hestia user manual 3.3.2.7

INSTYTUT TECHNIK INNOWACYJNYCH 40-189 Katowice, ul Leopolda 31 tel. +48/32/2007-700, fax. +48/32/2007-701, 2007-704, e-mail: [email protected], http://www.emag.pl

Program do oceny i raportowania stanu zagrożenia tąpaniami w wyrobiskach górniczych

Hestia Podręcznik użytkownika

Katowice, styczeń 2013

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.2/ ilość str.100:

Wstęp.................................................................................................................................. 4 Wymagania......................................................................................................................... 4 Instalacja............................................................................................................................. 5 Rejestracja oprogramowania .............................................................................................. 7 Omówienie funkcjonalne programu. .................................................................................. 8 5.1 Pasek szybkiego dostępu ............................................................................................ 8 5.2 Program – Konfiguracja ............................................................................................. 9 5.2.1 Program – Konfiguracja kopii zapasowej ........................................................ 10 5.3 Program – Baza danych............................................................................................ 11 5.3.1 Program – Baza Danych – Zmiany .................................................................. 11 5.3.2 Program – Baza Danych – Parametry oceny zagrożenia ................................. 11 5.3.3 Program – Baza Danych – Oddział .................................................................. 13 5.3.4 Program – Baza Danych – Pokład.................................................................... 14 5.3.5 Program – Baza danych – Rejon ...................................................................... 15 5.3.6 Program – Baza danych – Wyrobiska .............................................................. 16 5.4 Program – Export/Import ......................................................................................... 19 5.4.1 Program – Export/Import – Export do pliku .................................................... 19 5.4.2 Program – Export/Import – Imoprt z Avii ....................................................... 20 5.4.3 Program – Export/Import – Imoprt z MutliLok ............................................... 21 5.5 Sejsmologia – Przeglądaj dane z Aramisa ............................................................... 22 5.5.1 Edycja i dodawanie typu zjawiska sejsmicznego ............................................. 23 5.6 Sejsmologia – Raporty ............................................................................................. 24 5.6.1 Definicja obszaru raportu ................................................................................. 26 5.7 Sejsmoakustyka – Przeglądaj oceny sejsmoakustyczne........................................... 27 5.8 Sejsmoakustyka – Przeglądaj dane z ARESA.......................................................... 28 5.9 Wiercenia – Dopisz pomiary .................................................................................... 29 5.10 Wiercenia – Przeglądaj/Edytuj ................................................................................. 30 5.11 Wiercenia – Raport................................................................................................... 31 5.12 Strzelania – Dziennik strzelań .................................................................................. 32 5.13 Strzelania – Raport zużycia materiałów dla wyrobisk ............................................. 32 5.14 Zagrożenia – Za dzień .............................................................................................. 33 5.15 Zagrożenia – Przeglądaj/Edytuj ............................................................................... 34 5.16 Zagrożenia – Raport dzienny ................................................................................... 36 5.17 Zagrożenia – Histogram ........................................................................................... 36 5.18 Zagrożenia – Raport ocen zagrożenia ...................................................................... 38 5.19 Zagrożenia – Wykres energii ................................................................................... 38 5.20 Zagrożenia – Rozkład Gutenberga - Richtera .......................................................... 39 6 Moduł wizualizacyjny. ..................................................................................................... 41 6.1 Mapa - Konfiguracja. ............................................................................................... 42 6.1.1 Mapa – Importuj mapę z Aramisa. ................................................................... 43 6.1.2 Krok 1 – Ustawianie dostępu do mapy Aramis................................................ 43 6.1.3 Krok 2 – Ustawianie dostępu do mapy Aramis................................................ 44 6.1.4 Krok 3 – Ustawianie powiązań pokładów/poziomów...................................... 44 6.1.5 Krok 4 – Ustawianie powiązań wyrobisk. ....................................................... 45 6.1.6 Krok 5 – Ustawianie powiązań chodników...................................................... 45 6.1.7 Krok 6 – Zakończenie ...................................................................................... 46 6.2 Mapa - Warstwy. ...................................................................................................... 47 6.2.1 Dodawanie i edytowanie warstwy.................................................................... 47 6.3 Mapa - Obiekty......................................................................................................... 49 6.4 Mapa - Czujniki. ....................................................................................................... 51 6.5 Wizualizacja GIS ...................................................................................................... 52 6.5.1 Pasek narzędzi. ................................................................................................. 53 1 2 3 4 5

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.3/ ilość str.100:

6.5.2 Wyświetlanie zjawisk sejsmicznych. ............................................................... 54 6.5.3 Właściwości zjawiska sejsmicznego. ............................................................... 59 6.5.4 Wyświetlanie zjawisk sejsmoakustycznych. .................................................... 60 6.5.5 Grupowanie zjawisk sejsmoakustycznych ....................................................... 61 6.5.6 Konfiguracja zjawiska sejsmoakustycznego. ................................................... 62 6.6 Rozkład energii. ....................................................................................................... 63 6.7 Skala powiększenia. ................................................................................................. 65 6.8 Drukowanie w skali. ................................................................................................. 65 7 Tryb dyspozytorski ........................................................................................................... 68 7.1 Konfiguracja ............................................................................................................. 69 7.1.1 Sejsmologia ...................................................................................................... 70 7.1.2 Sejsmoakustyka ................................................................................................ 71 7.1.3 Geofony ............................................................................................................ 71 7.2 Wyświetlanie ............................................................................................................ 72 7.2.1 Zjawiska sejsmiczne ......................................................................................... 73 7.2.2 Zjawiska sejsmoakustyczne ............................................................................. 73 7.2.3 Ocena zagrożenia metodą sejsmoakustyczną ................................................... 73 7.3 Zapisywanie i odczytywanie ustawień. .................................................................... 75 8 Widok 3D ......................................................................................................................... 76 8.1 Wyświetlanie zjawisk sejsmicznych. ....................................................................... 77 8.2 Modyfikacja współrzędne Z obiektów mapy. .......................................................... 78 8.2.1 Edycja szybów.................................................................................................. 79 8.2.2 Edycja uskoków ............................................................................................... 80 9 Tomografia pasywna ........................................................................................................ 81 9.1 Importowanie czasów wejścia fal sejsmicznych ...................................................... 82 9.2 Parametry generowania modelu tomografii pasywnej ............................................. 84 9.3 Wykonywanie tomografii pasywnej......................................................................... 87 9.3.1 Ograniczanie obszaru danych. .......................................................................... 91 9.3.2 Program Tomography ...................................................................................... 92 9.3.3 Program MCTOM ............................................................................................ 95 9.3.4 Program Krigging ............................................................................................. 95 9.3.5 Program Isolines ............................................................................................... 96 9.3.6 Pliki mapy modelu tomografii pasywnej ......................................................... 96 9.4 Wyświetlanie modelu tomografii pasywnej ............................................................. 97 9.5 Histogramy ............................................................................................................... 99 9.6 Dodawanie i przeglądanie modelów ...................................................................... 100

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.4/ ilość str.100:

1 WSTĘP Zadaniem programu HESTIA jest integrowanie informacji dostarczanych przez systemy ARES i ARAMIS oraz dokonywanie oceny zagrożenia tąpaniami. Funkcje programu pozwalają na odzwierciedlenie struktury organizacyjnej kopalni (pokłady, rejony, wyrobiska) w bazie danych. W bazie danych przechowywane są również informacje przekazywane przez systemy ARES (ocena zagrożenia dla wyrobiska wyznaczona metodą sejsmoakustyczną), ARAMIS (wykaz zarejestrowanych i zlokalizowanych zjawisk sejsmicznych) oraz informacje wprowadzane przez użytkownika nt. wykonywanych wierceń małośrednicowych. Na podstawie tej informacji HESTIA dokonuje oceny stopnia zagrożenia tąpaniami metodą sejsmologiczną i metodą wierceń małośrednicowych. Program umożliwia generowanie raportów nt. liczby zjawisk sejsmicznych ich typów i energii oraz umożliwia generowanie raportu dziennego (zmianowego) o stopniu zagrożenia tąpaniami w wyrobiskach górniczych. Oceny i raporty wykonywane są automatycznie a algorytmy oceny zgodne są z obecnie obowiązującą instrukcją Głównego Instytutu Górnictwa dotyczącą metod oceny stopnia zagrożenia tąpaniami metodami: sejsmoakustyki, sejsmologii, wierceń małośrednicowych, sumaryczną i kompleksową. Oprogramowanie umożliwia ocenę metodą kompleksową zarówno w wersji z 1996 roku jak i z 2008 roku. Zmianę metody oceniania dokonuje się na etapie instalacji oprogramowania.

2 WYMAGANIA Minimalne wymagania sprzętowe:  Procesor Pentium III/1GHz lub większy,  512 MB RAM,  200 MB wolnego miejsca na dysku w celu instalacji oprogramowania i serwera bazy danych MS SQL Serwer,  system operacyjny Windows XP Service Pack 2, Windows Vista, Windows 7  Microsoft Excel lub OpenOffice wykorzystywany do tworzenia raportu dobowego.  w przypadku używania modułu wizualizacyjnego zalecana jest zewnętrzna karta grafiki wspierająca technologię DirectX oraz OpenGL.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.5/ ilość str.100:

3 INSTALACJA Na dysku instalacyjnym znajduje się program instalacyjny install.exe

Rysunek 1. Instalator oprogramowania Hestia Aby zainstalować oprogramowanie serwera baz danych Microsoft SQL Server oraz Hestia należy posiadać uprawnienia administratora. Po instalacji należy ustawić pełne prawa do odczytu i zapisu dla katalogu, w którym zainstalowane jest oprogramowanie Hestia oraz dla klucza rejestru HKLM/Software/Emag/Hestia. Jest to niezbędne do poprawnego działania Hestii. Niezbędne informacje do tej operacji należy uzyskać od administratora sieci. Pierwszym krokiem przy instalacji programu HESTIA jest instalacja serwera bazy danych Microsoft SQL Serwer. Instalacja serwera bazy danych jest wymagana w sytuacji, gdy w sieci lokalnej stacji geofizyki nie ma zainstalowanego żadnego serwera bazy danych Microsoft SQL SERVER. Program Hestia współpracuje z Microsoft SQL Serverem w wersji 2005, 2008, 2008 R2 oraz 2012. Na dysku instalacyjnym znajduje się wersja 2005 lub 2008 R2. Należy wskazać folder przechowywania danych serwera bazy danych. Zaleca się, aby był umieszczony na innym dysku niż system operacyjny. Naciśnięcie klawisza Instaluj spowoduje rozpoczęcie instalacji serwera bazy danych, która przebiega bez ingerencji użytkownika. Zainstalowana nazwa serwera to: EMAG_SERVER. Przycisk Hasło użytkownika sa pozwala zmienić hasło super-administratora bazy danych, który jest używany do administrowania bazą danych. Należy to robić w przypadku gdy wymagane jest hasło dostępowe inne niż zalecane. Zmiana hasło może uniemożliwić poprawne działanie programu.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.6/ ilość str.100:

Następnym krokiem jest wybranie zainstalowanego serwera bazy danych (EMAG_SERVER), wpisanie nazwy pierwszego oddziału górniczego i zainstalowanie bazy danych (klawisz Instaluj bazę Hestia). Ta operacja jest wymagana przy pierwszej instalacji oprogramowania Hestia. UWAGA: Operacja instalacji bazy danych usuwa wszystkie dotychczasowe dane i instaluje czystą bazę danych. Jeżeli istnieje potrzeba importu danych z poprzednich wersji należy nacisnąć klawisz Importuj dane z pliku *.mdb, wtedy to wszystkie dane zostaną zaimportowane do wybranego oddziału w nowej wersji Hestii. UWAGA: Operacja importu danych usuwa wszystkie dotychczasowe dane z danego oddziału i instaluje czystą bazę danych. Ostatnim krokiem jest instalacja właściwego oprogramowania poprzez wybranie folderu instalacyjnego HESTII i naciśnięcie klawisza Instalowanie programu. W celu poprawnego przekazywania danych z systemu ARAMIS_ME do HESTII trzeba stworzyć alias ODBC poprzez naciśnięcie klawisza Instalacja aliasu ODBC. Po instalacji w katalogu instalacyjnym powinny się znajdować następujące pliki i foldery:  Hestia.exe – główny plik aplikacji  HestiaMapa.dll – plik modułu wizualizacyjnego mapy  Hestia3DView.dll – biblioteka modułu wyświetlania 3D,  AresHestia.dll – biblioteka odpowiedzialna za przesyłanie informacji o zjawiskach sejsmoakustycznych z Ares do bazy Hestii,  AramisHestia.dll – biblioteka odpowiedzialna za przesyłanie informacji o zjawiskach sejsmicznych z Aramisa do bazy Hestii,  /bmp – katalog plików graficznych wykorzystywanych przez aplikację  /log – katalog plików monitorujących procesy importu z Avii oraz Multilok  /raporty – katalog gotowych raportów  /doc – katalog zawiera instrukcję obsługi w formacie PDF  Pliki związane z tworzeniem mapy modelu tomografii pasywnej:  MCTOM6.EXE  Krigging.exe  Isolines.exe  Tomography.exe  Tomography.ini  pthreadGC2.dll  libgomp-1.dll  hestia.ini – plik konfiguracyjny.  Footer_pl.ini – plik konfigurujący stopkę w raporcie końcowym (ewentualnie footer_en.ini, footer_ch.ini, footer_ru.ini dla innych wersji językowych),  *.fr3 – pliki szablonowe raportów  Ark_zm_pl.xls – plik nagłówkowy wykorzystywany przy tworzeniu raportów dobowych (ewentualnie Ark_zm_en.xls, Ark_zm_ch.xls, Ark_zm_ru.xls dla innych wersji językowych),  Ark_zm2_pl.xls - plik nagłówkowy wykorzystywany przy tworzeniu raportów dobowych, w którym jest dodatkowa kolumna z określeniem numeru zmiany (ewentualnie Ark_zm2_en.xls, Ark_zm2_ch.xls, Ark_zm2_ru.xls dla innych wersji językowych). W razie problemów z instalacją i działaniem oprogramowania proszę kontaktować się z [email protected]. Instalator automatycznie tworzy skróty w Menu Start oraz na pulpicie.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.7/ ilość str.100:

Proces instalacji powinien być dokonywany przez autorów oprogramowania. Wszelkie uwagi nt. pracy systemu oraz pytania dotyczące jego działania należy przesyłać na adres [email protected]. Ponieważ system jest ciągle rozwijany, instalacja kolejnej wersji systemu polegać będzie na zamianie pliku hestia.exe (lub innych wskazanych plików) w katalogu aplikacji. Instrukcja będzie na bieżąco uaktualniana zgodnie ze zmianami w systemie wynikającymi z jego rozwoju lub usuwania wykrytych błędów.

4 REJESTRACJA OPROGRAMOWANIA Dla każdej instalacji Hestii generowany jest klucz licencyjny z danymi klienta w postaci pliku z rozszerzeniem *.hlic. Rejestracja oprogramowania polega na wybraniu opcji Info. Pojawi się okienko informacyjne programu. Naciśniecie przycisku Zrejestruj spowoduje wywołanie okna rejestracji jak na Rysunek 2. Najpierw należy wybrać plik licencyjny, następnie zostaną odczytanie dane i automatycznie zostanie odczytany klucz seryjny oraz dane klienta. Naciśniecie klawisza Rejestruj spowoduje zarejestrowanie oprogramowania oraz działanie aplikacji bez ograniczeń. Brak rejestracji pozwala na pełne działanie oprogramowania przez 60 dni.

Klucz seryjny odczytywany z pliku licencyjnego

Klawisz wyboru pliku licencyjnego

Klawisz rejestracji oprogramowania Rysunek 2. Okno rejestracyjne programu Plik licencyjny zawiera także informację nt. udzielonej licencji Tomografii pasywnej. Istnieje możliwość udzielenia terminowej licencji na tomografię pasywną. Wygaśnięcie licencji tomografii pasywnej nie powoduje przerwania działania pozostałych funkcji programu.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.8/ ilość str.100:

5 OMÓWIENIE FUNKCJONALNE PROGRAMU. Po uruchomieniu systemu pojawi się okno główne aplikacji (Rysunek 3) Nazwa programu wraz z nazwa klienta, nazwa serwera z którym połączona jest Hestia

Rysunek 3. Okno główne aplikacji Jeżeli program poprawnie połączy się z bazą danych to w nagłówku okna głównego pojawi się nazwa serwera bazy danych, z którą program jest połączony. Obecnie zostaną opisane kolejne pozycje menu. Najczęściej zdaniem autora wykorzystywane opcje systemu dostępne są z poziomu klawiszy widocznych pod menu głównym.

5.1

PASEK SZYBKIEGO DOSTĘPU

Rysunek 4. Pasek przycisków szybkiego dostęp Pasek przycisków szybkiego dostępu umożliwia szybkie wywołanie podstawowych funkcji oprogramowania Hestia 

Sejsmologia – funkcje związane z obsługą zjawisk sejsmicznych Aramis edycja zjawisk – wywołanie okna z listą zjawisk sejsmicznych jak na Rysunek 27.  Raport wg. Zjawisk – wywołanie okna do tworzenia raportów w postaci listy zjawisk sejsmicznych jak na Rysunek 29.  Raport wg. Energii – wywołanie okna do tworzenia raportów sklasyfikowanych według energii zjawiska jak na Rysunek 30. 



Sejsmoakustyka – funkcje związane z obsługą zjawisk sejsmoakustycznych i ocen zagrożenia metodą sejsmoakustyczną  Ares edycja ocen – wywołanie okna z listą ocen metodą sejsmoakustyczną jak na Rysunek 34.  Raport ocen – wywołanie okna do tworzenia raportów ocen zagrożenia jak na Rysunek 49.

 Wiercenia – funkcje związane z obsługą wierceń małośrednicowych  Dodaj wiercenie – wywołanie okna do wprowadzenia nowego wiercenia małośrednicowego jak na Rysunek 37.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.9/ ilość str.100:



Edycja wierceń – wywołanie okna listy wierceń małośrednicowych jak na Rysunek 38.  Postępy – funkcje związane z obsługa postępów wyrobisk i chodników  Dodaj postęp – wywołanie okna do wprowadzania postępów jak na rysunku 21.  Edycja postępów – wywołanie okna listy wprowadzonych postępów jak na rysunku 22.  Ocena kompleksowa – funkcje związane z wykonywaniem i raportowaniem oceny zagrożenia metoda kompleksową  Oceń – wywołanie okna do oceniania wyrobisk metodą kompleksową jak na rysunku 44.  Raport – wywołanie okna do tworzenia raportu metodą kompleksową jak na rysunku 46.  Wizualizacja – funkcje modułu wizualizacji  Nowy widok – wywołanie nowego okna mapy GIS w orientacji 2D,  Widok 3D – wywołanie okna z wizualizacją trójwymiarową.

