FARMAKOLOGIA 2012 ODP

Strona " 50

Farmakologia 2012
odpowiedzi
1. Który antybiotyk nie należy do polipeptydowych …kolidyna, bacytracyna, daptamycyna…

11.3.4.2. Antybiotyki polipeptydowe
Do wyizolowanych z bakterii antybiotykow polipeptydowych
należą:
polimyksyna,
kolistyna (= polimyksyna E),
tyrotrycyna,
bacytracyna.

Znaczne działania neuro- i nefrotoksyczne ograniczają miejscowe stosowanie tych lekow w przypadku zakażeń. Z nieuszkodzonej skory oraz błony śluzowej środki te niemal się nie wchłaniają, znaczne ilości wchłaniają się natomiast z ran.

Polimyksyna B (m.in. jako składnik preparatow złożonych rożnych środkow leczniczych do oczu) i kolistyna, zasadowe cyklopolipeptydy wykazujące chemiczne pokrewieństwo, są aktywne jedynie przeciw drobnoustrojom Gramujemnym, przede wszystkim przeciwko pałeczkom ropy błękitnej, pałeczkom jelitowym, E. coli, Haemophilus infl uenzae, bakteriom z rodzaju Salmonella i Shigella. Podczas podawania nie powstaje oporność na ich działanie.
Stwierdzono, że mechanizm ich działania polega na uszkadzaniu bakteryjnej błony cytoplazmatycznej, co wynika z działania polipeptydow jako detergentow kationowych.
Polimyksyna i kolistyna mogą być stosowane wziewnie w przypadku zakażeń występujących w przebiegu płucnej postaci mukowiscydozy, natomiast doustnie w celu wyjaławiania jelit, a także miejscowo przy zakażeniach skory i oczu.

Tyrotrycyna – homodet monocyklicznych dekapeptydow składający się w 80% z tyrocydyn, a w 20% z gramicydyn. Jej zakres działania obejmuje głownie drobnoustroje Gram-dodatnie. Nie stwierdzono występowania oporności krzyżowej z innymi antybiotykami. Podobnie jak polimyksyny, tyrotrycyna uszkadza błonę cytoplazmatyczną. Tyrotrycyna może wywoływać hemolizę i dlatego wolno ją stosować jedynie miejscowo w przypadku powierzchownych zakażeń. Potrzebne wowczas skuteczne stężenie wynosi 0,1% w odpowiedniej postaci preparatu (np. maści).
Bacytracyna jest kompleksem polipeptydowym, którego najważniejszym składnikiem jest bacytracyna A – monocykliczny homodet dodekapeptydu. Zakres jej działania jest taki sam jak penicyliny. Bacytracyna oddziałuje na biosyntezę ściany komorkowej (zob. ryc. B 11.3-2). Głowne wskazania do jej stosowania to zakażenia skory i błon śluzowych. Bacytracyna jest często podawana łącznie z neomycyną.

2. Które antybiotyki powodują wzrost stężenia teofiliny …makrolidy?…
3. Który nie jest doustnym azolowym …klotrimazol?…
4. Co zabija aldehyd glutarowy …bakterie, wirusy itd…
5. Chloroheksydyna, jaka pochodna bakteriobójcza …zdanie prawdziwe
6. Który nie należy do inhibitorów polimerazy

7. Brywudyna, które zdanie nie prawdziwe

Szczegolnie dużą selektywnością i wskutek tego bardzo małą toksycznością cechują się acyklowir, pencyklowir i brywudyna. Działają one nie tylko wybiorczo na wirusowe polimerazy, lecz również są aktywowane tylko w zakażonych komorkach. Utworzenie monofosforanow następuje w dużym stopniu selektywnie pod wpływem wirusowej kinazy
tymidynowej, enzymu wytwarzanego jedynie przez zakażone komorki. Z monofosforanow powstają następnie, w typowy sposob, za pośrednictwem komorkowych enzymow, aktywne trifosforany. Mechanizm ten powoduje jednak, że zakres działania tych wirusostatykow jest ograniczony do wirusow wytwarzających kinazę tymidynową. Oprocz wirusow Herpes simplex są to wirusy Varicella zoster.

brywudyna 16 15 mg/kg doustnie Zostex - Substraty wirusowej kinazy tymidynowej


Brywudyna. Także brywudyna jest początkowo aktywowana za pomocą kinazy wirusa, działa jednak tylko przeciwko HSV-1 i VZV. Dobrze wchłaniająca się brywudyna ulega
w znacznym stopniu metabolizmowi podczas pierwszego przejścia do nieczynnego farmakologicznie bromowinylouracylu i dlatego jej biodostępność wynosi tylko 30%. Substancja ta wiąże się w 96–99% z białkami osocza. Okres połtrwania wynoszący 16 godz. jest długi w porownaniu z innymi lekami. Niezmieniona brywudyna, a także jej wspomniany
wyżej metabolit są w przeważającej mierze wydalane przez nerki i częściowo także przez jelita.
Brywudyna jest wskazana do wczesnej terapii półpaśca w dawce 125 mg/kg cztery razy dziennie.
Jako działania niepożądane obserwuje się wzrost poziomu transaminaz w osoczu, a także zmiany w obrazie krwi. Brywudyna hamuje eliminację fl uorouracylu, a także innych 5-fl uoropirymidyn, np. kapecytabina. Leki wiążące się w wysokim stopniu z białkami osocza mogą być wypierane przez brywudynę z ich połączeń z białkami.

8. Cydofowir
cydofowir 5 mg/kg i.v.co 2 tygodnie okres półtrwania2h

Gancyklowir i cydofowir. Gancyklowir oraz analog nukleotydowy cydofowir (zob. tab. B 11.5-3) są aktywowane wyłącznie przez endogenne kinazy nukleozydowe. Z powodu silniejszej inhibicji wirusowych polimeraz w porownaniu z endogennymi leki te można wprawdzie podać rownież układowo, lecz są one wyraźnie bardziej toksyczne niż nukleozydowe leki wirusostatyczne, do ktorych aktywacji potrzeba wirusowych kinaz tymidynowych. Pierwotna oporność na gancyklowir i cydofowir występuje rzadko, ale w takim przypadku istnieje zazwyczaj oporność krzyżowa między tymi dwoma substancjami, jak rownież foskarnetem (zob. niżej). Jej przyczyną jest mutacja polimerazy wirusowego
DNA. Gancyklowir po podaniu doustnym wchłania się tylko w niewystarczającym stopniu. Jednak podanie doustne (analogu walacyklowiru, zob. ryc. B. 11.5-3) jest możliwe dzięki transportowanemu czynnie estrowi walgancyklowiru.
Okres połtrwania gancyklowiru wynosi ok. 3 godz. Lek ten ulega w dużej mierze wydalaniu
przez nerki w formie niezmienionej.

Cydofowir musi być z powodu niewystarczającego wchłaniania podawany pozajelitowo. Jego okres połtrwania wynosi 2 godziny, wydalanie następuje przez nerki.
Gancyklowir i cydofowir są wskazane wyłącznie przy ciężkich zakażeniach wirusem cytomegalii, występujących u pacjentow poddanych immunosupresji.
Za pomocą tych lekow można także zatrzymać postęp zapalenia siatkowki i naczyniowki, wywołanych przez wirusy cytomegalii.
Dawkowanie gancyklowiru wynosi początkowo dwa razy dziennie dożylnie 5 mg/kg przez 14 dni i jako terapia podtrzymująca jeden raz dziennie 6 mg/kg m.c. przez pięć dni w tygodniu.

Cydofowir jest początkowo podawany we wlewie jeden raz tygodniowo w dawce 5 mg/kg i poźniej co 14 dni.
W celu zmniejszenia dużej nefrotoksyczności (zob.poniżej) cydofowir należy podawać jedynie w kombinacji z probenecidem i przy jednoczesnym podawaniu dużej ilości płynow. W przypadku obu tych lekow wirusostatycznych u pacjentow z niewydolnością nerek należy zmniejszyć ich dawkę.
Do działań niepożądanych spowodowanych podawaniem gancyklowiru należą: neutropenia u 40% pacjentow oraz trombocytopenia u 20%. Rzadziej pojawiające się działania niepożądane to gorączka, wykwity na skorze, nudności oraz niedokrwistość. Przy stosowaniu cydofowiru u 40% pacjentow występują objawy uszkodzenia nerek, często obserwowano także
niskie ciśnienie wewnątrzgałkowe. W doświadczeniach na zwierzętach oba te leki wykazały działanie rakotworcze i teratogenne. Probenecid w wyniku zmniejszenia wydzielania
kanalikowego zmniejsza nefrotoksyczność cydofowiru, wydłużając jednocześnie czas jego połtrwania w organizmie. Gancyklowir zwiększa niebezpieczeństwo
niebezpieczeństwo uszkodzenia szpiku kostnego przez inne substancje mielotoksyczne. Z tego powodu nie należy podawać gancyklowiru razem z zydowudyną.

Gancyklowir jest przeciwwskazany u pacjentow z neutropenią, natomiast cydofowir w przypadku nietolerancji na probenecid. Obu tych substancji nie wolno stosować w czasie ciąży i karmienia piersią.

9. Co dasz na owsiki i glisty …pyrantel itd.
10. Co dasz na tasiemce …prazykwantel, niclosamid, albendazol…
11. Makrolidy, które zdanie prawdziwe

Makrolidy i analogi

Do makrolidow (grupa erytromycyny, zob. tab. B 11.3-10) należą środki przeciwzakażeniowe o budowie złożonej, zawierające 14–16-członowe pierścienie β-laktamowe połączone wiązaniem glikozydowym z cząsteczką cukru. Pierwszy przedstawiciel tej grupy lekow został wyizolowany z gatunku Streptomyces, a następnie zmodyfi kowany połsyntetycznie.
Także jednakowo działające azalidy i ketolidy, chociaż nie pasują całkowicie pod względem chemicznym, są zaliczane do makrolidow. W przypadku zakażeń bakteryjnych stosowane są następujące leki należące do tej grupy:
erytromycyna,
klarytromycyna,
roksytromycyna,
spiramycyna,
a poza tym:
azalid azytromycyna,
ketolid telitromycyna.

W przypadku telitromycyny grupa ketonowa L-kladinozy i podstawnik karbamidowy są wprowadzone w pozycje C-11 i C-12.

Działanie. Makrolidy działają bakteriostatycznie na drobnoustroje tlenowe (np. streptokoki), a także na Gram-dodatnie beztlenowce (Bacillus anthracis, Propionibakterium) i niektore Gram-ujemne (Legionella, Bordatella, Haemophilus) oraz bakterie wewnątrzkomorkowe (listerie, mykoplazmy, chlamydie). Wykazują one rownież umiarkowanie silne działanie przeciwko Toxoplasma gondii. Najnowsze związki klarytromycyna, roksytromycyna, azytromycyna i telitromycyna w wyższych stężeniach działają częściowo bakteriobojczo. Spiramycyna działa natomiast słabiej niż inne makrolidy i z tego powodu jest stosowana wyłącznie w zakażeniach Toxoplasma gondii, i to z niezbyt zadowalającym skutkiem.

Mechanizm działania. Antybiotyki makrolidowe hamują syntezę białek w fazie elongacji (wydłużania) na skutek odwracalnego wiązania do fragmentu 23S- -rRNA podjednostki 50S rybosomow. Miejsce wiązania leży w bezpośredniej bliskości centrum transferazy peptydowej. Połączony z tRNA łańcuch peptydowy nie może dotrzeć z akceptorow na donatory (zob. ryc. B 11.3-12), ponieważ makrolidy hamują kanał rybosomalny, przez ktory powstający peptyd musi przejść w procesie translokacji. Ponadto blokada tunelu może prowadzić do rozerwania łańcucha peptydowego.

Oporność. Rozwoj oporności na makrolidy polega na nasileniu transportu leku z komorki na zewnątrz lub indukcji enzymow, ktorą metylują miejsce wiązanialub hydrolitycznie rozrywają pierścień makrolidowy. W przypadku telitromycyny nasilone działanie skierowanej na zewnątrz pompy i zmiany strukturalne miejsca wiązania mają mniejsze znaczenie niż
w przypadku innych przedstawicieli tej grupy lekow. Częściowe nakładanie się miejsca wiązania makrolidow z centrum transferazy peptydowej, które jest blokowane przez linkozamidy, chloramfenikol, oksazolidon i streptograminę (zob. poniżej), prowadzi
do wytworzenia oporności krzyżowej pomiędzy tymi chemioterapeutykami.

Farmakokinetyka. Korzystną cechą wszystkich makrolidow jest znakomita penetracja do tkanek, w tym rownież do makrofagow. Nie dotyczy to jednak niestety płynu mozgowo-rdzeniowego.

Erytromycyna jest inaktywowana w kwaśnym środowisku soku żołądkowego przez oddzielenie wody oraz częściowe przekształcenie układu łańcuchowego (zob. ryc. B 11.3-13). W celu poprawienia wchłaniania przy podawaniu doustnym stosuje się makrolity w formie estrow (np. ester etylobursztynianowy). Okres połtrwania wynosi 1,5–3 godz. Eliminacja następuje głownie przez biotransformację i wydzielanie z żołcią albo z kałem. Nowi przedstawiciele tej grupy antybiotykow (zob. tab. B 11.3-10): klarytromycyna, roksytromycyna, azytromycyna i telitromycyna odrożniają się od erytromycyny większą kwasoopornością, następstwem czego jest ich lepsza wchłanialność. Większa kwasoodporność jest spowodowana przez modyfi kację cząsteczki przy C-7 lub C-10, co zapobiega tworzeniu się ketalow. Dalsza rożnica w stosunku do starszych makrolidow polega na ich wolniejszej eliminacji, co umożliwia zmniejszenie podawanej jednorazowo
dawki dobowej. Nowe makrolidy są eliminowane przede wszystkim przez biotransformację, przy czym w przypadku klarytromycyny metabolit (hydroksyklarytromycyna) jest rownież aktywny antybakteryj nie. Ze względu na lepsze wchłanianie i wolniejszą eliminację przy stosowaniu nowych makrolidow uzyskujesię większe stężenia substancji czynnej w tkankach
niż w wypadku erytromycyny.

Wskazania. Makrolidy (z wyjątkiem spiramycyny) są wskazane w zakażeniach drobnoustrojami Gramdodatnimi przede wszystkim w przypadku występowania
oporności i uczuleń na penicyliny. Są one szczegolnie zalecane do leczenia zapaleń płuc wywołanych przez mikoplazmy i legionelle oraz w leczeniu chorob przenoszonych drogą płciową (nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej, rzeżączka, kiła, wrzod
miękki). Azytromycyna umożliwiła po raz pierwszy wyleczenie zapalenia cewki moczowej wywołanej przez chlamydie za pomocą jednej dawki leku. Klarytromycyna jest stosowana do eradykacji H. pylori. Ze względu na korzystne właściwości farmakokinetyczne
nowe makrolidy powinny być stosowane w pierwszej kolejności. Spiramycyna jest stosowana do leczenia toksoplazmozy u kobiet w ciąży.

Działania niepożądane. Działania niepożądane są ogolnie nieznaczne. Zaburzenia żołądkowo-jelitowe(nudności, biegunki, bole w gornej części brzucha) mogą być spowodowane zaburzeniem równowagi flory jelitowej, a w przypadku erytromycyny przez
jej działanie jako agonisty motyliny. Zaburzenia te rzadziej występują przy stosowaniu nowych pochodnych. Obserwowano także zwiększenie stężenia transaminaz
we krwi, wydłużenie odcinka QT w EKG, reakcje nadwrażliwości, a po przedawkowaniu odwracalną głuchotę. W przypadku telitromycyny może dojść do rzekomobłoniastego zapalenie jelita grubego i zaburzeń widzenia.

Interakcje. Makrolidy, a także telitromycyna hamują enzymy CYP3A4. W związku z tym hamują m.in. biotransformację teofi liny, pochodnych kumaryny, statyn, antagonistow NFAT, benzodiazepin i analgetykow opioidowych. Eliminacja digoksyny jest również zwolniona w wyniku interferencji z enzymami w jelitach. Jednoczesne podanie terfenadyny, difenhydraminy i cizapridu może powodować niemiarowości komorowe, łączne podanie inhibitorow reduktazy HMG-Co powoduje rabdomiolizę, a łączne zastosowanie ergotaminy – wzmożenie działania zwężającego naczynia. Makrolidy zwiększają dostępność biologiczną cyklosporyny i opoźniają jej eliminację, w następstwie czego zwiększają jej hepatotoksyczność, nefrotoksyczność i neurotoksyczność. Stężenie telitromycyny w osoczu może być zmniejszone o 80%, przez rifampicynę, przez indukcję enzymatyczną, a zwiększone przez inhibitor CYP itrakonazol. Ryzyko interakcji w przypadku azytromycyny jest wyjątkowo małe.

12. Klindamycyna

Linkozamidy

Z grupy linkozamidow stosuje się obecnie w lecznictwie jedynie klindamycynę. Zakres jej działania odpowiada zakresowi makrolidow. Podstawowe znaczenie ma działanie na gronkowce i Gram-ujemne pałeczki beztlenowe.

