Filozofia dr Inga Mizdrak

FILOZOFIA DR INGA MIZDRAK

Wartości są najwyższe same w sobie. Trzeba postępować według wartości, świat to de-hierarchizacja wartości. Wiedza to nie mądrość – utożsamianie ich to błąd Obiektywna prawda: każdy ma „swoją prawdę” to można wytłumaczyć każde łajdactwo

FILOZOFIA Filozofia chce zbadać to co ogólne w rzeczywistości. Filozofia często bada to, czego nie widać a istnieje, np. miłość, istota wzajemności, szczęście. Filozofia bazuje na doświadczeniu ludzkim. Filozofia najczęściej zaczyna się od traumatycznego przeżycia. Często szukamy wymówek, aby nie zadawań trudnych pytań. Z drugiej strony filozofia też może się zacząć od zachwytu, szczęścia – najczęściej jednak od sceptycyzmu. Czasem filozofia rodzi się z tęsknoty za sensem.

SOKRATES Najpierw należy zajmować się człowiekiem, ponieważ człowiek traktowany jako „coś”, został zinstrumentalizowany. Dlatego najpierw musimy się zapytać kim jesteśmy jako ludzie? Według Sokratesa to dusza jest właściwym człowiekiem, jego "ja". To ona odróżnia go od świata zwierząt. Każdy człowiek jest wyposażony w indywidualną duszę, która jest siedzibą cnót (areté). Dla Sokratesa cnota była dobrem bezwzględnym, czym przeciwstawiał się relatywizmowi sofistów. Jest też dobrem najwyższym, o które człowiek winien zabiegać, nie licząc się z niebezpieczeństwami i śmiercią. Drogą do cnotliwego życia jest natomiast poznanie, tego co jest dobre. Etymologia słowa „filozofia” Od Sokratesa to słowo się precyzuje. Wywodzi się od greckich słów phileo – lubię i sophia – mądrość, dosłownie: umiłowanie mądrości Pojęcie „filozofia” jest wieloznaczne – każda ze szkół rości prawo do bycia „jedyną prawdą”

→ W filozofii nie o to chodzi, aby osiągnąć wynik ostateczny” Henryk Elzenberg Każda ciasnota umysłu zamyka człowieka na poszukiwanie prawdy – należy być nieustannie otwartym. Jesteśmy procesem, cały czas się formułujemy, jesteśmy nieustannie wychyleni w przyszłość.

REGULUJĄCE OKREŚLENIE FILOZOFII ↙

↘

pojęcie potoczne

pojęcie specjalistyczne

uznawany przez kogoś światopogląd

koncepcje filozoficzne, nurty, wiedza,

system wartości, przyjęte cele działania

lub proces dochodzenia do tej wiedzy

Filozofię zdobywa się poprzez myślenie, filozofia wyjaśnia zjawiska , zajmuje się tym co najbardziej podstawowe. Pyta o przyczyny i racje najbardziej fundamentalne.

DZIAŁY FILOZOFII: •

epistemologia

•

kosmologia

•

etyka

•

estetyka (nauka o pięknie)

•

filozofia społeczna

JÓZEF TISCHNER „FILOZOFIA DRAMATU” Buduje filozofię dialogu (filozofię spotkania) - filozofia twarzy Drugiego – poprzez twarz odsłania nam się Drugi – ktoś, z kim ja jestem w relacji Ja-Ty. Niestety takie objawienie się twarzy jest bardzo często utrudnione, ponieważ człowiek bojąc się innych ludzi sam przywdziewa maski. Twarz człowieka powinna wyrażać tego człowieka, a tymczasem my często zamiast twarzy spotykamy maskę. Drugi chce nas okłamać, chce żebyśmy myśleli, iż jest jak jego maska, szczególnie, gdy ma coś do ukrycia, gdy jego twarz może nas odstraszyć. Epifania twarzy – objawienie twarzy jest jedynym sposobem na spotkanie się 2 podmiotów ludzkich, bo kiedy pokazuję maskę drugiemu, to ja się uprzedmiotawiam, a on to przyjmuje. Tischner twierdzi, że spotkanie jest prawdziwe, gdy opadną maski i będzie to w horyzoncie agatologicznym – horyzoncie dobra – to dobro nigdy nie jest osiągalne – jest na horyzoncie i nasze relacje międzyludzkie są w tym horyzoncie. Ale nasze spotkania mogą się odbywać niekiedy w horyzoncie zła. Cenniejsze z perspektywy rozwoju osobowego jest realizowanie się w horyzoncie dobra. Dobro powinno przeświecać przez Drugiego człowieka. Ja mam do czynienia z dobrem nie bezpośrednio, lecz w stosunkach międzyludzkich i w stosunkach z Bogiem. Ale z Bogiem się spotykam tylko w spotkaniu mistycznym, więc muszę umieć odkrywać to dobro w Drugim – widzę, że ono przez niego prześwieca, jako istnienie obiektywne. Trzeba zrzucić maski i realizować dialog z Drugim.