5.2

PROGRAM – KONFIGURACJA

Dane wymagane do połączenia z bazą danych, nazwa serwera, nazwa bazy danych, użytkownik, hasło Katalog raportów kompleksowych w formacie xls

Dane konfiguracyjne tworzenia i wyglądu raportu Opcja używana podczas sumowania wstrząsów miesięcznie i rocznie: sumowanie dniami lub od początku pierwszej zmiany

Rysunek 5. Okno konfiguracji Zakładka konfiguracji pozwala na ustawienie parametrów pracy programu. W celu poprawnej komunikacji z serwem bazy danych należy wybrać poprawną nazwę w liście Serwer bazy. Użytkownik, hasło i baza danych pozostają bez zmian, chociaż istnieje możliwość ich zmiany. W tej zakładce także należy wybrać domyślny oddział górniczy, w którym pracuje oprogramowanie.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.10/ ilość str.100:

Przycisk Konfiguracja Mapy umożliwiający łatwe przejście z konfiguracji oprogramowania Hestia do konfiguracji Mapy. 5.2.1 PROGRAM – KONFIGURACJA KOPII ZAPASOWEJ Konfiguracja kopii zapasowej umożliwia tworzenie kopii bazy danych w ustalonym przedziale czasowym. Dostępne są trzy opcje:  tworzenie kopii o określonej godzinie każdego dnia,  tworzenie kopii co określony czas,  tworzenie kopii na żądanie tzn. poprzez naciśnięcie klawisza Twórz kopię bazy danych. Plik w którym przechowywana jest kopia bazy danych, musi być on wprowadzony w formie ścieżki sieciowej.

Dane wymagane do połączenia z bazą danych kopii, nazwa serwera kopii, nazwa bazy danych, użytkownik, hasło

Deklaracja czasu wykonywania kopii zapasowej

Rysunek 6. Okno konfiguracji kopii zapasowej Aby program poprawnie wykonywał kopię bazy danych należy wprowadzić lub wybrać plik z rozszerzeniem *.bak. który będzie tworzony jako kopia bazy danych. Wymaga się aby była ona w postaci sieciowej (np.:\\nazwa_komputera\katalog\hestia.bak). Opcja Użyj serwera kopii bazy danych pozwala, aby kopia była również tworzona na drugim serwerze bazy danych co pozwala na bardzo łatwe przejście na drugi serwer w przypadku awarii serwera podstawowego. Do tego celu wymagane jest podanie informacji o dostępie do bazy danych w kategorii Serwer kopii bazy danych. Przycisk Twórz kopię bazy danych tworzy pliki Hestia.bak i Hestia_log.bak jako pliki kopii zapasowej w Katalogu kopii bazy danych oraz wczytuje je do serwera kopii bazy danych jeżeli jest zaznaczona ta opcja. Jeżeli katalog nie istnieje to program zapyta się o lokalizację plików kopii. Przycisk Odtwórz bazę danych z kopii pozwala na odtworzenia bazy danych z pliku kopii zapasowej (Hestia.bak) wskazany w Pliku kopii bazy danych. Jeżeli plik ten nie istnieje to program zapyta się o lokalizację pliku kopii zapasowej.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

5.3

Hestia

str.11/ ilość str.100:

PROGRAM – BAZA DANYCH

Rysunek 7. Opcje menu Program – Baza Danych Funkcja Baza danych służy do wprowadzenia struktury logicznej kopalni wraz z danymi o wyrobiskach. Najpierw należy wprowadzić oddział, przez który należy rozumieć oddział lub kopalnię, na której pracuje oprogramowanie Hestia. Domyślnie jest wprowadzony tylko jeden oddział. W oddziale wprowadza się pokłady – są to poziome warstwy odzwierciedlające pokłady węgla. W pokładach definiujemy rejony wydobywcze, a potem w tych rejonach wprowadzamy wyrobiska i chodniki. Wszystkie nazwy muszą być unikalne. Menu Baza danych zawiera podmenu z sześcioma pozycjami. Pierwsze trzy pozycje zawierają kolejne podmenu i zostaną omówione w dalszej części instrukcji. 5.3.1 PROGRAM – BAZA DANYCH – ZMIANY Po wybraniu pozycji menu Zmiany ukazuje się okno definicji zakresów czasowych zmian (rys. 8)

Rysunek 8. Okno definicji zmian Ukazuje się formularz umożliwiający zdefiniowanie zakresów czasowych zmian od 1 (A) do 3 (C). Klawisze Zapisz, Anuluj służą odpowiednio: zapisaniu wprowadzonych zakresów czasowych oraz pobraniu aktualnej konfiguracji zmian, jaka znajduje się w bazie danych. 5.3.2 PROGRAM – BAZA DANYCH – PARAMETRY OCENY ZAGROŻENIA Wybranie funkcji Parametry oceny zagrożenia powoduje wyświetlenie formularza (rys. 9), który umożliwia określenie obecnie obowiązujących parametrów metod sumarycznej i

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.12/ ilość str.100:

kompleksowej (w opcji instrukcji z 2008 roku nie ma metody sumarycznej). Istnieje możliwość edycji tych parametrów, lecz jest to nie zalecane.

Parametry oceny metodą sejsmologiczną

Parametry oceny metodą kompleksową

Wywołanie okna z listą typów zjawisk sejsmicznych branych do oceny metodą sejsmologiczną

Czas ważności wierceń małośrednicowych: doba lub do następnych wpisanych

Wybór sumowania energii w ocenie metodą sejsmologiczną: na 5m, na dobę lub średniej energii z doby na 5m

Wybór oceny sejsmoakustycznej do oceny kompleksowej: z ostatniej doby lub ostatniej zmiany

Okres wykonywania oceny kompleksowej

Rysunek 9. Okno definicji parametrów metod kompleksowej i sumarycznej Przycisk Zjawiska sejsmiczne pozwala wskazać typy zjawisk na podstawie, których generowana będzie ocena zagrożenia metoda kompleksową. Domyślnie wszystkie zjawiska z wszystkich typów biorą udział w ocenie zagrożenia. Aby wyłączyć dany typ w ocenie zagrożenia należy zmienić wartość na Nie w kolumnie do oceny. Dodawanie i edytowanie typów zjawisk sejsmicznych zostanie omówione w pkt 5.5.1 Suma energii w procesie oceny sejsmologicznej może być obliczana jako:  na 5m postępu – suma energii w okresie czasu kiedy wyrobisko zrobiło 5m postępu,  na dobę – suma energii przez okres jednej doby,

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.13/ ilość str.100:

 średnia z doby/5m – gdy postęp przekracza 5m/dobę to do obliczeń brany jest rzeczywisty postęp, a gdy postęp jest mniejszy niż 5m/dobę to energia na 5m postępu jest obliczana proporcjonalnie do postępu osiągnięte przez dobę. Opcja Anuluj postęp poniżej 5m na dobę pozwala na wyłączenie kryterium oceny sejsmicznej z postępu jeżeli postęp wyrobiska przez dobę był mniejszy niż 1m.

Rysunek 10. Okno konfiguracji typów zjawisk sejsmicznych biorących udział u ocenie zagrożenia metodą sejsmologiczną 5.3.3 PROGRAM – BAZA DANYCH – ODDZIAŁ

Rysunek 11. Rozwijane podmenu z menu głównego Program – Baza Danych - Oddział

Podmenu Dodaj, Przeglądaj/Edytuj menu Oddział, służą wprowadzeniu nazw i ewentualnym modyfikacją oddziałów górniczych - kopalń (Rysunek 11). Jeśli chcemy zmienić nazwę oddziału podświetlamy interesujący nas oddział i naciskamy klawisz Edytuj. Wprowadzenie lub zmiana nazwy oddziału sprowadza się do wpisania nazwy oddziału na pojawiającym się formularzu (Rysunek 12).

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.14/ ilość str.100:

Rysunek 12. Okna definicji i edycji nazw oddziałów

5.3.4 PROGRAM – BAZA DANYCH – POKŁAD Podmenu Dodaj, Przeglądaj/Edytuj menu Pokład, służą wprowadzeniu nazw i ewentualnym modyfikacją pokładów znajdujących się w oddziale górniczym (kopalni) (Rysunek 13). Pokład odzwierciedla strukturę poziomą kopalni. Jeśli chcemy zmienić nazwę pokładu podświetlamy interesujący nas pokład i naciskamy klawisz Edytuj. Wprowadzenie lub zmiana nazwy pokładu sprowadza się do wpisania nazwy pokładu na pojawiającym się formularzu (Rysunek 14).

Rysunek 13. Rozwijane podmenu z menu głównego Program – Baza Danych - Pokład

Rysunek 14. Okna wprowadzania i edycji nazw pokładów

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.15/ ilość str.100:

Przy wprowadzaniu pokładu w Hestii automatycznie pokład zostanie dodany do modułu Mapa i można także tutaj ustawić kolor warstwy (pokładu) dostępny z poziomu Mapa->Warstwy->Edycja. 5.3.5 PROGRAM – BAZA DANYCH – REJON

Rysunek 15. Rozwijane podmenu z menu głównego Program – Baza Danych - Rejon Pozycje Dodaj, Przeglądaj/ Edytuj menu Rejon, służą do definicji i edycji nazw rejonów. Rejon można uznać za strukturę pionową kopalni. Na różnych pokładach mogą znajdować się rejony o tej samej nazwie. W czasie definicji i/lub edycji rejonu należy wybrać pokład dla, którego rejon jest definiowany. Wyboru tego dokonuje się za pomocą listy wyboru (Rysunek 16). Widać zatem, że rejon można zdefiniować tylko dla wprowadzonych już wcześniej nazw pokładów.

Rysunek 16. Okna definicji i edycji nazw rejonów

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.16/ ilość str.100:

5.3.6 PROGRAM – BAZA DANYCH – WYROBISKA

Rysunek 17. Rozwijane podmenu z menu głównego Program – Baza Danych - Wyrobiska Pozycje Dodaj, Przeglądaj/ Edytuj menu Wyrobiska służą definicji i edycji nazw wyrobisk. W czasie definicji wyrobiska (Rysunek 18), należy określić: nazwę wyrobiska, rejon i pokład, na którym znajduje się wyrobisko (lista wyboru), typ wyrobiska (lista wyboru), wysokość wyrobiska, oraz stopień zagrożenia tąpnięciem, jaki przyznano wyrobisku stosując metodę rozeznania górniczego. Podczas edycji wyrobiska mamy dostęp do zakładki umożliwiającej obliczenie oceny metodą rozeznania górniczego wg parametrów określonych w instrukcji GIG.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.17/ ilość str.100:

Okienko obliczające zagrożenie metodą rozeznani górniczego Wybór pokładu – rejonu, rodzaju wyrobiska oraz zagrożenia metodą rozeznania górniczego – możliwość obliczenia zagrożenia poprzez naciśnięcie klawisza Oblicz Ustawianie wyrobiska aktywnego jeżeli nie aktywne to wtedy nie pojawia się na listach raportu, wyboru oraz w Aramisie i OcenieWin

Możliwość wyłączenia kryterium postępowego z oceny metodą sejsmologiczną

Nazwa i wysokość wyrobiska

Czy wyrobisko podlega ocenie kompleksowej

Parametry wierceń małośrenicowych

Ustawienie współrzędnych wyrobiska wg Suchej Góry. Używane w module wizualizacyjnym Hestia Mapa

Wyłączenie oceny metodą wierceń małośrednicowych – w opcji gdy ważność wierceń małośrednicowych ustawione na ostatnie wpisane

Rysunek 18. Okno definicji nazwy i parametrów wyrobiska oraz metody rozeznania górniczego Klawisz Współrzędne wywołuje okienko wpisywania współrzędnych obiektu z Mapy.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.18/ ilość str.100:

Rysunek 19. Okno wprowadzania współrzędnych obiektu mapy powiązanego z wyrobiskiem

Rysunek 20. Okno edycji wyrobisk Aby wyrobisko poddać edycji (lub usunąć wyrobisko), należy podświetlić odpowiedni wiersz i kliknąć na przycisk Edytuj, wówczas pojawi się formularz ponownej definicji wyrobiska. Próba usunięcia wyrobiska zakończy się niepowodzeniem, jeśli dla tego wyrobiska będą istniały jakieś inne informacje (np. zarejestrowane wstrząsy, przekazana przez system ARES wartość oceny sejsmoakustycznej lub wprowadzone przez użytkownika wyniki wierceń małośrednicowych. Opcja Czy wyrobisko jest aktywne pozwala usunąć wyrobisko z listy wyświetlanych wyrobisk podczas generowania raportów, ale nie jest ono usuwane z bazy. Naciśnięcie klawisza Wyświetl wyrobiska aktywne pozwala zredukować listę wyświetlanych wyrobisk tylko do wyrobisk aktywnych. Pozycje Postępy, Przeglądaj/ Edytuj postępy menu Wyrobiska, służą wprowadzaniu i ewentualnej edycji postępów zmianowych dla zdefiniowanych wyrobisk (Rysunek 21). Dla wyrobisk postęp wprowadza się dla prawej i lewej strony wyrobiska, natomiast dla chodnika wprowadza się tylko jeden. Do raportu dziennego oraz do oceny metodą sejsmologiczną ustalany jest średni postęp zmianowy dla każdego wyrobiska na podstawie wprowadzonych wartości.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.19/ ilość str.100:

Rysunek 21. Okno wprowadzania postępów zmianowych Z racji tego, że wartości postępów wprowadza się raz na zmianę udostępniono klawisze szybkiego dostępu do formularzy pokazanych na Rysunek 21 i Rysunek 22. Klawisz Dodaj postęp wyświetla formularz z Rysunek 21a klawisz Edycja postępów formularz z Rysunek 22.

Rysunek 22. Okno edycji postępów

5.4

PROGRAM – EXPORT/IMPORT

5.4.1 PROGRAM – EXPORT/IMPORT – EXPORT DO PLIKU Opcja ta umożliwia wyeksportowanie zjawisk sejsmicznych, ocen metodą sejsmoakustyczną i wierceń do pliku. Do wyboru są następujące typy plików : CSV, XML,dBase i ASCII. Wybór typu dokonywany jest w momencie wprowadzania nazwy pliku. Eksport jest w pełni konfigurowalny, aby użytkownik mógł wybrać interesujące dla siebie pozycje. Istnieje możliwość wyboru wyrobisk, z których pochodzą zjawiska oraz zakres czasowy interesujących zjawisk. Z prawej strony można wybrać, które pozycje z tabel mają być przepisane do pliku.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Lista wyrobisk branych do eksportu danych

Filtr czasowy

Hestia

str.20/ ilość str.100:

Pola podlegające eksportowi danych

Typ danych podlegający eksportowi danych Miejsce wystąpienia zjawiska sejsmicznego

Zakres energii wstrząsów – tylko podczas eksportu danych sejsmicznych

Rysunek 23. Okno exportu do pliku dbf

5.4.2 PROGRAM – EXPORT/IMPORT – IMOPRT Z AVII Opcja ta umozliwia import zjawisk sejsmicznych z programu Avia. Najpierw należy wybrac plik z danymi poprzez nacisniecie przycisku Otwórz plik. Nastepnie program dokona analizy danych i wyswietli wszystkie wyrobiska jakie znalazł w pliku danych z Avii. Aby poprawnie zaimportowac zjawiska do Hestii należy przypisac wyrobisko Hestii do wyrobiska Avii poprzez odpowiednie ustawienie wyrobisk. Jeżeli w pliku danych z Avii źle jest ustawiona data roku powyżej 2000 należy zaznaczyć opcje Modyfikuj rok 2000 i wpisać w pole Wartość jaka należy dodać aby był rok 2000 odpowiednią wartość (różnicę wynikająca z roku w pliku Avia a rzeczywista wartością). Istnieje także możliwość ustawienia okresu z jakiego maja być importowane zjawiska sejsmiczne. Przycisk Wyczyść tablicę importu służy do czyszczenia konfiguracji połączeń wyrobisk z Awii i Hestii.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

Rysunek 24. Okno importu z Awii 5.4.3 PROGRAM – EXPORT/IMPORT – IMOPRT Z MUTLILOK

Rysunek 25. Okno importu z Multilok

str.21/ ilość str.100:

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.22/ ilość str.100:

Opcja ta umożliwia import zjawisk sejsmicznych z programu Multilok. Najpierw należy ustawić konfigurację tzn. wskazać plik bazy danych programu Multilok oraz ustalić datę ostatniego importu danych co oznacza że dane starsze niż ustawiona data nie będą importowane. Następnie należy w zakładce Import danych ustawić wyrobiska z Hestii do których będą importowane dane. Program zapamietuje korelacje wyrobiska Multilok z wyrobiskami Hestii i przy nastepnym imporcie program sam podpowie wyrobisko do importu. Po imporcie zostanie automatycznie ustawiona data i czas ostatniego importu celem wskazania jaki czas jest ostatniego zaimportowanego zjawiska i ustawienie punktu czasowego do dalszego importu.

