Dziennik Praw 1918 nr 18 poz 46

Przedruk.

R. 1918 .

NIK

• \

•

PAŃSTWA

N218.

WARSZAWA. 'Treść :

"

POLSKIEGO. 6 grudnia 1918.

46. Dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego 47. Dekret o wyborach do Sejmu Ustawodawczego. . . . 48. Dekret o utworzeniu Rad Gminnych na obszarze b. Królestwa Kongresowego. . . . . . . . . . . . • 49. Rozporządzenie Rady Ministrów w przedmiocie roty przysięgi dla urzędników i sędziów • . . . . . . . .

•

109

130 133 136

46. DEKRET

o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego. Na podstawie uchwalonego przez 'co

Radę

ROZDZI?Ł

,

P r a w o płc i,

~

Ministrów projektu

stanowię

następuje:

I.

w y b i e r a n i a.

Rrt. 1. Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel państwa bez który do dnia ogłoszenia wyborów ukończył 21 lat.

różnic y

Rrt. 2. • Wyborcy winni być mieszkańcami tego 0bwodu głosowan ia, w któ,rym głosują, przynajmniej od przedednia zarządzen i a wyborów (patrz

art. b).

:

Rrt. '3. wan ia. _

w

~rt. służbie

Wyborcy głosować wolno tylko w jednym obwodzie glÓ5o-

4. Wojskowi wszystkich stopni i wszystkich rodza1ów bro ni czynnej nie biorą udziału w głosowanitI.

...]:,

~

I

110

Pn. 46.

Dziennik Praw.

Rrt. 5. Prawa wyborczego praw obywatelskich. Art. 6. Prawo

głosowania

mają

nie

winno

być

ROZDZIAŁ

w

czynne prawo wyborcze, wojskowi.

sądown i e

wykonywane

pozbawione.

osob i ście.

II.

y b i e r a l n

J\rt. 7. Wybieralni do Sejmu posiadający jak również

osoby

t

•

ość.

są wszyscy niezależn i e

obywatele (Iki) pa nsrwa,. od miejsca zamiesz ka ni a

Urzędnicy państwowych w ł adz admin i s t rpcyjń·y ch. skarbo wyc h nie mogą t>yć wy.brani w tych okręgach wyborczych, na które ich działalność służbowa. Przepis ten nie dotyczy urzędników i wojskowych . , władz centralnych.

Rrt. 8. sąd0Wych rozciąg,a się

i

Rrt. 9. Płatni urzędnicy państwowi oraz wojskQwi z chw il ą wy boru posła zostają zwolnieni na czas trwaI:lia mandatu ze swych czynno,ści · służbowych i nie otrzymuJą za ten czas poborów, związan y ch z ich u r zęna

dem.

' Przepis ten nie dotyczy ministrów, podsekretarzy stan u i pro fesorów wyższych uczelni. I\rt. 10. Poseł powołany do płatnej służby państw o w ej przesta je byt Sejmu. I Przepis ten nie dotyczy ministrów, podsekretarzy stanu · i profesorów' wyższych uczeln·i. • członkiem

ROZDZIAŁ

Okręgi

III.

wyborcze i obwody

głosowania.

I\rt. H. Państwo Polskie zostaje podzielone na okr~9i WyOOlGQe . Wykaz okręgów wyborczych i siedzib głównych komisji . wyborczyc" jest wys~czególniony w dodatku N2 1. ,

. Rrt. 12. Jeden gu; na

ułamki

I\rt. 13.

poseł przypada przeciętnie na 50 tys. ludności o~.r.€; wynoszące powyżej 25,000 przypada jeden poseł.

.

tej liczby

.

Główna komisja wyborcza · dzieli okrąg' wyborcIy na obwgd y

głosowanIa.

ROZDZIAŁ

wYb al

O

r y p

O

IV.

s e i s k i e.

Z a r z et d z e n i e w y b o rów, d z i e li i m i e j s c e w y b o rów.

Rrt.

14.

Wybory poselskie będą zarządzone przez Naczelnika P,ań~""a _

/ .. ' •

N~

, Dr;e!)n,k Pra',.v.

13.

POl.

