelencjo. Powiem mu, że jest pan zamiłowanym ogrodnikiem i że zamyśla pan przemienić Hongkong w ogród. Poproszę go o pięćdziesiąt funtów nasion morwy, pięćdziesiąt funtów nasion bawełny, wiosennego ryżu, kamelii i innych kwiatów, jak również pięćdziesiąt funtów wyborowych herbat. To odwróci jego uwagę od samej herbaty. - Ależ Horatio, on jest bardzo sprytny, musi przecież wiedzieć że niewiele z tych roślin, jeśli już w ogóle, przyjmie się na Hongkongu. —Naturalnie. Złoży to na karb głupoty barbarzyńców - odparł rozentuzjazmowany Horatio. —Ale jak zmusi go pan do zachowania tajemnicy? Czing-so powie o tym mandarynom — albo Ko-hongowi — a ci z pewnością powtórzą naszym kupcom. Ci przeklęci piraci, sam pan wie, gotowi są poruszyć niebo i ziemię, byleby nie dopuścić do tego, co pan proponuje. Na pewno przejrzeliby pański zamiar. A co z Tai-Panem? Z pewnością zdaje pan sobie sprawę, że coś takiego zniszczyłoby mu interes. —Jest już dostatecznie bogaty, ekscelencjo. Musimy wyplenić to opiumowe zło. To nasz obowiązek. —Tak. Ale zarówno Europejczycy, jak Chińczycy bezlitośnie przeciwstawiają się temu planowi. A kiedy Czing połapie się, do czego naprawdę pan zmierza, a połapie się na pewno, no to wówczas nie zdobędzie pan tych nasion.

Horatio zastanawiał się przez chwilę. — Tak — przyznał. — Ale gdybym powiedział, że w za mian za przysługę dla mnie — pragnę bowiem jedynie pana, mojego chlebodawcę, niespodziewanym uszczęśliwić podarunkiem - ja, do którego obowiązków należy liczenie skrzynek ze srebrem i ich rejestracja, mogę jedną z nich po minąć... a wtedy na pewno nie wspomni o tym nikomu. - Jaka jest wartość takiej skrzynki? Czterdzieści tysięcy liangów srebra. - Ależ Horatio, to srebro należy do rządu Jej Królewskiej Wysokości! —Oczywiście. Podczas pertraktacji może pan „prywatnie" zapewnić, że ma pan jedną dodatkową skrzynkę, która nie będzie urzędowo zarejestrowana, więc skarb państwa na tym nie straci. Nasiona te będą podarunkiem dla rządu Jej Królewskiej Wysokości, ekscelencjo. Będę zaszczycony, jeżeli powie pan, że to pański pomysł. Jestem pewien, że był pański. Powiedział pan coś, co dało mi do myślenia. A więc słusznie panu winien przypaść cały zaszczyt. W końcu to pan jest pełnomocnikiem królowej. —Ale jeżeli ten plan się powiedzie, to zniszczy pan nie tylko naszych kupców, ale także siebie. To przecież nie ma sensu. —Opium to straszliwy grzech, ekscelencjo. Każde nasze ryzyko jest usprawiedliwione. Jednakże to, czy zachowam pracę, zależy od powodzenia pańskiego planu, a nie od opium. —W razie jego powodzenia, ugodzi pan tym samym w samą rację bytu Hongkongu. —Tak, ale rozwinięcie uprawy herbaty gdzie indziej zajmie wiele lat. Za pańskiego życia Hongkongowi nic nie grozi. Hongkong pozostanie ośrodkiem handlu z Azją. Kto wie, co wydarzy się w ciągu tych lat. —Jak z tego wnoszę, chce pan, żebym wybadał wicekróla Indii co do możliwości uprawy herbaty? —Któż, jak nie pan, ekscelencjo, może doprowadzić ten pomysł — pański pomysł — do idealnego rozwiązania? Z ociąganiem dał się przekonać do sprawy i ostrzegł go, że musi zachować całkowitą dyskrecję. — Czing-so zgodził się! — oznajmił mu już nazajutrz uszczęśliwiony Horatio. — Powiedział, że za sześć tygodni, najdalej dwa miesiące, skrzynki z nasionami zostaną do

starczone do Hongkongu, wasza ekscelencjo. Do pełnego szczęścia pozostaje już tylko, jeśli chodzi o mnie, natychmiastowe odesłanie Glessinga do kraju. Podejrzewam, że Mary po prostu straciła głowę. Widuje go codziennie, a gdyby tak mogła uwolnić się na jakiś rok od jego wpływu, żeby upewnić się, iż wie co robi... Longstaff jeszcze raz zaśmiał się z tej niby subtelnej, oczywistej, aluzji. Przyczesał włosy, otworzył drzwi kajuty i wszedł do kabiny nawigacyjnej. Przeszukał dokumenty w sejfie i znalazł list, który Horatio przełożył mu kilka tygodni temu. - Już nie jest potrzebny— powiedział na głos. Podarł list, wychylił się przez bulaj i wydawszy kawałki papieru do morza przyglądał się im, jak odpływają.. Może rzeczywiście należy odesłać Glessinga do kraju, pomyślał. Dziewczyna jest niepełnoletnia, a Horatio w bardzo trudnej sytuacji. No cóż, rozważę to sobie. Kiedy nasiona wyruszą do Indii. Zobaczył nadpływający barkas Struana, który siedział strapiony pośrodku łodzi. Poważna mina Tai-Pana przypomniała mu o malarii. I co my z tym, do diabła, zrobimy? — zadał sobie pytanie. To przekreśla całą strategię Hongkongu, nieprawdaż? Struan wyglądał przez okna na rufie, czekając cierpliwie, aż Longstaff skończy. — Słowo daję, Dirk, odbyło się to prawie tak, jakby Gzing-so zawczasu, wiedział, że zażądamy sześciu milionów liangów srebra. Okup był gotów natychmiast, co do pensa. Ogromnie przepraszał za pogwałcenie neutralności Kolonii. Oświadczył, że winni są ci przeklęci anarchiści — Triady. Zarządził gruntowne śledztwo w tej sprawie i ma nadzieję, że zmiażdży ich raz na zawsze. Zdaje się, że jeden z ich przywódców wpadł mu w ręce. Jeżeli jemu nie uda się wydobyć nic ze schwytanego, to nie uda się to nikomu. Przyrzekł mi, że poda mi wtedy bezzwłocznie nazwiska tutejszych Triad. Struan odwrócił się od okna i usiadł w głębokim skórzanym fotelu. To świetnie, Will — powiedział. — Uważam, że spisał się pan znakomicie. Znakomicie. Longstaff bardzo się ucieszył. —Muszę powiedzieć, że wszystko poszło zgodnie z planem. Aha, przy okazji. Chodzi o tę informację o piracie Wu Kwoku. Wolałbym, żeby

to pan poprowadził flotyllę, ale admirał był nieugięty. Sam popłynął. , —To jego prawo. Miejmy nadzieję, że dobrze się dziś spisze. Spałbym spokojniej, gdyby ten bies zatonął. —Słusznie. —Teraz pozostaje panu już tylko uratować Hongkong, Will. Tylko pan może to zrobić — powiedział Struan, modląc się w duchu, żeby Longstaff raz jeszcze zrealizował plan, który w końcu obmyślił jako jedyne wyjście, żeby ocalić ich wszystkich. — Uważam, że zrobiłby pan mądrze zarządzając natychmiastowe opuszczenie Szczęśliwej Doliny. —Na miły Bóg, Dirk! — zawołał Longstaff. — Jeżeli to zrobię, to... będzie to równoznaczne z opuszczeniem Hongkongu! —W Mieście Królowej panuje malaria. A przynajmniej w Szczęśliwej Dolinie. Tak więc trzeba ją opuścić. Longstaff drżącą ręką wziął szczyptę tabaki. —Nie mogę nakazać opuszczenia doliny — odparł. — Spadnie na mnie odpowiedzialność za wszelkie straty. —Owszem. Postanowił pan użyć tych sześciu milionów liangów srebra na zwrot wszystkim poniesionych kosztów. —Boże Święty, tego nie mogę zrobić! — wybuchnął Longstaff. — To srebro należy do skarbu państwa. Skarb państwa — i tylko on — może podjąć decyzję, jak je wykorzystać! —Uznał pan, że Hongkong jest zbyt ważny, żeby go narażać. Pan wie, że trzeba działać szybko. To posunięcie godne gubernatora. — W żadnym razie nie mogę, Dirk! Za nic! To niemożliwe! Struan podszedł do kredensu i nalał do dwóch kieliszków sherry. —Od tego zależy cała pańska przyszłość — powiedział. —Co? Naprawdę? Jak to? Struan podał mu kieliszek. — Pańska opinia u dworu jest związana z Hong kongiem. Pańska polityka w całej Azji — a to znaczy: poli tyka państwowa — skupia się na Hongkongu. Słusznie. Bez bezpiecznego Hongkongu jego gubernator nie będzie w sta nie — w imieniu królowej — panować nad sprawami azja tyckimi, tak jak powinien. Bez wybudowanego miasta ani pan nie jest bezpieczny, ani Korona. Ze Szczęśliwą Doliną koniec. A więc trzeba wybudować nowe miasto, i to szyb

ko. — Struan łyknął sherry i posmakował je. — Jeżeli od razu zwróci pan koszty tym, którzy się pobudowali, natych miast odzyska pan zaufanie. Wszyscy kupcy zjednoczą się w poparciu dla pana, co z pewnością przyda się panu w przyszłości. Proszę nie zapominać, Will, że wielu ma znacz ne wpływy na dworze. To wspaniałe posunięcie, godne pa na. A poza tym w rzeczywistości ów zwrot kosztów i tak pokryją Chińczycy. —Nie rozumiem. Za trzy miesiące stanie pan u bram Pekinu, jako naczelny wódz niezwyciężonej armii. Ekspedycja będzie kosztować, powiedzmy, cztery miliony. Plus sześć milionów za zniszczenie Kolonii. Razem dziesięć milionów. Ale pan zażąda czternastu, co będzie godziwą rekompensatą za straty. Dodatkowe cztery miliony staną się podstawą skarbu gubernatora Hongkongu, a tym samym jednego z najbogatszych skarbów kolonialnych w Imperium. W rzeczywistości jednak zamiast czternastu milionów zażąda pan dwudziestu — dodatkowe sześć pokryje te sześć, które tak przewidująco zainwestował pan w Hongkong w imieniu Korony. Pro sżę pamiętać, że bez bezpiecznej bazy nie może pan sobie pozwolić na zaatakowanie północnych Chin! Bez bezpiecznego Hongkongu koniec z Anglią w Azji! Bez bezpiecznego Hongkongu koniec z panem! Pan myśli o całej przyszłości Anglii, Will! Ni mniej, ni więcej! Struan wyczuwał, że Longstaff gorączkowo rozważa to, co usłyszał. Rozwiązanie możliwe do przyjęcia było tylko jedno. Tylko w jeden sposób można było ocalić prestiż Wszystkich i uratować wyspę. Kiedy Longstaff otworzył usta, żeby odpowiedzieć, Struan w tej samej chwili dodał: —Jeszcze jedno, Will. Wypłacone pieniądze, ich większość, dostanie pan od razu z powrotem. —Co? —Natychmiast przeprowadzi pan aukcję ziemi. Ludzie będą zażarcie licytować się o nowe działki. Gdzie pójdą uzyskane pieniądze? Z powrotem do skarbu gubernatora. Zyskuje pan na wszystkim. Ziemia, którą pan sprzedaje, nie kosztuje pana nic. Przecież orientuje się pan; jak bardzo potrzebne są panu pieniądze na wszystkie sprawy administracyjne — pensje, policję, pałac gubernatora, drogi, sądy, jednostki obsługi portu i tysiąc innych rzeczy, a na pewno nie wolno panu użyć na to pieniędzy z okupu. Moim zdaniem, byłoby to mistrzowskie pociągnięcie, godne męża

stanu. Decyzję musi pian podjąć natychmiast, bo absolutnie nie wolno panu czekać sześciu miesięcy, potrzebnych na dotarcie pańskiego listu do Anglii i dojście z powrotem do oczywistej zgody. Uratuje pan Hongkong małym kosztem. Ale co najważniejsze da pan jasno do zrozumienia Siergiejewowi, że Anglia zamierza na stałe pozostać w Azji. Uważani, Will, że pańska rzutkość zrobi wrażenie na całym gabinecie. A już na pewno na Jej Wysokości Królowej. No, a z taką pochwałą wiążą się stałe zaszczyty. Osiem razy wybił okrętowy dzwon. Longstaff wyjął z kieszonki zegarek: Późnił się więc nastawił wskazówki na południe, równocześnie starając się znaleźć słaby punkt w rozumowaniu Struana. Nie ma żadnego, orzekł. Zrobiło mu się słabo, kiedy dotarło do niego, że gdyby nie Tai-Pan, to palcem by nie kiwnął w sprawie gorączki. Po prostu uni kałby doliny licząc, że pojawi się gdzieś jakieś lekarstwo. Epidemia niepokoiła także jego, ale przecież ważniejsze by ło pokonać Kanton. v Tak, nie ma słabego punktu, powtórzył w duchu. Do diabła, o mało co naraziłbym swoją przyszłość. Oczywiście, jest to przekroczenie dyrektyw, ale przecież gubernatorzy i pełnomocnicy mają niepisane prawa i dlatego jest to tylko usprawiedliwione nagięcie działań do konieczności. Nie możemy czekać do przyszłego roku z narzuceniem woli Jej Królewskiej Wysokości poganom. W żadnym razie. A plan z nasionami herbaty świetnie pasuje do tych zamierzeń i świadczy o przezorności na skalę przewyższającą nawet przezorność Tai-Pana. Ogromnie korciło go, żeby powiedzieć Struanowi o nasionach. Ale powstrzymał się. —Chyba ma pan rację — rzekł. — Natychmiast to ogłoszę. —A może zwołałby pan na jutro zebranie tai-panów? — podsunął Struan. — Niech pan da im dwa dni na przedstawienie pańskiemu skarbnikowi rachunków za nabytą ziemię i roboty budowlane. I wyznaczy za tydzień od dzisiaj nową aukcję ziemi. Da to panu czas na zmierzenie nowych działek. Podejrzewam, że pragnie pan, aby nowe miasto powstało na terenach w pobliżu Cypla Glessinga. —Tak. Z ust mi pan to wyjął. Tam będzie najlepsze miejsce. W końcu to właśnie nad nim zastanawialiśmy się dawno temu. —

Longstaff wstał, dolał Sobie sherry, a potem pociągnął za taśmę dzwonka. — Jestem, jak zwykle, zadowolony z pańskich rad, Dirk. Naturalnie, zje pan ze mną obiad, —Muszę iść. Sara wyjeżdża do kraju z jutrzejszym przypływem na pokładzie „Maharadży Kalkuty" i mam mnóstwo spraw do załatwienia. — Co za wielkie nieszczęście. Z Robbem i pańską siostrzenicą. Otwarto drzwi. — Słucham, wasza ekscelencjo? — zapytał dowódca straży okrętowej. - Proszę' zapytać generała, czy zje ze mną obiad. - Rozkaz! Przepraszam, ekscelencjo, ale na wizytę czeka pani Quance. Poza tym są wszyscy ci... dowódca straży podał Longstaffowi długą listę nazwisk — którzy przyszli prosić o posłuchanie. Mani powiedzieć pani Quance, że jest pan zajęty? — Nie. Lepiej, jak przyjmę ją teraz. Niech pan jeszcze nie odchodzi, Dirk. Obawiam się że będzie mi potrzebne pańskie duchowe wsparcie. Do kabiny wkroczyła Mąureen Quanee. Za nią wszedł Arystoteles. Martwo spoglądające oczy miał podkrążone. Przemienił się w zwykłego, szarego człowieczka. Nawet jego ubranie było zaniedbane i bezbarwne. —Dzień dobry, pani Quance — przywitał ją Longstaff. —Święci pańscy zachowali jego ekscelencję na ten dzień: - Dzień dobry, ekscelencjo - odezwał się ledwo dosłyszalnie Arystoteles ze wzrokiem wbitym w podłogę kabiny. — Dzień dobry, Tai-Panie powiedziała Maureen. Za kilka dni, za łaską samego świętego Patryka; ureguluję pański weksel. Nie ma pośpiechu. Dzień dobry, Arystotelesie. Arystoteles Quance wolno podniósł wzrok na Tai-Paaa. Na widok jego serdecznej twarzy do oczu napłynęły mu łzy. — Połamała mi wszystkie pędzle, Dirk — poskarżył się zdławionym głosem. — Dziś rano. Wszystkie. A moje.;, wy rzuciła moje farby do morza. — Właśnie dlatego przychodzimy do pana, wasza ekscelencjo — wyjaśniła ochryple Maureen. — Pan Quance nareszcie postanowił skończyć z malowaniem głupot. Chce się zająć jakąś stałą dobrą robotą. 1 właśnie w sprawie roboty przyszliśmy się widzieć z jego ekscelencją.

— Obejrzała się na męża i zmarszczyła twarz. — Może być cokolwiek. Byleby była stała i godziwie płatna. — Obróciła się do Longstaffa. — Może jaka dobra praca na urzędzie. Biedny Quance nie ma wiele doświadczenia. —Czy... właśnie tego pan pragnie, Arystotelesie? —Połamała mi pędzle — powtórzył z rozpaczą Arystoteles. — Nic mi nie zostało. Ani farb, ani pędzli. — Zgodziliśmy się, kochaneczku, a teraz nie zgadza my? Przysięgałeś na wszystkie świętości? No?! Koniec z ma lowaniem. Dobra, stała robota, wypełnianie swoich obo wiązków względem rodziny i żadnego uganiania się za kiec kami! - Tak — odparł głucho Arystoteles. —Chętnie dam panu jakieś stanowisko, panie Quance — wtrącił Struan. — Potrzebuję urzędnika. Pensja piętnaście szylingów tygodniowo. Kwatera na statku bazie gratis przez rok. Potem sami zadbacie o mieszkanie. —Święci pańscy niech mają pana w opiece! Zgoda. A teraz podziękuj Tai-Panowi — poleciła mężowi Maureen. —Dziękuję, Tai-Panie. —Proszę przyjść jutro do mojego biura o siódmej, Arystotelesie. Tylko punktualnie. — Przyjdzie, Tai-Panie, już pan bądź spokojny. Niech pana święty Piotr błogosławi w tych ciężkich czasach za opiekę nad biedną żoną i jej głodującymi dzieciskami. Do widzenia się z panami. Quance'owie wyszli. Longstaff nalał sobie do pełna. — Boże Swięty! — westchnął. — Nigdy bym w to nie uwierzył. Biedny, biedny Arystoteles. Naprawdę chce pan zrobić urzędnika z Arystotelesa Quance'a? Tak. Lepiej ja niż ktoś inny. Brakuje mi ludzi - odparł Struan i bardzo z siebie zadowolony włożył kapelusz. — Nie należę do tych, co wtrącają się do małżeńskich stadeł. Ale dalibóg, nikt kto zrobił coś takiego Arystotelesowi, nie zasługuje na miano „żony"! Longstaff nagle się uśmiechnął. — Odkomenderowałbym do pańskich potrzeb okręt wojenny; gdyby to coś dało. Wszelkie środki rządu Jej Wysokości są do pańskiej dyspozycji — powiedział-

Struan pośpieszył brzegiem. Zatrzymał zamykaną lektykę i powiedział kulisom, gdzie go mają zanieść. - Czekać, rozumi? — spytał, kiedy dotarli na miejsce. — Rozumi,panie. Minął zaskoczonego portiera przy drzwiach i wszedł do salonu. Pokój był wyłożony dywanami — z dużymi kanapami, kwiecistymi lnianymi zasłonami, lustrami i bibelotami. Z wnętrza domu dobiegł go szelest, a potem odgłos zbliżających się kroków. Zza zasłony z koralików wyłoniła się drobna starsza dama. Była. schludna, kostyczna, siwowłosa, miała duże oczy i nosiła okulary. Moje uszanowanie, pani Fortheringili — przywitał się uprzejmie Struan. — No, no, miło mi pana widzieć, Tai-Panie, - odparła. Od bardzo dawna nie miałyśmy przyjemności pana goś cić. Jeszcze za wcześnie na klientów, ale nasze młode damy doprowadzają się już do prezencji. Uśmiechnęła się, odsłaniając pożółkłe sztuczne zęby. - Właściwie, Pani Fortheringili, to... —Wszystko rozumiem, Tai-Panie — powiedziała domyślnie, - W życiu każdego mężczyzny nadchodzi chwila, kiedy.... —Chodzi o mojego znajomego, —Niech pan się nie obawia, Tai-Panie, w tym przybytku trzyma się buzię na kłódkę. Nie ma obawy. Załatwimy pana w sekundeczkę.— Pośpiesznie wstała. — Dziewczęta! — zawołała. —Proszę usiąść i wysłuchać mnie! Chodzi o Arystotelesa! —A! Ten biedak wpadł w straszną kabałę. Struan powiedział jej, czego chce, a dziewczęta zasmuciły się, że odchodzi. — Po co byłeś w burdelu, heja? — spytała go Mei-mei, kiedy tylko wrócił do domu. Westchnął i powiedział jej. —Myślisz, że w to uwierzę, heja? — spytała, patrząc na niego ze złością. —Tak. Radzę ci. —Wierzę ci, Tai-Panie. —No to przestań patrzeć na mnie jak smoczyca! — powiedział i poszedł do swojej sypialni. - Dobrze — oznajmiła Mei-mei, zamykając drzwi. — Teraz się przekonamy, czy mówiłeś prawdę. Będziemy się kochać, ale już. Natychmiast się pokochamy. Szaleńczo ciebie pragnę, Tai-Panie.

—Dziękuję ci, ale jestem zajęty — odparł, z trudem powstrzymując

śmiech. —Ajiii ja z twoimi zajęciami! — odparła, zabierając się do rozpinania miodowej piżamy. — Pokochamy się natychmiast. Zaraz się przekonam, czy jakaś wyszczekana dziwka nie odebrała ci sił! A wtedy, dalibóg, twoja stara matka ci pokaże! —Ty też jesteś zajęta — powiedział Struan. —Jestem bardzo zajęta. — Pozbyła się jedwabnych spodni. Kolczyki zadźwięczały jej jak dzwoneczki. — I ty lepiej zajmij się bardzo dużo szybko! Przyglądał się jej, nie zdradzając niczym, jak bardzo jest szczęśliwy. Brzuch miała ślicznie zaokrąglony przez czteromiesięczne dziecko w jej łonie. Wziął ją prędko w ramiona, gwałtownie pocałował, położył na łóżku i przycisnął lekko swoim ciężarem. — Ostrożnie, Tai-Panie — powiedziała bez tchu. Nie jestem jedną z twoich cycatych barbarzyńskich olbrzymek! Całowanie to żaden dowód. Rozdziej się, a wtedy przekonamy się o prawdzie! Znów ją pocałował. — Zdejmij odzieże - powiedziała zmienionym tonem. Wsparł się na łokciach i spojrzał na nią, a potem potarł nosem o jej nos, już się z nią nie drocząc. —Teraz nie mam czasu - powiedział. - Muszę iść na przyjęcie zaręczynowe, a ty się spakować. —Po co spakować? - spytała zaskoczona. —Przenosisz się na „Spokojną Chmurę". —Dlaczego? —Bo tu mamy złe feng szui, dziewczyno. —Och, to dobrze, och, to bardzo niesamowicie dobrze! — Zarzuciła mu ręce na szyję. — Naprawdę stąd idziemy? Na zawsze? - Tak. Pocałowała go, prędko wymknęła mu się spod ramion i zaczęła ubierać. — Myślałem, że chciałaś się kochać — powiedział. -Ha! A po co mi dowód? Za dobrze cię znam. Nawet jeżeli miałeś przed godziną dziwka to jesteś na tyle jurny, żeby udać i zamydlić oczy twojej biednej starej matce. — Roześmiała się i znowu zarzuciła mu ręce

na szyję. - Och, jak dobrze zostawiać złe feng szui. Pakuję się pośpiesznie. Podbiegła do drzwi i wrzasnęła: — A Sam-aaaaa! A Sam nadbiegła zalękniona, za nią Lim Din i po nawałnicy okrzyków i szturchańców pomknęli z powrotem, w ogromnym i hałaśliwym podnieceniu zaklinając bóstwa. Mei-mei powróciła, usiadła na łóżku i zaczęła się wachlować . —Pakuję się — oznajmiła wesoło. — A teraz pomogę ci się ubrać. —Dziękuję, ale sam potrafię to zrobić. —W takim razie popatrzę. I podrapię cię w plecy. Kąpiel czeka. Bardzo wielmożnie cieszę się, że postanowiłeś wyjechać. Paplała tak bez miary dalej, kiedy się przebierał. Wykąpał się. Krzyknęła o gorące ręczniki, a kiedy je przyniesiono, wytarła mu plecy. Przez cały ten czas wszakże zastanawiała się, czy po załatwieniu sprawy tego śmiesznego małego malarza, który tak pięknie namalował jej portret, Struan wziął sobie dziwkę. Nie żebym miała coś przeciwko temu, zapewniła się w duchu, energicznie wycierając mu plecy. Po prostu nie powinien chodzić do takich lokali. W żadnym razie! To bardzo szkodzi jego prestiżowi. I bardzo szkodzi mojemu. Niedługo te podłe psie ochłapy sługi zaczną rozpuszczać plotki, że nie umiem dbać o swojego mężczyznę. O bogowie, uchrońcie mnie od tych podłych plotek, a jego od wszelakich podłych dziwek! Zanim wraz z A Sam i Lim Dinem była gotowa, zapadł zmierzch, a całą trójkę wyczerpały dramatyczne i podniecające okoliczności odjazdu. Jedni kulisi zabrali bagaże. Inni czekali cierpliwie przy zamkniętej lektyce, w której mieli zanieść ją do łodzi. Mei-mei była mocno zawoalowana. Stanęła na chwilę ze Struanem przy ogrodowej furcie i spojrzała za siebie na swój pierwszy dom na Hongkongu. Gdyby nie złe feng szui — a gorączka była jego częścią — wyjeżdżałaby stąd z ciężkim sercem. Był przyjemny zmierzch. W pobliżu nich zabrzęczały komary. Któryś usiadł jej na kostce, ale nie zauważyła tego. Owad napił się do syta i odleciał. Struan wszedł do wielkiej kabiny na „Białej Czarownicy". Czekali tam na niego wszyscy Brockowie oprócz Lilli bet, która poszła spać. Culum siedział przy Tess.

— Dobry wieczór — przywitał się. — Sara .prosi o wy baczenie. Nie czuje się dobrze. — Witaj na pokładzie — rzekł szorstkim, zatroskanym tonem Brock z zadumaną miną. — Co z wami, tak nie wolno zaczynać szczęśliwej uro czystości — powiedział ze śmiechem Struan. Nie o nią się rozchodzi, jak pragnę Boga, dobrze o tym wiesz! Wszyscy zbankrutujemy, a przynajmniej poniesiemy straszne straty przez tę zapowietrzoną malarię. —Owszem — rzekł Struan, uśmiechnął się do Culuma i Tess, a spostrzegając ich niepokój, postanowił od razu przekazać im wszystkie dobre wieści. Podobno Longstaf zarządza opuszczenie Miasta Królowej - powiedział niedbałym tonem. —Jak rany Chrystusa! — wybuchnął Gorth. — Nie możemy go opuścić. Za dużo forsy włożyliśmy w budynki i ziemię. Nie możemy. Gdybyś to nie ty, Tai-Panie, wybrał, psiamać, tę przeklętą dolinę, to nie... — Milcz! — przerwał mu Brock i obrócił się do Struana. — Ty stratisz na tym więcej niż my, jak pragnę Boga, a jednak się uśmiechasz. Dlaczego? - Ojcze — wtrąciła Tess, przerażona, że gniew popsuje im cały wieczór i niewiarygodne przyjęcie oświadczyn Culuma przez ojca. Możemy się napić? Szampan jest już oziębiony. — Tak; oczywiście kochanie odparł Brock. — Ale ozy nie rozumiecie, co powiedział Dirk? Tracimy ogromną forsę. Jeżeli opuścimy to miasto, to nasza przyszłość jest czarna jak czeluście piekieł. I jego, dalibóg, także samo! Przyszłość Noble House jest jasna jak skały Dover — odparł spokojnie Struan. - Nie tylko nasza, ale i wasza. Longstaff zwróci nam wszystkim pieniądze, które włożyliśmy w Szczęśliwą Dolinę. Co do pensa. Gotówką. - Nie może być! - wykrzyknął Brock. — Kłamstwo! — zawtórował mu Gorth. Struan obrócił się w jego stronę. — Coś ci poradzę, Gorth. Mnie można nazwać kłamcą tylko raz — powiedział, a potem wyjawił im zamiary Longstaffa. Culuma ogarnął podziw dla tak wspaniałego rozwiązania całej sprawy. Nie miał najmniejszej wątpliwości, że chociaż ojciec nie mówi o swoim wpływie na decyzje Longstaffa, to tak misterne załatwienie wszystkiego jest jego zasługą. Przypomniał sobie swoje pierwsze

spotkanie z Longstaffem i to, jak ojciec manipulował tym człowiekiem niczym marionetką. Znów mocno zwątpił w siebie. Pojął, że nie wszystko, co mówił mu Gorth, jest prawdą i że nigdy nie zawładnie Longstaffem tak, jak to zrobił ojciec — żeby jeszcze raz ich uratować. — To zakrawa na cud — powiedział i wziął Tess za rękę. —Boże przenajświętszy, Tai-Panie — rzekł Gorth. — Cofam, com powiedział. Moje przeprosiny... wyrwało mi się z nerwów. Tak jest, zwracam honor. —Dirk — powiedział Brock z zadowoleniem kryjącym się pod ponurą miną. — Cieszę się, naprawdę się cieszę, że będziesz moim krewnym. Bóg świadkiem, uratowałeś nasze głowy. —Nic podobnego. To był pomysł Longstaffa. —No pewnie — odparł ironicznie Brock. — Niech nam żyje! Liza, dawaj pić. Dałeś nam fest okazję do uczczenia tego wieczoru, Dirk. Diabła tam, całej nocy! Pijmy więc i weselmy się. — Wziął kieliszek z szampanem, a kiedy wszyscy mieli swoje w rękach, wzniósł toast. — Za Tess i Culuma, żeby przez całe życie zawsze mieli spokojne morze i bezpieczną przystań! Wszyscy wypili. Brock z Culumem uścisnęli sobie ręce, a Struan wziął w ramiona Tess i zapanowała powszechna przyjaźń. Ale tylko chwilowo. Wiedzieli to wszyscy. Dziś jednak gotowi byli o tym zapomnieć. Tylko Tess i Culum czuli się bezpieczni. Zasiedli do kołacji. Tess była w sukni korzystnie pod kreślającej jej dojrzałe kształty, Culum zaś niemal bezradny z uwielbienia dla niej. Powtórnie napełniono kieliszki wi nem, znów rozległy się śmiechy i wzniesiono nowe toasty. W spokojniejszej chwili Struan wyjął sztywną kopertę i wrę czył ją synowi.. - Mały prezent dla was obojga - powiedział, — Co to jest? - spytał Culum. Otworzył kopertę. Tess wyciągnęła szyję, żeby także spojrzeć. W; kopercie był plik kartek, w tym jedna gęsto pokryta cbińskani hieroglifami. — To akt własności kawałka ziemi tuż nad Cyplem Glessiaga. - wyjaśnił Struan. - Przecież tam nigdy nie było ziemi na sprzedaż - rzekł podejrzliwie Brock. - Jego ekscelencja zatwierdził kilka aktów własności będących w posiadaniu Chińczyków z wioski do których należała ta ziemia, zanim przejęliśmy Hongkong. To jeden z nich. Ty i Tess,. Culumie, jesteście

teraz współwłaścicielami jednego akra. Piękny stamtąd widok. Aha, wraz z tym aktem dostajecie również materiały budowlane, które wystarczą na dom z siedmioma sypialniami, ogrodem i letnim domkiem. — Och Tai-Panie powiedziała Tess z przepięknym uśmiechem — dziękuję ci! Dziękuję! - Nasza własna ziemia?! nasz własny dom? Naprawdę mówisz to poważnie? - spytał Culum, oszołomiony wielkodusznością ojca. — Tak, synu. Pomyślałem, że zechcesz rozpocząć bu dowę natychmiast. Umówiłem was oboje na jutro W po łudnie z moim architektem. Żeby ruszyć z planami tego domu. - Jutro wszyscy wyjeżdżamy do Makau - oświadczył ostrym tonem Gorth. - Ależ Gorth, chyba nie masz nic przeciwko odłożeniu wyjazdu o dzień, dwa? — spytał Culum. W końcu to bardzo ważna sprawa... — O, tak... - poparła go Tess. —...a ponieważ rozwiązany został problem z Miastem Królowej i sprzedażą ziemi... — Culum urwał i z ożywieniem zwrócił się do narzeczonej. — Sousa to najlepszy architekt na Dalekim Wschodzie — powiedział. —Uważam, że nasz Remedios jest lepszy — zaoponował Brock, wściekły na siebie, że sam nie pomyślał o tym, aby pozwolić młodym wybudować sobie dom. Planował podarować im w prezencie ślubnym jeden z domów firmy Brocków w Makau, żeby znaleźli się jak najdalej od Struana. —O tak, jest bardzo dobry, panie Brock — odparł prędko Culum, wyczuwając jego zazdrość. — Jeżeli Sousa nas nie zadowoli, wtedy może porozmawiamy z nim. Zgadzasz się? —ispytał Tess i zwrócił się do Struana. — Nie wiem, jak ci dziękować. —Nie dziękuj, Culum. Młodym ludziom potrzebny jest dobry start życiowy i własne mieszkanie — odparł Struan, ciesząc się, że tak wzburzył Brocka i Gortha. —Tak — powiedziała zadowolona Liza. - Do licha, święta prawda! Brock wziął akt własności i przyjrzał się mu z powagą. —Pewien żeś, że jest prawdziwy? — spytał. — Nie jest przepisowy. —Jestem pewien. Longstaff zatwierdził go: Urzędowo. Na ostatniej kartce jest jego pieczęć. Brock spojrzał na Gortha marszcząc krzaczaste brwi, które grubą

krechą przecinały mu czerstwe oblicze. — Myślę, że może by trza się rozpatrzyć w tych miejscowych aktach własności — powiedział. —Owszem — odrzekł Gorth i utkwił wzrok w Struanie. — Może być, że już nic nie zostało do sprzedania, tato. —Mam wrażenie, że są jeszcze inne, Gorth, jeżeli masz ochotę je wyśledzić — odparł swobodnie Struan. — Przy okazji, Tyler, może zaraz po zmierzeniu nowych działek omówilibyśmy, co kto weźmie. —Też tak myślę — zgodził się Brock. — Jak poprzednio, Dirk. Ale tą razą ty wybierzesz pierwszy. — Oddał akt własności córce, a ta czule pogładziła papier. — Nadal jesteś zastępcą sekretarza kolonii, Culum? — spytał. —Tak sądzę — odparł Culum ze śmiechem. — Chociaż nigdy nie wyszczególniono mi moich obowiązków. A dlaczego pan pyta? —Bez powodu. Struan dopił wino i zdecydował, że czas działać. —Ponieważ Szczęśliwa Dolina jest opuszczona i jej kwestia rozwiązana, a nowe miasto powstanie na koszt państwa, Hongkong ma zapewnioną przyszłość — powiedział. —Tak — rzekł serdecznie Brock, odzyskując częściowo dobry humor — teraz oprócz nas będzie ryzykować także samo państwo. —Dlatego uważam, że nie ma co odkładać ich małżeństwa. Proponuję, żeby Tess i Culum pobrali się w przyszłym miesiącu. Zapadła przeraźliwa cisza. Wszystkim zdawało się, że czas stanął w miejscu. Culum dociekał, co kryję się za wymuszonym uśmiechem Gortha, dlaczego Tai-Pan wybrał przyszły miesiąc i... Boże mój, pomyślał, spraw, żeby to było w przyszłym miesiącu! Gorth zdawał sobie sprawę, że ślub w przyszłym miesiącu odebrałby mu wpływ na Culuma, a do tego, dalibóg, nie wolno mu było dopuścić. Cokolwiek powie stary, małżeństwa szybko nie będzie, poprzysiągł sobie. Może w przyszłym roku. Tak, może. Co ten czort knuje? Także Brock próbował odgadnąć cel Struana, bo Struan musiał mieć w tym jakiś cel, który nie wróżył nic dobrego dla niego ani dla Gortha, Instynktownie czuł, że powinien z miejsca odwlec ich ślub. Jednakże poprzysiągł przed Bogiem— tak jak Struan —że zapewni im bezpieczną przystań, i wiedział, że taka przysięga zobowiązuje zarówno Struana, jak i jego.

—Pierwsze zapowiedzi można by odczytać w przyszłą niedzielę —

powiedział z rozmysłem Struan, przerywając napiętą atmosferę. —.Myślę że przyszła niedziela to dobry termin — dodał i uśmiechnął się do Tess. — Jak myślisz, córko? Och, tak. Tak — odparła i ścisnęła rękę Culuma. —Nie — sprzeciwił się Brock. —Za prędko — burknął Gorth. —Dlaczego? — spytał Culum. —Myślałem tylko o tobie, Culum — odparł pojednawczo Gorth i o przykrej stracie twojego wuja. Pośpiech byłby niestosowny, bardzo niestosowny. —Lizo, serce — rzekł chrapliwie Brock. — Przeprosimy teraz ciebie i Tess. Spotkamy się przy porto. Tess zarzuciła ojcu ręce na szyję i szepnęła: „Och, proszę cię, tato", a potem czterej mężczyźni zostali sami. Brock wstał ciężko od stołu i wyszukał butelkę porto. Nalał do czterech kieliszków i podał im je. —Świetne porto Tyler — pochwalił Struan, łyknąwszy z uznaniem trunku. —Z trzydziestego pierwszego rocznika. — To wspaniały rok dla porto. Znów zapadło milczenie. —Nie sprawi panu kłopotu odłożenie wyjazdu o kilka dni? — spytał Brocka z niepokojem Culum. — To znaczy, jeżeli to niemożliwe... ale naprawdę chciałbym, żeby Tess zobaczyła tę ziemię i spotkała się z architektem. —Ze względu na opuszczenie miasta, sprzedaż ziemi i wszystko, nie wyjedziemy — odparł Brock. — A bynajmniej Gorth i ja. Liza, Tess i Lillibet powinny wyjechać, i to jak najszybciej. Makau jest zdrowe o tej porze roku. I chłodniej tam. No nie, Dirk? - Tak. W Makau jest teraz ładnie .— odparł Struan, zapalając cygaro. Słyszałem, ze w przyszłym tygodniu przeprowadzą śledztwo w sprawie wypadku arcyksięcia — dodał i spojrzał badawczo na Gortha. - To był zły Dos. -rzekł Brock. - Tak jest - powtórzył Gorth. - Tam wszędzie strzelano. — Owszem — powiedział Struan. - Tuż po trafieniu go ktoś zastrzelił przywódcę tego motłochu. -Ja to zrobiłem — przyznał Brock. -Dziękuję ci, Tyler - powiedział Struan. - Ty też walczyłeś, Gorth?

— Byłem na dziobie, bo żeśmy odpływali. —Tak — potwierdził Brock. Próbował przypomnieć sobie, czy widział, żeby ktoś strzelał. Pamiętał tylko, że posłał Gortha na dziób. — Zły dżos. Motłoch jest straszny, a w takich razach kto wie, co się może zdarzyć. —Właśnie — odrzekł Struan. Był pewien, że jeśli tamtą kulę w kogoś wymierzono, to wystrzelił ją Gorth. Nie Brock. — Wypadki chodzą po ludziach. Olejowe lampy wiszące na belkach sufitu zakołysały się łagodnie wraz z przechyłem statku, bo wiatr nieco zmienił kierunek. Marynarze Gorth, Brock i Struan natychmiast stali się czujni. Brock otworzył bulaj i powąchał wiatr. Gorth wyjrzał na morze przez okna na rufie, a Struan wsłuchał się w odgłosy z trzewi statku. - To nic - powiedział Brock. Wiatr zmienił się o kilka stopni, i tyle. Struan wyszedł na korytarz, gdzie wisiał barometr. Wskazywał 757 milimetrów, bez zmian. Od wielu tygodni różnice w ciśnieniu były minimalne. —Stała piękna pogoda — oznajmił. —Tak — rzekł Brock. — Ale niedługo się zmieni i trza będzie

uszczelnić luki. Widziałem, żeś ustawił sztormowe boje na głębokiej wodzie przy swoim nabrzeżu. —Owszem. — Struan dolał sobie porto i wyciągnął butelkę w stronę Gortha. — Chcesz jeszcze? —Dzięki — odparł Gorth. — Przeczuwasz rychły sztorm, Dirk? - Nie Tyler. Ale lubię mieć boje gotowe, na wszelki wypadek. W każdym razie Glessing nakazał ustawić je flocie wojennej. - Ty żeś mu to podsunął? - Tąk. - Podobnież ma się żenić z młodą siostrzyczką Sinclaira. —Zdaje się, że jest urodzaj na śluby. —Myślę, że będą bardzo szczęśliwi — powiedział Culum. — George ją ubóstwia. —Dla Horatia to ciężki cios, że tak nagle go opuszcza — wtrącił Gorth. — Ona to cała jego rodzina. No i młoda jest, niepełnoletnia. - Ile ma lat? — spytał Culum.

— Dziewiętnaście — odparł Struan. Napięcie w kabinie wzrosło. —Tess jest bardzo młoda — powiedział Culum udręczonym głosem. — Nie chciałbym jej za nic skrzywdzić. Ale mimo wszystko... cóż, możemy... co pan myśli, panie Brock? O naszym ślubie? W przyszłym miesiącu? Zgadzam się na wszystko, co uszczęśliwi Tess. —Jest bardzo młoda, chłopcze — odparł Brock, odurzony winem — ale cieszę się, że mówisz, co mówisz. —Kilka miesięcy dłużej wam dwojgu nie zawadzi, co, Culum? — spytał Gorth, zachowując uprzejmy i spokojny ton. — Do nowego roku zostało ledwo sześć miesięcy. - Do stycznia jest całe siedem miesięcy Gorth — powiedział niecierpliwie Culum. —Ode mnie to nie zależy. Powiadam, że co dobre dla was dwojga, to i dla mnie. — Gorth opróżnił szklankę i dolał sobie jeszcze. — Co ty na to, ojciec? — spytał, z rozmysłem stawiając Brocka w trudnej sytuacji. —Właśnie nad tym myślę — odparł Brock, przeglądając się pieczołowicie w swojej szklance. — Tess jest bardzo młoda. Pośpiech byłby niestosowny. Znacie się raptem trzy miesiące i... —Ale ja ją kocham, panie Brock — rzekł Cułum, nie rezygnując. — Trzy miesiące czy trzy lata to żadna różnica. —Wiem, synu — odparł Brock w miarę uprzejmym tonem. Przypomniał sobie radość, jaką zapłonęła Tess, kiedy powiedział jej, że przyjmie oświadczyny Culuma. — Zastanawiam się właśnie, co będzie dobre dla ciebie, dobre dla niej. Trza mi na to czasu, czasu do namysłu. Żeby połapać się, co ty knujesz, Dirk, dopowiedział w myślach. - Uważam, że wyszłoby to na dobre i im, i nam -odezwał się Struan, wyczuwając serdeczność promieniującą z syna. - Owszem, Tess jest młoda. Ale Liza też była młoda i tak samo matka Culuma. Wychodzenie młodo za mąż jest w modzie. Oni zaś mają dość pieniędzy. I wspaniałą przyszłość przed sobą. Jeżeli dopisze im dżos. Dlatego jestem zdania, że ślub wyszedłby im na dobre. Brock potarł czoło wierzchem dłoni. -Zastanowię się. Wtenczas ci odpowiem, Culum. To niespodziewany pomysł, dlatego trza mi czasu. Culum uśmiechnął się, ujęty poważnym tonem Brocka. Po raz pierwszy

polubił go i mu zaufał. — Oczywiście — powiedział. — Jak myślisz, Tyler, ile czasu ci to zajmie? — spytał prosto z mostu Struan. Spostrzegł, że pod wpływem fałszy wej grzeczności Brocków Culum mięknie, uznał więc, że jeżeli przyprze ich do muru, zdradzą, co w nich naprawdę siedzi. — Nie powinniśmy trzymać młodych ma haczyku jak złowionych ryb, a poza tym trzeba mnóstwo zaplanować. Musimy urządzić najwspanialsze wesele, jakiego w Azji jeszcze nie widziano. — O ile sobie przypominam to przyjęcie weselne wyda je ojciec panny młodej — odparł szorstko Brock. — A ja wyznaję się na tym na tyle dobrze, że wiem co się należy, a co nie należy. — Zdawał sobie sprawę, że Struan wrobił go w to wszystko i że sobie z nim igra. -— Także to wesele za planujemy wyłącznie my. — Oczywiście - rzekł Struan. - Kiedy więc dasz odpowiedź Culumowi? — Niedługo - odparł Brock i wstał. - Dołączymy do pań — powiedział. - Kiedy, Tyler? — Nie słyszałeś, co mówi ojciec, Tai-Panie? — spytał zapalczywie Gorth. — Co się go czepiasz? Jednakże Struan nic mu nie odpowiedział, cały czas wpatrując się w Brocka. Culum zląkł się, że dojdzie do bitki i Brock rozmyśli się co do ich małżeństwa. Zarazem jednak pragnął wiedzieć, ile mu przyjdzie czekać, i był rad, że ojciec ciśnie o to Brocka. —Proszę was — powiedział. — Pan Brock na pewno nie będzie... starannie rozważy tę myśl. Zostawmy na razie ten temat. —Co chcesz zrobić ty, to twoja sprawa, Culum! — rzekł z udanym gniewem Struan. — Ja natomiast chcę to wiedzieć już! Dalibóg, chcę wiedzieć, czy cię nie wykorzystują i czy nie grają z tobą w kotka i myszkę, do diabła! —Mówisz straszne rzeczy! — powiedział Culum. —Owszem. Ale z tobą chwilowo skończyłem rozmowę, wiec milcz; Struan obrócił się do Brocka wiedząc, że skarcenie przez niego Culuma ucieszyło tak Brocka, jak Gortha. — Ile ci to zajmie, Tyler?

— Z tydzień. Tydzień, ani mniej, ani więcej. — Brock spojrzał na Culuma i znów przybrał uprzejmy ton. — Nie zawadzi pytać się o czas, nie zawadzi też żądać jeden od drugiego odpowiedzi. Tak się należy. Za tydzień. Dirk. Czy to zadowala twoje sakramencko złe maniery? - Tak. Dziękuję, Tyłer. Struan podszedł do drzwi i otworzył je na oścież. Goście mają pierwszeństwo - powiedział Brock. Znalazłszy się w zaciszu swojej kwatery na „Spokojnej Chmurze", Struan opowiedział Mei-mei, co się wydarzyło. Wysłuchała go uważnie i z radością. — To dobrze, Tai-Panie! To doskonałe! — powiedziała. Wzięła od niego surdut, który zdjął, i odwiesiła go do szafy. Z rękawa tuniki wypadł jej zwitek papieru. Podniósł go i obejrzał. . Była to subtelna chińska akwarela z wieloma hieroglifami; Przedstawiała nadmorski pejzaż: malutki mężczyzna bił pokłony przed maleńką kobietą: u stóp ogromnych zamglonych gór a od skalistego brzegu odpływał sampan. —Skąd to masz? - spytał. —A Sam dostała ten obrazek w Tai Ping Szan — odparła. —Śliczny. — Tak — przyznała ze spokojem, znów pełna podziwu dla wspaniałej przebiegłości swojego dziadka. Przesłał ten zwój jednej ze swoich faworyt w Tai Ping Szan, od której Mei-mei kupowała czasem nefryty. Nic nie podejrzewając A Sam przyjęła akwarelę jako okolicznościowy podarek dla swojej pani. Dlatego też choć Mei-mei była pewna, że A Sam i Lim Din bardzo dokładnie obejrzeli obrazek i hieroglify, wiedziała, iż do głowy im nie przyszło, że zawiera sekretną wiadomość. Była ona za dobrze ukryta. Nawet na prywatnej rodowej pieczęci dziadka starannie odbito inną. No a wiersz: „Sześć gniazd uśmiecha się do orłów, Zielony Ogień jest częścią wschodzącego słońca, a wystrzelona strzała zwiastuje pisklęta nadziei...", był taki piękny i prosty. Bo przecież tylko ona wiedziała, że dziadek dziękuje jej za wiadomość o sześciu milionach liangów, że „Zielony Ogień" oznacza Tai-Pana oraz że dziadek wyśle posłańca, którego znakiem rozpoznawczym będzie przedmiot w kształcie strzały i

który udzieli jej wszelkiej dostępnej pomocy. —Co znaczą te hieroglify? — spytał Struan. —Trudno je przemówić, Tai-Panie. Nie znam wszystkich słów, ale oznacza to: „Sześć ptasich gniazd uśmiecha się do wielkich ptaków, zielony ogień jest we wschodzie słońca, a strzała przynosi — Meimei zmarszczyła brwi, szukając angielskiego słowa — przynosi małe ptaki nadziei"? —Ależ to jakiś bełkot — rzekł ze śmiechem Struan. Westchnęła uszczęśliwiona. —Uwielbiam cię, Tai-Panie — powiedziała. —Uwielbiam cię, Mei-mei. — Jak wybudujemy drugi raz dom, najpierw, proszę, będzie pan od feng szui, co? ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY O świcie Struan popłynął na pokład „Maharadży Kalkuty", handlowca, którym Sara wracała do kraju. Należał on do Spółki Wschodnioindyjskiej. Miał wyruszyć za trzy godziny wraz z przypływem i marynarze czynili ostatnie przygotowania do drogi. Struan zszedł pod pokład i zapukał do luksusowej kabiny Sary. — Proszę — usłyszał jej głos. — Dzień dobry, Saro — powiedział i zamknął za sobą drzwi. Kabina była duża i wygodna. Wszędzie walały się porozrzucane zabawki, ubrania, torby, buty. Lochlin, który leżał w maleńkim łóżeczku przy bulaju, kwilił przez sen. — Wszystko załatwione, Saro? — Tak. Wyjął kopertę. - To jest weksel aa okaziciela na pięć tysięcy funtów — powiedział. — Będziesz dostawać taką sumę co dwa miesiące. — Jesteś bardzo szczodry. — To twoje pieniądze... a przynajmniej Robba, nie mo

je. — Położył kopertę na dębowym stole. — Ja tylko wypeł niam jego wolę. Poleciłem listownie utworzyć fundusz kre dytowy, czego pragnął, i otrzymasz odpowiednie dokumen ty. Poprosiłem też ojca, żeby wyszedł po ciebie na ten sta tek. Chcesz zamieszkać w moim domu w Glasgow aż do czasu, kiedy znajdziesz dla siebie taki, który ci się spodoba? . — Nie chcę nic twojego. —Napisałem do naszych bankierów, aby honorowali twój podpis — także zgodnie z życzeniami Robba — do sumy pięciu tysięcy gwinei rocznie ponad przydzielone ci pieniądze. Musisz zdać sobie sprawę, że jesteś spadkobierczynią, ja zaś zalecam ci ostrożność, bo wielu będzie się starało zabrać ci majątek. Jesteś młoda i życie przed tobą... —Nie życzę sobie żadnych twoich rad, Dirk — odparła kategorycznie Sara. — Co do wzięcia tego, co moje, sama umiem o to zadbać. Zawsze umiałam. Co zaś do mojej młodości, to widziałam się w lustrze. Jestem stara i brzydka. Ja to wiem i ty to wiesz. Jestem skończona! Ty zaś wygodnie nie angażuj się po niczyjej stronie i napuszczaj mężczyzn na mężczyzn, a kobiety na kobiety. Cieszysz się, że Ronalda umarła — wykonała swoje zadanie z naddatkiem. To dogodnie otwiera ci drogę do następnej. Kto nią będzie? Shevaun? Mary Sinclair? A może córka księcia? Zawsze mierzyłeś wysoko. Ale bez względu na to, kim jest, będzie młoda, bogata, a ty wyssasz ją do ostatniej kropli krwi, tak jak wszystkich. Pożerasz innych i w zamian nie dajesz nic. Bóg mi świadkiem, że przeklinam cię i modlę się, żebym żyła tak długo, aby móc napluć na twój grób! Dziecko zapłakało żałośnie, ale żadne z nich nie usłyszało jego płaczu, kiedy mierzyli się wzrokiem. — Zapominasz o jednej prawdzie, Saro powiedział Struan. - Cała twoja gorycz płynie z przekonania, że po ślubiłaś niewłaściwego brata. I z tego powodu uczyniłaś z życia Robba piekło. Otworzył drzwi i wyszedł. - Nienawidzę tej prawdy! — krzyknęła Sara w otaczającą ją pustkę.. Przygnębiony Struan Usiadł ciężko przy biurku w biurze faktorri nienawidząc Sary, ale rozumiejąc ją. Dręczyła go jej klątwa.

Czy ja pożeram innych? — powiedział niechcący na głos. Spojrzał na portret Mei-mei. — Tak, chyba tak. Czy to źle? A czy oni nie zjadają mnie? Cały czas. Kto się myli, Mei-mei? Kto ma rację? — Wtem przypomniał sobie o Arystotelesie Quansie. — Vargas! - zawołał. —Tak, senhor. —Jak się miewa pan Quance? —Jest bardzo smutny, senhor. Bardzo smutny. — Niech pan go tu przyśle, proszę. Wkrótce potem w drzwiach pojawił się Quance. - Niech pan wejdzie, Arystotelesie — rzekł Struan. — I zamknie drzwi. Quance spełnił jego życzenie, podszedł do biurka i zmartwiony stanął przed nim. — Arystotelesie, nie ma pan czasu do stracenia — po wiedział prędko Struan. — Niech pan się wymknie z fakto rii i zejdzie, na nabrzeże. Czeka tam na pana sampan. Wsiądzie pan na „Maharadżę Kalkuty" odpływa za kilka minut. —Co takiego, Tai-Panie? —Odsiecz jest blisko, chłopie. Kiedy znajdzie się pan na pokładzie „Maharadży Kalkuty", niech pan odegra wielką scenę — wypływając z zatoki, macha rękami i krzyczy. Niech wszyscy wiedzą, że jest pan na pokładzie. —Bóg zapłać, Tai-Panie — odparł Quance, a jego oczy na chwile rozbrysły. — Aleja nie chcę wyjeżdżać z Azji. Nie mogę. —W tym sampanie jest ubranie kulisa. Po wypłynięciu z zatoki może się pan przekraść chyłkiem na lorszę pilota. Przekupiłem chińską załogę, ale nie jego, więc niech pan zejdzie mu z oczu. —Do stu piorunów! — wykrzyknął Quance, który nagle jakby urósł o kilka cali. Ale,., ale gdzie ja się ukryję? W Tai Ping Szan? —Pani, Fortheringill oczekuje pana. Załatwiłem panu dwumiesięczny pobyt. Ale dalibóg, jest mi pan winien zwrot wydatków, które w związku z tym miałem! Quance wyciągnął ręce, objął Struana i zaryczał. —Rany boskie, co pan robi! — ostudził go prędko Struan: — Jeżeli Maureen nabierze najmniejszych podejrzeń, zatruje nam życie i nigdy stąd nie wyjedzie! —Słusznie — przyznał Quance schrypłym szeptem i popędził do drzwi. Wtem stanął jak wryty. — Pieniądze! — wykrzyknął. — Potrzebuję pieniędzy! Mógłby mi -pan udzielić małej pożyczki, Tai-Panie?

—Oto sto gwinei — rzekł Struan, który zdążył już wziąć do ręki sakiewkę ze

złotem; — Dopiszę je do pańskiego rachunku. Sakiewka zniknęlai w kieszeni Quance'a, który jeszcze posłał całusa portretowi nad kominkiem. — Dziesięć portretów najnadobniejszej dziesięć gwinei poniżej mojej zwykłej ceny — nieśmiertelny Quansie, uwielbiam cię! Jesteś na Boga żywego! Zatańczył kankana, śmignął w górę i już go nie było.

raz objął Struana i Mei-mei. Po obiecał. — O wolny! Wolny,

Mei-mei wpatrzyła się w nefrytową bransoletę. Przysunęła ją bliżej słonecznego światła, które wpadało przez otwarty bulaj, i dokładnie ją obejrzała. Nie uszła jej uwagi ani subtelnie wyrzeźbiona strzała, ani zapisane hieroglifami słowa „pisklęta nadziei". —To piękny nefryt— powiedziała w dialekcie mandaryńskim. —Dziękuję, Pierwsza Żono Pierwszego — odparł Gordon Czen w tym samym języku. — Tak, bardzo piękny — dodała i zwróciła mu bransoletkę. Wziął ją, przez chwilę cieszył się jej dotykiem, ale nie założył jej już na przegub. Zamiast tego wyrzucił ją zręcznie przez bulaj, patrząc, jak znika w wodzie. —Byłbym zaszczycony, gdybyś przyjęła ją w darze, Pierwsza Żono — powiedział. — Ale niektóre dary należą do ciemnych morskich głębin. —Jesteś bardzo mądry, mój synu — odrzekła. — Ale nie jestem Pierwszą Żoną. Zaledwie konkubiną. —Ojciec nie ma żony. Dlatego ty jesteś Pierwszą Żoną Pierwszego. Mei-mei nie odpowiedziała. Była zdumiona, że posłańcem dziadka okazał się Gordon Czen. Dlatego pomimo nefrytowej bransoletki postanowiła być bardzo ostrożna i mówić zagadkami na wypadek, gdyby Gordon zabrał tę bransoletkę komuś innemu, przekonana, że okaże on równą ostrożność i też będzie mówił zagadkami. — Napijesz się herbaty? — spytała. — To za wielki kłopot, Matko. — Żaden kłopot, mój synu — odparła, i Przeszła do sąsiedniej kabiny. Gordon Czen poszedł za nią, podziwiając, jak pięknie stąpa i jakie małe ma stopy, a w głowie kręciło mu się od jej delikatnych perfum. Pokochałeś ją od pierwszego

wejrzenia, rzekł w duchu. W jakimś sensie jest twoim dziełem, bo to ty wpoiłeś jej barbarzyńską mowę i barbarzyńskie myśli. Pobłogosławił swój dżos za to, że Tai-Pan jest jego ojcem i że tak ogromnie go szanuje. Wiedział, że gdyby nie ten szacunek, jego miłość do Mei-mei nie mogłaby pozostać synowską. Służący przynieśli herbatę i Mei-mei odprawiła Lim Dina. Ale dla przyzwoitości pozwoliła zostać A Sam. Wiedziała, że służąca nie rozumie dialektu Suczou, w którym podjęła rozmowę z Gordonem. .,-T Strzała może być bardzo groźna — powiedziała. —Tak, Pierwsza Żono, w niewłaściwych rękach. Interesujesz się łucznictwem? —Kiedy byłam bardzo mała, puszczaliśmy latawce, ja i moi bracia. Pewnego razu wystrzeliłam z łuku, ale przelękłam się go. A jednak myślę, że czasem strzała może być podarunkiem bogów i nie jest groźna. Gordon Ćzen namyślał się przez chwilę. — Tak. — rzekł. — Jeżeli miał ją w rękach głodujący, wycelował nią w zwierzynę i trafił swoją zdobycz. Ślicznie poruszała wachlarzem. Cieszyła się, że pojęła sposób jego rozumowania. Dzięki temu przekazanie mu informacji stało się łatwiejsze i bardziej pasjonujące. - Taki człowiek musi działać jak najostrożniej, jeżeli ma zaledwie jedną szansę trafienia w cel — powiedziała. —To prawda, Pierwsza Żono. Ale mądry myśliwy ma wiele strzał w kołczanie - odparł, zadając sobie pytanie, jaką to zwierzynę trzeba upolować. —Biednej kobiecie nie dane jest zaznać męskich rozkoszy polowania — powiedziała ze spokojem. —Mężczyzną rządzi zasada jang — jest myśliwym z wyboru bogów. Kobietą rządzi zasada jin — jest tą, której myśliwy przynosi jedzenie do przyrządzenia. - Bogowie są bardzo mądrzy. Bardzo. Uczą myśliwego, jaka zwierzyna jest jadalna, a jaka nie. Gordon Czen pił herbatę małymi łyczkami. Chce przez to powiedzieć, że trzeba kogoś odnaleźć? — zastanawiał się. A może wytropić i zabić? Kogo chce odszukać? Może byłą kochankę wuja Robba i jej córkę? Raczej nie, bo wtedy nie robiłaby z tego tajemnicy, a Żin-kua na pewno by mnie w to nie wciągał. Na wszystkich bogów, jaki wpływ ma ta kobieta na myśli Żin-kua? Co dla niego zrobiła, że zmusiła

go do rozkazania mi — a poprzez moją osobę całej potędze Triad — żebym spełniał wszystkie jej życzenia? I nagle skojarzył to sobie z plotką, którą zasłyszał, jakoby Żin-kua wiedział przed wszystkimi, że flota wojenna natychmiast powróci do Kantonu, a nie popłynie na północ, jak wszyscy przewidywali. Mei-mei musiała przesłać potajemnie tę wiadomość Żin-kua i w ten sposób uczyniła go swoim dłużnikiem! Ajiii ja, i to jakim dłużnikiem! Wiedząc o tym zawczasu, na pewno ocalił ze trzy, cztery miliony liangów. Szacunek Gordona dla Mei-mei wzrósł. - Czasem myśliwy może użyć broni, żeby ocalić życie przed dziką bestią leśną — rzekł, stwarzając jej nową możli wość wyrażenia myśli. — To prawda, mój synu. — Mei-mei złożyła z trza skiem wachlarz i zadrżała. - Bogowie chronią biedną ko bietę przed takim złem. A więc chce, żeby kogoś zabić, pomyślał Gordon. Obej rzał dokładnie porcelanową filiżankę, zastanawiając się ko go. - To dżos że zło wciska się w wiele miejsc - odrzekł. - Na górze i na dole. Na lądzie i na tej wyspie. — Tak, mój synu — potwierdziła Mei-mei. Zatrzepota ła wachlarzem, a jej usta lekko zadrżały. — Nawet na morzu; Nawet pomiędzy wysoko urodzonych i bardzo bogatych. Straszne są zrządzenia bogów. Gordon Czen omal nie wypuścił z rąk fiłsankL Odwrócił się plecami do Mei-mei i starał się uspokoić skołotany rozum. „Morze" i „wysoko urodzony" oznaczało jedynie dwóch ludzi. Longstaffa albo samego Tai-Pana. Na smoki śmierci, zwrócenie się przeciwko któremukołwiek z tych dwu sprowadziłoby zagładę!... Zrobiło mu się niedobrze. Ale dlaczego? - zadał sobie pytanie. Czy chodzi jej o Tai-Pana? Byle nie o mojego ojca, o, bogowie! Niech to nie będzie mój ojciec! -Tak, Pierwsza Żono — przyznał odrobinę przygnębiony, wiedząc, że przysięga zobowiązuje go do wykonania każdego -rozkazu. — Zrządzenia bogów są straszne. Mei-mei zauważyła nagłą zmianę w jego zachowaniu i nie mogła pojąć, co jest jej przyczyną. Zdezorientowana, zawahała się. Wstała i podeszła do okien na rufie. W zatoce, w otoczeniu sampanów unoszących się po skrzącym morzu,

kotwicjiył spokojnie okręt flagowy. Dalej, za nim, stała na kotwicy „Chińska Chmura", a w pobliżu niej „Biała Czarownica". — Te statki są takie piękne — powiedziała Mei-mei. Który ci się podoba najbardziej? Gordon podszedł do okien. Wątpił żeby mogło chodzić jej o Longstaffa. Nie wynikała z tego żadna korzyść — dla niej. Może dla Żm-kua, ale dla niej nie. — Myślę, że ten - odparł ponuro, skinąwszy głową w stronę „Chińskiej Chmury". Mejroiei aż zatkało z oburzenia i upuściła wachlarz. — Rany boskie! - powiedziała po angielsku. A Sam na chwilę podniosła wzrok, więc Mei-mei natychmiast się opanowała. Gordon Czen podniósł wachlarz i zwrócił go jej z niskim ukłonem. - Dziękuję - ciągnęła w dialekcie Suczou. —: Ja jednak wolę tamten statek. - Wskazała wachlarzem „Białą Czarownicę", Wciąż jeszcze drżała, uświadomiwszy sobie ze zgrozą, że Gordon Czen sądził, iż ona pragnie śmierci swojego uwielbianego Tai-Pana. Tamten to bezcenny nefryt. Bezcenny, słyszysz?! Nietykalny, dla wszystkich bogów! Jak śmiałeś myśleć co innego?! Gordonowi najwyraźniej ulżyło. -Wybacz mi, Pierwsza Żono. Złożyłbym tysiąc pokłonów, żeby natychmiast okazać ci swoje nikczemne przeprosiny, ale mogłoby to zdziwić twoją niewolnicę.- odparł prędko mieszaniną; słów z dialektów Suczou i mandaryńskiego, umyślnie je przeplatając. - Na chwilę wszedł do mojej szalonej głowy diabeł i nie zrozumiałem cię jasno. Naturalnie, że nigdy, przenigdy nie śmiałbym porównywać takich statków, jednego z drugim. — Tak - powiedziała. - Gdyby ktoś dotknął na tym drugim statku choćby jednej nitki konopnej liny, choćby jednej drzazgi, to podążyłabym za tym, który ośmielił się zbezcześcić taki nefryt, do samego piekła, a potem wyrwa łabym mu jądra, wydrapała oczy i nakarmiła go jego włas nymi flakami! Gordon Czen zamrugał oczami, ale zachował spokojny ton. —Bądź spokojna, Pierwsza Żono. Bądź spokojna -zapewnił. — Pokłoniłbym ci się stokrotnie za to, że nie odróżniłem nefrytu od drewna. Nigdy nie posunąłbym się do wniosku... Nie chciałbym, abyś myślała, że tego nie rozumiem. —To dobrze.

—Jeżeli wybaczysz mi, Pierwsza Żono, to zajmę się teraz swoimi sprawami. Jeszcze nie załatwiłeś swoich spraw — oświadczyła. - A dobre wychowanie nakazuje, żebyśmy napili się jeszcze herbaty. — Klasnęła po królewsku w dłonie na A Sam i zażądała świeżej herbaty oraz gorących ręczników. Kiedy służąca powróciła, Mei-mei przeszła w rozmowie na dialekt kantoński. — Podobno już bardzo niedługo wiele statków odpływa do Makau — powiedziała i Gordon Czen od razu zrozumiał, że natychmiast po przyjeździe Brocka do Makau trzeba go uziemić. A Sam rozpromieniła się. —Myślisz, że wyjedziemy, Matko? — spytała. — Och, z rozkoszą zobaczyłabym znów Makau. — Uśmiechnęła się nieśmiało do Gordona Czena. — Zna pan Makau, wielmożny panie? —Oczywiście— odparł. Zwykła niewolnica nie ośmieliłaby się do niego zwrócić z pytaniem. Wiedział jednak, że A Sam jest powiernicą i osobistą niewolnicą Mei-mei i jako taka ma liczne przywileje. Poza tym, jak na dziewczynę z pływającej wioski, wydała mu się bardzo ładna. Spojrzał znów na Mei-mei. — Niestety, w tym roku nie będę mógł wyjechać. Chociaż wielu moich znajomych kursuje tam i z powrotem. Mei-mei skinęła głową. —Słyszałeś, że wczoraj wieczorem odbyły się zrękowiny barbarzyńskiego syna Ojca? — spytała. — Wyobrażasz sobie?! Z córką jego wroga! Zadziwiający są ci barbarzyńcy! —Tak — potwierdził Gordon Czen, zaskoczony, że Mei-mei uznała za konieczne jaśniej naświetlić sprawę usunięcia Brocka. Na pewno nie pragnęła zagłady całej ich rodziny. — Niewiarygodne. —O ojca rodziny nie dbam — jest stary, a jeśli bogowie są sprawiedliwi, to jego dżos wkrótce się skończy. — Mei-mei targnęła głową w tył, a jej nefrytowe i srebrne ozdoby zadzwoniły. — Co do córki, cóż, sądzę, że urodzi zdrowych synów, choć doprawdy zupełnie nie pojmuję, co mężczyzna może widzieć w takiej grubonogiej, krowiastej sztuce. Owszem — przyznał zgodliwie Gordon Czen. A zatem to nie Brocka trzeba zabić, pomyślał. I nie córkę.. W takim razie pozostają matka i brat. Niepodobna, żeby chodziło o matkę, a więc chodzi o brata. O Gortha. Ale dlaczego tylko o brata, dlaczego tylko o Gortha Brocka? Dlaczego nie o ojca i syna? Bo na pewno obaj zagrażają

Tai-Panowi. Szacunek Gordona dla ojca ogromnie wzrósł. Co za wspaniała chytrość żeby stworzyć pozory, iż to Mei-mei jest sprężyną tej intrygi! Co za przebiegłość, żeby podsunąć jej zwrócenie się z tym do Żin-kua, a jego do mnie! Jakie to misterne! Naturalnie, oznacza to, że TaiPan wie o przekazaniu przez Mei-mei tajnej wiadomości — na pewno wyjawił jej to rozmyślnie po to, aby Żin-kua stał się jej dłużnikiem. Co zatem wie o Triadach? I o mnie? Z pewnością nic. Poczuł się bardzo zmęczony. Umysł miał przeciążony tak wieloma podnietami i niebezpieczeństwami. Do tego ogromnie troskały go rosnące naciski mandarynów wywierane na Triady w prowincji Kwantung. I na Triady w Makau. A nawet w Tai Ping Szan. Mandaryni mieli wśród mieszkańców wzgórza wielu swoich szpiegów i choć większość z nich była znana, a czterech zlikwidowano, zaniepokojenie z powodu ich obecności bardzo mu ciążyło. Gdyby wyszło na jaw, że jest przywódcą Triad na Hongkongu, nigdy nie mógłby wrócić do Kantonu, a jego życie stałoby się warte tyle, co gówno właściciela sampanu. Na dodatek rozkoszne perfumy Mei-mei i bijąca w oczy kobiecość A Sam mąciły mu zmysły. Chciałby przespać się z tą niewolnicą, pomyślał. Ale to niemądre i niebezpieczne. Chyba że zaproponuje to Matka. Lepiej wracaj prędko dó Tai Ping Szan w ramiona najdroższej konkubiny na wzgórzu. Na wszystkich bogów, niemal warta jest tych tysiąca liangów, które kosztowała. Dziś wieczorem będziemy się kochać dziesięć razy na dziesięć różnych sposobów. Uśmiechnął się do siebie. Bądźże szczery, Gordon, skarcił się w duchu, to będą tylko trzy razy. A potem jeszcze trzy, jeżeli dżos pozwoli — za to jakie cudowne! —Żałuję, że nie będę mógł popłynąć do Makau — powtórzył. — Krewni Ojca przez to małżeństwo wyjadą wszyscy, jak sądzę? Zwłaszcza syn? —Tak — powiedziała Mei-mei z rozkosznym westchnieniem, wiedząc już na pewno, że jej zlecenie zostało zrozumiane. — Tak myślę. —Ha! — prychnęła z pogardą A Sam. — Wielkie szczęście zapanuje na Hongkongu, kiedy ten syn wyjedzie! —Dlaczego? — spytała badawczo Mei-mei, a Gordon Czen, któremu natychmiast przeszło zmęczenie, stał się równie czujny. A Sam przechowywała tę niezwykłą wiadomość na taką właśnie dramatyczną chwilę. — Ten syn to prawdziwy barbarzyński diabeł — powie

działa. - Dwa albo trzy razy w tygodniu chodzi do jednego barbarzyńskiego burdelu. Zamilkła i nalała sobie herbaty. - No mów dalej, A Sam — ponagliła ją zniecierpliwiona Mei-mei. — Bije je - oznajmiła A Sam z ważną miną. —- Może go nie zadowalają. - powiedziała Mei-mei. -Dobre baty jeszcze nie zaszkodziły żadnej barbarzyńskiej dziwce. —Tak. Ale on chłosta je i katuje, zanim się z nimi położy. —To znaczy, że za każdym razem? -spytała ż niedowierzaniem Memei. —Za każdym — potwierdziła A Sam. — Płaci za to bicie a potem płaci za... za wsadzenie, bo do tego sprowadza się reszta. Szuuu! Do środka i koniec — strzeliła palcami — ot tak! —Ha! A skąd ty to wszystko wiesz, co? — spytała Mei-mei. — Zasługujesz, żeby cię mocno wyszczypać. Wymyślasz to wszystko, ty strzępiąca jęzor niewolnico! —Na pewno nie, Matko. Ta barbarzyńska burdelmama, ta stara wiedźma o nie dającym się wymówić nazwisku... Ta z jednym szklanym okiem i niewiarygodnymi zębami, co się same poruszają... —Fortheringill? — spytał Gordon Czen. —Właśnie, wielmożny panie. Fortheringill. No więc ona ma największy burdel w Mieście Królowej. Ostatnio zakupiła sześć dziewczyn ho-klo i jedną kantonkę. Jedna z.,.. —Pięć dziewczyn ho-klo — sprostował Gordon Czen. —To ty działasz także w tej branży? — spytała grzecznie Mei-mei. —O, tak — odparł. — Zaczyna być bardzo zyskowna. —A Sam, mów dalej, pieszczoszko. —No więc, Matko, jak już mówiłam, jedna z tych dziewczyn ho-klo to powinowata A Tat, która, jak wiesz, jest spokrewniona z moją matką. I tę dziewczynę wyznaczono mu na partnerkę tej nocy. Ten jeden raz wystarczył! — A Sam jeszcze bardziej ściszyła głos. — Mało jej nie zabił. Bił ją po brzuchu i pośladkach, aż zaczęła krwawić, a później kazał jej robić dziwaczne rzeczy z jego przyrodzeniem. I wtedy... —Co za dziwaczne rzeczy? — spytał równie cichym szeptem Gordon Czen, pochylając się ku niej. —Tak, co za rzeczy? — zawtórowała mu Mei-mei. —Ja na pewno nie jestem w stanie opowiadać o takich dziwactwach i świństwach, o nie, w żadnym razie, ale ona musiała poddać się im z

całą uległością i udostępnić mu wszystkie części ciała! —Wszystkie?! —Wszystkie, Matko. Przez to straszliwe bicie, to gryzienie, kopanie i katowanie biedna dziewczyna o mało co nie umarła! —Coś podobnego! — wykrzyknęła Mei-mei i dodała ostrym tonem: — Ale i tak uważam, że wszystko zmyślasz, A sam. Powiedziałaś, zdaje się, ze było to — władczo strzeliła palcami — szuuu, że on robi to tak. —Właśnie. Tak robi. I zawsze szpetnie obwinia dziewczynę, chociaż ona nigdy nie jest winna. Z tym właśnie największy kłopot. Z tym i z tym, że ma takiego małego i miękkiego. — A Sam wzniosła ręce do niebios i poczęła zawodzić. — Obym nigdy nie miała dzieci, jeśli kłamię! Obym zmarła zwiędłą starą panną! Oby moich przodków zżarły robaki! Oby przodkowie moich przodków nigdy nie zaznali spokoju i się nie odrodzili! Oby moi... —No dobrze, A' Sam — powiedziała rozdrażniona Mei-mei. — Wierzę ci. Obruszona A Sam powróciła do picia herbaty. śmiała okłamywać moją wspaniałą Matkę — Jakżebym i jej szanownego krewniaka? — powiedziała. — Myślę jed nak, że bogowie powinni niechybnie pokarać śmiercią takie barbarzyńskie bydlę! — Tak — powiedział Gordon Czen. A Mei-mei uśmiechnęła się do siebie.

KSIĘGA PIĄTA

Tego popołudnia Struan wszedł na pokład „Chińskiej Chmury". Odesłał kapitana Orłowa na jedną ze swoich lorsz, a Siergiejewa do przestronnych apartamentów na „Spokojnej Chmurze". Nakazał postawić wszystkie żagle, oddać cumy i wypłynął z zatoki na głębinę. Przez trzy dni „Chińska Chmura" mknęła jak strzała na południowy zachód, a jej reje skrzypiały pod żaglami nabrzmiałymi wiatrem. Wypłynął w morze, żeby się oczyścić. Oczyścić z wszelakiego brudu, ze słów Sary, ze straty Robba i Karen. A również po to, żeby błogosławić Mei-mei i radować się, że ją ma. Dotarł do łona oceanu, jak kochanek, który odjechał na wieczność, ocean zaś powitał go szkwałem i przyjął sztormem, ale powściągliwie, nawet przez chwilę nie zagrażając statkowi ani jemu, który nim żeglował. Obdarzał go swoimi skarbami łaskawie, wracając mu siły, dodając witalności, ofiarowując godność i błogosławiąc mu tak, jak tylko ocean może błogosławić człowiekowi, oczyszczając go tak, jak tylko ocean potrafi oczyścić człowieka. Wypróbowywał siebie tak, jak wypróbowywał własny statek — badając, gdzie leży kres jego sil. Zmieniała się wachta za wachtą, a on nie spał, wciąż chodził po pokładzie od jednego wschodu słońca do drugiego i następnego, podśpiewując sobie cicho i prawie nie ruszając jedzenia. Z nikim też nie rozmawiał, chyba że chciał wymusić zwiększenie prędkości statku, nakazać zmianę zerwanej wanty lub postawienie jeszcze jednego żagla. Płynął w głąb Pacyfiku, do nieskończoności. Czwartej doby zmienił kurs i przez pół dnia płynął na północny zachód. A potem zawrócił statek, zszedł pod pokład, ogolił się, wykąpał, przespał dzień i noc, a następnego dnia o świcie zjadł pełny posiłek. Później zaś wyszedł na pokład. —Dzień dobry, panie kapitanie — powitał go Cudahy. —Proszę wziąć kurs na Hongkong. —Tak jest. Pozostał na pokładzie cały dzień i część nocy, a potem znów poszedł spać. O świcie zmierzył wysokość słońca na niebie, zaznaczył pozycję statku na mapie i ponownie kazał go zawrócić. Później dał nurka za burtę i pływał nago w morzu. Marynarze żegnali się przesądnie. Wokół krążyły rekiny. Ale rekiny trzymały się z daleka. Struan wspiął się na pokład i nakazał sprzątanie nieskazitelnie utrzymanego statku: szorowanie pokładów — piaskiem, szczotkami i wodą — zmianę takielunku, konserwację żagli oraz czyszczenie

splywników i dział. Wyrzucił za burtę całą swoją odzież i odzież załogi. Wydał marynarzom nową garderobę i sam włożył marynarskie ubranie. Cała załoga otrzymała podwójną porcję rumu. O świcie siódmego dnia żeglugi na wprost przed statkiem zamajaczył na horyzoncie Hongkong. Piętrzący się nad nim Pik tonął we mgle. W górze wisiały białe obłoki, w dole kipiało morze. Struan stal na dziobniku, pod nogami kotłowały mu się bryzgi fal. Rób, co chcesz Wyspo – krzyknął w ślad za wschodnim wiatrem. — Wróciłem!

ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY PIERWSZY „Chińska Chmura" wpłynęła do zatoki przez zachodni kanał. Wschodzące słońce świeciło silnie, a wschodni wiatr był stały — i wilgotny. Nagi do pasa, mocno opalony, z rudozłotymi pojaśniałymi od słońca włosami Struan stał na pokładzie rufowym. Skierował lornetkę na statki w zatoce. Najpierw na „Spokojną Chmurę". Flagi sygnałowe łopoczące na bezanmaszcie obwieszczały „Zenit" — wezwanie do właściciela, aby natychmiast stawił się na pokładzie. Pomyślał, że tego należało się spodziewać. Przypomniał sobie, jak ostatnim razem — wieczność temu — odczytał hasło „Zenit" z flag „Gromowej Chmury", które zwiastowało tyle zgonów i przyjazd Culuma. W zatoce przybyło transportowców z wojskiem. Wszystkie nosiły bandery Spółki Wschodnioindyjskiej. Doskonale, pomyślał. To pierwsze z obiecanych posiłków wojskowych. Obok okrętu flagowego zobaczył dużą trójmasztową brygantynę. Na jej rufie powiewała rosyjska bandera, a na grotmaszcie carski proporzec. Po falach zatoki pomykało znacznie więcej sampanów i dżonek. Kiedy dokładnie przyjrzał się reszcie kotwiczącej tam floty, zwrócił się w stronę brzegu, czując zapach morza, który mile mieszał się z zapachem lądu. W pobliżu Cypla Glessinga panował ruch, a Drogą Królowej szło wielu Europejczyków i grupki żebraków. Miał wrażenie, że Tai Ping Szan wyraźnie się rozrosło. Nad opuszczoną faktorią Noble House i pustką porzuconej przez ludzi Szczęśliwej Doliny powiewała flaga z Lwem i Smokiem. —Cztery rumby w prawo! — polecił. —Tak jest, panie kapitanie! — odkrzyknął mu śpiewnie sternik.

Struan zręcznie podpłynął do burty „Spokojnej Chmury”. . Nałożył koszulę i wszedł na jej pokład. Dzień dobry - przywitał go kapitan Orłow. Za dobrze znał TaiPana, żeby go pytać, gdzie był. — Dzień dobry. Wywiesił pan „Zenit". Dlaczego? —Z rozkazu twojego syna, Tai-Panie. —Gdzie on jest? —Na brzegu. —Proszę go ściągnąć na pokład. —Posłano po niego, kiedy wpłynęliście do zatoki. — To dlaczego go tu nie ma? —Mogę dostać z powrotem swój statek? Na Tora, Zielonooki, mam śmiertelnie dość bycia kapitańskim pachołkiem. Daj mi być kapitanem wożącym herbatę albo opium, albo wyślij mnie na wody Arktyki: Znam pół setki miejsc, z których można zabrać ładunek futer — i jeszcze bardziej napchać twoje skrzynie srebrem. To niewielka prośba. —Pan mi jest potrzebny tutaj — odparł Struan z uśmiechem i ubyło mu wiele lat. — Na napletek Odyna! Łatwo ci się śmiać — rzekł Or łow, wykrzywiając twarz w sobie właściwym uśmiechu. — Byłeś w morzu, a ja tkwiłem na zakotwiczonym wraku. Wyglądasz niczym bóg, Zielonooki. Trafiłeś na burzę? Taj fun? A czemu to zmieniony jest mój grotżagiel, fokbombramsel, sterżagiel i latacz?! Wszędzie widzę nowe fały, sztagi i giejtawy! Dlaczego, co?! Czy wydarłeś serce mojej ślicznotce po to tylko, żeby oczyścić sobie duszę? —Co to za futra, kapitanie? —Z fok, soboli, norek — znajdę każde, jakie wymienisz — póki tylko będę mógł powiedzieć każdemu: „Precz mi do Hadesu z mojego statku!", nawet tobie. —W październiku popłynie pań na północ, Sam. Czy to pana zadowala? Futra dla Chin, hmm? Orłów podniósł wzrok na Struana i od razu poznał, że nie popłynie w październiku na północ. Przebiegł go lekki dreszcz i znienawidził nękające go złe przeczucie. Zadał so bie pytanie, eo mu Się przydarzy pomiędzy czerwcem a paź-

dziernikiem. — Mogę dostać swój statek w tej chwili? — spytał. — Tak czy nie?! Październik to zły miesiąc i odległy. Mogę dostać swój statek już, tak czy nie?! — Tak. Orłow przełazi przez burtę i zeskoczył na pokład rufowy „Chińskiej Chmury". — Rzuć cumę dziobową! - krzyknął, a potem poma chał ręką Struanowi i ryknął śmiechem.. „Chińska Chmura" odbiła od statku bazy i zgrabnie klucząc popłynęła na sztormowe miejsce cumowania naprzeciwko Szczęśliwej Doliny. Struan zszedł pod pokład do pomieszczeń Mei-mei. Głęboko spała. Zakazał A Sam budzić ją i powiedział, że wróci później. Udał się na pokład wyżej do swoich apartamentów, wykąpał się, ogolił i włożył czyste ubranie. Lim Din przyniósł mu jajka, owoce i herbatę. Wtem drzwi kabiny otworzyły się i wpadł Culum. — Gdzie byłeś? — zapytał pośpiesznie. — Do załatwienia są tysiące spraw, a dziś po południu jest aukcja ziemi. Mogłeś mnie uprzedzić, że znikniesz. Cała wyspa wrze i... - Czy ty nie masz zwyczaju pukać do drzwi, Culum? — przerwał mu Struan. — Mam, oczywiście, ale śpieszy mi się. Przepraszam. Usiądź. Co to za tysiące, spraw? — spytał Struan. — Myślałem, że poradzisz sobie ze wszystkim. - To ty jesteś Tai-Panem, a nie ja. - odparł Culum. — Owszem. Ale przypuśćmy, że bym dziś nie wrócił, co byś wtedy zrobił? Culum zawahał się z odpowiedzią. — Poszedłbym na aukcję ziemi — odparł.— Zakupił ziemię. — Czy umówiłeś się z Brockiem, o jakie działki nie bę dziemy się ze sobą licytować? Culuma speszył wzrok ojca. — No, w pewnym sensie. Zawarłem prowizoryczną umowę. Zależną od twojej zgody. Wyjął mapę i rozłożył ją na biurku. Otaczające Cypel Glessinga parcele pod nowe miasto leżały dwie mile na zachód od Szczęśliwej Doliny. Płaskich terenów pod zabudowę było niewiele z powodu okolicznych gór, rozciągały się one na pół mili i kończyły pół mili od

wybrzeża. Nad działkami wznosiło się wzgórze Tai Ping Szan, powstrzymując rozrastanie się miasta na wschód. —To są wszystkie działki. Wybrałem ósmą i dziewiątą. Gorth powiedział, że Brockowie chcą czternastą i dwudziestą pierwszą. —Uzgodniłeś to z Tylerem? —Tak. Struan spojrzał na mapę. —Dlaczego wybrałeś dwie sąsiadujące działki? —Cóż, nie znam się na ziemi, faktoriach, nabrzeżach, dlatego poradziłem się George'a Glessinga. I Vargasa. A potem, po cichu, Gordona Czena. I... —Dlaczego Gordona? —Nie wiem. Po prostu uznałem, że to dobry pomysł. Wydaje się bardzo sprytny. —Mów dalej. No więc, wszyscy oni byli zgodni, że spośród działek nadmorskich najlepsze są ósma, dziewiąta, dziesiąta, czternasta i dwudziesta pierwsza. Gordon podsunął mi myśl o dwóch działkach razem, na wypadek, gdybyśmy mieli rozwinąć interes, a wtedy jedno nabrzeże służyłoby dwu faktoriom. Za radą_Głessinga kazałem kapitanowi Orłowowi wysondować po cichu głębokość przy brzegu. Powiedział, że jest tam dobre, skaliste dno, ale płytki szelf. Będziemy mu sieli odzyskać teren z wody i wysunąć nabrzeże spory kawałek w morze. - A które miejskie działki wybrałeś? Culum nerwowo wskazał je na mapie. - Zdaniem Gordona, powinniśmy się licytować o tę tutaj. Jest to... no więc, jest to wzgórze i… uważam, że było by to świetne miejsce na Wielki Dom. Struan wstał, podszedł do okien na rufie i spojrzał przez lornetkę na wzgórze. Leżało na zachód od Tai Ping Szan, na drugim końcu terenów pod zabudowę. - Musielibyśmy wybudować drogę na nie, hmm?, — zagadnął. — Vargas powiedział, że gdybyśmy nabyli miejskie działki dziewięć A i piętnaście B, to wówczas mielibyśmy — zdaje się, że nazwał to „prawem przejazdu" albo jakoś podobnie — które chroniłoby naszą własność. Później, gdybyśmy chcieli, moglibyśmy coś na nich zbudować i puścić w

dzierżawę. Albo odsprzedać. - Mówiłeś o tym z Brockiem? -Nie. -Z Gorthem? -Nie. -Z Tess? -Tak. -Dlaczego? -Bez powodu. Lubię z nią rozmawiać. Rozmawiamy o wielu sprawach. - Niebezpiecznie jest rozmawiać z nią na takie tematy. Chcąc nie chcąc wystawiłeś ją na próbę. - Jak to? - Jeżeli Gorth albo Brock przystąpią do licytacji działek dziewięć A i piętnaście B, przekonasz się, że nie możesz jej ufać. Bez tych dwu mniejszych działek zakupienie tego wzgórza jest nadzwyczaj ryzykowne. - Ona niczego nie powtarza — odparł wojowniczo Culum. — To było tylko do jej wiadomości. A może Brockowie myślą o tym samym. Jeżeli zaczną się z nami licytować, nie będzie to żaden dowód. Struan przyjrzał się mu uważnie. —Napijesz się czegoś mocniejszego, czy herbaty? — spytał. —Poproszę herbaty — rzekł Culum czując, że ma lepkie ręce. Zastanawiał się, czy Tess rzeczywiście rozmawiała z Brockiem albo Gorthem. — Dokąd popłynąłeś? — spytał. — Jakie jeszcze sprawy wymagają podjęcia decyzji? Culum z trudem pozbierał myśli. —Jest mnóstwo przesyłek pocztowych, i dla ciebie, i dla wuja Robba. Nie wiedziałem, co z nimi zrobić, więc wsadziłem je do sejfu. Poza tym Vargas i Czen Szeng podsumowali wszystkie nasze wydatki ze Szczęśliwej Doliny, a ja... zgłosiłem się po srebro. Longstaff zapłacił wszystkim, tak jak zapowiedziałeś. Zgłosiłem się po nie i przeliczyłem. No a wczoraj na statku Siergiejewa przypłynął pewien Anglik... Roger Blore. Mówi, że wsiadł na niego w Singapurze. Pilnie chce się z tobą widzieć. Nie zdradził, w jakiej sprawie, ale... w każdym razie umieściłem go na mniejszym statku bazie. Kto to jest? —Nie wiem, synu — odparł w zamyśleniu Struan. Zadzwonił dzwonkiem stojącym na biurku, a kiedy wszedł steward, polecił mu, żeby wysłano po Blore'a łódź. — Co poza tym? — spytał. — Zamówienia na materiały budowlane i sprzęt żeglar

ski rosną. Trzeba zamówić nowe partie opium... jest tysiące spraw. Struan obracał w dłoniach kubek z herbatą. . . — Brock dał ci już odpowiedź? — spytał. —Dzisiaj jest ostatni dzień. Zaprosił mnie na wieczór »a „BiałąCzarownicę". —Tess nie sugerowała ci, jaka będzie decyzja ojca? —Nie. - A GortbJ Culum jeszcze raz potrząsnął przecząco głową, —Wyjeżdżają jutro do Makau – powiedział. - Wszyscy ż wyjątkiem Brocka. Zaprosili mnie, żebym pojechał z nimi. —Jedziesz? Ponieważ wróciłeś; to chciałbym pojechać. Na tydzień... jeżeli powie, że możemy niedługo wziąć ślub — Culum popił herbaty, -Trzeba kupić meble... i tym podobne. Widziałeś się z Sousą? — O tak, widzieliśmy się. Ta ziemia jest wspaniała, a plany domu już rozrysowane. Nie wiemy, jak ci dziękować. Myśleliśmy... wiesz, Sousa powiedział nam o oddzielnym pokoju z wanną i klozetem, który zaprojektowałeś w swoim domu. My... poprosiliśmy go, żeby zbudował nam taki sam. Struan poczęstował syna cygarem i przypalił mu je. Jak długo byś na mnie czekał, Culumie? - spytał. - Nie rozumiem. Na moj powrót. Przecież mogło mnie pochłonąć morze. . - Nie ciebie, Tai-Panie. — Kiedyś może mnie pochłonąć... kiedyś mnie pochłonie . – Struan wypuścił z ust strużkę dymu i obserwował, jak płynie. — Jeżeli jeszcze raz zdarzy się, że wypłynę nie mówiąc ci gdzie, czekaj czterdzieści dni. Nie więcej. Albo nie będę już żył, albo nigdy nie wrócę. — Dobrze — odparł Culum, zastanawiając się; do czego ojciec zmierza. -Dlaczego tak nagle wyjechałeś? —A dlaczego ty rozmawiasz z Tess?

—To nie jest-odpowiedź. — Co jeszcze wydarzyło się od mojego wyjazdu? Culum ze wszystkich sił starał się zrozumieć ojca, ale nie potrafił. Bardziej go teraz szanował, jednakże nadal nie czul do niego synowskiej miłości. Rozmawiał godzinami z Tess i odkrył, że ma niezwykłą i wrażliwą duszę. Rozmawiali o swoich ojcach, próbując pojąć tych dwu, których kochali, a czasem nienawidzili najbardziej na świecie, a przecież mimo to biegli do nich przy najmniejszym zagrożeniu. —Spod Kuemoi powróciły fregaty — odparł. —I co? —Zniszczyły od pięćdziesięciu do stu dżonek. Dużych i małych. I trzy gniazda pirackie na brzegach tej wyspy. Może zatopiły Wu Kwoka, a może nie. . —Wkrótce się o tym przekonamy. — Przedwczoraj poszedłem sprawdzić, co z twoim domem w Szczęśliwej Dolinie. Strażnicy... zresztą wiesz, że nikt; tam nie zostaje na noc... Niestety, włamano się do środka i mocno go splądrowano., Struan ciekaw był, czy dobrano się do ukrytego sejfu. —Nie ma żadnych dobrych wiadomości? — spytał. —Arystoteles Quance uciekł z Hongkongu. —Tak? —Tak. Pani Quance nie daje temu wiary, ale wszyscy — prawie wszyscy — widzieli go na statku, tym samym, którym ciotka Sara popłynęła do kraju. Biedna kobieta wierzy, że on nadal jest na Hongkongu. Czy już wiesz o George'u i Mary Sinclair? Chcą się pobrać. To świetnie, nawet jeśli Horatio jest tym okropnie przybity. Ale i z nimi jest nie najlepiej. Właśnie dowiedzieliśmy się, że Mary jest bardzo chora. —Na malarię? - Nie. W Makau, na jakąś biegunkę. Dziwna sprawa. George dostał wczoraj list od matki przełożonej katolickiego klasztoru Samarytanek. Biedak zamartwia się na śmierć. Tym papistom nie wolno ufać. — Go napisała matka przełożona? — Tylko tyle, że uznała za stosowne powiadomić naj bliższych krewnych Mary. I że Mary kazała jej napisać do George'a.

Struan zmarszczył brwi. - Czemu, do diabła, nie poszła do Szpitala Misjonarzy?! dlaczego nie zawiadomiła Horatia? - spytał. - Nie wiem. —Powiedziałeś Horatiowi? —Nie. —Glessing by mu powiedział? —Wątpię. W tej chwili chyba się nienawidzą. —A więc pojedź z Brockami i sprawdź, jak ona się czuje. —Pomyślałem, że zechcesz mieć wiadomości z pierwszej ręki, więc wczoraj wysłałem lorszą Jesusa, siostrzeńca Vargasa. Biedny George nie może otrzymać urlopu od Longstaffa, więc chciałem tym dopomóc także jemu. Struan dolał sobie herbaty, a potem spojrzał na Culuma z nowym szacunkiem. —Bardzo dobrze zrobiłeś — pochwalił go. —Wiem, że ona jest jakby pod twoją kuratelą. —Owszem. —Mam jeszcze tylko wiadomość, że parę dni temu odbyło się śledztwo w sprawie wypadku z arcyksięciem. Przysięgli orzekli, że to był przypadek. —Myślisz, że tak było? —Naturalnie. A ty? —Odwiedzałeś Siergiejewa? —Przynajmniej raz dziennie. Oczywiście uczestniczył w śledztwie... i bardzo cię komplementował. Jak to pomogłeś mu, jak ocaliłeś mu życie i tym podobne. Siergiejew nikogo nie obwinił i powiedział, że to samo przekazał carowi. Publicznie oświadczył, że zawdzięcza życie tobie. Skinner wydał specjalny numer „Wschodnich Czasów" z opisem śledztwa. Zachowałem go dla.ciebie. — Culum wręczył ojcu gazetę. — Nie byłbym zaskoczony, gdybyś otrzymał list pochwalny od samego cara. —Jak się czuje Siergiejew? —Już chodzi, ale biodro ma bardzo sztywne. Chyba mocno cierpi, ale nic o tym nie wspomina. Twierdzi, że już nigdy nie dosiądzie konia. —Ale jest zdrów? — Zdrów jak ktoś, kto urodził się do jazdy konnej. Struan podszedł do kredensu i nalał dwa kieliszki sherry. Chłopak

się zmienił, pomyślał. Tak, bardzo zmienił. Jestem dumny z mojego syna. Culum wziął kieliszek i wpatrzył się w niego. —Na zdrowie, Culum. Świetnie się spisałeś. —Na zdrowie, ojcze — odparł Culum, z rozmysłem używając słowa „ojciec". . —Dziękuję. —Nie dziękuj mi. Chcę zostać Tai-Panem Noble Hou-se. Bardzo. Ale nie pragnę zostać nim wskutek twojej śmierci. —Do głowy mi to nie przyszło — odrzekł ostro Struan. —Tak, aleja rozważałem taką możliwość. I wiem z całą pewnością, że wolę o niej nie myśleć. Struan zadał sobie pytanie, jak jego syn może o tym mówić ~ i to z takim spokojem. —Bardzo się zmieniłeś w ciągu paru ubiegłych tygodni — powiedział. —Może poznaję siebie. To wpływ Tess... i tego, że przez siedem dni byłem sam, Przekonałem się, że jeszcze nie jestem na to gotów. —Czy Gorth podziela twoje zdanie co do dziedziczenia wskutek śmierci ojca? — Nie mogę odpowiadać za niego, Tai-Panie. Tylko za siebie. Wiem, że przeważnie masz rację, że kocham Tess i że pomagasz mi wbrew swoim najszczerszym .przekonaniom. Jeszcze raz Struan przypomniał sobie słowa Sary; W zadumie pociągnął łyk sherry. Roger Blore był niskim drobnym dwudziestokilkulatkiem o włosach ciemnoblond, niebieskich, ogromnie zmę czonych oczach i szczupłej sylwetce. Minę miał stanowczą i takież wejrzenie. Ubranie zaś kosztowne, ale podniszczone. — Proszę usiąść, panie Blore — powiedział Struan. — Co znaczy ta cała tajemniczość? Dlaczego chciał się pan ze mną. widzieć koniecznie w cztery oczy? Blore nie usiadł. — Pan się nazywa Dirk Lochlin Struan? — spytał. Struan zdziwił się. Bardzo niewielu ludzi znało jego drugie imię. . — Tak. A kim jest pan? — spytał.

Ani twarz, ani nazwisko przybysza nic mu nie mówiły. Ale wymowę miał wykształconą — w prywatnych szkołach Eton, Harrow albo Chartefhouse. —Czy może mi pan pokazać swoją lewą stopę, proszę pana? — spytał grzecznie młodzieniec. —Chryste Panie! Ty bezczelny młokosie! Proszę przejść do rzeczy albo wynieść się stąd! — wybuchnął Struan? —Ma pan pełne prawo być zirytowanym, panie Struan - odparł młodzian. - Szanse, że jest pan Tai-Panem, są pięćdziesiąt do jednego. Sto do jednego. Ale muszę się upewnić, że jest pan tym, za kogo się podaje. —Dlaczego? —Ponieważ mam wiadomość dla Dirka Lochlina Struana, Tai-Pana Noble Hotise, który ma odstrzelone pół stopy — wiadomość niezwykłej wagi. —Od kogo?! —Od mojego ojca. —Nie znam pańskiego nazwiska ani pańskiego ojca, a do nazwisk mam dobrą pamięć, do diabła! — Nie nazywam się Roger Blore, proszę pama.. To tylko pseudonim — dla dobra mojego ojca w parlamencie, jestem prawie pewien, że jest pan Tai-Panem Noble House. Ale zanim przekażę wiadomość, muszę się upewnić całkowicie. Struan wyjął z prawego buta sztylet i podniósł lewą nogę. — Proszę zdjąć mi but — powiedział groźnie. — Ale je żeli nie będzie to wiadomość „niezwykłej wagi", wyrżnę pa nu na czole swoje inicjały. — A więc ryzykuję życie. Raz kozie śmierć. Przybysz ściągnął Struanowi but, westchnął z ulgą i usiadł bez sił. — Nazywam się Richard Crosse — powiedział. — Moim ojcem jest sir Charles Crosse, poseł do parlamentu z okręgu Chalfont Saint Giles. Struan spotkał się z sir Charlesem dwa razy w życiu, przed kilku laty. W owym czasie był on drobnym niezamożnym właścicielem ziemskim, który z zapałem popierał wolny handel i rozwój wymiany handlowej z Azją i którego lubiano w parlamencie. Od lat Struan wspomagał go finansowo i nigdy nie żałował tej inwestycji. Pomyślał z entuzjazmem, że na pewno chodzi o ratyfikację traktatu z Chinami. —Dlaczego nie powiedział pan tego od razu? — rzekł. Crosse

zmęczonym ruchem potarł oczy. —Czy mogę się napić? — spytał. —Wódka, koniak, sherry — niech się pan częstuje. — Dziękuję panu — odrzekł Crosse i nalał sobie konia ku. — Dziękuję. Przepraszam, ale jestem... wie pan, odrobi nę zmęczony. Ojciec nakazał mi wielką ostrożność, polecił używać pseudonimu. Rozmawiać wyłącznie z panem albo, gdyby pan nie żył, z panem Robbem Struanem. — Rozpiął koszulę i otworzył woreczek, który miał umocowany przy pasie. — Przesyła panu to — powiedział wręczając Struano wi przybrudzoną, mocno zalakowaną kopertę i usiadł. Struan wziął kopertę. Była zaadresowana do niego i datowana „Londyn, 29 kwietnia". Gwałtownie podniósł wzrok, znad listu. — Kłamie pan! — powiedział szorstko. — Niemożliwe, żeby dotarł pan tu tak szybko. To zaledwie sześćdziesiąt dni. —Zgadza się, proszę pana — odparł z ożywieniem Crosse. — Dokonałem rzeczy zgoła niemożliwej! — Zaśmiał się nerwowo. — Ojciec nie wybaczy mi tego chyba nigdy. —Nikt jeszcze nie dojechał tu z kraju w sześćdziesiąt dni, Co pan knuje? —Wyjechałem we wtorek, dwudziestego dziewiątego kwietnia. Dyliżansem z Londynu do Dover. W ostatniej chwili złapałem statek pocztowy do Calais. Potem dyliżansem do Paryża, a stamtąd do Marsylii, gdzie w ostatniej chwili dostałem się na statek płynący do Aleksandrii. Dalej lądem do Suezu, dzięki uprzejmości Muhammada Alego, którego mój ojciec kiedyś poznał, a potem W ostatniej sekundzie złapanym statkiem pocztowym do Bombaju. W Bombaju utknąłem bezczynnie na trzy dni, a wówczas cudownie uśmiechnęło się do mnie szczęście. Zapłaciłem za przejazd do Kalkuty kliprem z opium. Potem... —Jakim kliprem? —„Latającą Czarownicą", należącą do firmy Brock i Synowie. —Niech pan mówi-dalej — powiedział Struan, unosząc brwi. —Potem statkiem Spółki Wschodnioindyjskiej do Singapuru. „Bombajskim Księciem". A tam pech — żaden statek nie miał w planie rejsu na Hongkong. I znów wielkie szczęście. Namówiłem do zabrania mnie rosyjski okręt... tamten — powiedział Crosse wskazując ręką przez okna na rufie. — Było to dla mnie najniebezpieczniejsze ryzyko, ale nie miałem wyboru.

Oddałem kapitanowi wszystkie swoje gwinee, co do jednej. Zapłaciłem z góry. Bałem się, że jak tylko wypłyną z Singapuru, poderżną mi gardło i wrzucą do. morza, ale była to moja ostatnia szansa. Ściśle biorąc, jechałem z Londynu do Hongkongu pięćdziesiąt dziewięć dni, proszę pana. Struan wstał i nalał Crosse'owi drugi kieliszek, a sobie dużą porcję. Owszem, to jest możliwe, pomyślał. Nieprawdopodobne, ale możliwe. —Zna pan treść tego listu? — spytał. —Nie, panie Struan. A właściwie to znam tylko tę część, która dotyczy mnie. —To znaczy? —Ojciec pisze, że jestem darmozjadem, nicponiem, hazardzistą i że tylko konie mi w głowie — odparł z rozbrajającą szczerością Crosse. — Że więzienie Newgate wydało nakaz aresztowania mnie za długi. Że poleca mnie pańskiej wspaniałomyślności i ma nadzieję, że zdoła pan spożytkować jakoś moje „talenty" — bylebym tylko trzymał się z daleka od Anglii i ojca do końca jego życia. Podaje też warunki zakładu. —Jakiego zakładu? —Przypłynąłem wczoraj, proszę pana, dwudziestego ósmego czerwca. Pański syn i wielu innych są świadkami. Może przeczytałby pan list. Zapewniam pana, że ojciec nigdy nie założyłby się ze mną, gdyby nie były to wiadomości „niezwykłej wagi". Struan jeszcze raz sprawdził pieczęcie i złamał je. List brzmiał: „Westminster, godzina 11 wieczorem, 28 kwietnia 1841. Drogi Panie Struan. Właśnie wtajemniczono mnie poufnie w treść listu, który minister spraw zagranicznych lord Cunnington wysłał wczoraj do wielmożnego Williama Longstaffa, pełnomocnika Jej Królewskiej Wysokości w Azji. Fragment owego listu brzmi, jak następuje: «Okazał pan nieposłuszeństwo, lekceważąc moje polecenia i traktując je jak czcze frazesy. Wygląda na to, że chce pan załatwiać sprawy rządu Jej Wy sokości według pańskiego widzimisię. Zuchwale ignoruje pan moje zarządzenia, aby zapewnić brytyjskiemu handlowi dostęp do pięciu, sześciu chińskich portów i założyć tam placówki zapewniające stałe i pełne kontakty dyplomatyczne, a ponadto załatwić to szybko, najlepiej w drodze negocjacji, a gdyby okazało się to niemożliwe, przy użyciu naszych oddziałów wojskowych wysłanych do Chin znacznym kosztem w tym właśnie celu.

Zamiast tego wynegocjowuje pan nędzną, prawię nie zamieszkaną skałę, zgadza się na układ całkowicie nie do przyjęcia, a jednocześnie — jeśli wierzyć raportom wojska i marynarki — uporczywie nie wykorzystuje, pan jak należy Wojsk Jej Królewskiej Wysokości będących pod pana komendą. Hongkong w żadnym razie nie stanie się nigdy rynkiem handlowym w Azji, a na pewno w nie większym stopniu, niż stało się nim Makau. Odrzucamy w całości traktat z Czuenpi. Pański następca, sir Clyde Whalen, przybędzie niebawem, drogi panie. Po otrzymaniu tego listu zechce pan przekazać łaskawie urzędowe obowiązki swojemu zastępcy, panu C.Monseyowi, i opuścić niezwłocznie Azję na fregacie, którą niniejszym odkomenderowano do tego zadania; Proszę przy najbliższej okazji stawić się w moim biurze. Jestem w całkowitej kropce..." Niemożliwe! Niemożliwe, żeby mogli popełnić tak parszywy, potworny, śmierdzący, kretyński, niewiarygodny błąd! — pomyślał z gniewem Struan. „Jestem w całkowitej kropce — czytał dalej. — Nie mogę nic zrobić, dopóki ta wiadomość nie zostanie oficjalnie ogłoszona w Izbie. Nie ośmielę się użyć tej tajnej informacji publicznie. Cunnington ściąłby mi głowę i jako polityk byłbym skończony. Nawet napisanie o tym w liście stwarza moim wrogom — a kto zajmujący się polityką ma ich mało? — okazję do zniszczenia mnie, a wraz ze mną tych wszystkich, którzy popierają wolny handel i jego pozycję, o którą tak żarliwie walczył pan przez tyle lat. Modlę się do Boga, by mój syn oddał ten list osobiście do pańskich rąk. (Nawiasem mówiąc, nie wie nic o jego poufnej treści.) Jak panu wiadomo, minister spraw zagranicznych to despota, sam dla siebie będący prawem, ostoja naszej partii wigów. Jego stanowisko wyrażone w liście nie zostawia najmniejszych wątpliwości. Obawiam się, że Hongkong to stracona sprawa. I jeżeli rząd nie przegra, a konserwatyści sir Roberta Peela nie dojdą do władzy — co, moim zdaniem, jest niemożliwe w najbliższej przyszłości — Hongkong prawdopodobnie zostanie pogrzebany. Wiadomości o upadku pańskiego banku rozeszły się w londyńskich wewnętrznych kołach finansowych — z dużą pomocą pańskich konkurentów, pod wodzą młodego Morgana Brocka. Morgan Brock przemyślnie posiał «w wielkim zaufaniu ziarna nieufności wraz z wieścią, że Brockowie są w tej chwili właścicielami jeżeli nie wszystkich, to większości udziałów w pańskiej znakomitej gazecie, co niezmiernie zaszkodziło pańskiej pozycji tutaj. Ponadto równocześnie z nadejściem

raportu Longstaffa zawierającego traktat z Czuenpi przyszedł list od pana Tylera Brocka i przybyło kilku kupców, bardzo krytycznie nastawionych do układu w sprawie Hongkongu i sposobu prowadzenia przez Longstaffa działań wojennych. List ten zaadresowany był do premiera, ministra spraw zagranicznych, a jego kopie do ich przeciwników, których, jak panu wiadomo, jest wielu. Wiedząc, że może pan zainwestować resztę swoich środków pieniężnych, jeśli je pan ma, w umiłowaną wyspę, piszę, żeby dać panu sposobność wycofania się i ocalenia czegoś z katastrofy. Być może zawarł pan już jakąś umowę z Brockiem — modlę się, żeby tak było — choć jeśli wierzyć temu zarozumiałemu Morganowi Brockowi, jedyne zadowalające ich rozwiązanie to likwidacja pańskiej firmy. (Mam wszelkie podstawy przypuszczać, że nagłe wycofywa nie wkładów z pańskiego banku spowodowali Morgan Brock z grupą europejskich finansistów — francuskich i rosyjskich, jak podaje inna plotka. Owa europejska grupa zaproponowała tę całą intrygę po przecieku wiadomości, że pan Robb Struan ma zamiar utworzyć międzynarodową sieć handlową. Zrujnowali pański bank w zamian za pięć-dziesięcioprocentowe udziały w podobnym zamierzeniu, które stara się obecnie zrealizować Morgan Brock. Przykro mi przekazywać tak niedobre wieści. Robię to wszakże w dobrej wierze, mając nadzieję, że moje informacje okażą się przydatne i że zdoła pan przetrwać, ażeby od nowa podjąć walkę. Nadal wierzę, że pańskie plany względem Hongkongu są słuszne. I zamierzam dalej zabiegać o wcielenie ich w życie. 0 nowym naczelnym inspektorze handlu, sir Clydzie Whalenie, wiem niewiele. Odznaczył się służąc w Indiach i cieszy się opinią doskonałego żołnierza. Sądzę, że nie zna się na administrowaniu. O ile wiem, to odpływa do Azji ju tro, a więc jego przyjazd nastąpi niebawem. 1 ostatnia sprawa. Polecam panu mojego najmłodszego syna. Jest darmozjadem, czarną owcą i nicponiem, którego jedynym celem w życiu jest gra na wyścigach konnych. Wię zienie Newgate wydało nakaz aresztowania go za długi. Oświadczyłem mu, że ureguluję je tu po raz ostatni; jeżeli bezzwłocznie wyruszy w tę niebezpieczną podróż. Przystał na to, założywszy się ze mną, że jeżeli dokona niemożliwej sztuki dotarcia do Hongkongu w czasie krótszym niż sześć dziesiąt pięć dni — a więc połowę krótszym, niż trwa zwy

kła podróż — dołożę mu tysiąc gwinei. Żeby zapewnić jak najszybsze dostarczenie tego listu, obiecałem mu pięć tysięcy gwinei, jeżeli dotrze tam w sześćdziesiąt pięć dni — minus pięćset gwinei za każdy dzień ponad wyznaczony termin. Wszystko to pod warunkiem, że póki żyję, nie wróci do Anglii, a pieniądze będą mu wypłacane po pięćset gwinei rocznie aż do skutku. Załączam jego pierwszą wypłatę. Proszę powiadomić mnie listownie o dacie jego przyjazdu. Jeżeli w jakikolwiek sposób będzie pan mógł spożytkować jego «talenty» i pokieruje nim, zaskarbi pan sobie dozgonną ojcowską wdzięczność. Starałem się, Boże miej jego i mnie w opiece, ale mi się nie udało. Chociaż kocham go z całego serca. Zechce pan przyjąć mój żal z powodu pańskiego nieszczęścia. Proszę pozdrowić ode mnie pana Robba. Kończę z nadzieją, że będę miał przyjemność spotkać się z panem w bardziej sprzyjających okolicznościach. Mam zaszczyt pozostać pańskim najuniżeńszym sługą. Charles Crosse." Struan wyjrzał na zatokę i wyspę. Przypomniał sobie krzyż, który spalił tam pierwszego dnia. I dwadzieścia złotych gwinei Brocka. I pozostałe trzy połówki monet Żin-kua. I liangi srebra, które zainwestował dla kogoś, kto miał kiedyś zjawić się u niego z pewną pieczęcią. Wszystkie trudy, cała praca, planowanie i śmierć tylu ludzi poszły na marne. Przez głupią butę jednego człowieka - lorda Cunningtona. Jezu przenajświętszy, pomyślał, co ja teraz pocznę?!!! Otrząsnął się z szoku, o jaki przyprawiły go wiadomości, i zmusił się do myślenia. Minister spraw zagranicznych to błyskotliwy umysł. Nie odrzuciłby Hongkongu pochopnie. Na pewno miał po temu jakiś powód. Co nim może być? I jak zdobyć wpływ na Whalena? Jak tu dopasować „żołnierza", który „nie zna się na administrowaniu", do przyszłości? A może nie powinienem kupować ziemi. Niech kupują inni kupcy i pal ich sześć. Brock wraz z pozostałymi zostanie zrujnowany, bo Whalen przywiezie wiadomości najwcześniej za miesiąc. A wtedy wszyscy będą tkwili po uszy w gorączkowych inwestycjach. Owszem, można i tak, a kiedy nowina zostanie podana do publicznej wiadomości, my wycofamy się do Makau... bądź do jednego z portów przy znanych na mocy traktatu, który zawrze Whalen, zaś cała reszta zbankrutuje. Albo poniesie wielkie straty. Tak. Lecz jeśli ja zdobyłem taką informację, więc może ją zdobyć także Brock. Więc a nuż nie pójdzie na dno. A nuż. No tak. Ale w ten sposób tracisz swój klucz do Azji — tę nędzną,

lichą skałę, bez której wszystkie wolne porty i cała przyszłość są diabła warte. Druga możliwość to kupować, budować i stawiać na to, że Whalen — tak jak Longstaff — da się przekonać i wyjdzie poza dyrektywy, a nawet, że zrozumie to sam Cunnington. Zainwestować bogactwo Noble House w nowe miasto. Zaryzykować. Doprowadzić Hongkong do rozkwitu. I w ten sposób zmusić rząd do uznania tej kolonii. To śmiertelnie niebezpieczna taktyka. Nie możesz zmusić rządu, ażeby to zrobił. Stawka jest potworna, potworna! Ale przecież i tak nie masz wyboru. Musisz zaryzykować. Słowo „stawka" przypomniało mu o młodym Crossie. Zaraz, przecież to bardzo cenny chłopak. Jak by go tu wykorzystać? Zapewnić sobie jego milczenie, żeby nie wygadał się o swojej niesłychanej podróży? Właśnie — i jak sprawić, żeby Whalenowi spodobało się na Hongkongu? Jak dotrzeć do Cunningtona? Jak zachować traktat w takiej postaci, jaka mi odpowiada? —Tak, panie Crosse, odbył pan nadzwyczajną podróż — pochwalił gościa. — Kto wie, ile czasu panu zajęła? —Tylko pan. —Więc proszę zatrzymać to dla siebie — rzekł Struan i napisał coś na bloczku papieru. — Niech pan to odda szefowi moich urzędników. Crosse przeczytał treść kartki Struana. —Daje mi pan całe pięć tysięcy gwinei? — spytał. —Wystawiłem to zlecenie wypłaty na Rogera Blore'a. Chyba lepiej będzie, jeżeli zatrzyma pan to nazwisko — w każdym razie przez jakiś czas. —Dobrze, panie Struan. Obecnie nazywam się Roger Blore — powiedział gość i wstał. — Czy mogę już odejść? —Chce pan jakąś pracę, panie Blore? —Obawiam się, że... cóż, panie Struan, imałem się tuzinów różnych zajęć, ale mi nie wychodzi. Ojciec próbował wszystkiego, ale cóż... jestem skazany na to, żeby być — może to przeznaczenie — tym, kim jestem. Pan wybaczy, ale szkoda pańskiego zachodu. —Założę się o pięć tysięcy gwinei, że przyjmie pan pracę, którą zaproponuję. Młodzieniec nie wątpił, że wygra ten zakład. Nie było takiej pracy, żadnej pracy, którą mógł mu zaproponować Tai-Pan, a on przyjąć.

Ale zaraz, pomyślał. Z tym człowiekiem nie można igrać, nie można się z nim pochopnie zakładać. Te diablo spokojne oczy niczego nie zdradzają. Za nic nie chciałbym widzieć ich naprzeciwko siebie przy stole pokerowym. Ani przy grze w bakarata. Strzeż się, Richardzie Crossie, alias Rogerze Blorze. To taki człowiek, który nie spocznie, nim nie ściągnie należnego długu. — No więc, panie Blore? — spytał Struan. — Co z pańską odwagą? A może nie jest pan takim graczem, jakiego pan udaje? —Te pięć tysięcy to moje życie, panie Struan. Nie miałbym już o co więcej grać. —Więc niech pan postawi swoje życie, na miły Bóg! —Pan swojego nie ryzykuje. A więc to nierówny zakład. Dla pana jest to drobna suma. Niech pan podniesie swoją stawkę. Postawi sto do jednego. Struana wprawił w podziw tupet młodzieńca. — Doskonale... zakład stoi, panie Blore. Bóg mi świadkiem — powiedział Struan i wyciągnął rękę. Blore'owi zakręciło się w głowie, bo stawiał na to, że żądając tak nierównego zakładu, przekreśli go. Nie rób tego głupcze, ostrzegł się. No, ale przecież tu chodzi o pół miliona gwinei! Uścisnął rękę Struana. —Ta praca to stanowisko sekretarza Klubu Jeździeckiego Hongkongu — powiedział Struan. —Co takiego?! —Właśnie utworzyliśmy Klub Jeździecki. Jest pan jego sekretarzem. Zadaniem pana będzie znaleźć konie. Zbudować tor wyścigowy. Pawilon klubowy. Stworzyć najbogatszą, najlepszą stajnię wyścigową w Azji. Tak dobrą jak w Aintree czy gdziekolwiek indziej na świecie. Kto wygrywa, chłopcze? Blore ze wszystkich sił pragnął ochłonąć. Na miłość boską, skup się! — krzyknął na siebie w duchu. — Tor wyścigowy. - spytał. — Tak. Założy go pan, będzie go pan prowadził — tor z końmi, hazardem, trybunami, zakładami, nagrodami, wszystkim. Zacznie pan od dzisiaj. - Ale, Chryste Panie, skąd pan zdobędzie konie? —Skąd zdobędzie je pan!

—Mój Boże, z Australii! - wykrzyknął Blore. Słyszałem, Se mają tam nadmiar koni! — Odsunął zlecenie wpłaty z powrotem do Struana i wrzasnął z entuzjazmem: — Nie pożałuje pan tego, panie Struan! Odwrócił się i skoczył do drzwi. —A pan dokąd? — spytał Struan. —Do Australii oczywiście. —A może najpierw odwiedzi pan generała? —Słucham? —Przypominam sobie, że wojsko ma trochę kawalerii. Niech pan

wypożyczy kilka koni. Uważam, że w następną sobotę mógłby pan zorganizować pierwsze zawody. —Naprawdę? —Tak. Sobota to dobry dzień na wyścigi. A Indie są bliżej niż Australia. Wyślę tam pana pierwszym dostępnym statkiem. —Naprawdę? Struan uśmiechnął się. —Tak — odparł i zwrócił mu kartkę. — Pięćset gwinei to premia do pana rocznej pensji, panie Blore, która wynosi pięćset funtów. Reszta to pieniądze na nagrody w pierwszych czterech, pięciu zawodach. Powiedzmy, po osiem gonitw, po pięć koni w każdej, co drugą sobotę. —Bóg zapłać, panie Struan. Struan został sam. Zapalił zapałkę i przyglądał się płonącemu listowi Crosse'a. Rozkruszył drobno spopielone kartki, a potem zszedł pokład niżej. Mei-mei jeszcze leżała w łóżku, ale była świeżo uczesana i wyglądała pięknie. —Heja, Tai-Panie — powitała go, pocałowała krótko i znów zaczęła się wachlować. — Wielmożnie się cieszę, że wróciłeś. Chcę, żebyś kupił mi mały kawałek ziemi, bo postanowiłam zająć się interesami. —Jakimi interesami? — spytał, lekko rozdrażniony jej niedbałym powitaniem, ale zadowolony, że przyjęła jego wyjazd i powrót bez zastrzeżeń i bez scen. —Zobaczysz, na pewno. Ale żeby zacząć, potrzebuję trochę liangów. Płacę dziesięć procent od zysku, czyli pierwsza klasa. Sto liangów. Będziesz cichym spólnikiem. Wyciągnął rękę i położył ją na jej piersiach — Skoro mowa o spółkowaniu, to...

Zdjęła jego rękę z piersi. —Interesy przed spółkowaniem. Kupisz mi ziemię i pożyczysz liangi? — spytała. —Spółkowanie przed interesami! —Ajiii ja, w taki upał? — odparła ze śmiechem. — Okrutnie źle wysilać się w taki gorąc... koszula już ci się lepi do pleców! Ale chodź, niech tam. Posłusznie ruszyła do drzwi sypialni, lecz pochwycił ją. — Tylko się drażniłem — powiedział. — Jak się czujesz? Dziecko ci nie dokucza? — Jasne, że nie. Jestem bardzo troskliwą matką i jem tylko bardzo specjalne potrawy, żeby wyrósł piękny syn. I myślę wojowniczo, żeby był z niego Tai-Pan Dzielny. — He chcesz tych łiaagów? - Sto. Już powiedziała. Nie masz uszu? Jesteś dziś ok rutnie dziwny, Tai-Panie. Tak. Na pewno bardzo dziwny. Nie jesteś chory? Masz złe wiadomości? Czy, tylko jesteś zmęczony? . - Tylko zmęczony. Sto liangów? Oczywiście. Co to za „interesy"?' Z entuzjazmem klasnęła w dłonie i rozsiadła się przy stole. - Och, zobaczysz. Wiele myślałam od twojego wyjazdu. Co mogę dla ciebie zrobić. Kochać się z tobą i dawać wskazówki — to na pewno okrutnie dobre, ale za mało. Więc teraz będę zarabiać liangi dla ciebie i dla siebie na stare lata. - Roześmiała się znowu, czym sprawiła mu wielką przyjemność. - Ale tylko na barbarzyńcach. Zarobię krocie. Ach, pomyślisz, żen jestem przechytra. - Nie ma takiego słowa.. —Doskonale wiesz, o co mi chodzi, - Objęła go. — Chcesz się teraz kochać? —Za godzinę jest aukcja ziemi, - Prawda. Więc najlepiej zmień odzieże i prędko wracaj. Jakaś mała działka przy Drodze Królowej. Ale nie zapłacę więcej niż dziesięć liangów czynszu rocznie! Przywiozłeś mi prezent? — Co takiego? — Och to dobry zwyczaj, że kiedy mężczyzna opuszcza swoją kobietę to

przywozi jej prezent. Nefryty. Coś takiego. - Nie mam nefrytów. Ale następnym razem lepiej się postaram. Wzruszyła ramionami. Dobry zwyczaj — powtórzyła. — Twoja biedna stara matka jest bardzo znędzniała. Zjemy później heja? —Tak — odrzekł i poszedł do swoich apartamentów pokład wyżej. —Kąpiel baldzo zimny, tak samo, panie. Chce? — spytał z ukłonem Lim Din. —Tak. Struan zdjął z siebie zmiękłe od potu ubranie, położył się w wannie i zaczął rozważać skutki wiążące się z wieściami nadesłanymi przez sir Charlesa, niemal dusząc się z wściekłości na głupotę Cunningtona. Wytarł się, włożył czyste ubranie i po kilku chwilach koszula znów zwilgotniała na nim od potu. Lepiej usiądź i przemyśl to, powiedział sobie. Niech Culum zajmie się kupnem ziemi. Daję głowę, że Tess zdradziła ojcu jego plany co do tego wzgórza. Mogą go wciągnąć w pułapkę tak, że się przelicytuje. No ale chłopak spisywał się dobrze... muszę mu zaufać. Posłał Culumowi wiadomość, żeby licytował w imieniu Noble House, i polecił mu nabyć dodatkowo małą, lecz dobrą działkę przy Drodze Królowej. Przesłał też wiadomość Horatiowi o chorobie Mary i załatwił lorszę, żeby natychmiast zawiozła go do Makau. Potem zaś usiadł w głębokim skórzanym fotelu, wpatrzył się przez bulaj w wyspę i oddał się swobodnemu biegowi myśli. Culum zakupił nadmorskie i miejskie parcele, dumny, że licytuje w imieniu Noble House i że wzrasta jego autorytet. Wielu pytało go, gdzie jest Tai-Pan — gdzie był — ale odpowiadał krótko, że nie ma pojęcia, i dalej demonstrował swoją wrogość do ojca, której już nie czuł. Zakupił wzgórze — oraz działki zabezpieczające swobodny dostęp do niego — i ulżyło mu, że Brockowie nie licytowali się z nim o nie, co dowodziło, że Tess można ufać. Niemniej postanowił, że w przyszłości będzie ostrożniejszy i nie postawi jej więcej w takiej sytuacji. Zbytnia szczerość w ujawnianiu pewnych spraw była niebezpieczna. Niebezpieczna dla niej i dla niego. Na przykład świadomość, że sama myśl o niej, najlżejsze jej dotknięcie, wyzwala w nim niemal szaleńcze pożądanie. Świadomość, o której nie mógł mówić ani z nią, ani z ojcem, a jedynie z Gorthem, który

to rozumiał. — Tak, Culum — powiedział mu. — Znam to aż za dobrze. To straszne katusze, straszne. Ledwo można cho dzić. Tak... i bardzo trudno nad tym zapanować. Ąle nic się nie martw, chłopie. Jesteśmy kumplami i ja ciebie rozu miem. Należy się być szczerym, między nami. To strasznie niebezpiecznie żyć jak mnich. Tak jest. A co gorsza, kiedyś to się na tobie odbije, albo i gorzej, bo słyszałem, że z tego ma się potem chore potomstwo. Ból w środku to przestroga od Boga. Tak jest, taki ból męczy potem człowieka przez całe życie, co jest świętą prawdą, jak Boga jedynego ko cham! Ale nie martw się, znam takie jedno miejsce w Makau. Nie martw się,, stary. I chociaż Culum na dobrą sprawę nie wierzył w głoszone przez Gortha przesądy, to trwające dzień i noc cierpienia osłabiły jego wolę przeciwstawienia się żądzy. Pragnął sobie ulżyć. Jednakże poprzysiągł, że jeżeli Brock zgodzi się na ich ślub w przyszłym miesiącu, to nie pójdzie do burdelu. Nie pójdzie! O zachodzie słońca Culum i Struan popłynęli na „Białą Czarownicę", Brock oczekiwał ich na pokładzie rufowym, a przy nim stał Gorth. Wieczór był chłodny i przyjemny. —Postanowiłem względem waszego ślubu, Culum — powiedział Brock. — W przyszłym miesiącu byłby niestosowny. Lepiej już w przyszłym roku. Ale za trzy miesiące Tess ma siedemnaste urodziny i w tym .dniu, dziesiątego, możecie się pobrać. —Dziękuję, panie Brock - powiedział Culum. — Dziękuję. Brock uśmiechnął Się do Struana. - Odpowiada ci to Dirk? - spytał. —To twoja decyzja, Tyler, nie moja. Ale myślę, że trzy miesiące, dwa czy jeden to żadna różnica. Dlatego upieram się przy przyszłym miesiącu. —Wrzesień ci odpowiada, Culum? Tak jak powiedziałem? Powiedz szczerze, synu. —Tak. Oczywiście. Liczyłem, że... ale cóż, dobrze, panie Brock — odparł Culum, przysięgając sobie, że wytrzyma te trzy miesiące. Jednakże w głębi duszy wiedział, że nie da rady;

—No, to ustalone na fest.

—Tak — potwierdził Struan. — Wobec tego za trzy miesiące. Tak, trzy miesiące, powtórzył w duchu. Właśnie podpisałeś na siebie wyrok śmierci, Tyler. A może dwa wyroki. —Aha, Dirk, możesz mi poświęcić jutro czas? Ustalimy posag i te rzeczy. —W południe? - Tak. W południe. A teraz chyba zejdziemy do naszych pań. Zostaniesz na kolacji, Dirk? —Dziękuję, ale mam do załatwienia kilka spraw wymagających mojej obecności. —Na przykład wyścigi, co? Moje uznanie. Świetnie żeś zrobił sprowadzając tu z kraju tego Blore'a. To naprawdę bystry miglanc. Ostatnia gonitwa na każdych zawodach będzie o nagrodę Brocków. Dajemy pieniądze na wygraną. —Tak. Słyszałem o tym. Wypada, żebyśmy mieli najlepszy tor wyścigowy w Azji. Blore ogłosił o tym podczas aukcji ziemi. Longstaff zgodził się zostać pierwszym prezesem Klubu Jeździeckiego. Opłatę członkowską ustalono na dziesięć gwinei rocznie i do klubu zapisali się natychmiast wszyscy Europejczycy na wyspie. Blore'a obiegli ochotnicy, chętni dosiąść wierzchowców kawalerii, które zgodził się dostarczyć generał. —Jeździsz konno, Dirk. - spytał Brock. —Owszem. Ale nigdy się nie ścigałem. —Ja tak samo. Ale może byśmy się spróbowali, co? Jeździsz konno, Culum? — O, tak. Ale nie za dobrze. Gorth klepnął Culuma po plecach. — Możemy dostać wierzchowce w Makau, Culum, tro chę poćwiczyć. A może byśmy tak pościgali się z naszymi tatami, co? . Culum uśmiechnął się z zażenowaniem. — Owszem, moglibyśmy, Gorth — odparł Struan. —No to dobrej nocy. Do zobaczenia w południe, Tyłer. — Tak. Dobranoc, Dirk. Struan odjechał. Podczas kolacji Culum próbował załagodzić konflikt ojca z synem. Był

zdziwiony, że lubi ich obu, że ich obu przejrzał — że rozumie, dlaczego Gorth chce być! tai-panem i dlaczego Brock nie przekaże mu władzy, choćby na trochę. Dziwił się też, czemu czuje się pod tym względem mądrzejszy od Gortha. Na dobrą sprawę to wcale nie jest aż takie dziwne, pomyślał. Gortha nie pozostawiono nagle na siedem długich dni samego i obarczonego całą odpowiedzialnością. W dniu mojego ślubu z Tess wyrzucę tych dwadzieścia suwerenów Brocka. Nie byłoby w porządku trzymać je dłużej. Cokolwiek się stanie, zaczniemy od nowa. To tylko trzy miesiące. Dziękuję Ci, Panie Boże. Po kolacji Culum i Tess wyszli na pokład. Pod rozgwieżdżonym niebem obojgu brakowało tchu trzymali się za ręce i cierpieli. Culum musnął usta Tess pierwszym próbnym pocałunkiem, co przypomniało jej o nieokrzesanym pocałunku Nagreka, o żarze; jaki rozniecił w niej dotykiem swoich rąk, i o bólu, jaki jej zadał— właściwie nie bólu, bo był to gwałtowny spazm rozkoszy, na wspomnienie której rozpala się od nowa. Cieszyła się, że już niedługo będzie mogła ugasić ten wewnętrzny ogień. Jeszcze tylko trzy miesiące, a potem spokój. Wrócili do cuchnącej kabiny pod pokładem, a kiedy Culum wyszedł, Tess położyła się na koi. Dręczyło ją pożądanie i płakała. Wiedziała bowiem, że Nagrek dotykał jej tak, jak powinien dotykać tylko Culum, i że musi to trzymać przed nim w tajemnicy po wiek wieków. Ale jak? O mój ukochany, ukochany! — Mówię ci tato, to był błąd — mówił właśnie w wielkiej kabinie przyciszonym głosem Gorth. — Straszny błąd! Brock trzasnął kuflem w blat, rozlewając piwo na stół i podłogę. —Tak żem postanowił, Gorth, i na tym koniec. Pobiorą się we wrześniu — powiedział. —Nielicytowanie się o to wzgórze to też błąd. Ten diabeł jeszcze raz nas ubiegł, psia jego mać! —Puknij się w łeb, Gorth! — syknął Brock. — Gdybyśmy to zrobili, wtenczas Culum przekonałby się, że Tess prostodusznie mówi mi, o czym rozmawiali, a o czym nie. Ten pagórek nie był ważny. Może się zdarzyć, że kiedyś powie coś, co załatwi Dirka, a ja tylko to chcę wiedzieć, nic więcej. — Brock pogardzał sobą za to, że wysłuchuje Tess, że wykorzystuje ją bez jej wiedzy do szpiegowania Culuma i jako narzędzie przeciw Dirkowi Struanowi. Ale jeszcze bardziej brzydził się Gorthem i ufał mu jeszcze mniej niż przedtem. Wiedział

bowiem, że Gorth ma rację. Ale ponieważ nade wszystko w świecie pragnął szczęścia Tess, był przez to niebezpieczny. No a teraz ten owoc przeklętych lędźwi Struana miał połączyć się z jego umiłowaną córką! — Bóg mi świadkiem, że zabiję Culuma, jeśli strąci jej z głowy choć jeden włos — powiedział strasznym głosem. — To dlaczego, jak pragnę Boga, dajesz mu poślubić ją tak prędko? To jasne, że strąci i nastawi ją przeciw nam. — A dlaczegoś to nagle zmienił zdanie, co?! — wściekł się Brock. — Popierałeś ten ślub, popierałeś gorąco. - I dalej popieram, ale nie za trzy miesiące, psiamać! To zrujnuje wszystko! - Dlaczego? —Jasne, że zrujnuje wszystko. Byłem za tym jak żył Robb, nie? TaiPan miał wyjechać w to lato na dobre i przekazać stanowisko TaiPana Robbowi, a potem, za rok, Culumowi. Taka jest prawda. Świetnie, że ich ślub odbyłby się w» przyszłym roku. Ale teraz TaiPan zostaje. A ponieważ żeś się zgodził na ich ślub za trzy miesiące, to Tai-Pan ci ją zabierze i nastawi Culuma przeciwko nam, a widzi mi się, że teraz on już stąd nigdy nie wyjedzie. A na pewno nie, dopóki ty jesteś Tai-Panem Brocka i jego synów! —Nigdy by nie wyjechał z Azji, cokolwiek by powiedział Culumowi. Czy Robbowi. Już ja znam Dirka. —A ja znam ciebie! Kiedy on wyjedzie — albo umrze — wtenczas wyjadę i ja. - Więc lepiej, żeby umarł raz-dwa. - A ty lepiej bądź bardziej cierpliwy. — Jestem cierpliwy, tato — odparł Gorth, mając na końcu języka słowa, że poprzez osobę Culuma zamierza w Makau zemścić się na Struanie. Ale nie powiedział mu o tym. Ojcu bardziej zależało na szczęściu Tess, niż na zosta niu Tai-Panem Noble House. Brakowało mu już tej: nie odzownej, ślepej bezwzględności, która cechowała Struana w takim stopniu, że mógł być prawdziwym Tai-Panem. — Pamiętaj, tato, przechytrzył cię już z tym srebrem, z ich do mem, małżeństwem, a nawet z bałem Tess to twój słaby punkt! — dodał napastliwie, -On o tym wie, a ty żeś zapa trzył się na nią jak rozbitek na stawę i nie widzisz, że zmierzasz do katastrofy. — Nie. Nie! Wiem; co robię — odparł Brock, starając

się mówić cicho, a żyły na skroniach nabrzmiały mu jak supły dziewięciorzemiennego kańczuga. — Juzem cię ostrzegał. Nie atakuj tego diabła sam. Obetnie ci jaja i zmusi cię do ich zeżarcia! Już ja go znam! — Tak, znasz go, tato! — Gorth zwęszył w odpowiedzi ojca symptom starości i po raz pierwszy nabrał przekonania, że w walce sam na sam naprawdę by go zmiażdżył. — Więc usuń się z drogi, psia jego mać, i daj załatwić męską sprawę mężczyźnie! Brock zerwał się, z trzaskiem przewracając krzesło. Gorth stał i czekał, aż ojciec sięgnie po nóż, wiedząc, że odtąd już zawsze może sobie pozwolić na czekanie, bo zdobył nad nim przewagę. Brock jasno zdawał sobie sprawę, że stoi przed ostatnią szansą poskromienia syna. Że jeśli nie sięgnie po nóż, to przegra. A jeśli za niego chwyci, to musi zabić Gortha. Był pewien, że dałby mu radę, ale już nie samą siłą, a tylko sprytem. Gorth to twój syn, najstarszy syn, powiedział sobie. To nie wróg. — Źle — odezwał się, tłumiąc chęć zabicia syna. — Źle dla ciebie — dla ciebie i dla mnie — że tak się zachowujemy. Tak jest, dalibóg! Ostatni raz ostrzegam cię — napadniesz go, to staniesz przed Stwórcą! Gorth zadrżał, przeczuwając zwycięstwo. — Tylko dżos wyciągnie nas z tej kabały — powiedział i odkopnął z drogi swoje krzesło. — Idę na brzeg. Brock został sam. Wypił kufel piwa, po nim jeszcze jeden i następny. Liza otworzyła drzwi, ale nie zauważył jej, więc pozostawiła go samotnemu piciu, położyła się do łóżka i zaczęła się modlić o szczęśliwe małżeństwo córki. A także o swojego męża. Gorth popłynął na brzeg. Do przybytku pani Fortheringill. — Nie potrzebuję tu pańskich wyskoków, panie Gorth — powiedziała mu. — Pan brutalnie poranił tę ostatnią dziewczynę. - A cóż cię obchodzi jakaś żółta małpa, stara wiedźmo? Masz! — Gorth rzucił na stół dwadzieścia złotych suwerenów. — A tu masz drugie tyle za zamknięcie japy! Dała mu młodą hakka i piwnicę daleko na tyłach domu. Gorth zgwałcił dziewczynę, brutalnie ją wychłostał i zostawił umierającą. Nazajutrz odpłynął „Białą Czarownicą" do Makau, leżącego

czterdzieści mil na południowy zachód od Hongkongu. Popłynęła nią cała rodzina Brocków, z wyjątkiem ojca. Na pokładzie rufowym stał także Culum, obejmując ramieniem Tess. ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY DRUGI W pięć dni potem wypadł dzień wyścigów. Do tego czasu zdążono już położyć podwaliny pod nowe miasto. Idąc za przykładem Noble House kupcy zaprzęgli wszystkich robotników i fachowców z Tai Ping Szan do kopania, noszenia i budowania. Włożyli w tę ziemię całe srebro, jakie dał im Longstaff. Cegielnicy z Makau, robotnicy tartaczni z Kwantungu — oraz wszyscy związani z budową domów, faktorii i nabrzeży zaczęli pracować dzień i noc, żeby sprostać szalonemu zapałowi kupców, pragnących zastąpić miasto, które opuścili. Płace rosły. Zaczęło brakować kulisów — sam tylko Noble House zatrudniał trzy tysiące najrozmaitszych murarzy, robotników budowlanych i rzemieślników — chociaż z każdym przypływem przybywało nowych rąk do pracy. Przybysze zaś szybko zdobywali dobrze płatną pracę. Tai Ping Szan rozrosło się jeszcze bardziej. Wybrzeże wokół Cypla Glessinga tętniło ruchem. Dzień wyścigów wypadł w dwa tygodnie po tym, jak Struan i Mei-mei opuścili swój dom w Szczęśliwej Dolinie i przenieśli Kię na „Spokojną Chmurę". —Nie wyglądasz najlepiej, dziewczyno — rzekł Struan. — Lepiej

zostań dziś w łóżku. —Chyba tak zrobię — odparła. Przez całą noc spała niespokojnie i

rozbolały ją głowa, kark i plecy. — To nic, na pewno. Wyglądasz okrutnie dobrze. —Dziękuję. Struan miał na sobie nowe ubranie, uszyte z okazji zawodów. Ciemnozielony surdut do konnej jazdy z najdelikatniejszej, najlżejszej wełny. Białe drelichowe plisowane spodnie z paskami pod butami do kostek, bladożółtą kaszmirową kamizelkę i zielony halsztuk. Ból w plecach Mei-mei zelżał i A Sam wygodniej ułożyła jej poduszkę. —To tylko letni postrzał — zapewniła Mei-mei. — Poślę po doktora. Jedziesz na brzeg? —Tak. Za godzinę początek zawodów. Chyba sprowadzę ci

naszego lekarza. On... — To ja poślę po lekarza. Chińskiego lekarza. Koniec i kropka. Tylko nie zapomnij postawić dwadzieścia liangów na konia numer cztery w czwartej gonitwie. Astrolog powiedział, że to absolutnie dobry zwycięzca. —Nie zapomnę — przyrzekł Struan i pogłaskał ją po policzku. — Wypoczywaj. —Kiedy wygrywam, czuję się niesamowicie lepiej, he-ja? Idź już. Otulił ją i dopilnował, aby przyniesiono jej świeżej herbaty i glinianą butelkę z gorącą wodą do ogrzewania pleców. A potem popłynął na brzeg. Tor wyścigowy, który wytyczono na zachód od Cypla Glessinga, był zatłoczony. Część plaży, blisko słupa wyznaczającego tak start, jak i metę, zostawiono dla Europejczyków, odgradzając ich kordonem żołnierzy od kłębiących się wokół hord zaciekawionych Chińczyków. Gdzieniegdzie rozstawiono namioty. Wzniesiono stanowiska przyj mujące zakłady i wytyczono padok. Chorągiewki na bambusowych kijach wyznaczały owalny tor. Zakładano się o duże sumy, a najwięcej zakładów przyjął Henry Hardy Hibbs. — Brać, wybierać, szanowni panowie — krzyczał do nośnie, uderzając w tablicę, na której zapisywał kredą wy sokość stawek. — Major Trent, na tym czarnym ogierze, Szatanie, to faworyt pierwszej gonitwy. Wypłaty jeden za jeden. Za wygraną każdego innego konia z tej stawki wy płaty trzy do jednego. A bodaj cię, Hibbs — powiedział gniewnie Glessing, pocąc się w upale. — Trzy do jednego za inne konie ze stawki i pewna wygrana?! Stawiam sześć do jednego na siwą klacz. Gwineę! Hibbs spojrzał na tablicę i szepnął ochryple. — Pan komandor obstawia piątkę. Jedna gwinea. Na Mary Jane! Glessing odwrócił się od niego. Był wściekły, że nie jest w Makau i że nie nadszedł obiecany list od Culuma. Boże w niebiesiech, pomyślał, szalejąc ze zmartwienia, do tej pory powinienem już dostać od niego wiadomość. Skąd, do . diabła, ta zwłoka? Co robi ten łajdak Horatio? Czy znowu się nad nią pastwi? Zachmurzony poszedł w stronę padoku, gdzie ujrzał Struana i

Siergiejewa, ale ponieważ dołączył do nich Longstaff, więc się nie zatrzymał. —Na którego pan stawia, wasza wysokość? — spytał jowialnie Łongstaff. —Na wałacha — odparł Siergiejew, wspierając się na lasce. Podniecony tłum i zapach koni ożywiły go i znacznie uśmierzyły nie opuszczający go ból. Żałował, iż nie może dosiąść konia, ale błogosławił swoje szczęście, że udało mu się przeżyć taką ranę. I błogosławił Struana. Wiedział, że umarłby, gdyby nie jego operacja. —O, wasza wysokość! — powiedziała Shevaun, która podeszła wspierając się na ramieniu Jeffa Coopera. Ubrana była w błyszczącą zieloną suknię, ocienioną pomarańczową parasolką. — Ma pan dla mnie jakiegoś faworyta? Obdarzyła wszystkich mężczyzn uśmiechem. A zwłaszcza Struana. — Najlepszym koniem jest ten wałach, ale kto najlepszym jeźdźcem, tego nie wiem — odparł Siergiejew. Shevaun spojrzała na dużego brązowego konia ze lśniącą sierścią i klapkami na oczach. — Ol — powiedziała z szelmowskim zmrużeniem oka. — Biedny koń! Gdybym była nim i tak by ze mną postąpio no, przysięgam, że bym nie pobiegła. Dla nikogo! To bar barzyństwo! Roześmieli się wraz z nią. —Stawia pan na tego wałacha, Tai-Panie? — spytała. —Nie wiem — odparł, zmartwiony stanem Mei-mei. — Jakoś wolę tę klaczkę. Ale ostatecznie wybiorę dopiero wtedy, kiedy staną na starcie. Przez chwilę przypatrywała się mu uważnie, zastanawiając się, czy to aluzja. —Przyjrzyjmy się bliżej tej klaczce — powiedział Jeff, zmuszając się do śmiechu. —Czemu nie, mój drogi. Ja zostanę tutaj i zaczekam na ciebie. —Pójdę z panem — rzekł Longstaff, nie spostrzegając błysku rozdrażnienia w oczach Coopera. Cooper zawahał się, po czym odeszli razem. Mijający Struana, Shevaun i Siergiejewa Brock uchylił grzecznie kapelusza, ale nie zatrzymał się. Był rad, że Struan nie zdecydował się

dosiąść żadnego z koni, bo nie uśmiechało mu się jeździć konno, a tamta uwaga o koniach wyrwała mu się przy Struanie niechcący. Skarż go Bóg, pomyślał. — Jak pańska rana, wasza wysokość? — spytała Shevaun. —Świetnie. Już prawie wyzdrowiałem, dzięki Tai-Panowi. —Ja doprawdy nic takiego nie zrobiłem — rzekł Struan, zakłopotany pochwałą Rosjanina. Spostrzegł na padoku Blore'a, który rozmawiał ze Skinnerem. Ciekaw jestem, czy słusznie postawiłem na tego chłopaka, pomyślał. —Skromność staje się pańską drugą naturą — skomplementowała go Shevaun i ukłoniła mu się z wdziękiem. — Czyż nie mówi się, że „noblesse oblige"? Struan zauważył, że Siergiejew nie ukrywa swojego zachwytu dla dziewczyny. — Ma pan piękny statek, wasza wysokość — powie dział. Osiemsettonowy rosyjski okręt miał trzy maszty i wiele dział. - Mój kapitan chętnie pana po nim oprowadzi, a dla mnie byłby to zaszczyt: — odparł Siergiejew. - Moglibyśmy porozmawiać o szczegółach. Kiedy tylko pan zechce. —Dziękuję, z przyjemnością - odparł Struan i byłby mówił dalej, gdyby nie Blore, który nadbiegł ku nim, zziajany i zakurzony. —Prawie gotowe do rozpoczęcia, Tai-Panie... kapitalnie pani wygląda, panno Tillman... dzień dobry, wasza wysokość — zawołał w biegu. — Wszyscy stawiają na numer cztery w czwartej gonitwie, więc postanowiłem sam dosiąść tej klaczy... Aha, Tai-Panie, zeszłego wieczoru wypróbowałem tego ogiera. Dał sobie założyć wędzidło, więc będziemy go mogli puścić w następnych zawodach... Wasza wysokość, pozwoli pan, że zaprowadzę pana na start, wypuszcza pan pierwszą gonitwę; —Ja? —Czy jego ekscelencja nie wspomniał o tym? Psiakrew... to znaczy, czy zgodzi się pan łaskawie to zrobić? — spytał Blore. Jeszcze nigdy nie pracował tak ciężko i nigdy nie był tak podekscytowany. — Zechce pan pójść ze mną, bardzo proszę. Spiesznie powiódł Siergiejewa przez tłum. —Ten Blore to miły młody człowiek — powiedziała Shevaun, ucieszona, że nareszcie zostali sami. — Gdzie pan go znalazł? —To on znalazł mnie — odparł Struan. — I bardzo się z tego cieszę.

Jego uwagę przyciągnęła sprzeczka przy jednym z namiotów. Grupa wojskowych strażników wypędzała poza ogrodzenie jakiegoś Chińczyka. Kulisowi spadł z głowy kapelusz... a wraz z nim długi warkocz. Chińczykiem tym był Arystoteles Quance. — Przepraszam na chwilę — powiedział Struan. Po śpieszył na miejsce wydarzenia i stanął przed niskim męż czyzną, zasłaniając go swoim potężnym ciałem. — W po rządku, chłopcy, to mój znajomy! — powiedział do żołnie rzy. Wzruszyli ramionami i odstąpili od nich. — Do stu wielkich grzmiących kul armatnich, Tai-Pa nie — wydusił zdławionym głosem Quance, poprawiając brudne ubranie. — Uratował mnie pan w samą porę. Bóg zapłać! Struan wsadził mu na głowę kapelusz kulisa i wepchnął go za płachtę namiotu. —Co pan tu robi, do diabła?! - wyszeptał. —Mój Boże, musiałem zobaczyć te wyścigi — odparł Quance poprawiając kapelusz tak, żeby przyprawiony warkocz opadł na plecy. — No i chciałem z panem porozmawiać. — Na to nie ma czasu! Gdzieś w tym tłumie jest Maureen! Quance zbladł. — Uchowaj Boże! — zawołał. A jakże, ale nie mam pojęcia, czemu Bóg miałby te robić. Zmykaj pan stąd, pókiś cały. Słyszałem, że opłacił; podróż do kraju statkiem odpływającym w przyszłym tygodniu. Jeżeli podejrzewa... no cóż, dalej będzie to już wyłącznie pańskie zmartwienie! —Tylko pierwszą gonitwę, Tai-Panie! — błagał Quance. — Proszę! A poza tym mam dla pana wiadomości —Jaką? — spytał Struan. A potem z oburzeniem wysłuchał opowieści Quance'a o tym, co Gorth zrobił z prostytutką. - Ohyda! Biedaczka ledwo żyje Gorth to wariat TaiPanie. Wariat! — Jeżeli ta dziewczyna umrze, proszę mnie zawiado mić. A wtedy... cóż, muszę pomyśleć, co zrobić Z tym fan tem. Dziękuję, Arystotelesie. Niech pan zniknie, póki je szcze może. Tylko pierwszą gonitwę, co? Na miłość boską; proszę! Pan nie wie,

co to znaczy dla biednego, starego człowieka. Struan rozejrzał się. Shevaun uporczywie nie zauważała ich. Spostrzegł przechodzącego Glessinga. — Komandorze! — zawołał. Rozpoznawszy Quance'a, Glessing wzniósł oczy w górę. —Do pioruna! — wykrzyknął. — Myślałem, że pan jest na pełnym morzu! —Może ani pan wyświadczyć .przysługę? - spytał prędko Struan. — Pani Quance jest tam, przy słupie startowym. Mógłby pan wybawić Arystotelesa z kłopotów i usunąć go jej z oczu? Najlepiej niech pan go zaprowadzi tam. — Wskazał na rojący się tłum Chińczyków. — Pozwoli obejrzeć pierwszą gonitwę, a potem odprowadzi do domu. — Oczywiście. Dobry Boże, Arystotelesie, cieszę się, że pana widzę — powiedział Glessing i zwrócił się do Struana. — Czy miał pan wiadomość od Culuma? — spytał. — Ogromnie martwię się o pannę Sinclair. —Nie. Ale kazałem mu odwiedzić ją natychmiast po przyjeździe. Wiadomość powinna nadejść lada chwila. Z pewnością nic się jej nie stało. —Mam nadzieję. Aha, a gdzie mam zabrać Arystotelesa po tej gonitwie? —Do pani Fortheringill. —Do pioruna! Jak tam jest, Arystotelesie? — spytał Glessing, w którym ciekawość wzięła górę. —Strasznie, moje dziecko, przerażająco — zapewnił Quance, chwycił go za rękę i dodał schrypłym głosem: — Oka nie można zmrużyć, a jedzenie paskudne. Nic tylko quent i quent, na śniadanie, podobiadek, obiad, podwieczorek i kolację. Pożyczy mi pan parę gwinei, Tai-Panie? Struan mruknął coś i odszedł. —Co to jest quent, Arystotelesie? —To?... Taki kleik. Struan powrócił do Shevaun. —To pański znajomy, Tai-Panie? — spytała. — Dyplomatyczniej byłoby nie zauważać niektórych znajomych, Shevaun.

Stuknęła go lekko w rękę wachlarzem. —Mnie nie trzeba przypominać o dyplomacji, Dirk. Brakowało mi pana — powiedziała cicho. —Właśnie — odparł, uświadamiając sobie, że małżeństwo z nią byłoby i łatwym, i mądrym wyjściem. Ale nie było możliwe. Ze względu na Mei-mei. — Dlaczego chce pani być namalowana nago? — spytał znienacka, a po błysku w jej oczach poznał, że przeczucie go nie myliło. —Tak powiedział Arystoteles? — spytała spokojnie. —Wielki Boże, nie. Nigdy by tego nie zrobił. Ale kilka miesięcy temu droczył się z nami. Powiedział, że otrzymał nowe zamówienie. Na akt. Dlaczego pani pyta? Zaczerwieniła się wachlując i roześmiała. — Goya namalował księżnę Alba. O ile wiem, dwu krotnie. Zaczął ją podziwiać cały świat. Wokół oczu Struana pojawiły się zmarszczki rozbawienia. —Diablica z pani, Shevaun — powiedział. — Czy naprawdę pozwoliła mu pani... zobaczyć modelkę? —Z jego strony była to licentia poetica. Omówiliśmy pomysł z dwoma portretami. Pan tego nie pochwala? - Podejrzewam, że pani wuj — i pani ojciec — wyszliby z siebie, gdyby się o tym dowiedzieli, albo gdyby te por trety dostały się w niepowołane ręce. Kupiłby je pan, Tai-Panie? - Żeby je ukryć? - Żeby cieszyć się nimi. —Dziwna z pani dziewczyna, Shevaun. —Może gardzę hipokryzją. - Spojrzała na niego badawczo, - Tak jak pan, —Tak. Ale żyje pani w świecie rządzonym przez mężczyzn i pewnych rzeczy nie wolno pani robić. —Jest mnóstwo „pewnych" rzeczy, które mam ochotę zrobić. Rozległy się wiwaty i rozpoczęła się parada koni. Shevaun podjęła ostateczną decyzję. - Chyba wyjadę z Azji — powiedziała. — Przed upływem dwóch miesięcy. - To brzmi jak groźba.

- Nie, Tai-Panie. Rzecz w tym, że jestem zakochana... a ponadto kocham również życie. Zgadzam się z panem. Że zwycięzcę wybiera się wtedy, kiedy konie stają na starcie. — Puściła w ruch wachlarz; modląc się w duchu, żeby ten ryzykowny krok jej się opłacił. -Którego pan wybiera? Nie spojrzał na konie. —Klaczkę, Shevaun — odparł cicho. —Jak się nazywa? — spytała, —Mei-mei — powiedział z łagodnymi ognikami w oczach. Jej wachlarz zwolnił na chwilę, a potem zaczął trzepotać jak przedtem. — Wyścig nigdy nie jest przegrany, dopóki nie ogłosi się i nie udekoruje zwycięzcy — powiedziała i odeszła z wy soko uniesioną głową, piękna jak nigdy. Klaczka przegrała gonitwę. Zaledwie o krótki pysk. Niemniej przegrała. —:,,Tak wcześnie wróciłeś Tai-Panie? — spytała piskliwie Mei-mei. — Tak. Zmęczyły mnie te zawody i martwiłem się o ciebie. - Wygrałam? Pokręcił przecząco głową, Uśmiechnęła się i westchnęła. — Trudno, nie szkodzi — powiedziała. Białka oczu miała zaróżowione, a twarz pod złocistą skórą zszarzałą. — Był lekarz? — spytał Struan. — Jeszcze nie. — Mei-mei zwinęła się, kładąc na boku, ale to jej nie przyniosło ulgi. Odsunęła poduszkę, lecz i to nie pomogło, więc przysunęła ją z powrotem. — Twoja biedna kochana matka po prostu się starzeje — powiedziała ze sztucznym uśmiechem. —Gdzie cię boli? —Nigdzie, wszędzie. Długi sen wszystko uleczy, na pewno. Wymasowal jej kark i plecy, nie dopuszczając do siebie myśli o najgorszym. Kazał przynieść świeżej herbaty i lekki posiłek, starając się namówić ją do jedzenia, ale nie miała apetytu. O zachodzie słońca weszła A Sam i przemówiła krótko do Mei-mei. — Przyszedł lekarz. I Gordon Czen – wyjaśniła Mei-mei Struanowi. — To świetnie.

