fim 26 2016

NIEPEWNY LOS POLAKÓW W ANGLII str.

6

) SOBÓR (PRAWIE WSZECHPRAWOSŁ AWNY

WIERNI NIE CHCĄ KOŚCIOŁ A

JEDZIEMY AUTOSTOPEM...

str.

7

str.

19

str.

29

KL AUZUL A SUMIENIA NA EKSPORT

Wojna Ludów w Europie Kryzys Unii Europejskiej, antyemigrancka histeria, strach przed „obcymi”, napady na cudzoziemców, dojście do władzy prawicowych radykałów... Czy Polsce i Europie grozi wojna wszystkich ze wszystkimi? str.

3

WWW.FAKTYIMITY.PL

Nr 26 (852)

str.

16

str.

17

Collage: T.K.

strona 2

KSIĄDZ NAWRÓCONY

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Komentarz naczelnego

K

Demokracja pasożytów

ażdy z nas żyje życiem wewnętrznym i zewnętrznym. O ile to pierwsze jest sferą prywatną, do której dostępu broni nawet prawo, o tyle „życie według ciała” wręcz domaga się ingerencji. Ciało bowiem ma swoje liczne potrzeby, które trzeba zaspokoić, żeby po prostu przeżyć. A jednak niektórzy gotowi są zostawić je własnemu losowi. Oczywiście traktują tak wyłącznie ciała innych, nie swoje. Według licznych badań większość ludzi nie pragnie uczestniczyć w wyścigu szczurów ani zarabiać grubych milionów kosztem zdrowia, nerwów, życia rodzinnego. Większość pragnie spokojnej stabilizacji i zaspokojenia podstawowych potrzeb i dążeń na miarę czasów – mieć wygodne mieszkanie, dobrze się odżywiać, kształcić, skutecznie leczyć, odpoczywać w weekendy i urlopy. Niestety, liczba ludzi na świecie, którzy żyją w ten sposób, tj. godnie, systematycznie spada. Powodem jest narastający przepływ kapitału od biedaków do najbogatszych. Przepływ niekontrolowany, ale w niektórych krajach wręcz sterowany lub wymuszany. Obecnie połowę majątku ludzkości posiada 1 proc. najbogatszych, a 75 proc. najuboższych ma zaledwie 3 proc. globalnych zasobów. Tyle samo ludzi żyje wyłącznie z pracy; nie zgromadzą oni żadnych oszczędności. 200 milionów dzieci nieustannie głoduje, z czego 4 miliony każdego roku umiera z głodu. Utarte powiedzenie: „biedny, bo głupi” wyparła zasada: „biedny, bo takim go uczyniono”. Człowiek nie wybiera, w jakiej rodzinie się rodzi. Biednym czynią go rodzice i państwo, które nie potrafi lub nie chce walczyć z dziedziczeniem biedy. Ci, których nie stać na opłacenie studiów czy kursów, zarabiają mało i nie mają szansy na oszczędzanie. Wszystko wydają, a jeszcze im brakuje, więc się zapożyczają. Tymczasem bogaci od pokoleń kumulują majątki, które same się pomnażają. Same? Właściwie tak, ponieważ większa część dóbr pochodzi ze spadków i najróżniejszych lokat, a nie z pracy wytwórczej czy innowacji. Z budowy domu korzyści czerpie nie tylko inwestor, ale też firma budowlana, jej pracownicy, geodeta, wytwórca materiałów i państwo, które ściąga od nich podatki. Lokatą „karmi się” tylko ten, który inwestuje, oraz przebogaty bank. Gospodarka rynkowa prawie wszędzie wyparła realny socjalizm, ale i ona przeważnie się nie sprawdza. Podobnie jak na ogół przypisana do niej demokracja. Powodem i zarazem skutkiem tego stanu rzeczy jest m.in. dziedziczona bieda – podobnie jak w przypadku jednostek. Państwa słabo rozwinięte gospodarczo (ale też intelektualnie i mentalnie) zachowują się jak desperaci, którzy ratują swoją aktualną egzystencję „chwilówkami” i wyprzedażą. Na przykład w 1996 r. rząd Brazylii, broniąc się przed bankructwem, czyli własnym upadkiem, wprowadził bardzo wysoką stawkę procentową wykupu państwowych obligacji, tzw. SELIC. W 1999 r.

FAKTY Niewielka większość głosujących Brytyj­ czyków (52 proc.) opowiedziała się za wyjściem ich kraju z Unii Europejskiej. Wszyscy są zaskoczeni – zarówno spraw­ cy tego zamieszania o trudnych do przewi­ dzenia skutkach, jak i reszta Europy. Także Polacy mieszkający w Brytanii znaleźli się na rozdrożu. Sprawę opisujemy i komentu­ jemy w wielu tekstach tego numeru. Mateusz Kijowski, przewodniczący Komitetu Obrony Demokracji, został za­ atakowany i pobity na Dworcu Centralnym

płacono nawet 45 proc. rocznie za taką lokatę, podczas gdy inflacja była jednocyfrowa. Miliardy, kosztem biedniejącego kraju, zarobili bankierzy i rentierzy skupujący obligacje. Swoje zyski natychmiast powtórnie lokowali w papiery wartościowe. Skarb państwa się zadłużył, inflacja się rozszalała, ale kolejne rządy powtarzają ten schemat, bo to daje im bieżącą kroplówkę na przetrwanie. Brazylia, Wenezuela i wiele innych krajów, mimo wielkich złóż ropy, bankrutują. Biedacy stają się nędzarzami. A najbogatsi? Wkrótce przestaną

pożyczać rządom, które ich futrowały i przeniosą się na inne rynki, jeszcze niewyssane. Gdyby finansiści byli zobligowani do płacenia podatków w krajach, w których przeprowadzają swoje operacje finansowe na żywych ciałach obywateli, gdyby musieli choć część dochodów przeznaczyć na rozwój i nowe miejsca pracy – sytuacja wyglądałaby inaczej. Ale takiego przymusu nie ma. Zamiast więc ryzykować na przykład promocję nowego produktu, pisać biznesplany i czekać lata na zyski, miliarderzy wolą spekulacje finansowe, które przynoszą im minimum 5, a nawet kilkaset procent rocznie. Tymczasem produkcja na świecie rośnie ok. 1,7 proc. rocznie. Zaledwie 1,7 proc. tej góry zysków krążących pomiędzy funduszami i bankami, tj. pośrednikami, a de facto pasożytami, wystarczyłoby, aby w krajach żywicielach sfinansować przebudowę gospodarek „chwilówkowych” na inkluzywne i bardziej konkurencyjne. Ale sam rynek niczego nie ureguluje, o czym świat przekonał się boleśnie w 2008 roku, kiedy wybuchł globalny kryzys. Na

w Warszawie. Smutne jest to, że nikt z przechodniów mu nie pomógł ani nie za­ reagował. Europoseł Zbigniew Kuźmiuk z PiS wiesz­ czy, że Antoni Macierewicz będzie kiedyś stał w Polsce na pomnikach za „uczynienie wschodnich rubieży Polski bezpiecznymi”. Wierzymy, że Macierewicz trafi na pomni­ ki, jeśli PiS dostatecznie długo wytrwa przy władzy. Trafi na pomniki, a potem do skła­ dów pomnikowych osobliwości. Gdy nastą­ pi zmiana ekipy politycznej. O łapówkarstwo i protekcję jest oskarżo­ ny Józef J., pisowski starosta rzeszowski. Rozmowa o łapówce z jego udziałem zosta­ ła nagrana. Jak widać, nagrywano nie tyl­

Osoby, które chciałyby napisać do redaktora naczelnego „Faktów i Mitów”, mogą to zrobić, kierując korespondencję na adres: Roman Kotliński s. Mariana Areszt Śledczy w Łodzi ul. Smutna 21 91-729 Łódź

nim też zarobili najbogatsi pośrednicy, a stracili najbiedniejsi podatnicy. Rozwinięte państwa Zachodu już wiedzą, że mechanizmy rynkowe wręcz sprzyjają dziedziczeniu biedy i kumulacji bogactwa w rękach nielicznych, co w końcu uderza także w samych bogaczy, którzy nie mają komu sprzedawać swoich produktów, w tym lokat. Skandynawowie jako pierwsi zarzucili zgubną teorię Hiltona Friedmana puszczenia ekonomii na żywioł, w którym słabsi są muchami, a silniejsi pająkami. W zamyśle Friedmana silni – bardziej operatywni, mądrzejsi – poprzez swoje inwestycje mieliby karmić słabych, podciągać ich do klasy średniej, stwarzać miejsca pracy. Ale czy pająk pomoże musze? Czy będzie ją karmił? Raczej ją pożre i będzie się oglądał za następną. W niby demokratycznym systemie Friedmana (a ostatnio także jego uczniów i epigonów) brak demokratycznej dystrybucji zysków. System ten nie uwzględnia również powiązania ekonomii z życiem społecznym, kulturą, edukacją. Owszem, to silniejsi i mądrzejsi powinni nami rządzić, kierować firmami, inwestować. Ale niekoniecznie muszą to być najbogatsi. Sprawiedliwość społeczna domaga się równego dostępu do edukacji, równego startu, równych szans. A także solidarności z tymi, którzy pozostali w tyle. Choćby dlatego, że oni również swoim wkładem w konsumpcję i ciężką pracą nabijają kieszenie liderów – utrzymują cały wolny rynek. W zamian za to oferuje się im często uwłaczająco niskie zarobki lub dobroczynność, czyli ochłapy z pańskich stołów. Niestety, tą błędną drogą poszła również III RP, za przewodem Balcerowicza, friedmanowskiego ucznia. Zawrócić z tej drogi na system solidarnościowy, na przykład ten skandynawski, będzie bardzo trudno. Raczej żaden polski rząd nie porwie się na wprowadzenie podatku PIT ponad 50 proc. dla najbogatszych czy też opodatkowania progresywnego od spekulacyjnego kapitału, co postulują wielcy współcześni ekonomiści Tobin i Piketty. Rządzący boją się wprowadzać niepopularne wobec elit reformy, które mogą pogrążyć ich aktualne rządy, a zaowocują po kilku latach, kiedy u steru jest już zwykle polityczna konkurencja. Grunt to dobre ratingi i spokój społeczny. A ten zapewnią kolejne ochłapy (np. 500+), darmowe obiadki z dotowanego Caritasu i opieka duchowa Kościoła. Tymczasem państwo rzucone na żer finansowych spekulantów coraz bardziej się zadłuża, a ludzie wciąż dziedziczą biedę, bez szans na godne życie. Mechanizm ten zaczął dotykać także państwa UE (Grecja), a w następnej kolejności pogrąży rynki wschodzące, w tym Polskę. IV RP, mająca w podtytule „państwo solidarne”, nie zapobieże temu upadkowi. Choć trzeba przyznać, że PiS wprowadza przynajmniej półśrodki – opodatkowanie hipermarketów, zakaz transferu zysków do rajów podatkowych, zwiększony nadzór nad Spółkami Skarbu Państwa. Platforma i PSL wolały chować głowy w piasek. Łatwiej bowiem i bezpieczniej zawiadywać kupą kamieni, niż zbudować z nich solidny dom. JONASZ

ko „u Sowy”. Kto mieczem wojuje, od mie­ cza ginie. Przemysław Wipler, dawna gwiazda PiS, a obecnie w partii KORWiN, został skazany przez sąd pierwszej instancji na 6 miesięcy więzienia w zawieszeniu. Został uznany za winnego naruszenia nietykalności policjan­ tów i znieważenia ich w czasie pijackiej bur­ dy w 2013 r. Fundusz inwestycyjny Media Investment Fund i zależna od niego spółka MDFI Media Holdings nabyła akcje koncernu medialnego Agora (m.in. „Gazeta Wyborcza”). Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że wspo­ mniane formy należą do słynnego spekulan­ ta giełdowego Georga Sorosa, a akcje odku­

piono od spółek Skarbu Państwa. Oznacza to ucieczkę Agory i jej środowiska przed wpły­ wami firm kontrolowanych przez PiS. W Przemyślu doszło do przepychanek mię­ dzy ukraińską procesją a polskimi nacjonali­ stami. Ukraińcy upamiętniali „bohaterów wo­ jennych”, a narodowcy podejrzewali, że cho­ dzi o „bohaterów” UPA. 36 osób zginęło i ponad 100 zostało ran­ nych po ataku terrorystycznym na lotni­ sko w Stambule. Władze tureckie twierdzą, że sprawcami są ludzie powiązani z tzw. Państwem Islamskim. To trochę dziwne, bo dotąd Turcja słynęła z cichej życzliwości wobec tej odmiany islamistów. Czarna nie­ wdzięczność ISIS czy rząd myli tropy?

GORĄCY TEMAT

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

N Obcy do bicia ienawiść z wirtualnej przekształca się w realną. Agresorzy zapominają, że nie są w Internecie i uderzają już nie słowem, tylko pięścią. Mogą liczyć na poklask podobnych sobie. Ci porządni mają obowiązek stanowczo reagować. Zwłaszcza politycy, którzy wykorzystują każdą okazję do zdobycia poparcia. Nawet pobicie obcokrajowca. Niestety, rzadko płomiennym deklaracjom towarzyszą konkretne działania.

Napastnicy są konkretni. Jak ci z Torunia. „Prawdziwi Polacy” zapytali zagranicznych studentów, czy znają język polski. Nie czekając na odpowiedź, zaczęli ich bić. Zaatakowany Turek znalazł się w szpitalu ze wstrząśnieniem mózgu. Jeden z agresorów, 21-latek, miał już wcześniej kłopoty z prawem. Prokuratura uznała ten incydent za atak na tle narodowościowym. Pobici przebywają w Polsce w ramach studenckiego programu wymiany Erasmus. Z uchodźstwem nie ma on nic wspólnego, ale takimi szczegółami nasiąknięci propagandą „obrońcy polskości” się nie przejmują. „Ciapaty to ciapaty”. Pod tę kategorię – jak pokazuje przypadek toruński – podpada nawet Włoch. Ubolewa z powodu ataku rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Boleje także prezydent miasta Michał Zaleski. „W naszym mieście nie ma przyzwolenia na chuligańskie wybryki i akty przemocy wobec kogokolwiek. Nie ulega jednak wątpliwości, że występek przeciw naszym gościom z zagranicy narusza wizerunek Torunia. Należy więc wyraźnie zaznaczyć, że Toruń nie przestaje być miastem otwartym, tolerancyjnym i gościnnym. Dokładamy wszelkich starań, by wzmocnić poczucie bezpieczeństwa mieszkańców, studentów i turystów” – napisał w specjalnym oświadczeniu. Włodarz wzruszająco i podniośle lamentuje, a tymczasem pod nosem ma koryfeusza polskiej nienawiści – Tadeusza Rydzyka. Prezydent Zaleski bywa na oficjalnych uroczystościach Radia Maryja i „dzieł przy nim wyrosłych”. Ostatnio uczestniczył w konsekracji świątyni Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II. Do tegoż kościoła – donosi jeden z tabloidów – poprowadzi wyremontowana na koszt samorządu droga. Przebudowa 800 metrów traktu kosztować będzie blisko 2 mln zł. Tak się w Toruniu

Coraz częściej dochodzi do przypadków przemocy wobec cudzoziemców w Polsce.  Społeczeństwo jakby obojętniało.

walczy z nietolerancją, sponsorując jej symbol… Podobny przypadek ataku na zagranicznych studentów miał miejsce ledwie miesiąc wcześniej w Bydgoszczy – po sąsiedzku z Toruniem. Napadnięto czterech

Europy pobierać zasiłki i tworzyć siatki terrorystyczne. Należy więc bić… studentów i kobiety. Nieważne zatem, kim zaatakowany w rzeczywistości jest, ważne, że wpisuje się w schemat obcego, „nachodźcy” (tak lubią mówić o przybyszach).

Turków oraz dwójkę studentów z Czech i Słowacji. Ci również przebywali w Polsce w ramach programu Erasmus. Napastnicy wznosili rasistowskie okrzyki, niektórzy mieli patriotyczne motywy na koszulkach. Honor naszego kraju ratuje Polak, który stanął w obronie gości. Zdarza się, że agresorzy nawet po zatrzymaniu przez policję

Agresorzy mają poparcie internetowych „patriotów” i specjalistów od wszystkiego. „Dziś zamazuje się ich twarze, ale kiedyś ci ludzie będą uznani za bohaterów” – pisze jeden z takich „mędrców”. Bo w ich mniemaniu każdy muzułmanin to terrorysta popierający ISIS. Tymczasem nie wszyscy wyznawcy islamu są zwolennikami tzw. Państwa Islamskiego. Żeby nie było tak łatwo, ma ono swoich sprzymierzeńców także wśród… chrześcijan. W Burkina Faso 5 proc., a w Nigerii 7 proc. wyznawców Chrystusa popiera ISIS (według danych Pew Research Center). Co ciekawe, napastnik z Łodzi jeszcze do września ubiegłego roku mieszkał w Wielkiej Brytanii. Ostatnie wydarzenia z tego kraju mogą być

nie okazują skruchy. Tak było z 37-latkiem z Łodzi, który zaatakował pod koniec maja młodą Algierkę. Rasista najpierw obrażał kobietę, potem zaczął ją kopać. Była to jego druga napaść na tę samą kobietę w ciągu miesiąca. Gdy wychodził z budynku sądu – skąd posłano go na trzy miesiące aresztu śledczego, ponieważ stwarza zagrożenie – rzucił do kamery, że „nie żałuje, bo islam trzeba tępić”. To znakomity przykład antyimigranckiej logiki: uchodźcy to dorośli, silni mężczyźni, którzy przyjeżdżają do

kubłem zimnej wody dla domorosłych politologów, którzy swoją wiedzę o świecie czerpią z prawicowych grafik zamieszcza-

nych na Facebooku. Okazało się bowiem, że Polak również może oznaczać imigranta. Przez brytyjskich nacjonalistów bardzo niepożądanego. Udowodnili to londyńscy przeciwnicy imigrantów, którzy na fali Brexitu zaatakowali polską społeczność. Tamtejsi narodowcy wypisali na budynku Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie hasła wzywające naszych rodaków do opuszczenia ich kraju, kolportowali także ulotki o podobnej treści. Referendum obudziło w Brytyjczykach nacjonalizm i oberwało

się Polakom. Na incydenty zareagowała polska ambasada: „Jesteśmy głęboko zaniepokojeni ostatnimi incydentami o podłożu ksenofobicznym, wymierzonymi w Polaków oraz inne społeczności migrantów w Wielkiej Brytanii (…). Jednocześnie dziękujemy za wszystkie wyrazy wsparcia i solidarności z polską społecznością, które docierają do nas ze strony brytyjskiej opinii publicznej” – napisał Witold Sobków, ambasador RP w Londynie. Rzeczywiście, premier David Cameron jasno stwierdził, że „takie ataki muszą być tępione”, bo „ci ludzie, Polacy, którzy przyjechali do Wielkiej Brytanii, mają aktywny wkład w naszą gospodarkę”. Polscy nacjonaliści mieli okazję się przekonać, jak rzecz wygląda

z drugiej strony. Kto mieczem wojuje, od miecza ginie. Nie należy się jednak wiele spodziewać. A już na pewno nie po członkach Młodzieży

strona 3

Wszechpolskiej, którzy – korzystając z popularności polskiej reprezentacji w piłce nożnej – chcieli wypłynąć ze swoimi rasistowskimi poglądami. Piłkarze promują swoimi twarzami firmę odzieżową Vistula. Podkarpacki oddział Młodzieży Wszechpolskiej przywłaszczył sobie reklamowe zdjęcie sportowców w garniturach, opatrując je podpisem „Wszyscy inni. Wszyscy biali”, a jednemu z zawodników domalowano biało-czerwoną opaskę na ramieniu. Bezprawne wykorzystanie fotografii spotkało się z ostrą reakcją firmy. „Vistula Group SA (»Spółka«) informuje i oświadcza, że opublikowanie przeróbek zdjęć i treści przez Młodzież Wszechpolską – okręg podkarpacki nastąpiło bez wiedzy i zgody Spółki. Publikacje te są całkowicie sprzeczne z polityką Spół-

ki. Spółka sprzeciwia się tego typu działaniom i podjęła odpowiednie kroki prawne w przedmiotowej sprawie” – napisali jej przedstawiciele. Podobnie zareagował PZPN. Tyle dobrego. Gdyby wszechpolacy uważniej prześledzili wypowiedzi piłkarzy, być może nie przyszłoby im do głowy umieszczać ich wizerunku w rasistowskim kontekście. Tak o problemie uchodźców mówił w ubiegłym roku Robert Lewandowski, ambasador dobrej woli UNICEF: „Rozumiem dylematy w tej kwestii, ale to oczywiste, że tysiące ludzi nie ruszyło do Niemiec, żeby tylko pobierać zasiłek. Widać, że są to osoby i całe rodziny zdeterminowane, aby ratować za wszelką cenę życie swoje i swoich bliskich – nie z własnej woli opuszczają swój kraj”. Polscy nacjonaliści tymczasem nie mają dylematów. Swoje racje przekazują z użyciem pięści. PIOTR CZERWIŃSKI [email protected]

strona 4

Z NOTATNIKA HERETYKA

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Polka potrafi

D

Planeta małp

laczego Polka emigrantka znajduje partnera na wyjeździe, a Polak emigrant musi obejść się smakiem?

Temat na czasie. Opublikowano badania dotyczące naszych rodaczek, które przez zasiedzenie są już prawie Angielkami. Duża część z tych dziewczyn, jeśli zachodzi w ciążę, to nie z krajanem, ale obcokrajowcem. Najczęściej z Brytyjczykiem. Później kolejno zapładniają: imigrant z Afryki, z Azji, z innego kraju UE. W przypadku przyjezdnych Polaków płci męskiej jest już bardziej swojsko. Zdecydowana większość z nich, jeśli na obczyźnie z kimś się sparzy, to z Polką właśnie. W sprawie wypowiadał się Bogusław Pawłowski, kierownik Katedry Biologii Człowieka na Uniwersytecie Wrocławskim. Profesor jest wyznawcą popularnej psychologii ewolucyjnej, która pradziejowo tłumaczy relacje międzyludzkie. Te współczesne tak samo. Pan Pawłowski nie poprzestaje na oklepa-

C

Myśli niedokończone

nym „Polki są piękne i dlatego”. Podobną dysproporcję płciową widać, kiedy „za chlebem” emigrują inne nacje, uchodzące za brzydsze. Dziewczyny mają branie u tubylców, chłopaki niekoniecznie. „Kobieta podobnie jak szympansica (!) jest egzogamiczna, czyli opuszcza rodzinę czy grupę, aby iść do mężczyzny” – wyjaśnia profesor. Stąd fraza „wychodzić” za mąż. Teraz i mężczyznom zdarza się wyprowadzać, zmieniać środowisko i iść na całość dla tzw. miłości, ale w prymitywnych głowach wciąż mamy zakorzenione, jak „być powinno”. Przynajmniej

zy Kościół powinien przepraszać swoje ofiary? Kościół… To znaczy właściwie kto?

Niemało zamieszania, choć tym razem głównie pozytywnego, wywołała wypowiedź papieża Franciszka na temat stosunku Kościoła do ludzi homoseksualnych. Papież wprawdzie nie poruszył tej sprawy z własnej inicjatywy, ale został zapytany przez dziennikarzy. Pytano go, co sądzi o wypowiedzi ­Reincharda Marxa – jednego z niemieckich kardynałów – w kontekście masakry w Orlando. Otóż duchowny przyznał, że to także katolicy przyczynili się do marginalizacji ludzi homoseksualnych i że ponoszą winę za homofobię. Franciszek przyznał rację Marxowi. Dodał też, że winą jest nie tylko marginalizacja, ale także wzbudzanie wrogich postaw, i rozszerzył katalog win Kościoła również wobec kobiet i ludzi ubogich. Stwierdził, że wszystkim tym kategoriom ludzi należą się przeprosiny. Można by w zasadzie pochwalić Franciszka za tę dosyć wyjątkową wypowiedź, gdyby nie jeden drobny szczegół. Kto właściwie ma przeprosić ludzi homoseksualnych (i innych)? Kościół? Ale kto to taki? Wydaje mi się, że w przypadku katolicyzmu nikt nie zrobiłby tego we właściwszy sposób niż papież. Przecież to on

według zwolenników ewolucjonizmu, którzy dogłębnie potrafią wyjaśnić powodzenie Polek na obczyźnie. Kobiety i mężczyźni czym innym zachęcają płeć przeciwną. Te pierwsze wyglądaniem, ci drudzy – posiadaniem. Co oznacza, że przyjezdna dama może być absolwentką podstawówki i zasuwać na zmywaku – jeśli jest atrakcyjna, będzie dobrą partią. Nawet gdy fundamentalne atrybuty nawalą, są inne, mniej ważne, ale też różnopłciowe. W przypadku pań – komunikatywność, bycie miłą. W przypadku panów – przynajmniej inteligencja i błyskotliwość, które mogą oszukać potencjalną partnerkę, że „jeszcze się dorobi”. Gdyby taki Polak chociaż nauczył się sprawnie żartować w obcym języku, od razu podskoczyłyby jego akcje na rynku matrymonialnym – przekonuje profesor. Ale nie nauczy się. W rywalizacji lingwistycznej kobiety też mają łatwiej, i to „z natury” – szybciej zaczynają mówić, szybciej opanują obce języki i w ogóle przez całe życie są bardziej wygadane. JUSTYNA CIEŚLAK [email protected]

uważa się za głowę tego Kościoła. A jeśli tak jest, to właściwie dlaczego papież nie przeprosił? Na co czeka? Poza tym mówienie o „marginalizacji” i „wzbudzaniu niechęci” to są bardzo łagodne ogólniki. Kościół przyniósł śmierć tysiącom ludzi homoseksualnych. Zarówno wprost, jak i pośrednio – poprzez aktywne sianie nienawiści i uprzedzeń prowadzące do samosądów, napadów, pobić (więcej str. 26). A przecież jest jeszcze inna forma marginalizacji – zaszczute, stłamszone i zatrute życie milionów ludzi przez dziesiątki pokoleń. Kościół sieje swoją truciznę niemal od 2 tysiącleci – sieje także śmierć, upokorzenie, zniewolenie kobiet. Może to i dobrze, że papież nie przeprosił. Jak można powiedzieć „przepraszam” za ten koszmar i czuć się rozgrzeszonym? Winy Kościoła są tak wielkie, że tylko samorozwiązanie tej organizacji mogłoby być odpowiednią zapłatą za jej łajdactwa. W Polsce jednak nie zanosi się na przeprosiny, ani tym bardziej na samorozwiązanie. Tutaj biskupi mają znakomite humory i nie są skłonni do ewangelicznych gestów. Konsumują sukces swojej, czyli pisowskiej, władzy. Rozkoszują się swoim Dudą i klerycką matką – Beatą Szydło. Ale upadek tych zadowolonych z siebie panów będzie wielki. ADAM CIOCH

Rze­czy po­spo­li­te

A to przepraszam!

[email protected]

Przez lata Polacy słyszeli, że nie należy im się nic od państwa. Okazuje się, że jednak można wprowadzić nowe świadczenie – 500+. Niestety, PiS sądzi, że tym jedynym zasiłkiem odfajkował budowę państwa opiekuńczego. Gdy słucham wiceministra pracy Bartosza Marczuka, to mam wrażenie, że dla niego to nie jest „500 plus”, tylko „500 zamiast” (...). To, w jaki sposób traktowani są opiekunowie osób niepełnosprawnych, jest zwykłym świństwem. Dostają żałośnie niskie zasiłki, nie mają urlopów, brak instytucji, które mogłyby ich odciążyć, a gdy dorobią sobie parę złotych, to zostają ukarani odebraniem świadczenia. I usłyszeli od PiS: żadnych złudzeń. To nie jedyna grupa, którą zostawiono na lodzie. (Adrian Zandberg, partia Razem) Podobno na obchodach Czerwca ’76 roku więcej było biskupów niż robotników. Szczerze mówiąc, coś we mnie pęka i zaczyna mnie mało obchodzić, że Franciszek... Mam ochotę zapytać tych miłych staruszków o zapewne gołębich sercach i wielu rachunkach pozaciąganych u polityków i biznesu, iloma głośnymi listami duszpasterskimi się wykazali, żeby już w III RP ludzie pracy najemnej nie byli traktowani jak pańszczyźniana hołota? Księża infułaci od husarii, katolickie instytucje ze śmieciowymi umowami, spece od co łaska, ale nie mniej niż..., upychania po misjach zdemoralizowanych mężczyzn, miłośnicy święcenia studzienek kanalizacyjnych, wyrobnicy okołofranciszkowego show „rewolucji miłości”, o której zapomną zaraz po odejściu tego papieża. Słowa o sprawiedliwości społecznej raczej nie przeszłyby im przez ustawione w odpowiednio świątobliwym rejestrze aparaty mowy. Za to zawsze ładnie jest wspomnieć o winach – owszem, obrzydliwej w swoich zbrodniach – komuny. Bo zawsze łatwiej się bije kijem martwego psa. Szczególnie, gdy nierzadko żyło się w przyjaźni z jego pchłami, w ramach odzyskiwania tu i ówdzie okołokościelnych mająteczków. (Krzysztof Wołodźko, publicysta związany z mediami PiS) Paweł Kukiz wprost wyraził radość z rozpadu „eurokołchozu”. Basują mu w tym przedstawiciele Ruchu Narodowego (poseł Robert Winnicki, Artur Zawisza) czy partii KORWiN. Jest to najgłupsza możliwa reakcja na Brexit, przypominająca radość karpi przed Bożym Narodzeniem. Nie ma dziś żadnego scenariusza osłabienia integracji europejskiej (o jej rozbiciu nie wspominając), który w minimalny choćby sposób byłby dla Polski i Polek korzystny. Słabe, nieefektywne państwo polskie z niewydolnymi instytucjami i mało produktywną i innowacyjną gospodarką, w wolnej europejskiej konkurencji skazane jest na klęskę. Z pewnością znajdujemy się obecnie w bardzo napiętej i kłopotliwej sytuacji. Tym większe przerażenie budzić musi zupełna poznawcza i polityczna dezorientacja prawicy. Niestety, w kwestii Brexitu strona liberalna i proeuropejska też nie mają nic szczególnie mądrego do powiedzenia. Przez lata zamiast rzetelnej refleksji nad kierunkami rozwoju Europy była ona w stanie zaoferować jedynie bezmyślne wymachiwanie unijną flagą na Paradach Schumana. (Jakub Majmurek, publicysta) To jest żałosne. To satysfakcja małego człowieka, że może człowiekowi dużo większemu zrobić kuku. Zbigniew Ziobro to robi, bo jest panem Zbyszkiem, a pan Zbyszek tak już ma. Jest małym, mściwym komarem, który roznosi zikę podejrzeń i zła. (Agnieszka Holland) Katolicy i inni chrześcijanie muszą prosić o wybaczenie nie tylko osoby homoseksualne. Muszą prosić Boga, by wybaczył, że ich dyskryminowali i wzbudzali wrogie postawy wobec nich. (Papież Franciszek) Wybrali: AC, ASz

NA KLĘCZKACH

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. KOLEGIUM KOLESI PiS zmienił ustawę o IPN. Dotychczasowej Radzie IPN skrócono kadencję. W jej miejsce powołano Kolegium IPN. W jego skład weszli wybrani przez Sejm i Senat historycy: Sławomir Cenckiewicz, Jan Draus, Piotr Franaszek, Józef Marecki, Wojciech Polak, Tadeusz Wolsza oraz Krzysztof Wyszkowski, działacz opozycji w PRL. Wszyscy z poparciem PiS. Odrzucono kandydatury prof. Antoniego Dudka i Andrzeja Kołodzieja zgłoszone przez PO. Prezydent scementował ten ultrakonserwatywny skład, powołując do Kolegium IPN kolejnych przedstawicieli PiS-owskiego betonu. Autora sławetnej „listy agentów” Bronisława Wildsteina oraz prawicowego historyka prof. Andrzeja Nowaka, publikującego m.in. w „Gościu Niedzielnym”. Nawet na prawicy pojawiają się głosy, że ten brak pluralizmu nie przysłuży się IPN-owi. Do tej pory nie wsławił się obiektywnym upamiętnianiem historii. Teraz będzie zapewne jeszcze gorzej. ŁP

ORDER NA ODCHODNE

Prezydent kontynuuje politykę rozdawania państwowych odznaczeń ludziom zasłużonym dla Kościoła. Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP otrzymał abp Celestino Migliore, kończący swoją pracę ambasador Watykanu w Polsce. Order ów „nadawany jest cudzoziemcom i obywatelom polskim stale zamieszkałym za granicą, którzy swą działalnością wnieśli wybitny wkład we współpracę międzynarodową oraz współpracę łączącą Rzeczpospolitą Polską z innym państwami i narodami” (za stroną prezydent.pl). Współpraca Polska–Watykan rzeczywiście kwitnie od wielu lat. Korzysta na niej wyłącznie ta druga strona. Papieski dyplomata będzie się musiał nieźle postarać, żeby podobne odznaczenie dostać od Władimira Putina, bowiem to w Rosji będzie teraz nuncjuszem. ŁP

RAZEM GROŹNIEJ To już wiadomość oficjalna: za lewicowe poglądy można dostać mandat. Taki morał wynika z opowieści Anny Marii Siwińskiej o przygodzie jej syna. Oskarża ona policjantów, że zatrzymali jej 20-letniego potomka tylko dlatego, że miał na plecaku znaczek partii Razem. „(…) w zaciszu, bez świadków, policjant-kozak mówił, że nie lubi lewackich k…w i pedałów. Zapytał, czy młody lubi w d…ę i czy bzyka się z pedałem Zandbergiem. Zapytał, czy jest komunistą, czy tylko lewacką spie…liną”. Chłopak został ukarany 600-złotowym mandatem za „wprowadzenie funkcjonariusza w błąd i używanie słów uznanych za obraźliwe”. Policja widzi to inaczej: „Przyczyną interwencji nie był jakikolwiek emblemat na plecaku, a fakt, że mężczyzna leżał w miejscu publicznym, sprawiając wrażenie osoby nieprzytomnej, która może wymagać pilnej pomocy” – tłumaczy rzecznik. Matka zwolennika Razem podtrzymuje swoją wersję i zamierza zaskarżyć mandat oraz funkcjonariuszy. We-

dług oficjalnej wersji wygląda na to, że „pilna pomoc” od funkcjonariuszy może być wyłącznie wysokim mandatem… ŁP

TOWARZYSKI PUSTELNIK Wojciech P., zakonnik karmelita, jest podejrzany o molestowanie 14-letniego chłopca. Duchowny od roku mieszkał w Dębowcu, gdzie miał prowadzić życie pustelnicze. Nie zamykał jednak drzwi swego eremu (dom pustelnika). W lutym 2016 r. „Nasz Dziennik” pisał o Wojciechu P., że „w każdą sobotę i niedzielę otwiera drzwi swej Pustelni św. Eliasza (w godz. 10.00–17.00) dla każdego, kto potrzebuje rozmowy duchowej i modlitwy”. Zaufała mu też matka czternastolatka, która chciała, by pomógł jej rozwiązać problemy wychowawcze z synem. Ten zaś w trzy miesiące po nocy spędzonej u zakonnika przyznał matce, że pustelnik puścił mu film pornograficzny, a potem dwukrotnie wykorzystał seksualnie. Sprawą zajęła się prokuratura w Jaśle. Podejrzany nie przyznaje się do winy. Przełożony zażądał od niego zrzucenia habitu. Były zakonnik wkrótce stanie przed sądem, ale nie przyznaje się do winy. ŁP

NARODOWI DŻENTELMENI Spotkanie z narodowcami nie należy do przyjemności. Nacjonaliści nie potrafią dyskutować z osobami o odmiennych poglądach. Po raz kolejny udowodnili to w Płocku. W Spółdzielczym Domu Kultury zorganizowano spotkanie z Marianem Kowalskim. Przekonywał słuchaczy, że potrzebny jest powszechny dostęp do broni. Nie zabrakło stałych śpiewek o „lewactwie”. „Pedała będę nazywał pedałem, Murzynów – Murzynami” – wywodził Kowalski. Jego oracji przysłuchiwały się dwie płockie działaczki społeczne, znane z organizowania wydarzeń promujących tolerancję. Nic nie mówiły, ale po wyjściu z budynku – jak twierdzą – kilku uczestników spotkania obrzuciło je jajkami. Wezwały policję, ale zanim funkcjonariusze dotarli na miejsce, narodowcy się rozeszli.  ŁP

NISKI RACHUNEK Ksiądz Jan K. z Wiciny został ukarany 1500-złotową grzywną za naruszenie nietykalności cielesnej ucznia. Podejrzany był o przestępstwo znacznie cięższe – pedofilię. Chodzi o wydarzenie ze stycznia 2015 r., kiedy to duchowny włożył sobie butelkę w spodnie i kazał uczniowi udawać seks oralny. Po drobiazgowym śledztwie, które obejmowało m.in. przesłuchanie dzieci obecnych na lekcji religii, księdzu postawiono zarzuty. Sąd w Żarach uznał, że czyn księdza nie miał charakteru seksualnego. Sam duchowny próbował sytuację obrócić w żart. Wyrok nie jest prawomocny. Prokuratura zapowiada odwołanie. Jan K. został przez biskupa pozbawiony prawa nauczania religii. ŁP

strona 5

EMERYT NIE PRZEPRASZA Ruszył proces przeciwko ks. Walerianowi H., emerytowanemu wykładowcy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. 34-letni Piotr domaga się od duchownego oraz archidiecezji lubelskiej przeprosin za gwałt, którego przed laty miał się dopuścić Walerian H. Mężczyźnie nie udało się wywalczyć finansowego zadośćuczynienia ani od księdza, ani od kurii, ponieważ sprawa się przedawniła (dotyczy lat 1986–1994). Pan Piotr liczy więc przynajmniej na pisemne przeprosiny. Jednocześnie odwołuje się od decyzji sądu o umorzeniu sprawy o zadośćuczynienie. Były wykładowca katolickiej uczelni nie przyznaje się do winy. Kuria też nie ma dla pokrzywdzonego choćby słowa przeprosin…  ŁP

CZARNY PIJAR

Krakowscy pijarzy budują biurowiec. Budowa zbliża się ku końcowi, a na mieszkańców osiedla w pobliżu Ronda Polsadu padł blady strach. Otwarcie wieżowca wiąże się bowiem z zamknięciem dojazdu do bloków. Pijarzy na swojej inwestycji zarobią, zaś mieszkańcy nadrobią kilometrów. Zakonnicy wprawdzie wcześniej obiecywali, że droga nie zostanie zamknięta, ale im się odwidziało. Urzędnicy nie widzą przeciwwskazań, więc wszystko odbywa się zgodnie z prawem. Oburzeni krakowianie zbierają podpisy pod petycją do władz miasta. Chcą, by zostało jak jest. ŁP

BOSKO I SOPOĆKO Uchwałę w sprawie powierzenia św. Janowi Bosko opieki nad miastem podjęły niedawno władze Rumi. Sesję rady miejskiej poprzedziła uroczysta msza zamówiona w intencji wyrażenia woli ustanowienia patronatu. O przydzielenie Rumi opieki świętego Jana Bosko wystąpili przedstawiciele Kościoła katolickiego, parafie rumskie, szereg instytucji i wspólnot katolickich, stowarzyszenia i organizacje pozarządowe, osoby prywatne oraz wszystkie opcje polityczne w mieście – poinformował na sesji Ariel Sinicki, przewodniczący Rady Miejskiej w Rumi. Odtąd dzieło księdza Bosko ma w pełni przepajać kulturę Rumi, etos miasta i cały system wartości. Aby kościelnemu prawu stało się zadość, świeckie władze wszczęły jednocześnie watykańską procedurę zatwierdzenia św. Jana Bosko jako patrona Rumi. Podobnie przewodniczący Rady Miasta Białystok Mariusz Gromko ogłosił pomysł ustanowienia błogosławionego księdza Michała Sopoćki duchowym opiekunem Białegostoku jako „historyczną decyzję, nie do przecenienia dla tożsamości miasta i jego wizerunku”. W ubiegłym roku na wniosek Stowarzyszenia Czcicieli Miłosierdzia Bożego białostoccy radni większością głosów wyrazili wolę uznania księdza Michała Sopoćki za patrona miasta i formalnie wystąpili o wydanie takiej decyzji do Stolicy Apostolskiej. W styczniu papież Franciszek wydał dekret ustanawiający patronat księdza Sopoćki nad Białymstokiem. W lutym za przyjęciem opieki świętego nad miastem zagłosowało 26 radnych. Tylko jedna osoba była przeciw i jedna wstrzymała się od głosu.  AK

strona 6

ZAMIAST SPOWIEDZI

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Życie po Brexicie O radykalizacji nastrojów w Europie mówi  „FiM” dr Gavin Rae, socjolog, autor  licznych książek o polityce zaciskania pasa, np. „Austerity policies in  Europe: the case of Poland”.