Mechanizm działania, oporność.
Punkt uchwytu klindamycyny w znacznym stopniu jest taki sam jak w przypadku chloramfenikolu. Podczas leczenia linkozamidami rzadko wytwarza się oporność. W stosunku do makrolidow występuje częściowa oporność krzyżowa ze względu na pokrywanie się miejsc wiążących na rybosomach dla lekow przeciwzakaźnych należących do obydwu grup

Farmakokinetyka. Po podaniu doustnym klindamycyna wchłania się w 80–90%. Przenika łatwo do tkanek, zwłaszcza do kości, uzyskując tam duże stężenia.
Okres połtrwania wynosi 2,5 godz.
Klindamycyna jest w znacznym stopniu metabolizowana, metabolity działają częściowo przeciwbakteryjnie. Wydalanie następuje przez nerki oraz z kałem.

Wskazania. Dawkowanie.

Klindamycynę zalicza się do antybiotykow rezerwowych, podaje się ją w zakażeniach wywołanych przez beztlenowce oraz przez gronkowce, jeżeli nie można podawać penicylin i makrolidow. Stosuje się ją rownież miejscowo w acne vulgaris (trądziku pospolitym) oraz łącznie z pirymetaminą w leczeniu toksoplazmozy w AIDS.

Dawkowanie wynosi 0,6–1,2 g dziennie. W przypadku upośledzenia funkcji nerek lub wątroby dawki należy zmniejszyć do jednej czwartej lub do połowy.

Działania niepożądane.
Do działań niepożądanych należą zaburzenia żołądkowo-jelitowe (biegunki, nudności). Obserwowane są także zagrażające życiu rzekomobłoniaste zapalenia jelita grubego wymaga jące natychmiastowego przerwania leczenia. W rzadkich przypadkach mogą występować leukopenie i uszkodzenia wątroby.

Interakcje. Klindamycyna wzmaga efekt zwiotczający lekow zmniejszających napięcie mięśni prążkowanych.

13. Amantadyna

Amantydyna. Poza działaniem jako lek wirusostatyczny interferujący z odpłaszczaniem, amantadyna jest wykorzystywana rownież jako lek przeciwparkinsonowy.
Działa profilaktycznie i terapeutycznie przeciw zakażeniom wirusami grypy podgrupy A.

Dawkowanie przy stosowaniu leczniczym wynosi 200 mg/dzień przez 10 dni.

14. Czasy półtrwania amfetamin










15. Karbapenemy
16. Iwabradyna
17. Siarczan protaminy – dawka przy zatruciu

Siarczan protaminy
[5ml/ amp]

Przedawkowanie heparyny
1mg na 100 j HNF


Działanie heparyny związane jest z występowaniem w jej cząsteczce licznych ładunkow ujemnych, wzrastających wraz ze wzrostem liczby reszt siarczanowych. Dlatego jej działanie może zostać szybko zniesione przez polikationy, np. siarczan protaminy (zob. poniżej), ktory składa się w dwoch trzecich z zasadowego aminokwasu – argininy.

Dawkowanie. Dawkowanie zależy od tego, czy konieczne jest uzyskanie pełnego efektu przeciwzakrzepowego czy tylko zmniejszenie nadkrzepliwości. W celu uzyskania pełnego efektu przeciwzakrzepowego (np. przy krążeniu pozaustrojowym) po początkowym podaniu w bolusie 5000–10000 IE. podaje się we wlewie ciągłym 20 000–30 000 IE. heparyny standardowej. Działanie heparyny należy monitorować, oznaczając czas trombinowy oraz czas re kalcynacji osocza. Natychmiastowo działającym antidotum jest siarczan protaminy. Jest to silnie zasadowe białko, ktore inaktywuje heparynę, tworząc z nią kompleksy. Siarczan protaminy stosuje się przy powikłaniach wywołanych heparyną, pod koniec zabiegow z wykorzystaniem krążenia pozaustrojowego oraz po zakończeniu transfuzji wymiennej.
W profi laktyce zakrzepicy (szczególnie
Wiki: Siarczan protaminy – wielkocząsteczkowa sól zasadowego białka protaminy i kwasu siarkowego stosowana do neutralizacji heparyny niefrakcjonowanej. Stosowany jest w postaci 1% roztworu (10 mg/ml) w proporcji 1–1,5 mg na każde 100 jednostek heparyny.
18. Dopasuj odtrutkę do trucizny
91. Muchomor …odtrutka Gpenicylina
92. Odtrutka na glikozydy


Odtrutka
Rodzaj zatrucia
Dawkowanie
Atropina
[1 mg/amp.]
Zatrucie związkami fosfoorganicznymi
1-2mg i.v. co 5-60min, do zaników objawów Patricia, maksymalnie 100mg/24h
Salicylan
Fizostygminy
[0,5mg/ml]
Zatrucie atropiną
0,5 – 2 mg i.m. lub i.v.
Flumazenil
[0,5 mg/5ml]
Zatrucie benzodwuazepinami
0,2mg i.v. przez 15s, następnie 0,1mg co 60s, nie przekraczając 1mg
N-acetylcysteina
[0,3 g amp.]
Zatrucie paracetamolem
150mg/kg i.v. w ciągu 15min, następnie 50mg/kg i.v. w ciągu 4h, następnie 100mg/kg i.v. w ciągu 16h
Nalokson
[0,4 mg/ml]
Zatrucia opioidami
0,2-2,0mg i.v. powtarzając co 2-3min, maksymalnie 10mg
Siarczan protaminy
[5ml/ amp]

Przedawkowanie heparyny
1mg na 100 j HNF
Glukagon
[1 mg/fiol.]
Zatrucie β-blokerami, antagonistami wapnia, lekami hipoglikemizującymi
- 5-10 mg i.v. bolusie, a następnie wlew i.v. 2-10 mg/h (dorośli)
- 15-150 µg/kg mc. i.v. bolus, a następnie wlew i.v. 1-5 mg/h (dzieci)
Cholestyramina
[4 g/torebkę]
Przeciwciała p/digoksynie
[Digibind 40mg/fiol.]
Zatrucie digoksyną
1 fiolka Digibind wiąże 500 µg digoksyny
Dantrolen
[20 mg subst. suchej/fiol]
Hipertermia w złośliwym zespole poneuroleptycznym
we wlewie 2,5mg/kg i.v. w ciągu 30min, maksymalnie 10mg/kg
Penicylina krystaliczna
[1 mln lub 3 mln j.m.]
Zatrucie muchomorem sromotnikowym
1mln j./kg i.v.
Penicylamina
[250 mg/tabl.]
Zatrucie Cu, Ar, Pb, Hg, Zn
1,0-1,5g/24h p.o.
Biperyden
[5mg/amp]
Dyskinezy w zatruciu neuroleptykami
2,5-5,0mg i.v. w razie konieczności powtórzyc po 30min, maksymalnie 10-20mg/24h
1% blękit metylenowy
[10 mg/ml]
MetHb > 30% w zatruciu zw. methemoglobinotwórczymi
Powoli dożylnie 10 ml 1% błękitu metylenowego
Deferoksamina
[500 mg/fiol.]
Zatrucie żelazem
Wlew 15mg/kg/h i.v., zwykle zmniejszyc prędkość wlewu po 4-6h, maksymalna dawka 80mg/kg
Witamina B6
[50 mg/amp]
Zatrucie hydrazydem kwasu izonikotynowego
50-200mg/24h i.v.
Witamina K1
[10 mg/amp.]
Zatrucie pochodnymi kumaryny
10-20mg we wlewie, powoli dożylnie, maksymalnie 40mg

19. Dopasuj witaminy do chorób z niedoboru
20. Badanie okulistyczne przy jakim leku p/gruźliczym
21. Które leki nie są I wyboru w leczeniu gruźlicy

22. Co dasz na obrzęk płuc z ciśnieniem poniżej 60 …?furosemid, tlen, dopamina?...

Obrzęk płuc. Toksyczny obrzęk płuc może zostać wywołany przez działanie gazow drażniących (np. chloru, fosgenu), a także substancji zaaspirowanych do drog oddechowych podczas wymiotow.

Pierwszymi objawami są: kaszel, trudności w oddychaniu i niepokoj. Pełny obraz obrzęku płuc, występujący na ogoł po okresie bezobjawowym, charakteryzuje się sinicą, brunatną pienistą wydzieliną z ust i nosa oraz tachykardią. Śmierć następuje na skutek uduszenia lub niewydolności krążenia. Już na etapie podejrzenia obrzęku płuc należy natychmiast podać w inhalacji glukokortykosteroidy (np. dipropionian beklometazonu natychmiast po zdarzeniu podać 4 dawki, po przewiezieniu do szpitala kolejne 4 dawki, następnie aż do ustania objawow po 4 dawki co 2 godziny). Szczegolnie istotne jest także zapewnienie pacjentowi całkowitego spokoju, nawet w przypadku pozornie lekkiego zatrucia. Konieczne jest też utrzymanie odpowiedniej ciepłoty ciała.

W razie zdiagnozowania obrzęku płuc wskazane jest następujące działanie:

wysokie ułożenie gornej części ciała,
dostarczenie tlenu,
intubacja dotchawicza w celu przeprowadzenia sztucznego oddychania (przy występujących objawach niewydolności oddechowej stosuje się sztuczne oddychanie pod dodatnim ciśnieniem z wymuszonym wydechem) oraz odessania wydzieliny,
podanie furosemidu w dawce 40–80 mg dożylnie (i.v.),
ewentualnie podanie diazepamu w dawce 5–10 mg i.v. jako środka uspokajającego.


Oprocz danych pochodzących z wywiadu, zarownoz samym poszkodowanym, jak i z osobami trzecimi,niebagatelne znaczenie ma określenie zespołu objawow(np. zwężenie źrenic, ślinotok i obrzęk płuc w zatruciach estrami kwasu fosforowego)

23. Pacjentka z wysokim tętnem, osłabiona, co podasz

Przełom nadciśnieniowy (wzrost skurczowego i rozkurczowego ciśnienia powyżej 180/120 ) -

Częściej dotyczy: czynniki ryzyka: zaprzestanie brania leków hipotensyjnych
mężczyzn nadciśnienie
powyżej 44 r.ż.
palaczy tytoniu
czarnoskórych

objawy:
ból głowy niepokój
zaburzenia widzenia, myślenia, świadomości wielomocz
krwawienia z nosa ból brzucha
drgawki parestezje
duszność

cel: stopniowo redukcja o 25% w 1h, a w ciągu 2-6h do 160/100-110mmHg, a następnie do wartości prawidłowych 120/80 w ciągu 24-48h (skrypt dr Mitręgi dla stomy)

Stopniowa redukcja BPS o 20% lub poniżej 120 mmHg

Zbyt szybkie obniżenie ciśnienia tętniczego może prowadzić do:
- udaru niedokrwiennego mózgu
- zawału serca
- ostrej niewydolności nerek

W tętniaku rozwarstwiającym aorty należy szybko obniżyć ciś.tętnicze o więcej niż 20% w czasie nie krótszym niż 10min.


Leki zalecane w przełomie nadciśnieniowym:

Nitroprusydek sodu (rzadko):

i.v. 0,25-0,5ug/kg/min w 5%r-r glukozy (max 8-10ug/kg/min, 10ug/kg/min nie dłużej niż 10 min)
ostrożnie przy podwyższonym ciśnieniu wewnątrzczaszkoym

Uwaga:
- zatrucie tiocyjanianem przy stosowaniu >48h
- efekt podkradania - zwiększenie ciśnienia wewnątrzczaszkowego
- ototoksyczność
- przeciwskazany w ciąży
- osłabienie mięśni
- zab. mowy
- reakcje psychotyczne

NTG (najczęściej):

50mg w 50 ml 0,9% NaCl (1-10ml/h)
działa po 2-5min
-działania niepożądane: hipotonia ortostatyczna, bóle głowy, zaczerwienienie twarzy, wzrost ciś. śródgałkowego, MetHb

Urapidil (często): najlepszy

blokada receptorów a1
stymulacja receptorów 5HT1a
12,5-50mg i.v. (bolus)
Zalecany bolus 20 sek 25mg (pierwsze ½ ampułki (12,5) gdy to zadziała nie podajemy więcej)
początek działania po 1-5 min
jak do 5min. nie działa to dostrzykujemy drugi bolus

Labetalol:

blokada receptorów a1 i B
bolus 20-80mg przez 5 min
wlew i.v. 1-2mg/min
p.o. 100mg
początek działania poo 5-10min

Esmolol:

blokada rec B
100ug/kg w ciągu 1 min i.v. Potem 50ug/kg w ciągu 4min
krótki okres półtrwania

Fentolamina:

5-15mg i.v. co 5-15min. (wzrost ciśnienia w przypadku guza chromochłonnego) działa do 30min. działa na rec.alfa tak jak fenoksybenzamina

Leczenie przełomu nadciśnieniowego w różnych sytuacjach klinicznych:

Encefalopatia nadciśnieniowa: zmiany w dnie oka, niewydolność LK serca, postępująca niewydolność nerek

Nitroprusydek sodu (labetolol, NTG we wlewie dożylnym)
Docelowo BPD 110-100mmHg

Udar mózgu: nagłe pogorszenie stanu ogólnego, często po dużym wysiłku/stresie, silny ból głowy, nudności, wymioty, w ciągu kilku min dochodzi do utraty przytomności, porażenie połowicze

Nitroprusydek sodu (labetalol, nikardypina)
obniżać RR gdy > 220/120mmHg

Rozwarstwienie aorty:

Labetalol + NTG – B-adrenolityk (propranolol,esmolol,labetalol,metoprolol) i lek rozszerzający naczynia (nitroprusydek, urapidil, dichydralazyna)
szybka redukcja RR do 100mmHg

Zawał serca:

NTG i.v. B-adrenolityk, ACE-I, morfina
redukcja RR max o 100mmHg

Obrzęk płuc:

NTG morfina, diuretyki pętle, (nitroprusydek sodu, urapidil, nikardypina)

Stan przedrzucawkowy:

Labetalol, urapidil, nikardypina, wlew i.v. MgSO4 (jeżeli drgawki)

Guz chromochłonny:

fentolamina (urapidil, nikardypina, nitroprusydek sodu, benzodwuazepiny)

Okres okołooperacyjny:

nitroprusydek sodu
labetalol

Kontrowersje budzą:
- podjęzykowy kaptopril (gdy do 160mmHg to ok, ale 180 i >to nie podajemy, bo zbyt gwałtowne spadki ciśnienia)
- nifedypina
- azotany
Leki podjęzykowe formalnie są przeciwskazane z powodu ryzyka nagłych spadków RR !

24. Acetylocysteina, prawda/fałsz

Acetylocysteina, ewentualnie jej aktywny metabolit cysteina, obniża lepkość śluzu oskrzelowego poprzez rozbicie mostków disiarczkowych w części białkowej cząsteczki śluzu.
Na skutek nasilonego efektu pierwszego przejścia tylko 10% niezmienionego leku dociera do krwiobiegu. Oprocz cysteiny, w wątrobie powstają dicetylocysteina i cystyna, a także różnorodne disiarczki. Okres półtrwania w surowicy wynosi dla cysteiny około l
godziny. W czasie przyjmowaniu leku rzadko obserwowano działania niepożądane w postaci zaburzeń żołądkowo- jelitowych, bolow głowy, szumu w uszach oraz reakcji alergicznych. Podawanie z acetylocysteiną doustnych lekow przeciwbakteryjnych (penicyliny, tetracykliny, cefalosporyny, aminoglikozydow) wymaga zachowania przynajmniej dwugodzinnego odstępu między jednym a drugim środkiem, ponieważ acetylocysteina może spowodować ich inaktywację.

Acetylocysteina stosowana jest nie tylko jako lekwykrztuśny, zalecana jest rownież w leczeniu zatruć paracetamolem.
dawka pojedyncza 200mg, okres półtrwania 1h
N-acetylcysteina
[0,3 g amp.]
Zatrucie paracetamolem
150mg/kg i.v. w ciągu 15min, następnie 50mg/kg i.v. w ciągu 4h, następnie 100mg/kg i.v. w ciągu 16h

25. Hepatotoksyczność …paracetamol

Paracetamol charakteryzuje się dobrym działaniem przeciwgorączkowym i dość słabym działaniem przeciwbólowym. W przeciwieństwie do NLPZ (zob. powyżej) działanie przeciwzapalne paracetamolu jest jednak bardzo słabe. Wyjaśnieniem jest brak hamującego
działania na aktywność cyklooksygenazy w miejscu procesu zapalnego (zob. powyżej). Efekt
przeciwbolowy zależy głownie od działania ośrodkowego (zob. powyżej). Po podaniu doustnym paracetamol jest szybko i w całości wchłaniany z przewodu pokarmowego.

Okres półtrwania w osoczu wynosi 2–3 godz. Wiązanie z białkami wynosi tylko ok. 30%. Eliminacja następuje głownie poprzez biotransformację. Głównymi metabolitami są glukuronian i siarczan. Tylko w niewielkim odsetku (ok. 3%) paracetamol jest wydalany
z moczem.

Pojedyncza dawka wynosi u dorosłych (w monopreparatach) 500–1000 mg. U dzieci dawka pojedyncza nie powinna przekraczać 10 mg/kg m.c., a dawka dobowa – 50 mg/kg m.c.
W zazwyczaj stosowanych dawkach paracetamol jest na ogoł dobrze tolerowany.