Wstał i przeciągnął się. A San. podeszła do szafki z kosztownościami i wyjęła z niej małą figurkę z kości słoniowej, przedstawiającą kobietę leżącą na boku. Ku zaskoczeniu Struana Mei-mei wskazała na figurce różne części ciała i przez dłuższy czas tłumaczyła coś A Sam. Służąca skinęła głową i wyszła, a zdezorientowany Struan poszedł za nią. Lekarz był Chińczykiem w starszym wieku, nosił długi, dobrze natłuszczony warkocz i staroświecki, podniszczony chałat. Oczy miał bystre, z brodawki na policzku wyrastało mu kilka długich włosów, pałce długie i cienkie, a szczupłe dłonie pokryte niebieskimi żyłkami. —Tak mi przykro, Tai-Panie — powiedział Gordon i wraz z lekarzem ukłonili się. — To jest Ki Fa Tan, najlepszy lekarz z Tai Ping Szan. Przyjechaliśmy najprędzej, jak to było możliwe. —Dziękuję. Może więc wejdziemy... — Struan urwał. Do lekarza podeszła A Sam, skłoniła mu się nisko i pokazała na figurce różne części ciała, tak jak to zrobiła Mei-mei. Zaczęła obszernie odpowiadać na jego pytania. —Co on, do diabła, robi? — spytał Struan. —Stawia diagnozę — odparł Gordon Czen, przysłuchując się z uwagą A Sam i lekarzowi. —Przy pomocy figurki? —Tak. Nie wypada, żeby odwiedzał Panią bez potrzeby, Tai-Panie. A Sam wyjaśnia, gdzie umiejscowione są bóle. Bądź cierpliwy, proszę, to na pewno nic poważnego. Lekarz w milczeniu medytował nad figurką. Wreszcie podniósł wzrok na Gordona i powiedział coś cichym głosem. Mówi, że trudno mu postawić diagnozę — przetłumaczył Gordon. — Za twoim pozwoleniem chciałby zbadać Panią. Gotując się z niecierpliwości, Struan zaprowadził Chińczyka do sypialni. Mei-mei spuściła zasłony wokół łóżka. Widać było przez nie tylko jej nikły cień. Lekarz podszedł do łóżka i znów zamilkł. Po paru chwilach przemówił cicho. Mei-mei posłusznie wysunęła spod zasłony rękę. Chińczyk wziął ją i starannie obejrzał. Potem dotknął palcami pulsu i zamknął oczy. Jego palce delikatnie Uderzały w skórę. Minęły minuty. Palce lekarza bębniły wolno, jakby szukały czegoś, czego niepodobna znaleźć. —Co on teraz robi? — spytał Struan.

—Wsłuchuje się w jej puls, Tai-Panie — szepnął Gordon. — Musimy być bardzo cicho. W każdym przegubie jest dziewięć pulsów. Trzy na powierzchni, trzy nieco niżej i trzy głęboko. Po nich rozpozna przyczynę choroby. Najtrudniej jest osłuchiwać palcami. Pukanie palcami w skórę trwało. Był to jedyny dźwięk w ciszy kabiny. A Sam i Gordon Czen przypatrywali się temu urzeczeni. Struan poruszył się niespokojnie, lecz bez szmeru. Wydawało się, że lekarz zapadł w mistyczną zadumę. I wtedy nagle — tak jak drapieżnik spada na umykającą zwierzynę — pukanie ustało, a Chińczyk mocno nacisnął przegub ręki Mei-mei. Na jakiś czas zamarł jak posąg. Potem położył badaną rękę na kołdrze, Mei-mei bez słowa podsunęła mu drugą, prawą, i powtórzył całą procedurę. I znowu po wielu minutach pukanie palcami raptem ustało. Lekarz otworzył oczy, westchnął i położył rękę Mei-mei na kołdrze. Skinieniem ręki dał znak Gordonowi Czenowi i Struanowi, żeby z nim wyszli. Gordon Czen zamknął drzwi do sypialni. Lekarz zaśmiał się cicho, nerwowo i zaczął szybko mówić ściszonym głosem. Oczy Gordona powiększyły się. —O co chodzi? — spytał ostro Struan. —Nie wiedziałem, że Matka jest w ciąży, Tai-Panie — odparł Gordon.

Odwrócił się do lekarza, zadał mu pytanie, a ten odpowiedział mu na nie wyczerpująco. Zapadło milczenie. — No, co on, u licha, powiedział?! Gordon spojrzał na ojca, bez powodzenia starając się zamaskować niepokój. —Mówi, że Matka jest bardzo chora, Tai-Panie — rzekł. — Że trucizna weszła jej do krwi przez dolne członki. Ta trucizna skupiła się w jej wątrobie i wątroba jest teraz — poszukał odpowiedniego słowa — rozstrojona. —.Wkrótce zacznie się gorączka, zła gorączka. Bardzo zła gorączka. Potem trzy, cztery dni przerwy i znowu gorączka. I jeszcze raz. —Malaria? Gorączka Szczęśliwej Doliny? Gordon odwrócił się od Struana i zadał pytanie lekarzowi. —Mówi, że tak — odparł. —Wszyscy wiedzą, że to nocne gazy, a nie żadne zatrucie poprzez

skórę, do diabła! — huknął na niego Struan. — Ona nie była tam od tygodni! Gordon wzruszył ramionami. — Powtarzam tylko jego słowa, Tai-Panie — odrzekł. — Nie jestem lekarzem. Ale ja wierzyłbym temu doktorowi, myślę, że powinieneś mu ufać. - Jakie ma na to lekarstwo? Gordon zapytał lekarza. —Mówi, Tai-Panie, tak: „Leczyłem niektórych chorych cierpiących z powodu trucizny Szczęśliwej Doliny. Pomyślnie ozdrowieli sami silni mężczyźni, którzy zażyli pewien lek przed trzecim atakiem gorączki. Ale ta pacjentka jest kobietą i chociaż ma dwadzieścia jeden lat, jest silna i ma gorącego ducha, to wszystkie jej siły idą w dziecko, które od czterech miesięcy nosi w łonie. — Gordon urwał, zakłopotany. — Boi się o Panią i dziecko. —Powiedz mu, niech przyniesie to lekarstwo i leczy ją natychmiast. Nie po żadnym ataku. —Z tym właśnie bieda. Nie może. Nie zostało mu już nic tego leku. —Więc powiedz mu, żeby zdobył, jak Boga kocham! —Na Hongkongu nie ma go wcale, Tai-Panie. Jest tego pewien. Struan spochmurniał. —Trochę musi być — oświadczył. — Powiedz mu, żeby go zdobył. Cena nie gra roli. —Ależ Tai-Panie, on... — Na rany Chrystusa, powiedz mu! Znów zaczęli trajkotać między sobą. —Mówi, że na Hongkongu nie ma go wcale. Że nie będzie go wcale w Makau ani w Kantonie. To lekarstwo robi się z kory bardzo rzadkiego drzewa, które rośnie gdzieś na południowych morzach albo w zamorskich krajach. Miał jej odrobinę od swojego ojca, który też był lekarzem, a dostał ją od swojego ojca — powiedział Gordon i dodał bezradnie: — Mówi, że jest całkowicie pewien, że więcej go nie ma. —Zapłacę dwadzieścia tysięcy liangów za jej wyleczenie — oświadczył Struan. Gordon zrobił wielkie oczy. Zastanawiał się przez chwilę, a potem przemówił szybko do lekarza. Obaj ukłonili się i pośpiesznie odeszli. Struan wyjął chusteczkę, otarł spoconą twarz i wrócił do sypialni.

—Hejaj Tai-Panie — powitała go Mei-mei jeszcze piskliwszym głosem. — Jaki jest mój dżos? —Poszli po specjalne lekarstwo, które cię wyleczy. Nie ma zmartwienia. Ułożył ją najlepiej jak umiał, zadręczając się myślami. A potem pośpieszył na okręt flagowy i zapytał naczelnego lekarza marynarki o wspomnianą przez Chińczyka korę. — Przykro mi, panie Struan, ale to bajki — odpowie dział mu lekarz. — Jest taka legenda o hrabinie Cinchón, żonie hiszpańskiego wicekróla Peru, która w siedemnastym wieku sprowadziła do Europy jakąś korę z Ameryki Południowej. Znano ją pod nazwą „kory jezuitów", a niekiedy nazywano „korą cinchony" albo „korą chiny". Starta na proszek i popita wodą, miała ponoć leczyć tę gorączkę. Ale kiedy zastosowano ją w Indiach, całkowicie zawiodła. Okazała się do niczego! Przeklęci papiści chwytają się wszystkiego, byleby tylko zdobyć przechrztów. — Gdzie mogę dostać jej trochę? — Doprawdy nie wiem, drogi panie. Chyba w Peru. Ale do czego panu ona? Przecież ludzie opuścili już Miasto Królowej. Nic panu nie grozi, jeżeli nie wdycha pan nocnych gazów. — Pewien mój znajomy właśnie zachorował na malarię. — O! A więc trzeba przeczyścić go silnie kalomelem. Jak najszybciej. Oczywiście, nic nie mogę obiecać. Natych miast przystawimy pijawki. Struan odwiedził naczelnego lekarza wojskowego, a potem — z upływem czasu — wszystkich pomniejszych lekarzy, zarówno wojskowych, jak cywilnych, i wszyscy powiedzieli mu to samo. Wówczas zaś przypomniał sobie, że żyje Wilf Tillman. Pomknął na statek bazę spółki Cooper-Tillman który kie dyś woził opium. W czasie kiedy Struan wypytywał lekarzy, Gordon Czen powrócił do Tai Ping Szan i posłał po dziesięciu przywódców Triad, będących jego podwładnymi. Powrócili oni do swoich siedzib i każdy z nich posłał po dziesięciu przywódców, których mieli pod swoją komendą. Z niewiarygodną prędkością rozeszła się wieść, że trzeba znaleźć korę pewnego drzewa. Sampanami i dżonkami wiadomość o korze przedostała się przez zatokę na półwysep Koulun, a wkrótce potem dotarła do siół, wiosek, miasteczek i miast. W dole wybrzeży, w górze wybrzeży i w głębi Chin. W krótkim czasie Chińczycy na Hongkongu członkowie Triad i nie-Triady — wiedzieli, że poszukiwana jest jakaś

rzadka kora. Nie wiadomo było, kto jej szuka i z jakiego powodu, a tylko to, że wyznaczono wielką nagrodę. Wieść o tym dotarła do zwalczających Triady agentów mandarynów. Oni również zaczęli szukać owej kory, i to nie tylko dla wyznaczonej nagrody. Wiedzieli, że jej porcja może posłużyć za przynętę, dzięki której zdemaskują przywódców triad. — Przepraszam, że zjawiam się bez zaproszenia, Wilf, mam... - Struan urwał, zatrwożony wyglądem Tillmana. Tillman siedział podparty zapoconą poduszką, twarz koloru starej nie pranej bielizny miał chudą jak u trupa, a białka oczu zżółkłe. — Proszę wejść — powiedział ledwo zrozumiale. I wtedy Struan spostrzegł, że Tillman, który miał piękne mocne białe zęby, nie ma ich. —Co się stało z pańskimi zębami? — spytał. —To przez kalomel. Tak działa na niektórych... - Tillman wyczerpany zamilkł. Oczy zaświeciły mu się dziwnym blaskiem. — Oczekiwałem pana — rzekł. — Odmawiam. —Słucham? —Nie. Mówię: nie! — powiedział głośniej Tillman. — Jestem jej opiekunem i ona nigdy za pana nie wyjdzie. —Nie przyszedłem tu prosić o jej rękę. Przyszedłem, żeby zobaczyć, jak się pan ma i jak malaria... —Nie wierzę! — przerwał mu Tillman, histerycznie podnosząc głos. — Pan liczy na moją śmierć. —Mówi pan bzdury! Dlaczego miałbym pragnąć pańskiej śmierci? Tillman z trudem podniósł ręczny dzwonek, który leżał na przepoconej, zleżałej kołdrze, i zadzwonił. Drzwi otworzyły się i wszedł wysoki Murzyn, niewolnik Tillmana. - Jebidiaszu, poproś pana Coopera i panienkę, żeby tu w tej chwili przyszli. Jebidiasz skinął głową i zamknął drzwi. — Dalej handlujecie ludźmi, Wilf? — spytał Struan. — Jebidiaszi nie narzeka na swój los, do diabła! My postępujemy. po swojemu, a wy po swojemu, ty francowata świnio! — A bodaj cię zaraza zżarła z takim postępowaniem ty parszywy handlarzu niewolników! Drugi statek, na którym pływał Struan, wrył mu się mocno w pamięć i niekiedy nawiedzały go koszmarne sny, że znów jest na jego pokładzie. Za pieniądze, które przypadły mu z podziału łupów pod Trafalgarem,

wykupił się z marynarki wojennej i zamustrował jako chłopiec kabinowy na angielski handlowiec kursujący po Atlantyku. Dopiero kiedy wypłynęli daleko w morze, odkrył, że jest to statek trudniący się nielegalnym handlem niewolnikami. Płynął do Dakaru po „towar", a potem przez południowy Atlantyk i równikowy pas ciszy do Savannah, wioząc mężczyzn, kobiety i dzieci upchanych pod pokładami jak bydło. Krzyki konających i jęki świdrowały Struanowi uszy, dusił się panującym smrodem, i tak przez całe tygodnie. W Savannah uciekł ze statku. Był to jedyny statek w jego życiu, z którego zbiegł. - Jesteście gorsi od łapaczy niewolników — dodał bezlitośnie. - Po prostu kupujecie ludzkie ciała, stawiacie je na podeście i zgarniacie zyski. Widziałem targ niewolników! Traktujemy ich dobrze! - wrzasnął Tillman. - To są zwykłe dzikusy, a my zapewniamy im godziwe życie! Właśnie tak! — Z wykrzywioną twarzą leżał .na brzuchu, żeby zebrać siły, rozpaczliwie zazdroszcząc Struanowi jego żywotności i zdrowia, bo czuł, że śmierć blisko. — Nie skorzystasz na mojej śmierci, bodaj cię Bóg skazał na wieczne potępienie! Struan zawrócił ku drzwiom. — Radzę ci zaczekać. To, co mam do powiedzenia, dotyczy ciebie — powiedział Tillman. . - Nic, co pan powie, nie będzie mnie dotyczyć! - Nazwałeś mnie handlarzem niewolników? A w jaki sposób zdobyłeś swoją kochankę, przeklęty hipokryto?! Drzwi otworzyły się na oścież i wpadł Cooper. — O, witam, Tai-Panie! Nie wiedziałem, że jest pan na pokładzie. - Cześć, Jeff - odparł Struan, ledwie mogąc powściągnąć gniew. Cooper spojrzał na Tillmana. - Co się stało, Wilf? - spytał. — Nic. Chciałem zobaczyć się z tobą i siostrzenicą. Weszła Shevaun i zatrzymała się, zaskoczona. -Witaj, Tai-Panie - powiedziała. - Dobrze się czujesz, wuju? -Nie, dziecko. Bardzo źle. - O co chodzi, Wilf? - spytał Cooper. Tillman kaszlnął słabowicie. — Tai-Pan przypłynął „z wizytą". Pomyślałem, że to idealna okazja na załatwienie ważnej sprawy. Jutro będę miał następny atak gorączki, myślę więc... - jego mętny wzrok spoczął na Shevaun - jestem szczęśliwy mogąc ci

oznajmić, że Jeff oficjalnie poprosił mnie o twoją rękę, a ja z radością się zgodziłem. Shevaun zbladła. —Nie chcę jeszcze wychodzić za mąż — powiedziała. —Rozważyłem wszystko bardzo dokładnie... - Nie wyjdę za mąż!!! Tillman z wielkim wysiłkiem podciągnął się w górę i oparł na łokciu. Teraz ty mnie posłuchasz! — krzyknął, bo gniew do dał mu sił. — Jestem twoim prawowitym opiekunem. Od miesięcy korespondowałem z twoim ojcem. Mój brat ofi cjalnie zgodził się na to małżeństwo, jeżeli ja uznam, że wyjdzie ci ono na dobre. I uznałerri, że tak. Tak więc… —Ty tak, wuju, ale nie ja! Żyjemy w dziewiętnastym wieku, a nie w średniowieczu. Nie chcę jeszcze wychodzić za mąż! —Nie obchodzą mnie twoje życzenia, ale masz całkowitą rację, rzeczywiście żyjemy w dziewiętnastym wieku. Jesteś zaręczona! Wyjdziesz za mąż! Liczyliśmy z twoim ojcem na to, że w czasie pobytu tutaj zyskasz względy Jeffa. Zyskałaś je! — Tillman położył się, wyczerpany. — To jest jak najbardziej pożądane małżeństwo. Bez dyskusji. Cooper podszedł do Shevaiąn. — Shevaun, kochanie — powiedział. — Znasz moje uczucia. Nie miałem pojęcia, że Wilf... Liczyłem, że... Shevaun cofnęła się przed nim i odnalazła wzrokiem Struana. —Tai-Panie! Niech pan powie wujowi. Niech pan mu powie, że nie może tego zrobić - nie może mnie zaręczyć! — proszę mu powiedzieć, że nie może! —Ile pani ma lat, Shevaun? —. spytał Struan. —Dziewiętnaście. —Jeżeli pani ojciec i wuj się zgadzają, to nie ma pani wyjścia — powiedział Struan i spojrzał na Tillmana. — Ma pan to na piśmie, jak sądzę? Tillman wskazał ręką na biurko —Tam jest list — odparł. — Choć to nie pański interes! —Takie jest prawo, Shevaun. Jest pani niepełnoletnia i zobowiązana do podporządkowania się woli ojca. Zasmucony Struan ruszył do drzwi, ale Shevaun zatrzymała go. — Czy wie pan, dlaczego mnie sprzedają?! — wybuchnęła.

— Zamilcz, dziewczyno! — krzyknął Tillman. - Odkąd tu przyjechałaś, mam z tobą same kłopoty, pora więc nauczyć się dobrych manier i szacunku dla starszych i mądrzejszych od siebie! —Sprzedają mnie za udziały — powiedziała z goryczą. — Za udziały w firmie Cooper-Tillman. —To nieprawda! — zaprzeczył Tillman z okropnym grymasem twarzy. —Jesteś za bardzo zdenerwowana, Shevaun — odezwał się zmartwiony Cooper. — To dlatego, że nagle i... Struan chciał wyminąć dziewczynę, ale nie pozwoliła mu przejść. —Niech pan zaczeka, Tai-panie. To transakcja. Wiem, jak myślą politycy. Polityka to kosztowne zajęcie. —Zamilcz!!! — krzyknął Tillman, zawył z bólu i opadł na łóżko. — Bez dochodów stąd — ciągnęła pośpiesznie trzęsą cym się głosem — ojciec nie mógłby pozwolić sobie na urząd senatora. Wuj jest najstarszym bratem, więc jeżeli umrze, to Jeff ma prawo wykupić jego udziały Tillmanów za sumę nominalną i wówczas... —Przestań, Shevaun — przerwał jej ostrym tonem Cooper. — To nie ma nic wspólnego z tym, że cię kocham. Za kogo ty mnie masz? —Powiedz szczerze, Jeff. To prawda, tak czy nie?! Z tą nominalną sumą? —Tak — przyznał Cooper, który przez chwilę groźnie milczał. — W takim przypadku mogę wykupić udziały Tillmanów. Ale przecież takiej umowy nie zawarłem. Nie kupuję cię jak bydła. Kocham cię. Chcę, żebyś została moją żoną. — A jeżeli nie zostanę twoją żoną, to wykupisz udziały wuja? — Nie wiem. Zdecyduję o tym we właściwym czasie. Gdybym ja umarł przed twoim wujem, to wówczas on mógłby wykupić moje udziały. - Niech pan mnie kupi, Tai-Panie. - powiedziała Shevaun, zwracając się do Struana. = Nie mogę, dziewczyno. Ale wątpię też, czy kupuje panią Jeff. Wiem, że jest w pani zakochany. — Niech pan mnie kupi - powtórzyła załamującym się głosem.

-Nie mogę, dziewczyno, To jest sprzeczno z prawem. — Nie! Nie! — zaprzeczyła i rozpłakała się, nie panując nad sobą. Udręczony Cooper objął ją; Kiedy Struan powrócił na „Spokojną Chmurę", Mei-mei nadal spała, rzucając się niespokojnie przez sen. Czuwając nad nią, zastanawiał się zgnębiony; co począć z Gorthem i Culumem. Zdawał sobie sprawę, że powinien natychmiast popłynąć do Makau. Ale nie przed wyleczeniem Mei-mei... Boże, niech ona wyzdrowieje! — modlił się. Wyślę „Chińską Chmurę" i Orłowa... a może Maussa? Czy też zaczekam? Ostrzegłem Culuma, żeby się pilnował, ale czy będzie się pilnował? Jezu Chryste, dopomóż Mei-mei! O północy zapukano do drzwi. — Tak? - powiedział. Wszedł cicho Lim Din. Spojrzał na Mei-mei i westchnął. — Duży Gluby Pan przyjść widzieć Tai-Pan, może? Heja? — spytał. Kiedy Struan wspinał się po schodni do swoich apartamentów pokład wyżej, bolały go plecy i ramiona, a głowa dążyła, —Przepraszam, że zjawiam się bez zaproszenia i o takiej porze, TaiPanie — powiedział Morley Skinner dźwigając swoje tłuste spocone cielsko z fotela. — Ale sprawa jest dość ważna. —Zawsze rad spotykam się z prasą, panie Skinner. Proszę usiąść. Napije się pan? — spytał Struan. Zmusił się, żeby nie myśleć o Mei-mei, i z trudem się skupił, dobrze wiedząc, że nie jest to przypadkowa wizyta. — Dziękuję. Poproszę whisky. Skinner objął wzrokiem bogato urządzone wnętrze dużej kabiny: zielone chińskie dywany na wyszorowanej do czysta podłodze, fotele, kanapy, i wciągnął w nozdrza zapach czystej, impregnowanej oliwą skóry, soli i konopi. Z ładowni w dole dobiegała słaba, mdła, oleista woń opium. Dobrze utrzymane lampy olejne dawały ciepłe czyste światło, które kładło cienie na belkach głównego pokładu. Porównał to wszystko z norą, którą zajmował na Hongkongu — ze zniszczonym, brudnym, śmierdzącym pokojem nad dużym pomieszczeniem, gdzie stała maszyna drukarska. — To miło, że przyjął mnie pan o tak późnej porze — rzekł. —Na zdrowie! — powiedział Struan unosząc szklaneczkę. —Właśnie, „na zdrowie". To dobry toast na złe dni. A jeszcze ta

malaria i reszta. — Małe świńskie oczka Skinnera spojrzały bystrzej. — Podobno ktoś z pańskich znajomych ma malarię. — Wie pan, gdzie znaleźć korę chiny? Skinner potrząsnął głową. —Nie, Tai-Panie. Wszędzie, gdzie czytałem, twierdzą, że to gruszki na wierzbie. Legenda. — Wyjął odbitkę korektorską „Wschodnich Czasów" i wręczył ją Struanowi. — Pomyślałem, że zechce pan zobaczyć artykuł o dzisiejszych wyścigach. Jutro wydaję numer specjalny. —Dziękuję. Czy to w tej sprawie chciał pan się ze mną widzieć? - Nie, proszę pana - odparł Skinner. Chciwie łyknął whisky i spojrzał na pustą szklankę. Jeżeli chce pan więcej, proszę się częstować. —Dziękuję — odparł Skinner i podszedł ciężko do karafki, trzęsąc słoniowatymi pośladkami. — Chciałbym mieć pańską figurę, panie Struan. To niech pan tyle nie je. — Jedzenie nie ma nic wspólnego z tuszą - rzekł ze śmiechem Skinner. — Jest się grubym albo nie. To jedna z tych nieuniknionych rzeczy, które dobry Pan Bóg ustala przy narodzinach człowieka. Zawsze byłem ciężki. — Nalał sobie do szklanki i wrócił. — Zeszłego wieczoru wpadła mi w ręce pewna informacja. Nie mogę ujawnić jej źródła, ale chciałbym ją z panem omówić, zanim wydrukuję. Co za śmierdzącą tajemnicę wyniuchałeś, mój miły przyjacielu? — pomyślał Struan. Jest ich do wyboru, do koloru. Mam tylko nadzieję, że właściwą. Owszem, jestem właścicielem „Wschodnich Czasów”. — rzekł. O ile mi wiadomo, to wiemy o tym tylko; pan i ja. Ale nigdy nie dyktowałem panu, co drukować, a czego nie. To pan jest redaktorem i wydawcą. Pan odpowiada za wszystko i jeżeli wydrukuje pan zniesławiający artykuł, to pana podadzą do sądu, Ci których pan zniesławi. —Tak, panie. Struan. I doceniam swoboda jaką mi pan zostawia — odparł Skinner a oczy zapadły mu się jakby głębiej między roztrzęsione wałki tłuszczu, - Swoboda wymaga od człowieka odpowiedzialności — -w siebie, za gazetę, wobec społeczeństwa. Niekoniecznie w takiej hierarchii ważności. Lecz tym razem jest

inaczej, bo — jak by to wyrazić? - „ewentualne skutki" są dalekosiężne. - Wydobył kartkę. Była pokryta znakami stenograficznymi, czytelnymi wyłącznie dla niego samego. Podniósł wzrok. — Traktat z Czuenpi został odrzucony przez rząd, a wraz z nim Hongkong - oznajmił. —To jakaś humoreska, panie Skinner? — spytał Struan. Ciekaw był, jak przekonywający okazał się Blore. Czy słusznie zaryzykowałeś, ehłopie? — zadał sobie pytanie. Ten chłopak ma pyszne poczucie humoru. „Ogier dał sobie założyć wędzidło", powiedział mu dziś na wyścigach. „Koń pociągowy" byłoby w przypadku Skinnera trafniejszym epitetem. — Nie, proszę pana. Może lepiej, żebym to odczytał — odparł Skinner. I odczytał wiadomość — niemal słowo w słowo to, co napisał sir Charles Crosse i co Struan kazał Blore'owi po cichu szepnąć mu do ucha. Uznał, że to właśnie Skinner najlepiej nadaje się do wzbudzenia zbiorowego gniewu kupców, tak żeby wszyscy, każdy po swojemu, sprzeciwili się zagładzie Hongkongu i rozpoczęli kampanię na jego rzecz, podobną do tej, jaką wiele lat temu prowadzili przeciwko Spółce Wschodnioindyjskiej i w końcu wzięli nad nią górę. — Nie wierzę — powiedział Struan. —Chyba jednak powinien pan uwierzyć, Tai-Panie. — Skinner dopił szklankę. — Można? —Oczywiście. Niech pan przyniesie karafkę tutaj. Oszczędzi to panu chodzenia tam i z powrotem. Od kogo ma pan tę wiadomość? —Nie mogę powiedzieć. —A jeśli będę nalegał? —I tak panu nie powiem. Zniszczyłbym tym sobie moją dziennikarską przyszłość. Chodzi o niezwykle ważną kwestię etyki zawodowej. —Dziennikarz jest niczym bez gazety — powiedział prosto z mostu Struan, chcąc go wypróbować. —To prawda. Rozmawiając z panem, ryzykuję. Ale jeżeli stawia pan sprawę w ten sposób, to i tak panu nic nie powiem. —Jest pan pewien, że wiadomość jest prawdziwa? —Nie. Ale wierzę, że tak. —Jaką datę nosi ten list?

—Dwudziestego siódmego kwietnia. —Serio wierzy pan, że mógłby tu dotrzeć tak szybko? Nonsens! —Też tak zareagowałem. A jednak wierzę, że ta wiadomość jest prawdziwa. - Jeżeli jest prawdziwa, to wszyscy jesteśmy zrujnowani. ~ Być może. —Nie być może, tylko na pewno. —Zapomina pan o potędze prasy i zbiorowej potędze kupców. —Na ministra spraw zagranicznych nie ma siły. A czas pracuje przeciwko nam. Chce pan to wydrukować? — Tak. W odpowiednim czasie. Struan przesunął szklankę i patrzył, jak migotliwe światło odbija się od jej rżniętych krawędzi. —Moim zdaniem, kiedy pan to zrobi wybuchnie olbrzymia panika. A Longstaff natychmiast wezwie pana i zbeszta. —O to się nie martwię, panie Struan. Skinner był zdezorientowany. Struan nie zachowywał się tak, jak tego oczekiwał. Chyba że Tai-Pan już o tym wie, powtórzył sobie po raz setny. Ale przysłanie przez niego do mnie Blore'a nie miałoby sensu. Blore przyjechał przed tygodniem... a w tym czasie Tai-Pan zainwestował niezliczone tysiące liangów w Hongkong. Tak by postąpił tylko wariat. A więc do kogo przybył Blore jako kurier? Do Brocka? Nieprawdopodobne. Brock wydaje pieniądze tak samo rozrzutnie jak Struan. Na pewno do admirała lub generała... albo Monseya. Do Monseya! Kto jak nie Monsey ma znajomości na wysokim szczeblu? Kto jak nie on nienawidzi Longstaffa i pożąda jego stanowiska? Kto jak nie on jest żywotnie zainteresowany w pomyślności sprawy Hongkongu? Bo bez pomyślności Hongkongu dla Monseya nie ma przyszłości w dyplomacji. —Wygląda na to, że io koniec Hongkongu - powiedział. — Tyle pieniędzy i wysiłku; które pan weń Włożył — które wszyscy weń włożyliśmy — wyrzucone w błoto! —Hongkong nie może zginąć. Bez tej wyspy porty na lądzie, które zdobędziemy, nie mają żadnej przyszłości. —Wiem, proszę pana. Wszyscy to wiemy. —Tak. Ale minister spraw zagranicznych jest innego zdania. Dlaczego? Ciekawe dlaczego. Jak temu zaradzić. Jak go

przekonać, co? W jaki sposób? Skinner popierał istnienie Hongkongu równie mocno jak Struan. Bez Hongkongu nie byłoby Noble House. A bez Noble House nie byłoby tygodnika „Wschodnie Czasy" i pracy. — Może nie będziemy musieli przekonywać tego sukinsyna — oświadczył, patrząc lodowato. - Słucham? — Ten drań nie będzie rządził wiecznie. Zainteresowanie Struana wzrosło. Była to myśl zgoła nowa i nieoczekiwana. Skinner zachłannie czytał wszystkie gazety i periodyki i najlepiej orientował się w „ogłoszonych" wydarzeniach w parlamencie. A ponadto — dysponując nadzwyczajną pamięcią i namiętnie interesując się ludźmi — był rezerwuarem różnych źródeł informacji. — Myśli pan, że jest szansa na zmianę rządu? — spytał Struan. — Założę się, że sir Robert Peel i konserwatyści usuną wigów przed upływem tego roku. — Byłby to diablo niebezpieczny hazard. Założyć się z panem musiałbym ja sam. — Postawiłby pan „Wschodnie Czasy" przeciwko upadkowi wigów w tym roku — i utrzymaniu Hongkongu przy Koronie? - Struan świadom był, że taki zakład całkowicie zjedna mu Skinnera i że gazeta jest niewielką ceną za to. Gdyby się jednak zgodził za szybko, to odkryłby karty. — Nie ma pan najmniejszej szansy na wygranie takiego zakładu — rzekł. — Mam bardzo dużą, panie Struan. Jeszcze nie było w kraju tak złej zimy jak w tym roku — tak pod względem ekonomicznym, jak przemysłowym. Bezrobocie jest niesły chane. Zbiory były przeraźliwie niskie. Czy wie pan, że według informacji, jakie nadeszły ostatnią pocztą, w zeszłym tygodnia cena za bochenek chleba wzrosła do szylinga i dwóch pensów? Cukier w kostkach jest po osiem pensów za funt, funt herbaty po siedem szylingów osiem pensów, mydło po dziewięć pensów za kawałek, jajka po cztery szylingi za tuzin. Funt ziemniaków kosztuje szylinga. Funt bekonu trzy szylingi sześć pensów. A teraz weźmy zarobki: najrozmaitsi rzemieślnicy, murarze, kanalarze, cieśle zarabiają siedemnaście i pół szylinga tygodniowo za sześćdziesiąt

cztery godziny pracy. Robotnicy rolni dziewięć szylingów tygodniowo za Bóg wie ile godzin. Robotnicy fabryczni około piętnastu szylingów, i to tylko wtedy, kiedy znajdą pracę! Mój Boże, panie Struan, pan żyje na niebotycznych szczytach, niewiarygodnie bogaty, gdzie można dać tysiąc gwinei dziewczynie za to tylko, że ma piękną suknię, a więc nie wie pan, nie może pan wiedzieć, że co jedenasty człowiek w Anglii jest nędzarzem. W zeszłym roku blisko dziesięć tysięcy mieszkańców Stockton zarabiało poniżej dwóch szylingów tygodniowo. Trzydzieści tysięcy ludzi z Leeds poniżej jednego szylinga! Prawie wszyscy głodują, a jesteśmy najbogatszym narodem świata! Wigowie chowają głowy w tyłki i nie zajmą się tym, co dla wszystkich jest krzyczącą niesprawiedliwością. Nie zrobili nic w sprawie czartystów poza stworzeniem pozorów, że są to anarchiści. Nie obchodzą ich przerażające warunki w fabrykach i warsztatach. Jezu Chryste, sześcio-, siedmioletnie dzieciaki pracują po dwanaście godzin dziennie, także kobiety; a to tania siła robocza, która pozbawia pracy mężczyzn. Dlaczego wigowie mieliby cokolwiek robić. Przecież większość fabryk i warsztatów należy właśnie do nich. A ich bożkiem jest mamona — więcej, więcej^ coraz więcej, a resztę pal diabli! Wigów nie obchodzi problem Irlandczyków. Mój Boże, w zeszłym roku była tam klęska głodu, a jeśli w tym przydarzy się następna, cała Irlandia znowu się zbuntuje, i to niedługo. A do tego wigowie nie kiwnęli palcem, żeby zreformować bankowość. A po co — przecież banki też należą do nich! Niech pan spojrzy na swoje własne niepowodzenia! Gdybyśmy mieli naprawdę sprawiedliwe prawo, broniące depozytorów przed bezczelnymi machlojkami przeklętych wigów... — Skinner urwał z trudem, szczęki mu drżały, a twarz miał zaczerwienioną. — Przepraszam, nie chciałem wygłaszać mowy. Naturalnie, że wigowie muszą odejść. Moim zdaniem, jeżeli nie odejdą w najbliższych sześciu miesiącach, to w Anglii zacznie się krwawa rzeź, przy której rewolucja francuska będzie wyglądać na majówkę. Jedynym, który może nas uratować, jest sir Robert Peel, na miły Bóg! Struan przypomniał sobie, co mówił mu Culum o warunkach panujących w Anglii. Wraz z Robbem wzięli to za gardłowanie studenta idealisty, a on sam uznał sprawy, o których pisał mu ojciec, za nieważne. —Jeżeli lord Cunnington straci urząd, to kto zostanie ministrem spraw zagranicznych? — spytał. —Sam sir Robert. A jeżeli nie on, to lord Aberdeen.

—Ale oni obaj są przeciwko swobodzie handlu. —Tak, niemniej obaj są liberałami i pacyfistami. Więc kiedy dojdą do władzy, muszą się zmienić. Opozycja zawsze zmienia się, kiedy przejmuje władzę i odpowiedzialność. Anglia może przetrwać tylko dzięki wolnemu handlowi — sam pan wie najlepiej — więc oni muszą go poprzeć. A będzie im potrzebne jak największe poparcie możnych i bogatych. - Twierdzi pan, że powinienem ich poprzeć? —Założę się o „Wschodnie Czasy" ze wszystkimi przyległościami i maszyną drukarską, że wigowie upadną w tym roku. I o Hongkong. —I mógłby pan w tym pomóc? —Hongkongowi, tak. O, tak. Struan poprawił dla wygody lewy but i ponownie rozsiadł się w fotelu. —Pięćdziesiąt procent zysków i umowa stoi — zaproponował po chwili umyślnego milczenia. —Wszystko albo nic. - A może powinienem pana wyrzucie i na tym zakończyć sprawę? — Możliwe. Ma pan aż nadto bogactw, żeby wystar czyło ich i dla pana, i dla pańskich bliskich do grobowej de ski. Ja natomiast pytam, jak bardzo zależy panu na Hong kongu — i przyszłości Anglii. Myślę, że wiem, jak go ocalić. Struan dolał sobie whisky i napełnił szklankę Skinnera. —Przyjmuję. Wszystko albo nic — rzekł. — Zechce pan łaskawie zjeść ze mną kolację? Trochę zgłodniałem. —Ależ oczywiście. Dziękuję. Od gadania człowiek głodnieje. Dziękuję uprzejmie. Struan zadzwonił dzwonkiem! pobłogosławił swój dżos za to, że postawił na Skinnera. Kiedy nadszedł Lim Din, polecił mu przynieść jedzenie. Skinner wytrąbił whisky, dziękując Bogu, że tak dobrze ocenił TaiPana. —Nie pożałuje pan tego, Tai-Panie — powiedział. — Niech pan posłucha. Strata Longstaffa — wiem, że to pański przyjaciel, ale mówię o politycznym wymiarze tej sprawy - to ogromne szczęście dla Hongkongu. Po pierwsze, to arystokrata, po drugie — wig, a po trzecie - dureń. Sir Clyde Whalen to ziemiański syn, po wtóre — nie jest głupi, po trzecie - to człowiek czynu. A po czwarte, zna Indie —

przez trzydzieści lat pracował dla Spółki Wschodnioindyjskiej. Przedtem zaś służył w królewskiej marynarce. I po ostatnie, najważniejsze ze wszystkiego, chociaż z pozoru jest wigiem, to w głębi duszy z pewnością nienawidzi Cunningtona i obecnego rządu, tak więc zrobi wszystko, co w jego mocy, żeby przyczynić się do jego upadku. —Dlaczego? — To Irlandczyk. Przez minionych piętnaście lat Cunnington był sprężyną większości ustaw dla Irlandii i osobiście odpowiada w odczuciu wszystkich Irlandczyków za naszą katastrofalną politykę na tej wyspie: Oto jest metoda na Whalena... jeżeli znajdziemy sposób, jak jej użyć — zakończył Skinner i zaczął gryźć poplamiony atramentem kciuk. Lim Din i drugi służący wrócili z talerzami z zimnym mięsem, peklowanymi kiełbaskami, słodyczami, pasztecikami, ciastkami, dużymi kuflami schłodzonego piwa i szampanem w cebrzyku z lodem. Skinner uśmiechnął się łakomie. —Uczta godna fabrykanta! — zawołał. —Godna wydawcy i właściciela gazety! Proszę, się częstować. Struan gorączkowo myślał. W jaki sposób zjednać sobie Whalena? Czy wigowłe Stracą władzę? Czy przenieść swoje wpływy na konserwatystów? Zaniechać popierania takich ludzi jak Crosse? Dó Anglii powinna już dotrzeć wieść, że-Noble House nadal istnieje, i to potężny jak nigdy dotąd. Czy postawić na sir Roberta Peela? — Kiedy opublikuje pan wiadomość o tym liście, wszyscy wpadną w popłoch — powiedział, przypierając go do muru. — Owszem, panie Struan. Nawet gdybym nie był cał kowicie przeciwny utracie przez nas Hongkongu, to muszę myśleć o przyszłości mojej gazety. — Skinner znów wypchał sobie usta jedzeniem i żując je, mówił: — Ale wiadomości można przedstawiać na różne sposoby. Właśnie dlatego praca w gazecie jest taka ekscytująca. — Zaśmiał się i tro chę jedzenia pociekło mu po brodzie. — Tak, muszę myśleć o przyszłości swojej gazety! Całą uwagę skoncentrował na jedzeniu, napychając się potwornie. Struan jadł wstrzemięźliwie, pogrążony w myślach. Wreszcie, kiedy już nawet Skinner najadł się do syta, wstał i podziękował mu za wiadomość i radę. — Przed opublikowaniem tej wiadomości zawiadomię pana o tym

osobiście, Wydrukuję ją za kilka dni, ale potrzebuję czasu na zrobienie planów, Dziękuję, Tai-Panie — powiedział obżarty Skinner i wyszedł. Struan zszedł pokład niżej. Mei-mei w dalszym ciągu rzucała się we śnie. Kazał sobie pościelić koję w jej kabinie i zapadł w półsen. O świcie Mei-mei zaczęła się trząść. Żyły, głowę i łono wypełniał jej lód. Od ukąszenia komara minęło piętnaście dni. ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY TRZECI Słaba i bezradna jak dziecko Mei-mei leżała pod ciężarem tuzina pledów. Twarz miała szarą, spojrzenie upiorne. Przez cztery godziny szczękała zębami. A potem nagle dreszcze zamieniły się w gorączkę. Struan obmył jej twarz wodą z lodem, ale to jej nie przyniosło ulgi. Zaczęła majaczyć. Rzucała się na łóżku, mamrocząc i wykrzykując bez ładu i składu angielskie i chińskie słowa, trawiona straszliwym ogniem. Struan tulił ją i próbował pocieszać, ale nie rozpoznawała go, nie słyszała. Gorączka zniknęła tak raptownie, jak się pojawiła. Z Mei-mei lał się pot, mocząc ubranie i pościel. Jej usta rozchyliły się lekko i wydobył się z nich ekstatyczny jęk ulgi. Otworzyła oczy i powoli odzyskała ostrość widzenia. — Czuję się tak dobrze, taka zmęczona — powiedziała słabym głosem. Struan pomógł A Sam zmienić przepocone poduszki, pościel i ubranie. . A potem Mei-mei zasnęła i spała jak zabita, ani drgnąc. Usiadł w fotelu i czuwał przy niej. Obudziła się po sześciu godzinach, pogodna, lecz wyczerpana. — Witaj, Tai-Panie — powiedziała. -Mam goryczkę Szczęśliwej Doliny? —Tak. Ale twój lekarz ma lekarstwo na nią. Dostanie je za jakiś dzień. —To dobrze. Bardzo dobrze. Nie przejmuj się, na pewno. —Czemu się uśmiechasz, dziewczyno? —Aaa — odparła, ż zadowoleniem zamknęła oczy i umościła się głębiej w czystej pościeli i poduszkach. — Jak inaczej możesz poskromić dżos. Jeżeli się uśmiechasz, kiedy przegrywasz, to wtedy wygrywasz w życiu.

—Wyjdziesz z tego — powiedział. — Wyjdziesz. Nie martw się.

—Nie martwię się o siebie. Tylko o ciebie. —O czym ty mówisz? — spytał Struan, wyczerpany czuwaniem i udręczony tym, że wychudła, a oczy ma podkrążone i wygląda jak widmo. No i starzej. —O niczym. Chciałabym zjeść zupy. Rosołu z kury. —Lekarz przysłał ci lekarstwo. Na wzmocnienie. —To dobrze. Jestem niesamowicie słaba. Zażyję to lekarstwo po zupie. Kazał przynieść rosół. Mei-mei wypiła go troszeczkę i znów położyła się na wznak. —Odpocznij teraz, Tai-Panie — powiedziała. Nastroszyła brwi. — Za ile dni zacznie się następna gorączka? —Za trzy albo cztery — odparł przygnębiony. —Nie martw się. Cztery dni to wieczność, na pewno. Proszę, idź i odpocznij, a potem porozmawiamy. Poszedł do swojej kabiny i spał, ale źle, budząc się co kilka chwil, znowu zasypiał, śniąc, że jest rozbudzony albo że jest bliski zaśnięcia i ani trochę nie może odpocząć. Kiedy się obudził, nisko nad horyzontem stało zachodzące słońce. Wykąpał się i ogolił, ale w głowie miał chaos i zamęt. Przyjrzał się w lustrze swojej twarzy i nie spodobało mu się to, co zobaczył. Bo własne oczy powiedziały mu, że Mei-mei nie wytrzyma trzech takich walk z chorobą. Pozostało jej najwyżej dwanaście dni życia. Zapukano do drzwi. —Tak? — powiedział. —Tai-Panie? —A, witam, Gordon. Jakie wiadomości? —Niestety, żadnych. Robię, co tylko mogę. Jak się czuje Pani? —Miała pierwszy atak, przeszedł. Niedobrze z nią, chłopcze. —Zrobiliśmy wszystko, co w ludzkiej mocy» Lekarz przesłał jej

lekarstwo na wzmocnienie i trochę specjalnych potraw. A Sam wie, co robić. —Dziękuję. Gordon wyszedł i Struan powrócił do rozmyślań. Na ślepo, zadręczając się, szukał rozwiązania. Skąd zdobyć chinę? Przecież gdzieś musi jej być choć trochę! Gdzie w Azji mogłaby być peruwiańska kora? Nie peruwiańska

— kora jezuitów! Raptem jego błądzące myśli eksplodowały, zamieniając się w pomysł. — Na miłość boską! — wykrzyknął, a jego nadzieje wzrosły. — Potrzebujesz końskich much, idź do koni. Potrzebujesz kory jezuitów, to gdzie masz jej szukać, głupcze?! W niespełna dwie godziny potem „Chińska Chmura" z kompletem postawionych, ale mocno zrefowanych żagli, bo wzmagał się monsun, wypadła niczym Walkiria z pomalowanej zachodzącym słońcem zatoki. Kiedy przepłynęła przez zachodni kanał, zderzając się z rozkołysanym na całego Pacyfikiem i wiatrem, przechyliła się, a jej takielunek zaśpiewał radośnie. — Kurs z południowego na południowo-wschodni! - ryknął Struan, przekrzykując wiatr. - Jest z południowego na południowo-wschodni, panie kapitanie! — odkrzyknął sternik. Struan spojrzał w górę na wanty, odcinające się ostro od tła nieubłaganie nadciągającej nocy, i zmartwił się widokiem tylu zrefowanych żagli. Wiedział jednak, że przy tym wietrze ze wschodu i przy takim morzu refy muszą pozostać. „Chińska Chmura" popłynęła nowym kursem i popędziła szybciej na spotkanie nocy, nieustannie zmagając się z wiatrem od dziobu i z falami. Wkrótce jednak miała znowu skręcić, ustawić się rufą do wiatru, a potem już pędzić swobodnie przed siebie. — Cała załoga na pokład! — krzyknął po godzinie Struan. — Zająć stanowiska! Marynarze wyprysnęli z kubryku i pośród ciemności stanęli w pogotowiu przy linach, cumach i fałach. — Kurs z zachodu na południowy zachód! — rozkazał Struan. Sternik ustawił koło steru na nowy kurs i kliper pomknął z wiatrem. Reje zatrzeszczały i odgięły się na zawietrzną, fały zajęczały i naprężyły się, a potem statek popłynął nowym kursem. — Odwiązać refy grota i grotbramsli! — krzyknął Struan. Opryskiwany kaskadami wody fal dziobowych, statek przedzierał się przez nie, z wiatrem zdecydowanie za trawersem. — Tak trzymać! — polecił Struan. —Rozkaz, panie kapitanie! — odparł sternik, wytężając wzrok, żeby dojrzeć migoczące światło kompasu i utrzymać stały kurs, i

zmagając się z opornym kołem sterowym. —Proszę przejąć dowództwo, kapitanie Orłow! — krzyknął Struan. —Najwyższy czas, Zielonooki. —Może popłynie pan prędzej. Chciałbym być w Ma-kau piorunem! — powiedział Struan i zszedł pod pokład. Orłow podziękował Bogu, że był — tak jak zwykle — gotów do błyskawicznego wypłynięcia w morze. Po minie Struana natychmiast poznał, że „Chińska Chmura" musi opuścić zatokę w rekordowym czasie, bo inaczej on Orłow, zostanie bez statku. I chociaż żeglarska ostrożność podpowiadała mu, że tyle żagli nocą na tak płytkich i najeżonych skałami wodach jest niebezpieczne, to krzyknął radośnie: „Odwiązać refy fokbombramsli i bramsli górnych!", upajając się wolnością morskiej żeglugi i dowodzeniem statkiem po tak wielu dniach stania na kotwicy. Przesunął kliper o rumb w prawo, zluzował jeszcze więcej refów i gnał nim niepowstrzymanie naprzód. —Przygotować łódź dziobową, Cudahy! — krzyknął. — Bóg świadkiem, że lepiej być gotowym, kiedy on wyjdzie na pokład... I zawiesić na górze latarnię sygnałową dla pilota portowego! —Tak jest, panie kapitanie! —Odwołuję tę latarnię sygnałową! O tej porze nie będzie tam żadnego pilota — zawołał Orłów, prostując poprzedni rozkaz. — Nie będę czekał na świt i żadnego wyplutego przez rekina pilota portowego! Sam wprowadzę statek do portu. Mamy na pokładzie pilny ładunek. Cudahy pochylił się i przytknął wargi do ucha Orłowa. -~ Gzy to ta, panie kapitanie? — spytał. — Ta, którą kupił za tyle złota, ile ważyła? Widział pan jej twarz? —Idź na dziób, bo zrobię sobie z twoich flaków pasek do spodni! Na rany Jezusa, gęba na kłódkę, powtórz to wszystkim! Po dopłynięciu do Makau nikt nie zejdzie ze statku! —Tak jest, jaśnie panie kapitanie — odparł ze śmiechem Cudahy i wyprostował się, górując nad tym niepozornym mężczyzną, którego lubił i podziwiał. — Milczymy jak grób, na brodę świętego Patryka! Spokojna głowa! Zeskoczył ze schodni pokładu rufowego i poszedł na przód statku. Orłow przemierzał pokład rufowy, zastanawiając się, po co ta cała tajemniczość i co się stało drobniutkiej, zawoalowanej dziewczynie, którą Tai-Pan wniósł na rękach na pokład. Zobaczył krępego Chińczyka Fonga, który szedł za Cudahym jak cierpliwy pies, i znów zaczął

dociekać, czemu to tego człowieka przysłano na statek, żeby go wyszkolić na kapitana, i dlaczego to Tai-Pan umieścił na wszystkich swoich kliprach po jednym poganinie. Chciałbym zobaczyć twarz tej dziewczyny, powiedział sobie w duchu. Jest na wagę złota, o tak, tak głosi legenda. Chciałbym... och, jakże chciałbym być inny, niż jestem, móc patrzeć w ludzkie twarze i nie widzieć w nich odrazy, nie być zmuszonym udowadniać, że jestem człowiekiem jak każdy, lepszym od wszystkich pływających po morzach. Mam już dość bycia Stridem Orłowem — garbusem! Czy to dlatego przestraszyłem się, kiedy Tai-Pan powiedział: „W październiku popłynie pan na północ, sam"? Spojrzał ponuro ponad burtą na przemykające czarne fale. Jesteś, kim jesteś, a to morze czeka, powiedział sobie. Dowodzisz najpiękniejszym statkiem na świecie! Raz w życiu spojrzałeś w ludzką twarz i zobaczyłeś zielone oczy przyglądające ci się badawczo właśnie jak człowiekowi! O, Zielonooki, pomyślał, zapominając o swoim cierpieniu, poszedłbym do samego piekła za tę chwilę, którą mnie obdarowałeś. — Dosyć tego, wałkonie! — krzyknął. — Migiem wła zić na bramstengi! Na ten rozkaz marynarze popędzili w górę, żeby jeszcze lepiej spożytkować siłę wiatru. Później zaś, kiedy na horyzoncie ujrzał światła Makau, polecił zrefować żagle i ostrożnie wprowadził statek do płytkiej zatoki, przy wtórze okrzyków marynarza, który badał głębokość wody ołowianą sondą. — To jest dopiero żeglarstwo, kapitanie! — pochwalił go Struan. Orłow obrócił się, zaskoczony. — A, nie zauważyłem cię, Tai-Panie. Podkradasz się do człowieka jak duch. Łódź gotowa do spuszczenia na wodę - powiedział. - Przyszło mi namyśl, że zamiast czekać na świt i pilota, równie dobrze mogę sam wprowadzić statek do zatoki - dodał niedbałym tonem. — Czyta pan w moich myślach, kapitanie. — Struan spojrzał na niewidoczne miasto 1 światła palące się nad po wierzchnią wody, które unosiły się jak na grzbietach fal. — Rzucić kotwicę w naszym stałym miejscu. Proszę osobiście pilnować mojej kabiny. Nie wolno panu zejść ze statku — ani nikomu.

Wszyscy zostają la pokładzie. Ani pary z gęby. — Już wydałem te rozkazy. władze portugalskie, niech - Kiedy na pokład wejdą pan przeprosi, że nie czekał na pilota, i wniesie stosowne Proszę powie opłaty. No i zapłaci haracz Chińczykom. dzieć, że jestem na brzegu. Orłow był na tyle mądry, żeby nie pytać, na jak długo Tai-Pan odjeżdża. Na horyzoncie pojawiły się pierwsze zwiastuny świtu, kiedy „Chińska Chmura" zakotwiczyła pół mili od spokojnych niewidocznych nabrzeży po południowo-zachodniej stronie zatoki. Podpłynąć bliżej bez ryzyka nie mogła, zatoka była bowiem niebezpiecznie płytka i dlatego prawie bezużyteczna - jeszcze jeden powód, dla którego Hongkong był ekonomiczną koniecznością. Śpiesząc łodzią ku brzegowi Struan dostrzegł światła kotwiczne innego klipra, stojącego dalej na południe — „Białej Czarownicy". Kotwiczyło tam również kilka mniejszych europejskich statków i kursowało — cicho, jak to one — setki dżonek i sampanów. Struan pośpieszył po pustym molo, wynajętym przez Noble House. Zobaczył, że w wielkiej rezydencji jego firmy, którą także wynajął od Portugalczyków, jest zupełnie ciemno. Był to trzypiętrowy pałac z kolumnadą, stojący na drugim końcu wysadzanej drzewami prai. Skręcił na północ i poszedł praią, jak Portugalczycy nazywali promenadę, mijając budynek chińskiej komory celnej. Przeszedł na drugą stronę szerokiej ulicy i zaczął się wspinać na łagodnie wznoszące się wzgórze do kościoła Sao Francisco. Cieszył się, że znów jest w Makau, znowu w cywilizowanym świecie brukowanych ulic, okazałych katedr, miłych domów w śródziemnomorskim stylu, pracas z fontannami i przestronnych ogrodów — rozkosznie wonnych od przepychu kwiatów. Przyrzekł sobie, że tak będzie kiedyś, wyglądał Hongkong... jeżeli zechce dżos. I wówczas przypomniał sobie o Skinnerze, Whalenie, malarii i leżącej na pokładzie „Chińskiej Chmury" Mei-mei, takiej wątłej, takiej słabej, którą za dwa, trzy dni czekał kolejny atak gorączki. A co z „Błękitną Chmurą"? Wkrótce powinna dopłynąć do kraju. Czy pokona „Siwą Czarownicę"? Czy też może została tysiące mil za nią, na dnie oceanu? A co z pozostałymi kliprami? Ile ich stracę w tym roku? Niech „Błękitna Chmura" dopłynie pierwsza! Co z Winifred? Czy nic nie jest Culumowi, gdzie się podziewa Gorth i czy to dzisiaj wypadnie dzień

zapłaty? Miasto o świcie nadal spało. Ale czuł na sobie spojrzenia obserwujących go Chińczyków. Dotarł na szczyt wzgórza i przeszedł przez piękny Praca de Sao Francisco. Na północ od tego placu, w najwyższym punkcie międzymorza, wznosiły się mury obronne starego fortu Sao Paulo de Monte. Za nim zaś była chińska część Makau — wąskie zaułki, rudery na ruderach, oblepiające jak skorupa północny stok wzgórza i opadające dalej w dół. Pół mili stąd rozpościerała się równina, a przesmyk zwężał się do szerokości stu pięćdziesięciu jardów, Były tam ogrody, aleje, szmaragdowozielony mały tor wyścigów konnych i boisko do krykieta, które założyli i od wieków finansowali Anglicy. Portugalczycy nie pochwalali wyścigów konnych i nie grali w krykieta. Sto jardów za boiskiem krykietowym stał mur - na nim kończyło się Makau, a zaczynały Chiny. Mur miał dwadzieścia stóp wysokości, dziesięć stóp gru bości i przecinał półwysep od brzegu do brzegu. Dopiero po wybudowaniu tego muru, trzy wieki temu, cesarz zgodził się wydzierżawić przesmyk Portugalczykom i pozwolił im osiedlić się na tym skrawku lądu. Pośrodku muru wyrastała ozdobiona portalem wieża strażnicza z jedną tylko majestatyczną bramą. Brama do Chin zawsze stała otworem, ale nie mógł jej przestąpić żaden Europejczyk. Buty śpieszącego przez płac Struana głośno .stukały. Otworzył wysoką żelazną kutą bramę pałacu biskupiego i przeszedł przez ogrody które pielęgnowano od trzech wieków. Przyrzekł sobie, że sam będzie miał kiedyś takie. Stukając obcasami przemierzył brukowany dziedziniec i podszedł do wielkich drzwi. Pociągnął za dzwonek, usłyszał ze środka jego dzwoniące echo, pociągnął zań znowu, a potem jeszcze raz natarczywie. Po jakimś czasie w oknach na parterze przesunęło się migoczące światło latarni, usłyszał kroki i zrzędliwy potok portugalskich słów; Drzwi otworzyły się. — Bom dia — powiedział. — Chcę się widzieć z biskupem. Na wpół ubrany, rozespany służący wpatrzył się w niego, nie poznając go i nie kojarząc, a potem wyrzucił z siebie nowy potok portugalskich słów i chciał zamknąć drzwi. Ale Struan wsadził w nie nogę, otworzył je pchnięciem i wszedł do. środka. Skręcił do pierwszego pokoju — pięknego, opasanego rzędami książek gabinetu — i usiadł na krześle z rzeźbionym oparciem. A potem przeniósł wzrok na gapiącego się sługę.

— Z biskupem - powtórzył. W pół godziny potem Fałerian Guineppa, biskup Makau, Generał Kościoła Rzymskiego, wkroczył władczo do okupowanego przez Struana gabinetu. Był wysokim mężczyzną o dumnej postawie, wyglądającym młodo jak na swoje pięćdziesiąt lat. Nos miał orli, czoło wysokie, a rysy arystokratyczne. Ubrany był w karmazynowe szaty, na głowie nosił karmazynowa piuskę, a na wyprostowanej szyi wisiał mu ozdobiony klejnotami krucyfiks. Jego zaspane czarne oczy spoglądały nieprzyjaźnie. Ale kiedy spoczęły na Struanie, gniew i senność natychmiast z nich pierzchły. Biskup zatrzymał się w progu; cały czujny. Struan wstał. Dzień-dobry, eminencjo — przywitał się. — Przepraszam, że zjawiam się tak wcześnie i bez zaproszenia. — Witam w imię Boże, senhor — odparł uprzejmie biskup i wskazał gestem krzesło. — Myślałem właśnie o skromnym śniadaniu. Zje pan ze mną? — Dziękuję za zaproszenie. Biskup wydał po portugalsku krótkie polecenie służącemu, który ukłonił się mu i szybko wyszedł. Biskup, z dłonią na krucyfiksie, podszedł wolno do okna i spojrzał przez nie na wschodzące słońce. Daleko w zatoce dostrzegł na kotwicowisku „Chińską Chmurę" stojącą w otoczeniu sampanów. Zastanawiał się, co za nagła sprawa sprowadza do niego Tai-Pana Noble House. Wroga, o którym tyle wiedział, a jednak nie znał osobiście. —Dziękuję, że mnie pan obudził. Bardzo piękny ranek — rzekł. —Owszem. Obaj przybrali wobec siebie pozory grzeczności, której bynajmniej nie czuli. Dla biskupa Struan reprezentował materialistycznych, złych, fanatycznych angielskich protestantów, którzy złamali prawa boskie i którzy — na swe wieczne potępienie — wyparli się papieża, tak jak Żydzi Chrystusa. Był ich przywódcą i tym, który niemal w pojedynkę zniszczył Makau, a wraz z Makau panowanie katolików w pogańskiej Azji. Dla Struana biskup reprezentował to wszystko, czym pogardzał u katolików — dogmatyczny fanatyzm kastrują cych się dobrowolnie, żądnych władzy ludzi, którzy kropla p» kropli krwawicy wysysali krocie z biednych w imię katolickiego Boga, z kropli tych wznosząc potężne

katedry na chwałę własnej wersji Istoty Boskiej, i którzy bałwochwalczo ustanowili papieżem w Rzymie człowieka, czyniąc zeń nieomylnego sędziego bliźnich. Służący w liberiach z uniżeniem wnieśli srebrne tace z gorącą czekoladą, lekkimi jak piórko rogalikami, świeżym masłem i słodką galaretką z kumkwatu, z której słynął tutejszy klasztor. Biskup odmówił modlitwę po łacinie, co jeszcze bardziej skrępowało Struana, lecz się nie odezwał. Obaj jedli w milczeniu. Dzwony mnogich kościołów zadzwoniły na jutrznię, a ciszę wypełniła cicha basowa litania śpiewana niskimi głosami przez chór mnichów w katedrze. Po czekoladzie podano kawę z portugalskiej Brazylii — gorącą, słodką, mocną, pyszną. Biskup skinął ręką na służącego, który otworzył ozdobione klejnotami pudełko z cygarami i poczęstował nimi Struana. - Są z Hawany, proszę, jeżeli panu smakują — wyjaśnił biskup. — Po śniadaniu raczę się „podarunkiem" sir Waltera Raleigha dla ludzkości. — Dziękuję. Struan wybrał jedno. Służący przypalili im cygara i na znak biskupa wyszli. Duchowny obserwował spiralę dymu. Czemu zawdzięczamy że Tai-Pan Noble House szuka mojej pomocy? — spytał. — Pomocy papisty?! — dodał z nieznacznym uśmiechem. — Może pan, eminencjo, bez żadnego ryzyka założyć, że nie szukam jej z błahego powodu. Czy słyszał pan o ko rze chiny? Korze jezuitów? —A więc to o to chodzi. Ma pan malarię. Gorączkę Szczęśliwej Doliny — rzekł cicho biskup. —Przykro mi rozczarować pana, księże biskupie. Nie, nie mam malarii. Ma ją ktoś, kogo miłuję. Czy china leczy malarię? Biskup przez chwilę obracał duży pierścień na środkowym palcu, a potem dotknął krucyfiksu. — Tak. Jeżeli malaria ze Szczęśliwej Doliny jest tą samą, która istnieje w Ameryce Południowej — odparł, patrząc przenikliwie. Struan czuł moc jego wzroku, ale odwzajemniał mu się równie nieustępliwym spojrzeniem. - .Wiele lat temu byłem misjonarzem w Brazylii. Zaraziłem się tamtejszą

malarią. Ale china wyleczyła mnie. — Czy macie tę korę tutaj, w Makau? W panującej ciszy słychać było tylko trzask paznokci stukających w krucyfiks, co przypomniało Struanowi chińskiego lekarza, ostukującego palcami przeguby Mei-mei. Zastanawiał się, czy się nie pomylił co do biskupa. —Nie wiem, senhor Struan — odparł biskup. —Jeżeli china leczy naszą malarię, gotów jestem zapłacić. Jeżeli chce pan pieniędzy, bardzo proszę. Wpływów? Zapewnię je panu. Jeżeli chce pan mojej duszy, oddam ją — nie podzielam pańskich poglądów, a więc jest to bezpieczna wymiana. Z radością nawet przyjmę katolicyzm, choć będzie to, jak obaj dobrze wiemy, bez znaczenia. Dam panu wszystko, czego pan zażąda, jeśli tylko będzie to w mojej mocy. Ale chcę dostać trochę tej kory. Chcę wyleczyć pewną osobę z gorączki. Proszę wymienić cenę. — Jak na petenta, który przychodzi prosić, zachowuje się pan osobliwie. -Owszem. Sądzę jednak, że bez względu na moje zachowanie i to, co o sobie nawzajem myślimy, dobijemy targu. Czy ma pan chinę? A jeśli tak, to czy wyleczy ona gorączkę Szczęśliwej Doliny? Jeśli zaś wyleczy, to ile pan za nią żąda? W gabinecie panowała wielka cisza, brzemienna ożywioną aktywnością uczuć, myśli, woli. —W tej chwili nie odpowiem na żadne z pańskich pytań — odparł biskup. —Wrócę wieczorem — powiedział Struan, wstając. —Wróci pan niepotrzebnie, senhor. —To.znaczy, że me zawrze pan transakcji? —To znaczy, że dzisiaj wieczorem może być na to za wcześnie. Rozesłanie wieści do wszystkich uzdrowicieli i otrzymanie odpowiedzi wymaga czasu. Dam panu znać, jak tylko je dostanę. Odpowiedzi na wszystkie pańskie pytania. Gdzie pan będzie? Na „Chińskiej Chmurze", czy w swojej rezydencji? —Przyślę człowieka, który będzie warował na pańskim progu i czekał. . ~ Nie trzeba. Prześlę wiadomość. — Biskup nie wstał z krzesła. — Proszę się nie martwić, senhor — dodał po chwili ze współczuciem, widząc jego głębokie zatroskanie. — Prześlę wiadomości tu, i tam, w

imię Boże. — powiedział Struan, a kiedy wychodził, — Dziękuję usłyszał słowa biskupa „Z Bogiem", ale nie zatrzymał się. Drzwi wejściowe zamknęły się za nim z hałasem. W ciszy małego gabinetu biskup głośno westchnął. Jego wzrok padł na ozdobiony klejnotami krucyfiks, wiszący mu na piersi. Zmówił cichą modlitwę. A potem wezwał swojego sekretarza i zarządził poszukiwania leku. Później, kiedy znowu został sam, roztroił się duchem, zamieniając w trzy osoby, którymi musieli być równocześnie wszyscy generałowie Kościoła. Pierwszą był pomazaniec Piotr, pierwszy biskup Chrystusowy, z tym wszystkim, co było domeną ducha. Drugą, wojowniczy strażnik doczesności Kościoła, z wszystkim, co się z tym wiązało. Trzecią zaś, zwyczajny prosty człowiek, wierzący w nauki innego prostego człowieka, który był Synem Bożym. Rozsiadł się w fotelu i pozwolił tym trzem osobom spierać się ze sobą. A słuchał ich uważnie.

ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY CZWARTY Struan wszedł po marmurowych schodach rezydencji swojej firmy, utrudzony, ale dziwnie spokojny. Zrobiłem wszystko, co mogłem, pomyślał. Nim zdążył otworzyć drzwi, już rozwarły się przed nim na oścież. W drzwiach powitał go, uśmiechając się bezzęb nymi ustami, Lo Czum, szef służby Noble House w Makau. Był drobniutkim staruszkiem z twarzą jak stara kość sło niowa i chochlikowatym uśmiechem, a służył u Struana, odkąd ten mógł sobie pozwolić na służącego. Ubrany był w schludną białą marynarkę, czarne spodnie i sznurkowe san dały. gotów, Witaj-a, Tai-Panie powiedział. — Kąpiel śniadań gotów, ubrań gotów, co Tai-Pan chcieć? Być na pewno. — Heja, Lo Czum. Struana nieodmiennie zdumiewała szybkość, z jaką rozchodziły się wieści. Wiedział, że gdyby tuż po przyjeździe na brzeg przebył biegiem molo i pośpieszył prosto do rezydencji, to drzwi i tak otworzono by przed

nim na oścież, a Lo Czum stałby w nich, jak w tej chwili. —Kąpiel, ubrań chcieć — dodał. —Faktol Czen Szeng być pójść. Mówi wrócić dziewięć godzin, może? —Może — odparł znużony Struan. Lo Czum zamknął drzwi, wbiegł przed Struanem po marmurowych schodach i otworzył drzwi sypialni. Duża żelazna, sięgająca bioder wanna była, tak jak zwykle, wypełniona parującą wodą, na małym stoliku stała, tak jak zwykle, szklanka mleka i rozłożono przybory do golenia, a na łóżku, tak jak zwykle, leżały czysta koszula i ubranie. Jak dobrze znów znaleźć się w domu, pomyślał Struan. —Tai-Pan chcieć kłowa dziko kąpiel, heja? — spytał Lo Czum, rżąc ze śmiechu. —Ajiii ja! Lo Czum! Zawsze mówić o baldzo zły kłopot, zawsze mówić o krowa dziko fik-fik w kąpiel, po co darmo? Obudzi pan Culum, powie: przyjść tutaj! — polecił Struan, zdejmując zabrudzone ubranie. —Pan Culum nie sen-sen. —Gdzie pójść? — spytał Struan. —Lo Czum podniósł ubranie i wzruszył ramionami. —Nie być cały noc, panie — odparł. Struan zmarszczył brwi. — To samo każda noc, heja? — spytał. Lo Czum potrząsnął przecząco głową. — Nie, panie. Jeden, dwa noc on sen-sen tu — odparł i wyszedł z pokoju. Struan zanurzył się w wannie, zaniepokojony wieścią o nieobecności Culuma w domu. Boże, pomyślał, mam nadzieję, że ma dość rozumu, żeby nie wchodzić do chińskiej dzielnicy. Punktualnie o dziewiątej przed rezydencją Struana zatrzymała się kosztowna lektyka. Wysiadł z niej ociężale faktor Noble House, Czen Szeng. Wyglądał majestatycznie w purpurowym chałacie i przybranej klejnotami czapce i nosił się bardzo dostojnie. Wmaszerował po schodach, a Lo Czum jak zwykle osobiście otworzył przed nim drzwi. Był to dla niego powód do wielkiej chwały, gdyż Lo Czum otwierał osobiście drzwi tylko Tai-Panowi i jemu. —Oczekuje mnie? - spytał po kantońsku Czen Szeng. —Naturalnie, ekscelencjo. Przepraszam, że umówiłem pana tak wcześnie, ale wiem, że chciałby spotkać się pan z nim jako pierwszy.

— Podobno wyjechał z Hongkongu w szalonym pośpiechu. Wiesz, co się stało? - Udał się bezpośrednio do Tai-Pana długich sukien i... —Wiem o tym — przerwał mu z rozdrażnieniem Czen Szeng. Nie umiał zgłębić przyczyny tego, że Struan popędził do klasztoru. — Doprawdy nie rozumiem, dlaczego okazuję ci tyle wyrozumiałości, Lo Czum, i czemu nadal płacę ci co miesiąc łapówkę, żebyś donosił mi o wszystkim w tych ciężkich czasach. Wiedziałem, że statek jest w zatoce, zanim mnie zawiadomiłeś. To oburzający przejaw braku dbałości o moje interesy. —Naprawdę bardzo przepraszam, ekscelencjo — odrzekł Lo Czum. — Tai-Pan przywiózł tym statkiem oczywiście swoją konkubinę. —A! — sapnął Czen Szeng. Świetnie, pomyślał. Z radością oddam jej dzieci i pozbędę się tej odpowiedzialności. — To już coś, chociaż za godzinę dowiedziałbym się o tym od innych. — Jakie masz dla mnie inne perły wiadomości, zasługujące na apanaże, które ci płacę od tylu lat? Lo Czum wywrócił oczami, odsłaniając białka. — A jakież to wieści mogę mieć ja, skromny niewolnik, dla takiego mandaryna jak pan? — powiedział ze smut kiem. — Ciężkie czasy, ekscelencjo. Żony suszą mi głowę o pieniądze, a synowie trwonią Hangi na hazard, jakby srebro rosło niby ryż. Wielka bieda. Tylko kiedy wie się z góry o czymś ogromnie ważnym, można się obronić przed prze znaczeniem. Aż strach pomyśleć, że takie wieści mogłyby wpaść w niepowołane uszy. Czen Szeng bawił się warkoczem, w lot pojąwszy, że Lo Czum ma jakąś nadzwyczajną wiadomość. — To prawda. W takich ciężkich czasach bardzo ważne jest — tak też chcą bogowie — żeby pomagać biednym — rzekł ponuro. — Myślałem o tym, żeby ze względu na twoich znakomitych przodków posłać ci niegodny dar — trzy pieczone świnie, czternaście kur niosek, dwie sztuki szantuńskiego jedwabiu, perłę za dziesięć liangów najczystszego srebra, piękną nefrytową klamrę do paska z wczesnego okresu dynastii Cing, wartą pięćdziesiąt liangów, oraz trochę okolicznościowych słodyczy i pasztecików, całkiem niegodnych twojego podniebienia, lecz może zechcesz dać je swoim sługom. - Nie wypada mi przyjmować tak wspaniałego daru — odparł z

wielkim szacunkiem Lo Czum. — Uczyniłoby mnie to na zawsze twoim dłużnikiem, panie. Jeżeli odmówisz, to wyciągnę tylko z tego wniosek, że ofiara ta jest niegodna twojego znakomitego przodka, i stracę twarz. Po jakimś czasie Lo Czum dał się przekonać do przyjęcia darów, a Czen Szeng dał się przekonać, że są one iście królewskie. — Słyszałem, że Tai-Pan szuka czegoś, bo jego konku bina jest bardzo chora — wyszeptał Lo Czum. — Chora od zatrucia gorączką Hongkongu. - Co takiego?! - zawołał Czen Szeng, przerażony tą wieścią, lecz zadowolony, że jego liczne dary są jej warte. — Mów dalej, proszę! Lo Czum opowiedział mu o lekarzu, bardzo dziwnym lekarstwie i o wszystkim, co A Sam wyszeptała tego ranka do ucha właściciela sampanu, którego do niej wysłał. — Plotka głosi też, że Tai-Pan wyznaczył dwadzieścia tysięcy liangów nagrody. Jego syn, znakomity syn twojej trzeciej żony i twój pasierb, przystąpiono szaleńczych poszukiwań lekarstwa na Hongkongu. W głowie Czen Szenga zaroiło się od myśli o możliwych następstwach tego faktu. Dał Lo Czumowi znak i został wprowadzony do gabinetu Struana. - Cześ-ci, Tai-Panie - powiedział wylewnie. - Dobrze cię widzieć w Makau, na pewno. - Witaj, Czen Szeng — odparł Struan i wskazał mu fotel. — Siadaj. —Statek — „Błękitna Chmura" — dojść kraj pierwszy, heja? —Nie wiem. Kiedy dojść, powie ci bardzo mig. Czen Szeng chcieć mnie widzieć, heja? Czen Szeng był zmartwiony. Żin-kua obarczył jego, przywódcę Triad w Makau, osobistą odpowiedzialnością za bezpieczeństwo Cz'ung Meimei i jej dzieci. Spośród wszystkich współpracowników Żin-kua on jeden wiedział, że Mei-mei jest jego wnuczką i że jako konkubina Tai-Pana przedstawia dla nich wartość ogromną, a dla sprawy Triad w przyszłości — czyli dla sprawy całych Chin — bezcenną. Wiadomość o tym, że angielska flotylla wraca natychmiast pod Kanton, zamiast płynąć wprost na Pekin, zaoszczędziła im blisko cztery miliony liangów — stokroć więcej niż kosztowało wykształcenie Mei-mei. Pobłogosławił swój dżos za tę dziewczynę. Bez niej musiałby zapłacić pokaźną część tego okupu

sam. A teraz tę głupią, bezwartościową kobietę spotkał zły dżos w postaci nieuleczalnej choroby. A przynajmniej, poprawił się szybko, nieuleczalnej, jeżeli nie wytropimy tego leku. A jeżeli go wytropimy, Meimei wyzdrowieje, a wówczas pokładane w niej — i Tai-Panie — nadzieje będą zabezpieczone i na dodatek zyskamy te dwadzieścia tysięcy liangów. Nagle skojarzył to sobie z innym strzępkiem informacji. A, pomyślał, to wyjaśnia, dlaczego Gordon Czen wysłał wczoraj potajemnie czterdziestu członków Triad loży z Hongkongu do Makau. Na pewno jest tu gdzieś trochę tego leku. Ciekaw był, jak Gordon przyjąłby wieść, że jego tajny „Nauczyciel" został do niego wysłany z rozkazu Żin-kua, że Żin-kua jest przywódcą Triad w całej prowincji Kwantung i że on, Czen Szeng, jest drugim w hierarchii po nim. Bardzo mądrze jest trzymać wiele spraw w tajemnicy, pomyślał. Nigdy nie wiadomo, kiedy komuś powinie się noga. — Tai-Pan małe dziko w mój dom baldzo dobły, baldzo wesoły — powiedział kordialnie. — Ty chce widzieć? Zabrać Hongkong? — Widzieć dziś. Zabrać niedługo. Ja powie bardzo, kie dy — odparł Struan, rozważając, czy powiedzieć Czen Szengowi o Mei-mei. -. Tai-Panie. Twój kłowa dziko mało dobly; — zaczął Czen Szeng. Ja myśleć: ty lepiej sprowadź chiński dziko mama na brzeg. Zrobić dziko mama szczęście, może. Tu być baldzo pierszy klasa lekarz. Bardzo pierszy klasa lek być; Nie bój. Ja myśleć: lek być tu,, w Makau. Czen Szeng załatwić baldzo dużo dobrze. - Skąd wiesz, że ona tu jest, no i o malarii? - Co? Nie rozumi. —Skąd wie krowa dziko mój mieć zły choroba? Czeng Szeng zaśmiał się w duchu i wzruszył ramionami. —Wie tak siak, na pewno. —Lek tu? To prawda? — Jak tu, dostać. Pośle dżonka mig-mig do „Chińska Chmura". Przywieźć krowa .dziko brzeg. Czen Szeng zała twi. Chińczyk ukłonił się uprzejmie i wyszedł. Struan popłynął na „Chińską Chmurę" i pozwolił załodze, wachta po wachcie, zejść na ląd, Wkrótce przypłynęła dżonka Czen Szenga. Mei-mei ostrożnie przewieziono na brzeg, w czym asystował chiński lekarz, a potem

zaniesiono ją do jej domu przytulonego do wzgórza Sao Antonio. Dom był posprzątany i mieszkały w nim służące, a herbata czekała gotowa. A Sam obiegła go skrzętnie, wyściskała czekające w nim ze swoimi piastunkami dzieci, a kiedy ułożyła Mei-mei w wielkim łożu i podparła ją poduszkami, przyprowadziła je do niej. Popłynęły łzy szczęścia, a potem znów nastąpiła bieganina i krzyki, Mei-mei zaś i A Sam uradowały się, że nareszcie są z powrotem w domu. Chiński lekarz przyniósł specjalne jedzenie i lekarstwa dla wzmocnienia Mei-mei oraz podtrzymania sił dziecka w jej łonie, nakazując jej leżeć w łóżku. —Niedługo wrócę — powiedział Struan. —Dobrze. Dziękuję, Tai-Panie. Dziękuję ci. —Jadę do rezydencji, a potem być może do Brocków. —Są w Makau? —Tak. Wszyscy z wyjątkiem Tylera. Chyba ci wspominałem. Nie pamiętasz? Culum i Tess też tu są. —A, tak — powiedziała. Przypomniała sobie o tym, co załatwiła z Gordonem Czenem. — Przepraszam. Zapomniałam. Pamięć mam jak przetak. Naturalnie, przypominam sobie. Jest mi wielmożnie miło, że jestem nie na statku, a w domu. Dziękuję. Wrócił do swojej rezydencji. Culuma jeszcze nie było, poszedł więc wysadzaną drzewami aleją do rezydencji Brocków. Jednak ani Tess, ani Liza nie wiedziały, gdzie jest jego syn. Gorth oświadczył, że zeszłego wieczoru poszli pograć do Klubu Angielskiego, ale on sam wyszedł wcześnie. — Odprowadzę cię do drzwi, Tai-Panie — powiedział. Kiedy znaleźli się przy drzwiach, uśmiechnął się szyderczo, rozkoszując się słodyczą zemsty. — Wiesz, jak to jest... było się u damy. Może z nim jest to samo. Nic w tym złego, nie? Kiedy żem odchodził, wygrywał w karty, jeżeli to cię mar twi. — Nie, Gorth. To mnie nie martwi. Sam wiesz, jak su miennie traktuje przestępstwa angielskie prawo — rychły proces i rychły stryczek, bez względu na osobę. Nawet jeżeli ginie prosty tutka. Gorth zbladł. —Co chcesz przez to powiedzieć? —Że każdemu, kto staje się szubienicznikiem, z chęcią posłużę za

kata. — Grozisz mi? Do diabła, na to też. jest prawo! Jeżeli jest trup, to, dalibóg, będzie także oskarżenie o morderstwo. —Nie wiem, o czym gadasz. – odparł wojowniczo Gorth.— Ty mnie fałszywie pomawiasz! —O nic cię nie pomawiam, Gorth. Ja tylko przypominam ci fakty, -Tak jest. Podobno na każdą ewentualną śmierć znajduje się dwóch ewentualnych świadków gotowych zeznawać w sądzie. Gorth opanował popłoch. To, sprawka tej parszywej wiedźmy Fortheringill i tego drania Quance'a, orzekł. Dostała dość forsy; żeby trzymać jęzor za zębami! No, jak będzie trza, to załatwię się z nimi raz-dwa, ale nie będzie trza, bo ta mała dziwka nie umrze. — Nie boję się takich jak ty ani twoich zasranych fałszywych oskarżeń! powiedział. — Ja cię nie oskarżam, Gorth - powtórzył Stfuan. Strasznie kusiło goj żeby sprowokować i tak czekającą go niechybnie walkę już teraz. Wiedział jednak, że musi zaczekać, aż Gorth zrobi pierwszy, błąd, żeby mógł go znieważyć nie do wybaczenia w obecności świadków. Tylko wtedy mógł otwarcie i bez przeszkód posłać mu sekundantów z oficjalnym wyzwaniem na pojedynek, a potem zabić go na oczach ludzi. Tylko w taki sposób mógł uniknąć zerwania małżeństwa Culuma z Tess i dostarczenia Brockowi środków; z pomocą których Tyłer zniszczyłby go w sądzie. Bo Meimei miała rację — wszyscy w Azji wiedzieli, że on, Struan, aż pali się do zabicia Gortha. — Jeżeli zobaczysz Culuma, powiedz mu z łaski swojej, że go szukam. —Sam se biegaj na posyłki! Nie jestem twoim lokajem! Dalibóg, już niedługo nie będziesz Tai-Panem Noble House! —Strzeż się, Gorth - rzekł Struan. Ja się ciebie nie boję. Gorth połknął rzuconą przynętę. - Ani ja ciebie Dirk. Mówię ci jak mężczyzna mężczyźnie — ty też się strzeż; bo jak nie, to cię załatwię! Struan wrócił do swojej rezydencji, zadowolony z siebie. Złapałem cię na haczyka Gorth, ppwiedział w duchu. Culum jeszcze nie wrócił. Nie było też wiadomości od biskupa. Struan polecił Lo Czumowi żeby postarał się odnaleźć Culuma. Wyszedł na praię i skierował się na Wzgórze ku katedrze, a potem wszedł w mniej znane ulice; mijając przemiłe restauracyjki na świeżym powietrzu, pod kolorowymi

parasolami. Przebył szeroki plac i wszedł przez duże drzwi. Siedząca przy biurku zakonnica podniosła wzrok. — Dzień dobry. Mówi pani po angielsku? - spytał Struan. - Trochę, senhor, - Macie tu pacjentkę. Pannę Mary Sinclair. Jestem jej znajomym. —Pan chce widzieć? — spytała po dłuższej chwili. —Tak, proszę. Przywołała ręką zakonnicę Chinkę i przemówiła do niej prędko po portugalsku. Struan podążył za Chinką korytarzem i po jakichś schodach do pokoju Mary. Był on mały, plugawy i cuchnący, a okna w nim szczelnie zamknięte. Nad łóżkiem wisiał krzyż. Mary twarz miała wyczerpaną, a uśmiech blady. Cierpienia dodały jej lat. —Witaj, Tai-Panie — powiedziała. —Co ci jest; Mary? — spytał łagodnym totem. —Nic, na co bym nie zasłużyła. —Zabiorę cię z tego przeklętego miejsca — powiedział. —Nic mi nie trzeba, Taii-Panie. Traktują mnie tu bardzo dobrze. —Tak, ale to nie jest miejsce dla angielskiej dziewczyny protestantki. Do celi wszedł chudy i -posępny mnich z tonsurą. Miał na sobie zwykłą sutannę sztywną od dawno zaschniętych plam krwi i rozlanych medykamentów, i nosił prosty drewniany krzyż. — Dzień dobry przywitał się wykształconą, pozbaw wioną obcego akcentu angielszczyzną. — Jestem ojciec Se bastian. Lekarz tej pacjentki. - Dzień dobry. Chyba zabiorę ją spod pańskiej kurateli — powiedział.Struan. . — Tego bym nie radził, panie Struan. Nie powinno jej się stąd zraszać przez co najmniej miesiąc. —A co jej dolega? —Cierpi na tozstrój wewnętrzny. —Ojciec jest Anglikiem? —Czy to takie dziwne, panie Struan? Jest wielu Anglików — a również Szkotów -~ którzy uznają prawdziwy Kościół Chrystusowy. To, że jestem katolikiem, nie umniejsza w niczym moich umiejętności lekarskich.

