Ransom Riggs Osobliwy dom pani Peregrine (tom 1) Osobliwy Dom Pani Peregrine

Spis treści

Motto Prolog Rozdział pierwszy Rozdział drugi Rozdział trzeci Rozdział czwarty Rozdział piąty Rozdział szósty Rozdział siódmy Rozdział ósmy Rozdział dziewiąty Rozdział dziesiąty Rozdział jedenasty Podziękowania Autorzy zdjęć

Prolog

Kiedy w końcu zdołałem pogodzić się z myślą, że będę wiódł całkiem zwyczajne życie, znienacka wokół mnie zaczęły się dziać niezwykłe rzeczy. Pierwsza okazała się upiornym wstrząsem i jak wszystko, co na zawsze odmienia człowieka, podzieliła moje życie na Przed i Po. I ona, i późniejsze nadzwyczajne wydarzenia związane były z moim dziadkiem Abrahamem Portmanem. Jako dziecko uważałem dziadka za najbardziej fascynującą osobę na świecie. Mieszkał w sierocińcu, walczył na wojnach, przemierzał oceany parowcem, a pustynie na końskim grzbiecie, występował w cyrku, wiedział wszystko o broni, samoobronie i sztuce przetrwania, a do tego porozumiewał się w trzech obcych językach. Chłopakowi, który nigdy nie wyściubił nosa z Florydy, wydawało się to niesłychanie egzotyczne, więc przy każdym spotkaniu błagałem dziadka o nowe historie. Zawsze ustępował i opowiadał mi je niczym sekrety, które tylko ja miałem prawo znać. W wieku sześciu lat doszedłem do wniosku, że chcąc wieść życie choćby po części równie interesujące jak życie dziadka, muszę zostać odkrywcą. To jedyna szansa. Dziadek wspierał mnie w tym postanowieniu i całymi popołudniami tkwił razem ze mną nad mapami, planując fikcyjne wyprawy za pomocą szpilek o czerwonych łebkach i opowiadając mi o rozmaitych fantastycznych miejscach, które pewnego dnia odkryję. W domu wyrażałem swoje ambicje poprzez paradowanie z kartonową tubą przy oku oraz wrzaski typu „Ziemia na horyzoncie!” czy „Przygotować zwiad!”, aż zirytowani rodzice wyrzucali mnie za drzwi. Pewnie niepokoiło ich, że dziadek zarazi mnie chorobliwym marzycielstwem, z którego nigdy się nie wyleczę, i że te fantazje całkowicie przesłonią mi bardziej przyziemne cele. Któregoś dnia mama kazała mi usiąść i wyjaśniła, że nie mogę zostać odkrywcą, gdyż wszystkie miejsca na Ziemi już odkryto. Urodziłem się zbyt późno. Poczułem się tak, jakby mnie z czegoś obrabowano. Poczułem się jeszcze gorzej, kiedy uświadomiłem sobie, że większość najciekawszych opowieści dziadka nie mogła być prawdą. Te dziwaczne zawsze wiązały się z jego dzieciństwem. Urodził się w Polsce, ale w wieku dwunastu lat trafił do sierocińca w Walii. Zapytany, dlaczego musiał rozstać się z rodzicami, niezmiennie odpowiadał, że goniły go potwory i że w Polsce się od nich roiło. — Jakie potwory? — pytałem z szeroko otwartymi oczami. — Ohydnie zgarbione, z gnijącą skórą i czarnymi oczami — wyjaśniał mi zgodnie z naszym niepisanym rytuałem. — O, tak chodziły! — I powłócząc nogami, ruszał za mną jak potwór ze starych filmów, a ja ze śmiechem uciekałem. Za każdym razem, gdy je opisywał, dorzucał nowy upiorny szczegół: potwory śmierdziały jak gnijące resztki; można było zobaczyć tylko ich cień; w ich ustach wiły się macki, którymi w jednej chwili potwory chwytały ofiarę, żeby capnąć ją potężnymi szczękami. Wkrótce zacząłem mieć problemy z zasypianiem, bo moja wybujała wyobraźnia przemieniała pisk opon na mokrej jezdni w ciężki oddech tuż za oknem, a cienie pod drzwiami w skręcone macki. Czułem lęk przed potworami, ale jednocześnie uwielbiałem wyobrażać sobie, jak dziadek je pokonuje i potem mi o tym opowiada. Jeszcze bardziej niezwykłe były jego opowieści o życiu w walijskim sierocińcu. Mówił, że to zaczarowane miejsce zaprojektowano tak, by strzegło dzieci przed potworami. Zostało

wzniesione na wyspie, gdzie codziennie świeciło słońce i nikt nigdy nie chorował ani nie umierał, a wszyscy mieszkali w wielkim domu strzeżonym przez stare mądre ptaszysko. Tak przynajmniej twierdził dziadek, jednak gdy zacząłem dorastać, nabrałem wątpliwości. Kiedy miałem siedem lat, zapytałem go pewnego popołudnia: — Jakie ptaszysko? Patrzyłem na niego sceptycznie znad stolika, przy którym pozwalał mi wygrać w monopol. — Wielki sokół, co palił fajkę — odparł. — Chyba masz mnie za głupka, dziadku. Dziadek zaczął się bawić topniejącym stosikiem pomarańczowych i niebieskich banknotów. — Nigdy bym tak o tobie nie pomyślał, Yacob — powiedział po chwili. Wiedziałem, że go obraziłem, bo polski akcent, którego nie zdołał do końca się pozbyć, teraz ujawnił się w całej krasie i zamiast „bym” usłyszałem „bych”, a w miejsce „pomyślał” pojawiło się „pomyśleł”. Poczułem się winny i postanowiłem odsunąć od siebie wątpliwości. — Ale dlaczego te potwory chciały was skrzywdzić? — dopytywałem się. — Bo nie byliśmy tacy jak inni. Byliśmy osobliwi. — Jak osobliwi? — Och, na przeróżne sposoby — odrzekł. — Jedna dziewczynka umiała latać, inny chłopiec nosił w sobie pszczoły, a rodzeństwo, chłopiec i dziewczynka, potrafiło unieść wysoko olbrzymie głazy. Trudno było się połapać, czy mówił serio. Z drugiej strony jednak dziadek nie był typem dowcipnisia. Na widok mojej niepewnej miny zmarszczył czoło. — W porządku, nie musisz mi wierzyć na słowo — burknął. — Mam zdjęcia! Odsunął składane krzesło i wszedł do domu, zostawiając mnie samego na osłoniętej od wiatru werandzie. Po chwili wrócił ze starym pudełkiem po cygarach, a ja wyciągnąłem szyję, kiedy wyjmował z niego cztery pożółkłe i pogniecione fotografie. Pierwsza była niewyraźna i przedstawiała coś, co wyglądało jak ubranie bez człowieka w środku, ewentualnie jak ubranie na człowieku bez głowy. — Pewnie, że ma głowę! — oznajmił dziadek z uśmiechem. — Tyle że jej nie widać. — Dlaczego? Jest niewidzialny? — Hej, a to Sherlock Holmes z ciebie! — Uniósł brwi, jakbym go zaskoczył umiejętnością dedukcji. — Millard, tak mu było na imię. Dziwny dzieciak. Na przykład mawiał: „Hej, Abe, wiem, co dziś robiłeś”, a potem wyliczał, gdzie człowiek poszedł, co jadł i czy dłubał w nosie, kiedy myślał, że nikt nie widzi. Czasem łaził za kimś cicho jak myszka, bez ubrania, więc nie dało się go zauważyć, i... podglądał! — Dziadek pokręcił głową. — Kto by pomyślał, nie? Podał mi drugie zdjęcie. Kiedy już się przyjrzałem, zapytał: — I co? Co widzisz? — Dziewczynkę? — I? — drążył. — Ma diadem na głowie. Postukał palcem w dolną część fotografii. — A stopy? Przysunąłem zdjęcie do oczu. Stopy dziewczynki nie dotykały ziemi, ale nie podskakiwała. Wyglądało to tak, jakby unosiła się w powietrzu. Szeroko otworzyłem usta. — Lata! — wykrzyknąłem. — Niezupełnie — oznajmił dziadek. — Lewituje. Nie za dobrze sobie z tym radziła i czasem musieliśmy ją przewiązywać liną, żeby nam nie odleciała! Nie mogłem oderwać wzroku od zapadającej w pamięć, lalkowatej twarzy dziewczynki. — To prawdziwe? — zapytałem. — Oczywiście — odburknął. Zabrał mi zdjęcie i podał inne, z chudym chłopakiem, który dźwigał głaz. — Victor i jego siostra nie byli zbyt mądrzy, za to jacy silni! — Nie wygląda na silnego — zauważyłem, wpatrując się w wątłe ramiona chłopca. — Miał krzepę, możesz mi wierzyć. Raz siłowałem się z nim na rękę i mało mi jej nie

oderwał! Najdziwniejsze było jednak ostatnie zdjęcie, przedstawiające twarz namalowaną na czyjejś potylicy. — Miał dwoje ust, wiesz? — wyjaśnił dziadek, kiedy gapiłem się na fotografię. — Jedne z przodu, a drugie z tyłu. Dlatego strasznie urósł i utył! — Przecież to zwykłe oszukaństwo — oznajmiłem. — Ta twarz jest po prostu namalowana. — Jasne, że namalowana, na występ w cyrku, ale naprawdę miał dwoje ust. Nie wierzysz mi? Zamyśliłem się, patrząc na zdjęcia, a potem na szczerą i otwartą twarz dziadka. Niby po co miałby kłamać? — Wierzę ci — powiedziałem. Naprawdę mu wierzyłem co najmniej przez kilka lat, przede wszystkim dlatego, że chciałem, tak jak moi rówieśnicy chcieli wierzyć w Świętego Mikołaja. Kurczowo czepiamy się naszych fantazji, dopóki cena wiary w nie nie okaże się zbyt wysoka. W moim przypadku stało się tak w drugiej klasie, kiedy podczas lunchu Robbie Jensen naskoczył na mnie przy stoliku dla dziewczyn i oświadczył, że jestem frajer, bo wierzę w bajki. Pewnie była to zasłużona kara za powtarzanie w szkole opowieści dziadka Portmana, ale w trakcie tych kilku upokarzających sekund wyobraziłem sobie, jak ksywa „frajer” prześladuje mnie całymi latami i — niekoniecznie słusznie — poczułem niechęć do dziadka.

Tego popołudnia odebrał mnie ze szkoły, jak zwykle, kiedy rodzice pracowali. Usiadłem na siedzeniu dla pasażera w starym pontiaku dziadka i oznajmiłem, że już nie wierzę w jego bajki. — Jakie znowu bajki? — spytał, zerkając na mnie znad okularów. — No wiesz. Te historyjki. O dzieciach i potworach. Dziadek wyglądał na zdumionego. — Kto opowiadał bajki? Wyjaśniłem mu, że wymyślone historyjki i bajki to jedno i to samo, i że bajki są dla dzidziusiów, i że jego opowieści i fotografie nie były prawdziwe. Spodziewałem się, że wpadnie w szał albo zacznie się ze mną wykłócać, ale dziadek powiedział tylko: „W porządku”. Wrzucił bieg, wcisnął pedał gazu, po czym odjechaliśmy. I to był koniec dyskusji. Pewnie wiedział, że tak będzie — w końcu kiedyś musiałem wyrosnąć z jego opowieści — jednak tak nieoczekiwanie porzucił temat, że czułem się oszukany. Nie mogłem zrozumieć, po co to wszystko wymyślił, po co mi wmawiał, że te rozmaite niezwykłe rzeczy naprawdę się

wydarzyły, skoro wcale tak nie było. Dopiero po latach tata wyjaśnił mi, że dawno temu dziadek opowiadał mu to samo, i że to nie były kłamstwa, ale podkolorowana prawda. W rzeczywistości dzieciństwo dziadka Portmana zupełnie nie przypominało bajki. To był horror. Z całej rodziny on jeden, najmłodszy syn, zdołał wyjechać z Polski przed wybuchem drugiej wojny światowej. Miał dwanaście lat, kiedy rodzice spakowali jego rzeczy do jednej walizki i wsadzili go do pociągu do Wielkiej Brytanii. Była to podróż w jedną stronę. Nigdy więcej nie ujrzał matki ani ojca, ani starszych braci, kuzynów, ciotek ani wujków. Nim dziadek skończył szesnaście lat, wszyscy jego krewni już nie żyli, zginęli z rąk prześladujących dziadka potworów. Nie były to jednak potwory z mackami i gnijącą skórą, takie, które umiał sobie wyobrazić siedmiolatek, lecz potwory o ludzkich obliczach, w eleganckich mundurach, maszerujące równym krokiem i tak boleśnie banalne, że człowiek rozpoznawał w nich monstra dopiero, kiedy było już za późno. Podobnie jak w wypadku potworów, historia o zaczarowanej wyspie też kryła w sobie ziarno prawdy. Przez kontrast z koszmarem rozgrywającym się na kontynencie, sierociniec, który przygarnął dziadka, musiał wydać mu się rajem, i taką też funkcję pełnił w jego opowieściach. Stał się bezpieczną przystanią w miejscu, gdzie wakacje nigdy się nie kończą, pełną aniołów stróżów i magicznych dzieci. Naturalnie, tak naprawdę dzieciaki wcale nie były niewidzialne ani nie dźwigały ciężkich głazów. Osobliwością, za którą je prześladowano, było ich żydowskie pochodzenie. To fala krwi wyrzuciła te wojenne sieroty na brzeg maleńkiej wyspy, i choć były niezwykłe, to nie ze względu na magiczne umiejętności. W wypadku tych dzieci ucieczka przed gettem i komorą gazową stanowiła cud sam w sobie. Przestałem domagać się od mojego dziadka opowieści i myślę, że mu ulżyło. Szczegóły jego wczesnej młodości pozostały tajemnicą, a ja nie próbowałem jej rozwikłać. Przeszedł przez piekło i miał prawo do swoich sekretów. Wstyd mi było, że zazdrościłem mu przygód, zważywszy na cenę, jaką za nie zapłacił, i starałem się przekonać samego siebie, że wielki szczęściarz ze mnie, bo wiodę bezpieczne, zwyczajne życie, które nic mnie nie kosztowało. Kilka lat później, kiedy miałem piętnaście lat, wydarzyło się coś niezwykłego i zarazem okropnego, i odtąd było już tylko Przed i Po.

Rozdział pierwszy

Ostatnie popołudnie Przed spędziłem na konstruowaniu repliki Empire State Building z pieluch dla dorosłych, w skali 1:10 000. Wyglądało to imponująco, budowla miała półtora metra u podstawy i górowała nad alejką z kosmetykami. Dół tworzyły pieluchy w rozmiarze XXL, wieżę obserwacyjną pieluchy light, a ze starannie poukładanych próbek skonstruowałem charakterystyczną wieżyczkę. Budynek był niemal doskonały, z wyjątkiem zasadniczego drobiazgu. — Zbudowałeś to z pieluch marki Neverleak — powiedziała Shelley, marszcząc brwi i przyglądając się mojemu dziełu. — Wyprzedajemy Stay-Tite. Shelley była kierowniczką sklepu, a zgarbione ramiona i niezadowolona mina składały się na jej uniform w takim samym stopniu jak niebieskie koszulki polo, które musieliśmy nosić. — Myślałem, że mówiłaś Neverleak — zauważyłem, bo rzeczywiście tak mówiła. — Stay-Tite — upierała się, ze smutkiem potrząsając głową, jakby moje dzieło było okulałym koniem wyścigowym, a ona trzymała w dłoni pistolet o perłowej rękojeści. Zapadła krótka, ale niezręczna cisza, podczas której Shelley nie przestawała kiwać głową i przenosić spojrzenia z wieżowca na mnie i z powrotem. Gapiłem się na nią tępo, jakbym ni w ząb nie rozumiał, co oznaczają jej bierno-agresywne komentarze. — Aaaaa — odezwałem się w końcu. — Czyli chcesz, żebym ustawił wszystko od początku? — Chodzi o to, że użyłeś Neverleaka — powtórzyła. — Nie ma sprawy, od razu zacznę. Czubkiem regulaminowego czarnego trampka trąciłem pudło u podstawy wieży. Moja genialna budowla błyskawicznie runęła na podłogę, pieluchy odbiły się od nóg zaskoczonych klientów i wylądowały pod automatycznymi drzwiami, które się rozsunęły, wpuszczając do środka falę sierpniowego skwaru. Oblicze Shelley przybrało barwę dojrzałego granatu. Powinna natychmiast wywalić mnie z pracy, ale dobrze wiedziałem, że nigdy nie będę miał tyle szczęścia. Przez całe lato wyłaziłem ze skóry, żeby wylecieć ze Smart Aid, co okazało się niemożliwe. Spóźniałem się raz za razem pod coraz głupszymi pretekstami, koszmarnie się myliłem przy wydawaniu reszty, nawet celowo ustawiałem towary na niewłaściwych półkach, na przykład mleczka do ciała wśród środków na przeczyszczenie, a prezerwatywy razem z szamponami dla niemowlaków. Męczyłem się nad tym jak cholera, jednak niezależnie od mojej udawanej niekompetencji Shelley z uporem godnym lepszej sprawy nie skreślała mnie z listy pracowników. Może doprecyzuję swoje słowa — wylecenie ze Smart Aid było niemożliwe tylko w moim przypadku, pozostałych pracowników wykopano by za drzwi za znacznie drobniejsze przewinienie. To była moja pierwsza lekcja polityki. W Englewood, małym, sennym nadmorskim miasteczku, w którym mieszkam, znajdują się trzy sklepy Smart Aid. W Sarasota County jest ich dwadzieścia siedem, a na całej Florydzie sto piętnaście, rozpełzają się po stanie niczym nieuleczalna wysypka. Nie mogłem wylecieć z pracy, gdyż wszystkie te sklepy należą do mojego wuja i pierwsza praca w Smart Aid to już odwieczna rodzinna tradycja. Cała moja kampania kopania pod sobą dołków skończyła się dla mnie tylko trwałym konfliktem z Shelley i bardzo głęboką niechęcią współpracowników. Spójrzmy prawdzie w oczy, i tak by mnie nie cierpieli, bo niezależnie od tego, ile wystaw sknociłem i ile razy źle wydałem resztę, pewnego dnia miał mi przypaść w udziale

pokaźny kęs wielkiej firmy, a im nie.

Przedarłszy się przez porozrzucane pieluchy, Shelley dźgnęła mnie palcem w pierś i już miała powiedzieć coś przykrego, kiedy nagle rozległ się głos z megafonu: — Jacob, telefon na drugiej linii. Jacob, druga linia. Purpurowa z wściekłości Shelley spiorunowała mnie wzrokiem, kiedy się wycofywałem, zostawiając ją w ruinach pieluchowej konstrukcji.

Zaplecze dla pracowników było zalatującym stęchlizną pomieszczeniem bez okien. Natknąłem się tam na farmaceutkę Lindę, która w poświacie padającej z automatu z napojami skubała pozbawioną skórki kanapkę. Na mój widok wskazała głową przytwierdzony do ściany telefon. — Odbierz na dwójce — mruknęła. — Temu, kto dzwoni, chyba odbiło. Podniosłem zwisającą słuchawkę. — Yakob, to ty? — usłyszałem. — Cześć, dziadku. — Yakob, Bogu dzięki! Potrzebuję klucza, gdzie mój klucz? — Wydawał się zdenerwowany i brakowało mu tchu. — Jaki klucz? — Dość już tych gierek — warknął. — Dobrze wiesz, o którym kluczu mówię. — Pewnie gdzieś go położyłeś i zapomniałeś gdzie. — Ojciec kazał ci to zrobić, prawda? — zapytał. — Powiedz, on nie musi wiedzieć. — Nikt mi niczego nie kazał. — Postanowiłem zmienić temat. — Brałeś rano swoje proszki? — Idą po mnie, rozumiesz? Nie wiem, jak mnie znaleźli po tylu latach, ale im się udało. Niby czym mam z nimi walczyć? Cholernym nożem do masła?! Słyszałem to nie po raz pierwszy. Dziadek się starzał i szczerze mówiąc, zaczynało mu się mieszać w głowie. Początkowo objawy były niemal niezauważalne, na przykład zapominał o zakupach albo zwracał się do mojej mamy imieniem ciotki. Latem jednak jego postępująca demencja okrutnie przybrała na sile. Wszystkie fantazje dotyczące życia dziadka podczas wojny — potwory, zaczarowana wyspa — stały się dla niego całkowicie, przerażająco realne. Zwłaszcza w ostatnich tygodniach był mocno podenerwowany, a moi rodzice z obawy, że dziadek może sobie zrobić krzywdę, poważnie zastanawiali się nad umieszczeniem go w domu opieki. Z sobie tylko znanych powodów apokaliptycznymi telefonami nękał wyłącznie mnie. Teraz jak zawsze próbowałem robić, co w mojej mocy, żeby go uspokoić. — Jesteś bezpieczny, nie dzieje się nic złego — oznajmiłem. — Później przyniosę film i sobie pooglądamy, co ty na to? — Nie! Zostań tam! Tu nie jest bezpiecznie! — Dziadku, nie przyjdą po ciebie żadne potwory. Zabiłeś je podczas wojny, pamiętasz? — Odwróciłem się do ściany, próbując ukryć swój wkład w tę dziwaczną wymianę zdań przed Lindą, która zerkała na mnie ze zdumieniem, udając, że czyta pismo o modzie. — Nie wszystkie — odparł dziadek. — Nie, nie, nie. Sporo ich załatwiłem, jasne, ale zawsze coś tam zostaje. — Słyszałem, jak krąży po domu, otwiera szuflady i ciska przedmiotami. Widocznie całkiem się załamał. — Trzymaj się z daleka, słyszysz? Nic mi nie będzie, odetnę języki potworom, dźgnę je w oczy i już! Gdybym tylko znalazł ten przeklęty KLUCZ! Rzeczony klucz otwierał ogromną szafkę w garażu dziadka Portmana. W środku była sterta

broni palnej i noży, wystarczająca do uzbrojenia niewielkiej partyzantki. Dziadek kolekcjonował to wszystko przez pół życia, jeździł na pokazy broni w innych stanach, na długie myśliwskie wyprawy, a w słoneczne niedziele ciągał niezadowolonych krewnych na strzelnice, żeby uczyć ich strzelania. Tak bardzo kochał swoją broń, że czasami z nią sypiał. Mój tata ma na dowód stare zdjęcie dziadka drzemiącego z pistoletem w ręce.

Kiedy zapytałem tatę, dlaczego dziadkowi odbiło na punkcie broni, wyjaśnił mi, że czasem tak się dzieje z byłymi żołnierzami albo ludźmi, którzy doświadczyli traumy. Pewnie po wszystkim, co dziadek przeszedł w czasie wojny, nigdy nigdzie już nie czuł się bezpieczny, nawet we własnym domu. Najgorsze, że teraz, kiedy dopadły go urojenia i paranoja, tak się właśnie stało — nie był bezpieczny we własnym, pełnym broni domu. Właśnie dlatego tata zabrał mu klucz do szafki. Powtórzyłem kłamstwo, że nie wiem, gdzie jest klucz. W odpowiedzi dobiegło mnie jeszcze więcej przekleństw i łomotów, kiedy dziadek krążył po domu. — Ech! — oznajmił w końcu. — Niech twój ojciec zatrzyma klucz, skoro to dla niego takie ważne. Mojego trupa też może sobie wziąć! Zakończyłem rozmowę najgrzeczniej jak się dało i od razu zadzwoniłem do taty. — Dziadek szaleje — poinformowałem go. — Wziął dziś proszki? — Przecież i tak by mi nie powiedział. Ale zachowywał się, jakby nie wziął. Usłyszałem ciężkie westchnienie taty. — Możesz tam wpaść i sprawdzić, czy wszystko u niego w porządku? Ja teraz nie mogę wyrwać się z pracy. Tata pracował na pół etatu jako wolontariusz w ptasim azylu, gdzie pomagał rehabilitować potrącone przez auta czaple śnieżne oraz pelikany, które połknęły haczyki na ryby. Był ornitologiem amatorem i niedoszłym pisarzem przyrodnikiem, czego dowodził stosik niepublikowanych rękopisów. Można to uważać za prawdziwą pracę jedynie wtedy, kiedy się poślubiło kobietę, której rodzina ma sieć stu pięćdziesięciu sklepów. Oczywiście moja praca też nie należała do szczególnie odpowiedzialnych i w sumie każdej chwili mogłem się z niej wymknąć.

Powiedziałem, że pojadę. — Dzięki, Jake. Obiecuję, że niedługo zajmiemy się sprawą dziadka, dobrze? No jasne, sprawa dziadka. — To znaczy, oddacie go do domu opieki — zauważyłem. — Ktoś inny będzie musiał się nim zająć. — Mama i ja jeszcze niczego nie postanowiliśmy. — Pewnie, że tak — burknąłem. — Jacob... — westchnął. — Dam sobie radę, tato. Naprawdę. — Może dziś, ale wkrótce dziadkowi się pogorszy. — Tak, jasne. Wszystko jedno. Po zakończeniu rozmowy zadzwoniłem do mojego kumpla Ricky’ego, żeby mnie podrzucił do dziadka. Dziesięć minut później usłyszałem charakterystyczne, chrypliwe trąbienie wiekowego forda Crown Victoria na parkingu. Wychodząc, przekazałem Shelley złą nowinę, że jej konstrukcja ze Stay-Tite będzie musiała poczekać do jutra. — Problemy rodzinne — wyjaśniłem. — Jasne — odparła. Wyszedłem pospiesznie na lepki, parny wieczór i od razu natknąłem się na Ricky’ego. Palił papierosa, siedząc na bagażniku swojego zniszczonego auta. Coś w jego oblepionych błotem butach, w sposobie, w jaki puszczał kółka z papierosowego dymu, i w oświetlonych słońcem zielonych włosach przypominało mi punkowego, wieśniackiego Jamesa Deana. Naprawdę stanowił dziwaczny zlepek rozmaitych subkultur, spotykany wyłącznie na południu Florydy. Na mój widok zeskoczył z bagażnika. — W końcu cię wywalili?! — wrzasnął na cały parking. — Ciiii! — syknąłem, podbiegając do niego. — Nie znają mojego planu! Ricky walnął mnie w ramię, co miało być przyjacielskim gestem, ale niemal naderwał mi mięsień obrotowy. — Spoko, Spedek — mruknął. — Może jutro ci się uda. Mówił na mnie Spedek, bo chodziłem na kilka kółek zainteresowań, które w praktyce należały do programu edukacji specjalnej w naszej szkole. Ta językowa dwuznaczność niezmiennie bawiła Ricky’ego. Taka właśnie była nasza przyjaźń: tyle samo współpracy, ile grania sobie na nerwach. Współpraca polegała na niepisanej umowie między mózgiem a mięśniami, dzięki czemu ja pomogłem mu nie oblać angielskiego, a on ratował mi życie przed socjopatami na sterydach, którzy grasowali po korytarzach szkoły. To, że Ricky zupełnie nie pasował moim rodzicom, stanowiło jego dodatkowy atut. Chyba był moim najlepszym kumplem, co brzmi nieco mniej żałośnie niż stwierdzenie, że był moim jedynym kumplem. Ricky kopnął drzwi od strony pasażera, bo tak się je otwierało, i wsiadłem. Ford Ricky’ego był niesamowitym, wręcz muzealnym przykładem przypadkowej sztuki ludowej, odkupionym od kierownika miejskiego wysypiska za słój pełen ćwierćdolarówek, przynajmniej tak twierdził Ricky. Pochodzenie victorii dawało się wyczuć, nie maskowały go nawet zwisające z lusterka odświeżające choinki. Siedziska foteli zostały wzmocnione taśmą klejącą, żeby jakieś zbłąkane sprężyny nie powbijały się w tyłki pasażerów. Najlepsza jednak była karoseria — pordzewiały księżycowy krajobraz pełen dziur i wgnieceń. Powstały one na skutek planu dorobienia sobie na zalanych imprezowiczach, którym Ricky pozwalał tłuc w auto kijem golfowym za dolara od uderzenia. Jedyną regułą, niezbyt sumiennie przestrzeganą, było unikanie szklanych elementów. Silnik zarzęził i w chmurze sinego dymu przebudził się do życia. Gdy po wyjeździe z parkingu mijaliśmy sklepy w drodze do domu dziadka Portmana, zacząłem się denerwować tym, co zastaniemy na miejscu. Oczami duszy widziałem najgorszy scenariusz — jak dziadek biega na golasa po ulicy, mierzy do nas ze strzelby, ślini się na trawniku lub czai się z tępym narzędziem w dłoni. Wszystko było możliwe, a ponieważ Ricky miał dziś po raz pierwszy ujrzeć człowieka, o którym zawsze wypowiadałem się z takim nabożeństwem, przejmowałem się jeszcze bardziej. Niebo przybrało barwę świeżego sińca, kiedy wreszcie wjechaliśmy na osiedle dziadka

Portmana — dziwaczny labirynt zazębiających się ślepych zaułków, znanych jako Circle Village. Zahamowaliśmy przy budce strażnika, żeby się zaanonsować, ale staruszek portier chrapał, a brama była otwarta, nie pierwszy raz zresztą, więc wjechaliśmy. Mój telefon zaćwierkał, bo przyszedł esemes od taty z pytaniem, co jest. I przez tę krótką chwilę, kiedy odpisywałem, Ricky zdołał totalnie, kompletnie zabłądzić. Powiedziałem, że nie mam pojęcia, gdzie jesteśmy, na co zaklął i zaczął z piskiem opon kilkakrotnie zawracać, obficie spluwając tytoniem za okno, podczas gdy ja rozglądałem się w poszukiwaniu znajomego punktu odniesienia. Okazało się to niełatwe, chociaż dawniej często tutaj u dziadka bywałem. Wszystkie domy wyglądały niemal identycznie: przysadziste, kanciaste, różniące się drobnymi szczegółami, takimi jak aluminiowy siding albo pociemniałe ze starości drewno, modne w latach siedemdziesiątych, albo gipsowe kolumny, dowód na rozdęte ego właściciela. Znaki drogowe, których połowa kompletnie wyblakła od słońca, nieszczególnie nam pomogły. Tak naprawdę wyróżniały się jedynie dziwaczne i jaskrawe ozdoby w ogrodach. Circle Village było prawdziwym muzeum na świeżym powietrzu. W końcu rozpoznałem skrzynkę pocztową w rękach metalowego lokaja, który mimo wyciągniętego jak struna grzbietu i wyniosłej miny wydawał się ronić rdzawe łzy. Wrzasnąłem do Ricky’ego, żeby skręcił w lewo, opony zapiszczały, a ja poleciałem na drzwi. Dzięki temu coś najwyraźniej zaskoczyło mi w mózgu, bo nagle uświadomiłem sobie, dokąd mamy jechać. — Na prawo od orgii flamingów! — wrzasnąłem. — Na lewo od wielorasowych Świętych Mikołajów na dachu! Obok sikających cherubinków! Za cherubinkami Ricky zwolnił tak, że auto ledwie się toczyło, i spojrzał z powątpiewaniem na ulicę, przy której mieszkał dziadek. Na żadnej werandzie nie paliło się światło, przez okna nie widzieliśmy poświaty z telewizorów, a pod wiatami brakowało aut. Najwyraźniej wszyscy sąsiedzi przenieśli się na północ, żeby uciec przed mściwym letnim upałem, pozostawiwszy ogrodowe krasnale na pastwę rozrastającej się trawy i pozamykawszy okiennice przed huraganami. Porzucone domy przypominały pastelowe schrony. — Ostatni po lewej — powiedziałem. Ricky wcisnął pedał gazu i prysnęliśmy w dół ulicy. Przy czwartym albo piątym domu minęliśmy łysego jak kolano staruszka w szlafroku i kapciach, który podlewał sięgającą mu do kostek trawę. Jego dom był ciemny i pozamykany jak cała reszta. Odwróciłem głowę, żeby spojrzeć na staruszka, a on wydawał się wpatrywać we mnie, co — jak sobie nagle z dreszczem uświadomiłem — nie było możliwe, gdyż miał bielmo na oczach. „To dziwne” — pomyślałem. „Dziadek Portman nigdy nie wspominał, że jeden z jego sąsiadów jest niewidomy”. Ulica kończyła się żywopłotem z karłowatych sosen i Ricky ostro skręcił w lewo, na podjazd dziadka. Zgasił silnik, wysiadł i kopniakiem otworzył drzwi z mojej strony. Po chwili podeszwy naszych butów zaszurały na suchej trawie prowadzącej do werandy. Nacisnąłem dzwonek i zamarłem. W ciszy parnego wieczoru zaszczekał pies. Nikt nie otwierał, więc doszedłem do wniosku, że dzwonek może być uszkodzony, i załomotałem w drzwi. Ricky tymczasem odganiał atakujące nas komary. — Może wyszedł — zauważył, szczerząc zęby. — Na rozbieraną randkę. — Jasne, nabijaj się — mruknąłem. — Ma większe szanse niż my obaj razem wzięci. Tu aż się roi od chętnych wdów. Żartowałem tylko po to, żeby się uspokoić, cisza działała mi na nerwy. Z kryjówki w krzakach wyciągnąłem zapasowy klucz i popatrzyłem na Ricky’ego. — Poczekaj tutaj. — Wypchaj się — zaprotestował. — Bo co? — Bo masz prawie dwa metry wzrostu i zielone włosy. I mój dziadek cię nie zna, a zbiera broń. Ricky wzruszył ramionami i upchnął w policzku następną porcję tytoniu. Potem rozwalił się na ogrodowym krześle, podczas gdy ja przekręciłem klucz w zamku i wszedłem. Mimo półmroku natychmiast się zorientowałem, że dom wygląda jak po wybuchu bomby, czy może raczej po włamaniu. Regały i szafki zostały opróżnione, bibeloty i wydane dużą czcionką egzemplarze „Reader’s Digest” walały się po podłodze, sofy i krzesła powywracano. Lodówka

i zamrażarka były otwarte, a ich zawartość utworzyła lepkie kałuże na linoleum. Poczułem ucisk w sercu. Dziadek w końcu naprawdę zwariował. Zawołałem go, ale odpowiedziała mi cisza. Chodziłem od pokoju do pokoju, zapalałem światła i zaglądałem wszędzie tam, gdzie cierpiący na paranoję staruszek mógł się ukryć przed potworami: za meble, na niski strych, pod stół w garażu, sprawdziłem nawet szafkę na broń. Naturalnie była zamknięta, na zamku widniały rysy po nieudanych próbach otwarcia drzwiczek. Na werandzie dyndały podeschnięte paprotki, a ja przyklęknąłem na imitującej trawę wykładzinie i zerkałem pod rattanowe ławki, obawiając się tego, co mogę znaleźć. Nagle coś błysnęło w ogrodzie na tyłach domu. Biegiem minąłem drzwi z siatki i od razu zauważyłem latarkę w trawie. Oświetlała leśne drzewa, graniczące z podwórkiem dziadka. Rosły tam chaszcze niskich palm sabalowych o zygzakowato postrzępionych liściach oraz zwykłe palmy, które ciągnęły się przez ponad półtora kilometra pomiędzy Circle Village i następnym osiedlem, Century Woods. Miejscowa legenda głosiła, że w lesie roi się od węży, szopów praczy i dzikich niedźwiedzi. Kiedy wyobraziłem sobie, jak dziadek w samym szlafroku błąka się między drzewami, ogarnęły mnie okropne przeczucia. Co drugi tydzień w wiadomościach podawano informację o jakimś staruszku, który wpadł do zbiornika retencyjnego, gdzie pożarły go aligatory. Nietrudno było wyobrazić sobie najgorszy scenariusz. Zawołałem Ricky’ego, a on natychmiast wypadł zza rogu i od razu zauważył coś, na co wcześniej nie zwróciłem uwagi. Siatka w drzwiach była paskudnie rozdarta na sporej długości. — Niech mnie, ale ciachnięcie. — Gwizdnął cicho. — Pewnie robota dzikiej świni, może rysia. Żebyś ty widział, jakie rysie mają pazury. Nieopodal rozszczekał się jakiś agresywny pies i obaj nerwowo zerknęliśmy w tamtą stronę. — Albo robota psa — dodałem. Ujadanie spowodowało reakcję łańcuchową w całej okolicy i wkrótce szczekanie dobiegało dosłownie zewsząd. — Może i tak — zgodził się Ricky. — W bagażniku mam dwudziestkę dwójkę. Nie ruszaj się stąd, zaraz wracam. Odszedł do samochodu po broń. Szczekanina wkrótce ucichła i przestrzeń wypełniło chóralne buczenie nieznanych nocnych owadów. Po mojej twarzy spływały krople potu. Zrobiło się całkiem ciemno, ale wiatr ustał, więc miałem wrażenie, że jest jeszcze parniej niż za dnia. Podniosłem latarkę i ruszyłem w stronę drzew. Gdzieś tam był dziadek, ani przez moment w to nie wątpiłem. Tylko gdzie? Marnie się sprawdzałem jako tropiciel, Ricky też nieszczególnie się do tego nadawał. Mimo to odnosiłem wrażenie, że coś mnie prowadzi. Moje serce biło coraz szybciej, w lepkim powietrzu słyszałem szepty — i nagle dotarło do mnie, że nie mogę zwlekać ani sekundy dłużej. Wpakowałem się w zarośla niczym pies myśliwski, który zwęszył trop. Trudno się biega po lasach Florydy, bo każdy metr kwadratowy wolny od drzew porastają wysokie na metr, ostre liście sabali oraz sieci splątanego kantutana. Robiłem, co się dało, wołałem dziadka i wszędzie świeciłem latarką. Kątem oka dostrzegłem błysk i pognałem prosto w tamtym kierunku. Okazało się jednak, że to tylko wypłowiała, sflaczała piłka futbolowa, którą zgubiłem tu wiele lat wcześniej. Już miałem dać za wygraną i wrócić po Ricky’ego, gdy nieopodal zauważyłem świeżo wydeptaną ścieżkę wśród sabali. Podszedłem tam i omiotłem ją snopem światła latarki. Liście pokryte były czymś ciemnym. Momentalnie zaschło mi w gardle, ale ruszyłem przed siebie, gotów na najgorsze. Im dalej szedłem, tym bardziej ściskało mnie w żołądku, zupełnie jakby moje ciało przeczuło, co się tam znajduje, i próbowało mnie ostrzec. Wkrótce wydeptany szlak się rozszerzył i ujrzałem dziadka. Leżał twarzą do ziemi, na plątaninie pnączy, nogi miał rozrzucone, a rękę wykręconą pod tułowiem, zupełnie jakby spadł z dużej wysokości. Pomyślałem, że z pewnością nie żyje. Jego podkoszulek był przesiąknięty krwią, spodnie podarte i brakowało mu jednego buta. Przez długą

chwilę tylko wpatrywałem się w niego, a drżący strumień światła z latarki padał na jego ciało. W końcu udało mi się odetchnąć i zawołałem dziadka, ale nie zareagował. Padłem na kolana i przyłożyłem dłoń do jego pleców. Krew jeszcze nie zdążyła ostygnąć i zorientowałem się, że dziadek z trudem chwyta powietrze ustami. Pospiesznie wsunąłem ręce pod tułów dziadka i przetoczyłem go na plecy. Żył, choć balansował na krawędzi śmierci. Oczy miał szkliste, twarz zapadłą i bladą. Potem dostrzegłem rozcięcia na jego brzuchu i niemal straciłem przytomność. Były rozległe, głębokie i uwalane błotem. Ziemia, na której leżał dziadek, przesiąkła krwią. Usiłowałem naciągnąć strzępy koszuli na jego rany, omijając je wzrokiem. Potem usłyszałem okrzyk Ricky’ego za domem. — TU JESTEM! — wrzasnąłem. Pewnie powinienem był dodać coś jeszcze, coś o niebezpieczeństwie albo o krwi, ale nie mogłem znaleźć słów. Myślałem tylko o tym, że dziadek powinien umrzeć w łóżku, w spokojnym miejscu pełnym mruczących maszyn, a nie na mokrej, cuchnącej ziemi, wśród zastępów maszerujących mrówek, z mosiężnym nożem do otwierania listów w drżącej dłoni. Nóż do otwierania listów. Nie miał nic więcej do obrony. Ostrożnie zabrałem dziadkowi nóż, a potem ścisnąłem rękę, którą bezradnie poruszył. Popatrzyłem na nasze splecione palce: moje z obgryzionymi paznokciami i jego blade, pokryte pajęczyną fioletowych żyłek. — Muszę cię stąd zabrać — powiedziałem i wsunąłem jedną rękę pod plecy dziadka, a drugą pod nogi. Chciałem go unieść, ale jęknął i zesztywniał, więc zmieniłem zdanie. Nie mogłem znieść myśli, że będzie przeze mnie cierpiał. Ale też nie zamierzałem go tu zostawić, więc pozostało mi czekanie. Ostrożnie strzepnąłem ziemię z jego rąk, twarzy i przerzedzonych siwych włosów, i wtedy właśnie zauważyłem, że porusza wargami. Mówił ledwie słyszalnym głosem, cichszym od szeptu. Pochyliłem się i niemal przytknąłem ucho do ust dziadka. Mamrotał raz po angielsku, raz po polsku, na przemian tracąc i odzyskując trzeźwość umysłu. — Nie rozumiem — wyznałem półgłosem. Mówiłem do niego „dziadku” tak długo, aż wreszcie na mnie spojrzał, tak mi się przynajmniej wydawało. Potem głęboko odetchnął. — Jedź na wyspę, Yakob — powiedział cicho, ale wyraźnie. — Tu nie jest bezpiecznie. Najwyraźniej stara paranoja dała o sobie znać. Uścisnąłem mu rękę i oznajmiłem, że wszystko jest w porządku i że na pewno wydobrzeje. Tego dnia okłamałem go już drugi raz. Wypytywałem dziadka, co się stało, jakie zwierzę go raniło, ale nie słuchał. — Jedź na wyspę — powtórzył. — Tam będziesz bezpieczny. Obiecaj mi. — Pojadę. Obiecuję. Co innego mogłem zrobić? — Myślałem, że cię obronię... Powinienem był ci powiedzieć dawno temu... Widziałem, jak z dziadka ulatuje życie. — Co powiedzieć? — spytałem, łykając łzy. — Nie ma czasu — wyszeptał, a potem uniósł głowę, zadrżał z wysiłku i wydyszał mi do ucha: — Znajdź ptaszysko. W pętli. Po drugiej stronie grobu starca. Trzeci września tysiąc dziewięćset czterdziestego roku. Skinąłem głową, ale widział, że nie rozumiem. Resztkami sił dodał: — Emerson... list. Powiedz im, co się stało, Yakob. Opadł z powrotem na ziemię, wyczerpany i ledwie żywy. Powiedziałem, że go kocham, i wtedy odniosłem wrażenie, że dziadek zapada się w sobie, kierując spojrzenie w naszpikowane gwiazdami niebo. Chwilę później z zarośli wypadł Ricky. Na widok nieruchomego staruszka w moich objęciach cofnął się o krok. — Rety, facet. Jezu. O Jezu... — wykrztusił.

Potarł twarz dłońmi, a gdy mamrotał coś o szukaniu pulsu, dzwonieniu po gliny i pytał, co widziałem w lesie, ogarnął mnie dziwny niepokój. Położyłem zwłoki dziadka na ziemi i wstałem, pełen przeczuć, z których istnienia dotąd nie zdawałem sobie sprawy. W lesie bez wątpienia coś się czaiło, czułem to. Noc była bezksiężycowa, wokół panował całkowity spokój, który tylko my zakłócaliśmy. Mimo to wiedziałem, kiedy unieść latarkę i gdzie wycelować. W wąskim strumieniu światła ujrzałem nagle oblicze, które wydawało się żywcem przeniesione wprost z nocnych koszmarów mojego dzieciństwa. Wpatrywało się we mnie oczami zatopionymi w ciemnej cieczy, fałdy czarnego niczym węgiel mięsa luźno zwisały z przygarbionej sylwetki. Z groteskowo rozwartego pyska wystawała plątanina wijących się języków, długich jak węgorze. Krzyknąłem, a wtedy stwór odwrócił się i znikł, pozostawiając za sobą rozedrgane gałęzie krzewów. Ricky natychmiast skierował wzrok w tamtą stronę, uniósł dwudziestkę dwójkę i cztery razy wystrzelił. — Co to było? — spytał nerwowo. — Co to było, do cholery?! On jednak nie widział stwora, a ja nie mogłem wykrztusić ani słowa. Zamieniłem się w słup soli, przygasający promień latarki padał na ścianę leśnych drzew. Wygląda na to, że potem straciłem przytomność, bo pamiętam tylko, że Ricky powtarzał: „Jacob, Jake, ej, Spadek, nocosięztobądzieje”, i nic więcej.

Rozdział drugi

Następne miesiące po śmierci dziadka spędziłem na krążeniu po piekle beżowych poczekalni oraz anonimowych gabinetów i powtarzaniu tego samego, na analizach i przesłuchaniach. Mówiono o mnie bynajmniej nie poza zasięgiem mojego słuchu, kiwano głową, kiedy ja mówiłem, powtarzano moje słowa, rzucano współczujące spojrzenia, marszczono nade mną czoła. Rodzice traktowali mnie niczym bezcenną, kruchą rodzinną pamiątkę i bali się przy mnie kłócić albo zamartwiać, żebym się nie rozpadł. Dręczyły mnie koszmary, z których budziłem się z krzykiem. Było tak źle, że wieczorem musiałem nakładać gumową nakładkę na zęby, żeby ich nie pościerać podczas snu. Zawsze po zamknięciu oczu znowu widziałem koszmarne macki z lasu. Byłem przekonany, że to coś zabiło mojego dziadka i że niedługo wróci po mnie. Czasem dławiła mnie taka sama panika jak tamtej nocy i nie wątpiłem, że monstrum czai się w pobliżu, za drzewami albo autem na parkingu, albo za garażem, w którym trzymałem rower. Wobec tego postanowiłem nie opuszczać domu. Całymi tygodniami odmawiałem wyjścia nawet na podjazd po poranną gazetę. Spałem na stosie koców na podłodze w domowej pralni, jedynym pomieszczeniu bez okien i zamykanym na zamek od środka. Tam też spędziłem dzień pogrzebu dziadka, siedząc na zmywarce z laptopem na kolanach i próbując zająć myśli grami online. Obwiniałem się o to, co zaszło. „Gdybym tylko mu uwierzył” — powtarzałem w myślach nieustannie niczym mantrę. Ale mu nie uwierzyłem, nikt inny zresztą też nie, i teraz wiedziałem, jak musiał się czuć dziadek, bo i mnie nikt nie wierzył. Moja wersja wydarzeń wydawała się całkowicie racjonalna, dopóki nie byłem zmuszony jej komuś zrelacjonować. Wypowiedziana na głos brzmiała idiotycznie, szczególnie podczas rozmowy z policjantem, który do nas przyszedł. Kiedy tak siedział przy naszym kuchennym stole i zapisywał coś w kołonotatniku, opowiedziałem mu o wszystkim, co się wydarzyło, nawet o monstrum. — Świetnie, dziękuję — oznajmił na koniec. Potem odwrócił się do moich rodziców i zapytał, czy „już u kogoś byłem”. Dobrze wiedziałem, co to znaczy. Oświadczyłem, że chcę dodać coś jeszcze, po czym pokazałem mu środkowy palec i wyszedłem. Po raz pierwszy od wielu tygodni rodzice na mnie krzyczeli. Szczerze mówiąc, odczułem nawet pewną ulgę, słysząc ich krzyki, to był taki miły dźwięk. W odpowiedzi wrzeszczałem różne okropne rzeczy, między innymi, że chcieli śmierci dziadka i że ja jeden naprawdę go kochałem. Rodzice przez chwilę rozmawiali z policjantem na podjeździe. Potem gliniarz odjechał, ale po godzinie wrócił z facetem, który przedstawił się jako policyjny rysownik. Miał przy sobie duży szkicownik i poprosił mnie, żebym jeszcze raz opisał potwora. W trakcie rysował i czasem mi przerywał, żeby rozwiać wątpliwości. — Ile miał oczu? — Dwoje. — Jasne — powiedział, jakby policyjni rysownicy na co dzień rysowali podobne monstra. Nie miałem wątpliwości, że urządzili tę szopkę wyłącznie po to, żeby mnie uspokoić. A już stało się to całkiem jasne, kiedy rysownik próbował wręczyć mi ukończony szkic. — Nie potrzebuje pan tego do akt? — zapytałem.

Uniósł brwi i wymienił spojrzenia z policjantem. — Oczywiście — oznajmił. — Gdzie ja mam głowę? To było zwyczajnie obraźliwe.

Nie wierzył mi nawet mój najlepszy, a w zasadzie jedyny kumpel Ricky, chociaż był na miejscu zbrodni. Zaklinał się, że tamtego wieczoru nie widział żadnego potwora w lesie — mimo że oświetliłem monstrum latarką — i to właśnie zeznał glinom. Słyszał jednak szczekanie, obaj je słyszeliśmy, więc naturalnie policja doszła do wniosku, że dziadka załatwiło stado zdziczałych psów. Podobno zauważono je w innym miejscu, a do tego pogryzły kobietę, która tydzień wcześniej spacerowała po Century Woods. I uwaga, uwaga, wydarzyło się to po zmroku. — Czyli wtedy, kiedy najtrudniej zobaczyć potwory! — oznajmiłem. Ricky jednak tylko pokręcił głową i wymamrotał, że przydałby mi się koniował od głowy. — Chodzi ci o konowała — odparłem. — Wielki dzięki, nie ma to jak wsparcie kumpla. Siedzieliśmy na górnym tarasie mojego domu, obserwując zachód słońca nad zatoką. Ricky skręcił się w precel na idiotycznie drogim, drewnianym leżaku, który rodzice przywieźli z wycieczki do wioski Amiszów. Podwinął pod siebie nogi i skrzyżował ręce na piersi, po czym z ponurą determinacją zaczął odpalać papierosa od papierosa. Zawsze w moim domu wydawał się lekko zmieszany, jednak sposób, w jaki pospiesznie odwracał ode mnie wzrok za każdym razem, kiedy na mnie zerknął, świadczył o tym, że nie bogactwo moich rodziców go niepokoi, ale ja sam. — Wszystko jedno, po prostu jestem z tobą szczery — powiedział. — Truj dalej o potworach, a wsadzą cię do czubków i będziesz Spedkiem na całego. — Nie nazywaj mnie tak. Pstryknął niedopałkiem i wypluł za poręcz wielką, lśniącą bryłkę. — Paliłeś i jednocześnie żułeś tytoń? — zapytałem. — A ty co, moja matka jesteś?! — warknął. — Wyglądam, jakbym obciągał kierowcom ciężarówek za talony na żarcie? Ricky był koneserem ordynarnych żartów o matkach, ale tego akurat najwyraźniej nie mógł zdzierżyć. Zeskoczył z leżaka i pchnął mnie tak mocno, że omal nie spadłem z tarasu. Wrzasnąłem, żeby się wynosił, jednak już zdążył zniknąć. Miało minąć wiele miesięcy, nim znowu go zobaczyłem. To tyle w kwestii kumpli.

W końcu rodzice zabrali mnie do konowała od głowy, doktora Golana, spokojnego mężczyzny o oliwkowej karnacji. Nie protestowałem, gdyż wiedziałem, że potrzebuję pomocy. Sądziłem, że okażę się trudnym przypadkiem, jednak doktor Golan zdumiewająco szybko mnie rozgryzł. Jego powolny, monotonny sposób mówienia był wręcz hipnotyzujący i już po drugiej sesji doktor Golan przekonał mnie, że stworzenie, które widziałem, to jedynie wytwór mojej rozgorączkowanej wyobraźni. Trauma spowodowana śmiercią dziadka sprawiła, że zobaczyłem coś, co nie istniało. Zdaniem doktora Golana, dziadek swoimi opowieściami zasiał ziarno fantazji w mojej głowie. Nic dziwnego zatem, że kiedy klęczałem z ciałem dziadka w ramionach, zaszokowany jak nigdy wcześniej, ujrzałem dziadkowego babojagołaka. Ta przypadłość miała nawet swoją nazwę — dotkliwy stres pourazowy. — Nie widzę w tym nic tkliwego — oświadczyła moja matka na wieść o tej pięknej, świeżutkiej diagnozie. Nie wkurzył mnie jej żart, w końcu wszystko brzmiało lepiej niż wariat. To, że przestałem wierzyć w istnienie potworów, nie znaczyło jednak, że poczułem się lepiej. Nadal dręczyły mnie nocne koszmary, byłem nerwowy i popadałem w paranoję. Do tego stopnia nie radziłem sobie w kontaktach z ludźmi, że rodzice wynajęli korepetytora, żebym chodził do szkoły tylko wtedy, kiedy czułem się na siłach. Pozwolili mi wreszcie rzucić pracę w Smart Aid. Teraz moim jedynym zajęciem był powrót do zdrowia. Wkrótce postanowiłem machnąć ręką i na to. Kiedy sprawa mojego chwilowego szaleństwa wyszła na jaw, doktor Golan skupił się niemal wyłącznie na wypisywaniu recept. Nadal śnią ci się koszmary? Mam na to lekarstwo. Atak paniki w szkolnym autobusie? Te tabletki załatwią sprawę. Nie możesz spać? Zwiększymy dawkę. Przez te wszystkie prochy tyłem i głupiałem, ale nadal

czułem się fatalnie, bo spałem po trzy albo cztery godziny na dobę. To dlatego w końcu zacząłem okłamywać doktora Golana. Udawałem, że wszystko ze mną w porządku, chociaż każdy, kto na mnie spojrzał, dostrzegał wory pod oczami i to, że podskakiwałem niczym nerwowy kot na najmniejszy niespodziewany hałas. Pewnego razu wymyśliłem sobie sny z całego tygodnia, nudne i nieskomplikowane, jak sny normalnego człowieka. W jednym z nich poszedłem do dentysty, w drugim fruwałem. Powiedziałem mu też, że dwa razy z rzędu śniło mi się, że byłem w szkole na golasa. — A co z potworami? — przerwał mi nieoczekiwanie doktor Golan. — Nie ma. — Wzruszyłem ramionami. — To chyba znaczy, że już mi lepiej, nie? Przez chwilę doktor Golan stukał długopisem o biurko, po czym coś napisał. — Mam nadzieję, że nie mówisz mi tego, co twoim zdaniem chcę usłyszeć — mruknął. — Jasne, że nie — odparłem, błądząc spojrzeniem po oprawionych dyplomach na ścianie, świadczących o fachowości Golana na różnych polach psychologii, w tym niewątpliwie o umiejętności domyślenia się, kiedy nastolatek w dotkliwym stresie pourazowym kłamie. — Porozmawiajmy poważnie. — Odłożył długopis. — Chcesz mi powiedzieć, że w tym tygodniu ani razu nie przyśnił ci się ten sen? Zawsze byłem beznadziejnym kłamcą. Zamiast dalej się pogrążać, postanowiłem powiedzieć prawdę. — No, może raz — wymamrotałem. Prawda była taka, że ten sen śnił mi się każdej nocy w tym tygodniu. Z drobnymi różnicami wyglądało to mniej więcej tak: kucam w kącie sypialni dziadka, za oknami bursztynowe wieczorne niebo ciemnieje, a ja trzymam w rękach wiatrówkę z różowego plastiku i celuję w drzwi. W miejscu łóżka stoi ogromny automat, taki jak te z przekąskami, ale w środku zamiast słodyczy znajdują się ostre jak brzytwa wojskowe noże oraz karabiny przeciwpancerne. Dziadek w starym angielskim mundurze zajmuje się wsuwaniem jednodolarówek do maszyny, jednak potrzeba ich mnóstwo, żeby kupić broń, a nam kończy się czas. Wreszcie błyszcząca czterdziestka piątka obraca się, ale zamiast wypaść przez otwór, utyka w nim. Dziadek klnie w jidysz, kopie automat, potem klęka, wsuwa dłoń do środka i usiłuje chwycić broń, jednak ręka mu się zaklinowuje. Wtedy nadchodzą potwory. Ich długie, czarne języki ślizgają się po szybie, usiłują wedrzeć się do środka. Mierzę do nich z wiatrówki i naciskam spust, ale nic się nie dzieje. Tymczasem dziadek wrzeszczy jak opętany: „Znajdź ptaszysko, znajdź pętlę, Yakob, czemu nic nie rozumiesz, ty przeklęty, durny jełopie”. Okna rozpryskują się w drobny mak, deszcz szkła wlatuje do środka, a czarne jęzory wreszcie nas dopadają. Na ogół budzę się wtedy zlany potem, serce wali mi jak oszalałe, a żołądek mam poskręcany w supły. Chociaż sen zawsze był taki sam i przerabialiśmy go już ze sto razy, doktor Golan zmuszał mnie do powtarzania go na każdej sesji, całkiem jakby przesłuchiwał moją podświadomość w poszukiwaniu tropów, które być może przegapił za dziewięćdziesiątym dziewiątym razem. — I co mówi dziadek w tym śnie? — To samo, co zawsze — odparłem. — O ptaszysku, pętli i grobie. — Jego ostatnie słowa — podsumował, a ja tylko skinąłem głową. Doktor Golan złożył palce w daszek i przycisnął je do brody, przez co wyglądał jak modelowy, zatopiony w myślach psychiatra. — Jakieś nowe pomysły, co mogły oznaczać? — drążył. — Tak. Gówno. — Przestań, wcale tak nie uważasz. Chciałem zachowywać się tak, jakbym się niczym nie przejmował, ale to nie była prawda. Ostatnie słowa dziadka męczyły mnie nie mniej od nocnego koszmaru. Czułem, że nie mam prawa traktować ich jak bzdurnych urojeń, a doktor Golan był przekonany, że zrozumienie ich pomoże mi uwolnić się od okropnych snów. Wobec tego próbowałem. Część wypowiedzi dziadka Portmana miała sens, na przykład to, że jego zdaniem powinienem pojechać na wyspę. Martwił się, że potwory zapragną mnie dopaść, i uważał, że tylko

tam zdołam się przed nimi ukryć, podobnie jak on w dzieciństwie. Po tym, jak wyszeptał: „Powinienem był ci powiedzieć”, ale nie dokończył myśli, zacząłem się zastanawiać, czy przypadkiem nie zrobił jedynej rzeczy, którą mógł jeszcze zrobić, a mianowicie czy nie zostawił śladów prowadzących do kogoś, kto mi zdradzi, o co w tym wszystkim chodzi, kogoś, kto zna sekret. Doszedłem do wniosku, że stąd dziwaczne słowa o pętli, grobie i liście. Przez pewien czas sądziłem, że pętla to ulica w Circle Village, osiedlu złożonym wyłącznie z zapętlonych zaułków, a Emerson to osoba, do której dziadek wysyłał listy, na przykład jakiś dawny towarzysz broni. Może ten cały Emerson mieszkał w Circle Village, w jednym z zaułków obok cmentarza, a któryś z trzymanych przez niego listów był datowany na 3 września 1940, i to właśnie ten list miałem przeczytać. Wiem, że to wszystko brzmiało trochę wariacko, ale dziwniejsze rzeczy nieraz okazywały się prawdą. Kiedy w sieci niczego nie znalazłem, poszedłem do ośrodka kultury w Circle Village, gdzie zbierali się miejscowi staruszkowie, żeby grać w gry planszowe i dyskutować o niedawno przebytych operacjach. Zapytałem, czy ktoś zna pana Emersona, a oni popatrzyli na mnie tak, jakby wyrosła mi druga głowa, zdumieni, że nastolatek się do nich odezwał. W Circle Village nie było ani cmentarza, ani nikogo o nazwisku Emerson, ani żadnej ulicy czy też alei, której nazwa wiązałaby się z pętlą. Innymi słowy, kompletny niewypał. Mimo to doktor Golan nie pozwolił mi się poddać. Zaproponował, żebym zajrzał do książek Ralpha Waldo Emersona, podobno słynnego poety. — Emerson napisał sporo listów — powiedział. — Może o to chodziło dziadkowi. To też było błądzenie po omacku, ale pewnego popołudnia tata podrzucił mnie do biblioteki, żebym sprawdził teorię Golana i miał go z głowy. Szybko przekonałem się, że Ralph Waldo Emerson rzeczywiście napisał mnóstwo listów, które potem opublikowano. Na jakieś trzy minuty mocno mnie to nakręciło, zupełnie jakbym zbliżył się do wielkiego odkrycia, ale szybko stało się jasne, że po pierwsze, Ralph Waldo Emerson żył i umarł w dziewiętnastym wieku, czyli nie mógł napisać żadnego listu z datą 3 września 1940 roku, a po drugie, pisał tak ciężko i zawile, że na bank nie zainteresowałby dziadka, którego trudno było nazwać miłośnikiem literatury. Odkryłem nasenne właściwości pisaniny Emersona, kiedy zasnąłem z twarzą w książce, śliniąc się na esej zatytułowany „Samodzielność” i po raz szósty w tygodniu śniąc o automacie z bronią. Obudziłem się z dzikim wrzaskiem i zostałem bezceremonialnie wyrzucony z biblioteki. Nawet za drzwiami nie przestawałem przeklinać doktora Golana i jego kretyńskich teorii. Czara goryczy przelała się, kiedy kilka dni później moja rodzina postanowiła sprzedać dom dziadka Portmana. Przed wpuszczeniem potencjalnych kupców należało tam jednak posprzątać. Za radą doktora Golana, który uznał, że powinienem „skonfrontować się z miejscem traumy”, zostałem przydzielony do pomocy tacie i cioci Susie. Już w domu dziadka przez pewien czas tata odciągał mnie na bok, żeby się upewnić, że wszystko w porządku. O dziwo, chyba tak właśnie było, mimo fragmentów policyjnej taśmy na krzakach i podartego ekranu werandy, łopoczącego na wietrze. Taśma, ekran i wynajęty kontener na śmieci, który stał na chodniku, by pożreć resztki życia dziadka, budziły mój smutek, nie strach. Kiedy stało się jasne, że nie zacznę się miotać w ataku paniki ani dziko się ślinić, przystąpiliśmy do pracy. Uzbrojeni w worki na śmieci ponuro przemierzaliśmy jedno pomieszczenie za drugim, opróżniając szafki, szuflady i zakamarki. Odkrywaliśmy przy tym tony kurzu pod nieruszanymi od lat rzeczami. Budowaliśmy piramidy z przedmiotów, które mogły zostać ocalone, oraz piramidy z rzeczy przeznaczonych na śmietnik. Ciotka i ojciec bynajmniej nie byli sentymentalni, stąd najwięcej przedmiotów zgromadziło się na stercie do wyrzucenia. Bezskutecznie starałem się przekonać ich do zostawienia pewnych rzeczy, takich jak dwuipółmetrowy stos rozmiękłych od wody egzemplarzy „National Geographic” w kącie warsztatu. Ile popołudni spędziłem nad nimi, wyobrażając sobie siebie wśród wysmarowanych błotem tubylców na Nowej Gwinei albo w roli odkrywcy zamku na szczycie góry w królestwie Butanu? Przegłosowano mnie, podobnie jak w przypadku kolekcji starych koszul do gry w kręgle („Żenada” — powiedział tata), kolekcji płyt gramofonowych na 78 obrotów z nagraniami bigbandowymi i swingowymi („Ktoś sporo za to zapłaci”) oraz zawartości wielkiej, nadal zamkniętej szafki na broń („Żartujesz, prawda? Mam nadzieję, że żartujesz”).

Powiedziałem tacie, że jest bez serca. Ciotka się zmyła, zostawiając nas samych w gabinecie, gdzie przekopywaliśmy się przez stertę starych rachunków. — Jestem po prostu praktyczny — odparł. — Tak się robi, kiedy ludzie umierają, Jacob. — Czyżby? A jak ty umrzesz? Mam wtedy spalić twoje stare rękopisy? Na twarzy taty pojawiły się rumieńce. Nie powinienem był tego mówić — wypominanie mu nieukończonych rękopisów książek zdecydowanie było ciosem poniżej pasa. Tata jednak milczał, zamiast na mnie nawrzeszczeć. — Przyprowadziłem cię tu dzisiaj, gdyż uważałem, że jesteś na tyle dojrzały, by się z tym uporać — powiedział w końcu. — Najwyraźniej byłem w błędzie. — Nadal jesteś, skoro myślisz, że jeśli pozbędziesz się wszystkich rzeczy dziadka, to o nim zapomnę. Nic z tego. — Wiesz co? — Uniósł ręce. — Mam już po uszy kłótni. Zatrzymaj, co chcesz. — Cisnął mi pod stopy plik żółknących papierzysk. — Masz tu szczegółowe zestawienie odliczeń podatkowych z roku, w którym zamordowano Kennedy’ego. Opraw je sobie w ramki! Kopnąłem papiery i wyszedłem, trzaskając drzwiami. Postanowiłem poczekać w salonie, aż skruszony ojciec przyjdzie mnie przeprosić. Kiedy jednak usłyszałem szum niszczarki do dokumentów, domyśliłem się, że nie mam na co liczyć. Powlokłem się przez cały dom do sypialni i tam się zamknąłem. Zalatywało tu stęchlizną, wyprawioną skórą butów i lekko kwaśnawą wodą kolońską dziadka. Oparłem się o ścianę i wbiłem wzrok w wydreptaną w dywanie ścieżkę od drzwi do łóżka. W pewnej chwili moje spojrzenie zatrzymało się w miejscu, w którym blade promienie słońca padały na bok wystającego spod kołdry pudełka. Było to stare, pokryte kurzem pudełko po cygarach. Poczułem się tak, jakby dziadek zostawił je tu specjalnie dla mnie. W środku znajdowały się dobrze mi znane zdjęcia: niewidzialny chłopiec, lewitująca dziewczynka, chłopak z głazem, twarz namalowana z tyłu głowy. Fotografie były wymięte, mniejsze niż zapamiętałem, i się łuszczyły. Teraz, kiedy patrzyłem na nie oczami niemal dorosłego człowieka, uderzyło mnie, jak nieudolnie je sfałszowano. Zapewne wystarczyła odrobina sprytu i przebiegłości, żeby zniknęła głowa „niewidzialnego” chłopca. Olbrzymia skała na ramieniu podejrzanie chuderlawego dzieciaka mogła być zrobiona z gipsu lub gąbki. Takie drobiazgi jednak były zbyt subtelne dla sześciolatka, zwłaszcza jeśli bardzo pragnął uwierzyć. Pod tymi zdjęciami leżało jeszcze pięć innych, których dziadek nigdy mi nie pokazywał. Kiedy przyjrzałem się im uważniej, pojąłem, dlaczego. Trzy bez wątpienia modyfikowano, nawet małe dziecko by się połapało. Na żałosnej, podwójnie naświetlonej odbitce zobaczyłem dziewczynkę „uwięzioną” w butelce; na innym zdjęciu „lewitujące” dziecko było podwieszone na czymś ukrytym w ciemnym wejściu za nim; trzecie zdjęcie przedstawiało psa z prostacko domontowaną twarzą chłopca. Jakby tego było mało, dwa kolejne przypominały wizje z koszmarów Davida Lyncha. Na pierwszym z nich widniała smutna młoda akrobatka, która robiła przerażający mostek, a na drugim — para strasznych bliźniaków w najdziwniejszych strojach, jakie widziałem. Nawet dziadek, który nabijał mi głowę potworami o ustach pełnych macek, był świadom, że po obejrzeniu takich fotografii każde dziecko miałoby koszmarne sny. Klęcząc na zakurzonej podłodze, z fotografiami w dłoni, wspominałem, jak zdradzony poczułem się w dniu, w którym dotarło do mnie, że opowieści dziadka nie są prawdziwe. Teraz wydało mi się oczywiste, że jego ostatnie słowa były jeszcze jedną sprytną sztuczką i że tuż przed śmiercią postanowił zarazić mnie koszmarami sennymi i paranoicznymi urojeniami. Wykorzenienie ich musiało wiązać się z latami terapii i przyjmowania zabójczych dla metabolizmu leków. Zamknąłem pudełko i zaniosłem je do salonu, gdzie tata i ciotka Susie właśnie opróżniali szufladę pełną wyciętych z gazet kuponów promocyjnych, które wrzucali do wielkiego worka na śmieci. Podałem im pudełko. Nie zapytali, co jest w środku.

— I tyle? — zapytał doktor Golan. — Jego śmierć była bezsensowna? Leżałem na kozetce i gapiłem się na stojące w kącie akwarium, w którym złocisty więzień leniwie zataczał kółka w wodzie. — Chyba że ma pan lepszy pomysł, który pan przemilczał — mruknąłem. — Jakąś mądrą teorię, o co w tym wszystkim chodzi. W innym wypadku... — Tak?

— W innym wypadku to była tylko strata czasu. Westchnął i ścisnął palcami grzbiet nosa, jakby chciał powstrzymać ból głowy. — Nie ja mam wyciągać wnioski z ostatnich słów twojego dziadka — zauważył. — Liczy się to, co ty myślisz. — To tylko bełkot psychoterapeuty — wycedziłem. — Nie liczy się to, co ja myślę, ale to, co jest prawdą! Tego jednak pewnie nigdy się nie dowiemy, więc kogo to obchodzi? Najlepiej nafaszerować mnie prochami i wypisać rachunek. Chciałem, żeby się wściekł — kłócił ze mną, upierał, że nie mam racji — ale on tylko siedział z kamiennym wyrazem twarzy i bębnił długopisem w oparcie fotela. — Wygląda na to, że się poddałeś — powiedział po chwili. — Jestem rozczarowany. Nie robiłeś wrażenia kogoś, kto tak łatwo daje za wygraną. — Widać niezbyt dobrze mnie pan zna — odparłem.

Kompletnie nie byłem w nastroju na przyjęcie. Wiedziałem jednak, że mnie nie ominie, odkąd rodzice zaczęli rzucać niezbyt subtelne uwagi o tym, jaki nudny i monotonny będzie przyszły tydzień, chociaż wszyscy dobrze wiedzieliśmy, że kończę szesnaście lat. Błagałem ich, żeby w tym roku odpuścili sobie urodzinową imprezę, jako że — między innymi — nie przychodziła mi do głowy ani jedna osoba, którą chciałbym zaprosić. Rodzice jednak przejmowali się, że zbyt wiele czasu spędzam w samotności, i uczepili się myśli o terapeutycznym wpływie innych osób. Przypomniałem im, że elektrowstrząsy podobno też bywają terapeutyczne. Matka nawet nie chciała słyszeć o darowaniu sobie choćby najmarniejszej okazji do imprezowania — w końcu kiedyś zaprosiła znajomych na urodziny naszej papugi nimfy. Uwielbiała popisywać się domem. Z kieliszkiem wina w dłoni pędziła gości z jednego przeładowanego meblami pokoju do drugiego, wygłaszając peany pod adresem genialnego projektanta i opowiadając mrożące krew w żyłach historyjki („Całymi miesiącami czekaliśmy na te kinkiety z Włoch”). Właśnie wracaliśmy z mojej katastrofalnej sesji u doktora Golana. Wchodziłem do podejrzanie ciemnego salonu za tatą, który mamrotał: „Jaka szkoda, że niczego nie zaplanowaliśmy na twoje urodziny” i „Zawsze możemy urządzić coś w przyszłym roku”, kiedy nagle rozbłysły wszystkie światła, a moim oczom ukazały się wstęgi, balony i stadko rzadko widywanych przeze mnie ciotek, wujów oraz kuzynów. Zjawili się wszyscy, których matka zdołała tu zwabić, plus Ricky. Zdumiało mnie, gdy zobaczyłem, jak się kręci nieopodal wazy z ponczem. W nabijanej ćwiekami skórze wyglądał u nas komicznie nie na miejscu. Kiedy goście skończyli wiwatować, a ja udawać radosne zdumienie, matka objęła mnie i wyszeptała: — W porządku? Byłem zdołowany, zmęczony i chciałem pograć sobie w Warspire III: Zgromadzenie, a potem zasnąć przy włączonym telewizorze. Co jednak można było zrobić? Odesłać wszystkich do domu? Powiedziałem, że w porządku, a ona się uśmiechnęła, jakby z wdzięcznością. — Kto chce zobaczyć najnowsze nabytki? — zaćwierkała, nalewając sobie chardonnay, a potem zapędziła grupkę krewnych na schody. Ricky i ja z oddali skinęliśmy sobie głowami na znak, że przez najbliższą godzinę czy dwie będziemy się nawzajem tolerować. Od dnia, w którym omal nie zepchnął mnie z tarasu, nie zamieniliśmy ani słowa, obaj jednak zdawaliśmy sobie sprawę z konieczności podtrzymywania iluzorycznych przyjaźni. Już miałem do niego zagadać, kiedy wujek Bobby złapał mnie za łokieć i zaciągnął do kąta. Bobby był gigantycznym, zwalistym facetem, jeździł gigantycznym samochodem, mieszkał w gigantycznym domu i w końcu miał zejść z tego świata na gigantyczny zawał serca od foie gras i podwójnych hamburgerów, które latami w siebie pakował, i zostawić wszystko przymulonym ziołem dzieciom oraz maleńkiej, wiecznie milczącej żonie. I on, i wujek Les byli prezesami Smart Aid i nieustannie zaciągali ludzi do kąta, by ucinać sobie z nimi konspiracyjne pogawędki, całkiem jakby chodziło o planowanie zamachu, a nie o pochwalenie

gospodyni za pyszny sos guacamole. — Twoja mama mówi, że naprawdę przechodzisz kryzys z tą całą... hm... sprawą dziadka — oznajmił. Znowu sprawa dziadka. Nikt nie wiedział, jak to nazwać. — Stres pourazowy — powiedziałem. — Co? — To właśnie miałem. Mam. Wszystko jedno. — To dobrze. Dobrze to słyszeć. — Zamachał ręką, jakby chciał odpędzić od nas ewentualne nieprzyjemności. — Twoja mama i ja tak się zastanawialiśmy... Może chcesz latem przyjechać do Tampy, żeby zobaczyć, jak się kręci rodzinny interes? Pogłówkować razem ze mną w kwaterze głównej? No chyba że przepadasz za ustawianiem towaru na półkach! — Zaśmiał się tak głośno, że odruchowo zrobiłem krok do tyłu. — Mógłbyś nawet zatrzymać się u nas, a w weekendy wybrać się na rybki i złowić parę tarponów ze mną i ze swoimi kuzynami. — Przez następnych pięć długich minut opisywał swój nowy jacht w skomplikowanych, wręcz obscenicznych szczegółach, jakby to miało mnie skłonić do natychmiastowej zgody na wyjazd. Kiedy skończył, uśmiechnął się szeroko i wyciągnął dłoń. — Co ty na to, brachu? To chyba była propozycja nie do odrzucenia, ale ja wolałbym spędzić lato w obozie pracy na Syberii, niż zamieszkać z wujem i jego rozpuszczonymi bachorami. Co do pracy w kwaterze głównej Smart Aid, dobrze wiedziałem, że w przyszłości raczej mnie nie ominie, ale liczyłem na jeszcze co najmniej kilka sezonów wakacji i cztery lata studiów, nim trafię do korporacyjnej maszyny. Zawahałem się, próbując znaleźć grzeczny i przekonujący wykręt. — Nie jestem pewien, czy mój psychiatra uznałby to obecnie za dobry pomysł — oznajmiłem w końcu. Wuj ściągnął krzaczaste brwi i zaczął kiwać głową. — No tak, oczywiście, słusznie — powiedział. — To lepiej zobaczymy, co będzie, stary. Co ty na to? I bez czekania na odpowiedź odszedł, udając, że po przeciwnej stronie pokoju zauważył kogoś, z kim natychmiast musi porozmawiać. Matka ogłosiła, że pora otworzyć prezenty. Zawsze nalegała, żebym robił to przy gościach, co stanowiło pewien problem, jako że — jak już wcześniej wspominałem — kiepski ze mnie kłamca. A to oznacza, że nieszczególnie potrafię udawać dozgonną wdzięczność za przechodnie płyty kompaktowe z bożonarodzeniowymi songami country albo za subskrypcję magazynu „Pola i Strumienie” (wujek Les latami tkwił w przekonaniu, że uwielbiam rozrywki na świeżym powietrzu). Dla przyzwoitości, z wymuszonym uśmiechem podnosiłem każdy rozpakowany drobiazg, aby wszyscy mogli go podziwiać, aż w końcu sterta prezentów na stoliku skurczyła się do zaledwie trzech sztuk. Sięgnąłem najpierw po najmniejszy. To były kluczyki do czteroletniego sedana moich rodziców. Matka wyjaśniła, że zamierzają sprawić sobie nowy samochód, więc obecny przekazali mi w spadku. Mój pierwszy samochód! Ochom i achom zebranych nie było końca. Poczułem jednak, że dostaję wypieków. Tak drogi prezent musiał kłuć w oczy Ricky’ego, którego samochód kosztował mniej, niż wynosiło moje miesięczne kieszonkowe, gdy miałem dwanaście lat. Rodzice chyba starali się nauczyć mnie szacunku dla pieniędzy, ale w sumie nic im z tego nie wyszło. Inna sprawa, że łatwo nie przejmować się kasą, kiedy masz jej pod dostatkiem. Następnym prezentem był aparat cyfrowy, o który stękałem rodzicom przez całe ostatnie lato. — O! — powiedziałem, ważąc aparat w dłoni. — Niezły sprzęt. — Przygotowuję szkic nowej książki o ptakach — wyjaśnił tata. — Przyszło mi do głowy, że mógłbyś zrobić do niej zdjęcia. — Nowa książka! — wykrzyknęła mama. — Fenomenalny pomysł, Frank. Skoro o tym mowa, co się stało z ostatnią książką, nad którą pracowałeś? Było jasne, że wlała w siebie kilka kieliszków wina. — Nadal szlifuję to i owo — odparł tata spokojnie.

