Jackson Brodie 4 O swicie wziel - Atkinson Kate

Ty tuł ory ginału: STARTED EARLY, TOOK MY DOG Redakcja: Kry sty na Podhajska Projekt okładki: Claire Ward/TW Ilustracja na okładce: Petra Börner Zdjęcia na pierwszej stronie okładki: © Tracey Patterson Zdjęcie autorki: © Euan My les Adaptacja okładki: Magdalena Zawadzka Skład: Dariusz Piskulak Korekta: Maciej Korbasiński Copy right © Kate Atkinson 2010 Kate Atkinson has asserted her right under the Copy right, Designs and Patents Act 1988 to be identified as the author of this work. This book is a work of fiction and, except in the case of historical fact, any resemblance to actual persons, living or dead, is purely coincidental. Copy right for the Polish edition © by Wy dawnictwo Czarna Owca, 2016 Wy danie I ISBN 978-83-7554-969-0 Wydawnictwo Czarna Owca Sp. z o.o. ul. Alzacka 15a, 03-972 Warszawa www.czarnaowca.pl Redakcja: tel. 22 616 29 20; e-mail: [email protected] Dział handlowy : tel. 22 616 29 36; e-mail: [email protected] Księgarnia i sklep internetowy : tel. 22 616 12 72; e-mail: [email protected] Konwersję do wersji elektronicznej wy konano w sy stemie Zecer.

Dla mojego ojca

Za wszelkie błędy ponoszę całkowitą odpowiedzialność. Niektóre by ły zresztą zamierzone, tu i ówdzie celowo zdarzy ło mi się rozminąć z prawdą. Podziękowania należą się następujący m osobom: Russellowi Equi, jak zawsze; nadinspektorowi Malcolmowi Grahamowi z policji szkockiej; Malcolmowi R. Dicksonowi, by łemu podinspektorowi policji szkockiej, wreszcie Davidowi Mattockowi i Maureen Lenehan za wspólną wy prawę senty mentalną do Leeds lat siedemdziesiąty ch.

Przez brak hufnala koń stracił podkowę, Przez brak podkowy przepadł koń, Przez brak konia zginął jeździec, Przez brak jeźdźca przegrano bitwę, Przez tę bitwę przepadło królestwo, A wszy stko przez brak hufnala. Angielskie przysłowie Ja ty lko sprzątałem. Peter Sutcliffe zwany Rozpruwaczem z Yorkshire

Skarb

9 kwietnia 1975 Leeds, „stolica autostrad lat siedemdziesiąty ch”. Dumny slogan, ironia zupełnie niezamierzona. Na niektóry ch ulicach wciąż migoczą latarnie gazowe. Ty powe północnoangielskie miasto. Numerem jeden na listach przebojów jest piosenka zespołu Bay City Rollers. W cały m kraju wy buchają bomby IRA. Margaret Thatcher zostaje liderką Partii Konserwaty wnej. Na początku miesiąca w Albuquerque w USA Bill Gates zakłada firmę, z której później rozwinie się Microsoft. Z końcem miesiąca Wietnam Północny zmusza Sajgon do kapitulacji. W telewizji ciągle leci The Black and White Minstrel Show, John Poulson nadal siedzi w pudle. Bye Bye Baby, Baby Goodbye… W natłoku wszy stkich ty ch zdarzeń jedy ną rzeczą, która interesowała posterunkową Tracy Waterhouse, by ło to, że w jej rajstopach na duży m palcu pojawiła się dziura. Posterunkowa rano włoży ła nową parę rajstop, no i proszę! Do tego każdy krok sprawiał, że dziura się powiększała. Powiedziano im, że mieszkanie znajduje się na piętnasty m piętrze bloku w Lovell Park. Naturalnie akurat tego dnia musiała się tam zepsuć winda, więc policjanci, sapiąc i postękując, wdrapy wali się z mozołem po schodach. Im wy żej, ty m częściej przy stawali na kolejny ch podestach, żeby odpocząć. Posterunkowa Tracy Waterhouse – duża, pozbawiona wdzięku dziewczy na świeżo po okresie próbny m – i posterunkowy Ken Arkwright – tęgi, blady Yorkshirczy k z otłuszczony m sercem zdoby wający swój Mount Everest. Los chciał, że na czas służby ich obojga przy padły pierwsze z czarnej serii morderstw Rozpruwacza z Yorkshire (Arkwright odszedł na emery turę na długo przed ty m, zanim zginęła ostatnia z ofiar). Donald Neilson, członek Czarny ch Panter z Bradford, nie został jeszcze schwy tany, natomiast Harold Shipman prawdopodobnie zaczął już zabijać pacjentów, którzy mieli pecha trafić pod jego opiekę w szpitalu w Ponterfact. Zachodnie Yorkshire w roku 1975 stało się królestwem sery jny ch zabójców. Choć sama za nic by się do tego nie przy znała, Tracy Waterhouse wciąż by ła kompletnie zielona. Ken Arkwright widział co nieco, pozostał jednak dobroduszny m i ufny m gliniarzem, idealny m mentorem nieopierzonej koleżanki po fachu. Oczy wiście w koszy ku zdarzały się także robaczy we jabłka – śmierć Davida Oluwale’a 1 kładła się cieniem na pracy policji z West Riding – lecz Arkwirghta to nie doty czy ło. Kiedy trzeba – a czasem i kiedy nie trzeba – potrafił by ć brutalny, lecz jeśli chodzi o nagrody i kary, nie dy skry minował nikogo z powodu koloru skóry. Kobiety by ły dlań puszczalskimi zdzirami, chociaż zdarzy ło mu się poratować dziewczy ny z ulicy

fajkami i gotówką. Poza ty m szczerze kochał swoją żonę i córki. Wbrew zachętom nauczy cieli, którzy namawiali ją, aby konty nuowała naukę i „coś osiągnęła”, Tracy w wieku piętnastu lat rzuciła szkołę, zrobiła kurs stenografii i maszy nopisania, po czy m zatrudniła się jako młodsza urzędniczka w biurze Montague'a Burtona. Pragnęła czy m prędzej rozpocząć dorosłe ży cie. „By stra z ciebie dziewczy na – zauważy ł personalny, częstując ją papierosem. – Możesz daleko zajść. Kto wie, czy pewnego dnia nie zostaniesz asy stentką dy rektora naczelnego?”. Tracy nie miała pojęcia, czy m zajmują się dy rektorzy naczelni; obowiązki asy stentki również nie by ły dla niej całkiem jasne. A do tego personalny rozbierał ją wzrokiem. Pomimo skończony ch szesnastu lat nie całowała się dotąd z żadny m chłopakiem, nie piła wina (nawet stołowego), nie jadła awokado, nie widziała bakłażana ani nie leciała samolotem. To by ły całkiem inne czasy. W sklepie Etam kupiła długi tweedowy płaszcz i nową parasolkę. By ła gotowa na wszy stko – na ty le, na ile to by ło możliwe. Dwa lata później wstąpiła do policji. Na to nic jej nie mogło przy gotować. Bye Bye, Baby… Tracy zawsze czuła lęk, że nie zdoła wy rwać się z domu. Wieczory spędzała z matką przed telewizorem, podczas gdy ojciec pił – umiarkowanie – w lokalny m klubie konserwaty wny m. Wspólnie z Dorothy Waterhouse oglądały The Dick Emery Show, Steptoe and Son, Mike’a Yarwooda parodiującego bohaterów tegoż serialu, a od czasu do czasu premiera Edwarda Heatha, który tak śmiesznie poruszał ramionami w górę i w dół. Kiedy Margaret Thatcher przejęła władzę w partii, dla Mike’a Yarwooda nastały ciężkie czasy. Dla wszy stkich nastały ciężkie czasy. Tracy nigdy nie zdołała pojąć fenomenu popularności parody stów. Zaburczało jej w żołądku. Od ty godnia by ła na diecie twarogowo-grejpfrutowej. Ciekawe, czy można się zagłodzić na śmierć i wciąż mieć nadwagę? – Chry ste Panie – wy sapał Arkwright, gdy wreszcie dotarli na to piętnaste piętro. Pochy lił się i wsparł dłońmi o kolana. – Możesz mi wierzy ć lub nie, ale kiedy ś by łem skrzy dłowy m ataku w druży nie rugbistów. – Taa… Za to teraz jesteś gruby m ramolem – mruknęła Tracy. – Który to numer? – Dwadzieścia pięć. W końcu kory tarza. Który ś z sąsiadów anonimowo zgłosił, że z mieszkania czuć przy kry zapach („Potworny smród!”). – Pewnie zdechły szczur – stwierdził Arkwright. – Albo kot. Pamiętasz te dwa psy w Chapeltown? A, prawda, to by ło, zanim do nas przy szłaś. – Znam tę sprawę. Właściciel wy jechał i zostawił zwierzaki bez jedzenia. W końcu zeżarły się nawzajem.

– Nie „się nawzajem” – poprawił ją Arkwright – ty lko jeden zeżarł drugiego. – Cholerny pedant z ciebie, Arkwright. – Że jak? Py skata gówniara! Dobra, idziemy. Szlag by to trafił, Tracy. Smród czuć aż tutaj. Tracy kciukiem wcisnęła dzwonek przy drzwiach i przy trzy mała. Stojąc tak, spojrzała na swoje brzy dkie czarne półbuty z policy jnego przy działu i poruszy ła palcami w brzy dkich czarny ch rajstopach, również z przy działu. Wy czuła, że paluch całkiem wy lazł przez dziurę. Od dziury poszło oczko i powoli pełzło w stronę kolana Tracy, masy wnego niczy m u piłkarza. – Żeby się ty lko nie okazało, że to jakiś staruch, który tam leży od paru ty godni – westchnęła. – Jak ja ich, cholera, nie znoszę! – Ja nie znoszę ty ch, co wy skakują z pociągów. – I martwy ch dzieciaków. – No. Te są najgorsze – zgodził się Arkwright. Martwe dzieci przebijały wszy stko. Tracy zdjęła kciuk z dzwonka i nacisnęła klamkę. Zamknięte. – Psiakrew, Arkwright, w środku aż brzęczy. To, co tam leży, na pewno nie wstanie o własny ch siłach. Arkwright załomotał do drzwi. – Halo, policja! Jest tam kto? Cholera, Tracy, sły szy sz to samo co ja? – Muchy ? Ken Arkwright schy lił się i zajrzał przez otwór na listy. „Chry ste…” – jęknął i odskoczy ł jak oparzony. W pierwszej chwili Tracy pomy ślała, że ktoś psiknął mu w oczy jakimś świństwem. Kilka ty godni wcześniej spotkało to jednego sierżanta: jakiś świrus zaatakował go butelką wy bielacza. Od tamtej pory policjanci podejrzliwie traktowali wszy stkie otwory w drzwiach. Jednak Arkwright ponownie przy kucnął, uchy lił klapkę i zaczął przemawiać uspokajająco jak do zdenerwowanego psa: – No, już, już. Wszy stko będzie dobrze. Mamusia w domu? A tatuś? Zaraz ci pomożemy. Ty lko chwilkę poczekaj. Wy prostował się i stanął bokiem, żeby wy waży ć drzwi ramieniem. Rozstawił szeroko nogi, sapnął i rzucił do Tracy : – Lepiej się przy gotuj, mała, bo to nie będzie piękny widok… *** Pół roku wcześniej Willowe przedmieścia Monachium, chłodne popołudnie. Wielkie płatki śniegu sy pały się leniwie z nieba niczy m białe konfetti i opadały na maskę nierzucającego się w oczy niemieckiego

samochodu. – Ładny dom – zauważy ł Steve. Py szałkowaty gnojek, w dodatku gaduła; mało prawdopodobne, żeby naprawdę nazy wał się Steve. – Duży – dodał po chwili. – Fakt. Ładny, duży dom – przy taknął głównie po to, żeby Steve się zamknął. Dom rzeczy wiście by ł ładny, duży i niestety otoczony inny mi ładny mi, duży mi domami. Na całej ulicy roiło się od czujny ch sąsiadów i alarmów przeciwwłamaniowy ch. Kilka najładniejszy ch i największy ch domów miało dodatkowo specjalnie zabezpieczone bramy i kamery monitoringu. Za pierwszy m razem robi się rekonesans, za drugim dopracowuje szczegóły, za trzecim wy konuje zadanie. To by ł ten trzeci raz. – Oczy wiście trochę za niemiecki jak na mój gust – ciągnął Steve, jakby mógł wy bierać spośród wszy stkich nieruchomości w Europie. – Może to dlatego, że jesteśmy w Niemczech? – mruknął. – Nie mam nic przeciwko Niemcom – zapewnił go Steve. – Kilku służy ło ze mną w Deuxième. Dobre chłopaki. Mają dobre piwo – dodał po chwili zastanowienia. – I dobrą kiełbasę. Wcześniej zwierzy ł mu się, że służy ł kiedy ś w Drugim Pułku Spadochronowy m. Po odejściu z wojska stwierdził, że ży cie w cy wilu mu nie służy, i zaciągnął się do Legii Cudzoziemskiej. „Jeżeli ktoś my śli, że jest twardzielem, tam się przekona, co znaczy twardziel”. No jasne. Ile razy to sły szał? Poznał kiedy ś paru kolesi z Legii – by ły ch wojskowy ch szukający ch mocny ch wrażeń, dezerterów zagrożony ch rozwodem albo sprawą o ojcostwo, uciekinierów od nudy codziennego ży cia. Każdy z nich przed czy mś uciekał, lecz żaden nie by ł banitą w prawdziwy m znaczeniu tego słowa, choć w głębi duszy za takiego się uważał. A już Steve na pewno nie by ł banitą. Pierwszy raz pracowali razem. Facet by ł trochę za bardzo napalony, poza ty m w porządku. Miał oko do szczegółów, nie palił w samochodzie i nie upierał się, by słuchać gówniany ch stacji radiowy ch. Niektóre rezy dencje na tej ulicy przy pominały domki z piernika, śnieg okry wał ich dachy i ry nny biały m lukrem. Poprzedniego wieczoru w pobliżu hotelu Platzl, gdzie się zatrzy mali, na świąteczny m targu widział prawdziwe domki z piernika. Spacerowali we dwóch po Marienplatz z bożonarodzeniowy mi kubkami w dłoniach, popijając Glühwein. Nikt by się nie domy ślił, że nie są zwy kły mi tury stami. Za kubki pobierano kaucję, dlatego nie miał żadny ch obiekcji, żeby zabrać swój do hotelu. Po powrocie do kraju będzie jak znalazł dla jego córki Marlee, chociaż ta prawdopodobnie wzgardzi prezentem albo co gorsza obojętnie podziękuje i ani razu go nie uży je. – To ty dostałeś tę robotę w Dubaju? – zagadnął go Steve.

– Tak. – Podobno wszy stko wzięło w łeb? – Uhm. Zza rogu wy jechał samochód i obaj odruchowo zerknęli na zegarki. Auto ich minęło. Fałszy wy alarm. – To nie oni – powiedział całkiem niepotrzebnie Steve. Do budy nku prowadził na szczęście długi podjazd, który zaraz za bramą wy ginał się w łuk, tak że z ulicy nie by ło widać, co się dzieje przed wejściem. Poza ty m wzdłuż całego podjazdu rósł wy soki ży wopłot. Nigdzie nie zauważy li reflektorów z czujnikami ruchu ani dodatkowego oświetlenia. Ciemności sprzy jały tajny m operacjom, ty le że akurat to zadanie mieli wy konać za dnia. Nie w biały dzień, bo by ło późne popołudnie. Schy łek dnia. Po pewny m czasie zza rogu wy łonił się inny samochód, ty m razem właściwy. – Jest nasz dzieciak – szepnął Steve. Dziewczy nka miała pięć lat, proste ciemne włosy i duże piwne oczy. Nawet nie przy puszczała, co ją czeka. Steve mówił o niej „ten pakistański dzieciak”. – To Egipcjanka – zaprotestował. – Przy najmniej w połowie. Na imię jej Jennifer. – Nie jestem rasistą. A jednak. Śnieg ciągle sy pał, przy klejał się do przedniej szy by i zaraz topniał. Nieoczekiwanie stanęła mu przed oczy ma jego siostra. Wchodziła do domu, ze śmiechem strzepując z ubrania płatki kwiatów. Pomy ślał o mieście, w który m się wy chowy wali, kompletnie pozbawiony m jakiejkolwiek zieleni, i zadumał się na to wspomnienie. Siostra wy glądała w nim jak panna młoda. Delikatne płatki znaczy ły ciemny welon jej włosów niczy m różowe odciski palców. Samochód skręcił na podjazd i zniknął im z oczu. Odwrócił się i popatrzy ł na Steve’a. – Gotów? – Bagnet na broń – rzucił Steve, uruchamiając silnik. – Ty lko nie zrób krzy wdy opiekunce. – Może będę musiał. *** Środa – Uwaga, smok znowu grasuje. – Gdzie?

– Tam. Właśnie mija piekarnię Greggsa. Grant wskazał Leslie sy lwetkę Tracy Waterhouse na jedny m z monitorów. W dy żurce ochrony zawsze panował zaduch. Na zewnątrz by ł pogodny majowy dzień, ale w środku atmosfera przy pominała tę w łodzi podwodnej, która zby t długo się nie wy nurzała. Nadchodziła pora lunchu, czas szczy towej akty wności złodziejaszków sklepowy ch. Każdego dnia policja by ła wzy wana po kilka razy. Nawet teraz dwóch gliniarzy w pełny m umundurowaniu, w koszulach z krótkimi rękawami, kamizelkach nożoodporny ch i z szerokimi pasami na biodrach eskortowało z Peacocks jakąś kobietę z torbami pełny mi ciuchów, za które nie zapłaciła. Od gapienia się w monitory Leslie chciało się spać. W pracy zdarzało jej się przy my kać oko na to czy owo; bądź co bądź, nie wszy scy by li przestępcami w ścisły m tego słowa znaczeniu. – Co za ty dzień – westchnął Grant i zrobił paskudną minę. – Ferie szkolne i do tego święto państwowe. Sklepy będą pękać w szwach. Koszmar. Żuł tabletkę nicorette tak zapamiętale, jakby jego ży cie od tego zależało. Miał poplamiony krawat. Leslie zastanawiała się, czy nie zwrócić mu na to uwagi, doszła jednak do wniosku, że lepiej tego nie robić. Plama wy glądała jak krew, choć pewnie to ty lko keczup. Grant cierpiał na trądzik i przy pominał ofiarę promieniowania radioakty wnego. Leslie dla odmiany by ła ładna, drobna i miała dy plom z chemii uzy skany na Uniwersy tecie Królowej w Kingston w prowincji Ontario. Praca w centrum handlowy m Merrion w Leeds stanowiła krótki i całkiem przy jemny przy stanek w jej ży ciowej podróży. Odby wała coś, co jej rodzina nazwała „światowy m tournée”: zaliczy ła Ateny, Rzy m, Florencję, Niceę i Pary ż. Trudno uznać, że zwiedziła cały świat. W Leeds zatrzy mała się, żeby odwiedzić krewny ch. Spiknąwszy się z doktorantem filozofii o imieniu Dominic, który dorabiał w barze, postanowiła spędzić tu lato. Leslie poznała rodziców Dominica i została nawet zaproszona do nich na obiad. Oni jedli kurczaka, a dla niej matka Dominica włoży ła do mikrofalówki mrożone wegetariańskie lasagne z hipermarketu. Zachowy wała się przy ty m tak defensy wnie, jakby sądziła, że Leslie wy wiezie jej sy na na inny konty nent, a jej wnuki będą mówiły z obcy m akcentem i zostaną wegetarianami. Leslie miała ochotę ją uspokoić, powiedzieć, że to ty lko wakacy jny romans, lecz obawiała się, że mogłoby to zostać źle odebrane. „Leslie, przez » ie« ” – przedstawiała się wszy stkim w Anglii, ponieważ notory cznie pisali jej imię przez „y ”. „Doprawdy ?” – odparła matka Dominica takim tonem, jakby to Leslie by ła chodzący m błędem. Leslie spróbowała wy obrazić sobie, że zaprasza Dominica do siebie i przedstawia go rodzicom. Nie zrobiłby na nich najlepszego wrażenia. Tęskniła za domem, za stojący m w kącie fortepianem marki Mason & Risch, za swoim bratem Lloy dem, wiekowy m golden retrieverem Holly i kotką Mitten, niekoniecznie w tej kolejności. Latem rodzina Leslie wy najmowała domek nad jeziorem Huron. Grant nigdy by nie uwierzy ł, gdy by opisała mu

tamto ży cie – zresztą nie miała na to ochoty. Kiedy sądził, że Leslie tego nie widzi, gapił się na nią jak sroka w gnat. Zrobiłby wszy stko, żeby się z nią przespać. Ją to nawet bawiło, chociaż wolałaby wy łupić sobie oczy nożem, niż pozwolić mu się dotknąć. – Teraz przechodzi przez „Świat Treningu” – komentował Grant. – Tracy jest w porządku – wtrąciła Leslie. – Traktuje nas jak niewolników! – Nieprawda. Leslie nie spuszczała wzroku z grupki chłopaków w kapturach my szkujący ch w pobliżu salonu opty cznego Ray ners. Jeden miał na twarzy przerażającą maskę, jakie się zakłada w Halloween. Ły pnął na jakąś staruszkę, która aż się wzdry gnęła na jego widok. – Złodzieje będą ścigani sądownie – mruknęła do siebie Leslie, jakby to by ł taki pry watny żart. – Patrz, patrz! – ekscy tował się Grant – Teraz wchodzi do Thorntona. Pewnie musi uzupełnić swój dzienny zapas słody czy. Leslie lubiła Tracy, z nią wszy stko zawsze by ło jasne. Człowiek wiedział, na czy m stoi. Żadnego my dlenia oczu. – Gruba świnia – parsknął Grant. – Nieprawda. Po prostu jest dużą kobietą. – Jasne. Zawsze się tak mówi. Leslie by ła szczuplutka i delikatna, według Granta wy strzałowa laska. Wy jątkowa, nie to co te tutejsze pasztety. – Na pewno nie chcesz pójść po pracy na drinka? – zapy tał z nadzieją w głosie. – Znam w mieście fajny bar. Wy jątkowa miejscówka dla wy jątkowej kobiety. – Lepiej popatrz – odpowiedziała Leslie. – Do City Cy ber wchodzą jakieś podejrzane ty pki. *** Tracy wy szła ze sklepu ze słody czami, upy chając łup w dużej, brzy dkiej torbie, którą na podobieństwo listonosza nosiła przewieszoną przez obfitą pierś. Wiedeńskie trufle, jej coty godniowa rozpusta. Żałosne. Inni ludzie wy chodzili wieczorami do kina, restauracji, pubu albo klubu, spoty kali się z przy jaciółmi, uprawiali seks. Tracy zaś z drżeniem serca wy czekiwała chwili, kiedy zwinie się w kłębek na sofie z opakowaniem wiedeńskich trufli i obejrzy kolejny odcinek programu Mam talent. Czuła przy jemny dreszczy k na my śl, że w drodze do domu kupi hinduską potrawkę z kurczaka i zje ją, popijając puszką albo dwiema puszkami piwa. A może nawet trzema czy czterema, choć to dopiero środa. Dzień powszedni. Ponad czterdzieści lat minęło od czasu, gdy w takie dni musiała odrabiać lekcje. Kiedy ostatnio by ła z kimś w restauracji? Kilka lat temu, z facetem poznany m przez biuro matry monialne. Poszli do lokalu

w Bishopsgate. Tracy doskonale pamiętała, co wtedy jadła – pieczy wo czosnkowe, spaghetti z klopsikami i krem karmelowy na deser – za to kompletnie nie potrafiła sobie przy pomnieć imienia tamtego kolesia. „Duża dziewczy na z ciebie” – zauważy ł, kiedy spotkali się wcześniej na drinka w Whitelock. – Aha – przy taknęła. – Masz z ty m jakiś problem? Potem by ło już ty lko gorzej. Wstąpiła jeszcze do drogerii po środek przeciwbólowy na wy padek, gdy by nazajutrz po piwie bolała ją głowa. Dziewczy na za kontuarem ledwo na nią spojrzała. Nadąsana gówniara. Drogeria by ła istny m rajem dla kieszonkowców – mnóstwo poręczny ch drobiazgów, które łatwo niepostrzeżenie wsunąć do kieszeni czy torebki: szminek, past do zębów, szamponów, tamponów. I jak tu mieć ludziom za złe, że kradną, kiedy towar sam pcha im się w ręce? Tracy poszukała wzrokiem kamer monitoringu. Wiedziała, że stoisko z lakierami do paznokci jest poza ich polem widzenia. Można więc by ło zaopatrzy ć się tam w produkty do manikiuru na długie lata i nikt by niczego nie zauważy ł. Odruchowo przy cisnęła do siebie torbę, w której znajdowały się dwie koperty wy pchane dwudziestkami wy płacony mi z jej konta w Banku Yorkshire. W sumie pięć ty sięcy funtów. Niechby ty lko ktoś spróbował ją okraść, z przy jemnością sprałaby go na kwaśne jabłko. Rozsądek podpowiadał jej, że skoro dy sponuje solidną masą, powinna to umiejętnie wy korzy stać. Tak pokaźna kwota stanowiła wy płatę dla Janka, robotnika, który przebudowy wał jej kuchnię w szeregowcu w Headingley kupiony m za pieniądze pochodzące ze sprzedaży parterowego domu rodziców w Bramley. Co za ulga, że wreszcie umarli, jedno kilka ty godni po drugim! Ich ciałom i umy słom dawno skończy ł się termin ważności: obojgu stuknęła dziewięćdziesiątka, Tracy zaczęła się obawiać, że chcą ją przeży ć. Zawsze lubili ry walizować z inny mi. Janek zaczy nał o ósmej rano, kończy ł o szóstej, pracował w soboty – ty powy Polak. Żenujące, że tak bardzo ją pociągał, chociaż by ł od niej o dwadzieścia lat młodszy i prawie osiem centy metrów niższy. Tracy podziwiała jego dokładność i nienaganne maniery. Każdego ranka przed wy jściem zostawiała mu herbatę, kawę oraz talerz ciastek przy kry ty ch folią spoży wczą. Kiedy wracała, ciastka zawsze by ły zjedzone. Dzięki temu czuła się potrzebna. W najbliższy piątek zaczy nała ty godniowy urlop i Janek obiecał, że do jej powrotu z pracy wszy stko będzie skończone. Tracy wcale tego nie chciała, to jest chciała – miała po dziurki w nosie tego remontu – ale wolałaby, żeby Janek nie odchodził. Ciekawe, czy zgodziłby się zostać, gdy by poprosiła go o wy remontowanie łazienki. Chłopak aż się palił, żeby wracać do ojczy zny. Wszy scy Polacy teraz wy jeżdżali. Nie chcieli dłużej tkwić w kraju stojący m na krawędzi bankructwa. Przed upadkiem Muru Berlińskiego ludzie im współczuli; teraz im zazdrościli.

Kiedy Tracy służy ła w policji, jej współpracownicy – zarówno kobiety, jak i mężczy źni – zgodnie uważali ją za lesbijkę. Teraz miała dobrze po pięćdziesiątce, lecz gdy jako niedoświadczona kadetka trafiła w szeregi policji Zachodniego Yorkshire, żeby przetrwać, musiała się stać „jedny m z chłopaków”. Niestety, gdy raz wy robiła sobie reputację pragmaty cznej zdziry, trudno jej by ło dopuścić do głosu skry waną w środku delikatną, słodką kobietkę. Po co zresztą miałaby to robić? Odchodząc na emery turę, miała skórę niczy m nosorożec. Oby czajówka, przestępstwa seksualne, handel ludźmi – najbardziej newralgiczne obszary w wy dziale do spraw narkoty ków i przestępczości zorganizowanej – nic jej nie ominęło. By ła świadkiem najgorszy ch ludzkich zachowań, które jak nic innego potrafią zabić wszy stko, co słodkie i delikatne. Ty le lat służby ! Gdy Peter Sutcliffe grasował po ulicach Zachodniego Yorkshire, Tracy stawiała pierwsze kroki na patrolach. Dobrze pamiętała tamten strach, sama także się wtedy bała. W czasach sprzed epoki komputerów wy starczy ła góra papierów, żeby pogrzebać śledztwo. „To kiedy ś nie by ło komputerów? – zażartował pewnego dnia który ś z jej młodszy ch i bardziej wy szczekany ch kolegów. – O rety, Tracy, ale z ciebie dinozaur!”. Miał rację, pochodziła z innej epoki. Odeszłaby wcześniej, ty lko nie miała pomy słu, czy m wy pełnić długie, puste dni emery tury. Spać, jeść, ochraniać, i tak na okrągło – ty lko takie ży cie znała. Inni odliczali dni do końca trzy dziestoletniej służby, marzy li, żeby wreszcie przejść do cy wila, znaleźć inną pracę, nacieszy ć się wolny m czasem. Każdego, kto z własnej woli zostawał na służbie dłużej niż trzeba, uważano za wariata. Tracy wolałaby paść na placu boju, ale wiedziała, że musi ustąpić miejsca inny m. Do niedawna by ła nadinspektorem, obecnie „funkcjonariuszką w stanie spoczy nku”. Nie wiedzieć czemu kojarzy ło jej się to z Dickensem. Oczy ma wy obraźni widziała siebie okutaną w brudną chustę, skuloną w kącie przy tułku. Przez chwilę rozważała, czy nie zostać wolontariuszką w którejś z organizacji przy wracający ch ład po wojnach i kataklizmach – bądź co bądź, miała wrażenie, że nic innego nie robiła przez całe swoje ży cie. Ostatecznie jednak przy jęła posadę w centrum handlowy m Merrion. Na pożegnalnej popijawie z okazji przejścia na emery turę Tracy dostała od kolegów laptop i talon na dwieście funtów do Waterfall Spa na Brewery Wharf. Miła niespodzianka. Pochlebiło jej, że ktoś uważa ją za osobę korzy stającą z usług spa. Jeden laptop już miała i wiedziała, że ten, który jej podarowano, to darmówka rozdawana przez sieć sprzedaży telefonów komórkowy ch Carphone Warehouse, ale przecież liczy ły się dobre chęci. Stanowisko szefowej ochrony w centrum handlowy m Merrion potraktowała jako „nowy początek”. W związku z ty m dokonała w ży ciu kilku poważny ch zmian, obejmujący ch nie ty lko przeprowadzkę do nowego domu, ale również depilację wąsika, zmianę fry zury na dłuższą

i bardziej kobiecą, zakup bluzek z kokardkami i perłowy mi guziczkami oraz pantofli na kaczuszce do noszenia z nieśmiertelny m czarny m kostiumem. Nic to oczy wiście nie dało. Z talonami do spa czy bez nich ludzie wciąż mieli ją za starą lesbę. *** Tracy lubiła by ć blisko klientów. Niespiesznie minęła wejście do supermarketu Morrisons, wolną przestrzeń po sklepie Woolwortha, dy skont Poundstretcher – ulubione miejsca zakupów lumpenproletariatu. Czy w cały m ty m bezduszny m centrum znalazłaby się choć jedna szczęśliwa osoba? Może ty lko Leslie, chociaż zwy kle trzy mała się na dy stans. Tak jak Janek, miała swoje prawdziwe ży cie gdzie indziej. Tracy przy puszczała, że w Kanadzie musi się miło mieszkać. W Polsce pewnie też. Może powinna wy emigrować? By ło ciepło. Tracy miała nadzieję, że dobra pogoda utrzy ma się przez kolejny ty dzień. Zamierzała go spędzić w uroczy m domku należący m do National Trust. Taka by ła naturalna kolej rzeczy : ktoś, kto się zestarzał i nie miał w ży ciu ciekawszy ch zajęć, wy kupy wał członkostwo w National Trust albo English Heritage. Weekendy upły wały mu wówczas na zwiedzaniu ogrodów i domów, które do niego nie należały, ewentualnie na gapieniu się na zaby tkowe ruiny i wy obrażaniu sobie, jak też mogły kiedy ś wy glądać, jak ci dawni mnisi gotowali, sikali i modlili się w zimny ch, kamienny ch murach. Ma się rozumieć, wszy stkie wakacje spędzało się samotnie. Kilka lat wcześniej Tracy zapisała się do „klubu dla singli” zrzeszającego przedstawicieli klasy średniej w średnim wieku, uskarżający ch się na brak towarzy stwa. Chodzili razem na piesze wy cieczki, do muzeów i na zajęcia plasty czne. Bardzo to by ło wszy stko stateczne. Zapisując się tam, Tracy liczy ła, że przy jemnie spędzi czas z inny mi ludźmi, ale srodze się zawiodła. Przez większość urlopu starała się od nich uwolnić. Świat schodził na psy. Punkt drobny ch napraw, kawiarnia, dy skont z narzędziami i arty kułami gospodarstwa domowego, agencja nieruchomości, lombard („Poży czaj i wy dawaj”, chwy tliwy slogan reklamowy najlepszego przy jaciela marginesu społecznego). Centrum handlowe przy pominało świat w pigułce, Wielka Bry tania zaś by ła rajem dla drobny ch złodziejaszków – rok w rok niemal dwa miliardy funtów przepadały z powodu „uby tków w stanie magazy nowy m”. Co za idioty czny eufemizm dla pospolitej kradzieży ! Kwotę tę należałoby jeszcze podwoić, gdy by brać pod uwagę wartość towaru wy noszonego pokątnie przez personel. W głowie się nie mieści. Pomy śleć, ile głodujący ch dzieci można by za to nakarmić i wy kształcić! Chociaż w zasadzie to nie by ły prawdziwe pieniądze, nie w namacalny m sensie. W dzisiejszy ch czasach nie istniało coś takiego jak „prawdziwe pieniądze”. Stanowiły one raczej wy twór zbiorowej wy obraźni – ręce do góry i klaszczemy, wy starczy ty lko mocno uwierzy ć… Te pięć ty sięcy w jej torbie też oczy wiście nie zasili konta urzędu skarbowego, ale oby watel ma przecież prawo do drobnego

oszustwa podatkowego. Zresztą to nie by ło prawdziwe przestępstwo. W swoim czasie Tracy miała okazję napatrzeć się na przestępstwa przez duże „P”: pedofilię, prosty tucję, pornografię. Handel ludźmi. To by ło takie proste: popy t i podaż. Można by ło kupować kobiety, dzieci, wszy stko. Zachodnia cy wilizacja długo kwitła, aż w końcu konsumpcjonizm niemal doprowadził do jej upadku. Każda kultura ma swój kres, nic nie jest wieczne, może z wy jątkiem diamentów, jeżeli wierzy ć piosence. I karaluchów. Tracy nigdy nie miała diamentu i nic nie zapowiadało, że to się zmieni. Jej matka zawsze nosiła zaręczy nowy pierścionek z szafirem, który wsunął jej na palec przy szły ojciec Tracy. Zdjął go dopiero pracownik firmy pogrzebowej, który kładł matkę do trumny. Po jej śmierci Tracy kazała wy cenić bły skotkę – okazało się, że jest warta dwa ty siące funtów, a więc mniej, niż przy puszczała. Próbowała wcisnąć pierścionek na swój mały palec, lecz by ł za ciasny. Leżał teraz na dnie jakiejś szuflady. W kafejce Ainsley s kupiła pączek i schowała go do torby na później. Koło księgarni zwróciła uwagę na znajomo wy glądającą kobietę. Przy pominała burdelmamę z pewnego domu schadzek w Cookridge. Tracy zrobiła im nalot jeszcze jako mundurowa, na długo przed twardą szkołą ży cia w oby czajówce. Z pozoru by ł to zwy kły dom na przedmieściach – burdelmama serwowała „dżentelmenom” kieliszeczek sherry i orzeszki, zanim udali się na górę, aby za koronkowy mi firankami dokony wać czy nów uwłaczający ch ich godności. Miała też w piwnicy pomieszczenie, gdzie kiedy ś trzy mano węgiel. Na widok jego zawartości Tracy zrobiło się niedobrze. Dziewczy nom by ło to obojętne, ich nic już nie dziwiło. W sumie lepiej im by ło w ty m domu z koronkowy mi firankami niż na ulicy. Dawniej kobiety trafiały pod latarnię z biedy, teraz przez narkoty ki. Prosty tutki, które nie by ły uzależnione, należały obecnie do rzadkości. Tracy mijała kolejne sklepy : sprzęt dla niepełnosprawny ch, biżuteria, ozdoby do włosów. W piekarni Greggsa kupiła parówkę w cieście na lunch. Tamta burdelmama od lat nie ży ła, dostała wy lewu krwi do mózgu w City Varieties Music Hall w Leeds podczas nagry wania kolejnego odcinka programu rozry wkowego Dawne dobre czasy. Ubrana z edwardiańskim szy kiem tkwiła martwa na widowni. Aż do końca nagrania nikt niczego nie zauważy ł. Ciekawe, czy kamera ją uchwy ciła? W tamty ch czasach nie pokazaliby w telewizji trupa, dzisiaj pewnie tak. Ale nie – nie patrzy ła na ducha nieży jącej burdelmamy, ty lko na tę aktorkę z Colliera. To dlatego jej twarz wy dała się Tracy znajoma. Kobieta grała matkę Vince’a Colliera. Tracy nie lubiła tego serialu, uważała, że jest do bani. Wolała Prawo i porządek: sekcję specjalną. Na ży wo aktorka podobna do burdelmamy z Cookridge wy glądała starzej niż na ekranie. Miała rozmazany makijaż, jakby malowała się bez lusterka, i przez to robiła wrażenie odrobinę stukniętej. Z całą pewnością nosiła perukę. Może chorowała na raka? Matka Tracy, Dorothy Waterhouse, umarła na raka. Można by przy puszczać, że ktoś, komu stuknęła dziewięćdziesiątka, umrze ze starości.

Lekarze przebąkiwali coś o chemioterapii, lecz Tracy sprzeciwiła się marnowaniu państwowy ch funduszy na tak wiekową pacjentkę. Głowiła się, jak wsunąć matce na rękę bransoletkę z deklaracją „nie resuscy tować”, żeby nikt tego nie zauważy ł. A matka wy cięła im wszy stkim numer i po prostu umarła. Tracy czekała na to tak długo, że wręcz poczuła pustkę. Dorothy Waterhouse przez całe ży cie zwy kła się przechwalać, że mąż nigdy nie widział jej bez makijażu. Trudno powiedzieć dlaczego, jeżeli się zważy na to, że chy ba nie przepadała za swoim małżonkiem. Wkładała naprawdę mnóstwo wy siłku w by cie Dorothy Waterhouse. Tracy poleciła pracownikowi firmy pogrzebowej, żeby pochował matkę au naturel. – Może chociaż odrobinę szminki? – zdziwił się. Wszędzie sztuczne oświetlenie i bły szczące powierzchnie. Gdzie te czasy, kiedy wszy stko robiono z drewna, a za źródło światła służy ły ogień oraz gwiazdy ? W lustrzanej witry nie sklepu z arty kułami biurowy mi Tracy dostrzegła swoje odbicie. Zobaczy ła kobietę na krawędzi załamania nerwowego, patrzącą błędny m wzrokiem – kogoś, kto zaczął dzień całkiem poskładany, ale teraz powoli zaczy nał się rozsy py wać. Spódnica zmarszczy ła się jej na biodrach, pasemka wy glądały wy zy wająco, piwny bebech sterczał niczy m parodia brzucha ciężarnej. Przetrwają najtłustsi… Tracy poczuła się przegrana. Spojrzała w dół i zdjęła z mary narki jakiś kłaczek. Może by ć ty lko gorzej. Ruszy ła dalej: zakład fotograficzny, sklep z obuwiem, „Kanapki u Sheili”. Skądś dobiegał płacz dziecka – stały element ścieżki dźwiękowej wszy stkich centrów handlowy ch na świecie. Niespodziewanie użądlił Tracy w samo serce, bo jakimś cudem przewiercił się przez pokry wającą je skorupę. Grupka apaty czny ch nastolatków w kapturach kręciła się przed wejściem do City Cy ber. Trącali się i popy chali w sposób, który wśród takich jak oni uchodził za szalenie zabawny. Jeden miał na twarzy plastikową czaszkę, taką, jakie nosi się w Halloween. Maska robiła makabry czne wrażenie; Tracy nie mogła na nią patrzeć. Czy czegoś żałowała? Owszem, i to niejednego. Żałowała, że nie udało jej się znaleźć kogoś, kto by ją docenił, że nie ma własny ch dzieci ani nie potrafi lepiej się ubierać. Żałowała, że nie skończy ła szkoły i nie poszła na studia. Mogła przecież zrobić dy plom z medy cy ny, geografii albo historii sztuki, któregoś z ty ch popularny ch kierunków. W głębi duszy by ła jak wszy scy ludzie – pragnęła kogoś pokochać. Najlepiej, gdy by ten ktoś pokochał ją z wzajemnością. Może powinna sobie sprawić kota? Sęk w ty m, że za nimi nie przepadała. To mogło stanowić pewien problem. Lubiła za to psy – wrażliwe i mądre, nie te durne miniaturki, które kobiety noszą w torebce. Taki owczarek niemiecki na przy kład – najlepszy przy jaciel kobiety, żaden alarm przeciwwłamaniowy mu nie sprosta. No jasne. Kelly Cross. To przez nią ry czało dziecko. I nic dziwnego. Kelly Cross, prosty tutka,

ćpunka, złodziejka, słowem: szumowina. Kompletne dno. Tracy dobrze ją znała. Wszy scy znali Kelly. Miała gromadkę dzieci, z który ch większość – te, który m się poszczęściło – przeby wała w rodzinach zastępczy ch. W tej chwili parła przed siebie główną alejką. Wy glądała jak opętana, wściekłość wy łaziła wszy stkimi porami jej skóry. By ła drobna i wy chudzona, nie do wiary, że emanowała z niej aż taka siła. Miała na sobie podkoszulek bez rękawów, ukazujący światu stereoty powy komplet siniaków i więzienny ch tatuaży. Na jej przedramieniu widniało pry mity wnie wy dziarane serce przebite strzałą z inicjałami „K” i „S”. Ciekawe, kim by ł pechowiec, którego imię zaczy nało się na „S”? Kelly rozmawiała, a raczej py skowała komuś przez komórkę. Prawie na pewno coś wcześniej ukradła. Szanse na to, aby ta kobieta wy szła ze sklepu z paragonem kasowy m, by ły bliskie zeru. Za rękę prowadziła dziecko. Właściwie ciągnęła je za sobą, bo żaden maluch nie zdołałby dotrzy mać jej kroku. Wy obraźcie sobie, że nie umiecie jeszcze dobrze chodzić, a tu ktoś oczekuje, że będziecie pędzić jak dorosły. Brutalnie szarpane dziecko co pewien czas odry wało się od ziemi i przez ułamek sekundy zdawało się frunąć, wrzeszcząc przy ty m wniebogłosy. Krzy k nie ustawał, więc rozżarzone do czerwoności igły przebijały bębenki w uszach Tracy i wwiercały się jej do mózgu. Tłum zakupowiczów rozstępował się przed Kelly Cross niczy m wody Morza Czerwonego przed Mojżeszem. Większość osób wy glądała na wstrząśniętą jej zachowaniem, lecz nikt nie śmiał przeciwstawić się takiej furiatce. Trudno im się dziwić. Naraz Kelly zatrzy mała się tak gwałtownie, że dziecko minęło ją rozpędzone i zaraz poleciało do ty łu, jakby by ło na gumce. Kelly dała mu solidnego klapsa, aż podskoczy ło, po czy m bez słowa znowu wy rwała naprzód. Tracy zdumiała się, sły sząc wy powiedzianą całkiem głośno uwagę: „Ktoś powinien zareagować”. Akcent osoby, która to powiedziała, wskazy wał na jej przy należność do klasy średniej. Za późno. Kelly minęła właśnie wejście do supermarketu i wy padła na Woodhouse Lane. Tracy podąży ła jej śladem, cwałując ile sił w nogach, żeby za nią nadąży ć. Kiedy dobiegła do przy stanku autobusowego, na który m stała Kelly, miała wrażenie, że płuca zaraz jej eksplodują. Chry ste, do tego stopnia straciła kondy cję? Pewnie stało się to jakieś dwadzieścia lat temu. Powinna przekopać pakamerę i odszukać kasety Ćwicz z Rosemary Conley. – Kelly … – wy sapała. Kelly obróciła się na pięcie i warknęła: „Czego, kurwa?”. Na widok Tracy w jej rozwścieczony ch oczach pojawił się słaby bły sk. Niemal by ło widać, jak obracają się try biki w jej mózgu. W końcu przeskoczy ła jakaś zapadka i pojawił się napis „glina”, co jeszcze bardziej ją rozwścieczy ło – o ile to w ogóle by ło możliwe. Z bliska wy glądała fatalnie: matowe włosy, skóra poszarzała jak u trupa, nabiegłe krwią oczy

wampirzy cy i ty powe dla narkomanów rozedrganie. Tracy miała ochotę zrobić krok do ty łu, ale się powstrzy mała. Dzieciak, brudny i zary czany, przestał wreszcie płakać i gapił się na nią z rozdziawioną buzią. Dziewczy nka. Wy glądała na opóźnioną w rozwoju, ale może miała ty lko przerośnięte migdałki. Jakby tego by ło mało, pod nosem wisiał jej zielony glut. Ohy da. Ile mogła mieć lat? Trzy, cztery ? Tracy nie wiedziała, po czy m określa się wiek dziecka. Może po zębach, jak u koni? Ząbki tej małej by ły drobne i nierówne, jedne większe, inne mniejsze. Ty lko ty le potrafiła stwierdzić. Dziewczy nka miała na sobie ubranka w różny ch odcieniach różu. Na jej plecach tkwił różowy plecaczek niczy m wielka pąkla. Ogólnie robiła wrażenie odkształconego kłębka waty cukrowej. Ktoś – z całą pewnością nie Kelly – usiłował zapleść jej rzadkie włoski w warkoczy ki i to one w połączeniu z wszechobecny m różem pozwalały odgadnąć płeć dziecka, nie od razu dającą się wy czy tać z pulchnej androginicznej twarzy czki. Mała by ła trochę kluchowata, mimo to w jej oczkach coś się tliło. Może ży cie? Jeszcze cała, chociaż pęknięta. Jaką miała szansę z taką matką jak Kelly ? Bądźmy realistami. Kelly nie wy puszczała małej rączki ze swojej dłoni, ściskała ją jak w imadle, jakby dziewczy nka miała lada chwila unieść się w powietrze i odfrunąć. Nadjechał autobus, wrzucił kierunkowskaz i zaczął zwalniać. W Tracy coś pękło. Wy obraziła sobie przy szłość tego dziecka jako pustą, lecz już zbrukaną kartę. Tama wstrzy mująca nagromadzone pokłady rozpaczy oraz frustracji nieoczekiwanie puściła. Sama nie wiedziała, jak do tego doszło. W jednej chwili stała na przy stanku autobusowy m na Woodhouse Lane, kontemplując ruinę człowieka w osobie Kelly Cross, a w następnej py tała ją: – Ile chcesz? – Za co? – Za tę małą – odparła Tracy. Sięgnęła do torby, by wy ciągnąć jedną z kopert z zapłatą dla Janka. Otworzy ła ją i pokazała Kelly jej zawartość. – W środku są trzy ty siące. Możesz je dostać, jeżeli oddasz mi to dziecko. Drugą kopertę trzy mała poza zasięgiem wzroku Kelly na wy padek, gdy by musiała podbić stawkę. Okazało się, że to nie by ło konieczne; Kelly wpatry wała się w banknoty jak zahipnoty zowana. Na moment jakby się zawiesiła, strzelając oczy ma to w jedną, to w drugą stronę, a potem zaskakująco zwinnie wy ciągnęła rękę i chwy ciła kopertę. Jednocześnie puściła rączkę małej. Kiedy autobus się zatrzy mał, roześmiała się, autenty cznie uszczęśliwiona. – Wielkie dzięki – rzuciła i wskoczy ła do środka. Od razu zaczęła na stojąco przeliczać pieniądze.

Tracy zawołała: – Jak ona ma na imię? Jak ma na imię twoja córka? Kelly wy ciągnęła bilet z kasownika i odkrzy knęła: – Courtney ! Courtney ? Co za pretensjonalne imię. Chantelle, Shannon, Tiffany. Courtney. Kelly odwróciła się, ściskając w dłoni skasowany bilet. – No. Courtney. – Obrzuciła Tracy zdumiony m spojrzeniem, jakby ta urwała się z choinki. – Ale to nie jest… – zaczęła, lecz w tej samej chwili drzwi się zamknęły i autobus odjechał. Tracy gapiła się za nim z otwarty mi ustami, jakby sama by ła opóźniona w rozwoju. Albo miała przerośnięte migdałki. Poczuła nagłe ukłucie lęku. Kupiła dziecko. Drgnęła dopiero wtedy, gdy malutka, rozgrzana i ciepła rączka dotknęła jej dłoni. – Gdzie się podziała nasza Tracy ? – zainteresował się Grant, przenosząc zaintry gowany wzrok z jednego monitora na drugi. – Nagle po prostu zniknęła. Leslie wzruszy ła ramionami. – Nie wiem. Miej lepiej oko na tego pijaka przed Bootsem, okej? *** Tilly ze zdumieniem usły szała własny głos mówiący : „Ktoś powinien zareagować”, bardzo, bardzo głośno. Zabrzmiało to jak komentarz damulki z klasy średniej. „Masz rezonować! – powtarzała jej zawsze nauczy cielka emisji głosu w szkole aktorskiej. – Rezonować! Wy obraź sobie, że twoja klatka piersiowa to dzwon, Matildo!”. Nazy wała się Franny Anderson, panna Anderson, nikt nie ośmieliłby się zwrócić do niej inaczej. By ła szty wna jakby kij połknęła i mówiła z akcentem z Morningside. Tilly dotąd wy kony wała zalecane przez nią ćwiczenia – „aaa-eee-ooo-uuu” – każdego ranka zaraz po przebudzeniu, zanim jeszcze zaparzy ła herbatę. Ściany mieszkania, które zajmowała w Fulham, by ły cienkie niczy m papier, więc sąsiedzi musieli ją mieć za wariatkę. Od czasu, gdy studiowała w szkole aktorskiej, upły nęło ponad pół wieku. Wszy scy mówią, że prawdziwe ży cie zaczęło się w latach sześćdziesiąty ch, jednak Londy n lat pięćdziesiąty ch by ł nie mniej ekscy tujący m miejscem dla naiwnej osiemnastolatki z Hull, świeżo po szkole średniej. Dzisiejsze osiemnastolatki są o niebo bardziej dojrzałe. Tilly dzieliła wówczas klitkę w Soho z Phoebe March – obecną damą Phoebe; nie wolno o ty m zapominać, bo kary za pominięcie oficjalnego ty tułu są horrendalnie wy sokie. W Stratfordzie Tilly grała Helenę, a Phoebe – Hermię. Wielki Boże, chy ba całe wieki temu! Miały równy start, lecz teraz to Phoebe gry wała królowe, nosiła suknie i diademy. Oscary (za role drugoplanowe) oraz Bafty nie mieściły jej się na półkach, podczas gdy Tilly musiała się wciskać w kuchenny

fartuch, wsuwać na nogi kapcie i udawać matkę Vince’a Colliera. Hip, hip, hura! Właściwie wcale nie miały równego startu. Ojciec Tilly by ł właścicielem sklepu ry bnego na Land of Green Ginger (rzeczy wistość by ła mniej romanty czna niż nazwa uliczki), Phoebe zaś, choć sama mówiła o sobie „dziewczy na z Północy ”, pochodziła w istocie z klasy posiadaczy ziemskich. Jej rodzina mieszkała pod Molton w domu zaprojektowany m przez samego Johna Carra z Yorku. W dodatku Phoebe by ła bratanicą kuzy na starego króla. Gdy by jej nie wy szło w Soho, mogła w każdej chwili wrócić do swojej rezy dencji przy Eaton Square. Tilly wiedziała o Pheobe – o damie Phoebe – takie rzeczy, że włos się jeży ł na głowie. Panna Anderson oczy wiście od dawna nie ży ła i z pewnością nie gniła niechlujnie w grobie. Tilly wy obrażała ją sobie jako wy schniętą mumię, bezoką i pokurczoną, lżejszą od martwego ptaka, lecz wciąż z nienaganną dy kcją. Tilly nie miała złudzeń, że za jej obecny m wzburzeniem pójdą czy ny – na pewno nie będzie tą, która samotnie stawi czoło przerażającemu wy tatuowanemu babszty lowi. By ła na to za stara, za gruba i za wolna. I zby t przestraszona. Ktoś jednak powinien jej się przeciwstawić, ktoś odważniejszy, jakiś mężczyzna. Mężczy źni nie by li już tacy sami jak dawniej. Podenerwowana Tilly rozejrzała się po centrum handlowy m. Wielkie nieba, co za koszmarne miejsce! Nie by łoby jej tutaj, gdy by nie to, że musiała odebrać od opty ka nowe okulary. W ogóle by tu nie przy szła, ale sy mpaty czna asy stentka kierownika produkcji o imieniu Padma – Hinduska, teraz wszy stkie sy mpaty czne dziewczęta pochodziły z Azji – umówiła ją na wizy tę. „Bardzo proszę, panno Squires, czy mogę czy mś jeszcze pani służy ć?”. Skarb nie dziewczy na. Tilly usiadła na swoich stary ch okularach. Zdarza się. Bez nich by ła ślepa jak kret. Ciężko prowadzić starego gruchota, kiedy nic się nie widzi. Przez ty le lat tkwiła zagrzebana na wsi, że perspekty wa przeprowadzki do miasta ogromnie ją ucieszy ła. Może ty lko niekoniecznie do tego miasta. Wolałaby Guildford albo Henley, uważała je za bardziej cy wilizowane. Ty mczasem na czas zdjęć wy lądowała w tej dziurze na końcu świata. Gościnne wy stępy w serialu, dwunastomiesięczny kontrakt. W ostatnim odcinku jej postać miała kopnąć w kalendarz, czego naturalnie nie wiedziała, przy jmując tę rolę. „Musisz ją wziąć, kochanie – namawiali ją znajomi z teatru. – Zobaczy sz, jak będzie fajnie! No i pomy śl o gaży !”. Oczy wiście, że pomy ślała o gaży ! Ostatnimi czasy ży ła w zasadzie z dnia na dzień. W teatrze od trzech lat nic dla niej nie mieli. Zresztą nauka tekstu szła jej opornie – po prostu kiedy ś miała lepszą pamięć. Ledwo zapamięty wała swoje kwestie, chociaż w przeszłości udawało jej się to bez problemu. Zaczy nała w teatrze repertuarowy m jako osiemnastolatka, debiutantka pod każdy m względem. (Kiedy ś w szkole wszy stkiego kazali się uczy ć na pamięć; teraz, rzecz jasna, wy szło to z mody ). Co ty dzień grali nową sztukę, a Tilly pamiętała swoje kwestie i kwestie wszy stkich inny ch aktorów.