W zatruciach paracetamolem na pierwszym planieznajduje się działanie hepatotoksyczne. Przy stosowaniu dawek terapeutycznych paracetamol zostaje wydalony głownie pod postacią glukuronianow i siarczanow (zob. powyżej). Gdy jednak w wyniku przyjęcia większych dawek lub też w przebiegu niewydolności wątroby wyczerpie się zdolność wątroby do koniugowania z kwasem glukuronowym lub siarkowym – wowczas w wyniku mikrosomalnej oksydacji dochodzi do powstawania toksycznych metabolitow paracetamolu, z ktorych najważniejszym jest N-acetylo-p-benzochinonoimina. Związek ten u pacjentowze zdrową wątrobą może być przejęty przez grupy SH glutationu z wytworzeniem nietrujących koniugatow. Po wyczerpaniu zasobow glutationu – w wyniku niewydolności wątroby lub też na skutek zbyt dużej dawki paracetamolu – metabolity chinonoiminy wiążą się z białkami hepatocytow. W wyniku tego dochodzi do ujawnienia się reakcji cytotoksycznych (martwicy komorek wątroby). Środki prowadzące do indukcji enzymatycznej – stymulujące syntezę cytochromu P-450 – zmniejszają prog stężenia toksycznego paracetamolu.

Dawki powyżej 10 g (co odpowiada 3-krotnej maksymalnej dawce dziennej) prowadzą u osoby dorosłej do ciężkiej, a w przypadku niewdrożenia odpowiedniej terapii – nawet śmiertelnej, martwicy komorek wątroby. U pacjentow z wcześniej uszkodzoną wątrobą (np. w wyniku spożywania alkoholu) toksyczne mogą okazać się już dawki rzędu 6 g. W leczeniu zatruć paracetamolem potwierdzono skuteczność dostarczycieli (donorow) grup SH. Obok
metioniny stosuje się też cysteaminę i acetylocysteinę. Czy przy długotrwałym stosowaniu paracetamol wykazuje istotnie słabsze działanie neurotoksyczne od fenacetyny – nie zostało dotychczas jednoznacznie potwierdzone.

26. Co podasz przy uczuleniu na ASA ---- klopidogrel?
27. Co podasz przy uczuleniu na NLPZ i GILS(?)







28. Do której grupy należą amiodaron i sotalol …III…










29. Leczenie p/krzepliwe przy złamaniu nadgarstka

Leki przeciwzakrzepowe
(antykoagulanty)
Antykoagulanty są stosowane, podobnie jak lekihamujące agregację trombocytow, w profi laktycei leczeniu procesow zakrzepowo-zatorowych. Są oneponadto niezbędne przy produkcji preparatow krwi konserwowanej.

Ze względu na mechanizm działania rozrożnia
się:
--leki przeciwzakrzepowe bezpośrednie, ktore oddziałują bezpośrednio na czynniki krzepnięcia,

-- leki przeciwzakrzepowe pośrednie, ktore zmniejszają produkcję czynnikow krzepnięcia. Oprocz tego leki przeciwzakrzepowe podzielić można na te, ktore hamują procesy krzepnięcia wyłącznie in vitro lub in vivo, oraz na te, ktore działają zarówno in vitro, jak i in vivo. Podczas stosowania lekow przeciwzakrzepowych należy rownież wziąć pod uwagę to, czy chodzi jedynie o częściowe zmniejszenie krzepnięcia krwi, czy o całkowite zahamowanie procesu krzepnięcia (np. w przypadku krążenia pozaustrojowego).

30. Glikozydy

Glikozydy nasercowe
Czynnikiem wyzwalającym niewydolność serca jest jego ograniczona czynność. Z tego względu należy zwiększyć sprawność pompowania za pomocą substancji działających inotropowo dodatnio, aby w ten sposob leczyć chorobę. Zgodnie z tym założeniem glikozydy nasercowe były przez długi czas lekiem z wyboru w leczeniu niewydolności serca. Wyniki
dużych badań klinicznych zmieniły jednak opinie dotyczące takiego sposobu leczenia. W badaniu DIG nie wykazano wpływu podawania digoksyny na umieralność, nastąpiła natomiast poprawa pod względem wytrzymałości obciążeniowej i liczby hospitalizacji. Tak jak dawniej, także obecnie glikozydy nasercowe zaliczają się do standardowych
substancji wykorzystywanych w leczeniu niewydolności serca, przy czym nadal nie są lekiem z wyboru oraz nie stosuje się ich jako monoterapii.

Działania. Glikozydy nasercowe:

zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego (działanie
inotropowo dodatnie),
spowalniają częstość skurczow (działanie chronotropowe
ujemne),
utrudniają przewodzenie bodźcow (działanie dromotropowe
ujemne) oraz
ułatwiają heterotopowe wytwarzanie pobudzeń w wyniku obniżenia progu pobudliwości (działanie batmotropowe dodatnie), co początkowo może prowadzić do skurczow dodatkowych, a po podaniu dawek toksycznych nawet do migotania komor.

Zwiększenie siły skurczow mięśnia sercowego, zarówno w przypadku zdrowego, jak i niewydolnego serca, prowadzi do zwiększenia maksymalnej szybkości wzrostu ciśnienia w lewej komorze. W niewydolnym sercu dochodzi do zwiększenia pojemności minutowej, skrocenia nadmiernie rozciągniętych włokien mięśniowych i zmniejszenia się patologicznie powiększonego serca. Oprożnianie komor jest sprawniejsze, tzn. zmniejsza się objętość krwi zalegająca w komorach w czasie rozkurczu. Jednocześnie ulega zwiększeniu rozkurczowe napełnianie jam serca, co prowadzi do zmniejszenia się ciśnienia w żyłach. Poprawa sprawności pompowania serca wiąże się też ze zmniejszeniem nasilonej impulsacji w układzie wspołczulnym, towarzyszącej niewydolności serca, a także ze zmniejszeniem częstotliwości akcji serca. Zmniejszenie częstości akcji serca, będące efektem działania glikozydow nasercowych, oznacza ekonomizację pracy serca. Jest to szczegolnie korzystny efekt w przypadku występowania tachykardii nadkomorowej lub arytmii. Utrudnienie przewodzenia pobudzenia często bywa korzystne w przypadku migotania/trzepotania przedsionkow (umożliwia powrot rytmu zatokowego), jednak może zaburzać przewodzenie bodźcow z przedsionkow do komor. Heterotopowe wytwarzanie pobudzeń jest w każdym wypadku niepożądane, ponieważ może prowadzić do komorowych skurczow dodatkowych i tachykardii komorowej (zob. poniżej). Działania pożądane i niepożądane są więc ze sobą ściśle powiązane, a zakres stężeń terapeutycznych tej grupy substancji jest niewielki.

Założenia strukturalne.
Glikozydy nasercowe zawierają steroidy jako składnik aglikonowy (geniny, np. digitoksygeniny). Jest on połączony wiązaniem glikozydowym z dezoksycukrami (np. digitoksozą), ktorych polarność w znacznym stopniu określa właściwości farmakokinetyczne

Do glikozydow nasercowych, ktore mają znaczenie terapeutyczne, należą:

digoksyna,
acetylodigoksyna,
metylodigoksyna,
digitoksyna.

Należą one do grupy glikozydow naparstnicy i są izolowane z naparstnicy purpurowej (Digitalis purpurea) i wełnistej (Digitalis lanata). Pierwotne głowne glikozydy z naparstnicy purpurowej to purpurea-glikozydy A i B, ktore przy C3 aglikonu zawsze posiadają podstawnik tetrasacharydowy, składający się z trzech cząsteczek digitoksozy i jednej cząsteczki glukozy. W przypadku pierwotnych lanata-glikozydow, lanatozydow A, B i C, digitoksoza znajdująca się obok glukozy jest acylowana.

Profi l działania. Wszystkie glikozydy nasercowe działają farmakodynamicznie tak samo, a rożnią się między sobą jedynie pod względem charakterystyki farmakokinetycznej!
Mechanizm działania. Wiązanie się glikozydow nasercowych z zależną od magnezu ATP-azą Na+/ K+ prowadzi – zależnie od stężenia glikozydu – do jej częściowego zablokowania, a w efekcie również do hamowania transportu jonow sodu z wnętrza komorek do przestrzeni zewnątrzkomorkowej oraz transportu jonow potasu z przestrzeni zewnątrzkomorkowej
do wnętrza komorek. Prowadzi to do wzrostu stężenia jonow Na+ wewnątrz komorki oraz obniżenia wewnątrzkomorkowego stężenia jonow K+. Ze względu na wzrost wewnątrzkomorkowego stężenia jonow sodowych, stanowiący stały element błony komorkowej wymieniacz Na+/Ca2+, ktory w warunkach fi zoologicznych wymienia 3 zewnątrzkomorkowe jony Na+ na l wewnątrzkomorkowy jon Ca2+, transportuje mniej jonow
Ca2+ z komorki do przestrzeni zewnątrzkomorkowej. W efekcie w fazie rozkurczowej więcej jonow wapniowych gromadzi się w siateczce sarkoplazmatycznej, a w następującej potem fazie skurczowej większa ilość jonow wapniowych uwalnia się z magazynow. Skutkuje to nasileniem sprzężenia elektromechanicznego oraz większą siłą skurczu (efekt inotropowo
dodatni). Spadek wewnątrzkomorkowego stężenia jonow potasowych i obniżenie potencjału spoczynkowego błony komorkowej prowadzą do zmniejszenia prędkości przewodzenia bodźcow. Objawy toksyczne również można wytłumaczyć wpływem transportu jonow
przez błonę komorkową: wskutek jeszcze silniejszego hamowania ATP-azy Na+/K+ dochodzi do dalszego zmniejszenia wewnątrzkomorkowego stężenia jonow potasowych, natomiast zawartość jonow wapnia ulega takiemu zwiększeniu, że zostaje przekroczona
zdolność magazynowania siateczki środcytoplazmatycznej i pojawiają się potencjały następcze, które mogą doprowadzić do dodatkowych skurczow.
Kinetyka. Glikozydy nasercowe o zastosowaniu terapeutycznym rożnią się między sobą przede wszystkim pod względem:

możliwości resorpcyjnych,
okresu połtrwania w osoczu (i przez to tzw. wskaźnikiem
zaniku działania w ciągu doby),
czasu działania i niebezpieczeństwa kumulacji,
głownej drogi wydalania (przez nerki, przez drogi
żołciowe).

Najważniejsze reakcje biotransformacji digitoksyny
to:
hydroksylacja na C12 i przemiana w digoksynę,
odszczepienie cząsteczek digitoksozy,
uwodornienie podwojnego wiązania w pierścieniu
laktonowym z wytworzeniem mniej aktywnej
dihydrodigitoksyny,
sprzęganie z wytworzeniem glukuronidow lub
połestrow kwasu siarkowego.

Metabolity hydroksylowane oraz uboższe w cukier wykazują jeszcze aktywność biologiczną, a wydzielane z żołcią koniugaty są częściowo ponownie rozszczepiane przez bakterie jelitowe. Uwolniony glikozyd może ulegać ponownemu wchłanianiu (krążenie jelitowo-wątrobowe). Wyjaśnia to długi okres działania digitoksyny. W cząsteczce digoksyny, podobnie jak w przypadku digitoksyny, możliwe jest uwodornienie wiązania podwojnego w pierścieniu laktonowym, odszczepienie cukru, a także sprzęganie. β-acetylodigoksyna ulega deacylacji w ścianie jelita i/lub w wątrobie, a następnie podlega dalszej deacetylacji,
jak digoksyna. Metylodigoksyna (β-metylodigoksyna), ktora jest tylko częściowo demetylowana, charakteryzuje się nieco inną kinetyką niż digoksyna. Ze względu na dużą lipofi lność łatwo dociera do OUN, przez co istnieje większe zagrożenie ośrodkowymi działaniami niepożądanymi. W odniesieniu do wydalania glikozydow naparstnicy
należy zwrocić uwagę, że około 60% digoksyny, ale tylko około 35% digitoksyny ulega wydalaniu nerkowemu. Przy niewydolności nerek należy zmniejszyć dawkowanie digoksyny odpowiednio do klirensu kreatyniny, co pozwoli uniknąć toksycznych
działań niepożądanych. W przypadku digitoksyny nie jest konieczne dostosowanie dawki.

Wskazania. Stosowanie glikozydow nasercowych jest wskazane przy:

niewydolności mięśnia sercowego, przede wszystkim
przy umiarkowanie ciężkiej i ciężkiej przewlekłej
niewydolności mięśnia sercowego. Można
je stosować jedynie jako dodatek do inhibitorow
ACE i β-blokerow (leczenie przewlekłej niewydolności
serca jedynie glikozydami nasercowymi
byłoby niewystarczające).
tachykardiach i tachyarytmiach nadkomorowych,
a także trzepotaniu i migotaniu przedsionkow (por.
rozdz. 4.3.3.1).
Ze względu na wąski zakres terapeutyczny, stosowanie glikozydow wymaga dużej ostrożności i szczegołowej wiedzy na temat ich właściwości. Na podstawie częstości zaleceń lekarskich można wnioskować, że glikozydy nasercowe bywają jeszcze ciągle stosowane
bez wyraźnego wskazania.

Dawkowanie. Stosuje się dawkowanie indywidualne, kontrolując stężenia osoczowe. W tabeli B 4.3-6 podano parametry dotyczące dawkowania niektórych glikozydow nasercowych.

U pacjentow ze zwiększoną wrażliwością na glikozydy nasercowe należy je dawkować szczególnie ostrożnie.

Dotyczy to pacjentow, u ktorych występują:

hipokalemia (silnie zwiększone[!] powinowactwo
glikozydow nasercowych do ATP-azy Na+/K+),
hiperkalcemia,
zaburzenia wydalania glikozydow nasercowych
(przede wszystkim preparatow digoksyny) przy
niewydolności nerek,
zapalenie mięśnia sercowego,
choroba wieńcowa (zob. poniżej) wskutek niedoboru
ATP spowodowanego niedostatecznym zaopatrzeniem
w tlen,
podeszły wiek (powyżej 70 r.ż.),
niedowaga.

Oznaczanie stężenia w osoczu jest wprawdzie odpowiednią metodą do sprawdzenia dawkowania, jednak nie zastępuje dokładnej obserwacji klinicznej.

Działania niepożądane. Jak już wspomniano, glikozydy nasercowe cechują się wąskim zakresem terapeutycznym. Ryzyko działań niepożądanych w postaci arytmii, stanu oszołomienia, bolow głowy, zaburzeń widzenia (zwłaszcza zaburzeń widzenia barw),
a także – głownie pochodzenia ośrodkowego – nudności i wymiotow istnieje nawet jeżeli nie osiągnie się jeszcze poziomu pełnego działania. U pacjentow w podeszłym wieku mogą wystąpić stany splątania i halucynacje. Częstość występowania działań niepożądanych
wynosi około 20%. Co ciekawe, w badaniach in vitro dla digitoksyny wykazano występowanie efektu hamującego wzrost nowotworu. Badania epidemiologiczne wydają się
potwierdzać ten efekt.
Przeciwwskazania. Stosowanie glikozydow nasercowych jest przeciwwskazane przy ciężkich bradykardiach, komorowych zaburzeniach rytmu (szczególnie w tachykardiach komorowych), przerostowo-zaporowej kardiomiopatii oraz w przypadku podejrzenia
zatrucia glikozydami nasercowymi.

Interakcje. Saluretyki, środki przeczyszczające, hormony kory nadnerczy, insulina i amfoterycyna B nasilają działanie glikozydow nasercowych, ponieważ ich działanie prowadzi do utraty potasu. Sole wapnia podane pozajelitowo rownież zwiększają siłę działania
glikozydow. Natomiast triamteren i amiloryd, poprzez zatrzymywanie potasu, oraz cholestyramina, poprzez zmniejszenie wchłaniania glikozydow, osłabiają
ich działanie. Chinidyna podwyższa stężenie digoksyny i jej pochodnych w osoczu (prawdopodobnie na skutek wspołzawodnictwa o glikoproteinę P w jelicie).
Werapamil i nifedypina, rownież inhibitory glikoproteiny P, podwyższają stężenia digoksyny w osoczu za pośrednictwem takiego samego mechanizmu. Induktory enzymatyczne, jak np. rifampicyna, poprzez indukcję glikoproteiny P mogą natomiast powodować duże zmniejszenie stężenia digoksyny w osoczu.