– Co po referendum w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej? – Sytuacja jest ekstremalnie trudna. Przed Wielką Brytanią jest teraz wiele lat niepewności, ekonomicznych trudności, a Brytyjczycy są kompletnie podzieleni w sprawie wyjścia z Unii Europejskiej. Referendum dodało wiatru w żagle prawicowym nacjonalistom, którzy będą próbować budować swą pozycję, wzmacniając antyimigrancką i ksenofobiczną retorykę. Równocześnie część laburzystów usiłuje usunąć Jeremy’ego Cobryna z funkcji przewodniczącego Partii Pracy. A przypominam, że Cobryn został wybrany na tę funkcję przez większość (niemal 60 proc. głosów). Spodziewam się też ostrego zwrotu w prawo, i to zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i we Francji. W tym drugim kraju od kilku miesięcy panuje stan wyjątkowy po zeszłorocznych zamachach terrorystycznych i trwają protesty przeciw nowemu prawu pracy. Widać rosnącą radykalizację zarówno po lewej, jak i po prawej stronie. Co więcej, w przyszłym roku Francuzi wybierają nowego prezydenta. A Marine Le Pen, szefowa Frontu Narodowego, już teraz cieszy się blisko 20-procentowym poparciem. – Dlaczego ponad połowa Brytyjczyków zadecydowała o wyjściu z Unii? – W całej Europie panuje frustracja po ostatnim krachu finansowym. W Wielkiej Brytanii też. Co więcej, po ponad 30-letniej dominacji neoliberalnej doktryny łatwo obwiniać imigrantów za wszelkie zło tego świata. Ludzie uwierzyli, że jeśli się pozbędą „obcych”, łatwiej im będzie o mieszkanie czy o pracę. Dlatego postanowili pożegnać się najpierw z imigrantami, a następnie z Unią Europejską. Liczyli, że Brexit umożliwi ograniczenie imigracji zarobkowej z UE oraz zerwanie z polityką zaciskania pasa. Nikt nie pamiętał o konkretnych reformach poszczególnych rządów, o uczestnictwie w kosz-

– Słyszałem o tym. Sytuacja w Polsce jest nieco inna niż w Wielkiej Brytanii. 80 proc. społeczeństwa popiera członkostwo w UE. To oczywiście efekt unijnych dotacji – bo Polska pozostaje beneficjentem brukselskiego budżetu. Tyle że to się może zmienić, kiedy za pięć lat wyschnie unijne źródełko. W następnym rozdaniu Polska nie dostanie już unijnych funduszy rozwojowych, a na pewno nie tak dużych jak obecnie. Co gorsza, kryzys strefy Schengen zastopuje też emigrację Polaków na Zachód. Obawiam się wzrostu nacjonalizmu również w Polsce. Na razie widać

townych wojnach ani krachach bankowych. Najgorsze jest to, że referendum w sprawie Brexitu było kompletnie niepotrzebne. To był skutek wewnętrznego konfliktu w Partii Konserwatywnej. Premier David Cameron zgodził się na nie, żeby zachować stanowisko. Tymczasem po referendum zapowie- Premier Wielkiej Brytanii dział własną rezygnację. David Cameron – Tydzień przed historycznym referendum prawicowy ekstremista Thomas Mair zamordował labourzystowską posłankę Jo Cox. – Jo Cox była zwolenniczką pozostania w Unii Europejskiej i opowiadała się za przyjmowaniem imigrantów. Po jej śmierci byłem zszokowany, bo w Wielkiej Brytanii do ostatniego zamachu na tle politycznym doszło w 1984 r. Wtedy to IRA podłożyła bombę w hotelu w Brighton, zabijając 5 osób, w tym posła Partii Konserwatywnej. Trudno wyjaśnić, dlaczego doszło do ataku na deputowaną Partii Pracy. Wiemy, że Mair krzyczał: „Britain first” (Brytania ma pierwszeńciekawy przypadek – rośnie nacjostwo – dop. red.) i że był skrajnym nalizm i niechęć do uchodźców, ale nacjonalistą. Wszystko wskazuje na nie do Unii Europejskiej. to, że był to akt polityczny. Co wię– Pytanie, co dalej? cej, do tego mordu doszło na fali – Nie mam pojęcia, ponieważ rosnącego nacjonalizmu. Brytyjnie widać poprawy sytuacji goska kampania przed referendum spodarczej. Wręcz przeciwnie – miała bardzo ostry, antyimigrancki zarówno USA, jak i Europa spocharakter. Mówimy o imigrantach dziewają się spowolnienia. Rosną ze środkowej i wschodniej Euroskrajne nierówności, nastroje się py – padały argumenty, że Polacy radykalizują. i Czesi kradną Brytyjczykom pracę, – A rządy się boją? Czy to a szkoły aż pękają od ich dzieci. Atdlatego PiS wprowadził „500+”, mosfera staje się napięta. planuje zlikwidować umowy – Radykalizację widać też śmieciowe, podnieść płacę miw Polsce. Nasilają się protesty nimalną do 2 tys. zł i wprowaantyimigranckie i pracownicze, dzić program budowy tanich i to nie tylko w dużych zakłamieszkań? dach pracy. W stolicy doszło do – No cóż, to trudna sytuacja dla strajku okupacyjnego w wegańlewicy, bo nareszcie pojawił się rząd, skiej burgerowni Krowarzywa. który coś robi albo przynajmniej Część pracowników twierdzi, obiecuje, że coś zrobi. Wprawdzie że została zwolniona za działalnie jestem zwolennikiem programu ność związkową, a pracodawcy – „500+”, bo ja osobiście przeznaczyłże zwolniono jedną osobę. „Zabym te środki na budowę mieszkań, dyma o Krowę” spolaryzowała przedszkoli czy żłobków. Ale ten warszawiaków.

program to jest coś dla ludzi, jakiś zaczątek polityki socjalnej. Nie jestem zwolennikiem PiS, ale wolę to od neoliberalizmu Ryszarda Petru. Jeśli PiS spełni pozostałe obietnice – zwłaszcza plan budowy tanich mieszkań – to może poprawić życie Polaków. Co do umów śmieciowych – dziś mamy lepszą sytuację na rynku pracy niż przed laty. Panuje rekordowo niskie – ośmioprocentowe – bezrobocie, podczas gdy 10 lat temu wynosiło ono 20 proc. A tymczasem pracownicy od lat mają te same bolączki – umowy śmieciowe i niskie pensje. Ten problem trzeba jakoś rozwiązać – mimo oporu kapitału.

– Rząd przestraszy się siły kapitału? – Ten rząd usiłuje zbudować narodowy kapitalizm w Polsce. Chce budować polskie banki, podnosić podatki dla wielkich korporacji. Już obniża CIT dla małych przedsiębiorców. Widać, że buduje sobie bazę społeczną. – Czy to „dobra zmiana”? Grzegorz Schetyna, poprzedni szef dyplomacji, chciał wręczać medale szefowi zagranicznej sieci sklepów. Przecież to były kpiny. – No tak. Jeśli PiS zrealizuje swe obietnice, to może długo rządzić. Ale nadejdzie moment, gdy polscy kapitaliści zaczną chcieć więcej. Wtedy trzeba będzie skończyć z polityką rozdawnictwa. – Na opornych znajdzie się bat. Na przykład agenci CBA zawsze mogą sprawdzić, czy dany biznesmen nie pierze pieniędzy gdzieś na dalekich Kajmanach.

– I właśnie z tego powodu nie popieram tego rządu. Owszem, mogę akceptować konkretne posunięcia ekonomiczne. Ale nigdy nie zaakceptuję ustaw: „antyaborcyjnej” czy antyterrorystycznej. Nie podoba mi się skrajny konserwatyzm PiS. Właśnie z tego powodu sytuacja jest trudna dla lewicy. – Czyli dla kogo? Dla turbokapitalisty Leszka Millera? Przecież to on zbudował jeden z najgorszych rządów w historii. – Najgorsze to były rządy Leszka Balcerowicza, który wprowadził neoliberalizm do Polski, i Jerzego Buzka, który wprowadził OFE. Ale przyznaję, że rząd Millera – ten, który wprowadził polskie wojska do Iraku – nie był lepszy. On stracił wszystko – 40-procentowe poparcie dla socjaldemokratów zjechało do… czterech procent. Jego polityczna degeneracja jest szokująca. To wstyd, że osoba głosząca rasistowskie, ksenofobiczne hasła śmie się zaliczać do lewicy. Na szczęście skończyła się era Leszka Millera. – Szkoda, że nie sądem i karą dla osób odpowiedzialnych za budowę więzienia CIA w Polsce. – Niestety, te kary to mrzonki. Proszę zwrócić uwagę, że obecny establishment milczy na ten temat. Żaden przedstawiciel elit nie pójdzie do więzienia. – A czy to nie jest przypadkiem oznaką dogorywania demokracji? – Wracamy do punktu wyjścia. Demokracja jest krucha i trzeba o nią dbać. A to trudne po dekadach neoliberalizmu, po krachu gospodarczym i w epoce rosnących nierówności. Sądzę jednak, że demokracja przetrwa – tyle że w zmienionej formie. Świadczy o tym na przykład przypadek Brazylii, gdzie prezydent Dilma Rousseff została zawieszona w obowiązkach. Przecież to był zamach stanu, tyle że w białych rękawiczkach. To samo dotyczy Grecji. Trojka (Komisja Europejska, Europejski Bank Centralny i Międzynarodowy Fundusz Walutowy – red.) zmusiła Greków do przyjęcia polityki cięć – wbrew woli społeczeństwa. W efekcie dowiodła, że demokracja nie działa. Być może idziemy w kierunku demokracji autorytarnej. Rozmawiała: MAŁGORZATA BORKOWSKA [email protected]

KULISY POLITYKI

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Brexit, czyli przegłosowanie wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, stał  się faktem. Premier David Cameron dla ratowania swej osobistej pozycji zafundował  Europejczykom społeczny, polityczny i gospodarczy chaos. Konserwatywny brytyjski premier, organizując referendum w sprawie wystąpienia swojej ojczyzny z UE, zostanie zapamiętany jako współczesny Neron. Cameron postawił własne ambicje ponad interesy kraju, bo ze wspomnianego referendum uczynił narzędzie do wielkiej gry partyjnej. Perorując o odrębności Brytyjczyków, złej Unii i imigrantach, puszczał oko do rosnącej w siłę eurosceptycznej frakcji we własnej partii. Wcześniej, w latach 2013–2015, w podobny sposób zaprzyjaźniał się ze szkockimi nacjonalistami. W zamian za poparcie idei przeprowadzenia referendum unijnego dał zgodę na głosowanie powszechne w sprawie niepodległości Szkocji. Na nic zdały się ostrzeżenia unijnych przywódców. W 2015 roku, po ponownym zwycięstwie Camerona, przyspieszono referendalne prace. Pierwotnie bowiem głosowanie miało się odbyć dopiero za kilkanaście miesięcy. Brytyjski premier swoją decyzję ogłosił pod koniec ubiegłego roku podczas szczytu w Brukseli. „2016 będzie rokiem fundamentalnej zmiany w relacjach unijno-brytyjskich (…). Zostaną wtedy rozwiązane problemy, jakie z członkostwem mają Brytyjczycy” – mówił Cameron. Podstawą jego kampanii było

sianie nienawiści do imigrantów, których propagandowo oskarżał o zabieranie pracy Brytyjczykom i obfite korzystanie ze świadczeń socjalnych. W 2014 roku powiedział zaś, że największą zakałą Zjednoczonego Królestwa są przede wszystkim Polacy. W przekazie konserwatywnego premiera 791 tysięcy naszych rodaków mieszkających na Wyspach odpowiadało za konieczność radykalnych cięć socjalnych, problemy z usuwaniem skutków powodzi, a nawet za awarie energetyczne. Polaków w rzekomym dojeniu brytyjskiego budżetu miała wspierać Bruksela wraz z zasadą zakazu dyskryminowania obywateli innych państw Unii. Ten obłudny przekaz niewiele miał wspólnego z prawdą. Rzecz w tym, że z najróżniejszych świadczeń socjalnych korzysta około 100–150 tysięcy Polaków. Brytyjski system jest za to znacznie hojniejszy dla przybyszów spoza UE. Imigranci z takich państw jak Indie (793 tys.), Pakistan (523 tys.), Bangladesz (212

tys.), RPA (201 tys.), Chiny (196 tys.) czy Nigeria (178 tys.) znacznie częściej niż Polacy pobierają cały pakiet świadczeń, niemal natychmiast od dnia zalegalizowania swojego pobytu. Ponadto – jak wynika z sza-

weszłyby w życie od stycznia 2020 roku. Propozycje Brytyjczyków to

zaprzeczenie podstawowej idei wspólnoty, czyli zakazu dyskryminowania obywateli innych państw. Na tym rząd Camerona nie poprzestał. Wymusił także zgodę na wyłączenie Wielkiej Brytanii z udziału w pogłębianiu wspólnej polityki. Rząd w Londynie dostał możliwość decydowania o przystąpieniu do poszczególnych unijnych projektów. Dzięki temu

ra Camerona i jego następcę – konserwatywnego wroga UE – Borisa Johnsona. Może to potrwać nawet 7 lat. Tyle może zająć negocjowanie zasad wyjścia, w tym także finansowe rozliczenia pomiędzy Wielką Brytanią a Unią. Okres ten będzie poświęcony także na przygotowanie i wdrożenie dwustronnych umów dotyczących ochrony inwestycji oraz wzajemnego uznawania uprawnień zawodowych i emerytalnych. Problem w tym, że w przypadku fiaska w negocjacjach unijne prawo przestaje – zgodnie z unijnymi procedurami – obowiązywać w odniesieniu

Bitwa o Anglię cunków analityków z londyńskiego uniwersytetu – obywatele krajów, które weszły do Unii w 2004 roku, dokładają do budżetu Wielkiej Brytanii o 5 miliardów funtów więcej niż z tego budżetu otrzymują. Początkowo propaganda Camerona nie robiła na unijnych przywódcach większego wrażenia. Sytuacja zmieniła się, kiedy PiS przejął władzę w Polsce, a Warszawa kosztem Niemiec stała się głównym sojusznikiem konserwatysty z Downing Street. Premier Beata Szydło, ku zdumieniu kanclerz Angeli Merkel, poparła między innymi wprowadzenie klauzuli, na mocy której państwo członkowskie może ustalić termin, po jakim imigranci z innych państw UE mogliby korzystać z pełnego pakietu socjalnego. Dodatkowo wysokość niektórych świadczeń (np. zasiłki na dzieci) miałyby być ustalane w kwocie obowiązującej w kraju pochodzenia imigranta. Zasady te dla nowych imigrantów zaczęły obowiązywać już od 2016 roku. Dla tych, którzy mieszkają na Wyspach dłużej,

Zjednoczone Królestwo „nigdy nie stanie się częścią europejskiego superpaństwa” – mówił premier. Wielka Brytania po referendum stanęła na krawędzi rozpadu. Walijczycy i Anglicy uwierzyli kłamstwom antyunijnych polityków z Nigelem Farage’em na czele. O pozostaniu w UE myślą za to Szkoci i Północni Irlandczycy. Oznacza to faktycznie, że nie chcą już być częścią Zjednoczonego Królestwa, a to niesie ze sobą duże konsekwencje. Firmy działające w londyńskim City najprawdopodobniej będą musiały występować o kosztowne unijne licencje i zezwolenia. Pod znakiem zapytania stoi fuzja jednej z angielskich giełd z jej niemiecką partnerką. Ostateczny Brexit może oznaczać także nałożenie przez Brukselę ceł na wyspiarskie produkty. Mieszkający tam Polacy będą zapewne musieli uzyskiwać zezwolenia na pobyt i pracę. Ratunkiem dla interesów Wielkiej Brytanii jest maksymalne opóźnianie rozpoczęcia procesu wyjścia przez ustępującego premie-

do Wielkiej Brytanii po upływie 2 lat od formalnego zgłoszenia zamiaru wystąpienia. Interesy brytyjskie, czyli również interesy Polaków mieszkających na Wyspach, może uratować formuła państwa stowarzyszonego z UE w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Na jego terenie obowiązuje prawo UE, ale państwa należące do EOG nie mają prawa decydowania o jego kształcie. Nie uratuje to jednak pozycji Wielkiej Brytanii w relacjach międzynarodowych. Dotkliwe

straty poniesie także Unia Europejska. Proces jej rozszerzania przestaje być bowiem nieodwracalny. Brytyjskie referendum obudziło populistyczne demony w Holandii, Danii i Francji. Załamał się także jej stabilny wizerunek na arenie międzynarodowej. Państwa członkowskie mogą teraz swobodnie stawiać warunki Brukseli. Zamieszanie wywo-

strona 7

łane brytyjskim referendum oznacza wzmocnienie w Rosji frakcji tak zwanych siłowników. Prą oni do drugiej Jałty i nowego podziału stref wpływów w Europie. Swoje dokładają także Chińczycy. Osłabiona UE nie będzie w stanie przeciwdziałać planom Państwa Środka, czyli podzieleniu kontynentu przez dwie nitki Nowego Jedwabnego Szlaku. Sytuacja Polski również nie jest najlepsza. Jesteśmy rozgrywani zarówno przez USA, jak i Chiny. Kryzys Unii może nas pozbawić swoistej tarczy ochronnej, jaką jest Bruksela, która ma prawo dyktować państwom trzecim reguły wielkich inwestycji w UE. Słaba Unia oznacza także obniżenie naszych możliwości na rynkach Indii, RPA czy Brazylii. A to one będą najbardziej atrakcyjne w najbliższych dekadach. Kryzys może także przełożyć się na umocnienie franka szwajcarskiego. Dla tysięcy Polek i Polaków to faktyczny wzrost comiesięcznej raty frankowego kredytu hipotecznego. Rachunek, jaki wystawił Cameron swoim obywatelom oraz mieszkańcom całej wspólnoty, jest niezwykle wysoki. Rodzi się pytanie, dlaczego Polska wspomagała Camerona w jego żądaniach, które negowały ideę Unii Europejskiej? Dlaczego Polska stała się jego jedynym bezwarunkowym sojusznikiem? Dziś, kiedy wiemy już, że prawie 52 proc. Brytyjczyków opowiedziało się za Brexitem, premier Cameron podał się do dymisji i ewentualne negocjacje w sprawie „wyjścia” zostawił swoim następcom. Nie jest to jednak pewny scenariusz, ponieważ wyniki referendum zgodnie z brytyjskim prawem nie są wiążące. Decyzję podejmie parlament, który nie musi brać pod uwagę antyunijnego głosu większości. Według dziennika „The Guardian” pozostanie Wielkiej Brytanii w UE jest możliwe, choć mało prawdopodobne. Przeciwstawienie się woli większości może pogrzebać polityczne kariery obecnych parlamentarzystów. Tymczasem w ubiegły weekend pod Pałacem Westminsterskim pojawili się protestujący z transparentami: „Kocham Europę” czy „Nie jestem Brytyjczykiem, jestem Europejczykiem”. Pod petycją o powtórkę głosowania w sprawie przynależności do UE podpisało się do tej pory 3,4 mln rodaków Davida Camerona. W referendum zaś za Brexitem głosowało aż 17,5 mln osób. Może być i tak, że Wielka Brytania wyjdzie z UE, ale pozostaną w niej na przykład Irlandia Północna czy Szkocja. Tyle że wcześniej doprowadzą do swej niepodległości i wyjdą… z Wielkiej Brytanii. MICHAŁ POWOLNY [email protected]

ŁUKASZ LIPIŃSKI [email protected]

strona 8

POLSKA PARAFIALNA

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Wmuszanie kościoła Jak ludzie chcą, kościół zbudują w ciągu doby. Tak było w Skarszewach na Pomorzu. Jak nie chcą, trzeba ich do tego zmusić. Taką właśnie politykę obrali duchowni w Łowiczu. Są cierpliwi…

TURNUSY WAKACYJNE • 7/14 noclegów w luksusowym ośrodku, • 7/14 śniadań w formie bufetu szwedzkiego, • 7/14 obiadokolacji w formie bufetu szwedzkiego, • sauna, siłownia, bezpłatna plaża, stół do ping-ponga, boisko do kosza i siatkówki, • monitorowany parking, • darmowe Wi-Fi, • dzieci do lat 3 – nocleg i śniadanie bezpłatnie, • za niewielką dopłatę wypożyczalnia sprzętu do nurkowania, kajaków, rowerów, kijów do nordic walking, • na terenie ośrodka znajduje się restauracja „Białe Źródła”. Warunkiem utrzymania rezerwacji jest wpłata zadatku w wysokości 30 proc.

Cena w luksusowym pokoju 2-osobowym – pobyt 8 dni – 1890 zł Cena w apartamencie 2-osobowym – pobyt 8 dni – 2890 zł

O

kościół na osiedlu Górki batalia toczy się nieustannie od ponad jedenastu lat. W 2005 roku pomysł podzielenia istniejącej parafii Dobrego Pasterza i postawienie kościoła filialnego zakiełkował w głowie łowickiego biskupa Andrzeja Dziuby. Dwa lata później wizję zaczęli realizować miejscowi radni. Przyklepali chętnie uchwałę o zmianie planu zagospodarowania przestrzennego, dopuszczając na Górkach budownictwo sakralne. Mieszkańców nikt nie poinformował o tym, co planuje się tuż pod ich oknami, w samym sercu dzielnicy. Kolejny kościół! Chociaż obecnie każdy, kto tylko chce, do najbliższej świątyni ma maksymalnie 10 minut drogi piechotą. Kiedy się dowiedzieli, stanęli okoniem. Kuria nie odpuszczała, więc zarząd osiedla zaproponował, by wśród mieszkańców Górek zorganizować zapomniane wcześniej konsultacje społeczne. Tak też się stało, a wynik okazał się dla biskupich planów przytłaczający – niemal 70 proc. mieszkańców opowiedziało się przeciw nowej świątyni. Zgodziło się na jej budowę ledwie 170 osób. Rada miasta przyjęła więc nową uchwałę o przystąpieniu do zmian w planie zagospodarowania. Teren, który podoba się biskupowi, został tym razem przeznaczony pod usługi, co jednak nie wyklucza usług sakralnych... Wydawało się, że jest po sprawie, kiedy do władz miasta wpłynęło przedsądowe wezwanie do sprzedaży gruntu: „Po raz kolejny potwierdzam fakt, że Diecezja pragnie pozyskać działkę o numerze 6703/20, przeznaczoną na cele kultu religijnego. Zwracam się zatem z prośbą o przekazanie w/w działki na rzecz Diecezji Łowickiej przy zastosowaniu możliwości udzielenia bonifikaty od ceny sprzedaży (...) lub o wyrażenie zgody na zamianę tej działki na inne będące w posiadaniu kościelnych osób prawnych” – przeczytał burmistrz trzy lata później w korespondencji od biskupa. Radni się nie ugięli, burmistrz też nie. Zniósł przebłagalne msze polowe, listy na temat tradycji chrześcijańskiej, prośby i pogróżki oraz pikiety organizowane przez skupionych wokół miejscowego klubu „Gazety Polskiej” wyznawców PiS-u. Uchwała o przekazaniu ziemi biskupowi nie zapadła.

Nic więc dziwnego, że konflikt, a właściwie otwarta walka, ma kolejną odsłonę. Mieszkańcy mówią, że czują się oszukani, bo przez lata spiskowano za ich plecami po to, aby pewnego dnia postawić pod ścianą. Tylko że oni się nie dają. Nawet drewniany czterometrowy krzyż, który w miejscu przyszłego kościoła nieznana ręka ustawiła pod osłoną nocy, nie skruszył oporu. Kilka dni później został on przez kogoś obcięty, a dla ochrony przed dalszą eskalacją konfliktu przeniesiono go na miejscowy cmentarz. Nie ustąpili ludzie nawet wówczas, gdy się okazało, że przyszła świątynia ma być pod wezwaniem samego Jana Pawła II. Walczą zawzięcie o utrzymanie świeckiego charakteru tego miejsca. Mówią jasno, że na terenie, który chce zabrać biskup, oni widzą niewyznaniowe przedszkole, może świetlicę środowiskową, plac zabaw dla dzieci czy kawiarnię – pomysłów na to, jak plac zagospodarować, jest mnóstwo. Spotkanie dwóch setek mieszkańców z przedstawicielami miasta oraz kurii odbyło się w miejscowym przedszkolu w drugiej połowie czerwca. Były gwizdy, buczenie, krzyki, no i transparenty z wymownymi napisami: „Nie dla kościoła”. Bez skrępowania, w emocjach i nie przebierając w słowach, wytykali duchownym pazerność. Przedstawiciela kurii po raz kolejny nie przekonali. Ksiądz wikariusz generalny Wiesław Wronka, oświadczył na koniec, że to biskup Dziuba zdecyduje, gdzie wyrośnie nowa świątynia. Skoro cztery lata temu aż 170 osób opowiedziało się za jej budową, to obowiązkiem Kościoła jest wyjść naprzeciw ich oczekiwaniom… Opowiedział przy okazji o tym, jak pewien polski duchowny w Finlandii wybudował kościół dla 14 wiernych. Na razie burmistrz jest po stronie mieszkańców. Biskup się jednak nie ugina i proponuje władzy spotkanie. – Teraz to już chyba chodzi tylko o to, żeby wyjść zwycięsko z próby sił. No bo jaki jest sens budować kościół, którego ludzie nie chcą – zastanawia się Izabela, mieszkanka Łowicza. Czy zatem sprawa „domu bożego”, którego zwykli śmiertelnicy zwyczajnie nie chcą, znajdzie swój szczęśliwy koniec – czas pokaże. JULIA STACHURSKA [email protected]

POLSKA PARAFIALNA

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

W

Wyższym Seminarium Duchownym diecezji sandomierskiej nastąpiło wiele interesujących zmian. Najważniejsza zmiana, o czym jeszcze nie wszyscy wiedzą, nastąpiła w ścisłym kierownictwie. Dotychczasowy rektor ksiądz dr Jan Biedroń właśnie dostał od biskupa Krzysztofa Nitkiewicza skierowanie do Tarnobrzega na posadę proboszcza parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Krzywda mu się nie stała, a wręcz przeciwnie. Natomiast powody do narzekań mogą mieć wkrótce wierni tej tłuściutkiej parafii (około 14 tys. „dusz”), bo za ich nowym „arcykapłanem” przyciągnie woń afery związanej z wyciekiem obscenicznych rozmów i korespondencji kleryków sandomierskiego seminarium. Zagadka, kto tam kogo inwigilował i dlaczego, wciąż pozostaje nierozwiązana. Nie wiadomo więc, jakie jeszcze tajemnice mogą wyjść na światło dzienne... – Biedroniowi będzie bardzo trudno, bo dostał parafię po zmar-

D

strona 9

Ci odlatują, ci zostają... łym 20 czerwca w wieku 69 lat księdzu prałacie Michale Józefczyku, którego ludzie naprawdę kochali. Za to m.in., że był niebywale skromny, pracowity i bezinteresowny, a potrzebujących pomocy wspierał nawet finansowo... Proszę sobie wyobrazić, że on do końca życia jeździł starym trabantem. Żeby być jego godnym następcą, trzeba mieć charyzmę i absolutnie nieposzlakowaną opinię. Obawiam się, że rektorowi naszego seminarium wiele w tych kwestiach brakuje... Nie jest też zbytnio lubiany. Wśród młodych księży krąży pogłoska, że chłodził szampana, nie czekając na pochówek prałata. To prawdopodobnie bzdura, ale oddaje atmosferę. Zawistnicy będą go jeszcze mocno kopać – ocenia sympatyzujący z „FiM” duchowny z Sandomierza.

uchownych katolickich oficjalnie obowiązuje celibat. Siłą rzeczy muszą dyskretnie zaspokajać swe potrzeby seksualne. Zdarza się, że tracą czujność. Księżom heteroseksualnym ewentualna wpadka z gosposią lub „kuzynką” raczej nie przeszkodzi w karierze. Natomiast kapłanom homoseksualnym grozi przymusowe „leczenie”. Albo funkcja kapelana w domu dla przewlekle chorych kobiet czy skierowanie na misje w odległych zakątkach świata. Do tej drugiej grupy pomocną dłoń wyciągają specjalistyczne serwisy internetowe. Bez wychodzenia z plebanii księża mogą poznać na czacie innego pana o preferencjach dowolnych. Poflirtować, umówić się z kimś na bezpośrednią randkę, bądź tylko „zdalnie” – dzięki kamerce internetowej – zademonstrować grupie lub indywidualnemu wielbicielowi swoje walory oraz umiejętności gimnastyczne. Oczywiście można też pooglądać innych. Działa to zaspokajająco w obie strony, o czym świadczą żywe komentarze wpisywane na gorąco przez uczestników takich transmisji. Ale ślepa wiara w anonimowość jest niebezpieczna. Przekonaliśmy się o tym, obserwując księdza P. z diecezji ełckiej, który pokazuje w Internecie, jak – wraz ze świeckim kolegą – wykonują sobie nawzajem tzw. inne czynności seksualne lub pozorują seks pełny. Skąd wiemy, że to ksiądz, skoro występuje na golasa? Otóż jest on, niestety, na tyle nieostrożny, że podczas spektaklu nie zdejmuje z palca charakterystycznej obrączki oraz różańca owiniętego wokół przegubu dło-

My natomiast bez żadnej zawiści i tylko z kronikarskiego obowiązku przypominamy niektóre „zasługi” księdza rektora... Tylko dzięki naszym publikacjom załamała się kariera duszpasterska Biedroniowego pupila, o którym szefowie WSD wiedzieli, że ma poważny problem psychiczny („Klerycy na podsłuchu” – „FiM” 29/2015). Był on podobno znakomitym materiałem na księdza. Dopóki nie ujawniliśmy – zatajając szczegóły umożliwiające identyfikację – jego pertraktacji z innymi klerykami oraz ministrantami w sprawie odkupienia obuwia. Najchętniej bardzo zniszczonych, przepoconych trampek. Po to, żeby je lizać i wąchać... W innej sytuacji kleryk negocjował cenę, za jaką przypadkowo poznany osobnik mógłby mu dać „kilka trepów w ryja”. Czyli skopać po twarzy.

