Hannah Kristin Jedyna z archipelagu

Kristin Hannah

JEDYNA Z ARCHIPELAGU

1

Pamięci mojej matki, Sharon GoodnoJohn Podziękowania Dziękuję Ginie Centrello, Shaunie Summers, George’owi Fisherowi i całemu zespołowi Ballantine za to, że rok 2000 pozostawi w mej pamięci niezatarte wspomnienia. Wyrażam wdzięczność Chipowi Gibsonowi, Steve’owi Rossowi, Andrew Martinowi, Joan De Mayo, Barbarze Marks, Whitney Cookman, Alison Gross i wszystkim w wydawnictwie Crown Publishers. Dzięki Kim Fisk za trzymanie mnie w ryzach, a Ann Patty i Megan Chance - za wszystko. I wreszcie słowa podziękowania kieruję ku mojej rodzinie. Miałam szczęście, że urodziłam się w tak wspaniałej. Dziękuję więc Kentowi i Laurze oraz Tacie. Jesteśmy nie tylko rodziną, lecz także przyjaciółmi. Dziękuję też „kontyngentowi z Kanady” - wujowi Frankowi, cioci Toni, Lesliemu, Jacqui, Danie i oczywiście Johnsie, która pierwsza mi opowiadała różne historyjki. Szczególne podziękowania składam Tuckerowi i Beniaminowi, którzy co dzień uczą mnie czegoś nowego o miłości. CZĘŚĆ I A tylko walka, by odzyskać to, co stracone, Odnalezione i utracone znowu i znowu: i teraz, w warunkach, Które wydają się niepomyślne. Lecz, myślę, nie są ani zyskiem, ani stratą. Dla nas są tylko usiłowania. Reszta nie naszą jest sprawa. T. S. Eliot z East Coker Przeł. Krzysztof Boczkowski 1 Wczesnym wieczorem spadł deszcz. W zapadającym mroku ulice Seattle wyglądały jak lustrzane wstęgi pomiędzy wieżowcami. To spokojne miasto zmieniła rewolucja internetowa i nawet teraz, po zachodzie, rozbrzmiewało łoskotem i kuciem, odgłosami budowy, nieprzerwanie wybijającymi jeden rytm. Budynki wyrastały niemal w ciągu jednej nocy, wspinając się coraz wyżej ku przesiąkniętemu wilgocią niebu. Młodzi z czerwonymi fryzurami i kolczykami w nosach, ubrani po łachmaniarsku, przemykali przez centrum w nowiusieńkich jaskrawoczerwonych ferrari. Na narożnym placu w modnej ostatnio dzielnicy Belltown przycupnął drewniany budynek, w którego sąsiedztwie kiedyś było całkiem pusto. Dom postawiono prawie sto lat temu, kiedy rzadko kto chciał mieszkać tak daleko od środka miasta. Właściciele stacji radiowej KJZZ jednak nie przejmowali się tym, że nie pasują do modnego otoczenia. Nadawali z tego placu od pięćdziesięciu lat. Z małego byle jakiego lokalnego radia stali się największą rozgłośnią w stanie Washington. Obecny okres powodzenia zawdzięczali w dużej mierze Norze Bridge, najmodniejszej rewelacyjnej autorce programu radiowego. Wprawdzie „Odnowa duchowa z Norą” gościła na antenie różnych stacji niecały rok, lecz stała się już prawdziwym przebojem. Firmy reklamowe i rozgłośnie nie nadążały z wypisywaniem czeków. 2

Również cotygodniowa rubryka porad Nory w gazecie, zatytułowana „Nora wie najlepiej”, jeszcze nigdy się nie cieszyła taką popularnością. Ukazywała się w ponad dwóch tysiącach sześciuset gazetach w całym kraju. Nora rozpoczęta karierę, udzielając porad domowych w gazecie prowincjonalnej, ale dzięki ciężkiej pracy i umiejętnościom wspięła się wyżej. Jej wyjątkowe zaangażowanie i wysoki poziom etyczny odkryły najpierw mieszkanki Seattle, a wkrótce potem kobiety w całym kraju. Recenzenci utrzymywali, że autorka porad potrafi znaleźć rozwiązanie każdego konfliktu uczuciowego, często też zwracali uwagę na czystość jej serca. Ale się mylili. Wiodło jej się dzięki nieczystości serca. Była zwykłą kobietą, która popełniała niezwykłe błędy. Doskonale rozumiała wszelkie przeżycia związane z problemem uczucia niespełnienia i problemem uczucia straty. Sama bowiem nigdy ani na chwilę nie potrafiła zapomnieć, co straciła. Co odrzuciła. Codziennie wieczorem wypowiadała do mikrofonu właściwie własne żale i z tej studni smutku czerpała pocieszenie. O swoją karierę dbała z laserową precyzją, ostrożnie udostępniając prasie tylko to ze swojej przeszłości, co mogło być dobrze przyjęte. Nawet w ubiegłym tygodniu magazyn „People”, który umieścił jej zdjęcie na okładce, nie publikował dokładnej historii jej życia. Starannie zatarła ślady. Owszem, jej wielbicielki wiedziały, że przeżyła rozwód i ma dorosłe córki. Ale wszelkie inne szczegóły na szczęście pozostawały tajemnicą. Dziś wieczorem Nora jak zwykle prowadziła audycję. Przyciągnęła krzesło na kółkach bliżej mikrofonu i poprawiła słuchawki. Na ekranie komputera widziała listę oczekujących rozmów telefonicznych. Wcisnęła połączenie drugie, przy którym widniała informacja: „Marge, problemy matka-córka”. - Dobry wieczór, Marge, jesteś na antenie z Norą Bridge. Co cię nurtuje? - Dobry wieczór... Noro. - Słuchaczka zawahała się, lekko zdziwiona, że nagle słyszy swój głos na antenie, bo czekała na rozmowę prawie godzinę. Nora się uśmiechnęła, chociaż mógł to dostrzec tylko realizator. Wiedziała z doświadczenia, że jej wielbicielki odczuwają niepokój. Zniżyła więc głos, by stał się delikatniejszy. - Przyjaciółko, jak mogę ci pomóc? - Mam mały problem z córką. Suki. - Słuchaczka spłaszczała w wymowie samogłoski, po czym można było poznać, że pochodzi ze Środkowego Zachodu. - Ile Suki ma lat? - W listopadzie skończy sześćdziesiąt siedem. - Chyba pewne sprawy zawsze są takie same - roześmiała się Nora. - Między matkami i córkami, tak. Suki zawdzięczam pierwszy siwy włos w wieku trzydziestu lat. Teraz wyglądam jak pułkownik Sanders. Tym razem Nora roześmiała się ciszej. Mając czterdzieści dziewięć lat, nie uważała siwych włosów za coś zabawnego. - Marge, więc jaki masz problem z Suki? - A więc... - Marge prychnęła. - W ubiegłym tygodniu wybrała się w rejs dla osób stanu wolnego... wiesz, taki, co to wszyscy ubierają się w hawajskie spódniczki i piją czerwone koktajle. Nieważne. A dzisiaj mi mówi, że znów wychodzi za mąż za kogoś, kogo poznała na tym statku. W jej wieku! Znów prychnęła. - Wiem, że chciała, bym się razem z nią cieszyła, ale czy ja mogłam? Suki jest trzpiotką. My z Tommym byliśmy małżeństwem przez siedemdziesiąt lat. Nora zastanawiała się, co odpowiedzieć. Oczywiście, że Marge wiedziała, iż obie z Suki nie są już młode i że czas ściera na proch najlepsze intencje. Nie było więc sensu uderzać w rzewny ton i mówić o tym. Toteż spytała tylko: - Kochasz swoją córkę? - Zawsze ją kochałam. - W głosie Marge zabrzmiało łkanie. - Nie masz pojęcia, Noro, jak to jest, kiedy tak bardzo się kocha córkę... i widzi się, jak ona przestaje cię potrzebować. Co będzie, kiedy wyjdzie za tego mężczyznę i całkiem o mnie zapomni? Nora zamknęła oczy i usiłowała oczyścić umysł ze zbędnych myśli. Opanowała tę sztukę dawno temu, słuchaczki bowiem niezmiennie mówiły o czymś, co ją samą dotykało do żywego. Musiała 3

się więc nauczyć, jak dawać upust bólowi. - Marge, każda matka tego się boi. Ale jedynym sposobem zatrzymania przy sobie dzieci jest wypuszczenie ich w świat. Pozwól Suki zabrać ze sobą całą twoją miłość i niech będzie dla niej takim światłem jak to, które zawsze paliło się w jej rodzinnym domu. Jeżeli będzie czerpała z tego siłę, nigdy za bardzo się nie oddali. Marge cichutko płakała. - Może do niej zadzwonię... i poproszę, by przyprowadziła swego mężczyznę na kolację. - To byłby wspaniały początek. Powodzenia, Marge. I koniecznie daj nam znać, jak się wszystko potoczy. - Odchrząknęła i wyłączyła się. - Posłuchajcie - powiedziała do mikrofonu - pomóżmy Marge. Wiem, że wiele z was naprawiło swoje stosunki w rodzinie. Dzwońcie! Przypomnijcie Marge i mnie, że miłość nie jest taka krucha, jak się czasem wydaje. Oparła się o krzesło i patrzyła, jak zapalają się kolejne połączenia telefoniczne. Kłopoty rodzicielskie to zawsze popularny temat, zwłaszcza gdy dotyczy relacji: matka-córka. Na monitorze pokazał się napis: „linia czwarta, problem z pasierbicą, Ginny”. Odebrała połączenie. - Witaj, Ginny. Jesteś na antenie z Norą Bridge. - Hm, cześć. Uwielbiam twoją audycję. - Dzięki. Jak sprawy w twojej rodzinie? Przez następne dwie i pół godziny Nora wkładała serce i duszę w porady dla słuchaczek. Nigdy nie udawała, że zna wszystkie rozwiązania ani że jest kimś w rodzaju lekarza czy terapeutki rodzinnej. Chciała tylko okazać przyjazne zainteresowanie tym znękanym kłopotami zwyczajnym osobom, których nawet nie znała. Po zakończeniu audycji jak zwykle powróciła do swojego pokoju. Tam zajęła się odpisywaniem na listy osobom, które zostawiły swoje adresy u producenta programu, składając im podziękowania. Zawsze robiła to sama, nie powierzała tej pracy sekretarce, która by tylko powielała jej podpis. Niby była to drobnostka, ale Nora uważała, że to naprawdę ważne. Każdy, kto miał dość odwagi, by publicznie ją prosić o radę, zasługiwał na osobiste podziękowanie. Kiedy skończyła, już była spóźniona. Chwyciła teczkę firmy Fendi i pobiegła do samochodu. Na szczęście do szpitala było tylko kilka kilometrów. Zaparkowała na podziemnym parkingu i weszła do sztucznie oświetlonego holu. Minęła godzina odwiedzin, ale w tym małym prywatnym szpitalu nagięto niektóre przepisy dla bardzo zajętej Nory, ponieważ od miesiąca kogoś w nim odwiedzała regularnie w soboty i wtorki. Jak widać, nie zaszkodziło jej to, że jest znaną osobą i że pielęgniarki uwielbiają jej audycję. Idąc korytarzem do pokoju Erica, uśmiechała się na widok znajomych twarzy. Pod jego drzwiami jednak przystanęła i wzięła się w garść. Wprawdzie często go widywała, lecz te wizyty nigdy nie były łatwe. Erica Sloana traktowała jak własnego syna, patrzenie więc na jego walkę z rakiem było nie do zniesienia. Tym bardziej że oprócz Nory nie miał nikogo. Jego rodzice dawno spisali go na straty, nie akceptując jego wyborów życiowych, a ukochany młodszy brat Dean rzadko miał czas na odwiedziny. Kiedy otworzyła drzwi do pokoju, zobaczyła, że Eric śpi. Leżał w łóżku, zwrócony twarzą do okna. Jego wychudłe ciało opatulone było kolorową chustą w kwadraty, którą Nora własnoręcznie zrobiła na drutach. Prawie pozbawiony włosów, z głęboko zapadniętymi policzkami i otwartymi ustami wyglądał jak starzec pokonany przez chorobę. A nie skończył jeszcze trzydziestu jeden lat. Przez chwilę miała wrażenie, jakby widziała go po raz pierwszy. Chociaż bowiem obserwowała te ciągłe zmiany na gorsze, to tak naprawdę ich nie dostrzegała. Dopiero teraz ją uderzyły uwidoczniły się na twarzy jej przyjaciela, podczas gdy ona niemądrze udawała, że jeszcze będzie dobrze. Ale nie będzie. W tej chwili zrozumiała, co usiłował jej przekazać, i przejęło ją to takim bólem który dotychczas potrafiła sobie dzielić na możliwe do przełknięcia porcje - aż się przeraziła, czy go zniesie. W tej jednej chwili, nie dłuższej niż uderzenie serca, nadzieja, którą miała, nagle ją opuściła. A jeśli dla niej ten brak nadziei był taki bolesny, to jak Eric może się z tym wszystkim uporać? Podeszła i delikatnie pogłaskała łysy czubek jego głowy. Kilka cienkich kosmyków, cieniutkich jak 4

pajęczyna, połaskotało jej palce. Spojrzał na nią zaspanym wzrokiem, siląc się na chłopięcy uśmiech, co mu się niemal udało. - Mam dobre i złe wieści - powiedział. Dotknąwszy jego ramienia, poczuła, jaki jest kruchy. Jaki niepodobny do tego wysokiego, o bujnych włosach chłopaka, który dźwigał jej zakupy do domu... - To zacznijmy od dobrych - powiedziała wesoło, zawieszając głos. - Już koniec zabiegów. Zbyt mocno uchwyciła go za ramię - kości się poddały, zupełnie jak u ptaka, więc natychmiast poluzowała chwyt. - A złe wieści? Patrzył na nią wzrokiem bez wyrazu. - Już koniec zabiegów. - I dodał: - To decyzja doktora Calomela. Skinęła tępo głową, szukając dostatecznie ważkich stów, lecz przecież przez te jedenaście miesięcy, odkąd postawiono mu diagnozę, wszystko już sobie powiedzieli. Spędzili kilkanaście nocy na omawianiu właśnie tej sytuacji. Nawet sobie wyobrażała, że jest na nią przygotowana - na ten początek końca - ale teraz zrozumiała, jaka była naiwna. Nigdy nie jest się przygotowanym na śmierć, zwłaszcza gdy chodzi o kogoś, kogo się kocha. Jednak informacja mimo wszystko do niej dotarła, bo przez cały czas obserwowała, jak rak zabiera jej przyjaciela. Kiedy zamknął oczy, zastanawiała się, czy on usiłuje teraz zobaczyć siebie jako zdrowego, pełnego życia, radosnego młodego człowieka... nauczyciela uwielbianego przez uczniów... czy też przypomina sobie, jak kilka lat temu jego partner Charlie leżał w szpitalu w takim samym łóżku, bezskutecznie walcząc z AIDS... W końcu spojrzał na nią i usiłował się uśmiechnąć, co sprawiło, że łzy stanęły jej w oczach. W tej samej chwili zobaczyła obrazy z całego jego życia. Widziała go u siebie Przy kuchennym stole jako ośmiolatka pochłaniającego chrupki, potarganego, piegowatego chłopca z poobijanymi kolanami i uszami wielkimi jak chochle. - Wracam do domu - powiedział cicho. - Hospicjum będzie pomagać... - Wspaniale - odparła ochrypłym głosem i uśmiechnęła się zbyt radośnie, usiłując udawać, że mówią o tym, gdzie zamierza zamieszkać, a nie o tym, gdzie postanowił umrzeć. - Napisałam z wyprzedzeniem kilka felietonów do mojej rubryki w gazecie, więc wezmę tydzień wolnego i w ciągu dnia będę do ciebie przychodzić. Niestety wieczorami muszę być w radio, ale... - Miałem na myśli to, że wracam na wyspę, do domu. - Zadzwonisz do rodziny? - Nienawidziła jego decyzji, że sam będzie sobie radził z rakiem, ale był nieugięty. Zabronił Norze mówić o swojej chorobie, a ona, chociaż się z tym nie zgadzała, nie miała innego wyboru, tylko zastosować się do jego życzenia. - Pewnie. Bardzo mi dotychczas pomagała. - To co innego niż przyznać się do swojej orientacji, i dobrze o tym wiesz. Czas zadzwonić do Deana i do rodziców. Spojrzał na nią z wyrazem takiej beznadziejności w oczach, że miała ochotę się odwrócić. - Co będzie, jeśli powiem mamie, że umieram, a ona mimo to nie przyjedzie? Nora pojęła. Nie chciał ryzykować, nawet jeśli prawdopodobieństwo, że tak mogłoby się stać, byłoby minimalne. - Zadzwoń chociaż do brata. Daj mu szansę. - Zastanowię się. - O to cię proszę. - Uśmiechnęła się z przymusem. - Jeżeli możesz poczekać do wtorku, odwiozę cię... Delikatnie dotknął jej ręki. - Mam niewiele czasu. Ustaliłem, że polecę samolotem. Lottie jest już w domu i wszystko szykuje. Mam niewiele czasu. O ile gorzej było usłyszeć te słowa głośno wypowiedziane! Z trudem przełknęła ślinę. - Nie możesz być sam. - Dość. - Powiedział to miękkim tonem, a spojrzenie miał jeszcze bardziej miękkie, lecz w jego głosie pobrzmiewały nuty dawnej siły. Przypominał jej, co niekiedy było konieczne, że jest dorosłym, dojrzałym mężczyzną. - No - powiedział, klaszcząc w dłonie - prowadzimy rozmowę jak 5

z jakiejś przeklętej sztuki Ibsena. Porozmawiajmy o czymś innym. Słuchałem dziś twojej audycji. Matki i córki. To dla ciebie niełatwy temat. Ot tak, po prostu sprowadził ich twardo na ziemię. Jak zwykle zdumiał ją swoją prężnością. Wiedziała, że kiedy życie go przerastało, dzielił je na cząstki do przełknięcia. Normalne sprawy... zwyczajne rozmowy były jego ratunkiem. Przyciągnęła krzesło i usiadła. - Nigdy nie wiem, co powinnam powiedzieć, a kiedy już wypowiadam jakąś poradę, czuję się jak największa hipokrytka na tej planecie. Jak czułaby się Marge, gdyby wiedziała, że przez jedenaście lat nie rozmawiałam z własną córką? Eric nie odpowiedział na to retoryczne pytanie. Między innymi za tę jego cechę kochała go tym bardziej. Nigdy nie pokrzepiał jej kłamstwami. Ale rozumiał, jak bolesna Jest dla niej myśl o młodszej córce, i dzięki temu było jej lżej. - Ciekawam, co teraz porabia. Często się nad tym zastanawiali i bez końca spekulowali. Ericowi udało się roześmiać. - Jeśli chodzi o Ruby, wszystko jest możliwe. Może je teraz lunch ze Stevenem Spielbergiem, a może właśnie Przekłuwa sobie język. - Kiedy ostatnio rozmawiałam z Caroline, mówiła, że Ruby ufarbowała się na niebiesko. - Nora zaśmiała się i nagle zamilkła. Nie było to zabawne. - Ruby zawsze miała takie ładne włosy... Eric się pochylił i spojrzał na nią z niespodziewanym przejęciem. - Przecież ona żyje. Noro! - Wiem. - Skinęła głową. - I przez cały ten czas to jest moją nadzieją. - No, a teraz - szeroko się uśmiechnął - wyciągaj trik-traka. Mam ochotę złoić ci tyłek. Był dopiero drugi tydzień czerwca, a temperatura sięgała prawie czterdziestu stopni. Niebywała fala upałów - mówiono w lokalnych wiadomościach - pogoda, jaka bywała w południowej Kalifornii na ogół o wiele później. Upały doprowadzały ludzi do szaleństwa. Budzili się w mokrej pościeli i ruszali na poszukiwanie szklanki wody, a kiedy trochę przytomnieli, ze zdumieniem stwierdzali, że trzymają w ręce broń wyciągniętą z biblioteczki. Dzieci płakały przez sen i nawet płyn Tylenol nie chłodził ich rozpalonej skóry. W całym mieście ptaki spadały z przewodów telefonicznych i leżały na spragnionych wody trawnikach. W taką pogodę nikt nie był w stanie spać, a Ruby Bridge wcale nie stanowiła wyjątku. Leżała rozciągnięta na łóżku, prześcieradło zrzuciła na podłogę, a na czole położyła sobie okład z lodu. Minuty tykały, jedna po drugiej odmierzane pojękiwaniem okiennej klimatyzacji, która tylko mełła gorące powietrze. Ruby była sama. Przed kilkoma dniami rzucił ją chłopak, Max. Po pięciu wspólnie przeżytych latach po prostu wyszedł z jej życia jak hydraulik, który zakończył przykrą robotę. Pozostawił po sobie kilka byle jakich mebli i liścik. Kochana Ruby! Nigdy nie miałem zamiaru odkochać się w Tobie (ani zakochać w Angie). Ale takie cholerstwo się zdarza. Wiesz, jak to jest. Chcę być wolny. Zresztą, do diabla, oboje wiemy, ze nigdy I tak mnie nie kochałaś. Trzymaj się. Max Zabawne było to (chociaż zdecydowanie nie tak zabawne, by pękać ze śmiechu), że prawie nie odczuwała braku Maxa. Owszem, było jej brak drugiego talerza na nakrytym do kolacji stole, drugiego ciała w łóżku, które jakby się teraz powiększyło. Najbardziej brakowało jej pozoru, że jest zakochana. Max był... nadzieją. Ucieleśnieniem przekonania, że potrafi kochać i być kochana. O siódmej zadzwonił budzik. Ruby zsunęła się z łóżka, spocona, jakby ślizgając się po śluzie 6

ślimaka. Rozchwiane wezgłowie uderzyło o ścianę. Biustonosz i figi lepiły jej się do ciała. Sięgnęła po szklankę wody przy łóżku, przytknęła ją do zagłębienia pomiędzy piersiami i poszła do łazienki, gdzie wzięła letni prysznic. Zanim zdążyła się wytrzeć, znów oblał ją pot. Westchnęła umęczona; poszła do kuchni i zaparzyła dzbanek kawy. Nalała sobie filiżankę, szczodrze dodając śmietanki. Na powierzchnię wypłynęły białe grudki, układając się w kształt krzyża. Ktoś pewnie by pomyślał, że śmietanka skwaśniała, ale Ruby uznała, że to znak. Jakby potrzebne jej były nadprzyrodzone znaki, by zrozumieć, że utknęła w wirówce życia. Wylała płyn do zlewu i wróciła do sypialni, zbierając z podłogi rzucone tam czarne, poliesterowe, poplamione tłuszczem spodnie i białą bawełnianą bluzkę. Spocona, lecz poganiana bólem głowy i potrzebą dostarczenia organizmowi kofeiny, ubrała się i wyszła w obezwładniający żar. Na ulicy stał jej poobijany volkswagen garbus rocznik 1970. Po kilku próbach zapalił i ruszyła do Siekanych Specjałów Irmy, modnej restauracyjki przy Weneckiej Plaży, gdzie pracowała prawie trzy lata. Nigdy nie zamierzała zostać kelnerką, miała to być tymczasowa praca, dzięki której mogła płacić rachunki do czasu aż stanie na nogi, wzbudzi sensację w jednym z okolicznych klubów komediowo-satyrycznych, wystąpi gościnnie w telewizyjnym talk-show Jaya Leno i wreszcie dostanie propozycję zagrania we własnym sitcomie, którego trafnie zatytułuje „Ruby!”. Zawsze wyobrażała sobie ten tytuł z wykrzyknikiem, podobny do rewiowych w Vegas, jakie uwielbiała babcia. Lecz mając dwadzieścia siedem lat, nie była już traktowana jako osoba młoda. Zdarzało jej się słyszeć, że jest „za stara”, prawie od dziesięciu lat, kiedy to starała się zrobić karierę jako autorka i wykonawczyni tekstów humorystycznych. Według powszechnej opinii, jeżeli nie uda ci się do trzydziestki, to już po tobie. Ruby więc doszła do wniosku, że powinna się uważać za uratowaną w ostatniej chwili. W końcu wjechała na parking w stylu lat 1950. przed restauracją i usiłowała znaleźć miejsce, manewrując między starymi autami combi i busami volkswagena. Ze wszystkich możliwych stron samochodów były umocowane deski surfingowe, zderzaki oblepiono nalepkami tak, że niemal nie widać było lakieru. Wyblakła na słońcu reklama słynnego omletu Irmy z sześciu jaj przywędrowała z dalekiego wschodniego wybrzeża. Ruby zaparkowała koło minibusu, który mógłby równie dobrze wziąć się z filmu Beztroskie lata w Ridgemont High. Wymusiła na twarzy uśmiech i skierowała się do restauracji. Kiedy otworzyła drzwi, nad jej głową wesoło rozdzwonił się dzwoneczek. Irma ruszyła w jej stronę, torując sobie drogę trzypiętrową fryzurą w kształcie ula. Jak zwykle pędziła, pochylona do przodu niby dziób tonącego statku, po czym gwałtownie zatrzymała się przed Ruby. Przymrużyła mocno umalowane oczy, co dało Ruby powód do zastanowienia się, czy kiedyś wiek ludzi dzięki makijażowi będzie można określać metodą węgla radioaktywnego. - Według grafiku miałaś pracować wczoraj wieczorem. - O, cholera! - skrzywiła się Ruby. Irma skrzyżowała ręce. - Zwalniam cię. Nie możemy na ciebie liczyć. Debby musiała wczoraj obsługiwać za dwie osoby. W kasie czeka na ciebie ostateczne rozliczenie. Mundurek masz zwrócić jutro. Wyprany. Usta Ruby zadrżały w buncie. Na myśl, że musi prosić o tę gównianą pracę, aż zebrało jej się na mdłości. - Irmo, co ty, przecież muszę mieć tę robotę. - Przykro mi, naprawdę. - Irma odwróciła się i odeszła. Ruby stała tak z minutę, wdychając znajomy zapach syropu klonowego zmieszanego z tłuszczem, po czym chwyciła czek z kasy i wyszła z restauracji. Wsiadła do samochodu i odjechała. Bez celu krążyła po ulicach, a kiedy poczuła się tak, jakby jej twarz się odklejała od czaszki, zaparkowała w dzielnicy handlowej. W modnych klimatyzowanych butikach widziała dziesiątki pięknych rzeczy, na które nie mogła sobie pozwolić, sprzedawane przez dziewczyny o połowę od niej młodsze. Pomyślała, że sięgnęła samego dna. Nagle dostrzegła wywieszkę w sklepie dla zwierząt: „Potrzebna pomoc”. Nie ma mowy! Dość już miała podawania odpadów wołowych rodzinie Butt. Niech ją diabli, jeżeli 7

zdecyduje się na sprzedawanie im wszystkim fretek. Wróciła do samochodu i odjechała, pędząc do celu. Kiedy znalazła się na bulwarze Wilshire, przystanęła przed wieżowcem i zaparkowała. Nim zdążyła sobie wyperswadować całą eskapadę, już jechała windą na ostatnie piętro. Drzwi się otworzyły, powitało ją słodkie chłodne powietrze, osuszając pot na jej policzkach. Pomaszerowała korytarzem do biura swojego agenta i wpadła do środka przez dwuskrzydłowe drzwi przeszklone mrożonym szkłem. Recepcjonistka Maudeen Wachsmith siedziała z nosem utkwionym w romansie. Uśmiechnęła się, ledwie podnosząc wzrok. - Cześć, Ruby. Jest dziś zajęty. Musisz się specjalnie umówić. Ruby przeleciała koło Maudeen i szarpnąwszy, otworzyła drzwi. Jej agent, Valentine Lightner, siedział za błyszczącym szerokim biurkiem. Podniósł wzrok. Kiedy zobaczył, że to ona, uśmiech zastąpiła zmarszczka na czole. - Ruby... nie byliśmy umówieni... prawda? Maudeen wypadła zza pleców Ruby. - Przepraszam, panie Lightner... - Nic nie szkodzi, Maudeen - powiedział, podnosząc szczupłą rękę. I opierając się o krzesło, spytał: - O co chodzi, Ruby? Odczekała, aż Maudeen wyjdzie, i podeszła do biurka. Z upokorzeniem myślała o tym, że ma na sobie strój z restauracji i że widać, jak się poci pod pachami. - Czy jest jeszcze ta robota na statku wycieczkowym? Trzy miesiące temu śmiała się z tej propozycji - statki wycieczkowe grzebią wszelkie talenty - ale teraz nie wydawała jej się poniżająca, wręcz przeciwnie: o wiele przewyższająca jej możliwości. - Starałem się ci to załatwić, Ruby. Piszesz zabawnie, ale prawda jest taka, że jest to do niczego. I nikt tu nie chce przyszywać ci łatek, ale chodzi o to, że powstała olbrzymia zapora. Spaliłaś za sobą zbyt wiele mostów. Nikt nie chce z tobą współpracować. - Ktoś... - Nikt. Pamiętasz tę pracę, którą ci załatwiłem przy sitcomie? Opóźniłaś produkcję pierwszego tygodnia i wszyscy dostawali fioła przez twoje poprawki. - Moja bohaterka była idiotką. W jej roli nie było ani jednej zabawnej linijki. Val spojrzał na nią; lodowato niebieskie oczy powoli zwężały się w szparki. - Mam ci przypomnieć, że ten show nadal jest nadawany, i inna... mniej utalentowana aktorka... zarabia na każdym odcinku trzydzieści tysięcy dolarów, mówiąc to, co ma powiedzieć? - To gówniany show. - Ruby padła na obite zamszem krzesło przed jego biurkiem. Dopiero po chwili udało jej się skłonić do pokory własne ego. - Nie mam grosza. Irma w restauracji mnie zwolniła. - Możesz chyba zadzwonić do matki. Przymknęła na chwilę oczy i wzięła głęboki oddech. - Val, nie wkraczaj na ten teren - powiedziała ze spokojem. - Wiem, wiem, straszna z niej cholera. Ale widziałem ten artykuł o niej w „People”. Jest sławna i bogata. Może by ci pomogła. - Ty też jesteś sławny i bogaty i nie możesz mi pomóc. A poza tym już dość mi pomogła. Odrobina więcej matczynej troski może sprawić, że wyląduję na Oddziale B, przywiązana do stołu, śpiewając Muszę być sobą. - Ruby wstała, co kosztowało ją wiele wysiłku, bo właściwie miała ochotę tylko na to, by zwinąć się w kłębek i spać. - Dzięki ci za nic, Val. - Cholernie łatwo ci pomóc dzięki tej twojej iskrzącej osobowości. - Westchnął. - Spróbuję w Azji. Lubią tam humor ze Stanów. Może mogłabyś pracować w klubie nocnym. Na samą myśl o tym zrobiło jej się mdło. - Mam opowiadać kawały tłumaczowi? - Skrzywiła się, wyobrażając sobie siebie w jednym z tych męskich barów, gdzie kobiety skręcają się na błyszczących srebrnych drążkach za jej plecami. Już spędziła trochę czasu na takich numerach. Cała młodość minęła jej w cieniu reflektorów oświetlających kogoś innego. - Może czas, bym się poddała. Skasowała. Przyznała się do porażki. Val spojrzał na nią. - A co będziesz robić? 8

Nie powiedział: „Ruby, nie rób tego, jesteś zbyt utalentowana, by się poddać”. Tak twierdził sześć lat temu. - Doszłam na Uniwersytecie Kalifornijskim do połowy dyplomu z literatury angielskiej. Może więc dostanę robotę kierowniczki w Burger Kingu. - Pewnie, zdecydowanie nadajesz się do służby publicznej. Nie potrafiła się nie roześmiać. Od dawna współpracowała z Valem, od swoich pierwszych dni w Sklepie z Humorem. Zawsze był jej mistrzem, największym wielbicielem, ale przez ostatnie lata go rozczarowała, co w pewnym sensie było gorsze niż rozczarować siebie. Stała się trudna we współpracy, wybuchowa, nie bardzo było wiadomo, co może robić, ale przy tym wszystkim przestała być zabawna. Wszystkie inne przeszkody Val mógłby pokonać. Ona sama też nie wiedziała, co się z nią dzieje. Chyba że problemem była złość, która trawiła ją przez cały ten czas. Powinna była wyhamować. - Bardzo ci dziękuję za wszystko, co dla mnie zrobiłeś. Wiem, że trudno jest załatwić pracę primadonnie bez talentu. Gdy tylko wypowiedziała te słowa, usłyszała ich pod tekst. Wyrażały wahanie i strach, ale przecież się żegnała. Najgorsze jednak było to, że Val też słyszał podtekst tych słów i nie zaoponował: „Nie, nie rób tego, jeszcze daleko nam do końca”. Powiedział coś innego: - Zasadniczo masz duży talent. Od twojego uśmiechu może się w pokoju zrobić jasno, a dowcip masz cięty. - Pochylił się w jej stronę. - Ale chcę cię o coś spytać: Kiedy przestałaś się uśmiechać? Oczywiście, znała odpowiedź. Stało się to w pierwszej klasie liceum, ale nie chciała myśleć o tym okresie, nawet gdyby nie miała Valowi odpowiedzieć. „Przedmioty odbite w lustrze znajdują się bliżej, niż się wydaje”. Podobnie jest ze wspomnieniami. Lepiej im się nie przyglądać. - Nie wiem - odparła cicho, unikając jego wzroku. Żałowała, że nie może się zdradzić przed Valem, jak bardzo się boi i jak się czuje samotna. Pomyślała, że gdyby choć raz potrafiła okazać swą kruchość przed kimś znajomym, może to by ją uratowało. Ale nie potrafiła. Nawet kiedy mocno się starała, nie potrafiła nie mieć się na baczności. Uczucia miała bardzo głęboko schowane i hermetycznie zamknięte, więc każda rana i wspomnienie pozostawały świeże. - No więc - odezwała się w końcu, prostując ramiona i wypinając do przodu nieokazałą pierś. Przez sekundę miała uczucie, że wygląda absurdalnie, jak zraniony wróbel, który usiłuje zrobić wrażenie na sokole wędrownym. - Chyba sobie pójdę. Jeżeli mam się wybrać na połów, to muszę gdzieś dorwać sieci i puszkę przynęty. Val blado się uśmiechnął. - Będę dzwonił w sprawie Azji. Pogadamy za kilka dni. - Jestem ci wdzięczna. - Powiedziałaby więcej, może nawet by się odrobinę popłaszczyła przed nim, ale w gardle jakby jej coś spuchło. Val obszedł biurko i znalazł się przy niej. W jego spojrzeniu dostrzegła smutek i żal. - Zgubiłaś się - powiedział cicho. - Wiem. - Posłuchaj, Ruby. Wiem, jak to jest z zagubieniem. Trzeba zacząć od nowa. Z trudem przełknęła ślinę. Tego rodzaju szczerość jest bardziej zwyczajna w innych rejonach kraju, tam gdzie czas mierzy się porami roku czy przypływami. Tutaj, w Los Angeles, czas ulatuje w trzydziestosekundowych spotach reklamowych. W takim tempie nie rozwijają się prawdziwe uczucia. - Val, nie martw się o mnie. Dam sobie radę. Teraz idę do domu uczyć się japońskiego. - Taką cię lubię. - Ścisnął jej ramię. - Sajonara. - Pomachała mu, wyginając palce w kalifornijskim „pa, kochanie”, i wyfrunęła z biura. Nie było łatwo fruwać w mokrym od potu stroju kelnerki, więc gdy tylko znalazła się za drzwiami, zrezygnowała ze sztucznego uśmiechu. Weszła do windy, zjechała do holu i ruszyła do samochodu. Volkswagen wyglądał jak półżywy czerwcowy żuk, porzucony przy parkometrze. Kiedy do niego wsiadła, aż się skrzywiła, bo siedzenie parzyło. 9

Na przedniej szybie zobaczyła kwit parkingowy. Opuściła szybę i wyciągnęła go spod zardzewiałej wycieraczki. Skręciła papier w kulkę i wyrzuciła przez okno. Według niej żądanie zapłaty za tego grata i oczekiwanie, że ona nastąpi, było niczym pozostawienie rachunku do zapłaty na poduszce w schronisku dla bezdomnych. Zanim kwit parkingowy wylądował na jezdni, ona już zapaliła silnik i odjechała od krawężnika; po chwili porwały ją ze sobą sznury samochodów jadących bulwarem Wilshire. W Studio City ruch był mniejszy. Kilkoro dzieci leniwie bawiło się w małych frontowych ogródkach. Z powodu zagrożenia pożarowego nie marnowało się wody na zjeżdżalnie i spryskiwacze trawników. Ruby przejechała ostrożnie koło dużego obślinionego psa świętego Bernarda, śpiącego pośrodku ulicy, i zaparkowała przy krawężniku przed swoim osiedlem. Z czoła ciurkiem spływał jej pot, gdy ruszyła po schodach. Nikt nie wyszedł się przywitać - było zbyt gorąco. Sąsiedzi pewnie zbili się w rodzinne kokony przy urządzeniach klimatyzacyjnych w oknach mieszkań - tak współcześnie wyglądało w Los Angeles życie, którego pierwowzorem było życie jaskiniowców skupionych wokół cudownego ognia. Zanim dotarła na swoje piętro, zasapała się, jak Shelley Winters po kąpieli w Tragedii „Posejdona” i była prawie tak samo mokra. Pot spływał jej z czoła i zalewał rzęsy, zacierając obraz wszystkiego. Chwilę trwało, zanim zdołała otworzyć drzwi. Tak było zawsze. Wzdłuż progu zwinął się zniszczony chodnik. W końcu udało jej się pchnąć drzwi i potykając się, wpadła do środka. Stała zadyszana. Patrzyła na nieszczęsne meble w zdumiewająco małym mieszkaniu i nagle poczuła gorące ukłucie łez. Przyszła jej do głowy absurdalna myśl: gdyby tak spadł deszcz! Cały dzień mógłby inaczej wyglądać, gdyby inna była ta cholerna pogoda. 2 Czerwiec w Seattle był trudnym miesiącem. Właśnie wtedy, gdy po raz ostatni odezwały się szkolne dzwonki i kwitły peonie oraz ostróżki, mieszkańcy miasta zaczęli narzekać, że zostali oszukani. Deszcze padały od października - jak zwykle przysięgano wówczas, że po raz pierwszy przyszły tak wcześnie - toteż w ostatnim tygodniu maja nawet przyzwyczajeni do meteorologicznych dziwactw zaaklimatyzowani obywatele miasta mieli dość. Z namaszczeniem oglądali wiadomości, a w nich pierwsze zadające katusze zdjęcia ludzi kąpiących się w ciepłych wodach gdzieś dalej na południe. Dzwonili krewni i przez telefony komórkowe donosili, że właśnie urządzają przyjęcie z grillem. Lato zawitało już do wszystkich innych zakątków Ameryki. Mieszkańcy miasta patrzyli na to w kategoriach sprawiedliwości. Przecież należało im się lato. Przez dziewięć bitych miesięcy znosili ponurą pogodę i dawno powinno świecić słońce. Nie było to więc żadne zaskoczenie, że w dniu pięćdziesiątych urodzin Nory Bridge padał deszcz. Lecz nie uznała, że ta pogoda może być oznaką czy zapowiedzią pecha. Patrząc z perspektywy czasu, jednak powinna. Ale ona po prostu myślała: deszcz. Oczywiście. Prawie zawsze padało w jej urodziny. Stała w oknie swojego biura, popijając ulubiony napój - szampana Mumm’s z plasterkiem brzoskwini - i przyglądając się ruchowi ulicznemu na ulicy Szerokiej. Była czwarta trzydzieści po południu. Godzina szczytu w mieście, które już dziesięć lata temu rozrosło się poza system autostrad. Dziesiątki kart urodzinowych ustawionych na parapecie ułożyły się w wachlarz na tle widzianej z góry korony klonu. Dostała karty i prezenty od wszystkich, którzy pracowali przy jej audycji radiowej. Wszystkie były odpowiednie i ładne, ale najcenniejszą otrzymała od starszej córki, Caroline. Oczywiście, radość Nory przyćmiewał fakt, że i w tym roku Ruby nie przysłała jej kartki. - Jutro poczujesz się dobrze - powiedziała cicho do własnego odbicia w zalanej deszczem szybie. Pozwoliła sobie na kilka chwil żalu i bólu, że nie dostała tej kartki, po czym wzięła się w garść. Piętnaście lat terapii nauczyło ją, jak przechowywać przeżycia w osobnych przegródkach. 10

Przez ostatnie lata wreszcie udało jej się uporać z burzliwymi uczuciami. Załamania i depresje, które kiedyś były plagą jej życia, teraz stały się tylko odległymi bolesnymi wspomnieniami. Odwróciła się od okna i spojrzała na kryształowy zegar na biurku. Wskazywał czwartą trzydzieści osiem. Wszyscy krzątali się na dole w sali konferencyjnej. Rozkładali smakołyki, rozstawiali butelki szampana, talerze z plasterkami brzoskwiń. Asystenci, publicyści, redaktorzy, producenci wszyscy się przygotowywali, by spędzić godzinę swojego cennego prywatnego czasu na przyjęciu urządzonym jako „niespodzianka” dla najnowszej gwiazdy radiowej. Odstawiła na biurko kieliszek po szampanie i otworzyła szufladę, by wyjąć z niej małą czarną puderniczkę Chanel. Poprawiła makijaż i wyszła z pokoju. Na korytarzach panował niezwykły spokój. Pewnie wszyscy pomagali urządzać przyjęcie. Dokładnie o czwartej czterdzieści pięć Nora weszła do sali konferencyjnej. Była pusta. Długi stół nie był nakryty, nie rozstawiono na nim jedzenia, na podłodze nie widać było kolorowych drobinek konfetti. Na lampach pod sufitem zawieszono transparent z życzeniami urodzinowymi. Wyglądało to tak, jakby ktoś zaczął urządzać przyjęcie i nagle zrezygnował. Dopiero po chwili zauważyła, że po lewej stoją dwaj mężczyźni: Bob Wharton, właściciel i dyrektor stacji, oraz Jason Close, jej główny prawnik. Na twarzy Nory pojawił się ciepły uśmiech. - Witaj, Bob. Witaj, Jason - powiedziała podchodząc do nich. - Cieszę się, że jesteście. Mężczyźni szybko wymienili spojrzenia. Poczuła się nieswojo. - Bob, o co chodzi? Pełna twarz Boba, na którą postarzające wpłynęły lunche zakrapiane dwoma martini i papierosy wypalane w liczbie dwudziestu sztuk dziennie, w wyrazie zasępienia wyglądała jeszcze bardziej pomarszczona. - Mamy złe wiadomości. - Złe wiadomości? Jason przesunął się obok Boba i podszedł do Nory. Stalowoszare włosy miał idealnie uczesane. W czarnym garniturze Armaniego wyglądał niczym czterdziestoletni szef mafii. - Bob odebrał dziś telefon od niejakiego Vince’a Corella. Poczuła się tak, jakby ktoś ją spoliczkował. Zabrakło jej powietrza. - Twierdził, że kiedy byłaś mężatką, miał z tobą romans. Żądał zapłaty za milczenie. - Ależ, Noro! - wybełkotał z wściekłością Bob. - Pozwoliłaś sobie na jakiś cholerny romans, kiedy dzieci były jeszcze małe! Powinnaś nam o tym powiedzieć. Tysiące razy powtarzała czytelniczkom i słuchaczkom, żeby były silne. „Nigdy nie pozwól, by ktoś widział, że się boisz. Wierz w siebie, a wtedy inni też będą w ciebie wierzyć”. Ale teraz jej samej zabrakło tej siły. - Mogłabym powiedzieć, że kłamie - zauważyła, ale słysząc swój niepewny, przestraszony głos, aż się skrzywiła. Jason otworzył teczkę i wyciągnął brązową kopertę. - Proszę. Kiedy Nora otwierała kopertę, trzęsły jej się ręce. W środku były czarno-białe zdjęcia. Zaczęła wyciągać kartkę papieru. Kiedy wysunęła ją do połowy, już wiedziała, co to jest. - Boże! - szepnęła. Sięgnęła po najbliżej stojące krzesło i uczepiła się żelaznego oparcia. Nie osunęła się na kolana tylko dzięki sile woli. Wepchnęła zdjęcia z powrotem do koperty. - Musi być jakiś sposób, żeby do tego nie dopuścić. - Spojrzała na Jasona. - Zakaz prawny. To są prywatne zdjęcia. - Zgadza się. Ale jego. Przecież wiedziałaś... że je robiono. Pozujesz. Pewnie czekał, aż staniesz się sławna. Odezwał się po tym artykule w „People”. Nabrała powietrza w płuca. - Ile chce? Minęła nabrzmiała ciszą chwila, po czym Jason przysunął się bliżej. - Pół miliona dolarów. - Mogę zdobyć tę sumę... 11

- Pieniądze nigdy nie załatwiają do końca takich spraw. Sama o tym wiesz. Prędzej czy później znów wyjdzie. Natychmiast zrozumiała. - Aha, odmówiłeś mu - powiedziała drewnianym głosem. - Zwrócił się z tym do brukowców. Jason skinął potakująco. - Przykro mi, Noro. - Potrafię to wytłumaczyć swoim wielbicielkom - powiedziała. - Bob? One zrozu... - Udzielasz rad z dziedziny moralności. - Bob potrząsał głową. - Wybuchnie piekielny skandal. Promujemy ci jako nowoczesną wersję Matki Teresy. A teraz okazuje się, ze masz na sumieniu takie sprawy. - Bob, to nie fair! - żachnęła się. - Zapewniam cię - powiedział Jason - że niezamożne wielbicielki z małych miasteczek n i e zrozumieją, że ich idolka potrzebowała wolności. - A kiedy wieści o tych zdjęciach trafią na antenę, natychmiast stracimy reklamy - zawtórował mu Bob. Nora klasnęła w dłonie, usiłując zachować pozory spokoju. Ale wiedziała, że to na nic. - Więc co zrobimy? - spytała. Milczenie. Spojrzenie. - Weź wolne na jakiś czas - wreszcie odezwał się Jason. Wszystko to za szybko na nią spadło. Nie mogła jasno myśleć. Wiedziała tylko tyle, że nie może się poddać. Miała jedynie swoją karierę. - Nie mogę... Jason podszedł i delikatnie dotknął jej ramienia. - Przez ostatnie dziesięć lat zajmowałaś się udzielaniem porad innym ludziom, by przestrzegali zobowiązań i na pierwszym miejscu stawiali swoje rodziny. Jak myślisz, ile czasu zajmie prasie odkrycie, że od rozwodu nie rozmawiałaś z córką? Potem twoje porady będą pustym brzmieniem. - Prasa nie zostawi na tobie suchej nitki - zawtórował mu Bob. - Nie dlatego, że ci się to należy, ale dlatego, że tak może zrobić. Brukowce uwielbiają pisać o znanych osobach, które popadły w kłopoty... w dodatku kiedy mają seksowne zdjęcia. Cholera, długo nie odpuszczą. I tak po prostu własne życie wymknęło się Norze z ręki. - Burza minie - szepnęła, w głębi serca wiedząc, że to nieprawda, a nawet gdyby tak się stało, w ostatecznym rozrachunku nie to byłoby istotne. Niektóre wiatry mają siłę huraganu i niszczą wszystko na swojej drodze. - Wezmę kilka tygodni wolnego. Zobaczymy, jak się wszystko potoczy. Pomyślę o jakimś oświadczeniu. - Żeby nie było wątpliwości - odezwał się Jason - to będzie planowany urlop. Nie przyznamy się, że ma coś wspólnego z tym skandalem. - Dziękuję. - Mam nadzieję, że jakoś przez to przejdziesz - powiedział Jason. - Wszyscy mamy nadzieję. Jason i Bob zaczęli mówić razem, potem zapadła dziwna cisza. Nora tylko usłyszała, że przechodzą obok niej. Po chwili rozległ się jeszcze trzask drzwi, które za sobą zamknęli. Stała zupełnie sama, jej oczy zalewały się łzami, których już nie potrafiła powstrzymać. Skończyło się! Po jedenastu latach pracy siedemdziesiąt godzin tygodniowo. Paf! Życie zniknęło, roztrzaskane w drobny mak z powodu kilku zdjęć zrobionych jej nago przed wiekami. Świat zobaczy, jaką była hipokrytką, zobaczą to również... jej córki. W końcu dowiedzą się, że ich matka miała romans i że kłamała, porzucając dom. Ruby miała okropny ból głowy. Spała z przerwami przez cały dzień. W końcu pokuśtykała do kuchni i podeszła do lodówki. Kiedy otworzyła drzwiczki, fluoryzujące światło zakłuło ją w bolące oczy. Mrużąc je, chwyciła sok pomarańczowy i zaczęła pić wprost z opakowania. Płyn pociekł jej po brodzie. Wytarła ją wierzchem dłoni. W dużym pokoju przeznaczonym do mieszkania w ciągu dnia - co wydawało jej się teraz żartem, bo mieszkanie w tym pustym pokoju mogło tylko oznaczać, że jest się albo umierającym, albo za głupim, by nadal oddychać - oparła się o szorstką ścianę i zsunęła tak nisko, aż usiadła, Prostując nogi. Wiedziała, że powinna zejść na dół do sklepiku po gazetę, ale odechciało jej się tego na myśl, 12

że będzie musiała przeglądać oferty pracy. Robota u Irmy była nieszczególna, wręcz okropna, ale przynajmniej ją miała. Nie musiała stać w kolejce i błagać o szansę: „Naprawdę jestem autorką komikiem”. Jakby była kimś specjalnym, nie kolejną niezgułą w kolejce mężczyzn i kobiet, przybywających do Hollywood z tanim biletem w jedną stronę i marzeniem, które miało kiedyś się spełnić, Zadzwonił telefon. Nie chciała odebrać. Trudno było liczyć na dobre wieści. W najlepszym razie mogła dzwonić Caroline, przewyższająca ją we wszystkim japiszonka, działająca jako wolontariuszka na rzecz Junior League, siostra, która miała dwoje idealnych dzieci i męża osiłka. A może przypomniał sobie o niej tata, ale było to wątpliwe. Odkąd powtórnie się ożenił i miał drugą rodzinę, bardziej go interesowały karmienia o północy niż wydarzenia w życiu dorosłej córki. Szczerze mówiąc, nawet nie pamiętała, kiedy ostatni raz się odezwał. Telefon dzwonił i dzwonił. W końcu przeczołgała się po szmatławym dywanie i podniosła słuchawkę. - Halo? - powiedziała, a właściwie warknęła, z czego zaraz zdała sobie sprawę. Ale czy to ważne? Była w złym humorze i nieistotne, kto się o tym dowiedział. - Oj, nie odgryź mi głowy! - Val? - Ruby nie mogła uwierzyć. - Tak, to ja, kochanie, twój ulubiony agent. - Wesoło ci, do cholery! - Zmarszczyła czoło. - Pewnie moja kariera właśnie spływa z wodą w klozecie. - Owszem, jest mi wesoło. Mam ekstradoniesienia. Wczoraj obdzwoniłem wszystkich, żeby znaleźć ci robotę. Ale... niezmiernie mi przykro z tego powodu... nikt cię nie chciał. Jedyne branie, jakie miałem, to ten gówniany, szajsowaty statek wycieczkowy. Chcą cię na lato, ale pod warunkiem, że nie będziesz używać obraźliwego języka... i zgodzisz się występować w pomarańczowej mini obszytej cekinami, żebyś po swoim numerze mogła w niej pomagać magikowi. Ruby jeszcze mocniej rozbolała głowa. Potarła skronie. - Niech no zgadnę. Dzwonisz z wiadomością, że facet, który nazywa się Duży Flet, ma dla mnie nocną pracę na Hollywood i Vine. Val wybuchnął śmiechem. Wspaniałym donośnym śmiechem, bez ukrytych półtonów, do których była przyzwyczajona. Klient powinien rozpoznawać subtelne odcienie entuzjazmu - to była umiejętność, której nabywało się, będąc na samym dnie i na końcu łańcucha pokarmowego. - Nie uwierzysz - odezwał się w końcu. - Bo ja sam, do diabła, nie mogę uwierzyć, a przecież odebrałem ten telefon. Zgadnij, kto dziś zadzwonił. - Heidi Fleiss. Zapadło znamienne milczenie, kiedy Ruby tylko słyszała, jak Val wypuszcza z ust papierosowy dym. - Joe Cochran - wydusił z siebie. - Ten ze „Zgiełku”? Nie rób sobie żartów. Jestem trochę... - Dzwonił do mnie Joe Cochran. Nie zalewam. Ktoś mu nagle zrezygnował. Chce cię zarezerwować do show na jutro wieczór. Jak świat może tak wirować? Wczoraj Ruby była jak lezący na dnie wrak, a dziś angażuje ją Joe Cochran! Gospodarz najgorętszego, najbardziej kręcącego talk-show w całym kraju. Robionego na wzór „Politycznej niepoprawności”. Ale ponieważ „Zgiełk” był emitowany w kablu, to namierzano w nim wszystko, co najbardziej aktualne - I pozwalano używać obraźliwego języka. Dla młodej autorki komika to marzenie. Nawet jeżeli Ruby już nie zaliczano do młodych. - Daje ci dwie minuty na dowcipy. Właściwie to tyle. Radzę ci zacząć próby. Jutro rano o jedenastej przysyłam po ciebie samochód. - Dzięki, Val. - Nie ma za co, kochanie. Naprawdę. Zawdzięczasz to sobie. Powodzenia! - Poczekaj. To show na jaki temat? - zdążyła spytać, bo już chciała odłożyć słuchawkę. - No tak. - Słyszała, jak przekłada papiery. - Nazywa się „Zbrodnia i kara. Czy mama z tatą są wszystkiemu winni?”. 13

Powinna była się domyślić. - Chcą mnie, bo jestem jej córką. - To ważne dla ciebie, dlaczego? - Nie. - I mówiła prawdę. Nie obchodziło jej, dlaczego Joe Cochran zadzwonił do agenta. Teraz miała swoją szansę. Wreszcie po latach występowania w jakichś chałach, w zadymionych salach barowych w miastach, których nazw nawet nie pamiętała, miał ją oglądać cały kraj. Jeszcze raz podziękowała Valowi i odłożyła słuchawkę. Serce biło jej tak mocno, że miała zamęt w głowie. Nawet pusty pokój wydał się ładniejszy. Przecież niedługo już tu pomieszka. Jutro zabłyśnie dowcipem, będzie gwiazdą. Pobiegła do sypialni i otworzyła na oścież ażurowe drzwi szafy. Wszystkie ciuchy miała czarne. Nie mogła sobie pozwolić na kupno niczego nowego... Nagle przypomniała sobie o czarnym swetrze z kaszmirowej wełny. Dostała go od matki; był ukryty w pudle przysłanym przez Caroline na Boże Narodzenie dwa lata temu. Wprawdzie zawsze odsyłała matce prezenty będące wyrazem jej poczucia winy, nawet ich nie otwierając, ale ten ją uwiódł. Kiedy dotknęła pięknej wełny, już nie potrafiła odesłać upominku. Zerwała z ramiączka czarny sweter z wycięciem w serek i rzuciła na łóżko. Jutro włoży do niego sznureczki koralików, żeby wyglądać bardziej jazzowo, czarną skórzaną minispódniczkę i czarne rajstopy. Bardzo w stylu Janeane Garofalo. Kiedy skończyła wybierać stroje, zatrzasnęła nogą drzwi sypialni. W wąskim, długim lustrze zobaczyła siebie w obramowaniu ze złotego plastiku. Trudno było patrzeć na siebie poważnie, ubraną w ojcowską starą bluzę do gry w piłkę i w czerwone mechate podkolanówki. Krótkie czarne włosy podczas wczorajszej gorącej jak łaźnia parowa nocy ułożyły jej się w idealną imitację tego, co miał na głowie Johnny Rotten. Bladą twarz wciąż znaczyły po nocy różowe odgniecenia. Wokół oczu widać było resztki wczorajszego makijażu. - Jestem Ruby Bridge - powiedziała, chwytając z toaletki szczotkę do włosów i używając jej jako mikrofonu. - Macie rację, jeżeli nazwisko wam się kojarzy. Jestem j e j córką, Nory Bridge, guru Ameryki Środkowej. - Wypchnęła w bok biodro, wyobrażając sobie, jak będzie wyglądała jutro: włosy zrobione pianką koloryzującą na niebiesko, szyja poobwijana dziesiątkami sznurków koralików, obcisłe czarne ciuchy i mocny czarny makijaż. - Spójrzcie na mnie! Czy ta kobieta powinna wam radzić, jak wychowywać dzieci? To zupełnie jak na tych reklamach, w których różne znane osoby radzą wam, byście dla swojego dziecka byli mentorami. A kogo wybiera Hollywood na tych doradców? Bandę anorektyczek, alkoholików, narkomanów i seryjnych żon czy mężów. Ludzi, którzy od lat nie spędzili z dzieckiem ani dziesięciu minut. I oni wam radzą, jak być rodzicem. Zupełnie jakby... Zadzwonił telefon. Cholera! - Ruby popędziła do pokoju i wyrwała Przewód ze ściany. Nie wolno jej przeszkadzać przez nadepnę dwadzieścia cztery godziny. Nic nie miało znaczenia, oprócz przygotowań do występu. San Francisco, podobnie jak wszystkie inne miasta, wyglądało pięknie wieczorem. W centrum różnokolorowe światła tworzyły jakby neonową dekorację zawieszoną wzdłuż czarnej zatoki. Dean Sloan spojrzał przez wielkie na całą ścianę okno, w którego obramowaniu widać było panoramę miasta. Niestety, nie mógł się ruszyć z miejsca; jak zwykle przygważdżały go dobre maniery. W przeładowanej ozdobami sali balowej rezydencji Russian Hill rozstawiono kilkanaście stolików, z których każdy udrapowano błyszczącym złotym materiałem, wykończonym od góry girlandą opalizującego jedwabiu. Nakrycia były z białej porcelany z platynowym obrzeżem. Przy każdym stole siedziały cztery pary i prowadziły niezobowiązującą rozmowę. Kobiety miały na sobie drogie długie suknie, a mężczyźni smokingi. Gospodyni przyjęcia, należąca do miejscowego towarzystwa, własnoręcznie sporządziła listę gości spośród najbogatszych rodzin San Francisco. Dochód z tego dobroczynnego przyjęcia był przeznaczony dla opery i na pewno będzie niezwykle znaczący, chociaż Dean się zastanawiał, ilu gości rzeczywiście interesuje się muzyką. Głównie chodziło im o to, by się pokazać, a co jeszcze ważniejsze - by się pokazać, robiąc to, co właściwe. 14

Partnerka Deana - blada, wyjątkowej urody i elegancji kobieta, która nazywała się Sarah Brightman-Edington - przesunęła ręką po jego udzie. Wiedział, że już za długo milczy, więc z od dawna wyćwiczoną swobodą odwrócił się do niej i uśmiechnął w sposób dobrze udokumentowany przez miejscowe media zajmujące się lokalną śmietanką. - To były piękne słowa, nie sądzisz? - powiedziała cichym głosem, wypijając odrobinę szampana. Dean nie miał pojęcia, o czym ona mówi, ale szybkie spojrzenie po sali rozjaśniło mu w głowie. Przy steinwayu w kolorze kości słoniowej stała starsza, dobrze utrzymana kobieta w złudnie prostej niebieskiej sukni. Niewątpliwie wypowiedziała na temat opery pełne poetyckiego poloru słowa i z góry podziękowała swoim gościom za szczodre wsparcie. Bogaci niczego tak nie uwielbiali, jak udawać, że są szczodrzy Wiedział, że to oficjalny początek końca wieczoru. Potem będą tańce, sporo pogawędek i jeszcze więcej plotek, ale niebawem do grzeczności będzie należało wyjść. Rozległ się szmer lekkich oklasków i szuranie odsuwanych krzeseł. Dean wziął Sarah za rękę. Razem wsunęli się w szepczący tłum. Orkiestra grała coś cichego i romantycznego, chyba jakąś znajomą melodię. Na parkiecie przyciągnął Sarah do siebie, zsunął dłoń po jej nagich plecach, poczuł, że drży pod jego dotykiem. Wokół nich tłum kręcił się i wirował. Nad głowami tysiące światełek pobłyskiwało jak gwiazdy. W powietrzu rozchodził się lekki słodki zapach róż. A może to był zapach pieniędzy... Spojrzał w dół na podniesioną twarz Sarah, po raz pierwszy widząc, jakie ma ładne szare oczy. Bez zastanowienia nieco się pochylił i pocałował ją, czując na jej ustach posmak szampana. Ten pocałunek wiele mówił, dokąd może ich zaprowadzić ta nadchodząca noc. Sarah będzie go chciała. Gdyby miał ochotę, mógłby wziąć ją za rękę, wyprowadzić z tego ścisku i zabrać do swojego łóżka. Nie sprzeciwiałaby się. Potem by zadzwonił i pewnie leszcze kilka razy by się przespali. A później by o niej zapomniał. W ubiegłym roku miejscowy magazyn obwołał bo najmniej pożądaną partią, bo słynął z błyskawicznych romansów. Tak było naprawdę; sypiał z dziesiątkami najpiękniejszych kobiet w mieście. Lecz dziennikarz, który o tym pisał, nie wiedział, nawet sobie nie wyobrażał, jak bardzo Dean był tym wszystkim zmęczony. Miał niespełna dwadzieścia dziewięć lat, a już czuł się stary. Pieniądze. Władza. Kobiety na zawołanie. Wystarczyło, że usłyszały jego nazwisko, a natychmiast miękły jak wilgotna glina. Od ponad roku miał uczucie, że coś jest nie w porządku z jego życiem. Czegoś w nim brakuje. Początkowo myślał, że problem dotyczy pracy, więc ponownie jej się oddał, spędzając w Harcourt i Synowie ponad osiemdziesiąt godzin tygodniowo. Udało mu się jednak zarobić jeszcze większe pieniądze i nabawić ostrzejszego egzystencjalnego bólu. Usiłował rozmawiać o tym z ojcem, ale jak zwykle okazało się to bezcelowe. Edward Sloan był teraz - podobnie jak zawsze - czarującym, frywolnym playboyem, którym dyrygowała żona. To właśnie matka miała całą ambicję w tym związku i nigdy zbytnio się nie przejmowała czymś takim jak spełnienie czy satysfakcja. Jej komentarz więc brzmiał tak, jak Dean tego oczekiwał: „Prowadziłam tę firmę przez trzydzieści lat. Teraz kolej na ciebie. Jęczenie zabronione”. Uważał, że matka zasłużyła sobie na to. Pod jej żelaznymi rządami rodzinna firma, którą założył jej dziadek i rozwinął ojciec, stała się przedsiębiorstwem wartym sto milionów dolarów. Matce to wystarczało. Niczego więcej nie pragnęła. Ale to, co dla niej było sukcesem, Dean odczuwał jako jakąś pustkę. Usiłował też rozmawiać o tym z przyjaciółmi, ale chociaż wyrazili chęć pomocy, nikt z nich nie rozumiał jego odczuć. Właściwie nie było się czemu dziwić. Wprawdzie pochodzili z podobnych rodzin, lecz Dean wyrósł w innym świecie niż jego znajomi. Wyspa Lopeza. Wyspa Lata. Na wyspach San Juan spędził dziesięć wspaniałych lat. Tam obaj z bratem Erikiem żyli krótko jak zwykli chłopcy. Te wyspy ukształtowały i określiły Deana, stały się miejscem, w którym czuł się spełniony. Oczywiście, była tam Ruby, która, zanim oszalała i wszystko zniszczyła, nauczyła go, co to jest 15

miłość. A potem mu pokazała, jak łatwo ją się niszczy. Dean westchnął z żalem, że Ruby mu się przypomniała, kiedy trzyma w ramionach piękną i chętną kobietę... Nagle poczuł się zmęczony. Po prostu nie miał siły spędzić nocy z kolejną kobietą, która go nie obchodziła. - Nie czuję się dobrze - powiedział, zastanawiając się przez chwilę, czy to kłamstwo, czy niezupełnie. Uśmiechnęła się, pokazując komplet idealnie białych zębów. Przesunęła ręką po jego ramieniu, kładąc mu zaborczo dłoń na karku. Zawsze są zaborcze - pomyślał znużony. A może tylko on tak to odczuwał. - Ja też nie bardzo - zamruczała. - Mieszkam za rogiem. Sięgnął po jej rękę i delikatnie ucałował w kłykcie. - Nie, ja naprawdę nie czuję się dobrze. I o świcie będę miał telefoniczną konferencję z Tokio. Jeżeli nie masz nic przeciwko temu, odprowadzę cię do domu. Ładnie wydęła usteczka. Zastanowiło go, czy uczono tego bogate panienki w szkołach takich jak panny Porter. A jeżeli nie, to ta umiejętność musiała być przekazywana z pokolenia na pokolenie, jak tajemnica rozpalania ognia. - Zadzwonię jutro - powiedział, chociaż nie miał zamiaru. W takiej chwili mężczyzna ma dwa wyjścia: nie mówić tego i ją zranić albo powiedzieć i zranić, nie dzwoniąc. Wyjście pierwsze skłamać - było teraz łatwiejsze. Kiedy podjął decyzję, chciał jak najszybciej wyjść z sali. Manewrował przez tłum niczym kolarz w wyścigu four de France, rzucając po drodze słowa pożegnania niewielu osobom, które naprawdę się liczyły, otulił Sarah (futro w czerwcu?) i pośpiesznie wyszedłszy razem z nią, Otrzymał się pod daszkiem. Sarah paplała o czymś, czego z uprzejmości słuchał, odpowiadając jej w momentach, które wydawały mu się właściwe. Wreszcie usłyszał, że nadjeżdża jego samochód. Czarny aston martin zawarczał na podjeździe i zapiszczał, hamując. Z siedzenia kierowcy zerwał się szofer w liberii i rzucił do otwierania drzwi z drugiej strony, by pomóc wsiąść Sarah. Kiedy mijał Deana, ten skinął na niego. - Dziękuję, Ramon - powiedział, wsiadając. Zatrzasnął drzwi i odjechał, zbyt mocno naciskając gaz. Minęła minuta, zanim Sarah spytała: - Skąd wiedziałeś, że ma na imię Ramon? - Spytałem go, kiedy przyjechaliśmy. - Aha. Dean na tle czarnej szyby ujrzał jej piękny profil niczym na kamei. - A co? Czy to coś złego, że znam jego imię? Na chwilę jej twarz przybrała wyraz niezadowolenia. Uniosła rękę i leniwie wskazała przed siebie. - To mój dom. Dean zjechał na kolisty podjazd i zaparkował pod antyczną latarnią. Odwróciła się do niego z lekkim grymasem dezaprobaty. - Nie jesteś taki, jak myślałam. Dziewczyny... opowiadają o tobie. Przesunął ręką po długich blond włosach. - To dobrze. Mam nadzieję, że nie jestem taki, jak oczekiwałaś. - Tak - odparła cicho. - Już cię nie zobaczę, prawda? - Sarah, ja... - Prawda? - przerwała mu z naciskiem. Dean wziął głęboki oddech i wypuścił powietrze. - Nie chodzi o ciebie, tylko o mnie. Ostatnio mam w sobie jakiś niepokój. Nieciekawy ze mnie towarzysz. Roześmiała się nawykowo, wymuszając z siebie srebrne dźwięki, w których ledwie pobrzmiewały ślady wesołości. - Jesteś młody, bogaty i masz zabezpieczoną przyszłość. Więc oczywiście trawi cię niepokój. 16

Biedni ludzie są niepewni jutra i głodni. Bogaci są niespokojni i znudzeni, a mnie, na Boga, dokucza nuda od szkoły podstawowej! Jakie to smutne, co powiedziała. Dean nie wiedział, jak zareagować. Wysiadł z samochodu i obszedł go z drugiej strony, żeby pomóc Sarah wysiąść. Objął ją w talii i odprowadził aż do drzwi rezydencji jej ojca, stojącej na wzgórku. - Jesteś za piękna, by się nudzić - powiedział cicho. Spojrzała na niego ze smutkiem. - Ty też. Ucałował ją na dobranoc, wrócił do samochodu i popędził do domu. W niecały kwadrans znalazł się w salonie. Stanął, patrząc na otulone nocą miasto, i popijał ogrzaną brandy z baniastego kieliszka. Dookoła niego na ścianach wisiały oprawione fotografie - to było jego hobby. Kiedyś ich widok go cieszył - teraz, patrząc na te zdjęcia, tylko sobie uświadamiał, w jak złą stronę zboczyło jego życie. Za plecami zadzwonił telefon. Odczekał kilka dzwonków, aby Hester, jego gospodyni, podniosła słuchawkę. Wtedy sobie przypomniał, że dziś wieczorem Hester wybrała się z wizytą do dzieci. Ruszył w stronę kanapy z mlecznobiałego zamszu, runął na puchową poduchę i odebrał telefon. - Tu Dean Sloan. - Wiedział, że to bezosobowe powianie, ale nic go to nie obchodziło. - Dino, to ty? - Taa... Eric? Jak się masz, do diabła? - Był zdumiony. On nie odzywał się od jakiegoś... roku? półtora? - Siedzisz? - Źle się zapowiada. - Źle. Umieram. Dean poczuł się tak, jakby ktoś rąbnął go w trzewia. Przeszył go zimny dreszcz. - AIDS? - wyszeptał. - Wiesz, bywają inne choroby - zaśmiał się Eric. - Moja ulubiona to rak. - Zapewnimy ci najlepsze leczenie. Zaraz załatwię kilka telefonów. Mark Foster wciąż jest w zarządzie... - Przeszedłem najlepsze leczenie. Najlepsi specjaliści mnie badali - cicho powiedział Eric i wziął głęboki oddech. - Niewiele czasu mi zostało. Dean nie mógł złapać powietrza. - Masz trzydzieści lat - powiedział bezradnie, jakby wiek miał tu jakieś znaczenie. - Powinienem ci powiedzieć, kiedy postawiono mi diagnozę, ale... cały czas myślałem, że ci opowiem, jak już z tego wyjdę, i razem będziemy się z tego śmiać... - A czy istnieje jakakolwiek szansa, byśmy się z tego śmiali? - Nie - odpowiedział Eric po dłuższej chwili. - Co mogę zrobić? - Wracam na wyspę. Lottie już tam jest i czeka na mnie. - Na wyspę - powtórzył powoli Dean. Do pokoju wtargnęło poczucie czegoś nieuniknionego. Jak gdyby Dean zawsze wiedział, że kiedyś powrócą tam, gdzie wszystko się zaczęło. Gdzie wszystko zostało zniszczone. Może nawet jakąś częścią siebie czekał na to. - Przyjedziesz? - Oczywiście. - Chcę, byśmy znów zostali braćmi. - Zawsze byliśmy braćmi - odparł nieswoim głosem Dean. - Nie - cicho powiedział Eric. - Byliśmy tylko członkami tej samej rodziny. Braćmi nie byliśmy długie lata. 3 Skandal wybuchł z hukiem grzmotu. Upokarzające zdjęcia były wszędzie, a te gazety i stacje telewizyjne, które nie miały do nich praw, opisywały je z porażającymi szczegółami. Nora siedziała skulona w salonie i nigdzie nie chciała wychodzić. Przerażała ją myśl, że mogłaby się pokazać ludziom. 17

Jej sekretarka, Dee Langhor, przyszła nadzwyczaj wcześnie rano - „Przybiegłam, jak tylko się dowiedziałam” - i Nora była jej za to bardzo wdzięczna. Teraz siedziała w jej gabinecie i odpierała telefoniczne ataki. Nora miała w głowie kłąb myśli, ale jedna z nich nieustannie powracała: powinna była zadzwonić wczoraj do Caroline i ostrzec ją przed burzą w mediach. Jak jednak można powiedzieć o czymś takim własnemu dziecku? „Kochanie, nie przejmuj się, kiedy zobaczysz na pierwszych stronach gazet zdjęcia swojej matki nago”? W końcu postanowiła uporać się z nadciągającą katastrofą w taki sposób, w jaki załatwiała wszystkie trudne sytuacje: wzięła dwie tabletki nasenne i wyłączyła telefon. Ranek był zatem jakby krótkim odroczeniem... bo Potem włączyła telewizor. Jej sprawę podchwyciły wszystkie poranne programy. Nie miała wyboru. Musiała zadzwonić. Sięgnęła po telefon, włączyła drugą linię i wcisnęła drugi guzik z listy adresów. Serce biło jej tak mocno, że nie dyszała, jak na drugim końcu telefon dzwoni. - Halo? Nora nie od razu się odezwała, miała nawet ochotę odłożyć słuchawkę. - Caro? To ja, mama - powiedziała w końcu. Zapanowała bolesna cisza, jakby odzierająca Norę z wrażliwego naskórka. - No cóż. Mam nadzieję, że mi powiesz, iż cię wczoraj porwano i właśnie zostałaś przez FBI oswobodzona z uwięzienia w bagażniku jakiegoś wielbiciela psychola. - Nie porwano mnie. - Dowiedziałam się dziś rano, kiedy odwiozłam Jenny do zerówki. - Zaśmiała się ostro. - Mona Carlson mnie spytała, co się czuje, gdy się widzi takie zdjęcia własnej matki. Co się czuje! Nora nie wiedziała, co odpowiedzieć. Bez sensu było się bronić, gorzej - było to obraźliwe. - Przepraszam. Nie mogłam... zadzwonić. - Oczywiście, że nie mogłaś. - Caroline zamilkła na chwilę. - Ja też nie mogę uwierzyć, że pozwoliłam, by to mnie zraniło. Powinnam być mądrzejsza. Tylko że przez te ostatnie lata... myślałam... och, do diabła, dajmy spokój. - Wiem, zbliżyłyśmy się... - Nie, to ja się zbliżałam. Ty najwyraźniej w ogóle się nie zmieniłaś. Byłaś jak taka niby-matka. Udawałaś, mówiłaś to, co należy, ale nigdy nie czułaś się ze mną związana. Nie wiem, kiedy tak zgłupiałam, żeby oczekiwać od ciebie szczerości. Nawet nie mam zamiaru wnikać w to, czym są te zdjęcia, co oznaczają dla naszej rodziny. - Proszę cię - błagalnym tonem powiedziała Nora. - Wiem, że nawaliłam. Nie wyrzucaj mnie znów ze swojego życia... - Jesteś nieoceniona. Naprawdę to do ciebie nie dociera? To nie ja w naszej rodzinie wyrzucam ludzi z życia. Chyba Ruby rzeczywiście postępowała rozsądnie, bo przez te lata nie data ci szansy, byś ją zraniła. A teraz muszę kończyć. - Kocham cię, Caroline - Nora zapewniła pośpiesznie, w obawie, że za chwilę nie zdąży. - Wiesz, co jest w tym smutne? - Głos Caroline się załamał. Słychać było tłumione łkanie. - Że ci wierzę. - I odłożyła słuchawkę. W uszach Nory buczał sygnał wolnej linii. Po chwili wpadła do salonu Dee z oczami jak spodki. - Dzwoni pan Adams. - O Boże... - Mówiłam, że cię nie ma, ale zaczął na mnie krzyczeć. Wrzeszczał, byś podeszła do cholernego telefonu, bo zadzwoni do swojej kancelarii prawnej. Nora westchnęła. Oczywiście. Tom Adams nie stał się potentatem prasowym dzięki temu, że był miły i uprzejmy. Był ostrym zawodnikiem, który wywalczył sobie miejsce na szczycie, nigdy nie ustępując ani o centymetr. Potarła pulsujące skronie. - Przełącz mnie. - Dzięki - powiedziała Dee. Odwróciła się, wybiegła z salonu i wróciła do gabinetu. 18

- Tom, dzień dobry - powiedziała Nora do słuchawki. - Raany booskie! Coś ty sobie wyobrażała, do kurny jędzy? Dowiedziałem się o tej sakramenckiej aferze dziś rano na nasiadówie. Gdybym nie miał włączonego telewizora, nie wiem, kiedy by to do mnie dotarło. A moja mała tak do mnie mówi: „Rany! Tommy, ta twoja paniusia nieźle wpadła!” - Przepraszam, Tom - skrzywiła się Nora. - Przez tę sprawę nie mogłam zebrać myśli. - To zbierz je teraz, droga pani. Tamara mówi, że jeszcze nie dostałaś żadnych listów, ale na pewno dostaniesz. Chyba jutro zaczną przychodzić. - Materiał, który ci złożyłam do mojej rubryki, starczy na dwa miesiące. Przez ten czas coś wymyślę. - Płacę ci - warknął - kupę forsy za odpowiadanie na listy czytelniczek, więc teraz, kiedy mogą cię wypytywać o coś ciekawego, na pewno, do cholery, nie będziesz się przyczajać. Skandale podwyższają nakłady gazet i zamierzam skasować forsę na twoim bólu. Przepraszam cię, ale mówię poważnie. Zawsze cię lubiłem, ale interesy to interesy. Twój agent doskonale to rozumiał, kiedy wydusił ze mnie ten kontrakt na milion dolarów. Nora poczuła mdłości. - Radio dało mi trochę wolnego... - Nie mieszaj mnie z tymi gogusiami. W życiu nie wycofałem się z walki i moi ludzie też nie będą się wycofywać. Ból głowy Nory rozszalał się w migrenę. - Dobrze, Tom - prawie wyszeptała. Powiedziałaby cokolwiek, żeby tylko skończyć rozmowę. - Daj mi kilka dni. Chwilowo drukuj to, co masz, a potem zacznę odpisywać na te przeklęte listy. - Wiedziałem - zachichotał. - Wiedziałem, że zobaczysz światło w tunelu. Na razie, Noro. Odłożyła słuchawkę. Po tym całym wrzasku zapadła wręcz głucha cisza. Tom właściwie oczekiwał, że Nora usiądzie i zacznie czytać pełne złości i rozczarowania listy od ludzi, którzy dotychczas ją kochali. To niemożliwe. Ruby stała w pełnej pary łazience i patrzyła na swoje niewyraźne odbicie w wodzie. Zmarszczki pod zapuchniętymi oczami miała tak ostro zarysowane, że przypominały szwy zrobione maszyną do szycia. Z takim wyglądem staruszki nie ma szans, w Hollywood na pewno to nie przejdzie. Chciała, by uważano ją za młoda modną, prowokacyjną, a nie za kobietę, która zmarnowała młodość w nocnych klubach i niczego nie mogła zademonstrować prócz przedwczesnych zmarszczek. Odmłodziła się makijażem. Dzięki dostatecznie grubej czarnej kresce wokół oczu, na „podkręconą”, ludzie będą w niej widzieć młodą i głupią dziewczynę. Podobnie jak te wspaniałe sławy, które występowały na wręczeniu Oscarów w okropnych fryzurach, jak gdyby chciały powiedzieć: „Wygląd nie ma dla mnie znaczenia”. Jak gdyby. Tylko piękna kobieta mogłaby się ewentualnie zdecydować na wyrażenie takiego zdania. Starannie się ubrała: sweter z wycięciem w serek z kaszmirowej wełny, czarna skórzana minispódnica i czarne rajstopy. Nie miała czasu pobiec do sklepu po piankę koloryzującą, ale dzięki dużej ilości żelu włosy sterczały we wszystkie możliwe strony. Dookoła szyi okręciła czternaście sznurków taniej plastikowej biżuterii Mardi Gras, a krótkie, ogryzione paznokcie pomalowała na błyszczący granat w odcieniu nocnego nieba. I wreszcie założyła masywne czarne okulary - odrzuty z najnowszej kolekcji Rite Aid. Nabrała powietrza w płuca, chwyciła torebkę i wyszła z domu. Lśniąca czarna limuzyna już stała przy krawężniku. Ruby żałowała, że nie ma w pobliżu Maxa: jakby to było cudownie, gdyby przefrunęła teraz obok niego i odjechała. Przy samochodzie stał szofer w liberii. - Pani Bridge? Szeroko się uśmiechnęła. Jeszcze nikt tak się do niej nie zwrócił. - Tak. Jadę do... - Wiem, proszę pani. Do Paramount. Będę czekał, by po nagraniu odwieźć panią do domu. 19