111

1;6.

f\rt. 15. W zarzCldzenill wybor6w oznaczon'{ b~dlie dzień głosowa­ 'n ia. na który wybrać należy niedziel~ lub świeto. Glosowanie odbywa s i ę 'w jednym dniu w całym kraju. Glosowanie powinno być ogłoszone najp óź niej na 'sześćdziesiąty dzień po dniu zarządzenia wyborów. Zarz'ldzenie wyborów winno by ć. ogłoszone w Dzienniku Praw Pań­ ,s twa oraz w dzienn'ikach politycznych, stotecznych i prowinc,jonalnych. Dzie n ogloszenia wyborów \V Dzienniku Praw Państwa uważa się za d z i e ń larządzen i a wyborów. ' ,

• •

Art. 16. Najpóźniei w dwudziestym dniu po d'niu zarządzenia wybogłówna kom isja wyborcza ogłos i pubt:cznie we wszystkich gminach ckrę gu wyborczego dz i eń wyborów poselskich, godziny głosowania, liczbę po.t.ów , którzy mają być wybrani. mieisce. czas. sposób i ostaŁni termin zg~asf ania kandydatu r poselsk ict'l według przepisów rozdziału IV d), a wreszc ie sk ład i lokal urz ę dow y głównej kcmisji wyborczej. rów

Równoneśn i e b~dzie ogłoszony w każdej gmin ie ł~b mieście podział dCIil€J g m in y lub m iasta na obwody glosowa nia. wyznaczony lokal wyborcZ Ij d l a ka żdego obwopu oraz skład I !okal ~rzędowy oraz godziny urzę­ dow an ia m; ejscowych komisji wyborczych. Og ł oszen i e to na st ąpić winno w sposób 2wykle w da~ej gminle uży­ " 1\ an y przy o g ł asz an iu rozpo r zadzeń .

Art. 17. VI raz ie zm iany loka lu wyborczego, względnie lokalu urz ę­ dowenia g łó w nej lub miejscowej Komis ji wybo rczej, zmiar.a ta musi b y ć naty ch m ia st pod ana do pubkzr.ej wiadomości . Ib)

K o m isj e w ybOrcze.

f\rt. 18. Dl a każdego okr ę gu , wyborczego ustanawia się g1ówną komis ję wyborczą, d la każdego o bwodu głoso w ania mi ejs c ową komisj ę ewybOT Cl ą . Kontroluje normalne powstanie i funkcjonowanie komisji oraz udziel a im instrukcj i i komentarzy minister spraw wewnętrznych, od którego p ostanow i e ń prz y sł ug u je .im od woJanie się do Sądu Najwyższego. Nadzór nad cz y nności ami . b~dz i e pełn i! w ka ż dym o k ręgu komisarz wyborczy, mian owa ny prze z ministra s praw wewnętrznych i pozostający pod bezpośr edn i ą kont r o l ą generalhego kom isarza wybo rczego, mianowa nego przez Nccze!nik a Państwa na wniosek, Rady Ministrów.

.

•

I

•

Glów na komisja wyborcza składa się z przewodniczącego, z a s t ęjJcy p r zewod ni czącego i trzech członków. P r ze w odn i czącym głównej komisji jest prezes sądu okręgowego. lub 't e ż sę dz ia prze z niego powołany . F\rt. 19.

I,

F\rt. 20.

Prezes s~du okręgowego powołuje zast~pcę pr~ewodniczącego , .

\ ,z gro na s ę dzió w.

F\rt. 21. Z pozostałych trzech członków głównej komisji wyborczej je dn ego oraz za stępcę wybiera Rada Miejska, dwóch zaś i tyluż zast~ców zgrom ad zeni e wójtów powiatu, również ze swego grona. Do zgromadzenia w ójtów nie mogą należeć wójtowie, mianowani przez b. władze okupacyjne. , , W o kręgach wyborczych, złożonYch . z jednego miasta, dwuch członkow i i,ch zast~pcó w wybiera Rada Mięjs ~a, trzeciego związki zawodowe. , Spo~ "s ,ó b powolania tego trzeciego członka i jego :zastępcy określi instrukcja m inist ra spraw wewnętrznych. Na wyborach w Radzie Miejskiej przewo-

Dzienr~ik

112

Praw. Poz. 46.

