Czynniki niebezpieczne i szkodliwe

Czynniki niebezpieczne i szkodliwe

Zbigniew Kołodyński - OIP Wrocław tel. 071 37 10 420 cz. sz-n. – szer.

p.e. [email protected]

USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy. Art. 207. § 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. § 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. … Art. 226. Pracodawca: 1) ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko, 2) informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Jednym z podstawowych i fundamentalnych warunków przeprowadzenia właściwej oceny ryzyka jest pełna i kompleksowa identyfikacja wszelkich czynników niebezpiecznych szkodliwych i uciążliwych, tj. ewentualnych zagrożeń występujących na stanowisku i w środowisku pracy.

Czynniki mierzalne – wartości dopuszczalne Rozp. MPiPS z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. (Dz. U. z dnia 18 grudnia 2002 r nr 217 poz.1833) (wyciąg)

Ødla czynników chemicznych i pyłowych ünajwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) - wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń; ünajwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh) - wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina; ünajwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP) - wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie. Ødla czynników fizycznych ünajwyższe dopuszczalne natężenia fizycznego czynnika szkodliwego dla zdrowia - ustalone jako wartość średnia natężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia jego i jego przyszłych pokoleń.

ZAŁĄCZNIK Nr 1 WYKAZ WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ CHEMICZNYCH I PYŁOWYCH CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH DLA ZDROWIA W ŚRODOWISKU PRACY A. Substancje chemiczne (wyszczególnionych 441 pozycji) B. Pyły (wyszczególnionych 19 pozycji) ZAŁĄCZNIK Nr 2 WYKAZ WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH NATĘŻEŃ FIZYCZNYCH CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH DLA ZDROWIA W ŚRODOWISKU PRACY A. Hałas, hałas infradźwiękowy i hałas ultradźwiękowy B. Drgania działające na organizm człowieka przez kończyny górne i drgania o ogólnym działaniu na organizm człowieka C. Mikroklimat D. Promieniowanie optyczne E. Pola i promieniowanie elektromagnetyczne z zakresu częstotliwości 0 Hz-300 GHz

USTAWA z dnia 30 października 2002 r o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z dnia 28 listopada 2002 r.).

„wypadek przy pracy” - nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą; „uraz” - uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego; „choroba zawodowa” - choroba określona w wykazie chorób zawodowych, o którym mowa w art. 237 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, jeżeli została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy.

Rozp. RM z dnia 30 lipca 2002 r w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz. U. z dnia 19 sierpnia 2002 r).

wg PN-80/Z-08052 OCHRONA PRACY - NIEBEZPIECZNE I SZKODLIWE CZYNNIKI WYSTĘPUJĄCE W PROCESIE PRACY - Klasyfikacja Czynnik niebezpieczny występujący w procesie pracy – czynnik, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do urazu. Czynnik szkodliwy występujący w procesie pracy – czynnik, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do schorzenia. Czynnik uciążliwy występujący w procesie pracy – czynnik, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do nadmiernego zmęczenia (fizycznego lub psychicznego). Zmęczenie – zmniejszenie zdolności organizmu do kontynuowania pracy spowodowane przez wysiłek.

PODZIAŁ: PN-80/Z-08052 - NIEBEZPIECZNE I SZKODLIWE CZYNNIKI WYSTĘPUJĄCE W PROCESIE PRACY

FIZYCZNE ØMaterialne środowisko pracy ØElektryczność ØCzynniki urazowe CHEMICZNE ØRodzaj działania na organizm ØSposób wchłaniania BIOLOGICZNE ØMikroorganizmy i wytwarzane przez nie substancje ØMakroorganizmy PSYCHOFIZYCZNE ØObciążenie fizyczne ØObciążenie nerwowo-psychiczne

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy Materialne środowisko pracy ØOświetlenie rodzaje ünaturalne (dzienne, słoneczne) üsztuczne (np. elektryczne) Parametry ocenne (podstawowe): ünatężenie i równomierność (zmęczenie wzroku, olśnienie, ograniczenie postrzegania przeszkód, napisów i znaków, w tym bezpieczeństwa). üstałość strumienia (np. efekt stroboskopowy). übarwa światła – zakres długości fali (np. zaburzenie postrzegania barw)

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy Materialne środowisko pracy ØMikroklimat Parametry ocenne (podstawowe): ütemperatura üwilgotność powietrza üruch powietrza üpromieniowanie

Bilans cieplny organizmu

Q=M±R±C-E gdzie:

Q – ciepło oddawane lub pobierane przez organizm M – ciepło wytwarzane w organizmie w wyniku procesów metabolicznych R – ciepło otrzymywane lub oddawane przez promieniowanie C – ciepło otrzymywane lub oddawane przez konwekcję E – ciepło odprowadzane z organizmu przez parowane