Szofer obszedł limuzynę, aby otworzyć Ruby drzwi. Kiedy zajrzała do ciemnego wnętrza, zobaczyła na tylnym siedzeniu kilkanaście białych róż w kielichu z opalizującej bibułki. W wiaderku z lodem chłodziła się butelka dom perignon. Ruby wsunęła się na siedzenie, usłyszała miły dla ucha odgłos zamykanych drzwi i wyciągnęła wizytówkę z kwiatów. „Ludziom tak utalentowanym jak Ty niepotrzebne jest szczęście. Potrzebują tylko szansy. Ty masz ją teraz. Uściski, Val”. Boże, jakie wspaniałe uczucie! Jak gdyby miały się teraz ziścić jej zaśniedziałe marzenia. Nigdy nie przywiązywała do tego aż tak wielkiej wagi. Wszystko zaczęło się kiedyś jak żart - robiła to bez wielkiego wysiłku. Była klasowym klaunem, zawsze wszystkich rozśmieszała. Ale odkąd matka ich opuściła, sytuacja się zmieniła. Zmieniła się sama Ruby. Już nikt ani nic jej nie wystarczało. Miała potrzebę bezwarunkowej akceptacji, którą mogła jej dać tylko sława. Kiedy limuzyna podjechała do budki ochrony przy wjeździe do wytwórni Paramount, przysunęła się bliżej okna i szeroko uśmiechnęła. Dwa bliźniacze łuki wykończone ślimacznicami ze złoconego metalu głosiły wszem wobec, że za tą bramą jest inny, specjalny świat, w którym może się znaleźć tylko niewielu szczęściarzy. Ruby nacisnęła guzik opuszczający szybę między nią a kierowcą, kiedy nagle usłyszała jego głos: - Wiozę panią Bridge do „Zgiełku”. Strażnik cofnął się do budki, sprawdził dane na liście gości i machnął ręką, by przejechali. Ruby przylepiła się do szyby, rozglądając się za znanymi osobami, ale widziała tylko zwykłych krzątających się ludzi. Jedynym śladem gwiazdy filmowej, jaki dojrzała, była tabliczka na parkingu z nazwiskiem JULIA ROBERTS, oznaczająca miejsce, na którym stał czerwony samochód sportowy. Kierowca zaparkował limuzynę na parkingu dla gości, wysiadł i otworzył drzwi Ruby. - Tym pani pojedzie dalej - poinformował, wskazując pojazd wyglądający jak wydłużony wózek golfowy, przy którym stał mężczyzna w płowych szortach i takiej samej koszulce polo. - Zawiozą panią do studia. Ja będę tu czekał. Ruby starała się przybrać zblazowany wyraz twarzy, jakby taka sytuacja była dla niej chlebem powszednim. W rzeczywistości jednak, gdyby ciśnienie podskoczyło jej choćby o jeszcze jedną kreskę, chybaby eksplodowała. Wzięła głęboki oddech i ruszyła w stronę wózka. Kiedy wsiadła, kierowca włączył bezgłośny silnik. Wózek jechał, podskakując, między studiami. Dookoła było pełno ludzi, którzy szli albo jechali na rowerach. Minęli batalion kosmitów - czy to Patrick Steward? - i skręcili, omijając gromadę kowboi. Wreszcie zatrzymali się przy studiu numer dziewięć - ciężkim budynku w kolorze cielistym. Nad drzwiami widniał neon: „Zgiełk! Nowy talk-show z Joem Cochranem”. Ruby zeskoczyła z wózka i przeszła przez ulicę. Odczekała chwilę, po czym otworzyła drzwi. W środku ujrzała kalejdoskop kolorowych świateł, siedzenia w mroku i ludzi. Byli wszędzie, krzątali się jak mrówki, w rękach trzymali spięte notatki, które wciąż sprawdzali, kiwali głowami, przeklinali i śmiali się. - Pani jest Ruby Bridge? Podskoczyła. Nawet nie zauważyła małej platynowej blondynki, która nagle wyrosła u jej boku i patrzyła na nią przez najbrzydsze z możliwych okulary w brązowej oprawce. - Tak, jestem Ruby. To dobrze. - Kobieta chwyciła Ruby za ramię i poprowadziła ją przez mrowie ludzi i przez korytarz do małej poczekalni. Na stole przy brązowej kanapie stała misa owoców i butelka perrier z lodem. - Musimy robić makijaż. - A uważa pani, że jest konieczny? - zaśmiała się Ruby. - Słucham? - spytała kobieta, marszcząc brwi i przekrzywiając głowę jak ptak. - Mam odpowiedni makijaż, dziękuję. - Ruby sztywno skinęła głową. - To dobrze. Proszę tu usiąść. Ktoś przyjdzie po panią, kiedy będzie pora. - Zerknęła do notatek. Ma pani na występ dwie minuty. Była pani zaproszona w ostatniej chwili, więc nie ma czasu na wywiad. Musimy się zmieścić w czasie. Prosimy szybko i dowcipnie. - Prychnęła i poszła sobie. Ruby osunęła się na kanapę. Nagle dopadły ją straszne nerwy. Była przerażona. „Dowcipnie”. Co właściwie sobie wyobrażała? Nie była dowcipna. Może to, co chciała powiedzieć, było 20

dowcipne, ale ona sama nie. Zazwyczaj potrzebowała trzech minut, żeby wpaść w rytm, opanować się i móc rozśmieszyć ludzi. A więc teraz będzie można z niej pękać ze śmiechu minutę po zakończeniu jej numeru. Skoczyła na równe nogi. Serce biło jej tak mocno, że przez moment pomyślała, iż ktoś puka do drzwi. - Uspokój się, Ruby - powiedziała do siebie, zmuszając się do rozprostowania palców. Skupiła się na oddychaniu: wdech, wydech, wdech, wydech. - Jesteś zabawna. Jesteś... Rozległo się pukanie do drzwi. - Czekają na panią. - O Boże! - Zerknęła na zegar ścienny. Już pół godziny stała tak, dotleniając się, i nie mogła sobie przypomnieć ani linijki cholernego tekstu. Drzwi otworzyły się na oścież. Stała w nich kobieta o ptasiej twarzy zwróconej w lewo. - Pani Bridge? Ruby powoli wydychała powietrze. - Jestem gotowa - powiedziała właściwie do siebie, chociaż patrzyła na kobietę. Była gotowa, była gotowa przez całe życie! Podążyła za kobietą w kierunku sceny. Kiedy znalazły się bliżej, usłyszała znajome tony muzyki otwierającej program. Potem rozległ się głos Joego i w odpowiedzi śmiech widowni. - Proszę pamiętać - powiedziała kobieta teatralnym szeptem - że chcemy tu słyszeć opinie, im bardziej oburzające i kontrowersyjne, tym lepiej. Ruby skinęła głową ze zrozumieniem, chociaż właściwie uważała, że akurat w tej chwili nie jest w stanie wygłosić żadnej opinii oprócz oceny własnych niedociągnięć. A w dodatku pociła się jak gejzer. Prawdopodobnie tuż do rzęs spływał jej po policzkach. Będzie wyglądała jak jakaś postać z Obcego, zanim... - Ruby Bridge! - Jej imię i nazwisko zahuczały w głośnikach, po czym rozległa się burza oklasków. Rozsunęła poły kurtyny i weszła na scenę uśmiechnięta, na ile było ją w tej chwili stać. Starała się nie mrużyć oczu, choć reflektory tak ją oślepiały, że nic nie widziała. Miała tylko nadzieję, że nie zejdzie ze sceny. Podeszła do mikrofonu. Kiedy go zdjęła ze statywu, głucho zagruchotał. - Cóż - zaczęta, uśmiechając się szeroko - miło, że nie jestem jedyną osobą, która mogła tu dziś przyjść na talk-show w środku dnia. Ale dla mnie nie było to trudne. Wczoraj wyleciałam z pracy. Wyleciałam z modnej, gównianej restauracji, której nazwy nawet nie wymienię, ale brzmi jakoś tak jak Siekane Specjały Irmy. I nawet nie powiem, co, moim zdaniem, mieliśmy serwować... Rozległ się gromki śmiech. Właściwie, jeśli mieli mnie zwolnić, cieszę się, że zrobili to w czwartek. Bo w piątki wieczorem wszyscy mają jeść wszystko. A wierzcie mi, że ludzie traktują to dosłownie. Restauracja Irmy jest jedyną, w której na stołach mają defibrylatory. Ketchup? Musztarda? Rozrusznik serca? - Zamilkła na chwilę, by ciszą wybijać odpowiedni rytm. - Przecież to nowe stulecie. Powtarzałam ludziom, żeby, na miłość boską, jedli owoce! Znów rozległ się śmiech, nawet bardziej gromki. Poczuła się pewniej. Uśmiechnęła się szeroko i ruszyła do ataku, zachowując najlepsze dowcipy - o matce - na sam koniec. Kiedy skończyła występ, cofnęła się od mikrofonu. Grzmiały rzęsiste oklaski, a Joe Cochran szedł do niej przez scenę. Uśmiechał się, co było zdecydowanie dobrym znakiem. Ciepłym gestem położył rękę na jej ramieniu i zwrócił się do widowni: - Poznali państwo bardzo zabawną Ruby Bridge. A teraz poznacie pozostałych uczestników. Oto terapeutka rodzinna Elsa Pine, autorka bestselleru Toksyczni rodzice, i szanowny Sanford Tyrell, kongresman z Alabamy. Elsa i Sanford weszli na scenę, wyglądając jak ołówek i piłka. Unikali kontaktu wzrokowego ze sobą. - Zaczynajmy! - Joe klasnął w dłonie. Trójka gości podążyła za nim do ładnie ustawionych, krytych skórą krzeseł. Joe usiadł na środkowym, spojrzał na widownię i uśmiechnął się. 21

- Nie wiem, jak wy, ale ja mam dość tego, jak nasze sądy traktują przestępców. Za każdym razem, kiedy rozkładam gazetę, czytam o jakimś psychopacie, który zabił dziewczynkę, ale wyszedł z tego obronną ręką, bo ława przysięgłych nad nim się ulitowała. Podkreślam: ulitowała się nad nim. Pytam więc: kogo uznajemy za ofiary? - Posłuchaj, Joe. - Elsa się pochyliła. Jej spojrzenie stwardniało za okrągłymi szkłami, oczy zrobiły się jak szparki. Była tak chuda, że Ruby nie mogła sobie wyobrazić, jak może wypełnić powietrzem płuca i się nie przewrócić. - Człowiek nie rodzi się przestępcą, tylko nim się staje. Przecież to zrozumiałe, że niektórzy byli tak molestowani przez rodziców, iż nie potrafią rozróżnić dobra od zła. - Moja mała - zaczął dobroduszny kongresman, marszcząc rumianą twarz w ojcowskim uśmiechu - przecież tak może mówić tylko dzierlatka. Ruby zmarszczyła brwi, popatrując na widownię. - Nazwał tę panią dzierlatką? Powiedzcie, może się przesłyszałam? Rozległ się śmiech. Elsa to zlekceważyła. - Dobrze pani słyszała. Kongresman... - Proszę mówić mi Sanford - wymówił swoje imię tak przeciągle, jakby były w nim co najmniej cztery sylaby. - Miarą jakości społeczeństwa jest zdolność współodczuwania. - Co więc ze współodczuwaniem z rodziną ofiary? - spytał Joe. - A może nasi liberałowie o krwawiących sercach po prostu chcą, byśmy współodczuwali z mordercą? - Spojrzał na Ruby. - Ty, Ruby, coś wiesz o toksycznych rodzicach. Czy twoja mama ponosi winę za wszystko, co złe w twoim życiu? Elsa skinęła głową. - Tak, Ruby najbardziej ze wszystkich potrafi zrozumieć, jak rodzic głęboko może zranić dziecko. Wiem, że moja matka jest wielką rzeczniczką małżeństwa. Wygłasza poetyckie peany na cześć świętości przysięgi... - Bill Clinton też - zaśmiała się Ruby. Widownia jej zawtórowała, ale Elsa nie dała się zbić z tropu. - Chyba pani jedyna w całej Ameryce nie została zaskoczona dzisiejszym „Tattlerem”? - A to teraz przestępstwo? - Ruby jeszcze bardziej zmarszczyła brwi. Joe sięgnął ręką pod krzesło, gdzie Ruby dopiero teraz zauważyła złożoną gazetę. - Przykro mi, ale uważaliśmy, że wiesz o tym - powiedział, wręczając jej to, co podniósł z podłogi. Ruby odczuła napięcie na sali i ciszę, jaka zapada w barze tuż przed bójką. Wzięła gazetę i rozłożyła. Najpierw rzucił jej się w oczy tylko nagłówek: PODNOSIĆ NIE TYLKO NA DUCHU. Uśmiechnęła się na myśl, jak można pisać coś podobnego. I wtedy dostrzegła zdjęcie. Było niewyraźne, gruboziarniste, przedstawiało dwoje nagich, splecionych ze sobą ludzi. Wprawdzie redakcja zasłoniła czarnymi paskami tak zwane wstydliwe części ciała, lecz i tak wiadomo było, co zdjęcie przedstawia i kim jest kobieta na nim. Ruby bezradnie popatrzyła na twarze siedzących obok. Joe był skupiony jak pies, który poczuł trop. Terapeutka miała ściągnięte z namysłem brwi. Wyobrażali sobie, jaki Ruby musi odczuwać ból. Odrzuciła z niesmakiem gazetę, która upadła z szelestem na podłogę. - To nauczka dla wszystkich kobiet. Kiedy kochanek mówi: „Kochanie, zróbmy sobie malutkie zdjęcie, takie tylko dla nas”, najlepiej zakryć sobie goły tyłek i uciekać, gdzie pieprz rośnie. Elsa wychyliła się do przodu. - Jak się pani czuje, widząc... Joe podniósł ręce. - Zbaczamy z tematu. Pytanie brzmi, ile naszych skrzywień jest naszą własną winą. Czy zły rodzic daje nam przepustkę do popełniania przestępstwa? - Nasz kraj popadł w szaleństwo wyszukiwania usprawiedliwień - zauważył kongresman, unikając wzroku Ruby.’- Za każdym razem, kiedy jakiś czubek dostaje kręćka, stawiamy przed sądem jego matkę. To jest niesłuszne. - Zgadza się! - wykrzyknął Joe. - Fatalnie, jeśli jesteś molestowany, ale jeśli popełnisz 22

przestępstwo, idziesz na odsiadkę. Ruby siedziała nieporuszona. Nie miała powodu się odzywać i nic jej nawet nie przychodziło do głowy. Wiedziała, że „Zgiełk” liczył na jej reakcję, więc ją ma. Zaskoczenie, jakie okazała Ruby, było jak lukier na torcie. Wiedziała, że do jutra wszystkie gazety wykorzystają w nagłówkach jej zdumienie i oszołomienie. W całym kraju wyjdzie na idiotkę. Powinna była wiedzieć, że tak się stanie... a miała to być dla niej wielka odmiana. Niezły dowcip. Jak mogła być tak naiwna? Wreszcie usłyszała, że Joe mówi coś na zakończenie. Zamrugała, usiłując przybrać normalny wyraz twarzy. - Nasz czas dobiega końca. Zapraszamy w przyszłym tygodniu. Naszym tematem będzie komunikowanie się ze zmarłymi. Czy to możliwe? Czy to zwykłe oszustwo? Dziękuję. Zapalił się znak, że pora na oklaski. Widownia natychmiast stanęła na wysokości zadania, gromko bijąc w dłonie. Ruby wstała z krzesła i ślepo ruszyła przez scenę. Ludzie coś do niej mówili, ale nic nie słyszała. Ktoś dotknął jej ramienia. Podskoczyła i obróciła się. - Ruby? - Był to Joe. Stał obok. Na jego przystojnej warzy malował się marsowy wyraz. Naprawdę przykro mi, że cię zaskoczyłem. Cała sprawa została opublikowała wczoraj. Nawet nie przyszło nam do głowy, że możesz o tym nie wiedzieć. Rozprawiały o niej wszystkie stacje, więc skoro tak wiele twoich tekstów traktuje o relacjach z matką, to... - Wyjaśnienie pozostawił w domyśle. - Miałam wyłączony telefon i telewizor - odparła. - Przygotowywałam się do występu. - Myślałaś, że to będzie dla ciebie czas wielkiej odmiany - westchnął. - A tymczasem okazało się... - Ze nie - dokończyła. Nie mogła znieść wyrazu litości w jego oczach. Wiedziała, że on też kiedyś był komikiem. Dokładnie wiedziała, co się wydarzyło. Nie chciała, by jej rozczarowanie zastygło w słowach, których nie byłaby w stanie zapomnieć. - Wiesz, Ruby - podjął - widziałem kilka twoich występów. Chyba w Sklepie z Humorem. Masz dobre teksty. - Dzięki. - Może powinnaś pomyśleć o pisaniu na przykład sitcomu. Twój talent może się w rozgłośni przydać. Ruby stała ze sztucznym uśmiechem przyklejonym do twarzy. Joe mówił jej, żeby dała sobie spokój, żeby spróbowała czegoś innego. Czuła się tak, jakby się rozpływała w niebycie, ale nie przestała się uśmiechać. - Dzięki, Joe, muszę lecieć. Wróciła biegiem do swojego krzesła i chwyciła torebkę, po czym podniosła „Tattlera” i wsunęła pod pachę. Nie patrząc na nikogo, wybiegła ze studia. W mieszkaniu opuściła wszystkie żaluzje i zgasiła światło. Opadła na zniszczoną kanapę i zarzuciła nogi na tani niski stolik, oklejony laminatem udającym drewno. Szklanka do połowy napełniona wodą zachybotała. Obok leżał brukowiec, ledwie widoczny w ciemności. A jednak najdroższa mamusia miała romans. W istocie ta prawda wcale jej nie zaskoczyła. Każda kobieta, która porzuciła dzieci dla sławy i majątku, bez zastanowienia pozwoliłaby sobie na romans. Ruby zaskoczona była jedynie tym, że to nadal jest dla niej bolesne. Kiedy sięgnęła do telefonu, żeby wybrać numer siostry, palce jej drżały. Rzadko kiedy dzwoniła do Caroline - było to zbyt kosztowne - ale przecież nie co dzień ogląda się zdjęcia nagiej matki w jednoznacznej sytuacji z jakimś nieznajomym. Caroline podniosła słuchawkę po drugim dzwonku. - Halo? - Cześć, siostruniu - odezwała się Ruby, czując nagły przypływ poczucia osamotnienia. - Więc w końcu włączyłaś telefon. Dostawałam kręćka, usiłując się do ciebie dodzwonić. - Przepraszam - cicho powiedziała Ruby. Gardło miała ściśnięte. - Zobaczyłam zdjęcia. - Nie tylko ty, ale wszyscy Amerykanie. Zawsze się bałam, że coś takiego się zdarzy. 23

Ruby to zdumiało. Ona nigdy niczego podobnego sobie nie wyobrażała. - Wiedziałaś o tym romansie? - Podejrzewałam. - Dlaczego nigdy mi nie powiedziałaś? - Daj spokój, Ruby, przecież przez te wszystkie lata ani razu nawet nie wymówiłaś jej imienia. Nic nie chciałaś o niej wiedzieć. Ruby nie znosiła u siostry tonu osoby wszechwiedzącej. - Chyba już jej wybaczyłaś, święta Caroline. - Nie. Ta sprawa to dla mnie twardy orzech do zgryzienia. Stała się... publiczna. - Ach, chodzi o pozory. Zapomniałam. - Nie rób ze mnie takiej idiotki. Sama wiesz, że chodzi o wiele więcej. Ruby natychmiast poczuła skruchę. Nienawidziła u siebie tej łatwości, z jaką potrafiła mówić raniące słowa - nawet osobom, które kochała. Kiedy matka ich porzuciła, Caroline trzymała rodzinę razem, chociaż była ledwie nastolatką. Stanęła na wysokości zadania i zaspokoiła wszystkie potrzeby Ruby. Bez niej Ruby nie przebrnęłaby przez tamten rok. - Przepraszam. Wiesz, jak dobro wydobywa ze mnie wszystko, co najgorsze. - Wcale nie jestem taka dobra. Wczoraj powiedziałam jej wiele podłych słów. Nie umiałam się powstrzymać. Byłam wściekła. - Rozmawiałaś z nią? Co mówiła? - Że przeprasza. Że mnie kocha. - Taa - parsknęła Ruby. - Jaka by była, gdyby nas nienawidziła? Caroline się zaśmiała. - Zadzwonię do niej, kiedy dojdę do siebie. Może pogadamy wtedy o niektórych... no, wiesz, istotnych sprawach. - Nic z tego, co ona ma do powiedzenia, nie jest istotne. Powtarzam ci to od lat. - Nie masz racji. Kiedyś to zrozumiesz. Ale teraz ta sprawa długo nas wszystkich wiele będzie kosztowała, zanim jakoś z niej wyjdziemy. - Tylko ty wyjdziesz. Ja nawet nie spróbuję jej wybaczyć. Zanim Caroline zdołała odpowiedzieć, zadzwonił dzwonek u drzwi. Grał melodię z West Side Story. Ruby przeleciała przez głowę myśl, że musi zmienić ten cholerny dzwonek. Max uważał, że jest zabawny, ale ona była przeciwnego zdania. - Muszę kończyć, Caroline. Ktoś dzwoni do drzwi. Przy moim szczęściu to pewnie gospodarz przyszedł po czynsz. - Trzymaj się! - Ty też. I ucałuj ode mnie moją siostrzenicę i siostrzeńca. - Odłożyła słuchawkę. I postanowiła nie otwierać. To rzeczywiście musi być gospodarz. Wyszła do kuchni. Przeglądając w większości puste szafki, znalazła do połowy opróżnioną malutką butelkę dżinu i butelkę wermutu, obie najwyraźniej zapomniane przez Maxa. Zmieszała martini w specjalnym pojemniku i nalała do plastikowej szklanki. Kiedy po raz trzeci skończyła się melodia z West Side Story, poddała się. Wypiła łyk alkoholu i poczłapała do drzwi po zniszczonej wykładzinie. Wyjrzała przez judasz. Był to Val z jakąś tak chudą kobietą, że wyglądała jak wycieraczka przedniej szyby samochodu. - Doskonale. Otworzyła na oścież drzwi. Val szeroko się uśmiechnął. W mrocznym, brzydkim korytarzu wyglądał zupełnie nie na miejscu. Pochylił się i ucałował Ruby w policzek. - Jak się ma moja nowa gwiazda? - Odwal się - szepnęła, uśmiechając się promiennie do nieznajomej kobiety. - Nie widziałam, by wschodziła. Val się cofnął, marszcząc czoło. - Usiłowałem się do ciebie dodzwonić. Nawet przysłałem posłańca. Ale mu nie otworzyłaś. Ruby powiedziałaby coś więcej, lecz poczuła się nieswojo, bo kobieta patrzyła na nich w szczególny sposób. Zwróciła się do niej, dostrzegając starannie przystrzyżone włosy i drogą czarną sukienkę. W kościstych palcach luźno trzymała niezapalonego papierosa. 24

Z „New Yorkera”. Zdecydowanie. A może z zakładu pogrzebowego. - Jestem Ruby Bridge - przedstawiła się, wyciągając rękę. Kobieta mocno ją uścisnęła. Miała lepką dłoń. - Joan Pinon. - Proszę, wejdźcie do środka - powiedziała Ruby, cofając się od drzwi i robiąc zapraszający gest. Starała się nie widzieć swojego mieszkania ich oczami, ale było to niemożliwe: krzywe meble, brudna wykładzina, wystrój z garażowych wyprzedaży. Val ruszył prosto do starego, krytego welurem fotela Maxa i usiadł. Joan przycupnęła jak ptak na krawędzi kanapy. Ruby zapadła się w poduchę stanowiącą drugą połowę kanapy. Wypita łyk martini. Właściwie był to duży łyk. - Wiem, że za wcześnie na drinka, ale nie co dzień widzi się zdjęcia swojej nagiej matki i traci się pracę. Pewnie pod koniec dnia przejedzie mnie autobus. Val pochylił się do niej. - Joan jest redaktorką z Nowego Jorku. - Naprawdę? - Przychodzi w związku z twoją matką. Ruby przełknęła alkohol, aż zapiekło ją w gardle. - Oczywiście. - Żałowała, że nie ma oliwki, którą mogłaby skubać, bo miałaby co zrobić z rękami. Zwróciła się do Joan: - O co pani chodzi? - Pracuję dla magazynu „Cache”. Chcielibyśmy, by napisała pani dla nas artykuł o matce. - Joan uśmiechnęła się, ukazując zęby palaczki. - Jeżeli pani woli, mogłaby pani wynająć sobie „murzyna”, ale Val twierdzi, że pani świetnie pisze. Komplement. Od razu robi się miło. Ruby rozparła się na kanapie, mierząc Joan wzrokiem. - Chodzi o opowieść o matce napisaną przez córkę - zdrajczynię. - Kto tu kogo zdradził? - spytała Joan. - Pani matka przemawia do całej Ameryki, że należy dochowywać zobowiązań i że dzieci powinny być najważniejsze. Te zdjęcia pokazują, że kłamie i jest hipokrytką. To proste i jasne. Sprawdziliśmy w archiwach. Kiedy zrobiono te zdjęcia, pani matka. Nora, była żoną pani ojca. Ludzie mają prawo wiedzieć, kto im udziela rad. - Ach, więc chodzi o prawa ludzi - mruknęła Ruby, popijając martini. - Chodzi tylko o artykuł, nie o książkę. Nie dłuższy niż jakieś piętnaście tysięcy słów, a dzięki temu... - Val zawiesił głos - mogłabyś stać się sławna. - Bogata i sławna - dodała Joan. Teraz Ruby się zainteresowała. Odstawiła szklankę i spojrzała na Joan. - Jak bogata? - Pięćdziesiąt tysięcy dolarów. Jestem gotowa zapłacić połowę teraz, a drugą, kiedy dostarczy pani nam artykuł. Jedyne zastrzeżenie to takie, że nie wolno pani udzielać żadnych wywiadów do chwili ukazania się u nas artykułu. - Pięćdziesiąt tysięcy dolarów? - Ruby znów sięgnęła po drinka, ale była zbyt podkręcona, by wypić choć łyczek. Za kilka nędznych słów... Musiałaby tylko podać opinii publicznej do skonsumowania życie swojej matki. Odstawiła szklankę. Miała niełatwą decyzję do podjęcia. Chciałaby móc się kogoś poradzić, ale ponieważ nigdy nie ufała ludziom, bliskie przyjaźnie w jej życiu były wykluczone. Miała co prawda ojca, lecz tak się zaabsorbował swoją nową rodziną, że przestali być sobie z Ruby tacy bliscy jak kiedyś. A siostra przez ostatnie dziesięć lat starała się przebaczyć matce, więc niewątpliwie radziłaby Ruby odrzucić propozycję. Caro nie zniosłaby pomysłu publicznego prania brudów rodzinnych. - Nie znam swojej matki aż tak dobrze - powiedziała powoli, jednocześnie się zastanawiając. Ostatnio widziałam ją dziewięć lat temu na ślubie mojej siostry. I nie rozmawiałyśmy ze sobą. Nie było to całkiem prawdą. Ruby rozmawiała z matką. Powiedziała wtedy do niej: „A myślałam, że najgorsze, co się dziś zdarzy, to chodzenie w sukience z różowego poliestru”. I odeszła. - Nie chodzi nam o fakty i liczby. Zależy nam na pani zdaniu, opiniach o niej jako osobie... i jako matce. 25

- To nietrudne. Gdyby musiała, stratowałaby pani babkę, żeby tylko móc zrobić, co chce. Nic i nikt się dla niej nie liczy oprócz niej samej. - Widzi pani? - powiedziała Joan. Oczy jej rozbłysły. - Właśnie zależy nam na portrecie z podobnej perspektywy. No, na pewno rozumie pani, że musi to być szybko wydrukowane, zanim skandal przyschnie. Przyniosłam umowę... Val dał ją już do przejrzenia agentowi literackiemu... i czek na dwadzieścia pięć tysięcy dolarów. - Sięgnęła do czarnej teczki z wężowej skóry (jakże stosowna - pomyślała Ruby) i wyciągnęła plik papierów oraz czek. Położyła papiery na stole, a na nich czek. Ruby wpatrywała się w te wszystkie zera i z trudem przełykała ślinę. Nigdy nie miała tylu pieniędzy naraz. To było więcej, do diabła, niż jej pensja za cały ubiegły rok! Joan uśmiechnęła się szeroko jak rekin. - Możemy przejść na ty? Chcę cię, Ruby, spytać, czy twoja matka odrzuciłaby taką propozycję, gdybyś to ty miała być bohaterką jej artykułu. Odpowiedź była łatwa. Kiedyś matka stanęła przed takim wyborem. Mogła wybrać męża i córki... a wybrała karierę. Nie oglądając się. Nora Bridge wybrała siebie! - Masz szansę, Ruby - wtrącił się Val. - Pomyśl o tym, jaki to zyska rozgłos. Stacje będą o ciebie walczyć. Poczuła, jak oblewa ją rumieniec. Miała dziwne wrażenie, że jest poza własnym ciałem i z daleka przygląda się tej scenie. Po chwili usłyszała swój głos. - Dobrze piszę... - Akurat o tym zawsze była przekonana. Teraz dowiedziała się, że Val też jest tego zdania. Zagryzła dolną wargę i skubała ją. Gdyby stała się sławna dzięki temu artykułowi, może mogłaby wykorzystać potem rozgłos i dostać kontrakt na scenariusz sitcomu. - Na pewno znam początki kariery matki... wiem, z kim mogła się pieprzyć, żeby dostać się na szczyt, a z kim tylko sypiać. Joan się uśmiechała. - Na wszelki wypadek zarezerwowaliśmy ci występ w programie Sary Purcell od dziś za tydzień... żebyś mogła promować swój artykuł. Program Sary Purcell... Ruby przymknęła oczy. Tak bardzo chciała w nim wystąpić, że rozbolała ją głowa. Tak długo wydrapywała sobie pazurami drogę przez życie, a była nikim i niczym... Myślała o tym, z jakich względów - moralnych, etycznych - powinna odmówić, ale żaden z nich nie zatriumfował. Wręcz przeciwnie, górę wzięło wspomnienie przeklętych zdjęć... I wszystkie kłamstwa matki. Nabrała powietrza w płuca i zrobiła wydech. Powoli sięgnęła po czek i wzięła go do ręki. Cyfry tańczyły jej przed oczami. - Dobrze - powiedziała. - Napiszę. 4 Ruby nastawiła radio w volkswagenie na pełny regulator. Z małych czarnych głośników ryknęła ochrypła piosenka zespołu Metalica. Ruby wtórowała jej całym ciałem. P i ę ć d z i e s i ą t t y s i ę c y d o l a r ó w. Tak bardzo chciała spędzić ten dzień wspólnie z kimś. Szkoda, że nie miała nowego numeru telefonu Maxa. Zadzwoniłaby, żeby mu powiedzieć, co go ominęło. Sporo tych pieniędzy wydałaby na niego... na nich... Ta myśl pogrążyła ją w smutku, choć świadomość tego właściwie ją wkurzyła. Max nie był wart ani centa z tej fortuny. Wjechała do Beverly Hills. Zazwyczaj nawet nie przejeżdżała w pobliżu tej dzielnicy, bo depresyjnie działało na nią oglądanie luksusu, na jaki nie mogła sobie pozwolić. Lecz dziś frunęła jak na skrzydłach. Czuła się niepokonana. Kiedy przy Rodeo Drive zobaczyła wolne miejsce, skręciła i zaparkowała tam. Chwyciwszy torebkę (z żółtym etui zawierającym kwit wpłaty dwudziestu pięciu tysięcy dolarów), wysiadła z samochodu i zatrzasnęła drzwiczki, nie zadając sobie trudu, by zamknąć je na klucz. Jeżeli ktoś bardzo potrzebujący środka lokomocji połaszczyłby się na ten wehikuł, byłaby mu tylko wdzięczna. 26

Przez chwilę spacerowała, mijając stadka kobiet ubranych pięknie i kosztownie. Nikt nie nawiązał z nią kontaktu wzrokowego. W tej części świata dwudziestosiedmioletnia kobieta w ciuchach typu „na łachmaniarę” po prostu nie istniała. I nie wystarczało też pięćdziesiąt tysięcy dolarów, by przyciągnąć uwagę tych kobiet. Spojrzała na wystawę sklepu i zobaczyła lekką, naszywaną paciorkami, srebrno niebieską sukienkę z opadającym luźno dekoltem w serek i rozporkiem z boku do połowy uda. Nigdy jeszcze nie widziała piękniejszej sukienki, nigdy nawet sobie nie wyobrażała, że mogłaby taką mieć. Przycisnęła bliżej do siebie torebkę i pchnęła szklane drzwi. Nad jej głową zabrzęczał dzwoneczek. Z dalekiego kąta - odciętego od Ruby oceanem marmurowej posadzki i chromowanymi prętami na wieszaki z przeróżnymi strojami - wychynęła kobieta. - Już idę, moja droga - powiedziała tonem kulturalnej studentki. Ruby poczuła się nieswojo. Żałowała, że nie może sobie przykleić na czole kwitu wpłaty. Wreszcie sprzedawczyni podeszła. Była wysoka, szczupła jak trzcina, ubrana od stóp do głów na czarno. Ani jeden włos nie był w nieładzie. Kiedy popatrzyła na Ruby, lekko prychnęła, ale odezwała się miłym tonem: - Czym mogę służyć? Ruby bezradnie wskazała na wystawę. - Widziałam tam niebieską sukienkę. - Ma pani doskonały gust. Chciałaby pani ją przymierzyć? Ruby skinęła głową. - Cudownie. Sprzedawczyni poprowadziła ją do przymierzalni większej niż przeciętna sypialnia. - Napije się pani szampana? Ruby się roześmiała. To są prawdziwe zakupy. - Bardzo chętnie. Sprzedawczyni podniosła rękę. To wystarczyło, by w ciągu minuty mężczyzna w smokingu podał Ruby kieliszek bąbel kującego płynu. - Dzięki - powiedziała, padając na miękkie siedzisko w poczekalni. Bąbelki szampana jakby dostały się do jej krwi i przyprawiły o zawrót głowy. Po raz pierwszy od lat czuła się jak ktoś. Rozległo się pukanie do drzwi. - Proszę. Sprzedawczyni wsunęła głowę. - Mam na imię Demona. Proszę zawołać, gdybym była potrzebna. Ruby przesunęła palcami po naszywanej paciorkami, lekkiej jak bibułka tkaninie, po czym szybko się rozebrała i wciągnęła na siebie sukienkę. Poczuła się, jakby przywdziała inną osobowość... wkroczyła w inne życie. Skrępowana, wyjrzała z przymierzalni. Niebezpieczeństwo minęło. Ruszyła ku wielkim lustrom w narożniku. Aż ją zatkało. Nawet ze zbyt krótkimi włosami i za mocnym makijażem, nawet we wsuniętych jak kapcie starych reebokach wyglądała... pięknie. Opadający luźno dekolt podkreślał jej małe piersi, talia wydawała się bardzo wąska, a rozcięcie wyszczuplało jej obfite uda. T o była kobieta, którą miała nadzieję kiedyś się stać. Jak mogła tak bardzo zboczyć z drogi? - Ojej! - tęsknie wyrwało się Demonie. - Idealna. I nie trzeba nic poprawiać. Nigdy nie widziałam, żeby coś pasowało tak bezbłędnie prosto z wieszaka. - Wezmę ją - oświadczyła Ruby głębokim głosem. Pomyślała, że przynajmniej tyle będzie miała: wspomnienie cudownego dnia. Sukienka zawsze będzie wisiała w szafie, aby przypominać Ruby o tym, jaką chce być kobietą. Wypisała czek - prawie na trzy tysiące pięćset dolarów, łącznie z podatkiem i butami - i ostrożnie powiesiła sukienkę na tylnym siedzeniu volkswagena. Znów włączyła muzykę na cały regulator - tym razem był to Steppenwolf - i wyrwała w stronę autostrady. Niedaleko domu przejeżdżała obok salonu porsche. Roześmiała się i nacisnęła hamulec. Nora leżała zwinięta na eleganckiej kanapie w swoim ciemnym salonie. Minęły długie godziny, 27

odkąd wystała Dee do domu i wyłączyła telefony. Potem obejrzała wiadomości. Duży błąd. Wielki. Wszystkie kanały nadawały program o niej. Wciąż powtarzały ten sam materiał, w kółko pokazywały te same skandaliczne, wyblakłe zdjęcia, często podkładając pod to fragmenty wypowiedzi Nory o tym, jak ważne są wierność i nierozerwalne więzy małżeńskie. Najbardziej bolesne jednak były krótkie wywiady z przygodnymi rozmówcami. Jej wielbiciele odwrócili się od niej, niektóre kobiety nawet płakały, głęboko odczuwając zdradę. „Ufałam jej” to zdanie, które najczęściej się powtarzało. Była skończona. Już nigdy nikt do niej nie napisze z prośbą o radę, już nigdy ludzie nie będą stać w kolejce przed budynkiem telewizji i czekać w deszczu na to, by móc się z nią osobiście spotkać. Wiedziała też, co się dzieje w holu na dole. Już kilka razy dzwoniła do portiera, który zawsze powtarzał to samo. Na zewnątrz czekała prasa, z aparatami fotograficznymi w pogotowiu. Wystarczyłoby, żeby Nora się pokazała, a wszyscy rzuciliby się na nią jak dzikie psy. Portier twierdził, że droga przez garaż jest bezpieczna - zebranych tam nie wpuszczono - ale Nora bała się ryzykować. Usiadła. W wielkich szybach odbijały się kolorowe światła miasta, zlewając się w barwną smugę. Na mglistym niebie rysowała się Space Needle, niby statek kosmiczny zawieszony nad miastem. Podeszła do okna. Jej sylwetka odbita w szybie była mała i niewyraźna. Mała. Właśnie tak się czuła. I było to znane uczucie, które dawno temu nadało kształt jej życiu. Uczucie, że jest... niczym... które wtłoczyło ją na drogę ku przegranej, a ta, jak na ironię, znów zatriumfowała. Gdyby żył jej ojciec, roześmiałby się teraz. „Już nie taka wielka gwiazda z ciebie, prawda, panienko?” Przeszła do kuchni i zatrzymała się przy prowizorycznym barze, który tam miała „dla towarzystwa”. Nie piła alkoholu przez tak wiele lat, że nawet nie potrafiłaby sobie przypomnieć, ile. Lecz teraz potrzebowała czegoś, co pomogłoby jej się wygrzebać z tej dziury. Czuła się, jakby tonęła... Nalała pełny kubek dżinu. Pierwsze wrażenie było straszne: dżin smakował jak alkohol izopropylowy, ale po kilku tykach język się znieczulił i płyn bez trudu trafiał do zimnego żołądka, paląc jak ogień. Wracając do salonu, przystanęła przy fortepianie, bo uwagę jej przykuty zdjęcia w pozłacanych ramkach, ustawione na błyszczącym blacie z kości słoniowej. Prawie nigdy nie patrzyła na nie, nie oglądała ich bliżej. Gdyby je wzięła do ręki, byłyby jak kawałki wykopanych skorup. Teraz jednak na jednym zatrzymała spojrzenie. Zdjęcie przedstawiało ją, byłego męża Randa i dwie córki. Stali przed rodzinnym domem przy plaży, spleceni ramionami, ze szczerymi, jasnymi uśmiechami na twarzach. Wychyliła alkohol do dna i wróciła nalać sobie następnego drinka. Kiedy skończyła pić drugiego, z trudem mogła iść prosto, oddzielał ją od świata ekran z woskowanego papieru. Było jej dobrze. Nie chciała jasno myśleć. Kiedy miała jasny umysł, zdawała sobie sprawę, że przez całe życie uciekała i w końcu uderzyła o mur. Świat poznał prawdę o niej. I dzieci też. Chwiejąc się pijacko, patrzyła na zdjęcia. Po jednej stronie fortepianu stały zdjęcia rodzinne poranki w Boże Narodzenie, małe dziewczynki występujące w różowych baletowych spódniczkach, rodzinne wakacje w starej przyczepie z namiotem, którą ciągnęli za samochodem. Po drugiej stronie stały zdjęcia kobiety, która zawsze była sama, nawet w największym tłumie. Wyglądała pięknie, czego dopilnowywali wizażyści, fryzjerzy i osobisty trener. Była nienagannie ubrana w drogie stroje, otoczona wielbicielami i pracownikami. Podziwiana przez obcych. Zatoczyła się, odchodząc od fortepianu, by włączyć telefon. Niewyraźnie widząc, wybrała numer swojego psychiatry. Po chwili w słuchawce rozległ się kobiecy głos: 28

- Tu gabinet doktora Allbrighta. - Cześć, Midge. Tu Nora Bridge. - Miała nadzieję, że nie przeciąga słów. - Jest pan doktor? Pociągnięcie nosem. Wydała tylko ten jeden dźwięk, ale Norze powiedział wszystko. - Nie ma go, proszę pani. Mam mu coś przekazać? „Proszę pani”. Kilka dni temu były po imieniu. - Jest w domu? - Nie, nie można się z nim teraz skontaktować. Ale mogę panią przełączyć na sekretarkę. Albo podać numer doktora Hornby’ego, który go zostawił w razie nagłych wypadków... Nora z trudem starała się utrzymać na nogach. Na drugiej linii pobrzękiwało oczekujące połączenie. - Dzięki, Midge, nie ma potrzeby. - Czekała przez niekończącą się chwilę, aż Midge coś powie, ale cisza stała się zbyt bolesna i Nora odłożyła słuchawkę. I znów wyrwała przewód ze ściany. Jakąś odległą częścią swojego umysłu pojmowała, że pogrąża się w morzu litości nad samą sobą i że może utonąć, ale nie potrafiła się wynurzyć. E r i c. Już powinien być na wyspie. Gdyby się pośpieszyła, może zdąży na ostatni prom... Chwyciła kluczyki samochodowe z kuchennego blatu i zataczając się, poszła do sypialni. Na obcięte kasztanowe włosy wcisnęła perukę blond, a na nos włożyła słoneczne okulary a la Jackie. Na nocnej szafce znalazła tabletki nasenne. Oczywiście, że nie powinna teraz połykać ani jednej. Nawet po pijanemu wiedziała, że nie wolno mieszać alkoholu z tabletkami. Ale chciała to zrobić. Boże, jak bardzo chciała... Wrzuciła do torebki brązowy plastikowy flakonik. Jedyną rzeczą, jaką zabrała ze swojego gospodarstwa, była stara rodzinna fotografia zrobiona w Disneylandzie, kiedy dziewczynki były małe. Wsunęła ją do torebki i wyszła, nie zadając sobie trudu, by sprawdzić, czy dobrze zamknęła mieszkanie. Idąc na chwiejnych nogach do windy, opierała się o ścianę. Kiedy wsiadła, uchwyciła się śliskiej drewnianej poręczy, modląc się, żeby winda nie stanęła na poziomie holu. Na szczęście zjechała wprost do garażu, gdzie zatrzymała się z brzękiem. Otworzyły się drzwi. Nora wyjrzała: garaż był pusty. Chwiejnie podeszła do mercedesa i obijając się o jego kruczoczarny bok, znalazła się przy drzwiczkach. Po kilku nieudanych próbach udało jej się wreszcie włożyć kluczyk w zamek. Jakoś zdołała się wsunąć na miękkie skórzane siedzenie. Silnik od razu zapalił i w ciemności rozległy się jego pomruki. Automatycznie włączyło się radio. Bette Midler śpiewała, że ma wiatr pod skrzydłami. Nora zobaczyła się w tylnym lusterku. Była blada, na policzkach miała ślady łez. Zaczęła ssać dolną wargę, aż ta całkiem się zniekształciła. - Co robisz? - spytała kobieta w słonecznych okularach. Usłyszała, że mówi niewyraźnie, po pijacku i wtedy się rozpłakała. Gorące łzy zalały jej oczy. - Boże, proszę, spraw, by Eric jeszcze tam był! Wrzuciła wsteczny bieg i wycofała się ze swojego miejsca. Ruszyła do przodu, naciskając na gaz. Kiedy omijała narożnik i wleciała na wyjazd, zapiszczały opony. Wypadając na Drugą Aleję, nawet nie spojrzała w lewo, czy może się włączyć do ruchu. Dean stał na drewnianej kei. Hydroplan pruł niebieskie, lekko wzburzone fale, aż wzbił się w niebo i zaterkotał pochylony na lewe skrzydło, kierując się do Seattle. Dean już zapomniał, jak tu jest pięknie i spokojnie. Był odpływ. Ta plaża, tak dobrze mu kiedyś znana jak własna dłoń, pachniała piaskiem nagrzanym w prażącym słońcu i wodorostami skręcającymi się teraz w skórzaste paski. Wiedział, że gdyby w tej chwili skoczył w ten piach, zanurzyłby w nim swoje drogie mokasyny i w ten sposób cofnąłby się do czasów dzieciństwa. Powstrzymał go w porę ten zapach i bicie fal o obrosłe skorupiakami słupy. Powróciły wspomnienia, jak prezent opakowane zapachem plaży rodziców w porze odpływu. Tutaj z Erikiem budowali forty i zagrzebywali skarby z foliowego opakowania chipsów. 29

Wędrowali po skałach, przyklękali, drapiąc sobie kolana o wyrzucone na brzeg kawałki drewna, szukając malutkich czarnych krabów, kryjących się pod śliskimi szarymi kamieniami. W tamtych czasach byli najlepszymi przyjaciółmi, nierozłącznymi braćmi i bardzo często jednomyślni. Z nich dwóch Eric był tym silnym, złotym chłopcem, który zawsze wszystko robił dobrze i walczył o realizację swoich marzeń. W wieku siedmiu lat Eric zażądał, by go zabrano do domu pradziadka na Wyspie Lopeza, do domu, który znali ze zdjęć. I udało mu się przekonać matkę, by po raz pierwszy tam się zatrzymali. Dean pamiętał te sprzeczki. Były niegłośne, bo takie musiały być wszystkie nieporozumienia Sloanów, pełne syczących głosek i brzemiennych chwil ciszy. Pamiętał, że siedział na szczycie schodów, wciśnięty w poręcz kościstym ciałem tak, że później miał na nim ślady, i słyszał, jak starszy brat prosi, by mógł chodzić do szkoły na wyspie. Matka najpierw oświadczyła, że to absurdalne, ale Eric tak długo się upierał, aż ustąpiła. Eric jako dziecko był tak samo nieprzejednany jak ich matka i w końcu zwyciężał. Wówczas wydawało się to sukcesem, lecz z upływem czasu doszedł do rozsądnych wniosków. Prawda bowiem wyglądała tak, że matce, ogromnie zajętej prowadzeniem firmy Harcourt i Synowie, było wszystko jedno, gdzie są jej dzieci. Owszem, czasami starała się zrobić coś „właściwego”, jak to nazywała - na przykład przenieść ich do Choate - lecz zwykle po prostu zostawiała ich samopas. Dean przymknął oczy i szybko je otworzył, zaskoczony wybuchem śmiechu. Było to jednak echo z przeszłości, wspomnienie dźwięku. Nienawidził przyczyny, która znów go sprowadzała do domu; nienawidził tego, że to choroba połączy go z bratem. A co więcej, nienawidził tego, że tak bardzo się od siebie oddalili. Winę za to ponosił Dean. Widział to, wiedział o tym, nienawidził tego i nie potrafił nic zmienić. Zdarzyło się to kiedyś w pozornie zwyczajną niedzielę. Dean już wtedy nie mieszkał na wyspie, wysłano go bowiem do prywatnej szkoły średniej. Chodził do najstarszej klasy, serce miał tak boleśnie złamane, że czasami żył, wstrzymując oddech. Eric był w Princeton. Łączyła ich jeszcze wówczas braterska przyjaźń, a rozdzielały tylko kilometry, ale co niedziela rozmawiali ze sobą przez telefon. I właśnie jedna rozmowa telefoniczna zmieniła wszystko. „Zakochałem się, braciszku... przygotuj się na wstrząs... on ma na imię Charlie i jest...” Dean nie potrafił zapamiętać nic więcej. W tej dziwnej, pełnej dezorientacji chwili jego umysł jakby się zablokował. Dean poczuł się nagle zdradzony, jakby brat, którego znał i kochał, był kimś obcym. Wprawdzie mimo wstrząsu uczynił zadość przyjętym w takich wypadkach oczekiwaniom, lecz obaj odczuwali, że pod wypowiadanymi słowami kryje się kłamstwo. Dean nie miał pojęcia, jak ma szczerze wyznać to, co myśli, a zarazem aby było to do przyjęcia. Czuł się idiotycznie, jakby tamtego dnia utracił brata. Gdyby się wtedy spotkali i wszystko przegadali, może stosunki między nimi dobrze by się ułożyły. Lecz przecież obaj byli bardzo młodzi, życie im się dopiero zaczynało, każdy z nich zmierzał w innym kierunku. Ich drogi łatwo wówczas mogły się całkiem rozejść. Kiedy z kolei Dean ukończył Uniwersytet Stanforda i zaczął pracować w rodzinnej firmie, było za późno na nowy początek. Eric przeniósł się do Seattle, gdzie zaczął uczyć angielskiego w szkole średniej. Mieszkał z Charliem dość długo, bo Dean dostał od niego wiadomość o przegranej bitwie Charliego z AIDS zaledwie kilka lat temu. Dean wysłał kwiaty i kartkę z kondolencjami. Chciał chwycić za telefon, ale za każdym razem, gdy był bliski tego, uprzytamniał sobie, że nie wie, co właściwie miałby mu powiedzieć. Odwrócił się od morza i ruszył wzdłuż nabrzeża, a następnie zaczął wspinać się po schodach z drewnianych bali, umocowanych w obsypanej piaskiem skale. Kiedy znalazł się na szczycie urwiska, był tak zasapany, że nie mógł złapać tchu. Rozłożysty wiktoriański dom wyglądał dokładnie tak, jak go zapamiętał: łososiowe szalowanie, stromy, spadzisty dach, eleganckie białe, ciosane w drewnie obramowania. Na kolumnach ganku wił się klematis i zwisał obfitymi girlandami spod okapu. Trawnik nadal był tak gładki i zielony jak filcowy chodnik na Boże Narodzenie. Róże bujnie kwitły, co roku doskonale przycinane i nawożone. 30

Matka nigdy nie zapominała o tym, by dom był zadbany; każdy należący do niej pozostawał idealnie utrzymany, lecz w sposób specjalny. Wiedziała - lub wyobrażała sobie, co w jej przypadku równało się przekonaniu - że Eric od czasu do czasu bywa w letnim domu z „tym mężczyzną”. Nie chciała więc słyszeć żadnych narzekań z ich strony, że w posiadłości coś szwankuje. Dean ruszył w stronę domu, pochylając głowę pod rozłożystymi konarami starego różanecznika. W pewnej chwili kątem oka dostrzegł coś srebrnego. Odwrócił się, ale dopiero po chwili uprzytomnił sobie, co zobaczył. Bujak, teraz zardzewiały i zapomniany. Lekki wiaterek poruszał jedno z czerwonych siedzisk i pobrzękiwał łańcuchami. Ten widok przywołał niechciane wspomnienie... R u b y. Siedziała tam, oparta o skośny metalowy słupek, z rękoma skrzyżowanymi na piersi. Właśnie w tym momencie - dokładnie w tej sekundzie - zdał sobie wtedy sprawę, że jego najlepszym przyjacielem jest dziewczyna. Podszedł bliżej. „Co? - spytała, śmiejąc się. - Cieknie mi ślina czy co?” Nagle sobie uprzytomnił, że ją kocha. Chciał jej to powiedzieć, ale tamtego roku przechodził mutację i bał się, że głos go zdradzi i zabrzmi jak dziewczęcy. Więc ją pocałował. Był to dla nich obojga pierwszy pocałunek. Do dziś dnia, ilekroć całował się z kobietą, tęsknił za zapachem morza. Odskoczył od bujaka i pomaszerował w stronę domu. Przy drzwiach przystanął, zbierając się na odwagę i przywołując na twarz uśmiech. W końcu zapukał. Ze środka doszedł go stukot kroków. Drzwi się otworzyły i stanęła w nich Lottie, stara niania. Rozwarła pulchne ramiona. - Dean! Przeskoczył przez próg wprost w jej ramiona, w których trzymała go jako chłopca. Wdychał znajomy zapach mydła Ivory i cytryn. Po chwili cofnął się, uśmiechnięty. - Witaj, Lottie. Jak dobrze, że cię widzę! Spojrzała na niego w swój specjalny sposób - wyginając w łuk gęstą siwą brew. - Jestem zaskoczona, że udało ci się tu trafić. Nie widział jej od ponad dziesięciu lat, lecz w tym czasie niewiele się postarzała. Owszem, włosy jej bardziej posiwiały; ale nadal miała je tak samo jak kiedyś związane w koczek nad karkiem. Na rumianej twarzy wciąż widać było zadziwiająco niewiele zmarszczek, a jasne zielone oczy wyrażały zadowolenie z życia. Nagle zdał sobie sprawę, jak bardzo było mu brak Lottie. Pojawiła się w rodzinie pewnego lata jako kucharka, a potem stała się ich nianią. Nigdy nie miała własnych dzieci, toteż Eric i Dean byli dla niej synami zastępczymi. Wychowywała ich przez dziesięć lat, jakie przeżyli na Wyspie Lopeza. - Żałuję, że nie przyjechałem tu po prostu w odwiedziny - powiedział. Zerknęła na niego. - Zupełnie jakbym to wczoraj wycierała czekoladę z jego chłopięcej buzi. - Załamując ręce, cofnęła się do dobrze oświetlonego przedpokoju. Dean poszedł za nią do salonu, gdzie w ogromnym kominku trzeszczał ogień. Olbrzymi pokój nadal zawalony był meblami, które Dean pamiętał z dzieciństwa. Naprzeciwko siebie przycupnęły dwie kremowe kanapy na rzeźbionych drewnianych nogach. Między nimi stał duży owalny stolik z drzewa różanego, a na jego błyszczącym blacie piękny wazon Lalique. Pokój został wspaniale urządzony w ponadczasowym stylu. Nie było w nim ani jednego przedmiotu modnego czy tandetnego. Każdy świadczył o nienagannym guście matki i jej niezmierzonym koncie bankowym. Jedyne, czego w pokoju brakowało, to życia. Żadnemu dziecku nie wolno było siadać na wspaniałych kanapach, nigdy nic nikomu się nie wylało na dywan Aubusson. Dean zerknął w stronę schodów. - Jak on się czuje? W zielonych oczach Lottie pojawił się smutek. - Niestety, nie za dobrze. Podróż odbiła się na jego zdrowiu. Była tu dziś pielęgniarka z hospicjum. Mówi, że powinien mu pomóc nowy lek... nazywała go koktajlem na ból. 31

B ó l. Dean nie pomyślał o tym, chociaż powinien. - Jezu - wyszeptał, przesuwając ręką po włosach. Przygotowywał się psychicznie do spotkania z bratem, ale dopiero teraz, kiedy tu się znalazł, uświadomił sobie, że był idiotą, uważając, że jest na wszystko przygotowany. Nie można się przygotować do patrzenia, jak brat umiera. - Czy Eric zadzwonił do rodziców? - Tak, są w Grecji. W Atenach. - Wiem. Ale czy rozmawiał z mamą? Lottie opuściła wzrok na swoje ręce, Dean wstrzymał oddech. - Rozmawiała z nim asystentka waszej mamy. Mama chyba była wtedy na zakupach. Dean celowo mówił cicho. Bał się, że gdyby podniósł głos, zacząłby krzyczeć. - Czy Eric powiedział jej, że ma raka? - Oczywiście. Chciał sam powiedzieć mamie, ale... zdecydował się po prostu zostawić wiadomość. - A mama oddzwoniła? - Nie. Znużony, ciężko wypuścił powietrze. Lottie podeszła bliżej. - Pamiętam, jacy byliście jako chłopcy. Jeden za drugim skoczyłby w ogień. - Tak. Przyjechałem do niego. - Idź na górę. - Łagodnie się uśmiechnęła. - Marnie wygląda, ale to nadal nasz chłopak. Dean sztywno skinął głową, poprawił torbę z ubraniami na ramieniu i ruszył na górę. Dębowe stopnie trzeszczały. Rękę przesuwał po poręczy wypolerowanej do połysku przez trzy pokolenia. Z górnego podestu rozchodziły się dwa korytarze. W prawo szło się do starego skrzydła rodziców, do sypialń matki - i ojca, niezajmowanych przez ponad czternaście lat. Po lewej były dwie pary drzwi - jedne zamknięte, drugie na pół otwarte. Za zamkniętymi był dawny pokój Deana. Nie musiał do niego wchodzić, by sobie dokładnie wyobrazić, jak wygląda: niebieski wełniany dywan, łóżko z klonowego drewna nakryte kraciastą flanelową narzutą, zakurzony plakat Farrah Fawcett w jej słynnym czerwonym kostiumie kąpielowym. Śnił w tym pokoju miliony snów, wyobrażał sobie przyszłe życie na tysiące sposobów... ale w żadnym wariancie nie przewidział takiej chwili jak ta. Nagle poczuł się zmęczony. Minął narożnik, przeszedł obok swojej dawnej sypialni i stanął przed drzwiami Erica. Wziął głęboki oddech, jak gdyby nabranie powietrza w płuca mogło w czymś pomóc, i wszedł do pokoju brata. Najpierw rzuciło mu się w oczy łóżko szpitalne: stało na miejscu starego drewnianego, przysuniętego do ściany. Nowe łóżko - duże, metalowe, podnoszone jak leżanka - królowało w małym pokoju; Lottie ustawiła je przodem do okna. Eric spał. Dean od razu zobaczył wszystko: czarne włosy Erica przerzedzone tak, że widać było pasma skóry... żółtawą bladość zapadniętych policzków... ciemne cienie pod oczami... żylastą chudość ramienia leżącego na sztywnej białej pościeli... blade usta o obwisłych kącikach, jak bezbarwna imitacja dawnych, które prawie bez przerwy się uśmiechały. Leżał tam tylko najbladszy cień brata. Dean uchwycił się poręczy łóżka tak mocno, aż metal zabrzęczał. Eric powoli otworzył oczy. Oto i on - chłopak, którego Dean kiedyś znał i kochał. - Ericu - powiedział stłumionym głosem. Robił wszystko, by zmusić się do uśmiechu. - Nie staraj się tak, braciszku. Nie rób tego dla mnie. - O co mam się nie starać? - Nie udawaj, że nie wstrząsnął tobą mój wygląd. - Eric sięgnął po mały różowy kubek plastikowy stojący na tacy przy łóżku. Kiedy usiłował trafić słomką do ust, cienkie palce mu drżały. Powoli wciągał płyn, połknął cały łyk. I spojrzał na Deana wzrokiem do głębi szczerym, strasznie udręczonym. - Myślałem, że nie przyjedziesz. - Jak mógłbym nie przyjechać? Powinieneś był mnie powiadomić... wcześniej. - Jak wtedy, gdy ci powiedziałem, że jestem gejem? Wierz mi, że już dawno temu się nauczyłem, iż moja rodzina niedobrze przyjmuje złe wiadomości. 32

Dean walczył ze łzami, ale w końcu się poddał. Były to łzy z głębi bolejącego serca. Poczuł ukłucie wstydu. Wyrzuty sumienia, żal, nuda, uprzedzenie, ambicja - uczucia, które wiodły Deana przez życie. Wiedział, jak sobie z nimi radzić, jak nimi manipulować, jak je rekompensować. Lecz to nowe uczucie... uczucie w głębi brzucha, że był zły, że głęboko zranił brata i wiedząc o tym, nawet nie próbował tego naprawić... Eric słabo się uśmiechnął. - Wystarczy, że jesteś tu teraz. - Nie. Od dawna chorujesz... sam. - Nieważne. Dean chciał odsunąć cienkie pasemka włosów z wilgotnego czoła Erica, chciał, by jego dotyk przyniósł bratu ulgę, ale kiedy wyciągnął rękę, zobaczył, że drży, więc ją cofnął. Od lat nie zdarzyło mu się pocieszać drugiego człowieka i nie pamiętał, jak to się robi. - Owszem, ważne - odezwał się, znów słysząc, że ma stłumiony głos. Oddałby teraz wszystko, by wymazać przeszłość, by mogło powrócić tamto niedzielne popołudnie i żeby, słysząc zwierzenie brata, po prostu poczuć się szczęśliwym. Lecz jak to się robi? Jak dwoje ludzi może powrócić w przeszłość i rozsupłać węzeł, który zaciskał się w każdym momencie ich życia? - Po prostu porozmawiaj ze mną - sennym głosem powiedział Eric, znów się uśmiechając. - Po prostu porozmawiaj, braciszku. Jak dawniej. 5 Telefon zadzwonił w środku nocy. Ruby jęknęła i spojrzała zamglonym wzrokiem na zegar przy łóżku. Pierwsza piętnaście. - Cholera - mruknęła. Na pewno dzwoni jeden z tych idiotów dziennikarzy. Sięgnęła ręką przez pustą połowę łóżka, gdzie sypiał Max, i chwyciła za słuchawkę. Przewracając się na plecy, przyłożyła ją do ucha. - Ugryź mnie. - Skończyłam z tym w przedszkolu. - I nagle się roześmiała jakby przez sen. - Caro? Przepraszam, ale myślałam, że to któryś z tych gównozjadów z „Tattlera”. - Do mnie nie dzwonią. Bo ja nie zaczęłam robić kariery na deprecjonowaniu mamy. - Nie taka to znowu kariera. - Ruby podciągnęła się i oparła o chropowato otynkowaną ścianę. W tle rozmowy słyszała płacz dziecka. Było to zawodzenie w tak wysokich rejestrach, jakie tylko psy są w stanie odbierać swoim uchem. - Na rany, Caro, chyba bierzesz coś na uspokojenie. Czy to dziecko zawsze tak zawodzi? - Mama miała wypadek samochodowy. - Co się stało? - Ruby zaparło dech w piersiach. - Nie wiem. Wiem tylko tyle, że jest w szpitalu Bayview. Najwyraźniej była po alkoholu. - Przecież ona nie pije... to znaczy dawniej nie piła. - Ruby odrzuciła pościel i wstała. Nie wiedziała, dlaczego to robi, ale nagle odczuła potrzebę poruszania się. Trzymając bezprzewodową słuchawkę przy uchu, poszła do ciemnej kuchni. Przez szparę w zniszczonych zasłonach wyjrzała na czarną ulicę. Migał i pomrukiwał różowy neon, który sygnalizował, że jest wolny lokal. Przesunęła ręką po spoconych włosach. - W jakim jest stanie? - Nie wiem. Wcześnie rano podrzucę dzieci do matki Jere’a i pojadę do szpitala. Ale nie chcę być tam sama. Przyjedziesz? - Nie wiem, Caro... - Może umiera. Pomyśl więc dla odmiany o kimś innym, nie tylko o sobie - powiedziała ostrym tonem Caroline. - Dobrze, przyjadę. - Ruby ciężko westchnęła. - Zadzwonię do Alaska Airlines i swoją kartą kupię ci bilet. Samolot jest o piątej czterdzieści pięć. Możesz odebrać bilet na miejscu. - Hm... ale nie musisz tego robić. Mam teraz pieniądze. 33

- Ty? To... wspaniale. - Będę tam przed południem. - Ruby odłożyła słuchawkę. Skrzyżowała ręce na piersi i zaczęła chodzić tam i z powrotem po mieszkaniu, nie mogąc się zatrzymać. Zawsze czuła gniew do swojej tak zwanej matki. Pamiętała, że od dawna jej nienawidziła... a ostatnie dni tylko dolały oliwy do ognia. Ale teraz... wypadek. Przemknęły jej przez myśl okropne obrazy. Paraliż... uszkodzenie mózgu... śmierć. Zamknęła oczy. (Po chwili się zorientowała, że odmawia modlitwę). - Opiekuj się nią - wyszeptała. I nagle dodała jedno jakże obce słowo: - Proszę! Kiedy Nora obudziła się nazajutrz rano, tak się przeraziła, aż zaczęło jej łomotać serce. Leżała w obcym łóżku, w surowo urządzonym pokoju, którego nie znała. I wówczas wróciła jej pamięć. Miała wypadek samochodowy. Przypomniała sobie jazdę karetką... czerwone światło sygnału... metaliczny smak własnej krwi... zdziwienie na twarzy młodego sanitariusza, kiedy się zorientował, komu udziela pomocy. I lekarzy. Ortopedę, który z nią rozmawiał tuż przed prześwietleniami i zaraz po nich. „Poważne złamanie tuż nad stawem skokowym, drugie małe pęknięcie pod kolanem... zwichnięty nadgarstek”. Powiedział, że miała szczęście. I wtedy się rozpłakała. Teraz miała nogę w gipsie. Nie widziała jej pod kocami, ale czuła. Skóra szczypała ją i swędziła, a kość bolała. Westchnęła z żalu nad sobą i dlatego, że było jej bardzo wstyd. Prowadziła samochód, będąc pod wpływem alkoholu. Jakby zdjęcia w „Tattlerze” nie wystarczały, by zburzyć jej karierę, na dodatek pozwoliła sobie na pogwałcenie prawa. Niedługo media zwęszą jej ślad. Ktoś wpadnie na pomysł, że może zarobić kilka dolarów dzięki zdradzeniu światu, iż Nora Bridge jest w Bayview. Raport z miejsca wypadku prawdopodobnie mógł być wart tysiące. Rozległo się krótkie, zdecydowane pukanie do drzwi i do pokoju wpadła Caroline. Była sztywno wyprostowana, jakby połknęła pogrzebacz, blade dłonie trzymała złożone razem na wysokości talii. Miała na sobie beżowe spodnie z wełny i sweterki bliźniaki w podobnym kolorze. Poprzetykane siwizną blond włosy były idealnie podcięte na wysokości ramion i podwinięte, a z jednej strony dyskretnie zatknięte za ucho. W uszach połyskiwały ogromne brylantowe kolczyki. - Cześć, mamo. - Cześć, kochanie. Miło, że przyjechałaś. - Nora uświadomiła sobie, jak drętwo zabrzmiała jej odpowiedź, i zrobiło jej się wstyd. Obie z Caroline przez ostatnie lata starały się wypracować pełne szczerości wzajemne relacje i Nora z ogromną uwagą traktowała starszą córkę, zawsze jej pozostawiając inicjatywę. Teraz wszystkie pozytywne zmiany stosunków między nimi poszły w diabły. Poczuła, że znów bardzo się oddaliły. Caroline zerknęła na nią i uśmiechnęła się, czy może skrzywiła. Nagle straciła pewność siebie. Nora nie mogła znieść dziwnej ciszy, jaka zapanowała. Po chwili wypowiedziała więc pierwszą myśl, która jej przyszła do głowy. - Lekarze mówią, że przez kilka dni będę musiała jeździć na wózku. Dopóki nie wydobrzeje mój nadgarstek. Wtedy będę już mogła poruszać się o kulach. - Kto będzie się tobą opiekował? - Och... jeszcze o tym nie myślałam. Chyba kogoś wynajmę. To nie powinno być trudne. - Mówiła cokolwiek, żeby nie było między nimi tej krępującej ciszy. - Tylko pytanie, gdzie mam się podziać. Bo nie mogę teraz wrócić do mojego mieszkania. Prasa ma je namierzone, a ja muszę być blisko lekarzy, którzy się mną zajmują. Caroline postąpiła krok w stronę łóżka. - Mogłabyś mieszkać w letnim domu. My z Jere’em nie mamy czasu, by się tam wybrać, a Ruby też się nie pojawi na wyspie. Dom stoi pusty... Dom na Wyspie Lata. O rzut kamieniem od Erica. To byłoby idealne. Nora spojrzała na córkę. - Zrobiłabyś to dla mnie? Caroline popatrzyła na nią z głębokim smutkiem. 34

- Szkoda, że mnie nie znasz. Nora opadła na poduszki. Znów powiedziała coś niewłaściwego. - Przepraszam. - Boże, tak często słyszę to słowo z twoich ust, że czuję się tak, jakbym je miała wytatuowane na czole. Przestań przepraszać i zacznij odpowiednio postępować. Zacznij postępować jak matka. Sięgnęła do torebki i wyciągnęła z niej pęk kluczy. Ściągnęła jeden z kółka i położyła go na szafce nocnej. Nora widziała, że córka jest bliska załamania. - Caro... - wykrztusiła. - Zadzwoń do mnie, gdy się tam urządzisz. - Caroline cofnęła się, powiększając dystans między nimi. Nora nie wiedziała, co powiedzieć. Córka miała rację - od lat Norze nie starczyło odwagi, by postępować jak matka. - Muszę lecieć. Nora sztywno skinęła głową, usiłując się uśmiechnąć. - Oczywiście, dzięki, że przyjechałaś. - Chciała wyciągnąć rękę i zatrzymać Caroline, zatrzymać na zawsze. - Do widzenia, mamo. I już jej nie było. Ruby wyszła z głównego terminalu na Międzynarodowym Lotnisku SeaTac. Deszcz brzdąkał o pomost i rozpryskiwał się na ulicy, tworząc cynową zasłonę między budynkiem terminalu a wielopoziomowym parkingiem po przeciwnej stronie ulicy. W powietrzu czuło się poranny zapach wiecznie zielonych drzew i żyznej czarnej ziemi. Wprawny nos miejscowych mieszkańców mógł też wyczuć woń morza, jakby domieszkę w wytrawnej kombinacji zapachów. Stojąc pod nabrzmiałym szarym niebem i wciągając w płuca wilgotne, pachnące sosnami powietrze, uświadomiła sobie, że wspomnienia są wyraźniejsze, niż jej się wydawało. Zakorzeniły się w ziemi, z której wyrosły. Na północy, na wyspach archipelagu San Juan, wszędzie były ślady życia Ruby, rozsiane jak muszelki na brzegu. Pozostał tam cień chudej dziewczyny o śmiałych oczach, która szła kamienistą plażą, odrywając płatki stokrotki i wróżąc sobie: „Kocha, nie kocha”. Ruby wiedziała, że gdyby przyjrzała się naprawdę uważnie, dostrzegłaby niewidoczny trop, jaki za sobą pozostawiła, drobiny własnych przeżyć, dzięki którym mogłaby się cofnąć z teraźniejszości w przeszłość. Nie była zdziwiona, że wspomnienia okazały się takie świeże. W wilgotnym powietrzu Seattle nic nie mogło wyschnąć i obrócić się w pył. Wszystko nadal żyło. Ruby przywołała taksówkę i usiadła na tylnym siedzeniu, cisnąwszy obok siebie podręczną torbę. Zerknęła na identyfikator taksówkarza (zwyczaj, jakiego nabyła podczas wizyt w Nowym Jorku). Nazywał się Avi Avivivi. Najwyraźniej miał to być żart, ale czuła się zbyt zmęczona, by dociekać, na czym polega. - Do Bayview - rzuciła, opadając na śmierdzące, obite brązowym welurem siedzenie. Avi nacisnął pedał gazu i przemknął na drugi pas. Zamknęła oczy, starając się nie myśleć o niczym. Kiedy Avi poklepał ją po ramieniu, miała wrażenie, że minęło ledwie kilka minut. - Proszę pani, dobrze pani się czuje? Budząc się, podskoczyła i przetarła oczy. - Dobrze się czuję, dzięki. - Wyciągnęła zmięte w kieszeni trzydzieści dolarów i zapłaciła Aviemu za jazdę oraz dała napiwek. Chwyciła torebkę i bagaż, zarzuciła je sobie na ramię i ruszyła w stronę podwójnych szklanych drzwi prowadzących do szpitala. Przed wejściem kręciło się kilkanaście osób. Dopiero kiedy znalazła się wśród nich, zorientowała się, że to reporterzy. - To jej córka! - Reporterzy natychmiast rzucili się do niej, przekrzykując się nawzajem, rozpychając się w walce o lepsze miejsce. - Ruby! Proszę tu spojrzeć! - Czy matka była pijana, kiedy... - Co pani myśli o zdjęciach? Ruby słyszała trzaski migawek, automatyczne przewijanie kliszy. Poczuła, że do dolnej wargi ma 35

przyklejony włos, a na palcu wskazującym dostrzegła lekkie skaleczenie kartką papieru. Miała wrażenie, jakby od tłoczących się ludzi dzieliło ją kilka kilometrów, chociaż gdyby wyciągnęła rękę, dotknęłaby kobiety z CNN. - Ruby! Ruby! Ruby! Przez pierwsze chwile oszołomienia pozwoliła sobie na udawanie, że to wszystko dzieje się z jej powodu, że to ona jest obiektem zainteresowania. - Wiedziała pani o romansie matki? Wtedy się odwróciła. Wbiła wzrok w niskiego mężczyznę o nosie jak dziób, w kasku na głowie. - Nie. - Błysnęła zębami w szerokim, sztucznym uśmiechu. - Ułożyłabym dowcip na ten temat, ale to niezbyt śmieszne. Zaczęła się przepychać przez tłum, z głową wysoko podniesioną, patrząc przed siebie. Ścigały ją pytania reporterów, jak kamienie rzucone w plecy, niektóre boleśnie w nią trafiając. Przeszła przez pneumatyczne drzwi, które z szumem się zamknęły. W środku było cicho. Pachniało środkami dezynfekcyjnymi. Krzesła w śmiałe desenie wyróżniały się plamami w ogromnym białym holu. Na ścianach wisiały wesołe tanie obrazki, które dziwnie wyglądały między oprawionymi w złocone ramy portretami mężczyzn i kobiet o skwaszonym wyrazie twarzy, najwyraźniej milionowych darczyńców szpitala. - Ruby! Caroline rzuciła się na nią, o mało nie powalając jej z nóg. Obejmując siostrę, Ruby czuła, jak bardzo zeszczuplała i jak cała drży. Po chwili Caro się odsunęła. Rozmazany tusz do oczu zakłócał nieprawdopodobną harmonię jej twarzy. - Przepraszam - powiedziała, otwierając torebkę i szukając chusteczki. Kiedy ją znalazła, zaczęła wycierać sobie oczy. Ruby zgadywała, że Caroline krępowało nietypowe dla niej okazywanie uczuć. Jeżeli zareaguje teraz według stałego schematu, to się wycofa i zdystansuje, usiłując okiełznać uczucia do znośnego wymiaru. Caroline zamknęła oczy. Po chwili spojrzała na siostrę z rozpaczą. Ruby znała to spojrzenie. Siostra zastanawiała się, dlaczego wszystko w życiu nie może być łatwiejsze, dlaczego one nie mogą się po prostu kochać. Zapadła między nimi łagodna i orzeźwiająca cisza, jak poranny deszcz. Ruby wychwyciła w niej echa rozpadu rodziny; obie z siostrą były teraz dwiema rozdzielonymi osobami, które pragnęły poczucia jedności. - Więc jak czuje się Nora? - w końcu odezwała się Ruby. - Wciąż nie znosi, jak nazywamy ją Nora. - Caroline przeszyła ją wzrokiem. - Naprawdę? Zapomniałam. - Jasne. No więc wjechała na drzewo. Ma złamaną nogę i zwichnięty nadgarstek. Kilka dni spędzi na wózku. Nie będzie mogła sobie na co dzień sama poradzić. Potrzebna jest jej pomoc. - Współczuję biednej pielęgniarce, która się tego podejmie. Caroline spojrzała na nią. - Chciałabyś, żeby się tobą opiekowała nieznajoma osoba? Ruby dopiero po chwili zrozumiała sens tego, co powiedziała siostra. - Jesteś niepoprawną idealistką. - To nie jest śmieszne. Widziałaś reporterów przed szpitalem. Gotowi są rozerwać mamę na strzępki. A przecież zawsze była wrażliwa. - Tak, jak buli terrier. - Ruby, ktoś nieznajomy może sprzedać brukowcom cały materiał na jej temat. Musi z nią być ktoś godny zaufania - powiedziała Caroline tonem pełnym wyrzutu, że siostra nie reaguje fair w sytuacji wymagającej lojalności. - Więc ty się nią zajmij. Ja nie jestem godna jej zaufania. - Ja mam dzieci. I męża. Czyli życie. Łatwo było się domyślić tego sensu i prawda ta mocno zabolała Ruby. - Nie ma żadnych przyjaciół? - Ruby, to ty powinnaś się nią zająć! - Caroline wyglądała na oburzoną. - Rany, przecież za kilka 36

lat będziesz miała trzydziestkę. Mama ma pięćdziesiąt lat, kiedy chcesz ją poznać? - A muszę? - Nie powiesz, że wczoraj w nocy nie myślałaś o tym. - Caro przysunęła się bliżej. Ruby nie mogła przełknąć śliny. Siostra była tak blisko... czuła zapach jej drogich perfum, pewnie gardenii. - Niby o czym? - O tym, że jej zabraknie. Słowa niebezpiecznie trafiły w sedno. Ruby wbiła wzrok w cętkowane linoleum. Nie miała wątpliwości, co powinna zrobić - wyjść przez te wielkie drzwi i wrócić do domu. Lecz tym razem nie wydawało się to takie łatwe, zwłaszcza że miała do napisania ten artykuł dla „Cache”. Przebywanie przez jakiś czas z Norą Bridge niewątpliwie mogłoby jej się przydać. Artykuł byłby o wiele lepszy. Wzięła głęboki oddech i zwróciła się do siostry. - Jeden tydzień - powiedziała zgodnym tonem. Będę przy niej tydzień. Caroline mocno przyciągnęła ją do siebie. - Wiedziałam, że postąpisz jak należy. Ruby czuła się jak oszustka. Nie mogła spojrzeć siostrze w oczy. - Tydzień z Norą - odezwała się słabym głosem. - Powinnaś stworzyć fundusz obrony. Caroline się roześmiała. - Idź i powiedz jej o tym. Jest w sześćset dwunastym, zachodnie skrzydło. Poczekam na ciebie. - Tchórz! - Ruby posłała jej nerwowy uśmiech i ruszyła w stronę wind. Na szóstym piętrze, przechodząc od pokoju do pokoju, szukała numeru 612. Drzwi stały otworem. Znów głęboko odetchnęła i weszła. Matka spała. Ruby z ulgą wypuściła powietrze. Napięcie mięśni ramion zelżało, dłoni nie miała już ściśniętych w pięści. Patrzyła na bladą piękną twarz matki i nagle poczuła ukłucie tęsknoty. Musiała sobie na siłę przypomnieć, że ta ładna rudowłosa kobieta, wyglądająca jak Susan Sarandon, tak naprawdę nie jest jej matką. Matka - kobieta, która grała w scrabble i co niedziela robiła naleśniki z czekoladą umarła jedenaście lat temu. Ta kobieta ją zabiła. Nora otworzyła oczy. Ruby poczuła, że chce się rzucić do ucieczki. Matka odetchnęła i dźwignęła się, by usiąść, mimowolnie odgarniając z twarzy potargane włosy. - Przyleciałaś - powiedziała cicho, jakby z nutką zdziwienia. Ruby zmusiła się, by nie poruszyć rękami, by pozostały opuszczone wzdłuż boków. Zgodnie ze starą zasadą na początku występu należało stać absolutnie spokojnie, żeby widzowie nie wyczuli zdenerwowania. - Jak się czujesz? Pytanie brzmiało głupio, ale Ruby była wytrącona z równowagi, bała się, żeby nie rzucić się głową naprzód. - Dobrze. - Nora uśmiechnęła się dziwnie, niepewnie. Ruby skrzyżowała ręce na piersiach kolejna technika zachowywania spokoju. - Pewnie straciłaś zniżkę za bezwypadkową jazdę. - Cała moja Ruby. Natychmiast dowcipkuje. - Nie powiedziałabym, że „twoja”. Uśmiech na twarzy Nory zbladł. - Jestem tego pewna. - Przymknęła oczy i potarła grzbiet nosa, cicho wydychając powietrze. Widzę, że nadal twoim zdaniem wiesz wszystko i rozprawiasz się bezpardonowo. Ruby poczuła, jak stare nawyki biorą górę. Jeszcze kilka dobrze dobranych słów, a wybuchnie pomiędzy nią a matką wojna na całego. - Wcale nie wiem wszystkiego - spokojnie odrzekła Ruby. - Nigdy nawet nie wiedziałam, jaka jest moja matka. W śmiechu Nory słychać było podenerwowanie i znużenie. 37