Zatrucie glikozydami nasercowymi. Już po przekroczeniu dawki potrzebnej do uzyskania pełnego efektu leczniczego o 1,5–3 razy należy liczyć się z wystąpieniem objawow zatrucia. Przy zatruciu glikozydami nasercowymi wymienione działania niepożądane pojawiają się w nasilonej postaci. W ciężkich przypadkach może dochodzić do całkowitego bloku
przedsionkowo-komorowego, bradykardii lub tachykardii komorowej, a nawet do stanow majaczeniowych oraz drgawek. Migotanie przedsionkow może doprowadzić do śmierci.
W lżejszych zatruciach leczenie polega na natychmiastowym odstawieniu glikozydu nasercowego i monitorowaniu pacjenta. Przy ciężkich przypadkach stosuje się środki zapobiegające wchłanianiu i powodujące przerwanie krążenia jelitowo-wątrobowego (monitorowane płukanie żołądka, podanie węgla aktywnego lub cholestyraminy).
Przyspieszona eliminacja za pomocą hemoperfuzji jest możliwa jedynie w przypadku digitoksyny, ale nie digoksyny. W razie ciężkich zatruć glikozydami naparstnicy
skutecznym środkiem jest podanie surowicy owczej przeciw glikozydom naparstnicy (fragmenty przeciwciał Fab). Przy zaburzeniach rytmu typu bradykardii wskazane
jest podanie atropiny, a w razie braku efektu leczenia farmakologicznego, zastosowanie stymulatora. Jeżeli występują zaburzenia rytmu typu tachykardii, podaje się jony potasu we wlewie dożylnym (10 mmol KC1 przez l godzinę) pod stałą kontrolą EKG
i stężenia elektrolitow (przeciwwskazane przy hiperkaliemii i bloku przedsionkowo-komorowym!).

31. Dawka gentamycyny dożylnie

Do aminoglikozydow (zob. tab. B 11.3-7) należą:

streptomycyna,
jak też antybiotyki
grupy neomycyny (neomycyna B, paromomycyna),
grupy kanamycyny-gentamycyny (amikacyna, gentamycyna, kanamycyna, netylmycyna i tobramycyna).










32. Propofol





33. Kwas transektanowy(?)

Kwas traneksamowy (opis profesjonalny)
Działanie
Syntetyczny aminokwas o działaniu przeciwkrwotocznym. Mechanizm działania kwasu traneksamowego polega na bezpośrednim hamowaniu osoczowych aktywatorów plazminogenu i częściowym, pośrednim hamowaniu tkankowych aktywatorów plazminogenu, a tym samym blokowaniu przemiany plazminogenu w plazminę. Kwas traneksamowy jest również słabym inhibitorem plazminy. W dużych dawkach wywiera działanie hamujące aktywację układu dopełniacza. Hemostatyczne działanie jest dużo silniejsze od kwasu aminoheksanowego. Podany p.o. wchłania się szybko z przewodu pokarmowego, tmax – ok. 2–3 h. Nie wiąże się z białkami osocza. Jako wolny aminokwas szybko przenika do tkanek. Ma zdolność przenikania przez barierę krew–mózg, do płynu stawowego, a także przez łożysko i do pokarmu kobiecego. t1/2 po podaniu i.v. – 3 h, po podaniu p.o. – 1 h. Wydalany jest w ciągu 12 h, w 90% w postaci niezmienionej na drodze przesączania kłębuszkowego przez nerki, zachowując swoją aktywność antyfibrynolityczną.
Wskazania
Krwawienia spowodowane pierwotną, uogólnioną fibrynolizą. Krwawienia związane ze stosowaniem leków o działaniu fibrynolitycznym. Krwawienia związane z miejscową fibrynolizą w przypadku krwawień z dróg rodnych spowodowanych zaburzeniami hormonalnymi, występujących wtórnie do urazów, zakażeń lub zmian zwyrodnieniowych macicy; krwawień z przewodu pokarmowego; krwiomoczu z dolnych dróg moczowych spowodowanego gruczolakiem gruczołu krokowego, nowotworami złośliwymi pęcherza moczowego lub gruczołu krokowego, kamicą nerkową, krwawieniami z dróg moczowych po zabiegach chirurgicznych; krwawień związanych z operacjami otolaryngologicznymi (np. wycięcie migdałków).
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, zakrzepica tętnicza lub żylna w wywiadzie, wystąpienie fibrynolizy wtórnie do koagulopatii ze zużycia czynników krzepnięcia, ciężka niewydolność nerek, drgawki w wywiadzie, wstrzyknięcia dooponowe i dokomorowe lub zabiegi związane z możliwością wystąpienia obrzęku mózgu i drgawek. W przypadku krwiomoczu pochodzenia nerkowego istnieje ryzyko mechanicznego bezmoczu spowodowanego zakrzepem w cewce moczowej. Stosować ostrożnie u pacjentów z czynnikami ryzyka zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (np. u kobiet przyjmujących doustnie środki antykoncepcyjne lub HTZ). W przypadku wystąpienia żylnych lub tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych leczenie należy przerwać.
Interakcje
Leki trombolityczne mogą neutralizować działanie kwasu traneksamowego. Kwasu traneksamowego nie należy podawać jednocześnie z urokinazą. Nasila działanie innych leków z grupy przeciwkrwotocznych. Kwasu traneksamowego podawanego i.v. nie należy mieszać z lekami zwiększającymi ciśnienie tętnicze (np. norepinefryna, metaraminol), penicyliną benzylową, tetracyklinami, dipirydamolem i diazepamem.
Działania niepożądane
Dolegliwości żołądkowo-jelitowe, nudności, wymioty, biegunka. Rzadko zakrzepica żylna lub tętnicza, bardzo rzadko drgawki. Po szybkim wlewie i.v. obniżenie ciśnienia tętniczego z bólami głowy. U chorych ze zmianami zwyrodnieniowymi siatkówki nasila zaburzenia widzenia. Rzadko objawy uczuleniowe, najczęściej pod postacią osutki. W przypadku przedawkowania kwasu traneksamowego nie występują swoiste objawy kliniczne. Należy spowodować wymioty. Zaleca się płukanie żołądka i podanie węgla aktywowanego.
Ciąża i laktacja
Kategoria B. Należy unikać stosowania w ciąży. Lek przenika do pokarmu kobiecego. Nie zaleca się stosowania w okresie karmienia piersią.
Dawkowanie
Dorośli p.o., i.v.: 2–4 g/d w 2–3 daw. podz. Dzieci p.o., i.v. 20 mg/kg mc./d w 2–3 daw. podz. Przed ekstrakcją zęba 25 mg/kg mc. 2 h przed zabiegiem, a następnie przez tydz. w tej samej dawce. I.v. lek należy podawać powoli. U osób z niewydolnością nerek dawkowanie należy zmniejszyć w zależności od stężenia kreatyniny w surowicy. Jeżeli stężenie kreatyniny w surowicy krwi wynosi: 120–250 mmol/l – dawka 10 mg/kg mc. 2 ×/d, 250–500 mmol/l – 10 mg/kg 1 ×/d, >500 mmol/l – 10 mg/kg mc. co 48 h.
Uwagi
Lek może powodować zawroty głowy, dlatego należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu.

34. Metoprolol
Do farmakologicznej terapii migreny stosuje się następujące
leki:
leki β-adrenolityczne, przede wszystkim propranolol
i metoprolol,

Propranolol i metoprolol są wskazane szczególnie u takich pacjentow, ktorzy oprocz migreny – chorują jeszcze na nadciśnienie, chorobę niedokrwienną serca lub jego przewlekłą niewydolność. Z kolei pacjenci z astmą oskrzelową, depresją lub cukrzycą – nie powinni otrzymywać β-blokerow. Zwyczajowa dawka dzienna propranololu wynosi 40–240 mg, metoprololu – 50–200 mg
Selektywni antagoniści receptorow β1-adrenergicznych.
Podani w tab.1.13-9 selektywni antagoniści receptorow β1-adrenergicznych:
acebutolol,
atenolol,
betaksolol,
metoprolol,
bisoprolol,
talinolol








35. Finasteryd dawka i które zdanie prawdziwe


Inhibitory 5α-reduktazy. Finasteryd oraz jego analog dutasteryd blokują przekształcenie testosteronu w 5α-dihydrotestosteron. Finasteryd wchodzi jednak w interakcję wyłącznie z 5α-reduktazą, duta steryd hamuje natomiast zarowno typ 1, jak i mniej istotny w przypadku BPH typ 2 5α-reduktazy. Po podaniu blokera 5α-reduktazy stężenie dihydrotestosteronu
w prostacie przy stężeniu testosteronu w surowicy zbliżonym do stałego obniża się o około 70–80%, wartość swoistego antygenu sterczą (PSA) obniża sięjednocześnie o około 50%. (Ocena zmiany tego niezwykleważnego parametru laboratoryjnego musi być
uwzględniana w badaniu diagnostycznym, szczególnie w rozpoznawaniu raka prostaty.)
Pożądany efekt leczenia inhibitorami 5α-reduktazy, zmniejszenie objętości prostaty o 20–30% oraz spowolnienie ew. utrudnienie dalszego rozrostu gruczołu, pojawia się dopiero po kilku miesiącach ich stosowania i nie u wszystkich pacjentow. Działanie kliniczne (wpływ w przypadku dolegliwości ze strony prostaty wynikających z niedrożności lub podrażnienia drog moczowych, poprawa strumienia moczu, zmniejszenie ilości zalegającego moczu) jest jednak ogolnie mniejsze niż początkowo oczekiwano. Dostępność biologiczna obu substancji wynosi 60– 65%. Dwa hydroksylowane metabolity fi nasterydu oraz wolne kwasy węglowe powstałe w wyniku hydrolizy jego grup amidowych zachowują jeszcze 20% właściwości substancji macierzystej. Dutasteryd jest natomiast biotransformowany przede wszystkim
przez CYP3A4 do znacznie słabiej działających hydroksymetabolitow. Okres połtrwania fi nasterydu wynosi 6–8 godzin, dinasterydu do 5 tygodni. Wydalanie fi nasterydu odbywa się w 40% przez nerki(z moczem) i w 60% przez jelita (z kałem), duta steryd jest w ilości mniejszej niż 1% w formie niezmienionej usuwany przez nerki oraz w około 5% w formie
niezmienionej i w 40% w formie metabolitow przez jelita (z kałem). Podawanie inhibitorow 5α-reduktazy wskazane jest przede wszystkim w przypadku pacjentow w podeszłym wieku z wyraźnie powiększoną prostatą. Finasteryd należy podawać w ilości 5 mg/dzień, dutasteryd
0,5 mg/dzień. Działaniami niepożądanymi powodowanymi przez fi nasteryd są zaburzenia potencji (zmniejszone libido, zmniejszenie objętości ejakulatu, impotencja),
oraz stosunkowo rzadko ginekomastia oraz reakcje nadwrażliwości. Przeciwwskazaniem do podania fi nasterydu są zaburzenia czynności wątroby. Inhibitory CYP3A4 np. itrakonazol, ketokonazol, indinawir oraz ritonawir zwiększają stężenie dutasterydu w osoczu. Finasteryd stosowany jest w leczeniu nie tylko łagodnego przerostu prostaty, ale rownież łysienia androgenicznego.








36. Co w ostrym rzucie dny moczanowej

Ostry napad dny, tj. ostre dnawe zapalenie stawow, występuje nagle i dość często w nocy. Najczęściej dotknięty jest paluch u stopy, rzadziej reakcje zapalne ujawniają się w stawach palcow oraz w obrębie nadgarstka. Skora nad bolesnym stawem jest zaczerwieniona, ponadto obserwuje się ciastowate obrzmienie. Mogą ujawniać się objawy ogolne – gorączka, tachykardia, bole głowy i wymioty. Do ostrego napadu dny dochodzi wowczas, gdy
w tkankach o niewielkim metabolizmie wytrącają się kryształy moczanu sodowego, ktore następnie są fagocytowane przez leukocyty (zob. ryc. 1.5-25). Tworzą się fagolizosomy, ktorych błona pęka pod wpływem kryształow. Dochodzi do uwolnienia enzymow lizosomalnych, ktore doprowadzają do autolizy (samouszkodzenia) komorek biorących udział w opisywanych procesach, a w otaczających tkankach dochodzi do uszkodzeń i reakcji zapalnych. Warunkowane tym obniżenie się wartości pH prowadzi ponownie do wytrącania się moczanow sodu i nasila proces chorobowy – na drodze mechanizmu błędnego koła (circulus vitiosus). Bez wdrożenia leczenia objawy ustępują dopiero po kilku dniach.
Bezobjawowy okres między napadami może utrzymywać się przez tygodnie lub lata

W terapii ostrego napadu dny stosuje się następujące
preparaty:
niesteroidowe leki przeciwzapalne,
czasem glukokortykosteroidy,
kolchicynę.

Leki przeciwzapalne. Największe doświadczenie w leczeniu ostrego napadu dny zebrano dzięki indometacynie (początkowo 300 mg/dzień w trzech dawkach podzielonych, następnie 100–150 mg/dz. przez 2–4 dni). Inne niesteroidowe leki przeciwzapalne – jeżeli tylko podawane są w odpowiednich dawkach – mają podobnie dobrą skuteczność. Ponieważ terapia ma charakter krotkotrwały – ciężkie działania niepożądane ujawniają się jedynie w pojedynczych przypadkach. Skuteczne są rownież leki wybiorczo hamujące COX- 2 (np. etorikoksyb jeden raz dziennie w dawce 120 mg stosowany przez maksymalnie 8 dni).
W przypadku istnienia przeciwwskazań dotyczących zastosowania niesteroidowych lekow przeciwzapalnych można zastosować glukokortykosteroidy, np. prednizolon w dawce dziennej 20–40 mg

Kolchicyna stosowana jest głownie w przypadkach z nie do końca potwierdzonym rozpoznaniem. Zwykle – z powodu działań niepożądanych – jest uważana za środek drugiego wyboru. Jako środek hamujący mitozę łagodzi dolegliwości ostrego napadu dny – jednak nie obniżając poziomu kwasu moczowego w osoczu i nie mając działania przeciwbolowego.
Jej działanie polega na zmniejszeniu aktywności fagocytarnejleukocytow i przerwaniu w ten sposób przerywa łańcucha reakcji prowadzących do ostrego napadu dny (zob. ryc. B 1.5-25). Prawdopodobnie kolchicyna oddziałuje rownież – podobnie jak przy hamowaniu mitozy – na mikrowłokienka komorki i hamuje kurczliwość tubuliny – białka spokrewnionego z aktyną.

Po doustnym podaniu kolchicyna jest dobrze wchłaniana. Ponieważ ulega aktywnemu wydalaniu do żołci oraz przez śluzowkę przewodu pokarmowe zapalenie go do jego światła – podlega krążeniu jelitowo-wątrobowemu lub też jelitowo-jelitowemu. Kolchicyna
wiąże się ponadto bardzo silnie z białkami osocza i ulega powolnemu wydalaniu. Dlatego też istnieje niebezpieczeństwo kumulacji leku. Dawkowanie wynosi: początkowo 1–1,5 mg,
następnie co jedną, dwie godziny po 0,5–1 mg, aż do ustąpienia bolow (maksymalna dawka dobowa 8 mg).
Kolchicyna jest bardzo toksyczną substancją; dawka śmiertelna dla dorosłego człowieka wynosi około 20 mg! Nawet w przypadku stosowania dawek terapeutycznych
niekiedy nie można uniknąć biegunek – będących objawami ostrego zapalenia żołądka i jelit.

Zatrucie kolchicyną przypomina zatrucie arsenem: charakterystyczne jest uczucie palenia, drapania w jamie ustnej z zaburzeniami przełykania; do tego dołączają kolki, wodniste biegunki, duszności, tachykardia i wstrząs. Śmierć następuje zwykle po 2–3
dniach w wyniku porażenia ośrodka oddechowego lub niewydolności krążeniowej. Terapia ma charakter objawowy.

37. Prazosyna

Selektywni antagoniści receptorow α1-adrenergicznych

Prazosyna, pierwowzor lekow z tej grupy, rożni się od wcześniej omowionych nieselektywnych antagonistow receptorow α-adrenergicznych tym, że działa właściwie wyłącznie na receptory α1 i z tego też powodu nie prowadzi do blokowania presynaptycznych
receptorow α2 z następczym zwiększeniem uwalniania noradrenaliny – związanym z zahamowaniem mechanizmu ujemnego sprzężenia zwrotnego. Prazosyna ulega szybkiemu wchłanianiu. W osoczu lek w 95% jest wiązany z białkami. W wątrobie poddana jest procesowi daleko idącej biotransformacji.

Okres połtrwania w osoczu wynosi 2,5–4 godz., a w związku z długim okresem działania (około 10 godzin) wymaga podawania jedynie dwoch dawek dziennie. Wydalanie następuje prawie wyłącznie z żołcią lub też z kałem. W związku z działaniem polegającym na rozszerzeniu naczyń krwionośnych prazosyna wskazana jest do stosowania w nadciśnieniu tętniczym – jako lek drugiego wyboru. Ponadto stosowana jest w chorobie Raynauda.

Ze wzgl du na ryzyko wystąpienia zaburzeń ortostatycznych należy na początku terapii zwiększać dawkę powoli: pierwsza dawka wieczorem 0,5 mg, następnie 0,5–1 mg 2(–3) razy dziennie. Średnia dawka podtrzymująca wynosi w nadciśnieniu 4–6 mg/dzień.

Działania niepożądane występują przede wszystkim na początku terapii (tzw. efekt pierwszej dawki; fi rst dose effect) jako zaburzenia ortostatyczne. Dalszymi objawami niepożądanymi są – podobnie jak w przypadku lekow przeciwnadciśnieniowych – retencja sodu i wody, zawroty głowy, nudności, senność i brak napędu, ponadto – bole głowy i (rzadziej) tachykardia.

W przypadku niewydolności serca i ograniczonej funkcji wątroby, a także w czasie ciąży i okresie karmienia – prazosyna jest przeciwwskazana.