Kg 18.

dniczy prezes Rady Miejskiej, na zgromadzeniu wójtów-osoba przez zgrom adzenie na przewodniczącego powołana. I\rt. 22. Wójci i członkowie Rady Miejskiej bE:dą zawiadomieni o wyborach na trzy dni przed posiedzeniem. W razie niemożr,ości zaWieCOrT:le· nia osobistego, należy wybory ogłos i ć w dziennił
zast ępcy przewodniczącego

I\rt. 26. Do powzięcia uchwały w głównej i miejscowej kom isji wy-borczej niezbędna jest obecność przynajmniej trzech członków. Uchwały komisji .zapadają z,wykłą . większością glosów. W raz ie równości głosów rozstrzyga przewo?niczący. f\rt. 27. Jeden z członków komisji prowadzi protokuly ob rad komisji. Protokuly winny być podpisane przez obecnych na zebraniu czion-ków komisji. \ I\rt. 28. Kandydat na sji wyborczych.

posła

nie

może brać udziału

w pracac h komi-

Osoby powołane na członków komisji wyborczych , któ repo przyjęciu wyborów od spełnienia swoich obow ią zków bez usprawiedliwionej przyczyny, ulegną karze grzywny od jednej do stu marek, lub od dwuch do dwustu koron; skazanie po raz trzeci pOWOd uj e wykreślenie z listy członków komisji. Kary te na członków miejscowych i głównych komisji, wyborcz ych nakłada komisja główna.

I\rt. 29.

u chylają się

I

f\rt. 30. Członkowie głównych i miejscowych komisji wyborczy c h otrzymują diety. Członkowie, urzędujący w miejscu swego zamjesz k a nia ~ otrzymują dziesi~ć marek (dwadzieścia koron) dziennie, członkowie , urzę­ dujący poza miejscem swego zamieszkania,-piętnaście marek (trzydz ieś c b koron) dziennie i zwro~ kosztów podróży.

c)

I

SPr a

w d z a n i e p r a w w y b o r c z y c h.

f\rt. 31. Naczelnik ~miny sporządzi w porządku alfabetycznym (wewzoru dodatek N2 2) spisy obywateli, zamieszkałych w poszczegó1nych miejscowościach gminy, którzy ' w dniu ogłoszenia wyborów mają: .ukończonych lat 21. Do tego spisu dołączy naczelnik gminy spis osób, któ-.ług

ł

•

,

,

l '

~!!

113

Dziennik Praw. Po z'. 46.

18.

re nie maj~ prawa głosowania VI myśl art. 5 niniejszej ustawy. stach spisy te przygotowuje magistrat według; obwodów.

l\rt. 32. ny,

względnie

W mia-

Najpóźniej 20-go dnia od ogłoszenia wyb orów naczelnik gmiburmistrz miasta, spisy te dostarcza Komisjom miejscowym.

I\rt. 33. Natychmiast po otrzymaniu tych spisów komisja miejscowa przystępuje

•

do Ich zbadania oraz zatwierdza

listę

wyborców.

l\rt. 34. Komisja ma prawo żądać okazania materJałów, na których podstawie sporządzone zostały spisy mieszkańców j udzielania przez naczelnika gminy wyjaśnień.

I\rt. 35. Komisja miejscowa najpóźniej 25-go dnia od ogloszenia wyborów przesyła zatwierdzoną przez się listę wyborców glównej komisji wyborczej. Jednocześnie drugie egzemplarze - listy wyborców wyjożone będą do przejrzenia w lokalu komisji miejscowej na 8 gadzin dziennie przez dni pięć.

- I\rt. 36. Każdy obywatel ma prawo wnosić reklamacje przeciwko liśc.ie wyborców zarówno o wykreśieOle Jak i wpisanie na listę sieb ie lub kogokolwiek. Rekląmacje należy poprzeć dowodami. . E\rt. 37. Reklamacje mogą być wnoszone piśmiennie lub ustnie do komisji miejscowej, która listne reklamaCJe promkuluje. Reklamacje są uważane za poufne, lecz nIe mogą być bezimienne. I\rt. 38. Komisja miejscowa zawiadomi piśmiennie osoby, co do których wniesiono reklamacje o ich wykreśienie, najpóźniej nazajutrz po otrzymaniu reklamacji. W zawiadomieniu tem będzie przytoczony art. B9 ordynacji wyborczej. I\rt. 39. Osoby, których prawo gą wnosIć obronę na ręce doręczenia zawjadomienia.

głosowania

komiSji miejscowej w

podan o

VI wątpliwość,

przeci ągu

mo3 dm od dnia '

ciągu 3 dni. Od komisji miejscowej można się odwołać do KomisjI głównej za pomocą reklamacji, złożonych do komisji miejscowej w ciągu 48 godzin od daty doręczenia decyzji komisji m iejscowej , przeciw reklamacje mogą być składane komisji mie~scowej ustnie, do protOKulu, a lbo piś­ miennie. Reklamacje o wykreślenie zatrzymuje komisja miejscowa do upły­ wu terminu obrony, poczem wraz z . przeciwreklamacjami przesyła głów­ nej komisji wyborczej.