- Nie jesteś w tym odosobniona. Patrzyły na siebie. Ruby czuła, że powinna natychmiast uciekać; podpowiadał jej to instynkt. Już wiedziała, że nie potrafi spędzić nawet tygodnia z tą kobietą bez walki. Gniew, jaki w niej narastał, boleśnie dawał jej się we znaki. Nie miała jednak wyboru. - Pomyślałam, że może pobędę z tobą jakiś czas. Pomogę ci się urządzić. - Dlaczego? - W zdumieniu Nory zabrzmiała komiczna nuta. Ruby wzruszyła ramionami. Na to pytanie można było odpowiedzieć na wiele sposobów. - Mogłaś zginąć. Może pomyślałam o tym, jak by to było, gdybyś odeszła. - Sztywno się uśmiechnęła. - A może dlatego, że to twoja najczarniejsza godzina, kiedy utraciłaś wszystko to, dla czego porzuciłaś rodzinę. I może nie chcę, by mi umknęła ani chwila twojej niedoli. A może mam umowę z czasopismem na artykuł o tobie i muszę być blisko ciebie, by dogłębnie poznać sytuację. A może... - Rozumiem. Nieważne. Potrzebuję pomocy, a ty najwyraźniej nie masz nic lepszego do roboty. - Jak ty to robisz? W połowie zamykasz mi usta! To prawdziwy dar. - Nie chciałam ci ich zamykać. - Nie, po prostu pomyślałaś, iż dobrze jest mi wytknąć, że nie mam własnego życia. Nie przyszłoby ci do głowy, że specjalnie zmieniłam swoje plany, by spędzić z tobą jakiś czas, prawda? - Nie zaczynajmy, dobrze? - To ty zaczęłaś. Nora przesunęła rękę w stronę poręczy łóżka, by palcami dotknąć Ruby. Spojrzała na nią. - Wiesz, że chcę się zatrzymać w letnim domu? Ruby pomyślała, że się przesłyszała. - Co? - Przed budynkiem, w którym mieszkam, reporterzy założyli obóz. Nie chcę ich widzieć. - Nora opuściła wzrok, co dało Ruby do myślenia, że matce też jest trudno z nią rozmawiać. Znów oplotła je przeszłość, jak lepka pajęczyna, która więzi stare urazy. - To twoja siostra mi zaproponowała, bym się zatrzymała w letnim domu. Jeżeli ci to nie odpowiada, to oczywiście zrozumiem. Ruby podeszła do okna i wyjrzała na szare, zalane deszczem ulice Wzgórza Kapitolińskiego. Kilka chwil wcześniej wydawało się to wykonalne - pojechać do domu tej kobiety, do domu Nory, która tak naprawdę nie jest jej matką, posiedzieć z nią tam przez kilka dni, przygotować kilka posiłków, przejrzeć kilka starych albumów ze zdjęciami, zadać kilka pytań. Uzyskać dostatecznie wiele informacji, by móc napisać tę część artykułu, w której ma być mowa o tym, „skąd pochodzi Nora Bridge”. Ale... zatrzymać się z nią w domu letnim... Tam zostało pogrzebanych tyle wspomnień, zarówno dobrych, jak i złych. Wolałaby widzieć Norę w jakimś wieżowcu o szklanych ścianach, przeznaczonych dla ludzi sukcesu, a nie w oszalowanym wiejskim domu, gdzie Ruby będzie się przypominać uprawianie ogródka, malowanie i śmiech, który już dawno temu zamilkł. P i ę ć d z i e s i ą t t y s i ę c y d o l a r ó w. Musi się nad tym zastanowić. Właściwie mogłaby znieść tydzień w domu letnim. - Chyba to bez znaczenia, gdzie będziemy... - Naprawdę? - W głosie matki pobrzmiewała niepokojąca nuta zadumy. W końcu Ruby się odwróciła. Chciała, by znalazły się blisko siebie, ale jej nogi ani drgnęły. - Pewnie. Czemu nie? Nora patrzyła na nią w zamyśleniu. - Będziesz musiała wypożyczyć mi wózek - powiedziała - do czasu, aż wy dobrzeje mój nadgarstek i będę mogła chodzić o kulach. I będę potrzebować kilku rzeczy z mojego mieszkania. - Załatwię to. - Porozmawiam z lekarzem i wypiszę się ze szpitala. Będziemy musiały po cichu stąd się wynieść, może tylnym wyjściem. Żeby nikt za nami nie pojechał. - Wypożyczę samochód i podjadę po ciebie za... trzy godziny? - Dobrze. Moja torebka jest w szafie. Wyjmij karty kredytowe. Wszystko, co trzeba, opłać platynową Visą. Narysuję ci mapę do mieszkania i zadzwonię do Kena, portiera. On cię wpuści. 38

Tylko proszę, wypożycz ładny samochód, dobrze? Ruby usiłowała się uśmiechnąć. Nie będzie łatwo. Matka już ma wymagania... i osądy. - Dla ciebie. Noro, tylko najlepszy. - Podeszła do szafy i wyciągnęła drogą czarną torebkę. Szeroki pasek ułożył się wygodnie na jej ramieniu. Nie oglądając się, ruszyła do wyjścia. Zatrzymał ją głos matki: - Ruby? Dziękuję. Zamknęła za sobą drzwi. 6 Ruby weszła do mieszkania matki, czyli do apartamentu na szczycie wieżowca, i zamknęła drzwi. W mieszkaniu było dziwnie cicho i unosił się lekki zapach kwiatów. Rzuciła kurtkę na błyszczącą marmurową podłogę przy ozdobnym stole z kutego żelaza i kamienia, na którym stała ogromna waza pełna róż. Minęła narożnik i dosłownie ją zatkało. Był to najbardziej niesamowity pokój, jaki w życiu widziała. Nie miał ścian, tylko okna od sufitu do podłogi, a za nimi roztaczała się panorama Zatoki Elliota. Podłogi były z polerowanego marmuru w kolorze białawozłotym, z czarno-zielonymi żyłkami na każdej płycie. Wokół pięknego szklano-złotego stolika do kawy w salonie stały kryte brokatem meble na złoconych nogach. W jednym rogu królował fortepian Steinway w kolorze kości słoniowej, a na jego lakierowanym wieku pyszniły się fotografie w złoconych ramkach. Z holu oświetlonego dyskretnym światłem prowadziły drzwi do kilku innych pomieszczeń: do oficjalnie urządzonego stołowego, do wykwintnej kuchni i gabinetu, a na końcu do wielkiej sypialni. Okna w niej przesłaniały stalowoszare jedwabne firanki, dopasowane do narzuty na łóżko z kaszmirowej wełny. Przy sypialni były dwie garderoby. Kiedy Ruby otworzyła pierwszą, światło automatycznie się zapaliło i jej oczom ukazały się dwa rzędy ubrań powieszonych kolorami. Przesunęła palcami po strojach. Jedwabie, kaszmir, drogie wełny. Obejrzała metki: St. John, Armani, Donna Karan, Escada. Wypuściła powietrze z zawistnym westchnieniem. Przez głowę przeleciała jej myśl: „Zostawiła nas dla tego wszystkiego”. I zabolało ją to bardziej, niż mogła oczekiwać. Wyciągnęła z kieszeni przygotowaną listę: suszarka, lokówka, szorty, letnie sukienki, skarpetki. Były to zwykłe rzeczy, ale w tej garderobie żadna nie kosztowała poniżej trzystu dolarów. Wycofała się, zamykając za sobą drzwi. W komodzie z różanego drewna ze złoceniami wysunęła górną szufladę. Jej oczom ukazały się idealnie złożone sterty bielizny; wyjęła kilka sztuk. W drugiej szufladzie znalazła szorty i bluzeczki z krótkimi rękawkami. Ułożyła to wszystko na łóżku i przeszła do drugiej garderoby. Światło znów zapaliło się automatycznie, ale ubrania tu wyglądały tak, jakby należały do zupełnie innej kobiety. Znoszone szare spodnie dresowe, powyciągane i poplamione bluzy, dżinsy tak stare, że już niemodne, kilka jaskrawych letnich sukienek. Matka miała drogie ubrania z dobrych firm i byle jakie, niczego pośredniego. Żadnych takich, które mogłaby włożyć na lunch z kimś znajomym czy na poranek w kinie. Ani jednego takiego, które nosi się w normalnym życiu. D z i w n e... Sięgnęła po letnią sukienkę. Kiedy ją wyciągała, koronkowy obrębek o coś zahaczył. Odsunęła sąsiednie wieszaki, i wtedy zobaczyła, o co sukienka się zahaczyła. Była to stercząca do góry klapa tekturowego pudła. Na jego beżowym boku napisane było czerwonym atramentem słowo R u b y. Serce jej zabiło. Poczuła nieprzepartą chęć ucieczki, wycofania się z garderoby i zatrzaśnięcia drzwi. Cokolwiek było w tym pudle, cokolwiek matka dla niej schowała i oznaczyła jej imieniem, nie było ważne... Nie mogła jednak się ruszyć. Upuściła sukienkę, której wieszak zaklekotał o podłogę, a sama rzuciła się na kolana. Pochylając się, przyciągnęła do siebie pudło. Otwierała je drżącymi palcami. W środku zobaczyła kilkanaście malutkich paczuszek, niektóre owinięte były w czerwono-zielony papier bożonarodzeniowy, niektóre w srebrny we wzory z balonikami i świeczkami. Boże Narodzenia i urodziny. 39

Policzyła paczuszki: dwadzieścia jeden. Dwie rocznie przez wszystkie lata, odkąd Nora ich porzuciła, oprócz czarnego kaszmirowego swetra, który Caroline jakoś przemyciła, uśpiwszy czujność Ruby. Były to prezenty kupowane co roku i wysyłane przez Norę, a przez Ruby nigdy nie otwierane i zwracane. - O rany! - Westchnęła, sięgając po jedną z paczuszek. Tak jak wiele innych było to pudełeczko wielkości karty kredytowej, półtora centymetra głębokości. Opakowane było w papier urodzinowy. Papier był śliski. Podniosła pudełeczko, a w jego wnętrzu rozległo się lekkie brzęknięcie, na którego dźwięk nagle poczuła straszną tęsknotę. Zezłościło ją to bezsensowne uczucie, lecz nie mogła nad nim zapanować. Ostrożnie odwinęła papier i jej oczom ukazało się białe pudełeczko ze znakiem firmowym jubilera. Zdjęła wieczko. Na opalizującej bibułce leżał srebrny wisiorek w kształcie tortu urodzinowego ze świeczkami. Wiedziała, że nie powinna go brać do ręki, ale nie potrafiła się opanować. Kiedy poczuła ciężar wisiorka na dłoni i odwróciła go, zobaczyła z tyłu wygrawerowany napis: Szczęśliwych 21. urodzin. Całuję, mama. Zamglonym wzrokiem patrzyła na srebrny wisiorek. Nie miała ochoty rozpakowywać następnych prezentów, nie musiała. Wiedziała, że gdzieś pośród nich znalazłaby bransoletkę i inne skrupulatnie dobrane wisiorki, z których wiele było symbolem lat, kiedy żyły z matką osobno. Mogła sobie wyobrazić, jak matka, idealnie ubrana i bez zarzutu umalowana, chodzi od sklepu do sklepu, szukając najlepszego prezentu. Jak gawędzi ze sprzedawcami, mówiąc coś w rodzaju: „Moja córka dziś kończy dwadzieścia jeden lat. Szukam czegoś naprawdę specjalnego”. Udając, że wszystko jest normalne... że nie porzuciła dzieci, kiedy najbardziej jej potrzebowały. Ruby znów poczuła przypływ wściekłości, wszystko wróciło do normy. Kilka świecidełek nie miało znaczenia. Liczyło się nie to, co Nora chciała dać Ruby, lecz to, co jej odebrała. Nie było przyjęcia na siedemnaste urodziny Ruby; w tym dniu panowała tylko jeszcze większa cisza. Wokół dużego stołu w kuchni nie zebrała się rodzina, nie zasypano stołu prezentami. Takie czasy, tak cenne chwile przestały się zdarzać, kiedy umarła ich rodzina. Kilka ładnie opakowanych prezentów znalezionych w tekturowym pudle nie jest w stanie tego zmienić. Ruby na to nie pozwoli. W szpitalu, zbliżając się do pokoju matki, Ruby zwolniła kroku. Przy drzwiach stał jakiś mężczyzna. Był wysoki i zniszczony. Mężczyzna, który ubierał się dla kobiet: szare spodnie, różowa koszula i elastyczne granatowe szelki. Włosy miał siwe, przerzedzone. Ruby zauważyła, że wciąż przesuwa po nich dłonią, jakby chcąc się upewnić, że nadal je ma. Kiedy się zbliżyła, spojrzał na nią i przymrużywszy czarne oczy, penetrował ją wzrokiem. - Czy pani Ruby Bridge? Zatrzymała się. Mylnie oceniła odległość między nimi i teraz znalazła się o krok za blisko. Wokół mężczyzny czuła słodki piżmowy zapach. Zbyt szczodrze oblał się wodą kolońską. Spostrzegła, że go zaniepokoiło to, iż naruszyła jego przestrzeń osobistą. Cofnął się o krok i chrząknął, w ten sposób delikatnie przypominając, że zadał jej pytanie. - A kto chce to wiedzieć? Uśmiechając się, jakby dokładnie tego oczekiwał z ust Ruby Bridge, wyciągnął do niej rękę. - Jestem doktor Leonard Allbright, lekarz pani matki. - A gdzie pański biały kitel? - Jestem jej psychiatrą. Zdziwiło to Ruby. Nie potrafiła sobie wyobrazić, że matka mogłaby przed kimś odsłaniać swoje wnętrze. - Naprawdę? - Właśnie z nią rozmawiałem i opowiedziała mi o waszej... umowie. - Ostatnie słowo było zabarwione goryczą. - Znam waszą przeszłość, pomyślałem więc, że uprzedzę panią, jak kruchą osobą jest jej matka. 40

- Hm, hm, doktorze, jest pan żonaty? Na pobrużdżonej twarzy lekarza pojawił się wyraz bólu. - Nie. A dlaczego pani pyta? - Moja mama kolekcjonuje mężczyzn, którzy uważają ją za kruchą. Naprawdę jest taka jak dziewczyny u Tennessee Williamsa. Allbright nie wyglądał na zadowolonego z tej uwagi. - Dlaczego pani zaproponowała, że się nią zaopiekuje? - Proszę posłuchać, doktorze. Kiedy już będzie po wszystkim, może pan zadawać Norze dowolne pytania. Zapłaci panu ogromne honorarium za słuchanie jęków nad sobą z powodu podłej córki, która ją zdradziła. Ale ja nie mam ochoty z panem rozmawiać. - „Zdradziła” to brzmi interesująco. - Jeżeli to już wszystko... - uniknęła odpowiedzi Ruby. Sięgnął do kieszeni i wyciągnął małe srebrne puzderko ze złotymi inicjałami LOA. Były w nim elegancko ułożone drogie wizytówki. Podał jej jedną. - Nie wiem, czy to dobry pomysł, żeby pani opiekowała się Norą. Zwłaszcza w jej obecnym stanie ducha. Ruby wzięła wizytówkę i zatknęła za gumę legginsów. - Tak? A to dlaczego? Przyglądał jej się przez chwilę, coraz bardziej marszcząc z niezadowolenia brwi. - Długie lata nie widywała pani matki ani z nią nie rozmawiała. I czuje pani do niej złość. Biorąc pod uwagę... co jej się zdarzyło, mogłaby to być niedobra mieszanka. Może nawet niebezpieczna. - Jak to niebezpieczna? - Nie zna jej pani. A jak już mówiłem, jest teraz kruchą osobą... - Doktorze, mieszkałam z nią przez szesnaście lat. A pan rozmawiał z nią raz w tygodniu przez... rok, dwa lata? - Przez piętnaście lat. Ruby otwarła usta ze zdziwienia. - Piętnaście? Przecież kiedyś wszystko było w porządku. - Czyżby? Po tym jego pytaniu poczuła się zdezorientowana. Przed piętnastoma laty Ruby wszystko dobrze się układało, chodziła, wyśpiewując Matce Boskiej, obwieszona krzyżykami, i wyobrażając sobie, że jej życie potoczy się podobnie jak w dzieciństwie, że rodzina zawsze będzie razem. - Pani matka niewiele mówi o sobie - ciągnął Allbright - i jak już nadmieniłem, jest krucha. Chyba zawsze musiała być taka. Pani oczywiście jest przeciwnego zdania. - Zrobił krok do przodu. Tym razem Ruby miała wrażenie, że jest osaczona. Zesztywniała, nie chcąc ustąpić ani o milimetr. Kiedy pani matka wpadła na drzewo, jechała z prędkością prawie stu dwudziestu kilometrów na godzinę. I tego samego dnia załamała jej się kariera zawodowa. Chyba jedno z drugim ma związek. Ruby zdumiała się, że nie przyszło jej to do głowy. Przeszył ją dreszcz. - Chce pan powiedzieć, że próbowała się zabić? - Chcę powiedzieć tylko tyle, że jedno z drugim może mieć związek. To niebezpieczne prawdopodobieństwo. Ruby ciężko odetchnęła. Nagle uświadomiła sobie, że może to niedobry pomysł wziąć odpowiedzialność za matkę, choćby tylko na kilka dni. Nikt niezrównoważony psychicznie nie powinien być jej powierzony - przecież, do diabła, pod jej opieką nie mogła przeżyć nawet z ł o t a r y b k a. - Nie zna pani swojej matki. Proszę o tym pamiętać. Ta uwaga sprowadziła Ruby na ziemię. - A czyja to wina? Nie ja sobie poszłam. Spojrzał na nią wzrokiem, który często zdarzało jej się w życiu widzieć. No, świetnie - pomyślała sprawiam zawód zupełnie nieznajomym ludziom. - Nie zrobiła tego pani - powiedział zrównoważonym tonem. - Ale też nie ma pani już szesnastu lat. Ruby powinna była wynająć większy samochód, taki jak hummer czy winnebago. Minibus był dla niej i Nory za maty. Siedziały ściśnięte obok siebie na dwóch przednich siedzeniach. Przy 41

zasuniętych szybach było okropnie duszno. Poza tym nie pozostawało im nic innego, jak tylko rozmawiać. Ruby nastawiła głośno radio. Samochód wypełnił dźwięczny głos Celine Dion, która śpiewała coś o miłości czekającej tych, którzy w nią wierzą. - Czy mogłabyś ściszyć? - spytała Nora. - Zaczyna mnie boleć głowa. Ruby zerknęła w bok. Nora wyglądała na zmęczoną; jej skóra, normalnie blada, teraz wydawała się przezroczysta jak cieniutka porcelana. Zapadnięte skronie poznaczone były siateczką żyłek. Zwróciła głowę w stronę Ruby i usiłowała się uśmiechnąć, ale usta jej tylko zadrżały, zamknęła oczy i oparła się o szybę. K r u c h a. Myśl ta nie wzbudzała w Ruby czułości. Nie znała jej z doświadczenia. Matka zawsze była ze stali. Nawet jako dziewczynka wiedziała, że jest silna. Inne dzieci, kiedy wystawiano im oceny semestralne, bały się ojców. A obie córki Bridge’ów żyły w strachu, że zawiodą matkę. Wprawdzie nigdy ich jakoś szczególnie nie karała ani nie krzyczała na nie, lecz to było jeszcze gorsze. „Rozczarowujesz mnie, Ruby Elizabeth... kobiety, które idą na łatwiznę, nie mają łatwego życia”. Ruby nigdy nie rozumiała, co to dokładnie jest łatwizna ani dokąd prowadzi, lecz wiedziała, że to coś niedobrego. Prawie tak samo niedobrego jak „oszukiwanie siebie”, czego Nora również nie cierpiała. „Prawda nie znika, kiedy zamykasz na nią oczy” - to było następne z ulubionych powiedzeń matki. Oczywiście, to wszystko Ruby pamiętała z czasów „przed”. Później nikt w rodzinie nie przejmował się sprawianiem zawodu Norze Bridge. A Ruby wręcz wychodziła ze skóry, by tylko na tym się koncentrować. - Ruby! Muzyka! Wyłączyła radio. Zapadła cisza i słychać było tylko miarowy szum wycieraczek na przedniej szybie. Kilka kilometrów od centrum Seattle szare miejskie zabudowania ustąpiły miejsca różnym niskim, krytym płaskimi dachami supermarketom. Jeszcze kilka kilometrów dalej i samochód jechał wśród pól uprawnych. Po obu stronach autostrady rozciągały się w oddali wzgórza porosłe drzewami, a bliżej cieszyły oko soczyste zielone pastwiska. Nad doliną wznosił się przedzielony na pół kłębem mgły, podobny do porcji lodów szczyt Mount Baker. Kiedy przejeżdżały przez senne miasteczko Mount Vernon, Ruby dodała gazu, obawiała się bowiem, że jej matka zrobi jakąś intymną uwagę w rodzaju: „Pamiętasz, jak w czasie festiwalu jeździłyśmy na rowerach wśród pól tulipanów?” Lecz kiedy zerknęła w bok, okazało się, że Nora śpi. Ruby odetchnęła z ulgą i zwolniła. Dobrze było jechać dalej bez obawy, że ktoś ją obserwuje. W Anacortes, malutkim nadmorskim miasteczku, które przycupnęło na brzegu, kupiła bilet na prom w jedną stronę i ustawiła samochód w kolejce. Sezon turystyczny dopiero się zaczynał, za dwa tygodnie będzie się czekać z pięć godzin. Niecałe pół godziny później do brzegu przybił prom, syrena żałobnie zahuczała i samochody, rowery oraz pasażerowie piesi opuścili pokład. Mężczyzna z obsługi, w pomarańczowej kamizelce, skierował samochód Ruby na rufę, gdzie zaparkowała, zaciągając hamulec ręczny; pierwszy samochód w drugim rzędzie, doskonale miejsce. Rozdziawiona owalna gardziel promu była oszklona, co tworzyło ramę pięknego pejzażu. Padał deszcz, krople nieustannie bębniły o blachę. Wodniste szare niebo zlewało się z morzem, przedzielone tylko smugą węgla, cienką jak kreska zrobiona ołówkiem do oczu. Na rozkołysaną czerwoną boję wczołgiwały się jedna przez drugą foki o szczenięcych mordkach, by znaleźć wygodne miejsce. Ruby wysiadła z samochodu i poszła na górę. Kupiła w kafeterii kawę z mlekiem i wyszła na pokład. Był pusty. Deszcz przestał padać, tylko panowała gęsta mgła. Na poręczach wisiały krople wody, deski pokładu zrobiły się śliskie od wilgoci. Rozległ się ryk syreny obwieszczający, że prom odpływa. 42

Ruby przesunęła palcami po mokrej poręczy i nagle musiała się jej uchwycić, bo wstrząsnął nią zimny dreszcz. Przed nią zawisło w powietrzu kilka dzielnych mew, rozpostartymi skrzydłami utrzymując się na falach powietrza. Głośno pokrzykiwały, domagając się jedzenia. Na morzu jak z cynfolii rozsiane były wyspy soczystej zieleni, odcinające się od gładkiej srebrnej wody rzeźbionymi w granicie brzegami. Błyszczące czerwone różaneczniki wychylały się w morze, nieustępliwie wczepione korzeniami w cienką warstwę ziemi. Gdzieniegdzie widać było domy, lecz wyspy wydawały się opustoszałe. Zamknęła oczy, wdychając znajome słone morskie powietrze. W ósmej klasie zaczęła pływać promem do szkoły, startując z Friday Harbour na wyspie San Juan. Wspomnienia z liceum były nierozerwalnie związane z tym promem... Razem z Deanem stali zwykle właśnie w tym miejscu, na samej rufie, nawet kiedy padało. D e a n. Dziwne, że wcześniej o nim nie pomyślała. A może wcale nie takie dziwne. Nie widziała go od ponad dziesięciu lat, a wspomnienia nadal były bolesne. Po odejściu matki Ruby uważała, że już nic bardziej nie może jej boleć. A Dean ją nauczył, że w ludzkim sercu zawsze jest miejsce na ból. Potem myślała o nim od czasu do czasu. Niekiedy budząc się w środku gorącej, samotnej nocy, z mokrymi policzkami, wiedziała, że śnił jej się właśnie on. Wiedziała od Caroline (a ona od Nory), że poszedł w ślady swojej matki i zarządzał teraz imperium. Ruby od początku przewidywała, że tak będzie. Wreszcie prom zbliżał się do brzegów Wyspy Lata. Zaryczała syrena i przez głośnik rozległ się głos kapitana, który wzywał pasażerów do zajęcia miejsc w samochodach. Ruby zbiegła na dół i wskoczyła do minibusu. Kapitan wyłączył silniki i prom dopływał do czarnego poobijanego nabrzeża. Na najbliższej palisadzie krzywo wisiał zniszczony napis, który był stary już w dzieciństwie Ruby. WYSPA LATA WITA. Z malutkiego niby szafa budynku przystani wyszła kobieta i stała, patrząc, jak prom dopływa. Miała na sobie brązową suknię do ziemi, bez kołnierza i mankietów; na szyi wisiał na grubym łańcuchu ozdobny srebrny krzyż. Machając do kilku pieszych pasażerów zgromadzonych na rufie tuż przy poręczy, ciągnęła poszarpaną, grubą jak ręka linę, którą przycumowała prom. - O Boże! - budząc się, wykrzyknęła Nora - czy to siostra Helen? Ruby też się zdumiała. Wprawdzie siostry zawsze dozorowały transport promowy na Wyspie Lata, lecz stwierdzić, że nic się nie zmieniło, było naprawdę poruszające. - Niesamowite, prawda? Nora westchnęła, jakby była zmęczona, i zastanawiała się, czy stałość nie jest rzeczą dobrą. A może podobnie jak Ruby właśnie sobie uświadomiła, jak to będzie tu, w tym miejscu tylu bolesnych przeżyć. Ruby zjechała z promu, minęła pocztę i sklep wielobranżowy. Uderzyło ją przede wszystkim to, że nie dostrzegła żadnych istotnych zmian. Czuła się tak, jakby odbyła podróż statkiem, cofając się w przeszłość. Na Wyspie Lata wciąż był 1985 rok. Gdyby włączyła radio, nadal pewnie by śpiewali Cyndi Lauper czy Rick Springfield... Dlatego tak długo tu nie wracała. Droga skręciła, wspięła się na wzgórze i spłynęła w zieloną dolinę. Po lewej pejzaż przypominał obraz Moneta - tany złotej trawy, zielone drzewa i zblakłe srebrne niebo. Po prawej rozciągała się zatoka Bottleneck, na której krańcu wznosił się garb porośniętej drzewami zielonej Wyspy Shawa. Na kamienistą plażę wciągnięto kiedyś szare, zniszczone łodzie rybackie, teraz już co najmniej przez jedno pokolenie zapomniane. Na lekko falującym morzu kołysało się kilka lśniących żaglówek, należących głównie do nielicznych Kalifornijczyków. Byli dostatecznie odważni, by kupować domy letnie na tej zbyt spokojnej wyspie, gdzie nie można mieć pewności, czy wystarczy wody pitnej i czy nie zawiedzie elektryczność, której przewody zdane były na wiatr. Z drogi widać było nieliczne wiejskie domy. Szczycono się, że wyspa ma dwa i pół tysiąca hektarów powierzchni, lecz stałych mieszkańców tylko stu. Nawet w lecie, kiedy przybywali z kontynentu właściciele położonych w głębi wyspy domów letnich, liczba mieszkańców nie sięgała 43

trzystu. Wszystko tu było inne niż w Kalifornii. Hip hop tutaj to nie rodzaj muzyki, tylko kicanie zająca, a do znajomych zajeżdżało się w drodze do miasta. Nora wyjrzała przez pocętkowaną przez deszcz szybę i oparła o nią głowę. Zmarszczki wokół ust tak się pogłębiły, że wyglądała, jakby się skrzywiła. - Kiedy przyjechałam tu pierwszy raz... nie, to bez znaczenia... Ruby zbliżała się do drogi wiodącej w stronę plaży. Zamiast jednak skręcić zdjęła nogę z gazu i zatrzymała samochód. Niedopowiedziane przez matkę zdanie sugerowało jakieś tajemnice... sprawy, o których się nie mówiło, a to Ruby się nie podobało. Doktor Allbright wspomniał o piętnastu latach. Prowadził Norę przez piętnaście lat... i żadne z nich o tym nie wiedziało. - Co mówiłaś? Nora zaśmiała się figlarnie. - Nic takiego. - Jak nic, to nic. - Ruby przewróciła oczami. Po co się w ogóle przejmowała? Położyła stopę na pedale gazu, włączyła kierunkowskaz i skręciła w stronę plaży. Wąska jednopasmówka wiła się jak wąż wśród potężnych drzew. Chociaż było popołudnie, wcale na to nie wyglądało. Gałęzie drzew uginały się pod ciężarem deszczu i na drodze było ciemno. Od czasu do czasu pojawiały się na poboczach małe, zarośnięte chwastami zatoczki, do których można było zjeżdżać, by przepuścić samochód jadący z naprzeciwka. W końcu znalazły się w alejce prowadzącej do domu. Po obu jej stronach stały na straży dwa derenie. Żużel, którym kiedyś była wysypana, już dawno temu zmieszał się z ziemią. Ruby skierowała się pod dom. O podwozie zaszorowała wysoka do kolan trawa wyrosła środkiem przejazdu. Na końcu szpaleru drzew Ruby zahamowała. I przez upstrzoną kroplami deszczu przednią szybę patrzyła na dom, w którym spędziła dzieciństwo. Był oszalowany grubymi białymi deskami, a wokół okien czerwieniły się obramowania. Z jednej strony dziadkowie zrobili dla wnucząt dobudówkę, trzy pozostałe otulała weranda. Dom stał na owalnej polance wybiegającej ku morzu. Teraz, w połowie czerwca, soczysty trawnik miał kolor limony. Ruby pamiętała, że kiedy nastanie kanikuła, trawa będzie wybujała i nabierze bogatego odcienia wypolerowanego złota. Na obwodzie rosły rozłożyste różaneczniki. - O Boże - szepnęła, wchłaniając to wszystko. Dom ogrodzony był białym płotem tworzącym prostokąt, na którym mieściły się ładne podwóreczko i ogródek, teraz bujnie kwitnący. Najwyraźniej Caroline opłacała ogrodnika, żeby dbał o posesję. Wyglądało tak, jakby rodzina Bridge była tu przed sezonem, a nie ponad dziesięć lat temu. Ruby westchnęła znużona i wysiadła z samochodu. Morze szumiało chrapliwie. Ptaki ćwierkały, zdumione wizytą niespodziewanych gości. Ale tu, daleko na północ, nie docierały żadne miejskie odgłosy, nie było słychać klaksonów, pisku opon ani odrzutowców przecinających niebo. Wyspa zawsze była oderwana od świata. I chociaż Ruby bardzo nie chciała się do tego przyznać, czuła się tu swojsko. Czas na wyspie wydawał się wieczny, nie odliczano go pokoleniami. Jego upływ widać było w wygładzonych przez morze ostrych kawałkach potłuczonego szkła, odmierzano go przypływami i odpływami morza, które rzeźbiły linię brzegu. Ruby obeszła od tyłu samochód, wyciągnęła wózek, podjechała nim pod drzwi pasażera i pomogła Norze wysiąść. Chwyciła za obciągnięte gumą rączki i popchnęła przed siebie wózek z matką. Przy furtce przystanęła, podniosła haczyk, który zabrzęczał, i furtka otworzyła się ze zgrzytem. Obejrzała się i dopiero teraz zobaczyła, jaka matka jest blada. Nora dotknęła obluzowanej sztachety, z której odpadł purchel farby w kształcie serca i osiadł na trawie. Spojrzała na córkę wilgotnym wzrokiem. - Pamiętasz to lato, kiedy razem z Caro pomalowałyście każdą sztachetę na inny kolor? Gdy skończyłyście, wyglądałyście jak tęczowe ludki. 44

- Nie pamiętam - odparła Ruby, ale przez ułamek sekundy widziała na swoich nogach upstrzone kolorowymi farbami tenisówki. Wściekało ją, jak łatwo tutaj przypominają się dawne chwile, jak łatwo wracają niemal namacalne wspomnienia. Nic się tu nie zmieniło, ale ona sama, Ruby, była zupełnie inną osobą i zupełnie nie pasowała do tego bajkowego domu. Podeszła kawałek pod górę, po czym wróciła na miejsce za wózkiem matki. Ostrożnie poprowadziła go koleinami aż pod werandę. Wtedy matka powiedziała: - Pozwolisz mi tu chwilkę posiedzieć? A ty, jeśli chcesz, wejdź do środka. - Wyjęła z kieszeni klucz i podała go Ruby. - Gdy wrócisz, opowiesz mi, jak tam wygląda. - Wolisz siedzieć na deszczu niż wejść do domu? - Mniej więcej tak można powiedzieć. Ruby weszła na werandę. Szerokie deski podłogi uginały się pod jej ciężarem jak klawisze fortepianu, melodyjnie trzeszcząc i pojękując. Wsunęła klucz w zamek. T r z a s k. - Poczekaj! - zawołała matka. Ruby odwróciła się i zobaczyła na twarzy Nory uśmiech, ale ponury, jakby matka zgrzytała zębami. - Chyba... wejdźmy tam razem. - Jezu, nie róbmy z tego opery. Mamy tylko wejść do starego domu. - Gdy otworzyła drzwi na oścież, na moment ukazały jej się zgromadzone tam cienie przeszłości. Wróciła do matki. Wepchnęła wózek na werandę, uderzyła o drewniany próg i wjechała do wewnątrz. Meble stłoczone pośrodku pokoju, przykryte starymi prześcieradłami, wyglądały jak duchy. Ruby pamiętała, że każdej jesieni okrywali meble tymi prześcieradłami, strzepując je najpierw w powietrzu. Do rodzinnego rytuału należało zamykanie domu na zimę. Mimo że od dłuższego czasu nikt tu nie mieszkał, nie było oznak zaniedbania. Kurz na białych prześcieradłach nie mógł mieć więcej niż kilka tygodni. - Caroline dobrze się opiekuje domem... Jestem zaskoczona, że wszystko stoi na swoim dawnym miejscu. - W głosie Nory pobrzmiewało zdziwienie i lekki żal. Jakby podobnie do Ruby miała nadzieję, że Caroline zamalowała przeszłość. - Znasz Caro - odezwała się Ruby. - Lubi, by wszystko ładnie wyglądało. - To uwaga nie fair. Ona... Ruby gwałtownie się odwróciła. - Chyba nie będziesz mi tłumaczyć, jaka jest moja siostra. Norze zamknęły się usta. Kichnęła. Drugi raz. Oczy jej łzawiły. - Mam alergię na kurz. Wiem, że jest go tu niewiele, ale jestem bardzo wrażliwa. Będziesz musiała od razu wytrzeć kurze. Ruby spojrzała na matkę. - Masz złamaną nogę, nie rękę. - Nie mogę wycierać kurzu. Mam alergię. Ruby jeszcze nigdy nie słyszała lepszej wymówki od sprzątania. - W porządku. Ja to zrobię. - I weź odkurzacz... w dywanach jest pełno kurzu. - Naprawdę? Nigdy bym nie pomyślała. Nora na szczęście się zarumieniła. - Przepraszam. Na chwilę zapomniałam, że nie jesteś... nieważne. Ruby na nią spojrzała. - Nie jestem już dzieckiem, a między innymi odkurzania musiałyśmy się z Caroline nauczyć, kiedy nas opuściłaś. Dostrzegła w oczach Nory bolesny wyraz, który sprawił, że matka nagle wyglądała staro i krucho. Znów to słowo. Ruby nie miała ochoty oglądać takiej matki, chwyciła więc wózek i popchnęła go na środek pokoju. Wjechała na stary wschodni dywan, który wygłuszył metaliczne zgrzyty kółek i całkiem je wyciszył. - Chyba będę musiała spać w waszym starym pokoju, bo przecież w żaden sposób nie wejdę na górę. 45

Ruby sumiennie zawiozła Norę do sypialni na dole. Stały tam dwa takie same łóżka nakryte narzutami. Przedzielało je okno z zasłonkami z kretonu. W drewnianej, malowanej skrzyni mieściło się prawie całe dzieciństwo Ruby. Tapeta wciąż była ta sama - w bladoróżowe małe różyczki. Kiedyś w dzieciństwie wybrały ją razem z Caroline. Ruby zablokowała uczucia. Zerwała narzuty. W powietrze wzbił się kurz i matka zaczęła kaszleć. Ruby otworzyła okno, wpuszczając odgłosy fal bijących o brzeg. - Może położę się na chwilkę - powiedziała Nora, kiedy kurz opadł. - Cały czas walczę z bólem głowy. Ruby skinęła głową. - Wstaniesz sama z wózka? - Chyba muszę się tego nauczyć. - Chyba tak. - Ruby skierowała się do drzwi. Już prawie wychodziła, kiedy głos matki ją zatrzymał. - Dzięki, naprawdę to doceniam. Ruby czuła, że powinna powiedzieć coś miłego, ale nic nie przychodziło jej na myśl. Była cholernie zmęczona, a poza tym wspomnienia w tym pokoju brzęczały jej nad głową jak komary. Skinęła tylko i wyszła, zatrzaskując za sobą drzwi. 7 Dean rzucił torbę z ubraniami na podłogę w swojej starej sypialni i usiadł na końcu łóżka. Wszystko było na swoim dawnym miejscu. Na komodzie stały stłoczone, pokryte kurzem nagrody za wygrane mecze baseballowe i piłki nożnej, na kremowych ścianach wisiały plakaty o pożółkłych, pozwijanych brzegach. Gdyby otworzył skrzynię z zabawkami, znalazłby tam wszystkie pamiątki G.I. Joego w walce kung-fu, Rock ‘Em-Sock ‘Em Robots i może nawet stary zestaw Erector. Nad biurkiem wisiał ozdobiony autografem proporczyk „Kibicujcie Seahawkesom”, pamiątka wizyty Jima Zorna w tutejszej szkole podstawowej. Dean, wyjeżdżając stąd, niczego nie zabrał, nawet zdjęcia Ruby. Z w ł a s z c z a jej zdjęcia. Wstał i przeszedł przez pokój. Schyliwszy się, zaczął wysuwać dolną szufladę komody, która z głośnym skrzypieniem w końcu się otworzyła. Wszystko w niej było tak samo ułożone czy rozrzucone, jak zostawił: pamiątki związane z Ruby. Zdjęcia oprawione i nieoprawione, muszelki, które razem zbierali na plaży, kilka uschłych kwiatków z butonierki. Wsunął rękę w ten bałagan i wyciągnął pasek czarno-białych zdjęć - serii zrobionej kiedyś w automacie na wiejskim jarmarku odbywającym się na wyspie. Ruby na zdjęciach siedziała Deanowi na kolanach, oplatając go mocno ramionami, z głową przy jego głowie. Na jednym się uśmiechała, na drugim marszczyła brwi, na trzecim pokazywała język do niewidocznego obiektywu. Na ostatnim się całowali. Już samo wspomnienie Ruby było bolesne, a oglądanie tych fotografii z dzieciństwa raniło go niczym przetykane kawałki szkła. Zaczynali razem jako dzieci, najlepsi przyjaciele w przedszkolu. Potem przeżyli słodką, lecz bolesną pierwszą miłość, wyrzuceni na skalisty, samotny brzeg. Dean pamiętał ten koniec i to mu wystarczało. Wrzucił zdjęcia z powrotem do szuflady i zasunął ją kopnięciem nogi. Ktoś zapukał do drzwi, poszedł więc otworzyć. W progu stała Lottie, ściskając w rękach dużą plastikową torebkę. - Idę do sklepu - oznajmiła. - Lodówka nie mrozi lodu, a potrzebna nam cała torba. - Ja pójdę... - Skądże znowu! Musisz się zająć Erikiem. - Uśmiechając się, wcisnęła mu w rękę kieliszek do szampana, w którym był gęsty różowy płyn. - To lekarstwo twojego brata. Musi je teraz zażyć. Do zobaczenia. I zostawiła go, mężczyznę w chłopięcym pokoju, z antybólowym środkiem w kieliszku do szampana. Powoli ruszył do pokoju Erica. Drzwi zastał zamknięte. Długo na nie patrzył, pamiętając, że kiedyś tak nie było. Zawsze wpadali nawzajem do swoich pokoi, kiedy tylko mieli na to ochotę. Wreszcie przekręcił gałkę i wszedł do środka. Uderzyło go duszne i gorące powietrze. Zasłony były 46

zaciągnięte. Eric spał. Dean cichutko podszedł do stolika nocnego, postawił na nim kieliszek i zaczął wracać. - Mam nadzieję, że to moja viagra - odezwał się sennym głosem Eric. W sekundę łóżko jakby ożyło, częściowo podnosząc się niemal do pionu, tak że Eric prawie usiadł. - Tak naprawdę to przyniosłem ci podwójne cuervo gold z dodatkiem peptobismolu, byś nie tracił czasu. Eric się roześmiał. - Widzę, że nigdy nie dasz mi zapomnieć pożegnalnego przyjęcia Mary Anne. - To był wieczór, który okrył się niesławą. - Dean otworzył okna i rozsunął zasłony. Ukazał się szary deszczowy dzień, do pokoju wpadało niewiele światła. - Dzięki. Lottie jest cudowna, ale myśli, że potrzebny mi tu spokój. A ja nie miałem odwagi powiedzieć jej, że się boję ciemności, bo cholernie przypomina trumnę. - Szeroko się uśmiechnął. W której niedługo się znajdę. Dean spojrzał na niego. - Nie mów o tym. - O śmierci? Dlaczego? Przecież umieram i nie boję się tego. Do diabła, jeszcze jeden taki tydzień, a nie będę się już mógł doczekać. - Spojrzał na Deana łagodnie. - O czym mam mówić? O następnym sezonie Marinerów? Następnej olimpiadzie? A może pogadamy o długofalowych skutkach ocieplenia globalnego? - Eric z ciężkim westchnieniem opadł na poduszki. - Kiedyś byliśmy sobie tacy bliscy. - Wiem - odezwał się Dean, podchodząc do łóżka. Zobaczył, że Eric stara się lekko przekręcić, by móc patrzeć na niego, ale nagły ból sprawił, że krew odpłynęła mu z twarzy. - Masz - szybko powiedział, podając mu lekarstwo. Eric wziął kieliszek drżącymi rękami i zbliżył go do bladych ust. Krzywiąc się, połknął płyn i wytarł usta wierzchem kościstego nadgarstka. Usiłował się uśmiechnąć. - Zabiłbym za to, by móc teraz wypić margaritę w Łajbie Raya... i zjeść talerz małży... - Tequila i mięczaki... z twoją tolerancją na alkohol? Przykro mi, kolego, ale będziesz musiał to sobie darować. - Nie mam już siedemnastu lat - zauważył Eric. - I nie piję aż do porzygania się. Dean szybko zdał sobie sprawę, jak bardzo oddalili się od siebie - znali się jako chłopcy, ale jako mężczyźni byli sobie zupełnie obcy. - Pomoże ci ten środek przeciwbólowy? - spytał Dean. - Pewnie. Za dziesięć minut będę przeskakiwać wysokie budynki za jednym zamachem. Zmarszczył brwi. - Ale właściwie co to jest jeden zamach? I dlaczego nigdy nie zadałem sobie tego pytania? - Cokolwiek to znaczy, na pewno lepsze jest niż latanie. Nawet pierwsza klasa zeszła na psy. Miałem tu beznadziejny lot. Eric się uśmiechnął. - Nawet pierwsza klasa zeszła na psy? Mówisz to wydziedziczonemu nauczycielowi szkoły średniej? - Przepraszam, po prostu tak sobie gadam. - Nie rób tego, umieram, nie potrzebuję wypełniacza czasu. Dean, przecież całe dorosłe życie spędziliśmy, rozmawiając o wszystkim, tylko nie o tym, co istotne. Wiem, że to dziedziczne, ale ja już nie mam czasu. - Jeżeli jeszcze raz mi przypomnisz, że umierasz, przysięgam na Boga, że sam cię zabiję. - Dzięki Bogu! - zaśmiał się Eric. - Po raz pierwszy od dziesięciu lat mój brat przypomina dawnego. Cieszę się, że jednak się uchował. Dean odrobinę się rozluźnił. - Dobrze, że się śmiejesz. Minęło wiele lat. Podszedł do stojącej przy łóżku komody, na której stało kilka zdjęć. Większość przedstawiała ich dwóch jako chłopców. Lecz na jednym było ich trzech - oprócz nich jeszcze chłopak z drużyny futbolowej. Stali spleceni ramionami, uśmiechnięci od ucha do ucha. Zdjęcie było całkiem zwyczajne, ale teraz, myśląc o Ericu, zastanawiał się, czy ta różnica między nimi istniała od zawsze i czy on po prostu n i e z a u w a ż y ł czegoś, co było oczywiste. 47

- Szkoda, że ci powiedziałem, iż jestem gejem - odezwał się Eric. Dean miał wrażenie, że brat czyta w jego myślach. Powoli zwrócił się w jego stronę. Nie był gotów do tej rozmowy, lecz nie miał wyboru. Eric rzucił go na głęboką wodę, musiał więc płynąć. - Chyba trudno jest utrzymać w tajemnicy coś takiego jak mieszkanie z drugim mężczyzną. - Często ludzie trzymają takie sprawy w tajemnicy. Ja byłem naiwny. Właściwie bardzo chciałem ci o tym powiedzieć. - Eric uniósł głowę z poduszki i z wytężeniem przypatrywał się bratu. Wiedziałem, że rodzice tego nie zaakceptują. Ale ty... - Głos lekko mu się załamał. - Nie przewidziałem, że ty też. Złamałeś mi serce. - Naprawdę nie chciałem. - Przestałeś do mnie dzwonić. Dean westchnął, zastanawiając się, jak to wszystko powiedzieć. - Byłeś w college’u i nie miałeś pojęcia, jak tu wyglądała sytuacja. Po pierwsze, w rodzinie Bridge skończyła się sielanka. I to zawisło nad nami wszystkimi. A potem... rozstałem się z Ruby. - Zawsze się zastanawiałem, co się stało między wami. Myślałem... - Było to straszne. - Dean szybko odpowiedział, nie chcąc się zagłębiać w bolesne wspomnienia. Zadzwoniłem do mamy i powiedziałem, że chcę się przenieść do Choate. Poznałem tam paczkę bogatych snobów z tak zwanej elity. Nienawidziłem tego miejsca. Nie potrafiłem się z nikim zaprzyjaźnić. Ale co niedziela wieczorem dzwonił mój brat i dzięki tej jednej chwili mogłem później przeżyć cały tydzień. Aż pewnej niedzieli zapomniałeś zadzwonić. - Dean pamiętał, jak czekał wtedy przy telefonie, a potem w następną niedzielę i jeszcze następną. - A gdy w końcu zadzwoniłeś, powiedziałeś mi o Charliem. - Czułeś się porzucony - cicho zauważył Eric. - Więcej. Czułem się tak, jakbym cię wcale nie znał, jakby wszystko, co mi mówiłeś, było kłamstwem. I o niczym innym nie chciałeś teraz mówić, tylko o Charliem. - Dean wzruszył ramionami. - Miałem siedemnaście lat i leczyłem złamane serce. Nie chciałem słuchać o twoim życiu miłosnym. Wystarczyło mi, że prowadziłeś je z innym mężczyzną, było to dla mnie trudne. Eric zapadł się w poduszki. - Kiedy przestałeś do mnie dzwonić, uznałem, że mnie znienawidziłeś. Potem zacząłeś pracować w rodzinnej firmie, więc cię skreśliłem. Nigdy się nie zastanawiałem, jak to wszystko wyglądało z twojej strony. Przepraszam. - Ja też przepraszam. - Dokąd ma nas zaprowadzić to przepraszanie? - Kto wie, u diabła? Jestem tu. To nie wystarczy? - Nie. Nagle Dean zrozumiał, o co chodzi Ericowi. - Chcesz, bym pamiętał, jacy byliśmy, jaki ty byłeś... i potem patrzył, jak umierasz. Z mojego punktu widzenia nie wygląda na to, że chcesz, bym się odczepił. Eric położył zimną, drżącą rękę na dłoni brata. - Chcę, by ktoś z rodziny mnie kochał, kiedy jeszcze żyję. To tak wiele? - Zamknął oczy, jakby rozmowa go wyczerpała. - Do diabła... za bardzo pędzę. Potrzebny mi jeszcze czas. Zostań tu, dopóki nie zasnę... możesz to dla mnie zrobić? - Oczywiście - wykrztusił Dean przez ściśnięte gardło. Pozostał przy łóżku, dopóki brat nie zaczął regularnie oddychać przez otwarte usta. Nadal jednak nie wiedział, co miałby powiedzieć. Oddałby cały swój majątek, wszystko, co ma i na co mógłby się zapożyczyć, w zamian za jedno - za czas, o którym nigdy nie myślał, że może Ericowi zabraknąć. Kiedy Nora po wizycie w łazience wróciła do sypialni, kręciło jej się w głowie i brakowało powietrza w płucach. Przeniosła się na łóżko i oparła o skrzypiące drewniane wezgłowie. Wiedziała, że powinna podchodzić do Ruby w rękawiczkach, z szacunkiem traktować jej ból (nigdy nie zapomniała, że córka cierpi przez nią) i pozwolić, by to córka podejmowała pierwsze kroki, które miałyby prowadzić do pojednania. Nie chciała niczego wymuszać, nawet gdyby miało to być dla niej bolesne. Ruby jednak zawsze była w stanie wydobyć z niej wszystko, co najgorsze. Nawet w dobrych 48

czasach młodsza córka miała taki sposób mówienia niektórych rzeczy, jakby głaskała ją pod włos. I często obie na koniec powiedziały coś, czego potem żałowały. Za każdym razem chłodno wypowiedziane przez Ruby jej imię zadaje kolejny cios w serce. W taki sposób córka przypominała, że są sobie obce. M u s i s z z a c h o w a ć s p o k ó j. I, n a m i ł o ś ć b o s k ą, n i e m ó w, c o m a r o b i ć... a n i n i e u d a w a j, ż e j ą z n a s z. Gdyby się znalazły gdzie indziej, może byłoby im łatwiej, lecz tu, na glebie skażonej przeszłością, nic nowego nie wyrośnie. Właśnie w tym domu Nora popełniła swój największy błąd. A biorąc pod uwagę, jakie wiodła życie, znaczyło to wiele. Wróciła tu jednak po rozstaniu z Randem, co miało być tymczasowe. Ważne dla niej wtedy było tylko to, że wydawało jej się, iż potrzebuje przestrzeni, że gdy zacznie krzyczeć, nigdy nie skończy. Chodziło jej właśnie o przestrzeń, o odrobinę czasu dla siebie. Życie ją przerosło. Dwudziestominutowa przeprawa promem wydawała się wystarczająco długa. Nie przypuszczała, że pokonywanie trzech kilometrów może się przedłużyć w ponad dziesięcioletnią podróż. Całe tamto lato pamiętała z najdrobniejszymi szczegółami, podobnie zresztą jak poprzedzający je kilkuletni trudny okres. Pamiętała, jak się wtedy czuła, jaki miały smak tamte lata, jak powoli popadała w depresję. Jakby znalazła się w słoju z grubego szkła, w słoju, z którego wyssano powietrze, w słoju, którego szkło oddzielało ją od świata. Piekło tej sytuacji polegało na tym, że dokładnie wiedziała, czego jej brakuje, lecz kiedy chciała po to sięgnąć, dotykała tylko grubego, zimnego szkła. Zaczęło się to wszystko kilkoma ponurymi dniami i kilkoma koszmarami sennymi, a potem zima przemieniła się w wiosnę i w lato. I wtedy Nora po prostu... się poddała. Przez wszystkie następne lata nie znalazła na to trafniejszego określenia. Czuła się wtedy - podobnie jak teraz - krucha jak zmrożony liść. Zawsze niewiele było potrzeba, by ją złamać. Gdyby wtedy nie porzuciła Randa, chybaby umarła. Miała w sobie tyle bólu. A jednak... Myślała, że będzie mogła wrócić do domu, że kobietom przysługuje taka sama wolność w małżeństwie jak mężczyznom. Jakże była naiwna! Sięgnęła do telefonu przy łóżku, podniosła słuchawkę. Z wdzięcznością powitała sygnał. Oczekiwała, że Caroline zadzwoni. Wybrała numer Erica, lecz nikt nie odebrał. Pewnie był wyczerpany po podróży. Tak łatwo ostatnio się męczył. Nie chciała teraz myśleć o tym, jak bardzo był wyniszczony przez raka. Gdyby zaczęła się nad tym zastanawiać, na pewno by się załamała, a nie mogła sobie na to pozwolić, mieszkając z Ruby. Wybrała następny numer. Po drugim dzwonku odebrał doktor Allbright. Przez chwilę panowała cisza, po czym Nora usłyszała płomień zapalanej zapałki. - Halo? - Cześć, Leo, to ja, Nora. Wciągnął gwałtownie dym i ze świstem dmuchnął nim w słuchawkę. - Jak się masz? - Dobrze - odparła, zastanawiając się, czy tak samo wyczuwa kłamstwo przez telefon, jak potrafi rozpoznać po wyrazie jej twarzy. - Mówiłeś, bym zadzwoniła po przyjeździe, więc... - Chyba niezbyt dobrze się czujesz? - No cóż... otaczają nas tu z Ruby tłumy duchów z dawnych lat. - Usiłowała się roześmiać. - Ten dom... - Chyba niedobrze, że tam pojechałyście. Rozmawialiśmy o tym. W tej sytuacji powinnaś zostać w mieście. Miło jej było, że ktoś nią się przejmuje, nawet jeśli tylko dlatego, że mu za to płaci. - Rzuciłyby się na mnie sępy. - Uśmiechnęła się ze smutkiem. - Dokądkolwiek bym pojechała, zawsze by mnie dopadły. - Chodzi mi o Ruby - powiedział. - Wiedziałam, że nie będzie to łatwe. - Taka była prawda, bo wiedziała, jak bardzo bolesne będą dla niej pełne goryczy reakcje córki, reakcje, które się ujawnią z całą wyrazistością. 49

- Noro, rozmawialiśmy o tym. Jeżeli cię nienawidzi, to dlatego, że była zbyt młoda, by cię zrozumieć. - Leo, ja mam pięćdziesiątkę, a też tego nie rozumiem. - Ale jesteś winna prawdę sobie... i Ruby. Westchnęła ze znużeniem. Myśl, że powinna się otworzyć przed ukochaną córką, przerastała jej możliwości. - Chciałabym tylko zobaczyć, jak się do mnie uśmiecha. Tylko tyle. Wystarczyłby jeden uśmiech i na zawsze zachowałabym go w pamięci. Nie oczekuję, że będzie mnie lubić... a tym bardziej kochać. - Och, Noro - jęknął ze znajomym jej rozczarowaniem w głosie. - Za wiele ode mnie wymagasz. - A ty za mało. Tak się boisz swojej przeszłości, że... - Leo, daj mi jakąś użyteczną radę. Jak rodzic. Poradź mi. - Porozmawiaj z nią. - O czym? Jak możemy się uporać z tym, co się wydarzyło jedenaście lat temu? - Stopniowo, po kroczku. Zacznij od tego, że powiesz jej coś osobistego o sobie. Co dzień o czymś innym. I staraj się z niej coś wydobyć. To na początek. - Coś osobistego - powtórzyła z namysłem Nora. Owszem, mogłaby to zrobić. Musi tylko znaleźć sposób na taką chwilę szczerości. To niewiele i nie zmieniłoby wszystkiego, lecz rzeczywiście można by spróbować. Jak na razie tylko na tyle mogła mieć nadzieję. Ruby chodziła po domu, od okna do okna, i rozsuwała kretonowe zasłonki, by wpuścić do wnętrza choć odrobinę światła. Zrobiła się prawie trzecia. Wkrótce będzie tak pochmurno jak niemal o zmroku. Chciała więc złapać jeszcze tyle światła, ile się da. Poczuła się strasznie zmęczona. Telefon w środku nocy, lot przed świtem, jazda na wyspy... nagle to wszystko do niej dotarło i wyssało z niej siły. Gdyby się nie miała na baczności, jej własne uczucia mogłyby ją pokonać i na widok starego domu by się rozpłakała. W końcu dotarta do kuchni połączonej z jadalnią. I tu nic się nie zmieniło. Pod kuchennym oknem stał okrągły klonowy stół, a przy nim cztery krzesła ze szczebelkowymi oparciami. Na środku królował bukiet brudnych plastikowych dalii, a obok niego stały solniczka i pieprzniczka w kształcie latarni morskich. Na blacie kuchennym leżała książka kucharska otwarta na stronie z przepisem na cytrynowe ciasteczka. Na kuchence wisiały rzędem cztery wyszywane ręcznie ściereczki. Przeszła pod łukiem oddzielającym kuchnię od saloniku. Na gipsowym wygięciu przymocowany był mosiężny marynarski zegar. Nie chodził, więc nie dzwonił. A kiedyś bił co pół godziny, nadając rytm życiu rodziny. Pewnie od lat nikt nie wymieniał w nim baterii. W saloniku przed dużym kominkiem z kamienia rzecznego stała pufiasta kanapa i dwa kryte skórą fotele. Na ścianie były półki pełne roczników „Reader’s Digest”, zbieranych przez dwa pokolenia, i adapter stereofoniczny. W plastikowej skrzynce na mleko znajdowały się wszystkie ulubione przez rodzinę płyty. Ruby dostrzegła jeden z tytułów: Wenus Bananaramy; to był jej album. Uwagę jej zwróciły zdjęcia na kominku. Były w innych ramkach, niż zapamiętała. Marszcząc czoło, podeszła bliżej. Wszystkie przedstawiały dzieci Caroline. Nie było ani jednej fotografii Ruby, ani zdjęcia Ruby z Caroline. - To miłe, Caro - mruknęła do siebie i poszła w stronę schodów. Idąc na górę po trzeszczących wąskich stopniach, nagle poczuła się... zapomniana. Przesunęła palcami po zakurzonej dębowej poręczy, pozostawiając dwie falujące smugi. Piętro było niewielkie, mieściła się na nim tylko jedna spora sypialnia. Łazienkę dziadek Bridge urządził na początku lat 1970. w dawnym schowku. Była tak mała, że ledwie dało się pochylić nad umywalką, by umyć zęby. Całą podłogę pokrywał brzydki zniszczony dywan w kolorze awokado. Pchnęła drzwi do starej sypialni rodziców i pstryknęła światło. W pokoju królowało duże mosiężne łoże, a po obu jego stronach stały francuskie stoliczki z Prowansji. Lampy na nich były żółte z zielonymi abażurami ozdobionymi złotymi paciorkami z plastiku. 50

„W stylu Las Vegas” - jak mówiła babcia, której wspomnienie niespodzianie wróciło. Babcia siadywała w bujanym fotelu w kąciku i robiła na drutach, które w jej żylastych rękach były szybkie niczym tłoki. „Nigdy za wiele szalików” - tłumaczyła, zaczynając następny. Na adapterze obok zawsze grała płyta Elvisa... Po raz pierwszy od bardzo dawna obraz Nany ukazał się Ruby tak wyraziście. Może właśnie trzeba było tu przyjechać, by przypomnieć sobie wszystkie dobre chwile związane z tym domem. Pokój wyglądał dokładnie tak, jak urządziła go Nana; Norze nigdy się nie chciało wprowadzić tu zmian. Kiedy Nana i Pop zmarli, tata przeniósł całą rodzinę do większego domu na Wyspie Lopeza, a ten stał się domem na lato. Ruby przemierzyła pokój i podchodząc do drzwi balkonowych, szeroko je otworzyła. Słodkie, pachnące deszczem powietrze falowało koronkowymi firankami. Zachmurzone niebo i stalowa woda wyglądały malowniczo w ramie z daglezji, cienkich i prostych jak przetyczki do fajek. Wyszła na mały balkon. Miała po obu bokach białe leżaki z oparciami z deszczułek nakrapianych deszczem. Przez ułamek sekundy nie mogło jej się pomieścić w głowie, iż teraz mieszka w dolinie tak gorącej i dusznej, że ze zwykłych węży ogrodowych wypryskiwała czasem wrząca woda. Powracając do pokoju, kątem oka spostrzegła na stoliku nocnym nowe fotografie. - A niech to diabli! - mruknęła. Caroline i tu zrobiła to samo: postawiła zdjęcia ze swego nowego życia. Jakby usiłowała odprawiać egzorcyzmy, by wykurzyć Ruby z rodziny. Zasępiona, pomaszerowała na dół i wyszła na dwór. Wytargała z samochodu dwie walizki i wniosła do domu, pozostawiając walizkę matki przed drzwiami jej sypialni. Na górze otworzyła ażurowe drzwi schowka i pociągnęła za sznurek z koralików, by włączyć światło. W pustym pomieszczeniu rozbłysła pod sufitem goła żarówka. Wrzuciła do schowka walizkę, która trzasnęła w kartonowe pudło. Uklękła na zakurzonym kudłatym dywanie i przyciągnęła do siebie pudło. Ktoś na jego klapie napisał dużymi literami czarnym mazakiem słowo PRZEDTEM. Ruby otworzyła pudło i... znalazła w nim siebie. Zdjęcia. Dziesiątki starych zdjęć, które kiedyś stały na każdym blacie w domu: na stołach, półkach nad kominkami, parapetach. Zdjęcia dwóch małych dziewczynek w podobnych różowych sukienkach... Deana i Erica w kostiumach Ligi Maluchów... zdjęcia taty machającego przy sterze „Kapitana Hooka”. I jedno Nory. Powoli je wyciągała. To była mama, którą zapomniała - z kasztanowymi włosami obciętymi w stylu Farrah Fawcett, w śnieżnobiałych szortach i podkoszulku w kolorze selera. Zdjęcie było stare i pogniecione, lecz nawet mapa pęknięć nie naruszyłaby uśmiechu matki. W tle rysował się biały szpic Matterhornu. Wycieczka do Disneylandu. Ruby zapamiętała gorzko-słodki pośpiech tamtego dnia - wrzaski starszych dzieci odbywających jazdy wywołujące strach, nagłą ciemność w krainie podróży Pana Toada, huczną muzykę Country Bear Jamboree, cukier na palcach, kiedy, idąc, jadło się churros, czarowną Paradę Światła... Ruby oglądała to wszystko z najlepszego miejsca: siedząc na ramionach taty. Rozumiała teraz, co zrobiła Caroline, która nie cierpiała konfliktów ani konfrontacji, która po prostu pragnęła, by wszystko było n o r m a l n e. Siostra cierpiała, wspominając tamte lata. Uznała, że lepiej jest iść naprzód. Zacząć od początku. Udawać, że nigdy na tych plażach ani w tym domu nie spędzali szczęśliwych wakacji. Ruby ciężko westchnęła i włożyła zdjęcia z powrotem do pudła. Siostra miała rację: trudno oglądać przeszłość w kodachromie. Boże... już zdążył ją ten dom wytrącić z równowagi, a przecież upłynął niecały dzień! Nagle poczuła w sobie wielkie napięcie i wielki ładunek energii. Powinna wrócić do rzeczywistości, pamiętać, dlaczego tu się znalazła. Artykuł dla czasopisma. T e g o powinna się trzymać. Rozsunęła zamek bocznej kieszeni walizki i wyciągnęła żółty notatnik i niebieski długopis. Wgramoliła się na zakurzone łóżko, podciągnęła kolana... i wpatrywała się w niebieskie linie na kartce. 51

„Zależy nam na pani przemyśleniach, wspomnieniach, na pani ocenie jej jako matki”. - Dobra, Ruby - głośno powiedziała do siebie. - Tylko zacznij. Potem zawsze możesz zmienić początek. Taka była pierwsza zasada pisania humorystycznych kawałków, tu więc też powinna się sprawdzić. Nabrała powietrza w płuca i powoli je wypuściła, po czym zaczęła pisać, co przyszło jej na myśl. Chcąc być absolutnie szczera, musze się Warn przyznać (postanowiła tak bezpośrednio się zwracać do czytelników „Cache”), że za ten artykuł mi zapłacono. Zapłacono przyzwoicie, jak się wyrażają w tych restauracjach, w których takiej osoby jak ja nie jest stać nawet na sałatę do kolacji. A więc dostatecznie dużo, bym mogła zamienić swojego poobijanego volkswagena garbusa na odrobinę mniej obtłuczonego porche. Powinnam Warn tez powiedzieć, że nie lubię swojej matki. Nie, to nieprawda. Nie lubię snoba sprzedawcy, który pracuje na nocną zmianę w pobliskiej wypożyczalni kaset. Swojej matki nienawidzę. Wiem, że brzmi to chyba dość przykro. Uczy się nas w dzieciństwie, byśmy nie używali słowa „nienawidzić”, ponieważ niszczy to nasze dusze, może nawet powoduje zmianę karmy. Lecz wyciszenie słowa nie eliminuje jego znaczenia. Nie jest tak, ze nienawidzę jej bez powodu czy nienawidzę z głupiego czy małostkowego powodu. Po prostu zarobiła na pogardę z mojej strony. Ale żeby móc Warn to wytłumaczyć, muszę otworzyć drzwi do życia mojej matki i mojego, a Was jako przyjaciół zaprosić do środka. Nasza historia zaczyna się przed jedenastu laty tam, gdzie niewielu z Was było: na wyspach SanJuan w stanie Washington. Wychowałam się w małym wiejskim domu stojącym na kawałku ziemi zagospodarowanej kiedyś przez mojego pradziadka. Wyspę... miasteczko... mój dom... można oglądać na pocztówkach. Przez trzynaście lat chodziłam do szkoły z tymi samymi dziećmi. Jedyne przestępstwo, jakie sobie przypominam, popełnił w 1979 roku Jimmy Smithson, który wdarł się do miejscowej apteki, porozrywał wszystkie opakowania z kondomami i na szybie wystawy napisał mydłem: „Peggy Jean lubi seks”. A teraz o mojej rodzinie. Tata zarabiał - to znaczy zarabia - trudniąc się łowieniem ryb, a w zimie reperuje silniki łodzi, żeby związać koniec z końcem. Urodził się i wychował na Wyspie Lopeza. Wrósł w to miejsce jak jedno ze starych drzew wzdłuż głównej drogi. Mama wprawdzie nie urodziła się na tej wyspie, ale kiedy ja przyszłam na świat, już była na niej zadomowiona. Brata udział we wszystkich miejscowych akcjach charytatywnych i uczestniczyła w życiu szkoły. Innymi słowy, byliśmy doskonalą rodziną w małym, spokojnym miasteczku, w którym nic się nie działo. Kiedy dorastałam, nigdy nie słyszałam, żeby rodzice się kłócili. Aż nagle latem, kiedy kończyłam siedemnaście lat, wszystko się zmieniło. Matka nas opuściła. Wyszła, wsiadła do samochodu i odjechała. Nie zadzwoniła ani nie napisała przez całe lato, po prostu... zniknęła. Nie pamiętam teraz, jak długo czekałam, myśląc, ze wróci. Pamiętam tylko tyle, że gdzieś po drodze mokrej od moich tez była matką, a potem stała się Norą. Mamy już nie było. Zaakceptowałam fakt, że jeśli jej na czymś w życiu zależało, to na pewno nie na mnie. Mogłabym opisać to moje czekanie, ale nie zrobię tego. Nawet za pieniądze. Najgorsze z tego wszystkiego było widzieć, co się dzieje z ojcem. Przez ostatnie dwa lata mojej szkoły średniej po prostu na moich oczach... się rozpadał. Pił, przesiadywał w ciemnej sypialni, płakał. Kiedy więc „Cache” zwróciło się do mnie z propozycją napisania artykułu, zgodziłam się to zrobić. Do diabla, zgodziłam się. Uznałam, iż nadszedł czas, żeby Ameryka się dowiedziała, kogo słucha jako doradcy w sprawach etyki i moralności. Podobnie jak Wy wszyscy słyszałam, jak na falach eteru płynęły porady mojej matki: „Oddaj się rodzinie, a sprawisz, ze wszystko będzie się dobrze układać. Niech cię będzie stać na szczerość. Niech cię będzie stać na dotrzymanie przysięgi złożonej przed Bogiem.” I mówiła to kobieta, która rozbiła swoje małżeństwo, porzuciła dzieci i... 52

- Ruby! Rzuciła długopis i kartkę, podeszła do drzwi i wychylając przez nie głowę, zawołała: - Tak?! - Możesz oddychać? Nie przeszkadza ci kurz? Ruby przewróciła oczami. Matka jak zwykle była subtelna jak wykrzyknik. - Najwyraźniej masz dość powietrza w płucach, by na mnie wrzeszczeć - mruknęła, śpiesząc na dół. Przechodząc koło sypialni matki, słyszała jej kichanie. Nie potrafiła się powstrzymać, by się nie uśmiechnąć. W kuchni uklękła przed szafką pod zlewem i otworzyła drzwiczki. W czterech równych rzędach stały tam przeróżne środki czystości w takich ilościach, że można by nimi sprzątnąć niejeden dom. Zorientowała się, że ustawiono je w porządku alfabetycznym. Wybuchnęła śmiechem. - Biedna Caro - szepnęła, uświadamiając sobie, jak bardzo siostrze zależało na tym, by wszystko było w porządku. - Zdecydowanie urodziłaś się w niewłaściwej rodzinie. I mimo zmęczenia zabrała się do roboty. 8 Nora usiłowała nie patrzeć, jak córka sprząta, bo było to zbyt irytujące. Ruby bowiem wycierała kurze, niczego nie ruszając. Najwyraźniej uważała, że mokra szmata wystarczy. Nawet wyjęła wielką puszkę mleczka do mebli, ale zostawiła ją na kafelkowym blacie w kuchni. Kiedy jednak zaczęła myć mopem podłogę, nie dodając do wody żadnego środka, Nora nie wytrzymała. - Nie zamieciesz najpierw? - spytała, siedząc w wózku na progu sypialni. Ruby powoli się odwróciła. Była czerwona na twarzy od wysiłku, którego Nora nawet nie potrafiła sobie wyobrazić. - Słucham? Nora żałowała, że się odezwała, lecz mogła już tylko brnąć dalej. - Przed myciem mopem należy pozamiatać... a dodanie środka myjącego do wody bardzo pomaga. Ruby wypuściła mop z ręki. Drewniany kij uderzył o podłogę. - Krytykujesz moją technikę sprzątania? - Nie nazywałabym tego techniką. Po prostu zdrowy rozsądek... - A więc brak mi też zdrowego rozsądku. - Daj spokój, Ruby - westchnęła Nora. - Przecież naprawdę stać cię na więcej. Uczyłam cię... Zanim skończyła, Ruby stanęła przed nią. - Już t y lepiej nie mów, jak i czego mnie nauczyłaś. Bo gdybym chciała się tym kierować, wymaszerowałabym teraz przez tamte drzwi, wsiadła do minibusu i odjechała. I nawet bym ci nie pomachała na pożegnanie. Irytacja Nory przerodziła się w żal i smutek. Siedziała w wózku bez sił jak lalka z gałganków. - Przepraszam. Ruby cofnęła się o krok. - Według Caro to twoje ulubione słowo. Może najpierw dobrze się zastanów, co ono rzeczywiście znaczy. Poczłapała do kuchni, wzięła ze zlewu środek do zmywania i zamaszystym strumieniem nalała go do białego plastikowego wiaderka. I ponownie zaczęta wściekle machać mopem. Nora siedziała, przyglądając się córce. W pokoju rozlegało się tylko pacanio-mlaskanie mopa po podłodze (Nora widziała wałkujący się brud, lecz już się nie odzywała). W końcu jednak zebrała się na odwagę, by zmienić atmosferę. - Może mogłabym pomóc? Ruby nawet nie spojrzała. - Rozebrałam na górze łóżko - mruknęła. - Bielizna leży na pralce. Mogłabyś się zająć swoim łóżkiem i włączyć pierwsze pranie. Nora skinęła głową i zabrała się do pracy. Prawie godzinę zajęło jej manewrowanie przy łóżku i 53

ściąganie z niego pościeli, dotoczenie się do malutkiej pralni i załadowanie pierwszej partii. Kiedy skończyła, dyszała ciężko jak parowóz. Wróciła wózkiem do kuchni i stwierdziła, że błyszczy czystością. Ruby wymieniła nawet ohydne plastikowe kwiaty na stole na bukiet pachnących róż. - Och! - wykrzyknęła Nora, po raz pierwszy od przyjazdu nabierając głęboko powietrza w płuca. - Pięknie tu. Zupełnie jak... - Dzięki. Nora zrozumiała, że Ruby nie chce mówić o przeszłości. Ta reakcja wcale jej nie zdziwiła. Ruby zawsze była specjalistką od zaprzeczania. Już jako dziecko potrafiła wszystko sobie poukładać w głowie i zapomnieć. Umiała poszufladkować przeżycia, z którymi nie mogła się uporać, i od nich się odciąć. Właśnie dzięki tej umiejętności zdołała tak całkowicie zerwać z matką. Zawsze żyła zgodnie z zasadą: co z oczu, to z serca. Tym razem jednak Nora postanowiła, że nie będzie tak łatwo. - Pomyślałam, że pomogę ci przy kolacji. Ruby odwróciła się z przestraszonym wyrazem twarzy. - Wyglądasz jak John Hurt tuż przedtem, nim Obcy wysunął mu głowę z torsu - zauważyła z uśmiechem Nora. - Zamknij usta. - Nie mamy nic do jedzenia. Musimy... muszę iść do sklepu. - Obie dobrze znamy Caroline. Gwarantuję ci, że w szafkach znajdziemy dość żywności na kilka ciepłych kolacji. Może nawet będą tak nazwane na etykietach. Wystarczy się tylko rozejrzeć. - Więc sama dasz radę. Ja pobiegnę na górę i... - Nie tak szybko. Wszędzie nie dosięgnę. Musimy przygotowywać razem. Ruby wyglądała, jakby jadła cytrynę. - Nie umiem gotować. - Nigdy cię to specjalnie nie interesowało - zauważyła Nora bez zdziwienia. - Zaczęło mnie interesować, kiedy skończyłam siedemnaście lat. Ale nie miałaś szans o tym wiedzieć. - Mogłabym cię nauczyć teraz. - Nora oddała strzał wprost. - No to mam szczęście. Nora nie dopuściła do siebie tej cierpkiej uwagi. Wjechała w głąb kuchni i odwrócona plecami do córki zaczęła buszować po szafkach. Znalazła kilka puszek pomidorów, paczkę cieniutkiego makaronu, butelkę oliwy z oliwek, słoiki marynowanych karczochów i kaparów oraz pojemnik z suchym parmezanem. Wyciągnęła wszystko, co uznała za potrzebne, i ustawiła koło kuchenki. Cierpliwie czekała, lecz jej cierpliwość wyczerpała się szybciej, niżby należało. - Ruby? - odezwała się. - Dobrze, co mam robić? - spytała Ruby, podchodząc. - Widzisz tę dużą patelnię, która tam wisi? Nie, tę większą. Tak. Zdejmij ją z haka i postaw na przednim palniku. Patelnia zadzwoniła o kuchenkę, aż Nora się skrzywiła. - Teraz wlej łyżeczkę oliwy i zapal gaz. Ruby odkręciła zakrętkę butelki i nalała co najmniej pół filiżanki oliwy. Matka czuła, jak ją ogarnia złość, lecz powstrzymała się od komentarza i sięgnęła po otwieracz do konserw. Dumna z siebie, powiedziała spokojnie: - Miarki są w górnej szufladzie po lewej. - Otworzyła puszkę pomidorów. - Masz, wylej na patelnię i skręć gaz. Ruby wykonała polecenie. - Pokrój marynowane karczochy i wrzuć na patelnię - ciągnęła Nora. - Może też dodaj połowę filiżanki rosołu z kurczaka w puszce. Córka posłusznie podeszła do blatu i stając tyłem, zaczęła kroić. - O, cholera! - Nic ci nie jest? - Nora podjechała bliżej. Ruby się cofnęła; z jej palca wskazującego leciała krew, kapiąc na blat z płytek. - Chodź tu, kochanie. - Nora chwyciła czystą ściereczkę z klapy piekarnika. - Uklęknij przede mną 

Aluzja do sceny z filmu Obcy (przyp. tłum.). 54

i trzymaj rękę do góry. Klęcząc na kolanach, Ruby nie potrafiła oderwać wzroku od palca. Była blada. Nora delikatnie wzięła ją za rękę. Sama drżała na widok krwi córki. Zupełnie jak za dawnych czasów, kiedy dostawała bóli „fantomowych”, patrząc na rany czy skaleczenia córek. Ostrożnie obwinęła palec ściereczką i odruchowo nakryła ręce córki swoimi. Kiedy podniosła wzrok, na twarzy Ruby malował się wyraz wzruszenia, co ją upewniło, że córka pamięta ten prosty gest. Brakowało tylko całusa na pocieszenie. Dostrzegła tęsknotę w oczach Ruby. Trwało to ułamek sekundy, lecz przecież tak długo czekała na taką chwilę... - Na miłość boską, to tylko skaleczenie! - Ruby cofnęła rękę. - Nie musimy czołgać się po podłodze w poszukiwaniu mojego palca. Znów między nimi otworzyła się przepaść. Nora się zastanawiała, czy wyraz tęsknoty w oczach córki sobie wyobraziła, czy widziała to, co tak bardzo chciała zobaczyć. - Włóż do sosu karczochy i dwie łyżeczki kaparów - powiedziała drżącym głosem i szybko otworzyła szufladę z przyprawami. Lecz zaglądając do niej, widziała tylko wyraz twarzy córki, trwający ułamek sekundy, a w jej oczach pozostający do teraz. Wzięła przyprawy i podjechała do kuchenki, by je dodać do sosu. - Możesz nastawić duży garnek wody? Przez następne pół godziny Ruby wykonywała polecenia, nie odzywając się ani słowem. Bardzo się pilnowała, by nie doszło do kontaktu wzrokowego między nią a matką. Gdy posiłek był gotowy, usiadły naprzeciwko siebie przy okrągłym, drewnianym kuchennym stole. Ruby chwyciła widelec i zdecydowanym ruchem zaczęła na niego nawijać makaron. - Nie chcesz odmówić modlitwy przed jedzeniem? - spytała Nora. - Nie - odparła Ruby, podnosząc wzrok. - Ale my... - N a s nie ma. Modlitwy przy kolacji to jedna z tych rodzinnych tradycji, z którą stało się to samo, co z naszą rodziną. Bóg i ja rozumiemy się. Kiedy On przestał słuchać, ja przestałam mówić. - Och, Ruby... - westchnęła Nora. - Nie patrz na mnie wzrokiem rannej łani. - Ruby skupiła uwagę na talerzu i jedzeniu. - Dobre. - Dzięki. - Nora zamknęła oczy. - Dzięki Ci, Boże - wyszeptała tak cichutko, że córka ledwie ją słyszała - za ten pokarm... i ten czas, który jest nam tu razem z Ruby dany. Córka nie przestawała jeść, ale Nora nie potrafiła w takiej ciszy. Wiele ją kosztowała ta sytuacja, bo dostatecznie ciężko jest znosić brak kontaktu z własnym dzieckiem, kiedy dzielą od niego tysiące kilometrów, lecz jeszcze trudniej, gdy się siedzi przy tym samym stole. „Coś osobistego”. Przypomniała sobie radę, którą dał jej Leo. Uznała ją za prostą, kiedy rozmawiała z lekarzem przez telefon, ale teraz, w tej ciszy otulającej ją niby kokon, ta sama rada wydawała się zadaniem na siły Herkulesa. Wciąż szukała w myślach słów, którymi mogłaby przełamać lody, gdy nagle Ruby, dziękując, wstała od stołu, podeszła do zlewu i zaczęła go napełniać wodą. Dopiero teraz Nora zdała sobie sprawę, że jedzenie to czynność, która powinna trwać jakiś czas. Na szczęście powstrzymała się od powiedzenia tego głośno. Sprzątnęła ze stołu i ustawiła talerze na blacie przy zlewie. W deprymującej ciszy Ruby zmywała, a Nora wycierała. Kiedy skończyły, matka odjechała na wózku do saloniku. Przygotowywała się psychicznie do rundy numer dwa. Ruby przemknęła koło niej, kierując się w stronę drzwi. - Może byś rozpaliła na kominku? Czerwcowe wieczory są chłodne - zdążyła powiedzieć coś, co przyszło jej do głowy. Ruby wyhamowała, po czym bez słowa podeszła do kominka i zaczęła układać drewno. Robiła to dokładnie tak, jak nauczył ją dziadek Bridge. - Pewnych rzeczy chyba nigdy się nie zapomina - zauważyła Nora. Ruby, siedząc na piętach, nadal robiła przygotowania do rozpalenia w kominku. Dopiero po dłuższej chwili się odwróciła. - Oprócz tego, jak to jest mieć matkę. - To nie fair. Byłam z wami przez wszystkie dni aż... - zaświszczał głos Nory. - Aż do dnia, kiedy odeszłaś. 55