—Czy macie tu może korę chiny? —Jaką? — Korę chiny. Korę jezuitów. —Nie. Nigdy jej nie używałem. Nie widziałem jej na oczy. A o co chodzi? —O nic. Co jest pannie Sinclair? — To bardzo skomplikowana dolegliwość. Panny Sinclair nie powinno się przenosić przez miesiąc, a jeszcze lepiej przez dwa. —Czy czujesz się na tyle dobrze, żeby cię przenieść, dziewczyno? — spytał Struan. —Jej brat, pan Sinclair, nie sprzeciwia się jej pobytowi tutaj. A pan Culum Struan również akceptuje, jak sądzę, moją terapię. — Czy Culum był tu dzisiaj? — spytał Struan Mary. Potrząsnęła głową. Proszę powiedzieć Tat^Panowi. O... o mnie — poprosiła z tragiczną miną mnicha. — Myślę, że mądrze robisz — pochwalił ją z powagą ojciec Sebastian. — Ktoś powinien o tym wiedzieć. Panna Sinclair jest bardzo chora. Wypiła napój z chińskich ziół — może trafniej byłoby powiedzieć: truciznę — żeby pozbyć się ciąży. Trucizna ta usunęła płód, ale spowodowała krwo tok, który dzięki łasce Boga został już prawie opanowany. Struan poczuł, że się nagle spocił. — Kto jeszcze o tym wie, Mary? — spytał. Horatio? Culum? Pokręciła przecząco głową. - Prawie opanowany? — spytał Struan, obracając się ponownie w stronę mnicha. — Czy to znaczy, że dziewczynie nic się nie stało? Że za jakiś miesiąc już nic jej nie będzie? —Pod względem fizycznym, tak. Jeżeli nie wda się gangrena. A jeżeli się wda — wola Boska. —Co to znaczy: pod względem fizycznym? —Znaczy to, panie Struan, że nie sposób rozpatrywać fizycznego zdrowia człowieka bez zdrowia duchowego. Ta pani strasznie zgrzeszyła przeciw prawom boskim — przeciw prawom Kościoła katolickiego, jak również pańskiego kościoła — tak więc przed wyzdrowieniem powinna się pojednać — zdać rachunek sumienia Panu Bogu. Tylko to chciałem powiedzieć.

—Jak... jak się tu znalazła? — Przyprowadziła ją tu jej ama, która jest katoliczką. Uzyskałem specjalną dyspensę na leczenie jej tutaj i leczyliś my ją, jak umieliśmy najlepiej. Przeorysza nalegała, żeby kogoś zawiadomić, ponieważ sądziliśmy, że pacjentka traci siły. Przeszliśmy wiadomość komandorowi Glessingowi. Przypuszczaliśmy, że jest on... ojcem, ale panna Sinclair przysięga, że nie jest nim... nie był. Błagała nas o nieujawnianie przyczyny jej choroby. — Ojciec Sebastian urwał. — Tamten kryzys dzięki łasce Boskiej minął. — Zachowacie to dla siebie? - To, co się jej przytrafiło? — spytał Struan. . - Wiedzą o tym tylko pan, ja i siostry. Złożyliśmy przysięgę Bogu, której nie wolno nam złamać. Z naszej strony może się pan niczego nie obawiać. Ale wiem, że ta biedna grzesznica nie ozdrowieje bez pogodzenia się rozdania rachunku sumienia Bogu. Ponieważ On o tym wie — rzekł ojciec Sebastian i zostawił ich samych. -- Gzy... czy ojciec tego dziecka był jednym z twoich „znajomych" Mary? - spytał Struan. —Tak. Ja... ja nie żałuję życia, jakie prowadziłam, Tai-Panie. Nie... nie potrafię. Ani... ani tego, co zrobiłam. To dżos — powiedziała Mary patrząc w okno. — Zgwałcono mnie, kiedy byłam bardzo młoda, a przynajmniej... nie, nieprawda. Nie wiedziałam, co... nie rozumiałam, ale trochę zmuszono mnie za pierwszym razem. A potem.. nie trzeba mnie już było zmuszać... sama chciałam. —Kto to był? - Jeden z chłopców ze szkoły. Umarł. To było tak dawno temu. Struan sięgnął do swojej pamięci, ale nie mógł sobie przypomnieć: żadnego chłopca, który umarł. Żaden chłopiec nie miał swobodnego wstępu do domu Sinclairów. — A kiedy to się stało — mówiła dalej z ociąganiem — zaczęłam odczuwać potrzebę. Horatio... Horatio był w Anglii, więc poprosiłam... poprosiłam jedną z am, żeby mi znalazła kochanka. Wytłumaczyła mi, że... że mogę mieć kochanka, wielu kochanków, że jeżeli ja i ona będziemy sprytne, to mogę prowadzić potajemne życie i mieć piękne rzeczy. Moje prawdziwe życie nigdy nie było przyjemne.

Znałeś mojego ojca. Więc ta arna pokazała mi, jak to robić. Ona... rajfurzyła dla mnie. Razem... razem wzbogaciłyśmy się i cieszę się z tego. Kupiłam dwa domy, a ona zawsze sprowadzała mi tylko bardzo bogatych mężczyzn. — Mary urwała, a po dłuższej chwili wyjęczała: — Och, Tai-Panie, tak się boję. Struan usiadł przy niej. Przypomniał sobie, co powiedział jej zaledwie kilka miesięcy temu. I jej dufną odpowiedź. ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY PIĄTY Struan stał przy otwartym oknie, markotnie obserwując zatłoczoną praię w dole. Zachodziło słońce. Portugalczycy w wieczorowych strojach przechadzali się tam i z powrotem, wymieniając ukłony i rozmawiając z ożywieniem — młodzi fidalgos i dziewczęta flirtowali ostrożnie pod bacznym okiem rodziców i pań do towarzystwa. Kulisi niosący kilka lektyk dreptali w poszukiwaniu klientów albo czyhali na tych, którzy spóźnili się na promenadę. Dziś wieczór w pałacu gubernatora odbywał się bal, na który go zaproszono, lecz nie był zdecydowany, czy na niego pójdzie. Culum jeszcze nie wrócił. Wiadomość od biskupa nie nadeszła. Po południu widział się z Horatiem. Horatio był wściekły, ponieważ ama Mary, A Tat, zniknęła. — Jestem pewien, że to właśnie ona podała ten napój biednej Mary — oświadczył. Mary powiedziała mu, że przez omyłkę wypiła trochę ziołowej herbaty, którą znalazła w kuchni. — Przecież to bzdura, Horatio. A Tat służy u was dwojga od wielu lat. Dlaczego miałaby zrobić coś takiego? To był wypadek. Po wyjściu Horatia Struan odszukał kompanów Culuma i Gortha z poprzedniego wieczoru. Byli to przeważnie bliscy kumple Gortha i wszyscy twierdzili, że Culum wyszedł w kilka godzin po wyjściu młodego Brocka i że pił, ale nie był pijany bardziej niż reszta i nie bardziej niż zazwyczaj. Culumie, ty niemądry idioto, pomyślał Struan. Powinieneś mieć więcej rozumu w głowie. Wtem spostrzegł, że zbliża się służący w nieskazitelnej liberii i peruce, i natychmiast rozpoznał herb biskupa. Sługa szedł bez pośpiechu

promenadą, ale minął jego dom bez zatrzymywania się i zniknął w dole ulicy. Szybko zmierzchało się i blask olejowych latarń oświet lających promenadę zaczął brać górę nad mrokiem. Struan ujrzał, że przed jego domem zatrzymuje się lektyka z zaciąg niętymi firankami. Dwóch słabo widocznych kulisów zosta wiło ją i rozpłynęło się w alei. t Struan wypadł z pokoju i zbiegł po schodach. Nieprzytomny Culum leżał rozwalony na oparciu siedzenia, ubranie miał podarte i zabrudzone wymiocinami. Cuchnął alkoholem. Struan był bardziej rozbawiony, niż zły. Postawił syna na nogi, przerzucił go sobie przez ramię i nie dbając o spojrzenia przechodniów wniósł go do domu. -- Lo Czum! Kąpiel, mig-mig! - zawołał. Położył Culuma na łóżku i rozebrał go; Na piersi ani na plecach nie miał sińców. Obrócił go. Brzuch miał podrapany paznokciami. I ślady po miłosnych ugryzieniach. - Ty idioto — powiedział, oglądając syna szybko, lecz dokładnie. Żadnych złamanych kości.. Zęby wszystkie, Brak sygnetu i zegarka. Kieszenie puste. — Obrobili cię, synku. Być może po raz pierwszy, ale na pewno nie ostatni — powiedział Struan dobrze się orientując, że wrzucenie chłopakowi do szklanki środka odurzającego to stara burdelowa sztuczka. Służący przynieśli cebry z gorącą wodą i wlali ją do żelaznej wanny. Struan włożył do niej Culuma, namydlił go i obmył gąbką. Lo Czum podtrzymywał bezwładną, lecącą na wszystkie strony głowę chłopca, —Pan duzio stlaszny szalony pic, stlaszny szalony fik-fik, heja? —Ajiiija! — potwierdził Struan. Kiedy wyjmował syna z wanny, w kostce lewej nogi poczuł rosnący, kłujący ból i natychmiast zrozumiał, że dzisiejszym chodzeniem sforsował ją sobie bardziej, niż sądził. Pomyślał, że będzie ją musiał mocno obandażować na kilka dni. Wytarł syna i położył go do łóżka. Klepnął go delikatnie po twarzy, ale go nie ocucił, zjadł więc kolację i czekał. Wraz z upływem godzin martwił się coraz bardziej, bo zdawał sobie sprawę, że do tego czasu — bez względu na stopień upojenia — Culum powinien był otrzeźwieć. Oddech miał głęboki i regularny. Serce biło mu moc

no. Struan wstał i przeciągnął się. Pozostawało mu jedynie czekać. —Ja iść do pani numer jeden. Ty zostać baldzo dobrze pilnować, heja? — powiedział do służącego. —Lo Czum pilnować jak mamma! —Da znać, rozumi? Kiedy pan obudzić — da znać, na pewno. Rozumi? —Czego Tai-Pan mówić „lozumi", heja? Zawsze lozumi baldzo dobly, na pewno. Heja? — odparł Lo Czum. Jednakże nie dał znać tej nocy. O świcie Struan opuścił dom Mei-mei i wrócił do rezydencji. Mei-mei spała spokojnie, za to on słyszał każdego przechodnia i każdą lektykę — a wiele z tego było tylko wytworami jego wyobraźni. Drzwi wejściowe otworzył mu Lo Czum. —Po co Tai-Pan wcześnie, heja? — spytał. — Śniadań gotów, kąpiel gotów, czego Tai-Pan chce może, heja? —Pan obudzić? —Po co pytać? Jak obudzić — dać znać. Ja lozumi du-zro baldzo dobrze, Tai-Panie — odparł Lo Czum, urażony w swojej godności. Struan wszedł na górę. Culum w dalszym ciągu spał mocno. Laz dwa lazy pan zlobić tak... — rzekł Lo Czum, po czym stęknął, kłapnął szczękami, sapnął, ziewnął i głośno jęknął; Po śniadaniu Struan przesłał wiadomość Lizie i Tess, że Culum wrócił, ale nie zdradził im, w jakim stanie. Potem spróbował zająć się interesami. Podpisał dokumenty i zatwierdził zwiększone wydatki budowlane na Hongkongu, wzburzony rosnącymi cenami drewna, cegieł, kosztami siły roboczej oraz wszelakich towarów okrętowych, napraw statków i sprzętu żeglarskiego. A bodaj to zaraza! — zaklął w duchu. Koszty wzrosły o pięćdziesiąt procent i nie zanosi się, żeby spadły. W przyszłym roku mam położyć stępki pod nowe klipry czy stawiać na te, które mamy? Trzeba kupić więcej, zadecydował. Tak więc zamówił nowy kliper. Miał go nazwać „Tessina Chmura" i podarować go Culumowi na urodziny. Ale nawet myśl o nowym pięknym kliprze nie podnieciła go tak, jak powinna. Przypomniał sobie o „Lotosowej Chmurze", której budowę miano wkrótce rozpocząć w

Glasgow, i o przyszłorocznej bitwie z Wu Kwokiem — jeśli jeszcze żył -bądź z Wu Fang Czoiem, ojcem Wu Kwoka, i jego piratami. Ciekaw był, czy synkowie Scraggera szczęśliwie dotrą do kraju. Mieli tam dopłynąć najprędzej za miesiąc, a wieści o tym powinny wrócić tu po dalszych trzech miesiącach. Zamknął biuro i pojechał do Klubu Angielskiego, przez chwilę gawędził z Horatiem, później z kilkoma kupcami, a potem rozegrał partyjkę bilarda, ale ani towarzystwo, ani gra nie sprawiły mu przyjemności. Rozmawiano wyłącznie o interesach, wszyscy niepokoili się oznakami katastrofy na szczeblu międzynarodowym i rozmiarami ryzyka wiszącego nad tegorocznym handlem. Struan usiadł w wielkiej cichej czytelni i wziął gazety sprzed trzech miesięcy, które nadeszły ostatnim statkiem pocztowym. Z trudem skupił się na artykule redakcyjnym. Pisano nim o szerokiej fali niepokojów w przemyśle hrabstw Anglii Środkowej i twierdzono, że nakazem chwili jest uczciwa płaca za uczciwie przepracowany dzień. Inny artykuł ubolewał, że ogromna machina przemysłu angielskiego wykorzystuje tylko w połowie swój potencjał produkcyjny, i domagał się znalezienia nowych, większych rynków zbytu dla masy dóbr, które zostaną w przyszłości wytworzone; większa produkcja oznacza bowiem tańsze towary, wzrost zatrudnienia, wyższe zarobki. Gazeta zawierała też nowe artykuły o napięciu między Francją i Hiszpanią i wojennych chmurach gromadzących się nad nimi z powodu sukcesji na tronie hiszpańskim. Prusy wyciągały swoje macki po wszystkie państwa niemieckie, chcąc je sobie podporządkować, a francusko-pruskie starcie było bliskie. Wojenne chmury wisiały nad Rosją i Świętym Cesarstwem Rzymskim Habsburgów. Wisiały też one nad państewkami włoskimi, które pragnęły pozbyć się francuskiego uzurpatora, króla Neapolu, i połączyć się bądź nie połączyć, a na polityczną scenę wkroczył tam popierany przez Francuzów papież. Chmury wojny zawisły również nad południową Afryką za sprawą Burów, którzy w ciągu zeszłych czterech lat wywędrowali z Kolonii Przylądkowej, żeby założyć Transwal i Wolne Państwo Oranje, teraz zaś zagrażali angielskiej kolonii Natal i spodziewano się, że następnym statkiem nadejdą wiadomości o wojnie. W całej Europie wybuchły rozruchy antysemickie i pogromy. Katolicy walczyli z protestantami, mahometanie z hindusami, katolikami, protestantami i pomiędzy sobą. W Ameryce toczono walki z Indianami, istniały animozje pomiędzy

stanami północnymi i południowymi, animozje pomiędzy Anglią a Stanami o Kanadę, niepokoje w Irlandii, Szwecji, Finlandii, Indiach, Egipcie, na Bałkanach... — Czytanie tego nie ma najmniejszego sensu! — wybuchnął Struan, nie kierując tych słów do nikogo. — Jak Boga kocham, cały świat zwariował! — Co się stało, Tai-Panie? - zapytał Horatio, wyrwany z nienawistnego zamyślenia. — Cały świat oszalał, oto co się stało!; Do diabła, czemu ludzie nie przestaną rozrywać się nawzajem na strzępy i nie zaczną żyć w pokoju?! - Święta facja!— krzyknął przez całą salę Masterson. — Całkowita. Dalibóg, to straszne chować w takim miejscu dzieci! Cały świat schodzi na psy. Zszedł na psy! Dawniej było znacznie lepiej, nieprawdaż? Ohyda. —Tak — wtrącił się Roach. — Świat pędzi za szybko. Ten przeklęty rząd wsadził głowę w przysłowiowy tyłek, jak zwykle. Mój Boże, człowiek myślałby, że się nauczą, ale oni nie nauczą się nigdy. Codziennie, psiakrew, czyta się, że premier powiedział: „Wszyscy musimy zacisnąć pasa"! Na miły Bóg, a -czy słyszeliście choć raz, żeby ktoś powiedział, że możemy go kawałek popuścić?! —Słyszałem, że podatek importowy od herbaty podwojono — dorzucił Masterson. A jeżeli kiedyś ten wariat Peel przejmie władzę, to sukinsyn na pewno wprowadzi podatek dochodowy! Podatek to wymysł szatana! Podniósł się wrzask oburzenia i na głowę Peela wylano kubły pomyj. Ten człowiek to przeklęty anarchista! - krzyknął Masterson. Bzdury! — sprzeciwił się Roach. — Nie chodzi o podatki, rzecz w tym, że tam jest za dużo ludzi. Rozwiązanie to kontrola urodzin. -.. Co takiego?! —-ryknął Masterson.. — Tylko znowu nie wyjeżdżaj mi tu z tymi paskudnymi, bluźnierczymi pomysłami! Na miłość boską, ktoś ty — antychryst?! Nie, dalibóg! Ale zalewają nas niższe klasy. Nie mówię, że to my powinniśmy to stosować, ale oni, jak Boga kocham! Szubienicznicy, ogół tej hołoty! Struan odrzucił? gazety i poszedł do Hotelu Angielskiego. Był to podobnie jak Klub, okazały budynek z kolumnadą. We fryzjerni umył głowę i przystrzygł włosy. A potem posłał po

Svensona, szwedzkiego marynarza masażystę. Ten pokrzywiony starzec wyklepał go stalowymi dłońmi, natarł mu całe ciało lodem, a na koniec wysuszył szorstkim ręcznikiem, aż szczypało. — Do kaduka, Svenson, czuję się jak nowo narodzony — pochwalił go Struan. Svenson zaśmiał się, ale się nie odezwał. Wiele lat temu na Morzu Śródziemnym korsarze wyrwali mu język, Na nigi pokazał Struanowi, żeby odpoczął na wyłożonym materacem stole, przykrył go szczelnie kocami i wyszedł, żeby mógł się przespać. —Tai-Panie! — rozległ się głos Lo Czuma. Struan natychmiast się ocknął. —Pan Cułum? — spytał. Lo Czum potrząsnął głową i uśmiechnął się bezzębnymi ustami. — Pan długa suknia! — odparł. Struan podążył za ponurym mnichem jezuitą przez krużganki katedry otaczające wewnętrzny dziedziniec i jego piękny ogród. Katedralny zegar wydzwonił godzinę czwartą. W końcu krużganka mnich skręcił i przez wielkie teko-we drzwi wprowadził go do ogromnego przedpokoju. Na ścianach wisiały gobeliny, a mocno wytartą marmurową posadzkę przykrywały dywany. Mnich z szacunkiem zapukał do drzwi na końcu przedpokoju i weszli do komnaty. Falerian Guineppa, po królewsku władczy i imponujący, siedział na krześle z wysokim oparciem, które przypominało tron. Odprawił ruchem ręki mnicha, ten zaś ukłonił się i wyszedł. - Proszę usiąść, senhor — powiedział biskup. Struan usiadł na wskazanym krześle. Było nieco niższe od krzesła biskupa. Poczuł, że z tego człowieka bije taka siła, jakby biskup pragnął nim zawładnąć. - Wezwał pan mnie? - spytał. —Tak, poprosiłem; pana o spotkanie.. Chodzi o chinę. W Makau jej nie ma, ale sądzę, że mają jej trochę w naszej misji w Lo Ting. —Gdzie to jest? - W głębi lądu. — Biskup wygładził zmarszczkę na karmazynowej sutannie. - Około stu pięćdziesięciu mil stąd na północny zachód. - Natychmiast kogoś wyślę — powiedział Struan wstając. —Już kogoś wysłałem, senhor. Proszę usiąść — rzekł z powagą biskup;

— Nasz kurier wyruszył o świcie z przykazaniem, żeby obrócił szybko jak nigdy. Myślę, że mu się powiedzie. To Chińczyk. i pochodzi z tamtych stron. —Ile, pańskim zdaniem, mu to zajmie? Siedem dni? Sześć? —Też się o to martwię, senhor. Ile ataków miała ta dziewczyna? Struan miał chęć spytać biskupa, skąd wie o Mei-mei, ale się powstrzymał. Uświadomił sobie, że katolicy mają legion tajnych informatorów, a tak przenikliwy człowiek jak biskup mógł i bez tego łatwo się domyślić, że chodzi o „dziewczynę". - Jeden .. odparł. - Poty ustąpiły dwa dni temu, mniej więcej o tej porze. -W takim razie kolejny atak przyjdzie jutro, a na pewno w ciągu najbliższych czterdziestu ośmiu godzin. Dotarcie do Lo Ting i powrót zajmą kurierowi co najmniej siadem dni — jeżeli wszystko pójdzie dobrze i nie wynikną nieprzewidziane trudności — Wątpię, czy zdoła wytrzymać jeszcze dwa ataki. —Słyszałem, że jest młoda i silna. Powinna być w stanie wytrzymać osiem dni. —Jest w czwartym miesiącu, ciąży. —To bardzo niedobrze. —Owszem. Gdzie leży Lo Ting? Poproszę o mapę. Może uda mi się skrócić tę podróż o dzień. —W tej podróży mam tysiąckroć większe możliwości niż pan .- zekł biskup. — Mozę zajmie ona siedem dni. Jeśli taka jest wola Boska. - Tak, - pomyślał Struan. Tysiąckroć większe. Żebym tak miał tę władzę, którą nagromadzili katolicy w ciągu wieków uporczywych prób zbadania Chin! O które Lo Ting chodzi? W płomieniu dwustu mil może ich być z pięćdziesiąt. —Tak — odezwał się po dłuższej chwili — jeśli taka jest wola Boska. —Dziwny z pana człowiek, senhor. Cieszę się, że miałem okazję pana poznać. Ma pan ochotę na kieliszek madery? —Jaka jest cena za tę korę? Jeżeli ją tam mają, zostanie dostarczona na czas i uleczy chorobę? —Ma pan ochotę na kieliszek madery? — powtórzył biskup. —Poproszę. Falerian Guineppa zadzwonił i w drzwiach natychmiast pojawił się służący w liberii i ze srebrną grawerowaną tacą, na której stały karafka i

kieliszki. — Za lepsze zrozumienie wielu spraw, senhor — wzniósł toast biskup. Wypili i zmierzyli się wzrokiem. — Ile wynosi ta cena, wasza eminencjo? — spytał Struan. — W tej chwili jest jeszcze za dużo znaków zapytania. Odpowiedź na to musi poczekać. Ale nie dwie inne sprawy — rzekł biskup, delektując się winem. — Madera to taki Świetny aperitif. – Skupił się. – Bardzo martwię się o senoritę Sinclair. – powiedział. —Ja również — odrzekł Struan. —Ojciec Sebastian to cudowny uzdrowiciel. Ale stara się mnie przekonać, że jeżeli panna Sinclair nie otrzyma pomocy duchowej, to gotowa jest odebrać sobie życie. —Nie Mary! Ma bardzo silny charakter. Nie zrobi tego. Faleriart Guineppa złożył palcami swoje piękne dłonie. Jego pierścień z rubinem rozlał się czerwienią, kiedy padł na niego promień słońca. —Gdyby oddała się całkowicie w ręce ojca Sebastiana — i w ręce Kościoła Chrystusowego — moglibyśmy jej wieczne potępienie przemienić w błogosławieństwo. Tak byłoby dla niej najlepiej. Wierzę z całej duszy, że to jedyne skuteczne rozwiązanie; Jeżeli jednak nie jest możliwe, zanim ją stąd wypuścimy, muszę przekazać odpowiedzialność za nią komuś, kto ją na siebie przyjmie. —Ja ją przyjmę. —Doskonale, wątpię wszakże, czy robi pan mądrze, senhor. No, ale pańskie życie i dusza — oraz jej — są również w ręku Boga. Modlę się, żeby panu i jej dane było to zrozumieć. Doskonale. Zanim stąd wyjdzie; zrobię wszystko co w mojej mocy, żeby ocalić jej duszę... ale jak tylko ozdrowieje na tyle, żeby stąd wyjść, dam panu znać. Katedralny zegar wydzwonił piątą. - A jak tam rana arcyksięcia Siergięjewa? - spytał biskup. —To jest ta druga sprawa, która nie może czekać? -odpowiedział pytaniem Struan, ściągnąwszy brwi. —Dla was, Brytyjczyków, być może. Falerian Guineppa otworzył szufladę biurka i wyjął skórzaną teczkę opatrzoną licznymi pieczęciami.

— Proszono mnie, żebym dyskretnie to panu wręczył. Zdaje się, że pewne władze dyplomatyczne są ogromnie zaniepokojone obecnością arcyksięcia w Azji. —Władze kościelne? —Nie, senhor. Proszono mnie o poinformowanie pana, że może pan, jeśli zechce, przekazać te dokumenty dalej. O ile się orientuję, te kilka pieczęci dowodzi ich wartości. — Po twarzy biskupa przemknął lekki uśmiech. — Teczka jest również zapieczętowana. Struan rozpoznał pieczęć urzędu gubernatora generalnego Makau. —Dlaczego to właśnie mnie miano by powierzać dyplomatyczne tajemnice? — spytał. — Są przecież kanały dyplomatyczne. O pół mili stąd urzęduje pan Monsey, a na Hongkongu Jego Ekscelencja. Obaj świetnie się znają na protokole dyplomatycznym. —To nie ja panu je powierzam. Spełniam tylko cudzą prośbę. Proszę nie zapominać, senhor, że chociaż tak bardzo mierzi mnie wszystko, co pan sobą reprezentuje, jest pan potęgą na Dworze Świętego Jakuba i ma pan kontakty handlowe z całym światem. Żyjemy w niebezpiecznych czasach, a Portugalia i Brytania to stare sojuszniczki. Brytania była przyjaciółką Portugalii, bo rozsądek każe przyjaciołom pomagać sobie, prawda? Może chodzi tu właśnie tylko o to. Struan wziął teczkę. —Jak tylko powróci kurier z Lo Ting, dam panu znać — przyrzekł Falerian Guineppa. — Bez względu na porę. Chciałby pan, żeby ojciec Sebastian zbadał tę panią? —Nie wiem, eminencjo — odparł Struan wstając. — Może. Chciałbym to sobie przemyśleć. —Jak pan sobie życzy, senhor — powiedział biskup i po chwili dodał: — Z Bogiem. —Z Bogiem, wasza eminencjo — odparł Struan. —Cześć, Tai-Panie — przywitał go Culum. W głowie mu dudniło, a język miał jak wyschnięte łajno. - Cześć, synu. Struan odłożył nie rozpieczętowaną teczkę, która przez całą powrotną drogę parzyła mu ręce. Podszedł do kredensu i nalał sobie pełen kieliszek koniaku. — Je, panie Culum? — spytał rozpromieniony Lo Czum. Ziemniaki? Sos? Heja?

Świnia?

Culum słabowicie pokręcił głową, a Struan odprawił służącego. - Proszę - powiedział, podając synowi koniak.; — Nie mogę — odparł Culum, czując mdłości. - Wypij. Culum przełknął koniak. Zakrztusił się i prędko napił herbaty, która stała przy łóżku. Położył się na plecach, w skroniach mu waliło. — .Chcesz porozmawiać? Powiedzieć co się stało? Culum twarz miął zszarzałą, a białka oczu brudnoróżowe - Nic nie pamiętam - odparł. — Boże, czuję się okropnie.. — Zacznij od początku. — Grałem w wista z Gorthem i kilkoma znajomymi — rzekł z wysiłkiem Cułum. — Pamiętam, że wygrałem około stu gwinei. Sporo piliśmy. Ale pamiętam, że włożyłem wy graną do kieszeni. A potem... cóż, reszta to pustka... - Pamiętasz dokąd poszedłeś? - Nie. Niezupełnie — Culum łapczywie napił się herbaty i przeciągnął rękami po twarzy, jakby chciał się pozbyć w ten sposób kaca. — O Boże, czuję się potwornie! —Czy pamiętasz, do jakiego burdelu poszedłeś? Culum potrząsnął przecząco głową. —Czy masz jakąś stałą, do której chodzisz? —Boże Święty, nie! — To żaden powód do chwały, synku. Byłeś u jakiejś, to jasne. Obrabowano cię, to też jasne. Jasne też, ż«do trunku nasypano ci środka odurzającego. - Uśpiono mnie? — To najstarsza sztuczka na świecie. Właśnie dlatego ostrzegałem cię, żebyś nigdy nie chodził do domu publicz nego, którego nie polecił ci ktoś zaufany. Czy to twoja pierwsza wizyta w domu publicznym w Makau? - Tak, tak, Chryste Panie, uśpiono mnie? - A teraz rusz głową. Pomyśl synku! Pamiętasz ten dom? — Nie, nic. Mam w głowie kompletną pustkę, - A kto ci go wybrał, co? Culum usiadł na łóżku. — Piliśmy i graliśmy. Byłem... mocno zalany. A potem wszyscy rozmawiali... o dziewczynach. I tych domach. No i.., — Culum spojrzał na ojca z nie skrywanym wstydem i udręką .— ja po prostu... po tym alkoholu i... no więc, paliłem się do dziewczyny. Po prostu postanowiłem, że... że muszę iść do jakiegoś domu.

—Nic w tym złego, synu. Kto ci dał adres? —Chyba..; nie wiem... ale myślę, że każdy dał mi jakiś. Zapisali mi adresy... albo podali mi adresy, nie pamiętam. Pamiętam tylko, że wyszedłem z Klubu. Czekała tam lektyka i wsiadłem do niej. Zaraz.,, teraz sobie przypominam. Kazałem zanieść się do zakładu pani Fortheringill. — Tam by cię nie obrabowano, synku. Ani nie nasypa no narkotyku do kieliszka. Ani nie odniesiono w taki sposób. Nie opłacałoby się to im ze względu na opinię. :— Tak. Na pewno. Właśnie to powiedziałem temu mężczyźnie. Tak. Jestem całkiem pewien! - Którędy cię nieśli? Do chińskiej dzielnicy? — Nie wiem. Coś jakbym sobie przypominał... nie wiem. - Powiedziałeś, że się „paliłeś". Jak to wyglądało? — No, to było jak... pamiętam, że było mi gorąco i... do pożądam Tess, a przez .ten trunek i diabła, szaleńczo wszystko... nie miałem spokoju, no i... no i poszedłem do te go domu, — Zamilkł. — Boże, głowa mi pęka roszę, daj mi spokój. - Nosisz przy sobie osłonki? Culum zaprzeczył potrząsając głową. — Czy ten płomień, ta żądza - były wczoraj inne? Culum jeszcze raz potrząsnął głową. Nie. Takie jak od tygodni, ale... tak, w pewnym sensie inne... chociaż nie, nie całkiem. Stwardniał mi, jakby był z żelaza, lędźwie mnie paliły, po prostu musiałem mieć dziewczynę i... och, nic nie wiem. Zostaw mnie! Proszę... przykro mi, ale proszę cię... Struan podszedł do drzwi. - Lo Czum-aaaaa! — krzyknął. --Tak; panie? — idź dom Czen Szeng. Sprowadź tu pierwszy krowa dziko lekarz mig-mig. Rozumi? — Lozumi, baldzo dobly-eee! odparł z oburzeniem Lo C2iim. — Już być na dół baldzo duzio dobly lekarz na choly głowa, bum-bum i każdy chołób. Miody pan jak Tai-Pan - to samo, na pewno! Na dole Struan porozumiał się z lekarzem za pośrednictwem Lo Czuma. Lekarz zapewnił, że prędko przyśle lekarstwa i specjalne pożywienie, i przyjął hojną zapłatę. Struan wrócił na górę. — Gzy pamiętasz coś więcej, chłopcze? - spytał.

— Nie…. nic. Przepraszam. Nie chciałem na ciebie krzyczeć. —Posłuchaj, synu! Skup się, Culum. To to ważne! —Ojcze, proszę, nie mów tak głośno — odrzekł Culum, otwierając znękane oczy. — Słucham? — Wygląda na to, że zadano ci środek podniecający. - Co?! — Tak, środek podniecający. Są tuziny takich, które można dodać do napoju! —Niemożliwe. -To była zwyczajna gorzałka, a moja... moja żądza...

to niemożliwe! —Są tylko dwa wyjaśnienia. Pierwsze: że kulisi zanieśli cię do

jakiegoś domu — a nie była to filia przybytku pani Fortheringill w Makau — gdzie dostają większą łapówkę za sprowadzenie bogatego klienta, a do tego udział w zyskach z obrabowania go. Tam dziewczyna albo dziewczyny dały ci narkotyk, obrobiły cię i dostarczyły z powrotem. Dla twojego dobra liczę, że tak było. Druga możliwość jest taka, że któryś z twoich znajomych zadał ci środek podniecający w Klubie, postarał się, żeby czekała na ciebie ta lektyka... i żebyś trafił do konkretnego domu. —Bzdury! Po co ktoś miałby to robić? Dla stu gwinei, pierścienia i zegarka? Jeden z moich znajomych? Idiotyzm! — Powiedzmy jednak, że ktoś cię nienawidzi. Powiedz my, że jego plan zakłada, abyś trafił na zarażoną dziewczynę — taką, która ma france! - Co takiego?! ~- Owszem. Boję się, że właśnie tak się stało. Culumowi na chwilę zamarło serce. —Ty chcesz mnie tylko nastraszyć — powiedział. —Na miłość boską, synu, wcale nie! Ale taka możliwość rysuje się całkiem wyraźnie. Jest bardziej prawdopodobna od innych, ponieważ odniesiono cię. —Kto mógłby mi to zrobić? —Sam musisz sobie na to odpowiedzieć. Ale jeśli nawet tak się stało, nie wszystko stracone. Jeszcze nie. Posłałem po chińskie lekarstwa. Zażyjesz je wszystkie, bezwarunkowo. —Ale na france nie ma przecież lekarstwa! —Owszem. Jeżeli choroba się utrwali. Ale Chińczycy wierzą, że można zlikwidować zatrucie franca czy to coś, co ją powoduje, jeżeli

od razu zastosuje się środki oczyszczające krew. Kiedy przyjechałem tu po raz pierwszy, wiele lat temu, przydarzyło mi się to samo. Arystoteles znalazł mnie w rynsztoku, Sprowadził chińskiego lekarza i nic mi się nie stało. Tak właśnie się poznaliśmy i dlatego jest tak długo moim przyjacielem. Nie mam pewności, czy dom, w którym wtedy byłem, lub tamta dziewczyna były zarażone czy nie; w każdym razie nie złapałem francy. - O Boże, pomóż mi. — Właśnie. Nie będziemy mieć pewności przez tydzień, Jeżeli do tego czasu nie pojawi się spuchlizna, ból czy ropa. będzie to znak, że tym irazeh* uniknąłeś nieszczęścia.— Struan dostrzegł przerażony wzrok syna i zdjęła go litość nad nim; — Masz przed sobą tydzień piekła; synku rzekł. - Czekanie na to, co się okaże. Wiem jak to jest, więc się nie zamartwiaj. Pomogę ci z całych sił. Tak jak Ary stoteles pomógł mnie. - Zabiję się. Zabiję się jeżeli… o Boże, jak mogłem być taki głupi? Tess! O Boże, muszę powiedzieć... —Ani mi się waż! Powiesz jej, że w drodze do domu napadli cię zbóje. Tak to przedstawimy. To samo powiesz swoim znajomkom. Że chyba za dużo wypiłeś – po zaliczeniu tej dziewczyny. Nie pamiętasz nie prócz tego, że na pewno wspaniale się bawiłeś i obudziłeś się tutaj. A ponadto przez najbliższy tydzień będziesz zachowywał się jak najnormalniej. —No a Tess?! Jak mogę... —Tak właśnie zrobisz, synku! Dalibóg, -tak właśnie zrobisz. v - Nie mogę. ojcze, to niemoż... —I pod żadnym warunkiem nie wspomnisz nikomu o chińskich lekach. Nie chodź do żadnego domu publiczne go, zanim się upewnimy i nie waż się tknąć Tess przed ślu bem. - Tak mi wstyd. -Niepotrzebnie, synku. Trudno jest być młodym. Ale na tym świecie mężczyzna musi się pilnować. Dookoła jest pełno wściekłych psów. —Twierdzisz, że to Gorth? —Nic nie twierdzę. A ty tak myślisz? —Nie, oczywiście, że nie. Ale ty tak myślisz, prawda?

—Pamiętaj, że musisz zachowywać się normalnie, bo inaczej utracisz Tess. —Dlaczego? —Myślisz, że Liza i Brock pozwoliliby ci ją poślubić, gdyby dowiedzieli się, żeś jest tak niedojrzały i głupi, żeby po pijanemu łajdaczyć się w Makau — w nie znanym burdeli, a do tego dać się spoić jakimś napojem miłosnym i obrabować? Na miejscu Brocka powiedziałbym ci, że masz za mało oleju w głowie, żeby być moim zięciem! —Przepraszam. —Odpocznij trochę, synku. Wrócę później. Przez całą drogę do domu Mei-mei Struan rozważał, w jaki sposób zabije Gortha, jeżeli Culum ma france. W najokrutniejszy... Tak, pomyślał chłodno, potrafię być bardzo okrutny. Nie będzie to zwyczajne zabójstwo - ani szybkie. Dalibóg, nie! —Fatalnie wyglądasz, kochany — powiedziała Tess. — Naprawdę powinieneś wcześniej się położyć. —Tak — zgodził się Culum. Przechadzali się w cichy wieczór po promenadzie. Było po kolacji i myślał już nieco jaśniej, ale cierpiał niewymowne męki. —Co ci jest? - spytała Tess, wyczuwając jego katusze. —Nic, kochanie. Po prostu za dużo wypiłem. A ci bandyci nie byli delikatni. Jak Boga kocham, przysięgam, że przez rok nie tknę alkoholu! - odparł. Proszę cię, Boże, niech mi nic nie będzie, modlił się w duchu. Przyśpiesz ten tydzień — i niech mi nic nie będzie. —Wracajmy — powiedziała Tess i mocno wziąwszy go pod rękę zawróciła w stronę rezydencji Brocków. — Dobrze przespana noc świetnie ci zrobi. — Obudziło się w niej macierzyńskie uczucie i.nic nie mogła poradzić na to, że cieszy się z jego prawie całkowitej bezradności, - Cieszę się, że wyrzekasz się picia, kochany. Ojciec czasem strasznie się upijaj a Gorth, słowo daję tyle razów widziałam go zamroczonego. — Razy. - poprawił ją. - — Tyłe razy: Och, tak się cieszę że niedługo będziemy po ślubie. Jakiż powód miałby Gorth, żeby zrobić mi coś podobnego? - zadał sobie pytanie Culum. Tai-Pan na pewno przesadza. Na pewno. Drzwi otworzył im służący i Culum wprowadził Tess do salonu. — Tak wcześnie wracacie, kochasie? — spytała Liza.

- Troszkę się zmęczyłam, mamo. - No, to ja już pójdę. - rzekł Culum. - Do zobaczenia jutro. Idziesz na mecz krykieta? - O tak, pójdźmy, mamo! — Może byś nam towarzyszył, Culum? —Dziękuję. Z przyjemnością. Do jutra. — Cułum pocałował Tess w rękę. — Dobranoc, pani Brock. —Dobranoc, chłopcze. Culum skierował się ku drzwiom w chwili, kiedy wszedł w nie Gorth. - Cześć, Gorth — powiedział; —Sie masz, Culum. Czekałem na ciebie. Właśnie idę do Klubu napić się. Chodź ze mną. —Dzisiaj nie, dziękuję. Jestem skonany. Za dużo nocy zarwałem. A jutro jest ten krykiet. —Kieliszek ci nie zaszkodził Nie ma nic lepszego na pobicie. —Nie dziś, Gorth. Niemniej dziękuję za zaproszenie. Do jutra. —Jak tam chcesz, stary, uważaj na siebie — powiedział Gorth i zamknął za nim drzwi wejściowe. —Gorth, co się stało zeszłej nocy? — spytała go badawczo Liza. —Biedak popił se. Juzem ci mówił, że wyszłem z Klubu przed nim,

więc nie wiem. A tobie co powiedział, Tesska? —Że po prostu za dużo wypił i że napadli go bandyci. — Tess zaśmiała się. — Biedny Culum, myślę, że wyleczy się na długo z picia tego szatańskiego trunku. - Mogłabyś przynieść mi cygara, Tessiu? - spytał Gorth. - Są w kredensie. —Oczywiście — odparła i wybiegła. —Słyszałem — zaczął Gorth — słyszałem, że nasz Culum zahulał podobnież na całego. —Co? — spytała Liza, przerywając szycie. —Nic w tym złego — rzekł Gorth. — A może nie powinnem tego mówić. Dalibóg, nic w tym złego, jeśli człowiek się pilnuje. Sama wiesz, jacy są mężczyźni. —Ale on się żeni z naszą Tess! Ona za żadnego hulakę nie wyjdzie.

—Tak. Chyba pogadam z chłopakiem. Nie ma co, w Makau trza się pilnować. Insza rzecz, gdyby tu był tato. Ale muszę chronić naszą

rodzinę — i tego biedaka — przed słabostkami. A teraz dość gadania o tym! —Pewno, że nie — ciągnęła Liza. Nienawidziła męskich cech u mężczyzn. Czemu oni nad sobą nie panują? — myślała. Może lepiej jeszcze raz rozważyć to małżeństwo. — Tess za żadnego hulakę nie wyjdzie. Ale Culum nie jest taki. Na pewno wiesz, co mówisz? —Tak — odparł Gorth. — Tak, bynajmniej twierdzą niektóre chłopaki. —Szkoda, że nie ma tu twojego taty. —Tak — powiedział Gorth i dodał, jakby właśnie podjął nagłą decyzję: — Chyba na dzień, dwa pojadę na Hongkong. Pogadam z tatą. Tak będzie najlepiej. A potem rozmówię się porządnie z Culumem. Wyjeżdżam z tym odpływem. ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY SZÓSTY Struan skończył czytać ostatnią stronę przekładu rosyjskich dokumentów na angielski. Wolno uporządkował kartki, schował je do teczki i zostawił ją sobie na kolanach. - No i? - spytała Mei-mei. — Czego tak niesamowicie milczysz, heja? Siedziała w osłoniętym moskitierą łóżku, wsparta na poduszkach, a złota jedwabna koszula, którą miała na sobie, jeszcze bardziej podkreślała jej bladą cerę. - Nie przejmuj się, dziewczyno, to nic takiego. —Odłóż na bok interesy i porozmawiaj ze mną. Od godziny siedzisz jak uczony. —Pozwól mi pomyśleć przez pięć minut. Potem z tobą porozmawiam, dobrze? —Ha! — powiedziała. - Gdybym nie była chorobowa, to w ogóle nie wychodziłbyś z mojego łóżka! —Och, tak, dziewczyno.— odparł Struan, wyszedł do ogrodu i wpatrzył się w nocne niebo. Gwiazdy świeciły jasno, a nieboskłon wróżył dobrą pogodę. Mei-mei usadowiła się w łóżku, obserwując go. Pomyślała, że jest bardzo zmęczony. Biedny Tai-Pan, tyle kłopotów. Opowiedział jej o Culumie i o swoich obawach o niego, ale nie o Gorthie. Powiedział też, że za kilka dni dostanie korę na gorączkę.

Powiedział jej również o Mary i przeklął A Tat. — Idiotka i zbrodniarka. Powinna mieć swój rozum. Gdyby Mary powiedziała mnie — albo tobie — moglibyśmy ją gdzieś wysłać, żeby urodziła szczęśliwie dziecko w tajemnicy. Do Ameryki lub gdzie indziej. Dziecko mogłoby być zaadoptowane i… - A co z jej Glessingiem? - spytała Mei-mei. - Czy i wtedy by ją poślubił? Po dziewięciu miesiącach nieobecności? — Między nimi tak czy owak skończone! — Kto jest ojcem tego dziecka? — Nie powiedziała mi - odparł Struan, a Mei-mei uśmiechnęła się do siebie. — Biedna Mary —; dodał. Przegrała życie, —Bzdura, Tai-Panie. To małżeństwo może być zawarte, jeżeli ten Glessing i ten Horatio się nie dowiedzą. —Sfiksowałaś, kobieto? Naturalnie, że przegrała życie — mówisz o rzeczy niemożliwej. Nieuczciwej, bardzo nieuczciwej. - Owszem, ale to; o czym się nie wie, nie liczy się, a powód do ukrycia tego jest dobry, a nie zły, na pewno. — Jak on może się o tym nie dowiedzieć, na miłość boską?! Co?! Jasne, że to odkryje. Na pewno rozpozna, że ona nie jest dziewicą. Są na to sposoby, Tai-Panie, pomyślała Mei-mei. Sposoby na oszukanie. Wy, mężczyźni, jesteście w pewnych sprawach tacy naiwni. Kobiety wykazują znacznie więcej sprytu w większości ważnych spraw życiowych. Postanowiła wysłać do Ma-ri kogoś, kto wytłumaczy jej, co koniecznie należy zrobić, i w ten sposób położy kres głupim samobójczym myślom. Kto? Naturalnie Starsza Siostra, trzecia żona Czen Szenga, która kiedyś pracowała w domu publicznym i zna wszystkie sekrety. Poślę ją jutro, postanowiła. Będzie wiedziała, co powiedzieć Ma-ri. Tak więc problem z Ma-ri rozwiązany. Jeśli zechce dżos. No a co z Culumem, Tess i Gorthem? Niedługo będzie po zmartwieniu, bo przydarzy się morderstwo. A co z moją gorączką? Będzie tak, jak zrządzi mój dżos. Wszystkie sprawy rozwiązują się za zrządzeniem dżosu, więc po co w ogóle się tym przejmować? Lepiej się z nim pogodzić. Żal mi ciebie, Tai-Panie. Tyle myślisz, tyle snujesz planów i starasz się nagiąć dżos na stałe do swoich zachceń... ale to przecież niemożliwe, prawda? — zadała sobie pytanie. To pewne, że Tai-Pan robi tylko to, co ja, co robią wszyscy Chińczycy.

Śmieje się z przeznaczenia, dżosu, bogów i staja się używać ludzi do swoich planów. No i nagiąć do nich dżos. Tak, z pewnością postępuje słusznie. Pod wieloma względami jesteś bardziej chiński niż ja, TaiPanie. Wtuliła się głębiej w cuchnący potem pled i czekała, aż Struan się odezwie. On jednak pochłonięty był bez reszty tym, czego .dowiedział się z teczki z dokumentami. Znajdował się pośród nich przekład tajnego raportu, sporządzonego dla cara Mikołaja Pierwszego w czerwcu 1840, czyli zeszłego roku, a także, o dziwo, mapy ziem leżących pomiędzy Rosją a Chinami. Już one same — pierwsze mapy tych ziem; jakie Struan widział na oczy — były bezcenne. Teczką zawierała również analizę znaczenia tych dokumentów. Ów tajny raport sporządził książę Tergin, szef tajnej Komisji Planowania Urzędu Spraw Zagranicznych. Napisano w nim: „Po głębokim namyśle doszliśmy do przekonania, że nie minie pół wieku, a Car Wszechrosji zawładnie ziemiami od Bałtyku do Pacyfiku, od lodowatych mórz północnych do Oceanu Indyjskiego i będzie mógł podporządkować sobie cały świat, jeśli w ciągu najbliższych trzech lat przyjmie następującą strategię. Kluczem do zdobycia hegemonii nad światem, jest Azja oraz Ameryka Północna. Ameryka Północna jest już pra wie w naszych rękach. Jeżeli Brytania i Stany Zjednoczone pozostawią nam na dziesięć lat wolną rękę na rosyjskiej Alasce w Ameryce, to cała Ameryka Północna stanie się na sza. 'Zajmujemy tam silną pozycję i utrzymujemy przyjazne stosunki. Stany Zjednoczone bynajmniej nie Upatrują zagrożenia w naszej potężnej ekspansji terytorialnej na tych północnych pustkowiach. Rozszerzenie naszych zdobyczy z Alaski po najbardziej wysunięty na południe nasz fort handlowy w północnej Kalifornii — a stamtąd w głąb kontynentu, aż do Atlantyku — można osiągnąć naszą tradycyjną metodą: przez jednorazowe przerzucenie dużej liczby ludności. Większa część Stanów Zjednoczonych na zachodzie oraz cała Kanada, z wyjątkiem niewielkich terenów na wschodzie, jest obecnie prawie nie zasiedlona. Dlatego też rozmiary naszej emigracji w tę. północne głusze mogą i być, a jest to konieczne, utrzymane w tajemnicy. Z obszarów tych emigranci rosyjscy, którymi będą nasze twarde i zaprawione w bojach

ludy Eurazji: Uzbecy, Turkmeni, Sybiracy, Kirgizi, Tadżykowie i Ujgurowie — celowo głównie ludy koczownicze - rozprzestrzenia się i niemal bez przeszkód zajmą cały kontynent. Przez najbliższe dziesięć lat konieczne jest utrzymanie serdecznych stosunków z Brytanią i Stanami Zjednoczonymi. W tym czasie Rosja stanie się dzięki emigracji największą bojową potęgą w Ameryce, a wtedy wystarczy jedno nasze skinienie, żeby nowocześnie uzbrojone i dowodzone przez Rosjan plemiona, które w dawnych wiekach tworzyły hordy Tamerlana i Dżyngis-chana, zepchnęły Anglosasów do morza. Jednakże po tysiąckroć ważniejsza jest dla nas Azja! Moglibyśmy zrezygnować z obu Ameryk — z Azji nigdy! Kluczem do Azji są Chiny. A Chiny leżą w zasięgu ręki. Z Imperium Chińskim mamy wspólną granicę lądową, ciągnącą się nieprzerwanie przez prawie pięć tysięcy mil. Podporządkowanie Chin Rosji stanowi o naszym bezpieczeństwie!!! Nie wolno nam dopuścić do wzmocnienia Imperium bądź do zdominowania go przez inne wielkie mocarstwo, wówczas bowiem znajdziemy się w kleszczach pomiędzy Wschodem a Zachodem i grozi nam wojna na dwa fronty. Kierunek naszej polityki w Azji jest stały i niezmienny. Chiny muszą być państwem słabym, wasalnymi pozostawać w kręgu wpływów Rosji. Tylko jedno mocarstwo — Brytania — stoi nam na dro-dze do sukcesu, jeżeli — podstępem albo z pomocą nacisków — uda nam się zapobiec przejęciu przez nią na stałe i ufortyfikowaniu wyspy u wybrzeży; Chin, Azja będzie nasza. Naturalnie w tej chwili nie możemy pod< żadnym pozorem zrazić sobie Brytanii, która jest naszą sojuszniczką. Francji, Prus i Habsburgów bynajmniej nie zadowala ugoda w sprawie Dardaneli, podobnie zresztą jak Rosji, musimy przeto mieć się stale na baczności przed nieustającymi zaczepkami z ich strony. Bez angielskiego wsparcia nasza święta ojczyzna byłaby bezbronna wobec inwazji. Zakładając, że Brytyjczycy poprzestaną na deklarowanych przez siebie zamiarach wobec Chin, a więc chęci jedynie nawiązania stosunków handlowych i założenia placówek handlowych, z których jednako mogłyby korzystać wszystkie kraje Zachodu, możemy posunąć się naprzód w Sinkiangu, Turkiestanie, Mongolii, okrążając Chiny od strony lądu (Już w tej chwili zawiadujemy szlakami ewentualnej inwazji, w pobliżu przełęczy Khyber i Kaszmiru, a więc u progu Brytyjskich Indii.) Gdyby nie udało się utrzymać w tajemnicy naszych podbojów terytorialnych, ogłosimy oficjalnie, że »Rosja poskramia jedynie wraże dzikie plemiona na rubieżach kraju». Przed upływem pięciu lat powinniśmy stanąć na skraju ziem leżących w sercu Chin, na

pomocny zachód od Pekinu. Wówczas zaś, stosując zwykłe naciski dyplomatycznej narzucimy naszych doradców cesarzowi mandżurskiemu, a za jego pośrednictwem będziemy wywierać wpływ na całe Imperium Chińskie aż do czasu, kiedy będzie można bez problemu rozbić je na mniejsze państwa wasalne. Wzajemna wrogość pomiędzy panującymi Mandżurami a chińskimi poddanymi ogromnie nam sprzyja i naturalnie będziemy w dalszym ciągu ją podsycać. Bezwzględnie powinniśmy wspomagać kupców brytyjskich i zachęcać ich do osiedlania się w chińskich portach na lądzie, gdzie ograniczą ich działalność bezpośrednie naciski Chińczyków, na które my z czasem zdobędziemy wpływ zabiegami dyplomatycznymi. Za wszelką cenę musimy też odwieść Anglików od kolonizowania i fortyfikowania jakiejkolwiek wyspy - tak jak to zrobili z Singapurem, Maltą, Cyprem (bądź niezdobytą twierdzą — Gibraltarem) — która nie podlegałaby naszym naciskom i służyła za trwały Korzystne byłoby bastion wojskowej i morskiej potęgi. natychmiastowe/nawiązanie bliskich stosunków handlowych z wybranymi firmami kupieckimi w tym rejonie. Naczelna zasada naszej polityki zagranicznej winna brzmieć następująco: «Niech Anglia panuje nad morzami i szlakami handlowymi, niech będzie największą przemysłową potęgą świata. Ale niech Rosja panuje nad ziemiami. Kiedy zdobędziemy dla siebie te ziemie-— a ucywilizowanie ich jest naszym świętym posłannictwem, przywilejem danym nam przez Boga — wówczas morza staną się rosyjskimi morzami, I tak oto car Wszechrosji zawładnie całym światem. Struan pomyślał, że Siergiejew może być kluczem do całego planu. Czy to jego przysłano, żeby wybadał naszą siłę w Chinach? Żeby nawiązał „stosunki handlowe z wybranymi firmami"? Czy powierzono mu także zadanie doniesienia, na podstawie wiadomości z pierwszej ręki, o stosunku Amerykanów do rosyjskiej Alaski? Czy przysłano go, żeby przygotował Alaskę na przyjęcie azjatyckich hord? Pamiętasz, jak ci powiedział: „Ziemia należy do nas, morze do was"?! Komentarz do rosyjskiego raportu był równie śmiały i wnikliwy. Stwierdzano w nim mianowicie, że: „Na podstawie tajnego dokumentu i załączonych map, których wartość jest niepodważalna, można wyciągnąć pewne bardzo doniosłe wnioski: Po pierwsze, odnośnie do naszej taktyki w Ameryce Północnej: należy zauważyć, że chociaż Stany Zjednoczone są obecnie poważnie zaangażowane w spór z Anglią o granicę kanadyjską, to nic widać, by

dążyły do zdobycia nowych terytoriów na kontynencie północnoamerykańskim. Z uwagi na przyjazne stosunki pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Rosją — troskliwie podtrzymywane w wiadomym celu — w Waszyngtonie sądzi się w tej chwili powszechnie, iż zaangażowanie Rosji na Alasce i bardziej na południe, na wybrzeżu zachodnim, nie zagraża ich suwerenności. Krótko mówiąc, w stosunku do Rosji Stany Zjednoczone nie odwołają się do doktryny Monroe'a i dlatego, o dziwo, pozostawią wolny wstęp obcemu mocarstwu, wbrew swoim oczywistym i najżywotniejszym interesom. Z pewnością zaś wbrew interesom brytyjskiej Kanady. Jeżeli wprowadzi się potajemnie do Ameryki Północnej pół miliona Eurazjatów, co jest najzupełniej możliwe, pozycja Anglików i Amerykanów stanie się bez wątpienia nie do obrony. Należy również odnotować, że choć obecnie panujący car nie docenia rosyjskiej Ameryki, terytorium to stanowi dla Rosjan klucz do tego kontynentu. I jeżeli kiedyś w Stanach wybuchnie wojna domowa z powodu kwestii niewolnictwa, co wydaje się nieuniknione, rosyjskie plemiona będą mogły wziąć górę w tym konflikcie. Spowoduje to z całą pewnością przystąpienie do tej wojny Anglii i Francji. Hordy koczowników z Rosji, dysponujące krótkimi trasami komunikacyjnymi przez Morze Beringa i w prymitywny sposób samowystarczalne, będą miały dzięki temu wyraźną przewagę. A ponieważ większość zachodnich i południowo-zachodnich ziem Ameryki jest i tak słabo zaludniona, osadnicy ci— albo «wojownicy» — bez większych trudności będą mogli przemieścić się na południe. Dlatego też, jeżeli Brytania chce pozostać światowym mocarstwem i unicestwić nieustanne dążenia Rosji do hegemonii nad światem, musi wpierw zlikwidować zagrożenie Kanady i osłabionych Stanów Zjednoczonych ze strony rosyjskiej Alaski. W tym celu z pomocą wszelkich dostępnych środków powinna przekonać Stany Zjednoczone, aby zastosowały doktrynę Monroe'a do zlikwidowania rosyjskiego zagrożenia. W przeciwnym razie powinny one bądź wywrzeć nacisk dyplomatyczny i kupić to terytorium, bądź zdobyć je siłą. Jeżeli bowiem Rosja nie zostanie stamtąd usunięta, w ciągu pół wieku cała Ameryka Północna znajdzie się pod jej butem. Po wtóre, Anglia musi zachować bezwzględny prymat w Chinach. Koniecznie należy prześledzić dotychczasowy podbój przez Rosjan ziem za Uralem i sprawdzić, jak daleko wdarli się na terytoria historycznie podporządkowane, chociażby w niewielkim stopniu,

Chiom." Następnie przy pomocy licznych map, dat, nazw geograficznych i tłumaczeń traktatów wyczerpująco udokumentowano parcie Rosjan na wschód. „Przez minione trzy stulecia (od roku 1552) — głosił dalej komentarz — armie moskiewskie nieustannie posuwały się na wschód w poszukiwaniu «ostatecznej» granicy. W roku 1640 dotarły do Ochocka nad Morzem Ochockim, w północnej Mandżurii nad Pacyfikiem. Bezpośrednio potem armie te ruszyły na południe i po raz pierwszy starły się z hordami mandżursko-chińskimi. Traktat chińsko-rosyjski podpisany w Nerczyńsku w roku 1689 ustalał północną granicę pomiędzy obu krajami wzdłuż rzeki Argun i Gór Stanowych. Cała mandżurska wschodnia Syberia została odstąpiona Rosjanom. Po dziś dzień linia ta stanowi «ostateczną» granicę Rosji z północą Chin. Mniej więcej w tym samym czasie, w roku 1690, Rosjanie wysłali do Pekinu ambasadora, niejakiego Zatieriewa. Odbywając podróż lądem wybadał on drogi ewentualnego najazdu na niesłychanie bogate środkowe Chiny. Najlepiej do tego celu, jak stwierdził, nadawała się, tworząc naturalny korytarz prowadzący do Chin, rzeka Selenga, wpływająca na równiny leżące na północ od Pekinu. Aby tę trasę wy korzystać, trzeba zawładnąć Turkiestanem, Mongolią Zewnętrzną i chińską prowincją Sinkiang. A rosyjskie wojska, jak stwierdza raport księcia Tergina, opanowały Eurazję, północną część Mandżurii, aż do Pacyfiku, i stoją na granicach Sinkiangu, Turkiestanu i Mongolii Zewnętrznej. To właśnie stamtąd wkroczą do Chin pierwsi Rosjanie, rozpoczynając długotrwałą, nieprzerwaną inwazję. Jeżeli Brytania nie będzie zdecydowanie obstawać przy tym, że Chiny i Azja to jej sfera wpływów — dodawano w raporcie — rosyjscy doradcy zjawią się w Pekinie, nim dorośnie następne pokolenie. Rosyjskie wojska opanują wszystkie szlaki zapewniające łatwy dostęp z Turkiestanu, Afganistanu i Kaszmiru do Brytyjskich Indii i Rosja będzie mogła w każdej chwili najechać i wchłonąć całe angielskie Imperium Brytyjskie: Jeżeli więc Brytania chce pozostać światowym mocarstwem, musi nieodzownie zamienić Chiny w bastion przeciwko Rosji. Należy bezwzględnie powstrzymać zakusy Rosjan w prowincji Sinkiang. Należy też bezwzględnie wybudować w Chinach silną angielską twierdzę, bo

Chiny, zdane wyłącznie na siebie, są bezbronne. Jeżeli nie zrobi się nic, żeby porzuciły zmurszałe obyczaje i wkroczyły w erę nowoczesności, to bez oporu ulegną podbojowi Rosjan, co zburzy równowagę wewnętrzną Azji. Wniosek: Ogromna szkoda, że Portugalia nie jest dość silna, aby przeciwstawić się rosyjskiej zaborczości. Jedyna nadzieja w tym, że Brytania, nasza z dawien dawna sojuszniczka, swoim znaczeniem w świecie i potęgą zapobiegnie temu, co wydaje się — podkreślamy to z naciskiem — nieuchronne. Wyłącznie z powyższego powodu sporządziliśmy ten zbiór dokumentów, nie mając na to ani oficjalnego, ani nieoficjalnego przyzwolenia. Raport księcia Tergina wraz z mapami został zdobyty w Petersburgu i trafił do zaprzyjaźnionych osób prywatnych w Portugalii. A stamtąd tutaj. Zwróciliśmy się do Jego Eminencji, któremu zupełnie nie znana jest treść niniejszych dokumentów, z prośbą, aby oddał je do rąk Tai-Pana Noble House, jedynego, który dopilnuje — wierzymy w to święcie — by dotarły one pod właściwy adres, tak iżby wszczęto odpowiednie kroki, póki nie jest za późno. Miarą naszej szczerości są nasze nazwiska, którymi podpisujemy się prosząc Boga, ażeby nasze stanowiska, ba, nasze życie znalazło się w równie bezpiecznych rękach!" Raport był podpisany przez dwóch mniejszej rangi portugalskich ekspertów od spraw zagranicznych, których Struan wprawdzie znał, ale słabo; Rzucił niedopałek cygara do ogrodu i patrzył, jak się dopala. Tak, powiedział sobie w duchu, to jest nieuchronne. Albo i nie, jeśli zatrzymamy Hongkong. Przeklęty lord Cunnington! Jak użyć tych informacji? To proste. Zaraz po powrocie na Hongkong szepnę słówko Longstaffowi i Cooperowi. Ale co przez to zyskam? Czemu sam nie pojadę do kraju? Wiedzieć o czymś takim, to życiowa szansa. A co z Siergiejewem? Czy teraz przejdziemy do „szczegółów? Czy mam się z nim targować? — Tai-Panie? — Tak, dziewczyno? — Mógłbyś zamknąć drzwi do ogrodu? Robi się bardzo wielmożnie zimno. Noc była ciepła.

ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY SIÓDMY Mei-mei wstrząsały dreszcze. Trawiły ją płomienie. Pośród majaków czuła, jak łono pęka jej na dwoje, krzyczała. Przyszłe życie uszło z niej, a uchodząc zabrało wszystko z wyjątkiem reszteczki duszy i sił. A później gorączka ustała i pot uwolnił ją od zmór. Przez cztery godziny wisiała na skraju życia i śmierci. Ale jej dżos postanowił, że ma powrócić do życia. —Witaj, Tai-Panie — powiedziała czując, że coś nieustannie wycieka z jej łona. - Tracić dziecko to zły dżos - wyszeptała. —Nie martw się. Niech ci się tylko poprawi. Lada chwila nadejdzie kora chiny. Wiem, że nadejdzie. Mei-mei zebrała siły i z odrobiną dawnej władczości wzruszyła ramionami. — Bodaj zaraza te długie suknie! Jak mężczyzna w su kni może się śpieszyć, heja? - spytała. Ten wysiłek tak ją jednak wyczerpał, że straciła przytomność. W dwa dni potem była już znacznie silniejsza. —Dzień dobry, dziewczyno. Jak się dzisiaj czujesz? -spytał Struan. —Niesamowicie dobrze - odrzekła Mei-mei. - Piękny dzień, heja? Widziałeś się z Ma-ri? —Tak. Wygląda znacznie lepiej. Ogromnie się zmieniła. To zakrawa na cud! —Skąd taka dobra zmiana, heja? — spytała niewinnie Mei-mei wiedząc, że wczoraj odwiedziła Mary Starsza Siostra. —Nie wiem - odparł Struan. - Tuż przed wyjściem od niej spotkałem Horatia. Przyniósł jej kwiaty. Przy okazji, Mary dziękuje ci za rzeczy, które jej przysłałaś. Co to było? —Owoce mango i trochę ziołowej herbaty zaleconej przez mojego lekarza. A Sam była u niej parę dni temu. Mei-mei chwilę odpoczywała. Nawet mówienie bardzo ją męczyło. Przyrzekła sobie, że musi być dzisiaj bardzo silna. Mnóstwo dziś spraw do załatwienia, a jutro gorączka. Trudno, lecz przynajmniej koniec z kłopotami Ma-ri - jest uratowana. Jakie to proste teraz, kiedy Starsza Siostra wyjaśniła jej to, czego w domach publicznych uczą wszystkie dziewczęta, a mianowicie, że odgrywając wszystko dokładnie i ze szczegółami, płacząc z udanego bólu i przemyślnie plamiąc prześcieradło, jako ostateczny dowód niewinności, dziewczyna może, jeśli to konieczne, być dziewicą dziesięć razy dla dziesięciu różnych mężczyzn.

Weszła A Sam, ukłoniła się i coś szepnęła. Mei-mei rozpromieniła się. —Och, to świetnie, A Sam! Możesz odejść - powiedziała i zwróciła się do Struana. — Tai-Panie, potrzebuję kilku liangów srebra, proszę. —Ile? —Dużo. Jestem zbiedniała. Twoja stara matka bardzo cię lubi. Czemu pytasz o takie rzeczy? —Jeżeli się pośpieszysz i wyzdrowiejesz, dam ci tyle liangów, ile zechcesz. —Obdarzyłeś mnie wielkim prestiżem, Tai-Panie. Najogromniejszym prestiżem. Dwadzieścia tysięcy liangów za lekarstwo na uzdrowienie! Ajiii ja, jestem dla ciebie warta tyle co cesarzowa! —Gordon ci powiedział? —Nie. Podsłuchałam pod drzwiami. A pewnie! Myślisz, że twoja stara matka nie lubi wiedzieć, co mówi lekarz i co mówisz ty, heja? Mei-mei spojrzała na drzwi. Struan obrócił się i ujrzał śliczną młodą dziewczynę, kłaniającą się z wdziękiem. Włosy miała zwinięte na czubku głowy w grubą ciemną spiralę i przystrojone ozdobami z nefrytu i kwiatami. Jej owalna twarz była jak z najczystszego alabastru. —To Jin-si - przedstawiła ją Mei-mei. - Moja siostra. —Nie wiedziałem, że masz siostrę, dziewczyno. Jest bardzo ładna. —Tak, ale właściwie... to nie jest moja siostra, Tai-Panie. Chińskie panie chętnie nazywają jedna drugą - „siostrą”.Z grzeczności. Jin-si to prezent na twoje urodziny. -Słucham?! - Kupiłam ją ci na urodziny. - Postradałaś isozum? — Och, Tai-Panie, jesteś czasem bardzo, trudny do zniesienia. - powiedziała Mei-mei i rozpłakała się. - Twoje urodziny są za cztery miesiące. W tym czasie; byłabym już bardzo w ciąży, więc załatwiłam szukanie „siostry". Trud no było dokonać najdobrzejszego wyboru. Ona jest najdob rzejsza, a teraz, ponieważ jestem chora, przekazuję ci ją już i bez czekania. Nie podoba ci się? - Boże Święty, dziewczyno! Nie płacz, Mei-mei. Posłuchaj. Nie płacz... Pewnie, że mi się podoba twoja siostra. Ale nie kupuje się dziewcząt na

urodzinowe prezenty, na miłość boską! — Czemu nie? - No, bo po prostu nie kupuje się. — Jest bardzo miła... chcę, żeby byłą moją siostrą. Miałam ją uczyć przez te cztery miesiące, ale teraz... Głos jej się załamał i znowu się rozszlochała. Jin-si podbiegła od drzwi, uklękła przy Mei-mei, chwyciła ją za rękę, troskliwie otarła jej łzy i pomogła napić się herbaty. Mei-mei uprzedziła ją, że barbarzyńcy zachowują się czasem dziwacznie i okazują swoje zadowolenie krzycząc i klnąc, więc żeby się tym nie przejmowała. - Popatrz, Tai-Panie, jaka ładna! — powiedziała Mei-mei. - Podoba ci się, na pewno? —. Nie w tym rzecz, Mei-mei. Naturalnie, że mi się podoba. — W takim razie załatwione — powiedziała Mei-mei, zamknęła oczy i ułożyła się na stosie poduszek. —W takim razie nie załatwione — odparł. Zdobyła się na ostatni atak. —Załatwione, dalibóg, nie będę z tobą więcej dyskutować! Zapłaciłam ogromne pieniądze, jest najdobrzejsza i nie mogę jej odesłać, bo zupełnie straci twarz i będzie musiała się powiesić. —Nie pleć głupstw. —Obiecuję ci, że się powiesi, Tai-Panie. Wszyscy wiedzą, że szukałam nowej siostry dla siebie i ciebie, więc jeżeli ją odeślesz, to koniec z jej twarzą. Niesamowity koniec. Ona się powiesi, naprawdę! —Nie płacz, dziewczyno. Proszę cię. —Ale tobie nie podoba się mój urodzinowy prezent dla ciebie. —Ona mi się podoba i nie musisz jej odsyłać — odparł prędko, gotów na wszystko, byleby tylko przestała płakać. — Trzymaj ją tutaj. Będzie... będzie dla ciebie siostrą, a kiedy wyzdrowiejesz, to... to znajdziemy jej dobrego męża. Dobrze? Nie masz powodu płakać. No, dziewczyno, przestań wylewać łzy. Po jakimś czasie Mei-mei przestała łkać i znowu się położyła. Wybuch płaczu odebrał jej zbyt wiele tak cennej energii. Ale warto było, cieszyła się w duchu. Jin-si zostanie. Jeśli umrę, będzie w dobrych rękach. Jeżeli przeżyję, będzie moją siostrą i drugą siostrą w tym domu, bo jasne, że on ją zechce. Jasne, że ją zechce, zapewniła siebie, zapadając w sen. Jest taka ładna. — Panie — powiedziała wchodząc A Sam. — Młody

pan za drzwi. Może widzieć? Struana zatrwożyła przeraźliwa bladość Mei-mei. —Sprowadź lekarz baldzo mig-mig, rozumi? — powiedział. —Rozumi, panie. Przygnębiony, wyszedł z pokoju. A Sam zamknęła za nim drzwi i uklękła przy łóżku. — Druga Matko — powiedziała do Jin-si — przed przyjściem lekarza powinnam zmienić Pierwszej Żonie ubranie. — Tak. Pomogę ci, A Sam - odparła Jin-si. - Ojciec to naprawdę dziwny olbrzym. Gdybyście wy, Pierwsza Żo na i ty, nie uprzedziły mnie, bardzo bym się wystraszyła. —Ojciec jest bardzo miły. Jak na barbarzyńcę. Natural nie Pierwsza Żona i ja wychowywałyśmy go. — A Sam spojrzała na głęboko uśpioną Mei-mei i zmarszczyła brwi. - Wygląda naprawdę bardzo źle. —Tak. Ale astrolog przepowiedział dobre wieści, więc musimy cierpliwie czekać. —Cześć, Culum — powiedział Struan wchodząc do pięknego, otoczonego murem ogrodu na dziedzińcu. —Cześć, Tai-Panie. Mam nadzieję, że nie masz nic przeciwko temu, że przychodzę - odrzekł Culum, podnosząc się z ocienionej wierzbą ławki, i wyjął list. —Właśnie przyszedł i... pomyślałem sobie, że zamiast posyłać Lo Czuma, sam zobaczę, jak się masz. I dowiem się, co z nią. Struan wziął list. Był opatrzony słowami „Prywatny, pilny, do rąk własnych" i nadszedł od Morleya Skinnera. —Przedwczoraj straciła dziecko — oznajmił Struan. —To straszne! — powiedział Culum. — Czy ta china nadeszła? Struan potrząsnął przecząco głową. — Usiądź, synu — powiedział. Rozdarł list. Morley Skinner pisał, że zamierzał wstrzymać się z ogłoszeniem wieści o „odrzuceniu" Hongkongu do jego powrotu — uważał, że ujawnienie ich pod jego nieobecność będzie niebezpieczne — lecz teraz natychmiastowe opublikowanie artykułu jest nakazem chwili. „Dziś rano — pisał — przypłynęła fregata z Anglii. Mój informator z

okrętu flagowego doniósł mi, że admirała bardzo ucieszył poufny list, który otrzymał z admiralicji, i miał powiedzieć: «Najwyższy czas, do diaska! Przy szczęściu, w ciągu miesiąca dotrzemy na północ». Może to oznaczać jedynie to, że i on został wtajemniczony w owe wieści i że termin przyjazdu Whalena jest bliski. Nie muszę zbytnio podkreślać, jak niezbędny jest pański powrót tutaj. Przy okazji, doszły mnie informacje o osobliwym tajnym aneksie do umowy pomiędzy Longstaffem i Czing-so w sprawie okupu za Kanton. Na koniec wyrażam nadzieję, że zdołał pan, tak czy inaczej, sprawdzić wartość kory chiny. Żałuję, że tutaj — o ile mi wiadomo — jej nie znaleziono. Pański najuniżeńszy sługa, Morley Skinner." Mei-mei nie przetrzyma następnego ataku gorączki, pomyślał z udręką Struan. Taka jest prawda i musisz jej spojrzeć w oczy. Jutro już nie będzie żyła... chyba że nadejdzie china. A kto wie, czy rzeczywiście ją wyleczy? Jeżeli ona umrze, musisz uratować Hongkong. Jeżeli przeżyje, musisz uratować Hongkong. Ale dlaczego? Czemu nie zostawisz tej przeklętej wyspy jej losowi? Możesz się przecież mylić — może Hongkong nie okaże się potrzebny Brytanii? Czego dowiedziesz swoją opętańczą kampanią, o otwarcie Chin i wprowadzenie ich w świat na twoich warunkach? Zostaw Chiny ich własnemu dżosowi i jedź do kraju. Z Mei-mei, jeżeli przeżyje. Niech Culum sam zadba o swoją pozycję jako Tai-Pan. Kiedyś umrzesz, a wówczas Noble House sam sobie wyznaczy pozycję w świecie. Takie jest prawo — prawo boskie, prawo natury i prawo dżosu. Jedź do kraju i korzystaj z tego, na co tak ciężko pracowałeś i dla czego się poświęcałeś. Zwolnij Culuma z obowiązku pięcioletniego serwitutu — pieniędzy wystarczy aż nadto na utrzymanie tak twoje, jak jego i jego wnuków. Jemu pozostaw decyzję, czy chce tu zostać, czy nie. Jedź do kraju i rzuć to wszystko. Jesteś bogaty, masz wpływy i jeśli zechcesz, możesz zasiadać na królewskich dworach. Jesteś prawdziwym Tai-Panem. Odejdź jako prawdziwy Tai-Pan i do diabła z Chinami. Zostaw Chiny - to kochanka wampirzyca! —Znowu złe wieści? —Och, przepraszam, Culumie, zapomniałem o tobie. Co mówiłeś? —Znowu złe wieści? —Nie, ale ważne. Struan spostrzegł, że siedem zeszłych dni odbiło się na Culumie. Już

nie wyglądasz jak niedoświadczony młokos, synku, pomyślał. Stałeś się mężczyzną. I wtedy przypomniał sobie o Gorthie, uświadamiając sobie, że nie wyjedzie z Azji bez wyrównania rachunków — z Gorthem i z Brockiem. —Dzisiaj jest siódmy dzień, ostatni, prawda? — spytał. —Tak — odparł Culum. O Boże, pomyślał, uchowaj mnie przed drugim takim tygodniem w życiu! Dwa razy śmiertelnie się przeraził. Pierwszy raz, kiedy go zabolało przy oddawaniu moczu, a drugi, kiedy zdawało mu się, że pojawia się opuchlina i wysypka. Ale Tai-Pan podniósł go na duchu i ojciec z synem zbliżyli się do siebie. Struan opowiedział mu o Mei-mei. W ciemne nocne godziny rozmawiał ze swoim synem tak, jak czasem rozmawiają ojcowie, kiedy smutek — a niekiedy szczęście — otwiera im serca i usta. O planach na przyszłość, o kłopotach w przeszłości. Jak ogromnie trudno jest kogoś kochać i żyć z nim latami... — Chcę, żebyś zaraz pojechał na Hongkong — powie dział do syna i wstał. — Popłyniesz „Chińską Chmurą", wraz z wysoką wodą. Oficjalnie oddam kapitana Orłowa pod twoje rozkazy. W tym rejsie ty będziesz dowodził stat kiem, Culumowi spodobało się, że będzie dowodził prawdziwym kliprem. Bardzo spodobało. — Po dopłynięciu do Hongkongu natychmiast każ ka pitanowi Orłowowi przywieźć na pokład Skinnera. Oddasz mu do rąk list, który ci przekażę. Potem zrób to samo z dru gim listem do Gordona Czena. Sam pod żadnym pozorem nie schodź na brzeg ani nie pozwól nikomu poza tymi dwoma wejśćna pokład. - Jak tylko Skinner i Gordon odpiszą mi na listy, odeślij ich na brzeg i natychmiast wracaj. Powinieneś być tu z powrotem jutro wieczorem. Wyrusz z południowym przypływem. - Doskonale. Nie wiem jak ci podziękować za... no, za; wszystko. - Któż to wie, synu? Mozę w życiu nie zbliżyłeś, się nawet na milę do francy. —Może. Ale i tak... dziękuję. —Za godzinę spotkamy się w, biurze. —Dobrze. Zdążę jeszcze pożegnać się z Tess. —Czy przyszło wam kiedyś na myśl, żeby wziąć swoje losy we własne ręce? Nie czekać trzech miesięcy?

