EMO UMACL_zaj. 3

UMACL UWIST (University of Wales Institute of Science and Technology) Mood Adjective Check List Matthews, Jones, Chamberlain (1990) w adaptacji Ewy Goryńskiej

EMOCJE – NASTRÓJ - UCZUCIA 

cechują się rdzennym afektem, który obejmuje dwa procesy: - przyjemność - aktywację



rdzenny afekt zależy od wielu czynników, m. in. warunków atmosferycznych, rytmów dobowych, czynników psychofizycznych

EMOCJA   



złożony system ocena zmiany psychofizjologiczne, afektywne, poznawcze aspekt behawioralny i samokontrola

UCZUCIE 

rozciągnięty w czasie rdzenny afekt, który w wyniku oceny poznawczej, jaką uruchomił, został powiązany z jakimś obiektem

NASTRÓJ  

  

przedłużający się rdzenny afekt umiarkowany czas trwania (nawet do kilku dni) brak obiektu lub quasi-obiekt brak adresata cykliczne (dobowe) wzorce zmiany nastroju

NASTRÓJ w UMACL 

  

doświadczenie afektywne o umiarkowanym czasie trwania (co najmniej kilka minut) niezwiązane z obiektem lub związane z quasi-obiektem, obejmujące trzy wymiary rdzennego afektu: pobudzenie napięciowe (lękotwórcze) pobudzenie energetyczne (energia do działania) ton hedonistyczny (subiektywne odczucie przyjemności-nieprzyjemności)

PODSTAWY TEORETYCZNE UMACL 

Sjoberg, Svensson i Persson (1979) Thayer (1978)



trójczynnikowa struktura afektu



ORYGINALNA WERSJA UMACL  

 

48 itemów 3 odrębne czynniki: - napięciowy (16 itemów) - hedonistyczny (12 itemów) - energetyczny (15 itemów) czynnik złości (5 itemów) czynnik ogólnego pobudzenia (zawierający itemy z czynników napięciowego i energetycznego)

ORYGINALNA WERSJA UMACL 



skrócona wersja: 24 itemy – trzy czynniki (TH, PE, PN) najlepiej dopasowane do danych jest rozwiązanie 3-czynnikowe (na podstawie VSS – wskaźnika dobroci dopasowania)

ORYGINALNA WERSJA UMACL Skala

Rzetelność (α)

Korelacje PE

PN

Neurotyzm Psychotyzm EPQ EPQ

Pobudzenie Energetyczne

0,88

-0,25

Pobudzenie Napięciowe

0,86

Ton Hedonistyczny

0,88

0,43

-0,37 -0,46

Ogólne Pobudzenie

0,75

0,71

0,65

0,54

POLSKA ADAPTACJA UMACL 





pierwszy etap – konstrukcja polskiej wersji na podstawie pełnej wersji angielskiej, przy zastosowaniu backtranslation drugi etap – opracowanie ostatecznej wersji skali (weryfikacja trójczynnikowego modelu, ponowne sprawdzenie trafności i rzetelności) trzeci etap – badania normalizacyjne i walidacyjne w celu opracowania właściwości psychometrycznych

PROCEDURA BADANIA    



 

29 itemów (TH-10, PE-10, PN-9) „Przy każdym przymiotniku zaznacz krzyżykiem odpowiedź, która najlepiej opisuje Twój obecny nastój” czas wypełniania nieograniczony (zazwyczaj ok. 10 min.) standard badań kwestionariuszowych: nawiązanie kontaktu, wyjaśnienie celu badania, uzyskanie zgody na badanie przy badaniu grupowym dopuszcza się głośne odczytanie instrukcji, przy indywidualnym nie jest to konieczne w badaniach anonimowych badani uzyskują wyższe PN, niższe TH i PE niż w badaniach imiennych wynik surowy odnoszony do norm wiekowo-płciowych

ZMIENNE DEMOGRAFICZNE A WYNIKI UMACL  

płeć - kobiety uzyskują wyższe wyniki w skali PN niż mężczyźni wiek:

KOBIETY

MĘŻCZYŹNI

- PE spada z wiekiem - TH obniża się po 44 rż. i pozostaje niezmienny do późnej starości - PN wyższe u kobiet po 44 rż. niż u młodszych, ale potem jego poziom się nie zmienia

- PN wzrasta po 69 rż.



wykształcenie - w grupie 18-44 i 45-69: im wyższy poziom wykształcenia, tym wyższe TH i PE, tym niższe PN - w grupie 70-79: im wyższy poziom wykształcenia, tym wyższe PE, tym niższe PN

ZWIĄZKI Z INNYMI KONSTRUKTAMI 



Kwestionariusz Osobowości 16PF Cattella - wyraźne korelacje między nastrojem a czynnikiem C (stabilność emocjonalna): dodatnie z TH i PE, ujemne z PN Kwestionariusz Samooceny MSEI O’Briena i Epsteina - korelacje między ogólną samooceną i poszczególnymi czynnikami: dodatnie z TH i PE, ujemne z PN

ZASTOSOWANIE UMACL    



badania nad dynamiką nastroju szczególnie dla osób w wieku 16-44, w mniejszym stopniu dla osób starszych diagnozowanie osób z zaburzeniami nastroju w badaniach naukowych do wyodrębniania osób różniących się nastrojem na trzech wymiarach – nastrój jako zmienna zależna lub niezależna badanie stanu nastroju (czyli aktualnego nastroju)