Fakty i Mity 01-2010

KLERYKAŁOWIE ROKU 2009 INDEKS 356441

ISSN 1509-460X

http://www.faktyimity.pl

 Str. 18

Nr 1 (513) 7 STYCZNIA 2010 r. Cena 3,90 zł (w tym 7% VAT)

„Mój „Mój przyjaciel przyjaciel (Hitler) (Hitler) przystał przystał na na wszelkie wszelkie warunki Waszej Świątobliwości. To warunki Waszej Świątobliwości. To wielki wielki sukces!” sukces!” –– tymi tymi słowami słowami Pacelli Pacelli informował informował papieża papieża oo podpisaniu podpisaniu konkordatu konkordatu zz Niemcami. 7 lat później, już Niemcami. 7 lat później, już jako jako głowa głowa Kościoła, pisał list do Oswalda Kościoła, pisał list do Oswalda Pohla Pohla –– twórcy twórcy komór komór gazowych gazowych ii krematoriów, krematoriów, skazanego skazanego na na śmierć śmierć za za ludobójstwo: ludobójstwo: „Ojciec Święty w ojcowskiej miłości „Ojciec Święty w ojcowskiej miłości udziela udziela Ci na łożu boleści błogosławieństwa Ci na łożu boleści błogosławieństwa apostolskiego, apostolskiego, jako jako najwyższej najwyższej gwarancji gwarancji niebiańskiej niebiańskiej pociechy”. pociechy”. Wkrótce Wkrótce Pius Pius XII XII zostanie świętym. Patronem wszystkich zostanie świętym. Patronem wszystkich nazistów? nazistów? Â Str. 25

 Str. 21 ISSN 1509-460X

Szanowni Czytelnicy Niech rok 2010 będzie dla Was dużo lepszy niż jego poprzednik. Życzymy Wam zatem zdrowia, pieniędzy i większej wiary. W lepsze jutro! Zespół „Faktów i Mitów”

 Str. 9

 Str. 2

2

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

KSIĄDZ NAWRÓCONY

KOMENTARZ NACZELNEGO

FAKTY Na stronie internetowej prezydenta Lecha Kaczyńskiego – wśród licznego grona doradców głowy państwa – znajduje się nazwisko... śp. Andrzeja Stelmachowskiego. A jednak Rydzyk miał nosa, gdy w najbliższym otoczeniu prezydenta wyczuwał czary. „Liczymy na to, że już od Nowego Roku polscy uczniowie i studenci (...) będą mogli wrócić do szkół wolnych od symboli religijnych – bezstronnych w sprawach religii i światopoglądu (...). W przeciwnym wypadku będziemy zmuszeni dociekać naszych praw w Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu” – oto apel Młodych Socjalistów rozesłany do MEN, kuratoriów oświaty, Sejmu, Senatu, premiera i prezydenta RP. Pisaliśmy, że się zacznie? Już się zaczęło! „Rozwydrzonymi, rozpuszczonymi przez rodziców smarkami” nazwał PiS-owski były minister edukacji Ryszard Legutko troje uczniów – autorów petycji w sprawie usunięcia krzyży we wrocławskim XIV LO. Ich akcję określił jako „szczeniacką zadymę” („FiM” – 50/2009). Stanie za to przed sądem, bo „szczeniaki” i „smarki” poczuły się urażone. Żądają przeprosin i kasiory na cel społeczny. No i gdzie się eurodeputowany Legutko odwoła od raczej niekorzystnego wyroku? Do tego Strasburga od krzyży? Cegła rzucona przez PiS w szambo afery hazardowej zaczyna opryskiwać wrzucających. Podczas przesłuchania przed komisją śledczą okazało się, że były koordynator służb specjalnych Zbigniew Wassermann umieścił swojego doradcę Zbigniewa Macioszka w spółce Casinos Poland. Wassermann spotykał się też z ówczesnym prezesem CP i głównymi udziałowcami bankrutującej firmy, która następnie przedziwnie szybko odżyła. Paulini, nie pytając nikogo o zgodę czy opinię, ustawili sarkofag w słynnej Krypcie Zasłużonych na krakowskiej Skałce. Na ostatnim wolnym jeszcze miejscu. W sarkofagu są szczątki mnichów, a na nim napis „Ojcowie Paulini”. Tradycja stanowi, że tylko „głos publiczny” decyduje, kto może być pochowany w najbardziej prestiżowej polskiej nekropolii. Ale co tam paulinom vox populi, skoro oni mają vox dei. W Krakowie zbierane są podpisy w celu usunięcia paulińskiej trumny. 19 ubogich lokatorów ma do godziny 12 w nocy (w sylwestra!) opuścić budynek komunalny w Zakopanem. Wyrokiem sądu stał się on łupem zakonnic. Za mienie utracone w PRL – oczywiście. Aha... dodajmy, że siostrunie, które kazały biedakom iść precz, należą do Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia. Agenci CBA zatrzymali rzeczoznawcę, który o marne 33 miliony (!) zaniżył wycenę gruntu w Zabrzu. Odpowiednio powiększony grunt w ramach rekompensaty (za mienie jakoby utracone w czasach PRL) otrzymało kościelne Towarzystwo im. Brata Alberta.To dopiero początek afery, bo już szykują się aresztowania sprawców podobnego przekrętu w Świerklańcu. Tam za bezcen 157 hektarów ziemi (!) dostały siostry albertynki. W ostatniej chwili policjanci wybili z głowy księdzu Andrzejowi Chmielnickiemu z Kazimierza umieszczenie w bożonarodzeniowej szopce... tygrysa. Prawdziwego. Wypożyczonego z prywatnego zoo. Gdyby stróżom prawa nie udało się w porę zainterweniować, liczba parafian w Kazimierzu mogłaby się drastycznie zmniejszyć. Święta Rodzina w zdezelowanym samochodzie – oto główny motyw bożonarodzeniowej szopki ustawionej w Muzeum Archidiecezji w Katowicach. Skąd oni wzięli tego gruchota? Przecież nie z parkingu przed katowicką kurią. Niemcy po raz kolejny oświadczyli, że jeśli Rokita pojawi się w ich kraju, zostanie aresztowany i pójdzie siedzieć na 30 dni. Chyba że zapłaci kaucję. W odpowiedzi małżonka Marii – Nelly – oświadczyła, że jej mąż jest niewinny, więc sam zgłosi się do więzienia. A wtedy może wreszcie Niemcy go zbiją! TVN podała wiadomość, że anglikański pastor namawia biednych, żeby kradli w hipermarketach. Nie to jednak zbulwersowało katooszołomów, lecz komentarz dziennikarza Marcina Prokopa, który oświadczył ironicznie, że wcale go to nie dziwi, bo „przecież od dawna w Kościele mówi się: »Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy«”. KRRiT oraz Rada Etyki Mediów zapowiedziały, że wyciągną najsurowsze konsekwencje wobec prezentera TVN za jego „skandaliczną wypowiedź”. Bardzo prawicowa i nabożna TVP Gdańsk zamówiła badania oglądalności. Wynik to rekord w historii świata i telewizji. Okazało się, że gdańskiej TV nie ogląda nikt. Literalnie. Ani jedna osoba. Gdy kilka miesięcy temu ostrzegaliśmy, że B16 nie ma należytej ochrony i w związku z tym może mu grozić niebezpieczeństwo („Boże, strzeż Papę” – „FiM” 24/2009), nikt nie chciał nas słuchać. I stało się! 24 grudnia 2009 r. w Watykanie papież... upadł przez kobietę, 25-letnią Susannę Maiolo. Według prasy niemieckiej, Maiolo chciała zaprotestować przeciwko stosunkowi papieża do osób homoseksualnych. Watykan podjął starania, by imię i wizerunek papieża zarejestrować jako znak towarowy. Jeśli do tego dojdzie, każdy będzie mógł zamieścić zdjęcie JPII czy Benedykta albo przedrukować ich encykliki. Nawet na papierze toaletowym – jeśli uiści odpowiednią opłatę.

Bufon O

becnie wszyscy na okrągło podsumowują mijający 2009 rok. Robi się to nudne i nie mam zamiaru przyłączać się do chóru rozmaitych wyroczni. Zwłaszcza dziennikarze, socjologowie i analitycy przypominają i osądzają każde wydarzenie. Zupełnie jakby Polacy nie obejrzeli i nie przetrawili w ciągu minionych 12 miesięcy setek dzienników i tysięcy innych programów informacyjnych, mieli amnezję albo nie potrafili sami wyciągać wniosków. Dla mnie – zamiast tych niekończących się analiz i kolejnych powtórek filmów, z których dialogi cytujemy z pamięci – w telewizji mogłyby lecieć dokumentalne filmy przyrodnicze. Po kilka dziennie. Wszak naszej szarej (i czarnej) rzeczywistości mamy po dziurki w nosie i odsuwamy ją od siebie jak najdalej. I odwrotnie – każdy normalny człowiek chce być bliżej przyrody, która – niszczona – odchodzi, choć tego nie chcemy. O roku przyszłym też nikt nie potrafi nic pewnego powiedzieć. Nawet tego, że będziemy o rok starsi, bo... No właśnie. Moim zdaniem, na świat przyjdzie prawdziwy kryzys gospodarczy i wojna z Iranem. Jeśli i w tę awanturę wciągną nas nasi debilni politycy, to chyba powrócę do swoich planów emigracji na Antypody. Oczywiście, megakryzysu i wojny może nie być, czego sobie i Państwu życzę. My zatem róbmy swoje i zajmijmy się naszym podwórkiem. A na podwórku tym pojawił się nowy strojny w czerwone piórka kogut. Zwie się Muszyński i jest nowym prymasem. Znam go trochę stąd, że był biskupem we Włocławku, kiedy ja byłem tam klerykiem. Przyszedł kilka razy do seminarium, a raz miałem nawet zaszczyt być wyznaczony do otwierania przed nim drzwi. Wówczas (był to rok 1988) klerycy wyjeżdżali do domu tylko 2, 3 razy w roku. Wszyscy czekaliśmy na Boże Narodzenie, bo oprócz wakacji, które spędzało się głównie na pielgrzymkach, oazach oraz na plebanii i w kościele, było wtedy najwięcej wolnego. Nowy ordynariusz Muszyński dobrze o tym wiedział, dlatego podczas swojej pierwszej przemowy do braci kleryckiej oznajmił, że chce wyjść naprzeciw naszemu pragnieniu spędzenia tych najbardziej rodzinnych świąt właśnie w rodzinie. A ponieważ naszą rodziną są teraz wychowawcy i koledzy klerycy, zostaniemy na Boże Narodzenie... w seminarium. Radości było co niemiara... Także podczas wakacji każdy z nas dwa tygodnie musiał spędzić na dyżurze za murami świętej uczelni. W ten sposób kopnął mnie zaszczyt numer dwa. Zgłosiłem się z kolegą na ochotnika do układania książek w bibliotece biskupa. Wolałem to od ciągłego rozładowywania kontenerów z darami (magazyny seminarium od nich pękały, a połowa żywności się psuła), chciałem też zobaczyć pałac biskupi od środka i samego „drugiego Chrystusa” (alter Christus) z bliska. W sumie wszystko się zgadzało – pałac niewiele różnił się od dużego kościoła, a zamiast Pana Jezusa mieszkał w nim jego „zastępca”. Zastaliśmy go na środku pokoju zabudowanego po sufit regałami. Siedząc w antycznym fotelu, podał nam na powitanie pierścień do ucałowania.

Nasza praca polegała na tym, że braliśmy książkę z wielkiej pryzmy w rogu pokoju i biegliśmy z nią do biskupa. Przyklękając przed nim na jedno kolano, na wysokości jego oczu pokazywaliśmy okładkę. On bez słowa wskazywał palcem miejsce na regale. Kolana mieliśmy wyćwiczone w kaplicy, ale po paru godzinach łapska bolały od przenoszenia co i rusz drewnianych schodków. I tak przez dwa dni. Podczas tych kilkunastu godzin spędzonych w jednym pomieszczeniu „alter Christus” tylko w dwóch zdaniach zagadnął nas, jakie mamy oceny i czy pilnie uczymy się języków. Drugiego dnia byliśmy świadkami, jak dwie siostry przygotowywały obiad w wielkiej jadalni przy owalnym stole. Zastępca Chrystusa jadł sam na srebrnej zastawie. Poważnie. Tylko szklanka była kryształowa. W tym samym czasie jego (ponoć) rodzona siostra jadła w kuchni ze służbą. Nas oczywiście przepędzono na posiłek do seminarium, a było wtedy oberwanie chmury. Biegnąc ponad kilometr, przemokliśmy do suchej nitki. Połknęliśmy jakąś cienką zupę i biegiem z powrotem. – Spóźniliście się 3 minuty! – zagrzmiał na powitanie ON. Na koniec, po dwóch dniach pracy, rzucił nam z kryształowej wazy po snickersie. Jak psom. Tyle moich kontaktów z prymasem Polski. W pierwszej części „Byłem księdzem” napisałem o nim: „Jak żyję nie spotkałem większego bufona”. Jakże się pomyliłem! Czyż dwóch biednych, głupich kleryczków mogło oczekiwać od przyszłego prymasa choćby cienia uśmiechu, jakiegoś dialogu, czy może słowa „dziękuję”? Uczmy się wyrozumiałości dla Ludzi stworzonych do wyższych rzeczy! Zapewne właśnie dzięki temu, że książę Muszyński przez lata nie dostrzegał marności życia wokół siebie, teraz – gdy postawiono go na czele polskiego Kościoła – może dostrzegać sprawy wagi światowej, a nawet wszechświatowej. I głosić. Na przykład o zapłodnieniu in vitro: „W tym wypadku widzę większe nawet zagrożenie od bomby atomowej. Zagrożenie dla gatunku i jego przyszłości”; o państwie świeckim: „Wojująca laickość nosi na sobie wyraźne znamiona totalitaryzmu ideologicznego”; o konieczności umieszczania krzyża ponad godłem państwa i miast: „Obydwa symbole stanowią jednaki, istotny element naszej narodowej tożsamości. Tak jak Francuzi są dumni ze swej laickości, tak my powinniśmy być dumni z tej harmonii elementu patriotycznego i religijnego”; o rodzinach wielodzietnych: „To najlepszy i najpewniejszy kapitał na przyszłość we wszystkich wymiarach życia”. Czego można się spodziewać po prymasie Muszyńskim? Standardowej porcji kruchtowej bufonady i demagogii. I niczego więcej. Bo na jednego snickersa to trzeba u niego pracować dwa dni. JONASZ

14

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

GORĄCE TEMATY

Obrońca krzyża We Wrocławiu krzyże walają się na prowizorycznym wysypisku śmieci, tuż obok kościoła i plebanii. Kto je tam wyrzucił? Ksiądz pleban!

L

epsze jest wrogiem dobrego. Ta prawda stara jak świat wyzwala. Emocje. Tarnobrzeg. Spiżowy Papa stoi tu od trzech lat. Od początku – ze względu na szeroko pojętą szpetotę – nie cieszył się uznaniem mieszkańców. I chociaż miało być (tak zapewniał twórca monumentu) jak z paryską wieżą Eiffla, którą, owszem, krytykowano, ale w końcu stała się symbolem narodowym, to nie wyszło. Żeby więc odwrócić uwagę od tego szpetnego wizerunku, proboszcz parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy ksiądz prałat Michał Józefczyk postanowił miejscowego Jana Pawła ulepszyć. Zanim się mieszkańcy i lokalni włodarze zorientowali, ustawił przy nim herb Leliwy, symbol miasta, wsparty na kilku metalowych słupach (na zdjęciu). Natychmiast na lokalnych forach posypały się słowa uznania dla sutannowego oraz wszystkich, którzy go w jego dziele tworzenia wspierali: ~ „Typowe galicyjskie bezguście!” (Franz); ~ „Wiocha to obraźliwe określenie dla wsi, ale na takie g...no brak jakiegokolwiek przymiotnika! A więc określenie totalna wiocha pasuje...” (Jas); ~ „Jakby stara drewniana stodoła podparta drągami. SUPER! Podoba mi się...” (MCX); ~ „Jaki autorytet JP2, taki pomnik. Jeśli byłbym praktykującym katolikiem, to modlenie się

P

o wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie krzyży we włoskiej szkole polscy biskupi zawyli z bólu i ogłosili, że bronić będą swojego znaku firmowego do ostatniej kropli krwi, bowiem – jak czytamy w komunikacie z 26 listopada 2009 r. opublikowanym po 350. Konferencji Episkopatu – „jest symbolem największych wartości i stanowi ważny element tożsamości kultury europejskiej”. Do chóru przyłączył się też Sejm, podejmując 3 grudnia 2009 roku tromtadracką „uchwałę w sprawie ochrony wolności wyznania i wartości będących wspólnym dziedzictwem narodów Europy”, w której nasi wybrańcy wyrażają „zaniepokojenie decyzjami Trybunału Praw Człowieka, godzącymi w wolność wyznania, lekceważącymi prawa i uczucia ludzi wierzących oraz burzącymi pokój społeczny”, bowiem „znak krzyża jest nie tylko symbolem religijnym i znakiem miłości Boga do ludzi, ale w sferze publicznej przypomina o gotowości do poświęcenia dla drugiego człowieka, wyraża wartości budujące szacunek dla godności każdego człowieka i jego praw”.

Trybuna(ł) ludu do JP2 byłoby według mnie poniżaniem samego Boga. Co was tak urzeka w człowieku, który przez okres całego swojego pontyfikatu stawał na głowie, żeby chronić pedofilów? Co on takiego dla świata zrobił? To, że wyszedł raz na tydzień i powiedział, że wojna to be, gumy to be i wszystko, co niekatolskie, to be? Spójrzcie prawdzie w oczy, JP2 był nikim i nic tego nie zmieni!” (realny). Dyskusję na nowe tory skierował sam wiceprezydent miasta Andrzej Wójtowicz, który geniusz proboszcza Józefczyka zinterpretował tak: „Idea, że Tarnobrzeg kłania się papieżowi, jest jak najbardziej słuszna”. Owym stwierdzeniem dokonał pan wiceprezydent jawnej nadinterpretacji sztuki, toteż mieszkańcy natychmiast poprawili mu optykę: ~ „Panie Wójtowicz, gdyby Tarnobrzeg miał się kłaniać papieżowi, należało Leliwę umieścić z przodu pomnika. Teraz to coś symbolizuje, że Tarnobrzeg wchodzi klerowi bez mydła” (Wiktor);

~ „Teraz pomnik symbolizuje, gdzie Papa miał Tarnobrzeg” (Heinrich)... Na Pomorzu arcybiskup Sławoj Leszek Głódź przerwy w planowaniu wystroju swej nowej hacjendy („FiM” 51–52/2009) wykorzystuje na tresurę lokalnych samorządowców.

3

Popatrzmy zatem, jak sami wielebni traktują owe symbole... We Wrocławiu przy ul. Bujwidy mieści się parafia św. Wawrzyńca, a tuż obok prestiżowy cmentarz (miejsce pochówku wrocławskich biskupów pomocniczych, zasłużonych naukowców i artystów, powojennych pionierów) należący do najważniejszej w mieście parafii archikatedralnej św. Jana. Obiekt ma pod samym oknem ksiądz proboszcz i wicedziekan Hubert Daniel, ale formalnie zarządza nim oraz inkasuje należności ks. infułat Adam Drwięga, pleban od św. Jana. Cmentarz od ponad 40 lat jest zamknięty i odbywają się tam jedynie pochówki w grobach wcześniej wykupionych bądź w mogiłach „z odzysku”. A co z nagrobnymi krzyżami po wykwaterowanych nieboszczykach? Odkryliśmy, że „symbole największych wartości” walają się na wysypisku śmieci urządzonym pod cmentarnym murem, niespełna 50 m od miejsca, gdzie (przy tej samej uliczce) ks. Daniel dobudowuje do plebanii nowy apartamentowiec (na zdjęciu) dla księży – w sumie... trzech. ANNA TARCZYŃSKA

Ostatnio – z okazji zbliżającej się wielkimi krokami kampanii wyborczej – wyjaśniał im na przykład, komu mają okazywać szacunek, jeśli nie chcą pogrzebać swojej kariery. Bo odtąd w Trójmieście – oświadczył purpurat – księża nie tylko będą na wybory chodzić. Będą też z ambony palcem wskazywać, na kogo lud wierny ma oddawać swe katolickie głosy. A tymczasem lud niewierny mocno się na tę wieść rozsierdził: ~ „Flaszka na głodziu – niech się nawali więcej, to może będzie to usprawiedliwienie bredzenia” (gdańszczanin); ~ „Oj, nieładnie, arcybiskupie! Zostawmy to, co świeckie, państwu, a co kościelne – duchownym. Dość już Polski pseudokatolickiej, w której rządzą księża! Jaki to byłby krzyk, gdyby wojewoda lub prezydent miasta mówili, kto ma być arcybiskupem lub proboszczem w parafii” (Zniesmaczony); ~ „Oddaj, arcyklecho, te miliony, wyprowadzone przez kościół ze Stella Maris. Idzie zima i taka kasa przydałaby się na pomoc ubogim katolikom” (parafianka); ~ „Tym w sukienkach odbija. Powinien być rozdział państwa i Kościoła. A tego nie zrobiła nawet lewica. Państwo wyznaniowe, i to w środku Europy. Koszmar i ciemnogród” (Ika). JULIA STACHURSKA

4

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

Z NOTATNIKA HERETYKA

POLKA POTRAFI

ZŁOTE MYŚLI ROKU 2009

Chorzy doktorzy Stało się! Doczekaliśmy czasów, kiedy nawet apteki pełnią rolę konfesjonałów tudzież salek katechetycznych. Wśród dostępnych na naszym rynku środków antykoncepcyjnych szczęśliwie uchował się postinor (lub inne), zwany „tabletką po”. Lek stosowany do 72 godzin po miłosnym obcowaniu, w sytuacjach wyjątkowych, choć nierzadkich: poniosły emocje, pękła prezerwatywa, skleiły się kartki w „kalendarzyku małżeńskim”. Także kiedy doszło do gwałtu. Postinor nie dopuszcza do zagnieżdżenia się komórki jajowej (jeśli w ogóle doszło do zapłodnienia, bo przyjmuje się go zawsze na wszelki wypadek). Przyjęty za późno – nie zagraża ciąży. Tak czy siak, katoliccy uczeni uznali lek za środek poronny, służący zabijaniu. Jakieś 2 lata temu Hanna Wujkowska, Giertychowy doradca ds. promocji zdrowia, wspierana przez grupę PiS-owskich parlamentarzystów, domagała się wyrzucenia medykamentu z aptek. Na szczęście, żeby jakiś lek wycofać z rynku, konieczna jest zmiana prawa farmaceutycznego. A to właściwie niemożliwe, bo lek zarejestrowano zgodnie z unijnymi procedurami. Teoretycznie, nawet w naszym ciemnogrodzie, aby otrzymać receptę na postinor, wystarczy wizyta u ginekologa lub lekarza rodzinnego (w niektórych europejskich

W

krajach sprzedaje się go na stacjach benzynowych razem z kondomami). W praktyce – receptę najchętniej wręczają lekarze prywatni, którym trzeba zapłacić. Ci w państwowych placówkach zbyt często miewają tzw. dylematy moralne... Kiedy uda się zdobyć receptę na to, co nam się prawnie należy, idziemy do apteki. Farmaceuta powinien sprawdzić, czy lek jest w magazynie, wręczyć go i wziąć pieniądze. Możemy jednak trafić na... „farmaceutę z sumieniem”! Co za cudo? Kiedy sam B16 wzruszająco obwieścił: „Farmaceuta powinien zachęcać każdego do porywu człowieczeństwa” – mając na myśli niesprzedawanie środków antykoncepcyjnych – wielu wzięło sobie odezwę do serca. Także u nas. I tak w XXI wieku w państwowych aptekach spotykamy swoiste moherowe gestapo.

połowie grudnia Trybunał Konstytucyjny orzekł, że ładowanie milionów złotych z budżetu w katolickie szkoły wyższe nie dyskryminuje innych prywatnych uczelni. Przy okazji funkcjonariusze państwowi podpowiadali nawet katolickim politykom, jak skuteczniej zadbać o interes Kościoła. W ostatnim numerze „FiM” krótko wspomnieliśmy o kolejnym zdumiewającym orzeczeniu polskiego Trybunału Konstytucyjnego, który nie przez przypadek wielu Czytelników wymienia jako klerykała roku 2009. Po uznaniu, że religia na świadectwie szkolnym i wliczenie jej do średniej ocen nie stawia w trudnej sytuacji innych dzieci, trybunał uznał, że można swobodnie dawać kasę w prezencie szkole wyznaniowej. Przy okazji wydania orzeczenia padły słowa budzące zdumienie. Podczas procesu przedstawicielka prokuratora generalnego Grażyna Długołęcka dowodziła, że w Polsce nie ma równości związków wyznaniowych i... tak jest w porządku. Owa dama stwierdziła, że konstytucja zakłada wprawdzie równouprawnienie, ale – UWAGA! – nie oznacza ono równości. Jej zdaniem, już konstytucja wymienia Krk jako jedyny związek wyznaniowy z nazwy, oferując mu specjalną umowę z państwem polskim pod postacią konkordatu. Pani Długołęcka wysnuwa stąd wniosek, że „konstytucja chciała w ten sposób podkreślić faktyczną strukturę wyznaniową w Polsce”. Innymi słowy, zdaniem Długołęckiej, można w konstytucji (a potem w innych rozwiązaniach prawnych) wynosić jednych kosztem drugich, skoro tzw. stan faktyczny już niektórych (np. liczebnością) wyróżnia. Ciekawe, czy pani ta uznałaby za stosowne wymienienie w ustawie

W jednym z ostatnich numerów „Gościa Niedzielnego” kolegom po fachu doradzali Ania i Wojtek, młodzi „farmaceuci z sumieniem”. Największą traumę przeżywają po dniach wolnych – długich weekendach czy świętach – kiedy hołocie różnych rzeczy się zachciewa. „W przytulnych wnętrzach polskich aptek – czytamy – po cichu, każdego dnia, dokonuje się tragedia aborcji”, kiedy to „przychodzą dziewczyny i pytają o tabletkę »dzień po«”. Ich znajoma, równie bogobojna, pracująca w innej aptece, odpowiada wtedy, że takich pigułek nie mają. Wie, że „za szybką nikt ich nie wypatrzy, bo są schowane w jakiejś szufladce”... I po kłopocie. Ania i Wojtek mają inny patent. Szczęśliwie trafili na kierowniczkę apteki, która miała problem ze znalezieniem personelu. Gdy klient przyłazi po coś, co zapobiega poczęciu, idą po panią kierowniczkę, żeby to ona sprzedała. Nie ma kierowniczki, nie ma tabletki. Jak przyznaje bohaterska Ania, „gdyby nie było pracy dla farmaceutów, sytuacja wyglądałaby inaczej. W tej chwili szukanie pracy jest raczej wyborem. Zawsze się coś znajdzie”... Kiedy „sumienni” farmaceuci rozplenią się, czeka nas mała adaptacja: obok krzyża w aptece – flaga. Biało-żółta oczywiście. Wtedy będzie jasne, co, kto i dla kogo. JUSTYNA CIEŚLAK

zasadniczej na przykład białej rasy jako dominującej liczebnie w Polsce (taki jest tzw. stan faktyczny) i wyprowadzenie stąd wniosku, że coś szczególnego reprezentantom białej rasy w tym kraju się należy. Na przykład tramwaje lub ławeczki w parkach tylko dla białych, czy w końcu dofinansowywanie z budżetu państwa szkół przeznaczonych wyłącznie dla białych dzieci... Na katolickich uczelniach już można studiować tylko z certyfikatem od proboszcza, potwierdzającym przynależność do kościoła panującego. Trybunał uznał rozumowanie Długołęckiej za poprawne. Ale to nie wszystko. Jak wspomniałem, trybunał uważa za normalne i niedyskryminujące, że szkoły wyznaniowe tylko przez sam fakt, że są związane z Kościołem watykańskim, mają prawo do lepszego traktowania niż inne szkoły prywatne. Ale sędzia Niemcewicz, być może podejrzewając, że taka logika rozbawi audytorium, postanowił podpowiedzieć coś katolickim posłom, z inicjatywy których obdarowano wymienione szkoły. Otóż zachęcił do przygotowania specjalnej ustawy o finansowaniu szkół wyznaniowych, „by nie narażać się na zarzut praktyk dyskryminacyjnych”. Tak, tak, dobrze zrozumieliście. Sędzia uznał coś za niedyskryminujące, choć zaraz potem przyznał, że nie wygląda to najlepiej, bo „naraża na zarzut dyskryminacji”. Rozgrzeszył więc coś, co dla niego samego jest do kitu. Dzięki sędziemu Niemcewiczowi PiS-owcy i klęczniki z PO upichcą prawo, które raz na zawsze wywyższy szkoły kościelne nad inne i nie będzie już odtąd nielegalnej dyskryminacji. Bo dyskryminacja szkół będzie obowiązującym prawem w tym kraju. Dokładnie jak w średniowieczu. ADAM CIOCH

RZECZY POSPOLITE

Nierówni

Apeluję do wszystkich rodaków, którzy mogą pomóc organom ścigania w odnalezieniu skradzionej tablicy. (prezydent Lech Kaczyński o skradzionym napisie znajdującym się na bramie obozu w Oświęcimiu)

œœœ W Polsce rządzi nie tyle Chrystus, co mamona, nie tyle powszechna religia, co powszechna hipokryzja. (Magdalena Środa)

œœœ Jarosława Kaczyńskiego już wcześniej kilkakrotnie politycznie grzebano, ale on zawsze wracał. (Władysław Stasiak)

œœœ Polska dysponuje jednym z najlepszych systemów emerytalnych. (Tomasz Misiak, PO)

œœœ Jestem „zwierzem politycznym”. Nie chcę odchodzić z polityki. A przynajmniej nie daleko. (Kazimierz Marcinkiewicz)

œœœ Wszystko, co robimy, jest bezinteresowną posługą.

(o. Tadeusz Rydzyk)

œœœ Można pojechać do Słowacji z polskimi złotówkami i zobaczyć, gdzie można za nie więcej kupić (...). Można pojechać także z euro i też to sprawdzić. Można się przyjrzeć, jak się leci samolotem z powietrza Słowacji i zobaczyć, ile tam się świateł pali w porównaniu na przykład z Polską. (Jarosław Kaczyński o kryzysie w Słowacji)

œœœ Steinbach przyszła do Polski wraz z Hitlerem.

(Radosław Sikorski)

œœœ Niepokojące jest, że niektórzy prominentni, chrześcijańscy politycy próbują traktować wiarę jako jeden z elementów prywatnego życia, bez odniesień do życia społecznego. (kard. Stanisław Dziwisz)

œœœ Chcę zlikwidować papierosy, alkohol i narkotyki. Na drogi będę dawać (...), na mieszkania, żeby tańsze byli (...), żeby hipermarkety stale wyrzucić poza miasto, a nawet całkowicie z Polski, żeby hipermarkety poginęli. Mam taką zamiartację: wybudować w Białymstoku katedrę (...), żeby w Białymstoku była katedra pod nazwaniem Jan Pawła II. I będzie Karol Wojtyła. (Krzysztof Kononowicz, kandydat na Prezydenta RP)

œœœ Fotyga nie nadaje się do ONZ, ale do Ułan Bator.

(Jerzy Szmajdziński)

œœœ Czuję się dziwnie, nawet gdy tylko pomyślę o małżeństwie ludzi tej samej płci. Nie interesuje mnie, czy piłkarz jest gejem, czy nie. Ale kto powiedział, że musimy wszystko akceptować? Że musimy o wszystkim uczyć nasze dzieci? (Zbigniew Boniek)

œœœ Zbigniew Ziobro skutecznie wpisuje się w nauki Hammurabiego i Czyngis-chana. (Andrzej Czuma)

œœœ Miałem w rodzinie trzech księży, babcia też chciała, bym został księdzem, ale mnie się bardzo podobały dziewczyny. (Zbigniew Ziobro)

œœœ Lech Kaczyński chciałby być wszędzie, a choć w powstaniu warszawskim nie uczestniczył, to uważa się za jego bohatera. (Marek Siwiec)

œœœ Skaza współczesnej demokracji polega na tym, że stała się ona grą medialną i PR-ową, w której się pierdoli wyborców. (Jarosław Gowin)

œœœ My nie mamy wielkich środków, utrzymujemy się, to radio, od pierwszego do pierwszego. Tak wiążemy koniec z końcem. (o. Tadeusz Rydzyk)

œœœ Te same twarze, mówią i mówią, i nic z tego nie wynika. Jak nie ,,wybiórcza” to ,,Wyborcza”. Jak nie ,,Fakt”, to ,,Fakty i Mity”. W Polsce wszystko można. Obrazić księdza, kłamać, manipulować. Gdzie są ci parlamentarzyści, rządzący? Wybieraliście ich. Polska to nie prywatne ranczo, a rządzący zachowują się jak zgraja bandytów. Trzeba bronić Kościoła. (jw.)

œœœ Na prawie nie mieliśmy dużo zajęć. Trochę imprezowaliśmy. Gustowałem w piwie i bułgarskim winie. (Przemysław Gosiewski)

œœœ Przypisuje się mi powiedzenie, że Szewińska ma nieświeżo w kroku, a przecież ja nigdy nie komentowałem lekkiej atletyki. O Buncolu jako elektronie krążącym wokół jądra Smolarka też sobie jakoś przypomnieć nie mogę. (Dariusz Szpakowski, komentator sportowy)

œœœ Jestem za karą śmierci. Przestępca powinien mieć nauczkę na przyszłość. (Britney Spears) Wybrali: OH i RK

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

NA KLĘCZKACH

TOWARZYCHO 21 grudnia Lech Kaczyński odznaczył orderem Orła Białego kardynała Józefa Glempa. Tym samym były prymas został dokooptowany do targowiczan – kawalerów Orła z życiorysami bogatymi w rozmaite plugastwa: Józefa Ankwicza, Stanisława Kostki Bielińskiego i hetmana Franciszka Ksawerego Branickiego. Ciekawe, czy dobrze się czuje u boku imperatorowej Katarzyny II, samobójcy Walerego Sławka i Potiomkina, który na trupie Rzeczypospolitej zbił potężny majątek. o.P.