„Na legalu, zapłacę. Nawet się nie będę bronił, tylko nadstawiał. Kręci mnie to. Przyjadę, gdzie zechcesz, i mnie tam skopiesz. Dam parę stów. Mógłbyś się na mnie wyładować. Łatwa kasa, możliwość ponowienia usługi, zero konsekwencji...” – zachęcał kleryk. Wykazywał też nieprzystojne przyszłemu kapłanowi zamiłowanie do hazardu: „Możemy jeszcze o flaszeczkę się założyć, że wytrzymam na stojąco dziesięć twoich butów między nogi i nie klęknę”. Rektor przymykał też oko – i akurat za to mu chwała – na „normalne” skłonności. Prawdopodobnie dlatego właśnie wśród wyświęconych 19 czerwca sześciu tzw. neoprezbiterów (ksiądz świeżo po święceniach) znajdujemy wybitnego seminaryjnego doradcę w sprawach sercowych. Dysponujemy obszernym zapisem jego konsultacji udzielanych młodszym kolegom. „Na razie jest to zbyt młoda relacja, żebym mógł ją ocenić. Powiedział, że za tobą tęskni. Czyżby zależało ci jeszcze na nim?” – dopytywał ów „ekspert” kleryka zakochanego w koledze z roku. Spośród siedmiu studentów piątego roku tylko czterech załapało się 3 czerwca na święcenia diakonatu (poprzedzające definitywne święcenia kapłańskie) z rąk biskupa seniora Edwarda Frankowskiego. Dzień wcześniej kandydaci złożyli na ręce ks. Biedronia uroczyste wyznanie wiary oraz przysięgę zachowywania celibatu. Był wśród nich m.in. powiernik

Ksiądz na czatach ni. I często zdarza mu się pokazać część twarzy. Na jednej ze stopklatek mamy nawet utrwalone całe jego oblicze. Ale najgorszy jest ten gadatliwy partner, który rozpowiada na czacie, jak się poznali lub gdzie i kiedy odbędzie się kolejne przedstawienie. Oto przykłady… Partner: – Bardzo dużo mi pomógł, jak miałem problemy z tamtym typem. Nawet rozmawiał z jego żoną. Użytkownik 1: – Starszy jest ten kolega? – Tak. Wiesz, może nie powinienem mówić, ale to ksiądz. A mówię, bo wiem, że zachowasz to dla siebie. – Ale sobie poderwałeś! – Poznałem go przypadkiem, jak potrzebowałem rozmowy. Inna konwersacja: – Mam wolny czwartek, piątek i sobotę. Więc może wtedy pojadę do... (tu i dalej w miejscach wykropkowanych

pewnego kurialisty, który uskarżał się klerykowi, że ma ochotę na seks, ale jest już późny wieczór i o tej porze trudno znaleźć partnera. „No cóż, pozostaje samemu sobie ulżyć” – zauważył młodzieniec. „Rączka mnie nie bawi, a ty oporny na pasywa. Mógłbyś być łatwiejszy...” – ubolewał kurialista. Diakonem został też entuzjasta płci pięknej występujący pod pseudonimem „Romek”, którego „znajome” (w różnych miastach) muszą trwać w stałej gotowości, bo przyszły kapłan lubi sprawiać im niespodzianki. Kiedyś np. zatelefonował do pani Ewy z Krakowa, że właśnie przyjechał i nie ma kluczy do mieszkania. A ona miała akurat pilne zajęcia. „Poradzę sobie przez te dwie godziny” – westchnął „Romek”. „Wynagrodzę ci całą nocą. Przekąś coś na mieście, bo od razu idziemy do łóżeczka” – obiecała niewiasta. Przepadł natomiast kleryk, który podczas ubiegłorocznych wakacji opiekował się dziećmi ukraińskimi przebywających w ośrodku Caritasu. Sprawozdawał stamtąd kolegom: „Warunki mam wyj...e w czosnek. Żadnego księdza, cały domek do własnej dyspozycji. Cztery pokoje, kuchnia i łazienka. Bachory od 7 do 16 lat. Nikt mnie nie sprawdza, mogę jeździć gdzie chcę i pić do rana”. Rektor Biedroń zakomunikował mu, żeby się nie martwił, ale na diakonat musi jeszcze trochę poczekać... MARCIN KOS [email protected]

nazwa małego miasteczka, gdzie ksiądz P. jest wikariuszem i nauczycielem religii – red.). Użytkownik 2: – Pokażecie się? – Nie wiem, on nie bardzo ostatnio chciał, bo tak przy kamerce nie ma swobody. On jest księdzem, więc taką swobodę powinien mieć. – Chciałbym zobaczyć jak się zabawiacie. Wierzę, że go namówisz. – Nie obiecuję. – Jak będę niedługo w ..., to muszę go zobaczyć na żywo. – Tylko nie pomyl się. Bo tam jest jeszcze jeden taki ksiądz. A ja miałem już trzech z tej diecezji. Partner lekceważy też ostrzeżenia doświadczonych internautów: Użytkownik 3: – Nie boisz się, że ktoś was nakryje? U mnie w okolicy do księdza też przyjeżdżał jakiś koleś, no i afera się zrobiła. Wiesz, ludzie widzą, interesują się... – Mamy sporo wspólnych znajomych, tak że nikt i nic nie będzie podejrzewał. Moja koleżanka ze studiów też do niego chodzi. – Ale nocujesz na plebanii, dla kogoś może to być podejrzane. Księdza P. i pozostałych trzech pornoaktorów z diecezji ełckiej przestrzegamy, że ich szef biskup Jerzy Mazur też lubi surfować w sieci... ANNA TARCZYŃSKA [email protected]

strona 10

POD PARAGRAFEM

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Co w prawie piszczy

Wrogowie integracji Charles de Gaulle długo opierał się brytyjskiemu członkostwu we Wspólnocie. Podczas konferencji zorganizowanej w 1967 r. w Pałacu Elizejskim, w obecności ponad 1000 dyplomatów, oskarżył Wielką Brytanię o „głęboko zakorzenioną wrogość” wobec integracji  europejskiej. De Gaulle twierdził, że wpuszczenie Zjednoczonego Królestwa do Wspólnoty będzie oznaczało jej koniec. I nie mylił się… Brytyjczycy przez cztery dekady członkostwa byli w Unii „na pół gwizdka”. Zjednoczone Królestwo nie uczestniczyło w strefie wolnego ruchu granicznego Schengen, zachowali także własną walutę. Specjalizowali się w torpedowaniu inicjatyw integracyjnych, prowadzili również partyzancką politykę zagraniczną, nie próbując nawet uzgadniać jej z pozostałymi członkami Unii. Premier Thatcher zwalczała wzmacnianie demokratycznej władzy Parlamentu Europejskiego, a zaślepiona skąpstwem i ograniczeniem uniemożliwiającym jej dostrzeżenie głębszego, pokojowego sensu integracji, przez cztery lata krzyczała: „I want my money back”, by w końcu uzyskać obniżenie brytyjskiej kontrybucji do budżetu Wspólnoty (tzw. „rabat brytyjski”). Członkostwo Wielkiej Brytanii w Unii było dla Europejczyków pasmem udręczeń i sporów. Z tego punktu widzenia wynik brytyjskiego referendum można odczytywać jako pierwszy akord hymnu zwycięstwa,

Ś

towarzyszący wyprowadzaniu z Europy konia trojańskiego. Po ponad 40 latach członkostwa Brytyjczycy zdecydowali o opuszczeniu Unii przy aplauzie wszelkiej maści europejskich oszołomów prawicowych. Klasykiem prawicowego populizmu i manipulacji jest oczywiście dziadzio Korwin. Pozwólcie Państwo, że zacytuję: „Pod okupacją Unii wszystko zdycha. Niech pan porówna gospodarkę europejską z Chinami. Jak one się rozwijają”. Tak, rozwijają się, bo ciągle jeszcze wykorzystują proste rezerwy. Ich PKB na głowę wynosi około 7000 dolarów, podczas gdy dla Niemiec wskaźnik ten jest 7 razy wyższy, a dla Polski wynosi dwa razy tyle co dla Chin. A z tym zdychaniem to wygląda tak, że w Polsce nie ma chyba ani jednego kilometra porządnej drogi wybudowanej przez ostatnie lata bez udziału unijnych pieniędzy. I jeszcze jeden cytat: „Norwegia jest w Schengen, ale nie jest w Unii. Należy do najbogatszych państw świata”. Co trzeba mieć we łbie, żeby nie zauważyć gigantycznego wydobycia ropy naftowej jako źródła bogactwa tego państwa?

wiatowe Dni Młodzieży w Krakowie to festiwal pomysłów tak absurdalnych, że czasem brakuje powietrza. Ze śmiechu lub nerwów. Ale i o to zadbali kościelni marketingowcy. Najnowszy pomysł na pamiątkę z ŚDM to… właśnie powietrze. Tak, powietrze – zamknięte w puszce. Ponoć patent przetestowany na spotkaniu papieża z młodzieżą w Melbourne. Że niby każdy może sobie zabrać trochę atmosfery z Krakowa. To znaczy niezupełnie z Krakowa. Puszki ma napełniać białostocka firma, więc powietrze będzie podlaskie. Niby rozsądnie, bo w Krakowie smog i jeszcze by się ludzie podusili. Ale z drugiej strony… Białystok teraz średnio się kojarzy. Marsze ONR, narodowcy w katedrze.

Charles de Gaulle

Brytyjska decyzja każe jednak zapytać o istotę i kierunek integracji. Zacznijmy od przypomnienia rudymentów. W integracji europejskiej nie rozwój gospodarczy jest najważniejszy, tylko integracja polityczna i kulturowa. Prawicowi satrapowie w rodzaju Kaczyńskiego zakłamują ten fakt, epatując hasłami o „ochronie suwerenności”. Przypomnijmy, że budowę mechanizmów integracyjnych po II wojnie światowej zaczęto na kontynencie od Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Powód był prosty: były to dwie gałęzie przemysłu kluczowe dla potencjału militarnego. Po I wojnie światowej

„To właśnie tutaj miał miejsce pierwszy akt ludobójczej zbrodni” – przypomniał Jarosław Kaczyński w 75 rocznicę pogromu ludności żydowskiej w tym mieście. Skojarzenia więc niecie-

To idzie młodość!

w Wersalu postanowiono ograniczyć rozwój militarny Niemiec. Skończyło się to poczuciem upokorzenia Niemców, a następnie dojściem do władzy Hitlera i hekatombą nowej wojny. Po II wojnie Europejczycy byli już mądrzejsi. Zamiast kolejnej izolacji poddali Niemcy – według koncepcji francuskiego szefa dyplomacji Roberta Schumana – kontroli w ramach EWWiS. Niemcy nie mieli powodu, aby odczuwać upokorzenie, skoro takiej samej kontroli poddało się 5 innych państw, w tym „zwycięska” Francja i państwa Beneluksu. Zauważmy, że od samego początku zamysł integracyjny miał motywację

aby nie Żydzi? Chyba nie takich „owoców” ŚDM papież Franciszek oczekuje. Ostrożnie z tym Białymstokiem. Ale skąd tu w Polsce wziąć nieskażone powietrze? Puszka z powietrzem dołącza do galerii dziwactw związanych z krakowską imprezą. Dopiero co mieliśmy powerbank (przenośny

Sztachnij się papieżem kawe, a Kościół tak dba o symbolikę. Mawiano w średniowieczu, że „powietrze miejskie czyni wolnym”, czyli… macht frei? Też nieciekawie. A jeśli – odpukać – jakiś młodzieniec, dajmy na to z Australii, po powrocie do domu uraczy się powietrzem z puszki, a następnie ogoli na łyso, ubierze brunatną koszulę i zlustruje kolegów do pięciu pokoleń wstecz, czy

akumulator) reklamowany następująco: „Rodzisz się z nią, idziesz przez życie, czerpiąc z niej pełnymi garściami. Aż do dnia, w którym czujesz się jak zużyta bateria, kompletnie wyczerpany, pusty. Wszystko Cię drażni. Gdzie się podziała twoja energia? Jak możesz odzyskać siłę, która jest ukryta w Tobie? Power of Spirit przedstawia ciekawą koncepcję energii życiowej. Zwiększo-

polityczną. Co interesujące – to wielki brytyjski premier Churchill proponował od początku stworzenie, na wzór amerykański, „Stanów Zjednoczonych Europy”, które miały położyć kres temu, co Churchill słusznie określał mianem nacjonalizmu, a co dzisiaj jest apetycznie owijane w złoty papierek z napisem „patriotyzm”. A zatem w integracji od początku chodziło o wspólnotę kulturową i polityczną. Europejczykom chciano zapewnić poczucie, że razem tworzą jeden organizm, jeden europejski demos, aby już nigdy na zachodnią część kontynentu nie zawitała wojna. Brexit jest więc logiczną konsekwencją „głęboko zakorzenionej wrogości”, o której 50 lat temu słusznie mówił de Gaulle. Oczywiście, w obliczu oszołomstwa prawicowego, które ogarnęło dużą część Europy (w tym m.in. coraz bardziej skretyniałą nacjonalistycznie Polskę), czas na powrót do sensu integracji nie jest najlepszy. Ale nie oznacza to, że nie należy przypominać, co jest sensem europejskiego zjednoczenia. Nazwijmy zatem po imieniu europejskie wartości: pokój, wolność, równość, solidarność, prawa człowieka. A teraz proszę zestawić te wartości z polityką władzy, która rządzi obecnie Polską. Polska jest antytezą istoty europejskiej integracji. Podżega do wojny. Tłamsi wolność jednostek. Forsuje nierówności. Uprawia polityczny izolacjonizm, zrywając nici współpracy z państwami UE. Niszczy prawa człowieka. JERZY DOLNICKI [email protected]

ny zasób energii uzyskujemy przez kontakt z Duchem Świętym, modlitwę, spotkanie z drugim człowiekiem, nowe doświadczenia. To powinniśmy mieć na myśli mówiąc: Power of Spirit. Power of Spirit to także wyjątkowa ładowarka do telefonu komórkowego, aparatu cyfrowego, PDA, PSP, MP3, MP4”. Poprzeczka została zawieszona wysoko, ciężko coś takiego zdetronizować. Nawet tronami dla pary prezydenckiej, na których mieliby zasiadać podczas papieskich celebracji. A jednak można! Sprzedawać powietrze – to genialne w swojej prostocie. Nie jest to wprawdzie pomysł nowy, bo świeże powietrze z Gór Skalistych masowo kupowali w ubiegłym roku Chińczycy. Wizyta prezydenta Chin w Polsce najwyraźniej zwróciła oczy naszych biznesmenów na ten kraj. A że Kościół wciska ludziom „nic” w ładnym opakowaniu, to też żadna nowość. ŁUKASZ PIOTROWICZ [email protected]

POD PARAGRAFEM

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

Z

ostałam wybrana do Rady Szkoły w podstawówce mojej córki. W związku z tym przychodzą do mnie inni rodzice ze swoimi skargami i wnioskami, o których potem dyskutujemy na zebraniach z ciałem pedagogicznym. Ostatnio to ja sama byłam rodzicem „z problemami”. A wierzcie mi, problem sprawiłam niemały…

Świecka szkoła po francusku

Ramadan a narodowość Kilkanaście dni temu rozpoczął się ramadan – święty miesiąc postu muzułmanów, których dzieci w naszej szkole stanowią większość. I oto moja dziesięciolatka wraca do domu z oświadczeniem: „A. powiedział mi dziś na stołówce, że nie powinnam jeść, bo jest ramadan”. Wdech, wydech, policzę do dziesięciu. Za chwilę złość opadnie… Jeszcze sekundka… Nieszczęsny A. ma fart, że nie znam ani jego, ani jego rodziców. Zebranie Rady Szkoły jednak niebawem. Nawiasem mówiąc, A. nie pościł tego dnia. Podobno nie chciał zjeść deseru w ramach ramadanu, ale dał się przekonać paniom ze stołówki. Pytam więc latorośli: „I co żeś mu odpowiedziała?”. „Że mnie to nie dotyczy, jestem Francuzką”. Tłumaczę zatem cierpliwie, że religia nie jest równoznaczna z narodowością i nie jest to również działanie naprzemienne. Przecież jej koledzy z malijskim, marokańskim czy algierskim pochodzeniem najczęściej mają taki sam francuski paszport jak ona. Spadek po kolonizacji. Zasadniczo można być francuskim Arabem ateistą… Sama takich spotkałam. Córka mruczy coś jeszcze, więc odsyłam ją do ojca (pochodzi z przyłączonej do Francji byłej kolonii, gdzie jest największa na kilometr kwadratowy mieszanka religijna) – powtarza się ta sama pogadanka, tyle że po francusku. Na zebraniu okaże się później, że większość dzieci kojarzy religię z rasą i narodowością, co stanowi niemałe wyzwanie dla nauczycieli.

Wypisać dziecko ze stołówki Następnego dnia wywiązuje się przed szkołą rozmowa z innymi matkami. O ramadanie, oczywiście. Zdania są mocno podzielone. Ewidentnie występują dwa obozy – większość (odetchnęłam z ulgą) mam wychodzi ze słusznego założenia, że dzieci rosną, uczą się i nie powinny pościć (w telewizji leci reportaż o ramadanowych maturzystach, spragnionych i wy-

strona 11

głodniałych, ale uważających się za dzielnych). Tak zresztą zakłada islam. Chcą robić jak dorośli, a że ramadan jest kluczowym okresem dla społeczności muzułmańskiej, nie dziwota, że pragną dołączyć do poszczących. Drugi obóz to ko-

koleżanka z Rady Szkoły, chyba nie do końca zdając sobie sprawę z moich poglądów. Zgłosili się do niej bardziej ortodoksyjni rodzice po radę, co zrobić, bo mer odmówiła im, gdy gremialnie napisali do niej prośbę, aby dzie-

Polscy rodzice walczą z systemem, który  od ponad dwudziestu lat de facto narzuca dzieciakom naukę religii w szkole. Jednak nawet w laickiej Francji trzeba przypominać, że miejsce kultu to  świątynia, a nie szkoła. biety, które… wypisały swoje pociechy ze stołówki na cały okres ramadanu! Padłam. No i że, przepraszam, nic nie jedzą? Jedzą, ale dzięki nieobecności na stołówce przynajmniej nie muszą jeść mięsa, o którym nie wiadomo, czy jest z rytualnego uboju (halal), czy nie. No i jeśli chcą się sami pozbawić deseru, to nikt nie będzie przekonywał, żeby go jednak zjeść.

Bitwa o posiłki zastępcze Historia z mięsem trwa już zresztą od jakiegoś czasu. Pewnego dnia zadzwoniła do mnie

ci codziennie miały możliwość wybrania posiłku bezmięsnego. Jeśli zaś jest to niemożliwe, to wymyślili, że będą… płacić połowę należnej za stołówkę sumy, bo ich dzieci połowy nie zjadają. Mer wystosowała wówczas list w ostrym tonie, który, niestety, do wielu rodzin nie dotarł. Przejęta losem nieszczęsnych niejadaczy zwykłego mięsa koleżanka wysunęła więc propozycję, żeby udali się do lekarza rodzinnego, który wyda dzieciakom stosowne zaświadczenie o alergii czy innej szkodliwości zjadania świnek, wołów, kurczaków i baranów dla danego malucha. Koleżanka – to

być może klucz do zrozumienia tej historii – jest praktykującą katoliczką; naucza nawet religii w przykościelnej szkółce. Kto lepiej się zrozumie niż dwie religijne matki? Nic to, że bóg nie ten sam i że zasady zupełnie inne. Dodam, że stołówka nie praktykuje podawania w piątki ryby, rodziców hinduistów odsyła się z kwitkiem, gdy martwią się, że dzieci muszą jeść wołowinę, za to każde menu z wieprzowiną ma swoją alternatywę…

Interwencja ciała pedagogicznego Kiedy więc doszło do zgłoszenia tematów na zebranie Rady Szkoły, dziarsko zażądałam rozmowy o laickości. Już dwa dni później córka przyszła do domu z nowym oświadczeniem: „Pani mówiła nam dziś o ramadanie!”. „Taaak? A cóż wam powiedziała?”. „Że w domu muzułmanie mogą sobie nie jeść, jeśli chcą, ale szkoła jest świecka. A poza tym jak się pości w naszym wieku, to niedobrze wpływa na rośnięcie i naukę” – wytłumaczyło mi dziecko. I jakkolwiek wychowawczyni młodej działa mi w wielu sytuacjach na nerwy, w tej kwestii mogłam jedynie przyklasnąć.

Kiedy temat pojawił się na zebraniu, wszystkie oczy zwróciły się na mnie. I nagle okazało się, że nie tylko ja mam coś do powiedzenia! Jedna z wychowawczyń podczas sławetnej pogadanki zaproponowała, żeby w szkole zamiast postu wzięli sobie za cel dobre uczynki, tak jak robią to na przykład chrześcijańskie dzieci podczas podobnych okazji. Jej proste słowa, przypominające, że wszyscy jesteśmy równi wobec francuskiej laickości, wywołały bardzo nieprzyjemne komentarze. Ze strony dzieci… Jedna z mam usłyszała dyskusję typu: „Dlaczego porównuje nas do chrześcijan?”, „To muzułmańskie obyczaje, nie chcemy, żeby nam tu o katolikach opowiadać” itd., itp. Skończyło się na tym, że szkoła pogadankę uskuteczni po raz drugi. Dotknięta tym problemem nauczycielka użyła słowa, którego unika się tu jak ognia, żeby niechcący nikogo nie skrzywdzić – radykalizacja. Nie twierdzę, że muzułmańskie dzieci „krzywdzą” innych, robiąc uwagi o ramadanie – częste w wielu szkołach, sprawdziłam dla uczciwości. Zapewne też nie wywołują niesmaku świadomie. Po prostu żyją w swoim, niestety, bardzo hermetycznie zamkniętym świecie i – jak to dzieci – z góry zakładają, że wszyscy są im podobni. Tak samo jak mali katolicy w polskich szkołach. Problemem nie jest tu także katolicka większość i islamska mniejszość (która w niektórych dzielnicach staje się większością), a po prostu brak otwartości na świat. Brak chęci poznania drugiego człowieka. W przypadku imigrantów jest to również sprawa bariery językowej – rodzice nie rozumieją otaczającego ich świata, więc nie są w stanie objaśnić go dzieciom. Dlatego laicka szkoła odgrywa tu kluczową rolę w wychowaniu nowych pokoleń, pozbawionych uprzedzeń ale i niestosownych wymagań. Dlatego również w każdym państwie, bez względu na otaczające nas religię i wyznanie warto o taką szkołę walczyć. AGNIESZKA ABÉMONTI-ŚWIRNIAK, Paryż [email protected]

strona 12

P

POLSKA OBYWATELSKA

rezydent Duda podpisał tzw. ustawę antyterrorystyczną. Na nic protesty wielu środowisk i organizacji, Rzecznika Praw Obywatelskich i Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. PiS-owskie państwo kontroluje nas coraz bardziej.

Prezydent RP Andrzej Duda zdegradował sam siebie do roli partyjnego notariusza, podpisu-

procedurze… prokurator generalny. Bez wątpienia partyjny z założenia. Obecnie pełniący tę funkcję Zbigniew Ziobro nie daje przecież cienia gwarancji choćby na odrobinę bezstronności. W ocenie HFPCz istnieje obawa, że te uprawnienia wykorzystane zostaną do celów politycznych. Także nawet do blokowania krytyki władzy i poglądów jej niemiłych. Ustawa skutkuje też większym dostępem służb do danych osobowych oby-

Służby

wiem możliwości składania jakichkolwiek skarg czy odwołań przez „osoby podejrzewane”. Ustawa zaś nawet nie definiuje, kto jest taką osobą. Będzie nią zatem każdy, kogo weźmie na cel ABW. Nie sposób będzie obronić się przed aresztowaniem. Sąd ma bowiem decydować o pozbawieniu czyjejś wolności w oparciu o… niejawne informacje służb. Niejawne nawet dla aresztowanego i jego obrońcy! Co gorsza, „informacje” te nie

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity nację cudzoziemców. Bezprawne „specjalne użycie broni”.

Iluzja sądowej kontroli Niemalże identyczne zastrzeżenia do ustawy, podobnie jak RPO oraz HFPCz, miała unijna Komisja Wenecka. Ceniona w świecie amerykańska organizacja pozarządowa Freedom House po analizie tej ustawy wydała jednoznaczna opinię. „Nadawanie służbom nie-

zane przedstawiać sądowi całości materiałów, jakie posiadają, jedynie materiały uzasadniające wniosek. Mogą przedstawiać sądowi to, co same zechcą”. Kluczowa była jednak konstatacja: „Polski ustawodawca w pełni i świadomie akceptuje przewagę informacyjną służb nad sądem i w pełni aprobuje fakt, że sędziowie, podejmując decyzję w przedmiocie kontroli operacyjnej, praktycznie uzależnieni są od informacji prze-

kontra

obywatel jącego wszystko, co podsunie mu PiS. O przyjęciu przez Sejm ustawy o działaniach terrorystycznych pisaliśmy już w przedostatnim numerze („FiM” 24/2016). Powracamy do tematu, bo przeraża ilość antywolnościowych i antyobywatelskich rozwiązań przyjętych przez PiS-owską władzę. Helsińska Fundacja Praw Człowieka pod koniec maja bieżącego roku swoje zasadnicze zastrzeżenia wyartykułowała w 28-stronicowej opinii, przesłanej marszałkowi Sejmu Markowi Kuchcińskiemu. Podkreślała m.in., że ustawa nie była z kimkolwiek konsultowana. Jest bardzo nieprecyzyjna, poszerza znacznie kompetencje Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Umożliwia kontrolę operacyjną bez zgody sądu, pozyskiwanie wielu rodzajów informacji. Nie gwarantuje respektowania jakiejkolwiek tajemnicy zawodowej, w tym bankowej, dziennikarskiej czy… tajemnicy spowiedzi. Podpisana przez Dudę ustawa zezwala na deptanie wolności słowa oraz arbitralne blokowanie stron internetowych. To oczywiste naruszenie art. 54 Konstytucji, art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, art. 11 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Kontrola sądowa tego rodzaju poczynań staje się fikcją. Co więcej, istotną rolę ma odgrywać w tej

wateli RP oraz cudzoziemców. Szef ABW może odtąd bez jakiegokolwiek nadzoru pozyskiwać wszelkie informacje o nas, w tym także tzw. dane wrażliwe. Każda kamera w Polsce staje się okiem służb. Każdy system teleinformatyczny – źródłem niczym nieskrępowanego zbierania danych. Co więcej, nikt nie ma realnych szans złożenia skargi na takie bezprawie. Rejestr „zdarzeń naruszających bezpieczeństwo systemów teleinformatycznych” prowadzić będzie… ABW. Nie sposób zatem oczekiwać, aby za takie zdarzenie ABW uznała swe własne, ewentualne włamania do cudzych sieci.

Każdy będzie „podejrzewany” Nadużyciom na niekorzyść obywateli sprzyjają ustawowe zmiany w postępowaniu karnym. Rewizje miejsc i osób, zatrzymywanie kogokolwiek może być dokonane o dowolnej porze dnia i nocy. Nie są do tego potrzebne jakiekolwiek uzasadnione podejrzenia. Wystarczy decyzja. Ustawa wprowadza też nieznaną w polskim prawie kategorię „osoby podejrzewanej”. Oznacza to, że choć każdy może stać się celem działań służb specjalnych – nie przysługują mu w praktyce żadne prawa procesowe. Prawo nie przewiduje bo-

będą mogły być przez sąd zarejestrowane! To oczywiste bezprawie i kuriozum. Każdy z nas może stracić wolność na podstawie jakichś wyssanych z palca opowieści oficera służb specjalnych. Nie pozostanie po niej żaden ślad, więc nawet nie będzie szansy jej zweryfikować! Choć wydaje się to absurdem, osoby z niewiadomych powodów osadzone za kratami i tak będą mogły uważać się za „szczęśliwców”. Krytykowana ustawa przewiduje bowiem… tzw. specjalne użycie broni. Czyli wydanie rozkazu zabicia osoby, przeciw której prowadzone są „działania kontrterrorystyczne”. Helsińska Fundacja Praw Człowieka konkluduje w swojej opinii, że ustawa „przyznaje służbom nowe kompetencje poważnie ingerujące w prawa i wolności, nie stwarzając żadnych narzędzi nadzoru nad sposobem wykonywania tych kompetencji”. Podobnie ocenia ustawę Rzecznik Praw Obywatelskich. Kilka dni temu zaapelował do prezydenta RP Andrzeja Dudy o niepodpisywanie ustawy. Bezskutecznie. Duda posłusznie klepnął PiS-owskie prawo, choć RPO sformułował zasadnicze zastrzeżenia. Nadmierne uprawnienia ABW przy braku jakiejkolwiek kontroli. Nieproporcjonalne ograniczenie praw i wolności obywateli. Dyskrymi-

ograniczonych uprawnień kosztem prywatności i wolności obywatela oznacza wyraźne nadużywanie władzy przez rząd”. Nasze organizacje pozarządowe też nie miały złudzeń. Fundacja Panoptykon zajmuje się problemem ochrony naszej wolności przed technikami nadzoru nad społeczeństwem. Po analizie ustawy jasno stwierdziła: „To nie jest ustawa antyterrorystyczna – to ustawa antywolnościowa, antyobywatelska i antydemokratyczna. Traktuje każdego jak podejrzanego”. Na palcach jednej ręki (oczywiście oprócz PiS) można policzyć tych, którzy uważali, że nadużyciom zapobiegnie sądowy nadzór nad działaniami służb. Ostatnie złudzenia rozwiała doktor nauk prawnych Małgorzata Tomkiewicz, sędzia Sądu Okręgowego w Olsztynie. Wskazała ona, że na przykład „zbieranie danych billingowych, ustalanie danych adresowych, miejsca logowania telefonów czy też pozyskiwanie informacji o sytuacji rodzinnej oraz miejscach spotkań dziennikarzy (i kogokolwiek innego) nie jest kontrolą operacyjną. Aby dokonywać tego rodzaju czynności operacyjno-rozpoznawczych, służby żadnej zgody sądu nie potrzebują, o takie zgody nie wnioskują i takich zgód sądy nie udzielają. Po drugie – składając wniosek o zastosowanie kontroli operacyjnej, służby nie są obowią-

kazanych przez służby. (…) wobec braku jasnych i szczegółowych regulacji o kontroli operacyjnej, a przede wszystkim spójnej wizji ustawodawcy, czym kontrola operacyjna ma być i jaką pozycję mają zajmować w niej sądy, funkcja nadzorcza sądów nad tą kontrolą w znacznej mierze była i jest iluzoryczna. Jeśli dodać do tego, iż nie ma żadnych kryteriów przydziału wniosków sędziom, że rozpoznawanie tego rodzaju spraw jest czynnością nieujmowaną w żadnych statystykach sądowych, że nie regulują jej przepisy o biurowości sądowej i do końca nie wiadomo, jak działalność taką umiejscowić w strukturach organizacyjnych sądu, to gołym okiem widać, że taka partyzantka sądowa z europejskimi standardami niewiele ma wspólnego”. Wciąż ponoć obowiązująca Konstytucja RP w art. 51 ust. 2 stanowi, że „władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym”. Wiele przepisów Konstytucji RP udaje, że coś nam gwarantuje. Po uchwaleniu PiS-owskiej „ustawy o działaniach antyterrorystycznych” akurat ten przepis Konstytucji RP możemy od razu wyrzucić do kosza. Nie ma w nim bowiem ani jednego słowa prawdy…  ANDRZEJ KROPEK [email protected]

POLSKA PARAFIALNA

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

strona 13

Zamiast pomocy – modlitwa

„Proszę o modlitwę za moją koleżankę, która zmaga się z problemami natury psychicznej. (...) nie ma w niej już chęci do życia, była próba samobójcza, ciągle są w jej głowie te myśli” – czytamy na stronie Wspólnoty Modlitewnej Maryi Niepokalanej. „Proszę o modlitwę w intencji naszego syna Mariusza. 5 lat temu zdiagnozowano chorobę afektywną dwubiegunową, od tej pory przebywa tylko w domu, z dala od ludzi, bez pracy, bo go paraliżują lęki, emocje, życie przed komputerem z reklamówką leków” – prosi matka na stronie parafii pw. św. Judy Tadeusza w Krakowie. I kolejna na stronie www.swietarita.pl: „Umiłowana Święta Rito. Błagam Cię o wstawiennictwo w intencji dalszej poprawy zdrowia psychicznego mojego syna Jana – ma nawrót depresji, stany lękowe. Proszę także o wstawiennictwo w intencji powrotu do zdrowia dla bliskiej mi Agaty – jest bardzo ciężko chora, przechodzi teraz ostrą chemię”.

Msze, czyli pieniądze Prośby o modlitwy do świętych zamieszczane w Internecie na katolickich stronach to tak naprawdę za każdym razem desperackie wołanie o realną pomoc i wsparcie. Parafie i wspólnoty obiecują im tymczasem jedynie wirtualną i anonimową modlitwę. Niektóre z nich ponadto starają się jeszcze na cudzym nieszczęściu zarobić. Obowiązku składania ofiar za wirtualną intencje wprawdzie nie ma, ale wątpliwości, że chodzi o kasę, również. „W związku z oczekiwaniami wielu osób odwiedzających naszą stronę, otwieramy możliwość zgłaszania przez Internet intencji na Msze święte zbiorowe odprawiane odpowiednio w niedziele o 10.30 i we wtorki o 18.00. Mszę Świętą można zamówić maksymalnie na dwa tygodnie do przodu. Odpowiednią datę należy zaznaczyć we właściwym miejscu. Dostępny limit intencji na daną Mszę św. to 40 intencji (...). Mamy nadzieję, że opcja ta, będzie służyła powiększeniu grona osób modlących się przez wstawiennictwo św. o. Pio w jedności z naszą parafią, a mieszkających czasem w bardzo odległych stronach świata (...). Uprzedzając wszelkie pytania informujemy, że dobrowolną ofiarę za zamówioną Mszę Świętą, można składać na konto bankowe podane niżej

Na stronach wielu parafii znajdują się tzw.  skrzynki intencji. Wierni mogą tam zamieszczać swoje prośby do różnych świętych. Lektura wpisów nie pozostawia złudzeń, że ich autorzy często wymagają konkretnej pomocy psychologicznej.

(w tytule można napisać: Msza Święta)” – informuje sanktuarium św. o. Pio w Warszawie. Pustelnia Matki Bożej Jasnogórskiej w Częstochowie, udostępniając skrzynkę próśb do św. Rity z Cascia – patronki spraw najtrudniejszych – oferuje internautom odprawianie zbiorowej mszy raz w miesiącu. W tym celu należy wpłacać darowizny na konto Fundacji Świętego Hugona z przeznaczeniem na promocję kultu św. Rity, utrzymanie strony ze skrzynką intencji oraz remont i utrzymanie pustelni. W trosce o ochronę prywatności częstochowskie eremitki z Pustelni Matki Bożej Jasnogórskiej proszą o zastępowanie inicjałami lub pomijanie nazwisk osób żyjących. Podobnie o unikanie wpisów, które mogą zostać potraktowane jako pomówienia oraz o unikanie podawania nazwisk i szczegółów wskazujących na konkretne osoby apeluje też parafia pw. MB Bolesnej w Mierzynie.

„Laska czystosci” Tematyka próśb do świętych bywa kontrowersyjna. O czym najlepiej świadczy intencja skierowana w maju br. do św. Jana Pawła II za pośrednictwem strony www.franciszkanska3.pl: „Prosze o laske czystosci i wytrwanie w kaplanstwie dla ks. Tomasza i o laske czystosci dla zakrystianki s. Malgorzaty, o Jej wiernosc slubom zakonnym, o uwolnienie od wzajemnych przywiazan” (we wszystkich cytatach zachowano pisownię oryginalną bez polskich znaków).