5.5

SEJSMOLOGIA – PRZEGLĄDAJ DANE Z ARAMISA

Rysunek 26. Funkcje menu Sejsmologia Za przekazywanie zlokalizowanych i zatwierdzonych przez operatora zjawisk sejsmicznych odpowiada odpowiednia funkcja systemu ARAMIS. W systemie Hestia możliwe jest wprowadzanie ręczne pojedynczych zjawisk – ale należy tej opcji używać z rozwagą (Rysunek 27). W celu dodania zjawiska należy wypełnić pola znajdujące się u dołu formularza a następnie nacisnąć klawisz Dodaj.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.23/ ilość str.100:

Rysunek 27. Okno przeglądania, dodawania i ograniczonej edycji zjawisk sejsmicznych Możliwa jest edycja wprowadzonego już zjawiska. Odbywa się poprzez wybranie zjawiska i modyfikację wybranych pól i naciśnięcie klawisza Modyfikuj. Numer typu danego zjawiska odpowiada danemu typowi na liście po prawej stronie formularza. Do formularza z Rysunek 27 można dostać się za pomocą przycisku szybkiego dostępu: Aramis – edycja zjawisk. Możliwe jest również poszukiwanie wstrząsów przez wpisanie daty poszukiwanych wstrząsów lub znalezieniu ostatnio wprowadzonych wstrząsów poprzez okienko Znajdź wstrząsy znajdującej się w górnej części formularza. Klawisz Wyświetl z wszystkich wyrobisk wyświetla zjawiska sejsmiczne z wszystkich wyrobisk w tym z nie aktywnych, natomiast klawisz Wszystkie wyświetla na zmianę wszystkie wprowadzone zjawiska lub ostatnie 100 wprowadzonych zjawisk. Domyślnie ustawiona jest funkcja ograniczająca liczbę wyświetlanych zjawisk do 100 i tylko z wyrobisk aktywnych. Opcja Pokaz na mapie uruchamia moduł wizualizacyjny i pokazuje zaznaczone zjawisko sejsmiczne na mapie kopalni. 5.5.1 EDYCJA I DODAWANIE TYPU ZJAWISKA SEJSMICZNEGO W oknie przeglądania zjawisk sejsmicznych jest możliwość dodawania i edytowania własnych typów zjawisk sejsmicznych. Wbudowanych jest siedem typów zjawisk sejsmicznych i nie podlegają one edycji oraz usunięciu, możliwa jest jedynie zmiana koloru

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.24/ ilość str.100:

zjawiska sejsmicznego. Naciśnięcie klawisza Usuń własny typ zjawiska spowoduje usunięcie go z listy zjawisk i ustawienie zjawisk sejsmicznych z tego typu na typ Niesklasyfikowane (NO). Naciśnięcie klawisza Dodaj/Edytuj typ zjawiska spowoduje wyświetlenie formatki z typami zjawisk sejsmicznych.

Rysunek 28. Okno dodawania i edycji typów zjawisk sejsmicznych Nie jest możliwe usuwanie i zmienianie nazw i skrótów wbudowanych typów zjawisk sejsmicznych (od numeru 1 do 7). Dodanie nowego typu odbywa się poprzez wprowadzenie nowej nazwy i skrótu oraz wybranie koloru i naciśnięcie klawisza Zapisz. Podczas dodawania typu zjawiska ustawiany jest pierwszy kolor typu używany do skonfigurowania wyświetlania zjawisk sejsmicznych danego typu na mapach. Pełna konfiguracja wyświetlania zjawisk sejsmicznych dostępna jest w Mapa->Zjawiska->Sejsmiczne, przycisk Konfiguracja wyświetlania opisane w pkt. 6.5.2.

5.6

SEJSMOLOGIA – RAPORTY

Kolejna pozycja menu służy do generowania raportów nt. zarejestrowanych zjawisk, pierwszy z raportów wypisuje po prostu listing zjawisk sejsmicznych. Okno definicji tego raportu (Rysunek 29) pozwala na określenie: okresu za jaki raport ma być generowany, wyrobisk jakie mają być uwzględnione, zakresów energii, obszaru z którego mają być uwzględnione zjawiska (klawisz Po współrzędnych – pkt 5.7.1) oraz typów zjawisk jakie mają być uwzględnione. Opcja Pole UWAGI zawiera służy do filtrowania zjawisk według pola Uwagi. Wprowadza się tutaj ciągi znaków oddzielone średnikami (;) i zostaną wybrane te zjawiska gdzie w polu Uwagi występuje jeden z ciągów znaków wpisany w tej opcji . Do raportu trafią te zjawiska, które spełniają wszystkie kryteria zdefiniowane przez użytkownika. Po prawej stronie formularza umieszczone są pola wyboru o informacjach nt. zjawisk umieszczonych w raporcie jakie mają być wydrukowane (pozwala to uniknąć umieszczania na wydruku informacji w danej chwili niepotrzebnych). W górnej części formularza możliwe jest wpisanie podtytuły raportu. Tytuł raportu to zawsze nazwa kopalni na, której zainstalowany jest program. Po naciśnięciu klawisza Wykonaj Raport ukazuje się okno (podgląd wydruku) postaci raportu, aby raport wydrukować wystarczy nacisnąć przycisk Drukuj.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.25/ ilość str.100:

Rysunek 29. Okno definicji raportu o zjawiskach sejsmicznych

Kolejny raport służy do zestawienia liczby wstrząsów z danego zakresu energii (od 102 J do 108 J i więcej), dla danego wyrobiska za dany okres czasu dla danych typów zjawisk i wyrobisk (Rysunek 30). Na końcu wiersza zliczającego liczbę wstrząsów w wyrobisku podawana jest sumaryczna wartość energii zjawisk. Możliwe jest zestawienie wstrząsów wyrobiskami lub miesiącami (wtedy w odpowiednie miejsce na formularzu wpisujemy numer roku i zaznaczamy pierwszy i ostatni miesiąc którego ma dotyczyć raport.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.26/ ilość str.100:

Rysunek 30. Formularz definicji raportu o energiach zjawisk

5.6.1 DEFINICJA OBSZARU RAPORTU

Do filtrowania zjawisk sejsmicznych, które mają być umieszczone w raporcie może służyć opcja wyboru obszaru, z którego mają pochodzić zjawiska. Do wyboru są dwa typy obszaru:  Obszar - punkty – pole zdefiniowane przez punkty – jest to wielokąt (Rysunek 31)  Punkt – promień- obszar zdefiniowany przez punkt i promień okręgu (Rysunek 32). Należy wybrać odpowiedni typ obszaru wprowadzić wymagane dane (punkty lub punkt i promień okręgu) a następnie nacisnąć klawisz Pamiętaj w celu zapamiętania obszaru do filtracji zjawisk sejsmicznych

Rysunek 31. Formularz definicji obszaru za pomocą wielokąta

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.27/ ilość str.100:

Rysunek 32. Formularz definicji obszaru za pomocą okręgu

5.7

SEJSMOAKUSTYKA – PRZEGLĄDAJ OCENY SEJSMOAKUSTYCZNE

Kolejna pozycja menu głównego to Sejsmoakustyka (Rysunek 33), funkcja Przeglądaj oceny sejsmoakustyczne, otwiera formularz (Rysunek 34) umożliwiający przeglądanie i edycję oceny zmianowej metodą sejsmoakustyczną, jaką wygenerował i przesłał program OcenaWin.

Rysunek 33. Podmenu menu Sejsmoakustyka

Rysunek 34. Okno przeglądania i edycji danych dostarczonych przez system ARES

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.28/ ilość str.100:

Aby dokonać edycji wybranej oceny należy w danych polach na liście ocen wprowadzić nowe wartości. Po prawej stronie formularza umieszczono pola, w których można dodać ręcznie nowy rekord do tabeli – należy wypełnić wszystkie wymagane pola i nacisnąć przycisk Dodaj. Klawisz Czyść usuwa dane z pól edycyjnych używanych przy dodawaniu nowej oceny. Usuń służy do usunięcia zaznaczonej oceny na liście ocen zagrożenia metodą sejsmoakustyczną. Klawisz Wyświetl z wszystkich wyrobisk wyświetla oceny zagrożenia metoda sejsmoakustyczną z wszystkich wyrobisk w tym z nie aktywnych, natomiast klawisz Wszystkie wyświetla na zmianę wszystkie wprowadzone oceny lub ostatnie 100 wprowadzonych ocen. Domyślnie ustawiona jest funkcja ograniczająca liczbę wyświetlanych ocen do 100 i tylko z wyrobisk aktywnych. Formularz dostępny jest z poziomu klawisza szybkiego dostępu: ARES – edycja ocen.

5.8

SEJSMOAKUSTYKA – PRZEGLĄDAJ DANE Z ARESA

Za przekazywanie zlokalizowanych i zatwierdzonych przez operatora zjawisk sejsmoakustycznych odpowiada odpowiednia funkcja systemu ARES. Do Hestii dołączona jest biblioteka AresHestia.dll odpowiadająca za pobieranie danych z systemu Ares-X. Wtedy to ona jest odpowiedzialna za przesyłanie informacji o zjawiskach sejsmoakustycznych do bazy danych Hestii. Pobieranie danych o zjawiskach sejsmoakustycznych przy pomocy Hestii nie jest realizowane na bieżąco tylko na żądanie. W celu pobierania danych z ARES-X należy ustawić katalog programu ARES-X w opcji Katalog ARES-X. W polu Ostatnie zjawisko w Hestii jest informacja o dacie i czasie ostatniego zjawiska sejsmoakustyczne w bazie danych Hestii – jest to tylko informacja. Naciśnięcie przycisku Wczytaj zjawiska z ARES spowoduje wpisanie informacji o zjawiskach sejsmoakustycznych z ARES do Hestii, które pojawiły się po czasie Ostatniego zjawiska w Hestii. Zaznaczenie opcji Aktualizuj wszystkie zjawiska spowoduje usunięcie wszystkich dotychczas zapisanych zjawisk sejsmoakustycznych w Hestii i import danych od początku. Przycisk Usuń wszystkie zjawiska sejsmoakustyczne spowoduje usunięcie wszystkich zjawisk sejsmoakustycznych z bazy danych Hestii. W systemie Hestia możliwe jest wprowadzanie ręczne pojedynczych zjawisk – ale należy tej opcji używać z rozwagą (Rysunek 35). W celu dodania zjawiska należy wypełnić pola znajdujące się u dołu formularza a następnie nacisnąć klawisz Dodaj. Możliwa jest edycja wprowadzonego już zjawiska. Odbywa się poprzez modyfikację odpowiednich pól na liście zjawisk lub wybranie zjawiska, edycja wybranych właściwości zjawiska i naciśnięcie klawisza Modyfikuj. Możliwe jest również poszukiwanie zjawisk sejsmoakustycznych przez wpisanie daty poszukiwanych zjawisk lub znalezieniu ostatnio wprowadzonych wstrząsów poprzez okienko Znajdź zjawiska sejsmoakustyczne znajdujące się z lewej strony. Klawisz Wszystkie wyświetla na zmianę wszystkie wprowadzone zjawiska lub ostatnie 100 wprowadzonych zjawisk. Domyślnie ustawiona jest funkcja ograniczająca liczbę wyświetlanych zjawisk do 100.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.29/ ilość str.100:

Opcja dostępna, jeżeli istnieje biblioteka AresHestia.dll Rysunek 35. Okno przeglądania, dodawania i ograniczonej edycji zjawisk sejsmoakustycznych

5.9

WIERCENIA – DOPISZ POMIARY

Kolejna pozycja menu dotyczy wprowadzania i edycji informacji o prowadzonych w wyrobiskach wierceniach małośrednicowych (Rysunek 36).

Rysunek 36. Pozycje menu Wiercenia

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.30/ ilość str.100:

Pozycja Dopisz Pomiary wywołuje okno wprowadzania informacji o wykonanych wierceniach (Rysunek 37).

Rysunek 37. Formularz wprowadzania informacji o wykonanych wierceniach W poszczególnych polach należy określić: datę wykonania pomiaru, zmianę, wyrobisko, pas, wartość M (wykorzystaną w ocenie), średnicę raczka, długość otworu i wychód zwiercin z ostatniego metra. O przebiegu wiercenia użytkownik informuje zaznaczając odpowiednie kontrolki w prawej części formularza. 5.10 WIERCENIA – PRZEGLĄDAJ/EDYTUJ W prowadzone informacje można edytować (Rysunek 38) po podświetleniu danej informacji i naciśnięciu przycisku Edytuj pojawi się formularz umożliwiający zmianę wartości danego rekordu (formularz z Rysunek 37 z wprowadzonymi bieżącymi wartościami). W celu usunięcia rekordu (wyniku pomiaru) należy nacisnąć przycisk Usuń.

Rysunek 38. Formularz edycji wykonanych wierceń małośrednicowych

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.31/ ilość str.100:

Oba formularze z Rysunek 37 i Rysunek 38 dostępne są również z poziomu klawiszy szybkiego dostępu: DODAJ wiercenie wywołuje formularz z Rysunek 37 natomiast EDYCJA wierceń z Rysunek 38. 5.11 WIERCENIA – RAPORT Kolejna pozycja menu służy do generowania raportu z wierceń małośrednicowych jako listę wykonanych wierceń małośrednicowych. Okno definicji tego raportu (Rysunek 39) pozwala na określenie: okresu, za jaki raport ma być generowany, wyrobisk, jakie mają być uwzględnione, Do raportu trafią te zjawiska, które spełniają wszystkie kryteria zdefiniowane przez użytkownika. Po prawej stronie formularza umieszczone są pola wyboru o informacjach nt. wierceń umieszczonych w raporcie, jakie mają być wydrukowane (pozwala to uniknąć umieszczania na wydruku informacji w danej chwili niepotrzebnych). W górnej części formularza możliwe jest wpisanie podtytuły raportu. Tytuł raportu to zawsze nazwa kopalni, na której zainstalowany jest program. Po naciśnięciu klawisza Wykonaj Raport ukazuje się okno (podgląd wydruku) postaci raportu, aby raport wydrukować wystarczy nacisnąć przycisk Drukuj.

Rysunek 39. Okno definicji raportu o wierceniach małośrednicowych

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.32/ ilość str.100:

5.12 STRZELANIA – DZIENNIK STRZELAŃ

Rysunek 40. Menu Strzelania. Opcja ta umożliwia prowadzanie ewidencji strzelań wszystkich typów oraz otworach do tych strzelań. Możliwe jest zapamiętanie czasu strzelania, danych personalnych osób odpowiedzialnych za strzelanie, typu strzelania, wyrobiska oraz ilości materiału wybuchowego użytego do tych strzelań. Ustawienie typu zjawiska sejsmicznego jako strzelanie wstrząsowe (SW) lub strzelanie urabiające (SU) lub strzelanie torpedujące (ST) powoduje automatyczny wpis do list strzelań (data i czas, miejsce oraz typ strzelania). Należy później ustawić resztę danych potrzebnych do prowadzenia prawidłowej ewidencji strzelań.

Rysunek 41. Widok okna Dziennika Strzelań.

5.13 STRZELANIA – RAPORT ZUŻYCIA MATERIAŁÓW DLA WYROBISK Opcja ta umożliwia generowanie raportów z Dziennika strzelań. Możliwe jest wybranie jednego z trzech typów raportów, wyrobisk i okresu, z jakiego mają być brane strzelania do raportu.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.33/ ilość str.100:

Rysunek 42. Widok okna Raport zużycia materiałów dla wyrobisk.

5.14 ZAGROŻENIA – ZA DZIEŃ

Ostatnia pozycja w menu głównym dotyczy wykonania oceny stanu zagrożenia tąpaniami w wybranych wyrobiskach, drukowania raportu dziennego o stanie zagrożenia oraz edycji wykonanych ocen zagrożenia (Rysunek 43).

Rysunek 43. Funkcje menu Zagrożenia

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.34/ ilość str.100:

Funkcja Za dzień pozwala na wykonanie oceny dla wybranych wyrobisk za wybrany dzień Rysunek 44) i jeśli zachodzi konieczność wykonywania oceny po każdej zmianie również za każdą zmianę.

Rysunek 44. Formularz oceny stanu zagrożenia Podczas tej czynności jest wykonywana ocena zagrożenia metodą kompleksową. Najpierw wykonywane są oceny metodami szczegółowymi: sejsmologiczną, sejsmoakustyczną, wierceń małośrednicowych. Następnie na podstawie tych trzech metod szczegółowych i metody rozeznania górniczego dla każdego wyrobiska jest generowana ocena kompleksowa. Aby wykonać ocenę kompleksową potrzebne są dwie z trzech ocen szczegółowych i ocena z metody rozeznania górniczego. W przypadku generowania oceny metoda sejsmologiczną są dwa kryteria: 1. z sumy i maksymalnej energii zjawisk sejsmicznych, 2. z sumy energii zjawisk sejsmicznych na 5m postępu (lub dobę) zgodnie z parametrami generowania oceny zagrożenia (Baza danych->Parametry oceny zagrożenia). Przy braku postępu dla danego wyrobiska ocena zagrożenia jest generowana tylko z pierwszego kryterium. Aby drugie kryterium było aktywne należy takim przypadku stawić parametr w Baza danych->Parametry oceny zagrożenia ustawić opcję Suma energii na dobę. Ocena wykonuje się dla wybranych po lewej stronie wyrobiska za wybrany dzień. Ocena daną metodą zostanie wykonana, jeśli zaznaczona jest kontrolka przy nazwie danej metody. Po naciśnięciu przycisku Oceń program dokona oceny a wyniki oceny pojawią się w oknie po prawej części formularza. Ocenę dla danego dnia można wykonywać kilkakrotnie, w bazie danych pamiętany jest zawsze wynik ostatnio wykonanej oceny. Formularz z rysunku 39 dostępny jest z poziomu przycisku szybkiego dostępu: OCEŃ. Ocena możliwa jest zarówno według nowej lub starej metody oceny zagrożenia tąpaniami.

5.15 ZAGROŻENIA – PRZEGLĄDAJ/EDYTUJ Ponieważ z różnych względów użytkownicy życzyli sobie możliwości edycji wartości ocen, system udostępnia takie funkcje z poziomu formularza prezentowanego na Rysunek 45

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.35/ ilość str.100:

Rysunek 45.Formularz edycji wartości ocen. Jak widać na Rysunek 45 możliwa jest zmiana wartości oceny wykonanej każdą metodą (podstawową lub uzupełniającą). Po edycji (za pomocą znanego już paska narzędzi) rekordu (wartości oceny za dany dzień dla wybranego wyrobiska) konieczne jest naciśnięcie przycisku Przelicz, który zaktualizuje wartości oceny metodą kompleksową.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.36/ ilość str.100:

5.16 ZAGROŻENIA – RAPORT DZIENNY Następny formularz służy do wygenerowania raportu o stanie zagrożenia tąpaniami za dany dzień dla wybranych wyrobisk (Rysunek 46).