NAGONKA TRWA

ZESTAW „TRZEJ KRÓLOWIE”

WYPRAWY KRZYŻOWE W surmy bojowe zadęli biskupi z okazji Bożego Narodzenia. W histerycznym liście do wiernych nazwali zwolenników świeckości szkoły ukrytymi tyranami i wezwali do „bronienia krzyży.” W tym samym czasie nowy prymas Polski mówił o „laickim totalitaryzmie”. Także prezydent wszystkich biskupów Lech Kaczyński przyznał wysokiej rangi odznaczenia państwowe trzem osobom (w tym księdzu) zamieszanym w słynną awanturę o krzyże z 1984 roku. Wówczas podburzona przez kler młodzież z Włoszczowy podjęła strajk „w obronie krzyży”, które ówczesna władza kazała zdjąć, bo były zawieszone nielegalnie. MaK

KURIA IDZIE DO SĄDU... ...by wyrwać od miasta sporą część parku Oliwskiego w Gdańsku. Szanse na to są duże, gdyż ma obietnicę lokalnych władz klęcznikowych sprzed lat. Parku wówczas nie dostała, bo na szczęście leniwi urzędnicy nie dopełnili formalności. Ale co się odwlecze... A chodzi o najpiękniejszą część parku – jedną siódmą jego powierzchni. PPr

NAGANIACZ Rozdział Kościoła od państwa to wciąż niedokończony rozdział polskiego dramatu. Na poziomie samorządu przybiera on nieraz kształty groteski albo panegiryku, jaki lokalni włodarze czołobitnie dedykują miejscowemu duchowieństwu. Prezydent Ciechanowa Waldemar Wardziński (PO) postawił sobie za cel ściągnięcie do świątyń nawet najbardziej zatwardziałych ateistów. Dlatego finansowane przez miasto koncerty organizuje wyłącznie w kościołach. 20 grudnia 2009 r. zaprosił mieszkańców do kościoła św. Piotra na występy chóru z ukraińskiego miasta Chmielnicki. Dzięki Wardzińskiemu w tym samym miejscu 2 stycznia wystąpi nawiedzona piosenkarka Eleni. o.P.

masową skalę wigilijnymi świecami, stroikami i opłatkami. W tym roku jednak Caritas Archidiecezji Katowickiej przebił wszelkie normy świątecznej pazerności. Na świecy, która w minioną wigilię znalazła się na katolickich stołach na Śląsku, umieszczono znaczącej wielkości informację o możliwości odpisania 1 proc. podatku na Caritas wraz z numerem KRS, który „zdobił” podstawkę pod świecę. MaK

W przedostatnim wydaniu „FiM” obszernie pisaliśmy o kampanii nienawiści prowadzonej przez katolickich polityków i dziennikarzy, a wymierzonej w ludzi o orientacji homoseksualnej. W kampanii tej celuje „Rzeczpospolita”. Dziennik doniósł właśnie o inicjatywie posłów PiS, którzy domagają się intensyfikacji działań rządu wymierzonych w pedofilów, ale „ze szczególnym uwzględnieniem pedofilów homoseksualnych”. Pomysłodawcy chcą nawet powołania specjalnej instytucji, która będzie śledzić m.in. homoseksualistów. PiS-owcy mówią też o „melinach odwiedzanych przez homoseksualistów” oraz o „osobnikach homoseksualnych”. Autor interpelacji, poseł Stanisław Pięta, twierdzi też, że środowiska homoseksualne w Polsce propagują „pozytywną pedofilię”. Zatroskani o dobro dzieci PiS-owcy nie zabierają się jakoś do śledzenia kleru katolickiego, którego spora część zainteresowana jest seksem z nieletnimi. Ciekawe, czy „Rzepa” chętnie podjęłaby taki temat? MaK

MODLITWY „FAKTU” Brukowy dziennik „Fakt”, główny promotor medialny słynnego już cudu w Sokółce, wydał specjalną książkę na ten temat. „Fakt” już wie (choć naukowcy to wykluczyli), że „hostia przemieniła się w ludzkie serce”. Swoim czytelnikom proponuje też „modlitwy do Najświętszego Sakramentu, za pomocą których można upraszać łaski”. Jak widać, Kościół katolicki w Polsce znalazł w „Fakcie” godnego siebie sojusznika, reprezentującego zbliżoną wiarygodność i równie głęboką duchowość. MaK

POWIERZCHNIA REKLAMOWA Kościół uwielbia psioczyć na komercjalizację świąt Bożego Narodzenia, a jednocześnie sam handluje na

Do zakupu „specjalnych zestawów w kopercie na uroczystość Trzech Króli” zachęca swoje owieczki proboszcz parafii pw. św. Ignacego Loyoli w Suchcicach. Zestaw (zapewne dobrze skalkulowany) kosztuje 2 zł i składa się ze szczypty kadzidła, kredy, specjalnej naklejki na drzwi wejściowe oraz „pieniążka – symbolu złota”. „Kredą piszemy na odrzwiach katolickich domów trzy litery KMB, jako inicjały imion Trzech Króli – Kacpra, Melchiora i Baltazara, oraz piszemy aktualny rok 2010. Kadzidło winniśmy spalić na piecu bądź w popielniczce, aby jego woń napełniła zapachem nasze mieszkanie dla odpędzenia wszelkich złych duchów i zła, które może zagnieździć się w naszym domu bądź w rodzinie. Pieniążek – symbol złota – możemy schować do portfela, aby nigdy ich nam nie zabrakło dla utrzymania rodziny i domu” – instruuje proboszcz. AK

RUDA KRZYŻOWA W Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 6 w Rudzie Śląskiej na prośbę niektórych uczniów, ale nie bez inspiracji miejscowego katechety, postanowiono zawiesić krzyże we wszystkich salach lekcyjnych. Dotąd krucyfiks znajdował się wyłącznie w sali, w której prowadzono lekcje religii. Krzyże dla szkoły postanowił wielkodusznie ofiarować miejscowy proboszcz. W wypowiedziach dla prasy co bardziej religijni uczniowie twierdzili, że krzyże muszą być, bo oni dziwnie się czują, przebywając w pomieszczeniach pozbawionych krucyfiksu. Może nie krzyży potrzeba, ale psychiatry? MaK

IDĄ Z PO(D)STĘPEM Przed świętami w bazylice konkatedralnej w Kołobrzegu w celu rozładowania korków i uniknięcia kolizji przed konfesjonałami zainstalowano sygnalizację świetlną. Odtąd w usprawnieniu spowiedzi będą wiernym pomagać zamontowane na bocznych ścianach konfesjonałów małe światełka: „Czerwone

– to znak, że ktoś w tej chwili spowiada się po drugiej stronie konfesjonału; zielone – mogę uklęknąć i rozpocząć spowiedź”. To jednak nie jedyna nowinka techniczna. Opieką duchową otoczono tam... wodociągi. Oto ogłoszenie duszpasterskie z 13 grudnia 2009 r.: „Duszpasterstwo Wodociągów serdecznie zaprasza wszystkich pracowników Miejskich Wodociągów i Kanalizacji w najbliższy czwartek o godz. 17.00 na Mszę świętą i spotkanie, które będzie okazją do złożenia sobie życzeń świątecznych”. A skoro już kołobrzeskie wodociągi doczekały się swojego duszpasterstwa, to pewnie wkrótce zamiast zwykłej kranówki będą dostarczać mieszkańcom do domów wodę święconą. AK

KOLEJNA KLĘSKA KRK Izba niższa parlamentu Hiszpanii przegłosowała nową ustawę regulującą kwestie aborcji i wychowania seksualnego. Dotychczasowe, nieco bardziej liberalne niż polskie rozwiązania, zostaną zastąpione nowymi, w których dopuszcza się aborcję do 14 tygodnia ciąży na żądanie kobiety. Ustawa, którą przegłosowano znaczną większością głosów, nakazuje także obowiązkową edukację seksualną od 11 roku życia. Rząd przyjmuje w niej także obowiązek znaczącego dotowania środków antykoncepcyjnych. MaK

BEZRADNI W mieście Asheville (USA) ateiści nie mogą być radnymi. Takie prawo, i już. Wszystko było „dobrze” do czasu, gdy pewien zdeklarowany ateista wygrał w cuglach wybory. I teraz trwa w zawieszeniu, bo – zgodnie z konstytucją stanową – nie ma prawa być rajcą, natomiast według federalnej – takie prawo jak najbardziej ma.

5

W sprawie ma się wypowiedzieć Sąd Najwyższy USA, o ile radnego wcześniej nie utłucze (a zapowiada to) prężny w Asheville Ku-Klux-Klan. MarS

KOŚCIÓŁ WERBUJĄCY Kler brytyjski znalazł nowy sposób na to, jak zwabić kolejne owieczki. Strategia Kościoła anglikańskiego zakłada większą aktywność duchownych wśród dzieci i młodzieży. W lekcjach religii będą uczestniczyć nawet... dwulatki! Na dzieciaki czeka cała masa atrakcji: m.in. place zabaw, gdzie spotkają pastorów, którzy będą im opowiadać o Bogu. Z kolei w szkołach uczniowie dostaną bezpłatne śniadania połączone ze strawą duchową. PPr

MARYJA Z JÓZEFEM W ŁÓŻKU! Pastor Gleen Cardy z kościoła St. Matth-un the city w Auckland w Nowej Zelandii, głoszący idee progresywnego chrześcijaństwa, z okazji świąt postanowił zachęcić wiernych, aby nie traktowali bajki o Jezusie zrodzonym z Maryi Dziewicy zbyt dosłownie. Zachęcają do tego billboardy z zasmuconym Józefem i zawiedzioną Maryją, leżącymi obok siebie w łóżku. Podpis głosi: „Biedny Józef. Niełatwo być tak dobrym jak Bóg”. Pastor tłumaczy, że chrześcijaństwo potrzebuje nowoczesnych interpretacji. Powinno być realne, powinno być bliżej ludzi: „Nasz świąteczny billboard jest pamfletem na literalne rozumienie wiary. Ma zachęcać ludzi, żeby przemyśleli raz jeszcze, czym właściwie jest cud. Czy cudem jest Bóg – facet wysyłający na Ziemię swoją boską spermę, czy raczej to, że Bóg jest i zawsze był między biednymi ludźmi?”. PPr

6

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

POLSKA PARAFIALNA

Jasnogórska wigilia Wieczór wigilijny jest dla katolików wydarzeniem niepowtarzalnym. Czasami naprawdę chcą, by się już więcej nie powtórzył. Reguły zakonu nakładają na paulinów obowiązek tworzenia rodzinnych więzi (artykuł 39 konstytucji zakonu). I rzeczywiście niektórzy spośród mnichów łączą się w pary dziwnie przypominające małżeństwa. Jednak zdecydowana większość mieszkańców klasztoru omija się wzajemnie szerokim łukiem i na tak zwanych współbraci patrzy wilkiem. Powody wzajemnej niechęci bywają różne. O. Józef Płatek na wykładach ze spowiednictwa przytacza przykład o. Wojciecha T., który obraził się śmiertelnie na jednego z konfratrów za to, że ten wyspowiadał jego penitentkę – zakonnicę. Z kolei o. Krzysztof P. przestał zaraz

po święceniach kapłańskich rozmawiać z większością swoich zakonnych kolegów. Powód? Po ostatecznych ślubach nie musiał się już bać, że ktoś go ukarze za antychrześcijańską postawę, więc zdjął maskę oraz... majtki, by pokazać gdzie ma cały ten bajzel. Czasami ojcowie paulini kłócą się o względy jakiegoś młodego i ładniutkiego kleryka bądź brata zakonnego. Pielęgnowanie konfliktów za murami klasztoru trwa

Taki ksiądz! P

ubliczne media nareszcie przypomniały sobie, że i wśród księży trafiali się ludzie o lewicowych poglądach... TVP Historia realizuje fabularyzowany film dokumentalny o księdzu Piotrze Ściegiennym. Dzieło według scenariusza i w reżyserii Leszka Wiśniewskiego, znanego lubelskiego dziennikarza, ma być wkrótce wyemitowane. Ściegienny (w filmie gra go Jacek Dragun) przyszedł na świat na Kielecczyźnie w roku 1801. Mając 26 lat wstąpił do pijarów – zakonników, którzy powszechnie uchodzili za lewicowych. Kiedy formację tę skasowano, Ściegienny został księdzem kolejno w dwóch parafiach (Wilkołaz i Chodel) na Lubelszczyźnie. Historycy uważają, że właśnie wtedy zaczęli go nawiedzać emisariusze spiskowców niepodległościowych (m.in. Cels Lewicki); sam charyzmatyczny wikariusz założył natomiast Związek Chłopski – organizację konspiracyjną nawołującą do zbrojnego odzyskania niepodległości i zniesienia poddaństwa włościan. Był też Ściegienny autorem odczytywanej z ambony tzw. „fałszywej bulli” Grzegorza XVI („List Ojca Świętego Grzegorza Papieża

do rolników i rzemieślników”), w której nawoływał chłopów do zbrojnego powstania, mimo że ówczesny papież był wszelkim rewolucjom zdecydowanie przeciwny. Działalność Ściegiennego silnie niepokoiła szlachtę i duchowieństwo. Nic zatem dziwnego, że do carskiej policji wpływały na księdza setki donosów. Ich skutkiem było aresztowanie duchownego w przededniu zaplanowanego powstania chłopskiego – w roku 1844. Ściegiennego po długim i brutalnym śledztwie skazano na śmierć, a władze kościelne szybciutko pozbawiły go godności kapłana. Dosłownie w momencie, kiedy miał już stryczek na szyi, karę tę zamieniono mu na chłostę oraz bezterminowe zesłanie na Sybir (gdzie zresztą również spiskował). Z katorgi wrócił do kraju w roku 1871. Udało mu się odzyskać święcenia. Osiadł w Lublinie, a zmarł mając 89 lat. Pochowano go na cmentarzu przy ul. Lipowej. Jego pogrzeb stał się wielką, spontaniczną manifestacją niepodległościową Polaków. Do dziś działacze lewicy 1 maja składają kwiaty na jego grobie. O tym wszystkim traktuje film Wiśniewskiego „Ewangelia i bunt”! KAZIMIERZ CIUCIURKA

nieraz całe lata, a sprzyja mu porządek dnia na Jasnej Górze. Całodzienna spowiedź oraz liczba odprawianych mszy powodują, że zakonnicy rzadko spotykają się na wspólnych posiłkach czy nawet modłach. Nie muszą zatem za często oglądać twarzy znienawidzonych kolegów.

Jest jednak jeden dzień w roku, kiedy wszyscy bez wyjątku gromadzą się w zakonnym refektarzu (jadalnia) i starają się być mili dla pozostałych. Tym dniem jest wigilia Bożego Narodzenia. Odpowiednio wcześniej ojcowie opuszczają swoje konfesjonały, kancelarie czy pomieszczenia radia Jasna Góra i udają się na wieczerzę. Ta zaczyna się krótką modlitwą oraz lekturą fragmentu ewangelii. Po czym następuje dzielenie się opłatkiem. Wzajemne życzenia trwają godzinę z okładem, bowiem w częstochowskim klasztorze mieszka ponad setka białych mnichów. Przed tymi niejako przymusowymi życzliwościami opłatkowymi wielu „świętych mężów” nie może się powstrzymać przed łyknięciem stu gramów „rozluźniacza” – zapewne tylko po to, aby przełamać niechęć do wielu konfratrów. Czego życzą sobie „stróże duchowej stolicy”? Nie wiadomo, bo formułki w stylu: „żeby twoje serce stało się żłóbkiem, w którym narodzi się Chrystus” mówią o niczym.

II Rzeczpospolita nie tylko nie była krajem „mlekiem i miodem płynącym” – jak chcieliby ją postrzegać niektórzy współcześni apologeci. Odradzająca się po 123 latach niewoli Polska wśród wielu różnych niedostatków borykała się nawet z brakiem... wina mszalnego. „W sprawie wina mszalnego donosi nam Intendentura Dowództwa Okręgu Centralnego, że wszystkie zapasy wina, przeznaczone na sprzedaż dla ludności cywilnej, zupełnie są wyczerpane. Wniosków nowych o wino mszalne Intendentura uwzględnić nie może i dlatego prosi, aby od dalszych wniosków, jako zupełnie bezcelowych, się wstrzymano” – taki alarmujący komunikat w styczniu 1920 roku podawały na swoich łamach wydawane w Poznaniu „Wiadomości dla Duchowieństwa”. Trzy miesiące później „Wiadomości” donosiły, że kościelne „zapasy win się

Jednak spośród pobożnych westchnień można wyłowić prawdziwe perełki. Ot choćby śp. o. Stanisław S. nieraz mawiał swoim kumplom: „Życzę ci byś miał jak najmniejszy kontakt z tą pierd... oną szopką jasnogórską i jeb... ymi pasterzami”. Po zaspokojeniu pierwszego głodu mnisi zaczynają śpiewać kolędy. Słowa pieśni wychodzące ze stu gardeł równocześnie nadają jasnogórskiej kolacji wigilijnej niespotykany charakter. Tyle że w miarę upływu czasu śpiew staje się coraz słabszy, bo większość zakonników nie wytrzymuje do dzwonka kończącego wieczerzę i ulatnia się wcześniej do swoich cel, by dzwonić i pisać SMS-y z życzeniami do prawdziwych kolegów i przyjaciół. Po drodze każdy zabiera paczkę świąteczną – dar od przeora, czyli „Świętego Mikołaja”. Co w niej znajdzie? Słodycze, kawę i niechodliwe książki, jakie zakonni decydenci napisali i wydali za klasztorne pieniądze, by wzbogacić swoje curriculum vitae... Następnego dnia po wigilii połowa jasnogórskiego konwentu otrzymuje zgodę na opuszczenie klasztoru, by odwiedzić swoje naturalne rodziny. Reszta może wyjechać na sylwestra. A po powrocie wszystko wraca do normy, którą św. Augustyn – autor reguły zakonnej przyjętej także przez paulinów – scharakteryzował krótkim zdaniem: „Jedna wielka banda!”. o. P., były paulin

wyczerpują” i apelowały „o wystaranie się o odpowiednie ilości wina mszalnego celem umożliwienia dalszego odprawiania Mszy św.”. Widocznie bezskutecznie, bo w maju zmuszone były już nakazywać księżom „zaprowadzenie jak największej oszczędności w wydzielaniu”. O tym, że zaopatrzenie w wino mszalne musiało stanowić w międzywojennej Polsce spory problem, zdaje się świadczyć kalkulacja przedstawiana przy okazji zachęcania mieszkańców Podola do zakładania winnic, w których polskie władze widziały sposób na zaradzenie kryzysowi z 1929 roku. Argumentowano wówczas, że zasadzenie tysiąca hektarów winorośli i przeznaczenie zaledwie połowy zbiorów na produkcję wina pozwoliłoby uzyskać aż 480 jego wagonów, a tym samym w znaczącym stopniu zaspokoić potrzeby liturgiczne polskich kościołów. AK

Winny kryzys

„Ciepłe” życzenia Początek stycznia to czas składania noworocznych życzeń. Nawet z tej okazji przedwojenna „prawdziwie katolicka” prasa nie rezygnowała z szerzenia antysemityzmu. Oto czego w nowym 1932 roku życzył „Ślązokom” „Gość Niedzielny”: „Ten Nowy Rok niech będzie pod każdym względem katolicki. Mom

tu znowu na myśli, żebyśmy wszyscy zwalczali usilnie to zachwaszczenie naszych miast i wsi kąkolem żydowskim (...). Po nic do żyda nie idźcie, choćbyście nawet na łoko u niego taniej coś dostali (...). Niech też żodno matka nie do córki swej na służba do żyda. Tyś nie na to rodziła i wychowywała córka, żeby żydowskich bachorów łobchodziła. Strzeżcie też

mieszkania wasze przed żydami, co po domach towar sprzedawają. Bezczelność tych paskudnych żydów nie zno granic, a już wcale jak rodziców nie ma w domu. Bo u żyda to nie grzech zwieść dziewczynka chrześcijańsko, to u niego dobry uczynek. Niech Nowy Rok będzie lo nos wszystkich szczęśliwy! Wszystkim dosiego Nowego Roku!”. AK

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

U NAS I GDZIE INDZIEJ

7

Kościół powszechny Oszustwa i seks za pieniądze, pornografia, molestowanie – katoliccy księża szybko się uczą. A może mają to we krwi? Przed pięcioma laty kard. Józef Glemp lojalnie ostrzegł Zachód, że „wejście Polski do Unii Europejskiej otwiera dla duchowieństwa nową przestrzeń do szerzenia Królestwa Bożego”, ponieważ jego podkomendni „czują ogromną potrzebę dzielenia się swoim duchowym potencjałem”. Prymas nie pomylił się ani na jotę, a nasi sąsiedzi zza Odry już czują na własnej skórze skutki nękającej Polskę zarazy. Tamtejsze służby „sanitarno-epidemiologiczne” jeszcze łudzą się nadzieją, że wyroki w zawieszeniu są skuteczną „szczepionką”. Ksiądz Frank Biberger (40 l.) z archidiecezji fryburskiej jest obecnie jednym z najbardziej znanych duchownych w Niemczech. Gdy zasiadł na ławie oskarżonych sądu rejonowego we Freiburgu, prokurator Dietrich Bezzel obliczył, że poprzez rozliczne oszustwa, wymuszenia rozbójnicze i defraudacje wielebny skasował swoją rodzimą archidiecezję na ok. 137 tys. euro, a cztery kochanki ogołocił z łącznej kwoty ponad 90 tys. euro. Ks. Franka wyświęcono w 1999 roku. Po krótkim stażu na stanowisku dekanalnego duszpasterza młodzieży w Buchen został oddelegowany – jako kaznodzieja wybitnie utalentowany – na studia doktoranckie z teologii moralnej. Miał dokształcać się na renomowanym uniwersytecie we Freiburgu (powierzono mu tam również funkcję ojca duchownego profesorów i studentów), czyli pod samym nosem kurii oraz metropolity, abpa Roberta Zollitscha, będącego też przewodniczącym Konferencji Episkopatu Niemiec. Wielebny Frank żył wówczas równolegle z co najmniej trzema kochankami, niemającymi bladego pojęcia o istnieniu pozostałych. Dla niektórych pań był sponsorem, dla innych (zwłaszcza najstarszej, poznanej jeszcze w Buchen 51-letniej rozwódki Gudrun Eigner) – utrzymankiem. Ponieważ doktoranckie stypendium oraz intencje mszalne nie wystarczały ks. Frankowi na zaspokojenie wszystkich jego zachcianek, na dobry początek wyłudził z archidiecezjalnej kasy krótkoterminową pożyczkę w kwocie 35 tys. euro. „Mój niepełnosprawny brat wymaga skomplikowanego leczenia i ma już przyznaną refundację, ale pieniądze na ten cel dopiero są w drodze. Gdy tylko nadejdą, natychmiast się rozliczymy” – obiecał arcybiskupowi.

Gdy w umówionym terminie ks. Frank nie zwrócił długu, przełożeni weszli mu na pensję (wyjaśnijmy w tym miejscu, że w Niemczech księża pobierają stałe wynagrodzenie pochodzące z pieniędzy publicznych),

rozmawiać. I choć archidiecezja wyłożyła później 40 tys. euro, żeby zamknąć kobiecie usta (resztę miała otrzymać od winowajcy w ratach), po miesiącu spędzonym w areszcie ks. Biberger trafił na ławę oskarżonych. W śledztwie wyszło bowiem na jaw, że duchowny okantował także zaprzyjaźnionego proboszcza (9 tys. euro „na leczenie brata”), byłego premiera Saksonii

Gudrun Eigner

pozostawiając wielebnemu 1600 euro na podstawowe potrzeby. Po kilku tygodniach wielebnemu skończyła się kasa na hulanki i swawole, więc poprosił abpa Zollitscha o kolejne 85 tys. euro. „Brat ma wyznaczoną datę operacji, a dotacja będzie lada tydzień. Żeby zaś nie było to tamto, zostawiam ekscelencji zabezpieczenie na hipotece domu wartego dwa razy tyle” – kusił szefa ks. Frank, nie wspominając, że ów dom jest własnością... Gudrun Eigner. Ostatecznie stanęło na tym, że ks. Biberger pożyczkę dostał, a kobieta musiała sprzedać posiadłość i przekazać archidiecezji ponad 80 tys. euro jako spłatę części długów kochanka. Gdy Gudrun stała się już bezdomna, świątobliwy jegomość zaatakował jej bogatą i bardzo bogobojną ciotkę. Po kilku wizytach zdołał przekonać staruszkę, że siostrzenica wpadła w taką spiralę długów, że tylko on – osoba duchowna i jej oddana – może uporządkować sprawy majątkowe lekkomyślnej kobiety, której pod żadnym pozorem nie wolno dawać pieniędzy do ręki, bo zaraz wszystko roztrwoni. Ciotkę ruszyło sumienie i przekazała Gudrun 83 tys. euro pożyczki... wpłacając je na konto ks. Franka. Mechanizm ssania (łatwo) wiernych – jako żywo przypominający patenty znane w Polsce – uległ awarii, gdy zdesperowana Gudrun opowiedziała o wszystkim policji, bo abp Zollitsch, mimo licznych próśb, nie widział potrzeby, żeby z nią

Wernera Müncha z partii CDU (4 tys. euro „dla studenta w pilnej potrzebie”) oraz dwie kochanki (Sonyę T. i Ertrud D. na ponad 5 tys. euro). Dowiedziono ponadto, że regularnie bił Gudrun, żeby wymusić na niej pieniądze. Na co je przeznaczał? Podczas procesu okazało się, że na zakup Audi A3 (30 tys. euro), sportowej wersji Mercedesa klasy E (72 tys. euro), który często parkował pod kurią na oczach hierarchów, luksusowe meble od znanych projektantów i tym podobne gadżety. – Namówił mnie, żeby kupić mu dużą skórzaną kanapę, bo wygodniej będzie nam się pieścić – zeznała w sądzie jedna z byłych kochanek. Ks. Biberger wyraził skruchę i przyznał się do winy, dzięki czemu zainkasował zaledwie 20 miesięcy więzienia w zawieszeniu. Po kilku miesiącach zastanawiania się postanowił jednak wszystko odwołać i pójść w zaparte. Powód? Była kochanka napisała ku przestrodze łatwowiernych parafianek książkę pt. „Biskupie, gdzie jesteś?”, w której ujawniła swoją gehennę. Tego już szefowie ks. Franka nie mogli znieść i wymogli na wielebnym wszczęcie powództwa o zakaz rozpowszechniania „kłamliwych treści”. Proces ruszył w listopadzie, ale tym razem to Gudrun zasiadła na ławie oskarżonych... Czcigodny ojciec Ambroży Leidinger (51 l.) z benedyktyńskiego opactwa Maria Laach został skazany

na 7 miesięcy pozbawienia wolności (w zawieszeniu) i 300 euro grzywny za kradzież ze sklepu w Würzburgu co najmniej 42 filmów o wartości 1890 euro z ostrą pornografią homoseksualną. Mnich wpadł w regularnie odwiedzanym sex shopie podczas kradzieży czterech płyt DVD, a jego skumulowany pech polegał na tym, że: ~ miał akurat w kieszeni nóż, co zakwalifikowano do rangi przestępstwa „z bronią w ręku”; ~ niemiecka policja ma sobie za nic nie tylko wrzaski chama Rokity oraz kapelusze jego operetkowej Nelly, ale nie zważa także na sutanny tubylców, bowiem bez cienia zawahania przeprowadziła „nalot” na klasztor w Maria Laach, znajdując w celi zakonnika 230 filmów pornograficznych, spośród których 42 dzieła właściciel sex shopu zidentyfikował jako skradzione; ~ pożałował 300 euro na grzywnę i odwołał się od wyroku, przez co utrzymywana dotychczas w tajemnicy afera odbiła się głośnym echem w całych Niemczech, bowiem o. Ambroży jest (był) tam powszechnie poważanym tzw. autorytetem moralnym, publicystą oraz autorem kilkunastu książek religijnych. I niewiele mu już pomogło wycofanie apelacji... Ks. Volker Schnell (47 l.), niegdyś wysoki rangą kapłan – jeden z bohaterów skandalu pedofilskiego w austriackiej diecezji Sankt Pölten (por. „Nad pięknym i modrym Dunajem” – „FiM” 29/2004), skazany na 12 lat pozbawienia wolności za zgwałcenie i usiłowanie zabójstwa przypadkowo poznanego partnera seksualnego – po warunkowym zwolnieniu z odbywania reszty kary znalazł schronienie (sic!) w niemieckiej parafii nieopodal Frankfurtu. Złowił tam prostytuującego się 25-letniego Ahmeda Z., który za 20 euro zgodził się na seks oralny z wielebnym. Transakcję

abp Robert Zollitsch

sfinalizowano w kościele, a później pan Ahmed tak oto opowiadał o tym przed sądem: – To jest chory człowiek. Uwiesił się na moim „ogonie” jak pitbull. O mały włos by mi go odgryzł. Strasznie bolało i całe spodnie miałem we krwi. Byłem pewien, że zaraził mnie AIDS. Doznałem wstrząsu i nie zapomnę tego typa do końca życia. – On zabrał mi telefon komórkowy, więc pobiegłem za nim. Ponieważ mam kurzą ślepotę, upadłem. Wtedy on ukląkł mi na twarzy i powiedział „teraz mnie dmuchaj”. Szarpałem się i gryzłem, stąd te jego obrażenia – wyjaśnił na procesie ks. Volker. Wkrótce przekonamy się, komu sąd da wiarę... Pod nieobecność przebywającego w szpitalu ciężko chorego ks. prałata Jana Śliwańskiego (kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Zasługi RP), szefa Polskiej Misji Katolickiej w Hamburgu, Krzysztof Stobiński – działacz polonijny, biznesmen i członek rady duszpasterskiej tamtejszej archidiecezji – uzyskał dostęp do papierów prałata, z których wynikało, że wyznaczony na jego następcę ks. dr J. B. z diecezji pelplińskiej molestował w przeszłości ministrantów. Stobiński zawiadomił o znalezisku prokuraturę, o czym wkrótce zwiedziały się też lokalne media. Nazajutrz po publikacjach w prasie, radiu i telewizji ks. Śliwański zmarł, a kilka dni później metropolita abp Werner Thissen wysłał podejrzanego na urlop. Ponieważ prokuratura nie znalazła w tej sytuacji żadnych punktów zaczepienia, śledztwo umorzono i ks. J. B. wrócił do pracy, zaś przykościelne polskie lobby triumfalnie obwieściło, że kapłan padł ofiarą spisku uknutego przez Stobińskiego, któremu odcięto lukratywne kontrakty na rzecz Misji. ANNA TARCZYŃSKA

8

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

SŁUŻBA NIE DRUŻBA

Na emeryturze nie musisz udawać życia – głosił słynny niegdyś slogan reklamowy. Na przymusowej emeryturze musisz walczyć o honor i przeżycie – powiedziałby pewien gliniarz. Władysław Fedorowicz niemal przez ćwierć wieku był policjantem. Wzorowym. Kiedy wspomina swoją służbę, pamięta wyłącznie liczne nagrody, pochwały i awanse. Zawsze obiektywny, nigdy nie trzymał z żadną władzą – ani czarną, ani czerwoną. Z nikim się nie poklepywał po plecach, z nikim nie imprezował. Ten dzień, który miał diametralnie zmienić życie (zarówno prywatne, jak i służbowe) Fedorowicza – wówczas zastępcy komendanta komisariatu w Barlinku (woj. zachodniopomorskie) – szczególnie się od innych nie różnił. Policjanci pośród licznych interwencji wylegitymowali nietrzeźwego kierowcę i zabrali mu prawo jazdy. Facet siedział w zaparkowanym samochodzie, więc sprawa nie trafiła do sądu, a decyzję o zwrocie dokumentu właścicielowi wydał komendant komisariatu. Wkrótce okazało się, że zwrócił pochopnie. Kiedy wszczęto postępowanie wyjaśniające taką wspaniałomyślność, nie wytrzymał ciśnienia i jako odpowiedzialnego za całą akcję wskazał swego zastępcę – Władysława Fedorowicza. Ten nie tylko do winy się nie poczuwał, ale nie zamierzał też nadstawiać głowy i szargać reputacji w imię dobrego samopoczucia swego przełożonego. Postępowanie prowadzone przez rzecznika dyscyplinarnego Jacka Michalewskiego z KPP w Myśliborzu zakończyło się tak, jak musiało się zakończyć – komendant, który konsekwentnie do winy się nie przyznawał, za swój gest został ukarany. Ale tylko symbolicznie. Nieprawdopodobnym wprost zbiegiem okoliczności kilka dni później Fedorowicz został wezwany do komendanta powiatowego z Myśliborza, podinsp. Mirosława Miętusa. Usłyszał, że za takie niedopatrzenie musi polecieć w Barlinku jakaś głowa, więc najlepsze, co Fedorowicz może w swojej sytuacji zrobić, to przejść na emeryturę. Miał wówczas 51 lat, bezrobotną żonę i uczącego się syna. Wcale więc o życiu rentiera nie myślał, ale pod presją wyraził zgodę. – Później przemyślałem tę propozycję, porozmawiałem z rodziną i doszedłem do wniosku, że chcę

dalej pracować, tym bardziej że nie miałem sobie nic do zarzucenia – mówi Fedorowicz. Wobec powyższego napisał do komendanta wojewódzkiego raport, w którym wyjaśnił, że wycofuje swą poprzednią pochopną decyzję. Pismo komendant odrzucił. Ostatecznie, w sierpniu 2006 r., doświadczony funkcjonariusz – wbrew swojej woli – zasilił grono policyjnych emerytów. Nie pomogły odwołania, prośby ani groźby. – Byłem rozgoryczony i załamany, że tak ze mną postąpili – opowiada Fedorowicz. Jego sytuację dodatkowo pogorszył fakt, że spadł ze schodów w komisariacie i poważnie uszkodził kręgosłup. Leczenie – i nerwów, i kości – było długie i nieprzyjemne. Tak jak

orzeczenie komisji lekarskiej z 2007 roku, która orzekła, że jestem czasowo (a nie stale!) niezdolny do pracy, a badanie kontrolne wyznaczyła na sierpień 2010 r. – mówi pan Władysław. Natychmiast złożył wniosek o wcześniejsze powołanie komisji lekarskiej MSWiA (w celu sprawdzenia rzeczywistego stanu jego zdrowia), ale komendant ów wniosek odrzucił. Postępowanie o kolejne wywalenie Fedorowicza z roboty odbywało się bez udziału zainteresowanego, a o wyroku został poinformowany listownie: „Rygor natychmiastowej wykonalności decyzji nadaje się ze względu na interes społeczny polegający na konieczności zapewnienia właściwego toku realizacji bieżących zadań KPP w Myśliborzu” – brzmiał rozkaz personalny komendanta z 28 maja 2009 r. Fedorowicz, dziś emerytowany policjant nieustannie walczący o respektowanie prawa, czuje niesmak. Tym większy, że przez lata kopania się z koniem przekonał się, na ile sposobów można człowiekowi uprzykrzyć życie. Przez kilka miesięcy pozostawał bez środków do życia, a to z powodu niezwykle opieszałego działania KPP w Myśliborzu przy weryfikowaniu jego wniosku emerytalnego; chociaż zdał służbowy telefon komórkowy (co potwierdza sporządzony na tę okazję protokół), został obciążony rachunkami za prowadzone później rozmowy; wezwania do zapoznania się z protokołem powypadkowym przychodziły do niego zawsze w dniu, w którym powinien stawić się na komendzie, zaś sam protokół – opatrzony licznymi błędami formalnymi – skutecznie przedłużał postępowanie o odszkodowanie za wypadek podczas pracy (ostatecznie zamiast 14 dni trwało to 16 miesięcy!). Sprawa toczy się już czwarty rok. Przez ten czas, żeby przetrwać i opłacić prawników, Fedorowicz pożyczał i wyprzedawał dobytek. Dziś – jak mówi – nie walczy dlatego, że chce coś dla siebie ugrać. Dziś walczy dla honoru. – To jest wielkie nieporozumienie. Oddałem firmie wiele lat życia, wiele nieprzespanych nocy i wiele wyrzeczeń. Zawsze z dumą myślałem, że poświęcam się w służbie społeczeństwu. Nie oczekiwałem wiele. Liczyłem tylko na to, że ktoś zadzwoni i powie: „Przepraszam, stary, stało się. Zapomnijmy o sprawie”. Nikt tego nie zrobił – twierdzi rozgoryczony. Niejeden pewnie nie wytrzymałby ciągłych stresów, nieprzyjemności oraz atmosfery wiecznych pomówień. Fedorowicz jakoś się trzyma. W końcu, jak się zostaje policjantem, trzeba mieć cholernie mocne nerwy. WIKTORIA ZIMIŃSKA [email protected]

Zbity pies świadomość, że stał się kozłem ofiarnym poświęconym na ołtarzu lepszej sprawy. W końcu pierwsze ostrzeżenie dostał kilka miesięcy wcześniej, kiedy z komisariatu (przez okno) uciekł groźny przestępca. To było w czasie, gdy Władysław Fedorowicz po odbytej służbie spokojnie odpoczywał już w domu, a dyżur pełnił komendant. Ale to właśnie Fedorowicza postawiono przed komisją i oskarżono o naruszenie dyscypliny służbowej. Nie poniósł kary tylko dlatego, że zagroził, iż sprawę nagłośni. Wtedy się swym zwierzchnikom wywinął. Tym razem – nie. A jak to możliwe, że komendant regularnie unika odpowiedzialności? Jego podwładni – choć w obawie przed utratą pracy wyłącznie anonimowo – dopatrują się źródła w lokalnych układach swojego szefa. W końcu to on dumnie pręży umundurowane muskuły podczas przeróżnych uroczystości. Na przykład podczas otwarcia biura parlamentarnego PiS w Barlinku, gdzie brylował w towarzystwie lokalnej wierchuszki, z księdzem Arkadiuszem Grzelakiem na czele. Fedorowicz, jak na wzorowego psa przystało, postanowił walczyć do końca. Jego sprawa przetoczyła się przez sądy wszystkich instancji. Rację gliny zmieszanego z błotem uznał dopiero Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie. Wyrokiem niezawisłego sądu został do pracy przywrócony 9 marca br. Triumf trwał krótko. Kilka dni później komendant powiatowy... wszczął postępowanie administracyjne w celu zwolnienia go ze służby. Tym razem ze względu na stan zdrowia podwładnego. Traf chciał, że Fedorowicz był jeszcze na zwolnieniu lekarskim (konsekwencja wypadku na służbie). – Podstawą miało być

R

ok 2006 przyniósł 16 samobójstw policjantów i 17 prób samobójczych, rok 2007 to 23 tego typu zdarzenia (16 samobójstw i 7 prób). Tyle samo odnotowano w 2008 roku. To zatrważające dane, biorąc pod uwagę fakt, że wskaźnik samobójstw w Polsce to ok. 13 przypadków na 100 tys. obywateli. Rok 2009 – przez Komendę Główną Policji jeszcze niepodsumowany – tej tendencji bynajmniej nie zmienił: ~ Kielce – w tutejszej komendzie wojewódzkiej samobójstwo popełnił 42-letni oficer; ~ Człopa (powiat wałecki) – 35-letni posterunkowy zastrzelił się z broni służbowej; ~ Starogard Gdański – we własnym mieszkaniu, z broni służbowej zastrzelił się 34-letni funkcjonariusz prewencji; ~ Warszawa – 35-letni policjant z wydziału dochodzeniowo-śledczego powiesił się we własnym domu; ~ Tursko – 46-letni Marek K., wzorowy funkcjonariusz, detektyw wydziału do spraw zwalczania przestępczości gospodarczej, odebrał sobie życie w miejscowym parku. Dwa miesiące wcześniej życie odebrał sobie 22-letni funkcjonariusz prewencji z Kalisza; ~ Grzeczna Panna – grzybiarze znaleźli zwłoki Łukasza S., policjanta wydziału kryminalnego z siedmioletnim stażem. Obok funkcjonariusza leżała broń służbowa; ~ Olszyna – 32-letni funkcjonariusz dochodzeniówki z KPP w Lubaniu również zastrzelił się z broni służbowej. Po 11 latach pracy w policji. To tylko wybrane zdarzenia minionego roku. Roku, w którym na zamiataną wciąż pod dywan dramatyczną sytuację policjantów oczy opinii publicznej zwrócił Andrzej S., funkcjonariusz z KPP w Gnieźnie. On też gehennę, jaką fundował mu komendant, postanowił zakończyć, strzelając sobie w głowę („Policyjna ruletka” 41/2009). W ciężkim stanie trafił do szpitala.