Nora złożyła dłonie i wsunęła je między uda. Nie chciała, by córka widziała, jak drży. - Obie z Caroline byłyście dla mnie całym światem. Ruby sucho się zaśmiała, wstała i podeszła do matki. - Nie byłyśmy twoim całym światem w lecie, kiedy miałam szesnaście lat. Wtedy pewnego dnia weszłaś do pokoju, postawiłaś walizkę na podłodze i oświadczyłaś, że odchodzisz, prawda? I co powiedziałaś? „Kto chce jechać ze mną?” Tak, spytałaś: „Kto chce jechać ze mną?” Jakbyśmy z Caroline mogły w tej samej chwili odłożyć widelce, sprzątnąć stół i wynieść się z domu, zostawiając tatę tylko dlatego, że ty podjęłaś decyzję o odejściu. - Nie podjęłam decyzji... odeszłam, bo... - Nie obchodzi mnie dlaczego. Tylko dla ciebie to ważne. Nora pragnęła, by Ruby zrozumiała choćby odrobinę. Tylko tyle, by mogły po prostu dalej rozmawiać. - Nie wiesz o mnie wszystkiego. Spojrzenie Ruby dało jej do myślenia, że w córce toczy się walka między wrogością a chęcią poskromienia nieprzyjaznych uczuć. Zaskoczyło to Norę. Rozumiała, dlaczego córce zależało na utrzymywaniu dystansu między nimi, lecz zupełnie nie pojmowała, dlaczego córka nie wyszła z pokoju. Nora poczuła się zdezorientowana. Odniosła niepokojące wrażenie, że Ruby - zawsze ponad miarę szczera - ma coś do ukrycia. - Więc opowiedz mi o sobie - w końcu powiedziała Ruby. Nora wiedziała, że dostała szansę, lecz musi postępować z wielką ostrożnością. - Dobrze. Chodźmy na werandę, jak kiedyś, pamiętasz? Każda z nas opowie coś o sobie. - Poprosiłam, żebyś to ty coś mi opowiedziała. Nie proponowałam wzajemnych zwierzeń. - Ale ja też chcę się czegoś dowiedzieć o tobie. - Nora nie ustępowała. - A poza tym, kiedy byśmy obie coś powiedziały, mogłybyśmy udawać, że prowadzimy rozmowę. - Noro, to bardzo w stylu Milczenia owiec. - Ruby bynajmniej się nie śmiała. - Qui pro quo. Ja powiem ci mój sekret, a ty swój. - Chyba chcesz mnie porównać do Hannibala Lectera. Czyli pięknie... kanibalka i psychopatka. Ruby dość długo jej się przyglądała. - To może być interesujące. Mam dwadzieścia siedem lat, ty pięćdziesiąt... kiedy skończyłaś? Przedwczoraj? Chyba czas pogadać. Patrzyła, jak córka przechodzi przez kuchnię i znika na werandzie. Siatkowe drzwi zamknęły się za nią. Nora pozwoliła sobie na uśmiech: córka pamiętała, kiedy są jej urodziny. Wyjechała na werandę. Z wdzięcznością stwierdziła, że przestało padać. Chłodny wieczorny wiatr owiewał jej policzki, niosąc zapach minionych dni - morza, piasku, róż oplatających balustradę. Wcześnie zakwitły tego roku, jak zwykle po łagodnej zimie. Za dwa tygodnie będą miały kwiaty wielkości spodków, pnące się po okratowaniu i płocie. Na ziemi słały się cienie, niby rozlany tusz pod ścianami domu, wlewający się między sztachety płotu. Zachód słońca zabarwiał niebo szkarłatem i różem. Światło na werandzie okalało plecy Ruby pomarańczowym blaskiem. Wyglądała jak bezbronna dziewczyna o źle ostrzyżonych włosach, ubrana w zniszczone ciuchy. Nora pod wpływem impulsu miała ochotę wyciągnąć rękę, odgarnąć włosy z twarzy córki i cicho powiedzieć... - Noro, nic nie mów. - Czego mam nie mówić? - Zmarszczyła czoło. - „Och, Ruby. Gdybyś chciała, mogłabyś być taka piękna”. Norę zaskoczyło czytanie w jej myślach. Owszem, często kiedyś tak mówiła i przed sekundą rzeczywiście chciała tak powiedzieć, lecz było to bez znaczenia. Dla niej taka uwaga była niczym ziarnko piasku na pustyni, po której wędruje matka wraz ze swoimi radami. Ruby oczywiście rozumiała to zupełnie inaczej i wnosiła bagaż tych słów w wiek dojrzały. Teraz Nora zrozumiała, jakim były ciężarem, i zrobiło jej się wstyd. - Ruby, przepraszam. Powinnam powiedzieć: Jesteś piękna taka, jaka jesteś. Ruby się odwróciła i spojrzała na nią. Zapadła cisza, mącona jedynie odgłosami morza i krakaniem wrony ukrytej gdzieś wśród drzew. - Noro - odezwała się Ruby, krzyżując ręce na piersi, oparta nonszalancko o balustradę werandy. 56

- Opowiedz mi coś, o czym nie wiem. Nora zerknęła na córkę, dostrzegła napięcie oczekiwania w jej oczach, nabrała powietrza w płuca. - Myślisz, że cię nie rozumiem - zaczęła cicho - ale wiem, jak to jest, kiedy dziecko odwraca się od rodzica. Ruby odeszła od balustrady i usiadła na białym wiklinowym fotelu przy Norze. - Przecież ty kochałaś swoich rodziców. Opowiadałaś o tym. - To, co wam, dziewczynkom, opowiadałam, było prawdą - powoli mówiła Nora - ale były w tym też kłamstwa. Nigdy nie potrafiłam wymyślać historyjek, więc przeważnie opowiadałam wam do snu o różnych sprawach z własnego życia... wygładzając je. Chciałam, byście z Caro znały swoje korzenie. - Co to znaczy, że je wygładzałaś? - Nawet w najciemniejszym miejscu czasem rozbłyska światło. - Wzrok Nory wciąż miał taki sam wyraz. - I właśnie o tych jasnych chwilach mojego życia opowiadałam tobie i Caroline. - Głęboko odetchnęła. - W dniu, kiedy ukończyłam szkołę średnią, wyjechałam z domu i nigdy nie powróciłam. - Uciekłaś? - Od ojca. Matkę kochałam. - Jak długo z nimi się nie widziałaś? Nora nie mogła nad sobą zapanować, zamknęła oczy. - Raz widziałam ojca... na pogrzebie mamy. Jeszcze przed waszym urodzeniem. - A potem już nigdy? - Nigdy. - To słowo zabolało, choć przecież tak dawne przeżycia nie powinny doskwierać. Pochyliła się w stronę Ruby. - Potem ojca nie widziałam, nawet nie byłam na jego pogrzebie. I żyję z tą świadomością całe życie. Nie chodzi o żal, tylko raczej o coś w rodzaju smutku i tęsknoty; szkoda, że nie był inny. A najbardziej szkoda, że go nie kochałam. - Nigdy go nie kochałaś? - Może... w dzieciństwie. Ale nie pamiętam. Ruby podniosła się i podeszła do balustrady. Patrzyła na morze. Nie odwracając się, powiedziała: - Czytałam o tobie artykuł w „People”. Pisano tam, cytuję: „Kamienie węgielne przesłania Nory Bridge to przebaczenie i oddanie”. - Odwróciła się do matki. - Próbowałaś mu przebaczyć? Nora chciała skłamać. Łatwo było się zorientować, że Ruby chodzi nie tylko o stosunki matki z ojcem, lecz w takim samym stopniu o relacje jej samej z matką. Jeżeli Nora będzie kłamać, to między nimi nie pozostanie nic. - Wiele lat później, kiedy miałam własne dzieci... i utraciłam ich miłość... zaczęłam żałować, że go tak traktowałam. Jako młoda kobieta nie miałam pojęcia, jak ciężkie może być życie. A przecież to dotyczyło też jego życia. To żadne usprawiedliwienie, ale dzięki temu widzę go w innym świetle, które sprawia, że moja nienawiść zamienia się w żal i litość. Zrozumiałam to za późno. Już odszedł. - A więc ja powinnam ci przebaczyć teraz, kiedy jeszcze nie jest za późno. Czy to chciałaś powiedzieć w niezbyt subtelny sposób? Nora spojrzała na nią przenikliwie. - Ruby, nie wszystko dotyczy ciebie. Dziś wieczór powiedziałam ci o sobie coś bolesnego. Bolesnego i osobistego. Oczekuję, że będziesz traktować moje życie z szacunkiem, jeżeli nie stać cię na troskę. - Przepraszam - wyjąkała speszona Ruby. - Przyjmuję przeprosiny. A teraz opowiedz mi coś o sobie. Córka patrzyła na nią zagadkowo. Nora przygotowywała się na najgorsze. - Tamtego lata... pamiętasz je, tamtego, kiedy odeszłaś... myślałam, że wrócisz. - To nie tajemnica. - Czekałam i czekałam. Rok później, w czerwcu, wyjechała też Caroline, zostaliśmy więc z tatą sami. I któregoś wieczoru po prostu... pękłam. - Przełknęła z trudem ślinę i na chwilę odwróciła wzrok, opanowała się jednak i ciągnęła: - Pojechałam samochodem do Seattle i sama poszłam do dyskoteki Klasztor. Poderwałam jakiegoś chłopaka... nie pamiętam jego imienia. Miał niebieskie włosy, przekłute uszy i martwe oczy. Poszłam do niego i się z nim przespałam. - Przerwała dla 57

większego wrażenia. - To było pierwszy raz. Zabolało tak bardzo, jak Ruby tego oczekiwała. Nora pomyślała: „Proszę bardzo, dziedzictwo po mnie”. Nie śmiała wypowiedzieć słowa „przepraszam”: Ruby odrzuciłaby je prosto w twarz. - Zrobiłam to, by cię zranić. Myślałam, że wrócisz do nas i wtedy ci powiem. Wyobrażałam sobie twoją minę, kiedy będę ci o tym mówić. - Chciałaś, bym wtedy płakała. - Przynajmniej tyle. - Tak by było, jeżeli to ci teraz pomoże - powiedziała Nora z westchnieniem. - Już za późno, by komukolwiek z nas cokolwiek mogło pomóc. - Przełknęła ślinę. - Dean też to przyjął niezbyt dobrze. Dean. Nora poczuła tak bolesne ukłucie, że nie mogła złapać oddechu. Cierpienie właśnie w taki sposób ostatnio ją dopadało: jak z nagła wyrosła na spokojnym morzu fala, która wzięła się znikąd i uderzyła z siłą nawałnicy. Czasem przez długie godziny nie myślała o Ericu, aż raptem wszystko jej się przypominało. Teraz sprawiło to imię Deana, lecz mogłoby to być cokolwiek innego - dźwięk szkolnego dzwonka, śmiech mężczyzny dochodzący z innego pokoju. Cokolwiek. Wiedziała, że powinna coś powiedzieć - trudno było nie dostrzec, że ból w spojrzeniu Ruby pojawił się w chwili, gdy wymówiła imię Deana’- ale Nora miała zbyt ściśnięte gardło. - Chyba dość, jak na jeden wieczór - ostrym tonem powiedziała Ruby. - Idę na górę się wykąpać. - Dobranoc, Ruby. - Nora patrzyła za nią. Pojechała wózkiem do swojej sypialni, łokciem zamknęła za sobą drzwi i wgramoliła się na łóżko. Sięgnęła do telefonu i wybrała numer Erica. Odebrał po trzecim dzwonku. - Haalo? - spytał głosem, po którym Nora rozpoznała, że jest na mocnych dawkach leków. - Witaj, Ericu. - Oparła się o wezgłowie. - Masz taki głos, jakbyś był po heroinie. - Taak się czuję. - Mówił z trudem, przeciągając głoski. - Wszystko dobrze? - cicho spytała. - Ppewnie. Jesstem trochę zzzalatwiony. Nowwe leki... Nora już to znała. Piekielnie trudno było dostosować do potrzeb chwili dawki środków antybólowych. Wiedziała więc, że nie jest to pora, kiedy mogliby pogadać. - Pośpij sobie teraz, dobrze? Zadzwonię jutro. - Ppośpię - mruknął. - Taa, jutroo. - Dobranoc, Ericu. - Bbranoc. Nora długo, bardzo długo słuchała sygnału, aż w końcu odłożyła słuchawkę. Ruby poszła na górę. Chwyciła swój żółty notatnik i wdrapała się na łóżko. To miejsce, Wyspa Lata, mnie zabija. Kiedy wylatywałam z Los Angeles, czułam się silna i byłam w dobrym nastroju. Może nie uważałam, ze wszystko idzie wspaniale, lecz przynajmniej czułam się sobą. Tutaj wszystko jest inaczej. Wącham róże, które posadziła moja babcia, i wycieram ręce w ręczniki, które wyszywała... Siedzę przy stole, przy którym wstam, i przypominają mi się czasy, kiedy nie dosięgałam nogami podłogi. Patrzę na plażę i fale, słyszę śmiech mojej siostry. I jest tu moja matka. Musimy niewątpliwie stoczyć ze sobą bitwy, lecz boję się zadawać pytań, a ona, co widzę, boi się na nie odpowiadać. Tak więc tańczymy poza czasem, każda w rytm własnej melodii. Zwierzenia. Mój sekret w zamian za twój. W taką grę zaczęłyśmy grać. Wiem, że w ten sposób nie potrafię ustrzec się przed intymnością. Prędzej czy później będę musiała zanurkować w te zimne, głębokie wody, a wtedy, gdy wskoczę, zaczną się w nieskończoność rozchodzić kręgi fal. Dowiem się o swojej matce tego, czego nie chcę wiedzieć. Do diabła, to już się siato! Opowiedziała mi na przykład, ze skończywszy szkołę, uciekła z domu i potem nigdy nie zamieniła s ojcem ani słowa. Jeszcze wczoraj bym się nie zdziwiła. Powiedziałabym tylko: „Oczywiście. Uciekanie to specjalność Nory Bridge”. 58

Ale teraz, gdy mówiła o ojcu, widziałam wyraz jej oczu. Widziałam ból... Uciekając, cierpiała. Ależ drugiej strony wolałabym nie widzieć w jej oczach tego bólu, bo kiedy tak stałam, słuchając smutnych wspomnień matki, po raz pierwszy w życiu zadałam sobie pytanie, czy cierpiała tez wtedy, gdy porzuciła dzieci. 9 Dean siedział na końcu kei, założywszy nogę na nogę, i patrzył na zachód słońca. Zmieniały się pływy, morze huczało. Fale obijały się o stary jacht przycumowany tuż obok, kołysząc nim jak łupiną. Liny trzeszczały i wydawały jęki. Z daleka dolatywał terkot silników. Dean się uśmiechnął. Wypływały w morze łodzie rybackie. Wprawdzie były za daleko, by mógł je wyraźnie widzieć - jak zwykle gromadziły się wzdłuż wybrzeża Wyspy Shawa, kierując się ku przesmykowi Haro - lecz Dean obserwował to wszystko tysiące razy: poobijane, zniszczone łajby z malowanego drewna lub aluminium wyruszały na całodzienny połów. Ile to razy stali razem z Ruby gdzieś na kei i patrzyli, jak łódź Randa, dysząc, wypływa w morze. Ruby zawsze ściskała jego rękę w ostatniej chwili, to znaczy, kiedy „Kapitan Hook” okrążał cypel i znikał. Nigdy mu o tym nie mówiła, ale wiedział, że zawsze trochę się obawiała, iż ojciec nie wróci. Przypływając na Wyspę Lopeza, Dean zdjął zegarek, teraz więc nie miał pojęcia, jak długo siedzi na kei. Wiedział tylko, że był tam o wiele wcześniej, nim ciepłe promienie słońca ogrzały mu policzki. Zmęczony, podniósł się i odwrócił. Na falach kołysał się stary rodzinny jacht. Z masztu kiedyś śnieżnobiałego - deszcz i wiatr zmyły całą farbę. Czerwone burty były w dziesiątkach miejsc odrapane do żywego drewna, a pokład przy dużym metalowym kole sterowym pokrywała warstwa sczerniałych, oślizłych liści i zielonoszarej pleśni. To oczywiście wtedy usłyszał jej głos: „Dino, wsiądźmy na »Wietrznicę«. Dino, chodź!” Zamknął oczy, pod powiekami miał obraz Ruby. Kiedyś wzdragał się na każde wspomnienie o niej, wstrzymywał oddech i czekał, aż obrazy odpłyną, lecz gdy wspomnienia zaczęły blaknąć, szukał ich po omacku jak ślepiec. Teraz rozumiał, ile dla niego znaczą wspomnienia pierwszej miłości, przechowywał je jak skarby, zarówno przyjemne, jak i bolesne. Chwycił za linę cumowniczą, przyciągnął jacht do kei i wszedł na pokład. Jacht chwiał się, jakby zaskoczony, że wszedł tu ktoś po tylu samotnych latach. Dean zawsze czuł się na nim wolny. Trzepotanie żagli chwytających wiatr zawsze w sposób wyjątkowy dodawało mu ducha. Razem z Erikiem spędzili na „Wietrznicy” wiele cudownych chwil w młodości. Na jej pokładzie z drewna tekowego snuli marzenia i plany na długie, długie lata. Wprawdzie żaden z nich nigdy nie powiedział tego głośno, lecz obaj sobie wyobrażali, że zestarzeją się na tej łajbie, pływając razem z żonami, dziećmi i wnukami. Dean uwielbiał żeglować, a jednak to zarzucił, zaliczył do przeszłości... Eric najwyraźniej postąpił tak samo. „Wietrznica” mogła stać przy kei w Seattle, o rzut kamieniem od domu Erica, a przecież została przycumowana tutaj, zaniedbana i niepotrzebna. Dean doznał nagłego olśnienia, co powinien zrobić. Odnowić jacht, zdrapać starą farbę, wyszorować każdy centymetr i natłuścić drewno. Przywrócić starej łajbie jej dawną świetność. Gdyby mógł przywieźć tu Erica choć na jedno popołudnie, to porwani na falach przez wiatr może cofnęliby się w przeszłość... Ruby obudziła się, czując zapach smażonego bekonu i parzonej kawy. Chwyciwszy wczorajsze legginsy z podłogi, wciągnęła je na siebie pod długą koszulę nocną, pośpiesznie odbyła poranną toaletę i zeszła na dół. Nora w kuchni manewrowała wózkiem niczym generał Patton armią na froncie. Na kuchence stały dwa rondelki z kutego żelaza, nad jednym unosiła się para. Przy pustym stała żółta porcelitowa miska, a obok leżała łyżka z metalowym trzonkiem. Nora uśmiechnęła się do Ruby. - Dzień dobry. Dobrze spałaś? - Świetnie. - Minęła wózek i nalała sobie filiżankę kawy, dodając cukru i śmietanki. 59

Wypiła łyk i poczuła się bardziej po ludzku. Oparła się o szafki. Matka już usmażyła bekon i naleśniki. - Nie jadłam takiego śniadania, odkąd się wyprowadziłaś. Nora starała się nadal uśmiechać. - Chcesz jak kiedyś czekoladowej polewy na naleśnikach? - Nie, dzięki. Unikam węglowodanów z czekoladą. Ruby nakryta stół, ustawiła dwa talerze i usiadła. Nora usadowiła się naprzeciwko. - Dobrze spałaś? - spytała, nalewając kałużę syropu obok naleśników. Ruby nie pamiętała, że matka lubi maczać każdy kęs w syropie. Ten kaprys przypomniał jej o wszystkich drobiazgach w ich wspólnym życiu, o rzeczach, które nierozerwalnie łączyły matkę i córkę, czy tego chciała, czy nie. - Już tanie o to pytałaś. - Od jutra będę wkładać pod szlafrok kamizelkę kuloodporną. - Widelec Nory zabrzęczał o skraj talerza. - A co mam robić? Udawać tak jak Caroline, że wszystko między nami jest w porządku? - Nie do ciebie należy ocena moich relacji z Caroline - ostro zareagowała Nora, spoglądając na Ruby. - Zawsze uważałaś, że wiesz wszystko. Myślałam wtedy, że to dobra cecha u dziewczyny, ale ma ona też złą stronę. Ranisz ludzi. - Ruby widziała, że matkę rozsadza złość, która szybko przerodziła się w znużenie. - Ale to chyba niezupełnie twoja wina. - N i e z u p e ł n i e. A może w ogóle nie moja? - Caroline też opuściłam. Ale ona nie zrobiła się taka zimna, twarda i niezdolna do miłości. To już wściekło Ruby. - Kto mówi, że nie potrafię kochać? Z Maxsem byłam pięć lat. - A gdzie on jest teraz? Ruby odepchnęła krzesło od stołu i wstała. Potrzebny był jej większy dystans. Nora spojrzała na nią wzrokiem, w którym można było dostrzec łagodność i zrozumienie, co zupełnie nie odpowiadało Ruby. - Siadaj! Nie będziemy rozmawiać o niczym ważnym. Jeśli chcesz, mogę mówić o pogodzie. Ruby poczuła się jak głupiec, stojąc tak, ciężko dysząc, okazując, jak głęboko zraniła ją uwaga matki. - Ruby Elizabeth, siadaj i jedz śniadanie! - Ton Nory sprawiał, że dorosła kobieta mogła się poczuć jak dziecko. I Ruby zachowała się zgodnie z poleceniem. Nora zaczęła jeść bekon. Rozlegało się głośne chrum-chrum. - Musimy kupić jedzenie. - Tak. - Może dziś rano? Ruby skinęła głową. Skończywszy jeść, zaczęła sprzątać ze stołu. - Pozmywam. Wyjdziemy za jakieś pół godziny? - Lepiej za godzinę. Muszę pomyśleć, jak się wykąpać. - Mogłabym trzymać cię za nogę i opuścić do wanny jak kotwicę. - Nie, dzięki - roześmiała się Nora. - Nie mam zamiaru utopić się na golasa z nogą uniesioną wysoko; brukowce miałyby używanie! Dopiero po chwili uwaga ta dotarła do Ruby. - Nie dałabym ci utonąć - powiedziała, odwracając się tyłem do stołu. - Wiem. Ale czybyś mnie ratowała? - I nie czekając na odpowiedź, Nora okręciła się w kółko, odjechała do sypialni i zamknęła za sobą drzwi. Ruby stała, patrząc na te zamknięte drzwi. „Czybyś mnie ratowała?” Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek przybyło na Wyspę Lata w czasie pierwszej wojny światowej. Szczodry darczyńca (który niewątpliwie wiódł życie narażające jego nieśmiertelną duszę na niebezpieczeństwo) podarował siostrom ponad pięćdziesiąt hektarów ziemi na samym wybrzeżu. Siostrzyczki, równie zapobiegliwe w sprawach ducha, jak i w interesach, otworzyły przy kei dom 60

towarowy, który po jakimś czasie zamienił się w dworzec przystani promów. Za sklepem rozciągały się faliste grunty i tam siostry zbudowały sanktuarium zamknięte dla turystów. Hodowały też bydło i były właścicielkami najbardziej dochodowego sadu na wyspie. Tkały na własny użytek tkaniny, które następnie farbowały barwnikami z własnych ogrodów i ręcznie szyły z tego brązowe habity. Sanktuarium otwarte było dla całego zakonnego zgromadzenia, a także dla kobiet szukających azylu po nieszczęśliwych przejściach. Kobietom tym udzielano gościny i obdarzano je bezcennym towarem - czasem, którego brakuje w zaganianym, pełnym przemocy świecie zewnętrznym. Mogły tu wdziewać na siebie suknie, jakie nosiły ich babki, wykonywać czynności związane ze zwyczajnym życiem i obcować z Bogiem, od którego, jak czuły, bardzo się oddaliły. W niedziele siostry otwierały małą drewnianą kaplicę dla przyjaciół i sąsiadów. Ksiądz z klasztoru położonego na pobliskiej wyspie odprawiał po łacinie skromną mszę. Był to prosty kościółek, w którym nikomu nie przeszkadzał płacz znudzonych dzieci ani pustka na tacy, kiedy nadchodziły ciężkie czasy. Sklep należący do sióstr był jedyny na wyspie. Ruby zajechała minibusem na wysypany żwirem parking za sklepem „On jest Życiem” i zaparkowała obok zardzewiałej furgonetki. Pomogła Norze usadowić się na wózku. Powędrowały razem chybotliwym drewnianym chodnikiem, który łączył trzy budynki miasteczka. Wzdłuż wspartego na słupach daszku nad nim rosła wistaria, ozdabiając belki girlandami pachnących białych kwiatów. Gdzieniegdzie przy chodniku stały ławki zrobione przez siostry. W sezonie będzie tu pełno ludzi czekających na prom. Ruby podeszła do sklepu i otworzyła siatkowe drzwi. Kiedy wprowadzała wózek z matką, nad ich głowami wesoło zabrzęczał dzwonek. Mroczny sklep był długi i wąski niczym pudełko na buty. Przez dwa okna sączyło się światło, które padało na kasę stojącą na małej ladzie. Za nią na drewnianym regale trzymano starannie ułożone suszone produkty, a w niewielkiej zamrażarce mięso z miejscowej hodowli: wołowinę, drób, wieprzowinę, jagnięcinę. W szafie chłodni były warzywa uprawiane przez siostry na ich własnej ziemi. Kiedy Ruby z matką przekroczyły próg, zakonnica przy kasie podniosła wzrok. - Nora Bridge? Ruby? Nie do wiary! - Siostra Helen wyszła zza lady, kołysząc biodrami. Zadarła jej się spódnica, ukazując ciężkie białe łydki, obleczone siermiężnymi wełnianymi skarpetami. Zielone gumowe chodaki stukały o podłogę. Pełną twarz siostry rozjaśniał tak szeroki uśmiech, że jej oczy za okularami wyglądały jak szparki. Podobnie jak kiedyś miała wygląd starego żwawego chochlika. - Niech będzie pochwalony - powiedziała z twardym niemieckim akcentem. - Tyle czasu minęło... - Spojrzała na Ruby. - A jak się ma nasza dowcipnisia? - Nadal pękam ze śmiechu, siostro. A co u siostry... Może zna siostra jakieś dobre nowe dowcipy o niebie? - Pomyślę o tym, na pewno. To wunderbar, że was obie znów widzę. - Dała Ruby kuksańca. Matka Ruth nadal wspomina ten dzień, kiedy twój królik wbiegł w czasie mszy do kościoła. Ucieszy się ze spotkania. Ruby odeszła od wózka. - Już jakiś czas nie byłam... na mszy. A na wyspie jestem dopiero od tygodnia. Helen spojrzała na nią w szczególny sposób, znany każdemu katolikowi. - Niedziela jest co ty dzień, ja? - Hm... chyba tak. - Pewne rzeczy nigdy się nie zmieniają. - Nora uśmiechnęła się do zakonnicy. Helen przytaknęła skinieniem głowy. Szybkim ruchem ręki odsunęła czepek, który jej zjechał na czoło. - Większość rzeczy nigdy się nie zmienia. Tego nauczyły mnie siedemdziesiąt trzy lata życia. Przeniosła ciężar ciała na pięty i skrzyżowała na piersiach silne ramiona. - Cieszę się, że znów was obie widzę, to pewne. Zbyt długo was tu nie było. - Zwróciła się do Ruby. - Masz dzieci, podobnie jak twoja siostra, ja? - Nie mam dzieci... i uprzedzę pytanie siostry - nie mam też męża. Jestem nieskrępowana i wolna jak ptak albo samotna i nie do pokochania. Proszę wybierać. - Zawsze taka sama - zaśmiała się Helen. - Zawsze wszystko obracałaś w żart. Ale pozwolę sobie 61

wybrać... wolna jak ptak i samotna. - Klasnąwszy, złożyła dłonie. - Ale, ale... sklep urządzony jest tak samo, jak był. Wybierajcie. Mam wam otworzyć nowy rachunek? - Nie - odparła Ruby. - Tak - jednocześnie powiedziała Nora, rzucając córce posępne spojrzenie. - J a pewnie zostanę tu dłużej. Ruby chwyciła jeden z małych czerwonych koszyków, ustawionych w słupek przy ladzie, i podała go Norze. - To zaczynajmy! Minęły część przeznaczoną dla turystów; znajdowały się tu widokówki, długopisy z obrazkami promów, małe brązowo-białe świeczniki robione z popiołu wulkanu Świętej Heleny, ozdoby na Boże Narodzenie. Ruby szła przodem, Nora powoli jechała za nią. Najpierw przystanęły przy półce z chrupiącymi płatkami śniadaniowymi. Ruby chwyciła pudełko cap’n crunch i wrzuciła je do koszyka na kolanach matki. - W tym nie ma niczego odżywczego. Ruby się odwróciła i zobaczyła niezadowoloną minę Nory. - Mam wziąć to z chrupojagodami? Jest w nim więcej owoców. - Bardzo śmieszne. Weź dla mnie jedno z tych musli. Jeśli dobrze pamiętam, robią je siostry. Ruby wzięła jedną torebkę i pacnęła do koszyka. Jeśli dobrze pamiętała, to musli smakuje jak włókno dywanu. - Przyda nam się kilka puszek pomidorów - powiedziała Nora. - Nie, nie tych, tylko w tych zielonych... Ruby odłożyła nieodpowiednie puszki i wybrała odpowiednie. - Teraz spaghetti i penne. Boże, nie, nie te tanie, weź dobrej jakości... z Włoch. „Jakby naprawdę wyprodukowano je we Włoszech”. Ruby zazgrzytała zębami i poszła dalej, lecz każde słowo matki coraz bardziej ją rozwścieczało. Kiedy sięgnęła po chrupki Twinkies, matka aż krzyknęła: - Chyba nie będziesz tego jeść! Stało się. Ruby bardzo powoli się odwróciła. - Przepraszam, czy prosiłam cię o poradę, w jaki sposób mam się odżywiać? - Nie, ale... - No właśnie. To mój tyłek rozrośnie się do rozmiarów Nebraski, nie twój. Więc proszę cię... zamilcz. - Świetnie - wycedziła Nora przez zęby. Ruby usłyszała, że siostra Helen chichocze. Ruszyła z matką dalej wzdłuż regałów i cudem dotarły do końca bez kolejnej sprzeczki. Najwyraźniej jednak Nora oszczędzała siły do walki o warzywa. - Tamta kolba kukurydzy jest okazała. Weź jedną z tych białych cebul... nie tamtą, na miłość boską... Daj spokój, Ruby, te brokuły są zwiędłe. Co ty jadasz w tej Kalifornii? Ruby wrzuciła brokuły do koszyka i odeszła. Tak było bezpieczniej. Na końcu rzędu regałów wychyliła głowę i zawołała do siostry Helen: - Gdzie jest aspiryna? - Gdzieś w tylnym rzędzie, kochanie - odparła siostra Helen, chichocząc. - Przy peptobismolu... który może też ci się przyda. Ruby cisnęła wielki pojemnik excedrinu do koszyka. Uderzył w pomidor, wydobywając z niego soczyste praach! - Pięknie - stwierdziła Nora, wycierając sobie policzek. Spojrzała w lewo, gdzie w rogu siostry wystawiły na sprzedaż kilka podkoszulków i szortów. - Mogłabym ci kupić coś do ubrania... - Już skończyłyśmy. - Ruby chwyciła za rączki wózka, okręciła go i podjechała do kasy. Zahamowała tak gwałtownie, że matką rzuciło jak szmacianą lalką. Siostra Helen z wysiłkiem powstrzymywała się od uśmiechu. - Kiedy widzę was razem - to tak jakby ten czas nie minął. Nora uśmiechnęła się z przymusem. - Tak, siostro, zawsze lubiłyśmy wspólne zakupy. 62

Ruby przytaknęła skinieniem głowy. - Proszę zapamiętać, jak wyglądały zakupy z mamą... kiedy przyjdzie policja przesłuchiwać siostrę. Siostra Helen roześmiała się i zaczęła podliczać produkty. Trajkotała przy tym bez przerwy: o tym, kto ubiega się o urząd burmistrza na następną kadencję rozpoczynającą się jesienią, czyj koń ostatnio się ochwacił, czyja studnia wyschła. Jej palce nie przestawały biegać po klawiszach. Ruby wyszła ze sklepu i przyglądała się kolejce samochodów czekających na najbliższy prom. Już miała się obrócić, kiedy jej wzrok przykuł rząd automatów z gazetami. Zajrzała do sklepu i szybko ruszyła do automatu z „USA Today”. W prawym rogu widoczne było zdjęcie jej matki, a nad nim nagłówek: „Gdzie ukrywa się Nora Bridge?” Wsunęła rękę do torebki na biodrach, znalazła dwie dwudziestkipiątki i wrzuciła do maszyny. - Ruby, kochanie? - ze sklepu doleciał ją głos matki. Wyciągnęła gazetę, zwinęła ją i wsunęła za pasek, obciągając z przodu spódnicę. - Chwileczkę! - wrzasnęła, przebiegając przed sklepem. Dopadła do minibusu, otworzyła tylne drzwi i wsunęła gazetę pod tylne siedzenie. Zasapana, wróciła do sklepu. Nora spojrzała na nią. - Torby są na ladzie. Ja mogę wziąć dwie, ty weź trzecią. Ruby była pewna, że matka dzięki swojemu opatentowanemu prześwietlaczowi wie, co ona kupiła. - W porządku. Do widzenia, siostro Helen. - Chwyciła torbę z lady, wzięła pod pachę i popchnęła wózek w stronę samochodu. Kiedy przyjechały do domu, pomogła matce, wniosła zakupy i schowała je w odpowiednich miejscach. - Hmm... chcę... - spojrzała na Norę, która uważnie jej się przyglądała. - Idę na plażę. Taki ładny dzień. - I wyszła z fałszywym uśmiechem przylepionym do twarzy. Wyjęła z minibusu gazetę, na wszelki wypadek wsunęła ją pod bluzkę i poszła na plażę. Kiedy usiadła na płaskim granitowym kamieniu, wyciągnęła gazetę, wyjęła z niej część poświęconą znanym osobom, a resztę przycisnęła na piasku dużym kawałkiem srebrnawego drewna. Wiatr szarpał rogami gazety, niemal wyrywając ją Ruby z rąk. GDZIE UKRYWA SIĘ NORA BRIDGE? Po wybuchu strasznego skandalu Nora Bridge zniknęła. Kierownictwo KJZZ, które nadaje jej popularny program „Uzdrowienie duchowe z Norą”, zwiera szeregi, informując jedynie, ze pani Bridge wyjechała na uprzednio planowane wakacje. Tom Adams, kontrowersyjny, otwarty w swych wypowiedziach właściciel Adams News Organization, oświadczył, ze nie zaszły żadne zmiany, jeśli chodzi o codzienną rubrykę porad pani Bridge „Nora wie najlepiej”. Wczoraj Adams rozmawiał z Kalie Couric. Zachęcał widzów, by pisali do Nory, zapewniając, że „ona chce otrzymywać listy od wiernych czytelników i odpowiadać na ich pytania. Nawet te trudne”. Osoby z bliskiego otoczenia pani Bridge jednak nie są przekonane, ze ona powróci. Jedna z pracowniczek, która poprosiła o anonimowość, tak się wyraziła: „Świetnie potrafiła mówić. Wygłaszała swoje porady na temat świętości małżeństwa... Można odczuwać wielki zawód, kiedy się okazało, jak kłamała”. Oczywiście media ogarnęło szaleństwo - „Today”... „Larry King na żywo”. Najprawdopodobniej reporterzy przeczesywali kraj, rozmawiając z każdym, kto miał okazję poznać Norę Bridge. Gdyby mogli, rozszarpaliby ją na kawałki. A artykuł Ruby miał jeszcze pogorszyć sytuację... Siedziała na łóżku w starej sypialni rodziców, z podciągniętymi kolanami. Oparła o nie żółty notatnik, obok leżało „USA Today”, z którego wyzierało gruboziarniste zdjęcie, niepochlebnie 63

świadczące o matce. Prasa niszczy moją matkę. Wszystko się zgadza. Matka zniszczyła rodzinę, dążąc do kariery, a teraz kariera obraca się przeciwko niej. Chciałam, żeby tak się stało. Jestem przekonana, ze częściowo z tego powodu przyjęłam pieniądze za napisanie artykułu. Miałam potrzebę jakiejś... jeśli nie zemsty, to sprawiedliwości. A jednak... coś mi w tym wszystkim nie leży... - Ruby! Chodź mi pomóc przy obiedzie. Przez dziwną, pełną mieszanych uczuć sekundę Ruby się zdawało, jakby znów miała czternaście lat i ukryta w sypialni czytała Władcę pierścieni, zamiast odrabiać pracę domową. Potrząsnęła głową, żeby wrócić do rzeczywistości, przekręciła się na brzuch i sięgnęła do górnej szuflady nocnego stolika matki. Zagrzechotały długopisy i różne szpargały. Odkładając notatnik, dostrzegła brązową buteleczkę po lekarstwie robionym na zamówienie w aptece. Wzięta ją do ręki i przeczytała etykietkę: „Valium. Nora Bridge. 1985”. Nazwisko lekarza brzmiało Allbright. Ruby zmarszczyła brwi. Matka brała valium w 1985 roku? 10 V a l i u m. To odkrycie otworzyło drzwi, w których ukazała się kobieta, jakiej Ruby zupełnie nie znała. Nawet nigdy jej sobie takiej nie wyobrażała. W 1985 roku bowiem wszystko dobrze się układało. Wspaniale. Albo tak się Ruby wydawało. Lepiej by się stało, gdyby nie znalazła tej buteleczki. Wolała nie wiedzieć takich rzeczy o matce. Podobnie jak by nie chciała znaleźć w jej szafce wibratora. Niektóre sprawy powinny pozostawać w ukryciu. Ruby poczuła, że nie potrafi dłużej pozostać w sypialni. Zeszła do kuchni, gdzie zastała Norę. - Przyrządzimy kurczaka w jarzynach. Co ty na to? - A więc wspólne gotowanie - jęknęła Ruby. - Pokrój brokuły. Deska jest tam. Ruby wykonała polecenie. - Proszę cię, drobniej. Każdy kawałek musi się zmieścić w ustach. Ruby wzięła głęboki oddech i zaczęła od nowa. Pracowały obok siebie przez następne pół godziny. Ruby ugotowała i pokroiła kurczaka - na kawałki, które zmieszczą się w ustach - a Nora tymczasem przyrządziła wszystko inne. Wreszcie szklane naczynie powędrowało do piekarnika. - Mam dla ciebie niespodziankę - odezwała się Nora, odkładając deskę. - W mojej garderobie jest duże pudło. Możesz je przynieść? - Chyba nie - odparła Ruby, potrząsając głową. Niespodzianka od matki z pewnością nie będzie przyjemna. Ale kiedy Nora spojrzała na nią w sposób szczególny, uległa naciskowi. Siła woli jest bez znaczenia w niektórych sytuacjach, takich jak na przykład ta, kiedy matka rzuca jej spojrzenie spod uniesionych brwi. Poszła więc do sypialni, otworzyła ażurowe drzwi i wyciągnęła pudło. Kiedy je dźwignęła, coś w środku zagruchotało, jakby były w nim części zapasowe do samochodu. Zaniosła pudło do dużego pokoju i postawiła na błyszczącym drewnianym stoliku do kawy. Zastukotało o blat. - Otwórz je! - poleciła Nora, pojawiwszy się w pokoju. Ruby rozwarta tekturowe klapy i zajrzała do środka. - O cholera! - wyrwało jej się. W pudle był projektor i szpula filmu szesnastomilimetrowego. Spojrzała na matkę. - Rodzinne filmy - rzuciła Nora z wymuszonym uśmiechem. - Chyba nie zamierzasz łączyć nas wspomnieniami? - Po prostu chcę je obejrzeć. Możesz oglądać ze mną lub tylko przygotować wszystko i zostawić mnie samą. Ruby poczuła się złapana w pułapkę. Bo czy będzie oglądać filmy, czy nie, to już wie o ich 64

istnieniu, będą więc czyhać na nią jak potwory pod łóżkiem dziecka. Sięgnęła głębiej do pudła i znalazła złożone prześcieradło i pudełeczko z pineskami. Ich stary „ekran”. Ustawiła projektor na stole, włożyła szpulę i włączyła przewód do kontaktu. Potem rozpięła prześcieradło na ścianie. Nie chciała rozmyślać o tym, jak wielkim wydarzeniem było kiedyś oglądanie rodzinnych filmów. W każdą Wigilię zasiadali wszyscy w piżamach, pod choinką błyszczały uwodzicielsko jeszcze nieotwarte prezenty, a oni oglądali najważniejsze rodzinne wydarzenia roku. Był to rytuał nierozerwalnie związany z ich rodziną. Ruby zgasiła światło. Rozległ się głuchy skrzeczący dźwięk i na środku ekranu pokazał się szaroczarny kwadrat. Ruby przysiadła na poręczy kanapy. Następnie przez ekran przeleciał, dygocząc, napis Przegląd talentów na Wyspie Lopeza. Zahuczało i nagle wyraźnie rozległ się głos matki: „Spójrz, Rand! Ona idzie!” Na filmie Ruby nie miała więcej niż pięć lat, była chudym przedszkolakiem o pyzatych policzkach, ubranym w różową baletową spódniczkę. Kręciła się chwiejnie po scenie, wykonując rękami cienkimi jak wykałaczki przedziwne ruchy. „Rand, jak ślicznie tańczy!”, „Cicho, nie mogę się skupić”. A Ruby dalej wirowała, po czym zakręciła się w piruecie i omal się nie przewróciwszy, złożyła się w ukłonie. Wybuchły oklaski. Ekran zrobił się czarny, lecz po chwili znów ożył. Teraz byli na plaży. Caroline w jednoczęściowym kostiumie kąpielowym ze spódniczką chlapała się w wodzie po kostki, pękając ze śmiechu. Ruby miała na sobie bikini; z majteczek wystawał brzuch, który sterczał nad patykowatymi nogami. Matka siedziała na piasku, oglądając skarby zgromadzone w plastikowym wiaderku - muszelki i kamyki. Ruby do niej podbiegła, jedną nogą stając tuż przy wiaderku. Mama pochyliła się i zapięła jej pasek zmoczonego sandałka, po czym przyciągnęła do siebie rozbrykaną, roześmianą dziewczynkę, przytuliła ją i pocałowała. M a m a. Taka była. Ruby zsunęła się z poręczy kanapy na miękką, wytartą poduchę. Przed nią rozgrywało się jej dzieciństwo w rozedrganych czarno-białych obrazach, w których tle słychać było śmiech dzieci. Jak ta się stało, że zapomniała o tym, jak często się śmiali... i jak często matka ją przytulała i całowała? Pamiętała, jak się czuła, kiedy jeździła u taty „na barana”, i jak z wysoka wyglądał świat, lecz nie pamiętała delikatnego pocałunku matki. Teraz jednak przypomniała go sobie, bo zobaczyła. I nie sposób było się od tego zdystansować. Patrzyła na tatę, który wirował z nią w koło... i na mamę, która uczyła ją wiązać sznurowadła... na dwie księżniczki, które w deszczowe Halloween podskakiwały, trzymając się za ręce, aż do drzwi domu Smithsonów i niosąc latarenki z dyni... na białe Boże Narodzenie, kiedy to Ruby dostała świnkę morską od Mikołaja... na mamę i tatę, jak tańczyli w saloniku w tym właśnie domu, a filmująca ich kamera drżała i podrygiwała w rękach dziecka... Kiedy ekran zamarł, bo film się skończył i szpula wirowała, trzepocząc końcem taśmy, Ruby czuła się tak, jakby dobiła do mety wyścigu na dwadzieścia kilometrów. Ledwie trzymała się na nogach, kiedy podeszła, by wyłączyć projektor i włączyć światło. Jej matka (N o r a, o czym nie omieszkała sobie przypomnieć) siedziała przygarbiona na wózku, z rękami na kolanach, dłońmi zaciśniętymi w pięści. Na jej policzkach i rzęsach błyszczały łzy. Napotkała wzrok Ruby i usiłowała się uśmiechnąć. Na widok łez matki Ruby poczuła, że coś w niej pęka. - Wyglądaliście z tatą na bardzo szczęśliwych. Nora niepewnie się uśmiechnęła. - Byliśmy szczęśliwi przez wiele lat. A potem... nie. - To t y nie byłaś. Widziałam, co się z nim działo, kiedy odeszłaś. Wierz mi, że cię kochał. - Rand pozostałby ze mną na zawsze, masz rację. Bo tak przysięgał. - Zostałby - nachmurzyła się Ruby - bo cię kochał, nie dlatego, że tak przyrzekł. - Och, Ruby... nie wiesz tylu rzeczy! Tylko twój tata i ja wiemy, jak to było. Żadne dziecko nie może osądzać małżeństwa rodziców. - To znaczy, że nie chcesz mi powiedzieć, czemu go opuściłaś? - Mogę powiedzieć tylko tyle, że byliśmy bardzo nieszczęśliwi. Ruby chciałaby być wściekła, rozgniewana, lecz w istocie zbyt ją to wszystko przybiło. Filmy 65

zadały jej taki ból, że nie mogła jasno myśleć. Po raz pierwszy od wielu lat zobaczyła mamę. - Zapomniałam, jaka byłaś - cicho powiedziała, zamykając oczy. - Nigdy mi się nie śniłaś ani nigdy nie dopadło mnie wspomnienie z dzieciństwa z twoim udziałem. - Kiedy otworzyła oczy, zobaczyła, że matka płacze. Poczuła się tak, jakby to ona się do tego przyczyniła. Było to absurdalne, ale nic nie mogła na to poradzić. Ponadto nagle zapragnęła, by matka przestała płakać. - Dziś wieczorem przypomniało mi się, że dałaś mi na jedenaste urodziny medalionik. Srebrny, owalny, który można było otwierać. Po jednej stronie nosiłam w nim twoje zdjęcie, a po drugiej taty i Caro. Nora otarta oczy i skinęła głową. - Masz go jeszcze? Ruby wstała i podeszła do kominka. Patrzyła na zdjęcia rodziny Caro. Kiedy dotknęła nagiej szyi, wyczuła medalionik, którego nie nosiła od dnia szesnastych urodzin. Był wtedy gorący, wilgotny dzień w drugim tygodniu sierpnia. Ruby i Caroline postanowiły nie robić szkolnych zakupów. Obie bowiem głęboko wierzyły i powtarzały to sobie od tygodni, że mama wróci do domu przed rozpoczęciem roku szkolnego. Lecz nie wróciła. Po sierpniu nadszedł wrzesień i nie mogły już dalej żyć w niepewności. Przez cały ten okres wszyscy ich koledzy, koleżanki i sąsiedzi spotykali się na piknikach, przyjęciach z grillem i przy Jeziorze Pstrągów, a rodzina Bridge siedziała w domu, w którym zbyt często panowała cisza. Ruby i Caro nauczyły się poruszać bezszelestnie. Starały się zniknąć, bo niewidzialne dziewczyny nie muszą odpowiadać na pytania ani być zmuszone do bolesnych wyjaśnień. Zniknięcie było łatwe. Zadbał o to tata. Kiedy Nora wyprowadziła się w czerwcu, zaczął pić i palić. W sierpniu przestał wychodzić ze swojego pokoju. „Kapitan Hook” stał przy kei nieużywany przez całe lato. Kiedy nadeszła jesień, tata musiał sprzedać kolejny kawałek ziemi, żeby mieć czym zapłacić rachunki. Wreszcie pierwszego dnia szkoły Ruby zdjęła medalionik i szurnęła nim o ziemię... - Ruby, pytałam o medalionik. Odwróciła się do matki i patrząc na nią, powiedziała: - Wyrzuciłam go. - Rozumiem. - Nie, nie rozumiesz. Nie wyrzuciłam go dlatego, że cię nienawidziłam. - Nabrała powietrza w płuca. Na ułamek sekundy niemal straciła panowanie nad sobą. Musiała się zmusić do wyznania. Wyrzuciłam go, bo wspomnienie ciebie było zbyt bolesne. - Och, Ruby... W kuchni rozległ się brzęczyk minutnika. Ruby chwiejnie stanęła na nogach. - Bogu dzięki. Chodźmy jeść. Nora przemęczyła się całą długą i bezsenną noc. W końcu tuż przed świtem dała za wygraną i wyszła na ganek, by oglądać wschód słońca. Potem zadzwoniła do Erica, lecz nikt nie odpowiadał, i to sprawiło, że poczuła się jeszcze bardziej samotna. Wyjechała ponownie na ganek. Był odpływ. Woda nieśmiało się cofnęła, odsłaniając szeroki pas połyskującego kamykami wybrzeża. Nora pamiętała te chwile, kiedy przemierzała plażę, zbierając z ojcem Randa ostrygi, mięczaki i małże na niedzielną ucztę z grilla. „Zapomniałam, jaka byłaś”. Nora wiedziała, że Ruby winiła ją i nienawidziła jej. Ale żeby zapomniała, jaka była? Nie wiedziała, jak z tym walczyć. „Chcesz, bym była taka jak Caroline?” - Niedawno spytała Ruby. - „Mam udawać, że między nami wszystko jest dobrze?” Nora oparła się o krzesło, wzdychając ze znużeniem. Ruby miała rację. Z tym swoim ogniem, gniewem, kłótliwością... przynajmniej była uczciwa. Wszystko albo nic. Czarne lub białe. Nie potrafiła żyć w odcieniu szarości, który dawał ukojenie jej siostrze. - Brak mi ciebie, Ruby - szepnęła, ośmielając się wypowiedzieć te słowa wobec milczącego świata 66

wokół, słowa, których, jak sądziła, nie mogłaby powiedzieć młodszej córce. Ogarnął ją jeszcze większy smutek, ale nie walczyła z nim ani nie udawała, że go nie czuje, tylko się w nim pogrążyła. „Brakuje mi ciebie, dziecinko...” Myślała o tych wszystkich latach, które jej umknęły: kiedy Ruby wyjeżdżała z domu do college’u... kiedy kończyła college... kiedy wyprowadzała się do Los Angeles (czy wzięła starego, rozpadającego się volkswagena Randa, czy i w jakiś sposób kupiła sobie nowy samochód)... kiedy wynajmowała swoje pierwsze mieszkanie... „Tyle czasu minęło bezpowrotnie”. - Dość tego - powiedziała w końcu. Wyprostowała plecy i otworzyła oczy. Potrzebowała planu. Powinna w sposób zdecydowany zacząć walczyć z problemem wiążącym się z Ruby. Tylko tak ewentualnie coś zdziała. Nie będzie drugiej takiej szansy, była tego pewna. Miała tydzień, a właściwie już tylko sześć dni na to, by skruszyć skorupę narosłą przez lata. Ale jak miała to zrobić? „W porządku - udzieliła sobie rady. - Udawaj, że masz odpowiedzieć na list czytelniczki”. Droga Noro! Wiele lat temu rzuciłam męża i opuściłam dzieci. Młodsza córka nigdy mi tego nie wybaczyła. Teraz mi mówi, że zatarła nawet wspomnienia o mnie. Jak mam naprawić wyrządzone krzywdy? W zamyśleniu nabrała powietrza głęboko w płuca. Gdyby otrzymała taki list, skrytykowałaby tę kobietę za jej niewybaczalny postępek, powiedziałaby, że to nic dziwnego, iż córka jej nienawidzi. - Hipokrytka - syknęła. Nic dziwnego, że załamała jej się kariera. Prawiąc morały, wypowiedziała jeszcze kilka takich zdań, aż doszła do wniosku, że powiedziałaby tej kobiecie: „Zmuś ją, by sobie ciebie przypomniała”. Tak łatwo znalazła radę, bo miała ją podpowiedzieć nieznajomej. Uśmiechnęła się. Gdyby zmusiła Ruby do przypomnienia sobie przeszłości, może mogłyby znaleźć drogę do teraźniejszości... i może nawet miałyby chwilkę, by się zastanowić, jak mogłaby wyglądać przyszłość. Wiedziała, że nie będzie to proste. Ani szczególnie przyjemne. Właściwie najprawdopodobniej okaże się bardzo bolesne. Lecz nie znała innego sposobu. Teraz łatwo było Ruby nienawidzić Nory, bo pamiętała tylko ten straszny wybór, którego matka dokonała tamtego lata. Czy byłoby jej równie łatwo, gdyby pamiętała dobre czasy? Zapiszczały za nią otwierające się ażurowe drzwi. - Nora? - Cześć, skarbie - powiedziała z promiennym uśmiechem, okręcając się na wózku. - Jak na ósmą rano - zauważyła Ruby, marszcząc czoło - to wyglądasz niezwykle rześko. Chcesz kawy? - Nie, dzięki. Mam. Może przyjdziesz tu z filiżanką i wypijemy razem? Jest pięknie. Ruby przesunęła palcami przez sterczące, zwichrzone podczas snu włosy i skinęła głową. Bez słowa wróciła do domu, a po kilku minutach pojawiła się i usiadła w bujanym fotelu. Nora patrzyła na plażę. Milczały. I w tym milczeniu nie wyczuwało się napięcia, wręcz przeciwnie, atmosfera niczym się nie różniła od tej, jaka panowała podczas tysiąca innych poranków dawno temu, kiedy siadywały razem na werandzie. Nora wypiła łyk kawy, spoglądając w stronę Oddalonego cypelka. - Pamiętasz, jak urządzaliśmy sobie grill czwartego lipca? Tata zawsze wypływał na połów, a my puszczałyśmy fajerwerki. - Moimi ulubionymi - uśmiechnęła się Ruby - były iskrzące ognie. Nie mogłam się doczekać, kiedy się ściemni. - Gdy zapadał mrok, wypisywałyśmy różne rzeczy, pamiętasz? - Nora uważnie patrzyła na córkę. Ja zawsze pisałam: Kocham swoje córeczki. Ruby otuliła filiżankę dłońmi, jakby potrzebna jej była dawka ciepła. - Caroline zawsze bazgrała imię chłopaka, w którym właśnie była zakochana. Pamiętasz 67

Alexandra Jorgensona? Potrzebowała dwóch ogni, by wypisać całe imię i nazwisko... okropnie panikowała. Nora się uśmiechnęła. Przypomniało jej się, jak Eric i Dean stali przy grillu i pękali ze śmiechu. Zawsze trafiali na porę posiłku. Nagle poczuła gulę w gardle. - Ty zawsze pisałaś tylko imię Deana - powiedziała cicho. - Rok po roku. - Taa - westchnęła Ruby. - Pojawiali się z Erikiem, kiedy kładłaś na ruszt łososia... pamiętasz? Spojrzała na matkę. - Caroline mówi, że cały czas masz kontakt z Erikiem. Co u niego? Nora wiedziała, że nadejdzie ta chwila, i myślała, że jest na nią przygotowana, lecz się przeliczyła. Powoli, z westchnieniem wypuściła powietrze. Nie mogła w żaden sposób uszanować prośby Erica o dyskrecję, choćby dlatego, że nie prowadziła teraz sama samochodu i prędzej czy później będzie musiała poprosić Ruby o pomoc. A wtedy Ruby i tak dowie się prawdy. Lecz jak powiedzieć własnej córce, że jeden z jej najbliższych przyjaciół z dzieciństwa umiera? - Mamo? Nora odruchowo otarta łzy z oczu i napotkała pełen oczekiwania wzrok córki. - Eric ma raka. - Och, Boże! - Ruby zbladła. Wyraz jej oczu świadczył, że uderzyła ją nagła fala wspomnień. Nora domyślała się, że wróciła pamięcią do leniwych letnich dni spędzonych z Deanem i Erikiem nad jeziorem. Ruby długo nie mogła odzyskać głosu. - Czy jego stan jest poważny? - w końcu wykrztusiła. - Poważny. - Umrze? - Tak, skarbie - brzmiała bolesna odpowiedź. Ruby gwałtownie się pochyliła i ujęła głowę w dłonie. - Powinnam była utrzymywać z nim kontakt. Boże... - Zamilkła, potrząsając głową. Płakała. Wydaje się, że jeszcze tak niedawno byliśmy tu wszyscy razem, zupełnie jakby to było wczoraj. Nie potrafię sobie wyobrazić go... chorego. - Wiem. Cały czas myślę o naszych przyjęciach przy grillu czwartego lipca. Patrzyłam na ciebie i Deana, kiedy chodziliście po plaży. Trzymaliście się za ręce albo urządzaliście pojedynki na sztuczne ognie. Słyszałam wasz śmiech aż tutaj. A kiedy zrobiliście się starsi i zaczęliście szeptać... martwiłam się. Ruby spojrzała na matkę pełnymi łez oczami, jak dziesięcioletnia dziewczynka. - Nie wiedziałam. - Macierzyństwo ma swoje sekrety i zmartwienia. - O sekundę za późno Nora zdała sobie sprawę, że okazała słabość. Nie powinna użyć słowa „sekrety”, lecz na szczęście Ruby miała większe problemy na głowie. - Możemy odwiedzić Erica? - Oczywiście. Jest teraz w starym domu na Wyspie Lopeza. Wiem, że bardzo chciałby cię zobaczyć. - Nora mocniej przywarła plecami do oparcia wózka i patrzyła na cieśninę. - Czasem, kiedy zamykam oczy, widzę nas wszystkich. Ciebie, siebie, Caroline... Erica i Deana. Najlepiej pamiętam dni spędzone na „Wietrznicy”. Dino i Eric uwielbiali tę łódź... - Wiem, co robisz - powiedziała po dłuższej przerwie Ruby niskim, nabrzmiałym głosem. Chcesz, bym sobie przypomniała. - Tak. - Pamiętanie takich rzeczy boli. - Wiem, skarbie, ale... W domu rozległ się dzwonek telefonu. Ruby powoli wstała i weszła do środka. Trzasnęły za nią siatkowe drzwi. - Halo? - powiedziała, a głos jej doleciał do uszu Nory. - Kto mówi? Aha, a ja jestem jej córką Ruby... Tak, jest... chwileczkę. Zaraz ją poproszę. - I wrzasnęła: - To twoja osobista sekretarka, Dee! - Powiedz, że mnie tu nie ma. Ruby wychyliła się przez drzwi. - Już jej powiedziałam, że jesteś. Chodź. Czeka. 68

Nora wjechała do kuchni i wzięła słuchawkę. - Cześć, Dee. - Och, dzięki Bogu. Na twoim biurku właśnie wylądowało pudło listów. Nic nie mogłam na to poradzić. Dzwonił Tom Adams i groził, że mnie zwolni, jeśli ci ich nie przekażę. Dzisiaj. - Dee pociągnęła nosem. - Muszę mieć tę pracę. Noro. Wiem, że ty nigdy byś mnie nie zwolniła, ale co będzie, jeśli... wiesz... - Jeśli stracisz pracę. - Nora westchnęła. - Naprawdę doskonale cię rozumiem. Wyślij mi wszystko na adres, który ci dałam. - Tom chce, bym to wysłała Liniami Lake Union z dostawą dziś. Oczywiście, dla Toma wszystko zawsze musi być załatwione natychmiast. - Czytałaś te listy, Dee? - Tylko kilka. - Tak źle sprawy się mają? - Norze żołądek podskoczył do gardła. - Paskudnie. Ludzie zaczynają mówić różne rzeczy brukowcom... i to nie są przyjemne sprawy... a jakaś kobieta w Iowa wystąpiła wczoraj wieczorem w telewizji, mówiąc, że poda cię do sądu. Pozwie o oszustwo w poradnictwie czy coś równie idiotycznego. Nora zerknęła na Ruby, która bezwstydnie podsłuchiwała. - Dobrze, Dee, przyślij mi te listy. - Pomyślałam sobie, że wyślę ci też skoroszyt „Najlepiej”. Na wypadek gdybyś chciała przemycić kilka starych listów. Tom się nie zorientuje. - Dobra myśl. - W i e d z i a ł a m, że utrzymasz swoją rubrykę - westchnęła Dee. - Ludzie mówią... - Dopilnuję, żeby zadbano o ciebie. Nie martw się. Dzięki za wszystko. Naprawdę. Do widzenia. Pochyliła się, by odłożyć słuchawkę. Chciała zażartować ze względu na Ruby, lecz nie starczyło jej siły. - Noro? Powoli podniosła głowę. Ruby oparła się o lodówkę z rękami skrzyżowanymi na piersi. Na blacie stała jej filiżanka kawy. Zapomniana. - O co chodzi? - Mój szef w gazecie życzy sobie, bym odpowiedziała na... niezbyt pochlebne listy od czytelników. - Cóż, na tym polega twoja praca. Nora nie zadała sobie trudu, by odpowiedzieć. Córka nie mogła tego zrozumieć. Nie wiedziała, co to znaczy potrzebować akceptacji, bez której człowiek czuje się niewidzialny. Gorzej niż niewidzialny. „Jakaś kobieta w Iowa... pozwie... o oszustwo w poradnictwie”... Zamknęła oczy i potarła grzbiet nosa. - David Letterman pewnie zbiera niezłe żniwo... W ostatnich dwóch dniach zdołała zapomnieć, że jej życie zostało zdemaskowane, że wybuchł skandal na cały kraj. Teraz znów wróciła ostra świadomość faktów. Usłyszała, jak Ruby biegnie na górę. Dzięki Bogu. Lecz po chwili była już z powrotem. Klepała ją po ramieniu. - Noro? Nora otworzyła oczy. Córka stała przy niej z gazetą w ręce. - Kupiłam ją wczoraj w sklepie. Może powinnaś przeczytać, co o tobie piszą. Nora wpatrywała się w gazetę, w swoje duże ziarniste zdjęcie. Zrobiono je w ubiegłym roku na rozdaniu nagród Emmy. Nie znosiła go, bo miała na nim pucołowate policzki i zezowate spojrzenie. Wzięła gazetę z rąk córki i przejrzała artykuł. - To koniec - powiedziała wreszcie bezbarwnym głosem. Gazeta wypadła jej z ręki na podłogę. - Nie bądź głupia. - Ruby zmarszczyła czoło. - Jakoś przez to przejdziesz. Spójrz na Monice Lewinsky... sprzedaje teraz drogie torebki. Była w ubiegłym roku na rozdaniu Oscarów. A ta idiotka, która wyszła za milionera, dostała fortunę od „Playboya”. - Dzięki ci za te pocieszające porównania. 69

- Chciałam tylko... - Jesteś za młoda, by to zrozumieć. Już po mojej karierze. Nie mam zamiaru odpowiedzieć na żaden list. Będę się ukrywać, aż to... cholerstwo... się skończy. Wybuchnie jakiś kolejny skandal i wszyscy o mnie zapomną. Po prostu się rozpłynę. - Żartujesz? - Nie. - Przecież jesteś s ł a w n a. - Jestem niesławna. Wierz mi, że to jest różnica. - Odpowiedni ruch mógłby... - Ruby, nie rozumiesz, na czym polega moja praca i kariera. Nigdy nie mogło być muru między mną a czytelnikami. W moich słowach skierowanych do nieznajomych można znaleźć wszystko to, co myślę i czuję. Dlatego mi ufali, wierzyli w moją szczerość. - Zgodnie z tym, co podaje prasa, w swoich rubrykach twierdziłaś, że wierzysz w małżeństwo. Ruby uniosła brwi. - Czy to też nazwiesz szczerością? - Ja naprawdę wierzę w małżeństwo. I w miłość, rodzinę i dotrzymywanie zobowiązań. Tylko po prostu sama nie byłam w stanie temu sprostać. Ruby wyglądała na zdziwioną. - Interesujący dobór stów: „Nie byłam w stanie temu sprostać”. - Nie sądzę, by któraś z nas mogła nazwać moje małżeństwo i macierzyństwo udanymi. - Nie. Ale nie myślałam, że tak na siebie patrzysz. Jak na osobę, która poniosła fiasko. Wreszcie krążyły wokół czegoś, co było istotne. - A jak sobie wyobrażałaś, że będę się czuła? - Myślałam, że opuszczenie nas uważałaś za swój sukces. - Ruby się nachmurzyła. - Poszło ci to tak dobrze. Zupełnie jakbyś rzuciła znienawidzoną pracę. Może ci brakowało dochodów, ale byłaś dumna z siebie, że miałaś dość hartu, by się na to zdecydować. - Nie byłam z siebie dumna. - Dlaczego? - spytała Ruby szeptem. - Dlaczego to zrobiłaś? Nie mogłaś mieć życia zawodowego i wychowywać dzieci? Nora westchnęła. Istniało tyle sposobów odpowiedzi na postawione pytanie, lecz była zbyt przygnębiona, by móc wybrać najwłaściwszą. Powiedziała więc to, co jej przyszło do głowy. - To, co się u nas stało, nie było jakimś takim wydarzeniem jak na przykład zatonięcie „Titanica”. To wyglądało inaczej. Drobne sprawy, splątane razem przez długie lata. Żebyś mogła naprawdę zrozumieć, musiałabyś dojrzeć i poznać rzeczywistość naszej rodziny. Ale ty tego nie chcesz. Wolisz zapomnieć, że ja kiedyś istniałam... zapomnieć, że wszyscy istnieliśmy. - Bo tak jest łatwiej - cicho odparła Ruby. - Tak. Mnie też jest łatwiej teraz po prostu zakończyć karierę. Nie potrafię walczyć z tymi oskarżeniami... niemożliwe po tym życiu, jakie wiodłam, i wyborach, jakich dokonałam. Prasa ujawni krzywdę, jaką wyrządziłam swoim dzieciom... tobie, Ruby... i sytuacja stanie się jeszcze gorsza. - Nigdy nie uważałam cię za osobę, która porzuca. Nora spojrzała na nią ze smutnym, pełnym zrozumienia uśmiechem. - Och, Ruby... właśnie ty, nie kto inny, tylko ty... powinnaś mnie za taką uważać. 11 Było wczesne popołudnie, szczyt zaskakująco gorącego czerwcowego dnia. Morze i niebo tworzyły jednolitą połać iskrzącego się błękitu. Na powierzchni wody pobłyskiwało słońce. Tam, gdzie ziemia uskakiwała w dół i łączyła się z piaskiem plaży, na skraju posiadłości rosły drzewa, których gałęzie wyciągały się jedna do drugiej, a liście szemrały na wietrze. Szpaki nurkowały pod okap, głośno ćwierkały, to znów fruwały nisko nad trawą. Ruby siedziała w białym fotelu na balkonie pięterka. Nie mogła przestać płakać. Myślała o Ericu, o wszystkich wspólnie spędzonych chwilach, o tym, że był dla niej jak starszy brat, którego nigdy nie miała - i myśl o jego stracie była dla niej nie do zniesienia. Podobnie trudno było jej się 70

pogodzić z faktem, że właściwie straciła go wiele lat temu przez własną bezmyślność, bo po prostu oddaliła się i nigdy nawet do niego nie zadzwoniła. N i g d y n a w e t n i e z a d z w o n i ł a. Tak przeważnie w życiu postępowała. Była półgłówkiem, który opuszcza scenę z prawej strony. A przecież kochała Erica. Nie tak gorąco i boleśnie jak jego brata, lecz w sposób bardziej stały i odpowiedzialny. Był obok niej przez całą młodość. To Eric ją uczył, jak się rozstawia namiot, gdy zbliżał się zlot skautek... To Eric jej pokazywał, jak trzeba stać na dziobie „Wietrznicy”, kiedy wieje wiatr. A mimo to oddaliła się, poszła sobie, pozwoliła, by stał się zblakłą fotografią na dnie szuflady. - Przepraszam - szepnęła z żałosną nutą w głosie. Wiedziała, że te przeprosiny, powiedziane w pustkę, nic nie znaczą. Jednocześnie jednak przerażała ją myśl o spotkaniu z Erikiem. Jak mogłaby stać przy jego łóżku i rozmawiać z nim... uśmiechać się, jakby przez te wszystkie lata byli nadal przyjaciółmi... a potem się pożegnać? Jak mogłaby patrzeć na jego umieranie? Zamknęła oczy i zagłębiła się w fotelu. W sypialni za jej plecami zadzwonił telefon, lecz kiedy podniosła słuchawkę, nikt się nie odezwał. Po chwili znów rozległ się dzwonek. Uprzytomniła sobie, że to telefon komórkowy. Rzuciła się tukiem nad łóżkiem i sięgnęła po komórkę leżącą na podłodze. Włączyła ją niecałą godzinę wcześniej. - Halo? - Na rany, Ruby, dzwonię i dzwonię. Jak tam życie na Dalekiej Północy? To Val. Słyszała, jak wydmuchuje dym. - To Wyspa Lata, nie Syberia. A poza tym wszystko dobrze. - Myślałem, że może będziesz potrzebować porwania drogą powietrzną. - Nie - roześmiała się. - Ale trzymaj rękę na pulsie, bo niewykluczone, że będę w takiej potrzebie. - Jak idzie artykuł? - W porządku. Może nawet dobrze. - Wspaniałe wieści. Rozmawiałem dziś rano z Joan. Atmosfera jest coraz gorętsza. Prasa ukrzyżowała twoją matkę. - Nic jej to nie obchodzi. Kończy karierę. Wycofuje się. - Ruby straciła panowanie nad sobą. Była wściekła. - Nie żartujesz? - Zdumiewające, co? Tak czy owak, ciężko pracuję. - Joan się bardzo ucieszy. Pamiętaj, że w przyszłym tygodniu jesteś w programie Sary Purcell. Do zobaczenia, skarbeńku. „Skarbeńku”. Ruby przewróciła oczami. Nigdy przedtem tak jej nie nazwał. Musi to być słowo zarezerwowane dla klientów, którzy zarabiają dla niego duże pieniądze. - Dobra, Val. Do usłyszenia. Odłożyła słuchawkę, wzięła notatnik i długopis, powróciła na balkon i usiadła w wielkim fotelu, który dziadek sam kiedyś zrobił. Zmusiła się do tego, by nie myśleć o Ericu, tylko się skupić na pisaniu artykułu. Spojrzała na żółty notatnik i powoli zaczęła pisać. Większą część swojego dorosłego życia spędziłam na udawaniu, ze nie mam matki. Najpierw to wymagało wysiłku. Kiedy powracało jakieś wspomnienie o niej, bezwzględnie je tłumiłam i zmuszałam się do tego, by przywołać na pamięć coś innego - trzaśniecie drzwiami, zgrzyt opon na żużlu, ojca siedzącego na skraju łóżka, płaczącego z twarzą w dłoniach. Z czasem wyuczyłam się zapominania. O wiele łatwiej więc żyto mi się w takim stanie przypominającym amnezję. I tak czas płynął. Lecz wczoraj wieczorem oglądałyśmy z matką nasze stare rodzinne filmy. I tam, w tym ciemnym pokoju, powoli otwierały się drzwi, których starałam się nawet nie uchylać. Teraz zadaję sobie trudne i niepokojące pytanie: Zapominając matkę, do jakiego stopnia zapomniałam o sobie? Wygląda na to, ze nie znam ani jej, ani siebie. Matka mówi mi teraz, że chce zakończyć karierę. Zupełnie nie wiem, jak to rozumieć. Przehandlowała naszą rodzinę za sławę i majątek, jak więc 71

to możliwe, by tak niewiele dla niej znaczyły? Ruby odłożyła długopis i notatnik na zardzewiały stolik z blatem z mrożonego szkła, bo nie miała pojęcia, co jeszcze mogłaby dodać. Nie mogła zapomnieć wyrazu twarzy matki, kiedy powiedziała: „Po prostu zniknę”. Matka wyglądała na... złamaną, zrezygnowaną i chyba bardziej niż przerażoną. Podobnie jak kiedyś. „Wyjeżdżam. Kto jedzie ze mną?” Przez jedenaście lat Ruby pamiętała tylko te słowa i ich szorstkie, szkaradne brzmienie tamtego ranka. Teraz przypomniała sobie całą resztę. Oczy matki przepełniał ten sam dotkliwy ból, a jej głos drżał z takiego napięcia, że... wydawał się nieznajomy. Usłyszała tylko „do widzenia” i zrozumiała, że matka odchodzi... lecz może Nora uciekała? Dziś Ruby powiedziała do niej: „Nigdy nie uważałam cię za osobę, która porzuca”. A matka na to odpowiedziała: „Właśnie ty, nie kto inny, tylko ty... powinnaś mnie za taką uważać”. Lecz od czego matka mogła wtedy uciekać? I co ją zatrzymało z dala od rodziny? Przesyłkę z Seattle dostarczono późnym popołudniem, kiedy matka ucinała sobie drzemkę. Ruby wiedziała, co jest w pudle. Przez kilka chwil zmagała się z sobą - przecież kiedyś specjalnie postanowiła, że nigdy nie będzie czytać rubryki porad matki, ale teraz konieczność napisania artykułu do „Cache” całkiem zmieniała sytuację. Ruby musiała wiedzieć coś bliższego o tym, co matka pisała w „Nora wie najlepiej”. Spokojnie otworzyła pudło i wyciągnęła z niego brązową kopertę z napisem „Najlepiej”. Runęła na kanapę w saloniku, podciągnęła pod siebie nogi i wyciągnęła plik wycinków. Pierwszy był z grudnia 1989 roku i pochodził z „Anacortes Bee”. Droga Noro! Czy znasz jakieś sposoby wywabiania plam z czerwonego wina na białym jedwabiu? Odrobinę wstawiłam się na weselu siostry i wylałam cały kieliszek na jej suknię ślubną. Nie odzywa się do mnie, a ja czuję się strasznie. Pogrążona w Smutku Suknia Ślubna Nora odpowiedziała krótko i bardzo sympatycznie. Droga Pogrążona w Smutku Suknio Ślubna! Plamę można wywabić tylko w pralni chemicznej. Ale jeżeli nawet tam to się nie uda, musisz zaproponować siostrze, że odkupisz jej suknię. Ponieważ byłaś odrobinę wstawiona, wypadku nie można zaliczyć do najzwyklejszych. A Twojej siostrze należy się to, co zawsze będzie jej przypominać o tym wyjątkowym dniu i co będzie mogła kiedyś przekazać swojej córce. Może jakiś czas to potrwa, zanim oszczędzisz na ten cel pieniądze, lecz ostatecznie będziesz się czuć o wiele lepiej. Nie ma niczego ważniejszego niż rodzina. Na pewno o tym wiesz. Dlatego do mnie napisałaś. Tak łatwo w życiu jest popełnić błąd, prawda? Lecz kiedy wyraźnie widzimy sposób, w jaki możemy się stać lepsze, powinnyśmy go wykorzystać. Ruby, czytając kolejne porady, stwierdziła, że kwestie poruszane w korespondencji matki są bardzo różne - tematyka związana z gospodarstwem domowym ustępowała miejsca poważnym problemom życiowym. Ruby musiała przyznać, że matka świetnie sobie radziła. Jej odpowiedzi były zwięzłe, mądre i pełne zrozumienia. Po jakimś czasie poczuła, że z gazetowych rubryk dolatuje ją głos matki. I nie był to glos wyrafinowanej, zachłannej i egoistycznej Nory Bridge, lecz matki, kobiety, która kiedyś kazała Ruby włożyć płaszcz, umyć zęby czy sprzątnąć pokój. Czytając poradę udzielaną szesnastolatce, która brała narkotyki, Ruby przypomniała sobie własne życie... Był to straszny rok, kiedy Ruby niemal „zeszła na złą drogę”. Miała czternaście lat i Wyspa 72

Lopeza oraz własna rodzina wydawały jej się beznadziejnie ciasne i nieatrakcyjne. Zaczęła wagarować i palić trawę. Nawet oddaliła się od Deana. Kiedy za palenie została zawieszona w czynnościach ucznia, tata był wściekły, natomiast Nora nie. Zabrała ją wtedy z gabinetu dyrektora i zawiozła do parku stanowego na końcu wyspy. Zaciągnęła na daleki odcinek plaży, z którego widać było przesmyk Haro i migoczące w dali światła centrum Victorii. Była dokładnie trzecia po południu. Przed nimi przepływały rzędem wieloryby, wypuszczając fontanny wody. Nora była w ładnej sukience, tej, którą oszczędzała na zebrania rodziców z nauczycielami, lecz bez namysłu usiadła na piasku i skrzyżowała nogi. Ruby stała, czekając na reprymendę. Wysunęła do przodu brodę, skrzyżowała ramiona na piersi. Lecz Nora sięgnęła do kieszeni i wyciągnęła skręta, którego znaleziono w szkolnej szafce Ruby. Ku zdumieniu córki wsunęła go do ust i zapaliła, głęboko się zaciągnęła i podała córce. Zaskoczona Ruby usiadła obok matki i wzięła skręta. Razem wypaliły to cholerstwo do końca, nie zamieniając z sobą ani słowa. Stopniowo zapadała noc, po przeciwnej stronie przesmyku zaczęły migotać białe światła miasta. I właśnie tę chwilę matka wybrała, by powiedzieć to, z czym tu przyszła. - Twoim zdaniem, inaczej teraz widać Victorię? Ruby nie bardzo rozumiała sens pytania, więc odpowiedziała, chichocząc: - Wygląda, jakby była dalej. - I jest dalej. Właśnie na tym polega sprawa. Kiedy bierzesz narkotyki, wszystko, czego w życiu chcesz, oddala się. - Nora odwróciła się do niej. - Czy to takie super jest zrobić coś, co może każdy, kto ma zapałkę? Super jest zostać astronautą... satyrykiem... czy naukowcem, który wynajduje leki na raka. Wyspa Lopeza jest dokładnie taka, za jaką ją uważasz... to kropeczka na mapie. Ale poza nią istnieje świat, nawet jeśli jeszcze go nie widziałaś. Nie zaprzepaszczaj swoich szans. Nie ma się ich w życiu tylu, ile byśmy chcieli. Teraz możesz wszędzie pojechać, być każdym, robić wszystko. Możesz stać się tak cholernie sławna, że potem, kiedy wrócisz na szkolny zjazd koleżeński, urządzą tu na twoją cześć specjalną paradę... albo możesz kręcić i zawalać lekcje, obkrawać swoje możliwości, aż w końcu wylądujesz z tymi, którzy przesiadują w barze Zeke, palą papierosy i gadają o szkolnych meczach futbolowych sprzed dwudziestu lat. - Wstała, otrzepała sukienkę i spojrzała na Ruby. - Wybór należy do ciebie. To twoje życie. Jestem twoją matką, nie strażnikiem. Ruby pamiętała, że kiedy wówczas podniosła się na nogi, drżała. Tak głęboko trafiły do niej słowa matki. Bardzo cichutko powiedziała: - Mamo, kocham cię. I było to jej ostatnie wspomnienie tych słów wypowiedzianych do matki. Wróciła do czytania rubryki porad. Ostatni zestaw wycinków był spięty razem. Wciągnęło ją już pierwsze zdanie. Droga Noro! Czy zdarza Ci się odczuwać taką samotność, że wszystko, co normalne, wydaje Ci się nieostre? Jest tak, jakby człowiek był jedyną czarno-białą istotą w mieście, które ma barwy jak w technicolorse. Ożeniłem się z niewłaściwą kobietą. Wiedziałem to już tego dnia, kiedy szliśmy do ołtarza. Wiedziałem to, kiedy podniosłem jej welon i spojrzałem w oczy. Lecz czasem robi się coś właściwego z niewłaściwych powodów i wierzy się, me miłość będzie się rozwijać. Kiedy tak się nie stanie, coś w tobie umiera, a potem dzień po dniu jeszcze coś i jeszcze coś, aż w końcu uprzytamniasz sobie, ze już nic z Ciebie nie pozostało. Powtarzasz sobie, ze najważniejsze jest dziecko - zresztą po to się ożeniłeś, żeby je mieć - i w końcu niemal w to wierzysz. Kiedy bowiem trzymasz dziecko w ramionach, uczysz się, co to prawdziwa miłość. A jednak nadal się zastanawiasz, nawet wtedy, gdy trzymasz córeczkę za rączkę albo szczotkujesz jej włosy, albo czytasz jej do poduszki... zastanawiasz się, czy to powinno wystarczyć. Nie wiem, co robić. Tak strasznie się od siebie z żoną oddaliliśmy... Proszę, czy możesz mi pomóc? 73