Raz, dawno temu, wy kuła na blachę całe Trzy siostry (grała Nataszę) ty lko po to, żeby sobie udowodnić, że da radę! Poprzedniego dnia usły szała, jak ktoś mówi o niej: „ta starucha z demencją”. To prawda, że coraz słabiej kontaktowała. „Gasną światła w całej Europie” 2, cierpią biedne dziatki. Może powinna poszukać policjanta? Albo zadzwonić na numer alarmowy ? Wy dawało jej się to nazby t dramaty czne. Ostatnią rzeczą, jaką zrobiła dla telewizji, by ł jeden odcinek Na sygnale. Zagrała w nim uroczą staruszkę, która podczas wojny obsługiwała działko przeciwlotnicze, a po latach umarła z wy chłodzenia w swoim mieszkanku w wieżowcu, co wy wołało wielkie poruszenie wśród bohaterów serialu („Jak w dzisiejszy ch czasach mogło dojść do czegoś takiego? Przecież ta kobieta walczy ła za ojczy znę” i tak dalej). Nie ulegało wątpliwości, że jest do tej roli za młoda. W czasie wojny by ła kilkuletnim dzieckiem i zachowała ty lko garść koszmarny ch wspomnień: obraz matki przy naglającej ją w środku nocy do zejścia do schronu i panujący tam zaduch wilgotnej ziemi. Hull potwornie wtedy oberwało. Jej ojciec z racji płaskostopia załapał się na pracę biurową w korpusie zaopatrzenia. Podczas wojny i tak brakowało ry b, wojsko przejęło większość trawlerów. Te zaś, które nadal łowiły, często wy laty wały w powietrze na minach podwodny ch i ciała ry baków opadały z wolna w głąb lodowatej otchłani. „Perła lśni, gdzie oko by ło” 3. Tilly zagrała Mirandę w szkolny m przedstawieniu. „My ślałaś kiedy ś o teatrze, Matildo?”. Dy rektorka szkoły nie widziała dla niej żadnej innej kariery. „Nie jesteś szczególnie akademicko utalentowana, prawda, Matildo?”. Tilly żałowała, że nie by ła w odpowiednim wieku, by walczy ć na wojnie i stać się tą dzielną dziewczy ną z działkiem przeciwlotniczy m. Producenci Colliera spry tnie podeszli ją w The Club at the Ivy przy koktajlu o nazwie Migotka. Nazwa ta wzbudziła w Tilly niejaką konsternację, ponieważ ty m samy m mianem jej prudery jna matka określała kobiece genitalia. Tilly wolała słowo „wagina”, brzmiało jak określenie pilnej uczennicy albo nazwa nowo odkry tego lądu. Kiedy zobaczy ła je pierwszy raz, matka sprawiała wrażenie nieobecnej, a dziewczy nka nuciła „Migocz, migocz, gwiazdko mała”, uniwersalny hy mn wszy stkich mały ch dzieci. Sły sząc go, Tilly znów pomy ślała o swojej matce. Dziewczy nka zaciskała malutkie dłonie w piąstki i przy każdy m „migocz” rozczapierzała palce na podobieństwo rozgwiazdy. Śpiewała czy sto, melody jnie; ktoś powinien zwrócić jej matce uwagę, że mała ma talent. Ktoś powinien zareagować. Gdy po dziesięciu minutach ponownie je ujrzała, biedactwo już nie śpiewało, a matka – pry mity wna baba, cała w tatuażach i z komórką przy klejoną do ucha – wrzeszczała na nią:

„Zamknij się wreszcie, Courtney, działasz mi na nerwy !”. Nie przestając krzy czeć, rozwścieczona ciągnęła dziewczy nkę za sobą. Wiadomo, co czeka takie dziecko po powrocie do domu, co je spoty ka za zamknięty mi drzwiami. Przemoc w rodzinie. Podcinanie młodziutkich pędów w zarodku, zanim zdążą się rozwinąć. „Czarnulek – gdzie biel śniegu szeroko rozlana”. To chy ba coś z Blake’a? Śpiewająca o gwiazdce dziewczy nka wcale nie by ła czarna, wręcz przeciwnie – wy glądała, jakby nigdy nie oglądała słońca. „Ćwierka piskliwy m głosem to żałosne swoje » O-jej! O-jej!« ” 4. Dziwne, że więcej dzieci nie choruje na krzy wicę. A może jednak? Babka Tilly miała krzy wicę, w rodzinie zachowała się jej fotografia z dzieciństwa – jedy na fotografia, zrobiona w atelier fotograficzny m w jakimś ponury m równinny m zakątku East Riding. „Moje przy jmowałby żale Humber i jego brzegi” 5. Nie więcej niż trzy letnia babka Tilly miała na tej fotografii krzy we, paty kowate nóżki w ciężkich buciorach. Aż żal patrzeć. Przeszłości nie można zmienić, ty lko przy szłość, a dokonać tego można jedy nie w teraźniejszości. Tak przy najmniej mówią. Tilly nie miała poczucia, że cokolwiek w ży ciu zmieniła. Z wy jątkiem własnego zdania. Cha, cha. Bardzo zabawne, Matildo. Rola w Collierze nie okazała się wcale taka „fajna”, jak Tilly się spodziewała. Żadna to frajda sterczeć na planie (czy taj: w ogromny m hangarze lotniczy m gdzieś na odludziu) od wpół do siódmej rano i odmrażać sobie ty łek. Zdjęcia kręcono na terenie posiadłości należącej do jakiegoś hrabiego czy księcia. Dziwne, choć w sumie ostatnimi czasy ary stokraci na wszy stkim usiłowali zarabiać. „Plan zdjęciowy wy budowano specjalnie na nasze potrzeby – przekony wali ją producenci. – Kosztował miliony, co gwarantuje długowieczność serialu”. Wcześniej Collier leciał w telewizji raz w ty godniu, teraz emitowano trzy odcinki ty godniowo i planowano nadawać cztery. Aktorzy stali się osłami w kieracie, harowali non stop. Tilly zaangażowano do roli matki Vince’a Colliera, ponieważ producenci chcieli uczy nić tę postać „bardziej ludzką” i wrażliwą. Tilly miała okazję pracować z aktorem grający m Vince’a, gdy ten by ł jeszcze nastolatkiem, i na planie z przy zwy czajenia mówiła do niego Simon zamiast Vince. Dzisiaj potrzebowali aż siedmiu dubli, żeby nakręcić scenę ich pożegnania. Tilly, stojąc na progu domu, sześć razy powtórzy ła: „Do widzenia, Simonie”. Za siódmy m powiedziała po prostu: „Do widzenia, kochanie”, i usły szała reży sera mówiącego (odrobinę za głośno): „Mamy to wreszcie, kurwa”. Imię jej serialowego sy na („Vince, Vince – mruczał pod nosem reży ser – czy to naprawdę tak trudno zapamiętać?”) stale jej umy kało. Miała je na końcu języ ka, ale nie potrafiła odszukać go w pamięci. Simon by ł naprawdę miły m chłopcem. Ćwiczy ł z nią kwestie, powtarzał, żeby się niczy m nie martwiła. Ma się rozumieć – gej jak ta lala. Wszy scy o ty m wiedzieli, to chy ba najgorzej strzeżony sekret w całej telewizji. Oficjalnie nie wolno by ło puszczać pary z ust, bo Vince Collier uchodził za prawdziwego macho. Simon mieszkał ze swoim chłopakiem o imieniu Marcello,

wy najmowali domek znacznie ładniejszy od tego zajmowanego przez Tilly. Raz zaprosili ją do siebie na kolację obficie zakrapianą ginem. Marcello przy rządził kurczaka po sy cy lijsku. Po posiłku pili wy borny rum, który chłopcy przy wieźli z urlopu na Mauritiusie, i grali w karty. Cała ich trójka cudownie się wtedy ubzdry ngoliła. (Tilly nie by ła moczy mordą jak dama SamiWiecie-Kto). Uroczy wieczór w stary m, dobry m sty lu. Sądziła, że podpisuje kontrakt na czas nieokreślony („Będzie z czego ży ć na emery turze” – mruczała z zadowolenia przy trzecim koktajlu Migotka), ty mczasem w ubiegły m ty godniu usły szała, że nie zostanie on odnowiony, a jej postać ma umrzeć w ostatnim odcinku sezonu. Zostało jej raptem kilka ty godni. Nie wiedziała jeszcze, w jaki sposób odejdzie, i powoli ogarniało ją coś w rodzaju lęku egzy stencjalnego, jakby Śmierć miała niespodziewanie wy skoczy ć zza węgła z kosą i okrzy kiem: „A kuku!”. No, może niekoniecznie „A kuku!”. Tilly miała nadzieję, że Śmierć stać na trochę więcej powagi. Odnosiła wrażenie, że gwarancja długowieczności coraz bardziej jej się wy my ka. By wały dni, gdy jej stare serce ściskało się w piersi w węzełek. Kiedy indziej przy pominało rozdy gotanego ptaka usiłującego wy rwać się z klatki na wolność. Obawiała się, że jej alter ego, biedną Marjorie Collier, czeka nieprzy jemny koniec. Prawdopodobnie nie dokona ży wota godnie i spokojnie w swoim łóżku. No i proszę: wy chodząc od opty ka, natknęła się na Śmierć we własnej osobie, tak jak się tego obawiała. My ślała, że padnie trupem na miejscu. Na szczęście okazało się, że to ty lko jakiś żartowniś we wstrętnej masce. Wy krzy wiał się do niej drwiąco i podry giwał niczy m szkielet na sznurku. Coś takiego powinno by ć zabronione! Domek pod Dzwoneczkami, tak nazy wała się chatka, w której ją zakwaterowano. Co za pretensjonalna nazwa! Dawniej mieszkał tam pewnie jakiś parobek. Biedaczy sko – nic, ty lko błoto, krwawy pot i wstawanie z kurami. Przed laty Tilly zagrała w ekranizacji powieści Thomasa Hardy ’ego dla BBC i sporo się wówczas dowiedziała o losie robotników rolny ch. „Mamy do dy spozy cji uroczą wiejską chatkę – kusili ją producenci – wy najmowaną zwy kle letnikom”. Poupy chali członków obsady i ekipy serialu, gdzie się dało: w pensjonatach, tanich hotelach Leeds, Halifaksu i Bradfordu, w domach na wy najem, nawet przy czepach kempingowy ch. Taniej by łoby wy budować dla wszy stkich zajazd na miejscu. Tilly nie pogardziłaby pokojem hotelowy m, wy starczy ły by jej trzy gwiazdki. Nikt jej niestety nie uprzedził, że będzie dzielić domek z Saskią. Sądząc po minie tej ostatniej, jej też nikt nie uprzedził. Tilly nie miała nic przeciwko Saskii jako takiej: sama skóra i kości, o wiele za chuda, ży wiła się powietrzem i papierosami. Dieta cud, prakty kowana również przez damę Phoebe March. – Nie będzie ci przeszkadzało, że palę? – zapy tała Tilly, wy ciągając pierwszą paczkę silk cutów. – Naturalnie będę paliła ty lko w swoim pokoju albo na zewnątrz.

– Ależ nie krępuj się, moja droga – odparła Tilly. – Przez całe ży cie obcowałam z palaczami. (To prawdziwy cud, że jeszcze nie umarła). Nie chciała mieć w Saskii wroga. Zawsze jak ognia unikała wszelkich konfliktów. Zabawne: Saskia wy jątkowo dbała o higienę (miała na ty m punkcie obsesję, jej jednoosobowa batalia przeciw bakteriom nie by ła normalna), a przecież papierosy to taki brudny nałóg. Najgorsze pod ty m względem by ły oczy wiście tancerki z baletu – ledwie skończy ły próbę, a już kopciły jak komin. Musiały mieć płuca czarne jak sadza. Tilly pomieszkiwała kiedy ś z jedną tancerką. To by ło po ty m, jak Phoebe wy prowadziła się z ich mieszkanka w Soho (lata sześćdziesiąte dla nich obu okazały się przełomową dekadą) i zamieszkała z pewny m reży serem w Kensington. Miał na imię Douglas i najpierw należał do Tilly. Phoebe nie tolerowała sy tuacji, w której Tilly cieszy ła się czy mś, czego ona nie miała. Ależ on by ł przy stojny, ten Douglas! Później wy szło na jaw, że grał też do innej bramki. „Pedzio jak się patrzy ”, jak mawiają na północy kraju. Phoebe wy korzy stała go i mniej więcej po roku zostawiła. Tilly i Douglas do końca (jego końca) utrzy my wali ze sobą przy jacielskie kontakty. Saskia grała w serialu partnerkę Vince’a Colliera, sierżant Charlotte („Charlie”) Lambert. Nie by ła najlepszą aktorką, ale o ty m cicho-sza! Dy sponowała ty lko dwoma wy razami twarzy : „zatroskany m” (ewentualnie „bardzo zatroskany m”) oraz „zgry źliwy m”. Biedaczka miała bardzo ograniczone emploi, chociaż jak większość sobie podobny ch dobrze wy glądała w telewizji. Tilly widziała ją w sztuce granej w Teatrze Narodowy m. By ła tragiczna, po prostu tragiczna, lecz publiczność zdawała się tego nie zauważać. Patrz: baśń o nowy ch szatach cesarza (kolejne podobieństwo do damy Phoebe). Teraz, kiedy Tilly miała wreszcie nowe okulary, znowu wszy stko widziała i to by ło okropne. Dawniej w środy pracowało się ty lko do południa. Jej ojciec zamy kał wtedy okiennice sklepiku na Land of the Green Ginger, by wieść tajemnicze równoległe ży cie w gronie rotarian. Spędzał też sporo czasu na działce, choć nie mógł się pochwalić obfity mi plonami. Koniec z pracą na pół gwizdka, teraz wszy stko by ło wiecznie otwarte; „w dłoni dzierżąc nietrwałą zdoby cz, każdy swego ducha wy jaławia” 6. Gdzie wy pły wała cała ta forsa? Człowiek kładł się spać w czasach prosperity, a budził w kry zy sie. Jak to w ogóle możliwe? Gdzie się podziały pieniądze i dlaczego nie można ich tak zwy czajnie odzy skać? Uznała, że musi czy m prędzej wy dostać się z tego przeklętego miejsca, i ruszy ła w stronę parkingu. „Czy to bezpieczne, żeby ś nadal prowadziła auto?” – zatroszczy ł się asy stent reży sera po ty m, jak Tilly kilka razy nie zmieściła się ty łem na swoim miejscu parkingowy m i musiał ją w ty m wy ręczy ć. Co za bezczelność! Poza ty m parkowanie auta to nie to samo co jego prowadzenie. Tilly nie miała jeszcze osiemdziesiątki, wprost try skała energią. „Ponad świat, hen wy soko!”. Stchórzy ła. Jak można tak wstrętnie odnosić się do dziecka? Małe

biedactwo, nieszczęsna kruszy nka. Stare, zmęczone serce Tilly krajało się na jej widok. Gdy by miała dziecko, trzy małaby je pod kloszem i obchodziła się z nim jak z jajkiem, kruchy m i doskonały m. Kiedy jeszcze mieszkała w Soho, poroniła. Nikt o niczy m nie wiedział z wy jątkiem Phoebe, która od początku usiłowała ją namówić, żeby usunęła ciężę. Powiedziała, że zna kogoś na Harley Street i że to będzie jak wizy ta u denty sty. Tilly nigdy nie zdecy dowałaby się na coś podobnego. Dziecko ży ło w niej prawie przez pięć miesięcy niczy m mała my szka w gniazdku, zanim je straciła. By ło całkiem ukształtowane, w dzisiejszy ch czasach pewnie by je uratowali. „Dobrze się stało” – stwierdziła wtedy Phoebe. Później nigdy nie zaszła w ciążę i chy ba nawet nie chciała zajść. Może gdy by wy szła za mąż albo spotkała odpowiedniego mężczy znę, gdy by nie by ła tak skupiona na swojej karierze, mogłaby mieć teraz rodzinę, postawnego sy na albo miłą córkę i gromadkę wnucząt. Miałaby własne ży cie, zamiast tkwić na ty m odludziu. Choć pochodziła z ty ch okolic (Dzieciństwo? Kiedy to by ło!), fatalnie się czuła w północnej Anglii, zarówno w mieście, jak i na wsi. By ła „z północy ” – jak wiatr, jak Królowa Śniegu. Potrafiła zrozumieć, dlaczego pierwsi ludzie wy wędrowali z Afry ki, ale po co pchali się aż tak daleko na północ od Londy nu, tego nie pojmowała. Ależ z niej idiotka! Powinna się wy brać do Harrogate, zajrzeć do tamtejszy ch sklepów z sukienkami, zjeść lunch w herbaciarni „U Betty ”. Gdzie miała rozum? Wy tatuowana kobieta i jej biedna córeczka gdzieś zniknęły. Strach pomy śleć, co czeka tę małą w domu. Tilly naprawdę powinna by ła jakoś zareagować. Płacz teraz, Tilly, płacz! W kiosku kupiła „The Telegraph”, opakowanie tabletek miętowo-eukaliptusowy ch na gardło (musiała dbać o swoje wy służone struny głosowe) i na podwieczorek tabliczkę czekolady Cadbury z orzechami i suszony mi owocami. W dni wolne na planie nie by ło cateringu. Tilly uwielbiała serwowane ekipie posiłki: obfite śniadania, domowe puddingi ze słodką polewą. Sama okropnie gotowała, w domu ży wiła się tostami z żółty m serem. Zabrakło jej drobny ch, więc podała dziewczy nie za ladą banknot dwudziestofuntowy, lecz ta wy dała jej resztę z dziesięciu. – Przepraszam – odezwała się z wahaniem, bo nie cierpiała tego rodzaju sy tuacji – ale dałam pani dwadzieścia funtów. – Dziewczy na obrzuciła ją obojętny m spojrzeniem i mruknęła: – To by ło dziesięć. – Nie, nie, na pewno dwadzieścia. W obliczu konfrontacji zawsze ściskało ją w żołądku. Wszy stko przez ojca, chociaż minęło ty le lat. Miał zawsze rację. Wielki, pory wczy mężczy zna walił filetami z dorsza o marmurową ladę, jakby chciał im dać nauczkę. Tilly odebrała od niego kilka bolesny ch lekcji. W końcu uciekła i nigdy nie wróciła na Land of the Green Ginger. Jak wiele dziewcząt przed nią, zaczęła nowe

ży cie w Soho. – Dałam pani banknot dwudziestofuntowy – powiedziała łagodnie. Czuła, że cała zaczy na dy gotać. Ty lko spokojnie, powtarzała sobie. „Oddy chaj, Matildo!”. Dziewczy na za ladą podniosła w górę wy jętego z kasy dziesiątaka, jakby to miało stanowić niezbity dowód. A przecież mogła wy jąć dowolny banknot dziesięciofuntowy ! Serce Tilly trzepotało nieprzy jemnie. – Dałam pani dwadzieścia – powtórzy ła. Zabrzmiało to zdecy dowanie mniej pewnie. Wy płaciła pieniądze z bankomatu, który wy dał jej same dwudziestki. Nic innego nie miała w portmonetce i dlatego wręczy ła dziewczy nie dwadzieścia funtów. Za sobą sły szała gniewne pomruki kolejki. Jakiś nieuprzejmy głos burknął: „Co tak długo!”. Można by przy puszczać, że po ty lu latach pracy w zawodzie Tilly z łatwością wejdzie w rolę – bądź co bądź, najlepiej się czuła w obcej skórze. Mogłaby na przy kład odegrać jakąś władczą postać, lady Bracknell albo lady Makbet – ta z pewnością poradziłaby sobie z tą dziewuchą – ale gdy zaglądała w głąb siebie, widziała ty lko skołowaną starą Tilly. Dziewczy na za ladą patrzy ła na nią jak na powietrze. Tilly usły szała nagle własny głos, mówiący trochę zby t piskliwie: – Jesteś zwy kłą złodziejką! – Spadaj, głupia krowo – warknęła tamta – bo wezwę ochronę. Potrzebowała pieniędzy, żeby się wy dostać z wielopoziomowego parkingu. Gdzie się podziała ta portmonetka? Tilly przetrząsnęła torbę – ani śladu portmonetki. Jeszcze raz wszy stko przeszukała, daremnie. Miała za to w torebce mnóstwo rzeczy, który ch tam by ć nie powinno. Ostatnio zauważy ła, że po prostu się pojawiały : breloczki do kluczy, temperówki, noże i widelce, tekturowe podkładki pod piwo. Nie miała pojęcia, skąd brały się u niej w torbie. Poprzedniego dnia znalazła filiżankę ze spodkiem! Sądząc po liczbie sztućców i naczy ń, ktoś mógłby pomy śleć, że Tilly próbuje skompletować zastawę stołową. „Z wiekiem robimy się kleptomanką, co?” – śmiał się z niej w kanty nie Vince. „Co masz na my śli, mój drogi?”. Wcale nie miał na imię Vince, ty lko… Hm. Matka Tilly trzy mała przy palenisku długi mosiężny widelec do opiekania grzanek razem z inny mi akcesoriami kominkowy mi. Stale je polerowała – wszy stko polerowała. Ojciec lubił porządek, na pewno znaleźliby wspólny języ k z Saskią. Uchwy t widelca do grzanek zdobiły figurki trzech mądry ch małpek. „Nie widzę niczego złego…”. W ich domu by ło wiele zła. Tilly zwy kła siady wać przy ogniu i opiekać kawałki keksu. Gorące i rumiane matka smarowała masłem. Zawsze klinowały się między zębami widelca. Ojciec cisnął nim kiedy ś w matkę jak włócznią. Widelec wbił jej się w nogę i matka zawy ła niczy m ranne zwierzę. Biedne, nagie, przebite zwierzę.

Tilly wy sy pała zawartość torebki na siedzenie pasażera. Skąd wzięła się tam ły żka stołowa i paczka chrupek o smaku serowo-cebulowy m? Na pewno ich nie kupiła. Nie lubiła chrupek, więc skąd się wzięły w jej torbie? Portmonetki ani śladu. Lęk ścisnął serce Tilly. Gdzie mogła ją zapodziać? Wstępowała do kiosku, może ukradła ją tamta okropna dziewucha, ty lko jak? I co teraz będzie? By ła uwięziona na parkingu. Uwięziona! Może powinna do kogoś zadzwonić? Ty lko do kogo? Nie ma sensu zawracać głowy komuś w Londy nie, i tak nie zdołałby jej pomóc. Jak się nazy wała ta miła asy stentka kierownika produkcji, która umówiła ją na wizy tę u opty ka? Tilly miała pustkę w głowie. Imię by ło hinduskie, czy li trudniejsze do zapamiętania. Przeleciała w my ślach cały alfabet – A, B, C, D, E… – co dawniej zawsze pomagało jej rozruszać niemrawą pamięć. Głupia Tilly. Może po prostu by ła zby t pobudliwa? Tak o niej mówiono w dzieciństwie. Lekarz rodzinny przepisał jej żelazo w pły nie – gęste, zielone świństwo o wy glądzie flegmy, które przy prawiało Tilly o mdłości, ale przy najmniej by ło mniej ohy dne niż olej ry cy nowy i sy rop figowy na zaparcia. Fuj! Jak można podawać takie paskudztwa choremu dziecku? Rzeczy wiście by ła zby t pobudliwa, chociaż wolała my śleć, że ma „arty sty czny temperament”. Na to akurat żadne żelazo nie mogło jej pomóc. My śl o czy mś inny m, to sobie przy pomnisz. Oby. Tilly przejrzała się w lusterku wsteczny m i poprawiła perukę. Kto by przy puszczał, że do tego dojdzie? Przy najmniej miała dobrze dobraną perukę znakomitej jakości. Kosztowała fortunę. Nikt by się nie domy ślił, że to nie jej prawdziwe włosy. Młodziej w niej wy glądała (nadzieja matką głupich) – nie tak jak w ty m kołtunie, w który m musiała grać matkę Vince’a Colliera. Tamta peruka przy pominała garść psich kłaków. Tilly nie by ła jeszcze całkiem ły sa, ale pamiętała, że matka w jej wieku miała głowę jak kula bilardowa. Włosy Tilly po prostu trochę się przerzedziły, zwłaszcza na czubku głowy. A przecież nie ma nic bardziej żałosnego od ły sej kobiety. Padma! Tak się nazy wała tamta dziewczy na. No jasne! Tilly odszukała telefon. Nie lubiła komórek, miały takie małe klawisze. Założy ła nowe okulary i spojrzała na wy świetlacz. Nic z tego, potrzebowała okularów do czy tania. Kiedy je znalazła, stwierdziła, że nie pamięta, jak się korzy sta z komórki. Zdjęła okulary i wy jrzała przez przednią szy bę na zaparkowane wokół samochody. Wszy stko spowijała mgła. Tilly nie miała zielonego pojęcia, gdzie się znajduje. Odłoży ła telefon na siedzenie pasażera. „Oddy chaj, Matildo”. Popatrzy ła na złożone na podołku dłonie. Co powinna teraz zrobić? Kiedy się człowiek zgubi, potrzebuje mapy. Ariadna miała swoją nić, Tilly – plan Leeds, który znalazła w kiosku. Jakimś cudem udało jej się wy dostać z parkingu i trafić z powrotem do centrum handlowego. W środku by ło bardzo jasno, jaśniej niż w pełny m słońcu. Tilly mogłaby przy siąc,

że czuje wibrujący w kościach prąd elektry czny. Zdezorientowana stwierdziła, że z głośników niesie się, niczy m echo z odległej przeszłości, głos jej matki, mówiący : „Jeżeli się zgubisz, poszukaj policjanta”. Pomy ślała, że musiała zwariować, bo ostatni raz sły szała te słowa dobrze ponad sześćdziesiąt lat temu, a matka od ponad trzech dekad nie ży ła. Gdy by nawet ży ła, nie wy głaszałaby zapewne podobny ch przestróg publicznie, przez głośniki w centrum handlowy m w Leeds. Tak czy inaczej, w pobliżu nie kręcił się żaden policjant. Kiosk wy glądał znajomo, bezsprzecznie tu robiła zakupy. Założy ła okulary i otworzy ła plan miasta. Po co? Czego właściwie szukała? Drogi ucieczki z dziewiątego kręgu piekła. Tam chy ba trafiali zdrajcy ? W takim razie powinna się w nim znaleźć Phoebe, nie Tilly. Gdy pochy lona nad planem wy chodziła z kiosku, żująca gumę wredna dziewucha za ladą wrzasnęła za nią: „Ej, ty tam!”. Tilly uznała za stosowne ją zignorować; nigdy nie wiadomo, czego taka może chcieć od człowieka. Dotarła do podnóża schodów ruchomy ch. Bezuży teczny plan trzepotał jej w ręce. Strasznie tu by ło gorąco, pewnie dlatego jej mózg nie pracował jak trzeba. Tilly powachlowała się planem. Naraz wy rósł przed nią młody chłopak z paskudny m trądzikiem. Jego zmaltretowana twarz przy pominała skórkę granatu. – Czy pani za to zapłaciła? – zapy tał, wskazując na plan. Serce Tilly zaczęło walić niczy m młotem, zwiastując nadciągający koniec. W ustach jej zaschło, w uszach brzęczało, jakby z mózgu usiłował się wy dostać jakiś owad. Przed nią opadła kurty na, która wzdy mała się i falowała. Tilly wy obrażała sobie, że tak musi wy glądać zorza polarna, chociaż nigdy nie miała okazji jej oglądać. Bardzo tego żałowała, zawsze chciała pojechać na biegun północny. To by łoby takie romanty czne! Zobaczy ć światła północy … By ła rozpalona. „Nie bój się. Pomy śl o czy mś zimny m”. Tilly przy pomniała sobie, jak zimą trzęsła się na mrozie w dokach, obserwując z ojcem powracające z arkty czny ch łowisk kutry ry backie. Islandia, Grenlandia, Murmańsk – wszy stkie te tajemnicze miejsca. Pokłady łodzi lśniły od szronu. Ojciec kupował ry by na targu, całe skrzy nie dorsza ułożonego na pokruszony m lodzie. Dorsze by ły wielkie, mięsiste. Tilly serdecznie ich żałowała – pły wały sobie w lodowaty ch głębinach, a kończy ły ży wot na ladzie w sklepiku jej ojca. One też pochodziły z północy , tak samo jak wiatr, jak wędrowne moty le. Królowie morza. – Czy ma pani paragon na ten zakup? – głos pry szczatego zahuczał i ucichł. Kurty na zorzy polarnej zadrżała i skurczy ła się do maleńkiej czarnej kropki. – Przepraszam – wy mamrotała Tilly. „Zaraz się przewrócę” – pomy ślała i w tej samej chwili podtrzy mała ją para mocny ch rąk i czy jś głos powiedział:

– Ty lko spokojnie. Wszy stko w porządku? Potrzebuje pani pomocy ? – Bardzo dziękuję, naprawdę nic mi nie jest. Sły szała własny chrapliwy oddech. Dy szała niczy m zgoniony jeleń, serce jej drżało jak u zwierzy ny w potrzasku. „Rogacz chce mieć łanię młodą, Rosalindę mu przy wiodą” 7. W młodości dwukrotnie grała w Jak wam się podoba. Ładna sztuka. Według wierzeń Celtów biały jeleń zwiastował zagładę. Dowiedziała się tego od Douglasa. Jakąż on miał wiedzę! I fenomenalną pamięć. Na Drury Lane mieścił się pub Pod Biały m Jeleniem, wpadali tam z Douglasem na różowy dżin. W dzisiejszy ch czasach nikt chy ba nie pija różowego dżinu? O Boże, niech to się wreszcie skończy ! – Szukam policjanta – zwróciła się do mężczy zny, który zaoferował jej pomoc. – Tak się składa, że by łem kiedy ś policjantem – odparł. Miły człowiek, który by ł kiedy ś policjantem, zaprowadził ją do jakiegoś pomieszczenia. Pry szczaty wszedł pierwszy. Pokój okazał się ciasny i ponury, miał ściany pomalowane na urzędowy beż. Przy pominał szkolny gabinet lekarski. W środku stały metalowy stół z laminowany m blatem i dwa twarde plastikowe krzesła. Czy żby zamierzali ją tu przesłuchiwać? Albo torturować? Zamiast pry szczatego chłopaka pojawiła się jakaś dziewczy na, odsunęła krzesło od stołu i powiedziała do Tilly : „Proszę tu zaczekać, zaraz wracam”. Nie kłamała. Po chwili wróciła z filiżanką gorącej słodkiej herbaty i talerzy kiem ciasteczek. – Mam na imię Leslie – przedstawiła się. – Pisane przez „ie”. Może się pan poczęstuje? – zagadnęła mężczy znę, który by ł kiedy ś policjantem. – Nie, dziękuję. – Jesteś Amery kanką? – zwróciła się do niej Tilly, próbując nawiązać uprzejmą pogawędkę. Herbata, ciasteczka, pogawędka. Trzeba się umieć zachować. – Kanady jką. – Naturalnie, jak mogłam się pomy lić. Zawsze miałam dobre ucho do akcentów. Zgubiłam portmonetkę – dodała. – Chy ba jej nie aresztujecie za kradzież? – chciał wiedzieć mężczy zna, który by ł kiedy ś policjantem. Za kradzież! Tilly aż jęknęła z przerażenia. Przecież nie by ła złodziejką. Nigdy świadomie nie ukradła choćby ołówka. (Te wszy stkie noże, widelce, breloczki do kluczy i paczki chrupek w jej torebce nie mogły pochodzić z kradzieży, bo wcale ich nie chciała, wręcz przeciwnie). Nie to co Phoebe, stale „poży czająca” od Tilly bransoletki, buty i sukienki. Douglasa też sobie poży czy ła i nigdy nie oddała. – Na pewno dobrze się pani czuje? – zapy tał mężczy zna, przy kucnąwszy obok. – Tak, bardzo panu dziękuję – odrzekła.

Miło spotkać w ty ch czasach prawdziwego dżentelmena. Usły szała, jak mężczy zna mówi do dziewczy ny : – W takim razie sobie pójdę. – Już pani lepiej? – upewniła się Leslie po wy jściu mężczy zny. – Podacie mnie do sądu? – zatroskała się Tilly. Głos niebezpiecznie jej się łamał. Pomy ślała, że dziewczy na ma ją za wariatkę. Wcale by się nie zdziwiła. By ła głupią starą babą, która nie potrafiła trafić z powrotem do domu. Głupia Tilly. – Nie – uspokoiła ją Leslie. – Nie jest pani przestępcą. Herbata by ła cudowna. Dzięki niej Tilly pozbierała się pod każdy m względem. Wy piła pierwszy ły k i niemal się rozpłakała. – Jestem taka niemądra – westchnęła. – Nie wiem, co się ze mną stało, to by ło chy ba jakieś zaćmienie. Wiesz, o czy m mówię? No nie, skąd miałaby ś to wiedzieć – dodała z uśmiechem. – Jesteś jeszcze taka młoda. – To na pewno ze zdenerwowania. W końcu zgubiła pani portmonetkę – stwierdziła współczująco Leslie. – I jeszcze ta kobieta – dodała Tilly – okropnie krzy czała na swoją córeczkę. Biedactwo. Chciałam znaleźć kogoś, kto by jej pomógł, ale nie znalazłam. Naprawdę mnie nie aresztujecie? – Nie – zapewniła ją Leslie. – Zapomniała się pani i ty le. – Tak by ło! – przy taknęła Tilly, niezmiernie uradowana tą my ślą. – Właśnie tak: zapomniałam się. Ale teraz już sobie wszy stko przy pomniałam. Będzie dobrze, naprawdę. *** Leeds kojarzy ło mu się z miastem, w który m ciągle pada, ty mczasem dzisiejsza pogoda by ła wręcz idealna. W parku Roundhay roiło się od ludzi usiłujący ch wy cisnąć, ile się da, z angielskiego klimatu. Istne hordy. Czy nikt tu nie musiał pracować? Po namy śle uznał, że równie dobrze to samo py tanie mógłby zadać sobie. Niespodziewanie jego oczom ukazał się obraz niczy m niezmąconego szczęścia. Mały kudłaty psiak ganiał po parku, jakby go wy puszczono z więzienia. Spłoszy ł stadko gołębi dziobiący ch porzuconą kanapkę i zapamiętale poszczekiwał, gdy poiry towane ptaki poderwały się do lotu. Potem puścił się pędem i gnał ile sił, by zahamować w pełny m biegu – o ułamek sekundy za późno – obok leżącej na kocu kobiety. Ta krzy knęła i cisnęła w niego klapkiem. Pies chwy cił go w locie zębami, potrząsnął łebkiem, jakby złapał szczura, po czy m puścił klapek i pomknął w stronę dziewczy nki, która zaczęła piszczeć, gdy podskakując, usiłował polizać jej loda. Matka dziewczy nki głośno go zwy my ślała, więc psiak odbiegł i przez dłuższy czas obszczekiwał jakiegoś niewidzialnego wroga, następnie znalazł ułamaną gałąź i zaczął ciągać ją w kółko, dopóki jego

uwagi nie zwrócił jakiś wy jątkowo interesujący zapach. Podąży ł ty m śladem, aż znalazł jego źródło – wy suszoną psią kupę. Obwąchał ją z rozkoszą prawdziwego konesera, lecz szy bko się znudził i potruchtał w kierunku pobliskiego drzewa, gdzie podniósł do góry nogę. – Won stąd! – krzy knął męski głos nieopodal. Mogłoby się wy dawać, że pies jest bezpański, lecz nagle nie wiedzieć skąd nadciągnął jakiś facet i ruszy ł ku niemu, powarkując wściekle: „Do nogi, pieprzony kundlu, wracaj, kiedy cię wołam!”. By ł rosły, miał wredną twarz i klatkę piersiową pękatą jak u rottweilera. Dodajmy do tego ły są czaszkę, nabite mięśnie, flagę świętego Jerzego wy tatuowaną na lewy m bicepsie i na wpół rozebraną damulkę na prawy m przedramieniu – et voilà, wy pisz, wy maluj prawdziwy angielski dżentelmen. Psiak miał obrożę, lecz zamiast smy czy mężczy zna dzierży ł w dłoni sznurek, na jakim zwy kle wiesza się pranie, z pętlą na końcu. Bez ostrzeżenia chwy cił zwierzę za kark i zarzucił mu na szy ję pętlę niczy m lasso, po czy m jedny m szarpnięciem podniósł je w górę. Pies zaczął się dusić, rozpaczliwie przebierał w powietrzu krótkimi łapkami. Mężczy zna równie niespodziewanie upuścił go na ziemię i wy mierzy ł mu solidnego kopniaka w delikatny zadek. Psiak cały się skulił, dy gotał, aż przy kro by ło patrzeć. Facet pociągnął go za sobą, wrzeszcząc: „Uśpię cię! Powinienem by ł to zrobić zaraz, jak ty lko ta suka odeszła!”. Szaleni Anglicy i ich psy w samo południe; przy pomniał mu się ty tuł pły ty Joe Cockera. Oczy wiście zaraz zrobiło się zamieszanie. Poruszeni tą sceną ludzie głośno protestowali przeciwko brutalności mężczy zny. Zewsząd rozlegały się gniewne pomruki i oburzone głosy : „Takie niewinne stworzenie…”, „Zadrzy j może z kimś swojego wzrostu”, „Wy luzuj, stary !”. Kilka osób wy jęło telefony komórkowe i robiło zdjęcia. On również wy jął swojego iPhone’a. Długo opierał się pokusie naby cia tego flagowego produktu firmy Apple, lecz w końcu uległ. I nie żałował. Pierwszy telewizor – uży wany grat – rodzice kupili tuż po jego ósmy ch urodzinach. Wcześniej jedy ny m źródłem rozry wki oraz informacji by ło dla nich radio. W ciągu niespełna pół wieku – ułamek sekundy na zegarze historii – stał się świadkiem niewiary godnego postępu w zakresie technologii. Zaczy nał zatem od słuchania radia lampowego stojącego w kącie salonu, a teraz trzy mał w ręku telefon i patrząc na jego wy świetlacz, obserwował, jak wirtualna zmięta kartka papieru trafia do wirtualnego kosza. Ludzkość musiała naprawdę długo czekać na takie cudo. Strzelił szy bko kilka fotek facetowi maltretującemu psa. Dobrze mieć dowód w postaci zdjęcia, nigdy nie wiadomo, kiedy się może przy dać. Z ogólnego gwaru wy bił się nagle przenikliwy kobiecy głos: „Dzwonię na policję!”. Mężczy zna odwarknął: „Nie wtrącaj się, suko!”, i dalej szarpał za sznurek tak mocno, że biedny pies kilka razy się przewrócił i szorował brzuchem po ścieżce.

Pomy ślał, że facetowi przy dałaby się jakaś okrutna i wy my ślna kara. Przemoc w tej czy innej formie towarzy szy ła mu przez całe ży cie. Nie zawsze by ł jej ofiarą; czasami brał sprawy w swoje ręce. A czy mógł mieć po temu powód lepszy niż bezradny psiak? Ruszy ł w ślad za mężczy zną, który właśnie wy szedł z parku i zbliży ł się do zaparkowanego nieopodal samochodu. Otworzy ł bagażnik, podniósł psa i bezceremonialnie wrzucił go do środka. Zwierzak skulił się ze strachu i zaczął żałośnie skamleć, drżąc na cały m ciele. – Ty lko poczekaj, ty cholerny gnojku – mruknął mężczy zna. Wy jął komórkę i przy łoży ł ją do ucha, unosząc jednocześnie ostrzegawczo palec wskazujący drugiej ręki, żeby psu nie przy szło czasem na my śl wy skoczy ć z bagażnika. – Cześć, mała, mówi Colin – powiedział słodkim jak ulepek głosem. Istny Romeo z przedmieścia. Obserwował go ze zmarszczony mi brwiami, wy obrażając sobie, co czeka psa po powrocie do domu. Z pewnością nic dobrego. Podszedł bliżej i klepnął Colina po ramieniu, mówiąc: – Przepraszam. A gdy tamten się odwrócił, dodał: – Trzy maj gardę. – Że jak, kurwa? – zdumiał się mięśniak. – To miało by ć ironiczne. Po ty ch słowach wy mierzy ł potężny i celny cios prosto w przeponę Colina. Teraz, gdy nie obowiązy wały go już urzędowe przepisy doty czące stosowania przemocy, uważał, że wolno mu bezkarnie wdawać się w bójki. Może i przemoc towarzy szy ła mu przez całe ży cie, ale dopiero stosunkowo niedawno odkry ł jej sens. Dawniej więcej szczekał, mało gry zł; od jakiegoś czasu by ło na odwrót. Jeśli chodzi o bójki, jego filozofia sprowadzała się do unikania przesadny ch akrobacji. Jedno porządne, dobrze wy mierzone uderzenie zwy kle wy starczało, żeby powalić człowieka. Za ty m ciosem stała ślepa furia. By wały takie dni, kiedy przy pominał sobie, kim naprawdę jest: sy nem swojego ojca. No i proszę: pod Colinem ugięły się nogi i padł na ziemię, chwy tając ustami powietrze niczy m wy ciągnięta z wody ry ba. Z jego płuc wy doby wały się dziwne świszczące dźwięki, ledwie łapał oddech. Przy kucnął obok Colina. – Zrób jeszcze raz coś takiego: mężczy źnie, kobiecie, dziecku, psu czy choćby cholernemu drzewu, i jesteś trupem – powiedział. – Nigdy nie będziesz miał pewności, czy cię nie obserwuję. Zrozumiano? Mężczy zna skinął głową, bo nie odzy skał jeszcze tchu. Ty rani jego pokroju w głębi serca są

zwy kle tchórzami. Z głośnika leżącej na chodniku komórki rozległ się kobiecy głos py tający : – Colin? Colin, jesteś tam? Wstał, nastąpił na telefon i wgniótł go w beton. Ten niepotrzebny i w sumie śmieszny gest sprawił mu dziwną saty sfakcję. Pies nadal kulił się w bagażniku, więc wziął go na ręce i zdziwił się, że choć zwierzak trzęsie się na cały m ciele, jest taki ciepły. Przy tulił go do piersi i pogłaskał po łebku, chcąc biedaka uspokoić. Potem odszedł, wciąż tuląc do siebie psa. Obejrzał się ty lko raz, żeby sprawdzić, czy Colin ży je. Jego śmierć właściwie by go nie obeszła, ale nie miał ochoty usły szeć zarzutu zabójstwa. Czuł, że psie serduszko wali jak oszalałe tuż przy jego ciele: puk, puk, puk. – Już dobrze – odezwał się tonem, jakim uspokajał niegdy ś swoją córkę, kiedy by ła mała. – Wszy stko będzie dobrze. Minęło sporo czasu, odkąd ostatnio przemawiał do psa. Spróbował poluzować sznurek, ale węzeł by ł mocno zaciśnięty. Odwrócił przy wieszkę przy obroży, żeby odczy tać, co jest na niej napisane. – Zobaczmy, czy wiadomo, jak cię wołają. – Ambasador? – zdziwił się Jackson i popatrzy ł na psiaka z powątpiewaniem. – A co to za imię? Dry fował – tury sta we własnej ojczy źnie, chociaż trudno by ło to nazwać urlopem, już prędzej eksploracją. Urlop oznaczał wy legiwanie się z kobietą u boku na rozgrzanej plaży w jakimś spokojny m kraju. Jackson z reguły wiązał się z kobietami, które napoty kał na swojej drodze. Zwy kle sam ich nie szukał. Od dwóch lat mieszkał w Londy nie, w pojedy nkę wy najmując wciąż to samo mieszkanko w Covent Garden, które przez krótki czas dzielił ze swoją fałszy wą żoną Tessą, ciesząc się udawaną – jak się później okazało – małżeńską sielanką. Potem niejaki Andrew Decker zabił się (dosy ć niechlujnie) w jego salonie. Jackson zdziwił się, jak mało go to obeszło. Wy kwalifikowana firma specjalizująca się w sprzątaniu miejsc zbrodni (oto zawód, którego chy ba nie chciałby wy kony wać) spisała się na medal. Więc kiedy Jackson wy mienił wy kładzinę i pozby ł się fotela, na który m Andrew Decker strzelił sobie w łeb, nikt by się nie zorientował, że w ty m mieszkaniu wy darzy ła się jakaś tragedia. Śmierć Deckera by ła całkiem zasłużona i to chy ba miało dla Jacksona decy dujące znaczenie. Wszy stko, z czy m mógł się oficjalnie identy fikować, należało do przeszłości: wojsko, policja, praca pry watnego detekty wa. Przez pewien czas by ł „na emery turze”, ale czuł się wtedy nikomu niepotrzebny. Obecnie nazy wał siebie półemery tem; określenie to stanowiło znakomitą przy kry wkę dla szeregu niekoniecznie legalny ch zajęć. Ostatnimi czasy często działał na własną rękę, przy jmował zlecenia to tu, to tam. Gdy by brał udział w teleturnieju, jego specjalnością by łoby „odnajdy wanie osób zaginiony ch”. Nie wszy stkie z nich odnajdy wał, ale i tak by ło to

lepsze niż nic. – Tak naprawdę ty ciągle szukasz swojej siostry – stwierdziła kiedy ś Julia. – Swojego osobistego Graala. Nigdy jej nie znajdziesz, Jacksonie. Ona odeszła i nigdy nie wróci. – Wiem – odparł wtedy. To jednak by ło nieistotne. Wiedział, że do końca ży cia będzie szukał zaginiony ch dziewcząt: Olivii, Joanny, Laury. I swojej siostry Niamh, pierwszej (i ostatniej) z zaginiony ch, chociaż dokładnie wiedział, gdzie ona jest. Trzy dzieści mil stąd jej zbutwiałe szczątki spoczy wały w zimnej, wilgotnej glinie. Obniży wszy znacznie swoje oczekiwania pod względem samochodów, by ł przy jemnie zaskoczony uży wany m saabem kupiony m z trzeciej ręki na podejrzanej aukcji w Ilford. Kilka pozostawiony ch w aucie drobiazgów nie ułatwiało mu nakreślenia profilu poprzedniego właściciela: podświetlana figurka Matki Boskiej na desce rozdzielczej, zmięta pocztówka z Cheltenham („Wszy stko gra, najlepszego, N.”) oraz pokry ta kurzem miętówka w schowku na rękawiczki. Jedy ny m unowocześnieniem, na jakie sobie pozwolił, by ło zainstalowanie w samochodzie odtwarzacza pły t kompaktowy ch. Przekonał się, że ży cie w drodze jest bardzo łatwe. Telefon, auto i ulubiona muzy ka – czego więcej potrzeba mężczy źnie? Przed Tessą miał słabość do drogich samochodów. Pieniądze przez nią ukradzione pochodziły z nieoczekiwanego spadku – pewna zwariowana staruszka, jedna z jego klientek, zapisała mu w testamencie dwa miliony funtów. W owy m czasie kwota ta wy dawała mu się astronomiczna; ostatnio zbladła w porównaniu z bilionami roztrwoniony mi przez władców tego świata, choć prawdopodobnie wciąż wy starczy łaby na zakup takiej, dajmy na to, Islandii. – No jasne – orzekła jego pierwsza żona Josie – jak zwy kle okazałeś się sprawcą własnego upadku. – Jackson nie został tak całkiem bez grosza. Pieniądze ze sprzedaży domu we Francji wpły nęły na jego konto w banku dzień po ty m, jak Tessa je ogołociła. – Jackson znów spadł na cztery łapy – podsumowała ten fakt Julia. Rzecz jasna, nigdy nie czuł, że zasłuży ł na ten spadek, dlatego też postępek Tessy odebrał raczej jako sprawiedliwy obrót koła fortuny niż zwy kły rabunek. Jego druga żona okazała się spry tną oszustką. Nie trzeba dodawać, że wcale nie miała na imię Tessa. Podeszła go wręcz podręcznikowo: uwiodła, oczarowała, wy szła za niego za mąż i bezczelnie go okradła. Żeby ekspolicjant ożenił się z kry minalistką? Co za ironia losu! Jackson wy obrażał sobie, jak Tessa z kieliszkiem w ręku leży na plaży gdzieś nad Oceanem Indy jskim – idealna scena finałowa filmu o brawurowy m przekręcie. („No cóż, Jacksonie, wieczna jest kobieca niestałość” – stwierdziła Julia takim tonem, jakby składała hołd własnej płci, zamiast ją potępiać). Odnajdy wanie ludzi by ło jego mocną stroną, ty m bardziej więc na ironię zakrawał fakt, że do tej pory nie udało mu się namierzy ć żony oszustki. Podążał jej tropem, lecz na razie wszelkie

ślady prowadziły donikąd. Jackson by ł świetny, Tessa okazała się lepsza od niego. Niemal ją za to podziwiał. Niemal. Nadal jej szukał, przemierzając kraj wszerz i wzdłuż, tropiąc ją niczy m zblazowany my śliwy. Nie chodziło mu nawet o odzy skanie majątku – większość by ła ulokowana w akcjach, które na skutek kry zy su stały się w zasadzie bezwartościowe. Nie lubił po prostu, kiedy robiono z niego głupca. („Dlaczego? Przecież nim jesteś” – oceniła go Josie). Razem z saabem odwiedzili Bath, Bristol, Brighton, wy brzeże Devonu aż po czubek Półwy spu Kornwalijskiego, po czy m ruszy li na północ, do Peak i Lake District, omijając Szkocję, dziki kraj, w który m Jackson dwukrotnie naraził swoje ży cie i serce na szwank. („By ła to najlepsza i najgorsza z epok” 8). Trzeciego razu wolał nie ry zy kować. Zapuścił się za to do Walii, która o dziwo mu się spodobała, aby następnie przejechać przez klaustrofobiczne prowincjonalne obszary Herefordshire, Wiltshire, Shropshire, równiny Gloucestershire i postindustrialną perzy nę środkowej Anglii. Przeciął zy gzakiem Góry Pennińskie, by stanąć twarzą w twarz z ofiarami thatchery zmu. Dawne kopalnie zamknięto; podobny los spotkał huty stali oraz stocznie. Jak większość krajów, jego ojczy zna zdawała się by ć w stanie wojny z samą sobą. Podzielone królestwo. Odkąd na własne ży czenie wy kluczy ł się z wy ścigu szczurów, coraz bardziej ciągnęło go na odludzie. Włóczy ł się po boczny ch drogach, podążając wzdłuż nakreślony ch na mapie linii. Stał się by walcem tras widokowy ch, podróżny m leniwie kontemplujący m uroki zielony ch pery ferii, poszukiwaczem dawno zaginionej sielskiej Anglii, którą ciągle miał w głowie i w sercu. Złotej epoki sprzed rewolucji przemy słowej. Niestety, owa arkady jska przeszłość by ła ty lko wspomnieniem. Przy miotnik „arkady jski” poznał dzięki Julii w pewien dawno miniony weekend w Pary żu. Miał wrażenie, że od tego czasu upły nęły całe wieki. Zwiedzali razem Luwr i Julia zwróciła uwagę Jacksona na obraz Poussina Pasterze arkadyjscy, na który m namalowano kamienny nagrobek z inskry pcją Et in Arcadia ego. „Naturalnie stwarza to pole do liczny ch interpretacji – powiedziała. – Czy chodzi o to, że śmierć jest obecna nawet w ty m sielankowy m raju, że nie sposób przed nią uciec? Inny mi słowy, memento mori. » Kim by łem, jesteś…« i tak dalej. A może należy to odczy ty wać w ten sposób, że człowiek, który tam jest pochowany, też cieszy ł się kiedy ś ży ciem, co w sumie na jedno wy chodzi? Tak czy owak, wszy scy mamy przegwizdane. Szkoda ty lko, że tak zbanalizowano to przesłanie w ty m krety ńskim Kodzie Leonarda da Vinci”. Chociaż Julię insty nktownie ciągnęło do najróżniejszy ch bzdur, w głębi serca by ła wielbicielką klasy ki. By ła też bardzo elokwentna, więc Jackson przestał jej słuchać na długo przed końcem wy wodu. Niemniej jednak poruszy ła go analiza tamtej inskry pcji. Teraz szukał własnej arkady jskiej świąty ni dumania. To, co z początku by ło nieco

chaoty czny m poszukiwaniem Tessy, z czasem zmieniło się w coś całkiem innego. Zamiast tropić wiarołomną żonę, tropił nieruchomości. Potrzebował kołka, na który m mógłby zawiesić kapelusz. By ł niczy m stary pies szukający nowej budy nienaznaczonej przeszłością. Nowego początku. Gdzieś tam czekało stworzone dla niego miejsce, musiał je ty lko odnaleźć. Najlepsze zostawił sobie na koniec. Północne Yorkshire, Hrabstwo Pana Boga, wir, wokół którego przez cały czas krąży ł. Żaden inny przy stanek na trasie jego doty chczasowy ch peregry nacji nie poruszy ł igłą w kompasie serca Jacksona w taki sposób jak Północne Yorkshire. Sam pochodził z West Riding, z krainy sadzy, rugby i smalcu, co nie znaczy ło, że zamierzał tam wrócić. Miejsce, gdzie się urodził i gdzie spoczy wała niespokojnie w ziemi cała jego rodzina, by ło ostatnim, w który m chciałby osiąść. Nastawił nawigację satelitarną na centrum Układu Słonecznego, a dokładnie na York. Głos w jego nawigacji nosił imię Jane i od dobry ch paru lat pozostawał z Jacksonem w dość burzliwy m związku. „Dlaczego jej nie wy łączy sz? – spy tała go całkiem rozsądnie Julia. – Po co ci ona, skoro wciąż trąbisz o ty m, jaką masz świetną orientację w terenie?”. Jackson miał świetną orientację w terenie, czego zresztą nie omieszkał podkreślić. Po prostu lubił mieć w podróży towarzy stwo. – Wy doroślej, skarbie. – Jedź na wschód, staruszku 9 – wy mamrotał teraz pod nosem, podając Jane współrzędne i przy gotowując się do ponownego przekroczenia grzbietu Penninów oraz powrotu do kolebki cy wilizacji. Na południowy wschód, poprawiła go Jane w jego wy obraźni. Wcześniej postawił sobie za cel odwiedzenie wszy stkich herbaciarni „U Betty ” – po jednej w Ilkley i Northallerton, dwóch w Harrogate i dwóch w Yorku. Uroczo staroświecki plan, który wprawiłby w dumę cały autokar starszy ch pań. Jackson by ł wielkim miłośnikiem herbaciarni „U Betty ”. Gwarantowały porządną kawę, ale nie chodziło ty lko o kawę, smaczne jedzenie czy fakt, że kelnerki, miłe dziewczęta (oraz kobiety ), wy glądały tam tak, jakby zapakowano je w szary papier gdzieś w latach trzy dziesty ch ubiegłego wieku i odpakowano właśnie tego ranka. Wszy stko by ło tam po prostu takie, jakie powinno by ć. Panował idealny porządek. I czy stość. – Z wiekiem coraz bardziej zaczy nasz przy pominać kobietę – zauważy ła Julia. – Serio? – Skąd. Choć dawno się rozstali, a Julia wy szła za mąż i urodziła dziecko, którego ojcostwa długo nie chciała przy pisać Jacksonowi, nadal dy skutował z nią w my ślach. Gdy by to Betty zarządzała Wielką Bry tanią, w jego ojczy źnie nigdy nie nastałby

ekonomiczny armagedon. Nad dzbankiem mieszanki House Blend i talerzem jajecznicy z wędzony m łososiem w lokalu na St Helen’s Square w Yorku Jackson fantazjował, jak ży łoby mu się w oligarchii zaprowadzonej przez Betty. Wy obraził sobie gabinet ministrów odziany ch w nieskazitelnie białe fartuchy i serwujący ch cy namonowe tosty. Maczy stowskie zachowania nie by ły mu obce, lecz nawet on musiał przy znać, że świat by łby lepszy m miejscem, gdy by rządziły nim kobiety. „Bóg stworzy ł mężczy znę” – oznajmiła mu kilka ty godni wcześniej jego córka Marlee. W pierwszej chwili Jackson pomy ślał, że nastoletni pesy mizm pchnął ją w objęcia jakiejś fundamentalisty cznej religii chrześcijańskiej. Widząc jego zaniepokojenie, Marlee wy buchnęła śmiechem. „Bóg stworzy ł mężczy znę – powtórzy ła. – A potem wpadł na lepszy pomy sł”. Cha, cha, cha. Albo łoł, jak powiedziałaby jego córka. W Yorku spędził kilka godzin w wielkiej niczy m katedra parowozowni Narodowego Muzeum Kolei, gdzie oddał hołd „Mallardowi”, zbudowanej w Yorkshire najszy bszej lokomoty wie parowej na świecie, której rekordu prędkości doty chczas nie pobito. Serce Jacksona pękało z dumy na widok poły skującego błękitem cielska. Nie by ło dnia, żeby nie żałował upadku wielkiego przemy słu. To nie by ł kraj dla stary ch ludzi. Poza herbaciarniami odkry ł też coś innego – niespodziewaną frajdę, jaką w podróży przez Yorkshire sprawiało mu zwiedzanie ruin kolejny ch opactw. Jervaulx, Rievaulx, Roche, By land, Kirkstall. To by ła jego nowa rozry wka. Pociągi, monety, znaczki, opactwa cy sterskie, herbaciarnie „U Betty ”. Na poły auty sty czna męska potrzeba kolekcjonowania, pragnienie zaprowadzenia jakiegoś porządku w świecie, żądza posiadania, a może jedno i drugie. Do kompletu wciąż brakowało mu Fountains, matki wszy stkich opactw. Wiele lat (dekad) temu odwiedził je ze szkolną wy cieczką – prawdziwa rzadkość, gdy ż szkoła Jacksona nieczęsto je organizowała. Zapamiętał jedy nie, że grali w ruinach w piłkę nożną, dopóki nauczy ciel nie położy ł temu kresu. I jeszcze to, że w drodze powrotnej usiłował pocałować niejaką Daphne Wood na ty lny m siedzeniu autokaru i solidnie oberwał. Daphne miała fantasty czny prawy sierpowy, to dzięki niej Jackson poznał wartość jednego szy bkiego, celnego uderzenia i jego przewagę nad całą wy rafinowaną bokserską choreografią. Ciekawe, co się teraz dzieje z Daphne… W Rievaulx panowała podniosła atmosfera, ale jego ulubiony m opactwem okazało się Jervaulx. Znajdowało się obecnie w pry watny ch rękach i przy wejściu wisiała skarbonka na dobrowolne datki. Żadnej komercji w sty lu English Heritage. Jervaulx dotknęło jego serca w trudny do nazwania, melancholijny sposób; ateista Jackson miał niemal wrażenie obcowania ze świętością. Brakowało mu Boga. Komu Go zresztą nie brakowało? Jackson by ł przekonany, że Bóg dawno temu wy mknął się niepostrzeżenie i nie zamierzał wracać, ale jak każdy dobry architekt

zostawił po sobie spuściznę w postaci swoich dzieł. Północne Yorkshire powstało, kiedy Bóg by ł w szczy towej formie. Ilekroć Jackson tu przy jeżdżał, na nowo ze zdumieniem odkry wał, jak wielką moc ma nad nim piękno okoliczny ch krajobrazów. – Starzejesz się – mówiła Julia. Ma się rozumieć, dzisiejsze ruiny by ły niegdy ś bogaty mi i potężny mi opactwami. W średniowieczu hodowano w nich owce, który ch złota przędza stała się zalążkiem handlu wełną i położy ła podwaliny pod bogactwo Anglii, a pośrednio również pod szatańskie fabry ki West Riding, będące przez lata wy lęgarnią ubóstwa i chorób, przy czy ną przeludnienia, niewiary godnego wprost wy korzy sty wania dziecięcej siły roboczej, śmierci wielu ludzi, wreszcie – ostatecznego upadku arkadii. „Przez brak hufnala…”. Niegdy siejsze fabry ki by ły teraz muzeami i galeriami sztuki, opactwa zaś obróciły się w ruinę. Ależ ten świat się zmienia! W dniu, w który m Jackson odwiedził Jervaulx, opactwo świeciło pustkami, jeśli nie liczy ć wszechobecny ch owiec (naturalny ch kosiarek) oraz ich tłusty ch jagniąt. Przechadzał się między milczący mi murami, patrzy ł na wy rastające ze szczelin dzikie kwiaty i z żalem my ślał o ty m, że jego siostra nie została pochowana w podobny m miejscu, ty lko na nudny m cmentarzu komunalny m, który okazał się jej ostatnim adresem na tej ziemi. Jackson miał tam niedokończoną sprawę, nigdy niezłożoną siostrze obietnicę, że pomści jej bezsensowną śmierć. Podejrzewał, że Niamh nie przestanie go wzy wać, aby wrócił do domu – sy renia pieśń umarłej, od której nie uwolni się, dopóki sam ży je. – Wszy stkie drogi prowadzą cię do domu – szeptała mu Julia. – Wszy stkie drogi prowadzą mnie jak najdalej stamtąd – poprawił ją Jackson. Od swojej pierwszej żony Josie usły szał kiedy ś, że gdy by biegł dostatecznie długo, trafiłby tam, skąd wy szedł, lecz w jego mniemaniu tamto miejsce od dawna nie istniało. Kiedy przed kilku laty wrócił tam razem z Marlee – chciał, żeby poznała swoich zmarły ch krewny ch – stwierdził, że miasto zmieniło się nie do poznania. Hałdy wy równano, maszy ny górnicze zniknęły bez śladu. Ostało się ty lko koło wy ciągowe z dawnego szy bu; przecięte na pół zdobiło rondo na przedmieściach – bardziej nowoczesna rzeźba niż pamiątka. Niewiele rzeczy świadczy ło o ty m, że niegdy ś w ty m miejscu ojciec Jacksona i jemu podobni spędzali ży cie, harując w egipskich ciemnościach. Niamh od niemal czterdziestu lat też spoczy wała pod ziemią. By ło za późno, żeby szukać śladów, zbierać próbki DNA, przesłuchiwać świadków. Jej trumna została zamknięta i przy sy pana zimną gliną, wszelkie tropy dawno się zatarły. W chwili śmierci siostra Jacksona liczy ła sobie raptem trzy lata więcej niż jego córka teraz. Marlee miała czternaście lat – niebezpieczny wiek, chociaż, bądźmy szczerzy, dla kobiety każdy wiek jest niebezpieczny. Siedemnastoletnia Niamh dopiero wchodziła w ży cie, gdy zostało ono tak brutalnie przerwane.