K

ursy szkolące, jak wynajmować biura bez względu na interes kierowanej przez siebie instytucji, a tajne kwity trzymać w pomieszczeniach niezapewniających ochrony, może prowadzić Mariusz Kamiński, były szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Takie wnioski można wyciągnąć z poufnego raportu sporządzonego przez wysłanników szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Tomasza Arabskiego po wewnętrznej kontroli CBA, przeprowadzonej na początku 2009 roku. Na pięciu stronach spisali oni co bardziej bulwersujące praktyki, jakie miały miejsce w tej tajnej służbie. Okazało się, że agenda zajmująca się zwalczaniem korupcji i zatrudniająca 791 funkcjonariuszy oraz 47 pracowników cywilnych nie była w stanie:

Porządek i bezpieczeństwo publiczne to nie są główne troski stróżów prawa. Ważniejsza jest obsesyjna pogoń za wynikami, nadrabianie braków kadrowych i łatanie budżetu. Są tacy, którzy tej gonitwy nie wytrzymują.

W tym czasie jego koledzy postanowili przerwać milczenie i okazało się, że mobbing, szantaż, zastraszanie i poniewierka, zmuszanie do odejścia na emeryturę oraz wszczynanie postępowań dyscyplinarnych z byle powodu to ulubione metody pracy komendanta. W wyniku postępowania wyjaśniającego komendant Paweł Nejman stracił stanowisko. Pozostało pytanie – czy taka decyzja musiała zostać okupiona ludzkim dramatem? Co nie gra w instytucji, która jako grupa zawodowa od lat niezmiennie cieszy się ogromnym społecznym zaufaniem (według badań CBOS-u, aprobatę dla gliniarzy wyraża 70 proc. Polaków)? – Najczęstsze motywy to kłopoty małżeńskie, samotność, problemy finansowe oraz zła atmosfera w pracy. Przy czym takie obciążające sytuacje trwają zazwyczaj przez dłuższy czas – uważa podkomisarz Michał Góra z Biura Prasowego KGP. Innego zdania są sami funkcjonariusze. Według nich, prawie wyłącznie atmosfera w pracy i presja wywierana przez przełożonych sprawiają, że ich słabsi psychicznie koledzy nie wytrzymują i pociągają za spust. Konfesjonał dla (nomen omen) będących w dołku stanowi Internetowe Forum Policyjne, działające pod hasłem: „Glino, pomóż

~ zaplanować, czego tak naprawdę potrzebuje. W marcu 2007 roku na specjalnie zwołanej konferencji prasowej Mariusz Kamiński pochwalił się, że ówczesny premier zgodził się na powołanie delegatur Biura. Z raportu KPRM wynika, iż rozpoczęło się wtedy gwałtowne i paniczne poszukiwanie przez agentów CBA obiektów nadających się na ich siedziby. Co ciekawe, Mariusz Kamiński uznał, że wystąpienie w tej sprawie do zarządcy państwowych budynków będzie nieracjonalne i bezcelowe, a to „ze względu na dynamiczną sytuację na rynku nieruchomości znajdujących się w zasobach Skarbu Państwa. Dopiero 27 maja 2009 roku szef CBA po raz pierwszy zwrócił się na piśmie do ministra skarbu państwa o wskazanie wolnych lokali biurowych;

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

SŁUŻBA NIE DRUŻBA

Cienka niebieska linia

sobie sam!”. Tutaj pracownicy największej formacji mundurowej w kraju anonimowo wypłakują swoje żale: „Chciałbym ukazać życie policjantów zza ciemnej kurtyny Komendy Powiatowej w P. i mobbingowo-kombinatorskich zapędów jaśnie panującego tam komendanta. W komendzie panuje atmosfera strachu... Wszyscy siedzą cicho, aby tylko

nie narazić się komendantowi. Wykonują wszystkie jego polecenia, nawet te, które wydane są zupełnie bezprawnie, lub takie, które stanowią przestępstwa... Ci, którzy wyrażają własne zdanie, dostają po dupie, usuwani są ze stanowisk pod byle pretekstem, szukane są na nich haki. Po czym dostają propozycje nie do odrzucenia i – jak to mówi sam

komendant – goodbye. (...) Wielu policjantów leczy się psychiatrycznie! Dlatego pytam – czy musi dojść do sytuacji jak w Gnieźnie?! Aż sobie ktoś strzeli w łeb! W P. chcemy rzetelnej kontroli! Dlaczego nie widzi się problemu? Zapraszam do dyskusji. Proszę o pomoc” – napisał jeden z użytkowników. Niestety, nieodosobniony w swoich problemach. Bo – jak uważają inni forumowicze – tolerowany mobbing to codzienność większości komend... – Każdy ratuje się jak może. Jedni uciekają na zwolnienia lekarskie, inni zmieniają pracę. Wyżsi przełożeni zazwyczaj problemu nie widzą tak długo, aż nie dojdzie do tragedii. Po niej utrzymują, że przyczyną były kłopoty rodzinne. To oczywiście nieprawda. Ja przeżyłem dwie próby samobójcze. Powód? Ciągły stres. Na samą myśl, że miałbym się stawić w pokoju szefa, robiło mi się słabo. Traktował nas jak pachołków, wyzywał od idiotów. Moja szczęśliwa rodzina nie okazała się wystarczającym buforem bezpieczeństwa. Popadłem w depresję. Leczenie trwało

Centralny Burdel Antykorupcyjny ~ „udokumentować w należyty sposób procesu wyboru nieruchomości oraz ustalenia warunków najmu”. Kontrolerzy próbowali odszukać w kwitach CBA takie podstawowe papiery jak analizy rynku nieruchomości w danej miejscowości czy porównanie stawek najmu i innych kosztów. Brakowało nawet dokumentu zawierającego wykaz przedstawianych przez oferentów kalkulacji czynszu i opłat.

Uniemożliwiło to – zdaniem inspektorów – ustalenie, „czy wyboru nieruchomości dokonano zgodnie z zasadą oszczędnego gospodarowania środkami publicznymi”. Ze swojej strony możemy dodać, że w instytucjach prywatnych za taką operację wylatuje się z pracy. Szanująca się firma prywatna powinna (a państwowa musi) przed wynajęciem biura dokładnie analizować oferty, porównać ceny

i warunki oraz skrupulatnie badać umowy najmu. Inaczej było w przypadku CBA. Kontrolerom z KPRM włosy stanęły dęba, gdy dowiedzieli się, że CBA zgodziło się na opłaty ryczałtowe wyższe niż czynsz za użyczenie lokalu – i to bez zawarcia w umowie sposobu ich wyliczenia; CBA potrafiło także przelać pieniądze za rzeczy i usługi, których nie zamawiało i nie zlecało ich montażu. W konkluzji tej

9

„Nierozerwalnie z aktem suicydalnym powiązany jest stale występujący wokół policjanta stres, działający wieloczynnikowo, a wywodzący się z licznych czynników obciążających psychicznie pracę policjanta. (...) należą do nich obcowanie z: bójkami, śmiercią, umieraniem, zgwałceniem, nędzą, zagrożeniem AIDS, neurotykami, prostytucją, okaleczeniami, sadyzmem, masochizmem, kradzieżami, rabunkami, obdukcjami, pościgami, morderstwami, wymuszeniami, katastrofami, zwłokami dzieci, bezradnymi i zdezorientowanymi osobami, nieudanymi reanimacjami, kłótniami rodzinnymi, zawiadomieniami o śmierci, obrażeniami i usiłowaniami popełnienia samobójstwa” (Brunon Hołyst, „Suicydologia”).

prawie 2 lata – przyznaje Tomasz. Do policji już nie wrócił. Policjanci są narażeni na ciągły stres i silne emocje podczas nierzadko trudnych i niebezpiecznych interwencji. Tymczasem – według Instytutu Medycyny Pracy – nie służą niebieskim także dezintegracja środowiska, niskie uposażenia, przedmiotowe traktowanie, lęk przed odpowiedzialnością dyscyplinarną, słaby system motywacyjny, nadmiernie rozdmuchana machina biurokracji i statystyki, egzystencja na pograniczu ubóstwa, złe warunki socjalne oraz brak pomocy ze strony przełożonych i współpracowników. To dlatego nad ich równowagą psychiczną czuwa w skali kraju niemal 200 psychologów. Niestety, w praktyce policjanci są badani przez psychologa przed podjęciem służby, po ewentualnym zamachu samobójczym albo wtedy, gdy zleci takie badanie przełożony. I choć poziom frustracji w środowisku niepokojąco rośnie, rzadko zdarza się, aby funkcjonariusze sami zgłaszali się po pomoc. A stąd już niedaleka droga do przekroczenia cienkiej niebieskiej linii. – Wrogą atmosferę w pracy, niechęć do codziennego stawiania się do służby i zaniżenie samooceny nader często powodują przełożeni. A nakręcająca się spirala gniewu i negatywnych emocji znajduje

odzwierciedlenie w konflikcie wewnętrznym policjanta. Ten, umiejscowiony na samym dnie hierarchii, w przypadku okazania najmniejszej niepoprawności skazany jest na powolne wyniszczenie za pomocą przewrotnie skonstruowanych procedur postępowań dyscyplinarnych, opiniowania służbowego, komisji lekarskich. Konflikty z pracy przenoszone do domu potęgują poczucie winy, bezsilność. To już tylko jeden krok przed pojawieniem się zamysłu suicydalnego, a więc targnięcia się na własne życie. Potem nadchodzi faza przygotowania, utwierdzenia się w przekonaniu o słuszności decyzji i... sam czyn – taką diagnozę sytuacji stawia porucznik rezerwy WP i były policjant, a zarazem lekarz Remigiusz Drzewiecki z Komitetu Obrony Policjantów. Twierdzi, że nigdy nie zapomni obrazu zwłok swego 30-letniego kolegi, który popełniając samobójstwo, położył sobie pod głową akta sprawy, z powodu której miał mieć wszczęte postępowanie dyscyplinarne. WIKTORIA ZIMIŃSKA [email protected] Fot. MaHus

części raportu kontrolerów KPRM czytamy: „Negatywnie należy ocenić brak wewnętrznych procedur zawierających zasady nabywania nieruchomości, w tym sposób postępowania przy zawieraniu umów (...) z podmiotami prywatnymi. Zwiększa to ryzyko dowolności w wyborze kontrahentów i ustalaniu warunków umów, a w konsekwencji niegospodarnego wydawania środków publicznych. Jest to o tyle istotne, że (...) zostały one wyłączone spod reżymu ustawy »Prawo zamówień publicznych«”. ~ wybrać odpowiednich obiektów na siedziby. Tylko trzy spełniały wszystkie wymogi bezpieczeństwa. Pozostałe zostały jako tako dostosowane do przechowywania dokumentów legalizujących (fałszywe dowody osobiste, pieczątki, fikcyjne

wypisy z rejestrów państwowych), stenogramów podsłuchów i kopii dokumentacji medycznej. Pomimo tej prowizorki CBA kosztowało nas dotąd ponad 322 miliony złotych. Mariusz Kamiński – zapytany przez szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, kiedy wykona polecenia zawarte w protokole pokontrolnym (wprowadzenie zasad wyboru budynków i zawierania umów najmu, rozpisanie potrzeb) – oświadczył, że... nigdy. Premier Donald Tusk nie musiał czekać 8 miesięcy, aby odwołać szefa CBA Mariusza Kamińskiego. Wystarczyło, że przeczytałby z uwagą raport, jaki dostarczyli mu pracownicy jego własnej kancelarii. Na to lider PO czasu nie znalazł. MiC

10

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

POD PARAGRAFEM

wyborczy. Wszelkie kluczowe decyzje podejmowała Gosiewska, na zaproszeniach podpisywanych przez nią i Eugeniusza Berlińskiego – jej zastępcę w „EKO-Czuwaniu” (były członek Zarządu Powiatu w Sławnie z rekomendacji PiS – dop. red.) – wydrukowano logo tej ichniej partii, w tle działała jako rzecznik ich koleżanka z „EKO-Czuwania” Ryszarda Kulasińska, niegdysiejsza faworytka PiS-u w wyborach do sejmiku województwa. Z tylnego siedzenia pociągał za sznurki PiS-owski europoseł Marek Gróbarczyk... Tylko idiota nie zorientowałby się, o co chodzi, więc poważni ludzie (w tym również politechnika i muzeum w Koszalinie) odmówili im swoich nazwisk jako etykiety – mówi „FiM” pani Anna, była internowana. – Nie wiemy, na co się obrazili ci wszyscy, którzy początkowo działali w komitecie organizacyjnym. Pan Wołyniec jest chorym człowiekiem, skoro tak lubi sam siebie ranić... – przekonuje nas rzecznik Kulasińska. Na uroczystościach w Darłówku pojawiło się ok. stu sympatyków PiS i aż... 10 byłych internowanych, którzy z rąk drugorzędnego kancelisty pana prezydenta otrzymali przyznane im przez Lecha Kaczyńskiego ordery (Wołyniec nie odebrał swojego Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, a w jego ślady poszło jeszcze dziewięć innych osób) oraz wysłuchali napuszonego przesłania nadesłanego przez Przemysława Gosiewskiego, który oczywiście nigdy w żadnym pierdlu nie siedział... ANNA TARCZYŃSKA

Nie ma jak u mamy Przy okazji rocznicy stanu wojennego PiS usiłował za pieniądze SKOK-u zorganizować sobie wiec wyborczy. W Darłowie, a ściślej rzecz ujmując – w jego nadmorskiej dzielnicy Darłówku – był sobie kiedyś ośrodek sanatoryjno-wczasowy „Gniewko”, z którego w stanie wojennym uczyniono obóz dla internowanych, popularnie zwany „Złotą klatką” (w lutym 1982 r. przebywało w nim ponad 150 osób z całego kraju, w tym 43 kobiety. Wśród internowanych byli m.in. Tadeusz Mazowiecki, Andrzej Czuma, Bronisław Geremek, Andrzej Celiński oraz wiele innych gwiazd opozycji i „Solidarności”). Owa „klatka” wyróżniała się spośród innych również tym, że „księża z kurii koszalińskiej, z biskupem ordynariuszem (wówczas Ignacy Jeż – dop. red.) na czele, nie starali się o kontakty z uwięzionymi, zadowalając się odprawianiem Mszy św. i kontaktami z władzami obozu” – podkreślają internowani na swojej stronie internetowej. Odnotujmy jeszcze ważny fakt, że jedną z najbardziej znanych w okolicach Darłowa postaci jest Jadwiga Czarnołęska-Gosiewska, matka Przemysława, która wprawdzie nigdy w żadnym pierdlu nie siedziała, ale jest – podobnie jak synek – wybitną działaczką partii braci Kaczyńskich (tyle że na szczeblu powiatowym) oraz dowodzi opanowaną przez PiS lokalną organizacją ekologiczną „EKO-Czuwanie”. Gwoździem tegorocznych obchodów rocznicy wprowadzenia stanu wojennego miał być wielki zlot osób, które przewinęły się przez obóz w Darłówku. Oprócz zwyczajowej mszy z kościelnymi występami

J

artystycznymi oraz okazjonalnej bibki w programie przewidziano m.in.: ~ odsłonięcie i pokropienie zawieszonej w kościele tablicy pamiątkowej wykonanej w 1984 r. przez koszalińskiego artystę Zygmunta Wujka (dzieło leżakowało dotychczas w jakiejś miejscowej rupieciarni); ~ wręczenie odznaczeń państwowych; ~ wystąpienia przedstawicieli IPN i koszalińskiego oddziału Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym (SORwSW) oraz osób internowanych w Darłówku. Uroczystościom pod osobistym patronatem prezydenta Lecha Kaczyńskiego nadano tytuł „Polski marsz do wolności”, głównym animatorem imprezy miał być (tak wynika z treści rozesłanych po Polsce zaproszeń – patrz skan obok) legendarny zachodniopomorski opozycjonista i działacz podziemnej „Solidarności” Tadeusz Wołyniec (obecnie przewodniczący SORwSW o/Koszalin), zaś forsę na to wszystko dała Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa, czyli tzw. SKOK, znany ze sponsorowania o. Tadeusza Rydzyka, a w całkiem nieodległej przeszłości także Przemysława Gosiewskiego.

ak po katolicku pożegnać stary 2009 rok? „Ta sylwestrowa noc to jedyna droga, by zaszaleć z samym Bogiem, patrząc, jak czynił to św. Franciszek”... ...w ten oryginalny sposób na „sylwestrowe szaleństwo ze św. Franciszkiem” zapraszają siostrzyczki ze Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego w Krakowie. Okazuje się, że to impreza dla dziewcząt z liceum i starszych. Na dodatek wizytowe kreacje można sobie odpuścić, koniecznie za to należy zaopatrzyć się w Pismo Święte i różaniec. Ofiara sylwestrowa – „co łaska”. „O północy witamy Nowy Rok, uczestnicząc w Eucharystii, a następnie toast noworoczny wznosimy mlekiem. Na zabawie na pewno nie będzie muzyki techno!!!” – tak do udziału w „ewangelicznym rozliczeniu”, czyli kilkudniowych rekolekcjach dla młodzieży i studentów, połączonych z zabawą sylwestrową, zachęca sanktuarium na Górze św. Anny.

I oto niemal w przededniu uroczystości absolutnie bezpartyjny Wołyniec wydał specjalny komunikat, że: „SORwSW nie jest już współorganizatorem Polskiego marszu do wolności” i kategorycznie odcina się od „odpowiedzialności związanej z organizacją 28. rocznicy internowanych w Darłówku”. A oto

Wejściówka na bal (obowiązują stroje wieczorowe lub „coś w tym stylu”) to 10 zł. Znacznie więcej atrakcji przygotowano dla uczestników warsztatów rekolekcyjnych (koszt 100 zł). Na przykład 31 grudnia z samego rana

motywacja: „(...) nasza godność nie pozwala na branie udziału w tej obłudnej maskaradzie”. O co poszło? – Okazało się, że PiS usiłował bezczelnie zawłaszczyć tę apolityczną z założenia imprezę i za pieniądze SKOK-u chciał przeprowadzić sobie w Darłówku wiec

UMK w Toruniu zaprasza wspólnota odnowy w Duchu św. „Posłanie”. Za 70 zł od osoby organizatorzy gwarantują „świetnego wodzireja, dużo dobrej muzyki, przedstawienie kabaretowe, a o północy mszę świętą”. Do tego

Boski sylwester konferencję o. Romana pt. „Rady nie od parady – czyli kilka słów o... czystości”. Jednocześnie wszystkim planującym spędzić sylwestra w sanktuarium św. Anny organizatorzy stanowczo odradzają... zabieranie ze sobą wartościowych przedmiotów (np. biżuterii), które mogłyby stać się łupem złodziei. Na „wyjątkową” i „niebanalną” zabawę sylwestrową do białego rana na wydziale Teologii

loterię fantową i ani kropli alkoholu. Wieczór sylwestrowy „w ciepłej, rodzinnej i religijnej atmosferze” organizuje Sanktuarium Matki Bożej Gietrzwałdzkiej. W programie „suto zastawiony stół (przekąski na zimno, napoje bezalkoholowe i dania gorące), a o północy Eucharystia”. Koszt – 180 zł od osoby. Na „Sześć dni z bogiem” czyli oparte na duchowości ignacjańskiej rekolekcje

sylwestrowe „Jerycho” dla osób w wieku 18–30 lat zaprasza wspólnota Chemin Neuf (Nowa Drioga) przy parafii Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej. Za cenę 195–250 zł organizatorzy obiecują „dużo radości, zabawy i wspólnego świętowania”. Dla odmiany młodzież z Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej organizuje autokarową pielgrzymkę na Jasną Górę (koszt 45 zł). Jej celem jest sylwestrowe czuwanie u stóp Czarnej Madonny, uwieńczone rozpoczęciem Nowego Roku udziałem w uroczystej mszy. A pustelnia studencka w Beskidach oferuje możliwość spędzenia sylwestra w milczeniu. „Pobyt ma charakter duchowo (50 proc.)-turystyczno-sylwestrowy (50 proc.)” i oprócz mszy, konferencji, modlitw, przewiduje takie atrakcje jak jazda na workach, sankach i nartach oraz... rąbanie drewna na opał! Spieszcie się zatem, może jeszcze nie jest za późno… AK

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

W

ypełniona po brzegi aula. Po jednej stronie stołu prof. Jan Hartman z Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr Piotr Mikiewicz, socjolog edukacji z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Michał Syska, publicysta „Krytyki Politycznej” oraz Zuzanna Niemier, Tomasz Chabinka i Arkadiusz Szadurski – autorzy i sygnatariusze petycji w sprawie zdjęcia krucyfiksów ze ścian sal lekcyjnych, niegodzący się na obecność symboli religijnych i ideologicznych w przestrzeni publicznej. Po drugiej – tak zwani obrońcy krzyża: uczniowie Mateusz Rutkowski, Czesław Domarecki, Aleksandra Horowska; dr Łukasz Nyster, filozof z Uniwersytetu Wrocławskiego; Tomasz Terlikowski, dziennikarz „Frondy”, a także szkolny katecheta ks. Wojciech Zięba. Przedstawiamy fragmenty dyskursu sprowokowanego przez grupę maturzystów, którym nie jest obojętne, w jakim kraju żyją. Argumenty zwolenników neutralności światopoglądowej państwa: ~ Zuzanna Niemier: Szkoła nie powinna stanowić sceny dla działalności misjonarskiej ani dla kazań. Powinna być miejscem spotkań różnych religii i przekonań filozoficznych. Państwo powinno powstrzymać się od narzucania, nawet w sposób pośredni, określonej wiary w miejscach, w których znajdują się osoby od niego zależne. Nie dostrzegamy, w jaki sposób ekspozycja krucyfiksu w klasach szkół miałaby się przysłużyć idei pluralizmu edukacyjnego. ~ Michał Syska: Szkoła powinna być miejscem przyjaznym dla ludzi o różnym światopoglądzie. Najbardziej rozsądną realizacją postulatu zawartego w polskiej konstytucji byłaby decyzja, żeby w szkole zawisły symbole wszystkich religii albo żeby szkoła była miejscem wolnym od instytucjonalnie powieszonych symboli religijnych. Demokracja to nie tylko rządy większości. Prawdziwym testem demokracji jest to, czy większość potrafi z empatią odnieść się do postulatów mniejszości i zapewnić wszelkim mniejszościom godne życie we wspólnocie. ~ Dr Piotr Mikiewicz: Krzyż jest symbolem funkcjonującym w pewnym spójnym systemie logicznym – systemie religii. Szkoła jest również specyficznym zamkniętym systemem znaczeń, w którym funkcjonują uczniowie, nauczyciele, i który jest projektowany przez państwo. Jeżeli logika religijna jest wmontowywana w symbolikę szkoły, sugeruje się, że jest to prawda obiektywna, jedynie słuszna. ~ Prof. Jan Hartman: Jest bardzo wiele niejasności, które ciążą nad polską dyskusją na temat krzyży. Pierwsze nieporozumienie dotyczy linii podziału i stron sporu. Spór o krzyże nie jest sporem między wierzącymi i niewierzącymi. Ten podział nie ma tutaj nic do rzeczy. Jest

to spór o bezstronność światopoglądową i religijną państwa oraz sposób jej interpretacji. Drugie nieporozumienie wiąże się z sugerowaniem, jakoby istniał rzekomy świecki światopogląd, który stoi naprzeciw światopoglądu religijnego. Nieobecność krzyży nie jest zwycięstwem którejkolwiek ze stron światopoglądowych sporów. Nieobecność krzyży w szkole naprawdę oznacza neutralność, bezstronność i pokorę wobec praw wszystkich obywateli, zróżnicowanych w swoich poglądach. Argumenty oponentów: ~ Dr Łukasz Nysler: W imię wolności proszę was – pozwólcie nam, katolikom, publicznie wyrażać nasze przekonania religijne. Nie przypominajcie nam czasów, kiedy

A TO POLSKA WŁAŚNIE „Czy powinno się usunąć krzyże z klas szkolnych?” – debata pod tym hasłem odbyła się w elitarnym XIV LO we Wrocławiu. Miała pokazać, że demokratyczne świeckie państwo prawa szanuje przekonania swoich obywateli, m.in. respektowanie zasady wolności religii. A co pokazała?

WYCHOWANIE OBYWATELSKIE, CZYLI...

Misio dla Zuzi publiczne manifestowanie wiary religijnej było, delikatnie mówiąc, źle widziane. W imię tolerancji proszę was – znoście cierpliwie publiczną obecność symbolu, z którym się nie utożsamiacie. W imię pluralizmu proszę was – żyjmy razem jako pełnoprawni członkowie tej samej społeczności, nie zamazując występujących między nami różnic. ~ Tomasz Terlikowski: Nie ma możliwości, by państwo traktowało wszystkie religie tak samo. Nie ma szkoły, nie ma uniwersytetu, nie ma takiej debaty jak tutaj bez chrześcijaństwa. To chrześcijaństwo stworzyło Polskę, Europę. Nie ma praw człowieka bez chrześcijańskiej koncepcji osoby ludzkiej. Wszyscy jesteśmy równi, bo wszyscy jesteśmy dziećmi tego samego Boga. Jeśli wyrzucimy krzyż z naszej cywilizacji, to tej cywilizacji nie będzie. ~ Ks. Wojciech Zięba: Uczniowie twierdzą, że tak jak w czasach, gdy wieszano portrety Stalina, państwo kojarzyło się z określoną ideologią, tak teraz promuje jedną religię. Jak takie starsze panie to usłyszały, podskoczyły pod sufit. I jedna z nich powiedziała mi: „Ja byłam nauczycielką w latach 50. Jeden z uczniów zdjął portret Stalina, a na drugi dzień zniknął (ten uczeń) i do dzisiaj nie wiadomo, co z nim jest”. Zatem... Po sugestywnej przemowie szkolnego katechety przyszedł czas na dyskusję: ~ Michał Syska: Chciałbym przede wszystkim księdzu pogratulować poczucia humoru... Spłycacie tę dyskusję do kwestii krzyża i nie zauważacie, że nasze postulaty nie dotyczą konkretnej religii, ale symboli jakichkolwiek ideologii. Nie opowiadamy się przeciwko krzyżowi, tylko za tym, żeby szkoła nie była nośnikiem indoktrynacji. Udowadnianie, jak istotny jest symbol

krzyża, to z państwa strony swoista manipulacja. ~ Mateusz Rutkowski: Jeden z sygnatariuszy petycji porównał krzyż do wieszania portretów Stalina. Gdyby katolicy postępowali tak jak komuniści, to wasza trójka od trzech tygodni byłaby w miejscu odosobnienia bliżej nieznanym, o ile w ogóle by żyła. Tymczasem brylujecie w mediach, a teraz spotykacie się z nami na kulturalnej debacie. Czy tak wygląda katolicki terror? ~ Tomasz Chabinka: Nie porównuję krzyża do portretów Stalina. To jest uproszczenie. Zwracam uwagę na fakt, że w obu przypadkach państwo wiesza na ścianie symbol jakiejś ideologii. Nigdy nie postawiłem tezy, że katolicyzm jest szerzeniem terroru, chociaż można znaleźć w historii kraje, które z ideologią katolicką na sztandarach ten terror szerzyły. ~ Czesław Domarecki: My szanujemy ateistów, choć sami jesteśmy przez nich ledwie tolerowani. Szacunek zakładałby zrozumienie, którego nie dostrzegam ani w owej petycji, ani w argumentach strony przeciwnej. Czy jest w was szacunek? ~ Prof. Jan Hartman: To, że tak ważne w liberalnej demokracji jest uwolnienie przestrzeni publicznej od wyraźnych symboli przekonań, nie tylko religijnych, ale także politycznych, jest wynikiem traumy, którą przeżyły społeczeństwa europejskie w okresie reformacji, wojny trzydziestoletniej, walk religijnych. W wyniku tych strasznych doświadczeń pojawiła się idea tolerancji. Wzywa wyłącznie do powstrzymania się od przemocy w stosunku do tych, którzy – jak uważamy – żyją nieprawdziwie i wierzą źle. Tolerancja to w życiu publicznym za mało, ale to pierwszy warunek bezpieczeństwa. Oczywiście, powinniśmy szanować siebie nawzajem,

Fot. M.A.

chociaż – i tutaj muszę z bólem jako etyk wyjawić pewną regułę – szacunek nie jest obowiązkiem. Obowiązkiem jest tolerancja i stwarzanie takich warunków życia społecznego, aby zabezpieczyć się przed prowokacjami i przemocą, która wynika z nietolerancji. ~ Aleksandra Horowska: Należy dbać o to, by nowe pokolenia pamiętały o polskiej tradycji, z którą niewątpliwie krzyż się wiąże. Nie można mówić o krzyżu wyłącznie jako o symbolu religijnym, ale także o symbolu, pod którym Polska powstawała, rozwijała się, pod którym się jednoczyła i pod którym się wyzwalała z niewoli. ~ Dr Michał Syska: Faktycznie, szkoła powinna pełnić taką funkcję. Powinna to czynić na lekcjach historii. Tam jest miejsce, aby mówić o polskiej tradycji, znaczeniu wierzeń, kościołów dla historii naszego kraju. Na lekcjach historii tę wiedzę mogą na równych prawach pozyskiwać ludzie różnych religii bądź osoby bezwyznaniowe. ~ Tomasz Terlikowski: Bardzo łatwo takie zapisy rozszerzać w nieskończoność i odbierać ludziom fundamentalne prawa religijne. Prawem człowieka religijnego jest nie tylko wierzyć w domu, ale także w szkole czy w instytucji publicznej. My, chrześcijanie, nie możemy z tego zrezygnować. ~ Prof. Jan Hartman: Chciałem wyrazić uczucie zażenowania, że kojarzy się nas z komunistami, nazistami. To jest właśnie ten język pomówień, którego chcielibyśmy się wyzbyć. My nie sugerujemy, że państwo macie coś wspólnego z inkwizycją. Chciałem zaprotestować przeciwko tezie, że swobody liberalno-demokratyczne są dziełem wyznań chrześcijańskich. Demokracja powstała w sporze, często bardzo krwawym, z instytucjami chrześcijańskimi.