Rrt. 40. Komisja miejscowa rozstrzyga reklamacje w

postanowień

,

l\rt. 41. Komisja główna bada' spisy, listy, protesty, reklamacje i przeciwreklamacje, usŁala ostatecznie listy wyborców i rozsyła poprawione i podpisane listy komisjom miejscowym najpóźniej w trzydziestym drugim dniu od ogłoszenia wyborów.

f\rt. 42. Orzeczenia do

Sądu Najwyższego

głównej komisji wyborczej mogą tylko :. powodu przekroczenia prawa.

być zaskarżone

.,'

, Dziennik Praw.

114

J

Nt 18.

Poz. 46.

,

. ci)

Zgła sza nie

ka

11

dyda tur pG

S

e. I s k. i c n. "

•

I\rt. 43. Kandydatury poselskie będą zgłaszane pismiennie na r~ce przewodniczącego głównej komisjI wyborCzej nie póżnlęj Jak dwudzIestego czwartego dnia od ogłoszenia wyborów. l\rt. 44. Zgłoszenie winno byt pOdpisane łącznie lub na oadzielnych deklaracjach co najmniej przez piećdziesięciu wyborców, zamIeszkałych w okręgu wyborczym.

•

Zgłoszone listy kandydatów bedą oznaczone przez główną kowyborczą numerem pOilqdkówym w ko teJnośCl Ich składanta tym samym porządku zostaną wydrukowane na afiszach wyborczych.

l\rt. 45.

misję

i w

I\rt. 46. Zgłaszający liste kandydatów winni wskazać swego pełno­ mocnika, uprawnionego wyłącznie do składan i a w imIeniu grupy ośwlad· cz eń w sprawie wad zgłoszenia. l\rt. 47. Grupy, klóre zgłosiły listy kandydatów, mogą przez swa· pełnomocników, wyraźnie do tego w zgłoszeniu upoważnionych. oświad­ czyć najpóźniej dwudziestego Siódmego dnia od ogłoszenia wyborów, ich

że t w orzą związek

wa jednej grupy, a l\rt. 48. p i erwszeństwa,

wyborczy. a wówczas zgłoszenia . ich bedą

bedą mlaiy wobec Innych grup pra~ stanowiły jedno zgłoszenie. .

W zgłoszeniu kandydaci winni być wymienieni w w jakim' wybrani wcho'dzą do Sejmu.

Art. 49. W zgłoszeniu powinno być podane wiek i miejsce zamieszkania każdego ka,ndydata. ł\rt.

50.

Ta sama osoba

może kandydować.

imię

porządku

i nazwisko. zawód,

w wielu

okręgach

wybor-

czych. F\rt. 51. Główna komisja wyborcza bada z.głoszenia i oświadczenia, a o dostrzeżonych brakach i wadach zawiadam ia właściwego pełnomocnika 28 dn!a od ogłoszen ia wyborów. Rrt. 52. Jeżeli wady nie zostaną usunięte w przeciągu trzech główna komisja wyborcza stwierdza nieważność zgłoszenia w całości nieważność kandydatów, których wady dotyczą.

dni , albo

ł\rt 53. W razie zgłoszenia w terminie jednej tylko listy kandydatów, jak równ ież w razie zgłoszenia paru list z ogólną ilością kandydatów nie większą od liczby posłów, przypadającej na dany okrąg, głosowanie , nie odbywa się; natomiast glówna komisja wyborcza ogłasza o wyborze na posłów kandydatów zgłoszonych. .