Parafia pw. św. o. Pio w Warszawie z góry zastrzega, że „przedmiotem modlitwy wspólnoty parafialnej są tylko i wyłącznie intencje odnoszące się do spraw i problemów dotyczących życia religijnego i moralnego osoby ludzkiej” oraz że intencje zawierające „treści teologicznie wątpliwe, niezgodne z magisterium Kościoła katolickiego lub powszechnie uznane za obraźliwe czy wulgarne” będą usuwane. Tyle teoria, bowiem wśród zamówionych intencji mszalnych (dobrowolna ofiara) znalazła się prośba „o pomyślne rozwiązanie sprawy zadłużenia i ZUS-u”. Wy j ą t k o w o t o l e r a n c y j n e w kwestii intencji jest Sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie (­w ww.franciszkanska3.pl). W księdze modlitw kierowanych do Jana Pawła II można wpisywać różne prośby: l Kochany Ojcze Święty nie wiem jak mam prosić abym została wysłuchana. (...) Błagam o pomoc w poszukiwaniu dobrych i stałych pracowników oraz pomoc w rozkręceniu firmy, znalezieniu odpowiedniej branży do rozwoju. (...) aby brat z mamą wygrywali przetargi i mieli zapewniona pracę przez cały rok (...). Proszę o wenę do pisania artykułów i tekstów o jasność i świeżość umysłu. Proszę o wstawiennictwo w nowej pracy. Proszę o możliwość zdobycia habilitacji; l Najukochańszy, Błogosławiony Ojcze Święty – miej w opiece mojego syna (...). Odbierz mu chęć grania w gry komputerowe (...). Odmień mojego męża (...). Napraw umysł mojego taty. Dodaj zdrowia i siłę mojej mamie;

l Boże Ojcze Wszechmogący, św. Janie Pawle i św. Florianie – dzisiaj moim kolegom strażakom wręczono medale i awanse – proszę Was pomyślcie też o emerytowanym strażaku i dajcie mu dzisiaj spełnić jego marzenia – proszę Was o tę łaskę – amen; l Ojcze Św. proszę Cię z całego serca (...) abym zaliczyła, 21.04 kolokwium z promieniowania, 25.04 egzamin z OOS, 05.05 kolokwium z ćwiczeń z aparatury, 18.05 kolokwium z procesów fermentacyjnych. Bardzo mi na tym zależy; l Ojcze Święty błagam o nawrócenie kochanki mojego męża (...). Błagam dopomóż, aby zostawiła mojego męża i znalazła innego mężczyznę. Wierzę w Boże Miłosierdzie; l Jezu ufam Tobie – Ty się zajmij moimi długami. Arek; l Proszę Cię Św. Janie Pawle II o pomoc w sprzedaży nieruchomości, pozbyciu się kredytów i abym mógł kupić własne mieszkanie.

Rita na topie Święta Rita (www.swietarita.pl) też ma pomagać na wszystko: l Święta Rito, proszę o wstawiennictwo ukończenia pracy mgr której napisanie przekładam od lat; l Sw. Rito prosze Cie o wstawiennictwo abym odpowiednio schudla, oczyscila organizm, zdrowo sie odzywiala; l O nawrocenie sie na wiare katolicka mojego meza Mahmouda. Za jego rodzicow i rodzenstwo i wszystkich naszych przyjaciol muzulmanow o swiatlo wiary dla nich aby znalezli prawde;

l Bardzo proszę o modlitwę 13-maja (akurat mam rozmowę kwalifikacyjną); l Święta Rito pomóż mi bo jestem w potrzebie. Błagam cię o dar zdrowia i cud pomocy finansowej; l Św. Rito proszę Cię niech na mojej życiowej drodze pojawi się idealny mężczyzna, z którym będę szczęśliwa do końca życia (Rafał); l Proszę o wstawiennictwo w intencji (...) pomyślnego rozwiązania sprawy z samochodem; l Św. Rito Proszę Cię w dniu Twojego święta o wstawiennictwo w intencji remontu mojego domu rodzinnego. Wśród próśb o modlitwę do św. Judy, zamieszczonych na stronie parafii pw. św. Judy w Krakowie, i – wedle zapewnień – odczytywanych raz w miesiącu podczas mszy, nie brakuje i takich: l Św. Tadeuszu Judo proszę Cię o Twoje wstawiennictwo. Leszek ma problemy finansowe pomóż; l Św. Tadeuszu Proszę Cię o wytrwałość dla mnie w walce z otyłością, abym się nie poddała i trzymała w swojej sile; l Proszę o to zeby plamy z twarzy mi zginęły mogla chodzic bez filtrow aby odeszly lęki. potrzebujaca pilnie; l Daj mi nowe mieszkanie i pieniadze na zycie pilnie prosze bog zaplac; l Św. Judo od spraw niemożliwych proszę Cię żeby matura z biologi którą pisałam była napisana bardzo dobrze; l Spraw by do Michała nie zblizyła sie zadna kobieta, by zachował niewinnosc i miał czyste serce. A.K.

strona 14

W ZGODZIE Z NATURĄ

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Zielona przyszłość Rośliny to życie. Stanowią dla nas źródło tlenu, pożywienia i leków. Są istotnym składnikiem każdego istniejącego na Ziemi ekosystemu, tworząc podstawy życia dla ludzi i zwierząt.

Produkują tlen, którym oddychamy, oczyszczają wodę, stanowią źródło opału i materiałów budowlanych, a przede wszystkim są podstawą pożywienia człowieka. Obliczono, że około 30 tysięcy gatunków roślin jest jadalnych, jednak w rolnictwie wykorzystujemy zaledwie ułamek tych cennych zasobów. Dzikie rośliny jadalne są niewątpliwie omijanym potencjałem przyrody, a przecież tylko samych jeżyn w Polsce rośnie ponad 100 gatunków. Pozyskiwanie nowych roślin jadalnych ma duże znaczenie wobec niedoborów żywności i ciągle rosnącej liczby ludzi na świecie. Rośliny to również sprzymierzeńcy człowieka w walce z globalnym ociepleniem – absorbują i wiążą szkodliwy dwutlenek węgla. Poprzez fotosyntezę rośliny pochłaniają z atmosfery CO2 w wielu systemach uprawnych. Zastępują również kopalne źródła energii, ponadto są doskonałą alter-

natywą dla materiałów przemysłowych. Biopolimery, smary i włókna wyprodukowane z roślin stopniowo zmniejszają zapotrzebowanie na produkty petrochemiczne, które są mocno energochłonne. Rośliny pełnią też bardzo ważną rolę w medycynie. Wiele z nich ma działanie lecznicze, produkuje się z nich leki, a około 70 procent ludzkości świata jest zależna od stosowania tradycyjnych roślin leczniczych. Jednak tylko jeden na pięć gatunków roślin został przebadany naukowo pod kątem właściwości leczniczych. Duża liczba nieprzebadanych gatunków ma ogromny potencjał, który w przyszłości może posłużyć do produkcji leków i preparatów leczniczych. Rośliny to skarb – skarb, który w dużej części zagrożony jest jednak wyginięciem. W 2008 roku na Spitsbergenie (największa wyspa

Norwegii) utworzono globalny magazyn roślin – Svalbard Global Seed Voult (patrz zdjęcie). Obecnie jego kolekcja liczy 1,5 miliona próbek nasion roślin jadalnych. Niedawno naukowcy ogłosili, że ten magazyn na „czarną godzinę ludzkości” został największym bankiem tego rodzaju na świecie (oprócz niego na naszej planecie istnieje jeszcze około 1400 różnych kolekcji ziaren). Jednakże niezależnie od sporej szybkości uzupełniania zapasów w tej swoistej kolekcji występują jeszcze duże luki. Zgodnie ze słowami dyrektora wykonawczego Cary’ego Fowlera obecnie w posiadaniu magazynu znajduje się dopiero około jednej trzeciej wszystkich istniejących na Ziemi nasion. Ten roślinny bank ulokowany jest w tunelu wydrążonym w wieloletniej zmarzlinie, gdzie stale panuje ujemna temperatura. Nasiona utrzymywane są w stanie głębokiej bota-

nicznej hibernacji, a budynek banku nasion został zaprojektowany tak, aby jak najmniej szkodzić środowisku naturalnemu. Wieloletnia zmarzlina otaczająca ściany banku oraz zastosowana technologia pozwalają utrzymać wewnątrz budynku temperaturę minus 18 stopni Celsjusza przy użyciu tylko jednej 10-kilowatowej sprężarki zasilanej przez lokalnie produkowaną energię. Bank nasion jest bezobsługowy, wymaga jedynie corocznej kontroli pracownika. Również na Wyspach Brytyjskich myśli się o przyszłości. Millennium Seed Bank w Kew na południu Anglii to największy na świecie bank nasion dzikich roślin. Podaje się, że w zimnych piwnicach angielskiego banku nasion leżakuje 27 700 gatunków roślin, a dwanaście z nich to dziko rosnące rośliny, które „na wolności” już wymarły. Dzięki zastosowanym metodom konserwa-

Jeszcze się zatrzęsie

G

dy słyszymy o trzęsieniu ziemi, zazwyczaj wzruszamy ramionami, myśląc: A co mnie to obchodzi?! To gdzieś daleko! Faktycznie. Terytorium Polski pod względem częstości występowania zjawisk sejsmicznych można zaliczyć do obszarów asejsmicznych. Jeżeli już coś zaczyna drgać, spowodowane jest to najczęściej trzęsieniami zapadowymi, a tylko w niewielkim stopniu wywołane naprężeniami w skorupie ziemskiej. Trzęsienia zapadowe powoduje osiadanie stropów wyrobisk górniczych na obszarach kopalnianych (Górny Śląsk), zapadanie się stropów próżni krasowych (Sudety) oraz ruchy wielkich mas ziemnych na skutek procesów osuwiskowych (Karpaty). Poczynając jednak od zeszłego tysiąclecia, odnotowano na

terenie naszego kraju sporo drgań, które miały przebieg jak najbardziej naturalny, bo tektoniczny. Słynny Jan Długosz (1415–1480) w swoich kronikach opisuje trzęsienie ziemi z 5 maja 1200 roku. Największą siłę miało ono na terenie Pienin i okolic. Zniszczyło wiele wież, domów i warowni. W starych pismach znaleźć można również wzmianki o trzęsieniu ziemi w okolicach Krakowa (31 stycznia 1259 r.), podczas którego zburzonych zostało wiele budynków. W 1409 roku natomiast ziemia zatrzęsła się od Mazur po niemiecką Lubekę i – jak czytamy w kronikach – drżała przez „trzy zdrowaśki”. Silne wstrząsy nawiedziły 5 czerwca 1443 roku również Wrocław, Brzeg oraz Kraków. Było to prawdopodobnie najsilniejsze trzęsienie ziemi w Polsce, o którego istnieniu wiemy. Magnitudę wstrząsu oceniono na 6 w skali Richtera.

W 1840 roku trzęsienie ziemi mocno odczuwalne było w okolicach Pienin. Ucierpiały wtedy między innymi Szczawnica, Krościenko i Maniowy. W kronikach pisano, że ptaki wypadały z gniazd, zniszczeniu ulegały obrazy i sprzęty w domostwach. Obecnie najbardziej znanym trzęsieniem ziemi w Polsce jest incydent z 21 września 2004 roku. To właśnie wtedy o godzinie 13 nastąpił wstrząs, którego siłę oceniono na 5 w skali Richtera, a jego epicentrum znajdowało się w obwodzie kaliningradzkim. W wyniku tego trzęsienia, znajdującego się na pograniczu Polski i Rosji, w części domów pojawiły się drobne zarysowania, a gdzieniegdzie popękały szyby czy też pospadały książki z półek. Nie odnotowano na szczęście żadnych obrażeń wśród ludzi. Takiego silnego wstrząsu nie było w Polsce od kilkuset lat, a w tym rejonie – nigdy. Począt-

cji rośliny mogą zachować zdolność kiełkowania przez 200 lat. Naukowcy zamierzają co dziesięć lat sprawdzać losowo ich trwałość. Wszystkie przechowywane nasiona służą do celów badawczych i są hodowane, aby następnie móc wysiać je w naturze. Do tematu naukowcy podeszli bardzo poważnie. Budowla powstała na terenie, gdzie nie ma zagrożenia tektonicznego, i została pomyślana tak, by nie zaszkodziła jej katastrofa lotnicza ani nawet wybuch jądrowy. Banki nasion to współczesne arki Noego, z których obyśmy byli zmuszeni jak najrzadziej korzystać. Przysłowie chińskie mówi: „Jeśli myślisz rok naprzód, sadź ryż. Jeżeli myślisz 10 lat naprzód, sadź drzewo. Lecz jeśli myślisz 100 lat naprzód, ucz ludzi”. Od siebie dodajmy: jeśli myślisz 1000 lat naprzód, zamrażaj nasiona. MAREK DOMARACKI [email protected]

kowo sądzono, że to efekt podwodnych lub podziemnych wybuchów, szybko jednak stało się oczywiste, że geneza wstrząsu ma naturę tektoniczną. Trzęsienie to odczuwalne było w Gdańsku, Gdyni, Malborku, Sztumie... Przykład ten dowodzi, że trzęsienia ziemi są katastrofami przyrodniczymi, które mogą dotknąć każdy obszar, nawet w „bezpiecznej” Polsce. W ciągu ostatniego tysiąclecia zanotowano w naszym kraju około 80 niezbyt silnych trzęsień ziemi. Coraz częściej ich przyczyną – obok procesów naturalnych – staje się działalność gospodarcza człowieka na obszarach zbyt intensywnej eksploatacji górniczej. Nie powinny nas zatem dziwić wstrząsy na terenie Górnego Śląska, w okolicach Bełchatowa lub Polkowic. Drgania takie nie powinny jednak stanowić większego zagrożenia dla naszego życia. Zjawisko trzęsień ziemi jest na razie mocno nieprzewidywalne. Do dzisiaj aktualna jest odpowiedź na pytanie: „Jak ustrzec miasto przed trzęsieniem ziemi?”. A brzmi ona: „Przenieść miasto!”. MD

WSPOMNIEŃ CZAR

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

R

ozpoczęły się wakacje, więc na poboczach szos wielu młodych ludzi próbuje „złapać okazję”.

cy Huta Warszawa i tak dalej aż do Gdańska. A jak zabraknie hut, to inne zakłady zwiedzimy. Chodziło o to, że jeśli drogówka nas skontroluje, to żebyśmy nie byli traktowani jak „łebki”, lecz poważni studenci mający do wykonania określone zadanie. Kupiłem specjalny brulion i postanowiliśmy, że każdy dzień wędrówki będziemy skrupulatnie zapisywać. Spotkałem po latach pewnego znajomego i on licytuje się ze mną, że już przed 1957 rokiem jeździł autostopem. Ja mówię: może i jeździłeś, ale byłeś „łebkiem”. A poza tym masz na to jakieś dowody? Nie miał. Tymczasem my zachowaliśmy pełną dokumentację potwierdzoną m.in. przez kierowców, wpisy różnych in-

Rozmawiamy z Bogusławem Laitlem, pedagogiem, animatorem kultury i krajoznawcą w Opolu, jednym z dwóch – obok Tadeusza Sowy – legendarnych pionierów polskiego autostopu. „FiM”: – Kiedy odbyliście panowie swoje „tour de Pologne” i skąd wiadomo, że byliście pierwsi? – To było podczas wakacji 1957 roku. Mieliśmy po 19 lat, studiowaliśmy metalurgię na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Autostop w formie sformalizowanej i zinstytucjonalizowanej, z imiennymi książeczkami oraz ubezpieczeniem od nieszczęśliwych wypadków, jeszcze w Polsce nie istniał. I chyba nikomu się nawet nie śniło, że wkrótce powstanie. Słyszeliśmy z relacji znajomych, że jest to bardzo popularna stytucji i znanych artystów, wycinki forma podróżowania w USA i we prasowe, zdjęcia itp. Początkowo zaFrancji. Tymczasem u nas jeździpisywaliśmy nawet marki i numery ło się wówczas „na łebka”. Czyli na rejestracyjne samochodów. Powstał podstawie niepisanej umowy poz tego unikalny dziennik podróży. między „łebkiem” a kierowcą. Naj– Wróćmy do jej legalizacji. częściej samochodu ciężarowego, bo Kto wystawił wam „delegację osobowych było niewiele. Uzgadniasłużbową”? ło się cenę przejazdu jakiegoś odcin– Poszliśmy do komendy wojeka drogi. W zależności od dystansu wódzkiej milicji w Krakowie. Przyczasem była to półlitrówka wódki, czasem pieniądze. Cena uwzględniała ryzyko kierowcy. Państwo socjalistyczne nie było bowiem takie chętne, żeby oni dorabiali sobie na boku drugą czy trzecią pensję. Milicja drogowa często zatrzymywała samochody ciężarowe i sprawdzała, czy osoby, które siedzą w szoferce, mają delegację służbową. Jeśli miały, to w porządku. A jeśli nie, to byli traktowani jako „łebki” i kierowca dostawał mandat, a „nielegalnych” pasażerów nierzadko wysadzano z samochodów w szczerym polu. Wpadliśmy więc z Tadeuszem na pomysł, żeby naszą wymarzoną podróż po Polsce w jakiś sposób „zalegalizować”. – Na czym polegał ów plan? – Najpierw odbyliśmy test do Bogusław Laitl Bytomia i z powrotem. Żeby zojął nas kapitan, wysłuchał. Ale czego rientować się, jak wygląda sytuacja właściwie spodziewacie się od milina trasach. Obróciliśmy w obie strocji? – zapytał. Odpowiedzieliśmy, ny szczęśliwie, bo drogówka nas nie że chcemy tylko zgłosić i ewentualzłapała. Z tych pierwszych prób wynie mieć potwierdzenie, że w taką nieśliśmy doświadczenie, że nie nalepodróż się wybieramy. No i – o dziży czekać na samochód, który dowiewo – wystawił nam zaświadczenie, zie bezpośrednio do celu. Jak tylko że obywatele studenci Sowa i Laitl jedzie zgodnie z naszym azymutem, „zgłosili swą podróż dookoła Polski to wsiadamy. Byle posuwać się cały samochodami – autostopem”. To czas do przodu. Wymyśliliśmy, że pismo bardzo przydało się później zgłosimy milicji chęć „podróży krana trasie. Ani razu nie potraktowajoznawczo-naukowej” połączonej ze no nas podczas kontroli jak „łebzwiedzaniem zakładów przemysłoków”, a kierowcy nie mieli żadnych wych związanych z kierunkiem stunieprzyjemności. W odwiedzanych diów. Na przykład w Częstochowie miejscach okazało się też glejtem otówczesna Huta im. Bieruta, w stoli-

Tadeusz Sowa i Bogusław Laitl (z prawej)

strona 15

osobowego, który nas tam dowiózł, mówi: pożegnamy się pod plebanią, tam wam jakoś pomogą. To była parafia św. Mikołaja Biskupa... – Wówczas i teraz administrowana przez Zgromadzenie Księży Misjonarzy... – Sympatycznie nas przyjęli. Dostaliśmy nocleg, zaprosili na kolację. Kolega zapytał, o której rano jest msza. Chcecie uczestniczyć? – zdziwił się wikary. Tadeusz umiał służyć do mszy, ja nie miałem o tym pojęcia. Ale szybko przeszkolił mnie, kiedy trzeba dzwonić, i jakoś się udało. A po śniadaniu dali nam jeszcze prowiant na drogę. – Kierowcy byli równie pomocni?

Podróże za jeden uśmiech wierającym niemal wszystkie drzwi. Ja dopiero w 1957 roku uświadomiłem sobie, jaka jest wartość takiego dokumentu z pieczęcią ważnej instytucji państwowej. – Etapy waszej eskapady opisywały lokalne gazety; bardzo szybko zdobyliście też sławę ogólnopolską... – Dwóch dziwacznie ubranych „Włóczykijów”, tak się nazwaliśmy, dzierżących proporzec z napisem: „Ten kierowca jest morowy chłop – co popiera autostop”, wywoływało ogromne zaciekawienie. Czasem my odwiedzaliśmy redakcje, czasem dziennikarze sami odnajdywali nas w mieście. W Łodzi kierowca wysadził nas na centralnej ulicy Piotrkowskiej, bo tam miał dostawę towaru. Próbujemy złapać jakieś auto, zatrzymuje się osobowa simca aronde. Nie zdążyliśmy wsiąść, a tu nagle pojawiają się dziennikarze. Popularność zaczęła nas nawet wyprzedzać. Zdarzało się, że gdy przyjechaliśmy do jakiejś miejscowości, ludzie już wiedzieli o „Włóczykijach”. Na przykład w Częstochowie: weszliśmy do Hotelu Centralnego, żeby tylko zapytać, gdzie można najtaniej przenocować. Okazało się, że kierownik recepcji już przeczytał artykuł w „Dzienniku Zachodnim”, i dostaliśmy nocleg gratis. A przy zwiedzaniu huty skromnych studentów zaszczycił swoim towarzystwem naczelny inżynier. Często zdarzało się, że kategorycznie odmawiano nam przyjęcia zapłaty za nocleg lub posiłek. To było niesamowite. Dzięki potędze prasy spotkało nas wiele niespodzianek. – Największe? – W Gdańsku byliśmy gośćmi Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. Po spektaklu zaprosili nas na bankiet

z udziałem władz. Podchodzi pan, który przedstawił się jako kapitan statku „Batory”. Zapytał, czy mamy gdzie przenocować. Odpowiadamy, że w akademiku. On na to: a nie chcielibyście w sopockim Grand Hotelu? Mam tam swój apartament, ale nie będę z niego korzystał. Oczywiście: chcemy! Dał nam karteczkę do recepcji i spaliśmy w tym luksusowym hotelu dwie noce. Albo w Poznaniu. Przyjechaliśmy bardzo późno, chcieliśmy dostać się do akademika na Winogradach. Nocny tramwaj dopiero za godzinę, więc idziemy. Po kilku minutach podjeżdża radiowóz. Milicjanci ciekawi, dokąd tak po nocy zmierzamy. No to mówimy, że podróżujemy po Polsce i teraz chcemy do akademika. Przenocować? No tak. To wam pomożemy. Wsiedliśmy. Okazuje się, że wiozą nas w innym kierunku. I podjeżdżamy pod... izbę wytrzeźwień. Ja nieśmiało protestuję: przepraszam bardzo, ale my jesteśmy trzeźwi. A kto pyta, czy jesteś trzeźwy? Tutaj macie kolację, będziecie się mogli wykąpać i rano dostaniecie śniadanie. Wszystko gratis. – Widzę w waszym dzienniku podróży notkę: „Wyszli z Komendy Dzielnicowej MO Stare Miasto dopiero 27 września 1957 r. o godz. 9.07 po wspaniałym noclegu na stole w jednym z pokojów tut. Komendy”. Pieczątka i nieczytelny podpis plutonowego „w zastępstwie dyżurnego”... – Dzisiaj to jest nie do pomyślenia, żeby osoby postronne nocowały na komendzie, nie będąc osadzonymi na tzw. dołku. Chyba nie jest też zbyt łatwo przenocować teraz na plebanii... 28 września wylądowaliśmy w Skwierzynie (woj. lubuskie – red.). Około godziny 19, bez szans, żeby jechać dalej. Kierowca samochodu

– Każdorazowo, zanim wsiedliśmy do szoferki, uprzedzaliśmy, że nie płacimy. Tylko dwóch odmówiło podwiezienia. Bo jak z góry nie dostanie kasy, to nie zabierze. Z pozostałymi 39 przemierzyliśmy ponad 2,5 tys. kilometrów. – Nie mieliście, panowie, ochoty na powtórzenie tego wyczynu w nowych czasach? – W 2007 roku zaproponowałem Tadeuszowi uczczenie 50 rocznicy naszej włóczęgi poprzez jej powtórzenie. Ale nie chciał. Może i dobrze. Byłem niedawno gdzieś w Polsce i wracałem do domu. Na dworcu kolejowym okazało się, że najbliższe połączenie z Opolem będzie za trzy godziny. Pomyślałem: wyjdę na trasę, może uda się samochodem. Przez dwie godziny żaden nawet nie przyhamował. Wróciłem pociągiem... – Jak zakotwiczył pan na stałe w Opolu? – W 1958 roku był pierwszy zjazd autostopowiczów w Zielonej Górze, przy okazji święta winobrania. Kiedy wracałem do Krakowa, jeśli dobrze pamiętam na trzy raty, ostatni samochód zatrzymał się w Opolu. Jakoś nie mogłem trafić auta na ciąg dalszy, więc udałem się na nocleg do akademika, gdzie poznałem fantastycznych ludzi. Właśnie tam i wtedy postanowiłem zmienić kierunek studiów, by zostać nauczycielem wychowania plastycznego i technicznego. Zamiast ślęczeć nad matematyką, chemią, wytrzymałością materiałów, uczyłem się w Opolu malarstwa, historii sztuki, różnych technik plastycznych... Po studiach edukowałem i wychowywałem młodzież. Udało się. – Czyli autostop ułożył panu całe dorosłe życie... MARCIN KOS [email protected]

strona 16

WYŻEJ, MOCNIEJ, DALEJ

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Islandzki wulkan Piłkarski kopciuszek sprawił sensację na  mistrzostwach Europy we Francji. Najmniejszy kraj na Euro wyrzucił z turnieju jednego z faworytów i ma  ochotę na zdobycie kolejnych  skalpów. 90 minuta meczu: Islandia prowadzi z Anglikami 2:1 w 1/8 finału mistrzostw. Nie potrafią w to uwierzyć piłkarze obu reprezentacji, kibice na stadionie w Nicei i przed telewizorami. Oto absolutny kopciuszek rozgrywek odprawia z kwitkiem legendę piłki nożnej – reprezentację narodu, który ten sport wymyślił i który na tym sporcie zjadł zęby. Choć ich najlepsi piłkarze od wielu lat nie potrafią osiągnąć żadnego międzynarodowego triumfu, to bez cienia przesady są potęgą. Naprzeciwko Islandczyków stanął między innymi Wayne Rooney – gwiazdor Manchesteru United zarabiający 13 milionów funtów rocznie, czyli prawie 70 milionów złotych. Oczywiście wyłączając kontrakty reklamowe, których podpisał mrowie. Wszyscy Islandczycy z reprezentacji łącznie nie zarabiają tyle co on jeden. Mimo to właśnie Rooney zszedł z boiska z opuszczoną głową, a obok świętowali Jón Dadi Bödvarsson, Kolbeinn Sigthórsson i Gylfi Sigurdsson. Na Islandii mieszka niewiele ponad 300 tysięcy ludzi, czyli mniej niż w Lublinie i mniej niż żyje tam owiec, których w okre-

sie letnim hoduje się na wyspie blisko 1,2 miliona. Dwa lata temu piłkarze tego kraju po raz pierwszy zagrali w barażach o mundial, ale bez sukcesu. Udało się dopiero teraz. Drużyna wyszła z grupy, w której grali Holendrzy, Czesi i Turcy, a więc kraje piłkarsko niezwykle doświadczone. Na wyspie zapanowała prawdziwa euforia. Stadion Laugardalsvöllur w Rejkiawiku zapełniał się na każdym meczu. A to nie byle jaki wynik, bo obiekt jest w stanie pomieścić aż 3 proc. ludności kraju, czyli… 13 tys. widzów. Kiedy we Francji „wikingowie” wychodzili na boisko, w ich ojczyźnie przed telewizorami zasiadało 68 proc. Islandczyków – to prawie trzy razy lepszy wynik niż w Polsce. Na wyspie piłka nożna staje się niemal świętością, mimo że profesjonalnie sport ten uprawia ledwie setka piłkarzy. Dla porównania: w Polsce zarejestrowanych i zarabiających na futbolu sportowców jest 320 tys., czyli więcej niż wszystkich mieszkańców Islandii. Na początku XXI wieku na Islandii wprowadzono

reformy, które miały podnieść jakość piłkarską kraju. Efekty są zdumiewające. Wybudowano boiska, hale i baseny. W szkołach wzrosły wymagania programowe dla wychowania fizycznego. Byli sportowcy zaczęli robić kursy trenerskie, by pracować z młodzieżą. Dziś jeden szkoleniowiec przypada tam na 500 mieszkańców, w Anglii zaś jeden na 10 tysięcy. Rezultaty widzimy dziś na Euro. W meczu z Anglikami Islandczykom nie dawano szans. Ale to

dzieję, że w przyszłości będziecie mogli zobaczyć Anglię w finale wielkiego turnieju (…). Odpadliśmy, więc teraz ktoś inny obejmie drużynę. Jest ona pełna utalentowanych i głodnych sukcesu graczy. Byli świetni i wykonywali wszystko, co im nakazano. Korzystając z okazji, chciałbym także podziękować całemu sztabowi i kibicom. Ostatnie cztery lata to była piękna podróż. Przepraszam, że nasz udział w Euro kończy się w taki sposób, ale taka bywa pił-

oni prowadzili grę, wyglądali lepiej fizycznie i technicznie. Doprowadzili do drugiego Brexitu i zwolnienia trenera „Synów Albionu” Roya Hodgsona. Wynik 2:1 to największa sensacja na Euro. „Jest mi przykro, że to musi skończyć się w ten sposób, ale takie rzeczy się zdarzają. Mam na-

ka nożna” – mówił skruszony Hodgson. Szkoleniowiec Anglików jest niezwykle doświadczonym trenerem. W przeszłości poza reprezentacją pracował w Interze Mediolan, Blackburn Rovers, Fulham czy Liverpoolu. Trzy razy zdobył mistrzostwo Szwecji

i Puchar Szwecji oraz mistrzostwo Danii. Grał w finale Pucharu UEFA i finale Ligi Europy. Na futbolu zjadł zęby. Porażka musi boleć go tym bardziej, że jednym z trenerów Islandii jest… dentysta. Heimir Hallgrimsson na co dzień prowadzi zakład stomatologiczny w 4-tysięcznym Vestmannaeyjar. On sam mówi, że niezależnie od wyniku na Euro po powrocie do ojczyzny wciąż będzie leczył zęby. Z kolei Hannes Thor Halldorsson – bramkarz reprezentacji – jest wziętym reżyserem. Pracę zaczął jeszcze w szkole. Kręcił teledyski, reklamy i dokumenty. Był nominowany do branżowej nagrody za cykl reklam przeciwko narkotykom. Kręcił dla Ikei i islandzkich linii lotniczych. Stworzył także teledysk dla reprezentanta kraju na Eurowizji oraz dwa filmy dokumentalne. W meczu z Anglią pokonał go z rzutu karnego tylko wspomniany Wayne Rooney. Dziś w swojej ojczyźnie Halldorsson jest bohaterem. Reprezentację Islandii przyjechało oglądać do Francji około 30 tysięcy kibiców, czyli około 10 proc. populacji kraju. To tak, jakby na Euro wybrało się… 3,8 miliona Polaków. Kolejnym rywalem „wikingów” będą gospodarze turnieju – Francuzi. Mecz odbędzie się 3 lipca. ŁUKASZ LIPIŃSKI [email protected]

U NAS I GDZIE INDZIEJ

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

strona 17

Sobór (prawie) wszechprawosławny Na Krecie zakończyło się spotkanie przedstawicieli Kościołów prawosławnych. Nie do końca udane, bo zabrakło czterech, w tym największego gracza –  Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. To pierwsze tego typu spotkanie od 787 roku, czyli od ponad 1200 lat! Rosyjska Cerkiew nie uczestniczyła w obradach, które uznała jedynie za przygotowanie do właściwego zgromadzenia. Część analityków tłumaczy to tym, że Patriarchat Moskwy i całej Rusi chce dominować w świecie prawosławia i tak daje to do zrozumienia. Rosyjska Cerkiew jest najliczebniejsza na świecie – ok. 150 milionów wiernych w ok. 60 krajach. Działa nie tylko na terenie Federacji Rosyjskiej, ale także Białorusi, Ukrainy, Litwy, Łotwy, Estonii czy Mołdawii, a nawet w Chinach i Japonii. Ma więc podstawy, by traktować innych z góry. Cyryl, patriarcha moskiewski i całej Rusi, znany jest z tego, że lubi rządzić. Choć oficjalnym przywódcą prawosławia (to funkcja jedynie honorowa, bez realnej władzy) jest patriarcha Konstantynopola, obecnie Bartłomiej I – inicjator zgromadzenia na Krecie – patriarcha moskiewski może znacznie więcej, zwłaszcza że ma poparcie władz Rosji. Cyryl przysłał uczestnikom soboru list, w którym pozdrowił „uczest-

T

ników spotkania”. Wyraził nadzieję, że „doprowadzi ono do przezwyciężenia różnic poglądów w świecie prawosławnym i stanie się przyczynkiem do rychłego zwołania Wielkiego Świętego Soboru Prawosławia”. Nieoficjalnym powodem nieobecności Cerkwi rosyjskiej jest konflikt na Ukrainie, który wdarł się także na poziom kościelny. Niedawno parlament Ukrainy zwrócił się do patriarchy Konstantynopola Bartłomieja I o przyznanie autokefalii (niezależności) Ukraińskiemu Kościołowi Prawosławnemu. „Szczególne okoliczności w życiu Ukrainy sprawiły, że jej naród nie przyjmuje już idei jedności kościelnej z patriarchą moskiewskim Cyrylem, który nie tylko nie wystąpił w obronie prawosławnych chrześcijan, cierpiących w wyniku rosyjskiej agresji, ale stał się też jednym z głównych ideologów rosyjskiego świata, a więc jednym z architektów dzisiejszej wojny hybrydowej Rosji przeciwko Ukrainie” – podkreślono w uchwale, co nie mogło przypaść Moskwie do gustu. Choć Rosjan zapewniono, że temat autokefalii nie zostanie poruszony podczas obrad, ci

o odmiana Chazana na emigracji. Lekarka z Polski – niezgodnie z norweskim prawem – chciałaby „klauzuli sumienia” dla lekarzy.