11

Nie róbmy zatem takich wycieczek historycznych powierzchownych, jednostronnych. Chciałem wytłumaczyć, dlaczego miłośnicy tolerancji i wolności oczekują, że w przestrzeni publicznej żadnych symboli – ani ideologicznych, ani religijnych – nie będzie. Tutaj chodzi o zasadę rządu ograniczonego – fundamentalną zasadę polityczną liberalnej demokracji, która gwarantuje, że rząd nie będzie wcielał w życie swoich wyobrażeń o tym, jakie życie powinni wieść obywatele. Powstrzymywanie się od zewnętrznych zaangażowań faworyzujących religię bądź światopogląd ułatwia rządowi samokontrolę i powstrzymywanie się od autorytarnych zakusów. Bardzo podobne racje przemawiają za tym, że nie wieszamy godeł państwowych w kościołach i nie profanujemy tym samym przestrzeni sakralnej, jak i za tym, że nie próbujemy sakralizować przestrzeni świeckiej. Pragnienie zachowania rozdziału Kościoła od państwa to obopólny interes wierzących i niewierzących. ~ Dr Łukasz Nysler: Kto ma decydować o tym, jakie wartości będą realizowane? ~ Prof. Jan Hartman: Odpowiedź mamy dzisiaj. W szkole mogą wisieć krzyże, ale nie muszą, a decyduje o tym społeczność szkolna, na której czele stoi dyrektor. I decyzję podejmie dyrektor tej szkoły, ale – jako że żyjemy w kraju, który uczy się demokracji – zdecydowano się poprzedzić tę decyzję wolną publiczną debatą. ~ Dr Łukasz Nysler: Czy rozwiązaniem nie byłoby umożliwienie wyrażania własnych przekonań światopoglądowych, ateistycznych, racjonalistycznych na przykład w postaci gabloty na korytarzu przy zachowaniu krzyży wiszących na ścianach? ~ Zuzanna Niemier: Ludzie o różnych poglądach powinni mieć równe prawa ich ekspresji. Zaproponowaliśmy usunięcie symboli religijnych ze szkoły, ponieważ wydaje się, że jest to rozwiązanie najprostsze. Jesteśmy otwarci na inne rozwiązania. Propozycja gabloty wydaje się godna rozważenia. Chociaż dyrektor Marek Łaźniak zadecydował, że krzyże w szkole zostają, debata w XIV LO miała być dowodem, iż na tematy kontrowersyjne, także te dotyczące dominacji religii katolickiej, można i warto rozmawiać. Trud podjęty przez wielu zniweczył tryskający głupkowatym humorem katecheta ks. Wojciech Zięba. Na zakończenie spotkania wygłosił spicz: „Po pierwsze, przepraszam, jeśli kogoś uraziłem, chociaż nie wycofuję się ze swoich słów. Przyniosłem prezenty jako Święty Mikołaj. I takie poważne, i krotochwilne. Jest wspaniała książka »Chrześcijańska Europa«. Ale mam też wesołe prezenty. Ponieważ to był pojedynek, więc dla panów są plastikowe pistolety, a misio dla Zuzi”... OKSANA HAŁATYN-BURDA [email protected]

12

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

ZAMIAST SPOWIEDZI

Państwo udziela autorytetu Kościołowi O kontrowersyjnym wyroku Trybunału Konstytucyjnego ws. wliczania oceny z religii do średniej, sejmowej szopce potępiania Trybunału Praw Człowieka i urzędzie prezydenta – w rozmowie z Jolantą Szymanek-Deresz, posłanką klubu Lewica. – Równo dwa lata temu prezentowała Pani w Sejmie wniosek Lewicy i Demokratów do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie wliczania oceny z religii do średniej. – To rozporządzenie Giertycha narusza fundamentalną konstytucyjną zasadę neutralności światopoglądowej państwa. Neutralność oznacza bezstronność, oznacza dystans do światopoglądu, religii, przekonań. Jednocześnie jest dla obywateli gwarancją swobody w tym zakresie. Państwo powinno stać z boku i nie może swoją działalnością legislacyjną wkraczać w sferę Kościoła. Nauczanie i ocenianie religii odbywa się według zasad określanych przez Kościół, a państwo w to nie ingeruje. Do momentu, kiedy ocena z religii jest na świadectwie, zachowujemy istniejący rozdział, bowiem Kościół określa swoje zasady nauczania i promowania, a państwo – swoje. Natomiast z chwilą, kiedy ocena z religii wprowadzona zostaje do systemu oceniania wprowadzonego przez państwo, następuje przenikanie się dwóch porządków. Państwo udziela swojego autorytetu dla oceny wystawianej przez Kościół. – Mijają dwa lata, TK wydaje wyrok – skoro ocena jest na świadectwie, powinna być wliczana do średniej. Proste wyjście z trudnej sytuacji, czy może faktycznie wliczanie do średniej jest czymś oczywistym, tylko lewica nie potrafi tego zaakceptować? – Umieszczenie oceny z religii na świadectwie – w wyniku konkordatu – nie stanowi żadnej podstawy do wliczania jej do średniej pozostałych ocen. W tym orzeczeniu TK nie uwzględnia kolejnego etapu – przeniesienia oceny wystawianej według zasad nauczania określanego przez Kościół do systemu nauczania stworzonego przez państwo. Trybunał nie rozpatrzył więc całego problemu. – Pamięta Pani, jakie były motywy Giertycha, gdy wymyślał to rozporządzenie? – Uzasadnienie było krótkie – to odpowiedź na postulaty zgłaszane

przez Kościół. Decyzja ta ma motywować uczniów do większego wysiłku. Oczywiście, każdy dodatkowy przedmiot ma takie założenie, aby zachęcać do dodatkowej pracy, i tutaj nie zgłaszamy sprzeciwu. Tylko ta dodatkowa praca dotycząca religii nie może być nagradzana przez państwo. Nie ma innego uzasadnienia niż takie, które oczywiście w uzasadnieniu rozporządzenia Giertycha nie zostało wypowiedziane, że chodzi tutaj o zachęcenie ucznia do uczęszczania na religię, a co za tym idzie – przyswajania konkretnego światopoglądu. Wliczanie oceny z religii do średniej powoduje, że religia ta nabiera charakteru przedmiotu obowiązkowego. – Jednocześnie państwo nie ma wpływu na dobór kadry i treści programowych, co wynika z totalnej autonomii kościołów w tym zakresie. A może warto pójść tym tropem i wobec takiego obrotu spraw spowodować, aby państwo miało faktyczny nadzór przynajmniej nad nauczycielami religii, a być może i nakazać przynajmniej częściowe nauczanie religioznawstwa w ramach religii? – Nauczanie religioznawstwa to dobry pomysł. Nadzór państwa nad nauczycielami religii – także, jako konsekwencja „państwowego” potraktowania oceny z religii. Tyle że dziś niestety to pomysły mało realne – Kościół się na to nie zgodzi, a państwo nazbyt mu ulega. – Warto zauważyć, że TK nie był jednomyślny. Prof. Ewa Łętowska miała odrębne zdanie. – Prof. Łętowska podważyła całkowicie ten wyrok. Powiedziała, że TK błędnie zidentyfikował problem konstytucyjny. Nasze uzasadnienie znalazło potwierdzenie w stanowisku Pani Profesor. Wydaje się ono dosyć czytelne. Mamy dwa systemy nauczania wypracowane przez Kościół i przez państwo i dwa systemy oceniania – system oceniania religii i system oceniania przedmiotów nauczanych przez państwo. One są odrębne. I nagle ocena z religii przenika do tego systemu państwowego.

A Trybunał właśnie to pominął. Zatrzymał się tylko na legalnym umieszczeniu oceny z religii na świadectwie i z tego wyciąga dalszy wniosek, ale nie konfrontuje swojego wnioskowania z tym, co mówi konstytucja – że państwu nie wolno ingerować w sprawy Kościoła, czyli popierać religii. – To jeszcze nie koniec. Chwilę po wyroku złożyła Pani wraz z Krystyną Łybacką kolejny wniosek, kwestionując tzw. normę konstytucyjną, na podstawie której Giertych wydał rozporządzenie. Co tym razem jest podważane? – Chodzi o to, że akty wykonawcze, jakimi są rozporządzenia, mogą być wydawane na podstawie swego rodzaju pozwolenia, czyli delegacji ustawowej. Są niższe rangą od ustaw i w ustawie musi być wskazanie, jakie sprawy mogą być objęte rozporządzeniem. Rozporządzenie, które wydał Giertych, powołuje się na art. 22 ustawy o systemie oświaty. Ten artykuł jest niedoskonały. Nie określa bowiem dokładnie zakresu, w jakim rozporządzenie może regulować konkretne kwestie. TK już w roku 2007 wydał tzw. postanowienie sygnalizujące, że ten artykuł jest niezgodny z konstytucją. Ale TK nie działa z urzędu, tylko „na wniosek”, i właśnie SLD złożył taki wniosek. Chcemy teraz podważyć decyzję Giertycha od strony formalnej. – Ministerstwo Edukacji Narodowej problemu nie widzi. Proponuje co najwyżej wprowadzenie obowiązkowego przedmiotu – etyki lub religii do wyboru. Albo jedno, albo drugie. Wówczas każdy uczeń miałby dodatkowy stopień. Może to rozwiązanie powinno usatysfakcjonować lewicę? – Absolutnie nie, bo jak można z religii czynić przedmiot obowiązkowy! Poza tym państwo nie radzi sobie z nauczaniem etyki, nie ma osób o określonych kwalifikacjach, nie ma możliwości organizacyjnych. To iluzja, jakieś pozory. Nie wiem, kiedy MEN upora się z tym, żeby etyka mogła być wszędzie dostępna i obowiązkowa. Jest to oczywiście łatanie tych wad, które usankcjonował Trybunał.

– Niedawno głośno było o wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Może osoby, które czują się dyskryminowane, znalazłyby sprawiedliwość w Strasburgu? – Trybunał Praw Człowieka poprzez swoją wielobarwność opcji światopoglądowych czy religijnych ma o wiele większy dystans i obiektywizm niż trybunały w poszczególnych krajach. Spodziewałabym się więc orzeczenia, które uwzględniałoby nasz pogląd. – Nawiązując do kwestii wyroku trybunału ws. krzyży... Lewica powtarza, że polscy politycy prawicy i duchowni nie rozumieją wyroku, twierdząc, że to zamach na krzyż. Ale może jest inaczej, może to Trybunał w Strasburgu nie rozumie specyfiki polskiej czy włoskiej, tego,

że krzyż wrył się w naszą tradycję, wisi w urzędach, szkołach, punktach wyborczych. – Zgadzam się z tym, że krzyż jest silnie obecny w naszej kulturze. Ale przede wszystkim jest symbolem religijnym. Trzeba pamiętać, że następuje przemieszczanie się ludności. Migracje powodują mieszanie i ścieranie się poglądów, co często nazywamy zderzeniem cywilizacji. To proces nieunikniony. Musimy być przygotowani na to, że i w Polsce idea niewiary, bądź wiary w innego Boga będzie funkcjonowała. Z takiego punktu widzenia Trybunał w Strasburgu ocenia kwestię przywiązania do wartości religijnych. Jeśli się pojawia mniejszość, dla której ta symbolika nie jest tak ważna, większość musi jej prawa uszanować. W Polsce to orzeczenie jest o tyle opacznie interpretowane, że przypisuje mu się wolę usuwania krzyży z przestrzeni publicznej, a ono mówi tylko o tych miejscach publicznych, gdzie obywatel nie ma wyboru i wbrew swojej woli musi „poddać się” religii katolickiej. Przecież nikt nie mówi o eliminowaniu krzyży w ogóle, tylko

tam, gdzie ścierają się różne światopoglądy i religie. Państwo musi być gwarantem swobody ich wyznawania. – A nie jest. Sejm ochoczo przyjął uchwałę wzywającą całą Europę do walki o wszechobecny krzyż. Przecież posłowie, którzy głosowali na „tak”, ośmieszyli całe społeczeństwo na arenie międzynarodowej! – Na pewno jest to wyraz niezrozumienia prawa, które funkcjonuje w przestrzeni międzynarodowej. Swoją uchwałą Sejm dał wyraz temu, że równość w ogóle go nie interesuje, bo ważne jest to, co się dzieje tutaj w Polsce – krzyż był zawsze obecny, będzie obecny i nikt nie zmusi nas do jego zdjęcia. To ignorancja wobec tendencji europejskich i prawa, w tym naszego – zapisanego w konstytucji. Lewica zagłosowała przeciwko tej uchwale. Nie mieliśmy najmniejszych wątpliwości. Nie możemy pozwolić na to, aby w naszym kraju szerzyła się nietolerancja. – Walka o tolerancję byłaby punktem programowym Jolanty Szymanek-Deresz jako kandydata na prezydenta? – Nie mam konkretnej wizji prezydentury (śmiech), bo nie kandyduję. W pierwszej kolejności pomyślałabym o państwie. Prezydent powinien mieć duży dystans do wszelkich różnic, jakie występują w społeczeństwie i na scenie politycznej. Dystans, czyli nieangażowanie się w konflikty. I dopiero tam, gdzie jest możliwość łączenia, współpracy, współdziałania, tam taka misja powinna być przez głowę państwa podejmowana. Prezydent powinien dążyć do kompromisów i rozumieć odmienne stanowiska stron. Nie może narzucać autorytarnie swoich wizji, tylko budować wizję Polski od podstaw, razem ze wszystkimi. Niestety, Lech Kaczyński prowadzi politykę wzniecania konfliktów. Przecież jego wystąpienie z 11 listopada, mówiące o tym, że nikt nam nie będzie narzucał obowiązku ściągania krzyży, to nic innego jak tworzenie konfliktu. Stąd też i wspomniana uchwała Sejmu. Bez podburzania mielibyśmy szansę na refleksję. – Miałaby Pani poseł ochotę zasiąść w fotelu prezydenckim jako pierwsza kobieta? – Mam ogromne doświadczenie choćby z racji tego, że byłam szefową Kancelarii Prezydenta przez 6 lat i warto by to doświadczenie spożytkować nie tylko w działalności parlamentarnej. Ale na rozważanie prezydentury chyba jeszcze za wcześnie. W tych wyborach silnym kandydatem jest Jerzy Szmajdziński. Rozmawiał DANIEL PTASZEK Fot. Autor

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

W

grudniu 1942 roku na skutek tragicznej śmierci dwóch liderów partii – co opisaliśmy w poprzednim odcinku – został powołany nowy zarząd, nazwany Komitetem Centralnym, który tworzyli: Paweł Finder, Franciszek Jóźwiak i Władysław Gomułka. Finder, ideologiczny komunista, wierzący w zbawczą misję tego ustroju dla świata, ze względu na swoje żydowskie pochodzenie, a przy tym semicki wygląd, w obawie przed dekonspiracją nie prowadził zbyt aktywnej polityki. Jóźwiak, fanatyczny stalinowiec, chcąc uniknąć posądzenia o odchylenia ideologiczne (jego brat Józef, zdeklarowany antykomunista, walczył w armii Andersa), ograniczał się do wykonywania dyrektyw Kremla. Siłą rzeczy najaktywniejszy z tej trójki był Gomułka, który miał opinię „krajowca” (tak w partyjnym żargonie nazywano działaczy, którzy całą okupację pozostawali w Polsce, w przeciwieństwie do „spadochroniarzy” przysłanych przez Stalina, przeważnie odpowiednio już zindoktrynowanych. Oczywiście, większość ludzi, których nazwiska w okresie PRL-u patronowały ulicom, dziś zepchnięto do lamusa historii – nie pasują do przyjętego obecnie w Polsce wzorca bohatera, ba, nazywa się ich zdrajcami i rosyjskimi agentami. Jednak ich sposób myślenia i kategorie wartości były wtedy zupełnie inne (nie można kogoś, kto działał w innych czasach, sądzić według obecnych praw i realiów). Dla ideowego komunisty najwyższą wartością był właśnie ten ustrój, który w jego mniemaniu miał przynieść sprawiedliwość i szczęście światu. Owładnął ich umysłami jak religia, a poszczególne państwa i granice były tylko przeszkodą dla szerzenia światowej rewolucji. Dla nich ojczyzna była tam, gdzie było światowe centrum komunizmu (Komintern), czyli w tym przypadku Moskwa. Dlatego przyszła Polska miała z nią ściśle współdziałać. Taka postawa nie podobała się „krajowcom”, którzy owszem, dążyli do komunizmu, jednak w polskim wydaniu, a współpraca z ZSRR miała polegać na zasadzie partnerstwa, nie zaś zależności. Gdy prześledzić dziś życiorysy polskich komunistów, okazuje się, że wielu z nich miało rodowód legionowy, a większość zaangażowana była w bohaterską walkę za Polskę w wojnie z bolszewikami w 1920 roku. Jednak później, przez 18 lat II RP, ich życie w wymarzonej ojczyźnie „szklanych domów” naznaczone było brutalnym prześladowaniem ze strony władz, a większość polskich więzień, głównie w Rawiczu, we Wronkach czy obóz w Berezie Kartuskiej, wypełniona była właśnie nimi. Wbrew powszechnej dzisiaj opinii, przywódcy PPR-u jak najbardziej uznawali rząd gen. W. Sikorskiego. W partyjnym oświadczeniu z dnia 1 maja 1942 roku czytamy: „Istnienie rządu polskiego na emigracji uważać należy, w dzisiejszych warunkach utraty niepodległości i wojny światowej,

PRZEMILCZANA HISTORIA

DZIEJE PRL (3)

Dwie drogi Wzajemna nieufność, pretensje i oskarżenia oraz brak wiary w porozumienie – w takiej atmosferze przebiegały jedne z najważniejszych rokowań polskiej sceny politycznej w okupowanym kraju, w znaczący sposób wpływając na przyszły obraz Polski. za celowe przede wszystkim dla utrzymania stosunków z państwami sojuszniczymi i rozwoju Polskiej Siły Zbrojnej”. Jednak rząd Sikorskiego, w którym większość członków była nastawiona antyrosyjsko, z dużą niechęcią odnosił się do tej lewicowej partii. Rząd londyński, choć cieszył się poparciem większości Polaków, sam przejął władzę w wyniku klasycznego zamachu stanu. Otóż jak wiadomo, oficjalne polskie władze po ucieczce z ogarniętego wojną kraju zostały internowane w Rumunii. Stało się to przy dużym nacisku Francji, która szykowała już nowy gabinet z zaufanym Sikorskim na czele. Polityk ten od zamachu majowego, gdy został odsunięty od spraw państwowych, wszedł w bardzo kontrowersją współpracę z francuskimi kołami polityczno-wojskowymi, dzieląc się z nimi szczegółowymi informacjami na temat polskiej armii. Na szczęście polityka zagraniczna Polski i Francji w szerszym zakresie była ze sobą zbieżna, jednak podczas polskiej inwazji na Czechosłowację w 1938 r. („Z Hitlerem przeciw Czechom” – „FiM” 12/2009) sytuacja na linii Warszawa–Paryż była bardzo napięta. Internowany w Rumunii prezydent Ignacy Mościcki – zgodnie z 24 artykułem konstytucji kwietniowej – na swego następcę wyznaczył gen. Bolesława Wieniawę-Długoszowskiego, ambasadora w Rzymie. Wieniawa niezwłocznie udał się do Paryża, jednak tam spotkał się z ostrą odprawą rządu francuskiego, co było ewidentnym pogwałceniem umowy sojuszniczej oraz ingerencją w sprawy polskie. Na to tylko czekał Sikorski, który już powoływał nowy rząd. Były adiutant marszałka Piłsudskiego i kilkudniowy prezydent ugiął się pod tym naciskiem i zrzekł się urzędu. Na otarcie łez został wysłany na placówkę dyplomatyczną na... Kubę. Wkrótce też popełnił samobójstwo. Jednak tak różniące się ideologicznie środowiska rządu emigracyjnego

Władysław Gomułka, komunista znienawidzony przez Stalina, zdążył być działaczem ruchu oporu, więźniem stalinizmu i... długoletnim przywódcą PRL-u

i PPR-u próbowały zawrzeć ze sobą bliższe porozumienie. Czy były to szczere intencje, trudno dziś jednoznacznie powiedzieć, gdyż każda ze stron miała swoje pretensje i zastrzeżenia, a także i spodziewane korzyści z ewentualnego aliansu. PPR deklarowała utworzenie szerokiego frontu społecznego do walki z faszyzmem, co miało być pilną koniecznością, gdyż od kilku miesięcy trwała akcja wysiedlenia Polaków z Zamojszczyzny, a wkrótce miało wybuchnąć powstanie w gettcie warszawskim. Natomiast AK podejrzewała, że próba zbliżenia się z PPR-em może przysłużyć się Moskwie, która przez swych agentów przeniknie w wewnętrzne struktury obozu londyńskiego. Jednak nie mogła pozostać obojętna na naciski Churchilla, który domagał się scalenia środowisk politycznych w okupowanej Polsce. Rozmowy prowadzone w kilku turach odbywały się w lutym 1943 roku w mieszkaniu inż. Tadeusza Urbańskiego w Warszawie przy ul. Zielnej 15. Ze strony PPR-u rokowania prowadził W. Gomułka oraz Jan Strzeszewski, zaś obóz londyński reprezentowali ludowcy – Kazimierz Bagiński, Jan Piekałkiewicz

i Konstanty Januszewski. Od PPR-u domagano się m.in. uznania i podporządkowania się przedstawicielowi rządu londyńskiego w kraju (był nim Jan Piekałkiewicz), zaniechania samodzielnych akcji antyniemieckich oraz podporządkowania oddziałów GL-u dowództwu AK. Z drugiej strony Gomułka chciał, by w warunkach konspiracyjnych utworzyć rząd i zwołać konstytuantę, jednak z wyłączeniem przedstawicieli zarówno sanacji, jak i Obozu Narodowo-Radykalnego. Dążył też do likwidacji działających w strukturach AK takich jednostek jak „K”, która zajmowała się infiltracją ruchu komunistycznego, a także działającej przy DR (Delegatura Rządu na kraj) – Agencji Antykomunistycznej „Antyk” (na jej czele stał fanatyczny antykomunista Józef Mitzenmacher, który okazał się... agentem gestapo). Rozmowy były z gatunku mission impossible – raczej żadna ze stron nie wierzyła w możliwość porozumienia się, jednak spotkanie należało odbyć, gdyż tego oczekiwał Londyn i partyjne doły. Decydującym momentem dla obu obozów była wcześniejsza ewakuacja armii gen.

13

W. Andersa z ZSRR do Iranu w lipcu 1942 roku. Od tego momentu było wiadomo, że dalsze wzajemne stosunki będą wyłącznie grą pozorów, a przejście do otwartej wrogości jest tylko kwestią czasu. Niespodziewanie w czasie trwania rozmów aresztowany został orędownik porozumienia z PPR-em, Jan Piekałkiewicz, który wkrótce zmarł na skutek tortur w gestapowskim więzieniu przy al. Szucha. Jego następcą został Jan Jankowski, przedstawiciel chadeckiego skrzydła Stronnictwa Pracy, który do sojuszu z PPR miał stosunek negatywny. Wprowadził do postulatów DR żądania nie do spełnienia – na przykład uznanie całkowitego podporządkowania się rządowi w Londynie oraz gotowość do walki z każdym, kto zostanie uznany za wroga Polski, czyli w domyśle ZSRR. Od tego momentu nastąpił impas w rozmowach, a 28 kwietnia DR wystosowała do PPR-u pismo zrywające rokowania. Duży wpływ na tę decyzję miało jednostronne wypowiedzenie przez ZSRR stosunków dyplomatycznych z rządem w Londynie na skutek wykrycia przez Niemców grobów Polaków zamordowanych w Katyniu i późniejszego zamieszania wokół tej zbrodni. Wydarzenia te pogrzebały ostatecznie szansę na utworzenie w mającej powstać nowej Polsce wspólnego frontu wszystkich liczących się opcji politycznych i zachowania choćby cienia demokracji. Przełom lat 1942/43 był decydujący dla losów wojny. Armia Czerwona w rejonie Stalingradu doszczętnie rozbiła elitarną szóstą armię feldmarszałka von Paulusa, biorąc do niewoli przeszło 100 tysięcy jeńców (do Niemiec wróciło niecałe 5 tysięcy) oraz odrzucając idącą jej z odsieczą armię gen. Mannsteina. Bitwa stalingradzka przeszła do historii jako pierwsza na taką skalę niemiecka klęska w tej wojnie, kładąc kres legendzie Wehrmachtu jako armii niezwyciężonej w polu oraz znacząco podważając autorytet Hitlera jako nieomylnego wodza. Wydarzenia te spowodowały wielki wzrost znaczenia ZSRR oraz pozycji Stalina. Niestety, równolegle malało znaczenie polskiego rządu będącego w opozycji do Moskwy. Gdy cała okupowana Europa z radością powitała cios zadany hitlerowcom, z polskiego obozu dochodziły inne sygnały. Korespondent polskiego rządu, cytowany już T. Katelbach, pisał: „Wieść o klęsce Niemiec pod Stalingradem przyniosła nam radość, która przemieniła się w rozpacz. Co to będzie! Co będzie, jak zawiodą wszelkie kontrofensywy niemieckie i armia sowiecka, może jeszcze w tym roku zacznie zalewać Polskę?”. Ostentacyjnie też bojkotowano ambasadę ZSRR w brytyjskiej stolicy. Jakie były skutki tych wydarzeń dla sytuacji w Polsce, przedstawimy w następnym odcinku. PAWEŁ PETRYKA [email protected]

...czyli wspólna niebiańsk

(cd.) powołana 21 grudnia 2012 roku, cztery i pół minuty po końcu świata. Osoby dramatu: Panbócek Lucyfer I inni Streszczenie części I Banabócka, Lucyfera Diabli biorą i cholera Bo szlag trafił ludzkie plemię Gdy coś nagle pizło w Ziemię. W Niebie nie wie nikt dlaczego Jeden skarży na drugiego Kłamią, kręcą jak najęci Nawet w piekle wszyscy święci Nawet w raju są padalce Kto w zagładzie maczał palce? Czyjaż pała taka pusta? Nic. Nabrali wody w usta Trudno, nie masz na nich bata Ogłaszamy koniec świata Odtrąbiwszy kres wszystkiego I nie pytaj mnie dlaczego Na nas dwóch spoczywa brzemię Jaki dureń piznął w Ziemię By wyjaśnić i ogłosić Po czym drania wytarmosić Ogon z dupy wyrwać może Zadać madejowe łoże Skonfiskować aureolę Tak czy owak zap... ę Tak czy owak wyrżnę w ryja Nie pomoże mu Maryja Szewska pasja we mnie wzbiera – Mówił Bóg do Lucyfera.

Pomyśleli, uradzili I komisję założyli. Ta ma zbadać: jaka gnida Myśląc, że to się nie wyda Za nic mając, że Temida W końcu dojdzie skąd ta bida Co za dureń bity w ciemię Wziął i sobie piznął w Ziemię. W komisyji śledczych dwóch Trzecim chciał być Święty Duch Ale ciąży na nim wina Że Dziewicy zrobił syna Ale odium na nim ciąży Tej pozamałżeńskiej ciąży Przegrał zatem przez ów brzuch Więc zostało śledczych dwóch Ten brodaty, ten rogaty Przesłuchują, a psubraty Przed komisją karnie stają Kłamią kręcą lecz zeznają. Na początek są Polacy Zawadiacy i wojacy I cwaniacy i chojracy Różni, tacy i owacy Opieprzeni z góry na dół Puszczą farbę? Ziemski padół Kto rozjechał niczym walcem? I czy w tym maczali palce? Mieszko sprawę więc już zdawał Po nim Konrad drania kawał Nadal Polska rany liże Bo pająki lubił z krzyżem Później wezwan był Sobieski Autor takiej humoreski Że obronił Austriaków Ci z wdzięczności wzięli Kraków Przy tym jeszcze Polski kupę No bo im ocalił dupę. Część II Co to jest za naród głupi Kto chce byle czym ich kupi Ten pochlebstwem tamten krzyżem Każdy kiedy chce go strzyże Czyż nie tak jest mój Lucjanie?

Jeszcze gorzej. Każde lanie Jakie wzięli w swej historii Brali dzielnie, lecz dla glorii Innych nacji, obcych krajów W imię bożych obyczajów. W imię obyczajów bożych Kto chciał no to ich batożył? Czyś ty zdurniał mój rogaty Ja nakazywałem baty? To ja chciałem bić Polaków? Tych obwiesi, tych biedaków? Nic nie miałem do tych gości Od początku mej wieczności Słowo. Niech mi uschnie broda Nawet mi ich trochę szkoda. Trochę szkoda? Tutaj w niebie? Oni cięgi tam za Ciebie Brali wiek po każdym wieku W Tobie poszukując leku Oczekując Twej miłości. Właśnie za to lubię gości Nic nie dajesz, no a oni Kładą laur na twojej skroni W każdy znak twój święcie wierzą No i zaraz krzyżem leżą Kto następny tam w kolejce? Puszczam wyobraźni lejce Cóż to? Poczekalnia pusta? Nie, widziałem w niej Augusta

KOMISJA ŚLE Nawet cnoty u diablicy Skierkę, mówił, że poślubi Bo drań także chłopców lubi Kiedyś spałem. On raz dwa Wziął i zgwałcił mego psa Nie ma wprost na gościa bata.

Racja. Lecz ten burdel Panie Wymyślili chrześcijanie Zanim nastał ów obrządek To panował tu porządek Tych problemów brak u Ciebie Bo papieskich nie ma w Niebie.

No to dawaj tu psubrata – Tyś Stanisław? – A ty Boguś? Mordo moja... Lucjan ma mnie za opoja I jebakę nad jebaki Nie wiem skąd są te ataki Nie wiem po co cała chryja Przecież winna kompanija Wina tych co swoje owce Prowadzili na manowce Coś około stu papieży Tu chędoży jak należy Kardynałów z pięć tysięcy Bardzo lubi seks chłopięcy I biskupów dwa miliony Każdy po trzy, cztery żony I kochanek po trzydzieści Co dzień trzeba je wypieścić W międzyczasie wypić swoje I znów ruszać na podboje Lecz najgorsi to plebani Odkąd przyszli są na bani Na każdego z owych frantów Chór przypada ministrantów No i jeszcze gospodynie Gdy na chłopców smak im minie. Tak więc nie rób mi tu bury Kiedy przykład idzie z góry!

No już dobrze. Kto następny? Widzę jakiś wzrok posępny Wąs sumiasty a pod wąsem Czyjaś twarz spowita pąsem No i gniewem, choć człek ludzki...

Tego króla, Stanisława? Nadal w głowie mu zabawa Ze dwa wieki w piekle gości A co dzień zaprasza gości Nie ma nocy bez hulanki W ciąży wszystkie są bachantki I nie znajdziesz już dziewicy

Skąd wy macie na to kasę Przecież to kosztuje masę? Zawsze z polskiej coś krwawicy Sprzeda się na targowicy. Mój Lucjanie mów coś kurde To nie piekło jest lecz burdel!

To marszałek jest Piłsudski Wiele zrobił dla narodu Wiele też zostawił smrodu Pośród swoich przeciwników A tych facet miał bez liku W jednym miejscu ich zgromadził Czyli do więzienia wsadził Pozostałych za to gości Poprowadził ku wolności Chociaż sam nie wierzył w Boga W ateistach widział wroga I w Rosjanach. A tymczasem Wróg przyleciał tu sztukasem I z napisem Bóg jest z nami I z bombami pod skrzydłami I z papieżem w roli tarczy Na Polaków to wystarczy Nieraz przegrywali z wrogiem Który się zjednoczył z Bogiem. To jest paranoja czysta Sugerujesz... Ja faszysta? Niech cię diabli i cholera Co ja miałem do Hitlera? Raczej co on miał do Ciebie Czy to prawda, że jest w niebie? Lecz tu robi jako cieć Żeby na komorne mieć Jest przy bramie z tablicą RAJ.

ko-ppiekielna

EDCZA Tam gdzie napis Arbeit macht frei? Nie wiem mędrzec kto a kto tu kiep lecz jak piznę w ten rogaty łeb... Spoko spoko Paniebócku Zachowujmy się po ludzku Ktoś pomyśli że my tacy... Tak kłótliwi jak Polacy. Czy wygrali? Powiedz przecie Ależ przecie nigdy w świecie W tę niewolę wpadli gwałtem Wymyślono dla nich Jałtę. Mogli odmówić... Pusty śmiech Sprzedało ich Judaszy trzech. No i zaczęła się poruta Od Stalina i Bieruta. Ponad pół wieku pod knutem Dumny Polak pucybutem. U swojego brata Rusa? I tak lepiej niż u Prusa Mają Polacy jakoś tak W koło nich przyjaciół brak Tylko jeszcze czasem może Sprzyja im Bałtyckie Morze. A ten co się tu wałęsa? To jest Bolek vel Wałęsa

Ja wypraszam sobie Bolka Wie to Polak, wie to Polka Żem pokonał generała Wdzięczna dziś ojczyzna cała Nie opuści mnie w potrzebie I ta w klapie i ta w niebie Asystentka ma Maryja Od trzydziestu lat mi sprzyja Da mi to, co jej rozkażę Choćby bilet na ołtarze Niech zazdroszczą ludzie podli Że się nawet do mnie modli. Ten rogaty i ten z brodą Niechaj mnie do nieba wiodą Przy anielskich trąb tam wtórze Zrobię wojnę wam na górze Piekło z posad też poruszę Nawet nie chcę ale muszę A Panbócek na prawicy Się posunie dla Dziewicy Na lewicy Jesus siądzie Bo przypuszczam po wyglądzie Że to komuch jest czerwony Niech więc cierpi za miliony... Zamiast tronu krzyż mu dać Niech się martwi jego mać. Bo od dzisiaj ja tu rządzę No i lepiej świat urządzę. Na początek każdy może Mówić do mnie „o mój Boże”. O mój Boże... weź stąd dupka Jak stworzyłeś tego głupka? Po pijaku – przyznaj – może Tak powstało dzieło boże? Zabrakło czasu uwierz mi Sześć tylko miałem na to dni Gdy Polaków majstrowałem To faktycznie ciut się wlałem I choć łeb nie od parady To na trzeźwo nie dasz rady Więc rozumiem skąd u gości Właśnie takie są skłonności Teraz radź co zrobić z Lechem Rzucić harpiom na uciechę? Czyś ty zgłupiał? Biedne harpie Przecież on je wnet rozszarpie A jak nie to szybko skłóci Harpia się na harpię rzuci Lepiej będzie gdy ten sokół Wdrapie się na jakiś cokół Nie ma wyjścia niechaj „wuje” Czasem robią za statuje Aby lud nie doznał szoku Lepiej mieć ich na widoku. Jest następny klient Lucku?

