Cw 4 - Opracowanie ogniska

Definicje • Choroba zakazna – choroba spowodowana i rozwijajaca sie w wyniku zakazenia ustroju czynnikiem zakaznym.

Epidemiologia chorób zakaznych. Proces epidemiczny, rodzaje epidemii. Zasady opracowania ogniska choroby zakaznej.

• Zródlo zakazenia – czlowiek, zwierze, roslina lub materia nieozywiona, z której biologiczny czynnik chorobotwórczy zostal przeniesiony na osobe wrazliwa. • Rezerwuar zarazka – czlowiek, zwierze, roslina lub wyjatkowo inne srodowisko, w którym zyje i rozmnaza sie drobnoustrój. • Drogi szerzenia sie zakazenia – sposób przenoszenia drobnoustrojów ze zródla zakazenia na wrazliwych ludzi lub zwierzeta za posrednictwem zywnosci, wody, powietrza lub przez bezposrednia stycznosc. • Odpornosc populacji – niewrazliwosc zbiorowiska ludzkiego lub zwierzecego na szerzenie sie choroby, najczesciej w wyniku uodpornienia duzej czesci osobników.

Definicje

Definicje

• Endemia – wystepowanie na dana chorobe wsród ludnosci na okreslonym terenie w liczbie utrzymujacej sie przez wiele lat na podobnym poziomie..

• Okres wylegania choroby – czas od wnikniecia do organizmu biologicznego czynnika chorobotwórczego do wystapienia pierwszych objawów choroby.

• Epidemia – wystapienie zachorowan na dana chorobe w liczbie wyraznie wiekszej od srednich wartosci oczekiwanych dla danego terenu.

• Okres zakaznosci – czas, w którym osobnik zakazony moze byc zródlem zakazenia.

• Pandemia – epidemia obejmujaca duze obszary, np. caly kraj, kontynent.

• Nosiciel – osobnik, wydalajacy zarazki chorobotwórcze, które bytujac w jego ustroju nie wywoluja objawów choroby (gdy proces chorobowy przeszedl w stan utajony lub zakazenie bezobjawowe). Rozróznia sie nosicieli stalych i krótkotrwalych.

• Ognisko epidemiczne – chory czlowiek lub zwierze wraz z jego otoczeniem, w którym istnieja warunki do przenoszenia czynnika chorobotwórczego na osobniki wrazliwe.

Proces epidemiczny (triada epidemiczna) • 1. Zródlo zakazenia - czlowiek chory lub nosiciel - zakazone zwierze - woda, gleba • 2. Drogi szerzenia sie zakazenia - kontaktowa - inhalacyjna - pokarmowa - naruszenia ciaglosci powlok - zywi przenosiciele • 3. Populacja wrazliwa na zakazenie

STRATEGIA ZWALCZANIA CHORÓB ZAKAZNYCH 1. dzialania przeciw rezerwuarowi (potencjalnemu zródlu zakazenia) • zwierzeta; ubój lub leczenie chorych osobników, szczepienia ochronne • ludzie; izolacja osób zakazonych, leczenie chorych, czynny nadzór epidemiologiczny, kwarantanna

• • • • • •

2. przerwanie dróg szerzenia sie zakazenia sterylizacja (niszczenie wszelkich form drobnoustrojów) dezynfekcja (niszczenie form wegetatywnych drobnoustrojów) dezynsekcja (likwidowanie owadów) deratyzacja (likwidowanie gryzoni) uzdatnianie wody do spozycia i na potrzeby gospodarcze higieniczna produkcja i obrót zywnosci

3. zmniejszenie podatnosci osobniczej na infekcje • uodpornienie bierne • uodpornienie czynne • chemioprofilaktyka

1

RODZAJE EPIDEMII -z uwagi na mechanizm szerzenia sie choroby w populacji: epidemia punktowa pochodzaca z jednego, wspólnego zródla zakazenia, (przyklady – epidemie mleczne i wodne)

RODZAJE EPIDEMII cd

• epidemia postepujaca (progresywna), pochodzaca z róznych zródel zakazenia (przyklady – epidemie grypy i innych chorób szerzacych sie droga powietrzna) szerzy sie promieniscie w zaleznosci od nastepujacych po sobie generacji przypadków.

epidemia progresywna

epidemia punktowa

ENDEMIA

EPIDEMIA

ENDEMIA

CZAS

CZAS

Wytyczne do opracowania ogniska epidemicznego choroby zakaznej

Podstawowe cele analizy przeprowadzonej w ognisku epidemicznym:

Zadanie •

•

Ustalenie przyczyn i zródla powstania ogniska epidemicznego

Rozpoznanie epidemii

3.

Wygaszenie ogniska – zapobiezenie pojawianiu sie nowych zakazen w ognisku Zapobiezenie pojawianiu sie w przyszlosci ognisk podobnego typu

Czynnosc weryfikacja rozpoznania choroby, porównanie obserwowanych wspólczynników zapadalnosci z oczekiwanymi izolowanie chorych, przeprowadzenie

2. Wyszukiwanie w terenie nowych dezynfekcji,

oraz nie zgloszonych zachorowan

2.

EPIDEMIA

3. Wstepny opis epidemii

badania w kierunku nosicielstwa, zmiana pracy Uporzadkowanie zachorowan wedlug czasu zachorowania (krzywa epidemii), ustalenie rozmieszczenia terytorialnego zachorowan (naniesienie zachorowan na mape terenu), obliczenie wspólczynników zapadalnosci wedlug plci, wieku itp.

Wytyczne do opracowania ogniska epidemicznego choroby zakaznej cd. 4. Sformulowanie wstepnych hipotez o zródle(lach) epidemii 5. Sformulowanie badan zmierzajacych do weryfikacji hipotez

Opracowanie planu badan (material, metody), badania terenowe

6. Analiza wyników i ustalenie zródla oraz sposobu szerzenia sie zachorowan 7. Przeprowadzenie dzialan majacych na celu opanowanie epidemii 8. Przygotowanie sprawozdania z przeprowadzonego dochodzenia

2