Rysunek 46. Formularz definicji raportu zbiorczego Aby wygenerować raport kompleksowy należy mieć zainstalowane oprogramowania Microsoft Excel lub OpenOffice. Bez jednego z tych programów nie jest możliwe generowanie raportów. Po naciśnięciu przycisku Wykonaj Raport do Excela zostanie utworzony raport zbiorczy w oprogramowaniu Microsoft Excel, natomiast naciśnięcie przycisku Wykonaj Raport do OpenOffice spowoduje wygenerowanie raportu zbiorczego w oprogramowaniu OpenOffice. Obecna wersja umożliwia eksportowanie raportu do wcześniej przygotowanego formularza w formacie xls. Pozwala to w prosty sposób przechowywać wygenerowane już raporty w katalogu określonym w Konfiguracji (Katalog gotowych raportów). Raporty te można dalej edytować lub drukować (bez potrzeby ponownego generowania raportu z poziomu programu, co może być czasochłonne) z poziomu programu Microsoft Excel lub OpenOffice. 5.17 ZAGROŻENIA – HISTOGRAM Kolejna pozycja w menu Zagrożenia służy do wykonywania histogramu wstrząsów (Rysunek 47).

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.37/ ilość str.100:

Rysunek 47. Przykładowy histogram wstrząsów. Aby wykonać histogram należy wybrać rok, miesiąc i wyrobisko, a następnie nacisnąć przycisk Wykonaj. Aby wydrukować histogram należy nacisnąć przycisk Drukuj, a jeżeli istnieje potrzeba zapisu histogramu w formacie jpg to należy nacisnąć przycisk Zapisz do pliku. Po naciśnięciu przycisku konfiguracja ukaże się okienko jak na Rysunek 48, które umożliwia zdefiniowanie kolorów strzałek.

Rysunek 48. Konfiguracja kolorów strzałek.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.38/ ilość str.100:

5.18 ZAGROŻENIA – RAPORT OCEN ZAGROŻENIA

Rysunek 49. Widok okna do raportu ocen zagrożenia. Opcja ta umożliwia wygenerowanie raportu z ocen zagrożenia wszystkimi metodami. Istnieje możliwośc dowolnej konfiguracji raportu pod względem okresu za jaki ma być generowany raport oraz wyrobisk branych do raport. Istnieje także mozliwość dowolnego sortowania wyników jakie maja być umieszczone w raporcie.

5.19 ZAGROŻENIA – WYKRES ENERGII Opcja na pozwala wygenerować wykres sumy energii zjawisk sejsmicznych na dany interwał czasu dla danego wyrobiska. Istnieje możliwość wyboru jednej z opcji: sumy energii sejsmicznej dla 5 metrowych postępów wyrobiska lub sumy energii sejsmicznej dla doby. Wartość energii sejsmicznej jest obliczana co zmianę i na jej podstawie jest tworzony wykres energii sejsmicznej.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.39/ ilość str.100:

Rysunek 50. Wykres energii sejsmicznej na dobę.

5.20 ZAGROŻENIA – ROZKŁAD GUTENBERGA - RICHTERA Program Hestia umożliwia dopasowanie relacji Gutenberga-Richtera do zarejestrowanych wstrząsów. Relacja G-B ma postać Log10N=a – bM Gdzie N to liczba wstrząsów o magnitudzie M, a – parametr związany z sejsmicznością, b – parametr nachylenia rozkładu, który opisuje względny rozmiar rozkładu zdarzeń. Niska wartość współczynnika b wskazuje że w danym zbiorze dominują wstrząsy silne. Aby przeprowadzić operację dopasowania (wyznaczenia współczynnika b relacji G-B) należy wybrać wyrobisko, określić zakres czasowy lub zaznaczyć właściwość Wyłącz ograniczenie czasowe i odznaczyć opcję Obliczanie zmian w czasie współczynnika b relacji Gutenberga – Richtera. Po naciśnięciu klawisz wykonaj program dokona analizy o obliczy dopasowanie relacji G-B. Wykres w postaci kropek jest to wykres skumulowanej liczby wstrząsów z krokiem magnitudy=0.05, natomiast linia ciągła to wynik dopasowania relacji G-B. Wynik działania przedstawia Rysunek 51

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.40/ ilość str.100:

Rysunek 51. Wynik dopasowania realcji Gutenberga - Richtera. Możliwe jest także wygenerowanie zmian współczynnika „b” w czasie dla zadanego okresu i okna czasowego. Należy wtedy zaznaczyć opcję Obliczanie zmian w czasie współczynnika b relacji Gutenberga – Richtera, wybrać wielkość okna czasowego na podstawie którego będzie obliczany współczynnik „b”, oraz krok przemieszczania z jakim przesuwać będzie się okno analizy.

Rysunek 52. Wykres zmian w czasie współczynnika b relacji Gutenberga - Richtera. Naciśnięcie klawisza Parametry obliczania magnitudy spowodują wyświetlenie formularza do wprowadzenia parametrów do wzoru: Log10E=a + bm gdzie: E – energia [J], m – magnituda, a,b – stałe lokalne.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.41/ ilość str.100:

Pozwala on na przeliczenie energii zjawiska sejsmicznego [J] na magnitudę i odwrotnie. Dla Górnośląskiego Zagłębia Węglowego zostały one przyjęte jako: Log10E=1,8 + 1,9 m

Rysunek 53. Formularz parametrów obliczania magnitudy.

6 MODUŁ WIZUALIZACYJNY. Moduł wizualizacyjny służy do wizualizacji stanu zagrożenia tąpaniami na mapach przedstawiających strukturę kopalni w postaci dwóch opcji:  modułu wielookienkowego opartego na technologii GIS w opcji 2D  modułu jednookienkowego opartego na technologii 3D. Możliwa jest dowolna konfiguracja wyświetlania mapy. Do obsługi modułu wizualizacyjnego służą dwie zakładki w menu głównym Mapa i Mapy:

Rysunek 54. Widok zakładki Mapa Menu Mapa zawiera następujące pozycje: Wczytaj ustawienia mapy – wczytuje plik z ustawieniami mapy (*.hmap) a następnie uruchamia moduł wizualizacyjny i wyświetla mapy z odpowiednimi opcjami.  Nowy widok – uruchamia nowe okienko modułu wizualizacyjnego.  Widok 3D – uruchamia moduł wizualizacyjny 3D. 

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.42/ ilość str.100:



Zachowaj ustawienia – zachowuje ustawienia wszystkich okienek modułu wizualizacyjnego w postaci pliku mapy (*.hmap), aby można było w przyszłości wczytywać gotowe ustawienia modułu wizualizacyjnego.  Konfiguracja – konfiguracja wyświetlania mapy.  Dodaj obiekt – dodawanie obiektów do mapy.  Dodaj/Edytuj warstwę – dodawanie i edytowanie warstw mapy.  Importuj mapę z Aramisa – importowanie mapy z programu Aramis ME  Czujniki – edycja czujników prezentowanych na mapach. Menu Mapy zawiera listę okienek modułu wizualizacyjnego (map), jako ich nazwy wraz z operacjami odświeżania, pokazywania, ukrywania i usuwania mapy. Wszystkie te operacje są także możliwe do wykonania na wszystkich mapach jednocześnie w pozycji Wszystkie mapy.

Rysunek 55. Widok zakładki Mapy wraz z listą uruchomionych map Czynności dostępne z menu Mapy:  odśwież – powoduje ponowne wczytanie obiektów z bazy danych i odświeżenie na mapie (mapach),  usuń – powoduje usunięcie mapy (map) z modułu wizualizacyjnego (z pamięci), co spowoduje brak możliwości dalszej pracy z mapą,  ukryj – powoduje ukrycie mapy (map), ale nie powoduje usunięcia ich z modułu wizualizacyjnego, możliwa jest dalsza praca na mapie po wywołaniu polecenia Pokaż,  pokaż – powoduje wyświetlenie ukrytej mapy (ukrytych map). Zamknięcie mapy nie powoduje usunięcia jej z pamięci a tylko ukrycie, aby usunąć dane okno mapy należy wywołać polecenie Usuń.

6.1

MAPA - KONFIGURACJA.

Opcja Mapa->Konfiguracja służy do konfiguracji wyświetlania mapy. Istnie możliwość ustawienia parametrów wyświetlania zdefiniowanych obiektów mapy. Możliwe są następujące obiekty: obszar górniczy, wyrobisko, zroby, chodnik, przekop, szyb, uskok, obiekt sakralny, budynek, budynek ważny, droga główna, droga średnia, droga poboczna, sejsmometr, geofon, ARP2000, krawędź, strefa zagrożenia. W zależności od wybranego obiektu do edycji pojawiają się różne właściwości do ustawienia takie jak: wypełnienie, kolor obramowania, styl linii. Dodatkowo także istnieje możliwość ustawienia sposobu wyświetlania całej mapy deklarując układ współrzędnych.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.43/ ilość str.100:

Zaznaczenie opcji Włącz możliwość wyświetlania mapy w opcji 3D spowoduje, że we wszystkich polach definiujących współrzędne pojawi się możliwość wprowadzania współrzędnej Z oraz podświetli się pozycja Widok 3D w menu Mapa.

Rysunek 56. Widok zakładki Konfiguracja 6.1.1 MAPA – IMPORTUJ MAPĘ Z ARAMISA. Moduł wizualizacyjny ma możliwość importowania mapy z programu Aramis ME. Wtedy to struktura warstw i obiektów zostanie przeniesiona do bazy danych mapy Hestii. Procedura importu mapy składa się z 6 kroków Po wywołaniu z menu Mapa->Importuj mapę z Aramisa ukaże się okno jak w kroku 1. 6.1.2 KROK 1 – USTAWIANIE DOSTĘPU DO MAPY ARAMIS. W tej opcji należy ustawić ścieżki do bazy danych Aramis. Jeżeli import mapy odbywa się na tym samym komputerze, gdzie zainstalowany jest Aramis to program automatycznie odczyta ścieżki dostępu. W przypadku ręcznego ustawiania ścieżek to:  Folder bazy danych Aramis – katalog z bazą danych Aramis, zwykle znajduje się w katalogu Aramis, a jego nazwa to AraE_Lok,  Folder bazy danych mapy Aramis – katalog z bazą danych mapy Aramis, zwykle znajduje się w katalogu Aramis, a jego nazwa to MapaLok,

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.44/ ilość str.100:

Rysunek 57. Import mapy z Aramisa – ustawianie ścieżek dostępu Następnie należy nacisnąć przycisk Dalej, aby przejść do kroku 2. 6.1.3 KROK 2 – USTAWIANIE DOSTĘPU DO MAPY ARAMIS. Podczas importu danych stara struktura mapy jest usuwana i stworzona zostanie nowa na podstawie mapy z Aramisa. Jednak istnieje możliwość pozostawienia warstw wraz z obiektami, które użytkownik chce zachować. Realizuje się to w kroku 2 podczas wyboru warstw, które mają zostać usunięte. Domyślnie wszystkie warstwy zostaną usunięte. Aby dana warstwa nie została usunięta to należy odznaczyć warstwę przeznaczoną do usunięcia. Przyciski Zaznacz wszystkie oznacza zaznaczenie wszystkich warstw do usunięcia natomiast Odznacz wszystkie oznacza odznaczenie warstw. Przycisk Dalej powoduje wyświetlenie komunikatu, że dalsza praca spowoduje utratę danych w bazie mapy Hestii. Jest to ostatni moment, aby anulować importowanie mapy. Odpowiedź twierdząca spowoduje przejście do kroku 3.

Rysunek 58. Import mapy z Aramisa – ustawianie warstw do usunięcia 6.1.4 KROK 3 – USTAWIANIE POWIĄZAŃ POKŁADÓW/POZIOMÓW. W tym kroku realizowane jest powiązanie pokładów i poziomów z Aramisa z pokładami Hestii. Jeżeli zostanie ustawione powiązanie to wtedy pokład Hestii zastąpi pokład/poziom z Aramisa. Nieustawione pokłady/poziomy, jeżeli nie istnieją w bazie Hestii, zostaną dodane jako nowe z nazwami z Aramisa. Pokłady i poziomy będą reprezentowane jako warstwy w mapie Hestii.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.45/ ilość str.100:

Rysunek 59. Import mapy z Aramisa – ustawianie powiązania pokładów i poziomów W celu zaimportowania pokładów i poziomów z Aramisa należy nacisnąć przycisk Importuj Pokłady/Poziomy. 6.1.5 KROK 4 – USTAWIANIE POWIĄZAŃ WYROBISK. W tym kroku realizowane jest powiązanie wyrobisk z Aramisa z wyrobiskami Hestii. Jeżeli zostanie ustawione powiązanie to wtedy wyrobisko z Hestii będzie powiązane z wyrobiskiem na mapie zaimportowanym z mapy Aramisa. Nieustawione wyrobiska, jeżeli nie istnieją w bazie Hestii, zostaną dodane jako nowe z nazwami z Aramisa. Nie istnieje możliwość powiązania wyrobisk Hestii ze zrobami Aramisa. Zroby zostaną dodane jako nowe obiekty typu Zroby.

Rysunek 60. Import mapy z Aramisa – ustawianie powiązania wyrobisk W celu zaimportowania wyrobisk z Aramisa należy nacisnąć przycisk Importuj Wyrobiska/Zroby. 6.1.6 KROK 5 – USTAWIANIE POWIĄZAŃ CHODNIKÓW. W tym kroku realizowane jest powiązanie chodników z Aramisa z chodnikami Hestii. Jeżeli zostanie ustawione powiązanie to wtedy chodnik z Hestii będzie powiązane z chodnikiem na mapie zaimportowanym z mapy Aramisa. Nieustawione chodniki, jeżeli nie istnieją w bazie Hestii, zostaną dodane jako nowe z nazwami z Aramisa. Nie istnieje możliwość powiązania chodników Hestii z przekopami Aramisa. Przekopy zostaną dodane jako nowe obiekty typu Przekop.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.46/ ilość str.100:

Rysunek 61. Import mapy z Aramisa – ustawianie powiązania chodników W celu zaimportowania chodników i przekopów z Aramisa należy nacisnąć przycisk Importuj Chodniki/Przekopy/Uskoki/Czujniki. Podczas tego importu zostaną zaimportowane chodniki, przekopy, krawędzie do warstw zgodnie z mapą w Aramisie, natomiast uskoki zostaną zaimportowane jako obiekty typu Uskok na warstwie Uskoki, a sejsmometry jako obiekty typu Sejsmometr na warstwie Czujniki. 6.1.7 KROK 6 – ZAKOŃCZENIE

Po naciśnięciu przycisku Importuj Chodniki/Przekopy/Uskoki/Czujniki zostanie wyświetlony ekran jak poniżej z polem statusu. Gdy pojawi się komunikat Gotowe w polu statusu oznacza że import mapy dobiegł końca i przedstawione zostanie zestawienie ilości zaimportowanych obiektów i punktów mapy.

Rysunek 62. Import mapy z Aramisa – zakończenie

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

6.2

Hestia

str.47/ ilość str.100:

MAPA - WARSTWY.

Mapa wizualizacyjna ma strukturę warstwową tzn. na mapie umieszczane są warstwy, na warstwach umieszczane są obiekty, które opisane są punktami. Warstwa wyżej umieszczona kolejności przykrywa ta niższą, więc istnieje możliwość ustawiania kolejności warstw (przesuń na wierzch, przesuń na spód, przesuń w górę, przesuń w dół), wyświetlania i ukrywania warstw (ukryj, pokaż). Istnieje także możliwość ustawiania warstwy jako aktywnej (ustaw jako aktywną), edycji warstwy (edytuj) lub export do pliku dxf (Eksportuj do AutoCad). Ustaw przeźroczystość służy do ustawiania wartości współczynnika przeźroczystości w zakresie od 0 do 100 gdzie 0 oznacza całkowitą przeźroczystość a 100 brak przeźroczystości. Zaznacz wszystkie i Odznacz wszystkie oznaczają odpowiednio wyświetlenia wszystkich warstw oraz ukrycie wszystkich warstw. Wczytaj wszystkie warstwy służy do wczytania do mapy wszystkich warstw z bazy danych. W celu optymalizacji wyświetlania podczas wczytywania mapy z pliku ustawień (*.hmap) wczytywane są tylko warstwy, które były ustawione do wyświetlania w momencie zapisu. Może więc zaistnieć sytuacja że nie wszystkie warstwy będą na liście. Należy wtedy wywołać funkcję Wczytaj wszystkie warstwy.

Rysunek 63. Widok podmenu Warstwy 6.2.1 DODAWANIE I EDYTOWANIE WARSTWY Z menu Mapa->Dodaj/Edytuj warstwę jest możliwość dodawania lub edytowania warstw. Ustawia się tutaj kolor warstwy, nazwę i kolejność warstw.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.48/ ilość str.100:

Rysunek 64. Widok okna Dodaj/Edytuj Warstwę Moduł wizualizacyjny umożliwia dodawanie warstw z pliku wektorowego: *.dxf lub z pliku obrazu: *.bmp, *.jpg, *tif, *.png. W przypadku pliku wektorowego(dxf) wymagane jest podanie nazwy warstwy oraz wskazanie pliku. Natomiast przy plikach obrazowych należy oprócz nazwy warstwy i wskazania pliku podać współrzędne położenia obrazy według rysunku poniżej. Istnieje możliwość odczytania tych punktów z mapy poprzez naciśnięcie przycisku Zaznacz obszar z mapy i wskazanie obszaru, w którym powinien znajdować się plik. Współrzędne zostaną automatycznie odczytane. Po upewnieniu się, że współrzędne są poprawne należy nacisnąć przycisk Gotowe. Korekta współrzędnych położenia jest możliwa poprzez naciśnięcie przycisku Współrzędne. Pojawia się on tylko gdy warstwa jest plikiem obrazu.

Rysunek 65. Widok okna Dodaj/Edytuj Warstwę wraz z współrzędnymi położenia pliku obrazu

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

6.3

Hestia

str.49/ ilość str.100:

MAPA - OBIEKTY.

Rysunek 66. Podmenu listy obiektów Klikając prawym przyciskiem myszy na liście obiektów wyświetla się podmenu, w którym możemy wybrać czy dodać, edytować lub usunąć obiekt. W przypadku dodawania lub edycji obiektu pojawi się dodatkowe okno. Definiujemy tutaj typ obiektu, na której warstwie ma się znajdować obiekt, nazwę obiektu oraz jeżeli chcemy aby był on powiązany z wyrobiskiem Hestii to wskazujemy to wyrobisko. Dla wyrobisk mamy możliwość wpisania postępów w pola edycyjne. Jeżeli powiążemy obiekt z wyrobiskiem z Hestii to postęp jest brany automatycznie z bazy postępów i ręczne wprowadzenie postępów spowoduje korektę postępów z Hestii.