— Ach, doprawdy — zarechotał wujek Bobby. — W porządku! — powiedziałem głośno i sięgnąłem po ostatni prezent. — Ten jest od cioci Susie. — Właściwie to od twojego dziadka — sprostowała ciotka, kiedy zabrałem się do otwierania. Zamarłem z częściowo rozerwanym papierem w dłoni. W pokoju zapadła głucha cisza i wszyscy popatrzyli na ciocię Susie tak, jakby przywołała złego ducha. Tata zacisnął zęby, a mama wychyliła resztkę wina. — Najlepiej otwórz ten prezent i zobacz, co jest w środku — ponagliła mnie ciotka. Po chwili moim oczom ukazała się stara książka w twardej okładce, sfatygowana i bez obwoluty. Jej tytuł brzmiał: The Selected Works of Ralph Waldo Emerson. Wpatrywałem się w okładkę tak, jakbym chciał przejrzeć ją na wylot. Nie mogłem zrozumieć, w jaki sposób ta książka wpadła w moje drżące z emocji ręce. Tylko doktor Golan wiedział o ostatnich słowach dziadka i nieraz obiecywał mi, że zachowa w tajemnicy wszystko, o czym rozmawiamy w gabinecie, chyba że zacznę grozić wyżłopaniem żrącego płynu do czyszczenia rur albo saltem w tył z mostu Sunshine Skyway.

Popatrzyłem bez słowa na ciotkę, bo nie bardzo wiedziałem, jak zadać pytanie. Uśmiechnęła się do mnie bez przekonania. — Kiedy sprzątaliśmy dom twojego dziadka, znalazłam ją w jego biurku — wyjaśniła. — Na stronie tytułowej napisał twoje imię, więc myślę, że chciał przekazać tę książkę właśnie tobie. Niech Bóg błogosławi ciotkę Susie. Mimo wszystko miała serce. — Bomba. Nie wiedziałam, że dziadek czytał książki — odezwała się matka, żeby rozluźnić atmosferę. — Miło, że o tobie pomyślał. — Tak — wycedził tata przez zaciśnięte zęby. — Dziękuję, Susan. Otworzyłem książkę i rzeczywiście, na stronie tytułowej ujrzałem dedykację napisaną drżącym pismem dziadka. Wstałem, żeby wyjść i nie rozpłakać się na oczach gości, a wtedy coś wysunęło się spomiędzy kartek i upadło na podłogę. Pochyliłem się, żeby podnieść zgubę. Była to koperta. Emerson. List. Poczułem, jak cała krew odpływa mi z twarzy. Matka przysunęła się do mnie i napiętym szeptem spytała, czy chciałbym napić się wody. W języku mamy oznaczało to: „Weź się w garść, ludzie patrzą”. — Trochę mi... — zacząłem i z ręką przyciśniętą do brzucha pobiegłem do swojego pokoju.

List był napisany odręcznie, na gładkim papierze wysokiej jakości. Zamaszyste pismo wyglądało tak ozdobnie, jakby ktoś uczył się kaligrafii, a linie czarnego atramentu były raz grubsze, raz cieńsze, jak to zwykle bywa w tekstach pisanych starym wiecznym piórem. Oto on:

Rzeczywiście, autorka wsunęła do koperty stare zdjęcie. Obejrzałem je w świetle lampy, starając się dostrzec rysy twarzy kobiety, lecz nie zauważyłem nic godnego uwagi. Fotografia była bardzo dziwna, jednak ani trochę nie przypominała zdjęć mojego dziadka. Nie widziałem żadnych manipulacji, tylko kobietę z wygiętą fajką w ustach, taką jak u Sherlocka Holmesa. Moje spojrzenie samo do niej powracało. Pomyślałem, że dziadek na pewno chciał, żebym znalazł właśnie ten list. Wcale nie chodziło o listy Emersona, lecz o list ukryty między stronami jego książki. Kim jednak była dyrektorka o nazwisku Peregrine? Uważnie obejrzałem kopertę w poszukiwaniu adresu zwrotnego, lecz znalazłem tylko wyblakły stempel z napisem: Cairnholm Is., Cymru, UK. UK — chodziło o Wielką Brytanię. Z uważnego studiowania atlasów w dzieciństwie wiedziałem, że Cymru oznacza Walię. Cairnholm Is. to na pewno była wyspa, o której pani Peregrine napomknęła w liście. Czy właśnie tam mógł mieszkać mój dziadek jako chłopiec? Dziewięć miesięcy temu kazał mi „odnaleźć ptaszysko”. Dziewięć lat temu przysięgał, że jego dom dziecka miał jednego stróża — „sokoła, co palił fajkę”. Jako siedmiolatek rozumiałem

to dosłownie, lecz dyrektorka na zdjęciu ćmiła fajkę i nazywała się Peregrine, a po łacinie Falco peregrinus oznacza sokoła wędrownego. A jeśli ptaszysko, które miałem odnaleźć, było w rzeczywistości kobietą, dyrektorką sierocińca? Może po tylu latach nadal mieszkała na wyspie, stara jak świat, lecz utrzymywana przy życiu przez kilkoro podopiecznych, którzy dorośli, ale nigdy nie wyjechali. Ostatnie słowa dziadka po raz pierwszy nabrały osobliwego sensu. Oczekiwał, że udam się na wyspę i odnajdę dawną dyrektorkę sierocińca. Jeśli ktokolwiek znał tajemnice z dzieciństwa dziadka, to tylko ona. Stempel na kopercie liczył sobie piętnaście lat. Czy możliwe, żeby pani Peregrine wciąż żyła? Dokonałem w pamięci paru szybkich obliczeń. Jeśli kierowała sierocińcem w 1939 roku i liczyła sobie wtedy, powiedzmy, dwadzieścia pięć lat, teraz musiałaby dobiegać setki. Nie było to wykluczone, w Englewood żyli jeszcze starsi ludzie, którzy dawali sobie radę samodzielnie i prowadzili samochody. Nawet jeśli pani Peregrine umarła jakiś czas po wysłaniu listu, na Cairnholm nadal mogły mieszkać osoby gotowe mi pomóc. Takie, które pamiętały dziadka Portmana z dzieciństwa i znały jego tajemnice. Pani Peregrine pisała o „nas”. O „tych nielicznych, którzy jeszcze pozostali”.

Oczywiście niełatwo mi było przekonać rodziców do zgody na to, abym część letnich wakacji spędził na wysepce u wybrzeża Walii. Oboje, a szczególnie matka, przytoczyli mnóstwo istotnych dowodów, że pomysł jest do niczego. Wskazali między innymi na koszt wyprawy, wytknęli mi, że miałem spędzić wakacje z wujkiem Bobbym na nauce kierowania sklepowym imperium, i dodali, że ktoś musiałby mi towarzyszyć. Żadne z nich nie miało ochoty tam lecieć, a samotna wyprawa w ogóle nie wchodziła w grę. Brakowało mi rzeczowych kontrargumentów, więc powiedziałem tylko, że „chyba powinienem”, ale nie potrafiłem uzasadnić przyczyny bez wyjścia na wariata, za którego i tak mnie po części uważali. Za nic nie zamierzałem mówić rodzicom o ostatnich słowach dziadka, ani też o liście i fotografii, bo bez wahania wysłaliby mnie do zakładu zamkniętego. Przychodziło mi do głowy tylko kilka w miarę sensownie brzmiących argumentów typu: „Chcę się dowiedzieć więcej o historii naszej rodziny” oraz wyjątkowo mało przekonujący: „Chad Kramer i Josh Bell lecą na wakacje do Europy. Dlaczego ja nie mogę?”. Powtarzałem to często, ale bez przesady, żeby nie uznali mnie za desperata. Raz uciekłem się nawet do: „Przecież nie brak wam kasy”, jednak natychmiast pożałowałem tej taktyki. Wyglądało na to, że z moich planów nici. Potem doszło do kilku zdarzeń, które niebywale mi pomogły. Po pierwsze, wujek Bobby przeraził się perspektywą lata w moim towarzystwie — właściwie kto chciałby gościć u siebie czubka? W efekcie zyskałem nagle mnóstwo wolnego czasu do zagospodarowania. Po drugie, tata się dowiedział, że wyspa Cairnholm jest superistotnym siedliskiem mniej więcej połowy światowej populacji pewnego gatunku ptaków, co dla ornitologa było bezcenną informacją. Bez przerwy opowiadał o nowej, hipotetycznej książce o ptakach, a kiedy tylko poruszał jej temat, ochoczo go zachęcałem, udając zainteresowanie. Kluczowym czynnikiem okazał się jednak doktor Golan. Wystarczyło, żebym zaledwie wspomniał o wyspie, a wstrząsnął nami wszystkimi, bo nie tylko wyraził poparcie dla mojego pomysłu, ale jeszcze namówił rodziców do zgody na wyjazd. — To może być dla niego ważne — poinformował matkę któregoś popołudnia po zakończonej sesji. — Chodzi o miejsce, które zostało w dużym stopniu zmitologizowane przez jego dziadka, a zatem odwiedzenie tamtych okolic zapewne posłuży do ich demistyfikacji. Jake przekona się, że nie ma tam nic nienormalnego ani magicznego, więc siłą rzeczy fantazje dziadka stracą moc. Mówimy o niezwykle skutecznej metodzie zwalczania fantazji rzeczywistością. — Ale mnie się wydawało, że on już nie wierzy w te historie. — Matka skierowała na mnie wzrok. — Wierzysz w nie, Jake? — Nie — zapewniłem ją. — Świadomie nie daje im wiary — przyznał doktor Golan. — W tej chwili ma jednak

problemy z nieświadomością. Chodzi o marzenia, o lęki... — I naprawdę uważa pan, że wyjazd może mu pomóc? — Patrzyła na niego zmrużonymi oczami, jakby szykowała się na cios. Gdy w grę wchodziło to, co powinienem, a czego nie powinienem robić, do doktora Golana należało ostatnie słowo. — Tak uważam — odparł. To wystarczyło.

Potem wszystko potoczyło się w oszałamiającym tempie. Kupiliśmy bilety lotnicze, zaplanowaliśmy trasę, ustaliliśmy harmonogram. Wyjeżdżałem razem z ojcem na trzy tygodnie w czerwcu. Nie byłem pewien, czy to nie za długo, ale tata utrzymywał, że potrzebuje co najmniej tyle czasu na przeprowadzenie dogłębnych badań ptasich kolonii wyspy. Myślałem, że matka zaprotestuje, w końcu chodziło o trzy pełne tygodnie, jednak w miarę zbliżania się terminu naszego wyjazdu okazywała coraz większy entuzjazm. — Moi dwaj mężczyźni wyruszają na wielką przygodę! — mówiła z uśmiechem raz za razem. Ten zapał wydawał mi się w pewnym sensie wzruszający, dopóki któregoś popołudnia nie podsłuchałem jej telefonicznej rozmowy z przyjaciółką. Matka zwierzała się, z jaką to ulgą czeka, aż „odżyje” na trzy tygodnie, bez „dwójki wymagających dzieciaków, które siedzą jej na głowie”. „Ja też cię kocham” — chciałem powiedzieć głosem ociekającym sarkazmem, ale i tak mnie nie widziała, więc machnąłem na to ręką. Kochałem ją, rzecz jasna, lecz głównie z tego powodu, że wypada kochać własną matkę, a nie dlatego, że wpadłbym w dziki zachwyt, gdybyśmy się przypadkiem poznali na ulicy. Inna rzecz, że nie byłoby to możliwe, przecież chodzenie piechotą jest dla biedoty. W trakcie trzytygodniowej przerwy między końcem roku szkolnego a wylotem robiłem co w mojej mocy, żeby sprawdzić, czy pani Alma LeFay Peregrine pozostaje wśród żywych. Przeszukiwanie Internetu nic nie dało, niemniej założywszy, że nadal żyła, postanowiłem zatelefonować i przynajmniej uprzedzić ją o swoim przybyciu. Szybko się przekonałem, że prawie nikt na Cairnholm nie ma telefonu. Udało mi się znaleźć jeden jedyny numer na całą wyspę i pod niego zadzwoniłem. Nawiązywanie połączenia trwało niemal minutę, na linii coś syczało i stukało, potem zapadała cisza i znowu słychać było syk, więc wręcz namacalnie czułem każdy kilometr ogromnego dystansu, który dzielił mnie od tamtego numeru. Na koniec rozległ się dziwny, europejski sygnał — piiip–piiip... piiip––piiip — i odebrał jakiś człowiek, bez wątpienia pod silnym wpływem napojów alkoholowych. — Cwela do gówna! — wrzasnął. W tle usłyszałem nieziemski hałas, coś w rodzaju ogłuszającego ryku, jakby szaleńcza studencka impreza osiągnęła moment kulminacyjny. Usiłowałem się przedstawić, ale wątpię, żeby mnie zrozumiał. — Cwela do gówna! — wrzasnął ponownie. — Co za jeden? — Zanim zdążyłem otworzyć usta, odsunął od siebie słuchawkę, żeby krzyknąć do kogoś: — Powiedziałem, zamknąć gęby, durnie, bo rozmawiam... Wtedy połączenie się urwało. Przez dłuższą chwilę siedziałem z słuchawką przy uchu, potem ją odłożyłem. Uznałem, że nie będę sobie zawracał głowy ponownym dzwonieniem. Skoro jedyny telefon na Cairnholm został zainstalowany w jaskini rozpusty, w której zabawiano się wrzucaniem „cwela do gówna”, jak to świadczyło o wyspie? Czy moja pierwsza wyprawa do Europy miała się sprowadzić do unikania pijanych szaleńców i do obserwacji ptaków wypróżniających się na skalistych plażach? Kto wie. Jeśli jednak dzięki temu mogłem przestać rozmyślać o tajemnicy dziadka i ruszyć naprzód

ze swoim zwyczajnym życiem, gotów byłem zrobić, co należało.

Rozdział trzeci

Mgła otoczyła nas niczym wata. Kiedy kapitan ogłosił, że dopływamy, z początku uznałem to za żart, bo z rozkołysanego pokładu promu widać było tylko bezkresną szarość. Kurczowo chwyciłem się poręczy i wbiłem wzrok w zielone fale. Gdy spoglądałem na rybę, która lada moment miała szansę urządzić sobie ucztę ze zjedzonego przeze mnie wcześniej śniadania, ojciec stał obok w samej koszuli i trząsł się z zimna. Nigdy dotąd nie sądziłem, że czerwiec może być tak chłodny i wilgotny. Miałem nadzieję, przez wzgląd na tatę i na siebie, że nasza wyczerpująca, trwająca trzydzieści sześć godzin podróż się opłaci. Lecieliśmy trzema samolotami, mieliśmy za sobą dwa postoje, drzemaliśmy na zmianę na obskurnych stacjach kolejowych, a obecna przeprawa promem, od której przewracały się nam żołądki, w ogóle nie chciała się skończyć. Wreszcie tata krzyknął: „Patrz!”, a ja uniosłem głowę i ujrzałem, jak przed nami z czarnej otchłani wyłania się wypiętrzona skała. Wyspa dziadka majaczyła ponuro we mgle, strzeżona przez mniej więcej milion skrzeczących ptaków. Wyglądała niczym pradawna forteca, którą wzniosły olbrzymy. Gdy wodziłem wzrokiem po stromych urwiskach i znikających wśród złowrogich chmur wierzchołkach, miejsce to wydało mi się naprawdę niezwykle magiczne. Nudności przeszły nam jak ręką odjął. Tata biegał po pokładzie niczym dzieciak w Boże Narodzenie, nie odrywając oczu od ptaków, które zataczały nad nami wielkie koła. — Jacob, spójrz na to! — krzyknął, wskazując na stado frunących kropek. — Burzyki północne! Gdy zbliżaliśmy się do klifu, zauważyłem pod wodą dziwne kształty. Przechodzący obok członek załogi zwrócił uwagę, że wychylam się przez balustradę i wpatruję w toń. — Nigdy nie widziałeś wraku, co? — zagadnął. Odwróciłem się do niego. — To naprawdę wraki? — Cała okolica to cmentarzysko statków. Jak powiadali starzy kapitanowie: „Od przylądka Hartland do Cairnholmskiej Zatoki na okręty czekają ich wieczyste doki”. W tym momencie minęliśmy wrak, który spoczywał tuż pod powierzchnią wody. Zarys zieleniejącego szkieletu był tak wyraźny, jakby statek lada chwila miał wyłonić się z otchłani niczym zombie z płytkiego grobu. — Widzisz ten tam? — spytał mężczyzna, wskazując na statek. — Zatopiony przez UBoota. — Pływały tutaj U-Booty? — I to ile! Całe Morze Irlandzkie było naszpikowane niemieckimi okrętami podwodnymi. Idę o zakład, że miałbyś nie lada flotę, gdyby udało ci się wydobyć wszystkie statki, które zostały wtedy storpedowane. — Poruszył brwiami dla wzmocnienia efektu i odszedł, zanosząc się śmiechem. Potruchtałem przez pokład aż do rufy, obserwując wrak, który wkrótce znikł pod naszym kilwaterem. Potem, kiedy właśnie przyszło mi do głowy, że będziemy potrzebowali ekwipunku alpinistycznego, aby wydostać się na ląd, strome wybrzeże znacząco się obniżyło. Ominęliśmy cypel, za którym rozciągała się skalista zatoka w kształcie półksiężyca. W oddali dostrzegłem niewielką przystań pełną rozkołysanych na falach kolorowych rybackich łodzi, a za nią miasteczko

wtopione w zieloną nieckę lądu. Szachownica upstrzonych owcami pól pokrywała wzgórza sięgające wysokiej grani, z którą stykała się warstwa chmur podobnych do bawełnianego gzymsu. Widok był zarazem przejmujący i piękny, nigdy w życiu nie oglądałem niczego podobnego. Niespiesznie wpłynęliśmy do zatoki, a mnie przeszył dreszczyk emocji, jakbym spodziewał się przeżyć przygodę w miejscu oznaczonym na mapach jednolitą białą plamą. Prom zacumował, a my zatargaliśmy bagaże do miasteczka. Po uważnych oględzinach doszedłem do wniosku, że z bliska nie jest ono tak ładne, jak mi się wydawało. Nic nowego. Bielone domki wyglądały urokliwie, jeśli nie liczyć wyrastających z dachów anten satelitarnych, po błotnistych, żwirowych uliczkach krążyli ludzie. Do nieistotnego gospodarczo i odległego Cairnholm nie opłacało się doprowadzić linii elektrycznych przez morze, dlatego na każdym rogu stały cuchnące spalinami, wysokoprężne generatory prądu, bzyczące niczym wściekłe osy. Ten hałas mieszał się z warkotem traktorów, jedynego środka transportu na wyspie. Na obrzeżach miasteczka zauważyłem stare domy, opuszczone i bez dachów, dowód na kurczącą się populację. Najwyraźniej tutejsze dzieciaki porzucały wiekowe tradycje rybackie i rolnicze, by gdzie indziej szukać atrakcyjniejszych zajęć. Powlekliśmy się z naszymi rzeczami przez miasteczko, poszukując czegoś o nazwie Sala Duchowna, gdzie tata zarezerwował pokój. Spodziewałem się starego, przerobionego na pensjonat kościoła. Nie miało to być nic wymyślnego, zwyczajne miejsce do spania, kiedy akurat nie będziemy podglądali ptaków ani szukali tropów. Spytaliśmy o drogę paru miejscowych, lecz odpowiedziały nam jedynie zdezorientowane spojrzenia. — Chyba mówią po angielsku, co? — zastanawiał się na głos tata. Ręka zaczynała mnie boleć od dźwigania idiotycznie ciężkiej walizki, kiedy nagle wyrósł przed nami kościół. Weszliśmy do niego w przekonaniu, że nasze poszukiwania zakończyły się sukcesem, ale w środku okazało się, że to nie pensjonat B&B, lecz małe, obskurne muzeum. Zatrudnionego dorywczo kustosza zastaliśmy w pomieszczeniu obwieszonym starymi sieciami rybackimi oraz nożycami do strzyżenia owiec. Rozpromienił się na nasz widok, jednak mina mu zrzedła, kiedy zrozumiał, że zaszła pomyłka. — Zapewne chodzi nie o Salę, lecz o Celę Duchowną — zauważył. — Na całej wyspie tylko tam oferują pokoje do wynajęcia. Udzielił nam szczegółowych wskazówek, a jego melodyjny akcent niezwykle przypadł mi do gustu. Walijski akcent w ogóle bardzo mi się spodobał, choć nie rozumiałem połowy tego, co mówili miejscowi. Tata podziękował i odwrócił się do wyjścia, ja jednak, ze względu na życzliwość kustosza, postanowiłem zapytać o coś jeszcze. — Gdzie możemy znaleźć stary sierociniec? — Stare co? — Spojrzał na mnie z uwagą. Przez straszną chwilę bałem się, że trafiliśmy na niewłaściwą wyspę, albo — co gorsza — że sierociniec był jeszcze jednym z wymysłów dziadka. — Chodzi mi o duży dom, ochronkę dla nieletnich uchodźców — wyjaśniłem. — O dzieci, które nie miały się gdzie podziać w czasie wojny. Kustosz przygryzł wargę, przyglądając mi się z powątpiewaniem. Chyba się zastanawiał, czy nam pomóc, czy raczej umyć ręce od całej sprawy. Ostatecznie jednak użalił się nade mną. — Nic nie wiem o żadnych uchodźcach — odparł w końcu. — Za to chyba wiem, o które miejsce chodzi. To po drugiej stronie wyspy, za trzęsawiskiem i lasem. Lepiej nie wybierać się tam samemu, bo wystarczy lekko zboczyć ze ścieżki i koniec pieśni. Tam jest tylko podmokła trawa i owcze bobki, nic więcej nie chroni przed upadkiem z urwiska. — Dobrze wiedzieć — mruknął tata i posłał mi wymowne spojrzenie. — Obiecaj, że nie pójdziesz sam. — Dobrze, dobrze. — Właściwie co tam jest interesującego? — zapytał kustosz. — Ten stary sierociniec raczej nie figuruje na mapach turystycznych. — Chodzi o sprawy rodzinne — wyjaśnił tata, nie odsuwając się od drzwi. — Mój ojciec spędził tam kilka lat w dzieciństwie.

Widać było, że za wszelką cenę chce uniknąć tematu psychiatrów i zmarłych dziadków. Ponownie podziękował kustoszowi i pospiesznie wyprowadził mnie na zewnątrz. Zgodnie ze wskazówkami kustosza cofnęliśmy się do ponurego, czarnego pomnika o nazwie „Oczekująca kobieta”, który wyrzeźbiono dla upamiętnienia zaginionych na morzu wyspiarzy. Kamienna kobieta miała smutną minę i wyciągała ręce ku odległej o wiele przecznic przystani, a także ku Celi Duchownej, znajdującej się tuż obok, po drugiej stronie ulicy. Żeby było jasne, nie jestem znawcą hoteli, ale wystarczył mi rzut okiem na podniszczony szyld, abym wyrobił sobie opinię. Nie było co liczyć na czterogwiazdkowe luksusy z miętówkami na poduszkach. Na górze tablicy widniał ogromny napis „WINO, PIWO, ALKOHOLE”, pod spodem, znacznie mniejszymi literami dopisano „Dobre jedzenie”. Na samym dole ktoś dodał, niewątpliwie po namyśle, „Pokoje do wynajęcia”, lecz w wyrazie „pokoje” zamazano „e”, czyli do wynajęcia był zaledwie jeden pokój. Gdy taszczyliśmy bagaże w stronę drzwi, a ojciec narzekał na oszustów i kłamliwe reklamy, spojrzałem do tyłu na „Oczekującą kobietę”, zastanawiając się, czy przypadkiem nie czeka na kogoś, kto przyniesie jej drinka. Przecisnęliśmy się z bagażami przez korytarz, a w środku powitało nas nieoczekiwanie ponure wnętrze pubu o niskim suficie. Gdy moje oczy przywykły do półmroku, zrozumiałem, że określenie „cela” nieźle oddaje charakter tego miejsca. Maleńkie okna witrażowe przepuszczały zaledwie tyle światła, ile potrzeba było na dotarcie do kranika z piwem, bez potykania się o stoły i krzesła. Stoły, zniszczone i rozklekotane, wyglądały jak drewno opałowe. Pomimo wczesnej pory połowa stołków przy barze była zajęta przez milczących mężczyzn w różnych stadiach upojenia alkoholowego. Wszyscy zwieszali głowy nad blatem, jakby modlili się do szklanek pełnych bursztynowego płynu. — Panowie pewnie względem pokoju — odezwał się barman i podszedł, żeby uścisnąć nam dłonie. — Jestem Kev, a to kolesie. Kolesie, witać się. — Dzień dobrrr... — wymamrotali kolesie, kiwając głowami znad szklanek. Potem podążyliśmy za Kevem po wąskich schodach do apartamentu z pokojami (jednak liczba mnoga!), których wystrój litościwie można by nazwać spartańskim. Do dyspozycji mieliśmy dwie sypialnie — większą z nich zajął tata — a także dodatkowy pokój, który pełnił funkcję kuchni, jadalni i salonu w jednym. Oznaczało to, że znajdowały się w nim stół, zeżarta przez mole kanapa oraz przenośna kuchenka. Toaleta działała „przeważnie”, jak to ujął Kev, „a jak się kiedy zatka, zawsze zostaje poczciwy stary wychodek”. Wskazał na wygódkę w alejce za domem, dobrze widoczną z okna w mojej sypialni. — I jeszcze to się przyda — dodał, wyciągając z szafki dwie lampy naftowe. — Generatory wyłączamy o dziesiątej, bo paliwo jest cholernie drogie w transporcie, więc albo będziecie chodzić spać z kurami, albo polubicie świece i naftę. — Uśmiechnął się od ucha do ucha. — Trochę tu średniowiecze, ale idzie przywyknąć! Zapewniliśmy Keva, że nie mamy nic przeciwko wychodkom i nafcie i że z pewnością będziemy się dobrze bawili, bo, a jakże, potraktujemy to jak małą przygodę. Potem zaprowadził nas na parter, ostatni na liście miejsc do zwiedzania. — Posiłki można jadać tutaj — wyjaśnił. — I pewnie tak zrobicie, bo nigdzie indziej nic się nie da znaleźć. Jak trzeba zatelefonować, to w kącie jest budka. Bywa, że czasem stoi do niej kolejka, bo nie ma co tu liczyć na telefon komórkowy — widzicie przed sobą jedyny stacjonarny aparat na całej wyspie. A co, właśnie tak! Jest tu wszystko: tylko my żywimy, tylko my dajemy nocleg i tylko my mamy telefon! Odchylił głowę i roześmiał się donośnie. Jedyny telefon na wyspie. Spojrzałem na budkę z drzwiami jak te, które się widuje w starych filmach, i z narastającą zgrozą uświadomiłem sobie, że to właśnie tutaj odbywała się dzika orgia, czy też może szaleńcza impreza studencka, gdy parę tygodni temu telefonowałem na wyspę. Tutaj ktoś zamierzał wrzucić cwela do gówna. Kev wręczył tacie klucze do naszych pokojów, mówiąc: — W razie pytań wiadomo, gdzie mnie szukać. — Ja mam pytanie — odezwałem się. — Co to jest cwela... chciałem powiedzieć, cela

duchowna? Panowie kolesie przy barze zarechotali głośno. — A niby co, jak nie cela dla duchownego?! — mruknął pod nosem jeden z nich, a pozostali zanieśli się jeszcze donośniejszym śmiechem. Kev podszedł do kominka, przy którym zauważyłem kilka krzywych desek podłogowych, służących parchatemu psu za legowisko. — Tutaj. — Postukał butem w deski, które okazały się klapą do piwnicy. — Wieki temu, kiedy za samo przyznanie się do katolicyzmu można było zawisnąć na drzewie, duchowni szukali tu schronienia. Jak siepacze królowej Elżbiety zjawiali się w ślad za nimi, ukrywaliśmy kogo trzeba w takich dziurach, znaczy się, w celach duchownych. — Mówił „my”, jakby osobiście znał dawno nieżyjących wyspiarzy. — Przytulnie im tam było! — dodał jeden z pijaczków. — Idę o zakład, że mieli gorąco jak w piecu i ciasno, że palca nie szło wetknąć! — Lepszy gorąc i ciasnota, jak zadyndać na stryczku! — mruknął inny. — A jakże! — zgodził się ten pierwszy. — Za Cairnholm! Niech zawsze będzie naszą kryjówką jak się patrzy! — Za Cairnholm! — przytaknęli panowie kolesie zgodnym chórem i jednocześnie unieśli szklanki.

Poszliśmy spać wcześnie, wyczerpani podróżą i zmianą czasu. W zasadzie zamiast spać, leżeliśmy bez ruchu, z poduszkami na głowach, próbując wytłumić dudniącą kakofonię z dołu. Hałas był coraz większy i w pewnej chwili mógłbym przysiąc, że imprezowicze wparowali do mojego pokoju. Potem zegar zapewne wybił dziesiątą, bo wszystkie generatory na zewnątrz zakrztusiły się i w tym samym momencie umilkły. Wraz z nimi ucichła muzyka na parterze, a także zgasła latarnia za oknem. Nieoczekiwanie spowiła mnie milcząca, błoga ciemność i tylko szept odległych fal przypominał mi, gdzie jestem. Po raz pierwszy od miesięcy zapadłem w głęboki sen bez koszmarów. Zamiast nich przyśnił mi się dziadek w dzieciństwie, podczas swojej pierwszej nocy na wyspie. Był obcym chłopcem na obcej ziemi, pod cudzym dachem, a życie zawdzięczał ludziom, którzy posługiwali się dziwnym językiem. Kiedy się ocknąłem, pokój tonął w słońcu. Uświadomiłem sobie wtedy, że pani Peregrine uratowała nie tylko życie mojego dziadka, ale także ojca i moje. Przy odrobinie szczęścia miałem szansę jeszcze dziś jej za to podziękować. Zszedłem na parter i zastałem tatę przy stole. Był zajęty siorbaniem kawy i czyszczeniem swojej wypasionej lornetki. Gdy tylko usiadłem, zjawił się Kev i postawił przed nami dwa talerze, każdy z porcją niezidentyfikowanego mięsa oraz smażonym tostem. — Nie wiedziałem, że można smażyć tosty — odezwałem się, na co Kev odparł, że o ile mu wiadomo, nie istnieje jedzenie, które nie byłoby smaczniejsze po usmażeniu. W trakcie śniadania rozmawiałem z tatą o planach na ten dzień. Uznaliśmy, że poświęcimy go na coś w rodzaju zwiadu, czyli na zapoznanie się z wyspą. Na początek chcieliśmy zbadać miejsca obserwacji ptaków, a potem odszukać dom dziecka. Łapczywie przełknąłem swoją porcję, by jak najszybciej wyruszyć. Solidnie pokrzepieni tłuszczem wyszliśmy z pubu pospacerować po mieście. Podczas przechadzki nieustannie uskakiwaliśmy przed traktorami i musieliśmy wrzeszczeć do siebie, żeby usłyszeć cokolwiek poza warkotem generatorów. W końcu jednak ulice ustąpiły miejsca polom, a hałas ucichł. Dzień był rześki i wietrzny, słońce skrywało się za gigantycznymi zwałami chmur, aby chwilę później wychylić się zza nich i zalać wzgórza widowiskowymi promieniami. Czułem, jak rozpierają mnie energia i nadzieja. Zmierzaliśmy ku skalistej plaży, na której tata zauważył z promu stado ptaków. Nie bardzo wiedziałem, jak tam dotrzemy, bo wyspa miała lekko

nieckowaty kształt. Otaczały ją wzgórza, które tuż nad wodą przechodziły w niebezpieczne przybrzeżne urwiska. Tak się jednak złożyło, że w upatrzonym przez nas miejscu zbocze było łagodne, a do małego skrawka piasku nad morzem prowadziła ścieżka. Ostrożnie posuwaliśmy się w dół ku wielkiej społeczności ptaków, zajętych trzepotaniem skrzydłami, skrzeczeniem i połowem ryb w kałużach wody po odpływie. Widziałem, że ojciec coraz szerzej otwiera oczy. — Fascynujące — wymamrotał, zeskrobując zaschnięte guano tępym końcem długopisu. — Będę musiał spędzić tu trochę czasu. Nie masz nic przeciwko temu? Wcześniej widywałem już tę minę i było dla mnie oczywiste, że „trochę czasu” oznacza wiele godzin. — No to sam pójdę poszukać domu — odparłem. — Na pewno nie sam — zaprotestował natychmiast. — Obiecałeś. — Znajdę kogoś, kto mnie tam zaprowadzi. — Kogo? — Kev na pewno kogoś zna. Tata popatrzył na morze, gdzie na skalnym zwalisku sterczała wielka, zardzewiała latarnia morska. — Wiesz, jak brzmiałaby odpowiedź, gdyby była z nami mama — zauważył. Rodzice mieli odmienne teorie na temat zakresu opieki, którą należało mnie otoczyć. Mama narzucała się ze swoimi metodami wychowawczymi i zawsze patrzyła mi na ręce. Tata wolał trzymać się na dystans, uważał bowiem, że od czasu do czasu powinienem popełniać błędy. Postanowiłem pozwolić mu na całodzienną zabawę guanem, jako że chciałem mieć wolną rękę. — W porządku — zgodził się po chwili. — Ale koniecznie zostaw mi numer osoby, z którą tam pójdziesz. — Tato, tu nie ma telefonów. — Racja — westchnął. — No to idź, ale znajdź kogoś odpowiedzialnego.

Kev załatwiał coś na mieście, a ponieważ nie chciałem za przewodnika żadnego z pijanych bywalców pubu, poszedłem do najbliższego sklepu, żeby poprosić o pomoc kogoś, kto przynajmniej zarabiał na swoje utrzymanie. Przy wejściu widniał napis „Ryby”. Pchnąłem drzwi i mimowolnie się skuliłem, ujrzawszy brodatego olbrzyma w zbryzganym krwią fartuchu. Na mój widok przerwał dekapitację ryby i zamarł z ociekającym czerwienią tasakiem w dłoni. W myślach poprzysiągłem sobie już nigdy nie dyskryminować pijaków. — Po jaką cholerę?! — warknął, kiedy wyjaśniłem, dokąd się wybieram. — Nic tam nie ma, tylko trzęsawiska i paskudna pogoda. Pokrótce opowiedziałem mu o dziadku i sierocińcu. Facet zmarszczył brwi, po czym pochylił się nad ladą i z powątpiewaniem zerknął na moje buty. — Dylan chyba nie jest zbyt zajęty i może cię zaprowadzić — oznajmił, wskazując tasakiem chłopaka mniej więcej w moim wieku, zajętego układaniem ryb w zamrażarce. — Będziesz potrzebował odpowiednich butów, w tamte okolice lepiej nie łazić w adidasach. Błoto wessie je od razu! — Naprawdę? — zdziwiłem się. — Jest pan pewien? — Dylan! Podaj klientowi kalosze! Chłopak jęknął i demonstracyjnie wolno zaczął zamykać zamrażarkę. Potem wytarł ręce i powlókł się do półek pod ścianą. — Tak się składa, że mamy w ofercie dobre, solidne buty — wyjaśnił handlarz rybami. — Kup jeden, drugi nie będzie za darmo! Wybuchnął śmiechem i spuścił tasak na łososia, którego łeb wystrzelił po śliskiej od krwi ladzie i wylądował dokładnie w małym wiaderku.

Wyjąłem z kieszeni pieniądze na czarną godzinę. Uznałem, że drobne zdzierstwo to niezbyt wysoka cena za znalezienie kobiety, dla której przebyłem Atlantyk. Wyszedłem ze sklepu w gumiakach tak wielkich, że zmieściły się w nich moje adidasy, i tak ciężkich, że z trudem nadążałem za swoim skwaszonym przewodnikiem. — Chodzisz do szkoły na wyspie? — zagadnąłem Dylana, przyśpieszając kroku, aby go dogonić. Byłem autentycznie zainteresowany tym, jak się żyje tutaj komuś w moim wieku. Wymamrotał nazwę miasta na lądzie. — To będzie jakaś godzina drogi promem w jedną stronę, nie? — drążyłem. — No. I tyle. Na dalsze próby nawiązania rozmowy odpowiadał monosylabami albo w ogóle nie reagował. W końcu dałem za wygraną i po prostu się za nim wlokłem. Kiedy opuszczaliśmy miasteczko, Dylan spotkał kumpla, starszego od nas chłopaka w oślepiająco żółtym dresie i łańcuchach z tombaku. Gdyby gość się przebrał za astronautę, pasowałby do Cairnholm mniej więcej w takim samym stopniu jak w tym dresie. Przybił z Dylanem żółwika i przedstawił się jako Robal. — Robal? — To jego ksywa sceniczna — wyjaśnił mi Dylan. — W całej Walii nie ma drugiego tak zajefajnego duetu raperów — dodał Robal. — Ja jestem Emsi Robal, a ten tu to Mądra Flądra vel Emsi Brudny Dylan vel Emsi Brudne Myśli, najlepszy bitbokser na Cairnholm. Ej, Brudny Di, pokażemy jankesowi, jak to się u nas robi? Dylan wydawał się poirytowany. — Co? Teraz? — Weź, kolo, nabijaj ostry bit. Dawaj! Dylan przewrócił oczami, ale posłuchał. Z początku sądziłem, że dławi się językiem, ale krztusił się i rzęził rytmicznie: pu, pu-CZA, pu-pu, pu-CZA. Robal po chwili zabrał się do rapowania. — Lubię się naprywać, gdzie Duchowna Cela / Twój stary już tam tkwi, zasił rozpierdziela / Rymuje mi się równo, każdy powie „Gity” / Dylana bity jadą jak ryba i fryty! Dylan urwał. — To się nawet kupy nie trzyma — ocenił. — A poza tym to twój stary bierze zasił, nie mój. — Ja chromolę, Brudny Di zwalił bita! — Robal przystąpił do bitboksowania, jednocześnie prezentując całkiem przyzwoity taniec robota, połączony z wywiercaniem w żwirze dziur adidasami. — Majk jest twój, Di! Dylan wydawał się zakłopotany, lecz i tak zaczął rymować. — Poznałem niezłą laskę, co Sharon ją wołają / Podpasił jej mój dres, trampy się podobają / Nabiłem dla niej rytm, tak jak doktor Who / Skleciłem te rymy kiedyś wew kiblu! — Wew kiblu? — Robal pokręcił głową. — Nie byłem gotowy! Obaj odwrócili się do mnie i spytali, co myślę. Nie bardzo wiedziałem, co im powiedzieć, zważywszy na to, że Dylanowi nie podobał się rap Robala i na odwrót. — Chyba wolę muzykę ze śpiewem, gitarami i w ogóle — odparłem wymijająco. Robal z lekceważeniem machnął ręką. — Ten to by nie zauważył chałowego rymu, nawet gdyby dostał nim po jajcach — mruknął. Dylan roześmiał się i obaj wymienili serię skomplikowanych, wieloetapowych uścisków dłoni, żółwików i piątek. — Możemy już iść? — zapytałem. Jeszcze przez chwilę zwlekali, nie przestając stękać, ale wkrótce wyruszyliśmy w dalszą drogę. Robal postanowił zabrać się z nami. Trzymałem się z tyłu, rozmyślając o tym, co powiem pani Peregrine, kiedy ją spotkam. Spodziewałem się, że zostanę przedstawiony eleganckiej, walijskiej damie i przy herbatce w salonie będziemy prowadzili uprzejmą pogawędkę. „Jestem wnukiem Abrahama Portmana”

— zamierzałem wyznać w stosownym momencie. „Przykro mi, że to właśnie ja muszę pani przekazać tę wiadomość, ale, niestety, dziadek odszedł”. Potem, kiedy staruszka skończy dyskretnie ocierać łzy, chciałem zasypać ją pytaniami. Szedłem za Dylanem i Robalem ścieżką, która wiła się wśród pastwisk zapełnionych owcami. Po pewnym czasie wdrapaliśmy się na grań, stromą i zapierającą dech w piersiach. Na szczycie otoczyły nas kłęby przetaczającej się mgły, tak gęstej, że czułem się, jakbym wkraczał do innego świata. Atmosfera była wręcz biblijna, bez trudu mogłem sobie wyobrazić, że umiarkowanie rozzłoszczony Bóg zsyła na Egipcjan plagę w postaci takiej właśnie mgły. Kiedy schodziliśmy po drugiej stronie, opary wydawały się coraz gęstsze, a słońce przygasło i wyglądało na blade i rozmyte. Wilgoć kleiła się do wszystkiego, osiadała mi na skórze i przenikała przez ubranie, temperatura wyraźnie spadła. Na chwilę straciłem z oczu Robala i Dylana, ale ujrzałem ich ponownie, gdy ścieżka się wyrównała. Czekali na mnie. — Jankes! — zawołał Dylan. — Tędy! Posłusznie ruszyłem za nimi. Zeszliśmy ze ścieżki i ruszyliśmy przez pole podmokłej trawy. Owce wpatrywały się w nas wielkimi, wilgotnymi oczami, ich wełna wydawała się przemoczona, ogony zwisały. We mgle zamajaczył mały domek, całkowicie zabity deskami. — To na pewno tutaj? — spytałem z niedowierzaniem. — Wygląda na pusty. — Pusty? Co ty, tam jest wielka kupa gówna — odparł Robal. — Dalej — zachęcił mnie Dylan. — Sam popatrz. Miałem przeczucie, że robią mnie w konia, ale mimo wszystko podszedłem bliżej i zapukałem. Drzwi nie były zamknięte i uchyliły się pod naciskiem moich palców. W środku panowały ciemności. Nic nie widziałem, więc zrobiłem krok w przód i — ku swojemu zdumieniu — w dół. Nastąpiłem jednak nie na ziemię, jak mi się wydawało, ale na głęboki po łydki ocean ekskrementów. Opuszczona chałupka, z zewnątrz całkiem niewinna, w gruncie rzeczy była prowizoryczną oborą dla owiec, czyli — dosłownie i bez przesady — zasraną dziurą. — Jezus Maria! — stęknąłem z odrazą. Na zewnątrz wybuchła salwa śmiechu. Wycofałem się chwiejnie za drzwi, żeby nie stracić przytomności od smrodu, i zobaczyłem, że moi kompani zwijają się ze śmiechu. — Ale z was dupki — burknąłem i zacząłem tupać, żeby pozbyć się łajna z butów. — Niby czemu? — zapytał Robal. — Przecież mówiliśmy ci, że jest tam kupa gówna. — Pokażecie mi ten dom czy nie? — spytałem, patrząc Dylanowi w oczy. — Mówi poważnie — westchnął Robal, ocierając łzy z oczu. — Pewnie, że mówię poważnie! Uśmiech Dylana przygasł. — Myśleliśmy, że lecisz sobie w kulki, stary. — W co sobie lecę? — No, żartujesz — wyjaśnił. — Nie żartowałem. Popatrzyli na siebie z niepokojem. Dylan wyszeptał coś do Robala, Robal coś mu odszepnął. Na koniec Dylan odwrócił się i wskazał palcem ścieżkę. — Jak naprawdę chcesz zobaczyć ten dom, idź skrajem trzęsawiska i przez las — powiedział. — To wielka, stara chałupa, na bank jej nie przegapisz. — Co to ma być, do cholery? Przecież mieliście mnie tam zaprowadzić! — Dalej nie idziemy. — Robal unikał mojego wzroku. — Dlaczego? — Bo nie. Odwrócili się i ruszyli w drogę powrotną tą samą trasą, którą tu przyszliśmy, rozpływając się we mgle. A ja zastanawiałem się, co dalej. Mogłem podkulić pod siebie ogon i podążyć za dowcipnisiami do miasteczka, ale też mogłem iść dalej samotnie i nakłamać tacie. Po czterech sekundach intensywnych rozważań ruszyłem w dalszą drogę.

Rozległe, księżycowe mokradła rozciągały się po obu stronach ścieżki i ginęły we mgle. Jak daleko sięgał mój wzrok, widziałem jedynie brązową trawę oraz wodę w kolorze herbaty. W okolicy nie zauważyłem żadnych charakterystycznych punktów, jeśli nie brać pod uwagę nielicznych kamiennych kopców. Trzęsawisko kończyło się nagle na granicy lasu — drzew podobnych do szkieletów, gdzie gałęzie roślin skręcały się wrzecionowato niczym czubki mokrych pędzli. Na jakiś czas ścieżka zupełnie znikła pod warstwą zwalonych pni i dywanami bluszczu, więc szedłem właściwie na wyczucie. Starsza osoba, taka jak pani Peregrine, musiała mieć spore trudności z pokonywaniem takiego toru przeszkód. Pomyślałem, że z pewnością dostarczano jej potrzebne produkty, choć ścieżka wyglądała tak, jakby nikt nie szedł nią od miesięcy, jeśli nie od lat. Niezdarnie przegramoliłem się po wielkim pniu, śliskim od mchu, za którym ścieżka gwałtownie skręcała. Drzewa rozchyliły się jak kurtyna i nagle ujrzałem spowity mgłą budynek na szczycie zagłuszonego przez chwasty wzgórza. Od razu zrozumiałem, dlaczego chłopaki nie chciały tutaj przyjść. Mój dziadek setki razy opisywał sierociniec. W jego opowieściach dom zawsze był pogodnym, szczęśliwym miejscem, co prawda raczej chaotycznie rozplanowanym, ale jasnym i wypełnionym śmiechem. To, co teraz ujrzałem, nie wyglądało jak kryjówka przed potworami, lecz jak ucieleśnienie potwora, który głodnym, nieobecnym wzrokiem wpatrywał się we mnie ze swojego punktu obserwacyjnego na wzniesieniu. Z wybitych okien wyrastały drzewa, okrywa z szorstkich pnączy wgryzła się w mury niczym przeciwciała atakujące wirusa. Miałem wrażenie, że przyroda wypowiedziała wojnę budynkowi, lecz ten wydawał się niezniszczalny i uparcie trwał, pomimo krzywych kątów i wyszczerbionych zębów nieba, widocznych przez pozostałości zawalonego dachu. Usiłowałem przekonać samego siebie, że ktoś nadal może mieszkać w tej ruinie. Tam, skąd pochodzę, zdarzały się podobne wypadki. Na obrzeżach miasta niekiedy można natrafić na walące się budynki z zasłoniętymi oknami, które są schronieniem jakiegoś starego odludka, od niepamiętnych czasów wegetującego na chińskich zupkach i obciętych paznokciach u nóg. O istnieniu takich ludzi nie wie nikt do czasu przybycia specjalisty od wyceny nieruchomości albo nadgorliwego ankietera spisu powszechnego, kiedy to okazuje się, że nieszczęsny gospodarz obraca się w proch na sofie. Ludzie się starzeją i przestają dbać o dom, rodzina z tego czy innego powodu spisuje ich na straty. To smutne, ale tak bywa. Innymi słowy, musiałem zapukać, czy mi się to podobało, czy nie. Zebrałem się na odwagę i przebrnąłem przez wysokie do pasa chwasty, aby dotrzeć do ganku, pełnego pokruszonych płytek i przegniłego drewna. Następnie podszedłem do pękniętego okna, ale przez brudną szybę dostrzegłem tylko zarysy mebli, więc zapukałem do drzwi i cofnąłem się, w złowrogiej ciszy zaciskając dłoń na ukrytym w kieszeni liście od pani Peregrine. Zabrałem go ze sobą, żeby w razie potrzeby udowodnić, kim jestem. Upłynęła minuta, potem druga i wydawało się coraz mniej prawdopodobne, że list będzie mi potrzebny. Zszedłem do ogrodu, po czym zacząłem okrążać dom w poszukiwaniu innego wejścia. Jednocześnie usiłowałem oszacować wielkość budynku, ale wydawało się to prawie niemożliwe, bo za każdym rogiem natrafiałem na kolejne balkony, wieżyczki i kominy. Wreszcie znalazłem się przy tylnym wejściu, gdzie brakowało drzwi. Jeśli miałem dostać się do środka, to tylko tędy. Zasłonięta pnączami framuga była szeroko otwarta i całkiem czarna, zupełnie jak rozchylona paszcza, gotowa mnie połknąć. Ten widok przyprawił mnie o dreszcze, ale nie po to okrążyłem połowę świata, żeby zwiewać z wrzaskiem na widok strasznej budowli. Pomyślałem o potwornościach, którym musiał stawić czoło mój dziadek, co utwierdziło mnie w przekonaniu, że nie powinienem uciekać. Jeśli ktoś był w środku, zamierzałem go znaleźć. Wdrapałem się po rozchwianych schodach i minąłem próg.

Zamarłem tuż za progiem, w ciemnej jak grobowiec sieni, i wpatrywałem się bez ruchu w coś, co wyglądało jak porozwieszane na hakach ludzkie skóry. Wyobraziłem sobie chorego umysłowo kanibala, gotowego wyskoczyć z cienia i rzucić się na mnie z nożem, ale po chwili mdłości pojąłem, że to tylko strzępy przegniłych płaszczy, które zzieleniały z powodu upływu czasu. Mimowolnie zadrżałem i głęboko odetchnąłem. Jak dotąd, udało mi się zobaczyć zaledwie parę metrów domu, a już omal nie narobiłem w spodnie ze strachu. „Weź się w garść” — przykazałem sobie i powoli ruszyłem dalej, nie zważając na szybkie bicie serca. Każdy następny pokój wyglądał jeszcze gorzej niż poprzedni. Na podłodze potworzyły się zaspy z gazet. Popsute zabawki, dowód obecności dzieci przed laty, walały się w kurzu, a wszechobecna pleśń pokryła ściany przy oknach warstwą włochatej czerni. Kominki zostały zadławione przez pnącza, które narosły z dachu i rozpełzły się po podłodze niczym macki ufoludka. Kuchnia prezentowała się tak, jakby przeprowadzono w niej wyjątkowo nieudany eksperyment. Ustawione na półkach słoiki z żywnością eksplodowały po sześćdziesięciu sezonach zamarzania i topnienia, zbryzgując ścianę odrażającymi plamami. Na dodatek kawałki odpadającego tynku pokryły podłogę jadalni grubą warstwą, co wyglądało tak, jakby przez wnętrze domu przetoczyła się śnieżyca. Na końcu pogrążonego w półmroku korytarza ostrożnie nastąpiłem na rozwalające się schody, pozostawiając w kurzu ślady butów. Stopnie zaskrzypiały, jakby przebudzone z długotrwałego snu. Jeśli ktoś znajdował się na górze, niewątpliwie tkwił tam od bardzo dawna. W końcu dotarłem do dwóch pokojów bez ścian wejściowych, za to porośniętych gęstym podszytem i skarlałymi drzewkami. Stałem na wietrze, zastanawiając się, co mogło doprowadzić do takiego kataklizmu, i wkrótce nabrałem przekonania, że musiało się tam wydarzyć coś strasznego. Nie potrafiłem pogodzić idyllicznych opowieści mojego dziadka z tą koszmarną budowlą, trudno mi też było zrozumieć, jak mógł czuć się tutaj bezpiecznie. Do spenetrowania pozostała mi jeszcze spora część budynku, ale nagle doszedłem do wniosku, że tylko tracę czas. Z całą pewnością nikt tu nie mieszkał, nie miałem szansy natknąć się nawet na zagorzałego odludka. Opuściłem dom z przekonaniem, że jeszcze nigdy nie byłem równie daleki od odkrycia prawdy.

Rozdział czwarty

Kiedy skacząc, potykając się i macając ściany jak ślepiec, przebrnąłem przez las oraz mgłę i wyszedłem na światło dzienne, ze zdumieniem przekonałem się, że słońce przybrało czerwoną barwę i chyli się już ku zachodowi. I tak cały dzień przeciekł mi przez palce. Tata czekał już na mnie w pubie, przy czarnym jak smoła piwie i z otwartym laptopem na stole. Usiadłem i sięgnąłem po jego szklankę, jeszcze zanim zdążył oderwać wzrok od zapisków na ekranie. — Chryste — wykrztusiłem, z trudem przełykając piwo. — Co to ma być? Sfermentowany olej silnikowy? — Prawie. — Tata się roześmiał i odebrał mi szklankę. — Nie przypomina amerykańskiego piwa. Inna rzecz, że na pewno nie wiesz, jak smakuje nasze piwo, prawda? — A skąd. — Porozumiewawczo mrugnąłem, choć mówiłem szczerą prawdę. Tata bardzo chciał wierzyć, że jestem równie popularny i przedsiębiorczy jak on w moim wieku, a ja doszedłem do wniosku, że najprościej będzie podtrzymywać ten mit. Ojciec poddał mnie krótkiemu przesłuchaniu, żeby się dowiedzieć, jak dostałem się do tamtego domu i kto mnie zaprowadził. Ponieważ najłatwiej kłamać, przemilczając pewne sprawy, poradziłem sobie śpiewająco. Wygodnie dla siebie zapomniałem powiedzieć, że Robal i Dylan wystawili mnie na pośmiewisko, bo przez nich wpakowałem się w owcze ekskrementy, a potem zdezerterowali w odległości niespełna kilometra od celu. Tata wydawał się zadowolony,że tak szybko zaznajomiłem się z dwoma rówieśnikami. Chyba jednak nie napomknąłem mu o tym, że obaj mnie nie cierpią. — I co z tym domem? — zapytał. — Ruina. Tata zrobił kwaśną minę. — Minęło mnóstwo czasu, odkąd twój dziadek tam mieszkał — zauważył. — Nie tylko dziadek, ktokolwiek. Tata zamknął komputer, co oznaczało, że zamierza skupić uwagę wyłącznie na mnie. — Widzę, że jesteś rozczarowany. — Pewnie — odparłem. — Przecież nie po to pokonałem tysiące kilometrów, żeby odszukać dom pełen śmieci przyprawiających o gęsią skórkę. — Więc co zamierzasz? — Chcę znaleźć ludzi, z którymi będę mógł pogadać. Ktoś powinien wiedzieć, co się stało z dzieciakami z sierocińca. Liczę na to, że część z nich nadal żyje, jeśli nie na wyspie, to na lądzie. Może na przykład w domu starości. — Jasne. To dobry pomysł — pochwalił mnie, choć nie wydawał się przekonany. Zapadło niezręczne milczenie. — Zaczynasz już lepiej rozumieć, kim był twój dziadek? — Nie wiem — odparłem po namyśle. — Chyba tak. To tylko wyspa, rozumiesz. — Właśnie. — Skinął głową. — A ty? — Ja? — Wzruszył ramionami. — Już dawno temu straciłem nadzieję, że zrozumiem własnego ojca. — To smutne. Nie interesował cię?

— Pewnie, że mnie interesował, ale po pewnym czasie dałem sobie spokój. Czułem, że rozmowa przebiega w niekoniecznie wygodnym dla mnie kierunku, ale postanowiłem drążyć dalej. — Dlaczego? — Kiedy ktoś nie wpuszcza cię do środka, w końcu przestajesz pukać do drzwi. Wiesz, o co mi chodzi? Rzadko kiedy prowadziliśmy tego typu rozmowy. Teraz było inaczej — może z powodu piwa, może dlatego, że znajdowaliśmy się daleko od domu, a może tata w końcu uznał mnie za dostatecznie dorosłego. Tak naprawdę powody nie miały dla mnie znaczenia. Chciałem, żeby mówił dalej. — Przecież to był twój ojciec. Jak mogłeś tak zwyczajnie sobie odpuścić? — To nie ja sobie odpuściłem! — zaprotestował nieco zbyt głośno, po czym z zakłopotaniem opuścił wzrok i zakręcił piwem w szklance. — Prawdę mówiąc, wydaje mi się, że twój dziadek nie bardzo wiedział, jak być ojcem, ale uważał, że powinien nim być, bo jego bracia i siostry zginęli na wojnie. Radził sobie z tym w ten sposób, że ciągle znikał. Wyruszał na wyprawy łowieckie, jeździł w interesach i tak dalej. Nawet kiedy przebywał z nami, zachowywał się, jakby go nie było. — Chodzi ci o Halloween? — Co masz na myśli? — Pamiętasz przecież... tamto zdjęcie. To była stara sprawa, tata miał wtedy ze cztery albo pięć lat. Z grubsza chodziło o to, że wcześniej nigdy jeszcze nie chodził po sąsiadach, domagając się słodyczy albo grożąc psikusami, więc dziadek obiecał wybrać się z nim zaraz po powrocie z pracy. Babcia kupiła tacie idiotyczny, różowy kostium królika, a on go włożył i usiadł przy podjeździe. Czekał tak na dziadka od siedemnastej do zmroku, ale dziadek nie przyjechał. Babcia tak się wściekła, że zrobiła tacie zdjęcie, kiedy płakał na ulicy, bo chciała pokazać je dziadkowi, żeby wiedział, jaki z niego monstrualny dupek. Jak nietrudno się domyślić, zdjęcie na długie lata obrosło legendą w rodzinie i bardzo żenowało tatę.

— Chodziło o znacznie więcej niż tylko jeden Halloween, Jake — burknął. — Nigdy nie byłem mu tak bliski, jak ty. Sam nie wiem, ale chyba łączyła was jakaś niepisana więź. Nie wiedziałem, jak zareagować. Czyżby mi zazdrościł? — Dlaczego mi to mówisz? — Bo jesteś moim synem i nie chcę cię skrzywdzić. — Niby jak skrzywdzić? Tata przez chwilę nic nie mówił. Za oknem chmury sunęły po niebie, na ścianie widniały nasze cienie w ostatnich promieniach słońca. Poczułem przykry ucisk w brzuchu, jaki doskwiera człowiekowi wtedy, gdy jego rodzice noszą się z zamiarem poinformowania go o rozwodzie, a on wie o tym, nim jeszcze otworzą usta. — Nigdy nie chciałem zbyt głęboko grzebać w historii twojego dziadka, bo bałem się tego, na co mógłbym natrafić — wyznał w końcu. — Masz na myśli czasy wojny? — Nie. Twój dziadek wspomnienia z wojny utrzymywał w tajemnicy, bo były bolesne, a ja to rozumiałem. Chodzi mi raczej o podróże, jego ciągłą nieobecność, o to, co naprawdę robił. Naszym zdaniem, to jest moim i twojej ciotki, była inna kobieta. Może nawet nie jedna. Przez moment obaj milczeliśmy. Poczułem dziwne mrowienie na twarzy. — Tato, to jakiś absurd — powiedziałem. — Kiedyś wpadł nam w ręce list od kobiety, której nazwiska żadne z nas nie znało, zaadresowany do twojego dziadka. „Kocham Cię, tęsknię, kiedy wrócisz”, takie tam banały. Brakowało tylko śladów szminki na papierze. Nigdy tego nie zapomnę. Nagle zrobiło mi się okropnie wstyd, zupełnie jakby opisywał moje przestępstwo. Mimo to nie mogłem uwierzyć, że to prawda. — Podarliśmy list i spuściliśmy go w sedesie — ciągnął tata. — Nigdy nie znaleźliśmy innego, więc potem był pewnie ostrożniejszy. Nie miałem pojęcia, co powiedzieć. Nie mogłem spojrzeć ojcu w oczy.

— Przykro mi, Jake, na pewno trudno tego słuchać. Wiem, jak wielbiłeś dziadka. — Położył mi dłoń na ramieniu, ale ją strząsnąłem i wstałem, hałaśliwie odsuwając krzesło. — Nikogo nie wielbię. — Jasne. Po prostu... nie chciałem, żebyś był zaskoczony. Chwyciłem kurtkę i przerzuciłem ją przez ramię. — Co ty wyprawiasz? — zdumiał się tata. — Zaraz podadzą kolację. — Źle go oceniasz i zamierzam tego dowieść — oświadczyłem. — W porządku — westchnął z rezygnacją. — Mam nadzieję, że ci się uda. Wypadłem z Celi Duchownej i ruszyłem przed siebie, kompletnie bez celu. Czasem trzeba po prostu wyjść na zewnątrz. Rzecz jasna, tata wcale się nie mylił — rzeczywiście wielbiłem dziadka i zależało mi na tym, aby pewne rzeczy, które o nim wiedziałem, były zgodne z prawdą. Cudzołożenie, rzecz jasna, do nich nie należało. Gdy byłem dzieckiem, fantastyczne opowieści dziadka świadczyły moim zdaniem o tym, że człowiek może wieść magiczne życie. Nawet kiedy przestałem wierzyć w te historie, i tak dostrzegałem w dziadku coś magicznego. Przetrwał nieprawdopodobne okropności, widział najciemniejszą stronę ludzkiej natury, przez co jego życie zmieniło się nie do poznania, a mimo wszystko pozostał, jak uważałem, uczciwym, dobrym i odważnym człowiekiem. To była prawdziwa magia. Nie potrafiłem uwierzyć, że mógłby okazać się kłamcą i oszustem, a także złym ojcem. Jeśli dziadek Portman nie byłby uczciwy i dobry, to czy ktoś w ogóle mógłby taki być?

Drzwi do muzeum były otwarte i w środku paliło się światło, ale wyglądało na to, że nikogo nie ma. Przyszedłem zamienić słowo z kustoszem, który mógł wiedzieć to i owo o historii wyspy i ludzi. Miałem nadzieję, że rzuci światło na sprawę opuszczonego domu i miejsca pobytu jego dawnych mieszkańców. Tłumy jakoś nie waliły drzwiami i oknami do muzeum, więc kustosz zapewne wyskoczył gdzieś na chwilę, dlatego wszedłem, żeby dla zabicia czasu zapoznać się z ekspozycją. Eksponaty poustawiano w dużych, otwartych gablotach pod ścianami, a także w miejscach, gdzie niegdyś stały kościelne ławy. W zdecydowanej większości były koszmarnie nudne i wszystkie miały związek z codziennym życiem w tradycyjnej wiosce rybackiej oraz odwiecznymi tajnikami hodowli zwierząt. Tylko jeden eksponat wyróżniał się na tle pozostałych. Umieszczono go w honorowym miejscu z przodu sali, w eleganckiej gablocie na pozostałościach dawnego ołtarza. Minąłem sznur, który go otaczał, i darowałem sobie czytanie tabliczki z ostrzeżeniem. Gablota miała starannie wypolerowane, drewniane boki i była przykryta szybą z pleksiglasu, więc do środka można było zajrzeć wyłącznie od góry. Gdy popatrzyłem na zawartość, chyba przestałem oddychać z wrażenia. Przez sekundę byłem pewien, że znajduje się tam autentyczny potwór! Nagle, całkiem niespodziewanie, stanąłem twarzą w twarz z poczerniałym trupem. Jego skurczone ciało niepokojąco kojarzyło mi się ze stworami, które nawiedzały mnie w snach, podobnie jak barwa upieczonego nad ogniem mięsa z rożna. Zwłoki jednak nie ożyły, nie stłukły szyby i nie przegryzły mi tchawicy, co zapewne trwale okaleczyłoby moje ciało i psyche. Zapanowałem nad początkową paniką — w końcu miałem przed sobą jedynie eksponat muzealny, choć niewątpliwie makabryczny. — Widzę, że zapoznałeś się ze starcem! — rozległ się głos za moimi plecami. Odwróciłem się natychmiast i ujrzałem kustosza, szedł prosto ku mnie. — Całkiem nieźle sobie poradziłeś. Nieraz widziałem, jak dorośli mężczyźni padają bez przytomności na jego widok! — Uśmiechnął się szeroko i uścisnął mi dłoń. — Martin Pagett. Wczoraj chyba nie dosłyszałem twojego nazwiska. — Jacob Portman — przedstawiłem się. — Co to za jeden? Najsłynniejsza walijska ofiara morderstwa? — Ha! Kto wie, może i tak, choć nigdy nie myślałem o nim w takich kategoriach. Oto

najstarszy mieszkaniec naszej wyspy, w kręgach archeologicznych znany jako człowiek cairnholmski, ale my zazwyczaj nazywamy go starcem albo staruszkiem. Liczy sobie ponad dwa tysiące siedemset lat, choć w dniu śmierci był zaledwie szesnastolatkiem. Czyli jest całkiem młodym staruszkiem. — Dwa tysiące siedemset? — upewniłem się, spoglądając na martwą chłopięcą twarz o zaskakująco dobrze zachowanych, delikatnych rysach. — Ale wygląda bardzo... — Młodo? Tak to jest, kiedy najlepsze lata spędza się w miejscu, w którym nie ma tlenu i bakterii, czyli na dnie naszego trzęsawiska. Pod powierzchnią tryska prawdziwy zdrój młodości, o ile jest się już martwym, naturalnie. — Tam pan go znalazł? W bagnie? — Nie ja! — roześmiał się. — Robotnicy wydobywający torf, którzy w latach siedemdziesiątych pracowali w okolicach wielkiego, kamiennego kurhanu. Nasz staruszek wyglądał tak świeżo, że znalazcy wzięli go za ofiarę niedawnej zbrodni. Byli pewni, że na Cairnholm grasuje morderca! Dopiero policjanci zwrócili uwagę na łuk z epoki kamiennej w jego dłoni i na pętlę z ludzkich włosów zaciśniętą na szyi. Teraz nie wyrabia się już takich przedmiotów. Wzdrygnąłem się. — Wszystko wskazuje na to, że został złożony w ofierze — zauważyłem. — Otóż to. Staruszek zginął w wyniku jednoczesnego uduszenia, utopienia, wypatroszenia i ciosu w głowę. Najwyraźniej ktoś nie znał umiaru. — Chyba tak było — przyznałem. — Chyba?! — Martin ryknął śmiechem. — Niech będzie, to mocna przesada. — Pewnie, ale nas, współczesnych, najbardziej fascynuje coś innego. Wszystko świadczy o tym, że chłopak dał się zabić dobrowolnie, wręcz ochoczo. Jego ziomkowie wierzyli, że trzęsawiska, a w szczególności nasze mokradła, są bramą do świata bogów i tym samym doskonałym miejscem, żeby ofiarować im najcenniejszy dar, czyli siebie. — To szalone. — Rzeczywiście. Mogę jednak wyobrazić sobie, że ludzie w przyszłości będą uważali za chore wszystkie współczesne sposoby zabijania się. A co do trzęsawiska jako przejścia na tamten świat... Pomysł nie jest taki chybiony, bagno to przecież nie całkiem woda i niezupełnie ląd, czyli miejsce gdzieś na pograniczu światów. — Pochylił się nad gablotą i zapatrzył na chłopca pod szkłem. — Czyż nie jest piękny? Ponownie popatrzyłem na zwłoki, uduszone, wygarbowane, utopione, a mimo to wciąż istniejące. — Nie wydaje mi się — mruknąłem. Martin się wyprostował. — Przybywajcie i patrzcie na człeka smolnego! — zaintonował podniosłym tonem. — W czerni spoczywa, choć młoda, twarz jego ma kolor sadzy, zmarniałe członki niby węgla żyły, a za stopy służą mu drzazgi drwa pławnego, obwieszone winnym, zasuszonym gronem! — Z emfazą rozłożył ręce, jak aktor zagrywający się na śmierć, i zaczął okrążać gablotę. — Przybywajcie, a ujrzycie okrucieństwo biegle zadanych mu ran! Lamowane i wijące się linie, wytyczone nożami, mózg i kość odkryte kamieniami, sznur nadal wczepiony w szyję. Pierwszy owoc pokiereszowany i porzucony — poszukiwacz nieba — starzec w młodości uwięziony — tak bliski jestem miłości do ciebie! Złożył teatralny ukłon, kiedy biłem mu brawo. — Nieźle! — pochwaliłem go. — Sam pan to napisał? — Winny! — odparł z nieśmiałym uśmiechem. — Czasem coś tam sobie rymuję, ale hobbystycznie. Tak czy owak, dziękuję za okazję do pofolgowania sobie. Zastanawiałem się, co ten osobliwy, elokwentny człowiek w spodniach z kantem robi na Cairnholm, razem ze swoimi niedorobionymi wierszami. Przypominał raczej kierownika banku niż kogoś, kto mieszka na chłostanej wiatrem wyspie, gdzie jest jeden telefon i brakuje utwardzonych dróg.

— Z przyjemnością zaprezentowałbym ci resztę mojej kolekcji, obawiam się jednak, że pora zamykać — powiedział, prowadząc mnie do drzwi. — Gdybyś jednak zechciał wpaść jutro... — Właściwie miałem nadzieję, że będzie pan coś wiedział — przerwałem mu, zanim zdążył mnie wygonić. — Chodzi o dom, o którym wspomniałem rano. Dziś poszedłem go obejrzeć. — No proszę! — wykrzyknął. — A myślałem, że was nastraszyłem. Jak się teraz miewa nasza nawiedzona posiadłość? Nadal stoi? Zapewniłem go, że owszem, po czym przeszedłem do sedna sprawy. — Chodzi mi o ludzi, którzy tam mieszkali. Czy wie pan, co się z nimi stało? — Nie żyją — odparł. — To historia sprzed wielu lat. Jego słowa mnie zaskoczyły, choć może nie powinienem się dziwić. Pani Peregrine była stara, a starcy umierają. To jednak nie oznaczało, że moje poszukiwania dobiegły końca. — Szukam kogokolwiek, kto mógł tam mieszkać, nie tylko dyrektorki — oznajmiłem. — Nikt nie przeżył — wyjaśnił mi kustosz. — Nikt tam nie mieszka od wojny. Przez dłuższą chwilę trawiłem te słowa. — Jak to? — spytałem w końcu. — O której wojnie pan mówi? — Drogi chłopcze, kiedy w tej okolicy pada słowo „wojna”, z pewnością chodzi o drugą światową. O ile się nie mylę, mieszkańców domu wykończyło niemieckie bombardowanie. — Nie, to niemożliwe. — A jednak. — Pokiwał głową. — W tamtych czasach, na przeciwległym krańcu wyspy umieszczono stanowisko artylerii przeciwlotniczej. Wojsko stacjonowało za lasem, w którym zbudowano dom. Nic dziwnego, że Cairnholm stało się istotnym celem wojskowym, a wiadomo, że Niemcom do bombardowania wystarczał byle pretekst. Tak czy owak, jedna z bomb zboczyła z kursu i... — Pokręcił głową. — Paskudny pech. — To naprawdę niemożliwe — powtórzyłem, choć już z mniejszym przekonaniem. — Może usiądziesz i napijesz się herbaty? — zaproponował Martin. — Nie wyglądasz najlepiej. — Trochę kręci mi się w głowie... Zaprowadził mnie do swojego gabinetu, posadził w fotelu i poszedł zaparzyć herbatę. Ja tymczasem usiłowałem pozbierać myśli. Zbombardowany podczas wojny... To z pewnością tłumaczyło, dlaczego w domu natknąłem się na pomieszczenia o zburzonych ścianach. Ale co z listem od pani Peregrine, nadanym w Cairnholm zaledwie piętnaście lat temu? Martin wrócił i wręczył mi kubek. — Dolałem kieliszeczek penderynu — wyjaśnił. — Sekretny przepis. To za parę sekund powinno postawić cię na nogi. Podziękowałem mu i wypiłem łyk herbaty. Poniewczasie dotarło do mnie, że tajemny składnik sekretnego przepisu to wysokoprocentowa whisky. Poczułem się tak, jakby przez mój przełyk spłynęła fala napalmu. — Rzeczywiście, daje kopa — przyznałem, czując, że robię się czerwony jak burak. Martin zmarszczył brwi. — Zdaje się, że powinienem sprowadzić twojego ojca —westchnął. — Nie, nie, zaraz dojdę do siebie. Chętnie dowiedziałbym się czegoś więcej o bombardowaniu. Martin usadowił się w fotelu naprzeciwko mnie. — Przyznam, że sam jestem ciekaw. Skoro — jak mówiłeś — twój dziadek tu mieszkał, to dlaczego nigdy nie napomknął o nalocie? — Sam chciałbym to wiedzieć — mruknąłem. — Niewykluczone, że bomba spadła po jego wyjeździe. Czy do ataku doszło pod koniec wojny, czy na początku? — Ze wstydem przyznaję, że nie mam pojęcia. Skoro jednak jesteś tak bardzo tym zainteresowany, może przedstawię cię komuś, kto zna się na rzeczy. Mój wujek Oggie liczy sobie osiemdziesiąt trzy lata i całe życie spędził na wyspie. Pamięć ma ostrą jak brzytwa. — Spojrzał na zegarek. — Jeśli złapiemy go przed emisją Ojca Teda, na pewno bardzo chętnie odpowie na wszystkie twoje pytania.

Dziesięć minut później obaj zapadliśmy się głęboko na grubo tapicerowanej kanapie w salonie Oggiego. Pokój był pełen stosów książek i pudeł ze zniszczonymi butami, a lamp wystarczyłoby do oświetlenia jaskiń w Karlsbadzie, tyle że zaledwie jedną podłączono do prądu. Zaczynało do mnie docierać, iż ludzie żyjący na odległej wyspie często stają się obsesyjnymi zbieraczami przedmiotów. Oggie, w wytartym blezerze i spodniach od piżamy, siedział zwrócony twarzą do nas. Wyglądał tak, jakby spodziewał się gości, choć niekoniecznie takich, dla których warto wkładać przyzwoite spodnie. Kiedy mówił, bezustannie kołysał się w oklejonym plastikiem bujanym fotelu. Wyglądało na to, że jest zachwycony publicznością. Gdy wreszcie skończył rozwodzić się nad bieżącą sytuacją pogodową, sprawami walijskiej polityki oraz fatalną kondycją dzisiejszej młodzieży, Martinowi udało się zagadnąć go o bombardowanie oraz dzieci z ochronki. — Pewnie, że je pamiętam — oświadczył Oggie. — Dziwaczna zbieranina. Od czasu do czasu widywaliśmy to towarzystwo w mieście. Przychodziły dzieciaki — bywało, że z opiekunką — żeby kupić mleko, lekarstwa i co tam jeszcze było trzeba. Człowiek witał się z nimi, a one odwracały głowy. Trzymały się we własnym gronie, na uboczu, w tym wielkim domu. Dużo się gadało o tym, co tam się może wyprawiać, ale nikt nic nie wiedział na pewno. — Co się gadało? — Jakieś paskudne androny. Jak już mówiłem, nikt nic nie wiedział na sto procent. Powiem tyle, że to nie były zwykłe dzieci z sierocińca. Nie takie, jak dzieciaki z domów doktora Barnardo, które mieszkały w innych miejscach, a teraz widuje się je na paradach i zawsze mają czas pogawędzić. Tamto towarzystwo było inne. Niektóre dzieci nie mówiły po angielsku jak trzeba albo w ogóle nie znały słowa po naszemu. — To dlatego, że tak naprawdę nie były sierotami, tylko uciekinierami z innych państw. Z Polski, Austrii, Czechosłowacji... — Tak? Naprawdę były uciekinierami? — Oggie uniósł brew. — Ciekawe, nie obiło mi się o uszy. Wydawał się urażony, zupełnie jakbym go obraził, udając, że wiem o jego wyspie więcej niż on sam. Teraz kołysał się w fotelu szybciej, bardziej nerwowo. Jeśli mojego dziadka i inne dzieci z ochronki spotkało na Cairnholm podobne przyjęcie, nic dziwnego, że trzymały się na dystans. Martin odchrząknął. — Wujku, więc co z tym bombardowaniem? — Nie gorączkuj się. Tak, tak, te cholerne szkopy, o nich nie da się zapomnieć. Oggie zabrał się do rozwlekłego opowiadania o szczegółach życia na wyspie zagrożonej niemieckimi nalotami. Mówił o wyjących syrenach, o panicznych ucieczkach do schronów, o cywilnej obronie przeciwlotniczej, której dowódca biegał nocą od domu do domu, przypominając o konieczności zasłaniania okien i gaszenia latarni, żeby niemieccy piloci nie natknęli się na łatwe cele. Ludzie przygotowywali się najlepiej, jak umieli, ale w gruncie rzeczy nigdy nie sądzili, że bomby spadną akurat na nich. Przecież na lądzie znajdowało się mnóstwo portów i fabryk, znacznie ważniejszych niż małe stanowisko artylerii przeciwlotniczej na Cairnholm. A jednak którejś nocy bomby posypały się z nieba. — Huk był koszmarny — wspominał Oggie. — Zupełnie jakby olbrzymy przechadzały się po wyspie, głośno tupiąc, a na dodatek bombardowanie trwało bez końca. Dostaliśmy niezły łomot, choć nikt w mieście nie zginął, Bogu dzięki. Niestety, nie da się tego samego powiedzieć o chłopakach ze stanowiska artylerii. Polegli co do jednego, choć dali z siebie wszystko. Nie poszczęściło się też tym biedaczyskom z sierocińca, jedna bomba wystarczyła. Słowem, oddali życie za Wielką Brytanię. Niech ich Bóg za to błogosławi, skądkolwiek się wzięli. — Pamięta pan, kiedy to się stało? — spytałem. — Na początku wojny czy pod koniec? — Mogę podać dokładny dzień — odparł. — To było trzeciego września tysiąc dziewięćset

czterdziestego roku. Poczułem się tak, jakby ktoś wyssał z pokoju całe powietrze. Przed oczami stanęła mi poszarzała twarz dziadka, który — ledwie poruszając ustami — wypowiedział te same słowa. Trzeci września 1940 roku. — Czy jest pan tego pewien? Czy to na pewno był trzeci dzień września w czterdziestym roku? — Nigdy nie chwyciłem za broń — westchnął. — Byłem o rok za młody. Tamten późny wieczór okazał się całą moją wojną i właśnie dlatego jestem pewien. Czułem się otumaniony i otępiały. To wszystko było zbyt dziwne. Zastanawiałem się, czy ktoś nie stroi sobie ze mnie niezrozumiałych i niesmacznych żartów. — I na pewno nikt nie przeżył? — chciał wiedzieć Martin. Starszy pan rozmyślał przez moment, wpatrując się w sufit. — Jak się teraz nad tym zastanawiam, to myślę, że chyba jednak ktoś przeżył — zadecydował w końcu. — Tylko jedna osoba. Młody chłopak, niewiele starszy od ciebie. — Skierował na mnie wzrok i przestał się kołysać. — Rankiem po nalocie przyszedł do miasteczka cały i zdrowy, bez jednego draśnięcia. Właściwie nie wydawał się ani trochę zdenerwowany, wziąwszy pod uwagę, że dopiero co patrzył, jak wszyscy jego koledzy wędrują na łono Abrahama. To było najdziwniejsze. — Pewnie doznał wstrząsu — zauważył Martin. — Wcale bym się nie zdziwił — odparł Oggie. — Odezwał się tylko raz. Spytał mojego ojca, kiedy odpływa najbliższa łódź na ląd. Powiedział, że chce od razu chwycić za broń i zabijać te cholerne potwory, które wymordowały mu bliskich. Opowieść Oggiego wydawała się niemal równie naciągana jak historie mojego dziadka, lecz nie miałem najmniejszego powodu, aby wątpić w jego słowa. — Znałem go — mruknąłem. — To był mój dziadek. Obaj popatrzyli na mnie zdumieni. — Proszę, proszę — odezwał się Oggie. — A niech mnie. Przeprosiłem ich i wstałem. Martin zauważył, że wyglądam nieswojo i chciał odprowadzić mnie do pubu, ale pokręciłem głową. Musiałem w samotności zmierzyć się z myślami. — W takim razie wpadnij do mnie niedługo — zaproponował, a ja odparłem, że chętnie. Wracając do pubu okrężną drogą, nieopodal rozkołysanych świateł przystani, wdychałem powietrze ciężkie od słonej wody i dymu z setki kominów. Dotarłem do końca nabrzeża i zapatrzyłem się na księżyc, który wschodził nad wodą. Przyszło mi do głowy, że tamtego okropnego ranka po nalocie dziadek również mógł tak tu stać, otępiały od szoku, w oczekiwaniu na łódź, gotową zabrać go jak najdalej od śmierci, którą przetrwał, na wojnę i na spotkanie nowej śmierci. Nie miał szans uciec przed potworami, nawet na tej wyspie, w atlasie nie większej niż ziarno piasku, chronionej przez kłęby mgły, ostre skały i kipiel pływów. Nigdzie nie był bezpieczny. Właśnie przed tą upiorną prawdą usiłował mnie uchronić. Z oddali dobiegał warkot krztuszących się generatorów, które stopniowo ucichły. Wszystkie światła wzdłuż nabrzeża i w oknach domów pojaśniały, lecz po chwili zgasły. Wyobraziłem sobie, jak to musiało wyglądać z pokładu samolotu. Cała wyspa nagle zamrugała i znikła, jakby nigdy jej nie było. Jak supernowa w miniaturze.

