Excel 2010 PL cwiczenia praktyczne dla bystrzakow

Idź do • Spis treści • Przykładowy rozdział Katalog książek • Katalog online • Zamów drukowany katalog Twój koszyk • Dodaj do koszyka Cennik i informacje • Zamów informacje o nowościach • Zamów cennik Czytelnia • Fragmenty książek online

Kontakt Helion SA ul. Kościuszki 1c 44-100 Gliwice tel. 32 230 98 63 e-mail: [email protected] © Helion 1991–2011

Excel 2010 PL. Ćwiczenia praktyczne dla bystrzaków Autor: Colin Banfield, John Walkenbach Tłumaczenie: Maria Chaniewska ISBN: 978-83-246-2902-2 Tytuł oryginału: Excel 2010 For Dummies Quick Reference Format: 180×235, stron: 232

Poznaj możliwości Excela, zabłyśnij w pracy! • Jak stworzyć pierwszy arkusz kalkulacyjny? • Jak przygotować elegancki i czytelny wykres? • Jak przeprowadzić analizę za pomocą tabel przestawnych? Microsoft Word, Excel i PowerPoint to znana i najbardziej ceniona trójka pakietu Microsoft Office. Niniejsza książka poświęcona jest Excelowi – aplikacji, która nie boi się mozolnych i skomplikowanych obliczeń na ogromnej ilości danych. Narzędzie to zdobyło uznanie studentów, księgowych, analityków i prezesów. Żaden inny program nie pozwoli Ci w tak krótkim czasie przygotować eleganckiego raportu, bogatego w wykresy i – co najważniejsze – celne wnioski. Książka z serii Dla bystrzaków gwarantuje, że wiedza w niej zawarta jest przedstawiona w przejrzysty, łatwy do zrozumienia sposób. Wśród zamieszczonych tu informacji znajdziesz zarówno te podstawowe, poświęcone elementarnym zadaniom wykonywanym w czasie pracy z najnowszą wersją Excela, jak i te bardziej zaawansowane, dzięki którym wyciśniesz jeszcze więcej z Twoich arkuszy Dowiesz się, jak używać formuł i funkcji oraz tworzyć analizy na podstawie tabel przestawnych. W trakcie lektury opanujesz także metody opracowywania eleganckich i czytelnych wykresów oraz filtrowania i sortowania danych. Autorzy książki – Colin Banfield oraz John „Mr. Spreadsheet” Walkenbach – zapewnią Ci moc wrażeń oraz wiedzę na najwyższym poziomie. John napisał ponad pięćdziesiąt książek poświęconych Excelowi, a Colin Banfield wykorzystuje ten program do najbardziej wymyślnych zadań nie od dziś! • Podstawy pracy z programem Excel 2010 • Szybka nawigacja po dokumencie z wykorzystaniem myszki i klawiatury • Zarządzanie skoroszytami • Arkusze robocze i ich grupowanie • Wprowadzanie i edycja danych • Wycofywanie zmian i pomyłek • Formuły i funkcje • Wykorzystanie nazw, nazywanie zakresów komórek • Sprawdzanie specyficznych błędów arkusza • Śledzenie zależności komórek • Wartości błędów formuł • Formatowanie danych • Metody tworzenia wykresów • Praca z tabelami • Analiza danych za pomocą tabel przestawnych • Sortowanie i filtrowanie danych Excel 2010 – to wcale nie jest trudne!

Spis treci O autorach .............................................................................................................................. 13 Podzikowania od autorów ..................................................................................................... 15 Jak uywa tej ksiki ............................................................................................................ 17 Cz 1: Zapoznanie z programem Excel 2010 ........................................................................ 19 Podstawy programu Excel 2010 .................................................................................................................... 20 Formuy ................................................................................................................................................... 20 Aktywna komórka i zakresy ....................................................................................................................... 20 Zapoznanie z oknem Excela 2010 ................................................................................................................. 21 Przenoszenie, zmiana rozmiarów i zamykanie okien .................................................................................... 22 Wychodzenie z Excela .............................................................................................................................. 22 Nawigacja za pomoc myszy i klawiatury ........................................................................................................ 22 Uywanie myszy ....................................................................................................................................... 22 Uywanie klawiatury ................................................................................................................................. 23 Wprowadzenie do Wstki ............................................................................................................................ 25 Podzia Wstki na czci ......................................................................................................................... 25 Zmienianie rozmiaru Wstki .................................................................................................................... 27 Podpowiedzi dotyczce klawiatury ............................................................................................................. 28 Ukrywanie polece Wstki ...................................................................................................................... 29 Wprowadzenie do paska narzdzi Szybki dostp ............................................................................................. 29 Widok Backstage .......................................................................................................................................... 30 Podgld formatowania na ywo ...................................................................................................................... 31 Formatowanie z wykorzystaniem motywów ...................................................................................................... 32 Szukanie pomocy .......................................................................................................................................... 33

Cz 2: Zarzdzanie skoroszytami ......................................................................................... 37 Uaktywnianie skoroszytu ............................................................................................................................... 38 Automatyczne porzdkowanie okien ............................................................................................................... 38 Zmiana domylnej lokalizacji pliku ................................................................................................................. 38 Zamykanie skoroszytu ................................................................................................................................... 39 Porównywanie dwóch skoroszytów ................................................................................................................. 39 Tworzenie nowego (pustego) skoroszytu ......................................................................................................... 40 Tworzenie wielu okien (widoków) dla skoroszytu ............................................................................................ 40 Otwieranie nierodzimych plików .................................................................................................................... 41

6 Excel 2010 PL. wiczenia praktyczne dla bystrzaków Otwieranie skoroszytu ................................................................................................................................... 41 Otwieranie skoroszytu za pomoc okna dialogowego Otwieranie .................................................................. 42 Otwieranie ostatnio uywanych skoroszytów ............................................................................................... 43 Modyfikowanie ustawie zabezpiecze w Centrum zaufania ........................................................................ 44 Ochrona i usuwanie ochrony ze skoroszytu ..................................................................................................... 44 Zabezpieczenie skoroszytów przed nieautoryzowanymi uytkownikami ......................................................... 45 Zabezpieczanie i usuwanie zabezpiecze struktury lub okna skoroszytu ........................................................ 45 Odzyskiwanie niezapisanego pliku ................................................................................................................. 46 Przegldanie waciwoci skoroszytu ............................................................................................................... 47 Zapisywanie skoroszytów .............................................................................................................................. 47 Zapisywanie skoroszytu ............................................................................................................................ 48 Zapisywanie skoroszytu pod inn nazw .................................................................................................... 48 Zapisywanie skoroszytu w nierodzimym formacie pliku ............................................................................... 49 Wspódzielenie skoroszytów ........................................................................................................................... 50 Przeczanie pomidzy otwartymi skoroszytami ............................................................................................... 50 Praca z szablonami skoroszytów ..................................................................................................................... 50 Tworzenie szablonu skoroszytu .................................................................................................................. 51 Tworzenie skoroszytu z szablonu ............................................................................................................... 51

Cz 3: Praca z arkuszami roboczymi .................................................................................... 53 Aktywacja arkusza ........................................................................................................................................ 54 Dodawanie nowego arkusza roboczego ........................................................................................................... 54 Zmienianie nazwy arkusza ............................................................................................................................. 54 Kolorowanie karty arkusza ............................................................................................................................. 55 Kopiowanie lub przenoszenie arkusza ............................................................................................................. 55 Usuwanie arkusza ......................................................................................................................................... 56 Blokowanie tytuów wierszy lub kolumn .......................................................................................................... 56 Grupowanie i rozgrupowywanie arkuszy ......................................................................................................... 57 Grupowanie arkuszy ................................................................................................................................. 57 Rozgrupowywanie arkuszy ........................................................................................................................ 58 Ukrywanie i odkrywanie arkusza roboczego .................................................................................................... 58 Zabezpieczanie arkusza roboczego ................................................................................................................. 59 Dzielenie okienek .......................................................................................................................................... 60 Wyczanie linii siatki .................................................................................................................................... 60 Korzystanie z widoku penoekranowego .......................................................................................................... 61 Powikszanie arkusza .................................................................................................................................... 61

Cz 4: Wprowadzanie i edycja danych arkusza ................................................................... 63 Kopiowanie komórek i zakresów ..................................................................................................................... 64 Kopiowanie komórki do innej komórki lub zakresu ...................................................................................... 65 Kopiowanie zakresu do innego zakresu ...................................................................................................... 65 Kopiowanie danych do innego arkusza lub skoroszytu ................................................................................. 66 Kopiowanie wielu komórek lub zakresów do innego zakresu ......................................................................... 67 Usuwanie caych wierszy i kolumn .................................................................................................................. 68 Edycja zawartoci komórki ............................................................................................................................. 68 Wpisywanie danych do zakresu ...................................................................................................................... 70 Wprowadzanie danych do konkretnego zakresu .......................................................................................... 70 Wpisywanie tych samych danych do zakresu komórek ................................................................................. 71