Rysunek 67. Widok Edycji obiektów - wyrobisko Identyczne okno pojawi się w przypadku dodawania obiektów. Opcja dodawania obiektów jest także dostępna z menu Mapa->Dodaj obiekt. Aby poprawnie wpisać wyrobisko należy wprowadzać punkty zgodnie z ruchem wskazówek zegara, gdzie punkty 0 i 1 to punkty określające ścianę. Wtedy to zroby w wyrobisku (czyli postęp ściany) będzie rysowany automatycznie i poprawnie. Sposób rysowania punktów przedstawiono na rysunku poniżej. Dla obiektów typu wyrobisko i zroby można uporządkować punkty zgodnie z ruchem wskazówek zegara naciskając na liście punktów prawy klawisz myszy i wybrać Uporządkuj kolejność punktów. Program wtedy ustawi odpowiednio punkty na liście. Jedynym

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.50/ ilość str.100:

warunkiem jest zapewnienie poprawnej kolejności punktów (0,1,2…,itd.) oraz że punkt 0 i 1 są punktami określającymi front ściany. Naciśnięcie przycisku Rysuj na mapie lub Modyfikuj na mapie umożliwia rysowanie lub modyfikację obiektów przy pomocy panelu rysowania bezpośrednio na mapie. W przypadku uskoków i szybów możliwe jest ich wprowadzanie jako ukośnych i o różnej wysokości. Odbywa się to poprzez wprowadzanie punktów dwóch rodzajów punktów: górnych oznaczonych jako X,Y,Z oraz dolnych jako XD, YD,ZD.

Rysunek 68. Widok Edycji obiektów – uskok

Rysunek 69. Kolejność punktów wyrobiska

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.51/ ilość str.100:

Podczas edycji chodnika mamy możliwość podawania postępu. Wtedy po naciśnięciu klawisza Zmień postęp program automatycznie obliczy punkt końcowy chodnika i zmieni go na liście punktów.

Rysunek 70. Widok Edycji obiektów - chodnik

6.4

MAPA - CZUJNIKI.

Moduł Mapa pokazuje także czujniki, jako symbole graficzne, które trzymane są w liście zainstalowanych czujników. Domyślne oznaczenia: 

Sejsmometr (seismometer.png),



Geofon (geophone.png)



ARP2000 (arp.png)

Symbole graficzne są trzymane w postaci plików graficznych z rozszerzeniem png (nazwy w nawiasach) w podkatalogu /bmp. Należy ustawić/wprowadzić następujące parametry:  typ czujnika,  symbol wyświetlany,  numer fabryczny,  data montażu,  data kalibracji,  warstwa na której wyświetlany jest czujnik (domyślnie warstwa Czujniki),  nazwa czujnika  uwagi  współrzędne X, Y, Z czujnika.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.52/ ilość str.100:

Rysunek 71. Widok zakładki czujniki

6.5

WIZUALIZACJA GIS

Wizualizacja GIS składa się z map dwuwymiarowych, które są przedstawione poniżej. Istnieje możliwość stworzenia wielu takich map poprzez wybranie z menu Mapy->nowy widok. Każde okno mapy działa niezależnie.

Rysunek 72. Widok modułu Mapy Widok główny:  lewe okno ma możliwość ukrywania:  zakładka Warstwy – lista warstw,  zakładka Obiekty – lista obiektów na wszystkich warstwach ( nazwa obiektu plus nazwa warstwy),  zakładka Właściwości obiektu - okno właściwości obiektu,  okno główne – widok mapy.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.53/ ilość str.100:

Dolny pasek:  współrzędne położenia kursora myszy na mapie (współrzędne X,Y),  odległość od zaznaczonego obiektu,  skala wyświetlania. Górna część pasek narzędzi opisany w pkt. 6.5.1. 6.5.1 PASEK NARZĘDZI.

Rysunek 73. Widok paska narzędzi modułu Mapy Opis widoku mapy jest następujący: Menu:  Wyświetl zjawiska - > sejsmiczne – wyświetla okienko do wyświetlania zjawisk sejsmicznych na mapie, opcja opisana w pkt 6.5.2,  Wyświetl zjawiska - > sejsmoakustyczne – wyświetla okienko do wyświetlania zjawisk sejsmoakustycznych na mapie, opcja opisana w pkt 6.5.4,  Rozkład energii – wyświetla okienko do generowania rozkładu energii sejsmicznej, opcja opisana w pkt 6.6,  Tryb dyspozytorski – okienko konfiguracyjne trybu wyświetlania bieżącego, opisane w pkt 7.  Tomografia pasywna – opcje moduły tomografii pasywnej opisane w pkt 9 Pasek narzędzi:  powiększenie widoku mapy,  pomniejszenie widoku mapy,  widok całości,  powiększenie mapy według zaznaczonego obszaru,  drukowanie,  zaznaczenie obiektu i wyświetlenie właściwości obiektu,  przesuwanie mapy,  wyświetlenie oznaczeń obiektów,  wyświetlenie dnia wystąpienia zjawiska dla zjawisk sejsmologicznych Przycisk Odśwież powoduje ponowne wczytanie obiektów z bazy danych i odświeżenie na mapie. Podczas rysowania obiektów na mapie pojawia się także panel rysowania:  cofnięcie operacji,  ponowienie cofniętej operacji,

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

   

Hestia

str.54/ ilość str.100:

usunięcie rysowanego obiektu, anulowanie wszystkich operacji od początku rysowania, zatwierdzenie rysowania, włączenie trybu rysowania po przejściu w tryby przesuwania, powiększania i selekcji.

Dostępne jest także podmenu po kliknięciu prawym przyciskiem myszy na pasek narzędzi:  zmień nazwę mapy – zmienia nazwę okienka dla wybranej mapy  ukryj pasek narzędzi – ukrywa pasek narzędzi dla danej mapy,  ukryj mapę – ukrywa mapę na ekranie, ponowne włączenie z poziomu menu Mapy i wywołanie polecenia Pokaż dla danej mapy,  usuń mapę – usuwanie mapy z modułu wizualizacyjnego i z pamięci,  ukryj skalę – ukrywanie wskaźnika skali na mapie (widoczny w lewym dolnym rogu mapy),  ustaw skalę – ustawianie skali wyświetlania. 6.5.2 WYŚWIETLANIE ZJAWISK SEJSMICZNYCH. Mapa umożliwia wyświetlanie zjawisk sejsmicznych wg kryterium ustalonego jak na poniższej formatce poprzez wybranie opcji Wyświetl zjawiska- >Sejsmiczne

Rysunek 74. Widok zakładki ustawiającej kryterium wyświetlania zjawisk sejsmicznych. Kryteria wyświetlania zjawisk sejsmicznych:  miejsce lokalizacji (wyrobiska, współrzędne),  okres wystąpienia zjawiska (możliwość wyłączenia tego kryterium)  typ zjawiska które ma być wyświetlone,  zakres energii zjawiska

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7



Hestia

str.55/ ilość str.100:

miejsce wystąpienia zjawiska (zroby, wybieg lub odległość od przodka).

Istnieje możliwość wyświetlenia w formie animacji, tzn. zjawiska będą pojawiały się na mapie zgodnie z czasem wystąpienia zjawiska. Zjawiska sejsmiczne wyświetlane są na warstwie Zjawiska sejsmiczne.

Rysunek 75. Widok mapy z wyświetlonymi zjawiskami sejsmicznymi. Wielkość okręgów jest zależna od energii wstrząsu i jest zgodna z instrukcją GIG, a mianowicie wielkość okręgu odpowiada w skali 1:2000:  102 J - 4 mm,  103 J - 6 mm,  104 J - 10 mm  105 J - 15 mm  106 J - 20 mm  107 J - 30 mm  108 J - 40 mm  109 J - 60 mm  1010 J – 100 mm Możliwe jest wyświetlanie zjawisk sejsmicznych zgodnie z ustawieniami konfiguracyjnymi wyświetlania: typowymi, energetycznymi lub kwartalnymi. Typ wybieramy w liście rozwijanej poniżej opcji Wyłącz ograniczenie czasowe. Sposób wyświetlania zjawisk dla danego typu można ustawić naciskając przycisk Konfiguracja wyświetlania.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

6.5.2.1

Hestia

str.56/ ilość str.100:

Konfiguracja wyświetlania zjawisk sejsmicznych

Sposób wyświetlania zjawisk sejsmicznych można dowolnie konfigurować. Są do dyspozycji trzy typy wyświetlania: Typowe – możliwość dowolnego ustawiania wyglądu i kolorów zjawisk dla danego typu

Kwartalne – możliwość dowolnego ustawiania wyglądu i kolorów zjawisk dla danego typu. Dodatkowo istnieje możliwość definicji pól w wyglądzie symbolu dla którego zostanie ustawiony kolor z danego miesiąca wystąpienia zjawiska.

Energetyczne – możliwość ustawiania kolorów dla zjawisk o określonej energii.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.57/ ilość str.100:

Ustawianie określonego wyglądu odbywa się poprzez kliknięcie myszą na symbol określający dany typ zjawiska lub energii. Ustalanie sposobu wyświetlania zjawisk sejsmicznych dla typu: Typowe.

Rysunek 76. Ustalanie symbolu zjawiska dla typu wyświetlania: Typowe Ustawienie symbolu wyświetlania wykonuje się poprzez naciśnięcie odpowiedniego symbolu z listy symbolów w prawej części okna. Aby ustalić kolor dla danego pola należy nacisnąć na dane pole w oknie głównym, wybrać Wybierz kolor i wybrać kolor z listy kolorów w górnej części okna. W celu zatwierdzenia wyglądy symbolu dla danego typu zjawisk należy nacisnąć przycisk Zatwierdź. Wtedy to nastąpi zmiana symbolu wyświetlania w liście symbolów dla danego typu wyświetlania. Ustalanie sposobu wyświetlania zjawisk sejsmicznych dla typu: Kwartalne. Ustawienie symbolu wyświetlania wykonuje się tak samo jak dla typu: Typowe. Dodatkową właściwością jest oprócz ustawiania na sztywno koloru wyświetlania dla danego pola, możliwość ustawiania koloru z ustawień miesięcznych, tzn. kolor jest ustawiany zgodnie z miesiącem wystąpienia zjawiska. Ustawienie tej właściwości odbywa się poprzez wybranie danego pola na oknie głównym i ustawienie właściwości Kolor z ustawień miesięcznych. Natomiast aby ustawić kolor na sztywno dla danego pola należy analogicznie wybrać dane pole w oknie głównym, wybrać właściwość Wybierz kolor i wybrać kolor z listy kolorów. W celu zatwierdzenia wyglądy symbolu dla danego typu zjawisk należy nacisnąć przycisk Zatwierdź. Wtedy to nastąpi zmiana symbolu wyświetlania w liście symbolów dla danego typu wyświetlania.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.58/ ilość str.100:

Rysunek 77. Ustalanie symbolu zjawiska dla typu wyświetlania: Energetyczne Oprócz symbolu ustala się kolor dla danego miesiąca w kwartale w zakładce Konfiguracja wyświetlania wybierając typ wyświetlania Kwartalne.

Rysunek 78. Ustalanie kolorów zjawiska dla typu wyświetlania: Energetyczne

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.59/ ilość str.100:

Ustalanie sposobu wyświetlania zjawisk sejsmicznych dla typu: Energetyczne.

Rysunek 79. Ustalanie symbolu zjawiska dla typu wyświetlania: Energetyczne W typ typie ustala się wyłącznie kolor dla danego rzędu energii zjawisk sejsmicznych naciskając symbol w głównej części okna i wybierać kolor z listy kolorów. W celu zatwierdzenia wyglądy symbolu dla danego typu zjawisk należy nacisnąć przycisk Zatwierdź. Wtedy to nastąpi zmiana symbolu wyświetlania w liście symbolów dla danego typu wyświetlania. Po ustaleniu sposobu wyświetlania dla danego typu należy nacisnąć przycisk Zapisz aby zapisać zmiany. 6.5.3 WŁAŚCIWOŚCI ZJAWISKA SEJSMICZNEGO. Aby odczytać właściwości zjawiska należy najpierw nacisnąć ikonę ze strzałką a później najechać myszką i kliknąć na określonym zjawisku prawym klawiszem myszy, Wtedy to w lewym oknie w zakładce Właściwości obiektu lewym pojawią się właściwości zjawiska sejsmicznego.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.60/ ilość str.100:

Rysunek 80. Widok mapy z oknem właściwości zjawiska.

6.5.4 WYŚWIETLANIE ZJAWISK SEJSMOAKUSTYCZNYCH. Mapa umożliwia wyświetlanie zjawisk sejsmoakustycznych wg kryterium ustalonego jak na poniższej formatce poprzez wybranie opcji Wyświetl zjawiska- >Sejsmoakustyczne

Rysunek 81. Widok zakładki ustawiającego kryterium wyświetlania zjawisk sejsmoakustycznych.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.61/ ilość str.100:

Kryteria wyświetlania zjawisk sejsmoakustycznych:  okres wystąpienia zjawiska (możliwość wyłączenia tego kryterium poprzez zaznaczenie opcji Wyłącz ograniczenie czasowe)  możliwość ograniczenia obszaru do wyświetlania poprzez zaznaczenie opcji Ogranicz obszar i wpisanie współrzędnych lub odczytanie z mapy (Zaznacz obszar z mapy) Zaznaczenie opcji Dopasuj wyświetlanie spowoduje automatyczne powiększenie mapy do obszaru wyświetlanych zjawisk sejsmoakustycznych. Istnieje możliwość wyświetlenia w formie animacji, tzn. zjawiska będą pojawiały się na mapie zgodnie z czasem wystąpienia zjawiska. Zjawiska sejsmoakustyczne wyświetlane są na warstwie Zjawiska sejsmoakustyczne.

Rysunek 82. Widok mapy z wyświetlonymi zjawiskami sejsmoakustycznymi. 6.5.5 GRUPOWANIE ZJAWISK SEJSMOAKUSTYCZNYCH Metoda grupowania danych umożliwia identyfikację spójnych grup zjawisk sejsmoakustycznych. Zjawiska grupowane są ze względu na podobieństwo ich lokalizacji i czasu wystąpienia. W zależności od zdefiniowanej liczby grup użytkownik może śledzić gdzie znajdują się największe grupy zjawisk i w obrębie każdej grupy dokonywać dodatkowej oceny zagrożenia chociażby poprzez wyznaczenie (za pomocą dedykowanego i niewłączonego jeszcze do systemu Hestia oprogramowania) wartości tzw. funkcji ryzyka.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.62/ ilość str.100:

Ponadto wizualizacja utworzonych grup ułatwia proces analizy, w jakich obszarach wyrobiska obserwujemy obszary (tworzą je utworzone grupy zjawisk) o podwyższonej aktywności sejsmicznej. W celu wyświetlania grupowania zjawisk sejsmoakustycznych należy zaznaczyć opcję Grupowanie zjawisk sejsmoakustycznych oraz wpisać liczbę grup. Wtedy to algorytm KMeans przeprowadzi opcję grupowania i wyświetli zjawiska jak na rysunku poniżej. Zjawiska należące do tej samej grupy będą narysowane tym samym kolorem.

Rysunek 83. Widok mapy z pogrupowanymi zjawiskami sejsmoakustycznymi. 6.5.6 KONFIGURACJA ZJAWISKA SEJSMOAKUSTYCZNEGO. Możliwe jest dopasowanie wyświetlania zjawiska sejsmoakustycznego według własnych potrzeb. W tym celu należy nacisnąć przycisk Konfiguracja zjawiska sejsmoakustycznego i ustawić kolor i rozmiar, koła które będzie reprezentowało zjawisko sejsmoakustyczne na mapie. Następnie nacisnąć przycisk Zapisz.

Rysunek 84. Widok mapy z wyświetlonymi zjawiskami sejsmoakustycznymi.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

6.6

Hestia

str.63/ ilość str.100:

ROZKŁAD ENERGII.

Oprogramowanie Hestia Mapa umożliwia narysowanie rozkładu energii w wyrobisku lub w zaznaczonym obszarze. Jest to proces analizy, który dzieli wyznaczony obszar na kwadraty o zadeklarowanej długości i w tych kwadratach sumuje energię wstrząsów sejsmicznych. Należy ustawić te same opcje co przy wyświetlaniu zjawisk sejsmicznych a dodatkowo szerokość boku kwadratu pola analizy w opcji Długość boku pola analizy. W wyniku powstanie mapa rozkładu energii dla wyrobiska bądź zaznaczonego obszaru, która zostanie wyświetlona na warstwie Rozkład energii.

Rysunek 85. Formularz konfiguracji rozkładu energii.

Rysunek 86. Rozkład energii w wyrobisku.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.64/ ilość str.100:

Po wygenerowaniu rozkładu energii istnieje możliwość zmiany kolorów w pozycji Kolory i izolinie poprzez podanie nowych wartości energii minimalnej i maksymalnej a następnie naciśnięcie klawisza Odśwież kolory mapy.

Rysunek 87. Rozkład energii w wyrobisku wraz z zjawiskami sejsmicznymi. Na mapę rozkładu energii sejsmicznej można nanieść izolinie energii sejsmicznej. Odbywa się to poprzez naciśnięcie klawisza Rysuj izolinie rozkładu energii. Wtedy to na warstwie Izolinie rozkładu energii zostaną narysowane izolinie wraz z opisem. Izolinie generowane są co rząd energii (1e1,1e2,1e3,..itd.)

Rysunek 88. Rozkład energii w wyrobisku wraz z izoliniami.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

6.7

Hestia

str.65/ ilość str.100:

SKALA POWIĘKSZENIA.

Rysunek 89. Ustawianie skali powiększenia. Wskaźnik skali jest wyświetlany w dolnym pasku statusu okna mapy. Ustawianie skali powiększania wyświetlania odbywa się poprzez wybranie z menu pasku narzędzi opcji Ustaw skalę lub poprzez naciśnięcie skali wyświetlania w pasku statusu.

6.8

DRUKOWANIE W SKALI.