Wędrowałem w blasku księżyca i czułem się kompletnie nieważny. W pubie tata nadal siedział przy tym samym stole, nad talerzem z na wpół zjedzoną wołowiną w sosie pokrytym warstwą zastygłego tłuszczu. — A któż to wrócił? — odezwał się, gdy usiadłem. — Zostawiłem ci kolację. — Nie jestem głodny — odparłem i przekazałem mu nowe informacje o dziadku. — Trudno mi uwierzyć, że nigdy o tym nie wspomniał. — Wyglądał raczej

na zirytowanego niż zaskoczonego. — Ani razu. Nie dziwiła mnie jego złość. Można zrozumieć, że dziadek zataja tak ważną informację przed wnukiem, ale ojciec nie powinien długimi latami mieć podobnych tajemnic przed synem. Postanowiłem skierować rozmowę na bardziej optymistyczne tematy. — To zdumiewające, prawda? Tyle przeszedł... Ojciec pokiwał głową. — Chyba nigdy nie poznamy całej prawdy o tym, co go spotkało — westchnął. — Dziadek wiedział, jak utrzymywać pewne sprawy w tajemnicy, nie? — Szkoda gadać — mruknął tata. — Ten facet trzymał emocje pod kluczem, jakby były złotem w skarbcu w Fort Knox. — Może to tłumaczy, dlaczego zachowywał się tak nieprzystępnie, kiedy byłeś mały. — Tata posłał mi surowe spojrzenie i zrozumiałem, że muszę szybko wyjaśnić, o co mi chodzi, żeby nie przeciągnąć struny. — Przecież wcześniej dwukrotnie stracił rodzinę, raz w Polsce, a potem znowu tutaj... Swoją adopcyjną rodzinę. Więc kiedy pojawiłeś się ty i ciocia Susie... — Wolał dmuchać na zimne, bo sparzył się na bombie? — Mówię poważnie. Jak myślisz, może to znaczy, że wcale nie zdradzał babci, co? — Sam nie wiem, Jake. Po prostu nie wydaje mi się, że życie jest takie proste. — Westchnął, a od jego oddechu szklanka z piwem zaparowała od środka. — Chyba jednak wiem, co to naprawdę oznacza. Teraz wiadomo, dlaczego dziadek tak bardzo zżył się z tobą. — Posłuchaj... — Dopiero po pięćdziesięciu latach udało mu się przełamać lęk przed życiem w rodzinie — ciągnął, jakby mnie nie słyszał. — Pojawiłeś się w najwłaściwszym momencie. Nie wiedziałem, jak zareagować. Jak powiedzieć własnemu tacie: „Przykro mi, że twój ojciec nie kochał cię tak mocno, jak powinien”? Nie mogłem tego zrobić, więc tylko życzyłem mu dobrej nocy i poszedłem na górę spać.

Przez większość nocy przewracałem się z boku na bok. Nie mogłem przestać myśleć o listach: o tym od „tej drugiej”, który tata i ciocia Susie znaleźli w dzieciństwie, i o tym, który odkryłem miesiąc temu, od pani Peregrine. Nie mogłem zasnąć, bo dręczyło mnie pytanie: a jeśli chodziło o tę samą osobę? Stempel na liście od pani Peregrine liczył sobie piętnaście lat, ale wszystko wskazywało na to, że dyrektorka wyleciała w stratosferę jeszcze w 1940 roku. Jak na mój gust, pozostawały tylko dwa możliwe wytłumaczenia. Albo dziadek korespondował z trupem (raczej mało prawdopodobne), albo autorką listu nie była pani Peregrine, lecz ktoś, kto wykorzystywał jej nazwisko do zamaskowania swojej tożsamości. Tylko dlaczego komukolwiek zależałoby na ukrywaniu prawdziwego nazwiska w liście? Pewnie chodziło o zatajenie jakiejś ważnej prawdy, na przykład tego, że jest się tą drugą kobietą. A jeśli okaże się, że podczas całej tej wyprawy odkryję tylko tyle, że mój dziadek był cudzołożnikiem i kłamcą? Czy w ostatnim słowie usiłował powiedzieć mi o śmierci swojej rodziny adopcyjnej, czy też chciał się przyznać do banalnego, kilkudziesięcioletniego romansu? Może jedno i drugie. Przecież zanim osiągnął pełnoletność, tracił bliskich tyle razy, że już nie wiedział, jak stworzyć rodzinę i dochować jej wierności. Wszystko to jednak było tylko zgadywanką. Nie wiedziałem nic na pewno i nie miałem kogo spytać. Ludzie, którzy mogliby udzielić mi wyjaśnień, od dawna już nie żyli. W niespełna dwadzieścia cztery godziny cała moja wyprawa straciła zatem sens. Zapadłem w niespokojny sen, a o świcie obudził mnie hałas w pokoju. Obróciłem się, żeby sprawdzić, co to takiego, i gwałtownie usiadłem na łóżku. Na komodzie przysiadł ogromny ptak i patrzył na mnie surowo. Jego łeb pokrywały gładkie, szare pióra. Ptak stukał szponami o drewno, drepcząc bokiem w lewo i w prawo po krawędzi komody. Zachowywał się tak, jakby chciał lepiej

mi się przyjrzeć. Zamarłem, wpatrując się w niego i zastanawiając, czy przypadkiem nadal nie śpię. W końcu zawołałem tatę. Na dźwięk mojego głosu ptak wzbił się w powietrze. Zasłoniłem twarz ręką i przetoczyłem się po łóżku, a gdy ponownie zerknąłem, ptaka już nie było. Wyleciał przez otwarte okno. Tata wszedł do pokoju, potykając się. — Co jest? — spytał i popatrzył na mnie nieprzytomnie. Pokazałem mu ślady szponów na komodzie oraz pióro, które spadło na podłogę. — Dziwne — mruknął, obracając je w dłoniach. — Falco peregrinus prawie nigdy nie zbliża się do ludzi. — Peregrinus? — powtórzyłem, nie wierząc własnym uszom. Uniósł pióro. — Sokół wędrowny — wyjaśnił. — Fascynujące stworzenie, najszybszy ptak na świecie. Można pomyśleć, że umie zmieniać kształt ciała, taki się staje opływowy w powietrzu. Zbieżność nazwiska dyrektorki i łacińskiej nazwy ptaka była zapewne dziełem dziwacznego przypadku, jednak nie mogłem otrząsnąć się ze zdumienia. Podczas śniadania ogarnęły mnie wątpliwości. Czy przypadkiem nie dałem za wygraną zbyt wcześnie? Fakt, przy życiu nie pozostał nikt, z kim mógłbym porozmawiać o dziadku, ale wciąż stał dom, którego nie spenetrowałem zbyt drobiazgowo. Jeśli kiedykolwiek znajdowały się w nim przedmioty, które mogły przybliżyć mi przeszłość dziadka, dajmy na to listy, album fotograficzny lub pamiętnik, to pewnie i tak spłonęły albo zgniły dziesiątki lat wcześniej. Gdybym jednak opuścił wyspę, nie sprawdziwszy także tej możliwości, długo bym tego żałował. Właśnie dlatego ktoś niezwykle podatny na koszmary, nocne strachy, dreszcze, ciarki i zwidy wmówił sobie, że powinien wybrać się na ostatnią wyprawę do opuszczonego, niemal na pewno nawiedzonego domu, w którym przedwcześnie straciło życie kilkanaścioro dzieci.

Rozdział piąty

Poranek wydawał się niemal przesadnie doskonały. Wychodząc z pubu, czułem się tak, jakbym wniknął w jedną z nadmiernie wyretuszowanych fotografii, które pełnią rolę tapety na ekranach nowszych komputerów. Przede mną ciągnęły się malownicze ruiny domów, które w oddali ustępowały miejsca zielonym polom, zszytym w całość ścianami skał. Zwieńczeniem widoczku były białe chmury płynące po niebie. A za tym wszystkim, ponad domami, ponad polami pełnymi kuśtykających owiec, które przypominały małe kłębki waty cukrowej, widziałem jęzory gęstej mgły, liżące odległą grań. Tam kończył się ten świat i zaczynał następny, zimny, wilgotny i pozbawiony słońca. Wszedłem na grzbiet wzniesienia i w tej samej chwili lunął deszcz. Oczywiście nie wziąłem kaloszy, a ścieżka błyskawicznie zmieniła się w głęboką wstęgę błota. Nie miałem jednak najmniejszej ochoty na drugą tego ranka wspinaczkę na grań, więc postanowiłem zignorować przemoczone ubranie. Pochyliłem głowę, żeby osłonić twarz przed kroplami, i powlokłem się przed siebie. Wkrótce minąłem oborę, w której dostrzegłem owce, dla ochrony przed chłodem zbite w gromadę, po czym dotarłem do cichego, nieziemskiego trzęsawiska, które ukryte było pod całunem mgły. Przypomniał mi się liczący dwa tysiące siedemset lat chłopiec z muzeum w Cairnholm i zacząłem się zastanawiać, ilu podobnych zakonserwowanych po śmierci nieszczęśników czeka gdzieś w okolicy na odnalezienie. Ilu oddało życie w poszukiwaniu nieba? Nim dotarłem do sierocińca, mżawka zdążyła się przerodzić w regularną ulewę. Brakowało mi czasu na marudzenie w zapuszczonym ogrodzie i rozmyślanie o jego złowrogim wyglądzie. Kiedy dawałem nura do domu, nie zastanawiałem się nad tym, że pozbawione drzwi wejście zdaje się mnie pożerać, nie zwróciłem też uwagi na fakt, że nabrzmiałe od deszczówki deski podłogowe w holu uginają się lekko pod moim ciężarem. Przystanąłem, żeby wyżąć wodę z koszuli i potrząsnąć mokrymi włosami, a kiedy byłem już tak suchy, jak się dało, czyli niespecjalnie, zabrałem się do poszukiwań. Trudno powiedzieć, czego się spodziewałem. Pudełka z listami? Imienia dziadka nabazgranego na ścianie? Wydawało się mało prawdopodobne, że napotkam coś godnego uwagi. Włóczyłem się po pokojach, zaglądając pod warstwy starych gazet, krzesła i stoły. Wyobrażałem sobie, że dokonam jakiegoś makabrycznego odkrycia, na przykład znajdę stertę szkieletów w zwęglonych szmatach. Natrafiłem jednak wyłącznie na pomieszczenia, które wyglądały na zewnętrzne, nie wewnętrzne. Ich pierwotny charakter kompletnie zanikł ze względu na działanie wilgoci, wiatru oraz wieloletniego kurzu. Na parterze nie znalazłem nic interesującego, więc cofnąłem się do schodów. Tym razem postanowiłem z nich skorzystać, zastanawiałem się tylko, czy iść na górę, czy na dół. Argumentem przeciwko wdrapywaniu się na piętro była ograniczona możliwość szybkiej ucieczki (przed dzikimi lokatorami, upiorami oraz kto wie jakim jeszcze wymysłem mojej rozbudzonej wyobraźni), musiałbym wyskoczyć przez okno na piętrze. Na dole czekał mnie ten sam problem plus jeden dodatkowy — panowały tam egipskie ciemności, a ja nie miałem latarki. Wobec tego wybrałem piętro. Gdy wszedłem na pierwszy stopień, schody na znak sprzeciwu odegrały całą symfonię drgań i skrzypnięć. Wytrzymały jednak mój ciężar, więc cały i zdrowy dotarłem na górę. To, co tam zobaczyłem, skojarzyło mi się z kapsułą czasu, przynajmniej w porównaniu ze zbombardowanym parterem. Pokoje wzdłuż korytarza z odłażącą tapetą w pasy zachowały się w zaskakująco dobrym

stanie. W jednym czy dwóch rozpanoszyła się pleśń, bo przez zbite okno do środka wpadał deszcz, lecz w pozostałych nie brakowało niemal nowych, tylko trochę zakurzonych przedmiotów. Zauważyłem zapleśniałą koszulę, niedbale przerzuconą przez oparcie krzesła, a także drobniaki na nocnym stoliku. Nietrudno było wyobrazić sobie, że wszystko wygląda tak samo jak wtedy, gdy dzieci opuszczały dom, całkiem jakby czas zatrzymał się w wieczór czy też noc ich śmierci. Wędrowałem od pokoju do pokoju, badając zawartość niczym archeolog. Natrafiłem na pleśniejące w pudle drewniane zabawki i kredki na parapecie, wyblakłe w świetle dziesiątków tysięcy popołudni, znalazłem też domek z lalkami, skazanymi na dożywocie w ozdobnym więzieniu. Półki w skromnej bibliotece zdeformowały się pod wpływem wilgoci, przybierając kształt krzywych uśmiechów. Przesunąłem palcem po płowiejących grzbietach, jakbym się zastanawiał, którą książkę wybrać. Dostrzegłem wśród nich klasykę — jak Piotruś Pan czy Tajemniczy ogród — ale także opowieści autorów zapomnianych przez historię i podręczniki do nauki łaciny oraz greki. W kącie stało kilka starych ławek. Uświadomiłem sobie, że znalazłem się w sali, w której pani Peregrine uczyła dzieci. Próbowałem otworzyć ciężkie, podwójne drzwi, ale obracanie gałką nic nie dało, bo się wypaczyły. Wziąłem więc rozbieg i staranowałem je ramieniem. Otworzyły się gwałtownie, z piskliwym zgrzytem, a ja wpadłem do sąsiedniego pokoju. Gdy podniosłem się z podłogi i rozejrzałem dookoła, dotarło do mnie, że niewątpliwie trafiłem do pokoju pani Peregrine. Wyglądał jak sala w zamku Śpiącej Królewny. Ze świec w kinkietach zwisały pajęczyny, na toaletce z lustrem ustawiono kryształowe buteleczki, a w kącie znajdowało się olbrzymie dębowe łoże. Wyobraziłem sobie panią Peregrine, gdy była tu po raz ostatni. Na dźwięk wyjących syren zerwała się z łóżka i zgromadziła zaspane dzieci, które po drodze na dół pospiesznie chwytały płaszczyki. „Bałyście się?” — spytałem w myślach. „Słyszałyście nadlatujące samoloty?” Poczułem się dość dziwnie, bo przyszło mi do głowy, że dzieci nadal tu są i — ukryte za ścianami i zakonserwowane jak chłopiec z trzęsawiska — spoglądają na mnie przez szczeliny i dziury po sękach. Przeszedłem do pokoju obok, rozjaśnionego bladą poświatą zza okna. Płaty jasnoniebieskiej tapety zwisały nad dwoma łóżeczkami, nadal zasłanymi zakurzoną pościelą. Przeczucie podpowiadało mi, że znalazłem się w sypialni mojego dziadka. „Dlaczego mnie tutaj wysłałeś? Co takiego pragnąłeś mi pokazać?” Pod jednym z łóżek zauważyłem jakiś przedmiot i ukląkłem, żeby przyjrzeć się temu bliżej. Była to stara walizka. „Należała do ciebie? Czy właśnie ją wziąłeś do pociągu, kiedy po raz ostatni widziałeś swoich rodziców? Kiedy umykało ci twoje pierwsze życie?” Wysunąłem walizkę i podłubałem przy skórzanych paskach. Otworzyłem ją bez trudu, ale okazała się pusta, jeśli nie liczyć rodziny martwych żuków. Ja również czułem pustkę i było mi dziwnie ciężko, zupełnie jakby Ziemia obracała się zbyt prędko, zwiększając siłę grawitacji, która przyciągała mnie do podłogi. Nagle poczułem, że jestem najzwyczajniej wyczerpany, i usiadłem na łóżku, być może należącym dawniej do dziadka. Sam nie wiem czemu, ale wyciągnąłem się na brudnej pościeli i wbiłem wzrok w sufit. „O czym rozmyślałeś, leżąc tutaj nocą? Czy i ciebie nawiedzały koszmary?” Nagle wybuchnąłem płaczem. „Czy wiedziałeś, że twoi rodzice umierają? Czułeś, jak odchodzą?” Płakałem coraz rozpaczliwiej. Nie chciałem, ale nic nie mogłem na to poradzić. Wbrew sobie zacząłem myśleć o wszystkim, co złe, i nakręciłem się tak, że w końcu ryczałem bez opamiętania, z trudem chwytając powietrze między jednym szlochem a drugim. Rozmyślałem o moich pradziadkach umierających z głodu, wyobraziłem sobie, jak ich wyniszczone ciała trafiły do krematorium dlatego, że zupełnie obcy ludzie ich nienawidzili. Myślałem o dzieciach, które mieszkały w tym domu, dopóki nie spłonęły w wybuchu, gdy jakiś obojętny pilot nacisnął guzik, i o dziadku, któremu odebrano rodzinę, przez co w dzieciństwie mój tata czuł się pozbawiony ojca, mnie dręczyły niepokoje i senne koszmary, a teraz utknąłem samotnie w ruinie

domu i zalewałem się gorącymi, idiotycznymi łzami. Wszystko dlatego, że siedemdziesięcioletnie cierpienie wniknęło we mnie niczym trujące dziedzictwo, razem z potworami, których nie zdołałem pokonać, bo były już martwe. Nie dało się ich zabić, ukarać ani w żaden sposób osądzić. Dziadek mógł przynajmniej wstąpić do wojska i z nimi walczyć. A co ja mogłem zrobić? Kiedy mi przeszło, czułem tylko dotkliwe łupanie w głowie. Opuściłem powieki i przycisnąłem do nich kostki palców, żeby choć przez chwilę nie czuć bólu. Gdy w końcu otworzyłem oczy, pokój wydał mi się cudownie odmieniony. Przez okno wpadał do środka jeden jedyny słoneczny promień. Wstałem, podszedłem do pękniętej szyby i przekonałem się, że na zewnątrz jednocześnie pada deszcz i świeci słońce. Byłem świadkiem niewielkiej meteorologicznej anomalii, którą każdy nazywa inaczej. Moja mama mówi o tym „sieroce łzy” — poważnie. Potem przypomniałem sobie, że zdaniem Ricky’ego w takich chwilach „diabeł leje swoją żonę”. Zarechotałem, a humor trochę mi się poprawił. Nagle dostrzegłem, że plama szybko zachodzącego za chmurę słońca pada na przedmiot, którego dotąd nie zauważyłem. Spod drugiego łóżka wystawał kufer, czy może raczej jego brzeg. Podszedłem bliżej i uniosłem prześcieradło, które zasłaniało większość tego przedmiotu, a wtedy moim oczom ukazał się wielki, stary kufer podróżny, zamknięty na ogromną, zardzewiałą kłódkę. Przyszło mi do głowy, że z pewnością coś w nim jest, inaczej przecież nie byłoby tej kłódki. „Otwórz mnie!” — zdawał się krzyczeć. „Skrywam mnóstwo tajemnic!” Chwyciłem kufer za boki i pociągnąłem, ale nawet nie drgnął. Kiedy ponownie szarpnąłem, tym razem mocniej, nie przesunął się ani o centymetr. Nie byłem pewien, czy jest aż tak ciężki, czy też przez zebrane latami warstwy kurzu i wilgoci przywarł do podłogi. Wstałem i kilkakrotnie kopnąłem kufer, dzięki czemu się ruszył. Wtedy szarpnąłem raz z jednej, raz z drugiej strony, jakbym przesuwał kuchenkę albo lodówkę, i całkiem szybko udało mi się wyciągnąć go spod łóżka. Na podłodze zostały wydrapane ślady w kształcie zawiasów. Potrząsnąłem kłódką, ale pomimo grubej warstwy rdzy wydawała się mocna jak skała. Przez chwilę kusiło mnie, żeby poszukać klucza. Z pewnością znajdował się gdzieś w pobliżu, jednak nie miałem kilku godzin na zbyciu, poza tym zamek był w tak opłakanym stanie, że zapewne nie dałoby się przekręcić w nim klucza. Jedyne, co mi pozostało, to wyłamać kłódkę. Zacząłem się rozglądać w poszukiwaniu odpowiedniego narzędzia i w innym pokoju mój wzrok padł na połamane krzesło. Wyrwałem z niego nogę, wróciłem i zaatakowałem zamek, unosząc ją nad głową niczym katowski topór. Kilka razy rąbnąłem z całej siły, aż w końcu noga pękła i pozostałem z roztrzaskanym pieńkiem w dłoni. Musiałem znaleźć coś solidniejszego. Szybko udało mi się wypatrzyć poluzowany pręt z ramy łóżka i wystarczyło parę kopniaków z góry, żeby zagrzechotał na podłodze. Jeden koniec pręta wepchnąłem w kłódkę, za drugi pociągnąłem, ale znów na próżno. Uwiesiłem się na pręcie całym ciężarem ciała. Kufer zatrzeszczał, ale na tym koniec, więc go kopnąłem i z całej siły szarpnąłem za pręt. Naprężyłem się tak mocno, że nabrzmiały mi żyły na szyi. — Otwieraj się, do jasnej cholery, durna skrzynio! — krzyknąłem. Wreszcie mogłem wyładować na czymś frustrację i gniew. Skoro nie było szansy na wydobycie tajemnic od zmarłego dziadka, chciałem przynajmniej poznać sekrety starego kufra. Chwilę później pręt wyśliznął mi się z rąk i bez tchu zwaliłem się na podłogę. Leżałem, wpatrując się w sufit i z trudem chwytając powietrze. Sieroce łzy ustały i teraz lało jak z cebra, intensywniej niż kiedykolwiek. Zastanawiałem się, czy nie wrócić do miasteczka po młot kowalski albo piłkę do metalu — ale wzbudziłbym niezdrową ciekawość, a nie miałem ochoty odpowiadać na żadne pytania. Wreszcie wpadł mi do głowy błyskotliwy pomysł. Gdybym znalazł sposób na rozbicie kufra, nie musiałbym przejmować się kłódką. Co było silniejsze ode mnie i od moich, co tu kryć, niedorozwiniętych mięśni, które żałośnie zmagały się ze skrzynią, atakując ją przypadkowymi narzędziami? Siła przyciągania ziemskiego. Znajdowałem się na pierwszym piętrze domu, i choć w żadnym razie nie zdołałbym unieść

kufra i wyrzucić go przez okno, poręcz na szczycie schodów zawaliła się już dawno temu. Wystarczyło przeciągnąć skrzynię przez korytarz i zepchnąć. Inna sprawa, że nie miałem pojęcia, czy i w jakim stopniu zawartość przetrwa upadek, liczyłem jednak na to, że dowiem się przynajmniej, co skrywa kufer. Przykucnąłem i naparłem na grat, pchając go w kierunku korytarza. Po zaledwie kilku centymetrach stalowa noga kufra zapadła się w miękką podłogę i utkwiła w niej na dobre. Niezrażony obszedłem kufer na drugą stronę, oburącz chwyciłem kłódkę i pociągnąłem. Nie posiadałem się ze zdumienia, kiedy przesunął się gładko o metr. Taki sposób pracy nie wyglądał specjalnie elegancko, bo musiałem wielokrotnie przysiadać, napinać się i naprężać, a każdemu przesunięciu mebla towarzyszył rozdzierający zgrzyt metalu o drewno. Jednak w niedługim czasie wyciągnąłem kufer z pokoju i powlokłem go, metr po metrze, obok kolejnych drzwi, prosto ku schodom. Zatraciłem się w rytmicznych, powtarzalnych czynnościach, od których pot zalewał mi oczy. Wreszcie dobrnąłem do poręczy i nieelegancko posapując, skierowałem kufer nad przepaść. Na klatce schodowej przesuwał się całkiem łatwo, więc wystarczyło kilka pchnięć, żeby zachybotał się na skraju podestu. Teraz już bez najmniejszego wysiłku mogłem go zrzucić. Chciałem jednak zobaczyć, jak się roztrzaskuje — to miała być nagroda za mój wysiłek — dlatego wstałem i ostrożnie przysunąłem się do krawędzi przepaści, żeby widzieć podłogę w ponurym pomieszczeniu na dole. Potem wstrzymałem oddech i lekko trąciłem kufer stopą. Zachwiał się przez moment na krawędzi podłogi, a następnie przechylił się naprzód i zanurkował, wykonując w powietrzu piękny obrót, zupełnie jak podczas wspaniałego pokazu baletowego w zwolnionym tempie. Chwilę później rozległ się ogłuszający huk, a ściany budynku aż się zatrzęsły. Z dołu wystrzelił pióropusz pyłu, więc musiałem zakryć twarz i schronić się w głębi korytarza, żeby zaczekać, aż kurz opadnie. Po chwili wróciłem i znowu stanąłem nad krawędzią, jednak zamiast sterty pogruchotanego drewna ujrzałem w podłodze dziurę o kształcie zbliżonym do kufra, który wpadł prosto do piwnicy. Zbiegłem po schodach i podczołgałem się po zdeformowanej podłodze do dziury, jakbym chciał dotrzeć na skraj przerębla w cienkim lodzie. Kilka metrów niżej, w półmroku i w kłębach pyłu, zobaczyłem to, co pozostało z kufra. Roztrzaskał się niczym gigantyczne jajo, a jego fragmenty utworzyły jedną stertę z gruzem oraz szczątkami desek podłogowych. W stosie drewna i cegieł dostrzegłem kartki papieru. Wyglądało na to, że jednak znalazłem pudełko z listami! Jednak potem, kiedy zmrużyłem oczy i przyjrzałem się uważniej, zobaczyłem na papierze ludzkie sylwetki, twarze i ciała. Nie były to zatem listy, tylko dziesiątki zdjęć. Ogarnął mnie entuzjazm, który znikł równie szybko, jak się pojawił, bo nagle zmroziła mnie straszna myśl — muszę zejść do piwnicy.

Na podziemną część budynku składał się labirynt pomieszczeń tak mrocznych, że równie dobrze mógłbym się po nich poruszać z opaską na oczach. Ostrożnie zszedłem po trzeszczących schodach i na chwilę zamarłem u ich podnóża. Liczyłem na to, że moje oczy w końcu przywykną do mroku, lecz ciemności były nieprzeniknione, a do tego nie mogłem się oswoić z dziwnym, kwaśnym smrodem, jaki często wydobywa się z szafy z odczynnikami w szkolnej sali chemicznej. Wreszcie dałem za wygraną i ruszyłem naprzód, zasłaniając nos kołnierzem koszuli. Szedłem z rękami wyciągniętymi przed siebie, w nadziei, że dopisze mi szczęście. Gdy się potknąłem i niemal upadłem, po podłodze potoczył się jakiś szklany przedmiot, a fetor stał się jeszcze bardziej nieznośny. Zacząłem sobie wyobrażać, co skrywa ciemność przede mną. Mniejsza o potwory i duchy, ale co będzie, jeśli natrafię na kolejną dziurę w podłodze? Nikt nigdy nie znajdzie mojego ciała. W niespecjalnie odkrywczym przebłysku geniuszu uświadomiłem sobie, że telefon może mi posłużyć za słabą latarkę. Co prawda najbliższy maszt przekaźnikowy znajdował się kilkadziesiąt kilometrów stąd, ale wystarczyło przecież wyświetlić menu. Uniosłem komórkę, kierując ekran

w przestrzeń przed sobą. Blada poświata ledwie przenikała mrok, więc wycelowałem w podłogę, ale zobaczyłem tylko popękane kamienie brukowe oraz mysie bobki. Obróciłem wyświetlacz w bok, a wtedy coś błysnęło przy ścianie. Zrobiłem krok w tamtą stronę i poruszyłem komórką dookoła. W mroku zamajaczyły wypełnione szklanymi słojami półki. Naczynia wszelkich kształtów i rozmiarów pokrywała warstwa kurzu, pod którym dostrzegłem galaretowate rzeczy w mętnym płynie. Pomyślałem o kuchni i roztrzaskanych siłą eksplozji słojach z przetworami, na które się tam natknąłem. Może pod ziemią panowała stabilniejsza temperatura, dzięki czemu zapasy przetrwały w lepszym stanie. Podszedłem jeszcze bliżej, popatrzyłem uważniej i dotarło do mnie, że to wcale nie są owoce ani warzywa, tylko organy — mózgi, serca, płuca, oczy, zanurzone w domowej roboty formalinie, co tłumaczyło obecność ohydnego smrodu. Z trudem powstrzymując wymioty, z odrazą i zdumieniem cofnąłem się w ciemności. Co to miało być? Takie słoje pasowały do piwnicy w szemranej szkole medycznej, a nie w domu pełnym dzieci. Gdyby nie peany dziadka na temat sierocińca, zastanawiałbym się, czy pani Peregrine nie ratowała dzieci po to, żeby później wycinać im organy. Kiedy nieco odzyskałem siły, popatrzyłem na poświatę w głębi piwnicy. Tym razem nie było to odbicie światła z ekranu telefonu, lecz rozproszone promienie słoneczne, które musiały wpadać przez wybitą w podłodze dziurę. Ruszyłem w tamtą stronę, nadal oddychając przez materiał koszuli i trzymając się z dala od ścian oraz ewentualnych upiornych niespodzianek. Po chwili skręciłem za rogiem i wszedłem do małego pomieszczenia z częściowo zarwanym sufitem. Światło dzienne padało wprost na stertę połamanych w drzazgi desek podłogowych oraz pokruszonego szkła, z którego wzbijały się kłęby pyłu. Tu i ówdzie leżały strzępy dywanu, przypominające ochłapy zaschniętego mięsa. Spod rumowiska słychać było chrobot pazurków, należących zapewne do jakiegoś ceniącego sobie życie w mroku gryzonia, który przetrwał zagładę swojego świata. W samym środku tego spustoszenia leżał zdemolowany kufer, a wokół niego walały się porozsypywane niczym confetti zdjęcia. Przebrnąłem przez gruzy, ostrożnie omijając ostre jak oszczepy fragmenty drewna oraz deski, z których sterczały zęby rdzewiejących gwoździ. Na kolanach przystąpiłem do odzyskiwania ze sterty wszystkiego, co się da. Czułem się jak ratownik, kiedy podnosiłem zdjęcia i odgarniałem szkło oraz zgniłe drewno. I choć powinienem się spieszyć, bo reszta podłogi w każdej chwili mogła runąć mi prosto na głowę, to jednak nie zdołałem się powstrzymać od uważnego oglądania zdjęć. Na pierwszy rzut oka wyglądały jak typowe fotografie ze starego albumu rodzinnego. Patrzyłem na ujęcia ludzi, którzy bawili się na plażach lub uśmiechali na werandach, i na widoki z różnych okolic wyspy. Było tu sporo zdjęć dzieci, pozujących samotnie i w parach, nieformalne fotki i eleganckie portrety z odpowiednio dobranym tłem. Dzieciaki trzymały w rękach lalki o martwych oczach, zupełnie jakby to były awangardowe fotografie mody w przerażającym centrum handlowym z przełomu wieków. Naprawdę koszmarne wydało mi się jednak coś innego — nie lalki żywych trupów, nie dziwaczne fryzury ani też fakt, że dzieciaki nigdy, przenigdy się nie uśmiechały. Im dłużej wpatrywałem się w zdjęcia, tym bardziej wydawały mi się znajome. Wszystkie cechowała swoista upiorność, jak stare zdjęcia dziadka, w szczególności te ukryte w pudełku po cygarach. Miałem nieodparte wrażenie, że wszystkie pochodzą z tego samego zbioru. Tak więc na przykład zwróciłem uwagę na zdjęcie dwóch dziewczyn pozujących przed dość topornie namalowanym tłem, przedstawiającym ocean. Fotografia sama w sobie nie była szczególnie dziwaczna, zaniepokoiło mnie jednak to, jak one pozują — obie stały tyłem do obiektywu. Po co narażać się na kłopot i wydatki związane ze zrobieniem takiego zdjęcia? W tamtych czasach za portrety trzeba było przecież słono płacić, a te dwie odwróciły się plecami do fotografa. Podświadomie spodziewałem się, że w gruzowisku natrafię na jeszcze jedno ujęcie tych dziewczyn, przodem, z trupimi czaszkami zamiast twarzy. Inne fotografie wyglądały na podobnie przerobione jak część tych z pudełka po cygarach. Na jednej z nich widniała samotna dziewczynka na cmentarzu, zapatrzona w gładką powierzchnię stawu, w której odbijały się sylwetki dwóch dziewczynek. Od razu przypomniało mi się zdjęcie ze zbiorów dziadka, przedstawiające dziewczynkę „uwięzioną” w butelce, tyle tylko, że autor

zdjęcia z podwójnym odbiciem zastosował wyjątkowo oczywisty fotomontaż. Na innej fotografii uwieczniono dziwnie spokojnego nastolatka, którego górna część ciała wydawała się oblepiona rojem pszczół. Chyba nietrudno spreparować taką mistyfikację, z pewnością równie łatwo jak zdjęcie chłopca, który unosi głaz z gipsu. Sztuczna skała, sztuczne pszczoły. Włosy zjeżyły mi się na karku, gdy przypomniałem sobie, co mój dziadek powiedział kiedyś o chłopcu, którego poznał w sierocińcu. Podobno w chłopaku mieszkały pszczoły. „Część z nich wylatywała, kiedy tylko otworzył usta” — wyjaśnił dziadek. „Ale nigdy nie żądliły, chyba że Hugh tego sobie życzył”. Przyszło mi do głowy tylko jedno wytłumaczenie. Zdjęcia z kolekcji dziadka pochodziły z kufra, który roztrzaskany leżał teraz przede mną. Nie miałem jednak całkowitej pewności, dopóki nie znalazłem fotografii dziwadeł, czyli dwóch zamaskowanych dzieciaków w strojach z krezami. Wyglądali tak, jakby jeden karmił drugiego serpentyną. Nie bardzo wiedziałem, kim właściwie mieli być ci młodzi ludzie — chyba pożywką dla sennych koszmarów, bo przecież nie parą sadomasochistycznych baletnic? Nie wątpiłem jednak, że dziadek zachował zdjęcie tych samych chłopców. Zaledwie kilka miesięcy wcześniej widziałem je w jego pudełku po cygarach. Nie mogło być mowy o zbiegu okoliczności — fotografie, które pokazał mi dziadek, naprawdę pochodziły z tego domu. Dziadek zaklinał się, że to pamiątki po jego znajomych z sierocińca. Czy to jednak oznaczało, że zdjęcia są oryginalne? Powątpiewałem w to nawet jako ośmiolatek. I co z fantastycznymi historiami, które im towarzyszyły? Trudno mi było wyobrazić sobie, że choć jedna z nich jest prawdziwa. Teraz jednak, kiedy w półmroku wdychałem kurz w opuszczonym domu, który wydawał się pełen duchów, przyszło mi do głowy, że kto wie...

Nagle gdzieś tam na górze rozległ się donośny huk, a ja podskoczyłem ze strachu, mimowolnie wypuszczając z ręki wszystkie zdjęcia. „To nic takiego” — powiedziałem sobie. „Pewnie budynek osiada... albo się zapada!” Przykucnąłem, żeby pozbierać fotografie, i wtedy huknęło ponownie. W ułamku sekundy znikło marne światło, które wpadało przez dziurę w suficie, i otoczyły mnie nieprzeniknione ciemności. Wtedy usłyszałem kroki, a potem głosy. Nadstawiłem uszu, żeby zrozumieć, o czym mowa, lecz nie dotarło do mnie ani słowo. Bałem się poruszyć, bo nawet najmniejsze drgnięcie mogło wywołać hałaśliwą lawinę na zwalisku, które mnie otaczało. Mój lęk był irracjonalny i zdawałem

sobie z tego sprawę. Zapewne to debilni raperzy znowu postanowili zabawić się moim kosztem. Mimo to moje serce waliło chyba z tysiąc razy na minutę, a jakiś głęboko zakorzeniony, zwierzęcy instynkt nakazywał mi zachowanie ciszy. Coraz bardziej drętwiały mi nogi. Najciszej jak umiałem, przeniosłem ciężar ciała z jednej na drugą, żeby wróciło krążenie, ale niechcący czegoś dotknąłem. Ze sterty stoczyło się coś małego, jednak hałas wydawał się ogłuszający. Głosy umilkły, a podłoga zatrzeszczała bezpośrednio nad moją głową i z góry posypało się nieco pyłu gipsowego. Ktokolwiek tam się znajdował, doskonale wiedział, gdzie jestem. Wstrzymałem oddech. — Abe? — dobiegł mnie nagle cichy, dziewczęcy głos. — To ty? Byłem pewien, że się przesłyszałem. Przez nie mającą końca chwilę czekałem, aż dziewczyna odezwie się ponownie, lecz z góry dobiegał wyłącznie stukot kropli deszczu o dach, zupełnie jakby setka ludzi opukiwała go palcami, po omacku szukając drogi. Potem ktoś na górze zapalił lampę. Wyciągnąłem szyję i ujrzałem szóstkę dzieci, które klęczały nad otworem w suficie i gapiły się na mnie. Udało mi się je rozpoznać, choć nie byłem pewien, skąd je znam. Czułem się tak, jakbym oglądał twarze z na wpół zapomnianego snu. Gdzie widziałem te dzieci? Dlaczego wymieniły imię mojego dziadka? Nagle to do mnie dotarło. Ich ubrania wyglądały dziwnie, nawet jak na Walię, a twarze były blade i pozbawione uśmiechów. Zdjęcia leżały przede mną, rozsypane po podłodze, a osoby na nich uwiecznione wpatrywały się we mnie tak samo, jak dzieci wokół dziury w suficie. Nagle pojąłem, że widziałem je na fotografiach. Dziewczyna, która wymieniła imię dziadka, wstała, żeby uważniej mi się przyjrzeć. W jej dłoniach zauważyłem migoczące światełko, które nie wyglądało ani na lampkę, ani na świeczkę, tylko na kulkę ognia leżącą na gołej skórze rąk. Parę minut wcześniej widziałem zdjęcie tej dziewczyny, na którym wyglądała niemal identycznie i też trzymała w dłoniach dziwne światło. „Mam na imię Jacob” — chciałem powiedzieć. „Szukałem was”. Nie mogłem jednak poruszyć szczęką, więc tylko patrzyłem na nich szeroko otwartymi oczami. Dziewczyna spochmurniała. Wyglądałem okropnie, byłem przemoknięty, cały zakurzony i na dodatek kucałem na rumowisku. Dzieci z pewnością nie spodziewały się takiego widoku w piwnicy domu. Pozostałe też wstały, szepcząc coś niezrozumiale, a potem szybko się rozbiegły. Ten nagły ruch wyrwał mnie z odrętwienia. Odzyskałem głos, więc krzyknąłem, żeby zaczekały, ale już dudniły butami o podłogę. Potykając się o połamane deski, popędziłem na oślep przez cuchnące podziemia ku schodom. Pospiesznie wdrapałem się na parter, gdzie z niewiadomych powodów znowu jaśniało światło dzienne, które znikło, kiedy pojawiły się dzieci. One same jednak przepadły bez śladu. Wyskoczyłem z domu, zbiegłem po rozpadających się ceglanych schodach i zatrzymałem się na trawie. — Czekajcie! Stójcie! — wrzasnąłem, ale dzieci znikły.

Rozejrzałem się po ogrodzie oraz po lesie, dysząc ciężko i przeklinając samego siebie. Za drzewami coś trzasnęło. Odwróciłem się i za gęstwiną gałęzi dostrzegłem rąbek białej sukienki. To musiała być ona. Wpadłem między drzewa i co sił w nogach pobiegłem za dziewczyną, która rzuciła się biegiem po ścieżce. Z pochyloną głową przeskakiwałem ponad zwalonymi kłodami, ścigając dziewczynę tak zapamiętale, że aż paliły mnie płuca. Robiła, co mogła, żeby mnie zgubić, co chwila zbaczała z dróżki i biegła do lasu, a potem znowu wyskakiwała na ścieżkę. Wreszcie wypadliśmy prosto na otwarte trzęsawisko i wtedy zrozumiałem, że muszę wykorzystać okazję. Dziewczyna nigdzie nie mogła się tu ukryć, więc wystarczyło przyspieszyć, żeby ją dogonić. Miałem na sobie dżinsy i adidasy, a ona biegła w sukience, zatem nie miała szans. Kiedy jednak zacząłem deptać jej po piętach, wykonała gwałtowny zwrot wprost na mokradła. Musiałem skręcić za nią i kontynuować pościg. Dalszy bieg był niemożliwy, podmokła ziemia okazała się zbyt zdradziecka. Bezustannie się zapadałem, grzęznąc po kolana w błotnistych dołach, w których zasysały się buty. Już po kilku

sekundach miałem przemoczone spodnie. Wyglądało na to, że dziewczyna doskonale wie, gdzie stawiać kroki, więc oddalała się coraz bardziej, a w końcu znikła we mgle. Pozostało mi tylko kierować się śladami jej butów. Straciwszy ją z oczu, założyłem, że trop zaprowadzi mnie z powrotem na szlak, a tymczasem z odcisków stóp wynikało, że dziewczyna biegnie prosto na mokradła. Wkrótce mgła otoczyła mnie ze wszystkich stron, straciłem z oczu ścieżkę i przyszło mi do głowy, że już nigdy nie odnajdę drogi powrotnej. — Nazywam się Jacob Portman! — zawołałem za dziewczyną. — Jestem wnukiem Abe’a! Nie zrobię ci krzywdy! Mgła i błoto zdawały się jednak wytłumiać mój głos. Ślady jej stóp przywiodły mnie do kopca kamieni, który wyglądał jak wielkie, szare igloo, lecz był kurhanem, innymi słowy, neolitycznym grobowcem. To właśnie od nich wzięła się nazwa wyspy — Cairnholm, czyli Ostrów Kurhanów. Kopiec był nieco wyższy ode mnie, a do tego długi i wąski, z prostokątnym otworem wejściowym na jednym końcu, i wznosił się na porośniętym trawą błocie. Wydostawszy się z grzęzawiska na względnie twarde podłoże wokół sterty kamieni, zauważyłem, że otwór prowadzi do głębokiego tunelu. Na jego ścianach wyryto misterne pętle i spirale, pradawne hieroglify, których od wieków nikt nie umiał odcyfrować. „Tu spoczywa chłopak z bagien” — pomyślałem. Albo, co bardziej prawdopodobne, „Porzućcie wszelką nadzieję, wy, którzy tu wchodzicie”. Wszedłem jednak, jako że właśnie tam prowadziły ślady dziewczyny. Korytarz wewnątrz kurhanu był wilgotny, wąski i ciemny choć oko wykol. Panowała w nim taka ciasnota, że musiałem się zgarbić i powoli sunąć bokiem. Śmiertelnie bałem się wielu rzeczy, ale na szczęście zamknięta przestrzeń nie była jedną z nich. Wyobraziwszy sobie dziewczynę, która zapewne trzęsła się z przerażenia gdzieś przede mną, przemawiałem do niej przez cały czas. Robiłem co w mojej mocy, aby uwierzyła, że nie zamierzam jej skrzywdzić. Słowa powracały do mnie echem, przez co jeszcze trudniej było mi się zorientować, gdzie jestem. Właśnie zaczynały boleć mnie uda, zmęczone dziwaczną pozycją, którą musiałem przyjąć, kiedy tunel rozszerzył się, tworząc komorę. Mrok był nieprzenikniony, ale przynajmniej mogłem się wyprostować i wyciągnąć ręce na boki, nie dotykając ścian. Wyjąłem telefon i ponownie go uruchomiłem, żeby się rozejrzeć w blasku wyświetlacza. Po chwili mogłem już ocenić rozmiary pomieszczenia. Znajdowałem się w kamiennej komorze wielkości mojej sypialni. Była zupełnie pusta, nigdzie nie zauważyłem dziewczyny. Stałem tam nieruchomo, zachodząc w głowę, jak do cholery zdołała zwiać, kiedy nagle coś sobie uświadomiłem. Było to tak oczywiste, że zrobiło mi się głupio, bo mogłem na to wpaść znacznie wcześniej. Nie istniała żadna dziewczyna, była jedynie wytworem mojej wyobraźni, podobnie jak reszta dzieci. Wymyśliłem sobie je wszystkie podczas oglądania zdjęć. A nagła, nietypowa ciemność, która poprzedziła ich przybycie? Po prostu straciłem przytomność. Tak czy owak, obecność dzieci w domu nie była możliwa, w końcu zginęły kilkadziesiąt lat wcześniej. Zresztą nawet gdyby przeżyły, nie wyglądałyby przecież tak jak wtedy, kiedy robiono zdjęcia, to było niedorzeczne. Zdarzenia następowały po sobie w tak zawrotnym tempie, że dotąd nie miałem okazji się zastanowić, czy przypadkiem nie ścigam wytworu swojej wyobraźni. Z góry wiedziałem, jakie wyjaśnienie podsunie mi doktor Golan: „Ten dom jest tak naładowany emocjonalnie, że twój pobyt w nim wyzwala reakcję stresową”. Owszem, gość był palantem, który na zawołanie potrafił zalać człowieka psychobełkotem. Nie znaczyło to jednak, że się mylił. Upokorzony odwróciłem się i doszedłem do wniosku, że machnę ręką na resztki godności i zamiast przeciskać się bokiem, ruszę na czworakach ku rozproszonemu światłu na końcu tunelu. Podniosłem wzrok i nagle dotarło do mnie, że już kiedyś miałem przed oczami ten widok. Tak samo wyglądało zdjęcie w muzeum Martina, przedstawiające miejsce odkrycia chłopca z bagien. Nie mogłem uwierzyć, że w oczach ludzi z przeszłości to cuchnące pustkowie było bramą do nieba. Naprawdę wierzyli w to z taką mocą, że chłopak w moim wieku z własnej woli oddał życie, aby znaleźć się tutaj? Smutna i głupia strata.

Postanowiłem jak najszybciej wrócić do domu. Nie obchodziły mnie już zdjęcia w piwnicy, miałem dość zagadek, tajemnic i ostatnich słów. Uległem tej samej obsesji, co dziadek, przez co nie stałem się lepszy, tylko gorszy. Nadszedł czas, żeby sobie odpuścić.

Wygramoliłem się z ciasnego korytarza w kurhanie i wyszedłem na oślepiające światło dzienne. Osłaniając oczy i mrużąc powieki, spoglądałem przez palce na świat, jakbym ujrzał go po raz pierwszy. Znalazłem się na tych samych mokradłach, przy tej samej ścieżce i w tej samej okolicy, tyle tylko, że dotychczas nigdy nie widziałem trzęsawisk skąpanych w radosnym, żółtym świetle słońca. Niebo przybrało barwę pastelowego błękitu, kłęby mgły — nieodzowny w moim

przekonaniu element krajobrazu tej części wyspy — znikły bez śladu. Poza tym zrobiło się ciepło, zupełnie jak w środku lata, a nie na jego wietrznym początku. „Boże, pogoda w tych okolicach zmienia się w mgnieniu oka” — pomyślałem. Dowlokłem się z powrotem do ścieżki, starając się ignorować nieprzyjemne uczucie, które towarzyszyło wlewaniu się błota do skarpetek. Szedłem prosto do miasteczka, nieco zdziwiony, że ścieżka nie jest ani trochę błotnista. Czyżby wyschła w zaledwie kilka minut? Zauważyłem za to, że teraz była gęsto pokryta zwierzęcymi odchodami wielkości grejpfrutów, i musiałem nieźle lawirować, żeby nie wdepnąć w łajno. Jak to możliwe, że nie zauważyłem tego wcześniej? Czyżbym przez cały ranek tkwił w stanie psychotycznego oszołomienia? Znowu miałem napad psychozy? Oderwałem wzrok od ekskrementowej szachownicy dopiero, gdy minąłem grań i znalazłem się na prowadzącym do miasteczka zboczu. Wtedy też zorientowałem się, skąd się wzięły nieczystości. Rankiem żwirowe dróżki zajeżdżane były przez niezliczone traktory z przyczepami pełnymi ryb oraz kostek torfu. Teraz pojazdy sunące w kierunku przystani i z powrotem zastąpiły wozy zaprzężone w konie i muły, a zamiast ryku silników wszędzie słychać było stukot kopyt. Brakowało mi także wszechobecnego terkotania wysokoprężnych generatorów prądu. Czyżby podczas mojej kilkugodzinnej nieobecności na wyspie zabrakło paliwa? I gdzie mieszkańcy ukrywali wcześniej te duże zwierzęta? Nie rozumiałem, dlaczego wszyscy się na mnie gapią. Ludzie, których mijałem, patrzyli na mnie wytrzeszczonymi oczami i na mój widok przerywali zajęcia, żeby z ciekawością wyciągać szyje. Przyszło mi do głowy, że pewnie wyglądam równie idiotycznie, jak się czuję, więc popatrzyłem na siebie. Od pasa w dół umorusany byłem błotem, resztę pokrywał pył tynkowy. Pochyliłem głowę i pospiesznie skierowałem kroki do pubu, gdzie mogłem się ukryć w anonimowym półmroku i poczekać, aż tata przyjdzie na obiad. Postanowiłem powiedzieć mu wprost, że chcę jak najszybciej wracać do domu. Gdyby się wahał, zamierzałem przyznać się do halucynacji, co niewątpliwie przekonałoby go do kupna biletów na najbliższy prom. W Celi przesiadywała zwyczajowa zbieranina podpitych gości, sączących spienione piwo z półlitrowych szklanek. Rozpoznałem poobijane stoły i obskurny wystrój pubu w moim domu z dala od domu. Kiedy jednak ruszyłem ku schodom, dobiegł mnie nieznajomy, ostry głos: — A dokądże szanowny młodzian tak się spieszy? Odwróciłem się z nogą na pierwszym stopniu i ujrzałem barmana, który patrzył na mnie uważnie. Nie był to jednak Kev, tylko poirytowany, nieznany mi facet w fartuchu, z głową w kształcie stożka. Miał krzaczaste, zrośnięte brwi i wąsy przypominające włochatą gąsienicę, przez co jego twarz wyglądała tak, jakby ktoś pomalował ją w pasy. Mogłem odpowiedzieć, że idę na górę spakować walizkę, a jeśli tata nie będzie chciał wrócić ze mną do domu, zamierzam symulować atak szaleństwa. — Do swojego pokoju — odparłem jednak krótko. Bardziej przypominało to pytanie niż stwierdzenie faktu. — Nie może być — wycedził, gwałtownie odstawiając szklankę, którą właśnie napełniał. — Myślałby kto, że tu hotel. Zatrzeszczało drewno, kiedy goście odwrócili się na stołkach, żeby zlustrować mnie wzrokiem. Szybko przyjrzałem się ich twarzom, ale żadna nie wydała mi się znajoma. „Naprawdę mam atak psychozy” — pomyślałem. „I to właśnie w tej chwili. Tak się czują ludzie podczas napadu psychotycznego”. Tyle że nie odczuwałem nic szczególnego, nie zobaczyłem błyskawic, nie pociły mi się dłonie. Odnosiłem wrażenie, że to świat oszalał, nie ja. Poinformowałem barmana, że z pewnością zaszła jakaś pomyłka. — Mamy wynajęte pokoje na piętrze, tata i ja — wyjaśniłem. — Proszę bardzo, oto dowód. Po tych słowach wyciągnąłem klucz. — Niech no rzucę okiem. — Pochylił się nad ladą i wyrwał mi go z ręki, a następnie podstawił pod brudną lampę. Przez chwilę oglądał klucz, mrużąc oczy jak jubiler. — Nie nasz — warknął i wsunął go do kieszeni. — Gadaj zaraz, co za interes masz na górze? I tym razem bez

łgarstw! Poczerwieniałem, bo nigdy dotąd dorosła osoba spoza rodziny nie zarzuciła mi kłamstwa. — Przecież już panu mówiłem, że wynajęliśmy te pokoje! Proszę spytać Keva, jeśli pan nie wierzy. — Żadnego Keva nie znam i ani mi się śni wysłuchiwać bzdur — odparł chłodno. — Nie ma tu pokojów do najęcia, a na piętrze mieszkam sam! Powiodłem wzrokiem dookoła, żeby sprawdzić, czy ktokolwiek się uśmiecha. Wtedy byłbym już pewien, że to tylko dziwaczny żart. Mężczyźni mieli jednak ponure miny. — Toż to Amerykaniec — zauważył facet z imponującą brodą. — Pewnie żołdak. — Gdzieżby tam! — żachnął się inny. — Dość spojrzeć i z miejsca widać, że szczeniak z niego! — A to gumowane palto? Trza by się nielicho nachodzić, żeby znaleźć takie coś w sklepie. Wojak, mówię wam — upierał się brodacz, skubiąc rękaw mojej kurtki. — Nie jestem żołnierzem — zaprotestowałem. — I nikogo nie usiłuję nabrać, przysięgam! Chcę tylko znaleźć tatę, zabrać rzeczy i... — Amerykaniec, srata drata! — krzyknął jakiś grubas i podźwignął cielsko ze stołka, żeby zagrodzić mi drogę do drzwi, ku którym powoli się wycofywałem. — Po mojemu ten jego akcent jest mocno dęty! Idę o zakład, że to szkopski szpicel! — Nie jestem szpiegiem — oświadczyłem cicho. — Po prostu się zgubiłem. — To się zobaczy — zarechotał. — Mówię wam, trzeba wyciągnąć z niego prawdę po staremu. Sznurem! Pijacy natychmiast przytaknęli. Nie byłem pewien, czy mówią poważnie, czy tylko „lecą w kulki”, ale ani myślałem się o tym przekonywać. Miałem mętlik w głowie, jednak wyłaniała się z niego wyraźna, instynktowna myśl: „Uciekaj”. Co oczywiste, bez tłumu grożących mi linczem pijaków znacznie łatwiej bym się zorientował, co właściwie jest grane. Wiedziałem, że ucieczka tylko utwierdzi ich w przekonaniu o mojej winie, ale nic mnie to nie obchodziło. Postanowiłem ominąć grubasa. Wyciągnął ręce, żeby mnie schwytać, lecz powolny pijak nie ma szans z szybkim i spanikowanym nastolatkiem. Udałem, że skręcam w lewo, jednak ułamek sekundy później skoczyłem w prawo. Zwód się powiódł. Grubas ryknął z wściekłością, a jego kumple zerwali się ze stołków i rzucili w moją stronę. Prześliznąłem się im przez palce i wybiegłem za drzwi, gdzie powitało mnie pogodne popołudnie.

Gnałem w dół ulicą, butami żłobiąc wgłębienia w żwirze, a pełne złości okrzyki powoli cichły za moimi plecami. Gwałtownie skręciłem za najbliższym rogiem, żeby zniknąć z oczu ścigającym mnie pijakom. Potem minąłem błotniste podwórze, na którym rozpierzchły się przede mną skrzeczące kurczaki, i wypadłem na otwartą działkę, gdzie grupa kobiet stała w kolejce po wodę ze starej studni. Gdy je mijałem, wszystkie wbiły we mnie wzrok, a mnie przyszła do głowy myśl, nad którą nie miałem czasu się zastanawiać: „Zaraz, gdzie się podziała »Oczekująca kobieta«?” Dobiegłem do niskiego murku i skupiłem się tylko na tym, jak go pokonać jednym skokiem. Oparłem na nim dłoń, odbiłem się nogami, przeniosłem ciężar ciała na drugą stronę, po czym wylądowałem na ruchliwej dróżce i omal nie wpadłem pod koła pędzącej furmanki. Gdy otarłem się o bok konia, woźnica wykrzyknął coś obraźliwego pod adresem mojej matki. Końskie kopyta oraz koła wozu minęły moje palce stóp zaledwie o kilka centymetrów. Nie miałem pojęcia, co się dzieje, jasne były dla mnie tylko dwie rzeczy — po pierwsze, istniało spore prawdopodobieństwo, że właśnie tracę rozum, po drugie, musiałem ukryć się przed ludźmi, aby spokojnie się zastanowić, czy naprawdę odchodzę od zmysłów. Wpadłem w uliczkę za dwoma rzędami domów, gdzie powinno się znajdować mnóstwo dogodnych kryjówek. Kierując się ku obrzeżom miasteczka, zwolniłem kroku. Wolałem iść szybko, niż biec, bo ubłocony oraz przemoczony chłopak z Ameryki i tak zwracał na siebie uwagę.

Próbowałem zachowywać się normalnie, lecz przychodziło mi to z trudem, bo przy najmniejszym hałasie i ruchu nerwowo podskakiwałem. Skinąłem głową i pomachałem kobiecie, która rozwieszała pranie. Podobnie jak inni, ona również zaczęła się na mnie gapić. Od razu przyspieszyłem. W pewnej chwili za moimi plecami rozległ się niepokojący odgłos, więc dałem nura do najbliższego wychodka. Przykucnąłem tam za przymkniętymi drzwiami, spoglądając na zabazgrane ściany. Dooley to spedalony dupojeb. A co, nie lubisz ciot? W końcu obok mnie przemknął pies z gromadką ujadających szczeniąt. Odetchnąłem z ulgą i nieco uspokojony opuściłem wygódkę. Nagle ktoś złapał mnie za włosy. Zanim zdołałem wykrztusić choć słowo, przyłożył mi do gardła ostry przedmiot. — Wrzaśnij tylko, a chlasnę — rozległ się głos. Nie odrywając ostrza od mojej szyi, napastnik przycisnął mnie do ściany wychodka i odwrócił, a wtedy ze zdumieniem przekonałem się, że nie był to żaden z pijaków z pubu, tylko dziewczyna. Miała na sobie prostą, białą sukienkę i patrzyła na mnie nieżyczliwie. Jej twarz wydała mi się uderzająco ładna, jednak wyglądało na to, że dziewczyna poważnie się zastanawia, czy nie rozpruć mi tchawicy. — Coś ty za jeden? — syknęła. — Jestem... Amerykaninem — wykrztusiłem, nie bardzo wiedząc, o co jej chodzi. — Mam na imię Jacob. Docisnęła nóż mocniej. Drżała jej ręka, co oznaczało, że dziewczyna się boi i dlatego jest niebezpieczna. — Co robiłeś w domu? — warknęła. — Czemu mnie ścigasz? — Chciałem tylko z tobą porozmawiać! Nie zabijaj mnie! Spojrzała na mnie spode łba. — Porozmawiać ze mną? — powtórzyła. — O czym? — O domu... O ludziach, którzy w nim mieszkali. — Kto cię tu przysłał? — Mój dziadek. Nazywał się Abraham Portman. Rozchyliła usta ze zdumienia. — Kłamiesz! — krzyknęła, a jej źrenice się rozszerzyły. — Myślisz, że nie wiem, coś ty za jeden? Nie urodziłam się wczoraj! Otwieraj oczy! Chcę w nie spojrzeć! — Mówię prawdę! Patrz! — Rozchyliłem powieki najszerzej, jak mogłem. Dziewczyna stanęła na palcach i uważnie mi się przyjrzała, po czym tupnęła nogą. — Nie, twoje prawdziwe oczy! — zażądała. — Sztuczne mnie nie zmylą ani twoje durne kłamstwa o Abie! — Nie kłamię, to są naprawdę moje oczy! Dociskała nóż tak mocno do mojej tchawicy, że nie mogłem złapać tchu. Na szczęście ostrze było tępe, w przeciwnym razie z pewnością przecięłaby mi skórę. — Nie jestem tym, za kogo mnie uważasz! — wychrypiałem. — Mogę tego dowieść! Lekko cofnęła rękę. — To się pospiesz, bo zaraz podleję trawę twoją krwią! — wymamrotała. — Mam coś przy sobie. Sięgnąłem do kurtki, a wtedy dziewczyna odskoczyła i uniosła nóż na wysokość moich oczu. — To tylko list! — jęknąłem. — Spokojnie! Znowu przystawiła mi ostrze do szyi, a ja powoli wyciągnąłem list od pani Peregrine wraz z jej fotografią, po czym je uniosłem. — Jestem tu między innymi z tego powodu — powiedziałem. — List dał mi dziadek, który dostał go od Ptaszyska. Tak nazywacie swoją dyrektorkę, prawda?

— To nie jest żaden dowód! — burknęła, ledwie rzucając okiem na list. — Poza tym skąd tyle o nas wiesz, do cholery? — Przecież mówiłem, że mój dziadek... Wyrwała mi list z dłoni. — Nie chcę więcej słyszeć tych głupot! — wrzasnęła. Wyglądało na to, że uderzyłem w czułą strunę. Dziewczyna na moment umilkła, a na jej twarzy dostrzegłem frustrację. Miałem wrażenie, że się zastanawia, gdzie ukryć moje zwłoki, kiedy spełni wszystkie swoje pogróżki. Zanim jednak zdołała podjąć decyzję, na drugim końcu uliczki rozległy się krzyki. Odwróciliśmy się jednocześnie, a naszym oczom ukazała się gromada mężczyzn z pubu. Biegli prosto ku nam, wymachując drewnianymi pałkami i narzędziami. — Co to ma znaczyć? Coś ty zrobił? — Nie ty jedna chcesz mnie zamordować — mruknąłem. Przycisnęła mi nóż do boku i chwyciła mnie za kołnierz. — Teraz jesteś moim więźniem — powiedziała. — Rób, co mówię, bo pożałujesz! Nie zamierzałem się stawiać. Trudno było przewidzieć, czy miałem większe szanse na przeżycie w rękach tej niezrównoważonej dziewczyny, czy też w starciu z tłumem wściekłych pijaków z kijami. Doszedłem do wniosku, że dziewczyna może przynajmniej wyjaśnić mi to i owo. Popchnęła mnie i wpadliśmy w przyległą uliczkę. Mniej więcej w jej połowie dziewczyna uskoczyła w bok, ciągnąc mnie za sobą. Pochyleni, biegliśmy pod rozwieszoną na sznurach pościelą, po czym jednym skokiem pokonaliśmy ogradzającą podwórze małego domku siatkę. — Tutaj — wyszeptała i zaczęła się rozglądać. Kiedy się upewniła, że nikt nas nie widział, wepchnęła mnie do ciasnej zniszczonej chałupy, która zalatywała palonym torfem. W środku nie było nikogo poza drzemiącym na kanapie starym psem. Otworzył oko, żeby na nas popatrzeć, ale najwyraźniej nie wydaliśmy się mu szczególnie atrakcyjni, bo zaraz znowu usnął. Przywarliśmy do ściany sąsiadującej z wychodzącym na ulicę oknem, nasłuchując uważnie. Dziewczyna na wszelki wypadek położyła dłoń na moim ramieniu i przystawiła mi nóż do boku. Po chwili męskie głosy nieco ucichły, po czym znienacka rozległy się ponownie, i to całkiem blisko. Nie sposób było się zorientować, gdzie teraz znajdują się pijacy. Powiodłem wzrokiem po pomieszczeniu, które sprawiało wrażenie przesadnie rustykalnego, nawet jak na Cairnholm. W kącie zauważyłem stertę ręcznie uplecionych koszyków, przed wielkim, żeliwnym piecem kuchennym na węgiel stało obite jutową tkaniną krzesło. Na ścianie wisiał kalendarz i choć było zbyt ciemno, żebym mógł cokolwiek odczytać z miejsca, w którym staliśmy, przyszła mi do głowy dziwaczna myśl. — Który jest rok? — zapytałem. Dziewczyna poradziła mi, żebym się zamknął. — Mówię poważnie — szepnąłem. Przez chwilę wpatrywała się we mnie z uwagą. — Nie wiem, w co sobie pogrywasz, ale sam sprawdź. — Pchnęła mnie w kierunku kalendarza. Na jego górnej połowie znajdowało się czarno-białe zdjęcie egzotycznej plaży, na której uśmiechały się pełne dziewczyny z wyjątkowo gęstymi grzywkami, ubrane w niemodne kostiumy kąpielowe. Pod nim widniał napis: „Wrzesień 1940”. Ktoś wykreślił pierwszy i drugi dzień miesiąca. Stałem jak ogłuszony. Przypomniały mi się wszystkie poranne osobliwości: najpierw ni z tego, ni z owego zmieniła się pogoda; poniekąd znaną mi wyspę zamieszkiwali inni ludzie; otaczające mnie przedmioty sprawiały wrażenie zupełnie nowych, choć ich styl świadczył o tym, że powstały dawno temu. Odpowiedzi na wszystkie te zagadki mógł mi dostarczyć kalendarz na ścianie. Trzeci września 1940 roku. Tylko jak to możliwe? Wtedy przypomniałem sobie ostatnie słowa dziadka: „Po drugiej stronie grobu starca”. Do tej pory nie mogłem zrozumieć, o co mu chodziło, i przez pewien czas podejrzewałem, że miał

na myśli duchy. Ponieważ wszystkie znane mu dzieci już nie żyły, być może musiałem wybrać się na drugą stronę grobu, aby tam ich szukać. To wytłumaczenie wydawało się jednak zbyt poetyckie. Dziadek rozumiał wszystko dosłownie i nie posługiwał się metaforami ani aluzjami. Przekazał mi jasne wskazówki, których po prostu nie zdążył objaśnić. Uświadomiłem sobie, że miejscowi nazywają starcem chłopaka z bagien, a kurhan jest jego grobem. Wcześniej tego dnia wszedłem tam, a teraz znalazłem się zupełnie gdzie indziej, w trzecim dniu września 1940 roku. Wszystko to uświadomiłem sobie w jednej chwili i nagle pomieszczenie obróciło się podłogą do góry. Ugięły się pode mną kolana i pochłonęła mnie pulsująca, aksamitna ciemność.

Ocknąłem się na podłodze, z rękami przywiązanymi do kuchennego pieca. Dziewczyna nerwowo krążyła po pomieszczeniu i wyglądało na to, że prowadzi ze sobą ożywioną dyskusję. Lekko uchyliłem powieki i nadstawiłem uszu. — Musi być upiorem — mówiła. — Niby po co miałby węszyć po starym domu jak włamywacz? — Sam chciałbym wiedzieć — odparł jakiś głos. — Wygląda na to, że on też. — Czyli jednak nie rozmawiała ze sobą, ale z mojego miejsca nie było widać młodego mężczyzny, którego głos usłyszałem. — Naprawdę nawet się nie zorientował, że utkwił w pętli? — Sam się przekonaj — zaproponowała, wskazując mnie dłonią. — Wyobrażasz sobie, że któryś z krewnych Abe’a mógłby nie mieć o niczym pojęcia? — A wyobrażasz sobie upiora? — spytał młody mężczyzna. Lekko odwróciłem głowę i rozejrzałem się po pomieszczeniu, ale nadal go nie widziałem. — Wyobrażam sobie, że upiór potrafi udawać — wyjaśniła. Pies, który najwyraźniej się obudził, przytruchtał i polizał mnie po twarzy. Mocno zacisnąłem powieki, usiłując nie zwracać na niego uwagi, ale zafundował mi tak paskudne szorowanie zaślinionym jęzorem, że musiałem się ratować i w końcu usiadłem. — Proszę, proszę, a któż to się przebudził?! — Dziewczyna zaklaskała z udawanym entuzjazmem. — Pokazałeś nie lada przedstawienie, szczególnie zachwyciłam się tym, jak mdlejesz. Teatr stracił świetnego aktora, kiedy postanowiłeś poświęcić się mordowaniu i kanibalizmowi. Otworzyłem usta, żeby zaprotestować i wyjaśnić, że jestem niewinny, ale zatkało mnie na widok kubka powoli frunącego prosto do mnie. — Napij się wody — usłyszałem głos młodego mężczyzny. — Nie możemy dopuścić, żebyś umarł, zanim dostarczymy cię dyrektorce, prawda? Głos rozbrzmiewał w zupełnie pustej przestrzeni. Sięgnąłem po kubek, ale omal go nie upuściłem, gdy małym palcem musnąłem niewidoczną dłoń. — Niezdara z niego — oznajmił głos. — Jesteś niewidzialny — jęknąłem głucho. — W istocie. Millard Nullings, do usług. — Nie mów mu, jak się nazywasz! — krzyknęła dziewczyna. — A to jest Emma — ciągnął głos. — Ma lekką paranoję, o czym z pewnością już się przekonałeś. Emma złowrogo wpatrywała się w niego, a raczej w przestrzeń, którą zapewne zajmował, ale nie wypowiedziała ani słowa. Kubek zadrżał w mojej ręce, gdy podjąłem jeszcze jedną nieudolną próbę wytłumaczenia się, lecz przerwały mi wściekłe wrzaski zza okna. — Cisza! — syknęła Emma. Usłyszałem, jak Millard podchodzi do okna, a po chwili zasłony lekko się rozchyliły. — Co się dzieje? — spytała. — Przeszukują domy — wyjaśnił niewidzialny chłopak. — Nie możemy tutaj zostać. — Wyjść też nie możemy!

— Moim zdaniem, damy sobie radę. Na wszelki wypadek rzucę okiem do książki. — Zasłony ponownie opadły. Zauważyłem, że ze stołu unosi się mała książka w skórzanej oprawie i otwiera się w powietrzu. Nucąc pod nosem, Millard przewertował książkę, a moment później zamknął ją z trzaskiem. — Jest tak, jak podejrzewałem. Musimy odczekać minutę, a potem będziemy mogli normalnie wyjść frontowymi drzwiami. — Oszalałeś? — zdumiała się Emma. — Będziemy mieli na karku całą zgraję tych drągali uzbrojonych w kamienie! — Nie, bo nie będziemy dla nich równie interesujący jak to, co się za moment wydarzy — wytłumaczył. — Zapewniam cię, to dobra sposobność. Lepsza nie nadarzy się jeszcze przez wiele godzin. Odwiązali mnie od pieca i doprowadzili do drzwi, gdzie przykucnęliśmy w oczekiwaniu na to, co się miało stać. Wkrótce rozległ się hałas, który skutecznie zagłuszył krzyki mężczyzn. To był ryk kilkudziesięciu silników. — Och! Millard, genialny pomysł! — krzyknęła Emma. — A mówiłaś, że moje badania nie są funta kłaków warte — zauważył, pociągając nosem. Emma oparła dłoń na gałce i popatrzyła na mnie. — Weź mnie za rękę. Nie biegnij. Zachowuj się jakby nigdy nic. — Schowała nóż, zapewniając mnie jednocześnie, że jeśli spróbuję uciec, zobaczę go ponownie, tuż przed śmiercią. — Skąd mogę wiedzieć, że nie zabijesz mnie tak czy owak? — zapytałem. — Nie możesz — odparła po krótkim zastanowieniu i wypchnęła mnie za drzwi.

Na ulicy roiło się od ludzi, nie tylko od mężczyzn z pubu, których od razu zauważyłem. Z budynków wylegli zasępieni sklepikarze i kobiety, a woźnice zatrzymali się pośrodku drogi, zadzierając głowy. Pod chmurami, niezbyt wysoko, leciała eskadra niemieckich myśliwców w idealnym szyku bojowym. W muzeum Martina widziałem zdjęcia takich samolotów, zebrane na wystawie zatytułowanej „Oblężenie Cairnholm”. Przemknęło mi przez myśl, że w takie zwyczajne popołudnie dziwnie jest znaleźć się nagle w cieniu wrogich machin śmierci, które lada moment mogą zamienić okolicę w piekło. Przeszliśmy przez ulicę, próbując nie rzucać się w oczy. Emma przez cały czas mocno trzymała mnie za rękę. Już niemal udało się nam dotrzeć do następnej uliczki, kiedy ktoś jednak zwrócił na nas uwagę. Odwróciliśmy się, słysząc krzyk, a wtedy grupa mężczyzn rzuciła się prosto ku nam.

Zerwaliśmy się do biegu. Uliczka była wąska, a wzdłuż niej znajdowały się liczne stajnie. W połowie alejki usłyszałem głos Millarda: — Zostanę z tyłu i zmylę pościg! Spotkamy się za pubem dokładnie za pięć i pół minuty. Po chwili odgłos jego kroków za nami ucichł. Na końcu uliczki Emma mnie zatrzymała, po czym się obejrzeliśmy. Leżący na ziemi sznur rozwinął się i rozciągnął nad żwirem na wysokości kostek. Gdy nadbiegł tłum, sznur się naprężył, a wszyscy mężczyźni potknęli się o niego i wpadli w błoto. Wyglądali jak spleciona sterta wymachujących kończyn. Emma krzyknęła radośnie, a ja niemal na pewno usłyszałem śmiech Millarda. Biegliśmy dalej. Nie miałem pojęcia, dlaczego Emma zgodziła się spotkać z Millardem w Celi Duchownej, skoro było to bliżej przystani, a nie domu. Nie pytałem jednak o to, ponieważ bardziej interesowało mnie, skąd Millard wiedział o przybyciu samolotów. Jeszcze bardziej mnie zdumiało, kiedy Emma wepchnęła mnie przez drzwi frontowe, zamiast zakraść się niepostrzeżenie

od tyłu. W środku nie zastaliśmy nikogo z wyjątkiem barmana. Na jego widok odwróciłem się, ukrywając twarz. — Panie barman! — odezwała się Emma. — Gdzie tu można napić się z kija? Suszy mnie jak jaką cholerną syrenę! — Nie mam w obyczaju obsługiwać małych dziewczynek — roześmiał się. — Mniejsza z tym! — krzyknęła, waląc dłonią w ladę. — Nalej mi poczwórną szklaneczkę swojej najprzedniejszej, mocnej jak dąb whisky. Żadnych ohydnych, rozcieńczonych szczyn, które tu zwykle serwujesz! Nabierałem coraz głębszego przekonania, że Emma robi barmana w konia, czy też leci sobie w kulki, jak kto woli, oczywiście po to, żeby zyskać przewagę nad Millardem i jego sztuczką ze sznurem rozpiętym w poprzek uliczki. Barman pochylił się nad ladą. — Widzi mi się, że masz chrapkę na coś z grubej rury, co? — spytał z szerokim, lubieżnym uśmiechem. — Tylko ani słowa rodzicom, bo będę miał na karku i księdza, i posterunkowego. — Sięgnął po butelkę z ciemnym płynem o złowrogim wyglądzie i nalał pełną szklankę. — A co z twoim kompanem, hm? Pewnie już urżnął się w trupa? Udałem zainteresowanie kominkiem. — Nieśmiały jakiś, nie? — zauważył barman. — Skąd on tu? — Powiada, że z przyszłości — wyjaśniła Emma. — Po mojemu z byka spadł. Barman zrobił dziwną minę. — Że niby co? — spytał, a potem z pewnością mnie rozpoznał, bo krzyknął, z głośnym stukiem odstawił butelkę i ruszył w moim kierunku. Przygotowałem się do ucieczki, ale zanim barman wydostał się zza lady, Emma odwróciła szklankę, rozlewając wszędzie brązowy płyn. Potem stało się coś niesamowitego — uniosła dłoń tuż ponad mokrym kontuarem, na którym od razu wybuchł pożar. Ściana wysokich na trzydzieści centymetrów płomieni pokryła cały blat. Barman ryknął i rzucił się do tłumienia ognia ręcznikiem. — Tędy, więźniu! — zakomenderowała Emma. Chwyciła mnie za rękę i pociągnęła w stronę kominka. — A teraz mi pomóż. Trzeba podważyć i unieść klapę! Uklękła, a następnie wcisnęła palce w szczelinę, która biegła wzdłuż podłogi. Zrobiłem to samo i razem dźwignęliśmy fragment desek, odsłaniając dziurę o szerokości moich ramion, czyli Celę Duchowną. Pomieszczenie zasnuł dym, barman walczył z pożarem, a my zeskoczyliśmy. Cela Duchowna była niewiele większa od szybu, długiego na niecałe półtora metra i zakończonego wąskim korytarzem. Pod ziemią panowały egipskie ciemności, ale po chwili rozjaśniło je łagodne, pomarańczowe światło. Tuż nad dłonią Emmy zobaczyłem maleńką, ognistą kulkę. Wpatrywałem się w nią jak zahipnotyzowany. — Rusz się! — warknęła Emma, popychając mnie. — Przed nami są drzwi. Poczołgałem się naprzód, do końca korytarza. Emma przepchnęła się obok mnie, usiadła i obiema nogami kopnęła ścianę, która się przewróciła. Zmrużyłem oczy oślepiony światłem dnia. — Jesteście — powitał nas Millard, kiedy wyczołgaliśmy się na uliczkę. — Nie mogłaś się powstrzymać, co? Musiałaś zrobić przedstawienie? — Nie mam pojęcia, o czym mówisz — odparła Emma, ale widziałem, że jest z siebie niesłychanie zadowolona. Millard zaprowadził nas do ciągniętego przez konia wozu, który wyglądał tak, jakby na nas czekał. Wdrapaliśmy się na wóz i ukryliśmy pod brezentem, niczym pasażerowie na gapę. Zaraz potem zjawił się jakiś mężczyzna, wsiadł na konia, potrząsnął wodzami i ruszyliśmy, podskakując na wybojach. Przez pewien czas jechaliśmy w milczeniu, aż w końcu z odgłosów na zewnątrz wywnioskowałem, że granice miasteczka są już za nami. Postanowiłem zebrać się na odwagę i zadać pytanie. — Skąd wiedzieliście o wozie i o samolotach? Jesteście jasnowidzami czy co? — Gdzie tam — zachichotała Emma.