Norwegia nie należy do krajów przesadnie religijnych. Choć nominalnie jeszcze ponad 70 procent obywateli jest członkami luterańskiego Kościoła Norwegii, wiara nie stanowi centrum ich życia. Nie wpływa też na przebieg kariery zawodowej. Tym większe było więc zdziwienie Norwegów, gdy lekarka odmówiła wykonywania zabiegów, powołując się na sumienie. Religijnie ukształtowane sumienie, bo przecież nie istnieje żadne „uniwersalne” – jak wmawiają kościelni moraliści. Katarzyna Jachimowicz mieszka w Norwegii od 2008, a pracuje od 2010 roku. Jak wielu lekarzy wyemigrowała do kraju, w którym można liczyć na większe zarobki. W swojej pracy zaczęła jednak przejawiać zapędy misjonarskie. Jeszcze przed zatrudnieniem informowała pracodawców, że nie będzie robić tego, czego zabrania jej religia. „W zarządzie gminy już wtedy niechętnie patrzono na lekarzy, którzy chcą sobie zastrzec

Patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I

nie pojawili się na Krecie. Także dlatego że – jak twierdzą – sobór i tak nie jest prawomocny, bo nie uczestniczą w nim Cerkwie bułgarska, antiocheńska i gruzińska. Zasada autokefalii, czyli niezależności lokalnych Kościołów (jest ich 14), nie wróży prawosławiu prędkiego porozumienia. W Kościołach wschodnich dają o sobie znać ambicje i sympatie poszczególnych patriarchów. Te przepychanki są ciekawsze od samego soboru, który – ze względu na mocno okrojony skład – nic wiążącego nie ustalił. Na Krecie dyskutowano o autonomii kościelnej i sposobie jej ogła-

prawo do niewykonywania pewnych czynności, ale znałam takich, którzy nie wypisywali skierowań na aborcję i nie zakładali spirali. Po roku przeniosłam się do przychodni rodzinnej w Gvarv. Chodziło o klauzulę sumienia: moja gmina nie chciała mnie dłużej zatrudniać z takim »obciążeniem«” – wywodzi „Przewodnikowi Katolickiemu”.

szania; o stosunkach Kościołów z resztą świata chrześcijańskiego; znaczeniu postu i przestrzegania go dzisiaj; diasporze prawosławnej; małżeństwach i przeszkodach w ich zawieraniu oraz misji Cerkwi prawosławnej we współczesnym świecie. Obrady podsumowano w „Przesłaniu Świętego i Wielkiego Soboru do ludu prawosławnego i wszystkich osób dobrej woli”. Podkreślono w nim wagę ekumenizmu, przestrzegając jednocześnie przed „kompromisami w sprawach wiary”. Patriarcha Bartłomiej I jest zwolennikiem dialogu z Watykanem, co nie jest powszechną postawą. Wielu

mówią, że wszystkim należy się pomoc lekarska. Gmina ma obowiązek oddania do dyspozycji swoich mieszkańców usługi z zakresu służby zdrowia”. Lekarka zapowiada, że jeśli nie wygra w sądzie, zwróci się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wsparcie finansowe w jej sądowych bataliach zapowiedział Norweski Związek

Spirala absurdu Norwegowie nie bardzo wiedzieli, co z panią doktor począć, bo dotychczas nie mieli takich problemów. Jachimowicz opowiada katolickiemu pismu, że jej kłopoty na dobre rozpoczęły się w 2014 roku, kiedy to oficjalnie zakazano medykom powoływania się na klauzulę sumienia. Lekarka podtrzymała deklarację, że nie będzie zakładać spirali. Wysłano ją na roczny urlop, a w grudniu 2015 roku wręczono wypowiedzenie. Jachimowicz uznała, że zwolniono ją bezprawnie. Adwokat gminy, w której pracowała, odpowiada: „Przepisy

Lekarzy Chrześcijańskich. Dzięki tekstowi „Polska lekarka walczy o sumienie”, który ukazał się „Przewodniku Katolickim”, stała się ona bohaterką środowiska „pro-life”. Na miarę prof. Bogdana Chazana, do którego „obrońcy życia” chętnie ją porównują. Jak zwykle odwołując się do półprawd i kłamstw. Robienie z Jachimowicz męczennicy jest co najmniej niesmaczne. Wyjechała przecież do Norwegii w celach zarobkowych. Nie jest wiedzą tajemną, jakie obowiązują tam zwyczaje i prawo. Wykształcony człowiek, właś-

prawosławnych duchownych uważa relacje z katolikami za herezję. Podobnie uważa część katolickich duchownych. Dla katolików zwykle dialog z prawosławnymi polega na tym, by przekonać ich do powrotu na papieskie łono. Ustalono, że takie zgromadzenie będzie się odbywać regularnie. Nie wiadomo, czy w kolejnych spotkaniach weźmie udział Cerkiew rosyjska. A dopóki nie uda się zebrać przedstawicieli wszystkich Kościołów, dopóty nie będzie jednolitego stanowiska prawosławia. ŁUKASZ PIOTROWICZ [email protected]

nie tak jak lekarz, bez trudu zorientuje się, jakie ma prawa i obowiązki. Katarzyna Jachimowicz nie wykonywała swoich obowiązków i w dodatku się tym chlubi. O ile w Polsce całkiem nieźle się to sprzedaje, o tyle w Norwegii było raczej tabloidową ciekawostką. „Jeśli Pan Bóg będzie z tego chciał zrobić coś na skalę całej Norwegii, to ja tutaj jestem i mogę się do czegoś przydać (…). To mała gmina, nie ma tu innych katolików. Oni patrzą na mnie i rozumieją, że »katolicy tak mają«. To jest moja forma świadectwa w tym miejscu – cichego, bez krzyku, ale mam nadzieję, że budzącego sumienia” – we właściwym fanatykom stylu opowiada pani doktor. „Świadectwo” Jachimowicz odebrano jako dziwactwo lekarki z katolickiego kraju. Jeśli nie powiedzie się jej w Norwegii – może spokojnie wracać do Polski. Napisze książkę, wypromuje ją w parafiach. Opowie o zepsuciu bezbożnych Norwegów. Terlikowscy wciągną ją na sztandar walki o „świętość życia”. Szkoda tylko, że kolejny raz polskim „towarem eksportowym” okazał się fanatyzm. PIOTR CZERWIŃSKI [email protected]

strona 18

NASZE PORTFELE

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Do

Polski przyjechał Xi Jinping, sekretarz generalny Komunistycznej Partii Chin oraz przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej. Zwany też prezydentem Chin. To nie była wizyta grzecznościowa. To jeden z wielu przystanków na drodze realizacji chińskiego megaprojektu – Nowego Jedwabnego Szlaku. Pisaliśmy o nim w artykule „Powrót na Jedwabny Szlak” („FiM” 14/2016). Projekt „Jeden Pas, Jedna Droga” ma być jednak nie tylko planem budowy szlaku transportowego. To projekt wielowymiarowej ekspansji Państwa Środka. Według szacunków banku HSBC, CHRL wyda nań przez 15 lat ponad 6 bilionów dolarów! Chiny od wielu lat rozwijają się w szalonym tempie i nieubłaganie wysuwają się na pozycję globalnego lidera. Według wyliczeń Bloomberga w latach 1992–2013 wydawali na rozwój swojej infrastruktury więcej niż USA i Europa razem wzięte! Co roku wydawali na ten cel średnio aż 8,6 proc. PKB. Dla porównania: USA z Kanadą i Europa Zachodnia – ledwo po 2,5. Europa Wschodnia, nadrabiająca historyczne zaległości – 4,1. Dowcipy o tanich chińskich podróbkach kiepskiej jakości można odłożyć do lamusa. Choć w 2012 roku skopiowali… austriackie miasteczko Hallstatt, słyną też z własnych osiągnięć. Przykładowo – to Chiny mają najszybszy superkomputer świata! Sunway Taihu Light z miasta Wuxi (ok. 100 km od Szanghaju) ma moc 93 petaflopsów (biliardów operacji zmiennoprzecinkowych na sekundę). Na drugim miejscu na świecie jest Tianhe-2 (33 petaflopsów). Też chiński! Najszybsze superkomputery USA: Titan i Sequoia mają moc zaledwie ok. 17 PFLOPS. Najlepszy polski Prometheus – tylko 2,3 PFLOPS. W kilka lat chiński koncern Xiaomi („Mały Ryż”) stał się piątym producentem smartfonów na świecie. Wart jest teraz 46 mld dolarów. Trzecie i czwarte miejsca zajmują też chińskie: Huawei i Lenovo. Do 2030 roku Chiny mają być globalnymi liderami samochodowej nawigacji satelitarnej oraz Internetu rzeczy (urządzeń komunikujących się przez sieć).

Mamy gigantyczną szansę znalezienia się w samym centrum światowych trendów cywilizacyjnych! Tylko z powodów geogra-

Polska na chińskim szlaku Mimo ideologicznych uprzedzeń Polska postanowiła skorzystać z rosnącego znaczenia Chin.

ficznych, czyli naszego centralnego położenia w Europie. Pomiędzy Wschodem a Zachodem. Nie jesteśmy dla Chin równoprawnym partnerem. Obecnie mogą nim być dla nich – jeszcze tylko przez chwilę – Stany Zjednoczone. Ale mamy dla Chin istotne znaczenie, stąd strategiczne partnerstwo. Dla nas jest ono szansą na szybszy rozwój. Rządowi PiS ten dar podano na tacy. Oby nie zmarnował tej szansy wicepremier Morawiecki i PiS-owscy spece od gospodarczych czarów. Dla Chińskiej Republiki Ludowej partnerem nie jest też Unia Europejska. Wolą umowy z wybranymi państwami UE. Zwłaszcza z eurosceptycznymi. Mają już także partnerstwo z Rosją. Co roku spotykają się także z premierami 16 państw Europy Środkowo-Wschodniej. Na szczycie 16+1 w Suzhou ogłosili wolę połączenia szybką koleją Adriatyku, Bałtyku i Morza Czarnego. Te chińskie plany „zazębiają się” z planami PiS. Forsuje ono piłsudczykowską koncepcję „międzymorza”. Czyli federacji państw „regionu ABC”: Adriatyku-Bałtyku-Morza Czarnego. Partia Kaczyńskiego chce

rozwoju swego matecznika – Polski Wschodniej. Oczekuje więc, że Chiny wybudują polski odcinek trasy Via Carpatia. Ma ona przebiegać z Grecji, Bułgarii i Rumunii do Kłajpedy (Litwa), przez Rzeszów, Lublin i Białystok.

Polski hub transportowy to szansa. Chińczycy mogą wybudować nam brakujące drogi, koleje, lotniska, terminale przeładunkowe. Możemy być dla nich hubem (węzeł) transportowym. Chińskie towary koleją docierają do nas po 11–14 dniach. Jeden pociąg to ok. 50 kontenerów, a każdy z nich to mniej więcej jeden TIR. Transport morzem trwa od 35 do 50 dni. Lotniczy za dużo kosztuje. Wychodzi więc na to, że koleją najszybciej i najtaniej. Chińczycy potrafią liczyć. Pierwszy pociąg do Europy przez Polskę wysłali w 2005 roku. W 2013 roku uruchomiono kolejowy szlak towarowy z Chengdu (stolica prowincji Syczuan) do Łodzi. 8 czerwca bieżącego roku wyruszył stamtąd pociąg towarowy, nazwany „China Railway Express”. 20 czerwca

w trakcie wizyty prezydenta Chin przyjechał do Polski. Tygodniowo PKP Cargo obsługuje ok. 20 takich pociągów z Państwa Środka. Chińskie pociągi jadą do nas albo trasą kolei transsyberyjskiej, albo przez Kazachstan. Wjeżdżają przejściem Terespol-Brześć. W 2016 roku w Małaszewiczach przeładowaliśmy sześciokrotnie więcej kontenerów niż rok wcześniej. To wciąż za mało! Stałe połączenie towarowe z Państwem Środka uruchomił po Łodzi terminal PCC Intermodal w Kutnie. Stamtąd trafiają do Rotterdamu, Hamburga, Duisburga, Berlina. Łódź ma rozbudować centrum logistyczne. Przez Polskę do Europy jadą chińskie komputery, tablety, telefony i odzież. Z Europy do Chin głównie żywność, alkohol, samochody. Mamy też trochę chińskich firm u siebie. Huawei z Warszawy kieruje działalnością w 26 krajach Europy. LiuGong jest właścicielem producenta koparek, Huty Stalowa Wola. Shuanghui przejął Animex. Beijing West Industries produkuje u nas części samochodowe. PCM, Nuctech – skanery do prześwietlania, TPV Displays – elektronikę. PiS może być zadowolony, trafiło się bowiem

ślepej kurze ziarno. Osiem lat temu ówczesny premier Donald Tusk jako jedyny

na świecie (!) zbojkotował igrzyska olimpijskie w Chinach. Mieliśmy konflikt z konsorcjum Covec przy budowie autostrady A2. Polski premier w 2014 roku zlekceważył szczyt Chiny – Europa Środkowa i Wschodnia w Belgradzie. Chińczycy są jednak nadzwyczaj cierpliwi i pragmatyczni. Po tych wpadkach doczekali się zmiany naszego nastawienia. Polska (jedyne państwo z Europy Środkowo-Wschodniej) została współzałożycielem zainicjowanego przez Chiny Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB). Ma on być alternatywą dla działających pod dyktando USA: Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego. Kilka dni temu prezydent Xi Jinping podpisał w Polsce 40 umów oraz porozumień. Między innymi polska Agencja Kosmiczna „POLSA” z Chińską Narodową Agencją Kosmiczną „CNSA” ma badać kosmos, monitorować klimat i środowisko, rozwijać technologie. Huawei z Uniwersytetem Warszawskim utworzy Centrum Innowacji. Wraz z operatorem telefonii P4 zbuduje szerokopasmowy Internet 4,5 G. Bank inwestycyjny Haitong (jeden z dwóch największych w Chinach) i Stowarzyszenie Chińskich Instytucji Finansowych w Hongkongu mają współpracować z Giełdą Papierów Wartościowych. Politechnika Świętokrzyska z Uniwersytetem w Yantai. Polska i Chiny będą wzajemnie uznawać dyplomy i stopnie naukowe swych uczelni. Chiny otworzyły się na polskie jabłka, wieprzowinę i drób. W Polsce obecnie działa ok. 900 małych firm z chińskim kap i t a ł e m . I n w e s t y c j e Pa ń s t w a Środka u nas to ledwo 443 mld dolarów (0,2 proc. wszystkich zagranicznych). Dość kiepsko wygląda wymiana handlowa. 24 tys. polskich firm importuje towary z Chin za 20,3 mld euro, w większości (60 proc.) maszyny i elektronikę. Tylko 2,5 tys. naszych firm eksportuje do Chin towary zaledwie za 1,8 mld euro. Jednak Chińczycy lubią Polaków. Zwłaszcza od czasu, gdy Chińczyk Yundi Li zwyciężył w XIV Konkursie Chopinowskim. Sporą popularnością cieszy się przetłumaczony na chiński „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza. Mamy zatem realne szanse zacieśnić polsko-chińskie relacje. Obyśmy tylko robili to roztropnie! Jak bowiem mawia chińskie przysłowie, mały błąd może być przyczyną wielkiego smutku… ADAM NOWAK [email protected]

MYŚLĘ, WIĘC JESTEM

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

strona 19

Filozofia stosowana

W

Europa – koniec miłości

polityce często zdarzają się r zeczy z pozo ru niemożliwe. W czasach pokoju jest w nas tyle zaufania do panującego porządku, że nie mieści się nam w głowie, że coś mogłoby go w istotny sposób zaburzyć.

Czy Zachód mógłby dobrowolnie zrezygnować z bycia Zachodem, a więc z bogactwa, praworządności i jedności kulturowej? A jednak… Zdaje się, że starsi wiekiem Brytyjczycy powiedzieli dziś swemu rządowi „nie nadążamy”. Ludzie, którzy w małych miejscowościach masowo głosowali za Brexitem, nie myślą, że są na jakimś „Zachodzie”, który stanowi całość kulturową wymagającą politycznej formy. Nie wiedzą dokładnie, czym jest Unia Europejska. Wiedzą natomiast, że życie, jakie znali i jakie szanowali, życie klasy robotniczej, należy już do przeszłości, a świat się zmienił w coś, czego nie rozumieją. Zagłosowali przeciwko temu „nowemu światu”, w którym nie ma już klasy robotniczej i nie jest się „u siebie i na swoim”. Nie wiedzieli, że ściągają nieszczęście na swój kraj i niemałe kłopoty dla pół

miliarda Europejczyków. Nie wiedzieli, że urządzają życie młodzieży, która wcale nie życzy sobie, aby ich wyspa odpłynęła od kontynentu i została sama. Odcięcie Wielkiej Brytanii i londyńskiego City, czyli centrum finansów Europy, od Unii Europejskiej jest kompletnym absurdem z każdego punktu widzenia. Gdyby do tego doszło, gospodarka Wielkiej Brytanii poniosłaby ogromne straty, kraj uległby marginalizacji, a zapewne również rozpadowi, bo Szkocja i Irlandia Północna nie miałyby już ani interesu, ani ochoty pozostać w granicach podupadającego królestwa. Unia Europejska uległaby zaś degradacji, stając się klubem, z którego można tak sobie po prostu wyjść. Istotnie zmniejszyłaby się też jej gospodarka. Mam wciąż nadzieję, że mimo wszystko do tej katastrofy nie dojdzie. Politycy wymyślą zapewne jakąś formułę, dzięki której Wielka Brytania trochę nie będzie w Unii, ale trochę będzie. Formalnie może

ją i opuści, lecz w wymiarach gospodarczych nadal będzie jej częścią. Tak czy inaczej, autorytet Unii i samej Wielkiej Brytanii ucierpi. Najbardziej martwi mnie jednakże to, że raz zachęceni przez wydarzenie się „niemożliwego” w Wielkiej Brytanii, obywatele innych krajów też zechcą się zabawić w historyczną ruletkę. Oto wielkie pytanie dnia: czy ekstrawagancja Brytyjczyków zachęci do ekstrawagancji również Amerykanów? Czy będą oni teraz bardziej skorzy do głosowania na Trumpa,

czy wręcz przeciwnie? To samo dotyczy Francji, gdzie prezydentem za rok może zostać prowadząca w sondażach Marine le Pen, której poglądy na integrację europejską i problem imigrantów stawiają ją w jednym szeregu z Orbánem i Kaczyńskim. Nie wiemy, co dziś silniejsze w ludziach – przekora czy instynkt samozachowawczy? Może jednak ten drugi. Zwycięstwo wyborcze PiS i sukcesywny demontaż demokratycznego państwa prawa wpisuje się w fatalny scenariusz politycznych turbulencji w Europie i na świecie. Jarosław Kaczyński może zacierać ręce z zadowolenia. W obliczu zagrożenia Brexitem nikt już nie bę-

Głos oburzonych

Moja wiara

Na

ulicy spotykają mnie wciąż miłe słowa i wyrazy solidarności, a w Internecie słowa pogardy, nienawiści lub przynajmniej lekceważenia. Dla przykładu. W dzień po meczu ze Szwajcarią spotkałem przed sklepem kilku mężczyzn, którzy gasili pragnienie po emocjach poprzedniego wieczoru. Na moim osiedlu przeważają raczej kibice Legii i uczestnicy Marszu Niepodległości. Jednak jeden z nich uraczył mnie niespodziewanym komplementem: „Pan to jest takim normalnym, porządnym socjalistą”. Dla wielu hejtujących internautów jestem starym komuchem, dinozaurem, który powinien już dawno wymrzeć. Nie mieści im się bowiem w głowach, że można być tak jak ja człowiekiem „Solidarności”, byłym więźniem politycznym PRL i jednocześnie głosić poglądy socjalistyczne. Choć gdyby się nad tym głębiej zastanowili, to zauważyliby, że „stare komuchy”, czyli SLD, już rządzili i realizowali z wielkim zapałem pomysły Leszka Balcerowicza, prywatyzację, a nawet wprowadzili eksmisję na bruk. Bo oni nie byli ani socjalistami, ani nawet porządnymi. Zawsze stałem w poprzek sztucznych barykad, które ustawiano w naszym kraju, by ludzi skłócić i zatrzeć, ukryć jedyny podział, który się liczy: na biednych i bogatych. Tych, którzy skorzystali na transformacji ustrojowej, i tych, których skazano na rolę „nawozu historii”. „Solidarność”, z której się wywodzę, liczyła 10 milionów ludzi i była postępowym ruchem społecznym,

którego największym sukcesem była ustawa o samorządzie pracowniczym. Pozwalała ona załogom zakładów pracy mieć decydujący głos. Dlatego zanim Balcerowicz i spółka zlikwidowali u nas przemysł, skasowali rady pracownicze. Odebrali ludziom pracy jakikolwiek wpływ na losy ich miejsc pracy. Obóz solidarnościowy po Okrągłym Stole uderzył w klasę robotniczą z całą mocą, choć to ona wyniosła go do władzy. Czynił to ręka w rękę ze „starymi komuchami” w Sejmie kontraktowym, wyłonionym w niedemokratycznych wyborach, które nie wiem dlaczego tak się do dzisiaj celebruje jako początek wolności. Kiedy nomenklatura PZPR wspólnie z nomenklaturą „Solidarności” dzieliły łupy, ludzie na dole byli szczuci na siebie i dzieleni na „komunę” i „Solidarność”. Nie mieściłem się w tym podziale, bo z jednej strony nie godziłem się na „wylewanie dziecka z kąpielą”, czyli likwidowanie wszystkich zdobyczy Polski Ludowej, z drugiej zaś upominałem się o program pierwszej, tej prawdziwej „Solidarności”, która domagała się obniżenia wieku emerytalnego oraz demokracji, w której istotną rolę pełniliby ludzie pracy, czyli o program „Samorządnej Rzeczypospolitej”. Tymczasem elity obu obozów politycznych z równym entuzjazmem przekreślały wszystko, co postępowe, demokratyczne, humanistyczne, wprowadzając najbardziej odrażającą, nieludzką odmianę kapitalizmu, jaką można sobie było w Europie wyobrazić. Za to stanie okrakiem na barykadzie zapłaciłem polityczna cenę. Bo w tym świecie pozor-

dzie się przejmował tym, co wyrabia się w kraju, który wprawdzie był pupilkiem, lecz zawiódł i rozczarował. W obliczu kryzysu Europa Zachodnia będzie się konsolidować we własnym gronie, bez udziału pana Kaczyńskiego. Byliśmy już na salonach, ale za złe zachowanie znów wyrzucono nas na korytarz. Na naszych oczach dzieje się coś bardzo ważnego. Kończy się pewien porządek światowy, w którym Europie przypadała rola zamożnej i spokojnej prowincji, promieniującej na świat najlepszymi wzorcami cywilizacji i kultury politycznej. Kryzys gospodarczy i wojny na Bliskim Wchodzie wyrwały Europę z jej pięknego snu. Tak bardzo chcieliśmy śnić razem z Niemcami, Francuzami, Anglikami… Nie zdążyliśmy. Zdążyliśmy tylko na te kilkaset miliardów euro, które nam Europa podarowała. Na myśl o tym, że gdyby dziś przyszło jej o tym wydatku decydować i jej hojność byłaby taka jak na początku stulecia, można się tylko uśmiechnąć. Dziś jest tak, jakby skończyła się nam młodość. Dobrze, że ją w ogóle mieliśmy. JAN HARTMAN [email protected]

nych konfliktów i realnej grabieży majątku narodowego nie było miejsca dla „porządnych socjalistów”. Potem przyszła pora na nowy podział, który pozwalał na stosowanie zasady „dziel i rządź”. Okazało się, że najważniejszy jest stosunek do religii. Obóz liberalny przedstawiał ludzi wierzących jako prowincjonalnych ćwoków, „moherowe berety”, a prawica narodowa przedstawiała swych adwersarzy jako antychrystów i zdrajców narodu. I znów ja, socjalista, który jeszcze w czasach opozycyjnych budował wraz z księdzem Janem Mikosem ośrodek dla starych rolników w Górach Świętokrzyskich i który z wypiekami na twarzy słuchałem i czytałem słowa Karola Wojtyły o godności pracy; ja, zwolennik południowoamerykańskiej teologii wyzwolenia, nie mieściłem się w tym podziale. Bo mój pogląd na aborcję i prawa kobiet zaprowadził mnie przed oblicze sądu z oskarżenia prywatnego Bogdana Chazana. Bo zwalczam homofobię, islamofobię i wszelkie przejawy dehumanizującej ksenofobii. Mam przy tym wielki szacunek dla Prymasa Tysiąclecia, kardynała Wyszyńskiego, który tak pisał o kapitalizmie: „Powstała nowa religia – pieniądza i bogactwa. Jej dogmaty – to nieograniczona wolność gospodarcza, wolna konkurencja, rozdział kapitału i pracy, najemnictwo, prawo podaży i popytu, mechanizm cen. Jej moralność – to brak wszelkiej moralności, przewaga kapitału nad człowiekiem i pracą, dobro produkcji, zysk jako dobry uczynek. Jej ołtarze – to wielkie fabryki, maszyny, narzędzia, kartele, syndykaty, banki, gdzie za cenę chciwości ofiarowywano życie ludzkie”. Dla mnie nie ma sprzeczności miedzy demokracją, socjalizmem i chrześcijaństwem. One się uzupełniają, bo stawiają człowieka przed kapitałem. Większość Polek i Polaków pewnie się ze mną zgodzi, choć podobnie jak ja nie mają oni/one jeszcze swojej partii. Kiedy powstanie, zastąpi obecne jałowe konflikty wspólną pracą dla dobra wspólnego, dla Polski. Ja w to wierzę. A Wy? PIOTR IKONOWICZ [email protected]

strona 20

GRUNT TO ZDROWIE

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

O

to najczęstsze dolegliwości, które mogą nam się przytrafić w czasie wakacyjnych wojaży, oraz sposoby radzenia sobie z nimi.

skropioną wodą. Zatrzyma ona sporą ilość wziewnych alergenów. Po powrocie z wycieczki i plaży bierzemy prysznic, aby pozbyć się pyłków z naszej skóry i włosów. Można też przepłukać nos. Najlepsza będzie do tego celu sól fizjologiczna, którą robi się w prosty sposób – wystarczy do pół litra przegotowanej wody dodać płaską łyżeczkę soli kuchennej. Płuczemy po kolei obydwie przegrody nosowe, wypluwając płyn ustami. Podrażnioną skórę smarujemy żelem przeciwzapalnym, np. takim jak Fenistil. Jeśli nie mamy go akurat ze sobą, na pęcherzyki czy plamki możemy przykładać zwilżoną wodą tabletkę aspiryny lub polopiryny. Zmniejszy ona opuchliznę oraz złagodzi ból. Ulgę dzięki uczuciu schłodzenia przyniesie też posmarowanie wyjątkowo dokuczliwych bąbli pastą do zębów z mentolem.

Udar i poparzenie słoneczne To chyba najczęstsza przyczyna nieudanego wypoczynku (pod warunkiem że pogoda nam dopisała). Długa ekspozycja na mocne promieniowanie słoneczne może się wiązać z przykrymi konsekwencjami. Najprościej rzecz ujmując, udar słoneczny (lub cieplny) to skutek niedoboru wody lub soli w organizmie. Jego objawy przypominają nieco objawy przeziębienia. Pojawiają się bóle i zawroty głowy, uczucie zimna, dreszcze, ogólne złe samopoczucie, a nierzadko wymioty. Wystąpieniu udaru słonecznego sprzyja niestosowne ubranie (zbyt ciepłe i nieprzewiewne) lub brak ubrania oraz brak wody do picia. Należy podkreślić, że wytrzymałość różnych osób na podwyższoną temperaturę jest różna, dlatego nie wszyscy przebywający w tych samych warunkach zapadają na udar. Łagodniejszą formą udaru jest przegrzanie. W tym przypadku wystarczy wypić 2–3 szklanki wody mineralnej, położyć się w chłodnym, cienistym miejscu, spryskać twarz wodą oraz położyć na głowie i sercu zwilżone chustki. Jeśli jednak dopadł nas klasyczny udar słoneczny, należy bezwzględnie skorzystać z pomocy lekarskiej. Objawami szczególnie niepokojącymi są zaburzenia ruchu i świadomości, zaburzenia orientacji, pobudzenie psychiczne, omdlenie, drgawki oraz śpiączka dłuższa niż 5 minut. Wszystko to może wskazywać na ryzyko wystąpienia powikłań tak poważnych, jak na przykład wyłączenie czynności nerek. Podczas oczekiwania na pomoc lekarską chorego należy spryskiwać wodą lub przykładać do jego ciała chłodne kompresy z ręczników. Jak uniknąć udaru? W największe upały powinniśmy nosić przewiewne nakrycia głowy, ubierać się w luźne ubrania z naturalnych tkanin (len, bawełna) oraz pić przez cały dzień wodę mineralną. Należy ograniczać picie napojów alkoholowych, kofeinowych oraz palenie tytoniu. Zwiększmy natomiast spożycie owoców i warzyw dostarczających nam minerałów. Jeśli chodzi o poparzenie słoneczne, to – opalając się – powinniśmy zachować umiar i zdrowy rozsądek. Lekarze radzą, aby między godziną 11 a 15, kiedy promienie słoneczne oddziałują najmocniej, w ogóle zrezygnować z opalania.

Odpoczynek nad wodą podczas gorących dni to  przyjemność, której nie  można, a nawet nie wolno, sobie odmawiać. Relaksujmy się więc, byle  bezpiecznie!

Letnie troski

Ponadto niezbędne będzie zaopatrzenie się w nowoczesne preparaty z filtrem UV, które w doskonały sposób pomogą nam zabezpieczyć skórę. Preparat powinniśmy nanieść na ciało co najmniej 20 minut przed wyjściem na słońce. Czynność powtarzamy co kilka godzin, a także po każdym wyjściu z wody i wytarciu ciała ręcznikiem.

objawów, aby nie dopuścić do infekcji wtórnej. Miłośnicy naturoterapii mogą zabierać ze sobą mocną (50–70 proc.) śliwowicę lub nalewkę przygotowaną z niedojrzałych orzechów włoskich zalanych spirytusem. Działa i ponoć niektórym smakuje.

Zatrucie pokarmowe

Bardzo częsta dolegliwość u kobiet. Nietrudno się jej nabawić, wchodząc do zimnej wody. Najbardziej typowe i zarazem wyjątkowo uciążliwe objawy to konieczność ciągłego biegania do toalety, pieczenie podczas oddawania moczu i niekiedy bardzo silne bóle w dole brzucha. W ekstremalnej sytuacji w moczu może się nawet pojawić krew. Osoby mające skłonność do zapalenia pęcherza powinny się przed wyjazdem zaopatrzyć w preparaty ziołowe o właściwościach moczopędnych i oczyszczających. Pomocne też będą środki do higieny intymnej. Dzięki odpowiednio niskiemu pH (np. 3,5) ograniczają one rozwój zarazków i zapobiegają rozprzestrzenianiu się infekcji z okolic intymnych do pęcherza. Osoby o niskiej odporności na tę dolegliwość nie powinny wyjeżdżać bez Urofuraginum. Jest to dość silny lek, który szybko i skutecznie pomoże nam w walce z infekcją. Profilaktycznie powinno się spożywać produkty zakwaszające mocz (np. suszoną i niesłodzoną naturalną żurawinę), gdyż w kwaśnym środowi-

Lekiem pierwszego uderzenia powinien być węgiel, który powstrzyma odwadniającą nas biegunkę. Najpierw zażywamy 10 tabletek jednocześnie, a potem – co kilka godzin – po dwie, dopóki będzie to konieczne. Jego zamiennikiem może być Smecta. Dobrym antidotum na bakterie jest też coca-cola, chociaż bardziej pomoże nam ona przy niestrawności. Należy tylko pozbyć się z niej tzw. „gazu”. Popijamy ją mniej więcej w ilości jednej szklanki co 1,5 godziny. Najlepiej jednak byłoby mieć przy sobie Nifuroksazyd – preparat dostępny bez recepty, skutecznie walczący z zatruciami bakteryjnymi. Pamiętajmy tylko, aby nie brać węgla równocześnie z innymi środkami farmaceutycznymi, gdyż zniweluje on ich działanie. Na kilkanaście godzin powstrzymujemy się od jedzenia, nie zapominając o regularnym piciu przegotowanej, letniej wody. Po złagodzeniu dolegliwości możemy zjeść kisiel lub lekką zupę. Leki przeciwzatruciowe bierzemy jeszcze 2 dni po ustaniu

Zapalenie pęcherza moczowego

sku rozwój bakterii jest w znacznym stopniu ograniczony.

Uczulenie, alergia Ich przyczyną może być zarówno ukąszenie owada, jak i nieznany składnik regionalnych potraw, o którym dotąd nawet nie słyszeliśmy. Uczulać może też samo słońce, na którego promienie wystawiamy nasze blade ciała. Symptomy alergii są bardzo zróżnicowane. Zazwyczaj zaczyna się od kichania i wodnistego kataru lub suchego i męczącego kaszlu oraz trudności z oddychaniem. Na alergeny (nie tylko te działające bezpośrednio na skórę, ale i pochodzące z żywności) możemy również zareagować wysypką i czerwonymi plamkami na całym ciele. Po ugryzieniu owada mogą się zaś pojawić obrzęk i swędzenie skóry, a niekiedy bolesne grudki i bąble. Szczególną czujność trzeba zachować, gdy w przeszłości już się nam zdarzyło jakiekolwiek uczulenie. Dlatego wyjeżdżając, najlepiej zabrać ze sobą leki antyhistaminowe. Część z nich jest dostępna bez recepty, np. Allertec. W razie alergii możemy też przyjmować wapno, bo ma ono działanie zobojętniające alergeny. Wówczas trzeba na jakiś czas przerwać naszą przygodę ze słoneczkiem, ograniczając przebywanie na powietrzu. Dotyczy to zwłaszcza osób, u których wystąpiła alergia na pyłki roślin oraz na promienie słoneczne. Jeśli jednak zamierzamy wyjść na spacer, załóżmy na nos chustkę

Zapalenie spojówek Dolegliwość niezbyt groźna, ale urlop potrafi nam uprzykrzyć. Szczególnie podczas wypoczynku nad morzem wiatr – zwykle silniejszy i częstszy niż w innych miejscach – może być przyczyną zapalenia spojówek. Innymi przyczynami mogą być kurz, dym i światło słoneczne, a u alergików – pyłki roślin. Poważniejszym kłopotem jest zakażenie bakteryjne, o którym świadczy śluzowo-ropna wydzielina gromadząca się w kącikach oczu i sklejająca rzęsy. W tym wypadku domowe sposoby mogą jedynie przynieść ulgę, ale nie wyleczą infekcji. Dlatego możliwie najszybciej poprośmy lekarza pierwszego kontaktu o krople lub maści do oczu z antybiotykiem. Jeśli jednak sytuacja nie jest tak dramatyczna i wystąpiło tylko piekące podrażnienie, wystarczy przemywanie oczu. Można to robić przegotowaną chłodną wodą lub ostudzoną czarną herbatą (żeby miała odpowiednie działanie i właściwości dezynfekujące, torebkę zalewamy połową szklanki wrzątku). Lepsza jednak będzie herbatka rumiankowa, która działa łagodząco i odkażająco. Przygotowany napar wlewamy do czystej szklanki i dotykamy do twarzy w ten sposób, aby oko było w jej wnętrzu, a brzegi ściśle dolegały do skóry – w tym celu musimy mocno przechylić głowę do tyłu. Zanurzonym w płukance okiem mrugamy kilkakrotnie. Przy alergii zakraplamy do worków spojówkowych sól fizjologiczną. Ulgę przyniesie też przykładanie płatków do demakijażu namoczonych choćby w ciepłej wodzie, herbacie lub naparze ze świetlika. Pamiętajmy, żeby za każdym razem stosować nowy, czysty płatek. ZENON ABRACHAMOWICZ [email protected]

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

PRZEMILCZANA HISTORIA

Triumf sobótkowego ognia

strona 21

Mimo oficjalnych państwowo-kościelnych obchodów 1050 rocznicy chrztu Polski, mimo powtarzania przy byle okazji tezy o chrześcijańskich korzeniach kultury polskiej, faktycznie należałoby raczej świętować triumf pogaństwa i słowiańskich tradycji, których Kościołowi przez ponad dziesięć wieków panowania nie udało się wykorzenić.