Aby wydrukować w skali powiększenia np.: 1:2000 to najpierw należy ustawić skalę wyświetlania zgodnie z paragrafem 6.7. Następnie należy wybrać ikonę drukarki, co spowoduje zapytanie o tytuł raportu i później pojawi się podgląd wydruku. Podgląd wydruku może nie zgadzać się z tym, co jest na ekranie gdyż rozmiar drukowanie zostanie automatycznie dopasowany do formatu drukowania drukarki. Przykłady zamieszczono poniżej.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

Rysunek 90. Podgląd ekranu dla skali 1:2000.

str.66/ ilość str.100:

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

Rysunek 91. Podgląd wydruku dla skali 1:2000 dla formatu A4.

str.67/ ilość str.100:

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.68/ ilość str.100:

Rysunek 92. Podgląd wydruku dla skali 1:2000 dla formatu A3.

7 TRYB DYSPOZYTORSKI Tryb dyspozytorski służy do bieżącego wyświetlania danych o zjawiskach sejsmicznych, sejsmoakustycznych oraz stanach zagrożenia metodą sejsmoakustyczną na wielu widokach mapy.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.69/ ilość str.100:

Rysunek 93. Widok trybu dyspozytorskiego.

7.1

KONFIGURACJA

Tryb dyspozytorski może składać się z wielu okienek jak na Rysunek 93. Każde z nich może być konfigurowalne oddzielnie. Wykonuje się to poprzez wybranie w menu pozycji Tryb dyspozytorski w module mapy.

Rysunek 94. Meny trybu dyspozytorskiego. Możliwe są obserwacje bieżące czterech typów:  Sejsmologia – obserwacja bieżąca wraz z miejscem wystąpienia i energii zjawisk sejsmicznych – dane pochodzą z systemu Aramis ME lub SOS,  Sejsmoakustyka – obserwacja bieżąca wraz z miejscem wystąpienia zjawisk sejsmoakustycznych – dane pochodzą z systemu ARES,  Geofony – obserwacja bieżąca stanu zagrożenia metodą sejsmoakustyczną dla danego geofonu – dane pochodzą z systemu OcenaWin, UWAGA: Tryb dyspozytorski dla każdego modułu (sejsmologia, sejsmoakustyka, geofony) dla każdej mapy jest uruchamiany oddzielnie.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

str.70/ ilość str.100:

Hestia

7.1.1 SEJSMOLOGIA Pole Sejsmologia służy do skonfigurowania bieżącego wyświetlania zjawisk sejsmicznych. Możliwa jest konfiguracja czasu wyświetlania: liczba dni wstecz lub wyłączenie ograniczenia czasowego, zakres energii zjawisk sejsmicznych oraz czy zjawiska maja pochodzić z wyrobisk aktywnych czy ze wszystkich wyrobisk. Konfiguracja wyświetlania zjawisk sejsmicznych:  ustawić zakres energii zjawisk sejsmicznych,  ustawić opcję czy zjawiska maja pochodzić ze wszystkich wyrobisk czy tylko z aktywnych,  ustawić czas wyświetlania – liczbę dni wstecz lub wyłączyć ograniczenie czasowe zaznaczając opcję Wyłącz ograniczenie czasowe  zaznaczyć opcję Uruchamiaj przy starcie jeżeli chcemy aby po wczytaniu pliku mapy zjawiska sejsmiczne w trybie dyspozytorskim dla danej mapy wyświetlały się automatycznie,  nacisnąć klawisz Zachowaj w celu zapisania ustawień  nacisnąć klawisz START w celu uruchomienia Trybu dyspozytorskiego dla sejsmologii dla danej mapy. UWAGA: Nie zaznaczenie opcji Tylko z wyrobisk aktywnych i wyłączenie ograniczenia czasowego może spowodować duże obciążenie systemu gdyż może być duża liczba zjawisk do wyświetlania. Czy zjawiska mają Zakres czasowy Zakres energii pochodzić tylko z wystąpienia zjawisk zjawisk wyrobisk aktywnych? sejsmicznych sejsmicznych

Opcja uruchamiania przy starcie wyświetlania zjawisk sejsmicznych

Stan działania trybu dyspozytorskiego dla sejsmologii

Rysunek 95. Konfiguracja trybu dyspozytorskiego - Sejsmologia.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.71/ ilość str.100:

7.1.2 SEJSMOAKUSTYKA Pole Sejsmoakustyka służy do skonfigurowania bieżącego wyświetlania zjawisk sejsmoakustycznych. Ze względu na dużą ilość zjawisk sejsmoakustycznych, możliwa jest jedynie konfiguracja czasu wyświetlania, jako liczba dni. Konfiguracja wyświetlania zjawisk sejsmoakustycznych:  ustawić czas wyświetlania – liczbę dni  zaznaczyć opcję Uruchamiaj przy starcie, jeżeli chcemy, aby po wczytaniu pliku mapy zjawiska sejsmoakustyczne w trybie dyspozytorskim dla danej mapy wyświetlały się automatycznie,  nacisnąć klawisz Zachowaj w celu zapisania ustawień  nacisnąć klawisz START w celu uruchomienia Trybu dyspozytorskiego dla sejsmoakustyki dla danej mapy. Konfiguracja wyświetlania zjawisk sejsmoakustycznych jest możliwa w opcji Wyświetl zjawiska->Sejsmoakustyczne->Konfiguracja zjawiska sejsmoakustycznego. Zakres czasowy wystąpienia zjawisk sejsmicznych Opcja uruchamiania przy starcie wyświetlania zjawisk sejsmoakustycznych

Opcja pozwalająca na uruchomienie automatycznego procesu pobierania zjawisk sejsmoakustycznych z systemu Ares-X

Stan działania trybu dyspozytorskiego dla sejsmoakustyki

Rysunek 96. Konfiguracja trybu dyspozytorskiego - Sejsmoakustyka. 7.1.3 GEOFONY Pole Geofony służy do dodania panelu geofonu z bieżącą oceną zagrożenia tąpaniami metodą sejsmoakustyczną na widok mapy. Panel ten wyświetla bieżący stan odchyłek z energii i aktywności sejsmoakustycznej oraz przewidywane zagrożenie dla danego geofonu. Pozycja zaznaczona na żółto oznacza, że dany geofon jest już wizualizowany na mapie. Konfiguracja wyświetlania zagrożenia metodą sejsmoakustyczną:  zaznaczyć dany geofon i nacisnąć klawisz Dodaj do mapy,  zaznaczyć opcję Uruchamiaj przy starcie jeżeli chcemy aby po wczytaniu pliku mapy ocena sejsmoakustyczna w trybie dyspozytorskim dla danej mapy wyświetlała się automatycznie,

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

 

str.72/ ilość str.100:

Hestia

nacisnąć klawisz Zachowaj w celu zapisania ustawień nacisnąć klawisz START w celu uruchomienia Trybu dyspozytorskiego dla zagrożenia metodą sejsmoakustyczną dla danej mapy. Lista geofonów

Stan działania trybu dyspozytorskiego dla sejsmoakustyki

Opcja uruchamiania przy starcie wyświetlania zagrożenia metodą sejsmoakustyczną

Rysunek 97. Konfiguracja trybu dyspozytorskiego - Geofony.

7.2

WYŚWIETLANIE

Gdy włączony zostanie tryb dyspozytorski w menu rozwijanym mapy pojawią się dwie opcje:  Odśwież zjawiska sejsmiczne – jeżeli jest włączony tryb dyspozytorski dla sejsmologii: czyści zjawiska sejsmiczne na mapie, ponownie wczytuje listę zjawisk sejsmicznych i rysuje je ponownie na mapie,  Odśwież zjawiska sejsmoakustyczne – jeżeli jest włączony tryb dyspozytorski dla sejsmoakustyki: czyści zjawiska sejsmoakustycznie na mapie, ponownie wczytuje listę zjawisk sejsmoakustycznych i rysuje je ponownie na mapie, .

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.73/ ilość str.100:

Rysunek 98. Menu mapy przy włączonym trybie dyspozytorskim. 7.2.1 ZJAWISKA SEJSMICZNE Wyświetlanie zjawisk sejsmicznych polega na dodawaniu do wyświetlania nowych zjawisk, które pojawiają się w bazie. Jeżeli w bazie pojawi się nowe zjawisko to zostanie ono wyświetlone ze swoimi parametrami z opóźnieniem maksymalnym równym jednej sekundzie. Natomiast, jeżeli zmienione zostaną parametry zjawiska już wyświetlonego to nie zostaną one zmienione na mapie. Aby zaktualizować wyświetlanie należy zatrzymać i ponownie uruchomić Tryb dyspozytorski dla sejsmologii (klawisz START/STOP dla sejsmologii) lub nacisnąć na mapie prawy klawisz myszy i wybrać opcję Odśwież zjawiska sejsmiczne. Zjawiska sejsmiczne wyświetlane są zgodnie z ustawieniami wielkości i kolorów zjawisk sejsmicznych jak w pkt 6.5.2.1. 7.2.2 ZJAWISKA SEJSMOAKUSTYCZNE Wyświetlanie zjawisk sejsmoakustycznych jest analogiczne jak w przypadku wyświetlania zjawisk sejsmicznych (pkt. 6.5.2), lecz dotyczy zjawiska sejsmoakustycznych. Zjawiska sejsmoakustyczne wyświetlane są zgodnie z ustawieniami wielkości i koloru zjawiska sejsmoakustycznego jak w pkt 6.5.6. 7.2.3 OCENA ZAGROŻENIA METODĄ SEJSMOAKUSTYCZNĄ Wyświetlanie odchyłek i oceny zagrożenia metoda sejsmoakustyczną polega na wyświetlaniu informacji przesyłanych z oprogramowania OcenaWin do bazy danych Hestii. Są to informacje o obecnym stanie zagrożenia dla każdego geofonu biorącego udział w obserwacji sejsmoakustycznej. Po dodaniu do mapy paneli obserwacyjnych geofonów za pomocą wybrania menu Tryb dyspozytorski -> Geofony-> przycisk Dodaj do mapy: pojawią się panele geofonów jak na rysunku poniżej.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.74/ ilość str.100:

Rysunek 99. Panele obserwacyjne geofonów w tracie poprawnego przesyłania danych. W pierwszej kolumnie są dane zagrożenia godzinowego, a w drugiej dane zagrożenia zmianowego metodą sejsmoakustyczną. W tytule panela obserwacyjnego jest numer kanału geofonu oraz data i czas wykonania oceny zagrożenia. Jeżeli nie są przesyłane informacje o zagrożeniu sejsmoakustycznych lub jest wyłączone oprogramowania OcenaWin to w panelach obserwacyjnych jest wyświetlony komunikat Brak przesyłania OnLine jak na rysunku poniżej.

Rysunek 100. Panele obserwacyjne geofonów przy braku danych sejsmoakustycznych. Po naciśnięciu prawego klawisza myszy na panelu geofonu dostępne jest menu do manipulowania panelami obserwacyjnymi:  usuń – usuwa z mapy wskazany panel obserwacyjny,  dopasuj rozmiar wszystkich – ustawia rozmiar pozostałych paneli obserwacyjnych na mapie zgodnie z rozmiarem wskazanego panelu,

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

 

Hestia

str.75/ ilość str.100:

wyrównaj w poziomie – ustawia w poziomie pozostałe panele obserwacyjne zgodnie z położeniem wskazanego panelu, wyrównaj w pionie – ustawia w pionie pozostałe panele obserwacyjne zgodnie z położeniem wskazanego panelu.

Rysunek 101. Menu panelów obserwacyjnych geofonów.

7.3

ZAPISYWANIE I ODCZYTYWANIE USTAWIEŃ.

W celu zapisania ustawień wyświetlania i parametrów pracy trybu dyspozytorskiego należy wywołać opcję Mapa->Zachowaj ustawienia. Należy wtedy wskazać plik z rozszerzeniem *.hmap lub wpisać nazwę nowego pliku. Zostaną w nim zapisane wszystkie ustawienia bieżącego stanu wyświetlania map: pozycja, powiększenia, lista warstw, ustawienia trybu dyspozytorskiego, itp. Aby odczytać ustawienia modułu wizualizacyjnego należy wybrać opcję Mapa->Wczytaj ustawienia mapy i wybrać plik z rozszerzeniem *.hmap. Wtedy to aktualne ustawienia zostaną zastąpione ustawieniami z pliku. Jeżeli tryb dyspozytorski był zapisany z opcją Uruchom przy starcie to program automatycznie uruchomi tryb dyspozytorski z odpowiednimi parametrami zapisanym dla każdego okienka oddzielnie.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.76/ ilość str.100:

8 WIDOK 3D Oprogramowanie umożliwia podgląd struktury kopalni wraz z naniesionymi zjawiskami sejsmicznymi w postaci trójwymiarowej. Należy wybrać z menu Mapa->Widok 3D. Automatycznie zostanie wczytana struktura kopalni i wyświetlona jak na rysunku poniżej.

Rysunek 102. Widok trójwymiarowy. Opcje wyświetlania są ograniczone w porównaniu z wyświetlaniem GIS. Możliwe jest:  obracanie widoku wraz z układem współrzędnych – przyciśnięty prawy przycisk myszy  obracanie widoku w układzie współrzędnych – przyciśnięty prawy przycisk myszy wraz z klawiszem Shift,  przesuwanie widoku w układzie współrzędnych w powierzchni XY – przyciśnięty lewy przycisk myszy,  przesuwanie widoku w układzie współrzędnych w powierzchni XZ – przyciśnięty lewy przycisk myszy wraz z klawiszem Shift,  powiększanie/pomniejszania za pomocą rolki myszy. Wyświetlanie lub ukrywanie warstw jest możliwe przy pomocy zakładki warstwy. Menu podręczne zawiera dwie opcje Zaznacz wszystko (pokaż wszystkie warstwy) i Odznacz wszystko (ukryj wszystkie warstwy).

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

8.1

Hestia

str.77/ ilość str.100:

WYŚWIETLANIE ZJAWISK SEJSMICZNYCH.

Aby wyświetlić zjawiska sejsmiczne w widoku 3D należy wybrać menu Wyświetl zjawiska>Sejsmiczne.

Rysunek 103. Widok zakładki ustawiającej kryterium wyświetlania zjawisk sejsmicznych. Opcje wyświetlania i ustawić kolejno:  ustawić zakres czasowy wystąpienia zjawisk sejsmicznych lub wyłączyć ograniczenie czasowe (Wyłącz ograniczenie czasowe),  ustawić zakres energii zjawisk sejsmicznych,  wybrać wyrobiska z których pochodzić będą zjawiska sejsmiczne,  odznaczyć lub zaznaczyć opcję Animacja – co pozwala na uruchomienie trybu animacyjnego – zjawiska będą się pojawiać kolejno według czasu,  typ zjawiska które mają być wyświetlone,  miejsce wystąpienia zjawiska (zroby, wybieg lub odległość od przodka)  nacisnąć klawisz Pokaż. Czas rysowania zjawisk na widoku 3D będzie zależny od ilości zjawisk.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.78/ ilość str.100:

Rysunek 104. Widok trójwymiarowy wraz z zjawiskami sejsmicznymi. W zakładce Opcje wyświetlania są dodatkowe możliwości: 

 

8.2

Wyświetl osie układu współrzędnych – opcja umożliwiająca wyświetlenie osi układu współrzędnych, gdzie  oś czerwona to oś X  oś zielona to oś Y,  oś niebieska to oś Z, Ustaw w środku układu – ustawia widok modelu w środku układu współrzędnych, Odśwież – czyści widok na mapie i tworzy nowy. MODYFIKACJA WSPÓŁRZĘDNE Z OBIEKTÓW MAPY.

W celu poprawnego wyświetlania obiektów 3D i wprowadzania współrzędnej Z obiektów wizualizacyjnych niezbędne jest zaznaczenie opcji Włącz możliwość wyświetlania mapy w opcji 3D. Wtedy to użytkownik będzie miał możliwość modyfikacji współrzędnej Z obiektów. Przy definiowaniu wszystkich obiektów (poza szybami i uskokami) pojawia się możliwość wprowadzenia współrzędnej Z dla danych punktów. Nie ma możliwości wprowadzania wysokości obiektów. Edycja obiektów odbywa się w module Gis jak w pkt. 6.3. Przykład wyrobiska z współrzędnymi trójwymiarowymi przedstawiono na Rysunek 105.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.79/ ilość str.100:

Rysunek 105. Edycja obiektu z punktami trójwymiarowymi. 8.2.1 EDYCJA SZYBÓW Podczas edycji szybów istnieje możliwość dowolnego konfigurowania położenia szybu. Należy wprowadzić przestrzenne współrzędne górnego i dolnego punktu szybu. Nie ma możliwości wprowadzania grubości szybu. Punkty X,Y,Z reprezentują położenie górnego punktu szybu, natomiast XD,YD,ZD reprezentują położenie dolnego punktu szybu. W ten sposób można definiować szyby, szybiki oraz szyby pochylne.

Rysunek 106. Edycja szybu z punktami trójwymiarowymi.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.80/ ilość str.100:

Rysunek 107. Widok szybu jako pochylni. 8.2.2 EDYCJA USKOKÓW Podczas edycji uskoków istnieje możliwość dowolnego konfigurowania położenia punktów uskoku. Należy wprowadzić przestrzenne współrzędne górnego i dolnego punktu szybu. Nie ma możliwości ustawiania wysokości uskoku, realizuje się to poprzez wprowadzenie współrzędnej odpowiadającemu mu dolnemu punktowi. Można wprowadzić etykietę górnego punktu np. wysokości uskoku celem wyświetlenia jej na mapie. Punkty X,Y,Z reprezentują położenie górnego punktu linii uskoku, natomiast XD,YD,ZD reprezentują położenie odpowiadającemu mu dolnemu punktowi uskoku. W ten sposób można definiować uskoki o zmieniającej się wysokości i nachyleniu.

Rysunek 108. Edycja uskoku z punktami trójwymiarowymi.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.81/ ilość str.100:

Rysunek 109. Widok uskoku pochylonego z różną wysokością.