Nie mogła stanąć i czekać na Śmierć, więc ta sama ją uprzejmie podwiozła. Emily Dickinson. Jackson i poezja? Trudno w to uwierzy ć, a jednak. Poezja pojawiła się w jego ży ciu mniej więcej przed dwoma laty, kiedy o mały włos nie zginął w katastrofie kolejowej. (Ży cie Jacksona zdawało się składać z samy ch dramaty czny ch wy darzeń; nie dla niego nuda zwy kły ch, codzienny ch spraw). Nie sądził, aby jedno z drugim by ło powiązane, chociaż… Fakt, że po ty m zmartwy chwstaniu postanowił nadrobić zaległości w swoim dość skromny m wy kształceniu. Lepiej późno niż wcale. Mieszkając w Londy nie, oddawał się misji samodoskonalenia i czerpał garściami z bogatej oferty kulturalnej stolicy. Odwiedzał galerie sztuki, wy stawy i muzea, od czasu do czasu by wał też na koncertach. Polubił Beethovena, a w każdy m razie jego sy mfonie. Bogate i melody jne, zdawały się wprost dla niego stworzone. Podczas organizowany ch przez BBC koncertów promenadowy ch miał okazję posłuchać V Symfonii. Wcześniej nigdy nie brał w nich udziału; odstręczało go to całe patrioty czne zadęcie koncertów finałowy ch i rzeczy wiście, wśród by walców by ło wielu uprzy wilejowany ch, snobisty czny ch gnojków. Jednak to nie dla nich Beethoven pisał swoją muzy kę, ty lko dla zwy kły ch zjadaczy chleba takich jak Jackson – by ły żołnierz w średnim wieku, który sły sząc triumfalną kaskadę dźwięków wy doby wający ch się z instrumentów dęty ch i smy czkowy ch, ze zdumieniem poczuł napły wające do oczu łzy. Teatr starał się omijać z daleka – Julia i jej przy jaciele aktorzy skutecznie zabili w nim wszelkie zamiłowanie do sceny. Raz popełnił błąd, zabierając Marlee na trzy godzinny spektakl według Brechta, który okazał się śmiertelnie nudny. Pod koniec Jackson miał ochotę zawołać: „Tak! Macie rację, Ziemia krąży wokół Słońca, stwierdziliście to zaraz po wejściu na scenę i od tamtej pory nie mówicie o niczy m inny m. Wy starczy ! Już załapałem!”. Marlee przespała prawie całe przedstawienie. Jackson mógłby ją za to wy ściskać. Jego próby samodoskonalenia nie ograniczały się do studiowania obrazów oraz inny ch eksponatów muzealny ch i słuchania recitali fortepianowy ch. Jackson zawzięcie przerabiał kolejno wszy stkich klasy ków literatury. Beletry sty ka nigdy do niego nie przemawiała – rzeczy wistość by ła dostatecznie skomplikowana, żeby dodatkowo ją upiększać. Odkry ł jednak, że wszy stkie wielkie powieści doty czą w zasadzie trzech główny ch tematów: śmierci, pieniędzy oraz seksu, okazjonalnie pojawiał się wielory b. Poezja natomiast całkiem nieproszona podstępem wdarła się do jego serca. „Od światła może zginąć ropucha!” 10. Czy ste szaleństwo. W ten oto sposób kobieta z obsesją śmierci zainspirowała go do rozmy ślań o dawno zmarłej zaginionej siostrze. Opuszczając Jervaulx, Jackson umieścił w skarbonce na datki banknot dwudziestofuntowy – więcej, niż zapłaciłby za wejście do obiektu English Heritage, ale by ło warto. Poza ty m spodobała mu się my śl, że nawet w dzisiejszy ch czasach można polegać na uczciwości inny ch ludzi.

Jako trzy nastolatek Jackson spędził jedne z najbardziej udany ch wakacji na farmie Howdale na obrzeżach Yorkshire Dales. Nigdy się nie dowiedział, dlaczego spotkało go to szczęście, czy dzięki Kościołowi, czy państwu. Jedno albo drugie musiało maczać w ty m palce – Jackson podejrzewał, że wy jazd zorganizował proboszcz lub pracownik opieki społecznej. Z ty m ostatnim jego kontakty by ły dosy ć przelotne – pojawił się znienacka w połowie najgorszego roku w ży ciu Jacksona, by po kilku miesiącach zniknąć w równie tajemniczy sposób, chociaż zła passa ich rodziny ciągle trwała. Oficjalnie miał za zadanie przeprowadzić go przez koszmar żałoby, który rozpoczął się wraz ze śmiercią chorej na raka matki, a zakończy ł samobójstwem brata w następstwie zabójstwa siostry. („Spróbuj to przebić, stary ” – my ślał czasami zrzędliwie, gdy jako policjant wy słuchiwał narzekań jakiegoś delikwenta). Lato w Howdale pozwoliło mu uciec od ponurego ży cia dzielonego z ojcem, gniewny m mężczy zną o sercu z węgla. W owy m czasie Jackson nie analizował swojego poczucia straty, nie zastanawiał się też, dlaczego jakiś miły starszy człowiek, którego nigdy przedtem nie spotkał („Takich jak ja nazy wają ochotnikami, chłopcze”), zabrał go pewnego dnia z poczerniałego od sadzy, ciasnego szeregowca, zawiózł do zielonej doliny i wy sadził na farmie, gdzie stado czarnobiały ch krów właśnie pchało się z powrotem do dojarni. Jackson nie widział dotąd z bliska żadnej krowy. Farmę prowadziło małżeństwo, Reg i Joan Atwellowie. Mieli dwoje dorosły ch dzieci, sy na i córkę. Sy n pracował w firmie ubezpieczeniowej w Yorku, córka zaś by ła pielęgniarką w szpitalu św. Jakuba w Leeds. Żadne nie by ło zainteresowane prowadzeniem gospodarstwa będącego w rękach Atwellów od pięciu pokoleń. Dzikus w osobie miejskiego podrzutka musiał im się dawać we znaki, jednak Atwellowie okazali się niezwy kle cierpliwy mi, tolerancy jny mi i dobry mi ludźmi. Jackson miał nadzieję, że ich nie rozczarował, a jeśli tak by ło, teraz bardzo tego żałował. Oczy ma wy obraźni wciąż widział kuchnię na farmie z zawsze rozgrzany m piecem kuchenny m, na który m stał zwy kle duży brązowy imbry k z herbatą w kolorze stary ch dębowy ch liści. Czuł aromat obfity ch śniadań: owsianki ze śmietanką i brązowy m cukrem, smażony ch jajek, szy nki, chleba i domowej marmolady podawany ch przez panią Atwell. Razem z nimi jedli dwaj robotnicy rolni, którzy, zanim zasiedli do śniadania, zdąży li zawsze odwalić połowę pracy na dany dzień. Stała tam też wiekowa kanapa nakry ta szorstką dzierganą narzutą, na której siady wano wieczorami. Atwellowie w zasadzie mieszkali w kuchni. Jess, ich pies pasterski rasy border collie, kładł się na szmaciany m dy waniku pod piecem. „Zróbże chłopakowi miejsce na kanapie, matko” – mówił pan Atwell, ale Jackson najczęściej wolał siedzieć na dy waniku obok Jess. Nigdy przedtem ani potem nie przy wiązał się tak do żadnego psa. W jego domu nie trzy mało się zwierząt, a gdy sam założy ł rodzinę, żona Josie ograniczy ła ich wy bór do ty ch najmniejszy ch:

chomików, świnek morskich i my szek. Kiedy Marlee by ła mała, miała królika o imieniu Muffin, wielkiego zwisłouchego zwierzaka, który traktował Jacksona jak przeciwnika na ringu i stale by ł gotów z nim walczy ć. Jackson z pewnością nie nazwałby go „domowy m zwierzątkiem”. Takiego samego psa pasterskiego, szczeniaka rasy border collie, podarował Louise. Nie by ł to świadomy wy bór. Uciekając ze Szkocji i od nadkomisarz Louise Monroe, podświadomie zostawił jej w zamian istotę bliską swemu sercu. Lepiej będzie jej z psem, niż by łoby z nim. I tak nie mogli by ć razem. Ona stanowiła prawo, on stał poza nim. Mówiło się o ty m, że mógłby zostać w Howdale na dłużej, niestety, wraz z końcem lata ten sam tajemniczy starszy dżentelmen odwiózł go z powrotem do ponurego domu rodzinnego. Jackson napisał list do Atwellów (pierwszy w swoim ży ciu) z podziękowaniami za gościnność, ale nie dostał odpowiedzi. Dopiero kilka miesięcy później napisała do niego córka gospodarzy (pierwszy raz dostał list od kogoś), aby go „poinformować”, że jej rodzice zmarli w krótkim odstępie czasu. Najpierw ojciec, na serce, potem matka, z powodu złamanego serca. Jackson, który katolickie poczucie winy wy ssał z mlekiem matki, wy czuł w jej słowach niewy powiedziane oskarżenie, jakby swoim poby tem w jakiś sposób przy czy nił się do ich przedwczesnej śmierci. Czasami zastanawiał się, czy Atwellowie, gdy by mieli mocniejsze serca, zatrzy maliby go u siebie. Wy rósłby wtedy na rolnika i jeździłby teraz traktorem po wzgórzach i dolinach z psem pasterskim na siedzeniu obok. „Przez brak hufnala…”. Ileś czasu po swoim annus horribilis 11 (królowej zawdzięczał to jakże trafne określenie) Jackson fantazjował, że ma gdzieś inną rodzinę, jej irlandzką gałąź, o której matka lekkomy ślnie zapomniała mu wspomnieć. Wy obrażał sobie, jak powraca zza grobu, aby mu o nich opowiedzieć („No tak, McGurkowie z Pontefract, oni się tobą zaopiekują, Jacksonie”). O całkiem zwy czajny ch ludziach, który ch widy wał w telewizji i o który ch czy tał w komiksach oraz (z rzadka) w książkach: kuzy nach i kuzy nkach pracujący ch w biurach i sklepach, jeżdżący ch taksówkami, rodzący ch dzieci. O wujach, którzy sami tapetowali ściany i uprawiali działki, o ciotkach, które piekły ciasta i znały wartość miłości oraz pieniędzy. Wszy scy oni gdzieś istnieli – aktorzy w jego pry watnej operze my dlanej – i czekali, aż Jackson ich odnajdzie, aby przy tulić go do swojego zbiorowego ciepłego łona. Niestety, nigdy się nie pojawili i przez kolejne trzy lata Jackson tkwił w emocjonalnej próżni, sam na sam z ojcem, z który m łączy ło go milczące lekceważenie. Jako szesnastolatek zaciągnął się do wojska, przy jmując tę nową surową egzy stencję z zapałem mnicha wojownika odkry wającego zalety dy scy pliny. Złamano go i podźwignięto, czego owocem by ła absolutna wierność nowej brutalnej rodzinie. Wojsko dało mu w kość, lecz to by ło nic w porównaniu z jego poprzednim ży ciem. Jackson odczuwał ulgę na my śl, że nareszcie ma jakąś przy szłość. Jakąkolwiek przy szłość. Gdy by matka wcześniej zgłosiła się do lekarza, zamiast cierpieć w milczeniu niczy m archety p

irlandzkiej męczennicy, by ć może zdzieliłaby Francisa po głowie zwiniętą gazetą (powszechna forma porozumiewania się w ich rodzinie), kazałaby mu ruszy ć ty łek (brat leczy ł wtedy paskudnego kaca), wy jść na deszcz i odebrać siostrę z przy stanku. Wtedy Niamh nie zostałaby napadnięta przez nieznanego sprawcę, który ją zgwałcił, udusił i wrzucił jej ciało do kanału. „Przez brak hufnala…”. Po swojej wizy cie w Jervaulx Jackson udał się na pielgrzy mkę do Howdale. Kierując się insty nktem, z niewielką pomocą Jane, która częściej mu przeszkadzała, przemierzał boczne drogi, aż natknął się na tablicę z napisem: „Howdale Farm – domy na lato”. Skręcił saabem na podjazd, dawniej błotnisty, obecnie odchwaszczony i świeżo wy lany asfaltem, i przy jego końcu ujrzał przy cupniętą jak dawniej farmę. Przy legająca do niej dojarnia i całkiem przez niego zapomniane rozrzucone po gospodarstwie domki robotników rolny ch zostały wy remontowane i pomalowane na biało oraz zielono. Ani śladu krów, owiec, woni nawozu czy kiszonki, żadny ch poniewierający ch się zardzewiały ch maszy n rolniczy ch, jak to niegdy ś by wało. Stara farma zmieniła się w farmę z obrazka, czy stą i higieniczną. Dawno, dawno temu Jackson wy mazał swoją przeszłość. Teraz przeszłość wy mazała jego. Wy siadł z samochodu i rozejrzał się dokoła. Tam, gdzie Joan Atwell zwy kła rozwieszać pranie, urządzono niewielki teren zabaw dla dzieci, a tam, gdzie stała podupadła stodoła, by ł duży, okrągły i wy sy pany żwirem placy k do zawracania. Grupa osób w różny m wieku (przy pomniał sobie, że coś takiego nazy wa się rodziną) kręciła się z kieliszkami w ręku po trawie rosnącej w miejscu dawnego gumna. Nozdrza Jacksona pochwy ciły pry mity wną woń pieczonego mięsa. Na jego widok dorośli wy raźnie się zaniepokoili. Jeden z mężczy zn, uzbrojony w parę szczy piec do grilla i gotów do bezpośredniej konfrontacji, zawołał: – Mogę panu w czy mś pomóc? Jackson nie miał ochoty wdawać się w utarczki, więc ty lko wzruszy ł ramionami i mruknął: – Nie. Ta odpowiedź jeszcze bardziej zaniepokoiła zgromadzony ch. Wsiadł do saaba i kątem oka dostrzegł w lusterku swoje odbicie. Wy glądał jak dzikus. Od kilku dni się nie golił, brudne włosy opadały mu na oczy. W swojej szczupłej twarzy zauważy ł nieznane dotąd napięcie. Przy najmniej nadal miał własne włosy. Ostatnio wszy scy napoty kani przez niego faceci obnosili się z wy golony mi głowami. Usuwali resztki włosów w daremnej nadziei, że ktoś, kto ich zobaczy, pomy śli „twardziel”, a nie „ły sol”. Jackson skończy ł niedawno pięćdziesiąt lat i wciąż nie do końca się z ty m pogodził. Złote lata. (Taa, akurat). „Kamień milowy ” – śmiała się Josie, jakby to by ł doskonały żart. Jackson zignorował swoje urodziny, wy bierając żałośnie samotny weekend w Pradze, gdzie musiał omijać szerokim łukiem pijany ch rodaków świętujący ch wieczory panieńskie i kawalerskie. A po

powrocie do kraju rozpoczął swoją podróż. Im bardziej zbliżał się do nieuniknionego kresu, ty m bardziej zmieniała się jego definicja starości. W wieku dwudziestu lat starcami by li dla niego czterdziestolatkowie. Kiedy przekroczy ł rubikon pięćdziesiątki, granica ta znacznie się przesunęła, niemniej jednak jako pięćdziesięciolatek nie mógł dłużej zaprzeczać, że dy sponuje biletem w jedną stronę, a jego pociąg dojeżdża do stacji końcowej. Ruszy ł z miejsca świadomy, że grillująca rodzina obserwuje go z podjazdu. Świetnie ich rozumiał – sam by sobie nie ufał. W Knaresborough odszukał jaskinię mateczki Shipton, sły nną atrakcję tury sty czną, gdzie wstąpili podczas tamtej wy cieczki szkolnej do opactwa Fountains. Uczeń Jackson oglądał wówczas zdumiony pozostawione w jaskini skamieniałe przedmioty : zawieszone pod „wodospadem ży czeń” parasol, buty i pluszowe misie. Tajemnica polegała na wy sokim stężeniu minerałów w wodzie, mimo to nawet w oczach dorosłego Jacksona widok zakonserwowany ch na wieki przedmiotów codziennego uży tku by ł dziwnie przejmujący. W dzieciństwie sądził, że „skamieniały ” znaczy to samo co „przerażony ”. By ł ciekaw, czy gdy by okropnie się czegoś lub kogoś przestraszy ł, też zmieniłby się w kamień. Teraz wiedział, że to tak nie działa. To nie przerażenie zmienia człowieka w kamień, ty lko lęk, jaki sam wzbudza w inny ch. Po ty m, jak nieomal zginął w wy kolejony m pociągu, odczuwał wdzięczność na my śl o ocaleniu. Jednocześnie jakaś jego część bała się, że stanie się przez to miękki i zmieni w jednego z wdzięczny ch ewangelizatorów pozy ty wnego my ślenia („Każdy dzień jest darem”, „Chcę, aby moje ży cie coś znaczy ło” i tak dalej). O dziwo, choć sam się tego nie spodziewał, wy szedł z opresji zimny i twardy jak stal. „Nowy, zły Jackson – śmiała się Julia. – Ojej, ale się ciebie boję”. Może powinna się bać? Połączy ł ich sy n i Jackson wiedział, nigdy się od niej nie uwolni. „Kiedy dwoje staje się jedny m”, jak śpiewały Spice Girls. Spotkali się z Julią w Rievaulx. Z reguły spoty kali się na neutralny m gruncie od czasu, gdy kilka lat temu zdarzy ł się pewien niemiły incy dent. Zmęczony i zdenerwowany Jackson zastukał do drzwi domku w Yorkshire Dales, który Julia dzieliła ze swoim arty stowskim, überburżuazy jny m mężem Jonathanem Carrem, i w prosty ch żołnierskich słowach „wy jaśnił” tamtemu, że Nathan nie jest, jak by się mogło wy dawać, jego dzieckiem. Dodał, że może to udowodnić, i triumfalnie pomachał Carrowi przed nosem wy nikami badań DNA. Naturalnie doszło do rękoczy nów, ale to już nie miało znaczenia. Jackson zagroził Julii pozwem o przy znanie praw rodzicielskich, chociaż wiedział, że to ty lko czcze pogróżki, i ona też o ty m wiedziała. (Opinia Jonathana Carra się nie liczy ła, przy najmniej jeśli chodzi o Jacksona). Wcale nie miał ochoty wy chowy wać kolejnego dziecka, z Julią ani bez niej; chciał po prostu zaznaczy ć

swoją własność. Obecnie między nimi trojgiem panowało milczące zawieszenie broni. Mężczy zna, który spłodził chłopca, drugi, który go wy chowy wał, i niewierna kobieta na dokładkę. „Mój sy n innego człowieka nazy wa tatą”… Hank Williams naprawdę wiedział, co mówi. Spotkanie z Julią i Nathanem odby ło się nie w samy m Rievaulx, ty lko w punkcie widokowy m nad opactwem, skąd rozciągała się zapierająca dech w piersiach panorama. Piękno krajobrazu obudziło tkwiącego w Jacksonie romanty ka, ukry tego niegdy ś w ciemny m, głębokim szy bie kopalniany m, ostatnio zaś coraz śmielej wy chy lającego głowę na światło dzienne. Z zewnątrz by ł co prawda twardszą wersją samego siebie, ale w środku jego duch wciąż szy bował na skrzy dłach wzruszeń. Rievaulx, V Symfonia Beethovena, spotkanie ojca z matką i sy nem. Spacerowali między dwiema greckimi świąty niami zbudowany mi dla kapry su osiemnastowieczny ch ary stokratów, znajdujący mi się obecnie pod opieką National Trust. „Kurczę, wy obraź sobie, że to wszy stko należy do ciebie i możesz sobie piknikować do woli – zauważy ła Julia. – Niewiary godne”. By ła dziś bardziej zachry pnięta niż zwy kle. „Cholerne py łki” – mruknęła, potrząsając opakowaniem zy rtecu. Jackson cieszy ł się, że Nathan nie odziedziczy ł po matce kłopotów z płucami (ani jej skłonności do teatralny ch zachowań). – Nikt nie ma prawa posiadać na własność takich widoków – stwierdził. – No tak, można wy rwać człowieka z jego kolekty wisty cznej przeszłości, ale nie wy korzeni się kolekty wisty cznej przeszłości z niego. – Bzdury. – Czy żby ? Nathan, podskakując, biegł przodem po trawie. Przepełniona matczy ną miłością Julia mówiła o nim „mój chłopiec”. Ten jedy ny. Mężczy źni by li stale obecni w jej ży ciu, lecz nigdy nie znajdowali się w jego centrum. Jackson przy puszczał, że doty czy to także jej męża dupka (gratulacje dla każdego, kto zdołał wy trwać w małżeństwie z niestałą Julią). Wy jątek stanowił „jej chłopiec”; to wokół niego kręcił się cały jej wszechświat. – Czy Jonathan wie, że tutaj jesteście? – zagadnął ją Jackson. – Dlaczego miałby to wiedzieć? – A dlaczego nie? Julia zignorowała jego py tanie. Nie miał na nią żadnego sposobu, by ła po prostu niemożliwa (przy najmniej to jedno w niej się nie zmieniało). – „Chór, gdzie sto ptaków modliło się w lecie” 12 i tak dalej – wy recy towała, zmieniając temat. – To Szekspir o likwidacji klasztorów – dodała odruchowo, bo przez lata miała okazję dobrze poznać czarne dziury w wy kształceniu Jacksona.

– Wiem – odparł. – Znam to. Nie jestem zupełny m ignorantem. – Naprawdę? – rzuciła w roztargnieniu bez śladu ironii. Całą uwagę skupiła na chłopcu, mężczy zna w ogóle się nie liczy ł. W istocie, włócząc się po opactwach Yorkshire, Jackson dowiedział się całkiem sporo o burzliwy m okresie reformacji, lecz nie zamierzał wdawać się w naukowe dy sputy z Julią. I tak zawsze wiedziała więcej od niego. W swoim czasie otrzy mała staranną edukację, miała też doskonałą pamięć. Jacksonowi, szczerze mówiąc, brakowało jednego i drugiego. Ty m razem więc to on ją zignorował. Zadumany m (niektórzy – głównie kobiety – powiedzieliby : bezmy ślny m) spojrzeniem ogarnął naturalny zielony amfiteatr, w który m kry ło się Rievaulx. Choć zrujnowane, nie mogło się równać z żadny m inny m opactwem. Niebiańskie miasto. Zarąbisty widok, jak powiedziałaby jego córka. Niemal sły szał ją wy powiadającą te słowa charaktery sty czny m zblazowany m tonem nastolatki. Kiedy Nathan będzie w jej wieku, Jacksonowi dawno stuknie sześćdziesiątka. Diamentowe lata. – Rozchmurz się – trąciła go Julia – jeszcze wszy stko przed tobą. – Tego się właśnie obawiam – odrzekł ponuro. Od czasu do czasu musiał sobie przy pominać, że jego niespieszna wędrówka po kraju ma trzeci cel. Jeśli o niego chodzi, nieszczęścia przy chodziły (i odchodziły ) trójkami. Trójka w ogóle by ła dość powszechna: trzy Parki, trzy Furie, trzy Gracje, Trzej Królowie, trzy mądre małpki, Trójca Święta. – I trzy głowe psy – dorzuciła Julia. – Dla pitagorejczy ków trójka by ła pierwszą liczbą rzeczy wistą. Uważali, że ma początek, środek i koniec. Jackson pracował na zlecenie. Choć od dawna nie by ł pry watny m detekty wem i w zasadzie nie miewał klientów – nie grzebał się w nudny ch sprawach rozwodowy ch, nie parał odzy skiwaniem długów ani nie poszukiwał zaginiony ch czworonożny ch pupili – mimo wszy stko zdołał jakimś cudem dać się omotać niejakiej Hope McMaster zamieszkałej tak daleko od Yorkshire, jak to ty lko możliwe. Inny mi słowy, w Nowej Zelandii. Powinien jej odmówić, w zasadzie by ł niemal pewien, że to zrobił, kiedy niespodziewanie pod koniec minionego roku Hope McMaster przy słała mu długi e-mail (zby t długi, istną autobiografię). „Zostałam adoptowana i chciałam zapy tać, czy nie podjąłby się Pan odszukania informacji na temat moich rodziców biologiczny ch?”. Jakże nieskomplikowane wy dawało mu się to teraz. Nie wiadomo, gdzie dokładnie Hope McMaster zdoby ła na niego namiar, lecz najwy raźniej gdzieś w tle, jak zwy kle w takich przy padkach, majaczy ła Julia („To znajoma znajomego mojego znajomego”). Nigdzie na świecie Jackson nie mógł się czuć bezpieczny. Julia prawdopodobnie miała znajomy ch nawet na Księży cu (albo znajomy ch znajomy ch swoich znajomy ch, i tak

dalej, bez końca). Dziwny m trafem hipoteza sześciu stopni oddalenia w jej przy padku zawsze prowadziła do Jacksona. Doty chczas w trakcie tej niefrasobliwej ody sei Jacksonowi udawało się zgrabnie godzić poszukiwania wiarołomnej żony złodziejki ze sprawą Hope McMaster. Kornwalia, Gwy nedd, Doncaster, Harrogate… Wszędzie usiłował bez powodzenia rozwikłać tajemnicę pochodzenia swojej klientki. – Czy li – odezwała się Julia, gdy opuścili taras widokowy, kierując się do hotelu Pod Czarny m Łabędziem w Helmsley – w zasadzie szukasz teraz dwóch kobiet: swojej żony i tej Hope McMaster. Nie masz przy ty m pojęcia, kim one tak naprawdę są. – Owszem – przy taknął. – Sam by m tego lepiej nie ujął. Na przedmieściach Leeds zaliczy ł jeszcze opactwo Kirkstall – pierwsze, którego kamienne mury pokry wała zupełnie niestosowna warstwa sadzy przemy słowej z czasów, gdy złotą przędzę zamieniano masowo w bele tkaniny. Nazajutrz by ł umówiony na spotkanie z niejaką Lindą Pallister z opieki społecznej odpowiedzialną za adopcje, z którą kontaktowała się wcześniej Hope McMaster. Jej prawnik w Christchurch wy stawił Jacksonowi pełnomocnictwo, aby mógł działać w jej imieniu. Jackson wiązał z Leeds duże nadzieje; to tam dla Hope wszy stko się zaczęło i – o ile wszy stko pójdzie dobrze – tam też mogło się zakończy ć. Niestety, Linda Pallister nie dotrzy mała słowa. „Obawiam się, że musiała wy jść wcześniej z pracy w ważnej sprawie rodzinnej – poinformowała go recepcjonistka w biurze opieki społecznej. – Prosiła, żeby zapisać pana na jutro”. Skoro spotkanie się nie odby ło, Jackson spędził resztę popołudnia, włócząc się po mieście niczy m prawdziwy boulevardier 13. Odwiedził Briggate, The Calls, pasaż handlowy Arcades, obejrzał budy nek dawnej giełdy kukury dzianej, ratusz (imponujący pomnik władzy miejskiej), centrum handlowe Merrion i park Roundhay. Wszy stko składało się na miasto, które wy dawało mu się zarazem znane i dziwnie obce. Miał wrażenie, że szuka czegoś, co rozpoznałby naty chmiast, na pierwszy rzut oka. Może własnej utraconej młodości? Albo młodego człowieka, który m kiedy ś by ł? Brudne i stare miasto, jakie zapamiętał, zostało ostatnio polukrowane. By ło teraz nowe i bły szczące – co oczy wiście nie znaczy ło, że tamto brudne i stare miasto całkiem przestało istnieć. Obliczy ł, że od ostatniej wizy ty w Leeds musiało minąć dobrze ponad trzy dzieści lat. Jako chłopiec często tutaj by wał. Leeds wy dawało mu się wówczas szczy tem wielkomiejskiego wy rafinowania, chociaż w tamty ch czasach określenie „wielkomiejski” nie funkcjonowało jeszcze w jego słowniku, „wy rafinowanie” zaś oznaczało zakup paczki papierosów embassy i wśliźnięcie się na film dla dorosły ch. Jackson pamiętał, jak podkradał różne drobiazgi

u Woolwortha: słody cze, breloczki, baterie. Ojciec ży wcem obdarłby go ze skóry, gdy by się o ty m dowiedział, chociaż sam Jackson nigdy nie traktował swoich postępków jak kradzieży – dla niego by ło to raczej granie na nosie starszy m. Teraz sklep Woolwortha nie istniał. Kto by pomy ślał? Może interes wciąż by się kręcił, gdy by dzieciaki takie jak Jackson nie wy nosiły słody czy, breloczków i baterii. Jak by tak podsumować wartość zagrabiony ch przez lata przedmiotów, uzbierałaby się pewnie niezła fortuna. W centrum handlowy m Merrion Jackson przy szedł z pomocą zdezorientowanej staruszce, którą próbował zatrzy mać jakiś przy głup z ochrony. „Wszy stko w porządku? – zwrócił się do niej. – Potrzebuje pani pomocy ?”. Po czy m wy głosił swoją osobistą mantrę „By łem kiedy ś policjantem”, co miało kobietę uspokoić. Jej twarz wy dała mu się znajoma, ale nie potrafił skojarzy ć, skąd ją zna. Na głowie miała perukę, która dość niefortunnie się przekrzy wiła. Jackson miał nadzieję, że ktoś go uśpi, zanim sam znajdzie się na podobny m etapie. Podejrzewał niestety, że nikt go w ty m nie wy ręczy i sam będzie musiał ze sobą skończy ć. Zamierzał wejść na zamarznięte jezioro („By ć może zabawię jakiś czas” 14), położy ć się na lodzie z butelką czegoś równie wiekowego jak on sam i odpły nąć w sen bez końca. Miał ty lko nadzieję, że globalne ocieplenie nie zniweczy jego planów. Ostatnim punktem programu tego dnia miała by ć leniwa przechadzka po parku Roundhay. Jackson chciał skorzy stać ze słońca i zaczerpnąć trochę świeżego powietrza z dala od tłumów. Nie spodziewał się, że zostanie właścicielem psa. Przerwana podróż, niespodziewany dar, nieoczekiwane spotkanie… Ży cie jest pełne niespodzianek. Po jakimś czasie doszedł do wniosku, że odwołana wizy ta u Lindy Pallister by ła ty m momentem, w który m wszy stko się posy pało. Gdy by ich rendez-vous doszło do skutku, w konstrukty wny sposób spędziłby godzinkę lub dwie, wy szedł usaty sfakcjonowany i w poczuciu dobrze spełnionego obowiązku; może nawet zdecy dowałby się spędzić jeszcze jedną noc w hotelu, jedząc danie dostarczone mu do pokoju przez obsługę i oglądając jakiś kiepski film, zamiast miotać się po mieście jak wariat, przez większość czasu nieświadomy własny ch działań, i uprawiać przy padkowy, wy uzdany seks. „Przez brak hufnala…”. Wszy stkiemu jest winna Linda Pallister. Koniec końców i tak na niej miało się skrupić. *** Żeby zmy lić ewentualną pogoń, Tracy zgłosiła, że źle się poczuła. „To chy ba gry pa żołądkowa. Lepiej będzie, jak wrócę do domu”. Na co Leslie odparła: „Jasne. Mam nadzieję, że szy bko ci przejdzie”. Wkrótce potem Tracy wśliznęła się z powrotem na parking po swoje audi A4

i zawiozła Courtney do sklepu Mamas & Papas w centrum handlowy m Bristall, gdzie naby ła fotelik samochodowy, który okazał się potwornie drogi. Wcześniej przez całą drogę zamartwiała się, że ją aresztują za brak rzeczonego fotelika, i w przy pły wie paranoi kazała dziewczy nce położy ć się na ty lny m siedzeniu, jakby by ła ofiarą porwania. Miała wrażenie, że na dachu auta pulsuje jaskrawy neon: „Ta kobieta nie jest matką tego dziecka!”. Dała małej parówkę w cieście, żeby ją czy mś zająć. W bagażniku woziła pled w kratę i przez chwilę rozważała, czy nie nakry ć nim Courtney. Bała się, że dziewczy nka dostanie spazmów ze strachu, i ostatecznie zdecy dowała się tego nie robić. Męcząca przebieżka przez sklep Mamas & Papas upewniła ją w ty m, co zawsze podejrzewała: utrzy manie dziecka cholernie drogo kosztuje. Czego się zresztą spodziewała? Bądź co bądź, właśnie kupiła dziecko, chociaż za okazy jną cenę. W przy padku dzieci wszy stko kręciło się wokół handlu. Jeżeli ktoś sam ich nie kupował ani nie sprzedawał, z pewnością kupował albo sprzedawał coś przeznaczonego dla nich. Tracy poczuła ukłucie niepokoju. Dwa ty siące funtów, które wciąż miała w torbie, zaczęło jej nagle ciąży ć. Powinna dać Kelly Cross pięć ty sięcy. Pomy ślała, że źle zrobiła, kupując dziecko za tak niską kwotę. Ty mczasem zostawiła fotelik w sklepie i udała się do GAP-a z Courtney drepczącą obok niej niczy m otumaniony psiak. Wcześniej w Merrion dała prawdziwy pokaz swoich możliwości wokalny ch, drąc się, ile sił w płucach; teraz zachowy wała się jak głuchoniema. Tracy by ła boleśnie świadoma obserwujący ch ją kamer monitoringu. Wy obraziła sobie, jak pokazują je obie w programie Crimewatch: twarz Courtney zapikselowana, jej własna powiększona, żeby widzowie dobrze ją zapamiętali. „Czy widzieli państwo tę kobietę? Uprowadziła dziecko sprzed centrum handlowego w Leeds”. Przekroczy ła cienką granicę prawa, w jednej chwili z my śliwego stała się zwierzy ną łowną. Jak by się tłumaczy ła, gdy by ją zatrzy mano? „Wszy stko gra, kupiłam tę małą za uczciwą cenę”? Mogła sobie wy obrazić miny policjantów prowadzący ch ją na komisariat, gdy by usły szeli coś podobnego. By ła pory waczką dzieci, zły m duchem, postrachem wszy stkich matek. Oprócz Kelly – Kelly prawdopodobnie widziała w niej wy bawienie. A jeśli… jeśli wcale nie by ła matką dziewczy nki? Miała tak liczne potomstwo, że Tracy dawno pogubiła się w rachubach. Czy wszy stkie jej dzieci przeby wały w rodzinach zastępczy ch? Może Kelly opiekowała się Courtney w czy imś zastępstwie? W takim razie – tłumaczy ła sobie Tracy, zawczasu przy gotowując argumenty dla opieki społecznej, policji oraz sądu – kimkolwiek by ła ta osoba, dopuściła się kary godnego zaniedbania. Powierzy ć dziecko Kelly Cross to jak oddać je pod opiekę pitbulteriera. Tak czy owak, małej groziło niebezpieczeństwo. Powróciło wspomnienie Kelly w autobusie, zanim drzwi się zamknęły, jej zdezorientowanej miny, kiedy mówiła: „Ale to nie jest…”. Nie jest co? Moje dziecko? Tracy zatrzasnęła drzwi

swego umy słu i spuściła ciężkie metalowe żaluzje. Żadne takie słowa nie padły. Wolała my śleć o ciepłej rączce w swojej dużej dłoni. Znała kogoś, kto mógłby jej pomóc. Linda Pallister chy ba nadal zajmowała się opieką zastępczą i adopcją? Jeżeli nie przeszła na emery turę, mogła się czegoś dowiedzieć o aktualny m miejscu poby tu dzieciaków Kelly. Tracy nie pamiętała, kiedy ostatni raz się widziały. Chy ba na weselu córki Barry ’ego Crawforda trzy lata temu. Nadinspektor Barry Crawford by ł jej kolegą z pracy, a córka Lindy, Chloe, przy jaźniła się z córką Barry ’ego, Amy. Wy stąpiła nawet na ślubie Amy w roli pierwszej druhny, wy strojona w koszmarną ciemnopomarańczową suknię z atłasu. „Miała by ć rdzawa” – żaliła się Tracy Amy Crawford. Teraz biedna Amy miała gąbkę zamiast mózgu i zamieszkiwała w krainie ży wy ch trupów. Suknia panny młodej by ła ty pową białą bezą, wiązanka zaś składała się z kwiatów krzy kliwie żółty ch i pomarańczowy ch. Obecni na ślubie mężczy źni mieli w butonierkach pojedy ncze pomarańczowe gerbery przy pominające te, z który ch klauni zwy kle psikają wodą na publiczność. („Chciałam, żeby by ło inaczej niż zwy kle” – usły szała Tracy od Amy ). – Bardzo to wszy stko… radosne – zauważy ła Barbara Crawford, matka panny młodej, wzdry gając się na widok całego tego bezguścia. Sama by ła elegancko ubrana w turkusowy jedwab („Paule Vasseur” – szepnęła Tracy na ucho, jakby powierzała jej pilnie strzeżony sekret). Ślub ukochanej jedy naczki Barry ’ego i Barbary nie mógł by ć parafialny m festy nem, ty lko pokazem w sty lu „zastaw się, a postaw się”. Nikt z gości uprzejmie nie wspomniał o ty m, że suknia ślubna panny młodej podejrzanie wy dy ma się na jej brzuchu. Spiczaste czubki ciemnopomarańczowy ch pantofli druhen wy stawały spod dotknięty ch żółtaczką sukien wy glądający ch niczy m apokalipty czny zachód słońca. Bukieciki przy wiązane wstążkami do nadgarstków dy ndały na podobieństwo dziwaczny ch torebek, kulek zapachowy ch ponadnaturalnej wielkości lub barwny ch kul armatnich. „Próbowałam zasugerować coś innego, naprawdę – powiedziała Barbara Crawford najgłośniejszy m sotto voce, jaki Tracy kiedy kolwiek sły szała. – Ale Amy zawsze by ła taka uparta”. Mąż Amy miał na imię Ivan. Barry oczy wiście nazy wał go „Iwanem Groźny m”. – Ivan? Co to za imię? – dziwił się w rozmowie z Tracy wkrótce po ogłoszeniu zaręczy n córki. – Ruskie chy ba. – Wy daje mi się, że jego dziadek by ł Norwegiem – odrzekła Tracy. – Norwegiem? – powtórzy ł Barry z niedowierzaniem, jakby właśnie odkry ł, że rodzina Ivana pochodzi z Księży ca. Ivan by ł doradcą finansowy m, Tracy zasięgnęła nawet jego rady, kiedy zastanawiała się,

gdzie otworzy ć indy widualne konto emery talne. „Wpadnij, to pogadamy. Od znajomej Barry ’ego nie wezmę ani grosza” – zaproponował podczas wesela. Wy dał jej się całkiem sy mpaty czny i niegroźny. Czego więcej można wy magać od człowieka? Takie przy najmniej by ło zdanie Tracy. Niestety, wkrótce po ślubie Ivan zbankrutował i stracił firmę. Nikt nie chciał finansowy ch porad od człowieka, którego nie trzy mały się pieniądze. Barry sugerował przekręt, lecz gdy Tracy odwiedziła Ivana, żeby odebrać swoje dokumenty, ten wy jaśnił jej, że zgubił pamięć przenośną z dany mi wszy stkich swoich klientów. „Musiała mi wy paść z kieszeni” – powiedział żałośnie. Po tej wpadce większość klientów zrezy gnowała z jego usług. „Na ich miejscu zrobiłby m to samo” – przy znał. – Nie ma nawet trady cy jnego keksu – narzekała Barbara. Tracy wsuwała właśnie tort weselny : czekoladowy biszkopt z kremem śmietankowy m. – Dobrze, że przy najmniej tort nie jest pomarańczowy – pocieszy ła Barbarę. Rzecz jasna, do głowy by jej nie przy szło kry ty kować czy jkolwiek gust. Sama dusiła się w niewy godny m bladoniebieskim kostiumie z poliestru, który tak się elektry zował, że Tracy obawiała się, że dojdzie do samozapłonu, zanim młodzi pokroją tort. Z okazji ślubu kupiła nawet kapelusz, ale nie włoży ła go, bo wy glądała w nim jak mężczy zna w kobiecy m przebraniu. Na palcach jednej ręki mogła policzy ć wesela, na które ją zaproszono, podczas gdy liczba pogrzebów, w który ch uczestniczy ła, szła w dziesiątki. W dodatku chowano głównie ofiary zabójstw. Nigdy nie by ła na chrzcinach. Jak to świadczy ło o jej ży ciu? Ciemnopomarańczowy odcień okazał się szczególnie niefortunny dla przy jaciółki Amy, Chloe Pallister, która miała my sie włosy i żółtawą cerę. „Matka druhny nigdy nie będzie matką panny młodej” – zauważy ła Linda Pallister, przy suwając się z nieśmiały m uśmiechem do Tracy. Oprócz niej nie miała chy ba z kim rozmawiać. Jej strój weselny – czarna welwetowa bluzka i spódnica wy glądająca, jakby uszy to ją z nierówno ufarbowany ch pajęczy n – by ł kompletnie nie na miejscu. Linda miała na rękach liczne srebrne pierścionki i bransoletki, a na szy i wielki krucy fiks. Miało się wrażenie, że nosi go raczej w ramach pokuty niż jako świadectwo swojej wiary. Na chrześcijaństwo nawróciła się w latach osiemdziesiąty ch, choć nie by ła to ulubiona epoka ewangelizatorów. (Linda wy brała trady cy jny Kościół Anglii). Na weselu nie by ło jej najstarszego sy na Jacoba. Tracy sły szała pogłoski, jakoby został kierownikiem banku. – Twoja Chloe prześlicznie wy gląda – skłamała. Gdy by teraz zadzwoniła do Lindy i zaczęła ją wy py ty wać o potomstwo Kelly Cross, niechy bnie wzbudziłaby podejrzenia. „Co ty powiesz, jedno z dzieci Kelly zaginęło? A niedawno Tracy Waterhouse py tała mnie, ile ich właściwie jest!”. Ukradła dziecko. Nieważne, ile za nie zapłaciła, nieważne, że słuszność by ła po jej stronie – popełniła czy n zabroniony. Zabrała małą na lunch do Bella Italia. Courtney zajadała makaron, aż jej się uszy trzęsły, Tracy

zaś niechętnie skubała pieczy wo czosnkowe. Nie wiedzieć czemu straciła apety t. Dieta pory waczki. W swoim czasie próbowała różny ch: grejpfrutowej, wy sokobłonnikowej, kapuścianej, Atkinsa. Zadawała ciału najgorsze tortury. By ła duża jako niemowlę, jako dziecko, jako nastolatka i nic nie wskazy wało, że po menopauzie nagle straci na wadze. W GAP-ie kupiła Courtney nowe ubranka, przy kładając je do niej, żeby dobrać właściwy rozmiar, zamiast kierować się metkami, które zdawały się nie mieć żadnego związku z rzeczy wisty m wzrostem dziecka. – Ile ty masz lat, Courtney ? – Cztery. Zabrzmiało to raczej jak py tanie niż jak odpowiedź. Ubranka dla dwu- i trzy latków idealnie na nią pasowały. – Coś mała jesteś jak na swój wiek – zauważy ła Tracy. – A ty jesteś duża. – Trudno zaprzeczy ć – mruknęła Tracy. Niepewna, jak należy rozmawiać z mały m dzieckiem, postanowiła udawać, że obie są dorosłe, i tak też zwracać się do dziewczy nki. Kupiła więcej rzeczy, niż zamierzała, ale by ły takie słodkie! Tracy w dzieciństwie nigdy takich nie miała. Pół wieku temu matka ubierała ją w luźne bezrękawniki, ny lonowe sweterki, brązowe sznurowane trzewiki. Nawet ładne dziecko nie wy glądałoby w nich uroczo, a co dopiero Tracy. Jej rodzice oboje by li po czterdziestce, kiedy się urodziła. Przedwcześnie się postarzeli. „Przestaliśmy się starać – powtarzała zawsze matka takim tonem, jakby ów fakt sprawił jej niewy obrażalną ulgę – aż tu nagle pojawiłaś się ty ”. Rodzice Tracy by li zby t pochłonięci problemami małżeńskimi, żeby zawracać sobie głowę dzieckiem. We wrogim milczeniu toczy li ze sobą wojnę podjazdową, Tracy zaś jako jedy naczka ży ła w żałosnej samotności. W głębi duszy uważała się za dziecko wojny, choć ta dobiegła końca na długo przed jej urodzeniem. Courtney otarła permanentnego gila rękawem brudnej różowej bluzeczki. Tracy pomy ślała, że musi kupić chusteczki higieniczne. Ludzie opiekujący się dziećmi zawsze mieli chusteczki pod ręką. Istniało zapewne mnóstwo akcesoriów, który ch pilnie potrzebowała, chociaż nie miała o nich pojęcia. By łoby znacznie łatwiej, gdy by do dzieci dołączano instrukcję obsługi wraz z listą niezbędnego wy posażenia. Ostatnim zakupem tego dnia by ła przeceniona czerwona budry sówka dla Courtney – coś, czego Tracy (jako dziecko obleczone w szarą gabardy nę) zawsze skry cie pożądała. Budry sówka miała miękką kraciastą podszewkę i guziki z prawdziwego drewna. Taka kurteczka by ła wy razem prawdziwej troski. Gdy by w sklepie nie panowała tak wy soka temperatura, Tracy nalegałaby,

aby dziewczy nka od razu ją włoży ła. Mała wy glądała jednak na przegrzaną, sama Tracy też czuła na plecach nieprzy jemne strumy czki potu. Padała z nóg. Czy tała gdzieś, że sklepy i muzea to dla ludzi dwa najbardziej męczące miejsca. Courtney też ledwo się za nią wlokła. – Wziąć cię na ręce? – zaproponowała. Dźwignęła małą i kolana się pod nią ugięły. Kto by przy puszczał, że dziecko może by ć takie ciężkie? Zdawało się waży ć ty le co niewielka planeta o dużej gęstości. Z Courtney na ręku Tracy z trudem dotarła z powrotem do Mamas & Papas, odebrała fotelik samochodowy i zamontowała go w swoim audi. Miała dziecko od niespełna trzech godzin i już czuła się wy kończona; nic dziwnego, że rodzice, który ch widy wała w centrum handlowy m Merrion, przy pominali zombi. Pomogła Courtney usiąść w foteliku i zdumiała się, widząc, że mała sama zapina pas. Czy dzieci zazwy czaj to potrafią? Jeżeli ktoś umie zapiąć pas, umie go też rozpiąć. – Ty lko się nie rozpinaj – przestrzegła ją. – Na drogach jest pełno fatalny ch kierowców. Dziecko wy mamrotało coś w rodzaju zgody. Powieki miało sine ze zmęczenia, buzia przy brała otępiały wy raz, jaki Tracy często widy wała u ofiar przemocy domowej. Czy żby Courtney także jej doświadczy ła? Tracy nie by łaby zaskoczona, wy dawało się to wręcz całkiem prawdopodobne. Strach pomy śleć, co ludzie wy prawiają z dziećmi. Rozgrzane igły znowu wwiercały jej się w mózg. A może mała też by ła po prostu zmęczona ty m szalony m dniem? Dochodziła dopiero czwarta, lecz czas ciągnął się w nieskończoność, jakby wieczór miał nigdy nie nadejść. Tracy zerknęła w lusterko wsteczne i zobaczy ła, że Courtney śpi. Wy dawała przy ty m lekko brzęczące dźwięki niczy m wielka pszczoła. *** Jackson zastanawiał się, czego może potrzebować pies. Karmy i miski, z której by jadł, to na pewno. Obie rzeczy znalazł w sklepie o nazwie „Psie Sprawki”. Przeczuwał, że wkracza na grząskie tery torium. Miał odtąd odgry wać nową rolę. Wiedział, kim jest – właścicielem psa. Dostatecznie trudno by ło mu się pogodzić z posiadaniem sy na; pies zdawał się stanowić jeszcze większe wy zwanie. – Jaki śliczny border terrier! – zachwy ciła się kobieta za ladą. – Serio? – Jackson przy jrzał się psu. Wcześniej zakładał, że trafił mu się zwy kły kundel. Nie wy glądał ani na rasowego, ani na szczególnie ujmującego. Na py szczku i sierści miał ślady krwi i kobieta zapy tała: – Ojej, wdał się w jakąś bójkę? – Coś w ty m rodzaju – mruknął Jackson.

Kobieta z przy ganą przy jrzała się sznurkowi przy obroży. – Jak się biedulek nazy wa? – spy tała. Jackson przebiegł w my ślach listę imion, które by ły by bardziej odpowiednie niż to wy pisane na przy wieszce, ale nie wy my ślił nic ciekawszego niż „Jess”. Ty le że to imię by ło na zawsze zarezerwowane dla psa pasterskiego Atwellów. Poddał się w końcu i odparł: – Ambasador. Nazy wa się Ambasador. Psiak zastrzy gł czujnie uszami. Jackson by ł ciekaw, czemu zwierzę zawdzięcza swoje imię. Próbował sobie wy obrazić, jak jego wielki, wstrętny właściciel – by ły właściciel – wrzeszczy na jakiejś łące: „Ambasador!”. W parku Roundhay z ust Colina pły nął jedy nie potok wulgary zmów. Jackson doszedł do wniosku, że pies musiał by ć tak nazwany dla żartu; niemal sły szał, jak ktoś mówi: „Trzeba wy szczotkować Ambasadora” albo: „Ambasador śpi w swoim koszy ku”. Kobieta ze sklepu zoologicznego uniosła scepty cznie brwi i powtórzy ła: – Ambasador? To imię bardziej pasuje do większego psa. – Ten jest wielki duchem – bronił się Jackson. Kobieta wy konała ręką szeroki gest i zapy tała: – Ży czy pan sobie coś jeszcze? Może płaszczy k? Dla psa – dodała, widząc zdezorientowaną minę Jacksona. Zawsze sądził, że natura wy posaży ła psy w znakomitą osłonę przed zimnem, więc odmówił. Kupił jeszcze skórzaną smy cz i pospiesznie opuścił sklep w obawie, że da się ponieść i nabędzie na przy kład wiszący tuż za ladą strój mary narski z czterema nogaweczkami oraz zawadiacki kapelusik do kompletu. Wy jął szwajcarski scy zory k i pokazał go psu, mówiąc: – To jest najlepszy przy jaciel człowieka. Kiedy przecinał ciasno zaciągnięty węzeł przy obroży, psiak siedział całkiem nieruchomo. – Dobry pies – pochwalił go Jackson. Początkowo Ambasador wy dał mu się niesforny, teraz wy glądał po prostu na podekscy towanego. Szedł grzecznie na smy czy, nie ciągnął ani się nie wy ry wał i ogólnie robił wrażenie zachwy conego towarzy stwem Jacksona. Ten z kolei rozmy ślał, czy aby nie wy gląda głupio, maszerując ulicą z drepczący m obok malutkim pieskiem na smy czy. By ł też ciekaw, jak kobiety reagują na mężczy zn z nieduży mi psami. Czy uznały by go za geja? Czy wy dałby im się bardziej godny zaufania niż facet bez psa? (Przy pomniał sobie, że Hitler lubił psy ). Zorientował się, że przy staje na czerwony m świetle. Normalnie rzuciłby się bohatersko przez jezdnię (albo lekkomy ślnie, zależnie od punktu widzenia – Jacksona lub większości kobiet w jego ży ciu), teraz jednak ze stoickim spokojem czekał, aż bły śnie zielone. Niespodziewanie znów poczuł

się jak rodzic, któremu powierzono małą istotkę. Znalazłszy się ponownie w pobliżu centrum handlowego Merrion (ciekawe, jak skończy ła się przy goda tamtej skołowanej staruszki? Miał nadzieję, że młoda Kanady jka nie wezwała jednak policji), zameldował się w nieco szkaradny m hotelu sieci Best Western. Poprosił o dwójkę, bo nie lubił my śleć o sobie jak o samotny m facecie w jednoosobowy m pokoju. („Prowadzisz ży cie komiwojażera” – zauważy ła Josie. „Miejmy nadzieję, że nie zmienisz się w olbrzy miego insekta” – śmiała się Julia. „Jak to?” – zdziwił się Jackson). Dostał pokój z dwoma osobny mi łóżkami, co by ło chy ba jeszcze gorsze; wolne łóżko zdawało się go oskarżać. Jackson z natury by ł oszczędny m podróżnikiem. „Cholerny sknerus” – powiedziałby jego brat. Wy chowano go w szacunku dla zapobiegliwości i roztropności – inny mi słowy, w biedzie. Im by ł starszy, ty m częściej zauważał u siebie przejawy skąpstwa. Nie znaczy ło to, że obce by ły mu okazjonalne szczodre gesty, na przy kład w stosunku do kelnerek w herbaciarniach „U Betty ”. W swoim czasie by wał w najlepszy ch hotelach na świecie, lecz ostatnio zadowalał się noclegiem w nudny ch, tanich hotelikach, na które natrafiał podczas swojej włóczęgi. By ły to miejsca, gdzie się odpoczy wało i zaraz ruszało w dalszą drogę, bez oglądania się za siebie. Czasami budził się w środku nocy i stwierdzał, że jest coś kojącego w nieustanny m hotelowy m szumie towarzy szący m przy gotowaniom do kolejnego dnia. Wiedział, że jest w hotelu i jest tam ty lko gościem. Po pół roku w drodze zaczy nał się zastanawiać, czy kiedy kolwiek się zatrzy ma. Jackson Brodie, wędrowiec. Wagabunda. Hotele powoli go nudziły – może powinien sprawić sobie przy czepę mieszkalną? Rodzice Josie mieli niedużego sprite’a, którego wy poży czali im w pierwszy ch latach małżeństwa, kiedy wciąż można ich by ło nazy wać nowożeńcami. Jackson, który wrócił wtedy z wojny w Zatoce i wkrótce potem odszedł z wojska, rozmy ślał, czy nie zaciągnąć się do Legii Cudzoziemskiej, jeśli tak ma odtąd wy glądać jego ży cie: wakacje na kempingach spędzane w towarzy stwie ksenofobiczny ch rodaków. Teraz jednak dostrzegał pewien urok w zamiłowaniu swoich by ły ch teściów do ładowania przy czepy i wy ruszania w drogę. By li niczy m pionierzy autostrad. Mógłby najpierw wy ekwipować taką przy czepę (wolałby raczej model „Romany ” niż „Sprite”) jak małą łódź, poukładać sobie wszy stko porządnie w odpowiednich przegródkach, a potem gotować wodę na ognisku, zastawiać sidła na dzikie króliki i zasy piać z zapachem dy mu we włosach. Z wy jątkiem przy padkowo przejechany ch zwierząt i jednej ofiary my ksomatozy, której litościwie skrócił cierpienia, Jackson nigdy dotąd nie zabił królika, choć przy puszczał, że w razie potrzeby by łby do tego zdolny. Szczególnie gdy by królik miał na imię Muffin. Po namy śle stwierdził, że karawaning nie jest jednak dla niego. Jeśli miał by ć szczery, ży cie

nomady z wolna zaczy nało go nuży ć. Pragnął domu, a w nim kobiety. Nie na stałe, za bardzo polubił własne towarzy stwo. W przeszłości należał do ty ch, dla który ch warunkiem spełnienia by ło iść z kobietą przez ży cie ręka w rękę. Cenił by cie żonaty m chy ba bardziej, niż jego żona by cie zamężną. Jego prawdziwa żona, nie ta podła oszustka. („Fatamorgana – podsumowała Julia. – Miraż”). Julia powiedziała mu kiedy ś, że według niej partner idealny to taki, którego można schować do szafy i wy jmować, kiedy ma się na to ochotę. Jackson nie sądził, aby gdzieś na świecie istniała kobieta, która zgodziłaby się siedzieć potulnie w jego szafie. Świadomość ta nie powstrzy my wała jednak mężczy zn przed próbami znalezienia takiej właśnie partnerki. Przeczuwając, że zwierzęta nie są mile widziane w hotelu Best Western, przemy cił do pokoju psa ukry tego w plecaku. Wcześniej na parkingu opróżnił plecak do połowy i próbował nakłonić ociągającego się nieco psiaka, żeby wlazł do środka. W końcu Ambasador umościł się wewnątrz plecaka. Charakter miał godny podziwu. „Dobry pies” – powiedział Jackson, ponieważ sy tuacja wy magała pochwały. Po wejściu do pokoju uwolnił zwierzaka z więzienia. Otworzy ł puszkę psiej karmy i przełoży ł zawartość do kupionej miski. Pies rzucił się na jedzenie, jakby od wielu dni nic nie jadł. W pokoju czekała „taca z zestawem powitalny m”, czy li herbatą, kawą, czajnikiem elektry czny m oraz filiżankami na spodeczkach. Jackson wziął jeden ze spodeczków i w łazience nalał na niego wody. Pies pił, jakby by ł niemiłosiernie spragniony. W drodze do hotelu Jackson wstąpił do drogerii, kupił apteczkę i teraz za pomocą wacika z pły nem odkażający m oczy ścił psu skaleczenia. Ambasador cierpliwie znosił te zabiegi; wzdry gał się ty lko lekko, gdy wacik doty kał otwartej rany albo gdy Jackson trafiał przy padkiem na jakiś siniak. „Dobry pies” – pochwalił go znowu. Potem włączy ł czajnik i zaparzy ł sobie herbaty, dzieląc się ze swoim nowy m towarzy szem paczuszką herbatników. Po posiłku psiak wskoczy ł na wolne łóżko, okręcił się kilka razy, by wreszcie z zadowoleniem zwinąć się w kłębek i zasnąć. Wy brał przy ty m łóżko, które Jackson sam chętnie by zajął, bliżej drzwi (w pomieszczeniach liczy ły się dla niego przede wszy stkim wy jścia). Mimo swoich niewielkich rozmiarów wy glądał na ciężar nie do ruszenia. Komórka Jacksona zawibrowała w jego kieszeni niczy m rozjuszona osa. Dwie nowe wiadomości. Pierwsza od Marlee z py taniem, czy mógłby trochę wcześniej dać jej pieniądze na urodziny. Urodziny obchodziła dopiero za pół roku, co zdaniem Jacksona nadawało całkiem nowe znaczenie określeniu „trochę wcześniej”. Treść SMS-a by ła bezwsty dnie wy rachowana, z obowiązkowy m „kocham Cię” na zakończenie. Jackson uznał, że wstrzy ma się z odpowiedzią – niech Marlee przez kilka dni się pomęczy. Gdy jego córka by ła mała i niewy obrażalnie słodka, wprost do zjedzenia, nie przy puszczał, że kiedy ś będzie chciał jej robić na złość.