•

I\rt. 54. W razie zgłoszenia więcej niż jednej listy o łącznej ilości ka ndydatów większej od liczby posłów, których okrąg ma wybrać, komisja główna ogłosi najpóźniej trzydziestego drugiego dnia od ogłoszenia wyborów listy kandydatów - wszystkie równocześnie w koiejnym porządku ich zgłoszenia.

e)

G

ł

o s o

VI

a n i e.

l\rt. 55. Głosowanie rozpoczyna się o godzinie ósmej rano przerwy do godziny dziesiątej wieczorem. ;

trwa bez

.

-'

.'

DHennik, P, ~aw: P,oz. 46.

'"

N2 18.

Art. 56.

115

Od chwiłi rozpocięcia ' gł6sowaniaai C:!Ó chwili zakończeaia trzej

wł'nni być odecni w lokalu wyborczym bez przerwy conajllniej c~onkowie komisji wyborczej. Przewodniczący komisji i członek komisji, wybrany do pisania -łokllłu, nie mogą równocześnie oddalić się z lokalu wyborczego.

Art. 57.

.

Głosowanie

raz

rozpoczęte

mOże być

nie

przerwane.

proGdy-

by wskutek siły wyższej cżynności ' wyborcze były wręcz uniemożliwione k o,lIłisja
wyborcza może przedłużyć dnia następnego.

f\rt. 58. opieczętować

głosowanie

o

kilka godzin lub odro

'

W razie przerwania głosowania, - komisja wyborcza winna akta wyborcze i urnę wyborczą i przechować je pod osobistą

odpowiedzialnością przewodniczącego'. '

Art. 59. ProŁokul '(pawz dodatek N2 4).

głosowan i a

winien

być

spisany

według

wzoru

I\rt. 60. Wyborca, po oddaniu głosu, winien opuścić lokal. Wstęp do mejsca wyborów mają tylko wyborcy i członkowie komisji oraz osoby, wskalane w art. 62.

Rrt. 61. cząc y

Osoby, któreby zakłócały spokój albo agitowały, przewodnilokalu wyborczego; w razie zaś usiłowania poje na grzywnę do stu marek (dwieście koro a).

może usunąć z nownego wej ścia , skazać

1\rt. 62. Pra wo obecności w lokalu wyborczym, od chwili rozpoczę­ cia czynności aż do zakończen i a głosowania, mają. przedstawicitle , grup wyborczych, zg łos zeni przez pełnomocników po jednym do każdej komisj i ..z pośród miejscowych wyborców . Przedstawiciela grup wyborczych komisja wyborcza może z lokalu wyborczego w wypadkach, przewidzianych wart. 61, do piero po bezskuteczności uprzedniego upomnienia. Fakt wydalenia z 10kaotu wyborczego\ i powody wydalenia muszą być zaznaczone w protokule Jwmisj i. '

. Art. 63.

wydałić.

I\rt. 64. W czasie głosowan'ia nie wolno ani w loka]u wyborczym, an i 'w budynku, w którym się ten lokal znajduje, ani też na ulicy i na pIecu , przed wejś c i em do budynku w promieniu stu metrów, wygłaszać przemew do wyb orców i w jakikolwiek sposób agitować. ' I\rt. 65. W razie gdyby tłumne zgromadzenie sie publiczności tamowało wyborcom dostęp do budynku lub do lokalu wyborczego, przewodnicząc y komisji poczyni potrzebn~ zarządzeni , a, by zapewnić wyborcom swo bodny dostęp. I\rt. 66. W celu zapewnienia wykonania zarządzeń przewodniczące ­ go, odd a na będzie do jego rozporządzenia straż w odpowiedniej sile.

,

I\rt. 67. ~rzed rozpoczęciem głosowania komisja i przedstawiciele grup wyborczych powinni się przekonać, czy urna jest pró i na. Od tej chwil i aż do skończenia glosowania urna w żadnym razie nie może być otwierana .

Rrt.68. Przewodniczący komisji wyborczej 'Tlo,że żądać dokument9w od osoby głosującej W celu u~talenia tożsamości. Od decyzji przewodnicząceG:' mo ż na się odwołać do komisji, która orzeka większością Słosów ostateoznie. W razie niejednomyślności orzeczenia, należy wnieść to do (trotokulu . . Zar zuty co do ' tożsamości osoby mogą być wnos;;:one ustnie

"

/.

,

I

~.