Nadaremnie pierwsi chrześcijańscy misjonarze gasili święte ognie, nadaremnie biskupi i księża przez całe stulecia tak gorliwie walczyli z pogańskim obrzędem palenia sobótkowych ognisk. Nadaremnie gromili lud, że „prostotą grubą oślepiony” pod maską świąt chrześcijańskich odprawia pogańskie kulty ognia. Okazuje się, że w XXI wieku pamięć o słowiańskim kulcie ognia w katolickim narodzie nie ginie. Oto bowiem górale wraz ze strażakami z Ochotniczych Straży Pożarnych 14 kwietnia 2016 roku uczcili 1050 rocznicę ochrzczenia Polski w iście pogański sposób, rozpalając ogniska od Giewontu po wybrzeże Bałtyku. Co więcej, akcję palenia ognisk zorganizowano pod... honorowym patronatem prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka. Dawne źródła ruskie o Słowianach wschodnich powiadały, że modlą się do ognia, a arabski podróżnik Ibrahim Ibn Jakub w X stuleciu zanotował, że wszyscy Słowianie są czcicielami ognia. „Święte ognie” niecono na wzgórzach, miedzach, rozstajach dróg, na leśnych polanach i nad rzekami. Rozpalano je z różnych okazji i w różnych terminach, które niekiedy zbiegały się z terminami świąt kościelnych. Zwyczaje te od początków chrystianizacji ziem polskich były zawzięcie zwalczane przez Kościół, który ochrzcił je pejoratywnie mianem sobótek, czyli małych sabatów. Mimo to

lud z równie wielką zawziętością wciąż je kultywował. Palenie ogni sobótkowych praktykowane bywało w niektórych rejonach Polski w drugi dzień Zielonych Świąt, w innych – przed dniem świętego Jana (24 czerwca) lub wigilię dnia świętych Piotra i Pawła (29 czerwca). Gdzieniegdzie chrystianizacji zdołało oprzeć się palenie ogni gromadnych po wzgórzach i smętarzach (żalnikach) urządzane w okolicy Wielkanocy. Jedno z polskich kazań z XV wieku szczególnie piętnowało tych, którzy „w Wielki Czwartek palą ognie, zapalając gromadki [tj. stosy] według obrządku pogańskiego ku pamięci dusz swoich kochanych”. Najstarszym zachowanym dokumentem urzędowo zabraniającym rozpalania sobótek jest czternastowieczna ustawa synodalna wydana przez biskupa warmińskiego Henryka III (1373–1401). Następnie obyczaje te, jako pogańskie, potępia statut synodu krakowskiego z 1408 roku. Oficjalny zakaz urządzania tańców nocnych w dni sobotnie i w wigilie świąt kościelnych przypadających w Zielone Świątki i święto Jana Chrzciciela oraz świętych Piotra i Pawła, pojawia się także w piętnastowiecznych statutach biskupa poznańskiego Andrzeja Łaskarza. Jan ze Słupcy, kaznodzieja krakowski, piętnuje w swoim kazaniu niewiasty, które w czasie Świąt Zielonych tańczą i przy

lutni śpiewają pieśń pogańską: „Świątki w lecie”. Podobnie kronikarz Jan Długosz skarży się, że Polacy około Zielonych Świąt, czcząc bożków, większą im cześć oddają niżeli Bogu, a dziewczęta, które przez cały rok do kościoła modlić się nie przychodzą, idą wówczas „służyć” pogańskim bożkom. Co więcej, średniowieczne władze kościelne zmuszone są również przywoływać do porządku samych księży, którzy ochoczo puszczają się w tany z dziewczętami w wiankach na głowie. W roku 1478 król Kazimierz Jagiellończyk wydaje na żądanie opata świętokrzyskiego klasztoru benedyktynów zakaz urządzania pogańskich obrzędów i rozpalania sobótek na Łysej Górze, które Kościół określa mianem „sabatów czarownic”. Ponad pięć wieków od chrztu Polski lud nadal kultywuje pogańskie sobótki. W 1562 roku Kanonik sandomierski Marcin z Urzędowa pisze: „U nas w wilię św. Jana niewiasty ognie paliły, tańcowano i śpiewano diabłu, cześć i modły czyniąc; tego obyczaju pogańskiego do tych czasów w Polsce nie chcą opuszczać (...), czyniąc Sobótki, paląc ognie, krzesząc ognia deskami, aby była prawa świętość djabelska; śpiewają djabelskie pieśni plugawe, tańcując, a djabeł też skacze, radując się, że mu chrześcijanie czynią modły i chwałę”. Wiara w moc „świętego ognia” długo okazuje się bliższa

Polakom, niźli wiara w chrześcijańskie dogmaty. „Większy dziś orszak przy Sobótce stanie,/ Niż na kazaniu w Pańskie Zmartwychwstanie” – stwierdza w poemacie „Bylica świętojańska” z 1630 roku Kasper Twardowski. W XIX stuleciu inny poeta, Władysław Anczyc, tak opisuje ówczesne sobótki: „Wieczorem od Ojcowa do Lanckorony, od Wzgórz Chełmskich aż po mogiłę Wandy, cały widnokrąg goreje tysiącami ognisk po wzgórkach, jak nieprzejrzane obozowisko wśród nocy. Przy każdym ognisku mnóstwo włościan otacza kręgiem palący się stos gałęzi i słomy, wciąż podsycany (...). Dookoła stosu biegają chłopcy, często skaczący przez ogień, jakby przez kąpiel dla oczyszczenia grzechów”. Niewiele sobie robiąc z zakazów duszpasterzy, obrzędy sobótkowe praktykuje zarówno „ciemny” lud, jak i szlachta. W jednej z podlaskich parafii proboszcz ks. Zaleski w 1852 roku surowo zakazuje obchodów kupalnocnych, ale jeszcze 20 lat później szlachta w noc świętojańską pali tradycyjnie stosy kupalne na szczycie wałów starożytnego grodziska nad rzeczką Rokitnica we wsi Wnory i Grodzkie. Podobnie czyni szlachta mazowiecka w parafii zambrowskiej, nie przejmując się, wydaną w 1771 roku przez tamtejszego proboszcza ks. Krajewskiego książeczką, w której jako praktykowanie pogaństwa wylicza „w wigilię Świątek Zielonych,

jak i w wigilię św. Jana Chrzciciela palenie w nocy ogniów, gromadzenie się młodzi płci obojej, przez ogień skakanie”. W XIX wieku na Podhalu wciąż praktykowany jest zwyczaj palenia ogni przez siedem sobót po Wielkanocy, w Krakowskiem sobótki rozpalane są przeważnie w Zielone Święta, a w innych okolicach na Wielkanoc. Z kolei na całym Śląsku sobótki odbywają się w wigilię św. Jana Chrzciciela. Różne terminy sobótek etnografowie tłumaczą wpływami kościelnymi lub uznają je za relikty różnych świąt pogańskich. Ostatecznie do zaniku rozpalania ognisk sobótkowych przyczyniły się nie zakazy biskupów i proboszczów, którymi niespecjalnie się przejmowano, ile przepisy przeciwpożarowe wydawane w II połowie XIX wieku przez świeckie władze. I tak po wielkim pożarze Krakowa w 1850 roku wprowadzono bezwzględny zakaz rozpalania ognisk w mieście. Przeniesione odtąd nad Wisłę obchody sobótkowe zastąpiono puszczaniem wianków. Tu i ówdzie na wsiach prasłowiańska tradycja palenia sobótek jako zabawa ludowa zdołała przetrwać prawie do I wojny. Chociaż, jak w „Słowiańskim rodowodzie” odnotował Paweł Jasienica, na Śląsku pod Ślężą obrzęd sobótek odprawiany był jeszcze do 1928 roku, kiedy to ostatecznie zniósł go zakaz wydany przez arcybiskupa wrocławskiego. A.K.

strona 22

ZE ŚWIATA

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

K

onserwatyści w USA prawie od początku mieli problem z przełknięciem i zaakceptowaniem papieża z Ameryki Łacińskiej. Nie chodzi nawet o rasistowskie inklinacje: mantrą religijnej prawicy amerykańskiej jest hasło „wartości rodzinnych”. Ktoś nieobeznany z materią mógłby zgadywać, że chodzi o zapewnienie rodzinie jak najlepszych warunków rozwoju. Czyli godziwych pensji (zwłaszcza dla dyskryminowanych płacowo kobiet), urlopów wypoczynkowych dających możliwość umocnienia więzi rodzinnych, no i przede wszystkim urlopów macierzyńskich – prokreacyjne powiększanie rodziny jest bardzo trudne bez takiego przywileju, który obywatele wszystkich państw świata, z wyjątkiem Gwinei i Stanów Zjednoczonych, traktują jak normę. Lecz konserwatyści amerykańscy, mówiąc o wartościach rodzinnych, mają na myśli co innego: zwalczanie związków gejowskich, wyłączność małżeństwa damsko-męskiego i zakaz przerywania ciąży. Koniec, kropka. W odróżnieniu od swych dwu poprzedników Franciszek ma znacznie łagodniejszy stosunek do mniejszości seksualnych. Co do aborcji, nie zamierza jej błogosławić, lecz ostrzega, by te dwa tematy nie stawały się dominantą propagandy religijno-obyczajowej Kościoła. By potępienie nie było przewodnim tonem katolicyzmu w sprawach dotyczących życia milinów ludzi. To był dla konserwatystów

W

„Diabelski jad” papieża – nie tylko amerykańskich, lecz także znacznie bardziej swojskich – orzech nie do zgryzienia. Kiedy w połowie czerwca Franciszek oświadczył, że „większość sakramentalnych małżeństw katolickich jest nieważna”, bo zawierające je osoby nie zdawały sobie sprawy, że ślubują wierność partnerowi aż po grób, konserwatyści – nie tylko w Stanach – dostali szału i nie zamierzali tego dłużej taić („FiM” 25/2016). Obiektywnie patrząc, stwierdzenie papieża nie było czymś absolutnie rewolucyjnym czy obrazoburczym: od lat niektórzy duchowni i teologowie sugerowali, podpierając się kodeksem kanonicznym, że jeśli małżeństwo zostało zawarte przez „emocjonal-

iele religijnych szkół w Wielkiej Brytanii działa poza kontrolą – to dane Ofstedu, brytyjskiego urzędu kontrolującego edukację. Dotychczas wykryto ponad 100 takich placówek. Kontrole wykazały, że nauka odbywa się w nieodpowiednio przystosowanych budynkach – magazynach i opuszczonych fabrykach – gdzie inspektorzy znajdowali zanieczyszczone toalety, zablokowane drogi ewakuacyjne, niezabezpieczone substancje chemiczne w jadalniach. Ustalono także, że większość kadry to osoby nieprzygotowane do pracy pedagogicznej, często wolontariusze. Większość niezarejestrowanych szkół to placówki religijne – kilkadziesiąt muzułmańskich, kilka judaistycznych i chrześcijańskich. Najlepiej rozpoznane są szkoły chrześcijańskie, wśród których śledztwo przeprowadzili redaktorzy dziennika „The Independent”. Sieć brytyjskich placówek zorganizowana jest na podstawie systemu istniejącego w amerykańskim Kościele baptystów. Jednym z jego głównych założeń jest zmuszanie uczniów do codziennego, kilkugodzinnego czytania podręczników w odpowiednio przystosowanych boksach. Dzieci muszą zachować zupełną ciszę, a jeśli chcą zgłosić się do odpowiedzi lub o coś zapytać,

nie niedojrzałych” partnerów, którzy nie zdawali sobie sprawy z odpowiedzialności, jakie związek implikował, to może ono być uznane za nieważne i kwalifikujące się do kościelnego anulowania. Nigdy jednak czegoś takiego nie sugerował papież. Zapomniano o obowiązującej konserwatystów pozycji nakolennej wobec enuncjacji papieskich. Zapomniano o papieskim nimbie nieomylności. Na głowę Franciszka runęła lawina krytyki, a w jej tonie dominowały pejoratywne akcenty emocjonalne. Najlepiej rekapituluje je komentarz redakcyjny ultrakonserwatywnej sieci TV FOX. „Papież Franciszek insynuuje, że ogromna większość katolików to ig-

muszą podnieść flagę. Jeśli zgłaszają się zbyt często, są karane. Byli uczniowie skarżą się, że taki sposób nauczania prowadzi do słabych wyników, poczucia izolacji od innych uczniów oraz sytuacji, w której absolwenci takich szkół mają niewielkie szanse na uzyskanie zatrudnienia poza Kościołem. Młodzież uczęszczająca do takich szkół nauczana jest m.in. braku tolerancji dla homoseksualistów. W jednym z podręczników, do których dotarł „Independent”, czyta-

noranci i głupcy, którzy nie są w stanie pojąć obowiązków małżeńskich – stwierdza najpopularniejsza sieć telewizyjna w USA. – Sugeruje on także poważne wątpliwości w kwestii miłosierdzia i łaski bożej. Słowa Franciszka wsączają jad diabelskich wątpliwości w serca i umysły dobrych katolików, którzy mogą przechodzić ciężkie okresy w swych małżeństwach. I zamiast pamiętać, że obowiązuje ich wierność aż po grób, mogą pomyśleć: skoro papież Franciszek mówi, że większość małżeństw jest i tak nieważna, to może nasze także i możemy je zakończyć. Słowa Franciszka demonstrują brak wiary w Kościół i jego zdolność nauczania, czym naprawdę jest małżeń-

stwierdził, że „cały program nauczania jest zbudowany wokół twierdzeń, że Bóg stworzył świat i człowieka”. Tak sformułowany program nauczania wyklucza podchodzenie do egzaminów szkolnych GCSE (odpowiednik egzaminu gimnazjalnego) i A-levels (odpowiednik matury). W zamian absolwenci szkół chrześcijańskich zdają ICCE – Międzynarodowe Świadectwo Edukacji Chrześcijańskiej. Certyfikat ten nie jest uznawany przez brytyjski system eduka-

Szkoły bez nadzoru my, że „aktywność homoseksualna to jeden z planów na zniechęcenie ludzi do Boga” i że „w Biblii napisano, że Bóg zniszczył Sodomę i Gomorę ze względu na aktywność homoseksualną ludzi”. Dzieci uczone są także tradycyjnego podziału ról płciowych: „Mężczyzna jest liderem rodziny, kobieta ma obowiązek być posłuszną, szanować i poddać się mężczyźnie”. W naukach przyrodniczych nauczanie chrześcijańskie stawia na kreacjonizm, ewolucję nazywając „absurdem”. Podręczniki chrześcijańskie podają jako naukowy fakt, że „Słońce ma 6 tys. lat, a świat został stworzony w 6 dni”. Jeden z byłych uczniów

cyjny, a zatem nie można się nim legitymować podczas rekrutacji do uczelni wyższej lub pracy. Dziennikarze spytali władze 40 uczelni wyższych w Wielkiej Brytanii, czy przyjmą kandydata z ICCE. Wszystkie odpowiedziały, że nie, chyba że będzie miał także świadectwa GCSE lub A-levels. Opozycyjna Partia Pracy krytykuje rządzącą Partię Konserwatywną za wprowadzenie złego prawa dotyczącego edukacji. Lucy Powell, w gabinecie cieni odpowiedzialna za kontrolowanie pracy ministra edukacji, mówi, że „rząd Camerona złagodził regulacje dotyczące kontroli nad szkołami, do-

stwo. Skoro większość małżonków nie rozumie dożywotnich więzów, czy to znaczy, że większość wyświęceń księży jest także nieważna? I większość spowiedzi? Autorytet Kościoła polega na udzielaniu świętych sakramentów i krzewieniu nauki chrystusowej. Franciszek stawia to pod znakiem zapytania i robi złą robotę. Kwestionuje wiarygodność Kościoła. Już wcześniej siał konfuzję w umysłach katolików przez wydelegowanie liberalnego kardynała Waltera Kaspera do roli koordynatora ostatniego synodu w sprawie rodziny, który przeistoczył się w referendum dotyczące homoseksualistów. Od czasu do czasu Kościołowi zdarza się zły papież. Nadszedł czas, by wierni spojrzeli na Franciszka i zapytali: czy ten człowiek jest zdolny prowadzić Kościół katolicki? Bergolio raz po raz udowadnia, że nie; czyni nieobliczalne zniszczenia, których naprawianie zajmie dekady. Franciszek powinien zrezygnować, a katolicy powinni się tego domagać, jeśli Kościół ma rozpocząć podnoszenie się z gruzów, spowodowanych przez tego pomylonego i aroganckiego papieża”. Warto by zobaczyć wyraz twarzy świętego JPII, gdy wychyla się przez lufcik w Domu Pana i słucha tych tyrad pod adresem nieomylnego pomazańca bożego, który zastąpił go na stolcu papieskim zaledwie kilka lat po jego przenosinach... Wygląda na to, że Franciszkowi powinno przybyć nowe odznaczenie: np. jakiś wielki krzyż im. Marcina Lutra. Kuba Podżegacz

prowadził do fragmentacji systemu edukacyjnego, co prowadzi do pozostawienia części uczniów pod wpływem ekstremalnych ideologii”. Brytyjski Związek Humanistów, organizacja działająca na rzecz świeckości państwa i życia społecznego, stworzył stronę internetową, na której uczniowie i absolwenci szkół religijnych mogą dzielić się spostrzeżeniami i trudnościami społecznymi, jakie napotykają w trakcie i po zakończeniu nauki. To przynosi efekty – na stronie jest już wiele wpisów byłych uczniów szkół religijnych, w większości krytycznych wobec edukacji religijnej. Ministerstwo Edukacji, w porozumieniu z Ofsted zapowiada, że będzie reagować na doniesienia o niezgodnym z przyjętym powszechnie programem nauczania w szkołach religijnych, szczególnie w tych przypadkach, kiedy szkoły nie nauczają tolerancji i szacunku. AusG. W Wielkiej Brytanii nie ma obowiązku wysłania dziecka do szkoły, ale w takim przypadku rodzice muszą zapewnić odpowiednią edukację w domu. Istnieje zatem możliwość, że dziecko, które nigdy nie zostało zapisane do szkoły, nie figuruje w edukacyjnych statystykach. Stąd tak wiele uczniów może uczęszczać do niezarejestrowanych szkół religijnych.

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

Kościelne lobby

Timothy Dolan

K

ościół katolicki w stanie Nowy Jork nie czekał na boską interwencję i wydał miliony dolarów na lobbowanie w parlamencie stanowym. O tym, że duchowni Kościoła katolickiego molestują seksualnie nieletnich, wiemy z wielu źródeł. O tym, że Kościół od kilkudziesięciu lat robił wszystko, by prawda ta nie wyszła na jaw – także wiemy. Nie wiedzieliśmy jednak – choć mogliśmy się tego spodziewać – że kościelne władze podejmą próby wpływania na korzystne dla siebie zmiany w lokalnym prawie. Tak stało się w amerykańskim stanie Nowy Jork. W latach 2007–2015 tamtejszy Kościół katolicki wydał 2,1 mln dolarów, kupując usługi najbardziej wpływowych w regionie firm lobbystycznych. Ich zadaniem było powstrzymanie nowelizacji prawa stanowego w zakresie pedofilii. Obecnie w tym stanie obowiązuje ustawa, w myśl której ofiara pedofilii ma możliwość zgłoszenia tego przestępstwa do ukończenia 23 roku życia. Od lat proponowane są zmiany w tym zakresie. Jest kilka pomysłów – przesunięcie przedawnienia o kolejne 5 lat (do wieku 28 lat), utworzenie okna czasowego (rok po wejściu nowelizacji w życie), kiedy to każda ofiara pedofilii będzie miała prawo zgłosić zdarzenie, i najdalej idąca propozycja – ustalenie okresu przedawnienia na 30 lat. Wynajęte przez Kościół firmy najsilniej sprzeciwiały się nowelizacji dotyczącej okna czasowego. W przypadku uchwalenia takiej reformy nowojorski kler mógłby spodziewać się pozwów w sprawach sprzed kilkudziesięciu lat. Kardynał Timothy Dolan, przywódca

Kościoła w stanie Nowy Jork, przyznał bez ogródek, że oznaczałoby to wielomilionowe odszkodowania, co doprowadziłoby do bankructwa regionalnej misji watykańskiej. Melanie Blow, jedna z działaczek organizacji pomagającej ofiarom pedofilii, skrytykowała taką postawę kleru mówiąc, że „Kościół katolicki ma miliony na to, by ci, którzy dokonali przestępstw, pozostali bezkarni, a nie ma milionów, by zadośćuczynić ofiarom”. Interesująco wygląda lista firm, które wynajął Kościół do zrealizowania swego haniebnego planu. Ponad milion dolarów kler zapłacił firmie Wilson Elser, największemu lobbyście w stanie Nowy Jork. Innej dużej firmie – Greenberg Traurig – płacono 6 tys. dolarów miesięcznie. Ta firma ma ogromne wpływy w politycznym światku stanu Nowy Jork, ponieważ Michael Murphy, który reprezentował Kościół przez kilka lat, był wcześniej prawnikiem senatorów Partii Republikańskiej. Najciekawiej jednak wygląda związek Kościoła z firmą Patricia Lynch & Associates. Firma ta przez wiele lat była w pierwszej trójce najlepiej opłacanych lobbystów w stanie Nowy Jork. Działalność Lynch na rzecz Kościoła była bardzo skuteczna. W latach 2006–2008 przez parlament stanowy przeprowadzono aż cztery nowelizacje ustawy o pedofilii. Gdy w 2009 r. zatrudniono tę firmę – do 2015 r. nie znowelizowano tego prawa ani razu. Skuteczność ta miała jednak szemrane podstawy – Lynch była kochanką Sheldona Silvera, szefa niższej izby parlamentu nowojorskiego (stanowego). Polityk ten odsiaduje obecnie wyrok 12 lat więzienia za korupcję. AmerG.

KOŚCIÓŁ POWSZEDNI

strona 23

Religia na cenzurowanym

Rząd australijskiego stanu Queensland przeprowadzi kontrolę nauczania religii w tamtejszych szkołach. znał, że program nauczania religii wego, historycznego i naukoweZaczęło się od listu adresonie powinien zawierać elementów go, a na to nie może być miejsca wanego do rodziców dzieci jednej prozelitycznych (nawracających w publicznej edukacji” – napisał. ze szkół w Brisbane, stolicy stanu. na własną wiarę), dzieci i młodzież Minister edukacji stanu QueMatthew Keong, dyrektor plamuszą mieć możliwość dokonania ensland Kate Jones jest zaniecówki, poinformował o zawieszeniu wyboru. „Dziećmi nie wolno manipokojona sytuacją i zapowiedziała, programu Connect, na podstawie pulować” – powiedział. że rząd przeprowadzi detaliczną którego w publicznych szkołach Przeciwnikiem kontroli jest Paul kontrolę realizacji programu Constanu Queensland naucza się reClark, członek Chrześcijańskiego nect. „Każdy fragment programu, ligii. Jego zdaniem program stoi Związku Nauczycieli Religii w stajaki będzie stał w sprzeczności w sprzeczności z zasadami beznie Queensland. Uważa on, że „dyz polityką bezstronności religijnej stronnej edukacji religijnej, wprorektor Keong źle rozumie intencje w szkołach, zostanie usunięty”. wadzonymi wiele lat temu przez programu Connect – nie chodzi Peter James, dyrektor stanowładze stanowe. „Program Conbowiem o prozelityzm, jedynie wego oddziału Unii Biblijnej, ponect wyraźnie nakłania dzieci i młoo zachęcenie dzieci i młodzieży do wstałej w XIX w. międzynarodowej dzież do przyjęcia biblijnego punktu udziału w życiu religijnym”…AusG. organizacji chrześcijańskiej, przywidzenia na świat jako prawidło-

Ateiści chronieni Amerykańska Izba Reprezentantów znowelizowała ustawę o międzynarodowej wolności religijnej. Najważniejsza jest jednak inna z znacznego zaostrzenia dziaPierwotną wersję ustawy zmiana. Znowelizowane prawo łań prześladowczych na Bliskim uchwalono w 1998 r. Amerykańuwzględnia ateistów: „Wolność poWschodzie i w niektórych krajach scy parlamentarzyści zareagoglądów, sumienia i religii ma chronić afrykańskich. Zmieniło się także wali wówczas na coraz częstsze poglądy teistyczne, jak i nieteistyczźródło prześladowań – innowierprzypadki prześladowań wiernych ne, a także prawo do niewyznaców ścigają teraz organizacje poróżnych kościołów w wielu zakątwania i niepraktykowania religii”. zapaństwowe – m.in. Państwo Iskach świata. Na mocy tego prawa W innym miejscu zmieniona ustalamskie, nigeryjskie Boko Haram rząd amerykański ma prawo nawa wspomina o „ateistach i humaczy somalijskie al-Shabaab. Nowe kładania sankcji na kraje, w któnistach” jako o grupach, które także prawo poszerza zasięg sankcji rych dochodzi do prześladowań wymagają ochrony. AmerG. również na nie. religijnych. Nowelizacja wynika

Idzie nowe

Kolejny Kościół na Wyspach Brytyjskich dopuszcza małżeństwa homoseksualne. względu na płeć małSzkocki Kościół episkopalny żonków”. J a y n e (cześć rodziny Kościołów anglikańOzanne, znana skich) opowiedział się za zmianą w Wielkiej Bryswego prawa kanonicznego. Stotanii propasunkiem głosów 97 do 51 synod gatorka idei Kościoła zdecydował o usunięciu małżeństw klauzuli stwierdzającej, że małżeńjednopłciostwo to związek kobiety i mężczywych, nakłazny. Otwiera to drogę do zgody na n i a Ko ś c i ó ł błogosławienie małżeństw parom Anglii, by homoseksualnym. Aby tak się stawziął przyło, zwolennicy reformy muszą wykład z degrać przyszłoroczne głosowanie mokratyzuw Synodzie, gdzie potrzebna bęjących się dzie przewaga 2/3 głosów. KościoZmiana nie narzuci interpretałów szkocji prawa kanonicznego wszystkim ckich i umożpastorom Kościoła. Konserwatywliwił parom gejowskim zawieranie ni duszpasterze będą mogli skorzymałżeństw. Przeciwnicy tej decystać z klauzuli sumienia i odmówić zji argumentują, że doprowadzi udzielenia ślubu parze homosekdo pogłębienia pęknięcia w łonie sualnej. Tom Hopkins, działacz światowego Kościoła anglikańEquality Network, szkockiego stoskiego. Denominacja ta zmaga się warzyszenia działającego na rzecz od lat z problemem dopuszczenia praw osób LGBT, wyraził zadowohomoseksualistów do zawierania lenie z decyzji Synodu: „Chcielimałżeństw kanonicznych. Wiele byśmy, aby każdy rodzaj małżeńkościołów sprzeciwia się tej reforstwa traktowany był tak samo, bez

mie, a te, które otwarcie zezwalają swoim pastorom na udzielanie takich sakramentów, są karane (np. amerykański Kościół episkopalny). Szkocki Kościół episkopalny jest trzecim największym Kościołem chrześcijańskim w Szkocji. Ma około 35 tys. wiernych, 7 biskupów i 60 pastorów. BritG.

strona 24

OKIEM SCEPTYKA

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Niewierzący w Polsce (68)

Towarzysz „Paweł” Paweł Finder, inżynier chemik, był działaczem rewolucyjnym, przywódcą Polskiej Partii Robotniczej. Zginął od kul hitlerowskich.

Urodził się 17 września 1904 r. we wsi Leszczyna, obecnie będącej dzielnicą Bielska-Białej. Pochodził z dobrze sytuowanej mieszczańskiej rodziny żydowskiej. Jego rodzice nie byli ortodoksyjni. Lata młodości spędził na ziemi bielsko-bialskiej należącej wówczas do zaborcy austriackiego. Uczył się w niemieckiej szkole powszechnej i niemieckim gimnazjum. W tym czasie związał się z ruchem syjonistycznym i wizją utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie. Fascynacja była krótka, a rozczarowanie gorzkie. Po latach w autobiografii napisał: „W 1920 r. pojechałem do Palestyny, gdzie pracowałem przez okres półtora roku jako robotnik przy budowie domów i dróg u kułaka. Upewniwszy się, że wszystkie bez wyjątku syjonistyczne kierunki są wrogie klasie robotniczej, wróciłem”. Interesował się kwestią społeczną, szukając odpowiedzi na nurtujące go problemy w książkach marksistowskich. Po d j ą ł s t u d i a c h e m i c z n e w Wiedniu, wszedł w środowisko lewicy. W 1922 r. wstąpił w szeregi Komunistycznej Partii Austrii

C

i przyjął ideę internacjonalizmu proletariackiego. W 1924 r. wyjechał do Francji, gdzie studiował w Instytucie Chemicznym w Miluzie i tam ukończył studia, uzyskując dyplom inżyniera chemika. Działał we Francuskiej Partii Komunistycznej i m.in. aktywnie uczestniczył w antywojennej kampanii, mimo że za działalność polityczną groziło mu natychmiastowe wydalenie z granic Francji. Język francuski znał tak dobrze, że mógł uchodzić za Francuza. W 1928 r., gdy wychodził z konferencji partyjnej, aresztowała go policja; został zdemaskowany jako obywatel polski i deportowany z Francji. Powrócił do Polski i tu również pracował nielegalnie jako funkcjonariusz Komunistycznej Partii Polski. W latach 1928–1929 ukończył w Tomaszowie Lubelskim szkołę podchorążych rezerwy piechoty, następnie przez rok pełnił służbę w 16. pp. W partii zajmował kolejno stanowiska sekretarza okręgowego KPP na Śląsku, w Łodzi, Warszawie, Zagłębiu Dąbrowskim i Krakowie, a w 1933 r. przeszedł do pracy w Sekretariacie KPP. Był

hętnie porozmawiałbym z jakimś wrażliwym etycznie człowiekiem wierzącym. Lubię takie spotkania i rozmowy, ale w Polsce to nie jest takie łatwe.

Przemówił ostatnio jeden z bohaterów naszych licznych publikacji – biskup Piotr Libera. Palnął polityczne kazanie, w którym zarzucił zachodniej Europie, że boi się Polski PiS-owskiej, czyli tej, która „odnajduje swoją tożsamość w chrześcijaństwie”. Warto chyba przypomnieć, kim jest biskup tak ostentacyjnie łaszący się do nowej władzy. Otóż Libera czuwał z ramienia episkopatu nad przejmowaniem wartych miliardy złotych nieruchomości w ramach tzw. Komisji Majątkowej. „Zwracał” je tak zapamiętale, że na jednej z afer skorzystała – trzeba trafu! – jego bliska krewna. Ten sam Libera rozpętał piekło, bo jeden z naszych dziennikarzy zorganizował prowokację dziennikarską – wyznał na spowiedzi, że jest księdzem pedofilem. Ksiądz, który go spowiadał, w odpowiedzi na to wstrzą-

dwukrotnie aresztowany i zwolniony za kaucją. Był znany policji, nie mógł się więc zameldować. Od 1933 r. był poszukiwany listem gończym. Pomimo wszystkich trudności cechowały go spokój i głęboka wiara w sens walki. W 1934 r. został ponownie aresztowany i skazany na 12 lat więzienia. W więzieniu cieszył się dużym autorytetem i poważaniem. Po k l ę s c e w r z e ś n i o w e j 1939 r. udał się na tereny Białostocczyzny. Uczestniczył w akcjach politycznych i społecznych, publikował w polskojęzycznym „Sztandarze Wolności” i prasie radzieckiej. Chciał wrócić do tej części Polski, która była pod okupacją hitlerowską. Został przeszkolony w Moskwie i 28 grudnia 1941 r. zrzucony do Polski w składzie Grupy Inicjatywnej PPR. Po zamordowaniu przez współtowarzyszy Marcelego Nowotki stanął na czele PPR jako sekretarz generalny. Program partii został zawarty w dwóch deklaracjach, a Finder był ich współautorem. Zawarta została w nich koncepcja nowej Polski – Polski Ludowej. Religię odrzucił dlatego, że wpajała wiarę w boskość wyzyskiwaczy oraz boskość i nienaruszalność porządku społecznego opartego na krzywdzie ludu. Uważał, że wszystkie siły należało skoncentrować na walce z niesprawiedliwym porząd-

sające „wyznanie” powiedział kilka głupich zdań i zbagatelizował sprawę. Opisaliśmy tę sprawę i wyraziliśmy oburzenie, że księżowska pedofilia jest lekceważona przez spowiedników. Libera zamiast potępić swojego

Życie po religii

kiem społecznym, a z religią w takim zakresie, w jakim umacniała władzę wyzyskiwaczy.

pobożną tyranię. Podczas gdy Królestwo Jezusa miało nie być z tego świata, królestwo Libery jest tłustą firmą pławiącą się w majątkach i dotacjach. To także instytucja wykorzystująca najsłabszych i chroniąca „swoich”, tak jak to obrazuje opisana wyżej afera spowiednicza.

Religijna bezbożność podwładnego, zaatakował naszego dziennikarza. Takie to dowody realnej pobożności składa biskup z Płocka. Libera jest zatem nieodrodną częścią problemu o nazwie „Kościół rzymskokatolicki w Polsce” – instytucji jawnie sprzeciwiającej się ewangelicznemu chrześcijaństwu. Ten sprzeciw wypływa, po pierwsze, z samej natury Kościoła – kto się opowiada za papiestwem, ten gardzi Ewangelią, która odrzuca religijną dyktaturę i potępia wszelką

Religijność w Polsce w swoim zasadniczym zrębie została kompletnie zdemoralizowana przez butnych liderów katolicyzmu. Sprowadzono ją do nacjonalistycznych całorocznych obrządków, wypranych z jakiegokolwiek etycznie sensownego znaczenia. Dowodem tego jest także to, że nawet gdy obecnemu papieżowi uda się czasem powiedzieć coś sensownego na tematy społeczne, to i tak nie podoba się to polskim biskupom. Zbywają go wyniosłym milczeniem albo źle zamaskowaną pogardą.

14 listopada 1943 r. Finder został aresztowany wraz z Małgorzatą Fornalską przez hitlerowców w Warszawie przy ul. Grottgera 12. Po sześciu tygodniach przesłuchań, bicia i tortur na Szucha został przewieziony na Pawiak. 26 lipca 1944 r. rozstrzelano go w ruinach getta warszawskiego. ARTUR CECUŁA [email protected]

Bardzo żałuję, że jako ateistyczny humanista prawie nie mam partnerów w świecie religijnym. Trudno się z nimi rozmawia, bo ja dla nich nie jestem człowiekiem, ale „cywilizacją śmierci”. A może raczej „cywilizacją śmieci”, bo biskupia zajadłość zdradza nieskończone pokłady pogardy. Bardzo sobie natomiast cenię naszych wierzących publicystów piszących na tematy światopoglądowe – Bolesława Parmę i Tomasza Kozłowskiego. Choć często się z nimi nie zgadzam, to wiem, że w wielu podstawowych ludzkich sprawach mógłbym osiągnąć z nimi porozumienie. Wiem też, że nie wykluczyliby mnie ani nie napiętnowali, tylko traktowali jak równorzędnego partnera, który ma prawo nie tylko do własnych poglądów, ale uczciwego współkształtowania wspólnych spraw. Biskupi tymczasem chcą mieć rzeczywistość społeczną pozostawioną do ich wyłącznej dyspozycji. Z taką agresywną postawą nawet nie ma jak dyskutować.  MAREK KRAK [email protected]

OKIEM BIBLISTY

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

PYTANIA CZYTELNIKÓW

Bądź jak Jezus

(2)

C

zy to, co dziś Kościoły nazywają naśladowaniem Jezusa, jest naprawdę tym samym, co głosił Jezus? Czy Jezus nie zachęcał, aby uczyć się od niego wierności w najmniejszej nawet sprawie? Czy On sam nie „nauczył się posłuszeństwa przez to, co wycierpiał…” (Hbr 5. 8–9) i czy do takiego właśnie posłuszeństwa nie wzywał swoich uczniów? Co więc głosił i w czym wierzący powinni go naśladować?

Przede wszystkim Jezus konsekwentnie stał na stanowisku biblijnego monoteizmu. Zgodnie ze słowami: „Jam jest twój Bóg, Jahwe, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli. Nie będziesz miał bogów innych oprócz Mnie” (Pwt 5. 6–7) oraz: „Słuchaj, Izraelu, Jahwe jest naszym Bogiem – Jahwe jedyny” (Pwt 6. 4) wierzył, że tylko „Jahwe jest Bogiem, a poza Nim nie ma innego” (Pwt 4. 35 BT wydanie II). Obca była mu więc pogańska koncepcja Trójcy Świętej i z całą pewnością można powiedzieć, że także dziś nie zgiąłby kolan przed takim fałszywym wyobrażeniem Boga. Był bowiem Żydem, przemawiał do Żydów i jak każdy prawowierny Żyd przestrzegał przykazań Tory, a szczególnie przykazań Dekalogu. Czytamy też, że nie zniósł ani jednego z nich (Mt 5. 17–18). Stąd też

P

pytanie: Czy wszyscy ci, którzy twierdzą, że chcą być jak Jezus, nie powinni postępować podobnie? (Mk 12. 29)? Przecież wszyscy prorocy (cała Biblia hebrajska), Jezus oraz apostołowie wierzyli wyłącznie w jednego Boga, a nie w hellenistyczną koncepcję Trójcy. Po drugie – z prawdziwym naśladowaniem Jezusa nie ma nic wspólnego także bałwochwalstwo. Drugie przykazanie Dekalogu wyraźnie bowiem mówi: „Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu (…). Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył…” (Wj 20. 4–5). Jakkolwiek by zatem uzasadniano kult wizerunków, praktyka ta z biblijnego punktu widzenia jest nie

iS skazuje Jezusa na śmierć i choroby, bo jak mówi Pismo: „Cokolwiek uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili”.