Druga wiadomość by ła mniej iry tująca – e-mail od Hope McMaster z py taniem: „Co sły chać? Dawno się nie kontaktowaliśmy ”. Naprędce usiłował obliczy ć, która godzina może by ć teraz w Nowej Zelandii. Dwanaście godzin do przodu? Czy li wczesny ranek. Dla Hope McMaster nastało już jutro; Jackson nie potrafił sobie tego wy obrazić. Zrobiła na nim wrażenie osoby, która jest gotowa wstać o świcie, żeby wy słać e-mail. A może ty lko cierpiała na bezsenność albo zżerał ją niepokój na my śl, że Jackson jest coraz bliżej tej czarnej dziury, jaką stanowił początek jej ży cia? („Zupełnie jakby m się wzięła z próżni” – poskarży ła się kiedy ś). Jackson westchnął i wy stukał odpowiedź: „Jestem w Leeds. Jutro spoty kam się z Lindą Pallister”. Hope naty chmiast mu odpisała: „To fantasty cznie! Miejmy nadzieję, że będzie miała jakieś przy datne informacje”. – Taa, jasne – mruknął Jackson do telefonu; zabrzmiało to tak, jakby na chwilę zmienił się we własną humorzastą córkę. „Nie – powiedział stanowczo, kiedy ostatni raz się widzieli – nie możesz sobie zrobić tatuażu, choćby najpiękniejszego, ani wbić kolczy ka w pępek, ani ufarbować kosmy ka włosów na niebiesko, ani mieć chłopaka. Zwłaszcza nie możesz mieć chłopaka”. „Tak – odpisał teraz – miejmy nadzieję”. Ta sprawa wy jątkowo długo się ciągnęła. Miesiącami Jackson wy sy łał do Hope okazjonalne lakoniczne e-maile, otrzy mując w odpowiedzi naty chmiastowe radosne meldunki o pogodzie w Christchurch („Pada śnieg!) albo pierwszy m dniu w przedszkolu małego Aarona („Nie muszę dodawać, że po powrocie do domu płakałam jak bóbr”). Hope McMaster łączy ła z Julią nieuzasadniona fascy nacja wy krzy knikami. Zdaniem Jacksona znaki interpunkcy jne nie służy ły do wy rażania beztroski. Zawsze uważał Nowozelandczy ków za dość ponurą nację – takich Szkotów z anty podów – lecz Hope wprost try skała opty mizmem. Musiał jednak przy znać, że większość wiedzy o Nowozelandczy kach zaczerpnął z filmu Fortepian obejrzanego w kinie w pierwszy ch latach swojego prawdziwego małżeństwa, zanim urodziło im się dziecko, zanim wszy stko zaczęło się psuć. Po narodzinach Marlee wy poży czali kasety wideo i w trakcie filmu zasy piali przed telewizorem. Teraz kasety wideo, podobnie jak wiele inny ch rzeczy w ży ciu Jacksona, stały się przeży tkiem. Niemniej jednak Nowa Zelandia nie przestawała go intry gować – nie ze względu na Hope McMaster, ale na ubiegłoroczną lekturę dzienników kapitana Cooka. Jackson by ł pod wrażeniem jego odwagi i umiejętności dowodzenia. Został pierwszy m człowiekiem, który opły nął świat w obu kierunkach – rekord, którego nikt dotąd nie pobił. Tak jak rekordu szy bkości parowozu „Mallard”. „Endeavour” i „Mallard”, dwa przy kłady doskonałości. Cook pochodził oczy wiście z Yorkshire. Można by ło jedy nie czuć respekt przed człowiekiem,

którego pierwsza niezwy kła wy prawa (jej cel: śledzić przejście Wenus przed tarczą słoneczną i odkry ć mity czny południowy konty nent) zawiodła aż na Tahiti i ku brzegom Australii oraz Nowej Zelandii. Co za waleczność. Czasami Jackson żałował, że nie zostawi po sobie żadnego śladu w historii, nie sporządzi mapy nowego tery torium, nie będzie walczy ł w sprawiedliwej wojnie. „Bądź wdzięczny losowi za zwy czajne ży cie” – powtarzała mu Julia. Julia, która zawsze chciała by ć nadzwy czajna. – Jestem wdzięczny – odpowiadał Jackson. – Naprawdę. Ale… Wy obrażał sobie, jakie to uczucie wpły nąć po raz pierwszy do Poverty Bay, dowodzić dzielny m mały m trójmasztowcem w drodze na koniec świata. Odkry ć nowy ląd, gdzie wstaje słońce. „No cóż, Christchurch jest w zasadzie pod wieloma względami bardzo angielskie – pisała Hope McMaster. – Nie chciałaby m, żeby się Pan rozczarował. Koniecznie musi nas Pan odwiedzić! Pokocha Pan Nową Zelandię!”. Czy naprawdę mógłby ją pokochać? Hope McMaster miała dwa lata, kiedy ostatni raz widziała Anglię. Co zapamiętała? Nic. Czy pamiętała cokolwiek sprzed swojej adopcji? Nie. Następny m zaplanowany m przy stankiem po Leeds by ło Whitby, rodzinne strony kapitana Cooka. Jackson chętnie zamieszkałby nad morzem w starej chacie ry backiej zbudowanej z desek rozbitego statku. Najlepiej dębowy ch. Nie bez powodu mówi się: mocny jak dąb. Mógłby co rano w towarzy stwie psa zaży wać pokrzepiający ch spacerów po plaży, a wieczorami pić piwo z wiekowy mi mary narzami. Jackson, przy jaciel wszy stkich ludzi morza. W Whitby kapitan Cook zdoby wał mary narskie szlify i to tutaj „Endeavour” rozpoczął swoje ży cie jako bark o pojemny m kadłubie, przewożący węgiel wzdłuż wschodniego wy brzeża. Węglowiec, po angielsku collier; Jackson skrzy wił się, nie cierpiał tego serialu. Detekty w Vince Collier, nie prawdziwy człowiek, ty lko jakiś koncept, koszmarna hy bry da stworzona przez paru producentów i zatwierdzona przez grupę fokusową. „Wiem od mamy, że urodziłam się jako Sharon Costello” – napisała mu Hope. Jej rodzicami adopcy jny mi by ło bezdzietne małżeństwo z Harrogate: doktor Ian Winfield, pediatra w szpitalu św. Jakuba w Leeds, oraz jego żona Kitty, by ła modelka. Winfieldowie zmienili Sharon imię na Hope. „Teraz, po śmierci mamy – rak płuc, strasznie się męczy ła – czuję, że mogę zacząć zadawać py tania o swoje korzenie” – pisała Hope. („Babka lubi szczegóły, prawda?” – zauważy ła Julia). Jackson uważał, że Hope McMaster miałaby większe szanse uzy skać odpowiedzi na swoje py tania za ży cia matki, ale zatrzy mał tę my śl dla siebie. Przed pięcioma laty Hope Winfield wy szła za mąż za Dave’a McMastera („Mąż z powodzeniem prowadzi agencję nieruchomości”) i zrezy gnowała z pracy nauczy cielki

geografii w szkole średniej, żeby zająć się mały m Aaronem i nienarodzony m jeszcze drugim dzieckiem („Nazy wamy ją Ośmiorniczką!”). Z początku powodowała nią zwy kła ciekawość; chciała móc opowiedzieć dzieciom coś o przodkach. „Kiedy samemu zostaje się rodzicem, człowiek zaczy na się zastanawiać, jakie geny odziedziczy ły jego dzieci. I chociaż moimi « prawdziwy mi» rodzicami zawsze będą mama i tata, zżerała mnie ciekawość… Wie pan, jak to jest: człowiek czuje, że coś stracił, ale nie wie, co to właściwie by ło”. Jackson miał nadzieję, że w przy padku Marlee jego własne złe geny zostały zmody fikowane przez zdecy dowanie bardziej łagodny charakter Josie. Ale co z biedny m Nathanem? I nie chodziło tu ty lko o astmę Julii – cała jej rodzina by ła kompletnie dy sfunkcy jna. Historia niczy m z opowieści grozy : zdradzona emocjonalnie przez swoich rodziców Julia straciła kolejno wszy stkie siostry. Najstarsza, Sy lvia, popełniła samobójstwo, Amelia umarła na raka, najmłodsza zaś, Olivia, została zamordowana – przez Sy lvię. By ła jeszcze jedna, malutka Annabelle, która przeży ła zaledwie kilka godzin i odeszła, pociągając za sobą wkrótce matkę dziewczy nek. Julia by ła jedy ną znaną mu osobą, z którą przegry wał w licy tacji na osobiste nieszczęścia. To właśnie początkowo przy ciągnęło ich ku sobie, by na koniec ostatecznie rozdzielić. „Jedno po drugim wszy stkie pisklęta wy padły z gniazda” – zwy kła mawiać Julia. Twierdziła, że w przenośniach można odnaleźć ulgę. Jackson zupełnie tego nie dostrzegał. Wolał jej nie mówić, że Amelia by ła ociężała niczy m drop indy jski, a morderczy ni i samobójczy ni Sy lvia gorsza od kukułki. – „Pan gniazdo ogołaca, pisklę za pisklęciem wiedzie ku wieczności” – wy recy towała Julia, a Jackson rzucił: – Emily Dickinson – ty lko po to, żeby ją zadziwić. – Nie jesteś aby chory ? – zaniepokoiła się. – A może zwariowałeś? – „Czy ste Szaleństwo to najwy ższy Rozum” 15 – odparł radośnie Jackson. – Morderczy ch ani samobójczy ch skłonności nie dziedziczy się w genach – stwierdziła Julia, opy chając się kanapkami w hotelu Pod Czarny m Łabędziem w Helmsley po ty m, jak odwiedzili Rievaulx. – Nathan nie jest genety cznie predy sponowany do nieszczęść. – Jackson nie by ł tego taki pewien, ale wolał trzy mać języ k za zębami. Od Hope dowiedział się, że John i Angella Costello z Doncaster zginęli, kiedy pijany kierowca ciężarówki staranował od ty łu ich samochód. Ich dwuletniej córeczki Sharon nie by ło wówczas z nimi i Jackson nie mógł nie zadać sobie py tania, gdzie wtedy przeby wała. Małą sierotkę adoptowali Winfieldowie, zmienili jej imię na Hope – Nadzieja – i wkrótce potem wy emigrowali do Nowej Zelandii. „Pożegnali się już z nadzieją, że kiedy kolwiek zostaną rodzicami – pisała Hope – aż tu nagle zjawiłam się ja niczy m niespodziewany podarunek”. Niektórzy ludzie stawali się po śmierci

dawcami organów; John i Angela Costello ofiarowali w darze własną córkę. – Czy li to nie Winfieldowie pożegnali się z Nadzieją – zażartowała Julia – ty lko ci nieszczęśni Costello. Z perspekty wy czasu Jackson uznał, że wątpliwości zrodziły się w jego umy śle już w chwili, gdy czy tał pierwszą wirtualną epistołę Hope (by wały powieści krótsze i mniej szczegółowe niż jej e-maile). Jak to, żadny ch krewny ch? Wy mazana przeszłość? Zmienione imię? Dziecko zby t małe, żeby cokolwiek pamiętać? Nagły wy jazd na inny konty nent? – Porwali ją – oświadczy ła Julia, z zapałem smarując masłem słodką bułeczkę. Zawsze miała skłonność do dramaty zowania. Zanim Jackson zgodził się zbadać pochodzenie Hope, czuł się w obowiązku przy pomnieć klientce, do czego doprowadziła ciekawość pewnego kota. – Puszka Pandory – orzekła Julia, sięgając po drugą bułeczkę, chociaż jeszcze nie skończy ła pierwszej. – W rzeczy wistości słowo pithos tłumaczy się jako „gliniana kadź”. Pandora wy puściła zło na świat i… – Tak – przerwał jej Jackson. – Wiem, co zrobiła. – Ludzie mają potrzebę poznania prawdy – ciągnęła Julia. – Ludzka natura nie znosi tajemnic. Jackson wiedział z doświadczenia, że odkry cie prawdy – jakakolwiek by by ła – z reguły ty lko bardziej zaciemnia obraz przeszłości. Niewy kluczone, że mały Aaron i Ośmiorniczka staną kiedy ś twarzą w twarz z rodzinną historią i pożałują, że nie pozostała na zawsze bezpiecznie zamknięta, poza zasięgiem tej nieznośnej Pandory. – Tak, ale rzecz nie w ty m, żeby nam się podobało to, co odkry jemy, ty lko żeby wiedzieć – wy jaśniła mu Julia. Ilekroć przeby wali w swoim towarzy stwie, prędzej czy później atmosferę kojącej zaży łości psuły iry tujące sprzeczki. Zupełnie jakby by li małżeństwem bez rozwodu. I bez ślubu, skoro już o ty m mowa. Nathan tak się wy biegał w Rievaulx, że po zjedzeniu kanapki i porcji lodów usnął w ramionach Jacksona, dzięki czemu Julia mogła bez przeszkód zająć się podwieczorkiem. Miękki, bezwładny ciężar sy nka napawał go lękiem. Nie by ł pewien, czy chce, żeby jego serce spętały nierozerwalne więzy poświęcenia. Kiedy potwierdziło się, że Nathan rzeczy wiście jest jego sy nem, Jackson ze zdziwieniem stwierdził, że zamiast szczęścia odczuwa onieśmielenie. Dowodziło to ty lko, jak trudno jest przewidzieć własne emocje. Ostatnio Julia zaczęła przebąkiwać, że Jackson powinien częściej „by ć ojcem” dla Nathana, a ich trójka powinna spędzać razem więcej czasu „jak na prawdziwą rodzinę przy stało”. „Przecież to nieprawda – zaprotestował Jackson. – Jesteś żoną innego mężczy zny ”. Gdy przy szło mu

decy dować, z który m z dzieci chce spędzić dzień Bożego Narodzenia, wy brał swoją humorzastą córkę (co okazało się katastrofalne w skutkach). Julia uznała to – by ć może słusznie – za jaskrawy przejaw fawory zowania Marlee. – Wy bór Jacksona – burczała. – Nie mogę by ć jednocześnie w dwóch różny ch miejscach – usprawiedliwiał się. – Według fizy ków kwantowy ch atom może by ć w kilku miejscach jednocześnie – odparła Julia. – Nie jestem atomem. – Składasz się wy łącznie z atomów, mój drogi. – Może i tak, ale mimo to nie mogę by ć jednocześnie w dwóch różny ch miejscach. Jest ty lko jeden Jackson. – Co racja, to racja. No cóż, wesoły ch świąt. Bóg tak umiłował świat, że Sy na swego Jednorodzonego dał i tak dalej. Ty mczasem Jackson nie może nawet wręczy ć swojemu dziecku prezentu na Gwiazdkę. – Bzdury – mruknął Jackson. W hotelu Pod Czarny m Łabędziem Julia oblizała palce w sposób, który dawniej wy dałby mu się prowokujący. Kiedy ś malowała wargi na kolor szkarłatny, teraz nie uży wała szminki. Niesforne włosy ściągnęła do ty łu i zwinęła w ciasny koczek. Macierzy ństwo sprawiło, że w pewny m sensie stała się bledszą wersją samej siebie sprzed kilku lat. Jackson ze zdziwieniem my ślał, jak bardzo brakuje mu czasami dawnej Julii. A może wciąż by ła tą samą Julią i właśnie dlatego za nią tęsknił? Miał nadzieję, że nie. Zresztą w jego sercu i tak nie by ło już dla niej miejsca. Jedy ną – jakże niewielką – wolną przestrzeń wy pełniała niemal całkowicie świeczka płonąca dla jego szkockiej nemezis, nadkomisarz Louise Monroe. Z braku wzajemny ch kontaktów dawny płomień ledwo migotał, zamiast jasno płonąć, odcięty od dostępu tlenu. Nigdy ze sobą nie spali, nie widzieli się od dwóch długich lat. Louise by ła teraz żoną innego mężczy zny, w dodatku miała z nim dziecko. Trudno to nazwać związkiem. Ktoś powinien zdmuchnąć wreszcie tę świeczkę. – W sercu człowieka jest nieskończona ilość miejsca – twierdziła Julia. Może w jej sercu, bo serce Jacksona kurczy ło się z każdy m doznany m ciosem. „Biedne rozdarte serce, zszargane serce”. – Androny – podsumowała Julia. Sęk w ty m, że John i Angela Costello, rzekomi rodzice malutkiej Sharon, która wkrótce miała się stać Hope Winfield, nigdy nie umarli. Nigdy nie zginęli w wy padku samochodowy m, nigdy nie chodzili ulicami starego Donny. Nie ży li, bo nigdy nie istnieli. Nie by ło żadnego wy padku, żadny ch aktów zgonu, żadnego potwierdzenia, że małżeństwo

o ty m nazwisku kiedy kolwiek mieszkało w Doncaster. Podobnie jak nie by ło aktu urodzenia żadnej Sharon Costello, której rodzicami by liby John i Angela. Żeby się upewnić, Jackson odszukał inną Sharon Costello, urodzoną w ty m samy m dniu co Hope McMaster – 15 października 1972 roku – która mieszkała w Truro. Jak można by ło się tego spodziewać, okazała się osobą kompletnie niezwiązaną ze sprawą, zdumioną jego nieoczekiwany m zainteresowaniem. Adopcy jni rodzice Hope mogli naturalnie zmienić nie ty lko jej imię, ale i datę urodzenia. Jackson sam by tak zrobił, gdy by próbował ukry ć jakieś dziecko. Dobrze, że chociaż Winfieldowie by li ty m, za kogo się podawali. Naprawdę mieszkali w Harrogate, gdzie mieściła się siedziba główna spółki zarządzającej siecią herbaciarni „U Betty ”. Jackson miał więc dobrą wy mówkę – nie żeby takowej potrzebował – aby spędzić przy jemne dwadzieścia cztery godziny w najbardziej cy wilizowany m z miast, jakie dotąd odwiedził. Z drugiej strony, wiadomo: pozory potrafią my lić. Jackson znał tę prawdę jak nikt. Ian Winfield fakty cznie pracował jako pediatra w szpitalu św. Jakuba od 1969 do 1975 roku, kiedy to wy jechał objąć posadę w Christchurch. I rzeczy wiście by ł mężem Kitty, która istotnie by ła kiedy ś modelką. Hope McMaster przesłała mu kilka profesjonalny ch zdjęć Kitty Gillespie z grzy wką i makijażem w sty lu lat sześćdziesiąty ch – by ł to sty l, który nie wiedzieć czemu zawsze Jacksona pociągał. Kiedy oglądał zdjęcia, powróciło mgliste wspomnienie gazetowego nagłówka: „Kitty Gillespie, Jean Shrimpton dla biedaków”. Bez przesady, jak się jej dobrze przy jrzeć. Lata sześćdziesiąte nigdy nie wy dawały się Jacksonowi zamierzchłą przeszłością i pewnie nigdy nie będą. „Z mamy by ła wy strzałowa dziewczy na, prawda? – napisała Hope McMaster. – Nie to co ja, biedna grubaska. Niezaprzeczalny dowód, że zostałam adoptowana!”. Hope przesłała mu mnóstwo fotek swojej rodziny : siebie dorosłej, Dave’a, Aarona, ich psa (golden retriever, jakżeby inaczej), Winfieldów oraz swoje z dzieciństwa („Dave wszy stko zeskanował!”). Wy glądało na to, że Winfieldowie uparli się adoptować dziecko, które w niczy m ich nie przy pominało. Oboje by li wy socy, ciemnowłosi i eleganccy, podczas gdy mała Hope by ła tęgą, jasnowłosą, staroświecko wy glądającą dziewczy nką, która, jeśli wierzy ć załączony m fotografiom, wy rosła na tęgą, jasnowłosą, staroświecko wy glądającą kobietę. „O ile wiem, to moje pierwsze zdjęcie!” – podpisała fotografię zrobioną wkrótce po przy by ciu Winfieldów do Nowej Zelandii. Świeżo powiększona rodzina zwiedzała jakąś atrakcję tury sty czną, a Hope – pulchna, piegowata buzia, rozczochrana fry zura łobuziaka – uśmiechała się szeroko do aparatu niczy m ucieleśnienie szczęścia. „Obiekty w potrafi kłamać” – upomniał się w my ślach Jackson. Dość pomy śleć o wszy stkich ty ch maltretowany ch dzieciach, na które dopiero po śmierci ktoś zwrócił uwagę – gazety zawsze zamieszczały ich uśmiechnięte fotografie. Niektóre dzieciaki, sły sząc: „Uśmiech!”, automaty cznie szczerzą zęby do zdjęcia.

To, co zaczęło się od całkiem niewinnej prośby („Chciałam zapy tać, czy nie podjąłby się Pan odszukania informacji na temat moich rodziców biologiczny ch?”), zaprowadziło go do labiry ntu, w który m każdy zakręt oznaczał nową ślepą uliczkę. Hope McMaster stanowiła zagadkę egzy stencjalną. Całkiem możliwe, że mieszkała teraz na anty podach z mężem Dave’em oraz mały m Aaronem i uczestniczy ła w zajęciach szkoły rodzenia w towarzy stwie Ośmiorniczki („I w zajęciach pilates – cudowna rzecz!”), lecz jej poprzednie wcielenie zdawało się wy tworem wy obraźni. Czy jej wy obraźni, tego na razie Jackson nie by ł pewien. Pandora skradała się do puszki, wszy stko wskazy wało na to, że ciekawski kot znalazł się w śmiertelny m niebezpieczeństwie. – A może w tej puszce jest kot – my ślała na głos Julia. – Jak u Schrödingera. – U kogo? – spy tał Jackson, zanim zdąży ł ugry źć się w języ k. – Nie wiesz? Kot Schrödingera. Zamknięty w pojemniku, martwy i ży wy jednocześnie. – Co za absurdalny pomy sł. – Może w prakty ce, ale teorety cznie… – Czy to ma przy padkiem jakiś związek z atomami? – Verschränkung 16 – powiedziała ze smakiem Julia. Szczęśliwie pojawienie się kelnerki z dzbankiem świeżo zaparzonej herbaty oderwało ją od dalszy ch wy wodów. Po odby ciu kilku obowiązkowy ch spotkań w poradni adopcy jnej w Nowej Zelandii Hope McMaster wy stąpiła do Sądu Koronnego w Leeds o ory ginał swojego aktu urodzenia i przed ty godniem otrzy mała odpowiedź, że takowy nie istnieje. Nie by ło też żadnego śladu w archiwach potwierdzającego, że jej adopcja w istocie miała miejsce. – Nie mówiłam? Porwali ją. To może zabawię się w mamusię i naleję nam herbaty, zważy wszy na to, że w przeciwieństwie do ciebie jestem matką? *** Kiedy weszły do domu, telefon już dzwonił. Tracy podniosła słuchawkę, rzuciła: „Halo?”, lecz odpowiedziała jej głucha cisza. Nie ulegało wątpliwości, że po drugiej stronie ktoś jest, więc przez kilka chwil ona również milczała, jakby rzucała tamtemu wy zwanie, które z nich dłużej wy trzy ma. Dzwoniący poddał się pierwszy, bo Tracy usły szała dźwięk odkładanej słuchawki. „Możesz się wy pchać” – mruknęła. Miała na głowie znacznie ważniejsze rzeczy. Na przy kład porwane dziecko. Nie kupiły nic do jedzenia – i tak nie miałaby siły gotować – więc po drodze wstąpiły po pizzę na wy nos. Bezpieczny wy bór, wszy stkie dzieci lubią pizzę. Nie jest to może najzdrowszy posiłek pod słońcem, ale w tej chwili Tracy miała to gdzieś. Grunt, żeby mała nie zwy miotowała.

Później przy jdzie czas na zielone warzy wa i świeże owoce. Przy szłość wy dała jej się nagle miejscem, w który m gwałtownie zapragnęła się znaleźć, nie jak dotąd perspekty wą codziennej harówki. Miejscem przerażający m, mimo to wy tęskniony m. Kredens kuchenny świecił pustkami, nie by ło w nim nawet kości dla psa, o puszce fasolki dla uprowadzonej Courtney nie wspominając. Ty lko kilka sczerniały ch bananów tkwiło oskarży cielsko w salaterce. Odkąd Janek zaczął remont, Tracy w zasadzie w ogóle nie gotowała, zadowalając się daniami na wy nos i gotowy mi potrawami do odgrzania w mikrofalówce (nic nowego, rzecz jasna). Teraz rozejrzała się i ze zdumieniem odkry ła, że kuchnia jest prawie gotowa. Pozostało ty lko pomalowanie ścian, położenie wy kładziny, poprawienie tego i owego. W kącie stała grzecznie torba z narzędziami Janka. Tracy pomy ślała, że będzie musiała wrócić do banku i wy płacić resztę pieniędzy dla niego. Jeszcze dzisiejszego ranka sama my śl o jego odejściu wprawiała ją w przy gnębienie, teraz nie miało to żadnego znaczenia. Wy ruszy ła w niespodziewaną i niebezpieczną podróż. Całkiem możliwe, że dotrze na skraj świata i spadnie. – Jeszcze kawałek? – zaproponowała. Courtney spojrzała na nią pusty m wzrokiem z szeroko otwarty mi ustami. Może trzeba jej będzie usunąć migdałki? Czy w dzisiejszy ch czasach w ogóle robiło się jeszcze takie rzeczy ? Mała nie by ła ładna, ale to nie przeszkadzało Tracy. Musiało minąć kilka sekund, zanim jej słowa dotarły do mózgu dziewczy nki (nie od rzeczy będzie przy okazji zbadać jej słuch), a wówczas poruszy ła głową w górę oraz w dół. Ruszała tak, dopóki Tracy nie kazała jej przestać. Czy żby brakowało jej piątej klepki? Może by ła niedorozwinięta? W dzisiejszy ch czasach nie wolno tak mówić. Jakie to zresztą ma znaczenie? Dzieciak to dzieciak. Sama Tracy by ła zby t nakręcona, żeby jeść. W obecny m stanie umy słu jedy ne, na co miałaby ochotę, to alkohol, nie chciała jednak, żeby Courtney widziała ją z kieliszkiem. W swoim krótkim ży ciu miała zapewne aż nazby t wiele okazji, by oglądać pijaków. Zamiast tego zaparzy ła sobie filiżankę herbaty i patrzy ła, jak dziewczy nka je, wy obrażając sobie pry watne zajęcia, które pozwolą małej nadrobić zaległości, liczne wizy ty u lary ngologa, badanie wzroku (miała lekkiego zeza), porządną fry zurę, przemy ślany wy bór szkoły przy jaznej dzieciom. Może jednej z ty ch nowomodny ch placówek? Linda Pallister powinna jej jakąś polecić. A potem, kto wie, może Courtney zdoła się dostać na jakąś uczelnię, politechnikę albo coś takiego, i w dniu rozdania dy plomów Tracy będzie z dumą patrzeć na nią ubraną w togę i czapkę absolwencką, popijając tanie białe wino w towarzy stwie inny ch dumny ch rodziców. Wcześniej jakaś część jej umy słu wciąż pełniła służbę w centrum handlowy m Merrion i nie nadążała za niezwy kły mi wy darzeniami drugiej części dnia. Teraz owa zapóźniona część zrobiła się nagle czujna i zadała jej py tanie: „Co tu się, u licha, dzieje? Czy mi się wy daje, czy snujesz plany nowego ży cia poza prawem?”. „Owszem – przy taknęła w duchu Tracy. – Właśnie to

robię”. By ła pory waczką. Porwała dziecko. Porwała je w ramiona. Nigdy dotąd nie zastanawiała się nad znaczeniem tego słowa. Ty lko jak wy jaśnić nagłe pojawienie się w jej ży ciu dziecka? By łoby o niebo łatwiej, gdy by obie po prostu zniknęły i zaczęły wszy stko od początku gdzieś, gdzie nikt by ich nie znał („Jestem pani Waterhouse, a to moja córeczka Courtney ”). Mogłaby zmienić jej imię na coś bardziej w sty lu klasy średniej, Emily albo Lucy, i zapuścić korzenie na wsi, na przy kład w Yorkshire Dales albo Lake District – z policy jną emery turą mogłaby sobie na to pozwolić. Mała poszłaby do wiejskiej szkoły podstawowej, a Tracy hodowałaby kury, uprawiała warzy wa i gotowała poży wne posiłki. Oczy ma wy obraźni widziała siebie na doroczny m wiejskim festy nie, jak maluje dziecięce buźki i piecze słodkie babeczki („Och, z Tracy jest taka wspaniała matka, prawda?”). Oczy wiście nigdy w ży ciu nie upiekła żadnej babeczki, ale kiedy ś musi by ć ten pierwszy raz. Musiały uciec jak najdalej stąd. W góry, doliny. Albo nad jezioro. Co za fart, że od piątku miała zarezerwowany ten domek należący do National Trust! Nie mogłaby tego lepiej zaplanować, nawet gdy by z wy przedzeniem wiedziała, że jej ży cie stanie na głowie. Potrzebowała spokoju i czasu do namy słu. Zaszy ją się tam niczy m lisy w norze, z dala od pogoni – na wy padek, gdy by ktoś ich szukał, zanim będą gotowe do ostatecznej ucieczki. Na przy kład Kelly Cross, która mogła jeszcze zmienić zdanie co do sprzedaży małej. Caveat emptor 17. A co potem: zostać czy wiać? Walczy ć czy uciekać? Rozpocząć nowe ży cie (jako Imogen Brown i jej córeczka Lucy ) czy próbować ży ć jak doty chczas (jako ten babochłop Tracy i porwane przez nią dziecko), ry zy kując, że ktoś to odkry je i wy ciągnie konsekwencje? Swoje imię też będzie musiała zmienić, nigdy go nie lubiła. Najlepiej na Imogen albo Isobel, coś kobiecego i romanty cznego. Obawiała się, że nie wy gląda jak Imogen. Imogen pochodziła z któregoś z hrabstw wokół Londy nu, by ła dziewczy ną z klasy średniej o długich jasny ch włosach, miała matkę arty stkę. Nazwiska też nie mogła zachować, powinna je zastąpić jakimś bardziej zwy czajny m. „Imogen Brown i jej córeczka Lucy ”, maszerujące ręka w rękę prosto w jasną, świetlistą, niczy m nieskalaną przy szłość. Dziewczy nka zastąpi jej wszy stkie inne utracone dzieci. Przy najmniej jedno pisklę powróci bezpiecznie do gniazda. Czy by ła za stara, żeby uchodzić za matkę? In vitro i wczesne wdowieństwo – to powinno zamknąć usta wątpiący m. Nowe nazwiska, nowe tożsamości, zupełnie jakby objęto je programem ochrony świadków. Ty lko jedno by ło dziwne: Courtney ani słowem nie wspomniała doty chczas o swojej prawdziwej matce. Żadnego: „Gdzie jest moja mamusia?” czy „Ja chcę do mamy ”. Nic, co by świadczy ło o ty m, że jej kogoś brakuje. Może by ła wy rzutkiem albo skradziony m skarbem? – Courtney – odezwała się z wahaniem – jak my ślisz, gdzie jest teraz twoja mamusia? Courtney wzruszy ła lekceważąco ramionami i pochłonęła kolejny kawałek pizzy, zanim

odpowiedziała: – Nie mam mamusi. (Serio? Świetna nowina, przy najmniej dla Tracy ). – No to teraz już masz – oświadczy ła z mocą Tracy. Dziecko poderwało głowę znad talerza i zagapiło się na nią, po czy m rozejrzało nieufnie po kuchni. – Gdzie? Tracy przy łoży ła dłoń do piersi i rzekła heroicznie: – Tutaj. Ja będę odtąd twoją mamusią. – Ty ? – Courtney wcale nie wy glądała na przekonaną. Nic dziwnego, pomy ślała Tracy. Kogo próbowała oszukać? – Ostatni kawałek? – zmieniła temat. Dziewczy nka, niczy m malutki cesarz w Koloseum, pokazała jej skierowany w dół kciuk i ziewnęła. – Pora spać – stwierdziła Tracy. Miała nadzieję, że zabrzmiało to tak, jakby wiedziała, co robi. Wy kąpała porwane dziecko. By ło brudne, ale nie miało nigdzie sińców ani inny ch widoczny ch śladów przemocy. Chudziutkie rączki i nóżki, sterczące drobne łopatki niczy m zalążki skrzy deł. Wy raźne znamię na przedramieniu, efekt drobnego błędu w odczy cie kodu genety cznego. Kształtem przy pominało obry s Indii, a może raczej Afry ki? Geografia nigdy nie by ła mocną stroną Tracy. „Jakieś znaki szczególne?”. Pieczęć wy ciśnięta na skórze. Sty gmat. Musiał by ć jakiś sposób, żeby się go pozby ć. Może zabieg laserowy ? Courtney biernie tkwiła w wannie, podczas gdy Tracy namy dliła ją i spłukała, rozczesała splątane warkoczy ki i delikatnie umy ła jej włosy. Na koniec owinęła małą w ręcznik i wy jęła z wody. Aż dotąd nie zdawała sobie sprawy, jaka z niej drobinka. By ła taka krucha. I ciężka. Tracy miała wrażenie, że powierzono jej wazę z dy nastii Ming – przerażające i jednocześnie emocjonujące zadanie. Dzięki Bogu Courtney nie by ła niemowlęciem; Tracy nie wy obrażała sobie, jak zdołałaby wówczas zapanować nad nerwami. Jej nowo naby ty dom ostatni raz remontowano we wczesny ch latach osiemdziesiąty ch – trudno uznać te czasy za szczy towy okres sty lowego wnętrzarstwa – w związku z czy m łazienka by ła utrzy mana w kolorze zgniłego awokado albo, jeśli kto woli, Shreka. Tracy obejrzała samotnie wszy stkie trzy części filmu na DVD. Mając dziecko, można do woli oglądać kreskówki, chodzić na pantomimę, jeździć do Disney landu bez poczucia, że jest się ostatnią frajerką. Sam widok małego nagiego ciałka siedzącego w jej wannie w kolorze smarków niemal rozczulił ją do łez. Z zaskoczeniem odkry wała w sobie głębokie pokłady pierwotny ch, niedoświadczany ch dotąd

emocji, ukry ty ch w zwapniałej skorupie. Nie potrafiłaby ich nazwać, a co dopiero wy tłumaczy ć, skąd się wzięły. – Jedną chwileczkę, słonko – powiedziała, sadzając opatuloną w ręcznik Courtney na stołku. Przetrząsnęła zawartość łazienkowej szafki i znalazła noży czki do paznokci. – Troszkę cię oporządzimy – dodała, ujmując w palce kosmy k cienkich włosów dziewczy nki. Przeszło jej przez my śl, że robi coś złego, ale zaraz przy wołała się do porządku. Przecież to ty lko włosy. Pomogła małej włoży ć nowiutką piżamkę z GAP-a, po czy m oznajmiła: „A teraz wskakuj do łóżka, skarbie”. Ze ściśnięty m sercem patrzy ła, jak Courtney posłusznie wdrapuje się na łóżko, kładzie na wznak i podciąga kołdrę pod samą szy ję. Chry ste, takiemu maluchowi można nakazać dosłownie wszy stko. Przerażające. Rozejrzała się wokół nowy mi oczy ma; pokoik gościnny z jego wąskim łóżkiem wy dał jej się nagle żałośnie pusty i nieprzy tulny. W domu by ł jeszcze jeden, cały zagracony tekturowy mi pudłami po jej własnej przeprowadzce oraz kartonami pełny mi szpargałów z domu rodziców, który ch Tracy nie miała siły ani ochoty przeglądać: haftowany ch serwetek, wy szczerbiony ch talerzy i stary ch fotografii nieznany ch krewny ch. Po co to w ogóle rozpakowy wać? Lepiej wy stawić całość jak leci na chodniku przed sklepem chary taty wny m. Powinna by ła odświeży ć pokoje gościnne, zanim zaczęła remont parteru. Urządzała salon z prawdziwą przy jemnością, przedarłszy się najpierw przez stosy czasopism wnętrzarskich, lecz po skończonej pracy doszła do wniosku, że pomieszczenie bardziej przy pomina lobby hotelowe niż przy tulne gniazdko. W jej sy pialni ściany pokry wały tapety położone jeszcze przez poprzedniego właściciela; wielkie purpurowe kwiaty wy glądały nieco obscenicznie. Z kolei pokoik gościnny, w który m ulokowała Courtney, miał ściany wy łożone nudną tapetą raufazową i dawniej służy ł chy ba jako gabinet. W oknie wisiały tandetne plastikowe żaluzje, podłogę pokry wała tania beżowa wy kładzina z metra. Tracy żałowała, że nie wy kazała się dalekowzrocznością i nie kupiła kolorowy ch zasłonek, miękkiego dy wanika ani nie przemalowała pokoju na jakiś miły pastelowy odcień. Albo na biało – czy sty, niczy m nieskażony kolor łabędzi i lukru na urodzinowy m torcie. Osoba dalekowzroczna przewidziałaby, że pewnego dnia uprowadzi dziecko. Ciepłe mleko? Czy raczej kakao? Tracy usiłowała odtworzy ć w my ślach dzieciństwo, którego nigdy nie miała. Jej pochłonięci sobą rodzice oczekiwali chy ba, że sama się wy chowa. Nigdy specjalnie nie interesowali się córką i dopiero po ich śmierci Tracy zdała sobie sprawę, że już nigdy się nią nie zainteresują. By ć może mając lepszy ch (bardziej kochający ch) rodziców, wy rosłaby na kogoś innego – by łaby lubiana i pewna siebie, zdolna oczarować jakiegoś faceta,

zaciągnąć go do łóżka i sprawić, żeby ją pokochał, dzięki czemu miałaby teraz własne dziecko zamiast tego biedactwa z drugiej ręki. Gorąca czekolada, zdecy dowała, ulubiony smakoły k samej Tracy. Kiedy wróciła z dwoma kubkami, Courtney siedziała na łóżku otoczona zawartością swojego różowego plecaczka, którą wy sy pała na cienką kołdrę z Ikei. Przy pominało to kolekcję talizmanów, który ch znaczenie wiadome by ło ty lko ich małej właścicielce. Tracy ujrzała: poczerniały srebrny naparstek, chińską monetę z dziurką w środku, portmonetkę ozdobioną py szczkiem uśmiechniętej małpki, kulę śnieżną z pry mity wną plastikową miniaturką gmachu londy ńskiego parlamentu, muszlę w kształcie rożka z kremem, muszlę w kształcie kapelusza kulisa, jedną gałkę muszkatołową. – Istna kopalnia skarbów – zauważy ła. Courtney podniosła główkę znad swoich łupów i zmierzy ła mówiącą nieprzenikniony m wzrokiem. Po czy m po raz pierwszy, odkąd Tracy ją kupiła, rozpromieniła się w uśmiechu. Błogim, szczęśliwy m uśmiechu. Tracy odwzajemniła go, czując wzbierające w jej piersi emocje, mieszaninę uniesienia i udręki. Chry ste, jak inni rodzice radzili sobie z ty m na co dzień? Zorientowała się, że mruga, aby zatrzy mać napły wające do oczu łzy. – Obawiam się, że nie mam żadnej książeczki z bajkami na dobranoc – powiedziała szy bko. Sama lubiła czy tać opasłe powieści Jackie Collins. Nigdy otwarcie by się do tego nie przy znała, ale stanowiły jej ukry ty nałóg, by ły źródłem niewy powiedzianej przy jemności, jak dla inny ch pornografia albo filmy Disney a. Nie nadawały się jednak do czy tania dzieciom, więc na poczekaniu wy my śliła bajeczkę o biednej małej księżniczce o imieniu Courtney, która miała złą matkę, ale uratowała ją dobra macocha. Okrasiła to sporą dawką magii, dodając zaczarowane wrzeciona oraz krasnoludki, i gdy doszła do momentu, gdy księżniczka Courtney przy mierzała szklany pantofelek, dziewczy nka spała głębokim snem. Ostrożnie pocałowała ją w policzek. Courtney pachniała my dłem i czy stą bawełną. Tracy nie pamiętała, aby kiedy kolwiek wcześniej całowała dziecko, i jakaś pry mity wna część jej samej wszczęła alarm, jakby przekroczona została nieprzekraczalna granica, złamane prawo naturalne. Podświadomie spodziewała się, że stanie się coś doniosłego – niebo pęknie niczy m skorupka jajka i ukaże się anioł zemsty – i gdy nic takiego nie nastąpiło, wy dała z siebie westchnienie ulgi. Czuła się tak, jakby coś osiągnęła, chociaż nie by ła pewna co. Gdy zeszła na dół, lampka automaty cznej sekretarki migała, choć Tracy nie sły szała wcześniej dzwonka telefonu. Odsłuchała wiadomość z obawą, że to może by ć początek jej końca. „Czy potwierdza pani, że przetrzy muje dziecko, które do pani nie należy ?”. Dzieci stanowiły przedmiot posiadania, ludzie nie lubili, kiedy ktoś im je odbierał. Przez lata jej obowiązkiem by ło dbać, aby tak się nie działo. Spać, jeść, ochraniać – i tak na okrągło. Z ulgą stwierdziła, że to ty lko Linda Pallister, choć nie potrafiła odgadnąć, czego ta nagle

mogłaby od niej chcieć. By ło w ty m coś niesamowitego. Tracy planowała się z nią skontaktować i ni z tego, ni z owego Linda właśnie się odezwała. Czy kiedy kolwiek wcześniej dzwoniła do Tracy do domu? O ile jej pamięć nie my liła, to nigdy. Pozostawiona wiadomość okazała się jeszcze bardziej intry gująca: „Tracy ? Tracy, jesteś tam? Nie wiedziałam, do kogo zadzwonić. Muszę z tobą porozmawiać. Chy ba mam… kłopoty ”. Jakim cudem Linda Pallister mogła mieć kłopoty ? I jaki to miało związek z Tracy ? Po dłuższej chwili milczenia Linda znowu zaczęła mówić, a właściwie mamrotać: „Chodzi o Carol Braithwaite. Pamiętasz Carol Braithwaite, Tracy ? Ktoś mnie o nią py tał. Zadzwoń, jak ty lko odsłuchasz tę wiadomość, dobrze? Bardzo cię proszę”. „Carol Braithwaite?” – pomy ślała zaintry gowana Tracy. Po ty lu latach Linda Pallister zadzwoniła do niej w sprawie Carol Braithwaite? Tracy dawno zamknęła Carol w pudełku, umieściła na najwy ższej półce w szafie, zamknęła drzwi na klucz i nie otwierała ich od ponad trzy dziestu lat. I oto akurat dzisiaj Linda Pallister chciała koniecznie o niej porozmawiać. Linda Pallister, ten pobielany grób. Linda Pallister, która sprawiła, że małe dziecko rozpły nęło się jak we mgle. Bez śladu. Przeszłość należy do przeszłości, upomniała się w duchu Tracy. Przeszłość by ła martwa i utracona, teraźniejszość zaś ży ła i oddy chała spokojnie przez sen w pokoiku gościnny m. Z drugiej strony … Gdy by oddzwoniła do Lindy, mogłaby od niechcenia przemy cić py tanie w rodzaju: „Pamiętasz Kelly Cross, Lindo? Nie wiesz, czy wszy stkie jej dzieci są w rodzinach zastępczy ch?”. Gdy jednak wy brała numer Lindy, nikt nie odebrał. Tracy poczuła ulgę; miała dość własny ch problemów, żeby przejmować się dodatkowo kłopotami Lindy. Mimo to… Carol Braithwaite. Tracy od dawna o niej nie my ślała. O tamty m okropny m dniu i tamty m biedny m maleństwie. Wy jęła z lodówki puszkę piwa, otworzy ła i wy brała numer swojego dawnego kolegi, Barry ’ego Crawforda. W słuchawce rozległ się poiry towany głos, ale Barry już tak miał. – Chciałam zapy tać, czy nie natknąłeś się ostatnio przy padkiem na Kelly Cross, Barry. – Tę rozry wkową dziewczy nę? Nie, jestem teraz zby t wy soko w łańcuchu pokarmowy m, żeby spoty kać tego rodzaju szumowiny. A bo co? Stęskniłaś się za patrolowaniem ulic? – Nie, to nic takiego. Nie zgłoszono wam żadny ch zaginięć dzieci? – Dzieci? Mogę popy tać. Nie wiem, czy pamiętasz, bo może na starość całkiem zbzikowałaś, ale parę miesięcy temu przeszłaś na emery turę. – Dobra, dobra. Barry oddzwonił niemal naty chmiast. Nic, zero. Żadny ch piskląt, które wy padły z gniazda. W tle sły szała wy cie sy reny i niezrozumiałe meldunki przekazy wane przez krótkofalówkę. Cholernie jej tego brakowało. – Gdzie teraz jesteś, Barry ?

– W furgonetce ekipy śledczej. W śmietniku w Mabgate znaleziono zwłoki kobiety – odparł. – Pracującej dziewczy ny. – Wszy stkie musimy jakoś zarabiać na ży cie. Co tam właściwie robisz? – Patrzę sobie. Tak się złoży ło, że jako pierwszy przy jąłem zgłoszenie. – Kto prowadzi dochodzenie? – Przy dzieliłem je Andy ’emu Millerowi. Nie znasz go, przy spieszony awans. Pry mus. Barry nie miał w sobie nic z pry musa. By ł dinozaurem, tak samo jak Tracy. Odebrał wy kształcenie, zbierając cięgi na ulicy. Ukończy ł prawdziwą szkołę ży cia. – Mam teraz u siebie chy ba jedną z twoich dziewczy nek – dodał. – Przenieśli ją z wy działu do spraw narkoty ków i przestępczości zorganizowanej. Gemma jakaś tam. – Gemma Holroy d. Dwa miesiące temu została inspektorem. Czemu nie oddałeś jej tego śledztwa? Mogłaby się wy kazać. – Miałby m wziąć do tego dziewicę? Dzięki, wolę nie. – Jest naprawdę dobra i nie jest żadną dziewczy nką, Barry, ty lko kobietą. – My ślałem, że to lesba. – One też są kobietami. Po co się w ogóle trudziła? Barry by ł absolutnie niereformowalny : taki przejdzie na emery turę i taki umrze, kompletnie nieświadomy, że świat się zmienia. Można by go przenieść z powrotem do lat siedemdziesiąty ch, świetnie by się tam odnalazł. Gene Hunt bez chary zmy, Jack Regan 18 bez kręgosłupa moralnego. – Kogo obstawiasz jako sprawcę? – zapy tała. – Domy ślam się, że klienta? – A kogóż by innego? Barry uważał chy ba, że prosty tutki same proszą się o śmierć. Nawet nie chy ba – na pewno. Zawsze mówił o nich „kurwy ”, nie sposób by ło go tego oduczy ć, bez względu na uży wane argumenty. („Poprawność polity czna? Wobec kurew? Wolne żarty !”). Tracy przy pomniała sobie nagle pewne nudne, żmudne zadanie, polegające na katalogowaniu meldunków w sprawie Rozpruwacza z Yorkshire. Policja oddelegowała ludzi do spisy wania numerów rejestracy jny ch w dzielnicach rozry wki. Chodziło o namierzenie właścicieli aut, które regularnie pojawiały się w takich miejscach w Bradford, Leeds i Manchesterze. Ma się rozumieć, Sutcliffe by ł jedny m z zatrzy many ch; dziewięć razy przesłuchiwany, za każdy m razem oczy szczany z zarzutów. Popełnili wówczas ty le błędów. Tracy by ła jeszcze wtedy naiwna, nie zdawała sobie sprawy, ilu mężczy zn korzy sta z usług prosty tutek. By ły ich ty siące, ze wszy stkich środowisk. Nie mogła w to uwierzy ć. Hazard, alkohol, dziwki, czy li trzy filary zachodniej cy wilizacji. Wciąż pamiętała, kiedy po raz pierwszy zobaczy ła prosty tutkę. Miała dwanaście lat i spędzała

sobotnie popołudnie w centrum Leeds ze swoją szkolną koleżanką, Pauline Barratt. Hamburger zjedzony w restauracji sieci fast food Wimpy wy dawał im się szczy tem wy rafinowania, a ukradkowo nałożona w toalecie domu towarowego Schofielda konturówka – szczy tem zuchwałości. Dostały się na wcześniejszy seans Co się zdarzyło Baby Jane? w dawny m kinie Odeon. Kiedy wracały, w zimowy m zmierzchu w bocznej uliczce koło dworca kolejowego natknęły się we mgle na dziwną kobietę. Stała oparta w bramie, miała fry zurę na My rę Hindley i krótką spódnicę odsłaniającą obwisłe uda, sine od zimna i uderzeń. Jej brokatowy zielony cień do powiek skojarzy ł się Tracy ze skórą węża. „Zdzira” – sy knęła jej do ucha Pauline i przerażone rzuciły się do ucieczki. Nigdy nie widziała równie brzy dkiej kobiety, co dodatkowo utrudniło jej zrozumienie, czego właściwie chłopcy mogą chcieć od dziewczy nek. Pomy ślała o swojej matce, szty wnej i wy cofanej, oraz o własny m mało pociągający m dwunastoletnim ciele i doszła do wniosku, że żadna z nich nie może konkurować brzy dotą z tamtą zielonooką królową nocy. – Nie będzie mi tego brakować – powiedział Barry. – Sterczenia na zimnie i gapienia się na martwe kurwy. – Sterczenia na zimnie? My ślałam, że siedzisz w furgonetce. Barry westchnął ciężko i stwierdził, zdaniem Tracy zupełnie bez związku: – To już całkiem inny świat, Tracy. – Owszem. Znacznie lepszy, Barry. Co jest, po raz pierwszy w ży ciu dopadł cię lęk egzy stencjalny ? Prawdopodobnie nie powinna się tak zwracać do kogoś, kto stracił wnuka i kto miał córkę, która obecnie by ła warzy wem. („Trwały stan wegetaty wny ” – poprawiła ją Barbara). W ży ciu Tracy zdarzały się takie poranki – szczególnie jeśli wcześniej naduży ła piwa – kiedy budziła się z my ślą, że sama również znajduje się w trwały m stanie wegetaty wny m. W stanie kompletnego zastoju. – Brak mi dawny ch dobry ch czasów. – Wcale nie by ły dobre, Barry. By ły do bani. Dawne dobre czasy. Niespodziewanie powróciło wspomnienie burdelmamy z Cookridge, martwej na obity m aksamitem siedzeniu widowni City Varieties Music Hall w Leeds. Barry mógł pamiętać, jak się nazy wała, ale Tracy nie chciała dawać mu tej saty sfakcji. – Ile ci zostało do emery tury, Barry ? Barry służy ł w policji dłużej niż ona. – Dwa ty godnie. Potem wy pły wamy w rejs na Karaiby. To pomy sł Barbary. Bóg jeden wie, co jej strzeliło do głowy. Założę się, że ucieszy łaś się z przejścia do cy wila, co, Tracy ? – A czy papież jest nazistą? – Tracy zmusiła się do śmiechu. – Odeszłaby m wieki temu, gdy by m wiedziała, że będzie tak fajnie.

Kłamczucha. – Sły szałaś, co się stało z Rexem Marshallem? – spy tał Barry. – Padł trupem na polu golfowy m. Krzy ży k na drogę parszy wcowi. – No, jako szef nie by ł taki zły – odparł Barry obronny m tonem. – Może dla ciebie – mruknęła Tracy. – Czy li w sobotę nie będzie cię na pogrzebie? – Chy ba że mi zapłacą… Barry ? Jest jeszcze coś. – Zawsze jest jakieś coś, Tracy. A potem człowiek umiera i nie ma nic. Oczy wiście nie trzeba wcale by ć martwy m, żeby tak by ło – dodał ponuro. – Linda Pallister zostawiła mi wiadomość na automaty cznej sekretarce – powiedziała Tracy. – Linda Pallister? Ta stara wariatka? – Barry nie mógł powstrzy mać rozbawionego parsknięcia. Śmiech prędko zmienił się w przeciągłe westchnienie rozdrażnienia. Tracy dobrze wiedziała, o co Barry ’emu chodzi: Linda Pallister skojarzy ła mu się z jej córką Chloe, a Chloe Pallister z Amy, my ślenie o Amy zaś wciągało go coraz głębiej w mroczną otchłań. – Czego od ciebie chciała? – zapy tał. – W jakiej sprawie dzwoniła? – Powiedziała, że ma kłopoty. Wspomniała o Carol Braithwaite. – O Carol Braithwaite? – powtórzy ł Barry, jakby pierwszy raz sły szał to imię i nazwisko. Zawsze kiepsko kłamał. – Tak, Barry, o Carol Braithwaite. Mordestwo w Lovell Park, nie udawaj, że nie pamiętasz. – Ach, ta Carol Braithwaite – rzucił z udawaną nonszalancją. – I co z nią? – Nie wiem – odparła Tracy. – Linda nie powiedziała. Próbowałam do niej dzwonić, ale nikt nie odbiera. Kontaktowała się z tobą? – Carol Braithwaite? – Nie, Barry – odrzekła cierpliwie Tracy – chy ba że zmartwy chwstała. Linda Pallister. Czy Linda do ciebie dzwoniła? – Nie. – To jeśli zadzwoni, spróbuj się dowiedzieć, o co chodzi, dobra? Może postanowiła w końcu powiedzieć prawdę. – Prawdę? – O ty m, co się stało z tamty m dzieckiem. Tracy nie wiedziała, dlaczego w ogóle się ty m zajmuje. Miała teraz ważniejsze sprawy na głowie. Poza ty m tamta stara historia w ogóle jej nie doty czy ła. Zaczy nała nowe ży cie. Jak śpiewali Beatlesi: „Ona porzuca dom…”. – To ty le. Dzięki za informacje, Barry – zakończy ła nadspodziewanie rześkim tonem. – Do zobaczenia.

– Trzy maj się, stara koby ło. – Od piątku jestem na urlopie. – Ty lko wróć na moją imprezę pożegnalną. – Jaką imprezę pożegnalną? – Cha, cha. Bardzo śmieszne. Spadaj. Czy ten dzień nigdy się nie skończy ? Najwy raźniej nie. Tuż przed północą telefon znowu zabrzęczał. Kto by dzwonił o tak późnej porze? To mogło zwiastować ty lko kłopoty. Serce Tracy ścisnął nagły lęk. Ktoś odkry ł, co zrobiła, i chce jej odebrać małą. Pomy ślała o śpiący m na górze bezradny m maleństwie i jej serce ścisnęło się jeszcze boleśniej. Wzięła głęboki oddech i podniosła słuchawkę. „Niech to będzie ta stuknięta Linda Pallister” – modliła się w duchu. Poczuła ulgę, kiedy się okazało, że to kolejny głuchy telefon. Pomilczeli oboje, nasłuchując się wzajemnie przez dobrą minutę. Ta cisza by ła niemal kojąca. *** „Trzy maj się, stara koby ło” – oto cała czułość, na jaką by ło stać Barry ’ego. Co to, u licha, miało znaczy ć? „Nie zgłoszono wam żadny ch zaginięć dzieci?”. Tracy zawsze miała słabość do dzieci. Naturalnie każdy miał do nich słabość, ale Tracy wy jątkową. Wszy stko zaczęło się w Lovell Park. Carol Braithwaite nie by ło nazwiskiem, które Barry spodziewałby się jeszcze kiedy ś usły szeć, a tu nagle dzwoni do niego ta stara wariatka, Linda Pallister, i plecie coś o kłopotach. Nie rozmawiali ze sobą od pogrzebu Sama. Jej córka Chloe by ła pierwszą druhną na ślubie Amy. Nie mógł do tego wracać, nie potrafił my śleć o tamty m dniu, kiedy prowadził Amy do ołtarza. Nie powinien by ł nikomu jej oddawać, ty lko zatrzy mać przy sobie. Wtedy by łaby bezpieczna. – Panie Crawford – powiedziała Linda – Barry ? Pamiętasz Lovell Park? – Nie, Lindo – odparł. – Niczego nie pamiętam. – Ktoś zaczął zadawać py tania. – Ktoś zawsze zadaje jakieś py tania – stwierdził Barry. – A to dlatego, że nie dla wszy stkich wy starcza odpowiedzi. – Dziś rano zgłosił się do mnie pry watny detekty w, Jackson jakiś tam – ciągnęła Linda Pallister. – Wy py ty wał o Carol Braithwaite. Nie wiedziałam, co mu odpowiedzieć. – Na twoim miejscu trzy małby m gębę na kłódkę. Jak przez ostatnie trzy dzieści pięć lat. Teraz na dokładkę zadzwoniła Tracy z py taniem, czy Linda nie kontaktowała się z nim w sprawie Carol Braithwaite. Oczy wiście skłamał. Co to miało by ć? Biblijne pianie koguta? „Zmartwy chwstała” – powiedziała Tracy. Cholerny kogut. Pieje raz, drugi, trzeci.

Swego czasu Tracy wciąż plotła o Lindzie Pallister i Carol Braithwaite. Twierdziła, że to za sprawą Lindy tamto dziecko „zniknęło”. Powiedział jej wtedy, że gada głupoty, choć naturalnie miała rację; wszy scy wiedzieli o Lovell Park więcej, niż przy znawali, wszy scy z wy jątkiem Tracy. By ła podobna do posokowca, który zwęszy ł trop. Od tamtej pory minęło ty le lat. Wszy scy oni – nadinspektor Walter Eastman, Ray Strickland, Rex Marshall, Len Lomax – mieli jedno prawo na własny uży tek, a drugie dla inny ch. Eastman od dawna nie ży ł, a teraz Rex Marshall rozegrał swoją ostatnią party jkę golfa i leżał w jakiejś kostnicy z tętnicami pozaty kany mi niczy m stare ołowiane rury. Padali po kolei jak kręgle, zostali ty lko Strickland i Lomax. No i Barry. Który z nich odejdzie ostatni? Barry powinien by ł coś powiedzieć, coś zrobić, ale w tamty ch czasach jedna więcej martwa dziwka zdawała się nie odgry wać większej roli w ogólny m rozrachunku. Z wiekiem człowiek dochodził do wniosku, że znaczenie ma każdy drobiazg. Zwłaszcza jeśli ty m drobiazgiem jest trup. Postawił kołnierz dla ochrony przed zimnem. Całe ciepło dnia ulotniło się bez śladu. Dlaczego mężczy źni w jego wieku przestali nosić kapelusze? Kiedy to nastąpiło? Jego ojciec nie ruszał się z domu bez tweedowego kaszkietu. Barry chętnie by sobie taki sprawił, ale Barbara się nie zgadzała. To ona kontrolowała jego garderobę. Wolał sterczeć tutaj na zimnie i gapić się na ciało martwej kurwy w śmietniku, niż by ć w domu ze swoją żoną. Barbara siedzi pewnie na kanapie, cała odprasowana, i ogląda w telewizji jakieś gówno, gotując się z wściekłości pod grubą warstwą makijażu. Przez trzy dzieści lat usiłowała go zmienić, więc teraz się nie podda. Zadaniem kobiety by ło stale ulepszać mężczy znę, a jego zadaniem sprzeciwiać się ty m próbom na każdy m kroku. Tak to jest na ty m świecie i tak pozostanie. Wcześniej, zanim zginął jego wnuk, a jego cudowna córeczka Amy stała się pustą skorupą, Barry nie dbał o stan swoich relacji z żoną. Ich małżeństwo by ło staroświeckie i trady cy jne w każdy m znaczeniu tego słowa – on chodził do pracy, ona siedziała w domu i gderała. Przez połowę ży cia zbierał od niej cięgi za takie czy inne domowe wy kroczenia. Miał to gdzieś, po prostu uciekał do pubu. Po wy padku wszy stko straciło sens. Przepadła cała nadzieja. Barry jednak się nie poddawał, szedł naprzód jak na prawdziwego glinę przy stało. Robił to, co do niego należy, wiedząc, że jeśli przestanie, na dobre utknie w domu z Barbarą i będzie musiał stawić czoło jałowości tego wszy stkiego. Cholerny rejs na Karaiby ; jakby to mogło cokolwiek zmienić. – Szefie? – No? – Technicy mówią, że można zabrać ciało. – To nie moje śledztwo, chłopcze. Idź pogadaj z inspektorem Millerem. Ja tu jestem ty lko osobą postronną.