— Wszystko to zdarzyło się wczoraj — wyjaśnił Millard. — I przedwczoraj. Przecież w twojej pętli jest tak samo, prawda? — W moim czym? — On nie wpadł w pętlę — powiedziała cicho Emma. — Przecież w kółko powtarzam, że to cholerny upiór. — Nie wydaje mi się. Upiór nie dałby się pojmać żywcem. — Posłuchajcie — wyszeptałem. — Nie jestem tym, za kogo mnie uważacie. Mam na imię Jacob. — To się jeszcze okaże. A teraz siedź cicho. — Lekko uniosła brezent, odsłaniając błękitny skrawek nieba.

Rozdział szósty

Gdy ostatnie domy znikły w oddali, ukradkiem zeskoczyliśmy z wozu i pieszo przedostaliśmy się na drugą stronę grani, w stronę lasu. Emma szła obok mnie, milcząca i zamyślona, ani na moment nie puszczając mojej ręki. Idący z drugiej strony Millard nucił pod nosem i kopał kamienie. Denerwowałem się, byłem speszony i zarazem lekko podekscytowany. Przypuszczałem, że wkrótce dojdzie do wiekopomnego zdarzenia, lecz jednocześnie wydawało mi się, iż lada moment przebudzę się ze snu wywołanego gorączką albo nadmiernym stresem czy co to tam było. Gdy tylko otworzę oczy, okaże się, że spałem, zaśliniony, z głową na blacie stołu na zapleczu Smart Aid. „To było dziwne” — pomyślę i wrócę do nudnych obowiązków. Znowu będę sobą. Nie obudziłem się jednak. Szliśmy dalej we trójkę: dziewczyna, która umiała rozpalać ogień dłońmi, niewidzialny chłopak i ja. Szliśmy przez las, po ścieżce tak szerokiej, jak szlak w parku narodowym, aż dotarliśmy do rozległego trawnika w kwiatach, poprzecinanego schludnymi grządkami. Za nim znajdował się dom. Wpatrywałem się w niego ze zdumieniem — i to nie dlatego, że był okropny, ale dlatego, że wydał mi się piękny. Nie dostrzegłem ani jednego brakującego gontu, żadne okno nie było wybite. Wieżyczki i kominki, wcześniej lekko pochylone, teraz dumnie wznosiły się ku niebu. Las, który poprzednio zdawał się pożerać ściany budynku, trzymał się na przyzwoity dystans. Przeszliśmy brukowaną dróżką do świeżo pomalowanych schodów na werandę. Emma zachowywała się tak, jakbym już im nie zagrażał, jednak przed wejściem do środka związała mi ręce za plecami — jak sądzę, wyłącznie dla zachowania pozorów. Postanowiła odegrać rolę powracającej łowczyni, ja zaś byłem pojmaną zdobyczą. Gdy zamierzała wprowadzić mnie do budynku, Millard ją powstrzymał. — Ma buty uwalane błotem — zauważył. — Nie może nabrudzić w domu, Ptaszysko wpadnie w szał. Tak więc zaczekali, aż ściągnę buty i skarpetki, również upaprane ziemią. Millard jeszcze zasugerował, żebym podwinął nogawki dżinsów, bo będą ocierać się o dywan. Posłuchałem go, po czym Emma chwyciła mnie niecierpliwie i szarpnęła przez drzwi do środka. Przeszliśmy przez hol, który w moich wspomnieniach był niemal kompletnie zawalony połamanymi meblami, i minęliśmy lśniące od lakieru schody. Pomiędzy słupkami balustrady zauważyłem zaciekawione twarze, które odprowadziły mnie wzrokiem do jadalni. Znikło gruzowisko, a w jego miejsce pojawił się długi, drewniany stół, otoczony krzesłami. Znajdowałem się w tym samym domu, który wcześniej odwiedziłem, ale całe wnętrze zostało odnowione i wysprzątane. Zamiast warstwy zielonkawego nalotu z pleśni dostrzegłem tapety, boazerię oraz farbę w pogodnych odcieniach. W wazonach stały świeże kwiaty. Sterty spróchniałego drewna i sparciałych tkanin przeobraziły się na powrót w gustowne kanapy oraz fotele, promienie słońca wpadały przez wysokie okna, niegdyś tak brudne, że wyglądały na zaciemnione. W końcu dotarliśmy do niewielkiego pokoju z widokiem na ogród z tyłu. — Trzymaj go, a ja powiadomię dyrektorkę — poleciła Emma Millardowi. Posłusznie chwycił mnie za łokieć, ale kiedy odeszła, natychmiast zabrał rękę. — Nie boisz się, że wyżrę ci mózg albo jeszcze gorzej? — spytałem go. — Nieszczególnie.

Odwróciłem się do okna i zdziwiony wyjrzałem na zewnątrz. Ogród był pełen dzieci. Niemal wszystkie widziałem wcześniej na pożółkłych fotografiach. Jedne leniuchowały w cieniu drzew, inne bawiły się piłką i ścigały przy kipiących barwami rabatach. Właśnie taki raj opisywał kiedyś mój dziadek. Znalazłem się na zaczarowanej wyspie, pełnej magicznych dzieciaków. Jeśli śniłem, wcale nie miałem ochoty się budzić, a już na pewno nie w najbliższym czasie. Na trawiastym boisku ktoś zbyt mocno kopnął piłkę, która pofrunęła wysoko na szczyt gigantycznego krzewu w kształcie zwierzęcia i tam utkwiła. W ogrodzie znajdował się cały rząd takich zwierzęcych krzaków. Były to fantastyczne stwory wysokości domu, pilnujące lasu. Zauważyłem wśród nich skrzydlatego gryfa, stojącego dęba centaura oraz syrenę. Dwóch nastolatków pognało za piłką do centaura, a za nimi podążyła dziewczynka, w której od razu rozpoznałem „lewitujące dziecko” z fotografii dziadka, tyle tylko, że teraz nie unosiła się w powietrzu. Szła powoli, z wysiłkiem powłócząc nogami, jakby ktoś przykuł ją do ziemi mocą nasilonej grawitacji. Gdy dołączyła do chłopców, podniosła ręce, a oni przewiązali ją sznurem w pasie. Dziewczynka ostrożnie zsunęła obuwie, natychmiast wzbiła się w powietrze i zakołysała niczym balon. To było zadziwiające. Unosiła się coraz wyżej, aż wreszcie sznur się naprężył i zawisła na wysokości około trzech metrów, przytrzymywana za sznur przez kolegów. Po chwili coś powiedziała, na co chłopcy pokiwali głowami i trochę popuścili sznur. Fruwające dziecko powoli uniosło się tuż przy centaurze, a na wysokości jego piersi wyciągnęło ręce ku gałęziom. Piłka utknęła jednak zbyt głęboko, więc dziewczynka spojrzała w dół i pokręciła głową. Kiedy chłopcy ściągnęli ją na ziemię, z powrotem włożyła buty z obciążnikami i odwiązała sznur. — Podobało ci się widowisko? — spytał Millard. W milczeniu skinąłem głową. — Są prostsze sposoby odzyskania piłki, ale dobrze wiedzą, że mają publiczność. Tymczasem do centaura podeszła druga dziewczyna. Wyglądała na prawie dorosłą, trochę dziką nastolatkę z szopą rozczochranych włosów, które przypominały dredy. Dziewczyna pochyliła się, złapała długi, liściasty ogon centaura i owinęła go wokół przegubu, po czym zamknęła oczy, jakby się koncentrowała. Po chwili zauważyłem, że centaur porusza ręką. Wpatrywałem się przez okno w plamę zieleni, przekonany, że to tylko powiew wiatru, ale po chwili roślinna rzeźba naprężyła palce, jakby powoli odzyskiwała czucie. Oszołomiony patrzyłem, jak centaur zgina wielką rękę w łokciu, sięga do swojego torsu, wyłuskuje z niego piłkę i ciska ją wiwatującym dzieciakom. Kiedy wznowiły zabawę, dziewczyna o rozczochranych włosach puściła ogon centaura, a on ponownie zamarł. Millard zaparował oddechem szybę obok mnie. — Nie chcę być nieuprzejmy, ale kim wy właściwie jesteście? — zapytałem. — Jesteśmy osobliwi — odparł najwyraźniej zaskoczony. — A ty nie? — Nie wiem. Nie sądzę. — Szkoda. — Dlaczego go puściłeś? — spytał głos za naszymi plecami. Odwróciłem się do Emmy, która stanęła w drzwiach. — Ech, mniejsza z tym — mruknęła i podeszła bliżej, żeby wziąć sznur. — Idziemy. Dyrektorka chce cię teraz widzieć.

Przeszliśmy przez dom, świadomi ciekawskich spojrzeń spoza kanap i uchylonych drzwi, i dotarliśmy do słonecznego salonu. Na pięknym perskim dywanie stał wielki fotel, a w nim zasiadała wytworna pani, zajęta robótką na drutach. Ubrana była od stóp do głów w czerń, włosy upięła w idealnie okrągły kok na czubku głowy, a na dłoniach miała koronkowe rękawiczki. Wysoki kołnierzyk bluzki ciasno opinał jej szyję. Dama wydała mi się równie staroświecko elegancka jak dom. Domyśliłbym się, kim jest, nawet gdybym nie pamiętał jej ze zdjęcia, które znalazłem w roztrzaskanym kufrze.

Stałem przed panią Peregrine.

Emma wprowadziła mnie na dywan i odchrząknęła, a wtedy miarowo poruszająca drutami pani Peregrine zamarła. — Dzień dobry — odezwała się, podnosząc wzrok. — Pan Jacob, jak mniemam. Emma wpatrywała się w nią z szeroko otwartymi ustami.

— Skąd pani zna jego... — Nazywam się Peregrine i jestem dyrektorką tego domu — przedstawiła się dama, unosząc palec, żeby uciszyć Emmę. — Ponieważ obecnie nie pozostaje pan pod moją pieczą, proszę się do mnie zwracać pani Peregrine. Cieszę się, że w końcu mogę pana poznać. Pomachała mi przed nosem dłonią w rękawiczce. Nie podałem jej ręki i dopiero wtedy zauważyła, że mam skrępowane nadgarstki. — Panno Bloom! — krzyknęła. — A cóż to ma znaczyć? Czy tak się traktuje gości? Proszę go natychmiast oswobodzić! — Ależ, pani dyrektor, to wścibski krętacz, kłamczuch i diabli wiedzą, co jeszcze! — Emma popatrzyła na mnie podejrzliwie i wyszeptała coś do ucha pani Peregrine. — Panno Bloom! — Pani Peregrine wybuchnęła gromkim śmiechem. — Toż to wierutne brednie! Gdyby ten młodzieniec był upiorem, już dawno dusiłaby się pani w jego kotle z zupą. Nie ulega wątpliwości, że jest wnukiem Abrahama Portmana, wystarczy spojrzeć! Odetchnąłem z ulgą. Może jednak nie musiałem się tłumaczyć. Wyglądało na to, że pani Peregrine się mnie spodziewała. Emma postanowiła zaprotestować, ale dyrektorka posłała jej piorunujące spojrzenie. — Och, niech będzie — oznajmiła Emma kwaśno. — Tylko proszę nie mówić, że pani nie ostrzegałam. Kilka razy szarpnęła za węzeł i sznur osunął się na podłogę. — Musi pan wybaczyć pannie Bloom — oświadczyła pani Peregrine, kiedy rozcierałem otarte przeguby. — Wykazuje ona niejaką skłonność do dramatyzowania. — Zauważyłem. Emma zmarszczyła brwi. — Jeśli jest tym, za kogo się wydaje, to dlaczego nie ma pojęcia o pętlach? — burknęła. — Nie wie nawet, w którym jest roku. Niech pani sama go spyta! — Za kogo się podaje — poprawiła ją pani Peregrine. — A jedyną osobą, którą zamierzam pytać, jest pani. Na jutrzejsze popołudnie proszę sobie powtórzyć gramatykę języka ojczystego! W odpowiedzi Emma jęknęła. — A teraz, moja droga, chciałabym na osobności zamienić słowo z panem Portmanem — dodała pani Peregrine. Emma najwyraźniej wiedziała, że protesty na nic się nie zdadzą, więc tylko westchnęła i podeszła do drzwi. Przed wyjściem odwróciła się i posłała mi spojrzenie przez ramię, a ja zdałem sobie sprawę, że patrzy na mnie z troską, inaczej niż dotychczas. — To dotyczy także pana, panie Nullings! — zawołała pani Peregrine. — Kulturalne osoby nie podsłuchują cudzych rozmów! — Chciałem tylko spytać, czy nie zechciałaby pani napić się herbaty — powiedział Millard lizusowskim tonem. — Nie, dziękuję — odparła pani Peregrine zwięźle. Usłyszałem człapanie bosych stóp Millarda, a następnie szczęk zamykanych drzwi. — Poprosiłabym, żeby pan usiadł... — Dyrektorka wskazała wygodne krzesło za moimi plecami. — Wydaje się pan jednak uwalany błotem. W takiej sytuacji ukląkłem na podłodze, czując się jak pielgrzym, który przybył błagać wszechwiedzącą wyrocznię o radę. — Bawi pan na wyspie już od kilku dni — zauważyła pani Peregrine. — Dlaczego tak długo zwlekał pan z wizytą? — Nie wiedziałem, że pani tutaj jest — wyjaśniłem. — Jak się pani dowiedziała o moim przyjeździe? — Obserwowałam pana. Widział mnie pan, choć może nie uświadamia pan sobie tego faktu, gdyż przybrałam odmienną postać. — Uniosła rękę i wyciągnęła z włosów długie, szare pióro. — Do obserwacji ludzi najlepiej nadaje się kształt ptaka. Zaniemówiłem z wrażenia. — To panią widziałem dzisiaj rano w swoim pokoju? — wykrztusiłem. — Pani była tym

jastrzębiem? — Sokołem — poprawiła mnie. — Wędrownym, rzecz jasna. — A więc to prawda! — wykrzyknąłem. — Pani rzeczywiście jest Ptaszyskiem! — Toleruję to przezwisko, aczkolwiek nie zachęcam nikogo do jego używania — odparła. — Wracając do meritum: czegoż, u licha, szukał pan w tej przygnębiającej ruinie, która kiedyś była naszym domem? — Pani — wyjaśniłem, a ona szerzej otworzyła oczy. — Nie miałem pojęcia, jak panią znaleźć. Dopiero wczoraj dowiedziałem się, że wszyscy mieszkańcy budynku... — Umilkłem, uświadomiwszy sobie, jak dziwnie zabrzmią moje następne słowa. — Nie wiedziałem, że państwo nie żyją. Pani Peregrine obdarzyła mnie cierpkim uśmiechem. — Wielkie nieba. Czyżby dziadek nie powiedział panu niczego o starych przyjaciołach? — Trochę powiedział, ale przez długi czas uważałem, że to tylko bajki — odparłem. — Rozumiem. — Pokiwała głową. — Mam nadzieję, że pani nie uraziłem. — Jestem tylko trochę zaskoczona, nic ponadto. Szczerze mówiąc, chcemy, by tak właśnie o nas myślano, gdyż dzięki temu unikamy niepożądanych gości. Coraz mniej ludzi wierzy w duszki, chochliki i tego typu niedorzeczności, dlatego też zwykły, prosty człowiek raczej nas nie szuka, co znacznie ułatwia nam życie. Opowieści o duchach i nawiedzonych domach również nam służą, choć wygląda na to, że w pańskim przypadku reguła ta nie ma zastosowania. — Znowu się uśmiechnęła. — Męstwo musi być dziedziczne w pańskiej rodzinie. — Tak, chyba tak. — Zaśmiałem się nerwowo, choć prawdę mówiąc, wydawało mi się, że zaraz stracę przytomność. — Co się jednak tyczy tego miejsca... — Pełnym namaszczenia gestem wskazała budynek, w którym się znajdowaliśmy. — W dzieciństwie uważał pan, że dziadek „zmyśla”, jak to się mówi, tak? Wmawia panu łgarstwa. Zgadza się? — Może niekoniecznie łgarstwa, ale... — Konfabulacje, zmyślenia, banialuki... Wszystko jedno, jakiego określenia pan użyje. Kiedy uświadomił pan sobie, że Abraham nie mija się z prawdą? — Hm... — Umilkłem i wbiłem wzrok w labirynt zazębiających się wzorów na dywanie. — Chyba dociera to do mnie właśnie w tej chwili. Pani Peregrine, która dotąd wydawała się niesłychanie ożywiona, nieco przygasła. — Ach tak... Rozumiem — mruknęła z ponurą miną, jakby na podstawie krótkiej przerwy w naszej rozmowie intuicyjnie wyczuła, jak straszne wieści jej przynoszę. Mimo to musiałem znaleźć sposób na wypowiedzenie ich głośno. — Wydaje mi się, że dziadek chciał wszystko wyjaśnić, ale czekał zbyt długo — powiedziałem. — Dlatego przysłał mnie tutaj, żebym panią odnalazł. — Wyciągnąłem zmięty list z kieszeni kurtki. — Pani go napisała. Właśnie z tego powodu przyjechałem. Pieczołowicie wygładziła pismo na poręczy fotela i przysunęła je do oczu. Czytając, poruszała ustami. — Cóż za brak taktu! Wręcz błagałam go o odpowiedź. — Z chwilowym rozrzewnieniem pokręciła głową. — Zawsze rozpaczliwie wyczekiwaliśmy nowin o nim. Raz nawet spytałam Abe’a, czy chce, abym zamartwiała się na śmierć. Tak bardzo pragnął żyć wśród ludzi! Potrafił być piekielnie uparty! Ponownie złożyła list i wsunęła go do koperty. — Zmarł, prawda? — spytała wyraźnie zachmurzona. Skinąłem głową i z wahaniem opowiedziałem jej, co się wydarzyło. Ściśle biorąc, powtórzyłem wersję, którą przyjęła policja, a ja w końcu także zaakceptowałem po wielu rozmowach z terapeutą. Żeby nie wybuchnąć płaczem, przedstawiłem tylko najważniejsze fakty. Dziadek mieszkał na przedmieściach, po suszy lasy były pełne wygłodniałych, gotowych na wszystko zwierząt, a on znalazł się w niewłaściwym miejscu w nieodpowiednim czasie. — Nie powinien mieszkać sam — dodałem. — Ale był uparty, jak sama pani zauważyła.

— Tego się obawiałam — westchnęła pani Peregrine. — Ostrzegałam go, by stąd nie wyjeżdżał. — Zacisnęła palce na drutach, które leżały na jej kolanach. Wyglądało to tak, jakby się zastanawiała, kogo ugodzić. — A potem kazał biednemu wnukowi dostarczyć nam okropne wieści. Mogłem zrozumieć jej gniew, w końcu sam go doświadczyłem. Usiłowałem ją pocieszyć, recytując krzepiące półprawdy, które rodzice i doktor Golan powtarzali ubiegłej jesieni, w trakcie moich najmroczniejszych chwil: — Nadszedł jego czas. Był samotny, babcia nie żyła już od wielu lat, a jemu brakowało dawnej przenikliwości umysłu. Bezustannie o czymś zapominał, wszystko mu się mieszało. Przede wszystkim właśnie dlatego trafił do lasu. Pani Peregrine ze smutkiem pokiwała głową. — Pozwolił sobie na to, żeby się zestarzeć — westchnęła ponownie. — W pewnym sensie miał szczęście, bo nie umierał długo. Odszedł szybko, nie tkwił miesiącami w szpitalu podłączony do urządzeń. Plotłem bzdury, rzecz jasna, śmierć dziadka była niepotrzebna i odrażająca. Myślę jednak, że dzięki moim słowom oboje poczuliśmy się odrobinę lepiej. Pani Peregrine odłożyła robótkę i wstała z fotela, aby pokuśtykać do okna. Poruszała się sztywno i niezgrabnie, jakby jedna z jej nóg była krótsza od drugiej. Zapatrzyła się na ogród i rozbawionych podopiecznych. — Dzieci nie mogą się o tym dowiedzieć — powiedziała. — W każdym razie jeszcze nie teraz, to by je wytrąciło z równowagi. — Jak pani sobie życzy. Przez chwilę stała w milczeniu. Zauważyłem, że jej ramiona drżą, ale gdy w końcu ponownie się do mnie odwróciła, była skoncentrowana i rzeczowa. — Cóż, panie Portman, myślę, że przesłuchałam pana dostatecznie wyczerpująco — oznajmiła. — Niewątpliwie i pan ma pytania. — Może z tysiąc, nie więcej — zażartowałem. Wyciągnęła z kieszeni zegarek i popatrzyła na cyferblat. — Pozostało jeszcze trochę czasu do kolacji. Mam nadzieję, że zdążę pana oświecić. Nagle umilkła, unosząc głowę. Szybko podeszła ku drzwiom do salonu i otworzyła je gwałtownie. Po drugiej stronie kucała Emma, z czerwoną i mokrą od łez twarzą. Usłyszała każde słowo. — Panno Bloom! — wykrzyknęła pani Peregrine. — Czyżby pani podsłuchiwała? Rozszlochana Emma wyprostowała się z trudem. — Kulturalne osoby nie powinny interesować się rozmowami, które nie są przeznaczone dla... — Emma jednak nie słuchała. Wybiegła z pokoju, a pani Peregrine umilkła i westchnęła z frustracją. — Fatalnie się stało. Obawiam się, że ta dziewczyna jest szczególnie przewrażliwiona na punkcie pańskiego dziadka. — Zauważyłem. Ale dlaczego? Czy oni...? — Kiedy Abraham wyjechał na wojnę, wszyscy byliśmy przy nim sercem, a panna Bloom w szczególności. Istotnie, sympatyzowali się sobą, byli oblubieńcami, ukochanymi... Zaczynałem rozumieć, dlaczego Emma nie chciała mi uwierzyć. Gdyby to zrobiła, musiałaby również założyć, że najprawdopodobniej przyjechałem ze złymi wieściami o dziadku. Pani Peregrine klasnęła, jakby dzięki temu mogła zdjąć ze wszystkich niewidzialne zaklęcie. — No dobrze, nic się na to nie poradzi — oznajmiła. Wyszedłem za nią na schody, a ona wspięła się po nich z determinacją, oburącz ściskając poręcz, żeby podciągać się ze stopnia na stopień. Nie chciała żadnej pomocy. Gdy dotarliśmy na piętro, poprowadziła mnie korytarzem do biblioteki, która obecnie wyglądała jak typowa sala lekcyjna. Ławki stały w rzędach, w kącie znajdowała się tablica, książki były odkurzone i uporządkowane na półkach. Pani Peregrine wskazała mi jedną z ławek. — Proszę siadać — powiedziała. Posłusznie zająłem miejsce, a ona stanęła z przodu sali. — Pozwoli pan, że przedstawię zwięzłe wprowadzenie. — Skierowała na mnie wzrok.

— Wydaje mi się, że znajdzie pan w nim odpowiedzi na większość nurtujących go pytań. — Dobrze. — Struktura rodzaju ludzkiego jest nieskończenie bardziej zróżnicowana, niż przypuszcza większość ludzi — zaczęła. — Rzeczywista taksonomia homo sapiens to tajemnica znana tylko nielicznym, do których grona za chwilę pan dołączy. U podstaw rzeczonej struktury leży prosta dychotomia: istnieje coerlfolc, liczna grupa zwykłych osób, które składają się na zasadniczą część ludzkości, oraz ukryta gałąź, czyli crypto sapiens. Ta ostatnia zbiorowość w czcigodnym języku moich przodków nosi nazwę syndrigast, czyli „osobliwy duch”. Z pewnością domyślił się pan, że my przynależymy do drugiego typu. Pokiwałem głową, jakbym rozumiał, choć już zdążyłem się pogubić. Postanowiłem zadać pytanie, żeby skłonić panią Peregrine do zwolnienia tempa. — Ale dlaczego ludzie nic o was nie wiedzą? Czy jesteście jedyni tacy na świecie? — Osobliwcy występują na całym świecie — powiedziała. — Niestety, jest nas coraz mniej. Ci, którzy jeszcze żyją, pozostają w ukryciu, jak my. — Jej głos złagodniał, zupełnie jakby posmutniała. — Swego czasu mogliśmy otwarcie mieszać się ze zwykłymi ludźmi. W pewnych zakątkach świata uważa się nas za szamanów i mistyków, do których należy się zwracać w trudnych chwilach. Kilka kultur zachowało te harmonijne relacje z naszym ludem, choć tylko w miejscach, gdzie nie zagościła ani nowoczesność, ani największe religie, na przykład na związanej z czarną magią wyspie Ambrim na Nowych Hebrydach. Szerszy świat odwrócił się od nas już dawno temu. Muzułmanie nas wygnali, chrześcijanie palili na stosach, oskarżając o czary. Nawet poganie z Walii i Irlandii ostatecznie zadecydowali, że jesteśmy niegodziwymi stworami i zmiennokształtnymi duchami. — Więc dlaczego po prostu... Dlaczego nie stworzyliście gdzieś własnego państwa? Czemu nie wyruszyliście gdzieś, żeby zamieszkać na osobności? — Gdyby to było takie proste — westchnęła. — Osobliwe cechy często występują co drugie pokolenie, czasami zanikają nawet na dziesięć generacji. Osobliwe dzieci nie zawsze, a nawet nie z reguły, rodzą się z osobliwych rodziców, a osobliwym rodzicom nie zawsze, czy wręcz niezbyt często, rodzą się osobliwe dzieci. Świat obawia się odmienności. Czy rozumie pan może, dlaczego wszyscy osobliwcy są narażeni na niebezpieczeństwo? — Pewnie dlatego, że zwyczajni rodzice byliby przerażeni, gdyby ich dzieci zaczęły na przykład zionąć ogniem. — W tym sęk, proszę pana. Osobliwe potomstwo zwykłych rodziców często bywa źle traktowane i zaniedbywane w wyjątkowo okropny sposób. Zaledwie kilkaset lat temu rodzice osobliwych dzieci zakładali, że ich prawdziwi potomkowie zostali uprowadzeni, a na ich miejsce podrzucono odmieńców, zaczarowane i złośliwe sobowtóry. Te całkowicie absurdalne wymysły były w mroczniejszych czasach uważane za dostateczny powód dla porzucenia biednych dzieci, czy wręcz zabijania ich. — To straszne. — Upiorne — zgodziła się. — Należało coś z tym zrobić, dlatego ludzie tacy jak ja stworzyli miejsca, w których młodzi osobliwcy mogli żyć z dala od zwykłych ludzi. Założyliśmy fizycznie i czasowo odizolowane enklawy, takie jak ten dom, z którego jestem niezmiernie dumna. — Ludzie tacy jak pani? — powtórzyłem. — My, osobliwcy, dysponujemy umiejętnościami, których brak przeciętnym zjadaczom chleba. Istnieje nieskończenie wiele kombinacji tych zdolności, równie zróżnicowanych jak pigmentacja skóry i rysy twarzy. Jedne umiejętności, jak choćby czytanie w myślach, są powszechne, inne rzadkie. Nieczęsto się zdarza, aby ktoś potrafił manipulować czasem tak jak ja. — Manipuluje pani czasem? Myślałem, że zmienia się pani w ptaka. — Naturalnie, i właśnie w tym tkwi klucz do mojej umiejętności. Tylko ptaki potrafią manipulować czasem. Innymi słowy, wszyscy manipulanci czasem muszą umieć przybrać ptasi kształt. Mówiła to tak poważnie i rzeczowo, że dopiero po chwili zastanowiłem się nad jej słowami. — Ptaki... podróżują w czasie? — Poczułem, jak na usta wypełza mi głupkowaty uśmiech.

Pani Peregrine spokojnie skinęła głową. — Większość z nich prześlizguje się w czasie tylko od przypadku do przypadku — odparła. — My jednak potrafimy świadomie manipulować polami czasowymi, nie tylko dla siebie, lecz także dla innych. Jesteśmy znane jako ymbrynki i tworzymy pętle czasowe, w których osobliwcy mogą żyć nieskończenie długo. — Pętle — powtórzyłem, przypominając sobie polecenie dziadka: „Znajdź ptaszysko. W pętli”. — Czy właśnie teraz jesteśmy w pętli? — Owszem, choć zapewne zna ją pan lepiej jako trzeci września tysiąc dziewięćset czterdziestego roku. — Jak to? — Pochyliłem się nad ławką. — Chodzi tylko o ten jeden dzień? On ciągle się powtarza? — Bezustannie, lecz doświadczamy go w sposób ciągły. W przeciwnym razie bowiem nie moglibyśmy pamiętać ostatnich siedemdziesięciu lat, które tutaj spędziliśmy. — Niesamowite — wykrztusiłem. — Rzecz jasna, pojawiliśmy się na Cairnholm kilkanaście lat przed trzecim września tysiąc dziewięćset czterdziestego roku i za sprawą szczególnej topografii wyspy pozostajemy w fizycznej separacji od innych. Dopiero jednak w tym dniu stała się nam niezbędna także czasowa izolacja. — Dlaczego? — W przeciwnym razie wszyscy byśmy zginęli — wyjaśniła. — Od wybuchu bomby — domyśliłem się. — W istocie. Wpatrywałem się w blat ławki. Wszystko powoli zaczynało nabierać sensu. — Czy na świecie istnieją jeszcze inne pętle czasowe? — Mnóstwo — potwierdziła pani Peregrine. — I niemal wszystkie ich twórczynie są moimi przyjaciółkami. Niech pomyślę... W Irlandii, w czerwcu tysiąc siedemset siedemdziesiątego roku, mieszka panna Gannett. Trzeciego kwietnia tysiąc dziewięćset pierwszego roku w Swansea mieszka panna Nightjar. Panna Avocet i panna Bunting wspólnie zajmują dzień świętego Swituna w tysiąc osiemset sześćdziesiątym siódmym roku. Nie pamiętam, gdzie dokładnie rezyduje panna Treecreeper... Och, jest jeszcze droga panna Finch, mam tu gdzieś jej piękną fotografię. Pani Peregrine z wysiłkiem ściągnęła z półki pokaźny album i położyła go na blacie przede mną. Pochylona nad moim ramieniem przewróciła kilka sztywnych kartek. Choć szukała konkretnego zdjęcia, zatrzymywała się przy pozostałych, by opowiedzieć mi o nich. Pokazywane przez nią fotografie widziałem już wcześniej, wśród szczątków rozbitego kufra i w należącym do dziadka pudełku po cygarach. Pani Peregrine zebrała je wszystkie. Poczułem się dziwnie na myśl, że przed laty te same podobizny oglądał dziadek, gdy był w moim wieku. Niewykluczone, że zobaczył je w tym pomieszczeniu, przy tej samej ławce. Teraz pani Peregrine pokazywała je mnie, zupełnie jakbym w niewyjaśniony sposób wkradł się w przeszłość dziadka. W końcu dotarliśmy do portretu eterycznej damy z puchatym ptaszkiem, który przycupnął na jej dłoni. — Oto panna Finch oraz jej ciotunia, panna Finch — wyjaśniła pani Peregrine. Odniosłem wrażenie, że ta kobieta i ptak porozumiewają się ze sobą. — Jak je pani odróżniała? — zainteresowałem się. — Starsza panna Finch zwykle wolała pozostawać w ptasiej postaci, co nikomu nie wadziło. Prawdę powiedziawszy, nigdy nie była szczególnie rozmowna. Pani Peregrine przewróciła jeszcze kilka kartek, po czym zatrzymała się na zbiorowym portrecie kobiet i dzieci, które z ponurymi minami zebrały się wokół papierowego księżyca. — Ach! Niemal zapomniałam o tym zdjęciu. — Wyjęła je z albumu i z namaszczeniem uniosła. — Dama na pierwszym planie to panna Avocet. Jest najbliższa rodzinie królewskiej spośród nas, osobliwców. Od półwiecza wszyscy namawiają ją do objęcia stanowiska prezeski Rady Ymbrynek, ona jednak nie chce zrezygnować z nauczania w akademii, którą założyła wraz z panną Bunting. Każda szanująca się ymbrynka swego czasu pozostawała pod kuratelą panny Avocet. To dotyczy także mnie, rzecz jasna. Jeśli zechce pan przyjrzeć się bliżej, być może

rozpozna pan dziewczynkę w okularach. Zmrużyłem oczy. Twarz dziecka na fotografii była przyciemniona i nieco rozmazana. — To pani? — Byłam jedną z najmłodszych podopiecznych panny Avocet — wyjaśniła z dumą.

— A co z chłopcami na zdjęciu? — spytałem. — Wyglądają na jeszcze młodszych od pani. Pani Peregrine spochmurniała. — Ma pan na myśli moich braci, którzy zeszli na złą drogę. Nie rozdzielono nas, więc trafili wraz ze mną do akademii. Byli rozpieszczeni niczym książęta. Śmiem twierdzić, że właśnie dlatego całkiem się stoczyli. — Nie byli ymbrynami? — Ależ skąd! — prychnęła. — Tylko kobiety rodzą się ymbrynkami, Bogu niech będą dzięki! Płci męskiej brak stosownej rozwagi, niezbędnej osobom o tak ważkich powinnościach. My, ymbrynki, musimy przeczesywać wioski w poszukiwaniu młodych osobliwców w potrzebie, trzymać się z dala od ludzi gotowych nas skrzywdzić oraz dbać o to, żeby nasi podopieczni byli nakarmieni, ubrani, ukryci i świadomi dziejów naszego rodzaju. Jakby tego było mało, naszym obowiązkiem jest codzienne nastawianie pętli niczym zegarka. — Co się dzieje, jeśli tego nie robią?

Uniosła drżącą rękę do brwi, po czym opuściła ją, odgrywając na migi przerażenie. — Katastrofa, kataklizm, mina! Wolę nawet o tym nie myśleć! Na szczęście mechanizm zerowania jest prosty. Ktoś z nas musi odpowiednio często przechodzić przez przejście, gdyż dzięki temu zachowuje ono elastyczność. Punkt progowy nieco przypomina wgłębienie w surowym cieście. Jeśli raz na jakiś czas nie wetknie się weń palca, zasklepi się ono samoczynnie. Jeśli nie istnieje ani otwór wlotowy, ani wylotowy, jeśli brakuje wentyla umożliwiającego obniżenie rozmaitych ciśnień, które w naturalny sposób kumulują się wewnątrz zamkniętego układu czasowego... — Poruszyła dłońmi tak, jakby demonstrowała wybuch petardy. — ...dochodzi do destabilizacji całej konstrukcji. Ponownie pochyliła się nad albumem i przewertowała kartki. — Skoro o tym mowa, chyba mam tu gdzieś zdjęcie... Tak, jest tutaj. Punkt progowy, i to doprawdy wielki! — Wyjęła fotografię. — Oto panna Finch oraz jeden z jej podopiecznych we wspaniałym wejściu do jej pętli, w rzadko używanym odcinku londyńskiego metra. W trakcie nastawienia tunel wypełnia się niezwykłą poświatą. W porównaniu do tego przejścia, nasze zawsze prezentowało się raczej skromnie — dodała z nutą zazdrości w głosie. — Czy na pewno dobrze rozumiem? — zawahałem się. — Skoro dzisiaj jest trzeci września tysiąc dziewięćset czterdziestego roku, to jutro będzie... również trzeci września? — Cóż, pętla trwa dobę, więc przez kilka godzin mamy drugi września, ale owszem, jutro także będzie trzeci. — Więc jutro nie istnieje. — W pewnym sensie. W oddali rozległ się huk, który zabrzmiał jak echo grzmotu, a szyba zadrżała we framudze. Pani Peregrine podniosła wzrok i wyciągnęła zegarek. — Obawiam się, że chwilowo czas na wyjaśnienia się skończył — oznajmiła. — Mam nadzieję, że pozostanie pan na kolacji. Zapewniłem ją, że z przyjemnością. Nawet przez myśl mi nie przeszło, że przecież tata będzie się zastanawiał, gdzie się podziewam. Wysunąłem się z ławki i ruszyłem za panią Peregrine do drzwi, a wtedy przypomniałem sobie, że od dłuższego czasu dręczy mnie pewne pytanie. — Czy mój dziadek naprawdę uciekał przez nazistami, kiedy tutaj dotarł? — Tak — potwierdziła. — Przez kilka okropnych lat poprzedzających wojnę trafiła do nas pewna liczba dzieci. To były bardzo niespokojne czasy. — Wyglądała na wyraźnie przygnębioną, jakby ciągle miała przed oczami tamte chwile. — Znalazłam Abrahama w obozie dla przesiedleńców na lądzie. To był biedny, wymęczony chłopiec, ale bardzo silny. Od razu wiedziałam, że jego miejsce jest przy nas.

Odetchnąłem z ulgą. Przynajmniej ten etap życia dziadka był taki, jaki znałem z jego opowieści. Chciałem zapytać o coś jeszcze, lecz nie byłem pewien, jak to ująć. — Czy on... — zająknąłem się. — Mój dziadek... Czy on był taki jak... — Jak my? Skinąłem głową, a wtedy pani Peregrine uśmiechnęła się tajemniczo. — Był taki jak pan, Jacob. — Odwróciła się i pokuśtykała w stronę schodów.

Pani Peregrine nalegała, żebym zmył z siebie błoto, zanim zasiądę do kolacji, więc poprosiła Emmę o przygotowanie mi kąpieli. Chyba miała nadzieję, że Emma trochę ze mną porozmawia, dzięki czemu poczuje się lepiej. Ona jednak nawet nie chciała na mnie spojrzeć. Przyglądałem się w milczeniu, jak leje zimną wodę do wanny, a następnie ogrzewa ją gołymi rękami, mieszając tak długo, aż nad powierzchnią pojawiła się para. — Niesamowite — mruknąłem, lecz Emma wyszła bez słowa. Kiedy woda przybrała intensywnie brązową barwę, wyszedłem z kąpieli i wytarłem się ręcznikiem. Za drzwiami czekało na mnie czyste ubranie: workowate spodnie z tweedu, zapinana koszula oraz o wiele za krótkie szelki, których nie umiałem wyregulować. W rezultacie mogłem chodzić w spodniach opuszczonych do kostek albo podciągniętych do pępka. Zadecydowałem, że drugie z tych rozwiązań jest mniejszym złem, i ubrany niczym klaun bez makijażu zszedłem na parter, aby wziąć udział w najdziwniejszym posiłku, jaki kiedykolwiek zdarzyło mi się jeść. Oszołomił mnie natłok twarzy, które po trosze pamiętałem z fotografii, a po trosze z dawnych opowieści dziadka. Gdy wszedłem do jadalni, dzieci przy długim stole nagle umilkły i zamarły ze wzrokiem skierowanym wprost na mnie. Odniosłem wrażenie, że w tym domu rzadko zjawiają się goście. Pani Peregrine, która zajmowała miejsce u szczytu stołu, na mój widok wstała, chcąc skorzystać z nieoczekiwanej chwili ciszy, żeby mnie przedstawić. — Tym wszystkim, którzy jeszcze nie mieli przyjemności poznać naszego honorowego gościa, przedstawiam pana Jacoba, wnuka Abrahama — oznajmiła. — Pan Jacob przebył bardzo

długą drogę, żeby do nas dotrzeć, i choćby dlatego należą mu się szczególne względy. Zaczęła kolejno wskazywać osoby w jadalni i je przedstawiać. Większość imion momentalnie wyleciała mi z głowy, jak zawsze, gdy jestem zdenerwowany. Po oficjalnej prezentacji dzieci zarzuciły panią Peregrine lawiną pytań, na które odpowiadała błyskawicznie i bez wahania. — Czy Jacob zostanie z nami? — Nic mi o tym nie wiadomo. — Gdzie jest Abe? — Abe jest zajęty, przebywa w Ameryce. — Dlaczego Jacob nosi spodnie Victora? — Victor już ich nie potrzebuje, a spodnie pana Portmana znajdują się w praniu. — Co Abe robi w Ameryce? Gdy padło to pytanie, siedząca w rogu stołu Emma wstała z krzesła i wyszła z jadalni. Wyglądało jednak na to, że pozostali byli przyzwyczajeni do jej humorów, bo nikt nie zwrócił na nią uwagi. — Mniejsza z tym, co robi Abe — burknęła szybko pani Peregrine. — Kiedy wraca? — Mniejsza i z tym! A teraz jemy! Wszyscy pospiesznie poprawili się na krzesłach. Podszedłem do jednego z miejsc w przekonaniu, że jest wolne, ale nagle ktoś dźgnął mnie widelcem w udo. — Za pozwoleniem! — krzyknął Millard. Pani Peregrine oznajmiła, że ma mi odstąpić krzesło, po czym odesłała go do pokoju, żeby się ubrał. — Ile razy mam powtarzać, że kulturalni ludzie nie jadają kolacji nago! — krzyknęła za nim. Dzieci dyżurujące w kuchni wniosły tace z daniami, ukrytymi pod błyszczącym srebrem pokrywek. Ponieważ nikt nie wiedział, co się tam znajduje, przy stole rozgorzała dyskusja. — Wydry à la Wellington! — krzyknął jeden z chłopców. — Solone kociątko i wątróbka ryjówki! — oznajmił inny, na co młodsze dzieci zareagowały udawanymi wymiotami. Gdy w końcu zdjęto pokrywki, moim oczom ukazała się prawdziwie królewska uczta: pieczona gęś o mięsie w idealnym, złocistobrązowym kolorze, do tego cały łosoś i cały dorsz, ozdobione cytrynami, świeżym koperkiem i topniejącymi kawałkami masła. Pojawiła się również misa gorących małży, półmiski z pieczonymi warzywami, bochenki chleba prosto z pieca i wszelkiego typu galarety oraz sosy. Nie rozpoznawałem ich, ale wyglądały wyjątkowo apetycznie. Potrawy oświetlone płomieniem migoczących lamp gazowych w niczym nie przypominały tłustych gulaszów z mięsa niewiadomego pochodzenia, które z trudem udawało mi się przełknąć w Celi Duchownej. Od śniadania nie miałem nic w ustach, więc pospiesznie zacząłem się napychać. Nietrudno się domyślić, że osobliwe dzieci miały raczej osobliwe maniery, więc między jednym a drugim kęsem dyskretnie zerkałem na współbiesiadników. Lewitująca dziewczynka o imieniu Olive uleciałaby pod sufit, gdyby nie przypasano jej do krzesła przykręconego do podłogi. Hugh, chłopiec z pszczołami w brzuchu, jadł pod wielką moskitierą, przy jednoosobowym stole w kącie, aby pozostałe dzieci nie musiały się opędzać od owadów. Claire, podobna do lalki dziewczynka o pięknych złocistych lokach, siedziała obok pani Peregrine, ale nie zjadła ani kęsa. — Nie jesteś głodna? — zagadnąłem ją. — Claire nie jada z nami — odezwał się Hugh, a z jego ust uciekła pszczoła. — Krępuje się. — Wcale nie! — zaprzeczyła, posyłając mu nieprzyjazne spojrzenie. — Nie? To zjedz coś! — Nikt tutaj nie czuje się skrępowany swoim darem — oznajmiła pani Peregrine. — Panna Densmore po prostu woli jadać samotnie, prawda, panno Densmore? Dziewczynka wpatrywała się w pusty talerz, niewątpliwie życząc sobie, żeby nikt nie

zwracał na nią uwagi. — Claire jest tylnousta — wyjaśnił Millard, który teraz siedział obok mnie, ubrany wyłącznie w bonżurkę. — Jaka? — No, dalej, pokaż mu! — odezwał się ktoś i wkrótce już wszyscy przy stole naciskali na Claire, żeby koniecznie coś zjadła. Dla świętego spokoju w końcu uległa presji. Jedno z dzieci położyło przed nią gęsie udko. Claire odwróciła się na krześle, zacisnęła dłonie na poręczach i odchyliła się, przysuwając tył głowy do talerza. Usłyszałem charakterystyczne mlaśnięcie, a gdy Claire ponownie się wyprostowała, w udku brakowało ogromnego kęsa. Złociste loki skrywały garnitur ostrych zębów w mocnych szczękach. Wtedy zrozumiałem, o co chodziło w dziwnej fotografii z albumu pani Peregrine. Fotograf zrobił dwa ujęcia: na jednym sportretował delikatną, śliczną buzię dziewczynki, a na drugim loki, które starannie maskowały tył głowy. Claire ponownie usiadła twarzą do stołu i skrzyżowała ręce na piersiach. Była wyraźnie zirytowana, że dała się namówić na tak upokarzający spektakl. Kiedy inni zasypywali mnie pytaniami, ona milczała. Pani Peregrine zbyła kilka osób usiłujących dowiedzieć się czegoś więcej o moim dziadku, więc dzieci skupiły się na innych tematach. Wydawały się szczególnie zainteresowane życiem w dwudziestym pierwszym wieku. — Jakie macie latające automobile? — chciał wiedzieć dorastający chłopak o imieniu Horace, ubrany w czarny garnitur, który upodabniał go do terminującego karawaniarza.

— Żadne — odparłem. — W każdym razie, póki co. — Czy na Księżycu są już miasta? — spytał z nadzieją inny chłopiec. — Ludzie, którzy dotarli na Księżyc w latach sześćdziesiątych, pozostawili na nim trochę śmieci i flagę, ale nic ponadto.

— Czy Wielka Brytania nadal rządzi światem? — Hm... Niezupełnie. Dzieci wydawały się rozczarowane, a pani Peregrine postanowiła skorzystać ze sposobności. — Widzicie, moi drodzy? — wtrąciła. — Przyszłość wcale nie jest taka wspaniała. Nie ma nic złego w naszych dobrych czasach! Odniosłem wrażenie, że często próbowała przekonać o tym dzieci, lecz z marnym skutkiem. Nasuwało się pytanie, od jak dawna pozostawali w „dobrych czasach”. — Czy mogę spytać, ile macie lat? — zwróciłem się do dzieci. — Ja mam osiemdziesiąt trzy — wyjawił Horace. Olive z entuzjazmem uniosła rękę. — W przyszłym tygodniu skończę siedemdziesiąt pięć i pół! — wykrzyknęła. Zastanawiałem się, w jaki sposób śledzą upływ miesięcy i lat, skoro wszystkie ich dni są takie same. — Mam sto siedemnaście albo sto osiemnaście lat — oświadczył Enoch, chłopiec o opadających powiekach, który wyglądał najwyżej na trzynastolatka. — Wcześniej mieszkałem w innej pętli — dodał. — Niedługo skończę osiemdziesiąt siedem lat — powiedział Millard z ustami pełnymi gęsiego smalcu. Na wpół przeżuta masa zatrzęsła się w jego niewidzialnych szczękach. Dzieci zgodnie jęknęły z obrzydzeniem i odwróciły wzrok. Wreszcie nadeszła moja kolej. Poinformowałem wszystkich, że mam szesnaście lat, na co kilkoro dzieci zrobiło wielkie oczy, a Olive roześmiała się ze zdumieniem. Nie mogli uwierzyć, że jestem taki młody; za to ja byłem zaskoczony, że oni wyglądają na jeszcze młodszych ode mnie. Na Florydzie znałem mnóstwo osiemdziesięciolatków, jednak te dzieciaki zachowywały się zupełnie inaczej. Miałem wrażenie, że ich jednostajne życie, identyczne dni oraz nieustające, nieśmiertelne lato zahamowało nie tylko rozwój ciał, ale także emocji. Wszyscy podopieczni pani Peregrine utknęli we własnej młodości, całkiem jak Piotruś Pan i jego zaginieni chłopcy. Na zewnątrz nagle rozległ się potężny huk, już drugi tego wieczoru, lecz donośniejszy niż poprzedni. Srebra i talerze wyraźnie zabrzęczały. — Uwaga, wszyscy, szybko kończymy! — zawołała głośno pani Peregrine. Po tych słowach dom zatrząsł się od jeszcze jednego uderzenia, a ze ściany za moimi plecami spadł obraz w ramie. — Co to było? — wykrztusiłem. — Znowu cholerne szkopy — warknęła Olive, waląc drobną piąstką w stół. Niewątpliwie naśladowała zachowanie zirytowanego dorosłego. Chwilę później usłyszałem dźwięk, który przypominał ciche brzęczenie, i nagle dotarło do mnie, co się dzieje. Nadszedł wieczór trzeciego września 1940 roku i lada moment z nieba spadnie bomba, której wybuch wyrwie ogromną dziurę w domu. Brzęczenie było dobiegającym z grani wyciem ostrzegającej przed nalotem syreny. — Musimy się stąd wydostać — powiedziałem. Czułem, jak panika chwyta mnie za gardło. — Musimy uciec, zanim spadnie bomba! — On nie wie! — zachichotała Olive. — Myśli, że zaraz zginiemy! — To tylko nawrót — zbagatelizował sprawę Millard, wzruszając rękawami bonżurki. — Nie ma się co spinać. — To się powtarza co wieczór? Pani Peregrine skinęła głową. — Każdego wieczoru — potwierdziła, lecz wcale nie poczułem się lepiej. — Możemy wyjść i pokazać Jacobowi? — zapytał Hugh. — Właśnie, możemy? — przyłączyła się Claire, tryskając entuzjazmem po dwudziestu minutach dąsów. — Nawrót zawsze jest taki piękny! Pani Peregrine odmówiła, zaznaczając, że jeszcze nie skończyli kolacji, ale dzieci tak

nalegały, że w końcu machnęła ręką i dała za wygraną. — Dobrze — westchnęła. — Ale wszyscy macie włożyć maski. Dzieci zerwały się z krzeseł i wybiegły z jadalni, wszystkie poza biedną Olive. Na szczęście ktoś litościwie wrócił, aby ją odpasać od krzesła. Pognałem za nimi przez dom aż do obitego drewnem holu, w którym każdy coś wyjął z szafki. Zanim wyszedłem, pani Peregrine wręczyła mi taki sam przedmiot, a ja przystanąłem, żeby mu się przyjrzeć. Wyglądał jak obwisła twarz z czarnej gumy, z szerokimi, szklanymi iluminatorami, które przypominały zastygłe w szoku oczy. Na dole znajdował się smutny ryj, zakończony perforowanym pojemnikiem. — Śmiało — zachęciła mnie pani Peregrine. — Proszę włożyć. Wtedy zrozumiałem, że to maska przeciwgazowa, więc nasunąłem ją na twarz i poszedłem za panią Peregrine na trawnik. Dzieci już tam czekały, rozproszone niczym figury szachowe na nieoznakowanej szachownicy. W zwróconych ku górze maskach nie dało się ich odróżnić, wszystkie wpatrywały się w kłęby czarnego dymu na niebie. W oddali, za mgłą, płonęły wierzchołki drzew, a warkot niewidocznych samolotów zdawał się dobiegać ze wszystkich stron. Co pewien czas rozlegał się stłumiony huk eksplozji, który odczuwałem w piersi niczym bicie drugiego serca. Jednocześnie uderzały we mnie fale prażącego żaru, jakby tuż przede mną otwierały się i zamykały drzwiczki piekarnika. Ja przy każdym wstrząsie pochylałem głowę, a dzieci nawet nie drgnęły. Wyraźnie zadowolone, odśpiewały piosenkę, której rytm i słowa idealnie zgrały się z hukiem spadających bomb. Gnaj, króliku, gnaj, króliku, gnaj, gnaj, GNAJ! Bam, bam, BAM, łowczy strzela tam, Nie musi jeść pasztetu, zatem Gnaj, króliku, gnaj, króliku, gnaj, gnaj, GNAJ! Gdy tylko piosenka dobiegła końca, niebo przeszyły jasne pociski smugowe, a dzieci zaczęły klaskać niczym widzowie na pokazie sztucznych ogni. Ostre błyski barw odbijały się w ich maskach. W tym momencie uświadomiłem sobie, że nocny nalot stał się elementem ich codziennego życia i już nie myślą o bombardowaniu jak o czymś przerażającym. Zdjęcie z tamtego wieczoru, które widziałem w albumie pani Peregrine, podpisano Nasz piękny pokaz. Rzeczywiście, to makabryczne zdarzenie było na swój sposób fascynujące. Zaczęło mżyć, jakby kawałki fruwającego metalu wyrwały dziury w chmurach. Wstrząsy były coraz rzadsze i wyglądało na to, że nalot dobiega końca. Dzieci powoli się rozchodziły. Sądziłem, że wracamy do środka, jednak minęły drzwi wejściowe i skierowały się ku innej części ogrodu. — Dokąd idziemy? — zwróciłem się do dwójki dzieciaków w maskach. Nic nie odpowiedziały, ale najwyraźniej wyczuły mój niepokój, bo wzięły mnie za ręce i poprowadziły za resztą. Obeszliśmy dom, a za rogiem z tyłu wszyscy zgromadzili się wokół wielkiej rzeźby z ogrodowej zieleni. Tym razem jednak nie była to postać mitologiczna, tylko mężczyzna wypoczywający w trawie. Jedną ręką opierał się o murawę, drugą wskazywał niebo. Dopiero po chwili zorientowałem się, że mam przed sobą Adama, czyli liściastą replikę fresku Michała Anioła z Kaplicy Sykstyńskiej. Dzieło prezentowało się naprawdę imponująco, jeśli wziąć pod uwagę, że wycięto je w krzakach. Niemal można było dostrzec spokojny wyraz twarzy Adama, który zamiast oczu miał dwie kwitnące gardenie.

Zauważyłem, że nieopodal stoi dziewczyna o potarganych włosach, w sukience z kwiecistymi nadrukami, połatanej tak gęsto, że przypominała patchwork. Podszedłem bliżej i wskazałem Adama. — Ty go zrobiłaś? — zagadnąłem. W odpowiedzi tylko skinęła głową. — Jak? Pochyliła się i przytrzymała otwartą dłoń ponad trawą. Po paru sekundach źdźbła zakołysały się, wyciągnęły i urosły, tworząc kępę wielkości dłoni i muskając rękę dziewczyny. — Szaleństwo — wydukałem, bo zabrakło mi słów. Nagle ktoś mnie uciszył. Wszystkie dzieci stały w milczeniu, wyciągając w górę szyje i wskazując skrawek nieba. Podniosłem wzrok, lecz widziałem tylko kłęby dymu oraz odbijającą się od nich pomarańczową łunę migotliwego ognia. Potem rozległ się warkot silnika nadlatującego samolotu. Wpadłem w panikę i uświadomiłem sobie, że właśnie tej nocy zginęli, a teraz nadszedł moment ich śmierci. Zastanawiałem się, czy to możliwe, że te dzieci każdego wieczoru tracą życie, a następnego dnia

zostają wskrzeszone przez pętlę czasu niczym syzyfowa sekta samobójców, skazanych na wieczne rozrywanie na strzępy oraz ponowne zespolenie? Mały szary obiekt przedarł się przez chmury i pędził wprost ku nam. Przyszło mi do głowy, że to skała, ale przecież skały nie świszczą podczas spadania. Gnaj, króliku, gnaj, króliku, gnaj. Uciekałbym, ale nie było czasu. Pozostało mi tylko wrzasnąć i paść na ziemię, żeby się gdzieś schować. Nie miałem jednak kryjówki, więc przywarłem do trawy i osłoniłem głowę rękami, jakbym w ten sposób mógł ją uchronić przed oderwaniem od tułowia. Zacisnąłem zęby, zamknąłem oczy i wstrzymałem oddech, ale nie usłyszałem ogłuszającego huku, na który byłem przygotowany. Zapadła przejmująca, idealna cisza. Nagle warkot silników ustał, bomby przestały świstać, umilkły wystrzały odległych dział. Poczułem się tak, jakby świat oniemiał. Czyżbym już nie żył? Odsłoniłem głowę i powoli obejrzałem się za siebie. Pochylone przez wiatr konary drzew znieruchomiały, niebo przypominało fotografię płomieni pełzających po chmurach. Krople deszczu zawisły w powietrzu tuż przed moimi oczami, a w samym środku kręgu dzieci unosiła się bomba, niczym obiekt ezoterycznego kultu. Skierowana była wierzchołkiem do dołu i zdawała się balansować na wyciągniętym palcu Adama. Potem pochłonęła mnie jasność, gorąca i idealnie biała, całkiem jak film, który zapalił się w projektorze podczas kinowego seansu.

Ledwo odzyskałem słuch, od razu dotarł do mnie śmiech. Potem biel przygasła i uświadomiłem sobie, że stoimy wokół Adama, tak jak wcześniej, tyle że bomba znikła, noc wydaje się spokojna, a jedynym źródłem światła na bezchmurnym niebie jest księżyc w pełni. Pani Peregrine podeszła i stanęła nade mną, wyciągając dłoń. Podałem jej rękę, a następnie podniosłem się chwiejnie, wciąż oszołomiony. — Zechce pan przyjąć moje przeprosiny — powiedziała pani Peregrine. — Powinnam była lepiej pana przygotować. Mimo to nie udało się jej ukryć uśmiechu. Dzieci, które ściągały maski, także wydawały się rozbawione. Najwyraźniej właśnie przeszedłem ceremonię inicjacji. Kręciło mi się w głowie i byłem w paskudnym humorze. — Chyba powinienem wrócić do domu na noc — zwróciłem się do pani Peregrine. — Tata będzie się niepokoił. — I pospiesznie dodałem: — Mogę iść do domu, prawda? — Oczywiście, że tak — zapewniła mnie i głośno spytała, kto na ochotnika zechce odprowadzić mnie do kurhanu. Ku mojemu zdumieniu zgłosiła się Emma. Pani Peregrine wyglądała na zadowoloną. — Może pani za nią ręczyć? — wyszeptałem do dyrektorki. — Jeszcze kilka godzin temu była gotowa poderżnąć mi gardło. — Panna Bloom rzeczywiście ma porywcze usposobienie, niemniej jest jedną z moich najbardziej zaufanych podopiecznych — wyjaśniła. — Ponadto uważam, że powinni państwo przedyskutować kilka spraw z dala od ciekawskich uszu. Pięć minut później oboje wyruszyliśmy w drogę. Tym razem jednak nie miałem związanych rąk, a Emma nie szturchała mnie nożem. Kilkoro młodszych dzieci podążyło za nami na skraj ogrodu, pytając, czy wrócę jutro. Odparłem coś wymijająco, bo trudno mi było pojąć, co się dzieje, i zdecydowanie nie mogłem powiedzieć nic konkretnego o przyszłości. Do ciemnego lasu weszliśmy już we dwójkę. Kiedy dom znikł w oddali, Emma wyciągnęła przed siebie rozchyloną dłoń, po czym potrząsnęła nadgarstkiem, a wtedy tuż nad jej palcami pojawiła się kulka ognia. Uniosła ją niczym kelner tacę, rozświetlając ścieżkę. Nasze dwa cienie położyły się na drzewach.

— Wiesz, że to jest strasznie czaderskie? — spytałem, żeby przerwać ciszę, która z każdą chwilą stawała się coraz bardziej kłopotliwa. — Płomień nie emituje ani czadu, ani dymu — odpowiedziała i przysunęła ogień na tyle blisko, żebym sam mógł się przekonać. Uchyliłem się i cofnąłem o kilka kroków. — Nie o to mi chodziło... Po prostu to, co robisz, jest niesamowite. — Gdybyś wyrażał się poprawnie, mogłabym cię zrozumieć — prychnęła. Staliśmy naprzeciwko siebie, utrzymując bezpieczny dystans. — Nie musisz się bać, że coś ci zrobię — powiedziała Emma nagle. — Czyżby? Skąd mogę wiedzieć, że nie uważasz mnie za jakiegoś potwora i tylko czekasz na okazję, żeby wreszcie mnie zabić? — Nie wygłupiaj się — westchnęła. — Przyszedłeś bez zapowiedzi. Nie znałam cię, a na dodatek jak szaleniec rzuciłeś się w pościg za mną. Niby co miałam sobie pomyśleć? — Jasne, rozumiem — oznajmiłem, choć przecież wcale tak nie było. Opuściła wzrok i końcem buta wyryła mały otwór w ziemi. Płomyk na jej dłoni przygasł, zmieniając kolor z pomarańczowego na chłodne indygo. — Właściwie to nieprawda — wyznała nagle i popatrzyła na mnie. — Rozpoznałam cię, bo jesteś bardzo podobny do niego. — Inni też tak czasem mówią. — Przepraszam, że wcześniej wygadywałam tyle okropieństw. Nie chciałam ci wierzyć. Nie mogłam przyjąć do wiadomości, że jesteś tym, za kogo się podajesz, bo wiedziałam, co to oznacza. — W porządku — odparłem. — Dorastając, tak bardzo chciałem poznać was wszystkich, a teraz, kiedy to się wreszcie stało... — Pokręciłem głową. — Przykro mi, że tak musiało być. Wtedy Emma szybko zarzuciła mi ręce na szyję. Płomień na jej dłoni wygasł, nim mnie dotknęła. W miejscu, gdzie się palił, jej skóra była gorąca. Przez chwilę staliśmy tak w ciemnościach, ja i nastoletnia staruszka, całkiem ładna dziewczyna, która kochała mojego dziadka, gdy był w moim wieku. W takiej sytuacji nie pozostało mi nic innego, jak tylko ją objąć. Tak właśnie zrobiłem i po chwili oboje zalaliśmy się łzami. Nagle usłyszałem, jak Emma bierze głęboki oddech. Odsunęła się, a wtedy ogień na jej dłoni ponownie ożył. — Przepraszam — powiedziała. — Zwykle nie jestem taka... — Nie przejmuj się. — Powinniśmy iść dalej. — Ty przodem — zgodziłem się. W odprężającej ciszy wędrowaliśmy przez las. — Idź po moich śladach — powiedziała Emma, kiedy naszym oczom ukazało się grzęzawisko. Gazy z bagna rozbłyskiwały gdzieś daleko w postaci zielonych stosów, jakby w ten sposób manifestowały solidarność ze światełkiem Emmy. Po dotarciu do kurhanu wkroczyliśmy do środka gęsiego, pochylając się przed wejściem. Po minięciu tylnej komory wydostaliśmy się na świeże powietrze, w którym unosiła się mgła. Emma doprowadziła mnie do ścieżki, a potem splotła palce z moimi i mocno ścisnęła. Przez chwilę milczeliśmy, aż nagle się odwróciła i pobiegła z powrotem do kurhanu. Mgła pochłonęła ją tak szybko, że przez moment nie byłem pewien, czy naprawdę się spotkaliśmy.

Powracając do miasteczka, podświadomie spodziewałem się konnych zaprzęgów na ulicach, ale zamiast wozów powitał mnie warkot generatorów prądu oraz poświata telewizorów w oknach. Wróciłem do domu. Kev znowu stał za barem. Gdy wszedłem, uniósł szklankę i skinął mi głową. Żaden

z obecnych w pubie mężczyzn nie chciał mnie linczować, a zatem w tym świecie wszystko wydawało się w porządku. Poszedłem na górę, gdzie zastałem tatę drzemiącego przed komputerem na stoliku. Gdy zamknąłem drzwi, drgnął i otworzył oczy. — Cześć! Późno wracasz. A może nie? Która godzina? — Sam nie wiem — odparłem. — Pewnie jeszcze przed dziewiątą, generatory nadal pracują. Tata przeciągnął się i potarł oczy. — Co dzisiaj porabiałeś? — zapytał. — Liczyłem na to, że spotkamy się na kolacji. — Kręciłem się trochę po tym starym domu. — Znalazłeś coś ciekawego? — Hm... niespecjalnie — zaprzeczyłem. Poniewczasie dotarło do mnie, że powinienem był wymyślić bardziej wiarygodną historię. Tata przyjrzał mi się z uwagą. — Skąd to wziąłeś? — nie odpuszczał. — Co takiego? — To ubranie. Opuściłem wzrok. Rzeczywiście, zupełnie zapomniałem o tweedowych spodniach na szelkach. — Znalazłem je w domu — odparłem, bo brakowało mi czasu na wymyślenie mniej dziwacznego wyjaśnienia. — Odjazdowe, prawda? — Włożyłeś ubranie, które znalazłeś? — Skrzywił się. — Jake, to niehigieniczne. A co się stało z twoimi dżinsami i kurtką? Musiałem zmienić temat. — Koszmarnie się upaprały, więc... — Zawiesiłem głos i demonstracyjnie zacząłem się gapić na ekran komputera. — No, no, to twoja książka? Jak idzie pisanie? Tata zamknął laptop. — Moja książka nie ma w tej chwili nic do rzeczy — oświadczył. — Ważna jest twoja terapia. Nie jestem pewien, czy doktorowi Golanowi zależało na tym, żebyś całymi dniami tkwił samotnie w starym, opuszczonym domu. Nie o to mu chodziło, gdy wyrażał zgodę na twój wyjazd. — Kurczę, chyba pobiłeś rekord — mruknąłem. — Co? — Nigdy dotąd tak długo nie wstrzymywałeś się od wspominania o moim psychiatrze. — Udałem, że patrzę na nieistniejący zegarek. — Cztery dni, pięć godzin i dwadzieścia sześć minut. — Westchnąłem. — Szkoda, że to, co dobre, nie trwa wiecznie. — Doktor Golan nam pomógł, i to bardzo — zauważył ojciec. — Bóg jeden wie, w jakim byłbyś teraz stanie, gdybyśmy na niego nie trafili. — Masz rację, tato, naprawdę mi pomógł, co nie znaczy, że powinien kontrolować całe moje życie — warknąłem. — Jezu, równie dobrze moglibyście mi kupić bransoletkę z napisem „Co by zrobił doktor Golan?”, wtedy zadawałbym sobie to pytanie przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji. Nawet przed postawieniem klocka. Czy doktor Golan chciałby, żebym postawił klocek właśnie w ten sposób? Wypróżnić się na stronie czy na środku pokoju? Jaki klocek postawić, żeby skorzystała na tym moja psychika? Tata milczał przez kilka sekund, a kiedy wreszcie przemówił, jego głos był niski i chrapliwy. Usłyszałem, że jutro idziemy razem obserwować ptaki, czy mi się to podoba, czy nie. Kiedy odparłem, że niestety, bardzo się myli, wstał i zszedł do pubu. Sądziłem, że postanowił się napić, więc poszedłem zdjąć strój klauna, ale kilka minut później zapukał do drzwi mojej sypialni. Podobno ktoś chciał rozmawiać ze mną przez telefon. Uznałem, że to mama, więc z zaciśniętymi zębami ruszyłem za tatą na dół, do kabiny telefonicznej w kącie pubu. Tam wręczył mi słuchawkę i poszedł usiąść przy stoliku, a ja starannie zamknąłem drzwi. — Halo?

— Właśnie rozmawiałem z twoim ojcem — powiedział męski głos. — Wydawał się podenerwowany. Dzwonił doktor Golan. Chciałem zaproponować, żeby obaj się wypchali, ale sytuacja wymagała odrobiny taktu. Gdybym teraz wkurzył Golana, za chwilę pakowalibyśmy walizki. Byłby to koniec naszej wyprawy. Nie mogłem jeszcze wyjechać, bo prawie nic nie wiedziałem o osobliwych dzieciach. Postanowiłem robić dobrą minę do złej gry, więc opowiedziałem doktorowi wszystko, z wyjątkiem historii o dzieciach w pętli czasu. Starałem się mówić tak, jakbym oswajał się z myślą, że na wyspie nie ma nic szczególnego, a dziadek był najzwyklejszym człowiekiem. Odbyliśmy coś w rodzaju minisesji przez telefon. — Mam nadzieję, że nie mówisz tego, co twoim zdaniem chcę usłyszeć — powiedział doktor Golan. Ostatnio bez przerwy to powtarzał. — Chyba powinienem polecieć na tę twoją wyspę i osobiście sprawdzić, co u ciebie. Przydałyby mi się krótkie wakacje. Co ty na to? „Oby to był żart” — pomyślałem. — U mnie wszystko w porządku, naprawdę — zapewniłem go. — Odpręż się, Jacob, nie mówię poważnie. Inna sprawa, że naprawdę powinienem trochę odpocząć. Poza tym wierzę ci, chyba rzeczywiście wszystko u ciebie w porządku. Powiedziałem twojemu ojcu, że najlepiej będzie, jeśli da ci trochę przestrzeni życiowej, wtedy sam poukładasz swoje sprawy. — Poważnie? — Od bardzo dawna siedzimy ci na głowie, twoi rodzice i ja. A w pewnym momencie taka sytuacja przynosi skutki odwrotne do zamierzonych. — To bardzo miło z pańskiej strony. Powiedział coś jeszcze, czego nie dosłyszałem, bo po jego stronie rozległ się okropny hałas. — Nie rozumiem, co pan mówi — oświadczyłem. — Jest pan w centrum handlowym? — Na lotnisku — odparł. — Odbieram siostrę. Życzyłem ci, żebyś się dobrze bawił. Wędruj po wyspie i nie zaprzątaj sobie głowy problemami. Niedługo się zobaczymy! — Jeszcze raz dziękuję, panie doktorze. Kiepsko się czułem, odkładając słuchawkę. Wcześniej niepotrzebnie wieszałem na Golanie psy, a przecież już drugi raz wstawił się za mną, kiedy rodzice byli przeciwko mnie. Tata sączył piwo po drugiej stronie sali. Po drodze na górę przystanąłem przy jego stoliku. — Co do jutra... — zacząłem. — Rób, co chcesz. — Na pewno? Ponuro wzruszył ramionami. — Zalecenie lekarza — mruknął. — Wrócę na kolację. Obiecuję. Ojciec tylko skinął głową. Zostawiłem go i poszedłem się położyć. Gdy zasypiałem, moje myśli błądziły wokół osobliwych dzieci i pierwszego pytania, które mi zadały, kiedy się poznaliśmy. „Czy Jacob z nami zostanie?” Pomyślałem wtedy, że w żadnym wypadku, ale właściwie czemu nie? Co bym stracił, gdybym nigdy nie wrócił do Stanów? Przypomniałem sobie swój przepastny dom w pozbawionym przyjaciół, pełnym złych wspomnień mieście. Czekało mnie tam zupełnie bezbarwne życie i nagle po raz pierwszy uświadomiłem sobie, że mógłbym z niego zrezygnować.

Rozdział siódmy

Ranek powitał nas deszczem, wiatrem i mgłą. Przez tę ponurą aurę ledwie mogłem uwierzyć, że poprzedni dzień był czymś więcej niż tylko dziwacznym, cudownym snem. Pospiesznie przełknąłem śniadanie i poinformowałem tatę, że wychodzę. Popatrzył na mnie tak, jakbym oszalał. — W taką pogodę? — zdumiał się. — I co zamierzasz robić? — Połazić trochę z... — zacząłem bez zastanowienia i urwałem. Żeby pokryć zakłopotanie, rozkaszlałem się, jakby utkwił mi w gardle kęs jedzenia. Było jednak za późno, ojciec mnie usłyszał. — Połazić? Z kim? Chyba nie z tymi raperskimi oprychami, co? Z tego dołka mogłem wydostać się tylko w jeden sposób — kopać głębiej. — Nie, nie — zaprzeczyłem. — Pewnie ich nigdy nie widziałeś, są z drugiej strony wyspy, no i... — Naprawdę? Nie miałem pojęcia, że ktoś tam mieszka. — No tak, tylko kilka osób, pasterze owiec i tacy tam — kłamałem. — Są w porządku, czuwają przed domem, kiedy jestem w środku. Przyjaciele i bezpieczeństwo. Teraz tata w żadnym razie nie mógł zaprotestować. — Chcę ich poznać — oznajmił, usiłując przybrać surowy wyraz twarzy. Często starał się to robić, bo chyba pragnął prezentować się jako rzeczowy i rozważny ojciec. — Jasne, tyle że dzisiaj spotykamy się na miejscu, więc raczej innym razem. Skinął głową i ponownie pochylił się nad śniadaniem. — Wróć na kolację — mruknął. — Przyjąłem. Zrobi się, tato. Niemal frunąłem na trzęsawisko. Pokonując miękkie błoto, starałem się pamiętać, którędy Emma wędrowała po ledwie widocznych wysepkach z trawy. Przez cały czas martwiłem się, że po drugiej stronie kurhanu będzie tylko deszcz i ruina domu. Nic dziwnego, że odetchnąłem z ulgą, gdy ponownie znalazłem się w trzecim dniu września 1940 roku. Wszystko wyglądało dokładnie tak, jak wczoraj: dzień był ciepły i słoneczny, mgła znikła, a niebo miało pogodną, błękitną barwę. Chmury tworzyły kształty, które wydały mi się krzepiąco znajome. Co więcej, Emma już na mnie czekała na skraju kopca, zabawiając się ciskaniem kamieni w bagno. — Nareszcie! — Zerwała się na równe nogi. — Chodź, wszyscy na ciebie czekają. — Na mnie? — Pewnie! — Przewróciła oczami ze zniecierpliwieniem, złapała mnie za rękę i pociągnęła za sobą. Poczułem ogromny entuzjazm, nie tylko ze względu na jej dotyk, ale i na myśl o tym, co mnie czeka w tym dniu pełnym nieograniczonych możliwości. Choć w zasadzie miał się nie różnić od poprzedniego, choć będzie wiał ten sam wiatr i na ziemię spadną te same gałęzie drzew, ja doświadczę go na nowo, podobnie jak osobliwe dzieci. One stały się bogami tego niespotykanego skrawka nieba, ja zaś byłem ich gościem. Pognaliśmy przez trzęsawisko i las, jakbyśmy chcieli uniknąć spóźnienia na umówione spotkanie. Gdy dotarliśmy do domu, Emma zaprowadziła mnie do ogrodu z tyłu, gdzie stała

nieduża, drewniana scena. Dzieci wbiegały do budynku i wypadały z niego, niosąc rekwizyty, dopinając marynarki i obszyte cekinami sukienki. Mała orkiestra, złożona zaledwie z harmonii, sfatygowanego puzonu i piły, na której Horace grał, posługując się smyczkiem, rozgrzewała się przed występem. — Co to ma być? — spytałem Emmę. — Wystawiacie sztukę? — Zobaczysz — odparła. — Kto gra? — Zobaczysz. — O czym będzie? W odpowiedzi tylko mnie uszczypnęła. Ktoś dmuchnął w gwizdek i wszyscy pobiegli zająć miejsca w rzędzie ustawionych przed sceną składanych krzeseł. Emma i ja usiedliśmy akurat w chwili, gdy kurtyna się rozsunęła i odsłoniła słomkowy kapelusz kanotiera, unoszący się nad garniturem w jaskrawe czerwono-białe pasy. Nagle usłyszałem głos i dotarło do mnie, że na scenie jest Millard. No jasne. — Paaaanie i panoooowie! — zapiał. — Z największą przyjemnością pragnę zaprezentować państwu jedyny w swoim rodzaju, niepowtarzalny spektakl, jakiego historia nie zna! Za chwilę ujrzymy pokaz nieopisanego męstwa i niewiarygodnej sztuki magicznej! Widowisko będzie tak wyjątkowe, że nie uwierzą państwo własnym oczom! Zacni obywatele, oto pani Peregrine i jej osobliwe dzieci! Millard uchylił kapelusza, a publiczność nagrodziła go gromkimi brawami. — Pierwszy pokaz iluzji zademonstruje pani Peregrine we własnej osobie! Dał nura za kurtynę, a po chwili wyłonił się z prześcieradłem przewieszonym na jednej ręce i sokołem wędrownym siedzącym na drugiej. Skinął orkiestrze, która zarzęziła jakiś odpustowy kawałek. Emma szturchnęła mnie łokciem. — Teraz uważaj — wyszeptała. Millard postawił sokoła na scenie. Potem rozpostarł prześcieradło, oddzielając nim ptaka od publiczności, i zaczął odliczać: — Trzy, dwa, jeden! Na „jeden” usłyszałem charakterystyczny trzepot skrzydeł i zobaczyłem panią Peregrine — ludzką głowę — wychylającą się nad materiałem przy jeszcze większym aplauzie publiczności. Miała zmierzwione włosy i widziałem ją tylko od ramion w górę, a więc za prześcieradłem była całkiem goła. Najwyraźniej przed przemianą w ptaka należało się pozbyć ubrania. Pani Peregrine chwyciła krawędzie prześcieradła i szczelnie się nim owinęła. — Pan Portman! — odezwała się, spoglądając na mnie ze sceny. — Ogromnie się cieszę z pańskiego powrotu. Obejrzy pan skromny pokaz, z którym w dawnych dobrych czasach jeździliśmy po kontynencie. Pomyślałam, że uzna pan nasze widowisko za pouczające. Następnie zamaszystym krokiem zeszła ze sceny, by wrócić do domu i się ubrać. Osobliwe dzieci jedno po drugim wstawały z krzeseł na widowni i wchodziły na scenę, żeby zademonstrować swoje umiejętności. Millard ściągnął z siebie ubranie i całkiem niewidzialny żonglował szklanymi butelkami. Olive zdjęła ołowiane buty i wykonała serię przeczących prawu grawitacji ćwiczeń gimnastycznych na poręczach. Emma wznieciła ogień, połknęła go i potem wydmuchała, ani trochę się przy tym nie parząc. Biłem brawo z takim zapałem, że niewiele brakowało, a moje dłonie pokryłyby się bąblami. Gdy Emma wróciła na miejsce, spojrzałem na nią z ciekawością. — Nie rozumiem — zacząłem. — Naprawdę występowaliście tak przed ludźmi? — Oczywiście — przytaknęła. — Zwykłymi ludźmi? — Pewnie, najzwyklejszymi na świecie. Dlaczego osobliwcy mieliby płacić za oglądanie czegoś, co sami potrafią zrobić? — Przecież w ten sposób się demaskowaliście. — Nikt niczego nie podejrzewał — zapewniła mnie i zachichotała. — Ludzie przychodzili pooglądać dodatkowe atrakcje, zobaczyć popisy, sztuczki i takie tam. Wszyscy zakładali,

że właśnie to pokazujemy. — Najciemniej jest pod latarnią, no nie? — Większość osobliwców tak zarabiała na życie — westchnęła. — I nikt nigdy się nie zorientował, jak jest naprawdę? — Co pewien czas za kulisy wpadał jakiś wścibski palant i zadawał kłopotliwe pytania. Dlatego właśnie zawsze mieliśmy pod ręką kogoś bardzo silnego, kto wyrzucał ciekawskich na zbity pysk. O wilku mowa... Oto i ona! Na scenie pojawiła się dziewczynka o chłopięcej urodzie, ciągnąc zza kurtyny głaz wielkości małej lodówki. — Bronwyn może i nie jest najbystrzejsza w tym całym towarzystwie, ale ma wielkie serce i oddałaby życie za przyjaciół — szepnęła Emma. — Znamy się jak łyse konie. Ktoś puścił w obieg stos pocztówek reklamowych, którymi pani Peregrine niegdyś kusiła publiczność. Gdy kartki dotarły do mnie, na wierzchu ujrzałem zdjęcie Bronwyn. Stała boso, wpatrzona w aparat fotograficzny ponurym, wyzywającym wzrokiem. Na odwrocie widniał napis: NIEZWYKŁA SIŁACZKA ZE SWANSEA! — Dlaczego nie podnosi głazu, skoro powinna to robić na scenie? — zdziwiłem się. — Jest w fatalnym humorze, bo Ptaszysko kazało jej „ubrać się jak dama” do zdjęcia — wyjaśniła Emma. — Bronwyn odmówiła podnoszenia czegokolwiek, nawet pudła na kapelusze. — Wygląda na to, że zrezygnowała także z butów. — Prawie nigdy ich nie nosi.