Spis treci Wpisywanie dat i godzin ............................................................................................................................... 71 Wprowadzanie konkretnych dat i godzin .................................................................................................... 71 Wprowadzanie biecej daty lub godziny ................................................................................................... 72 Wprowadzanie formu ................................................................................................................................... 72 Rczne wprowadzanie formu .................................................................................................................... 73 Wprowadzanie formu przez wskazywanie .................................................................................................. 74 Wprowadzanie tekstu .................................................................................................................................... 75 Wpisywanie tekstu do komórek .................................................................................................................. 75 Uzupenianie wpisów tekstowych za pomoc Autouzupeniania ................................................................... 76 Wprowadzanie wartoci ................................................................................................................................. 76 Wprowadzanie wartoci do komórek .......................................................................................................... 76 Wprowadzanie uamków ........................................................................................................................... 77 Usuwanie danych z komórek i zakresów ......................................................................................................... 77 Wypenianie serii .......................................................................................................................................... 78 Wprowadzanie serii przyrostowych wartoci lub dat .................................................................................... 78 Wprowadzanie serii tekstu ......................................................................................................................... 79 Wstawianie lub usuwanie caych wierszy i kolumn ........................................................................................... 79 Wstawianie caych wierszy i kolumn ........................................................................................................... 79 Usuwanie caych wierszy i kolumn ............................................................................................................. 80 Przenoszenie komórek i zakresów ................................................................................................................... 80 Przenoszenie danych do nowej lokalizacji w tym samym arkuszu .................................................................. 80 Przenoszenie danych do innego arkusza lub skoroszytu ................................................................................ 81 Zastpowanie zawartoci komórki .................................................................................................................. 82 Szukanie danych do zastpienia ..................................................................................................................... 82 Zaznaczanie komórek i zakresów ................................................................................................................... 83 Zaznaczanie komórki ................................................................................................................................ 84 Zaznaczanie zakresu ................................................................................................................................. 84 Zaznaczanie niecigych zakresów ............................................................................................................. 84 Zaznaczanie caych wierszy i kolumn ......................................................................................................... 85 Zaznaczanie zakresu w wielu arkuszach (trójwymiarowego) ......................................................................... 85 Transpozycja zakresu .................................................................................................................................... 86 Wycofywanie zmian i pomyek ....................................................................................................................... 86 Walidacja wpisu danych ................................................................................................................................ 87

Cz 5: Uywanie formu i funkcji ......................................................................................... 89 Odwoania bezwzgldne, wzgldne i mieszane ................................................................................................ 90 Podstawy formu ........................................................................................................................................... 90 Zmiana momentu obliczania formu ............................................................................................................... 91 Konwersja formu na wartoci ........................................................................................................................ 92 Edycja funkcji w formuach ............................................................................................................................ 92 Wprowadzanie funkcji do formu .................................................................................................................... 93 Rczne wprowadzanie funkcji .................................................................................................................... 93 Uywanie narzdzia Autosumowanie ......................................................................................................... 94 Korzystanie z Biblioteki funkcji .................................................................................................................. 94 Modyfikacja odwoania do zakresu uytego w funkcji ....................................................................................... 95 Odwoania do komórek i zakresów w innych skoroszytach ................................................................................ 96 Odwoania do komórek w innych skoroszytach ............................................................................................ 96 Zarzdzanie czami ................................................................................................................................. 97 Odwoania do komórek i zakresów w innych arkuszach .................................................................................... 98

7

8 Excel 2010 PL. wiczenia praktyczne dla bystrzaków Cz 6: Tworzenie i uywanie nazw ..................................................................................... 101 Zalety nazywania komórek i zakresów .......................................................................................................... 102 Stosowanie nazw do istniejcych odwoa do komórek ................................................................................... 102 Tworzenie nazw .......................................................................................................................................... 103 Tworzenie nazwy za pomoc okna dialogowego Nowa nazwa .................................................................... 103 Tworzenie nazwy za pomoc pola nazwy .................................................................................................. 104 Tworzenie nazw z etykiet wierszy i kolumn ............................................................................................... 104 Tworzenie nazw poziomu arkusza ............................................................................................................ 105 Tworzenie nazw wieloarkuszowych .......................................................................................................... 106 Usuwanie nazw .......................................................................................................................................... 106 Edycja nazw ............................................................................................................................................... 107 Zarzdzanie nazwami ................................................................................................................................. 107 Nazywanie staych i formu .......................................................................................................................... 108 Wklejanie nazw do formuy .......................................................................................................................... 109

Cz 7: Inspekcja pracy ...................................................................................................... 111 Sprawdzanie specyficznych bdów arkusza .................................................................................................. 112 Sprawdzanie poprawnoci w tle ............................................................................................................... 112 Rczne sprawdzanie poprawnoci ............................................................................................................ 113 Sprawdzanie pisowni .................................................................................................................................. 113 Tworzenie tabeli nazw ................................................................................................................................. 114 Wywietlanie formu w arkuszu .................................................................................................................... 114 Szacowanie czci formuy ........................................................................................................................... 114 Znajdowanie konkretnych danych ................................................................................................................ 115 Obsuga odwoa cyklicznych ...................................................................................................................... 117 Znajdowanie bdów przez zaznaczanie specjalnych komórek ......................................................................... 118 ledzenie zalenoci komórek ....................................................................................................................... 119 ledzenie poprzedników i zalenoci ........................................................................................................ 119 ledzenie wartoci bdów formu ............................................................................................................ 120 Wartoci bdów formu ............................................................................................................................... 121 Korzystanie z komentarzy komórek ............................................................................................................... 121 Dodawanie komentarza komórki .............................................................................................................. 122 Edycja komentarza komórki ..................................................................................................................... 122 Wywietlanie komentarzy komórek ........................................................................................................... 122 Korzystanie z okna czujki ............................................................................................................................ 123 Wywietlanie i dodawanie komórek do okna czujki .................................................................................... 123 Usuwanie komórek z okna czujki ............................................................................................................. 124

Cz 8: Formatowanie danych ............................................................................................. 125 Dodawanie obramowa do komórki lub zakresu ............................................................................................ 126 Wyrównanie zawartoci komórek .................................................................................................................. 126 Zmiana wygldu zawartoci komórki ............................................................................................................ 127 Kopiowanie formatów ................................................................................................................................. 128 Formatowanie oparte na zawartoci komórki lub zakresu ................................................................................ 129 Formatowanie oparte na wartociach poszczególnych komórek ................................................................... 129 Formatowanie oparte na wartociach w zakresie ........................................................................................ 130 Stosowanie wielu formatów warunkowych do komórki lub zakresu .............................................................. 131 Edycja lub usuwanie formatu warunkowego .............................................................................................. 133

Spis treci Formatowanie liczby .................................................................................................................................... 133 Uywanie wbudowanych formatów liczbowych Excela .............................................................................. 133 Tworzenie niestandardowych formatów liczbowych ................................................................................... 134 Formatowanie zakresu za pomoc wizualizacji porównawczych ....................................................................... 135 Korzystanie z wizualizacji w celu porównania wartoci w zakresie ............................................................... 135 Modyfikacja wizualizacji zakresu .............................................................................................................. 136 Ukrywanie zawartoci komórki ..................................................................................................................... 138 Ukrywanie i odkrywanie kolumn i wierszy ..................................................................................................... 138 Ukrywanie kolumn i wierszy .................................................................................................................... 138 Odkrywanie kolumn i wierszy .................................................................................................................. 139 Modyfikacja rozmiaru komórki ..................................................................................................................... 139 Zmiana szerokoci kolumny ..................................................................................................................... 140 Zmiana wysokoci wiersza ....................................................................................................................... 140 Korzystanie ze stylów komórek ..................................................................................................................... 141 Zastosowanie predefiniowanego stylu komórki .......................................................................................... 142 Modyfikacja istniejcego stylu .................................................................................................................. 142 Tworzenie wasnego stylu komórki ........................................................................................................... 143 Kopiowanie (scalanie) stylów komórek z innego skoroszytu ........................................................................ 143

Cz 9: Podgld i drukowanie ............................................................................................. 145 Dostosowywanie ustawie strony i drukarki ................................................................................................... 146 Okrelanie opcji strony i drukarki ............................................................................................................. 146 Podgld stron ......................................................................................................................................... 147 Zmiana trybu wywietlania arkusza .............................................................................................................. 148 Obsuga podziaów stron ............................................................................................................................. 148 Rczne wprowadzanie podziaów stron .................................................................................................... 148 Rczne usuwanie podziaów stron ............................................................................................................ 150 Podgld i regulacja podziaów stron ......................................................................................................... 150 Wstawianie nagówka i stopki ...................................................................................................................... 151 Wybór predefiniowanego nagówka lub stopki ........................................................................................... 151 Tworzenie wasnego nagówka lub stopki ................................................................................................. 152 Stosowanie wielu nagówków i stopek w raportach .................................................................................... 153 Okrelanie obszaru wydruku ........................................................................................................................ 154 Okrelanie opcji wydruku arkusza ................................................................................................................ 155 Drukowanie linii siatki oraz nagówków wierszy i kolumn ........................................................................... 155 Drukowanie etykiet danych wiersza lub kolumny na kadej stronie ............................................................. 155 Wybór rozmaitych opcji drukowania arkusza ............................................................................................ 156

Cz 10: Tworzenie wykresów danych ................................................................................ 157 Budowa wykresu ......................................................................................................................................... 158 Aktywacja wykresu ...................................................................................................................................... 159 Dodawanie kontekstu do liczb za pomoc wykresów przebiegów w czasie ........................................................ 159 Tworzenie wykresu przebiegu w czasie ..................................................................................................... 160 Grupowanie i rozgrupowywanie wykresów przebiegu w czasie .................................................................... 161 Modyfikacja zakresu danych lub lokalizacji wykresu przebiegu w czasie ...................................................... 161 Umieszczanie dodatkowych elementów na wykresie przebiegu w czasie ....................................................... 162 Formatowanie i zmiana typu wykresu przebiegu w czasie ........................................................................... 162 Stosowanie opcji osi wykresu przebiegu w czasie ....................................................................................... 163