*** Dziesiąta wieczór. Czekała go długa samotna noc. Jackson wpadł na pomy sł, żeby zadzwonić do Julii. Julia – ostatnia deska ratunku dla cierpiącego na bezsenność, kobieta, która nie znosiła ciszy. Uśpiłaby każdego swoim gadaniem. Nie trzeba by ło liczy ć owiec, bo trajkotała jak najęta. Zaraz jednak przy pomniał sobie, jak się ostatnio wkurzy ła, kiedy zadzwonił do niej późny m wieczorem („Muszę by ć na nogach o szóstej. Czy to coś ważnego?”), i postanowił nie ry zy kować kolejnego wy buchu. Śmiertelnie znudzony przeczy tał od deski do deski informator hotelowy oraz egzemplarz „Yorkshire Life”, przestudiował też wiszący na drzwiach pokoju plan ewakuacy jny piętra – wszy stko, by le się czy mś zająć. Przez chwilę rozważał, czy nie zagrać w bezmy ślną grę na swojej komórce. Zrezy gnował i ostatecznie przetrząsnął szuflady nocny ch szafek w poszukiwaniu Biblii. Znalazłszy ją, stwierdził, że nie jest jeszcze aż tak zdesperowany. Z Biblii wy frunęła żółta karteczka samoprzy lepna. Ktoś napisał na niej ołówkiem: „Największy m skarbem jesteś ty ”. Jackson przy kleił ją sobie do czoła i umarł z nudów. Dziesięć minut później powstał z martwy ch niczy m Łazarz przy wrócony do ży cia za sprawą ciepłego psiego języ ka. Ambasador wy glądał na zmartwionego. Czy pies może się martwić? Jackson ziewnął. Psiak zrobił to samo. W ży ciu musiało chodzić o coś więcej. Jackson złoży ł żółtą karteczkę samoprzy lepną i schował ją do portfela na wy padek, gdy by po jego nagłej śmierci ktoś śmiał powątpiewać w jego wartość. – Późno już – zauważy ł. – Pora ogołocić barek. Czy wcześniej zdarzało mu się mówić do siebie? Zanim sprawił sobie psa? By ł niemal pewien, że nie. Ergo, jak powiedziałaby Julia, rozmawiał z psem. Czy to zły znak? Pies popatrzy ł na niego takim wzrokiem, jakby go interesowało, co się do niego mówi. Jackson przy puszczał, że przy pisuje zwierzakowi emocje, który ch ten wcale nie odczuwa. Opróżnił malutką buteleczkę whisky, potem jeszcze jedną. Leeds podobno sły nęło z ży cia nocnego, może powinien z niego skorzy stać? Wszedł w jesień ży cia, fakt. Ale to nie znaczy ło, że nie mógł się trochę zabawić, odnaleźć w sobie młodzieńca, jakim kiedy ś by ł. Lepsze to niż siedzieć w pokoju hotelowy m i gadać do psa. Jego siostra w soboty zwy kła jeździć do Leeds na tańce ze swoimi koleżankami. Wciąż pamiętał tamte wieczory : Francisa pospiesznie wcinającego podwieczorek, żeby jak najszy bciej urwać się na piwo i podry w, Niamh w obłoku perfum i lakieru do włosów zamartwiającą się, że nie zdąży na autobus. Zawsze wracała do domu ostatnim autobusem… Aż do dnia, kiedy w ogóle nie wróciła. Później, kiedy Peter Sutcliffe wciąż jeszcze by ł bezimienny m Rozpruwaczem z Yorkshire z liczny mi morderstwami na koncie – zanim został schwy tany i przy znał się do winy – Jackson

głowił się czasami, czy to możliwe, że również Niamh wpadła w jego łapy. Swoją pierwszą ofiarę Sutcliffe zamordował co prawda dopiero w 1975 roku, ale wcześniej napadał na kobiety. W 1969 roku zatrzy mano go z młotkiem i oskarżono o „próbę włamania”. Dopiero z czasem stało się jasne, do czego potrzebny mu by ł młotek. Polował w Manchesterze, Keighly, Huddersfield, Halifaksie, Leeds oraz Bradford, blisko rodzinnego miasta Jacksona. Niamh została uduszona, Sutcliffe swoje ofiary zawsze ogłuszał, a następnie zadawał im ciosy nożem. Ale kto wie, jaki błąd może popełnić nowicjusz. Dlaczego mężczy źni zabijali kobiety ? Po wszy stkich ty ch latach Jackson nadal nie znał odpowiedzi na to py tanie. I nie by ł wcale pewien, że chce ją poznać. Wziął szy bki pry sznic i spróbował się jakoś ogarnąć, po czy m wy prowadził psa na wieczorny spacer, ponownie przechodząc przez cały ten cy rk z plecakiem. Doszedł do wniosku, że powinien kupić coś mniejszego, jakąś torbę wielkości teriera. W „Psich Sprawkach” z pewnością mieliby coś odpowiedniego. Próbował ukry ć psa pod kurtką, ale wy glądał, jakby by ł w ciąży. Na widok brązowego balaska Jackson poczuł wy rzuty sumienia. Wy ciągnął ze śmietnika starą gazetę i sprzątnął po psie. Nie brał tego wcześniej pod uwagę. Uświadomił sobie, że musi się zaopatrzy ć w coś do zbierania psich kup – pierwsza poważna wada posiadania psa. Przemy ciwszy psiaka z powrotem do pokoju, zostawił go na łóżku w pozie sfinksa. Porzucony zwierzak odprowadził go smutny m wzrokiem. W drodze do windy Jackson czuł na plecach jego tragiczne spojrzenie. Towarzy szy ło mu ono jeszcze w recepcji. Może powinien zostawić chociaż włączony telewizor? Na ulicy zdał sobie sprawę, że umiera z głodu. Od czasu, gdy w opactwie Kirkstall zjadł kanapkę i wy pił kawę, nie miał niczego w ustach. W poszukiwaniu jadła zawędrował do włoskiej restauracji przy pominającej centrum ogrodnicze. Tam wy pił pół karafki chianti i zjadł porcję nijakiego makaronu przed wy ruszeniem na podbój nocnego Leeds. Wszy stko, co wy darzy ło się później, pamiętał jak przez mgłę. Niestety. *** Zbudziła się w ciemności. Nie miała pojęcia, jak długo spała. Wy dawało jej się, że jest u siebie w domu, we własny m łóżku; dopiero po pewny m czasie dotarło do niej, że znajduje się w Domku pod Dzwoneczkami. Brakowało jej londy ńskich hałasów, nie potrafiła bez nich zasnąć. Tutaj by ło tak ciemno. Zby t ciemno. Ciemno i cicho. To aż nienaturalne. Tilly usiadła w łóżku i nasłuchiwała, lecz cisza dzwoniła jej w uszach. Czasami, gdy w nocy wy tęży ła słuch, wy chwy ty wała rozmaite szelesty, piski i poskrzy py wania, jakby wokół domku buszowały jakieś tajemnicze stworzenia. Niekiedy budziło ją koszmarne, przenikliwe zawodzenie,

oznaczające prawdopodobnie, że jakieś zwierzątko zostało zagry zione przez lisa. Zawsze wy obrażała sobie lisy w kraciasty ch kamizelkach oraz spodniach, w kapelusikach z piórkiem na głowie. Domy ślała się, że to wpły w jakiejś lektury z dzieciństwa. Jako mała dziewczy nka oglądała gdzieś dioramę z wy pchany mi królikami przebrany mi za ludzi. By ły tam też sarny w sukniach i pelisach, jelenie w strojach dandy sów i ziemian oraz cały kwartet muzy czny z miniaturowy mi instrumentami. Króliki w fartuszkach i czepkach odgry wały role służący ch. Na widok ułożony ch w łóżeczku wy pchany ch królicząt, śpiący ch snem wieczny m, ścisnęło jej się serce. By ł to obraz odrażający i fascy nujący zarazem, od którego długo nie potrafiła się później uwolnić. Tej nocy króliki nie pląsały skocznie, my szy nie tańczy ły kadry la, a przebiegły Pan Lis nie uwodził kur w kurniku. Na zewnątrz panowała najgłębsza cisza. Wy dawało się, że to dźwięk dochodzący z innej galakty ki, a nie po prostu brak jakichkolwiek dźwięków. Tilly z wy siłkiem wy gramoliła się z łóżka i podeszła do otwartego okna. Odsunęła zasłony i zdumiała się na widok świecy płonącej równy m płomieniem w oknie domku naprzeciwko. „Jezus pragnie, aby śmy płonęli jasny m światłem”. Ktoś tam czuwał czy dawał komuś tajemne sy gnały ? Nocny marek czy ranny ptaszek? Świeca zdawała się mieć szczególne znaczenie, którego Tilly nie potrafiła odgadnąć. „Jak świeczka pośród nocy …”. Wtem niewidzialna dłoń chwy ciła świecznik i przeniosła go w głąb pokoju. Przez chwilę na ścianach tańczy ły rozedrgane cienie, po czy m wszy stko pogrąży ło się w mroku. Znowu się przebudziła. We śnie ścigała jakąś dziewczy nkę. Biegła i biegła niekończący mi się kory tarzami, w górę i w dół po schodach, ale nie zdołała jej dogonić. A potem nagle sama by ła tą małą dziewczy nką i ściskała mocno łapkę króliczka. Uciekali razem ile sił w nogach, ręka w łapkę, ścigani przez giganty cznego dorsza. Dorsz pły nął w powietrzu, wił się i walił potężny m cielskiem o narożniki ścian. Co za idioty zm! Człowiek zaczy nał się poważnie zastanawiać nad pochodzeniem snów. Naraz króliczek wy dał z siebie przerażający skrzek, gdy wielkie, wstrętne wargi dorsza chwy ciły go za ogonek. Tilly zrozumiała, że zwierzątko jest jej dzieckiem, ty m, które przed laty straciła. Zbudziła się, sły sząc głos mówiący : „Ktoś powinien by ł zareagować, Matildo”. Czy to przemówił dorsz? Akcent z wy ższy ch sfer, trudno sobie wy obrazić, aby dorsz mówił z takim akcentem. Tak samo jak trudno sobie wy obrazić gadającego dorsza. Tilly niemal usy piała, kiedy nagle doznała olśnienia: głos należał do jej dawnej nauczy cielki ze szkoły teatralnej, Franny Anderson. *** Tracy wy grzebała z torby wiedeńskie trufle kupione w poprzednim ży ciu. Inny m ży ciu, przed Courtney. Jak „przed Chry stusem”.

Włączy ła telewizor. Trufle rozpuściły się i zlepiły w nieapety czną masę. Ale smakowały tak samo, wy starczy ło się za bardzo nie przy glądać. Kolejny odcinek programu Mam talent dawno się skończy ł. Tracy poszukała jakiegoś filmu na kablówce. Jedy ną rzeczą, jaką dało się oglądać, by ł bożonarodzeniowy Elf. Nagrała go na dekoder dla Courtney. Wciśnięcie czerwonego guzika równało się planowaniu na przy szłość. Nie zostaną tu przecież tak długo, żeby obejrzeć film. Cóż, liczy ły się dobre chęci. Gdy by ży cie Carol Braithwaite nie zakończy ło się wtedy tak gwałtownie, wy legiwałaby się teraz na kanapie z papierosem w jednej i kieliszkiem w drugiej ręce, przerzucając swoje sześćset kanałów i nie znajdując niczego wartościowego. Wcześniej wiodłaby zapewne nudny ży wot bez większego znaczenia, ale też ilu by ło takich, który ch ży cie odcisnęło trwałe piętno? Niestety, Carol od dawna by ła martwa. Można by ło sądzić, że zniknęła na dobre, lecz najwy raźniej jej nazwisko nie zastało zapomniane. Drzwi szafy otwarto, zdjęto z półki pudełko i uchy lono wieko. Dlaczego Linda Pallister chciała tak pilnie porozmawiać z nią o Carol Braithwaite? Linda przez całe ży cie pracowała w opiece społecznej. Zajmowała się dziećmi, musiała by ć świadkiem okropny ch rzeczy. Tracy też w swoim czasie widziała różne potworności. By ło na to jedno słowo: plugastwo. Salony masażu i taniec eroty czny z jednej (lepszej) strony, z drugiej filmy DVD, na który ch ludzie robili sobie nawzajem najobrzy dliwsze rzeczy. Szczy ty zdeprawowania, od który ch kręciło się w głowie. Dziewczęta sprzedające swoje dusze wraz z ciałami, tanie burdele i podejrzane sauny, obskurne ponad wszelkie wy obrażenie, młode ćpunki gotowe na wszy stko za dziesiątaka. Na wszy stko. Zamy kali je za nagaby wanie klientów, a one zaraz lądowały znów na ulicy. Młode cudzoziemki, przekonane, że będą pracować jako kelnerki i opiekunki do dzieci, przetrzy my wane w obleśny ch pokojach i cały mi dniami zmuszane do obsługiwania obcy ch facetów. Studentki dorabiające w „klubach dla dżentelmenów” (dobre sobie!), żeby mieć na czesne. Wolność słowa, wartości liberalne, prawa człowieka, „o ile ty lko nie szkodzi się inny m”. Zwy kłe dy rdy mały. Zawsze kończy ło się jednakowo – jak w Rzy mie za Nerona. Zło stale się odradzało. Co na to poradzić? Można na przy kład zacząć od skrzy wdzonego dziecka. *** Sylwester 1974 Bal sy lwestrowy w hotelu Metropol. Impreza chary taty wna na rzecz jakichś dzieciaków – chory ch, głuchy ch albo niewidomy ch. Ray Strickland nie za dobrze pamiętał, wiedział ty lko, że bilety by ły cholernie drogie. „Dobroczy nność zaczy naj od siebie” – upomniała go żona

Margaret. Ray nie do końca rozumiał, o co jej chodziło. Dobra z niej by ła kobieta. „Jak to córka pastora – mawiała. – Wy chowano mnie w przekonaniu, że naszy m obowiązkiem jest pomagać potrzebujący m”. „Czy li mnie” – żartował Ray. Margaret pochodziła z Aberdeen. Poznali się pewnej nocy przed dziesięcioma laty w szpitalu na ostry m dy żurze, kiedy Ray, jeszcze jako mundurowy, przesłuchiwał pijaka, który wdał się w jakąś bójkę. Margaret zaś miała prakty ki pielęgniarskie u św. Jakuba, przy jechała na południe, żeby zobaczy ć „prawdziwą Anglię”. Ray poinformował ją, że Anglia to coś więcej niż Leeds, chociaż sam w owy ch czasach nie podróżował dalej niż do Manchesteru. Zanim się spotkali, Margaret zamierzała zostać misjonarką w jakimś odległy m i ponury m zakątku świata. Potem jednak się zaręczy li i to on stał się jej misją. Jej ponury m zakątkiem świata. W trakcie zalotów Ray zwy kł odbierać Margaret ze szpitala po dy żurze. Wpadali wtedy zawsze na drinka do Cmentarnej Tawerny po przeciwnej stronie ulicy (już dawno ją wy burzono). Małe piwo dla Ray a, piwo z lemoniadą dla Margaret – olbrzy mie wy zwanie dla dziewczy ny wy chowanej w kulcie absty nencji, podobnie zresztą jak Ray, metody sta z Kościoła wesley ańskiego w Zachodnim Yorkshire. W młodości podpisał nawet przy rzeczenie absty nenckie, ale dawno je złamał. W inny m ży ciu Margaret zostałaby świętą albo męczennicą. Ray nie miał nic złego na my śli, nie by ł jedny m z ty ch facetów, którzy wciąż narzekają: „Moja stara uważa się za jakąś cholerną świętą” albo: „Robi z siebie w domu męczennicę”. Nie, Ray cenił dobroć swojej żony. Miał nadzieję, że sam stanie się przy niej lepszy, i co wieczór czuł, że ją zawiódł. „Nie wy głupiaj się – strofowała go Margaret. – Dzięki tobie świat staje się lepszy, nawet jeśli ty lko odrobinę”. Jej wiara w niego by ła zupełnie nieuzasadniona. Ray ży ł w ciągły m poczuciu winy, każdego dnia spodziewał się, że prawda wy jdzie na jaw. A przecież nawet nie wiedział, co tak właściwie zrobił. Rozejrzał się po sali za Margaret, lecz nigdzie jej nie by ło. Wokół kręciły się same grube ry by. Sędziowie, biznesmeni, radcy prawni, adwokaci, lekarze, policjanci – mnóstwo policjantów. Cała wierchuszka zgromadziła się, aby pożegnać odchodzący rok. Powietrze by ło gęste od dy mu z cy gar i papierosów, opary alkoholu i perfum mieszały się z zapachami zalegający ch w bufecie resztek. Serwowano koktajl z owoców morza, szy nkę, kurczaka, jajka faszerowane, sałatkę ziemniaczaną. W salaterkach na stołach piętrzy ły się biszkopciki z kremem. Ray poczuł mdłości. Jego szef, nadinspektor Walter Eastman, przez cały wieczór poił go słodową whisky. Wszy scy oni pili na potęgę: Eastman, Rex Marshall, Len Lomax. „Jesteś jedny m z nas, sy nu – oznajmił mu – więc, do cholery, pij jak jeden z nas”. Ray nie by ł pewien, o jakich „nas” chodzi. Masonów, policjantów, członków klubu golfowego? A może po prostu o mężczy zn jako takich. – Pniesz się w górę, Strickland – stwierdził Eastman. – Na razie jesteś ty lko detekty wem, ale

nim się obejrzy sz, awansujesz na inspektora. Na sali by ło pełno różny ch ważniaków. Dlatego właśnie Ray, który w wy poży czony m z Moss Bros smokingu czuł się jak pingwin, w ogóle tu przy szedł. Eastman namówił go, żeby kupił bilety. „Dobrze, żeby ś się otarł o lepszy ch i starszy ch od siebie, sy nu”. Nagle się okazało, że jest protegowany m Eastmana. „To chy ba dobrze, prawda?” – zauważy ła Margaret. Wszy stkie kobiety by ły odstawione jak się patrzy, same strasy i atłasy. Przy milały się do swoich mężów i narzeczony ch, wy ciągały ich na parkiet, gdzie ci niechętnie drobili, wy konując niezgrabnego fokstrota lub kulawego quickstepa, rozpaczliwie marząc o ty m, żeby wrócić wreszcie do swoich kieliszków i żeby znowu zapalić. Eastman by ł dumny, że potrafi tańczy ć walca. Jak na tak zwalistego chłopa fakty cznie poruszał się z zaskakującą gracją. Uparł się „wziąć w obroty ” Margaret. – Miła kobieta z tej twojej żony – powiedział. – Wiem. Ray podąży ł za spojrzeniem Eastmana i w odległy m końcu sali dostrzegł Margaret. Miała na sobie granatową koronkową suknię, miękkie włosy ułoży ła w szty wne loki. Skończy ła trzy dzieści lat, lecz dla niej lata sześćdziesiąte mogły by w ogóle nie istnieć. Wy glądała niezwy kle skromnie w porównaniu z niektóry mi babkami, istny mi wilczy cami w owczej skórze. Margaret odwrotnie, by ła owieczką przebraną za wilczy cę. Ray podziwiał u kobiet skromność. Jego matka by ła dla niego ideałem żony, chociaż nigdy nie związałaby się z kimś równie rozchwiany m jak on. Brak stanowczości, na ty m polegał jego problem. „Przestań się tak dołować, Ray ” – mówiła Margaret, przy tulając się do zimny ch pleców wiecznie zmartwionego męża w ich pusty m małżeńskim gniazdku. Siedziała teraz przy stoliku z Kitty Winfield. Ich głowy by ły nachy lone, jakby zwierzały się sobie z jakichś sekretów. Tworzy ły dziwną parę. Kitty Winfield w aksamitnej czarnej sukni, z perłami na szy i i długimi włosami ułożony mi w misterną fry zurę, jedy na kobieta na sali, która zdawała się rozumieć, że mniej znaczy więcej. Wszy scy wiedzieli, że dawniej by ła modelką. Kitty Gillespie, tak się wtedy nazy wała. Każdy zakładał, że ma bogatą przeszłość – bądź co bądź, spoty kała się ze sławny mi mężczy znami, pisały o niej gazety. Jako jedna z pierwszy ch włoży ła mini, teraz zaś by ła ucieleśnieniem klasy. Kobiety chciały się z nią przy jaźnić, mężczy źni ją podziwiali i darzy li szacunkiem, jakby grzechem by ło jej pożądać. Jeżeli Margaret by ła świętą, Kitty należało uznać za boginię. „To chodząca piękność” – szepnął Ray owi Eastman. Często gry wał w golfa z mężem Kitty, Ianem. Margaret natomiast pracowała z Ianem w jedny m szpitalu. Kiedy tak siedziała obok Kitty, można by ło pomy śleć, że pochodzą z dwóch różny ch gatunków – zaniedbany gołąb i łabędź. „Kitty jest taka wrażliwa” – powiedział Eastman. Ray zrozumiał, że to eufemizm uży ty zamiast słowa „neuroty czna”.

Dobrze wiedział, co zbliży ło do siebie jego żonę oraz Kitty Winfield. Macierzy ństwo, a raczej tęsknota za nim. Kitty Winfield nie mogła zajść w ciążę, Margaret nie mogła ciąży utrzy mać. Przeży ła trzy poronienia i jeden przedwczesny poród martwego płodu. W ubiegły m roku lekarze zabronili jej dalszy ch prób – powiedzieli, że coś jest z nią nie tak w środku. Margaret przepłakała całą drogę do domu ze szpitala. Latami dziergała na drutach ażurowe ubranka w pastelowy ch kolorach. „Muszę się czy mś zająć” – tłumaczy ła. Szuflady by ły pełne dziecięcy ch ubranek – jakie to smutne. Teraz dziergała dla „dzieci z Afry ki”. Ray nie przy puszczał, aby afry kańskie maluchy doceniły wełniane wdzianka, ale nic nie mówił. – Możemy adoptować – zaproponował podczas tamtej okropnej podróży ze szpitala. Efekt by ł taki, że Margaret zaczęła jeszcze bardziej płakać. Przeprosił Eastmana i obszedłszy parkiet, dotarł do stolika, przy który m siedziały Margaret i Kitty. Ich tragedię dodatkowo pogłębiał fakt, że Margaret pracowała jako pielęgniarka na oddziale dziecięcy m. Cały mi dniami zajmowała się potomstwem inny ch kobiet. Mąż Kitty zaś, o ironio, leczy ł maluchy. W szpitalu św. Jakuba by ł pediatrą. Do niedawna nie obracali się w ty ch samy ch kręgach co Winfieldowie. Tamci należeli do „śmietanki koktajlowej” i mieli wielki dom w Harrogate. „To kosmopolici” – stwierdziła kiedy ś Margaret. „Wielkie słowo” – mruknął Ray. Teraz wszy stko się zmieniło; Margaret stale „wy skakiwała w odwiedziny ” do Kitty Winfield. – Ona wie, jak to jest nie mieć dzieci – wy jaśniła mu. – Ja też wiem – odparł Ray. – Czy żby ? – To może adoptujemy ? – spróbował ponownie. Ty m razem Margaret okazała się bardziej otwarta na ten pomy sł. Pielęgniarka i policjant, oboje wierzący i prakty kujący, zdrowi jak ry by. Czy można sobie wy obrazić lepszy ch kandy datów na rodziców adopcy jny ch? – Może – zgodziła się. – By le nie czarnego – zastrzegł od razu Ray. – Są jakieś granice. Przed Boży m Narodzeniem Winfieldowie zaprosili ich na przy jęcie do swojego domu w Harrogate. Po długich rozterkach, co na siebie włoży ć, Margaret znowu zdecy dowała się na granatową koronkową suknię. – Na litość boską – żachnął się Ray – kup sobie coś nowego. – Ta jest w doskonały m stanie – stwierdziła. By ł więc bardzo zaskoczony, gdy zeszła na dół ubrana w czarną sukienkę bez rękawów. – Mała czarna – powiedziała. – Dostałam ją od Kitty. Nosimy taki sam rozmiar. Chociaż,

patrząc na mnie, nikt by się tego nie domy ślił. Po chwili spy tała z powątpiewaniem: – Dobrze wy glądam? Ray nigdy nie widział jej w czy mś, co mniej by do niej pasowało niż sukienka koktajlowa Kitty Winfield. – Wy glądasz ślicznie – zapewnił. – Naprawdę ślicznie. W towarzy stwie Winfieldów Ray czuł się nieswojo. Ian Winfield by ł uosobieniem jowialnej ży czliwości. – Pan detekty w przy szedł nas aresztować? – powitał ich, otwierając z pełny m kieliszkiem w ręku drzwi przy ozdobione świąteczny m stroikiem. – A coś przeskrobaliście? – odparł Ray. Niezby t dowcipna riposta. Kitty Winfield zdy bała go w holu pod jemiołą. Gdy go pocałowała, Ray poczuł, że się czerwieni. Pocałunek by ł delikatny, ledwie muśnięcie w policzek. Nie to, co niektóre babki… Człowiek miał wrażenie, że się migdali z łososiem: łapczy we wargi i mokry języ k. Korzy stały z każdej okazji, żeby się poobłapiać z kimś, kto nie by ł ich mężem. Kitty Winfield pachniała tak, jak w wy obraźni Ray a pachniały Francuzki. W dodatku sączy ła szampana. Nie znał dotąd nikogo, kto pijałby szampana. „Nalać ci kieliszek?” – zaproponowała, lecz on przez cały wieczór męczy ł się z jedną szklaneczką whisky. Dom Winfieldów nie należał do miejsc, w który ch można by pić na umór. Margaret ostatnimi czasy polubiła dubonneta z dżinem i poprosiła o „kieliszeczek, by le nie za dużo”. Zespół w Metropolu skończy ł grać cza-czę, w której ry tm odstawiano niezgrabne wy gibasy, i na scenę wy szedł wokalista wy glądający tak, jakby przeniósł się w czasie prosto z lat czterdziesty ch. Już się wy dawało, że odśpiewa pogrzebową balladę Danny Boy, gdy ku zaskoczeniu Ray a rozległy się dźwięki Seasons in the Sun, co spowodowało nie lada zamieszanie na parkiecie. „Dajcie coś ży wszego, do cholery ” – wy mamrotał Len Lomax. Sierżant Len Lomax, pijak, kobieciarz i zawodnik rugby. Sukinsy n i kumpel Ray a. Jego żona Alma by ła bezwzględną suką, zaopatrzeniowcem w fabry ce odzieżowej. Z wy boru nie mieli dzieci, za bardzo cenili swój „sty l ży cia”. Alma by ła chy ba jedy ną znaną Ray owi osobą, której Margaret nie lubiła. Kiedy rozmy ślał o własny m „sty lu ży cia” (cokolwiek to znaczy ło), czuł zaciskającą się na czole żelazną obręcz. – Ray ! – zawołała Kitty Winfield, gdy do nich podszedł. Uśmiechnęła się szeroko, jakby trzy mał w ręku aparat fotograficzny. – Wy bacz, że tak monopolizuję twoją żonę. – Nic się nie stało – wy jąkał speszony i przy palił jej papierosa. By ła tak blisko, znów poczuł

zapach tamty ch francuskich perfum. Ciekawe, jak się nazy wają. Margaret pachniała wy łącznie my dłem. Wcześniej wszy scy siedzieli przy jedny m stoliku: Ray z Margaret, Winfieldowie, Eastmanowie, Len i Alma Lomaxowie oraz jakiś radca prawny o nazwisku Hargreaves, zasiadający w komisji transportu. Len Lomax nachy lił się nad nakry ciem Margaret i rzucił półgłosem do Ray a: „Wiesz, że ta babka obok Hargreavesa nie jest jego żoną?”. Margaret udała, że go nie sły szy. Wzmiankowana kobieta – bardziej szara niż purpurowa na twarzy – z zażenowaniem wpatry wała się w swój pusty talerz. – Twój kolega jest bardzo niegrzeczny – zauważy ła z przy ganą Kitty, zaciągając się głęboko papierosem. – Zrobiło mi się żal tej biedaczki. Co z tego, że nie są małżeństwem? Mamy rok siedemdziesiąty piąty, a nie średniowiecze. – W gruncie rzeczy nadal jest siedemdziesiąty czwarty – odparł Ray, spoglądając na zegarek. „Chry ste Panie – skarcił się w duchu – rozluźnij się, człowieku!”. Przy Kitty Winfield zawsze czuł się jak ostatni nudziarz. Ich stolik przy pominał w tej chwili pobojowisko: obrus zaplamiony jedzeniem i winem, niesprzątnięte przez kelnerki brudne talerze. Samotna różowa krewetka leżała na obrusie skulona niczy m embrion. Ray znów poczuł, że żołądek podchodzi mu do gardła. – Dobrze się czujesz? – zagadnęła go Margaret. – Coś blado wy glądasz. – Wezwijmy lekarza – roześmiała się Kitty Winfield. – Nie widziałeś go przy padkiem, Ray ? – Kogo? – Nie miał pojęcia, o kogo jej chodzi. – Mojego męża. Przepadł całe wieki temu. Chy ba spróbuję go poszukać, a wy dwoje powinniście ty mczasem zatańczy ć – dodała, wstając z gracją. – Masz ochotę? – spy tała Margaret, gdy Kitty Winfield znikła w tłumie. – Zatańczy ć? – Prawdę mówiąc, trochę mi niedobrze – przy znał Ray. – Za dużo gorzały. W tej samej chwili podszedł do nich Eastman. – Ray, chciałby m ci przedstawić parę osób. A zwracając się do Margaret, dodał: – Pozwolisz, że poży czę twojego męża? Ona zaś odparła: – O ile zwrócisz mi go w jedny m kawałku. Ray ruszy ł na poszukiwanie łazienki i zagubił się w jakimś kory tarzu. Doty chczas nie zdawał sobie sprawy z tego, jak bardzo jest pijany. Obijał się o ściany niczy m pasażer statku na wzburzony m morzu. Kilkakrotnie musiał przy stanąć i o coś się oprzeć, raz nawet osunął się na podłogę. Spróbował się skoncentrować na swoim oddechu. Szumiało mu w uszach. Zastanawiał się, czy ktoś nie wrzucił mu przy padkiem do kieliszka pigułki gwałtu. Personel hotelu mijał go obojętnie.

Kiedy wreszcie dowlókł się z powrotem na salę, Margaret chwy ciła go mocno za ramię. – Tutaj jesteś! My ślałam, że ktoś cię porwał. Zdąży łeś w samą porę na noworoczny toast. Wokalista na scenie odliczał głośno: „…pięć, cztery, trzy, dwa, jeden – szczęśliwego nowego roku!”. Sala wy buchnęła aplauzem. Margaret pocałowała go i przy tuliła, mówiąc: – Szczęśliwego nowego roku, Ray. Zespół zaczął śpiewać Auld Lang Syne. Większość znała ty lko dwie pierwsze linijki tekstu. Ty lko Margaret i para pijany ch, głośno zachowujący ch się Szkotów śpiewali dalej. Podszedł do nich Eastman z kilkoma kumplami i długo ściskał Ray owi dłoń. – Za rok 1975 – powiedział Rex Marshall. – Oby ście mieli kłopoty ty lko z dziećmi. Ray kątem oka dostrzegł, że Margaret się wzdry gnęła. Co za pacan! Wszy scy mężczy źni rzucili się całować Margaret. Ray widział, jak żona cofa się przed ich cuchnący mi oddechami. Znaleźli się też Winfieldowie – Kitty najwy raźniej udało się odszukać męża, który wy glądał na jeszcze bardziej zmaltretowanego niż Ray. Kolejne uściski dłoni i kolejne pocałunki. Kitty podsuwała mężczy znom swój uroczo blady policzek w taki sposób, że wszy scy od razu zapragnęli się lepiej zachowy wać. Szy bko im to przeszło. – Do baru, panowie! – zakrzy knął Len Lomax, wy ciągając przed siebie rękę, jakby miał poprowadzić szarżę lekkiej bry gady. Ray i Ian Winfield trochę się ociągali, więc Kitty wy buchnęła śmiechem i powiedziała: – No, dalej, już was tu nie ma! Idźcie! Popchnęła męża w stronę baru i biorąc pod rękę Margaret, zaproponowała: – Chodź, Maggie, ci dwaj prędko stąd nie wy jdą. Wezwę taksówkę i podrzucę cię do domu. – Świetny pomy sł – zgodziła się chętnie Margaret. – Baw się dobrze – rzuciła na odchodny m do Ray a, klepiąc go czule po policzku. – Mężczy źni są jak dzieci – usły szał jeszcze ściszony głos Kitty Winfield, gdy się oddalały. Jedno by ło pewne: mężczy źni nie zasługiwali na kobiety. – Nie zasługujemy na nie – wy bełkotał do Iana Winfielda, gdy obaj toczy li się do baru. – Święte słowa – przy znał Ian. – Są od nas o wiele doskonalsze. Chociaż nie chciałby m by ć kobietą. Ray musiał się przepy chać i walczy ć łokciami z tłumem na kory tarzu, żeby w porę zdąży ć do łazienki, gdzie zwy miotował co do ostatniego kawałka wszy stkie krewetki, kurczaka i biszkopciki z kremem. Tuż za nim wpadł w pośpiechu Eastman i stanął przy pisuarze, po czy m rozpiął rozporek z takim rozmachem, jakby miał zaprezentować światu coś godnego najwy ższego podziwu.

– Leję jak koń – oznajmił z dumą. Zapiął suwak i ignorując umy walkę, my dło oraz wodę, poklepał Ray a po plecach. – Gotów na powtórkę? Jakiś czas później rok 1975 trwał w najlepsze, a stracony czas nigdy nie miał zostać odnaleziony. Ray znów by ł w łazience i oparty o ścianę kabiny usiłował zachować przy tomność. Czy wy ląduje tej nocy w szpitalu z powodu zatrucia alkoholem? Wy obraził sobie, jak zawiedziona by łaby jego matka, gdy by go teraz zobaczy ła. Potem dziwny m sposobem wy lądował w hotelowej kuchni. Tu również świętowano. Personel składał się w całości z obcokrajowców. Ray sły szał hiszpańskie słowa. Rok wcześniej zabrał Margaret na wakacje do Benidorm, ale niezby t im się tam podobało. Jakiś facet w stroju szefa kuchni podpalił misę z alkoholem i jej zwartość zmieniła się w jeden wielki, błękitny płomień. Wy glądało to nieziemsko, niczy m ofiara przebłagalna dla staroży tny ch bóstw. Potem ten sam mężczy zna wziął chochlę i zaczął przelewać płonący alkohol, pozostawiając w powietrzu błękitny ślad. Powtarzał to raz za razem, coraz wy żej unosząc chochlę. Ray patrzy ł jak zahipnoty zowany. Przy pominało to schody do nieba. Sam by ł człowiekiem upadły m. Wdał się w romans z dziewczy ną w biurze, pełną energii, nowoczesną Antheą, która wciąż plotła o prawach kobiet. Trzeba jej przy znać, że miała własne zdanie. Nigdy nie chciała od niego niczego poza seksem. Jaka to ulga by ć z kimś, kto nie opłakuje wiecznie swojego pustego łona! „To ty lko zabawa – mówiła. – Ży cie ma by ć zabawą, Ray ”. Nigdy wcześniej tak o ty m nie my ślał. Robili to, gdzie ty lko się dało – w samochodzie, w lesie, w boczny ch uliczkach, mieszkanku o cienkich ścianach, które Anthea dzieliła z koleżanką. I nie miało to nic wspólnego z ty m, co działo się w jego małżeńskim łóżku. Ray zawsze miał wrażenie, że zmusza żonę do czegoś poniżej jej godności, a Margaret ty lko udaje, że tak nie jest. Anthea wy czy niała rzeczy, o który ch wcześniej nawet nie sły szał. By ła to dla niego cenna edukacja. Przez cały ten czas kry ł go Len Lomax – kłamstwo by ło dla niego równie naturalne jak oddy chanie. Jakiś czas potem edukacja Ray a dobiegła końca. Anthea stwierdziła, że nie wierzy w długoterminowe związki. Obawiała się, że Ray „uzależni się od niej emocjonalnie”. Jakaś jego część odetchnęła z ulgą – od dawna ży ł w strachu, że Margaret się dowie – lecz reszcie boleśnie brakowało prostoty tego, co go łączy ło z Antheą. „Nie ma to jak bzy kanko bez zobowiązań” – zauważy ł ze zrozumieniem Len. Ray przy znał mu rację, chociaż raziło go, że ktoś uży wa równie wulgarny ch określeń w odniesieniu do jego ży cia. „Ale z ciebie baba, Ray ” – śmiał się z niego Len. Stwierdził, że musiał zasnąć na stojąco, bo niespodziewanie w kuchni wy buchła bijaty ka. Wszy scy się szamotali, wrzeszcząc przy ty m Bóg wie co. Ktoś rzucił wielkim garem, który z okropny m łoskotem wy lądował na posadzce.

Poty kając się, Ray wrócił do baru i wpadł prosto na Rexa Marshalla. – Kurwa mać, Strickland – zawołał tamten. – Wy glądasz jak śmierć na chorągwi. Napij się. Gdy by teraz Ray przy łoży ł do siebie zapałkę, zająłby się ży wy m ogniem, zapłonął błękitny m płomieniem. Umęczony oparł głowę na kontuarze, zastanawiając się, gdzie się podziewa Len Lomax. – Muszę wracać do domu – wy mamrotał, gdy podszedł do niego Walter Eastman. – Zanim umrę. Zamów mi taksówkę, dobra? Eastman odparł: – Szkoda pieniędzy na pieprzoną taksówkę. Lepiej wezwać policję! Barem wstrząsnął ochry pły rechot. Eastman skorzy stał ze stojącego na kontuarze aparatu, żeby wy konać telefon, i po jakimś czasie – mogło upły nąć dziesięć minut albo dziesięć lat, Ray kompletnie stracił poczucie rzeczy wistości – do baru wszedł młody posterunkowy i zwrócił się do Eastmana: – Wzy wał nas pan, sir? To by ły czasy. *** – A skąd ty się tu wziąłeś? – zdziwiła się Tracy. – Tej nocy robię za szofera – wy jaśnił jej Barry Crawford. – Eastman kazał mi odwieźć do domu pijanego jak bela detekty wa. – Wazeliniarz z ciebie. – Lepsze to niż siedzieć w domu z mamą i oglądać w telewizji noworoczne gówno. – Barry opierał się swobodnie o radiowóz i palił papierosa. Na dworze by ło lodowato, Tracy pożałowała, że nie włoży ła kamizelki ciepłochronnej. Ilekroć ktoś wy chodził z Metropolu, gwar i jaskrawe światło buchały ze środka. – Zupełnie jak na rzy mskiej orgii – zauważy ł Barry. – Tak my ślisz? Tracy by ła ciekawa, ile Barry wie o Rzy mianach. Albo o orgiach. Pewnie ty le co nic. Razem skończy li szkołę policy jną, więc zdąży ła się zorientować, że jej kolega jest ambitny, ale leniwy. Oznaczało to, że prawdopodobnie zrobi karierę. Podobała mu się niejaka Barbara – ży wiołowa dziewczy na, która tapirowała włosy w wielki staroświecki kok przy pominający ul i pracowała w stoisku z kosmety kami w domu towarowy m Schofielda. Ty lko że nie miał śmiałości się z nią umówić. – A ty co tutaj robisz? – zainteresował się. – Mam służbę, jak widać – odparła Tracy, wskazując swój mundur. – Odebraliśmy zgłoszenie.

Zakłócanie porządku, jakaś szarpanina w kuchni. Pewnie się dowiedzieli, że nie dostaną forsy za nadgodziny albo coś w ty m rodzaju. Jakim cudem Barry dorwał się do radiowozu? Tracy zgłosiła się na kurs prawa jazdy, ale na razie nie dostała żadnej odpowiedzi. – Przy jechałaś sama? – zapy tał. – Nie, z Kenem Arkwrightem. Skoczy ł do kibla. Jak się nazy wa ten detekty w, którego odwozisz? – Strickland. – O wilku mowa, Barry. Oto i twój pasażer. Chry ste, spójrz ty lko na niego. Pierwszy dzień nowego roku upły nie ci na wy cieraniu rzy gów. Ray a Stricklanda trzeba by ło niemal wy nieść. Podtrzy my wało go dwóch krzepkich funkcjonariuszy z dochodzeniówki. – Wal się – rzucił z uśmiechem Barry, ciskając na ziemię niedopałek i zgniatając go obcasem. Z hotelu, powłócząc nogami, wy szedł Ken Arkwright i zwrócił się do Tracy : – Zaraz będziemy tam mieli trzecią wojnę światową. Ci południowcy to mają temperament! Lepiej doprowadźmy do zawieszenia broni, zanim się wszy scy pozabijają. – Okej, Barry, baw się dalej w taksówkarza. My zajmiemy się ty m, co należy do policji – rzuciła Tracy na odchodny m. – Spadaj. – Nawzajem – odparła wesoło. – I szczęśliwego nowego roku. – Właśnie, szczęśliwego nowego roku, sy nu – dodał Arkwright. Kiedy Tracy obejrzała się przez ramię, zobaczy ła nadinspektora Eastmana, który oparty o szy bę od strony kierowcy zapewne podawał Barry ’emu adres Stricklanda. Potem ukradkiem mu coś wręczy ł, Tracy nie zauważy ła co. Prawdopodobnie pieniądze albo butelkę. – Co za cipa – mruknął Arkwright. – Barry Crawford? – Nie. Ray Strickland. – Do domu, szefie? – upewnił się Barry. – Nie – stęknął Ray. – Nie? – Nie. – Strickland nachy lił się i wy bełkotał jakiś adres w Lovell Park. – Jest pan pewien? – zdziwił się Barry. – Jasne, że jestem pewien, kurwa. Strickland opadł z powrotem na siedzenie i zamknął oczy. Natomiast kiedy zajechali na miejsce, niemal wy padł z samochodu. Zataczając się, kroczy ł niepewnie w stronę drzwi wejściowy ch. Ze względu na tego biedaka Barry miał nadzieję, że w budy nku działają windy.

W połowie drogi Strickland odwrócił się i triumfalny m gestem uniósł w górę na wpół opróżnioną butelkę szkockiej. – Szczęśliwego nowego roku! – zawołał. Poty kając się, przebrnął kolejny ch kilka metrów, po czy m znów się odwrócił i zawołał jeszcze głośniej: – Jak się nazy wasz? – Crawford! – odkrzy knął Barry. – Posterunkowy Barry Crawford. Szczęśliwego nowego roku, sir.

Niebezpieczeństwo

Czwartek Tracy obudził krzy k, nieokreślony dźwięk w ciemnościach. Na wpół przy tomna pomy ślała, że to lisy, które zwy kły odwiedzać nocą jej ogród i który ch odgłosy godowe brzmiały tak, jakby się nawzajem mordowały. Krzy k powtórzy ł się i musiało upły nąć kilka sekund, zanim dotarło do niej, że nie jest w domu sama. Courtney ! Wy gramoliła się z łóżka i w półśnie poczłapała do pokoiku gościnnego. Dziewczy nka by ła pogrążona w głębokim śnie. Ciężko oddy chała, buzię miała szeroko otwartą. Gdy ty lko Tracy się odwróciła, żeby wy jść, mała ponownie wrzasnęła – chrapliwy okrzy k, wy rażający zdaje się przerażenie – i gwałtownie machnęła rączką, jakby chciała się zasłonić przed uderzeniem. Chwilę potem znów spała jak zabita; nawet wy glądała tak, jakby nie ży ła. Zaniepokojona Tracy szturchnęła ją lekko i z ulgą odnotowała, że dziewczy nka drgnęła. Wy dała przy ty m cichutkie skamlenie niczy m pies, któremu coś się śni. Tracy przy siadła więc na krawędzi łóżka i czekała, czy dziecko znowu się nie przebudzi. Nic dziwnego, że spało tak niespokojnie – nie wiedziało, gdzie i pod czy ją opieką się znajduje. Tracy poczuła coś na kształt wy rzutów sumienia, że wy rwała małą z jej naturalnego środowiska. Zaraz jednak przy pomniała sobie wy krzy wioną wściekłością twarz Kelly Cross, ciągnącą Courtney za rękę przez centrum handlowe. W swoim czasie widziała dostatecznie dużo zastraszony ch, bity ch dzieci; pracownicy socjalni oddawali je rodzinom, który m strach by łoby powierzy ć psa. Jak się okazuje, rodzina nie zawsze jest najlepszy m miejscem, szczególnie dla dziecka. Musiała zasnąć, bo kiedy znowu się przebudziła, leżała niewy godnie skulona w nogach wąskiego łóżka, a światło dnia obmy wało ściany. Po Courtney nie by ło śladu. Tracy poczuła nagłą panikę, jakby czy jaś potężna dłoń ścisnęła jej serce. Może prawowita matka dziewczy nki zjawiła się pod osłoną nocy i ją zabrała? A może ktoś obcy wślizgnął się przez okno i niepostrzeżenie ją uprowadził? Czy możliwe, żeby to samo dziecko zostało dwukrotnie porwane w ciągu dwudziestu czterech godzin? Bardziej prawdopodobne, niżby się mogło wy dawać. Kiedy jednak zaspana wpadła, poty kając się, do kuchni, ujrzała Courtney siedzącą za stołem i stoicko wy jadającą ły żką z miseczki suche płatki śniadaniowe. – Tutaj jesteś – westchnęła Tracy. Dziewczy nka obrzuciła ją nieuważny m spojrzeniem. – Jestem – potwierdziła. – Jestem tutaj. – I wróciła do jedzenia.

– Nalać ci do tego mleka? – spy tała ją Tracy, wskazując miseczkę z płatkami. Mała pokiwała głową i kiwała nią, dopóki Tracy nie kazała jej przestać. Nie by ła pewna, co bardziej ją przestraszy ło: zniknięcie dziecka czy jego odnalezienie. *** Tracy sy piała w kupionej w British Home Stores spranej koszuli nocnej z Kubusiem Puchatkiem, która ledwo sięgała za pośladki, więc odsłaniała olbrzy mie uda. Rozczochrane włosy sterczały jej na wszy stkie strony. Wcześniej pospiesznie wciągnęła spodnie od dresu, które dopełniły obrazu ogólnej degrengolady. Wy glądała fatalnie. Zapewne Kelly Cross prezentowała się całkiem podobnie z samego rana, ty le że Tracy by ła od niej znacznie grubsza. Co z tego? Równie dobrze mogłaby mieć na sobie worek na śmieci, Courtney i tak nie zwróciłaby na to uwagi. Dzieci nie interesowało, jak ktoś wy gląda. W przeby waniu z tą małą, wolną od kry ty cy zmu osóbką by ło coś niezwy kle oży wczego. Courtney dla odmiany bardzo się postarała, wkładając kupione poprzedniego dnia części garderoby. Niektóre włoży ła ty łem na przód, ale generalnie widać by ło, że wie, o co chodzi. Wieczorne starania Tracy, aby nadać fry zurze dziewczy nki ory ginalny kształt, okazały się niecałkiem udane. W okrutny m świetle dnia włosy małej wy glądały po prostu żałośnie. Courtney skończy ła płatki i wpatry wała się w pustą miseczkę jak Oliver Twist. – Może zjadłaby ś tosta? – zaproponowała Tracy. Reakcją by ły uniesione kciuki. Tracy pokroiła zatem tost w trójkąciki i ułoży ła je starannie na talerzu. Będąc sama, zadowoliłaby się pajdą chleba na kawałku ręcznika kuchennego. Fakt, że ma się kogoś, kogo można obsługiwać, wszy stko zmieniał; człowiek stawał się bardziej uważny. „Świadomy ”, powiedzieliby pewnie buddy ści. Dawno temu Tracy spoty kała się przez kilka ty godni z pewny m buddy stą, mięczakiem z Wrexham, który prowadził anty kwariat. Liczy ła na oświecenie, a skończy ła z mononukleozą zakaźną. Na lata obrzy dziło jej to wszelką duchowość. Posadziła Courtney na kanapie przed telewizorem, gdzie mała siedziała jak zahipnoty zowana, oglądając hałaśliwą i niezrozumiałą kreskówkę, dziwną i bardzo japońską. Oczy wiście powinna zajmować się w ty m czasie czy mś intelektualnie sty mulujący m: budować z klocków Lego, poznawać alfabet albo czy m tam się zajmują trzy - lub czterolatki. Tracy ty mczasem włączy ła laptop i zaczekała, aż wszy stko się załaduje, po czy m zaczęła metody cznie przeszukiwać oferty agentów nieruchomości. Wszy stko, co jej się podobało i by ło położone w przy jemnej okolicy – w Yorkshire Dales albo Lake District – kosztowało ponad dwa razy ty le, ile mogłaby dostać za swój dom w Leeds. Zagranica wy dawała się lepszy m wy borem, i to z wielu powodów. Mogły zaszy ć się na francuskiej wsi albo zniknąć bez śladu

w gwarnej Barcelonie, gdzieś, gdzie nikomu nie przy szłoby do głowy zastanawiać się nad ich nagłą przeprowadzką. Hiszpania. W dzisiejszy ch czasach naby cie nieruchomości w Hiszpanii graniczy ło z cudem, Bry ty jczy cy masowo tam wy jeżdżali, żeby wy chowy wać dzieci w pełny m słońcu. Na Costa del Gangster. Wielu zawodowy ch przestępców znalazło schronienie w Hiszpanii; czemu ci, którzy nie zdołali ich złapać, nie mieliby pójść w ich ślady ? Mi casa es mi casa 19. Rzecz jasna, nikt nie oferował takich kry jówek w internecie. Musiały by tam polecieć, poszukać czegoś na miejscu. I nigdy nie wrócić. Najpierw trzeba załatwić dziecku paszport. A może powinny pojechać dalej? Do Nowej Zelandii, Australii albo Kanady ? Od Leslie Tracy mogłaby się dowiedzieć czegoś o Kanadzie, mają tam mnóstwo lasów, w który ch łatwo się zgubić. Jak daleko trzeba umknąć, żeby nie zostać schwy tany m? Na Sy berię? Na Księży c? Kiedy kreskówka dobiegła końca, Tracy przełączy ła na wiadomości. Nic ciekawego w lokalny ch i krajowy ch serwisach, nikt nie zgłosił zaginięcia dziecka, a przecież trudno taki fakt przeoczy ć (chy ba). Kelly Cross by ła matką Courtney. Musiała nią by ć, bez dwóch zdań. To nie ulegało wątpliwości. Miały przed sobą jeszcze jeden dzień, zanim Tracy dostanie klucze od letniego domku. Jak go spędzić? W kinie na Cottage Road w Headingley wy świetlali film dla dzieci, w Leeds by ł też plac zabaw przy legający do pubu – ziszczenie marzeń rodziców nieudaczników. W pobliżu Castleford Tracy często mijała park rozry wki o nazwie Diggerland, gdzie dzieciom wolno by ło podobno siadać za sterami koparek i ty m podobny ch maszy n. To musiał by ć skutek popularności Boba Budowniczego. Tracy wy słała e-mail do Leslie (nie do Granta, któremu nie udało się dostać do policji; gdzieś na prowincji z pewnością się głowili, co się stało z ich wioskowy m głupkiem). Napisała, że zobaczą się dopiero po urlopie i że nie przy jdzie dzisiaj do pracy. „Wirus nie odpuszcza, nie chciałaby m was zarazić”. To będzie dla nich spora niespodzianka, bo Tracy miała zwy kle zdrowie jak koń. Silna i odporna, urodzona pod znakiem By ka. Nie żeby wierzy ła w tego rodzaju brednie – dla niej istniało wy łącznie to, czego mogła dotknąć. „Ach, empiry stka” – stwierdził facet, którego poznała w klubie dla singli. Wy kładowca uniwersy tecki, cechowało go upodobanie do gorący ch dy skusji i chłodnej kalkulacji. Zaprosił Tracy do Teatru Wielkiego w Leeds na przedstawienie Siedmiu narzeczonych dla siedmiu braci, sztuki opartej na „[…] w zasadzie legendarny m epizodzie, jakim by ł gwałt zadany kobietom z plemienia Sabinów, choć podobnie jak w musicalu słowo » gwałt« , z łacińskiego raptio, należy w istocie rozumieć jako porwanie lub uprowadzenie. Wnętrze tutejszego teatru – perorował – jest ponoć wzorowane na mediolańskiej La Scali”. I tak dalej, i tak dalej, i tak dalej… Ty dzień później zabrał ją do kina na M jak morderstwo. „Coś z twojej branży ” – zażartował.

Courtney spojrzała na Tracy i pożaliła się: – Jestem głodna. – Znowu? – Tak. Trzeba przy znać, że miała zdrowy apety t. Może nadrabiała zaległości? – Courtney ? – zagadnęła ją z wahaniem Tracy. – Wiesz, że nazy wasz się Courtney, prawda? Mała skinęła głową. Wy glądała na znudzoną, chociaż w gruncie rzeczy z jej twarzy trudno by ło cokolwiek wy czy tać. – Tak mi przy szło do głowy, że skoro masz teraz nowy dom… Spojrzenie dziewczy nki obiegło nijaki salon – …może powinnaś też dostać nowe imię. Courtney wpatry wała się w nią obojętnie. Tracy przy szło do głowy, że może nie pierwszy raz otrzy muje nową tożsamość, a Courtney nie jest jej prawdziwy m imieniem. Czy to dlatego nikt jej nie szukał? Może zgłoszono zaginięcie kompletnie innego dziecka – małej Grace, Lily albo Poppy ? (Albo Lucy ?). Tracy poczuła w gardle kwaśny smak żółci; przy puszczała, że pochodzi ona z wy pełnionej paniką otchłani, która nagle otwarła się w jej żołądku. Co ona najlepszego zrobiła? Zacisnęła powieki, daremnie usiłując przepędzić poczucie winy. Kiedy otworzy ła oczy, Courtney patrzy ła na nią zaintry gowana. – Jakie imię? – zapy tała. Uznała, że powinna trochę przewietrzy ć małą, która wy glądała tak mizernie, jakby całe ży cie spędziła w piwnicy. – Chodź – powiedziała, kiedy kolejna porcja tostów zniknęła z talerza. (Okazało się, że mała lubi pastę Marmite). – Wy jdziemy na świeże powietrze. Ty lko się przebiorę. Courtney spojrzała na nią z zainteresowaniem, więc Tracy dodała: – W inne ubranie. Prędko narzuciła coś mniej swobodnego, wróciła do kuchni i stwierdziła, że Courtney zdąży ła odejść od stołu i przy nieść z góry swój różowy plecaczek. By ła posłuszna jak psiak, chociaż nie okazy wała entuzjazmu ty powego dla psów, który m obiecano spacer. Już miały wy jść, gdy rozległ się chrobot klucza w zamku drzwi wejściowy ch. Tracy momentalnie zgłupiała; nie przy chodził jej do głowy żaden powód, dla którego ktoś miałby mieć jej klucz i otwierać nim drzwi jej własnego domu. Przez krótką, szaloną chwilę by ła pewna, że to osobnik nękający ją głuchy mi telefonami. W następny m, równie szalony m przebły sku natchnienia uznała, że to Kelly Cross, i w panice rozejrzała się po holu za czy mś, co mogłoby posłuży ć za broń. Drzwi powoli się otworzy ły.