I to jaki Paniebócku... Dawno Lachom do łbów wbito Że on santo jest subito Zastępował ludziom Ciebie Teraz chce zastąpić w Niebie Gotów nawet spuścić manto Bo subito nie jest santo Zaraz staniesz się mu wrogiem Gdy go nie mianujesz Bogiem Wielką chrapkę na to ma Papież Polak JP dwa. Chce być Bogiem? Gdzie ma laga? To się robi jakaś plaga! Najpierw Lechu chrapkę ma Zostać Bogiem jak Bóg da Muszę skończyć z tym nałogiem Teraz ten chce zostać Bogiem? Cóż, od dawna jesteś w tyle Nie słyszałeś o Wojtyle? Więcej Lachów chce mnie w niebie Niźli modli się do Ciebie Tu porządek zrobić trzeba Zmienić też oblicze nieba. Tego nieba! A tymczasem Dajmy pokój z tym głuptasem Co to chcąc być moim wrogiem Nie wie czy mnie zrobić Bogiem Na początek nowej misji Zacznę zatem od dymisji Co się gapisz tak, na rany... Czuj się Boguś odwołany! Odwołany? Hej Lucjanie! Niechaj tu natychmiast stanie Twoja dzielna straż piekielna A persona ta bezczelna Dziś ma trafić gdzie należy Tam gdzie reszta jest papieży. Przemyślałeś ten swój krok? Wielki tam już mamy tłok. Chyba mi się w oczach dwoi Co to tu przede mną stoi Jakieś marne kreatury Patrzę, nie wiem który – który To niepokój we mnie budzi Czy ja klonowałem ludzi?

Dwóch, szczęśliwie, że nie trzech Ten Jarosław, a to Lech. O co żebrzą pod mym progiem Też chce któryś zostać Bogiem? Wy tu sobie gadu-gadu A ja mówię spieprzaj dziadu Od Sopotu aż po Kraków Bogiem jestem dla Polaków Mój braciszek prezydentem Los obdarzył nas talentem I to jego są wymogi By dwa w niebie były bogi Milion porządzimy lat Sprawiedliwie ja i brat Nowy człowiek będzie dobry Bo go wykonamy z Ziobry To jest przyszłość, to człek jutra Bo wyglądać ma jak Putra Każda Ewa już od dziecka Ma wyglądać jak Sobecka Czy to młoda czy to stara W łóżku będzie mieć Edgara W niebie wszyscy zaś anieli Wygląd mają przybrać Nelli Nową świętą też zachwycę Żonę Marię mam dziewicę Nawet diabeł będzie nowy Podpisałem z nim umowy Trafi więc diabelska piuska Na rogaty łeb do Tuska On premierem chce być wściekle Więc niech rządzi sobie w piekle Tam gdzie w otchłań obok Lucka Zaraz strącę Panabócka Potem szczęście pozna świat Gdy porządzę ja... i brat. Do mnie diabły? K... mać! Zaraz mi tych drani brać Żadnej nie masz już nadziei Że ktoś z nich ma po kolei? Co za naród ci Polacy Porąbani wszyscy jacyś Jak jednemu dasz choć palec Całej władzy chce padalec Wczoraj dziadem był pod progiem A dziś krzyczy, że jest Bogiem Ta głupota to od Mieszka Chyba u nich wszystkich mieszka Ja już wiem co pizło w Ziemię

Co zgubiło ludzkie plemię To nienawiść i zaprzaństwo Gniew, kołtuństwo, sobiepaństwo Rozsadziły ich od środka Mogłem wiedzieć że to spotka Właśnie plemię tych Polaków Nie Angoli, nie Słowaków I nie Rusa, i nie Czecha Lecz potomków Piasta Lecha Te Pawlaki, te Kargule Ziemską rozpieprzyli kulę Ciemno wszędzie, głucho wszędzie I co teraz dalej będzie? Niech się Pan Bóg oporządzi I pokaże kto tu rządzi No i nos wysadzi z nieba Bo naprawić coś tu trzeba Gdy się w dwóch skrzykniemy wraz W try miga cofniemy czas By przywrócić dzieje świata Trza go cofnąć o trzy lata To nadzieja i myśl błoga I dla diabła i dla Boga. Dobrze diable cofnę czas Może to uchroni nas Ale mówiąc między nami Co tu zrobić z Polakami Przecież oni jednym ruchem Nową zrobią rozpierduchę Jakiś Lach się znowu wkurzy I historia się powtórzy. Trzeba zatem Paniebócku Podejść do nich tak po ludzku Niech zapomną Twoje imię I nie myślą o Fatimie No i ta... jak jej... Maryja Niechaj więcej im nie sprzyja I jak najmniej niech się modlą Bo się bardzo przy tym podlą A ty Panie zbierz ich w kupę I tak bosko kopnij w dupę Skrzyknij Lachów w jedną hordę I niebiańsko wyrżnij w mordę By ich odrzeć z animuszu Natrzyj tym hultajom uszu Ale nie mów, że to Ty Bo to byłby pomysł zły Jeśli chcą historię przeżyć Niech przestaną w Ciebie wierzyć Lub niech wierzą, ale mądrze Widząc sens w religii jądrze Niech wygaśnie w słowa zbrojna Śmieszna polsko-polska wojna. OK. przyjmuję twe wyzwanie Jako rzekłeś tak się stanie!

16

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

ZE ŚWIATA

S

O choinka! C

oraz więcej ludzi, owładniętych szlachetnym instynktem ochrony przyrody, kupuje na święta sztuczną choinkę. Nieświadomie robią coś wręcz przeciwnego. Większość świątecznych drzewek przeznaczonych na sprzedaż nie pochodzi z lasu, lecz z farm hodowlanych. Zanim dojrzeją i nadadzą się do położenia prezentów pod ich gałęziami, biorą czynny udział w fotosyntezie i usuwają dwutlenek węgla z atmosfery. Inaczej jest z drzewkami sztucznymi: do ich produkcji zużywa się bardzo wiele substancji naftowych. Wyziewy z wytwórni są szkodliwe,

transport do sklepów jest znacznie dłuższy niż w przypadku choinki naturalnej, ciężarówki emitują setki ton dwutlenku węgla. Po kilku latach użytkowania plastikowe drzewko ląduje na śmietnisku i zaczyna się następny etap zanieczyszczania środowiska. Kupujcie prawdziwe choinki – apelują coraz częściej ekolodzy. W tym roku już za późno, ale może w przyszłym warto się nad tym zastanowić? JF

Święta krowa G

ospodarz Brad Davis z farmy w stanie Connecticut nie musiał patrzeć do kalendarza, by wiedzieć, że zbliżają się święta Bożego Narodzenia. Wystarczyło, że spojrzał na łeb niedawno narodzonego cielaka. Krowa – krzyżówka rasy jersey i holsztyńskiej – przyszła na świat z białym krzyżem między poczciwymi ślepiami. Dlatego nazwano cielaka Mojżesz. Davis jest przekonany, że to „znak z góry”; tak oświadczył w telewizji, którą wezwał do zagrody. Czego znak? Tego jeszcze nie wie, ale pracuje

nad wyjaśnieniem zagadki. W sprawę zaangażowali się... naukowcy. Ric Grummer, dyrektor departamentu nauk mleczarskich na Uniwersytecie Wisconsin, konstatuje, że białe znamię na czole cielaka to nic nadzwyczajnego. Ale krzyż – to już inna sprawa! Metafizyka? CS

ylwester to wielka noc szampana, ale na co dzień ludzkość jest znacznie mniej zunifikowana, jeśli chodzi o sposób przyswajania procentów. Zapraszamy na przegląd najoryginalniejszych trunków światowych, których nie znajdziemy na półce sklepowej w obszarze słowiańskim.

Omawiając alkohole powstałe na bazie istot żywych, nie wolno pominąć Chicha. To napój o rodowodzie sięgającym obrzędów religijnych Inków. Panie Peruwianki siedzą w wioskach andyjskich, pogadują i przeżuwają kukurydzę. Pożują i spluną, i znowu. Kiedy bania przed nimi, częściowo wypełniona ciepłą wodą, jest pełna, idzie toto

naturalne i organiczne – zapewnia wytwórca, firma Campari. Trunek zawiera cynarin, który ma redukować ryzyko chorób serca i zakrzepów. Oczywiście, o ile nie wychla się pół litra lub więcej. Japoński napitek to yogurito, mieszanka jugurtu i procentów. Kremowe to, słodkie, owocowe, słowem – dla pań.

Chluśniem, bo uśniem Każdy destyluje, co ma. Gdyby Meksykanie mieli w bród kartofli czy żyta, pewnie nie powstałby meskal. Ale mają na swych pustyniach pod dostatkiem agawy. Destylowany napój ze sfermentowanej kaktusowej pulpy wszedł na rynek światowy w latach 40. dzięki trickowi marketingowemu: do flaszki meskalu dorzuca się robaka (larwy dwu gatunków). Konsumenci otrzymują poufne zapewnienie, że marynujące się w wódce żyjątka nadają jej właściwości halucynogenne. Czasem robal jest plastikowy, lecz od czego jest autosugestia... Mówiąc o faunie w butelce, nie uchodzi nie zajrzeć do Wietnamu. Ruou Mat Ran to zielono-szary eliksir składający się z ryżowego wina, do którego – przy stole, na oczach konsumenta – dodaje się wywar z woreczka żółciowego jeszcze przed chwilą żywej kobry. Dodatkowym bodźcem dla panów jest wiara, że kobrówka poprawia libido. Heji Jui to wino jaszczurowe rodem z Chin. Jaszczurkę (im bardziej jadowita, tym lepiej) marynuje się od 10 dni do roku we flaszce ryżowego wina lub whisky. Polewając przy stole, patrzymy w smutno-pijane oczy płaza. Konsumenci chińscy nie wątpią, że dzięki takiej diecie unikają raka, artretyzmu i wrzodów.

do fermentacji. Produkt finalny ma mleczno-żółty kolor. Przemierzając odludzia Andów, baczmy na czerwono-białe flagi nad chatami. Nie, to nie objaw sympatii dla naszego narodu, to sygnał, że Chicha się właśnie zrobiła i można degustować. Włoscy koneserzy alkoholowi stawiają na zdrowie. W latach 60. reklamy telewizyjne głosiły, że cynar „Zwalcza stres współczesnego życia”. Wiara pozostała, bo życie jest

jeszcze bardziej stresujące i nawet lider Włochów nie zna dnia ani godziny, gdy dostanie katedrą w szczękę... Napój bazuje na kłączu artichoke (karczoch) oraz wywarze z 13 ziół i roślin. Wszystko

Angole, twórcy whisky & soda, szybko wykryli, że bąbelki przyspieszają proces wchodzenia na orbitę. A co, jeśli komuś zabraknie wody sodowej? By zaradzić zmartwieniu, wypuszczono na rynek produkt o nazwie 02 Sparkling Vodka. Do fermentującej melasy jęcznienia i zboża wstrzykuje się dwutlenek węgla. Metoda jest strzeżona patentem. Produkt wchodzi łagodnie i idzie błyskawicznie w czub. Narodową namiętnością gastronomiczną USA jest pizza. W roku 2006 Tom i Athena Seefrth poczuli, że to nie fair, iż pizzy nie można wypić. Nie poprzestali na frustracji. Wyprodukowali Pizza Beer. Sieka się skórki od chleba, oregano, czosnek, bazylię, robi pulpę, dodaje drożdże. Piwo nie jest mętne, filtruje się je przed butelkowaniem. W tym krótkim przeglądzie procentowych oryginalności zabrakło dokonań naszej grupy językowo-kulurowej. Może dlatego, że w truciznach cenimy sobie prostotę i przezroczystość. PIOTR ZAWODNY

Pokuta gastronomiczna Kawa rakobójcza Z

daniem naukowców, wyniki badań ostatniej dekady świadczą, że konsumpcja kawy ma więcej zalet niż zagrożeń.

Zespół Kathryn Wilson ze szkoły medycznej Uniwersytetu Harvarda stwierdził na podstawie ostatniego studium (50 tys. mężczyzn obserwowano i badano przez 20 lat), że osoby pijące 6 lub więcej filiżanek kawy dziennie mają o 60 proc. niższe ryzyko zaawansowanego i zagrażającego życiu raka prostaty. Rak prostaty jest drugim po nowotworze płuc najczęstszym typem raka zagrażającego mężczyznom.

W USA co roku rozpoznaje się go u 200 tys. mężczyzn, z których 27 tys. umiera. Kawę pija regularnie 54 proc. Amerykanów. Naukowcy przyznają, że nie wiedzą jeszcze, czemu zawdzięczać antyrakowe właściwości kawy. Raczej nie kofeinie, bo podobne efekty daje picie kawy bezkofeinowej. Przypuszczalnie chodzi o zdolność substancji organicznych zawartych w napoju do regulowania poziomu insuliny. TN

Gastronomiczne świętowanie rocznicy domniemanych narodzin Bożego Syna, żegnanie starego i witanie nowego roku kosztowały nasz organizm sporo poświęceń. Wątroba niejednego jest w stanie ciężkiego oszołomienia, naczynia krwionośne przypominają zamulone kanały, serce wali jak u maratończyka przed metą. Przyszedł czas na rehabilitację. Smakołyki, którymi demolowaliśmy narządy wewnętrzne w trakcie sezonu obżarstwa bożonarodzeniowego, zatruły go przemysłową dawką konserwantów i cholesterolu. Przywracanie organów do stanu normalnego funkcjonowania nie musi być wcale katorgą, choć z golonką, zawiesistymi sosami, boczkiem, tortami itp. trzeba się pożegnać co najmniej na parę tygodni. Dzionek najlepiej witać talerzem owsianki. Zawiera dużą ilość kwasów tłuszczowych omega-3, potas, błonnik i włókna naturalne. Obniża poziom „złego” cholesterolu LDL, zapobiega osadzaniu się tłuszczu w arteriach. W kwasy omega-3 bardzo bogaty jest łosoś. Badania wykazały, że jego konsumpcja obniża ciśnienie krwi

i zapobiega zakrzepom. Dwie porcje łososia tygodniowo redukują ryzyko ataku serca o jedną trzecią. Łosoś zawiera bardzo silny antyutleniacz – stwierdza kardiolog Stephen Sinatra, autor poradnika „Jak obniżyć ciśnienie krwi w osiem tygodni”. Najlepiej jeść łososia dzikiego, bo sztucznie hodowane bywają zanieczyszczone środkami przeciw insektom, pestycydami, antybiotykami i skażone ciężkimi metalami. Jeśli ktoś nie przepada za łososiem, dobre są sardynki, makrela, śledź i tuńczyk. Zbawienny wpływ na nasz organizm ma oliwa z oliwek, bo obniża poziom cholesterolu LDL. Pożyteczne są orzechy – bogate w kwasy omega-3 – oraz jagody: czarne, jeżyny, maliny, truskawki. Wszystkie zawierają naturalne substancje przeciwzapalne, obniżają ryzyko zawału serca i raka. Im czarniejsze, tym zdrowsze. Jeśli włączy się do diety powyższe artykuły żywnościowe, można mieć nadzieję, że organizm wydobrzeje na tyle, by stawić czoła kolejnemu atakowi przesmacznych miazmatów – podczas Wielkanocy. CS

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

KOŚCIÓŁ POWSZEDNI

Walcząc o dyskryminację Wielka Brytania jest o krok od przyjęcia ustawy ograniczającej prawo Kościoła katolickiego do dyskryminowania przyszłych pracowników. Polska powinna zrobić to samo i z tego samego powodu – by uniknąć płacenia wielomilionowych kar. Kościół katolicki w Wielkiej Brytanii wysyła alarmistyczne informacje jakoby rząd brytyjski planował zmusić go ustawą do przyjmowania do seminariów kobiet i homoseksualistów. 8 grudnia biskupi rozesłali do mediów katolickich komunikat, że ustawa o równości (Equality Bill) uczyni „bezprawnym wymóg, by ksiądz katolicki był niezamężnym mężczyzną, niebędącym w związku partnerskim”. Richard Kornicki, urzędnik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych odpowiedzialny za kontakty z biskupami dolał oliwy do ognia, twierdząc, że za odmowę realizacji ustawy biskupom groziłyby sankcje karne płatne z majątku diecezji, a nawet kara więzienia. Kościół miałby jednocześnie stracić prawo dyscyplinowania księży, którzy zawarliby związek małżeński lub partnerski. Pomysł, że rząd chce zdyscyplinować Kościół katolicki, i to w ciągu jednego roku, był nierealistyczny. Nawet stalinowcy potrzebowali 7 lat, by zmusić Krk w Polsce do enigmatycznej deklaracji, że w sprawach politycznych kieruje się polską racją stanu. Mimo to Marcin Szymaniak z „Rzeczpospolitej” przyjął te rewelacje niczym dogmat i nie zadając sobie trudu sprawdzenia, przeciwko czemu biskupi protestują, uderzył w trwogę w artykule „Kościół będzie musiał wyświęcać

K

gejów?”, powtarzając wszystko, czym karmi media katolickie Neil Addison, zaufany adwokat Kościoła katolickiego. Całkowicie wodze fantazji popuścił senator Piotr Andrzejewski w rozmowie z „Naszym Dziennikiem”. Nie mając pojęcia, o co naprawdę chodzi, spekulował, że to „rewanż państwa brytyjskiego za możliwość konwersji anglikanów”, który „zaowocuje daleko idącym konfliktem społecznym”, ponieważ konsekwencje „mogą być daleko idące, łącznie z całkowitym zerwaniem z państwem przez Kościół anglikański, który – nie godząc się na święcenia homoseksualistów – poszuka schronienia w Rzymie”. A więc dzięki prześladowaniom katolicyzm stanie się silniejszy i przejmie cały Kościół anglikański. Najbardziej komiczne były dywagacje o „bojkotowaniu kapłana z nadania państwa” i „oporze przeciwko władzy państwowej”. Pomijając wszystko inne, biskupów anglikańskich mianuje królowa na wniosek premiera, o czym pan senator najwyraźniej również nie wie. Niestety (dla wiarygodności polskiej prasy), Kościół katolicki w Wielkiej Brytanii nie jest prześladowany. Ten sam rząd, który rzekomo chce go wywłaszczyć, właśnie zaprosił Benedykta XVI do wizyty we wrześniu – było to pierwsze zaproszenie papieża przez premiera. 27 listopada 2000 roku Rada Unii Europejskiej przyjęła dyrektywę 2000/78/WE o przeciwdziałaniu dyskryminacji w zatrudnieniu i pracy. W liście z 23 stycznia

ardynał Edward Egan poległ. Najważniejszy – obok zwierzchnika archidiecezji Los Angeles, Rogera Mahony’ego – hierarcha katolicki w USA przegrał ośmioletnią, zaciętą walkę z mediami i wymiarem sprawiedliwości. Składał kilkadziesiąt wniosków w sądach stanowych, jego adwokaci dwukrotnie stawali przed najwyższym sądem stanu Connecticut, trzykrotnie zwracał się do Sądu Najwyższego USA. Domagał się, aby dokumenty zawierające jego wypowiedzi podczas niejawnych przesłuchań w sprawie przestępstw seksualnych księży diecezji Bridgeport oraz akta kościelne pozostały poza zasięgiem opinii publicznej. Nie – brzmiała ostateczna odpowiedź. 1 grudnia ujawniono 12 600 stron zawierających dane dotyczące trzech dekad pedofilii kleru diecezji i wysiłków jej pryncypałów, w tym Egana, aby nic na ten temat nie wydostało się na światło dzienne, aby sprawcy uniknęli odpowiedzialności, aby Kościół mógł dalej uchodzić za instytucję niepokalaną – poza kontrolą i krytyką. Po raz kolejny się nie udało.

2003 r. biskupi anglikańscy zażądali prawa do dyskryminacji z powodu orientacji seksualnej w Ustawie o równości w zatrudnieniu, grożąc załatwieniem sprawy „na bardzo wysokim szczeblu rządowym, jeśli zadowalające rozwiązanie nie będzie mogło być znalezione”. W efekcie w przyjętej ustawie przemycono przepis idący w przeciwnym kierunku niż sama ustawa. Odpowiedni artykuł oznaczał, że wszystkie instytucje prowadzone przez Kościoły chrześcijańskie mają prawo odmawiania zatrudnienia homoseksualistów. Tysiące miejsc pracy pod kościelną kontrolą stały się w ten sposób strefą bezgejową! W 2004 r. National Secular Society złożyło skargę do Komisji Europejskiej, oskarżając rząd brytyjski o to, że ustawa nie jest zgodna z dyrektywą. Po 5 latach, 20 listopada 2009 r., unijny komisarz ds. zatrudnienia i równości Vladimír Špidla (były premier Czech) wysłał do rządu „uzasadnioną opinię”, co oznacza,

że Komisja Europejska uznała, iż ustawa jest niezgodna z dyrektywą, a Wielka Brytania zadowoliła Kościoły kosztem praw swoich obywateli. Pismo Špidli jest ostrzeżeniem, że jeśli prawo do zatrudnienia w instytucjach kościelnych nie zostanie zapewnione wszystkim w procedowanej właśnie ustawie, to sprawa trafi do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Ten zaś może nałożyć za ignorowanie przyjętych zobowiązań dotkliwe kary finansowe. Rząd Partii Pracy wyszedł więc na przymykaniu oczu w sprawie odbierania praw homoseksualistom jak Zabłocki na mydle. Został zmuszony do odebrania tego, co wcześniej niepotrzebnie dał. Rzecznik rządu oświadczył, że obecna wersja tego zapisu jest wystarczająca. Według niej, wyłączeni spod zasady niedyskryminacji mogą być tylko pracownicy „całkowicie lub głównie odpowiedzialni za sprawowanie lub asystowanie przy liturgii albo wyjaśnianie doktryny”. Na początku 2009 roku Watykan, chcąc odwrócić uwagę od afer pedofilskich, wykazał determinację w zwalczaniu czegoś tak gorszącego jak związek kapłana z kobietą. 18 kwietnia prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa kardynał Claudio Hummes wysłał do wszystkich biskupów list wyjaśniający nowe zasady. Odtąd biskupi mogą „zwolnić” księży, którzy żyją w konkubinacie lub nawet wzięli ślub cywilny (takie

Kardynał przegrał Dokumenty dają przejmujący obraz mentalności jednego z najwyższych dostojników kościelnych. Ilustrują butę, arogancję, wybiegi, kłamstwa. Podczas przesłuchania prowadzonego przez prawników ofiar Egan jest upokorzony i wściekły, że musi odpowiadać na niewygodne pytania, że ktoś śmie je zadawać luminarzowi Kościoła. Jego poprzednik na stanowisku zwierzchnika diecezji Bridgeport, bp Walter Curtis, z naiwną szczerością wyznał, że przemieszczanie sprawców przestępstw seksualnych z parafii na parafię było „powszechnie praktykowane”. Należało „pozwolić im zacząć od nowa”. Zaczynali... Nowe przestępstwa, nowe ofiary. Biskup Curtis przyznał się podczas przesłuchania, którego treść ujawniono dopiero teraz, że od czasu do czasu niszczył dokumentację dotyczącą przestępstw seksualnych kapłanów, bo „skargi były przestarzałe,

nie było sensu zachowywać dokumentacji”. W ten m.in. sposób zniknęły archiwa dotyczące ks. Laurence’a Bretta, na którego skarżono się od roku 1964. Władze diecezji wiedziały, że molestował seksualnie studenta

17

przypadki też się zdarzają). W takim wypadku ksiądz, nie mając nic do stracenia, mógłby spłatać biskupowi figla i skierować sprawę do sądu. Sama przewlekłość procesu w kolejnych instancjach i jego niewątpliwy rozgłos mogą zniechęcać biskupów do laicyzacji „gorszycieli”. Żeby nie dostać „uzasadnionej opinii”, Polska powinna wzorować się na rozwiązaniu brytyjskim. Dyrektywa 2000/78/WE do dzisiaj nie została przyjęta – 5 lat po ostatecznym terminie na przyjęcie. Polska od pierwszego dnia w Unii Europejskiej naruszała zasadę niedyskryminacji w dostępie do zatrudnienia. Czasu nie było, bo Sejm zajmował się konstytucyjnym zakazem aborcji i doniosłym problemem: kogo kocha Bóg. 15 grudnia 2006 r. Komisja Europejska wysłała rządowi pismo o naruszeniu prawa wspólnotowego nr 2006/2445. 3 lata temu! Polska nie została jeszcze pozwana przed Trybunał Sprawiedliwości tylko dlatego, ze rząd obiecał przyjęcie ustawy, która jednak do tej pory nie trafiła do Sejmu. Oznacza to, że w każdej chwili balansowanie między zobowiązaniami międzynarodowymi a dogadzaniem biskupom może skończyć się w Trybunale. Szczęśliwie – nie konstytucyjnym. „Nie wiem, po co Polska weszła do Unii Europejskiej, skoro nie chce wprowadzać prawa europejskiego zakazującego dyskryminacji” – skomentował przewodniczący National Secular Society Terry Sanderson. U nas tzw. ustawa horyzontalna nadal jest na etapie przymiarek. Raczej nie zaskakuje, że rząd polski chce robić dla Krk wyjątki od zasady niedyskryminacji, z których rząd brytyjski właśnie został zmuszony się wycofać. Prawica na żądanie Kościoła gotowa jest doprowadzić do sytuacji, w której Polacy zapłacą karę za to, że są dyskryminowani. MACIEJ PSYK

katolickiego uniwersytetu, że podczas seksu oralnego ugryzł go w prącie, by powstrzymać wytrysk. Brett nakazał studentowi, by wyspowiadał się u innego księdza; sam kontynuował bezkarnie swój proceder, założył nawet kółko nastolatków „Brett’s Mavericks” (Chojraki Bretta), których nauczał, że lizanie penisa wielebnemu jest formą otrzymywania komunii świętej. Dopiero 26 lat po pierwszej skardze ks. Brett stanął przed obliczem Egana, który tak odnotował swe refleksje: „Zrobił dobre wrażenie; podczas rozmowy opowiedział szczegóły swej sprawy z gracją i godnością”. Inny ujawniony dokument zawiera zeznanie dwóch chłopców, którzy stwierdzili, że zdecydowali się na skok z okna, aby uniknąć molestowania przez innego księdza, Josepha Moore’a. Diecezja Bridgeport – na jej terenie znajdują się najbogatsze rezydencje w USA – ma 450 tys. wiernych. W drodze pozasądowych ugód wypłaciła ofiarom przestępstw seksualnych 40 mln dolarów. Archidiecezja bostońska liczy 2,5 mln katolików i wydała na ten cel 85 mln. Uzmysławia to, jak poważna była sytuacja w Bridgeport. PZ

18

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

CZYTELNICY DO PIÓR

Wyrobnicy z ochrony Chcę bardzo podziękować za artykuł pt. „Anioł Stróż” (49/2009) i przedstawić swoje spostrzeżenia oraz wiedzę, jaką posiadam w tym temacie. Może Pani Redaktor będzie miała ochotę ten temat kontynuować?! Bo to jest temat rzeka! Pracownikiem ochrony jestem od 10 lat, 9 lat z licencją I stopnia. Licencję II stopnia mógłbym zrobić już dawno, ale to nie ma najmniejszego sensu! Żałuję lat zmarnowanych w tej branży! Mimo że mam dopiero 37 lat, 10 zmarnowałem dlatego, że komuś uwierzyłem, że to jest zawód z przyszłością! Jeżeli chodzi o licencję pracownika ochrony (nieistotne czy I, czy II stopnia), to fakty są takie: Licencję – tak samo jak ustawę o ochronie osób i mienia z 22 sierpnia 1997 r., która sankcjonuje prawnie przede wszystkim pracowników licencjonowanych – stworzyły sobie i dla siebie takie instytucje jak policja i wojsko! Tak, to nie żart!!! Policjant, który odchodzi na emeryturę, dostaje od swojego resortu, nie wiem dlaczego i z jakiej okazji, licencję pracownika ochrony stopnia I lub II – w zależności od tego, z jakim stopniem kończy służbę w policji. Emerytowani wojskowi dostają tylko licencję I stopnia. II stopień robią we własnym zakresie i nie mają z tym żadnych problemów. I tak to dwa resorty załatwiły sobie ciepłe i miłe posadki na zasłużonej emeryturze. A jakie wynikają z tego faktu konsekwencje dla ludzi takich jak ja – „z ulicy”, tzn. takich, co wydali pieniądze na kilkumiesięczne szkolenia, poświęcili swój czas, żeby zdobyć nowy „ciekawy zawód” (tak się ogłaszają firmy, które organizują kursy i szkolenia na licencje)? Panowie z resortów zajmują stanowiska kierownicze, są szefami obiektów, właścicielami agencji ochraniarskich. Nikt „z ulicy” nie dostanie nigdy żadnego stanowiska. Ani nigdzie się nie wybije, bo jest

bez szans z tą MAFIĄ!!! Ja sam jestem najlepszym przykładem. Za bardzo uwierzyłem we własne siły i możliwości – chciałem zrobić licencję detektywa i otworzyć własną działalność, ale ludzie z resortu szybko sprowadzili mnie na ziemię. Mając emerytury, czasem nawet bardzo wysokie, zajmują miejsca pracy ludziom młodym, którzy chcieliby pracować, a nie mają gdzie. Mam wielu kolegów, którzy zrobili licencję i powyjeżdżali z kraju za pracą. Do tego ci emerytowani panowie zaniżają stawki, bo im dużo nie potrzeba. To przez nich są takie niskie stawki na obiektach – młodzi nie mają się nawet co upominać o jakieś podwyżki. Na hasło „podwyżka” odpowiedź szefa agencji jest zawsze jedna: „Nie chcesz, pracować nie musisz”. On zawsze znajdzie sobie jakiegoś kolegę z resortu, który będzie chciał sobie dorobić na emeryturze. Następna ciekawa sprawa to kontrole obiektów licencjonowanych przez organ do tego wyznaczony. Obiekty licencjonowane to takie, które mogą ochraniać tylko pracownicy z licencjami, ponieważ znajdują się one na liście wojewody. Organem kontrolującym jest komenda wojewódzka odpowiednia dla właściwego regionu kraju. W przypadku Warszawy jest to komenda stołeczna. I tu zaczyna się cały paradoks! Właścicielami agencji ochroniarskich są przeważnie byli funkcjonariusze policji, którzy piastowali wysokie stanowiska w resorcie. Na kontrolę obiektu przyjeżdżają zazwyczaj policjanci z niższą rangą niż emerytowany szef ochrony. Jak wygląda taka kontrola? Myślę, że nie muszę opisywać i wdawać się w szczegóły. Zaznaczę tylko, że jeżeli kontrole byłyby takie jak należy, to żadna agencja nie utrzymałaby się na obiekcie nawet miesiąca.

KLERYKAŁ ROKU

...odnaleziony! W 50 numerze „FiM” tradycyjnie ogłosiliśmy konkurs – sondę „Klerykał roku”. Waszym zadaniem było ocenić wypowiedzi oraz działania ludzi ze świecznika polskiej sceny politycznej i spośród nich wybrać najbardziej fundamentalnego i oddanego sługę oraz apologetę Krk. Skrzętnie podliczyliśmy Wasze typy wyrażone w setkach e-maili. Najwięcej, bo 436 głosów dostali sędziowie Trybunału Konstytucyjnego, którzy ostatnio „wsławili się” werdyktem w sprawie konstytucyjności wliczania do średniej oceny z religii (jedynie profesor Ewa Łętowska była przeciw). Drugie miejsce – 320 głosów – przypadło Lechowi Kaczyńskiemu za całokształt

Dla przykładu – obiekt, na którym dorabiam, jest duży i znajduje się w centrum Warszawy, a pracują tu ludzie bez licencji, bo zaczyna brakować tych z licencjami. Broń jest, ale wirtualna. Nawet nie ma książki broni! Moje pytanie jest takie: co robiła komenda stołeczna na kontroli w tym obiekcie? O takich paradoksach mógłbym napisać książkę. Cała ta ochrona (licencjonowana) to „pic na wodę – fotomontaż”, a nie zawód z przyszłością! Umowa o pracę w firmie-matce, umowa-zlecenie w spółce-córce to norma! Wszyscy już zdążyliśmy się do tego przyzwyczaić. Nawet kontrola przeprowadzona przez Państwową Inspekcję Pracy w pierwszym półroczu 2008 r., o której Pani wspomniała w artykule, nic nie przyniosła. Czy któraś z tych firm została w jakiś sposób ukarana? Albo coś się zmieniło? NIC! Jak było, tak jest. Mój szef, były komendant, śmieje się z takich kontroli. Stawki w ochronie fizycznej (80 proc. wyrobników) wynoszą od 4 do 7 zł brutto/godz. Dla pracowników licencjonowanych – od 7,50 do 8,50/9 zł za godz. (Warszawa i okolice, w innych regionach jest jeszcze gorzej). Załogi interwencyjne i konwoje dostają od 8 do 10 zł za godz w Warszawie i okolicach! I na koniec, żeby podsumować Pani artykuł, całkowicie się zgadzam ze słowami p. Krzysztofa Zgody z Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, że konieczne są nie tylko zmiany systemowe, ale przede wszystkim zmiana mentalności – od najwyższych urzędników państwowych do przeciętnych ludzi, z naciskiem na przeciętnych ludzi (!), bo jak ludzie sobie pozwolą, to góra zrobi z nimi co zechce. Ochroniarz

D

o napisania niniejszego listu nakłoniło mnie rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie wliczania oceny z religii do średniej oraz komentarz Jonasza z numeru (50/2009). Z wykształcenia jestem prawnikiem, w związku z czym nie mogę przejść obojętnie (pewnie nie tylko ja) obok tak sprzecznego z konstytucją orzeczenia, kompromitującego skład sędziowski, który je wydał.

uczniowie na religii: frekwencja na mszach, udział w pielgrzymce, włazidupstwo katechecie i inne podobne przejawy aktywności są w cenie, a co za tym idzie – odpowiednio wynagradzane. Właśnie to odpowiednie wynagradzanie w postaci wysokiej oceny z religii może przekreślić plany życiowe młodego człowieka, a miernotę, nieuka i dewota pchnąć na poziom edukacji, któremu i tak nie podoła. Młodemu człowiekowi umiejącemu kalkulować pozostaje

Prostytucja sądowa Zgodnie z treścią art. 25 ust. 2 ustawy zasadniczej, władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym. Przepis ten znajduje rozwinięcie w dalszych przepisach ustawy zasadniczej. Jednakże poddając analizie zacytowany przepis i następne dotyczące tejże materii, należy zwrócić uwagę na fakt, że konstytucja gwarantuje każdemu z nas swobodę wyznania, wyboru religii, uczestniczenia w obrzędach religijnych, a także wychowania dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami. Jak więc w tej sytuacji mają się zachować rodzice, którzy chcą wychować dziecko w duchu humanistycznym, wolnym od kościelnych guseł? Wyobraźmy więc sobie dwóch nastolatków w wieku maturalnym, którzy uczą się średnio, ale jeden uczęszcza na lekcje religii, a drugi nie. W chwili obecnej, jeżeli średnia ocen ma duże znaczenie przy możliwości dostania się na wybrany, wymarzony kierunek studiów, może dojść do sytuacji, w której jeden z maturzystów dostanie się, a drugi nie – jeżeli oczywiście weźmiemy pod uwagę okoliczność, iż mają tę samą średnią ocen, ale bez oceny z religii. Z własnego doświadczenia wiem, jak oceniani są

„twórczości” i wypowiedź: „Nikt w Polsce nie przyjmie do wiadomości, że w szkołach nie wolno wieszać krzyży”. Na pudło załapał się jeszcze – UWAGA! – Ryszard Kalisz z 216 głosami za szereg wypowiedzi wprost mówiących o tym, że Kościół ma wielkie zasługi dla Polski, a lewica nie będzie występować przeciwko niemu w jakiejkolwiek sprawie. Z Kaliszem o jeden punkt (215 głosów) przegrał... Grzegorz Napieralski – szef SLD – za deklarację, że jest katolikiem i jako taki musi być przeciwko przyznawaniu praw gejom. W pierwszej czwórce aż dwóch czołowych polityków lewicy! O ile ten zestrachany, przykościelny podnóżek można jeszcze nazywać lewicą. No, ale jeśli jej liderzy pokonują w naszym konkursie Niesiołowskiego, Jurka, Cejrowskiego i Terlikowskiego, to jest to signum temporis. Nagroda – czarna cegła budowniczego Polski klerykalnej trafi zatem do 13 z 15 sędziów TK. W najbliższym czasie spróbujemy ją im wręczyć.

konieczność brania udziału w lekcji, która jest niezgodna z jego poglądami. Wiąże się to ze stratą czasu, ale dla dobra sprawy musi się poświęcić i zdradzić własne ideały. Ponosi więc swego rodzaju klęskę, żeby nie powiedzieć, że musi się niemalże sprostytuować. W ten sposób państwo, które przynajmniej na papierze gwarantuje wolność wyznania i swobodę sumienia, łamie jednostki. Natomiast Trybunał, który ma strzec przed tego rodzaju procederem, po prostu go legalizuje. To orzeczenie to ewenement w skali globu, zwłaszcza że wydali je niezawiśli – przynajmniej oficjalnie – sędziowie. Rozumiałbym jeszcze, gdyby kadencja sędziów zależała od obecnie sprawowanych rządów, ale z uwagi na kadencyjność sędziów TK, nie muszą się oni martwić o to, czy zostaną wybrani na następną kadencję. Z upływem kadencji po prostu odchodzą ze stanowiska. Do daty wydania tego orzeczenia władza ustawodawcza i wykonawcza robiła dobrze czarnym, a teraz okazało się, że sądownicza również. To boli, zwłaszcza gdy uświadomimy sobie, że ostatnim szczeblem kariery w polskim wymiarze sprawiedliwości jest orzekanie w Trybunale Konstytucyjnym. Aż strach pomyśleć, co się będzie teraz działo w sądach powszechnych... Stały i wierny czytelnik

Czytelnikom „FiM” za udział w naszym konkursie serdecznie dziękujemy. Następna taka sonda – za rok.