Zagubiony i Samotny Drogi Zagubiony i Samotny! Bardzo dobrze Cię rozumiem. Chyba każdy z nas wie, co to znaczy odczuwać samotność, zwłaszcza w rzekomo ciepłym kręgu rodziny. Widzę, że jesteś człowiekiem honoru i wiesz, że rozbicie rodziny jest czynem, który nieodwołalnie niszczy życie. Wierz mi, że samotność, jaką odczuwasz w swojej rodzinie, jest bladym cieniem udręki, jaką byś przeżywał po odejściu. Proszę Cię, spróbuj, a uda Ci się dokopać do resztek tej miłości, jaką czułeś kiedyś do żony. A gdybyś się postarał, ziarnko uczucia może znów zakiełkować. Poszukaj kogoś, kto udzieli Ci rad, rozmawiaj z zawodowymi terapeutami i s żoną. Wyjedzcie razem na wakacje. Dotykaj jej, ale nie tylko w celach erotycznych. Dotykanie w dowolnej chwili, jakby przypadkiem, naprawdę wiele znaczy. Wciągnij się w jakąś działalność: na rzecz Waszej społeczności czy w kościele, czy w jakąś inną. Skorzystaj z poradnictwa małżeńskiego. Przecież nie chcesz zakończyć tego małżeństwa i złamać serc dzieciom, dopóki nie przestanie istnieć szansa na pojednanie. Zaufaj mi w tej sprawie. Nora Ostatni list napisano ręcznie i nie był do niego przyczepiony wycinek prasowy. Najwyraźniej miał być opublikowany, lecz go odrzucono. Nora go jednak zachowała. Droga Noro! Moja córka - ukochana maleńka - zginęła w tym roku, zabita przez pijanego kierowcę. Teraz wiem, co to znaczy przeżyć tragedię, znam jej smak i strukturę... piętno, jakie odciska. Nie potrafię rozmawiać z ludźmi, nawet z żoną, która potrzebuje mnie bardziej niż kiedykolwiek. Widzę ją, jak siedzi na skraju łóżka, ma nieumyte włosy, podkrążone i zaczerwienione oczy, ale nie potrafię się do niej zbliżyć, nie potrafię jej pocieszyć. Gdybym został sam, jestem pewien, że do końca życia z nikim już bym nie rozmawiał. Mam ochotę zebrać manatki, włożyć je do wózka na zakupy i zniknąć, wtapiając się w bezimienny tłum włóczęgów na placu Pioniera. Lecz nawet na to nie mam siły, siedzę więc w domu i patrzę na wszystko, co bez końca przypomina mi o tym, co kiedyś miałem... i zadaję sobie pytanie, po co dalej oddycham... Zagubiony i Samotny Na tym liście ktoś u góry napisał: „Natychmiast wystać Federal Expressem przypięty tu list na adres zwrotny tego mężczyzny”. Pozostała po nim kopia pisanej ręcznie odpowiedzi. Drogi Zagubiony i Samotny! Nie będę tracić czasu na piękne słówka, jakimi staramy się złagodzić żałobę. Jesteś w niebezpieczeństwie, lecz jeszcze nie zabrnąłeś za daleko i sam o tym wiesz. Zrobię coś, czego nigdy jeszcze nie robiłam... i czego chyba nigdy już nie zrobię. Przyjdź do mnie na rozmowę. I nawet nie próbuj odmówić. W swoim liście wspominasz o placu Pioniera i widzę, że podajesz adres zwrotny w Laureihurst. Moja sekretarka w gazecie będzie jutro oczekiwać telefonu od Ciebie i umówi nas na spotkanie. Proszę Cię, bardzo proszę, tylko nie spraw mi zawodu. Wiem, jak życie może zadać cios nawet najsilniejszemu. A niekiedy, by nas ocalić, wystarczy jeden dotyk nieznajomej ręki. Skorzystaj z mojej propozycji... Będę czekać. List był podpisany Nora. Ruby drżały ręce. Nic dziwnego, że czytelnicy uwielbiali jej matkę. Uważnie złożyła wszystkie wycinki i listy i wsunęła do koperty. Zostawiła pudło na kuchennym stole, żeby matka je znalazła. I poszła na górę. 74

Dopiero kiedy trzymała w ręku słuchawkę, uprzytomniła sobie, że dzwoni do Caroline. Nie było w tym nic dziwnego. Przecież poczuła się niepewnie, a Caroline zawsze była dla niej podporą. Po trzecim dzwonku Caro odebrała telefon. - Halo? Ruby natychmiast poznała, że siostra jest zmęczona. - Cześć, siostrzyczko. Masz taki głos, jakbyś natychmiast musiała się zdrzemnąć. - Zawsze mam ochotę na drzemkę - zaśmiała się Caroline. - Ale oczywiście zupełnie nie wiadomo, co ja takiego robię, że jestem taka zmęczona. - A co takiego robisz przez cały dzień? - Tylko kobieta wolna może zadać takie pytanie matce. No, ale co słychać? Jak wam z mamą idzie? - Nie jest taka, jak myślałam - przyznała cichym głosem Ruby. - Jak mogłaby być taka? Nie rozmawiałaś z nią od emisji Fuchy. - Wiem, wiem, ale chodzi o coś więcej. Na przykład: czy wiedziałaś, że kiedy byli z tatą małżeństwem, chodziła do psychiatry... czy o tym, że w tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym piątym brata valium? - Och - jęknęła Caroline. - Ciekawe, czy to lekarz jej zalecił, by rozeszła się z tatą? - Co. ty opowiadasz? - Przecież tak się zdarza - roześmiała się cichutko Caroline. - Zalecają nieszczęśliwym kobietom, by znalazły szczęście. Gdybym za każdym razem, kiedy mój terapeuta zaleca mi odejść od Jere’a, wrzucała dolca do skarbonki, stać by mnie już było na to, by mieszkać w Hunt’s Point. - Też chodzisz do psychiatry? - No co ty, Ruby? To jak pójść zrobić sobie manicure; dbałość o stan własnego umysłu. - Myślałam, że doskonale układa ci się z twoim panem. - Mamy takie same problemy jak wszyscy. Ale porozmawiajmy o czymś innym... Rany, Jenny! Tak się nie robi. Ruby, muszę kończyć. Twoja siostrzenica właśnie wylała kubek soku z winogron na głowę swojego braciszka. I zanim Ruby zdążyła coś powiedzieć, Caroline odłożyła słuchawkę. Wszystko było gotowe. Dean zapukał do drzwi Erica, usłyszał „proszę wejść” i znalazł się w pokoju. Eric siedział w łóżku, czytając zniszczone, z oślimi rogami, kieszonkowe wydanie książki Richarda Bacha Iluzje. Na widok Deana uśmiechnął się. - Cześć, bracie. Niemal pora kolacji. Gdzie się podziewałeś? - Sięgnął po kubek stojący obok na tacy. Tak jednak drżały mu palce, że zrezygnował. Dean podbiegł do łóżka, chwycił kubek i umieścił go w niepewnej dłoni Erica. Skierował też słomkę do jego ust. Eric pociągnął łyk i przełknął. A potem z pomocą Deana odstawił kubek, odwrócił głowę i oparł ją o poduszki. - Dzięki, umierałem z pragnienia. - Uśmiechnął się szeroko. - Wzmianka o śmierci nie była celowa. Dean naprawdę chciał odpowiedzieć uśmiechem, ale nie potrafił, myślał tylko o starszym bracie, który leży tu sam, spragniony i zbyt słaby, by wziąć kubek wody. Skrzyżował ręce na piersi i patrzył przez okno. Nie chciał napotkać wzroku Erica. Potrzebował chwili, by wziąć się w garść. - Pracowałem nad czymś - powiedział w końcu. - Jakaś niespodzianka? Dean spojrzał na brata i dostrzegł coś z dawnego, młodego Erica. Gardło ścisnęło mu się jeszcze mocniej. Skinął tylko głową. Powoli obniżył metalową poręcz z boku łóżka. Brzęknęła o dolną ramę. - Wybierzesz się na małą wycieczkę? - Żartujesz? Tak mam dość tego łóżka, że chce mi się płakać. Właściwie, do diabła, cały czas płaczę. Dean pochylił się, objął brata obiema rękami i podniósł. Przeraził się, że Eric tak niewiele waży. Zupełnie jakby niósł drobne dziecko. Lecz to jego brat, 75

jego silny, wygadany starszy brat, który kiedyś był kapitanem drużyny futbolowej całej wyspy... Dean zagłuszył te wspomnienia. Gdyby bowiem cały czas pamiętał, jaki Eric był kiedyś, na pewno teraz potknąłby się i upadł, trzymając go w ramionach słabego, jakby wydrążonego. Zniósł go na dół, przeszedł przez hol, minął kuchnię, a w niej Lottie, która stała, patrząc na nich promiennym wzrokiem i machając im ręką. Przekroczył wymuskany trawnik, aż dotarł nad brzeg, gdzie na krzywym drewnianym pomoście ustawił wcześniej wielki drewniany fotel, wyłożony poduszkami. - „Wietrznica” - cichutko powiedział Eric. Dean uważnie usadził go w fotelu i dokładnie okrył kaszmirowym pledem chude ciało brata. Słońce miało niedługo zajść. Niebo wisiało tak nisko, że niemal można było go dotknąć. Ostatnie promienie zachodzącego słońca zabarwiły wszystko na różowo: fale, chmury, i kamienistą plażę, która, ochraniając brzeg, wiła się wzdłuż niego haczykowatą linią. Jacht nadal był w złym stanie, lecz został wyszorowany. Dean usiadł obok Erica, wyciągnął nogi i oparł się o drewnianą palisadę. - Jeszcze wciąż jest tu kupa roboty. Jeff Brein, ten z Wroniego Gniazda, reperuje żagiel. Powinien być gotowy jutro. Wendy Johnson pierze poduchy. Pomyślałem, że... może gdybyśmy mogli wypłynąć... - Nie dokończył, bo nie bardzo wiedział, jakimi słowami miałby wyrazić cień nadziei. - Moglibyśmy sobie przypomnieć, jak to kiedyś było - odezwał się Eric. - To znaczy jacy byliśmy. - Taa. - Oczywiście, brat doskonale wszystko rozumiał. Eric pociągnął pled aż pod szyję. - Więc jak to jest być faworyzowanym synem? - Samotnie. - Pamiętasz, kiedy mnie kochała? - Eric oparł się o poduszki. - Gdy byłem gwiazdą sportu, miałem wręcz powalające wyniki i obiecującą przyszłość. Byłem jej trofeum. Dean to pamiętał. Matka uwielbiała Erica, swojego ciemnowłosego anioła, jak go nazywała. Mama z tatą przyjeżdżali na wyspę tylko w sezonie futbolowym. Na każdy mecz mama ubierała się w najlepsze „niezobowiązujące” rzeczy, siedziała na trybunie i dopingowała syna grającego jako quarterback. Kiedy sezon się kończył, rodzice wyjeżdżali. Eric żył w promieniach rodzicielskiego ciepła tak dłuto, że ich uczucie dumy pomylił z uczuciem miłości. Kiedy jednak powiedział im o Charlesie, zrozumiał, jaki był naiwny. Od tamtego czasu matka słowem się do niego nie odezwała. Rodzinną firmę przejął młodszy, mniej doskonały syn. Nigdy o tym nie marzył, lecz oczekiwania rodziny - zwłaszcza bogatej - były jak lepka sieć. - Tak, pamiętam - po chwili odpowiedział cichym głosem. - Wczoraj około jedenastej wieczorem słyszałem, jak dzwonił telefon - szepnął Eric. Dean odwrócił wzrok, by nie patrzeć bratu w oczy. - Taa. Ktoś z firmy telekomunikacyjnej, kto... - Nie przejmuj się, bracie. To ona, tak? - Tak. - Wciąż jest w Atenach? - We Florencji. Było ją stać na to, by mi opowiadać o udanych zakupach. - Lecz powiedziała też: „Przyjedź tu, Dean. Mamy mnóstwo wolnego miejsca w tej willi”. Jakby dla niej nie miało żadnego znaczenia, że jej starszy syn umiera. - Przyjadą zobaczyć się ze mną? - spytał Eric, patrząc na Deana pełnym nadziei, żałosnym wzrokiem. - Nie. - Nie było sensu kłamać. - Powiedziałeś im, o co chodzi? Że nie zabawię tu już zbyt długo? Dean wyciągnął rękę i dotknął ręki brata. Obaj byli zaskoczeni tym nagłym gestem wyrażającym poczucie bliskości. - Przepraszam. Eric chrapliwie westchnął. - Na co się zdadzą katusze śmierci, jeżeli przy twoim łóżku nie będzie płakać własna rodzina? - Ja jestem przy tobie - szepnął Dean. - Nie jesteś sam. - Wiem, braciszku, wiem... - Eric miał oczy pełne łez. 76

- Nie pozwól, by cię raniła - ledwie przeszło Deanowi przez gardło. - Kiedyś będzie tego żałować - powiedział Eric z zamkniętymi oczami. - Ale wtedy będzie za późno. - Ostatnie słowa wymówił już bardzo niewyraźnie, bo zasypiał. Dean pochylił się nad nim i starannie otulił go pledem. Eric zamrugał i uśmiechnął się sennie. - Opowiedz mi o swoim życiu. - Nie mam specjalnie o czym opowiadać. Pracuję. - Bardzo śmieszne. Czytuję prasę z San Francisco, wiesz, po to, by wiedzieć, co się dzieje u ciebie i wszystkich. Wygląda na to, że jako kawaler masz niezłe wzięcie. Gdybym nie znał szczegółów, mógłbym odnieść wrażenie, że jesteś człowiekiem, który ma wszystko. Dean chciał się roześmiać i potwierdzić: „Owszem, mam, mam wszystko, czego tylko człowiek może zapragnąć”, lecz było to kłamstwo, a on nigdy nie potrafił kłamać bratu. Ponadto chciał teraz rozmawiać z nim jak kiedyś - jak brat z bratem, szczerze, od serca. - Czegoś w moim życiu... brakuje. Ale nie wiem czego. - Lubisz swoją pracę? Deana to zaskoczyło. Nikt nigdy go o to nie pytał ani on sam nie zadał sobie takiego pytania. A mimo to odpowiedział bez namysłu. - Nie. - Jesteś w kimś zakochany? - Nie. Już od dawna nie byłem w nikim zakochany. - I nie możesz sobie uprzytomnić, czego ci w życiu b r a k u j e? Daj spokój, Dino. Przecież problem nie polega na tym, czego ci w życiu brakuje, tylko na tym, na czym ci ono upływa. - Eric ziewnął i zamknął oczy. Znów był zmęczony. - Boże, tak chciałem przez te wszystkie lata, byś był szczęśliwy... - Po chwili drzemki otworzył oczy. - Pamiętasz Obóz Orkila? - spytał niespodziewanie. - Wczoraj o nim myślałem, o tym, kiedy tam pojechaliśmy pierwszy raz. - Kiedy poznaliśmy Ruby. - Dean zdobył się na szczery uśmiech. - Wspięła się na wysokie drzewo przy plaży, pamiętasz? Oświadczyła, że zdobywanie tych wszystkich sprawności jest dla dzidziusiów, do których ona już się nie zalicza. - Nie chciała zejść. Aż musiałeś ją o to prosić. - Taa. To był początek, prawda? Nigdy przedtem nie znaliśmy prawdziwej rodziny... - Dean wypowiedział te słowa przeciągle, by mogły się nawzajem znaleźć i połączyć w zdanie. Splótł je razem jak nici, którymi zszył skrawki ich życia, by otulić nimi chude ciało brata jak pledem. 12 Nora obudziła się półprzytomna. Przez chwilę leżała w łóżku, słuchając cichego szumu morza dolatującego przez okno. Był prawie wieczór, to znaczy, że spała kilka godzin. E r i c. Przyciągnęła telefon, postawiła go na kolanach i wykręciła numer. Przez kilka minut rozmawiała z Lottie, a potem cierpliwie czekała, aż odezwie się Eric. - Nora? Chyba najwyższy czas, do diabła. Roześmiała się. Pomyślała, że cudownie jest się śmiać, lecz jeszcze cudowniej słyszeć jego głos, który brzmi prawie tak jak za dawnych lat. - Ostatnie dni miałam bardzo interesujące. Jestem na Wyspie Lata. Caroline udzieliła mi gościny. - Och, ten styl życia bogatych i sławnych! Przypuszczam, że trudno jest znaleźć czas dla drogiego starego przyjaciela, który ze spokojem i godnością usiłuje stawić czoło kostusze. - Zaśmiał się z własnego żartu, lecz śmiech przeszedł w kaszel. Nora zamknęła oczy, by przywołać jego postać ledwie sprzed kilku lat... Przypomniała sobie pewne popołudnie, kiedy jego drużyna wygrała mistrzostwa ligi, a ona oblała go napojem Gatorade i skandowała jego imię... - Nora? Popadłaś w śpiączkę? - Słucham cię. - Postanowiła, że nie wspomni o skandalu, by nie musiał się o nią martwić. Lecz przecież coś musi mu powiedzieć, nie może bez uprzedzenia pojawić się u niego na wózku. Miałam wypadek i wylądowałam w szpitalu. - Ojej, ale wszystko dobrze? - Jak na pięćdziesięcioletnią kobietę, która wjechała w drzewo, czuję się wspaniale. A mówiłeś, że 77

mercedes to strata pieniędzy. Ha! On uratował mi życie. Wyszłam z tego ze złamaną nogą i skręconym nadgarstkiem, więc nic takiego mi się nie stało. Ale dlatego jeszcze cię nie odwiedziłam. - Czegoś mi jeszcze nie mówisz. - Tym razem intuicja cię zawodzi - odparła z wymuszonym uśmiechem. - Noro? - Wymówił jej imię z niezwykłą czułością, w której pobrzmiewały wszystkie ich wspólne przeżycia. Po raz pierwszy od czasu, kiedy zaczął się jej koszmar, poczuła, że ktoś się o nią naprawdę troszczy. - Nie, naprawdę, ja... - Zaczęła pocierać palcem grzbiet nosa i starała się płytko oddychać. - Wiesz, że możesz powiedzieć mi wszystko. - Nie potrzebujesz wysłuchiwać opowieści o moich kłopotach. - A kto wysiadywał co noc obok mnie w szpitalu, kiedy umierał Charlie? Kto mnie trzymał za rękę nad grobem... kto był przy mnie, kiedy zacząłem chemoterapię? - Ja - wykrztusiła. - Więc teraz mów. Wszystkie uczucia, jakie przez ostatnie kilka dni trzymała zamknięte w sobie, nagle znalazły upust. Nie płakała jednak, była wręcz nienaturalnie spokojna. Lecz czuła się tak, jakby pękata jej dusza. - „Tattler” opublikował moje zdjęcia nago w łóżku z mężczyzną. - Jezu... - szepnął. - Jest jeszcze coś gorszego. - Roześmiała się, co było zdumiewające. - Właściwie pozuję z tym facetem. I w dodatku zdjęcia są datowane, czyli jest dowód na to, że w tym czasie byliśmy z Randem małżeństwem. Prasa już mnie ukrzyżowała. Wszyscy wychodzą ze skóry, by mnie nazywać hipokrytką. - I dlatego zatrzymałaś się w letnim domu? Ukrywasz się? - To koniec mojej kariery. Nie dostałabym pracy nawet w poradnictwie dla maluchów, jak mają siadać na nocniku. - Daj spokój, mieszkamy w Ameryce. Znane osoby bez przerwy w czymś nawalają. Dzięki temu jeszcze bardziej je kochamy. Jack Nicholson rozwala samochód kijem bejsbolowym... a dają mu następnego Oscara. Hugh Grant pokazuje nam nie tylko swoją giętkość moralną, lecz także głupotę, a po szybkich przeprosinach wygłoszonych w Leno Show kręci film z Julią Roberts. Więc ty pokazałaś tyłek. Wielkie mi coś! To przecież nie jest zdjęcie, na którym obciągasz handlarzowi narkotyków. Głowa do góry! Płacz, jeśli uznajesz swój błąd, i proś o jeszcze jedną szansę. Twoi wielbiciele będą cię bardziej kochać za to, że jesteś jedną z nich. Masz ludzkie słabości. - Dlatego cię kocham, Ericu. Szklanka jest zawsze do połowy pełna. Przysięgam na Boga, że gdybyś był moim synem, pękałabym z dumy. - Usłyszała, że chrząknął, i natychmiast zrozumiała, co to znaczy. Żałowała, że nie ugryzła się w język. Była wściekła na siebie, że wykazała taki brak wyczucia. - Dzwoniłeś do matki. - Jest w Europie. Zakupy idą jej wspaniale. - Westchnął, niemal zajęczał. - Nie zadzwoniła do mnie. Ale minęło, dopiero kilka dni. Minęło kilka dni, odkąd się dowiedziała, że syn ma raka, i nie znalazła czasu, by do niego zadzwonić! Tę kobietę należało zastrzelić. - Mogłabym jutro wpaść do ciebie? Ja na wózku, ty w łóżku szpitalnym, będziemy wyglądać jak z Lotu nad kukułczym gniazdem. - Wspaniale. Nie uwierzysz, kto tu jest. - A ty nie uwierzysz, kto jest tutaj - zaśmiała się Nora. - Dean... - Ruby... Wypowiedzieli te imiona jednocześnie. - Dean jest na wyspie? - Nora pierwsza oprzytomniała. - Przyjechał do mnie. - Wiedziałam, że przyjedzie, jeśli do niego zadzwonisz. I jak się układa między wami? - Dziwnie. Troszkę niepewności. Zachowujemy się jak najlepsi przyjaciele ze szkoły średniej, którzy spotykają się po dwudziestu latach na zjeździe koleżeńskim i nie bardzo wiedzą, o czym 78

rozmawiać. Ale jakoś się odnajdujemy. A jak Ruby? - Wściekła. Ona naprawdę mnie nienawidzi. - Ale jest z tobą. To coś znaczy. Pamiętaj, że miłość od nienawiści dzieli cienka linia. - Dzięki za przypomnienie. - Zastanowiła się. - Musiałam jej powiedzieć, że masz raka. - Nic się nie stało. Już mnie to, do cholery, nie obchodzi, kto o tym wie. - Po jego głosie odgadła, że się uśmiecha. - Słuchaj, czy ty wiesz, do czego doszło między Deanem a Ruby? On nie chce o tym mówić. - Ona też nie. - Kiedy zerwali, bytem w Princeton, ale musiało to ich wiele kosztować. Dean poszedł do szkoły z internatem, żeby być daleko od niej. Ale to interesujące, że żadne z nich nie wzięło ślubu. - Myślisz o tym, co ja? - Jak zrobimy, by się spotkali? Nora się uśmiechnęła. Wspaniale było rozmawiać o czymś innym niż choroba Erica czy skandal wokół niej. Dzięki temu po raz pierwszy od lat poczuła się jak matka. - Zachowamy ostrożność, mój chłopcze. Wielką ostrożność. Kiedy odłożyła słuchawkę, uprzytomniła sobie, że jej noga w kostce pulsuje i boli, lecz ból ten był niczym w porównaniu z uczuciem mrowienia. Potoczyła się na wózku do łazienki, umyła twarz i zęby. Kiedy znalazła się w pokoju, postanowiła zawołać Ruby. Lecz nikt nie odpowiadał. Wjechała do kuchni i na stole zobaczyła pudło. Zbliżyła się do stołu. Pudło było otwarte. Nic więc dziwnego, że Ruby się schowała. Ściągnęła przesyłkę na kolana i przeniosła się do saloniku, gdzie usadowiła się ha kanapie, nogę opierając o stolik do kawy, na którym położyła poduszkę. Myśli o Ruby i Deanie, i o prawdziwej miłości całkiem się rozwiały. Kiedy otwierała brązową kopertę z napisem „Nowe listy”, ręce jej drżały. Na samym wierzchu była mała, pognieciona koperta ze stemplem Great Falls w stanie Montana. Z uwagą ją otworzyła, wyjęła list i zaczęła czytać. Noro! Już nie potrafię napisać „Droga”. Przez ostatnie kilka lat pisałam do Ciebie kilkanaście razy. Dwukrotnie opublikowałaś moje listy, raz osobiście odpowiedziałaś, wyrażając nadzieję, że sytuacja się poprawiła. Nawet nie możesz sobie wyobrazić, ile to dla mnie znaczyło. Tonęłam w nieudanym małżeństwie, ale zawsze mogłam na Ciebie liczyć. Czy możesz sobie wyobrazić, jak teraz się czuję, kiedy dowiedziałam się, jaka osoba udzielała mi tych wszystkich rad? Byłaś dla mnie wyrocznią, wierzyłam w Ciebie. Mój mąż złamał mi serce, Ty złamałaś we mnie ducha. Gdybyś była szczera, mogłabym nadal Cię podziwiać. Lecz teraz widzę, że jesteś jedną z wielu znanych osób, które sprzedają produkt przez siebie nigdy nie używany. Nie zadawaj sobie trudu, by odpowiedzieć na ten list ani by go opublikować w „Nora wie najlepiej”. Nie obchodzi mnie Twoje zdanie i na pewno nie będę już czytać Twojej rubryki. Chyba nie jestem w tym odosobniona. Jeżeli będę miała ochotę na czytanie fikcji, wypożyczę powieść z biblioteki. Nie masz prawa udzielać rad nikomu, na żaden temat. Niech Ci Bóg wybaczy. Ze strony wielbicieli na to nie licz. Nora złożyła list i wsunęła z powrotem do koperty. Musiała czymś się zająć, by odwrócić od niego myśli. Sięgnęła po pilota. Całkiem jej nie zdziwiło, że Caroline zmieniła tu telewizor na nowocześniejszy. Przy małych dzieciach było to prawdopodobnie bardzo ważne w tej erze mediów. Nacisnęła włącznik i natychmiast usłyszała swoje nazwisko. Nadawano program Sary Purcell jeden z tych, w którym kobiety zbierają się, by pogadać. Spotkanie przy kawie na nowe millenium. Nora chciała zmienić kanał albo nie patrzeć, lecz czuła się jak ryba złapana na haczyk własnego nazwiska. Na ekranie pośród widowni stała postawna kobieta, a przy niej Sara Purcell z mikrofonem, który 79

trzymała przy ustach kobiety. - Ufałam Norze Bridge, teraz czuję się jak idiotka. W rzędzie obok wstała następna kobieta. - Jak mogła pani być na tyle głupia, by ufać znanej osobie? One wszystkie kłamią i oszukują, byle przeć do przodu. Tak wygląda życie publiczne. Postawna kobieta się zaczerwieniła. Wyglądała na bliską płaczu. - Nie myślałam, że jest podobna do innych... Sara cofnęła mikrofon. - To dotyka ważnej kwestii, doktorze Harrison - zwróciła się do mężczyzny siedzącego na scenie. Ludzie są wściekli na Norę Bridge, bo kłamała. Ale czy to rzeczywiście jest kłamstwo? Czy należy mówić wszystko o swoim życiu tylko dlatego, że jest się wystawionym na widok publiczny? Doktor przywołał specjalny uśmiech do kamery. - Oczywiście, że osoba publiczna ma prawo do własnych tajemnic... chyba że te tajemnice wiążą się z polem jej działalności. W tym wypadku Nora Bridge nie miała prawa być aż taka dyskretna, bo występowała jako ekspert w sprawach miłości, rodziny i podejmowanych zobowiązań. A w ogóle to absurdalne, że ludzie ufali jej... niewykształconej kobiecie, której jedynym powodem do sławy jest rubryka w gazecie. Obdarzać zaufaniem powinno się tylko profesjonalistów mających specjalne wykształcenie w zakresie pomagania ludziom. - Przepraszam, chwileczkę, doktorze - przerwała mu Sara. - Nie uważam, by wykształcenie... - Nora Bridge udawała, że zna odpowiedzi na te wszystkie pytania, ale nikogo nie obchodziło, skąd je zna. Może więc Amerykanie nauczyli się, że do rozwiązywania ludzkich problemów potrzebne jest coś więcej niż tylko otwarty mikrofon. Potrzebne jest wykształcenie, zdolność empatii oraz poczucie tożsamości, czyli to wszystko, czego pani Bridge zdecydowanie brakuje. - I jest tchórzem - rzucił ktoś z widowni. - Gdzie jest teraz? Jest nam winna... Nora wyłączyła telewizor. Nie mogła się ruszyć ani nawet wyjechać z pokoju. Zaczęła drżeć na całym ciele, zrobiło jej się zimno, gardło miała tak ściśnięte, że z trudem oddychała. - Noro? Zmartwiała. Serce bito jej jak młotem. Nie słyszała nawet kroków na schodach. Boże, nie chciała, by córka widziała ją w takim stanie... Ruby weszła do saloniku, okrążyła wózek i usiadła na krytym skórą fotelu naprzeciwko. - Dobrze spałaś? Nora patrzyła na swoje dłonie, myśląc: „Och, proszę cię, odejdź... nie mów teraz do mnie”... - Tak - wydusiła. - Dziękuję. - Czytałam twoją rubrykę - oświadczyła Ruby, kiedy cisza za bardzo się przedłużała. - Naprawdę? - ledwie wyszeptała. - Dobrze ci to wychodzi. Nora poczuła tak wielką ulgę, że jej zaparło dech. Tylko „kocham cię” mogło w tej chwili znaczyć więcej. Lecz uczucie ulgi, które z jednej strony podtrzymywało ją na duchu, z drugiej jednak działało deprymująco, bo przywoływało na pamięć wszystko to, co w tym tygodniu straciła. - Dziękuję - cicho powiedziała i podniosła wzrok. Zobaczyła, że Ruby patrzy na nią w napięciu. - Domyślam się, że przeczytałaś kilka z tych nowych listów - orzekła, pochylając się i opierając łokcie na kolanach. Jakby to wszystko zdążyła widzieć: drżące ręce, rzuconego na podłogę pilota do telewizora. Nora chciała powiedzieć coś niezobowiązującego, zbagatelizować sytuację, pokazać, jakie bez znaczenia były te przykre listy, lecz nie potrafiła. - Nienawidzą mnie teraz. - To obcy ludzie. Nawet cię nie znają. Tak naprawdę nie mogą cię kochać ani nienawidzić. - Ruby uśmiechnęła się z błyskiem w oczach. - Te wielkie i przykre uczucia pozostaw dla rodziny. Która też jej nienawidziła. Ta uwaga tylko pogorszyła sprawę. - Dla jakiej rodziny? - jęknęła Nora. - Tak naprawdę, Ruby... jaką rodzinę sobie pozostawiłam? Córka patrzyła na nią przez dłuższą chwilę. - Po przeczytaniu kilku wycinków twojej rubryki wiesz, co mi się przypomniało? - Co? - Nora wytarła oczy. - Kiedy miałam dwanaście lat i byłam w siódmej klasie, wybrali mnie, bym poprowadziła pierwszą zabawę, na której dziewczyny miały prosić chłopaków do tańca. Pamiętasz? Była to 80

wielka heca jak na Wyspę Lopeza. Pan Lundberg ze sklepu z artykułami żelaznymi oświadczył, że to znak, iż świat całkiem schodzi na psy. - Taa... pamiętam - powiedziała Nora, pociągając nosem. - Chciałam, by nasza lokalna gazeta coś napisała o tej imprezie. Ty jedna nie śmiałaś się ze mnie. - Ruby się uśmiechnęła. - Widziałam, jak zahipnotyzowałaś tego starego grubego redaktora z „Island Times”. Byłam zdumiona, że tak łatwo się zgodził na wszystko, czego chciałaś... to znaczy ja chciałam. Teraz Nora przypomniała sobie ten dzień. - Od pierwszej chwili, kiedy weszłam do jego zapyziałego i dusznego gabinetu, bardzo mi się tam spodobało: zapach papieru, stukot maszyn do pisania. Zazdrościłam reporterom o poplamionych atramentem palcach. I doznałam uczucia, jakiego dotąd nie miałam, jakby przynależności. Zawsze wiedziałam, że słowa chodzą mi po głowie, lecz nie miałam pojęcia, co z nimi zrobić. - Podniosła wzrok. - Potem... - Ruby patrzyła na matkę z powagą. - Dopiero potem zdałam sobie sprawę, że wskazałam ci drogę wyjścia z naszego wspólnego życia. Nora głęboko odetchnęła. - Ruby, nie porzuciłam rodziny dla kariery. Nie miało to nic wspólnego z moją decyzją. Absolutnie nic. - Tak, jasne. - Słuchaj, chcesz znać odpowiedź na różne pytania, ale nawet nie wiesz, czego te pytania dotyczą. Powinnaś się przyjrzeć początkowi całej sprawy, nie jej zakończeniu. Dla mnie problem porzucenia twojego taty istniał już, nim go poznałam. - Nie rozumiem. Nora chciała spytać córkę, czy ta rozmowa dokądś je zaprowadzi, czy był to po prostu sposób spędzenia czasu, zanim każda z nich pójdzie dalej przed siebie. Jakaś jej część, ta tchórzliwa, pragnęła zmienić temat, może porozmawiać o Deanie lub Ericu, lecz Nora nie chciała iść na łatwiznę. Przecież obie z Ruby w końcu zbliżały się do czegoś, co było istotne. Wyglądała przez okno. Zapadała noc, sącząc połyskliwą ciemność na wiecznie zielone drzewa. - Mój tata był alkoholikiem. Po trzeźwemu zachowywał się jak człowiek, ale pod wpływem alkoholu, co mu się często zdarzało, był wściekły jak buli terrier. Utrzymywałam to w sekrecie. Tak jak wszystkie dzieci alkoholików. Mają swoją tajemnicę. Do diabła, dopiero po piętnastu latach terapii byłam w ogóle w stanie wymówić słowo „alkoholik”. - Uff. Nigdy nam o tym nie mówiłaś - wydobyła z siebie zdumiona Ruby. - Na takiej farmie jak nasza sąsiedzi nie słyszeli krzyków kobiety. Ani dziewczyny. Poza tym szybko się uczysz, że wykrzykiwanie... wychodzenie z tym na zewnątrz nie pomaga. Wręcz przeciwnie, starasz się skurczyć, mając nadzieję, że gdy staniesz się dostatecznie mata i nie będziesz wykonywać żadnych ruchów, to on cię po prostu nie zauważy. - Napastował cię? Jakie to cienkie stówo „napastować”! - Nie robił najgorszego, co ojciec może zrobić córce, ale... kształtował mnie. Wyrosłam, starając się być niewidzialna, cały czas umykając. Wydaje mi się, że wyprostowałam się dopiero potem, gdy porzuciłam twojego ojca. - Spojrzała córce w oczy. - Przez długie lata uważałam, że jeśli nie wspomnę o moim tacie, to on jakoś wypłynie z mojego życia... z moich koszmarów. Myślałam, że będę mogła o nim zapomnieć. - I tak się stało? - Ruby ze świstem wciągnęła powietrze. Nora wiedziała, że córka dokonuje porównania: „Ja o tobie zapomniałam”. - Nie - odparła. - To dawało mu jeszcze większą władzę... i sprawiło, że byłam kobietą, która nie mogła uwierzyć, że może być kochana. - Bo twój własny ojciec cię nie kochał. - Identycznie dzieje się z dziewczyną, kiedy opuści ją matka. - Norze udało się nie odwrócić wzroku. - Zakochałaś się kiedyś... po Deanie? - Mieszkałam z facetem... Maxem Bloomem... prawie pięć lat. - Kochałaś go? 81

- Chciałam. - A on ciebie kochał? Ruby wstała, podeszła do regału i przesunęła palcem po starej kolekcji płyt. - Chyba tak. Na początku. - Jak to się skończyło? - Któregoś dnia wróciłam z pracy - Ruby wzruszyła ramionami - i stwierdziłam, że się wyprowadził. Z kuchni wziął wszystko prócz ekspresu do kawy. W łazience zostawił golarkę pełną jego włosów i prawie pusty flakon prella, ale ręczniki zabrał. Nora pragnęła okazać córce współczucie, powiedzieć, jak dobrze zna ten rodzaj bólu, lecz okazanie zrozumienia było za łatwe. Teraz, w tej chwili, gdy prowadziły prawdziwą rozmowę, nieważne było zrozumienie ze strony Nory, tylko osoba Ruby. Ona też lubiła uciekać od swoich problemów, podobnie jak matka. I czasami udawało jej się uciec tak daleko i tak szybko, że nawet nie zdążyła spojrzeć na to, co zostawiła za sobą. - Powiedziałaś mu kiedyś, że go kochasz? - Prawie. Postępowaniem. - Aha. - Co znaczy „aha”? - Ruby zmarszczyła czoło. - A on mówił, że cię kocha? - Tak, ale Max taki jest. W Safewayu powiedział kasjerce, że ją kocha. Nora się zorientowała, że musi być bardziej bezpośrednia. - Zadam ci pytanie: Ile według ciebie trzeba czasu, żeby się zakochać? - Chcesz mi zasugerować, że... - zaczęła wzburzona Ruby. - Nigdy naprawdę Maxa nie kochałam, więc po co łzy po nim? - Nie. Ale mieszkałaś i spałaś z mężczyzną prawie pięć lat i nie powiedziałaś mu, że go kochasz. Nawet wtedy, gdy on powiedział ci te cenne słowa. Pytanie więc nie brzmi, dlaczego odszedł, tylko dlaczego tak długo był z tobą. Ruby szeroko otworzyła usta. - Och, Boże, nigdy w taki sposób nie myślałam. - Bezradnie spojrzała na Norę. - Ja wyznałam twojemu tacie, że go kocham, kiedy po raz pierwszy się kochaliśmy. Nigdy przedtem nikomu tego nie mówiłam. W mojej rodzinie tych słów się nie używało. Przez całe życie przechowywałam w sobie to wyznanie. A wiesz, kiedy Rand mi powiedział, że mnie kocha? - Kiedy? - Nigdy. Czekałam na to jak dziecko na bożonarodzeniowy prezent. Za każdym razem, kiedy mówiłam mu te słowa, czekałam. I każda sekunda jego milczenia mnie zabijała. Ruby zamknęła oczy i potrząsnęła głową. - Dalej nie opowiadaj, proszę... - Chciałam cię wychować na silną i pewną siebie, a wyszło tak, że stałaś się taka sama jak ja. Nauczyłam cię strachu przed miłością i pewności, że mężczyzna cię zostawi. Byłam złą matką, zapłaciłaś za to. Naprawdę bardzo, bardzo nad tym boleję. - Nie byłaś złą matką - wyszeptała Ruby - dopóki nie odeszłaś. - Dziękuję - z wdzięcznością powiedziała Nora. Wiedziała, że stąpa po niebezpiecznej ścieżce, siedząc tu i od nowa kochając swoją córkę... lecz nie potrafiła sobie tego odmówić. - Wciąż pamiętam małą dziewczynkę, która płakała za każdym razem, kiedy pisklę wypadło z gniazda. - Tej dziewczynki od dawna już nie ma. - Odnajdziesz ją wtedy, gdy się zakochasz. I kiedy naprawdę się to stanie, będziesz o tym wiedziała i przestaniesz się bać. Po kolacji Ruby leżała w wannie tak długo, aż woda wystygła. Świat, jej świat się zmienił, lecz nie potrafiła dokładnie powiedzieć jak. Przypominało to wejście do idealnie urządzonego pokoju z uczuciem, że jeden obraz wisi krzywo. Wyszła z wanny stojącej na wygiętych nóżkach zakończonych łapami i stanęła na puchatym różowym dywaniku, ociekając wodą. Wytarła się, naciągnęła spodnie dresowe i zbyt obszerną 82

bluzę Uniwersytetu Kalifornijskiego. Przyczesała palcami włosy, położyła się na łóżku i otworzyła żółty notatnik. Dziś rozmawiałam z matką. To nadzwyczaj zwykle zdanie jak na rewolucyjną sytuację, którą ma wyrazić. Rozmawiałam z nią. A ona ze mną. Na koniec obie płakałyśmy, chociaż nie z tego samego powodu. Nie wiem tylko, dokąd nas to zaprowadzi. Jak mogę zejść na dół i uważać, ze nic się nie zmieniło? A jednak była to po prostu rozmowa: słowa przepływały tam i z powrotem między kobietami, które były sobie obce, mimo że łączyła je przeszłość. Chcę wierzyć, ze się mylę, mając uczucie, iż coś się zmieniło. Dlaczego więc płakałam? Dlaczego, patrząc na nią, znów czułam się jak dziecko i pomyślałam przez chwilę: „A gdyby tak...” 13 Dean niósł tacę ze śniadaniem na górę do pokoju brata. Nie była bardzo zastawiona - szklanka soku, jajko na miękko i grzanka z chleba pszennego. Wiedział, że Eric zje nie więcej niż kilka małych kęsów, lecz zaniesienie mu śniadania pomagało udawać, że życie normalnie się toczy. Kiedy wszedł do pokoju, brat już nie spał i siedział w łóżku. - Cześć, Dino - powitał go. Dean postawił tacę, pomógł Ericowi podsunąć się wyżej i umieścił tacę na jego kolanach. - Wspaniale pachnie - zauważył Eric, podczas gdy Dean rozsuwał zasłony w oknie. Podciągnął okno do góry, by wpuścić do środka szum morza. Kiedy się odwrócił i spojrzał na Erica, stwierdził, że brat wygląda bardzo mizernie. Cienie pod oczami były tak ciemne, że wyglądały jak sińce. Jakby od wczorajszego wieczoru choroba poczyniła postępy. - Miałeś złą noc? Eric skinął potakująco głową, która po chwili opadła na poduszki, jakby wyczerpało go udawanie, że je. - Nie mogę już spać, co wydaje się idiotyczne, bo przecież nic innego nie robię. Koktajl antybólowy mnie powala, ale to nie oznacza, że zapadam w sen na całą noc. - Uśmiechnął się, znużony. - Zabawne, czego człowiekowi brakuje. Chyba już nic mi się nie śni. Dean przysunął krzesło bliżej łóżka i usiadł. - Chciałem z tobą porozmawiać wczoraj wieczorem, ale nie mogłem się skupić. - I wyciągnął rękę, by ująć zimną, chudą dłoń brata. Eric odwrócił się do niego, uśmiechnięty. - Zawsze myślałem, że wrócimy do tego domu, kiedy będziemy starzy. Wyobrażałem sobie, że siedzimy na werandzie. Obaj mamy siwe włosy... albo może tylko ja jeszcze mam włosy, a ty łysinę jak dziadek. Gramy w „Chińczyka” i obserwujemy nasze dzieci biegające po kei i szukające krewetek. Dean dal się ponieść marzeniom. - Mają sieci... tak jak kiedyś my. - Ciekawe, co się stało z sieciami, które kupowaliśmy co roku. - Eric zamknął oczy. - Ty i Ruby bawiliście się całymi godzinami na kei. Dean z trudem przełknął ślinę. Wolałby zmienić temat, lecz nagle sobie uświadomił, że chce w tej chwili pamiętać Ruby, przypominać ją sobie z kimś, kto też ją znał. - Czasem, kiedy wieczorem zamykam oczy, słyszę, jak ona krzyczy na mnie, popędza, bym się pośpieszył. Zawsze biegła przodem. - Myślałem, że będę drużbą na waszym ślubie. To szalone, bo mieliście wtedy po szesnaście lat, ale myślałem, że to prawdziwa miłość. - Ja leż tak sądziłem. - A teraz? - spytał Eric, uważnie na niego patrząc. Dean chciał się uśmiechnąć, udawać, że to było tylko głupie pytanie, które padło między dojrzałymi mężczyznami, dotyczące czegoś, co zdarzyło 83

się dawno temu i nie miało znaczenia. Lecz jaki był sens? Przecież czas spędzony teraz z Erikiem był szczególnie cenny; wyczerpywał się, wyciekał jak krew z policzków brata. - Teraz wiem, że była prawdziwa. - Ruby jest na Wyspie Lata. Dean zmarszczył czoło, nie dowierzając, i dopiero po chwili dotarł do niego sens słów brata. - Ruby jest teraz w letnim domu? - Tak. - Eric szeroko się uśmiechnął. - Z mężem i dziećmi...? - Dean oparł się o krzesło. - Nigdy nie wyszła za mąż, braciszku. Ciekawe dlaczego. Dean wstał i podszedł do okna. Usiłował dojrzeć między drzewami Wyspę Lata. Serce biło mu tak mocno, że poczuł się słabo. „Ruby jest tutaj”. - Spotkaj się z nią - szepnął Eric. Dean przebrał się w dżinsy i podkoszulek. Przy drzwiach wejściowych wsunął noszone na jachcie tenisówki i spod okapu zdjął przechowywany tam sportowy rower. Nie było wątpliwości, że w taki słoneczny czerwcowy tydzień kolejki na prom nie będą miały końca. A rowery zawsze wjeżdżały pierwsze. Pedałował krętą drogą w dół niewielkiego wzgórza i szybko się znalazł na przystani. Miał szczęście - akurat pasażerowie wjeżdżali na prom. Po chwili więc Dean też tam się znalazł. Nie wszedł na górny pokład, tylko stanął na dziobie, prawie nie zauważając za sobą strumieni wjeżdżających samochodów. Na Wyspie Lata nawet nie pomachał siostrze Helen, lecz szybko przemknął obok sklepu. Kiedy wpadł zadyszany na mocno zacieniony podjazd prowadzący do domu rodziny Bridge, ociekał potem. Na końcu podwórza zeskoczył z roweru i rzucił go na ziemię. Stanął i dopiero wtedy się zastanowił, co właściwie robi: pędzi do swojej pierwszej miłości, jakby nie minęło jedenaście lat, jakby widział ją wczoraj... A przecież nie kontaktowali się przez całe dojrzałe życie i nie miał pojęcia, czy ona kiedykolwiek o nim myślała. Nagle powróciło wspomnienie ich ostatniego wspólnego dnia. Nie mógł sobie poradzić z natłokiem obrazów i zdań. Niebo wówczas było błękitne. Dziwne, ale pamiętał, że spojrzał w górę i zobaczył białą smugę odrzutowca. Już miał pokazać to Ruby i zacząć typową dla nich rozmowę-zabawę w marzenia: „Gdybym był w tym samolocie, dokąd bym leciał”. Lecz kiedy się do niej odwrócił, zobaczył coś, co powinien wcześniej zauważyć: Ruby płakała. Nie było to niezwykłe, bo w tamtym okresie często płakała. Tylko że tym razem nie pozwoliła mu się zbliżyć. Nie przypominał sobie dokładnie, co wtedy powiedział, jak usiłował ją pocieszyć. Pamiętał, że się w końcu uspokoiła i jak wtedy wyglądała: jego Ruby była blada i zimna. Aż się przestraszył. „Przespałam się wczoraj z takim jednym chłopakiem”. Powiedziała to bez żadnego wstępu, jak gdyby chciała go zranić tym wyznaniem. Wyciągnął z niej całą wstrętną opowieść sylaba po sylabie, lecz kiedy doszła do końca, fakty nie złożyły mu się na jakąś prawdę, którą potrafiłby zrozumieć. Gdyby był starszy i miał jakieś doświadczenia erotyczne, wiedziałby, jakie pytanie powinien zadać Ruby, jedyne, jakie było istotne: dlaczego? Lecz miał siedemnaście lat i był prawiczkiem. Prócz tego przywiązywał ogromną wagę do obietnicy, jaką sobie z Ruby dali: że będą na siebie czekać i zrobią to dopiero po ślubie. Ogarnął go gniew i poczuł się bardzo zraniony. Kłamała i nie kochała go tak jak on ją. Czuł się głupio, czuł się wykorzystany. Czekał, że Ruby rzuci mu się do nóg i będzie błagać o przebaczenie, a tymczasem ona po prostu stała - dostatecznie blisko, by mógł jej dotknąć, a zarazem tak daleko, że nie widział jej wyraźnie. A może to łzy zamazywały mu świat, zamieniając ją w dziewczynę, której nigdy przedtem nie widział. „Idź - powiedziała, tępo patrząc na niego. - Idź. To koniec”. Musiał szybko odejść, aby nie zauważyła, że płacze. Odwrócił się i pobiegł po rower. Ruszył, mocno naciskając na pedały, w nadziei, że przezwycięży ból, który już się w nim rozszalał i 84

rozrywał mu wnętrze za każdym uderzeniem serca. Wszędzie, gdzie spojrzał, widział Ruby: w cieniu dębu pani McGinty, gdzie przed tygodniem czytał ukochanej sonety Szekspira... w ocienionej rzędami drzew alei dojazdowej do parku stanowego, gdzie kiedyś ustawili stragan z lemoniadą, i na ziemi swoich rodziców, gdzie pocałował ją po raz pierwszy. W domu podniósł słuchawkę i zadzwonił do matki. Po kilku godzinach był już w hydroplanie lecącym do Seattle. Następnego dnia jechał do szkoły z internatem. Wszystko, co mogli sobie wtedy powiedzieć czy co można było zrobić, zostało bezpowrotnie zaprzepaszczone. Dean westchnął głęboko. Teraz nie było odwrotu: wszedł na werandę i zapukał do drzwi. Otworzyła. W chwili gdy ją zobaczył, uprzytomnił sobie, czego mu w życiu brakuje. Wiedział, że to sentymentalne i głupie, lecz nie zmieniało faktu, że było prawdą. Właśnie do tego tęsknił, nawet nie zdając sobie sprawy; do tego ulotnego, magicznego pomieszania przyjaźni z pożądaniem, co zdarzyło mu się odczuwać tylko przy niej. - Ruby - szepnął. Sprawiło mu ból samo wymówienie jej imienia. Była taka piękna, że na sekundę wstrzyma! oddech. - Dean - powiedziała, szeroko otwierając oczy. Nie wiedział, co mówić. Poczuł się jak siedemnastolatek, który zaniemówił na widok królowej szkolnego balu. Diabelnie się starał wyglądać na swobodnego, lecz było to trudne. Spocił się, wyschło mu w gardle. Miał w głowie tylko jedną myśl: „Ruby jest w domu”. Stała przed nim. Nie chciał powiedzieć niczego niewłaściwego, lecz nie przychodziły mu do głowy właściwe słowa. Tak długo marzył o tym, by ją zobaczyć, a teraz chwila ta wydawała się tak delikatna, że każdy powiew wiatru mógł ją rozwiać. - Przyjechałem... do domu odwiedzić Erica... pewnie o tym wiesz. - Jak on się czuje? - ledwie słyszał jej głos. - Niedobrze. Zamknęła na chwilę oczy i znów na niego spojrzała. - Jestem tu z matką. Miała wypadek samochodowy, więc się nią opiekuję. - Ty? - wymknęło mu się. Było to osobiste pytanie mężczyzny zadane kobiecie, którą znał jako dziewczynę. Przestraszył się, że ją obraził. Lecz w kąciku jej ust zaigrał uśmiech. - Wiem. Powinnam zgłosić się do programu Ripleya „Nie do wiary”. - A więc jej przebaczyłaś. - Dean, przebaczenie nic nie znaczy. - Spojrzenie miała smutne. - Co się stało, to się nie odstanie. Dzwon nie może oddzwonić. - Uśmiechnęła się, lecz nie był to uśmiech, który Dean pamiętał, nie zmieniał jej całej twarzy, nie rozpromieniał oczu. Czekała, że on coś powie, ale za wolno myślał, a ona jak zwykle nie miała cierpliwości. - Cóż, bardzo się cieszę, że cię widzę. Nora jest w moim dawnym pokoju. Przywitaj się z nią, zanim pójdziesz. Byłaby zawiedziona, gdyby się z tobą nie zobaczyła. To powiedziawszy, przeszła obok niego i ruszyła ku plaży. Zrobiło jej się niedobrze. Dlatego tak szybko odeszła od Deana. Nie mogła stać i prowadzić grzecznościowej rozmowy, bo czuła się tak, jakby w jej żyłach płynęła nie krew, tylko woda gazowana. Zbiegła ścieżką na plażę i usiadła na ulubionym kamieniu porosłym mchem, jak to bywało tysiące razy w jej życiu. - Ruby? Usłyszała swoje imię, wymówione cichym głosem, który pobrzmiewał we wszystkich jej snach od okresu dorastania, i zamarła. Serce zaczęło jej gwałtownie bić. Nie słyszała kroków, nie przygotowała się na ponowne tak szybkie spotkanie. - Mogę z tobą posiedzieć? Starała się nie pamiętać tych wszystkich godzin, które kiedyś spędzili razem, przycupnąwszy na tym głazie, wpatrzeni w morze, a potem w siebie. Przesunęła się w prawo - zawsze była to jej strona. 85

Dean usiadł obok. Czuła jego udo przy swoim i pragnęła się przysunąć jeszcze bliżej... położyć rękę na jego ręce, jak to robiła tyle razy. Lecz utraciła do tego prawo. Odrzuciła je w gniewnej, poplątanej młodości. Wiedziała, że nadal kocha się w Deanie, lecz najwyraźniej nie rozumiała, co to oznacza. Było to coś więcej niż miłe wspomnienia czy tęsknota wieku dojrzewania. Uczucie było gorące, czasem mogło aż parzyć. - Tu wracają wspomnienia - cicho powiedział. Nie zamierzała zwrócić się w jego stronę, jednak to zrobiła. Chciała powiedzieć coś dowcipnego, ale spojrzawszy w jego niebieskie oczy, znów się poczuła, jakby miała szesnaście lat. Z tą różnicą, że on stał się mężczyzną. Po obu stronach jego ust zobaczyła bruzdy zamykające się jakby w nawias, a w kącikach oczu kurze łapki. Musiała przyznać, że jest jeszcze przystojniejszy niż kiedyś, jeśli to w ogóle było możliwe. Ogarnął ją wstyd. Żałowała, że nie ma na sobie czegoś lepszego niż poszarpane czarne szorty i rozciągnięty podkoszulek, że nie była ostatnio u fryzjera. Pewnie on patrzy na nią z obrzydzeniem, że tak... zbrzydła. - Bardzo się cieszę, że znów cię widzę - udało jej się wydobyć z siebie niezobowiązujące zdanie. Patrzyła w morze. - Słyszałam od Caro, że jesteś teraz grubą rybą w przedsiębiorstwie. - Niewiele to znaczy. - Podobnie mówią bogacze. - Usiłowała się uśmiechnąć. - Jak obchodziło się z tobą życie? - Boże, jak bardzo chciała, by przejął inicjatywę prowadzenia tej idiotycznej rozmowy i dokądś ją porwał... - Widziałem raz twój występ. W Sklepie z Humorem. Zwróciła się ku niemu i natychmiast tego pożałowała. Był tak blisko, że widziała zielone plamki w jego niebieskich oczach. Przypomniała sobie, że potrafiły zmieniać kolor, przybierając barwę morza lub nieba. - Naprawdę? - Byłaś diabelnie zabawna. - Naprawdę? - Uśmiechała się już naturalnie. - Chciałem porozmawiać z tobą po występie, ale kręciło się koło ciebie sporo ludzi. Jakiś mężczyzna... - To Max. - Poczuła ukłucie w sercu z powodu niewykorzystanej szansy. Zadała sobie pytanie, jak często coś takiego się w życiu zdarza: szansę stracone lub wykorzystane dzięki zrządzeniu losu, który zawsze działa niepostrzeżenie. - Zerwaliśmy jakiś czas temu. A co u ciebie? Jesteś żonaty? Kiedy zadała to pytanie, natychmiast się przeraziła, że pozostała rozszyfrowana. Gdyby mogła, wciągnęłaby te słowa z powrotem do ust. - Nie. Nigdy. Ogarnęła ją wielka radość, która jednak natychmiast ustąpiła uczuciu zagubienia. Mógł jednym słowem zniszczyć ją ten chłopak, którego niegdyś kochała, a który teraz stał się nieznajomym mężczyzną. Bardzo go kochała, ale złamała mu serce. Do dziś niezbyt sobie uświadamiała, dlaczego to zrobiła. - Tamtego lata... Lottie powiedziała mi, że wyjechałeś - odezwała się niepewnym głosem. - Nie potrafiłbym być blisko ciebie - odparł, patrząc na nią. - Ty mnie nie zraniłaś, Ruby, ty mnie zniszczyłaś. - Wiem. - Już prawie wyciągnęła rękę, by położyć ją na jego udzie, jakby miała do tego prawo. Lecz bolesna świadomość, że nie wolno jej go dotykać, podziałała jak kubeł zimnej wody. Stanęła na chwiejnych nogach, myśląc z przerażeniem, że jeśli on na nią spojrzy, wybuchnie płaczem. - Muszę wracać do Nory. Powoli wstał i wyciągnął w jej stronę rękę. Cofnęła się tak szybko, że o mało się nie przewróciła. Ręka Deana opadła. Nagle poczuła wszechogarniający strach, że on już nigdy nie spróbuje jej dotknąć. Dostrzegła rozczarowanie w jego oczach. - Czas to coś cennego - odezwał się. - Jeżeli nie dowiedziałem się tego w ubiegłym tygodniu, to na pewno teraz dokładnie to wiem. Wyznam więc tylko tyle: bardzo mi ciebie brakowało. Nie wiedziała, co powiedzieć, jak zareagować. Ona też za nim tęskniła, strasznie tęskniła, i naprawdę bolesna była dla niej świadomość, że będzie za nim tęsknić do starości. Bardziej 86

elastyczna, pewna siebie osoba w tym momencie porwałaby się na to, by zmienić przyszłość, lecz Ruby nie miała w sobie tyle siły. Czekał. Milczenie się przeciągało. Toteż powoli się odwrócił i odszedł. 14 Nora była na werandzie. Obserwowała Deana i Ruby siedzących na starym głazie. Ruby wstała pierwsza. Dean powoli za nią. Zastygli blisko siebie, tak blisko, że mogli się pocałować. Nagle Dean się odwrócił i pozostawiając ją, ruszył w stronę domu. Idąc ścieżką, zauważył Norę na werandzie. Zatrzymał się przy balustradzie, jakby zawisł na ramionach, chwytając się górnej belki obrośniętej wistarią. - Dzień dobry pani - powiedział ze znużonym uśmiechem. - Mów mi po imieniu - odparła pogodnie. - Cieszę się, że znów cię widzę. Jak dobrze, że w końcu zawitałeś na wyspę. - Ja też się cieszę z naszego spotkania. - Patrząc na nią, widział ból w jej oczach. - Noro, dziękuję dodał cicho. - Jesteś dla niego wszystkim. Tylko skinęła głową, czuła, że nie musi nic mówić. W istotnych sprawach zawsze rozumieli się bez słów. Dean się odwrócił i patrzył w stronę plaży. Wiedziała, że oboje mają potrzebę porozmawiania o Ruby, lecz ani jedno, ani drugie nie wiedziało, jak zacząć. - Przyjedziecie do nas w sobotę? Uruchomiłem „Wietrznicę”. Chcę wypłynąć z Erikiem. - Byłoby cudownie. Dean rzucił w stronę Ruby ostatnie przeciągłe spojrzenie i odszedł. Nora czekała, wiedząc, że córka na pewno niedługo wróci. I miała rację - kilka minut później pojawiła się na ścieżce. Widząc matkę na werandzie, przystanęła. Nora zauważyła, że ma zaczerwienione oczy i po policzkach ciekną jej łzy. Poruszyło ją to do głębi. - Chodź - powiedziała - usiądź tu ze mną. Ruby robiła wrażenie wewnętrznie rozdartej. Nie potrafiła zdecydować, co jest gorsze: być samej czy posiedzieć z Norą. Wreszcie postanowiła wejść na werandę. Oparła się o poręcz. Nora pragnęła dotknąć córki, po prostu położyć rękę na jej głowie, jak to kiedyś robiła. Lecz teraz tego rodzaju intymne gesty były między nimi niemożliwe. Mogła zbliżyć się do córki jedynie słowami, wspomnieniami. - Wiesz, co mi się przypomniało? Zima, kiedy byłam z tobą w ciąży. Na wyspach panowała wtedy nietypowa, dziwaczna pogoda. - No i? - Ruby spojrzała na nią. - Śnieg spadł tak wcześnie, że najstarsi ludzie tego nie pamiętali. Zaraz po Święcie Dziękczynienia. Początkowo usiłowano jeździć samochodami, ale kiedy więcej z nich wylądowało w rowach, niż utrzymało się na drodze, dano za wygraną. Po zapadnięciu nocy chmury zniknęły i ukazało się niebo rozgwieżdżone jak nigdy. - Uśmiechnęła się na to wspomnienie. - Byliśmy z tatą na werandzie; Aż nagle usłyszeliśmy śmiech. Włożyliśmy wszystkie zimowe ciuchy, jakie mieliśmy, i ruszyliśmy w ślad za tym śmiechem. Śnieg sięgał nam do kolan. Pamiętam niebywałe uczucie, kiedy mi się wydawało, że w i d z i m y nasze słowa, jakby wypisane zastygłą parą naszych oddechów. Śnieg nie skrzypiał pod butami, tylko miałam wrażenie, że... wzdycha. Szliśmy w ślad za tym śmiechem aż do domu McGintych. Upiorne stare mokra dla na ich terenie... pamiętasz?... były całkiem zamarznięte. Bawiły się tam dzieci z wyspy: jeździły na łyżwach ślizgały się i zjeżdżały na oponach. Nigdy nie zrozumiałam, jak mogło tak się stać, że nagle w tej samej chwili wszyscy się tam znaleźli... O północy zaczęły spadać gwiazdy. Setki gwiazd. Nazajutrz w wiadomościach podawano różnego rodzaju teorie naukowe wyjaśniające to zjawisko, ale my wierzyliśmy, że był to zaczarowany czas. Nora zamknęła oczy i przez chwilę niemal czuła zapach świeżego śniegu i kłujące zimno na policzkach. - Potem... - oprzytomniała i ciągnęła dalej - potem prawie przez miesiąc wszystko na wyspie 87

jakby zwariowało. Róże rozkwitały na ciernistych krzewach, które już od tygodni miały brązowy kolor, a nie były zmarznięte. Deszcz padał z bezchmurnego nieba. Ale najbardziej pamiętam zachody słońca. Aż do przyjścia nowego roku, który przepłoszył te wszystkie czary, nocne niebo zawsze miało kolor czerwony. Nazywaliśmy to rubinową porą. - Stąd się wzięło moje imię? - cicho spytała Ruby. - Siadywaliśmy tu z tatą, otuleni kocami, i patrzyliśmy na rubinowe niebo. Nigdy nie rozmawialiśmy o tym, by ci dać imię na jego pamiątkę, ale kiedy się urodziłaś, oboje wiedzieliśmy, że tego chcemy. Że będziesz naszą Ruby. Naszym własnym okruchem tej czarowności. - Dziękuję. - Ruby się uśmiechnęła. Nora spojrzała na nią i zamyśliła się. - Dean zaprosił nas - powiedziała w końcu - na sobotę, by z nimi pożeglować. - Ale co ja powiem Ericowi? - Daj spokój, Ruby - powiedziała łagodnym tonem - zaczniesz od „cześć”. Tej nocy Ruby prawie nie spała. Najpierw wmawiać sobie że to przez upał. Na piętrze nawet przy otwartych oknach panował skwar. Jeżeli cokolwiek w życiu wiedziała, to na pewno to, że rani ludzi, a nie chciała ponownie zranić Deana. Zasługiwał na kobietę, która w pełni odwzajemni jego miłość. Wiedziała to już jako nastolatka. Około wpół do czwartej nad ranem wyszła na balkon i usiadła w fotelu zrobionym przez dziadka. W mroku poprzedzającym świt usiłowała czerpać spokój ze znajomych odgłosów i znajomych zapachów: szumu fal... pohukiwań sowy pod okapem pobliskiej stodoły... zapachu róż babci, oplatających boczną ścianę domu. „Zacznij pisać. Pomoże ci to przestać myśleć o tym wszystkim”. Sięgnęła po notatnik, ale powstrzymała rękę i zmarszczyła czoło. Po raz pierwszy zaczęła się zastanawiać nad skutkiem, jaki może wywołać jej artykuł. Zgodziła się go napisać, ponieważ chciała zadać matce ból, uderzyć w nią za cierpienie, które ugodziło w nią samą, gdy była młodą dziewczyną. Lecz przecież wyrosła już z dzieciństwa. Przedtem nie chciała wiedzieć, dlaczego Nora ich opuściła. A może była tak cholernie pewna, że wie i rozumie wszystko, co istotne. Jednak małżeństwa rozpadają się z konkretnych p o w o d ó w. Takie kobiety jak jej matka po prostu nie wstają z krzesła pewnego słonecznego ranka i nie odchodzą. Zapamiętała takie momenty z przeszłości, jakie nie pasowały do stworzonego przez nią obrazu matki. Miała też okazję czytać jej rubrykę. Matka zaczęła ją pisać kilka miesięcy po porzuceniu rodziny... w tej zapyziałej miejscowej gazecie, która płaciła jej tyle, że ledwie starczało na benzynę. Coś tu się nie zgadzało i Ruby nie potrafiła sobie dać z tym rady. Zamknęła oczy... przypomniał jej się zimny, rześki październikowy dzień, pachnący dojrzewającymi jabłkami i więdnącymi sczerniałymi liśćmi. Tata był w saloniku siedział w krytym skórą fotelu, popijając i paląc skręcane własnoręcznie papierosy. Cały dom przesiąknięty był zapachem dymu. Caroline pojechała z klasą na wycieczkę do Muzeum Lotnictwa w Seattle i, niestety, wszyscy spóźnili się na powrotny prom. Ruby była w swojej sypialni i czytała Misery Stephena Kinga. Grała płyta Klawa miłość... Rozległo się pukanie. Ruby usiadła w łóżku, czekając, aż usłyszy kroki ojca. Kiedy przeszedł obok jej uchylonych drzwi, zorientowała się po chodzie, ze jest pijany. Tylko proszę - pomyślała niech to nie będzie nikt z moich znajomych... Słyszała, jak tata zbyt głośno i wojowniczo woła mamę. Zastygła. Po chwili usłyszała, ze igła adaptera drapie płytę. Zapadła cisza. Zaskrzypiały sprężyny fotela. Ruby zsunęła się z łóżka, podkradła pod drzwi i otworzyła je szerzej. Tata siedział w fotelu, mama klęczała przed nim. - Rand - powiedziała - musimy porozmawiać. Patrzył na nią, włosy miał za długie i nieumyte. - Za późno na rozmowy. 88

Mama wyciągnęła w jego stronę rękę. Wstał, staniał się na nogach. Ruby nie mogła tego znieść ani chwili dłużej, zbyt mocno uderzyła ją szybka zmiana, jaką przeszedł tata - od bólu do gwałtownej ulgi. - Wynoś się! - wrzasnęła, sama zdumiona siłą swojego głosu. - Och, Ruby - zaprotestowała mama, wstając i wyciągając do niej ramiona. Kiedy podeszła bliżej, Ruby dostrzegła, jak mama się zmieniła: cerę miała ziemistą, bardzo schudła, wyciągnięte do niej ręce, poznaczone wydatnymi żyłami, drżały. Ruby odskoczyła. - Idź sobie. Już nie chcemy cię tutaj! - Nie mów tak, skarbie - zaoponowała mama, ręce opadły jej wzdłuż boków. Popatrzyła na córkę. - Są sprawy, których nie rozumiesz. Jesteś taka młoda... Ruby nie zwracała uwagi na łzy matki. Było to łatwe - tyle ich sama wylała, że straciły wartość. - Doskonale rozumiem, jak to jest być porzuconym, jakby się było niczym. - Głos jej się załamał, dopadł ją tak wielki ból że z trudem oddychała. Zacisnęła pięści i nabrała powietrza w płuca. - Idź, mamo! Tutaj już nikt cię nie kocha. Mama spojrzała na tatę, który znów siedział w fotelu i trzymał głowę w dłoniach. Ruby chciała go objąć i powiedzieć, że go kocha, jak to często robiła w ubiegłych miesiącach, lecz zabrakło jej siły. Jedynie tak mogła się powstrzymać przed szlochem. Wycofała się do swojego pokoju i zatrzasnęła drzwi. Nie miała pojęcia, jak długo stała zupełnie nieruchomo, z dłońmi zaciśniętymi w pięści. Po jakimś czasie usłyszała kroki w kuchni, a potem ciche otwarcie i zamknięcie drzwi wejściowych. Na dworze zahuczał silnik samochodu i opony zazgrzytały po żwirze. I znów zapadła cisza, zakłócona tylko płaczem dorosłego mężczyzny... Ruby wstała. Chwiała się na nogach. Przecież niemożliwe, żeby z a p o m n i a ł a tamten dzień... musiała zablokować wspomnienie o nim, głęboko je pogrzebać pod zimnymi, twardymi warstwami zaprzeczenia. Grunt usunął jej się spod nóg. „Są sprawy, których nie rozumiesz”. Nawet wtedy mama chciała opowiedzieć im coś o sobie... ale nikt nie chciał jej słuchać. Ruby dojrzała. Chciała wiedzieć, co się wydarzyło ponad dziesięć lat temu, pod jej własnym dachem, w jej Jasnej rodzinie. A jeżeli matka nie będzie chciała odpowiedzieć na te pytania, zawsze istnieje inne wyjście. Spyta o to ojca. CZĘŚĆ II Nie ustaniemy w poszukiwaniach, A kresem wszelkich naszych poszukiwań Będzie dojście do punktu wyjścia I poznanie tego miejsca po raz pierwszy. T. S. Eliot, z Little Gidding Przeł. Krzysztof Boczkowski 15 Łatwo było wyjść z domu. Ruby po prostu zostawiła na kuchennym stole karteczkę: „Pojechałam do taty”. Teraz mknęła minibusem po obsadzonej drzewami szosie prowadzącej z przystani promowej na Wyspie Lopeza. Była wyspiarką w czwartym pokoleniu i w tym momencie, widząc nowe domy i pensjonaty, które wyrosły dokoła, mocno odczuwała swoje dziedzictwo. Tutaj tkwiły jej korzenie, jej przeszłość 89

wrośnięta w żyzną glebę wyspy. Wyspa Lopeza się rozwinęła, przeobraziła, ale Ruby nie podobały się te zmiany. Zastanawiała się, czy jeszcze pozostały takie miejsca, gdzie trawa sięga dziewczynkom do kolan i jabłonie kwitną przy drodze, gdzie latem przy pełni księżyca wychodzą z nor brązowe dzikie króliki, aby skubać ziele w ogrodach. Prapradziadek Ruby przybył do tego odległego zakątka świata z ponurego, przemysłowego regionu Anglii. Przywiózł ze sobą żonę - piękną czarnooką Irlandkę - oraz siedemnaście dolarów. We dwoje gospodarowali na osiemdziesięciu hektarach na Wyspie Lopeza. Po kilku latach przyjechał jego brat i osiedlił się na Wyspie Lata. Obydwaj dorobili się na sadownictwie i hodowli owiec. Teraz, ponad sto lat później, ojcu Ruby zostało na Wyspie Lopeza niecałe pięć hektarów. Dom na Wyspie Lata dziadkowie zapisali w testamencie Ruby i Caroline, obawiając się, że syn straci tę ziemię, kawałek po kawałku. I mieli rację. Randall Bridge mieszkał dzisiaj w najwyższym punkcie niegdysiejszych terenów farmy, na pagórku, który niczym kciuk sterczał ponad zatoką. Był wyspiarzem do szpiku kości. Wyrósł na tym niestałym skrawku lądu i tutaj wychował swoje dzieci. Miał pełną szafę kraciastych flanelowych koszul na zimę i letnich podkoszulków ze sklepu dla turystów. Ledwo wiązał koniec z końcem, żyjąc od jednego sezonu połowów do drugiego. Pieniędzy zawsze brakowało i zawsze „następne lato” miało wszystko odmienić. W chudych miesiącach dorabiał sobie naprawą rybackich kutrów. Na ogół właśnie te naprawy - a nie rybołówstwo - pozwalały mu zarobić na chleb i na stale rosnące podatki. Ruby dotarła na szczyt wzgórza i tam musiała ostro zahamować, żeby nie rozjechać trzech jeleni. Pośrodku szosy, strzygąc uszami, stała łania z dwojgiem cętkowanych młodych. Nagle cała trójka przeskoczyła przydrożny rów i zniknęła w wysokich płowych trawach. Odtąd Ruby jechała wolniej. Zdążyła zapomnieć, jak to jest dzielić drogę ze zwierzętami. Na autostradach w Los Angeles też się spotykało dzikie zwierzęta, tyle że całkiem innego rodzaju. Skręciła z szosy. Żwirowa droga wiła się wśród jabłoni o konarach podpartych zszarzałymi drewnianymi tyczkami. Nareszcie zobaczyła dom. Żółty oszalowany budynek z końca lat dwudziestych, wciśnięty między dwie olbrzymie wierzby. Na skraju posesji wciąż można było dostrzec pierwszą rodzinną siedzibę: zrujnowaną chatę z bali, z omszałym dachem, przycupniętą w gęstych jeżynowych zaroślach. Ruby zaparkowała przy poobijanym pikapie ojca, wysiadła i rozejrzała się dookoła. Wszystko tu było dokładnie takie samo jak w jej wspomnieniach. Powędrowała żwirową ścieżką, obok pustych klatek dla królików - przed laty zbudowała je razem z tatą - i dalej na tyły domu. Ogród nadal zarastała plątanina chwastów i zaniedbanych kwiatów. Wybujałe, sięgające bioder kępy margerytek zwabiały każdą pszczołę z okolicy. Siatka w drzwiach obwisała krzywo tam, gdzie wypadły śrubki. Ruby przystanęła na ganku, aby zebrać się na odwagę, zanim ujrzy nową rodzinę ojca, dziś żyjącą w tych samych czterech ścianach co jego dawni najbliżsi. Za chwilę wejdzie do domu innej kobiety... kobiety, którą ledwie znała, która była niecałe dziesięć lat od niej starsza... po raz pierwszy zobaczy przyrodniego braciszka. Ten malec nie miał pojęcia, że jego tata zaczął życie od nowa, a inne swoje dzieci zostawił w szarym cieniu rozbitej rodziny. Wzięła głęboki oddech i zapukała. Gdy nikt się nie zjawił, nacisnęła klamkę i weszła do kuchni. Wszędzie zmiany. Różowe perkalowe zasłony z falbankami. Białe koronkowe obrusy. Na ścianach kremowa tapeta w różyczki na kolczastych pędach. Gdyby Ruby szukała dowodu, że życie ojca poszło naprzód, miała ów dowód przed oczami. Ich dawne życie zakryła warstwa nowej farby. - Tato? Nie zdziwiła się, że jej głos brzmi słabo. Ominęła stół - krzesła były teraz pomalowane w odcieniu żywej zieleni - i wetknęła głowę do pokoju. Tam był ojciec: klęczał przy czarnym piecyku, dorzucał drwa do ognia. Kiedy podniósł wzrok i spostrzegł córkę, oczy rozszerzyły mu się ze zdumienia, a potem zbrużdżoną twarz rozjaśnił szeroki 90

uśmiech. - Nie wierzę... Przyjechałaś?! - Zatrzasnął drzwiczki i wstał. Podszedł do niej, już wyciągał ramiona, lecz zatrzymał się, zakłopotany. W ostatniej chwili niezgrabnie wziął ją w objęcia. - Caroline mówiła, że jesteś w domu. Zastanawiałem się, czy mnie odwiedzisz. Ruby tuliła się do ojca, bliska łez. Pachniał dymem, pokostem, słonym powietrzem. - Na pewno bym cię odwiedziła - powiedziała drżącym głosem, odsuwając się. Oboje wiedzieli, że to półprawda, pobożne życzenie. Ruby nawet nie zadzwoniła. Poczucie, że jest taką egoistką, miało gorzki smak. Ojciec dotknął jej policzka. Szorstka, zrogowaciała dłoń przywołała wspomnienia godzin, gdy we dwoje - dziewczynka ze swoim tatą - szorowali pokład kutra przy kei, skuleni obok siebie w zamierającym czerwonym świetle słońca, i rozmawiali o drobiazgach. - Tęskniłem za tobą. - Ja za tobą też. - Mówiła prawdę. Tęskniła za nim codziennie, przez cały czas. Teraz, stojąc tutaj, widząc w jego oczach, jak mocno ją kocha, żałowała, że kiedy ojciec powtórnie się ożenił, nie była bardziej wyrozumiała, skłonna zaakceptować to jego nowe życie. Takie myśli nieustannie przewijały się przez głowę Ruby: wieczne ubolewania, nadzieje na poprawę. Ani trochę jednak się nie zmieniła. Mówiła wszystko, co jej akurat przyszło na myśl, raniła każdego, kto ją pierwszy zranił. Nie umiała nic na to poradzić. Gromadziła urazy i żale, tak jak kiedyś zbierała lalki Barbie - nigdy się nimi nie dzieląc, nigdy ich się nie wyzbywając. Cierpiała przez ojca i nie potrafiła o tym zapomnieć. Tamten ból wciąż trwał między nimi, tkwił niczym drzazga pod skórą. Niepewnie zerknęła w stronę schodów, wypatrując Marilyn. - Nie chciałabym przeszkadzać... - Mari jest z Ethanem u lekarza na innej wyspie. - Ojciec wyszczerzył zęby. - I nawet nie udawaj, że cię to nie cieszy. Uśmiechnęła się z zakłopotaniem. - No wiesz... Chciałam zobaczyć małego. Mojego brata - dodała, gdy spostrzegła wyraz jego oczu. Aż się skrzywiła, zła na siebie za tę gafę. - Nie przejmuj się. - Odwrócił się na pięcie i pomaszerował do pokoju. Ruby wiedziała, że uraziła jego uczucia. Usiadł na kanapie obitej wytartym materiałem w kwiaty, założył nogę na nogę. - Jak ci się układa z matką? Opadła na pękaty fotel przy ogniu. - Wyobraź sobie Laverne i Shirley na haju. - Nie widzę siniaków. Muszę przyznać, byłem wstrząśnięty, kiedy Caroline mi powiedziała, że na ochotnika zajmujesz się Norą. Wstrząśnięty i dumny. Ruby nagle zapragnęła odzyskać to, co oboje utracili. Przecież nie było między nimi zatargów ani kłótni. Gdy ojciec znalazł sobie Marilyn, po prostu się oddalił od córek. Już nie dzwonił tak często. - Miałem zamiar do ciebie wpaść w tym tygodniu - rzucił z tym swoim uśmiechem, mówiącym: „wiesz, jak to jest”. Uśmiechem, który zawsze przypominał, że tata ma na głowie inne sprawy. Innych ludzi. Nie zraziła jej powściągliwość ojca. - Dużo złowiłeś w tym sezonie? Coś mignęło w jego oczach tak prędko, że łatwo byłoby tego nie zauważyć. Ruby jednak zauważyła. - Tato? O co chodzi? Co się stało? - Zeszłe lato było okropne. Możliwe, że... będę musiał sprzedać jeszcze trochę ziemi. - Och, tato... - Pamiętała, kiedy odbyli ostatnią taką rozmowę. W rok po odejściu matki, gdy ojciec w ogóle nie łowił przez cały sezon. Wówczas zostało im szesnaście hektarów. Sprzedali ostatni kawałek gruntu nad samym morzem. Ruby rozpaczliwie chciała wtedy pomóc, ale miała tylko pieniądze zarobione na zbieraniu jagód. - Ile ci potrzeba? - Trzy tysiące. Nie martw się. Pomówmy raczej o... - Mogę ci pożyczyć. - Ty? 91