Janek! Tracy całkiem o nim zapomniała. Wy glądał na rozbawionego jej zaskoczoną miną. Potem dostrzegł w drzwiach kuchni Courtney i cały się rozpromienił. – Cześć – zagadnął ją. Courtney popatrzy ła na niego pusty m wzrokiem. – To moja siostrzenica – skłamała Tracy. – Siostra jest znacznie młodsza ode mnie – dodała, nagle zażenowana my ślą, że musi mu się wy dawać strasznie stara. Na pewno miał własne dzieci, Polacy chy ba bardzo je lubili. W zasadzie większość cudzoziemców lubiła dzieci bardziej niż Bry ty jczy cy. – Właśnie wy chodziły śmy – dodała pospiesznie, żeby nie wdawać się w dalsze dy skusje o pochodzeniu małej. – Poczęstuj się herbatnikami – zawołała, stojąc już na zewnątrz. Wy starczy ł jeden dzień, żeby jej ży cie diametralnie się zmieniło. *** Przebudził się, nie mając bladego pojęcia, gdzie jest ani jak się tu znalazł. Oto zgubne skutki picia alkoholu. Nie by ł sam. Obok niego z twarzą wciśniętą w poduszkę leżała jakaś kobieta. Burza potargany ch włosów nie pozwalała dostrzec ry sów jej twarzy. Jackson nie mógł się nadziwić, że na świecie jest ty le rozwiązły ch kobiet. W przy pły wie nagłej paranoi nachy lił się, by sprawdzić, czy jego towarzy szka ży je, i z ulgą zarejestrował nieświeży, lecz regularny oddech. Jej skóra miała woskowosiny odcień jak skóra nieboszczy ka, lecz po dokładniejszy ch oględzinach Jackson doszedł do wniosku, że to wina rozmazanego makijażu. Chociaż w sy pialni panował półmrok rozpraszany jedy nie słabą poświatą z ulicy, z bliska wy raźnie by ło widać, że kobieta jest znacznie starsza, niż sądził. Po czterdziestce, może odrobinę młodsza. Albo odrobinę starsza. Jedna z ty ch, który ch wiek trudno jednoznacznie określić. Rzucił okiem na stojący przy łóżku budzik i ustalił, że jest wpół do szóstej. Założy ł, że nie wieczorem, ty lko rano. Zawsze budził się o tej porze – nieważne, zima czy wiosna. Za sprawą wewnętrznego budzika nastawionego jeszcze przed laty, w wojsku, zry wał się o świcie niczy m skowronek. Przy szło mu do głowy, że chy ba nigdy nie widział skowronka. „Przetnij wpół Skowronka – znajdziesz Śpiew – Zapas Srebrny ch Ziaren” 20. Jakiej kobiecie przy chodzą na my śl podobne obrazy ? Jackson by ł niemal pewien, że Emily Dickinson nigdy nie obudziła się skacowana u boku obcego mężczy zny. Świt otworzy ł szczelinę w niebie; dobrze by ło wcześnie zacząć dzień. Czas to złodziej. Jackson miał poczucie triumfu, kiedy udawało mu się go okraść z ty ch kilku poranny ch godzin. Sądził, że

jest czwartek, ale nie dałby się za to pokroić. Bezimienna kobieta obok niego wy bełkotała coś przez sen. Odwróciła głowę i otworzy ła oczy. By ły puste jak u trupa. Gdy zobaczy ła Jacksona, jej spojrzenie się oży wiło i wy mamrotała: – Chry ste, muszę okropnie wy glądać. Fakty cznie, wy glądała koszmarnie. Mimo to powstrzy mał swój bezwarunkowy odruch mówienia prawdy, uśmiechnął się i odparł: – Skąd. Ostatnimi czasy rzadko się uśmiechał (ale czy kiedy kolwiek by ło inaczej?), więc jego uśmiech wzbudzał zwy kle u kobiet pewne zaskoczenie. Ta (chy ba w który mś momencie musiała mu się przedstawić?) cała aż się rozmaśliła, zachichotała i poprosiła: – To może zrobisz mi herbatę, kochasiu? Jackson odszepnął: – Śpij, jeszcze wcześnie. O dziwo, kobieta posłusznie zamknęła powieki i kilka minut później zaczęła lekko pochrapy wać. Jackson doszedł do wniosku, że w nocy chy ba nie spisał się najlepiej. Powróciło wspomnienie – z początku mgliste, potem niestety bardziej wy raźne – baru w centrum miasta, do którego zajrzał, żeby zapomnieć o swoich „złoty ch latach”. Chy ba miał ochotę na kieliszeczek pastisu – powiew śródziemnomorskiego luksusu w zimny m mieście – lecz lokal, do którego trafił, okazał się podrzędną knajpą pełną zuży ty ch facetów zdominowany ch przez hordy rozwrzeszczany ch kobiet. Kilka z nich, rozgrzany ch alkoholem i zdeterminowany ch, naty chmiast wy łowiło Jacksona z tłumu nieciekawy ch garniturowców i otoczy ło go zwarty m kręgiem. Wy glądało na to, że zaczęły pić jeszcze w ubiegły m stuleciu. Okazało się, że świętują rozwód jednej z nich. Jackson pomy ślał, że taka okazja zasługuje raczej na sty pę niż na hałaśliwą popijawę, ale co on tam wiedział? Jeśli chodzi o małżeństwo, jego osiągnięcia by ły żałosne. Zdumiał się, sły sząc, że większość ty ch kobiet to nauczy cielki albo pracownice opieki społecznej. Nie ma nic bardziej przerażającego od przedstawicielki klasy średniej, której puszczą hamulce. Jak się nazy wały te greckie boginie, które rozszarpy wały mężczy zn na strzępy ? Julia z pewnością by to wiedziała. Choć jutro by ł normalny dzień roboczy, jego nowe znajome na wy ścigi zamawiały drinki o absurdalny ch nazwach: „Płonące lamborghini”, „Wy ciśniętą żabę”, „Rudą dziwkę”. Patrząc na dziwne kolory zawartości ich kieliszków, Jackson odczuwał lekki niepokój. Bóg jeden wie, w jakim stanie stawią się nazajutrz w pracy. – Jestem Mandy – przedstawiła mu się jedna radośnie. – Dalej, skarbie, przeleć ją – zawołała inna zachry pnięty m głosem nałogowej palaczki. – To wy gląda tak – powiedziała Mandy, ignorując koleżankę. – Ja mówię: „Jestem Mandy ”,

a ty … – Jackson – odparł niechętnie. – Jackson? To imię czy nazwisko? – spy tała jeszcze inna. – Jak wam wy godniej. W rozmowach cenił prostotę. Niewielu rzeczy nie dałoby się przekazać za pomocą „tak” i „nie”; cała reszta to w zasadzie ozdobniki, choć dzięki okazjonalnemu „proszę” można by ło zajechać zaskakująco daleko, a za sprawą „dziękuję” – jeszcze dalej. Pierwsza żona Jacksona ubolewała nad jego brakami konwersacy jny mi („Chry ste, Jacksonie, naprawdę nie możesz czasami porozmawiać o niczy m?”). By ła przy ty m tą samą osobą, która na początku ich znajomości podziwiała go za to, że jest taki „twardy i milczący ”. By ć może powinien by ł się bardziej postarać i zalać Josie potokiem słów. Może wtedy by go nie zostawiła, on zaś nie związałby się z Julią, w której zakochał się na zabój, a już z pewnością nie poznałby swojej oszukańczej drugiej żony Tessy, która go zwiodła i oskubała niemal do zera. „Przez brak hufnala…”. „Dobra żona, zła żona – stwierdziła Julia – sam wiesz najlepiej, którą wolisz”. Czy żby ? Niby którą? Żadna, nawet Tessa, nie zawróciła mu w głowie tak jak Julia. „Czarna wdowa – Julia ewidentnie rozkoszowała się dręczeniem Jacksona. – Ciesz się, że cię nie pożarła”. Kobiety zwy kle do niego lgnęły – przy najmniej na początku – lecz ostatnio Jackson nie przy wiązy wał większej wagi do wy glądu ani swojego, ani przedstawicielek płci przeciwnej. Zby t często obserwował zamęt wy wołany przez pozbawione prawdy piękno, chociaż by ł taki czas, że nawet pijany w sztok nie zainteresowałby się kobietą podobną do tej, obok której przy szło mu się tego ranka obudzić. A może z wiekiem po prostu obniża się poprzeczkę? Jackson, w głębi serca wierny jak pies, większość swojego dorosłego ży cia spędził w monogamiczny ch związkach, więc podobne sy tuacje roztrząsał ty lko czy sto hipotety cznie. Nigdy dotąd nie uważał się za rozpustnika. Od czasu historii z Tessą ży ł niemal w ascezie i na podobieństwo mnicha doceniał brak żądzy w swoim ży ciu. Istny cy sters. A potem niespodziewanie złamał niezłożone śluby za sprawą szturmu przy puszczonego nań przez sabat czarownic. – Co cię sprowadza na to zadupie? – chciała wiedzieć najbardziej trzeźwa z nich. („Nazy wam się Abi i oficjalnie jestem dorosła” – powiedziała z lekką gory czą). Jackson nie przepadał za py taniami. Kiedy miał wy bór, wolał je zadawać, niż na nie odpowiadać. Nauczy cielki i pracownice opieki społecznej, przy pomniał sobie. – Czy któraś z was nie zna przy padkiem Lindy Pallister? – zapy tał. Dwie kobiety zawy ły niczy m hieny. – Linda prędzej by umarła, niż pojawiła się w takim miejscu jak to. Pewnie kastruje teraz koty

albo oddaje cześć drzewom. – Niemożliwe, nie jest poganką, ty lko chrześcijanką – zauważy ła któraś, co najwy raźniej wprawiło je w jeszcze lepszy humor. – Czego ty w ogóle od niej chcesz? – zainteresowała się nadąsana Abi. – By łem z nią umówiony dzisiaj po południu, ale odwołała spotkanie. – Ona zajmuje się adopcją. Czy żby ś by ł adoptowany ? – spy tała jedna, wy ciągając rękę i chwy tając jego dłoń. – Moje biedactwo. Chodź do mamusi, króliczku. Inna zaś dodała: – Linda ma ze sto lat! Potrzebujesz nie jej, ty lko nas. Jeszcze inna przy sunęła się do niego tak blisko, że poczuł na twarzy jej gorący oddech. By ła dość pijana, żeby uważać się za uwodzicielską. Zniżając głos, zapy tała: – Masz ochotę na „Śliski sutek”? – Albo „Loda”? – zaskrzeczała któraś. – Nie słuchaj ich – wtrąciła inna, klejąc się do Jacksona. – To ty lko nazwy drinków. – Może dla ciebie – parsknęła pierwsza z kobiet. – No dalej, kochasiu, przeleć ją – powiedział ktoś. – Nie widzisz, jak się ślini? Skrócisz jej mękę. „Co się stało ze współczesny mi kobietami?” – pomy ślał Jackson. W porównaniu z nimi by ł niemal prudery jny. (Najwy raźniej niewy starczająco, żeby oprzeć się wątpliwy m wdziękom jednej z nich). Ostatnio coraz częściej zauważał, że czuje się niczy m przy by sz z innej planety. Albo z przeszłości. Czasami wy dawało mu się, że przeszłość to nie ty lko inny kraj, ale wręcz zagubiony konty nent na dnie nieznanego oceanu. – Krzy wisz się – zauważy ła Abi. – Zawsze tak wy glądam – mruknął. – Nie bój się, nie gry ziemy ! – Jeszcze nie! – roześmiała się któraś. Jackson uśmiechnął się i temperatura wokół niego podniosła się o cały stopień. Nie ulegało wątpliwości, kto w ty m lokalu jest największy m skarbem. Atmosfera przy barze by ła tak naelektry zowana, że nie zdziwiłby się, gdy by któraś z ty ch wariatek zwy czajnie eksplodowała z podniecenia. „No cóż – pocieszy ł się w duchu – co się dzieje w Leeds, zostaje w Leeds. Czy nie tak właśnie się mówi?”. – Nie boję się – odrzekł. – A skoro stawiacie, napiłby m się pastisu. Pora zmiatać. Jackson wy ślizgnął się cichutko z łóżka i znalazł ubranie tam, gdzie kilka godzin wcześniej musiał je rzucić – na podłodze. Poruszał się z pewną ostrożnością, bo głowę miał jak z ołowiu. Wy dawała się zby t ciężka, grożąc zgruchotaniem cienkiej jak łody żka szy i. Przekradł się

wąskim kory tarzem, gratulując sobie w duchu, że udało mu się od razu namierzy ć drzwi do łazienki. Traktował ten obcy dom niczy m wrogie tery torium – podejście dobre jak każde inne. Zauważy ł, że stanowi lepszą wersję tego, w jakim sam się wy chował; wy trąciło go to z równowagi na podobieństwo złego snu. W łazience by ło ciepło i czy sto. Dy wanik na posadzce i drugi, mniejszy, koło sedesu, by ły w ty m samy m truskawkowy m kolorze. Sam sedes również by ł truskawkowy. Jackson nie przy pominał sobie, aby kiedy kolwiek sikał do różowego kibla. Zawsze musi by ć ten pierwszy raz. Kafelki na ścianach zdobił kwiatowy wzór, supermarketowe kosmety ki stały w równy m rządku wzdłuż krótszej krawędzi wanny. Jacksona zaintry gowała mieszkająca tutaj kobieta i to, dlaczego przespała się z kompletnie obcy m facetem. Naturalnie sobie mógłby zadać identy czne py tanie, ale odpowiedź znacznie mniej go interesowała. W kubku na półce nad umy walką stały dwie szczoteczki do zębów. Ciekawe, co to oznacza. Umy ł ręce (nauczony czy stości przez liczne pokolenia kobiet przy wiązujący ch do tego wagę) i kątem oka dojrzał swoje odbicie w lustrze. Wy glądał na równie zdeprawowanego, jak się czuł. Upadły Lucy fer. Rozpaczliwie zapragnął wziąć pry sznic, lecz jeszcze rozpaczliwiej chciał się wy dostać z tego klaustrofobicznego miejsca. Zszedł po schodach, idąc blisko ściany, bo tu wy łożone chodnikiem stopnie trochę mniej skrzy piały. Kobieta najwy raźniej mieszkała z kimś, kto zostawił w holu zaparkowany rower. Prawdopodobnie ta sama osoba porzuciła przy drzwiach ubłocone korki. O ścianę stała oparta deskorolka. Na ten widok (gdzie się podział jej właściciel?) Jacksona ogarnęło przy gnębienie. Nie wiedzieć czemu wolałby, żeby druga szczoteczka w łazience należała do partnera albo kochanka kobiety niż do jej nastoletniego sy na. Nieoczekiwanie zalała go fala wdzięczności na my śl, że jego pierwsza żona ponownie wy szła za mąż – nie dlatego, że ewidentnie by ła szczęśliwa (Jackson miał gdzieś jej szczęście), ale ponieważ nie wy ry wała w barach obcy ch facetów (takich jak on) na jedną noc. Podejrzany ch ty pów mogący ch swobodnie buszować po domu, w który m jego córka przeży wała męki dorastania. Nie waży ł się oddy chać, dopóki nie zamknął za sobą drzwi i nie otoczy ło go mgliste powietrze poranka. Zanosiło się na to, że dzień może się rozwinąć w dowolny m kierunku. I nie chodziło ty lko o pogodę. Nastawił swój wewnętrzny kompas na centrum miasta i ruszy ł w tamtą stronę truchtem nieco wolniejszy m niż zwy kle w nadziei, że zostawi za sobą potwornego kaca. Ostatnimi czasy ponownie zaczął uprawiać jogging. Przy odrobinie szczęścia, jeśli ty lko kolana wy trzy mają, będzie biegał przez całe „złote lata”, może nawet zahaczy o te „diamentowe”. („Ale po co? – py tała go Julia. – Po co biegać?”. „Żeby nie my śleć” – wy jaśniał pogodnie. „To

takie dobre?”. „Zdecy dowanie tak”). Podczas swojego objazdu Anglii i Walii odkry ł, jakby w ramach premii, że bieganie to dobry sposób zwiedzania różny ch miejsc. Można by ło przed śniadaniem uciec z miasta na wieś, nie zwalniając tempa przenieść się z siedliska miejskiego zepsucia na burżuazy jne przedmieścia, a przy okazji zapoznać z lokalną ofertą nieruchomości na sprzedaż. Do tego nikt nie zwracał na ciebie uwagi – by łeś jeszcze jedny m wariatem, który zry wa się o świcie, aby udowodnić, że ciągle jest młody. Po pewny m czasie dotarł do hotelu Best Western, gdzie całkiem serio zamierzał spędzić minioną noc. Zamiast tego wy lądował w ramionach nieznajomej. Sporo czasu upły nęło, odkąd przy trafił mu się jednorazowy numerek. „Czy jutro nadal będziesz mnie kochać?”. Oby nie. Wsiadł do windy i wjechał na swoje piętro w nadziei nadrobienia braków snu. Z Lindą Pallister miał się spotkać dopiero o dziesiątej, dwa kroki od hotelu. „Mnóstwo czasu na drzemkę, pry sznic i drobne śniadanie” – pomy ślał, wchodząc do pokoju. I filiżankę dobrej kawy. Zresztą w ty m układzie zadowoliłby się nawet niedobrą. Całkiem zapomniał o psie. Ten zaś czekał niespokojnie za drzwiami, jakby nie by ł pewien, kto przez nie wejdzie. Widząc, że to nie groźny Colin, wprost oszalał z radości. Jackson przy kucnął i przez dobrą chwilę pozwolił psu na pieszczoty. Miał wy rzuty sumienia, że zostawił go samego na całą noc. Gdy by poprzedniego wieczoru wziął go ze sobą, może ten poskromiłby jakoś jego wy bry ki i czuwał nad jego morale. W odpowiednim momencie dotknąłby łapką ramienia Jacksona i doradził, żeby się dobrze zastanowił. „Wracaj do domu, Jacksonie. Nie rób tego. Po prostu odmów”. Rozejrzał się po pokoju, wy patrując ewentualny ch brunatny ch niespodzianek, a gdy niczego nie znalazł, powiedział: „Dobry pies”. I chociaż by ła to chy ba ostatnia rzecz, na jaką miał teraz ochotę, chwy cił smy cz i otwierając plecak, dodał: – Wskakuj do środka. *** Nie zrobiła nic, żeby pomóc tamtej biednej kruszy nce. Cierpią biedne dziatki… Pomy ślała o dziewczy nce, która śpiewała swoją pieśń niewinności „Migocz, migocz, gwiazdko mała” w centrum handlowy m Merrion i tamty m okropny m babszty lu, jej matce. Courtney. „Zamknij się wreszcie, Courtney ”. Jak można się w ten sposób odnosić do dziecka? Usły szała echo słów ojca, powtarzającego: „Dzieci powinno się widzieć, ale nie sły szeć, Matildo”. Tak naprawdę uważał, że nie powinno się ich także widzieć. W ich rodzinie by ło jeszcze jedno dziecko, brat Tilly, który zmarł, zanim się urodziła. Jego cień kroczy ł przed nią przez całe dzieciństwo. Wszy stkie te stare cmentarze pełne malutkich dzieci, który ch nagrobki przy pominały połamane zęby. Współczesna medy cy na ocaliłaby ży cie większości z nich, ocaliłaby ży cie jej bratu. Niestety,

trzeba czegoś więcej niż medy cy na, żeby uratować wszy stkie nieszczęśliwe Courtney tego świata. Ciekawe, że zapamiętała imię tego dziecka, a nie mogła sobie przy pomnieć nazw zwy kły ch, codzienny ch przedmiotów, choćby czajnika. Rano przez dobre dziesięć minut szukała w pamięci tego słowa. – To coś do gotowania wody – powiedziała bezradnie do Saskii. – Wodopój, wodotry sk, wodnik, no wiesz. – Wodopój? – powtórzy ła Saskia z powątpiewaniem; widać by ło, że nie ma pojęcia, o co chodzi. – Waltzing Matilda – wy jaśniła Tilly. – Tak zresztą brzmi moje imię. Matilda. – Zanuciła pierwszą linijkę: – „Raz włóczęga rad u wodopoju siadł…”. Saskia odparła: – Hm, no tak. Oczy wiście. Woda by ła przy najmniej właściwy m tropem. Wcześniej pierwszy m słowem, jakie udało jej się wy grzebać z czeluści umy słu, by ł „kurczak”. „Wstawię ty lko tego, no, jak mu tam, kurczaka i zaparzę herbatę, dobrze?”. Saskia spojrzała na nią tak, jakby Tilly wy rosła nagle druga głowa. Głupia Tilly. Głupia, głupia Tilly. Poprzedniego dnia z lampy zrobiła lilię. „Zrobiło się ciemno, chy ba włączę lilię”. „Przy patrzcie się liliom, jak rosną: nie pracują i nie przędą” 21. Gasną światła w całej Europie, a nonsensowne słowa same pchają się na języ k. Z przedmiotów codziennego uży tku, takich jak zasłony, szuflada, filiżanka, robiły się „brample”, „zlapa”, „tarabałka”. Litery tworzy ły przy padkowe zlepki, języ k gdzieś się ulatniał. W końcu zostaną ty lko dźwięki „aaa-eee-ooo-uuu”, a po nich – cisza. Tilly przestraszy ła Saskię. Szaleństwo Leara. Biedna Ofelia, niesiona strumieniem z torebką pełną noży i widelców. Dziś rano znalazła w niej – o dziwo – motek czerwonej wstążki i jeden drut dziewiarski, zupełnie jakby przez sen wy brała się do pasmanterii. Swego czasu grała Ofelię w teatrze repertuarowy m. Aktor w roli Hamleta by ł dosy ć niski i publiczność głośno okazy wała swoje niezadowolenie. Tilly świetnie ich rozumiała, nikt nie spodziewa się, że Hamlet będzie karzełkiem. „Wiosłuj, wiosłuj, wiosłuj, ostrożnie w dół strumienia”. – Wy stępowałaś kiedy ś w repertuarze klasy czny m? – zapy tała raz Saskię. – Wiesz, Szekspir i tak dalej? – Dobry Boże, nie! – żachnęła się Saskia, jakby Tilly zasugerowała coś obrzy dliwego. Saskia w niczy m nie przy pominała Padmy. Tamta by ła uprzejma, zawsze py tała, czy może Tilly w czy mś pomóc. Czasami Tilly czuła się przez to jak inwalidka. W języ ku angielskim pisownia rzeczownika „inwalida” i przy miotnika „nieważny ” by ła identy czna, znaczenie zależało od sy laby, na którą padał akcent. „Schorowany ” albo „nieprzy datny ”. Powoli stawała się jedny m

i drugim. Lepiej umrzeć niż oszaleć, Ofelia dobrze o ty m wiedziała. Postać dziewczy nki nucącej „Migocz, migocz, gwiazdko mała” zlała jej się nagle ze wszy stkimi biedny mi dziećmi tego świata. Wśród nich by ło też kilka wy pchany ch królików i jej własne utracone dzieciątko. Wszy stkie złączy ły się w obraz bezradnego niemowlęcia łkającego na wietrze. Imię dziewczy nki z centrum handlowego uleciało Tilly z pamięci, jeszcze przed chwilą je pamiętała, a teraz… przepadło razem z czajnikiem. O rety. Zamierzała powiedzieć o tamtej małej mężczy źnie, który przedstawił się jako by ły policjant. Czy wspomniała coś na jej temat tej miłej dziewczy nie z centrum handlowego Jak-mu-tam? Merkanty lny, mery tory czny, metry czny – Merrion. Tak bardzo pochłonęły ją własne problemy, że prawdopodobnie zapomniała. Nic dziwnego, że zło triumfuje, skoro dobre kobiety tego świata nie reagują. Rzecz jasna, nadal nie znalazła portmonetki. Julia i Padma poży czy ły jej trochę pieniędzy, nawet Saskia wcisnęła Tilly banknot pięciofuntowy, mówiąc: „To ci powinno wy starczy ć na jakiś czas”. Tilly by ła przekonana, że dziewczy na ma w gruncie rzeczy dobre serce, chociaż usły szała kiedy ś, jak żali się komuś z produkcji: „Ta stara ropucha i jej wstrętne nawy ki. Muszę mieszkać sama!”. Wolne żarty, skarbie; ta banda skner nigdy do tego nie dopuści. Powinna by ła interweniować. Wy obraziła sobie, jak chwy ta dziewczy nkę na ręce i wy biega z nią z centrum handlowego. Mogła wsadzić małą do samochodu (o ile potrafiłaby go uruchomić) i zawieźć do Domku pod Dzwoneczkami, gdzie ugotowałaby bidulce jajko na miękko i podała je z jedną z ty ch smaczny ch czerwony ch gruszek z Anjou, które kupiła Padma. Naturalnie nie miała pojęcia, jak zrobić jajko na miękko. Matka podawała je zawsze w takich śliczny ch porcelanowy ch naczy nkach. Zawsze chuchała na gorące jajka. Na dzieci też trzeba chuchać – gdy by Tilly miała pod opieką tę małą dziewczy nkę, na pewno by na nią chuchała. Albo królika, malutkiego puszy stego króliczka, który czmy chnął przed lisem albo my śliwy m. „Uciekaj, króliku, uciekaj”. Jej rozmy ślania przerwało głośne pukanie. Któż to mógł by ć o tej porze? Ostrożnie uchy liła drzwi. Na progu stała młoda kobieta. Wy glądała znajomo. Brakowało jej tchu, jej płaskie piersi falowały. Na twarzy miała grubą warstwę makijażu, pod który m Tilly z trudem rozpoznała Saskię. Kobieta odepchnęła ją niegrzecznie i wdarła się do domu, py tając: „Jest tu Vince?”, takim tonem, jakby od tego zależało jej ży cie. – Vince? – zdziwiła się Tilly. – Nie ma tutaj nikogo o ty m imieniu, moja droga. Domy śliła się, że Domek pod Dzwoneczkami jako wy najmowana na lato kwatera musiał mieć wcześniej wielu uży tkowników. Nie wiedziała ty lko, dlaczego Saskia miałaby szukać któregoś z nich. Wtem w dłoni kobiety dostrzegła pistolet. – Wielkie nieba – wy krzy knęła. – Po co ci ta broń, dziecko? – Tniemy ! – ry knął ktoś.

„Tniemy ? Ale co?” – zdumiała się Tilly. *** Tracy postanowiła wstąpić po drodze do supermarketu i zrobić zakupy. W pierwszej kolejności załadowała do wózka banany, idealną przekąskę dla mały ch dzieci. Przemierzając sklepowe alejki, nie przestawała się zamartwiać: z jednej strony trapiła się monitoringiem, z drugiej ty m, że Courtney może się zaklinować w siedzeniu wózka (co powinno się w takiej sy tuacji zrobić?). Dlatego dopiero w ostatniej chwili dostrzegła przed sobą znajomą twarz. Żona Barry ’ego Crawforda, Barbara. Cholera. Będzie chciała wiedzieć, kim jest Courtney. Ze wszy stkich supermarketów na świecie… Barbara Crawford zbliżała się ku nim powoli wzdłuż półek z warzy wami w puszkach, jakby spacerowała po deptaku, a wózek na zakupy służy ł do przewożenia niemowląt. Istne zombi na obcasach. Niezależnie od tego, co się działo w jej wnętrzu, Barbara by ła zawsze odpicowana i gotowa na niezapowiedziany lunch z królową. Nieskazitelne paznokcie i makijaż, wełniana sukienka, pasek z pozłacany ch kółek, cienkie pończochy. Czarne włosy bły szczały, buty również. Tracy przy puszczała, że sama, będąc w żałobie, odziewałaby się w łachmany, smarowała twarz popiołem i błotem, miała włosy w strąkach. No, ale co kto lubi. Po ślubie z Barry m Barbara przez lata by ła konsultantką Avonu. Ding-dong, „my ślałaś może o kupnie różu, Tracy ? W twoim przy padku zdziałałby cuda!”. Tracy potrzebowała czegoś więcej niż różu. Barbara prezentowała światu sztuczny uśmiech na twarzy wy glądającej, jakby założy ła ją rano i za nic nie zamierzała zdejmować. By ła ty pem żony, który najchętniej zostawia się w domu. Taką, która surowo trzy ma się zasad, obowiązkową, żarliwą wy znawczy nią ruty ny poślubioną komuś, czy ja praca nigdy nie by ła ruty nowa. To przez nią Barry uciekał w alkohol i prosty tutki. „Robię ty lko to, co każdy kochający mąż – mawiał. – Pozy cja misjonarska z żoną jako wy raz szacunku, inne akrobacje wy łącznie z kurwami”. One chcą ty lko pieniędzy, tłumaczy ł Tracy, podczas gdy żony każą sobie płacić krwią. Sły sząc to, Tracy cieszy ła się, że nie jest niczy ją żoną. Zazwy czaj z ulgą przy jmowała własną samotność, wdzięczna losowi za to, że nie musi się starzeć u boku kogoś, kto przy glądałby się jej obojętnie znad tosta z marmoladą, podczas gdy ona głowiłaby się, co o niej naprawdę my śli. Ale dla Barry ’ego tamte szalone czasy dobiegły końca. Wiele rzeczy skończy ło się dla niego w dniu, kiedy umarł mały Sam. – Psiakrew – wy mamrotała Tracy, obserwując nadciągającą Barbarę. Lada dzień przy padała rocznica. Ile to już czasu minęło? Dwa lata. – Psiakrew, psiakrew, psiakrew! Courtney spojrzała na nią zaniepokojona, ze ściągniętą buzią.

– Wszy stko w porządku, słonko – uspokoiła ją Tracy. – Po prostu coś sobie przy pomniałam. Witaj, Barbaro! Starała się tak modulować głos, żeby powitanie zabrzmiało troskliwie i serdecznie, tak jak w jej mniemaniu należało się zwracać do osoby pogrążonej w żałobie. – Co u ciebie? Tracy by ła z Barry m wtedy, gdy go zawiadomili. Ręka zaczęła mu się trząść i upuścił telefon na ziemię. Tracy podniosła go, powiedziała „Halo?” do słuchawki, po czy m odebrała złe wieści przeznaczone dla kogoś innego. Barry Crawford z natury by ł beznadziejny m palantem, ale jakoś się dotarli. Tracy pamiętała narodziny Amy i pępkowe w pubie pełny m gliniarzy. Barry awansował już wtedy na detekty wa, Tracy wciąż zasuwała jako zwy kła posterunkowa. (Oczy wiście). To by ło wkrótce po schwy taniu Rozpruwacza z Yorkshire. „Kobiety znów są bezpieczne” – oznajmił jej jakiś inspektor znad kufla piwa. Tracy miała już trochę w czubie, więc roześmiała mu się w twarz. Jakby aresztowanie jednego szaleńca i niegodziwca mogło zapewnić kobietom bezpieczeństwo. – Za moją nowo narodzoną córeczkę – powiedział Barry, wznosząc wy soko szklaneczkę z podwójną whisky, chy ba szóstą tamtego wieczoru. – Więcej szczęścia następny m razem! – zawołał jakiś dowcipniś z głębi sali. Kiedy rodził się Sam, sy nek Amy, jej mąż Ivan by ł z nią na sali porodowej i przez cały czas w pocie czoła jej asy stował. – Czasy się zmieniają – zauważy ł ironicznie Barry. – Teraz trzeba okazy wać wsparcie. Z facetów robi się baby, na litość boską. – „Niektóre z nas same stają się mężczy zną, jakiego chciały by poślubić” – stwierdziła Tracy. – Że co? – Gloria Steinem, amery kańska feministka. – Kurde, Tracy. – Cy tat dnia na moim kalendarzu. Tak ty lko mówię. Barry westchnął i podniósł kufel. – Za mojego wnuka Sama. Siedzieli w pubie w Bingley, rodzinny m mieście Rozpruwacza z Yorkshire. Powinni mu ufundować tablicę pamiątkową. Stare dzieje. Ty m razem świętowali narodziny małego ty lko we dwoje – dwa dinozaury, które uchowały się z prehistory czny ch czasów. – Jak nie ewoluujesz, to zostajesz w ty le – mruknął Barry. – Jak nie ewoluujesz, to giniesz – odparła Tracy. Amy nie została ochrzczona jako dziecko. „Właściwie nie jesteśmy wierzący ” – wy jaśnił Barry. Ochrzcili ją dopiero po wy padku, kiedy leżała podpięta do aparatury podtrzy mującej

ży cie. „Na wszelki wy padek” – powiedział Barry. Tonący brzy twy się chwy ta. Amy zaczęła w końcu samodzielnie oddy chać, Sam nie. Ivan leżał na inny m oddziale, rozpięty na wy ciągu niczy m mucha schwy tana w sieć. Barry i Barbara odwiedzili go ty lko raz, kiedy trzeba by ło porozmawiać o odłączeniu wszy stkich ty ch lśniący ch urządzeń i skazaniu Sama na wieczny sen. – Nie możesz tego zrozumieć – powiedziała Barbara, kiedy Tracy składała jej kondolencje w krematorium. – Nie masz własny ch dzieci ani wnuków. Dlaczego to nie mogłam by ć ja? Tracy by ła ciekawa, czy jej rodzice też by liby gotowi poświęcić własne ży cie, aby ją ocalić. Po śmierci ojca matka kurczowo trzy mała się ży cia i w swoich ostatnich chwilach sprawiała wrażenie, że bez córki ani my śli umierać. Miała DNA skorpiona i konsty tucję insekta mogącego przetrwać nuklearną zimę. Rak jednak w końcu ją pokonał. Nikt nie by ł wieczny, nawet Dorothy Waterhouse. Po jej odejściu rekordy długowieczności znowu należały do diamentów i karaluchów. Barbara Crawford miała oczy wiście rację. Tracy nigdy nie doświadczy ła podobnego uczucia, obezwładniającej, przeszy wającej do głębi i gotowej na każde poświęcenie miłości. Może ty lko w stosunku do dziecka Carol Braithwaite w tamty m piekielny m mieszkaniu w Lovell Park. A teraz w stosunku do tej mizernej istotki siedzącej w wózku na zakupy. Tracy nie by ła nawet pewna, czy miłość jest właściwy m słowem dla opisania tego, co czuje, ale cokolwiek to by ło, kazało jej płakać z żalu nad wszy stkimi dziećmi, ży wy mi i umarły mi. Amy, córka Barbary i Barry ’ego, nie umarła. Nie by ła też ży wa, ty lko dry fowała gdzieś pomiędzy w „domu opieki”. Tracy zastanawiała się, jak często Barbara odwiedza Amy. Codziennie? Co ty dzień? Czy z czasem wizy ty stają się coraz rzadsze? Sama też kiedy ś u niej by ła. Jedy ne skojarzenia, jakie jej się wtedy nasunęły, miały związek z kreskówkami Disney a: Śnieżka, Śpiąca Królewna. Idioty czne odniesienia. Tracy miała ochotę skrócić dziewczy nie cierpienia, wy świadczy ć Barry ’emu i Barbarze przy sługę, wy ręczy ć ich w ty m, czego sami nie by li w stanie zrobić. Drugi raz nie przy szła. Oczy ma wy obraźni wciąż widziała Amy tańczącą z ojcem na swoim weselu w białej sukni podobnej do bezy, wtuloną w jego ciemny garnitur z komiczny m kwiatem w butonierce. Teraz pozostawała w stanie wiecznego zawieszenia, śpiąca królewna w bajce bez zakończenia – ani szczęśliwego, ani jakiegokolwiek innego. Co takiego powiedział Barry ? „A potem człowiek umiera i nie ma już nic. Oczy wiście nie trzeba wcale by ć martwy m, żeby tak by ło”. Mały Sam umarł naprawdę, zmiażdżony w rozbity m samochodzie prowadzony m przez własnego ojca. Ivan niemal trzy krotnie przekroczy ł dozwoloną prędkość, według świadków „pędził jak wariat”. Czy li jednak okazał się Iwanem Groźny m. Dlaczego Amy wsiadła z nim do auta, w dodatku z dzieckiem? Któż to mógł wiedzieć? Teraz i tak za późno na takie py tania. Ivan dostał krótką karę więzienia, sędzia uznał, że „zapłacił wy starczająco wy soką cenę i do końca ży cia

będzie żałował tego, co zrobił”. „Gówno prawda” – stwierdził Barry. Tracy nie mogła patrzeć, jak niósł przez kościół białą trumienkę, chwiejąc się pod jej ciężarem. „Nigdy by m nie pomy ślał, że będzie ty le waży ć – zwierzy ł się później Tracy – z taką drobinką w środku”. Oczy miał czerwone od płaczu i whisky. Biedaczy sko. W ty m samy m kościele rok wcześniej prowadził córkę do ołtarza. Ivan powinien niedługo wy jść na wolność. Tracy zastanawiała się, czy Barry zabije łajdaka. Czasami miała ochotę potajemnie go w ty m wy ręczy ć. By ła w zasadzie pewna, że w razie potrzeby potrafiłaby popełnić zbrodnię doskonałą. Każdy miał w sobie ukry tego mordercę; jedni rwali się do działania, inni cierpliwie czekali na odpowiedni moment. – Co u mnie? – powtórzy ła Barbara, jakby py tanie Tracy wy magało głębszego namy słu, a nie by ło jedy nie uprzejmościową formułką. – Och, no wiesz – odparła mętnie, biorąc do ręki puszkę zielonego groszku i oglądając ją badawczo, jakby otrzy mała ją od jakiegoś kosmity ze słowami: „To właśnie jadamy na naszej planecie”. No jasne, nafaszerowana lekami. Chociaż czy można jej się dziwić? Ani słowem nie wspomniała o Courtney tkwiącej w wózku na zakupy, chy ba jej nawet nie zauważy ła. Tracy miała już nawet gotową gadkę: „Sprawuję nad nią opiekę zastępczą, stwierdziłam, że teraz, kiedy tak dużo nie pracuję, mogę zrobić coś dla inny ch”. Gadka okazała się niepotrzebna. Barbara odłoży ła puszkę na półkę i machnęła ręką w powietrzu, jakby chciała coś powiedzieć, ale zabrakło jej słów. „No cóż – odezwała się Tracy – miło cię by ło spotkać, Barbaro. Pozdrów ode mnie Barry ’ego”. Nie dodała: „Wczoraj wieczorem rozmawiałam z nim przez telefon. By ł wtedy z martwą kobietą”. Powiedział jej kiedy ś, że woli, jak są martwe, bo przy najmniej nie py skują. „Żartuję, Tracy – mruknął, widząc jej minę. – Chry ste, co się porobiło z ty mi babami? Nie macie poczucia humoru?”. „Najwy raźniej nie” – odparła Tracy. – No to pa – rzuciła do Barbary na odchodny m. – Muszę już lecieć. – Tak – wy mamrotała Barbara. Spojrzała nagle na Courtney i lekko się wzdry gnęła. – Robię za opiekunkę – wy jaśniła Tracy. Wy konała wózkiem manewr zawracania na trzy i ruszy ła wzdłuż półek z nabiałem, chwy tając w locie kartony z mlekiem oraz jogurty w takim pośpiechu, jakby krowy miały przestać istnieć. Jej podopieczna ty mczasem w milczeniu pałaszowała delicje, które zdąży ła skądś podprowadzić. – Kradzież w sklepie to przestępstwo – upomniała ją Tracy. Dziewczy nka podsunęła jej napoczętą paczkę. Tracy wzięła dwa ciastka i wpakowała je do ust. – Dzięki – bąknęła. – Bardzo proszę – odpowiedziała Courtney.

Tracy zamarło serce. Ktoś nauczy ł tę małą dobry ch manier. Mało prawdopodobne, aby mogła to zrobić Kelly Cross. – Na co miałaby ś teraz ochotę? – zwróciła się do dziewczy nki. Courtney nie wy glądała na kogoś, komu często pozwalano dokony wać wy borów, i Tracy postanowiła to zmienić. Dać dziecku wy bór. Dać mu szansę. Wszy stkie maluchy powinny dostać w ży ciu taką szansę. *** 21 marca 1975 Ósma wieczór. Kitty zmarzła, więc poszła na górę po rozpinany sweter. Z zewnątrz ciągnęło chłodem, wiatr usiłował się dostać do domu każdą najmniejszą szparą. „Wiatr rozbrzmiewa deszczem, gdy tak zawodzi w mieście”. Kto to napisał? Kitty nigdy nie by ła najmocniejsza, jeśli chodzi o literaturę. Przez jakiś czas by ła za to „muzą” pewnego pisarza, którego nazwisko zostało prakty cznie zapomniane. W swoim czasie by ło o nim dość głośno, choć chy ba bardziej ze względu na sty l ży cia niż stworzone dzieła. By ł niewierny i pił od rana do wieczora. Twierdził, że dupczenie i chlanie to podstawowe prawa człowieka. Ona stała się jedną z jego zdoby czy, „muzą” – wy szukane określenie kochanki. Mieszkał w Chelsea, porzuciwszy gdzieś na wsi żonę z trójką mały ch dzieci. Kitty by ła wówczas bardzo młoda, u progu kariery. Okropnie szokowały ją niektóre rzeczy, jakich od niej oczekiwał. Nigdy nie rozmawiali z Ianem o tamty m okresie jej ży cia. Zadrżała. W sy pialniach by ło chłodniej niż w pozostały ch pomieszczeniach. Na piętrze nigdy nie włączali kalory ferów; Ian uważał, że niezdrowo jest spać w nagrzany m pokoju. Stale otwierał okna na oścież, a Kitty stale je zamy kała. Nie spierali się z tego powodu, mieli raczej odrębne zdanie. Bądź co bądź, nie by ła to kwestia, w której dałoby się osiągnąć kompromis. Okno mogło by ć ty lko otwarte albo zamknięte. Wy jęła z szuflady kaszmirowy sweter w kolorze wielbłądzim i z gracją się nim otuliła, sły sząc w głowie słowa: „Kitty Winfield z gracją otuliła kaszmirem ramiona”. Od dziecka to robiła – komentowała w duchu własne poczy nania. Jako dziewczy nka miała czasem wrażenie, że opuszcza swoje ciało, staje obok i przy gląda się sobie z boku. Wszy stkie te lekcje baletu, stepowania, dy kcji, dobry ch manier – matka zawsze jej powtarzała, że jest stworzona do wielkich rzeczy. Co roku rola w bożonarodzeniowej pantomimie – to mogło budzić nadzieje. Urodzona w Solihull Kitty długo walczy ła, żeby zgubić charaktery sty czny akcent, a jako siedemnastolatka uznała, że pora poszukać szczęścia w Londy nie. Jaka „obiecująca” dziewczy na w 1962 roku chciałaby tkwić w Zachodnim Midlands? „Nowicjuszka Kathry n Gillespie jest skazana na sukces”. Przy jechała więc do Londy nu na dzienne studia w akademii tańca, czesne opłaciła jej matka.

Nie minął ty dzień, a jakiś nieznajomy zaczepił ją na ulicy : „Mówił ci już ktoś, że powinnaś zostać modelką?”. Rzecz jasna, wzięła to za żart albo chamski podry w – matka latami przestrzegała ją przed takimi mężczy znami – ty mczasem wszy stko okazało się jak najbardziej legalne, facet naprawdę by ł łowcą talentów w jednej z agencji modelek. Z dnia na dzień Kathry n stała się Kitty. Nowe imię miało by ć rozpoznawalną marką, tak jak „Twiggy ”, ale pomy sł nie chwy cił. Na początku tego roku umarła jej matka. „Kitty Winfield stała nad grobem matki, łkając cichutko”. Rak płuc, istny koszmar. Kitty wróciła do Solihull, żeby ją pielęgnować. Nie wiedziała, co by ło gorsze: patrzeć, jak matka umiera, czy zmierzy ć się z niezrealizowany mi oczekiwaniami z przeszłości. Ogromnie trudno by ło jej się pogodzić ze śmiercią matki – w sumie to dziwne, tak rzadko się widy wały. Praca modelki okazała się łatwiejsza niż taniec. Trzeba by ło ty lko mieć odpowiednią budowę ciała i temperament stoika. Nigdy nie proponowano jej niczego niestosownego, żadnego pozowania nago. Za to sporo piękny ch czarno-biały ch portretów autorstwa znany ch fotografów, wielkie sesje zdjęciowe dla wszy stkich magazy nów o modzie, raz nawet okładka „Vogue’a”. Przez pewien czas nazy wano ją „twarzą lat sześćdziesiąty ch”. Ludzie nadal ją kojarzy li. „Ikona lat sześćdziesiąty ch, Kitty Gillespie – co się z nią dzieje?”. Raptem ty dzień wcześniej namierzy ł ją dziennikarz z niedzielnego dodatku, chciał porozmawiać o jej „zniknięciu”. Ian uprzejmie spławił go przez telefon. W 1969 roku wszy stko się skończy ło. Poznała Iana i zamiast blasku reflektorów wy brała poczucie bezpieczeństwa. Odpowiedzialność. Mogła szczerze powiedzieć, z ręką na sercu, że nigdy nie żałowała swojej decy zji. Wcześniej marzy ła jej się oczy wiście kariera aktorki, ale spójrzmy prawdzie w oczy : nie miała za grosz talentu. „Kitty Gillespie rozświetla scenę swoją osobą”. Niestety nie; świetnie wy glądała, ale nie potrafiła grać. Wszy stkie kwestie w jej wy konaniu wy dawały się drewniane. Zagrała raz mały epizod w jedny m z awangardowy ch, „trudny ch” filmów ze znany m rockmanem w roli głównej. Wszy stko miało by ć bardzo arty sty czne. Kitty leżała z nim na kanapie w pozie niedbałej, rzekomo w stanie narkoty kowego odurzenia. Miała do powiedzenia ty lko jedno zdanie: „Dokąd idziesz, kotku?”. Nikt już chy ba nie pamiętał tego filmu ani roli Kitty. I chwała Bogu. Tamten rockman poradził jej wtedy : „Nie rzucaj przy padkiem swojej pracy, mała”. Spędzili ze sobą jedną noc, by ło to niemal jak obowiązek. „De rigueur 22” – stwierdził muzy k. Czasami my ślała, że kiedy już będzie bardzo stara i wszy scy jej znajomi umrą, wy da autobiografię. A w każdy m razie opisze tamte lata. Czas spędzony w małżeństwie wy dałby się czy telnikom okropnie nudny. Rolę w filmie zagrała rok po rozstaniu z pisarzem. Przez prawie dwa lata pozostawała pod jego

urokiem, czując się przy ty m jak zakładniczka. Powinna by ła spędzić ten czas na szaleństwach z przy jaciółmi, robiąc to wszy stko, co zwy kły robić dziewczy ny w jej wieku. Zamiast tego przy rządzała mu drinki, dopieszczała jego rozbuchane ego i pod przy musem czy tała jego nudne rękopisy. Ludziom wy dawało się to takie światowe i dorosłe, ale nie by ło. Czuła się jak niańka, od czasu do czasu zmuszana do wstrętny ch aktów seksualny ch. Pisarz by ł od niej niemal dwadzieścia lat starszy i strasznie go iry towało, że z reguły nie rozumiała, o czy m do niej mówi. Usiadła przy toaletce przed lustrem i wy jęła papierosa ze srebrnej papierośnicy. By ły na niej wy grawerowane jej inicjały, a na spodzie wieczka dodatkowo wy ry to ży czenia urodzinowe od Iana: „Dla Kitty, kobiety, którą zawsze będę kochał najbardziej na świecie”. Tamten sławny pisarz podarował jej kiedy ś zapalniczkę z obsceniczną inskry pcją po łacinie. „Katullus” – wy jaśnił, przetłumaczy wszy ją na uży tek Kitty. To by ło naprawdę żenujące. Nigdy nie uży wała tej zapalniczki z obawy, że ktoś znający łacinę zrozumie napis – by ła o wiele bardziej prudery jna, niż sądzono. Tego samego ranka, kiedy odeszła od pisarza, wrzuciła zapalniczkę do Tamizy z Nabrzeża Wiktorii. „Kitty Gillespie została przy wiązana nago do słupka łóżka i upokorzona”. Istniały jakieś granice. Poza ty m pisarz i tak się nią znudził; prawa do miejsca Kitty w jego łóżku i u jego boku uzurpowała sobie teraz szwedzka poetka, „kobieta inteligentna”, jak nie omieszkał podkreślić, tak jakby Kitty czegoś brakowało. Wkrótce potem przeży ł wielką tragedię i Kitty mogła jedy nie współczuć komuś, kto tak fatalnie znosił wszelkie dramaty, który ch nie by ł główny m bohaterem. O ileż lepiej by ło jej teraz – żonie uroczego lekarza, zamieszkałej w uroczy m domu w uroczy m Harrogate, podziwiającej w lustrze swoją uroczą białą szy ję i jakże urocze perły poły skujące na tle gładkiej skóry. „Kitty Gillespie wsunęła kosmy k włosów za pięknie wy krojone ucho”. Westchnęła. By wały takie dni, kiedy miała jedy nie ochotę zwinąć się w kłębek na podłodze i udawać, że nic innego nie istnieje. „Kitty Gillespie otworzy ła flakonik tabletek nasenny ch przepisany ch jej przez męża”. Zgasiła papierosa w popielniczce, pociągnęła wargi szminką i spry skała mgiełką perfum Shalimar delikatne, pokry te siateczką naczy ń krwionośny ch wnętrze nadgarstków. Blade blizny w miejscach, gdzie wiele lat temu próbowała podciąć sobie ży ły, przy pominały cieniutkie plecione bransoletki. Ian by ł na dole, zaczy tany w jakimś czasopiśmie medy czny m słuchał Czajkowskiego. Niedługo przejdzie do kuchni, żeby zrobić im obojgu po filiżance kawy z mlekiem. „Jesteśmy jak stare, dobre małżeństwo” – żartował. Czuła taką potworną pustkę tam, gdzie powinno by ć dziecko. „Nigdy nie zajdzie pani w ciążę” – orzekł londy ński ginekolog, z który m się skonsultowała na krótko przed ślubem z Ianem. Ian pracował wtedy w szpitalu na Great Ormond Street. Kitty poznała go u Fortnuma i Masona, kupował czekoladki na urodziny swojej mamy, a ona właśnie skry ła się tam przed deszczem.

Zaprosił ją na herbatę i babeczki do restauracji Fountain, ona zaś pomy ślała: „Właściwie czemu nie?”. – Chce pani, żeby m porozmawiał z pani narzeczony m? – zaproponował ginekolog. – Też jest lekarzem, prawda? Czy woli pani sama to zrobić? Rozmawiali uprzejmy m szy frem. W istocie py tał, czy ma ją wy ręczy ć i wy jaśnić Ianowi, że „procedura medy czna”, którą w młodości przeszła, przekreśliła jej szanse na posiadanie dzieci. Ian jako lekarz z pewnością chciałby się dowiedzieć czegoś więcej na ten temat. Nie ulegało wątpliwości, że domy śli się, o jaką „procedurę medy czną” chodzi. „Kitty Gillespie rozchy liła uda pod biały m prześcieradłem”. Po ty m, jak odeszła od pisarza i wy rzuciła zapalniczkę z obsceniczną inskry pcją do rzeki, odkry ła, że jest w ciąży. Najpierw to ignorowała w nadziei, że problem sam się rozwiąże, ale tak się nie stało. Wiedziała, że pisarz nie będzie w najmniejszy m stopniu zainteresowany jej położeniem, zresztą nawet by tego nie chciała. By ła w piąty m miesiącu, kiedy zdecy dowała się na aborcję. Lekarza poleciła jej Phoebe March. „On ci pomoże – powiedziała. – Mnóstwo dziewczy n do niego chodzi, to nic nie boli, zupełnie jak wizy ta u denty sty ”. I rzeczy wiście, nie trafiła w ręce pry mity wnego rzeźnika, usuwającego ciąże drutem w jakiejś zapluskwionej norze. Lekarz przy jął ją w gabinecie przy Harley Street z recepcjonistką i kwiatami na biurku. By ł nieduży i miał maleńkie stopy ; zawsze zwracała uwagę na męskie stopy. „A teraz, panno Gillespie, bardzo proszę rozchy lić uda”. Nawet teraz na samą my śl o ty m miała dreszcze. Spodziewała się bezbolesnego, szy bkiego zabiegu, ty mczasem zrobiła się z tego jatka. Lekarz uszkodził tętnicę i Kitty niemal wy krwawiła się na śmierć. Mężczy zna odwiózł ją do najbliższego szpitala i kazał wy siąść z samochodu przed izbą przy jęć. Phoebe odwiedziła ją na oddziale z bukietem wesoły ch żonkili. „Miałaś pecha – stwierdziła – ale przy najmniej pozby łaś się kłopotu. My, pracujące dziewczy ny, musimy czasem podejmować trudne decy zje, skarbie. To nic, wszy stko będzie dobrze”. Phoebe grała teraz w Stratfordzie Kleopatrę. Pojechali tam z Ianem obejrzeć przedstawienie, jak to mieli w zwy czaju, i zostali na cały weekend. Nocowali w miły m pubie. Kitty nie wspomniała mężowi, że zna Phoebe. Wciąż my ślała o tamty m niskim człowieczku z Harley Street i jego mały ch stopach. Doszła do wniosku, że musiał pogardzać kobietami. Bezpowrotnie ją uszkodził. Burkliwy szkocki lekarz został oderwany od party jki golfa w Surrey, żeby ją pozszy wać. „Zrobiłaś wielkie głupstwo, mała – rzekł – i obawiam się, że do końca ży cia będziesz za nie płacić”. Nie poinformował policji; może i by ł wkurzony, ale miał serce. Powiedziała Ianowi, że nie może mieć dzieci. Uznała, że jest mu to winna. Dodała, że chodzi o „problemy z hy drauliką”, wrodzony defekt, na co on spy tał, z kim się w tej sprawie

konsultowała. „Z najlepszy mi specjalistami w Szwajcarii” – odparła. On zaś stwierdził: „W takim razie skonsultujemy się z kimś jeszcze”. Kitty poprosiła go: „Kochanie, nie każ mi przez to ponownie przechodzić, więcej tego nie zniosę”. Ian by ł od niej sporo starszy, przy znał, że zawsze chciał mieć sy na, którego nauczy łby grać w kry kieta i tak dalej. „Powinieneś ożenić się z kimś inny m” – powiedziała mu w przeddzień ślubu, lecz usły szała stanowcze: „Nie”. By ł gotów poświęcić dla niej wszy stko, nawet swoją nadzieję na dzieci. – Jesteś tam? Wszy stko w porządku? – Przepraszam, kochanie, zamy śliłam się, a potem zaczęłam robić porządki w szufladach. Już schodzę. „Kitty Winfield wstała od toaletki i dołączy ła do męża”. Wcześniej jednak zabrzmiał dzwonek przy drzwiach wejściowy ch. Spojrzała na zegarek, śliczne, delikatne złote cacko, prezent bożonarodzeniowy od Iana (bez grawerunku). Dochodziła dziewiąta, nigdy nie miewali gości o tej porze. Wy jrzała przez barierkę na podeście schodów w chwili, gdy Ian otworzy ł drzwi, wpuszczając do środka silny podmuch mroźnego marcowego powietrza. Usły szała, jak jej mąż mówi: – Dobry Boże, Ray, co się stało? „Kitty Winfield zbiegła po schodach, poty kając się lekko”. W progu stał Ray Strickland, trzy mając w objęciach malutkie dziecko. *** Wy prowadzanie psa okazało się bardziej czasochłonne, niż Jackson przy puszczał. Zanim wrócił do hotelu i wziął pry sznic, aby zmy ć z siebie obciążające go dowody nocny ch wy czy nów, okazało się, że jest późno i znów trzeba opuszczać hotel w pośpiechu. Po namy śle uznał, że musi wziąć ze sobą psa – nie mógł go przecież zostawić w pokoju, gdzie odkry łaby go któraś z osób sprzątający ch. Pokojówka, „panna służebna” – cudownie staroświeckie słowo. Tak jak „posługaczka” albo „dziewica”. Jego siostra by ła panną, dziewicą. Należała do innego pokolenia, w który m dziewczęta strzegły dziewictwa jak skarbu. Jackson rozpiął suwak w plecaku i zwrócił się do psa: „Wskakuj”. Nie zdawał sobie dotąd sprawy, że psy potrafią marszczy ć brwi. Czuł się tak, jakby w nocy w jego ustach uwiła sobie gniazdo my sz albo nawet kilka my szy. W windzie by ło lustro i zjeżdżając na dół do lobby, po raz drugi tego ranka miał okazję kontemplować swoje nieco zamglone odbicie. Nie sądził, aby zrobił dobre wrażenie na Lindzie Pallister. („Odkąd to martwisz się, jakie zrobisz wrażenie?” – usły szał głos Julii, tej, która mieszkała w jego głowie). By ła dopiero za kwadrans dziesiąta, a już miał poczucie, że dzień ciągnie się bez

końca. Kiedy wy siadł z windy, dy żurująca w recepcji kobieta w ciemny m kostiumie przy jrzała mu się podejrzliwie. Jackson pomachał jej uprzejmie, podnosząc dłoń w geście podpatrzony m u królowej matki. Kobieta zmarszczy ła brwi. Kanapka z bekonem kupiona na wy nos w taniej jadłodajni kilka kroków od hotelu odrobinę poprawiła mu humor. Oderwał kawałek i wsunął do plecaka, żeby pies także spróbował. Hope McMaster nie odezwała się przez całą noc – jeśli brać pod uwagę czas uniwersalny – albo przez cały swój nowozelandzki dzień. Jackson nie miał pojęcia, jaki kierunek powinien obrać, jeżeli Linda Pallister nie oświeci go w kwestii pochodzenia Hope. Drzewo genealogiczne by ło niczy m fraktal, jego konary rozgałęziały się bez końca. Pochodząca z klasy średniej Julia mogła prześledzić swoje korzenie do czasów biblijnego potopu, lecz biedna Hope McMaster nie miała nawet od czego zacząć. Młoda kobieta, może sekretarka – jej rola nie by ła dla niego jasna – powitała Jacksona słowami: „Pan Brodie? Nazy wam się Eleanor, zaprowadzę pana do pokoju Lindy ”. Nie najgorzej, skoro poprzedniego dnia odbił się od kontuaru recepcji, usły szawszy, że Linda Pallister nie może się z nim zobaczy ć. Eleanor miała pospolitą twarz i cienkie włosy wy glądające, jakby nie poddawały się żadny m zabiegom fry zjerskim. Do tego fantasty czne nogi, które kompletnie się marnowały u kogoś tak nijakiego. „Po prostu stwierdzam fakt, nikogo nie oceniam” – bronił się w my ślach Jackson przed wy imaginowany m regimentem potworny ch feministek. W ręku trzy mał teczkę kupioną dzień wcześniej w sklepie „Wszy stko za Funta”. W dawny ch czasach, kiedy jeszcze służy ł w żandarmerii, przekonał się, że paradowanie z teczką przy daje człowiekowi pewnego autory tetu, czasami może wręcz budzić strach. Podczas przesłuchań teczka sugerowała, że przesłuchujący posiada ukry tą wiedzę na temat podejrzanego – wiedzę, którą mógł w każdej chwili przeciwko niemu wy korzy stać. Podążając kory tarzem w ślad za kształtny mi ły dkami Eleanor, Jackson upomniał się w duchu; Linda Pallister nie by ła przecież o nic podejrzana, on sam zaś od dawna nie służy ł w wojsku. Teczka by ła plastikowa, w kolorze niespoty kanego w naturze wściekłego różu, który ujmował jej nieco powagi. Nie zawierała by najmniej żadny ch oficjalny ch dokumentów, jedy nie wy miętoszony przewodnik National Trust poświęcony Sissinghurst oraz ofertę agenta nieruchomości doty czącą kry tego strzechą domku w Shropshire, który na krótko – bardzo krótko – wzbudził zainteresowanie Jacksona. Eleanor okazała się gadułą, co Jackson odnotował z pewny m znużeniem – brak kawy zaczy nał zbierać żniwo. Przy stanęła przed jakimiś drzwiami i zastukała, a gdy nikt się nie odezwał, powiedziała głośno: – Lindo? Jest tutaj pan Brodie. Nieobecność Lindy wy wołała u dziewczy ny sporą konsternację. Widać by ło, że nie wie, co

ma począć z Jacksonem, rzucił więc uspokajająco: – Proszę się o mnie nie martwić, zaczekam na zewnątrz. – Spróbuję jej poszukać – oznajmiła Eleanor, oddalając się pospiesznie. Dwadzieścia minut później nadal jej nie by ło. Nie zjawiła się też Linda Pallister. Jackson uznał, że nic się nie stanie, jeśli szy bciutko zajrzy do pokoju tajemniczej pracownicy opieki społecznej. Bądź co bądź, miał ze sobą teczkę, a to dawało mu pewne prawa. W środku panował okropny bałagan. Biurko Lindy Pallister zaścielały pokłady różnego śmiecia: niewy darzone ozdoby zrobione najwy raźniej przez dzieci, długopisy, spinacze, książki i rozmaite papiery. Leżała tam też nierozpakowana kanapka z Marksa i Spencera z wczorajszą datą. Wszędzie piętrzy ły się sterty teczek i dokumentów. Linda Pallister nie należała raczej do pedantek. Obok kanapki spoczy wał otwarty kalendarz. Wszy stkie dzisiejsze spotkania Lindy Pallister, nie wy łączając jego wizy ty, by ły wy kreślone, co dobrze nie wróży ło. Jackson od niechcenia go przekartkował, nie szukając niczego konkretnego („Przestań grzebać w moich rzeczach!” – wrzasnęła Marlee, kiedy przy łapała go na przeglądaniu swojego pamiętnika). Wczorajsze spotkanie z nim o drugiej po południu („J. Brodie”) – to, które odwołała – również by ło wy kreślone, podobnie jak inne począwszy od godziny dziesiątej, obok której widniał wpis o treści „B. Jackson”. Ciekawa zbieżność nazwisk. Dwóch Jacksonów. Coś jej się poplątało, czy może ten drugi, wcześniejszy Jackson tak ją zdenerwował, że zaczęła wszy stko odwoły wać? Kiedy Jackson zadzwonił do niej po raz pierwszy, żeby się umówić, rozmawiali chwilę przez telefon. Nie powiedział jej wówczas, że jest pry watny m detekty wem, bo nim nie by ł, jak z uporem sobie powtarzał. Chodziło ty lko o tę jedną sprawę. (Wy obraził sobie, jak Julia pry cha: „Ależ pokrętna wy mówka!”). Z początku Linda Pallister brzmiała zupełnie normalnie, jak osoba ży czliwa i uporządkowana, co – teraz to zobaczy ł – stało w jawnej sprzeczności z wy glądem jej pokoju. Kiedy wspomniał nazwisko Hope McMaster, nic się nie zmieniło – Hope kontaktowała się z nią wcześniej mailowo w sprawie zaginionego aktu urodzenia. Wzmianka o Angeli oraz Johnie Costello również nie zrobiła na Lindzie żadnego wrażenia, dopiero doktor Ian Winfield kompletnie wy trącił ją z równowagi. – Kto? – Ian i Kitty Winfieldowie – powtórzy ł Jackson. – On by ł specjalistą w szpitalu św. Jakuba, ona modelką. Wcześniej nazy wała się Kitty Gillespie. By li rodzicami adopcy jny mi Hope McMaster. – Oni… – zaczęła Linda Pallister i zaraz ugry zła się w języ k. Jej reakcja zaintry gowała Jacksona, założy ł jednak, że wszelkie wątpliwości uda się rozwiać podczas osobistego spotkania. Liczy ł na przy kład, że Linda Pallister wy jaśni mu, dlaczego John

i Angela Costello w ogóle nie istnieli. Hope McMaster pociągnęła za nitkę i tkanina jej doty chczasowego ży cia – wszy stko, w co dotąd wierzy ła – zaczęła się pruć. „Muszę przecież skądś pochodzić – napisała mu. – Każdy ma jakąś przeszłość!”. Jackson pomy ślał, że najwy ższa pora zrezy gnować z wy krzy kników – zaczy nały trącić paniką. Przy cały m swoim animuszu Hope zdawała się ostatnio zmagać z py taniami egzy stencjalny mi doty czący mi ludzkiej tożsamości.„Kim tak naprawdę jesteśmy ?”. Wy starczy ł zalążek podejrzenia, żeby solidne fundamenty zaczęły się chwiać. „Wiele dawny ch ośrodków adopcy jny ch utraciło swoje archiwa” – odpisał jej uspokajająco. A w my ślach dodał: „Może i tak, ale przecież nie Sąd Koronny ”. Hope nie pojawiła się znienacka na tej ziemi w pełni ukształtowana, w wieku dwóch lat. Musiała ją urodzić jakaś kobieta. „Zupełnie, jakby m wcale nie istniała! Mam mętlik w głowie!”. „Witamy w klubie” – pomy ślał Jackson. Przeszłość Hope McMaster składała się z ech i cieni; miał wrażenie, że zagląda do pudełka pełnego mgły. Pies spał smacznie w plecaku na podłodze. O ile nie by ł martwy. Jackson szturchnął lekko plecak i coś się w nim poruszy ło. Pomy ślał o kobiecie, przy której się dziś obudził. Zwy kle nie musiał sprawdzać, czy jego towarzy szka przeży ła wspólną noc. Rozpiął plecak. Pies otworzy ł zaspane oko i obrzucił go zrezy gnowany m spojrzeniem zakładnika pesy misty. – Wy bacz – powiedział Jackson. – Później pójdziemy na spacer. Kanapka by ła z jajkiem i rukwią wodną. Nie w guście Jacksona, chociaż by ł tak głodny, że patrzy ł na nią łakomie. Talerz makaronu zjedzony poprzedniego wieczoru na Headrow okazał się niewy starczający, aby zrównoważy ć skutki alkoholu i rozwiązłości, a poranna kanapka z bekonem zniknęła w nienasy conej paszczy kaca. Gdzieś w pobliżu zegar wy bił jedenastą. Zabrzmiało to jak dzwon z wieży kościelnej – dziwne, kościół jakoś mu nie pasował do tej okolicy. Wy glądało na to, że o nim zapomniano. Poddał się wreszcie i na odwrocie jednej ze swoich wizy tówek napisał: „By łem tutaj”. Wizy tówka o treści „Jackson Brodie – pry watny detekty w” by ła jedną z wielu, które zamówił, otwierając przed laty własną firmę. Kazał wy drukować ty siąc sztuk, podziwu godny opty mizm. W sumie rozdał nie więcej niż setkę, ponieważ zwy kle o nich zapominał. Położy ł wizy tówkę na kanapce. Tu Linda Pallister musiała ją zauważy ć. Wczorajsza bułka z jajkiem i rukwią spoczy wała na fotografii niemal w całości zasłoniętej przez trójkątne plastikowe opakowanie. Zdjęcie krzy czało do niego wniebogłosy, domagając się, aby wy ciągnął je na światło dzienne. Niemal samo pchało mu się w ręce. Nieoprawiona, wy miętoszona, stara fotka. Jackson nie widział jej wcześniej, lecz osoba, którą przedstawiała, wy glądała jak najbardziej znajomo. Perkaty nosek, piegi, staroświeckie, pulchne ry sy twarzy – wy pisz, wy maluj mała Hope McMaster ze zdjęcia zrobionego tuż po jej przy jeździe do Nowej Zelandii.