9

10 Excel 2010 PL. wiczenia praktyczne dla bystrzaków Dodawanie nowej serii danych do wykresu .................................................................................................... 163 Dodawanie tytuu do wykresu ...................................................................................................................... 164 Zmiana typu wykresu dla istniejcego wykresu lub serii danych ...................................................................... 165 Tworzenie wykresu ..................................................................................................................................... 165 Tworzenie i uywanie szablonu wykresu ....................................................................................................... 167 Wywietlanie tabeli danych na wykresie ........................................................................................................ 167 Wywietlanie etykiet danych na wykresie ....................................................................................................... 167 Formatowanie elementu wykresu .................................................................................................................. 168 Obsuga brakujcych danych oraz wykrelanie danych ukrytych ...................................................................... 169 Wstawianie i modyfikacja legendy wykresu .................................................................................................... 169 Dodawanie legendy do wykresu ............................................................................................................... 170 Zmiana nazw (tytuów) na legendzie wykresu ........................................................................................... 170 Modyfikacja osi wykresu .............................................................................................................................. 170 Zmiana rozmiaru, przenoszenie, kopiowanie i usuwanie zagniedonego wykresu ............................................ 171 Zmiana rozmiarów, przenoszenie i usuwanie elementu wykresu ...................................................................... 172 Zaznaczanie elementu wykresu .................................................................................................................... 172 Aktualizowanie zakresu danych ródowych dla wykresu lub serii danych ........................................................ 173

Cz 11: Praca z tabelami ................................................................................................... 175 Budowa tabeli ............................................................................................................................................. 176 Konwersja tabeli na zakres ........................................................................................................................... 177 Tworzenie tabeli ......................................................................................................................................... 177 Formatowanie tabeli .................................................................................................................................... 177 Stosowanie nowego stylu do tabeli ........................................................................................................... 178 Formatowanie oparte na zawartoci komórki lub kolumny .......................................................................... 178 Wstawianie wiersza sumy do tabeli ............................................................................................................... 178 Wstawianie i usuwanie wierszy i kolumn tabeli .............................................................................................. 179 Dodawanie i usuwanie wierszy z tabeli ..................................................................................................... 179 Dodawanie i usuwanie kolumn tabeli ....................................................................................................... 179 Odwoania do danych tabeli w formuach ..................................................................................................... 180 Odwoania do danych tabeli spoza tabeli .................................................................................................. 180 Odwoania do danych tabeli za pomoc kolumny obliczeniowej ................................................................. 181 Usuwanie duplikatów wartoci z tabeli ......................................................................................................... 182 Zaznaczenie obszarów tabeli ........................................................................................................................ 183

Cz 12: Analiza danych za pomoc tabel przestawnych .................................................... 185 Budowa tabeli przestawnej .......................................................................................................................... 186 Dodawanie filtru raportu fragmentatora ........................................................................................................ 187 Tworzenie nowego fragmentatora ............................................................................................................ 187 Kopiowanie, przenoszenie i zmiana rozmiarów fragmentatora .................................................................... 188 Filtrowanie tabeli przestawnej za pomoc fragmentatora ............................................................................ 188 Formatowanie fragmentatora ................................................................................................................... 189 Wizanie fragmentatora z innymi tabelami przestawnymi ........................................................................... 190 Zmiana podsumowania danych tabeli przestawnej ......................................................................................... 191 Kopiowanie tabeli przestawnej ..................................................................................................................... 191 Tworzenie i uywanie wykresu przestawnego ................................................................................................ 192 Tworzenie wykresu przestawnego ............................................................................................................ 193 Uywanie wykresu przestawnego ............................................................................................................. 193

Spis treci Tworzenie raportu tabeli przestawnej ........................................................................................................... 194 Formatowanie raportu tabeli przestawnej ...................................................................................................... 195 Stosowanie nowego stylu do tabeli przestawnej ......................................................................................... 195 Formatowanie oparte na wartociach danych ............................................................................................ 195 Zmiana formatu liczbowego pola tabeli przestawnej .................................................................................. 196 Grupowanie elementów tabeli przestawnej .................................................................................................... 197 Tworzenie grupy daty ............................................................................................................................. 197 Tworzenie grupy liczb ............................................................................................................................. 198 Tworzenie grupy tekstów ......................................................................................................................... 198 Modyfikacja raportu tabeli przestawnej ......................................................................................................... 199 Modyfikacja ukadu raportu ..................................................................................................................... 199 Modyfikacja struktury raportu .................................................................................................................. 200 Wywietlanie i ukrywanie sum czciowych i cakowitych ........................................................................... 200 Rozwijanie i zwijanie poziomów elementów pól ........................................................................................ 201 Odwieanie raportu tabeli przestawnej ........................................................................................................ 201 Zmiana nazwy tabeli przestawnej ................................................................................................................. 201 Stosowanie niestandardowych oblicze ......................................................................................................... 202

Cz 13: Sortowanie i filtrowanie danych .......................................................................... 205 Tworzenie niestandardowej listy sortowania .................................................................................................. 206 Filtrowanie raportu tabeli przestawnej .......................................................................................................... 207 Filtrowanie tabeli przestawnej na podstawie poszczególnych elementów pól ................................................ 207 Filtrowanie tabeli przestawnej na podstawie wyszukiwania tekstu pola ........................................................ 208 Filtrowanie tabeli przestawnej na podstawie typu danych pola .................................................................... 208 Czyszczenie filtrów tabeli przestawnej ....................................................................................................... 209 Filtrowanie danych w tabeli ......................................................................................................................... 209 Filtrowanie tabeli na podstawie wpisów poszczególnych kolumn ................................................................. 209 Filtrowanie tabeli na podstawie wyszukiwania tekstu kolumny .................................................................... 210 Filtrowanie tabeli na podstawie typu danych kolumny ............................................................................... 212 Filtrowanie tabeli na podstawie koloru komórki ......................................................................................... 212 Czyszczenie filtrów tabeli ......................................................................................................................... 213 Sortowanie danych w tabeli przestawnej ....................................................................................................... 213 Sortowanie pola wiersza lub kolumny przy uyciu standardowych opcji ...................................................... 213 Sortowanie pola wartoci ......................................................................................................................... 214 Rczne sortowanie pola wiersza lub kolumny ............................................................................................ 214 Sortowanie pola wiersza lub kolumny przy uyciu niestandardowej kolejnoci sortowania ............................. 214 Sortowanie danych w tabeli ......................................................................................................................... 215 Sortowanie jednej kolumny na podstawie jej wartoci ................................................................................. 216 Sortowanie wielu kolumn na podstawie ich wartoci .................................................................................. 216 Sortowanie na podstawie niestandardowej kolejnoci sortowania ................................................................ 217 Sortowanie na podstawie koloru lub ikon formatowania warunkowego ........................................................ 218

Skorowidz ............................................................................................................................. 219

11

Cz 10

Tworzenie wykresów danych W tej czci:  dodawanie nowych serii danych do wykresu,  dodawanie kontekstu do liczb za pomoc wykresów przebiegu w czasie,  zmienianie typu wykresu dla istniejcego wykresu lub serii danych,  zmienianie i dodawanie elementów do wykresu,  formatowanie elementu wykresu,  modyfikowanie wspórzdnych wykresu.

W

ykres jest sposobem wizualnej prezentacji tabeli liczb. Wizualizacja pozwala np. na szybkie sprawdzenie tendencji, wzorców, anomalii lub porównanie wzgldnych wkadów rónych elementów. Excel zapewnia narzdzia do tworzenia rónorodnych wykresów.

158

Cz 10: Tworzenie wykresów danych

Budowa wykresu Przed utworzeniem pierwszego wykresu w Excelu pomocna bdzie znajomo  elementów wykresu. Rysunek 10.1 ilustruje najczstsze elementy, które moe zawiera wykres. Gdy tworzysz wykres, umie  tylko te elementy, których potrzebujesz, aby wyranie przedstawi swoje dane. Zbyt wiele informacji spowoduje, e wykres bdzie trudny do odczytania i zmniejszy jego uyteczno .

Rysunek 10.1

Oto opis elementów pokazanych na rysunku 10.1:

9 O pozioma: W wikszo ci wykresów ta o wy wietla etykiety kategorii. Kategoria jest

dowolnym elementem bez znaczenia liczbowego. Przykady kategorii to miesic, kwarta i produkt. Dla kategorii miesic etykietami mog by sty, lut, mar itd. Wykres wy wietla etykiety w równych odstpach na osi. Dla wykresów typu supkowego, punktowego XY i bbelkowego pozioma o wy wietla skal warto ci. Wykres moe mie osie poziome gówn i pomocnicz (nie pokazan na rysunku 10.1).

9 Tytu osi poziomej: Wy wietla nazw dla wy wietlanej kategorii. 9 O pionowa: W wikszo ci wykresów ta o wy wietla skal warto ci narysowanej serii danych. Dla wykresu supkowego wspórzdna pionowa wy wietla etykiety kategorii. Wykres moe mie gówn i pomocnicz o pionow.