Bronwyn dowlokła głaz na środek sceny i przez krótką, kłopotliwą chwilę tylko wpatrywała się w tłum, jakby kazano jej zrobić przerwę dla podkreślenia dramatyzmu sytuacji. Wreszcie pochyliła się, złapała skałę wielkimi dłońmi i powoli uniosła ją nad głowę. Wszyscy bili brawo i krzyczeli z entuzjazmem, choć zapewne tysiące razy byli świadkami tego popisu. Czułem się niemal jak na wiecu dopingującym w szkole, do której nie uczęszczałem. W końcu Bronwyn ziewnęła i poszła sobie z głazem pod pachą, a jej miejsce na scenie zajęła dziewczyna o rozczochranych włosach. Emma poinformowała mnie, że to jest Fiona. Dziewczyna stanęła za donicą pełną ziemi i uniosła nad nią dłonie jak dyrygent. Orkiestra zagrała Lot trzmiela (najlepiej, jak potrafiła, czyli nieszczególnie czysto), a wyraźnie skupiona Fiona z wysiłkiem poruszyła rękami. Muzyka stawała się coraz głośniejsza i w pewnej chwili z ziemi wyłonił się rząd stokrotek, które zaczęły kierować główki ku dłoniom Fiony. Wyglądało to jak scena z filmu przyrodniczego, kiedy w przyspieszonym tempie widać wzrastające rośliny, tyle tylko, że Fiona zdawała się wyciągać kwiaty z ilastej grządki, zupełnie jakby były przywiązane

niewidzialnymi sznurkami. Dzieci z szeroko otwartymi ustami śledziły występ, a na koniec zerwały się z miejsc, żeby wiwatować na stojąco. Emma przewertowała pocztówki i wyjęła ze sterty podobiznę Fiony. — To moja ulubiona kartka — wyznała. — Kilka dni pracowaliśmy nad jej kostiumem. Spojrzałem na fotografię. Ubrana jak żebraczka dziewczyna stała z kurą w rękach. — Kim ona miała być? — zdziwiłem się. — Bezdomną chłopką? Emma mnie uszczypnęła. — Miała wyglądać zwyczajnie, jak dzikuska — odparła. — Nazywaliśmy ją Jill z dżungli. — Naprawdę pochodzi z dżungli? — Z Irlandii. — W dżungli często spotyka się kury? Uszczypnęła mnie ponownie. Kiedy tak szeptaliśmy, na scenie do Fiony dołączył Hugh i otworzył usta, wypuszczając pszczoły, które natychmiast wzięły się do zapylania kwiatów Fiony. Wyglądało to tak, jakby owady odbywały dziwaczny rytuał godowy. — Co jeszcze Fiona uprawia oprócz krzaków i kwiatów? — zapytałem. — Wszystkie te warzywa. — Emma wskazała ogrodowe grządki. — Bywa, że i drzewa. — Poważnie? Całe drzewa? Ponownie przejrzała pocztówki. — Czasami bawimy się w Jasia i łodygę fasoli. Ktoś chwyta sadzonkę na skraju lasu, siada na niej, a potem patrzymy, jak wysoko roślina wzejdzie za sprawą Fiony. — Znalazła odpowiednie zdjęcie i postukała w nie palcem. — To był rekord — oświadczyła z dumą. — Dwadzieścia metrów. — Musicie okropnie się tutaj nudzić, co? Chciała mnie znowu uszczypnąć, ale złapałem ją za rękę. Nie jestem specjalistą od dziewczyn, jednak kiedy któraś usiłuje cię szczypać po raz czwarty, z pewnością ma ochotę na flirt. Gdy Fiona i Hugh zeszli ze sceny, obejrzeliśmy jeszcze kilka pokazów, ale potem dzieci zaczęły się niecierpliwić i trzeba było zakończyć widowisko. Wszyscy się rozbiegli i przez resztę dnia delektowaliśmy się letnią błogością. Mogliśmy wypoczywać na słońcu, sącząc napój z limonek, grać w krokieta, pielęgnować ogród, który dzięki Fionie właściwie nie wymagał pielęgnacji, i rozmawiać o tym, co będzie na lunch. Chciałem się dowiedzieć od pani Peregrine czegoś więcej o moim dziadku, ale poszła do gabinetu, by poprowadzić lekcję dla młodszych dzieci. Starannie omijałem temat dziadka w rozmowach z Emmą, która posępniała na każdą wzmiankę o nim. Ponieważ wyglądało na to, że mam mnóstwo czasu, rozmarzony i oszołomiony snułem się po okolicy, ciesząc się leniwym dniem i południowym ciepłem, które odebrały mi chęć na jakiekolwiek bardziej wyczerpujące czynności.

Po dekadenckim lunchu, złożonym z kanapek z gęsiną oraz czekoladowego puddingu, Emma nabrała ochoty na pływanie i zaczęła przekonywać do tego pomysłu starszych kolegów. — Wykluczone — jęknął Millard, wcześniej rozpiąwszy górny guzik spodni. — Napchałem się jak małpa kitu. Odpoczywaliśmy, rozwaleni na pluszowych fotelach w salonie i tak najedzeni, że aż bliscy pęknięcia. Bronwyn leżała z podkulonymi nogami i głową wepchniętą między dwie poduszki.

— Poszłabym prosto na dno — mruknęła cicho. Mimo to Emma nie dawała za wygraną. Po dziesięciu minutach namawiania wyrwała Hugh, Fionę oraz Horace’a z drzemki i rzuciła wyzwanie pływackie Bronwyn, która najwyraźniej nie była w stanie odpuścić sobie żadnej formy rywalizacji. Widząc, że wychodzimy, Millard zbeształ nas za próbę pozostawienia go w domu. Najlepsze miejsce do pływania znajdowało się nad przystanią, ale żeby tam dotrzeć, należało przemaszerować przez miasteczko. — A co z tymi stukniętymi pijakami, którzy wzięli mnie za niemieckiego szpiega? — spytałem. — Nie mam ochoty uciekać przed tłumem facetów z pałkami. — Głuptasie, to było wczoraj — westchnęła Emma. — Niczego nie będą pamiętali. — Wystarczy, że owiniesz się ręcznikiem, wtedy nie zobaczą twojego ubrania... z przyszłości — dodał Horace. Miałem na sobie dżinsy i T-shirt, czyli typowy strój, a Horace jak zwykle ubrany był w czarny garnitur. Wyglądało na to, że ma identyczny gust jak pani Peregrine, bo bez względu na okoliczności oboje nosili chorobliwie oficjalne ubiory. Jego podobiznę również widziałem wśród zdjęć, które wysypały się z rozbitego kufra. Aby prezentować się elegancko, przesadził na wszystkich frontach: miał cylinder, laskę, monokl i wszelkie dodatki. — Słusznie. — Uniosłem brew, spoglądając na Horace’a. — Nie chciałbym, aby ktoś uznał, że jestem dziwnie ubrany. — Jeśli masz na myśli moją kamizelkę, to przyznaję, nie ubieram się zgodnie z najnowszą modą — odparł wyniośle, a reszta zachichotała. — Bardzo proszę, nabijajcie się ze starego Horace’a! Możecie mnie nazywać dandysem, jeśli macie ochotę, ale nie powinniście ubierać się jak powsinogi tylko dlatego, że miejscowi nie pamiętają waszych strojów! — Demonstracyjnie poprawił klapy, wywołując salwę śmiechu. Zirytowany, oskarżycielskim gestem wycelował palec w mój T-shirt. — Co się zaś tyczy ciebie, niech Bóg ma nas w swojej opiece, jeśli tak kiedyś mają wyglądać nasze ubrania! Gdy śmiech ucichł, odciągnąłem Emmę na bok. — Dlaczego właściwie Horace jest osobliwy? — wyszeptałem. — Nie licząc stroju? — Ma prorocze sny — odparła. — Co rusz śnią mu się niewiarygodne koszmary, które niepokojąco często się sprawdzają. — Naprawdę? Jego sny zwykle się sprawdzają? — Sam go zapytaj. Horace nie był jednak w nastroju na pogawędkę ze mną, więc postanowiłem zamienić z nim słowo przy innej okazji. Kiedy dotarliśmy do miasteczka, opasałem biodra jednym ręcznikiem, drugi zarzuciłem na ramiona. Dotąd nie usłyszałem jeszcze żadnego proroctwa Horace’a, nie mylił się jednak co do jednego: rzeczywiście, nikt mnie nie rozpoznał. Idąc główną drogą, wyczuwaliśmy na sobie badawcze spojrzenia, ale nas nie zaczepiano. Minęliśmy grubasa, który przyczepił się do mnie w barze — tym razem nabijał fajkę przed trafiką i paplał o polityce do jakiejś kobiety, która ledwie go słuchała. Gdy przechodziliśmy obok, mimowolnie wbiłem w niego wzrok, a on całkiem obojętnie odwzajemnił moje spojrzenie.

Czułem się tak, jakby ktoś wyzerował całe miasteczko. Bezustannie zauważałem zdarzenia z poprzedniego dnia. Drogą pędził na łeb na szyję ten sam wóz, tylne koło tak samo ślizgało się po żwirze, te same kobiety stały w kolejce do studni. Mężczyzna, który smołował dno łodzi wiosłowej, od wczoraj nie posunął się ani trochę z robotą. Niemal oczekiwałem, że ujrzę własnego sobowtóra, jak zwiewa przed tłumem, ale pętla czasowa najwyraźniej funkcjonowała inaczej. — Na pewno sporo wiecie o tym, co się tutaj dzieje — zauważyłem. — Wczoraj

spodziewaliście się samolotów i przejazdu wozu. — To Millard wie wszystko — poinformował mnie Hugh. — Istotnie — przyznał Millard. — Prawdę mówiąc, jestem w trakcie sporządzania pierwszego na świecie pełnego opisu wydarzeń jednego dnia z życia miasteczka, i to z perspektywy każdego mieszkańca z osobna. Badam każdą czynność, każdą rozmowę, każdy odgłos każdego ze stu pięćdziesięciu dziewięciu ludzi oraz trzystu trzydziestu dwóch zwierząt na Cairnholm, minuta po minucie, od wschodu do zachodu słońca. — Niewiarygodne — powiedziałem. — W rzeczy samej — zgodził się. — Przez skromne dwadzieścia siedem lat poddałem obserwacjom prawie wszystkich ludzi i połowę zwierząt. Zaniemówiłem. — Dwadzieścia siedem lat? — Trzy lata poświęcił samym świniom! — wtrącił się Hugh. — Codziennie, od rana do wieczora, przez trzy lata notował zachowania świń. Wyobrażasz to sobie? „Ta zwaliła stertę świńskich placków z tyłka!” „Tamta chrumknęła i położyła się spać we własnych brudach!” — Notatki są absolutnie niezbędne podczas prowadzenia obserwacji — oświadczył Millard cierpliwie. — Rozumiem jednak twoją zazdrość, Hugh. Moja praca zapowiada się na bezprecedensowe osiągnięcie w historii nauk akademickich. — Nie zadzieraj nosa — upomniała go Emma. — Twoja praca także będzie bezprecedensowym gniotem w historii nudziarstwa. Jeszcze nikt nigdy nie napisał czegoś tak beznadziejnie nudnego! Zamiast odpowiedzieć, Millard zaczął nas informować o zdarzeniach, które lada moment miały się rozegrać. — Pani Higgins zaraz dostanie ataku kaszlu — przewidział, a dosłownie po sekundzie idąca ulicą kobieta zaniosła się kaszlem tak silnym, że aż poczerwieniała na twarzy. — A teraz rybak będzie lamentował nad trudnościami z uprawianiem swojego zawodu podczas wojny. I rzeczywiście, gość z wózkiem pełnym sieci odwrócił się do drugiego mężczyzny, mówiąc: — Tyle teraz pływa tych cholernych łodzi podwodnych, że strach wsadzić rękę do wody po własny połów! Zgodnie z oczekiwaniami byłem pod wrażeniem i poinformowałem o tym Millarda. — Cieszę się, że ktoś docenia mój wysiłek — odparł. Szliśmy wzdłuż ruchliwego nabrzeża, aż wreszcie port pozostał za nami i dotarliśmy do skalistego brzegu, który ciągnął się do cypla i piaszczystej zatoczki. Rozebrałem się do bielizny, podobnie jak inni chłopcy — z wyjątkiem Horace’a, który postanowił zdjąć wyłącznie buty i krawat. Dziewczęta oddaliły się, żeby włożyć skromne, staromodne kostiumy kąpielowe. Potem wszyscy wskoczyliśmy do wody. Bronwyn i Emma urządziły sobie wyścig, reszta pływała pieskiem. Na koniec, zmęczeni, wygramoliliśmy się na piasek, żeby uciąć sobie drzemkę. Kiedy upał stał się nieznośny, pobiegliśmy do morza i ponownie wypełzliśmy na brzeg, gdy zrobiło się nam zimno. Powtarzaliśmy to tak długo, aż nasze cienie zaczęły się wydłużać. Wtedy przyszło nam do głowy, żeby pogadać. Moi nowi znajomi zasypali mnie gradem pytań, na które pod nieobecność pani Peregrine mogłem szczerze odpowiadać. Dzieciaki chciały wiedzieć, jaki jest mój świat, co ludzie jedzą i piją, w co się ubierają. Kiedy nauka przezwycięży choroby i śmierć? Nieźle im się tu żyło, ale tęsknili za nowymi twarzami i opowieściami. Wyjaśniałem im wszystko najlepiej, jak potrafiłem, próbując przypomnieć sobie istotne informacje z historii XX wieku, którą poznawałem na lekcjach pani Johnston. Lądowanie na Księżycu! Mur berliński! Wietnam! Moja wiedza okazała się jednak niedostatecznie wyczerpująca. Największe zdumienie wzbudziły nowinki techniczne oraz informacje o stopie życiowej ludzi w moich czasach. Mieliśmy klimatyzowane domy. Osobliwcy słyszeli o telewizji, ale nigdy nie widzieli telewizora i byli wstrząśnięci informacją, że moja rodzina ma pudło gadającoobrazkowe w niemal każdym pokoju. Podróże lotnicze stały się powszechne i równie przystępne dla nas jak przejazdy kolejowe dla nich. Nasze wojsko prowadziło walki z użyciem zdalnie sterowanych samolotów. Mieliśmy przy sobie skomputeryzowane telefony, które mieściły się

w kieszeni. Chociaż komórka była martwa w pętli czasowej (nie wiadomo dlaczego nie działała tutaj elektronika), to i tak pokazałem im błyszczący i elegancki telefon. Słońce chyliło się ku zachodowi, kiedy w końcu wyruszyliśmy w drogę powrotną. Emma nie opuszczała mnie ani na moment, a podczas marszu co rusz muskaliśmy się grzbietami dłoni. Na rogatkach przystanęła pod jabłonią, żeby zerwać jabłko, ale nawet na palcach nie mogła dosięgnąć najniższego. Jak na dżentelmena przystało, postanowiłem ją podsadzić. Objąłem Emmę w talii i podniosłem, z trudem tłumiąc stęknięcie. Jej wilgotne włosy zalśniły w słońcu, kiedy wyciągnęła bladą rękę. Postawiłem Emmę z powrotem na ziemi, a wtedy ona cmoknęła mnie w policzek i wręczyła mi jabłko. — Zasłużyłeś — powiedziała. — Na jabłko czy na pocałunek? Roześmiała się i ruszyła przed siebie, żeby dogonić resztę dzieciaków. Nie wiedziałem, jak nazwać to, co między nami iskrzyło, ale było mi z tym bardzo dobrze. Nasze uczucia były niemądre, kruche i przyjemne. Wsunąłem jabłko do kieszeni i pobiegłem za Emmą. Kiedy znaleźliśmy się na skraju trzęsawiska i oznajmiłem, że muszę wracać, wydęła usta, jakby się dąsała. — Pozwól przynajmniej, że cię odprowadzę — oznajmiła. Pomachaliśmy innym na pożegnanie i skierowaliśmy się do kurhanu. Po drodze starałem się jak najlepiej zapamiętać, gdzie Emma stawia stopy. — Przejdź ze mną na drugą stronę, choć na chwilę — zaproponowałem. — Nie powinnam. Muszę wracać, bo Ptaszysko nabierze podejrzeń. — O co będzie nas podejrzewać? Emma uśmiechnęła się kokieteryjnie. — O coś... — O coś? — Nigdy nie traci czujności — dodała ze śmiechem, a ja postanowiłem zmienić taktykę. — W takim razie wpadnij do mnie jutro. — Mamy się spotkać po drugiej stronie? — Czemu nie? Pani Peregrine nie będzie nas pilnowała, bo znajdziemy się za daleko. Mogłabyś nawet poznać mojego tatę. Rzecz jasna, nie powiemy mu, kim jesteś. Dzięki temu być może trochę przestanie się przejmować tym, gdzie się włóczę i co robię przez cały czas. Marzy o tym, żebym chodził z tak seksowną dziewczyną, jak ty. Sądziłem, że Emma uśmiechnie się na wzmiankę o seksownej dziewczynie, a tymczasem spoważniała. — Ptaszysko pozwala nam opuszczać pętlę tylko na kilka minut za każdym razem, aby łącznik się nie zasklepił — odparła. — Więc powiedz jej, że właśnie to robisz! — Bardzo bym chciała, ale to zły pomysł — westchnęła. — Krótko was trzyma, nie ma co — burknąłem. — Pies łańcuchowy ma więcej swobody. — Nie masz pojęcia, o czym mówisz — obraziła się natychmiast. — Dziękuję za przyrównanie mnie do psa. Bardzo to miłe, nie ma co. Zdumiało mnie, że w tak krótkim czasie flirt przerodził się w kłótnię. — Nie o to mi chodziło — bąknąłem. — Nie to, żebym nie chciała — mruknęła. — Po prostu nie mogę. — W takim razie dobijmy targu. Zapomnij o przyjściu na cały dzień. Wyskoczysz tylko na minutkę, za to już teraz. — Na jedną minutę? Co możemy zrobić w minutę? — Zdziwisz się. — Obdarzyłem ją szerokim uśmiechem. — Powiedz! — Popchnęła mnie. — Pstryknę ci zdjęcie. Jej uśmiech przygasł.

— Nie wyglądam dziś szczególnie ładnie — zauważyła z powątpiewaniem. — Wyglądasz świetnie, słowo. — Na jedną minutę? Obiecujesz? — upewniła się. Puściłem ją przodem. Gdy oboje wyszliśmy z kurhanu, świat był zasnuty mgłą i chłodny, ale przynajmniej deszcz ustał. Wyciągnąłem telefon i z radością przekonałem się, że moja teoria była słuszna. Poza pętlą elektronika funkcjonowała bez zarzutu. — Gdzie ten twój aparat? — spytała, drżąc z zimna. — Miejmy to już za sobą! Uniosłem telefon i pstryknąłem jej zdjęcie. Pokręciła głową, jakby w moim dziwacznym świecie już nic nie mogło jej zaskoczyć, a potem rzuciła się do ucieczki i musiałem ją ścigać wokół kurhanu. Oboje śmialiśmy się do rozpuku, kiedy Emma kryła się, wyskakiwała z kryjówki i wdzięczyła do obiektywu. W ciągu minuty zrobiłem tyle fotografii, że niemal zabrakło mi miejsca w pamięci telefonu. Emma pobiegła do otworu w kurhanie i przesłała mi całusa. — Do jutra, chłopcze z przyszłości! — krzyknęła. Pomachałem jej na do widzenia, a wtedy wskoczyła do kamiennego tunelu.

Dobiegłem do miasteczka, podskakując radośnie i szczerząc zęby w idiotycznym uśmiechu, choć byłem przemarznięty na kość i mokry. Kilka przecznic od knajpki usłyszałem dziwny dźwięk, przebijający się przez warkot generatorów. Ktoś wołał mnie po imieniu. Ruszyłem w kierunku, z którego dobiegał głos, i po chwili ujrzałem ojca. Stał na ulicy, ubrany w ociekający wodą sweter, a z jego ust wydobywały się kłęby pary wodnej, podobnej do spalin z tłumika w zimny poranek. — Jacob! Szukałem cię! — Kazałeś mi wrócić przed kolacją, więc jestem! — Mniejsza z kolacją, chodź. Ojciec nigdy nie rezygnował z kolacji. Z całą pewnością stało się coś niedobrego. — Co jest grane? — Dowiesz się po drodze — zapowiedział, prowadząc mnie w stronę pubu. Nagle spojrzał na mnie z uwagą. — Jesteś cały mokry! — wykrzyknął. — Na litość boską, drugą kurtkę też zgubiłeś? — Eee... hm.... — I dlaczego jesteś taki czerwony na twarzy? Wyglądasz, jakbyś miał poparzenia słoneczne. Cholera. Tak się kończy popołudnie na plaży, kiedy człowiek nie użyje filtra przeciwsłonecznego. — Biegłem i się zgrzałem — wykrztusiłem, choć na rękach miałem gęsią skórkę z zimna. — Co się stało? Umarł ktoś? — Nie, nie — zaprzeczył tata. — Może w pewnym sensie. Owce. — Co to ma wspólnego z nami? — Ludzie myślą, że to robota dzieciaków. Coś w rodzaju wandalizmu. — Jacy ludzie? Owcza policja? — Rolnicy — mruknął ojciec. — Przesłuchali wszystkich poniżej dwudziestki. Jak się domyślasz, bardzo ich ciekawi, gdzie ty się podziewałeś przez cały dzień. Poczułem ucisk w brzuchu. Nie miałem niepodważalnego alibi, więc w drodze do Celi Duchownej gorączkowo rozmyślałem, co powinienem powiedzieć. Przed pubem stała grupa wyraźnie wkurzonych hodowców owiec, otoczona gromadką gapiów. Jeden z rolników ubrany był w ubłocony kombinezon i z groźną miną opierał się na widłach. Drugi trzymał za kołnierz Robala w neonowych spodniach od dresu i koszulce z napisem UWIELBIAM, JAK MI MÓWIĄ WIELKI TATKO. Robal najwyraźniej płakał, miał smarki na górnej wardze.

Gdy się zbliżaliśmy, trzeci rolnik, chudy jak tyczka facet w czapce zrobionej na drutach, wycelował we mnie palec. — Tu jest! — krzyknął. — Gdzieś ty się włóczył, synu? Tata poklepał mnie po plecach. — Powiedz im — zachęcił mnie z przekonaniem. — Łaziłem po drugiej stronie wyspy. — Usiłowałem mówić tak, jakbym nie miał nic do ukrycia. — Zajrzałem do dużego domu. Gość w czapce popatrzył na mnie niepewnie. — Jakiego znowu dużego domu? — Tej starej rudery w lesie — pospieszył z wyjaśnieniem facet z widłami. — Tylko patentowany dureń mógłby tam wchodzić. Ruina się wali, a na dokładkę tam straszy. Czapka zmrużył oczy. — W dużym domu? Niby że z kim? — Z nikim — wyjaśniłem, a tata zerknął na mnie podejrzliwie. — Gówno prawda! Po mojemu żeś był z tym tutaj! — wydarł się rolnik, który trzymał Robala. — Nigdy nie zabiłem żadnej owcy! — krzyknął Robal. — Morda w kubeł! — warknął jego strażnik. — Jake? — odezwał się tata. — A twoi przyjaciele? — Cicho bądź, tato. Czapka się odwrócił i splunął. — Cholerne, zakłamane nasienie — wycedził do mnie. — Powinienem spuścić ci manto pasem, na oczach Boga i ludzi! — Trzymaj się pan od niego z daleka — oznajmił tata tonem bardzo surowego ojca. Czapka zaklął i ruszył ku niemu. Wyprostowali się, gotowi do walki, zanim jednak zdążyli się pobić, usłyszałem znajomy głos. — Czekaj no, Dennis, musimy to wyjaśnić. — Martin wyłonił się z tłumu i stanął między tatą a Czapką. — Na początek niech pan powtórzy, co syn panu powiedział. Tata wpatrywał się we mnie ponuro. — Podobno poszedł spotkać się z przyjaciółmi po drugiej stronie wyspy — odparł. — Jakimi przyjaciółmi? — spytał Widły. Było jasne, że wpadnę po uszy w bagno, jeśli nie wymyślę czegoś szokującego. Nie mogłem powiedzieć im o dzieciach, zresztą i tak by nie uwierzyli, więc musiałem zaryzykować. — Nie chodzi o nikogo konkretnego. — Spuściłem wzrok, udając zakłopotanie. — To urojeni przyjaciele. — Co on tam gada? — Mówi, że spotyka się z urojonymi przyjaciółmi — wyjaśnił skrępowany tata. Rolnicy wymienili skonsternowane spojrzenia. — Widzicie? — oznajmił Robal z nadzieją. — To jakiś popieprzony psychol! To na pewno jego robota! — W życiu nie tknąłem żadnych owiec — zaprotestowałem, ale nikt mnie nie słuchał. — To nie robota Amerykańca — orzekł strażnik Robala i wykręcił mu koszulę. — Ten tu już pokazał, na co go stać. Kilka lat temu widziałem, jak skopał jagnię z urwiska. Żebym na własne oczy nie zobaczył, to bym nie uwierzył. Jak już zrzucił zwierzaka, tom go spytał, czemu. I co powiedział? Że chciał sprawdzić, czy umie fruwać. Zwykły świr, ot co. Ludzie zamruczeli z odrazą. Widać było, że Robal poczuł się nieswojo, ale nie zarzucił rolnikowi kłamstwa. — A gdzie jego kumpel, ten, co handluje rybami? — zainteresował się Widły. — Jak ten tu maczał paluchy w mokrej robocie, to idę o zakład, że tamten drugi też. Ktoś powiedział, że Dylan kręcił się ostatnio przy nabrzeżu, więc kilku mężczyzn ruszyło na poszukiwania. — A może to robota wilka albo zdziczałego psa? — zasugerował tata. — Mojego ojca

zagryzły psy. — Jedyne psy na Carinholm to te pasterskie — odparł Czapka. — A pies pasterski raczej nie ma w zwyczaju zabijania owiec. Miałem nadzieję, że tata sobie odpuści i odejdziemy, korzystając z okazji, ale on najwyraźniej wczuł się w rolę Sherlocka Holmesa. — O ilu owcach mówimy? — spytał. — O pięciu — odpowiedział z kwaśną miną czwarty rolnik, niski facet, który dotąd milczał. — Wszystkie moje, zabite w zagrodzie. Bidaki nawet nie miały szansy uciec. — Pięć owiec. Jak panowie myślą, ile krwi jest w pięciu owcach? — dopytywał się tata. — Będzie balia, nie ma co — oszacował Widły. — Więc ten, kto to zrobił, musiałby być cały we krwi, prawda? Rolnicy popatrzyli po sobie, potem spojrzeli na mnie i wreszcie na Robala. Na koniec wzruszyli ramionami i podrapali się po głowach. — Może być, że to robota lisów — orzekł Czapka. — Jak już, to całego stada — dodał Widły z powątpiewaniem. — O ile zbierze się tyle na wyspie. — A na mój rozum to rany są zbyt równe — wtrącił strażnik Robala. — Takie można zrobić tylko nożem. — Trudno w to uwierzyć — powiedział tata. — Pan idzie i sam zobaczy — zaproponował Czapka. Tłum się przerzedził, więc w towarzystwie jeszcze kilku osób udaliśmy się za rolnikami na miejsce zbrodni. Po pokonaniu niedużego wzniesienia przeszliśmy przez pobliskie pole, aby w końcu dotrzeć do małej, brązowej obórki z prostokątną zagrodą z tyłu. Zbliżywszy się, ostrożnie zajrzeliśmy tam przez sztachety płotu. To, co się ukazało naszym oczom, było niemal groteskowo straszne i wyglądało niczym dzieło szalonego impresjonisty, który uznaje wyłącznie czerwoną farbę. Zadeptaną trawę pokrywała krew, zbryzgane nią były również podniszczone słupki w ogrodzeniu oraz sztywne, białe trupy owiec. Okrutnie pomordowane zwierzęta leżały w upiornych pozach. Jedna z owiec chyba usiłowała przed śmiercią wdrapać się na płot i jej chude nogi utkwiły między sztachetami. Teraz zwisała pod nienaturalnym kątem, rozorana od gardła do krocza, jakby ktoś rozpiął ukryty suwak. Musiałem odwrócić wzrok. Pozostali wyszeptali coś do siebie i pokręcili głowami, ktoś cicho gwizdnął. Robal zakrztusił się, jakby był bliski wymiotów, a potem zalał się łzami, co rolnicy potraktowali jak przyznanie się do winy. Wyszli z założenia, że mają do czynienia z kryminalistą, który nie jest w stanie oglądać skutków własnej zbrodni, i odprowadzili Robala do muzeum Martina, żeby zamknąć go w dawnej zakrystii, obecnie służącej za prowizoryczną więzienną celę. Dowiedziałem się, że pozostanie tam do czasu sprowadzenia policji ze stałego lądu. Szybko zapadał siny zmierzch. Zostawiwszy rolnika przy jego powyrzynanych owcach, wróciliśmy do miasteczka, z trudem pokonując mokre wzgórza. Gdy znalazłem się w pokoju, od razu stało się jasne, że nie uniknę trudnej rozmowy z ojcem. Postanowiłem rozbroić go, zanim zdąży mnie zaatakować. — Nakłamałem ci, tato, i bardzo cię przepraszam. — Czyżby? — mruknął sarkastycznie i ściągnął sweter, żeby włożyć suchy. — To niesłychanie wielkoduszne z twojej strony. Tylko o których kłamstwach mowa, bo straciłem rachubę? — O tym, że niby spotykałem się ze znajomymi. Na wyspie nie ma innej młodzieży. Wymyśliłem tę historię, bo nie chciałem, żebyś się martwił, że włóczę się całkiem sam daleko od domu. — W takim razie pamiętaj, że martwię się nawet wtedy, kiedy uspokaja mnie twój psychiatra. — Wiem. — O co chodzi z tymi wyimaginowanymi kolegami? Doktor Golan o nich słyszał? Pokręciłem głową.

— To też było kłamstwo. Po prostu musiałem coś wymyślić, żeby ci faceci dali mi spokój. Tata stał z założonymi rękami, zastanawiając się, w którą wersję wierzyć. — Doprawdy? — Chyba lepiej, żeby uważali mnie za niegroźnego wariata niż za mordercę owiec, prawda? Zasiadłem przy stole. Tata wpatrywał się we mnie przez dłuższą chwilę, a ja nie byłem pewien, czy mi wierzy, czy nie. Potem podszedł do umywalki i ochlapał twarz wodą. Gdy wytarł się ręcznikiem i odwrócił, wyglądało na to, że postanowił dać mi kredyt zaufania i dzięki temu oszczędzić sobie kłopotów. — Jesteś pewien, że nie powinniśmy znowu zadzwonić do doktora Golana? — zawahał się. — Może długa, poważna rozmowa dobrze by ci zrobiła? — Możemy, jeśli sobie życzysz, ale czuję się całkiem nieźle. — Właśnie dlatego nie chciałem, żebyś się zadawał z tymi raperami — oświadczył, ponieważ musiał podsumować rozmowę jakimś pedagogicznym przesłaniem, które wezmę sobie do serca. — Miałeś co do nich rację, tato — przyznałem. W głębi duszy nie wierzyłem jednak, że któryś z nich byłby zdolny do krwawego mordu. Robal i Dylan byli mocni w gębie, ale na tym koniec. Tata usiadł naprzeciwko mnie. Wydawał się zmęczony. — Nadal chciałbym wiedzieć, jak ktoś może się spalić na słońcu w taki dzień jak dzisiaj. Rzeczywiście, opalenizna. — Chyba mam uczulenie na słońce — odparłem. — Gadaj zdrów — burknął oschle. Dał mi spokój, więc poszedłem wziąć prysznic i pomyśleć o Emmie. Potem wyszorowałem zęby i pomyślałem o Emmie, i opłukałem twarz, rozmyślając o Emmie. Na koniec powędrowałem do swojego pokoju, wyjąłem z kieszeni jabłko, które mi ofiarowała, i położyłem je na nocnym stoliku. Jakby chcąc się upewnić, że Emma naprawdę istnieje, wyciągnąłem telefon, żeby przejrzeć zrobione po południu zdjęcia. Wpatrywałem się w nie, gdy ojciec kładł się spać w pokoju obok i gdy wyłączano generatory. Zgasła lampa i zapadły ciemności, rozjaśnione wyłącznie twarzą Emmy na małym ekranie telefonu, więc tylko leżałem w mroku i na nią patrzyłem.

Rozdział ósmy

Chcąc uniknąć następnego kazania, zerwałem się z samego rana, żeby wyjść, zanim tata się obudzi. Wsunąłem liścik pod jego drzwi i sięgnąłem po jabłko Emmy, ale nie znalazłem go na nocnym stoliku. Po gruntownych poszukiwaniach odkryłem na podłodze tylko parę kotów z kurzu oraz pomarszczone nie wiadomo co wielkości piłki golfowej. Naszły mnie podejrzenia, że ktoś ukradł jabłko, ale nagle uświadomiłem sobie, że pomarszczone coś to właśnie ono i że w trakcie nocy musiało się zepsuć. Jeszcze nigdy nie widziałem owocu w tak fatalnym stanie — wyglądał, jakby spędził okrągły rok w suszarce do żywności. Gdy spróbowałem podnieść jabłko, rozpadło się w moich rękach niczym bryłka suchej ziemi. Byłem zdezorientowany, ale dałem sobie spokój z jabłkiem i wyszedłem. Lało jak z cebra, na szczęście szybko zamieniłem sine niebo na promienne słońce w pętli czasu. Tym razem po drugiej stronie kurhanu nie czekały na mnie ani ładne dziewczęta, ani nikt inny. Powtarzałem sobie, że nie powinienem czuć się zbytnio rozczarowany. Trochę jednak byłem. W domu natychmiast zacząłem szukać Emmy, ale zanim zdążyłem przejść przez sień, przechwyciła mnie pani Peregrine. — Proszę na słówko, panie Portman — powiedziała i zaprowadziła mnie do pustej kuchni, pełnej apetycznych zapachów po sutym śniadaniu, na które się spóźniłem. Czułem się tak, jakbym trafił na dywanik do gabinetu dyrektorki. Pani Peregrine oparła się o wielki piec kuchenny. — Czy miło pan spędza czas w naszym towarzystwie? — spytała uprzejmie. Odparłem, że owszem, i to bardzo. — Doskonale. — Nagle jej uśmiech przygasł. — Jak rozumiem, wczoraj spędził pan przyjemne popołudnie z kilkorgiem moich podopiecznych. W dodatku odbyli państwo ożywioną dyskusję. — Tak, bardzo dobrze się bawiliśmy. Wszyscy okazują mi dużo sympatii. — Starałem się mówić beztroskim tonem, ale było jasne, że coś się święci. — Niech mi pan powie, jak opisałby pan charakter rzeczonej dyskusji — poprosiła pani Peregrine. Usiłowałem sobie przypomnieć, o czym mówiliśmy. — Bo ja wiem... Rozmawialiśmy o różnych sprawach. O tym, jak tutaj jest, jak jest tam, skąd pochodzę. — Tam, skąd pan pochodzi? — Zgadza się. — Czy pańskim zdaniem mądrze jest rozmawiać o sprawach z przyszłości z dziećmi z przeszłości? — Z dziećmi? — powtórzyłem. — Naprawdę tak pani o nich myśli? Pożałowałem tych słów, zanim jeszcze wydostały się z moich ust. — One również tak o sobie myślą — zapewniła mnie z irytacją. — A jak pan by je nazwał? Nie byłem przygotowany do kłótni o takie detale, zwłaszcza ze zdenerwowaną dyrektorką. — Chyba również dziećmi — powiedziałem w końcu. — Otóż to. Wracając do tematu... — Pani Peregrine podkreślała każde słowo, uderzając kantem dłoni o piec. — Czy pańskim zdaniem mądrze jest rozmawiać o przyszłości z dziećmi

z przeszłości? — Nie? — zaryzykowałem. — A wygląda na to, że tak! Wiem o tym, bo wczoraj wieczorem, podczas kolacji, Hugh uraczył nas fascynującą pogadanką o cudach techniki telekomunikacyjnej dwudziestego pierwszego wieku! — Jej słowa były przesycone ironią. — Czy pan wie, że w dwudziestym pierwszym wieku listy dochodzą do adresata niemal w chwili nadania? — Myślę, że mówi pani o e-mailu. — Cóż, Hugh wiedział o nim wszystko. — Nie rozumiem — wyznałem. — Czy to jakiś problem? Pani Peregrine przysunęła się do mnie o krok. Choć była dobrych trzydzieści centymetrów niższa ode mnie, i tak czułem się onieśmielony. — Jako ymbrynka poprzysięgłam dbać o bezpieczeństwo tych dzieci, co przede wszystkim oznacza, że muszę zatrzymać je tutaj, w pętli czasowej, na tej wyspie — oznajmiła. — W porządku. — Nigdy nie staną się częścią pańskiego świata, panie Portman. Po cóż zatem napycha im pan głowy gadaniną o egzotycznych cudeńkach przyszłości? Doprowadził pan do tego, że połowa dzieci domaga się wycieczki odrzutowcem do Ameryki, a druga połowa marzy o dniu, w którym dostanie na własność komputerowy telefon, taki jak pański. — Przepraszam — wybąkałem. — Nie przyszło mi to do głowy. — Tutaj mają swój dom. Dołożyłam wszelkich starań, aby mieszkały w jak najlepszych warunkach. Rzecz w tym, że żadną miarą nie mogą go opuścić, więc byłabym wdzięczna, gdyby nie zachęcał ich pan do wyjazdu. — Ale dlaczego muszą tu tkwić? Pani Peregrine na moment zmrużyła oczy, a potem pokręciła głową. — Proszę mi wybaczyć — westchnęła. — Ciągle nie doceniam rozmiaru pańskiej ignorancji. Wyglądała na osobę z natury niezdolną do bezczynności, więc zdjęła z pieca rondel i zabrała się do szorowania go stalową szczotką. Byłem ciekaw, czy ignoruje moje pytanie, czy też zastanawia się nad odpowiedzią. Kiedy rondel lśnił czystością, hałaśliwie odstawiła go na piec. — Nie mogą pozostawać w pańskim świecie, panie Portman, ponieważ w krótkim czasie zestarzałyby się i umarły. — Jak to — umarły? — Nie wiem, jak to powiedzieć bardziej wprost. Dzieci umrą, Jacob. — Mówiła z napięciem, tak jakby chciała jak najszybciej zakończyć temat. — Może się panu wydawać, że znaleźliśmy sposób na przechytrzenie śmierci, ale to tylko iluzja. Jeśli dzieci zabawią zbyt długo poza pętlą czasową, wszystkie pominięte lata powrócą natychmiast, w ciągu kilku, kilkunastu godzin. Wyobraziłem sobie człowieka, który kurczy się i rozpada na proch, całkiem jak jabłko na moim nocnym stoliku. — To okropne. — Wzdrygnąłem się. — Miałam nieszczęście być świadkiem kilku podobnych wypadków. Należą one do moich najgorszych wspomnień, a zapewniam pana, że żyję dostatecznie długo, by widzieć sporo autentycznych okropieństw. — Więc coś podobnego już się zdarzyło. — Niestety tak, chociażby pewnej młodej dziewczynie, która przed laty pozostawała pod moją pieczą. Miała na imię Charlotte. Był to pierwszy i ostatni raz, kiedy wyjechałam w odwiedziny do jednej z sióstr ymbrynek. Pod moją krótkotrwałą nieobecność Charlotte wymknęła się starszym dzieciom, którym przydzieliłam role opiekunów, i opuściła pętlę. O ile mnie pamięć nie myli, doszło do tego w tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym piątym albo osiemdziesiątym szóstym roku. Samotna Charlotte wałęsała się beztrosko po wsi, kiedy zwróciła na siebie uwagę posterunkowego. Nie umiała wiarygodnie wyjaśnić, kim jest i skąd pochodzi, więc policjant doprowadził tę biedną dziewczynę do izby dziecka na stałym lądzie. Dotarłam do niej

dopiero po dwóch dniach, co wystarczyło, aby postarzała się o trzydzieści pięć lat. — Chyba widziałem jej zdjęcie — zauważyłem. — Chodzi o dorosłą kobietę w stroju dziewczynki, prawda?

Pani Peregrine posępnie skinęła głową. — Potem już nigdy nie była sobą. Pokręciło się jej w głowie. — I co się z nią stało? — Obecnie mieszka z panną Nightjar, która wraz z panną Thrush zajmuje się najcięższymi przypadkami. — Ale przecież dzieci nie są na stałe przypisane do wyspy, zgadza się? — zapytałem. — Nie mogłyby rozpocząć życia od teraz, od tysiąc dziewięćset czterdziestego roku? — Owszem — przytaknęła. — Wówczas zaczęłyby się starzeć normalnie. Tylko po co? Żeby wpaść w wir okrutnej wojny, spotkać ludzi, którzy boją się i nie rozumieją niczego, co nieznane? Na świecie roi się od rozmaitych innych niebezpieczeństw, więc najlepiej jest zostać

tutaj. — Innych niebezpieczeństw? Zachmurzyła się, wyraźnie żałując, że dotknęła tego tematu. — Nie musi pan zaprzątać sobie głowy tymi sprawami, jeszcze nie czas — zapowiedziała i wygoniła mnie z kuchni. Spytałem ponownie, jakie niebezpieczeństwa miała na myśli, ale zamknęła mi przed nosem drzwi z siatką. — Miłego poranka — zaświergotała z wymuszonym uśmiechem. — Niech pan idzie poszukać panny Bloom. Niewątpliwie marzy o spotkaniu z panem. Zniknęła w domu, a ja posnułem się do ogrodu. Przez jakiś czas nie mogłem przestać myśleć o zasuszonym jabłku, które znalazłem przy łóżku, ale w końcu machnąłem na nie ręką. Nie zapomniałem o nim, po prostu przestało mnie trapić, sam nie wiem, dlaczego. Skupiłem się na poszukiwaniach Emmy. Hugh poinformował mnie, że poszła do wioski po zapasy, więc postanowiłem zaczekać w cieniu drzewa. Po pięciu minutach na trawie zapadłem w półsen. Z głupkowatym uśmiechem zastanawiałem się, co dziś będzie na lunch, zupełnie jakby sama obecność w tym miejscu wpływała na mnie odurzająco. Miałem wrażenie, że pętla jest narkotykiem, który jednocześnie poprawia nastrój i uspokaja, i że gdybym pozostał w niej zbyt długo, nigdy nie chciałbym jej opuścić. Przyszło mi do głowy, że moja teoria mogłaby wyjaśnić niejedną wątpliwość. Przez cały czas się zastanawiałem, jak to możliwe, że ludzie całymi dziesięcioleciami powtarzają ten sam dzień i jeszcze nie zwariowali. Fakt, było tu pięknie i żyło się dobrze, ale skoro dni wyglądały identycznie i nie dało się z nich wyrwać, co potwierdziła pani Peregrine, dzieci zostały uwięzione w raju. Problem w tym, że w tak przyjemnym otoczeniu człowiek dopiero po latach orientuje się, w czym utknął, a wtedy jest już za późno, aby się wycofać. Innymi słowy, jakakolwiek decyzja była poza dyskusją, i po prostu trzeba zostać. Po latach jednak niewątpliwie każdy zaczyna myśleć o tym, co by było, gdyby postanowił inaczej.

Musiałem przysnąć, bo obudziłem się późnym przedpołudniem, kiedy coś trąciło mnie w stopę. Lekko uchyliłem powiekę i ujrzałem małą, człekokształtną istotę w polowym mundurze, która usiłowała wleźć mi do buta, ale utkwiła w sznurowadłach. Stworek, wysoki na jakieś ćwierć metra, miał sztywne kończyny. Po kilku niezdarnych próbach wydostania się z pułapki zamarł niczym mechaniczna zabawka, którą trzeba na nowo nakręcić. Rozwiązałem sznurówkę, wyplątałem stworka i obróciłem go w rękach w poszukiwaniu kluczyka. Z bliska przekonałem się, że to dziwny, topornie wykonany żołnierzyk o głowie z bryłki gliny. Zamiast twarzy miał rozmazany odcisk palca. — Dawaj go tu! — krzyknął głośno ktoś z drugiego końca ogrodu. Tuż pod lasem, na pniu drzewa siedział chłopak i machał do mnie ręką. Z braku pilniejszych zajęć wstałem z glinianym żołnierzykiem w dłoniach i podszedłem do nieznajomego dzieciaka. Wokół niego krążyła cała menażeria nakręcanych ludzików, chwiejących się na nogach niczym niesprawne roboty. Gdy się zbliżyłem, zabawka w moich rękach ożyła i zaczęła się wiercić, jakby chciała uciec. Postawiłem ją obok innych, a umorusane gliną dłonie wytarłem o spodnie. — Jestem Enoch — oświadczył chłopiec. — A ty to na pewno ten. — Na to wygląda — przyznałem. — Pewnie ci się naprzykrzał, przepraszam — powiedział i zagonił żołnierzyka do pozostałych lalek. — Mają dziwne pomysły, bo jeszcze nie są szkolone. Zrobiłem je ledwie w zeszłym tygodniu. Mówił z lekkim londyńskim akcentem i miał upiornie podkrążone oczy, przez co kojarzył mi się z szopem praczem. Był ubrany tak samo, jak na zdjęciach, w ogrodniczki umorusane gliną

i ziemią. Gdyby nie pyzata twarz, wyglądałby jak kominiarz z Olivera Twista. — Sam je zrobiłeś? — spytałem z podziwem. — Jak? — To homunkulusy — odparł. — Czasem zatykam im na szyje głowy lalek, ale teraz mi się spieszyło, to dałem spokój. — Homunkulusy? Co to takiego? — Więcej niż jeden homunkulus — odparł takim tonem, jakby to było oczywiste nawet dla największych idiotów. — Niektórzy mówią na nie sztuczne karzełki, ale to głupio brzmi, co nie? — Zdecydowanie. Gliniany żołnierzyk, którego przyniosłem, ponownie ruszył przed siebie, więc Enoch skierował go nogą ku innym ludzikom. Wyglądało na to, że im się pomieszało w głowach, bo zderzały się ze sobą niczym pobudzone atomy. — Walczyć, mazgaje! — rozkazał Enoch. Wtedy zrozumiałem, że figurki nie tylko wpadały na siebie, ale też biły się i kopały. Błędny gliniany ludzik nie był jednak zainteresowany wymianą ciosów i ponownie usiłował się oddalić, więc Enoch chwycił go i urwał mu nogi.

— Tak kończą dezerterzy w mojej armii! — wrzasnął i cisnął okaleczonego człowieczka w trawę. Nieszczęsny stworek wił się groteskowo, kiedy pozostałe potykały się o niego i przewracały. — Wszystkie swoje zabawki tak traktujesz? — zapytałem. — Bo co? — burknął. — Żal ci ich? — Sam nie wiem. Powinienem im współczuć? — Nie. Nie żyłyby, gdyby nie ja. Roześmiałem się, a Enoch spojrzał na mnie wilkiem. — Co cię tak śmieszy? — Właśnie zażartowałeś — odparłem. — Bystry to ty nie jesteś, co? No to patrz. Chwycił jednego żołnierzyka i zdarł z niego ubranie. Następnie przełamał go na pół

i z lepkiej klatki piersiowej wyłuskał maleńkie, drżące serduszko. Ludzik momentalnie zwiotczał, a Enoch przytrzymał serce między kciukiem a palcem wskazującym, żebym je lepiej widział. — Serce myszy — wyjaśnił mi. — To właśnie umiem. Odbieram życie jednym i daję drugim, nie tylko glinianym ludkom. Umiem ożywić to, co kiedyś żyło i przestało. — Wsunął nieruchome serce do kieszeni ogrodniczek. — Wkrótce nauczę się, jak ich dobrze szkolić, i wtedy zrobię sobie całą armię. Tyle że będą naprawdę masywne. — Uniósł rękę wysoko nad głowę, żeby mi pokazać, jak masywne stworzy istoty. — A ty? Co umiesz? — Ja? Właściwie niewiele. Nic tak niezwykłego, jak ty. — Szkoda — mruknął. — I co, będziesz z nami mieszkać? Jego słowa nie zabrzmiały tak, jakby mnie zachęcał, był zwyczajnie ciekawy. — Sam nie wiem — westchnąłem. — Nie zastanawiałem się. Skłamałem, rzecz jasna. Tak naprawdę przyszło mi to już do głowy, ale raczej w marzeniach na jawie. — Ale co, nie chcesz? — Spojrzał na mnie podejrzliwie. — Jeszcze nie wiem. Zmrużył oczy i powoli pokiwał głową, jakby właśnie przejrzał mnie na wylot, po czym się pochylił. — Emma powiedziała ci o pogromie wioski, co nie? — spytał półgłosem. — Jakim znowu pogromie? — E, wszystko jedno. — Odwrócił wzrok. — Część z nas ma taką swoją zabawę. Poczułem, że Enoch coś kręci. — Nie powiedziała mi — oświadczyłem. Nie wstając z pnia, przysunął się do mnie. — Jasne, że ci nie powiedziała. Nic dziwnego, że woli nie mówić ci o tym i owym, co się tu dzieje. — Tak? A dlaczego? — Bo byś się przekonał, że tu wcale nie jest tak fajnie, jak ci wmawiają, i na pewno byś nie został — odparł. — Co nie jest fajne? — Nie mogę powiedzieć. — Wyszczerzył zęby w diabolicznym uśmiechu. — Wpakowałbym się w ogromne kłopoty. — Wszystko jedno. — Wstałem, żeby odejść. — Sam zacząłeś o tym mówić. — Czekaj! — krzyknął i chwycił mnie za rękaw. — Po co mam zostawać, skoro nie chcesz mi nic powiedzieć? Zamyślony Enoch potarł brodę. — Naprawdę, nic nie wolno mi mówić... Ale chyba nie mógłbym cię zatrzymać, gdybyś poszedł na piętro, do pokoju na końcu korytarza. — Dlaczego? Co tam jest? — dopytywałem się. — Victor, mój przyjaciel. Chce cię poznać. Idź, pogadaj z nim. — Dobrze — przytaknąłem. — Pójdę. Ruszyłem w stronę domu, ale zatrzymało mnie gwizdnięcie Enocha. Odwróciłem się, a wtedy poruszył ręką w powietrzu tak, jakby szukał czegoś na framudze drzwi. — Klucz — wyszeptał bezgłośnie. — Po co mi klucz, skoro ktoś jest w środku?! — krzyknąłem, ale Enoch odwrócił się do mnie plecami, jakby nie usłyszał.

Niespiesznie wszedłem do domu, a potem wolno pokonałem schody, jakbym miał sprawę do załatwienia na górze i nie zależało mi na zachowaniu jej w tajemnicy. Nie przyciągając niczyjej uwagi, dotarłem na piętro, podkradłem się do pokoju na końcu korytarza i przekręciłem gałkę.

Drzwi były zamknięte na klucz. Zapukałem, ale odpowiedziała mi cisza. Zerknąłem przez ramię, żeby sprawdzić, czy nikt mnie nie obserwuje, i przesunąłem dłonią po górnej belce framugi, gdzie od razu znalazłem klucz. Przekręciłem go w zamku i wśliznąłem się do środka. Pokój niczym nie różnił się od innych w domu — komoda, szafa, wazon z kwiatami na nocnym stoliku. Przedpołudniowe słońce prześwitywało spoza zaciągniętych zasłon w kolorze musztardy, a za sprawą intensywnie żółtego światła pokój zdawał się zatopiony w bursztynie. Dopiero po chwili zauważyłem młodego mężczyznę na łóżku. Leżał częściowo ukryty za koronkową zasłonką, miał zamknięte oczy i lekko rozchylone usta. Zamarłem, obawiając się, że mogę go obudzić. Wcześniej widziałem tego chłopaka w albumie pani Peregrine, ale nie bywał chyba na posiłkach ani nie spotkaliśmy się przed domem, więc nie mieliśmy okazji się poznać. Na zdjęciu spał na łóżku, tak jak teraz. Czyżby podlegał kwarantannie, bo cierpiał na chorobliwą senność? Może Enoch chciał, żebym się zaraził? — Przepraszam? — wyszeptałem. — Śpisz? Nie poruszył się. Położyłem dłoń na jego ramieniu i delikatnie nim potrząsnąłem. Głowa chłopaka opadła na bok.

Wtedy przyszło mi do głowy coś okropnego. Żeby sprawdzić, czy moja teoria jest słuszna, przysunąłem dłoń przed usta leżącego. Nie poczułem oddechu. Musnąłem palcem jego wargi, były lodowate. Wstrząśnięty, gwałtownie cofnąłem rękę. W następnej sekundzie usłyszałem stukot kroków. Odwróciłem się i na progu ujrzałem Bronwyn. — Nie powinieneś tutaj wchodzić! — syknęła. — On nie żyje — wykrztusiłem. Skrzywiła się i skierowała wzrok na chłopaka. — To Victor — powiedziała. Nagle uświadomiłem sobie, gdzie wcześniej widziałem tę twarz. W łóżku leżał Victor, brat

Bronwyn, który dźwigał głaz na zdjęciu z kolekcji dziadka. Nie sposób było powiedzieć, od jak dawna nie żyje. Mógł tkwić w pętli od pięćdziesięciu lat i przez cały czas wyglądać tak, jakby zmarł dzień wcześniej. — Co się z nim stało? — spytałem. — Może obudzę staruszka — zaproponował ktoś za naszymi plecami. — Sam go spytasz. Enoch wszedł i zamknął za sobą drzwi. Bronwyn rozpromieniła się przez łzy, które zebrały się w jej oczach. — Naprawdę go obudzisz? Tak, Enoch, proszę cię, zrób to... — Nie powinienem — zauważył. — Kończą mi się serca, a sporo ich trzeba do wskrzeszenia człowieka, choćby na chwilę. Bronwyn podeszła do zmarłego i pogłaskała go po włosach. — Proszę cię — powtórzyła błagalnym tonem. — Od wieków nie rozmawialiśmy z Victorem. — Fakt, mam w piwnicy kilka krowich serc w marynacie... — Enoch udawał, że się namyśla. — Ale nie cierpię kiepskich składników. Świeże są lepsze, zawsze! Bronwyn zalała się rzewnymi łzami. Jedna z nich kapnęła na kurtkę chłopca, więc pospiesznie wytarła ją rękawem. — Nie maż się — burknął Enoch. — Wiesz, że tego nie znoszę. Poza tym takie budzenie Victora to okrucieństwo. Jemu się podoba tam, gdzie jest. — Czyli gdzie dokładnie? — zainteresowałem się. — Kto go tam wie? Ale za każdym razem, kiedy go budzimy, żeby pogadać, zaraz chce z powrotem. — Zachowujesz się okrutnie, bawiąc się kosztem Bronwyn i oszukując mnie — burknąłem. — Dlaczego nie pochowacie Victora, skoro nie żyje? Bronwyn spojrzała na mnie z nieskrywanym lekceważeniem. — Przecież wtedy więcej byśmy go już nie zobaczyli — wyjaśniła. — To bolesna sprawa, facet — dodał Enoch. — Wspomniałem tylko, żebyś tu przyszedł, bo powinieneś znać wszystkie fakty. Pamiętaj, trzymam z tobą. — Tak? No to jakie są te fakty? Jak umarł Victor? Bronwyn podniosła wzrok. — Zabił go... Auuu! — pisnęła, kiedy Enoch uszczypnął ją w ramię. — Cicho! — wrzasnął. — Nie wolno ci mówić! — Mam tego dość — warknąłem. — Skoro żadne z was nie chce mi powiedzieć, pójdę spytać panią Peregrine. Enoch zrobił wielkie oczy i podszedł do mnie w pośpiechu. — Nie, nie możesz! — Nie mogę? — wycedziłem. — Bo co? — Ptaszysko nie cierpi, jak mówimy o Victorze — odparł. — Dlatego ciągle chodzi ubrana na czarno. Poza tym nie może się dowiedzieć, że tutaj byliśmy. Zrobiłaby z nas marmoladę! Jak na zawołanie usłyszeliśmy charakterystyczny odgłos kuśtykania pani Peregrine, która właśnie wchodziła po schodach. Bronwyn zbladła jak kreda i uciekła za drzwi. Enoch zamierzał iść w jej ślady, ale stanąłem mu na drodze. — Puszczaj! — syknął. — Mów, co się stało Victorowi! — Nie mogę! — Opowiedz więc o pogromie wioski. — Też nie mogę! — Ponownie spróbował przepchnąć się obok mnie, ale nie ustępowałem, więc dał za wygraną. — Dobra, niech ci będzie. Tylko zamknij drzwi, powiem szeptem. Zamknąłem drzwi w chwili, gdy pani Peregrine docierała na szczyt schodów. Przez moment nasłuchiwaliśmy z uwagą, żeby sprawdzić, czy nas zauważyła. Stukot kroków ucichł w połowie korytarza. Potem skrzypnęły otwierane drzwi, szczęknął zamek i wreszcie zapadła cisza. — Weszła do siebie — wyszeptał Enoch.

— Czekam — burknąłem. — Pogrom wioski. Dał mi znak, abym odsunął się od drzwi, a miał przy tym taką minę, jakby żałował, że w ogóle poruszył temat pogromu. Kiedy odeszliśmy, pochyliłem się, aby mógł szeptać mi do ucha. — Jest tak, jak powiedziałem — oświadczył. — To taka nasza zabawa i wygląda, jak się nazywa. — Chcesz powiedzieć, że naprawdę urządzacie pogrom? — Niszczymy wszystko, co się da, gonimy ludzi, zabieramy, co chcemy, palimy domy. Ubaw po pachy. — Przecież to straszne! — Jakoś trzeba ćwiczyć, no nie? A jak kiedyś przyjdzie nam się bronić? Nie możemy zapomnieć, co umiemy. Poza tym mamy zasady — nie wolno nikogo zabijać, więc tylko trochę straszymy. A jeśli kto z ludzi zostanie ranny, to i tak wszystko jedno, bo na następny dzień zrobi się zdrowy jak ryba i nic nie pamięta. — Emma też się w to bawi? — Skąd. Jest taka jak ty i mówi, że to zła zabawa. — Ma rację. Przewrócił oczami. — Dobraliście się w korcu maku — burknął. — Co chcesz przez to powiedzieć? Wyprostował się i spojrzał na mnie z wysokości mniej więcej metra sześćdziesięciu centymetrów, jednocześnie stukając mnie palcem w klatkę piersiową. — Chcę powiedzieć, żebyś lepiej nie zadzierał nosa. I nie fikaj mi tu, bo jakbyśmy nie robili pogromów raz na jakiś czas, to większości dzieciaków już dawno pochrzaniłoby się w głowach. — Podszedł do drzwi, oparł dłoń na gałce i odwrócił się do mnie. — Jak myślisz, że my jesteśmy źli, to lepiej poczekaj, aż zobaczysz tamtych. — Jakich tamtych? O czym wy wszyscy mówicie? — zirytowałem się. Uniósł palec, żeby mnie uciszyć, po czym wyszedł bez słowa. Znowu zostałem sam. Mój wzrok padł na martwe ciało chłopca. „Co ci się stało, Victor?” — pomyślałem. Może oszalał i sam się załatwił? Może miał do tego stopnia dosyć życia w wieczności, co prawda pogodnej, ale odartej z przyszłości, że połknął trutkę na szczury albo rzucił się z urwiska? A może zginął z rąk tajemniczych istot, czyli „innych niebezpieczeństw” wspomnianych przez panią Peregrine? Wyszedłem na korytarz i ruszyłem ku schodom, kiedy zza niedomkniętych drzwi dobiegł mnie głos pani Peregrine. Wskoczyłem do najbliższego pokoju i pozostałem w nim do czasu, aż zeszła na parter. Wtedy też dostrzegłem parę butów, ustawionych przed starannie posłanym łóżkiem. Rozpoznałem obuwie Emmy. Najwyraźniej znalazłem się w jej sypialni. Pod jedną ze ścian stała komoda, nad którą wisiało lustro, przy drugiej dostrzegłem biurko z wsuniętym pod blat krzesłem. Uznałem, że tak wygląda pokój schludnej dziewczyny, która nie ma nic do ukrycia, a przynajmniej tak mi się zdawało, dopóki w szafie nie znalazłem pudła na kapelusze. Przewiązane było sznurkiem, a na pokrywie widniał napis, sporządzony miękkim ołówkiem:

Ten widok podziałał na mnie jak czerwona płachta na byka. Usiadłem z pudłem na kolanach i natychmiast rozwiązałem sznurek. W środku znajdowało się sto, a może więcej listów, których nadawcą był mój dziadek. Moje serce zabiło mocniej. Właśnie taką żyłę złota miałem nadzieję znaleźć w starym, walącym się domu. Rzecz jasna, wtykałem nos w nie swoje sprawy i dręczyły mnie z tego powodu wyrzuty sumienia, ale skoro mieszkańcy domu mieli tajemnice, musiałem szukać prawdy na własną rękę. Chciałem przeczytać wszystkie listy, ale obawiałem się, że ktoś może mnie przyłapać, więc tylko przewertowałem je pospiesznie, żeby z grubsza poznać ich treść. Wiele z nich nosiło daty z początku lat czterdziestych, kiedy dziadek Portman służył w wojsku. Wybrałem na chybił trafił kilka listów i przekonałem się, że są długie i ckliwe, pełne miłosnych wyznań oraz nieporadnych peanów na cześć urody Emmy, spisanych podówczas łamaną angielszczyzną dziadka. („Ty ładna jak kwiatek, i dobry zapach, mogę rwać?”) W jednej z kopert znalazłem zdjęcie pozującego nad bombą dziadka z papierosem zwisającym z ust. Z biegiem czasu listy stawały się coraz krótsze, a dziadek nadawał je coraz rzadziej. W latach pięćdziesiątych wysyłał najwyżej jeden rocznie. Ostatni był datowany na kwiecień 1963 roku, a w kopercie znajdowały się wyłącznie zdjęcia. Dwa z nich przedstawiały Emmę i były to fotki, które sama mu wcześniej przesłała. Pierwsza okazała się odpowiedzią na jego żartobliwe ujęcie z bombą. Na fotografii Emma obierała ziemniaki, udając, że ćmi jedną z fajek pani Peregrine. Następna była smutniejsza i zapewne zrobiono ją wtedy, gdy dziadek przez dłuższy czas nie dawał znaku życia. Ostatnie zdjęcie, które kiedykolwiek przesłał, przedstawiało mojego dziadka w średnim wieku, trzymającego małą dziewczynkę na rękach.

Wpatrywałem się w tę fotografię i dopiero po chwili dotarło do mnie, kim jest ta dziewczynka. Dziadek trzymał w objęciach moją ciocię Susie, która wówczas miała około czterech lat. Późniejszych listów nie było. Zastanawiałem się, jak długo jeszcze Emma pisała do mojego dziadka, nie doczekawszy się odpowiedzi, i co on zrobił z jej listami. Wyrzucił je do śmieci, ukrył w bezpiecznym miejscu? Z pewnością to jeden z tych listów tata i ciotka znaleźli w dzieciństwie, po czym uznali, że ich ojciec był kłamcą i oszustem. Tak bardzo się mylili. Ktoś kaszlnął za moimi plecami. Odwróciłem się pospiesznie i ujrzałem Emmę, która stała na progu, wpatrzona we mnie ponuro. Czerwony jak burak rzuciłem się do zbierania listów, ale było już za późno. Przyłapała mnie na gorącym uczynku.

— Przepraszam — wyjąkałem. — Nie powinienem był tu wchodzić. — Zdaję sobie z tego sprawę, cholera. Ale nie przeszkadzaj sobie, czytaj dalej. — Podeszła do komody, wyszarpnęła jedną z szuflad i hałaśliwie rzuciła ją na podłogę. — Skoro tak dobrze się bawisz, może więc jeszcze obejrzysz sobie moje majtki, co? — Przepraszam cię, naprawdę przepraszam — powtórzyłem. — Nigdy się tak nie zachowuję. — Och, nie powinnam się dziwić. Z pewnością jesteś za bardzo pochłonięty podglądaniem pań przez okno! Stała nade mną cała roztrzęsiona, gdy nieporadnie usiłowałem upchnąć listy w pudle. — Tak się składa, że powinny być ułożone w określonym porządku. Daj mi to, zanim zrobisz kompletny bałagan. Usiadła, odepchnęła mnie i wysypała zawartość pudła na podłogę. Ze zręcznością wytrawnego pracownika poczty zaczęła sortować listy. Wiedziałem, że najlepiej będzie siedzieć cicho, dlatego w milczeniu tylko się przypatrywałem. — Więc chcesz znać prawdę o mnie i o Abie, zgadza się? — odezwała się, kiedy trochę ochłonęła. — Wystarczyło zapytać. — Nie chciałem być wścibski. — Marny argument w takiej sytuacji, prawda? — Fakt — przyznałem. — Co chciałbyś wiedzieć? Zastanowiłem się nad tym. Prawdę mówiąc, nie miałem pojęcia, od czego zacząć. — Może powiesz mi po prostu... co się stało? — zaproponowałem w końcu. — Dobrze. Darujemy sobie wszystkie miłe kawałki i przejdziemy od razu do sedna sprawy. W sumie nie ma w tym nic skomplikowanego. Abe wyjechał. Powiedział, że mnie kocha, i obiecał wrócić któregoś dnia, ale nigdy więcej go nie widziałam. — Przecież musiał wyjechać, na wojnę. — Musiał? Czy ja wiem? Oświadczył, że nie wytrzymałby ze sobą, gdyby przez całą wojnę siedział bezczynnie, mając świadomość, że jego naród cierpi prześladowania i masowo ginie. Powiedział, że walka to jego obowiązek, jak rozumiem, ważniejszy ode mnie. W każdym razie czekałam i zamartwiałam się przez całą tę cholerną wojnę. Ilekroć przychodził list, byłam pewna, że to zawiadomienie o śmierci. Potem, kiedy wojna wreszcie dobiegła końca, Abe napisał, że żadną miarą nie może wrócić, gdyż dokumentnie by zwariował. Poinformował mnie, że w wojsku nauczył się dbać o siebie i ani trochę nie potrzeba mu niani takiej jak Ptaszysko. Postanowił jechać do Ameryki i tam przygotować dla nas dom, a potem posłać po mnie. No więc czekałam dalej. Czekałam tak długo, że gdybym w końcu dołączyła do niego, miałabym czterdzieści lat. Do tego czasu on związał się z jakąś zwykłą kobietą. I koniec pieśni, jak to mówią. — Przepraszam... — Było mi głupio. — Nie miałem pojęcia... — To stara historia, właściwie już do niej nie wracam. — Wzruszyła ramionami. — Winisz go za to, że tutaj utkwiłaś — zauważyłem, a ona spojrzała na mnie ostro. — Kto mówi, że tu utkwiłam? — Westchnęła ciężko. — Nie, nie winię go. Po prostu tęsknię. — Po tylu latach? — Każdego dnia. — Dokończyła segregowanie listów i zamknęła pudło. — I już, gotowe. Historia mojego życia zamknięta w zakurzonym, ukrytym w szafie pudle na kapelusze. Odetchnęła głęboko i z zaciśniętymi powiekami rozmasowała nasadę nosa. Przez moment wydawało mi się, że pod cienką, gładką skórą dostrzegam starą kobietę. Mój dziadek nadal mieszkał w jej biednym, usychającym z tęsknoty sercu. Mimo upływu wielu lat rana Emmy nie chciała się zagoić. Zastanawiałem się, czy powinienem ją objąć, ale coś mnie powstrzymało. Miałem przed sobą piękną, dowcipną, fascynującą dziewczynę, której najwyraźniej przypadłem do gustu. Cud nad cuda! Ale teraz zrozumiałem, że to nie mnie darzy uczuciem. Kto inny złamał jej serce, ja pełniłem zaledwie rolę namiastki własnego dziadka. Coś takiego skłoniłoby do refleksji nawet najbardziej

napalonego faceta. Znam gości, którzy z odrazą myślą o spotykaniu się z byłą dziewczyną kumpla. Jeśli rozumować w tych kategoriach, to umawianie się z dawną ukochaną dziadka jest wręcz kazirodztwem. Nagle poczułem dotyk dłoni Emmy na swojej ręce. Po chwili oparła głowę na moim ramieniu i zorientowałem się, że jej broda powoli zmierza ku mojej twarzy. Niewątpliwie Emma dawała mi do zrozumienia, iż chce mnie pocałować. Jeszcze moment i mieliśmy spojrzeć sobie w oczy, a to oznaczało, że stanąłem przed koniecznością wyboru. Albo pozwolę, by nasze usta się zetknęły, albo się odsunę i po raz drugi dotknę ją do żywego. Nie w tym rzecz, że nie miałem ochoty jej pocałować, wręcz przeciwnie, bardzo tego pragnąłem. Po prostu czułem się dziwacznie podenerwowany perspektywą pocałunku niespełna metr od pudła, w którym Emma nadzwyczaj pieczołowicie przechowywała listy miłosne mojego dziadka. Przytuliła policzek do mojego policzka i zrozumiałem, że nadeszła decydująca chwila. Teraz albo nigdy. Postanowiłem popsuć nastrój najskuteczniej, jak się da. — Coś cię łączy z Enochem? — zapytałem znienacka. Odsunęła się jak oparzona i spojrzała na mnie tak, jakbym zaproponował jej na kolację potrawkę ze szczeniąt. — Co takiego? Nie! Skąd ci przyszedł do głowy ten chory pomysł?! — Takie odniosłem wrażenie, kiedy rozmawiałem z Enochem. Wydaje się rozgoryczony, gdy mówi o tobie, zupełnie jakby nie chciał mnie tutaj widzieć, bo ostrzę sobie zęby na jego zdobycz. Emma zrobiła wielkie oczy. — Po pierwsze, nie ma żadnej zdobyczy, na którą można ostrzyć sobie zęby, zapewniam cię — odparła. — To po prostu zazdrosny głupek i w dodatku kłamczuch. — Naprawdę? — Co naprawdę? — Naprawdę jest kłamczuchem? — sprecyzowałem. — Dlaczego pytasz? — Podejrzliwie zmrużyła powieki. — Jakich bzdur naopowiadał ci ten dureń? — Emma, co się stało Victorowi? Moje słowa niewątpliwie nią wstrząsnęły. — Niech diabli wezmą tego samolubnego chłopaka — wymamrotała, kręcąc głową. — Jest coś, czego nikt tutaj nie chce mi powiedzieć, a ja muszę zrozumieć, w czym rzecz. — Nie mogę tego wyjawić. — W kółko to samo! — wybuchnąłem. — Nie wolno mi mówić o przyszłości, wam nie wolno rozmawiać o przeszłości. Pani Peregrine totalnie namieszała nam w głowach! Ostatnim życzeniem mojego dziadka przed śmiercią było, żebym tu przyleciał i poznał prawdę. Czy to nie ma żadnego znaczenia? Emma wzięła mnie za rękę, położyła ją sobie na kolanach i opuściła wzrok, jakby starała się dobrać odpowiednie słowa. — Masz rację — westchnęła w końcu. — Jest coś, co powinieneś wiedzieć. — Słucham. — Nie tutaj — szepnęła. — Dzisiaj w nocy. Umówiliśmy się na spotkanie późną nocą, kiedy mój tata i pani Peregrine będą już spali. Emma upierała się, że to jedyny sposób, bo ściany mają uszy, a w ciągu dnia nie uda się nam wymknąć razem bez wzbudzania podejrzeń. Dla utrwalenia iluzji, że nie mamy nic do ukrycia, resztę popołudnia spędziliśmy w ogrodzie, żeby wszyscy widzieli, gdzie jesteśmy i co robimy. Gdy słońce zaczynało chylić się ku zachodowi, samotnie powróciłem na trzęsawisko.

W dwudziestym pierwszym wieku zapadł kolejny deszczowy wieczór. Gdy dotarłem

do pubu, odetchnąłem z ulgą, że wreszcie będę mógł się gdzieś osuszyć. Tata siedział przy jednym ze stołów, samotnie popijając piwo, więc przyciągnąłem krzesło, wytarłem twarz chustkami i przystąpiłem do opowiadania głupot o tym, jak rzekomo spędziłem dzień. Zaczynało do mnie docierać, że im więcej kłamię, tym łatwiej mi to przychodzi. Ojciec słuchał jednym uchem. — Hm, ciekawe — mruknął, po czym zapatrzył się w przestrzeń i wypił następny łyk piwa. — Co się z tobą dzieje? — nie wytrzymałem. — Ciągle jesteś na mnie wściekły? — Nie, nic z tych rzeczy. — Zawahał się, jakby chciał coś wytłumaczyć, ale tylko machnął ręką. — Ech, to głupie. — No mów. — Chodzi o to, że parę dni temu pojawił się tutaj jeden facet. Inny obserwator ptaków. — Znajomy? — Nigdy wcześniej go nie widziałem. — Tata pokręcił głową. — Z początku myślałem, że to jakiś gburowaty zapaleniec, który tylko na pół gwizdka interesuje się ptakami, ale wraca w te same miejsca, na te same tereny lęgowe i sporządza notatki. Bez wątpienia wie, co robi. Dzisiaj widziałem go z klatką do obrączkowania i parą predatorów, więc wiem na pewno, że to zawodowiec. — Predatorów? — Miał lornetkę, ale taką naprawdę do rzeczy. — Nerwowo zgniótł papierową podkładkę pod talerz i trzykrotnie ją wygładził. — Myślałem, że mam wyłączność na tutejsze ptactwo. Zależało mi, żeby moja książka była wyjątkowa. — I nagle zjawił się ten zasraniec? — Jacob! — Chciałem powiedzieć, ten bezwartościowy gnój. — Dziękuję, synu, teraz lepiej — powiedział ojciec ze śmiechem. — Twoja książka na bank będzie wyjątkowa — zapewniłem go. — Bo ja wiem. — Wzruszył ramionami bez przekonania. — Mam nadzieję. Doskonale wiedziałem, co się stanie, bo znowu mieliśmy do czynienia z cyklicznie powtarzającym się żałosnym schematem. Najpierw tata na coś się napalał i miesiącami nie przestawał o tym gadać. Potem nieuchronnie pojawiał się jakiś drobny problem, coś zaczynało zgrzytać, a ojciec, zamiast stawić czoło, kompletnie się poddawał i ani się człowiek obejrzał, a całe przedsięwzięcie było już nieaktualne. Tata wymyślał sobie coś nowego i wszystko zaczynało się od początku. Po prostu zbyt łatwo się zniechęcał. Właśnie dlatego trzymał w szufladzie kilkanaście niedokończonych rękopisów, dlatego nie miał sklepu ornitologicznego, który zamierzał otworzyć razem z ciotką Susie, dlatego zdobył licencjat z języków azjatyckich, ale nigdy nie pojechał do Azji. Miał czterdzieści sześć lat i nadal usiłował odnaleźć siebie oraz dowieść, że wcale nie potrzebuje pieniędzy mojej mamy. Tak naprawdę należałoby go zwyczajnie zmobilizować. Ponieważ jednak nie czułem się na siłach tego robić, doszedłem do wniosku, że ostrożnie zmienię temat. — Gdzie się zatrzymał ten intruz? — spytałem. — Wydawało mi się, że zajęliśmy jedyne wolne pokoje w miasteczku. — Zapewne śpi pod namiotem — odparł tata. — W taką pogodę? — Tak postępują najzagorzalsi wielbiciele ornitologii. Spartańskie warunki zbliżają obserwatora do obiektu zainteresowania, fizycznie i psychicznie. Rozumiesz, chodzi o osiągnięcie celu wbrew przeciwnościom losu. Mimowolnie parsknąłem śmiechem. — Więc dlaczego sam nie nocujesz pod chmurką? — zapytałem, zanim zdążyłem ugryźć się w język. — Z tego samego powodu, dla którego zapewne nie napiszę książki. Zawsze znajdzie się ktoś bardziej zaangażowany ode mnie. — Nie o to mi chodziło, tato. — Drgnąłem niepewnie. — Rzecz w tym, że...

— Pst! — Tata zesztywniał i ukradkiem zerknął na drzwi. — Spójrz szybko, ale dyskretnie. Właśnie wszedł. Zerknąłem dyskretnie znad karty dań, którą przysłoniłem twarz. Na progu stał niechlujny brodacz i wylewał wodę z butów. Miał na głowie kapelusz przeciwdeszczowy, oczy ukrył za ciemnymi okularami, a ubrany był w kilka kurtek, włożonych jedna na drugą. W rezultacie wyglądał na grubego włóczęgę. — Podoba mi się jego styl à la bezdomny Święty Mikołaj — wyszeptałem. — Niełatwo taki osiągnąć. Mocno wizjonerski. Tata puścił moje słowa mimo uszu. Mężczyzna podszedł do baru, a wtedy pogrążeni w rozmowie bywalcy lokalu ściszyli głosy. Kev spytał, co podać, i znikł w kuchni, a facet zamarł w oczekiwaniu, patrząc w przestrzeń przed sobą. Po chwili Kev wrócił i wręczył mu torebkę z posiłkiem. Brodacz wziął ją do ręki, rzucił na blat kilka banknotów i ruszył do drzwi. Tuż przed nimi odwrócił się, powoli rozejrzał i wyszedł dopiero po dłuższej chwili. — Co zamówił?! — krzyknął tata, kiedy drzwi się zamknęły. — Dwa befsztyki — odparł Kev. — Było mu wszystko jedno jakie, to dostał krwiste, po dziesięć sekund na stronę. Zabrał i zadowolony. Na sali rozległy się pomruki. Rozmowy znowu stały się głośniejsze, bo wszyscy zaczęli snuć domysły. — Surowe befsztyki. — Popatrzyłem na tatę. — Sam przyznaj, że to trochę dziwne, nawet jak na ornitologa. — Może żywi się surowizną — odparł. — Tak, pewnie. A może znudziło mu się żłopanie jagnięcej krwi. Tata przewrócił oczami. — To jasne, że ma kuchenkę polową — mruknął. — Pewnie woli gotować pod gołym niebem. — W strugach deszczu? Właściwie czemu go bronisz? Myślałem, że to twój arcywróg. — Nie oczekuję, że zrozumiesz — westchnął ojciec. — Byłoby jednak miło, gdybyś nie nabijał się ze mnie. Po tych słowach wstał i podszedł do baru.