38. Lek ogólny na alfa-1 …midodryna

Agoniści receptorow α-adrenergicznych do stosowania ogolnego. Z tej grupy lekow stosowana jest jedynie midodryna. Służy w terapii niskiego ciśnienia krwi warunkowanego neurogennie. W podobny sposob jak noradrenalina prowadzi do podwyższenia obwodowego oporu naczyniowego – zwiększając tym samym skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi.
Midodryna jest substancją prekursorową (prolekiem, pro-drug), ktora dopiero w organizmie – poprzez oderwanie grupy amidowej i oksydatywną dealkilację grup metoksylowych – zamienia się we właściwą substancję działającą. Aktywny metabolit osiąga swoje najwyższe stężenie w osoczu po 1 godzinie od podania midodryny. Okres połtrwania w osoczu
wynosi 3 godziny. Midodryna i jej aktywny metabolit ulegają prawie całkowitemu wydaleniu przez nerki.

Typowa dawka początkowa wynosi 2,5 mg hydrochlorku midodryny przyjmowanego 2–3 razy dziennie. W zależności od reakcji pacjenta dawka może być powoli – w odstępach trzydniowych – zwiększona. Maksymalna dawka dzienna wynosi 30 mg.
Jako działania niepożądane mogą wystąpić m.in.: uczucie swędzenia (świąd), uczucie zimna, zatrzymanie moczu, komorowe zaburzenia rytmu i dolegliwości
podobne do dusznicy bolesnej. U pacjentow z nadczynnością tarczycy, guzem
chromochłonnym oraz łagodnym przerostem gruczołu krokowego z zaleganiem moczu – stosowanie α- sympatykomimetykow jest przeciwwskazane.

39. Potoślin …pilokarpina
40. Dawka Pa…(?)
41. Dopasować lek na astmę i działanie































































42. GKS w astmie

Glukokortykosteroidy

Kortyzol i jego pochodne należą do najsilniejszych lekow przeciwzapalnych. W astmie oskrzelowej ograniczają reakcje zapalne w tkankach, zmniejszają wydzielanie śluzu, poprawiają oczyszczanie rzęskowe, zmniejszają obrzęk błony śluzowej oskrzeli,
częściowo przeciwdziałają uszkodzeniu nabłonka i wzmacniają (m.in. przez zwiększoną ekspresję receptorow β-adrenergicznych) działanie lekow β2-sympatykomimetycznych (tzw. efekt beta-tolerancyjny). Dopiero w dużych lub bardzo dużych dawkach wykazują bezpośrednio w oskrzelach działanie spazmolityczne.

Glukokortykosteroidy stosowane w leczeniu wziewnym. Wziewne miejscowo działające gluko kortykosteroidy są lekami z wyboru w długoterminowym
leczeniu astmy.

Najczęściej stosowane są:
dipropionian beklometazonu,
budezonid,
cyklezonid,
17-propionian fl utikazonu,
mometasonfuroat.
Dipropionian beklometazonu i cyklezonid są prolekami, a ich hydroliza do postaci czynnej odbywa się pod wpływem esteraz płucnych w pozycji C-21. Dzięki temu udaje się uniknąć zarowno ogolnoustrojowego, jak i miejscowego niepożądanego działania leku.

Typowe dawkowanie wynosi dla dipropionianu beklometazonu 0,5–1 mg, dla budezonidu 0,4–0,8 mg, dla cyklezonidu 0,08–0,16 mg, dla 17-propionianu fl utikazonu 0,25–0,5 mg/dzień a dla mometasonfuroatu 0,2–0,4 mg/dzień (zob. tab. B 5.3-1).

Skuteczność leczenia jest uzależniona od techniki (ilość połykanej substancji czynnej powinna być jak najmniejsza) oraz regularności przeprowadzania inhalacji.

W leczeniu zapobiegawczym, podobnie jak kromony, stosowane są inhalatory proszkowe zawierające glukokortykosteroidy i aerozole dozowane. Ich działanie terapeutyczne ujawnia się jednak dopiero po kilku dniach. W przypadku ostrych napadow
astmy są nieskuteczne, ponieważ nie wykazują działania rozszerzającego oskrzela.

Podanie miejscowe stosunkowo niewielkich dawek leku pozwala uniknąć ogolnoustrojowych działań niepożądanych. Nawet w sytuacji przypadkowego połknięcia choćby niewielkiej dawki substancji czynnej jej biologiczna dostępność z powodu wysokiego
efektu pierwszego przejścia jest niewielka (zob. tab. B 5.3-1), a ryzyko pojawienia się działań niepożądanych znikome.

Działaniami niepożądanymi objawiającymi się miejscowo są chrypka (odwracalna miopatia mięśniowki krtani) i suchość w jamie ustnej wynikające z dużej koncentracji leku. W przypadku pojawienia się chrypki wskazane jest zredukowanie dawki, zmiana techniki inhalowania lub czasowe odstawienie leku. U 5% pacjentow obserwuje się również drożdżakowe zapalenie jamy ustnej. Zakażeniom tego typu zapobiegają w większości przypadkow leki przeciwgrzybicze, ktore można przyjmować bez konieczności
przerywania leczenia. Wykonywanie inhalacji glukokortykosteroidami przed posiłkami pozwala nie tylko uniknąć infekcji grzybiczych, ale także znacząco zmniejsza chrypkę. Przy długotrwałym przyjmowaniu dużych dawek (stopień 4, zob. tab. B 5.3-1) należy liczyć się z możliwością wystąpienia ogolnoustrojowych działań niepożądanych w postaci zahamowania czynności kory nadnerczy, osteoporozy i zaćmy. W takich przypadkach konieczne jest stoso-
wanie profi laktyki osteoporozy poprzez przyjmowanie soli wapnia i witaminy D.

Glukokortykosteroidy stosowane systemowo.
W związku z poważnymi efektami niepożądanymi długotrwale systemowe stosowanie glukokortykosteroidow jest uzasadnione tylko wtedy, gdy inne metody lecznicze nie przynoszą skutku. Należy jednak utrzymywać wziewne podawanie glukokortykosteroidow,
aby w leczeniu ogolnym można było stosować ich możliwie najmniejsze dawki. W typowych przypadkach ogolna glukokortykoterapia astmy polega na doustnym podawaniu prednizolonu.
Dawka (podtrzymująca) wynosi 5–10 mg dziennie. Duża dawka glukokortykosteroidow, podana dożylnie, jest konieczna i ratująca życie w ciężkich napadach astmy, a szczegolnie w stanie astmatycznym (status asthmaticus).

43. Mineralokortykosteroid flu… …____hipotonia

Mineralokortykosteroidy biorą udział w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej. Po połączeniu ze swoim receptorem wewnątrzkomorkowym nasilają one wiązanie pompy Na+/K+ zależnej od ATP oraz syntezę kanałow potasowych i sodowych w cewkach
dalszych oraz kanalikach zbiorczych nerek (zob. ryc. B 2.7-7). Prowadzi to do zwiększenia wchłaniania zwrotnego sodu oraz wydalania potasu i jonow wodorowych. Rownoczesnie dochodzi do retencji wody. Podobny wpływ wywierają mineralokortykosteroidy
na transport jonow i wody w jelitach oraz śliniankach i gruczołach potowych.
Przez wprowadzenie fl uoru w pozycji 9α kortyzolu lub prednizolonu można otrzymać silnie działające mineralokortykosterydy. Obecnie w handlu jest dostępna wyłącznie jedna substancja czynna z tej grupy, a mianowicie pochodna kortyzolu – fl udrokortyzon.

Fludrokortyzon, ktorego okres połtrwania wynosi około 1 godziny, jest wydalany głownie przez nerki.W porownaniu z glukokortykosteroidami fl udrokortyzon ma niewielkie znaczenie terapeutyczne. Przy niewydolności kory nadnerczy można go podawać jedynie łącznie z glukokortykosteroidami (zob. poniżej). Poza tym fludrokortyzon stosuje się przy
ciężkich, opornych na leczenie, zaburzeniach krążenia z hipotonią.

W terapii substytucyjnej stosuje się fludrokortyzon w dawce 0,l mg, natomiast w leczeniu hipotonii doustnie0,1–0,3 mg dziennie.

Działaniami niepożądanymi pojawiającymi sięprzy leczeniu hipotonii oraz po przedawkowaniu w terapii substytucyjnej są obrzęki oraz utrata potasu. Nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia, marskość wątroby i zespoł nerczycowy są przeciwwskazaniami do stosowania fludrokortyzonu.

44.Działanie niepożądane propylouracylu













45. Pegwisomant …akromegalia


Antagoniści somatotropiny.

Pegwisomant jest pegylowanym analogiem somatotropiny o działaniu antagonistycznym,
ktory został zarejestrowany do leczenia akromegalii. Pegwisomant jest wysoce wybiorczy
dla receptora hormonu wzrostu i nie reaguje krzyżowo z innymi receptorami. Po podaniu podskórnym pegwisomant wchłania się powoli, a maksymalne stężenie w surowicy jest osiągane po 1,5–3 dniach.
Osoczowy okres połtrwania wynosi 74–172 godziny.
Dawkowanie: początkowo 80 mg s.c. pod kontrolą lekarza doświadczonego w leczeniu akromegalii, a następnie 10 mg s.c. dziennie. Lek jest zazwyczaj dobrze tolerowany. Do działań niepożądanych należą: reakcje w miejscu podania leku, świąd, bole głowy, zaburzenia snu, zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz astenia. Istnieje również ryzyko, że podczas terapii pegwisomantem dojdzie do powiększenia się guza przysadki wydzielającego
hormon wzrostu. U chorych przyjmujących insulinę lub doustne eki hipoglikemizujące w początkowym okresie terapii pegwisomantem może być konieczna redukcja dawki lekow obniżających poziom glikemii.

46. Alskiren
47. Orlistat

Działanie orlistatu polega na całkowicie innej zasadzie niż w przypadku lekow zmniejszających łaknienie: jest on inhibitorem lipaz żołądkowo-jelitowych.
Poprzez kowalentne wiązanie z resztą serynową w aktywnym centrum enzymu (pierścień β-laktonowy) zapobiega miejscowo, tj. w świetle żołądka i jelit, rozkładowi (tzw. inhibitor asymilacyjny) tłuszczow (triglicerydow) do tłuszczow prostych (monoglicerydow) i kwasow tłuszczowych, ktore dopiero mogą być wchłonięte przez ścianę jelit. Niewchłonięte tłuszcze
(ok. 30%) zostają wydalone z kałem, w wyniku czego osiąga się zmniejszenie ilość kalorii dostarczanych do organizmu. W badaniach klinicznych zmniejszenie masy ciała w grupie otrzymującej lek było większe niż w grupie placebo, a ponadto ponowny przyrost
masy ciała po wcześniejszym jego zmniejszeniu w grupie otrzymującej orlistat był mniejszy.
Po podaniu doustnym orlistat praktycznie nie ulega wchłanianiu i niemal całkowicie jest wydalany z kałem (z tego ponad 80% w postaci niezmienionej). W przypadku odstawienia leku – aktywność lipaz błyskawicznie powraca, gdyż enzymy te ulegają syntezie na nowo i są wydzielane do światła układu pokarmowego. Orlistat jest wskazany wraz z nieznacznie hipokaloryczną dietą do stosowania u pacjentow bez dodatkowych czynnikow ryzyka z BMI > 30 kg/m2 oraz u pacjentow z innymi czynnikami ryzyka z BMI > 28 kg/m2.

Dawkowanie wynosi 120 mg bezpośrednio przed, podczas lub do jednej godziny po spożyciu głownych posiłkow. Wśrod działań niepożądanych, ktore zwiększają się wraz z zawartością tłuszczow w pożywieniu i zmniejszają się wraz z czasem leczenia – wymienia się cuchnące tłuste/oleiste stolce, wzdęcia z oddawaniem kału, parcia stolca i jego nietrzymanie. Ponadto orlistat może osłabiać wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Stąd też należy zwracać uwagę na odpowiednią podaż witamin. W zespole złego wchłaniania i zastoju żołci, jak rownież w okresie karmienia – orlistat jest przeciwwskazany. W przypadku rownoczesnego zażywania orlistatu i lekow zmniejszających krzepliwość krwi – głownie
z grupy dikumarolu – należy kontrolować wartości INR Naturalnie pojawia się pytanie, czy sensowne jest za pomocą leku w rodzaju orlistatu prowadzić do częściowej niewydolności
trzustki, aby w ten sposob doprowadzić do redukcji masy ciała. Istnieje tu ten sam problem co w przypadku stosowania przez otyłe osoby z cukrzycą typu II doustnych środkow przeciwcukrzycowych o działaniu insulinotropowym. Mimo że w zasadzie pożądany efekt terapeutyczny mogłby być osiągnięty na drodze fi zjologicznej dzięki odpowiedniej diecie – w praktyce efekt ten jest uzyskiwany niekiedy przy wykorzystaniu dodatkowych środkow,
ktorych celowość stosowania jest trudna lub niemożliwa do uzasadnienia.

48. AUMC
49. Dystrybucja I zależność od organizmu

Dystrybucja jest określana jako odwracalny transport leku z jednej części organizmu do innej. Przez pojęcie rownowagi dystrybucji rozumie się stan, w którym stosunki stężeń w rożnych częściach (tkankach organizmu) pozostają stałe. Kiedy lek dostanie się do układu krwionośnego, jest on systemem naczyń krwionośnych transportowany dalej z prądem krwi. W następstwie rożnicy stężeń między krwią i tkanką lek opuszcza łożysko naczyń
krwionośnych, rozmieszczając się w całym organizmie. Jego przejście z krwi do tkanki i co za tym idzie – dystrybucja zależy, podobnie jak wchłanianie, od wielu czynnikow (zmiennych). Ze strony organizmu na dystrybucję substancji wpływają następujące czynniki:

ukrwienie narządow i tkanek,
przepuszczalność błon,
rożnice wartości pH między osoczem i tkanką.
Ze strony właściwości substancji ważne są przede
wszystkim:
wielkość cząsteczek,
wiązanie z białkami osocza i białkami narządow
oraz
rozpuszczalność i właściwości chemiczne.

Przed uzyskaniem stanu rownowagi dystrybucji rozmieszczenie jest w dużym stopniu ustalane przez ukrwienie tkanek i narządow. W następstwie szybkiego przepływu krwi i zależnego od tego krotkiego przebywania w naczyniach włosowatych (ok. 2 s) początkowo część leku, ktora może dyfundować z krwi do określonego narządu, jest tym większa im większe jest jego ukrwienie (zob. tab. A 2.3-1). Oznacza to, że narządy mające silnie rozwinięty układ naczyń włosowatych w początkowej fazie dystrybucji pobierają znacznie większe ilości leku niż źle ukrwione obszary. Na końcu procesu dystrybucji ustala się stan rownowagi niezależny od stopnia ukrwienia.


















50. Regulacja receptorów down-regulation w niewydolności serca
Desensytyzacja, regulacja w gorę i w doł (up- and down-regulation)
Siła sygnału wywołanego uwolnieniem określonegoneuroprzekaźnika nie jest stała, lecz ulega osłabieniu w stopniu zależnym od typu receptora: dochodzi do desensytyzacji, tzn. osłabienia wrażliwości systemu. Podłożem desensytyzacji może być wiele mechanizmow. Tak więc aktywacja receptorow wewnątrzkomorkowych
powoduje też ich fosforylację. W wyniku tego wzrasta powinowactwo tych receptorow do białek wewnątrzkomorkowych, mających hamujący wpływ
na transdukcję sygnału i w konsekwencji dochodzi do osłabienia sygnału. Desensytyzacja zachodzi następnie przez podwyższone wiązanie hamujących
białek G, a także przez osłabienie ekspresji genow kodujących dany receptor lub przyspieszenie rozkładu kodującego go mRNA. Ponadto liczba receptorow
zmienia się zależnie od stanu funkcjonalnego całego organizmu lub od stanu danego narządu. W konsekwencji utrzymującego się podwyższonego stężenia
liganda stymulującego obserwuje się zmniejszenie liczby aktywnych receptorow poprzez ich internalizacjęi nasilony rozkład (receptor down-regulation). Jednym z praktycznych przykładow takiej regulacji receptora w doł jest spadek liczby adrenoreceptorow β przy niewydolności serca. Zwiększenie liczby receptorow
(up-regulation, czyli regulacja receptorow w gorę) następuje przy ochronie receptorow przed stymulacją, a tym samym zmniejszeniu ich zużycia,
np. przez podanie blokerow receptorow (antagonistow kompetycyjnych), przy odnerwieniu lub braku neuroprzekaźnikow. Substancje, ktore pośrednio
działają na określony system, mogą także zmieniać liczby receptorow (heterologiczna regulacja w gorę lub w doł). Przykładem jest występujący po podaniu estrogenu wzrost liczby receptorow dla oksytocyny i spadek liczby receptorow dla estrogenu, a także wzrost liczby receptorow β, np. w mięśniu sercowym przy podawaniu hormonow tarczycy. Te obserwacje odpowiadają zmienionej wrażliwości tkanki na oksytocynę i noradrenalinę (zob. indukcja enzymu przy reakcji biotransformacji).