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

LISTY Panie Cimoszewicz, niech Pan pomoże! Niedawno telewizja pokazała dekorację kard. Glempa, który w otoczeniu książąt Kościoła – po wahaniu się, jak powiedział – przyjął z rąk pana prezydenta najwyższe odznaczenie polskie, Order Orła Białego. Były też inne spotkania w pałacu – z działaczami i funkcjonariuszami katolickimi. Wiadomo, kampania wyborcza tuż-tuż i trzeba zadbać o łaskę, ażeby z tysięcy ambon, telewizji Trwam, radia itd. popłynęły „sugestie”, na kogo wierni mają głosować... Obie strony pamiętają ustanowione w średniowieczu prawo: czyje rządy, tego religia. Dygnitarze boją się utraty stołków i różnych etatów otrzymanych od ludzi poddanych Kościołowi. Podpisany podstępnie konkordat, który rujnuje finanse kraju na wszystkich szczeblach i czyni rządy uległymi episkopatowi, jest upokorzeniem dla wszystkich logicznie myślących Polaków! Panie Cimoszewicz! Wzgardził Pan stosowanymi przez tzw. polityków metodami szantażu, oszczerstw i prymitywnymi oskarżeniami pod publiczkę i zaszył się w puszczy. Niech Pan wsłucha się w echa wiekowych lip i dębów i zrozumie wezwanie naszych wspólnych przodków: do broni, bracia! Niech Pan poprowadzi jednoczącą się Lewicę do polskiego Poloneza! Wyłonieni lewicowi kandydaci na prezydenta nie mają szans. Badania wykazują, że tylko Pan może wygrać z Tuskiem w II rundzie wyborów. Dzięki Pańskiemu startowi w wyborach prezydenckich Lewica zyska poparcie, a potem już tylko kilka ustaw i naród nasz przestanie dźwigać ciężar utrzymywania Kościoła we wszystkich jego przejawach! Sympatyk Lewicy

Szkło niekontaktowe Sobota, 12 grudnia, program „Szkło kontaktowe” – Wojciech Zimiński i Ilona Łepkowska. Dzwoni Janusz ze Skierniewic: „Jeżeli komuś się nie podoba krzyż, no to trudno, może niech zmieni szkołę albo niech po prostu się wyprowadzi z Polski. Pozdrawiam”. Nikt z prowadzących słowem nie komentuje tych skandalicznych słów. A przecież to, co powiedział telewidz, to nic innego jak słynne „Żydzi na Madagaskar”. Pal sześć, że jakiś tam prosty katolik pod duchowym nadzorem swego proboszcza nie widzi w Polsce miejsca dla ludzi innych wyznań lub niewierzących. Przecież nie tylko on. Natomiast stało się bardzo źle, że swoim przyzwoleniem dla publicznie

zadeklarowanej religijnej nienawiści popisali się pp. Zimiński i Łepkowska, którzy ani nie spytali słuchacza, czy wie, co to jest państwo prawa (m.in. rozdział państwa i Kościoła), ani nie poinformowali go o tym, że w państwie praworządnym nikt nie ma prawa odmawiać komukolwiek bycia Polakiem. Włodzimierz Galant

Prawo do żebrania Można mieć wiele zastrzeżeń do poprzedniego ustroju, ale w porównaniu z obecnym – w miarę jak ten schodzi na psy – coraz bardziej

LISTY OD CZYTELNIKÓW Czy to jest ta godność, o której mówią księża w telewizji? Czy ludzie zasłużyli na odbieranie im godności w zamian za talerz zupy? Ale co tam! Godność dorosłego to przecież nie jest godność „niewinnej” zygoty! Człowiek jest zawsze winny i grzeszny. Tej troski o bezdomnych w PRL-u nie było. Żeby się wykazać filantropią, trzeba było doprowadzić kilka milionów Polaków do nędzy. Nędza narodu jest problemem państwa, a nie pojedynczych osób oraz żerujących na nędzy fundacjach i organizacjach charytatywnych. Ale państwa nie ma. Uciekło jak zając z wiersza Twardowskiego. Razem z komuną. Jakiś

Każdy znajdzie coś dla siebie: antyklerykałowie oddadzą głosy na RACJĘ, lewicowi liberałowie na SdPl, pozostała bezideowa reszta – na SLD-UP; dopiero to da znaczący potencjał. Zwiększy też frekwencję, bo nikt nie będzie się bał, że jego głos się zmarnuje – wszystkie głosy przejdą bowiem na koalicję tych partii. To jest szansa dla RACJI Pl, która nie jest brana pod uwagę w żadnych sondażach, a ruch antyklerykalny jest coraz większy. Tylko w ten sposób RACJA może pokazać swoje istnienie, program i prawdziwe, wysokie poparcie. Będzie to procentować dla całej lewicy, ponieważ przyciągnie zróżnicowany elektorat – teraz rozproszony i zagubiony, co jest na rękę prawicy. Dlatego należy odłożyć wybujałe ambicje poszczególnych decydentów partyjnych, usiąść do stołu i wypracować kompromis bez dominacji jakiejkolwiek partii. Innej szansy i alternatywy nie widzę. Józef Frąszczak – Głogów

Otwórzcie pałace!

uwidaczniają się plusy PRL-u. Jednym z nich było wyeliminowanie tego, co najbardziej upadla człowieka: nędzy, jałmużny i filantropii. Ten trójkąt bermudzki stał się filarem polskiej demokracji po roku 89., od kiedy kler zaczął rządzić Polską. Dziwisz skorzystał z „uczty wigilijnej” dla bezdomnych w Krakowie i – przypominając głodnym o sobie – powiedział, że „Kościół jest za ubogimi”. Nie z ubogimi, tylko za ubogimi. Czyli za utrzymaniem w narodzie nędzy, jałmużny i filantropii. Przypomniał też o sobie rzecznik praw obywatelskich, który zorganizował ucztę dla bezdomnych w Warszawie i który ma bardzo dziwną koncepcję praw człowieka. Otóż dla rzecznika praw obywatelskich prawem człowieka jest również prawo do żebrania. Zamiast walczyć o godność człowieka, czyli występować przeciwko bezrobociu, eksmisjom i nędzy, opowiada się on za jałmużną i filantropią, czyli za nędzą. Sam przecież dał przykład, jak można robić dobre uczynki, żeby podtrzymać przy życiu to, o co walczy. Jednorazowy posiłek wigilijny jest dla niego więcej wart niż zapewnienie ludziom normalnego życia, czyli pracy i chleba na co dzień. O to nie walczy, nie apeluje nawet.

duchowny powiedział w telewizji, że ta pomoc bezdomnym w Wigilię to jest „istota świąt Bożego Narodzenia”. Trafił w sedno. Bardziej obrzydliwej hipokryzji nie można sobie wyobrazić. tewu

Jedyna szansa lewicy Polska lewica jest podzielona na odłamy, z których każdy osobno nic nie znaczy. Przerabiane było już wszystko: rozłam Marka Borowskiego i utworzenie konkurencyjnego SdPl – niewypał, próba łączenia i utworzenia LiD-u – kompromitacja. Czas zabrać się do poważnych rozmów integracyjnych. Moim zdaniem, na lewej stronie są trzy ugrupowania, które powinny zainicjować ową integrację: SLD, SdPl i RACJA Pl. Każde z nich ma swoją ideologię, program, elektorat, ale wszystko to sprowadza się do wspólnego mianownika: lewicowości. Wspólnie nadadzą lewicy nowy charakter, a dzisiejszy układ nie zdaje egzaminu i już nie zda – wypalił się. Każda z tych partii jest mało znaczącym ugrupowaniem, ale wspólny elektorat i fama zjednoczenia da odpowiednie poparcie podczas wyborów.

Piękne to i chwalebne, gdy stan kapłański walczy o życie każdego człowieka, począwszy od zygoty, która człowiekiem na pewno nie jest. Co w takim razie z ludźmi już żyjącymi? Z milionami głodujących polskich dzieci, bezdomnymi i bezrobotnymi? Od początku zimy zamarzło niemal 100 osób. Głosić wspaniałe hasła na temat troski o człowieka można zawsze. A co z ich realizacją? Kapłani, poza nielicznymi, którzy w Wigilię pokazali się na chwilę publicznie z biedakami, świętowali we własnym gronie, dobrze się czując, że spełnili swój obowiązek. A może tak ci „słudzy boży”, którzy mają pełne usta pouczeń o miłości bliźniego, otworzyliby swoje pałace, dali potrzebującym i zamarzającym dach nad głową, strawę i godny wypoczynek w imieniu ich Nauczyciela? Jezus bez względu na okoliczności niósł pomoc ludziom, więc może duchowieństwo,

19

zwłaszcza hierarchia, zejdzie z piedestału i wreszcie osobiście zacznie pomagać i dbać o życie już narodzone. Otwórzcie, biskupi, swoje serca, bo taka postawa, jaką dziś prezentujecie, w oczach Boga nie jest mile widziana, przez co zbawienia nie dostąpicie. Zgorszony czytelnik

Ludzki generał W pełni podpisuję się pod listem Pana Witolda Patera („FiM” 51-52/2009). W czasie wprowadzenia stanu wojennego jako dziecko nie rozumiałam wiele, ale czułam ogromne napięcie w domu, a dokładnie pamiętam niepewne miny taty i dziadzia, gdy sąsiad wrócił z Przemyśla, mówiąc, że na granicy stoją „ruskie”. Od granicy dzieliło nas ok. 50 km, a w wersalce w pokoju dziadzia leżała cała masa ulotek solidarnościowych, co po wkroczeniu wojsk i znalezieniu owych ulotek mogło oznaczać tęgie kłopoty. Od lat szanuję gen. Jaruzelskiego i jestem zniesmaczona prowadzoną na niego nagonką. Nikt nie pamięta lub nie chce pamiętać jego zasług, każdy widzi samo zło. Kiedy wiele lat temu w miesięczniku „Koń Polski” czytałam artykuł o pani Krystynie Babireckiej (miłośniczka koni), natknęłam się na wzmiankę o gen. Jaruzelskim. Otóż w latach 60. pani Babirecka mieszkała z małym dzieckiem w klitce, w spartańskich warunkach na terenie Torów Wyścigów Konnych na Służewcu. Gdy gen. Jaruzelski przebywał na Służewcu i przypadkiem dowiedział się o tym, był zbulwersowany. Natychmiast znalazło się mieszkanko dla matki i dziecka. Niby mała rzecz, ale chyba dobrze świadczy o człowieku... Nie to, co takie: „Spieprzaj, dziadu”. Jeszcze kilka słów o moim tacie i nieżyjącym już dziadziu, którzy w latach 80. daliby się posiekać za „Solidarność”. Kilka lat później obaj przejrzeli na oczy. Ich serca biły i biją po lewej stronie, a na Kościół reagowali alergią. Aśka

To podziękowanie od policjanta, bohatera naszej publikacji pt. „Czarna owca” („FiM” 43/2009), dla wszystkich naszych Czytelników, którzy wyciągnęli pomocną dłoń. Redakcja

20

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

NASI OKUPANCI

KORZENIE POLSKI (38)

W zgodzie z naturą Nasi słowiańscy przodkowie odnosili się do przyrody z czcią i szacunkiem. Nie traktowali jej tak, jak czynimy to dzisiaj – z pozycji brania i plądrowania. Przekonanie, że ludzkość żyje w bezpiecznym świecie, zostało zburzone przez katastrofy XX stulecia, a także przez zapowiedź tych, które grożą jej w przyszłości. W odniesieniu do zniszczenia natury przez człowieka mówi się niekiedy o „końcu opatrzności” (Carl Amery). Chcąc wyjaśnić sens tego określenia, wystarczy zapoznać się z prognozami w sprawie rozwoju produkcji żywności, rezerw surowców, produkcji przemysłowej i przyrostu ludności. Szczególnym rodzajem zagrożenia jest globalne zagrożenie ekologiczne, a mówiąc prościej – postępujący proces niszczenia naturalnego środowiska człowieka. Gospodarką współczesną rządzi prymat doraźnego zysku. Jasne jest też, że u źródeł moralności konsumpcyjnej współczesnego świata leżą echa biblijnego imperatywu czynienia sobie ziemi poddaną – objawem tego jest nadmierne wyniesienie człowieka ponad przyrodę, a nawet pogarda dla niej (Rdz 1. 28). To, czego człowiek może się nauczyć od dawnych Słowian, to z pewnością szacunek dla przyrody i otaczającego świata. Był to szacunek wynikający z pojmowania natury, czyli całej rzeczywistości, jako czegoś ożywionego – jako istoty duchowej, świętej. Dawny Słowianin, czując swoją zależność od przyrody, czcił ją, starając się zjednać sobie

N

jej siły. Unikał działań szkodzących przyrodzie, intuicyjnie wyczuwając, że prowadziłoby to do zachwiania równowagi sił w niej panujących, co w konsekwencji obróciłoby się przeciwko niemu. Był to element jego wiary, poczucia jedności z naturą. Być może wiara ta wydaje się dziś naiwna, ale słowiański animizm przez sakralizację elementów przyrody skutecznie chronił ją przed dewastacją. Przedmiotem słowiańskiej czci była ziemia, ale też elementy przyrody nieożywionej, tzn. góry, rzeki, jeziora, a także rozmaite zwierzęta i rośliny oraz fetysze. Pojmowanie ziemi jako „matki”, a ludzi jako jej „dzieci” należy do najstarszych wierzeń w dziejach religii. Również idea macierzyńskiej bogini pojawiła się wcześniej niż wyobrażenie bóstwa męskiego. Kojarzenie urodzajnej ziemi i płodnej kobiety charakterystyczne było zwłaszcza dla społeczności rolniczych, które orkę pojmowały jako akt płciowy

iektóre środowiska religijne chcą nie tylko oddziaływać misyjnie na szkolne ściany, obwieszając je swoimi symbolami. Marzy im się wtargnięcie do podręczników fizyki i biologii. Fundamentaliści religijni nie mogą ścierpieć tego, że od kilku pokoleń w szkołach nauczana jest teoria Darwina. A jest to jedyna naukowa teoria objaśniająca powstanie gatunków istot żywych. Ku ubolewaniu fundamentalistów teoria ta obywa się świetnie bez Boga. Próbowano różnych sztuczek, aby darwinizm nie rozprzestrzenił się w szkołach. Jak długo się dało, tak długo nie dopuszczano go do instytucji edukacyjnych. Gdy metoda powstrzymywania zawiodła (w świecie zachodnim ostatecznie w połowie XX wieku), próbowano zachować religijne teorie powstania świata jako pogląd alternatywny, wspominany także w programie nauczania szkół publicznych. Wysiłki te podejmowano głównie za oceanem. Jednak i to się nie bardzo udawało, bo ludzie odpowiedzialni za nauczanie i naukowcy dowodzili, że nie można ot, tak sobie wprowadzać teologii do zupełnie świeckiego przedmiotu.

wobec ziemi. Pojęcia te znał również folklor słowiański. Szacunek ziemi był u Słowian tak ogromny, że wiosną grzechem było bić ziemię, uderzać w nią czy nawet zbyt głośno tupać nogami. Zakazywano wbijania w nią kołków, grodzenia, bicia kijem, a upadek człowieka na ziemię wymagał prośby o przebaczenie. Tak jak splunięcie. Uważano, że takie pozbawione czci działanie może nie tylko zaszkodzić jej płodności, ale ją urazić. Ziemię przywoływano na świadka, a nawet spowiadano się do wykopanego w niej dołka. Poszanowaniem otaczano góry i wzniesienia, uznając je za miejsca szczególnej mocy. Wiadomo, że plemiona słowiańskie, rozproszone na terytorium porośniętym puszczami, uznawały góry za miejsca sakralne, dlatego budowały tam sanktuaria

Kreacjoniści, czyli zwolennicy religijnych teorii wyjaśniających powstanie świata, wymyślili zatem tzw. teorię inteligentnego projektu jako alternatywę wobec darwinizmu. Teoria ta to pseudonaukowa, adaptacyjna manipulacja, której celem jest ubranie religijnej nauki o stworzeniu świata w pozornie

i okresowo pielgrzymowały. Na Jasną Górę pielgrzymowano już ponad pół tysiąca lat wcześniej, zanim zainstalowano tam obraz Czarnej Madonny. Nie traktowano rzek ani jezior jak ścieków, bo one także stanowiły przedmiot kultu; były integralną częścią duchowości Słowian. Badania dowodzą, że kult źródeł wodnych utrzymywał się na Śląsku, w pobliżu Ślęży, już od neolitu. Zresztą najbardziej imponującym pomnikiem wody, jako głównego żywiołu i składnika istot żywych, jest nazwa Śląsk, wywodząca się od rzeki Ślęży, względnie od góry Ślęży, czyli „mokrej”. Z wodą łączono moc uzdrawiania i oczyszczania. Słowianie mieli w poszanowaniu również drzewa, lasy i puszcze, wierząc w ich pozytywne oddziaływanie. Były dla nich źródłem nieustającej energii witalnej natury. Stąd też jednym z najbardziej pierwotnych typów słowiańskich świątyń były nie budowle, a święte gaje. Lokowano je z reguły na jakimś wzniesieniu, wzgórzu bądź pagórku, będącym symbolem „kosmicznej góry”. Tworzyły je najczęściej stare dęby (drzewa cenione przez Słowian najbardziej) i czasem wystarczyło ich tylko kilka. Gaj ogrodzony był płotem, co znalazło

Nie piszę tu więc o sprawach egzotycznych. Przecież jeszcze 2 lata temu wiceminister edukacji Orzechowski myślał poważnie o reformie nauczania biologii w kreacjonistycznym duchu, a całym ministerstwem dowodził syn najsłynniejszego polskiego kreacjonisty, Macieja Giertycha. Prędzej czy

ŻYCIE PO RELIGII

Przemycanie Boga uczony język oraz system pojęć. I zamiast klasycznego kreacjonizmu (czyli biblijnej nauki o stworzeniu) próbuje się wcisnąć do szkół pseudonaukę, taką biologiczną homeopatię. To, co napisałem powyżej, nie dotyczy tylko stanu Kansas ani jakiejś Dakoty na preriach, zaludnionej przez sfanatyzowanych farmerów. Neokreacjonizm atakuje na Wyspach Brytyjskich; w Polsce powstają grupy kreacjonistyczne przy... wyższych uczelniach, a na wschód od Polski władzom oświatowym wytacza się procesy, bo nie nauczają na biologii o Bogu.

później taki proces jak na Ukrainie zostanie też wytoczony w Polsce, przyjrzyjmy się zatem, czego chcą ukraińscy kreacjoniści. Chcą oni, aby w szkołach uczono, że „Ziemia i wszystko, co na niej żyje, zostało stworzone przez Boga”, oraz sprzeciwiają się nauczaniu o Wielkim Wybuchu jako jedynej teorii powstawania wszechświata. Uważają, że brak kreacjonizmu w szkołach narusza konstytucję, bo ogranicza prawo dziecka do dostępu do edukacji (!) oraz „wolnego rozwoju osobowości”. Celem skarżących jest

zresztą swoje odzwierciedlenie w nazewnictwie, bowiem słowiański wyraz gajiti znaczył „odgradzać”. Za idealne, święte uważano takie miejsce, gdzie spod korzeni drzewa w świętym gaju biło źródełko. Wodzie takiej nadawano cudowne znaczenie. W świętych gajach nigdy nie ścinano drzew. Zranienie drzewa traktowano jako ciężki grzech, a jego ścięcie – za świętokradztwo. Z relacji kronikarza Helmoda z 1156 r. wynika, że słowiański gaj, który nie mógł być zbrukany niczym, nawet krwią wroga, był obszarem ogrodzonym drewnianym płotem z dwiema bramami. Nadto był on miejscem azylu, czyli bezpiecznego schronienia. Przymioty świętości nadawano również wolno stojącym, starym drzewom, przy czym były one raczej siedliskami duchów lub bóstw, aniżeli bóstwami samymi w sobie. Ponieważ były roślinami najpotężniejszymi, Słowianie widzieli w nich łącznik pomiędzy ziemią a niebem oraz podziemiami. Nauczyli się też korzystać z licznych dobrodziejstw, jakie zapewniały drzewa. Za roślinę o szczególnej mocy uchodziło drzewo rozłożyste, rozdwojone. Z szacunkiem odnosili się Słowianie do świata fauny. Nie zabijali zwierząt bez powodu. Istniał też kult niektórych zwierząt – na przykład ptaków. Na ziemiach polskich od niepamiętnych czasów utrzymują się przesądy, które miały istotny wpływ na ochronę pewnych gatunków fauny. Uczynienie krzywdy bocianowi czy jaskółce uważano za grzech, zaś akt taki miał sprowadzić na winowajcę karę. Myślistwo nie odgrywało najważniejszej roli w gospodarce Słowian. ARTUR CECUŁA

wprowadzenie zmian do podręczników fizyki, astronomii, geografii, biologii i przyrodoznawstwa na poziomie naszego gimnazjum i liceum. Na razie ukraińskie Ministerstwo Nauki i Edukacji broni się w sądzie inteligentnie. Dowodzi, że państwo jest świeckie, i twierdzi, że szkoły i podręczniki nie są miejscem nauczania o tym, czy Bóg jest, czy go nie ma. Podkreśla też, że teoria ewolucji jest jedyną uznaną w świecie naukowym. I w tym miejscu mam spory problem. Co powie polskie Ministerstwo Edukacji, gdy zostanie mu wytoczony taki proces z powodu braku Boga w fizyce? Bo przecież nie to, że w Polsce „szkoły i podręczniki nie są miejscem nauczania o tym, czy Bóg jest, czy go nie ma”. Otóż polskie szkoły są takim miejscem! Tego właśnie się naucza i za to się płaci katechetom zwanym nauczycielami, zatrudniając ich na wszystkich poziomach szkolnictwa. Skoro tak, to czy polskie szkoły będą miały dobry argument, aby uratować dzieci przed zatruciem pseudonauką? Wątpię, bo one już krzewią zabobony, i to obficie. Jeszcze jeden może nie zrobić wielkiej różnicy. MAREK KRAK

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

C

hrystianizacja świata pogańskiego była traumatycznym i długotrwałym procesem. Aby to pojąć, wystarczy wspomnieć o dramacie kulturowym, jaki rozgrywał się w Europie począwszy od IV stulecia. Proces chrystianizacji nie przebiegał jednokierunkowo. Wszystko to, czego nie zdołano zniszczyć, pospiesznie „schrystianizowano” poprzez włączenie w obręb kościelnego obrządku. Powodem był opór pogan, który niejednokrotnie przybierał formę antyklerykalnych buntów. Przykładów zawłaszczenia pogańskich symboli, świąt i obyczajów przez dążący do kulturowej dominacji Kościół rzymski jest wiele. W sferze symboliki dobitnym tego przykładem jest zawłaszczenie symbolu krzyża – „odwiecznego” znaku religii solarnych. Znak krzyża ma w dziejach religii długą historię. Przez tysiąclecia przed narodzinami Jezusa uznawany był za symbol religijny i zanim stał się symbolem chrześcijaństwa (często bałwochwalczym), był znakiem religii solarnych, czczących słońce jako boga. W szerszym kontekście poprzez skrzyżowanie dwóch linii (na ogół pod kątem prostym) krzyż reprezentował dualizm lub jedność przeciwieństw (cztery strony świata). Równoramienny krzyż był bardzo częstym tematem w kulturze starożytnych Sumerów, ludu zamieszkującego południową Mezopotamię (Sumer) mniej więcej od połowy IV i w III tysiącleciu p.n.e. Na zachowanych płaskorzeźbach i wizerunkach przypomina on swastykę lub tzw. krzyż grecki, niekiedy wpisany w okrąg (niektórzy snują domysły, że przedstawia on tajemniczą planetę Nibiru, tzw. planetę krzyżową, która ma być powodem katastrofy w roku 2012). Także w Babilonii i Asyrii znak krzyża był symbolem boga-słońca. Łączono go z mistycznym znakiem tau (taw), pierwszą literą babilońskiego boga Tammuza, który pierwotnie przypominał „X”, a następnie przybrał kształt „T” z obniżoną poprzeczką. Tammuz (w brzmieniu sumeryjskim: Dumu-zi – „wierny syn”) wcześniej niż Chrystus był bogiem „powstałym z martwych”; jego kult dotarł aż do świątyni jerozolimskiej, gdzie Izraelici, obróceni tyłem do „tronu Jahwe”, oddawali pokłon słońcu (Ez 8. 14–16). W Egipcie popularny był znak anch (crux ansata), czyli „T” z pętelką u góry. W dobie reformy solarnej faraona Amenchotepa IV Echnatona, który dążył do wyniesienia boga Atona, słonecznej tarczy, do rangi jedynego bóstwa najwyższego, w przedstawieniach najwyższego boga jego promienie kończą się rękami przynoszącymi wyznawcom anch. Istota tej ideologii zachowała się w hymnach skierowanych do Atona, a porównywanych do Psalmu 104. Jest to zarazem jedno z najszlachetniejszych świadectw egipskiej refleksji religijnej. Krzyż egipski łączony był także z innymi bogami Egiptu, takimi jak Ozyrys, Amon czy Anubis, bądź

z boginiami – na przykład Izydą. Trzymali go w dłoniach lub nosili na piersiach zarówno kapłani, jak i faraonowie. Jako jeden z amuletów, uważany był za potężny talizman chroniący od złego.

In hoc signo vinces Symbol krzyża nabrał szczególnego znaczenia w synkretyzmie Cesarstwa Rzymskiego. Jako znak solarnej teologii o monoteistycznej strukturze – stał się symbolem jednoczącym o cechach uniwersalistycznych. Symbol krzyża umieścił na swojej monecie Juliusz Cezar (49–44 r. p.n.e.), a także Oktawian August (27 r. p.n.e.–14 n.e.). Kommodus (180–192) dał się wtajemniczyć

MITY KOŚCIOŁA innych kultów solarnych, m.in. Mitry, Baala i różnych kultów solarnych w Panonii. Tendencje monoteistyczne i uniwersalistyczne, charakterystyczne dla pogańskiego Rzymu końca III w., stały się czynnikami dominującymi w IV w. Istotna była w tym rola Konstantyna Wielkiego (306–337) – „pierwszego chrześcijańskiego cesarza Rzymu”. Był on wyznawcą kultu solarnego i w Sol Invictus widział fundament swojego Imperium. W odróżnieniu od Aureliana, dla którego sam Sol Invictus był bogiem najwyższym, Konstantyn uważał słońce za najdoskonalszy symbol Boga. Jego pogląd nie był jednak chrześcijański, gdyż samą ideę wyraził wcześniej neoplatonik Porfiriusz.

krzyża odnaleziono w Jerozolimie „prawdziwy” krzyż Jezusa, i to razem z gwoździami. Były to trzy krzyże Golgoty zakopane razem; żeby przekonać się, który z nich jest Jezusa, przytknięto doń zwłoki. Według legendy, z chwilą, gdy dotknęły „prawdziwego” krzyża, ciało zmarłego ożyło. Wskazówkę dotyczącą poszukiwań dał ponoć sen cesarzowej Heleny, której jednym z wielkich marzeń było odnalezienie Krzyża Pańskiego...

Nie krzyż, a ryba Naczelnym symbolem wczesnochrześcijańskim był tymczasem znak ryby. Chrześcijaństwo uchodziło za „prawdziwe misterium rybne”, „za

Pogański krzyż Przywłaszczenie przez Kościół rzymski symbolu krzyża, odwiecznego znaku religii solarnych, nastąpiło w IV wieku. Naczelnym symbolem wczesnochrześcijańskim był znak ryby. w misteria Izydy i Mitry, a Karakalla (198–217) poparł kult syryjskiego boga solarnego Deus Sol Invictus, utożsamianego z Mitrą. Misteria Mitry stanowiły wielką konkurencję dla chrześcijaństwa, a legenda o nim była niezwykle podobna do opowieści o Jezusie. Mitra – zrodzony z dziewicy 25 grudnia – przed powołaniem do niebios także spożył „ostatnią wieczerzę”. Rytualny posiłek w jego kulcie, czyli chleb i wino, symbolizował ofiarę z krwi i ciała Mitry, a hostie były opatrzone znakiem krzyża. Każdy nowy wyznawca Mitry po przejściu sekretnego rytuału miał wypalany na czole znak krzyża – magiczny znak zbawienia. Już cesarz Aurelian (270–275) zdał sobie sprawę z ważności wprowadzenia solarnej teologii spod znaku krzyża dla zapewnienia jedności Imperium. Pragnąc oprzeć swoje autokratyczne rządy na nowych podstawach religijnych, uznał za ogólnopaństwowy kult Sol Invictus („Słońca Niezwyciężonego”) jako jednoczyciela Imperium. Wykorzystał przy tym wielką popularność

W 312 r., kiedy Konstantyn maszerował na Rzym, aby przejąć go z rąk swojego rywala Maksencjusza, miało miejsce brzemienne w skutkach wydarzenie. Szczegóły relacji różnią się między sobą (Laktancjusz i Euzebiusz z Cezarei, Vita Constantini), w każdym razie Konstantyn „miał wizję krzyża” wraz z „nakazem od Chrystusa” umieszczenia tego znaku na tarczach swoich żołnierzy, których miał posłać do walki. In hoc signo vinces („Pod tym znakiem zwyciężysz”) – usłyszał z nieba Konstantyn. W słynnej bitwie przy Moście Mulwijskim wojska Konstantyna pokonały armię przeciwnika i wkroczył on do Rzymu jako jedyny władca zachodniej części Cesarstwa Rzymskiego. Według legendy, właśnie to wydarzenie zmieniło zasadniczo jego stosunek do chrześcijaństwa. Między badaczami trwa spór co do charakteru znaku widzianego rzekomo przez Konstantyna: czy był chrześcijański czy pogański. Faktem jest, że dla uwiarygodnienia legendy i przełamania oporu części chrześcijan przeciwnych symbolowi

jedyną czystą rybę”, a Chrystusa nazywano „wielką rybą” (napis z około 180 r.). Symbolika ryby miała dla chrześcijan potrójne odniesienie: do chrztu, do Chrystusa i do eucharystii. Po pierwsze, ryba symbolizowała człowieka w jego upadłej naturze, oczekującego na wyłowienie w sieci zbawienia oraz samo „złowienie” – czyli duchowe przebudzenie i odrodzenie, które łączyło się z wyciągnięciem duszy z „mrocznych głębin” wody, czyli z chrztem i początkiem nowego życia. Jezus bardzo często posługiwał się symboliką ryby; rybakami nazywał swoich uczniów, a rybami – potencjalnych neofitów. Powołując pierwszych uczniów, rzekł: „Pójdźcie za mną, a uczynię was rybakami ludzi” (Mt 4. 19). Być może w nawiązaniu do tego epizodu apologeci chrześcijańscy, jak na przykład Tertulian, nazywali wiernych „rybkami” (pisciculi). Po drugie, greckie słowo oznaczające rybę, ichthys, stanowiło akrostych inicjałów: Iesous Christos, Theou Hyios, Soter, czyli – Jezus Chrystus, Syn Boży, Zbawiciel. Po trzecie, ryba stała się symbolem

21

„największej tajemnicy” chrześcijan – wieczerzy eucharystycznej. Wiadomo, że we wczesnym chrześcijaństwie ceremonialnie spożywano posiłek złożony z chleba, wina i ryb. Wiele można byłoby mówić o „mistyce” ryby. Symbolika rybna i łączący się z nią aspekt duchowej przemiany jest znacznie starsza niż Ewangelie. Tradycja religijna splotła ją z rozmaitymi osobami boskimi i królewskimi. Już w Sumerze składano ofiary z ryb i czczono je, łącząc ryby nie tylko z płodnością, ale i z grobem, śmiercią oraz zaświatami. Co ciekawe, wielki bóg Dumu-zi określany bywał „rybakiem”, „królem rybakiem”, „Panem sieci”. W Niniwie, stolicy imperium asyryjskiego, znajdował się tzw. Dom Ryb, zapewne świątynia. W Grecji z delfinem (dla starożytnych delfin był rybą) powiązani byli bogowie Apollo (Delfy) oraz Posejdon, uważany za jego wcielenie. Dość powszechnie wierzono, że ryby są przewodnikami dusz zmarłych, a po śmierci dusze same stają się rybami. Wysublimowanym znaczeniem było „wyławianie” dusz z „odmętów”, z otchłani śmierci za pomocą „rybackiej sieci”. W orfizmie Orfeusz przedstawiany był jako „rybak”, gdyż łowił ludzi żyjących w oceanie grzechu, niosąc im światło zbawienia (także o Buddzie mówiono, że jest „rybakiem” wyławiającym ludzi z oceanu sansary). Ryba była także starożytnym totemem syryjskim. Czczenie ryby w tym kraju było najpowszechniejsze i być może właśnie chrześcijanie syryjscy najwcześniej przyjęli rybę jako symbol kultowy. Sycili się swoim bóstwem, gdy jedli ryby poświęcone bogini ryb, Atargatis. Kult sprawowany był przez mężczyzn przebranych w kobiece stroje, bo w ten sposób pragnęli oni „upodobnić” się do bogini wyobrażanej jako kobieta z rybim ogonem. Jedna ze świątyń Atargatis znajdowała się w Karnionie, na zachód od jeziora Genezaret, a zatem kult ryb występował w bezpośrednim sąsiedztwie ziem, gdzie narodziło się chrześcijaństwo (2 Mch 12. 26). Tak więc to znak ryby, a nie krzyża był pierwotnym symbolem chrześcijan. Tak naprawdę nie znamy nawet kształtu krzyża, na którym Jezus historyczny poniósł śmierć, bo termin grecki stauros oznacza tylko „słup”. A zatem materialne wyobrażenie krzyża i używanie tego znaku jako symbolu (i przedmiotu czci) nie ma nic wspólnego z Chrystusem. Symboli wczesnochrześcijańskich było zresztą więcej. Wiadomo, że jeden z ojców Kościoła, Klemens Aleksandryjski (150–215), był inicjatorem wprowadzenia kotwicy jako emblematu chrześcijaństwa, propagując go przez noszenie tego znaku w pierścionku na małym palcu lewej ręki. Propozycja wprowadzenia kotwicy nie miałaby sensu, gdyby symbolem chrystianizmu był wówczas krzyż. ARTUR CECUŁA

22

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

OKIEM BIBLISTY

HISTORIA SOBORÓW I DOGMATÓW (6)

Kłótnie o Chrystusa i władzę Uchwalona na soborze chalcedońskim formuła zgody („FiM” 49/2009) nie tylko nie rozwiązała problemu chrystologicznego, ale stała się przyczyną kolejnych sporów. Tym bardziej że monofizytyzm w dalszym ciągu rozwijał się z powodzeniem na Wschodzie – głównie dzięki wpływowym protektorom. Jednym z nich był cesarz bizantyjski (uzurpator) Bazyliskus (475–476 r.), który do tego stopnia popierał monofizytów, że kazał całkowicie odrzucić postanowienia soboru chalcedońskiego, bo – jego zdaniem – przyniosły tylko niepokój i rozdarcie. Interesujące jest to, że papież Symplicjusz (468–483) sprzyjał uzurpatorowi tak długo, jak długo ten był u władzy. Kiedy zaś Bazyliskus został jej pozbawiony, a na tronie na powrót zasiadł Zenon (476–491), biskup Rzymu od razu dostosował się do nowej sytuacji; przyjął postawę służalczą wobec nowego monarchy i zaczął zabiegać o jego względy. Cesarz, który dzięki poparciu ortodoksji i patriarchy Konstantynopola Akacjusza (471–489) odzyskał władzę, uznał jednak, że ważniejsza niż papieski Rzym jest jego stolica w Konstantynopolu. Dlatego też wydał następujący dekret: „Kościół Konstantynopola jest matką naszej pobożności i wszystkich prawowiernych chrześcijan i ten najświętszy tron naszego miasta ma prawomocnie cieszyć się po wsze czasy wszystkimi przywilejami i godnościami odnośnie praw konsekrowania biskupów i pierwszeństwem przed wszystkimi innymi, jak było uznawane, nim objęliśmy panowanie” (Karlheinz Deschner, „Kryminalna historia chrześcijaństwa”, t. II, s.187). Niewątpliwie duży wpływ na cesarza miał biskup Akacjusz, który na podstawie 28 kanonu chalcedońskiego, nadającego stolicy w Konstantynopolu ten sam status co stolicy rzymskiej, uważał się za patriarchę równego biskupowi Rzymu. Akacjusz był też twórcą Henotikon – formuły zjednoczenia, którą w 482 roku w formie listu wzywającego do pojednania monofizyckich Egipcjan i Syryjczyków ogłosił sam cesarz Zenon. Warto zaznaczyć, że pismo to unikało jakiejkolwiek wzmianki o jednej lub dwóch naturach Chrystusa, a jedynie utrzymywało w mocy postanowienia soboru nicejskiego, konstantynopolitańskiego i efeskiego. Miało ono bowiem przede wszystkim doprowadzić do kompromisu pomiędzy chalcedończykami a monofizytami i w ten sposób zapewnić imperium spokój oraz jedność w sprawach kultu religijnego.