→ komentarz: Koncepcja „ja i Ty” - Ty to ten drugi, z którym wchodzi się w dialog. Nie każda rozmowa jest dialogiem, dialog ma wiele kryteriów i zawiera warunek odpowiedzialności. Każde spotkanie to niepowtarzalne przeżycie. Filozofia spotkania to dialog (np. skype, telefon to NIE dialog). Dialog = bezpośrednie obcowanie W dialogu otwartość to warunek.

Podstawy dialogu: •

wola

•

otwartość

•

doświadczenie 2-go człowieka

Każde spotkanie z 2-gą osobą to wielkie wydarzenie („święto”) - czas wyizolowany na to wydarzenie, nieodwracalność. W każdej relacji jest dramatyczność dramatyczno – dramat dobra i zła, np. mogę kogoś wprowadzić w błąd. Spotkanie z 2-gim człowiekiem ma radykalne konsekwencje, np. wyciągamy kogoś do góry lub wciągamy kogoś na dół. Po dialogu już nigdy nie jesteśmy tacy sami. Przez drugiego człowieka możemy osiągnąć pełnię, co jest trudne ponieważ człowiek jest autonomiczny, tożsamy sam w sobie. My jesteśmy oryginalni. Spotkanie to przestrzeń bezinteresowności, w spotkaniu 2-gi odsłania się jako osoba (wartość).

SPOTKANIE JAKO WYDARZENIE Może dokonać radykalnej zmiany, zmienić dotychczasową hierarchię i wartości (metanoi) – drugi człowiek potrafi na nas wpłynąć

DWA WYMIARY DIALOGU ↙ Wewnętrzna logika dialogu (związek pytania i odpowiedzi)

↘ Podmioty dialogu (źródłowy wybór Ja i Ty)

Każde kłamstwo to wynaturzenie dialogu. Kto kłamie jest uwikłany w zło (zna prawdę). Odpowiedź drugiemu trzeba dać, niezależnie od tego kto nas pyta. Człowieczeństwo = odpowiedź jest prawdziwa. Spotykać znaczy odkrywać twarz. Drugi musi przyjąć to, co się odsłania – moment ryzyka. Ludzie różnie reagują naprawdę. Od osób trzecich nie przyjmuje się informacji, to nie jest dialog, ponieważ informacja od osoby trzeciej może być plotką, pomówieniem. W spotkaniu poznajemy lepiej samych siebie.

WZAJEMNOŚĆ •

relacja powiązana

•

korelacja Ja i Ty

•

nie jest mechaniczną transakcją

ZŁO - PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA 1. człowiek z natury jest dobry, ale dobro jest zagrożone, stale w niebezpieczeństwie 2. ocalenie dobroci może może przyjść tylko poprzez drugiego człowieka

ZŁO: •

nie przychodzi do człowieka, jest zjawą

•

człowiek wyłania się z horyzontu zła

•

potrzebuje rąk człowieka, żeby się stać

•

człowiek jest odpowiedzialny za zło, które dzieje się w świecie

•

jest fenomenem a nie bytem – musi istnieć relacja

•

jest antygrawitacją: odpycha wszystko i wszystkich

Zło, to zjawa, która pokazuje różne twarze, ona kusi i pojawia się wtedy kiedy jest moment kuszenia. Ułuda i fałsz to zjawa, zło łudzi nas i mami, zło jest pod maską dobra (pokusa). My zaczynamy wierzyć, że pokusa jest dobra, np. racjonalizowanie zdrady (zjawa). Wyrwać ze zła może wolność. •

kuszenie

•

kłamstwo

•

hałaśliwość zła – zagłuszenie głosu prawdy, zagłusza się sens, to co jest istotą. W tym głuszenie sens jest nietknięty – prawda prędzej czy później wyjdzie na jaw.

ZŁO NIE CHCE SIĘ PRZEDSTAWIAĆ JAKO ABSURD. Zło dąży do racjonalizacji, ale zło i tak pozostaje złem.

3 PRZEJAWY ZŁA •

aksjologiczny

•

agatologiczny

•

demoniczny – taki rodzaj zła, który jest złem sam w sobie, przekroczyło granice ludzkiej pojmowalności