9 TOMOGRAFIA PASYWNA Wizualizacja wyników tomografii pasywnej odbywa się na podstawie rezultatów obliczeniowych zwracanych przez opracowane w Instytucie Geofizyki PAN oprogramowanie umożliwiające wykonanie tomografii pasywnej metodą inwersji probabilistycznej. Oprogramowanie to zostało zintegrowane z programem Hestia. Na podstawie zarejestrowanych zjawisk sejsmicznych, w szczególności dokładnych czasów tzw. pierwszych wejść fali sejsmicznej, oraz informacji o rozłożeniu sejsmometrów na obszarze kopalni generowane są promienie prowadzące od epicentrum wstrząsu do każdego z sejsmometrów. Czasy przejścia fali sejsmicznej pomiędzy epicentrum o danym sejsmometrem wykorzystywane są do wyznaczenia mapy tomograficznej. W celu bieżącego przesyłania danych o czasach przejścia fali sejsmicznej wymagana jest aktualizacja oprogramowania Aramis ME. Tomografia pasywna jest dostępna w module wizualizacji w menu Tomografia pasywna. Do uruchomienia modułu Tomografii pasywnej wymagana jest odrębna licencja.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.82/ ilość str.100:

Rysunek 110. Widok menu Tomografia pasywna. Opcje w menu Tomografia pasywna:  Wykonaj – wywołanie okienka konfigurującego i uruchamiającego proces generowania modelu mapy tomografii pasywnej,  Przeglądaj/Edytuj – opcja pozwalająca na zarządzanie wykonanymi i wprowadzonymi do bazy tomografiami pasywnymi,  Histogram – wywołanie histogramu wczytanej mapy tomografii pasywnej,  Import czasów fal – wywołanie okienka importowania czasów wejścia fali sejsmicznej z plików systemu Aramis,  Zakresy prędkości – ukrywanie/pokazywanie panelu zakresu prędkości i ustalanie kolorów zakresów prędkości dla wykonanych map, wspólne dla wszystkich map lub oddzielne dla każdej mapy,  Wczytaj mapę tomografii – wczytywanie z plików mapy tomografii pasywnej  Ukryj/Pokaż opis izolinii – ukrywa lub pokazuje wartości izolinii na mapie.  Uruchom moduł tomografii – uruchamia moduł sterujący generowaniem mapy modelu tomografii – Tomography.exe.

9.1

IMPORTOWANIE CZASÓW WEJŚCIA FAL SEJSMICZNYCH

Rysunek 111. Widok opcji importowania czasów wejścia fali sejsmicznych.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.83/ ilość str.100:

W celu wykonania mapy modelu tomografii pasywnej niezbędne jest wprowadzenie do bazy Hestii lub przygotowanie pliku z współrzędnymi i czasami przejścia fali sejsmicznej. Program umożliwia zaimportowanie czasów wejścia fali do bazy, gdzie warunkiem jest zgodność systemu Aramis z Hestią. Drugą opcją jest przygotowanie pliku z danymi i wtedy te dane mogą być niezależne. Opcje importowania czasów wejścia fali sejsmicznych:  Odczytaj dane->Z Aramisa: pozwala na odczyt danych z systemu Aramis. Należy ustawić ścieżkę do systemu Aramis (np. C:\Aramis_ME). Następnie wybrać menu Odczytaj dane i wybrać opcje:  Wszystkie – spowoduje analizę danych wszystkich zjawisk z plików danych Aramis  Tylko niewprowadzone – spowoduje analizę zjawisk sejsmicznych i wyświetlenie tylko tych których czasy nie są w prowadzone do bazy danych Hestii. Program automatycznie sprawdzi strukturę plików i odczyta tylko aktualne zjawiska, które mają status „M” w Aramisie.  Odczytaj dane->Z katalogu: pozwala na odczyt danych z plików Aramisa. Należy wtedy przygotować katalog z plikami *.bin i *.sup i wtedy ustawić ścieżkę do tego katalogu. Następnie wybrać menu Odczytaj dane i wybrać opcje:  Wszystkie – spowoduje analizę danych zjawisk z wszystkich plików danych Aramisa umieszczonych w danym katalogu. Kolumny w liście zjawisk oznaczają:  idHestia – identyfikator wstrząsu w bazie danych Hestii,  Hestia – zaznaczone jeżeli dany wstrząs został wcześniej wprowadzony do Hestii,  Czasy Hestia – zaznaczone jeżeli czasy wejść fal sejsmicznych dla danego wstrząsu są już wprowadzone do bazy Hestii,  Data i czas –data i czas zjawiska sejsmicznego,  System – oznaczenia systemu Aramis,  X,Y,Z, Energia – współrzędne i energia zjawiska sejsmicznego,  Import – zaznaczone jeżeli czasy wejścia fali sejsmicznej należy wczytać do bazy danych lub pliku z danymi – opcja ta podlega zaznaczeniu lub odznaczeniu.  Nazwa pliku pomiarowego – nazwa pliku pomiarowego w systemie Aramis Po naciśnięciu prawego klawisza myszy na liście zjawisk pojawia się podręczne menu:  Zaznacz wszystko do importu – zaznacza kolumnę Import dla wszystkich wstrząsów do wczytania,  Nie importuj – odznacza kolumnę Import co powoduje że żaden wstrząs nie zostanie zaimportowany. Przycisk Opis zjawiska pozwala na odczyt metryki zaznaczonego zjawiska sejsmicznego. Po przeanalizowaniu wszystkich wstrząsów można wykonać operację wczytania danych do bazy danych Hestii lub stworzenia pliku danych o czasach wejść fali sejsmicznych. W tym celu należy wybrać menu Zapisz dane i mamy dwie opcje:

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.84/ ilość str.100:

 Zapisz czasy do bazy Hestii – spowoduje zapis czasów wejścia fali sejsmicznej zaznaczonych wstrząsów w kolumnie Import do bazy danych Hestii. Zapis jest możliwy tylko i wyłącznie dla wstrząsów, które są już wprowadzone do bazy danych Hestii. Jeżeli czasy dla danego wstrząsu już istnieją to zostaną one zastąpione nowymi czasami odczytanymi z pliku pomiarowego.  Zapisz dane do pliku – spowoduje zapis czasów wejścia fali sejsmicznej zaznaczonych wstrząsów w kolumnie Import do pliku z danymi o strukturze XML.  Nowy plik – spowoduje utworzenie nowego pliku z danymi  Dodaj do istniejącego – spowoduje dodanie nowych danych do istniejącego pliku. Menu Hestia ma jedną opcję Usuń dane z Hestii co powoduje usunięcie wszystkich danych o czasach wejść fal sejsmicznych. 9.2

PARAMETRY GENEROWANIA MODELU TOMOGRAFII PASYWNEJ

Do stworzenia mapy modelu tomografii pasywnej potrzebne jest ustalenie parametrów z jakimi będzie generowany model. Parametry te muszą być ustawione przez użytkownika, chociaż program podpowiada ustawienie parametrów jako wartości najbardziej optymalnych. Poniższy ekran z wartościami parametrów jest wywoływany w momencie startu procesu tworzenia mapy modelu tomografii pasywnej lub jest dostępny z poziomu menu Tomografia pasywna-> Wykonaj ->Model ->Parametry modelu.

Rysunek 112. Widok formularza parametrów generowania modelu. Sekcja Inversion/Modelling  w sekcji tej ustalane są wartości parametrów związanych z technikami próbkowania i optymalizacji przestrzeni możliwych rozwiązań problemu inwersji probabilistycznej. W sekcji tej konfiguruje się wartości następujących parametrów: In  algorytm inwersji Wybór algorytmu rozwiązania problemu inwersji [Sa,,Ga, Me]  Sa – symulowane wyżarzanie,  Ga  algorytm genetyczny,  Me  algorytm metropolis (algorytm ten ustawiany jest jako opcja domyślna).

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.85/ ilość str.100:

Ia  norma regularyzacyjna błędu tomografii Wybór normy regularyzacyjnej, wg. której obliczany będzie błąd pomiędzy danymi obserwowanymi, a modelem teoretycznym. W zależności od wybranej normy możemy w różny sposób traktować wartości odstające pojawiające się w danych obserwowanych i teoretycznych (wyznaczonych na podstawie estymowanego modelu); użytkownik ma do dyspozycji trzy normy i definiowane są przez następujące wyrażenia :  G  gaussowska, 1 d =  d iC i d j 2 i, j  L  liniowa, di d = i i C  C  cauchy`ego.   d i 2  d =  log 1   i    C   i   W powyższych wzorach d=(d1,d2,…,dn) oznacza wektor wartości wejściowych, a Ci, Cij są stałymi (w programie wartości te są stałe i ustalone). Id  norma regularyzacyjna wyniku tomografii: Wybór normy regularyzacyjnej odzwierciedlającej jakiego rodzaju rozkładów prędkości spodziewamy się w analizowanym obszarze. Wybór ten podobnie jak w przypadku poprzedniego parametru ma wpływ na sposób uwzględniania wartości ostających pomiędzy założonym, a wyznaczonym (estymowanym) modelem prędkości. Podczas definiowania parametru Id mamy do dyspozycji te same normy, co podczas definiowania parametru Ia. Jeśli z doświadczenia geofizyka przeprowadzającego analizę (i znającego specyfikę badanego obszaru) wynika, że rozkłady prędkości mogą być duże to nie należy wtedy stosować normy gaussowskiej, gdyż norma to nie dopuszcza dużych odchyleń od wartości średniej. Cd  dokładność pomiarów Parametr informujący o dokładności pomiarów w pliku danych pomiarowych, dla celów tomografii w kopalniach węgla kamiennego i miedzi przyjmuje się zazwyczaj wartość 0.01 s (założenie a priori). Cm  spodziewany rozrzut prędkości modelu Parametr informujący o spodziewanej (a priori) dyspersji (rozrzucie) prędkości. Sugerowana wartość to 200 m/s. Va  Średnia prędkość rozchodzenia fali – odczytywany z danych pomiarowych Parametr informujący o średniej spodziewanej (a priori) prędkości rozchodzenia się fali sejsmicznej. Ifm  Model rozchodzenia fali sejsmicznej Wybór modelu wg. którego będzie modelowane rozchodzenia się fali sejsmicznej.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.86/ ilość str.100:

 LIN – model liniowy, założenie że fale sejsmiczne rozchodzą się w liniach prostych od źródła do odbiornika  FSM2d – model nieliniowy dwuwymiarowy, założenie że fale sejsmiczne nie rozchodzą się w liniach prostych od źródła do odbiornika w płaszczyźnie dwuwymiarowej, Grid definition  definicja siatki w komórkach, której estymowane będą prędkości rozchodzenia się fail sejsmicznej. Komórki tej siatki stanowią podstawę do narysowania mapy tomograficznej. Obszar jakie obejmuje siatka powinien obejmować wszystkie czujniki (sejsmometry), które są źródłem danych empirycznych (pomiarowych). X Min, X Max  minimalna i maksymalna wartość współrzędnej X obszaru, dla którego rysowana będzie mapa. Y Min, Y Max  minimalna i maksymalna wartość współrzędnej Y obszaru, dla którego rysowana będzie mapa. dx  Rozmiar komórki (jednostki podstawowej), w której dokonywana będzie estymacja prędkości. Dotyczy współrzędnej X. Wartość podawana w metrach. dy  Rozmiar komórki (jednostki podstawowej), w której dokonywana będzie estymacja prędkości. Dotyczy współrzędnej Y. Wartość podawana w metrach. dz  Rozmiar komórki (jednostki podstawowej), w której dokonywana będzie estymacja prędkości. Dotyczy współrzędnej Z. Wartość podawana w metrach. Parametry algorytmu Metropolis  definiowanie parametrów wejściowych dla algorytmu Metropolis. Liczba generowanych próbek  liczba generowanych próbek w algorytmie Metropolis. Wartość domyślna 50 000. Minimalna prędkość w modelu  minimalna dopuszczalna prędkość w generowanych modelach. Maksymalna prędkość w modelu  maksymalna dopuszczalna prędkość w generowanych modelach. Liczba najgorszych modeli do odrzucenia  liczba początkowych (najgorszych) modeli, które należy odrzucić w dalszych obliczeniach. Domyślna wartość parametru 1000. Generowanie modelu  parametr informujący o tym czy próbkowanie (generowanie modeli początkowych) ma się odbywać jedno czy dwukrotnie. Dostępne są dwie możliwości 0 oznacza, że po zakończeniu działania algorytmu, ponownie generowane są modele początkowe, które następnie uzupełniane są o modele wyjściowe z pierwszego kroku i obliczenia (poszukiwanie modelu optymalnego) rozpoczynają się od nowa. Wartość domyślna 1 oznacza, że rozwiązanie znajdowane jest w jednym kroku (próbkowaniu) działania algorytmu. Liczba kroków próbkowania parametr (Mst) ten pozwala na sterowanie liczbą akceptowanych modeli w czasie próbkowania. Modele akceptowane to modele, które generują błąd mniejszy do zadanego progu. Błąd oblicza się na podstawie modelu teoretycznego (obliczonego) i założonego (wynikającego z wprowadzonych danych).

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.87/ ilość str.100:

Parametr Mst powinien być ustawiony w ten sposób aby liczba akceptowanych modeli wahała się od 30 do 70%. Zwiększając wartość Mst zmniejszamy liczbę modeli które zostają zaakceptowane, zmniejszając Mst zwiększamy liczbę tych modeli. Parametr Mst ma, zatem bezpośredni związek z odwrotnością akceptowalnego błędu estymacji. Domyślnie Mst=10. Wygładzanie  definiowanie komórki wygładzania w procesie Krigingu. Rozmiar komórki  rozmiar komórki w metrach według której zostanie przeprowadzony proces wygładzania mapy, proponuje się aby jej wartość wynosiła 1/10 parametru dx/dy (domyślnie 10 metrów). Izolinie  definiowanie wartości pomiędzy izoliniami. Izolinie prędkości  wartość pomiędzy generowanymi izoliniami dla mapy prędkości (domyślnie 100 m/s). Izolinie błędu  wartość pomiędzy generowanymi izoliniami dla mapy błędu tomografii (domyślnie 20 m/s). 9.3

WYKONYWANIE TOMOGRAFII PASYWNEJ

W celu wykonania tomografii pasywnej należy najpierw wprowadzić do bazy czasy wejścia fali sejsmicznych jak opisano w pkt.9.1. Następnie należy wybrać opcję Tomografia pasywna->Wykonaj z modułu mapy GIS. Wtedy to pojawi się okna jak na rysunku poniżej. Tomografia jest wykonywana na dużym obszarze. Dlatego proponuje się podział siatki 100mx100m. Program automatycznie dopasowuje obszar analizy zgodnie ze współrzędnymi promieni przeznaczonych do analizy. Aby dany promień fali sejsmicznej został przeanalizowany musi się zawierać w danym obszarze.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Menu główne procesu generowania modelu

Zakres czasowy wystąpienia zjawisk sejsmicznych

Hestia

str.88/ ilość str.100:

Opcje związane z ograniczaniem obszaru generowania mapy modelu tomografii pasywnej dla zjawisk sejsmicznych oraz dla obszaru promieni sejsmicznych

Opcja włączenia filtracji wyrobisk

Opcja wyłączenia ograniczenia czasowego Zakres energii zjawisk sejsmicznych

Lista wyrobisk z których pochodzić będą zjawiska sejsmiczne Typy zjawisk sejsmicznych

Okno statusu generowanej mapy

Przycisk uruchamiania modułu sterującego procesem generowania mapy w przypadku nieukończenia generowania mapy

Rysunek 113. Widok formularza do wykonywania tomografii pasywnej.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.89/ ilość str.100:

Menu główne procesu generowania modelu:  Dane – pozycja meny do zarządzenia danymi o czasach wejść fali sejsmicznej  Wczytaj dane z pliku – wczytanie danych o czasach wejść fali sejsmicznej z pliku przygotowanego w module importu czasów jak w pkt. 9.1  Wyświetl linie promieni – wyświetla linie promieni sejsmicznych na mapie  Wyświetl zjawiska na mapie - wyświetla zjawiska sejsmiczne na mapie, z których pochodzić będą promienie fali sejsmicznej zgodnie z ustalonymi kryteriami,  Wyświetl listę zjawisk – wyświetla listę zjawisk sejsmicznych, z których pochodzić będą promienie fali sejsmicznej zgodnie z ustalonymi kryteriami,  Źródło danych – Baza danych /Plik – opcja wybierająca źródło danych o czasach wejścia fali sejsmicznej. Domyślnie ustawione jest na bazę danych.  Plik – źródłem danych jest plik przygotowany jak w pkt.9.1  Baza danych – źródłem danych jest baza danych Hestii z zaimportowanymi wcześniej czasami wejścia fali sejsmicznej jak w pkt 9.1.  Model – menu do zarządzania wykonywaniem modelu mapy tomografii pasywnej  Parametry modelu – wywołanie okienka z parametrami generowania modelu tomografii pasywnej jak w pkt. 9.2  Generuj model – start procesu generowania mapy modelu tomografii pasywnej. Wcześniej zostanie wywołane okienko z parametrami celem potwierdzenia lub ustawienia parametrów do generowania modelu.  Uruchom moduł tomografii – uruchamia ponownie moduł sterujący generowaniem mapy modelu tomografii. Opcja dostępna gdy proces generowania modelu został wcześniej przerwany i nie ukończony.  Wyczyść ustawienia modułu tomografii – ustawia stan modułu sterującego w stan początkowy, tzn. ustawia w stan: brak tomografii do wykonania.  Mapy – menu do zarządzania wykonanymi mapami modelu tomografii pasywnej  Wczytaj mapę tomografii – wczytuje mapę modelu do modułu wizualizacyjnego z plików  Dodaj mapę tomografii do bazy – dodaje mapę modelu do bazy danych Hestii, następnie można skasować pliki modelu z dysku. Następnie mapy dostępne w menu modułu wizualizacyjnego: Tomografia pasywna->Przeglądaj/Edytuj. W celu odpowiedniego przygotowania danych należy ustalić:  zakres wystąpienia zjawisk sejsmicznych lub zaznaczyć opcję Wyłącz ograniczenie czasowe – wtedy to analizowane będą zjawiska sejsmiczne bez względu na czas wystąpienia,  ustawić zakres energii sejsmicznej zjawisk,  zaznaczyć typy zjawisk, które będą analizowane,  ustawić wyrobiska bądź wyłączyć opcję Użyj filtrowania wyrobisk, z których pochodzić będą zjawiska sejsmiczne – opcja nieaktywna jeżeli dane o promieniach pochodzą z pliku,  ustawić obszar występowania zjawisk sejsmicznych bądź wyłączyć opcję Użyj ograniczenia obszaru dla Zjawisk sejsmicznych, z których będą pochodzić promienie sejsmiczne,  ustawić obszar występowania linii promieni fal sejsmicznych bądź wyłączyć opcję Użyj ograniczenia obszaru dla Promieni fal sejsmicznych.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.90/ ilość str.100:

Wybranie menu Dane->Wyświetl linie promieni spowoduje analizę zjawisk sejsmicznych i program narysuje na mapie linie promieni na warstwie Siatka promieni.