Kilka godzin później tata chwiejnym krokiem wdrapał się po schodach na piętro i padł na łóżko, roztaczając wokół odór alkoholu. Zasnął momentalnie, a od jego chrapania niemal zatrzęsły się ściany. W takiej sytuacji nie musiałem wymykać się ukradkiem, więc w milczeniu sięgnąłem po kurtkę i wyszedłem na spotkanie z Emmą. Ulice świeciły pustkami. Wszędzie panowała taka cisza, że niemal słyszałem własne myśli. Niebo zasnuwała cienka warstwa chmur, zza której świecił księżyc, na tyle mocno, że mogłem spokojnie wędrować. Kiedy wspiąłem się na grań, przeszył mnie niepokojący dreszcz i spojrzałem za siebie. Na odległym pagórku stał jakiś człowiek i z szeroko rozstawionymi łokciami trzymał dłonie przy twarzy, zupełnie jakby obserwował mnie przez lornetkę. „Cholera, wpadłem” — przeszło mi przez myśl, bo wyglądał jak hodowca owiec, który postanowił zabawić się w detektywa. Tylko dlaczego stał nieruchomo, zamiast podejść i rozprawić się ze mną? Mierzyliśmy się wzrokiem, aż w końcu doszedłem do wniosku, że skoro mnie przyłapał, to trudno, nic na to nie poradzę. Bez względu na to, czy teraz zawrócę, czy pójdę dalej, informacja o mojej nocnej wyprawie i tak dotrze do taty. Dlatego podniosłem rękę, pokazałem nieznajomemu środkowy palec i zniknąłem w przenikliwie chłodnej mgle. Po drugiej stronie kurhanu odniosłem wrażenie, że ktoś odgarnął chmury, odsłaniając okrągły księżyc, który przypominał wielki, żółty balon. Bił od niego taki blask, że niemal musiałem zmrużyć oczy. Kilka minut później ujrzałem brnącą przez mokradła Emmę, która najpierw mnie przeprosiła, po czym zalała potokiem słów.

— Wybacz, że się spóźniłam. Minęły wieki, zanim wszyscy położyli się spać! Potem, po drodze tutaj, wpadłam w ogrodzie na Hugh i Fionę, którzy całowali się bez opamiętania. Ale nie musisz się przejmować, obiecali, że nic nikomu nie powiedzą, jeśli ich nie wydam. — Zarzuciła mi ręce na szyję. — Stęskniłam się za tobą i przepraszam za tamtą sytuację. — Ja też cię przepraszam — powiedziałem, z zakłopotaniem klepiąc ją po plecach. — Powinniśmy pogadać. — Nie tutaj. — Odsunęła się. — Znam lepsze miejsce, zupełnie wyjątkowe. — Nie jestem pewien... — Daj spokój. — Wzięła mnie za rękę. — Zakochasz się w nim, obiecuję. Powiem ci wszystko, kiedy tam dotrzemy. Nie wątpiłem, że Emma zaplanowała sobie tę wyprawę, żeby skłonić mnie do pocałunku. Gdybym był starszy, mądrzejszy albo tak często umawiał się z atrakcyjnymi dziewczynami, że kolejna randka nie robiłaby na mnie wrażenia, zapanowałbym nad burzą emocji oraz hormonów i zaczął się domagać natychmiastowych wyjaśnień. Problem w tym, że nie umiałem tego zrobić. Patrzyła na mnie rozpromieniona i kokieteryjnie odgarniała włosy, a ja coraz bardziej pragnąłem iść za nią, pomóc jej, zrobić wszystko, o co poprosi. Najzwyczajniej w świecie całkowicie mnie zdominowała. Postanowiłem, że pójdę, ale jej nie pocałuję. Powtarzałem to sobie niczym mantrę, kiedy prowadziła mnie przez trzęsawisko. „Żadnego całowania!” — recytowałem w myślach. „Żadnego całowania!” Początkowo szliśmy ku miasteczku, lecz Emma szybko skręciła w kierunku skalistej plaży blisko latarni morskiej i stromą ścieżką ostrożnie zeszliśmy na piasek. Na skraju wody kazała mi zaczekać, a sama po coś pobiegła. Spokojnie patrzyłem, jak snop światła z latarni morskiej omiata wszystko dookoła: niezliczone ptaki morskie, śpiące w zagłębieniach klifów; gigantyczne skały, odsłonięte podczas odpływu; przegniłą, zanurzoną w piasku łódź. Emma wróciła w kostiumie kąpielowym, trzymając w dłoniach dwie maski do nurkowania. — O, nie. — Wzdrygnąłem się. — Wykluczone. — Chyba powinieneś rozebrać się do bielizny. — Spojrzała z powątpiewaniem na moje dżinsy i kurtkę. — Twoje ubranie ani trochę nie nadaje się do pływania. — Bo wcale nie zamierzam pływać! Zgodziłem się wymknąć na spotkanie z tobą w środku nocy, ale mieliśmy porozmawiać, a nie... — Porozmawiamy — zapewniła mnie z naciskiem. — Pod wodą. Jak się rozbiorę. Kopnęła ziemię, obsypując mnie piaskiem, i ruszyła przed siebie, ale po chwili zatrzymała się i wróciła. — Nie rzucę się na ciebie, jeśli tego się obawiasz — burknęła. — Nie pochlebiaj sobie. — Nie pochlebiam sobie. — Więc przestań wreszcie grać mi na nerwach i ściągaj te głupie spodnie! Nagle rzuciła się na mnie i powaliła mnie na ziemię, jedną ręką rozpinając moje spodnie, a drugą nacierając mi twarz piaskiem. — Pfuj! — krzyknąłem i wyplułem ziarna piachu. — To nie fair, walczysz nieczysto! Nie było innego wyjścia, musiałem stanąć do boju. Zgarnąłem garść piasku i wkrótce oboje zmagaliśmy się ze sobą na plaży. Oczywiście nie było mowy o żadnych regułach. Zanosiliśmy się śmiechem, na próżno próbując oczyścić włosy. — Skoro i tak musisz się wykąpać, równie dobrze możesz wskoczyć do tego cholernego morza — zauważyła Emma. — Dobra, wygrałaś. W pierwszej chwili woda wydała mi się przeraźliwie zimna, ale szybko przywykłem do jej temperatury i przestałem się martwić, że mam na sobie tylko bokserki. Brnąc po płyciźnie, minęliśmy skały, za którymi czekała na nas łódka, przywiązana do znacznika głębokości. Wdrapaliśmy się na jej pokład, Emma wręczyła mi wiosło i powiosłowaliśmy ku latarni. Noc była ciepła, morze spokojne, więc na kilka minut zapomniałem o bożym świecie, wsłuchany

w rytmiczny plusk wioseł. Mniej więcej sto metrów od latarni Emma zamarła, a potem nagle wyskoczyła za burtę. Ku mojemu zdumieniu, nie znikła pod falami, tylko wstała. Woda sięgała jej zaledwie do kolan. — Stoisz na jakiejś mierzei czy co? — spytałem. — Nie — odparła krótko. Zajrzała do łódki, wyciągnęła małą kotwicę i wrzuciła ją w głębiny, a wtedy kotwica brzęknęła metalicznie jakiś metr pod powierzchnią. Po chwili omiótł nas strumień światła latarni i zauważyłem, że znajdujemy się ponad kadłubem statku. — Wrak! — wykrzyknąłem. — Skacz — powiedziała Emma. — Jesteśmy prawie na miejscu, bierz maskę. Ruszyła przed siebie po pokładzie okrętu, a ja ostrożnie poszedłem w jej ślady. Gdyby ktoś obserwował nas z brzegu, uznałby zapewne, że spacerujemy sobie po wodzie. — Jak duży jest ten statek? — zainteresowałem się. — Ogromny. To aliancki pancernik. W tym miejscu wpadł na sojuszniczą minę i zatonął. — Przystanęła. — Przez chwilę nie patrz na latarnię, żeby twoje oczy przywykły do ciemności. Staliśmy, spoglądając w kierunku brzegu, a drobne fale rozbijały się o nasze uda. — Dobrze, a teraz chodź za mną i weź głęboki oddech. Podeszła do ciemnej plamy w kadłubie, zapewne otworu drzwiowego, usiadła na jego skraju i zanurkowała. Pomyślałem, że to czyste szaleństwo. Potem jednak włożyłem maskę, którą wręczyła mi Emma, i w ślad za nią ześliznąłem się w otchłań. Wytężyłem wzrok, żeby dostrzec cokolwiek w ciemnościach. Emma schodziła coraz niżej, chwytając się rękami drabiny. Ja również zacisnąłem palce na szczeblach i stopniowo opuszczałem się w głębinę, aż wreszcie dotarłem na stalową podłogę, gdzie Emma już na mnie czekała. Wyglądało na to, że znajdujemy się w luku towarowym, choć w mroku nie widziałem żadnych szczegółów. Stuknąłem Emmę w łokieć i wskazałem palcem swoje usta, bo brakowało mi powietrza. Poklepała mnie protekcjonalnie po ręce i sięgnęła po zwisający obok nas plastikowy przewód, podłączony do grubszej rury, która biegła wzdłuż drabiny na powierzchnię. Emma włożyła koniec przewodu do ust i dmuchnęła, mocno nadymając policzki. Następnie nabrała powietrza i wręczyła mi rurkę, a ja z ulgą wciągnąłem potężny haust tlenu. Znajdowaliśmy się na głębokości siedmiu metrów, wewnątrz starego wraku, i oddychaliśmy. Emma pokazała dłonią znajdujące się przed nami wejście. W panującym wokół mroku ledwie dostrzegłem czarny otwór. Pokręciłem głową na znak, że nie chcę. Emma jednak wzięła mnie za rękę, jakbym był małym, wystraszonym dzieciakiem, i poprowadziła do drzwi, ciągnąc za sobą rurkę. Za progiem pochłonęły nas nieprzeniknione ciemności. Na chwilę przystanęliśmy, tylko przekazując sobie rurkę. Panowała tu cisza, zakłócana jedynie szelestem naszych oddechów oraz nieokreślonym, głuchym łoskotem, dobiegającym z wnętrza kadłuba. Domyśliłem się, że to niesione prądem, odłamane fragmenty okrętu uderzają o wrak. Nawet gdybym zamknął oczy, nie zrobiłoby się ciemniej. Byliśmy niczym kosmonauci unoszący się w bezgwiezdnym wszechświecie. Potem zdarzyło się coś zdumiewającego i zarazem wspaniałego. Pojawiły się gwiazdy, jedna po drugiej, a zielone błyski rozjaśniły mrok. Byłem pewien, że mam halucynacje. Rozbłyski stawały się coraz intensywniejsze i wkrótce otaczał nas cały gwiazdozbiór, złożony z miliona zielonych migoczących punktów, które oświetlały nasze ciała i odbijały się w maskach. Emma wyciągnęła rękę i poruszyła nadgarstkiem, ale na jej dłoni nie pojawiła się ognista kula, tylko roziskrzona, błękitna poświata. Zielone gwiazdki zbiły się wokół niej w błyszczącą i wirującą gromadę, naśladując ruchy Emmy niczym ławica narybku. Dopiero wtedy dotarło do mnie, że to naprawdę są młode ryby. Zahipnotyzowany tym widokiem, kompletnie straciłem poczucie czasu. Czułem się tak, jakbym obserwował to widowisko całymi godzinami, choć pewnie minęło zaledwie kilka minut. W końcu Emma trąciła mnie łokciem i wycofaliśmy się z pomieszczenia, żeby wydostać się

po drabinie na powierzchnię. Gdy się wynurzyłem, moim oczom ukazał się wielki pas Drogi Mlecznej na niebie. Uświadomiłem sobie, że ryby i gwiazdy tworzą idealnie dopełniający się układ, są dopasowanymi elementami odwiecznej niezwykłej całości. Wydostaliśmy się na pokład i po ściągnięciu masek przez chwilę siedzieliśmy w milczeniu, częściowo zanurzeni, stykając się udami. — Co to było? — spytałem w końcu. — Mówimy o nich „błyskowe ryby”. — Nigdy takich nie widziałem. — Większość ludzi nie ma pojęcia, że istnieją — wyjaśniła Emma. — Lubią się ukrywać. — Są piękne. — To prawda. — I osobliwe. — Zgadza się — przyznała Emma z uśmiechem i delikatnie położyła dłoń na moim kolanie. Nie odsunąłem się, bo jej ręka była przyjemnie ciepła w chłodnej wodzie. Głos w głowie jeszcze niedawno podpowiadał mi, że nie powinienem całować Emmy, ale od pewnego czasu milczał. W następnej chwili nasze usta się zetknęły. Intensywność pocałunku, dotyk języków, moja dłoń na jej idealnie białym policzku — wszystko to sprawiło, że zapomniałem, co jest dobre, a co złe. Nie wiedziałem już, dlaczego tutaj przybyłem. Całowaliśmy się i całowaliśmy, aż nagle poczułem, że Emma się odsuwa. Usiłowałem ponownie przywrzeć do jej warg, ale położyła dłoń na mojej piersi, delikatnie i zarazem stanowczo. — Muszę oddychać, bałwanku. — W porządku. — Roześmiałem się. Wzięła mnie za ręce i popatrzyła mi w oczy. Odwzajemniłem jej spojrzenie. Wiedziałem, że w tej chwili nasze emocje są niemal równie silne jak w trakcie pocałunku. — Powinieneś zostać — powiedziała nieoczekiwanie. — Zostać? — powtórzyłem. — Tutaj, z nami. Gdy dotarło do mnie znaczenie jej słów, ulotna magia chwili nagle rozpłynęła się w powietrzu. — Bardzo bym chciał, ale raczej nie mogę — oznajmiłem. — Dlaczego? Zacząłem się nad tym zastanawiać. Słońce, uczty, przyjaciele... i monotonia, i niemal identyczne dni. Wszystko robi się nudne, jeśli odczuwa się przesyt. Doskonale wiedziała o tym moja mama, sprawiając sobie drobne, luksusowe przyjemności i błyskawicznie się nimi nudząc. Tyle tylko, że tym razem w grę wchodziła Emma. A jeśli to, co mogliśmy mieć, nie było takie dziwne? Może pozostałbym tutaj na pewien czas, ofiarował jej miłość, a potem wrócił do domu? Nie, wykluczone, zanim podjąłbym decyzję o powrocie, zrobiłoby się zbyt późno. Emma była syreną, a ja musiałem okazać siłę charakteru. — Nie chcesz mnie, tylko jego — powiedziałem. — Nie mogę być dla ciebie kimś innym. — Nie dlatego powinieneś zostać. — Odwróciła głowę wyraźnie urażona. — Jacob, tutaj masz swoje miejsce na ziemi. — Skąd. Nie jestem taki jak wy. — Ależ tak — upierała się. — Gdzie tam. Jestem zwyczajnym śmiertelnikiem, tak samo jak dziadek. Emma pokręciła głową. — Naprawdę tak myślisz? — Gdybym umiał zrobić coś tak widowiskowego, jak ty, raczej wiedziałbym już o tym, prawda? — Nie powinnam ci tego mówić, ale przeciętni ludzie nie mogą przechodzić przez pętle — wyznała. Przez chwilę zastanawiałem się nad jej słowami, ale nie znalazłem w nich sensu.

— Nie ma we mnie nic osobliwego. Nigdy w życiu nie spotkałaś większego przeciętniaka ode mnie. — Szczerze w to wątpię — odparła. — Abe dysponował pewną rzadko spotykaną i osobliwą umiejętnością. Prawie nikt nie potrafił tego, co on. — Popatrzyła mi w oczy. — Potrafił dostrzec potwory.

Rozdział dziewiąty

„Potrafił dostrzec potwory”. Ledwo Emma wypowiedziała te słowa, przed oczami stanęły mi wszystkie koszmary, o których usiłowałem zapomnieć. Były rzeczywistością. To one zabiły mojego dziadka. — Ja też je widzę — wyszeptałem, jakbym się zmagał ze wstydem. Emma objęła mnie i spojrzała na mnie przenikliwie. — Wiedziałam, że jest w tobie coś osobliwego. Potraktuj to jako wyjątkowy komplement. Zawsze miałem świadomość, że jestem odmienny, ale nigdy nie uważałem się za osobliwca. Widziałem jednak rzeczy, których nie dostrzegał prawie nikt inny. To tłumaczyło, dlaczego Ricky nocą po śmierci dziadka niczego nie zauważył, dlaczego wszyscy uważali mnie za wariata, chociaż wcale nie byłem stuknięty. Nie miałem zwidów, moje emocjonalne reakcje nie były przesadzone. Mój dar objawiał się w formie skurczów żołądka i ataków paniki, gdy odrażające potwory znajdowały się w pobliżu — na dodatek mogłem je widzieć. — A ty wcale ich nie dostrzegasz? — spytałem Emmę. — Zauważam wyłącznie ich cienie. Właśnie dlatego polują głównie nocą. — Co je powstrzymuje przed zaatakowaniem was w tej chwili? Chciałem powiedzieć, nas wszystkich — poprawiłem się po sekundzie. — Nie wiedzą, gdzie nas szukać. — Emma spoważniała. — Poza tym nie umieją wnikać do pętli. Dlatego jesteśmy bezpieczni na wyspie, ale nie możemy jej opuszczać. — Victor to zrobił — domyśliłem się. Ze smutkiem pokiwała głową. — Powiedział, że traci tutaj rozum i że dłużej tego nie wytrzyma. Biedna Bronwyn. Mój Abe też odszedł, ale przynajmniej nie został zamordowany przez głucholce. Z trudem podniosłem na nią wzrok. — Naprawdę przykro mi, że muszę to powiedzieć... — Co? — wykrztusiła. — Och, nie... — Dałem się przekonać, że to była robota dzikich zwierząt. Jeśli jednak to, co mówisz, jest prawdą, także mój dziadek został zabity przez potwory. W noc jego śmierci po raz pierwszy i jedyny widziałem taką istotę. Przycisnęła kolana do piersi i zamknęła oczy. Objąłem ją, a wtedy oparła głowę na moim ramieniu. — Wiedziałam, że w końcu go dopadną — wyszeptała. — Zapewnił mnie, że w Ameryce nic mu nie zagrozi, bo umie się obronić. Tak naprawdę nigdy nie jesteśmy bezpieczni, żadne z nas. Długo rozmawialiśmy na pokładzie wraku, a gdy księżyc miał się ku zachodowi, woda sięgnęła nam do szyi i Emma zadrżała z zimna. Wtedy chwyciliśmy się za ręce i powoli brodząc, wróciliśmy do łódki. Kiedy wiosłowaliśmy w kierunku plaży, na brzegu rozległy się krzyki. Ktoś wołał nas po imieniu. Wyłoniwszy się zza skały, ujrzeliśmy w oddali Hugh i Fionę, którzy na nasz widok zaczęli gwałtownie machać rękami. Było jasne, że zdarzyło się coś niedobrego. Przycumowaliśmy łódź i pobiegliśmy prosto ku nim. Hugh z trudem chwytał powietrze, a podenerwowane pszczoły chaotycznie latały dookoła. — Coś się stało! Musimy natychmiast wracać do domu! Nie było czasu na dyskusję. Emma pospiesznie wciągnęła ubranie na kostium kąpielowy,

a ja wskoczyłem w szorstkie od piasku spodnie. Hugh spojrzał na mnie bez przekonania. — Ale bez niego — zaznaczył. — Sprawa jest poważna. — Nie, Hugh — odezwała się Emma. — Ptaszysko miało rację, on jest jednym z nas. Wbił wzrok najpierw w nią, potem we mnie. — Powiedziałaś mu? — spytał z niedowierzaniem. — Musiałam. Właściwie to sam się domyślił. Przez moment sprawiał wrażenie skonsternowanego, ale po chwili mocno uścisnął mi rękę. — W takim razie witaj w rodzinie. — Dzięki — odparłem, bo zupełnie nie miałem pojęcia, co powiedzieć. W drodze do domu wydobyliśmy od Hugh ogólne informacje o tym, co się stało. Rozmowa przychodziła nam jednak z trudem, bo biegliśmy. — Chodzi o jedną z przyjaciółek Ptaszyska, ymbrynkę — wyjaśnił Hugh podczas krótkiej przerwy na oddech w lesie. — Wpadła do domu godzinę temu w koszmarnym stanie. Darła się wniebogłosy i postawiła wszystkich na nogi. Zanim zdążyliśmy zrozumieć, o co jej chodzi, zemdlała i padła jak kłoda. — Z żałosną miną zaczął wykręcać ręce. — Jestem pewien, że stało się coś naprawdę okropnego. — Obyś się mylił — mruknęła Emma i pognaliśmy dalej.

W holu, przed zamkniętymi drzwiami do salonu, stłoczyły się dzieci w wymiętych piżamach. Stojąc wokół lampy naftowej, zawzięcie plotkowały. — Może zapomnieli wyzerować swoją pętlę — zasugerowała Claire. — Idę o zakład, że to sprawka głucholców — oznajmił Enoch. — Najpewniej zeżarły ich ze wszystkim, tylko buty zostały! Claire i Olive zaniosły się płaczem i przycisnęły drobne dłonie do twarzy. Horace przyklęknął obok nich. — No, już, wszystko dobrze — pocieszył je krzepiącym tonem. — Nie zwracajcie uwagi na Enocha, bo gada głupoty. Wszyscy wiedzą, że głucholce najbardziej gustują w maluchach. Dlatego pozwoliły uciec przyjaciółce pani Peregrine. Smakuje jak stare fusy po kawie! Olive zerknęła na niego przez palce. — A jak smakują małe dzieci? — Jak borówki — odparł rzeczowo Horace, a dziewczynki znowu zalały się łzami. — Daj im spokój! — krzyknął Hugh, a eskadra pszczół pogoniła wrzeszczącego Horace’a w głąb korytarza. — Co tam się dzieje?! — krzyknęła pani Peregrine zza drzwi salonu. — Czyżbym słyszała pana Apistona? Gdzie się podziewają panna Bloom i pan Portman? Emma skuliła się i nerwowo zerknęła na Hugh. — Ona wie? — Kiedy odkryła, że wyszłaś, niemal odchodziła od zmysłów. Była pewna, że porwały cię upiory czy jakaś inna głupota. Wybacz, Em, ale musiałem jej powiedzieć. Emma pokręciła głową, ale nie mieliśmy wyjścia. Trzeba było wejść do środka i stawić czoło dyrektorce. Fiona pomachała ręką — jakby życzyła nam szczęścia — po czym otworzyliśmy drzwi. Jedynym źródłem światła w salonie był ogień w kominku, nasze cienie drgały na ścianie. Bronwyn krążyła niespokojnie wokół starszej pani, która kołysała się na wpół przytomna w fotelu, starannie otulona kocem. Pani Peregrine siedziała na otomanie i karmiła gościa łyżkami ciemnego płynu. Emma znieruchomiała. — Wielkie nieba — wyszeptała. — Przecież to panna Avocet. Dopiero wtedy z trudem rozpoznałem tę damę. To ją przedstawiało zdjęcie, które wcześniej

pokazała mi pani Peregrine. Panna Avocet wydała mi się wówczas nieustraszona, teraz jednak miałem przed sobą słabą i kruchą starowinkę. Patrzyliśmy w milczeniu, jak pani Peregrine przytyka do ust przyjaciółki srebrną piersiówkę i ostrożnie ją przechyla. Panna Avocet ożywiła się na moment i wyprostowała, a jej oczy zabłysły. Niestety, chwilę później ponownie zwiesiła głowę i z apatycznym wyrazem twarzy opadła na fotel. — Panno Bruntley — zwróciła się pani Peregrine do Bronwyn. — Proszę przyszykować pannie Avocet kanapę dla omdlałych oraz przynieść butelkę coca-wina i jeszcze jedną flaszkę brandy. Bronwyn skierowała się ku drzwiom, a mijając dyrektorkę, ukłoniła się z namaszczeniem. — Panno Bloom, niebywale mnie pani rozczarowała — powiedziała pani Peregrine cicho. — Niebywale. Że też musiała pani wymknąć się z domu akurat tej nocy! — Bardzo panią przepraszam, ale skąd mogłam wiedzieć, że coś się wydarzy? — Powinnam panią ukarać, jednak w zaistniałych okolicznościach raczej szkoda mojego wysiłku. — Uniosła dłoń i przygładziła siwe włosy. — Panna Avocet w żadnym wypadku nie opuściłaby podopiecznych, gdyby nie doszło do jakiegoś dramatycznego wydarzenia. Ryczący ogień do tego stopnia podwyższył temperaturę w pomieszczeniu, że na moim czole pojawiły się krople potu. Mimo to panna Avocet przez cały czas drżała. Czyżby była bliska śmierci? Czy między panią Peregrine a jej nauczycielką rozegra się tragiczna scena, taka jak między mną a dziadkiem? Przypomniałem sobie tamtą chwilę — przerażony i zdezorientowany trzymałem dziadka w objęciach, zupełnie nie domyślając się prawdy o nas. Widok, który teraz miałem przed oczami, mimo wszystko nie przypominał mi tamtej sceny, w końcu pani Peregrine od zawsze wiedziała, kim jest. Moment nie wydawał się najlepszy na poruszanie pewnych tematów, ale kipiałem złością i nie mogłem się powstrzymać. — Pani Peregrine? — zacząłem, a ona podniosła na mnie wzrok. — Kiedy zamierzała mi pani powiedzieć? Chciała spytać, co mam na myśli, ale zerknęła na Emmę i najwyraźniej wyczytała odpowiedź z jej twarzy. Przez chwilę wyglądała na rozzłoszczoną, ale błyskawicznie się uspokoiła, najwyraźniej wyczuwając mój gniew. — Wkrótce, młody człowieku — odparła. — Musi mnie pan zrozumieć, nie mogłam wyjawić całej prawdy podczas naszego pierwszego spotkania, gdyż doznałby pan straszliwego wstrząsu. Zachowywał się pan nieobliczalnie, był gotów uciec i nigdy nie wrócić. Uznałam, że ryzyko jest zbyt duże. — Więc postanowiła pani kokietować mnie jedzeniem, zabawą i dziewczętami, a wszystko, co złe, zachować w tajemnicy? Emma ciężko odetchnęła. — Kokietować? — powtórzyła. — Proszę, nie myśl tak o mnie, Jacob, nie zniosłabym tego. — Obawiam się, że błędnie nas pan ocenił — dodała pani Peregrine. — Co się tyczy kokietowania... Po prostu zobaczył pan, jak żyjemy. Nie oszukiwałam pana, a jedynie zataiłam kilka faktów. — Ja też chętnie poinformuję panią o pewnym fakcie — oświadczyłem. — Jedna z tych istot zabiła mojego dziadka. Pani Peregrine przez chwilę wpatrywała się w ogień. — Bardzo przykro mi to słyszeć — oznajmiła w końcu. — Widziałem tego stwora na własne oczy. Kiedy mówiłem o nim ludziom, usiłowali mnie przekonać, że zwariowałem. Ale nie pomieszało mi się w głowie, ani mnie, ani dziadkowi. Przez całe życie mówił prawdę, a ja mu nie wierzyłem. — Zrobiło mi się wstyd. — Gdybym uwierzył, być może uniknąłby śmierci. Pani Peregrine zauważyła, że chwieję się na nogach, i bez słowa wskazała mi fotel naprzeciwko panny Avocet. Usiadłem, a Emma uklękła przy mnie. — Abe z pewnością wiedział, że jesteś osobliwy — powiedziała. — Musiał mieć solidny

powód, żeby to przemilczeć. — W istocie, miał świadomość pańskiej osobliwości — przytaknęła pani Peregrine. — Napomykał o tym w liście. — Już nic nie rozumiem — zirytowałem się. — Skoro wszystkie jego opowieści były prawdziwe i wiedział, że jestem taki jak on, dlaczego do ostatniej minuty życia utrzymywał to w tajemnicy? Pani Peregrine poczęstowała pannę Avocet jeszcze jedną łyżką brandy. Staruszka jęknęła, znowu się wyprostowała i opadła na fotel. — Mogę się jedynie domyślać, że w ten sposób pragnął pana chronić — oznajmiła pani Peregrine. — Nasze życie bywa pasmem prób i niedostatków. Życie Abe’a było takim w dwójnasób, gdyż urodził się Żydem w najgorszym czasie w historii świata. Stawił czoło podwójnemu ludobójstwu, gdyż naziści mordowali jego współbraci, a głucholce wybiły wielu osobliwców. Nie dawała mu spokoju świadomość, że się ukrywa, a tymczasem bliscy mu ludzie — zarówno Żydzi, jak i osobliwcy — giną w masowej rzezi. — Mówił, że wyruszył na wojnę, żeby walczyć z potworami — zauważyłem. — Tak właśnie było — dodała Emma. — Wojna zakończyła rządy nazistów, ale głucholce wyszły z niej silniejsze niż kiedykolwiek — ciągnęła pani Peregrine. — Z tego powodu pozostaliśmy w ukryciu, podobnie jak wielu innych osobliwców. Pański dziadek zmienił się jednak nie do poznania. Został wojownikiem, zdecydowanym żyć samodzielnie poza pętlą czasu. Nie miał zamiaru się ukrywać. — Błagałam go, żeby nie jechał do Ameryki — westchnęła Emma. — Wszyscy prosiliśmy go, aby pozostał. — Dlaczego wybrał akurat Stany Zjednoczone? — W owym czasie nie było tam wielu głucholców — wyjaśniła pani Peregrine. — Po wojnie część osobliwców wyemigrowała do Ameryki i przez pewien okres nikt się nie zorientował w ich szczególnych umiejętnościach. Pański dziadek pozostawał w ukryciu, gdyż jego największym marzeniem było zwykłe życie wśród normalnych ludzi. Często wspominał o tym w swoich listach. Jestem przekonana, że właśnie z tego powodu tak długo zatajał przed panem prawdę. Pragnął, aby doświadczył pan tego, na co on nie mógł liczyć. — Chciał być zwykłym człowiekiem — powiedziałem. Pani Peregrine skinęła głową. — Nie mógł jednak umknąć przed własną osobliwością. Dysponował wyjątkowymi umiejętnościami, a także sprawnością, którą udoskonalił podczas wojny jako łowca głucholców. W rezultacie stał się zbyt wartościowym myśliwym i często kierowano go do akcji, proszono o pomoc w eliminacji kłopotliwych ognisk głucholców. Rzadko kiedy odmawiał, taką już miał naturę. Pomyślałem o długich wyprawach łowieckich, na które jeździł dziadek Portman. Moja rodzina zachowała jego zdjęcie zrobione podczas jednego z takich wyjazdów. Nie wiem, kto był autorem fotografii ani gdzie powstała, bo dziadek niemal zawsze wyruszał w pojedynkę. W dzieciństwie bardzo bawiło mnie to, że na zdjęciu dziadek był ubrany w garnitur. Kto zabiera garnitur na polowanie? Teraz już wiedziałem — ktoś, kto poluje na coś więcej niż tylko na zwierzęta. Poruszyła mnie świadomość, że dziadek nie był paranoicznym fanatykiem broni ani ukrytym donżuanem, ani też człowiekiem stroniącym od własnej rodziny, tylko wędrownym rycerzem, który narażał się dla innych. Z tego powodu spędzał życie w samochodach i tanich motelach, tropił zabójcze cienie, wracał do domu lżejszy o kilka kul i z siniakami niewiadomego pochodzenia. Poza tym dręczyły go koszmary, o których wolał nie rozmawiać. Poświęcał się wielokrotnie, za co bliscy odwdzięczali mu się pogardą i podejrzliwością. Pewnie właśnie dlatego napisał tyle listów do Emmy i pani Peregrine — one go rozumiały. Bronwyn powróciła z karafką coca-wina i jeszcze jedną butelką brandy. Pani Peregrine od razu ją odesłała, po czym przystąpiła do mieszania trunków w filiżance. Na koniec delikatnie poklepała pannę Avocet po pokrytym siateczką błękitnych żyłek policzku.

— Esmeraldo — odezwała się. — Esmeraldo, musisz się ocknąć i wypić napój wzmacniający, który przygotowałam. Panna Avocet jęknęła, a pani Peregrine przytknęła filiżankę do jej ust. Starsza pani wypiła kilka łyków, zakrztusiła się i rozkaszlała, ale większość fioletowawego płynu trafiła do gardła. Przez chwilę wpatrywała się w przestrzeń, bliska ponownego zapadnięcia w otępienie, ale po chwili wyraźnie się rozpromieniła. — Rety — wychrypiała. — Czyżbym zasnęła? To wielce niestosowne z mojej strony. — Popatrzyła na nas z lekkim zdumieniem, jakbyśmy pojawili się znikąd. — Almo, czy to ty? Pani Peregrine rozmasowała kościste dłonie przyjaciółki. — Esmeraldo, przebyłaś długą drogę, aby spotkać się z nami w środku nocy. Muszę przyznać, że okropnie nas poruszyłaś. — Doprawdy? — Mrużąc oczy i marszcząc czoło, panna Avocet wbiła wzrok w przeciwległą ścianę, na której podrygiwały cienie. Nagle zrobiła udręczoną minę. — Tak. Przybyłam cię ostrzec, Almo, musisz mieć się na baczności. Dałam się zaskoczyć, wam nie wolno powtórzyć mojego błędu. Pani Peregrine przestała ją masować. — Co cię zaskoczyło? — To musiały być upiory. Zjawiły się we dwójkę, nocą, przebrane za członków rady. Rzecz jasna, w radzie nie zasiadają mężczyźni, ale moi wyrwani ze snu podopieczni dali się mamić na tyle długo, że upiory ich skrępowały i wywlekły. — Och, Esmeraldo... — westchnęła wstrząśnięta pani Peregrine. — Pannę Bunting i mnie zbudziły ich cierpiętnicze okrzyki — opowiadała panna Avocet. — Zostałyśmy zabarykadowane wewnątrz domu. Dopiero po pewnym czasie udało nam się wyważyć drzwi i ruszyć w pościg, kierując się smrodem pozostawionym przez upiory. Gdy opuściłyśmy pętlę, po drugiej stronie czyhała na nas banda cienistych bestii. Natarły na nas, wyjąc

jak opętane. — Umilkła, by przełknąć łzy. — A dzieci? Panna Avocet pokręciła głową. Blask w jej oczach wyraźnie przygasł. — Dzieci były tylko przynętą — odparła. Emma chwyciła mnie za rękę i mocno ścisnęła. Zauważyłem, że policzki pani Peregrine błyszczą od łez w blasku płomieni. — Dybali na pannę Bunting i na mnie. Mnie udało się uciec, ale panna Bunting nie miała tyle szczęścia. — Zginęła? — Nie, została uprowadzona, podobnie jak panna Wren i panna Treecreeper, gdy dwa tygodnie temu doszło do najazdu na ich pętle. Almo, trwają systematyczne łowy na ymbrynki. Wolę sobie nie wyobrażać, jaki jest ostateczny cel tego polowania. — Przyjdą także po nas — powiedziała cicho pani Peregrine. — O ile was znajdą — podkreśliła panna Avocet. — Jesteście lepiej ukryci niż większość z nas, niemniej musisz być gotowa na wszystko, Almo. Pani Peregrine pokiwała głową, a panna Avocet popatrzyła bezradnie na swoje dłonie, które drżały na jej kolanach niczym ranne ptaki. — Moje biedne dzieci — jęknęła łamiącym się głosem. — Módlcie się za nie. Są teraz zupełnie same. Odwróciła się i zalała łzami. Pani Peregrine otoczyła ramiona starszej damy kocem i wstała. Poszliśmy za nią, pozostawiając pannę Avocet samą z jej cierpieniem.

Spotkaliśmy dzieci zbite w gromadkę przy drzwiach do salonu. Nawet jeśli nie usłyszały wszystkiego, co powiedziała panna Avocet, to niewątpliwie wiedziały już dostatecznie dużo. Było to widać po ich wystraszonych minach. — Biedna panna Avocet — chlipnęła Claire, a jej dolna warga zadrżała. — Biedne dzieci panny Avocet — dodała Olive. — Proszę pani, czy oni wkrótce przyjdą po nas? — chciał wiedzieć Horace. — Potrzebujemy broni! — krzyknął Millard. — Toporów wojennych! — przytaknął Enoch. — Bomb! — wtrącił Hugh. — Przestańcie natychmiast! — uciszyła ich pani Peregrine i uniosła dłonie w uspokajającym geście. — Wszyscy musimy zachować spokój. Tak, pannę Avocet spotkała tragedia, i to wyjątkowo dramatyczna, co nie znaczy, że sytuacja powtórzy się tutaj. Musimy jednak mieć się na baczności. Z tego powodu będziecie opuszczać dom wyłącznie za moją zgodą, i to parami. Gdyby którekolwiek z was zauważyło nieznaną osobę, musi niezwłocznie powiadomić mnie o tym fakcie, nawet jeśli nieznajomy będzie wydawał się osobliwy. Rano powrócimy do tematu i podejmiemy dodatkowe środki zapobiegawcze. A tymczasem proszę wracać do łóżek! To nie jest odpowiednia pora na zebrania. — Ale, proszę pani... — chciał zaprotestować Enoch. — Do łóżek! — krzyknęła pani Peregrine i dzieci rozpierzchły się do pokojów. — Co się tyczy pana, panie Portman, nie czuję się komfortowo ze świadomością, że mógłby pan samotnie wracać do siebie. Uważam, że powinien pan zostać z nami, przynajmniej dopóki sytuacja chociaż trochę się nie ustabilizuje. — Nie mogę zniknąć tak po prostu — odparłem. — Tata dostanie szału. — Zatem musi pan spędzić z nami przynajmniej tę noc — postanowiła, marszcząc brwi. — Nalegam. — Dobrze, zostanę, ale pod warunkiem, że powie mi pani wszystko o stworach, które zabiły mojego dziadka — zaryzykowałem.

Przechyliła głowę, patrząc na mnie z lekkim rozbawieniem. — Doskonale, panie Portman — zgodziła się. — Nie będę się sprzeciwiać pańskiemu pędowi do wiedzy. Proszę położyć się na sofie i przespać, a z samego rana wszystko panu opowiem. — Musimy porozmawiać teraz. — Czekałem latami, aż poznam prawdę, i nie mogłem wytrzymać ani minuty dłużej. — Bardzo panią proszę. — Młody człowieku, niekiedy stąpa pan po niebezpiecznie cienkim lodzie, na granicy między uroczym pragnieniem postawienia na swoim a nieznośnie tępym uporem. — Skierowała wzrok na Emmę. — Panno Bloom, proszę mi podać butelkę coca-wina. Wygląda na to, że tej nocy nie zaznam snu, więc muszę się uraczyć tym trunkiem, aby zachować przytomność umysłu.

Gabinet znajdował się zbyt blisko dziecięcych pokojów, żeby prowadzić w nim nocne pogawędki, więc przenieśliśmy się do małej szklarni na skraju lasu. Usiedliśmy tam na odwróconych do góry dnem donicach, wśród pnących róż, przy ustawionej na trawie lampie naftowej. Za szklanymi ścianami panowała zapowiadająca świt szarówka. Pani Peregrine wyciągnęła z kieszeni fajkę i pochyliła się, żeby ją zapalić od płomyka w lampie. Kilka razy zaciągnęła się głęboko, roztaczając wokoło kłęby sinego dymu, i zaczęła snuć opowieść. — W dawnych czasach ludzie niesłusznie uważali nas za bogów — powiedziała. — My, osobliwcy, jesteśmy jednak tak samo śmiertelni, jak zwykli zjadacze chleba. Pętle czasu jedynie odwlekają nieuchronne, a w dodatku musimy za to słono płacić, gdyż na zawsze rozstajemy się z przyszłością. Jak pan wie, osoby na stałe zamieszkujące pętle mogą zaledwie ocierać się o chwilę obecną, gdyż grozi im uwiąd i śmierć. Takie reguły obowiązują od niepamiętnych czasów. Ponownie pyknęła fajkę i po chwili mówiła dalej. — Przed laty, mniej więcej na przełomie ostatniego wieku, w naszej społeczności pojawił się pewien odłam, czy też koteria osobliwców, pozostających pod silnym wpływem niebezpiecznych pomysłów. Owi odszczepieńcy uznali, że odkryli metodę odwracania funkcji pętli czasu tak, aby ich użytkownicy przejmowali swoiście pojętą nieśmiertelność. Mieli nadzieję, że przy odpowiednich manipulacjach nie tylko zawieszą proces starzenia, ale wręcz go odwrócą. Opowiadali więc o wiecznej młodości poza wąskim obszarem pętli, o bezkarnym przeskakiwaniu z przyszłości do przeszłości i z powrotem, bez żadnych ubocznych skutków, które dotąd skutecznie powstrzymywały pochopnych śmiałków. Innymi słowy, pragnęli zawładnąć czasem i pokonać śmierć. Ta idea była czystym szaleństwem, kompletną bzdurą i negacją empirycznych praw, które rządzą przyrodą! Gwałtownie wypuściła powietrze i na moment umilkła, żeby odzyskać spokój. — Do rzeczy. Moi dwaj bracia — błyskotliwe ścisłe umysły, ale pozbawione zdrowego rozsądku — dali się porwać idei. Mieli nawet czelność prosić mnie o pomoc w realizowaniu swych zamysłów. Powiedziałam im, że mówią o uczynieniu z siebie bogów, a przecież tak być nie może. Nawet gdyby istniała taka możliwość, nikt nie powinien porywać się na coś podobnego. Oni jednak nie dali się zniechęcić. Dorastali w szkole ymbrynek panny Avocet, dzięki czemu wiedzieli o naszej wyjątkowej sztuce więcej niż nawet najbardziej osobliwi chłopcy. Obawiam się, że tak dogłębna wiedza stała się zagrożeniem dla nich samych i dla innych. Pomimo ostrzeżeń, wręcz gróźb, ze strony Rady, latem tysiąc dziewięćset ósmego roku moi bracia wraz z grupą kilkuset renegatów wyruszyli do syberyjskiej tundry, by przeprowadzić okropny eksperyment. Muszę dodać z bólem, że wśród odstępców znalazła się grupa potężnych, zdradzieckich ymbrynek. Wszyscy oni dotarli do bezimiennej, starej pętli czasowej, z której od wieków nikt nie korzystał. Spodziewaliśmy się, że powrócą po tygodniu, z podkulonymi ogonami, upokorzeni przez niezmienną naturę. Ich zasłużona kara okazała się nieporównanie bardziej dramatyczna. Nieszczęśnicy wywołali eksplozję, od której zatrzęsły się okna w tak odległych miejscach jak Azory. Ludzie w promieniu pięciu setek kilometrów niewątpliwie byli przekonani, że nadszedł koniec świata. Uznaliśmy, że wszyscy

członkowie wyprawy zginęli, a okropny huk, jaki równie dobrze mógłby towarzyszyć rozpadaniu się globu, był ostatnim dźwiękiem, jaki pospołu sprokurowali. — Ale przeżyli — domyśliłem się. — W pewnym sensie. Równie dobrze można by powiedzieć, że od tamtego momentu przybrali formę istot żyjących w stanie potępienia. Po kilku tygodniach rozpoczęła się seria napaści na osobliwców. Agresorami okazały się okropne stwory, które pozostawały dla nas niewidoczne, choć mogliśmy dostrzec ich cienie. Tak wyglądało pierwsze spotkanie osobliwców z głucholcami. Po pewnym czasie uświadomiliśmy sobie, że te kreatury z mackami i paszczękami to w istocie nasi krnąbrni bracia, którzy wypełzli z dymiącego krateru, pozostałości po ich eksperymencie. Zamiast stać się bogami, przeobrazili się w diabły. — Co poszło nie tak, jak powinno? — To nadal pozostaje kwestią debaty. Wedle jednej z teorii, renegatom udało się cofnąć wiekiem do czasu sprzed poczęcia ich własnych dusz. Z tego powodu nazywamy ich głucholcami. W ich sercach i duszach panuje głucha pustka. Na okrutną ironię zakrawa fakt, że otrzymali nieśmiertelność, ku której dążyli. Panuje opinia, że głucholce mogą przetrwać tysiące lat, ale ich życie to jedno pasmo fizycznej męki, upokarzającego upodlenia. Te stwory żywią się bezpańskimi zwierzętami, żyją w odosobnieniu i doskwiera im nienasycony głód swoich dawnych współbraci, bo nasza krew jest ich jedyną nadzieją na wybawienie. Kiedy głucholec obeżre się odpowiednią liczbą osobliwców, przeistacza się w upiora. — Gdy pierwszy raz spotkałem Emmę, oskarżyła mnie właśnie o to, że jestem upiorem — przypomniałem sobie. — Pomyślałabym to samo, gdybym nie obserwowała pana wcześniej. — Co to za istoty? — O ile życie głucholca można słusznie przyrównać do mąk piekielnych, o tyle upiory żyją jak w czyśćcu. Upiory spotykane są wręcz powszechnie i nie dysponują żadnymi szczególnymi zdolnościami. Przypominają ludzi i dlatego pomagają swoim braciom-głucholcom, pełnią funkcje wywiadowców, szpiegów i dostarczycieli mięsa. Sensem istnienia przeklętych jest dążenie do przeobrażenia wszystkich głucholców w upiory i wymordowanie wszystkich osobliwców. — Co powstrzymuje te potwory? — zainteresowałem się. — Skoro kiedyś były osobliwcami, z pewnością znają wszystkie wasze kryjówki. — Szczęśliwie dla nas raczej nie zachowały żadnych wspomnień z poprzedniego życia. Choć upiory nie są tak potężne ani przerażające jak głucholce, często bywają równie niebezpieczne. W przeciwieństwie do głucholców nie kierują się wyłącznie instynktem i potrafią wtopić się w społeczeństwo. Niekiedy trudno odróżnić je od przeciętnych ludzi, choć istnieją pewne charakterystyczne oznaki, na które warto zwracać uwagę, chociażby ich oczy. Co ciekawe, upiory nie mają źrenic. Nagle dostałem gęsiej skórki, bo przypomniał mi się człowiek o białych oczach, który podlewał przerośnięty trawnik w sąsiedztwie domu dziadka, w wieczór jego śmierci. — Chyba widziałem jednego z nich — oznajmiłem. — Pomyślałem wtedy, że to tylko stary, niewidomy człowiek. — Zatem jest pan bardziej spostrzegawczy niż większość ludzi — skomentowała pani Peregrine. — Upiory po mistrzowsku unikają rozpoznania. Zwykle przyjmują wizerunki niewidzialne dla otoczenia. Lubią wcielać się w podróżujących pociągiem mężczyzn w szarych garniturach, czy też w ubogich, żebrzących o drobny datek. Stają się twarzami w tłumie. Inna rzecz, że niektóre upiory narażały się na zdemaskowanie, zajmując bardziej wyeksponowane stanowiska. Upiory w postaci lekarzy, polityków czy duchownych mogą stykać się z większą liczbą osób i niekiedy sprawować nad nimi pewną władzę. Dzięki temu stworom łatwiej jest wyszukiwać osobliwców — tak jak Abe ukrytych wśród zwyczajnego ludu. Pani Peregrine sięgnęła po przyniesiony z domu album i przewertowała kilka stron. — Te zdjęcia zostały powielone i rozesłane do osobliwców na całym świecie w charakterze listów gończych. Zechce pan spojrzeć. — Wskazała fotografię dwóch dziewczynek na grzbiecie wypchanego renifera. Zza jego rogów wyglądał przerażający Święty Mikołaj o pustym spojrzeniu.

— Tego upiora wykryto w pewnym amerykańskim domu towarowym, gdzie pracował przed świętami. Dzięki swojemu zajęciu mógł w zdumiewająco krótkim czasie zetknąć się z bardzo wieloma dziećmi, które dotykał i wypytywał o różne sprawy, poszukując znamion osobliwości. Przewróciła kartkę i zaprezentowała mi zdjęcie dentysty o sadystycznym wyglądzie. — Ten upiór znalazł zatrudnienie jako chirurg szczękowy. Nie zdziwiłabym się, gdyby widoczna na zdjęciu czaszka należała do jednej z jego osobliwych ofiar. Na następnej stronie ujrzałem fotografię małej dziewczynki, skulonej przed cieniem potężnego mężczyzny. — Oto Marcie. Opuściła nas trzydzieści lat temu i zamieszkała ze zwykłą rodziną na wsi. Błagałam, aby została, lecz była nieugięta. Wkrótce porwał ją upiór, kiedy czekała na szkolny autobus. Na miejscu dramatu znaleziono aparat fotograficzny z filmem, na którym znajdowało się właśnie to zdjęcie. — Kto je zrobił? — Upiór naturalnie. Upiory lubują się w pogłębianiu dramatyzmu sytuacji i niezmiennie pozostawiają na miejscu zbrodni szydercze mementa. Wpatrywałem się w odbitkę i czułem lekki, znajomy lęk ściskający mnie w brzuchu.

Zamknąłem album, kiedy nie mogłem już dłużej spokojnie patrzeć na zdjęcia. — Mówię panu to wszystko, gdyż z racji pochodzenia ma pan prawo wiedzieć o pewnych sprawach — podkreśliła pani Peregrine. — Poza tym potrzebuję pańskiej pomocy. Tylko pan w naszym gronie może opuszczać pętlę bez wzbudzania podejrzeń. Tak długo, jak pozostanie pan z nami, wyrażając życzenie podróżowania w tę i z powrotem, będę prosiła pana o zwracanie bacznej uwagi na osoby przybywające na wyspę. Ponadto oczekuję od pana informacji w tej sprawie. — Ostatnio zjawił się tylko jeden człowiek — powiedziałem, mając na myśli ornitologa, który tak zdenerwował mojego tatę. — Czy widział pan jego oczy? — spytała. — Nie bardzo. Było ciemno, a on nosił wielki kapelusz, który zakrywał mu połowę twarzy. Pani Peregrine przygryzła palec, marszcząc brwi. — Uważa pani, że mógł to być jeden z nich? — Nie sposób jednoznacznie tego stwierdzić, jeśli nie wiadomo, jakie ma oczy — odparła. — Wielce mnie jednak martwi, że upiór mógłby dotrzeć za panem aż na wyspę. — Upiór mnie śledził? — Niewykluczone. Być może nawet ten sam, którego spotkał pan w wieczór śmierci dziadka. To tłumaczyłoby, czemu upiory postanowiły darować panu życie. Liczyły na to,

że doprowadzi je pan do tego miejsca, które bez wątpienia stanowi dla nich wielką atrakcję. — Ale skąd wiedziały, że jestem osobliwy? — zdziwiłem się. — Przecież sam nie miałem o tym pojęcia! — Skoro wiedziały o pańskim dziadku, to z pewnością i o panu. Zastanowiłem się nad jej słowami. Upiory miały wiele okazji, aby mnie zabić, po śmierci dziadka całymi tygodniami wyczuwałem ich obecność. Czyżby mnie obserwowały? Może czekały, aż zrobię to, na czym im zależało, i przyjadę na wyspę? Przytłoczony tą świadomością położyłem głowę na kolanach. — Pewnie nie pozwoli mi pani napić się tego wina — westchnąłem. — W żadnym wypadku. Nagle poczułem ucisk w piersiach. — Czy jeszcze kiedyś będę bezpieczny? — spytałem, a pani Peregrine położyła dłoń na moim ramieniu. — Tutaj jest pan bezpieczny — podkreśliła. — I może pan mieszkać z nami tak długo, jak pan sobie życzy. Usiłowałem odpowiedzieć, ale tylko wykrztusiłem: — Ale ja... nie mogę... Moi rodzice... — Cóż z tego, że pana kochają, skoro nigdy pana nie zrozumieją — wyszeptała pani Peregrine.

Gdy wróciłem do miasteczka, słońce właśnie wyszło i na ulicach kładły się pierwsze, długie cienie. Pijacy niechętnie powracali do domów, zataczając się wokół latarni, rybacy w wielkich, czarnych buciorach z powagą wlekli się do przystani, a mój ojciec budził się z głębokiego snu. Kiedy gramolił się z łóżka, pospiesznie wskoczyłem pod kołdrę, nie zważając na zapiaszczone ubranie. Kilka sekund później otworzył drzwi, żeby sprawdzić, czy u mnie wszystko w porządku. — Dobrze się czujesz? Jęknąłem i obróciłem się plecami do niego, więc wyszedł. Gdy obudziłem się późnym popołudniem, na stole we wspólnym salonie znalazłem list ze słowami zrozumienia oraz paczkę pastylek na grypę. Uśmiechnąłem się i przez moment czułem wstyd. Nie powinienem okłamywać taty. Potem zacząłem się martwić o niego. Wędrował po cyplu uzbrojony w okulary i notatnik, być może tuż obok szaleńca mordującego owce. Przetarłem oczy, żeby odegnać resztki snu, pospiesznie włożyłem wiatrówkę i obszedłem wieś, pobliskie urwiska i plaże. Liczyłem na to, że spotkam ojca albo dziwnego ornitologa, któremu chciałem uważnie spojrzeć w oczy. Nie zauważyłem jednak żadnego z nich. Prawie zmierzchało, gdy w końcu dałem za wygraną i wróciłem do Celi Duchownej, gdzie zastałem tatę. Siedział przy barze i popijał piwo w towarzystwie stałych bywalców pubu. Puste butelki dookoła niego pozwalały wnioskować, że z pewnością bawił tu już od dłuższego czasu. Usiadłem obok i zapytałem, czy widział brodatego ornitologa. Tata zaprzeczył. — Gdybyś na niego wpadł, zrób coś dla mnie i trzymaj się od niego z daleka — poprosiłem. — Dobrze? Popatrzył na mnie dziwnym wzrokiem. — Dlaczego? — Ten gość działa mi na nerwy. A jeśli to jakiś świr? Może to on wymordował owce? — Skąd ci przyszły do głowy te cudaczne pomysły? Chciałem mu powiedzieć. Pragnąłem wszystko wyjaśnić, licząc na to, że mnie zrozumie i doradzi coś po ojcowsku. W tamtej chwili marzyłem o tym, żeby wszystko było tak, jak przedtem, zanim przypłynęliśmy na wyspę, a nawet zanim znalazłem list od pani Peregrine. Wolałem wrócić do czasów, gdy byłem prawie normalnym, pokręconym dzieciakiem z bogatej rodziny na przedmieściach. Usiadłem obok taty i przez pewien czas gadaliśmy o niczym. Usiłowałem sobie

przypomnieć, jak mi się żyło w tamtych niewyobrażalnie odległych czasach przed miesiącem, i zastanawiałem się, co będzie za kolejny miesiąc, ale nic nie przychodziło mi do głowy. Wreszcie skończyły się nam tematy do rozmowy, więc pożegnałem się z tatą i poszedłem na górę, żeby posiedzieć w samotności.

Rozdział dziesiąty

Większość tego, co dotąd myślałem o sobie, we wtorkowy wieczór okazało się nieprawdą. W niedzielę rano miałem wraz z tatą spakować nasze rzeczy i wracać do domu. Miałem zaledwie kilka dni na podjęcie ostatecznej decyzji. Jechać czy zostać? Żadne z tych rozwiązań nie wydawało się dobre. Jak mógłbym pozostać na wyspie i porzucić wszystko, co znam? Jak miałbym wrócić do domu, skoro dowiedziałem się tyle nowego? Na domiar złego, nie miałem z kim porozmawiać na ten temat. Tata nie wchodził w grę. Emma często i gorąco przekonywała mnie, dlaczego powinienem zostać, ale nie wzięła pod uwagę, że musiałbym zrezygnować z dotychczasowego życia, nawet jeśli wydawało się beznadziejne. Zapominała też, że nagłe i niewyjaśnione zniknięcie jedynego dziecka dramatycznie odbiłoby się na moich rodzicach. Poza tym Emma nie kryła, że dusi się w pętli. „Z tobą będzie tutaj lepiej” — podkreślała. Pani Peregrine była jeszcze mniej pomocna. Powtarzała, że nie może podjąć za mnie decyzji tej wagi, choć chciałem jedynie porozmawiać z nią o wszystkich za i przeciw. Mimo to bez wątpienia oczekiwała, że zostanę. Zależało jej nie tylko na moim bezpieczeństwie, lecz także na spokoju mieszkańców pętli, który mogłem im zapewnić. Nie odpowiadała mi jednak perspektywa stróżowania przez resztę życia. Zaczynałem podejrzewać, że dziadek czuł się podobnie i między innymi dlatego po wojnie nie wrócił na wyspę. Gdybym zamieszkał z osobliwymi dziećmi, nie mógłbym ukończyć liceum ani iść na studia, ani też robić tego, co robią zwykli ludzie, kiedy dorastają. Inna rzecz, że nie byłem zwykłym człowiekiem, a mając na karku głucholce, poza pętlą musiałbym prędzej czy później zginąć. Do grobowej deski żyłbym w strachu, ciągle rozglądając się nerwowo wokół siebie. Dręczyłyby mnie koszmary, bezustannie czekałbym, aż potwory powrócą, żeby ostatecznie się ze mną porachować. Ta perspektywa wydawała się o wiele gorsza niż rezygnacja ze studiów. „A może istnieje trzecie wyjście?” — pomyślałem. „Czy nie mógłbym być jak dziadek, który przez pół wieku żył w dostatku i skutecznie walczył z głucholcami na zewnątrz pętli?” „Bałwanie, twój dziadek był wyszkolonym żołnierzem” — odezwał się w mojej głowie szyderczy głos. „Zimnym twardzielem. Miał szafkę pełną obrzynów. W porównaniu z tobą ten człowiek był wcieleniem Rambo”. „Mógłbym zapisać się na strzelnicę” — doszła do głosu optymistyczna strona mojej natury. „Mógłbym nauczyć się karate, ćwiczyć na siłowni”. „Żartujesz? Nawet w liceum nie umiałeś się obronić! Musiałeś przekupywać jakiegoś tępaka, żeby robił za twojego goryla. Nasikałbyś w gacie, gdybyś musiał wycelować do kogoś z prawdziwego pistoletu”. „Nieprawda”. „Cienias z ciebie. Nieudacznik. Dlatego nigdy ci nie powiedział, kim naprawdę jesteś. Wiedział, że tego nie udźwigniesz”. „Zamknij się. Zamknij”. Całe dni upływały mi na zmaganiach z takimi myślami. Wyjechać czy zostać? Zadręczałem się bezustannie, ale nie mogłem nic postanowić. Tymczasem tata zupełnie stracił zapał do książki. Im mniej pracował, tym bardziej się zniechęcał, a im bardziej był zniechęcony, tym więcej czasu spędzał w barze. Nigdy dotąd nie widziałem, żeby tyle pił. Wlewał w siebie po sześć, siedem piw

każdego wieczoru, więc nie miałem ochoty przebywać w jego towarzystwie. Stał się ponury, a kiedy nie siedział przygnębiony i milczący, opowiadał mi rzeczy, których wcale nie chciałem słyszeć. — Któregoś dnia twoja matka mnie opuści — oświadczył pewnego wieczoru. — Jest do tego zdolna, jeśli wkrótce czegoś nie zrobię. Coraz częściej go unikałem, ale chyba nawet tego nie zauważył. Z przygnębieniem uświadomiłem sobie, że kłamstwa przychodzą mi z coraz większą łatwością. Tymczasem w domu dla osobliwych dzieci pani Peregrine zarządziła niemal całkowitą izolację, zupełnie jakby zapanował stan wojenny. Mniejsze dzieci nie mogły opuszczać budynku bez osoby towarzyszącej, starsze wychodziły parami, a pani Peregrine musiała przez cały czas wiedzieć, gdzie przebywają wszyscy jej podopieczni. Samo uzyskanie pozwolenia na wyjście z domu było gehenną. Dom od frontu i tyłu znajdował się pod stałą obserwacją rotacyjnie zmienianych straży. O każdej porze dnia i przez większość nocy widać było znudzone twarze w oknach. Jeśli wartownicy kogoś dostrzegli, natychmiast potrząsali łańcuchem, połączonym z dzwonkiem w pokoju pani Peregrine. Oznaczało to, że gdy przychodziłem, już czekała na mnie przy drzwiach, aby wysłuchać sprawozdania. Co się działo poza pętlą? Czy zauważyłem coś niepokojącego? Czy na pewno nikt mnie nie śledził? Nic dziwnego, że dzieci zaczęły trochę świrować. Maluchy zrobiły się niegrzeczne, a starsze snuły się osowiałe, coraz częściej utyskując na nowe zasady. Skarżyły się na tyle głośno, żeby dało się je podsłuchać. Dramatyczne westchnienia w pustych pokojach często były jedyną oznaką obecności Millarda. Owady Hugh roiły się i żądliły ludzi, aż wreszcie wypędzono je z domu, więc Hugh nieustannie przesiadywał przy oknie, a jego pszczoły oglądały wnętrze budynku zza szyby. Olive oświadczyła, że jej ołowiane buciki gdzieś się zapodziały, więc pełzała po suficie jak mucha, spuszczając ludziom na głowy ziarenka ryżu. Kiedy podnosili wzrok i ją dostrzegali, wybuchała tak gromkim śmiechem, że traciła zdolność lewitacji i musiała czepiać się żyrandola albo karnisza, aby nie spaść. Najdziwniej zachowywał się Enoch, który nieustannie znikał w swoim laboratorium w piwnicy, gdzie przeprowadzał operacje chirurgiczne na glinianych żołnierzykach. Te eksperymenty zbulwersowałyby nawet doktora Frankensteina. Enoch amputował kończyny dwóm żołnierzom i dolepił je trzeciemu, tworząc odrażającego człowieka-pająka. Przy innej okazji wepchnął cztery serca kurczaków do jednej klatki piersiowej, żeby wyprodukować glinianego nadczłowieka, który nigdy nie utraci z sił. Drobne, szare stworki padały jeden po drugim, nie wytrzymując obciążenia, więc piwnica wkrótce zaczęła przypominać szpital polowy z okresu wojny secesyjnej. Z kolei pani Peregrine nie mogła usiedzieć na miejscu. Bezustannie kopciła fajkę, kuśtykając z pokoju do pokoju, żeby mieć oko na dzieci, jakby mogły zniknąć, gdyby tylko spuściła z nich wzrok. Panna Avocet, która pozostała w domu, od czasu do czasu budziła się z odrętwienia, żeby spacerować po korytarzach i żałośnie przyzywać swoich biednych, porzuconych podopiecznych. Na koniec padała w czyjeś ramiona i trzeba było odprowadzać ją z powrotem do łóżka. Tragiczne doświadczenia panny Avocet doprowadziły do tego, że dzieci zaczęły snuć paranoiczne domysły. Wszyscy zastanawiali się, dlaczego głucholce postanowiły porywać ymbrynki. Część osób skłaniała się ku rozmaitym dziwacznym teoriom. Jedni twierdzili, że chodzi o stworzenie największej pętli czasu w historii, dostatecznie dużej, aby połknąć całą planetę. Inni hołdowali niedorzecznie optymistycznemu założeniu, że ymbrynki miały dotrzymywać głucholcom towarzystwa, bo straszliwym potworom, pożeraczom dusz, doskwiera nieznośna samotność. W domu zapanowała w końcu makabryczna cisza. Dwa dni uwięzienia sprawiły, że mieszkańcy popadli w apatię. Wierząc, że rutyna jest najlepszym antidotum na depresję, pani Peregrine usiłowała zainteresować wychowanków codziennymi lekcjami, przyrządzaniem posiłków i czyszczeniem domu na wysoki połysk. Kiedy jednak dzieci nie otrzymywały bezpośrednich poleceń i nie miały nic konkretnego do roboty, rozwalały się ciężko w fotelach, gapiły w zamknięte okna, wertowały podniszczone, znane na pamięć książki albo po prostu spały. Dotąd nie miałem okazji przekonać się, na czym polega osobliwa umiejętność

Horace’a. Poznałem ją dopiero któregoś wieczoru, gdy zaczął wrzeszczeć. Całą gromadą pognaliśmy na poddasze, gdzie pełnił straż. Horace siedział zesztywniały na krześle i wyglądał tak, jakby dopadł go koszmar na jawie. Osłupiały patrzyłem, jak przerażony rozdrapuje paznokciami powietrze. Z początku jego wrzaski były niezrozumiałe, ale potem zaczął bełkotać o wrzących morzach, o deszczu popiołu z nieba i bezkresnych chmurach dymu spowijającego ziemię. Kilka minut tych apokaliptycznych proroctw najwyraźniej go wycieńczyło, bo zapadł w niespokojny sen. Inni byli już świadkami takich sytuacji, i to na tyle często, że w albumie pani Peregrine pojawiły się zdjęcia dokumentujące przypadłość Horace’a. Nic dziwnego, że wiedzieli, jak się zachować. Kierując się wskazówkami dyrektorki, przenieśli go za ręce i za nogi do łóżka. Gdy obudził się kilka godzin później, oświadczył, że wcale nie pamięta snu, a sny, których nie może sobie przypomnieć, rzadko kiedy się ziszczają. Pozostali przyjęli to wyjaśnienie, bo i tak mieli się czym martwić, ale ja wyczułem, że Horace coś ukrywa. Kiedy kogoś brakuje w tak małym miasteczku jak Cairnholm, ludzie od razu to dostrzegają. Właśnie dlatego w środę, kiedy Martin nie otworzył swojego muzeum ani nie wpadł do Celi Duchownej na zwyczajowego kielicha przed snem, ludziom przyszło do głowy, że pewnie zachorował. Żona Keva poszła sprawdzić i zastała drzwi otwarte na oścież, a portfel i okulary na blacie w kuchni. Brakowało jednak właściciela domu i wszyscy zaczęli się zastanawiać, czy jeszcze żyje. Martin nie pojawił się także następnego dnia, więc grupa mężczyzn postanowiła przetrząsnąć szopy i rzucić okiem pod odwrócone do góry dnem łodzie. Poszukiwali miejsca, w którym samotny facet ze słabością do whisky mógł odsypiać popijawę. Ledwie jednak przystąpili do dzieła, odebrali wiadomość nadaną przez krótkofalówkę — zwłoki Martina wyłowiono z oceanu.

Siedziałem z tatą w pubie, kiedy wszedł rybak, który znalazł trupa. Dostał piwo, choć ledwie minęło południe, i już po kilku minutach zaczął relacjonować, co zaszło. — Właśniem stał pod przylądkiem Gannet i żem zwijał sieci — opowiadał. — Ciężko jakoś mi szło, tom se pomyślał, że to dziwne, no bo jak już coś tam złapię, to jakiś badziewny drobiazg, krewetki czy co. Tom se pomyślał, że jaka łapka na kraby się mi wplątała, no i biorę harpuna, i dawaj dłubać pode łodzią. I tak se dłubie aż w końcu żem o co zahaczył. — Przysunęliśmy się na stołkach jak przedszkolaki wysłuchujące mrożącej krew w żyłach opowieści. — I, a jakże, wyciągłem Martina. Tak wyglądał, jakby mu się spieszyło z urwiska, a potem pogryzły go rekiny. Diabli wiedzą, co to za interes miał na urwiskach, jak się tam włóczył po nocy, w samem szlafroku

i gaciach. — Nie był ubrany? — zdumiał się Kev. — Ubrany to może i był, ale do łóżka — odparł rybak. — A nie na spacery po mokremu. Ludzie zmówili cicho kilka krótkich modlitw za spokój duszy Martina, a potem zaczęli się przerzucać hipotezami. Już po kilku minutach lokal zmienił się w zadymioną melinę, pełną podchmielonych Sherlocków Holmesów. — Urżnąć się mógł — podsunął jeden z obecnych. — Albo kręcił się koło urwisk, przyuważył mordercę owiec i za nim pogonił — zauważył inny. — A co z tym nowym dziwolągiem? — zainteresował się rybak. — No tym, co to se namiot ustawił. Ojciec wyprostował się na stołku barowym. — Wpadłem na niego — powiedział. — Dwa wieczory temu. Spojrzałem na niego ze zdumieniem. — Nic mi o tym nie mówiłeś. — Spieszyłem się do apteki, bo zbliżała się pora zamknięcia, a gość szedł w przeciwną stronę, poza miasteczko. Właściwie prawie biegł. No i rąbnąłem go ramieniem, kiedy mnie mijał, bo chciałem go wkurzyć. Facet staje i gapi się na mnie, widzę, że próbuje mnie zastraszyć. Więc patrzę mu w oczy i mówię wprost, że chcę wiedzieć, co on tutaj robi, nad czym pracuje. Bo tak się składa, że ludzie w tych okolicach mają zwyczaj opowiadać o sobie, dodaję. Kev pochylił się nad barem. — I co? — zapytał. — Wyglądał tak, jakby chciał się na mnie zamachnąć, ale potem zwyczajnie odszedł. Ludzie w pubie byli ciekawi, co robi ornitolog, dlaczego ten facet mieszka pod namiotem i zadawali jeszcze wiele pytań, na które znałem odpowiedzi. Dręczyła mnie tylko jedna sprawa. — Czy zauważyłeś w nim coś dziwnego? Na przykład w jego twarzy? — dopytywałem się. Tata zastanawiał się przez chwilę. — Właściwie tak — przyznał. — Nosił okulary przeciwsłoneczne. — Nocą? — Cholernie dziwne, prawda? Zrobiło mi się słabo. Niewiele brakowało, a ojca mogło spotkać coś znacznie gorszego od bijatyki na pięści. Wiedziałem, że muszę powiedzieć o tym pani Peregrine, i to jak najszybciej. — Ech, sraty taty — podsumował Kev. — Tu, na Cairnholm, to od stu lat nikt nikogo nie zamordował. I po co ktoś miałby zabijać biednego Martina? To się kupy nie trzyma. Mogę się założyć z wami wszystkimi o kolejkę, że jak przyjdą wyniki jego sekcji, to się okaże, że był zalany w cztery dupy. — Może być, że to będzie trwało — ocenił rybak. — Idzie na sztorm, a gość od pogody mówi, że wichura to ludziom łby pourywa. Ponoć będzie burza, jakiej od roku nie było. — E tam, gość od pogody — zakpił Kev. — Bałwan nawet nie ma pojęcia, czy teraz pada, i nie można mu wierzyć.

Wyspiarze często snuli ponure wizje tego, co matka natura ma w zanadrzu dla Cairnholm. Byli zdani na łaskę żywiołów i siłą rzeczy czarno widzieli przyszłość, ale tym razem potwierdziły się ich najgorsze obawy. Wiatr i deszcz, tłukące wyspę od tygodnia, tego wieczoru przybrały na sile. Nadciągnął pas burz, które zasnuły niebo warstwą czarnych chmur i wychłostały morze, tworząc spienione bałwany na jego powierzchni. Plotki o zamordowaniu Martina oraz fatalna pogoda sprawiły, że mieszkańcy miasta zabarykadowali się w budynkach, podobnie jak osobliwe dzieci w swoim domu. Ludzie przestali wychodzić na zewnątrz, zamknęli okiennice, a drzwi starannie zaryglowali. Rozkołysane łodzie mocno obijały się o nabrzeże, ale żadna nie opuściła

przystani, bo wypłynięcie z portu przy takim huraganie byłoby samobójstwem. Policja z lądu stałego postanowiła czekać z odebraniem zwłok Martina do poprawy pogody, więc mieszkańcy miasteczka musieli sami rozwiązać kłopotliwy problem przechowania ciała. Ostatecznie zadecydowano, że trafi ono do magazynu sprzedawcy ryb, który dysponował największym na wyspie zapasem lodu. Trup wylądował na zapleczu, wśród łososi, dorszy i innych stworzeń, które — podobnie jak Martin — zostały wyciągnięte z wody. Ojciec stanowczo zabronił mi opuszczać Celę Duchowną, ale pani Peregrine życzyła sobie, żebym informował ją o wszelkich niecodziennych wydarzeniach. Podejrzana śmierć z całą pewnością była sprawą godną szczególnej uwagi, więc wieczorem udałem, że dopadła mnie grypa i zamknąłem się w pokoju, a potem wygramoliłem się przez okno i zsunąłem po rynnie na ziemię. Nikt inny nie był na tyle głupi, żeby w taką pogodę pętać się po okolicy, więc pobiegłem główną drogą prosto przed siebie, bez obaw o to, że ktoś mnie zauważy. Na głowę nasunąłem kaptur i mocno go ściągnąłem, żeby osłonić się przed ostrym deszczem. Gdy dotarłem do domu osobliwych dzieci, pani Peregrine od razu wyczuła, że coś jest nie w porządku. — Co się stało? — spytała, wpatrując się we mnie zmęczonymi oczami. Opowiedziałem jej wszystko, nie pominąłem nawet drobiazgów ani zasłyszanych plotek. Pani Peregrine pobladła i pospiesznie wprowadziła mnie do salonu. W panice zebrała tam wszystkie dzieci, które udało się jej znaleźć, a potem ciężkim krokiem powędrowała na poszukiwanie kilkorga pozostałych, ignorujących jej krzyki. Byłem otoczony przez grupkę wystraszonych i zdezorientowanych dzieciaków. Emma i Millard przyparli mnie do muru. — Co ona taka nie w sosie? — spytał Millard. Półgłosem opowiedziałem im o Martinie. Millard odetchnął głęboko, a Emma skrzyżowała ramiona, wyraźnie przejęta. — Naprawdę jest aż tak źle? — zdumiałem się. — Przecież to nie mogły być głucholce, bo polują tylko na osobliwców, prawda? — Chcesz mu powiedzieć czy ja mam to zrobić? — westchnęła ciężko Emma. — Głucholce zdecydowanie wolą osobliwców niż zwykłych ludzi — wyjaśnił Millard. — Żeby się pokrzepić, są jednak gotowe zjeść prawie wszystko, co świeże i mięsiste. — Między innymi stąd wiadomo, że w pobliżu kręci się głucholec — dodała Emma. — Trupy się piętrzą. Właśnie dlatego większość tych potworów ciągle wędruje. Gdyby często nie zmieniały miejsca pobytu, bez trudu dałoby się je wytropić. — Jak często? — spytałem, czując ciarki przebiegające mi po grzbiecie. — Jak często muszą jeść? — Och, bardzo często — zapewnił mnie Millard. — Upiory większość czasu poświęcają na wynajdywanie pożywienia dla głucholców. Najlepiej, jeśli to osobliwcy, ale niesamowicie dużo wysiłku wkładają w tropienie zwyczajnych ludzi i zwierząt, którymi żywią się głucholce. Po uczcie ukrywają bałagan. — Mówił to wszystko neutralnym tonem naukowca, jakby omawiał obyczaje godowe niespecjalnie interesującego gatunku gryzonia. — Nie da się złapać upiora? — chciałem wiedzieć. — Skoro pomagają w mordowaniu ludzi, można... — Niektóre zostają pojmane — przerwała mi Emma. — Idę o zakład, że słyszałeś o kilku, pisano o nich w gazetach. Jednego z nich znaleziono z ludzkimi głowami w lodówce i smakowitymi podrobami w garnku, w którym gotowały się na wolnym ogniu. Wyglądało to tak, jakby gość pichcił wieczerzę wigilijną. Było o tym głośno w czasach niezbyt odległych od twoich. Z trudem wygrzebałem z pamięci udramatyzowany program telewizyjny, nadawany późnym wieczorem, poświęcony w całości seryjnemu mordercy-kanibalowi z Milwaukee, którego schwytano w makabrycznych okolicznościach. — Mówisz o... Jeffreyu Dahmerze? — Istotnie, chyba właśnie tak nazywał się ów dżentelmen — potwierdził Millard. — Fascynujący przypadek. Najwyraźniej nigdy nie stracił upodobania do świeżonki.

— Wydawało mi się, że nie wolno wam znać przyszłości — mruknąłem. Emma posłała mi chytry uśmiech. — Ptaszysko zachowuje dla siebie tylko to, co dobre w przyszłości — wyjaśniła. — Co koszmarniejsze kawałki docierają do nas bez trudu. Wkrótce pani Peregrine powróciła, wlokąc za rękawy Enocha i Horace’a. Wszyscy spojrzeli na nią z uwagą. — Przed chwilą otrzymaliśmy wiadomość o nowym zagrożeniu — powiedziała i z aprobatą skinęła mi głową. — Pewien człowiek spoza pętli zginął w podejrzanych okolicznościach. Nie mamy pewności co do przyczyny jego śmierci i trudno jasno stwierdzić, czy w związku z nią grozi nam bezpośrednie niebezpieczeństwo. Musimy jednak założyć najgorsze i podjąć stosowne środki zapobiegawcze. Aż do odwołania nikomu nie wolno opuszczać domu, nawet w celu zebrania warzyw czy też przyniesienia gęsi na kolację. Dzieci jęknęły unisono, na co pani Peregrine podniosła głos. — Mamy za sobą trudne dni, jednak bardzo proszę wszystkich o cierpliwość — oznajmiła. W powietrze wystrzelił las rąk, ale dyrektorka nie zamierzała odpowiadać na żadne pytania. Oddaliła się, żeby zabezpieczyć drzwi, a ja w panice pobiegłem za nią. Jeśli na wyspie pojawiło się autentyczne zagrożenie, mogłem zginąć zaraz po opuszczeniu pętli czasu. Gdybym jednak w niej pozostał, tata musiałby radzić sobie sam. Byłby bezbronny, a na dodatek umierałby z niepokoju o mnie. Ta perspektywa wydała mi się jeszcze gorsza. — Muszę iść — powiedziałem, dogoniwszy panią Peregrine. Zaprowadziła mnie do pustego pokoju i zamknęła drzwi. — Oczekuję, że będzie pan mówił ciszej — oświadczyła. — Ponadto powinien pan uszanować moją władzę. To, co powiedziałam, odnosi się także do pana. Nikomu nie wolno opuszczać budynku. — Ale... — Dotąd przyznawałam panu bezprecedensową swobodę. Mógł pan wychodzić i wracać wedle uznania, a zgodziłam się na to przez szacunek dla pańskiej wyjątkowej sytuacji. Problem w tym, że ktoś mógł pana śledzić aż do pętli, co wiąże się z narażeniem moich podopiecznych na niebezpieczeństwo utraty życia. Nie zgadzam się na to, nie dopuszczę również, by panu stała się krzywda. — Przecież łodzie nie wypływają z przystani, ludzie utknęli w miasteczku — zauważyłem z irytacją. — Mój ojciec nie ma jak uciec. Jeśli w okolicy grasuje upiór, a jest nim ktoś, kogo podejrzewam, to niewiele brakowało, a już pobiłby się z moim tatą. Możliwe, że ten potwór rzucił kompletnie obcego człowieka głucholcowi na pożarcie. Nietrudno się domyślić, kogo weźmie na cel w następnej kolejności. Pani Peregrine przybrała kamienny wyraz twarzy. — Nie leży mi na sercu dobro mieszkańców miasteczka — burknęła. — Nie zamierzam narażać podopiecznych, aby ratować innych ludzi. — Przecież nie chodzi tylko o mieszkańców miasteczka. Tam jest mój tata. Naprawdę pani sądzi, że jedne czy drugie zamknięte drzwi powstrzymają mnie przed opuszczeniem domu? — Może i nie. Ale skoro upiera się pan przy opuszczeniu domu, to ja będę nalegała, aby pan już nigdy tutaj nie wrócił. Byłem tak wstrząśnięty, że mimowolnie się roześmiałem. — Przecież pani mnie potrzebuje — oświadczyłem. — I dzieci też. — To prawda — przytaknęła. — Wszyscy potrzebujemy pana, i to ogromnie.