Przy górnej krawędzi fotografii widniał odcisk zardzewiałego spinacza, który m musiała by ć do czegoś przy czepiona. Fotka z biurka Lindy Pallister została zrobiona na plaży. Angielskiej plaży, sądząc po ciepły m ubraniu, w jakie okutano dziecko. Wy glądało na zmarznięte, ale śmiało się od ucha do ucha. By ło uczesane w dwa krzy we kucy ki. Pierwszą rzeczą, jaką należało zrobić, chcąc zatrzeć tropy po uprowadzony m dziecku, by ło obcięcie mu długich włosów i dopełnienie transformacji nową fry zurą. Krótką, na łobuziaka. Nowa fry zura, nowe ciuchy, nowe imię i nazwisko, nowy kraj. Jackson mógłby przy siąc, że trzy ma w ręku zdjęcie małej Hope McMaster. Odwrócił je. Nic. Żadnego nazwiska ani daty, chociaż insty nkt mówił mu, że się nie my li. By ło to przemożne, wy pły wające z głębi trzewi uczucie, które pamiętał z czasów służby w policji – reakcja psa na kość, detekty wa na wiary godny trop. Nie wiedział, co oznacza ta fotografia, ty le ty lko, że coś niesły chanie ważnego. Przez dwie sekundy wahał się, czy ety cznie będzie ją zabrać, po czy m wsunął ją do portfela. Dobrze mieć dowód w postaci zdjęcia, nigdy nie wiadomo, kiedy się może przy dać. Rozentuzjazmowany odkry ciem i przekonany, że jeden trop prowadzi zwy kle do następnego, przetrząsnął papiery na biurku Lindy Pallister. Niczego nie znalazł. Żadnej wzmianki o Winfieldach ani małżeństwie Costello. Zajrzał też do szuflad – ciąg dalszy bałaganu i chaosu. Dopiero w ostatniej szufladzie – to zawsze by ła ostatnia szuflada, ostatnie drzwi, ostatnie pudło – natrafił na kolejny przedmiot, który wołał, żeby wy dostać go z ciemności. – Eureka – mruknął do siebie. Teczka – stara, żółtobrązowa – a do niej przy czepiony zardzewiały spinacz wielkością odpowiadający śladowi na fotografii dziewczy nki z kucy kami. Jackson, zręcznie niczy m żongler, wsunął ją do teczki w kolorze wściekłego różu. Czuł się jak szpieg, który właśnie odkry ł akta pełne najpilniej strzeżony ch sekretów. I to dosłownie w ostatniej chwili, bo Eleanor, ta z fantasty czny mi nogami i nieciekawą twarzą, w końcu sobie o nim przy pomniała. Jackson od razu dostrzegł zmianę w wy razie jej twarzy – połączenie niesmaku i zaskoczenia, które wkrótce zastąpiło coś bardziej zagadkowego. Zazwy czaj musiał znać kobietę nieco dłużej, żeby zaobserwować u niej podobną minę. – Och – powiedziała. – Wciąż pan tu jest. Do tego jest pan w jej pokoju. – Pani Pallister się nie pojawiła – wy jaśnił, rozkładając szeroko ręce niczy m magik pragnący dowieść swojej uczciwości, tak jakby Linda Pallister mogła się ukry ć w którejś z jego kieszeni. Eleanor zmarszczy ła brwi. – Widziała ją pani w ogóle dzisiaj rano? – zapy tał łagodnie Jackson. Gry mas Eleanor się pogłębił. Komuś o tego rodzaju ry sach nie służy ła bogata mimika. – Nie wiem – odparła.

– Może zachorowała? – podsunął. – Może zaszkodziła jej ta niezjedzona kanapka? Gry mas niezadowolenia przerodził się w coś znacznie groźniejszego. Jackson wolał wy jść, zanim pod spojrzeniem Eleanor zmieni się w kamień. Schronił się w najbliższy m lokalu, małej włoskiej kafejce. Zajął narożny stolik, zamówił podwójne espresso (jak się wkrótce okazało, nie zawiodło jego oczekiwań doty czący ch dobrej kawy ) i pochy lił się nad łupem. Cienka tektura by ła miękka i wy tarta od uży wania. Tak wy glądały kiedy ś teczki, zanim stały się plastikowe i wściekle różowe. W swoim czasie często miał z nimi do czy nienia. Oczy wiście nawet wściekły róż by ł anachronizmem w czasach powszechnej komputery zacji. Linda Pallister raczej o niej nie sły szała, zważy wszy na dickensowskie sterty papierzy sk piętrzące się w jej pokoju. Można by łoby w nim ukry ć dziecko – albo psa – i przez dobry ch kilka dni nikt by się nie zorientował. Jackson otworzy ł teczkę, spodziewając się czegoś zaskakującego – jakiejś wskazówki, tajemnicy, w najgorszy m razie kartki z biurokraty czny m bełkotem. Ty mczasem prawdziwą niespodzianką okazało się to, że w środku niczego nie by ło. Jackson nawet odwrócił teczkę grzbietem do góry i potrząsnął, żeby się co do tego upewnić. Chociaż pusta, teczka miała mu jednak coś ważnego do przekazania. W jej lewy m górny m rogu umieszczono niewielką naklejkę z opisem wy stukany m na maszy nie. Nikt już nie uży wał maszy n do pisania, więc wy glądało to jak wiadomość od pry mity wnej, zaginionej w czasie cy wilizacji. „Carol Braithwaite – przeczy tał. – Pracownik zajmujący się sprawą: Linda Pallister”. By ła tam też data, 2 lutego 1975. Linda Pallister musiała by ć wtedy bardzo młoda. W 1975 roku Jackson miał piętnaście lat, by ł o rok starszy niż jego córka teraz. Broił, wagarował, kradł w sklepach i dopuszczał się drobny ch aktów wandalizmu. Posłał na dno flagowy okręt Woolwortha. Dawne dzieje. Na wierzchu teczki ktoś, ty m razem długopisem, dopisał w poprzek: „posterunkowa Tracy Waterhouse”, oraz datę 10 kwietnia 1975. Obok Jackson zauważy ł numer telefonu z czasów przed wy mianą kierunkowy ch. W 1975 roku Hope McMaster została adoptowana, na jej oficjalnie nieistniejący m dokumencie adopcy jny m widniała kwietniowa data. Hope zeskanowała go i przesłała Jacksonowi wraz z kopią aktu urodzenia, który również oficjalnie nie istniał. Jeżeli nawet by ły to fałszy wki, wy glądały całkiem wiary godnie, choć może patrząc na skan, trudno to by ło ocenić. Jego własna oszukańcza żona posiadała całkiem autenty cznie wy glądający akt urodzenia, czy li fałszerstwo nie mogło by ć szczególnie trudne. W swoim kalendarzu Linda Pallister zapisała: „Zadzwonić do Tracy Waterhouse”. I oto miał przed sobą to samo nazwisko wy mienione w kontekście historii sprzed trzy dziestu pięciu lat. Jackson wy jął z portfela zdjęcie i przy jrzał się krępej, krzepkiej dziewczy nce z kucy kami. Tak jak

przy puszczał, spinacz na teczce pasował idealnie do rdzawego śladu na zdjęciu. Schrödinger, kimkolwiek by ł, jego kot i kto ty lko ży w wleźli do puszki Pandory i bawili się tam w najlepsze. Jackson poczuł nadciągający ból głowy – jakby mało by ło tego, który od rana rozsadzał mu czaszkę. *** Tracy dziwiła się, że więcej dzieci nie ginie gwałtowną śmiercią na tak zwany ch bezpieczny ch placach zabaw. Ludzie – rodzice – wy dawali się niefrasobliwie nieświadomi niebezpieczeństw grożący ch kruchy m ciałkom ich pociech, wy noszony m wy soko w górę na huśtawkach, do który ch nie by ły przy pięte pasami, albo rzucający m się w dół ze szczy tu zjeżdżalni, choć ledwo odrosły od ziemi. Courtney okazała się niespodziewanie zuchwała; dziecko bez wewnętrzny ch hamulców to chodząca katastrofa. Inne maluchy na placu zabaw wrzeszczały, pokrzy kiwały i śmiały się w głos, lecz Courtney zależało chy ba ty lko na testowaniu granic – w ty m swoich własny ch – jakby by ła uparty m mały m manekinem uży wany m w testach zderzeniowy ch. Na pierwszy rzut oka zabawa nie sprawiała jej żadnej przy jemności. Dzieci, które padły ofiarą przemocy (zadawanej na wiele różny ch sposobów), by ły zwy kle zamknięte w sobie i nie potrafiły się niczy m cieszy ć. Nastał kolejny piękny dzień i tłumy wy pełniały park Roundhay. Półnagie ciała zalegały na zielonej trawie niczy m zwłoki, wszy scy by li zdeterminowani, by zaży ć nieco słońca i świeżego powietrza. Ty m od początku swojego istnienia by ły parki – oazami relaksu dla biedoty harującej sześć dni w ty godniu w fabry kach. Wszy stkie te biedne dzieciaki, mali niewolnicy maszy n fabry czny ch z płucami pełny mi wilgotny ch kłaczków wełny … Może to by ła lekkomy ślność z jej strony wy stawiać się w ten sposób na widok publiczny ? Z drugiej strony najciemniej jest zawsze pod latarnią, a w ty m przy padku – na placu zabaw rojący m się od dzieci oraz ich rodziców. Ludzie pory wali dzieci z parków, nie prowadzali ich tam, żeby się bawiły. Przy okazji tak się szczęśliwie składało, że Roundhay trudno by ło zaliczy ć do miejsc odwiedzany ch za dnia przez Kelly Cross. Poza ty m, rozumowała Tracy wbrew zdrowemu rozsądkowi, dobrze jest ćwiczy ć się publicznie w roli rodzica. Prędzej czy później stanie przed światem (czy taj: ludźmi) jako matka, więc już dziś mogła się wcielić w Imogen Brown: bujać swoją córeczkę Lucy na huśtawkach, kręcić na karuzeli i pomagać jej testować najróżniejsze przy rządy, który ch nie potrafiła nawet nazwać – większość po prostu nie istniała w czasach jej ponurego dzieciństwa. Poczuła ulgę, gdy Courtney zeszła w końcu z wielkiego kurczaka na spręży nach i oznajmiła: „Jestem głodna”. Tracy spojrzała na zegarek; by ły na placu zabaw dopiero od kwadransa, a miała wrażenie, że upły nęło kilka godzin. Podała małej banana.

– W porządku? – upewniła się, kiedy banan zniknął. Courtney z powagą pokazała jej uniesiony kciuk. By ła oszczędna w słowach, zresztą bardzo dobrze. Kto wie, może dzieci obawiały się, że zuży ją cały zapas słów na początku i na resztę ży cia nic im nie zostanie? Tracy wy tarła gil, który na podobieństwo zielonkawej glisty wy pełzł z nozdrza Courtney, gratulując sobie w duchu przezorności, która kazała jej kupić w supermarkecie chusteczki jednorazowe. Ze swojej torby bez dna wy grzebała zmaltretowany pączek, kupiony wieki temu w kafejce Ainsley s, przedarła go na pół i siedząc na trawie, podzieliła się z dziewczy nką. („Ciastko? Przed obiadem?” – usły szała w głowie głos matki i odparła jej w my ślach: „Tak. I co mi zrobisz, stara krowo?”). Kiedy Courtney skończy ła jeść swoją połówkę pączka, z namaszczeniem oblizała każdy paluszek z osobna, ponownie pokazała Tracy wzniesiony w górę kciuk, po czy m wy trząsnęła na trawę zawartość swojego różowego plecaczka i rozłoży ła ją przed sobą jak na wy stawie: poczerniały srebrny naparstek, chińską monetę z dziurką w środku, portmonetkę ozdobioną py szczkiem uśmiechniętej małpki, kulę śnieżną z pry mity wną plastikową miniaturką gmachu londy ńskiego parlamentu, muszlę w kształcie rożka z kremem, muszlę w kształcie kapelusza kulisa, jedną gałkę muszkatołową, sosnową szy szkę. Tracy zauważy ła, że szy szka jest nowa. Zastanawiała się, skąd Courtney ją wzięła. Przy pominało to nieco grę, w którą dzieci zwy kły się bawić na urodzinowy ch herbatkach: „zapamiętaj wszy stkie przedmioty na tacy ”. W dzisiejszy ch czasach nikt nie urządzał takich herbatek. „Przy pnij ogon osiołkowi”, „podaj dalej”. Który ś z rodziców stał przy adapterze i podnosił do góry ramię z igłą w trakcie The Runaway Train albo They’re Changing Guard at Buckingham Palace. Dzisiaj urodziny urządzało się w specjalny ch salach zabaw, gdzie dzieciaki dostawały małpiego rozumu. Tracy została raz wezwana do takiej sali w Bradford. Podejrzewano, że dziecko zaginęło, podczas gdy ono leżało na dnie basenu z piłeczkami, ży ło i miało się świetnie (naprawdę). Podobne miejsca stanowiły istny raj dla pedofilów. Tracy podniosła kremową muszlę w kształcie rożka z kremem i obróciła ją w dłoni. Kiedy by ła mała, ojciec w każdy piątek wieczorem przy nosił do domu pudełko z trzema rożkami zakupiony mi w cukierni Thomsona w Bramley po drodze z ratusza, gdzie pracował. Nie pamiętała, kiedy ostatni raz jadła rożek z kremem, nie pamiętała też, kiedy ostatnio przy kładała do ucha muszlę, żeby posłuchać szumu morza. Pogrążona w zadumie dopiero po chwili zorientowała się, że Courtney ukradkiem odebrała jej muszlę i zaczęła chować swoje skarby do plecaczka. – Masz rację – westchnęła Tracy. – Najwy ższy czas na piknik. Uchowaj Boże, żeby śmy miały dłużej niż dziesięć minut oby wać się bez jedzenia. Przy targała ze sobą z bagażnika stary koc w kratę. Teraz rozpostarła go i rozłoży ła na nim

kupioną w supermarkecie ży wność: kanapki z tuńczy kiem, kartoniki soku jabłkowego i pomarańczowego, opakowania chipsów oraz tabliczkę czekolady Cadbury, którą to rozpustę miała w jej mniemaniu zrównoważy ć torebka gotowy ch do spoży cia marchewek. By ł to piknik, o jakim marzy ła w dzieciństwie (może z wy jątkiem marchewek), zamiast zimny ch jajek na twardo, które zawsze serwowała im matka wraz ze skapcaniały mi kanapkami z białego pieczy wa posmarowanego cienko pastą mięsną i zawinięty mi – nie wiedzieć czemu – w wilgotne liście sałaty. Zabierali ów skąpy prowiant na niedzielne przejażdżki rodzinny m fordem consulem do Harewood House, Brimham Rocks albo „krainy sióstr Brontë”, jak familiarnie zwy kła nazy wać ją matka, mimo że w ży ciu nie przeczy tała żadnej powieści sióstr ani w ogóle żadnej książki, której treść nie zostałaby wcześniej dogodnie skondensowana przez „Reader’s Digest”. Najbliżej sły nnej plebanii znaleźli się podczas krótkiego postoju w wiosce Haworth, gdzie ojciec zatrzy mał się po papierosy. Ilekroć Tracy wspominała tamte niedzielne wy cieczki, mdliło ją na my śl o ty m, jak rozbijała skorupkę gotowanego jajka i ściągała błonkę z szarawego białka. Ohy da. Pamiętała też, że ojciec wsadzał czasami całe jajko do ust niczy m iluzjonista, ona zaś podświadomie spodziewała się ujrzeć białego gołębia albo sznur kolorowy ch chorągiewek. Widziała raz coś podobnego na letnim pokazie cy rkowy m w Bridlington. Wieczór uświetnił Ronnie Hilton; dni sławy miał dawno za sobą, ale pochodził z Yorkshire, więc jego ziomkowie wciąż by li z niego dumni. Ojciec Tracy by ł weteranem, walczy ł w Dziewiętnasty m Pułku Piechoty, wy lądował w Normandii na Gold Beach. Musiał wiele przeży ć, lecz nigdy o ty m nie opowiadał; równie dobrze mógłby wcale nie brać udziału w wojnie. Pochodził z Dewsbury, stolicy tandety. Co innego można powiedzieć o fabry czny m mieście, które nie by ło w stanie wy produkować materiałów choćby drugiego gatunku, ty lko najniższej jakości tkaniny ze stary ch szmat i odpadków. Brudna, parszy wa robota. Obecnie by ło to miasto kobiet, które ćpały i pory wały własne dzieci dla pieniędzy. W Dewsbury przesłuchiwano Rozpruwacza z Yorkshire po ty m, jak został zatrzy many w Sheffield. Ruty nowa kontrola, pechowo dla niego, szczęśliwie dla policji (lepiej późno niż wcale). Tracy pamiętała, że kiedy radio podało tę wiadomość, by ła w sklepiku na rogu, kupowała chrupki i czekoladę dla siebie i swojego partnera z patrolu. Sprzedawca miał włączony odbiornik i na wieść o aresztowaniu wy krzy knął na cały głos: „Złapali go, złapali waszego Rozpruwacza!”. Należał do drugiego pokolenia imigrantów z Bangladeszu i Tracy nie mogła mieć mu za złe, że nie poczuwa się do wspólnoty z Sutcliffem. Nie pamiętała, gdzie się znajdowała, kiedy na świecie działy się inne ważne rzeczy (pewnie przed telewizorem, oglądając wiadomości), z jedny m wy jątkiem: by ła w salonie RTV i kupowała nowy kabel SCART do odtwarzacza DVD, kiedy zobaczy ła, jak wali się druga z nowojorskich wież. Zwy kle o tej porze nadawano teleturniej Countdown.

W dniu ślubu Karola i Diany („ślub jak z bajki”), który Tracy z przy jemnością obejrzałaby w telewizji (choć nigdy nie przy znałaby się do tego głośno), koordy nowała przesłuchania mieszkańców w sprawie tak zwanego „zabójstwa honorowego” pewnej kobiety z Bradford. Czy Courtney kiedy kolwiek by ła nad morzem? – By łaś kiedy ś nad morzem, Courtney ? Dziewczy nka, z buzią pełną kanapki z tuńczy kiem, najpierw pokręciła głową, a potem nią pokiwała. – I tak, i nie? – Tak – odparła niewy raźnie Courtney. – Tak? – Nie. Trudno by ło cokolwiek z tego zrozumieć. Tracy postanowiła, że pojadą nad morze. Zabierze małą na pantomimę, do cy rku i podpary skiego Disney landu. Wy biorą się razem na plażę i będą pluskać się w wodzie, zachowując, rzecz jasna, najwy ższą ostrożność. Przed pojawieniem się Courtney Tracy my ślała: morze, piasek, plaża. Teraz miała przed oczy ma dzieci podskakujące na falach jak korki porwane przez tsunami. Nie zapominajmy też, że na przeciętnej angielskiej plaży należało się spodziewać tabunów pedofilów wy patrujący ch niewinnej ofiary. Wciąż sły szało się ostrzeżenia przed samotny mi mężczy znami na plażach i basenach, wy stający mi przed szkołami, kręcący mi się w pobliżu placów zabaw i lunaparków. Wszy stkie te miejsca, gdzie powinna królować niewinność, stały się terenami łowieckimi pedofilów. Gdy by ty lko ludzie zdawali sobie z tego sprawę. Czy Courtney poznała takich mężczy zn? Może Tracy powinna dodać psy choterapeutę do listy specjalistów, jaką w my ślach ułoży ła dla małej. A może wy starczą jej świeże powietrze, odpowiednia ilość warzy w w diecie i miłość jej nowej opiekunki pory waczki, chociaż nieudolna? Dobre py tanie. Skąd Courtney wzięła się u Kelly, skoro ta nie by ła jej matką? Kelly mogła jej pilnować w czy imś zastępstwie. Podejrzana sprawa. Czy mała przy wy kła, aby przekazy wano ją sobie z rąk do rąk jak towar? Tracy zadrżała na samą my śl. Powinna kupić aparat fotograficzny – nowoczesny, cy frowy – i zacząć uwieczniać w kolorze nowe ży cie dziewczy nki. Miała gdzieś stary aparat, nie taki spry tny jak te dzisiejsze. Prakty cznie z niego nie korzy stała, rzadko trafiało się coś godnego upamiętnienia. Na wy cieczki jeździła zwy kle sama, a co to za frajda fotografować krajobrazy bez żadny ch ludzi. Równie dobrze mogła sobie kupić pocztówkę. Powinna się zatroszczy ć o jakiś dowód istnienia małej w swoim ży ciu. Ojciec Tracy by ł ty m, który nosił w ich domu spodnie i dzierży ł aparat. Latami dokumentował ży cie najbliższy ch. Co rok na Boże Narodzenie robił zdjęcie choince. By ły też inne fotografie: członków rodziny rozpakowujący ch prezenty, elegancko sączący ch sherry, a nawet ciągnący ch za końce świąteczny ch cukierków z niespodzianką. Widoczne by ły na nich fragmenty

drzewka – zwisający łańcuch, pojedy ncza gałąź – ale nigdy „cała choinka i ty lko choinka”. Trudno to by ło uznać za żart czy choćby dowcipne powiedzonko. Większość ty ch zdjęć leżała teraz upchnięta wraz z inny mi w kartonie w pokoju gościnny m Tracy. Nie sposób by ło powiązać choinek z konkretny mi datami – rok w rok te same nudne bombki w nieco innej konfiguracji, pokry ta sreberkiem gwiazda na czubku drzewka, przy pominająca raczej wy męczoną rozgwiazdę niż ciało niebieskie, które zaprowadziło Trzech Królów do stajenki, oraz zmaltretowane skrzaty z oczkami i noskami z zapałczany ch główek, przy cupnięte niepewnie na czubkach gałęzi. Kiedy rodzice Tracy dobili siedemdziesiątki, ojciec przestał kupować chionkę na święta. „Szkoda zachodu” – stwierdziła matka, gdy Tracy odwiedziła ich w dzień Bożego Narodzenia. Tracy pomy ślała wtedy, że zawsze miło jest mieć w domu coś ładnego, jakiś wesoły akcent świąteczny, nic jednak nie powiedziała. W ich domu święta i tak nigdy nie by ły radosne. Ciekawe, czy gdy by z czujnością archeologa przetrząsnęła zawartość kartonu, zrozumiałaby, dlaczego rodzice z takim entuzjazmem akceptowali swoje szare ży cie Czy odnalazłaby tam młodszą wersję samej siebie i stwierdziła ze zdumieniem, jak bardzo się od niej oddaliła? A może upły w czasu wprawiłby ją w przy gnębienie? Miała wtedy całe ży cie przed sobą. Ronnie Hilton w Spa Theatre, śpiewający A Windmill in Old Amsterdam, gra „podaj dalej”… Zabawne – potrzebowała naprawdę dużo czasu, żeby zapomnieć o swoim bezbarwny m dzieciństwie, zamknąć je w przeszłości, gdzie by ło jego miejsce. Odkąd jednak weszła w posiadanie dziecka, stale doń wracała, bombardowana przez odpry ski wspomnień. Rozbite lustro. *** – Czas się zbierać. Może pójdziemy nad jezioro nakarmić kaczki? Z lunchu została raptem garść okruszków, ze wszy stkim inny m sprawnie uporała się Courtney. Niewy kluczone, że Tracy uprowadziła kukułkę albo dziecko olbrzy mki i wkrótce za to zapłaci. Wy obraziła sobie, jak mała rośnie, rośnie, nady ma się i wy pełnia sobą samochód, pokoik gościnny, wreszcie cały dom, pożerając wszy stko, co ty lko wpadnie jej w ręce, nie wy łączając Tracy. Człowiek pory wa dziecko i orientuje się poniewczasie, że wy dał na siebie wy rok śmierci jak w jakiejś tragedii greckiej. Kilka lat temu Tracy wy brała się na Medeę do West Yorkshire Play house. To by ł gościnny spektakl, aktorzy i reży ser pochodzili z Afry ki. „A konkretnie z Nigerii, to Jorubowie” – poinformował Tracy jej zorientowany w temacie towarzy sz, znów ten sam poznany w klubie dla singli wy kładowca akademicki. Wiele się dzięki niemu dowiedziała o przedstawicielach inteligencji – gość próbował ją obłapiać pod drzwiami jej mieszkania. Poczuła oburzenie, że mógł ją uznać za równie zdesperowaną jak on sam. Kopnęła go w jaja;

niech wie, jaka z niej empiry stka. I to by ł koniec przy gody z klubem dla singli, jeśli chodzi o Tracy. Ma się rozumieć, z Medeą by ło na odwrót: to ona zabiła swoje dzieci, a nie zginęła z ich rąk. Fabuła sztuki nie zrobiła na Tracy większego wrażenia, nie takie rzeczy widy wało się na co dzień. Kaczki nie by ły szczególnie głodne – wy glądało na to, że połowa Leeds wy legła nad staw i karmiła obojętne ptactwo pozostałościami swoich kanapek. Pod wieczór zbiegną się szczury i uprzątną nasiąknięte wodą resztki. Courtney, która najwy raźniej nie lubiła marnować jedzenia, sama spałaszowała okruszki. *** A teraz zasy piała na stojąco. Dzieci powinny by ć wy posażone w kółka. – Może kupimy lody ? – zaproponowała Tracy. Courtney pokazała jej uniesiony kciuk. Tracy przy chy liłaby jej nieba, lecz pomy ślała, że wszy stkie lody tego świata nie zdołają zatrzeć wspomnienia Kelly Cross i potworności, jakie sobą reprezentowała. „Lody, lody, lody dla ochłody …”. Wróciły przez park, ściskając w dłoniach wafelki z lodami – truskawkowy mi dla Courtney, czekoladowo-miętowy mi dla Tracy. Rozpruwacz z Yorkshire zaatakował w Roundhay dwie ofiary, w 1976 i 1977 roku. Jedna przeży ła, druga zmarła. Prawdziwa loteria. Pierwsza napaść miała miejsce dwa lata po zabójstwie w Lovell Park, którego zresztą nigdy nie powiązano z Rozpruwaczem, kto wie, czy słusznie. Wilma McCann, pierwsza znana ofiara Sutcliffe’a, zginęła zaledwie pół roku po ty m, jak Arkwright wy łamał drzwi tamtego mieszkania w Lovell Park, a przecież Sutcliffe musiał gdzieś wcześniej terminować. Arkwright powiedział Tracy, że podobno ktoś przy znał się w więzieniu do zamordowania Carol Braithwaite i zaraz potem umarł. Wy godny zbieg okoliczności dla kogoś, kto chciał zamknąć tę sprawę. – Tracy ? – cienki głosik przerwał jej rozmy ślania. Courtney po raz pierwszy zwróciła się bezpośrednio do niej, w dodatku po imieniu. Tracy miała wrażenie, że zaraz się rozpłacze. Czy uda jej się namówić małą, żeby mówiła do niej „mamo”? Jakie to uczucie, kiedy dziecko nazy wa cię mamą? Pewnie takie jak podczas latania. Tracy wy obraziła sobie Wendy z Piotrusia Pana, szy bującą wraz z Dzwoneczkiem pośród chmur. Zagubione dziewczy nki świata, łączcie się. – Chodź – powiedziała. – Tu zaraz obok, w Bentley, jest wielki sklep z zabawkami. Zajrzy my tam po drodze. My śl o powrocie do domu w Headingley napawała ją niepokojem. Nie uśmiechało jej się przeby wanie sam na sam z dzieckiem niczy m prawdziwy rodzic. Jak ludzie sobie z ty m radzili? Tracy nie miała pojęcia. Nagle przy pomniała sobie o Janku. No nie, nie mogą wrócić do domu,

dopóki on tam jest. Nie chciała, żeby patrzy ł na Courtney ty mi swoimi smutny mi polskimi oczy ma i zadawał sobie w duchu py tania, kim jest i skąd się właściwie wzięła. *** Następny m punktem na jego liście zadań do wy konania by ł zakup sporego zapasu foliowy ch woreczków na pieluchy, dzięki który m miał nadzieję uporać się z nieunikniony m zalewem psich odchodów. Dopiero tak wy posażony poczuł się jak praworządny oby watel. Poniewczasie zdał sobie sprawę, że powinien sprawdzić, czy są biodegradowalne, zamiast obciążać planetę Ziemię dodatkową porcją śmieci, pocieszy ł się jednak, że i tak okazał dobrą wolę. Poszedł do staroświeckiego zakładu fry zjerskiego, który wcześniej wy patrzy ł w pobliżu hotelu, i tam całkowicie odmienił swój wy gląd za sprawą najmodniejszej obecnie fry zury oraz golenia brzy twą z uży ciem gorącego ręcznika. Po półgodzinie opuścił zakład, czując się niczy m świeżo ostrzy żone jagnię (albo pensjonariusz zakładu karnego). La boule à zero 23, jak mawiali chłopcy z Legii Cudzoziemskiej. Oby ty lko nikt nie pomy ślał, że nowa fry zura ma cokolwiek wspólnego z przedwczesny m ły sieniem. Przeglądając się w lustrze, stwierdził z ulgą, że bardziej przy pomina teraz dawnego siebie. Psu pozwolono towarzy szy ć Jacksonowi podczas strzy żenia. Z wielką uwagą obserwował wszy stkie zabiegi, jakby chciał je zapamiętać na wy padek, gdy by kiedy ś musiał je dokładnie opisać. Fry zjer okazał się miłośnikiem psów. Wy znał, że sam „wy stawia mopsy ”; upły nęła dobra chwila, zanim Jackson rozszy frował znaczenie ty ch słów. Fry zjer odkry ł również, że pies potrafi podawać łapę, a właściwie „wy mieniać uścisk dłoni”, dodał ze śmiechem. – Aha – mruknął Jackson. – Osiemdziesiąt pięć procent naszy ch genów pokry wa się z psimi – wy jaśnił mu fry zjer. – A pięćdziesiąt pięć procent z bananem – odparł Jackson – więc to chy ba nie ma aż takiego znaczenia. Przemy canie psa w różne miejsca okazało się prostsze, niż można by przy puszczać, chociaż nigdy wcześniej nie zaprzątał sobie głowy ty m tematem. Nie do wiary, do ilu miejsc broniono dostępu psom. Dzieci – nie żeby miał coś przeciwko dzieciom – wpuszczano wszędzie, a przecież psy generalnie by ły od nich o wiele lepiej wy chowane. Kolejny punkt na liście – wizy ta w Bibliotece Centralnej, gdzie wziął się do przeglądania archiwalny ch egzemplarzy „Yorkshire Post” z kwietnia 1975 roku. W wy daniu z 10 kwietnia natrafił wreszcie na to, czego szukał: krótką notkę ukry tą wewnątrz numeru. „Wczoraj po południu policja została wezwana do mieszkania w Lovell Park, gdzie odkry to zwłoki kobiety, niejakiej Carol Braithwaite. Panna Braithwaite padła ofiarą brutalnego ataku. Rzecznik policji ujawnił, że

ciało leżało przez dłuższy czas w mieszkaniu”. Pod nagłówkiem widniało nazwisko autorki tekstu: „Marily n Nettles”. I to wszy stko. Żadny ch relacji z toczącego się śledztwa w kolejny ch numerach gazety, żadny ch doniesień o zatrzy maniu winnego. Nic. Jeszcze jedna kobieta wy rzucona na śmietnik historii. Zamordowana. Jej zabójca nigdy nie stanął przed sądem. Jackson znał to aż nazby t dobrze z własnego doświadczenia. Plecak, który umieścił na podłodze, zaczął się nagle gwałtownie wiercić, jakby miała się z niego wy łonić obca forma ży cia. Ze środka dobiegło stłumione szczeknięcie, a ze szpary w niedomknięty m suwaku wy sunął się py szczek. „Pora się zbierać” – pomy ślał Jackson. Nie pomogła zmiana kierunkowego na aktualny – numer telefonu Tracy Waterhouse okazał się niewy pałem, od dawna by ł wy łączony. Może Tracy należała do ty ch stary ch wy jadaczy, którzy pomimo upły wu lat nadal służy li w policji? Mało prawdopodobne. Uznał jednak, że skoro w 1975 roku by ła posterunkową w szeregach policji Zachodniego Yorkshire, gdzieś powinny zachować się jej akta. A jeśli nie akta, to ktoś mógł ją pamiętać, choć szansa, że zapamiętano skromną posterunkową z lat siedemdziesiąty ch, by ła w jego mniemaniu bliska zeru. W tamty ch czasach wciąż jeszcze uważano, że policjantki nadają się głównie do parzenia herbaty kolegom i trzy mania ofiar przestępstw za rękę. Realia przedstawione w serialu Życie na Marsie stanowiły zaledwie wierzchołek seksistowskiej góry lodowej. Ten świat przeminął bezpowrotnie. („Ilu facetów potrzeba, żeby wy tapetować pokój?” – spy tała go Marlee. Jackson w milczeniu czekał na złośliwą puentę. „Czterech, jeśli wy starczająco cienko ich pokroić. ŁOŁ”). Pies nadal by ł niespokojny, chociaż najpierw dostał od Jacksona kawałek kanapki z szy nką, a potem kilkakrotnie miał okazję obsikać różne murki i jedno skarlałe miejskie drzewko. Większą część dnia spędził zamknięty w przenośny m więzieniu, więc Jackson uznał, że należy mu się porządny spacer. W Leeds by ło niewiele miejsc, gdzie psy i ludzie mogli zaży wać ruchu; centrum miasta zdawało się niemal całkowicie pozbawione zieleni. Jackson doszedł do wniosku, że lepiej nie zabierać psa na komisariat, uwiązał go więc do słupka przed Komendą Główną Policji w Millgarth, tak aby znajdował się w zasięgu widoczny ch przy wejściu kamer monitoringu. Dzięki temu miał nadzieję, że nawet jeśli ktoś psa ukradnie, zostanie to zarejestrowane. „Możesz mnie nazwać paranoikiem – zwrócił się do psa – ale w dzisiejszy ch czasach naprawdę nikomu nie można ufać”. Gmach komendy w Millgarth by ł jedny m z najbrzy dszy ch budy nków, jakie Jackson widział – zbudowany w latach siedemdziesiąty ch na podobieństwo fortecy krzy żowców miał najwy raźniej za zadanie trzy mać wroga na dy stans. Wy jaśnił dy żurnemu sierżantowi, że jest pry watny m detekty wem pracujący m na zlecenie prawnika. Ciotka niejakiej Tracy Waterhouse zostawiła jej niewielki spadek, jednak rodzina dawno straciła z nią kontakt („Wie pan, jak to jest z rodzinami”). Wiadomo jedy nie, że w 1975

roku służy ła jako posterunkowa w policji Zachodniego Yorkshire. Nieskomplikowane kłamstwa najlepiej się sprawdzały. To by ło nieco karkołomne i Jackson na wpół spodziewał się, że zostanie na nim przy łapany. Ty mczasem dy żurny odparł ty lko: – W 1975? Chry ste, głęboko pan grzebie. Z pomieszczenia w głębi wszedł człowiek o wy glądzie zmęczonego boksera. Rzucił na biurko dy żurnego jakąś teczkę i zapy tał: – O co chodzi? Dy żurny odparł: – Ten facet szuka posterunkowej Tracy … Jak jej tam by ło? – zwrócił się do Jacksona. – Waterhouse. – Waterhouse – powtórzy ł sierżant, odwracając się do zmęczonego boksera, jakby tłumaczy ł z obcego języ ka. – By ła u nas posterunkową… kiedy ? – W 1975 roku – podsunął Jackson. – W 1975 roku. – Tracy Waterhouse? – roześmiał się bokser. – Nasza Tracy ? Znasz przecież Dużą Tracy, Bill – dodał. – Nadinspektor Waterhouse z tutejszej parafii. – To znaczy, że ona nie ży je? – zaniepokoił się Jackson. – Dobry Boże, skąd! Stara Tracy jest nie do zdarcia. Tak przy okazji, inspektor Craig Peters – przedstawił się bokser, podając Jacksonowi rękę. – Jackson Brodie – odparł ten, odwzajemniając uścisk. Nie przy pominał sobie, aby za czasów jego zmarnowanej młodości policja Zachodniego Yorkshire by ła równie uprzejma. – Pod koniec ubiegłego roku Tracy przeszła na emery turę – wy jaśnił mu inspektor. – Jest teraz szefową ochrony w centrum handlowy m Merrion. – Ach, Tracy Waterhouse – powiedział dy żurny, jakby dopiero teraz zrozumiał, o kim mowa. Drzwi w głębi kory tarza otworzy ły się z łoskotem i wpadł przez nie starszy, siwy gliniarz. Rzadko się takich spoty kało, może i dobrze. Potoczy ł wściekły m wzrokiem po dy żurce, a Peters zwrócił się do Jacksona: – Nadinspektor Crawford i Tracy Waterhouse znają się jak ły se konie. I zawołał do nadchodzącego: – Barry, ten gość szuka Tracy ! – Tracy ? – powtórzy ł Crawford, zatrzy mując się w pół kroku i przy glądając podejrzliwie Jacksonowi. Jackson pomy ślał, że po latach służby Crawford na wszy stkich reaguje podejrzliwością. Sam, chociaż żałował tego i owego, cieszy ł się, że w porę odszedł z policji.

– Jackson Brodie – powiedział, wy ciągając rękę na powitanie. Crawford niechętnie nią potrząsnął. Jackson powtórzy ł mu bajeczkę o spadku i zaginionej kuzy nce Tracy. Czuł, że stąpa po kruchy m lodzie – ostatecznie nie mógł by ć pewien, czy Tracy istotnie ma jakichś kuzy nów. Na szczęście Crawford odparł: – No jasne, pamiętam, że jej matka miała chy ba jakąś siostrę w Salford. Wy daje mi się, że nie by ły ze sobą bardzo zży te. – Właśnie, w Salford – przy taknął z ulgą Jackson zadowolony, że postawił na właściwego konia. Inspektor Peters dodał: – Mówiłem, że Tracy pracuje teraz w centrum handlowy m Merrion. Crawford posłał mu wściekłe spojrzenie. – No co? – Peters wzruszy ł ramionami. – Przecież to nie tajemnica państwowa. – Ty lko niech pan jej nie niepokoi w pracy – pouczy ł Jacksona Crawford, gniewnie posapując. – I niech pan nawet nie prosi o jej domowy adres, bo go panu nie dam. Tracy wy biera się na urlop, właściwie chy ba nawet już wy jechała. Zadzwonię do niej i przekażę, że pan jej szuka. – W takim razie dziękuję – odrzekł Jackson. – Niech pan jej powie, że zatrzy małem się w hotelu Best Western. Chwileczkę, dam panu swoją wizy tówkę. Podał Crawfordowi jedną z wizy tówek z napisem „Jackson Brodie – pry watny detekty w”, ten zaś wrzucił ją niedbale do kieszeni i mruknął: – W przeciwieństwie do pana jestem prawdziwy m detekty wem, więc może pan już stąd spieprzać. Żegnam wy lewnie i tak dalej. „Co za ty p”, pomy ślał Jackson. „Stary ordy nus”, powiedziałaby Julia. Stary ordy nus, który zby t wiele w ży ciu widział. Zastanawiał się, jak, nie budząc zdziwienia, zagadnąć go o Carol Braithwaite. Doszedł do wniosku, że to niemożliwe, ale i tak postanowił zary zy kować. – Aha, jeszcze jedno – rzucił od niechcenia. Crawford by ł już w połowie kory tarza, ale przy stanął i odwrócił się cały nastroszony. – No? O co chodzi? – Chciałem przy okazji zapy tać… Czy mówi panu coś nazwisko Carol Braithwaite? Crawford zagapił się na niego. – Że jak? – Carol Braithwaite. – Pierwsze sły szę. Jackson wy szedł z komendy i od razu rzuciło mu się w oczy, że pies wy gląda na zaniepokojonego. Bądź co bądź, by ł bardzo mały w porównaniu z ty m wielkim światem i przez większość czasu czuł się chy ba dość bezradny. „Przepraszam cię” – powiedział Jackson. Czuł, że zaczy nają się zmieniać w Wallace’a i Gromita. Wkrótce zacznie się zwracać do psa „chłopcze” i dzielić z nim

krakersami z serem. Pocieszy ł się, że by wają gorsze rzeczy. – Szukam Tracy Waterhouse – wy jaśnił mężczy źnie, a raczej wy rostkowi, który wy łonił się wreszcie zza nijakich szary ch drzwi w centrum handlowy m Merrion. Twarz chłopaka by ła spustoszona przez trądzik; gdy by ktoś znał brajla, mógłby w niej czy tać jak w książce. Z identy fikatora wy nikało, że nazy wa się Grant Ley burn. Wy glądał, jakby jego przodkowie by li ze sobą blisko spowinowaceni. Jackson poczuł lekkie rozczarowanie, że nie wy szła do niego ta miła młoda Kanady jka. – Tracy Waterhouse. Zastałem ją? – Nie – odrzekł posępnie Grant Ley burn. – Nie ma jej. – Wie pan, gdzie mogę ją znaleźć? – nie rezy gnował Jackson. – Od jutra jest na urlopie. Przez cały ty dzień. – A dzisiaj? – Chora. – Mógłby mi pan dać jej numer telefonu? – spy tał Jackson. – Albo adres domowy ? – dodał z nadzieją w głosie. Grant uniósł przerośniętą brew i odparł: – A jak pan my śli? – Pewnie nie? – Trafił pan. Jackson wy łowił z kieszeni kolejną wizy tówkę i podał wy rostkowi. – Mógłby pan to jej przekazać, kiedy wróci? – Pry watny detekty w? – przeczy tał tamten z szy derczy m uśmieszkiem. – Jeszcze jeden. Tracy ma powodzenie. – Jeszcze jeden? – zdziwił się Jackson. – Tak, wcześniej też ktoś jej szukał. Chłopak podniósł do góry głowę i spojrzał na zawieszoną pod sufitem kamerę monitoringu. Przy pominała niewielki statek kosmiczny. Grant Ley burn zmarszczy ł czoło i rzekł: – Ktoś zawsze patrzy. – Tak jakby m nie wiedział – mruknął Jackson. Położy ł zdjęcie dziewczy nki z kucy kami na krześle pod oknem, gdzie by ło najlepsze światło, i sfotografował je swoim telefonem. Fotografia fotografii; otaczała ją niesamowita poświata, co dawało wrażenie nierzeczy wistości. Albo rzeczy wistości wirtualnej. Przerzucał fotki w archiwum telefoniczny m, aż znalazł zdjęcie małej Hope McMaster zrobione po jej przy locie do Nowej Zelandii. Jeżeli to nie by ła ta sama dziewczy nka, drżąca

z zimna na angielskiej plaży, to musiała by ć jej siostra bliźniaczka. Na obu fotografiach dziecko śmiało się od ucha do ucha, jakby już wtedy miało głowę pełną wy krzy kników. Jeśli skradzione przez Jacksona zdjęcie rzeczy wiście przedstawiało Hope McMaster, potwierdzało to jedną rzecz: Hope nie wzięła się znikąd w wieku dwóch lat, miała jakąś przeszłość. Stała kiedy ś, roześmiana i zmarznięta, na smaganej wiatrem plaży i ktoś ją sfotografował. Kto? Na anty podach by ł teraz środek nocy. „Czy to może by ć Pani?” – wy stukał Jackson, po czy m uznał, że brzmi to zby t tendency jnie, więc wy kasował py tanie i napisał: „Czy rozpoznaje Pani tę dziewczy nkę ze zdjęcia?”. Ranek przy niesie jego klientce niespodziankę albo rozczarowanie. Połączy ł się przez komórkę z internetem i wpisał w wy szukiwarkę „Carol Braithwaite”. Żadny ch trafień. Łączenie jej nazwiska z hasłami ty pu „morderstwo”, „Leeds”, „1975”, czy co tam jeszcze przy szło Jacksonowi do głowy, również nic nie dało. W 1975 roku Carol Braithwaite by ła dorosła, nie mogła by ć zatem Hope McMaster, ale jej matką – owszem. Jackson nie znalazł w gazecie żadnej wzmianki o dzieciach zamordowanej, co nie znaczy, że ich nie miała. Czy dziewczy nka ze zdjęcia mogła by ć córką Carol Braithwaite? Linda Pallister zajmowała się niechciany mi dziećmi; czy zajęła się także córką Carol? Załatwiła nieformalną adopcję? Niewy kluczone, że by ł to akt dobrej woli: zapewnić dziewczy nce dom, oszczędzając jej ty m samy m tułania się po domach dziecka i rodzinach zastępczy ch. Jedy na wzmianka o porwanej w 1975 roku dziewczy nce doty czy ła ofiary Czarny ch Panter, Lesley Whittle. Uprowadzenie dziecka naty chmiast trafiłoby na nagłówki gazet, a gdy by w dodatku małej nie odnaleziono, media latami wracały by do tej historii. W swoim czasie Jackson poszukiwał wielu zaginiony ch dzieci, ale nigdy takiego, którego zaginięcia nie zgłoszono. Nawet najmniej odpowiedzialny rodzic zgłosiłby zaginięcie dziecka, o ile oczy wiście nie zamierzał się go pozby ć. Bardziej prawdopodobne, że Hope McMaster by ła dzieckiem niechciany m i po prostu oddany m innej rodzinie. Tłumaczy łoby to brak jakichkolwiek zapisów w oficjalny ch rejestrach. Za czasów dzieciństwa Jacksona dochodziło do liczny ch nieformalny ch „adopcji”, po który ch nie zostawał żaden ślad w papierach. Nieślubne dzieci by ły przy garniane przez dziadków i dorastały, uważając własne matki za siostry. Bezpłodne kuzy nki przy jmowały na wy chowanie niechciane potomstwo krewny ch i wy chowy wały je jak najukochańszy ch jedy naków. Matka Jacksona sama miała starszego brata, którego nigdy nie poznała. Oddano go bezdzietnemu wujostwu w Dublinie, zanim się urodziła. Zazdrośnie powtarzała, że wy rósł na „rozpuszczonego bachora”, co oznaczało, że skończy ł studia w Trinity College, został adwokatem, dobrze się ożenił i umarł w burżuazy jny ch luksusach wiele lat później. Klucz do tej zagadki stanowiła Linda Pallister; musiał z nią ty lko porozmawiać. Sęk w ty m, że najwy raźniej wy chodziła ze skóry, żeby do tego nie doszło.

Ani Tracy Waterhouse, ani Linda Pallister nie figurowały w książce telefonicznej – i nic dziwnego. Policjanci oraz pracownicy opieki społecznej woleli zachowy wać anonimowość, w przeciwny m razie wszy stkie świry i zapuszkowani przed laty przestępcy dobijaliby się nocami do ich drzwi. Jackson wszedł na stronę www.192.com, ulubioną przez wszy stkich ciekawskich oraz detekty wów nieposiadający ch dostępu do oficjalny ch rejestrów. Znalazł tam jedną Lindę Pallister i cztery osoby figurujące jako „T. Waterhouse”, z który ch jedna miała na imię Tracy. Miał sporo środków na koncie i zdołał zdoby ć adresy obu kobiet. Umiejętnie zatarły za sobą ślady, jeśli chodzi o książkę telefoniczną, ale zabrakło im spry tu, żeby wy kasować swoje dane ze spisu wy borców, na który m bazowała ta strona. W zasadzie podobny proceder powinien by ć zabroniony, ale dzięki Bogu nie by ł. Wy prowadził saaba z wielopoziomowego parkingu w centrum handlowy m Merrion, gdzie zostawił go poprzedniego dnia po swoim przy jeździe do Leeds. Nie by ł pewien, jakie przepisy obowiązują zmotory zowany ch właścicieli psów. Ty le razy widy wał psiaki gapiące się przez ty lną szy bę albo wy wieszające łeb przez okno po stronie pasażera i z uszami furkoczący mi na wietrze. Jednak wożenie psa samochodem bez odpowiedniego zabezpieczenia groziło poważny mi konsekwencjami. Kiedy Jackson służy ł jeszcze w policji, widział ofiarę takiego wy padku. Kobieta zahamowała gwałtownie na czerwony m świetle, lecz jej dalmaty ńczy k, którego wiozła na ty lny m siedzeniu, podróżował dalej. Złamał jej kark. Co za idioty czna śmierć. Psiak też wskoczy ł od razu na ty lne siedzenie, jakby tam go zwy kle sadzano, lecz samiec alfa Jackson rzucił stanowcze: „Nie”. Pies się zawahał. Wy raźnie chciał mu się przy podobać i czekał na kolejną komendę. „Tutaj”, powiedział Jackson, wskazując mu miejsce na nogi z przodu przed fotelem pasażera. Pies posłusznie tam wskoczy ł i umościł się wy godnie. „Okej”, mruknął Jackson, upewniwszy się, że w razie czego psiak nie będzie latał po cały m samochodzie niczy m pocisk. „Pora poszukać naszy ch zaginiony ch pań”. Nastawił w odtwarzaczu Cowboy Boots w wy konaniu Kendel Carson. Piosenka wcale nie by ła taka prostacka, jak sugerował jej ty tuł. Uruchomił silnik i ustawił lusterko wsteczne. Kątem oka dostrzegł własne odbicie i po raz kolejny zdziwił się na widok swojej nowej fry zury na rekruta. Linda Pallister mieszkała w zwy czajny m bliźniaku niedaleko parku Roundhay. Choć minęło południe, zasłony w oknach nadal by ły zaciągnięte. Dom wy glądał jak pogrążony w żałobie. Jackson nacisnął dzwonek i głośno zastukał do drzwi, ale nikt nie otworzy ł. Spróbował od ty łu, z takim samy m skutkiem. Tajemnicza i nieobecna Linda Pallister pozostawała tajemnicza i nieobecna. Postanowił wobec tego zapukać do sąsiadów. Na widok kobiety, która mu otworzy ła („Pani Potter”), wiedział, że trafił w dziesiątkę. Dobrze znał ten ty p; takie jak ona zwy kły oglądać

popołudniami w telewizji powtórki Morderstw w Midsomer albo Poirota, ukry te za cienkimi firankami z imbry kiem herbaty i czekoladowy mi ciasteczkami pełnoziarnisty mi. Jako świadkowie by ły nie do przecenienia, stale miały wszy stko i wszy stkich na oku. – Poprzedniego wieczora miała gościa – doniosła mu zaraz pani Potter. – Mężczy znę – dodała z saty sfakcją. – A dzisiaj ją pani widziała? – Nie wiem. Nie siedzę w oknie przez cały dzień, podglądając sąsiadów. Doprawdy nie wiem, dlaczego ludzie tak my ślą. – Ja też tego nie pojmuję, pani Potter – odparł Jackson z udawany m współczuciem. Takty ka ta nigdy się w jego przy padku nie sprawdzała (zwłaszcza w kontaktach z kobietami), mimo to nieustannie jej próbował. – Niech pani będzie tak miła – dodał, wy jmując z portfela wizy tówkę – i przekaże to Lindzie Pallister, jeśli się pojawi. Chciałby m się z nią skontaktować. – Pry watny detekty w? – zdziwiła się pani Potter, zerkając na wizy tówkę. Jackson nie musiał się bawić w udawanie współczucia; „pry watny detekty w” zaintry gował ją do tego stopnia, że powiedziała: „Proszę mi mówić Janice”. Ściszy ła głos, jakby Linda Pallister mogła ich podsłuchać. – Może mi pan zdradzić, dlaczego interesuje się pan Lindą? – Mógłby m, ale wtedy musiałby m panią zabić. Przez moment kobieta miała taką minę, jakby mu uwierzy ła. Uśmiechnął się. Nowy Jackson na poczekaniu dostarczał kobietom tanią rozry wkę. Bliźniak Lindy Pallister stał opustoszały, ty mczasem dom Tracy Waterhouse w Headingley wprost tętnił ży ciem, chociaż niestety nie za sprawą jego właścicielki. Drzwi wejściowe by ły szeroko otwarte, a jakiś mężczy zna ładował narzędzia do furgonetki. Tracy, jak wy jaśnił Jacksonowi ze wschodnioeuropejskim akcentem (Jackson uznał, że to ty powy budowlaniec z Polski), wy jechała z samego rana i nie wiadomo, kiedy wróci. – Mam jednak nadzieję, że wróci – dodał ze śmiechem. – Jest mi winna pieniądze. Na próżno Jackson próbował wciskać mu bajeczkę o ciotce i spadku; robotnik nie chciał mu podać numeru komórki Tracy. – Ona bardzo sobie ceni pry watność – wy jaśnił. Wy glądało na to, że zamiast podróżować tropem opactw pocy sterskich, Jackson zacznie tropić kobiety zaginione w akcji. ***

Siedząc w aucie na parkingu, Barry wy brał numer komórki Tracy. Od razu włączy ła się poczta głosowa, więc się nagrał. Samochód pachniał w środku frezjami, ulubiony mi kwiatami Amy. Dlaczego nie miała ich w swoim ślubny m bukiecie zamiast ty ch idioty czny ch pomarańczowy ch stokrotek? Teraz żadne kwiaty nie miały dla niej znaczenia. Z winy Ivana. To wszy stko przez niego. W sobotę miał wy jść na wolność – kumpel Barry ’ego z nadzoru więziennictwa dał mu cy nk, podał nawet dokładną godzinę i dzień. Barry zamierzał czule przy witać zięcia. Frezje kupił na grób małego Sama. Odwiedzał go częściej, niż przy znawał się do tego Barbarze. Chodzili na cmentarz osobno. Barbara kładła na grobie rzeczy, na który ch widok Barry ’ego ściskało w żołądku: pluszowe misie i małe ciężarówki. On zawsze zostawiał frezje. Przetrząsnął kieszenie w poszukiwaniu wizy tówki tego Jacksona Jak-mu-tam, ale nigdzie nie mógł jej znaleźć. Zadzwonił więc na numer Tracy w centrum handlowy m Merrion. Jakiś dureń poinformował go, że Tracy jest na zwolnieniu. Zatelefonował więc do niej do domu, lecz tam z kolei odezwała się automaty czna sekretarka. Na koniec wy brał numer komórkowy i zostawił wiadomość. Po chwili zadzwonił powtórnie i znowu się nagrał. Później przy pomniał sobie coś jeszcze i zostawił jej trzecią wiadomość. Coś się kroiło, ty lko co? Tracy nie miała żadny ch kuzy nów ani w ogóle krewny ch, by ła jedy naczką w rodzinie jedy naków. A już na pewno nie miała nikogo w Salford. Barry musiał ją ostrzec, że szuka jej jakiś podejrzany ty p. Linda Pallister wspomniała mu o pry watny m detekty wie, jakimś „Jacksonie”, który wokół niej węszy ł, dziś ten sam pacan zjawił się na komendzie w Millgarth i wy py ty wał o Tracy. „Czy mówi panu coś nazwisko Carol Braithwaite?”. Mówiło, a jakże, i to nie jedno. Barry miał wrażenie, że w jego głowie rozdzwonił się potężny dzwon, zdolny pobudzić swoim dźwiękiem ży wy ch i umarły ch. „Bijcie w dzwony, wy noście swoich zmarły ch…”. Przed wy padkiem Amy często by ło mu żal Tracy. Należała do kobiet, które dla pracy poświęciły szansę na macierzy ństwo, osiągnąwszy zaś wiek menopauzalny, zrozumiały, że nigdy nie założą rodziny, ich DNA umrze wraz z nimi i nikt ich nigdy nie pokocha tak, jak potrafi kochać ty lko dziecko. Smutna sprawa. Po wy padku stwierdził natomiast, że jej zazdrości: nie musiała znosić tego nieznośnego bólu w każdej sekundzie każdego dnia. Uruchomił silnik i pojechał na cmentarz, przez całą drogę wdy chając zapach frezji. *** – Wracamy do domu? – chciała wiedzieć Courtney, gdy Tracy przy pinała ją w foteliku samochodowy m na parkingu przed sklepem Toy s’R’Us. Bagażnik auta by ł pełen zabawek, w większości plastikowy ch. Kto by pomy ślał, że wszy stkie te prehistory czne ży jątka z dna oceanu powrócą po milionach lat na ziemię jako komplet herbaciany ozdobiony wizerunkami

disney owskich wróżek. Na prośbę Courtney Tracy kupiła jej także kostium bajkowej wróżki, cały różowy, w komplecie ze skrzy dełkami, różdżką i diademem. Dziewczy nka uparła się, że włoży go od razu w samochodzie, i siedziała teraz szty wno na ty lny m siedzeniu w pozie, która skojarzy ła się Tracy z królową w dniu jej koronacji. – Czy wracamy do domu? – powtórzy ła Tracy w zadumie, jakby nie by ło to zwy kłe py tanie, ty lko zagadka filozoficzna. Co Courtney miała na my śli, mówiąc „dom”? I gdzie on się znajdował? Czy chodziło jej o niewątpliwie zapy ziałą norę Kelly, czy o jakieś inne miejsce? Z dziećmi pewne rzeczy się robiło, inny ch nie. Przez całe ży cie zawodowe Tracy aż nazby t często by ła świadkiem tego, czego bezwarunkowo nie wolno robić z dziećmi. Budowanie zamków z piasku na plaży, karmienie kaczek chlebem, pikniki na kraciasty m kocu w parku – to by ło w porządku. Uprowadzanie maluchów należało zaś do katalogu rzeczy zabroniony ch. Nie ma się co oszukiwać: przy właszczy ła sobie dziecko, które do niej nie należało. – Właściwie – odpowiedziała – to nie wracamy do domu. Jeszcze nie. Musimy najpierw załatwić kilka spraw. Pół godziny zajęło jej ogołocenie konta w banku z reszty oszczędności. Courtney spałaszowała w ty m czasie banana oraz jabłko. Całe szczęście, że Tracy wzięła ze sobą paszport – znane jej by ły przepisy zapobiegania naduży ciom finansowy m, mimo to kasjer i tak potraktował ją, jakby chciała obrobić bank. Wszędzie wokół kamery monitoringu, w torbie trzy dzieści ty sięcy funtów w gotówce – trudno nie czuć się jak przestępca. Następnie udała się do swojego prawnika i poleciła mu sprzedać dom. Prawnicy by li okropnie powolni, wizy ta w kancelarii przeciągnęła się i kosztowała Tracy kolejne dwa banany dla Courtney. Czy można je przedawkować? Tracy przy pomniała sobie, jak matka ją straszy ła: „Zmienisz się w chrupek serowo-cebulowy, jeśli dalej będziesz się tak nimi objadać”. (Nieprawda). Poza ty m banany by ły małe, w „rozmiarze imprezowy m”, jak głosiła sklepowa ety kieta. Tracy zjadła jednego w samochodzie; zastanawiała się, jak ludzie radzili sobie przed pojawieniem się bananów. Nie rozumiała, o co chodzi z ty m „rozmiarem imprezowy m”. Raz aresztowała faceta za handel dziecięcą pornografią; jeden z filmów wideo nosił ty tuł Cukiereczki na imprezie. Potrafili skalać wszy stko, co niewinne. – A teraz wracamy do domu? – zapy tała Courtney, kiedy znów znalazły się w samochodzie. Najwy raźniej przy wy kła, że przerzucano ją z jednego miejsca w drugie niczy m gorący kartofel. Dzieciaki nie miały żadnego wpły wu na to, gdzie jadą i z kim. – Już niedługo. Jeszcze ty lko odwiedzimy jednego pana. Miłego pana – dodała prędko, bo w lusterku wsteczny m dostrzegła ściągniętą strachem buzię.