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy Materialne środowisko pracy ØMikroklimat c.d. Obciążenie termiczne pracownika ü stopień ciężkości pracy (wydatek energetyczny) ü parametry mikroklimatu ü odzież robocza i ochronna ü aklimatyzacja ü cechy osobnicze (wiek, płeć, wydolność, waga pracownika) Rodzaje mikroklimatu: (mechanizmy obronne, oddziaływanie)

üUmiarkowany - wskaźnik -3
üGorący – PMV>2 - wskaźnik obciążenia termicznego WBGT (PN-EN27243) üZimny – PMV<-2 – wskaźnik siły chłodzącej powietrza WCI (PN-92/N-84685) wskaźnik ciepłochronności odzieży IREQ

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy Materialne środowisko pracy

ØMikroklimat c.d. Skutki nadmiernego termicznego obciążenia organizmu Øzimny stres: üchłodzenie całego ciała (hipotermia), üchłodzenie kończyn, üchłodzenie poprzez kontakt, üchłodzenie konwekcyjne (wind chill), üchłodzenie poprzez oddychanie; Øśrodowisko umiarkowane: übilans cieplny całego ciała (termiczna neutralność), üdyskomfort lokalny (przeciąg, asymetria chłodzenia); Øgorący stres: ühipertermia (zaburzenia cieplne), üodwodnienie, üogrzanie poprzez kontakt (oparzenia).

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy Materialne środowisko pracy ØDrgania mechaniczne Podział (wg sposobu przedostawania się energii do organizmu człowieka)

üWibracje -oddziaływanie ogólne, -oddziaływanie miejscowe. üHałas (w tym ultra- i infradźwięki) Skutki oddziaływania (przykłady): -zespół choroby wibracyjnej, zawodowy ubytek słuchu, -mechaniczne uszkodzenie narządu słuchu, rezonans.

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy Materialne środowisko pracy üPył przemysłowy Szkodliwy: -w warunkach przekroczenia NDS (np. pylice) -oddziaływanie chemiczne (np. drażniące) -oddziaływanie uczulające (alergeny), -zagrożenia biologiczne. Niebezpieczny: -mieszaniny wybuchowe (np. pyły organiczne) – konieczny inicjator, -znaczne przekroczenie NDS (utrata możliwości oddychania), -zmniejszenie widoczności (tworzy aerozole), -drobiny posiadające energię kinetyczną. Sposoby redukcji zagrożenia (przykłady): -stosowanie technologii tzw. mokrych, -wentylacja (odprowadzanie z miejsca ich powstawania)

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy Materialne środowisko pracy

ØPromieniowanie: -gamma (jonizujące), <0,00001nm -X (roentgenowskie), <0,001nm - UV (nadfiolet),100-400nm, -widzialne 400-780nm, -IR (podczerwień), 780nm-1mm, -mikrofalowe, 1mm-1m, -radiowe, >1m

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy (c.d.)

Elektryczność ØPole elektryczne (strefy, indukcja elektromagnetyczna)

ØElektryczność statyczna (inicjator wybuchu, reakcje - odruchy, zaburzenia funkcjonowania układu krążenia, porażenie prądem elektrycznym – np. wyładowania atmosferyczne, wpływ na działanie numerycznego sterowania procesami)

ØNapięcie w obwodzie elektrycznym (skutki: porażenie prądem elektrycznym, poparzenie łukiem el.) (zapobieganie: skuteczna ochrona przeciwporażeniowa – działania proaktywne

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy (c.d.)

ØCzynniki urazowe

üPoruszające się maszyny i mechanizmy üRuchome elementy urządzeń technicznych üPrzemieszczające się wyroby i materiały üNaruszenie konstrukcji üObrywanie się mas brył, tąpnięcia üPowierzchnie na których możliwy jest upadek üOstrza, ostre krawędzie üTemperatura powierzchni wyposażenia technicznego i materiałów üPołożenie stanowiska pracy w stosunku do powierzchni ziemi lub podłogi

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy (c.d.)

l Zagrożenia mechaniczne

[wg PN-EN ISO 12100-1, (PN-EN 292-1)]

l Część czynników fizycznych, które mogą być przyczyną urazów powodowanych mechanicznym działaniem l części maszyn, l narzędzi, l przedmiotów obrabianych, l wyrzucanych materiałów stałych albo płynnych

FIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy (c.d.)

l Zagrożenia mechaniczne

[wg PN-EN ISO 12100-1, (PN-EN 292-1)]

l Podstawowe rodzaje zagrożeń mechanicznych: l zgnieceniem (zmiażdżeniem), l ścinaniem, l przecięciem lub odcięciem, l wplątaniem, l wciągnięciem lub pochwyceniem, l uderzeniem, l przekłuciem lub przebiciem, l tarciem lub obtarciem, l wytryskiem cieczy pod wysokim ciśnieniem.