Kiedy wpadłem do pokoju Emmy na piętrze, ujrzałem scenkę jakby żywcem wyjętą z ilustracji Normana Rockwella — gdyby malował on ludzi odsiadujących wyroki w więzieniu. Bronwyn otępiałym wzrokiem wyglądała przez okno, Enoch siedział na podłodze i ciosał bryłkę

twardej gliny, a Emma przycupnęła na krawędzi łóżka i z łokciami opartymi na kolanach wyrywała kartki z zeszytu, żeby palić je między palcami. — Wróciłeś! — krzyknęła na mój widok. — Nigdzie nie wyszedłem — odparłem. — Pani Peregrine mnie zatrzymała. — Wszyscy słuchali, kiedy zwierzałem się im ze swoich rozterek. — Jeśli spróbuję stąd odejść, zabroni mi powrotu. Zeszyt Emmy stanął w ogniu. — Nie może tego zrobić! — zawołała, nie zważając na płomienie, które lizały jej dłoń. — Może zrobić, co zechce — mruknęła Bronwyn. — Przecież jest Ptaszyskiem. Emma cisnęła książkę na podłogę i zadeptała ogień. — Przyszedłem tu, żeby wam powiedzieć, że idę bez względu na to, czy jej się to podoba, czy nie — oświadczyłem. — Nie będzie mnie tu trzymała jak więźnia, nie schowam głowy w piasek, kiedy mojemu własnemu ojcu może grozić poważne niebezpieczeństwo. — No to idę z tobą — powiedziała Emma. — Powaga? — wykrztusiła Bronwyn. — Jasne. — Jasne to jest to, że kot ci rozum wychlapał — zdenerwował się Enoch. — Zrobi się z ciebie stara, pomarszczona śliwka. I to dla kogo? Dla tego tu? — Wcale nie — zaprzeczyła Emma. — Czas dopadnie mnie dopiero po wielu godzinach poza pętlą, a przecież zakończymy sprawę znacznie szybciej, prawda, Jacob? — To kiepski pomysł — sprzeciwiłem się. — Jaki pomysł? — spytał Enoch. — Ona nawet nie wie, co chce zrobić. Jak można dać się zabić nie wiadomo dlaczego? — Dyrektorce to się nie spodoba — dodała Bronwyn, choć wszyscy o tym wiedzieliśmy. — Em, ona nas zamorduje. Emma wstała, żeby zamknąć drzwi. — Nie ona nas zamorduje, tylko te stwory — zauważyła. — A jeśli nawet nie, to i tak czeka nas życie gorsze od śmierci. Ptaszysko stłoczyło nas tak, że ledwie oddychamy, a wszystko dlatego, że brak jej ikry, żeby stawić czoło potworom na zewnątrz pętli! — Albo w środku — odezwał się Millard. Dopiero teraz uświadomiłem sobie, że jest w pokoju. — Ale jej się to nie spodoba — powtórzyła Bronwyn. Emma podeszła do niej z wojowniczą miną. — Jak długo będziesz się trzymała spódnicy tej kobiety? — Zapomniałaś już, co się stało z panną Avocet? — spytał Millard. — Jej podopieczni zginęli, a pannę Bunting porwano dopiero wtedy, gdy wyszli z pętli. Gdyby zostali na miejscu, nie doszłoby do tragedii. — Czyżby? — burknęła Emma z powątpiewaniem. — Rzeczywiście, głucholce nie mają wstępu do pętli, ale upiory spokojnie mogą do niej wchodzić. Właśnie dlatego te dzieciaki dały się nabrać i opuściły dom. Mamy tu tkwić jak kołki i czekać, aż nieproszeni goście wpakują się głównymi drzwiami? A jeśli tym razem się nie przebiorą, tylko przyniosą pistolety? — Ja bym tak zrobił — wyznał Enoch. — Zaczekałbym, aż wszyscy zasną, zesunął się kominem jak Święty Mikołaj i BUCH! — Udał, że strzela do poduszki Emmy. — Mózg na ścianie. — Dziękujemy ci za wkład w rozmowę — westchnął Millard. — Musimy zaatakować, zanim się zorientują, że wiemy o ich obecności — zauważyła Emma. — W ten sposób wykorzystamy element zaskoczenia. — Ale my nie wiemy, że oni tam są! — oznajmił Millard. — To się dowiemy. — Jak to sobie wyobrażasz? Będziemy wałęsali się po okolicy, aż w końcu zobaczymy głucholca? I co wtedy powiesz? „Za pozwoleniem, zastanawialiśmy się, jakie intencje panem powodują w związku z tym, że zamierza pan nas spożyć?” — Mamy Jacoba — wtrąciła się Bronwyn. — On ich widzi.

Poczułem ucisk w gardle. Gdyby udało się zebrać grupę poszukiwawczą, w pewnym sensie stałbym się odpowiedzialny za bezpieczeństwo jej członków. — Póki co widziałem tylko jednego — przypomniałem im. — To raczej za mało, żeby nazywać mnie ekspertem. — A gdyby Jacob nie zauważył ani jednego głucholca? — spytał Millard. — To by oznaczało, że wcale ich tam nie ma albo że się dobrze ukrywają. Tak czy owak, nie będziecie mieli o niczym pojęcia, dokładnie tak jak teraz. Wszyscy zmarszczyliśmy brwi. Millard miał słuszność. — Wygląda na to, że logika znowu górą — podsumował. — Skoro tak, to idę po owsiankę na kolację. Ktoś z was ma ochotę wybrać się ze mną, niedoszli buntownicy? Sprężyny łóżka zatrzeszczały, kiedy wstawał. Zanim jednak zdążył otworzyć drzwi i wyjść, Enoch zerwał się na równe nogi. — Mam! — wrzasnął. — Co masz? — Millard znieruchomiał, a Enoch skierował na mnie wzrok. — Co do tego gościa, co to go może zeżarł głucholec, a może nie. Wiesz, gdzie go trzymają? — W sklepie rybnym. — No to wiem, jak się upewnić. — Zatarł dłonie. — Niby jak? — Trzeba go spytać.

Wkrótce zebrała się grupa ekspedycyjna. Oprócz mnie w jej skład weszła Emma, która stanowczo odmówiła puszczenia mnie samego, oraz Bronwyn, która nie miała najmniejszej ochoty wkurzać pani Peregrine, ale uparła się, że musi nas chronić. Poza tym szedł z nami Enoch jako autor całego planu. Niewidzialny Millard mógł nam się przydać, ale nie zamierzał brać udziału w ekspedycji, więc musieliśmy go przekupić, żeby przynajmniej nas nie wydał. — Jeśli pójdziemy wszyscy, Ptaszysko nie wyleje Jacoba — przekonywała Emma. — Będzie musiała wylać nas wszystkich. — Ale ja nie chcę być wylana! — jęknęła Bronwyn. — Wyn, zrozum, ona tego nigdy nie zrobi. A jeśli uda się nam wrócić przed ciszą nocną, może nawet nie zauważy naszej nieobecności. Tego akurat nie byłem pewien, ale wszyscy się zgodziliśmy, że warto spróbować. Akcja przebiegła jak ucieczka z więzienia. Po kolacji, kiedy w domu zapanował chaos, a pani Peregrine była wyjątkowo zajęta, Emma udała, że idzie do salonu, a ja skierowałem się do gabinetu. Kilka minut później spotkaliśmy się na końcu korytarza na piętrze, tuż pod klapą z ukrytą drabiną. Po wejściu na mały, ciemny stryszek zamknęliśmy za sobą właz, po czym podeszliśmy do kratki wentylacyjnej, którą bez trudu odkręciłem. Udało się nam przecisnąć przez otwór na płaski fragment dachu. Na zewnątrz już czekała na nas reszta dzieciaków. Bronwyn uścisnęła nas krzepko i wręczyła czarne płaszcze przeciwdeszczowe. To ja wcześniej zaproponowałem, żebyśmy odpowiednio się ubrali dla ochrony przed burzą, szalejącą poza obszarem pętli. Zamierzałem spytać, jak dotrzemy na ziemię, kiedy nad skraj dachu przyfrunęła Olive. — Kto ma ochotę na zabawę w spadochroniarzy? — spytała z szerokim uśmiechem. Miała bose stopy, a w talii była przepasana sznurem. Z zaciekawieniem wyjrzałem za krawędź dachu, żeby sprawdzić, do czego jest przywiązana. Z okna w dole wychylała się Fiona, ściskając koniec sznura i machając do mnie ręką. Wyglądało na to, że mamy wspólników. — Ty pierwszy — warknął Enoch. — Ja? — spytałem i nerwowo cofnąłem się znad przepaści. — Uczep się Olive i skacz — ponagliła mnie Emma.

— W planie nie było mowy o tym, że mam sobie roztrzaskać łeb. — Nic sobie nie roztrzaskasz, głuptasie, jeśli mocno uczepisz się Olive. To świetna zabawa. Robiliśmy to setki razy. — Zastanowiła się. — No, może jeden raz. Nie miałem wyjścia, więc tylko zacisnąłem zęby i podszedłem na skraj dachu. — Nie bój się! — pocieszyła mnie Olive. — Łatwo powiedzieć — westchnąłem. — Ty nie możesz spaść. Wyciągnęła ręce, objęła mnie mocno, a ja ją uścisnąłem. — W porządku, lecimy — wyszeptała. Zamknąłem oczy i zrobiłem krok naprzód, prosto w pustkę. Wbrew moim obawom, powoli opadliśmy na ziemię, jakbyśmy trzymali się balonu, z którego wypływa hel. — Fajnie było — oznajmiła Olive. — A teraz mnie puść. Zrobiłem, co kazała, a wtedy wystrzeliła w górę, krzycząc „Fiu!”. Pozostali ją uciszyli i obejmowali, jedno po drugim, żeby sfrunąć na ziemię. Po zakończeniu tej części operacji ruszyliśmy w kierunku lasu, nad którym unosiła się tarcza księżyca. Fiona i Olive pomachały nam na pożegnanie. Może mi się wydawało, ale miałem wrażenie, że posągi z ogrodowej zieleni również nam machają, a Adam z powagą kiwa głową.

Kiedy zatrzymaliśmy się na granicy trzęsawiska, żeby złapać oddech, Enoch sięgnął do wybrzuszonego płaszcza i wręczył nam owinięte cienkimi ściereczkami paczuszki. — Trzymajcie — powiedział. — Nie będę dźwigać tego wszystkiego. — Co to ma być? — zainteresowała się Bronwyn, rozsupłując zawiniątko. W środku znajdował się kawał brunatnego mięsa, z którego sterczały cienkie rurki. — Fuj, śmierdzi! — krzyknęła, odsuwając zawiniątko. — Spokojnie, to tylko owcze serce — wyjaśnił Enoch i wcisnął mi w dłonie szmatkę z przypuszczalnie podobną zawartością. Materiał cuchnął formaliną i był nieprzyjemnie wilgotny. — Puszczę pawia, jeśli będę musiała to nieść — zapowiedziała Bronwyn. — Chętnie popatrzę — burknął urażony Enoch. — Upchnij to pod płaszczem i tyle. Nie ma co czekać. Powędrowaliśmy ukrytą wstążką ubitej ziemi, wijącą się wśród mokradeł. Pokonałem tę trasę już tyle razy, że prawie wyleciało mi z głowy, jak bardzo może być niebezpieczna i ilu ludzi na przestrzeni wieków straciło tutaj życie. Gdy wchodziliśmy do kurhanu, nakazałem wszystkim zapiąć płaszcze. — A co, jak kogoś zobaczymy? — spytał Enoch. — Zachowujcie się zwyczajnie — odrzekłem. — W razie czego powiem, że jesteście moimi przyjaciółmi z Ameryki. — A jak spotkamy upiora? — zaniepokoiła się Bronwyn. — Wtedy uciekniemy. — A jak Jacob zobaczy głucholca? — Będziemy uciekać tak, jakby sam diabeł deptał nam po piętach — odparła Emma. Po kolei dawaliśmy nura do kurhanu, zostawiając za sobą spokojną, letnią noc. Panowała idealna cisza, dopóki nie znaleźliśmy się na końcu komory. Nagle ciśnienie powietrza oraz temperatura wyraźnie się obniżyły i dobiegł nas ogłuszający ryk burzy. Zwróciliśmy twarze w tamtą stronę, po czym przeszył nas dreszcz. Na końcu tunelu słychać było huk, syk i wycie wiatru. Poczułem się tak, jakby na zewnątrz oczekiwało nas uwięzione w klatce zwierzę, któremu właśnie pokazano kolację. Nie mieliśmy wyjścia, trzeba było stawić czoło nieuchronnemu. Na kolanach popełzliśmy do otworu, który kojarzył mi się z czarną dziurą. Gwiazdy znikły za chmurami wypiętrzonymi niczym góry. Deszcz chłostał nas bezlitośnie, lodowaty wiatr przenikał do szpiku kości. W świetle błyskawic wydawaliśmy się trupiobladzi, a ciemność, która

zapadła ułamek sekundy później, była jeszcze bardziej nieprzenikniona. Emma na próżno usiłowała rozpalić ogień, ale każda iskra, którą krzesała, poruszając nadgarstkiem, momentalnie gasła z sykiem jak w popsutej zapalniczce. Podciągnęliśmy płaszcze i pochyleni pobiegliśmy pod wiatr. Nabrzmiałe trzęsawisko wsysało nam stopy, kiedy wędrowaliśmy głównie na wyczucie, bo mało co było widać. Deszcz w miasteczku dudnił o drzwi i okna. Ludzie siedzieli w zaryglowanych domach, za pozamykanymi okiennicami, więc niezauważenie przemknęliśmy przez tonące w wodzie ulice, omijając pozrywane dachówki, jedną oślepioną ulewą, bezradnie meczącą owcę oraz przechylony wychodek, którego zawartość wylewała się na chodnik. W końcu naszym oczom ukazał się sklep rybny. Drzwi były zamknięte, ale wystarczyły dwa potężne kopniaki Bronwyn, żeby z trzaskiem wpadły do środka. Emma osuszyła dłoń pod płaszczem i wreszcie zdołała rozpalić płomyk. Pierwszy wszedłem do sklepu, wyczuwając na sobie spojrzenie rozszerzonych oczu jesiotrów, tkwiących w szklanych gablotach. Obeszliśmy ladę, za którą Dylan spędzał dni na przeklinaniu i sprawianiu ryb, i za zardzewiałymi drzwiami ujrzałem małą chłodnię, czyli przybudówkę, krytą blachą, o ścianach z chropowatych desek. Deszcz przenikał przez szczeliny, przypominające szpary między zepsutymi zębami. W pomieszczeniu stało dwanaście prostokątnych, wypełnionych lodem koryt na kozłach. — W której leży? — spytał Enoch. — Nie mam pojęcia — odparłem. Emma przyświecała nam, kiedy zaglądaliśmy do niecek, usiłując zgadnąć, która zawiera coś więcej niż tylko martwe ryby. Wszystkie wyglądały jednak identycznie, jak pozbawione wiek trumny z lodem. Musieliśmy sprawdzić, co skrywają. — Na mnie nie liczcie — odezwała się Bronwyn. — Nie chcę go oglądać, nie lubię trupów. — Ja też nie, ale trzeba go znaleźć — mruknęła Emma. — Wszyscy tkwimy w tym po uszy. Każde z nas wybrało sobie koryto i zabraliśmy się do przekopywania ich zawartości, jak psy ryjące w wymuskanym klombie. Gołymi rękami wyrzucałem grudy lodu na ziemię. Po opróżnieniu połowy niecki straciłem czucie w palcach, kiedy nagle rozległ się wrzask Bronwyn. Gdy podniosłem na nią wzrok, cofała się chwiejnym krokiem, zasłaniając usta dłońmi. Zebraliśmy się dookoła, żeby sprawdzić, co odkryła. Z lodu wystawała zamrożona dłoń o owłosionych knykciach. — Widzi mi się, że masz, kogo trzeba — zauważył Enoch. Zakrywając oczy palcami, zerkaliśmy, jak odskrobuje lód, spod którego powoli wyłoniła się najpierw ręka, potem tors, a na końcu całe, sponiewierane ciało Martina. Wyglądał upiornie, kończyny miał powykręcane w nieprawdopodobny sposób. Ktoś rozciął mu tułów i wypruł wnętrzności, których miejsce zajmował teraz lód. Na widok twarzy trupa wszyscy jęknęliśmy. Jedna jej połowa była fioletowa i poorana na strzępy, jak porozrywana maska, druga zachowała się w na tyle dobrym stanie, że dało się rozpoznać rysy. Miał lekki zarost, zauważyłem też fragment policzka i brwi oraz jedno zielone oko, zasnute mgłą i wpatrujące się pusto w przestrzeń. Miał na sobie tylko bokserki oraz poszarpane strzępy szlafroka frotté. W takim stroju z całą pewnością nie poszedł nocą na samotny spacer po urwiskach. Ktoś lub coś zawlokło go nad przepaść. — Marnie z nim — oznajmił Enoch, przyglądając się badawczym wzrokiem Martinowi niczym chirurg, któremu trafił się niemal beznadziejny przypadek. — Powiem wam, że to nie musi się udać. — Musimy spróbować — powiedziała Bronwyn, dzielnie podchodząc do koryta wraz z pozostałymi. — Dotarliśmy aż tutaj, więc nie możemy teraz dać za wygraną. Enoch rozpiął płaszcz i z wewnętrznej kieszeni wyjął jedno z opatulonych szmatką serc. Wyglądało jak zawinięta do środka dziecięca rękawica do softballu. — Jak się obudzi, to nie będzie zadowolony — zauważył. — Lepiej się odsuńcie. I niech nikt nie mówi, że nie uprzedzałem. Posłusznie zrobiliśmy krok wstecz, a Enoch podszedł bliżej do koryta i zanurzył rękę w lodzie wypełniającym klatkę piersiową Martina. Poruszył dłonią tak, jakby usiłował wyłowić

z chłodziarki puszkę napoju gazowanego. Po chwili znieruchomiał, najwyraźniej chwyciwszy coś, co chciał znaleźć, i drugą ręką uniósł serce owcy nad głowę. Ciało Enocha przeszył gwałtowny wstrząs, a owcze serce nagle zaczęło bić, rozpryskując wokoło drobną krwistą mgiełkę. Enoch oddychał szybko i płytko. Wyglądał tak, jakby przepływał przez niego strumień energii. Wpatrywałem się w zwłoki Martina, który jednak leżał nieruchomo. Serce w dłoni Enocha biło coraz wolniej, stopniowo się kurczyło, przybierając czarnoszarą barwę jak mięso, które zbyt długo leży w zamrażarce. Enoch cisnął je na podłogę i wyciągnął ku mnie pustą rękę. Sięgnąłem po serce, które przyniosłem, i wręczyłem mu je ostrożnie, a on powtórzył ten sam proces. Serce pulsowało i przez pewien czas pluło płynem, lecz wkrótce zamarło, podobnie jak poprzednie. Wtedy Enoch zrobił to samo po raz trzeci, korzystając z serca ukrytego w płaszczu Emmy, również bez skutku. Pozostało tylko serce przyniesione przez Bronwyn, które było naszą ostatnią szansą. Enoch z niezwykłym namaszczeniem uniósł je nad prowizoryczną trumną Martina i ścisnął tak mocno, jakby chciał wbić palce w surowe mięso. Serce zadrżało i zatrzęsło się jak silnik na zbyt wysokich obrotach. — Ożyj, człowieku, ożyj! — ryknął Enoch. Zauważyłem, że trup drgnął, coś poruszyło się pod lodem. Pochyliłem się nad niecką, wypatrując oznak życia. Przez kilka długich sekund nic się nie działo, lecz nagle ciało wyprężyło się tak gwałtownie i mocno, jakby ktoś poraził je prądem o napięciu tysiąca woltów. Emma wrzasnęła i wszyscy odskoczyliśmy. Gdy opuściłem ręce, żeby ponownie spojrzeć, głowa Martina odwróciła się ku mnie, a jedno zmętniałe oko zakręciło się jak szalone, by po chwili znieruchomieć. Wyglądało na to, że wpatruje się we mnie. — Widzi cię! — krzyknął Enoch. Przysunąłem się bliżej. Trup zalatywał świeżo rozkopaną ziemią, morską wodą i jeszcze czymś znacznie gorszym. Z jego dłoni osypał się lód, gdy podniósł drżącą, zsiniałą rękę i na chwilę zawiesił ją w powietrzu. Po kilku sekundach poczułem na ramieniu jego zimne palce i z trudem opanowałem chęć zrzucenia ich z siebie. Nagle jego usta się rozwarły, a szczęka opadła, jakby usiłował coś powiedzieć. Przysunąłem ucho do jego warg, lecz nie usłyszałem ani słowa. Pomyślałem, że to nic dziwnego, w końcu rozsadziło mu płuca. Wtedy z gardła Martina wydobył się ledwie słyszalny dźwięk. Niemal dotknąłem uchem jego zmrożonych ust i — nie wiadomo dlaczego — przypomniała mi się kratka ściekowa koło mojego domu. Kiedy przyłożyłeś ucho do żeliwnych prętów i zaczekałeś na przerwę w ruchu ulicznym, z otchłani dobiegał cichy szum podziemnego strumienia. Gdzieś głęboko płynął potok, zakopany dawno temu, gdy powstawało miasto, ale wciąż żywy, uwięziony w nieustannej nocy. Pozostali tłoczyli się wokoło, jednak tylko ja słyszałem zmarłego. Zrozumiałem, że wypowiada moje imię. — Jacob — powiedział. Ogarnął mnie strach. — Tak — potwierdziłem. — Byłem martwy. — Powoli dobierał słowa, które sączyły się z jego ust niczym melasa. — Jestem martwy — poprawił się. — Powiedz, co się stało — poprosiłem. — Pamiętasz? Zapadła cisza, zakłócona tylko świstem wiatru wpadającego przez szczeliny w ścianach. Martin powiedział coś, ale nie dosłyszałem. — Mógłbyś powtórzyć? — spytałem. — Martin, powtórz, proszę. — Zabił mnie — wyszeptał zmarły. — Kto? — Mój staruszek. — Masz na myśli Oggiego? Swojego wuja? — Mój staruszek — powtórzył. — Urósł. Nabrał sił. Dużo sił. — Martin, kto ci to zrobił?

Zamknął oczy, a ja się przestraszyłem, że odszedł na dobre. Spojrzałem na Enocha, który skinął głową. Serce w jego dłoni ciągle biło. Oko Martina poruszyło się pod powieką i odezwał się ponownie. Mówił powoli, ale spokojnie, jakby recytował. — Setkę pokoleń przetrwał we śnie, skulony niby płód w tajemnym łonie ziemi, przez korzenie trawiony, w ciemnościach fermentujący, niby letnie owoce w puszkach, zapomniane w spiżarni, aż wyrwał go z grobu szpadel rolnika — brutalnej położnej osobliwego plonu. Martin umilkł, ale jego usta nie przestawały drżeć. Emma skorzystała z chwili ciszy i spojrzała na mnie pytająco. — Co on mówi? — spytała. — Nie wiem — odparłem. — Ale to brzmi jak wiersz. Kiedy Martin przemówił ponownie, jego głos drżał, lecz był na tyle donośny, że usłyszeliśmy go wszyscy. — W czerni spoczywa, choć młoda, twarz jego sadzowa, zmarniałe ma członki niby węgla żyły, a za stopy mu służą drzazgi drwa pławnego, obwieszone winnym, zasuszonym gronem! W końcu rozpoznałem te słowa. Martin poświęcił wiersz chłopcu z trzęsawiska. — Och, Jacob, tak się o niego troszczyłem! — jęknął. — Odkurzałem szkło, zmieniałem ziemię, żeby czuł się jak w domu. Był moim dużym, sponiewieranym dzieciątkiem. Opiekowałem się nim, a on... — Martin zadrżał, po jego policzku spłynęła łza i zamarzła na skórze. — A on mnie zabił. — Mówisz o chłopcu z bagien? O starcu? — Odeślij mnie z powrotem — poprosił. — Cierpię. Zacisnął lodowate palce na moim ramieniu i umilkł. Skierowałem wzrok na Enocha, oczekując od niego pomocy. Ścisnął serce i pokręcił głową. — Pospiesz się, stary — mruknął. Wtedy coś sobie uświadomiłem. Chociaż opisywał chłopca z mokradeł, to zabił go ktoś inny. Pani Peregrine wspomniała, że głucholce stają się widoczne dla wszystkich innych tylko podczas posiłku, i dodała, że wtedy jest już za późno. Martin widział głucholca nocą, w deszczu, kiedy potwór rozszarpywał go na strzępy. Nic dziwnego, że pomylił stwora ze swoim najcenniejszym eksponatem. Ponownie dopadł mnie zadawniony lęk, wypełniając żarem moje wnętrze. Odwróciłem się do pozostałych. — To robota głucholca — powiedziałem. — Jest gdzieś na wyspie. — Spytaj go gdzie — zaproponował Enoch. — Martin, gdzie on jest? Muszę natychmiast wiedzieć, gdzie go widziałeś. — Proszę cię. To boli. — Gdzie go widziałeś? — Stanął pod moimi drzwiami. — Staruszek? Martin niemal zakrztusił się własnym oddechem. Przykro było na niego patrzeć, ale z wysiłkiem utrzymywałem wzrok na jego twarzy. Zauważyłem, że kieruje oko na coś za moimi plecami. — Nie — wykrztusił. — On. Wtedy omiótł nas snop światła. — Kto tu jest? — warknął ktoś głośno. Emma zacisnęła dłoń i płomyk zgasł z sykiem. Wszyscy jednocześnie odwróciliśmy się do mężczyzny, który stał w drzwiach i oświetlał nas latarką. W drugiej ręce trzymał pistolet. Enoch wyszarpnął rękę z lodu, a Emma i Bronwyn przysunęły się do siebie, żeby zasłonić Martina. — Wcale nie chcieliśmy się włamywać — odezwała się Bronwyn. — Właśnie wychodziliśmy, słowo! — Ani kroku! — krzyknął obcy głuchym, pozbawionym akcentu głosem.

Światło mnie oślepiało, więc nie widziałem jego twarzy, ale momentalnie rozpoznałem faceta po kilku warstwach kurtek, które nosił. Zatrzymał nas ornitolog. — Proszę pana, my żeśmy od rana nie jedli — zajęczał Enoch. Pierwszy raz słyszałem, żeby mówił jak autentyczny dwunastolatek. — Żeśmy przyszli tylko po rybę albo dwie, słowo! — Tak? Ciekawe — wycedził mężczyzna. — Wygląda na to, że już jedną wybraliście. Sprawdźmy, co to za gatunek. — Machnął ręką na lewo i na prawo, jakby chciał nas rozsunąć strumieniem światła. — Na boki! Rozstąpiliśmy się posłusznie, a on skierował latarkę na koszmarnie zmasakrowane zwłoki. — A niech mnie, to dopiero dziwaczna ryba! — mruknął, ani trochę niespeszony. — Jakaś świeża sztuka. Jeszcze się rusza! — Oświetlił twarz Martina, który przewrócił okiem i poruszył wargami w ostatnim pośmiertnym skurczu, kiedy opuszczała go resztka ofiarowanego mu przez Enocha życia. — Kim pan jest? — spytała Bronwyn. — Zależy, kogo pytasz — odparł człowiek. — Nie jest to zresztą tak ważne jak fakt, że wiem, kim jesteście wy. — Skierował światło na każdego z nas i przemówił tak, jakby przytaczał informacje z tajnych akt. — Emma Bloom, iskra, podrzucona do cyrku, kiedy rodzicom nie powiodły się próby przehandlowania córki. Bronwyn Bruntley, furiatka, degustatorka krwi, nie znała własnej siły aż do pewnej nocy, kiedy skręciła kark podłemu ojczymowi. Enoch O’Connor, wskrzesiciel zmarłych, urodzony w rodzinie przedsiębiorców pogrzebowych, którzy nie mogli zrozumieć, dlaczego ich klienci ciągle wstają i odchodzą. — Zauważyłem, że wszyscy troje się wzdrygnęli. Na koniec oświetlił mnie. — I jeszcze Jacob. Ostatnio gustujesz w wyjątkowo osobliwych znajomych. — Skąd pan zna moje imię? Odchrząknął, a gdy odezwał się ponownie, jego głos zabrzmiał zupełnie inaczej niż dotąd. — Tak szybko mnie zapomniałeś? — spytał akcentem mieszkańca Nowej Anglii. — Co robić, przecież jestem tylko biednym, starym kierowcą autobusu, gdybyś nie pamiętał. To było niewiarygodne, ale ten człowiek wyglądał teraz kubek w kubek jak pan Barron, kierowca autobusu, którym jeździłem do gimnazjum. Wszyscy go nienawidziliśmy, miał paskudne usposobienie i zachowywał się jak pozbawiony wrażliwości robot. Był tak niepopularny, że ostatniego dnia nauki w ósmej klasie zniszczyliśmy jego zdjęcie w pamiątkowym szkolnym albumie, przebijając je zszywkami, po czym dla jaj zostawiliśmy fotografię za jego fotelem. Właśnie sobie przypomniałem, co mówił każdego popołudnia, gdy wysiadałem z autobusu, kiedy mężczyzna przede mną głośno wykrzyknął słowa, które tak dobrze zapadły mi w pamięć: — Koniec trasy, Portman! — Pan Barron? — spytałem niepewnie, usiłując dojrzeć jego twarz za oślepiającym światłem latarki. Mężczyzna zaniósł się śmiechem i odkaszlnął, po czym znowu zmienił akcent. — Albo on, albo ogrodnik — oświadczył głosem mieszkańca Florydy. — Pańskim drzewom przydałoby się strzyżenie. Niedrogo będzie, dogadamy się! — Mówił identycznie jak człowiek, który latami pielęgnował trawnik mojej rodziny i czyścił basen. — Jak pan to robi? — zdumiałem się. — Skąd pan zna tych ludzi? — To ja jestem tymi ludźmi — wyjaśnił ponownie neutralnym akcentem i wybuchnął śmiechem, zachwycony moim przerażeniem i dezorientacją. Nagle uświadomiłem sobie, że chyba nigdy nie widziałem oczu pana Barrona. Zawsze nosił gigantyczne, staromodne okulary przeciwsłoneczne, które zasłaniały mu kawał twarzy. Ogrodnik również chodził w okularach i kapeluszu z szerokim rondem. Czy kiedykolwiek przyjrzałem się uważnie któremuś z nich? Ile jeszcze ról odegrał w moim życiu ten kameleon?

— Co się dzieje? — spytała Emma. — Kim jest ten człowiek? — Zamknij się! — warknął facet. — Czekaj na swoją kolej. — Obserwował mnie pan — wykrztusiłem. — To pan zabił owce. Zamordował pan Martina. — Kto? Ja? — spytał niewinnym głosem. — Ja nikogo nie zabiłem. — Ale jest pan upiorem, prawda? — To oni wymyślili to określenie — mruknął. Nie mogłem zrozumieć, jak to możliwe. Nie widziałem ogrodnika, odkąd mama wymieniła go na innego trzy lata temu, a pan Barron znikł z mojego życia po ósmej klasie. Naprawdę oni — on — mnie obserwowali? — Skąd pan wiedział, gdzie mnie szukać? — Och, Jacob — westchnął jeszcze innym głosem. — Sam mnie o tym poinformowałeś. W zaufaniu, rzecz jasna. Tym razem mówił z akcentem środkowoamerykańskim, łagodnym i uniwersyteckim, a następnie skierował latarkę na swoją twarz. Nie miał brody, którą nosił niedawno, więc poznałem go od razu. — Doktor Golan. — Bębniący deszcz zagłuszył mój szept. Powróciłem myślami do rozmowy telefonicznej sprzed trzech dni. W tle słyszałem hałas, Golan powiedział, że to lotnisko. Tak naprawdę jednak wcale nie odbierał powracającej siostry, tylko leciał za mną. Odrętwiały zachwiałem się i oparłem o koryto. — Sąsiad — wykrztusiłem. — Starzec podlewający trawnik w wieczór śmierci mojego dziadka. To także był pan. Uśmiechnął się. — Ale pana oczy... — Soczewki kontaktowe — wyjaśnił krótko i wyjął jedną kciukiem, odsłaniając pozbawioną źrenicy tęczówkę. — To wspaniałe, jakie rzeczy można teraz kupić. I uprzedzając pozostałe pytania — owszem, jestem licencjonowanym terapeutą. Umysły pospólstwa od dawna mnie fascynują. Choć nasze sesje opierały się na kłamstwie, nie uważam, żeby były kompletną stratą czasu. Zresztą nadal masz szansę liczyć na moją pomoc. Tak naprawdę, obaj możemy pomóc sobie nawzajem. — Jacob, proszę, nie słuchaj go — odezwała się Emma. — Bez obaw — uspokoiłem ją. — Raz mu zaufałem, więcej nie popełnię tego błędu. — Ofiaruję ci bezpieczeństwo i pieniądze — kontynuował Golan, zupełnie jakby mnie nie słyszał. — Jacob, zwrócę ci twoje życie. Musisz tylko podjąć współpracę z nami. — Z nami? — Z Malthusem i ze mną. Malthus, chodź się przywitać! — zawołał przez ramię. W drzwiach pojawił się cień, a sekundę później zalała nas fala odrażającego smrodu. Bronwyn zakrztusiła się i cofnęła o krok. Zauważyłem, że Emma zaciska pięści, zupełnie jakby chciała zaatakować potwora. Dotknąłem jej ręki. — Zaczekaj — wyszeptałem bezgłośnie. — To moja propozycja — mówił dalej Golan. Wyraźnie się starał, żeby jego głos brzmiał rzeczowo. — Pomóż nam znaleźć więcej takich jak ty, a w zamian zagwarantujemy ci spokój. Malthus i jemu podobni nic ci nie zrobią. Mógłbyś mieszkać w domu, a w wolnym czasie jeździłbyś ze mną i poznawał świat. Dobrze byś zarobił, a twoi rodzice myśleliby, że jesteś moim asystentem. — Co będzie z moimi przyjaciółmi, jeśli się zgodzę? — spytałem. Golan lekceważąco machnął pistoletem. — Dokonali wyboru dawno temu. Liczy się tylko to, że wprowadzamy w życie wielki plan, a ty staniesz się jego częścią, Jacob. Czy w ogóle brałem pod uwagę przyjęcie jego oferty? Chyba tak, ale tylko przez moment.

Doktor Golan zaproponował mi dokładnie to, czego szukałem — trzecie wyjście. Miałem szansę na przyszłość, która ani nie wiązałaby się z pozostaniem w pętli na zawsze, ani z jej opuszczeniem i pewną śmiercią. Ale jedno spojrzenie na przyjaciół, na ich zaniepokojone twarze, wystarczyło i od razu odrzuciłem wszelką pokusę. — I co? — ponaglił mnie Golan. — Jak brzmi twoja odpowiedź? — Prędzej umrę, niż pomogę panu w czymkolwiek. — Przecież już mi pomogłeś. — Powoli wycofał się ku drzwiom. — Szkoda, że nasze wspólne sesje dobiegły końca. Nie ma jednak tego złego, co by na dobre nie wyszło. Wasza czwórka może wystarczyć do tego, żeby poczciwy Malthus wreszcie opuścił tę nikczemną postać, w której tkwi stanowczo zbyt długo. — Nie... — zajęczał Enoch. — Nie chcę dać się zeżreć! — Nie płacz, to upokarzające — warknęła Bronwyn. — Musimy po prostu ich obu zabić, i tyle. — Chętnie bym został i popatrzył — westchnął Golan od progu. — Uwielbiam patrzeć! W następnej chwili znikł, a my zostaliśmy sami z potworem. Słyszałem jego dyszenie w ciemnościach, które brzmiało tak, jakby jakaś lepka substancja wyciekała z dziurawej rury. Cofnęliśmy się o krok, potem o jeszcze jeden, aż wreszcie dotknęliśmy plecami ściany, jak skazańcy przed plutonem egzekucyjnym. — Potrzebuję światła — szepnąłem do wstrząśniętej Emmy, która z wrażenia zapomniała o swojej mocy. Jej dłoń zapłonęła i wśród migoczących cieni zauważyłem bestię ukrytą między korytami. Powrócił mój koszmar nocny. Przyczaił się, bezwłosy i nagi, a luźne fałdy nakrapianej, szaroczarnej skóry zwisały mu z cielska. Wokół oczu mięso gniło, miał podkulone nogi i złączone stopy, a dłonie powykręcane w bezużyteczne szpony. Wyglądał jak pomarszczony, zwiotczały starzec, i tylko jedna część jego wątłej postaci nie pasowała do pozostałych — silne, przerośnięte szczęki, w których przepaści skrywał zębiska, długie i ostre niczym małe noże do steków. Mięsista paszcza nie mogła ich pomieścić, więc trwale odwinięte wargi wykrzywiały się w karykaturalnym uśmiechu. Nagle jego upiorne zęby się rozwarły, a paszcza rozchyliła, uwalniając trzy giętkie języki, każdy grubości mojego nadgarstka. Jęzory rozwinęły się do połowy pomieszczenia, zajmując ponad trzy metry, a następnie zawisły i tylko nerwowo się zwijały. Stwór dyszał chrapliwie przez parę otworów w twarzy, wyglądających jak rany trądowe, zupełnie jakby delektował się naszym zapachem i zastanawiał, jak nas pożreć. Niewątpliwie uważał nas za wyjątkowo łatwy łup, dlatego jeszcze żyliśmy. Zachowywał się jak smakosz, który powoli i z namaszczeniem szykuje się do pysznego posiłku. Inni nie widzieli potwora tak, jak ja, ale obserwowali jego cień na ścianie i mieli świadomość, że monstrualne jęzory zbliżają się ku nim. Emma naprężyła rękę i ogień zapłonął intensywniej. — Co on robi? — wyszeptała. — Dlaczego jeszcze nas nie zaatakował? — Bawi się z nami — wyjaśniłem. — Wie, że jesteśmy w potrzasku. — W żadnym potrzasku — mruknęła Bronwyn. — Wystarczy, że go celnie strzelę w mordę, a powybijam mu te cholerne zęby. — Na twoim miejscu trzymałbym się z daleka od jego paszczy — powiedziałem ostrzegawczo. Głucholec zrobił kilka ociężałych kroków w naszym kierunku. Jego jęzory wydłużyły się jeszcze bardziej, a następnie rozszczepiły. Jeden skierował się ku mnie, drugi ku Enochowi, a trzeci pofrunął do Emmy. — Zostaw nas! — wrzasnęła Emma i zamachnęła się dłonią jak pochodnią. Jęzor uchylił się od ognia i ostrożnie wycofał, jak wąż szykujący się do ataku. — Musimy spróbować uciekać drzwiami! — krzyknąłem. — Głucholec stoi przy trzeciej niecce od lewej, więc powinniśmy trzymać się prawej strony! — To się nam nigdy nie uda! — zawołał Enoch i ryknął, bo jeden z jęzorów dotknął go

w policzek. — Na „trzy” uciekamy! — zarządziła Emma. — Raz... Wtedy Bronwyn rzuciła się w kierunku stwora, rycząc jak syrena okrętowa. Istota pisnęła i stanęła dęba, a obwisła skóra naprężyła się na jej cielsku. Potwór już zamierzał chlasnąć Bronwyn potrójnym jęzorem, kiedy całym ciałem staranowała wypełnioną lodem skrzynię z Martinem, jednocześnie wsuwając pod nią ręce i unosząc. Ciężki od zamarzniętej wody pojemnik z mrożonymi rybami oraz ludzkim trupem nagle wyfrunął w powietrze i z przerażającym hukiem zwalił się na głucholca. Bronwyn odwróciła się i pobiegła ku nam. — Uciekajcie! — wrzasnęła. Odskoczyłem, kiedy zderzyła się ze ścianą obok mnie, wybijając w przegniłych deskach wielką dziurę. Enoch, najmniejszy z nas, zanurkował pierwszy, Emma poszła w jego ślady, i zanim zdążyłem zaprotestować, Bronwyn złapała mnie za ramiona i wyrzuciła na mokrą noc. Wylądowałem w samym środku kałuży. Wokół panował nieznośny chłód, ale ja byłem wniebowzięty, bo potwór nie zdążył zacisnąć jęzora na moim gardle. Emma i Enoch pomogli mi stanąć na nogi i rzuciliśmy się do ucieczki. Chwilę później Emma zawołała Bronwyn, a następnie zatrzymała się gwałtownie. Odwróciliśmy się, bo dopiero teraz dotarło do nas, że Bronwyn nie ucieka. Wykrzyknęliśmy jej imię, rozglądając się w ciemnościach, ale brakowało nam odwagi, żeby wrócić. — Tam! — wrzasnął nagle Enoch i zobaczyliśmy, jak Bronwyn napiera na róg chłodni. — Co ona wyprawia?! — krzyknęła Emma. — Bronwyn! Uciekaj!!! Wyglądało to tak, jakby przytulała budynek. Potem jednak cofnęła się o kilka kroków i z rozpędu staranowała ramieniem narożną belkę, a wtedy chłodnia od razu się zawaliła, jakby została wzniesiona z zapałek. W powietrze wzbił się kłąb lodowego proszku oraz pyłu z drewna. Pokaźna chmura odpłynęła w głąb ulicy, pchana porywistym wiatrem. Wszyscy krzyczeliśmy i wiwatowaliśmy, a Bronwyn popędziła ku nam z wariackim uśmiechem na twarzy. Gdy się zatrzymała, wyściskaliśmy ją radośnie, nie zważając na strugi deszczu. Niestety, humory szybko się nam popsuły, bo w pełni uświadomiliśmy sobie wagę tego, co nas spotkało. Emma odwróciła się do mnie i zadała pytanie, które z pewnością mieli na końcu języka także moi pozostali przyjaciele. — Jacob, skąd upiór tyle o tobie wiedział? I o nas też? — Powiedziałeś do niego „doktor” — dodał Enoch. — Był moim psychiatrą. — Psychiatrą! — powtórzył Enoch. — A to dobre! Nie dość, że wydał nas upiorowi, to jeszcze ma nierówno pod sufitem! — Odszczekaj to! — Emma popchnęła go z całej siły. Enoch zamierzał odpłacić jej pięknym za nadobne, ale stanąłem między nimi. — Dość! — oznajmiłem, odsuwając ich na boki, po czym skierowałem wzrok na Enocha. — Mylisz się, nie jestem wariatem. Upiór dawał mi do zrozumienia, że powinienem się leczyć na głowę, ale tak naprawdę przez cały czas musiał wiedzieć, że jestem osobliwcem. Masz jednak słuszność co do jednego — rzeczywiście was zdradziłem. Opowiedziałem obcemu historię dziadka. — To nie twoja wina — westchnęła Emma. — Nie mogłeś wiedzieć, że istniejemy naprawdę. — Pewno, że mógł! — krzyknął Enoch. — Abe mu powiedział, a nawet pokazał nasze cholerne zdjęcia! — Golan wiedział prawie wszystko, nie miał pojęcia tylko o jednym: gdzie was szukać. To ja go doprowadziłem na miejsce. — Przecież cię oszukał — odezwała się Bronwyn. — Chciałbym was wszystkich przeprosić. Naprawdę jest mi przykro. — Już dobrze. — Emma uścisnęła mnie mocno. — Ważne, że żyjemy. — Póki co — wtrącił się Enoch. — Ale ten drań ciągle chodzi wolny. Skoro tak bardzo chce

nas rzucić na pożarcie swojemu głucholcowi, to pewnie już wie, jak się dostać do pętli. — Wielkie nieba, racja — jęknęła Emma. — Lepiej wracajmy, zanim nas uprzedzi — zaproponowałem. — Nie tylko upiora mamy na głowie — dodała Bronwyn. Odwróciliśmy się w kierunku zrujnowanej chłodni. Sterta połamanych desek poruszyła się lekko. — Moim zdaniem głucholec rzuci się na nas lada moment, a chwilowo brakuje mi domów do zawalenia. Ktoś rzucił hasło do ucieczki, ale i tak już pędziliśmy ścieżką, prosto ku jedynemu miejscu, w którym głucholec nam nie zagrażał. Trzeba było jak najszybciej powrócić do pętli. Gdy w ciemnościach minęliśmy granice miasteczka, niewyraźne, niebieskawe zarysy budynków ustąpiły miejsca polom. Wkrótce wspinaliśmy się pod górę, na grań, potykając się w zdradzieckich strumieniach wody pod stopami. Gdy Enoch się pośliznął i upadł, pomogliśmy mu wstać i gnaliśmy dalej. Tuż przed szczytem grani Bronwyn też się przewróciła i zsunęła ze stromizny o ładnych kilka metrów, ale na szczęście udało się jej zatrzymać. Wraz z Emmą pobiegłem jej na pomoc, a gdy wzięliśmy ją pod ręce, odwróciłem się za siebie. Miałem nadzieję, że dostrzegę goniącego nas potwora, lecz widziałem tylko strugi atramentowego deszczu. Moja umiejętność wypatrywania głucholców nie na wiele się zdawała bez światła. Ciężko dysząc, ruszyliśmy z powrotem na szczyt wzniesienia, kiedy niebo przeszyła długa błyskawica. Odwróciłem się i w jej blasku ujrzałem potwora. Biegł daleko za nami, ale szybko się zbliżał, pomagając sobie jęzorami, które wbijał w błoto niczym pająk odnóża. — Prędzej! — krzyknąłem. Popędziliśmy w dół po przeciwnej stronie wzgórza, ślizgając się i lądując na pośladkach. Dopiero u podnóża stoku całej czwórce udało się wstać, żeby biec dalej. W świetle kolejnej błyskawicy zorientowałem się, że stwór jest jeszcze bliżej niż przed chwilą. Nie mieliśmy najmniejszych szans mu zwiać, należało zatem wyprowadzić go w pole. — Jeśli nas dogoni, zginiemy wszyscy! — krzyknąłem. — Jak się rozdzielimy, będzie musiał wybierać. Spróbuję przyciągnąć jego uwagę, żeby ruszył za mną na bagna, a wy biegnijcie prosto do pętli. — Oszalałeś! — wrzasnęła Emma. — Jeśli ktoś miałby zostać, to tylko ja! Mogę walczyć z potworem, boi się ognia! — Nie rozpalisz ognia przy takiej ulewie — powiedziałem. — Poza tym tylko ja widzę głucholce. — Nie dopuszczę do tego, żebyś się zabił! — krzyknęła. Nie było czasu na spory, więc Bronwyn i Enoch pobiegli przed siebie, a ja skręciłem z Emmą na bok. Opuściliśmy ścieżkę, licząc na to, że stwór popędzi za nami. Udało się, zboczył z dróżki. Znajdował się tak blisko, że nie potrzebowałem błyskawic, aby się zorientować, gdzie dokładnie jest, wystarczył mi paskudny ucisk w żołądku. Emma i ja biegliśmy ramię w ramię, potykając się w polu pełnym bruzd i rowów. Padaliśmy na ziemię i chwytaliśmy się nawzajem, jak w epileptycznym tańcu. Rozglądałem się w poszukiwaniu kamieni, które nadawałyby się na prowizoryczną broń, gdy w mroku zamajaczyły kontury małej, krzywej szopy z powybijanymi oknami i bez drzwi. W panice nie rozpoznałem znajomego budynku. — Musimy się ukryć! — wysapałem, z trudem chwytając powietrze. „Boże, spraw, żeby ta istota była głupia” — modliłem się, gdy oboje gnaliśmy do domku. „Oby była jak najgłupsza”. Na wszelki wypadek zatoczyliśmy szeroki łuk, żeby niepostrzeżenie wkraść się do środka. — Czekaj! — krzyknęła Emma, kiedy znaleźliśmy się na tyłach budynku. Wyciągnęła z kieszeni płaszcza ściereczkę, którą Enoch owinął jedno z serc, i pospiesznie zawiązała w niej podniesiony z ziemi kamień. Powstałą procę otoczyła dłońmi i podpaliła, po czym cisnęła jak najdalej. Płonąca szmatka wylądowała daleko na trzęsawiskach, roztaczając słaby blask. — To dla zmylenia potwora — wyjaśniła Emma i zniknęliśmy w ponurym mroku chaty.

Za drzwiami, które zwisały na wyłamanych zawiasach, nasze buty zanurzyły się w ciemnym błocie o intensywnej woni. Rozległ się nieapetyczny chlupot i wtedy uświadomiłem sobie, co to za miejsce. — Gdzie jesteśmy? — wyszeptała Emma. Nagle oboje podskoczyliśmy ze strachu, słysząc oddech. W chałupie tłoczyły się owce, które, podobnie jak my, skryły się przed nieprzyjazną nocą. Kiedy nasz wzrok przystosował się do mroku, zauważyliśmy dziesiątki zwierząt wpatrujących się w nas niemrawo. — To jest to, co myślę, prawda? — mruknęła Emma i ostrożnie uniosła nogę. — Najlepiej wcale o tym nie myśl — poradziłem jej. — Chodź, musimy odsunąć się od drzwi. Wziąłem ją za rękę i weszliśmy głębiej, lawirując wśród wystraszonych zwierząt, które płoszyła nasza bliskość. Za wąską sienią znajdowało się pomieszczenie z wysoko umieszczonym oknem oraz osadzonymi w futrynie drzwiami, które chroniły wnętrze przed nocą. Nie dało się powiedzieć tego samego o innych pomieszczeniach, więc wcisnęliśmy się w kąt i na klęczkach, ukryci za ścianą zdenerwowanych owiec, czekaliśmy na przybycie potwora. Żadne z nas nie miało ochoty tkwić w rozmiękłym nawozie, ale nic nie mogliśmy na to poradzić. Po chwili bezmyślnego wpatrywania się w przestrzeń zacząłem rozpoznawać kształty przedmiotów. Dostrzegłem skrzynki i pudła zgromadzone w innym kącie, na ścianie za naszymi plecami wisiały zardzewiałe narzędzia. Rozejrzałem się w poszukiwaniu jakiegoś ostrego przyboru, odpowiedniego na broń, i wstałem, żeby sięgnąć po coś, co wyglądało jak gigantyczne nożyce. — Postanowiłeś przystrzyc owce? — zainteresowała się Emma. — Lepsze to niż nic. Gdy zdejmowałem nożyce z haczyka, za oknem rozległ się hałas i owce zabeczały lękliwie. Przez pustą ramę okienną wsunął się długi, czarny jęzor. Osunąłem się na podłogę najciszej, jak umiałem, a Emma zasłoniła usta dłonią, żeby nie oddychać zbyt głośno. Jęzor niczym peryskop wędrował po pomieszczeniu. Szczęśliwym trafem ukryliśmy się w najbardziej śmierdzącym pomieszczeniu na całej wyspie. Owcze wonności niewątpliwie zamaskowały nasz zapach, bo po minucie jęzor wycofał się za okno i dobiegł nas odgłos oddalających się kroków. Potwór dał za wygraną. Emma oderwała dłoń od ust i odetchnęła nerwowo. — Chyba dał się zmylić — wyszeptała. — Powinnaś o czymś wiedzieć — zacząłem cicho. — Jeśli wyjdziemy z tego żywi, zostaję. — Mówisz poważnie? — Chwyciła mnie za rękę. — Nie mogę wrócić do domu. Nie po tym wszystkim, co się stało. Poza tym jestem ci winien pomoc, i nie tylko. Byłaś zupełnie bezpieczna, dopóki się nie zjawiłem. — Niczego nie będę żałowała — westchnęła. — Bylebyśmy tylko wyszli z tego cało. Poczułem się tak, jakby niewidzialny magnes przyciągał nasze głowy, lecz gdy mieliśmy zetknąć się ustami, w sąsiednim pomieszczeniu rozległo się upiorne, przerażająco głośne, piskliwe beczenie. Odsunęliśmy się od siebie, bo wystraszone owce zaczęły miotać się wokoło, zderzając ze sobą i przyciskając nas do ściany. Potwór nie był tak głupi, jak się spodziewałem. Usłyszeliśmy go, jak zmierza ku nam przez szopę. Nawet jeśli wcześniej mieliśmy czas na ucieczkę, teraz było za późno, więc wciśnięci w smrodliwy nawóz modliliśmy się, aby stwór nas nie zauważył. Nagle dotarła do mnie jego woń, bardziej przenikliwa niż wszystkie inne zapachy w budynku. Monstrum stanęło na progu pokoju, a owce błyskawicznie odskoczyły, zbijając się w gęste stado. Przycisnęły nas do ściany tak mocno, że straciliśmy dech. Chwyciliśmy się za ręce, ale żadne z nas nie miało śmiałości, aby się poruszyć, nawet najcichszy dźwięk mógł nas zdradzić. W nieznośnym napięciu wsłuchiwaliśmy się w beczenie owiec i nerwowy stukot kopyt. Kilka

sekund później rozległ się mrożący krew w żyłach ryk ginącego zwierzęcia, błyskawicznie uciszony koszmarnym trzaskiem łamanych kości. Nie musiałem widzieć, co się stało, aby zrozumieć, że potwór rozerwał na strzępy jedną z owiec. Zapanował chaos. Ogarnięte paniką zwierzęta zderzały się ze sobą i ciskały nami o ścianę tyle razy, że aż mi się zakręciło w głowie. Głucholec wydał z siebie przeraźliwy pisk i zabrał się do chwytania owiec. Potem jedną po drugiej pakował do zaślinionej paszczy. Odrywał po wielkim kęsie mięsa, a następnie odrzucał zwłoki na bok niczym żarłoczny król na średniowiecznej uczcie. Bestia mordowała kolejne owce, torując sobie w ten sposób drogę prosto ku nam. Sparaliżował mnie strach i dlatego nie umiem dokładnie wyjaśnić, co się stało potem. Instynkt podpowiadał mi, że powinienem pozostać w ukryciu, zakopać się jeszcze głębiej w oborniku, lecz w moim umyśle pojawiła się jedna jasna myśl. Nie mogłem dopuścić do tego, żebyśmy zginęli w wychodku. Pchnąłem Emmę za największą owcę, jaką udało mi się zauważyć, a sam rzuciłem się do wyjścia. Odległe o trzy metry drzwi były zamknięte, w dodatku musiałem przedzierać się między spanikowanymi zwierzętami, więc natarłem na nie niczym amerykański futbolista i gruchnąłem barkiem w drzwi. Kiedy otwarły się na oścież, wytoczyłem się na deszcz. — Chodź tu do mnie, wstrętna mordo! — ryknąłem. Było jasne, że udało mi się przyciągnąć jego uwagę, bo zawył potępieńczo. Spłoszone owce wypadły z budynku i przebiegły obok, kiedy pospiesznie wstawałem. Upewniwszy się, że potwór goni mnie, a nie Emmę, ruszyłem w kierunku trzęsawiska. Wyczuwałem jego obecność za swoimi plecami. Biegłbym prędzej, ale nadal trzymałem w rękach nożyce, które jeszcze mogły się przydać. Wkrótce gleba pod moimi stopami stała się miękka i zrozumiałem, że dotarłem do bagna.

Głucholec dwukrotnie znalazł się na tyle blisko, że jego jęzory chłostały mnie po plecach i byłem absolutnie pewien, że jeden z nich zaraz zaciśnie się na mojej szyi i złamie ją z trzaskiem. Za każdym razem jednak stwór potykał się i zostawał w tyle. Dotarłem do kurhanu tylko dlatego, że wiedziałem, gdzie stawiać stopy. Dzięki Emmie udało mi się pokonać grzęzawisko w bezksiężycową noc, przy niemal huraganowym wietrze. Wgramoliwszy się na kamienny kurhan, popędziłem do wejścia i dałem nura do środka. W kopcu panowały egipskie ciemności, ale nie miało to znaczenia. Musiałem tylko dotrzeć do komory, żeby zapewnić sobie bezpieczeństwo. Pełzłem na czworakach, nie chcąc tracić czasu na wstawanie. W połowie drogi poczułem ostrożny optymizm i byłem prawie pewien, że uda mi się przeżyć. Nagle jednak dotarło do mnie, że nie mogę iść dalej. Jeden z jęzorów bestii chwycił mnie za kostkę. Głucholec wykorzystał dwa języki do zakotwiczenia się w kamieniach szczytowych tunelu, dzięki czemu nie ślizgał się w błocie, a otwór wejściowy zasłonił cielskiem jak pokrywką. Trzecim jęzorem przyciągał mnie do siebie. Byłem niczym ryba na haczyku. Rzucałem się na ziemi, ale moje palce tylko szurały po żwirze. Obróciłem się więc na plecy, żeby wolną ręką czepiać się kamieni, jednak sunąłem zbyt prędko. Próbowałem posiekać jęzor nożycami, ale okazał się zbyt żylasty i twardy, żebym zdołał go przebić tępym ostrzem. Nie miałem szans skaleczyć wijącego się mięśnia, więc nie pozostało mi nic innego, jak tylko mocno zacisnąć powieki. Nie chciałem, aby moim ostatnim ziemskim wspomnieniem był widok rozwartej paszczy monstrum. Zacisnąłem obie ręce na nożycach, przytrzymując je przed sobą. Czas zdawał się rozciągać w nieskończoność, jak to się podobno dzieje podczas wypadków samochodowych,

katastrof kolejowych oraz w trakcie swobodnego skoku ze spadochronu. Ułamek sekundy później poczułem, że wpadam na głucholca, zderzając się z nim z całej siły. Straciłem dech w piersiach, a uszy wypełnił mi upiorny ryk bestii. Razem wylecieliśmy z tunelu i stoczywszy się z kamiennego kurhanu, wpadliśmy do trzęsawiska. Gdy ponownie rozchyliłem powieki, okazało się, że nożyce tkwią w gałkach ocznych głucholca, wbite aż po uchwyty. Poczwara kwiczała z bólu jak dziesięć kastrowanych wieprzów i wiła w rozmiękłym od deszczu błocie, roniąc czarną rzekę łez własnej posoki, lepkiego płynu, który spływał po zardzewiałych ostrzach. Czułem, że stwór umiera, że uchodzi z niego życie. Zaciśnięty na mojej kostce jęzor zwiotczał i odpadł. Poczułem też zmianę, która zaszła we mnie. Panika powoli przestała ściskać mój brzuch i z narastającym spokojem obserwowałem, jak potwór sztywnieje i znika mi z oczu. Pochłonęło go bagno, plama ciemnej krwi stała się jedynym śladem jego obecności na ziemi. Nagle zorientowałem się, że grzęzawisko wciąga i mnie. Im gwałtowniej z nim walczyłem, tym szybciej tonąłem. Przeszło mi przez myśl, że za tysiąc lat ktoś dokona niezwykłego odkrycia, znajdując zakonserwowane w torfie zwłoki, moje i potwora. Próbowałem dopłynąć pieskiem do stałego gruntu, co spowodowało, że jeszcze bardziej się pogrążyłem. Czułem, że breja wspina się na mnie, zakrywa moje ręce, klatkę piersiową, zaciska się na szyi niczym pętla. Zacząłem wzywać pomocy i wtedy stał się cud — pomoc przybyła. W pierwszej chwili sądziłem, że zbliża się ku mnie robaczek świętojański, lecz po chwili usłyszałem wołanie Emmy. Krzyknąłem, aby wiedziała, gdzie mnie szukać. Kilka sekund później w błotnistej wodzie wylądowała gałąź, a ja uczepiłem się jej kurczowo. Gdy Emma wyciągnęła mnie z błota, byłem zbyt roztrzęsiony, żeby utrzymać się na nogach. Osunąłem się na ziemię. Emma usiadła obok i padliśmy sobie w ramiona. Dotarło do mnie, że zabiłem bestię, naprawdę ją zabiłem. Długo żyłem w strachu i przez ten czas ani razu nie przyszło mi do głowy, że byłbym w stanie załatwić potwora. Świadomość zwycięstwa dodała mi skrzydeł. Teraz mogłem się bronić. Wiedziałem, że nigdy nie stanę się tak silny jak dziadek, ale nie byłem mięczakiem i słabeuszem. Umiałem zabijać potwory. — Nie żyje. Zabiłem go — powiedziałem na głos to, co pierwsze przyszło mi do głowy, i wybuchnąłem śmiechem. Emma mnie objęła i przytuliliśmy się policzkami. — Na pewno byłby z ciebie dumny — zauważyła. Pocałowaliśmy się, delikatnie i czule, nie zważając na deszcz, który skapywał nam z nosów między rozchylone wargi. Czułem niedosyt, gdy Emma odsunęła głowę. — Mówiłeś poważnie? — wyszeptała. — Wtedy... wcześniej... — Zostanę — potwierdziłem. — O ile pani Peregrine się zgodzi. — Zgodzi się. Już ja się o to postaram. — Później będziemy się tym martwili. Teraz powinniśmy znaleźć mojego psychiatrę i odebrać mu broń. — Racja. — Emma zacisnęła usta. — Nie ma czasu do stracenia.

Ukryliśmy się przed deszczem, a gdy w końcu wyłoniliśmy się z kurhanu, otoczyły nas kłęby dymu i dobiegł huk eksplozji. Pętla się jeszcze nie wyzerowała, więc trzęsawisko było podziurawione lejami po bombach, w górze ryczały silniki samolotów, a na tle rozciągającego się w oddali lasu widzieliśmy wędrujące ściany pomarańczowych płomieni. Chciałem właśnie zaproponować, żebyśmy zaczekali, aż dzień dzisiejszy stanie się wczorajszym, bo wtedy bezpieczniej będzie wrócić, kiedy objęła mnie para krzepkich rąk. — Żyjecie! — krzyknęła Bronwyn. Enoch i Hugh stali u jej boku, a kiedy się odsunęła, z zapałem uścisnęli mi rękę i obejrzeli

od stóp do głów. — Przepraszam, że nazwałem cię zdrajcą — odezwał się Enoch. — Cieszę się, że nie zginęliście. — Ja też się cieszę — odparłem. — Jesteś w jednym kawałku? — upewnił się Hugh, patrząc na mnie badawczo. — Mam obie ręce i obie nogi — potwierdziłem i energicznie potrząsnąłem wszystkimi czterema kończynami, aby dowieść, że są w komplecie. — I nie musicie już przejmować się głucholcem, zabiliśmy go. — Nadmiar skromności! — wtrąciła Emma z dumą. — Sam go zabiłeś! — Fantastycznie — pochwalił mnie Hugh, jednak się nie uśmiechnął, podobnie jak pozostali. — Co się stało? — spytałem. — Zaraz, zaraz. Dlaczego nie jesteście w domu? Gdzie jest pani Peregrine? — Nie ma jej — wyjawiła Bronwyn, a jej warga zadrżała. — Ani panny Avocet. Zabrał je obie. — Wielkie nieba — westchnęła Emma. Spóźniliśmy się. — Zjawił się z pistoletem. — Hugh wbił wzrok w ziemię. — Usiłował wziąć Claire na zakładniczkę, jednak ugryzła go tylnymi szczękami, więc dał sobie z nią spokój i pojmał mnie. Próbowałem walczyć, ale zdzielił mnie pistoletem w tył głowy. — Przyłożył dłoń do skóry za uchem i pokazał mi zakrwawione palce. — Potem zamknął wszystkich na klucz w piwnicy i zapowiedział, że jeśli pani Peregrine i panna Avocet nie zmienią się w ptaki, zrobi mi w głowie dodatkową dziurę. Obie się przeobraziły, a wtedy wepchnął je do klatki. — Miał ze sobą klatkę? — zdziwiła się Emma. — I to małą. — Hugh pokiwał głową. — Żeby nie mogły nic zrobić, dajmy na to, przemienić się z powrotem albo odlecieć. Byłem pewien, że już po mnie, ale wpakował mnie do piwnicy i zamknął razem z innymi, a potem uciekł z ptakami. — Dalej tam siedzieli, kiedyśmy wrócili — burknął Enoch z goryczą. — Kryli się po piwnicy całą bandą, tchórze. — Wcale się nie chowaliśmy — oburzył się Hugh. — Zamknął nas na klucz! Mógł nas powystrzelać! — Mniejsza z tym — warknęła Emma. — Dokąd uciekł? Czemu go nie ścigacie? — Nie wiemy, gdzie poszedł — odparła Bronwyn. — Myśleliśmy, że może wy go widzieliście. — Nie, nie widzieliśmy! — Emma z irytacją kopnęła kamień przy kurhanie, a Hugh wyciągnął zza koszuli małą fotografię. — Wepchnął mi to zdjęcie do kieszeni, zanim odszedł. Powiedział, że tak to się skończy, jeśli spróbujemy go ścigać. Bronwyn wyrwała mu fotografię. — Och — westchnęła. — Czy to panna Raven? — Raczej panna Crow — sprostował Hugh, pocierając twarz dłońmi. — To tak, jakby już nie żyły — jęknął Enoch. — Wiedziałem, że kiedyś do tego dojdzie! — Niepotrzebnie opuściliśmy dom. — Emma ze smutkiem zwiesiła głowę. — Millard miał słuszność. Na drugim końcu trzęsawiska wybuchła bomba. Dobiegł nas stłumiony huk, a potem odległy plusk mokrej brei, którą siła eksplozji wyrwała z bagna. — Zaraz, zaraz — odezwałem się. — Przede wszystkim to nie musi być ani panna Raven, ani panna Crow, tylko zupełnie zwyczajny ptak. A jeśli Golan zamierzał zabić panią Peregrine i pannę Avocet, to dlaczego zadawał sobie trud i je porywał? Jeśli chciałby położyć je trupem, zrobiłby to od razu. — Spojrzałem na Emmę. — Gdybyśmy nie opuścili domu, wylądowalibyśmy w piwnicy razem z innymi, a głucholec nadal grasowałby po okolicy. — Nie próbuj mnie pocieszać — burknęła. — Wszystko przez ciebie!

— Dziesięć minut temu wydawałaś się zadowolona. — Dziesięć minut temu pani Peregrine nie była porwana! — Przestańcie wreszcie! — zdenerwował się Hugh. —Liczy się tylko to, że Ptaszysko przepadło. Musimy sprowadzić panią Peregrine z powrotem! — Jasne — zgodziłem się. — Powinniśmy pomyśleć. Gdybyście byli upiorami, dokąd zabralibyście dwie porwane ymbrynki? — Zależy, co byśmy chcieli z nimi zrobić — zauważył Enoch. — Nie wiadomo, po co one upiorowi. — Przede wszystkim starałabym się wywieźć je z wyspy — oświadczyła Emma. — A do tego potrzebowałabym łodzi. — Ale z której wyspy? — spytał Hugh. — Z tej w pętli czy z tej poza nią? — Na wyspie w zwykłym świecie szaleje burza — podkreśliłem. — W taki sztorm żadna łódź nie dopłynie daleko. — Więc musi być w naszej pętli — podsumowała Emma z nadzieją w głosie. — Skoro tak, to co tu jeszcze robimy? Ruszajmy do przystani! — Może i jest w porcie, a może już odpłynął — mruknął Enoch. — A nawet jak nie odpłynął i jakoś go znajdziemy po ciemku, o ile szrapnele nie podziurawią nas na sito, to i tak trzeba będzie coś zrobić z jego pistoletem. Czyście wszyscy poszaleli? Chyba lepiej, żeby porwał Ptaszysko, niż położył je trupem na naszych oczach! — Wspaniale! — krzyknął Hugh. — Najlepiej dać za wygraną i wrócić do domu, co? Moglibyśmy uraczyć się filiżanką gorącej herbaty przed snem. A co tam, skoro Ptaszysko nie patrzy, walnijmy sobie po drinku! Niech będzie whisky z cytryną na słodko! — Z jego oczu popłynęły łzy, które ze złością otarł. — Naprawdę byłbyś gotów odpuścić ją sobie bez walki, po tym wszystkim, co dla nas zrobiła? Zanim Enoch zdążył odpowiedzieć, usłyszeliśmy, że ktoś nawołuje nas ze ścieżki. Hugh zrobił krok w kierunku głosu, wytężył wzrok i po chwili na jego twarzy zagościła dziwna mina. — To Fiona — powiedział. Dotąd nie słyszałem, żeby Fiona choćby pisnęła. Nie dało się jednak zrozumieć, co mówi, bo warkot samolotów i huk odległych eksplozji zagłuszały jej słowa, więc rzuciliśmy się przez bagno, prosto ku niej. Po chwili stanęliśmy na dróżce, dysząc ciężko. Zachrypnięta od krzyków i rozczochrana Fiona powiodła dzikim wzrokiem po naszych twarzach, a potem poprowadziła nas ścieżką w kierunku miasta. Szarpała nas za ubrania, popychała i ciągnęła, krzycząc szaleńczo z irlandzkim akcentem, którego nie mogliśmy zrozumieć. Hugh chwycił ją za ramiona i kazał jej mówić wolniej. Roztrzęsiona dziewczyna odetchnęła głęboko i wskazała palcem za siebie. — Millard za nim poszedł! — oświadczyła. — Ukrywał się, jak ten człowiek zamykał nas wszystkich w piwnicy, a kiedy się upłynnił, Millard ruszył za nim! — Dokąd? — chciałem wiedzieć. — Miał łódź. — A nie mówiłam?! — wykrzyknęła Emma. — Do przystani! — Nie. — Fiona ją powstrzymała. — Emma, to była twoja łódź. Ta, którą trzymasz w ukryciu przed wszystkimi i wydaje ci się, że nikt o niej nie wie. Przechowujesz ją na tej swojej małej plaży. No więc on odbił od brzegu, z klatką, a potem tylko krążył. Jak przypływ zrobił się zbyt gwałtowny, to zacumował przy skale z latarnią morską i ciągle tam tkwi. Pognaliśmy prosto w kierunku latarni. Gdy dotarliśmy do urwiska, z którego widać było wysepkę, czekała tam już reszta dzieci, ukrytych w gęstej, sztywnej trawie blisko skraju przepaści. — Na ziemię! — syknął Millard. Padliśmy na kolana i podpełzliśmy bliżej. Dzieciaki przykucnęły w gromadce za kępą i na zmianę spoglądały na latarnię. Wydawały się przerażone bombardowaniem i wyczerpane, zwłaszcza maluchy, i chyba nie w pełni rozumiały, że wokół nas rozgrywa się koszmar. Ledwie dotarło do nich, że o mały włos nie straciliśmy życia. Przeczołgałem się po trawie nad skraj urwiska i wytężyłem wzrok. Za miejscem, w którym

spoczywał zanurzony pod wodą wrak, dostrzegłem przycumowaną do skały łódkę Emmy. Nigdzie nie było widać ani Golana, ani ymbrynek. — Co on tam robi? — zdumiałem się. — Można tylko zgadywać — odparł Millard. — Niewykluczone, że czeka, aż ktoś go odbierze, choć równie dobrze może liczyć na to, że wody przypływu się uspokoją, bo chce powiosłować dalej. — Moją łupinką? — Emma nie wydawała się przekonana. — Tego nie wiemy, jak już powiedziałem. Nagle rozległy się trzy ogłuszające eksplozje, jedna po drugiej, i wszyscy skuliliśmy się, kiedy niebo rozbłysło na pomarańczowo. — Millard, czy tutaj spadają jakieś bomby? — zaniepokoiła się Emma. — Moje badania dotyczą wyłącznie zachowania ludzi i zwierząt, a nie bomb — odparł. — Duży pożytek z tych twoich badań — burknął Enoch. — Nie macie gdzieś ukrytych innych łodzi? — zapytałem Emmę. — Niestety, nie — zaprzeczyła. — Będziemy musieli popłynąć wpław. — A jak już dopłyniemy, to co? — zainteresował się Millard. — Damy się wystrzelać jak kaczki? — Coś wymyślimy — oświadczyła Emma. — Wspaniale — westchnął Millard. — Popełnimy improwizowane samobójstwo. — Jeśli ktoś ma lepszy pomysł, to proszę bardzo — obraziła się Emma. — Gdybym przyniósł swoich żołnierzy... — zaczął Enoch. — To by się rozpadli na kawałki w wodzie — dokończył Millard, a Enoch zwiesił głowę. Zapadło milczenie. — W takim razie postanowione — podsumowała Emma. — Kto płynie ze mną? Uniosłem rękę, Bronwyn również. — Przyda się ktoś niewidzialny dla upiora — zauważył Millard. — Zabierzcie mnie ze sobą, skoro to konieczne. — Popłyniemy we czwórkę — zadecydowała Emma. — Tylu nas wystarczy. Mam nadzieję, że wszyscy dobrze pływacie. Nie było czasu na przemyślenia ani na długie pożegnania. Pozostali życzyli nam szczęścia i ruszyliśmy w drogę. Na początek zrzuciliśmy czarne płaszcze i przedarliśmy się przez trawę, pochyleni jak komandosi. Potem ścieżka zaprowadziła nas na plażę. Zsunęliśmy się na pośladkach, wywołując stopami i spodniami małe lawiny piasku. Nagle rozległ się okropny hałas, jakby nad naszymi głowami przeleciało z pięćdziesiąt pił łańcuchowych. Okazało się, że przefrunął nad nami samolot, a wzniecany przez niego wiatr wytarmosił nam włosy i spowodował burzę piaskową. Zacisnąłem zęby, czekając, aż wybuch rozerwie nas na strzępy. Bomba jednak nie spadła. Ruszyliśmy dalej, a na plaży Emma kazała nam zbliżyć się do siebie. — Pomiędzy plażą a latarnią leży wrak — powiedziała. — Popłyniemy do niego, nie wychylając się z wody. Nie możemy rzucać się w oczy. Na miejscu spróbujemy wypatrzyć upiora, a potem coś postanowimy. — Odbijemy nasze ymbrynki — oznajmiła Bronwyn. Po doczołganiu się do brzegu na brzuchach wśliznęliśmy się do zimnej wody. Z początku płynęło się łatwo, jednak im bardziej oddalaliśmy się od brzegu, tym silniej prąd popychał nas z powrotem. Nisko nad falami przemknął jeszcze jeden samolot, który ochlapał nas mgiełką wody. Z trudem dotarliśmy w końcu do wraku i czepiając się pokładu, ostrożnie wychyliliśmy głowy z morza. Nieopodal, na pustej wysepce wznosiła się latarnia, lecz nigdzie nie było śladu po moim specyficznym terapeucie. Księżyc w pełni zawisł nisko na niebie i od czasu do czasu wychylał się zza kłębów dymu po eksplozjach, lśniąc blado niczym upiorny sobowtór latarni morskiej. Powoli przesunęliśmy się na tył wraku, który znajdował się w odległości zaledwie pięćdziesięciu metrów od skał wysepki.

— Powiem wam, co według mnie powinniśmy zrobić — odezwała się Emma. — Upiór widział, jak silna jest Wyn, więc to jej grozi największe niebezpieczeństwo. Dlatego razem z Jacobem znajdę Golana. Odciągniemy jego uwagę, a wtedy Wyn zakradnie się od tyłu i zdzieli go w łeb. W tym czasie Millard przechwyci klatkę. Jakieś zastrzeżenia? Jakby w odpowiedzi na jej pytanie rozległ się huk wystrzału. Z początku trudno go było zidentyfikować, bo nie przypominał odległych i potężnych odgłosów broni palnej, które dotąd słyszeliśmy. Ktoś posłużył się pistoletem o małym kalibrze, wystrzał kojarzył się raczej z trzaskiem niż grzmotem. Dopiero przy drugim, któremu towarzyszył plusk wody tuż obok nas, stało się jasne, że to robota Golana. — Cofnąć się! — krzyknęła Emma. Wychyliliśmy się z wody, żeby sprintem przebiec na drugą stronę pokładu i zanurkować w wodzie za okrętem, gdzie zbiliśmy się w gromadkę, łapczywie chwytając powietrze. — Element zaskoczenia raczej odpada — mruknął Millard. Golan przestał strzelać, ale widzieliśmy, że czujnie stoi przy drzwiach latarni i nie wypuszcza pistoletu z dłoni. — Może to i parszywy drań, ale głupi nie jest — oznajmiła Bronwyn. — Wiedział, że będziemy go ścigać. — Teraz nie mamy szans! — zdenerwowała się Emma i ze złością plasnęła dłonią w wodę. — Wystrzela nas jak kaczki! — Nie będzie strzelał do czegoś, czego nie zobaczy — powiedział Millard. — Popłynę sam. — W morzu nie jesteś niewidzialny, matołku — wytknęła mu Emma. Istotnie, tam, gdzie stał, widać było w wodzie pustą przestrzeń o ludzkim kształcie. — Na pewno mniej mnie widać niż was — odparł. — Poza tym szedłem za tym upiorem przez całą wyspę, a on wcale tego nie zauważył. Dodatkowych kilkadziesiąt metrów nie zrobi różnicy. Trudno było spierać się z jego argumentami. Odrzucenie propozycji Millarda oznaczało najprawdopodobniej śmierć od kul upiora. — Zgoda — ustąpiła Emma. — Skoro naprawdę uważasz, że sobie poradzisz. — Ktoś musi być bohaterem — oświadczył i od razu ruszył na drugi koniec pokładu. — Słynne ostatnie słowa — mruknąłem. Zauważyłem przez dym, jak w oddali Golan klęka i celuje z pistoletu, opierając rękę o balustradę. — Uważaj! — krzyknąłem, ale było już za późno. Huknął strzał, a Millard wrzasnął. Wgramoliliśmy się na pokład i popędziliśmy do Millarda. Byłem przekonany, że Golan zaraz mnie zastrzeli. Przez moment wydawało mi się, że tupot naszych stóp na mokrym pokładzie to odgłos kul, którymi zasypuje nas upiór. Potem jednak wystrzały ucichły i doszedłem do wniosku, że Golan ponownie ładuje broń. Przez chwilę nic nam nie groziło. Oszołomiony Millard klęczał w wodzie, a po jego tułowiu spływała krew. Po raz pierwszy ujrzałem kształt jego ciała, które zabarwiło się na czerwono. — Millard! — Emma wzięła go pod rękę. — Wszystko w porządku? Powiedz coś! — Chcę was przeprosić — wydusił z siebie. — Wygląda na to, że dałem się postrzelić. — Musimy zatamować krwawienie — zadecydowała Emma. — Zabierzemy go z powrotem na brzeg! — Absurd — sprzeciwił się Miliard natychmiast. — Upiór już nigdy nie pozwoli wam zbliżyć się do siebie. Jeśli teraz się wycofacie, pani Peregrine przepadnie na zawsze. Rozległ się huk kolejnych wystrzałów. Usłyszałem świst kuli, która przeleciała tuż obok mojego ucha. — Tędy! — wrzasnęła Emma. — Pod wodę! Z początku nie wiedziałem, o co jej chodzi, bo znajdowaliśmy się w odległości trzydziestu metrów od rufy. Po chwili dotarło do mnie jednak, że biegnie do czarnej dziury w kadłubie, do włazu ładowni towarowej.