Wyjęła z torebki książeczkę czekową. Nie zważając na protesty ojca, wypisała czek i położyła na stole. - No i już - oznajmiła z uśmiechem. - Po kłopocie. - Ruby, ja nie mogę tego przyjąć. Obydwoje wiedzieli, że to tylko słowa. - Dla mnie to bardzo wiele znaczy, że mogę ci pomóc. - Dobrze - powiedział z wolna. I dodał cicho: - Dziękuję. Zapadła krępująca cisza, przerywana jedynie trzaskaniem ognia. Ojciec, być może, myślał teraz o własnym ojcu. Dziadek Bridge mocno się zawiódł na jedynym synu, człowieku bez ambicji. W tej chwili nie byłby z niego dumny, to pewne. Raptem tata wstał. - Chodźmy na spacer. Wyszła za nim w jasne światło dnia. Tak jak tysiąc razy przedtem powędrowali ścieżką na przystań. Cumowało tam ledwie kilka kutrów, z zielonymi sieciami zwiniętymi na wielkich bębnach. Ojciec ruszył ku swojemu stanowisku na kei - gdzie leniwie kołysał się „Kapitan Hook”. Wspiął się na pokład, a później pomógł wejść Ruby. Rzucił jej zwój nowiutkiej białej liny. - Spleć to, dobrze? Jutro wypływam z Nedem. Obiecałem, że wszystko będzie gotowe. Ruby usiadła po turecku na rufie, splątaną, śliską linę zgarnęła na kolana. Przez chwilę się wahała, szperała w pamięci, wreszcie palce same zaczęty się poruszać. Splatała trzy pasma w nową, mocniejszą całość, formowała oko. - Nora trochę mnie zaskoczyła - powiedziała, siląc się na niedbały ton. - Nic dziwnego. Ruby na moment zabrakło odwagi. „Zamknij się - pomyślała - nie pytaj”. Zaczerpnęła tchu i spojrzała na ojca. - Co między wami zaszło? Ostro zmierzył ją wzrokiem, po czym wstał i odszedł do sterówki. Przy każdym kroku łódź się kołysała, trzeszczały deski. Nagle znów się odwrócił do córki, lecz miała dziwne wrażenie, że tak naprawdę jej nie dostrzega. Wyglądał jak człowiek porażony, schwytany w pułapkę. Ruby mogła jedynie się domyślać, jakie obrazy przelatują mu przez głowę. - Tato? Teraz z kolei miała uczucie, że ojciec widzi aż nadto wiele. Zagląda jej pod skórę, aż do kości. Może nawet głębiej. - Czy tym razem zostaniesz na dłuższy połów? - Jak to? - Oj, Ruby. - Westchnął. - Ty wiecznie pędzisz dalej. Nie znam nikogo, kto by się tak łatwo odcinał od ludzi, których ma wokół siebie. - To wcale nie jest łatwe. Uśmiechnął się ponuro. - U ciebie tak to wygląda. Wyjechałaś do Kalifornii, zaczęłaś nowe życie bez nas... ale to była nasza wina, Caroline i moja. Dzwoniliśmy zbyt rzadko albo w niewłaściwe dni, albo mówiliśmy nie to, co trzeba. Odsuwałaś się coraz dalej. Nie przyjechałaś na mój ślub, nawet nie zadzwoniłaś, kiedy się urodził twój brat, nie było cię przy siostrze w czasie tego strasznego porodu. W jakiś sposób to też była nasza wina. To my ciebie opuściliśmy. A teraz chcesz zamieszać w starym garnku. Czy będziesz tu jutro, za miesiąc, a może dopiero na Boże Narodzenie, żeby zobaczyć, co z tego wyniknie? Ruby chciała odpowiedzieć: mylisz się. Ale nie mogła. - Nie wiem, tato. - W tym momencie zdobyła się jedynie na tyle: na cichą, prostą szczerość. Dłuższą chwilę przyglądał się córce, potem rzucił linę. - Chodź - powiedział, zeskakując z kutra, i ruszył po chybotliwym pomoście. Szedł tak szybko, że Ruby musiała biec, aby nadążyć. Zostawili za sobą przystań, wspięli się na wzgórze. Ojciec wpadł do domu, drzwi o mało nie walnęły Ruby w twarz. W ogóle nie zwrócił na to uwagi. 92

Potykając się, weszła za próg. - O rany, tato... Głos uwiązł jej w gardle. Ojciec stał przy kuchennym stole, trzymając butelkę tequili. Postawił ją z trzaskiem, odsunął krzesło i usiadł. Ten ruch przywołał aż nadto wiele wspomnień. Ruby nie mogła się nadziwić własnej gwałtownej reakcji. Widok taty z flaszką wódki wstrząsnął nią do głębi. Zacisnęła dłonie na oparciu krzesła. - Myślałam, że już nie pijesz. - Bo nie piję. - Przerażasz mnie. - Skarbie, jeszcze nawet nie zacząłem cię przerażać. Siadaj, zapnij pasy i przygotuj się do startu. Ruby nerwowo przycupnęła na brzeżku krzesła. Stopa bębniła jej o podłogę, co brzmiało niczym seria z karabinu. Tata wyglądał... inaczej. Nie umiała tego sprecyzować, lecz mężczyzna siedzący naprzeciwko, siwiejący, w znoszonym swetrze przetartym na łokciach, nie był tym, kogo się tutaj spodziewała. Ów mężczyzna, zgarbiony, wpatrzony w pełną butelkę cuervo gold, sprawiał takie wrażenie, jakby się nie uśmiechał od lat. Nagle podniósł głowę. - Kocham cię. Pamiętaj o tym. Usłyszała w jego głosie miękką nutę, dostrzegła uczucie w oczach. To przypominało, jak bardzo się od siebie oddalili. - Nie potrafiłabym zapomnieć. - Bo ja wiem? Całkiem sprawnie zapominasz o ludziach, którzy cię kochają. Ta historia zaczyna się w sześćdziesiątym siódmym, na kilka lat przedtem, nim cały świat eksplodował. Studiowałem na Uniwersytecie Waszyngtońskim, na ostatnim roku, i byłem pewien, że się załapię do NFL. Taki pewien, że nie zamierzałem tracić czasu na dyplom. Prawie się nie uczyłem. Do licha, przecież płaciło się innym, żeby za mnie zaliczali kolokwia. W tamtych czasach wszystko stało na głowie. Świat chwiał się w posadach. Wszyscy moi znajomi byli pokręceni; taka gromada życiowych kalek... A później poznałem Norę. Chudziutka, zastraszona, wyglądała tak, jakby nie spała od tygodnia. Mimo to była najpiękniejszą dziewczyną, jaką w życiu widziałem. Święcie wierzyła, że zostanę zawodowym futbolistą. - Ojciec się pochylił, oparł łokcie na stole. - Ale tak się nie stało. Nikt nie zadzwonił. Chodziłem ogłupiały, nie mogłem w to uwierzyć. Nie miałem w zapasie innego planu, żadnego dobrego pomysłu. A potem przyszło powołanie do wojska. Pewnie mógłbym się wywinąć, powiedzieć, że jestem niezbędny na farmie, ale nienawidziłem tej wyspy i uważałem, że się tu wykończę. - Westchnął i znów usiadł prosto. - Chciałem tylko, żeby ktoś na mnie czekał, pisał listy. Więc wróciłem do Nory, mojej ślicznej kelnereczki z Greenlake, i poprosiłem ją o rękę. Ruby zmarszczyła brwi. W dzieciństwie słyszała tę historię tysiące razy, lecz zdecydowanie nie w takiej wersji. - Nie kochałeś jej? - Nie wtedy, kiedy się z nią żeniłem. Chociaż nie, to nieprawda. Po prostu bardziej kochałem inne kobiety. Tak, czy owak wzięliśmy ślub, spędziliśmy cudowny miesiąc miodowy nad jeziorem Quinlat, a potem wyjechałem. Twoja mama wprowadziła się tutaj, do moich rodziców. Już po tygodniu oboje świata za nią nie widzieli. Stała się dla nich córką, o jakiej marzyli. A ona uwielbiała tę farmę tak, jak ja nigdy nie potrafiłem. Jej listy utrzymywały mnie przy życiu. Zabawne. Pokochałem twoją matkę, kiedy nie byliśmy nawet na tym samym kontynencie. Chciałem wytrwać w tej miłości, ale po powrocie nie byłem już tamtym zadziornym, pewnym siebie młodzikiem, którego wysłali za morze. Wietnam... wojna... to zostawiło ślad. - Uśmiechnął się smutno. - A może i nie. Może zawsze we mnie tkwiły zalążki zła, a wojna tylko im dała pożywkę. W każdym razie stałem się cyniczny i bezwzględny. Twoja mama ogromnie się starała doprowadzić mnie do ładu i przez kilka lat byliśmy szczęśliwi. Urodziła się Caroline, później ty... Ruby miała przedziwne wrażenie, że z całego jej życia została garść piasku, który się przesypuje między palcami. - Kiedy wróciłem z wojny, przeprowadziliśmy się z mamą do domu na Wyspie Lata. Pracowałem w sklepie z paszą na Wyspie Orek. Wszyscy mnie uważali za nieudacznika. „A tak się dobrze 93

zapowiadał” - szeptali do mojego taty nad kieliszkiem w Tawernie Herba. Boże, życie mi całkiem obrzydło. - Nagle podniósł wzrok. - Nie miałem zamiaru nikogo skrzywdzić. Ruby przełknęła konwulsyjnie. Gorycz dławiła ją w gardle. - Chyba nie chcesz powiedzieć, że... - Sypiałem z innymi kobietami. - Nie! - Mama z początku nie wiedziała. Byłem ostrożny - o tyle, o ile może być ostrożny człowiek tonący. Już wtedy sporo piłem, a to z pewnością w niczym nie pomagało. Zorientowałem się w którymś momencie, że Nora zaczęła coś podejrzewać. Ale wszelkie wątpliwości rozstrzygała na moją korzyść. - Boże drogi! - wyszeptała Ruby. - Aż w końcu, tamtego lata, ktoś jej otworzył oczy. Wtedy zapytała mnie wprost. Niestety, akurat byłem pijany. Odpowiedziałem... różne rzeczy... to było obrzydliwe. Następnego dnia odeszła. Ruby czuła się tak, jakby tonęła lub spadała w przepaść, na próżno szukając, czego się uchwycić. - Boże drogi! - powtórzyła. Tego było już za wiele. Bała się, że zaraz eksploduje, niezdolna dłużej tłumić wszystkich uczuć. Ojciec się do niej nachylił, wyciągnął rękę przez stół. Zerwała się na równe nogi, niemal przewracając krzesło. On również wstał, powoli. - Wszyscy za długo dźwigaliśmy ten bagaż. Niektórzy z nas próbowali jakoś żyć dalej. - Spojrzał na córkę. - A inni nie. Ale każde z nas cierpi. Ja jestem twoim ojcem, ona twoją matką. Cokolwiek zrobiła albo czego nie zrobiła, cokolwiek powiedziała czy nie, jest częścią ciebie, a ty częścią jej. Nie rozumiesz, że bez matki zawsze będziesz kimś niepełnym? Przeszłość waliła się w gruzy. Ruby nie miała czym się podeprzeć, nie miała na co wskazać i oświadczyć: „Oto moja prawda”. - Wychodzę. Uśmiechnął się smutno. - Oczywiście, jak zwykle. - Zadzwoń do Nory. Powiedz jej, że jadę do Caroline. Wrócę do domu... za jakiś czas. - Kocham cię, Ruby. Nie zapominaj o tym, proszę cię. wiedziała, że ojciec czeka, aby się odwzajemniła podobnymi słowami, nie mogła się jednak na to zdobyć. 16 Ruby nigdy nie była w domu siostry, lecz adres znała na pamięć. Caroline jako jedyna osoba na świecie regularnie dostawała od niej kartkę na Boże Narodzenie. Nie było innego wyjścia. Ruby już dawno uznała, że nie warto przez jedenaście miesięcy wysłuchiwać złośliwych docinków. Już lepiej wysłać tę przeklętą kartkę. Zjechawszy z Piątej Międzystanowej, wpadła w korek i wolno się czołgała aż do rozległego przedmieścia Redmond. Jeszcze niedawno była tutaj wieś, setki hektarów pól wtulonych między dwie rzeki, a teraz Microsoft Land, podmiejska ekstraklasa, odrażająco wręcz luksusowa. Usiłowano co prawda zachować wiejską atmosferę: działki były duże, części osiedla nosiły takie nazwy jak Świerkowa Dolina czy Deszczowe Łąki, za wszelką cenę starano się oszczędzić drzewa. Niestety, wszystkie domy wyglądały niepokojąco podobnie. Istne Stepford w kostiumie od Ralpha Laurena. Ruby zerknęła na mapę należącą da wyposażenia wozu; wjechała w aleję Szmaragdową. Jedna za drugą ciągnęły się pokaźne ceglane wille, każda zbudowana po skraj posesji. Ten nowy krajobraz sprawiał wrażenie wyludnionego. Nareszcie znalazła właściwy dom: Aleja Szmaragdowa 12712. Skręciła na podjazd z betonowej kostki, zaparkowała obok srebrzystego mercedesa kombi, chwyciła torebkę i powędrowała ścieżką do dębowych drzwi zdobionych mosiężnymi okuciami. Zapukała. Z wnętrza dobiegi odgłos jakiejś krzątaniny, potem stłumione: - Chwileczkę. 94

Drzwi się otworzyły, ukazując Caroline. Nawet o pierwszej po południu wyglądała nieskazitelnie: miała na sobie zimnoniebieskie bawełniane spodnie i tego samego koloru kaszmirowy sweter z dekoltem w łódkę. - Ruby! - Porwała siostrę w objęcia i przytuliła z całej siły. Ruby zamknęła oczy. Po raz pierwszy od kilku godzin mogła swobodnie odetchnąć. Caroline w końcu się odsunęła. - Strasznie się cieszę, że przyjechałaś. - Nie miałam czasu zajrzeć do sklepów. Chciałam coś kupić dzieciakom... - Nic nie szkodzi. - Caroline wciągnęła siostrę do domu. Naturalnie, był doskonały. Niezagracony, urządzony bez zarzutu. Wszędzie panował idealny porządek. Nikt by nie zgadł, że w ogóle bywa tu jakieś dziecko, a już na pewno, że mieszka na stałe. Przeszły przez nieskalaną kuchnię - połączenie lśniącego metalu z czarnym granitem. Tutaj pojawił się pierwszy ślad życia rodzinnego. Na lodówce wisiało kilka zdjęć. Z wykuszowego okna nad zlewem rozciągał się widok na bezkresny trawnik. Pole golfowe. Caroline prowadziła siostrę przez jadalnię, gdzie w masywnym dębowym kredensie połyskiwał srebrny serwis po babci, i dalej do salonu. Przepiękne marmurkowe ściany współgrały z szerokimi dębowymi deskami podłogi. Złocisto-brązową kanapę uzupełniały dwa fotele obite adamaszkiem w kolorze brandy. Na stoliczkach z palisandru stała para kryształowych lamp, rzucając miodowe światło na antyczny chiński dywan. - Gdzie dzieciaki? Caroline położyła palec na ustach. - Pssst. Lepiej ich nie budzić. - Może pójdę do nich na paluszkach i tylko... - Poczekaj! Zobaczysz je, jak wstaną. W doskonałej, uśmiechniętej twarzy siostry Ruby nagle coś spostrzegła, coś lub też kogoś, lecz ów przebłysk natychmiast zniknął bez śladu. Poczuła drobne ukłucie niepokoju. Z Caroline nigdy nie działo się nic złego. Była najbardziej zrównoważoną, najlepiej przystosowaną osobą, jaką Ruby w ogóle znała. Nawet tamtego okropnego lata Caro zachowała spokój, uśmiechała się, ze wszystkim się pogodziła, zapomniała, żyła dalej... A jednak teraz, nie do wiary, wyglądała na nieszczęśliwą. - Coś ci jest - stwierdziła Ruby. - O co chodzi? Caroline jak papużka przysiadła na skraju fotela. Idealnie wymanikiurowane palce splotła tak mocno, aż zbielały. Na pogodnej twarzy błysnął uśmiech Julii Roberts. - To nic, naprawdę. Po prostu kiepski tydzień. Dzieci są nieznośne. Nic poważnego. Mimo wszystko, choć nie dało się tego sprecyzować, Ruby wyczuwała, że coś tu jest nie tak. Nagle ją olśniło. - Masz kogoś! Ten uśmiech Caro był najzupełniej szczery. Tym wyraźniej ukazywał fałszywość wszystkich poprzednich. - Odkąd się urodził Fred, wolałabym własnoręcznie rąbnąć się w głowę młotkiem niż pójść z kimś do łóżka. - Może na tym polega twój kłopot. Ja staram się uprawiać seks co najmniej dwa razy w tygodniu... czasem nawet z partnerem. Caroline wybuchnęła śmiechem. - Oj, Ruby... Jak ja za tobą tęskniłam! - Mówiła już normalnym tonem. - Ja za tobą też. - A więc... - Odprężyła się, usiadła wygodniej. - Co cię przygnało do moich drzwi? - Dlaczego od razu „przygnało”? Caro wymownie spojrzała na siostrę. - Ładne ubranko. Nie widziałam tyle czerni, odkąd Jenny na Halloween przebrała się za laskę lukrecji. 95

- Słusznie. - Obie wiedziały, że Ruby traktuje strój jako metodę samoobrony. Tak było prościej. - No więc co się stało? Przywiązałaś mamę do wózka i z wrzaskiem wybiegłaś z domu? - Caroline ubawił ten czarny humor. - A może ją zostawiłaś gdzieś na pustkowiu i teraz próbuje wrócić stopem. Ruby nie potrafiła nawet się uśmiechnąć. - Byłam dziś u taty. - I co? Nie miała pojęcia, jak ubrać brzydką rzecz w ładne słowa, toteż powiedziała wprost: - Kiedy Nora odeszła... tata miał kochankę. Caro opadła na oparcie fotela. - A, to! - Wiedziałaś?! - Wiedzieli wszyscy na wyspie. - Ja nie. Uśmiech Caroline był łagodny i czuły. - Bo wolałaś nie wiedzieć. Ruby z trudem wykrztusiła następne słowa. - Ona jest kimś innym, niż sądziłam. Tkwimy obydwie w tym domu i, chcąc nie chcąc, zaczynam ją poznawać. My... rozmawiamy. - Ty ją zaczynasz poznawać? Coś mignęło w oczach Caro. Gdyby Ruby jej nie znała, nazwałaby to coś zawiścią. Nagle siostra wyszła z pokoju. Kilka minut później wróciła z dwoma kieliszkami wina i z paczką papierosów. Ruby się zaśmiała. - Palisz? To żart, tak? Papieros w ręce to... - Ruby, bez dowcipów. Proszę cię. W tej chwili wyglądała bardzo krucho. - Drogowskaz do raka. To się nie liczy. Nie było śmieszne. Caroline otworzyła drzwi balkonowe i zaprowadziła siostrę do stolika pod parasolem. Pole golfowe ciągnęło się koło ukwieconego ogrodu, opadało w dolinę, po drugiej stronie wznosiło się ku rzędowi uderzająco podobnych domów. Caro wyjęła papierosa i zapaliła. Ruby poszła za jej przykładem. Nie paliła od lat i, trzeba przyznać, teraz miało to urok nowości. Siostra się zaciągnęła, wydmuchnęła dym, zapatrzyła się w połać zieleni. Obłoczek dymu przesłonił jej twarz. - Przez tyle lat widywałam się z mamą, czasem jadłyśmy razem lunch, dzwoniłam do niej co niedzielę, byłam wzorową córką. Dziś jesteśmy jak dwie uprzejme nieznajome. A ty... - Zerknęła na Ruby koso. - Ty ją traktowałaś jak trędowatą, ale z tobą rozmawia. Zapanowało kłopotliwe milczenie. Ruby nie umiała wymyślić, jak je przerwać. - Jesteśmy na siebie skazane. Caroline pomału wypuściła dym, spoglądając na trawę. - To nie to. Jaka ona jest? - Najgorsze, że sprytniejsza ode mnie. Ciągle mi przypomina, kim była dawniej. Kim my wszystkie byłyśmy. A to boli, wiesz? Dziś rano na promie, zanim tata rzucił bombę, wspominałam, jak we trzy jeździłyśmy na jarmark. Chodziłyśmy między straganami, jadły watę cukrową, rzucały pieniążkami w te okropne fajansowe talerze... I tęskniłam do niej. - Znam to uczucie. Ruby spostrzegła, że siostrze drżą ręce. - Przebaczyłaś jej? - spytała. - To znaczy tak naprawdę? Caro uniosła wzrok. - Próbowałam zapomnieć. I na ogół udaje mi się nie pamiętać. Zupełnie jakby to się przydarzyło cudzej rodzinie, nie mojej. - Czyli że jej nie przebaczyłaś, czujesz do niej urazę większą niż ja. Po prostu załatwiasz to kulturalniej. Caroline starała się uśmiechnąć, lecz oczy miała ponure. 96

- Ruby, twoja szczerość to wielki dar, nawet jeśli rani ludzi. Ty jesteś... prawdziwa. Ja nie mogę jakoś... Przez otwarte okno za ich plecami doleciał przeraźliwy krzyk. Ruby aż podskoczyła. - Dobry Boże! Kogoś tam mordują? Z Caroline jakby uszło powietrze. Zgarbiła się, policzki jej pobladły. - Królewna się obudziła. Ruby przysunęła się do siostry. - Trzymasz się, Caro? Przelotny grymas na jej ustach trudno by nazwać uśmiechem. - Dam sobie radę - odparła. Widać było, że znowu udaje. Podniosła się i sztywnym krokiem ruszyła z powrotem do domu. Ruby pospieszyła za nią. - AAAA! - Tym razem zabrzmiały dwa krzyki. Z trzaskiem i brzękiem zleciał po schodach „diabełek w pudełku”, sunął po podłodze w kuchni. - Uciekaj - poradziła Caroline ze znużoną miną. - Ratuj się! Teraz, koziołkując, spadła goła lalka Barbie, walnęła w nogę stołu. Wrzaski były coraz głośniejsze. Ruby miała ochotę zatkać sobie uszy. - Chodźmy na górę. Chcę zobaczyć moją siostrzenicę i siostrzeńca. - Nie teraz, kiedy Jenny jest w takim humorze. Wierz mi. Ze schodów zleciała następna zabawka, zabrzmiał kolejny wrzask: - MAMA! CHODŹ! Caroline spojrzała na siostrę. - Proszę cię. Innym razem, dobrze? - Trudno. Przyjadę w przyszłym tygodniu, popilnuję dzieciaków. A ty i Jere pójdziecie potańczyć albo coś. - Potańczyć. - Caroline uśmiechnęła się tęsknie. - Dobrze by było. Ruby nagle sobie przypomniała, że za tydzień jej tu nie będzie. Z powrotem w Kalifornii, w programie Sary Purcell, będzie opowiadać całemu światu o swojej matce. Zrobiło jej się mdło. - Idź już! O tej porze promy to istny koszmar. Zerknęła na zegarek. - Cholera! Masz rację. Caro otoczyła ją ramieniem, odprowadziła do drzwi. Tam się zatrzymały jeszcze na chwilę. - To przykre, że musiałaś się dowiedzieć o tacie, ale może ci to wyjdzie na zdrowie. Jesteśmy ludźmi, Ruby. My wszyscy. Tylko ludźmi. Ruby objęła siostrę, przytuliła tak mocno, że obydwie nie mogły oddychać. - Kocham cię, Caro. - I ja ciebie, moja ty kostko Rubika. No, leć już. Ruby się odsunęła. Miała dziwne uczucie, że jeśli powie coś oprócz „do widzenia”, to Caro zwyczajnie się załamie. Poprzestała więc na tych słowach. Siedząc przy kuchennym stole. Nora spoglądała na paczuszkę listów. Wcześniej rozmawiała z Erikiem, potem znów ją osaczyła cisza. Mimochodem potarła bolący nadgarstek. Rano przez godzinę wprawiała się w chodzeniu o kulach. Zrobiła postępy. Mogła już pokonać niewielką odległość. Miała nadzieję, że pod koniec tygodnia uwolni się od tego przeklętego wózka. Jednakże ćwiczenia nie pomogły na wszystkie dolegliwości. Wciąż nie potrafiła jasno myśleć. Listy nadal tu były. Próbowała wziąć się w garść. To tylko słowa - mówiła sobie - gryzmoły na kartce, w dodatku od obcych ludzi. Z pewnością znajdzie siłę, żeby sięgnąć po długopis i ułożyć jakąś odpowiedź. Chociażby „żegnajcie” i „dziękuję za wszystko”. Nic z tego. Każdy jej list zaczynał się tak samo: Drodzy Czytelnicy. Do głowy cisnęły się smętne, żałosne formułki: Nie umiem wyrazić, jak mi przykro... albo Jak mam wyznać, co mi leży na sercu... albo Teraz już wszyscy wiecie, kim naprawdę jestem. 97

Ani razu jednak nie wyszła poza pierwsze zdanie. Jakby tego było mało, martwiła się o Ruby. Wzrok znowu spoczął na karteczce, którą znalazła na stole. Droga Noro. Pojechałam do taty. Wyglądało to niewinnie, lecz pozory często mylą. Ruby już nie wróci. Nora sama ponosiła winę. W ostatnich dniach zbyt mocno naciskała córkę, a to było niebezpieczne. Ruby oddawała wet za wet, zawsze, od dziecka. W przeciwieństwie do Caroline, która uśmiechała się chłodno, trzymała za rękę i usuwała się na bok, ilekroć rzeczywistość zanadto się przybliżyła. Nora zrozumiała swój błąd w chwili, gdy spostrzegła pożegnalną wiadomość. Córka miała dosyć. Zgarbiła się, położyła głowę na skrzyżowanych rękach. Dobrze by jej zrobił porządny płacz, ale nie mogła sobie sprawić nawet tej łatwej ulgi. Wszystkie łzy wyschły. Wtem usłyszała podjeżdżający samochód i kroki na werandzie... Drzwi się otworzyły i do kuchni wkroczył Rand. Nora natychmiast pojęła: Ruby wysłała ojca, żeby przekazał złe wieści. - Cześć, Randall - powiedziała, zdejmując z drugiego krzesła nogę w gipsie. - Siadaj. Rozejrzał się dookoła. - Mam lepszy pomysł. Zanim dokończył zdanie, przeszedł przez kuchnię i chwycił Norę na ręce. Aż krzyknęła, zaskoczona, po czym objęła go za szyję. - Co... - Trzymaj się! Nie miała innego wyjścia. Randall wyniósł ją za próg, na werandę. Tam ściągnął z bujaka stary wełniany koc i wetknął sobie pod pachę. Zszedł po schodkach, przeciął zaniedbany trawnik, aż dotarł na skraj skarpy. Pod rozłożystym różanecznikiem rzucił koc na kamienistą ziemię, ostrożnie posadził Norę. Z gipsu sterczały jej gołe palce. Randall okrył je rogiem koca. Usadowił się obok, podparł na łokciach, wyciągnął długie nogi. - Nadal nie usiedzisz w domu w słoneczny dzień? - spytała. - Pewne rzeczy pozostają niezmienne. - Odwrócił się do niej z poważną miną. - Przepraszam, Noro. - Za co? Przesunął wzrok na coś tuż ponad jej lewym ramieniem. - Powinienem był to dawno powiedzieć. Nora westchnęła. Czas jakby się zatrzymał. Czuła na twarzy żar letniego słońca, chwytała znajomą woń morza w porze odpływu. Randall wreszcie spojrzał wprost na nią. W jego oczach dostrzegła smutne odbicie wspólnej przeszłości. - Przepraszam - powtórzył, pewien, że tym razem Nora go rozumie. - Och! - Nie zdołała wykrztusić nic więcej. Pochylił się, dotknął jej twarzy z rozbrajającą czułością. - To była moja wina. Wyłącznie moja. Oboje o tym wiemy. Byłem młody, głupi i zarozumiały. Nie zdawałem sobie sprawy, że łączy nas coś tak wyjątkowego. Nora się uśmiechnęła, zdziwiona, że przyszło jej to tak łatwo. Przez dwadzieścia lat kochała tego mężczyznę, przez następnych jedenaście do niego tęskniła, a teraz, gdy siedział obok na starym kocu, który pamiętał ich młodość, nareszcie poczuła spokój. Może przez te wszystkie lata jedynie tego było jej trzeba. Tych kilku prostych stów. Położyła rękę na jego dłoni, przepojona spokojem, jak gdyby całe życie ich dwojga zmierzało właśnie do tego momentu. Ów mężczyzna to była jej młodość - zrozumiała Nora ze smutkiem młodość przeżyta ani dobrze, ani źle. Po prostu przeżyta. W oczach Randalla - i tylko Randalla odbijała się kobieta, którą Nora była dawno temu. - Rand, zawiniliśmy oboje. Staraliśmy się. Nie wyszło, i tyle. Pochylił się jeszcze niżej. Przez jedną, zapierającą dech chwilę Nora spodziewała się pocałunku. Rand chciał ją pocałować, zdradzały to jego oczy. Cofnął się jednak w ostatniej sekundzie. W zamian się uśmiechnął tak łagodnie i czule, że było to więcej warte niż pocałunek. - Kiedy patrzę wstecz, a wierz mi, staram się tego unikać, wiesz, co mi się przypomina? 98

- Co? - Dzień, w którym wróciłaś. O Jezu... - Zamknął oczy. - Powinienem był paść na kolana i błagać, żebyś została. W głębi serca właśnie tego pragnąłem, ale już usłyszałem o tobie i tamtym facecie, i potrafiłem myśleć tylko o sobie. Jak by to wyglądało, gdybym po tym wszystkim przyjął cię z powrotem? - Zaśmiał się gorzko, chrapliwie. - JA się tym przejmowałem, chociaż sam ci wyrządziłem tyle krzywd. Co za podłość! Ale drogo za to zapłaciłem, Noro. Przez osiem długich lat co noc kładłem się spać sam jak palec. I tęskniłem za tobą. Norze chciało się płakać na myśl o tym wszystkim, co zmarnowali. - Trzeba było zadzwonić. Ja też byłam sama. - Umilkła na moment. - Szkoda. - Tak. Wyciągnęła rękę i odgarnęła mu włosy z czoła, ruchem tak naturalnym jak oddech. - Teraz już przepadło. Jesteś żonaty. Cieszę się z tego. - Mówiła szczerze. Jedno słowo „przepraszam” wyzwoliło Norę, a Randa ukazało w prawdziwej postaci: jej pierwszej miłości. Wielkiej miłości, owszem, lecz pewnego dnia nadejdzie nowa miłość. Nora się uśmiechnęła i uniosła brew. - A tym razem jesteś grzeczny? Roześmiał się, już bez śladu skrępowania. - Nawet głupi pies nie wpadnie drugi raz pod ten sam autobus. - Świetnie. Zasługujesz na trochę szczęścia. - Ty też. Mimo woli się wzdrygnęła. - Ty zdradzałeś żonę. Ja porzuciłam własne dzieci. To nie to samo. Zmierzył ją wzrokiem. Wokół jego ust i oczu zauważyła głębokie zmarszczki, wyżłobione przez słońce i wiatr. - Powiedziałem Ruby prawdę. - O czym? - Prawdę o nas. Norze żołądek podszedł do gardła. - Głupio zrobiłeś. - Myślałem, że się ucieszysz. Już dawno trzeba było wszystko wyjaśnić. - Możliwe, ale skoro ani ty, ani ja nic nie mówiliśmy, to ten drobny fragment rodzinnej historii został pogrzebany. Niepotrzebnie go wykopałeś. Teraz nie ma on już znaczenia. - Należało ci się chociaż tyle - oświadczył. - Zasłużyłaś sobie przez te wszystkie lata. - Och, Rand. Ona w ciebie wierzyła. Serce jej pęknie. - Wiesz, Noro, czego się nauczyłem na naszym przykładzie? - Z leciutkim uśmiechem pogładził ją po twarzy. - Miłość nie umiera. Nie ta prawdziwa miłość. I o tym się przekona Ruby. Zawsze cię kochała. Ja po prostu dałem jej powód, żeby mogła się do tego przyznać. Nora bezwiednie pomyślała, że jak na dorosłego mężczyznę Randall jest niewiarygodnie naiwny. 17 Po dwóch godzinach oczekiwania na prom, w towarzystwie dwustu pełnych entuzjazmu turystów i garstki znękanych tubylców, Ruby przypomniała sobie, czemu tak bardzo pragnęła wynieść się z wyspy. Dostosowywanie życia do rozkładu komunikacji było żałosnym przedsięwzięciem. To, na czym jej teraz zależało, to mieć czas do namysłu. W pamięci nieubłaganie powracała rozmowa z Caroline. Nawet kiedy Ruby włączyła sfatygowane radio w samochodzie, głosy piosenkarzy zawodziły: „Wszyscy wiedzieli”. - Oprócz mnie - powiedziała z goryczą. Wciąż nie mogła się z tym pogodzić. Gdy prom wreszcie przypłynął - spóźniony jak zwykle - wjechała na pokład, a kobieta w pomarańczowej kamizelce skierowała ją na miejsce przy końcu wolnego pasa. Kiedy odbili od brzegu, Ruby usiadła wygodniej i zamknęła oczy. Może sen dobrze jej zrobi. W s z y s c y w i e d z i e l i. Otworzyła oczy i zapatrzyła się w gąbczasty welurowy sufit auta. Nadal była roztrzęsiona, tak 99

jakby podstawy jej życia przemieniły się w ciepłą galaretę, w której z wolna tonęła. S y p i a ł e m z i n n y m i k o b i e t a m i. To wszystko zmieniało. Czy nie tak? Na tym polegał cały koszmar. Ruby nie potrafiła uchwycić tych najnowszych wątków, przyjrzeć im się z bliska. Jedno wiedziała: taki opis przeszłości, w którym ojciec gra rolę bohatera, matka zaś czarnego charakteru, stracił na aktualności. Świat nie wyglądał tak, jak to jej się zdawało. Może zbyt późno dokonała tego podstawowego, acz kolosalnego odkrycia. Miała uczucie, że przez te wszystkie lata była dzieckiem, że stąpała po ziemi, którą sama wymyśliła. A teraz coś się zmieniało tam wewnątrz niej, coś rosło. Nie chodziło o nic równie banalnego ani oczywistego jak serce. To raczej kości się przemieszczały, napierały na ścięgna i mięśnie; głęboko w środku wzbierał nowy ból. Sięgnęła pod fotel, wydobyła notatnik i długopis, które spakowała rano. I po chwili wahania zaczęła pisać. Miałam szesnaście lat, kiedy matka od nas odeszła. Był zwyczajny czerwcowy dzień. Słońce stało wysoko na niebie błękitnym jak jajo drozda. Zabawne, co człowiek pamięta. Wody cieśniny były spokojne, gładkie niczym nowiutka blacha, na stawie McGuffinów uczyło się pływać stadko młodych gęsi. Byliśmy przeciętną rodziną. Mój ojciec, Rond, wyspiarz do szpiku kości, trudnił się rybołówstwem, a poza sezonem naprawiał łodzie. Co sobotę wieczorem chodził z kolegami na kręgle; nam, dziewczynkom, pomagał odrabiać lekcje z matematyki i innych, przedmiotów ścisłych. Zimą nosił flanelowe koszule w kratę, latem koszulki polo firmy Lacoste. Nikomu z nas, a przynajmniej mnie, nigdy przez myśl nie przeszło, ze mógłby się jawić jako ojciec niedoskonały. W naszej rodzime nie było wrzasków, zajadłych kłótni ani takich nocy, gdy obie z siostrą, leząc w bliźniaczych łóżkach, musiałybyśmy się zamartwiać, że rodzice się rozwiodą. Kiedy już każde z nas poszło własną drogą, często wspominałam tamte spokojne lata. Obsesyjnie szukałam jakiegoś zdarzenia, pierwszego impulsu, chwili, o której mogłabym powiedzieć: Aha! Oto początek końca. Niczego takiego nie znalazłam. Aż do dzisiaj. Dziś rodzice uchylili zasłony i czarnoksiężnik z krainy Oz - mój tata - okazał się zwyczajnym człowiekiem. Rzecz jasna, wówczas nie miałam o tym pojęcia. Wiedziałam tylko tyle, że pewnego pięknego dnia moja matka weszła do salonu, ciągnąc za sobą walizkę. - Wyjeżdżam. Kto jedzie ze mną? Tak powiedziała do mojej siostry i do mnie. Usłyszałam ojca w kuchni. Upuścił szklankę do zlewu, stłukła się, co zabrzmiało jak trzask łamanych kości. Tamtego dnia poznałam pojęcie „przed i po”. Odejście matki okroiło naszą rodzinę z krwawą precyzją skalpela. Wtedy przypuszczaliśmy, że to coś chwilowego. Zwykły wakacyjny wypad „w babskim gronie” - tyle że matka nie miała żadnych przyjaciółek. Może wszystkie dzieci tak myślą. Trudno ustalić, kiedy w moim stosunku do matki poczucie winy przeobraziło się w gniew, w odrazę, w nienawiść. Niemniej jednak po takim właśnie łuku wędrowały moje uczucia. Widziałam, jak jej nieobecność wpływa na ojca. W kilka krótkich dni zmienił się nie do poznania. Pił, palił, cały dzień chodził w piżamie. Jadł tylko wtedy, gdy Caroline albo ja coś mu ugotowałyśmy. Robotę w porcie diabli wzięli, toteż na wiosnę musiał sprzedać ziemię, żeby zapłacić podatki i żebyśmy mieli co jeść. Tamtego lata stworzyłam sobie wizerunek matki. Z twardego kamienia wydarzeń wyrzeźbiłam podobiznę kobiety i nazwalam ją matką. Przez tyk lat trzymałam tę rzeźbę na stoliku przy łóżku. Nie była mniej realna przez to, ze ją widziałam jedynie we własnych myślach. 100

Składała się z samych ostrych krawędzi; z egoizmu, kłamstw i porzucenia. Teraz jednak znam prawdę. Mój ojciec był niewiernym mężem. Niewierny. Chłodne, obojętne słowo, które nic nie mówi o żarze namiętności. Nosił obrączkę, a pieprzył się z kobietami innymi niż ta, którą ślubował kochać, szanować i chronić. Tak brzmi lepiej. Wulgarność zdania przystaje do plugawego uczynku. Wiem, że to wszystko zmienia, ale nie umiem pójść dalej tym tropem. Moje dzieciństwo sądziłam naiwnie - było tylko moje - wspomnienia malowane jaskrawymi farbami olejnymi na płótnie lat. Chyba jednak to Barbra Streisand miała rację. Wspomnienia są jak akwarele, może je zmyć rzęsisty deszcz. Mój ojciec nie jest tym, za kogo go uważałam. Spoglądając na ostatnie zdanie, dostrzegam, jakie jest dziecinne, ale nie potrafię go sformułować inaczej. Nie wiem, jak teraz patrzeć na ojca, który okazał się kimś obcym. Matka nie odeszła od niego ani od nas dla sławy i bogactwa. Odeszła, bo była tylko człowiekiem, a ukochany mężczyzna złamał jej serce. Znam to uczucie, kiedy ktoś, kogo się kocha, przestaje odwzajemniać miłość. To taka mniejsza śmierć, coś wtedy w nas pęka. Owa wiedza, zrozumienie... czy nie powinny sprawić, żebym chciała matce wybaczyć? Chyba się boję ją pokochać, choćby odrobinę. Za głęboko mnie zraniła, a rana skostniała. Zastanawiam się, kim jestem bez... Nie zdążyła dokończyć zdania, bo zatrąbiła syrena promu. Przybijali do Wyspy Lopeza. Ruby podniosła wzrok. Wiedziała, że zaraz po wyładowaniu kilku samochodów prom ruszy ku Wyspie Orek. Wyspa Lata była ostatnim przystankiem przed drogą powrotną na stały ląd. Ruby błyskawicznie podjęła decyzję. Nie chciała się widzieć z matką. Musiałyby omówić nowe informacje, a na to nie była gotowa. Uruchomiła samochód i wymijając kolejkę, pomknęła pustym pasem. Ludzie z obsługi coś do niej wołali, wymachiwali rękami. Bez wątpienia myśleli, że to jakaś turystka pomyliła wyspy. Nie zwracała na nich uwagi. Pędziła dalej, wóz podskoczył na rampie i zjechał z promu. Dom Sloanów był zaledwie o kilka ulic od przystani. Ta pokaźna wiktoriańska rezydencja o uroku domku z piernika stała na malowniczym cyplu górującym nad zatoką. Ruby wjechała na podjazd i zaparkowała. Zapadał zmierzch. Ogród, nadal nieskazitelny, otulała fioletowa mgiełka. Świeżo pomalowany biały płot schludnie ogradzał posesję. Tak jak to lubiła pani Sloan, choć zapewne od lat nie postawiła stopy na tej wyspie. Ścieżką z pokruszonych muszelek Ruby dotarła do drzwi frontowych. Tam przystanęła, zebrała się na odwagę i zapukała. Drzwi otworzyła Lottie. Wyglądała dokładnie tak, jak Ruby ją zachowała w pamięci: pyzate policzki, oczy, które niemal znikały przy uśmiechu. - Ruby Elizabeth! - Klasnęła w pulchne dłonie. - Ojej, jak się cieszę, że cię widzę. Ruby uśmiechnęła się szeroko. - Cześć, Lottie. Sporo czasu minęło. - Nie aż tyle, żebyś nie mogła mnie uściskać, ty ważniaczko. Chwyciła gościa w objęcia i przytuliła do obfitych piersi. Nadal pachniała cytrynowymi landrynkami, które nosiła w kieszeniach fartucha. Ruby się oswobodziła, po czym zmuszając się do uśmiechu, powiedziała: - Przyszłam do Erica. - Jest na górze. Dean musiał polecieć do Seattle w interesach. Odetchnęła z ulgą. Teraz, kiedy tu była, nie czuła się gotowa do rozmowy z Deanem. Spoza Lottie zerknęła do salonu. - Mogę się z nim zobaczyć? - No pewnie. Bo jak nie, to cię stłukę na kwaśne jabłko. Zaparzę herbaty, gdybyś... - Nie, dziękuję. Nie trzeba. - Aha. No to zmykaj na górę. - Gdy Ruby ją mijała, Lottie wyciągnęła rękę, dotknęła jej ramienia. - Nie bój się. On wciąż jest naszym chłopcem. Ruby wzięła głęboki oddech i wolno ruszyła po schodach. Na podeście skręciła do dawnego 101

pokoju Erica. Drzwi były zamknięte. Pchnęła je leciutko. - Eric? - Ruby? To ty? Słyszała, jak słabo brzmi jego głos, jak bardzo się różni od melodyjnego barytonu z dawnych czasów. Z trudem przełknęła ślinę. - Tak, kolego, to ja. Uchyliła drzwi i weszła do pokoju. Siłą woli zdusiła jęk. Eric był chudy i wycieńczony. Z jego pięknej kruczej czupryny nie zostało właściwie nic, zaledwie rzadki puszek. Wokół oczu miał sine kręgi; kości policzkowe sterczały żałośnie z bladego, skurczonego ciała. Uśmiechnął się tak, że o mało jej serce nie pękło. - Chyba umarłem, skoro Ruby Bridge wróciła na wyspę. - To mój dom - powiedziała i prędko się odwróciła, żeby nie zauważył, jaka jest wstrząśnięta. Podeszła do okna, rozchyliła zasłony, byle tylko się opanować. - W porządku, Ruby - odezwał się cicho. - Wiem, jak wyglądam. Odwróciła się do niego. - Tęskniłam za tobą. - Mówiła szczerze, po raz kolejny nienawidząc siebie za to, że z taką łatwością opuściła to miejsce, tych ludzi. - Przy tobie czuję się jak za dawnych lat - powiedział Eric. Nacisnął guzik i ustawił łóżko bardziej pionowo. Uśmiechnęła się. - O tak. Wszystko, czego nam trzeba, to... Sięgnął do szuflady stolika i wyciągnął grubego skręta. Posłał Ruby ten sam uśmiech, który tak dobrze zapamiętała: krzywy, odsłaniający nierówne zęby. - Jak się ma raka, to łatwo o marychę. Włożył skręta do ust, przypalił. Ruby się roześmiała. - A więc to tak? Przez ciebie wszyscy nasi starzy kumple są na haju! Zaciągnął się i podał skręta Ruby. Gdy w końcu wydmuchnął dym, powiedział: - Tu nie ma żadnych starych kumpli. W każdym razie nie dla mnie. Ruby też się sztachnęła. Dym zapiekł ją w gardle, aż zakaszlała. Oddała skręta. - Od lat nie paliłam. - Dobra wiadomość. Jak tam twoje występy? Ponownie wzięła skręta. Tym razem pociągnęła ostrożniej, zatrzymała dym w płucach i wypuściła, po czym skręt dalej wędrował z rąk do rąk. - Nie jestem dość zabawna, żeby się wybić. - Jesteś niesamowicie zabawna. Mnie zawsze rozśmieszałaś do łez. - Dzięki, ale to tak, jakby się wygrało konkurs piękności w pipidówce. Do Miss Ameryki daleka droga. Najzabawniejsza dziewczyna na Wyspie Lopeza nie zwali nikogo z nóg u Jaya Leno. Taka jest smutna prawda. - Więc rezygnujesz? - Chyba tak. Teraz mam zamiar chwycić za pióro. - Zachichotała. - Niezłe, co? Chwycić za pióro. Eric jej zawtórował. - Jakbyś nie miała już za co chwytać - wykrztusił między wybuchami śmiechu. Oboje wiedzieli, że nic w tym zabawnego, lecz akurat teraz, w słodko pachnących oparach marihuany, te słowa wydawały się prześmieszne. - O czym będzie twoja książka? - Na pewno nie o rozkoszach seksu. - Ani o modzie. Zerknęła na niego spode łba. - Dowcipniś. Wybacz, ale o moim wyglądzie już dość mi truje własna matka. Hej! Właśnie o tym napiszę. O kochanej mamusi. Eric tym razem zaśmiał się ciszej. Zgasiwszy skręta, leżał wsparty na łokciach. - Ktoś naprawdę powinien ją opisać w książce. To święta kobieta. - Chyba się tak naćpałam, że straciłam słuch. Czy mi się zdawało, czy nazwałeś ją świętą? Odwrócił się do niej. - Bo to prawda. 102

Twarz Erica jakby urosła jej przed oczami, stała się dwa razy większa. Jego bladobłękitne oczy były załzawione, tkwiły w prawie niewidocznych czerwonych obwódkach. Z pełnych, niemal kobiecych warg zniknął wszelki kolor. Ruby nie potrafiła już dłużej udawać, paplać o głupstwach. - Eric, jak ty się czujesz... naprawdę. - Lekarze nazywają to fazą przedzgonną. - Uśmiechnął się słabo. - Ciekawe, że na każde stadium choroby mają jakiś eufemizm, ale kiedy naprawdę ci zależy, żeby trochę to uszminkowali, mówią o „fazie przedzgonnej”. Jakby trzeba było przypominać, że umierasz. Ruby. odgarnęła mu z czoła cienkie, delikatne kosmyki włosów. - Żałuję, że nie byłam z tobą w kontakcie. To, co się stało między mną a Deanem, nie powinno dotyczyć ciebie. - Złamałaś mu serce - powiedział cicho. - W tamtym roku chyba wszyscy mieliśmy złamane serca i nie dato się ich posklejać. Dotknął jej policzka. - Twoja matka... postąpiła naprawdę podle. Ale już nie masz szesnastu lat. Musiałaś przejrzeć na oczy. - To znaczy? - Przestań, Ruby. Cała wyspa wiedziała, że twój ojciec stuka inne babki. Nie sądzisz, że to odrobinę zmienia postać rzeczy? A więc to była prawda. Rzeczywiście wszyscy wiedzieli. - Ani Caroline, ani ja nie zrobiłyśmy nic złego, a nas też zostawiła. Otóż to: fakt, z którym Ruby wciąż nie mogła się uporać. - Przez tych parę lat nieźle poznałem twoją mamę i wierz mi, jest wspaniała. Wszystko bym oddał za taką matkę. - Czyżby światowa dama miała trudności z akceptacją twojego stylu życia? - Trudności? Nie. Kiedy się przyznałem swojej matce, że jestem gejem, oświadczyła, że nie chce mnie więcej widzieć. - Jak długo to trwa? - Ona nie jest taka jak twoja mama. Kiedy powiedziała: „Wynoś się z mojego domu”, mówiła serio. Nie widziałem jej od tamtej pory. - Nawet teraz? - Nawet teraz. - Boże... tak mi przykro - powiedziała Ruby, zdając sobie sprawę, że są to stówa niewspółmierne do sytuacji. - Wiesz, kto mnie wspierał w tamtych trudnych czasach... kiedy zrozumiałem, że jestem gejem, i rodzice się mnie wyrzekli? - Dean? - Twoja matka. Akurat swoją rubrykę „Nora wie najlepiej” przeniosła do „Seattle Times” Napisałem do niej, z początku anonimowo. Odpisała, chwaliła mnie za odwagę - uszy do góry radziła, na pewno się pogodzę z matką. Dała mi nadzieję. Ale po kilku latach wiedziałem, że się myli. Moja mama raz na zawsze mnie skreśliła. Nie chce syna pedała. Kropka. - Eric sięgnął po portfel leżący na stoliku przy łóżku. Wyjął poskładaną kartkę papieru i starannie ją rozprostował. Masz. Przeczytaj. Ruby wzięła kartkę pożółkłą ze starości i żyłkowaną cieniutkimi liniami zagięć. W prawym górnym rogu widniała brązowa plama. Ruby skupiła się na małych, zgrabnych literkach. Dopiero po chwili rozpoznała charakter pisma swojej matki. Kochany Ericu! Nie umiem wyrazić, jak głęboko Ci współczuję. To, ze właśnie ze mną zechciałeś się podzielić swoim bólem, uważam za wielki zaszczyt. Dla mnie zawsze będziesz Erikiem królem liny. Gdy zamykam oczy, widzę, jak z małpią zręcznością kołyszesz się na tamtej starej linie nad jeziorem Andersen, jak ją puszczasz, krzycząc: „Banzaj!” Widzę chłopczyka, który przyszedł do naszego domu, kiedy chorowałam, który siedział na ganku i rozgniatał w miseczce liście mięty na przyprawę do mojej herbaty. 103

Pamiętam chłopca z szóstej klasy, jego twarz zaczerwienioną od świeżych wyprysków i głos opadający w dół skali; tego chłopca, który nigdy się nie bal trzymać pani Bridge za rękę, gdy oboje szli szkolnym korytarzem. Oto kim jesteś, Ericu. To, kogo chcesz kochać, jest cząstką Ciebie, ale nie tą najważniejszą. Pozostałeś tamtym chłopczykiem, który za żadne skarby nie zjadłby niczego, co kiedyś miało rodziców. Modlę się z nadzieją na to, że pewnego dnia Twoja matka się ocknie i przypomni sobie o wyjątkowym chłopcu, którego urodziła. A wtedy podniesie głowę i uśmiechnie się do mężczyzny, którym stał się ten chłopiec. Lecz jeśli to się nie spełni, proszę Cię, proszę, nie poddawaj się rozpaczy. Niektórzy zwyczajnie nie potrafią się ugiąć, pogodzić z sytuacją. Jeżeli sprawy przybiorą taki straszny obrót, musisz żyć dalej. Nie da się tego ująć inaczej. Świat pełen jest ludzi odmiennych, złamanych, obolałych, takich, którzy idą noga za nogą, byle do przodu. Obawiam się raczej o Twoją matkę. Ty dorośniesz, zakochasz się i odnajdziesz siebie. Kiedy Cię odwiedzę, a oboje będziemy już starzy, usiądziemy na werandzie i ze śmiechem wspomnimy złote lata, które o mało nas nie zabiły. Ale Twoja matka... Jeśli dalej będzie szła tą drogą, nigdy nie przestanie się tym gryźć. Przekona się, że pewne odmiany cierpienia trwają w nieskończoność. Wybacz jej. Tylko w ten sposób można ukoić ból w sercu. Wybacz jej, kochaj ją i żyj dalej. Kocham Cię, Ericu. Ty i Twój brat jesteście synami, których nigdy nie miałam, a gdybym to ja Cię urodziła, byłabym dumna z tego, kim się stałeś. Nora Ruby złożyła list w mały trójkąt, mieszczący się w portfelu. - Piękny list. Rozumiem, dlaczego go nosisz przy sobie. - Uratował mnie. Dosłownie. Kosztowało to trochę trudu... mnóstwo trudu, ale przebaczyłem mamie i ból minął. - Nie wiem, jak mogłeś jej przebaczyć. To, co zrobiła... - Była tylko człowiekiem. - A co teraz? Westchnął i przeciągnął ręką po włosach. - Teraz jest trudniej. Zdaję sobie sprawę, jak cenny jest czas. Chciałbym zobaczyć mamę chociaż przez chwilę, powiedzieć jej, że ją kocham. Usłyszeć... - Głos mu się załamał, przeszedł w szept. Usłyszeć, jak mówi, że mnie kocha. Ruby się nachyliła i dotknęła jego twarzy. Uśmiechnął się, przyciskając ręką jej dłoń. - Ruby, wybacz swojej matce. - Boję się - odparła, używając słów, które rzadko wypowiadała na głos. Puścił jej rękę. - Chryste! Jest tak mało czasu, nie rozumiesz? Obijamy się, ślepo wierząc, że mamy całą wieczność, aby coś zrobić, coś powiedzieć... ale to nieprawda. Czujesz się świetnie, aż tu w którąś słoneczną środę po południu idziesz na zwykłe badania kontrolne i dowiadujesz się, że twój czas się skończył. I po zawodach. Spojrzała na niego. - W jaki sposób się komuś przebacza? Eric uśmiechnął się czule. - Po prostu... luzujesz. Odpuszczasz. - Jeśli odpuszczę... boję się, że spadnę. - Spaść to nic złego. - Ucałował koniuszki swoich palców, później ten pocałunek złożył jej na policzku. - Kocham cię, Ruby. Nie zapomnij o tym. - Nigdy - wyszeptała. - Nigdy. Kiedy Ruby wreszcie dotarła do domu, minęła północ. Przekradła się obok zamkniętych drzwi do sypialni matki i poszła na górę. Wśliznęła się do łóżka, wzięła notatnik i zaczęła pisać. Jeden z moich najbliższych przyjaciół z dzieciństwa jest umierający. Dzisiaj stałam przy jego łóżku, rozmawiałam z nim tak, jakby życie toczyło się normalnym trybem, a jednak przez cały 104

ten czas nie mogłam oddychać. Parę godzin temu zobaczyłam go po przeszło dziesięciu latach, a przez ten miniony czas prawie o nim nie myślałam. Prawie go nie pamiętałam. Zapomniałam o tym chłopcu, dziś mężczyźnie, który razem ze mną szedł przez dzieciństwo. Przechowałam medalik ze świętym Krzysztofom - podarował mi go na trzynaste urodziny - ale samego chłopca gdzieś zapodziałam. Może w ogóle tego nie spostrzegł ani nic go to nie obchodziło. W końcu, jak to zwykle bywa z przyjaciółmi z dzieciństwa, każde z nas wiodło własne, odrębne życie. Ale teraz widzę, jaki smutny jest ów zwyczajny porządek rzeczy. Odeszłam zbyt łatwo. Za mało myślałam, co - i kogo - porzucam. Teraz nie umiem myśleć o niczym innym. Zostawiłam chłopca o kruczych włosach, który śmiał się grzmiąco, z całej duszy, a wróciłam do mężczyzny tak wychudzonego, że lękałam się go dotknąć, bo to pergaminowe ciało mogłoby mi się rozedrzeć pod palcami. I ten umierający mężczyzna przyjął mnie tak, jakbym nigdy nie wyjeżdżała. Zastanawiam się, czy wiedział, z jakim bólem patrzę w jego załzawione oczy i widzę odbicie swojej pustki. Tego, czego mi brak. Chciałabym pozbierać kawałeczki strzaskanego mojego serca, ułożyć je sobie na kolanach i dokładnie obejrzeć. Może wówczas znalazłabym lukę, brakujący kawałek winny tego, ssę zapominam o ludziach, których kocham. Mam dosyć samotnego życia, zmęczyło mnie do szpiku kości. Biegłam przez tyle lat, tak prędko i uparcie, że nie mogę złapać tchu. I tutaj, na końcu drogi, widzę, że pędziłam donikąd. Chcę do mamy. Czy to nie zadziwiające? Gdybym mogła, saraz, bym do niej poszła, wtuliła się w jej objęcia i powiedziała: „Eric umiera, a ja nie wyobrażam sobie życia bez niego”. Jak by to było? Sprawić, by mnie uspokoiła i pocieszyła? Kiedy zamykam oczy, widzę to w wyobraźni, ale po przebudzeniu są między nami tylko zamknięte drzwi. A ból w piersi narasta coraz bardziej. Teraz poznaję, co to jest - ten ból, który mnie nie odstępował przez tyle lat. To tęsknota, po prostu. Tęsknię za moją mamą. 18 Nazajutrz wstał piękny czerwcowy dzień, jeden z tych, które skłaniają przyjezdnych do kupna ziemi na wyspach San Juan. Ruby obudziła się późno. I nic dziwnego, skoro przez całą noc przewracała się z boku na bok. Oczywiście, wiedziała, że musi porozmawiać z Norą o wyznaniu ojca. Miała tylko nadzieję, że uda się to odwlec na jakiś czas - powiedzmy: do chwili, gdy zwiotczeje biust Britney Spears. Odrzuciła kołdrę i wygramoliła się z łóżka. Pod prysznicem znów się poczuła jak człowiek, więc została tam, dopóki woda nie zrobiła się letnia. Nawet wtedy nie chciało jej się wychodzić. Przynajmniej biorąc prysznic, miała jakiś cel. Wyszła z kabiny i mokra stała na kosmatym różowym dywaniku. Stare rury huczały i zawodziły, gdy z bulgotem odpływała nimi woda. Przez obłok pary Ruby zobaczyła siebie w lustrze. Przetarła je i wpatrzyła się w niewyraźne odbicie własnej twarzy. To była jedna z tych rzadkich chwil, kiedy w ułamku sekundy widzi się samą siebie oczyma kogoś obcego. Włosy miała za krótkie i wystrzępione, jakby ta głupia, żująca gumę, ufarbowana na fioletowo pannica ze szkoły fryzjerskiej zamiast nożyczek użyła ząbkowanych nożyc krawieckich. Co, na Boga, podkusiło Ruby, żeby się przefarbować akurat na ten odcień czerni a la Elwira Królowa Nocy? Skóra przez to wydawała się blada jak u wampira. Nic dziwnego, że nie zdołała skusić żadnego przyzwoitego faceta. Już lepiej wyglądała Laura Palmer w Miasteczku Twin Peaks - wtedy gdy wypłynęła martwa na brzeg. Ruby uświadomiła sobie, że z rozmysłem stara się być odstręczająca. Porażona tym odkryciem, 105

dosłownie rozdziawiła usta ze zdumienia. Cały ten tusz, czarna kredka do oczu, fryzura i kolor włosów... wszystko to był kamuflaż. Wyrzuciła kosmetyczkę do metalowego kosza na śmiecie. Rozległ się miły dla ucha łoskot. Koniec z makijażem w stylu ćpunki i ze strojem uchodźcy. Do diabła! Przestanie się nawet farbować i zobaczy, jaki ma naturalny kolor włosów. Jeśli dobrze pamiętała, był to ładny, zwyczajny, kasztanowy brąz. Podjąwszy tę decyzję, poczuła się lepiej. Wróciła do sypialni, włożyła dżinsy i nefrytowozielony podkoszulek z dekoltem w serek, po czym zbiegła na dół. Nora stała przy blacie, wsparta na kulach. W kuchni rozbrzmiewał rytmiczny syk i bulgot ekspresu do kawy. Kiedy Ruby weszła, matka podniosła wzrok. Na jej twarzy odmalowało się niemal komiczne zdziwienie. - Wyglądasz... ślicznie. - Natychmiast się zaczerwienił.- Przepraszam. Nie powinnam się tak dziwić. - Nic nie szkodzi. Ta tapeta raczej mnie nie upiękniła. - Ja się makijażu boję jak ognia. Ruby się roześmiała, i było to błogie uczucie. - Muszę się ostrzyc. Koniecznie. Czy jeszcze jest ten salon piękności w porcie Friday? - Kiedyś ja cię strzygłam. Chwilę wcześniej Ruby o tym nie pamiętała, lecz teraz nagle wróciło wspomnienie: niedzielne wieczory w kuchni, na szyi ściereczka spięta spinaczem do bielizny, kojące ciach-ciach-ciach nożyczek; w pokoju tata miarowo przewraca strony gazety. Ruby stała przez moment, dziwnie niepewna, co zrobić. Dojmująco czuła, że jeśli teraz - w tętnie czasu nabrzmiałego niespodzianymi możliwościami - wypowie właściwe słowa, to może coś zmienić. Raptem bezbronna, była jak dziecko, które obnosi swoje uczucia niby koszulkę z wyhaftowanym imieniem. - A teraz byś mogła? - Oczywiście. Przynieś ręcznik i spinacz. Nożyczki chyba są tutaj... - Nora pokuśtykała do szuflady, w której zawsze leżały nożyczki. Ruby trochę się speszyła, choć nie wiedziała dlaczego. Wyglądało na to, że Nora, tak samo jak ona, chce uniknąć rozmowy przy śniadaniu. - Weź taboret z pralni i wynieś na dwór. Jest taki ładny ranek. Ruby zebrała wszystkie potrzebne przybory i wyszła przed dom. Ustawiła taboret na płaskim spłachetku trawy z widokiem na zatokę. Usiadła. Usłyszała kroki Nory. Łup-łup-łup-łup. Po schodkach werandy, przez trawnik. Matka poruszała się ostrożnie, najwyraźniej z obawą, że stąpnie w jakąś dziurę i skręci zdrową nogę. - Jesteś pewna? - spytała Ruby, obserwując ją. - Już słyszę za plecami to twoje „oj!”, a wolałabym nie wracać do tamtych zygzakowatych fryzurek z czasów podstawówki. Nora stanęła za córką. - A pamiętasz drugą klasę liceum? Nie używałaś lakieru do włosów, tylko pokostu. Umierałam ze strachu, że przypadkiem cię pogłaszczę po głowie i zwichnę sobie rękę. - Ze śmiechem owinęła Ruby ręcznik wokół szyi, spięła spinaczem, po czym przeczesała dłonią jej nadal wilgotne włosy. Ruby westchnęła. Dopiero słysząc ten dźwięk - oddech świszczący między zębami - zdała sobie sprawę, co czuje. Tęsknotę. Znowu. - Tylko je wyrównam, zgoda? Ruby zamrugała i szybko wróciła do teraźniejszości. - Dobrze - powiedziała. Jej głos był ledwie słyszalny. Odchrząknęła i powtórzyła głośniej: - Zgoda. - Siedź prosto. Nie wierć się! Miarowe ciach-ciach-ciach nożyczek działało hipnotyzujące, na równi ze znajomym, krzepiącym dotykiem rąk matki. Nora dotknęła jej podbródka, delikatnie wyprostowała głowę. Ciach-ciach-ciach. - Wczoraj wieczorem dzwonił Eric. Mówił, że go odwiedziłaś. Ruby zamknęła oczy. - Nie mogę jeszcze rozmawiać o Ericu - odparła cicho. - Dobrze. Więc może mi opowiesz o swoim życiu w Hollywood? Pierwszą myślą Ruby było: 106

artykuł. - Nie bardzo jest o czym opowiadać. To jak życie na poddaszu piekła. Zresztą nie mam ochoty o tym mówić. Nora znieruchomiała. Nożyczki się zatrzymały. - Nie chcę być wścibska. Po prostu się zastanawiam, kim się stałaś. - Aha. - Ruby niewiele myślała o tym, kim jest. Zwykle zaprzątało ją to, kim chciałaby być. Lepiej spoglądać w przód niż wstecz, i tak dalej. - Nie wiem. - Pamiętam tamtą chwilę, kiedy doktor Morane podał mi ciebie po raz pierwszy. - Nora znów przerwała strzyżenie. - Od samego początku byłaś jak ogień i lód. Wrzeszczałaś, żeby postawić na swoim, ale na widok rannego zwierzątka zalewałaś się łzami. Chodziłaś, mając osiem miesięcy; mówiłaś w drugim roku życia. A ile miałaś do powiedzenia! Zupełnie jakby się mieszkało z gadającą lalką, która sama potrafi się włączyć. Buzia ci się nie zamykała. Ruby w tym momencie pojęła, że tęskni za tym kimś, kim była dawniej. Gdy zapomniała o matce, zagubiła gdzieś samą siebie. - Jaka byłam? - W wieku dwunastu lat chciałaś mieć tatuaż... bodajże symbol nieskończoności. Nie przekłułaś sobie uszu, dlatego że wszyscy inni to robili. Tamtego lata, kiedy zaczęłaś trzynasty rok, chciałaś wstąpić do aśramu. Bardzo długo bałaś się ciemności, a ilekroć nadciągała burza, przysuwałam się w łóżku do twojego taty, bo wiedziałam, że zaraz wpadniesz do pokoju i położysz się z nami. - Nora się pochyliła, delikatnie odgarnęła wilgotne włosy z oczu Ruby. - Czyżby z tej dziewczynki już nic nie zostało? Ruby nagle poczuła, że traci grunt pod nogami. - Do dziś nie przekłułam sobie uszu. - Dziękuję ci. - Za co? - Serce by mi pękło, gdybyś aż tak się zmieniła. - Nora wyciągnęła rękę i przelotnie, czule musnęła jej policzek. - Zawsze potrafiłaś jak nikt inny rozświetlić wszystko dookoła. Pamiętasz, jak poszłyśmy do redakcji naszej wyspiarskiej gazety prosić, żeby napisali o balu ósmoklasistów? Uśmiechnęła się. - Siedziałam tam, patrzyłam, jak ich przekonujesz, i myślałam: „Moja córeczka mogłaby rządzić tym krajem”. Byłam z ciebie piekielnie dumna. Ruby z wysiłkiem przełknęła ślinę. Nora znowu wzięła się do strzyżenia. - Nie i już. Gotowe! - oznajmiła kilka minut później. Odsunęła się i podała Ruby lusterko. Ruby spojrzała na swoje odbicie w srebrnym owalu. Wyglądała młodo. Oto kobieta, która ma przed sobą prawie całe życie, nie zaś zgorzkniała, borykająca się z losem artystka, która swoją młodość zostawiła na barowych stołkach. - Fantastycznie - powiedziała, odwracając się do matki. Ich oczy się spotkały, zwarły ze sobą. Przepłynęło między nimi zrozumienie, szybkie jak wstrząs elektryczny. - Widziałam się wczoraj z tatą. - Wiem. Był tu u mnie. To było do przewidzenia. - Musimy porozmawiać. Nora westchnęła. Zabrzmiało to tak, jakby powietrze z wolna uchodziło z przebitej opony. - Tak. - Schyliła się i podniosła kule. - Nie wiem, jak ty, ale ja się przy tym nie obejdę bez kawy... i bez krzesła. Koniecznie muszę usiąść. - Nie zwlekając, pokuśtykała w stronę werandy. Ruby odstawiła taboret, wzięta dwie filiżanki z kawą i wyszła na werandę. Nora siedziała na otomance; Ruby wybrała bujak. Podała matce filiżankę. - Dziękuję. - Tata mi powiedział, że cię zdradzał - wyrzuciła z siebie pospiesznie. - I co jeszcze? - A czy coś poza tym ma znaczenie? Nora zmarszczyła brwi. - Naturalnie. Inne sprawy też są ważne. Ruby nie wiedziała, co odpowiedzieć. 107

- Winił za to Wietnam... chociaż... może i nie. Nie byłam pewna, czym to tłumaczył. Mówił, że wojna go zmieniła, ale chyba uważał, że tak czy inaczej robiłby skoki w bok. Nora usadowiła się wygodniej. - Kochałam twojego ojca od pierwszego wejrzenia, ale byliśmy młodzi i pobraliśmy się z dziecinnych pobudek. Ja chciałam mieć rodzinę i własny, bezpieczny kąt. On chciał... Uśmiechnęła się. - Właściwie do dziś nie wiem czego. Może kobiety, do której by wracał. Kobiety, która widziałaby w nim wzór doskonałości. Przez jakiś czas byliśmy idealną parą. Oboje wierzyliśmy, że twój ojciec jest bogiem. - Łatwo mu to przychodziło. Był taki... oddany i czuły. - Nie osądzaj go zbyt surowo. Nie tylko jego niewierność rozbiła to małżeństwo. Ja ponoszę równą winę. - Też miałaś innych facetów? - Nie, ale za mocno go kochałam, a to bywa równie złe, jak kochać kogoś nie dość mocno. Potrzebowałam tyle otuchy i miłości, że dosłownie go zamęczyłam. Żaden mężczyzna nie zdoła wypełnić wszystkich mrocznych zakamarków duszy kobiety. Wiedziałam, że prędzej czy później zacznie mnie zdradzać. Pewnie już wariował od tych moich pytań i podejrzeń. Ruby nie zrozumiała. - Wiedziałaś, że zacznie cię zdradzać? Skąd? - Mieszkałaś z tamtym mężczyzną. Miał na imię Max, tak? Skinęła głową. - Zgadza się. Ale co... - Był ci wierny? - Nie. No... może przez jakiś czas. - A oczekiwałaś wierności? - Jasne, że tak - odparła prędko. Zbyt prędko. Później westchnęła i opadła na oparcie fotela. Nie. Nie oczekiwałam, że ja sama mu wystarczę. - Jakżeby inaczej! Skoro własna matka nie dość kocha córkę, żeby przy niej zostać, to czego wymagać od mężczyzny? - Popatrzyła na Ruby. Uśmiech, który jej posłała, był pełen smutku. Taki prezent sprawił mi mój ojciec, a ja przekazałam go tobie. - O Jezu! - wykrztusiła Ruby. Matka miała rację. Ruby przez całe życie tak się lękała rozczarowania, że broniła się przed miłością. Właśnie dlatego tyle lat była z Maxem. Wiedziała, że nigdy go nie pokocha, więc i nie da się zranić. Ta straszna samotność... bo nie potrafiła uwierzyć, że ktokolwiek będzie ją kochać. Podeszła do balustrady i spoglądała na cieśninę. Sama nie wiedziała, co czuje, a właściwie, co powinna czuć. - Przypomniał mi się dzień, kiedy wróciłaś. - Usłyszała, jak matka gwałtownie bierze oddech, i czekała na odpowiedź. Gdy ta nie nadeszła, Ruby się odwróciła. Nora siedziała skulona, jakby się spodziewała ciosu. - Wolę nie myśleć o tamtym dniu. - Przepraszam... mamo - odezwała się Ruby cicho. - Nagadałam ci różnych okropności. Szybkim ruchem Nora uniosła głowę. Do oczu napłynęły jej łzy - Powiedziałaś do mnie „mamo”. - Wstała, przykuśtykała do Ruby. - Nie wyrzucaj sobie tamtych stów. Byłaś dzieckiem, a ja ci złamałam serce. - Dlaczego wtedy wróciłaś? - Strasznie tęskniłam za wami obiema. Ale kiedy do mnie dotarło, jaką krzywdę wam wyrządziłam, zrobiło mi się wstyd. Patrzyłyście na mnie tak, jak ja kiedyś patrzyłam na swojego ojca. To... to mnie załamało. Ruby nie mogła dłużej unikać tego pytania. - No dobrze, wiem, dlaczego odeszłaś od taty, ale czemu tak całkiem zniknęłaś? Nora spoglądała na nią nieruchomym wzrokiem. - Odejście... zniknięcie... dla was to był początek historii. Dla mnie sam środek... Nora nabrała tchu i zanurkowała w głębinę wspomnień. Wody przeszłości były tak zimne, jak się 108

tego spodziewała, nawet w cieple owego pięknego letniego ranka. - Wszyscy uważali mnie i Randa za idealną parę. - Objęła dłońmi porcelanową filiżankę, aby się rozgrzać. - Byłam wtedy młoda, bardziej dbałam o pozory niż o prawdę. Takie skutki ma życie z alkoholikiem. Chowasz się, uchylasz, ochraniasz tego mężczyznę, którego w istocie powinnaś zdemaskować. Dokładasz wszelkich starań, żeby domowe brudy nie ujrzały światła dziennego. Właśnie to mi wpoiła matka, zanim się nauczyłam samodzielnie myć zęby. Udawać i się uśmiechać... i płakać za zamkniętymi drzwiami. Podejrzewałam twojego ojca o romanse, na długo zanim zdobyłam namacalny dowód. - Zerknęła na Ruby. - Niezamierzona gra słów. Ruby o mało nie zakrztusiła się kawą. - Jak możesz żartować z czegoś takiego? - Co się mówi o komedii? Że boli tylko wtedy, gdy się śmiejesz? - Uśmiechnęła się i opowiadała dalej: - Cierpiałam przez te podejrzenia, ale nie to było najgorsze. Najgorsze było jego picie. Zaczął popijać po kolacji, w te wieczory, kiedy wracał do domu. Wy pewnie nawet tego nie zauważyłyście. Parę piw, jedna, druga whisky z wodą. O dziesiątej chwiał się na nogach, o jedenastej był zalany w sztok. I zrobił się taki... podły. Wszystkie jego kompleksy - bo pamiętasz, jak surowo go traktował dziadek - wszystkie rozczarowania nagle wychodziły na jaw, a winą za to mnie obarczał. Ilekroć na mnie wrzeszczał, słyszałam głos własnego ojca. I chociaż Rand nigdy mnie nie uderzył, zaczęłam się tego obawiać; wzdrygałam się przed nim, a wtedy wpadał w jeszcze większą złość. Czy on wygląda na takiego, który bije żonę?! Krzyczał, po czym trach, i wychodził z domu. - Spojrzała na Ruby. - No więc sama widzisz, ja miałam w tym co najmniej połowę udziału. Nie potrafiłam oddzielić przeszłości od teraźniejszości, a im bardziej się starałam, tym mocniej się splatały. Przerażało mnie, że mogę stać się taka jak moja matka, kobieta, która nigdy nie mówiła więcej niż dwa słowa naraz i umarła za młodo. Ale jakoś sobie ze wszystkim radziłam, dopóki Emmaline Fergusson nie powiedziała mi o Shirley Comstock... - Mojej trenerce od piłki nożnej? Nora skinęła głową. - Pamiętasz, jak twój tata nagle polubił piłkę nożną? Ruby aż wstrzymała dech. - Nie... Nie z moją trenerką. - To mała wyspa - zauważyła Nora posępnie. - Niewiele tu kobiet do wyboru. Mówiłam sobie, że to nieważne. Byłam jego żoną, prawowitą, godną szacunku. Ale Rand pił coraz więcej i coraz rzadziej wracał do domu. Wtedy się posypałam. Zaczęło się od bezsenności. Po prostu przestałam sypiać. Później doszły napady lęku. Lekarz zapisał mi valium, ale nie pomogło. Nocami leżałam całkiem rozbudzona, z walącym sercem, zlana potem. Ilekroć odbierałam cię po treningu, później w domu wymiotowałam. W końcu zaczęły się zaniki świadomości. Budziłam się na podłodze w kuchni i nie mogłam sobie przypomnieć, co robiłam przez większą część dnia. - Chryste - wyjąkała Ruby. - Powiedziałaś tacie? Nora uśmiechnęła się słabo. - Oczywiście, że nie. Myślałam, że tracę rozum. Jedyne, czego mogłam się uchwycić, to fikcji mojego małżeństwa. Ty i Caro byłyście samym sercem tego świata, który nieustannie się kurczył wokół mnie. Uniosła wzrok; wątpiła, czy dwudziestosiedmioletnia niezamężna kobieta w ogóle potrafi zrozumieć, jak przytłaczające bywa czasem małżeństwo i macierzyństwo. - Nie dawałam sobie rady z tym wszystkim... z ojca piciem i zdradą, ze swoją bezsennością, z poczuciem, że sytuacja mnie przerasta, że tkwię w potrzasku. To była mieszanka wybuchowa. A później... Zamknęła oczy. Ów dzień, którego starała się do siebie nie dopuszczać, nagle wypłynął z pamięci. Przepiękny dzień wczesnym latem, podobny do dzisiejszego. Pojechała z rana na boisko zawieźć ciasteczka... i zobaczyła ich. Randa i Shirley, całujących się na widoku, jakby mieli do tego wszelkie prawa. - Połknęłam za dużo proszków nasennych. Nie pamiętam, czy naumyślnie, czy przez przypadek, ale kiedy się ocknęłam w szpitalu, zrozumiałam, że jeśli prędko czegoś nie zrobię, to umrę. Nie 109

wiem, czy masz pojęcie o takiej depresji. Jest obezwładniająca, odbiera człowiekowi siły. A więc wstrzymałam oddech, spakowałam się i uciekłam. Tylko na kilka dni, myślałam sobie, może na tydzień. Miałam zamiar przyjechać tutaj, chwilkę posiedzieć, odpocząć, wrócić do zdrowia. - I co? Nora głęboko westchnęła. Chciała podnieść głowę, lecz nie mogła. Wpatrywała się w filiżankę w swoich dłoniach. - I poznałam Vince’a Corella. - Faceta, który sprzedał zdjęcia „Tattlerowi”. - Był fotografikiem, robił na wyspach zdjęcia do kalendarza. W każdym razie tak mówił; a mnie było to obojętne. Liczyło się tylko to, jak na mnie patrzył. Powiedział mi, że jestem najpiękniejszą kobietą na świecie. Wtedy już od dawna nie żyłam z twoim ojcem. I na pewno nie byłam piękna. Byłam chuda jak szczapa i cały czas się trzęsłam. Kiedy Vince mnie dotykał... pozwalałam mu. Spędziliśmy razem cudowny tydzień na fotografowaniu, i w ogóle. Po raz pierwszy spotkałam kogoś, komu mogłam opowiedzieć o swoich marzeniach, a kiedy raz je wypowiedziałam na głos, nie mogłam już wrócić do poprzedniego życia. A potem... on wyjechał. Byłam zdruzgotana. Wiedziałam, że twój ojciec musiał już o wszystkim usłyszeć. Ani ja, ani Vince nie kryliśmy się z naszym związkiem. Może nawet chciałam, żeby Rand się dowiedział. Tak czy inaczej, kiedy romans się skończył, a do mnie dotarło, że przekreśliłam swoje małżeństwo i że straciłam córki, znowu przedawkowałam proszki nasenne. Tym razem sprawa była poważna. Wylądowałam w szpitalu psychiatrycznym w Everett. - Jak długo tam byłaś? - Głos Ruby brzmiał nie głośniej od szeptu. - Trzy miesiące. - Co?! - Czas wydawał się nierzeczywisty. W tamtych dniach, w tamtym miejscu, stosowano jeszcze terapię wstrząsową. Co rano za piętnaście dziewiąta wszyscy ustawialiśmy się w kolejce do zabiegów. Po tygodniu niemal zapomniałam o świecie za murami. Uratował mnie doktor Allbright. Przychodził codziennie i ze mną rozmawiał... po prostu rozmawiał, aż znów mogłam oddychać. Ze wszystkich sił chciałam wyzdrowieć, żeby wrócić do domu. Ale kiedy wróciłam... - O Boże - wymamrotała Ruby. - To było wtedy. Nora poczuła w oczach piekące łzy, co ją zdumiało. Sądziła, że już wszystkie dawno wypłakała. - To nie twoja wina - powiedziała najzupełniej szczerze. - Ale tata powinien był cię przyjąć z powrotem. Po tym, co ci zrobił... - Nie prosiłam Randa, żeby mi pozwolił zostać - odparła. - Byłam zbyt pokręcona, żeby się zajmować własnymi dziećmi, i dobrze o tym wiedziałam. Już mi nie zależało na naszym małżeństwie. Zależało mi... na sobie. To okropne słowa i zrobiłam coś okropnego. Ale nie mam dla ciebie innej prawdy. - Pragnęła wyciągnąć ramiona, przytulić córkę, lecz powstrzymał ją strach. Teraz zbliżały się do siebie, przestępując urazy, jakie się nagromadziły między nimi jak kamienie na drodze. - W życiu tylu spraw się żałuje, tyle razy myśli: „gdyby tylko...” Musimy się z tego otrząsnąć. Twój tata był rozgniewany i arogancki. Ja wystraszona i słaba. Wy zrozpaczone. Tamtego dnia zeszliśmy się razem i skrzywdzili siebie nawzajem. Błędy - stwierdziła. - Zwyczajne ludzkie błędy. Ale wiedz jedno, Ruby, i tylko to jedno się liczy. Nigdy nie przestałam cię kochać ani o tobie myśleć. Nie przestałam za tobą tęsknić. Ruby przez długą chwilę patrzyła na matkę. Później powiedziała cicho: - Wierzę ci. I Nora już wiedziała, że nareszcie zagoją się rany. 19 Ruby schroniła się w swojej sypialni. „Budziłam się na podłodze w kuchni i nie mogłam sobie przypomnieć, co robiłam przez dużą część dnia. Nie wiem, czy masz pojęcie o takiej depresji”. Mama musiała być taka przerażona, taka samotna... Ruby znała to uczucie. Nie było nic gorszego w środku długiej, mrocznej nocy, gdy mężczyzna, z 110

którym się mieszkało, leżał obok w łóżku. Jeżeli pachniał perfumami innej kobiety, to odstęp dzielący dwa ciała, nie większy niż na wyciągnięcie ręki, mógł się przemienić w północny Atlantyk. Wysunęła szufladę nocnego stolika i wyjęła notes. Już się przekonała, że uspokaja ją zapisywanie własnych myśli, a Bóg wiedział, jak potrzebowała odprężenia. Usiadła na łóżku, podciągnęła kolana, oparła notes o uda i zaczęła pisać. Kiedyś wierzyłam, że prawdę o człowieku łatwo dostrzec, niczym kreskę narysowaną ciemnym atramentem na białej kartce. Teraz mam wątpliwości. Może prawda o tym, kim jesteśmy, kryje się w niezliczonych odcieniach szarości, tak jak wszyscy mówią. Moja matka byla w szpitalu psychiatrycznym. To jej najnowsze wyznanie. W każdym razie jedno z wyznań; zbyt wiele ich było, żeby daty się zliczyć. Dzisiaj mama namalowała portret naszej rodziny. Jej oczyma ujrzałam ludzi, o jakich nawet mi się nie śniło - niewiernego męża pijaka i głęboko nieszczęśliwą żonę, pogrążoną w depresji. Jakim cudem sama niczego nie spostrzegłam? Czyżby dzieci tak kompletnie nie zwracały uwagi na swój własny świat? Słusznie ukrywała przede mną prawdę. Nawet teraz żałuję, że ją poznałam. Czasami wiedza o naszych korzeniach sprawia nieznośny ból. Zadzwonił telefon. Ruby drgnęła na dźwięk dzwonka. Odłożyła notes, przechyliła się i podniosła słuchawkę. - Halo? - Ruby? Głos Caroline, cienki i stłumiony. Natychmiast zjeżyły jej się włosy na karku. - Co się stało? - Nic. Nie można już ot tak zadzwonić do siostry? Ruby oparła się o wezgłowie. Caro mówiła już normalniej, lecz nie mijało wrażenie, że coś jest nie tak. - Pewnie. Tylko miałaś taki głos... - Jaki? - Nie wiem. Zmęczony. Caro się zaśmiała. - Mam dwoje małych dzieci i kota, który co dzień wyrzyguje dziesięć tysięcy kłaków sierści. Zawsze jestem zmęczona. - Więc to prawda? Macierzyństwo rzeczywiście wszystko z ciebie wysysa? Caroline chwilę milczała. - Dawniej marzyłam, że pojadę do Paryża. Teraz chcę tylko odrobiny prywatności, kiedy korzystam z toalety. - Jezu, Caro! Dlaczego nigdy nie poruszamy takich tematów? - Bo nie ma o czym mówić. Ruby starała się ubrać w słowa niejasną myśl. - Nieprawda. Ilekroć rozmawiamy przez telefon, zawsze o mnie. O mojej karierze. Moich beznadziejnych facetach. Moich poglądach na komedię. Ciągle tylko o mnie. - Lubię żyć cudzym życiem. Ruby wiedziała, że to kłamstwo. W istocie zawsze była samolubna. Nie budowała związków; obierała wizerunki ludzi, po czym przykrawała brzegi każdego, który nie pasował do jej wyobrażeń. Jednakże te brzegi miały znaczenie. - Caro, czy jesteś szczęśliwa? - Szczęśliwa? Jasne, że... - Caroline się rozpłakała. Ten cichy, rozpaczliwy głos rozdzierał serce. - Caro? - Przepraszam. Zły dzień na przedmieściach. - Tylko jeden? - Nie mogę teraz o tym mówić. - Co się dzieje w tej rodzinie, że nie możemy pogadać o ważnych sprawach? - Gadaniem niczego nie zmienisz. Wierz mi. Lepiej po prostu ciągnąć swój wózek. 111