I

116 lUD ła

(;

piśmiennie ,

Dzi~nnik Praw. Poz. 46.

al.e tylko dDpóty, dopóki DSDba, D

Ng 18. którą

ChDdzi, me odd a·'

glosu.

J\rt. 69. Głosowanie odbyw~ się za por:nocą urzędDwych kart 0 0' glosowania. Karty muszą być jednakowe w całym okręgu wyborczym. Nak~żdej karcie dO' głosowania wydrukowane są numery porząd k D " we list kandydatów. , Dodatek Ng 3 przedstawia wzór karty głosowan i a. Karty do głesowania opatrzone są pieczęcią urZędDWą głównej komisji' wyborczej. Karty do głDsowania winny być sprzedawane w ciągu 5-ciu dn i przed wyborami w y.'olnym hąndlu i w lokalu wyborczym po cenie 5 fen _ (1 0 halerzy). '. J\rt. 70. GłDsowanie odbywa się w sposób następujący: wybDrca .. dO' lokalu wybDrczegD, udaje się dO' stołu. przy którym siedzi komisja wyborcza, i wymienia swe nazwisko. PO' sprawdzeniu przez człon­ ka, prowadzącego protDkuł, czy nazwiskO' wyborcy znajduje się na liście wyborców, wyborca otrzymuje kDpertę do głosDwania, wkłada w nią odrazu kartę i, zakleiwszy: wręcza przewodniczącemu kom isji. Ten, sprawd:ziwsiy stempel na kDpercie, wrzuca ją do urny wyborczej; jednocześnie inny członek komisji obok nazwiska wybDrcy czyni adnotację, że głos swó j j uż oddal, poczem wyborca Oddala się z sali.

WChDdząc

Wypełnienie karty do głosowania o'd bywa się za po mD cą tegO' numeru listy kandydatów, na który wybDrca chce Ddswój gIDS.

J\rt. 71.

podkreślenia dać

J\rt. 72. Przewodniczący nIe przyjmuje karty do głosowan i a , kt órą' wyb'o rca pragnąłby oddać bez włDżenia jej do koperty urzędowej; również nie przyjmuje kopert, oznaczonych jakimśkDlwiek znakiem poza ste mp~e m urzędowym ;

J\rt. 73. Z uderzeniem godziny dziesiątej wieczorerv przewodn iczący nakazuje zamknięcie lokalu wybDrczego. Odtąd mDgą grosować tylko wyborcy, którzy jeszcze przed uderzeniem godziny dz i esiątej znajdują się w lokalu wybDrczym. J\r:t. 74. Po ogłoszeniu przez przewDdniczącego, że u kończone, przewDdniczącypomiesza koperty, złDżone , do

glosDwan ie jest, urny wybo rczej,

pO'tzem liczy je, nie otwierając. Jednocześnie ustala się na podstawie notatek na liście wyborców li cz-I'!l bę wyborców, którzy głO'sowali. ' Gdyby liczba ta mimO' kilkakrDtnego liczenia różniła się Dd I.:czby kDpert, wyjętych z urny, należy tO' w prDtokule zaznaczyć, pDdając OkD nCznDś ci, mogące wyjaśnić przyczynę niezgDdności.

f) S t w i e r d z e n i e w y n i k u g I D S D W a n i a w k D m i s j i m i e j s c D W e j.

J\rt. 75. Natychmiast po ukońCzeniu glosDwania komisja przyst ępuje dO' Dbliczenia głosów, oddanych na poszczególne listy kandydatów. J\rt. 76. Nieważne są: 1) kar!)' dO' głDsowania, włDżDne nie do ur zę­ dDwnie ostemplow~nej koperty lub też kDperty oznaczonej znakiem odróż­ niaJącym; 2) karty do głosowania nię ostemplDwane urzędDwym znakie m

I

ot

'

/

11. 7

Dziennik Praw. Poz. 46. 7

lub też opatrzone znakiem ' odróżniającym; 3) karty dOI głosowania puste, oraz 4) karty do głosowania, nie wypełnione w sposób właściwy, w myśl art . 71 .

•

I\rt. 77. Nieważność oddanych kart sprawdza główna komisja w ybor cza. Orzeczenie jej sprawdza, w razie wniesienia protestu .p rzeciwko w yborowi, Sąd Najwyższy . .

..