Niestety, strony zajęły nieugięte stanowisko, a tzw. formuła zjednoczenia wywołała jeszcze większe niezadowolenie. Monofizyci uważali bowiem, że zabrakło w niej wyraźnego potępienia postanowień soboru chalcedońskiego. Druga zaś strona, z biskupem Rzymu na czele, nie mogła pogodzić się z tym, że pismo zbyt stanowczo sprzeciwiało się postanowieniom tegoż soboru oraz że Akacjusz działał samowolnie, bez przyzwolenia Rzymu. W rezultacie doszło do dalszych podziałów na tle różnie interpretowanej chrystologii, ale również samego prymatu. Biskup rzymski nie mógł bowiem znieść faktu, że wydając pismo Henotikon, nikt się z nim nie konsultował. W całej tej sprawie chodziło więc głównie o władzę. Kiedy posłańcy papieża Feliksa III (483–492) – mający przekonać biskupa Akacjusza i cesarza Zenona o słuszności postanowień soboru w Chalcedonie – zostali zatrzymani, w odpowiedzi papież ekskomunikował nie tylko patriarchę, ale i cesarza oraz każdego duchownego, który odważy się współdziałać z Akacjuszem. Oczywiście ani cesarz bizantyjski, ani patriarcha nie przejęli się klątwami papieża, bo zgodnie prawem (kanon 28) Akacjusz uznawany był za równego rangą biskupowi Rzymu. Co więcej, patriarcha na papieską klątwę odpowiedział podobną klątwą, a nawet kazał wymazać imię papieża z dyptychów... W ten sposób doszło do pierwszej poważnej schizmy między Rzymem i Konstantynopolem, która trwała do 519 roku. Na Wschodzie monofizytom sprzyjał również kolejny cesarz – Anastazjusz I (491–518). Dopiero Justyn I (518–527) na powrót nawiązał stosunki kościelne z Rzymem, zniósł Henotikon i wprowadził z powrotem postanowienia Chalcedonu. Podobną politykę prowadził później cesarz Justynian I (527–565), który chciał rozszerzyć swoją władzę na Zachód, oraz cesarzowa Teodora, która jednak – w przeciwieństwie do męża – sprzyjała monofizytom. Mimo rozbieżności pomiędzy parą cesarską Justynian I skutecznie realizował swoją politykę. Kiedy bowiem do Konstantynopola przybył papież Agapit I (535–536), cesarz od razu złożył z urzędu popieranego przez Teodorę monofizyckiego patriarchę Antymusa i w jego miejsce

mianował propapieskiego Menosa. Dziwnym trafem miesiąc później (22 kwietnia 536 r.) papież zmarł nagle w niewyjaśnionych okolicznościach. Na jego tronie zasiadł Sylweriusz (536–537) – popierany przez Gotów, zaś oskarżany przez Wschód o zdradzieckie knowania z arianami, a po nim Wigiliusz (537–555), protegowany Teodory, którego cesarzowa kupiła za 700 sztuk złota, by doprowadził monofizytyzm do zwycięstwa. Swój pontyfikat Wigiliusz rozpoczął od pochwał pod adresem cesarza i spełniania jego życzeń. „Sygnował wszystko, co mu podsuwano, a nawet sam napisał heretycki tekst »Judicatum«” (Jean Mathieu-Rosay, „Prawdziwe dzieje papieży”, s. 95). A ponieważ na Wschodzie wciąż toczyły się spory, zwłaszcza o dekret

i Ibasa, ale już w roku następnym, pod wpływem głosów krytykujących go biskupów Zachodu, wycofał swoje potępienie. Nie na zawsze jednak, bo podczas obrad soboru zwołanego w 553 r. przez cesarza Justyniana I w Konstantynopolu jeszcze raz zmienił swoje stanowisko i ostatecznie potwierdził swoją wcześniejszą ekskomunikę. Jakie zatem były osiągnięcia tego soboru? Przede wszystkim sobór usankcjonował cesarską politykę Justyniana I. Po drugie – uznał za prawomocne cztery poprzednie sobory, odrzucając jedynie nestoriańską interpretację Chalcedonu. Po trzecie – potwierdził wyklęcie Orygenesa i Ewagriusza, jednego z jego uczniów, oraz potępienie „Trzech

Justynian I

Justyniana I z 543 r. potępiający Orygenesa i niektóre postanowienia z Chalcedonu, cesarz zażądał od Wigiliusza, by ten poparł jego edykt przeciwko tzw. Trzem Rozdziałom, w którym potępiał osobę i pisma Teodora z Mopsuestii, listy Teodoreta z Cyru oraz list Ibasa z Edessy – zwolenników nestorianizmu. Potępiając nieżyjących już zwolenników nestorianizmu cesarz chciał po prostu pogodzić niezadowolone strony. Wigiliusz, który przybył do Konstantynopola w 547 r., początkowo podpisał ekskomunikę na Teodora z Mopsuestii oraz listy Teodoreta

Rozdziałów”. Po czwarte – potwierdził również następującą aleksandryjską formułę: „Jeżeli ktokolwiek nie wyznaje, że nasz Pan Jezus Chrystus, który został ukrzyżowany w ciele, jest prawdziwym Bogiem i Panem chwały i jednym z Trójcy Świętej, niech będzie wyłączony ze społeczności wiernych” (kanon 10). Ostatecznie sobór nie doprowadził do pojednania z monofizytami, a wręcz przeciwnie – przyczynił się do ich odłączenia i powstania odrębnych wspólnot eklezjalnych: syryjskich jakobitów, ormiańskiej, koptyjskiej i etiopskiej.

Co więcej, postanowienie soboru przeciwko Trzem Rozdziałom oraz postawa papieża Wigiliusza przyczyniły się również do poważnej schizmy na Zachodzie. We Włoszech od biskupa Rzymu odłączył się m.in. Mediolan, a także Akwilea. Schizma akwilejska zakończyła się dopiero około 700 r. Można postawić sobie pytanie, dlaczego następca Wigiliusza Pelagiusz I (556–561) uznał synod cesarski i zaliczył go do soborów ekumenicznych, skoro nie tylko nie zapobiegł on podziałom, ale przyczynił się do dalszych i nie wniósł niczego nowego w sferze doktrynalnej. Odpowiedź na to pytanie wiąże się bezpośrednio z cesarzem Justynianem I, który przecież powołał Pelagiusza na tron papieski. Po drugie, Kościół rzymski zbyt wiele zawdzięczał cesarzowi, aby zakwestionować zwołany przez niego sobór. A były to zarówno korzyści materialne (odzyskanie północnej Afryki i zniszczenie potężnych ludów ariańskich), jak i prawne. Cesarz poddał bowiem papieżowi biskupów Wschodu, zapewniając: „We wszystkich sprawach dopilnujemy, by szacunek i autorytet waszego tronu rosły” (w: K. Deschner, tamże, s. 272). Innymi słowy, we wszystkich tych sporach, z powodu których zwoływano sobory, chodziło nie tyle o samą istotę wiary, co o prestiż i władzę. Stąd m.in. ugodowość Wigiliusza. Wiadomo bowiem, że oprócz potęgi ariańskiej jedyną poważną przeszkodą na drodze do prymatu był patriarcha Konstantynopola, podniesiony do tej godności na pierwszym soborze konstantynopolitańskim w 381 r. i zrównany z biskupem rzymskim na soborze chalcedońskim w 451 r. Aby więc ten stan rzeczy zmienić, Wigiliusz postanowił wejść w korzystne dla Rzymu porozumienie z cesarzem. W „Dziejach Papieży” czytamy: „Ugoda pomiędzy papieżem a cesarzem znalazła wyraz i w innej dziedzinie. Na skutek jego prośby Justynian w sankcji pragmatycznej, która wraz z wprowadzeniem jego kodeksu do Italii ugruntowała tam na nowo wyłączne panowanie prawa rzymskiego, zorganizował zarząd tego kraju z daleko posuniętym uwzględnieniem położenia i stanowiska biskupów” (Dr F. Seppelt, s. 101–102). Dodajmy, że owo „położenie i stanowisko biskupów” polegało na przyznaniu biskupom rzymskim pierwszeństwa wśród wszystkich biskupów Wschodu i Zachodu, o czym wyraźnie mówi następująca decyzja Justyniana: „Postanawiamy, żeby najświętszy papież starożytnego Rzymu był pierwszym wśród wszystkich biskupów, a najświętszy arcybiskup Konstantynopola, Nowego Rzymu, zajmował drugie miejsce po świętej Stolicy Apostolskiej starożytnego Rzymu, która posiada pierwszeństwo nad wszystkimi innymi stolicami” (Corpus Juris Civilis, Nowella 131). BOLESŁAW PARMA

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

T

omasz Münzer był początkowo luterańskim kaznodzieją, lecz z czasem zaatakował tezę Lutra, że Biblia jest nieomylnym objawieniem. Jego zdaniem, fundamentem prawd wiary i prawdziwego objawienia jest rozum. Jak mawiał, „przeciwstawić Biblię rozumowi to zabijać ducha literą”. Rozum to Duch Święty, a wiara ma się przyczyniać do jego pobudzenia. Tylko dzięki niemu można osiągnąć zbawienie. Według niego, rozum poucza, że prawdziwa wolność chrześcijańska nie ma być urzeczywistniona dopiero w zaświatach, lecz już na ziemi – ona jest celem doczesnym. Założenia dobre. Realizacja mniej. Otóż rozum pouczał go o konieczności dążenia do Królestwa Bożego

odwrócili się od swego nauczyciela, kiedy ten w 1523 r. poczynił pewne ustępstwa wobec władz świeckich. Przyjęli oni 21 stycznia 1525 roku ponowny chrzest, zakładając w Zollikon koło Zurychu pierwszą gminę anabaptystyczną. Wkrótce zostali wypędzeni, ale ruch rozszerzył się na całą Szwajcarię. Ze Szwajcarii anabaptyzm przeniknął do Austrii, Tyrolu, południowych i centralnych Niemiec (szczególnie rozprzestrzenił się w Augsburgu i Strasburgu). Na konspiracyjnym synodzie w Schleitheim w 1527 r. powstały tzw. artykuły schleitheimskie, zawierające teologiczne założenia ruchu. Ich autorem był Michael Sattler, spalony na stosie w 1527 r. Podstawowe założenia:

PRZEMILCZANA HISTORIA 5. Etyka duchowieństwa. Pastorzy muszą cieszyć się dobrą reputacją. Ich zadaniem jest nauczać i napominać wiernych, dbać o dyscyplinę, usługiwać w wieczerzy Pańskiej, a także troszczyć się o członków Kościoła. Każdy pastor powinien być utrzymywany przez zbór, który go wybrał. 6. Pacyfizm i odrzucenie kary śmierci. Z szóstego artykułu wynika, że utrzymywanie dyscypliny w Kościele powinno być realizowane nie inaczej jak tylko przez wyłączenie ze społeczności. Anabaptyści byli przeciwni „stosowaniu miecza” wobec wierzących trwających w błędzie (od czasów dekretu Innocentego III z 1199 roku herezja została zrównana ze zbrodnią obrazy majestatu, za którą w Europie

mieli do anabaptystów przywódcy reformacji: Zwingli, Luter, Kalwin. Szczególnie nieprzejednany wobec nich był bliski współpracownik Lutra Melanchton. W memorandum z 1536 roku nawoływał on do karania śmiercią nawet pokojowo usposobionych anabaptystów. Wśród izolowanych sekt zaczęły przejawiać się coraz bardziej skrajne idee. Niektórzy anabaptyści głosili zniesienie różnic społecznych i wspólną własność na wzór pierwszych chrześcijan. W Niderlandach i północnych Niemczech działalność misyjną rozwinął kaznodzieja Melchior Hofmann, który głosił nadejście w roku 1533 tysiącletniego Królestwa Bożego. Przewidywał on wielkie apokaliptyczne konflikty i przepowiadał drugie przyjście Chrystusa,

NIEZNANE OBLICZA CHRZEŚCIJAŃSTWA (34)

Bracia komuniści Tomasz Münzer (ok. 1489–1525) – najbardziej radykalny anabaptysta – został uznany przez Karola Marksa za prekursora komunizmu. Anabaptyzm to herezja radykalna społecznie. na ziemi, które zarazem miało być wspólnotą równych ludzi – bez różnic klasowych i własności prywatnej. Władza miała należeć do prostego ludu. Organizacyjną podstawę jego porządku miały stanowić demokratyczne gminy, w których własność i praca miałyby charakter wspólny. Münzer stanął zatem na czele wielkiego powstania chłopskiego w roku 1525. Po jego upadku został stracony. Inni liderzy anabaptystów – Konrad Grebel, Feliks Manz, Jerzy Blaurock – odcinali się od rewolucyjnych postulatów Münzera. Nazwa „anabaptyzm”, jaką przeciwnicy nadali temu ruchowi, pochodzi od gr. anabaptizen, co znaczy „na nowo chrzcić”, gdyż odrzucenie chrztu niemowląt i chrzest wyłącznie osób dorosłych był ich najbardziej rozpoznawalną cechą zewnętrzną. „Nowochrzczeńcy” jeszcze bardziej pogardliwie zwani byli „nurkami” (od zanurzania się w wodzie). Ponowny chrzest nie był jednak najistotniejszą cechą anabaptyzmu, którego rewolucyjność polegała głównie na nowatorskim podejściu do spraw życia społecznego. Różne jego odłamy różniły się między sobą w innych kwestiach. Anabaptyści chcieli doprowadzić do zasadniczej zmiany życia społecznego wedle niedających się zrealizować społecznie wizji ewangelicznych. Cechą charakterystyczną religijności anabaptystów była prostota – zrezygnowali z przedmiotów kultu (obrazy, ołtarze, budynki sakralne). Anabaptyzm powstał w Szwajcarii wśród zwolenników Ulricha Zwingliego. Niektórzy zwingliści

1. Chrzest dorosłych. Anabaptyści byli zdania, że tylko wierzący, którzy wyrażają żal za swoje złe czyny i są gotowi żyć aktywnym życiem uczniów Chrystusa, mogą być ochrzczeni. Chrzest niemowląt nie jest chrztem. 2. Nietolerancja dla grzeszników. Wierzący powinni dbać o dyscyplinę w Kościele, gdzie nie może być miejsca dla katolickiego przymykania oczu na grzechy wszystkich posłusznych papieżowi. Jeden z późniejszych przywódców ruchu mawiał: „Czarna owca jest usuwana z prawdziwym żalem po to, aby nie mogła wpływać na inne owce w stadzie”. Kościół, czyli wspólnota wierzących, której dano „władzę kluczy”, nie może tej władzy traktować jako coś mało znaczącego; należy zawczasu zapobiegać rozpowszechnianiu się zła. 3. Odrzucenie eucharystii. Anabaptyści wierzyli, że wieczerza Pańska jest jedynie pamiątką „złamania” ciała Jezusa Chrystusa. Odrzucali katolickie pojmowanie mszy jako ofiary oraz naukę o przeistoczeniu (transsubstancjacji) chleba i wina w rzeczywiste ciało i krew Chrystusa. 4. Dystans do świata. Czwarty artykuł zawiera oświadczenie, że są zgodni w swoich poglądach co do tego, iż wierzący powinni trzymać się z dala od wszelkiego zła i wszelkich niegodziwości tego świata. Było to dla nich „wyjście z Babilonu”. Tym terminem określali między innymi wszelkie uczynki papieskie, łącznie z uczęszczaniem na papieskie nabożeństwa, a także uczęszczanie do karczm oraz udział we wszelkich sprawach świeckich.

Tomasz Münzer

karano śmiercią) oraz wyrokom śmierci także w sprawach świeckich. A ponieważ szafowano nimi ówcześnie bardzo obficie za różne przestępstwa, toteż chrześcijanin, ich zdaniem, powinien unikać sprawowania urzędu świeckiego, który pociągał za sobą wydawanie wyroków śmierci. 7. Zakaz przysięgania. Anabaptyści wierzyli, że chrześcijaninowi zakazano składania czy też odbierania jakiejkolwiek przysięgi. Naśladowca Chrystusa powinien poprzestać na słowach „tak” lub „nie”. Również i ten nakaz uniemożliwiał objęcie wielu urzędów. Radykalizm anabaptystów oraz ich misjonarski zapał przerażały zarówno katolików, jak i protestantów. Wkrótce wybuchły prześladowania. Członków wspólnot karano śmiercią na stosie w większości krajów niemieckich. Nieprzyjazny stosunek

które należało przygotować ustanowieniem królestwa pokoju. Wcześniej jednak należało oczyścić świat z bezbożników. Po uwięzieniu Hofmanna jego zwolennicy – piekarz Jan Matthijs i 24-letni krawiec Jan z Lejdy – uznali się za narzędzie do ustanowienia królestwa orężnie. Ośrodkiem ich agitacji było Münster w Westfalii, gdzie pozyskali miejscowego kaznodzieję i ochrzcili ponad 1400 dorosłych mieszkańców. Miejscowy biskup Franz von Waldeck wysłał wojsko przeciwko rebelii melchiorytów i obległ miasto, ale został odparty. Jednocześnie do Münster ze wszystkich stron zaczęli ciągnąć inni anabaptyści, aby znaleźć spokojną przystań w pierwszej anabaptystycznej mekce. Między innymi przybyło tam ok. 2–3 tysiące melchiorytów z Holandii.

23

Po śmierci Matthijsa Jan z Leidy obwołał się królem „Nowego Królestwa Syjonu” (lub Nowego Jeruzalem) i zaprowadził teokratyczną dyktaturę, obowiązek pracy fizycznej i wielożeństwo. Własność prywatna i różnice stanowe były zniesione; zamykanie drzwi od domów karano śmiercią. Spalono wszystkie książki poza Biblią. Ci, którzy nie chcieli przyjąć nowego chrztu, musieli opuścić miasto. Zagrożeni władcy niemieccy wysłali ponownie wojska i zdobyli je w czerwcu 1535 r., przywracając władzę biskupa. Fanatyków poddano brutalnym torturom, a ich zwłoki wystawiono na stały widok publiczny w zawieszonych wysoko na murach kościoła żelaznych klatkach. Jak zauważa Adolf Holl: „(...) Münster robiło wrażenie przerażającego widma, zdominowanego przez szatański terror. W istocie jednak była to próba ustanowienia apokaliptycznego panowania w zaostrzonych warunkach militarnego oblężenia, jakie niebawem się zaczęło”. Okrucieństwa i fanatyzm powstania münsterskiego zahamowały rozwój anabaptyzmu. Odnowił go Menno Simmons, były katolicki proboszcz, który zjednoczył umiarkowanych anabaptystów odrzucających wszelką przemoc. Nazwano ich mennonitami. Mennonici negowali instytucję kapłaństwa, tworzyli autonomiczne zbory, rygorystycznie przestrzegali przykazań Dekalogu i zasad ewangelicznych. Z powodu prześladowań zmuszeni byli opuścić kolejno Niderlandy, Prusy i Syberię, aż osiedlili się w USA. Polityka eksterminacji, którą przeciwko anabaptystom prowadziły prawie wszystkie państwa, okazała się bardzo skuteczna przed upływem 1600 r. Po rozpędzeniu anabaptystów i klęsce powstańców czeskich pod Białą Górą w 1621 r. pozostałe ich wspólnoty przetrwały, chroniąc się w Nowym Świecie. Idealistyczne założenia – oderwane od rzeczywistych możliwości moralnych człowieka – nieodmiennie kończyły się tragediami. Przesadnie naiwni idealiści i działacze religijni często zapominają, że nie głoszą swoich dobrych nowin robotom, które wystarczy przeprogramować, a istotom „z krwi i kości”, którym należy pozostawić odpowiednie pole dla ich własnej wolności, grzechu i wielu słabości. Wątpię, aby dało się zaprowadzić jakikolwiek komunizm – chrześcijański czy marksistowski – bez polityki terroru i opresji. Dzieje anabaptyzmu powinny być z uwagą studiowane przez miłośników „nowego wspaniałego świata”. Jedna z odmian tego ruchu – sekta „marzycieli” z Uttenreut – swoją nazwą doskonale oddaje znaczenie polityczno-społeczne tego rodzaju pomysłów. Problemem pozostaje fakt, że „marzenia” to alter ego religii. MARIUSZ AGNOSIEWICZ www.racjonalista.pl

24

C

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

GRUNT TO ZDROWIE

echą charakterystyczną tej grupy krwi jest wpisany genetyczny kod roślinożercy. Dlatego grupa A rozkwita na dietach wegetariańskich – jest to spadek po przodkach rolnikach prowadzących osiadły tryb życia. Dla współczesnych posiadaczy grupy krwi A odpowiednie odżywianie powinno być oparte głównie na świeżym, czystym i organicznym pożywieniu. Żywność, która sprzyja nadmiernemu nabieraniu wagi, to mięso (słabo trawione i magazynowane w organizmie w postaci tkanki tłuszczowej), nabiał, fasolka nerkowata oraz pszenica (zaburzają metabolizm składników odżywczych). Do pokarmów, które sprzyjają utracie wagi, należą oleje roślinne, produkty sojowe, warzywa i ananas (wzmagają skuteczność trawienia, zapobiegają zatrzymywaniu płynów, są szybko metabolizowane).Osoby z grupą krwi A cechuje mała tolerancja systemu immunologicznego. Niekorzystna reakcja na stres połączona z predyspozycjami do większości chorób cywilizacyjnych sprawia, że częściej niż u osób z innymi grupami krwi stwierdza się choroby układu sercowo-naczyniowego oraz cukrzycę. W tej grupie zarówno zachowanie, jak i przywracanie zdrowia nie jest łatwym zadaniem. Zwłaszcza jeżeli osoby z grupą krwi A spożywają mięso i mleko zwierzęce, istnieje ryzyko dyspepsji – niestrawności, ponieważ cechą tej grupy krwi jest zmniejszona produkcja soków żołądkowych i delikatne trawienie. W wyniku nieprawidłowego odżywiania występują zaburzenia gastryczne i wysoki poziom cholesterolu pociągający za sobą miażdżycę, a także zaburzenia funkcjonowania wątroby i woreczka żółciowego.

Dieta dla osób z grupą krwi A Oto przykładowe działania produktów żywnościowych dla osób z grupą krwi A: Mięsa i drób Najkorzystniejsze byłoby całkowite wyeliminowanie mięsa ze swojej diety. Obojętne: indyk, kurczak. Niewskazane: baranina, bażant, bekon, cielęcina, dziczyzna, gęś, jagnięcina, kaczka, królik, kuropatwa, wieprzowina, wołowina. Ryby i owoce morza Wskazane: dorsz, karp, łosoś, makrela, okoń, pstrąg, sardynka, sieja, szczupak, ślimaki. Ryby powinny być gotowane lub pieczone, a nie wędzone. Obojętne: jesiotr, rekin, szczupak. Niewskazane: barakuda, bieługa, flądra, halibut, homar, kalmar, kawior, krab, krewetka, łosoś wędzony, małża, morszczuk, ostryga, ośmiornica, rak, sum, śledź, węgorz, żółw, żaba. Jaja i nabiał Wskazane: mleko sojowe, ser sojowy. Obojętne: jogurt, kefir, mleko i ser kozi, ser feta, mozzarella. Niewskazane: mleko krowie, lody, masło, maślanka, serwatka, ser brie, camembert, edamski, gouda, parmezan. Oleje i tłuszcze Wskazane: olej tłoczony na zimno, w tym olej z oliwek, olej z siemienia lnianego. Obojętne: olej z wątroby dorsza. Niewskazane: olej bawełniany, olej kukurydziany, olej z orzeszków ziemnych, olej sezamowy.

Fasole i inne rośliny strączkowe Wskazane: czerwona soja, fasola czarna, pinto, groch „czarne oczko”, fasola zielona. Obojętne: bób, fasolka pnąca, szparagowa, groszek zielony. Niewskazane: ciecierzyca, fasolka czerwona, nerkowata. Zboża Wskazane: amarant, gryka. Obojętne: jęczmień, orkisz, owsianka, proso dmuchane, ryż dmuchany. Niewskazane: pszenica, płatki sojowe, płatki siedmiu zbóż, skrobia. Ziarna i makarony Wskazane: gryka, mąka ryżowa, żytnia, owies. Obojętne: makaron orkiszowy, mąka orkiszowa, grahama, glutenowa, jęczmienna, z kiełków pszenicy, ryż basmati, biały, brązowy, dziki. Niewskazane: makaron z grysiku, mąka biała, mąka pełno-pszeniczna. Chleb i pieczywo Wskazane: chleb esseński, ezechiela, z kiełków pszenicy, z mąki sojowej, wafle ryżowe. Obojętne: chleb bezglutenowy, orkiszowy, z prosa, 100-procentowy chleb żytni, obwarzanki, pieczywo Wasa. Niewskazane: bułka z otrębami pszennymi, chleb pełnopszeniczny, wieloziarnisty, z mąki durum, pumpernikiel. Orzechy i pestki Wskazane: masło orzechowe, orzeszki ziemne, pestki dyni.

Jedz pomidory! Pomidor jest jednoroczną rośliną warzywną. Roślina ta jest uprawiana dla soczystych owoców, a wymaga gleb przepuszczalnych, ciepłych i zasobnych w próchnicę oraz miejsc osłoniętych od wiatru i nasłonecznionych. Pomidory dotarły do nas dzięki Kolumbowi zza oceanu. W Ameryce Południowej uprawiane są od 8 tysięcy lat i do dnia dzisiejszego można spotkać w tamtych rejonach ich dziko rosnące krzewinki. Zdziwienie może zapewne budzić fakt, że jeszcze w XVII wieku pomidory uważano w niektórych krajach za owoce trujące i uprawiano je tylko w celach dekoracyjnych – jako rośliny ozdobne. Do Polski sprowadziła je – razem z wieloma innymi ogrodowymi smakołykami – królowa Bona. Pomidory są bardzo odżywcze, ponieważ zawierają m.in.: biotynę, sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, kobalt, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoten, witaminy: K, B1, B2, B6, C, kwasy: nikotynowy, pantotenowy, foliowy, szczawiowy.