9 Tytu osi pionowej: Wy wietla nazw skali warto ci, wzgldem której rysowane s serie.

9 Serie danych: Grupa warto ci (punktów danych) zwizana z kategori. Na przykad

planowana i rzeczywista sprzeda mog by dwoma seriami zwizanymi kategori miesic.

Aktywacja wykresu

9 Punkty danych: Warto ci zawizane z etykietami kategorii. Punktami danych s np. planowana i rzeczywista sprzeda wykre lona dla stycznia.

9 Etykiety danych: Etykiety zwizane z punktami danych na wykresie. Etykiety mog by np. warto ciami punktów danych.

9 Tabela danych: Seria danych przedstawiona w formie tabeli i umieszczona bezpo rednio pod poziom osi.

9 Tytu wykresu: Tytu, który nadae wykresowi. 9 Legenda: Grupa kluczy i napisów identyfikujcych kad seri danych na wykresie. 9 Linie siatki: Linie umieszczane na wykresie, aby uatwi odczyt warto ci danych lub

oddzielenie etykiet kategorii. Linie siatki mog rozprasza i dlatego powinny by uywane oszczdnie. W razie potrzeby zastosowania linii siatki zalecamy uywanie tych z bladym i nienarzucajcym si kolorem.

9 Znaczniki osi: Te krótkie linie zaznaczaj interway na osi. 9 Obszar krelenia: Ograniczany przez osie obszar, na którym s wykre lane serie danych. 9 Obszar wykresu: Cay obszar zawierajcy wszystkie elementy wykresu.

Aktywacja wykresu Zanim zrobisz cokolwiek z wykresem, musisz go aktywowa w nastpujcy sposób:

9 W celu aktywacji wykresu na arkuszu wykresu kliknij kart arkusza wykresu. 9 W celu aktywacji wykresu zagniedonego w arkuszu roboczym kliknij obszar obramowania wykresu.

Po aktywacji zagniedonego wykresu lub wykresu na arkuszu wykresu Excel wy wietli na Wstce kontekstowe karty Narzdzia wykresów. Dwukrotne kliknicie wykresu automatycznie wy wietla na Wstce narzdzia karty Projektowanie.

Dodawanie kontekstu do liczb za pomoc wykresów przebiegów w czasie Wykres przebiegu w czasie to miniaturowy wykres, który zajmuje jedn komórk arkusza. Wykresy przebiegu w czasie nie maj na celu pokazania szczegóów, widocznych zwykle na standardowym wykresie Excela. Zamiast tego su jako graficzne ilustracje dodajce kontekst do liczb widoczny na pierwszy rzut oka. Na rysunku 10.2 wida, e najnowsze warto ci sprzeday produktów zostay zapisane w kolumnie 31-sty-11. Wykres liniowy przebiegu w czasie pokazuje 12-miesiczny trend sprzeday kategorii produktów, a kolumnowe wykresy przebiegu w czasie pokazuj poszczególne warto ci w tym samym okresie.

159

160

Cz 10: Tworzenie wykresów danych

Rysunek 10.2

Wykresy przebiegu w czasie s przydatne w wy wietlaniu pulpitu nawigacyjnego. W typowym pulpicie nawigacyjnym bdziemy widzie tylko biec warto  i zwizany wykres przebiegu w czasie dla zawarto ci historycznej. Pulpit nawigacyjny dotyczcy sprzeday produktów pokazanych na rysunku 10.2 moe np. pokazywa górne pi lub dziesi produktów dla stycznia 2011 wraz z 12-miesicznymi liniowymi wykresami przebiegu w czasie. Pamitaj: Nie moesz zaznaczy wykresu przebiegu w czasie w komórce w taki sposób, w jaki moesz zaznaczy np. tekst w komórce. W tym punkcie, kiedy odwoujemy si do zaznaczenia wykresu w czasie, mamy naprawd na my li zaznaczenie komórki lub zakresu zawierajcych wykres lub wykresy przebiegu w czasie.

Tworzenie wykresu przebiegu w czasie Wykonaj nastpujce kroki, aby utworzy wykres przebiegu w czasie: 1. Kliknij kart Wstawianie na Wstce i wybierz jeden z nastpujcych typów wykresu przebiegu w czasie: Liniowy, Kolumnowy i Zysk/strata. Excel wy wietli okno dialogowe Tworzenie wykresów przebiegu w czasie. Jeeli chcesz utworzy wykresy przebiegu w czasie w arkuszu innym od arkusza zawierajcego zakres danych dla wykresów przebiegu w czasie, zacznij ten krok w arkuszu, który bdzie zawiera wykresy. 2. Kliknij pole Zakres danych i wprowad zakres danych dla wykresu (wykresów) przebiegu w czasie. Moesz wprowadzi zakres rcznie lub uy myszy do zaznaczenia zakresu w arkuszu. x W celu utworzenia jednego wykresu przebiegu w czasie zaznacz dane w jednym wierszu lub jednej kolumnie. x W celu utworzenia wielu wykresów przebiegu w czasie zaznacz wicej wierszy i kolumn. 3. Kliknij pole Zakres lokalizacji. Jeeli Excel wybra zakres lokalizacji inny ni chcesz, wyczy  ten wpis. x Jeeli zaznaczye jeden wiersz lub kolumn w kroku 2., wprowad jedn komórk dla wykresu przebiegu w czasie. x Jeeli zaznaczye wicej wierszy i kolumn w kroku 2., wybierz zakres dla wykresów przebiegu w czasie. Zakres musi by w jednym wierszu lub w jednej kolumnie. Liczba komórek w zakresie musi by równa liczbie wierszy lub kolumn w zakresie danych.

Dodawanie kontekstu do liczb za pomoc wykresów przebiegów w czasie Jeeli liczba komórek w zakresie jest równa liczbie wierszy danych, wykresy przebiegu w czasie w grupie bd tworzone z danych w wierszach. Jeeli liczba komórek w zakresie jest równa liczbie kolumn danych, wykresy przebiegu w czasie w grupie bd tworzone z danych w kolumnach. Jeeli liczba komórek w zakresie nie jest równa liczbie wierszy ani kolumn w zakresie danych, Excel wy wietli bd. Na rysunku 10.2 zaznaczyli my zakres kolumnowy dla wykresów przebiegu w czasie, a liczba komórek w zakresie jest równa liczbie wierszy danych. Dlatego dla kadego wykresu przebiegu w czasie Excel uywa danych z odpowiedniego wiersza. 4. Po zaznaczeniu zakresu lokalizacji wykresu przebiegu w czasie kliknij OK. Po zaznaczeniu wykresu przebiegu w czasie Excel wy wietli na Wstce kart Narzdzia wykresów przebiegu w czasie.

Grupowanie i rozgrupowywanie wykresów przebiegu w czasie Po utworzeniu wielu wykresów przebiegu w czasie przy uyciu okna dialogowego Tworzenie wykresów przebiegu w czasie Excel umieszcza wynikowe wykresy w grupie. Jeeli klikniesz wykres przebiegu w czasie znajdujcy si w grupie, Excel wy wietli niebieskie pod wietlenie wokó grupy. Celem grupy jest umoliwienie równoczesnego stosowania ustawie, np. zmiany formatowania, do wszystkich wykresów przebiegu w czasie w grupie. Jeeli chcesz usun jeden lub wicej wykresów przebiegu w czasie z grupy, moesz dokona tego na dwa sposoby:

9 Zaznacz wykresy przebiegu w czasie, które chcesz rozgrupowa. Kliknij kart Narzdzia wykresów przebiegu w czasie na Wstce i kliknij przycisk Rozgrupuj.

9 Zaznacz wykresy przebiegu w czasie, które chcesz rozgrupowa. Kliknij prawym przyciskiem myszy dowolny z wybranych wykresów przebiegu w czasie i wybierz Wykresy przebiegu w czasie/Rozgrupuj z menu.

Na rysunku 10.2 utworzyem grup wykresów w czasie zawierajc wiersz Suma. W celu porównania wykresów przebiegu w czasie sprzeday produktów ustawiem warto ci minimalne i maksymalne pionowej osi na takie same dla wszystkich wykresów przebiegu w czasie. (Patrz podpunkt „Stosowanie opcji osi wykresu przebiegu w czasie” dalej w tym punkcie). Poniewa warto ci sumaryczne s wysze ni warto ci dotyczce poszczególnych produktów, wykresy podsumowujce nie pokazywayby odpowiednio rónorodno ci w ich danych. Dlatego rozgrupowaem wykresy przebiegu w czasie dla wiersza sumy. W celu zgrupowania wykresów przebiegu w czasie po prostu zaznacz wykresy, które chcesz zgrupowa, i kliknij przycisk Grupuj w karcie Narzdzia wykresów przebiegu w czasie.

Modyfikacja zakresu danych lub lokalizacji wykresu przebiegu w czasie Po zaznaczeniu wykresu przebiegu w czasie moesz zmieni jego zakres danych lub lokalizacj. Zaznacz wykres przebiegu w czasie i kliknij kart Narzdzia wykresów przebiegu w czasie na Wstce.