Leszek Kołakowski pisze w tekście „Wymazać nienawiść”: „W trzecim wieku przed naszą erą (…) król Asioka w północno-wschodnich Indiach (warto zauważyć, że jego terytorium włączało znaczną część dzisiejszego Afganistanu, w tym miasta Kabul, Herat i Kandahar, znane nam z niedawnych dramatycznych wydarzeń) był tak wstrząśnięty widokiem okropności i cierpień w czasie wojny, którą sam prowadził, że postanowił obyczaje ludzkie przemienić i zwrócił się w poszukiwaniu mądrości do religii buddyjskiej, którą przyjął. Wydał dekrety polecające poszanowanie dla wszystkich religii, uważając, że współistnienie różnych religii wszystkim wychodzi na korzyść, ochronę ludzi bezbronnych, a także niezadawanie cierpień zwierzętom. Edykty te były pierwszym znanym nam w dziejach dokumentem prawnym, który polecał tolerancję religijną”. Niestety, mimo że od czasów Asioki minęły dwadzieścia trzy wieki, trudno mówić o tym, że na świecie zapanował duch tolerancji. Wciąż nie nauczyliśmy się także, że tolerancja może być ideą bałamutną. Kołakowski słusznie pisze, że „gdy mówimy o ludziach innej narodowości, języka czy koloru skóry, słowo «tolerancja» nie jest właściwie na miejscu. Są obcy, może ich źle

do przyjęcia. Jezus nie zapoczątkował bowiem nowej „ekonomi” obrazów – jak głosi Kościół katolicki. Przeciwnie, powiedział, że „ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni” (Mt 5. 18). Nigdy też nie czynił znaku krzyża przed lub po modlitwie ani w innych sytuacjach. Czytamy przecież, że Boga należy czcić w duchu i w prawdzie (por. J 4. 24). Krótko mówiąc, ktokolwiek postępuje inaczej, sprzeciwia się nauce, którą głosił Jezus. Co zatem uczyniłby dziś, widząc tysiące wizerunków (obrazy, rzeźby, pomniki) i wciąż nowo powstające pomniki, jak chociażby ten ostatni w Poznaniu, o który toczy się spór? Odpowiedź wydaje się

oczywista. Nawet jeśli nie wzywałby do ich zniszczenia (choć nie można tego wykluczyć), to na pewno potępiłby ten prymitywny przejaw bałwochwalstwa, a także marnotrawstwa milionów złotych. Tora mówi bowiem: „Przeklęty każdy, kto wykona posąg rzeźbiony lub z lanego metalu – rzecz obrzydliwą dla Jahwe…” (Pwt 27. 15). Po trzecie – Jezus nigdy nie nadużywał imienia Bożego (Wj 20. 7), jak to niemal powszechnie czynią rzekomi jego naśladowcy. Przeciwnie, w modlitwie „Ojcze nasz” podkreślił, aby to imię było uświęcone m.in. przez wypełnianie woli Bożej (Mt 6. 9–10). Ktokolwiek zatem nazywa Boga swoim Panem,

rozumiemy, ale chodzi o ludzi takich samych jak my, dobrych czy złych. Przesąd, wedle którego jakieś grupy etniczne, rasy, są z natury niższe od nas, gorsze czy moralnie upośledzone, jest złowrogim, trującym źródłem najgorszych masowych zbrodni”. Można obruszyć się na te słowa, podając jako przykład islam – przecież co rusz słyszymy o aktach przemocy dokonywanych przez muzułmanów w naszym świecie. Ostatnio w Orlando muzułmański zamachowiec dokonał zbrodni w klubie dla mniejszości seksualnych. Zanim jednak podniesiemy rękę

strona 25

a jednocześnie nie okazuje Mu należnego posłuszeństwa, nie tylko nadużywa Jego imienia, ale także się Go zapiera. Po czwarte – Jezus również „pamiętał o dniu szabatu, aby go uświęcić” (Wj 20. 8). Czytamy, że jego zwyczajem było uczestniczyć w nabożeństwach szabatowych (por. Łk 4. 16). Powiedział także: „A módlcie się, żeby ucieczka wasza nie wypadła w zimie albo w szabat” (Mt 24. 20). Jaki z tych ostatnich słów płynie wniosek? Ten mianowicie, że jeśli Ewangelia Mateusza powstała dopiero pod koniec lat osiemdziesiątych, jak na ogół twierdzą bibliści, to słowa te świadczą o tym, że w tym czasie uczniowie Jezusa nadal zachowywali szabat – sobotę (siódmy dzień tygodnia) – a nie niedzielę (pierwszy dzień tygodnia). Co więcej, z historii soborów wiadomo także, że niektórzy chrześcijanie święcili sobotę aż do XV wieku. Dopiero „Sobór florencki w rroku 1441 wydał formalny zakaz obchodzenia soboty jako dnia świętego (Denz. 712). Jak więc widzimy, sobota jako dzień święty długo jeszcze w Kościele cieszyła się uprzywilejowanym miejscem” („Nauka Boża. Dekalog”, s. 201). Jezus nie zniósł bowiem świętości szabatu, a jedynie zakwestionował ciasny wykład uczonych w Piśmie dotyczący szabatu. Rzecz jasna prawdziwi naśladowcy Jezusa powinni służyć Bogu nie tylko w szabat, ale codziennie. Czy jednak ci wszyscy, którzy twierdzą, że chcą być jak Jezus, nie powinni postępować jak On? Czy to, co nazywają naśladowaniem Jezusa, nie jest oszukiwaniem siebie? BOLESŁAW PARMA [email protected]

polskiego rządu. A Polska ręka w rękę z Putinowską Rosją, Islamską Republiką Iranu i krajami z Zatoki Perskiej zablokowała na forum ONZ przyjęcie rezolucji, której celem była dekryminalizacja relacji homoseksualnych, to zaś miało m.in. pomóc w profilaktyce HIV/AIDS. Polska stała się tym samym sojusznikiem Iranu, w którym za homoseksualizm grozi kara śmierci, oraz Federacji Rosyjskiej, gdzie prawnie zakazano „propagandy homoseksualnej”. Wymowny to sojusz, który doskonale pokazuje, jakie miejsce na mapie współczesnych cywilizacji zajmuje Polska pod rządami PiS. Możemy straszyć Putinem czy siać lęk przed uchodźcami, nie zmienia to jednak faktu, że należymy do czołówki państw, które w pogardzie mają człowieka i prawa człowieka, a ideologie są dla nich ważniejsze choćby od poprawy zdrowia części populacji. Ewangelia uczy, że nasza mowa ma być „tak, tak, nie, nie”. Mowa PiS z całą pewnością nie jest ewangeliczna. Więcej – przeżarta jest hipokryzją moralną w skali w życiu publicznym chyba niespotykanej. Gdy rozmaitej maści „obrońcy życia od poczęcia do naturalnej śmierci” znów będą ujadać na świat wokół i „cywilizację śmierci”, można ich zapytać, dlaczego tak łatwo skazali na śmierć całe rzesze homoseksualnych osób. Pewnie „za biblijną karę”, tak jak trzeba w PiS(IS). TOMASZ KOZŁOWSKI

Inne chrześcijaństwo

(85)

na islam w ogóle i zanim zaczniemy mówić o terroryzmie, tracąc z oczu homofobię zamachowca (od początku wymazał ją papież Franciszek podobnie jak Wiadomości w naszych „mediach narodowych”), popatrzmy uważnie na nasz katolicki grajdołek. Uwierać w nim może wiele rzeczy, jak choćby działanie Młodzieży Wszechpolskiej, która informację o wydarzeniach z Orlando okrasiła cytatem z biblijnej księgi Kapłańskiej: „Ktokolwiek obcuje cieleśnie z mężczyzną jak z kobietą, popełnia obrzydliwość. Obaj będą ukarani śmiercią, sami tę śmierć na siebie ściągnęli”. Problem jednak w tym, że takie działania – m.in. Młodzieży Wszechpolskiej – legitymizowane są przez działania

[email protected]

strona 26

PRZEMILCZANA HISTORIA

P

rzed czasami Oświecenia feudalizm europejski traktował różne kategorie społeczne w duchu autorytarnym, hierarchicznym, anachronicznym i równał prawo z teologią. Oznacza to, że np. homoseksualiści grzeszyli śmiertelnie i zasługiwali na śmierć w płomieniach.

W polskiej Biblii Leopolity z 1561 r. czytamy: „Mąż z mężczyzną nie będzie grzeszył, bo to jest plugawość przeklęta”. Gdzie indziej: „Ktokolwiekby z pogłowia męskiego zszedłby się z mężczyzną tak jako z niewiastą, obadwa haniebną złość zbroili, niechaj śmiercią umrą; a krew ich niechaj będzie na nich”. Tak więc Stary Testament przewidywał za homoseksualizm karę śmierci. Święty Paweł w nowotestamentowych listach do Rzymian homoseksualizm ze wstrętem zaliczał do występków Greków. Podobna była opinia ojców Kościoła, na przykład św. Augustyna, a czasem uważano takie praktyki za gorsze niż seks ze zwierzętami. Karę śmierci przez spalenie wprowadziło dla gejów chrześcijaństwo w cesarstwie w 390 r., co podtrzymywał kryminalny kodeks Rzeszy , tzw. „Constitutio Criminalis Carolina” z 1532 r. Na tym samym kodeksie oparte było prawo miejskie Rzeczypospolitej, gdzie czytamy o grzeszeniu „przeciwko przyrodzeniu”, karanym „na gardle”. „(…) według obyczaju ogniem mają być spaleni, bez wszelkiego zmiłowania i łaski, ponieważ to haniebny i sromotny grzech jest i ma być srodze karan”. Odnosiło się ono do kontaktów „z bydlęciem” albo „chłop z chłopem”. „Sodomia” wszędzie w Europie karana była śmiercią, ale na różne sposoby – na przykład w Polsce gejów palono na stosie, w Anglii wieszano, a w Holandii duszono garotą oraz topiono w beczce.

Strach przed karą boską Oceniano, że tolerowanie „sodomii” przynieść może tragiczne skutki dla miasta (Sodoma i Gomora), że pod stopami „sodomity” więdnie trawa, że z powodu gejów pojawiają się powodzie, nieurodzaje i epidemie, identycznie jak w wypadku innych „obcych” – czarownic i Żydów. Listę takowych nieszczęść zawierało „Wielkie zwierciadło przykładów” z 1612 r. Sam temat homoseksualizmu nie nadawał się nawet do rozmowy, był tabuizowany. Adam Gdacjusz w 1682 r. pisał, że sodomia, to grzech „niemy”, bo „samo wymienienie tej nazwy zdaje się plamić i usta, i uszy”. Sama kategoryzacja pojęciowa miała charakter dyskryminujący homoseksualizm. Nazywano go „sodomią”, gdzie to jedno pojęcie służyło

cią niesłusznie, że homoseksualizm jest w Polsce rzadkością.

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity czyk Samuel Pepys pisał w 1663 r. o homoseksualizmie jako „występku bułgarskim” i twierdził, że jest on udziałem „naszych galantów nieledwie na równi z włoskimi”. Francuski obserwator donosił w 1783 r., że „ta przywara stała się tak modną, iż nie ma dziś stanu – ni książąt, ni klientów, ni prostego ludu – który nie byłby nią dotknięty”. Policja dokonywała regularnych nalotów i aresztowań w lokalach i barach. W Hamburgu w 1790 r. podczas jednego z nich aresztowano dwa tuziny gejów.

Rzeczywiście w Polsce odnotowano tylko siedem przypadków skazania homoseksualistów, w tym żadnej sprawy prowadzonej przez sąd kościelny. Wynika to jednak z wyniszczenia źródeł przez wojny oraz z braku źródłowych badań tego problemu, a nie z braku homoseksualizmu. Ponadto przy znacznej biedzie życie seksualne schodzi na plan dalszy albo zanika. W Polsce po prostu wstyd było zajmować się gejami. Znany jest m.in. przypadek z roku 1633 r., dotyczący związku homoseksualnego piekarza z Sieradza i jego czeladnika. Mieszczanin

W epoce Oświecenia średniowieczne prawo o charakterze religijnym wiążące ściśle grzech z prze-

na brak potomstwa uważał sodomię Immanuel Kant; podobnie zresztą łączył te fakty Denis Diderot. Wolter mówił w 1765 r. o „zepsuciu mającym niszczycielski wpływ na rodzaj ludzki” oraz o „obrzydliwości”. Cesare Beccaria w traktacie prawniczym z 1764 r. dążył do zastąpienia średniowiecznego prawa i katalogu kar, „szpetnej spuścizny po czasach barbarzyńskich” przez kary humanitarne. Humanitaryzm i tolerancja były nowymi pojęciami tej epoki i postulat złagodzenia kar za homoseksualizm był częsty. Rzadko jednak żądano całkowitego zniesienia kar za ten występek, co trafiło się u Condorceta, który wskazywał, że wprawdzie sodomia jest występkiem, jednak geje nikomu swoją działalnością nie szkodzą i z tego względu

i pobożni ludzie sodomii się brzydzą, jednak jest ona szeroko praktykowana w ukryciu przez szlachtę i plebejuszy. Jak wspomniałem, przez sodomię rozumiano również seks ze zwierzętami i podobnie było to karane spaleniem. O innej formie sodomii, czyli masturbacji, Sarmaci pisali: „(…) psota z samym sobą popełniona”. W 1778 r. w stolicy, pod kolumną Zygmunta III Wazy, pewnemu młodzieńcowi wymierzono za onanizm 50 plag ( b a t ó w ) . Ta k ż e Spalanie dw óch gejów w Zu rychu. 1482 rok przebieranie się za kobietę uważano za przestępstwo. z chłopcem dopuśW Krakowie karany był Wojciech cił się uczynku „na kształt żony poz Poznania „od lat dziesięciu nosząpełniony” (ciekawy usus językowy). cy się za babę” i żyjący z mężczyznaObaj zostali spaleni. W Gdańsku jemi w trwałym związku. Spalono go dyny przypadek „niechrześcijańskiej na stosie. i nieludzkiej sodomii i nierządu” zoWszystko, co uważano za wady stał wykryty w 1682 roku. i występki, chętnie przypisywaW każdym razie można chyba no „obcym”. Kronikarz polski Jan mówić o większej tolerancji wobec Długosz, który nie lubił Rusinów, gejów w Polsce przednowoczesnej niż oskarżał ich o homoseksualizm. na Zachodzie, bo tam miały miejsce Uważał nawet, że klęska Władysłaprawdziwe nagonki na gejów. Zabiwa III pod Warną była karą bożą za jano wielu arystokratów oskarżonych jego gejostwo. Nasi katolicy o homoo ten czyn w Wenecji, Anglii i Italii. seksualizm pomawiali Jana KalwiWe Florencji w ciągu 70 lat rozna, natomiast protestanci atakowali patrzono 70 tys. oskarżeń o hoksięży katolickich za homoseksuamoseksualizm i sąd wydał 3 tys. lizm – właśnie ze względu na wymóg wyroków skazujących, często na celibatu. Jasne więc będzie, że wielu podstawie zeznań wymuszonych uważało „pochlebnie”, a z pewnośtorturami i szantażem. Londyń-

stępstwem uległo laicyzacji – odtąd przestępstwo to rozumiane było jako wyrządzenie drugiej osobie szkody albo naruszenie przysługujących jej praw. Zwolenników rezygnacji z karania homoseksualizmu albo złagodzenia kar było wśród ludzi Oświecenia wielu. Należał do nich bawarski prawnik Johann Jacob Cella, który w traktacie z 1787 r. przekonywał, że stosunki między mężczyznami jednej płci nie powinny obrażać innych ludzi. Nie stwarzały żadnych pretekstów do ingerencji organów sądowych i policyjnych państwa, podobnie zresztą jak upicie się – nawet do nieprzytomności. Oświecenie przyniosło refleksję dotyczącą konieczności tolerancji i humanitaryzmu, zniesienia kary śmierci za występek, który nikomu postronnemu szkody nie przynosi. Jednak homoseksualizm nadal uważany był za wynaturzenie i szkodliwy wytwór społeczeństwa, a nie biologii. Homoseksualizm jako przestępstwo znosił napoleoński kodeks karny z 1810 r., ale austriacki kodeks z 1803 r. nadal przewidywał za ten występek karę więzienia w wymiarze od pół roku do roku. Dopiero w 1990 r. WHO usunęło homoseksualizm z wykazu chorób i problemów ze zdrowiem, a w wielu krajach jeszcze w XX w. uważało homoseksualizm za występek. Takie też były poglądy wszystkich wybitnych przedstawicieli Oświecenia. Za „sprzeczną z przeznaczeniem ludzkości” ze względu

ich działalność nie powinna podlegać prawu karnemu. Sodomia „stanowi szpetną, obmierzłą przywarę, za którą właściwą karą jest szyderstwo”. W Niemczech tolerancję karną wobec homoseksualizmu w stylu Woltera i Beccarii upowszechniał prawnik Anzelm Feuerbach (1775 –1833). Uważał on, że kto nie wystąpił przeciwko państwu ani jego poddanemu, powinien być wyłączony spod traktowania karnego, a jego czyn ma być uznany najwyżej jako wykroczenie policyjne. W praktyce przestano zabijać gejów jeszcze przed zmianami prawa, ale i te w końcu nadeszły. W Prusach jeszcze Fryderyk Wilhelm I (1713– 1740) nakazywał palenie gejów na stosie, ale jego syn Fryderyk II (ateista) wprowadził – jak sam to kolokwialnie określił – „wolność sumienia i pie...lenia”. On sam bywał zresztą podejrzewany o homoseksualizm, ale oficjalna historiografia unikała tego tematu jak ognia. W każdym razie tzw. Landrecht (powszechne pruskie prawo krajowe) z 1794 roku znosił karę śmierci za homoseksualizm i zastępował ją karą więzienia w wymiarze przynajmniej jednego roku, chłostą przy rozpoczęciu i zakończeniu kary oraz banicją. W Austrii katoliczka Maria Teresa nadal paliła gejów, ale ateista Józef II w 1787 roku zmienił kwalifikację czynu, uznając homoseksualizm za przestępstwo polityczne i sprzeniewierzenie się człowieczeństwu. Na obszarze Niemiec ostatnią karę śmierci na sodomię wykonano w Hamburgu w 1762 r. Prof. DARIUSZ ŁUKASIEWICZ historyk

do opisu zarówno homoseksualizmu, jak i zoofilii, seksu oralnego, analnego i masturbacji. Dopiero w latach 60. XIX w. pojawiło się pojęcie homoseksualizmu, gdzie przez upodobanie do tej samej płci rozumiano już wrodzoną skłonność, a nie zjawisko społeczne. Gejów nazywano „samcołożnikami”, „mężolubnikami”, „mężołożnikami”, „sodomitami”. Staropolskie znaczenie sodomii zachowało trwałość bardzo długo. Jeszcze w Słowniku języka polskiego z 1915 r. mówiło się o „spółkowaniu z osobą tejże płci lub z bydlęciem”. Seks analny nazywano wówczas twórczo „zejściem do piwniczki”. Adam Gdacjusz pisał w 1682 r., że „sodomia jest sprzecznym z naturą spółkowaniem homoseksualnym lub ze zwierzętami”. Twierdził, że Bóg

Egzekucja za seks

Złagodzenie barbarzyństwa

Gdy chłop z chłopem...

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

S

tyczeń 1945 roku przyniósł ewakuację. Rodzice Kazia zapakowali co mogli i ruszyli na północ – do sąsiedniej wsi. Zatrzymali się u zaprzyjaźnionej rodziny. Tam po kilku dniach spotkali polskiego żołnierza zwiadowcę. – Koło zdobyte, a szwabi wyrżnięci. Możecie wracać do domostw, nic wam nie grozi. My ruszamy na Berlin udusić Hitlera – powiedział. Tato zapytał, jak wygląda Warszawa. – W gruzach – usłyszał w odpowiedzi. W powietrzu co rusz przelatywały samoloty niemieckie i radzieckie. Mimo to ojciec zdecydował, że czas wracać. Szybko załadowali rzeczy, podziękowali gospodarzom i ruszyli w drogę. Nagle nadleciał niemiecki samolot. – Ostrzeliwał z karabinu maszynowego. Tato krzyknął: „Chować się pod wóz!”. Znaleźliśmy się tam w sekundę. Wiedział, że na wozie są pierzyny oraz różne toboły, które mogą nas uratować – wspomina pan Kazimierz. Samolot na szczęście odleciał, a oni – już bez przeszkód – ruszyli w dalszą drogę.

Czas zemsty Wkrótce do Czołowa zjechała kolumna czołgów i wozów pancernych oraz samochodów Armii Czerwonej. Żołnierze zaczęli od tego, że wybili wszystkie woły, zostawili tylko młode. Oficerów miejscowa ludność musiała przyjmować pod swój dach. – Do nas przyprowadzono oficera w stopniu lejtnanta. Mama się bała, bo przecież wieść niosła, że to gwałciciele i zabijacy. Ale nic złego się nie stało – mówi pan Kazimierz. Któregoś dnia przybiegł do niego zdyszany kolega. Dowiedział się od czerwonoarmistów, iż w pobliskim Kole jest dużo rowerów do wzięcia. Chłopcy chcieli natychmiast biec, bo zawsze marzyli o tym, żeby mieć rower. Rodzice zgodzili się na to, choć niechętnie. Okazało się, że mieli rację, bo krajobraz po walkach, które niedawno miały tu miejsce, był okrutny: – Przeżyłem wojnę jako dziecko, ciężko pracowałem i wielu innych w moim wieku też, ale czegoś takiego na własne oczy nie widziałem. To był dla mnie horror. Tego się nie da zapomnieć. Przekonaliśmy się wtedy na własne oczy, że zaczęły się czasy zemsty za poniesione krzywdy – opowiada mój rozmówca. A po drodze widział egzekucję niemieckich żołnierzy, trupy leżące we wrakach spalonych czołgów. Do dziś ma w pamięci widok ludzkich szczątków odzianych w żółtą koszulę. Ciało rozjeżdżone czołgami, wbite w bruk. Kości i wnętrzności

HISTORIE W LUDZIACH ZAKLĘTE

strona 27

Raj utracony

(3)

Dzieciństwo wpisane w wojenny scenariusz oraz młodość, którą oddał na odbudowę kraju, minęły. Dziś pan Kazimierz Więckowski wspomina je z sentymentem i cieszy się, że choć wycinek życia ocali od zapomnienia.

pomieszane z odzieżą. W drodze do miasta co paręset metrów mijali trupy rozebrane bądź w mundurach. Rowerów oczywiście nie było.

Piorun Mimo że front przeniósł się na Berlin, to były niespokojne czasy. Kiedy rodzina spała, ojciec czuwał z karabinem. Wychodził, robił obchód. – Podobno Rosjanie ostrzegli mieszkańców, że niedobitki hitlerowskiej armii mogą zajrzeć, więc lepiej być ostrożnym – wspomina pan Kazimierz. Zaczęto organizować władzę gminną, powiatowa wybierała sołtysa. Ojciec, który z czasów wojska miał stopień kaprala, został mianowany komendantem posterunku MO. Tato nieraz opowiadał, że pracę ma bardzo niebezpieczną. – Często ci, których poglądy na sprawę przyszłej Polski były zdecydowanie inne, niż postanowiły mocarstwa, wybijali nam szyby w oknach – wspomina pan Kazimierz. Nieoczekiwanie do wioski przyjechał jakiś referent z Komitetu Powiatowego PPR. Był to starszy pan,

dobrze ubrany, wysoki i szczupły. Zaproponował tacie wstąpienie do PPR. Tato otrzymał kwestionariusz. A kiedy odmówił wstąpienia do partii, zwolnili go z pracy. Którejś niedzieli ojciec przyniósł wiadomość, że będzie reforma rolna. Wszystkie wielkie majątki będą parcelowane, a ziemia zostanie przekazana chłopom i żołnierzom, którzy walczyli na froncie o Polskę. Na parcelację zjechała grupa geodetów z mapą majątku podzielonego na 5-hektarowe działki. Komisja do spraw reformy dzieliła również budynki, pozostałe maszyny i zwierzęta, zwłaszcza konie. Rodzina Kazia dostała do spółki z sąsiadem młodego ogiera. Nazwali go Piorun. Na początku było z nim sporo problemów: – W zaprzęgu nie umiał iść solo i wolno, od razu zrywał się i biegiem lub na dwóch nogach jak się go ściągnęło lejcami. W pługu trzeba go było mocno trzymać i orka wyglądała raczej kiepsko. Ja się z nim męczyłem w polu. Nauczyłem się kląć, bo jak na przykład bronowałem glebę i chciałem zawrócić, to cholernik stawał dęba na dwóch no-

gach. O mało wlazłby mi na bronę – uśmiecha się pan Kazimierz.

W czynie społecznym Jesienią zaczęła się szkoła. Stary budynek został spalony w 1945 r., zaraz po wkroczeniu Armii Czerwonej. Sprawcy nigdy nie znaleziono. Odbudowa trwała długo, a prowadzili ją gospodarze przy pomocy gminy. Do czasu ukończenia budowy dzieci uczyły się w świetlicy. Szkoła to był dla Kazia trudny czas. Nauka szła mu opornie. Wielu pojęć nie rozumiał, w końcu jego edukację przerwała wojna. W pierwszej klasie spędził raptem kilka tygodni. Teraz, ze względu na wiek, trafił od razu do czwartej. Inna sprawa, że na naukę nie miał zbyt wiele czasu: – Po lekcjach robota w polu, wieczorem nauka, rano do szkoły. Bywało, że nieraz nie wiedziałem, o czym mówi nauczyciel, bo byłem tak zmęczony, że aż mi w uszach szumiało – wspomina. Jako nastolatek został wybrany na przewodniczącego Koła Związku Młodzieży Polskiej. Organizował potańcówki dla rówieśników, a za zgromadzone w ten sposób pieniądze remontowali świetlicę. Na przełomie 1948 i 1949 r. w ramach Służby Polsce wyjechał do pracy na Śląsk. Rodzice nie chcieli się zgodzić, ale w końcu ustąpili. Trafił do kopalni „Wujek”. – Tam dali nam mundury do pracy i wyjściowe obuwie, bieliznę i dobre jedzenie. Dostaliśmy jakiś żołd i papierosy. Wojskowi, nasi przełożeni,

w dni wolne od pracy oprowadzali nas po Katowicach. Maszerowaliśmy czwórkami, śpiewając różne wojskowe piosenki. Obok kopalni były ustawione namioty wojskowe – opowiada. Pracował przy budowie bocznicy kolejowej do kopalni. Wraz z nim wielu młodych ludzi, którzy przyjechali z całej Polski. Podzielono ich na plutony. Praca była zmianowa i ciężka – przewozili taczkami piasek i tłuczeń kamienny pod podkłady kolejowe. W nagrodę każdy dostał mundur junaka „Służby Polsce” oraz medal, który przypinał do piersi sam komendant.

Na własną rękę Po powrocie ze Śląska zaczął rozmyślać o tym, aby opuścić rodzinne gniazdo. Trafił do Łodzi. Tam założył rodzinę. Słowa ojca wypowiedziane na pożegnanie pamięta do dzisiaj: – Synku, gdziekolwiek będziesz pracował, pamiętaj – rób to dobrze. Jak ty będziesz zadowolony ze swojej pracy, to na pewno będą zadowoleni twoi przełożeni. Będziesz zauważony. Szanuj przełożonych i ludzi starszych, a będą ci odwzajemniać tym samym. Tym mottem kierował się zawsze w życiu. Nie żałował. WIKTORIA ZIMIŃSKA [email protected]

Drodzy Czytelnicy! Jeśli znacie ludzi, których życiorys kryje ciekawą historię, piszcie na [email protected] albo na adres redakcji w Zgierzu z dopiskiem: „Historie w ludziach zaklęte”.

strona 28

SZKIEŁKO I OKO

LISTY OD CZYTELNIKÓW Idźcie i rozmnażajcie się! W roku 2002 trafiłem w duńskiej prasie na materiał, w którym z lekka pokpiwano z młodych katolików z całego świata, którzy zjechali do Toronto. Duńczycy naśmiewali się z tego, że dla katolickiej młodzieży co najmniej równie ważne, jak kwestie duchowe, były sprawy cielesne. Otóż gdy po imprezie sprzątano, to okazało się, że służby porządkowe musiały się uporać m.in. z nieprawdopodobną ilością... prezerwatyw. Szło to w jakieś tony czy setki tysięcy sztuk. Oczywiście, można na sprawę popatrzeć pozytywnie i stwierdzić, że młode owce i barany okazały się jednak mądrzejsze niż pasterze, bo stosowały prezerwatywy, olewając wezwania papieża (tego papieża) – wolały nie ryzykować chorób wenerycznych oraz niechcianej ciąży. Myślę, że jeżeli takie zjawisko było powszechne w Kanadzie, to z pewnością podobnie było w innych miejscach, w których spotykali się młodzi katolicy z całego świata. I prawie na pewno podobnie będzie w Krakowie, gdzie nasze młode katoliczki mogą liczyć na ciekawe kontakty, pozwalające ewentualnie potem na łatwo wytłumaczalne opuszczenie naszego katolickiego raju po uprzednim zaciążeniu z katolikiem z innego kraju. Bo katolik, a zwłaszcza młody, jest poza tym normalnym człowiekiem. I z tego powodu z pewnością nie uważa okresowych zlotów za coś złego, a wręcz przeciwnie – za okazję poznania jakieś interesującej (i zainteresowanej) katoliczki, z którą można najpierw się wspólnie pomodlić, a potem pogłębiać znajomość w łóżku, w namiocie, w parku czy gdzie tam kogo miłość bliźniego dopadnie. Włodek

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity aż się pchają pod klawiaturę laptopa. Na przykład sparaliżowanie Trybunału Konstytucyjnego, by nikt mu nie przeszkadzał w „reformowaniu” państwa. W międzyczasie skłócił Polskę z kierownictwem Unii Europejskiej i Komisją Wenecką, do której zwrócił się o wydanie opinii na temat jego pisowskich reform. Niestety, zawiódł się, bo obie instytucje unijne poddały jego działalność totalnej krytyce jako próbę obalenia ustroju demokratycznego. Rodzące się głosami posłów PiS ustawy, jak chociażby ta niby antyterrorystyczna, ograniczająca po części wolność wypowiedzi (szczególnie na temat kleru oraz poselstwa pisowskiego), ustawa o ziemi, zezwalająca na jej zakup wyłącznie Kościołowi, ustawa właśnie o zmianach w TK, to tylko wybrane dzieła „jego” parlamentu. Nieokiełznane rozdawnictwo stanowisk dla swoich ludzi oraz funduszy państwowych dla kleru – od episkopatu po parafie – przy jednoczesnym braku finansowania służby zdrowia i wielu innych zapyziałych dziedzin gospodarki to chleb powszedni tego rządu. Żadna z tych reform nie przyniesie państwu jakiegokolwiek pożytku naprawczego, chociażby w górnictwie. W ramach tzw. dobrej zmiany postanowili rządzący dać rodzinom słynne 500+ na każde dziecko z wyjątkiem pierwszego. To ich flagowy czyn. Z wielu mediów dowiadujemy się, że pieniądze te często trafiały do tych, którzy nigdy nie splamili rąk żadną pracą, a jedyne odciski ich palców można znaleźć na butelkach z alkoholem. Ten humanitarny krok właśnie pozwolił pisowcom wygrać wybory, a naród został nastawiony do darczyńców jeszcze bardziej konformistycznie, choć wiadomo, że owo rozdawnictwo nie ma nic wspólnego z altruizmem. A.Z.

Pan NIKT Dzisiaj głównym bohaterem kraju umiejscowionego przez historię między Germanami i Rusinami jest Jarosław Kaczyński, samozwańczy zbawca narodu, wydźwignięty na piedestał śmiercią brata i chciwością jednego zakonnego klechy. Żaden Gierek, o którym mówią, że to najlepszy powojenny gospodarz kraju, żaden Kwaśniewski, jedyny prezydent zasiadający w pałacu przez dwie kadencje, żaden Mazowiecki i żaden Geremek, działacze opozycyjni, autorzy porozumienia sierpniowego, a nawet żaden tam Komorowski, którego jedyny ponoć pozytywny krok to animacja Dnia Żołnierzy Wyklętych, nie dorównują prezesowi. Zbawca Polski jest jeden jak Napoleon Bonaparte dla Francuzów. Swój autorytet podwyższa drabinką sklepową, chociaż generalnie zarządza państwem z prywatnego mieszkania na warszawskim Żoliborzu. Ktoś w Azji albo Afryce, być może ten, co to w końcu odnalazł Polskę na mapie, zapyta, kto to jest ten Kaczyński? Odpowiedź prawidłowa: NIKT. Po prostu zwykły szeregowy poseł, którego członkowie partii, do której przynależy, zrobili szefem, przewodniczącym, prezesem. Co prawda dziewięć lat temu na chwilę był premierem rządu, ale odebrano mu te zabawki już po osiemnastu miesiącach. Upłynęło osiem lat, przez które potrafił zbudować twardą, zabetonowaną w swej ideologii partię składającą się z ludzi przeróżnych proweniencji, od bardziej oświeconych, jak Morawiecki junior, po zatwardziałych i niezbyt błyskotliwych, jak jego minister rolnictwa Jurgiel albo senator Kogut. Jest pewnego rodzaju symbolem „dobrej zmiany”, którą podpiera się PiS, że właśnie Kogut reprezentuje izbę wyższą parlamentu. Szkoda, że brak jeszcze wyższej. Władza złożona z takich tuzów elokwencji i inteligencji powoli, acz zdecydowanie rozwala nasze państwo pod względem prawnym, ale też gospodarczym. Nie darują nie tylko oponentom z PO, którzy to akurat nie popisali się przez osiem lat, gdy rządzili państwem, ale i koniom w stadninach. Przykłady

PRL-owski PiS Jakie są różnice i podobieństwa w sprawowaniu władzy w PRL-u i obecnego rządu PiS-u? Różnica jest taka, że PiS jest najbardziej antykomunistyczną partią w naszym kraju. Podobieństw z kolei jest mnóstwo. W PRL-u partia, żeby móc rządzić, kupowała sobie przychylność społeczeństwa, rozdając przywileje socjalne na prawo i lewo, nie licząc się z możliwościami budżetu – PiS robi to samo. Panowało jednowładztwo – I sekretarz PZPR; odpowiednik w PiS-ie – Jarosław Kaczyński. Obecne CBA jest odpowiednikiem byłego SB poprzez podobne knowania, zastraszanie, prowokacje. Niechęć do demokracji zachodniej teraz jest taka sama jak w PRL-u – PiS walczy z UE jako związkiem demokratycznych państw. W PRL-u nie liczono się z zasadami państwa prawa, a PiS dezawuuje Trybunał Konstytucyjny, który stoi na straży prawa konstytucyjnego. Media publiczne w PRL były tubą propagandową partii – PiS z Jackiem Kurskim robi dokładnie to samo. Co do rozdawnictwa przywilejów socjalnych, to w PRL była możliwość dodrukowania pieniędzy, gdy zabrakło ich w budżecie. Finał – wysoka inflacja; PRL zbankrutowało. Teraz takiej możliwości dodrukowania pieniędzy nie ma, można jedynie zwiększyć zadłużanie państwa. Czym to się może skończyć, pokazali nam już Grecy. Jednak żeby nie być tylko krytycznym wobec obecnie rządzących, to popieram podwyższenie płacy minimalnej

do 2 tys. zł brutto, ponieważ jest ona u nas o wiele za niska w przeliczeniu na koszty utrzymania. Jednak 2400 zł netto za trzy lata uważam za czysty populizm, bowiem musielibyśmy się rozwijać w tempie 7–8 proc. PKB rok do roku, a to nam chyba nie grozi; co innego 2400 zł brutto, to byłoby możliwe. Owe 500 plus owszem, ale dla wszystkich dzieci z uwzględnieniem progu dochodowego, bowiem te 500 zł bogatym rodzinom dużo nie da, ale dla rodziny z jednym dzieckiem, których dochód przekracza minimalnie próg 800 zł na osobę, te pieniądze byłyby dużym wsparciem. To pokazuje, że PiS i Kaczyński, krytykując PRL, idą dokładnie tą samą drogą; nie wiem tylko, czy celowo, czy bezwiednie. Jarosław Kaczyński ma mentalność Władysława Gomułki. PRL zbankrutowało i PiS prawdopodobnie także zbankrutuje, lecz odbije się to przede wszystkim na tych, których obecnie tak hojnie obdarowuje. Ich rządy mogą wrócić nas do początków lat 90., gdzie bezrobocie było bardzo wysokie, przywilejów socjalnych jak na lekarstwo, jedynie kler miał i ma się dobrze. Aha, zapomniałem o jeszcze jednej różnicy pomiędzy PiS-em a PRL-em. PRL był antyklerykalny, przynajmniej oficjalnie, PiS jest klerykalny do bólu, i na tym te różnice się kończą. J.F.