Ze względu na swoje walory, skład oraz niską wartość energetyczną pomidory są szczególnie polecane wszystkim osobom dbającym o linię i chcącym zgubić parę kilogramów. Składniki mineralne zawarte w pomidorach, w tym przede wszystkim potas, wpływają na poprawę krążenia – dlatego warzywa te są zalecane osobom po przebytych chorobach krążeniowych jako element diety. Potas znajdujący się zarówno w pomidorach, jak i w innych warzywach i produktach żywnościowych, pełni istotną funkcję w gospodarce wodnej organizmu. Utrzymuje prawidłowy rytm serca i jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania nerwów i mięśni. Obecność potasu sprawia również, że pomidory pozytywnie wpływają na funkcjonowanie naszego mózgu, wydatnie polepszając jego zaopatrzenie w tlen. Już 4 średnie pomidory każdego dnia pokrywają połowę dziennego zapotrzebowania na potas. Warto wiedzieć, że gotowanie produktów będących źródłem potasu przyczynia się

Obojętne: kasztan, mak, migdały, orzech włoski, laskowy, pestki słonecznika, nasiona sezamu. Niewskazane: orzech brazylijski, orzech nerkowca, pistacjowy. Soki i napoje Wskazane: sok z wiśni, marchwi, winogron, moreli, selera, ananasa, grejpfruta, woda (z cytryną). Obojętne: jabłkowy, ogórkowy, żurawinowy, z kapusty. Niewskazane: sok pomarańczowy, pomidorowy, z papai, napój gazowany, woda sodowa. Owoce Wskazane: ananas, borówka, czarna jagoda, cytryna, figi, grejpfrut, wiśnia, jeżyna, morela, rodzynka, śliwki, wiśnia, żurawina. Obojętne: agrest, arbuz, brzoskwinia, daktyl, granat, gruszka, jabłko, kiwi, malina, melon, nektarynka, porzeczka czarna, czerwona, truskawka, winogrono. Niewskazane: banan, mandarynka, mango, orzech kokosowy, papaja, pomarańcza, rabarbar. Warzywa Wskazane: botwinka, brokuł, cebula, dynia, cykoria, czosnek, kalarepa, kapusta bezgłowa, karczoch amerykański, liść buraka czerwonego, marchew, mniszek lekarski, pasternak, pietruszka, por, rzepa, sałata rzymska, szpinak. Obojętne: brukiew, brukselka, burak czerwony, cukinia, kalafior, kapusta pekińska, kukurydza, ogórek, oliwka zielona, rzodkiewka, seler, szparagi, wszystkie dyniowate. Niewskazane: bakłażan, biała kapusta, chińska, czerwona, oliwka

do wypłukiwania tego pierwiastka – leki odwadniające i przeczyszczające również zmniejszają jego ilość w organizmie. Odkryto także, że pomidor zawiera bardzo cenny składnik, jakim jest likopen, barwnik nadający owocom głęboki, czerwony kolor, który wychwytuje i dezaktywuje wolne rodniki, przez co ma silne działanie antynowotworowe. Likopen jest szczególnie łatwo przyswajalny dla człowieka w połączeniu z tłuszczem. Dlatego nasz organizm bardziej przyswoi go sobie w postaci lekko przetworzonej, np. w sosie pomidorowym, sałatce z oliwą czy w soku pomidorowym, co okazuje się bardziej wartościowe niż same surowe owoce. Warzywa te są nie tylko smaczne, nie tylko pozwalają nam osiągnąć szczupłą sylwetkę, ale także znakomicie działają na naszą skórę, pomagając jej pięknie wyglądać. Świeże pomidory działają na nią regenerująco, odmładzając i przyczyniając się do jej gładkości. Dzięki zawartości bromu uspokajają nasz system nerwowy, co dla urody ma duże znaczenie, a zawarta w nich witamina C zwiększa stopień dotlenienia skóry oraz wzmacnia drobne naczynia krwionośne, ożywiając ją i dodając blasku. Witamina E z kolei chroni przed powstawaniem zmarszczek i przedwczesnym starzeniem się. Korzystnie działa

czarna, grecka, pieczarka, papryka: czerwona, zielona, żółta, pomidor, ziemniak biały, czerwony, słodki. Przyprawy Wskazane: czosnek, imbir, melasa, miso, słód jęczmienny, sos sojowy. Obojętne: ziele angielskie, anyżek, bazylia, curry, cynamon, estragon, goździk, kolendra, koper, kurkuma, liść laurowy, majeranek, oregano, rozmaryn, szafran, tymianek, wanilia. Niewskazane: ketchup, majonez, kapary, ocet biały, z jabłek, pieprz. Herbatki ziołowe Wskazane: aloes, echinacea, głóg, dziurawiec, łopian, owoc dzikiej róży, rumianek, imbir, kozieradka pospolita, lucerna, śliski wiąz, waleriana, zielona herbata, żeń-szeń. Obojętne: bez czarny, dziewanna, krwawnik, lipa, mięta, morwa, szałwia, Niewskazane: czerwona koniczyna, rabarbar, szczaw. Używki Wskazane: czerwone wino, herbata zielona, kawa bezkofeinowa. Obojętne: białe wino. Niewskazane: coca-cola, herbata, likier destylowany, piwo. JJ

na urodę nie tylko podczas stosowania diety, lecz także przy zastosowaniu zewnętrznym, dlatego też zaleca się jedzenie pomidorów oraz codzienne smarowanie twarzy lub rąk sokiem pomidorowym albo plasterkiem pomidora. Ma to moc rozjaśniania przebarwień i łagodzenia zmian trądzikowych na twarzy. Gdy sok wyschnie, trzeba go zmyć czystą wodą, bez mydła. Codziennie też powinno się wypijać szklankę soku pomidorowego. Kolejną istotną witaminą jest witamina A, która korzystnie działa na nerwy wzrokowe, wzmacniając je u osób pracujących przy komputerze i spędzających czas przed telewizorem. Sok pomidorowy Składniki: 1 kg pomidorów 2 ząbki czosnku garść liści selera naciowego 2 łyżki kiełków rzodkiewki sól, pieprz Przygotowanie: Pomidory sparzyć na sicie wrzątkiem, obrać, pokroić na kawałki. Czosnek obrać, posiekać. Liście selera naciowego i kiełki rzodkiewki opłukać, osuszyć. Pomidory, czosnek, liście selera i kiełki zmiksować, a następnie przetrzeć przez sito. Sok przyprawić solą i pieprzem, schłodzić. Anna Lonczak

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r. Auschwitz-Birkenau, 24 grudnia 1942 roku, godzina 17. Wigilia. Tysiące więźniów ustawionych w karne szeregi wysłuchują na trzydziestostopniowym mrozie wzmocnionego przez megafony radiowego orędzia Piusa XII. 42 z nich umrze w tym czasie z zimna. 68 lat później papież przemawiający do żywych i zmarłych „zostanie świętym”.

mieszkańców Rzymu poprawi jego złą sytuację aprowizacyjną”. Niesamowite! D’Arcy Osborne nie wierzy własnym uszom, a watykańska świta ogłasza koniec audiencji. Jest godzina 17.00. Z dworca Roma Termini odchodzi transport kolejowy do Auschwitz. 50 proc. Żydów jadących w bydlęcych wagonach umrze w drodze. Żaden z pozostałych nie przeżyje więcej niż miesiąc. Wcześniej prohitlerowski rząd Vichy poinformuje Watykan o zamiarze wprowadzenia antysemickich ustaw rasowych, sytuujących Żydów jako podludzi. To prawo idące w swoim bestialstwie dużo dalej niż osławione „ustawy norymberskie”. W odpowiedzi papież akceptuje pomysł,

TRZECIA STRONA MEDALU pierwszy w historii koronacja papieża jest na żywo transmitowana przez radio na całe Niemcy. Poza sympatią dla ideałów Rzeszy Pius XII wręcz manifestuje swoją przyjaźń z generałem Franco z Hiszpanii i Salazarem z Portugalii. Z Benitem Mussolinim łączą go stosunki braterskie (tak się nawet do niego zwraca: „mój bracie”.) Jakby tego było mało, do grona swoich wiernych przyjaciół dodaje księdza Tisę – fanatycznego faszystę ze Słowacji, a także Ante Pavelicia – chorwackiego ustasza, potwora ludobójcę. Ale przyszły święty nie zawsze (jak wielokrotnie w przypadku Holokaustu) milczy. Oto w sierpniu 1939 roku poprzez swoją nuncjaturę

papiestwa w ułaskawienie 200 najokrutniejszych hitlerowskich przestępców. Oswaldowi Pohlowi – twórcy komór gazowych i pieców krematoryjnych, skazanemu na śmierć za ludobójstwo, wysyła taki oto list z odręcznym podpisem i odciskiem watykańskiej pieczęci: „Ojciec Święty w ojcowskiej miłości udziela Ci na łożu boleści błogosławieństwa apostolskiego, jako najwyższej gwarancji niebiańskiej pociechy”. Według ostrożnych szacunków, Watykanowi za rządów Piusa XII udało się ocalić od sądu i śmierci (np. poprzez potajemną deportację do Argentyny, Chile i Brazylii) ok. 3 tysięcy nazistowskich zbrodniarzy i 10 tysięcy mniejszych rangą hitlerowskich oprawców. Ostatni z nich

GŁASKANIE JEŻA

Heroiczność cnót Ogłoszona przez Watykan „heroiczność cnót” Piusa XII i Jana Pawła II to ostatni akord przed wyniesieniem ich na ołtarze. I jak zwykle cwane posunięcie papiestwa. Jeden przyszły święty jest bowiem zasłoną dymną dla drugiego. Każdy z osobna zasługuje bowiem raczej na piekło niż niebo. O ile ktoś w wiekuistą karę lub nagrodę wierzy. Czy zatem wierzy Benedykt XVI? Wątpliwe, aby wykształcony człowiek brał za dobrą monetę podobne brednie. A więc po co mu to? Po to, by pokazać, że bezgraniczne oddanie Kościołowi zawsze zostaje nagrodzone. ZAWSZE! Bez względu na okoliczności. Swoją drogą – ironia losu: papież, żołnierz nazistowskiej armii, nagradza papieża, który tę armię błogosławił. I jeszcze drugiego „następcę Piotra”, który przed tą armią uciekał. Tak skutecznie, że nawet nie wstąpił do polskiego wojska. Przyjrzyjmy się zatem „heroiczności cnót” panów PXII i JPII. Heroiczności, za którą jeden powinien stanąć przed Trybunałem w Norymberdze, a drugi przed Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu. Jest 18 października 1943 roku. Dwa dni wcześniej gestapo aresztowało w Rzymie blisko 2 tysiące Żydów, w tym 700 małych dzieci. W Watykanie trwa audiencja członka brytyjskiego rządu D’Arcy Osborne’a. Dyplomata błaga papieża o jakąkolwiek reakcję: „Sprzeciw waszej świątobliwości jako autorytetu moralnego wobec tego aktu barbarzyństwa byłby widocznym sygnałem i dla nazistów, i dla wolnego świata, że Watykan nie godzi się na ludobójstwo” – mówi Osborne. „Autorytet moralny” odpowiada, że nie bardzo wie, o co Brytyjczykowi chodzi, bo... „Niemcy zachowują się bardzo poprawnie”, zaś „wysiedlenie pewnej liczby

ale prosi, by „nowe przepisy w żaden sposób nie ograniczały prerogatyw Kościoła”. No i nie ograniczają. Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli – nazywany później papieżem Hitlera – urodził się w Castel Gandolfo w głęboko religijnej rodzinie adwokackiej. Ucząc się w szkole prowadzonej przez Siostry Miłosierdzia, codziennie odwiedzał kościół Il Gesu, by tam modlić się przed słynącym cudami obrazem Madonny della Strada. Ten zwyczaj z czasem zaczyna graniczyć z obłędem, bo młody Giuseppe spędza przed malowidłem coraz więcej czasu, a do kościoła przychodzi trzy, a potem nawet dziesięć razy w ciągu doby. Miejscowy proboszcz boi się, że chłopak oszalał. Święcenia kapłańskie Pacelli otrzymuje 2 kwietnia 1899 roku, trzy lata później – doktorat prawa. Jego kariera nabiera tempa, awanse gonią awanse, a w końcu papież Benedykt XV (ciekawa zbieżność, nieprawdaż?) mianuje młodego kardynała nuncjuszem w Niemczech. Wie, co robi, bo jego protegowany w 1933 roku podpisuje konkordat z Hitlerem. „Mój przyjaciel przystał na wszelkie warunki Waszej Świątobliwości. To wielki sukces!” – napisze Pacelli w liście do papieża. Nazywa Hitlera „przyjacielem”! Adolf – przemawiając w Reichstagu – wygłasza identyczne zdanie: „To moje i kardynała wielkie wspólne osiągnięcie”. Po zdumiewająco krótkim konklawe (trwało tylko parę godzin) Pacelli zostaje papieżem. Jest marzec 1939 roku. Führer nawet nie ukrywa, że w ten wybór zaangażował swoje watykańskie wpływy (wielu niemieckich biskupów i kardynałów otrzymało stosowne, jednobrzmiące instrukcje) oraz ogromne pieniądze. Ówczesna plotka mówiła o niewyobrażalnej wtedy kwocie trzech milionów dolarów w złocie. Po raz

w Warszawie próbuje skłonić polski rząd do przystania na wszelkie żądania Hitlera (Gdańsk, korytarz, Śląsk). Gdy otrzymuje gniewną odmowę, mówi o „historycznej bezrozumności Polaków”, a 1 września 1939 roku o godzinie 15 Watykan wydaje komunikat zaczynający się od słów: „Dwa cywilizowane narody napadły na siebie” (sic!). W dalszej części nie ma ani słowa potępienia dla agresorów czy cienia poparcia dla napadniętych. Milczenie papieża podczas wojny przypłaciły życiem setki tysięcy, jeśli nie miliony ludzi, za to jego głos i zakulisowe działania po wojnie uratowały bardzo wielu... Bardzo wielu nazistów! W 1945 roku w transmitowanym przez radio orędziu wigilijnym Pius XII otwarcie broni czołowych nazistowskich zbrodniarzy. Między innymi Hansa Franka i obergruppenführera SS Arthura Greisera – katów Polaków. Kilka miesięcy później angażuje cały autorytet (???)

żyją w luksusach do dziś. I nareszcie będą mieli swojego świętego patrona! Pacelli posunął się nawet do wygłoszenia specjalnego orędzia do mieszkańców Londynu, w którym prosił Angoli, by przebaczyli Niemcom bombardowania miasta przez Luftwaffe i rakiety V-1 i V-2. Oszalał? Niekoniecznie, najpewniej robił wszystko, by nie wyszło na jaw, że niektóre części do niemieckich rakiet wykonywane były we włoskich zakładach Rasetti, w których większościowe udziały miał... Watykan. W innym przemówieniu papież dowodził, że winni II wojny światowej

25

są twórcy naukowego komunizmu z Marksem i Engelsem na czele. To nie pomyłka ani przejęzyczenie – w 1933 roku nakładem watykańskiej oficyny ukazała się książka „Die Grundlagen des Nationalsozialismus” („Podstawy narodowego socjalizmu”), w której autor – biskup Hundal – dowodzi, że narodowy socjalizm i katolicyzm są z natury tożsame i stanowią słuszny sprzeciw wobec liberalizmu i modernizmu. O „papieżu Hitlera” napisano tomy. I drugie tyle finansowanych przez Watykan książek bezczelnie i kłamliwie zaprzeczających nazistowskim sympatiom Pacellego. Ale jest w tej historii jeszcze drugi bohater. Niewykluczone, że nawet mógł spotkać się z tym pierwszym. To Wojtyła. Bardziej znany jako Jan Paweł II. Podczas jego długiego panowania w Watykanie funkcjonariusze Kościoła katolickiego dokonali jednej z najbardziej haniebnych zbrodni w historii Krk. Zbrodni na tysiącach małych, bezbronnych dzieci, molestowanych seksualnie i zmuszanych do niewolniczej pracy przez księży, zakonników i zakonnice. W USA, w Irlandii, w Kanadzie, Rodezji, Australii... Wszędzie. Według ostrożnych szacunków, podczas pontyfikatu Wojtyły katoliccy duchowni zgwałcili (często wielokrotnie) ponad 17 tysięcy dziewcząt i chłopców poniżej 13 roku życia. A o ilu nie wiemy? A o ilu nigdy się nie dowiemy? Ta ohyda była – z błogosławieństwem papieża – skrzętnie tuszowana przez proboszczów, biskupów i kardynałów. Watykan oczywiście głosi, że papież o niczym nie wiedział. Nawet jeśli nie wiedział (dziś doskonale wiadomo, że tak), to co robi się z szefem firmy, której kadra kierownicza i szeregowi pracownicy są przestępcami działającymi w zorganizowanej grupie? Prawo międzynarodowe i prawo każdego cywilizowanego kraju jasno stanowi, że taki szef bierze na siebie pełną odpowiedzialność. Współwinę i karę. Ale nie w świecie Kościoła. Tam przestępcę – nie pierwszego przecież w historii – wynosi się na ołtarze. Ciekawe, jak będą się doń modlić ofiary... „I odpuść mu jego winy, jako i my odpuszczamy...”? No tak... ale czego można spodziewać się po człowieku, który sam wyniósł na ołtarze innego papieża – Piusa IX. Tego samego, który nauczał, że wolność sumienia jest obłędem, wolność prasy przestępstwem, a „polskie powstanie styczniowe to bezbożny rokosz wobec prawowitej władzy”. Tego, który odtworzył w Rzymie średniowieczne getto dla Żydów, a szczepionki nazywał buntem przeciw woli Boga. Bo jeśli Bóg chce, aby na czarną ospę, dżumę i malarię zmarło milion ludzi, to nie wolno się temu przeciwstawiać. No... jeżeli taki człowiek, jeśli tacy ludzie mogą zostać świętymi, to każdy może. Nawet ja. Tylko do innego nieba proszę... MAREK SZENBORN

26

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

RACJONALIŚCI

T

en tekst Michała Błażejewskiego jest po prostu znakomity. I zawsze aktualny. Premierę miał w Kabarecie Olgi Lipińskiej, co już nie pierwszy raz przysporzyło reżyserce kłopotów. Nie podajemy tytułu utworu, aby nie psuć Państwu przyjemności czytania.

Okienko z wierszem Gdzie tylko polskie serce po polsku mocno bije tam cię spotykam najczęściej, tam nam ze sobą najmilej Nie zmogła ciebie komuna, kropidło też nie da rady Jak orzeł szybujesz w chmurach, bo skrzydła masz nie od parady Dumna i wolna, szumna i pańska w koronie ze świecidełek obywatelska, chłopska, hetmańska w szumie sztandarów na czele Żadna się ciebie skaza nie ima cenniejszaś dla nas niż złoto lata mijają, a ty się trzymasz odwieczna polska głupoto Ten kogo palcem wskażesz rusza za tobą w taniec choćby już stał przed ołtarzem ważniejsze będzie powstanie Szaniec z brylantów sypany, szarża skrzydlata pod Wiedniem Wpierw mazur, a potem rany, sam Chrystus Narodów nieledwie Świat się na ciebie zawsze wypinał a dziś po prostu go nudzisz Już po komunie padł mur w Berlinie żyjesz z kuponów od złudzeń Jak neon świeci korona z cierni lecz to nie działa już na mnie Pejzaż po bitwie na tle sztandarów ułan z dziewicą przy szambie

Z wielkim żalem zawiadamiamy, że w wieku 88 lat zmarł najstarszy członek partii RACJA, człowiek światły i niezwykły Jerzy Sznios Odszedł, ale będzie żył w naszych sercach. Rodzinie Zmarłego przekazujemy ciepłe słowa.

JERZY SZNIOS (1921–2009)

Wspomnienie Pan Jerzy mimo niskiej emerytury od lat był darczyńcą partii RACJA. Pierwszy obszerny list napisałam do Niego 2 listopada 2005 roku, dziękując – jako rzecznik partii – za kolejną dużą darowiznę. Nie wiedziałam jeszcze, że to członek partii RACJA od samego początku. Przysyłał mi potem swoje przemyślenia co do polityki i sposobów skutecznego działania partii. Mimo ciężkiej choroby żył życiem partii. Korespondowaliśmy parę lat. Jego tekstów na tematy historyczne związane z Kościołem, polityką – ciekawych choć czasem i kontrowersyjnych – zebrało się niemal na książkę. Był oczytany, miał niewątpliwie talent literacki, choć, jak pisał, był „tylko spawaczem z kopalni Wieczorek”. Rozumiał, jak ważna jest wiedza i powszechna świecka edukacja. Zetknęłam się z Nim osobiście tylko raz. Było to 22 kwietnia 2006 roku na placu Zamkowym w Warszawie w czasie manifestacji antyklerykalnej zorganizowanej przez RACJĘ. Przedstawiono mi wysokiego, szczupłego starszego pana o siwych włosach. Prosił o przywiezienie do Warszawy, a musiał to być dla niego duży wysiłek. To spotkanie było dla nas obojga trudne, bo – po przebytym wylewie – już prawie nie mówił. Był tak wzruszony, że się rozpłakał. Przytuliliśmy się do siebie. Tej chwili nigdy nie zapomnę. Teresa Jakubowska

RACJA Polskiej Lewicy www.racja.org.pl, tel. (022) 620 69 66

KATEDRA PROFESOR JOANNY S.

Biskupi zamordyzm Polscy duchowni w większości nie odróżniają dobra i zła. To, co prostemu człowiekowi przychodzi z łatwością, dla hierarchów stanowi nie lada problem. Wszystko im się miesza. Boga i wiarę traktują instrumentalnie. Dekalog – nieortodoksyjnie. Przykazań mają przestrzegać owieczki. Pasterze niekoniecznie. Rozdział Kościoła i państwa także pojmują w specyficzny sposób. Konstytucja, konkordat, ustawy z 1989 r. (o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania) nie ograniczają ich w niczym. Ani w żądaniach, ani w działaniach, ani w zaniechaniach. Uznają, że nie obowiązuje ich prawo stanowione przez państwo, chyba że jest dla nich wygodne. Traktowani przez władze niczym nadludzie, uważają, że wszystko im wolno. Kłamać, oszukiwać, wymuszać, wyłudzać. Wmawiają wiernym i niewiernym, że dobre, a tym samym miłe Bogu, jest to, co przynosi im korzyści. Żądają bezkarności i specjalnego traktowania. Duchowni über alles. Niczym mafijna rodzina, wykazują niezwykłą solidarność grupową. We własnych sprawach są zarazem prokuratorami, jak i adwokatami oraz oczywiście sędziami. Skład i liczebność każdej grupy zależy od potrzeb. Dzięki tej taktyce

nikomu włos z głowy nie spada. Owszem, są podziały, ale powierzchowne i na pokaz, co ma stwarzać pozory demokracji. Klasycznym przykładem jest Rydzyk. W równym stopniu krytykowany, co chwalony. Kiedy tylko Dziwisz powie cokolwiek przeciw, zaraz Głódź opowiada się za. Tyle że wszyscy oni równo się martwią, że spada słuchalność Radia Maryja, bo to narusza finansowe interesy ich wspólnej firmy – Kościoła. Na tej samej zasadzie chronią wszystkich, którzy w jakikolwiek sposób naruszyli normy. Obojętne – prawne, obyczajowe czy religijne. Ukrywają księży dzieciorobów, pedofilów, alkoholików, oszustów, naciągaczy, sprawców wypadków drogowych. Nie tolerują jedynie zdrady. Tajemnic i interesów. Od 2005 roku największym interesem jest świętość Jana Pawła II. Nie udało się, aby była subito. To strata, którą można mierzyć w milionach złotych. Każdy tydzień, miesiąc, rok zwłoki da się przeliczyć na pieniądze. Niewrzucane do skarbonek pod wizerunkiem świętego. Niepłynące z budżetu na nowe muzea i izby pamięci – też zaopatrzone w skarbonki. Także brak nowych ulic, placów, osiedli, gór, rzek i dolin. Do zaanektowania. Przez obstawienie krzyżami. Na zwykły krzyż jeszcze się zamachnie jakiś prezydent, jak nie przymierzając w Stalowej Woli,

lewicowy radny albo europosłanka. Na polsko-święto-papieski krzyż już nie będzie siły, a przynajmniej mają taką nadzieję. Toteż polskie duchowieństwo odetchnęło z ulgą, kiedy Benedykt XVI podpisał dekret o heroiczności cnót JPII. Liczą na ostre przyspieszenie. Stąd wściekły atak na kardynała Danneelsa, który ośmielił się wyrazić absolutnie logiczną opinię, że proces beatyfikacyjny Jana Pawła II powinien przebiegać z poszanowaniem „normalnej procedury” i nie mieć „uprzywilejowanej ścieżki”. Episkopat Polski tak się przyzwyczaił do nieprzestrzegania prawa, że krytykuje nawet to z Watykanu. Na brukselskiego kardynała wypuszczono Pieronka. Od pewnego czasu pełniącego funkcję klerykalnej szczekaczki. Uznał on, że „kardynał zrobiłby lepiej, zachowując tę myśl dla siebie”. W tym wypadku mafijna solidarność objawiła się w powściągliwości. Gdyby chodziło o lewicowego polityka, Pieronek nie przebierałby w słowach. Wzorując się na pośle Zawiszy, mógłby powiedzieć „mołczat, sobaka!”. Idąc w ślady Glempa, mógłby uznać „niech kundelek szczeka”, a powielając samego siebie – odesłać do „dojenia krów”. Jakby nie wystarczyło, zawsze można polać kwasem solnym... JOANNA SENYSZYN www.senyszyn.blog.onet.pl

Brutalnie pobili Uderzyli z zaskoczenia. W niczego niespodziewających się działaczy RACJI Polskiej Lewicy, którzy wracali z manifestacji. Wystarczyła chwila, by brutalnie pobili najstarszego z grupy. Grupa prawicowo-klerykalnych chuliganów nie zawahała się użyć siły, by wyładować swoją agresję na ideologicznych przeciwnikach. To miała być tradycyjna, doroczna manifestacja poparcia dla gen. Wojciecha Jaruzelskiego. W nocy z dnia 12 na 13 grudnia 2009 r. pod jego domem zgromadziło się ok. 80 działaczy RACJI Polskiej Lewicy. Skandowali hasła poparcia, deklarowali solidarność z osobą, którą część mediów, polityków i historyków próbuje zniszczyć. Przy okazji wyrażali swój sprzeciw wobec skandalicznego braku reakcji władz na hasła i gesty faszystowskie prezentowane w dniu 11 listopada w Warszawie przez członków tych samych organizacji, które każdego roku w rocznicę stanu wojennego okazują swoją nienawiść do generała. Nic nie zapowiadało tego, co wydarzyło się po pikiecie, kiedy działacze RACJI już się rozchodzili. „Po manifestacji na grupkę uczestników RACJI PL napadła grupa prawicowo-klerykalnych chuliganów. Działali z zaskoczenia i byli brutalni. Oczywiście, znając „odwagę” takich osobników, każdy z Czytelników może łatwo przewidzieć, że jako pierwszego zaatakowano naszego kolegę, który był niskiego wzrostu, w okularach i najstarszy w grupie. Strącono mu okulary i kiedy praktycznie niewiele widział, kopnięto go w twarz” – relacjonuje Krzysztof Mróź, wiceprzewodniczący partii. Dzięki szybkiej reakcji i sprawnej interwencji policji ujęto trzech napastników. Poszkodowany i świadkowie złożyli stosowne zeznania. Sprawa jest w toku. I w całej historii jedno najbardziej cieszy: general Jaruzelski po raz pierwszy osobiście podziękował za wyrazy poparcia. W trakcie manifestacji zaprosił do swojego domu przewodniczącą RACJI PL Teresę Jakubowską, Joannę Gajdę oraz Krzysztofa Mrózia i na ich ręce złożył podziękowania dla wszystkich członków RACJI PL, a w szczególności dla tych, którzy tej nocy byli przed jego doFot. RACJA mem. MW

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

27

ŚWIAT SIĘ ŚMIEJE

Rozmawiają dwaj alkoholicy: – Ciekawe, dlaczego dali mi ksywkę Dżin. Pewnie dlatego, że wszystko mogę? – Nie, stary. Po prostu gdy tylko ktoś odkręci butelkę, ty od razu się pojawiasz. ~ ~ ~ Gdzieś w Polsce, godz. 3 nad ranem. Do drzwi łomocze ksiądz z ministrantem. – Otwierać! Mamy nakaz kolędy! ~ ~ ~ Spowiedź. – Proszę księdza, wydaje mi się, że prowadzę dobre życie – spowiada się facet. – Nie piję, nie palę, nie chodzę na dziewczyny. O godz. 22 kładę się spać, wstaję o 6. W każdą niedzielę chodzę na mszę... – No tak, ale obawiam się, synu, że to się zmieni, kiedy wyjdziesz z więzienia. ~ ~ ~ Kiedy naprawdę należy się martwić? Kiedy stoi się na Sądzie Ostatecznym i słyszy, jak Bóg mówi do Matki Teresy: – Mogłaś się bardziej postarać... ~ ~ ~ Mąż wraca uradowany z pracy do domu. – Kochanie, zostałem wybrany na zastępcę szefa! – Wspaniale – cieszy się żona. – I na dodatek znasz już tę robotę z domu!!! ~ ~ ~ Teściowa do zięcia: – Wiesz, dziś jak przechodziłam w przedpokoju, to zegar spadł tuż za mną... Zięć: – Zawsze się spóźniał... ~ ~ ~ Urzędnik pyta blondynkę: – Czy przedłużyć pani paszport? – Nie, dziękuję. Ten format jest dobry.

41

47 2

1 17

KRZYŻÓWKA Odgadnięte słowa wpisujemy WĘŻOWO, tzn. ostatnia litera odgadniętego wyrazu jest równocześnie pierwszą literą następnego 1) tłum, który kocha awantury, 2) szata opata, 3) cóż po nim, gdy pusto w szkatule?, 4) walenie bez płetw, 5) setka koni prerią goni, 6) nawet na dwóje nie zasługuje, 7) biały z bakteriami, 8) rzuca się na strzelnicy, 9) bagażowy z papieru, 10) Anglik ze story, 11) nim pójdzie koń powoli, 12) kto w nie gra, ten ma wyniki, 13) krowi raj, 14) po lesie się niesie, 15) jest taka krzywa, 16) kochanek w nogach, 17) godzina z nim trwa dłużej, 18) w każdym inny obyczaj, 19) co do niej czasem się zgadza, 20) czułym szkodzi, 21) w pończoszkach, 22) czy w tym państwie się nie pali?, 23) złapać gotowe byka za głowę, 24) czyni złodzieja, 25) bardziej do tańca, niż do różańca, 26) samica się nim zachwyca, 27) tego małpy, czyj jest on, 28) uzdrowisko dla kur, 29) gorąca tkanina, 30) rósł koło brzóz, 31) znaczy, że jest blisko, 32) trzeba tak mało, by na głowę nie kapało, 33) wystrzałowa tabletka, 34) kłusuje w Bieszczadach, 35) są za Nysą, 36) misyjne wydanie, 37) głównie w powietrzu, 38) w gazecie znajdziecie, 39) dobry żart jest go wart, 40) ostatnia prosta, 41) ślini się z tyłu, 42) chodzi o kuli, 43) obóz ze stalą w roli głównej, 44) wysyłany w świat zza krat, 45) trzy literki – teatr wielki, 46) kawał świni, 47) jaki kolor ma kit?, 48) trefl bez jednej, 49) co uprawia szpaner w klubie?, 50) na rany zakładany, 51) wtedy w koszyku grzybów bez liku, 52) kierowca bombowca.

19

28

52 11

9

45

13

15

4

36

6 34

22

30

28

15

14

12

3

29

21

7

40

5

7

13

42

12

48

4

24

8

9

10

23

3

1

46

29

35

2

16 26

21 51

20

22

25

27

44

49

5

14

37

6

33

20

24

43

23

18

19

39

18

8

50

30

17 31

27

11

25 31

32

10

26 16

38

32

Litery rogu Litery zzppól ól poponumerowanych numerowanych w praw wyprawym m dolnymdolnym rogu utw orzą utworzą rozwiązanrozwiązanie. ie 1

2

3

4

5

6

7

8

9

20

21

22

23

24

25

26

27

28

10

29

11

12

30

31

13

14

15

16

17

18

19

32

Rozwiązanie krzyżówki z numeru 50/2009: „W III RP krzyżami mierzy się bezprawie”. Nagrody otrzymują: Wacław Pałczyński z Poznania, Mieczysław Barszczewski z Białegostoku, Piotr Niedzielski z Łodzi. Aby wziąć udział w losowaniu nagród, wystarczy w terminie 7 dni od ukazania się aktualnego numeru „FiM” przesłać hasło krzyżówki e-mailem na: [email protected] lub pocztą na adres redakcji podany w stopce. TYGODNIK FAKTY i MITY (ISSN 356441); Prezes zarządu i redaktor naczelny: Roman Kotliński (Jonasz); Zastępcy red. naczelnego: Marek Szenborn, Adam Cioch; p.o. Sekretarz redakcji: Justyna Cieślak; Dział reportażu: Anna Tarczyńska – tel. (42) 630 72 33; Dział historyczno-religijny: Bolesław Parma, e-mail: [email protected]; Redaktor graficzny: Tomasz Kapuściński; Fotoreporter: Maja Husko; Dział promocji i reklamy: tel. (42) 630 73 27; Dział łączności z czytelnikami: (42) 639 85 41; Adres redakcji: 90-601 Łódź, ul. Zielona 15; e-mail: [email protected], tel./faks (42) 630 70 65; Wydawca: „BŁAJA News” Sp. z o.o.; Sekretariat: tel./faks (42) 630 70 65; Druk: POLSKAPRESSE w Łodzi. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do adiustacji i skracania tekstów. WARUNKI PRENUMERATY: 1. W Polsce przedpłaty przyjmują: a) Urzędy pocztowe i listonosze. Cena prenumeraty – 45,50 zł za pierwszy kwartał; b) RUCH SA. Wpłaty przyjmują jednostki kolportażowe RUCH SA w miejscu zamieszkania prenumeratora. 2. Prenumerata zagraniczna: Wpłaty w PLN przyjmuje jednostka RUCH SA Oddział Krajowej Dystrybucji Prasy na konto w PEKAO SA IV O/Warszawa nr 68124010531111000004430494 lub w kasie Oddziału. Informacji o warunkach prenumeraty udziela ww. Oddział: 01-248 Warszawa, ul. Jana Kazimierza 31/33, tel.: 0 (prefiks) 22 532 87 31, 532 88 16, 532 88 19; infolinia 0 800 12 00 29. Prenumerata zagraniczna RUCH SA płatna kartą płatniczą na www.ruch.pol.pl 3. Prenumerata w Niemczech: Verlag Hûbsch & CO., Dortmund, tel. 0 231 101948, fax 0 231 7213326. 4. Dystrybutorzy w USA: New York – European Distribution Inc., tel. (718) 782 3712; Chicago – J&B Distributing c.o., tel. (773) 736 6171; Lowell International c.o., tel. (847) 349 1002. 5. Dystrybutor w Kanadzie: Mississauga – Vartex Distributing Inc., tel. (905) 624 4726. Księgarnia „Pegaz” – Polska Plaza Wisła, tel. (905) 238 9994. 6. Prenumerata redakcyjna: cena 45,50 zł za pierwszy kwartał (184,50 zł za rok). Wpłaty (przekaz pocztowy) dokonywać na adres: BŁAJA NEWS, 90-601 Łódź, ul. Zielona 15 lub przelewem na rachunek bankowy ING Bank Śląski: 76 1050 1461 1000 0023 0596 2777. 7. Zagraniczna prenumerata elektroniczna: [email protected]. Szczegółowe informacje na stronie internetowej http://www.faktyimity.pl Prenumerator upoważnia firmę „BŁAJA News” Sp. z o.o. ul. Zielona 15, 90-601 Łódź, NIP: 725-00-20-898 do wystawienia faktury VAT na prenumeratę tygodnika „Fakty i Mity” bez podpisu.

28

ŚWIĘTUSZENIE

Kuria ich mać!

Tak oto niektórzy mieszkańcy Gdańska zareagowali na wieść o kolejnej próbie przejęcia parku Oliwskiego przez tamtejszą kurię Fot. Andrzej

Rys. Tomasz Kapuściński

Nr 1 (513) 31 XII 2009 r. – 7 I 2010 r.

JAJA JAK BIRETY

W

niektórych rejonach Ameryki Południowej, aby zapewnić sobie pomyślność, Nowy Rok wita się, stojąc na prawej nodze. Hiszpanie o północy zjadają 12 winogronowych kulek – po jednej na każde uderzenie zegara – i popijają je szampanem. Polskie tradycje są równie ciekawe. Dawniej praktykowano u nas zwyczaj aktywnego wypędzania starego roku. W sylwestrowy wieczór na środku wsi zbierali się mężczyźni, rozpalali ogniska i hałasowali, żeby przegonić złe moce i dodać odwagi tym dobrym, które miały nadejść z nowym rokiem. Kiedy zegar wybijał północ, najstarszy domownik otwierał na oścież drzwi i okna, żeby wypędzić stary rok ze starymi duchami i powitać nowe – i rok, i duchy. Wszystkie panny, wdówki i rozwódki próbowały wywróżyć sobie zamążpójście. Wystarczyło stanąć nago przed lustrem i czekać, aż pojawi się w nim wizerunek przyszłego małżonka. Szanse rosły wraz z liczbą wzniesionych wcześniej toastów... Która chciała wiedzieć, jak pan młody będzie miał na imię, po północy przysłuchiwała się prowadzonym wokół siebie rozmowom. Pierwsze męskie imię, jakie usłyszała, miało być imieniem przyszłego oblubieńca. Kilka sylwestrowych tradycji zachowało się do dzisiaj. I tak...

CUDA-WIANKI

Do siego roku! Wielu z nas wierzy, że w nowy rok nie powinno się wkraczać ze starymi problemami, nierozwiązanymi sprawami i długami. Niektórzy zalecają spisanie wszystkich traumatycznych przeżyć na kartce, koniecznie czerwonej, którą w sylwestra uroczyście palimy. Podobnie postępujemy, chcąc pozbyć się wspomnień po jakimś nieudanym narzeczonym (narzeczonej): puszczamy z dymem wszystkie pamiątki – liściki, prezenciki i co tylko da się spalić.

To, czy będzie nam się wiodło przez 12 kolejnych miesięcy, zapowiada pierwsza osoba, która odwiedzi nas po północy, według zasady: facet blondyn – szczęście; facet brunet – szczęście umiarkowane; baba, niezależnie od koloru włosów – lepiej nie mówić... Ostatniego grudniowego dnia lepiej nie sprzątać, żeby nie wymieść z domu szczęścia. Wypełniamy też po brzegi lodówkę – aby pozostała pełna przez cały następny rok. Pomyślność finansową zagwarantuje włożona do portfela łuska z wigilijnego karpia, a powodzenie u płci przeciwnej – przywdzianie nowych majtek, najlepiej takich z metką. Szczególnie zabobonni wyspecjalizowali się w obserwowaniu szampana. Jeśli bąbelki są duże, poruszają się chaotyczne i wirują, zapowiada się burzliwy rok, pełen romansów i skoków w bok; małe, poruszające się płynnie to zwiastun spokojnych 12 miesięcy na łonie rodziny. To wszystko w sylwestra. A już następnego dnia – międzynarodowy dzień walki z kacem! Udanej zabawy! JC