Identyfikacja zagrożeń mechanicznych l

Przykłady zagrożenia pochodzenia mechanicznego

SCHEMAT

ZAGROŻENIE

WCIĄGNIĘCIEM ODCIĘCIEM OPARZENIEM WYRZUTEM

WCIĄGNIĘCIEM ŚCINANIEM

UDERZENIEM WCIĄGNIĘCIEM ODCIĘCIEM

PARAMETRY DO UWZGLĘDNIENIA l moment obrotowy l bezwładność (masa i prędkość) l materiał (spójność, jednorodność) l niewyważenie l odległości pomiędzy częścią obracającą się a częścią stałą l dostępność l moment obrotowy l bezwładność (masa i prędkość) l wymiary l odległość pomiędzy częścią obrotową a częścią nieruchomą l moment obrotowy l bezwładność (masa i prędkość) l wymiary l luz l dostępność

PRZYKŁADY

l przecinarka l szlifierka stacjonarna l szlifierka przenośna l itp.

l wirówka l wyżynarka l itp.

l ugniatarka l mieszarka l rozdrabniacz l itp..

CHEMICZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy Rodzaj działania na organizm ØToksyczne ØDrażniące ØRakotwórcze ØMutagenne ØUpośledzające funkcje rozrodcze Sposób wchłaniania ØPrzez drogi oddechowe ØPrzez skórę i drogi śluzowe ØPrzez przewód pokarmowy

Zagrożenia urazowe: - poparzenia chemiczne, -ostre zatrucia.

Przyczyny uaktywnienia zagrożeń: -stany awaryjne, -niewłaściwe stosowanie substancji chemicznych (przygotowanie pracowników - wiedza, szkolenia)

CHEMICZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy c.d. Substancjom i preparatom należącym do określonych kategorii niebezpieczeństwa przypisuje się symbole określające zagrożenie zagrożenie

symbol

wybuchowe

E

utleniające

O

skrajnie łatwo palne

F+

wysoce łatwo palne

F

bardzo toksyczne

T+

toksyczne

T

szkodliwe

Xn

żrące

C

drażniące

Xi

niebezpieczne dla środowiska

N

Obowiązek przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych Obowiązki pracodawcy: Ørozeznanie organizacji i sposobu wykonywania pracy oraz procesów technologicznych i występujących w nich czynników szkodliwych dla zdrowia w celu ich wytypowania do oznaczenia w środowisku pracy; Øwykonanie badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy, nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności lub zmiany jej profilu; oraz przeprowadzanie okresowych badań i pomiarów; Øniezwłoczne poinformowanie pracowników o wynikach przeprowadzonych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, w sposób ustalony w danym zakładzie pracy, oraz umieszczenie aktualnych wyników tych badań lub pomiarów na odpowiednim stanowisku pracy. Øprowadzenie na bieżąco rejestru czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy oraz karty badań i pomiarów (wzory w załączeniu do rozporządzenia); Øprzechowywanie rejestru i kart przez okres 40 lat, licząc od daty ostatniego wpisu, a wyników badań (protokoły, raporty z badań) przez okres 3 lat, licząc od daty ostatniego wpisu; Øniezwłoczne przekazanie rejestru i kart właściwemu miejscowo państwowemu inspektorowi sanitarnemu, w przypadku likwidacji zakładu pracy, ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 20 kwietnia 2005r w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U.05.73.645 z 28.04.2005r)

Obowiązek przeprowadzenia badań i pomiarów c.d. Częstość przeprowadzania badań okresowych Czynniki rakotwórcze i mutagenne: üco najmniej raz na trzy miesiące - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,5 wartości NDS, üco najmniej raz na sześć miesięcy - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS, üw każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania czynnika, Inne czynniki: üco najmniej raz w roku - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,5 wartości NDS lub NDN , üco najmniej raz na dwa lata - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS lub NDN, üw każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania czynnika. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 20 kwietnia 2005r w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U.05.73.645 z 28.04.2005r)

Obowiązek przeprowadzenia badań i pomiarów c.d. üW przypadku występowania w środowisku pracy szkodliwego dla zdrowia czynnika chemicznego, dla którego określono wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia pułapowego, przeprowadza się pomiary ciągłe stężenia tego czynnika. üBadań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia występującego w środowisku pracy nie przeprowadza się, jeżeli wyniki dwóch ostatnio przeprowadzonych badań i pomiarów nie przekroczyły 0,1 wartości NDS lub NDN, a w procesie technologicznym lub w warunkach występowania danego czynnika nie dokonała się zmiana mogąca wpływać na wysokość stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia. üLaboratoria wykonujące badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy powinny uzyskać akredytację na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565). Do dnia 31 grudnia 2007 r. badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy mogą wykonywać także laboratoria: Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jednostek badawczo-rozwojowych działających w dziedzinie medycyny pracy i Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - Państwowego Instytutu Badawczego, upoważnione przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, w tym na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów; ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 20 kwietnia 2005r w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U.05.73.645 z 28.04.2005r)

BIOLOGICZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie Pracy ØMikroorganizmy (bakterie, wirusy, riketsje, grzyby, pierwotniaki) i wytwarzane przez nie substancje (toksyny, alergeny) ØMakroorganizmy (rośliny, zwierzęta) Występowanie: -ochrona zdrowia (leczenie, diagnostyka), -weterynaria (leczenie, diagnostyka), -rolnictwo i hodowla, przetwórstwo, -zwierzęta użytkowe i dzikie (leśnictwo, służby mundurowe, sport) Ograniczanie: -stosowanie procedur (w tym ŚOI) -dobór zwierząt i opiekunów

PSYCHOFIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy Obciążenie fizyczne (obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego) ØStatyczne (ISO 11226) -pozycja, siły, trajektorie, drgania, chłód, -pozycje swobodne i wymuszone, -pozycje niezalecane i zabronione (kąt, czas): ütułów (skręcanie, zginanie, odchylanie, wypukły kręgosłup w odcinku lędźwiowym), ügłowa i szyja (skręcanie, zginanie, odchylanie, pochylanie), üramiona (wznoszenie ramion i wznoszenie rąk na boki i przodem), üPrzedramię i dłonie (nawracanie na zewnątrz i do wewnątrz, zginanie i rozciąganie)

Ograniczanie narażenia (interwencja ergonomiczna): -techniczne – projektowanie stanowiska (np. podparcie w pozycjach wymuszonych, przestrzeganie stref pracy kończyn górnych – np. PN-91/N-08018), -organizacyjne (zmiany pozycji, przerwy w pracy, rotacja pracowników, zadania alternatywne, dostosowanie tempa pracy do możliwości (wydolności) pracowników), -szkolenie (uświadomienie występowania czynników ryzyka). Przyczyny przyjmowania postawy pochylonej podczas pracy (przykład): zbyt niska strefa robocza, wada wzroku, wada postawy (nabyta, wrodzona), brak wiedzy o zagrożeniach)

PSYCHOFIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy Obciążenie fizyczne (obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego) ØDynamiczne występowanie np.: prace transportowe ręczne, obsługa manipulatorów maszyn i urządzeń, przemieszczanie elementów, narzędzi, detali i materiałów w obrębie stanowiska pracy i.t.p.) ograniczanie narażenia: -przestrzeganie norm dźwigania określonych w przepisach, -przestrzeganie wartości skorygowanych określonych w normach (np..PN-EN 1005-2) RML2 = MREF x Vm x Dm x Hm x Am x Cm x Fm gdzie: RML2 – dopuszczalna masa skorygowana, MREF – dopuszczalna masa Vm, Dm, Hm, Am, Cm, Fm – współczynniki korekcyjne 0
PSYCHOFIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy c.d. Obciążenie fizyczne (obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego) skutki zdrowotne: urazy: zerwanie ścięgien, mięśni, torebek stawowych, więzadeł, przepuklina brzuszna, wypadnięcie krążka między kręgowego (dysku), nagłe stany zagrożenia u chorych na chorobę niedokrwienną serca, miażdżycę i nadciśnienie. schorzenia: skutki długotrwałego oddziaływania mikrourazów, stymulacji miejscowej reakcji zapalnej i procesów gojenia – jako następstwo przeciążenia (mięśnie i przyczepy, ścięgna, pochewki ścięgniste, kaletki maziowe, łąkotki, chrząstki, kości) lub bezpośredni ucisk na nerwy lub naczynia krwionośne. Przykłady: -przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki, -przewlekłe zapalenie kaletki maziowej, -przewlekłe uszkodzenie łąkotki, -uszkodzenie torebki stawowej, -zmęczeniowe martwice kości, -zespół cieśni w obrębie nadgarstka, -schorzenia pozazawodowe (zespoły bólowe kręgosłupa)

PSYCHOFIZYCZNE niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy c.d. Obciążenie nerwowo-psychiczne (PN-EN 10075) ØObciążenie umysłu

ØNiedociążenie lub przeciążenie percepcyjne

ØObciążenie emocjonalne

Przykład: Jakie czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe występują na stanowisku spawacza elektrycznego?

Dziękuję za uwagę