Walka z Bogiem W nawiązaniu do artykułu „Walka z Bogiem” („FiM” 23/2016) należy zauważyć, że pojęcie Boga, wygenerowane – jak wszelkie inne pojęcia – przez ludzki (czyli inteligentny) mózg, pozwala niektórym ludziom (klerowi) udawać przedstawicieli Boga, aby narzucać masom ludzkim określone rygory. Oczywiście z korzyścią dla siebie, inaczej nie miałoby to sensu. Jeśli jednak twierdzi się, że istnieje Bóg, czyli potężniejsza od ludzi istota niematerialna będąca wszechmocnym stwórcą materii, to wtedy pojęcie walki z taką istotą jest nielogiczne, gdyż taka walka jest niemożliwa, ponieważ nic nie mogłoby zaistnieć wbrew woli tej istoty. W rzeczywistości ci, którzy udają przedstawicieli tej istoty, nazywają „walką z Bogiem” każde działanie sprzeczne z ich własnym interesem, a zwłaszcza wszelki opór przeciw narzucanym przez nich rygorom. W tym samym celu używa się też pojęcia „obrazy uczuć religijnych”, co również jest nielogiczne, choćby dlatego, że uczuć nie można obrazić. Warto dodać, że nielogiczne jest także pojęcie odwrotne do „walki z Bogiem”, czyli pojęcie „służenia Bogu”. Z definicji „służenia” wynika, że są to czynności, których osoba obsługiwana wykonać nie umie albo umie, lecz czynności te są dla niej uciążliwe. Zarówno brak umiejętności, jak i stan uciążliwości nie może dotyczyć istoty wszechmocnej, a więc taka istota nie potrzebowałaby żadnych usług. Oczywiście nie przeszkadza to klerowi w nazywaniu wszelkich działań – zgodnie ze swoim interesem – „służbą Bogu”. Chodzi o oddziaływanie na ludzką psychikę w taki sposób, aby ludzie chętnie działali na korzyść kleru. Jak bowiem wiadomo, działanie dobrowolne jest efektywniejsze od działania przymusowego. Logik

Drodzy Czytelnicy! Jeżeli mają Państwo problemy z zakupem tygodnika „Fakty i Mity” w punktach prasowych, z których Państwo korzystają, to należy najpierw o tym fakcie informować osobę sprzedającą w kiosku lub stoisku z prasą. Sprzedawca powinien interweniować u swojego kolportera, aby zwiększyć dostawy naszego tygodnika do swojego punktu. Jeżeli jednak spotkacie się z odmową interwencji lub brakiem zainteresowania ze strony sprzedawcy, to prosimy o przekazanie nam dokładnego adresu punktu sprzedaży oraz nazwy firmy realizującej dostawy do tego punktu (np. Garmond, Ruch, Kolporter). Gdy otrzymamy powyższe informacje, postaramy się przywrócić dostawy do wskazanego przez Państwa punktu. Informacje prosimy przekazywać telefonicznie pod numer +42 630 70 65 lub pocztą elektroniczną na adres [email protected].

BEZ DOGMATÓW

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

Joanna w krainie kaczystów

C

Brexit

hyba jednak każdy w coś wierzy. Miliony Europejczyków wierzą w Unię. W genialną ideę, zmaterializowaną w postaci unijnego obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.

Dzięki niej od 71 lat żyjemy bez wojny, a od 21 lat także bez paszportów, wiz i kontroli granicznych na przejściach między państwami strefy Schengen. Polska dołączyła do Wspólnoty 1 maja 2004 r., a granice, z wyjątkiem wschodnich, otworzyła 21 grudnia 2007 r. Polacy należą do narodów najbardziej zadowolonych z przynależności do UE. Wiosną 2014 r. 89 proc. wyrażało radość z członkostwa, a obecnie 70 proc. Zmniejszenie poparcia o 19 proc. jest wynikiem prowadzonej przez PiS agresywnej, oszukańczej kampanii antyunijnej. Rząd i partia „prezesa tysiąclecia” wmawia-

ją obywatelom, że Unia, zamiast ograniczyć się do dawania pieniędzy, bezczelnie wtrąca się w polskie sprawy, bezpodstawnie i bezprawnie kontroluje przestrzeganie praworządności i zmusza do przyjmowania uchodźców, co stanowi zagrożenie dla naszej suwerenności, niezależności, wolności. PiS-owskie kłamstwa o UE znajdują poklask u prawdziwych Polaków katolików, genetycznych patriotów, narodowców, homofobów, ksenofobów, którzy widzą Polskę jako przedmurze chrześcijaństwa i Chrystusa narodów, a nienawidzą multi-kulti. Pod tym względem PiS działa podobnie jak brytyjskie partie popierające Brexit, które demonizowały UE i mamiły korzyściami płynącymi z jej opuszczenia. W rzeczywistości Wielka Brytania poniesie wyłącznie straty. Trudno je oszacować, bo dotychczas żadne państwo nie wystąpiło z Unii. Przeciwnie. Wszyscy bili się

o dostąpienie zaszczytu i korzyści członkostwa. Turcja czeka już kilkadziesiąt lat. Według raportu dla PricewaterhouseCoopers wyjście z unijnych struktur będzie kosztowało Wielką Brytanię 100 miliardów funtów i 950 tysięcy miejsc pracy. Eksporterzy będą płacić rocznie 5 mld funtów cła. PKB zmniejszy się do 2020 r. o 5,5 proc. Statystyczne gospodarstwo domowe straci około 3700 funtów rocznie. Będą kłopoty z finansowaniem systemu emerytalnego i opieki zdrowotnej. Funt straci na wartości. Angielski przestanie być oficjalnym językiem Unii. Niewykluczone, że Szkocja wybierze wolność, a Irlandia Płn. połączy się z Irlandią. Według premier Szydło „Brexit pokazał, że Europejczycy nie chcą takiej Unii”. To kłamstwo. W Unii żyje 508 mln mieszkańców. Za wyjściem zagłosowało 17,41 mln obywateli królestwa.

Zaledwie 1,27 mln więcej niż przeciw. Byli to głównie słabiej wykształceni mieszkańcy angielskiej i walijskiej prowincji. Ten sam sort – by użyć terminologii prezesa tysiąclecia – który w Polsce głosował na PiS i prezydenta Dudę. Szkoci, Irlandczycy, londyńczycy opowiedzieli się zdecydowanie za pozostaniem w Europejskiej Wspólnocie. W tej sytuacji może w ogóle nie dojść do Brexitu, bo nie wiadomo, czy brytyjski parlament zaryzykuje rozpad królestwa. Brexit ukazał głupotę polskiej polityki zagranicznej. Polska jest bowiem drugim krajem, który najwięcej straci na wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii. Euro już kosztuje prawie 4,5 zł. Ubędzie 600 mln euro rocznie unijnych dopłat. Trzeba będzie renegocjować kontrakty handlowe z Wielką Brytanią. Prawdopodobnie do kraju wróci około 400 tys. Polaków, dla których nie ma ani pracy, ani

strona 29

mieszkań, ani pieniędzy w programie 500+. Wynik brytyjskiego referendum jest całkowitym zaskoczeniem. Największym dla premiera Camerona, który łudził się, że strasząc wyjściem z Unii, wynegocjuje lepsze warunki członkostwa i umocni swoją pozycję u konserwatystów. Zaryzykował więcej, niż mógł zyskać. I przegrał wszystko. Przede wszystkim nie przewidział, że nikt nie będzie rozpaczać z powodu Brexitu. Przeciwnie, przywódcy krajów założycielskich Unii uznali, że Wielka Brytania ma jak najszybciej pakować manatki. A Europejska Wspólnota musi zewrzeć szeregi i ustanowić pełną unię polityczną, bo walutowa nie jest wystarczająca. To oznacza odejście od ukochanej przez PiS koncepcji Europy ojczyzn i usankcjonowanie Europy dwóch prędkości, w której Polska jest całkowicie zmarginalizowana. Premier Szydło i wicepremier ­M orawiecki nie wyobrażają sobie takiego scenariusza, ale przecież Anglicy też nie przypuszczali, że nikt po nich nie będzie płakał. Prof. JOANNA SENYSZYN senyszyn.blog.onet.pl; senyszyn.eu

Jest alternatywa

S

Koniec Unii Europejskiej?

ądziłam, że referendum w sprawie Brexitu wykaże jednak wolę Brytyjczyków pozostania w Unii Europejskiej. Może było to moje myślenie życzeniowe, bo bez wątpienia dla sytuacji geopolitycznej Polski zapowiedź ich wyjścia nie jest dobrą wiadomością. Prawdopodobnie nie doceniłam niewiedzy znacznej części Brytyjczyków na temat tego, czym jest i czym powinna być współpraca europejska dla Europy, zmuszonej konkurować z nowymi i starymi potęgami ekonomicznymi zglobalizowanego świata. Wielu obywateli królestwa głosujących za wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii już w dniu ogłoszenia wyników referendum dziwiło się swojej własnej decyzji wyborczej. Decyzji podyktowanej bardziej złością na politykę establishmentu, zalewem imigracji i wspomnieniami o potędze kolonialnej Anglii. A więc bardziej emocjami niż rozumem. Brytyjskie media donoszą, że to właśnie oni – prawdopodobnie po raz pierwszy w życiu – nerwowo wpisywali w wyszukiwarki internetowe hasła w poszukiwaniu informacji, czym tak naprawdę ta Unia Europejska jest. Oczywiście na wynik referendum wpłynęła głównie rozbuchana przez nacjonalistycznych polityków niechęć do emigrantów. Ale także, jak wynika z analizy zaprezentowanej przez „Guardiana”, przyczyny klasowe. Za

wyjściem z Unii głosowali przede wszystkim mieszkańcy biedniejszych terenów rolniczych Anglii i Walii oraz ludzie po 40 roku życia. Trudno jednak nie dostrzec, że także wielu ludzi w całej Europie zadaje sobie dziś pytanie, czy powinniśmy trwać przy Unii Europejskiej, która okazuje się narzędziem korporacyjnej władzy nad ludźmi i społeczeństwami. Unia Europejska, która miała być ostoją praw człowieka, faktycznie broni tyko niektórych z tych praw. Zapisane w europejskich dokumentach gwarancyjnych ekonomiczne i socjalne prawa człowieka tylko sporadycznie są troską UE. Przypomnieć tu należy, że Polska ratyfikowała Europejską kartę społeczną, ale uchyliła się od zobowiązania do wynagradzania pracowników na poziomie zapewniającym godziwy poziom życia. Polska ratyfikowała także Kartę praw podstawowych, ale z wyjątkiem rozdziału opisującego (właśnie!) socjalne prawa obywateli. A przecież wraz z „nowymi” krajami UE Polska należy do państw, które żadnej dbałości o przestrzeganie tych praw nie przejawiają. W praktyce także większość krajów członkowskich UE i sama Unia Europejska skrzętnie pomijają obowiązek przestrzegana socjalnych praw obywateli. Przypomnę też, że w przekonaniu wielu obywateli Europy właśnie Unia Europejska

miała nas bronić przed dyktatem światowej finansjery i globalnych korporacji. Zamiast tego stała się strukturą utrwalającą ich władzę, a także antyspołeczną politykę Europejskiego Banku Centralnego czy Międzynarodowego Funduszu Walutowego, wyrażających się w realizacji polityki cięć socjalnych, utrwalaniu dominacji ponadnarodowych korporacji nad lokalnymi inicjatywami gospodarczymi oraz marginalizacji roli demokratycznych państw w relacji ze światowym biznesem. Wycofanie się UE i wielu jej państw członkowskich z polityki prosocjalnej, traktowanej jako prawa człowieka i obywatela, jest brzemienne w skutki, które dziś dają o sobie znać w całej Europie. Ma to także miejsce w Wielkiej Brytanii, która przecież pod względem polityki socjalnej nie jest najsłabszym ogniwem Europy. A jednak! Podziały majątkowe, klasowe i ogromne nierówności mają na Wyspach swój tradycyjny i bolesny wymiar, miały też swe znaczenie podczas referendum o przynależności do UE. Nieposiadająca dostatecznie demokratycznej legitymacji Unia Europejska narzucała niejednokrotnie krajom członkowskim regulacje nieakceptowane przez ich obywateli. Tysiące lobbystów działających w Brukseli wywiera nierzadko większy wpływ na decyzje społeczne i gospodarcze Unii niż opinia obywateli jej państw członkowskich.

Wielu Europejczyków, nie tylko w Anglii, ale także we Francji, Austrii, Włoszech, Hiszpanii i w Polsce, a nawet w Szwecji, uważa, że reguł gry narzuconych przez brukselską administrację nie da się zmienić. Stąd wzrastająca w poszczególnych krajach siła polityczna „eurosceptyków” i nacjonalistów. W tym sensie UE, taka jaka jest, sama jest przyczyną umacniania się ruchów separatystycznych. Wielu komentatorów uważa, że Unia Europejska od dnia brytyjskiego referendum wyznaczyła datę swojego końca. Ja jednak sądzę, że jeszcze za wcześnie, aby ten koniec wieszczyć. Bez wątpienia można i należy Unię zmieniać i reformować. Ale jak? Ano choćby tak, jak proponuje paneuropejski ruch na rzecz demokratyzacji Unii Europejskiej DiEM25, który przedstawia projekt zmian, zarysowany na skali czasu do 2025 roku. Bo przecież ani obraz Europy bez Unii, ani z Unią taką, jaka jest obecnie, nie jest obrazem rysującym świetlaną przyszłość dla obywateli naszego kontynentu. A możemy przecież zmienić Unię Europejską tak, aby stała się rzeczniczką jej obywateli i wszystkich należnych im praw. To może się stać tylko w wyniku procesu realnej demokratyzacji, jaką proponuje DiEM25. Bo silna i przyjazna obywatelom Unia fair tak jak i Polska fair jest jeszcze możliwa. ANNA GRODZKA [email protected]

strona 30

JAJA Z MIASTA, JAJA ZE WSI

Plotki i rekiny N iedługo ukaże się autobiografia… nieżyjącej od 4 lat Ireny Jarockiej!

coś robić. Od 4 rano jestem na nogach i do późnych godzin nocnych jestem w ruchu. Pielęgnuję ogródek, sadzę warzywa, kwiaty, opiekuję się zwierzętami”. Kora – bardziej niż śpiewaniem – interesuje się teraz malarstwem i bardziej rozwija w tym kierunku. „Będę przygotowywała specjalną wystawę, bo chcę pokazać je [obrazy] publiczności” – zapowiada.

D

Michał Sobolewski, mąż piosenkarki, uważa, że media zbyt szybko zapomniały o Jarockiej. „Czuję się urażony, a zarazem zdumiony sposobem, w jaki potraktowano moją małżonkę” – mówi z żalem. Sobolewski skontaktował się z M a r i o l ą P r y zwan – autorką książek o Annie Jantar i Annie German. Efektem ich współpracy będzie zbiór wspomnień o piosenkarce, który ukaże się już jesienią tego roku. Za to w styczniu 2017 r. w księgarniach pojawi się autobiografia Jarockiej. Piosenkarka spisywała swoje wspomnienia, jednak nie zdążyła ich wydać. „Będzie napisana w tej formie, w jakiej zostawiła ją Irena” – zdradza Pryzwan.

ariusz Krupa (40 l.), były mąż Edyty Górniak (44 l.), ponad miesiąc temu usłyszał w sądzie, że kolejne 5 lat spędzi w więzieniu. To k a r a z a s p o w o d o w a n i e śmiertelnego wypadku drogowego pod wpływem narkotyków. W więzieniu Krupa ma dużo wolnego czasu, zajął się więc... rysowaniem. To, oprócz muzyki, jego wielka pasja. Odkąd dostał w więzieniu kartki i ołówki, szkicuje niemal codziennie. Ostatnio Krupa wyrysował portret Jana Pawła II i przesłał go w prezencie urodzinowym ukochanej babci Zofii, a ona zaprezentowała dzieło mediom… Obrońcy Krupy wciąż walczą o możliwość odbywania przez niego kary w areszcie domowym ze względu na jego zły stan zdrowia.

m.in. sporą kolekcję zdjęć nagich sycylijskich chłopców i… swoich bratanków. Były też materiały wideo, które zawierały sceny pokazujące tortury dzieci i elementy sadomasochizmu. Proces przeciwko Jacksonowi rozpoczął się w 2005 roku. Gwiazdora oskarżano o siedem przypadków molestowania dzieci oraz dwa przypadki upijania i narkotyzowania nieletnich. Ostatecznie Jacksona uniewinniono. Wykonawcy testamentu gwiazdora twierdzą, że odtajnione raporty są fałszywe. „Obchodzimy siódmą rocznicę śmierci wspaniałego artysty i humanitarysty zaangażowanego w pomaganie dzieciom w każdym zakątku świata. My wolimy wspominać dary, jakie dał nam Michael, a nie znowu patrzeć, jak tabloidy ponownie niszczą jego imię. Wszystkie informacje zawarte w raportach, które wyciekły do sieci, są fałszywe. Przypominamy, że Michael Jackson został uniewinniony i oczyszczony z zarzutów” – czytamy w oficjalnym oświadczeniu.

P

olicja znów szukała ­Sinead O’Connor (50 l.), która zagroziła, że popełni samobójstwo.

PRO­WIN­CJAŁ­KI Zły sen

W

Łodzi pijana 36-latka, śpiąc, prawdopodobnie zgniotła swojego 26-dniowego syna. Policję wezwał ojciec dziecka, który wrócił po pracy do domu i zastał śpiącą partnerkę, a przy niej martwe dziecko. Chłopiec miał na twarzy ślady krwi. Podobne znajdowały się na ubraniu kobiety, która wydmuchała 2,5 promila. Rodzice dziecka zostali zatrzymani do wyjaśnienia sprawy.

Spacer z babcią

T

akże w Łodzi slalomem prowadziła wózek 59-latka, która wyszła na spacer z roczną wnuczką. Kiedy kilka razy przewróciła się, przechodnie wezwali policję. Kobieta wydmuchała 2,6 promila. Jeszcze w obecności policjantów próbowała wyciągnąć z torebki wódkę, żeby się napić.

Wszyscy uciekają z Łodzi

Ł

ódzki tramwaj „uciekł” mechanikom, którzy go naprawiali, i bez motorniczego przejechał ponad 2 kilometry. Dopiero po 4 przystankach wykoleił się i uderzył w słup trakcyjny. Szczęśliwie żaden przechodzień nie ucierpiał.

Lojalnie uprzedził

78

-latek z Orzysza (woj. warmińsko-mazurskie) bił i wyzywał swoją żonę. Wyganiał ją z domu i groził poderżnięciem gardła. W policyjnym areszcie szczerze wyznał, że kiedy tylko wyjdzie na wolność, podpali swój dom z małżonką w środku. Dlatego na wyrok oczekuje za kratkami.

Ognisko domowe

A

merykańska policja odtajniła obrzydliwe szczegóły na temat życia Michaela Jacksona.

24

-latek z Kwidzyna (woj. pomorskie) po kłótni z matką przyniósł kanister z benzyną i podpalił dom. Kiedy ogień żwawo buchnął, mężczyzna przestraszył się i razem z innymi domownikami zaczął go gasić. Matka 24-latka z poparzeniami drugiego stopnia trafiła do szpitala. Podpalaczowi grozi 5 lat odosobnienia.

Pijane hieny cmentarne

D

waj mieszkańcy Sosnowca włamali się nocą na cmentarz, żeby ukraść stojącą tam koparkę. Jeden z nich zasiadł za kierownicą, drugi szedł obok. Uciekając, dewastowali wszystkie mijane groby. Kiedy zorientowali się, że poruszają się zbyt wolno, porzucili kradzioną maszynę i zaczęli uciekać. Złodziei ze względu na „zmęczenie” wywołane alkoholem szybko udało się zatrzymać.

K

ora (65 l.) przeprowadziła się na wieś, gdzie zajmuje się hodowlą zwierząt i roślin. Jest szczęśliwa i wcale nie myśli o powrocie do koncertowania. Olga Jackowska trzy lata temu dowiedziała się, że jest chora na raka. Po intensywny leczeniu udało jej się wrócić do zdrowia. Od tamtej pory zmieniła swoje życie – wyprowadziła się na wieś, gdzie m.in. zajmuje się hodowlą alpak. „Jestem przepracowana i zmęczona koncertami. Dałam ich rekordową liczbę, więc na razie o nich w ogóle nie myślę. Jeśli w ogóle kiedyś wrócę do muzyki, to zacznę od nagrania płyty. Ale jeszcze nie teraz, bo mam co robić. Mogę z czystym sercem powiedzieć, że moje życie jest cudne – mówi w rozmowie z magazynem „Gwiazdy”. – Tu trzeba cały czas

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Król popu zmarł 7 lat temu. Jego osoba wciąż wywołuje kontrowersje. Policja upubliczniła właśnie raport sporządzony po przeszukaniu rezydencji Jacksona w 2003 roku. W tym czasie przeciwko gwiazdorowi prowadzono śledztwo w sprawie molestowania dzieci i podawania im narkotyków. „Daily Mail” pisze, że w raporcie znajdują się informacje o znalezieniu przez policję dużych ilości psychotropów oraz wielkiego zbioru pornografii z udziałem dorosłych i dzieci. Piosenkarz miał

Przeszło miesiąc temu policja w Chicago została postawiona na nogi po tym, jak zgłoszono zaginięcie piosenkarki. Odnaleziono ją dopiero po dwóch dniach w jednym z hoteli pod Chicago. Podejrzewano, że uciekła z miasta, żeby popełnić samobójstwo, co kilkakrotnie zapowiadała. Ostatnio ktoś z bliskiego otoczenia piosenkarki zawiadomił funkcjonariuszy, że O’Connor zadzwoniła do niego z informacją, że zamierza skoczyć z mostu. Niestety, nikt nie wiedział, na jaki most się wybrała, więc na wszelki wypadek zmonitorowano wszystkie. Dopiero kilka dni po akcji wokalistka dała znać, że żyje.

Droga samobójców

D

ramatyczna scena rozegrała się na jednej z ulic w Zabrzu. 46-letni kierowca niespodziewanie uderzył w barierki, a kiedy wysiadł z samochodu, zaczął... podcinać sobie żyły żyletką. Mężczyznę udało się uratować.

Ostra mamuśka

W

Rydułtowach (woj. śląskie) pijana 48-latka wbiła swojej 7-letniej córce widelec pod pachę. Dziewczynka uciekła do sąsiadów, a ci ją przenocowali. Dopiero następnego dnia w szkole 7-latka, nie mogąc wytrzymać bólu, wyznała nauczycielce, co się stało. Kobieta podczas zatrzymania miała 2 promile we krwi. Za znęcanie się nad dzieckiem grozi jej 10-letnia odsiadka. Kolumnę redaguje JUSTYNA CIEŚLAK [email protected]

ŚWIAT SIĘ ŚMIEJE

1

2 3

13

5

10

9 14

11

20

19 25

24 28

29

21

27 31

4

32

33

39

38

49

54

50

58

61 2

63

62

52 57

56

60

59

5

46 51

55

34

41

40 45

48

53

Humor

23

44

47

8

17

22

30

43

42

7

12

26

37

36

6

16

15 1

18

35

4

3

64

6

Krzyżówkę rozwiązujemy, wpisując po DWIE LITERY do każdej kratki. Poziomo: . za5 pan brat, 9) gdy 6za dużo ma 4 6) z pilotem 7 się w kasie, 11) ptasz8 1- z planem na przyczepkę, 2 34) ćwiczy w pokoju, 1) 1 2 3 4 5 6 ki z paczki, 13) siepacze inaczej, 15) część Niemiec we Flandrii, 16) szczeliny w pokładzie, 17) ojciec Antka 3 12 10 20) co można zrobić z 11 9 jędrna i krzepka, i Anielki, 18) jarzyna ikry i raków?, 22) łyk dymu z machorki, 23) trafiają do nich gazety, 24) hałaśliwa robota kota, 26) bycie w sieci, 27) liście w głowie, 28) z maluchem po parku lata, 29) choroba w okolicy dwunastnicy, 33) wyspa16– ni to grecka, ni turecka,1735) co ma groź13 zamki14bez rycerzy, 31) 15 nego dla serca 1wiertarka?, 37) unikat zamieniony w sukienkę, 39) pies na padlinę, 41) czas tylko dla nas, 42) chwalebna luba, 20 z rybek, 21 45) ciągnie na22dno, 47) kosmetyk prostu 18 19 44) ogrodzenie 23 z gaju, 48) zejście nad Jeziorem Mokrym, 49) namiastka bobaska, 51) źle robi na głos, 53) śpiew drzew, 54) Robert De, 55) owoc jak ptak, 57) 24 na pniu, 58) bezdomny z częścią żyrandola, 60) zupa zamiast ręki, 62)27 cesarska bułka, 63) w mieszkaniu 25 26 po zalaniu, 64) obraz z kawalera. 28

29

30

31

32

33

34

Pionowo: 1) pocztowiec pantoflowy, 2) bielizna z Hadesu, 3) rżnie podczas wesela, 4) dowody wdzięczności opatrzności, 5) daje panna, gdy dać nie chce, 6) skoroszyty w cenie w IPN-ie, 7) na co choremu pieniądze?, 8) panie czekają5 ce na ucywilizowanie, 10) spotkanie z kochaniem, 12) Tomcio u nogi, 14) co ma płot do mierzenia termometrem?, 39 37 38 41 35 36 40 17) panowie i panie grubianie, 19) co rowerzysta ma powyżej uszu?, 21) jak na nią pęka sznurowadło, 22) taktyczne zagranie polityczne, 23) franca niemiła, 25) obwódka z botoksu, 27) owoców w nich aż do przesady, 43 rabin sięga, 30) przykładają 44 46 żebrak po niej chodzi, 42 po którą 28) księga, się do nauki, 32) niebieskie45znaki, 34) 36) przechowuje żółte papiery, 37) dęciak propagandysty, 38) eunuch w kurniku, 39) podkówka przy fale stale, 49podłogę, 50 43) dziura w prawie, 51 52 Polak 47 białe ubranie na plebanie, 41)48 40) nie na mur beton, lecz na 46) dawny w detalach, 47) 4grzyb w olszynie, 48) atmosfera, gdy strach zżera, 50) kładzie się na podłodze, 52) podobieństwo 55 boscy56pośrednicy, 59) 57 –53z parą i Elą, 54) trzymana54dla jaj, 56) w smaku podobny do koniaku, 58) noże zjeść może, 60) co ma cwaniaczek bez pokrycia?, 61) poetycki statek. 58

60

59

61

Litery z pól ponumerowanych w prawym dolnym rogu utworzą rozwiązanie krzyżówki – dokończenie 2 rozmowy w restauracji: 63 62 64 – Jak panu smakował chłodnik? 6 – Dupy nie urywa.

-

1

2

3

4

5

6

.

– Panie doktorze, mam 16 lat, a mój członek ma 25 cm, czy to normalne? – Oczywiście, że normalne. W twoim wieku wszyscy chłopcy kłamią na temat wielkości członka.    – Ty, stary, dlaczego jesteś taki pobity? – Powiedziałem żonie, że zrolowały jej się pończochy na nogach. – No i? – No i okazało się, że ona nie miała na sobie pończoch...    – Tato, daj mi 10 zł – prosi syn. – A mnie 25 zł – prosi córka. – A mnie jest potrzebna stówa – mówi żona. – Co wam się dzisiaj stało? – Czyżbyś zapomniał? Masz dzisiaj urodziny!    – Tato, byłeś kiedyś zakochany w nauczycielce? – Oczywiście, synu. – I jakie to uczucie? – Super. Ale twoja mama się dowiedziała i musieliśmy przenieść cię do innej szkoły.    Mąż niespodziewanie wpada wcześniej z delegacji do domu i zastaje żonę w łóżku z kochankiem. Zachowując zimną krew, żona zwraca się do kochanka: – Proszę cię, udowodnij mu, kto jest prawdziwym kochankiem. Na to przerażony kochanek: – Co, jemu też?!    – Kochanie, ja dla ciebie i księżyc z nieba, i wszystkie gwiazdy! – Jaki ty jesteś romantyczny! – Jeszcze następne dwa tygodnie bez seksu i nie takie głupoty wymyślę...    – Halinko, pamiętasz, jacy byliśmy szczęśliwi dziesięć lat temu?

strona 31

– Ależ Stasiu, dziesięć lat temu nie znaliśmy się wcale! – No właśnie, Halinko, no właśnie…    – Pracujesz jeszcze? – Pracowałem na pół etatu, ale mnie zwolnili. – Dlaczego? – Bo to była praca na pełen etat.

Przysłał Grzegorz ze Śremu

Fakty i Mity nr 26 (852) 1–7.07.2016 r.

Rozwiązanie krzyżówki z numeru 24/2016: „Synku, gdybym ja w twoim wieku wiedział, co to jest, tobyśmy tu dzisiaj nie rozmawiali”. Nagrody otrzymują: Anna Błażałek z Torunia, Tomasz Gajda z Poddębic i Vanessa Nowak z Warszawy. Aby wziąć udział w losowaniu nagród, wystarczy w terminie 7 dni od ukazania się aktualnego numeru „FiM” przesłać hasło krzyżówki e-mailem na: [email protected] albo pocztą na adres redakcji podany w stopce. TY­GO­DNIK FAK­TY i MI­TY (Indeks 356441, ISSN 1509-460X); Pre­zes za­rzą­du i re­dak­tor na­czel­ny: Ro­man Ko­tliń­ski (Jo­nasz); Za­stęp­ca red. na­czel­ne­go: Adam Cioch; Se­kre­tarz re­dak­cji: Paulina Arciszewska-Siek; Dział historyczno-religijny: Bolesław Parma, e-mail: [email protected]; Dział łączności z czytelnikami: (42) 630 72 33; Adres redakcji: 95-100 Zgierz, ul. Łąkowa 2d; e-mail: [email protected], tel. (42) 630 70 65; Wydawca: „BŁAJA News” Sp. z o.o.; Sekretariat:  tel./faks (42) 630 70 65; Druk: POLSKAPRESSE Sp. z o.o., Oddział Poligrafia, Drukarnia w Łodzi. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do adiustacji i skracania tekstów. Warunki prenumeraty: 1. Prenumerata redakcyjna – 56 zł za III kwartał 2016 r., 104 zł od III do IV kwartału 2016 r. Wpłaty (przekaz pocztowy) dokonywać na adres: BŁAJA NEWS Sp. z o.o., 90-601 Łódź, ul. Zielona 15 lub przelewem na rachunek bankowy ING  Bank  Śląski: 76  1050  1461 1000 0023 0596 2777. 2.  W  Polsce przedpłaty przyjmują: a) Urzędy pocztowe i listonosze. Cena prenumeraty – 56 zł za III kwartał 2016 r., 104 zł od III do IV kwartału 2016 r.; b) RUCH S.A.: Zamówienia na  prenumeratę w  wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 693 70 00 – czynne w dni robocze w godzinach 7.00–17.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora. 3.  Prenumerata elektroniczna: a) informacje na stronie internetowej http://www.faktyimity.pl – zakładka PRENUMERATA. Prenumerator upoważnia firmę BŁAJA News Sp. z o.o. ul. Zielona 15, 90-601 Łódź, NIP: 725-00-20-898 do wystawienia faktury VAT na  prenumeratę tygodnika „Fakty i Mity” bez podpisu. b) www.egazety.pl c) www.nexto.pl 4.  Prenumerata w Niemczech: Verlag Hübsch & CO., Dortmund, tel. 0 231 101948, fax 0 231 7213326, http://www.prenumerata.de. 5. Dystrybutorzy w USA: New York –  European Distribution Inc., tel.  (718)  782  3712; Chicago – J&B Distributing c.o., tel. (773) 736 6171; Lowell International c.o., tel. (847) 349 1002. 6. Dystrybutor w Kanadzie: Mississauga – Vartex Distributing Inc., tel. (905) 624 4726. Księgarnia „Pegaz” – Polska Plaza Wisła, tel. (905) 238 9994.

strona 32

JAJA JAK BIRETY

nr 26 (852) 1–7.07.2016 r. Fakty i Mity

Cuda-wianki

Czego to nie wymyślą...

P

omysłowy gatunek ludzki wciąż kombinuje, żeby żyło się jeszcze lepiej.

Rys. Tomasz Kapuściński

q Świeżym wynalazkiem jest jerkshirt – koszula dla onanistów. Ciuch wyposażony jest w sztuczną rękę, która wygląda jak prawdziwa (dostępne są wersje dla różnych ras ludzkich), no i udaje prawdziwą, podczas gdy ta nasza dokonuje samogwałtu. Koszula jest całkiem elegancka – idealnie nadaje się do pracy. Niedługo będzie ją można nabyć za 49,99 dolara (około 200 zł). q  „Zegar śmierci” pokaże ci, kiedy umrzesz. Aby go zaprogramować, wystarczy odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących wieku, wagi, wzrostu, nałogów itp. Wtedy zegarek wyświetli naszą szacunkową datę śmierci i rozpocznie odliczanie. „Został zaprojektowany po to, aby pomóc ludziom w pełni korzystać z życia” – twierdzi jego wynalazca. q Licki Brush to nakładka na język, dzięki której można głaskać swojego

kota tak, jak robiłby to inny kot. Pomysłodawcy przekonują, że ich produkt jest rewolucyjny, i zgłosili go do organizacji zajmujących się zwierzętami – chcą uzyskać pozytywne opinie, żeby nakładka trafiła do masowej produkcji. q  Krawat poduszka to gadżet dla pracoholików. Wymyślono go w Stanach. Wiadomo, że krótka drzemka w pracy zwiększa wydajność biurowego wyrobnika. Prekursorski krawat wyposażony jest w specjalny wentyl. Nadmuchany, służy jako poduszka, która udźwignie nawet 11-kilogramowy ciężar. q Z myślą o rodzimych alkoholikach Amerykanie wynaleźli lornetkę do przenoszenia wódki. Wy g l ą d a j a k zwyczajna. W rzeczywistości to wyposażona w wygodne ustniki atrapa, do której można wlać trunek. Kolejnym pijackim gadżetem made in America są sandały z grubymi podeszwami, do których także

wlewa się procenty. Wódczane wynalazki jeszcze nie trafiły do Polski. Czekamy! q W Japonii rodzice raczkujących bobasów mogą kupić śpioszki z wmontowanym mopem. Dziecko – im ruchliwsze, tym lepsze – zamienia się w wydajną maszynę do mycia podłóg. q Mieszkańcy przeludnionego Tokio zaopatrują się w przenośne toalety, zwane też torbami prywatności. Zamiast szukać krzaków, można ulżyć sobie na ulicy, w sklepie czy jakimkolwiek innym miejscu. Podręczna ubikacja to foliowy pokrowiec, którym się przykrywamy, a mniejsza torba jest na to, co z siebie wydalimy. Do tego specjalny proszek, który zneutralizuje zapach. q Za niewinnie brzmiącym skrótem PMS kryje się znany połowie ludzkości tzw. zespół napięcia przedmiesiączkowego. Na kilka dni przed menstruacją statystyczna niewiasta jest płaczliwa i rozdrażniona. Brytyjski wynalazca Karl Dorn opatentował bransoletkę dla kobiet, która reaguje na temperaturę ciała i zmienia kolor, kiedy pojawia się wspomniany PMS. Bibelot powstał z myślą o mężczyznach – żeby wiedzieli, kiedy nie warto spieszyć się do domu. JC

ŚWIĘTUSZENIE wodzie Do chodzenia po

Dentysta do pacjenta: – Zaraz usunę panu ząb. Proszę nie jeść przez dwie godziny. – Bez obaw! Przy pana cenach nie będę jadł przez tydzień!    Wraca żona z pracy: – Wiesz, kochanie, dziś w metrze ustąpiło mi miejsca dwóch mężczyzn! – I co, zmieściłaś się?    – Hej, tato, co robiliście przed nastaniem Internetu? – Masz trzynaścioro rodzeństwa. Jakie wnioski?