- Kiedyś i mnie się tak zdawało, ale tyle się tutaj uczę... - Ruby! Głos mamy. Pewnie wołała, stojąc u podnóża schodów. Ruby przycisnęła słuchawkę do piersi. - Zaraz idę! Hej, Caro - wróciła na linię. - Może byś tak przyjechała? Przenocujesz tutaj. - Nie da rady. Dzieci... - Niech zostaną z tym twoim przystojniaczkiem. Przecież nie jesteś przykuta do domu. Śmiech Caroline zadźwięczał ostro. - Prawdę powiedziawszy, właśnie tak się to przedstawia. - Ona jest kimś innym, niż sądziłyśmy - rzuciła Ruby cicho. Już wcześniej użyła tych słów, nie znając jednak ich całej mocy. - Jest... strażniczką naszych wspomnień. Tego, kim my jesteśmy. Przyjedź. Caroline przez chwilę się nie odzywała. Zaczerpnęła tchu. - Boję się. Jeszcze tydzień temu Ruby by jej nie zrozumiała. Co innego teraz. - Wytrzymasz. - Przerwała, zbierając myśli. Trzeba było to ująć właściwie, przekazać siostrze nieco wiedzy, którą zdobyła o rodzinie. - Wydaje ci się, że musisz wszystko w sobie dusić, że jeśli cokolwiek ci się wymknie, to się rozsypiesz na drobne kawałeczki i nie poznasz samej siebie. Ale to nie tak. Raczej jakbyś... otworzyła oczy w pokoju, gdzie spodziewałaś się ciemności. A tymczasem widzisz różne rzeczy i przez to jesteś silniejsza. - Roześmiała się. - Boże, bredzę jak Obi-Wan na heroinie. - O rany, Ruby. - Caroline lekko pociągnęła nosem. - Moja mata siostrzyczka wreszcie dorosła. - I to tuż przed menopauzą. Ale ja zawsze byłam zdolna. Najlepsza w swojej klasie, nie zapominaj! - Twoja klasa liczyła dziesięć osób. - Z czego trzy nie zdały. No, Caro, przyjedź do nas. Pobiegasz ze mną po plaży tak jak dawniej... golniemy sobie tequili i potańczymy. Przekonajmy się w końcu, kim jesteśmy. - RUBY! Słyszysz mnie? Znowu głos mamy. Tym razem wrzeszczała ile sit w płucach. Ruby dała za wygraną. - Muszę lecieć. Kocham cię, siostrzyczko. - Teraz ty mówisz jak starsza siostra - zauważyła Caroline. - Jestem z ciebie dumna. I zazdrość mnie gryzie. Mój Boże... Pa. Ruby odłożyła słuchawkę i zbiegła na dół. - Rany boskie, pali się czy... W kuchni stanęła jak wryta. Był tam Dean, z bukietem margerytek owiniętym celofanem. - Och - powiedziała, czując, że się rumieni. Mama stała przy stole, promiennie uśmiechnięta. - Masz gościa - obwieściła tonem idealnej gospodyni z żeńskiego akademika. Ruby oceniła swój wygląd. Jeszcze nie umyła zębów, wciąż była w piżamie - w starym podkoszulku z nadrukiem „Megadeath” i we włochatych różowych podkolanówkach. Przy odrobinie szczęścia - na co raczej nie mogła liczyć - dębowa podłoga rozstąpi się i ją pochłonie. Dean zbliżył się o krok i wręczył jej kwiaty. - Nadal lubisz margerytki? Skinęła głową. Teraz był tuż-tuż. - Musimy pogadać. - Zniżył głos; jego stłumione brzmienie współgrało z błagalnym wyrazem oczu. - Proszę cię! Zadrżała na dźwięk tych słów. - Dobrze. Stali, wpatrzeni w siebie. W końcu podeszła mama, delikatnie wyjęła bukiet z ręki Ruby. - Wstawię do wody - powiedziała. Ruby się do niej odwróciła. Miała takie uczucie, jakby się znalazła w serialu familijnym, przerysowanym do n-tej potęgi. Po chwili sobie uświadomiła, że matki z natury mówią takie rzeczy. - Dzięki, mamo. - Znowu spojrzała na Deana. - Dokąd idziemy? 112

Uśmiechnął się szeroko. - Włóż pod ubranie kostium kąpielowy. A... i tenisówki. Czekam na dworze. - Raz jeszcze posłał jej uśmiech, cmoknął Norę w policzek i wyszedł. Ruby słyszała jego kroki chrzęszczące na żwirze za domem. Popatrzyła na matkę. - Ty to zaaranżowałaś? - Ależ skąd! - Czarno to widzę. - Ruby Elizabeth Bridge, nie masz nawet tyle rozumu co ślimak. Marsz na górę i ubierz się! Jeśli tak się strasznie boisz wyjść ze swoją pierwszą miłością, to spróbuj sobie przypomnieć, że on był również twoim najlepszym przyjacielem. Nie umiejąc wymyślić żadnej inteligentnej odpowiedzi, Ruby umknęła z kuchni. Na górze stanęła nad otwartą walizką i zaczęła przeglądać garderobę. Kostium kąpielowy. No tak. Czy przy pakowaniu zauważyła, że przeważały stroje czarne? I czy zawsze się ubierała w tym stylu? Każdy podkoszulek nosił jakiś napis: MEGADEATH, UCLA BRUINS, PLANETA HOLLYWOOD. Najbardziej lubiła ten biały, z rysunkiem hydraulika pochylonego nad zepsutym sedesem; obwisłe spodnie odsłaniały spory kawałek pośladków. Puenta brzmiała: „Olej prochy”. Nie najwłaściwszy ubiór na spotkanie z pierwszą miłością... Wreszcie na samym dnie walizki znalazła gładki brzoskwinioworóżowy trykot na ramiączkach i wystrzępione szorty. Skarpetek nie szukała, umyła zęby, przygładziła włosy (dzięki Bogu, że mama ją ostrzygła), chwyciła okulary przeciwsłoneczne i popędziła na dół. Matka, siedząc przy kuchennym stole, rozwiązywała krzyżówkę i popijała herbatę, jakby to był zwyczajny ranek. - Baw się dobrze - rzuciła, nie podnosząc wzroku. - Pa. Ruby wyszła na dwór. Natychmiast poczuła słodki aromat róż i słony zapach morza. Prażone słońcem wodorosty i rozgrzane skały przesycały powietrze z lekka metaliczną wonią spiekoty. Zbiegła z werandy i pospieszyła za węgieł domu. Tam właśnie stał Dean, tuż za parkanem, z dwoma rowerami u boków. Zatrzymała się. - Chyba mnie pomyliłeś z kimś, kto lubi się pocić. Podał jej kask. Różowy, ozdobiony na przedzie kalkomanią Barbie. Ruby skrzyżowała ręce na piersiach. - O nie, za nic! Uśmiechnął się. - Co jest, Ruby? Za stara na rower? Czy w marnej formie? Niech go diabli! Wiedział, że nie mogłaby zignorować wyzwania. Chwyciła kierownicę i obróciła rower w drugą stronę. - Nie jeździłam na rowerze, odkąd... - Tu potknęła się o wspomnienia. - Bardzo dawno. Twarz Deana spoważniała. On też sobie przypomniał ów dzień, gdy zaprosiła go na przejażdżkę... i złamała mu serce. Ruby spoglądała na niego jeszcze przez chwilę, usiłując czytać w jego myślach. Były nieprzeniknione. - Dobra - powiedziała wreszcie. - Prowadź! Wskoczył na rower i śmignął naprzód. Chciała na niego patrzeć, może nawet jechać obok, lecz się bała, że zaryje twarzą w żwirowy podjazd i skończy jako bohaterka dokumentu medycznego na kanale Discovery. Na końcu podjazdu Dean skręcił i ruszył pod górę. Ruby starała się nadążyć. Zanim dotarli na szczyt wzniesienia, pory jej skóry zmieniły się w istne gejzery. Pot zalewał oczy. Sądząc po tym, co widziała, równie dobrze mogłaby pedałować pod wodą. Na dodatek było gorąco. Bardzo, ale to bardzo gorąco. Chętnie by się poskarżyła - bo jedyne, czego naprawdę pragnęła, to się poskarżyć - lecz w płucach 113

brakowało jej powietrza, żeby wymówić słowo „stój”, a co dopiero „ty dupku”! Akurat gdy poczuła, że serce gubi rytm, skręcili za róg. Wzgórze Levingera. Teraz dosłownie pofrunęli, pędzili ramię w ramię po długiej dwupasmowej drodze. Obok przemykały złociste pastwiska i jabłonie. Dean odchylił się do tyłu, rozłożył ręce... I Ruby pożeglowała w przeszłość. Znów mieli po czternaście lat - tamtego lata, kiedy się uczyli jeździć bez trzymanki, gdy każde obtarcie na kolanie było godłem odwagi... gdy z rozkrzyżowanymi ramionami mknęli z tego samego wzgórza, razem, a w radiu, przywiązanym do kierownicy, Starship śpiewał na cały głos: „Nic nas teraz nie powstrzyma”. Wzgórze skończyło się długim, równym esowatym wirażem, stamtąd droga wiodła do parku stanowego nad jeziorem Trout. Ruby powinna była zgadnąć, że właśnie tam jadą. - To nie fair, Dino - powiedziała, nie wiedząc nawet, czy on ją słyszy. Usłyszał. - Co to się mówi o miłości i wojnie? - A z czym tu mamy do czynienia? - To zależy od ciebie. Chodź, ścigamy się do parku. - Nie czekając na odpowiedź, odjechał długą, krętą ulicą obsadzoną drzewami. Nawet tego skwarnego letniego dnia panował tutaj półmrok. Na bruku kładły się postrzępione krechy cienia. Wiało chłodem. Ruby dogoniła Deana, potem wyprzedziła. Z tyłu doleciał do jej uszu cichy śmiech. Wiedziała, że oboje myślą o tamtej dziewczynce sprzed lat - tej, która nie znosiła przegrywać, choćby w szczeniackim wyścigu „kto pierwszy do parku”. Droga, zakręciwszy wokół ogromnej daglezji, wyłoniła się na słońce. Ruby zeskoczyła z roweru i oparła go o drewniany stojak. Nie trzeba było zakładać kłódki. Rower Deana ze stukiem wylądował w stojaku. A Ruby już szła nad jezioro. Zapomniała, jak tu pięknie. Szafirową taflę w kształcie serca otaczały bujne zielone drzewa i granitowe skały. Wstęga wody opadała kaskadą z „wargi olbrzyma” - płaskiego występu na szczycie urwiska - burzyła spokojną powierzchnię jeziora. Wszędzie były dzieci, tutejsze i turystów: bawiły się na trawie, piszczały, pływały wzdłuż brzegu. Dean stanął obok niej. - Masz ochotę podejść wyżej? Parsknęła śmiechem. - Zdążyłam już dorosnąć. Szlak nad wodospadem jest dla kozic i dla smarkaczy, którzy za wszelką cenę chcą wypalić skręta albo się pobzykać. - Ja mogę. - W jego słowach zabrzmiało wyzwanie. Westchnęła. - Prowadź! Ramię w ramię wędrowali w milczeniu na zachodnią stronę jeziora, lawirując wśród wycieczkowiczów, psów chwytających krążki frisbee, rozwrzeszczanych dzieci. Na skraju lasu zostawili tę gromadę za sobą. Stopniowo zamierały ludzkie głosy. Coraz wyraźniejszy za to był szum i plusk spadającej wody. Ruby znowu oblewała się potem. Szlak był wąski i kamienisty. Wił się pod górę między drzewami, krzewami borówek i przez jeżynowe zarośla (które podrapały jej nogi i ręce, serdeczne dzięki!). Wreszcie dotarli na wierzchołek. Do „wargi olbrzyma”. Była to płyta szarego granitu, wielka jak basen pływacki i płaska jak moneta. Porastał ją gruby zielony kożuch mchu, z którego wyzierały delikatne, żółte dzikie kwiatki. Po kamieniu płynął strumień, nie szerszy niż długość ręki, podążał bruzdą wyżłobioną wieki temu, przelewał się nad krawędzią i spadał sześć metrów w dół na taflę jeziora. Wchodząc na polanę, Ruby spostrzegła kosz piknikowy. Stał na znajomym kocu w czarnoczerwoną kratę. Dean dotknął jej ramienia. - Chodź! 114

Zaprowadził Ruby na koc, starannie rozłożony w miejscu, gdzie mech miał kilkanaście centymetrów grubości. Usiedli. Dean sięgnął do kosza, wyjął termos i nalał do szklanek lemoniadę. Ruby chciwie wypita swoją porcję. Odstawiła szklankę, wyciągnęła się na plecach i podparła łokciami. Słońce prażyło jej policzki. Kiedyś często tu przychodziliśmy. - Tutaj pierwszy raz mi powiedziałaś, że chcesz zostać komikiem. - Naprawdę? - Uśmiechnęła się. - Nie pamiętam. - Chciałaś być sławna. - I to się nie zmieniło. A ty chciałeś być fotografikiem obsypywanym nagrodami. - Nie patrzyła na niego. Lepiej się trzymać na dystans i gawędzić o przeszłości, jakby byli jedynie starymi przyjaciółmi ze szkoły, którzy spotkali się najzupełniej przypadkowo. - Nie ta liga co członek zarządu. - Niby tak... ale wciąż o tym marzę. Gdybym mógł, wszystko bym rzucił i zaczął od początku. Pieniądze naprawdę nie dają szczęścia. Zabolała ją myśl, że jest nieszczęśliwy. - Obwieścił facet, którego rodzinna firma jest na liście pięciuset największych korporacji w Stanach. Roześmiał się. - No tak, fakt. Zapadła cisza. Obawiając się następnych stów Deana, Ruby powiedziała: - Widziałam się wczoraj z Erikiem. - Mówił mi. Wiele to dla niego znaczyło. Ruby założyła ręce za głowę. Nad drzewami sunęła samotna zwiewna chmura. - Żałuję, że nie byłam z nim w bliższym kontakcie. - Ty? - Dean zaśmiał się gorzko. - Ja jestem jego bratem, a nie widziałem go od lat. To ją zaskoczyło. Przekręciła się na bok, twarzą do Deana, on jednak na nią nie spojrzał. - Wy dwaj byliście bardzo zżyci. - Wszystko się zmienia, nie zauważyłaś? - Co się stało? Wpatrywał się w niebo. - Chyba za słabo znam ludzi, których kocham. Mam klapki na oczach, - Chodzi ci o to, że Eric jest gejem? Wreszcie na nią popatrzył. - Między innymi. Zrozumiała. Nadeszła ta chwila. Przez ponad dziesięć lat Ruby przysięgała sobie, że przy pierwszej sposobności powie Deanowi to, co jej leżało na sercu. - Przepraszam, Dean. Nie chciałam cię zranić. Położył się na boku. - Nie chciałaś mnie zranić? Chryste, Ruby, byłaś całym moim światem. - Wiem. Po prostu... wtedy dla nikogo nie mogłam być całym światem. - Kiedy twoja mama odeszła, próbowałem się tobą opiekować, a to nie było łatwe. Bez przerwy się ze mną kłóciłaś. Powtarzałem sobie, że wszystko się ułoży, że w końcu się otrząśniesz i do mnie wrócisz. I ciągle cię kochałem. Nie wiedziała, jak mu wyjaśnić, co czuje. Przecież sama ledwie zaczęła to pojmować. - Ty w coś wierzyłeś, ja nie. Ilekroć w nocy zamykałam oczy, śniło mi się, że ze mną zrywasz. W koszmarach słyszałam twój głos, ale nie mogłam cię znaleźć. Nie potrafiłam znieść oczekiwania na ten dzień, kiedy przestaniesz mnie kochać. Kiedy odejdziesz. - Dlaczego niby miałbym odejść? - Daj spokój, Dean... byliśmy dziećmi, ale mieliśmy swój rozum. Wiedziałam, że wyjedziesz do jakiegoś college’u na który mnie nie będzie stać, i o mnie zapomnisz. Leżeli twarzą w twarz, blisko siebie. Gdyby Ruby sobie na to pozwoliła, mogłaby się zagubić w błękitnych morzach jego oczu. - A więc mnie rzuciłaś, nim ja zdążyłem rzucić ciebie. 115

Uśmiechnęła się smutno. - Mniej więcej. Zmieńmy temat. To stare dzieje i oboje wiemy, że nie mają już znaczenia. Opowiedz coś o sobie. Jak się żyje majętnemu superkawalerowi? - A gdybym powiedział, że wciąż cię kocham? Ruby aż dech zaparło. - Nie mów tego... proszę... Ujął jej twarz w dłonie, delikatnie uniósł ku sobie. - A ty, Ruby, przestałaś mnie kochać? Poczuła na wargach muśnięcie jego oddechu. Sekundę później usłyszała pytanie. Chciała odpowiedzieć: „Oczywiście, byliśmy tylko dziećmi”, lecz gdy otworzyła usta, rozległo się jedynie ciche westchnienie, które miało posmak kapitulacji. Ich usta się zetknęły - wrażenie zarazem znajome i całkiem nowe. Przytuliła się do Deana, topniejąc, szepcząc jego imię, gdy ją objął. Nigdy przedtem tak się nie całowali. To był pocałunek pełen bólu samotności, taki, jakiego para nastolatków nie umiałaby sobie wyobrazić, pocałunek dwojga dorosłych ludzi, którzy zbyt długo byli sami i wiedzieli, że sam Bóg im zesłał tę chwilę, dar zanadto cenny, żeby go lekceważyć. Na kilka krótkich, przejmujących sekund przeszłość zblakła niczym fotografia pozostawiona na słońcu. Kiedy Dean się odsunął, Ruby otworzyła oczy i ujrzała minione lata utrwalone w zmarszczkach na jego twarzy. Słońce, czas, cierpienie... wszystko to odcisnęło swój ślad. - Długo czekałem, żebyś mi dała drugą szansę. Gdyby powiedział, że ją kocha, uwierzyłaby i odwzajemniła uczucie. Zamknęła oczy, zmagając się z falą bezsilności. Rozpaczliwie pragnęła dorosnąć, całkowicie się odmienić dzięki temu, co odkryła w ostatnich dniach. Nie było to jednak takie łatwe. Lęk przed porzuceniem miała już we krwi, w szpiku kości. Nie mogła się od tego uwolnić. Od dawna rozumiała, czemu poeci piszą o „miłosnych porywach”. To był szalony, niepowstrzymany pęd prosto w przepaść, a Ruby nie potrafiła uwierzyć, że ktoś ją w porę zatrzyma. Odepchnęła Deana. - Nie mogę. To za wiele... za prędko. Zawsze zbyt dużo ode mnie żądałeś. - Do diabła, Ruby! - Słyszała zawód w jego głosie. - Czy ty jeszcze nie dorosłaś? - Drugi raz cię nie zranię - odparła. Dotknął jej twarzy. - Och, Ruby... rani mnie sam twój widok. Nigdy nie czuła się taka samotna. Kiedy Dean ją pocałował, na moment ujrzała świat, o jakim dotąd jej się nie śniło. Świat, gdzie namiętność jest częścią miłości, lecz nie tą największą. Gdzie pocałunek właściwego mężczyzny we właściwej chwili może dorosłą kobietę doprowadzić do łez. - Nie mogę ci dać tego, o co prosisz. Nie mam tego w sobie. Odgarnął jej włosy z oczu, zatrzymał palce na skroni. - Przepędziłaś mnie, kiedy byłem chłopcem. Już nie mam siedemnastu lat i oboje wiemy, że to coś między nami jeszcze się nie skończyło. Nigdy nie było skończone. 20 Dean schodził ścieżką, postępując za Ruby. Chociaż nic nie mówili, las tętnił od innych głosów. Ptaki świergotały i skrzeczały na drzewach, trajkotały wiewiórki, pluskała woda. W parku cisnął kosz z nietkniętym lunchem do kubła na śmiecie. Zarzuciwszy ciężki koc na ramiona, ze znużeniem wsiadł na rower. Nieopodal domu Nory zjechał na pobocze i zeskoczył z siodełka. Ruby zatrzymała się kawałek dalej. Podparła swój rower i odwróciła się do Deana, marszcząc czoło. - Tu się chyba pożegnamy. Głos jej się załamał i Dean dostrzegł w tym cień nadziei. Choćby Ruby odtrącała go w nieskończoność, on i tak znał prawdę. Widział to w jej oczach, słyszał w drżącym głosie. Czuł w pocałunku. 116

- Na razie. - To był tylko pocałunek - powiedziała. - Nie odgrywaj tu sceny z Przeminęło s wiatrem. Podszedł o krok. - Chyba mnie pomyliłaś z jakimś palantem z Hollywood. Chciała się cofnąć, wyczuwał to. - O co ci chodzi? Teraz był tak blisko, że mógłby jej dotknąć, pocałować, stał jednak nieruchomo. - Znam cię, Ruby. Udawaj, ile chcesz, ale ten pocałunek coś znaczył. Dziś w nocy, leżąc w łóżkach, obydwoje będziemy o nim myśleć. Ruby się zaczerwieniła. - Dziesięć lat temu znałeś nastoletnią smarkulę. To nie znaczy, że znasz mnie. Uśmiechnął się. Dokładnie coś takiego powiedziałaby w wieku szesnastu lat. - Mogłaś obwarować serce murem, ale przecież go nie wymieniłaś. Gdzieś w głębi jesteś tą samą dziewczyną, w której się zakochałem. Nareszcie dotknął jej policzka z przelotną pieszczotą. Pragnął czegoś więcej - wziąć Ruby w objęcia, przytulić i szepnąć: kocham cię, wiedział jednak, że nie może aż tak się napierać. Jeszcze nie teraz. - Przez całe lata po twoim wyjeździe zdawało mi się, że cię widzę - mówił półgłosem. Wychodziłem zza rogu albo stawałem na światłach, albo wysiadałem z samolotu i przez ułamek chwili myślałem: to ona. Podbiegałem do tej osoby, trącałem w ramię, a potem z głupim uśmiechem patrzyłem na obcą kobietę. Nadal chodzę prawą stroną chodnika, bo ty wolałaś lewą. Ruby drżały usta. - Boję się. - Dziewczyna, którą znałem, nie bała się niczego. - Tej dziewczyny od dawna już nie ma. - I nic z niej nie zostało? Długą chwilę spoglądała na niego, po czym opuściła wzrok. Wiedział, że nie doczeka się odpowiedzi. - Dobra - westchnął. - W tej rundzie się poddaję. - Wsiadł na rower i ruszył. - Poczekaj! Zeskoczył tak prędko, że o mało nie upadł. Rower grzmotnął o ziemię, a on odwrócił się do Ruby. Patrzyła na niego tak jak wtedy, gdy miała dziewięć lat i spadła z dębu na farmie Finneganów... albo gdy jako dwunastolatka złamała rękę, jeżdżąc na skateboardzie po ulicy Przedniej. Zbliżyła się i uniosła oczy. Miał wrażenie, że była bliska łez. - Jesteś taki pewny swego. Uśmiechnął się. - Ruby, to ty nauczyłaś mnie miłości. Ilekroć brałaś mnie za rękę, bo się czegoś przestraszyłem, albo przychodziłaś na mój mecz czy zostawiałaś mi karteczkę w szatni, dowiadywałem się o miłości czegoś więcej. Może wtedy, w dzieciństwie, uważałem, że to nic nadzwyczajnego, ale już nie jestem dzieckiem. Przeżyłem wiele samotnych lat, a każda randka utwierdzała mnie w przekonaniu, że wyjątkowi byliśmy oboje. - Moi rodzice byli wyjątkowi - powiedziała z wolna. - Ty i Eric byliście wyjątkowi. - Jednym słowem, twierdzisz, że miłość umiera. - Brzydką, bolesną śmiercią. Zasmucił się na myśl, że serce Ruby, niegdyś tak otwarte i czyste, podeptali ci sami ludzie, którzy powinni je ochraniać. - Zgoda. Miłość rani. Nie da się zaprzeczyć. A samotność? - Nie jestem samotna. - Kłamiesz. Odsunęła się. Bez jednego spojrzenia wstecz, bez żadnego gestu na pożegnanie wskoczyła na rower i odjechała. - Jedź! - zawołał za nią. - Uciekaj. Daleko nie uciekniesz! Ruby wiedziała, że matka będzie na nią czekać. Zapewne siedząc przy kuchennym stole lub na 117

bujaku na werandzie i udając, że się zajmuje jakąś drobną robótką. Może dzierganiem na drutach; zawsze to uwielbiała. Przestała pedałować. Rower zwolnił i podskakiwał na nierównej drodze, grzechocząc. Gdy Ruby znalazła się przy minibusie, oparła rower o ścianę ogrodowej szopy i powędrowała do domu. Furtka głośno zaskrzypiała. Matkę zastała w kuchni; mieszała coś w starym żeliwnym garnku. Miała na sobie fartuch z dawnych czasów, ten z napisem MIEJSCE KOBIETY JEST W DOMU... I W RZĄDZIE. - Ruby! - Uniosła głowę, zaskoczona. - Nie spodziewałam się ciebie tak szybko. - Zerknęła na drzwi, już zamknięte za plecami córki. - Gdzie Dino? Ruby stała bez ruchu. Bóg świadkiem, że nie mogła wykrztusić słowa. W kuchni pachniało mięsem duszonym z młodą marchewką i z kartoflami przyrumienionymi w piekarniku. Na blacie leżała blacha do pieczenia, a na niej domowe ciasteczka. I o ile Ruby się nie myliła, tym czymś, co mama mieszała w garnku, był krem waniliowy. Przygotowała jej ulubiony obiad wszech czasów. Ruby nie wiedziała, co w tej chwili jest bardziej bolesne: czy wysiłki matki, żeby jej sprawić przyjemność, czy to, że nie ma Deana, że nie usiądą razem do tej uczty. Wiedziała tylko, że musi jak najprędzej stąd wyjść, bo się rozpłacze. - Dean wrócił do domu - powiedziała. Po twarzy matki przemknął cień. Zgasiła palnik, ostrożnie położyła drewnianą łyżkę na brzegu garnka, chwyciła kule i podeszła do córki. Łup-łup-łup-łup. Nierówne kroki współgrały z rytmem serca Ruby. - Co się stało? - Nie mam pojęcia. Coś zaczęliśmy i chyba nie potrafiliśmy dokończyć. A może zakończyliśmy coś, co się zaczęto wiele lat temu. - Wzruszyła ramionami i odwróciła wzrok. - Nie da się porównać z Maxem - zauważyła matka. - Kocham Deana - przyznała Ruby. - Ale to nie wystarczy. W każdym razie nie widzę przyszłości. - Miłość nie przetrwa bez wiary. - Ja tę wiarę straciłam dawno temu. - Naturalnie. I słusznie za to winisz mnie i tatę, ale nieważne, czyja to wina. Teraz chodzi o ciebie. Czy odważysz się skoczyć, nie mając pod sobą siatki? Bo na tym polega miłość, na tym polega wiara. Szukasz gwarancji, a gwarancję, owszem, dostaje się na części zamienne do Buta. Nie na miłość. - Pewnie. Ty z miłości wylądowałaś u czubków. Matka się roześmiała. - Wszyscy zakochani to wariaci. Dobrze było tak rozmawiać jak para przyjaciółek. Ruby nie przypuszczała, że to możliwe. Rzeczywiście: miłość każdemu odbierała zdrowe zmyły. Przez tyle lat Ruby była wściekła na matkę, odsyłała nierozpakowane prezenty, w ogóle nie chciała jej znać - i nie dlatego, że czuła się zdradzona. Tamte lata, tamte uczucia i postępki wynikały... z tęsknoty. Zwykłej tęsknoty. Tak bardzo tęskniła za matką, że jedynym sposobem, aby dalej żyć w tym świecie, było udawanie, że jest całkiem sama. Już nie jestem sama. To jedno zdanie, gdy przyszło na myśl, wskazało Ruby drogę do samej siebie. Nie wypowiedziała go na głos. Wówczas bowiem rozległby się głos dziecka, zdumiony i zakłopotany. A potem by się rozpłakała. Nie mogę napisać tego artykułu. - Muszę iść na górę - rzuciła nagle. Na twarzy matki dostrzegła zdziwienie, ale było jej wszystko jedno. Wbiegła po schodach, chwyciła telefon i wykręciła numer Vala. Po drugim sygnale odebrała Maudeen. - Lightner i Spółka, słucham. - Cześć, Maudeen. - Usiadła na łóżku, podciągając kolana. - Ruby Bridge z tej strony. Jest Wielki Oz? Maudeen parsknęła śmiechem. - Pojechał z Julianem na premierę do Nowego Jorku. Wraca w poniedziałek, ale cały czas jesteśmy w kontakcie. 118

- Świetnie. Przekaż mu, że nie złożę artykułu. - Spóźnisz się, tak? - W ogóle go nie napiszę. - Ojoj! Podaj mi swój adres i numer telefonu. On będzie chciał z tobą pogadać. Ruby podyktowała swoje namiary i odłożyła słuchawkę. Nawet nie zdawała sobie sprawy, że sięga po notatnik, który oto leżał na kolanach. Czas skończyć to, co zaczęła. Pomału wzięła się do pisania. Przed chwilą zadzwoniłam do mojego agenta. Kiedy oddzwoni, powiem mu, ze nie mogę dostarczyć artykułu. Nigdy się nie zastanawiałam, co to znaczy publicznie oczernić własną matkę. Dacie wiarę, jaka byłam ślepa? Wzięłam pieniądze - swoje trzydzieści srebrników - i wydałam jak nastolatka, na szybki wóz i drogie ciuchy. Nie myślałam. Marzyłam. Wyobrażałam sobie. Widziałam siebie u Lettermana i u Lena - błyskotliwą, uroczą, robiącą zawrotną karierę. Przez myśl mi nie przeszło, ze aby sięgnąć do mikrofonu, stanę na przetrąconych plecach mojej matki. Marzenia, jak zwykle, dotyczyły tylko mnie. Teraz dostrzegam ludzi wokół siebie i wiem, jaka będzie cena moich samolubnych poczynań. Przypomina mi się urywek z Biblii, ten czytany na każdym ślubie: „Gdy bytem dzieckiem, mówiłem jak dziecko, czułem jak dziecko, myślałem jak dziecko”. Teraz rozumuję jak człowiek dorosły. Może pierwszy raz w życiu. Ten artykuł złamałby mamie serce lub, co gorsza, ducha. Tydzień temu nie miało to dla mnie znaczenia; wtedy wręcz pragnęłam ją urazić. Moje jedyne usprawiedliwienie: byłam dzieckiem. Już nie mogę tego zrobić - ani jej, ani sobie. Po raz pierwszy odsunęłam ciemną zasłonę gniewu i ujrzałam jasny dzień. Znowu mogę być córką swojej matki. To zdanie wyraża nieopisaną pokusę. Nie zdołam w pełni wytłumaczyć Warn, obcym ludziom, jak to jest - nie mieć matki. Jaki to ból... jaka tęsknota. Matka jest strażniczką mojej przeszłości. Zna tajemne chwile, które mnie ukształtowały, i choć wyrządziłam jej tyle złego, czuję, że ona wciąż potrafi mnie kochać. Czy ktokolwiek jeszcze da mi równie bezwarunkową miłość? Wątpię. Z tego nie mogę zrezygnować. „Cache” musi znaleźć kogoś innego, kto zdradzi Norę Bridge. Ja wracam do domu. Ruby poczuła się lepiej. Swoją decyzję miała teraz na piśmie, uwiecznioną wyraźnymi, granatowymi literami. Nie złoży artykułu. W porcie Friday wrzało niczym w ulu. Łodzie przybijały do brzegu i wychodziły w morze, po betonowym nabrzeżu biegały dzieci z sieciami, skrzypiały drewniane wózki wiozące prowiant do zacumowanych jachtów. Miasteczko było głównym ośrodkiem amerykańskiej części archipelagu. Przez ponad sto lat wyspiarze przybywali tutaj po zapasy, tu naprawiali łodzie i szukali towarzystwa. Stare, podniszczone domy urokliwie sąsiadowały z nowszymi, budowanymi z szacunkiem dla przeszłości. W tym miejscu piesi i rowerzyści na równych prawach z samochodami kursowali po głównej ulicy, a klaksonów prawie się nie słyszało. Na San Juan, tak jak na wszystkich innych wyspach, dawno nauczono się żyć z turystyki. W śródmieściu tłoczyły się najrozmaitsze galerie sztuki, sklepy z upominkami, domy towarowe, restauracje; jednak ceny były takie, że miejscowi jeździli po sprawunki na inną wyspę, a turyści z Kalifornii kupowali wszystko, po dwie sztuki. Dean bez celu wałęsał się ulicami. Dzisiejszy dzień straszliwie go przygnębił - choć nie powinien. 119

Z Ruby nigdy nic nie było łatwe. A najtrudniejsza była miłość. Wszedł do sklepu z aparatami fotograficznymi. Pod wpływem kaprysu sprawił sobie fantastyczny kawałek elektroniki i tyle kliszy, że dałoby się uwiecznić zburzenie muru berlińskiego. Usłyszał syrenę promu: czas wracać na przystań. Wskoczył na rower i śmignął ze wzgórza. Przybył w takiej chwili, że wjechał na prom za ostatnim samochodem. Na Wyspie Lopeza wstąpił do sklepu i kupił parę drobiazgów, po czym jak najszybciej ruszył do domu. Dotarł na miejsce o zachodzie słońca. W kuchni Lottie kroiła warzywa do smażenia. Pomachał do niej na powitanie i pospieszył do pokoju Erica. - Cześć, braciszku. - Eric uśmiechnął się z wyrazem znużenia i usiadł. - Jak tam przejażdżka? Dean podszedł do łóżka. - Zgadnij, co kupiłem. Otworzył niebieską foliową torebkę i wydobył loda z sorbetu. Eric wytrzeszczył oczy. - „Tęczowa rakieta”! Nie do wiary, że jeszcze to produkują. Dean rozerwał mokre opakowanie, podał bratu topniejący, różnobarwny smakołyk. Musiał pomóc mu trzymać patyczek: Eric ręce miał słabe, drętwe - za to uśmiech jak za dawnych lat. Zamknąwszy oczy, pomrukując z zadowolenia, rozkoszował się lodem. W końcu odłożył lepki patyczek na tacę i westchnął. Z cichym warkotem mechanizmu łóżko podniosło się bardziej do pionu. - Pycha - powiedział Eric, zapadając się w poduszki. Z wolna odwrócił głowę. - Już zapomniałem, jak mi smakowały takie rzeczy. - A mnie się przypomniało - odparł Dean. - Ostatnio sporo mi się przypomina. - Na przykład? - Pamiętasz nasz fort w spróchniałym pniu na ziemi pani Nutter? Kiedy go odkryła, pogoniła nas szczotką... - „Chuligani! - wrzeszczała - Rozpuszczone bogate bachory”. - Groziła, że zadzwoni do naszych rodziców... - A myśmy powiedzieli, że mama jest na Barbadosie i że taki telefon kosztowałby majątek. Śmiech Erica przeszedł w suchy kaszel, później ucichł. - Mam jeszcze coś - odezwał się Dean. Wyszedł do swojego pokoju i wrócił z komiksem. Eric zerknął na brata. - Mój brakujący Batman. Jedyny zeszyt, który zgubiłem. Dean się uśmiechnął. - Nie zgubiłeś. Twój braciszek kiedyś się na ciebie wkurzył, bo mu nie pożyczyłeś Szalonego Scianotaza, więc ci zwędził Batmana. A potem nie umiał wymyślić, jak go zwrócić. Eric z uśmiechem wziął komiks, przekartkował. - Zawsze wiedziałem, że to twoja sprawka. Ty pacanie! - Poczytać ci? Opuścił komiks na kolana. - Och... raczej nie. Jestem zbyt zmęczony. Po prostu ze mną porozmawiaj. Dean pochylił się nad łóżkiem i spojrzał na brata. - Widziałem się dzisiaj z Ruby. - I? - Powiedzmy, że na do widzenia drzwi mnie walnęły w tyłek. Eric parsknął śmiechem. - Cała Ruby Nie ugnie się ani o włos. Powiedziałeś jej, że ją kochasz? - Spytałem, co by było, gdybym tak powiedział. Eric przewrócił oczyma. - Ależ z ciebie Cary Grant! Takim tekstem trudno zwalić dziewczynę z nóg. - A ty skąd wiesz? - Dziewczynę. Chłopaka. Wszystko jedno, mały. Romans to romans. Szczerze mówiąc, mógłbyś się pospieszyć. Chciałbym doczekać waszego „i żyli długo i szczęśliwie”. - Wiem, wiem. Umierasz. - Nie da się ukryć. No więc kiedy druga runda? Dean westchnął. 120

- Nie mam pojęcia. Najpierw muszę się solidnie uzbroić. Może coś się zdarzy jutro, na żaglach. - Ale mimo wszystko ją kochasz? - Nigdy nie przestałem. Chciałem się odkochać, próbowałem, ale ciągle o niej marzyłem, z nią porównywałem każdą kobietę. Co wcale nie znaczy, że ona nadal mnie kocha. A gdyby nawet, to nie wiadomo, czy uwierzy w tę miłość. - Nie daj się drugi raz odepchnąć. - To nie takie łatwe. Nie mogę sam odwalać całej roboty. Nie mam zamiaru. Jeśli Ruby chce jakiejś przyszłości, też musi się trochę wysilić. - Byle szybko. Chciałem być drużbą na twoim ślubie. - I będziesz. - Dean starał się mówić zwyczajnym tonem. Spotkały się ich spojrzenia i w oczach brata dostrzegł smutną prawdę. Obydwaj wiedzieli, że budują zamki na lodzie. Eric nie włoży smokingu, nie będzie w lśniących butach stał koło brata przed ołtarzem. - Cieszę się, Dino, że jesteś w domu. Bez ciebie nie dałbym sobie z tym rady. „Dom”. Proste, a zarazem tak złożone słowo trafiło Deanowi do serca. Wiedział, że trudno będzie stać z boku i patrzeć, jak brat umiera, lecz aż do tej chwili nie uświadamiał sobie, że ów czas też dobiegnie końca. Pozostało im jedynie to króciutkie pożegnanie; tych wspomnień Dean będzie się musiał trzymać w mrocznych dniach, które nadejdą. Gdyby jakimś cudem Ruby przyznała, że go kocha, komu o tym opowie? Kto się roześmieje i oznajmi: „Musiałeś czymś wkurzyć Pana Boga, skoro akurat Ruby wybrał na twoją jedyną prawdziwą miłość”. Jeszcze tylu rzeczy nie powiedzieli sobie z Erikiem! Ale jak, od czego zacząć? Jak można zawrzeć całe życie w kilku krótkich dniach? A to, co przemknęło obok, przypadkiem, niewyrażone słowami? Czy Dean ma już zawsze wędrować przez taki bezbarwny świat, świat bez Erica, nie umiejąc myśleć o niczym prócz tego, co kiedyś należało powiedzieć? - Przestań - odezwał się Eric. Dean zamrugał. Zorientował się, że zbyt długo milczał. W oczach piekły go łzy. Otarł je niby to niedbałym ruchem. - Co? - Wyobrażasz sobie świat beze mnie. - Nie wiem, jak mam przez to przejść. Eric wyciągnął rękę: blada, poznaczona błękitnymi żyłkami, spoczęła na dłoni Deana i mocno ją uścisnęła. - Kiedy mnie to zaczyna przerastać, cofam się w przeszłość, zamiast wybiegać naprzód. Wspominam, jak się bawiliśmy w podchody na obozie w Orkili. Albo jak siadałeś po turecku na podłodze w swoim pokoju; z zamkniętymi oczami usiłowałeś podnosić zabawki siłą woli, kiedy Lottie kazała ci posprzątać. - Uśmiechnął się zmęczony i opuścił powieki; zapadał w sen. Przypominam sobie - mówił cicho - jak pierwszy raz zobaczyłem Charliego. Robił kanapkę w uniwersyteckiej stołówce. Na ogół wspominam to, co przeżyłem, a nie to, co tutaj zostawiam. Dean miał tak ściśnięte gardło, że nie mógł odpowiedzieć. - Ale najlepsze jest to, że ty ze mną jesteś. - Głos Erica był ledwie szeptem. Słowa dobiegały niewyraźnie, jakby mówił w półśnie. - Odkąd przyjechałeś, znowu mam sny. To miłe... - Śnij - powiedział Dean cicho, kładąc bezwładną dłoń brata na kocu i głaszcząc go po czole. Niech ci się przyśni, kim mógłbyś być i kim byłeś. Najdzielniejszym, najmądrzejszym, najlepszym bratem, jakiego w ogóle można mieć. Po kolacji Nora wyszła na werandę i usiadła w ulubionym bujanym fotelu. O tej magicznej godzinie, zawieszonej między dniem a nocą, niebo przybrało subtelny odcień dziewczęcej baletki. Zaskrzypiały siatkowe drzwi, potem zamknęły się z trzaskiem. - Przyniosłam ci herbatę - oznajmiła Ruby, zanurzając się w rozjarzone światło. - Constant Comment z mlekiem i z cukrem, zgadza się? - Dzięki - powiedziała Nora. - Posiedź tu ze mną. Ruby usadowiła się na drugim bujaku. Skrzyżowała nogi w kostkach i oparła stopy o stoliczek z matowego szkła. - Tak sobie myślałam... 121

- W apteczce jest aspiryna. - Bardzo śmieszne. Od myślenia nie rozbolała mnie głowa. Już raczej serce. Nora się do niej odwróciła. - Łatwo mnie było porzucić. - Nie mów tak. Byłaś niewinną ofiarą. - Mam już dosyć takiej odpowiedzi. - Ruby się uśmiechnęła, a właściwie smętnie skrzywiła usta na przelotną chwilę. - Kiedy odeszłaś, traktowałam Deana po świńsku. - To zrozumiałe. - Wiem. Miałam wszelkie prawo zachowywać się jak jędza. Byłam zagubiona, cierpiałam. Ale czy mogłam się spodziewać, że on wciąż będzie mnie kochał, skoro do tego nie dopuszczam, nie pozwalam mu się zbliżyć? Oczekiwałam po nim miłości, kiedy sama jej nie dawałam, a później wzięłam sobie do łóżka innego faceta, żeby sprawdzić, czy Dean będzie mnie kochać bez względu na wszystko. Duża niespodzianka: nic z tego. - Pochyliła się, oparła przedramiona na udach i wbiła wzrok w Norę. - A wobec ciebie byłam jeszcze gorsza. Przez tyle lat przysyłałaś listy, prezenty, zostawiałaś wiadomości na sekretarce. Wiedziałam, że ci na mnie zależy. Wiedziałam, że sprawiam ci ból, i byłam z tego dumna. Uważałam, że sobie na to zasłużyłaś. Więc nie zaprzeczaj, kiedy mówię, że cierpiałam częściowo na własne życzenie. Nora się uśmiechnęła. - Jak my wszyscy. Trzeba dorosnąć, żeby to wreszcie pojąć. Pamiętasz karmelki z truskawkowym nadzieniem, które dostawałaś co roku na Wielkanoc? - Tak. - To ty, Ruby, zbudowałaś twardą skorupę, żeby chronić swe miękkie serce. A to na nic. Wiem, że nie wierzysz w miłość i że ja się do tego przyczyniłam, ale tym sposobem, córeczko, nie żyjesz pełnią życia. Może teraz to zrozumiesz. Bez miłości jest tylko samotność, która nigdy się nie kończy. Ruby popatrzyła na swoje zaciśnięte dłonie. - Byłam samotna przy Maksie. - Oczywiście, bo go nie kochałaś. - Chciałam go pokochać. Może tak by się stało, gdybym sobie na to pozwoliła. - Miłość nie przychodzi w taki sposób. Raczej... uderza. Jak grom. - I spala na popiół. - I dodaje ci siwych włosów. - I ściska za serce. Uśmiech Nory przygasł. - Daj Deanowi szansę. Zostań tu jeszcze trochę, może coś się wydarzy. Chyba że musisz pilnować swojej kariery... - Jakiej kariery? - Ruby poderwała głowę, jakby to pytanie wymknęło jej się mimo woli. - O co ci chodzi? - Nie jestem zabawna. Te słowa z czegoś ją odarły; teraz wyglądała bardzo młodo i bezbronnie. Nora nie wiedziała, jak zareagować. Czy córka oczekuje szczerości, współczucia, czy sprzeciwu? Nie potrafiła tego rozstrzygnąć. Mogła jedynie przemówić do dziewczynki, którą znała przed laty. Tamta dziewczynka, mała Ruby, umiała się przyznać do błędów i stawić czoło życiu. - Obie wiemy, że jesteś zabawna. Zawsze miałaś ogromne poczucie humoru. Ale czy zabawna tak dalece i na tyle często, żeby z tego wyżyć? Brałaś lekcje, analizowałaś takich ludzi, jak Robin Williams, Richard Pryor, Jerry Seinfeld? Wiesz, w jaki sposób opracowują swój materiał, żeby brzmiał śmiesznie? Ruby wyglądała na oszołomioną. - Całkiem jakbym słyszała mojego agenta. On stale mnie namawia, żebym wzięła lekcje. A przynajmniej namawiał. Teraz chyba postawił na mnie krzyżyk. - Dlaczego nie skorzystałaś z dobrej rady? - Myślałam, że wystarczy talent. - Ruby najwyraźniej była zakłopotana. Świadczył o tym blady półuśmieszek, który postała matce. - Większość spraw wymaga więcej pracy niż talentu. - Nora przyjrzała się córce. - Czy twój materiał jest śmieszny? 122

- Na ogół tak. Tylko wykonanie kuleje. Poza tym peszę się na scenie. Nora się uśmiechnęła. Mimo woli napłynęły wspomnienia... - Mamo? Wróć na ziemię! - Przepraszam. Raz słyszałam twój występ. Czytelniczka przysłała mi kasetę. Ruby zbladła. - Naprawdę? - Muszę przyznać, dopiekłaś mi do żywego. Porównałaś mnie do królika: mięciutki i śliczny, a potrafi zeżreć swoje młode. - Zaśmiała się. - W każdym razie twój tekst był zabawny, i nic dziwnego. Zawsze myślałam, że zostaniesz pisarką. - Serio? - Wspaniałe były twoje opowiadania. Miałaś zdumiewające spojrzenie na świat. Ruby przełknęła ślinę. - Lubię pisać. I chyba nieźle mi to wychodzi. Mam nawet pomysł na książkę. - Warto spróbować. Ruby przygryzła wargę: znak, że matka posunęła się za daleko. - Przepraszam. Nie chcę ci narzucać... - Nic nie szkodzi, mamo. Mało brakowało, a już bym coś napisała, ale temat był zbyt osobisty. To miało być o nas, o naszej rodzinie. Nie chciałam urazić... nikogo. W tym momencie wydawała się taka młodziutka i wzruszająco szczera. - Ruby, czasem się zdarza, że kogoś urazisz. Nie wolno tego robić rozmyślnie, ale nie da się przejść przez życie, nie raniąc ani jednej osoby. Chyba że będziesz wszystkich omijać z daleka. - Ciebie nie chciałabym zranić. Nora nie zdążyła odpowiedzieć. Usłyszała nadjeżdżający samochód. Zatrzymał się, silnik zgasł. Trzasnęły drzwiczki. Ruby zerknęła w stronę ogrodu. - Spodziewamy się kogoś? - Nie. Na żwirze chrzęściły kroki. Zardzewiała furtka otworzyła się i zatrzasnęła na skrzypiących zawiasach. Ktoś wszedł po krzywych schodkach werandy i stanął w świetle. 21 Nora, zaskoczona, wpatrywała się w swoją starszą córkę. - Caroline? - szepnęła, odstawiając filiżankę na stolik. - Nie wierzę! - Ruby podbiegła i z całej siły przytuliła siostrę. Nora napawała się tym widokiem: jej dziewczynki, znowu razem na Wyspie Lata. W dawnych czasach zamknęłaby obydwie w „rodzinnym uścisku”. Teraz jednak, skoro dokonała tylu złych wyborów, że starczyłoby tego na całe życie, musiała stać z boku, spoglądając na córki niby przez grubą szybę. Niezgrabnie podniosła się z bujaka i przykuśtykała bliżej. - Witaj, Caro. Cieszę się, że cię widzę. Caro wyswobodziła się z objęć Ruby. - Dobry wieczór. Zdobyła się na wymuszony uśmiech: nic nowego. Jeszcze w dzieciństwie potrafiła się uśmiechać, chociaż serce jej pękało. - Super - powiedziała Ruby. - Urządzimy sobie imprezę w piżamach. Ostatni raz tak balowałyśmy na urodzinach Mirandy Moore. W miękkim pomarańczowym świetle Nora przyglądała się starszej córce. Caroline miała na sobie nieskazitelne spodnie z białego płótna, zaprasowane w kant, do tego różową jedwabną bluzkę; falbanki przy mankietach otulały chude nadgarstki. Ani jeden blond kosmyk nie wymykał się z gładkiej fryzury, bladej skóry pod oczami nie splamiła ani odrobina tuszu. Nic nie śmiało zmącić tej doskonałości - uznała Nora. A jednak pod tą całą perfekcją kryła się dziwna kruchość. Jak gdyby tam, w głębi, biegła cieniutka 123

rysa. Szare oczy Caro przepełniał niemy smutek. Norę nagle zastanowiło, dlaczego Caroline się tu zjawiła. Nigdy nie robiła niczego spontanicznie planowała nawet dni zakupów, zaznaczając je w notesie. Niezapowiedziane odwiedziny na wyspie kłóciły się z jej charakterem. Zza pleców siostry wyjrzała Ruby. - Gdzie dzieci? - Zostały na noc z mamą Jere’a. - Nerwowo zerknęła na Norę. - Jestem tylko ja. Mam nadzieję, że nie przeszkadzam. Powinnam była zadzwonić, wiem. - Żartujesz? Błagałam przecież, żebyś przyjechała - ucięła Ruby ze śmiechem. Objęła wąskie ramiona siostry. A potem obydwie poszły w stronę domu, niemal stykając się głowami. Kuśtykając za nimi. Nora usłyszała ciche pytanie Ruby: „W domu wszystko gra?” Stłumiona odpowiedź Caroline już do niej nie dotarła. Nora czuła się jak piąte koło u wozu. Zatrzymała się przy kuchennym stole, odchrząknęła. - Zostawię was same, na siostrzane pogaduszki. Caro i Ruby już miały wejść do salonu. Odwróciły się obie. I Ruby się odezwała: - Właśnie przez to się wpakowałyśmy w tę żałosną kabałę, nie sądzisz? - Po prostu myślałam... - Wiem, co myślałaś. - Czułość w głosie córki chwyciła Norę za serce. Caroline zbliżyła się o krok, ściskając w lewej ręce elegancką torbę i stukając obcasami po jesionowych deskach. Nora dostrzegła jej strach; teraz czaił się tuż pod powierzchnią. Biedna Caro. Naprawdę wierzyła, że przy pewnej dozie ostrożności możemy chodzić po zbyt cienkim lodzie i nie załamie się pod naszym ciężarem. - A więc... - powiedziała z przelotnym uśmiechem, który nie objął oczu - chcesz obejrzeć najnowsze zdjęcia swoich wnucząt? - Od tego możemy zacząć. - Nora wiedziała, że gra nie swoją rolę. Miała być nieskończenie wdzięczna nawet za pozory normalności. - Ale jeśli naprawdę chcemy się poznać, to zdjęcia nie wystarczą. Caroline, o ile to możliwe, jeszcze bardziej zbladła, po chwili rzuciła gładko: - Świetnie! - Szarpnęła za suwak i wydobyła z torby dwa albumy fotograficzne. - Chodźmy do salonu - zaproponowała, już tam zmierzając. Podeszła do sofy, usiadła i na złączonych kolanach położyła albumy, przytrzymując je rozczapierzonymi palcami. Ruby szybko zajęta miejsce koło siostry. Skacząc na jednej nodze, Nora ruszyła za córkami. Usiadła przy Caro. Caroline patrzyła na albumy. Długimi palcami ze starannie opiłowanymi paznokciami gładziła wytłaczaną skórę. Nora spostrzegła, że ręce córki - tak doskonale zadbane i ozdobione brylantami w złocie - drżą. Caro z wolna otworzyła album. Na pierwszej stronie widniało duże kolorowe zdjęcie ślubne. Stała na nim wysoka i sztywno wyprostowana (nie tak chuda jak teraz), w wytwornej jedwabnej sukni wyszywanej koralikami, odsłaniającej ramiona; obok niej Jere, porażająco przystojny, w czarnym smokingu. - Przepraszam - powiedziała spiesznie - nowe zdjęcia są dalej. - Zaczęła odwracać stronę. Nora chwyciła ją za rękę. - Poczekaj! Kto oddaje tę kobietę za żonę temu mężczyźnie? Gdy ksiądz zadał uroczyste pytanie, odpowiedział jedynie Rand. Ja. Nora, w głębi kościoła, ze wszystkich sił starała się nie rozpłakać. Powinny były zabrzmieć słowa: My - jej matka i ja. Jednakże Nora wyrzekła się tej bezcennej chwili. Zjawiła się na ślubie Caroline, lecz była jakby nieobecna. Caro ją zaprosiła i posadziła - zarazem blisko i daleko - przy stole dla specjalnych gości, nieprzeznaczonym dla rodziny. Nora wiedziała, że tego dnia jest dla córki zaledwie szczegółem, ani bardziej, ani mniej ważnym niż kwiaty. Zagubiona na pustyni własnych przewinień, dziękowała Bogu nawet za to. Przesuwała się w kolejce gości, pocałowała Caro w policzek, szepnęła „wszystkiego najlepszego” i poszła dalej. Miała tyle pytań, 124

których wówczas nie ośmieliła się zadać; teraz jednak, spoglądając na piękną fotografię córki, nie mogła dłużej się powstrzymać. Kto tamtego dnia grał dla niej rolę matki? Kto w pośpiechu przyszywał ostatnie koraliki do sukni... albo razem z Caro kupował absurdalnie drogą bieliznę, którą włoży tylko ten jeden raz... kto ją przytulił po raz ostatni jako pannę i szepnął: „Kocham cię”? Nora cofnęła dłoń. Usłyszała szelest odwracanej kartki i zmusiła się, żeby otworzyć oczy. Ruby ze śmiechem wskazała zdjęcie wszystkich gości weselnych. - Musisz wiedzieć, że nigdy więcej nie włożyłam tej sukienki. - Do domu też nigdy nie przyjechałaś - odpaliła Caroline. Ruby spoważniała. - Miałam zamiar. Siostra uśmiechnęła się smętnie. - Tak mogłoby brzmieć nasze rodzinne motto. Prędko odwróciła następną stronę. - To nasz miesiąc miodowy. Na Kauai. Znowu jej drżały ręce - zauważyła Nora. Caroline delikatnie gładziła zdjęcia. - Wyglądasz na taką szczęśliwą - rzuciła Nora półgłosem. Córka spojrzała na nią z bezbrzeżnym smutkiem. - Bo byliśmy szczęśliwi. I Nora już wiedziała. - Och, Caro... - Dość tych fotek nowożeńców - powiedziała głośno Ruby. - Gdzie są dzieci? Caroline przerzuciła jeszcze kilka kart z fotografiami morza i piasku, aż znalazła tę właściwą. Przedstawiała szpitalny pokój udekorowany balonikami i bukietami kwiatów. Caroline w białej koszuli z falbankami leżała w łóżku, uśmiechając się mimo zmęczenia. Przynajmniej raz miała potargane włosy. Trzymała na rękach drobniutkie niemowlę o czerwonej buzi, otulone różowym kocykiem. Tutaj nareszcie widać było prawdziwy uśmiech, promienny jak słońce. Ten uśmiech Nora powinna była ujrzeć osobiście, ale tak się nie stało. Och, naturalnie, odwiedziła Caro w szpitalu. Przyszła z naręczem drogich prezentów. Gawędziła z córką, poużalała się nad nią, pozachwycała urodą dziecka... a potem wyszła. Nawet wówczas, w obliczu cudu narodzin, tak naprawdę ze sobą nie rozmawiały. Nie było jej tam, gdy Caroline odkryła, jak przerażające bywa macierzyństwo. Kto wtedy powiedział: „Nie bój się, Caro. Bóg po to cię stworzył”? Nikt. Nora zakryła ręką usta, lecz było już za późno. Wyrwał jej się cichy jęk. Łzy zapiekły w oczach, spłynęły po policzkach. Usiłowała powstrzymać szloch - na próżno. - Mamo? - Caroline popatrzyła na nią. Nora unikała jej spojrzenia. - Przepraszam... - Chciała dodać: „że się tak mażę”, ale głos jej się załamał. Caro milczała. Nora nie spostrzegła, że córka też płacze, dopóki na album nie kapnęła łza - szara kropla przy zdjęciu Jenny w wózeczku. Ujęła zimną, sztywną dłoń Caroline. - Przepraszam - powtórzyła szeptem. Caro spuściła głowę. Fale włosów zasłoniły twarz. - Tamtego dnia najbardziej mi ciebie brakowało. - Zaśmiała się urywanie. - Mama Jere’a wszystkimi dyrygowała. Wpadła jak burza, spakowała mnie i wyprawiła z całą listą instrukcji. Kapnęła kolejna łza. - Pamiętam pierwszą noc. Jenny leżała w łóżeczku tuż przy moim łóżku. Ciągle dotykałam jej paluszków, głaskałam malutkie policzki. Śniło mi się, że stoisz koło mnie, pocieszasz, że wszystko będzie dobrze, nie ma czego się bać. - Spojrzała na Norę przez smugi rozmazanego tuszu. - Ale kiedy się budziłam, byłam sama. Norę ścisnęło w gardle. - Och, Caroline... - Próbowałam sobie przypomnieć tamtą modlitwę, którą odmawiałaś, kiedy się bałam w nocy. Wiem, to głupie, ale wierzyłam, że wystarczy przywołać te słowa, a wszystko się ułoży. - „Aniele Stróżu mój, Ty zawsze przy niej stój, rano, wieczór, we dnie, w nocy bądź jej zawsze ku 125

pomocy”. - Nora uśmiechnęła się niepewnie. - Caro, w całym wszechświecie nie znajdę słów, żeby wyrazić, jak żałuję tego, co wyrządziłam tobie i Ruby. Caroline pochyliła się ku matce i pozwoliła się przytulić. Serce Nory pękło jak skorupka jajka. Od rozpaczliwego szlochu aż dostała czkawki. Gdy w końcu się odsunęła od Caro, dostrzegła swoją drugą córkę. Twarz Ruby była blada, usta zaciśnięte w cienką kreskę. Jedynie oczy zdradzały emocje, lśniąc od niewylanych łez. Ruby wstała. - Trzeba się napić. Zakłopotana Caroline wytarta oczy i zmarszczyła brwi. - Ja nie piję. - Od kiedy? Na balu po trzeciej klasie liceum... - Garść właśnie takich uroczych wspomnień utrzymuje mnie w trzeźwości. Na studiach Jere nazywał mnie „Słabka”, od „słabej głowy”. Po dwóch głębszych zaczynam uważać, że nie ma lepszej zabawy niż striptiz i bieganie na golasa. - Słabka? Słabka?! Rewelacja! Mam dwadzieścia siedem lat, a ostatni raz upiłam się z własną siostrą, kiedy byłam nieletnia. Dzisiaj to się zmieni. Nora zachichotała. - Kiedy ostatnio wypiłam, wjechałam w drzewo. - Nic się nie martw, nie pozwolę ci prowadzić - przyrzekła Ruby. Teraz zaśmiała się Caroline. - Zgoda. Jeden drink. Jeden. Ruby odtańczyła cza-czę w stronę kuchni, na koniec zadarła głowę z okrzykiem: „Margarita!” Zanim Nora zdążyła wymyślić, jak znów nawiązać rozmowę z Caro, młodsza córka wróciła do pokoju, niosąc szklanki, czy raczej istne rogi obfitości. Nora wzięła swojego drinka, po czym roześmiała się w głos, gdy Ruby podeszła do adapteru i nastawiła płytę. Rozkołyszemy was - ryknęły stare głośniki. Zadrżały szyby w oknach, bibeloty zaczęły spazmatycznie podrygiwać po gzymsie kominka. Ruby radośnie pociągnęła łyk, otarła usta wierzchem dłoni, odstawiła szklankę na stolik. Wyciągnęła rękę do siostry. - Chodź, Miss Ameryki, zatańcz z największą pomyłką Hollywood. Caroline zmarszczyła czoło. - To nieprawda. - Zatańcz ze mną. Potrząsając głową, Caro ujęła dłoń siostry i dała się porwać do tańca. Nora sączyła koktajl i jak zahipnotyzowana przyglądała się córkom. Stojąc obok siebie, mokre od potu, sprawiały wrażenie tak szczęśliwych i beztroskich, że serce się ściskało. Oto jej dziewczynki już dorosłe, takie kobiety, jakimi mogłyby się stać, gdyby matka ich nie opuściła. Dziewczęta śmiały się, piły, tańczyły, trzymając się za ręce i trącając biodrami, aż Caroline wykrztusiła zasapana: - Dosyć, Ruby. Kręci mi się w głowie. - Ha! Jeszcze nie dość ci się kręci, i z tym cały kłopot. - To mówiąc, podała siostrze margaritę. Do dna! Caro odgarnęła z twarzy wilgotne włosy. Przez chwilę się zdawało, że odmówi. - A co tam! - Wypiła duszkiem i oddała pustą szklankę. - O dolewkę proszę. - Juhu! - Ruby popędziła do kuchni, włączyła mikser. Na adapterze następna płyta wylądowała na miejscu poprzedniej. Ramię ze zgrzytem wróciło na początek i opadło. To był stary album Eurythmics. Z głośników doleciało: Z tego są słodkie sny... Caroline zachwiała się na nogach, wyciągnęła rękę. - Zatańcz ze mną, mamo. Mamo. Od lat jej tak nie nazywała. - Jeśli cię przydepnę, to ci połamię wszystkie kości. Caro parsknęła śmiechem. - Bez obaw, jestem znieczulona. - Ostatnie słowo dobiegło srodze okaleczone, ku uciesze Caroline. - Zalana - poprawiła się surowo. - Za-la-na. 126

Nora podniosła kulę z podłogi i przykuśtykała do córki. Objęła cienką (zbyt cienką, zastraszająco cienką) talię Caroline, drugą ręką wsparła się na kuli. Caro położyła jej dłonie na ramionach. Z wolna zaczęły się kołysać na boki. - To ostatnia piosenka z balu maturalnego. Grali ją na moim ślubie, pamiętasz? Nora przytaknęła. Zamierzała powiedzieć coś zdawkowego, jednak zauważyła, w jaki sposób Caroline na nią patrzy. - Chcesz o tym porozmawiać? - spytała łagodnie, mocniej ściskając córkę w pasie. - O czym? Nora nie mogła się powstrzymać. Przestała tańczyć, jej ręka opadła, a potem dotknęła policzka Caro. - O twoim małżeństwie. Piękna twarz Caroline nagle się zmarszczyła, z drżących ust wyrwało się ciężkie westchnienie. - Och, mamo... Nie wiedziałabym, od czego zacząć. - Może... Do pokoju wbiegła Ruby. - Margaritas dla seńoras - podśpiewywała. Na widok Nory i Caro stanęła jak wryta. - O Jezu, zostawiam was na dwie minuty, a tu znów fontanny tez! Nora zerknęła na nią błagalnie. - Ruby, proszę cię. Córka spochmurniała. - Caro? Co się dzieje? Caroline cofnęła się chwiejnie. Popatrzyła na siostrę, później znów na matkę. Płakała bezgłośnie, rozdzierająco. Tak płacze kobieta w mroku nocy, gdy mąż leży obok, a dzieci śpią w swoim pokoju. - Miałam wam nie mówić - wyjąkała załamującym się głosem. Ruby już szła do niej z wyciągniętą ręką. - Nie dotykaj mnie! - Słysząc swój ton, piskliwy i pełen desperacji, Caroline zaśmiała się przez łzy. - Jeśli mnie dotkniesz, to się kompletnie rozsypię, a mam już wszystkiego powyżej uszu. Pomału osunęła się na podłogę. Ruby usiadła obok, w ślad za nią poszła Nora, niezdarnie lądując na odrzuconej kuli. Caro pociągnęła długi łyk margarity. Oczy miała suche, lecz wyglądała jeszcze żałośniej. Z oczu zawiedzionej kobiety wyzierała mała dziewczynka, zdziwiona, skąd się bierze tyle cierpienia. - Śpisz normalnie? - zapytała Nora. Caroline drgnęła. - Nie. - Jesz? - Nie. - Bierzesz jakieś leki? - Nie. Nora skinęła głową. - No, chociaż tyle dobrego. - Wzięła córkę za rękę. - Rozmawialiście o tym z Jere’em? Caroline pokręciła głową przecząco. - Nie mogę mu powiedzieć. Wiecznie się rozmijamy. Zazwyczaj czuję się jak samotna matka. I rzeczywiście jestem samotna. Czasem tak okropnie, że nie do zniesienia. - Nawet z nim nie rozmawiałaś? - spytała Ruby, pochylając się ku siostrze. Caroline odwróciła się do niej. - Nie wiesz, jak to jest. Ty każdemu potrafisz powiedzieć wszystko. Mnie jest trudniej. - Tak, ale... Nora dotknęła jej uda. - Nie teraz, Ruby. Teraz mówimy o realnym świecie i jego ważnych sprawach. Caro to rozumie. Teraz musimy ją zapewnić, że cokolwiek się zdarzy, zawsze będziemy przy niej. - Czule popatrzyła na starszą córkę. - Wiem, co odczuwasz, wierz mi. Twoje własne życie cię przytłacza i nie masz pojęcia, jak się wyswobodzić. Dusisz się. Caroline westchnęła urywanie, niemal się zachłysnęła. Zrobiła wielkie oczy. - Skąd ty to wiesz? 127

Nora pogłaskała ją po policzku. - Po prostu wiem. - Na razie powiedziała tylko tyle. Jeszcze przyjdzie pora na coś więcej, teraz jednak musiały wyłożyć wszystkie karty na stół. - Czy Jere się spotyka z inną kobietą? Caro jęknęła z rozpaczą; po jej twarzy spłynęły łzy. - Wszyscy ciągle powtarzali, że Jere jest taki sam jak tata. Powinnam była się bać. - Siąknęła nosem i wytarła oczy. - W każdym razie od niego odchodzę. - Kochasz go? - spytała Nora łagodnie. Caroline zbladła. Drżała jej dolna warga; dłonie splecione na kolanach zbielały, zaciśnięte jak supeł. - Tak strasznie... Norze o mało serce nie pękło. Oto następny spadek po matce: nauczyła córki, że małżeństwo to artykuł jednorazowego użytku. - Pozwól, że ci opowiem o skutkach twojej decyzji - zwróciła się do Caroline. - Kiedy opuszczasz ukochanego mężczyznę, sama sobie wbijasz nóż w serce. Leżysz sama w nocy i za nim tęsknisz, pijesz rano kawę i tęsknisz, idziesz do fryzjera i myślisz tylko o tym, że twojej nowej fryzury nie zauważy nikt oprócz ciebie. I tak chodzisz z krwawiącym sercem, bez końca. - Wzięła głęboki, drżący oddech. - Ale nie to jest najgorsze. Najgorszą krzywdę wyrządzasz dzieciom. Mówisz sobie: trudno, mnóstwo ludzi się rozwodzi, dzieci jakoś to przeżyją. Może to prawda, jeśli w małżeństwie rzeczywiście już nie ma miłości. Ale jeżeli wciąż go kochasz i odejdziesz, nawet nie próbując ratować rodziny, to... całkiem się załamiesz. I nie płaczesz już tylko w środku nocy, płaczesz bez przerwy, nieustannie, aż wyschniesz na wiór i zabraknie ci łez. Dopiero wtedy się przekonasz, co to jest prawdziwe cierpienie. Nora wiedziała, że ten wywód nie dotyczy wszystkich małżeństw, wszystkich rozwodów. Była jednak przeświadczona, że Caroline za słabo się stara, jeszcze za słabo, chociaż kocha Jere’a. Zamknęła oczy, usiłując myśleć o córce... lecz myślała o własnym życiu, o własnych błędach, i zanim się obejrzała, znów zaczęła mówić. - Wstajesz, ubierasz się, dokądś idziesz, może nawet znajdujesz pracę, która przynosi bogactwo i sławę. Zdaje ci się, że właśnie tego zawsze pragnęłaś, ale odkrywasz, że to w ogóle bez znaczenia. Niczego już nie czujesz. Jesteś martwa. Gdzieś tam twoje córki dorastają bez ciebie... Wiesz, że gdzieś są, kogoś innego trzymają za rękę, wypłakują się na czyimś ramieniu. I codziennie musisz żyć z tym, co im zrobiłaś. Nie popełnij mojego błędu - ostrzegła Nora żarliwie. - Walcz! Walcz o swoją miłość i swoją rodzinę. W ostatecznym rozrachunku, Caroline, nie liczy się nic innego. Nic a nic. - A jeśli go stracę mimo wszystko? - szepnęła Caroline, nie podnosząc wzroku. - Ach, Caro. - Nora pogłaskała córkę po włosach. - A jeśli go odzyskasz? 22 Ruby czuła, jakby w jej głowie ktoś bił w bęben. Mimo zmęczenia nie mogła zasnąć. Zapaliła światło, licząc, że Caroline się obudzi, nie miała jednak szczęścia. Siostra najwyraźniej zapadła w tequilową śpiączkę. Po wieczorze oblewanym alkoholem i łzami obydwie padły na łóżko. Jeszcze długo leżały w ciemności, rozmawiając, chichocząc, od czasu do czasu płacząc. Powiedziały sobie wszystko, co się nazbierało przez minione lata. W końcu Caroline usnęła. Ruby zamknęła oczy, przywołała obraz mamy sprzed kilku godzin... mamy siedzącej jak przedszkolak na brudnym dywaniku z gałganków, z nogą w gipsie wyciągniętą w bok, z niedopitym drinkiem przy udzie. Z profilu, gdy jej twarz opromieniał blask ognia, wyglądała niczym anioł wyrzeźbiony z kości słoniowej. Mówiła coś cicho do Caroline. Mama i Caro trzymały się za ręce, szeptały o tym, że małżeństwo nie zawsze się układa po naszej myśli. Te dwa głosy splotły się w muzykę, którą Ruby nie całkiem pojmowała. Od początku czuła się wykluczona, jak dziecko podsłuchujące pod drzwiami sypialni rodziców. Siedziała tuż obok, a jednak była odgrodzona i samotna. Oderwana. Nigdy dotąd w życiu nie miała równie dojmującego poczucia własnych braków. 128

Nie mogła się włączyć do rozmowy, bo nigdy tak naprawdę nie związała się z drugim człowiekiem. Nikogo nie kochała na dobre i na złe. Co więcej, z rozmysłem wybierała mężczyzn, których nie umiałaby pokochać. Dzięki temu jej serce zawsze się wydawało niezagrożone. I zawsze było puste. Wcześniej nie uświadamiała sobie tego, teraz jednak prawda uderzyła ją z całą mocą. Caroline i mama mówiły o miłości i o stracie, a przede wszystkim o poświęceniu. O tym, że miłość to coś więcej niż uczucie. W ostatecznym rozrachunku - powiedziała mama - czasem miłość jest słusznym wyborem. Ma swoje przypływy i odpływy, zdarza się, że słabnie, a wówczas kobieta może wierzyć tylko we wspomnienia, może się uchwycić jedynie wyboru, którego dokonała dawno temu. Patrząc na Caro, mama powiedziała: „Przytłoczyły mnie złe chwile, więc uciekłam. Dopiero kiedy się zapędziłam zbyt daleko, przypomniałam sobie, jak bardzo kocham twojego ojca, ale wtedy było już za późno. Przez te wszystkie lata wciąż się zastanawiałam: a gdyby...?” „A gdyby?” Ruby zamknęła oczy. Ciemność napierała ze wszystkich stron. Przez otwarte okno dolatywał szum morza. „Wierzysz w drugą szansę?” Usłyszała pytanie Deana. Nadało kształt jej tęsknotom. - Wierzę - odrzekła na głos, mając nadzieję, że jutro, gdy będą żeglować, odważy się powiedzieć to samo Deanowi. Aż do dzisiejszej nocy nie byłaby zdolna tak otwarcie, tak śmiało zdradzić własnych uczuć. Przyznać, że pragnie kochać i być kochana. Tej nocy jednak życie się odmieniło. Tak jakby wszystko było możliwe. Nazajutrz rano Nora obudziła się świeża i ożywiona. Niemal znów młoda. Dziękowała Bogu, że przez cały wieczór wypiła tylko jedną margaritę. Odrzuciła kołdrę i pokuśtykała do łazienki. Skończywszy poranną toaletę, szybko włożyła szorty khaki i białą płócienną bluzkę. W salonie zastała pamiątki po nocnych ekscesach: trzy szklanki z zielonkawym płynem na dnie, pełną popielniczkę, jako że Caroline chyłkiem kopciła papierosy, stos porzuconych płyt. Po raz pierwszy tego lata dom wyglądał na zamieszkany. Oto bałagan, którego narobiła Nora wraz z córkami - całe życie czekała, żeby to zobaczyć. Nastawiła kawę i poszła na górę. Drzwi do sypialni były zamknięte. Nacisnęła klamkę. Caroline i Ruby jeszcze spały. We śnie wyglądały młodziutko i bezbronnie. Na widok córek Nora przypomniała sobie noce, które sama spędziła w tym pokoju, przespała w tym łóżku obok męża, często z dwoma drobnymi, ciepłymi ciałkami wtulonymi między nich. A teraz już nie dzieci, lecz dwie dorosłe kobiety spały razem w łóżku rodziców. Caroline, zwinięta w kłębek, na samym brzegu materaca. Ruby natomiast, z rozłożonymi nogami i rękoma, rozpychała się w pościeli. Nora podeszła do łóżka. Ostrożnie wyciągnęła rękę i pogłaskała różowy policzek Ruby. Był taki miękki, taki gładki. - Pobudka, śpiochy! Ruby stęknęła i otworzyła oczy, mlasnęła, jakby nadal czuła smak ostatniej margarity. - Cześć, mamo. Caro również się obudziła i przeciągnęła. Widząc Norę, chciała usiąść, lecz w pół ruchu jęknęła i opadła na plecy. - O Boże, głowa mi pęka! Ruby nie wyglądała o wiele lepiej, ale zdołała siąść prosto. - Nie da się ukryć, tu obecna Słabka powinna potrenować z wódeczką, zanim do nas przyjechała. - Zacisnęła powieki i potarła skronie. - Mamy w tym domu aspirynę? - Aspirynę? - wybełkotała Caroline. - Mnie jest potrzebny koński środek przeciwbólowy na receptę. - Wolniutko usiadła i oparła się o siostrę. - Nigdy więcej cię nie posłucham. O cholera, zaraz puszczę pawia! 129