51. Które są pro lekami ze statyn
52. Które leki na nadciśnienie w ciąży
53. Sitoslenton …na AT1 silnie???
54. P/wskazania do azotanów – str 626

Przeciwwskazania. Stosowanie nitratow jest przeciwwskazane w ciężkich stanach z hipotonią, zwłaszcza we wstrząsie, a także przy przerostowej zaporowej kardiomiopatii.

55. Które nie są p/wskazane dla izodylatatorów(?)
Inhibitory fosfodiesterazy
Do krotkotrwałej terapii u pacjentow z ciężką niewydolnością serca, ktorych nie udaje się leczyć za pomocą innych lekow, pod ścisłą kontrolą (monitorowanie EKG) można stosować następujące inhibitory fosfodiesterazy III:
milrynon,
enoksymon

Blokada fosfodiesterazy prowadzi do zwiększenia stężenia cAMP, w wyniku czego na serce wywierane są działania inotropowo dodatnie i chronotropowo dodatnie, a także dochodzi do rozszerzenia naczyń. Wzrasta objętość wyrzutowa i pojemność minutowa serca, natomiast zmniejsza się poźnorozkurczowa objętość lewej komory oraz opor naczyń obwodowych.
Ze względu na profi l działania tę grupę substancji określa się jako inodylatatory (substancje zwiększające siłę skurczu mięśnia sercowego i jednocześnie rozszerzające naczynia krwionośne – przyp. tłum.). Wbrew początkowym oczekiwaniom – działanie inotropowo dodatnie i jednocześnie zmniejszanie obciążenia następczego uważano za szczegolnie obiecujące – nie nadają się one do terapii długookresowej, ponieważ wywołują znaczne działania niepożądane

Dla milrynonu okres połtrwania w osoczu wynosi 2–3 godziny. Substancja jest w większości (83%) wydalana drogą nerkową w postaci niezmienionej. Niewielka część dawki ulega glukuronidacji. W przypadku pacjentow z niewydolnością nerek dawka musi
zostać odpowiednio dopasowana. Enoksymon z okresem połtrwania w osoczu wynoszącym 4–6 godzin głownie ulega wydalaniu nerkowemu w postaci sulfonowanego
metabolitu. Jako dawki początkowe podaje się 50 μg/kg milrynonu przez 10 minut, po tym następuje wlew podtrzymujący – 0,375 – 0,75 μg/kg przez minutę

Dawka początkowa enoksymonu podawana powoli dożylnie wynosi 0,5 – 1 mg/kg, a wlew podtrzymujący – 0,5 mg/kg z odstępem 30-minutowym. Alternatywnie można podawać dawkę początkową we wlewie (90μg/kg/min). Podobnie jak przy stosowaniu innych substancji czynnych, mogą pojawić się działania niepożądane, zwiększające stężenie cAMP oraz uwarunkowane tym ektopowe tworzenie pobudzeń, czyli arytmia.
Najczęściej występują arytmie komorowe, rzadziej nadkomorowe. Rozszerzenie naczyń powoduje ryzyko wystąpienia hipotonii. Inne działania niepożądane to trombocytopenia, gorączka, zaburzenia żołądkowo- jelitowe, bole głowy, bole mięśniowe i wzrost
stężenia transaminaz. Przy podawaniu enoksymonu obserwuje się oligurię i zakrzepowe zapalenie żyły w miejscu wstrzyknięcia.

Przeciwwskazania to ciężka zaporowa kardiomiopatia, wyraźna hipowolemia, tachykardia, tętniak komory serca oraz okres ciąży i karmienia piersią.Dotychczas nie są znane żadne istotne interakcje.

56. P/wskazania do beta-blokerów – str 368

Przeciwwskazania. Z wymienionymi niespecyficznymi działaniami niepożądanymi wiążą się przeciwwskazania do stosowania β-blokerow: obturacyjne zaburzenia wentylacji, zaburzenia rytmu serca w przebiegu bradykardii, blok przedsionkowo-komorowy II i III stopnia, szok kardiogenny, nasilona hipotonia, bradykardia. Jeżeli w przypadku podania
β-blokerow dojdzie do (zbyt znacznego) spowolnienia pracy serca – efekt ten można opanować przez dożylne podanie lekow parasympatykolitycznych, np. atropiny, lub też β1-sympatykomimetycznych, np. orcyprenaliny.

57. Witamina B6 i izoniazyd

Niedobor witaminy B6. U ludzi niedobor samej witaminy B6 występuje stosunkowo rzadko. U zdrowych osob, po spożywaniu pożywienia pozbawionego witaminy B6 lub po podawaniu antywitaminy dezoksypirydyny, obserwowano zapalenia nerwow, padaczkopodobne drgawki, niedokrwistość niedobarwliwą oraz choroby skory (łojotokowe zapalenie skory). Przy długo trwającym leczeniu izoniazydem, protionamidem lub D-penicylaminą mogą powstać
zapalenia nerwow wskutek niedoboru witaminy B6 spowodowanego tym, że grupy NH2 tych substancji reagują z grupą aldehydową pirydoksalu, pozbawiając go w ten sposób aktywności. Długookresowe przyjmowanie doustnych środkow antykoncepcyjnych także zwiększa zapotrzebowanie na witaminę B6. Poza tym objawy niedoboru witaminy B6 stwierdza się u alkoholikow, u ktorych są one następstwem zaburzeń wchłaniania z przewodu pokarmowego oraz reakcji acetaldehydu z pirydoksalem

58. Co się mierzy przy ___ …INR, D-dimery, APTT, nic…??


59. Digoksyna …którego działania nie ma



Działania. Glikozydy nasercowe:

zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego (działanie inotropowo dodatnie),
spowalniają częstość skurczow (działanie chronotropowe ujemne),
utrudniają przewodzenie bodźcow (działanie dromotropowe ujemne) oraz
ułatwiają heterotopowe wytwarzanie pobudzeń w wyniku obniżenia progu pobudliwości (działanie batmotropowe dodatnie), co początkowo może prowadzić do skurczow dodatkowych, a po podaniu dawek toksycznych nawet do migotania Komor

W cząsteczce digoksyny, podobnie jak w przypadku digitoksyny, możliwe jest uwodornienie wiązania podwojnego w pierścieniu laktonowym, odszczepienie cukru, a także sprzęganie















60. Digoksyna, zdanie fałszywe
61. Co nasila działanie digoksyny

Interakcje. Saluretyki, środki przeczyszczające, hormony kory nadnerczy, insulina i amfoterycyna B nasilają działanie glikozydow nasercowych, ponieważ ich działanie prowadzi do utraty potasu. Sole wapnia podane pozajelitowo rownież zwiększają siłę działania glikozydow. Natomiast triamteren i amiloryd, poprzez zatrzymywanie potasu, oraz cholestyramina, poprzez zmniejszenie wchłaniania glikozydow, osłabiają ich działanie. Chinidyna podwyższa stężenie digoksyny i jej pochodnych w osoczu (prawdopodobnie
na skutek wspołzawodnictwa o glikoproteinę P w jelicie). Werapamil i nifedypina, rownież inhibitory glikoproteiny P, podwyższają stężenia digoksyny w osoczu za pośrednictwem takiego samego mechanizmu. Induktory enzymatyczne, jak np. rifampicyna, poprzez indukcję glikoproteiny P mogą natomiast powodować duże zmniejszenie stężenia digoksyny w osoczu.

62. Ropinirol – receptory

Agonista receptorow D2 (i D3) – ropinirol ma we wczesnych fazach choroby podobną skuteczność jak lewodopa, a w bardziej zaawansowanej fazie choroby
wykazuje nieco mniejszą skuteczność. W przypadku skojarzonego stosowania – skraca czas trwania faz pogorszeń (off).

Biodostępność ropinirolu wynosi około 50%, szczytowe stężenie w osoczu jest osiągane średnio po 1,5 godziny od zażycia. Metabolizm leku przez utlenianie odbywa się głownie w obrębie izoenzymu CYP1A2. Metabolity ropinirolu wydalane są głownie w moczu. U pacjentow otrzymujących ropinirol konieczne jest dopasowanie jego dawki – w sytuacji przyjmowania rownocześnie innych lekow o działaniu hamującym na CYP1A2, np. ciprofl oksacyny, enoksacyny lub fluwoksaminy.

63. Który nie jest SSR1









































64. Teboksetyna--> reboksetyna


(Selektywne) inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny (NRI = noradrenalin reuptake inhibitors)
Także za pomocą substancji, ktore hamują wyłącznie wychwyt zwrotny noradrenaliny można uzyskać efekt przeciwdepresyjny, ktory w dużym stopniu odpowiada rownoczesnej blokadzie wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny. Tego rodzaju selektywnym inhibitorem wychwytu zwrotnego noradrenaliny jest pochodna morfoliny – reboksetyna – stosowana
przede wszystkim u pacjentow z depresją z zahamowaniem psychoruchowym.
Podana doustnie reboksetyna wchłania się szybko i w ponad 90%. Wiązanie z białkami jest wysokie i wynosi około 95%. Substancja czynna metabolizowana jest w obrębie izoenzymu CYP3A4 do nieaktywnych metabolitow (głownie w procesach O-dealkilowania i hydroksylacji). Okres połtrwania w osoczu wynosi 12–14 godz. Wydala się głownie przez nerki. Zwykłe dawkowanie wynosi dwa razy dziennie po 4 mg.

Działaniami niepożądanymi są bezsenność, zawroty głowy, suchość w ustach, nadmierne pocenie się, tachykardia, problemy z oddawaniem moczu i zaburzenia potencji.
Przeciwwskazane jest rownoczesne stosowanie reboksetyny z lekami o wąskim zakresie działania terapeutycznego, ktore metabolizowane są za pomocą izoenzymow CYP3A4 lub CYP2D6 (np. leki przeciwarytmiczne, trojcykliczne leki przeciwdepresyjne) lub też z inhibitorami monoaminooksydazy.

65. Które są silnymi neuroleptykami


























66. Zolpidem …w ciąży

Zaleplon – pirazolopirymidyna, zolpidem – imidazopirydyna, oraz zopiklon – cyklopirolon są związkami o podobnym mechanizmie działania jak benzodiazepiny. Podobnie jak benzodiazepiny – choć bardziej selektywnie – wiążą się w sposob antagonistyczny
jedynie z podjednostką α1 kompleksu receptor GABAA – kanał chlorkowy. Rożnice w profi lu działania – w porownaniu z benzodiazepinami – są niewielkie. Ze względu na znacząco mniejsze powinowactwo do podjednostek α2 receptorow zlokalizowanych w obrębie rdzenia kręgowego – ich działanie przeciwdrgawkowe i polegające na zmniejszeniu napięcia mięśniowego jest mniej nasilone. Mimo to – szczególnie w przypadku osob w podeszłym wieku – istnieje ryzyko wystąpienia niepewności w chodzeniu i upadkow. Potencjał uzależnienia się od wymienionych lekow jest – zgodnie z dotychczasowym doświadczeniem – niższy niż w przypadku benzodiazepin, mimo to WHO uznaje ryzyko nadużywania i uzależnienia od nich na podobnym poziomie jak benzodiazepin.



























67. Które należą do znieczulających estrowych
68. Opioidy, które nie są czystymi agonistami
69. Co podasz na kolkę żółciową …4 leki

Wskazania. Stosowanie antagonistow receptorow M-cholinergicznych jest wskazane: w skurczach mięśniowki gładkiej przewodu pokarmowego, drog żołciowych i moczowych oraz w obszarze żeńskich narządow płciowych (np. w spastycznych zaparciach,
skurczu odźwiernika, kolkach w przebiegu kamicy żołciowej i nerkowej, nadpobudliwym pęcherzu moczowym; ciężkich zaburzeniach miesiączkowania)

Farmakologiczne rozpuszczanie kamieni żołciowych.

Proba farmakologicznego rozpuszczenia kamieni żołciowych może zakończyć się sukcesem tylko w przypadku kamieni cholesterolowych. Są one wykrywalne jedynie w badaniu sonografi cznym, ponieważ w badaniu radiologicznym się nie ujawniają. Warunkiem przeprowadzenia zabiegu jest prawidłowa czynność pęcherzyka żołciowego oraz brak chorob
wątroby.

Rozpuszczanie kamieni żołciowych następuje pod wpływem kwasu chenodeoksycholowego (chenodiol) lub kwasu ursodeoksycholowego (ursodiol). Ich działanie polega na hamowaniu

wydzielania cholesterolu z żołcią (kwas ursodeoksycholowy, kwas chenodeoksycholowy),
syntezy cholesterolu przez blokowanie reduktazy HMG-CoA (kwas chenodeoksycholowy),
resorpcji jelitowej cholesterolu (kwas ursodeoksycholowy).

70. Zykonotyd

Nowy lek przeciwbólowy stosowany dooponowo
Zykonotyd (Prialt), jest syntetyczną postacią peptydu (omegakonopeptyd) występującego w jadzie ślimaka morskiego z gatunku Conus magus. Jest to bloker kanału wapniowego typu N, który przynosi ulgę w bólu poprzez blokowanie napływu wapnia do komórek nerwowych. Zakłóca przekazywanie sygnałów bólowych przez rdzeń kręgowy. Zykonotyd podaje się we wlewie ciągłym przez cewnik dooponowy za pomocą pompy infuzyjnej pozwalającej na precyzyjne podawanie wymaganej ilości leku u pacjentów nietolerujących lub opornych na bardziej konwencjonalne leczenie. Może być stosowany w monoterapii jaki i w leczeniu skojarzonym z opioidami. W przeciwieństwie do opioidów zykonotyd nie wywołuje tolerancji, uzależnienia czy depresji oddechowej.
71. Działania niepożądane metforminy

Działania niepożądane. W zakresie działań niepożądanych należy szczegolnie zwrocić uwagę na to, że chociaż metformina stosunkowo często wywołuje zaburzenia żołądkowo-jelitowe, mogą one być także objawem rozpoczynającej się kwasicy mleczanowej.
Do innych działań niepożądanych należą metaliczny smak w ustach i (rzadko) alergie skorne, jak rownież w pojedynczych wypadkach zaburzenia hematopoezy (niedokrwistość megaloblastyczna spowodowana hamowaniem wchłaniania witaminy B12 i kwasu foliowego).

72. Klozapina

Atypowe neuroleptyki
trojcykliczne

Substancją prekursorową dla grupy atypowych neuroleptykow jest klozapina – pochodna fenotiazyny w szerokim znaczeniu tego słowa. Wyrożnia się ona tym, że często bywa skuteczna w przypadkach, w ktorych za pomocą innych neuroleptykow
nie można uzyskać zadowalającego efektu.
Klozapina praktycznie nie wywołuje objawow pozapiramidowych. Znacząco mocniej oddziałuje na receptory D4 niż na D2, a ponadto silnie hamuje działanie receptora 5-HT2, jak rownież receptorow muskarynowych, adrenergicznych α1 i histaminowych
H1 (zob. tab. 1.2-2). Ponieważ w trakcie zażywania klozapiny znacznie częściej niż w przypadku innych neuroleptykow ujawnia się działanie niepożądane pod postacią agranulocytozy (> 1%), jej stosowanie możliwe jest tylko przy wdrożeniu odpowiednich procedur zabezpieczających (m.in. pisemnej informacji dla pacjenta, regularnej kontroli
leukocytozy). Klozapina w wysokim odsetku ulega biotransformacji za pomocą izoenzymu CYP1A2 cytochromu P-450 i jest wydalana głownie przez nerki; okres połtrwania
jest osobniczo zmienny i wynosi około 6 godzin.

Dawkowanie należy ustalać indywidualnie (typowa dawka początkowa: 12,5–25 mg/dzień; dawki podtrzymujące 200–450 mg/dzień).

Poza typowymi dla innych neuroleptykow przeciwwskazaniami – klozapiny nie można stosować również u pacjentow z zaburzeniami procesu hematopoezy, jak rownież – z powodu działania przeciwcholinergicznego – w atonii pęcherza moczowego i układu pokarmowego.
Przeciwwskazana jest rownież w ciężkich zaburzeniach czynności wątroby i nerek. U pacjentow z jaskrą z wąskim kątem przesączania w trakcie leczenia klozapiną konieczne jest przeprowadzanie regularnych kontroli ciśnienia środgałkowego.

73. Które nie są krótko działającymi insulinami


























74. Leki na wymioty

































































75. Leki moczopędne …coś z potasem

Kolejną szczegolnie istotną grupą lekow stosowanych w leczeniu nadciśnienia są leki moczopędne. Obniżenie ciśnienia krwi po ich podaniu zachodzi w dwoch fazach. Początkowe obniżenie ciśnienia następuje na skutek wzmożonego wydalania jonow
sodu. W wyniku zmniejszenia się stężenia jonow sodu w osoczu dochodzi do spadku objętości osocza i pojemności minutowej serca, natomiast opor naczyniowy
odruchowo nieco wzrasta. Utrzymywanie się obniżonego ciśnienia krwi podczas drugiej fazy, w ktorej objętość osocza normalizuje się, a wydalanie jonow sodu wraca do wartości podobnych jak przed rozpoczęciem terapii, wynika prawdopodobnie ze zmniejszonej odpowiedzi mięśniowki gładkiej naczyń na bodźce powodujące skurcz naczyń wskutek
zmniejszonej zawartości jonow sodu w ścianie naczynia. Rozważa się także mechanizm regulacji w doł (down-regulation) receptorow α, oraz wzmożoną
syntezę prostacykliny przez leki moczopędne. Nie stwierdzono jednak bezpośredniego efektu Rozszerzającego naczynia tych lekow przy normalnym dawkowaniu. Leki moczopędne wskazane są w monoterapii przede wszystkim u pacjentow chorujących na nadciśnienie
w podeszłym wieku, a ponadto są one istotnymi lekami stosowanymi w kombinacji z szeregiem lekow przeciwnadciśnieniowych, ktore mają efekt retencyjny na jony sodu i wodę (np. leki rozszerzające naczynia).
W połączeniach takich preferowane są zwykle leki długo działające, jak na przykład tiazydy, w przeciwieństwie do diuretykow krotko działających, np. diuretykow pętlowych.