—To znaczy: uciec? —Pytałem, czy kiedyś to rozważaliście, o nic więcej. Nie mówię, że powinniście to zrobić. —Żebym tak mógł... żebyśmy tak mogli uciec. Rozwiązałoby to... nie, to niemożliwe, bo inaczej tak bym zrobił. Nikt by nam nie dał ślubu. —Brock na pewno by się wściekł. I Gorth. Nie radziłbym ci takiego rozwiązania. Czy Gorth już wrócił? — spytał Struan wiedząc, że nie. —Nie. Ma wrócić wieczorem. —Zawiadom kapitana Orłowa, żeby spotkał się z nami w biurze za godzinę. —Oddasz go całkowicie pod moje rozkazy? — spytał Culum. —Jeżeli chodzi o żeglugę, to nie ma mowy. Ale we wszystkich innych sprawach, owszem. A dlaczego pytasz? —Bez powodu, Tai-Panie - odrzekł Culum. - Do zobaczenia za godzinę. —Dobry wieczór, Dirk — powiedziała Liza, wkraczając do jadalni w rezydencji Struana. — Przepraszam, że przeszkadzam w kolacji. - Nic nie szkodzi, Lizo ~ rzekł Struan wstając. — Proszę usiąść. Zje pani ze mną? —Nie, dziękuję. Czy młodzi są tutaj? —Słucham? Jakże mogą tu być? —Czekałam na nich z wieczerzą ponad godzinę — odparła z irytacją Liza Brock. — Myślałam, że zamarudzili tutaj. — Skierowała się ku drzwiom. — Przepraszam, że przeszkodziłam w kolacji. —Nie rozumiem. Przecież Cułum odpłynął „Chińską Chmurą" z południowym pływem. Jak może pani spodziewać się go na kolacji? —Co takiego?! —Wyjechał z Makau z południowym pływem - powtórzył cierpliwie Struan. - Ale Tess... myślałam, że jest z nim; Przez całe popołudnie na meczu krykieta. —Musiałem go nagle wysłać. Rano. Na odchodnym powiedział mi, że musi się pożegnać z Tess. O, to na pewno było tuż przed południem. —Nie mówili mi, że on dziś wyjeżdża, a tylko że zobaczą się ze mną później. Tak, to było przed południem! Więc gdzie jest teraz Tess? Nie pokazała się przez cały dzień.

—Niepotrzebnie się pani martwi. Jest pewnie ze znajomymi przecież pani wie jak młodym czas mija niepostrzeżenie. Zaniepokojona Liza przygryzła wargę. —Jeszcze nigdy się nie spóźniła — powiedziała. — Nie aż tak bardzo. To domatorka, nie jest z tych, co to ląfrują. Gdyby coś jej się stało, to Tyler... Jeżeli popłynęła z Culumem na tym statku, to się źle skończy! —Po co mieliby to robić, pani Brock? — spytał Struan. —Niech Bóg ma ich w opiece, jeżeli to zrobili. I pana, jeżeli pan im w tym dopomógł. Po wyjściu Lizy Struan nalał sobie kieliszek koniaku i podszedł do okna, żeby przyjrzeć się promenadzie i zatoce. Gdy zobaczył, że „Biała Czarownica" wpłynęła na swoje miejsce kotwiczenia, zszedł na dół. - Ja iść Klub, Lo Czum — powiedział. - Tak, panie - odparł służący. ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY ÓSMY Gorth wpadł do hallu w Klubie jak dziki byk, w ręku ściskał dziewięciorzemienny kańczug. Odepchnął z drogi przestraszonych służących i gości i wtargnął do sali gier. —Gdzie Struan? — zapytał. —Chyba w barze, Gorth — odparł Horatio, przerażony jego miną i złowieszczo drgającym kańczugiem. Gorth okręcił się na pięcie, jak strzała przemknął przez hall i wpadł do baru. Zobaczył Struana przy stole, w grupie kupców. Kiedy szedł wielkimi krokami w jego stronę, wszyscy ustępowali mu z drogi. — Gdzie jest Tess, skurwysynu?! — ryknął. W sali zapadła głucha cisza. Horatio i inni stłoczyli się w drzwiach. — Nie wiem. Nazwij mnie tak jeszcze raz, a zabiję cię — odparł Struan. Gorth chwycił go i poderwał na nogi. — Jest na „Chińskiej Chmurze"?! Struan oswobodził się z jego uchwytu. —Nie wiem. I co z tego, jeżeli nawet tam jest? — spytał. — Co złego w tym, że para młodych... —To twoja robota! Uplanowałeś to, ścierwo! Kazałeś Orłowowi ich pożenić! — I co z tego, jeżeli uciekli? Co z tego, jeżeli się pobrali?

Gorth smagnął Struana kańczugiem. Jedna z okutych na końcu żelazem pletni rozcięła mu twarz. — To, że nasza Tess jest żoną francowatego rozpustnika! — krzyknął. — Ty parszywy skurwysynu! A więc miałem rację, pomyślał Struan. To twoja robota! Przyskoczył do Gortha i chwycił za rączkę kańczuga, - ale inni obecni w barze dopadli do nich i odciągnęli ich od siebie. W tym zamieszaniu z któregoś ze stołów spadł na podłogę świecznik i Horatio zadeptał butami płomienie, od których zajął się puszysty dywan. Struan wyrwał się trzymającym i spojrzał groźnie na Gortha. - Dziś wieczorem przyślę ci sekundantów - zapowie dział. — Mnie niepotrzebni sekundanci, psiamać! Załatwmy to od razu. Wybierz broń. No, wybieraj! A po tobie załatwię Culuma! Bóg mi świadkiem! - Dlaczego mnie prowokujesz, Gorth; co? I czemu grozisz Culumowi? - Dobrze wiesz, skurwysynu! On ma france! - Osżalałeś! - Do diabła, nie ukryjesz tego! Gorth próbował wyrwać się czterem trzymającym ale nie mógł. — Puśta mnie, jak rany Boga! - Culum nie ma francy! Dlaczego twierdzisz, że ma? - Wszyscy o tym wiedzą. Był w chińskiej dzielnicy. Ty żeś o tym wiedział i właśnie dlatego oni wyjechali, zanim będzie wyglądać jak potwór! Struan podniósł prawą ręką kańczug. - Puśćcie go; panowie — powiedział. Wszyscy cofnęli się. Gorth sięgnął po nóż i przygotował się do odparcia ataku, a w lewej ręce Struana jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki pojawił się sztylet. Gorth zamarkował atak, ale Struan ani drgnął, dając mu przez chwilę ujrzeć całą pierwotną żądzę mordu, jaka go pożerała. I przyjemność, jaką z tego czerpał. Gorth stanął jak wryty, przeszyty nagłą zgrozą. - To nie miejsce na walkę — powiedział Struan. — Nie chciałem tego pojedynku. Ale nie mam wyboru. Hora tio, będziesz moim sekundantem? - Tak. Tak, oczywiście — odparł Horatio, gnębiony wyrzutami

sumienia z powodu nasion, które załatwił dla Longstaffa. Czy tak się odpłaca za nieustanną pomoc i przyjaźń? — zapytywał siebie. Tai-Pan zawiadomił cię o Mary i dał lorszę, żebyś przyjechał do Makau. Był dla ciebie i dla niej jak ojciec, a ty wbijasz mu nóż w plecy. Tak... ale przecież nie znaczysz dla niego nic. Niszczysz jedynie wielki grzech. Jeżeli to ci się uda, tym samym odkupisz swój własny grzech, kiedy staniesz przed Bogiem, a staniesz przed Nim na pewno. — Byłbym zaszczycony mogąc być pańskim drugim sekundantem, Tai-Panie - zaofiarował się Masterson. —Wobec tego może pójdziecie ze mną, panowie — rzekł Struan. Starł z brody strużkę krwi, rzucił kańczug na bar i ruszył do drzwi. —Koniec z tobą! — krzyknął za nim Gorth, odzyskawszy pewność .siebie. — Tylko się pośpiesz, sukinsynu! Ty kurewski pomiocie! Struan nie zatrzymał się, aż wyszedł z Klubu i stanął na promenadzie. —Wybieram korbacze — oznajmił. —Jezu Chryste, Tai-Panie, to... to niezwykła broń — rzekł Horatio. — On jest bardzo silny, no i miał pan... jest pan... ostatni tydzień kosztował pana więcej, niż się panu zdaje. —Święta racja — poparł go Masterson. — Mądrzej wsadzić mu kulkę między oczy. Tak jest, Tai-Panie. —Wróćcie i powiedzcie mu to. Nie spierajcie się. Nie zmienię zdania! —Gdzie... gdzie pan... no, bo na pewno musi się to odbyć po cichu. Portugalczycy mogliby panu w tym przeszkodzić. —Owszem — przyznał Struan. — Wynajmijcie dżonkę. Wy dwaj, ja, Gorth i jego sekundanci wypłyniemy o wschodzie słońca. Chcę mieć świadków i uczciwy pojedynek. Na pokładzie dżonki wystarczy na to miejsca aż nadto. Nie zabiję cię, Gorth, pomyślał radośnie. To byłoby dla ciebie za mało. Ale klnę się na Boga, że od jutra nigdy więcej już nie zrobisz kroku, nigdy już nie zjesz nic własnoręcznie, nic więcej nie zobaczysz i nie zaznasz już więcej kobiety! Pokażę ci, co to zemsta! Do wieczora wieści o pojedynku krążyły z ust do ust, a wraz z nimi zaczęto się zakładać. Wielu postawiło na Gor-tha — tryskał nadmiarem sił i mimo wszystko miał słuszny powód wyzwać Tai-Pana, jeżeli prawdą była plotka, że Culum ma france, a Struan, wiedząc o tym, wysłał go z Tess na morze z kapitanem, który mógł im udzielić ślubu w odległości

trzech mil od brzegu. Ci, którzy postawili pieniądze na Tai-Pana, zrobili to, ponieważ liczyli na jego wygraną, a nie dlatego, że w nią wierzyli. Powszechnie wiadomo było, jak szaleńczo stara się zdobyć chinę i że jego legendarna kochanka umiera. Wszyscy też widzieli, jak go to wykończyło. Tylko Lo Czum, Czen Szeng, A Sam i Jin-si zapożyczyli się, gdzie tylko mogli, ufnie postawili na Tai-Pana i pomodlili się do bogów, by mieli ich w swej opiece. Bez Tai-Pana tak czy inaczej byli straceni. Mei-mei nikt nie wspomniał o pojedynku. Struan wyszedł od niej wcześnie i wrócił do rezydencji. Chciał się porządnie wyspać. Nie przejmował się pojedynkiem, pewien, że da sobie radę z Gorthem. Ale pojedynkując się z nim, nie miał ochoty być okaleczony i wiedział, że musi być bardzo silny i bardzo szybki. Spokojnie szedł cichymi ulicami w kolejną z rzędu piękną, rozgwieżdżoną noc. — Dobry wieczór, panie — przywitał go Lo Czum, otwierając drzwi i skinął lekko ręką w stronę przedpokoju. Czekała tam Liza Brock. — Dobry wieczór — powiedział Struan. —Czy Culum ma france? — spytała. —Oczywiście, że nie! Mój Boże, przecież nawet nie wiemy, czy już się pobrali. Może tylko wybrali się po kryjomu w podróż? —Ale on był w domu publicznym, kto go wie jakim. W tę noc z bandytami. —Culum nie ma francy, Lizo. —Więc czemu inni tak gadają? —Niech pani zapyta Gortha. —Pytałam i powiedział, że o tym słyszał. —Powtarzam jeszcze raz, Lizo. Culum nie ma francy. Dużymi ramionami Lizy Brock wstrząsnął szloch. — O Boże, co myśmy zrobili? — powiedziała. Chciałaby nie dopuścić do pojedynku. Lubiła Gortha, mimo że nie był jej rodzonym synem. Wiedziała, że przelana krew spadnie także na jej ręce — krew Gortha, Tai-Pana, Culuma albo męża. Gdyby nie wymusiła na Tylerze, aby pozwolił Tess pójść na bal, to może by do tego wszystkiego nie doszło. —Proszę się nie martwić, Lizo — powiedział łagodnie Struan. — Tess

nic się nie stało, jestem pewien. Jeżeli się pobrali, to nie ma pani powodu do obaw. —Kiedy wraca „Chińska Chmura"? —Jutro wieczorem. —Pozwoli pan naszemu lekarzowi zbadać go? —To zależy od Culuma. Ale mu tego nie zabronię. On nie ma francy, Lizo. Gdyby miał, myśli pani, że bym pozwolił mu na to małżeństwo? —Tak, tak myślę — odparła z udręką. — Diabeł z pana i tylko diabeł wie, co siedzi w pańskiej głowie, Dirku Struanie. Ale przysięgam Bogu, że jeżeli pan kłamiesz to jeśli nie zabiją pana moje chłopy, sama to zrobię! Puściła się jak ślepa do drzwi. Lo Czum otworzył i zamknął je za nią. —Najlepiej sen-sen, panie - powiedział serdecznym tonem. — Jutlo wcześnie, heja? —Idź do diabła! Odgłos żelaznej kołatki u drzwi wejściowych rozszedł się głuchym echem po uśpionym domu. Leżąc w ciepłej, przewiewnej, ciemnej sypialni Struan zamienił się w słuch, a potem usłyszał ciche kroki Lo Czuma. Zgarnąwszy jedwabną koszulę wyślizgnął się z łóżka, ściskając w ręku nóż, szybko i bezgłośnie wyszedł na podest schodów, a potem zerknął w dół przez balustradę. Dwa piętra niżej Lo Czum postawił lampę i odryglował drzwi. Stojący zegar wydzwonił kwadrans po pierwszej. W progu stał ojciec Sebastian. — Tai-Pan widzieć ja może? — spytał. Lo Czum skinął głową i odłożył rzeźniczy tasak, który chował za plecami. Zaczął się wspinać po schodach, ale zatrzymał go okrzyk Struana. — Tak?! Ojciec Sebastian zadarł głowę w ciemność, a włosy na karku zjeżyły mu się od tego nieoczekiwanego okrzyku. —Panie Struan? — zawołał. —Tak?! — powtórzył Struan zdławionym głosem.' —Przysyła mnie jego eminencja. Mamy korę chiny. —Gdzie ona jest? Zakonnik podniósł w górę mały zabrudzony woreczek. —Tutaj — odparł. — Jego eminencja powiedział, że spodziewa się pan tej wizyty.

—A ile kosztuje? —Nic mi o tym nie wiadomo, panie Struan — zawołał cicho w odpowiedzi ojciec Sebastian. — Jego eminencja polecił mi leczyć nią każdą osobę, do której mnie pan zaprowadzi. To wszystko. —Zejdę za chwileczkę! — krzyknął Struan i wpadł z powrotem do sypialni. Narzucił na siebie ubranie, wbił na nogi buty, popędził do drzwi i się zatrzymał. Po króciutkim namyśle wziął korbacz i zbiegł po schodach, biorąc po cztery stopnie naraz. Ojciec Sebastian ujrzał korbacz i wzdrygnął się. —Dzień dobry, ojcze — przywitał się Struan. Na widok powalanego habitu zakonnika ukrył obrzydzenie i od nowa znienawidził lekarzy. — Lo Czum — zwrócił się do służącego — pan Sinclair tu, ty go przyprowadzi, rozumi? —Lozumi, panie. —Chodźmy, ojcze Sebastianie! —Chwileczkę, panie Struan! Zanim pójdziemy, muszę coś wyjaśnić. Jeszcze nigdy nie stosowałem chiny, nikt z nas nie stosował. —No, ale przecież to nie ma znaczenia, prawda? —Oczywiście, że ma znaczenie! — wykrzyknął chudy i ponury mnich. — Wiem tylko tyle, że muszę przyrządzić z tej kory „herbatę", gotując ją. Rzecz w tym, że nie mamy pewności, ile czasu ją gotować i jaka ma być jej moc. Ani ile ma jej zażyć pacjent i jak często powinien ją brać. Jedyna rozprawa medyczna na temat chiny, jaką mamy, jest napisana staroświecką łaciną, a w dodatku niejasna! — Biskup mówił mi, że chorował na malarię. Ile brał? Jego eminencja nie pamięta. Tylko to, że wywar był bardzo gorzki i czuł do niego obrzydzenie. Wydaje mu się, że pił go przez cztery dni. Ksiądz biskup kazał mi zaznaczyć bardzo wyraźnie, że leczymy ją na pańską całkowitą odpowiedzialność. — Tak. Doskonale rozumiem. Chodźmy! Struan wypadł przez drzwi, a ojciec Sebastian u jego boku. Przeszli kawałek promenadą i ruszyli cichą, wysadzaną drzewami aleją. — Panie Struan, nie tak szybko, proszę - powiedział zadyszany ojciec Sebastian. Dziś powróci gorączka: Musimy się pośpieszyć. Struan przebył Praca de Sao Paulo i skierował się nie cierpliwym krokiem w następną ulicę. Nagle, ostrzeżony przez instynkt, zatrzymał się i błyskawicznie uskoczył w

bok. W ścianę tuż przed nim wbiła się kula z muszkietu. Pociągnął w dół przerażonego zakonnika. Znowu strzelono. Kula drasnęła go w rękę i przeklął się za to, że nie zabrał pistoletów. - Niech ojciec biegnie co sił w nogach! - powiedział. Podniósł mnicha i popchnął go przez ulicę w stronę zapewniających schronienie drzwi. W domach zapalały się światła. —Tędy! — syknął i puścił się biegiem. Gwałtownie skręcił i kiedy z ciężko dyszącym zakonnikiem u boku dopadł gwarantującej im osłonę alei, wystrzelono następną kulę, która chybiła zaledwie o ułamek cala. —Ma pan jeszcze chinę? — spytał. —Tak — odparł mnich. — Na miłość boską, co się dzieje? —Bandyci! .Struan chwycił przerażonego zakonnika pod ramię, pobiegli w głąb alei i wypadli na otwartą przestrzeń fortu Sao Paulo do Monte. W cieniu fortowych murów Struan chwilę odsapnął. Gdzie jest ta china? — spytał. Ojciec Sebastian osłabłą ręką uniósł w górę woreczek. Światło księżyca oświetliło zsiniałą, zaschniętą ranę po uderzeniu kańczuga na brodzie Struana i zamigotało w jego oczach sprawiając, że wydał mu się jeszcze potężniejszy i bardziej diabelski. —Kto to był? Kto do nas strzelał? — spytał. —Bandyci — powtórzył Struan. Wiedział jednak, że w rzeczywistości to ludzie Gortha - albo on sam - zastawili tę pułapkę. Przez chwilę rozważał możliwość, czy ojca Sebastiana nie przysłano do niego na wabia. Nieprawdopodobne — przez biskupa i z chiną? Cóż, niedługo się przekonam, pomyślał. Ale jeżeli przysłano go na wabia, to poderżnę gardła paru papistom. Chciwie wpatrywał się w ciemności. Wysunął zza cholewy nóż i poprawił na przegubie rzemień korbacza. Kiedy ojciec Sebastian cokolwiek odsapnął, poprowadził go przez blanki fortu, przy kościele Sao Antonio i w dół wzgórza ulicą do ściany ogrodzenia otaczającego dom Mei-mei. Prowadziły tam drzwi osadzone w wysokim, grubym, granitowym murze. Zastukał gwałtownie kołatką. Po kilku chwilach przez judasz zerknął Lim Din. Rozwarł prędko furtę. Weszli na dziedziniec, a drzwi za nimi zaryglowano. — Jesteśmy bezpieczni — powiedział Struan. — Lim

Din, herbaty — pić baldzo mig-mig! — Wskazał zakonni kowi krzesło i położył korbacz na stole. — Proszę wpierw odsapnąć. Zakonnik zdjął rękę z krzyża, który ściskał, i obtarł czoło. —Czy naprawdę chciano nas zabić? — spytał. —Na to wygląda — odparł Struan. Zdjął surdut i spojrzał za ramię. Kula oparzyła mu skórę. —Pozwoli pan, że obejrzę — powiedział mnich. —To drobiazg — rzekł Struan, wkładając surdut. — Bez obawy, ojcze. Leczy ją pan na moją odpowiedzialność. Nic się ojcu nie stało? —Nie. — Zakonnik miał spieczone wargi, a w ustach czuł przykry smak. — Najpierw zaparzę wywar z chiny. —Dobrze, ale zanim zaczniemy, proszę przysiąc na ten krzyż, że z nikim nie będzie ojciec rozmawiał o tym domu, kto w nim mieszka ani co tu zaszło. —Ależ to z pewnością niepotrzebne. Nie ma nic, co... —Owszem, potrzebne! Nie lubię rozgłosu! Jeżeli ojciec nie przysięgnie, będę ją leczył sam. Zdaje się, że wiemy tyle samo, jak stosować chinę. Proszę to rozważyć. Zakonnik był stropiony własną niewiedzą, a ogromnie pragnął leczyć w imię Jezusa Chrystusa, - Dobrze. Przysięgam na ten krzyż że nie wyjawię tajemnicy — powiedział. - Dziękuję. Struan wprowadził go przez frontowe drzwi do środka i poszli korytarzem, A Sam wyszła ze swojego pokoju i ukłoniła się niepewnie, obciągając na sobie piżamę. Włosy miała rozczochrane, a twarz zapuchniętą od snu. Z lampą w ręku podążyła za nimi do kuchni. Kuchnia byłą małym pomieszczeniem z paleniskiem i kociołkiem węglowym, które sąsiadowało z zaśmieconym ogrodem na tyłach domu. Stało tu mnóstwo garnków, rondli i czajników. Na zakopconych ścianach wisiały setki pęczków suszonych ziół, grzyby, warzywa, flaki i kiełbasy, Na zabrudzonej podłodze walały się rotangowe worki z ryżem. Dwie zaspane dziewki kuchenne uniosły się na brudnych pryczach, wpatrując się w Struana nieprzytomnym wzrokiem. Ale kiedy, żeby zrobić miejsce, bezceremonialnie zepchnął z zabałaganionego stołu masę garnków i brudnych talerzy, wyskoczyły z łóżek i uciekły z domu.

- Helbate, panie? - spytała, zakłopotana A Sam. Struan potrząsnął przecząco głową. Wziął zapocony woreczek z materiału od zdenerwowanego zakonnika i otworzył go. Kora była brązowa, wyglądała zwyczajnie i byłą połamana na drobne kawałki. Powąchał ją, ale nie miała zapachu. Co teraz? - spytał. —Potrzebujemy naczynia do ugotowania wywaru - odparł ojciec Sebastian i wziął w miarę czysty garnek. —Najpierw proszę umyć ręce — powiedział Struan, wskazując małą beczkę i leżące przy niej mydło. —Słucham? —Najpierw niech ojciec umyje ręce. Proszę. – Struan zanurzył ręce i podał mu mydło. — Nie tknie ojciec niczego, dopóki nie umyje rąk. —Dlaczego to takie konieczne? —Nie wiem. Stary chiński przesąd. Proszę umyć... no, ojcze, proszę. Kiedy Struan mył garnek i stawiał go na stole, A Sam przyglądała się zakonnikowi, który namydlił ręce, opłukał je i wytarł w czysty ręcznik. Potem zamknął oczy, złożył dłonie i zmówił szeptem cichą modlitwę. — A teraz potrzebuję czegoś do jej odmierzenia — po wiedział, wracając na ziemię, i na chybił trafił wybrał małą filiżankę, którą napełnił po wrębek chiną. Wsypał korę do garnka, a potem wolno i metodycznie zalał ją dziesięcioma równymi miarkami wody. Ustawił garnek na kociołku z węglem drzewnym, żeby zagotować wodę. — Na początek w proporcji dziesięć do jednego — rzeki przez wyschnięte gardło. Nerwowo wytarł ręce w poły habitu. — A teraz chciałbym zobaczyć pacjentkę. Struan przywołał gestem A Sam i wskazał na garnek. —Nie ruszać! — przykazał jej. —Nie ruszać, panie! — przysięgła z zapałem A Sam. Ponieważ pierwszy wstrząs po nagłym obudzeniu minął, zaczęły jej się podobać te wszystkie dziwne zabiegi. — Nie ruszać, panie, na pewno! Struan z zakonnikiem opuścili kuchnię i weszli do sypialni Mei-mei. A Sam podążyła za nimi. Lampa rzucała w ciemności plamy światła. Jin-si czesała przed lustrem potargane włosy. Przerwała czesanie i ukłoniła się pośpiesznie. Przy ogromnym łóżku z baldachimem, które zajmowała Mei-mei, spoczywał materac, na którym spała.

Mei-mei dygotała leciutko pod ciężarem pledów. — Cześć, dziewczyno. Mamy chinę — powiedział Struan podchodząc do niej. — Nareszcie! Już wszystko dobrze! —Tak mi zimno, Tai-Panie — odparła bezradnie. — Tak mi zimno. Co się stało z twoją twarzą? —Nic, dziewczyno. —Skaleczyłeś się. — Zadrżała, zamknęła oczy i znów pogrążyła się w otaczającej ją zewsząd zamieci. — Jest tak zimno. Struan odwrócił się i spojrzał na ojca Sebastiana. Na jego ściągniętej twarzy ujrzał niepomierne zdumienie. —Co się stało? — spytał. • —Nic. Nic. Zakonnik ustawił na stole malutką piaskową klepsydrę, ukląkł przy łóżku i ująwszy przegub ręki Mei-mei zaczął liczyć uderzenia jej serca. Jak Chinka może mówić po angielsku? — zadawał sobie pytanie. Czy ta druga dziewczyna to też nałożnica? Czy jestem w haremie tego diabła? O Boże, obroń mnie, użycz mi Swojej uzdrowicielskiej mocy, pozwól mi być dzisiejszej nocy Twoim narzędziem. Puls Mei-mei był tak wolny i słaby, że miał spore trudności z wyczuciem go. Z największą delikatnością obrócił jej twarz do siebie i zajrzał w oczy. — Nie bój się — powiedział. — Nie ma się czego bać. Jesteś w rękach Boga. Muszę zajrzeć ci w oczy. Nie obawiaj się, jesteś w Jego rękach. Bezbronna i sparaliżowana strachem Mei-mei zrobiła, co jej kazał. Jin-si i A Sam trzymały się z tyłu i przypatrywały się wszystkiemu z lękiem. —Co on robi? Kto to jest? — spytała Jin-si. —To znachor diabelskich barbarzyńców — odszepnęła jej A Sam. — Mnich. Jeden z tych księży w długich sukniach od nagiego człowieka — Boga, którego oni przybili do krzyża. —Och! — Jin-si zadrżała. — Słyszałam o nich. To wstrętne zrobić coś takiego! Prawdziwe diabły! Może przyniosłabyś Ojcu herbaty? Zawsze dobrze robi na nerwy. — Lim Din parzy ją, Druga Matko — szepnęła A Sam, przysięgając, że za nic się stąd nie ruszy, bo mogłoby ją ominąć coś bardzo ważnego. — Szkoda, że nie rozumiem ich wstrętnego języka.

Zakonnik odłożył rękę Mei-mei na koce i podniósł wzrok na Struana. —Jego eminencja wspomniał mi, że malaria spowodowała poronienie. Muszę ją zbadać. —No to proszę zbadać. Kiedy zakonnik odsuwał na bok pledy i pościel, Mei-mei próbowała mu w tym przeszkodzić, a Jin-si i A Sam pośpieszyły jej na pomoc. — Nie! — powstrzymał je ostro Struan. — Zostać! — Usiadł przy Mei-mei i wziął ją za ręce. — Tak musi być, dziewczyno. Proszę, ojcze — powiedział do zakonnika. Ojciec Sebastian zbadał Mei-mei, po czym na powrót ułożył ją wygodnie. — Krwawienie prawie ustało — powiedział. — To bardzo dobrze. Dotknął długimi palcami podstawy jej czaszki i ostrożnie ją obmacał. Mei-mei czuła, jak palce mnicha łagodzą nieco jej cierpienia. Ale w jej ciele znów zaczął się ścinać lód, a zęby szczękać. —Tai-Panie. Tak mi zimno — poskarżyła się. — Czy mogę dostać ciepłą butelkę i koce? Proszę. Jest mi tak zimno. —Tak, dziewczyno, jedną chwilę. Do pleców miała przyłożoną gorącą butelkę i leżała pod czterema pledami. —Ma pan zegarek? — spytał ojciec Sebastian. —Tak. —Proszę iść do kuchni. Jak tylko woda się zagotuje, niech pan zapamięta godzinę. Po godzinie gotowania na wolnym ogniu... — Z oczu zakonnika wyzierała wielka rozpacz. — Dwóch? Pół godziny? Po jakim czasie? O Boże, pomóż mi w tej godzinie potrzeby. —Po godzinie - powiedział stanowczo, pewnym siebie tonem Struan. — Tę samą ilość kory pogotujemy też przez dwie godziny. Jeżeli pierwszy wywar nie poskutkuje, spróbujemy drugiego. —Tak. Tak! W kuchni w świetle lampy Struan sprawdził godzinę na swoim zegarku. Zdjął wywar z chiny z kociołka i odstawił go do cebra z zimną wodą, żeby ostygł. W drugim garnku z korą już wrzało. —Jak się czuje? - spytał zakonnika, który wszedł, a tuż za nim A Sarn i Jin-si.

—Ma silne dreszcze. Serce bardzo osłabione. Pamięta pan, jak długo się trzęsła, zanim przyszła gorączka? —Cztery godziny, może pięć. Nie wiem. — Struan nalał trochę gorącego wywaru do malutkiej filiżanki i spróbował. — Chryste Panie, strasznie gorzkie! Zakonnik pociągnął łyk i też się skrzywił. — No cóż — powiedział. — Zacznijmy. Mam tylko na dzieję, że ona to wytrzyma. Filiżanka co godzinę. Z okopconej półki wybrał na chybił trafił filiżankę i wziął ze stołu kawałek brudnej szmaty. —Po co to? — spytał Struan. —Muszę odcedzić wywar z kory. Ta się nada. Ma wystarczająco gęsty splot. —Ja to zrobię — powiedział Struan. Wyjął srebrne sitko do herbaty, które wcześniej przygotował, i jeszcze raz wytarł je czystą chusteczką. —Po co pan to robi? — spytał zakonnik. —Chińczycy zawsze bardzo dbają o to, żeby czajnik i filiżanki były czyste. Twierdzą, że dzięki temu herbata jest zdrowsza — wyjaśnił Struan. Zaczął nalewać przykro pachnący wywar z kory do nieskazitelnie czystej porcelanowej filiżanki. Bardzo pragnął, żeby napój miał odpowiednią moc. — Czemu z tym ma być inaczej, hmm? Zaniósł garnek i filiżankę do sypialni. Mei-mei zwymiotowała pierwszą porcję. I drugą. Pomimo jej żałosnych błagań Struan zmusił ją do wypicia jeszcze jednej. Mei-mei zatrzymała płyn w żołądku, gotowa na wszystko, byleby tylko nie pić następnej porcji. Jednak nic się nie zmieniło. Z wyjątkiem nasilenia się dreszczy. W godzinę potem Struan znowu zmusił ją do picia. Tym razem nie zwróciła wypitej porcji, ale dreszcze wciąż się nasilały. — Zwiększymy porcje do dwóch filiżanek — powie dział Struan, walcząc ze strachem. A potem zmusił ją do wypicia podwójnej dawki. Czynność tę powtarzał co godzina. Zaczęło świtać. Spojrzał na zegarek. Była szósta. Żadnej poprawy. Dreszcze wstrząsały ciałem Mei-mei tak, że drżała niczym gałązka na jesiennym wietrze. —Na litość boską, przecież to musi poskutkować! -wybuchnął.

—Z litością boską to skutkuje, panie Struan — odrzekł ojciec

Sebastian. Trzymał Mei-mei za nadgarstek. — Gorączka powinna była zacząć się dwie godziny temu. Jeżeli się nie zaczęła, to ona ma szansę przeżyć. Puls jest niewyczuwalny, owszem, ale china działa! —Trzymaj się, dziewczyno — powiedział Struan, ściskając rękę Meimei. — Jeszcze kilka godzin. Trzymaj się! W niedługi czas potem zapukano do furty w ogrodowym murze. Struan z załzawionymi oczami wyszedł z domu i odryglował drzwi. —Witaj, Horatio. Heja, Lo Czum — powiedział. —Umarła? Nie, chłopcze. Chyba wyzdrowiała, z łaski Boga. — Ma pan chinę? - Tak. — Masterson jest na dżonce. Czas na Gortha. Poproszę ich — jego sekundantów — żeby odłożyli pojedynek do jutra. Pan nie jest w stanie walczyć dzisiaj z nikim.: —Niepotrzebnie się martwisz. Węża można zniszczyć nie tylko przez zdeptanie mu nikczemnego łba. Są inne sposoby. Przyjdę za godzinę. —Dobrze, Tai-Panie — odparł Horatio i odszedł pośpiesznie, a z nim Lo Czum. Struan zaryglował drzwi i powrócił do Mei-mei. Leżała w łóżku całkiem spokojnie. Ojciec Sebastian mierzył jej puls. Twarz miał ściągniętą troską. Nachylił się i wsłuchał w bicie jej serca. Mijały sekundy. Podniósł głowę i spojrzał badawczo na Struana. — Przez chwilę myślałem... ale jest dobrze — powie dział. — Serce bije strasznie wolno, no, ale jest młoda. Z ła ski Pana Boga... gorączka minęła, panie Struan. Peruwiań ska china leczy gorączkę Szczęśliwej Doliny. Jakże wspa niałe są zrządzenia Boga! Struan był dziwnie zobojętniały. — Czy gorączka powróci? — spytał. — Możliwe. Raz na jakiś czas. Ale więcej chiny powstrzyma ją, nie ma już obawy. Gorączka minęła! Rozumie pan? Ona jest wyleczona z malarii. —Czy przeżyje? Powiedział ojciec, że serce ma bardzo osłabione. Przeżyje?

—Wola Boska, ma duże szanse. Bardzo duże. Ale nie wiem na pewno. — Muszę iść -powiedział Struan wstając. — Czy zostanie ojciec, jeśli łaska, do mojego powrotu? — Tak. — Ojciec Sebastian chciał go przeżegnać na drogę ale się rozmyślił. — Nie mogę pobłogosławić pana na odchodne, panie Struan. Pan idzie zabijać, prawda? - Człowiek rodzi się śmiertelnym, ojcze odparł Struan. — Ja tylko staram się bronić siebie i tego co moje najlepiej jak umiem i sam wybrać sobie czas na śmierć, to wszystko. Wziął korbacz, założył go na nadgarstek i wyszedł z domu. Idąc ulicami czuł na sobie spojrzenia obserwujących go ludzi, lecz wcale o to nie dbał. Czerpał siłę z poranku i słońca, z widoku i zapachu morza. Piękny dzień na rozdeptanie węża, pomyślał. Ale to nie on zginie, lecz ty. Brak ci dziś sił, żeby zmierzyć się z Gorthem na korbacze. Dziś ci ich brak. ROZDZIAŁ TRZYDZIESTY DZIEWIĄTY W pobliżu dżonki stał wielki tłum. Kupcy, oddział portugalskich żołnierzy pod dowództwem młodego oficera, marynarze. Dżonka cumowała przy molo na wprost promenady. Kiedy pojawił się Struan, ci, którzy na niego postawili, przerazili się. Natomiast ci, którzy postawili na Gortha, wielce uradowali. Portugalski oficer grzecznie zatrzymał Struana. —Dzień dobry, senhor — powiedział. —Dzień dobry, kapitanie Machado — odrzekł Struan. —Gubernator Makau pragnie powiadomić pana, że w Makau pojedynki są zabronione. —Jestem tego świadom — rzekł Struan. — Może podziękuje mu pan ode mnie i zapewni, że byłbym ostatnim, który złamałby portugalskie prawa. Wiem, że wszyscy jesteśmy tu gośćmi, a goście mają obowiązki wobec gospodarzy. Poprawił rzemień korbacza i ruszył w stronę dżonki. Tłum rozstąpił się przed nim i spostrzegł złość na twarzach kompanów Gortha oraz tych, którzy życzyli mu śmierci. A było ich wielu. Lo Czum oczekiwał go na wysokim pokładzie rufowym, stojąc przy Horatiu.

— Dzień dobly, Tai-Panie — powitał go i podał mu przyrządy do golenia. — Pan chcieci? —- Gdzie Gorth, Horatio? - spytał Struan. — Jego sekundanci szukają go. Struan pomodlił się o to, żeby Gorth leżał rozwalony jak długi w jakimś burdelu, pijany jak cztery dziwki. O Boże, pozwól mi walczyć jutro! — poprosił. Przystąpił do golenia. Tłum obserwował to w milczeniu, a wielu widząc jego spokój przeżegnało się z przestrachem. Ogolony, poczuł się nieco lepiej. Zadarł głowę. Nitki pierzastych chmur byty hen wysoko; ą morze gładkie jak jezioro. — Niech pan mnie pilnuje — zawołał do Cudahy'ego, którego ściągnął tuz pokładu ,;Chińskiej Chmury". - Rozkaz! Struan wyciągnął się na pokrywie łuku i natychmiast zasnął. - Dobry Boże, to nie człowiek! - powiedział Roach. — Tak, to diabeł, na pewno — zgodził się Vivien.. -Jakżeś pan taki pewien, to podwój pan stawkę, hmm? — Nie. Chyba że Gorth przyjdzie pijany. — Powiedźmy, że zabije Gortha, ale co z Tylerem? — Myślę, że będą walczyć na śmierć i życie. — A co zrobi Culum? Jeżeli Gorth dziś wygra? - Nic. Co może zrobić? Najwyżej go znienawidzi. Biedny chłopak, naprawdę go lubię. Zresztą on nienawidzi Tai-Pana, więc może pobłogosławi za to Gortha, co? Zostanie Tai-Panem, to pewne. Ale gdzie, u diabła, jest Gorth? Słońce wspinało się nieubłaganie po niebie; Z sąsiedniej ulicy wypadł biegiem portugalski żołnierz i przemówił z ożywieniem do oficera, ten zaś natychmiast poprowadził swój oddział szybkim marszem promenadą; Gapie podążyli za nimi. Struan ocknął się, powracając do bolesnej rzeczywistości, a każda cząsteczka jego jestestwa wołała o sen. Podźwignął się ociężale na nogi. Horatio przyglądał mu się dziwnym wzrokiem. Bestialsko sponiewierany trup Gortha leżał w nieczystościach zaułka opodal nabrzeży chińskiej dzielnicy, a wokół niego zwłoki trzech Chińczyków. Czwarty Chińczyk, dogorywający, któremu z pachwiny sterczała ułamana włócznia, jęczał u stóp patrolu portugalskich

żołnierzy. Kupcy i Portugalczycy tłoczyli się, żeby przyjrzeć się temu z bliska. Ci, którzy zobaczyli Gortha, odwracali się, zdjęci mdłościami. — Żołnierze z patrolu mówią, że usłyszeli krzyki i od głosy walki — relacjonował portugalski oficer Struanowi i innym w pobliżu. — Kiedy tu przybiegli, zobaczyli senhora Brocka na ziemi, tak jak tu leży. Kilku Chińczyków dźgało go włóczniami. Kiedy te diabły mordercy zobaczyli naszych żołnierzy, znikli tam. — Wskazał na skupisko cichych ru der, krętych uliczek i przejść. — Żołnierze rzucili się w po goń, ale... — Wzruszył ramionami. Struan pojął, że ocalili go mordercy. —Wyznaczę nagrodę za schwytanie tych, którzy uciekli — oświadczył. — Po sto liangów za każdego martwego, po pięćset za żywego. —Na „martwych" szkoda pieniędzy, senhor. Chińczycy pokażą panu pierwsze lepsze trzy znalezione trupy. A co do żywych — oficer wskazał pogardliwie kciukiem na złapanego Chińczyka — to jeżeli ten bastardo degenerado nie powie nam, kim są pozostali, pańskie pieniądze są całkiem bezpieczne. Po namyśle wydaje mi się, że chińskie władze byłyby — że się tak wyrażę — bardziej kompetentne w przesłuchaniu go. Powiedział coś po portugalsku ostrym tonem do żołnierzy, ci zaś położyli rannego Chińczyka na połamanych drzwiach i ponieśli go na nich. Oficer strzepnął z munduru smugę kurzu. —Głupia i niepotrzebna śmierć — powiedział. — Senhor Brock powinien mieć dość rozumu, żeby nie kręcić się w tej okolicy. Zdaje się, że nikomu nie przyniosła honorowej satysfakcji. —Miałeś pan wielkie szczęście, Tai-Panie — powiedział któryś ze znajomków Gortha. — Wielkie szczęście. —Owszem. Cieszę się, że nie splamiłem sobie rąk jego krwią — odparł Struan. Odwrócił się od trupa i powoli odszedł. Skręcił w bok z promenady i wspiął się na wzgórze do starego fortu. Dotarłszy na szczyt i znalazłszy się sam pomiędzy niebem a morzem, usiadł na ławce i podziękował Nieskończonemu za dobrodziejstwa dzisiejszej nocy i dnia. Siedział niepomny przechodniów, żołnierzy u bram. fortu, melodii

kościelnych dzwonów. Śpiewu ptaków, łagodnego wiatru, kojących promieni słońca. Czasu. Później starał się podjąć decyzję, co ma dalej robić, ale nie był w stanie myśleć. — Weź się w garść — powiedział na głos. Zszedł ze wzgórza do rezydencji biskupa, ale go nie zastał. Poszedł do katedry i zapytał o niego. Jakiś mnich kazał mu zaczekać w klasztornym ogrodzie. Usiadł na ocienionej ławce i wsłuchał się w szmer fontanny. Nigdy jeszcze kwiaty nie wydawały mu się tak olśniewająco kolorowe, a ich zapach tak rozkoszny. Serce, które biło mu w ciele, siła, którą czuł w lędźwiach, a nawet uporczywy ból w kostce — nie były snem, były rzeczywiste. O Boże, westchnął w duchu, dzięki ci za życie. Biskup przyglądał mu się z klasztornej dróżki. — A, witam, księże biskupie — powiedział Struan, wspaniale odświeżony. — Przyszedłem podziękować. Biskup zacisnął cienkie wargi. —Co pan tam zobaczył, senhor? — spytał. —Nie wiem — odrzekł Struan. — Patrzyłem na ogród. Cieszyłem się nim. Cieszyłem się życiem. Doprawdy nie wiem. — Chyba był pan bardzo blisko Boga. Pan może być innego zdania, ale ja swoje wiem. Struan potrząsnął głową. — Nie, eminencjo. Po prostu rozkoszowałem się pięknym dniem w ślicznym ogrodzie. Nic więcej. Ale Falerian Guineppa nie zmienił wyrazu twarzy. Chudymi palcami dotknął krucyfiksu. —Przyglądałem się panu przez dłuższy czas — rzekł. — Czułem, że jest pan blisko Niego. Właśnie pan! Nie zasłużył pan na to! — Westchnął. — Ale co my, biedni grzesznicy, wiemy o zrządzeniach Boskich? Zazdroszczę panu, senhor. Chciał się pan ze mną widzieć. —Tak, eminencjo. Ta kora wyleczyła gorączkę. —Deo gratias!!! Ależ to wspaniale! Jak cudowne są zrządzenia Pańskie! —Chcę natychmiast wysłać statek do Peru, z poleceniem załadowania go chiną — powiedział Struan. — Z pozwoleniem

waszej eminencji pragnąłbym wysłać ojca Sebastiana, żeby dowiedział się, jak się zbiera tę korę, skąd ona pochodzi, jak tam leczą malarię — wszystkiego. Kiedy wróci, podzielimy się ładunkiem i zdobytą wiedzą. Chciałbym, żeby zlecił mu pan napisanie naukowego artykułu na temat pańskiej udanej kuracji choroby malarycznej chiną i przesłanie go do redakcji pisma „Lancet" w Anglii — oraz do „Timesa". —Taka oficjalna rozprawa medyczna wymaga przesłania urzędowym trybem obowiązującym w Watykanie — odparł Guineppa. — Ale polecę ojcu Sebastianowi, żeby to zrobił. Natomiast co do wysłania go, muszę rzecz rozważyć. Niemniej wyślę kogoś na tym statku. Kiedy odpływa? —Za trzy dni. —Doskonale .Podzielimy się równo ładunkiem i zdobyta wiedzą.To bardzo szczodra propozycja. — Nie ustaliliśmy jeszcze ceny za kurację. Ona jest wy leczona. Tak więc proszę powiedzieć, ile płacę? - Nic, senhor. —Nie rozumiem. —Nie ma ceny za garść chiny, która uratowała życie jednej dziewczynie. —Oczywiście; że jest cena — każda, jakiej wasza eminencja zażąda! Jestem gotów zapłacić. Na Hongkongu zaofiarowałem za to dwadzieścia tysięcy liangów. Prześlę weksel na okaziciela. —Nie, senhor — odpad cierpliwie wysoki kapłan. — Jeżeli pan prześle, to tylko go podrę. Nie przyjmę zapłaty za tę korę. —Ufunduję na Hongkongu kościół katolicki — powiedział Struan. Klasztor, jeśli wola. Proszę ze mną nie igrać, księże biskupie. Handel to handel. Proszę wymienić cenę. - Nie jest mi pan winien nic, senhor. Nie jest pan winien nic Kościołowi. Ale bardzo dużo pan winien Bogu. — Biskup podniósł rękę i zrobił znak krzyża. — In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti powiedział cicho i odszedł.

ROZDZIAŁ CZTERDZIESTY Mei-mei spostrzegła, że nie śpi. Struan podtrzymywał ją; przy

ustach miała filiżankę. Słyszała jakby z oddali jego cichą rozmowę z ojcem Sebastianem, ale nie siliła się, żeby zrozumieć angielskie słowa. Posłusznie wypiła chinę i ponownie zapadła w półsen. Usłyszała, że zakonnik wychodzi, i ucieszyła się, uwolniona od obecności obcego. Poczuła, że Struan znowu ją unosi, wypiła drugą filiżankę płynu, którego wstrętny smak przyprawiał ją o mdłości. Przez otaczającą ją przyjemną mgiełkę usłyszała, że Struan usiadł w bambusowym fotełu a wkrótce potem po jego głębokim równym oddechu poznała, że zasnął. Ogarnęło ją poczucie wielkiego bezpieczeństwa. Szczebiotanie am, które dobiegało z kuchni, pyskatość i zjadliwość języka A Sam oraz perfumy Jin-si były tak przyjemne, że nie pozwoliła sobie usnąć na dobre. Leżała spokojnie i przez dobrą chwilę zbierała siły. Wiedziała już, że będzie żyć. Zapalę bogom kadzidło za mój dżos, pomyślała. A może świecę bogu długich sukien. W końcu tę korę — mniejsza o jej wstrętny smak — przyniósł mnich, prawda? Może powinnam przystąpić do chrześcijan w długich sukniach. Zdobyłoby to temu mnichowi wielkie poważanie. Ale mój Tai-Pan nie zgodziłby się na to. A jednak i tak mogę to zrobić. Bo jeśli boga długich sukien nie ma, to co w tym złego, a jeżeli jest, w takim razie postąpię bardzo mądrze. Ciekawe, czy bóg barbarzyńców jest taki, jak nasi bogowie — którzy, jeśli się zastanowić, są bardzo głupi. Chociaż niezupełnie. Są jak ludzie, z ich wszystkimi słabościami i przymiotami. Znacznie to rozsądniejsze, niż udawać, tak jak barbarzyńcy, że ich bóg jest doskonały, wszystko widzi, wszystko słyszy, wszystko osądza i za wszystko karze. Cieszę się, że nie jestem chrześcijanką. Usłyszała szelest szat Jin-si i wyczuła jej wonną obecność. Otworzyła oczy. — Lepiej wyglądasz, Pierwsza Żono — szepnęła Jin-si, klękając przy, niej. — Popatrz, przyniosłam ci kwiaty. Mały bukiecik był śliczny: Mei-mei słabo skinęła głową, czując jednak, że wraca do sił. - Głęboko uśpiony Struan leżał rozwalony w fotelu, spokojną twarz miał młodą, oczy mocno podkrążone, a na brodzie nie zagojoną czerwoną pręgę. — Ojciec jest tu od godziny albo dłużej — powiedziała Jin-si. Miała na sobie jedwabne błękitne spodnie, sięgający do kolan, zapinany jedwabny kaftan koloru morskiej zieleni, a we włosach kwiaty.

Mei-mei uśmiechnęła się, przesunęła głowę i ujrzała, że zmierzcha się. —Ile dni minęło od początku ostatniej gorączki, siostro? — spytała —Rozpoczęła się zeszłej nocy. Ojciec przyszedł z mnichem w długiej sukni. Przyrządzili czarodziejski napój, nie pamiętasz? Dziś z samego rana posłałam tę nędzną niewolnicę A Sam do domu dżosu, żeby podziękowała bogom. Może pozwolisz, że cię umyję? Że ci ułożę włosy? Poczujesz się znacznie lepiej. —O tak, proszę, siostro — odparła Mei-mei. — Na pewno wyglądam okropnie. —Tak, Pierwsza Żono, ale to tylko dlatego, że omal nie umarłaś. Dziesięć minut, a będziesz tak piękna, jak zawsze. Przyrzekam! —Zachowuj się cicho jak motyl, siostro — powiedziała Mei-mei. — Cokolwiek robisz, nie zbudź Ojca, i powiedz tym żółwie łajno wartym niewolnicom, że jeżeli Ojciec się obudzi, nim będę mogła pokazać mu się na oczy, ty osobiście—z mojego rozkazu — założysz im śruby na palce. Zachwycona Jin-si wybiegła posuwiście. W domu zrobiło się cicho. Jin-si i A Sam wróciły na paluszkach do sypialni, umyły Mei-mei perfumowaną wodą, przyniosły wywietrzone na słońcu spodnie z najlepszego czerwonego szantungu oraz czerwony kaftan i pomogły jej się ubrać. Umyły jej stopy i zmieniły bandaże, a kiedy myła zęby i płukała usta dziecięcym moczem, usadowiły ją wygodnie na łóżku. Na koniec Mei-mei zżuła wonne liście herbaty i poczuła się niezwykle odświeżona i czysta. Uczesały i wyszczotkowały jej włosy, splotły je i przystroiły szykownie świeżymi kwiatami o miłej woni, a potem zmieniły pościel i poszewki, spryskały je perfumą i włożyły pod poduszkę aromatyczne zioła A chociaż ruch i przebieranie się kosztowały Mei-mei sporo sił, to czuła się jak nowo narodzona. —A teraz trochę rosołu, Pierwsza Żono. A potem świeże mango — powiedziała Jin-si. —No a później — dodała z ważną miną A Sam, podzwaniając srebrnymi kolczykami — wyjawimy ci wspaniałe wiadomości. —Jakie? —Powiem dopiero wtedy, jak zjesz, Matko — odparła A Sam. A kiedy Mei-mei zaczęła protestować, stanowczo potrząsnęła głową.

— Musimy dbać o ciebie, nadal jesteś pacjentką. Druga Matka i ja wiemy, że dobre wiadomości są świetne na trawienie. Ale najpierw musisz coś zjeść. Mei-mei napiła się trochę rosołu i zjadła kilka kawałków pokrojonego mango. Namawiały ją, żeby zjadła więcej. —Musisz nabrać sił, Pierwsza Żono. —Skończę mango, jeżeli wyjawicie mi te wieści teraz — przyrzekła Mei-mei. Jin-si zmarszczyła brwi. A potem skinęła głową A Sam. —Mów, A Sam — powiedziała. — Ale zacznij od tego, co wiesz od Lo Czuma — jak się to wszystko zaczęło. —Nie tak głośno! — ostrzegła je Mei-mei. — Nie zbudźcie Ojca. —No więc — zaczęła A Sam — w wieczór przed naszym przyjazdem — siedem strasznych dni temu — barbarzyński syn Ojca wpadł w szpony jednego diabła wcielonego, barbarzyńcy. Ten potworny barbarzyńca uknuł intrygę tak podłą, tak szatańską — chcąc zniszczyć ukochanego syna Ojca — że prawie brak mi słów, żeby to wyrazić. A zeszłej nocy i dziś, kiedy ten zaczarowany czarci napój niszczył twoją gorączkę, nastąpił straszliwy, zgubny finał. Wigilię tej nocy spędziłyśmy na kolanach błagając bogów. Nadaremnie. Ojciec był stracony, ty stracona, my stracone, a co gorsza wróg wygrał tę partię! A Sam przerwała opowieść, udając, że omdlewa, podreptała do stołu, wzięła mały kieliszek z winem, które Jin-si przywiozła w darze dla Meimei, i wypiła go, nie mogąc opanować wzruszenia. Kiedy się pokrzepiła, opowiedziała całą historię, robiąc dramatyczne pauzy, niewiarygodnie wzdychając i mocno gestykulując. — I tam, na zaświnionej ziemi — zakończyła płaczli wym szeptem, wbijając paznokcie w podłogę — posiekany na czterdzieści kawałków, w otoczeniu ciał piętnastu zabój ców leżał trup tego barbarzyńskiego diabła! Gortha! I w ten sposób nasz Ojciec został ocalony! Mei-mei radośnie klasnęła w ręce i powinszowała sobie przezorności. Bogowie na pewno czuwają nad nami! — pomyślała. Co za szczęście, że rozmówiłam się z Gordonem Czenem akurat wtedy. Ale dla niego... —Och, jak cudownie! Och, A Sam, wspaniale to opowiedziałaś. O mało nie umarłam, kiedy doszłaś do tego, jak Ojciec wyszedł dziś

rano z domu. Gdybyś nie zapowiedziała mi, zanim rozpoczęłaś opowieść, że są to wspaniałe wieści, naprawdę bym umarła. —Heja, dziewczyno! - zawołał Struan, obudzony klaskaniem Meimei. Jin-si i A Sam wstały prędko i złożyły mu ukłon. - Czuję się niesamowicie lepiej, Tai-Panie - oznajmiła Mei-mei. —Wyglądasz niesamowicie lepiej. —Musisz zjeść — powiedziała. Pewnie nic nie jadłeś cały dzień. ~- Dziękuję, dziewczyno, ale nie jestem głodny. Zjem coś później w rezydencji. Struan wstał i przeciągnął się. — Zjedz tutaj, proszę — powiedziała Mei-mei. — Zo stań dziś tutaj. Proszę cię. Nie chcę, żebyś... proszę, zostań. To mnie uszczęśliwi. —Oczywiście, dziewczyno — odparł. — Musisz brać chinę jeszcze przez cztery dni. Trzy razy dziennie. —Ależ Tai-Panie, czuję się bardzo wielmożnie dobrze. Już wystarczy, proszę. —Trzy razy dziennie, Mei-mei. Jeszcze przez cztery dni. . —Rany boskie, to smakuje jak ptasie łajno z octem i wężową żółcią! Do sypialni wniesiono stół zastawiony jedzeniem. Usługiwała im Jinsi, a potem zostali sami. Mei-mei wzięła wytwornym ruchem kilka krewetek usmażonych we wrzącym tłuszczu. —Co dziś robiłeś? — spytała. —Nic ważnego. Ale jeden kłopot się rozwiązał. Zginął Gorth. —Tak? A w jaki sposób? - spytała, a słuchając z jego ust wieści, okazałą należyte zaskoczenie i zdumienie. — Jesteś bardzo mądry, Tai-Panie — powiedziała. — Ale masz niesamowicie dobry dżos. Struan odsunął od siebie talerz, stłumił ziewnięcie i pomyślał o swoim dżosie —Owszem — przyznał. —Czy Brock będzie strasznie zły? —Nie ja zabiłem Gortha. A gdybym nawet go zabił, to i tak zasługiwał na śmierć. W pewnym sensie żałuję, że skończył w taki sposób — odparł Struan. Pomyślał, że śmierć syna i ucieczka córki na pewno rozwścieczą Brocka. Lepiej mieć pistolet i nóż w pogotowiu. Czy napadnie mnie jak morderca — nocą? Czy nie kryjąc się? Pomartwię się o to jutro. — Już niedługo powinien wrócić

Culum. —Dlaczego nie pójdziesz spać? Widać, żeś bardzo zmęczony — powiedziała Mei-mei. — Kiedy Lo Czum da znać, A Sam cię obudzi, heja? Ja też sie z chęcią prześpię. —Chyba tak-zrobię — rzekł Struan, pocałował ją czule i wziął w ramiona. - Ach, dziewczyno, dziewczyno. Tak się o ciebie bałem; — Dziękuję, Tai-Panie. Teraz idź spać, a jutro będę się czuła znacznie lepiej — i ty też. — Muszę popłynąć na Hongkong. Jak najszybciej. Na kilka dni. Ścisnęło ją w piersiach. — Kiedy wyjeżdżasz? — spytała. - Jutro, jeżeli będziesz zdrowa. - Zrobisz coś dla mnie? - Oczywiście. — Zabierz mnie ze sobą. Nie chcę... być tu sama, jeżeli ty będziesz tam. - Nie jesteś jeszcze dość zdrowa na podróżowanie, a ja muszę tam pojechać, dziewczyno. - Och; ale jutro już będę zdrowa. Przyrzekam. Na statku zostanę w łóżku i będziemy mieszkać na „Spokojnej Chmurze", jak przedtem. Proszę. — Nie będzie mnie tylko kilka dni, a dla ciebie lepiej, żebyś tu została, Mei-mei. Znacznie lepiej. Ale Mei-mei przytuliła się do niego mocniej, nie dając za wygraną. — Proszę cię - nalegała. — Będę bardzo grzeczna i bez kłopotu wypiję wszystkie filiżanki, będę leżeć w łóżku, zdrowieć, jeść, jeść, jeść i będę bardzo niesamowicie grzecz na. Przyrzekam. Proszę, nie zostawiaj mnie, dopóki na prawdę mi się nie poprawi; - No dobrze, teraz śpij, a jutro zadecydujemy. Pocałowała go. i . — Żadnych decyzjów jutro. Jeżeli wyjedziesz, to, dali bóg, nie będę ani jadła, ani wypijała tych filiżanek! Patrz! — powiedziała, małpując jego surową postawę. — Twoja stara matka wbije nogi w pokład i ani drgnie! Struan tulił ją do siebie. Z minuty na minutę czuł, że wracają jej siły. Pobłogosławił w duchu chinę.

—Dobrze — powiedział — ale jutro nie pojedziemy. Pojutrze, o świcie. Jeżeli będziesz się czuła dostatecznie zdrowa. Jeżeli... —Och, dziękuję, Tai-Panie. Będę się czuła bardzo zdrowa. Odsunął ją od siebie, przytrzymał i przyjrzał jej się uważnie. Zdawał sobie sprawę, że trzeba miesięcy, aby odzyskała dawną urodę. Ale przecież o pięknie osoby stanowi nie tylko twarz, powiedział sobie. Stanowi o tym to, co w środku, co w oczach, w sercu. — Och, dziewczyno, jesteś taka piękna. Kocham cię. Dotknęła małym palcem jego nosa. — Po co mówisz takie rzeczy twojej starej matce? Przywarła do niego. — Ja też myślę, że jesteś okrutnie pię kny. Później podał jej dwie filiżanki wywaru, które wypiła, ściskając palcami nos. Włożyła do ust aromatyczne liście herbaty i żując je, zabiła smak chiny. Otulił ją jak dziecko, jeszcze raz pocałował i poszedł do swojego pokoju. Zrzucił z siebie ubranie, wszedł do łóżka i ułożył się błogo w chłodnej pościeli. Szybko zasnął. A kiedy spał, chińskiego zabójcę przesłuchiwano dalej. Oprawcy byli bardzo cierpliwi - i mieli wielką wprawę w sztuce wydobywania zeznań. ROZDZIAŁ CZTERDZIESTY PIERWSZY „Chińska Chmura" powróciła do zatoki Makau tuż po świcie. Zanim jeszcze podpłynęła na miejsce kotwiczenia, Struan już pędził po molo. Czekała tam na niego łódź. — Dirk! Zaskoczony Struan podniósł wzrok. - Dzień dobry, Lizo — powiedział. - Jadę z panem — oświadczyła Liza Brock z twarzą szarą i ściągniętą. — Proszę bardzo. Struan wyciągnął rękę, chcąc jej pomóc przy wsiadaniu, ale nie przyjęła jej. — Odbijać! — polecił. Marynarze powiosłowali mocno i szybko. Pogoda była wspaniała, morze spokojne. Na pokładzie rufowym „Chińskiej Chmury" Struan dojrzał niską postać kapitana Orłowa. Był pewien, że go obserwuje. To

dobrze, pomyślał. — Jutro zabieram ciało Gortha na Hongkong — odezwała się Liza. Struan nie odpowiedział. Tylko skinął głową i spojrzał na swój statek. : Kiedy dotarli do trapu, przepuścił Lizę Brock, pozwalając jej pierwszej wejść na pokład. - Dzień dobry —przywitał się kapitan Orłow. —Czy panna Brock jest na pokładzie? — spytał Struan. —Tak. —Czy pan... czy pan dał im ślub? Culumowi i mojej Tess? — spytała Liza. —Tak — odparł Orłow i zwrócił się do Struana. — Oddałeś mnie pod jego rozkazy, Tai-Panie. Kazał mi, żebym dał im ślub. Szef to szef — takie ustanowiłeś prawo. Wykonałem rozkaz. —Słusznie — rzekł spokojnie Struan. — Odpowiadał pan wyłącznie za żeglugę. Powiedziałem to Culumowi jasno. —A więc to było uplanowane! — wykrzyknęła Liza, obracając się z furią do Struana. — Wszystkoś pan ukartował! Pan wiedziałeś, że oni uciekają! —Nie, nie wiedział, pani Brock — odezwał się Culum, który wyłonił się z zejściówki, pewny siebie, lecz napięty. — To był mój pomysł. Cześć, Tai-Panie. Rozkazałem Orłowowi dać nam ślub. To ja za to odpowiadam. —Tak — rzekł Struan. — Zejdźmy pod pokład, synu. Liza z poszarzałą twarzą chwyciła Culuma za ramię. —Złapałeś france? — zapytała. — Oczywiście, że nie. Skąd to pani przyszło do głowy? Sądzi pani, że poślubiłbym Tess, gdybym był zarażony? - Modlę się do Boga, żeby to była prawda! Gdzie Tess? - W kabinie. My.. proszę na dół. —Czy... czy nic jej nie jest? —Ależ oczywiście, że nic, pani Brock! —To nie jest miejsce na załatwianie spraw rodzinnych — powiedział Struan. Zszedł po schodni, a za nim Liza. — Dzień dobry — przywitała ich nieśmiało Tess wychodząc z głównej kabiny. — Cześć, mamo. - Dobrze się czujesz, złotko? — O tak, o tak. Matka i córka padły sobie w objęcia. Struan gestem wywołał

Culuma z kabiny. —Przepraszam, Tai-Panie, ale postanowiliśmy, że tak będzie najlepiej — powiedział Culum. —Posłuchaj, synu, kiedy cię nie było, wynikły kłopoty — rzekł Struan i opowiedział mu o Gorthie. — Nie ma wątpliwości, że to on. Tak jak myśleliśmy, to była jego robota. —Nie ma... nie ma ryzyka, że po siedmiu dniach... prawda? —Nie, ale najlepiej zrobisz, jeśli pójdziesz do lekarza Brocków. To uspokoi Lizę. —Znowu miałeś rację. Ostrzegałeś mnie. Boże w niebiesiech, ostrzegałeś! Co Gorthowi by z tego przyszło? — spytał Culum, zadając sobie w duchu pytanie, jak ktokolwiek może zrobić drugiemu coś takiego. —Nie wiem. Pomiędzy tobą a Tess wszystko dobrze? —O tak - zapewnił Culum. - Przeklęty Gorth! Wszystko popsuł. — Wyjął z kieszeni dwa listy. — Tu masz odpowiedzi od Skinnera i Gordona. —Dziękuję, synu. Nie martw się... —Jedziemy na brzeg — oznajmiła Liza, stając groźnie w drzwiach. — Zabieram Tess, a potem... —Nigdzie pani nie zabierze mojej żony, pani Brock — przerwał jej Culum. — A co do plotek o francy, to natychmiast odwiedzimy waszego lekarza i załatwimy tę sprawę od razu. —Tyler zerwie to małżeństwo. Zostało zawarte bez pozwolenia. —Jesteśmy poślubieni przed Bogiem, zgodnie z prawem i na tym koniec — oświadczył Culum, mówiąc to, co oboje z Tess planowali powiedzieć. Lecz wobec faktu śmierci Gortha jego śmiałość wydawała się być bez pokrycia. — Przykro mi, że uciekliśmy... nie, nie jest mi przykro. Jesteśmy małżeństwem i uczynię wszystko co w mojej mocy, żeby być dobrym zięciem, ale Tess zostanie ze mną i zrobi co jej każę. —Tyler wybatoży cię! — Och, mamo, nie! – wybuchnęła Tess, podbiegając do Culuma. — Wzięliśmy ślub, a to jest to samo, co za trzy miesiące, i koniec. Proszę jej powiedzieć, Tai-Eanie, proszę jej powiedzieć, że nie ma racji. - Twój ojciec na pewno będzie zły, Tess. I ma słuszny powódi Ale jestem też pewien, że wybaczy wam obojgu. Lizo, nie może im pani wybaczyć od razu?

—Nie mnie tu wybaczać, panie Struan! —Przestań, mamo — powiedziała Tess. Nic gorszego już się nie wydarzy, pocieszała się w duchu. Jesteśmy mężem i żoną, kochał się ze mną i bolało mnie jak przedtem, ale inaczej; A poza tern jest zadowolniony, taki delikatny i wspaniały. Nagreka wyrzuciła z pamięci na zawsze. — Zjedzmy wszyscy razem śniadanie. Liza otarła spocone usta. —Radzę ci wrócić do domu — powiedziała. — Zawiadomię ojca. —Zatrzymamy się w Hotelu Angielskim — oznajmił Culum. —Nie musisz tego robić, synu — rzekł Struan. — Jest dla was apartament w naszej rezydencji. —Dziękuję, ale postanowiliśmy, że tak będzie najlepiej. Uważamy, że powinniśmy zaraz wrócić na Hongkong, spotkać się z panem Brockiem i poprosić o przebaczenie. Proszę, pani Brock, bądźmy przyjaciółmi. Ojciec powiedział mi, co spotkało Gortha. On do tego nie przyłożył ręki. —Myślę, że jednak przyłożył, chłopcze. Poza tym nie możecie wyjechać zaraz. Jutro musimy zawieźć trumnę. —Co takiego? — spytała Tess. —Gortha zabito, kochanie — odparł Culum. — Wczoraj. —Co takiego? —Został podstępnie zabity przez morderców! — krzyknęła Liza. —O Boże, nie! Struan opowiedział jej o wszystkim. Z wyjątkiem tego, co Gorth próbował zrobić Culumowi. — Nie miałem innego wyjścia, jak tylko wyzwać go na pojedynek — zakończył. — Ale nie splamiłem sobie rąk je go krwią. Uważam, że powinniśmy zejść na brzeg. Tess łkała cicho. Culum obejmował ją ramieniem. — Już dobrze, kochana, wytrzyj oczy — mówił. — My nie mamy z tym nic wspólnego... ani ojciec. Wprowadził ją do kabiny. —Są po ślubie i są szczęśliwi, Lizo — odezwał się Struan, przerywając milczenie. — Czemu nie zostawić tego tak, jak jest? —Co do mnie, tobym powiedziała „tak". Jeśli Culum mówi prawdę. Ale nie Tyler — pan go znasz tak dobrze, jak on pana. Wiem, Dirk, żeś pan to uplanował. On się w tym połapie. Zabije pana, albo postara się zabić, a pan, myślę, takie właśnie miałeś plany.

Pozabijacie się z Tylerem, jak tylko on skoczy na pana albo pan na niego. Czemuś nie zostawił pan wszystkiego tak, jak było? Czekać trzy miesiące to niewiele. Ale teraz... Boże mój! Struan oderwał wzrok od przywiezionych listów, bo do biura wszedł strapiony Culum i usiadł. —- Wszystko dobrze? — zagadnął go; — Tak. Ich lekarz powiedział, że jestem zdrów. - Jadłeś obiad? - Nie, nikomu z nas nie chciało się jeść; Mój Boże... wszystko szło tak dobrze; A bodaj diabli Gortha i jego przeklęty obłęd! - Jak tam parni Brockt - Zgodnie z oczekiwaniami, jak by napisano w gazetach, A jak... czy przywieziono chinę? - Tak. Ona już ma się dobrze. — Och, to wspaniale. - Tak — rzekł Struan. Mimo że czuł się dobrze, nękał go nieokreślony; ale dojmujący lęk. Nie umiałby tego do kładnie określić — po prostu świadomość, że gdzieś czyha niebezpieczeństwo. W listach, które otrzymał, nie było naj mniejszej wskazówki, co to może być. Gordon Czen pisał, że nie traci nadziei na znalezienie chiny, a Skinner donosił, że natychmiast opublikuje wiadomości i że spodziewa się je go przyjazdu dziś. Ale mnie tam dziś nie będzie, pomyślał. Wielka szkoda, że nie okazałem stanowczości i nie powiedziałem Mei-mei, że zostaje. - Jutro wracam na Hongkong — powiedział. — Radzę wam obojgu pojechać ze mną. — Wolelibyśmy popłynąć" „Białą Czarownicą" z panią Brock i Lillibet — odparł Culum. — Dziś rano pani Brock wysłała do męża lorszę z wiadomością. O nas... i o Gorthie. — Nie martw się, synu. Liza Brock się z wami pogodzi, a Tyler też da wam spokój. Złożył przysięgę, pamiętasz? Culum przez chwilę uważnie przyglądał się ojcu. —Wiedziałeś, że chcę zabrać Tess na „Chińską Chmurę"? — spytał. —No cóż, synu, kiedy zniknęła, liczyłem, że ją zabrałeś — odparł ostrożnie Struan. Culum wziął z biurka przycisk do papieru. Był ciężki, z białego

jadeitu. —Postąpiłem bardzo głupio - powiedział. —Nie sądzę. Nic lepszego nie mogłeś zrobić. Usamodzielniłeś się. —Postąpiłem bardzo głupio, bo znów dałem z siebie zrobić marionetkę. —Słucham? —Myślę, że specjalnie podsunąłeś mi pomysł ucieczki. Sądzę, że z rozmysłem oddałeś Orłowa pod moje rozkazy, wiedząc, że każę mu dać nam ślub. Myślę, że celowo odesłałeś mnie i Tess, wiedząc, że to rozjuszy Gortha, że napadnie cię publicznie i da ci sposobność zabicia go przy świadkach. Czy tak? Struan siedział nieruchomo na krześle. Nie spuszczał wzroku z syna. — Nie całkiem wiem, jak ci na to odpowiedzieć — rzekł. — Nie jestem pewien, czy chciałbyś znać odpowiedź. Faktem jest, że chciałeś szybko poślubić Tess, no i jesteście małżeństwem. Faktem jest, że Gorth próbował cię zamor dować w nąjpodlejszy sposób, jaki można sobie wyobrazić. Faktem jest, że nie żyje. Faktem jest, że żałuję, iż straciłem przyjemność zabicia go, ale faktem jest również, że nie spla miłem sobie rąk jego krwią. Faktem jest, że ponieważ on zginął, ty żyjesz — ty i Tess. Faktem jest, że cokolwiek Brock zechce zrobić z tym fantem, dał przenajświętsze sło wo honoru, że zapewni wam spokojne gniazdo w spokojnej przystani. I fakt ostatni - że już niedługo przejmiesz firmę jako jej Tai-Pan. Culum odłożył przycisk. —Nie jestem jeszcze gotów być Tai-Panem — powiedział. —Wiem. Ale już niedługo będziesz. Za kilka miesięcy jadę do kraju — oświadczył Struan. — Wrócę w przyszłym roku z „Lotosową Chmurą" i załatwię sprawę z Wu Kwokiem. Ale cała reszta to twój kłopot. Culum pomyślał o byciu Tai-Panem, o niezależności. Wiedział jednak, że nie jest niezależny. Miał przecież teraz Tess. — Myślę, że pogodzę się z Brockiem — rzekł — jeżeli ty nie postarasz się zrobić tego za mnie. Zaplanowa łeś to wszystko? Możesz odpowiedzieć mi „tak" lub „nie"? Czekał, rozpaczliwie pragnąc usłyszeć zaprzeczenie.