Rysunek 114. Widok mapy z liniami siatki promieni.

Rysunek 115. Widok mapy z liniami siatki promieni z ograniczonego obszaru. Czerwone linie oznaczają promienie dla których nie dało się wyznaczyć czasu przejścia fali ze źródła do odbiornika. Promienie te nie będą uwzględnione w procesie generowania tomografii pasywnej.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.91/ ilość str.100:

9.3.1 OGRANICZANIE OBSZARU DANYCH. W przypadku ograniczenia obszaru tomografii można użyć opcji ograniczania występowania danych:  dla wyrobisk z których będą pochodzić zjawiska sejsmiczne – w tym celu należy zaznaczyć opcję Użyj filtrowania wyrobisk i wybrać wyrobiska, z których będą pochodzić zjawiska sejsmiczne poddane analizie – opcja ta jest możliwa tylko jeżeli dane pochodzą z bazy danych,  dla obszaru występowania zjawisk sejsmicznych – w tym celu należy zaznaczyć opcję Użyj ograniczenia obszaru dla Zjawisk sejsmicznych. Wtedy to wybrane zostaną promienie fal sejsmicznych które pochodzą z wstrząsów tylko z ograniczonego obszaru,  dla obszaru fal sejsmicznych – w tym celu należy zaznaczyć opcję Użyj ograniczenia obszaru dla Promienie fal sejsmicznych. Wtedy to wybrane zostaną promienie fal sejsmicznych które zawierają się w obszarze analizowanym, tzn. których początek i koniec mieści się w ograniczonym obszarze. Inaczej promień zostanie odrzucony z analizy Ograniczenie obszaru odbywa się poprzez zaznaczenie opcji Użyj ograniczenia obszaru i wprowadzeniu współrzędnych obszaru lub wybranie przycisku Zaznacz obszar z mapy i zaznaczeniu obszaru na mapie. Po ograniczeniu obszaru wskazane jest ponowne wyświetlenie linii sejsmicznych Dane->Wyświetl linie promieni lub zjawisk sejsmicznych Dane-> Wyświetl zjawiska na mapie.

Rysunek 116. Widok mapy z liniami siatki promieni i zjawiskami sejsmicznymi z ograniczonego obszaru. Po ustaleniu wszystkich opcji należy wybrać menu Model->Generuj model spowoduje przygotowanie pliku projektu tomografii (*hgrp), pliku z danymi (*_DAT.TXT) oraz pliku tomography.ini sterującego tomografią przy pomocy parametrów zapisanych w tym pliku. Następnie zostanie uruchomiony program Tomography.exe, którego zadaniem jest sterowanie

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.92/ ilość str.100:

procesem generowania mapy modelu tomografii pasywnej. Program ten działa niezależnie od programu Hestia, która może być w tym czasie zamknięta. 9.3.2 PROGRAM TOMOGRAPHY Do wykonania tomografii zostanie uruchomiony oddzielny program Tomography.exe, którego zadaniem programu Tomography jest kontrola i sterowanie procesem tworzenia mapy tomografii pasywnej metodą Monte Carlo. Wykorzystuje on pliki wygenerowane przez oprogramowanie Hestia: plik projektu tomografii (*hgrp), pliku z danymi (*_DAT.TXT), które znajdują się w katalogu projektu oraz plik sterujący tomography.ini (znajdujący się w głównym katalogu Hestii). Program automatycznie uruchamia proces generowania mapy modelu tomografii pasywnej. Używa on w poszczególnych krokach następujących programów:  MCTOM6 – program do tworzenia mapy tomografii pasywnej, jako wartości prędkości w poszczególnych węzłach  Krigging – program do generowania pośrednich wartości prędkości pomiędzy węzłami  Isolines – program do tworzenia izolinii prędkości na mapie tomografii pasywnej

Rysunek 117. Widok główny programu Tomography. Program ten działa niezależnie od programu Hestia. Podczas generowania modelu program Hestia może być wyłączony, lecz program Tomography musi być załączony. Opis faz i komunikatów procesu generowania mapy tomografii pasywnej:  Hestia przygotowała dane dla modelu - dane do wykonania tomografii zostały przygotowane przez program Hestia i są gotowe do rozpoczęcia procesu generowania modelu tomografii pasywnej,  Generowanie modelu tomografii pasywenej przez w MCTOM w toku– generowanie modelu tomografii pasywnej przez moduł MCTOM w toku. Program MCTOM6 generuje węzły modelu tomografii pasywnej,  Ponowne generowanie modelu – ponowne uruchomienie procesu generowania modelu tomografii pasywnej przez moduł MCTOM. Komunikat występuje w przypadku gdy moduł MCTOM nie ukończył poprawnie generowania węzłów modelu, a nastąpiło ponowne uruchomienie programu Tomography.exe,

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.93/ ilość str.100:

 MCTOM zakończył tworzenie węzłów modelu tomografii pasywnej – proces generowania modelu tomografii pasywnej przez moduł MCTOM został zakończony, plik wynikowy *_OUT.txt jest gotowy dla procesu kriggingu.  Uruchomienie procesu kriggingu – proces wygładzania mapy (kriggingu) przez program Krigging rozpoczęty, uruchomienie programu Krigging.exe,  Proces kriggingu w trakcie – proces wygładzania mapy (kriggingu) przez program Krigging w toku,  Ponowne uruchomienie kriggingu – uruchomiono ponownie proces wygładzania mapy (kriggingu) przez program Krigging. Komunikat występuje w przypadku gdy moduł Krigging nie ukończył poprawnie procesu wygładzania mapy, a nastąpiło ponowne uruchomienie programu Tomography.exe,.  Proces kriggingu ukończony – proces wygładzania mapy (kriggingu) przez program Krigging został zakończony, pliki *_ERR.grd, *_MLL.grd, *_AVR.grd gotowe do przeprowadzenia procesu generowania izolinii,  Uruchomienie procesu tworzenia isolinii – proces generowania izolinii przez program Isolines.exe rozpoczęty,  Tworzenie isolinii w trakcie – proces generowania izolinii przez program Isolines w toku,  Ponowne uruchomienie tworzenia isolinii – uruchomiono ponownie proces generowania izolinii przez program Isolines. Komunikat występuje w przypadku gdy moduł Isolines nie ukończył poprawnie procesu generowania izolinii, a nastąpiło ponowne uruchomienie programu Tomography.exe,  Proces tworzenia isolinii ukończony – process generowania izolinii przez program Isolines został zakończony, pliki *_ERR.hiso, *_MLL.hiso, *_AVR.hiso gotowe i zapisane na dysku,  Model tomografii pasywnej ukończony – proces generowania mapy tomografii pasywnej został zakończony,  Model tomografii pasywnej gotowy dla Hestii – model tomografii pasywnej jest gotowy i może być wczytany przez program Hestia. 9.3.2.1

Ręczne sterowanie procesem generowania modelu

Istnieje możliwość sterowania procesem generowania mapy modelu tomografii pasywnej poza programem Hestia. Można ponownie generować mapę na podstawie już wygenerowanego modelu lub danych przygotowanych przez program Hestia. Przygotowanie danych do modelu zawsze odbywa się w programie Hestia. Do sterowania ręcznego służy menu główne programu Tomography. Menu główne programu Tomography:  Projekt – menu do zarządzania projektem  Wczytaj – opcja pozwalająca wczytać projekt mapy modelu tomografii pasywnej. UWAGA: Opcja ta zatrzymuje poprzedni proces i czyści wszystkie ustawienia sterujące tym projektem. Po wczytaniu pliku *.hgrp zostanie odczytany stan projektu i wyświetlony jak na Rysunek 118.  Zatrzymaj – opcja ta zatrzymuje wszystkie procesy generowania mapy. Nie usuwa wpisów sterujących.  Ponowne tworzenie modelu – opcje związane z ponownym tworzeniem mapy modelu  MCTOM - opcje związane z tworzeniem węzłów modelu Parametry – odczytuje i wyświetla okienko z para merami generowania modelu

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.94/ ilość str.100:

Start – ponowne uruchomienie generowania mapy modelu. UWAGA: zostaną usunięte wszystkie pliki modelu poza pliku z danymi i parametrami (*_DAT.txt i *.hgrp). 

Kriging – opcje związane z wygładzaniem mapy Parametry – parametr dxy (rozmiar komórki wygładzania), który można zmienić klikając myszką. Start – uruchamia proces wygładzania mapy an podstawie pliku wynikowego MCTOM (*_OUT.TXT). UWAGA: zostaną usunięte wszystkie dotychczasowe pliki mapy (*.grd) oraz wszystkie pliki izolinii (*.hiso).



Izolinie – opcje związane z tworzeniem izolinii Parametry – parametr EIso (wartość pomiędzy izoliniami dla mapy błędu) i VIso (wartość pomiędzy izoliniami dla mapy prędkości), które można zmieniać klikając myszką. Start – uruchamia proces generowania izolinii na podstawie plików wynikowych wygładzania(*.grd). UWAGA: zostaną usunięte wszystkie dotychczasowe pliki izolinii(*.hiso).

Rysunek 118. Wyświetlenie statusu projektu modelu. Komunikat Brak przy danej pozycji oznacza, że danego pliku nie ma w projekcie. W takim przypadku należy powtórnie wykonać modelowanie:  w przypadku braku plików sterujących należy od początku uruchomić proces generowania mapy w programie Hestia,  w przypadku braku jakiegokolwiek pliku w opcji plików wynikowych MCTOM, należy uruchomić ponownie proces MCTOM (Ponowne tworzenie projektu>MCTOM->Start),  w przypadku braku jakiegokolwiek pliku w opcji plików wynikowych krigingu, należy uruchomić ponownie proces wygładzania (Ponowne tworzenie projektu>Kriging->Start),  w przypadku braku jakiegokolwiek pliku w opcji plików izolinii, należy uruchomić ponownie proces generowania izolinii (Ponowne tworzenie projektu->Izolinie>Start). Przy zmianie wartości parametrów wygładzania i izolinii nie jest wymagane ponowne uruchomienie procesu MCTOM.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.95/ ilość str.100:

9.3.3 PROGRAM MCTOM Program MCTOM6 jest to główny program do tworzenia mapy tomografii pasywnej metodą MonteCarlo. Program ten został opracowany przez pana dr hab. Wojciecha Dębskiego w Instytucie Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

Rysunek 119. Widok działania programu MCTOM6. 9.3.4 PROGRAM KRIGGING Zadaniem programu Krigging jest przeprowadzenie operacji Kriggingu na mapie tomografii prędkościowej. Program wykorzystuje plik wynikowy działania programu MCTOM6 (nazwa_projektu_OUT.TXT). Wynikiem działania programu są pliki: nazwa_projektu_MLL.grd, nazwa_projektu_AVR.grd, nazwa_projektu_AVR.grd przedstawiające mapy modelu tomografii pasywnej.

Rysunek 120. Widok działania programu Krigging.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.96/ ilość str.100:

9.3.5 PROGRAM ISOLINES Zadaniem programu Isolines jest tworzenie izolinii prędkości w postaci pliku ze współrzędnymi konkretnych izolinii. Program wykorzystuje pliki wynikowe działania programu Krigging (nazwa_projektu_MLL.grd, nazwa_projektu_AVR.grd, nazwa_projektu_AVR.grd). W wyniku działania programu powstają następujące pliki: nazwa_projektu_MLL.hiso, nazwa_projektu_AVR. hiso, nazwa_projektu_AVR. Hiso zawierające współrzędne i wartości izolinii.

Rysunek 121. Widok działania programu Isolines. 9.3.6 PLIKI MAPY MODELU TOMOGRAFII PASYWNEJ Mapy modelu tomografii pasywnej tworzone są w układzie współrzędnym XY, natomiast w programie Hestia pliki wynikowe są dopasowywane do aktualnie wyświetlanego układu współrzędnych . Po zakończeniu procesu przygotowania mapy program wypisuje komunikat Model tomografii pasywnej gotowy dla Hestii i na dysku powinny znajdować się następujące pliki (nazwa_projektu jest to nazwa projektu jako nagłówek wszystkich plików projektu):  nazwa_projektu.hgrp – głowny plik projektu modelu tomografii pasywnej generowany przez oprogramowanie Hestia jako plik projektu zawierający opis plików wynikowych wytworzonych przez poszczególne fazy tworzenia mapy,  nazwa_projektu_KRIG.TXT – plik z parametrami niezbędnymi do wykonania kriggingu  nazwa_projektu_ISO.TXT – plik z parametrami niezbędnymi do wykonania izolinii  nazwa_projektu_DAT.TXT – plik z czasami przejścia fali od źródła do odbiornika (współrzędne źródła, współrzędne odbiornika, czas przejścia fali),  nazwa_projektu_LOG.txt, nazwa_projektu_TCF.txt, nazwa_projektu_SMP.txt, nazwa_projektu_RES.txt – pliki pomocnicze generowane przez MCTOM6  nazwa_projektu_OUT.txt – plik wynikowy tekstowy zawierający współrzędne węzłów wraz z wartością prędkości – wynik działania programu MCTOM6,  nazwa_projektu_AVR.grd – plik wynikowy(grid) mapy modelu średniego tomografii pasywnej po procesie kriggingu,  nazwa_projektu_AVR.hiso – plik wynikowy tekstowy zawierający współrzędne izolinii dla modelu średniego tomografii pasywnej,

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.97/ ilość str.100:

 nazwa_projektu_MLL.grd – plik wynikowy(grid) mapy modelu najbardziej prawdopodobnego tomografii pasywnej po procesie kriggingu,  nazwa_projektu_MLL.hiso – plik wynikowy tekstowy zawierający współrzędne izolinii dla modelu najbardziej prawdopodobnego tomografii pasywnej,  nazwa_projektu_ERR.grd – plik wynikowy(grid) mapy błędu tomografii pasywnej po procesie kriggingu,  nazwa_projektu_ERR.hiso – plik wynikowy tekstowy zawierający współrzędne izolinii dla błędu tomografii pasywnej,  nazwa_projektu_ERG.grd – plik wynikowy(grid) granicy błędu tomografii pasywnej po procesie kriggingu, Nie wolno usuwać żadnych plików w procesie generowania modelu tomografii pasywnej lub uruchamiać drugiej, podczas, gdy pierwsza nie została ukończona. Wszystkie w/w pliki są niezbędne, aby wczytać mapę tomografii pasywnej do programu Hestia

9.4

WYŚWIETLANIE MODELU TOMOGRAFII PASYWNEJ

Po wykonaniu modelu tomografii pasywnej możemy wyświetlić ją przed dodaniem do bazy danych. Odbywa się to za pomocą opcji na module mapy Tomografia pasywna -> Wczytaj mapę tomografii lub Tomografia pasywna ->Wykonaj, menu Mapy->Wczytaj mapę tomografii. Po wybraniu pliku projektu tomografii pasywnej (*.hgrp) model zostanie wczytany do danego modułu mapy, jak na rysunku poniżej.

Rysunek 122. Widok modułu mapy z wczytanym modelem tomografii pasywnej.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.98/ ilość str.100:

Do następujących warstw zostaną wczytane:  Siatka promieni – siatka linii promieni na podstawie której została wygenerowana mapa tomograficzna.  Granice błędu tomografii – mapa tomograficzna w postaci przeźroczystych obszarów świadczących że błąd tomografii jest mniejszy od założonego, białe obszary świadczą o tym, że błąd tomografii przekracza wartość dopuszczalną (parametr Cm  spodziewany rozrzut prędkości modelu)  Błąd tomografii – mapa tomograficzna błędu tomografii w postaci mapy szarości gdzie kolor czarny oznacza błąd minimalny, a kolor biały błąd maksymalny  Izolinie błędu tomografii – izolinie błędu tomografii,  Mapa prędkości_AVR – mapa tomograficzna w postaci mapy kolorów modelu średniego,  Izolinie prędkości_AVR– izolinie prędkości modelu średniego,  Mapa prędkości_MLL – mapa tomograficzna w postaci mapy kolorów modelu najbardziej prawdopodobnego,  Izolinie prędkości_MLL– izolinie prędkości modelu najbardziej prawdopodobnego,

Rysunek 123. Widok mapy błędu modelu tomografii pasywnej. W celu lepszej analizy uzyskanych wyników użytkownik posiada możliwość ukrycia promieni i, podobnie jak w zwykłej wizualizacji, powiększania fragmentów mapy. Wszystkie te warstwy podlegają takim samym zasadom jak pozostałe warstwy na mapie (ukrywanie, przesuwanie kolejności, ustawianie poziomu przeźroczystości).

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.99/ ilość str.100:

Rysunek 124. Dopasowany widok modułu mapy z wczytanym modelem tomografii pasywnej.

9.5

HISTOGRAMY

Rysunek 125. Histogramy map modelu tomografii pasywnej.

Instrukcja Obsługi v 3.3.2.7

Hestia

str.100/ ilość str.100:

Histogramy map pozwalają na wstępną ocenę poprawności wykonanych modeli. Generowane są trzy histogramy: modelu początkowego, najbardziej prawdopodobnego i średniego. Najbardziej optymalny powinien mieć kształt paraboli i jak największą wartość w szczycie. 9.6

DODAWANIE I PRZEGLĄDANIE MODELÓW

W celu dodania do bazy danych Hestii modelu tomografii pasywnej należy wywołać opcję z modułu mapy Tomografia pasywna->Wykonaj przycisk Dodaj mapę tomografii do bazy lub Tomografia pasywna->Przeglądaj/Edytuj przycisk Dodaj mapę tomografii do bazy. Należy wtedy wskazać plik wykonanego projektu modelu tomografii pasywnej (*.hgrp) oraz wprowadzić opis wykonanego modelu.

Rysunek 126. Widok okna z wykonanymi modelami tomografii pasywnej. Po dodaniu do bazy model pojawi się na liście w opcji Tomografia pasywna-> Przeglądaj/Edytuj. W celu usunięcia modelu z bazy należy zaznaczyć model do usunięcia na liście i nacisnąć przycisk Usuń. Aby włączyć uproszczone podgląd wykonanych map należy zaznaczyć opcję Włącz podgląd. Wtedy to pojawi się dodatkowe okno, na którym będzie wyświetlana mapa modelu średniego tomografii podczas przeglądania map na liście.

Rysunek 127. Lista modelów tomografii wraz z włączonym podglądem modelu.