W celu zapobieżenia utracie jonow potasu i magnezu, u pacjentow z normalną lub nieznacznie upośledzoną czynnością nerek można stosować w połączeniu
z lekami powodującymi utratę sodu (saluretykami) leki moczopędne oszczędzające potas np. amiloryd lub triamteren. Obecnie stosuje się niższe niż kiedyś dawki saluretykow u pacjentow z nadciśnieniem i w związku z tym istotnie zmniejszyła się częstość
występowania działań niepożądanych – w tym utraty potasu i magnezu. Dlatego obecnie takie połączenie lekow nie jest w zasadzie konieczne.

76. Która z benzodiazepin tylko ośrodkowo zwiotczająco …tetrazepam
77. Klasyczna metyloksantyna pobudzająca najbardziej OUN

Spośrod występujących w roślinach pochodnychksantynowych: kofeiny, teofiliny i teobrominy – kofeina ma najsilniejsze działanie polegające na ośrodkowej
stymulacji. Mniej skuteczna jest teofilina, podczas gdy teobromina w ogole nie działa pobudzająco na układ ośrodkowy.

78. Dawka kwasu walproinowego

Rownież inny lek przeciwpadaczkowy – kwas walproinowy (dawka dzienna 500–600 mg) okazał się efektywny w kontrolowanych badaniach. W Niemczech (i w Polsce) nie otrzymał on jeszcze zezwolenia do stosowania we wskazaniu, jakim jest profilaktyka migreny. Należy zwracać szczegolną uwagę na zaburzenia funkcji wątroby i układu krzepnięcia.
Ze względu na właściwości teratogenne – kwas walproinowy może być stosowany u kobiet prowadzących skuteczną antykoncepcję

79. Fenytoina

Fenytoina. Fenytoina cechuje się silnym działaniem przeciwdrgawkowym, ale w przeciwieństwie do chemicznie spokrewnionych z nią barbituranow – jej działanie uspokajające jest bardzo słabe; niekiedy może działać nawet pobudzająco. Jej biotransformacja ma charakterystykę wysycania się, tj. wraz z rosnącą dawką leku zwiększa się jego okres połtrwania w osoczu. Fenytoina zalecana jest przede wszystkim w napadach
grand mal występujących w czasie snu i niezależnych od pory dnia, we wtornie uogolnionych napadach grand mal, a w dalszej kolejności – w padaczce z napadami Jacksona i w napadach psychomotorycznych.

Dość częstym działaniem niepożądanym jest przerost śluzowki jamy ustnej (hiperplazja dziąseł) – mający znaczenie kosmetyczne, lecz niejednokrotnie przeszkadzający samemu pacjentowi. U 10% pacjentow ujawnia się nadmierne owłosienie. Innymi działaniami
niepożądanymi są skorne reakcje alergiczne, takie jak osteoporoza i osteomalacja. W przypadku przedawkowania może dość do ataksji chodu, zawrotow głowy, oczopląsu i zamazanej mowy, a także stanow pobudzenia.

W przypadku leukopenii oraz bloku przedsionkowo- komorowego stopnia II i III – fenytoina jest przeciwwskazana

Doustne leki zmniejszające krzepliwość krwi, cymetydyna, chloramfenikol, pochodne kumaryny, izoniazyd, sultiam, kwas walproinowy i inne – zwiększają poziom fenytoiny w osoczu poprzez zahamowanieizoenzymow cytochromowych i spowolnienie rozkładu.
Fentoina zwiększa toksyczność metotreksatu.












80. Który wywoła ginekomastię, oligospermię …cymetydyna

Antagoniści receptora histaminowego H2
Rola antagonistow receptora histaminowego H2 polegana blokowaniu konkurencyjnym receptorow histaminowych komorek okładzinowych błony śluzowej żołądka, hamowaniu zarowno podstawowego, jak i stymulowanego histaminą wydzielania kwasu
solnego oraz zmniejszaniu niekonkurencyjnym wydzielania kwasu uwalnianego w wyniku pobudzenia za pośrednictwem nerwu błędnego i przez gastrynę. Dostępne są następujące leki o działaniu antagonistycznym w stosunku do receptora H2

cymetydyna,
ranitydyna,
famotydyna,
nizatydyna.

Działania niepożądane. Bole głowy (zwłaszczapo przyjęciu famotydyny i nizatydyny), nudności, zawrotygłowy, biegunki lub zaparcia, zaburzenia smaku (cymetydyna), bole stawow i mięśni, przemijające zwiększenie stężenia transaminaz w osoczu. Wlewy dużych dawek leku stosowane w leczeniu lub w profi laktyce wrzodu stresowego, powodujące długo utrzymującą się podwyższoną wartość pH sprzyjają bakteryjnemu zasiedleniu żołądka, a tym
samym powstawaniu infekcji drog oddechowych. Na skutek, uzależnionego od dawki, antyandrogennego działania cymetydyna może wywołać zaburzenia potencji, oligospremię i ginekomastię. Z tego względu oraz faktu, że w wyniku podawania innych blokerow receptorow H2 zaburzenia te występują o wiele rzadziej niż w przypadku cymetydyny, nie należy stosować jej w procesie leczenia. U pacjentow w podeszłym wieku oraz u pacjentow z zaburzeniami czynnościowymi wątroby i nerek obserwowano również zamroczenia i halucynacje.

81. Który nie jest p/kaszlowy pochodzna opioidowa …?








82. Mementyna


Niekompetycyjni antagoniści NMDA
W przypadku degeneracyjnych chorob mozgu za ważny czynnik patogenetyczny uznaje się: nadmierne pobudzenie receptorow NMDA, czego skutkiem jest przeładowanie komorek nerwowych jonami wapnia (excitotoxity = tzw. toksyczność z pobudzenia). Dlatego też antagoniści receptorow NMDA, jeżeli tylko cechują się poniższymi właściwościami, wydają
się obiecującymi substancjami o działaniu neuroprotekcyjnym. Aby nie wpływać (lub też w niewielkim stopniu) na prawidłową neurotransmisję glutaminergiczną – nie powinny reagować z właściwym miejscem wiązania kwasu glutaminowego, lecz winny
wiązać się – w niekompetycyjny sposob – we wnętrzu sterowanego przez NMDA kanału jonowego w miejscu wiązania magnezu (jest to możliwe jedynie w sytuacji, gdy doszło już do pobudzenia i sam kanał jonowy został otwarty; tzw. use-dependency).
Ponadto antagoniści NMDA powinni być w stani bardzo szybko oddzielić się od miejsca wiązania, aby zapobiec zbyt długotrwałej blokadzie kanału, a tym samym przedłużającemu się wypadnięciu funkcji.

Związkiem spełniającym powyższe założenia jest memantyna.
Na podstawie licznych kontrolowanych badań, w ktorych przebiegu uzyskano poprawę w zakresie funkcji poznawczych, napędu, umiejętności społecznych i codziennych czynności, memantyna jest jak dotąd jedynym zarejestrowanym preparatem do terapii
umiarkowanych i ciężkich postaci otępienia. Memantyna po doustnym podaniu ulega szybkiemu i całkowitemu wchłonięciu; wydalanie następuje głownie przez nerki – w niezmienionej postaci.
Terapię rozpoczyna się od dawki 5 mg/dzień przez jeden tydzień, poźniej 10 mg/dzień, a od trzeciego tygodnia kontynuuje się leczenie za pomocą dawki 15–20 mg/dzień. Dawka podtrzymująca wynosi 20–30 mg.

Wśrod działań niepożądanych stwierdza się zawroty i bole głowy, nudności, niepokoj i nadmierną pobudliwość. W przypadku ciężkich stanow splątania, padaczki i ciężkich zaburzeń funkcji nerek – me mantyna jest przeciwwskazana. Memantyna nasila działanie rownocześnie przyjmowanych neuroleptykow, lekow przeciwcholinergicznych, lewodopy, agonistow dopaminergicznych i amantadyny.

83. Które nie są w 3 klasie WHO…
84. Co zamiast ASA …klopidogrel
85. Prolek ino…
86. Co należy do pochodnych kwasu octowego

























87. Który lek wydłuży dystans u chorych z chromaniem …pentoksyfilina(?)
88. Noradrenalina i adrenalina

Noradrenalina i adrenalina

Farmakologiczne działania noradrenaliny i adrenaliny są podobne, ale nie identyczne. Rożnice wynikają stąd, że siła działania obu substancji w przypadku obu podtypow receptorow adrenergicznych jest rożna

Noradrenalina (norepinefryna) na skutek uogólnionego skurczu naczyń krwionośnych – z wyjątkiem naczyń wieńcowych serca – podwyższa skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi. Podczas gdy w przypadku izolowanego serca noradrenalina prowadzi do zwiększenia częstości pracy (skurczow) oraz minutowej objętości wyrzutowej, w warunkach in vivo
ujawnia się efekt odwrotny – bradykardia. Ten początkowo zaskakujący efekt można wytłumaczyć w następujący sposob: wzrost ciśnienia krwi prowadzi do odruchowego pobudzenia presoreceptorow (baroreceptorow), ktore – za pośrednictwem nerwu błędnego – wywołują w sercu zwrotną reakcję przywspołczulną. W przypadku wyłączenia tej regulacji
zwrotnej – przez podanie preparatu parasympatykolitycznego, np. atropiny – rownież in vivo uzyskuje się efekt zwiększenia częstości pracy serca oraz minutowej objętości wyrzutowej – przez noradrenalinę. Ponieważ noradrenalina wykazuje jedynie słabe działanie agonistyczne wobec receptorow β2 w obrębie mięśni gładkich – jej rozkurczowe działanie w obrębie przewodu pokarmowego oraz oddechowego jest nieznaczne. Rownież niewielki jest jej wpływ na zwiększanie poziomu cukru w osoczu.

Adrenalina (epinefryna) – w fi zjologicznym stężeniu – prowadzi do skurczu naczyń krwionośnych skory, śluzowek i narządow trzewnych, powoduje natomiast rozszerzenie naczyń mięśni szkieletowych i serca. Ukrwienie mozgu zmienia się jedynie w niewielkim stopniu. Ponieważ w sumie pobudzenie receptorow β2 prowadzi do zmniejszenia się obwodowego oporu w obrębie naczyń krwionośnych – co zmniejsza ciśnienie rozkurczowe krwi. Wzrasta natomiast ciśnienie skurczowe – co jest wynikiem zwiększenia minutowej
objętości wyrzutowej serca związanej z pobudzeniem receptorow β1. Fizjologiczne znaczenie adrenaliny – w zakresie układu krążenia – polega na regulacji rozkładu krwi w organizmie; podczas gdy noradrenalina odpowiedzialna jest za utrzymanie odpowiedniego napięcia mięśniowki naczyń i w odpowiedniej sytuacji zwiększenie tego napięcia (skurcz).
W obrębie serca adrenalina wywołuje zwiększenie siły skurczu i częstości skurczow (dodatnie działanie inotropowe i chronotropowe). Wzrasta rownież minutowa objętość wyrzutowa serca. Większe dawki adrenaliny wyzwalają ponadto heterotopowe wyzwalanie bodźcow pobudzających. W wyniku tego dojść może nawet do wystąpienia pobudzeń dodatkowych
i nawet migotania komor. W przypadku stosowania adrenaliny należy rownież uwzględnić to, że zwiększa ona zużycie tlenu przez mięsień sercowy i nawet mimo rozszerzenia naczyń wieńcowych – może wywołać napad dusznicy bolesnej. Na mięśniówkę gładką przewodu pokarmowego i oskrzeli adrenalina działa rozkurczowo: perystaltyka jelit zwalnia,
wchłanianie tlenu w płucach poprawia się. Adrenalina nie jest w stanie przedostać się przez barierę krewmozg. Stąd też obserwowane po podaniu adrenaliny efekty ośrodkowe (np. stany lękowe) mają charakter czysto odruchowy. W zakresie metabolizmu adrenalina prowadzi
w wyniku pobudzenia adrenoreceptorow β – jak to już opisano – do stymulacji cyklazy adenylanowej. Powstający w wyniku działania tego enzymu z tri fosforanu adenozyny ATP cykliczny monofosforan adenozyny cAMP – aktywuje z jednej strony działanie
kinazy białkowej A, ktora wyzwala syntezę aktywnej fosforylazy wątrobowej i mięśniowej z nieaktywnych substancji prekursorowych. Fosforylazy są z kolei odpowiedzialne za rozkład glikogenu do glukozo-1- fosforanu oraz jej transformację izomerową do glukozo-
6-fosforanu – co zachodzi w wątrobie i mięśniach szkieletowych. W wątrobie proces de fosforylacji prowadzi do powstania glukozy, ktora trafi a do krwi: wzrasta poziom cukru w surowicy. W obrębie mięśni szkieletowych, gdzie nie występuje glukozo-
6-fosfataza, glukozo-6-fosforan ulega rozkładowi glikolitycznemu. Produktem końcowym glikolizy jest wzrost stężenia kwasu mlekowego we krwi. Działanie lipolityczne adrenaliny rownież polega na pobudzeniu cyklazy adenylanowej z następczym tworzeniem cyklicznego AMP. Ten z kolei aktywuje lipazę tkanki tłuszczowej – prowadząc do zwiększenia stężenia wolnych kwasow tłuszczowych w osoczu.

Wskazania. Noradrenalina – ze względu na swoje działanie skurczowe w obrębie naczyń krwionośnych – wskazana jest w przypadku wstrząsu neurogennego i septycznego, a także jako dodatek do preparatow do znieczulenia miejscowego. W przypadku pierwszego
z wymieniowych wskazań najbardziej celowe jest stosowanie powolnego wlewu dożylnego, gdyż po (szybkiej) iniekcji leku wzrost ciśnienia krwi utrzymuje się jedynie przez kilka minut. W przypadku podania doustnego – w związku z wysokim efektem pierwszego przejścia – noradrenalina jest prawie nieskuteczna. Adrenalina stosowana jest w przypadku wstrząsu anafi laktycznego i septycznego oraz miejscowo do zwężania naczyń krwionośnych. W przypadku zatrzymania pracy serca iniekcji adrenaliny należy dokonywać dożylnie lub dotchawiczo (w wyjątkowych przypadkach rownież dosercowo!) – po wcześniejszym wdrożeniu podstawowych czynności takich jak sztuczne oddychanie i masaż serca oraz bez ich przerywania w trakcie przeprowadzania iniekcji.

Objawy niepożądane i przeciwwskazania. Jako objawy niepożądane mogą wystąpić: stany lękowe, uczucie osłabienia i drżenia mięśniowe (tremor), jak rownież – przede wszystkim – zaburzenia sercowe pod postacią arytmii i napadow dusznicy bolesnej. Szczegolnie wrażliwi są pacjenci z nadczynnością tarczycy. W ich przypadku noradrenalina i adrenalina
są przeciwwskazane – podobnie jak w przypadku miażdżycy naczyń wieńcowych i mozgu, ciężkiego nadciśnienia, znieczulenia ogolnego przeprowadzanego z wykorzystaniem chlorowcopochodnych węglowodorow lub eteru, a także po wcześniejszym podaniu preparatow naparstnicy.

89. Krótko i długodziałające beta2-mimetyki
tabelka?

90. Neostygmia zastosowanie

Bromek neostygminy – jako czwartorzędowy związek amoniowy nie jest w stanie przeniknąć bariery krew-mozg – wskazany jest natomiast do stosowania
w przypadku atonii jelit i pęcherza moczowego, jaskrze i miastenii (miasthenia gravis pseudoparalitica). Ponadto służy do znoszenia działania stabilizujących środkow zwiotczających mięśnie.
Działania niepożądane i przeciwwskazania odpowiadają tym występującym w trakcie stosowania betanecholu.