Art. 78. Karty do glos~wania. które na podstaw ie a rt. 76 zosta ły prze z komisjE'! miejscową unieważnione, należy oznaczyć numeramI P9rządko w em i i dołączyć do protokulu wraz z kopertam i. .,

I\rt. 79. Protokuł musi być podpisany prz e z wszy s tkich członk ów komisJI I przedstawicieli poszczególnych grup wyborców J łąc z nie z ka rta m i do głosowania oraz z listami wyborców, po staranne m zapieczę towa niu i ostemplowaniu, odesłany natychmiast do głównej kom Isji wyborczej. Każdy członek komisji, j eżeli uważa , że protokół n ie Jest zgodny z rzeczywistością, ma prawo swoje ośwIadczenie podyktować I załącz y ć nc.> piśmie do protokułu. g)

St

IN

ie r d z e n ie w

~

n i k u g ł o s o IN a n i a w c a ł y m w y b o r c z y m.

o

kr ę

gu

I\rt. BO. Posiedzenie głównej komisji wybo rczej, w celu ustalen ia wy· n iku ~osowania, odbywa się najpóźniej na trzeci dZień po g losowaniu w po · szczegolnych obwodach glosowania. O m iejscu i czas ie t e go fJosi e d ze n iz' powin~i być zawiadomieni, co najmniej n a 24 godziny przed term ine m , członkowie komisji i pełnomocnicy grup wyborczych. . I\rt. 81. Główna komisja wyborcza po obl iczeniu gło s ów, odda nyc h n a poszczególne ' listy kandydatów, przystępuje do rozdzielenia mand ató w· poselskich między Roszczególne li s ty. Sposób wyliczeń wykaZUje dodatek NQ 5.

I\rt. 82. Z czynności giówneJ komisjI wyborczej s p is uje się protok uL W protokule powinny być umieszczone wszystkie oblIczenia, dokonane przy ' obrachowywaniu głosów. · I\rt. 83. Po ustaleniu treści i protokułu przewodnicz ą cy głównej ko m is ji wyborczej ogłasza wynik głósowania i podaje do w I adomo ści w dzie nniku ' miejscowym lub w inny sposób, LJżywany zwykle w tej miejscowości.

, ,

,

J\rt. 84. Dla każdego z wybranych posłów prze w odn i czący głó wne} komisji wyborczej wystawi bezzwłocznie list wierzytelny, podpisany p rzez członków komisji wyborczej, a zawierający: 1) nazwę okręgu wyborczego. 2) dzie ń wyborów, 3) imię i nazwi sko. zawód, miejsce zamieszkania i wiek wybranego.

I\rt. ą5. Po wystawieniu listów wierzytelnych protokuł zostaje odcz ytany "j podpisany przez członków komisji wyborczej. I\rt. 86. Protokuł wraz z aktami wyborczemi poszczególnych . ko m is ji wyborczych i kartami do glosowania powinien być opieczętowany, opa trzony napisem, oznaczającynv zawartość i odesłany do pierwszego prezesa Sądu Najwyższego.

Odpis uwierzytelniony · protokułu kancelarji Izby Poselskiej.

przewodniczący

prześle

naczelnikowL

. l

" 118

.'

".

Dziennik Praw. Poz. 46.

h)

1

NI? 18.

K o s z t a w y b o r c z e.

•

I\rt. 87. Wszystkie wydatki, połączone z przeprowadzeniem wyborów, p onosi pąństwo t z wyjątkiem kosztu kart do . glosowania. Dostarczenie urny, lokalu. sprz~tów i przyborów- do pisania dla komisji wyborqej jest obowiązkiem gminy. w obr~bie której komisja urz~duje.

i

ROZDZlflt V.

Sprawdzanie

ważności

.

mandatów.

! F\'rt. 88. W ciągu 14 dni po ogłoszeniu wyniku głosowania przez głów­ n ą komisję wyborczą każd y obywatel może wnieść protest przeciwko wybo ro wi. Protest winien być wni esiony w dV)luch egzemplarzach na r~ce pr zewodniczące g o głównej komisji wyborczej.