Ruby ją objęła. - Celuj w mamę. Coś za bardzo jest wesolutka od samego rana. Parsknęła śmiechem, a Nora poczuła ostre ukłucie tęsknoty za przeszłością. Moje córeczki - pomyślała. Wydawało się, jakby zaledwie wczoraj prosiły o Dyskotekowe Barbie na Gwiazdkę. Nora klasnęła w dłonie. - Ruszać się, dziewczynki. Dzisiaj żeglujemy z Deanem i Erikiem... Ruby, pamiętasz? Lottie ma przygotować kolację na siódmą. Caroline zzieleniała. - Żeglujemy? - Wysunęła się z objęć siostry i klapnęła na podłogę. Skuliła się, oddychając płytko, i po chwili na czworakach ruszyła do łazienki. Przy drzwiach złapała się klamki i podciągnęła na nogi. Przez ramię postała Ruby zbolały uśmiech. - Pierwsza pod prysznic! - Cholera! - Ruby ukryła twarz w dłoniach. - Tylko nie zużyj całej gorącej wody. Nora się uśmiechnęła. - Zupełnie jak za dawnych czasów. Córka zerknęła na nią spode łba i skrzywiła usta w żałosnym uśmiechu. - Nie przypominam sobie, żebyśmy w podstawówce piły tequilę albo wszystkie trzy tańczyły przy Footloose i śpiewały na całe gardło, ale... w sumie masz rację. - „Ty i ja przeciwko światu”. - Nora spoważniała, gdy wróciło to wspomnienie. - To była nasza piosenka. - Pamiętam. Chciała się zbliżyć do Ruby, stała jednak bez ruchu. Zeszłego wieczoru odzyskała Caroline. Lecz nawet w tej odświętnej chwili, wśród śmiechu i łez, Ruby trzymała się na dystans. - Przygotuję śniadanie i coś lekkiego na lunch. Dean ma przypłynąć koło jedenastej. - Czekała na jakąś odpowiedź. Gdy cisza się przedłużała, Nora opuściła pokój i zeszła na dół. W połowie schodów usłyszała warkot samochodu. Spojrzała na zegarek: wpół do dziesiątej. Już nie świt, naturalnie, ale dla wyspiarzy to też pora dość wczesna na odwiedziny. Nora usiłowała przyspieszyć kroku, co w gipsie nie było łatwe. Czuła się jak Quasimodo schodzący z dzwonnicy. Dotarła do kuchni, kiedy akurat rozległo się donośne pukanie. Przeczesała włosy palcami i otworzyła drzwi. Na werandzie stał jeden z najprzystojniejszych mężczyzn, jakich Norze zdarzyło się oglądać w życiu. Na widok takiej urody staruszki pragną odzyskać młodość. Chociaż nie widziała go od dnia ślubu, wszędzie by rozpoznała swojego zięcia. - Cześć, Jeremy - powiedziała z uśmiechem. Wyraźnie się zdumiał. - Nora? - Rozumiem, że to dla ciebie wstrząs, tak nagle odkryć, że masz teściową. - Cofnęła się i gestem zaprosiła go do środka. Uśmiechnął się blado. - To pestka przy innych wstrząsach, które przeżyłem przez ostatnią dobę. Nora skinęła głową, niepewna, jak zareagować. - Caroline jest na górze. Nie czuje się najlepiej. Natychmiast się zaniepokoił. - Coś jej się stało? Dlatego wyjechała? - Tequila. To jej się stało. Odprężył się, a nawet uśmiechnął. - Aha, więc poznałaś Słabkę. - Przykry widok. Napijesz się kawy? - Chętnie. Wczoraj mi uciekł ostatni prom, więc spałem w samochodzie na nabrzeżu. Czuję się, jakby mnie dopiero wyjęli z puszki. Nora poszła do kuchni, nalała mu kawy. - Mleko? Cukier? - Tak, poproszę. Wróciła i podała Jeremy’emu filiżankę. - Dziękuję. - Zerknął w stronę schodów. - Obudziła się? 130

Miał tak bezradne spojrzenie, że Nora powiedziała: - Pójdę po nią. Zaczekaj chwilkę. - Jestem tutaj. Jeremy i Nora jednocześnie okręcili się na pięcie. W pokoju stała Caroline. Ubrana tak samo jak zeszłego wieczoru, tyle że jedwab i bawełna były wymięte nie do poznania. Włosy tworzyły splątany kłąb. Zaschnięty tusz zmienił oczy w dwa sińce. - Cześć, Jere - odezwała się cicho. - Usłyszałam twój głos. Chwiejnym krokiem przyczłapała Ruby, wpadła na siostrę. - Przepraszam, Caro, nie... - Umilkła na widok Jeremy’ego. Jej śmiech zamarł w kłopotliwej ciszy. Jere podszedł do żony. - Care? Czułość w jego głosie powiedziała Norze wszystko. Może ci dwoje mieli kłopoty, nawet spore kłopoty, lecz u podstaw tego związku nadal leżała miłość, a wraz z miłością pozostała jakaś szansa. - Źle, że przyjechałeś. - Caroline skrzyżowała ręce na piersiach i cofnęła się o krok. Nora wiedziała, że córka boi się stać zbyt blisko ukochanego mężczyzny. - Nie - odparł Jeremy - źle, żeś ty wyjechała. Bez rozmowy ze mną. Wyobrażasz sobie, co... - Głos mu się załamał. - Co ja czułem, kiedy znalazłem twój list? - Myślałam... - List, Care! Tyle wspólnych lat, a ty zostawiasz mi list, że wrócisz, jak ci się zechce! Caroline spojrzała mu w twarz. - Myślałam, że się ucieszysz z mojego wyjazdu, a takiej sceny bym nie zniosła. - Myślałaś! - Westchnął, przeciągnął dłonią po włosach. - Wracaj do domu - szepnął. - Mama zajmuje się dziećmi do końca weekendu. Caro się uśmiechnęła. - Jeszcze dzisiaj krew jej pójdzie uszami. - To jej kłopot. Musimy trochę pobyć tylko we dwoje. - Zgoda. - Caroline pobiegła na górę. Po minucie była z powrotem, niosąc torbę. Z całej siły objęła Ruby, coś szeptała tak cicho, że Nora nie zdołała usłyszeć, po czym obie siostry wybuchnęły śmiechem. Wreszcie Caroline podeszła do matki. - Dziękuję - powiedziała cicho. - Och, skarbie, całe życie czekałam na ten wczorajszy wieczór. Oczy córki błyszczały. - Już nie muszę do ciebie tęsknić. - Nie ma mowy. Teraz się mnie nie pozbędziesz. Kocham cię, Caro. - I ja ciebie, mamo. Nora mocno ją przytuliła, potem powoli rozluźniła uścisk. Jeremy wziął torbę żony, ujął Caroline za rękę i razem wyszli z domu. Nora i Ruby odprowadziły ich na werandę i obserwowały, jak srebrny mercedes rusza w ślad za białym rangę roverem. - Pojechała - odezwała się Ruby. - Wróci. - Nora patrzyła na cudowne błękitne niebo, na falujące zielonkawe morze. Idealny dzień na żeglowanie: ani jednej chmurki, lekka bryza muskająca korony drzew, odblask słońca na wodzie. Ruby przysunęła się do matki, teraz stała tak blisko, że się stykały ramionami. - Przepraszam, mamo. Nora spojrzała na nią. - Za co? Córka wyglądała jakoś inaczej. Poważnie. - Za wszystkie prezenty, które ci odesłałam, za wszystkie lata, które przeżyłam z dala od ciebie. Ale głównie za to, że byłam taka potwornie zawzięta. Nora nie wiedziała, jak to się stało, która z nich poruszyła się pierwsza, lecz oto padły sobie w objęcia, śmiejąc się i płacząc jednocześnie. 131

Punktualnie o jedenastej zawyła syrena okrętowa: donośne a-uuu, a-uuu. Do przystani zawinęła „Wietrznica”. Ruby, spojrzawszy na morze, zobaczyła, że Dean cumuje jacht. - Już są. - W jej głosie zadźwięczał niepokój. Nora świetnie rozumiała córkę. - Boisz się spotkania z Deanem? Ruby przytaknęła. Nora pogłaskała ją po policzku. - Mogłabyś zjeździć cały świat i nie spotkałabyś równie wspaniałego mężczyzny jak Dean Sloan. - Tu nie o niego chodzi. Tylko o mnie. - Wy dwoje zawsze byliście nierozłączni. Kiedy Deana ktoś uszczypnął, ty miałaś znak w tym samym miejscu. Chcesz tego czy nie, Dean jest częścią ciebie. Bać się jego to tak, jakbyś się bała własnej ręki. Daj spokój! Spróbuj miło spędzić ten czas. Pamiętaj o dobrych chwilach, nie tylko o złych. Ruby popatrzyła na matkę. - Chciałabym. Tak strasznie bym chciała... Znowu ryknęła syrena. - Bierz koszyk! - poleciła Nora, wskazując górę prowiantu czekającą na kuchennym stole. W kilka minut później schodziły ścieżką nad morze. Nora maszerowała tak szybko, jak tylko gips na to pozwalał. Jacht kołysał się przy kei. Dean, stojąc na dziobie, trzymał cumy. - Witajcie na pokładzie! Nora podała kule córce, ostrożnie weszła na łódź, uważając, żeby gips nie zarysował lękowych desek. Gdy już złapała równowagę, odebrała kule i rzuciła na ławeczkę pod pokładem. Niezdarnie okrążywszy wielkie srebrne koło sterowe, usiadła obok Erica. Jego głowa w wełnianej czapce spoczywała na poduszce, resztę ciała okrywał gruby koc w indiańskie wzory. Eric wprawdzie się uśmiechał, był jednak okropnie blady i wymizerowany. Pod oczami miał sine kręgi, a usta spękane i całkiem bezbarwne. Nora była wstrząśnięta. Wyglądał o wiele gorzej niż wtedy, gdy się ostatnio widzieli. To nie był Eric - ten wątły, wychudzony mężczyzna, cień człowieka. Lecz zaglądając w jego ogromne smutne oczy. Nora ujrzała duszę, której nawet rak nie zdołał tknąć. Z bezbrzeżną czułością objęła Erica i przygarnęła do siebie. Położył głowę na jej ramieniu, lekko drżąc. - Jak dobrze - wyszeptał. Dean włączył silnik. Ruby odcumowała jacht i wskoczyła na pokład. Wypłynęli z zatoki, a kiedy już okrążyli cypel, Dean podniósł grot. Łódź przechyliła się na burtę, złapała podmuch bryzy i zaczęła pruć fale. Eric wystawił twarz na wiatr. Uśmiechał się radośnie. Z głową przytuloną do jego głowy Nora spoglądała na bujną zieleń wysp. Ruby stała na dziobie. Nie trzeba było widzieć jej twarzy, aby wiedzieć, że się uśmiecha. Dean na chwilę zszedł pod pokład. Z głośników popłynęły dźwięki Oddani miłości Roberta Palmera. Na swoim stanowisku Ruby kręciła biodrami w rytm muzyki. Nora zgadywała, że córka śpiewa, fałszując, ile sił w płucach. Między piosenkami zapadła cisza. Wydawała się trwać bez końca - doskonała chwila zatrzymana w czasie, zarazem teraźniejszym i przeszłym: Dean za sterem, Eric z Norą siedzący na rufie, Ruby wyprężona na dziobie, jak zawsze wypatruje, dokąd płyną. Nora czuła na policzkach żar słońca, słyszała, jak wiatr gra na wantach. - Cieszę się, że tu jesteś - powiedział Eric. Uśmiechnęła się do niego. - A gdzie bym miała być? Ty, Dean, Ruby... jesteście najlepszą cząstką mojego życia. Zawsze będę pamiętać swojego ciemnowłosego chłopczyka. Ilekroć się obejrzałam, ty stałeś za mną roześmiany i pytałeś: „A co teraz zrobimy, pszepani?” Wydaje mi się, jakbyś dopiero wczoraj siedział u mnie w kuchni przy stole, z poobijanymi łokciami na różowej serwetce. Mój Boże, czas tak szybko mija... 132

- Zbyt szybko. - Eric wpatrywał się przed siebie. Norę ścisnęło w gardle, lecz nie mogła sobie pozwolić na łzy. Delikatnie pogładziła go po twarzy. Odwrócił głowę. Musiał się opanować, zdystansować od prawdy, którą ośmielili się poruszyć. Spojrzał na Ruby, później na Deana. Ci dwoje, rozdzieleni całą długością jachtu, skrzętnie udawali, że na siebie nie patrzą. - Sądzisz, że się dogadają? - Oby! Potrzebują się nawzajem. - Zaopiekuj się nim, zrób to dla mnie - poprosił Eric schrypniętym głosem, ocierając oczy rąbkiem koca. - Myślałem, że zawsze przy nim będę... przy moim małym braciszku. - Bo będziesz. Eric się roześmiał i znów wytarł oczy. - Boże drogi, jesteśmy na żaglach, a wyglądamy tak jakbyśmy dopiero co obejrzeli Pieśń Briana. Nora również się zaśmiała i osuszyła łzy. Niespodzianie zerwał się szkwał, z głuchym poświstem wydął żagiel. Łódź się przechyliła i pomknęła po wodzie migoczącej w słońcu. Dean popatrzył na brata. - Chcesz posterować? Eric się rozpromienił. - No pewnie. Dean pomógł mu się podnieść i dojść do steru. Eric ujął srebrne koło. Dean, stojąc za jego plecami, przytrzymywał brata za ramię. Po skroniach Erica ciekły strużki łez, jakie mu z oczu wyciskał wiatr, podmuch rozwiewał jego przerzedzone włosy i targał podkoszulkiem na zapadniętej piersi. - Orki! - zawołała nagle Ruby, wskazując na sterburtę. Z początku Nora niczego nie zauważyła. Wstała i osłoniła oczy. Spostrzegła pomalutku wynurzającą się z fal pierwszą czarną płetwę, a później jeszcze pięć: rozcinały wodę niczym zęby grzebienia, sunąc niewiarygodnie blisko siebie. - Jestem królową świata! - krzyknął Eric i rozkrzyżował ramiona. Wybuchnął śmiechem; po raz pierwszy od dawna był to prawdziwy śmiech, a nie jego słabe, zamierające echo. Nora wiedziała, że gdy spojrzy wstecz na życie Erica - chociaż dziś koszmar ostatnich tygodni i miesięcy przesłaniał wszystko inne - zobaczy go takiego jak w tej chwili. Będzie stał wysoki, mrużący oczy w słońcu i śmiejący się w głos. Tak Nora zapamięta swojego chłopca. Swojego Erica. 23 Wrócili z rejsu wczesnym wieczorem. Lottie podała Pyszną kolację: kraby, sałatkę cesarską, bagietki. Nakrywając do stołu, powiedziała ze śmiechem, że przez te lata niewiele się zmieniło - panowie Sloan i panie Bridge uwielbiają kraby, ale mają zbyt miękkie serce, żeby takie stworzenia ugotować. Chociaż na jachcie zjedli spory lunch, rzucili się na potrawy niczym adepci szkoły przetrwania. Nawet Eric spałaszował kilka delikatnych kąsków. Podczas gdy „dziewczęta” zmywały i wycierały naczynia, Dean zaniósł brata na górę. Później dołączyły do nich Nora i Ruby; stali przy łóżku, rozmawiając cicho, dopóki Eric nie zasnął. A potem, teraz tylko we trójkę, znów znaleźli się na pokładzie „Wietrznicy” i zmierzali ku Wyspie Lata. Nocą bez radaru podróż trwała dwa razy dłużej niż za dnia. A Ruby jeszcze się nie zdobyła na odwagę, żeby oddać Deanowi swoje serce. Cały dzień czekała na Wielką Chwilę, kiedy zwróci się do Deana, dotknie jego ręki, powie, że już się nie boi. Ilekroć jednak chciała do niego podejść, coś ją powstrzymywało. Pod nogami gromadził się osad starych przyzwyczajeń - jeden krok, i Ruby w nim ugrzęźnie. Stale coś ich rozdzielało, czego nie umiała ominąć: tłum ludzi (no dobrze, Eric i mama to niezupełnie tłum, ale gdy trzeba wypić piwo, którego się nawarzyło, to lepiej bez świadków), taka czy inna robota, świszczący wiatr. Zatem Ruby czekała. I czekała. Czekała nadal, kiedy „Wietrznica” wpłynęła do przystani Bridge’ów. 133

- Ruby, cumy! - krzyknął Dean. Złapała liny, zeskoczyła na keję, przywiązała łódź. Mocując cumę do środkowej knagi, spostrzegła, że matka schodzi na ląd. - Dzięki, Dean - usłyszała. A potem nie tyle zobaczyła, ile poczuła, że mama odwraca się w jej stronę. - Ruby? Skarbie, odprowadź mnie do domu. Na skarpie jest ślisko. Zerknęła na jacht. Widziany z bliska, składał się z samych cieni, z rozkołysanych plam bieli i szarości. Ani śladu blond czupryny Deana. Pewnie był pod pokładem. A jeżeli odpłynie, zanim ona zdąży wrócić? - Ruby? Rzuciła koniec cumy, podeszła do matki. Nora się odwróciła i pomachała ręką. - Pa, Dean. Dzięki za cudowny dzień! Stał przy sterze. Teraz dostrzegła złociste włosy i żółty sweter, nawet błysk zębów, kiedy Dean się uśmiechnął - lecz nic ponadto. - Pa - odezwał się stłumionym głosem. - Gdybyś potrzebował pomocy... no wiesz, przy odcumowaniu i w ogóle, to mogę zaraz wrócić powiedziała Ruby. Nie odpowiedział od razu. Żałowała, że nie widzi jego twarzy. - Pomoc zawsze się przyda. Poczuła gorącą falę ulgi. Wzięła matkę pod rękę, razem wspięły się na skarpę, przecięły trawnik. Przy drzwiach domu mama się uśmiechnęła. - Idź już. Wiesz... Ruby wzięta z bujaka koc i zarzuciła na ramiona; noc była chłodna. - Co? - On cię kocha. - To byłby istny cud. Już bardziej nie mogłam dać mu w kość. Mama uśmiechnęła się szeroko. - Każda miłość jest cudem. No, biegnij do niego. Nie bój się. I postaraj się ukryć swój wredny charakterek. Ruby mimo woli parsknęła śmiechem. - Dzięki, mamo. Gdy maszerowała przez ogród, rozwiały się chmury i odsłoniły księżyc niemal w pełni. Rozświetlił niebo, skąpał wszystko w niesamowitej błękitnej poświacie. Na skraju skarpy Ruby przystanęła, mocniej otuliła się kocem. Wiedziała, co musi zrobić, lecz nadal brakowało jej odwagi. Obawiała się, że dorastanie trwało zbyt długo i że straciła swoją szansę. Dean stał na końcu pomostu, tyłem do niej. Zbiegła ścieżką i bezszelestnie weszła na keję. Jej kroków nie dało się odróżnić od zwyczajnego skrzypienia starych desek. - Pamiętam, jak stąd skakaliśmy w czasie przypływu - powiedziała cicho. - Tylko miejscowe dzieciaki pływały w tej wodzie. Okręcił się na pięcie. Ruby podeszła bliżej. Bała się odezwać. Pragnęła jedynie go objąć i całować, aż będzie niezdolna myśleć, ruszać się, pamiętać o niczym, co ich dzieliło. Tego jednak nie mogła zrobić. Chociaż raz musiała postąpić właściwie. Była winna Deanowi tych parę prostych słów; nie wolno się poddawać lękowi. Teraz już nie miała odwrotu. Cisza między nimi wisiała ciężka, niebezpieczna. Słychać było tylko fale uderzające o słupy pomostu. Jednym krokiem Ruby pokonała ostatni skrawek przestrzeni, który ich rozdzielał, wzięła Deana za rękę, pogładziła jego palce. Później z wolna cofnęła dłoń. - Pamiętam nasz pierwszy pocałunek. Zakręciło mi się w głowie, dech mi zaparło. Cieszyłam się, że siedzimy, bo inaczej bym się przewróciła. Ale i tak mnie poraziło, prawda? Zakochałam się w swoim najlepszym przyjacielu. Kiedy większość dzieciaków kombinowała, jak się wymknąć z domu w sobotni wieczór, my dwoje marzyliśmy o naszym ślubie... o dzieciach, które pewnego dnia będziemy mieć. - Z trudem przełknęła ślinę i się uśmiechnęła. - Mając piętnaście lat, mówiłeś, że zamieszkamy w apartamencie przy Central Parku, a miesiąc miodowy spędzimy w Paryżu. Mając 134

siedem lat, obiecywałeś, że sprawimy sobie łódź wielką jak prom, z wanną w kajucie kapitańskiej, i że na naszym ślubie będzie śpiewał Elvis. - Znów postała mu uśmiech. - Marzenia dzieci bawiących się w dorosłych. Trzeba było się ocknąć, kiedy Elvis umarł. Dean na moment zamknął oczy. Tylko tyle. Może dawne marzenia sprawiały mu ból. - Tak - rzucił beznamiętnie. - Byliśmy parą smarkaczy. - Próbowałam zapomnieć to, co mówiłeś, ale przede wszystkim starałam się zapomnieć twoje pocałunki. Powtarzałam sobie, że to tylko zadurzenie... że dorosnę, pójdę dalej przez życie i kiedyś znów będę się czuła tak jak przy tobie. Ale tak się nie stało. - W swoim głosie słyszała szorstką, rozpaczliwą nutę nadziei i wiedziała, że Dean też to słyszy. Teraz całkiem się odsłoniła, była zupełnie bezbronna. - Nigdy potem się nie zakochałaś? - Jak? Musiałabym się odkochać za tym pierwszym razem. - Powiedz to. Podeszła jeszcze bliżej i uniosła twarz. - Kocham cię, Dean. Przez chwilę nie zrobił nic, tylko na nią patrzył. A później wziął ją w ramiona i pocałował tak, jak zawsze o tym marzyła. I nagle zapragnęła czegoś więcej... Szarpnęła jego podkoszulek, ściągnęła przez głowę, błądziła palcami w szorstkich włosach na piersi Deana. Dotykała go wszędzie, sunęła rękoma po twardych barkach, w dół pleców, pod bielizną. Dean zerwał z niej koc, rzucił pod nogi. Z jękiem wsunął dłonie pod bluzkę Ruby, zdjął ją i upuścił. Ruby tymczasem zmagała się z guzikami przy jego szortach. Całując się i obejmując, uklękli nadzy na kocu, wygładzili go, upadli obok siebie, śmiejąc się z własnej niezręczności. Ruby usłyszała szelest rozdzieranego papieru. Zamrugała, otumaniona pożądaniem. W następnej chwili zobaczyła, jak Dean rozrywa małe foliowe opakowanie. Nie wierzyła własnym oczom. - Zaplanowałeś to? Odpowiedział krzywym, chłopięcym uśmieszkiem. - Powiedzmy, że się o to modliłem. I znowu się roześmiał, pocałował ją, tak że nie mogła o niczym myśleć. Ciało jej płonęło. Ręce Deana były wszędzie - na piersiach, między nogami - głaskały, pieściły, ściskały. Tropem magicznych palców podążały jego wargi, a gdy przywarły do sutka, Ruby poddała się miłości jak nigdy przedtem. Nawet nie próbowała zapanować nad własnym ciałem, aż dotarła na piekącą krawędź cierpienia. Nie potrafiła już tego znieść. Wszystko ją bolało, pragnęło... - Proszę cię - wy jęczała pod jego dotykiem - już... Przekręcił się na plecy, pociągnął Ruby na siebie i wszedł w nią mocnym pchnięciem. Trzymając ją za pupę, przyciskając do swoich bioder, uczył własnego rytmu. Odrzuciła głowę do tyłu i zamknęła oczy. Dean się uniósł, chwycił jej sutek w usta. Krzyknęła. Wyzwolenie było gwałtowne, rozdzierające, jakby się rozpadała na kawałki. - O Boże! - wydyszała, czując, że on również kończy. Opadła na jego ciało, wtuliła twarz w spoconą pierś. Trzymał ją mocno, jakby się obawiał, że Ruby ucieknie, głaskał ją po wilgotnych plecach. - O mój Boże - szepnęła, wreszcie się z niego ześlizgując. Leżała u boku Deana, z nogą na jego udach. - Trzeba to było zrobić dawno temu. - Wtedy nie byłoby tak cudownie. - Westchnęła, położyła się na wznak, zapatrzyła w niebo, w światło księżyca. Jakie to proste! Między nimi zawsze tak się działo. Lekki dotyk, muśnięcie skóry o skórę i Ruby odnajdywała spokój, którego nie mogłaby zaznać nigdzie indziej. Przekręciła się na bok i spojrzała na Deana. - Zamieszkajmy razem. Popatrzył na nią dziwnie. - W Hollywariatkowie? 135

- Nie, skąd - odparła odruchowo, bez chwili zastanowienia. Mówiła jednak szczerą prawdę. Nie chciała już tam mieszkać. - Mogłabym żyć w San Francisco. Dean się roześmiał. - Nie, dziękuję. - Dotknął jej włosów. - Ruby, tamto życie mamy już za sobą. Nie wiem jak ty, ale ja nie zamierzam wracać do przeszłości. Chcę zacząć wszystko od nowa. I nie będziemy razem mieszkać. - Aha. - Usiłowała przybrać niedbały ton, jakby Dean przed chwilą nie zdeptał jej serca. - Bierzemy ślub, Ruby Elizabeth. Dość wykrętów, ucieczek, straconego czasu. Bierzemy ślub. Głosuję za tym, żebyśmy się przeprowadzili tutaj i zobaczyli, co zrobić z resztą życia. Ja się zajmę fotografią, zawsze tego chciałem. A co najważniejsze - obiecamy sobie, że zestarzejemy się razem. I tak się stanie. Będziemy siedzieć na własnym ganku, aż stracimy wzrok i wyłysiejemy, a ja zapomnę, jak się nazywam. Ostatnie, co poczujesz na tym świecie, to mój pocałunek na dobranoc. - Będziemy mieli dzieci - powiedziała, marząc o tym po raz pierwszy. - Co najmniej dwoje, tak żeby każde miało najlepszego przyjaciela. - A nasz syn... Damy mu na imię Eric. Ruby najchętniej przespałaby na kei całą noc, wtulona w objęcia Deana i w stary koc, Dean jednak chciał już wracać do Erica, więc się pocałowali - i całowali, i całowali - na pożegnanie. Pomogła odcumować łódź i weszła na skarpę, żeby popatrzeć, jak on odpływa. Białe powierzchnie jachtu lśniły w księżycowej poświacie, która wszystko dookoła malowała srebrem i błękitem. Dean włączył silnik, łódź odbiła od brzegu. Nocną ciszę zmąciło terkotanie motoru. Z minuty na minutę zanikały wszelkie barwy. Najpierw poczerniał czubek masztu, za nim cała reszta. W ostatnim promieniu księżyca uniosła się ciemna ręka, pomachała na do widzenia. Dean nie mógł dostrzec Ruby, lecz wiedział, że ona wciąż tam stoi i odprowadza go wzrokiem. Zawsze tak robiła. Stała na szczycie skarpy, dopóki jacht nie zniknął na falującym, posrebrzonym morzu, dopiero wtedy się odwróciła i powędrowała do domu. W kuchni paliło się światło, drzwi do pokoju mamy były zamknięte. Ruby podeszła - a właściwie podbiegła w podskokach - do tych zamkniętych drzwi. Bez wątpienia mama chciałaby, żeby ją obudzić. W końcu nie co dzień córce ktoś się oświadcza. Akurat gdy miała zapukać, zadzwonił telefon. Zawróciła do kuchni, odebrała po drugim dzwonku, prosząc w duchu, żeby to nie chodziło o Erica. - Halo? - Ruby, gdzie ty się, do ciężkiej cholery, włóczysz? Całą noc wydzwaniam. I co to za dziura zabita dechami, że nie macie automatycznej sekretarki? Natychmiast się uspokoiła. - Val? - Zerknęła na ścienny zegar. Była pierwsza w nocy. - Możemy przełożyć tę dyskusję na rano? Doleciał ją niewyraźny głos. - Tak, złotko, jeszcze jedno martini... trzy oliwki. Przepraszam, Ruby. A tak w ogóle, co to za bzdety o tym twoim artykule? Powiedz mi, że Maudeen się przesłyszała. - Ach, to! Nie złożę artykułu, i tyle. - I tyle. I tyle? Słuchaj, królewno, tu nie idzie o jakieś marne kolorowe pisemko. To magazyn „Cache”. Zarezerwowali miejsce w numerze, wydrukowali okładkę... z twoim zdjęciem, nawiasem mówiąc... puścili historyjkę w obieg. - Przerwał. Było słychać, jak wydmuchuje do słuchawki dym z papierosa. - A dzięki mnie zainteresowali się tobą ludzie z sieci. NBC chce pogadać o pilocie serialu. - O pilocie? Mojego własnego sitcomu? - Ruby zawirowało w głowie. Jej niedosiężne marzenie, odkąd pamiętała. Każdy w tym zawodzie marzył o własnym, autorskim programie. - Zgadza się, twojego sitcomu. Więc przestań się opieprzać. Artykuł ma być na jutro. Wczoraj wysłałem ci FedExem bilet na samolot. Pewnie już leży pod drzwiami. W poniedziałek rano występujesz u Sary Purcell. - Val, ja nie mogę. - Zamknęła oczy. W tym momencie wyraźnie poczuła na czole ciepłą dłoń 136

matki, jej czuły dotyk. Wpadła w popłoch. Val zaczerpnął tchu, z wolna wypuścił powietrze. - Chryste! Zawsze byłaś upierdliwa, ale ja tym ludziom przyrzekłem, że się zachowasz jak profesjonalistka. Dałem im słowo. - Jestem profesjonalistką. - Nawet w jej własnych uszach zabrzmiało to niepewnie. Bojaźliwie. - Profesjonaliści nie przyjmują pieniędzy od gigantów prasowych i nie zrywają potem umowy. Możesz zwrócić kasę? Ruby aż się wzdrygnęła na myśl o porsche na parkingu, o markowej sukience w szafie, o pożyczce dla taty. - Gdyby mi dali trochę czasu... Powiedzmy: ze dwadzieścia lat. - Nie tak to działa. Jedyny sposób, żeby się wyplątać z tego układu, to zwrócić forsę, i to pod warunkiem, że tamci się zgodzą. A gwarantuję, laleczko, że się nie zgodzą. - To znaczy mogą mnie zmusić... Val się roześmiał. - Gdzieś ty dotąd żyła, na jakimś zadupiu? To jest wielki biznes. Nie możesz tak po prostu zmienić zdania. Artykuł już napisany? Nienawidziła własnej słabości. - Tak. - No więc w czym rzecz? Ruby chciało się płakać. - Lubię ją. - Przełknęła z wysiłkiem. - Nie! Kocham. Val milczał przez chwilę. - Przykro mi, Ruby. Jego troskę trudniej było znieść niż jego wrzaski. - Mnie też - odparła tępo. - Więc przylecisz? Bertram cię odbierze z lotniska. W oszołomieniu odłożyła słuchawkę. Wyszła na werandę, tam znalazła kopertę FedExu. W środku był bilet pierwszej klasy i krótki plan zajęć. Po nagraniu u Sary Purcell mieli świętować w „Spago”... Tydzień temu czułaby miły dreszczyk emocji. Jak otępiała minęła drzwi matki. W ostatniej chwili się zatrzymała, czubkami palców dotknęła drewna. - Przepraszam - szepnęła. Wiedziała jednak, że to małe słowo nie wystarczy. Żadną miarą nie wystarczy. Z westchnieniem odwróciła się i poszła na górę. Padła na łóżko, usiłowała zasnąć, lecz oczy same jej się otwierały. W końcu zapaliła światło i sięgnęła po notatnik. Przed chwilą rosmawiatam z moim agentem. Jak widać, ten się śmieje, kto się śmieje ostatni. Nie mogę zerwać umowy. Muszę złożyć artykuł, bo inaczej jakiś korporacyjny wazniak urządzi mi krwawą łaźnię w sądzie. Stracę własną matkę, kobietę, na którą czekałam i za którą tęskniłam przez cale życie, którą na przemian ubóstwiałam i oczerniałam. Zniknie szansa na taką czy inną wspólną przyszłość. I tym razem to będzie wyłącznie moja wina. Cały świat ujrzy bankructwo mojej duszy. Nareszcie zrozumiałam, ze życie składa się nie z wielkich chwil i nagłych objawień, lecz z kawałeczków czasu, niektórych tak drobnych, ze mijają niezauważone. Teraz to wszystko widzę... zbyt późno. W poniedziałek wystąpię w programie Sary Purcell, a później to, co widzę, będzie miało znaczenie tylko dla mnie. Moją matkę przestanie to obchodzić. Jedno chcę powiedzieć - dla porządku, choć wiem, ze już za późno i ze cena jest zbyt wysoka kocham swoją matkę. Kocham swoją matkę. Ruby upuściła długopis. Potoczył się po kołdrze, spadł z łóżka, stuknął cicho o podłogę. Za wiele tego było, i to w dniu, gdy nareszcie uwierzyła w szczęśliwą przyszłość. Nie mogła już dłużej pisać, nie mogła myśleć. 137

- Kocham cię, mamo - wyszeptała, spoglądając na pajęczynę pęknięć na suficie. 24 Nora siedziała przy kuchennym stole, czytała gazetę sprzed piętnastu lat, którą znalazła w schowku, i popijała wystygłą kawę. Na pierwszej stronie gazety pełen oburzenia reportaż donosił, że urzędnicy stanu Washington postanowili za pomocą podwodnych detonacji odstraszać foki przy Ballard Locks. Foki przetrzebiały tam ławice łososi i troci. Obok był drugi, krótszy artykuł, wraz z fotografią. Pies prezydenta Reagana przeszedł operację usunięcia migdałków. Nora czekała na Ruby. Zamierzała też na nią poczekać ubiegłej nocy, ale o wpół do pierwszej dała za wygraną. To na pewno dobry znak, że córka nie wróciła wcześnie. W każdym razie Nora tak sobie mówiła. Akurat gdy miała odwrócić stronę gazety, zadzwonił telefon. Zostawiwszy kule oparte o ścianę, podeszła do aparatu i podniosła słuchawkę. - Halo? - To ja. Dee. Zgarbiła się i oparła o zimną, chropowatą bryłę lodówki. - Cześć, Dee. Jakie to świetne wieści masz dziś dla mnie? - Raczej się nie ucieszysz. - A to ci niespodzianka! - Właśnie rozmawiałam z Tomem Adamsem. Zadzwonił do mnie. W niedzielę! Mam ci przekazać, że jeśli do środy rano nie zobaczy na swoim biurku twojego, cytuję, zafajdanego materiału, to cię poda do sądu o dziesięć milionów dolarów. Dokumenty są już przygotowane, teraz ci daje ostatnią szansę. - Dee odkaszlnęła. - Mówił, że pozwie każdego, z kim pracowałaś. Nie wyłączając mnie. - Tego nie może zrobić - oświadczyła Nora, chociaż, rzecz jasna, nie mogłaby za to ręczyć. - Na pewno? - W głosie Dee dźwięczał lęk. - Sama pogadam z Tomem - ucięła Nora, zamykając temat. - Dzięki Bogu. - Co jeszcze słychać? Szum trochę ucichł? - Nie. - Trzeba to przyznać, Dee była wyraźnie zmartwiona. - Wczoraj wieczorem twoja gosposia wystąpiła w programie Larry’ego Kinga. Mówiła o tobie... straszne rzeczy. - Adele? Mówiła o mnie źle? - A niejaka Barb Heinneman twierdziła, że zamówiłaś u niej drogie okno witrażowe, za które nigdy nie zapłaciłaś. Twoja fryzjerka, Carla, skarżyła się, że dajesz marne napiwki. - Na litość boską, co to ma... - W „Tattlerze” napisali, że ten facet ze zdjęć nie był twoją pierwszą... przygodą. Podobno żyłaś w „otwartym” związku i oboje z mężem sypialiście z kim popadnie. A czasami... - Dee zniżyła głos do konspiracyjnego szeptu. - To się odbywało w grupie. Jak w tym filmie Oczy szeroko zamknięte. Przynajmniej tak napisali. Norze kręciło się w głowie. Doprawdy, po części chciało jej się śmiać, tak absurdalne były oskarżenia. Oczy szeroko zamknięte? Seks grupowy? Po raz pierwszy, odkąd wybuchł cały skandal, zaczęła w niej wzbierać złość. Owszem, popełniała błędy - wielkie, okropne błędy - ale coś takiego... Na coś takiego nie zasłużyła. Nie zje tej żaby, co to, to nie. Ci ludzie próbowali z niej zrobić dziwkę. - To wszystko? A może jeszcze jestem w ciąży z kosmitą? Dee zaśmiała się nerwowo. - Prawie wszystko. Oprócz... - Tak? - Nora przeciągnęła to słowo, jak gdyby miało co najmniej trzy sylaby. - Liz Smith w swoim felietonie napomknęła... wiesz, w tym jej ulubionym plotkarskim stylu... że ktoś pisze o tobie tak zwaną całą prawdę. Coś paskudnego. - Trudno się dziwić. - Podobno to ktoś z twoich bliskich. 138

Nora westchnęła. Nie była zaskoczona. Spodziewała się czegoś takiego, lecz mimo wszystko zrobiło jej się przykro. - Rozumiem. - Twoja gosposia opowiadała, że drzesz mandaty za złe parkowanie, a wezwania na kolegium po prostu wyrzucasz. Ktoś z rady miejskiej oświadczył, że wszczynają w tej sprawie dochodzenie. Miarka się przebrała. - Do widzenia, Dee - powiedziała Nora, nie słysząc nawet, czy jej asystentka dalej ciągnie wątek. Odłożyła słuchawkę, po czym otwarła kredens. Wciąż tam były: tanie, żółte, fajansowe talerze, które kupiła na wyprzedaży wieki temu. Wzięła jeden, zważyła w dłoni. Zawahała się. Po co robić bałagan... „Wszczynają dochodzenie”. Zamachnęła się i rzuciła talerzem. Przeleciał przez kuchnię, rąbnął w ścianę, roztrzaskał się na kawałki. „Oczy szeroko zamknięte. Seks grupowy”. Rzuciła drugim talerzem. Rozbił się z miłym dla ucha trzaskiem. „Otwarty związek. Marne napiwki”. Pofrunął następny talerz. Teraz już wszędzie leżały skorupy. Na ścianach porobiły się odpryski, zadrapania na farbie. Nora ciężko dyszała. I uśmiechała się. Szkoda, że z tym zwlekała tyle lat. To naprawdę pomagało. Sięgnęła po kolejny talerz. „Pozew o dziesięć milionów dolarów”. I z uśmiechem cisnęła nim przez kuchnię. W tym momencie wpadła pędem Ruby. - Co jest, do... Uchyliła się i zasłoniła twarz. Talerz minął ją o włos i uderzył o ścianę. Gdy już odłamki zasłały podłogę, Ruby niepewnie uniosła wzrok. - O rany, mamo! Jeśli ci się nie podoba ten serwis, to kup sobie nowy. Nora osunęła się na twardą, zimną podłogę. Śmiała się, aż z oczu pociekły jej łzy. A wtedy wybuchnęła płaczem. Ukryła twarz w dłoniach, ze wstydu, że córka ją widzi w takim stanie; nie mogła się jednak opanować. Tego było już za wiele: chory Eric, jej kariera, jej zszargana reputacja. Czuła się samotnie i staro. Jak kobieta, która wszystko w życiu oddała za upragniony złoty pieniążek, lecz rzęsisty deszcz spłukał złoto i w ręku został jej zwykły kawałek miedzi. Spojrzała na Ruby, dostrzegła córkę przez zasłonę łez. - Mamo? - Ruby uklękła przed nią. - Dobrze się czujesz? - A wyglądam dobrze? - Mniej więcej tak jak Courtney Love po koncercie, a przed operacją plastyczną. - Odgarnęła Norze z oczu wilgotny kosmyk włosów. - Co się stało? - Jedna kobieta pozywa mnie do sądu za oszustwo. A ktoś z moich bliskich, najprawdopodobniej ktoś z przyjaciół, pisze paskudny demaskatorski tekst o moim życiu. Aha, i nie zdziw się, kiedy usłyszysz, że oboje z twoim ojcem uprawialiśmy seks grupowy. - Próbowała się uśmiechnąć, z miernym skutkiem. - Ale nic się nie martw, dam sobie radę. Bywało gorzej. To zwykły napad złości pani w średnim wieku. Liczy się tylko to, że cię kocham. Ruby gwałtownie się cofnęła, ręka opadła jej na kolano. - A niech to... - wyszeptała. Nora niezgrabnie podniosła się na nogi i pokuśtykała do stołu. Opadła na krzesło, na drugim położyła nogę w gipsie. Przyglądając się córce, wciąż klęczącej na podłodze ze spuszczoną głową. Nora pomyślała, że nie ma ciszy bardziej okrutnej i pustej niż ta, która zapada po prostym wyznaniu: „kocham cię”. Przez całe dzieciństwo czekała, aby usłyszeć te słowa od ojca, później czekała całą wieczność, żeby je wypowiedział mąż. Teraz, wedle wszelkich oznak, znowu musiała czekać. A sądziła, że tak jej się dobrze układa z 139

Ruby... - Napijesz się kawy? - spytała, odsuwając gazetę. Mówiła spokojnie, obojętnie, jakby co dzień tak siedziały razem wśród strzaskanych fajansowych skorup. Ruby popatrzyła na nią. - Przestań. Nora spostrzegła, że córka płacze. Zdumiała się. - Co ci jest, Rube? - Nie udawaj, że tego nie powiedziałaś. Proszę cię. Nie miała pojęcia, jak zareagować. Ruby wstała, odwróciła się i poszła na górę. Nora słyszała każdy krok na schodach. Oddech jej się rwał. Co tu się właściwie stało? Znów rozległy się kroki. Ruby wracała. Weszła do kuchni, w jednej ręce niosąc walizkę, w drugiej notatnik. Nora poderwała dłoń do ust. - Przepraszam. Myślałam, że teraz już mogę ci to mówić. Ruby upuściła swój bagaż. Walizka huknęła o podłogę, aż się zatrzęsły szyby w oknach. - Skarbie... - To czułe słowo wypłynęło na fali tęsknoty i żalu. - Zapomnieć, przebaczyć... tu w ogóle nie o to chodzi - wykrztusiła Ruby. W jej ciemnych oczach wezbrały łzy i spłynęły po policzkach. - Tak długo trwało, zanim to pojęłam. A teraz jest za późno. Nora zmarszczyła brwi. - Nie rozumiem. - Kocham cię. Słowa zabrzmiały tak cicho, że w pierwszej chwili nie była pewna, czy ich sobie nie wyobraziła, nie przywołała z własnej podświadomości, nadając im postać dźwięków. - Kochasz mnie? - odważyła się szepnąć. Ruby leciutko chwiała się na nogach. - Postaraj się o tym pamiętać, dobrze? - Nigdy bym nie... Na stół upadł plik żółtych kartek. - Całą noc to dla ciebie przepisywałam. Nora ledwie zerknęła na stosik papieru, wpatrzona w córkę. - Co to? Ruby się wycofała, stanęła przy walizce. - Przeczytaj - powiedziała bezbarwnym tonem. Z lekkim wzruszeniem ramion Nora pochyliła się nad stołem. - Przydałyby mi się okulary... Mrużąc oczy, spojrzała na pierwszą kartkę. Aby wyjawić całą prawdę, muszę przyznać, ze zapłacono mi za napisanie tego artykułu. Zapłacono sowicie, jak to się i mówi w restauracjach, w których kogoś takiego jak ja nie stać nawet na sałatkę. Dzięki temu honorarium mogłam wymienić swojego zdezelowanego volkswagena garbusa na nieco mniej zdezelowane porsche. Przyznaję również, ze nie lubię mojej matki. Nie, to nieprawda. Nie lubię tego bezczelnego smarkacza, który pracuje na nocną zmianę w wypożyczalni kaset wideo koło mojego domu. Nienawidzę swojej matki. Nora gwałtownie uniosła głowę. Teraz Ruby szlochała, aż zaróżowiły jej się policzki i drżały ramiona. - To artykuł do m-magazynu „Cache”. Nora westchnęła urywanie. Wiedziała, że z jej oczu można wyczytać wszystko: piekące poczucie zdrady, bolesny smutek - i gniew. - Jak mogłaś? Ruby zakryła ręką usta, złapała walizkę i wybiegła z domu. Jakby z ogromnej, niepokonanej odległości Nora usłyszała warkot ruszającego samochodu i chrzęst opon na żwirze. A potem zapadła cisza. 140

Nora usiłowała nie patrzeć na żółty papier, na granatowe litery maszerujące w równych rządkach, nie potrafiła jednak się powstrzymać. Potworne, nienawistne słowa same rzucały się w oczy. Nienawidzę swojej matki. Głęboko zaczerpnęła tchu i spuściła wzrok. Ręce jej drżały, gdy sięgnęła po notatki. Nasza historia zaczyna się mniej więcej dziesięć lat temu, w miejscu, które niewielu z was zna: na wyspach San Juan w stanie Washington. Zaledwie po kilku zdaniach Nora wybuchnęła płaczem. Ruby dojechała do końca podjazdu i nacisnęła hamulec. Znowu uciekała, lecz przed tą sprawą nie miała gdzie się schować, tego jednego nie dało się ominąć bokiem, trzeba było iść na wprost. Zachowała się okropnie, samolubnie. Była coś winna matce, nie mogła jej tak zostawić w pustym domu. Włączyła wsteczny bieg i cofnęła samochód. Wysiadła, powędrowała ścieżką przez wonny ogród, aż dotarła nad skarpę. Najchętniej usiadłaby na swojej ulubionej skale, ale matka nie zdoła tam dojść o kulach. Chciała, żeby mama ją spostrzegła. Kiedy skończy czytać artykuł, na pewno wyjdzie na werandę, tam najbardziej lubiła przesiadywać. I wówczas zobaczy córkę. Usiadła na trawie. Był piękny letni dzień. Wyspy tworzyły bezkresną mozaikę barw - lazurowe niebo, ląd zielony od lasów, falujące srebrzyste morze. Położyła się i zamknęła oczy. Wokół rozkosznie pachniało trawą i solą, to był zapach dzieciństwa. Wiedziała, że ten dzień zapamięta do końca życia i zapewne przywoła w najmniej spodziewanych chwilach: zmywając naczynia po kolacji, z rękoma po łokcie w mydlinach; pod prysznicem, spowita słodką cytrusową wonią ulubionego szamponu matki; tuląc dzieci, które oby kiedyś miała. Wtedy wspomni ów dzień i wszystko, co do niego doprowadziło. Oto prawdziwy początek dorosłego życia. Cokolwiek później wyrośnie, to na gruncie stów, które padną tu i teraz. Czy kiedykolwiek uwolni się od wstydu, czy też będzie go w sobie nosić zawsze, tak jak przedtem brzemię złości? Od tej pory to Ruby będzie z daleka wysyłać prezenty, zostawiać wiadomości maszynom, czekać, wiecznie czekać na odpowiedź... - Hej, Ruby! Otworzyła oczy i ujrzała matkę stojącą tuż obok, wspartą na kulach. Jej kasztanowate włosy w słońcu otaczały głowę świetlistą aureolą. Ruby poderwała się jak oparzona. - Mamo - szepnęła. Nie zdołała nic więcej wykrztusić przez ściśnięte gardło. - Cieszę się, że wróciłaś. Zresztą na wyspie tak łatwo przede mną nie uciekniesz. Odrzuciła kule, powoli uklękła, wreszcie osunęła się bokiem na trawę. Położyła artykuł na kolanach i wbiła wzrok w kartki. Ich zagięte rogi trzepotały na lekkim wietrze. - Przeczytałam każde słowo, które o mnie napisałaś, i muszę przyznać, że o mato mi serce nie pękło, Ruby najchętniej zwinęłaby się w kłębek i umarła. Tak daleko obydwie zaszły tym krętym, wspólnym szlakiem między wczoraj a dziś; myśl, co utraciła przez swój egoizm, sprawiała Ruby nieznośny ból. Gdyby nie ten artykuł, teraz ze śmiechem opowiadałaby matce o zeszłej nocy. Może rozmawiałyby o niepoważnych babskich sprawach, takich jak ślubne obrączki, druhny i wiązanki kwiatów. - Tak mi wstyd - powiedziała. - Wiedziałam, że sprawię ci ból. Na początku właśnie tego chciałam. - A teraz? - Wszystko bym dała, żeby to cofnąć. Nora uśmiechnęła się ze smutkiem. - Prawda zawsze boli. To prawo natury, tak jak grawitacja. - Zerknęła na cieśninę. - Czytając twój artykuł, zobaczyłam siebie. Niby nic, ale przecież całe życie uciekałam przed samą sobą, przed własną przeszłością. Nikomu nie zaufałam na tyle, żeby się przed nim odsłonić. Kiedy zaczęłam prowadzić kącik porad, wiedziałam, że mnie ludzie nie polubią, więc wymyśliłam taką Norę Bridge, jakiej można ufać i jaką można szanować. A potem starałam się dopasować do tego 141

wizerunku. Tylko jak? Moje błędy, moje prawdziwe „ja” sprawiły, że ciągle patrzyłam na siebie z boku. - Spojrzała na córkę. - Ale do ciebie miałam zaufanie. Ruby zacisnęła powieki. - Wiem. - I tu się nie pomyliłam. Zrozumiałam to, kiedy skończyłam czytać artykuł. Ty słuchałaś, pisałaś, a na koniec odkryłaś prawdę o mnie. Od dziewczynki, która się chowała pod schodami, do kobiety, która ukrywała się w szpitalu psychiatrycznym, a później za mikrofonem. - Uśmiechnęła się. - Do tej kobiety, która teraz już się nie ukrywa. Dzięki tobie ujrzałam samą siebie. - Zdradziłam wszystkie twoje sekrety, ale nie opublikuję artykułu. Tego ci nie zrobię. - Ależ wręcz przeciwnie! Ruby się nie zdziwiła, że matka jej nie wierzy. - Obiecuję ci. Ten artykuł nigdy się nie ukaże. Nora się pochyliła, chwyciła dłonie córki, ścisnęła. - Ale ja chcę, żeby się ukazał. To wspaniały, przekonujący portret nas obu, tego, kim jesteśmy i kim możemy być. Twój tekst pokazuje, jak miłość może pobłądzić, ale też wrócić do źródeł, jeśli się w nią wierzy. To, co napisałaś... to nie zdrada, Ruby. Może od zdrady się zaczęło, ale czemu nie? Musiałyśmy przejść długą, bardzo długą drogę. A na jej końcu zobaczyłam, jak bardzo mnie kochasz. Ruby przełknęła z trudem. - Naprawdę cię kocham, mamo. I tak mi przykro... - Psst, wystarczy. Jesteśmy rodziną. Od czasu do czasu urazimy nawzajem swoje uczucia. Tak musi być. - Oczy Nory lśniły od tez. - A teraz wrócimy do domu i zadzwonimy do twojego agenta. Wystąpię razem z tobą u Sary Purcell. - Nie ma mowy. Pożrą cię żywcem. - Niech spróbują. Moja córka doda mi sił. Nie zdołają mnie skrzywdzić. A poza tym mam wielką ochotę też im dokopać. Ruby wpatrywała się w matkę z podziwem. Po raz kolejny na jej oczach Nora się przeobraziła w zupełnie inną kobietę. - Jesteś niesamowita. Nora wybuchnęła śmiechem. - Długo trwało, zanim to zauważyłaś. 25 Miałam swoje piętnaście minut sławy i, o dziwo, gdy minął ten kwadrans, nadal byłam sławna. Razem z mamą najwyraźniej stałyśmy się symbolem, że świat mimo wszystko nie zszedł na psy. I słusznie, jeśli się nad tym zastanowić. Żyjemy w takich czasach, kiedy wieczorne wiadomości bombardują nas samymi ponurymi doniesieniami. To smutne, ale nic nas już nie zaskakuje. Siedzimy w pokoju na pluszowej kanapie, na którą, po dziesięciu latach obrastania w piórka, nareszcie nas stać, i tylko potrząsamy głowami. Czasem w przypływie śmiałości wyłączamy telewizor albo zmieniamy kanał. Rzadko natomiast pytamy: dlaczego. Kto decyduje, ze morderstwo to ciekawszy temat niż krzepiąca historia starszej pani, która rozwozi ciepłe posiłki chorym na AIDS? Jest o co kruszyć kopie. Przekonałam się na własnej skórze, że sława to nie utopia, którą sobie wyobrażałam, i teraz inaczej postrzegam świat wokół mnie. Sławni ludzie mają więcej pieniędzy, a mniej swobody; mają większy wybór kosztem szczerości. Wszystko tutaj jest na sprzedaż. Jeżeli pozwolimy mediom wybierać naszych bohaterów, to przepadliśmy z kretesem. Zarówno mama, jak i ja odkryłyśmy, że nie żyjemy w próżni. Ludzie pragną dobrych wieści tak samo jak złych i ogromnie im się spodobała historia mojej pokuty. Dziewczyna nienawidzi matki... dziewczyna uczy się kochać matkę... i rezygnuje z kariery, żeby nie złamać matce serca. Szaleli z zachwytu. Zachwycali się mną. A przede wszystkim zachwyciła ich moja mama. Wysłuchali dziejów jej życia, opisanych niczym w powieści, i bili jej brawo za hart ducha. Stała się kimś więcej niż tylko sławną 142

personą; stała się jedną z nich. Zwyczajną kobietą - lecz, o dziwo, dzięki temu zyskała jeszcze większy rozgłos i sympatię. Teraz słucham jej w radiu, słyszę jej odpowiedzi. Czasami ktoś ze złością oskarża ją o hipokryzję, wytyka, że porzuciła własne dzieci. Dawna Nora Bridge najpewniej by się załamała po takiej osobistej i celnej napaści. Dzisiaj już nie. Dziś słucha i przyznaje rację, a później mówi, że każdemu wolno popełniać błędy i że rodzina potrafi sprawić prawdziwy cud. Nora Bridge ma nadzieję, że jej błędne decyzje będą dla innych przestrogą. I tak rzuca na ludzi urok, jak to ona jedna potrafi; pod koniec audycji słuchacze sięgają po chusteczki i myślą, jak się pojednać z własną rodziną. Ci mądrzy łapią za telefon. Nic nie zastąpi rozmowy z tymi, których kochamy. Myślenie o nich, marzenia, żal, że coś się nie układa - to dopiero początek. Ktoś jednak musi zrobić pierwszy krok. To jedno z moich odkryć tego lata, choć nie najważniejsze. Nie tylko to zachowam w sercu i przekażę własnej córce, kiedy nadejdzie pora. Prawdy, które mi się objawiły na Wyspie Lata, tak łatwo było dostrzec, dosłownie leżały tu, w trawie. Wystarczyło otworzyć oczy. Matkę i córkę łączy nierozerwalna więź. Jestem krwią z krwi mojej matki, kością z kości - stąd czerpię swoją siłę. Nasze serca biją w jednym rytmie. Teraz nie umiem sobie wyobrazić życia bez niej. Wiem, jak cenny jest czas. Nauczyłam się tego od mojego przyjaciela Erica. Gdy zamykam oczy, widzę go takiego, jaki był kiedyś: stoi na dziobie żaglówki, roześmiany, wypatrując reszty swego życia. Słyszę jego głos na wietrze, czuję jego dotyk w deszczu. I pamiętam... Życie jest krótkie. Kiedy Eric przegra walkę z rakiem, długo nie zdołam przeboleć tej straty. Wtedy sięgnę po telefon i zadzwonię do matki. Jej głos mnie pokrzepi. Córka bez matki nie stanie się w pełni kobietą. To tak, jakby czegoś zabrakło w samej strukturze kości. Teraz to wiem. Wyjechałam z Los Angeles twarda, zgorzkniała, cyniczna, z kolosalnym poczuciem krzywdy. Na Wyspie Lata odnalazłam siebie. To było takie proste. Dziś to widzę. Wyruszyłam na poszukiwania, aby tropić życie mojej matki, a znalazłam swoje własne. - Jak myślisz, prędko wrócą? Dean nie musiał pytać, o kogo Ericowi chodzi. Przez trzy dni od wyjazdu Nory i Ruby obydwaj wyczekiwali ich powrotu. Eric często zapominał, że już omawiali ten temat. Nieraz w parę chwil po zakończeniu rozmowy rzucał znajome pytanie: „Jak myślisz, prędko wrócą?” - Lada dzień - odparł Dean. Zawsze odpowiadał tak samo, lecz wcale nie był tego pewien, a niepewność go dobijała. Nora co wieczór dzwoniła do Erica. Ruby stale krążyła gdzieś poza domem, dbała o reklamę albo „odbywała spotkanie”. Rozmawiali tylko raz i chociaż padły wtedy wszystkie właściwe słowa, to Dean czuł, że się od siebie oddalają. Nareszcie była sławna. Zawsze tego pragnęła, od dziecka. Marzyła, by ją uwielbiali obcy ludzie. Dean nie mógł mieć pretensji o to, że teraz cieszy się każdą chwilą sławy, mimo woli jednak zadawał sobie pytanie, czy będzie jeszcze dla niego miejsce w życiu Ruby. Eric zakaszlał. Dean odwrócił się od okna. Na moment zaskoczył go i poraził widok brata: działo się tak od kilku dni. Eric marniał w oczach, dosłownie z minuty na minutę. Wychudzony, skurczony, coraz rzadziej się uśmiechał. Zdawało się, że wyczerpuje go oddychanie, a lekarstwa uśmierzały ból jedynie na krótko. - Wyjdziemy na dwór? - zapytał Eric. - Jest taki piękny dzień. - Pewnie. - Dean wybiegł przed dom i rozstawił leżak pod starym różanecznikiem, tak aby brat miał widok aż na plażę. Wrócił na górę, otulił Erica kocem i wyniósł na zewnątrz. Zupełnie jakby niósł małe dziecko, lekkie jak piórko. Delikatnie posadził brata na leżaku. Eric zapadł się w kopczyk poduszek. Zamknął oczy. - Oj, jak to słońce cudnie grzeje! Dean spojrzał na niego, na twarz wzniesioną ku słońcu. Nie zobaczył chudego, łysiejącego mężczyzny opatulonego kolorowym kocem; zobaczył samą kwintesencję odwagi. 143

- Zaraz wracam. Pobiegł do domu po aparat, załadował czarno-biały film i pospieszył z powrotem do ogrodu. Zaczął pstrykać zdjęcia. Powieki Erica zadrżały, rozchyliły się. Dopiero po chwili zdołał skupić wzrok, po kilku następnych zrozumiał, co za srebrne pudełko trzyma jego brat. Stęknął i podniósł dłoń, wiotką, upstrzoną plamami. - O rany, Dino... Tylko bez zdjęć! Wyglądam jak gówno na leżaku. - Odwrócił głowę. Dean opuścił aparat, podszedł do brata i ukląkł obok. - Daj spokój. Tom Cruise to przy tobie pokraka. Eric popatrzył na niego. - Kiedyś byłem pięknym okazem mężczyzny - stwierdził z krzywym uśmieszkiem. - A ty musiałeś czekać z fotografowaniem, aż będę wyglądał jak rekwizyt z Obcego. Dean pogładził brata po wilgotnym czole. Widać było, że Eric znowu słabnie. - Tyle lat mi umknęło. Nie chcę już więcej tracić czasu. Twoje zdjęcia... będą mi bardzo potrzebne. Eric jęknął. - Cholera! - Potarł sobie oczy. - Wiesz, co widzę, kiedy patrzę przez obiektyw? Widzę bohatera. Eric z wolna uniósł powieki i się uśmiechnął. - Jestem gotów do zbliżenia, panie DeMille. Dean skończył rolkę filmu, odłożył aparat na stolik, a sam wyciągnął się na trawie obok brata. - Jak myślisz, prędko wrócą? - Lada dzień. - Leżąc na boku, spojrzał na Erica. - Ruby jest teraz sławna. Oglądaliśmy ją wczoraj w telewizji, pamiętasz? Zawsze o tym marzyła. - A ja chciałem zostać astronautą. Do czasu, aż na jakimś festynie przejechałem się na karuzeli. - Ruby wreszcie dopięła swego. Z cichym stęknięciem Eric odwrócił się na bok. Zmierzył brata wzrokiem. - Naprawdę myślisz, że jej chodziło o sławę? - Miałem okazję przyjrzeć się mediom z bliska. Parę lat temu spotykałem się z supermodelką. Naprawdę można stracić głowę, kiedy cię wszyscy tak kochają. - To nie jest miłość. - No tak - przyznał Dean, wcale jednak nie czuł, że to prawda. - Braciszku, ja wiem, co to miłość. Ruby do ciebie wróci, a jeśli nie, to jest za głupia, żeby dalej żyć. Dean usiadł. Tego jednego tematu skrupulatnie unikali; Dean nie miał odwagi pytać, a Eric uważał, żeby się nie zdradzić ani słowem. Jednakże ta sprawa nieustannie tkwiła między nimi. Z początku przytłaczająca niczym głaz, teraz zaledwie uwierała jak kamyk, lecz wciąż tam była, czekała, żeby ujrzeć światło dzienne. - Jak to było z tobą i Charliem? Eric się zdumiał. - Na pewno chcesz się w to zapuszczać? - Tak. Niespieszny, wzruszająco szczery uśmiech przeobraził jego twarz, tak że znowu wyglądała młodo. - Spojrzałem na Charliego i zobaczyłem swoją przyszłość. - Uśmiechnął się jeszcze promienniej. Co nie znaczy, że wtedy uważałem to za coś najzupełniej stosownego. Wiedziałem, że moja przyszłość powinna się wiązać z kimś, kogo natura wyposażyła w macicę. Nie chciałem być gejem. Przewidywałem masę kłopotów... Musiałbym zrezygnować z tych wszystkich amerykańskich wartości, z dzieci, domku na przedmieściu, z własnej rodziny. Byłem rozdarty. Dean nigdy się nie zastanawiał, co to w istocie znaczy być homoseksualistą. Wybierać pomiędzy tym, kim się jest, a tym, kim według ludzi należy być. - Chryste... Naprawdę ci współczuję. - Chciałem z tobą pogadać, ale miałeś tylko szesnaście lat. Bałem się, że mnie znienawidzisz. Więc trzymałem język za zębami. W końcu moje uczucia do Charliego przyćmiły wszystko inne. Tak bardzo go kochałem... A kiedy umarł, razem z nim umarła spora cząstka mnie samego. Nie dałbym sobie rady, gdyby nie Nora. Ona zawsze była przy mnie. - Zamknął oczy, oddychał cicho, miarowo. Nagle się ocknął i wyprostował na leżaku. - Gdzie moja gumka do ołówka? 144

Dean uspokajająco dotknął jego ręki. - Zostawiłeś na stole w kuchni. Przyniosę ci. - Aha. - Eric natychmiast się odprężył i znów zapadł w poduszki. - Jak myślisz, prędko wrócą? Dean pogłaskał go po czole. - Lada dzień. Słysząc równy oddech brata - Eric zasnął - Dean opadł na trawę i też zamknął oczy. Słońce mile przygrzewało; gdyby się postarał, mógłby udawać, że to zwykły letni dzień jak za dawnych lat. Że obydwaj śpią na plaży, zmęczeni pływaniem w zatoczce. Obudził go warkot samochodu. - Cześć, Lottie! - zawołał, sennie machając ręką. Nie chciało mu się podnosić, przerywać błogiej drzemki. - To tak się wita swoją stawną, wciąż niezaobrączkowaną narzeczoną? Błyskawicznie otworzył oczy. Stała nad nim Ruby, trzymając się pod boki i zasłaniając słońce. Zerwał się, chwycił ją w ramiona i obsypał pocałunkami, na które czekał od chwili jej wyjazdu. Odsunęła się ze śmiechem. - Muszę pamiętać, żeby jak najczęściej wyjeżdżać po ślubie. Cudownie się wraca do domu. Wzięła go za rękę i pochyliła się nad Erikiem, nadal pogrążonym we śnie. - Hej, śpiochu - rzuciła półgłosem. Eric uniósł powieki, zamrugał. - Cześć, Sally. Zerknęła z ukosa na Deana. - Źle z nim - wyszeptał. - Wciąż zapomina, gdzie jest. Ruby się zachwiała. Przytrzymał ją, obejmując w talii. - Oglądaliśmy ciebie i Norę u Sary Purcell. Świetnie wypadłyście. Błysnęła zębami w uśmiechu. - Wesoło było, to fakt. Pod warunkiem, że ktoś lubi, kiedy reporterzy włażą za nim do łazienki. Sława wcale nie jest taka różowa. Nie będę kręcić sitcomu. Odrzuciłam ofertę. - Serio? - Podpisałam za to umowę na książkę. Tym razem na powieść. Pomyślałam, że właśnie coś takiego mogę robić tu na wyspie. - Cześć, dzieciaki! - zawołała Nora, machając z daleka. Podeszła bliżej; miała na nodze nowiutki, lekki gips. Dotknęła ramienia Deana. - Jak się czuje Eric? Potrząsnął głową, bezgłośnie wypowiedział „źle”. Eric otworzył oczy. - Nora? To ty? Uklękła koło niego. Nawet jeżeli wygląd Erica nią wstrząsnął, niczym się nie zdradziła. - Jestem tutaj. - Ujęła go za rękę. - Przy tobie. - Wiedziałem, że szybko wrócisz. Widziałaś moją gumkę? Chyba Sally gdzieś ją schowała. - Nie, skarbie, nie widziałam - odparta schrypniętym głosem. - A wiesz, jaki dziś dzień? Spojrzał na nią. - Poniedziałek? - Czwarty lipca. - Będzie przyjęcie? - Naturalnie. - Z zimnymi ogniami? - Uśmiechnął się sennie. - Na razie się zdrzemnij. Twój brat przygotuje grill. - Dean się do tego kompletnie nie nadaje. Wszystko przypala. To ja zawsze piekłem rybę. Pogładziła go po czole. - Wiem. Mógłbyś go przypilnować. - Zgoda. - Uśmiechnął się do brata. - Pamiętaj, zdejmij mięso, zanim stanie w płomieniach. Nora się nachyliła i pocałowała Erica w policzek. Kiedy się podniosła z klęczek, on już spał. W jej oczach, gdy się odwróciła, Dean spostrzegł lśnienie łez. Wziął ją za rękę. Stali we troje, ze splecionymi dłońmi, długo, bardzo długo. Nikt się nie odzywał. 145

Wreszcie Ruby powiedziała: - No to róbmy tę imprezę! Dean rzucił Norze spojrzenie pełne wdzięczności. - Dzięki - szepnął. Czerwiec jeszcze nie minął półmetka, lecz takie przyjęcie mogło uszczęśliwić Erica. Podczas gdy Nora i Ruby rozkładały jedzenie na stoliku, Dean poszedł do domu i włączył radio. Zawsze świętowali przy muzyce. Ustawił głośniki w otwartym oknie, zwrócone w stronę ogrodu. Znalazł stację ze złotymi przebojami - nikomu tu nie trzeba było przypominać o przemijaniu czasu - nastawił na cały regulator. Na ten jeden wieczór postara się cofnąć zegar o dziesięć lat. Jakby w odzewie pierwszą piosenką, która buchnęła z głośników, były Pieniądze za nic Dire Straits. Kiedy wrócił do ogrodu, wszystko już było przygotowane: kolby kukurydzy owinięte folią, w fajansowej misce sałatka z makaronu, łosoś przybrany plasterkami cebuli i cytryny. Teraz Madonna śpiewała Szaleję za tobą. Dean objął Ruby, przyciągnął blisko. Kołysali się w rytmie muzyki. - Tyle wspomnień... Odciągnęła go od stołu. - Zatańcz ze mną. Wziął ją w ramiona i w tej samej chwili cofnął się czas. Gdyby Dean zamknął oczy, ujrzałby salę gimnastyczną w liceum, przystrojoną ozdobami z brokatu, cynfolii i bibułki. Ujrzałby Ruby w lodowatobłękitnej poliestrowej sukience na plecionych ramiączkach, z długimi włosami spływającymi na plecy. Nie zamknął jednak oczu, nie spojrzał wstecz: pragnął wyłącznie patrzeć w przyszłość. Kiedy zabrzmiała następna piosenka. Nora przykuśtykała do nich i też zaczęła tańczyć. Eric na leżaku klaskał do taktu. Resztę dnia spędzili radośnie, przynajmniej na pozór. Rozmawiali, wspominali dawne czasy, snuli marzenia o tych, które jeszcze nadejdą. Zjedli kolację z papierowych talerzy, trzymając je na kolanach. Nawet Eric przełknął parę kęsów łososia. A gdy zapadł zmrok, podpalili zimne ognie i puszczali fajerwerki. Ruby stała na skarpie, mając cieśninę za plecami, i białymi rozbłyskami światła wypisała RUBY KOCHA DEANA. Obok niej Nora napisała KOCHAM MOJE DZIEWCZYNKI I WYSPĘ LATA NA ZAWSZE. Roześmiane, machały do Deana i Erica. Eric odwrócił głowę. Kiedy się spotkały ich spojrzenia, Deana poraził lęk. Brat wyglądał niczym znużony starzec. - Kocham cię, braciszku. Świat się zawęził tylko do nich, do dwóch mężczyzn w ciemnym ogrodzie. Ogarnęła ich cisza, zagłuszając muzykę i śmiech kobiet. Ta niespodziana cisza trwała bez końca - mroczna i groźna. - Ja też cię kocham. - Nie chcę pogrzebu. Wyprawcie tylko przyjęcie, takie jak w dawnych czasach. A później rozsypcie moje prochy z pokładu „Wietrznicy”. Może pod mostem w Deception Pass. Dean nie umiał sobie wyobrazić, że stoi na dziobie, obserwuje szare prochy na powierzchni wzburzonego zielonego morza i myśli o błękitnych oczach, które już nigdy na niego nie popatrzą. Eric oddychał z wyraźnym trudem. Powieki mu opadły. - Nie mogę znaleźć planu zajęć. - Zaraz ci przyniosę. Otworzył oczy. Najwyraźniej nie potrafił się skupić. - Zawołaj mamę, dobrze? Muszę jej coś powiedzieć. Dean zesztywniał. - Ona tu jest, prawda? Prędko przytaknął, ocierając łzy. - Jasne, że tak. Eric z uśmiechem zagłębił się w poduszki. - Wiedziałem, że przyjedzie. - Pójdę po nią. 146

Dean miał uczucie, jakby pokonanie niewielkiego spłachcia trawnika zajęło mu godzinę. Do uszu znowu dolatywały dźwięki: muzyka, śmiech i szum fal na plaży. Z radia płynęły słowa: „Po to są przyjaciele”. - Chodź, Dino. - Ruby ze śmiechem wyciągnęła do niego rękę. - Jeszcze nie napisałeś mojego imienia. Nie mógł ująć jej dłoni. Czuł, że się rozpada, że od najmniejszego ruchu może się rozsypać na kawałki. - On pyta o mamę. Nora zakryła usta, lecz i tak wyrwał się z nich jęk. Ruby upuściła zimny ogień. Strzelał iskrami w trawie, więc starannie go zadeptała. W milczeniu wracali do Erica. Teraz Dean słyszał wszystko, nawet chrzęst trawy miażdżonej butami. Ruby pierwsza uklękła przy Ericu. Wpatrzyła się w niego ze łzami w oczach. Uśmiechnął się do niej. - Odpuściłaś... Dean zmarszczył czoło. Ruby, o dziwo, sprawiała wrażenie, że rozumie, o co chodzi. - Tak - wyszeptała i cmoknęła Erica w policzek. - Opiekuj się moim bratem. - Możesz na mnie liczyć. Westchnął i znów przymknął oczy. Dean przysunął się do Ruby, chwycił jej rękę, uścisnął. - O Boże! - szepnęła. Na pewno, tak jak on, nie wiedziała, jak ma to znieść. Jak oni wszyscy to zniosą? Po kilku minutach Eric się ocknął, zamrugał. - Mamo? - Rozejrzał się dookoła. W jego głosie dźwięczał strach. - Mamo? Dean wciąż ściskał dłoń Ruby. Była niczym lina ratunkowa, jedyne, czego mógł się przytrzymać. Nora przysiadła na brzegu leżaka. - Jestem, skarbie. Jestem tutaj. Eric podniósł na nią oczy, szkliste, błądzące gdzieś daleko. - Dino przyjechał do domu... do mnie. Wiedziałem, że ty też przyjedziesz. Nie mogło być inaczej. Gdzie tata? Nora głaskała go po czole. - Jasne, że przyjechałam. Przepraszam, że dopiero teraz. Wydał długie, powolne westchnienie. A potem się uśmiechnął i przez ułamek chwili spojrzenie znowu miał jasne. - Opiekuj się Dinem, zrób to dla mnie. Teraz będziesz mu potrzebna. Nora z wysiłkiem przełknęła ślinę. - Przypilnujemy go razem z tatą - powiedziała ochryple. - Dziękuję... Noro. Zawsze byłaś moją matką. - Uśmiechnął się i zamknął oczy. Chwilę później wyszeptał: - Charlie, czy to ty? I odszedł na zawsze. Epilog

Grudzień

Na Wyspie Lata kaplica mieściła się w wąskim, oszalowanym budynku z dwuspadowym dachem, stojącym na szczycie niewielkiego pagórka. Nawet teraz, w środku mroźnej, szarej zimy, bluszcz porastający mury był zielony i połyskliwy. Po obu stronach drzwi pięły się sękate brunatne łodygi klematisów. Za kilka miesięcy znowu okryją się liśćmi i fioletowymi kielichami. - Wciąż nie mogę uwierzyć, że nie pozwoliłaś mi przystroić kościoła kwiatami. Ruby zaśmiała się do matki. Stały na żwirowym parkingu przy kaplicy, czekając, aż przypłynie prom. - Dziękuję, pani redaktor, za przypomnienie o najnowszych trendach w modzie weselnej. Woleliśmy to urządzić po swojemu. Dla mnie liczy się tu tylko jedna dekoracja. 147

- Jest środek zimy. W kościele nie ma ogrzewania. - Nora skrzyżowała ręce na piersiach. Szykowny kostium z zielonej dzianiny podkreślał jej cerę, nieskazitelną jak wypolerowana kość słoniowa. Starannej fryzurze nic nie groziło, powietrza bowiem nie mącił nawet najlżejszy podmuch wiatru. Panował za to przeraźliwy ziąb, chyba ze trzydzieści stopni, co rzadko się tutaj zdarzało w porze Bożego Narodzenia. Trzeba to przyznać: Nora starała się uśmiechnąć. - Chciałam dla ciebie zaplanować ten dzień. Żeby był doskonały pod każdym względem. Ruby odwzajemniła się uśmiechem pełnym czułości i zrozumienia. - Nie, mamo. Chciałaś go zaplanować dla siebie. - Mam do tego prawo, u licha! - Na moment uniosły się kąciki jej ust. - Może Jenny urządzi wszystko jak należy. - Dużo bym dała, żeby to zobaczyć... ciebie i Caroline wykłócające się o wielki dzień Jenny. Najpewniej stanęłoby na skromnej uroczystości w Watykanie. Nora się zaśmiała i przysunęła bliżej. - Kocham cię, Ruby. - Po czym dodała: - Niech to diabli, już płaczę. Zanim Ruby zdążyła odpowiedzieć, rozległa się syrena promu. Po chwili nadjechały trzy samochody, zaparkowały obok siebie. Wyłoniła się z nich reszta towarzystwa. Caroline, wytworną i chłodną niczym lilia wodna, spowijał bladobłękitny jedwab. Jere i dzieci również mogliby występować w reklamie Ralpha Laurena. Caro mocno uścisnęła siostrę, później cofnęła się o krok. Uśmiechała się przez łzy. - Moja mała siostrzyczka w... - Zmarszczyła brwi. - Co ty masz na sobie? Ruby przybrała pozę modelki. Strój ślubny był niedawno symbolem hańby. - Fantastyczna, prawda? Caroline zlustrowała ją od stóp do głów, zauważyła głęboki dekolt, rozcięcie z boku sięgające do połowy uda. - W „Pannie Młodej” tego nie znalazłaś. - To Versace. Caro uśmiechnęła się od ucha do ucha. - Niewątpliwie. Wyglądasz jak marzenie. Podszedł do nich Jere, wziął żonę za rękę. - Cześć, Ruby - powiedział, sadzając sobie Freddiego na biodrze. - Pięknie wyglądasz. Rozpromieniła się. - Oby tak dalej! W grupie gości stał też Rand, w eleganckim czarnym smokingu. Obok Marilyn z ich synkiem. Przybyła również Lottie wystrojona w swoją „miejską” sukienkę z falbankami i w słomkowy kapelusz. Jedynym jej ustępstwem na rzecz zimy były gigantyczne czarne śniegowce, - Cześć, Hollywood, wyglądasz jak księżniczka - szepnął Rand, całując córkę. - Cześć, tato. - Spojrzała na Marilyn stojącą na uboczu i posłała jej promienny uśmiech. - Witaj, Marilyn, wspaniale, że tu jesteś. Jak się ma mój śliczny braciszek? Uradowana Marilyn dołączyła do grupy. - Doskonale, dzięki. Cudownie wyglądasz. A później zaczęli mówić wszyscy naraz, przekrzykując się nawzajem. Zajechał jeszcze jeden samochód. Wysiadł z niego Dean, zatrzasnął drzwiczki. W czarnym smokingu od Armaniego był tak przystojny, że Ruby dech zaparło. Podszedł do niej, uśmiechnął się niespiesznie, uwodzicielsko. Ruby poczuła, że się rumieni. Delikatnie ujął jej rękę. - Jesteśmy gotowi to zrobić? Byłam gotowa przez całe życie - chciała odpowiedzieć, lecz oniemiała ze wzruszenia tylko skinęła głową. - No to chodźmy. Razem wkroczyli do kaplicy. Stały tam dwa krótkie rzędy prostych ławek. Na ołtarzu - zwykłym drewnianym stole na krzyżakach - paliły się dwie grube woskowe świece. Ich pełgające płomyki rozsiewały słodką woń lawendy. Stół okryty był złotogłowiem z wyhaftowanym czerwonym 148

krzyżem. Na choince ustawionej w kącie skrzyły się białe światełka. Rodzina zasiadła w ławkach. Jere wyjął kamerę wideo i zaczął filmować. Dean przeszedł nawą i zajął swoje miejsce przed ołtarzem. - Gotowa? Słysząc głos ojca, Ruby zerknęła w bok. Tata już tam stał, podawał jej ramię. Wiedziała, że jej uśmiech jest cokolwiek niepewny i że nic w tym złego. Wzięła ojca pod rękę, a on ją poprowadził między rzędami ławek. Zatrzymawszy się przed ołtarzem, schylił się i pocałował córkę w policzek. - Kocham cię, Hollywood - szepnął. Z ledwością panowała nad emocjami. Mogła jedynie kiwnąć głową, gdy tata się wycofał, zostawiając ją u boku Deana. Przed nimi, na ołtarzu, była duża fotografia w ozdobnej pozłacanej ramce. Jedyna dekoracja, która się tu liczyła. Eric. Na tym zdjęciu miał jakieś piętnaście lat, stał na dziobie „Wietrznicy”, odwrócony twarzą do obiektywu. Uśmiechał się tak, jak tylko on to potrafił. Dean wpatrywał się w fotografię. Westchnął, poddając się wspomnieniom. Ruby chwyciła jego dłoń i mocno uścisnęła. - On tu jest - wyszeptała. - Wiem - powiedział, odwzajemniając uścisk. - Wiem. Ksiądz Magowan powitał ich uśmiechem. Siostra Helen puściła do Ruby perskie oko. Kołysząc się jak kaczka, podeszła do organów, usiadła. - Najmilsi, zebraliśmy się tutaj, aby połączyć tych dwoje świętym węzłem małżeńskim. - Tubalny, melodyjny głos kapłana wypełnił kaplicę. Aż wreszcie rozległy się słowa: - Kto oddaje tę kobietę za żonę temu mężczyźnie? Planując ceremonię, Ruby nalegała, aby padło to pytanie. To była jedyna jej prośba. Kiedy teraz się odwróciła i ujrzała swoich rodziców stojących razem, nie miała wątpliwości, że postąpiła słusznie. Ten obraz zawsze będzie nosiła w sercu. Rand popatrzył na Norę, która płakała, wcale się z tym nie kryjąc. Otoczył ją ramieniem. - My - rzekł dumnie - jej matka i ja. Caroline też płakała. Ruby spostrzegła, że Jere przysunął się do żony i objął ją w talii. Odwróciła się do Deana, spojrzała w jego roziskrzone błękitne oczy - i zapomniała o wszystkich oprócz niego. Ceremonia trwała dalej, słowa padały w ciszę przerywaną jedynie subtelnymi dźwiękami organów. - ...Możesz pocałować pannę młodą. Dean patrzył na nią przez łzy. - Całe życie na to czekałem - odezwał się cicho. - Zawsze będę cię kochał. Zobaczyła to w jego oczach: swoją przeszłość, swoją teraźniejszość i swoją przyszłość. Zobaczyła rozczochrane dzieciaki dokazujące w lodowatych wodach cieśniny Puget... świąteczne obiady, z mnóstwem krzeseł przy stole... Ujrzała nawet ich dwoje, gdy już będą starzy, gdy włosy im posiwieją i zmąci się wzrok. Wiedziała, że nigdy nie zapomni tej chwili. - Cudownie - powiedziała, uśmiechając się do Deana i czując słony smak własnych łez. Marnował się cały makijaż, za który zapłaciła mama, ale nie miało to żadnego znaczenia. Dean się pochylił i ją pocałował. Za ich plecami rodzina klaskała, wiwatowała, śmiała się głośno. Nagle do kościoła wkroczył Elvis w białym kombinezonie naszywanym cekinami. Król przeczesał dłonią falę włosów nad czołem, posłał zebranym kpiący półuśmieszek i zaczął śpiewać. Miał potworną tremę.

149