161

162

Cz 10: Tworzenie wykresów danych Najdalej po lewej stronie karty Projektowanie znajduje si grupa Wykres przebiegu w czasie, która zawiera jeden przycisk o nazwie Edytuj dane. Kliknicie strzaki przycisku wy wietli menu pozwalajce na:

9 Zmian zakresu ródowego lub lokalizacji grupy wykresów przebiegu w czasie. 9 Zmian zakresu ródowego indywidualnego wykresu przebiegu w czasie. 9 Okre lenie, jak Excel ma obsugiwa ukryte lub brakujce dane w zakresie danych wykresu przebiegu w czasie.

9 Przeczenie zakresu danych uywanego przez wykresy przebiegu w czasie w grupie

z wierszy na kolumny lub na odwrót. Gdy utworzysz grup wykresu przebiegu w czasie, a liczba wierszy i kolumn danych jest taka sama, domy lnie kady wykres w grupie jest tworzony dla danych w wierszach. Moesz uy opcji Przecz wiersz/kolumn w celu spowodowania, e wykresy przebiegu w czasie w grupie bd uywa zamiast tego danych w kolumnach.

Moesz przenie  wykres lub grup wykresów w czasie do innej lokalizacji przez zaznaczanie i przeciganie lub operacje wytnij i wklej. Procedura jest podobna do przenoszenia zakresu arkusza. Patrz punkt „Przenoszenie komórek i zakresów” w cz ci 4.

Umieszczanie dodatkowych elementów na wykresie przebiegu w czasie Excel pozwala na dodanie dodatkowych elementów do wykresu przebiegu w czasie. Zaznacz wykres przebiegu w czasie i kliknij kart Narzdzia wykresów przebiegu w czasie/Projektowanie na Wstce. Nastpnie zaznacz elementy, które chcesz umie ci, klikajc odpowiednie pola wyboru w grupie Pokazywanie. Zauwa, e opcja Znaczniki dotyczy tylko liniowych wykresów przebiegu w czasie.

Formatowanie i zmiana typu wykresu przebiegu w czasie Moesz zmieni kolor wykresu przebiegu w czasie i dowolnych dodanych elementów oraz moesz zmieni typ tego wykresu. Zaznacz wykres przebiegu w czasie i kliknij Narzdzia wykresów przebiegu w czasie/Projektowanie na Wstce. Grupa Typ pozwala na zmian typu wykresu przebiegu w czasie. Opcjami s Liniowy, Kolumnowy i Zysk/strata. W grupie Styl moesz zaznaczy predefiniowane style kolorów z galerii. Dowolny pod wietlony element, który wczysz w grupie Pokazywanie, pojawi si z predefiniowanymi kolorami w grupie Styl. Jeeli aden z predefiniowanych stylów Ci nie odpowiada, moesz wybra kolor lub grubo  wykresu przebiegu w czasie (lub oba te parametry w przypadku wykresu liniowego) z menu Kolor wykresu przebiegu w czasie. Moesz wybra kolor rónorodnych pod wietlonych elementów, wybierajc kolor z menu Kolor znacznika.

Dodawanie nowej serii danych do wykresu

Stosowanie opcji osi wykresu przebiegu w czasie Tak jak standardowe wykresy Excela, wykresy przebiegu w czasie maj osie poziom i pionow, ale domy lnie s one ukryte. Excel zapewnia wiele opcji osi, których moemy uy z wykresami przebiegu w czasie. Zaznacz wykres przebiegu w czasie, kliknij kart Narzdzia wykresów przebiegu w czasie — Projektowanie, a nastpnie kliknij przycisk O, aby wy wietli nastpujc list opcji osi poziomej i pionowej, odpowiednio:

9 Opcje osi poziomej: Te opcje pozwalaj na zmian domy lnego zachowania osi poziomej. x

x

x

Domy lnie Excel uywa opcji Typ osi ogólnej. Odpowiada to osi kategorii w standardowym wykresie Excela. Zauwa, e wszystkie wykresy przebiegu w czasie w grupie wspódziel jedn o poziom. Nie mona wybra zakresu typu ogólnej osi poziomej. Ta o jest wywiedziona z zakresu danych. Na rysunku 10.2 etykiety kolumn w zakresie danych s prawdziwymi datami (nie etykietami miesica ani roku), wic mog by uywane jako o pozioma. Wybierz Typ osi daty z menu, kliknij w oknie dialogowym, które si pojawi, i wybierz etykiety danych. Rónica pomidzy osi ogóln a osi daty jest nastpujca: gdyby na rysunku 10.2 pominito jedn lub wicej kolumn miesicy, o daty pokazaaby brakujce miesice jako przerwy w wykresie przebiegu w czasie. W przypadku osi ogólnej nie byoby adnych przerw w wykresie. Moesz wy wietli poziom o na wykresie przebiegu w czasie, wybierajc Poka o z menu. O jest wy wietlana tylko wtedy, jeeli przynajmniej jedna ujemna warto  wystpuje w zakresie danych wykresu przebiegu w czasie. O ta jest przydatna do pokazywania punktu przecicia z zerem na liniowym wykresie przebiegu w czasie. Domy lnie, gdy zaznaczysz zakres danych wykresu przebiegu w czasie, Excel narysuje dane od lewej do prawej lub od góry w dó. Jeeli chcesz rysowa wykres w odwrotnym kierunku danych, wybierz z menu Krel dane od prawej do lewej. Na rysunku 10.2 zakres danych jest w odwrotnej kolejno ci chronologicznej (najnowsza data jest po lewej stronie zakresu). Jednak kontekst jest historyczny, wic chcemy rysowa wykresy z warto ci od najwcze niejszej daty na pocztku do najaktualniejszej na kocu. Dlatego wybieramy kre lenie danych od prawej do lewej.

9 Opcje wartoci minimalnej i maksymalnej osi pionowej: Te opcje pozwalaj na zamian

domy lnego zachowania osi pionowej. Nie da si wy wietli pionowej osi na wykresie przebiegu w czasie (i byaby ona nieodpowiednia dla tego wykresu), ale moesz wykona zmiany na wywiedzionej osi. Opcje warto ci minimalnej i maksymalnej s stosowane do grup wykresów przebiegu w czasie. Domy lnie Excel nadaje minimaln i maksymaln warto  osi pionowej niezalenie dla kadego wykresu przebiegu w czasie w grupie. Ta opcja jest odpowiednia, jeeli zakres danych wykresów ma róne rzdy wielko ci lub jeeli porównania pomidzy wykresami s nieistotne. Jednak jeeli zakresy danych maj takie same rzdy wielko ci i porównanie pomidzy wykresami jest wane, moesz okre li warto ci minimaln i maksymaln jako takie same dla wszystkich wykresów przebiegu w czasie, wybierajc z menu Taka sama dla wszystkich wykresów przebiegu w czasie.

Dodawanie nowej serii danych do wykresu Wykonaj ponisze kroki, aby doda now seri danych do wykresu: 1. Aktywuj wykres, kliknij kart kontekstow Projektowanie, a nastpnie kliknij przycisk Zaznacz dane. Excel wy wietli okno dialogowe Wybieranie róda danych (patrz rysunek 10.3).

163

164

Cz 10: Tworzenie wykresów danych

Rysunek 10.3

2. Kliknij przycisk Dodaj. Excel wy wietli okno dialogowe Edytowanie serii. 3. Jeeli odwoanie w polu Nazwa serii nie jest poprawne, wyczy  domy lny wpis i wpisz nazw serii lub kliknij komórk arkusza zawierajc t nazw. Moesz take zostawi to pole puste. 4. Jeeli odwoanie w polu Wartoci serii nie jest poprawne, wyczy  domy lny wpis i zaznacz zakres serii danych w arkuszu. 5. Kliknij OK, aby powróci do okna dialogowego Wybieranie róda danych. Nowa nazwa serii (lub ogólny tytu, jeeli nie umie cie nazwy w kroku 3.) pojawi si w oknie Wpisy legendy. W oknie po prawej stronie okna dialogowego Excel wy wietli ponumerowane etykiety kategorii dla serii. Jeeli zignorujesz te etykiety — Excel po prostu doda now seri do wykresu, uywajc istniejcych etykiet kategorii. 6. Kliknij OK. W celu szybkiego dodania nowej serii danych do wykresu zaznacz zakres, który chcesz doda (w tym dowolne etykiety dla nazwy serii), i kliknij przycisk Kopiuj na karcie Narzdzia gówne Wstki. Nastpnie aktywuj wykres, kliknij strzak na przycisku Wklej i wybierz z menu Wklej specjalnie. Excel otworzy okno dialogowe Wklejanie specjalne. W razie potrzeby zmodyfikuj domy lne ustawienia i kliknij OK.

Dodawanie tytuu do wykresu Tytu wykresu normalnie pojawia si na górze wykresu. Podczas tworzenia wykresu moesz wybra ukad, który zawiera pole tytuu wykresu. W celu dodania tytuu do istniejcego wykresu wykonaj ponisze kroki: 1. Aktywuj wykres i kliknij kart Ukad, aby wy wietli narzdzia ukadu wykresu na Wstce. 2. Kliknij przycisk Tytu wykresu, a nastpnie wybierz opcj z menu. Excel doda pole tytuu wykresu do wykresu. 3. Kliknij pole tytuu i wpisz tytu dla wykresu. 4. Jeeli chcesz sformatowa tytu wykresu, moesz uy opcji standardowego formatowania w grupie Czcionka na karcie Narzdzia gówne Wstki lub moesz uy specjalnego WordArt i innych opcji formatowania na karcie Formatowanie.