Wraz z Bronwyn uniosłem Millarda i ruszyliśmy za Emmą, nie zważając na kule odbijające się rykoszetem od stali. Czułem się tak, jakby ktoś obok mnie kopał kosz na śmieci. — Wstrzymaj oddech — nakazałem Millardowi i wszyscy razem daliśmy susa do ładowni. Na głębokości kilku szczebli drabiny znieruchomieliśmy. Usiłowałem trzymać oczy otwarte, ale za bardzo mnie piekły od słonej wody. Poczułem na języku smak krwi Millarda. Emma wręczyła mi rurkę z powietrzem, którą następnie przekazywaliśmy sobie nawzajem. Byłem zadyszany po biegu i jeden oddech na kilka sekund mi nie wystarczał. Czułem ból w płucach, miałem wrażenie, że zaraz zemdleję. Wtedy ktoś szarpnął mnie za koszulę. Powoli podciągnąłem się na drabinie, Bronwyn i Emma poszły w moje ślady. Wynurzyliśmy się w samą porę, żeby zaczerpnąć tchu, a Millard pozostał w ładowni, gdzie spokojnie oddychał przez rurkę. Postanowiliśmy odbyć krótką szeptaną naradę, nie odrywając wzroku od latarni morskiej. — Nie możemy tutaj zostać — zauważyła Emma. — Millard wykrwawi się na śmierć. — Popłynięcie z nim na brzeg zajmie ze dwadzieścia minut — zauważyłem. — Równie dobrze może umrzeć po drodze. — Nie mam lepszego pomysłu. — Latarnia jest blisko — wtrąciła się Bronwyn. — Zabierzemy go tam. — W ten sposób wszyscy się wykrwawimy, bo Golan zrobi z nas wszystkich ser szwajcarski — powiedziałem. — Wcale nie — zaprzeczyła Bronwyn. — Jak to? Jesteś kuloodporna? — Kto wie — odparła Bronwyn tajemniczo, a potem wzięła głęboki oddech i spuściła się po drabinie. — O czym ona mówi? — zdumiałem się. — Nie mam pojęcia — westchnęła Emma ze zmartwioną miną. — Cokolwiek jednak wymyśliła, musi się pospieszyć. Zerknąłem do luku, żeby sprawdzić, co robi Bronwyn, ale ujrzałem tylko zarys sylwetki Millarda, który wchodził po drabinie, otoczony zaciekawionymi rybami błyskowymi. Potem poczułem silne drżenie i wkrótce z wody wynurzyła się Bronwyn z prostokątnym arkuszem stali o wymiarach mniej więcej dwa metry na metr z kawałkiem. Na szczycie stalowego prostokąta widniał otoczony nitami, okrągły otwór. Bronwyn wyrwała z zawiasów drzwi do ładowni. — I co z tym zrobisz? — spytała Emma. — Pójdę do latarni — wyjaśniła Bronwyn, po czym wstała, przytrzymując drzwi przed sobą. — Wyn, przecież on cię zastrzeli! — krzyknęła Emma. W następnej sekundzie padł strzał, kula odbiła się jednak od prowizorycznej osłony. — Niesamowite! — zawołałem. — Masz prawdziwą tarczę! — Wyn, jesteś genialna! — oświadczyła Emma. — Millard może uczepić się moich pleców, a wy pójdziecie z tyłu. Emma pomogła Millardowi wyjść z wody i zaczepiła jego ręce o szyję Bronwyn. — Tam w dole jest fantastycznie — zauważył. — Emma, dlaczego nigdy nie powiedziałaś mi o aniołach? — O jakich aniołach? — O tych ślicznych, zielonych, które mieszkają tuż pod wodą. — Millard drżał, jednak w jego głosie dało się słyszeć rozmarzenie. — Uprzejmie zaproponowały, że zabiorą mnie do nieba. — Póki co nikt tutaj nie idzie do nieba — zaprotestowała wyraźnie zaniepokojona Emma. — Trzymaj się mocno Bronwyn, dobrze? — Dobrze — zgodził się, ale chyba jej nie słuchał. Emma stała za Millardem, dociskając go do pleców Bronwyn, żeby nie spadł, a ja stanąłem za Emmą i zamykałem dziwaczny korowód, który powlókł się do latarni. Stanowiliśmy doskonały cel, więc Golan z miejsca zabrał się do opróżniania magazynka.

Kule odbijały się od drzwi z ogłuszającym trzaskiem, który w moich uszach brzmiał raczej krzepiąco. Po kilkunastu wystrzałach upiór wstrzymał ogień. Ja jednak wątpiłem, żeby zabrakło mu amunicji. Kiedy dotarliśmy na skraj pokładu, Bronwyn ostrożnie wprowadziła nas do wody, ani na moment nie opuszczając masywnych drzwi. Nasz korowód zmienił się w rządek pływaków. Zbici w grupkę sunęliśmy pieskiem za stalową tarczą. Emma przez cały czas rozmawiała z Millardem, wyciągając z niego odpowiedzi na pytania, aby nie stracił przytomności. — Millard! Kto jest premierem? — Winston Churchill — odparł. — Zgłupiałaś? — A jak się nazywa stolica Birmy? — Chryste, nie mam pojęcia. Rangun. — Dobrze! Kiedy masz urodziny? — nie odpuszczała. — Przestań wreszcie krzyczeć i pozwól mi wykrwawiać się w spokoju! Szybko udało się nam pokonać krótki dystans między wrakiem a latarnią morską. Kiedy Bronwyn oparła drzwi na ramieniu i zaczęła wspinać się po skałach, Golan wystrzelił jeszcze kilka razy. Siła uderzenia kul sprawiła, że Bronwyn straciła równowagę, zachwiała się i niemal spadła. Niewiele brakowało, a rozgniotłaby nas na miazgę całym ciężarem ciała oraz drzwi. Emma oparła dłonie na jej krzyżu i mocno ją pchnęła, dzięki czemu zarówno Bronwyn, jak i drzwi pozostały na lądzie. Wygramoliliśmy się za nią całą gromadą, drżąc w nocnym chłodzie. Wyspa z latarnią morską była maleńka, w najszerszym miejscu liczyła pięćdziesiąt metrów. U zardzewiałej podstawy wieży znajdowało się dwanaście kamiennych schodków, które prowadziły do otwartych drzwi. Stał w nich Golan i celował do nas z pistoletu. Zaryzykowałem i zerknąłem przez iluminator. Upiór trzymał w jednej ręce klatkę, w której trzepotały skrzydłami dwa ptaki, ściśnięte tak bardzo, że prawie nie mogłem ich odróżnić. Kula świsnęła mi koło głowy, więc szybko się pochyliłem. — Podejdźcie bliżej, to zastrzelę je obie! — ryknął Golan i potrząsnął klatką. — Blefuje — mruknąłem. — Są mu potrzebne żywe. — Nie wiesz tego na pewno — zauważyła Emma. — To szaleniec. — Przecież nie będziemy tu siedzieli z założonymi rękami. — Atakujemy go! — zadecydowała Bronwyn. — Nie będzie wiedział, co robić. Ale jeśli ma się udać, musimy ruszyć natychmiast! Zanim zdążyliśmy pomyśleć, Bronwyn już biegła ku latarni. Nie było wyjścia, musieliśmy popędzić za nią, w końcu trzymała naszą jedyną osłonę. Chwilę później kule posypały się na drzwi oraz na kamienie, które roztrącaliśmy stopami. Czułem się tak, jakbym zawisł na końcu ostatniego wagonu rozpędzonego pociągu. Bronwyn była przerażająca. Nacierała z dzikim rykiem, żyły nabrzmiały jej na szyi, po rękach i plecach spływała krew Millarda. W tamtej chwili bardzo się cieszyłem, że nie znajduję się po przeciwnej stronie pancernych drzwi. — Skaczcie za ścianę! — krzyknęła Bronwyn, gdy zbliżaliśmy się do latarni. Oboje z Emmą chwyciliśmy Millarda i skręciliśmy w lewo, żeby ukryć się za murem. W tej samej chwili Bronwyn uniosła drzwi nad głowę i z całej siły cisnęła nimi w Golana. Rozległ się ogłuszający łoskot, a zaraz po nim wrzask. Po chwili Bronwyn wyłoniła się zza rogu, poczerwieniała i zadyszana. — Chyba go trafiłam! — oświadczyła z entuzjazmem. — A co z ptakami? — chciała wiedzieć Emma. — Pomyślałaś o nich w ogóle? — Upuścił klatkę. Nic im nie jest. — Mogłaś nas spytać o zdanie, zanim dostałaś szału, narażając wszystkich! — oburzyła się Emma. — Ciszej! — syknąłem. Usłyszeliśmy ciche szczęknięcie metalu. — A to co? — Wspina się po schodach — powiedziała Emma. — Lepiej biegnijcie za nim — wychrypiał Millard spod ściany, o którą bezwładnie się opierał.

Spojrzeliśmy na niego zaskoczeni. — Najpierw zatroszczymy się o ciebie — oznajmiłem. — Ktoś wie, jak się robi opaskę uciskową? Bronwyn oddarła nogawkę spodni. — Ja wiem — odparła. — Zatamuję krwotok, a wy dopadnijcie upiora. Rąbnęłam go solidnie, ale powinien był dostać mocniej. Nie dajcie mu dojść do siebie. — Piszesz się na to? — spytałem Emmę. — Jasne, o ile tylko będę mogła spalić twarz draniowi — wycedziła, a między jej dłońmi wyrosły małe łuki płomieni.

Wraz z Emmą wdrapałem się na wykrzywione drzwi, które leżały na schodach, i już po chwili weszliśmy do latarni. Zasadniczą częścią budowli był wąski i oszałamiająco wysoki pokój, w którym dominowały ażurowe schody, kręcące się w górę przy ścianach, aż do kamiennego podestu na wysokości ponad trzydziestu metrów. Usłyszeliśmy kroki Golana, jak sadził susy po schodach, ale w ciemnościach trudno było powiedzieć, czy jest już blisko szczytu. — Widzisz go? — spytałem, wpatrzony w przestrzeń nad sobą. W odpowiedzi usłyszałem huk wystrzału oraz trzask kuli, która odbiła się rykoszetem od ściany. Następny pocisk wbił się w podłogę u moich stóp. Odskoczyłem, a serce zaczęło walić jak młotem. — Tutaj! — krzyknęła Emma. Chwyciła mnie za rękę i wciągnęła pod schody, jedyne miejsce poza zasięgiem ostrzału Golana. Wdrapaliśmy się po kilku stopniach, rozkołysanych jak łódź przy fatalnej pogodzie. — Te schody są beznadziejne! — przeraziła się Emma i zacisnęła palce na poręczy tak mocno, że zbielały jej kostki palców. — Nawet jeśli nie spadniemy w drodze na górę, to upiór nas zastrzeli! — Może zamiast się wspinać, spróbujemy go strącić? Rozkołysałem schody w lewo i w prawo, szarpiąc za barierkę i podskakując. Pod wpływem moich gwałtownych ruchów konstrukcja zaczęła falować. Emma popatrzyła na mnie jak na szaleńca, ale po kilku sekundach zrozumiała, w czym rzecz, i zaczęła tupać nogami i kołysać się wraz ze mną. Wkrótce schody chwiały się na całego. — A jeśli to wszystko się zawali?! — krzyknęła Emma. — Miejmy nadzieję, że nie! Zatrzęśliśmy jeszcze mocniej, a po chwili posypały się śruby i bolce. Barierka chwiała się tak gwałtownie, że niemal wyrywała mi się z rąk. Usłyszałem, jak Golan wywrzaskuje siarczyste przekleństwa, a potem rozległ się stukot i obok nas wylądował jakiś przedmiot. „Dobry Boże, a jeśli to klatka?” — pomyślałem z przestrachem i zbiegłem ze schodów, mijając po drodze Emmę. — Co ty robisz?! — krzyknęła. — On cię zastrzeli! — Ciężko mu będzie! — oświadczyłem, triumfalnie unosząc pistolet Golana. Broń była jeszcze ciepła od wystrzałów i wydawała się ciężka, ale nie miałem pojęcia, czy są w niej naboje. Nie wiedziałem też, jak to sprawdzić w niemal nieprzeniknionych ciemnościach. Na próżno usiłowałem przypomnieć sobie cokolwiek z kilku lekcji strzelania, których udzielił mi dziadek. Ostatecznie z powrotem wbiegłem po schodach do Emmy. — Utkwił na górze — powiedziałem. — Musimy zachować spokój. Trzeba przemówić mu do rozsądku, inaczej mógłby skrzywdzić ptaki. — Najpierw strącę go w przepaść, a potem będę mu przemawiać do rozumu — wycedziła Emma przez zaciśnięte zęby. Ruszyliśmy na górę. Schody chwiały się strasznie, a w dodatku były tak wąskie, że musieliśmy iść gęsiego i pochylać się, aby nie uderzać głowami w stopnie powyżej. Miałem

tylko nadzieję, że żaden z kluczowych elementów konstrukcji się nie obluzował. Blisko szczytu zwolniliśmy. Wolałem nie patrzeć w dół. W tamtej chwili liczyły się tylko moje stopy na schodach, ręka na rozchwianej poręczy oraz druga ręka z pistoletem. Nic innego nie istniało. Byłem gotów odeprzeć niespodziewany atak, ale do niego nie doszło. Na szczycie schodów znajdował się kamienny podest z otworem, przez który napływało zimne, nocne powietrze oraz słychać było szum wiatru. Uniosłem broń do góry, a potem ostrożnie wychyliłem głowę z włazu. Byłem spięty i gotowy do walki, ale nigdzie nie dostrzegłem Golana. Z jednej strony zwieńczenia latarni obracał się wielki reflektor, zabezpieczony grubym szkłem. Z tak niewielkiej odległości światło było oślepiające i musiałem zaciskać powieki, kiedy mijał mnie jego snop. Z drugiej strony znajdowała się rachityczna barierka, a za nią pusta przestrzeń. Od skał i wzburzonego morza dzieliła nas przepaść o wysokości dziesięciu pięter. Wdrapałem się na wąskie przejście i odwróciłem do Emmy, żeby pomóc jej wejść na górę. Przywarliśmy plecami do ciepłego szkła przy reflektorze. — Ptaszysko jest nieopodal — wyszeptała Emma. — Wyczuwam jego obecność. Poruszyła nadgarstkiem i na jej dłoni ożył kulisty, czerwony płomień, który zdawał się podrygiwać ze złością. Z jego barwy i intensywności wywnioskowałem, że tym razem Emma nie przywołała źródła światła, tylko broń. — Powinniśmy się rozdzielić — oznajmiłem. — Ty pójdziesz w jedną stronę, a ja w drugą. Dzięki temu nie wymknie się niepostrzeżenie. — Jacob, boję się. — Ja też — wyznałem. — Ale on jest ranny, a my mamy jego broń. Emma skinęła głową, położyła mi dłoń na ramieniu, a potem się odwróciła. Powoli obchodziłem lampę, zaciskając palce na pistolecie, który być może wcale nie był naładowany, i sprawdzałem, co się kryje po drugiej stronie latarni. W końcu dostrzegłem Golana. Siedział w kucki ze zwieszoną głową i oparty o barierkę trzymał klatkę między kolanami. Dostrzegłem głębokie skaleczenie u nasady nosa, z którego spływa krew, znacząc mu twarz niczym szkarłatne łzy. Do drutu w klatce przyczepił małe, mrugające co kilka sekund czerwone światełko. Zbliżyłem się jeszcze o krok, a wtedy uniósł głowę i skierował na mnie wzrok. Na jego twarzy widniały strupy, białe oko było przekrwione, a z kącików ust ściekała mu ślina. Wstał niepewnie, z klatką w ręce. — Odłóż to — warknąłem. Pochylił się, jakby zamierzał posłuchać, ale zrobił błyskawiczny unik i rzucił się do ucieczki. Krzyknąłem i popędziłem za nim. Gdy tylko znikł za osłoną reflektora, ujrzałem na betonie poświatę ognia Emmy. Moment później rozległo się wycie Golana. Biegł z powrotem ku mnie, a jego włosy dymiły i jedną ręką zasłaniał twarz. — Stój! — wrzasnąłem. Dopiero wtedy dotarło do niego, że znalazł się w pułapce. Uniósł klatkę, żeby się osłonić, i potrząsnął nią brutalnie. Ptaki zaskrzeczały, próbując dziobać go po dłoni między prętami. — Tego chcecie?! — krzyknął Golan. — Śmiało, spalcie mnie! Ptaki też spłoną. Zastrzelcie mnie, to wyrzucę je za balustradę! — Nic nie zrobisz, jeśli wpakuję ci kulę w łeb. — Spróbuj! — zarechotał. — Nie zdołałbyś nacisnąć spustu, nawet gdybyś bardzo tego chciał. Zapominasz, że doskonale znam twoją biedną, kruchą psychikę. Gdybyś mnie postrzelił, dopadłyby cię nocne koszmary. Spróbowałem wyobrazić sobie, jak pociągam za spust, czuję szarpnięcie odrzutu i słyszę okropny huk. Czy było w tym coś trudnego? Dlaczego moja dłoń drżała na samą myśl o tym? Ile upiorów położył trupem dziadek? Kilkadziesiąt? Kilkaset? Gdyby to on był teraz na moim miejscu, Golan już by nie żył, nie zdążyłby nawet wstać spod tej barierki. Mogłem go wtedy zastrzelić, ale straciłem sposobność. Wystarczyła sekunda niezdecydowania. Być może teraz dwie ymbrynki słono zapłacą za mój brak silnej woli.

Reflektor omiótł nas światłem i przez chwilę wyglądaliśmy jak jaśniejące bielą wycinanki. Golan, który stał twarzą do lampy, skrzywił się i odwrócił wzrok. „Następna zmarnowana okazja” — szepnął głos w mojej głowie. — Odłóż klatkę i chodź z nami — powiedziałem. — Nikt więcej nie musi cierpieć. — To zależy — wtrąciła się Emma. — Jeśli Millard nie przeżyje, ktoś tego mocno pożałuje. — Chcecie mnie zabić? — spytał Golan. — Nie ma sprawy, miejmy to z głowy. Pamiętajcie jednak, że w ten sposób tylko odwlekacie nieuchronne, a na domiar złego pogorszycie własną sytuację. Wiem, jak was znaleźć. Przybędzie więcej moich towarzyszy i gwarantuję, że zniszczenia, których dokonają, będą nieporównanie gorsze od tego, co ja zrobiłem waszemu przyjacielowi. — Miejmy to z głowy? — zdumiała się Emma, a z jej płomienia wzbiły się iskry. — Kto mówił, że chcemy szybko zakończyć sprawę? — Powiedziałem, że je zabiję. — Golan przycisnął klatkę do piersi. Emma zbliżyła się do niego o krok. — Mam osiemdziesiąt osiem lat — warknęła, wpatrując się w niego zimnym, nieprzeniknionym wzrokiem. — Wydaje ci się, że potrzebuję piastunek? Nawet nie podejrzewasz, od jak dawna marzę o tym, żeby wyrwać się spod skrzydeł tej kobiety. Przysięgam, jeśli ją zabijesz, oddasz mi przysługę. Golan kręcił głową na obie strony, obserwując nas nerwowo. Niewątpliwie się zastanawiał, czy Emma mówi poważnie. Przez moment wydawał się autentycznie przerażony. — Chrzanisz jak potłuczona — oświadczył jednak. Emma zatarła dłonie i powoli je rozsunęła, tworząc ognistą pętlę. — Przekonajmy się. Nie byłem pewien, jak daleko zamierzała się posunąć, ale musiałem interweniować, zanim ptaki staną w płomieniach albo spadną w przepaść za barierką latarni. — Powiedz, co chcesz zrobić z tymi ymbrynkami, to może Emma potraktuje cię łagodnie — zaproponowałem. — Chcemy tylko dokończyć to, co zaczęliśmy — wyjaśnił Golan. — Nigdy nie pragnęliśmy niczego innego. — Mówisz o eksperymencie — domyśliła się Emma. — Już raz usiłowaliście go przeprowadzić i wiadomo, co z tego wynikło. Sami pozamienialiście się w potwory! — Tak — przyznał. — Ale jakże monotonne byłoby życie, gdybyśmy zawsze dostawali wszystko przy pierwszym podejściu. — Uśmiechnął się. — Tym razem będziemy zaprzęgali do pracy zdolności wszystkich najlepszych manipulantów czasem, takich jak obecne tu dwie damy. Nie ma mowy o następnej porażce. Mieliśmy sto lat na sprawdzenie, co poszło nie tak. Wychodzi na to, że należało tylko przeprowadzić silniejszą reakcję! — Jeszcze silniejszą? — osłupiałem. — Ostatnim razem wysadziliście w powietrze połowę Syberii! — Gdy trzeba ponieść klęskę, należy zrobić to widowiskowo! — oświadczył górnolotnie. Przypomniałem sobie proroczy sen Horace’a, w którym widział chmury popiołu i spaloną ziemię. Nagle dotarło do mnie, o co chodziło. Gdyby plan upiorów i głucholców ponownie się nie powiódł, zniszczenia objęłyby znacznie większy obszar niż osiemset kilometrów pustego lasu. A gdyby im się udało i zmienili się w nieśmiertelnych półbogów, o czym zawsze marzyli... Wzdrygnąłem się na samą myśl o konsekwencjach tej przemiany. Życie pod rządami takich istot byłoby piekłem na ziemi. Światło latarni zatoczyło krąg i ponownie oślepiło Golana. Zamarłem, gotów do ataku, ale okazja minęła zbyt szybko. — To bez znaczenia — oznajmiła Emma. — Porywaj tyle ymbrynek, ile chcesz, one i tak nigdy ci nie pomogą. — Owszem, pomogą. Jeśli tego nie zrobią, będziemy je mordowali, jedną po drugiej. A jeśli to nie zrobi na nich wrażenia, pozabijamy was, a one będą musiały patrzeć. — Jesteś chory na głowę — poinformowałem Golana. Ptaki wpadły w panikę i zaczęły skrzeczeć. Golan podniósł głos, żeby je przekrzyczeć.

— Skąd! Tak naprawdę chore jest to, że wy, osobliwcy, ukrywacie się przed światem, zamiast nim rządzić. Nie wolno poddawać się śmierci, skoro można ją okiełznać. Doprowadziliście do tego, że pospólstwo, genetyczna hołota ludzkiej rasy, zagoniła was do podziemia, choć moglibyście ją zniewolić. Zwykły człowiek powinien być waszym niewolnikiem! — Przy każdym zdaniu mocno potrząsał klatką. — To dopiero jest chore! — Dość! — krzyknęła Emma. — Więc jednak nie jest ci wszystko jedno! — Szarpnął klatką jeszcze gwałtowniej. Czerwone światełko, przymocowane do drutów, nagle pojaśniało. Golan obejrzał się nerwowo i popatrzył w ciemność za swoimi plecami, a potem ponownie przeniósł wzrok na Emmę. — Chcesz je? To masz! — Cofnął się i zamachnął klatką, celując prosto w twarz Emmy. Krzyknęła i uchyliła się, a Golan niczym dyskobol rozkołysał klatkę i wypuścił ją z rąk, gdy przelatywała nad głową Emmy. Uwięzione ptaki przeleciały nad barierką, klatka obróciła się do góry dnem i znikła w mroku. Zakląłem, Emma wrzasnęła i rzuciła się na balustradę, na próżno usiłując schwycić klatkę spadającą do morza. Golan skorzystał z chwili zamieszania, skoczył i powalił mnie na ziemię, a następnie wymierzył mi jeden cios pięścią w brzuch, a drugi w brodę. Zakręciło mi się w głowie, bezskutecznie usiłowałem złapać oddech. Golan sięgnął po broń, ale z największym trudem udało mi się go powstrzymać. Ogromnie zależało mu na odebraniu mi jej, więc zrozumiałem, że jest nabita. Zamierzałem wyrzucić pistolet za barierkę, ale upiór zaciskał na nim dłoń. — Ty draniu! — wrzasnęła Emma, a potem zobaczyłem, jak jej płonące dłonie chwytają Golana za gardło. Skóra upiora zaskwierczała niczym zimny befsztyk na gorącym ruszcie. Golan zawył i stoczył się ze mnie, a jego rzadkie włosy stanęły w ogniu, lecz już po chwili zacisnął palce na szyi Emmy, jakby nie miał nic przeciwko śmierci w płomieniach, ale pod warunkiem, że wydusi życie ze swojej ofiary. Zerwałem się na równe nogi, położyłem palec na spuście i wycelowałem do Golana. Przez moment miałem go na muszce, więc robiłem, co mogłem, żeby oczyścić umysł i skupić całą uwagę na celu. Wyobraziłem sobie linię, która rozciąga się od mojego ramienia, przez celownik, do głowy tego człowieka. Nie, nie człowieka, karykatury człowieka, czegoś, czego moc doprowadziła do śmierci mojego dziadka i zniszczyła wszystko to, co skromnie nazywałem życiem, jakiekolwiek by ono było. To przez to coś teraz znajdowałem się w tym miejscu i czasie, to coś mną pokierowało i mnie tu przywiodło. „Rozluźnij dłonie, wdech, utrzymaj pozycję” — powtarzałem sobie w myślach. Nadarzała się okazja, bym odzyskał panowanie nad swoim życiem, lecz ta krucha sposobność mogła lada chwila zniknąć. „Pociągnij za spust”. Pistolet gwałtownie szarpnął. Huk był donośny, jakby ziemia się rozstąpiła. Zamknąłem oczy, a gdy otworzyłem je ponownie, wszystko wydało mi się dziwnie nieruchome. Choć Golan stał za Emmą, mocno trzymał ją za ręce i pchał ku barierce, oboje wyglądali tak, jakby odlano ich w brązie. Czyżby ymbrynki odzyskały ludzką postać i użyły magii? Po chwili jednak wszystko wróciło do normy, Emma uwolniła ręce, a Golan cofnął się chwiejnie, potknął i ciężko usiadł na poręczy. Wpatrując się we mnie ze zdumieniem, otworzył usta, żeby coś powiedzieć, i nagle uświadomił sobie, że nie jest w stanie wykrztusić ani słowa. Przycisnął dłonie do rany w przestrzelonej szyi, ale krew przepływała mu między palcami i zalewała ręce. Wystarczyło kilka sekund, żeby opadł z sił i zwalił się do tyłu, prosto w przepaść. Gdy tylko zniknął za barierką latarni, od razu przestał nas interesować. — Tam! — krzyknęła Emma, wskazując na morze. Spojrzałem tam i wytężyłem wzrok. W oddali z trudem dostrzegłem pulsujące, czerwone światełko diody na falach. Rzuciliśmy się do włazu i pognaliśmy po niekończących się, rozhuśtanych schodach. Było mało prawdopodobne, że dotrzemy do klatki, zanim zatonie, ale trzeba było spróbować.

Wypadliśmy na zewnątrz, gdzie czekali na nas Bronwyn oraz Millard z opaską uciskową. Krzyknął coś niezrozumiale, ale przynajmniej upewniłem się, że żyje. — Łódź! — krzyknąłem i chwyciłem Emmę za ramię. Wskazałem skały, na których osiadła skradziona łódka. Była jednak zbyt daleko, po niewłaściwej stronie latarni, a nam brakowało czasu. Emma pociągnęła mnie ku otwartemu morzu i oboje rzuciliśmy się w fale. Prawie nie czułem zimna, a w mojej głowie krążyła tylko jedna myśl — trzeba dopłynąć do klatki, zanim zniknie w głębinach. Płynęliśmy ile sił, prychając i krztusząc się, kiedy czarne bałwany rozbijały się o nasze twarze. Trudno było powiedzieć, jak daleko znajduje się czerwona lampka, jedyne źródełko światła w falującym oceanie ciemności. Unosiła się i opadała, pojawiała się i zaraz znikała. Dwukrotnie straciliśmy ją z oczu i musieliśmy przystanąć, żeby w panice wypatrywać jej ponownie. Silny prąd znosił klatkę na otwarte morze, a nas razem z nią. Należało jak najszybciej dotrzeć do uwięzionych ymbrynek, bo mięśnie w każdej chwili mogły odmówić nam posłuszeństwa, a wtedy bylibyśmy zgubieni. Usiłowałem jak najdłużej zachować tę ponurą myśl tylko dla siebie, jednak lampka po raz trzeci znikła nam z pola widzenia. Wypatrywaliśmy jej tak długo, aż w końcu straciliśmy orientację i żadne z nas już nie miało pojęcia, w której części rozkołysanego, czarnego oceanu powinniśmy szukać klatki. — Musimy wracać! — krzyknąłem. Emma nie zamierzała jednak słuchać i płynęła dalej. Złapałem ją za stopy, tnące wodę jak nożyce, ale kopniakiem odtrąciła moją rękę. — To już koniec! Nie znajdziemy ich! — Zamknij się, zamknij! — wrzasnęła. Zrozumiałem, że jest tak samo wyczerpana, jak ja, bo z trudem chwytała powietrze. — Zamknij się i szukaj! Złapałem ją i wykrzyknąłem jej prosto w twarz, że to nie ma sensu, ale znowu mnie kopnęła. Mimo to nie puściłem jej i nie mogła nic na to poradzić, więc w końcu zaczęła wyć z rozpaczy. Usiłowałem zawlec ją z powrotem do latarni, lecz była bezwładna jak kamień. Oboje szliśmy na dno. — Musisz płynąć! — wrzasnąłem. — Płyń, bo utoniemy! Wtedy ujrzałem słaby, czerwony błysk. Światełko zamigotało tuż obok nas, pod powierzchnią wody. W pierwszej chwili nie powiedziałem ani słowa, bo byłem pewien, że mi się przywidziało. Lampka mrugnęła jednak ponownie. Emma wzniosła okrzyk radości. Wyglądało na to, że klatka osiadła na innym wraku, bo spoczywała dziwnie płytko. Ponieważ zanurzyła się zaledwie przed chwilą, ptaki nadal mogły żyć. Podpłynęliśmy bliżej, przygotowując się do zanurkowania, choć brakowało nam tchu. W pewnej chwili odniosłem wrażenie, że klatka się unosi i płynie w naszą stronę. — Co się dzieje? — wykrztusiłem ze zdumieniem. — Pod nami jest jakiś wrak? — Niemożliwe. Tutaj nigdy nie było żadnego statku! — Więc co się dzieje, do cholery?! Wyglądało to tak, jakby do powierzchni zbliżał się wieloryb, długi, masywny i szary, albo okręt widmo, który powstał z grobu w głębinach. Nagle odepchnęła nas niespodziewana fala z morskiej otchłani. Usiłowaliśmy płynąć pod prąd, ale w obliczu niewymiernej siły byliśmy bezradni jak morskie śmieci gnane przypływem. Fala uderzyła w nasze stopy i uniosła nas na swoim grzbiecie. Coś wynurzyło się z wody pod nami, sycząc i szczękając niczym ogromny, mechaniczny potwór. Porwał nas spieniony grzywacz, rozpływający się na wszystkie strony, i nagle uderzyliśmy o wielkie, stalowe kraty. Żeby nie wpaść do oceanu, wczepiliśmy się palcami w metalową konstrukcję. Gdy wytężyłem wzrok, mrużąc oczy przed słoną mgiełką, dostrzegłem klatkę, która spoczęła między dwiema płetwami na grzbiecie monstrum. Po chwili omiótł nas snop światła latarni morskiej i w jego blasku zorientowałem się, że nie są to płetwy, tylko kiosk oraz duże, przyśrubowane do kadłuba działo. Nie płynęliśmy ani na grzbiecie potwora, czy też

wieloryba, ani na pokładzie wraku... — To łódź podwodna! — zawołałem. Z pewnością nieprzypadkowo wynurzyła się akurat w tym miejscu. Byłem pewien, że Golan czekał na jej przybycie. Emma zerwała się na równe nogi i pobiegła po rozkołysanym pokładzie prosto do klatki. Podźwignąłem się nieporadnie, wyprostowałem, ale ledwie ruszyłem za Emmą, przez pokład przetoczyła się fala, przewracając nas oboje. Rozległ się jakiś krzyk. Podniosłem wzrok i na szczycie kiosku ujrzałem otwarty właz, z którego wychylał się mężczyzna w szarym mundurze i mierzył do nas z pistoletu maszynowego. Deszcz kul posypał się na stalowy kadłub okrętu. Klatka znajdowała się zbyt daleko, nie mieliśmy szansy dotrzeć do niej w jednym kawałku. Mimo to Emma najwyraźniej postanowiła zaryzykować. Rzuciłem się za nią i powaliłem ją tak gwałtownie, że oboje stoczyliśmy się z pokładu do wody. Pochłonęło nas czarne morze. Kule przeszyły wodę, pozostawiając za sobą szlaki bąbelków powietrza. Gdy wynurzyliśmy się ponownie, Emma chwyciła mnie z całych sił. — Dlaczego to zrobiłeś?! — wrzasnęła. — Prawie je miałam! — Ten człowiek niemal położył cię trupem — burknąłem, wyszarpując się z uścisku. Wtedy dotarło do mnie, że Emma wcale go nie widziała, bo całą uwagę skupiła na ptakach. Wskazałem palcem pokład, po którym strzelec właśnie biegł do klatki. Kilka sekund później złapał ją i szarpnął nią tak mocno, że drzwiczki się otworzyły. Wydało mi się, że w środku dostrzegam jakiś ruch, i nagle znowu poczułem nadzieję. Potem światło latarni morskiej omiotło cały okręt i w tym blasku ujrzałem twarz strzelca. Miał usta wykrzywione w pożądliwym uśmieszku, a jego oczy wydawały się bezdenne i puste. Upiór. Wpakował rękę do klatki i wyjął z niej przemoczonego ptaka. Z kiosku wychylił się inny marynarz i gwizdnął na upiora, który pognał z powrotem do włazu. Okręt zatrząsł się i zasyczał. Woda wokół nas zabulgotała, zupełnie jakby coś doprowadziło ją do wrzenia. — Płyń, bo inaczej nas wessie! — krzyknąłem do Emmy, ale mnie nie słyszała. Nie mogła oderwać spojrzenia od plamy ciemnej wody przy rufie. Najwyraźniej coś dostrzegła, bo natychmiast ruszyła w tamtą stronę. Usiłowałem ją zatrzymać, ale mi się wyrwała. Potem, pomimo wycia podwodnego okrętu, usłyszałem wysoki, przenikliwy dźwięk. Pani Peregrine! Zobaczyliśmy, jak kołysze się na falach, usiłując utrzymać głowę ponad powierzchnią oceanu. Rozpaczliwie trzepotała jednym skrzydłem, drugie wyglądało na złamane. Emma wyłowiła ją z wody, a ja wrzasnąłem, że musimy natychmiast odpłynąć. Oddaliliśmy się na tyle prędko, na ile pozwalały nam nadwątlone siły. Za nami pojawił się wir, a woda wyparta przez okręt gwałtownie napływała, żeby wypełnić pojawiającą się nad nim pustkę. Morze pożerało samo siebie i usiłowało pożreć także nas, ale mieliśmy ze sobą skrzydlaty symbol zwycięstwa, przynajmniej połowicznego, który dodawał nam sił w walce z nienaturalnym prądem. Wkrótce usłyszeliśmy okrzyki Bronwyn. Nasza krzepka przyjaciółka przebiła się przez fale, żeby odholować nas na bezpieczny brzeg.

Leżąc na skałach i ciężko dysząc, spoglądaliśmy na przejaśniające się niebo. Z wyczerpania zaczęliśmy mimowolnie drżeć. Millard i Bronwyn zasypywali nas pytaniami, ale brakowało nam tchu, by na nie odpowiadać. Oboje widzieli, jak spada trup Golana, zauważyli także wynurzenie i zanurzenie się okrętu oraz wypłynięcie pani Peregrine. Nie widzieli natomiast panny Avocet, co mogło oznaczać tylko jedno...

Tulili nas tak długo, aż przestaliśmy drżeć, a Bronwyn włożyła panią Peregrine pod koszulę, żeby ogrzać ptaka. Kiedy nieco doszliśmy do siebie, wsiedliśmy do łódki Emmy i popłynęliśmy w kierunku wybrzeża. Byliśmy już niemal na miejscu, gdy wszystkie dzieci wskoczyły na płyciznę, żeby jak najprędzej nas powitać. — Słyszeliśmy strzelaninę! — Co to był za dziwny okręt? — Gdzie pani Peregrine? Wygramoliliśmy się z łódki, a Bronwyn uniosła koszulę, żeby pokazać wszystkim ukrytego pod nią ptaka. Dzieci stłoczyły się wokoło, a pani Peregrine uniosła dziób i zaskrzeczała, chcąc pokazać, że nic jej nie jest. Rozległ się chóralny wiwat. — Udało się wam! — krzyknął Hugh. — Ptaszysko, Ptaszysko, Ptaszysko! — zaśpiewała Olive, tańcząc skocznie. — Emma i Jacob uratowali Ptaszysko! Świętowanie jednak szybko dobiegło końca. Dzieci niemal natychmiast zwróciły uwagę na nieobecność panny Avocet oraz na fatalny stan Millarda. Jego opatrunek był ciasny, ale przy tak intensywnej utracie krwi chłopak szybko opadał z sił. Enoch okrył go swoim płaszczem, a Fiona pożyczyła mu wełnianą czapkę. — Zabierzemy cię do lekarza w miasteczku — zaproponowała Emma. — Absurd — mruknął Millard. — Ten człowiek nigdy w życiu nie zetknął się z niewidzialnym chłopcem, więc nie miałby pojęcia, jak się zachować. Albo zabrałby się do leczenia zdrowej kończyny, albo uciekł z wrzaskiem. — Nie ma znaczenia, czy ucieknie, czy nie — oznajmiła Emma. — Kiedy pętla się wyzeruje, doktor o wszystkim zapomni. — Rozejrzyj się. Pętla powinna była się wyzerować godzinę temu. Millard miał słuszność. Pod niebem panował spokój, bitwa dobiegła końca, ale kłęby dymu po wybuchach bomb ciągle mieszały się z chmurami. — Niedobrze — odezwał się Enoch. Wszyscy umilkli. — Na wszelki wypadek mam w domu wszystko, czego mi potrzeba — dodał Millard. — Wystarczy, że podacie mi laudanum i przemyjecie ranę alkoholem. To tylko mięsień, za trzy dni będę zdrów jak ryba. — Przecież ciągle krwawisz. — Bronwyn wskazała czerwone krople, które zrosiły piasek u jego stóp. — Więc zaciśnij opaskę mocniej! Bronwyn posłusznie wykonała polecenie. Millard zachłysnął się powietrzem tak gwałtownie, że wszyscy się wzdrygnęliśmy, a potem osunął się w jej ramiona. — Co z nim? — zaniepokoiła się Claire. — Stracił przytomność i tyle — prychnął Enoch. — Chuchro z niego, tylko udaje siłacza. — Co teraz zrobimy? — Trzeba spytać panią Peregrine! — zaproponowała Olive. — Jasne. Postawcie ją na piachu, niech się przemieni. — Enoch pokiwał głową. — Nie bardzo może cokolwiek powiedzieć, skoro ciągle jest ptakiem. Bronwyn postawiła panią Peregrine na suchym skrawku plaży, po czym wszyscy się cofnęliśmy w oczekiwaniu na przeobrażenie. Ptak podskoczył kilka razy, zatrzepotał zdrowym skrzydłem, potem odwrócił upierzoną głowę i zamrugał do nas. I tyle. Pani Peregrine nadal była ptakiem. — Może potrzebuje trochę prywatności — zasugerowała Emma. — Odwróćmy się. Posłusznie więc ustawiliśmy się w koło, plecami do pani Peregrine. — Już można, proszę pani — powiedziała Olive. — Nikt nie podgląda! Po chwili Hugh zerknął dyskretnie za siebie. — Nic z tego, dalej ptak — szepnął.

— Pewnie jest za bardzo zmęczona i zmarznięta — zauważyła Claire. Większość z nas przyznała jej rację, więc postanowiliśmy wrócić do domu i w miarę możliwości podleczyć Millarda. Liczyliśmy na to, że za jakiś czas pętla się wyzeruje, dzięki czemu wszystko tutaj wróci do normy.

Rozdział jedenasty

Wspięliśmy się stromym szlakiem, po czym powoli, gęsiego przeszliśmy na drugą stronę grani, niczym kompania znużonych wojną weteranów. Bronwyn niosła na rękach Millarda, a pani Peregrine przycupnęła we włosach Fiony jak w gnieździe. Otaczały nas dymiące kratery, wokół których walała się świeżo zryta ziemia, zupełnie jakby gigantyczny pies postanowił bawić się w tej okolicy w kopanie dołów. Wszyscy zastanawialiśmy się, co nas czeka w domu, ale nikt nie śmiał zapytać o to głośno. Odpowiedź uzyskaliśmy jeszcze przed wyjściem z lasu. Enoch niechcący kopnął jakiś przedmiot i pochylił się, aby sprawdzić, co to takiego. Okazało się, że znalazł połówkę osmalonej cegły. Wybuchła panika. Dzieci rzuciły się biegiem po ścieżce, a kiedy dotarły do trawnika, młodsze zalały się łzami. Całą okolicę zasnuwał dym. Tym razem bomba nie spoczęła na czubku palca Adama, jak to miała w zwyczaju, tylko przepołowiła rzeźbę i eksplodowała. Tylny róg domu zapadł się i zmienił w dymiące gruzowisko, w zwęglonych pozostałościach dwóch pokojów płonęły niewielkie pożary. Tam, gdzie wcześniej stał Adam, widniał świeży krater, tak głęboki, że dałoby się w nim pogrzebać człowieka w pozycji pionowej. Teraz nietrudno było wyobrazić sobie wygląd tego miejsca w odległej przyszłości. Budynek musiał się zmienić w smutną i zbezczeszczoną ruinę, którą niedawno odkryłem. Wyglądał jak dom z sennych koszmarów. Pani Peregrine zeskoczyła z włosów Fiony i zaczęła biegać w kółko po spalonej trawie, wydając skrzeczące niepokojem dźwięki. — Pani dyrektor, co się dzieje? — spytała Olive. — Dlaczego nie było nawrotu? Pani Peregrine mogła tylko zaskrzeczeć w odpowiedzi. Sprawiała wrażenie tak samo zdezorientowanej i wystraszonej, jak cała reszta. — Bardzo proszę, niech pani do nas wróci! — Claire uklękła przed Ptaszyskiem. Pani Peregrine zatrzepotała skrzydłami, podskoczyła i wyraźnie się napięła, ale mimo to nadal nie udało jej się zmienić kształtu. Zatroskane dzieci stłoczyły się wokół niej. — Stało się coś niedobrego — oświadczyła Emma. — Gdyby mogła zmienić się w człowieka, zrobiłaby to już dawno temu. — Może dlatego pętla się rozsupłała — zasugerował Enoch. — Pamiętacie tę starą historię o pannie Kestrel, co to spadła z roweru, jak miała wypadek na drodze? Uderzyła się w głowę i na caluteńki, okrągły tydzień zrobiła się z niej pustułka. Tak to było, jak jej się rozsupłała pętla. — Co to ma wspólnego z panią Peregrine? Enoch westchnął. — Może tylko się raniła w głowę i teraz musimy zaczekać tydzień, aż wróci jej rozum. — Rozpędzona ciężarówka to jedno, a porwanie przez upiory to drugie — podkreśliła Emma. — Nie mamy pojęcia, co ten drań zrobił pani Peregrine, zanim do niej dotarliśmy. — Upiory? Więcej niż jeden? — Pannę Avocet porwały upiory — przytaknąłem. — Skąd wiesz? — spytał Enoch. — Przecież współpracowały z Golanem, zgadza się? Poza tym widziałem oczy tego, który do nas strzelał. Nie ma mowy o pomyłce. — Więc panna Avocet właściwie już nie żyje — westchnął Hugh. — Na pewno ją zabiją.

— To nie jest powiedziane — zauważyłem. — Na bank nie zamordują jej od razu. — Jak coś wiem o upiorach, to właśnie to, że mordują osobliwców — mruknął Enoch. — Taka ich natura i tak robią. — Nie, Jacob ma rację — wtrąciła się Emma. — Upiór powiedział nam przed śmiercią, dlaczego porywają tak wiele ymbrynek. Chcą je przymusić do odtworzenia reakcji, która kiedyś stworzyła głucholce. Planują powtórzyć ten eksperyment, ale na większą skalę, znacznie większą. Ktoś głośno jęknął i wstrzymał oddech, a pozostali umilkli. Rozejrzałem się w poszukiwaniu pani Peregrine i zauważyłem, że przycupnęła żałośnie na skraju krateru po Adamie. — Musimy ich powstrzymać — zadecydował Hugh. — Trzeba się dowiedzieć, dokąd zabierają ymbrynki. — Niby jak? — spytał Enoch. — Chcesz śledzić łódź podwodną? Za moimi plecami ktoś głośno odchrząknął. Odwróciłem się i ujrzałem Horace’a, który siedział po turecku na podłodze. — Wiem, dokąd się wybierają — wyznał cicho. — Jak to: wiesz? — Mniejsza z tym, skąd to wie. Ważne, że wie — powiedziała Emma. — Horace, dokąd ją wiozą? — Nie znam nazwy tego miejsca. — Pokręcił głową. — Ale je widziałem. — Więc je narysuj — zaproponowałem. Zastanawiał się przez chwilę, potem wstał sztywno. W podartym, czarnym garniturze wyglądał jak żebrak-kaznodzieja. Posnuł się do sterty popiołu, który wysypywał się z rozłupanego domu, pochylił się, aby podnieść garść sadzy, i w bladym blasku księżyca zabrał się do rysowania na częściowo zawalonej ścianie budynku. Zebraliśmy się wokoło, żeby popatrzeć. Horace nakreślił rząd grubych, pionowych pasów, zwieńczonych cienkimi pętelkami, co wyglądało jak kraty oplecione drutem kolczastym. Z jednej strony nabazgrał ciemny las, a na ziemi dodał czarny śnieg. Na tym zakończył.

Gdy obraz był gotowy, Horace odsunął się i ciężko usiadł na trawie, spoglądając na swoje dzieło obojętnym, nieobecnym wzrokiem. Emma delikatnie wzięła go za ramię. — Horace, co jeszcze wiesz o tym miejscu? — spytała. — W tamtych okolicach jest zimno. Bronwyn zbliżyła się i z uwagą przyjrzała znakom narysowanym przez Horace’a. Na łokciu trzymała Olive, która położyła głowę na jej ramieniu. — Jak na mój gust to więzienie — mruknęła Bronwyn. Olive uniosła głowę. — No więc? — szepnęła. — Kiedy idziemy? — Dokąd byśmy mieli iść? — Enoch uniósł ręce. — To tylko jakaś bazgranina! — Na pewno gdzieś jest takie miejsce. — Emma skierowała na niego wzrok. — Nie możemy tak po prostu iść gdzieś, gdzie zalega śnieg, i poszukać tam jakiegoś więzienia. — Raczej nie możemy też zostać tutaj. — Niby czemu nie? — Spójrz, jak wygląda nasz dom — burknęła. — Popatrz na naszą dyrektorkę. Żyło nam się tutaj bardzo dobrze, ale to już koniec. Enoch i Emma jeszcze przez pewien czas przerzucali się argumentami, a dzieciaki podzieliły się na dwie grupy. Enoch tłumaczył, że zbyt długo trzymali się z dala od świata, a jeśli teraz wyjadą, wciągnie ich wojna albo dopadną głucholce, więc lepiej zaryzykować i zostać tutaj, bo przynajmniej dobrze znają okolicę. Inni twierdzili, że wojna oraz głucholce już tu dotarły, więc nie mamy wyboru. Głucholce oraz upiory na pewno wrócą po panią Peregrine, i będzie ich znacznie więcej. Poza tym należało pomyśleć o samej pani Peregrine. — Znajdziemy inną ymbrynkę — zasugerowała Emma. — Jeśli ktokolwiek może pomóc naszej pani dyrektor, to tylko jedna z jej przyjaciółek. — A jeśli wszystkie inne pętle także się rozsupłały? — zaniepokoił się Hugh. — Jeśli potwory porwały już wszystkie ymbrynki? — Nie wolno nam tak myśleć. Z pewnością kilka pozostało. — Emma ma rację — odezwał się Millard z ziemi. Pod głowę podsunął sobie ułupany fragment muru i leżał na nim jak na poduszce. — Skoro alternatywą jest oczekiwanie i nadzieja, że pani Peregrine wydobrzeje, a głucholce dadzą nam spokój, to śmiem twierdzić, że to nie jest żadna alternatywa. Pozostali w końcu ze wstydem przyznali mu rację. Należało spakować rzeczy, opuścić dom i z konieczności zarekwirować kilka łodzi z przystani. Rankiem wszyscy osobliwcy mieli odpłynąć. Spytałem Emmę, w jaki sposób zamierzają żeglować, skoro żadne z dzieci nie opuszczało wyspy od prawie osiemdziesięciu lat, a pani Peregrine nie mogła mówić ani latać. — Mamy mapę — odparła Emma i powoli skierowała wzrok na dymiący dom. — O ile nie spłonęła, rzecz jasna. Zaproponowałem, że pomogę jej w poszukiwaniach. Oboje owinęliśmy twarze mokrymi ubraniami i weszliśmy do budynku przez zawaloną ścianę. Okna były roztrzaskane, w powietrzu unosił się smród dymu, ale przy jaskrawym świetle płomienia na dłoni Emmy znaleźliśmy drogę do gabinetu. Wszystkie półki pospadały jak kostki domina, ale zepchnęliśmy je na bok i kucając, przetrząsnęliśmy walające się po podłodze książki. Szczęście nam dopisało i bez trudu znaleźliśmy książkę — była to największa książka w bibliotece. Emma krzyknęła z radości. Na odchodnym zabraliśmy jeszcze alkohol, laudanum oraz odpowiednie bandaże dla Millarda. Po przemyciu i opatrzeniu jego rany usiedliśmy przy ogromnej księdze, która bardziej kojarzyła się z atlasem niż zwykłą mapą. Miała skórzaną, watowaną oprawę barwioną na kolor czerwonego wina, a każdą stronę starannie narysowano na arkuszu wyglądającym jak pergamin. Księga była bardzo elegancka i niezwykle stara, a w dodatku tak duża, że zasłaniała całe uda i kolana Emmy. — Nosi nazwę Mapy Dni — wyjaśniła. — Uwzględniono w niej wszystkie znane dotąd

pętle. Strona, którą otworzyła, przypominała mapę Turcji, choć nie naniesiono na nią żadnych dróg i nie zaznaczono granic. Cały rysunek upstrzony był małymi spiralkami, które zapewne oznaczały położenie pętli. W środku każdej z nich widniał niepowtarzalny symbol, odnoszący się do legendy na dole strony, gdzie obok tych samych znaków widniały liczby poprzedzielane kreskami. Wskazałem na szereg cyfr 29-3-316/?-?-399. — Co to takiego, jakiś szyfr? — spytałem. Emma przesunęła po nim palcem. — Ta pętla była dwudziestym dziewiątym marca trzysta szesnastego roku naszej ery. Istniała do roku trzysta dziewięćdziesiąt dziewiątego, choć dzień i miesiąc są nieznane. — Co się stało w trzysta dziewięćdziesiątym roku? — Tego nie wyjaśniono. — Wzruszyła ramionami. Wyciągnąłem rękę i przewróciłem kartkę na mapę Grecji, jeszcze gęściej zapełnioną spiralami i liczbami. — Jaki jest sens wyliczania tych wszystkich informacji? — chciałem wiedzieć. — W jaki sposób można się dostać do tych wszystkich starych pętli? — Skokowo — odparł Millard. — To bardzo złożone i niebezpieczne, ale można przeskakiwać z jednej pętli do drugiej. W ten sposób da się cofnąć do dnia, powiedzmy, pół wieku temu, i uzyskać dostęp do rozmaitych pętli, które przestały istnieć w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat. Gdybyś miał środki potrzebne do podróżowania ku tym pętlom, znalazłbyś w nich jeszcze inne, i tak dalej. — Przecież to jest podróż w czasie — wykrztusiłem ze zdumieniem. — Prawdziwa podróż w czasie. — Istotnie, na to wygląda — zgodził się ze mną. — A więc wracając do tego miejsca... — Wskazałem rysunek Horace’a, sporządzony popiołem na ścianie. — Musimy nie tylko zorientować się, gdzie ono jest, ale także kiedy. — Niestety, to prawda. Jeśli panna Avocet rzeczywiście znajduje się w niewoli upiorów, które charakteryzują się niebywałą zręcznością w skakaniu z pętli do pętli, należy założyć, że ona i inne ymbrynki bez wątpienia zostały zabrane w przeszłość. Tym trudniej będzie je znaleźć i tym niebezpieczniej będzie dostać się do nich. Rozmieszczenie historycznych pętli jest dobrze znane naszym wrogom, którzy czają się w pobliżu wejść. — W takim razie dobrze się składa, że wybieram się z wami — oznajmiłem. Emma gwałtownie odwróciła się do mnie. — Och, to cudownie! — zawołała i mocno mnie przytuliła. — Jesteś pewien? Potwierdziłem bez wahania. Pomimo zmęczenia dzieciaki gwizdały i radośnie klaskały, część z nich zaczęła mnie obejmować. Nawet Enoch uścisnął mi dłoń. Kiedy jednak ponownie spojrzałem na Emmę, jej uśmiech przygasł. — Co się stało? — zaniepokoiłem się. — Powinieneś o czymś wiedzieć. — Drgnęła niepewnie. — Obawiam się, że nie zechcesz wyruszyć z nami, kiedy to powiem. — Na pewno nie zmienię decyzji — oświadczyłem z przekonaniem. — Gdy opuścimy to miejsce, pętla zamknie się za nami. Niewykluczone, że już nigdy nie wrócisz do czasu, z którego przybyłeś. W każdym razie na pewno nie będzie to łatwe. — Nic tam dla mnie nie ma — odparłem szybko. — Nawet gdybym mógł wrócić, zapewne wcale bym nie chciał. — Mówisz tak teraz. Powinieneś być absolutnie pewien. Skinąłem głową i wstałem. — Dokąd się wybierasz? — spytała. — Na spacer. Nie odszedłem daleko. Powolnym krokiem okrążyłem zadbany ogród, wpatrując się w niebo, które stało się przejrzyste i jaśniało blaskiem niezliczonych gwiazd. One również podróżowały w czasie. Ile z tych prastarych plamek światła było zaledwie wspomnieniem

po słońcach, które przestały istnieć? Ile z nich się narodziło, ale ich światło jeszcze nie zdążyło pokonać tak niewyobrażalnego dystansu? Gdyby tej nocy umarły wszystkie słońca z wyjątkiem naszego, za ile pokoleń dowiedzielibyśmy się o tym, że zostaliśmy sami? Zawsze wiedziałem, że niebo jest pełne tajemnic, ale dopiero teraz uświadomiłem sobie, jak dużo ich skrywa Ziemia. Dotarłem do miejsca, w którym ścieżka wyłaniała się z lasu. Na jej końcu znajdował się dom oraz wszystko, co znałem, świat poznany, zwykły i bezpieczny. Tyle tylko, że prawda przedstawiała się inaczej — nic już nie było takie jak dawniej. Potwory zamordowały mojego dziadka, a potem chciały dopaść mnie. Prędzej czy później zaatakują ponownie. Czy któregoś dnia przyjdę do domu i zastanę tatę wykrwawiającego się na podłodze? Albo mamę? Na drugim końcu drogi podekscytowane dzieci zbiły się w gromadki, gadały i snuły plany na przyszłość. Dotąd jeszcze nigdy nie było to możliwe. Wróciłem do Emmy, nadal pochylonej nad pokaźną księgą. Pani Peregrine przycupnęła tuż obok, stukając dziobem w mapę, raz tu, raz tam. Kiedy podszedłem, Emma podniosła wzrok. — Jestem pewien — powiedziałem. — Cieszę się — odparła z uśmiechem. — Ale jest jedna rzecz, którą powinienem zrobić, zanim wyruszę w drogę.

Wróciłem do miasteczka tuż przed świtem. Deszcz wreszcie ustał, a za horyzontem wstawał nowy pogodny dzień. Główna ścieżka wyglądała jak ręka z wyrwanymi żyłami, po których pozostały długie rowki w miejscach, gdzie potoki wody wypłukały żwir. Wszedłem do pubu i minąłem bar, kierując się na górę, do naszych pokojów. Zasłony były zaciągnięte, a drzwi do pokoju ojca zamknięte. Odetchnąłem z ulgą, bo jeszcze nie wymyśliłem, jak mu powiedzieć to, co musiałem powiedzieć. Dlatego sięgnąłem po długopis oraz kartkę papieru, usiadłem i napisałem list do taty. Starałem się wszystko jak najlepiej wyjaśnić. Wspomniałem o osobliwych dzieciach, o głucholcach i o tym, że opowieści dziadka okazały się prawdziwe. Streściłem, co się przydarzyło pani Peregrine i pannie Avocet, a także usiłowałem wytłumaczyć, dlaczego muszę odejść. Prosiłem, żeby się nie martwił. Potem przeczytałem list i okazało się, że nie jest dobrze. Nie miałem co liczyć na to, że tata mi uwierzy. Prędzej pomyśli, że straciłem rozum, tak jak dziadek, albo uciekłem, albo ktoś mnie porwał, albo rzuciłem się w przepaść. Tak czy siak, przeze mnie jego życie legnie w gruzach. Zgniotłem kartkę i cisnąłem ją do śmieci. — Jacob? Odwróciłem się i ujrzałem ojca opartego o framugę drzwi. Miał zmęczone oczy, rozczochrane włosy, a jego dżinsy i koszula były umorusane błotem. — Cześć, tato. — Chcę ci zadać proste pytanie — zaczął. — I oczekuję prostej odpowiedzi. Gdzie byłeś tej nocy? Widać było, że z trudem nad sobą panuje. Postanowiłem więcej nie kłamać. — Wszystko w porządku, tato — odparłem. — Byłem z przyjaciółmi. Poczułem się tak, jakbym wyciągnął zawleczkę z granatu. — Sam sobie uroiłeś tych swoich przyjaciół! — krzyknął. Podszedł do mnie, a jego twarz poczerwieniała. — Żałuję, że daliśmy się namówić temu walniętemu terapeucie na sprowadzenie cię tutaj! Ten wyjazd okazał się totalną katastrofą! Ostatni raz mnie okłamałeś. Teraz zmiataj do swojego pokoju i zabieraj się do pakowania. Odpływamy najbliższym promem! — Tato? — A po powrocie masz szlaban. Nie wyjdziesz z domu, dopóki nie znajdziemy psychiatry, który nie jest kompletnym osłem!

— Tato! Zastanawiałem się przez chwilę, czy będę musiał mu uciec. Wyobraziłem sobie, jak tata mnie obezwładnia, z pomocą innych pakuje w kaftan bezpieczeństwa i zaciąga na prom. — Nie wracam z tobą — oznajmiłem. Zmrużył oczy i przechylił głowę, jakby nie dosłyszał. Chciałem powtórzyć, kiedy ktoś zapukał do drzwi. — Precz! — wrzasnął tata. Tym razem pukanie było bardziej natarczywe. Ojciec rzucił się do drzwi i otworzył je gwałtownie. Na szczycie schodów stała Emma, a nad jej ręką podrygiwał maleńki, niebieski płomyk w kształcie kulki. Obok Emmy zobaczyłem Olive. — Dzień dobry — przywitała się Olive. — Przyszłyśmy do Jacoba. Skonsternowany tata wpatrywał się w gości. — Co to ma... Dziewczęta minęły go i weszły do pokoju. — Co wy tu robicie? — syknąłem. — Chciałyśmy tylko się przedstawić — odparła Emma, posyłając mojemu tacie szeroki uśmiech. — Ostatnio całkiem dobrze poznałyśmy pańskiego syna, więc przyszło nam do głowy, że wypadałoby wpaść z towarzyską wizytą. — Tak — wykrztusił ojciec, wodząc wzrokiem od jednej do drugiej. — To naprawdę świetny chłopak — podkreśliła Olive. — I jaki dzielny! — I przystojny! — dodała Emma. Puściła do mnie perskie oko, a potem zaczęła toczyć płomień między dłońmi, jak zabawkę. Ojciec wpatrywał się w niego jak zahipnotyzowany. — Tak... — wyjąkał. — To fakt. — Czy mogę ściągnąć buty? — spytała Olive. Nie czekając na odpowiedź, zrzuciła obuwie i natychmiast pofrunęła pod sufit. — Dziękuję. Teraz jest mi znacznie wygodniej! — To moje przyjaciółki, tato. Właśnie o nich ci mówiłem. To jest Emma, a tam na suficie to Olive. Ojciec cofnął się o krok. — To tylko sen — wymamrotał cicho. — Jestem strasznie zmęczony... Krzesło uniosło się w powietrze i podfrunęło do taty. Tuż za krzesłem przesunął się starannie zawiązany bandaż, po czym zaczął się kołysać. — W takim razie powinien pan usiąść — odezwał się Millard. — Chętnie — zgodził się tata i posłusznie usiadł. — A ty co tu robisz? — wyszeptałem do Millarda. — Dlaczego nie leżysz w łóżku? — Akurat przechodziłem nieopodal. — Uniósł całkiem współczesną fiolkę z tabletkami. — Muszę przyznać, że w przyszłości robią cudownie skuteczne środki przeciwbólowe! — Tato, poznaj Millarda — westchnąłem. — Nie widzisz go, bo jest niewidzialny. — Miło mi. — Mnie również — odparł Millard. Podszedłem do ojca i ukląkłem przy krześle. Lekko skinął głową. — Wyjeżdżam, tato — powiedziałem. — Pewnie nie zobaczymy się przez jakiś czas. — Doprawdy? A dokąd się wybierasz? — Na wycieczkę. — Na wycieczkę — powtórzył. — Kiedy wrócisz? — Naprawdę nie wiem. Tata pokręcił głową. — Wykapany dziadek. — Millard nalał wody z kranu do szklanki i podał ją tacie. Tata przyjął szklankę tak, jakby fruwające naczynia nie były niczym niezwykłym. Chyba naprawdę myślał, że śni. — No, to dobranoc — powiedział i wstał. Oparł się o krzesło, żeby nie stracić równowagi, a potem poszedł chwiejnie z powrotem

do swojej sypialni. Na progu odwrócił się i spojrzał mi w oczy. — Jake? — Tak, tato? — Uważaj na siebie, dobrze? Skinąłem głową, a on zamknął drzwi. Po chwili usłyszałem, że pada na łóżko. Usiadłem i potarłem twarz. Właściwie nie byłem pewien, co czuję. — Przydaliśmy się na coś? — spytała Olive ze swojej grzędy na suficie. — Nie jestem pewien — mruknąłem. — Chyba nie. Za jakiś czas tata się obudzi i będzie myślał, że mu się przyśniliście. — Napisz list — zasugerował Millard. — Wyjaw mu, co chcesz. Przecież i tak nie będzie mógł nas ścigać. — Już napisałem list, ale to nie jest żaden dowód. — Aha — odparł. — Tak, rozumiem, w czym problem. — Fajnie mieć takie problemy — odezwała się Olive. — Chciałabym, żeby moi rodzicie kochali mnie na tyle mocno, żeby się przejmować moim odejściem z domu. Emma uścisnęła jej dłoń. — Chyba mam dowód — powiedziała. Zza paska sukienki wysunęła portfel i wyjęła z niego fotografię, którą mi wręczyła. Na zdjęciu widniała ona sama razem z moim młodym dziadkiem. Całą uwagę skupiła na nim, on jednak wydawał się nieobecny. Ujęcie było smutne i piękne, a do tego dowodziło, jak niewiele wiedziałem o ich związku. — Zrobiono je na krótko przed wyjazdem Abe’a na wojnę — westchnęła Emma. — Twój tata mnie rozpozna, prawda? Uśmiechnąłem się do niej. — Nie postarzałaś się ani o dzień — zauważyłem. — Świetnie — uradował się Millard. — Oto twój dowód. — Zawsze nosisz je przy sobie? — spytałem, oddając Emmie zdjęcie. — Tak, ale już go nie potrzebuję. — Podeszła do stołu, sięgnęła po mój długopis i zabrała się do pisania na odwrocie fotografii. — Jak twój ojciec ma na imię? — Franklin. Po chwili wręczyła mi zdjęcie. Obejrzałem je z obu stron, a potem wyjąłem swój list ze śmietnika. Wygładziłem go i położyłem na stole razem z fotografią. — Jesteście gotowi do drogi? — spytałem. Moi przyjaciele czekali już na progu. — Tylko pod warunkiem, że ty jesteś gotowy — odparła Emma. Wyruszyliśmy w kierunku grani. Nieopodal grzbietu zawsze robiłem sobie przerwę, żeby sprawdzić, jak daleko zaszedłem, tym razem jednak nie przerwałem marszruty. Czasami lepiej jest nie oglądać się za siebie. Gdy dotarliśmy do kurhanu, Olive poklepała kamienie jak ukochane, stare zwierzątko. — Do widzenia, stara pętlo — powiedziała. — Dobra była z ciebie pętla i nigdy nie przestaniemy za tobą tęsknić. Emma zacisnęła dłoń na jej ramieniu, po czym obie przykucnęły i weszły do środka. W tylnej komorze Emma uniosła płomień i przysunęła go do ściany, żeby pokazać mi coś, czego nigdy dotąd nie zauważyłem — długą listę dat oraz inicjałów wyrytych na kamieniach. — Tutaj jest napisane, kiedy ludzie wcześniej korzystali z pętli — wyjaśniła. — To wszystkie inne dni, w których pętla była zapętlona. Przyjrzałem się uważnie cyfrom oraz literom. Rozpoznałem napis P.M. 3 II 1853 oraz J.R.R. 1 IV 1797, a także ledwie widoczny X.J. 1580. Tuż przy ziemi znajdowały się jakieś dziwne znaki, których nie umiałem odcyfrować. — Zapis runiczny — powiedziała Emma. — Naprawdę stary.

Millard pogrzebał w żwirze, wyszukał zaostrzony kamień i wykorzystując inny kamień jako młotek, wyrył własną inskrypcję pod innymi: A.P. 3 IX 1940. — Kto to jest AP? — zainteresowała się Olive. — Alma Peregrine — odparł Millard i westchnął. — Ona powinna to napisać, a nie ja.

Olive pogłaskała dłonią szorstkie znaki. — Myślisz, że kiedyś przyjdzie tu inna ymbrynka, żeby zrobić własną pętlę? — Mam nadzieję — przytaknął. — Mam szczerą nadzieję.

Pochowaliśmy Victora. Bronwyn uniosła go razem z łóżkiem i wytaszczyła na zewnątrz, a gdy wszystkie dzieci zebrały się na trawniku, pocałowała go po raz ostatni w czoło i nakryła prześcieradłem. Wszyscy chłopcy podnieśli łóżko i jak przystało na żałobników, przenieśliśmy Victora do grobu, którym był lej po bombie. Potem wygramoliliśmy się z krateru, z wyjątkiem Enocha, który wyciągnął z kieszeni glinianego ludzika i delikatnie położył go na piersi zmarłego. — To mój najlepszy — powiedział. — Dotrzyma ci towarzystwa. Gliniany człowieczek usiadł, na co Enoch pchnął go kciukiem. Kukiełka obróciła się na bok, wsunęła rękę pod głowę i znieruchomiała, zupełnie jakby poszła spać. Gdy krater był już zapełniony, Fiona przywlokła trochę krzaków oraz pnączy, zasadziła je w świeżo zrytej ziemi i zmusiła do szybkiego wzrostu. Zanim reszta dzieciaków zdążyła się spakować, Adam stał już na swoim miejscu. Teraz jednak wyznaczał miejsce spoczynku Victora. Przed pożegnaniem z domem niektóre dzieci zabrały na pamiątkę odpryski cegieł albo kwiaty z ogrodu. Potem wybraliśmy się na ostatnią wycieczkę po wyspie przez dymiące, zwęglone lasy i rozległe, podziurawione bombami mokradła. Przeszliśmy na drugą stronę grani, do miasteczka, spowitego dymem z torfowisk, gdzie mieszkańcy stali na gankach i w drzwiach, tak zmęczeni i otępiali po wstrząsie, że chyba w ogóle nie zauważyli paradujących przed nimi dzieci o osobliwym wyglądzie. Zachowywaliśmy się cicho, choć rozpierał nas entuzjazm. Dzieci miały za sobą bezsenną noc, lecz nie zdradzały najmniejszych oznak zmęczenia. Nastał czwarty września i pierwszy raz od bardzo dawna dni płynęły ponownie. Część moich towarzyszy twierdziła, że różnica jest odczuwalna — nareszcie mogli oddychać pełną piersią, krew żywiej krążyła w ich żyłach. Dzieciaki czuły przypływ energii, jakby odzyskały bliższy kontakt z rzeczywistością. Podobnie jak ja.

Kiedyś marzyłem o ucieczce przed zwykłym życiem, ale tak naprawdę moje życie nigdy nie było zwyczajne. Po prostu nie zauważałem jego niezwykłości. Podobnie też nigdy nie wyobrażałem sobie, że pewnego dnia zatęsknię za domem. Kiedy jednak o brzasku ładowaliśmy nasze rzeczy na łodzie, kiedy znaleźliśmy się na zupełnie nowym przełomie przeszłości i przyszłości, rozmyślałem o wszystkim, co właśnie miałem zostawić: o rodzicach, o moim mieście, o moim niegdyś najlepszym i jedynym kumplu. Wtedy dotarło do mnie, że opuszczenie tego wszystkiego nie będzie tak proste, jak sobie wyobrażałem. Nie czułem się tak, jakbym zrzucał zbędny balast. Wspomnienia okazały się namacalne i ciężkie, a ja musiałem dźwigać je ze sobą. Mimo to nie widziałem możliwości powrotu do dawnego życia, podobnie zamknięta była droga do zbombardowanego domu dziecka. Eksplozja wyrwała drzwi z klatek, w których tkwiliśmy. Dziesięcioro osobliwych dzieci z jednym osobliwym ptakiem musiało się zmieścić w zaledwie trzech solidnych łodziach wiosłowych, więc sporo rzeczy trzeba było zostawić na przystani. Gdy wszystko było gotowe do drogi, Emma zaproponowała, żeby ktoś wygłosił przemówienie na temat oczekującej nas drogi. Wyglądało jednak na to, że nikt nie potrafi znaleźć odpowiednich słów, wobec czego Enoch podniósł klatkę pani Peregrine, a ona głośno pisnęła. W odpowiedzi pisnęliśmy i my, zarazem zwycięsko i rozpaczliwie, za wszystko, co straciliśmy, i za to, co mieliśmy zyskać.

W pierwszej łodzi do wioseł zasiedliśmy my dwaj, Hugh i ja. Enoch obserwował nas z dziobu, gotów na swoją kolej, a Emma w kapeluszu siedziała wpatrzona w oddalającą się wyspę. Rozpościerające się przed nami morze przypominało taflę bezkresnego, pofałdowanego szkła. Dzień okazał się ciepły, lecz nad wodą unosiła się chłodna bryza, dzięki czemu byłem w stanie wiosłować przez długie godziny. Zastanawiałem się, jak taki spokój może istnieć w targanym wojną świecie. W następnej łodzi siedziała Bronwyn, która w pewnej chwili pomachała nam ręką i przyłożyła do oka aparat pani Peregrine. Uśmiechnąłem się. Nie zabraliśmy ze sobą starych zdjęć, więc przeszło mi przez myśl, że to będzie pierwsza fotografia do nowego albumu. Poczułem się dziwnie ze świadomością, że pewnego dnia może będę miał własny stos pożółkłych zdjęć do pokazywania sceptycznym wnukom i własne opowieści, którymi będę się z nimi dzielił. Potem Bronwyn opuściła aparat i uniosła rękę, wskazując coś w oddali za nami. Na horyzoncie ujrzałem cichy kondukt pancerników, czarnych punktów na tle wschodzącego słońca. Powiosłowaliśmy jeszcze energiczniej.

KONIEC

Podziękowania

Na podziękowania zasługują: Wszyscy w wydawnictwie Quirk, a w szczególności Jason Rekulak, za wręcz niesłychaną cierpliwość i liczne doskonałe pomysły; Stephen Segal, za uważną lekturę i wnikliwe uwagi; oraz Doogie Horner, bez wątpienia najprawdziwszy brylant wśród projektantów okładek i niezrównany komik-solista. Moja cudowna i uparta agentka Kate Shafer Testerman. Moja żona Abbi, która z uśmiechem na ustach wytrzymała długie miesiące mojego nerwowego dreptania i coraz dłuższy zarost. Także rodzice Abbi, Barry i Phyllis, którzy mnie wspierali, oraz rodzice Barry’ego, Gladys i Abraham. Zainspirowała mnie ich opowieść o przetrwaniu. Mama, której, rzecz jasna, zawdzięczam wszystko. Wszyscy moi przyjaciele-kolekcjonerzy fotografii: bardzo wielkoduszny Peter Cohen; Leonard Lightfoot, który mnie wprowadził do swojego świata; Roselyn Leibowitz; Jack Mord z The Thanatos Archive; Steve Bannos; John Van Noate; David Bass; Martin Isaac; Muriel Moutet; Julia Lauren; Yefim Tovbis; a zwłaszcza Robert Jackson, w którego salonie spędziłem wiele miłych godzin na oglądaniu osobliwych fotografii. Chris Higgins, którego uważam za wiodący autorytet w dziedzinie podróży w czasie. Dziękuję mu za to, że zawsze podnosił słuchawkę, kiedy dzwoniłem. Laurie Porter, która zrobiła moje zdjęcie na obwolutę [wydania oryginalnego — przyp. red.], kiedy penetrowaliśmy dziwne, porzucone chaty na pustyni Mojave.

Autorzy zdjęć

Wszystkie zdjęcia zamieszczone w książce są oryginalne i stare, a do tego autentyczne. Z wyjątkiem kilku minimalnych poprawek na paru fotografiach nie były poddawane żadnym obróbkom technicznym. Zdjęcia zostały wypożyczone z prywatnych zbiorów dziesięciu kolekcjonerów, którzy długimi latami, przez niezliczone godziny przetrząsali wielkie skrzynie, zapełnione nieposegregowanymi fotografiami na pchlich targach, bazarach staroci i wyprzedażach podwórkowych. Owocem ich ciężkiej pracy jest garść wybitnych ujęć. To właśnie ci ludzie uratowali przed zniszczeniem obrazy o historycznym znaczeniu i ocalili fascynujące piękno przed zapomnieniem, a zapewne także przed wyrzuceniem na śmietnik. Ich praca nie jest może olśniewająca, lecz wynika z miłości, i wydaje mi się, że zasługują oni na miano cichych bohaterów świata fotografii. Numer Tytuł Właściciel kolekcji 1 Niewidzialny chłopiec Robert Jackson 2 Lewitująca dziewczynka Yefim Tovbis 3 Chłopiec dźwigający głaz Robert Jackson 4 Malowana głowa Robert Jackson 5 Abe w trakcie drzemki Robert Jackson 6 Dziewczynka w butelce Robert Jackson 7 Fruwające niemowlę Peter Cohen 8 Chłopiec o ciele psa Robert Jackson 9 Kontorsjonistka Robert Jackson 10

Baleriny w maskach Robert Jackson 11 Sylwetka pani Peregrine Robert Jackson 12 Chłopiec w kostiumie królika Robert Jackson 13 Dziewczęta na plaży The Thanatos Archive 14 Odbicie w sadzawce Peter Cohen 15 Chłopiec i jego pszczoły Robert Jackson 16 Baleriny podczas posiłku Robert Jackson 17 Emma w ciemnościach Muriel Moutet 18 Tunel w kurhanie Martin Isaac 19 Myśliwce Robert Jackson 20 Pani Peregrine Autor 21 Panna Finch Roselyn Leibowitz 22 Panna Avocet i jej podopieczni Julia Lauren 23 Pętla panny Finch Roselyn Leibowitz 24 Złociste loki Claire David Bass 25 Nasz piękny pokaz Robert Jackson 26 Bronwyn Bruntley Robert Jackson 27 Dziewczyna z kurczakiem

John Van Noate 28 Jill i łodyga fasoli Robert Jackson 29 Modniś Robert Jackson 30 Panna Nightjar przyjmuje wszystkie najcięższe przypadki Autor 31 Kukiełki Enocha David Bass 32 Victor Robert Jackson 33 Mojej bombowej Emmie Peter Cohen 34 Przy obieraniu ziemniaków Robert Jackson 35 Sylwetka Emmy Robert Jackson 36 Oto powód Robert Jackson 37 Na polowaniu Autor 38 Mikołaj z domu towarowego Autor 39 Wiktoriański dentysta The Thanatos Archive 40 Marcie i demon Robert Jackson 41 Wizja Peter Cohen 42 Kra kra kra Roselyn Leibowitz 43 Abe i Emma Robert Jackson 44 Powiosłowaliśmy energiczniej Robert Jackson