- Tak — powiedział z rozmysłem Struan. — Wykorzystałem pewne fakty, żeby osiągnąć zamierzony cel. - Kiedy zostanę Tai-Panem, połączę Struana i Spółkę z Brockiem i Synami - oświadczył Culum, — Pierwszym Tai-Panem będzie Brock, a ja po nim! Struan zerwał się z krzesła. Ten drań nie będzie Tai-Panem Noble House! Nie będzie kierował moimi statkami! — To nie są twoje siatki! Należą do firmy. Czyż Brock nie jest jeszcze jednym pionkiem, którego można używać i nadużywać do woli? — Jak Boga kocham, Culum, nie rozumiem ciebie. Dostajesz w ręce całe swoje życie, a chcesz zrobić jedyną rzecz, która je zniszczy, Culum nagle ujrzał w swoim ojcu człowieka. Dostrzegł jego posturę, siłę, hart, ogorzałą twarz, rudozłote włosy, niesamowitą zieleń jego oczu. I zdał sobie sprawę, że zawsze będzie narzędziem w jego rękach. Wiedział, że nigdy się z nim nie zmierzy ani nie przekona go, że jedynym wyjściem, żeby on sam mógł przetrwać jako Tai-Pan, jest połączenie się z Brockiem, stawiając na to, że Brock da spokój jemu i Tess. — Nigdy nie będę prawdziwym Tai-Panem Noble House. Nie jestem taki jak ty — powiedział chłodnym, kategorycznym tonem. — Nie chcę być taki i nigdy nie będę. Zapukano do drzwi. —Tak? — odezwał sicz rozdrażnieniem Struan. —Żołnierz Pan przyjść, może? - spytał Lo Czum, otworzywszy drzwi. —Za chwilę. Culum wstał. —Chyba pójdę i... — Zaczekaj, Culum — powiedział Struan i zwrócił się do Lo Czuma. — Widzieć już, rozumi? Służący sapnął obruszony i szerzej otworzył drzwi. —Dzień dobry, senhor — przywitał się młody portugalski oficer. —Proszę usiąść, kapitanie Machado. Zna pan mojego syna Culuma? — spytał Struan. Młodzieńcy uścisnęli sobie ręce i oficer usiadł. — Moi przełożeni poprosili mnie, żebym panu, jako przywódcy angielskiej społeczności, przedstawił oficjalne wyniki śledztwa w sprawie zamordowania senhora Broc-

ka... — zaczął mówić. — Schwytaliście pozostałych? — przerwał mu Struan. Oficer uśmiechnął się i potrząsnął przecząco głową. — Nie, senhor — odparł. — Wątpię, czy kiedykolwiek ich schwytamy. Zgodnie ze zobowiązaniem, przekazaliśmy mordercę chińskim władzom. Chińczycy przesłuchali go na swój niepowtarzalny sposób. Przyznał się, że jest członkiem tajnego stowarzyszenia, Hung Munu. Triad, jak ich chyba nazywacie. Wygląda na to, że przypłynął tu parę dni temu z przystani. Hongkongu. Według niego, w Tai Ping Szan założono świetnie rozwijającą się lożę tego stowarzyszenia. — Machado znów się uśmiechnął. — Wygląda też na to, że ma pan wielu wrogów, senhor Struan. Ten cabrao utrzymuje, że pański... pański nieślubny syn, Gordon Czen, iest jej przywódcą. —To najlepszy dowcip, jaki słyszałem od lat — rzekł Struan, udając rozbawienie. Jednakże bardzo dokładnie rozważał prawdziwość takiej możliwości. A jeśli jest? — zadał sobie pytanie. Nie umiem rozstrzygnąć. Tak czy inaczej, najlepiej dowiedzieć się szybko, czy to prawda. —Mandarynów też to rozbawiło — tak oświadczyli. W każdym razie ten pogański czort umarł; zanim zdołali wydusić z niego nazwisko prawdziwego przywódcy - rzekł Machado i dodał z niedowierzaniem: — Twierdził, że przysłano go tu z rozkazu przywódcy loży, żeby zabił senhora Brocka. Oczywiście podał nazwiska swoich kompanów, ale nie mają one żadnego znaczenia, podobnie jak reszta tej historii. Był to najzwyklejszy rabunek. Te przeklęte Triady to zwykli bandyci. A może — powiedział znacząco — chodziło o zemstę. —Słucham? —No Cóż, senhor. Młody senhor Brock nie był — jak by to wyrazić — za bardzo lubiany w pewnych kręgach o wątpliwej sławie. - Jak się zdaje, często odwiedzał pewien dom publiczny, niedaleko od miejsca, gdzie go znaleziono. Jakiś tydzień temu bestialsko skatował pewną prostytutkę. Umarła przedwczoraj. Właśnie otrzymaliśmy od mandarynów skargę na niego. Kto wie? Może mandaryni postanowili oddać ząb za ząb, a cała reszta służy odwróceniu naszej uwagi od prawdy. Wie pan, jacy są przewrotni. Może to i dobrze, że zginął, bo musielibyśmy zająć się tą sprawą,

co byłoby kłopotliwe dla wszystkich. — Portugalczyk wstał. - Moi przełożeni naturalnie prześlą urzędowy raport Jego Ekscelencji, ponieważ sprawa dotyczy waszego rodaka. Struan wyciągnął rękę do pożegnania. - Podziękuje im pan ode mnie? - spytał. - Mam też pytanie, czy nie dałoby się zatuszować tej sprawy. Sprawy z prostytutką. Mój; syn poślubił jego .siostrę, a chciałbym ochronić dobre Brocków. Tyler Brock to mój stary zna imię jomy. - Wiem o tym — odparł oficer z leciutką ironią. Spojrzał na Culuma. - Moje gratulacje, senhor - powiedział. — Dziękuję. -Wspomnę o pańskiej sugestii moim przełożonym, senhor Struan. Jestem pewien, że docenią delikatność sytuacji. -Dziękuję - odrzekł Struan. - Jeżeli złapiecie pozostałych, to nagroda nadal czeka. Oficer zasalutował i wyszedł. -Dziękuję ci, że to zaproponowałeś — powiedział Culum do ojca. — Co by się stało z Gorthem? -Powieszono by go. Angielskie prawo odpowiednio karze za morderstwo. -Byłoby ironią losu, gdyby ta historia okazała się prawdziwa. -Co mówisz? -Ta o Gordonie i tajnym stowarzyszeniu. Gdybyś w rzeczywistości nie planował wyzywać Gortha na pojedynek, bo wcześniej potajemnie zaaranżowałeś jego morderstwo. -To potworne oskarżenie! Potworne! -Wcale cię nie oskarżam - rzekł Culum. — Mówię tylko, że byłoby to ironią losu. Wiem przecież, jaki jesteś — jeżelibyś kogoś zabił, to otwarcie, w pojedynku. Tak właśnie myśli prawdziwy Tai-Pan. Ale nie ja. I nigdy nie będę tak myśleć. Mam dość chwytania ludzi w pułapki i wykorzystywania ich. Nie jestem tobą i nigdy nie będę. Musisz zaakceptować mnie na tyle, na ile możesz. I jeżeli twój Noble House zginie w moich rękach, to trudno, żeby użyć twojego wyrażenia, taki dżos. Twój prestiż jest bezpieczny. Odejdziesz jako ten prawdziwy Tai-Pan, bez względu na to, co nastąpi potem. Nigdy cię nie zrozumiem, a ty, jak wiem, nigdy nie zrozumiesz mnie, ale mimo to

możemy być przyjaciółmi. —Ależ my jesteśmy przyjaciółmi — powiedział Struan. — Jest tylko

jedna sprawa — przyrzeknij mi, że nigdy nie połączysz się z Brockiem. —Po zostaniu Tai-Panem muszę robić to, co uznam za najlepsze. Nie ty będziesz o tym decydował. Takie ustanowiłeś prawo, prawo, któremu ja przysiągłem posłuszeństwo. Do ich uszu dotarły dźwięki z promenady. Gdzieś w oddali rozdzwoniły się kościelne dzwony. —Zjesz z nami wieczorem kolację? — spytał Culum. — W Klubie? —Tak. Culum wyszedł. Struan pozostał przy biurku. Jak mam wykrzesać z niego pasję? — zadawał sobie pytanie. Nie potrafił znaleźć na to odpowiedzi. Posłał po swojego sekretarza i polecił mu przed swoim powrotem na Hongkong załatwić wszystkie interesy firmy. Wyszedł z biura, a w drodze do domu Mei-mei myślał o Brocku. Czy wieczorem wpadnie do Klubu tak, jak to zrobił Gorth? Na chwilę przystanął i spojrzał na morze. „Biała Czarownica" i „Chińska Chmura" pięknie wyglądały w popołudniowym słońcu. Przesunął wzrokiem po Makau i zobaczył katedrę. Dlaczego ten diabeł biskup nie wyznaczył uczciwej ceny za korę? Bądźże sam uczciwy, Dirk, skarcił się w duchu. To nie diabeł. Tak, ale schwytał cię w potrzask. Nie zapomnisz go do końca życia — i będziesz świadczył wszelkie usługi jego Kościołowi. I tym diabłom katolikom. Ale czy to są diabły? Powiedz prawdę. To nie diabły. Jedyny diabeł, jakiego znasz, to Gorth, a Gorth nie żyje... koniec z nim. Dzięki Bogu! Owszem. Gorth nie żyje. Ale go nie zapomniano.

KSIĘGA SZÓSTA ROZDZIAŁ CZTERDZIESTY DRUGI

„Chińska Chmura" opuściła kotwicowisko o świcie. Morze było

spokojne, a wiatr od wschodu stały. Jednakże w dwie godziny po jej wyjściu z zatoki w morze bryza wzmogła się, tak więc Struan zostawił Mei-mei w głównej kabinie i wyszedł na pokład. Orłow wodził wzrokiem po niebie. Było czyste aż po horyzont, lecz w oddali zgromadziło się trochę chmur kłębiastych. —Stamtąd nic nie grozi — powiedział. —Tam też nie widać nic złego — rzekł Struan, wskazując morze. Przeszedł przez pokład i zwinnie wskoczył na wanty fokmasztu. Wspinał się z łatwością, przyjemnie tarmoszony przez wiatr, i zatrzymał się dopiero na szczycie, uchwyciwszy się fałów bramsla. Przyjrzał się morzu i niebu, skrupulatnie poszukując wzrokiem zaczajonych gdzieś szkwału albo burzy, ukrytej rafy bądź mielizny, nie zaznaczonej na mapie. Ale aż po kraniec horyzontu nie było widać żadnych oznak niebezpieczeństwa. Przez chwilę napawał się pędem, wiatrem i bezkresem wód, błogosławiąc swój dżos za życie i za Mei-mei. Miała się już znacznie lepiej — nadal była słaba, lecz w porównaniu z dniem wczorajszym silna. Obejrzał wszystkie liny w zasięgu wzroku, sprawdzając, czy nie są uszkodzone lub nadwerężone, a potem zszedł na dół i powrócił na pokład rufowy. Po godzinie wiatr znowu wzmógł się, kliper przechylił jeszcze mocniej, a dolne żagle spryskał wodny pył. —Będę rad, jak wieczorem znajdę się w zatoce — powiedział z niepokojem Orłow. —Właśnie. Też pan to czuje? —Nic nie czuję. Tylko to, że będę rad, jak wieczorem znajdę się w zatoce. — Orłow splunął na zawietrzną i przesunął w ustach prymkę tytoniu. — Morze dobre, wiatr pomyślny, niebo czyste... a jednak w powietrzu wisi jakieś diabelstwo. —Na tych wodach zawsze coś wisi w powietrzu. —Za pozwoleniem, zrefuję żagle i poślę na dziób marynarza z sondą, żeby podawał głębokości. Może tu gdzieś jest po prostu jakaś mielizna albo parszywa, sakramencka skała. Orłow zadrżał i otulił się szczelniej marynarską kurtką, chociaż dzień był ciepły, a wiatr nieszkodliwy. — Dobrze. Tak więc na dziób posłano marynarza z sondą, który okrzykami zaczął podawać głębokości/Natomiast majtkowie wspięli się chyżo na maszty i zmniejszyli napór wiatru na żagle.

Późnym popołudniem statek wpłynął bezpiecznie w węzinę zachodniego kanału. Na lewo była wyspa Hongkong, po prawej burcie ląd. Rejs przebiegł idealnie, bez najmniejszego wypadku. —Może po prostu starzejemy się — powiedział Struan i zaśmiał się krótko. —Im człowiek starszy, tym bardziej morze chce go wciągnąć — odrzekł bez goryczy Orłow, spoglądając na ocean za rufą. — Gdyby nie mój piękny statek, już dziś rzuciłbym tę robotę. —Sternik! - zawołał Struan, idąc do koła sterowego. - Idż na dziób. Zastąpię cię przy zwrocie. - Tak jest, panie kapitanie — odparł marynarz i zostawił ich na pokładzie rufowym samych. —Dlaczego? — spytał Struan Orłowa. —Czuję, że morze mi się przygląda. Zawsze obserwuje żeglarza, poddaje go próbom. Aż nadchodzi czas, kiedy zaczyna mu się przyglądać inaczej - zazdrosne, tak jest, zazdrosne jak kobieta. I równie jak ona niebezpieczne. — Orłow wypluł prymkę tytoniu za burtę i przepłukał usta zimną herbatą, która stała w brezentowej torbie przy kompasie. — Jeszcze nigdy nie służyłem za księdza i nikomu nie dawałem ślubu. Byłem śmiertelnie zdziwiony... zdziwiony, Zielonooki, widokiem tych dwojga, takich młodych, ochoczych, pewnych siebie. I słuchając twojego napuszonego jak paw echa: „Dalibóg, Orłow, da nam pan ślub. Jestem kapitanem »Chińskiej Chmury«. Zna pan przecież, dalibóg, prawo Tai-Pana!" No a ja ględziłem, gardłowałem i straszliwie ociągałem się z tym po to, żeby dodać mu prestiżu, cały czas świadom, że to stary Zielonooki pociąga tu za sznurki. — Orłow zaśmiał się i spojrzał na Struana. — Ale grałem bardzo dobrze i pozwalałem mu sobą dyrygować, tak jak tego chciałeś. Był to jakby, hmm... jakby mój prezent ślubny dla tego chłopca. Powiedział ci o naszej umowie, Tai-Panie? —Nie. —„Dasz nam ślub, a, dalibóg, zatrzymasz pan swój statek. Nie zrobisz tego, to, dalibóg, przegonię cię z mórz!" — ciągnął z uśmiechem Orłow. — Dałbym im ślub tak czy owak. —Sam myślałem o tym, żeby zabrać panu statek. Orłow przestał się uśmiechać. —Że co? — spytał. —Myślę o zreorganizowaniu przedsiębiorstwa, powierzeniu

dowództwa nad całą flotą jednemu człowiekowi. Chciałby pan się tym zająć? —Na brzegu? —Jasne, że na brzegu. Czy można kierować flotą z pokładu jakiegoś klipra? Orłow zacisnął dłoń w pięść i potrząsnął nią przed twarzą Struana. — Ty diable z piekła rodem! Kusisz mnie władzą, o jakiej nie marzyłem, żeby odebrać mi jedyną rzecz, którą kocham na tej ziemi! Na pokładzie zapominam, kim jestem, dalibóg, wiesz o tym! A kimże ja jestem na brzegu, ha? Pokracznym Orłowem garbusem! — Może pan być pokracznym Orłowem, tai-panem najwspanialszej floty świata. Uważam, że to robota dla mężczyzny — rzekł Struan, nie spuszczając oczu z twarzy karła. Orłow okręcił się na pięcie; podszedł do nadburcia po nawietrznej i przez dłuższą chwilę miotał wściekle norweskie i rosyjskie przekleństwa. —Kiedy to ma być? — spytał, wróciwszy ciężkim krokiem. —Pod koniec tego roku. Może później. —A moja podróż na północ? Po futra. Zapomniałeś o niej, TaiPanie? —Chciałby ją pan odwołać, hmm? —Kto daje ci prawo robie z tego świata teatr marionetek? Co?! —Sternik! Na rufę! — krzyknął Struan, a potem oddał ster marynarzowi, bo „Chińska Chmura" opuściła kanał, wpływając na spokojne wody zatoki. Milę przed nią wystawał w morze półwysep Koulun. Ziemia po obu burtach statku, jałowa i wyschnięta, szybko zostawała w tyle. Na lewo, o jakąś milę dalej, znajdował się skalisty występ, nazwany Cyplem Północnym. Za Cyplem Północnym, niewidoczne z tego miejsca, leżały Szczęśliwa Dolina, Cypel Glessinga i niewielka, zajęta przez statki część zatoki. —Z północy na północny zachód! — polecił Struan. —Jest północ na północny zachód, panie kapitanie? -odpowiedział sternik. —Tak trzymać! - Struan spojrzał przez ramię na Orłowa. — No i? -:. — spytał. — Nie mam .wyjścia. Rozpoznaję, kiedy coś postanawiasz, TaiPanie. Wyrzuciłbyś mnie na brzeg bez namysłu. Ale mam warunki. — Mianowicie? - Po pierwsze, chcę dostać „Chińską Chmurę". Na sześć miesięcy.

Popłynąć do kraju — po raz ostatni — odparł Orłow. Albo twoja żona i synowie przyjdą tu z tobą, albo zostaną, rzekł w duchu. Zostaną, naplują ci w twarz i poślą cię do wszystkich diabłów, a ty zabierzesz na darmo temu statkowi pół roku życia. —Zgoda. Jak tylko będę tu miał jeszcze jeden kliper, dostanie pan „Chińską Chmurę". Przywiezie pan z powrotem ładunek futer. A drugi warunek? —Drugi, Zielonooki, to twoje prawo, że kiedy wchodzisz na statek, stajesz się jego kapitanem. Dostanę je. —Zgoda. Następny? —Nie ma „następnego". —Nie mówiliśmy jeszcze o pieniądzach. — Mam gdzieś pieniądze! Będę tai-panem floty Noble House. Czegóż można chcieć więcej? Struan znał odpowiedź na to pytanie. Mei-mei! Ale nie odezwał się. Na przypieczętowanie umowy uścisnęli sobie dłonie a kiedy ,,Chińska Chmura" znalazła się ćwierć mili od Koulunu, Struan polecił pohalsować kursem południowy zachód-zachód i skierować kliper prosto do zatoki. Cała załoga na pokład! Wszyscy na dziób! Przekazuję dowództwo, kapitanie - powiedział do Orłowa. — Podpłynąć do burty „Spokojnej Chmury". Nasi pasażerowie przejdą pierwsi. Potem rzucić kotwicę sztormową. — Dziękuję, kapitanie! — mruknął Orłow, - Mój Bo że, dobrze być w zatoce! Struan przyjrzał się przez lornetkę brzegowi. Mógł teraz spojrzeć w głąb Szczęśliwej Doliny: opuszczone budynki, najmniejszego ruchu: Przesunął lornetkę odrobinę, nastawił ostrość i zobaczył wyraźnie place budów w nowym Mieście Królowej wokół Cypla Glessinga. Wzniesiono juz rusztowania jego nowej, wielkiej faktorii i zobaczył kulisów rojących się jak mrówki: dźwigających, murujących, kopiących. Na wzgórzu, gdzie kazał wybudować siedzibę firmy — Wielki Dom, również zdążono wznieść rusztowania. Widział też cieniutką nitkę drogi, która wiła się już w górę, przecinając wzgórze. Tai Ping Szan znacznie się rozrosło. Tam gdzie przedtem kursowały w obie strony, do lądu i z powrotem, setki dżonek, teraz płynęło ich tysiące. Przybyło okrętów wojennych i transportowców kołyszących się na kotwicach oraz kilka statków handlowych. Biegnącą wzdłuż brzegu

wstążkę Drogi Królowej obrosły, poszerzając ją, domy, szopy i prowizoryczne budy. Całe wybrzeże pulsowało ruchem. Opływając cypel „Chińska Chmura" pozdrowiła okręt flagowy, skąd odpowiedziano jej wystrzałem z działa. — Sygnał z okrętu flagowego, panie kapitanie! — zawołał obserwator. Struan i Orłow skierowali swoje lornetki na flagi, które obwieszczały: „Kapitan proszony o natychmiastowe przybycie na pokład." —Mam do nich podpłynąć? — spytał Orłow. —Nie. Kiedy znajdziemy się w odległości dwóch łańcuchów od nich, niech pan spuści łódź. Odpowiada pan za bezpieczne przenosiny moich pasażerów na „Spokojną Chmurę". Tak, żeby mi tego nie śledził nikt obcy. —Zostaw już to mnie, Tai-Panie. Struan zszedł na pokład, zawiadomił Mei-mei, że wkrótce się z nią zobaczy, i przygotował ją, A Sam i Jin-si do przenosin na drugi statek. Orłow ciskał spojrzeniami po całym pokładzie Robota na brzegu, ha? Zobaczymy. Masz jeszcze przed sobą wiele mil morskich do przepłynięcia, powiedział sobie. Pal to diabli! Tak, ale przecież dla tego Zielonookiego — pomiotu Odyna, zmierzyłbyś się z samym diabłem! On potrzebuje kogoś takiego jak ty: Ale znów ma rację. To rzeczywiście zajęcie dla prawdziwego mężczyzny! Myśl ta bardzo go pocieszyła. — Ruszać się! — ryknął na załogę wiedząc, że skiero wane jest na nich wiele lunet, więc pod wszystlcimi żaglami pruł, nie zważając na nic, w stronę okrętu flagowego. Serce śpiewało mu wtórując śpiewowi takiełunku, a potem w ostatniej chwili krzyknął: „Ster na nawietrzną!", na co sta tek obrócił się i zamarł jak pies, który wstrzymując dech wystawia stado przepiórek. Przez burtę spuszczono łódź i Struan zsunął się do niej po linach do abordażu. Łódź odbiła, a „Chińska Chmura" odpadła o kilka rumbów od wiatru i idealnie podpłynęła do burty „Spokojnej Chmury". — Cała załoga na dół! -rozkazał Orłow. — Opuścić pokłady, Cudahy. Nasz i ich. Przenosimy ładunek, który, niech was ręka boska broni, nie może zostać policzony! Struan otworzył drzwi do kabiny głównej okrętu flagowego. — Na Boga, Dirk! Koniec z nami! — wykrzyknął podminowany Longstaff

podchodząc do niego i machając mu przed nosem egzemplarzem ,,Wschodnich Czasów". -Czytał pan to? To koniec! Koniec! Struan wziął od niego gazetę. Na wewnętrznej stronie z artykułami redakcyjnymi bił w oczy tytuł:- MINISTER SPRAW ZAGRANICZNYCH WYPIERA SIĘ KUPCÓW Z CHIN. - Nic, Will - odparł. — Boże przenajświętszy, jak on śmie robić takie głupstwo, co? Przeklęty dureń! I co my teraz zrobimy? - Pozwoli pan, Will, że przeczytam. Zobaczę, o co tu chodzi. — Ten idiota Cunnigton odrzucił nasz traktat. O, to chodzi. Jestem zwolniony! Zastąpiony! Ja! Jak on śmiał?! Struan uniósł brwi i gwizdnął. —Nie zawiadomiono pana o tym listownie? — spytał. —Naturalnie, że nie! Kto, u diabła, zawiadamiałby pełnomocnika królowej, nieprawdaż? —Może ta wiadomość jest fałszywa. — Ten Skinner przysięga, że to prawda. Lepiej dla niego, żeby była, bo inaczej, dalibóg, oskarżę go o zniesławienie! — Kiedy to się ukazało, Will? — Wczoraj. Jak, u diabła, tej spasionej cuchnącej papudze Skinnerowi mógł wpaść w tłuste, brudne łapska tajny list, którego ja jeszcze nie dostałem?! Należałoby go wybatożyć! — Longstaff nalał sobie kieliszek porto, wychylił go i nalał następny. — Zeszłej nocy oka nie zmrużyłem, zamartwiałem się o naszą przyszłość w Azji! Proszę tylko przeczytać. Przeklęty Cunnington! Czytając artykuł Struan poczuł, jak zaczyna się w nim burzyć krew. Chociaż na pozór przedstawiał on nagie fakty i słowo po słowie przytaczał list, tak jak go napisał Crosse, Skinner dawał do zrozumienia, że Cunnington, doskonale znany z despotycznego sposobu prowadzenia spraw zagranicznych, nie tylko że całkowicie odrzucił sam traktat, ale i całą wiedzę i doświadczenie zdobyte przez tutejszą społeczność kupiecką, marynarkę i wojsko. „Lord Cunnington — pisał — który w życiu nie był na wschód od Suezu, uważa, że tylko on może się ze znawstwem wypowiadać na temat wartości Hongkongu. Najprawdopodobniej nie wie nawet, czy Hongkong leży na północ czy na południe od Makau, na wschód czy na zachód od Pekinu. Jak ktoś taki śmie dawać do zrozumienia, że admirał naszej wspaniałej floty to czczy gaduła, nie znający się na żeglarstwie i nie

pojmujący historycznego znaczenia największej zatoki w Azji? Co byśmy zdziałali bez Królewskiej Marynarki? Albo bez wojska, którego równie nie docenia – więcej -- które znieważa przez głupie ignoranckie podejście do naszych spraw. Gdzie, jeśli nie w Hongkongu, znajdą schronienie nasi żołnierze, gdzie schronią się nasze okręty? Jakże ten człowiek, który zdecydowanie za długo sprawuje urząd, śmie twierdzić, że doświadczeni kupcy, którzy słusznie zainwestowali swój majątek i związali swoją przyszłość z Hongkongiem, to głupcy? Jak śmie dawać do zrozumienia, że ci, którzy spędzili całe swoje życie w Chinach ku chwale Anglii, nie wiedzą nic o sprawach chińskich, o olbrzymim znaczeniu wolnego portu, ośrodka handlu i warownej wyspy..." Dalej artykuł oceniał wyspę i opisywał, jak kupcy, ogromnie się narażając, zagospodarowali Szczęśliwą Dolinę i jak po jej przymusowym; opuszczeniu nie zrażeni zaczęli wznosić nowe miasto — na chwałę Brytanii." Był on więc mistrzowskim zinterpretowaniem faktów. Struan ukrył radość. Był przekonany, że jeżeli on — inspirator artykułu — jest nim poruszony, to innych musiał on rozjuszyć. — To oburzające! — rzekł. — Jak on śmiał! Cunnington powinien stanąć za to przed sądem! - Z ust mi pan to wyjął! — Longstaff opróżnił kieliszek i ze stukiem odstawił go na stół. — Cóż, zwolniono mnie. Cała praca, cały trud, rozmowy i wojaczka - wszystko wyrzucone w błoto, bo ten wyniosły, narwany maniak uważa się za pana świata! —Niech mnie diabli, jeżeli puścimy mu to płazem, Will! Musimy coś z nim zrobić! Zapłaci nam za to! —Dalibóg, zapłaci! — Longstaff wstał i długimi krokami przemierzył kabinę, a Struanowi zrobiło się go żal. — Co teraz będzie? To koniec mojej kariery... to koniec nas wszystkich! —Co pan zrobi w tej sprawie, Will? Nic. — Longstaff wyglądał przez okna. – Ta przeklęta wyspa to źródło wszystkich moich nieszczęść. Ta skała z piekła rodem zniszczyła mnie. Zniszczyła nas wszystkich! — Usiadł przygnębiony. — Wczoraj o mało co nie doszło do buntu. Przybyła delegacja kupców z żądaniem, abym odmówił wyjazdu. Inny z popleczników Brocka domagał się, abym natychmiast odpłynął z Azji z flotą, pojechał do Londynu i zażądał postawienia Cunningtona w stan oskarżenia, a jeśli trzeba, to dokonał blokady londyńskiego portu. — Podparł brodę dłońmi. — Cóż, sam jestem sobie winien. Powinienem był wypełniać polecenia co do joty. Ale

przecież to nie byłoby słuszne. Nie jestem żądnym władzy, zagrabiającym ziemie zdobywcą. A bodaj to wszystko zaraza! — Podniósł wzrok, twarz miał wykrzywioną upokorzeniem. — Admirał i generał są naturalnie zachwyceni. Napije się pan? —Tak, dziękuję. — Struan nalał sobie koniaku. — Nie wszystko stracone, Will. Przeciwnie. Kiedy tylko znajdzie się pan w kraju, będzie pan mógł wykorzystać swoje atuty. —Słucham? —To, co zrobił pan tutaj, jest słuszne. Zdoła pan przekonać o tym Cunningtona, jeśli jeszcze będzie ministrem. W bezpośredniej rozgrywce będzie pan w lepszej sytuacji. Słuszność jest po pańskiej stronie. Bez dwóch zdań. —Zna pan Cunningtona osobiście? — spytał z goryczą Longstaff. — Z tym potworem nie ma dyskusji. —To prawda. Ale mam paru znajomych. A gdyby tak pan dysponował niezbitym dowodem na to, że to pan ma rację, a on się myli? Longstaffowi zaświeciły się oczy. Skoro Struan nie przejął się tymi hiobowymi wieściami, zatem nie wszystko było stracone. — Jakim niezbitym dowodem, drogi przyjacielu? — spytał. Struan łyknął koniaku, smakując go. — Dyplomaci są stali, rządy się zmieniają — powiedział. — Zanim dopłynie pan do kraju, premierem będzie Peel. —Niemożliwe! —Bardzo prawdopodobne. Powie pan, że przywozi wieści najwyższej wagi, które są dowodem, że Cunnington to idiota. Jak na pana spojrzą Peel i konserwatyści? —Będą zachwyceni. Słowo daję! Ale jakie wieści, Dirk, przyjacielu? Za drzwiami zrobiło się jakieś zamieszanie i do kabiny wtargnął Brock, którego na próżno starał się zatrzymać niefortunny wartownik. Struan w ułamku sekundy zerwał się na nogi, gotów sięgnąć po nóż. —Są po ślubie? — spytał Brock z miną zapowiadającą wszystko co najgorsze. —Tak. —Gorth zamordowany? —Tak. —Kiedy ma przypłynąć „Biała Czarownica"?

—Powinna być przed zmrokiem. Miała wypłynąć rano. —Najprzód pogadam z Lizą. Potem z nimi. A później, jak pragnę Boga, rozmówię się z tobą! — powiedział Brock i wypadł z kabiny. —Okropny cham! - rzekł z rozdrażnieniem Longstaff. — Mógłby przynajmniej zapukać! Struan odprężył się tak, jak odpręża się kot po minięciu niebezpieczeństwa — mięśnie ma płynnie rozluźnione, lecz gotowe napiąć się w razie kolejnego zagrożenia, ale oczy patrzą, jak patrzyły, z nieustającą czujnością obserwując niebezpieczny teren. —Cunningtona nie musi się pan obawiać ani trochę, Will. Jest skończony — powiedział. —Tak, oczywiście, Dirk. Krzyż mu na drogę! — rzekł Longstaff, spojrzał na drzwi i przypomniał sobie tamtą walkę bokserską, świadom, że walka Dirka z Brockiem byłaby równie bezwzględna i zażarta. — O co chodziło Brockowi? Chce pana sprowokować? Naturalnie doszły nas wieści o awanturze Gortha z panem. Złe wiadomości mają zwyczaj rozchodzić się szybko, prawda? Okropna sprawa! Diablo szczęśliwie się złożyło, że zabili go inni. —Tak — przyznał Struan. Teraz, kiedy niebezpieczeństwo minęło, czuł mdłości, było mu słabo. —Co napadło tych dwoje młodych głupków, żeby uciekać. Było jasne, że Brock się wścieknie. Głupota! —Wcale nie głupota, Will. Nic lepszego nie mogli zrobić. —Oczywiście Skoro pan tak mówi — odparł Longstaff, zastanawiając się, czy prawdziwe są plotki, że Tai-Pan celowo przyśpieszył to małżeństwo i pojedynek. Tai-Pan jest o wiele za mądry na to, by tego nie zaplanował, orzekł. A więc... Tai-Pan kontra Brock. — A co z Peelem, Dirk? — spytał. —Jest pan dyplomatą, Will. Dyplomaci nie powinni wiązać się z konkretną partią. A przynajmniej powinni się cieszyć szacunkiem wszystkich stronnictw. —Całkowicie się z panem zgadzam — rzekł Longstaff z rozszerzonymi oczami. — Myśli pan o przejściu do konserwatystów... o poparciu Peela? —O popieraniu w równym stopniu i wigów, i konserwatystów. Hongkong jest potrzebny Anglii. Hongkong to pan, Will. Być może to — Struan potrząsnął gazetą — jest dla pana wielkim łutem szczęścia. Dowodzi bowiem, że Cunnington jest nie tylko wielkim głupcem, ale i

paplą. To oburzające, że prywatne listy trafiają do gazet! — oświadczył, po czym powiedział mu o teczce z dokumentami, ale tylko tyle, żeby mu zamieszać w głowie. — wykrzyknął Longstaff. Jeżeli, jak — Wielki Boże! napomknął Tai-Pan, był to odpis prawdziwego tajnego ra portu z mapami chińsko-rosyjskich terenów przygranicznych i tych w głębi Chin, to były one, Boże Święty, paszportem do stanowiska ambasadora i tytułu lorda! — Skąd pan go ma? — Ze źródeł całkowicie godnych zaufania — odparł Struan wstając. — Oddam go panu do rąk przed pańskim wyjazdem. Proszę go wykorzystać, jak pan chce. Poza wszystkim innym będzie to z pewnością niezbity dowód, że rację miał pan, a Cunnington się mylił. —Zje pan dziś ze mną kolację, Dirk? — spytał Longstaff, który od lat nie czuł się tak dobrze jak w tej chwili. — Porozmawiamy o starych czasach. —Jeśli pan wybaczy, to nie dziś. Może jutro? — Doskonale. Dziękuję. Tak się cieszę, że nasza ocena sytuacji znalazła potwierdzenie. — I ostatnia sprawa... jeszcze jedno wymaga natychmiastowej uwagi. Triady. --Słucham? —Gortha Brocka zabili członkowie Triad z Hongkongu. Z Tai Ping Szan. —Słowo daję! Dlaczego? —Nie wiem. Struan przekazał Longstaffowi to, co usłyszał o Triadach od portugalskiego oficera. I o Gordonie Czenie. Wiedział, że musi mu o tym powiedzieć, bo po urzędowym ujawnieniu sprawy wyglądałoby na to, że kryje swojego syna. Gdyby Gordon był z nimi związany, spłoszyłby się. Natomiast jeśli nie był, nic mu to nie szkodziło. —Niech mnie kaczki! — powiedział ze śmiechem Longstaff. — Absurdalna historia! —Tak, niewątpliwie rozpowszechniona przez moich wrogów, bez dwóch zdań. Ale proszę wydać proklamację i rozkazać majorowi Trentowi wytępić Triady. W przeciwnym razie ci przeklęci mandaryni wsiądą nam na głowy. —Dobry pomysł. Wspaniały, na Jowisza! Wezmę Horatia... do diaska, pozwoliłem mu wyjechać do Makau na dwutygodniowy urlop! Wypożyczy mi pan Maussa?

— Oczywiście. Przyślę go panu. Po wyjściu Struana wniebowzięty Longstaff usiadł przy biurku. — Mój drogi sir Williamie — powiedział do kieliszka. — Czuję się wspaniale. Prawdę mówiąc, ogromnie się cie szę, że opuszczam tę śmierdzącą wyspę. Nie obchodzi mnie nic a nic, co się z nią stanie — co się stanie z kupcami, z Chińczykami i tymi zapowietrzonymi Triadami. — Pod szedł do okna i parsknął śmiechem. — Zobaczymy, co jest w tej teczce. A po powrocie do Anglii zadecydujemy, co zrobimy. Jeżeli już nie będzie Cunningtona, z łatwością przywrócimy Hongkong do łask. A jeżeli Cunnington wciąż będzie ministrem, przyznam mu rację i wyrzucę tę wyspę z pamięci jak niemiłe wspomnienie. Dokumenty te otworzą mi drzwi do każdego ministra spraw zagranicznych, a do te go będę miał mnóstwo herbaty. — Ryknął śmiechem. Kilka dni temu przybył od Czing-so osobisty posłaniec z zawiado mieniem, że zamówione przez Horatia nasiona zostaną wysłane przed upływem dwóch tygodni. — Muszę przy znać, że sporo dzisiaj zdziałałeś, ekscelencjo! Na „Spokojnej Chmurze" Struan zastał Mei-mei w jej apartamencie; leżała już w łóżku. Wyglądała doskonale, tak jakby jeszcze przybyło jej sił. —Bardzo wielmożnie cieszę się, że jestem w domu, Tai-Panie. Proszę, zobacz! Twoja stara matka jest posłuszna jak marynarz. Wypiłam dwie filiżanki chiny i jestem gotowa wypić jeszcze trzy. —Co mówisz? — spytał z rosnącą podejrzliwością. —O, absolutnie tak. Nie patrz tak na mnie. Mówię prawdę! Czy ze mnie jakaś dziwka ho-klo? Psa warta żebraczka? Czy ja bezczelnie kłamię? Obietnica to obietnica, nie zapominaj o tym. Naturalnie — dodała słodkim tonem — teraz piję tę czarodziejską truciznę o smaku łajna z sokiem mango, o którym natychmiast pomyśli każda normalna kobieta, ale nie mężczyzny, o, co to, to nie — to za proste! — Targnęła głową z dawną władczością. — Mężczyzny! Struan ukrył uśmiech i radość z tego, że Mei-mei dochodzi do siebie. —Wrócę później — powiedział. — Ale nie wstawaj z łóżka. —Ha! Czyja łamię obietnice? Czy ze mnie nic niewarte żółwie łajno? — Wyciągnęła przed siebie rękę niby cesarzowa. — Tai-Panie!

Szarmancko ucałował jej dłoń, na co wybuchnęła śmiechem i objęła go. - A więc pędź, mój synu, byle nie do plugawych burdeli! — powiedziała. Struan wyszedł od niej i udał się do swojej kabiny. Otworzył kluczem sejf i wyjął dwa odpisy dokumentów z teczki oraz skrupulatnie przerysowane mapy. Włożył je do kieszeni wraz z małym woreczkiem, zawierającym resztkę kory chiny. Ponownie wsiadł do łodzi. — Na „Bostońską Księżniczkę" — polecił, wymieniając nazwę statku bazy spółki Cooper-Tillman. Słońce na horyzoncie chyliło się ku zachodowi, ale świeciło matowo, jak gdyby ktoś przesłonił niebo gazą. — Co o tym myślicie, bosmanie? — spytał Struan podoficera. - Bo ja wiem, proszę pana — odparł bosman, - Widziałem już coś takiego na morzach południowych, przed dobrą pogodą i przed złą. Jak miesiąc będzie dziś z obwódką, to może być, że spadnie deszcz. Albo gorzej, dopowiedział w duchu Struan. Wstał i spojrzał na zachodni kanał. Nie zobaczył tam „Białej Czarownicy". Cóż, pomyślał, może stracili "wiatr i dopłyną o świcie; Na razie nie będę zawracał sobie tobą głowy, Tyler. Łódź podpłynęła do burty „Bostońskiej Księżniczki". Był to duży, trzypokładowy, przerobiony statek handlowy, zakotwiczony na stałe. Struan wbiegł po kładce. —Proszę o zgodę na wejście — powiedział do amerykańskiego oficera na pokładzie. — Może pan Cooper zechce mnie przyjąć. Mam pilną sprawę. —Chwileczkę, panie Struan — odparł oficer i zszedł pod pokład. Struan zapalił cygaro i wyrzucił zapałkę za burtę. „Chińska Chmura" odpłynęła na miejsce postoju, znajdujące się na głębokiej wodzie na wprost Szczęśliwej Doliny. —Witam, Tai-Panie — powiedział Jeff Cooper, energicznym krokiem wchodząc na pokład. — Chyba słyszał już pan, co zrobił ten głupi sukinsyn Cunnington? Było nam strasznie przykro na wieść o pojedynku. Czy ta para młodych wariatów uciekła? —Owszem. Jak tam Wilf? —Nie żyje.

—O, do diabła! Kiedy umarł? —Trzy dni temu. —Może zejdziemy na dół? —Dobrze. A co ze zwolnieniem Longstaffa i odrzuceniem traktatu? —To nic takiego. Zwykła głupia polityczna gafa. Na pewno zostanie naprawiona. Cooper sprowadził gościa pod pokład. Główna kabina była luksusowa. —Koniaku? — spytał. —Poproszę — odparł Struan i przyjął podany kieliszek. — Zdrowie! —Zdrowie. Struan otworzył woreczek i wyjął trochę chiny. — Widzi pan to, Jeff? — spytał. — To kora. Kora chiny. Niekiedy zwana „korą jezuitów". Robi się z niej wywar i leczy nim malarię. - Jest pan pewien? — Tak. Wyleczyła moją kochankę. Mówię to tylko do pańskiej wiadomości, ale leczy na pewno. Cooper wziął drżącymi palcami kawałek kory. - O mój Boże, Tai-Panie, czy zdaje pan sobie sprawę, czego pan dokonał? Zdaje pan sobie sprawę z własnych słów? —Tak. Malaria występuje na całym świecie, macie ją w Stanach na całej Florydzie i w nabytej od Francuzów Luizjanie. Wiem, jak stosować i gdzie zdobyć tę korę. Mówi to panu coś? —Że jest to dobrodziejstwo dla ludzkości... i majątek dla tego kto zdobędzie ją pierwszy. —Właśnie, chłopie. Proponuję panu spółkę. — Struan schował korę do woreczka, nagle posmutniały. — Ironia losu, prawda? Kilka tygodni temu mogłaby uratować Robba i małą Karen. Wszystkich... nawet Wilfa, chociaż nim gardziłem. —Miał ciężką śmierć — powiedział Cooper. —Przykro mi. — Struan skosztował koniaku i przestał myśleć o przeszłości. — Moja propozycja jest prosta. Utworzymy nową spółkę, specjalizującą się w handlu tą korą. Sfinansujemy ją pół na pół. Czterech dyrektorów — pan i wyznaczony przez pana człowiek, ja i Culum. Spółką pokieruje pan. Od razu powiem panu, gdzie, jak i co należy zrobić, a pan jutro wszystko zaplanuje. — Zgoda — powiedział Cooper, wyciągając rękę.

Struan opowiedział mu, w jaki sposób zdobył korę i od kogo oraz o statku, który wynajął do jej przewozu, odpływającym jutro z Makau do Peru. — Biskup zawiadomił mnie, że popłynie nim ojciec Se bastian — rzekł. — Proponuję, żebyśmy wysłali drugi sta tek i nie zostawiali wszystkiego przypadkowi. Spółka po niesie koszty wysłania tego statku, a potem wyślemy jeszcze jeden — ale już bezpośrednio z Ameryki. Wynajmiemy po dwóch lekarzy i biznesmenów, żeby popłynęli nim i dowiedzieli się o chinie wszystkiego co możliwe. W dniu wypłynięcia tego statku z Ameryki z pomocą pańskich znajomych rozgłosimy o tym w Stanach. Wyprzedzimy o krok naszych konkurentów i wypełnimy moją umowę z biskupem. Natychmiast ogłosimy o tym tutaj, żeby zdjąć klątwę ze Szczęśliwej Doliny, oraz najszybciej jak się da w Europie. Z chwilą powrotu naszych statków lekarze z całego świata rzucą się hurmem po chinę. Moje statki będą dowozić ją do Anglii, pan załatwi Amerykę, a resztę świata podzielimy między siebie. W samych tylko południowych Włoszech możemy sprzedawać ją na tony. —Kto jeszcze o tym wie? —Tylko pan. Dziś wieczorem powiem o tym Skinnerowi, jeżeli go znajdę. A więc interes ubity. No a co z Shevaun? —I dobrze, i źle. Pogodziła się z tym, że jest zaręczona. Ale muszę przyznać, że choć bardzo ją kocham, to ona mnie nie. —Wykupi pan udziały Tillmana? —Jeżeli ona za mnie wyjdzie, to nie. Gdyby się nie zgodziła, cóż, zrobiłbym zły interes, gdybym ich nie wykupił. Ponieważ Wilf nie żyje, muszę znaleźć innego wspólnika. A to oznacza wypuszczenie akcji — zna pan doskonale te kłopoty. —Owszem. A co zamierza Siergiejew? —O, nadal tu jest. Biodro już mu bardzo nie dokucza. Często go widujemy, kilka razy w tygodniu jemy razem kolację. — Cooper uśmiechnął się blado. — Bardzo przywiązał się do Shevaun, a ona chyba go lubi. W tej chwili jest z wizytą na jego statku. Struan potarł w zadumie brodę. —W takim razie mam dla pana jeszcze jedną ryzykowną grę. Niebezpieczniejszą od tej z chiną. —Jaką? Niech pan odeśle Shevaun na rok do kraju. Da jej wolną rękę — to

dobrze wychowana panna. Jeżeli zechce wrócić przed upływem roku, to szczęśliwie ją pan poślubi. Jeżeli postanowi na pana niekorzyść, proszę jej zwrócić wolność. Jednakże bez względu na to, co zrobi, niech pan jej oświadczy, że będzie pan płacił jej ojcu jego „udział" do końca życia. Za to jej bracia mogą sobie sczeznąć. Proszę pamiętać, że znajomości senatora Tillmana mogą się okazać przydatne w naszym przedsięwzięciu z chiną. Pieniądze, które pan mu da, zwrócą się z naddatkiem. Cooper podszedł do biurka, żeby wyjąć cygara i zyskać na czasie. W jakim celu Tai-Pan mi to proponuje? Czy zamierza zdobyć ją dla siebie? — zastanawiał się. Nie, on nie potrzebuje takich podstępów — Shevaun przybiegłaby przecież do niego na pierwsze skinienie ręki. —Muszę to przemyśleć, Tai-Panie — powiedział. — Cygaro? —Nie, dziękuję. A skoro już pan to rozważa, to proszę dodać jeszcze jedną ryzykowną grę. Niech pan poprosi Siergiejewa, żeby zaproponował jej podróż do Stanów na jego okręcie — naturalnie, w charakterze opiekuna. —Pan oszalał! —Nie, chłopcze. — Struan wyciągnął odpis dokumentów, porządnie związanych zieloną wstążką. — Proszę to przeczytać. Cooper wziął rulon. — Co to jest? — spytał. — Niech "pan to przeczyta. Proszę się nie śpieszyć. Cooper usiadł przy biurku i rozwiązał wstążkę. A więc sprawa z chiną ruszyła, pomyślał Struan. No a co z Culumem? Może chłopak ma rację, że potrzeba mu wspólnika. Jeff byłby do tego odpowiedni. Spółka Struan--Cooper-Tillman. A przynajmniej Struan-Cooper, bo z Tillmanem koniec. Czemu nie? Jeff na tym wiele skorzysta. A my skorzystamy na obu Amerykach. Jeff jest solidny i uczciwy. Rozważ to sobie dokładnie. To dobre rozwiązanie. A Longstaff? Z Longstaffa wyciągnąłeś już co się dało. Jak tylko stracisz go z oczu, zrobi to, co każe mu następny człowiek z silnym charakterem, na którego trafi. A co ze Skinnerem? Jak dotąd spisywał się dobrze. Blore? Muszę go wypróbować. Maussa również. Co dalej? Podróż do kraju i Mei-mei. Możliwe, że Orłow miał rację. Być może czujesz po prostu, że przygląda ci się morze — przyznaj, że miałeś nie najgorszą passę. Nie lekceważ takich przeczuć. Jego myśli. nieubłaganie pomknęły ku Brockowi. Nie ma co, powiedział sobie. Musisz go zabić. Liza miała rację. Kiedy już raz coś się

zacznie, może się nigdy nie skończyć. Albo skończy się tym, że obaj zginiecie. — Ile jest w tym prawdy? — spytał Cooper, przeczytawszy dokumenty. —Ich źródło można nazwać „absolutnie wiarygodnym". Co pan o tym myśli? —Szatański plan! To jasne, że Siergiejew jest takim emisariuszem — jednym z nich — przysłanym, żeby wybadać „brytyjską sferę wpływów" w Azji i zanalizować środki niezbędne do emigracji na rosyjską Alaskę. — Cooper zastanawiał się przez chwilę. — Co zrobić z tym fantem? — rzekł. — Cóż, zastosować się do pańskiej propozycji — z Shevaun. Siergiejew z radością odwiezie ją do Ameryki. Shevaun oczaruje go z rozmysłem bądź niechcący i zabierze go do Waszyngtonu. Jej ojciec, który, ma się rozumieć, dostanie te dokumenty, zwierzy mu się w prywatnej rozmowie, że Stany Zjednoczone są zaniepokojone Rosjanami i pragną, żeby wycofali się z Ameryki. W myśl doktryny Monroe'a i tak dalej. Czy o to panu chodziło? —Bystry z pana człowiek, Jeff. —W świetle tych informacji lord Cunnington wychodzi na durnia. —W samej rzeczy. Potwierdzają też one absolutną konieczność i ogromne. znaczenie zachowania Hongkongu przez Anglię. —Owszem. —Pozostaje nam teraz decyzja, jak dostarczyć te informacje bezzwłocznie i szczęśliwie do rąk senatora. Dzięki nim jego akcje w kręgach politycznych ogromnie wzrosną, więc wyciągnie z nich, ile się da. Czy zaryzykujemy wtajemniczenie we wszystko Shevaun, czy po prostu wręczymy jej odpis dokumentów, żeby zawiozła je ojcu? —Nie pozwoliłbym jej na ich przeczytanie ani nawet nie zdradziłbym, co zawierają. W końcu to kobieta. A na kobietach nie można polegać. Shevaun może się zakochać w Siergiejewie. A wówczas mogłaby poświęcić Stany Zjednoczone, bo kobieca logika każe kobiecie ochraniać swojego mężczyznę, bez względu na więzy krwi. Byłoby katastrofą, gdyby Siergiejew dowiedział się, że znamy tę dokumenty. —Chciałbym to wszystko przemyśleć — powiedział Cooper. Związał dokumenty i zwrócił je. — Zabrzmi to pompatycznie, Tai-Panie, ale mój kraj kiedyś panu za to podziękuje.

—Nie chcę podziękowań, Jeff. Być może pomogłoby nam, gdyby senator Tillman i inni dyplomaci zaczęli kpić sobie z głupiego podejścia lorda Cunningtona do tego rejonu świata. —Dobrze. Może pan to uznać za załatwione. Przy okazji, jest mi pan winien dwadzieścia gwinei. — Za co? —Zapomniał pan o naszym zakładzie? Z pierwszego dnia na wyspie. O to, kto jest tą nagą modelką. Częścią tego zakładu był obraz Arystotelesa przedstawiający objęcie w posiadanie Hongkongu, nie pamięta pan? —Tak. I kto nią był? — spytał Struan. Dwadzieścia gwinei to niewielka suma jak na honor damy, pomyślał. Owszem, ale, do licha, ten obraz mi się podobał. —Shevaun. Wyjawiła mi to dwa dni temu, powiedziała, że chce mieć swój akt. Tak jak księżna Alba. —Pozwoli jej pan na to? —Nie wiem. — Cooper uśmiechnął się nieznacznie, marszcząc twarz, i na chwilę stracił swoją cierpiętniczą minę. — Morska podróż przekreśliłaby te plany, prawda? —Nie tej dziewczynie. Jutro prześlę panu wygraną. O ile pamiętam, to przegrany miał ponadto zlecić Arystotelesowi domalowanie zwycięzcy zakładu. Załatwię to. —A może zechce pan przyjąć ten obraz. W podarunku. Zlecę Arystotelesowi domalowanie nas obu, co? —Wobec tego, dziękuję. Ten obraz zawsze bardzo mi się podobał. Cooper wskazał ręką dokumenty. — Porozmawiamy o nich więcej jutro — rzekł. — Przez noc postanowię, czy odesłać Shevaun. Struan pomyślał o jutrzejszym dniu. Zwrócił dokumenty Cooperowi. —Niech pan je schowa do sejfu. Dla bezpieczeństwa. —Dziękuję. Dziękuję za zaufanie, Tai-Panie.

Struan popłynął na brzeg do tymczasowego biura, które kazał wybudować na nowej nadmorskiej działce. Oczekiwał go tam Vargas. —Najpierw chcę wysłuchać wszystkich złych wiadomości, panie Vargas — powiedział. —Nadszedł raport od naszych agentów w Kalkucie, senhor.

Według ostatnich doniesień „Siwa Czarownica" o trzy dni wyprzedza „Błękitną Chmurę". —Co dalej? —Koszty budowy są olbrzymie, senhor. Po wczorajszym artykule, prawdę mówiąc, wstrzymałem roboty. Może powinniśmy ograniczyć wydatki. —Niech pan natychmiast je wznowi i do jutra podwoi liczbę robotników. Tak, senhor. Wieści z giełdy w Anglii są złe. Rynek zachowuje się bardzo nerwowo. Budżet jest znowu niezrównoważony i oczekiwane są kłopoty finansowe. —To normalne. Nie zdarzyła się żadna wyjątkowa katastrofa? —Nie, senhor. Oczywiście rabunki są niewiarygodnie częste. Od pana wyjazdu zdarzyły się trzy napady pirackie, a próbowali atakować jeszcze z tuzin razy. Schwytano dwie pirackie dżonki i wszystkich piratów publicznie powieszono. W każdą środę chłoszcze się od czterdziestu do pięćdziesięciu złodziei, zbirów i rzezimieszków. Nie ma prawie nocy bez włamania. Czarna rozpacz. Aha, przy okazji, major Trent zarządził dla wszystkich Chińczyków godzinę policyjną od zmierzchu. To chyba jedyny sposób, żeby utrzymać ich w karbach. —Gdzie jest pani Quance? —W dalszym ciągu na małym statku bazie, senhor. Odłożyła podróż do Anglii. Najwidoczniej krąży plotka, że senhor Quance jest nadal w Hongkongu. —A jest? —Żal byłoby utracić naszego nieśmiertelnego Quance'a, senhor. —A co zdziałał Blore? —Wydaje pieniądze tak, jakby skały Hongkongu były ze złota. Naturalnie, to nie nasze pieniądze, a „fundusze Klubu Jeździeckiego" — odparł Vargas, starając się nie okazać po sobie, że ma to Blore'owi za złe. — O ile wiem Klub ma być niedochodowy, a wszystkie zyski mają iść na tor wyścigowy, konie i tak dalej. — Wytarł dłonie chusteczką. Było bardzo parno. — Słyszałem, że senhor Blore zorganizował walkę kogutów. Pod patronatem Klubu Jeździeckiego. —To świetnie — rzekł Struan z rozjaśnioną twarzą. — Kiedy ma się odbyć? —Nie wiem, senhor. - A co robi Glessing?

—Wszystko, co należy do komendanta portu. Ale słyszałem, że jest

wściekły na Longstaffa za to, że nie pozwolił mu pojechać do Makau. Krążą plotki, że zostanie odesłany do kraju. —A Mauss? —A, wielebny Mauss! Wrócił z Kantonu i mieszka w hotelu. —Skąd to „a", panie Vargas? —Bez powodu, senhor. Jeszcze jedna plotka — odparł Vargas, strapiony, że się zdradził. — No więc, wygląda na to... oczywiście my, katolicy, go nie pochwalamy i jest nam przykro, że protestanci nie wierzą — tak jak my — w zbawienie swoich dusz. W każdym razie ma on umiłowanego wyznawcę, ochrzczonego hakkę, który nazywa się Hung Siu-cz'uan. —Czy ten Hung Siu-cz'uan ma coś wspólnego z Hung Munem — z Triadami? —O nie, senhor. To pospolite nazwisko. —Tak, pamiętam go. Wysoki Chińczyk o dziwnym wyglądzie. Niech pan mówi. —Właściwie nie ma o czym. Tylko tyle, że zaczął wygłaszać kazania Chińczykom w Kantonie. Za plecami wielebnego Maussa nazywa się bratem Jezusa Chrystusa i twierdzi, że co noc rozmawia ze swoim ojcem — Bogiem. Że jest nowym Mesjaszem, że oczyści świątynie, jak to zrobił jego brat, i mnóstwo innych przekręconych, heretyckich bzdur. To z pewnością szaleniec. Byłoby to bardzo zabawne, gdyby nie takie bluźniercze. Struan pomyślał o Maussie. Lubił go jako człowieka i współczuł mu. Znów przypomniały mu się słowa Sary. Tak, przyznał w duchu. Wykorzystałeś Wolfganga na różne sposoby. Ale w zamian za to dałeś mu to, czego pragnął — okazję do nawracania pogan. Gdyby nie ty, zginąłby dawno temu. Gdyby nie ty... zostaw już ten temat. Mauss sam musi znaleźć sobie zbawienie. Niebywale dziwne są zrządzenia Boże. — Któż to wie, panie Vargas. Może ten Hung Siu-cz'uan jest tym, za kogo się podaje — rzekł, a widząc, że Portugalczyk się żachnął, dodał: — W każdym razie zga dzam się z panem. To nie jest zabawne. Porozmawiam z Wolfgangiem. Dziękuję, że mi pan o tym powiedział. Vargas odchrząknął. —Czy mogę mieć następny tydzień wolny? — spytał. — Ten upał i... Miło byłoby zobaczyć się z rodziną.

—Dobrze. Proszę wziąć dwa tygodnie urlopu, panie Vargas. Myślę też, że portugalskiej społeczności na wyspie przydałby się własny klub. Zacznę zbierać składki członkowskie. Pana mianuję tymczasowym skarbnikiem i sekretarzem. — Struan napisał coś na bloku papieru i wydarł kartkę. — Może pan natychmiast podjąć te pieniądze — rzekł. Był to weksel na okaziciela, opiewający na sumę tysiąca gwinei. —Dziękuję, senhor — powiedział Vargas, przytłoczony jego hojnością. —Niech pan nie dziękuje — odrzekł Struan. — Bez pomocy Portugalczyków nie byłoby tu teraz nikogo. —Ależ senhor, te wiadomości na pewno... ten artykuł! To koniec Hongkongu. Anglia odrzuciła traktat. Podwoić liczbę robotników? Tysiąc gwinei? Nic nie rozumiem. —Hongkong będzie żył dopóty, dopóki znajduje się na nim choć jeden kupiec, a w tej przystani choć jeden okręt. Proszę się nie martwić. Są jakieś listy dla mnie? —Pan Skinner zostawił wiadomość. Chciałby się z panem spotkać, kiedy panu wygodnie. Pan Gordon również. —Niech pan zawiadomi Skinnera, że podjadę pod redakcję wieczorem. A Gordona, że spotkam się z nim na „Spokojnej Chmurze" o ósmej. —Tak, senhor. Aha, przy okazji, jeszcze jedna sprawa. Pamięta pan Ramseya? Marynarza, który zdezerterował? No więc przez cały ten czas żył na wzgórzach w jaskini, jak pustelnik. Na Piku. Przeżył kradnąc jedzenie z wioski rybackiej w Aberdeen. Zdaje się, że zgwałcił kilka tamtejszych kobiet. Dlatego Chińczycy związali go i przekazali władzom. Wczoraj był sądzony. Skazano go na sto batów i dwa lata odsiadki. — Równie dobrze mogliby go powiesić — rzekł Struan. — Za nic nie wytrzyma tam dwóch lat. Więzienia były ciemne jak mogiła; zbydlęcenie w nich nieopisane. —Tak. To potworne. Jeszcze raz dziękuję, senhor. Moi rodacy bardzo to docenią — powiedział Vargas. Wyszedł, ale prawie natychmiast powrócił. — Przepraszam, Tai-Panie. Czeka tu jeden z pańskich marynarzy. Chińczyk Fong. —Niech wejdzie. Fong skłonił się w milczeniu.

Struan przyjrzał się uważnie temu krępemu, ospowatemu Chińczykowi. Trzymiesięczny pobyt na statku zmienił go pod wieloma względami. Nosił już całkiem swobodnie europejskie ubranie żeglarskie, a porządnie zwinięty warkocz miał schowany pod włóczkową czapką. Mówił po angielsku znośnie. Wspaniały marynarz. Karny, uprzejmy, pojętny. —Dlaczego nie jesteś na statku? — spytał go. —Kapitan mówi, że mogę iść na brzeg, Tai-Panie. Moja wachta iść na brzeg. —Czego sobie życzysz, Fong? Fong podał mu zmiętą kartkę. Pismo na niej było dziecinne. Wiadomość brzmiała: „Aberdeen. To samo miejsce, człowieku. Osiem szklanek, wachta po północy. Przyjdź sam.", a podpis: „Tato Berta i Freda". —Skąd to masz? —Kulis zatrzymać mnie. Dać. —Wiesz, co tu napisano? — Tak, czytał. Nie czyta łatwo. Bardzo trudno, fakt. Struan rozważał w myślach treść świstka papieru. - Niebo. Patrzałeś na nie? — spytał. —Tak, Tai-Panie. —Co ci ono mówi? —Tai-fung - odparł Fong wiedząc, że jest poddawany próbie. —Za ile? —Nie wiem. Trzy dzień, cztery, mniej, więcej. Tai-fung, na pewno. Słońce skryło się już za horyzont, światło dzienne szybko przygasało. Wybrzeże i budowy upstrzyły światełka latarń. Welon mroku na niebie zgęstniał. Olbrzymi krwistoczerwony księżyc rozsiadł się bardzo nisko nad czystym horyzontem. — Chyba masz dobrego nosa, Fong. - Dziękuję, Tai-Panie. Struan wyciągnął ku niemu kartkę. —A co ci mówi twój nos o tym? —Nie idź sam — odparł Fong. ROZDZIAŁ CZTERDZIESTY TRZECI

Wraz z zapadającą ciemnością niebo zaczęło się chmurzyć i zrobiło się jeszcze bardziej parno. Kupcy, którzy dobrze znali się na wietrze i morzu, wiedzieli, że niedługo się rozpada. Chmury zwykle zwiastowały pierwsze w roku deszcze, które miały złagodzić nieustanną duchotę i osadzić na ziemi kurz. Przy sprzyjającym dżosie mógł to być deszcz przelotny. A gdyby dżos był przeciw nim — burza. I tylko od dżosu zależało, czy burza ta przemieni się w tajfun. —Gorąco mi, Tai-Panie — powiedziała Mei-mei wachlując się na łóżku. —Mnie też — odparł Struan. Zmienił właśnie obwisłą, wilgotną koszulę na świeżą. — A mówiłem ci, żebyś została w Makau. Tam jest o wiele chłodniej. —Może chłodniej, ale, do diabła, nie miałabym przyjemności mówienia ci, że jest mi gorąco! —Wolałem już, kiedy chorowałaś. Nie byłaś zuchwała i nie przeklinałaś ordynarnie. —Ha! — parsknęła wyzywająco. — Nie bądź dwulicowy wobec mnie. —Jaki? —Dwulicowy, Tai-Panie. Nie znasz angielskiego? Kiedy nie było cię cały dzień i nie martwiłeś się o swoją starą matkę, byłam okrutnie zajęta czytaniem słownika waszego doktora Johnsona, doskonaląc swój umysł w barbarzyńskim języku. Wszyscy znają słowo „dwulicowy". Znaczy ono „kłamliwy". Taki właśnie jesteś, do diabła! — Zdobyła się na odęcie warg, jeszcze bardziej przez to ładniejąc. — Już mnie nie uwielbiasz! — Mam zbożny zamiar zdwulicować twoje pośladki! Mei-mei jęknęła przeciągle i boleśnie. — Tai-Pan chcieć fik-fik z kłowa dziko, heja, panie? Może, na pewno, oh ko! Struan podszedł do łóżka i Mei-mei cofnęła się. — Ależ Tai-Panie, żartowałam — powiedziała. Przytulił ją mocno. — Och, dziewczyno, wyzdrowiej, tylko to się liczy — rzekł. Miała na sobie miękki granatowy jedwabny kaftan, włosy doskonale uczesane, a jej perfumy pachniały odurzająco. —Nie śmiej chodzić do burdeli, ha? — ostrzegła go. —Nie bądź niemądra. Pocałował ją i dokończył ubierania. Do olstra pistoletu, które nosił z

tyłu, wsunął nóż, do lewego buta schował mały sztylet i porządnie związał wstążką włosy na karku. — Po co obcinasz włosy, Tai-Panie? Zapuść sobie warkocz, jak człowiek cywilizowany. Bardzo ładnie. Do drzwi zapukał Lim Din. —Panie. Pan Czen być tu. Może? - spytał. —Widzieć kabina na góra. —Wrócisz, Tai-Panie? - spytała Mei-mei. —Nie, dziewczyno. Płynę prosto na brzeg. —Poproś Gordona, żeby mnie odwiedził, dobrze? —Dobrze, dziewczyno. —Dokąd jedziesz? —Po prostu jadę, do licha. A ty lepiej bądź grzeczna, kiedy mnie nie będzie. Wrócę dopiero po północy. Ale zaraz po powrocie na statek zajrzę do ciebie. Dobrze — mruknęła. - Ale gdybym spała, to mnie obudź. Twoja stara matka chciałaby wiedzieć, czyjej dwulicowościowy syn jest bezpieczny. Pogłaskał ją czule i poszedł do kabiny pokład wyżej. Gordon Czen miał na sobie długi chałat z granatowego jedwabiu i jasne jedwabne spodnie. Był zgrzany i mocno zatroskany. - Dobry wieczór, Tai-Panie. Witam po powrocie. Tak się cieszę z powodu tej chiny - powiedział. — Jak się ma pani Cz'ung? —Bardzo dobrze, dziękuję. —Przykro mi, że moje niewystarczające starania okazały się bezowocne, —Dziękuję ci za nie. Gordona jeszcze raz ogarnęło rozdrażnienie na myśl, że musiał wyłożyć na nie znaczną sumę liangów, ale było ono niczym w porównaniu z obawą o los Hongkongu. Cała hierarchia Triad w prowincji Kwantung zatrzęsła się z powodu wieści z Anglii. Żin-kua wezwał go i polecił mu wybadać Tai-Pana, a ponadto użyć całej potęgi Triad i wszelkich koniecznych środków — srebra, łapówek, zwiększonej wymiany handlowej — byleby tylko zapobiec opuszczeniu wyspy przez barbarzyńców i zachęcić ich do pozostania. — Przychodzę ze sprawą najwyższej wagi, Tai-Panie, gdyż inaczej nie ośmieliłbym się ci narzucać — powiedział. — Chodzi o Hongkong. O ten artykuł. Czy mówi prawdę? Jeżeli tak, to po nas — jesteśmy zrujnowani.

—Słyszałem, że jesteś tai-panem Triad na Hongkongu. —Słucham? —Tai-panem tutejszych Triad — powtórzył spokojnie Struan i powiedział mu to, co usłyszał od portugalskiego oficera. — Głupia historia, co? —Wcale nie głupia, Tai-Panie, tylko straszna! Oburzające kłamstwo! Gdyby Gordon Czen był sam, rwałby sobie włosy z głowy, darł ubranie i wrzeszczał z wściekłości. —W jakim celu Triady mordowałyby Gortha? —Nie wiem. Skąd mogę wiedzieć, co robią ci anarchiści? Ja taipanem Triad! Ja?! Co za podłe oskarżenie! — Moje życie nie jest warte gówna marnego kulisa! — krzyczało w nim. Zasrany zdrajca! Jak śmiał wyjawić tajemnicę! Opanuj się. Patrzy na ciebie Tai-Pan barbarzyńców, więc lepiej odpowiedz mu z sensem. — Po prostu w głowie się nie mieści. Wielkie nieba! Triady w Tai Ping Szan, tuż pod moim nosem? To straszne! —Masz wrogów, zdolnych rozpowszechnić taką historię? —Na pewno ich mam, Tai-Panie. Wielkie nieba! Zastanawiam się, czy... — Gordon Czen wywrócił oczami. —Czy co? —No, że jestem... jesteś moim ojcem, panie. Czy ktoś chce dobrać się do ciebie, posługując się moją osobą? —Możliwe, Gordonie. Możliwe, że naprawdę jesteś szefem tutejszych Triad. —Ja? Anarchistą? O bogowie, pomyślał Gordon, czemu odwracacie się ode mnie? W jednym tylko zeszłym tygodniu wydałem pięćdziesiąt liangów na kadzidło, dary i zmówienie modlitw. Czyż nie jestem najhojniejszym ofiarodawcą, podporą wszystkich waszych świątyń, nic z tego nie mając? Czyż sa memu nie ufundowałem trzech świątyń i czterech cmentarzy? Czyż nie wciągnąłem czterdziestu trzech mnichów buddyjskich na swoją listę płac? —Czemu miałbym się zadawać z tymi zbrodniarzami? Dzięki tobie, Tai-Panie, wzbogaciłem się. Nie muszę kraść i rabować — ciągnął. —Ale Chciałbyś, żeby Mandżurów zrzucono z tronu Chin? — Mandżurowie, Chińczycy, jaka to dla mnie-różnica, Tai-Panie. Co mnie to może obchodzić? Nie mam z tym nic wspólnego. —. O bogowie, zakryjcie na chwilę wasze oczy, poprosił w duchu. - Nie jestem Chińczykiem - jestem Anglikiem. Jestem chyba ostatnią osobą, której

zaufałby jakiś tajny chiński związek. Byłoby to niebezpieczne, prawda, Tai-panie? ~ Możliwe. Nie wiem. Może powinieneś wydać trochę liangów, Gordon. Założyć szpiegowską siatkę. Dowiedzieć się, kim są ci ludzie, kim są ich przywódcy. —Zrobię to natychmiast, Tai-Panie. —Trzy miesiące powinny wystarczyć komuś tak bystremu jak ty na wykrycie przywódców Triad. —Sześć miesięcy — odrzekł odruchowo Gordon Czen, rozpaczliwie próbując obmyślić wyjście z tej pułapki. Instynktownie znalazł rozwiązanie. Jasne! Niech tą antytriadową swołoczą zajmą się sami barbarzyńcy. Zwerbujemy szpiegów spośród niej, załatwimy im przyjęcie do jakiejś podłoży i wtajemniczymy w fałszywe obrzędy. Znakomicie! A potem... niech pomyślę! Niby niechcący wyjawimy, że prawdziwym przywódcą Triad jest... kto? We właściwym czasie pomyślę o jakichś wrogach. Ujawnimy ich barbarzyńcom jako prawdziwych członków Triad i polecą ich głowy. - O tak, Tai-Panie, zabiorę się do tego natychmiast. —Chyba powinieneś. Ponieważ tak czy owak mam zamiar zniszczyć Triady. —A ja pomogę ci w tym z całej duszy — zapewnił gorliwie Gordon. Dziesięć głów powinno zadowolić nawet ciebie, Tai-Panie, pomyślał. Szkoda, że Czen Szeng to rodzina, bo nadawałby się idealnie do wskazania go jako „szefa Triad". Bez udziału dżosu stałbym się następnym z rodu do objęcia stanowiska faktora Noble House. Nie martw się, już Żin-kua pomoże ci jakoś z tego wybrnąć. — TaiPanie, wracając do ważniejszych spraw... Co z tym artykułem? Czy to koniec Hongkongu? Grozi nam utrata majątków. Strata tej wyspy byłaby katastrofą! —Jest kilka pomniejszych problemów — odparł Struan. — Ale załatwi się je. Hongkong jest i pozostanie. Obecny angielski rząd niedługo straci władzę. Nie martw się. Noble House i Hongkong to jedno. Gordon uspokoił się. —Czy na pewno? — spytał. — Ten Cunnington zostanie usunięty? —Owszem. W ten czy inny sposób. Gordon spojrzał na ojca z podziwem. A, więc nawet z pomocą zabójstwa! Wspaniale! Z ochotą pochwaliłby się Tai-Panowi, że to on

zlikwidował Gortha, a tym samym uratował mu życie. Ale to może poczekać do ważniejszej chwili, postanowił uradowany. —To wspaniale, Tai-Panie! — zawołał. — Ogromnie mnie pocieszyłeś. Zgadzam się. Noble House i Hongkong to naprawdę jedno! — Bo jeśli jest inaczej, toś umarł w butach, pomyślał. Najlepiej dla ciebie, żeby twoja noga nie postała więcej na chińskim lądzie. Po puszczeniu w obieg tej historii o Triadach już nie możesz. Tak. Jesteś związany z Hongkongiem. To twój pałac albo grób. — Wobec tego rozkręcajmy interesy, grajmy wysoko. Zrobię wszystko, żeby Hongkong stał się potężny. O tak. Możesz na mnie liczyć, Tai-Panie. Dziękuję ci za dodanie mi ducha. —Moja pani chce się z tobą przywitać. Zejdź na dół, dobrze? — Dziękuję. I dziękuję za ostrzeżenie mnie o tej bezsensownej, ale groźnej historii — powiedział Gordon Czen, złożył ukłon i wyszedł. Struan bardzo uważnie obserwował syna. Jest przywód cą Triad czy nie jest? — zadawał sobie pytanie. Jego zasko czenie mogło być prawdziwe, a to, co mówi, ma ręce i nogi. Trudno powiedzieć. Ale jeżeli Gordon jest przywódcą Triad, musisz wykazać wiele sprytu, żeby go przyłapać. A co potem? , Struan zastał Skinnera w drukarni „Wschodnich Czasów". Było tu duszno i hałaśliwie. Pochwalił dziennikarza za sposób przedstawienia wiadomości. — Spokojna głowa, Tai-Panie — rzekł Skinner. — Ju tro będzie dalszy ciąg. — Wręczył mu korektę jutrzejszego wydania. — Ucieszę się, kiedy skończy się to przeklęte lato. Miał na sobie jak zwykle czarny sukienny surdut i grube spodnie. Struan przeczytał artykuł. Był pełen inwektyw, szyderstw i podkreślał, że wszyscy kupcy powinni się zjednoczyć żeby zasypać parlament petycjami i zniszczyć Cunningtona. —Myślę, że kilku naszych po przeczytaniu tego trafi szlag — powiedział z uznaniem Struan. —Na to właśnie liczę. — Skinner odsunął ręce od ciała, żeby złagodzić srogie swędzenie pod pachami. — Przeklęty upał! Naraża się pan, Tai-Panie, chodząc tak po nocy. Struan był ubrany tylko w cienką koszulę, płócienne spodnie i buty z cienkiej skóry.

- Powinien pan spróbować tego co ja. Mniej by się pan pocił i nie miał potówek — odparł. - Niech mi pan nie wspomina o tej przeklętej pladze. Jedno z drugim nie ma nic wspólnego, to letni fluks. Pocenie się to rzecz wrodzona. — Owszem, tak jak ciekawość. W swoim liście wspomniał pan o jakimś dziwnym dodatku do umowy Longstafa z namiestnikiem Czing-so. Co to było? — Jeden ze strzępków informacji, jakie gromadzą dziennikarze. — Skinner otarł twarz szmatką, która pozowiła mu na niej atramentowe smugi, i rozsiadł się na wysokim stołku. Opowiedział Struanowi o nasionach. — Morwy, kamelii, ryżu, herbaty, wszelkich kwiatów. —Tak, to rzeczywiście dziwne — przyznał po zastanowieniu Struan. —O ile wiem, to z Longstaffa żaden ogrodnik. Może to pomysł Sinclaira - ma pociąg do ogrodnictwa. A przynajmniej jego siostra — rzekł Skinner, przyglądając się chińskim kulisom pracującym przy maszynie drukarskiej. — Podobno jest bardzo chora. —Miło mi donieść, że dziewczyna wraca do zdrowia. Lekarz stwierdził, że to krwotok wewnętrzny — powiedział Struan. —Słyszałem, że Brock wpadł dziś po południu na okręt flagowy. —Jest pan doskonale poinformowany. —Rozważałem już, czy szykować klepsydrę. —Pański humor nie zawsze mnie bawi. Po szczękach Skinnera spływał pot i skapywał mu na poplamioną koszulę. —Ja nie żartuję, Tai-Panie. —Cóż, tak to odebrałem — odparł obojętnym tonem Struan. — Mówienie o klepsydrach to zły dżos. — Przyglądał się maszynie drukarskiej, wyrzucającej z siebie egzemplarze jutrzejszej gazety. — Pomyślałem o Whalenie. Longstaff nazwał stare miasto Miastem Królowej. Obecnie mamy nowe miasto. Może zaszczyt wybrania nowej nazwy powinien przypaść Whalenowi. Skinner zaśmiał się. — To go ściśle zwiąże z wyspą. A na jaką nazwę pan się zdecydował? — spytał. — Wiktoria. —A to dobre. Wiktoria, co? Jeden mały ruch i Longstaff wymazany. Przyjąłem „propozycję", Tai-Panie. Proszę zostawić to mnie. Whalen

nie połapie się, że to nie jego pomysł — ręczę. — Skinner z zadowoleniem podrapał się po brzuchu. — Kiedy zostanę właścicielem gazety? — spytał. —W dniu, w którym Korona zaakceptuje Hongkong, a traktat zostanie ratyfikowany przez oba rządy — odparł Struan i podał mu jakiś dokument. — Tam znajdzie pan wszystko. Nosi moje pieczęcie. Naturalnie, pod warunkiem, że „Wschodnie Czasy" będą jeszcze wtedy istnieć. —Ma pan jakiekolwiek wątpliwości, Tai-Panie? — spytał uszczęśliwiony Skinner. Widział wyraźnie swoją przyszłość. Jeszcze dziesięć lat, zapewnił się. A potem będę bogaty. Pojadę do kraju, poślubię ziemiańską córkę, kupię dworek w hrabstwie Kent i założę w Londynie gazetę. Tak, Morley, staruszku, kawał drogi dzieli cię od zaułków Lime-house, tego zasranego sierocińca i przeszukiwania rynsztoków. Bóg skarż piekielników, którzy mnie spłodzili i porzucili! — Dziękuję panu. Bez obawy, na pewno nie zawiodę. —Przy okazji, może zainteresuje pana pierwszorzędny temat? China leczy malarię Szczęśliwej Doliny. Skinner na chwilę zaniemówił z wrażenia. —O mój Boże, Tai-Panie... to nie temat, to nieśmiertelność! — wyrzucił z siebie wreszcie. — Pierwszorzędny, powiada pan? Ależ to najwspanialszy temat na świecie! Oczywiście solą tej historii jest „ta" lub „ten" - kto został wyleczony — dodał chytrze. —Może pan napisać, co chce, ale proszę nie mieszać w to mnie ani bliskich mi osób. —Jeżeli nie zobaczą ozdrowieńca na własne oczy, nikt w to nie uwierzy. Lekarze powiedzą, że to bajdy. —Niech sobie mówią. Ich pacjenci umrą. Niech pan tak napisze! — odparł bezceremonialnie Struan. – Wierzę w to do tego stopnia, że inwestuję w tę korę znaczne sumy. Cooper i ja zostaliśmy wspólnikami w interesie z chiną..Za pół roku będziemy mieli towar do sprzedania. — Mogę wydrukować tę wiadomość? Struan zaśmiał się krótko. — Nie powiedziałbym panu o tym, gdyby to była tajemnica. Na Drodze Królowej uderzył w niego nocny upał. Na prawie całkowicie zachmurzonym niebie stał wysoko zamglony księżyc. Ale na

razie nie było deszczowych chmur. Struan poszedł drogą i przystanął dopiero przy stoczni marynarki. Tam skręcił w nędzną, wyboistą uliczkę wiodącą w głąb wyspy i przeszedł nią kawałek. Wspiął się na krótkie schody i wszedł do jakiegoś domu. —Wszelki duch! — powiedziała pani Fortheringill, obnażając w groteskowym uśmiechu sztuczne zęby. Siedziała w salonie i jadła kolację składającą się z wędzonych śledzi, razowca i dzbanka piwa. — Panienki! — zawołała i zadzwoniła dzwonkiem, który nosiła przy pasku. — Zawsze mówię, że w gorącą noc nie ma to jak dobrze pofiglować. Czy pański strój służy temu, żeby nie mitrężyć czasu na rozbieranie? — spytała spostrzegając, że Struan jest w samej koszuli. —Wpadłem tylko odwiedzić... hm, pani gościa. —Ten stary łajdak nadużył mojej gościnności — oznajmiła z przymilnym uśmiechem. Do salonu weszły bez pośpiechu cztery dziewczyny. Ich pikowane kimona z wełny były poplamione, a one same cuchnęły perfumami i starym potem. Miały po niespełna dwadzieścia lat, lecz były silne, ordynarne i przywykłe do życia, jakie wiodły. Czekały, aż Struan którąś wybierze. — Najlepsza dla pana będzie Nelly — powiedziała pani Fortheringill. — Ma osiemnaście lat, mocne uda i duży temperament. — Dziękuję, psze pani. - Nelly dygnęła i spod kimona wyskoczyły jej obfite piersi. Była silnie zbudowaną blon dynką z lodowatym, doświadczonym spojrzeniem. — Chcesz ze mną pójść, Tai-Panie? Struan dał wszystkim czterem po gwinei i odesłał je. —Gdzie pan Quance? — spytał. —Pierwsze piętro od podwórza, na lewo. W Błękitnym Pokoju — odparła pani Fortheringill, spoglądając na niego przez okulary. — Czasy są bardzo ciężkie, Tai-Panie. Pański Quance żre jak koń i potwornie przeklina. Gorszy młode damy. Znacznie przekroczył rachunek. —Skąd pani wzięła te dziewczyny? Oczy starej kobiety błysnęły zimno jak kamienie. —Tam, gdzie jest rynek, zawsze znajdą się panie, żeby go obsłużyć,

prawda? Są z Anglii. Parę z Australii. Stąd i owąd. A dlaczego pan pyta? —Ile kosztuje panią jedna taka? —Tajemnica zawodowa, Tai-Panie. Pan ma swoje sekrety, a ja swoje. — Wskazała ręką stół i zmieniła temat. — Zje pan kolację? Te śledzie to specjał z kraju. Przywiózł je w tym tygodniu statek pocztowy. —Dziękuję, ale już jadłem. —Kto ureguluje rachunek drogiego pana Quance'a? —A jaka to suma? —Rozliczenie ma on. Słyszałam, że pani Quaitce jest na niego zła nie na żarty. —Pomówię z nim o tym rozliczeniu. —Pan ma u mnie zawsze pełny kredyt, Tai-Panie. —Czy ta dziewczyna Gortha umarła? — spytał znienacka Struan. Starucha znów stała się uosobieniem grzeczności. — Słucham? — spytała. — Nie wiem o czym pan mówi. W moim zakładzie nie dzieje się nic złego. Struan przytknął czubek noża do zwiędłych obwisłych fałdów skóry na szyi pani Fortheringill. —Umarła? — powtórzył; —Tutaj nie. Zabrali ją. Na miłość boską, niechże pan... —Umarła czy nie umarła? —Podobno umarła, ale ja nie mam z tym nic wspólnego. —Ile zapłacił pani Gorth za milczenie? —Dwieście gwinei. —Co się stało z tą dziewczyną? —Nie wiem. Przysięgam, jak Boga najświętszego kocham! Przyjechali po nią krewni. Zapłacił im sto funtów i byli zadowoleni. Zabrali ją. To była poganka. Struan cofnął nóż. —Będzie pani musiała powtórzyć to w sądzie — powiedział. —Ten łajdak nie żyje, jak słyszałam, więc chyba nie ma o czym mówić. Zresztą, co ja mogę powiedzieć? Nie znam jej nazwiska i nic nie wiem o żadnym trupie. Wie pan, jak to jest, Tai-Panie. Ale przysięgnę przed Brockiem na Pismo Święte, jeżeli o to panu chodzi. — Dziękuję, pani Fortheringill — rzekł Struan. Wspiął się po schodach do Błękitnego Pokoju. Pobielone ściany tego

pomieszczenia były brudnoszare, a przez szpary wpadał wiatr. Na jednej wisiało duże lustro, a wielkie łoże z baldachimem osłaniały fałdziste zasłony z purpurowymi falbanami. Na upstrzonej wodnymi i olejnymi farbami podłodze piętrzyły się obrazy, inne zaś wisiały na ścianach. Pośrodku stały sztalugi, a przy nich w nieładzie tuziny słoików z farbami i pędzlami. Arystoteles Quance chrapał w łóżku. Spod pościeli wystawały mu tylko nos i szlafmyca. Struan podniósł nadtłuczony dzbanek i rzucił nim o ścianę. Naczynie rozbiło się na kawałki, ale Quance tylko głębiej zaszył się w pościel. Struan podniósł większy dzbanek i roztrzaskał go o ścianę. Quance rozprostował członki i otworzył oczy. — Wszelki duch! — powiedział. — Wszyscy święci, toż to sam Diabeł we własnej osobie! Wyskoczył z łóżka i objął Struana. — Tai-Panie, mój kochany opiekunie! Ja pana czczę! Kiedy pan przypłynął? —No wie pan! Przecież dzisiaj! — odparł Struan. —Podobno Gorth nie żyje. —Tak. Dzięki Ci za to, Panie Boże. Trzy dni temu ten gównojad przyszedł tu i zaprzysiągł, że poderżnie mi gardło, jeżeli komukolwiek pisnę słówko o tej dziewczynie. — Ile panu dał za milczenie? —Ani pensa, podły kutwa! A prosiłem tylko o sto, do stu piorunów! —A jak się panu wiedzie? —Strasznie podle, drogi przyjacielu. Jejmość ciągle jeszcze tutaj. O Boże, miej mnie w opiece! Tak więc nadal muszę się tu ukrywać. Nie mogę się stąd ruszyć — nie ośmielam. — Quance wskoczył do łóżka i wziąwszy dużą laskę zastukał nią trzykrotnie w podłogę. — Zamawiam śniadanie — wyjaśnił. — Ma pan ochotę zjeść ze mną? A teraz proszę mi przekazać wszystkie wieści! —Je pan śniadanie o dziewiątej wieczorem? —Och, przyjacielu, kiedy człowiek mieszka w burdelu, zachowuje się jak dziwka! — Ryknął śmiechem, po czym chwycił się za pierś. — Rany boskie, Tai-Panie, alem osłabł. Ma pan przed sobą cień człowieka — autentycznego ducha nieśmiertelnego Quance'a. Struan usiadł na łóżku.