Zmiana typu wykresu dla istniejcego wykresu lub serii danych

Zmiana typu wykresu dla istniejcego wykresu lub serii danych Excel obsuguje szerok rónorodno  typów wykresów (liniowe, kolumnowe itd.). Po utworzeniu wykresu moesz zdecydowa, e inny typ wykresu lepiej pokazaby dane. Moesz nawet utworzy wykres zoony, wybierajc róne typy wykresów dla poszczególnych serii danych. Moesz np. utworzy wykres z jedn seri danych wykre lon jako wykres liniowy, a pozostaymi seriami danych w postaci wykresu kolumnowego (patrz rysunek 10.1). W celu zmiany typu wykresu dla istniejcego wykresu lub zmiany typu wykresu serii danych na wykresie wykonaj ponisze kroki: 1. Aktywuj wykres i kliknij kart Projektowanie, aby wy wietli narzdzia projektowania wykresów na Wstce. 2. W celu zmiany typu wykresu dla caego wykresu (czyli wszystkich serii danych na wykresie) kliknij przycisk Zmie typ wykresu. W celu zmiany typu wykresu jednej serii danych zaznacz seri danych przed klikniciem przycisku Zmie typ wykresu. Excel wy wietli okno dialogowe Zmienianie typu wykresu. 3. Na li cie po lewej stronie wybierz typ wykresu. Nastpnie w galerii po prawej wybierz podtyp wykresu. 4. Kliknij OK.

Tworzenie wykresu Excel zapewnia kilka opcji ukadu i formatowania, które mog zaoszczdzi czas podczas tworzenia wykresu. Wykonaj te kroki, aby wykre li swoje dane: 1. Zaznacz dane, które chcesz umie ci na wykresie, w tym dowolne etykiety wierszy i kolumn (dotyczce kategorii i identyfikujce nazwy serii). 2. Kliknij kart Wstawianie na Wstce, a nastpnie kliknij przycisk typu wykresu w grupie Wykresy. Excel wy wietli galeri podtypów wykresów. 3. Wybierz podtyp z galerii. Jeeli przytrzymasz wskanik myszy nad przyciskiem typu wykresu lub opcj podtypu wykresu w galerii, Excel wy wietli etykietk ekranow, która dostarczy informacji, jak moesz uy konkretnego typu lub podtypu wykresu. Po wybraniu podtypu Excel utworzy wykres i wy wietli karty kontekstowe narzdzi wykresów na Wstce i nagówek w pasku tytuu Excela powyej tych kart. Excel automatycznie wy wietli na Wstce narzdzia karty Projektowanie (patrz rysunek 10.4).

Rysunek 10.4

165

166

Cz 10: Tworzenie wykresów danych 4. Jeeli ukad elementów na wykresie nie jest taki, jakiego chciae , wybierz znowu ukad z galerii Ukady wykresu. Uyj górnych strzaek po prawej stronie galerii, aby przewija elementy galerii, lub dolnej strzaki do wy wietlenia caej galerii. Kady ukad zawiera kombinacj typowych elementów wykresu. Jeeli wybierzesz ukad, który zawiera tytu wykresu, kliknij pole tytuu i wpisz ten tytu. 5. W razie potrzeby wybierz nowy styl dla wykresu z galerii Style wykresu. Uyj górnych strzaek po prawej stronie galerii, aby przewija elementy galerii, lub dolnej strzaki do wy wietlania caej galerii. Style w galerii s oparte na motywie aktualnie zastosowanym do skoroszytu, wic jeeli zmienisz motyw, style zmieni si, aby pasowa do tego nowego motywu. Patrz take punkt „Formatowanie z wykorzystaniem motywów” w cz ci 1. Rysunek 10.5 ilustruje pewne wane reguy stosowane przez Excela podczas tworzenia wykresu:

9 Jeeli dane, które wykre lasz, zawieraj wicej wierszy ni kolumn, Excel uywa danych wiersza do utworzenia osi kategorii. Etykiety wiersza s uywane jako etykiety kategorii, a etykiety kolumn jako nazwy serii. (Patrz zakres danych A1:D13 i wynikowy wykres po prawej stronie zakresu na rysunku 10.5).

9 Jeeli brakuje etykiet wiersza lub nie zostay one umieszczone w zakresie, Excel nadaje

osi kategorii etykiety liczbowe. Je li w dodatku brakuje etykiet kolumn lub nie mieszcz si w zakresie, Excel nazywa serie jako Serie1, Serie2 itd. (Patrz zakres danych A15:C26 i wynikowy wykres po prawej stronie zakresu na rysunku 10.5).

9 Jeeli dane, które wykre lasz, zawieraj wicej kolumn ni wierszy lub równ liczb kolumn i wierszy, Excel uywa danych kolumn do utworzenia osi kategorii. Etykiety kolumn s uywane jako etykiety kategorii, a etykiety wiersza s uywane jako nazwy serii. (Patrz zakres danych N1:Q3 i wynikowy wykres na dole zakresu na rysunku 10.5).

9 Jeeli dane, które wykre lasz, zawieraj tylko jedn seri, Excel umieszcza tytu wykresu

z t sam nazw, co nazwa serii, przy zaoeniu, e etykieta wiersza lub kolumny z nazw serii jest dostpna (jak w pierwszej regule).

Rysunek 10.5

Pamitaj: Moesz odwróci wybór nazw kategorii i serii po utworzeniu wykresu przez aktywacj wykresu i kliknicie przycisku Przecz wiersz/kolumn na karcie Projektowanie.

Tworzenie i uywanie szablonu wykresu

Tworzenie i uywanie szablonu wykresu Szablon wykresu to wykres standardowy (lub zoony) dostosowany w specyficzny sposób. Moesz póniej uywa szablonu do tworzenia nowych wykresów. W celu dostosowania wykresu, który moesz zapisa jako szablon, wykonaj ponisze kroki: 1. Utwórz dowolnie dostosowany wykres. Moesz np. okre li kolory lub style linii, zmodyfikowa typy i rozmiary czcionek oraz doda tytu. 2. Aktywuj wykres i kliknij kart Projektowanie, aby wy wietli na Wstce narzdzia projektowania wykresów. 3. Kliknij przycisk Zapisz jako szablon. Excel wy wietli okno dialogowe Zapisywanie szablonu wykresu. 4. W polu Nazwa pliku wprowad nazw pliku. 5. Kliknij Zapisz. Szablon wystpuje w kategorii Szablony okna dialogowego Zmienianie typu wykresu (dostpnej przez kliknicie przycisku Zmie typ wykresu na karcie Projektowanie). Po wybraniu kategorii Szablony nowy wykres pojawi si w galerii Moje szablony po prawej stronie okna dialogowego. Je li przytrzymasz wskanik myszy nad wykresem, pojawi si etykietka ekranowa z nazw wykresu wprowadzon w kroku 4. W celu uycia szablonu zajrzyj do punktu „Tworzenie wykresu” wcze niej w tej cz ci i wybierz szablon z kategorii Szablony.

Wywietlanie tabeli danych na wykresie Na wykresie mona wy wietli tabel uytych w nim danych. Tabela danych pojawia si poniej wykresu (patrz rysunek 10.1). Po utworzeniu wykresu moesz wybra ukad, który zawiera tabel danych. W celu dodania tabeli danych do istniejcego wykresu wykonaj nastpujce kroki: 1. Aktywuj wykres i kliknij kart Ukad, aby wy wietli na Wstce narzdzia ukadu wykresu. 2. Kliknij przycisk Tabela danych i wybierz opcj z menu. Tabela danych pojawi si poniej wykresu. 3. W celu zbadania dodatkowych opcji formatowania tabeli danych wybierz z menu Wicej opcji tabeli danych. Excel wy wietli okno dialogowe Formatowanie tabeli danych. 4. Wybieraj spo ród rónych opcji formatowania, a na koniec kliknij OK.

Wywietlanie etykiet danych na wykresie Czasami chcesz, aby wykres wy wietla warto  kadego punktu na wykresie (patrz rysunek 10.1), albo chcesz wy wietli etykiety kategorii w kadym punkcie. Podczas tworzenia wykresu moesz wybra ukad, który zawiera etykiety danych.

167

168

Cz 10: Tworzenie wykresów danych W celu dodania etykiet danych do serii wykresu wykonaj ponisze kroki: 1. Aktywuj wykres i kliknij kart Ukad, aby wy wietli na Wstce narzdzia ukadu wykresu. 2. Kliknij jeden z punktów danych w serii. Ta czynno  zaznaczy ca seri danych. Po zaznaczeniu caej serii uwaaj, eby nie klikn znowu punktu danych, poniewa wtedy zaznaczysz tylko jeden punkt. Jeeli zrobisz to przypadkiem, kliknij gdziekolwiek poza seri danych i powtórz ten krok. 3. Kliknij przycisk Etykiety danych i wybierz opcj z menu. Etykiety danych pojawi si na wykresie. 4. W celu zagbienia si w dodatkowe opcje formatowania dla etykiet danych: a. Wybierz z menu Wicej opcji etykiet danych. Excel wy wietli okno dialogowe Formatowanie etykiet danych. b. Wybieraj spo ród rónych opcji formatowania. c. Kliknij OK. Pamitaj: Etykiety danych s powizane z arkuszem roboczym, wic jeeli dane si zmieni, etykiety równie ulegn zmianie. W celu nadpisania etykiety danych innym tekstem zaznacz etykiet i wpisz nowy tekst (lub odwoanie do komórki) w pasku formuy. Je li Excel nie nada prawidowych pozycji etykietom danych, zaznaczaj poszczególne etykiety i przecigaj je do lepszych lokalizacji. W celu zaznaczenia jednej etykiety kliknij j dwukrotnie.