92. Odtrutka na glikozydy


Zatrucie glikozydami nasercowymi. Już po przekroczeniu dawki potrzebnej do uzyskania pełnego efektu leczniczego o 1,5–3 razy należy liczyć się z wystąpieniem objawow zatrucia. Przy zatruciu glikozydami nasercowymi wymienione działania niepożądane pojawiają się w nasilonej postaci. W ciężkich przypadkach może dochodzić do całkowitego bloku
przedsionkowo-komorowego, bradykardii lub tachykardii komorowej, a nawet do stanow majaczeniowych oraz drgawek. Migotanie przedsionkow może doprowadzić do śmierci.
W lżejszych zatruciach leczenie polega na natychmiastowym odstawieniu glikozydu nasercowego i monitorowaniu pacjenta.
Przy ciężkich przypadkach stosuje się środki zapobiegające wchłanianiu i powodujące przerwanie krążenia jelitowo-wątrobowego (monitorowane płukanie żołądka, podanie węgla aktywnego lub cholestyraminy). Przyspieszona eliminacja za pomocą hemoperfuzji
jest możliwa jedynie w przypadku digitoksyny, ale nie digoksyny.
W razie ciężkich zatruć glikozydami naparstnicy skutecznym środkiem jest podanie surowicy owczej przeciw glikozydom naparstnicy (fragmenty przeciwciał Fab).
Przy zaburzeniach rytmu typu bradykardii wskazane jest podanie atropiny, a w razie braku efektu leczenia farmakologicznego, zastosowanie stymulatora. Jeżeli występują zaburzenia rytmu typu tachykardii, podaje się jony potasu we wlewie dożylnym (10 mmol KC1 przez l godzinę) pod stałą kontrolą EKG i stężenia elektrolitow (przeciwwskazane przy hiperkaliemii
i bloku przedsionkowo-komorowym!).

93. Kobieta ze wstrząsem bierze beta-blokery co podasz …glukagon a potem noradrenaline
94. Działanie niepożądane GKS

Działania niepożądane. Działania niepożądane glukokortykosteroidow wynikają z ich profi lu działania. Przy długo trwającej terapii wraz ze zwiększeniem dawki wzrasta ich częstość oraz nasilenie. Objawy zespołu Cushinga (zob. powyżej) pojawiają się, gdy
zostanie przekroczony – indywidualnie bardzo rożny – prog Cushinga. Działania niepożądane występujące przy podawaniu 7,5 mg prednizolonu diennie mają
zazwyczaj małe znaczenie. W związku z działaniem immunosupresyjnym wzrasta ryzyko infekcji oraz reaktywacji utajonych zakażeń. Przy jednoczesnym stosowaniu niesteroidowych
lekow przeciwzapalnych mogą ponownie pojawić się owrzodzenia w żołądku i jelitach, jednak same glukokortykosteroidy nie wywołują owrzodzeń. Gojenie się ran jest opoźnione. Z powodu występowania efektow katabolicznych lub antyproliferacyjnych może się pojawić atrofi a mięśni, skory (tworzenie się rozstępow) i tkanki tłuszczowej. U dzieci obserwuje się zahamowanie wzrostu. Przy długotrwałym stosowaniu wskutek rozpuszczania się mezenchymalnej macierzy kostnej i częściowo rownież w wyniku działania antagonistycznego do witaminy D, jak rownież hamowania kościotworzenia w następstwie zmniejszenia ekspresji genu odpowiedzialnego za kodowanie prokolagenu I istnieje znaczne ryzyko pojawienia się osteoporozy. Na to ryzyko są narażeni w sposob szczegolny pacjenci z ograniczoną aktywnością ruchową. Z powodu wpływu wywieranego na metabolizm glukozy utajona cukrzyca może przejść w postać objawową (działanie diabetogenne). Z kolei wpływ na metabolizm lipidow przy długo trwającym podawaniu
dużych dawek prowadzi do opisanej zmiany rozmieszczenia tkanki tłuszczowej. Przy stosowaniu związkow, ktorych część zakresu działania odpowiada mineralokortykosteroidom,
może wystąpić zatrzymanie sodu i wody w organizmie oraz wzmożona utrata potasu. Z powodu wpływu na czynność ośrodkowego układu nerwowego istnieje ryzyko wystąpienia zaburzeń snu, zahamowania napędu lub zmian psychicznych. Długo trwająca terapia może, szczegolnie u dzieci, wywołać wzrost ciśnienia środczaszkowego i objawy rzekomego guza mozgu. Z tym wiąże się rownież spostrzeżenie, że glukokortykosteroidy powodują wzrost ciśnienia środgałkowego i wskutek tego mogą doprowadzić do jaskry, a w konsekwencji także do ślepoty. Taki sam wpływ na ciśnienie środgałkowe wywierają glukokortykosteroidy zarowno stosowane miejscowo na gałkę oczną, jak i stosowane ogolnie. Poza tym należy wspomnieć o zwiększonym ryzyku wystąpienia zakrzepicy.

95. Inhibitor wytwarzania ___ nedokromil

Leki hamujące uwalnianie mediatorow

Do stosowanych lekow hamujących uwalnianie mediatorow należą:

kwas kromoglikanowy,
nedokromil.

Kwas kromoglikanowy i nedokromil (kromony).
Stosowane profi laktycznie leki te zapobiegają w jednakowym stopniu reakcji natychmiastowej i poźnej. Kromony rzadko podawane są dzieciom z typowymi objawami astmy alergicznej, w przypadku pacjentow dorosłych przeważnie nie przynoszą zadowalających efektow.

Mechanizm działania nie jest jeszcze szczegółowo wyjaśniony. W pobudzonych komorkach tucznych wykazano jedynie blokadę kanałow chlorkowych i związane z tym ograniczenie uwalniania mediatorow. Przypuszcza się ponadto, że substancje te hamują wytwarzanie określonych cytokin w makrofagach. Ze względu na dużą polarność i wynikającą z niej
niewielką lipofi lność kwas kromoglikanowy i nedokromil wchłaniają się bardzo słabo i w związku z tym działają tylko miejscowo. W przypadku astmy alergicznej muszą być inhalowane w postaci zmikronizowanego (w specjalnym rozpylaczu) proszku,
roztworu lub aerozolu z dozownika ciśnieniowego. Połknięte nie ulegają resorpcji i są prawie całkowicie wydalane z kałem.

Dawkowanie kromoglikanu sodowego w postaci proszku lub roztworu wynosi 20 mg cztery razy dziennie, w przypadku stosowania aerozolu ciśnieniowego tylko 2 mg cztery razy dziennie. Nedokromil inhaluje się 2–4 razy dziennie po 4 mg.

Działaniami niepożądanymi występującymi w przypadku wdychania proszku są miejscowe podrażnienia w drogach oddechowych, przechodzące niekiedy w skurcz oskrzeli. Często rownież smak nedokromilu odczuwany jest jako nieprzyjemny.

Przy jednoczesnym podawaniu innych lekow nie ma ryzyka niepożądanych interakcji.
Kromony stosuje się rownież w alergicznym zapaleniu spojowek oraz alergicznym nieżycie nosa, a także w chorobach alergicznych przewodu pokarmowego, np. w alergiach pokarmowych




96. Abciksimab

Abcyksymab to fragment Fab chimerowego monoklonalnego przeciwciała przeciw receptorowi GP-IIb/ IIIa, ktory wiąże się z nim, a także z innymi receptorami
(np. witronektyną). Lek ten jest podawany pozajelitowo. Okres połtrwania postaci wolnej w osoczu wynosi w fazie pierwszej 10 minut, a w fazie drugiej 30 minut. Ponieważ jednak abcyksymab jest wychwytywany przez trombocyty i może być następnie
z nich ponownie uwalniany, substancja czynna może być wykrywana przez ponad tydzień. Dlatego agregacja płytek jest zahamowana do 24 godzin po zakończeniu
podawania leku.

Dawkowanie wynosi 0,25 mg/kg masy ciała w dożylnym bolusie 10–60 minut przed rozpoczęciem przezskornej angioplastyki naczyń wieńcowych
(PTCA), a następnie w stałym wlewie z prędkością 0,125 μg/kg/min (maksymalnie 10 μg/min) przez 12 godzin.

Do działań niepożądanych należy trombocytopenia obserwowana u 2% pacjentow przyjmujących abcyksymab. Występuje ona najprawdopodobniej wskutek tworzenia się epitopow antygenowych po związaniu się przeciwciał na receptorze.

97. Blokery kanałów wapniowych

Leki przeciwarytmiczne klasy IV

Leki przeciwarytmiczne klasy IV obejmują antagonistow wapnia (blokery kanałow wapniowych) o właściwościach przeciwarytmicznych, takie jak: werapamil, jego analog gallopamil, oraz diltiazem. Te substancje hamują dokomorkowy napływ jonow
wapnia przez powolne, zależne od napięcia kanały wapniowe i wskutek tego zmniejszają szybkość depolaryzacji powolnych potencjałow czynnościowych w węźle zatokowym i przedsionkowo-komorowym oraz przedłużają przewodzenie między przedsionkami
a komorami. Poza tym wydłużają one czas efektywnej refrakcji i hamują potencjały następcze, ktore mogą doprowadzić do zaburzeń rytmu serca. Z powodu tych właściwości farmakodynamicznych stosowanie lekow przeciwarytmicznych klasy
IV jest wskazane przy nadkomorowych zaburzeniach rytmu typu tachykardii.

Dawkowanie werapamilu przy stosowaniu pozajelitowym wynosi 5 mg powoli i.v., natomiast przy podawaniu doustnym 3 razy dziennie po 40–80 mg. Gallopamil podaje się 3–4 razy dziennie po 50 mg, a diltiazem 3 razy dziennie po 60–120 mg.


98. Leki w niewydolności serca

Leki stosowane w leczeniu niewydolności serca

Dawniej w farmakologicznym leczeniu niewydolności serca zazwyczaj probowano uzyskać normalizację zdolności pompowania za pomocą substancji działających inotropowo dodatnio.

W tym celu stosowano przede wszystkim glikozydy nasercowe. Dzięki jednoznacznym
wynikom badań klinicznych w ostatnim dziesięcioleciu nastąpiła jednak zmiana paradygmatu
leczenia niewydolności serca: coraz częściej stosuje się substancje, ktore nie działają pierwotnie inotropowo dodatnio, lecz ktorych działanie polega bardziej
na ekonomizacji pracy serca i jednocześnie powoduje zniesienie szkodliwych humoralnych reakcji kompensacyjnych (zwiększona aktywność układu wspołczulnego i układu RAAS).

Do tej grupy należą substancje czynne, ktore:

przeciwdziałają zatrzymaniu chlorku sodowego
i płynow w organizmie (diuretyki),
oddziałują na układ RAAS (inhibitory enzymu
konwertującego angiotensynę, blokery receptora
AT1, antagoniści aldosteronu) lub
zmniejszają wzmożoną impulsację w układzie
wspołczulnym (leki β-adrenolityczne).
Poza stosowaniem lekow, w leczeniu niewydolności
serca należy wykorzystać rownież wszystkie możliwe
środki niefarmakologiczne, takie jak:
zmniejszenie nadwagi,
kontrola ilości dostarczanych płynow,
normalizacja poziomu cholesterolu,
unikanie konsumpcji alkoholu i palenia tytoniu,
regularne wykonywanie ćwiczeń fi zycznych.

Niewydolność serca. W ostrej niewydolności serca spowodowanej zatruciem zaleca się dożylne podanie dopaminy w dawce 4–10 μg/kg/min oraz dobutaminy (2,5–10 μg/kg/min).




99. ASA na choroby wirusowe u dzieci??


100. Adenozyna bolus, dawka

Adenozyna nadaje się do leczenia wymagających leczenia napadowych tachykardii nadkomorowych. Jej stosowanie jest wskazane przede wszystkim w przypadku, kiedy nie można podać innych lekow przeciwarytmicznych (np. werapamilu). W wyniku oddziaływania na receptory A1 w sercu i wywołanego przez to hamowania cyklazy adenylanowej, dochodzi
do otwierania kanałow potasowych w węźle zatokowym. Adenozyna blokuje także kanały wapniowe w węźle przedsionkowo-komorowym, wywołując w ten sposob efekt dromotropowy ujemny. Efektem tego jest wzrost spoczynkowego potencjału błony
komorkowej, hamowanie przewodnictwa przedsionkowo- komorowego oraz zmniejszenie częstości akcji serca. Adenozyna nie wywiera działania na komory serca.

Ze względu na bardzo szybką dezaminację do inozyny oraz wychwyt przez erytrocyty, okres połowicznego połtrwania wynosi tylko kilka sekund. Dlatego adenozyna musi być podawana dożylnie w bolusie. Dawka początkowa wynosi 3 mg, ale przy słabym działaniu
można ją zwiększyć maksymalnie do 12 mg.


101. Laktuloza dawka
102. Dawka bromku tiotropium
103. Eradykacja Helicobacter, 4-składnikowa
104. Obwodowe działanie niepożądane opioidów?? str 307

105. Bisakodyl, pikosiarczan sodu + czas działania
106. Acetazolamid

Inhibitory anhydrozy węglanowej

Inhibitory anhydrazy węglanowej prawie nie są już stosowane jako leki moczopędne, podawane są natomiast w leczeniu jaskry oraz choroby wysokościowej. W roku 1940 zaobserwowano, że sulfanilamid i inne sulfonamidy hamują działanie enzymu zwanego anhydrozą węglanową. Istotnym elementem struktury inhibitorow anhydrazy węglanowej jest niepodstawiona grupa sulfonamidowa (-SO2NH2) przyłączona do aromatycznego lub
heteroaromatycznego układu pierścieniowego. Zablokowanie anhydrazy węglanowej zmniejsza kanalikową resorpcję zwrotną jonow sodowych, ponieważ mniej jonow wodorowych oddawanych jest do kanalika. Skutkiem tego jest zwiększenie wydzielania nerkowego jonow sodowych, potasowych i węglowodorowych, a tym samym wody. Utrata zasad prowadzi do kwasicy krwi, co bardzo szybko osłabia działanie inhibitorow anhydrazy węglanowej. W celach terapeutycznych stosowany jest systemowo inhibitor anhydrazy węglanowej acetazolamid pierwszy sulfonamid o działaniu moczopędnym, oraz miejscowo dorzolamid i brinzolamid w leczeniu jaskry. Za pomocą acetazolamidu można leczyć rownież chorobę wysokościową, w ktorej na skutek hiperwentylacji dochodzi do powstania
zasadowicy. Acetazolamid jest dobrze wchłaniany z jelita cienkiego i w niezmienionej formie prawie całkowicie wydalany jest drogą nerkową. Jego działanie rozpoczyna się po około
6 godz. i utrzymuje się przez około 4–7 godz. W leczeniu obrzękow zazwyczaj podaje się średnio 250 mg/dzień Poprzez jednoczesne podawanie wodorowęglanu potasu można odtworzyć prawidłową rezerwę alkaliczną.


Anhydraza węglanowa ma istotny udział w wydzielaniu cieczy wodnistej. Poprzez zablokowanie funkcji tego enzymu można doprowadzić do efektywnego
zmniejszenia wytwarzania cieczy wodnistej. Początkowo jedynym stosowanym inhibitorem anhydrozy węglanowej był acetazolamid przeznaczony do stosowania ogolnego, dopiero poźniej wprowadzono do terapii nadające się do miejscowego stosowania
dorzolamid i brinzolamid. Acetazolamid jest praktycznie stosowany jeszcze tylko w ostrym napadzie jaskry w dawce wynoszącej od 500 do 1000 mg podawanej dożylnie (razem z kroplami ocznymi zawierającymi pilokarpinę, β-bloker i/lub apraklonidynę, a także z wlewem dożylnym 20-proc. mannitolu; zob. poniżej). Dorzolamid i brinzolamid nadają się do stosowania w monoterapii albo w połączeniu z inhibitorami receptorow β-adrenergicznych w przewlekłym leczeniu wszystkich postaci jaskry. Podobnie jak β-blokery,
nie powodują one żadnych zmian źrenic lub zaburzeń akomodacji.
Dorzolamid stosowany jest w postaci 2-proc. roztworu aplikowanego 3 razy na dobę, a brinzolamid jako 1-proc. roztwor 2 razy na dobę.


Jako działania niepożądane przy stosowaniu brinzolamidu i dorzolamidu mogą pojawić się: przejściowo zamglone widzenie, nieprawidłowe odczucia dotyczące gałek ocznych, zaburzenia smaku, bole głowy, parestezje i reakcje alergiczne. Inhibitory anhydrazy węglanowej nie powinny być stosowane przy nadwrażliwości na sulfonamidy w wywiadzie, jak rownież w ciężkich zaburzeniach czynności nerek oraz w kwasicy hiperchloremicznej.

107. Na jakie bakterie działa doksacyklina??

108. Ibutylid

Leki przeciwarytmiczne klasy III

Substancje z tej grupy, do ktorej należą sotalol, amiodaron i ibutylid, cechują się tym, że powodują przedłużenie czasu trwania potencjału czynnościowego, głownie przez blokadę kanałow wapniowych. Do ważnych działań niepożądanych wywoływanych przez tę klasę lekow są charakterystyczne zaburzenia rytmu serca (arytmii torsade-de-pointes) wskutek
przedłużenia potencjału czynnościowego (przedłużenie odstępu QTC), ktore stanowią zagrożenie życia.

Ibutylid jest IKr-blokerem, ktory jest wskazany do konwersji trzepotania przedsionkow u pacjentow ze sprawnie działającą lewą komorą. Szybkość konwersji maleje wraz z wydłużaniem się okresu występowania zaburzeń rytmu. Substancja wykazuje wyraźny
efekt pierwszego przejścia i dlatego podaje się ją tylko pozajelitowo (1 mg jako krotkotrwały wlew przez 10 minut, powtarzany maksymalnie 1 raz). Okres połowicznego zaniku wynosi 6 godzin.