—Pani Fortheringill napomknęła mi o rachunku. Dalibóg, przecież ja dałem panu worek złota! —O rachunku? — Quance zaczął szperać pod poduszką, odsuwając na bok nie dojedzoną kanapkę, dwie książki, parę pędzli i kilka części kobiecej bielizny, aż wreszcie znalazł szukany papier. Dysząc, wcisnął go Struanowi do rąk. — No, niech pan spojrzy, za co liczy panu ta lichwiara! — To znaczy, panu! — poprawił go Struan. Odczytał sumę. — Boże Wszechmogący! — wykrzyknął. Rachunek opiewał na czterysta szesnaście funtów, cztery szylingi, cztery pensy i jeden farthing. Siedem szylingów i sześć pensów a dzień, z wiktem i opierunkiem. Sto siedem funtów za farby, pędzle, płótno. Resztę określono jako „koszty różne". — Do diabła, co to za suma?! Quance zacisnął usta. — Słowo honoru, właśnie tego starałem się dowiedzieć od tej starej wiedźmy — odparł. Struan podszedł do drzwi i zawołał w dół: —Pani Fortheringill! —Pan mnie wzywał, Tai-Panie? — spytała miłym tonem pani Fortheringill z klatki schodowej. —Tak. Zechce pani łaskawie tu zajść? —Chciał pan ze mną rozmawiać? — spytała jeszcze milszym tonem, kiedy weszła do pokoju. —Co to jest, do diabła?! — spytał Struan, ze złością prztykając palcem w rachunek. — Te „różne" — prawie trzysta dwadzieścia funtów?!!! —A! — odrzekła figlarnie. — To za usługi, Tai-Panie. —Co? —Pan Quance lubi mieć towarzystwo o każdej porze, a ta suma to opłaty za usługi świadczone mu, odkąd jest pod naszą pieczą. — Parsknęła pogardliwie. — Prowadzimy tu księgi rachunkowe. Zgadza się co do minuty! —Kłamstwa! — ryknął Quanee. — Sfałszowała te księgi, Tai-Panie! To szantaż! —Szantaż?! — wrzasnęła pani Fortheringill. — O żesz ty... ty... a ja z panienkami ocaliłam cię od czegoś gorszego niż śmierć, i to, na domiar złego, drugi raz!

—Ale żeby aż ponad trzysta funtów? — wtrącił Struan. Zgadza się co do minuty, Bóg mi świadkiem. On tak samo lubi je malować, jak... mam najlepszego księgowego w Azji. Musi być najlepszy! — To niemożliwe — upierał się Struan. Quance stanął przy łóżku, jedną rękę położył na sercu, a drugą wskazał kobietę. —W pańskim imieniu, Tai-Panie, odrzucam ten rachunek w całości! — oznajmił i nastroszył się jak paw. — To ordynarna lichwa! —A więc to tak? Dobrze, no to powiem ci prosto w oczy, ty ględzący stary zasrany grzmocie! Won mi stąd! Jeszcze dziś dam znać tej kobiecie! — Mała kobietka obróciła się i wrzasnęła: — Panienki! —Ależ pani Fortheringill, po co się zaraz unosić — rzekł niepewnie Quance. Nadbiegły dziewczęta. Osiem. — Zabierzcie je i wstawcie do mojego pokoju — poleci ła pani Fortheringill wskazując farby, pędzle i obrazy. — Koniec z kredytem! Będą moje, aż rachunek zostanie zapła cony co do pensa! — oznajmiła i obrażona opuściła pokój. Quance w rozwianej koszuli wyskoczył z łóżka. —Panienki! Niczego nie dotykajcie, na miły Bóg! — wykrzyknął. —No, no, bądźże grzeczny — odparła spokojnie Nelly. - Jeżeli pani mówi, żeby je zabrać, to żeby tu stał sam Pan Bóg, i tak je wyniesiemy! — A pewnie, króliczku-zbereźniczku — dodała druga. — Nasza Nelly dobrze gada. — Chwileczkę, moje panie — rzekł Struan. — Panu Quance'owi wręczono rachunek. To jest powód tych wszystkich kłopotów. Panno Nelly, czy miała pani z nim, że się tak wyrażę, styczność? Nelly zmierzyła Struana wzrokiem. — Miałam styczność, powiada pan? Nasz kochany pan Quance tak się pali do „stykania", że takiego przykładu nie znajdzie się nawet w Biblii. —O tak, Tai-Panie — dodała ze śmiechem inna. -Czasem lubi mieć nas dwie naraz. Och, drugiego takiego się nie znajdzie! —Dwie, ale do pozowania, na miły Bóg! — wykrzyknął Quance.

—A bodaj pana, panie Quance — powiedziała Nelly. — Przecież my się tu wszystkie przyjaźnimy. —Przez jakiś czas nas maluje — przyznała druga. —Kiedy? — spytała trzecia. — Mnie tam nigdy nie namalował. —Dalibóg, to kłamstwa! — zaprotestował Quance, zwracając się do Struana, ale kiedy ujrzał jego minę, zamrugał oczami i cofnął się do łóżka. — Ależ Tai-Panie — powiedział błagalnym tonem. — Nie wolno sądzić mnie pochopnie. Człowiek nic nie poradzi na to, że... ma powodzenie. —Jeżeli myśli pan, że płacę za pański quent, to ma pan źle w głowie! —Co to jest quent? — spytała obruszona Nelly. — Jesteśmy szanujące się kobiety, a tak! Szanujemy się jak wszyscy diabli i nie lubimy świńskich słów! —To znaczy „stykanie się" po łacinie, droga panno Nelly — wyjaśnił chrapliwie Quance. —Ach tak — powiedziała i złożyła głęboki ukłon. — Raczy pan wybaczyć, Tai-Panie. Ouance chwycił się za serce i wywrócił oczami. —Tai-Panie, jeżeli pan się mnie wyrzeknie, koniec ze mną — zawołał. — Zgniję w więzieniu dla dłużników! Błagam pana — wygramolił się z łóżka i ukląkł w błagalnej pozie — niech pan się nie odwraca od starego przyjaciela! —Ureguluję ten rachunek i jako zaliczkę wezmę wszystkie pańskie obrazy. Ale to już ostatni pens, jaki na pana wydaję! Zrozumiał pan, Arystotelesie? Więcej nie zapłacę! —Niech pana Bóg błogosławi, Tai-Panie. Jest pan królem. -. 0, tak — powiedziała Nelly i podeszła ukradkiem do Struana. — Chodźmy, skarbie. Rachunek zapłacisz pani, a ja będę na koszt firmy. — A co ze mną?.. -spytała inna. — No tak, Nelly zna najwięcej sztuczek. Wszystkie dziewczęta skinęły z sympatią głowami i czekały. — Polecałbym... — zaczął Quance, ale spojrzenie Struana zamknęło mu usta. — Zawsze kiedy pan tak na mnie spojrzy, Tai-Panie, czuję, jakby śmierć była już blisko. Jakbym był skazany na stracenie. Zgubiony. Opuszczony. Pomimo rozdrażnienia Struan zaśmiał się. — A bodaj pana diabli! — powiedział i dużymi kroka

mi ruszył do drzwi, ale pod wpływem nagłej myśli zatrzymał się. — Dlaczego nazywacie ten pokój Błękitnym? — spytał. Nelly pochyliła się i wyciągnęła spod łóżka nocnik. Był błękitny. —Pani wprowadziła nową modę, Tai-Panie — wyjaśniła. — W każdym pokoju jest on innego koloru. Ja mam zielony. —Ja mam stary złoty z pęknięciami — powiedziała inna, prychając pogardliwie. — W ogóle nie dla damy! Struan bezradnie potrząsnął głową i wyszedł. — Słuchajcie, panienki — powiedział radosnym szep tem Quance i zapadła pełna wyczekiwania cisza. — Ponie waż CO było, to nie jest, po śniadaniu proponuję skromną uroczystość. — Och to świetnie! - zawołały i obległy jego łóżko. ROZDZIAŁ CZTERDZIESTY CZWARTY O północy lorsza skierowała się ku plaży w Aberdeen i Struan z Fongiem u boku zeskoczył w płytką wodę. Wcześniej potajemnie wysadził swoich marynarzy tuż na zachód od wioski i rozstawił ich wokół studni. Ciężko ruszył w jej stronę przez plażę do rozwidlenia drogi. Niosący latarnię Fong był bardzo niespokojny. Księżyc skrył się za nisko wiszące chmury, przez które przesączała się jednak słabiutka poświata. W powietrzu wisiał zapach odpływu, a setki sampanów w wąskiej zatoce przyodziło na myśl masę śpiących snem zimowym korników. Ciemności rozcinało tylko światło latarni Fonga. Oprócz nieodłącznych odgłosów psów buszujących w poszukiwaniu żeru nie było słychać nic. Wioska robiła równie złowieszcze wrażenie. Doszedłszy do rozwidlenia drogi Struan rozejrzał się w ciemości. Czuł na sobie spojrzenia wielu par ludzkich oczu obserwujących go z sampanów. Poluzował zatknięte za pas pistolety, bacząc, żeby nie iść w krąg światła latarni, którą Fong postawił na krawędzi studni. Cisza zgęstniała. Nagle Fong najeżył się i wskazał coś trzęsącą się ręką. Tuż za zakrętem, na drodze leżał w poprzek niej worek. Wyglądał na worek z ryżem. Nie dowierzając Chińczykowi Struan z pistoletem w pogotowiu dał nu znak, żeby poszedł pierwszy. Zalękniony Fong ruszył przed siebie. Kiedy doszli do worka, Struan rzucił Chińczykowi sztylet rączką do

przodu. — Rozetnij go — polecił. Fong ukląkł i rozciął konopny worek. Pisnął z przerażenia i cofnął się. W worku leżał Scragger. Nie miał rąk, nóg, oczu, języka, a kikuty jego kończyn były zasmołowane. — Dobry wieczór, człowieku! — zawołano. Noc rozorał jadowity, zwielokrotniony echem śmiech Wu Kwoka i Struan zerwał się na nogi. Śmiech zdawał się dobiegać z sampanów. — Czego chcesz, ty diable z piekła rodem?! — odkrzy knął. W odpowiedzi rozległ się gardłowy potok chińskich słów i Fong pobladł. Zawołał coś zdławionym głosem. - Co powiedział? — spytał Struan. —On... Wu Kwok mówi, że mam przyjść — tam. —Nigdzie nie pójdziesz — powiedział Struan. — Czego chcesz, Wu Kwok? — krzyknął w stronę sampanów. —Ciebie żywego! Za Kuemoi, do diabła! Ciebie i twoje zasrane fregaty! Z sampanów wyroiły się ludzkie postacie z włóczniami i kordelasami w ręku i z furią wspięły się na wzgórze. Struan odczekał, aż pierwszy z piratów stanie się dobrze widoczny, a potem powalił go kulą. Natychmiast wystrzeliły muszkiety jego zaczajonych marynarzy. Rozległy się wrzaski i pierwsza fala kilkudziesięciu piratów zniknęła. Drogą zaczęła pędzie następna fala rozkrzyczanych zbirów. I znowu muszkiety rozniosły ją na kawałki, ale czterech dotarło do studni. Struan powalił szablą jednego, Fong drugiego, a pozostałych dwóch zabiły kule z muszkietów. Znów zapanował spokój. — Bodaj cię franca zżarła, człowieku! — I ciebie, Wu Kwok! — huknął w odpowiedzi Struan. - Moje flotylle ruszą znowu na Lwa i Smoka! — Wyjdź tylko z tej szczurzej nory i stań twarzą w twarz, a od razu zginiesz! Ścierwo! —Jak cię schwycę, człowieku, to skonasz tak: po kończynie na tydzień. Ten wszarz żył pięć, sześć tygodni, za to ty będziesz zdychał przez rok. Głowę daję. Spotkamy się twarzą w twarz za rok, jak nie prędzej! Znów rozległ się niegodziwy śmiech i zapadła cisza. Struana kusiło, żeby strzelić do sampanów, ale wiedział, że są tam setki ludzi —

mężczyźni, kobiety, dzieci. Spojrzał na rozchylony worek, — Weź ten worek, Fong - polecił i zawołał w ciemność do swoich marynarzy: — Wracajcie na lorszę, chłopcy! Zapewnił Fongowi osłonę i wycofali się. Kiedy wypłynęli daleko w morze, obwiązał worek łańcuchem, zmówił nad nim modlitwę za zmarłych i wrzucił go w głębinę. Patrzył, jak znika w małym krążku morskiej piany. Chciałby opowiedzieć Scraggerowi o pożegnaniu z jego synami. Na wyspie Whampoa powierzył ich kapitanowi statku, wraz z listami do agentów Noble House w Londynie, czy ich odpowiedzialnymi za los chłopców i ich wykształcenie. — No to powodzenia, chłopaki — powiedział im. - Owiedzę was, kiedy przypłynę do kraju. —Czy mogę się widzieć z tobą na osobności, wielmożny panie? — spytał mały Fred, starając się nie rozpłakać. —Tak, synku. Chodź — odparł Struan i zabrał go do kabiny, a wtedy Eurazjata Bert zaniepokoił się, że zostanie sam, Wu Pak zaś chwycił Berta za rękę. —Słucham Fred — powiedział Struan do chłopca, kiedy znaleźli się sami. —Tato powiedzieli, że musimy mieć prawdziwe nazwiska, zanim popłyniemy na krajowe wody, wielmożny panie. —Owszem. Macie je w papierach; Mówiłem ci o tym. Nie pamiętasz? —Bardzo przepraszam, ale nie, wielmożny panie. Zapomniałem. Możemy je usłyszeć jeszcze raz, proszę? —Nazywasz się Frederick MacStruan — odparł mu, bo polubił tego chłopca, a jego własne rodowe nazwisko było bardzo dobre. — A Bert nazywa się Bert Czen. —Aha — rzekł malec. — Tak, teraz zapamiętałem. Ale czemu mamy różne? Ja i brat? —No bo — zaczął Struan, mierzwiąc chłopcu włosy i przypominając sobie, jak boleśnie cierpiał po stracie własnych synów - macie różne matki, prawda? Właśnie dlatego. Tak. Ale my są bracia, szanowny panie — rzekł Fred z oczami pełnymi łez. - Bardzo pana proszę, czy moglibyśmy mieć jedno nazwisko? Czen to całkiem ładne nazwisko. Frederick Czen ładnie brzmi, Tai-Panie.

Dlatego też Struan zmienił dokumenty, a kapitan statku poświadczył autentyczność jego podpisu. — Proszę bardzo, chłopaki, teraz obaj nazywacie się MacStruan. Albert i Frederick MacStruanowie. Rozpłakali się uszczęśliwieni i objęli go za szyję. Struan zszedł pod pokład i starsi się zasnąć. Ale sen; nie przychodził. Śmierć Scraggera przepełniła go wstrętem. Wiedział, że jest to ulubiona tortura Wu Fang Czoia, ojca Wu Kwoka i dziadka małego Wu Paka. Ofierze, którą miano poćwiartować, dawano trzy dni na wybranie kończyny, którą chce mieć uciętą jak® pierwszą. Trzeciej nocy posyłano do nieszczęśnika potajemnie jego znajomka, aby szepnął mu, że pomoc jest w drodze. Tak więc człowiek ów wybierał tę kończynę, bez której, jak sądził, najłatwiej mu będzie się obejść do czasu nadejścia pomocy. Po zasmołowaniu kikuta i jego zagojeniu zmuszano ofiarę do wybrania następnej kończyny i znów częstowano go obietnicą nadciągającej pomocy która nigdy nie nadchodziła. Tylko bardzo silni przeżywali dwie amputacje. Struan wstał z koi i wyszedł na pokład. Morze lekko się wzburzyło; a pokrywa chmur zgęstniała - poświata księżyca znikła. Fale były wysokie, ale wciąż niegroźne. — Jutro się rozpada, panie Struan — odezwał się Cudahy. — Owszem — odpowiedział mu. Spojrzał na wschód, skąd wiało. Czuł, że morze mu się przygląda. Pierwsza Żono — powiedziała. A Sam, budząc Mei-mei dotknięciem. — Nadpływa łódź Ojca. — Czy Lim Din napełnił mu wannę? - Tak, Matko, poszedł na górę go powitać. —Możesz wrócić do łóżka, A Sam. —Mam obudzić Drugą Matkę? Jin-si leżała zwinięta na łóżku przy ścianie kabiny. — Nie, wracaj do łóżka. Ale najpierw podaj mi szczotkę, grzebień i upewnij się, czy Lim Din ma gotowe śniadanie — na wypadek, gdyby Ojciec chciał jeść. Mei-mei leżała przez chwilę na plecach rozpamiętując to co usłyszała od Gordona Czena. Co za szkaradne żółwie łajno z tego mordercy! Dziwne, że oskarżył mojego syna o powiązania z tajnym

stowarzyszeniem! Dostał aż nadto pieniędzy, żeby trzymać język za zębami i umrzeć milcząc. Co za głupota! Ostrożnie wstała z łóżka.-Przez kilka sekund czuła, że nogi ma słabe i niepewne. Potem jednak przestała się chwiać i wyprostowała. —Och, już mi lepiej — powiedziała na głos. Podeszła do lustra i przyjrzała się sobie krytycznie. — Wyglądasz staro — rzekła do swojego odbicia w lustrze. —Wcale nie. Poza tym nie powinnaś wstawać z łóżka — powiedziała Jin-si, siadając na posłaniu. — Pozwól, że ci wyszczotkuję włosy. Czy Ojciec wrócił? Tak się cieszę, że ci lepiej. Wyglądasz naprawdę bardzo dobrze. —Dziękuję, Siostro. Jego łódź właśnie nadpływa. — Mei-mei pozwoliła Jin-si wyszczotkować sobie włosy i spleść je. — Dziękuję, kochana. Poperfumowała się i wróciła do łóżka, czując się odświeżona. Drzwi otworzyły się i wszedł na palcach Struan. —A dlaczego ty nie śpisz? — spytał. —Chciałam mieć pewność, że wróciłeś szczęśliwie. Kąpiel gotowa. I śniadanie. Bardzo się cieszę, że wracasz cały i zdrowy! —Chyba prześpię się kilka godzin. Pośpij jeszcze, dziewczyno, a śniadanie zjemy, kiedy się obudzę. Przykazałem Lim Dinowi, żeby mnie nie budził, chyba że w pilnej sprawie. Pocałował ją krótko, odrobinę skrępowany obecnością Jin-si. Mei-mei zauważyła- to i uśmiechnęła się do siebie. Ale dziwni są ci barbarzyńcy pomyślała. Struan niepewnie skinął! głową Ji|i-si i wyszedł. —Posłuchaj, droga Siostro — powiedziała Mei-mei, kiedy zdobyła pewność, że Struan jej nie słyszy. — Wykąp się w perfumowanej wodzie, a kiedy Ojciec mocno zaśnie, wejdź mu do łóżka i śpij z nim. —Ależ Pierwsza Żono, Ojciec z pewnością niczym nie okazał; że chce, abym z nim poszła. Patrzyłam bardzo uważnie. Gdybym poszła nie proszona, to mógłby się bardzo rozgniewać i odesłać mnie, a wówczas bardzo bym się zblamowała wobec niego i ciebie. - Jin-si, ty po prostu nie możesz zrozumieć, że barbarzyńcy bardzo się od nas różnią. Nie mają pojęcia o prestiżu w naszym rozumieniu. A więc zrób, jak mówię. Ojciec wykąpie się i pójdzie spać. Odczekaj godzinę. A wtedy wejdź do niego. Jeżeli się obudzi i rozkaże ci wyjść, bądź cierpliwa i powiedz.. ~ tu Mei-mei dodała po angielsku -„Przysłała

mnie Pierwsza Żona”. Jin-si powtórzyła angielskie! słowa i zapamiętała je, -Jeżeli się nie uda, wróć tutaj - ciągnęła Mei-męi. — Przyrzekam ci, że wcale nie stracisz przez to twarzy. Nie bój się. Dobrze znam Ojca i wiem, co o tym myśli. Na pewno nie wolno nam dopuścić, żeby odwiedzał te wstrętne burdele. Ten nicpoń pojechał stąd wczoraj prosto do jednego z nich. -Nie! - wykrzyknęła Jin-si. - To dla nas straszna utratą twarzy. O, losie! Jestem oburzona na Ojca. Może lepiej sprzedaj mnie grabarzowi. — Ha! — powiedziała Mei-mei. - Już ja bym mu po kazała, gdybym była zdrowa. Nie martw się, Jin-si. On je szcze ciebie nie zauważył. Powtarzam ci: to barbarzyńca. To obrzydliwe chodzić do burdelu, kiedy ty tu jesteś, a na wet A Sam. .— Święte słowa. Och, to zły człowiek! - Oni wszyscy są źli, kochana — powiedziała Mei-mei. - Jest, mam nadzieję, tak zmęczony, że nie odeśle cię, jak tego oczekuję. Po prostu śpij w jego łóżku. Co do niego, to musimy go zachęcić. Mimo że ma swoje lata, w sprawach miłosnych jest wciąż bardzo nieśmiały. .— Czy wie, że nie jestem dziewicą? - spytała Jin-si, pieszcząc głowę Mei-met. - Jest jeszcze o wiele za młody, żeby do podniety po trzebował dziewic, droga Siostro. A z drugiej strony o wiele za stary, żeby mieć jeszcze cierpliwość do uczenia dziewicy sposobów miłosnych, Powiesz mu tylko: „Przysyła mnie Pierwsza Żona". Jin-si jeszcze raz powtórzyła angielskie słowa. - Jesteś bardzo ładna, Siostro. A więc biegnij. Odcze kaj godzinę, a potem idź do niego. Mei-mei zamknęła oczy i z zadowoleniem rozmościła się w łóżku. Jin-si spojrzała na Struana. Jedną rękę miał ułożoną niedbale na poduszce i mocno spał. Zasłony w oknach kabiny szczelnie zaciągnięto, żeby nie wpadało tu poranne światło. Było bardzo cicho. Jin-si zdjęła piżamę, ostrożnie wślizgnęła się pod pościel i położyła przy Struanie.

Ciepło łóżka podnieciło ją. Wstrzymując oddech, czekała, ale się nie obudził. Przysunęła się bliżej niego, delikatnie położyła dłoń na jego ręce i znów czekała. Mimo to nie obudził się. Przysunęła się jeszcze bliżej. Położyła mu rękę na piersi i nie cofnęła jej. Czekała dalej. Poprzez mgłę marzeń sennych Struan pewien był, że leży przy nim Meimei. Czuł zapach jej perfum, jej bliskość i cieszył się, że jej gorączka to odległa przeszłość i że znów jest zdrowa. Leżeli razem w słońcu i czuł, że jest jej dobrze. Spy tał ją, co chciałaby dostać na urodziny, na co tylko roześmiała się i przywarła do niego mocniej w słońcu, ciemnym, dziwnym i nierzeczywistym, ale pięknym. A potem leżeli tuż przy sobie, słuchał jej szczebiotu, później zaś pływali razem, a on zastanawiał się, kiedy ona się tego nauczyła. A jeszcze później leżeli bok przy boku na plaży i dotykała go całym ciałem. Wtem zaczęła drżeć i przeraził się, że znowu ma gorączkę. Pojawił się też zakonnik w powalanej krwią sutannie i z filiżanką, a filiżanka ta spędziła gorączkę Mei-mei i ściemniło się. W górze jednak wisiały chmury i powinien być dzień, a panował mrok, Fong zaś krzyczał z morza — „Tai-fung"! I wówczas umknęli przed chmurami i znaleźli się w łóżku — razem. Poruszył się we śnie, na wpół ocknął i poczuł dotyk ciepłego, delikatnego ciała. Wyciągnął rękę, zamknął dłoń na dziewczęcej piersi i poczuł, jak przez jej ciało przebiega dreszcz. Leżał w mrocznej kabinie, na krawędzi snu. Na szczycie miękkiej piersi, którą obejmował dłonią, czuł twardy gruzełek. Otworzył oczy. • Jin-si uśmiechnęła się z przesadną skromnością. Struan podźwignął się na łokciu. —Chryste panie, a co ty tu, do licha, robisz? — spytał. Jin-si zamrugała oczami, nic nie pojmując. —Przi-sła-ła mię Piel-sza Żo-na — odparła. —Co? Mei-mei? Zwariowała? — Wskazał ręką drzwi. — Wynoś się. —Przi-sła-ła mię Piel-sza Żo-na — powtórzyła Jin-si, kręcąc głową. —Nie wzruszyłoby mnie nawet, gdyby przysłała cię królowa Anglii! Wynoś się! Jin-si nadąsała się. - Przi-sła-ła mię Pieł-sza Żo-nal — powtórzyła głośniej. Zdecydowanym ruchem ułożyła głowę na poduszce i spojrzała na niego.

Struan roześmiał się. Jin-si nie wiedziała, co o tym myśleć. O bogowie! — wykrzyknęła w duchu. Pierwsza Żona nie myliła się. Barbarzyńcy są zdumiewający. Ale nie ruszę się z tego łóżka. Jak śmiałeś pójść do burdelu i narazić mnie na utratę twarzy wobec Tai-tai? Na miłość boską, czyż jestem wstrętną starą wiedźmą? O nie, Tai-Panie! Nie ruszę się! Jestem bardzo ładna, jestem Drugą Siostrą i Drugą Żoną w twoim domu, i koniec! — O bogowie — powiedział Struan, opanowując się. — Chcę poślubić Mei-mei, choćby to był mój ostatni uczynek na tym świecie. A resztę pal diabli! Położył się na plecach i zaczął obmyślać, co wraz z Mei-mei będzie robił w ojczyźnie, w Anglii. W Londynie będzie pięknością... o ile tylko nie ubierze się po europejsku. Razem wstrząśniemy posadami angielskiego dobrego towarzystwa. Muszę szybko pojechać do kraju. Może osobiście uda mi się zniszczyć ministra spraw zagranicznych! Albo zapobiec przyjazdowi Whalena. Tak jest! Klucz do sprawy Hongkongu spoczywa obecnie w Londynie. A więc do kraju — im prędzej, tym lepiej. Przekręcił głowę na poduszce, spojrzał na Jin-si i na dobrą sprawę zobaczył ją właściwie po raz pierwszy. Była bardzo powabna. Skórę miała równie wspaniałą, co perfumy. — Och, dziewczyno, srodze mnie kusisz — powiedział. Przytuliła się do niego mocniej. ROZDZIAŁ CZTERDZIESTY PIĄTY „Biała Czarownica" przywlokła się chwiejnie do portu tuż przed południem. Brakowało jej fokmasztu, a na pokładzie głównym leżała plątanina połamanych < drzewc i poskręcanego takielunku. Kiedy skierowała się na miejsce postoju, podpłynął do niej łodzią Brock. — Psiamać, ktoś za to zapłaci! — ryknął, kiedy wszedł na pokład, instynktownie odgadując z porwanych, nie zrefowanych i pookręcanych na fałach żagli, że statek miał ich postawionych za dużo. - Co się stało? .— Dzień dobry, panie Brock — przywitał go Michaelmas, silny, ospowaty pierwszy oficer. — Przywiozłem pana Gortha. Bo żem wiedział, co pan zamyśla. — W wielkiej pięści dzierżył bat. — W dwie godziny po wypłynięciu z Makau wpadliśmy w szkwał. Ten pioruński szkwał o mało co

nas nie obalił. Zniósł nam maszt i zepchnął z. kursu o pięćdziesiąt mil. Brock zacisnął dłoń w pięść i potrząsnął mu nią przed twarzą. - Toś ty taki mądry, że nie widzisz szkwału?! Takiś mądry, że o tej porze roku nie refujesz żagli?! - spytał. Nie, panie Brock — powiedział bez lęku Michaelmas. — Ale ten szkwał przyszedł od zawietrznej. Więc pan mnie za niego nie rugaj, jak pragnę Jezusa! Brock trzasnął go pięścią i Michaełmas zderzywszy się z nadburciem osunął się nieprzytomny na pokład. — Pennyworth! — krzyknął Brock do drugiego oficera, młodego, krępego i mocno zbudowanego. — Aż do odwo łania jesteś kapitanem! Rzuć kotwice sztormowe. Będziem mieć złą pogodę. Wtem spostrzegł na pokładzie rufowym Culuma. Marynarze pierzchali przed nim, kiedy wspinał się po takielunku i wchodził po krótkiej schodni. Stanął groźnie nad Culumem. — Dzień dobry, panie Brock, chciałem... — zaczął Culum. Gdzie pani Brock? Na dole, proszę Pana. To nie była wina Michaełmassa. A ja chciałem... — Zamknij się! — warknął Brock i odwrócił się od niego z pogardą. Na taką zniewagę Culum zawrzał. Brock nigdy nie pokazałby pleców Tai-Panowi. —Nikomu nie wolno zejść na brzeg! — krzyknął Brock. — Posprzątaj ten bałagan, Pennyworth, bo inaczej wyrzucę cię ze statku jak tego sukinsyna Michaelmasa. Zabrać mi go stąd! — Obrócił się gwałtownie do Culuma. — A z tobą zaraz się rozmówię! —Chciałbym porozmawiać teraz. —Jeszcze jedno słowo, zanim będę gotów, a zetrę cię na proch! Culum podążył za Brockiem pod pokład żałując, że nie ma tu TaiPana. O Boże, jak ja dam sobie z nim radę? — myślał. Dlaczego musieliśmy wpaść na ten przeklęty szkwał? Tess stała przy drzwiach swojej kabiny. Uśmiechnęła się niepewnie do ojca i dygnęła, ale Brock minął ją, otworzył drzwi głównej kabiny i zatrzasnął je za sobą. —Och, kochany, niech nas Bóg ma w swojej opiece — zawołała do Culuma. —Nie bój się. Nic nam nie zrobi — powiedział Culum, siląc się na zwykły ton i żałując, że nie ma pistoletu. Podszedł do kołkownicy,

wyrwał z niej kołek do obkładania lin i skinął na Tess, żeby weszła do kabiny. — Nie bój się. Dał przenajświętsze słowo honoru. Przysiągł. —Uciekajmy, póki jest sposobność — powiedziała błagalnie. —Teraz już nie mogę uciec, kochanie — odparł. — Nie bój się. Najlepiej wyjaśnić sprawę od razu. Musimy to zrobić. — A więc pozwoliłaś, żeby Tess się w y m k ł a, a ten łajdak zamydlił ci oczy, tak? - spytał Brock. — Tak — przyznała Liza, starając się opanować strach. - Pilnowałam uważnie i na myśl mi nie przyszło, ale pomyliłam się — oni uciekli. Jednak pobrali się, chłopie, i nic na to nie... — O tyra ja zdecyduję, psiamać! Co się stało z Goethem? Zrelacjonowała mu wszystko, co wiedziała. — To Gorth sprowokował Dirka Struana — powie działa. Bała się nie tylko o siebie, ale jeszcze bardziej o Tess, Culuma i o swojego męża. Była pewna, że jeżeli Tyler zaata kuje tego diabła w takim stanie, to po nim. - To Gorth, Tyler. Obrzucił Tai-Pana strasznymi wyzwiskami. I trząsł go biczem. Przy ludziach! Mówiłam Gorthowi, żeby zacze kał — przyjechał tu i zabrał ciebie — ale uderzył mnie i po szedł. - Co takiego?! Odgarnęła włosy z prawego ucha. Było spuchnięte i czarne, a wewnątrz pokryte zaschniętą krwią. — Wciąż mnie okropnie rwie - powiedziała i rozpięła bluzkę. Pierś miała szkaradnie posiniaczoną. — To mi zro bił. Twój syn! To prawdziwy szatan, wiedziałeś o tym. - Na Boga,. Lizo! Jeżeli on... gdybym wiedział... dobrze się stało, że zginął! Ale niedobrze, że z ręki morderców i niehonorowo, do diabła! Z przerażającą miną Brock nalał sobie z beczki kufel piwa, a Liza podziękowała Bogu, że przewidująco przygotowała nowy antałek. —Lekarz ma pewność co do francy? Co do tego młodego sukinsyna? — spytał. —On nie ma francy i nie jest sukinsynem. To twój zięć! —Wiem o tym. Skarż go Bóg! —Tyler, wybacz im. Błagam cię! To dobry chłopiec, strasznie zakochany w Tess, a ona jest szczęśliwa i... — Dość tęgo gadania! Brock łyknął piwa i z trzaskiem postawił kufel. Dirk to wszystko uplanował. Wiedziałem. Mnie na złość! Najpierw

wyjeżdża, żeby zniszczyć mi najstarszego syna, a potem jeszcze okrada mnie z godziwego wesela córki. Przeklęty Struanł Zabrał mi nawet to! — Cisnął kuflem o ścianę. — Dzisiaj pochowamy Gortha w morzu. —Tyler, kochany — zaczęła Liza i dotknęła jego ręki. — Tyler, jest jeszcze coś. Trza, żebyś o tym wiedział. Musisz wybaczyć... musisz wiele wybaczyć. Chodzi o Nagreka. —Co? —Gorth powiedział mi, co ty i on zrobiliście z Nagrekiem. To okropne, ale zasłużył sobie. Bo położył się z Tess. Zrobił to. Ale Culum widać się na tym nie poznał. Więc twoja córka uniknęła strasznego losu. Mięśnie wokół oczodołu Brocka gwałtownie zadrgały. —Co mówisz?! —To prawda, Tyler — powiedziała Liza i dała upust swojej udręce. — Daj im chociaż szansę. Przecie żeś przysiągł przed Bogiem. I Bóg pomógł nam względem Tess, chłopie. Wybacz im. Schowała twarz w dłonie i rozszlochała się spazmatycznie. Brock poruszył ustami, ale milczał. Wstał ciężko, przeszedł przez korytarz i zatrzymał się przed Culumem i Tess. Ujrzał przerażenie w oczach córki. Uraziło go to i rozbudziło w nim okrucieństwo. —Wolałaś postąpić wbrew mojej woli. Powiedziałem: trzy miesiące. Ale ty... —Och, tato!... Och, tato!... —Panie Brock. Czy mogę... —Zamknij się! Niedługo będziesz miał głos! Tess, wolałaś uciec jak byle zdzira. A więc dobrze. Idź się pożegnać z mamą. A potem wynoś się z naszego życia, na brzeg ze swoim mężem! —Och, tato, proszę, wysłuchaj mnie!... —No, mów! Bo chcę się rozmówić z nim. —Nie odejdę! — krzyknęła histerycznie Tess. Chwyciła kołek do mocowania lin. - Nie tkniesz go! Zabiję cię! Brock wyrwał jej kołek z rąk, zanim spostrzegła, że zrobił jakikolwiek ruch. —Wynoś się na brzeg! — powtórzył. Obserwował swoje zachowanie, jakby to był jakiś straszny sen. Chciał jej przebaczyć, chciał, żeby go objęła, ale władała nim drugą, gorsza strona jego natury i nie mógł się powstrzymać. — Wynoś się, do diabła! — zawołał.

—Nie przejmuj się, najmilsza — powiedział Culum. — Idź i spakuj się. Wycofała się tyłem z kabiny i umknęła. Brock kopnął w drzwi. - Przysiągł żem wam spokojną zatokę. Ale wtedy, kiedy pożenicie się jak Bóg przykazał. Niech pan posłucha, panie Brock... To ty posłuchaj, psiamać, bo zgniotę cię jak pluskwę! — Z kącika ust Brocka wyprysnęła nitka śliny. — Zapytałem cię szczerze, jak mężczyzna mężczyznę, czy się godzisz na te trzy miesiące. Odpowiedziałeś, że tak. Ale żeś złamał dane słowo. A przecież mówiłem: „Odpowiedz szczerze, synu". Culom nie odezwał się. Modlił się o siłę, wiedząc, że przegrał. Postanowił jednak, że, dalibóg, nie ustąpi. —Złamałeś czy nie złamałeś? —W takim razie uważam, żem zwolniony od przysięgi. —Mogę już mówić? —Jeszcze nie skończyłem. Ale chociaż żeś oszukał, to jesteś po ślubie. Odpowiesz mi na pytanie? Przed Panem Bogiem? Wtenczas będziem kwita. Oczywiście odparł Culum. Chciał powiedzieć Brockowi o francy, burdelu i jak do tego doszło. —Przed Panem Bogiem? —Nie mam nic do ukrycia i... —Czy twój ojciec to wszystko uplanował? - przerwał mu Brock. Podsunął ci myśl o ucieczce? Wiedział, że to rozwścieczy Gortha? Wiedział, że rozwścieczy to Gortha tak, że znieważy go przy ludziach i da mu tym sposobność do pojedynku? Czy poszłeś pijany do burdelu, nie wiedząc gdzie żeś był ani z kim? Nie musisz odpowiadać. Masz to wypisane na twarzy. —Tak... ale musi mnie pan wysłuchać. Jest wiele... —Dam tobie spokojną przystań. Ale powiem ci bez ogródków, że dobiorę się do twojego taty. Dobiorę się do Noble House. Nie spocznę, dopóki ich nie zniszczę. Spokojną przystań znajdziesz tylko u Brocka i Synów. Tylko tam, Culumie! Tylko tam, przeklęty Struanie! A do tego czasu nie znam cię! Ciebie i Tess! Rozwarł gwałtownym ruchem drzwi. —Nie wysłuchał pan, co myślę o tym ja! — krzyknął Culum. — To

nie jest uczciwe! —Ty mi tu nie gadaj o „uczciwości" — odparł Brock. — Prosiłem cię w oczy. O trzy miesiące! Powiedziałem: „Odpowiedz szczerze, synu." Aleś ty i tak złamał dane słowo. Dla mnie, dalibóg, nie masz honoru! Odszedł, a Culum patrzył za nim, targany udręką, ulgą, wstydem i nienawiścią. — Nie jest pan uczciwy — powiedział, raniąc się własnym głosem. Brock wyszedł na pokład; załoga nadal trzymała się od niego z daleka. — Pennyworth! — zawołał. Drugi oficer oderwał się od sortowania drzewc i pozrywanego takielunku, które nadzorował, i przywlókł się do niego zmęczonym krokiem. — Znajdź Struana — polecił mu Brock. - Powiedz, że będę na niego czekał w Szczęśliwej Dolinie. Pomiędzy jego nabrzeżem a moim. — Urwał i wykrzywił twarz w niewesołym uśmiechu. — Nie. Na wzgórzu w Szczęśliwej Dolinie. Tak jest. Na wzgórzu, co miało być jego. Powiedz mu, że będę na niego czekał na wzgórzu w Szczęśliwej Dolinie... z tym, czym on chciał walczyć z Gorthem. Zrozumiałeś? —Tak jest — oHnarł Pennyworth, przygryzając wargę. — Tak jest. —A jak piśniesz słówko o tym komuś jeszcze, to jak pragnę Boga, oderżnę ci jaja — zapowiedział Brock i ruszył do schodni. —A kto wyrychtuje statek, panie Brock? —Ty. Przecież jesteś kapitanem „Białej Czarownicy". Jak dostarczysz wiadomość. Struan przypatrywał się Jin-si. Wciąż jeszcze spała u jego boku. Porównał ją z Mei-mei. Mei-mei zaś ze swoją chińską kochanką sprzed wielu lat. I je trzy z Ronalda, swoją jedyną żoną. Taką inną. A jednak pod wieloma względami tak bardzo do nich podobną. Zastanawiał się, czemu te trzy Chinki podniecały go bardziej niż ona, którą przecież kochał... dopóki nie poznał Mei-mei. Zadał sobie pytanie, czym jest miłość. Wszystkie trzy Chinki miały ze sobą wiele wspólnego: niewiarygodnie jedwabistą skórę, humor, przywiązanie i zamiłowanie do spraw doczesnych, jakiego dotąd nie znał. Ale Mei-mei znacznie przewyższała dwie pozostałe. Była ideałem. Czule dotknął Jin-si. Poruszyła się, ale nie obudziła. Ostrożnie wysunął się z łóżka i wyjrzał przez okna, żeby sprawdzić, jak wygląda

niebo. Chmur przybyło. Ubrał się i zszedł pokład niżej —No tak — powitała go Mei-mei. Siedziała wyprostowana w łóżku, wyglądała prześlicznie. —No tak — odparł. —Gdzie moja siostra? —„Przi-sła-ła mię Piel-sza Żo-na". —Ha!.— powiedziała Mei-mei i targnęła głową. — Jesteś zwykłym lubieżnym dwulicowcą i już naprawdę nie uwielbiasz swojej starej matki. — To prawda — odparł, drażniąc się z nią. Nigdy je szcze nie wyglądała tak pięknie i z wymizerowaniem było jej do twarzy. — Chyba spakujesz manatki i odeślę cię! — Ajiii ja! Ale się przejęłam! Roześmiał się i wziął ją na ręce. —Ostrożnie, Tai-Panie — powiedziała. — Podobała ci się Jin-si? Tak bardzo się cieszę. Słowo. —Chciałabyś zostać Tai-tai? - Co takiego? No, jeżeli cię to nie interesuje, to więcej o tym nie wspomnę. —Och, nie, Tai-Panie! Mówisz o Tai-tai? Prawdziwej Tai-tai, zgodnie z obyczajem? Och, nie żartujesz sobie ze mnie? Proszę, nie żartuj ze mną w tak poważnej sprawie. Nie żartuję, Mei-mei. - Usiadł w fotelu, trzymając ją w ramionach. Jedziemy do kraju. Razem. Weźmiemy pierwszy dostępny kłiper, a po drodze ślub. Za kilka miesięcy. — Och, to cudownie! — Uścisnęła go. — Puść mnie na chwileczkę. Kiedy wypuścił ją z objęć, lekko chwiejącym się krokiem podeszła do łóżka. —Widzisz? Już prawie wyzdrowiałam — powiedziała. —Teraz się położysz. — oświadczył. —Naprawdę myślisz o małżeństwie? Zgodnie z waszymi zwyczajami? I moimi? — Owszem. Takimi i takimi, jeśli chcesz. Uklękła przed nim z wdziękiem ,dotknęła czołem dywanu i zaczęła bić pokłony. - Przysięgam, że okażę się godną być Tai-tai. - powiedziała. Szybko ją podniósł i położył do łóżka.

—Nie rób tego, dziewczyno — rzekł.

Biję ci czołem, bo obdarzyłeś mnie najogromniejszym niesamowicie wielkim prestiżem na ziemi. — Znowu go objęła, a potem odepchnęła lekko od siebie i zaśmiała się. — Jak ci się podoba mój urodzinowy prezent, heja? Czy to właśnie dlatego zaślubiasz twoją biedną starą matkę? —Tak i nie. Za to, że o mnie pomyślałaś. —Jest miła. Lubię ją bardzo wielmożnie. Cieszę się, że ty też. —Gdzie ją znalazłaś? —Była konkubiną w domu mandaryna, który zmarł pół roku temu. Mówiłam ci, że ma osiemnaście lat?, Złe czasy przyszły na jego dom, więc Tai-tai poprosiła swata, żeby znalazł jej dobrą partię. Dowiedziałam się o niej i spotkałam się z nią, żeby ją wypytać. —Kiedy? W Makau? —Och, nie. Kilka miesięcy temu. — Mei-mei przytuliła się do niego mocniej. — Rozmawiałam z nią w Kantonie. Powiedziała mi o niej Tai-tai Żin-kua. Kiedy zaczęłam chodzić z dzieckiem, pomyślałam: „O, to świetnie, poślę po nią. Bo mój mąż jest chutliwy i zamiast zostać w domu, może pójść do burdelu". Przyrzekłeś, że nie pójdziesz, ale wczoraj wieczorem poszedłeś do burdelu. Ty podły żółwi bobku! —Nie poszedłem do żadnej z tamtych dziewcząt. Po prostu w odwiedziny do Arystotelesa. —Ha! — Mei-mei pogroziła mu palcem. - To ty tak mówisz. Nie mam nic przeciwko dziwkom, ale nie tym. No dobrze, tym razem ci uwierzę. —Uprzejmie dziękuję. —Jin-si jest wyjątkowo miła, więc nie potrzebujesz burdeli. Ach, jaka jestem szczęśliwa. Pięknie śpiewa i gra na wielu instrumentach, pięknie szyje i jest bardzo pojętna. Uczę ją angielskiego. Pojedzie z nami do Anglii. I A Sam z Lim Dinem. — Mei-mei zmarszczyła lekko brwi. — Ale zawrócimy z kraju do Chin, Bardzo często. - Tak. Możliwe. - To dobrze. Naturalnie, że zawrócimy. - Znów lekko się uśmiechnęła. — Jin-si to bardzo zdolna dziewczyna. Miła jest w łóżku? Wokół oczu Struana pojawiły się zmarszczki rozbawienia. —Nie kochałem się z nią, jeśli o to pytasz - odparł. —Co takiego?! —Lubię sam decydować, kogo wpuszczam do łóżka i kiedy.

—Masz ją w łóżku i nie kochasz się z nią?! —Owszem. —Bój się Boga, Tai-Panie! Nigdy cię nie pojmę. Nie pożądasz jej? —Jasne, że pożądam. Ale dziś w nocy postanowiłem, że nie tym razem. Może dziś wieczorem. Albo jutro. Kiedy ja zechcę. Nie prędzej. Niemniej doceniam twoją troskliwość. —Bój się Boga, dziwny jesteś! A może po prostu tak wyczerpała cię jakaś nędzna dziwka, że nie mogłeś! Co? —Przestań! Zapukano do drzwi. —Tak? — powiedział Struan. Wszedł Lim Din. —Tai-Panie, pan tu. Widzieć Tai-Pan. Może? - spytał. —Jaki pan? —Pan Penilers. ROZDZIAŁ CZTERDZIESTY SZÓSTY Z cienia opuszczonego, nie mającego dachu kościoła Brock przyglądał się Struanowi, który wspinał się ścieżką na wzgórze. Dostrzegł w jego ręku złożony korbacz i lekko go zemdliło. Jednakże cieszył się, że nareszcie dojdzie pomiędzy nimi do starcia. Poprawił rzemień korbacza, wstał i wyszedł na otwartą przestrzeń. Lewą rękę zacisnął na nożu. Struan zauważył Brocka natychmiast po tym, jak wyłonił się zza osłony kościoła, i od razu zapomniał o przygotowanym przez siebie planie. Zatrzymał się. Pamiętał tylko, że ma przed sobą wroga, którego musi zniszczeć: 2 trudem opanował się i znów zaczął iść ścieżką w górę, a mięśnie drżały mu z ochoty do walki. Wreszcie stanęli naprzeciwko siebie, twarzą w |warz. —Zaplanowałeś tę ucieczkę i pojedynek, może nie? — spytał opryskliwie Brock. —Owszem — odparł Struan, rozwierając dłoń ze złożonym korbaczem. Bicz bojowy szczęknął nienawistnie, Struan jeszcze raz musiał wysilić pamięć, żeby przypomnieć sobie, co chciał powiedzieć Brockowi. Brock zacisnął dłoń na uchwycie korbacza, zrobił krok do przodu i przygotował się do ataku. — Żałuję, że Gorth zginął tak, jak zginął — powiedział

Struan, poruszając jedynie oczami, - Z przyjemnością sam bym go zabił. Brock nie odpowiedział, ale niepostrzeżenie przeniósł ciężar ciała na drugą nogę. Wschodni wiatr mierzwił mu włosy. Struan pochylił się lekko i w jego lewej ręce pojawił się sztylet. — Tess ma france — powiedział. Brock cały skamieniał. Nie ma - odparł. ~ Lekarz stwierdził, że Culum jest zdrowy. — Lekarzy można kupić — ciągnął Struan czując, jak ogarnia go żądza mordu. — Została zarażona z rozmysłem! O żesz ty... Brock z wściekłością zakręcił korbaczem i skoczył na Struana. Żelazny kolec minął zaledwie o ułamek cala jego oczy. Struan zamachnął się i sieknął swoim korbaczem, ale Brock uskoczył i obaj zaczęli krążyć wokół siebie jak dwie bestie. — Zarażona przez Gortha! On to zaplanował! - dodał Struan. Chciał zakończyć tę rozmowę. — Słyszysz? To ro bota Gortha! Brockowi dudniło w głowie. Myślał tylko o tym, żeby doskoczyć do wroga i go zabić. Znów starli się gwałtownie, zamachnąwszy się jeden na drugiego korbaczami. Brock sparował cios noża Struana, ten zaś wywinął się i odskoczył poza zasięg jego ciosów świadom, że nie zdoła już dłużej panować nad sobą i cofać się. — To Gorth zaplanował tę france! - Łżesz jak pies! - odparł Brock, skradając się wolno. —Gorth dał Culumowi zaprawiony trunek. I środek podniecający. Gorth zapłacił w burdelu, żeby dali Culumowi zarażoną prostytutkę. Chciał, żeby złapał france! Twój przeklęty syn! Rozumiesz?! —Łżesz! —Ale, dzięki Bogu, Culum nie ma francy. Powiedziałem ci tamto tylko po to, żebyś pojął, dlaczego chciałem zabić Gortha. Culum nie ma francy, ani Tess. —Co? —Tak. Bóg mi świadkiem, że to prawda. —Ty diable! Ty bluźnierco! Łżesz przed Bogiem! Struan zamarkował atak, a Brock cofnął się i złowieszczo przygotował do jego odparcia. Ale Struan nie uderzył korbaczem.

Wszedł przez otwarte drzwi porzuconego kościoła i stanął przed ołtarzem. — Przysięgam przed Panem Bogiem, że to prawda! — powiedział. Odwrócił się i przestał nad sobą panować. Miał wrażenie, że zniknęły wszelkie dźwięki, a cały świat to Brock i szaleńcza żądza zabijania. Powoli zaczął iść z powrotem nawą. — Gorth zamordował prostytutkę w Makau, a drugą tutaj! — syknął. - To jeszcze jedna prawda. Jego krew nie splamiła mi rąk, ale twoja splami. Brock wycofał się z wejścia do kościoła, ani na moment nie spuszczając Struana z oka. Wiatr ustał, co było, jak wie dział, dziwne, dziwne i nie wróżyło nic dobrego. Ale nie za przątał tym sobie głowy. , — W takim... w takim razie... miałeś powód — przyznał. — Cofam... to, co żem powiedział. Dalibóg, miałeś powód. — Znalazł się już przed kościołem i zatrzymał się, wybity z konceptu. — Cofam wszystko, co żem mówił o Gorthie — rzekł. — Ale między nami nie ma zgody. Zapłonął gniewem na syna, Struana i całą przeszłość, wiedząc tylko jedno — że w tej chwili musi walczyć, walić, siec, zabić. Żeby przeżyć. I wtedy poczuł na policzku nowy powiew wiatru. Nagle oprzytomniał. Wpatrzył się w ląd. Nieoczekiwany ruch Brocka na chwilę zdezorientował Struana, który się zawahał. — Wiatr się zmienił — wychrypiał Brocki -- Co? — spytał Struan, z trudem skupił się i cofnął, nie dowierzając mu. Obaj spoglądali teraz na chiński ląd, pilnie nasłuchując i badając wiatr. Wiał z północy. Łagodnie, lecz z pewnością stamtąd. To chyba szkwał - powiedział Brock. Mówienie sprawiało mu ból, a serce waliło jak młotem. Całkiem osłabł. —Szkwał? Nie z północy! — powiedział Struan, równie wyczerpany. O Boże, pomyślał, przed chwilą byłem zwierzęciem. Ale ta zmiana wiatru.;. —Tajfun! — wykrzyknął Brock. Spojrzeli na port. Dżonki i sampany pędziły do brzegu.

- Owszem. - potwierdził Struan. Ale powiedziałem ci prawdę. O Gorthie. Brock posmakował gorycz, która zebrała mu się w ustach, i wypluł ją.. — Za Gortha przepraszam. Owszem. On to spowodo wał i szkoda wielka, że nie żyje — przyznał Brock. Gdzieżem popełnił błąd? — zapytywał siebie. Gdzie? — Co się stało, to się nie odstanie. Powiedziałem ci swoje w Kolonii. Tak, źle zrobiłem, żem cię wyzwał dziś na pojedynek, ale powiedziałem w Kantonie swoje, i tego nie zmienię. Nie zmienię się bardziej, niż ty sam. Ale w dniu, kiedy staniesz przeciw mnie z dziewięciorzemiennym kańczugiem, już nie powstrzymamy walki. Tak jak powiedziałem, ty wybierz ten dzień. Zgoda? Struan czuł się dziwnie słaby. — Zgoda — odparł. Cofnął się, zdjął z ręki korbacz i schował sztylet, obserwując Brocka, bo mu nie ufał. Brock również odłożył broń. — Wybaczysz Culumowi i Tess? — spytał Struan. — Tak jak żem powiedział, nie znam ich. Do czasu, aż Culum dołączy do Brocka i Synów, Brock i Synowie staną się Domem Wspaniałym — Noble House, a ja jego Tai-Pa-nem. Struan upuścił żelazny bicz bojowy na ziemię, a Brock upuścił swój. Obaj zeszli szybko ze wzgórza dwiema różnymi ścieżka mi. ROZDZIAŁ CZTERDZIESTY SIÓDMY W ciągu dnia wiatr z północy przybrał na sile. Pod wieczór Miasto Królowej było przygotowane, że trudno lepiej. Zatrzaśnięto okna, zabarykadowano drzwi, a ci, którzy przewidująco wykopali piwnice, błogosławili swój dżos. Mieszkający w prowizorycznych i tymczasowych pomieszczeniach znaleźli dla siebie miejsce w mocniejszych budynkach. Ale mocnych budynków było niewiele, z wyjątkiem tych w Szczęśliwej Dolinie. Niewielu miało ochotę narazić się na nocne gazy, mimo że przeczytali w dzisiejszym wydaniu „Wschodnich Czasów" o leku na malarię. W tej chwili china i tak była nieosiągalna. Zaryto głęboko w dnie wszelkie dostępne kotwice, a statki uszczelniono. Rozstawiono je jak najdalej od siebie, aby zapewnić im jak

najwięcej miejsca na przechyły, kiedy zaczną wiać zmienne wiatry. Ale znaleźli się i tacy, którzy twierdzili, że ponieważ wiatr wieje bez przerwy z północy, to nie może zwiastować tajfunu. Nikt nie słyszał, żeby tajfun wiał tylko z samej północy. Tajfunowe wichry nieustannie zmieniały kierunki. Nawet Struan był skłonny zgodzić się z taką opinią. Nigdy słupek barometru nie stał tak wysoko. I jeszcze nie było takiego tajfunu, żeby barometr nie opadł. Wraz z nadejściem zmierzchu z nisko wiszących chmur zaczęło mżyć i upał zelżał. Struan starannie rozważył niebezpieczeństwa. Gdyby miał na głowie tylko troskę o własne życie, to wypłynąłby „Chińską Chmurą" na pełne morze i mknął na południe, aż wiatr zacznie wiać w przeciwną stronę lub się zmieni. Wówczas zaś obrałby najbezpieczniejszy kurs i uciekł. Jednakże jakiś niepojęty impuls kazał mu nie ryzykować wyjścia w morze. Zamiast tego przeniósł Mei-mei, Jin-si, A Sam i Lim Dina do ogromnej opuszczonej faktorii w Szczęśliwej Dolinie i wprowadził ich do swojego mieszkania na drugim piętrze. Miał wrażenie, że deszcz i wiatr przegonią nocne gazy. Mei-mei była bezpieczniejsza pod osłoną z cegieł i kamienia niż na morzu czy w dole wykopanym w ziemi, a tylko to się liczyło. Culum podziękował ojcu za propozycję schronienia się w faktorii, lecz oświadczył, że woli zaprowadzić Tess do biura komendanta portu. Był to niski budynek z granitu, w którym Glessing wydzielił dla Culuma i Tess pomieszczenie w swojej kwaterze, mieszczącej się w tym budynku. Struan opowiedział młodej parze, co wydarzyło się na wzgórzu i że w jakimś sensie zawarli z Brockiem pokój. Przez cały dzień, przygotowując się do tajfunu, który mógł nie nadejść, rozmyślał o brutalności i przemocy tkwiącej w człowieku. —-Co cię trapi, mężu? — spytała Mei-mei. —Nie wiem. Brock, ja sam, tajfun... nie wiem. Może to, że chmury wiszą nisko. —Powiem ci, gdzie leży zło. Za dużo myślisz o tym, co się stało, a co gorsza, martwisz się o to, co się mogło stać. Ha! To głupota! Bądź Chińczykiem! Rozkazuję ci! Przeszłość to przeszłość! Zawarłeś z Brockiem pokój! Nie trać czasu, nie siedź osowiały jak stara baba cierpiąca na zaparcie. Zjedz coś, napij się herbaty, pokochaj z Jin-si.

Mei-mei roześmiała się i przywołała Jin-si, która przeszła prędko przez wielką sypialnię, usiadła na łóżku i wzięła ją za rękę. — Spójrz na nią, na miły Bóg! Już dałam jej dobry paternoster! Uśmiechnął się na to i poczuł ulgę. — To rozumiem — powiedziała. — Myślę o tobie cały czas, nie myśl sobie. Jin-si jest sama w pokoju obok. Czeka sumiennie całą noc. niemożliwa, dziewczyno — powiedział, par — Jesteś skając śmiechem, a Mei-mei powiedziała coś prędko po chińsku do Jin-si. Jin-si zamieniła się w słuch, po czym radośnie klasnęła w dłonie, uśmiechnęła się promiennie do Struana i wybiegła. Co jej powiedziałaś? - spytał podejrzliwie. — Powiedziałam jej, jak się kochasz. I jak cię niesamo wicie podniecić. No i żeby się nie bała, kiedy pod koniec krzykniesz: - A bodaj cię diabli! Czy ty w ogóle nie rozumiesz spraw intymnych? — Tai-tai wie co najlepsze dla jej porywczego chłopca. Jin-si czeka na ciebie. — Co? — Jin-si. Kazałam jej się przygotować. Miło jest się kochać wieczorem, na pewno. Zapomniałeś? Struan chrząknął i ruszył do drzwi. — Uprzejmie ci dziękuję, ale jestem zajęty - powiedział. Zszedł na dół i nieoczekiwanie odkrył, że czuje się znacznie lepiej. Tak, to nonsens martwić się o przyszłość, powiedział sobie; I jeszcze raz pobłogosławił swój dżos za Mei-mei. Brock kazał usunąć złamany maszt „Białej Czarownicy" z gniazda i dla bezpieczeństwa przywiązać go: Wszystkie połamane drzewca i splątany takielunek posortowano, a statek uszczelniono, Brock kazał rzucić z przodu trzy kotwice, a na rufie kotwicę sztormową z płótna, żeby utrzymać kliper dziobem do wiatru. Cały dzień chodził otępiały. Bolała go głowa, bolało w piersiach i był pewien, że dzisiejszej nocy będzie miał złe sny. Miał ochotę upić się, pofolgować sobie. Zdawał sobie jednak sprawę z nadciągającego niebezpieczeństwa. Po raz ostatni z latarnią w ręku obszedł omywany deszczem pokład, a potem zszedł na dół, żeby sprawdzić, co ż Lizą i Lillibet.

— Masz tu herbatę, złotko — powiedziała Liza. - Lepiej przebierz się w suche ubranie. Jest przygotowane. Wskazała na leżące na pryczy marynarską kurtkę, spodnie, siudwestkę i wysokie buty. — Dziękuję, serce — odparł Brock, usiadł przy stole i wypił herbatę. —.Tatusiu, pobawisz się ze mną? — spytała Lilłibet, a kiedy nie odpowiedział, bo jej nie usłyszał, pociągnęła go za zmoczony płaszcz. —-Tatusiu, czy zechcesz, proszę, pobawić się ze mną? — Zostaw ojca w spokoju.—- ostrzegła ją Liza. — Ja się z tobą pobawię. Zabrała córkę do kabiny obok i podziękowała Bogu za rozejm pomiędzy mężem i Struanem. Opowiedział jej, co się wydarzyło, więc podziękowała Stwórcy za wysłuchanie jej modlitw. Ten wiatr to cud, powiedziała sobie. Teraz trza tylko cierpliwości. Po namyśle Tyler zgodzi się pobłogosławić Tess. Poprosiła Boga, żeby miał w opiece córkę, Culuma, statek i wszystkich, a potem usiadła i zaczęła grać z Lillibet w szubienicę. Tego dnia spuszczono do łodzi trumnę z ciałem Gortha. Liza z Brockiem popłynęli na głęboką wodę, gdzie Brock zmówił modlitwę pogrzebową. Kiedy skończył, przeklął syna i cisnął trumnę w głębinę. Powrócili na „Białą Czarownicę", Brock poszedł do swojej kabiny, zaryglował drzwi i zapłakał nad swoim synem i córką. Rozpłakał się po raz pierwszy od chwili, gdy stał się mężczyzną, a radość życia opuściła go. Wiatr i deszcz wzmagały się coraz bardziej przez całą noc. Z nadejściem świtu ulewa stała się silna, ale nie przerażająca, morze zaś wzburzone, ale nie groźne. Brock spał w ubraniu i na pokład wyszedł z załzawionym okiem. Spojrzał na barometr. Nadal wskazywał 757 milimetrów, ani drgnął. Stuknął w niego pięścią, ale nic to nie zmieniło. - Dzień dobry, panie Brock — przywitał go Pennyworth. Brock apatycznie skinął mu głową. — To chyba zwykła burza deszczowa — dodał Pennyworth, zaniepokojony jego przygaszeniem. Brock przyjrzał się niebu i morzu. Warstwa chmur wisiała zaledwie kilkaset jardów nad ziemią, skrywając góry na wyspie i Pik, ale i to nie było niezwykłe. Zmusił się do pójścia na dziób i sprawdził liny kotwiczne. Były mocne -

trzy sztuki grubości ludzkiego .uda, z trzema kotwicami. Pomyślał, że przetrwają każdy sztorm. Ale nie ucieszyło go to. Nie czuł nic. Schludna i smukła „Chińska Chmura" unosiła się na kotwicach, a majtkowie trzymający na niej wachtę kulili się pod osłoną pokładu rufowego. Reszta statków stała na ko twicach bez kłopotów, a w przystani królował wielki okręt flagowy. Kilka zapóźnionych sampanów i dżonek szukało miejsca do cumowania obok pływających wiosek przy za wietrznym brzegu małej zatoczki w pobliżu Cypla Glessinga. Brock zszedł na dół, a Pennyworthowi i pozostałym marynarzom ogromnie ulżyło, że opuścił pokład. Postarza! się od wczoraj - powiedział Pennyworth. — Wygląda, jakby się załamał. W świetle brzasku Struan posprawdzał grube okiennice na pierwszym piętrze. Zszedł schodami ha parter i sprawdził pozostałe. Spojrzał na barometr. Wskazywał 757. milimetrów — bez zmian. O bogowie! - powiedział, a jego głos zagrzechotał echem wśród budynków. — Niech zacznie spadać albo niech przestanie lać ten przeklęty deszcz i się to wreszcie skończy. Co mówisz, Tai-Panie? - zawołała Mei-mei z podestu schodów. Wyglądała filigranowo i prześlicznie. — Nic, dziewczyno. Wracaj do łóżka — odparł. Mei-mei wsłuchiwała się w bębniący deszcz żałując, że nie jest w Makau, gdzie odgłos deszczu bijącego w dach brzmiałby milej. —Nie podoba mi się ten deszcz — oświadczyła. — Mam nadzieję, że z dziećmi wszystko dobrze. Bardzo za nimi tęsknię. —Oczywiście. Wracaj do łóżka, bądź grzeczna. Wyjdę na chwilę. —Tylko uważaj na siebie — powiedziała, serdecznie machając mu ręką. Struan wdział marynarski płaszcz i wyszedł na dwór. Deszcz zacinał z ukosa. Od zeszłej godziny nie zgęstniał. Na dobrą sprawę chyba zelżał. Chmury wisiały bardzo nisko. Struan przyjrzał się uważnie stojącej na kotwicach „Chińskiej Chmurze". Jest piękna i bezpieczna, orzekł. Wrócił i sprawdził barometr. Nic się nie zmieniło. Zjadł pożywne śniadanie i znów przygotował się do wyjścia.

—W górę! W dół! Co się tak kręcisz? Dokąd idziesz teraz, heja? — spytała Mei-mei. —Do biura komendanta portu. Chcę zobaczyć, czy wszystko w porządku u Culuma. Pod żadnym warunkiem nie wychodź i nie otwieraj żadnych okien i drzwi, choćbyś nawet była Pierwszą Żoną Tai-tai. —Tak, mężu — przyrzekła Mei-mei i pocałowała go. Na prawie pustej Drodze Królowej stały głębokie kałuże. Ale wiatr z deszczem orzeźwiały i Struan czuł się tu lepiej niż w zamknięciu murów faktorii. Pomyślał, że wieje tak jak wiosenny północno-wschodni wiatr w Anglii, chociaż nie, nie tak mocno. Wszedł do biura Komendanta portu i otrząsnął się z deszczu. — Dzień dobry — powitał go Glessing, wstając od biurka. — Dziwny sztorm, prawda? Napije się pan herbaty? — Wskazał fotel. — Zdaje się, że szuka pan Culuma i pani Struan. Poszli na poranne nabożeństwo. —Słucham? —Wrócą lada chwila. Dziś niedziela. —A, zapomniałem. Glessing nalał herbaty z dużego dzbanka i odstawił go z powrotem na brzeg kociołka z węglem drzewnym. Pokój był duży, pełen map. Przez sufit z belek przechodził maszt, a obok niego była klapa włazu. Flagi sygnałowe leżały w porządnych przegródkach, muszkiety stały na stojakach, a całe pomieszczenie było czyste i wzorowo utrzymane, - Co pan myśli o tym sztormie? — spytał Lessing. Jeżeli to tajfun, to jesteśmy akurat na jego drodze. To jedyne wytłumaczenie. Jeżeli ten wiatr nie cofnie się i nie skręci, to wir przejdzie po nas. —Boże miej nas w opiece, jeżeli pan ma rację. —Owszem. .— Raz natknąłem-się na tajfun przy Tajwanie. W życiu nie chciałbym płynąć drugi raz po takim morzu, a przecież nawet nie zbliżyliśmy się do tego wiru. Jeżeli coś takiego istnieję. Gwałtowny podmuch ciężkiego od deszczu wiatru zagrzechotał o okiennice sztormowe. Przyjrzeli się wiatrowskazowi. Wiało niezmiennie od północy. Glessing odstawił filiżankę. - Jestem pańskim dłużnikiem, panie Struan . - powiedział. — Przedwczoraj otrzymałem list od Mary. Napisała mi,

jaki był pan dla niej dobry — pan i Culum. Zwłaszcza pan. Chyba czuje się juz znacznie lepiej. -- Widziałem ją tuż przed wyjazdem. Na pewno czuje się dziesięć razy lepiej, niż gdy widziałem ją za pierwszym razem. — Pisze, że wypuszczą ją za dwa miesiące. I że oświad czył pan papistom, iż bierze odpowiedzialność za nią na sie bie. Naturalnie z tą chwilą przejmuję ją od pana ja. — Jak pan sobie życzy. To tylko formalność. Struan zastanawiał się, co zrobiłby Glessing, gdyby dowiedział się prawdy o Mary. Jasne, że musiał się dowiedzieć. Jak Mary mogła myśleć, że się nie dowie? —Czy ten lekarz powiedział, co jej było? —Rozstrój żołądka. —Tak właśnie napisała. Jeszcze raz dziękuję. — Glessing przesunął na biurku mapę i starł z tekowego drewna rozlaną herbatę. — Culum wspominał mi, że jako chłopiec służył pan w Królewskiej Marynarce pod Trafalgarem — powiedział. — Mam nadzieję, że nie weźmie mi pan za złe mojej ciekawości, ale mój ojciec również miał zaszczyt tam służyć. Ciekaw byłem, na jakim okręcie pan pływał. On był oficerem flagowym lorda admirała Collingwooda na... —Na „Monarsze" — dokończył za niego Struan. — Tak, pływałem na tym okręcie. —Na Jowisza! — wykrzyknął Glessing, nie mogąc zdobyć się na nic więcej. Struan umyślnie zataił przed nim ten fakt ze świadomością, że ma do zagrania jeszcze jednego asa, którego może wykorzystać do zjednania sobie Glessinga. — Owszem — dodał. — Oczywiście nie pamiętam pań skiego ojca — byłem tam chłopcem do noszenia prochu, nieprzytomnym ze strachu. Ale ów admirał był na pokła dzie, a ja służyłem na „Monarsze". —Na Jowisza! — powtórzył Glessing. Jako chłopiec widział ów studziesięciodziałowy okręt w Spithead. — Właściciel firmy okrętowej mającej osiemset trzydzieści sześć statków i przyszły Tai-Pan Noble House! Dalibóg, nic dziwnego, że zwyciężyliśmy! —Dziękuję — powiedział Struan. — Ale mój udział w tej bitwie był niewielki. Do kaduka, Tai-Panie — jeśli wolno mi tak pana tytułować — to

cudowne! Bardzo Się cieszę. Naprawdę. Słowo honoru! Nie cierpiałem pana, jak pan dobrze wie. Ale to już przeszłość. Nadal uważam, że decyzja, jaką podjąłem w bitwie pod Czuenpi, była słuszna, teraz jednak uznaję, że ten przeklęty, poroniony, mendowaty łajdak Longstaff nie mylił się, kiedy mówił, że gdyby był pan mną, a ja panem, postąpilibyśmy tak samo. — Za co jest pan na niego taki wściekły? Z twarzy Glessinga zniknęła serdeczność. — Ten przeklęty drań miał czelność wtrącić się do admirałowi pomysł spraw marynarki wojennej! „Podsunął" odesłania mnie do kraju! Bogu dzięki, że to admirał zawia duje Królewską Marynarką, a tego łajdaka zwolniono z urzędu. A skoro już mowa o durniach, to na pewno czytał pan wczorajszą gazetę. Co za skończony osioł z tego Cunningtona! Jak śmiał powiedzieć, że Hongkong to jakaś za pomniana przez Boga skała, ledwo zasiedlona! Szczyt bez czelności! Przecież to najlepszy port na świecie! Jak on śmiał powiedzieć, że nie znamy się nic na morzu! Struan przypomniał sobie pierwszy dzień na wyspie — mój Boże, czyżby to było zaledwie pół roku temu? — i nabrał pewności, że się nie pomylił. Choćby nawet Hongkong miał przepaść, to Glessing walczyłby o swój Cypel do ostatniej kropli krwi. —Ten nowy pełnomocnik, Whalen, może podzielać zdanie Cunningtona — rzekł. —Nie, jeżeli ja będę miał z tym coś wspólnego. Podobnie admirał. O mało nie dostał apopleksji, kiedy to przeczytał. To oczywiste, dlaczego. Niech pan spojrzy na naszą flotę. Kotwiczy wygodnie i bezpiecznie jak w porcie w Portsmouth. Gdzie, u diabła, bylibyśmy dzisiaj, gdyby nie Hongkong? Boże miłosierny! Bałbym się śmiertelnie, gdybym musiał stać teraz w Makau. Musimy mieć Hongkong i koniec! Nawet ten idiota generał chociaż raz to pojął i zgadza się całkowicie. Glessing perorował tak dalej, przeklinając ku rozbawieniu Struana Cunningtona i Longstaffa. Drzwi otwarły się i mapy zaszeleściły w podmuchu wiatru z deszczem. Weszli Culum i Tess, którzy pomimo takiej pogody byli we wspaniałych humorach. —O, witaj, Tai-Panie — powiedział Culum. — Glessing, możemy

dostać herbaty, stary? Zmówiliśmy modlitwę w twojej intencji! —Dziękuję. - odparł Głessing i skinął na żelazny dzbanek stojący na kociołku z węglem drzewnym. — Częstujcie się, Tess dygnęła przed Struanem i zdjęła przemoczony płaszcz. —Dzień dobry, Tai-Panie — powiedziała. —Prześlicznie pani dziś wygląda, pani Struan — skomplementował ją. Oblała się rumieńcem i zajęła się nalewaniem herbaty. —Wyglądacie na bardzo szczęśliwych — rzekł Struan. —Bo tak jest — odparł Culum. — Podziękowaliśmy Panu Bogu. Także za to, że wiatr się zmienił. —Nie zmienisz zdania, synu? Nie przeniesiesz się do rezydencji? — Nie, dziękuję, tu jesteśmy całkiem bezpieczni. Struan spostrzegł na jego łańcuszku od zegarka malutkie srebrne, ozdobione drogimi kamieniami puzderko. - Co to jest, Culumie? — spytał. — Pamiątka. Podarunek od Tess. W małym pudełeczku znajdowało się dwadzieścia suwerenów Brocka i Culum znów poczuł się winien, że nie wyjawił Tess ich znaczenia; Włożył je tam, kiedy po raz ostatni zeszli we dwoje z pokładu „Białej Czarownicy", aby przypominały mu o Tylerze Brocku — o tym, że nie zachował się uczciwie, że nie dał mu przedstawić swoich racji. — Należało do mojej babci. To skromny prezent jak na ślub — wyjaśniła Tess Struanowi. — Ale jak się nie ma po sagu i w ogóle, to się nie wybrzydza. - O to już się nie martw, dziewczyno. Należysz do Noble House. Kiedy wprowadzacie się do waszego domu? — Za trzy tygodnie —. odpowiedzieli jednocześnie .Culum i Tess i jeszcze raz roześmieli się ze szczęścia. - Doskonale. Uświetnimy ten dzień. No, to do zobaczenia. —Niech pan spojrzy na tego durnia, Tai-Panie! - powiedział Glessing. Wycelował swoją lunetę przez okno w lorszę ze zrefowanymi żaglami, wpływającą do wschodniego kanału. . —Co oni, do diabła, robią? To nie dzień na żeglugę — powiedział Struan. . — Za pańskim pozwoleniem, panie Struan, dam im sygnał, żeby zacumowali przy pańskim nabrzeżu w Szczęśli wej Dolinie. Będzie im trudno zakotwiczyć na redzie. A

pańskie nabrzeże jest puste. — Dobrze, bardzo proszę. Co to za jednostka? . - Lorsza marynarki wojennej. Ma wywieszony proporzec zastępcy Naczelnego Inspektora Handlu. — Glessing z trzaskiem złożył lunetę. — Jej kapitan musi sobie zbadać głowę, skoro wypłynął z Makau w taką pogodę. Albo też to panu Monseyowi tak się piekielnie śpieszy do objęcia stanowiska. Jak pan sądzi? Struan uśmiechnął się. — Ja nie wróżę z kryształowej kuli, komandorze — rzekł. Glessing wydał niezbędne rozkazy marynarzowi, który szybko przywiązał odpowiednie ,flagi sygnałowe do fału i otworzył klapę w suficie. Kiedy flagi jechały w górę, stojących na dole zrosił deszcz. -- Gdzie jest Longstafl?..— spytał Struan. — Na okręcie flagowym - odparł Glessing. – Muszę przyznać, że na wodzie czułbym się bezpieczniej. —- A ja nie— powiedział Culum. . — Boże, tylko nie to — dodała Tess. Struan dopił herbatę. —No to idę — powiedział. — Gdybym był potrzebny, wiecie, gdzie jestem. —A czy tam bynajm... przynajmniej jest bezpiecznie, Tai-Panie? — spytała Tess. — Z tą gorączką Szczęśliwej Doliny i w ogóle? Siedzieć tam? —Wiatr i deszcz zduszą wszelkie trujące gazy — zapewnił Struan z przekonaniem, którego nie czuł. —Nie zapominaj, Tess, że zostało trochę chiny, a niedługo będziemy jej mieć pod dostatkiem — powiedział Culum. — Wspaniałe jest to nowe przedsięwzięcie, Tai-Panie. To dobrodziejstwo dla całej ludzkości. Struan powiedział mu o umowie z Cooperem, zanim wiadomość o tym ukazała się w gazecie. Zachęcił też syna, żeby dotrzymywał Amerykaninowi towarzystwa. Im więcej bowiem myślał o połączeniu interesów Coopera z Culumem, tym bardziej mu się ten pomysł podobał. — Jeff jest bardzo rzutki, synu. Spodoba ci się współ praca z nim — powiedział i włożył swój płaszcz od deszczu. — No to idę. Posłuchajcie. Nie przejmujcie się Brockiem. Nie przejmuj się ojcem, dziewczyno. Jestem pewien, że jeżeli da mu się czas, to odzyska rozum. Daj mu tylko czas. — Liczę na to — odparła Tess. — Och, jak na to liczę! Wychodząc, Struan przystanął przy barometrze. — Jezu przenajświętszy! — zawołał. — Opadł do sied

miuset czterdziestu dziewięciu milimetrów! Glessing z niepokojem sprawdził godzinę. Dochodziła dziesiąta. — To prawie centymetr w ciągu pół godziny — powie za dział. Odnotował to na wykresie ciśnienia i wyszedł Struanem, który wybiegł przed budynek. Horyzont na wschodzie był czarny, a morze zlewało się z niebem. Wiatr stał się ostrzejszy, porywistszy i nadał wiał prosto z północy, ulewa zgęstniała. — Nie ma co, nadchodzi. Zamknijcie się tu jak najszczelniej — powiedział nerwowo Struan i puścił się biegiem Drogą Królowej ku Szczęśliwej Dolinie. — Do środka! Culum, Tess! — polecił Glessing, zatrzasnął drzwi i zaryglował je.; — Pod żadnym pozorem nie otwierajcie żadnych drzwi bez mojego polecenia. — Zakrył okna okiennicami sztormowymi, sprawdził wszystkie zasuwy i zdał sobie spraw- że Struan się nie mylił. Wir rzeczywiście pędził prosto na nich, — Bardzo się cieszę, że pogodziłeś się z ojcem, Culum. A teraz chyba zjemy śniadanie - powiedział, uspokajając ich. - Pani Struan, zechciałaby pani się tym zająć?