Formatowanie elementu wykresu Moesz zmodyfikowa elementy wykresu na kilka sposobów. Moesz np. zmieni kolory, szeroko ci linii i czcionki. Modyfikacje moesz wprowadzi w oknie dialogowym Formatowanie, które róni si w zaleno ci od typu elementu. W celu zmodyfikowania elementu wykresu wykonaj ponisze kroki: 1. Zaznacz element wykresu. Patrz punkt „Zaznaczanie elementu wykresu” dalej w tej cz ci. 2. Uzyskaj dostp do okna dialogowego Formatowanie dotyczcego zaznaczonego elementu wykresu za pomoc dowolnej z poniszych technik: x W grupie Biece zaznaczenie karty Ukad kliknij przycisk Formatuj zaznaczenie poniej listy Elementy wykresu. x Kliknij prawym przyciskiem myszy element i z menu kontekstowego, które si pojawi, wybierz Formatuj element, gdzie element to nazwa zaznaczonego elementu wykresu, np. serie danych, linie siatki czy o. x Kliknij dwukrotnie element. x Wci nij Ctrl+1 (cyfra 1). 3. Wybierz opcj po lewej stronie okna dialogowego, które odpowiada temu, co chcesz zrobi. 4. Wprowad zmiany, wybierajc odpowiednie opcje po prawej stronie okna dialogowego. W celu uzyskania pomocy dla opcji kliknij przycisk pomocy (znak zapytania) w oknie dialogowym. 5. Kliknij OK.

Obsuga brakujcych danych oraz wykrelanie danych ukrytych Pamitaj: Moesz zmieni kolor pewnych cz ci elementu — np. kolor wypenienia lub kolor linii. Moesz wybra kolor motywu lub inny. Jeeli wybierzesz kolor motywu, kolor zmieni si, je li zmienisz motyw skoroszytu. Jeeli wybierzesz kolor nie zwizany z motywem, nie zmieni si on przy zmianie motywu skoroszytu. Patrz take punkt „Formatowanie z wykorzystaniem motywów” w cz ci 1. Jeeli masz wiele elementów wykresu, które chcesz sformatowa, pozostaw okno dialogowe Formatowanie otwarte. Po wybraniu innego elementu opcje w oknie dialogowym Formatowanie zmieni si na odpowiednie dla nowego elementu.

Obsuga brakujcych danych oraz wykrelanie danych ukrytych Czasami w danych, które wykre lasz, moe brakowa jednego lub wielu punktów danych. Ponadto domy lnie Excel nie umieszcza danych z wierszy i kolumn ukrytych wewntrz zakresu danych, który wykre lasz. Excel oferuje kilka opcji obsugi brakujcych danych i pozwala na wykre lenie ukrytych danych w zakresie. Po prostu wykonaj ponisze kroki: 1. Aktywuj wykres i kliknij kart Projektowanie, aby wy wietli na Wstce narzdzia projektowania wykresów. 2. Kliknij przycisk Zaznacz dane. Excel wy wietli okno dialogowe Wybieranie róda danych. 3. Kliknij przycisk Ukryte i puste komórki. Excel wy wietli okno dialogowe Ustawienia ukrytych i pustych komórek. 4. Wybierz opcj, która odpowiada temu, jak chcesz obsugiwa brakujce dane: x Odstpy: Excel ignoruje brakujce dane, a serie danych pozostawiaj przerw dla kadego brakujcego punktu danych. Jest to domy lne ustawienie. x Zera: Excel traktuje brakujce dane jako zero. x Pocz punkty danych lini: Excel oblicza brakujce dane, uywajc danych po obu stronach brakujcego punktu (punktów). Ta opcja jest dostpna tylko dla wykresów liniowych i niektórych podtypów wykresów punktowych XY. 5. Jeeli chcesz wykre li ukryte dane wewntrz zakresu ródowego wykresu, zaznacz pole wyboru Poka dane w ukrytych wierszach i kolumnach. 6. Kliknij OK, aby wyj  z okna dialogowego ustawienia ukrytych i pustych komórek, i kliknij ponownie OK, aby wyj  z okna dialogowego Wybieranie róda danych. Pamitaj: Opcje, które skonfigurowae , dotycz caego aktywnego wykresu. Nie da si okre li rónych opcji dla rónych serii tego samego wykresu.

Wstawianie i modyfikacja legendy wykresu Legenda korzysta z tekstu i kluczy do opisu serii danych na wykresie. Klucz to maa grafika odpowiadajca serii wykresu.

169

170

Cz 10: Tworzenie wykresów danych

Dodawanie legendy do wykresu Podczas tworzenia wykresu moesz wybra ukad, który zawiera legend (jak na rysunku 10.1). Jeeli nie umie cisz legendy podczas tworzenia wykresu, moesz doda j póniej. W celu dodania legendy do istniejcego wykresu wykonaj ponisze kroki: 1. Aktywuj wykres i kliknij kart Ukad, aby wy wietli na Wstce narzdzia ukadu wykresu. 2. Kliknij przycisk Legenda i wybierz opcj z menu. Excel wy wietli legend na wykresie.

Zmiana nazw (tytuów) na legendzie wykresu Jeeli nie umie cisz tytuów wierszy lub kolumn wraz ze ródowymi danymi podczas tworzenia wykresu, Excel wy wietli domy lne nazwy (tytuy) Serie1, Serie2 itd. na legendzie. W celu zmiany tych domy lnych nazw wykonaj ponisze kroki: 1. Aktywuj wykres i kliknij kart Projektowanie, aby wy wietli na Wstce narzdzia projektowania wykresów. 2. Kliknij przycisk Zaznacz dane. Moesz take klikn prawym przyciskiem myszy obszar obramowania na wykresie i z menu kontekstowego wybra Zaznacz dane. Excel wy wietli okno dialogowe Wybieranie róda danych. 3. Wybierz nazw (Serie1, Serie2 itd.) w oknie Wpisy legendy (serie danych), a nastpnie kliknij przycisk Edytuj powyej nazwy serii. Excel wy wietli okno dialogowe Edytowanie serii. 4. Wyczy  wpis w polu Nazwa serii i albo wpisz now nazw, albo wska komórk arkusza zawierajc nazw, której chcesz uy. Kliknij OK, aby doda nazw i powróci do okna dialogowego Wybieranie róda danych. 5. Powtórz krok 4. dla kadej serii, której nazw chcesz zmieni. 6. Kliknij OK, aby wyj  z okna dialogowego Wybieranie róda danych.

Modyfikacja osi wykresu Po utworzeniu wykresu moesz chcie zmodyfikowa o warto ci, aby zmieni skal, doda tytu osi, zmodyfikowa wy wietlanie znaczników, doda wy wietlanie jednostek itp. Moesz te chcie zmodyfikowa o kategorii, aby np. doda tytu, zmodyfikowa znaczniki lub zmieni miejsce przecicia tej osi z osi warto ci. Wykonaj ponisze kroki, aby zmodyfikowa osie wykresu: 1. Aktywuj wykres i kliknij kart Ukad, aby wy wietli narzdzia ukadu wykresu na Wstce. 2. Kliknij przycisk Osie i wybierz opcj Gówna o pozioma lub Gówna o pionowa w zaleno ci od tego, któr o chcesz zmodyfikowa. Po wybraniu opcji osi pojawi si wysuwane menu. 3. Jeeli potrzebna opcja jest widoczna w wysuwanym menu, wybierz j — i to ju wszystko. W przeciwnym przypadku przejd do kroku 4. 4. Jeeli adna ze standardowych opcji wysuwanego menu nie jest tym, czego potrzebujesz, wybierz Wicej opcji na dole wysuwanego menu, gdzie to gównej/pomocniczej osi poziomej lub gównej/pomocniczej osi pionowej. Excel wy wietli okno dialogowe Formatowanie osi.

Zmiana rozmiaru, przenoszenie, kopiowanie i usuwanie zagniedonego wykresu 5. Po prawej stronie okna dialogowego wybierz te opcje osi, które chcesz zmieni. W celu uzyskania pomocy kliknij przycisk pomocy (znak zapytania w prawym górnym rogu okna dialogowego). By moe bdziesz musia poeksperymentowa z opcjami, aby osign podany efekt. Moesz zawsze wycofa swoje wybory (klikajc przycisk Cofnij na pasku narzdzi Szybki dostp) i zacz od nowa, jeeli Twój wykres nie pokae oczekiwanych rezultatów. 6. Jeeli chcesz zmodyfikowa formatowanie osi (liczby, wypenienie, lini itd.), zaznacz jedn lub wicej opcji na li cie po lewej stronie okna dialogowego i wybierz odpowiednie opcje po prawej stronie. 7. Kliknij OK, gdy skoczysz wybieranie opcji. Szybkim sposobem modyfikacji istniejcej osi jest zaznaczenie i dwukrotne kliknicie osi na wykresie lub kliknicie prawym przyciskiem myszy osi na wykresie i wybranie z menu Formatuj o. Nastpnie wykonaj kroki 5 – 7. W celu dodania tytuu do osi aktywuj wykres, kliknij kart Ukad i przycisk Tytuy osi. Wybierz z menu o , a nastpnie z wysuwanego menu wybierz opcj tytuu. Po wy wietleniu przez Excela pola tytuu osi na wykresie kliknij to pole i wpisz tytu.