,

Art . 89. Przewodniczący głównej komisji . wyborczej ogłasza natych~,

,.

mi as t w dzienn iku urz~do w ym państwa i w dzienniku miejscowym. że prot est zost al wniesiony, wyznacza j ąc dzie,sięciodniowy termin do wnoszenia zar.zutów przeci wko treści protestu. Przed upływem tych dziesi~ciu dni wolno k ażd e mu w yborcy przeg l ądać protest w lokalu komisji i czynić z nieg o odpis y. p oczem pro test wraz z zarzutami są przesyłane do Sądu Najw*,ższe g o, dr ugi z aś egzemp larz komisja glówna przesyła do kancelarji Sej m u.

Art. 90. O w ażności wyborów, zaprotestowanych według art. 88, rozsr.r zyga Sąd N ajwy ższ y , bez kosztów dla stron, w przeciągu sześciu miesi~cy c d dn ia wyboru. J\rt . 91. S ą d Najwyższy , działając w ch::lrakt'erze trybunału wyborczego, w ko m plecie trzech członków tego Sądu.

ur ~ęduje

J\rt. 92. Sąd Najwyższy jest sądem wyłącznie c zen iu p rawa przy badaniu protestów wyborczych.

orzekającym

o przekro-

J\rt . 93. Jeżeli. wskutek pogwałceni;; obowiązku urze:dowego przez kom:sji wyborczej, głoso~anie zostało w całości lub IN niektórych obwodach głosowania unieważnione, winny może być skazany na zapłace­ n ie kosztów ponownego głosowania I,ub też czę~ci tych kosztów . Koszta te wpłaci skazany w kwocie, przez sąd oznaczonej, dCl kasy państwowej, wzgl~ - • dnie grllinl1ej . Do orzekania w tych sprawach powolany jest miejscowy sąd pokoju, względnie sąd powiatowy. I członka

J\rt. 94. Posiedzenia Sądu Najwyższego w sprawach, doty'czących wyborów, odbywają się publicznie. J\rt. 95 . . Najdalej na siedemnasty dzień po dniu wyborów' Sąd Płaj­ wykaz wyborów zaprotestowanych i prześle go do prezydjum Sejmu. wyższy sporządzi

. I\rt. 96. Ważność wyborów niezaprotestowanych rozważy Sejm nah późf.liej w przeciągu dwuch miesięcy. W wypad~", zakwestjoAO'wania. wy.boru

pasła, mimo braku protestu, Sejm oddaje spraw~ ao zbadaf1ia i ro1zstrzy'gnię­ cia ~ądowi Najwyższemu.

~

"

.

\

.I Dziennik Praw. Poz. 46.

Ni 18.

•

119

ROZOZIf\Ł VI. U~rata I\rt~ 97. poseł, n/e był utracił.

i

zastąpienie mandat~.

Mandat poselski zostaje unieważniony. jeżeli wybieralny według art. 7 i 8, albo póżniej prawo ' I

się okaże, że wybieralnoś ci?

!

Rrt. 98. Sąd 'Najwyższy może unieważnić wybór: 1) jeżeli zostanie stwierdzone, że w danym okręgu wyborczym mandat poselski został uzyskany przy użyciu przekupstw, wymuszeń, fałszu !'Sb' jakichkolwiek podejść; . 2) jeżeli w postępowaniu wyborczem przepisy nin ie jszej ordynacji wyborczej nie były przestrze,g ane. Rrt. 99.

Jeżeli

ten s~tn kandydat, będzie wybrany więcej niż w jed-

okręgu. powinien oświadczyć, z którego okręgu wybór przyjmuje, najpóźniej na pierwszem posiedzeniu nowo wybranej Izby. W przeciwnym razie losowanie, dokonane przez marszałka Izby na publicznem posiedzeniu , rozstrzyga. z którego okręgu poseł ma mandat zatrzymać.

nym

Rrt. 100. W razie unieważnienia wyboru według art. 98, o ile Sąd' tlajwyiszy orzecze, że nie może mieć zastosowania art. 101, minister spraw wewnętrznych zarządzi wybór ponowny w okręgu lub obwodzie, gdzie prawo zosta,ło przekroczone. w ciągu 15 dni od unieważnienia. Wybór ten może być przeprowadzony przez te same komisje wyborcze i na podstawie tych samych list wyborców, co wybór poprzedni. Rrt. ł01. W pozostałych wypadkach unieważnieni'a lub ustania man dGltu posla główna komisja wyborcza ogłosi o wstąpien i u na jego miejsce kolejnego kandydata z tej samej listy kandydatów i wystawi mu list wie ·

rzytelny.

•

I;