ROZDZIAŁ CZTERDZIESTY ÓSMY Struan biegł Co sił w nogach. Kilku chińskich kulisów niosących lektykę śpieszyło do Tai Ping Szan, a pani zbłąkanych Europejczyków pędziło, żeby się schować. Poprzez ścianę deszczu widział na wprost siebie w zatoce lorszę marynarki wojennej, mknącą w pośpiechu ze zrefowanymi żaglami ku Szczęśliwej Dolinie. Kipiące morze miało posępny szarozielony kolor. Czarna linia szkwału pędziła z niewiarygodną prędkością przez zatokę — jego skraj dogonił lorszę, zerwał jej grotżagiel i przechylił ją na burtę. Struan skulił się i w kilka chwil potem poczuł smagnięcie oślepiającego, miotanego deszczem wiatru. Znalazł się w burzy zaledwie na kilka sekund, ale o mało co nie zwaliła go ona z nóg. Kiedy zdołał otworzyć oczy, spojrzał w stronę morza. Lorsza, o dziwo, płynęła dalej, posuwając się z trudem naprzód — miała postawiony bezan, jej pokłady zalewała woda, a na rufie trzepotały strzępy grotżagla. Struan znów puścił się biegiem. Dotarł do nabrzeża przy Szczęśliwej Dolinie akurat na czas, by zobaczyć, jak spiętrzony grzywacz porywa lorszę i ciskają na pale. Z nadburcia zeskoczył marynarz z przednią cumą dziobową, ale poślizgnął się i spadł pomiędzy nabrzeże a statek.

Rękami uchwycił się krawędzi nabrzeża i wrzasnął, bo statek rąbnął w molo i przeciął go na pół. Kiedy morze odrzuciło lorszę od nabrzeża, nieszczęśnik zniknął. Struan krzyknął do przerażonych marynarzy na pokładzie i popędził ku nim. Jeden z nich rzucił mu linę, którą szybko przywiązał do pala. Drugi marynarz z narażeniem życia skoczył i z cumą rufową w ręku wylądował szczęśliwie na nabrzeżu. Morze podnosiło się, lorsza i pale nabrzeża jęczały, aż wreszcie statek zacumowano i załoga poczęła wyskakiwać na brzeg. Struan, gestem pokazując — Do faktorii! — krzyknął im, żeby podążyli za nim, i pobiegł do drzwi wejściowych. Targany przez wiatr, otworzył je mocnym szarpnięciem. Złożona z ośmiu marynarzy załoga lorszy wbiegła do środka, klnąc i błogosławiąc swoje szczęście. Struan ściągnął z siebie przemoczone ubranie i wówczas spostrzegł Horatia i Monseya. —Boże Święty, co ty tu robisz, Horatio? Witam, panie Monsey! — powiedział. —Już myślałem, że nie zobaczymy więcej lądu — wycharczał Monsey. Horatio ciężko dysząc oparł się o ścianę i zwymiotował. Drzwi wejściowe otwarły się i w podmuchu wiatru z deszczem gniewnie wmaszerował do środka kapitan lorszy — młody porucznik, który otrząsnął się z wody jak pies. Struan podszedł do drzwi i zatrzasnął je. —Na Boga Mojżeszowego! — powiedział przybysz do Struana. — Widział pan to niebo?! —Co, u licha, robiliście na morzu w taki dzień? — spytał Struan. — Nie starczyło wam rozumu, żeby zorientować się, co się święci, w Makau? Starczyło, psiakrew! Ale kazano mi płynąć do Hongkongu więc dopłynąłem do Hongkongu. Wpadliśmy w ręce wariata! — Francowatego Naczelnego Inspektora Handlu, sir Cłive' francowata jego mać, Whalena! Przez tego durnego irlandzkiego sukinsyna o mało, psiakrew, nie utopiłem stat ku wraz z całą załogą. Tłumaczę mu, że jest zła pogoda, a ten tylko spojrzał w niebo i powiada: „Ma pan mnóstwo

czasu, żeby tam dotrzeć. Rozkazuję panu wypłynąć!'' Dzięki Ci, Boże, za Hongkong! Jak wygląda morze na zewnątrz zatoki? — Jeszcze godzina, a nigdzie byśmy nie dopłynęli, Fale na dwadzieścia, trzydzieści stóp. Ale wieje ten przeklęty wiatr! Nie skręca ani się nie cofa — coś niemożliwego! To tajfun czy nie tajfun? Jak to możliwe? - Ponieważ burza jest na wschód od nas, a my jesteśmy wprost na jej drodze, chłopie. — Boże, miej nas w opiece! —Czujcie się jak u siebie w domu. Zajmę się herbatą i gorzałką dla całej załogi. —Dziękuję — rzekł młodzieniec. - Przepraszam pana za ten wybuch. Struan podszedł do Monseya i Horatia. - Może rozgości się pan na górze, panie Monsey? — zaproponował. - Dobrze. Dziękuję, Tai-Panie. Bardzo pan uprzejmy. Proszę mi pomóc wprowadzić Horatia. —Naturalnie. Nie wiem, co się stało temu biedakowi. Od wypłynięcia z Makau cały czas jęczał i narzekał ni w pięć, ni w dziewięć. Zachowywał się bardzo dziwnie. - To ze strachu. - powiedział Struan. Zdjęli z Horatia przemoczony surdut. Twarz miał brudnoszarą jak ścierka i nie był w stanie powstrzymać wymiotów. Pospołu z trudem wnieśli go po schodach i ułożyli na kanapie w zachodnim skrzydle faktorii, gdzie kiedyś mieszkał Robb. Struan podszedł do kredensu i nalał koniaku. Monsey wziął od niego rozdygotanymi rękami kieliszek i wypił trunek. - Dziękuję — powiedział, przyjmując dolewkę. — Niech pan da trochę Horatiowi — rzekł Struan. Za chwilę wracam. Poszedł korytarzem do podestu schodów, a stamtąd korytarzem we wschodnim skrzydle budynku. Jego mieszkanie mieściło się na tym samym piętrze od południa. Mei-mei, Jin-si, A Sam i Lim Din grali w madżonga przy małym stoliku w wielkim salonie. - Płomienie zapalonych lamp tańczyły wesoło. — Witaj, Tai-Panie powiedziała Mei-mei. Wzięła następną kostkę z bambusa i kości słoniowej i z przekleń

stwem trzasnęła nią o stół. — Co za parszywy dzień! Mam dziś okrutnie zły dżos! Nie wygrałam nawet jednej partii! Przegrałam czterysta gotówką, a gramy wiele godzin. Aj, aj, aj! No, ale cieszę się, że cię widzę. Deszcz stukał w okiennice, a wiatr wzmagał się. —Przeklęty hałas! Możesz mi pożyczyć trochę liango w? Zbiedniałam. —Potrącę ci je z twojej pensji. Wracaj do gry, dziewczyno — odparł z uśmiechem Struan. — Na dole i gdzie indziej mamy gości, więc nie wychodź. — Po co miałabym wychodzić? Struan powrócił do mieszkania Robba. Monsey wyglądał już lepiej. Zdjął przemoczone ubranie i owinął się kocem. Horatio spał niespokojnie. —Bóg nas tym razem ocalił, Tai-Panie! — powiedział Monsey. —Po jakiego diabła wypłynęliście z Makau? Szukaliście guza? Przecież widzieliście, jaka jest pogoda. W urzędowej sprawie, Tai-Panie — powiedział szyderczym tonem Monsey. — Jego wielmożność, ekscelencja Whalen przypłynął wczoraj fregatą. Rozkazał mi płynąć do Hongkongu z urzędowym listem do byłego pełnomocnika. Niech pan tylko pomyśli, w taką pogodę! Jak gdyby dzień czy dwa robiły różnicę! Nie odważyłem się mu powiedzieć, że jego „arcyważne wiadomości" zostały już wydrukowane w naszej gazecie. —Jaki on jest? —Moim zdaniem, trudny do zniesienia. Przypłynął fregatą do Makau około północy, bez zapowiedzenia. Po czterech minutach wezwano mnie na pokład. Przedstawił mi listy uwierzytelniające, dał do przeczytania list ministra spraw zagranicznych, słowo w słowo zgodny z artykułem Skinnera — jak ci przeklęci dziennikarze zdobyli tajne dokumenty? — a potem rozkazał mi wypłynąć o świcie i natychmiast dostarczyć ten list Longstaffowi. Oświadczył, że przypłynie na Hongkong bezzwłocznie i że Longstaff ma zaraz wyjechać. Mam pójść do admirała i generała i powiedzieć im, że wszystko ma być gotowe do natychmiastowego wypłynięcia na północ. — Monsey opadł na fotel. — To Irlandczyk! Cóż więcej mogę powiedzieć. —Dlaczego nie przypłynął bezpośrednio tutaj? —Nie może tu być dwóch pełnomocników królowej naraz, byłoby to bowiem wyraźnie wbrew przepisom, panie Struan. Dzięki Bogu,

istnieje coś takiego jak protokół dyplomatyczny. Mam z miejsca przejąć obowiązki Longstaffa. A zaraz po opuszczeniu przez niego zatoki zawiadomić o tym jego ekscelencję. Wówczas dopiero tu przybędzie. Podmuch wiatru uderzył w okiennice i zaklekotał nimi. — Niech go szlag! Omal przez niego nie zginąłem! Pod jego władzą w Azji zagotuje się. Jego pierwsze słowa brzmiały: „Jeżeli o mnie chodzi, to ta przeklęta skała może zatonąć!" Słowo honoru! Jeżeli pan pozwoli, to trochę się zdrzemnę. Czuję się fatalnie. Horatio znów zaczął jęczeć i zwymiotował. — Niech pan mu da jeszcze koniaku — powiedział Struan. — Sypialnia jest obok. Zszedł na dół, żeby sprawdzić, jak radzi sobie załoga lorszy. Zdążyli już znaleźć spiżarnię i trunki. Ci, którzy nie jedli i nie pili, spali albo starali się zasnąć. Barometr wskazywał 739 milimetrów, a słupek wciąż opadał. — Chryste Panie, to prawie centymetr na godzinę — powiedział młody porucznik. Był wysoki i jasnowłosy. — Aha, przy okazji, panie Struan, jestem Vasserly-Smith, po rucznik Królewskiej Marynarki. Struan uścisnął jego wyciągniętą dłoń. — Dziękuję za dach nad głową. Okno od północy otwarło się raptownie i do hallu wtargnął wiatr z deszczem. Trzej marynarze zatrzasnęli okno i ponownie zablokowali okiennice. —Chyba zerknę na swój statek — rzekł porucznik. —W takim razie proszę tędy. Struan poprowadził go korytarzem do bocznego okna zakrytego grubymi okiennicami, ale osłoniętego ścianami od wiatru z północy. Otworzył je i ostrożnie wyjrzał. Zobaczył, że „Chińska" i „Spokojna Chmura" unoszą się swobodnie na kotwicach. Lorsza porucznika podnosiła się i opadała na falach, trzeszcząc i zgrzytając w zderzeniu z palami nabrzeża. Na wschodzie nie było widać horyzontu. Tylko czerń. A czerń ta pędziła na nich. —Trudno o lepsze zabezpieczenie pańskiego statku, poruczniku — powiedział Struan. —Tak. — Młodzieniec po raz ostatni spojrzał z przestrachem na

niebo i zaryglował okiennice. — To pierwsza jednostka, którą dowodzę. Pływam po tych wodach zaledwie od paru miesięcy. Co się dzieje podczas tajfunu? Wszechpotężne Wiatry atakują z łona wichury. —Jak wyglądają? —To zawieruchy. Szkwały. Czasem nazywają je Diabelskimi Wiatrami.

ROZDZIAŁ CZTERDZIESTY DZIEWIĄTY Pierwsze z Wszechpotężnych Wiatrów runęły na zatokę w godzinę potem i spadły na „Spokojną Chmurę". Jej cumy pękły i zdana na łaskę fal podryfowała bezradnie w ciemność. W jednej z kabin Mauss podniósł oczy znad Pisma Świętego i podziękował Bogu za Jego dobrodziejstwa i za Hung Siu-cz'uana. Wichura przechyliła „Spokojną Chmurę", ciskając nim o ścianę i pozbawiając przytomności, a przewrócony niemal do góry dnem statek zniosło w stronę brzegu. Na jego drodze stała „Bostońska Księżniczka", kliper spółki Cooper-Tillman. Dwa statki zderzyły się gwałtownie. Zanim dziobnik „Spokojnej Chmury" odpadł od amerykańskiego handlowca, zerwał mu z pokładu część nadbudówek, a potem przechylony na bok kliper Struana popłynął rufą do przodu ku brzegowi. Burza zapędziła go na pływającą wioskę sampanów, gdzie zatopi! mnóstwo tyoh niewielkich łodzi, po czym wściekle cisnęła go na mieliznę. Utonęły setki Chińczyków, ci zaś, którzy ocaleli w sampanach, kryli się za wątłymi osłonami z bambusa. Jednakże następny Wszechpotężny Wiatr porwał te osłony, a wraz z nimi wiele rodzin. Na „Bostońskiej Księżniczce" Jeff Cooper dowlókł się jakoś z górnego pokładu do głównej kabiny i pomógł wstać Shevaun. Wichura wzmagała się,, poniewierając statkiem, lecz jego cumy trzymały. — Nic ci nie jest? - wrzasnął Cooper, przekrzykując — Chyba nie. Boże, zlituj się nad nami! - Zostań tutaj! Cooper otworzył drzwi kabiny i przez otaczające go zewsząd piekło utorował sobie drogę na górny pokład. Ale wiatr i poziomo siekąca ulewa strąciły go w dół. Zszedł trzy pokłady niżej i korytarzem dostał się do ładowni. Rozejrzał się, przyświecając sobie latarnią. W miejscu, gdzie

uderzyła „Spokojna Chmura", belki były zgniecione, zgruchotane, a spojenia zaczynały puszczać. Wrócił do Shevaun. Nic nam nie grozi — skłamał jej. — Dopóty dopóki nie puszczą kotwice. Wszechpotężny Wiatr uderzył w Cypel Glessinga i złamał maszt flagowy, ciskając nim jak oszczepem w biuro komendanta portu. Maszt przebił granitową ścianę i urwał Glessingowi rękę w łokciu. Przeleciał przez całe pomieszczenie i zanim znieruchomiał, odrzucił Culuma w bok, a Tess obsypał cegłami, gruzem i płonącymi węglami. Przez dziurę w zgruchotanej ścianie wdarły się deszcz i wyjący wicher, a sukienka Tess stanęła w ogniu. Culum po omacku zerwał się na nogi i zaczął walić płonącą suknię gołymi rękami. Kiedy ugasił ogień, przytrzymał Tess w ramionach. Była nieprzytomna. Twarz miała zbielałą, a włosy częściowo opalone. Zdarł z niej ubranie i dokładnie ją obejrzał. Na plecach miała oparzenia. I wtedy usłyszał krzyk. Obrócił się i ujrzał Glessinga, któremu z kikuta tryskała krew. Po drugiej stronie pokoju zobaczył jego odciętą rękę. Wstał, ale nogi odmówiły mu posłuszeństwa. — Zrób coś, Culum! — wrzasnął do siebie, przekrzykując wiatr. Jego mięśnie posłuchały tego rozkazu, chwycił linę do wciągania flag, obwiązał nią mocno kikut Glessinga i krwawienie ustało. Próbował podjąć decyzję co robić dalej, i wówczas przypomniało mu się, jak postąpił ojciec, kiedy postrzelono Siergiejewa. - Oczyść.ranę. .— powiedział na głos. - To właśnie musisz zrobić! A potem przypal ją! Znalazł czajnik. Była w nim jeszcze woda, więc ukląkł przy Glessingu i jął obmywać kikut, — Trzymaj się, stary. - mruknął, czując jak cierpienie rannego rozrywa ma wnętrzności. Tess jęknęła, odzyskawszy przytomność. Wstała po omacku, bo wir papierów, flag sygnałowych i kurzu wzbitych w górę przez wiatr częściowo ją oślepiał. Przejrzała na oczy i krzyknęła. Culum odwrócił się przerażony i zobaczył, że Tess wpatruje się w odciętą rękę. Pomóż mi! - wrzasnąć przekrzykując burzę. — Znajdź szczypce do węgla! Potrząsnęła przecząco głową, cofnęła się histerycznie i zaczęła gwałtownie wymiotować.

- Psiakrew, daj mi te szczypce! — krzyknął Culum, czując jak go palą poparzone ręce; — Rzygać możesz potem! Tess zmusiła się do wyprostowania, wstrząśnięta jadowitym tonem jego głosu. Zabrała się do szukania szczypiec. Prędzej jak Boga kocham! Znalazła szczypce i przerażona podała je Culumowi. Chwycił szczypcami płonący węgiel i przytknął go do kikuta. Glessing krzyknął i znowu zemdlał. Swąd przypalanego ciała był nieznośny. Culum powstrzymywał mdłości aż do chwili kiedy dokładnie opalił kikut. A wówczas odwrócił głowę i gwałtownie zwymiotował. Brock oderwał wzrok od barometru. Cały statek dygotał, drewno jęczało. — Siedemset szesnaście milimetrów, Lizo! Jeszcze nigdy ciśnienie nie było takie niskie! — zawołał. Liza trzymała Lillibet i starała się opanować strach. —Ciekawam, gdzie się teraz podziewa Tess. O Boże, ochroń ją! — powiedziała. —Tak — mruknął Brock. Nagle drewno zapiszczało i statek przechylił się, ale potem wyprostował. —Idę na pokład! — oświadczył Brock. —Zostań tu! Na miłość boską, człowieku, nie ryzykuj... — Liza urwała, bo zdążył wyjść. —Kiedy to się skończy, mamo? — spytała z płaczem Lillibet. —Lada chwila, słonko. Brock ostrożnie wystawił głowę z zejściówki pokładu rufowego po stronie zawietrznej. Wyciągnął szyję, żeby spojrzeć na maszty. Gięły się jak gałązki. Sztag stengi grot-masztu pękł z potwornym trzaskiem. — Do mnie! — krzyknął Brock w dół zejściówki. — Wachta lewej burty na pokład! Wszechpotężny Wiatr zawył przeraźliwie na północ od statku i pękł następny fał, po nim jeszcze jeden, a grotmaszt ułamał się tuż nad pokładem, uderzył w bezanmaszt i oba z drzewcami i takielunkiem zwaliły się na pokład, miażdżąc zejściówkę pokładu rufowego. „Biała Czarownica" przechyliła się zatrważająco. Brock wywikłał się z rumowiska i obrzucił przekleństwami sparaliżowaną strachem załogę.

— Na pokład, ścierwa! — ryknął. — Od tego zależy wasze życie! Odciąć maszty i do wody z nimi, bo inaczej po nas! Wypędził załogę na pokład, a sam, szarpany przez wiatr i oślepiany deszczem, przytrzymując się jedną ręką odcinał zapamiętale siekierą fały grota, wspominał inny tajfun, który kosztował go oko, i modlił się, żeby zachować drugie, żeby Tess była bezpieczna, a Liza i Lillibet nie utonęły. Rusztowania nowego miasta porwało dawno temu. Wszechpotężny Wiatr rzucił się na wybrzeże, rozwalił resztki żołnierskich namiotów i zrujnował stocznię. Zniszczył spelunki, knajpy i burdele w jej pobliżu i zdruzgotał zakład pani Fortheringill, rozrywając na strzępy obrazy Arystotelesa Quance'a i więżąc go w grobowcu z gruzów. Potem wykosił prosty jak strzała łan pośród ruder Tai Ping Szan, unicestwiając setki. rodzin, i poniósł szczątki rumowisk milę dalej na zbocze Piku. Głęboko pod ziemią na zboczu Tai Ping Szali, siedzący w sekretnej piwnicy, którą zbudował, Gordon Czen powinszował sobie przezorności. Piwnica miała kamienne ściany i była bardzo mocna, więc choć wiedział, że jego dom na górze zniknął, radośnie przypomniał sobie w myślach, że wszystkie cenne rzeczy mą szczęśliwie tutaj, a dom można prędko zastąpić innym. Przemknął wzrokiem po tomach głównych ksiąg rachunkowych, po, rejestrach aktów własności ziemi, skryptów dłużnych, zaległych długów i czynszów, po skrzyniach ze srebrem, skrzyniach z nefrytem, sztukach najdroższych jedwabiów i beczułkach z najlepszym winem. Spojrzał też na swoją konkubinę, której imię brzmiało Drogocenny Kwiat. Siedziała wygodnie na łóżku ustawionym pod ścianą, przykryta kołdrami z najdelikatniejszego puchu. Nalał sobie jeszcze jedną filiżankę herbaty i usiadł przy niej. Jesteś bardzo mądry, pochwalił się w duchu. Wiatr i ulewa waliły w północne ściany faktorii Struana w Szczęśliwej Dolinie, a od czasu do czasu dopadał ją jeden z Diabelskich Wiatrów. Ale jeśli nie liczyć sporadycznych wstrząsów i wściekłego łomotu, budynek stał mocno. ? - Struan palił cygaro. Nie cierpiał bezczynnego siedzenia w domu. - Za dużo palisz! — zawołała Mei-mei, przekrzykując burzę. —Palenie pomaga na nerwy! —Okropny nałóg! Smrodliwy! Nic nie odpowiedział, tylko jeszcze raz sprawdził barometr.

—Po co wciąż patrzysz na niego co każde dziesięć minut. —Pokazuje mi, gdzie jest burza. Kiedy przestanie opadać, znajdziemy się w środku niej. Potem zacznie się podnosić. Chyba. —Nie czuję się bardzo szczęśliwie rada, że jesteśmy tutaj. Znacznie lepiej byłoby w Makau. —Wątpię. —Co mówisz?! —Wątpię! —Aha! Czy musimy dziś spać znowu tutaj? — spytała, wyczerpana krzykiem. — Nie chciałabym, żebyś ty, Jin-si, a nawet to żółwie łajno A Sam złapali gorączkę. —Uważam, że nic nam nie grozi. —Co?! - Nic nam nie grozi! Spojrzał na zegarek. Było dwadzieścia po drugiej. Ale kiedy spojrzał przez szparę w okiennicy, nie zobaczył nic. Tylko niewyraźny ruch w ciemnościach i poziome strugi deszczu na szybach okiennych. Dziękował Bogu, że siedzą po zawietrznej stronie budynku. Ten róg rezydencji wychodził na wschód, zachód i południe, tak więc nie groziła mu furia burzy. Dziękował też Bogu, że jest na brzegu. Żaden statek tego nie przetrwa, pomyślał. Żaden port na świecie nie uchroni floty przed takim dopustem bożym na długo. Założę się, że Makau mocno ucierpiało. W Makau nie ma żadnej osłony. Założę się, że zatonęła tam połowa statków oraz dziesięć tysięcy dżonek i sampanów w promieniu pięciuset mil w obie strony wybrzeża Chin. Tak jest. No, a statek wysłany do Peru? Idę o zakład, że napotkał tajfun i zatonął, a wraz z nim ojciec Sebastian. —Pójdę zobaczyć, co z innymi. - powiedział. —Wróć niedługo, Tai-Panie. Poszedł korytarzem i sprawdził rygle okiennic. Przeszedł przez podest, w roztargnieniu wyprostował na ścianie obraz Quance'a i wszedł do mieszkania Robba. Horatio siedział skryty w półcieniu na bambusowym fotelu na którym dawno temu siedziała Sara. W wątłym migotliwym świetle lamp wyglądał tak, że Struan miał przez chwilę wrażenie, iż to naprawdę ona tam siedzi. —Cześć, Horatio. Gdzie Monsey? — spytał. ' Horatio spojrzał na Struana nie poznając go. —Znalazłem A Tat — powiedział dziwnym głosem.

—Nie słyszę, chłopcze. Musisz krzyczeć!: —A Tat! O tak, znalazłem ją. —Co?! Horatio zaniósł się szkaradnym śmiechem, tak jakby Struana nie było w pokoju. —Mary usunęła ciążę. To parszywa dziwka dla śmierdzących pogan, od wielu lat! —Bzdury! Bzdury, chłopcze! Nie wierz w to — powiedział Struan. —Znalazłem A Tat i batem wydobyłem z niej prawdę. Mary to szatańska kurwa dla Chińczyków i nosiła w łonie bękarta mieszańca! Ale A Tat dała jej truciznę, żeby go zabiła. - Znów zawył ze śmiechu. — Ja jednak złapałem A Tat i biłem ją dotąd, aż wyznała prawdę. Była rajfurką Mary. Mary sprzedawała się poganom! — Jego oczy skoncentrowały się znowu na knocie lampy. — Glessing nigdy nie poślubi chińskiej kurwy! A więc znowu będzie moja. Tylko moja! Wybaczę jej, jeżeli będzie się czołgać i błagać! —Horatio. Horatio! —Będzie tylko moja. Jak za dawnych lat. Znów będzie tylko moja. Wybaczę jej. Następny diabelski poryw wstrząsnął budynkiem, a potem drugi, trzeci — tak jakby wpadli w sam środek dziesięciu tysięcy wirów — i Struan usłyszał huk wylatujących okiennic i okien. Rzucił się pędem i pobiegł korytarzem do swojego mieszkania. Mei-mei i Jin-si zalęknione leżały na łóżku, a skamieniała z przerażenia A Sam jęczała. Struan dopadł łóżka i wziął Mei-mei w ramiona. Rozszalały gwałtowny huczący i wyjący żywioł osiągnął apogeum. Wtem burza zniknęła. Ucichło. Przez szpary w okiennicach zaczęło przesączać się światło, które w ciągu kilku sekund spotężniało. — Co się stało? — spytała Mei-mei, a jej głos zabrzmiał nierzeczywiście wśród przytłaczającej ciszy. Struan postawił ją i podszedł do okna. Wyjrzał przez szparę, a potem ostrożnie otworzył okno i odryglował okiennice. Wzdrygnął się, bo do pokoju wdarło się gorące, suche powietrze. Nie wierząc własnym oczom przyjrzał się zatoce. „Chińska Chmura" kotwiczyła tam gdzie przedtem. „Biała Czarownica" straciła maszty, a z jej burty zwisały końce fałów.

„Spokojna Chmura" stała zaryta przy Cyplu Glessinga. Lorsza z Makau w dalszym ciągu była przywiązana do nabrzeża Noble House. Zobaczył też jedną z fregat, zarytą na mieliźnie, przechyloną, z kadłubem wysoko sterczącym nad przybrzeżną kipielą. Ale reszta okrętów wojennych, transportowców wojska i statków handlowych stała nietknięta na kotwicach. Wysoko w górze widać było pierzaste chmury, błękitne niebo i blask słońca. Ale w zatoce morze oszalało. Olbrzymie fale wybrzuszały jej powierzchnię i zderzały się ze sobą. Ujrzał, jak woda zalewa „Chińską Chmurę" jednocześnie z obu burt, dziobu i rufy. Daleko poza nią z morza wyrastał pierścień chmur burzowych i wznosił się hen, nieporównywalny z niczym, na kilkanaście kilometrów w górę. A nad tym wszystkim, jeśli nie liczyć rozbryzgujących się o siebie fal, panowała nieziemska cisza. Jesteśmy wewnątrz wiru! — wykrzyknął. Co takiego? — W oku sztormu. Tak jest. W samym jego środku! Mei-mei, Jin-si i A Sam pośpieszyły do okna. — Chwała Bogu, flota jest bezpieczna! — powiedział triumfująco Struan. — Statki są bezpieczne. Bezpieczne! Nagle jego radość prysła, zatrzasnął okiennice, okna i zaryglował je. — powiedział naglącym tonem, rzucając — Chodźcie się do drzwi, a one ze zdziwieniem podążyły za nim. Pobiegł długim korytarzem, przebył podest, wpadł do przeciwległe go skrzydła budynku i otworzył drzwi mieszkania najbar dziej wysuniętego na północ. Część okiennic była tu strzaskana, jedno z okien wybite i wszędzie leżało szkło. —Zostańcie tutaj — polecił. —Co się stało, Tai-Panie? Burza przeszła - powiedziała Mei-mei. — Rób, co każę - odparł i pośpiesznie wyszedł. Mei-mei wzruszyła ramionami i siadła na połamanym krześle. Co się stało Ojcu? — spytała Jin-si. — Nie wiem. Czasem naprawdę go nie rozumiem. Niebiosom dzięki, że ustał ten hałas. Prawda, jak cicho? Tak cicho, że aż prawie boli. Jm-si podeszła do okna i otworzyła je. - Ach, spójrz! — zawołała, - Czy to nie piękne? Tak się cieszę, że burza

przeszła. . Mei-mei i A Sam zgromadziły się wokół niej. Brock stał na pokładzie jak porażony. Widział fale nadbiegające ku niemu ze wszystkich kierunków, ale tu, pod osłoną brzegu, były one małe. Świeciło ciepłe, suche słońce, głośno kapała woda. Otaczające pierścieniem zatokę chmury były jak ściany potężnej katedry mającej pięć mil szerokości. Ale ściany te poruszały się. Wschodni ich sektor zbliżał się w jego stronę. —Co się dzieje, skarbie? — spytała Liza wchodząc na pokład z Lillibet. — Och, jak pięknie! —Och, jest tak ślicznie! — zawołała Lillibet. —Jesteśmy w oku burzy. To środek wiru! — wybuchnął Brock. Wychodzący na pokład majtkowie obrócili się i spojrzeli na niego. — O, patrzcie! — powiedziała Lillibet i wskazała ręką na wyspę. — Czy to nie śmieszne? Rosnące tam gdzieniegdzie drzewa były białe na tle brunatnej ziemi — ich gałęzie straciły wszystkie liście. Nowe Miasto Królowej prawie znikło z powierzchni ziemi, a osiedle na Tai Ping Szan leżało w ruinie. Brzegiem zaczęły wędrować maleńkie postacie. —Zejdźcie na dół — polecił im szorstko Brock. Nie rozumiejąc o co chodzi, posłuchały. —Kapitanie Pennyworth! — zawołał. —Słucham, panie Brock? — Najlepiej pogódźmy się ze Stwórcą. Tylko On wie, co jest po drugiej stronie tych piekielnych chmur. Zabierz wszystkich pod pokład! Wziął lunetę i skierował ją na siedzibę Noble House. Zobaczył Struana, który stał w grupie innych ludzi przed wejściem. Z okna na drugim piętrze wyglądało kilka głów. Złożył z trzaskiem lunetę. — Lepiej wejdź do środka, Dirk — powiedział cicho. Zaklinował rozbitą klapę zamykającą zejściówkę, uszczelnił ją jak się tylko dało i zszedł na dół. —Trza by się chyba pomodlić — powiedział serdecznie. —Och, to dobrze — ucieszyła się Lillibet. — Czy ja mogę pierwsza? Jak przed snem? Culum obejmował ramieniem Tess.

- Jeżeli przeżyjemy; niech mnie diabli, jeżeli tu zostanę — poprzysiągł. — Jedziemy do kraju i pal sześć tę wyspę. — Tak — powiedziała Tess, załamana zniszczeniami, jakich dokonał tajfun. Spojrzała z przerażeniem na wolno nadciągającą zasłonę chmur, która pochłonęła półwysep Koulun. — Lepiej wejdźmy do środka. Culum zamknął za nią drzwi. Poparzone ręce przeraźliwie go bolały, ale zasunął rygle. . Teśs przedostała się wśród rumowiska do Glessinga i uklękła przy nim. Twarz miał trupią, ale serce mu, biło. : — Biedny George powiedziała. Struan oszacował, w jakiej odległości od nabrzeża znaj duje się „Chińska Chmura" i najbardziej na wschód wysu nięte chmury burzowe. Wiedział, że nie zdąży dopłynąć do statku łodzią, więc pobiegł na koniec nabrzeża i przyłożył dłonie do ust. * —Orłow! — ryknął. — Ahoj, „Chińska Chmura"! — Jego głos poniósł się niesamowitym echem po przystani w Szczęśliwej Dolinie. Zobaczył, że Orłow macha mu ręką, i doszła go jego słabo słyszalna odpowiedź: —Tak? — Ustaw ją na południe! — ryknął. — Wiatr będzie z południa! Dziobem na południe! — Tak — usłyszał odpowiedź Orłowa i po chwili zobaczył marynarzy, którzy pędzili na dziób. Spuszczono na wodę łódź i jej obsada zaczęła wiosłować gorączkowo, obracając statek dziobem. Struan wrócił w pośpiechu do grupki stojącej przed wejściem do faktorii. — Do środka! — zawołał. Cześć z nich weszła, ale młody porucznik w dalszym ciągu z niedowierzaniem wpatrywał się w swoją lorszę i przystań. — Wielki Boże w niebiesiech, trzyma się na wodzie! — wykrzyknął. — Niech pan spojrzy na flotę, niech pan spoj rzy na te statki! Myślałem, że rozniesie je w diabły, ale tylko jedną fregatę cisnęło na brzeg, a tamten kliper stracił masz ty. Nie do wiary, jak Boga kocham! Powiedział pan, że z południa? Dlaczego? —Chodźmy — powiedział Struan, ciągnąc go za rękę. — Do

środka... i niech pan zabierze do środka swoich ludzi. —O co chodzi? —Na miłość boską, za kilka minut znajdziemy się poza środkiem wiru! A wtedy wichura obróci się w przeciwną stronę... myślę, że zmieni kierunek i zacznie dąć z południa. Proszę zabrać swoich ludzi... Struan omal się nie przewrócił, bo tuż przy nim przebiegł Horatio i pomknął Drogą Królowej w stronę stoczni. —Wracaj, głupcze, zginiesz! — krzyknął, ale Horatio go nie posłuchał. Pogonił za nim. — Horatio! Co się z tobą dzieje?! — zawołał, doganiając go i chwytając za ramiona. —Muszę powiedzieć Glessingowi. Skończyć z tą małżeńską ohydą! — wrzasnął Horatio. — Precz ode mnie, ty morderco! Dopilnuję, żebyście oboje zawiśli! Ty i ta twoja wstrętna dziwka, morderczyni! Wyrwał się mu i pobiegł. Struan puścił się za nim biegiem jeszcze raz, ale zatrzymał się, bo zaczęło padać. Burzowa chmura była już w połowie zatoki, a morze na jej spodzie wrzało. Zobaczył, że obsada łodzi wspina się na pokład „Chińskiej Chmury" i znika pod nim. Orłow pomachał mu ręką po raz ostatni i również zniknął. Struan odwrócił się i popędził skryć się w rezydencji. Dopadł go poryw wichru, więc zdwoił wysiłki. Dobiegł do progu wśród gęstej ulewy i obejrzał się. Horatio wybiegał właśnie ze Szczęśliwej Doliny, pędząc brzegiem. Ściana chmur przesłoniła już stocznię i biegnący zaczął rozmywać się w deszczowej mgle. Struan zobaczył, jak przystaje i zadziera głowę i jak w chwilę potem jego maleńka figurka zostaje uniesioną w dal niby liść. Szarpnął drzwi otwierając je i zamknął pchnięciem, ale nim zdążył zasunąć rygle, zapadła ciemność i do środka wpadł Wszechpotężny Wiatr, ciskając go w głąb hallu. Wybił on wszystkie okna na parterze, uśmiercił trzech marynarzy… i przepadł. Struan podźwignął się, zdziwiony, że jeszcze; żyje. Popędził do drzwi i pchając je z całych sił, zaniknął je i zaryglował. Wir przeszedł przez okna, wysysając z wnętfta rezydencji śmieci, papiery, latarnie — wszystko, co nie było przytwierdzone do podłogi. Biegnąc do schodów Struan natknął się na zmiażdżone ciało młodego porucznika. Zatrzymał się, ale następny podmuch porwał zwłoki tamtego, a jego odrzucił w tył. Po chwili, zmagając się z ssaniem powietrza, zaczął się piąć po

schodach, żeby znaleźć bezpieczniejsze miejsce. Kiedy wicher uderzył z południa, „Biała Czarownica" zatoczyła się jak pijana. Przechyliła się groźnie, zatańczyła na cumie dziobowej, jakimś cudem wyprostowałaś dygocząc ustawiła dziobem do wiatru. Brock podniósł Lizę i Lillibet i ułożył je z powrotem na koi. Krzyknął im słowa otuchy, ale nie usłyszały go i cała trójka zaczęła rozpaczliwie walczyć o przeżycie. Schodnię zalała woda i poczęła napierać na zaryglowane drzwi ich kabiny, przeciekając pod nimi. Diabelski Wiatr zwalił się na „Białą Czarownicę". Huknęło i trzasnęło, statek zatrząsł się, Brock zaś zrozumiał, że pękła lina kotwiczna. Na pokładzie „Bostońskiej Księżniczki" Shevaun zakrywała oczy dłońmi, starając się przekrzyczeć wycie wichrów atakujących statek. Cooper poczuł, że poszła ostatnia cuma, Krzyknął do Shevaun, żeby się trzymała, ale nie usłyszała go. Zatoczył się ku niej i z całych sił przycisnął ją ciałem do podpory. Statek pochylił się. Zanurzył się lewym nadburciem w morzu, nabrał więcej wody i zaczął tonąć. Burza nasyciła się nim i cisnęła go na rosyjski okręt. W kabinie głównej wielkiej brygantyny oszklone drzwi szafki roztrzaskały się i na wszystkie strony poleciały butelki, kryształy i srebra stołowe, a Siergiejew przytrzymał się rękami, zaklął i zmówił modlitwę. Kiedy okręt uspokoił się, ustawiwszy dziobem do wiatru, odkopnął spod nóg roztrzaskane szczątki przedmiotów, zmówił jeszcze jedną modlitwę i dolał sobie koniaku. Pal diabli Azję! — pomyślał. Szkoda, że nie jestem w kraju. Pal diabli ten czarci sztorm! Pal diabli Anglików! Pal diabli tę plugawą wyspę! Pal diabli wszystko! Pal diabli księcia Tergina za to, że mnie tutaj wysłał! Pal diabli Alaskę — i emigrację na nią! Pal diabli obie Ameryki i Amerykanów! Za to chwała Shevaun! Tak, powiedział sobie, kiedy okręt znowu się przechylił i zajęczał pod gwałtownym naporem burzy. I chwała Matce Rosji, jej świętości, jej historycznej roli. Plan księcia Tergina jest wspaniały i słuszny, to oczywiste, więc pomogę go zrealizować. Tak. Do diabła z tą przeklętą kulą i piekielnym bólem! Już nie dla mnie jazda po bezkresnych równinach. Koniec z nią. Trzeba zapomnieć o takich przyjemnościach. Spójrz prawdzie w oczy, Aleksy. Ta kula to szczęście — jak to nazywa Tai-Pan? — aha, dżos. Ta kula to dżos. Teraz już możesz poświęcić wszystkie swoje siły Rosji. Co robić? Natychmiast odpłynąć z Hongkongu. Koniec z nim. Ten dureń Cunnington spętał Anglię i dał nam klucz do Azji. Doskonale. Zawrzyj układ

handlowy z Tai-Panem albo z Brockiem, a potem odjedź jak najprędzej i popłyń na Alaskę. Przygotuj grunt pod emigrację plemion. A potem do kraju. Nie, lepiej... do Waszyngtonu. Patrz, słuchaj, myśl i rób to, do czego jesteś stworzony: służ Matce Rosji aż po krańce ziemi. Jej ziemi! Zabolało go w biodrze i po raz pierwszy ucieszył się tym. To bardzo dobry dżos, pomyślał. A więc postanowione. Przeżyjemy — wyjedziemy. Ale co z Shevaun? Na krucyfiks, to ciekawa dziewczyna. Atrakcyjna ze względów politycznych, prawda? I fizycznych. Ale nie na tyle, żeby ją poślubić, nawet jeżeli jej ojciec to senator. A może jednak? Może byłoby to bardzo mądre posunięcie? Rozważ to, Aleksy. Będziemy potrzebować przywódców dla rosyjskiej Ameryki i cały ten kontynent zostanie podzielony na księstwa. Mieszane małżeństwa zawsze były formą podboju, prawda? Może mógłbyś przyśpieszyć ten dzień. Na świętego Piotra; chciałbym ją mieć za kochankę. Jak to załatwić? Zgodziłaby się? Czemu nie. Ten Cooper to skończony dureń; Bardzo źle, że nie jest pełnoletnia. Szkoda. Powiedziała, że go nie kocha. Tajfun osiągnął apogeum, ale pierścień gór i tak chronił zatokę przed jego gwałtownym rozpasaniem. „Bostońska Księżniczka" z jednym nadburciem nurzającym się w morzu dryfowała bezwładnie pośrodku zatoki, nabierając wielkie ilości wody. Cooper wiedział, że koniec jest blisko, trzymał Shevaun i krzyczał, że wszystko będzie dobrze. Statek zanurzył się jeszcze bardziej i popędził ku półwyspowi Koulun. A potem ciężko zarył się W mieliznę. Kadłub rozpruły mu skały, ładownie zalała woda, a wówczas Wszechpotężny Wiatr ocalił go od zagłady, porywając go z mielizny i ciskając bokiem w przybrzeżne fale. Ponieważ wicher wiał teraz z południa, przeleciał ponad pasmem gór w stronę lądu. W rynnie, którą tworzyła Szczęśliwa Dolina, przybrał jeszcze na swej niesłychanej mocy i zwalił się na Noble House, szukając jego słabego punktu. Struan tulił w ramionach Mei-mei, siedząc w stosunkowo bezpiecznym mieszkaniu w północnym skrzydle budynku. Latarnia migała niespokojnie, rzucając dziwaczne, tańczące cienie. Za wybitymi oknami, znajdującymi się po zawietrznej od wyjącej deszczowej zawieruchy, była tylko ciemność. A Sam klęczała na podłodze, a Jin-si przytulała się do Struana, szukając ochrony.

Mei-mei obróciła się, przystawiła mu usta do ucha i krzyknęła: — Tai-Panie, jestem niemiłośćiwie nieszczęśliwa z powodu tych hałasów! Zaśmiał się i przytulił ją mocniej, na co zarzuciła mu ręce aa szyję. Był pewien, że nic już im teraz nie grozi. Najgorsze minęło. — Jeszcze trzy, cztery godziny i burza minie, dziewczyno. —Parszywa burza! Czy mówiłam ci, że to smok? Potworny smok morski? —Owszem. —Rany boskie! —Co się stało? —Zapomniałam wypić ostatnią filiżankę tej trującej, smakującej jak. łajno chiny. Dziś ostatni dzień, na pewno! —Nie szkodzi, wypijesz ją za parę godzin! —Tak, mężu! — Mei-mei poczuła się bardzo szczęśliwa i bardzo — Mam zdrowa. Bawiła się długimi włosami na karku Struana. nadzieję, że dzieciom nic się nie stało. —Na pewno nic. Nie martw się, Czen Szeng o nie zadba. —Kiedy jedziemy, heja? Niesamowicie pilno mi do małżeństwa. - Za trzy miesiące. Nieodwołalnie przed świętami Bożego Narodzenia. — Uważam, że powinieneś wziąć sobie jeszcze jedną barbarzyńską żonę, jako Trzecią Siostrę. Zaśmiał się. —To bardzo ważne mieć wielu synów. Nie śmiej się, na miły Bóg! —Możliwe, że to dobry pomysł, dziewczyno — odparł. — Może powinienem mieć trzy barbarzyńskie żony. Mam ciebie i Jin-si. Wiesz, co jest okrutnie ważne? Sprawienie sobie przez nas przed wyjazdem jeszcze jednej chińskiej siostry. —Ha! Jeżeli twoje dotychczasowe poczynania z Drugą Siostrą o czymś świadczą, to, dalibóg, weźmiemy sobie kochanków! — Pocałowała go w ucho i krzyknęła: — Jestem bardzo wielmożnie rada ze swojego dżosu, że dał mi ciebie, Tai-Panie! Kanonada Wszechpotężnych Wiatrów wypchnęła okna po południowej stronie faktorii i cały budynek przesunął się jak przy trzęsieniu ziemi. Wyciągane z przemożną siłą ćwieki w dachu zapiszczały przeraźliwie i piekielny poryw wichury zerwał go, ciskając w morze. Struan poczuł, że Jin-si odpływa nagle w wir nad ich głowami.

Wyrzucił rękę w górę, chcąc ją chwycić, ale zniknęła. Obejmowali się z Mei-mei z całych sił. — Nie daj się, Tai-tai! — krzyknął. — Nigdy! Kocham cię, mężu! — odparła. I wówczas runął na nich Wszechpotężny Wiatr. ROZDZIAŁ PIĘĆDZIESIĄTY Na niebie wzeszło wspaniałe słońce i ogrzało zdruzgotane miasto i spokojną zatokę. Culum odnalazł ojca w zdewastowanej rezydencji. Struan leżał skurczony w kącie mieszkania w północnym skrzydle i trzymał w ramionach drobną, wymizerowaną Chinkę. Culum zastanawiał się, jak ojciec mógł ją kochać, bo jemu nie wydała się piękna. Ale śmierć ich nie zeszpeciła. Twarze mieli spokojne, jakby spali. Culum opuścił pokój, zszedł po połamanych schodach i wyszedł na dwór, gdzie wiał łagodny wschodni wiatr. Tess czekała mi niego. A kiedy zobaczyła, że bezradnie potrząsa głową, do oczu napłynęły jej łzy i wyciągnęła do niego rękę. Opuścili Szczęśliwą Dolinę idąc Drogą Królowej i nie widząc niczego. Nowe miasto leżało w ruinach, wszędzie walał się rozrzucony gruz. Ale gdzieniegdzie nadal stały budynki — z niektórych ocalały same mury, inne były tylko lekko uszkodzone. Wybrzeże roiło się od ludzi śpieszących w obie strony bądź stojących nieruchomo w grupach i oglądających gruzy swoich domostw i budynków swoich przedsiębiorstw. Wielu nadzorowało grupy kulisów, ratujących ich zamokły dobytek lub zajętych naprawami. Kulisi od noszenia lektyk zajmowali się swoim rzemiosłem. Podobnie żebracy. W strategicznych punktach ustawiono patrole żołnierzy, żeby zapobiec nieuchronnej w takich razach grabieży. Ale szabrowników było, o dziwo, niewielu. Ludzie na sampanach i dżonkach łowili ryby w spokojnej zatoce pośród mnóstwa rozbitych statków. Inne nadpływały przywożąc nowych osadników. Ruszył też już od nowa pochód Chińczyków ciągnących z wybrzeża na Tai Ping Szan. Nad stokiem wzgórza wisiał dym. Wśród szczątków ruder płonęły nieliczne ogniska. Ale w dole, pod tym dymem wrzała ożywiona działalność. Restauracje, kramy z jedzeniem i herbatą i uliczni sprzedawcy znów robili interesy, podczas gdy mieszkańcy wzgórza —

stukając młotkami, piłując, kopiąc i paplając — łatali swoje siedziby albo zaczynali je odbudowywać, błogosławiąc swój dżos za to, że żyją. — Spójrz, najmilszy — powiedziała Tess do Culuma. Przechodzili właśnie obok stoczni. Culum był otępiały, ledwie mógł myśleć. Spojrzał tam, gdzie pokazywała. Ich stojący na łagodnym zboczu wzgórza, prawie ukończony dom stracił dach i odchylił się od fundamentów. — O mój Boże! — dodała. — I co my teraz zrobimy? Nie odpowiedział. Zlękła się jeszcze bardziej, wyczuwając jego popłoch. — Chodź, najmilszy. Pójdźmy… pojdźmy do hotelu, a potem... potem na „Białą Czarownicę'*. Chodź, najmilszy - powtórzyła. Nadszedł ku nim spiesznie Skinner. Twarz miał umorusaną, a ubranie porwane i brudne. —Przepraszam, panie Culum — powiedział. - Gdzie jest Tai-Pan? —Słucham? —Tai-Pan. Wie pan, gdzie on jest? Muszę się z nim natychmiast zobaczyć. —Tai-Pan... nie żyje - odparła Tess, ponieważ Culum milczał. - Co?! — Nie żyje, panie Skinner. My... ja... Culum widział go. Nie żyje. Jest w faktorii. - O Boże; nie! - wykrzyknął ochryple Skinner. Ja mam, psiakrew, dżos! — pomyślał. Wybąkał kondolencje i wrócił do swojej drukarni i rozbitej maszyny drukarskiej. — Jesteś właścicielem i wydawcą! — krzyknął. — Cze go?! Nie masz maszyny ani pieniędzy na kupienie nowej, a ponieważ Tai-Pan nie żyje, nie możesz pożyczyć od niego, a więc nie posiadasz nic i jesteś goły. Goły! Co teraz zrobisz, do diabła?! — Kopnął gruz, nie przejmując się kulisami, którzy czekali cierpliwie, stojąc z boku. — Dlaczego, psiakrew, musiał zginąć właśnie teraz?! Perorował tak przez kilka minut, a potem usiadł na wysokim stołku. — Co teraz zrobisz? Weź się w garść! Pomyśl! — rozkazał sobie. A więc, rzekł w duchu, przede wszystkim wydrukujesz gazetę. Wydanie specjalne. Jak? Odbite ręcznie! — Tak, odbite ręcznie — powtórzył na głos. — Masz pracowników i możesz to zrobić. A potem co?

Zauważył, że kulisi przyglądają mu się. A potem ani pary z gęby, ostrzegł się. Wydasz gazetę, a wtedy pójdziesz do tego młodego bezradnego idioty Culuma i namówisz go, żeby wyłożył pieniądze na nową prasę drukarską. Z nakłonieniem go nie będziesz miał trudności. Tak jest. Więc trzymaj gębę na kłódkę. Wszedł Blore. Twarz miał jak bez życia. —Dzień dobry — powiedział. — Co za straszna ruina! Nie ma trybun, nie ma padoku. Nie ma nic! Straciłem cztery konie — tego wałacha również, do stu diabłów! —Tai-Pan nie żyje. —O Boże! — Blore oparł się o strzaskane drzwi. — No to koniec! Cóż, tak też myślałem — wszystko co dobre, szybko się kończy. —Słucham? —Hongkong, Klub Jeździecki, wszystko. To pogrzeb wszystkiego. Nie ma co. Ta kolonia to katastrofa. Ten nowy drań Whalen tylko raz rzuci okiem, a uśmieje się jak głupi. Bez Tai-Pana nie ma już żadnej nadziei. Do diabła, lubiłem go! —Nakłonił pana do zobaczenia się ze mną, prawda? Do przekazania mi treści tego listu. Nie — odparł Blore, bo Tai-Pan zaprzysiągł go do dochowania tajemnicy. A tajemnica to tajemnica. — Biedak. Na swój sposób szczęśliwy, że nie dożył żeby ujrzeć koniec kolonii na własne oczy. Skinner wziął go pod ramię i wskazał na zatokę. —A co jest tam? — spytał. —Co? Zatoka, na miłość boską. —Z tym właśnie kłopot. Że ludzie nie umieją korzystać z własnych mózgów i oczu. Flota ocalała — wszystkie statki handlowe! Straciliśmy jedną fregatę, która osiadła na mieliźnie, ale ściągną ją i naprawią w tydzień. Tak samo „Spokojną Chmurę". „Bostońska Księżniczka" leży rozpruta przy Koulunie. Ale to wszystko. Nie rozumie pan? Ten najstraszliwszy tajfun w historii wystawił Hongkong na próbę. Z której — dalibóg! — wyszedł zwycięsko! Ten tajfun to wielki dżos! Myśli pan, że admirał tego nie zrozumie? Myśli pan, że nawet ten cymbał Cunnington nie pojmie, że nasza siła to flota, bez względu na to, co sobie myśli ten matoł generał? Morska potęga, do diabła! - Boże Święty! Naprawdę pan tak uważa? Skinner już wrócił do środka i usuwał z drogi gruz. Usiadł, odszukał gęsie pióro, atrament,

papier i zaczął pisać. — Naprawdę pan tak uważa? - powtórzył pytanie Blore. — Na pana miejscu zająłbym się planami nowych try bun. Mam wydrukować, że zawody odbędą się w wyzna czonym terminie? - Jak najbardziej. Och, to wspaniale! Tak! — Blore zastanawiał się przez chwilę. — Powinniśmy wprowadzić coś na stałe... już wiem, specjalną gonitwę o najwyższą nagrodę roku — ostatnią gonitwę sezonu wyścigowego. Nazwiemy ją gonitwą o nagrodę Tai-Pana. — Świetnie. Wieczorem pan o tym przeczyta! Blore przyglądał się piszącemu Skinnerowi. . - Pisze pan nekrolog? — spytał. Skinner otworzył szufladę i popchnął w jego stronę plik papierów. — Napisałem to kilka dni temu — powiedział. — Proszę przeczytać. A potem pomoże mi pan przy ręcznej prasie. Culum i Tess stali tam, gdzie zostawił ich Skinner. — Chodź, najmilszy — powtórzyła z udręką Tess, ciągnąc go za rękę. Culum z trudem pozbierał myśli. — Może popłyniesz na „Białą Czarownicę" — powie dział. — Jestem... jestem pewien, że bardzo się o ciebie nie pokoją... czy jesteś cała i zdrowa. Ja przypłynę później. Zo staw mnie na trochę samego, dobrze, najdroższa? Ja... po prostu zostaw mnie samego. —Och, Culumie, co my teraz zrobimy? —Nie wiem. Nie wiem. Zobaczył, że patrzy na niego, a potem odchodzi. Ruszył w stronę Cypla Glessinga, nic nie słysząc i nic nie widząc, zatraciwszy poczucie czasu. Boże w niebiesiech, co ja teraz zrobię? — zadawał sobie pytanie. — Panie Struan? Culum poczuł, że ktoś ciągnie go za rękę, i ocknął się z oszołomienia. Spostrzegł, że słońce stoi wysoko na niebie, a on sam opiera się o strzaskany maszt flagowy na Cyplu Glessinga. Stał nad nim dowódca żandarmerii okrętowej. —Jego Ekscelencja pozdrawia pana, panie Struan — powiedział. — Zechce pan łaskawie pojechać na okręt flagowy? —Tak. Tak, oczywiście — odparł Culum, czując się wycieńczony i

otępiały. Bezwolnie dał się zaprowadzić dowódcy żandarmerii do czekającej łodzi. Wspiął się po trapie na okręt flagowy i zszedł pod pokład. — Co za straszna wiadomości, drogi Cułumie - powi tał go Longstaff. — Napije się pan porto? - Nie. Nic, dziękuję, ekscelencjo. - Proszę usiąść. Tak, straszna. Wstrząsająca. Jak tylko o tym usłyszałem, posłałem po pana, żeby złożyć moje kondolencje. - Dziękuję. —Wyjeżdżam z jutrzejszym przypływem. Nowy pełnomocnik zawiadomił mnie przez pana Monseya, że jest w Makau. — Pal sześć Whalena! — pomyślał Longstaff. Czemu nie zaczekał, do diabła! Pał sześć ten tajfun! Pal sześć Dirka! Pal sześć wszystko! — Spotkał pan Monseya, prawda? —Nie... nie, ekscelencjo. —Nieważne. Słowo daję, diablo przykra sprawa. Monsey był w rezydencji pańskiego ojca i nawet go nie drasnęło. Tak, to straszne. Dżos nie wybiera. — Longstaff zażył tabaki i kichnął. — Słyszał pan, że Horatio również zginął? - Nie... nie, ekscelencjo. Ostatnio... sądziłem, że jest w Makau. Przeklęty głupiec, pomyślał Longstaff, dlaczego dał się zabić?! Wszystko skomplikował. — Aha, przy okazji, pański ojciec miał dla mnie pewne dokumenty. Muszę je dostać przed wyjazdem. Culum zaczął szperać w pamięci. Wysiłek ten wyczerpał go jeszcze bardziej. —Mnie o nich nie wspominał, ekscelencjo. Nic mi o nich nie wiadomo. —No, z pewnością trzymał je w bezpiecznym miejscu — rzekł Longstaff ciesząc się.żeCulum nie jest w nic wtajemniczony. — W sejfie, tam będą, panie Culum. Gdzie jest jego osobisty sejf? —Ja... nie wiem, ekscelencjo. Spytam Vargasa. —Ależ Culumie, niech pan się weźmie w garść. Życie nie stoi w miejscu. Daj umarłym grześć umarłe swoje i tak dalej. Nie wolno się poddawać, nieprawdaż? Gdzie jest jego sejf? Proszę pomyśleć! W rezydencji? Na „Spokojnej chmurze”? - Nie wiem. —Radzę więc panu poszukać, i to szybko — powiedział

ostrzejszym tonem Longstaff. — To sprawa niebywałej wagi. A poza tym proszę zachować całą rzecz dla siebie. Wie pan, co grozi za zdradę stanu? —Tak... tak, naturalnie — odparł Culum, którego Longstaff przestraszył. —To dobrze. Ponadto proszę pamiętać, że nadal jest pan zastępcą sekretarza Kolonii i obowiązuje pana uroczysta przysięga wobec Korony. Przekazałem te papiery pańskiemu ojcu na przechowanie. Są to ściśle tajne dyplomatyczne dokumenty dotyczące „zaprzyjaźnionego mocarstwa". Mapy, dokumenty w języku rosyjskim z angielskimi tłumaczeniami. Niech pan je odszuka. I stawi się na pokładzie zaraz po ich znalezieniu. Zresztą proszę się tu stawić tak czy owak o zachodzie słońca. Jeżeli to przerasta pańskie możliwości, zajmę się tym osobiście. Aha, powierzę też panu trochę nasion. Nadejdą za kilka dni. Prześle je pan na mój adres i potraktuje tę sprawę z równą dyskrecją. Dyżurny! Drzwi otworzyły się natychmiast. —Tak jest! —Odwieźcie pana Culuma na brzeg! Culum wrócił przestraszony do łodzi. Popłynął w pośpiechu na „Spokojną Chmurę". Utknęła pośrodku pływającej wioski sampanów, stając niemal dęba. Strzegli jej przed szabrownikami żołnierze. Culum wdrapał się na statek i zszedł pod pokład. Przed kabinami Struana stał na straży Lim Din z toporem rzeźniczym w ręku. —Pan nie żyć? — spytał. —Tak. Służący nic na to nie odpowiedział. Nie zmienił też miny. —Jak Tai-Pan mieć papier — ważny papier — gdzie chować? — spytał Culum. —Heja? —Papier... kłaść do sejf. Mieć sejf?! Kasa? Lim Din dał mu znak, żeby wszedł do środka i pokazał mu sejf w ścianie sypialni Struana. - Ten rzecz? — spytał. — Klucz-a? - Klucz-a nie mieć. Tai-Pan mieć, na pewno. Gdzie ojciec .trzymałby klucz? — zastanawiał się histerycznie Culum.

Przy sobie! Jasne, że przy sobie! Muszę... czy Vargas ma zapasowe klucze? O Boże w niebiesiech, pomóż mi! Trzeba przecież... załatwić pogrzeb i trumnę. Gdzie mogę... a co z tą dziewczyną, z tą Chinką? Ma być pochowana z, nim? Nie. to nie uchodzi. Czy miał z nią dzieci? Czy nie wspominał ci, że ma? Gdzie one są? W tych ruinach? Pomyśl, Culum! Ocknij się, na miłość boską! A co ze statkami? I z pieniędzmi? Zostawił testament? Przestań o tym myśleć, to w tej chwili nieważne - żadna z tych spraw. Musisz znaleźć te tajne papiery. Co powiedział Longstaff? Mapy i rosyjskie dokumenty? Do kabiny wszedł niepostrzeżenie Brock. Dostrzegł strach i bezradność na twarzy Culuma, jego splamione krwią ręce i ubranie. —Dzień dobry, chłopcze — powiedział życzliwie. — Przyjechałem, jak żem tylko usłyszał. Przykro mi, ale się nie frasuj. Wszystko za ciebie załatwię. —Och, dziękuję, panie Brock — odparł z wyraźną ulgą Culum. — Wszystko dlatego, że ja... — Usiadł bezsilnie. —Tess powiedziała mi, że gdyby nie ty, toby zginęła. Także samo Glessing. Zły dżos spotkał twojego tatę, ale się nie frasuj. Byłem w rezydencji i przygotuję wszystko co trza, tak jak się należy. Kazałem Orłowowi spuścić do połowy masztu banderę z Lwem i Smokiem, a „Spokojną Chmurę" ściągnę na wodę piorunem. Ty se odpocznij. Wszystko załatwię. —Och, dziękuję, panie Brock. Czy widział pan jego klucz?

Potrzebny mi jest, bo chcę dostać się... — Culum już miał mu powiedzieć o dokumentach, ale przypomniał sobie słowa Longstaffa o zdradzie stanu i w porę zamilkł. — Pomyślałem tylko, że... — dodał niezręcznie — że chyba powinienem przejrzeć jego papiery. —Nie obszukiwałem mu kieszeni — odparł chłodno Brock. — Tylko żem ułożył go przyzwoicie i zabrał z widoku tę kobietę. — Och, Dirk — pomyślał — nigdy nie zapomnę, jak wyglądaliście, ty i ta poganka. Razem. Ale dla twojego własnego dobra, i dla dobra dzieci, zostaniesz pogrzebany sam, po chrześcijańsku. — Po cichu załatwiam jej pogrzeb. —Tak, oczywiście — rzekł Culum. —Połączymy się, Culum. Brocki ze Struanami. Tak będzie najlepiej dla wszystkich. Noble House będzie firmą Brocków i Struanów. Wyrychtuję zaraz papiery, i gotowe. — Tak jest, dopowiedział w

myślach Brock. Nie wypomnę ci twojego dżosu, Dirk, ale teraz ja będę prawdziwym Tai-Panem. Nareszcie! A Culum, jeśli się nada, zajmie miejsce po Morganie i Tomie. — Pomiędzy mną a Tess wszystko zapomniane, chłopcze — powiedział. — Najlepiej, jak pojedziesz na „Białą Czarownicę". Tess trza pociechy. . —Tak. Dobrze, panie Brock. Dziękuję. Ale... jeśli pan pozwoli, to wolałbym... wrócić najpierw do rezydencji ojca. —Przypłyń na statek przed zachodem słońca — powiedział Brock i wyszedł. Culum potarł rękami twarz. To najlepsze wyjście, powiedział sobie. Połączenie. Najlepsze. Ciągle powtarzałeś, że tak zrobisz. Weź się w garść, Culum! Idź i weź klucz!!! — Panie? — Lim Din dał mu znak ręką, żeby za nim poszedł, i zaprowadził go do innej kabiny. Na podłodze leżal Mauss. Po śmierci wyglądał szkaradnie. — Dżos, Na pewno - powiedział Lim Din i zaśmiał się nerwowo. Przybity na duchu Culum wygramolił się ze statku, przedostał się ułożonymi z desek uliczkami pływającej wioski i znalazł się w pobliżu Cypla Glessinga. Poszedł Drogą Królowej, omijając gruzy i potrzaskany ludzki dobytek i bąkając niezrozumiale podziękowania licznym znajomym, którzy podchodzili, żeby okazać mu swoje współczucie. W rozkojarzonym mózgu kołatała mu tylko jedna myśl ~ ta, że musi przeszukać kieszenie ojca. - Culum! — usłyszał wołanie. Oszołomiony, zobaczył Coopera. Amerykanin stał przy hotelu w grupie innych kupców, a u jego boku Shevaun. Poszedłby dalej, alezbliżyłi się do niego. - Właśnie dowiedzieliśmy się o tym, Culumie. Bardzo mi przykro — powiedział Cooper. — Czy możemy w czymkolwiek panu pomóc? To potworny dżos. — Tak — dodała Shevaun. Twarz miała mocno posiniańczoną, a ubranie w strzępach. — Potworny! Właśnie wróciliśmy spod Koulunu. To straszne. Takie niesprawiedliwe! — Ja, ja... przepraszam, ale nie mogę teraz rozmawiać. Muszę... muszę... Patrzyli, jak szybko odchodzi, —Biedny młody chłopak.

—Wygląda na śmiertelnie przerażonego. —Nie dziwię mu się. To z powodu Tai-Pana i Glessinga. —Czy on wyzdrowieje? Mówię o Glessingu. —Nie wiem. Miejmy nadzieję. — Cooper spojrzał na drugą stronę zatoki. Zobaczył rozbitą „Bostońską Księżniczkę'1 i jeszcze raz podziękował Bogu za ocalenie ich dwojga. — Na jego miejscu zachowywałbym się podobnie. Biednemu chłopcu trzeba pomóc jak się tylko da, pomyślał. Dzięki Bogu Tai-Pan dożył dnia, że mógł mi przekazać te dokumenty. Ciekaw jestem, czy przeczuwał śmierć. Nie, na pewno nie. A co z Culumem? Co zrobi? Jest bezradny jak dziecko. A może się nim zaopiekować? Jestem to winien Tai-Panowi, i nie tylko to. Zostaliśmy wspólnikami w interesie z chiną. Zlikwidujemy stanowiska dwóch dyrektorów, tak więc zostanie nas dwóch, ja i Culum. A może by tak połączyć nasze siły? Dokonać pełnej fuzji naszych firm? Nowy Noble House — spółka Cooper-Struan? Nie! Struan-Cooper. Musisz być uczciwy wobec Culuma. On będzie następnym Tai-Panem. Takie połączenie stwarza ogromne możliwości, to jasne. Niemniej musisz się pośpieszyć, bo inaczej Brock się postara, żeby biedny chłopak jadł mu z ręki. Zostać Tai-Panem Noble House? Prawdziwym Tai-Panem? Czemu nie. —Dlaczego się uśmiechasz? — spytała Shevaun. —O czymś sobie pomyślałem — odparł i wziął ją za rękę. Wykazałeś wielką mądrość, Dirk, przyjacielu, rzekł w duchu. Co do obu ryzykownych gier. Na umocnienie firmy potrzeba mi roku. — Tak się cieszę, że żyję. Pójdźmy tym nabrzeżem. Powinniśmy sprawdzić, czy nic się nie stało Siergiejewowi. Posłuchaj, Shevaun. Postanowiłem odesłać cię na rok do kraju, najbliższym statkiem. —Co takiego? — spytała Shevaun i przystanęła. —Tak. Przed upływem tego jednego roku, jeżeli uznasz, że mnie kochasz i chcesz mnie poślubić, stanę się najszczęśliwszym człowiekiem na ziemi — powiedział Cooper. — Nie, nic nie mów — dodał, kiedy zaczęła mówić. — Pozwól mi dokończyć. Jeżeli postanowisz, że nie, jesteś wolna i masz moje błogosławieństwo. Jednakże bez względu na twoją decyzję nie wykupię udziałów Tillmana. Twój ojciec będzie dostawał, aż do końca życia... Shevaun odwróciła się od niego i znów zaczęli iść ramię przy ramieniu, on zaś mówił dalej. Ale przestała go słuchać. Za rok! — triumfowała w duchu, ukrywając radość. Za rok wolna! Uwolniona od tej

przeklętej wyspy! A do tego ojciec zatrzyma swoje udziały. O Boże, wysłuchałeś moich modlitw.Dziękuję, dziękuję, dziękuję Ci! Biedny Dirku,moja miłości. Ja jestem wolna, a ty nie żyjesz. Spojrzała na rosyjską brygantynę. Tak, pomyślała, Tai-Pan nie żyje. Ale jestem wolna, a arcyksiążę byłby idealnym kandydatem na męża. - Przepraszam, Jeff. Co powiedziałeś? — spytała. — Tylko to, że chciałbym, abyś dostarczyła ojcu kilka poufnych dokumentów. - Naturalnie ,kochany. I dziękuję ci, dziękuję! Ten rok szybko minie. Gordon Czen ukłonił się Buddzie w zniszczonej świątyni i zapalił ostatnią trociczkę dżosu. Zapłakał nad losem swojego ojca i Mei-mei. Nie czas jednak na płacz, powiedział sobie. Dżos to dżos. Czas pomyśleć. Z Noble House koniec. Culum jest za słaby, żeby go prowadzić. Brock owładnie nim i połączy firmy. Jemu nie dam rady i Jeśli Culum połączy się z Brockami, to po nim. A więc tak czy owak nie może mi pomóc. A ja jemu? Tak. Ale nie w jego stosunkach z barbarzyńcami, nie mogę też mu pomóc w staniu się prawdziwym Tai-Panemi. Taki tytuł mężczyzna zdobywa sobie sam. W powietrzu wiła się delikatnie nitka kadzidlanego dymu. Przypatrywał się jej, sycąc przyjemnym zapachem. O naszej umowie wiedział tylko ojciec. Mam lak srebra, który ai czasem zmieni się w pięćdziesiąta w sto, laków. Jestem najbogatszym Chińczykiem na Hongkongu. I najmożniejszym. Jestem Tai-Panem Chińczyków. -Postawmy sprawę szczerze - ani ze mnie Chińczyk, ani Anglik. Ale cieszę się ze swojego dżosu i jestem bardziej Chińczykiem niż Anglikiem, Poślubię Chinkę. I to samo zrobią moi synowie i wnuki, na pewno. A Hongkong? Pomogę tej wyspie umocnić się. Dzisiaj powstrzymałem szabrowników. W przyszłości robotników będzie w bród i będą posłuszni. Wierzę słowom ojca, że brytyjski rząd upadnie. Musi upaść. O bogowie, domagam się od was, żeby upadł, przez wzgląd na przyszłość Chin! Jesteś Chińczykiem — myśl o Chinach. Ufunduję najpiękniejszą świątynię na południu Chin, a przynajmniej świątynię... nadającą się na główną siedzibę Triad i odpowiednią dla Tai Ping Szan - zaraz po upadku angielskiego rządu i przejęciu Hongkongu w suwerenne władanie przez Brytyjczyków.

Pokłonił się i dotknął czołem podłogi przed posągiem, żeby potwierdzić tę transakcję. Tak, tylko ojciec wie, jak bardzo mieliśmy się wzbogacić. A jednak połowę z tego oddam Culumowi. Co miesiąc będę się z nim rozliczał i dzielił równo dopóty, dopóki będzie wypełniał zobowiązanie ojca, że ja zarządzam wszystkim bez zbędnych — bądź też jakichkolwiek — pytań, oraz że wszystko robimy po cichu, tylko do jego i mojej wiadomości. Idź zaraz i odszukaj go. Złóż mu uszanowanie. Szkoda, że Culum poślubił córkę Brocka. W tym jego zguba. Szkoda, że brak mu siły, aby rządzić samemu. Gdybyśmy tak mogli zamienić się miejscami. Pokazałbym barbarzyńcom, jak prowadzić Noble House. A jeśli już o tym mowa, to i cesarzowi Chin. Gdyby Culum miał w sobie choć trochę siły i był gotów słuchać rad, Czen Szeng i ja powstrzymalibyśmy Brocka i resztę tych szakali. Ale cóż, trudno. Urządzę ojcu i jego Tai-tai taki pogrzeb, że legenda o nim przetrwa wiek. Zrobię dla niego i Tai-tai tabliczki wotywne i będę ich opłakiwał przez sto dni. A potem spalę tabliczki za ich szczęśliwe powtórne narodziny. Sprowadzę też Duncana i dziewczynkę, wychowam te dzieci jak własne. I założę dynastię. Zachód słońca był blisko. Culum siedział na wzgórzu w Szczęśliwej Dolinie na stopniach bezpańskiego kościoła, rękami podpierając głowę. Wpatrywał się w dal. Musisz wziąć ten klucz, powtarzał sobie wciąż od nowa. Nie masz się czego bać. Musisz wziąć ten klucz, a potem dokumenty. Rusz się, Culum. Przestał już się bać. Lecz w tej chwili trawiła go niechęć do samego siebie — i samotność. Spojrzał na rezydencję w dole. Vargas z Orłowem w dalszym ciągu stali przy drzwiach. Pamiętał mgliście, że zszedł do doliny — kilka godzin temu — zobaczył ich i zawrócił, żeby się z nimi nie spotkać, a kiedy ruszyli za nim, krzyknął: „Zostawcie mnie!" Spostrzegł, że dołączył do nich Gordon Czen. Przypomniał sobie, że przedtem go tam nie było. Czego on ode mnie chce? — zadał sobie pytanie. Szydzić? Litować się nade mną, tak jak pozostali? Longstaff... Brock... Cooper... Shevaun... Skinner... Vargas... Orłow... Nawet Tess! Tak, żono, ujrzałem tę litość nawet w twojej twarzy, kiedy przystanęliśmy na Drodze Królowej. Nawet w twojej! I masz rację. Wszyscy macie rację.

Co ja zrobię? Co mogę zrobić? Nie jestem taki jak ojciec. Powiedziałem mu to. Szczerze. Weź klucz! Weź,klucz i dokumenty. Musisz je dostarczyć. Longstaff kazał ci stawić się na pokładzie. Już prawie pora. O Boże! Boże! Przyjrzał się wydłużonym cieniom; Mam powiedzieć Brockowi o monetach Żin-kua? O pozostałych trzech połówkach monet, trzech przysługach, przysiędze na Pismo Święte i o „Lotosowej Chmurze"? Muszę. Mój Boże, a co z Wu Kwokiem? A z Chińczykami szkolącymi się na kapitanów i tymi malcami — podopiecznymi ojca? Brock nie uszanuje mojej przysięgi, wiem o tym. Wszystko mi jedno. Co za różnica? - Cześć. — A, witam, panie Quance. — Culum tępym wzrokiem przyjrzał się cieniom. — Niech pan mnie zostawi samego. Proszę. Arystotelesa Quance'a bolały wszystkie członki. Dopiero przed godziną wyciągnięto go z rumowiska. Włosy i twarz miał oblepione krwią i pyłem z gruzów, a ubranie porwane. — Tak mi przykro — powiedział. — To był dżos. Po prostu dżos. — Nienawidzę tego słowa!-Proszę pana, niech pan mnie zostawi. Quance ujrzał bezradność, cierpienie i nienawiść malujące się na tej młodej twarzy, nieuchwytnie przypominającej mu tego, kogo tak dobrze znał. Przypomniało mu się jego pierwsze spotkanie ze Struanem. W bocznej uliczce w Ma-kau, kiedy Dirk leżał nieprzytomny na ziemi. Równie bezradny, tak samo bezradny. Nie, nie tak samo, bo nic się nie powtarza. Dirk był jak bóg, nawet leżąc w gnoju. Och, Dirk, tyś zawsze miał boską twarz i boską moc — i na jawie, i we śnie. O tak, założę się, że boską nawet po śmierci. Twarz!!! Tak, ty ją miałeś! Tak inną od twojego syna. Owszem, ale nie tak bardzo inną. Bo przecież Culum przeciwstawił ci się na tym wzgórzu. I stanął przy tobie przeciwko Brockowi. Na twoich oczach uścisnął dłoń Gordona Czena. Uciekł też z tą dziewczyną, gwiżdżąc na następstwa. A ponadto ocalił życie Glessingowi. Jest w nim twoja iskra boża! Pamiętasz, co żeś mi powiedział, kiedy odzyskałeś przytomność? „Nie wiem, kim pan jest, ale dziękuję, że dopomógł mi pan odzyskać twarz." Nigdy jej nie straciłeś, Dirk, mój przyjacielu. Owszem. Ale dopomóż

mojemu synewi odzyskać jego twarz. Czyż nie to byś powiedział, gdybyś tu był? Jesteś tutaj? Brakuje mi ciebie, chłopie. Arystoteles Quance zapomniał na chwilę o swoim smutku i usiadł na stopniu przy Culumie. —Wiem, że nie jest to najwłaściwszy moment, żeby wyciągać ten temat, ale czy mógłbyś mi pożyczyć czterysta pięćdziesiąt gwinei, Tai-Panie? — .zagadnął. —Co? Co pan powiedział? —Czy mógłbyś mi pożyczyć czterysta pięćdziesiąt gwinei, Tai-Panie? — powtórzył Quance. — Wiem, że to straszna chwila, ale ta wiedźma Fortheringill przeżyła — dalibóg, takiej jędzy nie ośmieli się tknąć żaden tajfun! Grozi, że wsadzi mnie do więzienia dla dłużników. Nie mam się do kogo zwrócić, tylko do ciebie. —Powiedział pan „Tai-Panie". Nazwał mnie pan Tai-Panem. —No bo przecież pan nim jest. I wówczas Culum przypomniał sobie słowa ojca. O radościach i niedolach bycia Tai-Panem; o byciu mężczyzną; o samotności; o życiu i walce o nie. Osamotnienie pierzchło. Spojrzał na trzech mężczyzn w dole. Obawy powróciły. Arystotelesowi łatwo jest mówić „Tai-Panie", pomyślał. Ale co z nimi? Musisz ich do siebie przekonać. W jaki sposób? Jak to powiedział ojciec? „Ludźmi włada się rozumem i sztuczkami." Wstał niepewnie. — Ja... spróbuję. Spróbuję naprawdę. Bóg mi świadkiem. Nigdy pana nie zapomnę, Arystotelesie. Nigdy. Culum zaczął schodzić ze wzgórza, czując w żołądku nieprzyjemne pulsowanie. Przed wejściem do budynku faktorii spotkał dowódcę żandarmerii okrętowej, który nadszedł od łodzi. —Jego ekscelencja życzy sobie, aby stawił się pan zaraz na pokładzie — oznajmił mu marynarz. —Proszę mu powiedzieć, że zobaczę się z nim tak szybko, jak to będzie możliwe — odparł Culum ze spokojem, którego nie czuł. —Życzy sobie widzieć się z panem w tej chwili. —Jestem zajęty. Proszę mu powiedzieć, że jestem zajęty! Marynarz poczerwieniał, zasalutował i odmaszerował. Właśnie, a co jest w tych dokumentach? — pomyślał Culum. Zmobilizował się i stanął przed Orłowem, Vargasem i Gordonem

Czenem. —Brock przysłał mi polecenia na statek! — powiedział Orłow. Spostrzegł smugi krwi na dłoniach i rękawach Culuma i zadrżał. — Polecenia, żeby obniżyć banderę, na Odyna! Zrobiłbym to i bez tego, zaraz po nadejściu wieści. To on ma mi teraz rozkazywać? Co? —Brock nas zniszczy, panie Culum. Co zrobimy? — spytał Vargas, załamując ręce. —Panie Vargas, proszę załatwić wszystko, co potrzeba do pogrzebu — powiedział Culum. — Ojciec i jego pani zostaną pochowani razem. —Słucham? —Tak. Razem. Jest chrześcijanką i zostanie pochowana razem z nim. Gordon, zaczekaj na mnie. Chcę z tobą porozmawiać. Orłow, popłynie pan na statek i podciągnie banderę. Na szczyt masztu. Potem pojedzie pan na „Białą Czarownicę" i przywiezie moją żonę na brzeg. —Mam ją przywieźć, powiedziałeś? —Tak. A tu, proszę... — Culum wyjął dwadzieścia suwerenów. — Wręczy je pan Brockowi wraz z moimi pozdrowieniami. Powie mu pan, że daję mu je, żeby kupił sobie trumnę. Trzej mężczyźni spojrzeli na Culuma dziwnym wzrokiem, a potem powiedzieli: — Tak, Tai-Panie. I wykonali rozkazy.