Zmiana rozmiaru, przenoszenie, kopiowanie i usuwanie zagniedonego wykresu W celu zmiany rozmiaru zagniedonego wykresu wykonaj ponisze kroki: 1. Aktywuj wykres. 2. Przecignij jeden z o miu uchwytów zmiany rozmiaru (serii kropek) na ramce wykresu, aby zmieni rozmiar elementu. Gdy przytrzymasz wskanik myszy nad uchwytem zmiany rozmiaru, wskanik zmieni si w dwustronn strzak, a podczas przecigania uchwytu zmiany rozmiaru — w czarny krzyyk. Moesz przesun zagniedony wykres do innej lokalizacji na arkuszu lub wykona kopi wykresu w arkuszu:

9 W celu przesunicia wykresu za pomoc myszy najpierw aktywuj wykres. Nastpnie

kliknij ramk wykresu pomidzy uchwytami zmiany rozmiaru i przecignij wykres do podanego miejsca w arkuszu. Gdy przytrzymasz wskanik myszy nad ramk lub gdy przecigasz ramk, wskanik zmieni si w krzyyk ze strzakami na wszystkich ramionach.

9 Jeeli chcesz przesuwa wykres z maymi przyrostami — np. aby wyrówna wiele wykresów — wykonanie tego za pomoc myszy nie bdzie atwe. W tym przypadku moesz uy klawiszy strzaek w celu przesunicia wykresu. Najpierw upewnij si, e wykres nie jest aktywny. Wci nij i przytrzymaj klawisz Ctrl, a nastpnie zaznacz wykres za pomoc myszy. Moesz teraz przesuwa wykres za pomoc klawiszy strzaek.

9 W celu skopiowania arkusza aktywuj go. Nastpnie wci nij i przytrzymaj klawisz Ctrl podczas przecigania wykresu. Moesz take uy przycisków Kopiuj i Wklej na karcie Narzdzia gówne Wstki lub wcisn Ctrl+C, aby skopiowa, i Ctrl+V, eby wklei.

171

172

Cz 10: Tworzenie wykresów danych

9 W celu przeniesienia zagniedonego wykresu do oddzielnego arkusza wykresu kliknij

przycisk Projektowanie, a nastpnie kliknij przycisk Przenie wykres. Okre l now lokalizacj w oknie dialogowym Przenoszenie wykresu i kliknij OK. Arkusz wykresu typowo zawiera jeden wykres poczony z danymi w arkuszu roboczym.

W celu usunicia wykresu aktywuj wykres i wci nij klawisz Delete.

Zmiana rozmiarów, przenoszenie i usuwanie elementu wykresu Moesz zmieni rozmiar nastpujcych elementów wykresu: dowolnych tytuów i etykiet danych, legendy oraz obszaru kre lenia. W celu zmiany rozmiaru elementu wykresu wykonaj ponisze kroki: 1. Zaznacz element wykresu, którego rozmiar chcesz zmieni. 2. Przecignij uchwyt zmiany rozmiaru (kwadrat lub kóko) na ramce elementu, aby zmieni rozmiar tego elementu. Gdy przytrzymasz wskanik myszy nad uchwytem zmiany rozmiaru, wskanik zmieni si na dwustronn strzak. Kliknicie mysz w celu przecignicia uchwytu zmieni wskanik na krzyyk. Moesz przenie  tytuy, etykiety danych i legend wewntrz obszaru wykresu. W celu przesunicia elementu wykresu wykonaj ponisze kroki: 1. Zaznacz element wykresu, który chcesz przesun. 2. Kliknij ramk elementu pomidzy uchwytami zmiany rozmiaru i przecignij element do podanej lokalizacji na wykresie. Gdy przytrzymasz wskanik myszy nad ramk lub gdy przecigniesz ramk, wskanik zmieni si w krzyyk ze strzakami na wszystkich ramionach. Moesz usun dowolny element wykresu, w tym serie danych. W celu usunicia elementu wykresu wykonaj ponisze kroki: 1. Zaznacz element, który chcesz usun. 2. Wci nij klawisz Delete. Patrz take nastpny punkt, „Zaznaczanie elementu wykresu”.

Zaznaczanie elementu wykresu Modyfikowanie elementu wykresu jest podobne do wszystkich innych czynno ci wykonywanych w Excelu: najpierw zaznaczasz — w tym przypadku zaznaczasz element wykresu — a nastpnie wprowadzasz polecenie dotyczce tego zaznaczonego elementu. Moesz zaznaczy element wykresu w dowolny z poniszych trzech sposobów:

9 Kliknij element wykresu. Jeeli element to seria, jednokrotne kliknicie zaznaczy wszystkie punkty serii, a dwukrotne zaznaczy wybrany punkt.

Aktualizowanie zakresu danych ródowych dla wykresu lub serii danych

9 Wciskaj klawisz strzaki w gór lub w dó, aby cyklicznie przechodzi przez wszystkie

elementy wykresu. Po zaznaczeniu serii danych moesz wciska klawisz strzaki w prawo lub lewo, aby zaznacza poszczególne punkty serii.

9 Zaznacz wykres i kliknij kart Ukad na Wstce. Wybierz element wykresu z listy

rozwijanej Elementy wykresu (znajdujcej si powyej przycisku Formatuj zaznaczenie) w grupie Biece zaznaczenie. Ta opcja jest uyteczna, jeeli zaznaczenie elementu za pomoc myszy jest dla Ciebie trudne.

Jeeli przesuniesz wskanik myszy nad element wykresu, etykietka ekranowa wy wietli nazw tego elementu. Jeeli elementem jest punkt danych, etykietka ekranowa wy wietli warto . Etykietka ekranowa jest przydatna do upewnienia si, e zaznaczasz zamierzony element.

Aktualizowanie zakresu danych ródowych dla wykresu lub serii danych Czsto tworzysz wykres korzystajcy z konkretnego zakresu danych, a nastpnie rozszerzasz ten zakres, dodajc nowe dane do arkusza. Jeeli dodasz nowe dane do zakresu, serie danych w wykresie nie zaktualizuj si, aby uwzgldni nowe dane. Moesz te usun cz  danych z zakresu, którego uye do utworzenia wykresu. Jeeli usune dane z zakresu, domy lnie wykres wy wietli usunite dane jako warto ci zerowe. W celu aktualizacji caego wykresu, aby odzwierciedla nowy zakres danych, wykonaj ponisze kroki: 1. Aktywuj wykres, a nastpnie kliknij kart Projektowanie, aby wy wietli na Wstce narzdzia projektowania. 2. Kliknij przycisk Zaznacz dane, aby wy wietli okno dialogowe Wybieranie róda danych. 3. W polu Zakres danych wykresu rcznie edytuj odwoanie do danych ródowych lub wyczy  to pole i uyj wskanika myszy do zaznaczenia nowego zakresu w arkuszu roboczym. 4. Kliknij OK, a Excel zaktualizuje wykres nowym zakresem danych. Jeeli potrzebujesz zaktualizowa zakres dla pojedynczej serii danych wykresu, wykonaj ponisze kroki: 1. Aktywuj wykres, a nastpnie kliknij kart Projektowanie, aby wy wietli na Wstce narzdzia projektowania wykresów. 2. Kliknij przycisk Zaznacz dane. Excel wy wietli okno dialogowe Wybieranie róda danych. 3. W okienku Wpisy legendy (serie danych) zaznacz nazw serii, któr chcesz zmodyfikowa, i kliknij przycisk Edytuj powyej tego okienka. Excel wy wietli okno dialogowe Edytowanie serii. 4. W polu Wartoci serii rcznie edytuj odwoanie do róda danych lub wyczy  to pole i uyj wskanika myszy, aby zaznaczy nowy zakres w arkuszu roboczym. Kliknij OK, aby powróci do okna dialogowego Wybieranie róda danych.

173

174

Cz 10: Tworzenie wykresów danych 5. Jeeli to konieczne, zmodyfikuj zakres dla etykiet kategorii. Kliknij przycisk Edytuj pod napisem Etykiety osi poziomej (kategorii), aby wy wietli okno dialogowe Etykiety osi. W polu Zakres etykiet osi rcznie edytuj odwoanie do etykiet kategorii lub wyczy  to pole i zaznacz nowy zakres w arkuszu. 6. Kliknij OK, a Excel zaktualizuje wykres nowym zakresem danych. Po aktywacji wykresu Excel wy wietla w arkuszu kontury zakresów uywanych przez wykres. W celu rozszerzenia lub redukcji zakresu caego wykresu po prostu przecignij uchwyt konturu (may kwadrat w rogu konturu). W celu rozszerzenia lub redukcji zakresu serii danych zaznacz seri danych na wykresie i przecignij uchwyt konturu. Lepszym sposobem obsugi zakresów danych, które si zmieniaj, jest konwersja zakresu na tabel. Po dodaniu lub usuniciu danych z tabeli wykres utworzony na podstawie zakresu (przed lub po konwersji zakresu na tabel) aktualizuje si automatycznie. Patrz take cz  11., „Praca z tabelami”.