Kiedy ś w każdy m razie by ł miły, o ile pamięć jej nie my liła. Przy najmniej z pozoru. By ł też oszustem, złodziejem i kombinatorem, ale o ty m Tracy małej nie wspomniała. Mieszkał w imponującej willi w Alwoodley, kupionej niewątpliwie za korzy ści majątkowe czerpane przez całe ży cie z przestępstw. Jego opanowanie by ło godne podziwu. Gdy otworzy wszy drzwi, ujrzał przed sobą Tracy i stojącą obok niej małą różową wróżkę, jego twarz pokerzy sty nawet nie drgnęła. – Pani nadinspektor – odezwał się dobrotliwie – w dodatku nie sama. Co za miła niespodzianka. – Jestem już na emery turze – podkreśliła Tracy. – To tak jak ja – mruknął Harry Rey nolds. – Wejdźcie, proszę. Szy kowny by ł z niego facet, chociaż nieduży – fular pod szy ją, beżowe spodnie w kant z tkaniny o ukośny m splocie, eleganckie kapcie wy glądające niemal jak pantofle. Możliwość darmowy ch przejazdów dla emery tów musiała mu przy sługiwać już od jakiegoś czasu, aczkolwiek Tracy wątpiła, by Harry Rey nolds często podróżował komunikacją miejską. Zwłaszcza że na podjeździe jego domu stał zaparkowany bentley. Gospodarz zaprowadził je do wielkiego salonu z wy sokimi przeszklony mi drzwiami wy chodzący mi na patio, wprost na oczko wodne z karpiami koi, jakby chodziło o to, żeby je podziwiać bez konieczności opuszczania szklanej klatki domu. Ściany salonu zdobiły oprawione w ramki szkolne fotografie dwojga dzieci, chłopca oraz dziewczy nki. Tracy rozpoznała szkolne mundurki pry watnej szkoły podstawowej, której nazwy nigdy nie potrafiła wy mówić. – Moje wnuki – rzekł z dumą Harry. – Brett ma dziesięć lat, Ashley osiem. Tracy założy ła, że Brett to chłopiec, Ashley zaś dziewczy nka, chociaż w dzisiejszy ch czasach nie można mieć całkowitej pewności. Reszta wy stroju wnętrza by ła koszmarna: wielkie szklane wazony, w latach siedemdziesiąty ch mogące uchodzić za dzieła sztuki, oraz senty mentalne porcelanowe figurki klaunów z balonami i dzieci o smutny ch twarzach w towarzy stwie psów. Masy wny mosiężny zegar w kształcie słońca zdobił jedną ze ścian, na drugiej, na ekranie największego telewizora, jaki Tracy w ży ciu widziała, toczy ł się mecz piłki nożnej. Widocznie przestępstwo popłaca. W cały m domu unosił się zaskakujący zapach pieczonego ciasta. – Nie chciałaby m ci przeszkadzać w oglądaniu meczu – powiedziała uprzejmie Tracy, choć po latach rozpędzania awanturujący ch się kibiców Leeds United z przy jemnością rozwaliłaby ekran młotem. – Żaden kłopot – zapewnił ją Harry. – Ten mecz i tak jest do dupy, przepraszam za wy rażenie, słonko – dodał na uży tek Courtney. – Zresztą leci z dekodera, nie na ży wo. Mogę dokończy ć później. Mówił z akcentem z Yorkshire, ale takim, który Tracy określiłaby mianem „aspirującego do

miana klasy wy ższej”. Jej matka, Dorothy Waterhouse, też tak mówiła. Harry Rey nolds wy łączy ł telewizor i posadził gości na miękkich, wielkich niczy m barki kanapach obity ch niemodną skórą w odcieniu fiołkowy m. Co za niegodny koniec dla krowy. Następnie przeprosił je obie i poszedł przy nieść „poczęstunek”. Słońce praży ło ogród za szy bą, lecz drzwi i okna by ły zamknięte, a cały dom hermety cznie oddzielony od świata zewnętrznego. Tracy czuła, że bluzka lepi jej się do pleców. Pasek obszerny ch spodni niemal przecinał ją w talii na pół. W ciągu dnia zawsze puchła. Dlaczego? Nie wiedziała. Courtney siedziała cichutko, wpatrzona w okno. Może Kelly dawała jej narkoty ki? To by nie by ło nic nowego – dość pomy śleć o matkach wlewający ch w swoje dzieci litry laudanum, żeby mieć święty spokój. W dzisiejszy ch czasach więcej matek, niż można by się spodziewać, podawało dzieciom środki uspokajające oraz tabletki usy piające. Gdy by Tracy miała w tej sprawie coś do powiedzenia, wy stery lizowałaby wielu rodziców. Oczy wiście takich rzeczy nie mówiło się głośno, żeby nie wy jść na nazistę. Ale co prawda, to prawda. Rozległ się sy gnał jej komórki. Utwór Dla Elizy. Tracy wy szperała aparat z torby, podejrzewając kolejny głuchy telefon. Rzuciła okiem na wy świetlacz i zmarszczy ła brwi. Barry. Ogarnął ją nagły lęk. Czy żby dowiedział się o Courtney ? Zaczekała, aż włączy się poczta głosowa. Harry Rey nolds wrócił z zastawioną tacą. Ponownie rozległy się dźwięki Dla Elizy. Znowu Barry. Kolejna nagrana wiadomość. – Jakiś problem? – Wy dzwania do mnie jakiś natręt – odparła lekceważąco Tracy. Dla Elizy zabrzmiało po raz trzeci. „Na litość boską – pomy ślała Tracy – odczep się, Barry !”. – Chce pani, żeby m coś z ty m zrobił? Tracy by ła ciekawa, co podobna propozy cja może oznaczać w ustach kogoś takiego jak Harry Rey nolds. – Nie – powiedziała. – To pewnie jedno z ty ch komputerowo generowany ch połączeń. Z Indii, Argenty ny albo innego równie egzoty cznego kraju. – Cholerne czarnuchy – mruknął Harry. – Niedługo opanują cały świat. To już całkiem inne czasy. Postawił tacę na stoliku. Tracy zobaczy ła na niej imbry k z herbatą, filiżanki i spodeczki ze ślicznej porcelany, a także sok pomarańczowy i półmisek ciepły ch babeczek. Do tego masło i odrobina dżemu. Harry podsunął babeczki Tracy. – Prosto z pieca, własnej roboty – zachęcił ją. – Trzeba się czy mś zająć, prawda? – O, tak – zawtórowała mu Tracy. – Trzeba się czy mś zająć.

Chciała podziękować za babeczkę, ale nie potrafiła jej się oprzeć. Od rana miała w ustach raptem dwa pełnoziarniste ciasteczka i pół czerstwego pączka. Aha, i dwie delicje. I kanapkę z tuńczy kiem na pikniku w parku. Opakowanie chipsów z solą i octem oraz garść surowy ch marchewek, chociaż te się w zasadzie nie liczy ły. Niewiary godne, ile w sumie zjadła. Rok wcześniej zapisała się do klubu dla odchudzający ch się i musiała prowadzić specjalny dziennik, w który m zapisy wała wszy stkie posiłki. Ostatecznie zaczęła zmy ślać. „Chrupkie pieczy wo ry żowe, twarożek, kilka gałązek selera naciowego, dwa jabłka, banan, sałatka z tuńczy ka na lunch, grillowany kurczak i zielona fasolka na obiad”. Nie potrafiła się przy znać, że przez cały dzień wpy cha w siebie rozmaite świństwa. Już w pierwszy m ty godniu przy ty ła i nigdy więcej nie pojawiła się w klubie. – Dżem malinowy też sam zrobiłem – pochwalił się Harry. – Niedaleko autostrady A65, kawałek za Guiseley, jest farma, gdzie za opłatą można sobie samodzielnie nazry wać świeży ch owoców. Zna pani to miejsce? – Nie, nie sądzę. Skąd niby miałaby je znać? Tracy nigdy w ży ciu samodzielnie niczego nie zerwała, z wy jątkiem strupów i stokrotek, przy czy m zry wanie ty ch ostatnich należało raczej do sfery wy obraźni niż wspomnień. Skubnęła babeczkę. By ła ciepła, maślana i wprost rozpły wała się w ustach, a dżem smakował słodko i cierpko zarazem. Zjadła babeczkę do końca, starając się nie robić tego zachłannie. – Niezdrowe, za to jakie smaczne – roześmiał się Harry, nadgry zając babeczkę. Domowe babeczki uświadomiły Tracy nagle całe mnóstwo rzeczy, który ch w jej ży ciu brakowało. Jak na przy kład wy prawa autostradą A65 na farmę, gdzie za opłatą można by ło nazry wać sobie świeży ch owoców. Wezwano ją kiedy ś w te okolice z powodu morderstwa. To by ło na południe od Otley, jakaś prosty tutka wy brała się na przejażdżkę z klientem i wy lądowała martwa w rowie. Sły szała pogłoski, że Harry Rey nolds maczał w ty m palce – w latach sześćdziesiąty ch handlował dziewczy nami i pornografią – ale według niej nie by łby zdolny do zabójstwa. Zawsze miała go za sy mpaty cznego łajdaka. Pomy ślała o burdelmamie z Cookridge, serwującej klientom sherry i orzeszki. Ty le że to by ło w latach siedemdziesiąty ch, kiedy znikły ostatnie świętości. Norah, tak miała na imię. Norah Kendall. – Znałeś Norę Kendall? – zapy tała Harry ’ego. – Ach, Norah! – parsknął śmiechem. – Co to by ła za kobieta! Miała głowę do interesów – dodał z podziwem. – To by ł całkiem inny świat, prawda, pani nadinspektor? Świńskie gazetki na zapleczu, faceci w płaszczach przeciwdeszczowy ch obnażający się od czasu do czasu przed jakąś uczennicą. Wiek niewinności. – Wy dał z siebie nostalgiczne westchnienie. Tracy ugry zła się w języ k. Dla niej tamte czasy nie miały nic wspólnego z niewinnością.

– Teraz nie sposób odróżnić porządnej dziewczy ny od prosty tutki – poskarży ł się Harry. – Wszy stkie ubierają się, jakby szukały klienta, i tak też się zachowują. – Wiem – mruknęła Tracy, zaskoczona, że zgadza się z kimś pokroju Harry ’ego Rey noldsa. Ale rzeczy wiście tak by ło. Człowiek patrzy ł na kuśty kające na szpilkach młodziutkie dziewczy ny wy strojone jak dziwki, kompletnie zalane, szlajające się w sobotnie noce po centrum Leeds, i my ślał: „Czy po to sufraży stki rzucały się pod końskie kopy ta, znosiły karmienie na siłę, upokorzenia, drwiny i kary, żeby współczesne kobiety mogły się zachowy wać gorzej od mężczy zn?”. – Dzisiejsze babki są gorsze od facetów – stwierdził Harry. – To wszy stko wina biologii – odparła Tracy. – Nic na to nie poradzą, muszą przy ciągnąć partnera, żeby je zapłodnił, a potem urodzić i umrzeć. Przy pominają mi jętki. – O tempora, o mores 24 – wy recy tował. – Nie wiedziałam, że masz wy kształcenie klasy czne, Harry. – Jestem niczy m ocean, pani nadinspektor. Mam w sobie głębię. Lśniący mi sztuczny mi zębami wgry zł się w kolejną babeczkę i żuł ją przez chwilę. – Na Ziemi jest nas o wiele za dużo – odezwał się po chwili. – Przeprowadza się planowy odstrzał jeleni, a nie wolno robić tego samego z ludźmi. By ło to niefortunne echo jej własny ch rozmy ślań sprzed zaledwie kilku minut. Jednak nie wiedzieć czemu w ustach Harry ’ego słowa te zabrzmiały bardziej faszy stowsko. Ciekawe, czy Harry kiedy kolwiek zlecił czy jeś zabójstwo? Zapewne. Czy to jej przeszkadzało? Nie aż tak jak powinno. – Sły szałem, że nasz wspólny przy jaciel Rex Marshall trafił wreszcie do osiemnastego dołka – powiedział Harry. – Nie by ł moim przy jacielem – mruknęła Tracy z ustami pełny mi węglowodanów. – Twoim też nie, o ile sobie przy pominam. – Należeliśmy do jednego klubu golfowego. To tak, jakby by ć w tej samej loży masońskiej. Lomax, Strickland, Marshall – wszy scy w swoim czasie rozegrali party jkę z niżej podpisany m. Nawet sam Walter Eastman. – Nie wiem, czemu mnie to dziwi. Tracy przełknęła ostatni kawałek babeczki i zagadnęła: – Harry ? – Pani nadinspektor? – Pamiętasz rok siedemdziesiąty piąty ? – W czerwcu w Headingley odby ły się mistrzostwa świata w kry kiecie. My przeciwko Australijczy kom. Anglia przegrała z 93 runami. W finale Indie Zachodnie pokonały Australię.

Czarni są, jacy są, ale potrafią grać w kry kieta, to pewne. – Tak, ale chodzi mi o coś innego. Pamiętasz morderstwo niejakiej Carol Braithwaite? – Nie – odparł Harry, spoglądając przez szy bę na oczko wodne i swoje karpie. – Obawiam się, że nie. A o co chodzi? – O nic. Po prostu by łam ciekawa. Courtney zdąży ła wy pić sok pomarańczowy oraz pochłonąć dwie babeczki i odrobinę się oży wiła. Jej srebrny diadem przekrzy wił się, buzia by ła usmarowana dżemem malinowy m. Magiczna różdżka spoczy wała na kanapie. Dziewczy nka zacisnęła dłonie w piąstki, po czy m gwałtownie rozczapierzy ła palce. Wy glądało to na oznakę najwy ższego uznania. Potem chwy ciła różdżkę i wróciła do swoich obowiązków wróżki. – Ty lko ostrożnie – powiedział do niej Harry, uśmiechając się z pobłażaniem. – Nie chcieliby śmy, żeby ś rzuciła na nas czar. Courtney zagapiła się na niego. – Ale z niej gaduła – zauważy ł Harry. – Wszy stko z nią w porządku? – Oczy wiście, że tak – obruszy ła się Tracy. Papierową serwetką spróbowała zetrzeć małej dżem z buzi, bez powodzenia. Przy jrzała jej się z bliska i stwierdziła, że Courtney ma na twarzy także pozostałości kanapki z tuńczy kiem, pączka oraz czekolady. Pomy ślała, że właśnie osiągnęła kolejny etap wtajemniczenia – podczas kolejnej wizy ty w supermarkecie trzeba będzie kupić wilgotne chusteczki. – No tak… Dawno się nie widzieliśmy, pani nadinspektor – podjął Harry. – Czy li teraz oboje przeszliśmy do cy wila. Jeszcze jedną babeczkę? – Nie, dziękuję. No, może jedną. Poproszę. Naprawdę odszedłeś z branży, Harry ? – Mam siedemdziesiątkę na karku. Odkąd widzieliśmy się po raz ostatni, straciłem żonę. Rak. Do końca ją pielęgnowałem, umarła w moich ramionach. Ale nie mogę narzekać. Mam cudowną córkę Susan, wnuczęta stale u mnie nocują. Okropnie je rozpieszczam, ale właściwie dlaczego nie? Za moich czasów by ło inaczej. Jeśli miało się szczęście, za karę obry wało się w ucho, na podwieczorek podawano chleb ze smalcem… Tracy poczuła, że kleją jej się oczy. Zastanawiała się, czy Harry obraziłby się – albo czy w ogóle by zauważy ł – gdy by położy ła się na tej jego krowiastej kanapie i na momencik zdrzemnęła. – …no i naturalnie zawsze wpadają na niedzielną pieczeń. Troszczę się o wszy stko: co ty dzień musi by ć prawdziwy pudding, placek z owocami, biszkopt ubijany na parze, rolada z dżemem. Rzadko kto bawi się teraz w takie rzeczy, prawda? Zna pani kogoś, kto by nadal przy rządzał pudding z Yorkshire? Tracy niemal czuła zapach przy piekanego tłuszczu i rozgotowany ch warzy w. Na chwilę

znalazła się ponownie w parterowy m domu rodzinny m w Bramley ; powróciło wspomnienie dusznej atmosfery niedzielny ch poranków i matki „pozwalającej sobie” na kieliszeczek sherry. – Dawniej uważano niedzielny obiad za coś w rodzaju święta – ciągnął Harry – ry tuał obchodzony od niepamiętny ch czasów. Kto by pomy ślał, że kiedy ś zastąpią go pizza albo chińszczy zna na wy nos. Nic dziwnego, że nasz kraj schodzi na psy. Żeby nie zasnąć, Tracy nadgry zła kolejną babeczkę. Czuła się tak, jakby przy padkiem zawędrowała na plan reklamy cukierków Werther’s Original. Czy wszy scy przestępcy, który m udało się doży ć starości, łagodnieli? (A funkcjonariusze policji? Chy ba nie). Może obie z Courtney mogły by się wprowadzić do Harry ’ego, skoro ten z zawodowego kry minalisty zmienił się w dobrotliwego dziadka, pozostając jednocześnie faszy stą i rasistą? Ile tu mogło by ć sy pialni? Co najmniej cztery, dla nich trojga aż nadto. W weekendy mogły by dy skretnie znikać. Albo Courtney mogłaby się bawić z Brettem i Ashley. – To pani dzieciak? – zainteresował się nagle Harry. Jego ton wciąż by ł lekki i uprzejmy, lecz doty chczasowa dobrotliwość niespodziewanie się ulotniła. – Mam do ciebie sprawę – oznajmiła Tracy. – My ślałem, że jest pani na emery turze, pani nadinspektor. – Inną sprawę. Poranne zakupy zrobione w supermarkecie wciąż tkwiły w bagażniku audi. Tracy wy obraziła sobie, jak te świeże produkty z wolna zaczy nają gnić i zmieniać się w papkę w swoich plastikowy ch opakowaniach. W głównej mierze by ły to rzeczy, które zamierzała zabrać na wieś. Zakwaterowanie z własny m wy ży wieniem – człowiek zawsze kupował pięć razy więcej jedzenia, niż potrzebował. Nikt jej dzisiaj nie zmusi do gotowania. – Teraz pojedziemy na podwieczorek – oznajmiła, gdy obie siedziały już w aucie przy pięte pasami. Courtney skinęła głową raz, drugi, trzeci, niczy m piesek z kiwającą główką. – Możesz już przestać – poinformowała ją Tracy. Kiwanie stało się wolniejsze, wreszcie całkiem ustało. Zanim ruszy ła, z duszą na ramieniu odsłuchała nagrane przez Barry ’ego wiadomości. Wiadomość pierwsza: „Tracy, mówi Barry. Na komendzie by ł jakiś facet, py tał o ciebie. Powiedział, że jakaś ciotka z Salford zapisała ci w spadku pieniądze. Wiem, że nie masz ciotki w Salford ani gdzie indziej, więc nie mam pojęcia, o co mu może chodzić”. Wiadomość druga, również od Barry ’ego: „Powiedział, że nazy wa się Jackson jakiś tam. Mówi ci to coś? Oddzwoń”. Wiadomość trzecia: „Twierdzi, że jest pry watny m detekty wem. Moim zdaniem łże. Zatrzy mał się w hotelu Best Western, obok centrum handlowego Merrion. Dał mi swoją wizy tówkę, ale

gdzieś ją zgubiłem”. Nikt poza Barry m nie wy mawiał słów „pry watny detekty w” z taką pogardą. Jackson? To nazwisko nic jej nie mówiło. Czy żby szukał małej? Ktoś polecił mu ją odzy skać? Tak czy inaczej, Tracy postanowiła go unikać. W lusterku wsteczny m zauważy ła szarą toy otę avensis, która to pojawiała się, to znikała jej z pola widzenia. Tracy by ła pewna, że ten sam wóz parkował koło nich przed supermarketem. Zwróciła na niego uwagę, ponieważ przy lusterku dy ndał różowy króliczek. Odświeżacz powietrza. Paskudztwo, dostała takiego przed rokiem w pracy na mikołajki. Mikołajki w oby czajówce, co za pomy sł. Toy ota gdzieś zniknęła. Może to ów tajemniczy Jackson? – Wy patruj szarego samochodu – poleciła Courtney. Czy dzieci w jej wieku potrafią już rozróżniać kolory ? Czy Courtney potrafiłaby nazwać wszy stkie barwy tęczy ? – Wiesz, jaki to kolor? Szary ? – Kolor nieba – odparła dziewczy nka. Tracy westchnęła. Psy choterapeuta będzie miał z tą małą pełne ręce roboty. Kolację zjadły w pobliskiej chińskiej restauracji. Courtney wpatry wała się uważnie w kartę dań, aż Tracy zapy tała: – Umiesz czy tać? – Nie – Courtney pokręciła głową i dalej wpatry wała się w kartę. Potem dosłownie rzuciła się na makaron ry żowy z warzy wami, kurczakiem i krewetkami. – Wy daje mi się, że mieszka w tobie mały grubasek, który próbuje wy dostać się na wolność – zażartowała Tracy. Courtney znieruchomiała w pół gestu i zagapiła się na nią. Z buzi zwisało jej kilka nitek makaronu. Wy glądała jak mały wąsaty mors. – Nie dosłownie – uspokoiła ją Tracy. Westchnęła i dołoży ła sobie ry żu jaśminowego. – Mój grubasek dawno uciekł. Po skończony m posiłku, kiedy wątła Courtney uporała się z porcją bananów w cieście z lodami, Tracy uregulowała rachunek dwiema dwudziestkami wy ciągnięty mi ze zwitka mieszczącego trzy dzieści ty sięcy. Na próżno jednak szukała w portmonetce drobny ch. – Brakuje mi na napiwek – zwróciła się do Courtney. Dziewczy nka zagapiła się na nią niczy m mały sfinks, po czy m dopóty przetrząsała różowy plecaczek, dopóki nie znalazła portmonetki ozdobionej py szczkiem uśmiechniętej małpki. Wy jęła z niej cztery jednopensówki i umieściła je ostrożnie na spodeczku, mamrocząc pod nosem: – Raz, dwa, trzy, cztery. – Do ilu potrafisz liczy ć, Courtney ?

– Do miliona – odrzekła mała bez wahania. – Naprawdę? Courtney uniosła lewą dłoń i powoli zaczęła liczy ć, odginając kolejno paluszki: – Raz, dwa, trzy, cztery … Milion. – I to wszy stko? Courtney gapiła się w milczeniu. Kawałek makaronu utknął jej między przednimi zębami. W końcu wy prostowała palec wskazujący prawej dłoni i powiedziała: „Milion i jeden”. Jak się okazało, jej hojność w dawaniu napiwków nie znała granic, bo poszperała chwilę w plecaczku, wy doby ła zeń gałkę muszkatołową i położy ła obok monet. Kelner zabrał spodeczek z nieprzenikniony m wy razem twarzy i niczy m magik wy ciągnął skądś ciastko z wróżbą, które następnie uroczy ście wręczy ł Courtney. Ta schowała je ostrożnie do plecaczka. – Wracamy do domu – zadecy dowała Tracy. By ły daleko od Headingley, gdy zadzwoniła jej komórka. Serce Tracy zamarło na dźwięk wrzasku, który rozległ się w słuchawce. Kelly Cross żądała spłaty długu, którego zaciągnięcia Tracy nie by ła nawet świadoma. Mogła go sobie odebrać. Mogła wziąć wszy stko, co ty lko chciała. Czasami trzeba by ć gotowy m na poświęcenia. Tracy jasno rozumiała swoją powinność: kłaść spać, dawać jeść, ochraniać. Szczególnie to ostatnie. *** 9 kwietnia 1975 W środku panował niewy obrażalny smród. Odór rozkładu. Przez kilka kolejny ch dni Tracy nie by ła w stanie pozby ć się go z nozdrzy. Przeniknął jej skórę, mundur, włosy. Po latach nadal go czuła – wy starczy ło, że pomy ślała o tamty m mieszkaniu w Lovell Park. Kiedy wy łamali drzwi, dzieciak po prostu stał w przedpokoju. Brudny jak nieboskie stworzenie, sama skóra i kości, przy pominał ofiarę klęski głodu. Wciąż umordowany wspinaczką na piętnaste piętro i mocowaniem się z nadzwy czaj oporny mi drzwiami, Ken Arkwright zadziwiająco zwinnie wsunął do środka swoje zwaliste ciało, chwy cił dziecko na ręce, podał je Tracy i zaczął przeszukiwać pozostałe pomieszczenia. Tracy trzy mała w ramionach wy chudzone ciałko, głaskała brudne włoski i szeptała: „Już dobrze, już dobrze”. Nie wiedziała, co innego mogłaby powiedzieć albo zrobić. Po chwili wrócił Arkwright i oznajmił: „Więcej maluchów nie ma, ale…”. Ruchem głowy wskazał Tracy otwarte drzwi w głębi kory tarza. – Co? – zapy tała. – Leży w sy pialni. – Kto?

Arkwright zniży ł głos do szeptu: – Jego mama. – Cholera. Od dawna? – Na oko ze dwa ty godnie. Tracy poczuła, że żołądek podchodzi jej do gardła. Zmusiła się, żeby powstrzy mać odruch wy miotny. Starała się my śleć o różach ojca, perfumowany m papierze toaletowy m matki, wszy stkim, co nie cuchnęło zgnilizną. Zaniosła dziecko do salonu, zasłaniając mu ręką oczy, choć i tak miało zaciśnięte powieki. Sama w przelocie zerknęła w głąb sy pialni. Dostrzegła coś leżącego na podłodze, jakiś niewy raźny kształt, ale wiedziała, że nie jest dobrze. Detekty w Ray Strickland i sierżant Len Lomax by li pierwszy mi śledczy mi, którzy przy by li na miejsce. Nie spieszy li się. Wy patrująca ich przez okno w salonie i walcząca z zawrotami głowy Tracy dojrzała wreszcie policy jny radiowóz. Zajechał z piskiem opon, lecz zamiast wbiec do budy nku, Strickland z Lomaxem wy siedli z wozu i przy stanęli na chodniku, zajęci rozmową – albo kłótnią, trudno to by ło stwierdzić z wy sokości piętnastego piętra. W ich zachowaniu by ło coś konspiracy jnego. – A oni co, kurwa, kombinują? – zdziwił się Arkwright. – Nie mam pojęcia. I gdzie jest karetka? Dlaczego to ty le trwa? Co będzie, jeśli dziecko im teraz wy kituje? Cud, że i tak ty le wy trzy mało; musiało ogołocić szafki ze wszy stkiego, co nadawało się do jedzenia. „Błagam, ty lko nie umieraj”, wy szeptała Tracy. Zabrzmiało to bardziej jak modlitwa niż prośba. Razem z Arkwrightem kręcili się po cały m mieszkaniu. Prawdopodobnie zadeptali wszy stkie ślady, ale w tamty ch czasach mniej przejmowano się takimi rzeczami. Dzisiaj wy cofaliby się na sam widok ciała i wrócili dopiero, gdy technicy przebadaliby każdy centy metr miejsca zbrodni. Ze swojego miejsca przy oknie Tracy widziała nadjeżdżający rower. Zeskoczy ła z niego jakaś dziewczy na, na widok której obaj śledczy przerwali rozmowę. Miała na sobie długą do ziemi kieckę przy pominającą koszulę nocną, długie, rozpuszczone włosy zwisały luźno po obu stronach jej bladej twarzy. Arkwright też ją zauważy ł. – Oho, nadciągają hipisi. – Gdzie ta pieprzona karetka? – sapnęła poiry towana Tracy. Przed wstąpieniem do policji mówiła co najwy żej „cholera”; teraz przeklinała na równi z kolegami. Zobaczy ła, że dziewczy na mówi coś do Lomaxa i Stricklanda, po czy m cała trójka odwraca się na pięcie i wchodzi do budy nku. – Sły szy sz to? – powiedział Arkwright, przechy lając głowę na bok. – Ta sakramencka winda znowu działa. Dasz wiarę? Zupełnie jakby dla nich na świecie obowiązy wały inne prawa niż dla

nas, plebsu. Kiedy Lomax i Strickland stanęli wreszcie przed drzwiami mieszkania Carol Braithwaite, dziewczy na w długiej kiecce deptała im po piętach. „Linda Pallister”, przedstawiła się, skinąwszy lekko głową Kenowi Arkwrightowi. Tracy najwy raźniej by ła niewidzialna. „Miałam akurat dy żur w opiece społecznej”. Ze swoją nieumalowaną twarzą i mocny mi ły dkami rowerzy stki bardziej przy pominała piątoklasistkę niż kobietę pracującą. – Nie potrzebujemy tu pieprzonej opieki społecznej, ty lko pieprzonej karetki – sy knęła do niej Tracy. Nagle Strickland wy biegł z salonu. Sły szeli, jak wy miotuje w łazience. – Nasz Ray to wrażliwy chłopak – mruknął Len Lomax. – Ani śladu patologa – oznajmił Lomax – za to karetka właśnie przy jechała. – Znakomicie – powiedziała Linda Pallister na widok ratowników. Odebrała dziecko Tracy, która przy trzy mała je nieco dłużej, niż to by ło konieczne. – Wszy stko w porządku, wiem, co robię – dodała Linda. Tracy ty lko skinęła głową w milczeniu. Bała się, że zaraz się rozpłacze. Po ich odejściu zwróciła się do Lomaxa: – Zapy tałam biedactwo, kto to zrobił, kto skrzy wdził mamusię. – No i? – Odpowiedziało: „Tatuś”. Lomax wy buchnął śmiechem, który brutalnie zmącił panującą w mieszkaniu ciszę. – Mądre to dziecko, co zna własnego ojca. A co do tego tam babska – rzekł, wskazując kciukiem sy pialnię, gdzie wciąż leżały rozkładające się zwłoki – to mogę się założy ć, że nie potrafiłaby wskazać ojca. Dziwnie teatralny m gestem wy jął z kieszeni notes i rozejrzał się dokoła, jakby zamierzał wy czarować wskazówki z goły ch ścian. – Znał ją pan? – spy tała go Tracy. Lomax popatrzy ł na nią tak, jakby wy rosła jej druga głowa. – Oczy wiście, że jej nie znałem, do kurwy nędzy ! Tracy spojrzała na Ray a Stricklanda. Wy glądał na rozdy gotanego i wciąż by ł tak zielony na twarzy, jakby lada chwila znowu miał zwy miotować, a do tej pory nawet nie widział ciała. Zanim weszli do mieszkania, Tracy sły szała, że rozmawiali na kory tarzu. Lomax powiedział do Lindy Pallister: „Ciało jest w pokoju po lewej stronie”. – Skąd o ty m wiedział? – zapy tała Arkwrighta, kiedy po skończonej służbie siedzieli w pubie. – Bo to medium – odparł Arkwright. – W czwartkowe wieczory w pubie „Pod Koniem i Trąbką” sprawia, że obracają się stoliki i rozmawia z duchami.

Jego ton by ł tak poważny, że Tracy na sekundę mu uwierzy ła. – Stawiasz następną kolejkę, złotko – roześmiał się. Ani Lomax, ani Strickland nie zaprzątali sobie głowy spisy waniem zeznań Tracy. – Co ty mogłaby ś dodać do tego, co już nam powiedział twój partner? – parsknął Lomax, dźgając paluchem w stronę Arkwrighta. Nagle ni stąd, ni zowąd w mieszkaniu zjawił się Barry. – Jestem, sir – zameldował się Stricklandowi. – Widzę, że Ray ma nowego przy dupasa – mruknął Arkwright do Tracy. Strickland szepnął coś Barry ’emu na ucho i ten także zrobił się zielony. Zniknęli obaj w ciasnej, zimnej kuchni, której podłogę zaścielały puste opakowania po płatkach śniadaniowy ch i wszy stkim, co ty lko wpadło dziecku w ręce. Cud, że nie umarło z wy ziębienia ani z głodu. – Spadaj stąd – rzucił Lomax do Arkwrighta – popy taj sąsiadów, czy czegoś nie widzieli albo nie sły szeli. I zabierz ją ze sobą – dodał, wskazując ruchem głowy Tracy. Arkwright wy kazał się podziwu godny m opanowaniem. – Idziemy, złotko – powiedział z nieprzenikniony m wy razem twarzy. Od sąsiadów dowiedzieli się, że denatka nazy wała się Carol Braithwaite. Nikt niczego nie wiedział. „Mieszkała tu dopiero od Bożego Narodzenia – przy pomniał sobie wreszcie ktoś. Trochę hałaśliwa, parę razy sły szało się awantury ”. Coś jeszcze? „Płacz dziecka”. „Sprowadzała do mieszkania facetów” – dorzucił inny. „Trzy mała się na dy stans”. Klasy ka. Nikt jej nie znał. I już nie pozna. Rzecz jasna, wszy stko by ło subiekty wne. Tracy powoli zaczy nała rozumieć, że na ty m świecie nie ma nic pewnego. Razem z Arkwrightem pukali do kolejny ch drzwi w Lovell Park. – Takie tu cienkie ściany – zauważy ła Tracy – można by się spodziewać, że ktoś coś usły szy. Carol Braithwaite. Trzy przedmioty zaliczone na egzaminie gimnazjalny m i dwa wy roki za nagaby wanie. – Rozry wkowa dziewczy na – podsumował Arkwright. Rozrywkowa dziewczyna. Policy jny żargon. Słowo „prosty tutka” nie pomagało w śledztwie. Takie jak ona dostawały to, na co zasługiwały, zasługiwały na to, co dostawały. – Nie wy gląda mi na kogoś, kto miałby za wiele uciechy z ży cia – mruknęła Tracy. Jedny m z wy brany ch przez Carol przedmiotów egzaminacy jny ch by ły robótki ręczne, drugim gotowanie, trzecim – maszy nopisanie. Informacje te pochodziły od hipiski Lindy Pallister. Carol mogła by ć dobrą żoną, ale nie wiedzieć czemu obrała inną drogę. W szkole Tracy zawsze trzy mała się z dala od koleżanek przodujący ch w zajęciach prakty czno-techniczny ch – skrupulatny ch dziewcząt o staranny m charakterze pisma, pozbawiony ch zarówno wad, jak

i dziwactw. Z jakiegoś powodu zazwy czaj grały też dobrze w netball, tak jakby gen, który pozwalał im trafiać celnie do kosza, zawierał również informacje niezbędne do przy rządzania tarty serowo-cebulowej lub pieczenia biszkoptu z kremem i truskawkami. Zwy kle ścieżka ich kariery zawodowej nie prowadziła pod latarnie. Oczy wiście w latach siedemdziesiąty ch ludzie nie mieli pojęcia o genety ce; „gen” mógł się ewentualnie komuś skojarzy ć z „rentgenem”. Nie by ł to taki modny temat jak jest dziś. Tracy zastanawiała się, czy Carol Braithwaite grała kiedy kolwiek w netball. Jeszcze w szkole Tracy podejrzewała, że by łaby z niej marna żona. Nie potrafiła zrobić prostego szwu, przy rządzić banalnej zapiekanki z makaronu w sosie serowy m ani nawet porządnie posłać łóżka. Miała za to zabójczy prawy prosty – coś, co odkry ła pewnej gorącej sobotniej nocy pełnej burd i bijaty k, gdy dwóch obleśny ch chłopaków osaczy ło ją na Broad Lane. Jej reputacja policjantki na ty m zy skała, ale Tracy nie poczuła się dzięki temu bardziej kobieco. („Ta Tracy Waterhouse jest zbudowana jak ceglana wy gódka”). Gdy po odwiedzeniu wszy stkich sąsiadów wrócili do mieszkania Carol Braithwaite, okazało się, że wszy scy sobie poszli i ty lko Barry pilnuje samotnie wy łamany ch drzwi jako jedy ny mundurowy. – Zabroniono mi kogokolwiek tam wpuszczać – oznajmił oficjalnie. – Przy kro mi. – Zjeżdżaj, gnido – burknął Arkwright, odpy chając go. – Zostawiłem w środku fajki. – Tracy ty lko się roześmiała. – Powie mi pan, co się tam stało? – A pani to…? – spy tał Arkwright. – Marily n Nettles, reporterka śledcza z „Yorkshire Post”. Kobieta machnęła mu przed nosem legity macją prasową. Stali przed wejściem do wy sokościowca w Lovell Park i odmrażali sobie ty łki, bo Arkwright koniecznie musiał zapalić. „Zimno jak w dupie u Eskimosa” – narzekał. Tracy zauważy ła, że rower Lindy Pallister wciąż stoi oparty o mur budy nku. Musiała się zabrać karetką razem z dzieckiem. Mało prawdopodobne, żeby po powrocie zastała go na miejscu. Z ty łu roweru przy mocowany by ł dziecięcy fotelik. Tracy pamiętała skądś tę Marily n Nettles, ale nie mogła sobie przy pomnieć, dopóki Arkwright jej nie podpowiedział: – Zinfiltrowała imprezę pożegnalną Dicka Hardwicka. – Zinfiltrowała? – powtórzy ła Tracy. – Chcesz powiedzieć, że by ła w ty m pubie, w który m odby wała sie impreza? – Jak mówię, że zinfiltrowała, to zinfiltrowała. Wścibska krowa. – Taka sama jak wszy scy. Nettles by ła chuda, po trzy dziestce. Włosy miała ufarbowane na czarno, a fry zurę z minionej

epoki: boba o końcach ścięty ch tak ostro, że gdy by ktoś podszedł za blisko, mógłby się skaleczy ć. Miała też haczy kowaty nos, który nadawał jej wy głodniały wy gląd. Należała do pismaków gotowy ch iść po trupach, by leby dorwać jakąś ciekawą historię. – Obawiam się, że nie mogę udzielać żadny ch informacji – odpowiedział jej Arkwright. – Śledztwo jest w toku. Na twoim miejscu zaczekałby m na konferencję prasową, złotko. Marily n Nettles skrzy wiła się na to miano. Tracy widziała, że dziennikarka ma ochotę odpy skować: „Nie traktuj mnie protekcjonalnie, ty seksistowska policy jna świnio”. Ugry zła się jednak w języ k i powiedziała: – Sąsiedzi mówią, że chodzi o niejaką Carol Braithwaite. – Bez komentarza. – Podobno by ła znaną policji prosty tutką? – Obawiam się, że nic mi na ten temat nie wiadomo. – Och, niech pan nie będzie taki, panie władzo. Chy ba może mi pan coś podrzucić? Mówiąc to, Marily n Nettles zrobiła coś bardzo dziwnego z ustami, a potem coś równie dziwnego z oczy ma. Tracy dopiero po chwili zorientowała się, że babka próbuje flirtować z Arkwrightem. Kompletnie jej odbiło. Równie dobrze mogłaby flirtować z szafą. – Wpadło pani coś do oka? – zagadnęła ją niewinnie. Dziennikarka zignorowała Tracy, skupiając całą uwagę na Arkwrighcie. – Niech pan pomoże dziewczy nie w potrzebie – poprosiła. Zetknęła kciuk z palcem wskazujący m. – Da mi pan choć okruszy nę? Cokolwiek? Teatralnie powolny m gestem Arkwright sięgnął do kieszeni munduru i wy doby ł z niej dziesięciopensówkę. Od czasu, gdy Wielka Bry tania wprowadziła sy stem dziesiętny, upły nęły ponad cztery lata, lecz Arkwright wciąż mówił o „nowej walucie”. – Masz, złotko – powiedział, podając Marily n Nettles monetę. – Kup sobie porcję fry tek. Powinnaś się trochę podtuczy ć. Kobieta z niesmakiem odwróciła się na pięcie i odmaszerowała oburzona w stronę czerwonego vauxhalla victora. – Nie chciałby m z nią wy lądować w łóżku – stwierdził Arkwright. – Czułby m się, jakby m przy tulał szkielet. Zerknął na wzgardzoną dziesięciopensówkę i podrzucił ją do góry, a gdy wy konała w powietrzu obrót, chwy cił ją i położy ł na grzbiecie drugiej dłoni. – Orzeł czy reszka? – zwrócił się do Tracy. – Dobrze się czujesz, złotko? – zapy tał Arkwright. Dopił swoje piwo i rozejrzał się, jakby oczekiwał, że następny kufel sam zmaterializuje się na stole. – No.

– Jeszcze po jedny m? Tracy westchnęła. – Nie, czas na mnie. Mama robi dzisiaj gulasz jagnięcy. *** Raz dostał nauczkę i tego wieczoru nie zamierzał stać się bezmy ślną ofiarą nudy. Zamówił do pokoju coś nieszkodliwego z nazwy – żadnego alkoholu – i gdy przy niesiono posiłek, wy ciągnął się z talerzem na łóżku. Włączy ł telewizor. Akurat leciał serial Collier. No jasne. Jackson westchnął; a już my ślał, że nic mu nie grozi. Collier by ł inspektorem skry wający m wrażliwość pod maską gbura, pełniący m służbę na zmianę w ponury m północny m miasteczku („Bradthorpe”) oraz zielonej, rolniczej dolinie („Hardale”). W poszukiwaniu prawdy często wchodził w konflikt z przełożony mi, którzy prędzej czy później zawsze przy znawali mu rację. By ł indy widualistą, a przy ty m (jak mówił ktoś przy najmniej raz w każdy m odcinku) „genialny m śledczy m”. W stosunkach z kobietami cechował go brak odpowiedzialności, lecz one nieodmiennie ulegały jego urokowi osobistemu. Jackson miał dokładnie na odwrót: im bardziej nieodpowiedzialnie się zachowy wał (warto podkreślić, że zwy kle nie z własnej winy ), ty m mniej kobiety by ły nim oczarowane. Kto by przy puszczał, że Julia, która „rzuciła aktorstwo, aby się skoncentrować na by ciu matką i żoną” (w tę deklarację nikt, zwłaszcza Jackson, nie uwierzy ł), trafi do obsady Colliera? Na wieść o ty m Jackson uznał, że zagra trupa, w najlepszy m razie epizody czną rolę barmanki. Ty mczasem okazało się, że została specjalistką w dziedzinie medy cy ny sądowej. („Ty ? Patologiem?” – nie potrafił ukry ć swojego niedowierzania. „Owszem, Jacksonie – odparła z przesadną pobłażliwością. – Nie muszę kończy ć medy cy ny ani przeprowadzać sekcji zwłok. To się nazy wa gra aktorska”. „Mimo wszy stko…” – mruknął). Partnerką Vince’a Colliera by ła olśniewająca sierżant Charlie Lambert (twarda, acz sprawiedliwa, seksowna, acz profesjonalna), grana przez niejaką Saskię Bligh. W każdy m odcinku py skowała, straszy ła, przy pochlebiała się, biegała i wy mierzała kopniaki oraz ciosy karate. By ła chudą blondy nką o wielkich, lekko załzawiony ch oczach i kościach policzkowy ch, na który ch można by rozwieszać pranie (jak powiedziałaby matka Jacksona). Nie w jego ty pie. (Odkąd to miał swój ty p? Czy ta, z którą spędził poprzednią noc, by ła w jego ty pie? Na pewno nie). Saskia Bligh wy glądała na księżniczkę na ziarnku grochu. Jackson wolał krzepkie kobiety. Collier i Lambert. By ło ich ty lko dwoje – prowincjonalni Morse i Lewis, Holmes i Watson, sprawny duet zdolny rozwiązać zagadkę każdego morderstwa w okolicy z niewielką pomocą na wpół anonimowy ch techników i posterunkowy ch. Jackson chętnie by zobaczy ł, jak prowadzą prawdziwe dochodzenie. Julia, a raczej jej serialowa bohaterka, istniała ty lko po to, żeby stanowić „spoiwo ich związku”.

– Musisz zrozumieć, że tutaj nie chodzi o ściganie zbrodni – tłumaczy ła mu. – Ty lko o nich dwoje jako o ludzi. – Przecież nie są prawdziwi – wy tknął jej Jackson. – Wiem o ty m. Sztuka oddaje rzeczy wistość. – Sztuka? – powtórzy ł z niedowierzaniem. – Nazy wasz ten serial sztuką? Oddawać to można najwy żej krew. – Dobrze wiesz, o co mi chodzi. Julia zastąpiła w serialu poprzedniego patologa, mężczy znę. Grający go aktor został przy łapany na ściąganiu dziecięcej pornografii z internetu i robił teraz za cwela w jakimś więzieniu. Ten rodzaj sprawiedliwości Jackson szczególnie cenił. Nie miał nic przeciwko Sądowi Ostatecznemu, ale na jego wy rok z reguły czekało się dłużej. Niedawno w domu Vince’a Colliera nie wiadomo skąd pojawiła się jego matka (troskliwa, acz gderliwa, rozsądna, acz bojaźliwa). Grała ją jedna z ty ch aktorek, które zdają się wy stępować w telewizji od jej zarania. („Chodzi o to, żeby go zhumanizować”, wy jaśniła Jacksonowi Julia). Jackson nie sądził, aby posiadanie matki kogokolwiek „humanizowało” (cokolwiek to znaczy ). Każdy miał jakąś matkę – również mordercy, gwałciciele, Hitler, Pol Pot i Margaret Thatcher. („Cóż, fikcja by wa dziwniejsza od prawdy ”, stwierdziła Julia). Twarz matki Vince’a Colliera wy glądała znajomo. Jackson próbował skojarzy ć, gdzie mógł ją widzieć, lecz najwy raźniej ludziki, które ostatnimi czasy coraz bardziej niechętnie obsługiwały jego pamięć (taszcząc w tę i we w tę segregatory, porównując ich zawartość z kartami katalogowy mi, by następnie archiwizować je w kartonach umieszczany ch na ciągnący ch się w nieskończoność szary ch metalowy ch regałach na wieczne zapomnienie), musiały gdzieś zapodziać tę konkretną informację. Zagnieździły się w jego głowie we wczesny m dzieciństwie – po ty m, jak Jackson w swoim ulubiony m komiksie trafił na history jkę o malutkich inży nierach zarządzający ch ludzkim mózgiem – i nigdy nie osiągnęły wy ższego stopnia rozwoju. Przy puszczał, że miniaturowi mieszkańcy mózgów inny ch ludzi wy kony wali swoje zadania z sumiennością kontrolerów ruchu lotniczego, zawsze zdolni zlokalizować każdą informację. Z pewnością nigdy się nie wałkonili, a w przerwach śniadaniowy ch nie znikali w ciemny ch zakamarkach między najdalej położony mi regałami, żeby jarać szlugi i uty skiwać na kiepskie warunki pracy. Obawiał się, że ci w jego mózgu pewnego dnia po prostu zastrajkują i odejdą. Matka Vince’a Colliera ewidentnie trafiła do niewłaściwej teczki w ty m przepastny m archiwum. Julia mówiła o tej aktorce „święta Tilly od dubli”. Jackson odwiedził kiedy ś Julię na planie – po prostu wpadł niezapowiedziany, zorientowawszy się, że jest akurat blisko miejsca, gdzie kręcono serial.

– Biedaczka, jej pamięć przy pomina sito – powiedziała mu wtedy Julia. – Powinni się tego domy ślić, zanim ją obsadzili. Teraz trzeba ją wy kończy ć. – Wy kończy ć? – W serialu. Popijali kawę w czy mś, co wy glądało jak obora, chłodnej przy budówce ze stołami na krzy żakach. Nieopodal stała furgonetka firmy cateringowej. – To nie obora, ty lko stodoła – podkreśliła Julia. – Prawdziwa? Czy ty lko element scenografii? – Wszy stko jest prawdziwe – odrzekła Julia. – Z drugiej strony można by się spierać, że nic nie jest prawdziwe. Jackson w wy obraźni walnął głową o drewniany blat stołu. Julia miała na sobie kostium – dwuczęściowy niebieski strój lekarski, włosy ściągnęła w ciasny koczek. – Zawsze pociągały cię kobiety w uniformach – zauważy ła. – Może, ale nigdy te, które zajmują się grzebaniem w zwłokach. – Nigdy nie mów nigdy – uśmiechnęła się Julia. Jackson zastanawiał się, gdzie jest teraz ich sy n. Żadne z nich doty chczas o nim nie wspomniało. Wreszcie nie wy trzy mał i spy tał: – Czy Jonathan zajmuje się Nathanem? Julia ty lko wzruszy ła wy mijająco ramionami. – Albo się nim opiekuje, albo nie. I nie mów mi, że może robić obie te rzeczy naraz. Nie rozmawiamy o wszechświatach równoległy ch. Julia westchnęła ciężko i odparła: – Nie. Nathan ma opiekunkę, dziewczy nę z sąsiedztwa. Poza ty m trochę za późno martwisz się o dobro swojego dziecka. – Martwiłby m się wcześniej, gdy by ś mi nie wmawiała, że nie jest moje – stwierdził racjonalnie Jackson. – Muszę iść – oznajmiła. – O trzeciej mam autopsję. Niespodziewanie go olśniło. „A niech mnie!” – zwrócił się do psa. Ten spojrzał na niego, czekając na ciąg dalszy. Matką Vince’a Colliera by ł nie kto inny, ty lko tamta skołowana staruszka z centrum handlowego. „Wiedziałem, że gdzieś już ją widziałem. Ty lko ta peruka mnie zmy liła”. Obejrzał Colliera aż do żałosnego końca. W ty m odcinku Julia pojawiła się dwukrotnie (jako „doktor Beatrice Butler”, matczy na acz obrotna, seksowna acz intelektualistka – pobieżnie naszkicowana wersja skomplikowanej osobowości prawdziwej Julii). Za pierwszy m razem

pokazano ją na miejscu zbrodni, gdzie fachowo oceniła czas zgonu okaleczonej prosty tutki, za drugim razem – chwilę później – by ła w kostnicy i udawała, że rozcina ciało ofiary. Jackson wolał programy przy rodnicze; nawet najbardziej krwawe by ły lepsze niż ten szajs. „Nasz serial jest bardzo popularny – poinformowała go Julia. – Ma wy soką oglądalność”. Prawdziwe morderstwa by ły obrzy dliwe. Smród, nieład, zwy kle także widok rozdzierający serce. Śmierć by ła nieodmiennie bezsensowna, czasami uciążliwa, lecz nigdy ugrzeczniona i higieniczna jak to, co pokazy wali w telewizji. Ty lko jedno się zgadzało: ofiarami by ły najczęściej prosty tutki, zbędne jak zuży te chusteczki jednorazowe, zarówno w rzeczy wistości, jak i w świecie fikcji. – Ładna mi sztuka – mruknął do psa. Zaczekał, aż w napisach końcowy ch pojawi się nazwisko matki Vince’a Colliera. Marjorie Collier, grana przez Matildę Squires. „Widzisz, miałem rację” – pochwalił się psu. „Święta Tilly od dubli”. Pies gwałtownie kichnął, i to trzy razy z rzędu, cichutkie „apsik, apsik, apsik”, które w dziwny (i niewy tłumaczalny ) sposób wzruszy ło Jacksona. Wy łączy ł telewizor i odpalił swojego dobrego przy jaciela Google’a, wpisując nazwisko „Marily n Nettles” w wy szukiwarkę w telefonie. Stale szukał jakichś kobiet. Już miał się poddać, gdy wy skoczy ł mu link do strony poświęconej pisarzom z Yorkshire. „Marily n Nettles pisze pod pseudonimem literackim Stephanie Dawson. Dawna reporterka śledcza w „Yorkshire Post”, obecnie zamieszkała w history czny m mieście Whitby ”. Jackson uczcił swój sukces filiżanką hotelowej herbaty. Rano pokojówka uzupełniła tacę, więc otworzy ł kolejne opakowanie markiz i podzielił się nimi sprawiedliwie z psem. – Szczęście nam sprzy ja – oznajmił. – Uwaga, Marily n Nettles, nadchodzę. My ślał właśnie, czy nie zabrać psa na ostatni tego dnia spacer, a potem położy ć się wcześniej spać, kiedy rozległo się pukanie do drzwi. Zaniepokojony zwierzak czujnie nastawił uszu, przechodząc w stan najwy ższego pogotowia. – Obsługa hotelowa – zabrzmiało głośno na kory tarzu. – Niczego nie zamawiałem – zwrócił się Jackson do psa. Powinien by ł w ty m momencie przy pomnieć sobie sceny z oglądany ch latami filmów, w który ch do pokoju hotelowego wchodzi kelner, pchając przed sobą wózek nakry ty białą serwetą skry wającą wszy stko – od karabinu maszy nowego po ponętną blondy nkę. Ponieważ jednak żadnej nie pamiętał, otworzy ł drzwi na oścież. – Chry ste – westchnął, widząc, co jest na wózku. – To dla mnie? Naprawdę nie trzeba. Na wózku stał srebrny kubełek wy pełniony lodem z przy jemnie zapotniałą butelką szampana

Bollinger. Wszy stko to wy dawało się trochę zby t luksusowe jak na standard sieci Best Western. Zanim Jackson zdąży ł zaoponować i powiedzieć, że to chy ba nie dla niego, wózek wjechał do pokoju. By ć może jakaś kobieta próbowała go uwieść? Żadna z ostatnio poznany ch, to pewne. Kelner, ły siejący, siwowłosy facet o poszarzałej twarzy pełnej zmarszczek, przy pominał raczej staroświeckiego, dobrze wy chowanego sery jnego zabójcę niż pracownika obsługi hotelowej. Na widok psa na łóżku rozpły nął się w zachwy tach. – Miałem takiego, kiedy by łem chłopcem – uśmiechnął się serdecznie do Jacksona. – Border terrier. Fantasty czne psiaki. Spry tne besty jki. Pieścił go, drapał za uszami i wszy stko wskazy wało na to, że zagłaszcze go na śmierć. Pies przy glądał mu się ze zdziwieniem. W przeciwieństwie do Jacksona zdawał się mieć bardzo bogatą mimikę. Jackson czekał, aż kelner zwróci mu uwagę, że psom nie wolno przeby wać w hotelu. Daremnie. W końcu mężczy zna oderwał się od zwierzaka i zapy tał: – Czy chce pan, żeby m otworzy ł butelkę, panie King? – No tak – westchnął Jackson. – Nie nazy wam się King, musiał pan pomy lić pokoje. A prawie mi się udało – dodał i roześmiał się. Cha, cha, cha. – Nic by się nie stało – odparł kelner. Uśmiechnął się szeroko i znacząco dotknął palcem skrzy dełka nosa. Jackson nie pamiętał, aby z wy jątkiem angielskich komedii z lat pięćdziesiąty ch widział ostatnio u kogoś podobny gest. – To, czego nie wiesz, nie może ci zaszkodzić. – Powiedziałby m, że jest raczej odwrotnie – zauważy ł Jackson. – To, czego nie wiesz, może ci zaszkodzić. – Obaj się roześmiali. Pokój wy dawał się za mały, żeby pomieścić całą tę wesołość. ŁOŁ. – Ży czy pan sobie czegoś, szefuńciu? – spy tał jeszcze mężczy zna, wy taczając wózek na kory tarz. – Nie, dziękuję – odrzekł Jackson. Po wy jściu kelnera popatrzy ł na psa. Ten odwzajemnił jego spojrzenie. Jackson westchnął i usiadł obok na łóżku. Pies zamerdał ogonem, lecz Jackson polecił mu: „Siedź spokojnie. Dobry pies”, i przeciągnął palcem po wewnętrznej stronie obroży. Tak jak się spodziewał, znalazł tam nadajnik GPS. Pokazał go psu. – Amatorzy – mruknął. *** Jedną z rzeczy, który ch absolutnie nie robiło się z dziećmi, by ły wieczorne przejażdżki po dzielnicach rozpusty w poszukiwaniu prosty tutek. W najpodlejszej okolicy, niedaleko skrzy żowania Water Lane i Bridge Road, minął je nieoznakowany wóz patrolowy, jadący w przeciwny m

kierunku. Oby czajówka. Rozpoznali ją? Tracy wolno pojechała dalej, rozmy ślając gorączkowo, czy który ś z funkcjonariuszy nie zauważy ł dziecka na ty lny m siedzeniu samochodu. Kelly Cross zażądała więcej pieniędzy. To akurat Tracy nie zdziwiło. Ciekawe, jak zdoby ła numer jej komórki. („Słuchaj, ty tłusta krowo, nie miałaś prawa zabierać mi tego dzieciaka. Jeśli chcesz ją zatrzy mać, będziesz musiała wy łoży ć o wiele więcej”). „No jasne – pomy ślała Tracy – tak to jest, kiedy kupuje się dziecko za grosze”. W głębi serca od początku czuła, że kiedy ś przy jdzie jej za to zapłacić. Jak długo Kelly może ją szantażować? Dopóki Courtney nie dorośnie i sama nie będzie miała dzieci? Czy Kelly aż ty le pociągnie? Bądź co bądź, należała do grupy demograficznej, która nie cieszy ła się długowiecznością. By łoby znacznie lepiej, gdy by umarła – zaży ła zanieczy szczoną heroinę albo padła ofiarą klienta psy chola. Nikt raczej by za nią nie tęsknił. „Tego dzieciaka”, powiedziała, zamiast „mojego dzieciaka”. Z drugiej strony matki takie jak Kelly nie interesowały się raczej swoim potomstwem, prawda? Wszy stkie te urocze uliczki – Bridge End, Sweet Street West, Bath Road – by ły zrujnowane. Istna pusty nia, nikt nie usły szałby tutaj wołania o pomoc. Pod murem kuliło się kilka prosty tutek z popołudniowej zmiany. Obojętne na to, co się wokół działo, z minami prawdziwy ch koneserów paliły papierosy. Jedna wy glądała na wy jątkowo zmęczoną ży ciem, druga zaś na nieletnią – blada, wstrząsana dreszczami, ewidentnie na głodzie. „Żadna z niej Pretty Woman” – pomy ślała Tracy. Ciekawe, czy to matka i córka. Hamowała, kiedy zadzwonił jej telefon. Barry. Na litość boską! Nie odczepi się, dopóki z nią nie porozmawia. – Gdzie ty się podziewasz? – zapy tał, gdy ty lko odebrała, rozzłoszczony zupełnie jak ślubny mąż. – Jestem na Bath Road. Zobaczy ła, że młodsza z kobiet, ubrana w dziwkarskie kozaki z cholewkami do połowy uda, dżinsowe szorty z wy strzępiony mi nogawkami, kusą bluzeczkę na ramiączkach i kurtkę z imitacji skóry, rusza chwiejnie w jej stronę. – Po coś tam pojechała? – Szukam kogoś. Czego chcesz? – Odsłuchałaś moje wiadomości o ty m podejrzany m ty pie, Jacksonie? – Tak. Nie mam pojęcia, co to za jeden. – Chcesz, żeby m coś z ty m zrobił? – zapy tał Barry. Echo słów Harry ’ego Rey noldsa. Opuściła szy bę. Na jej widok młodociana prosty tutka, bardziej dziecko niż kobieta, zrobiła zaskoczoną minę. – Pani ma do mnie sprawę? – spy tała z powątpiewaniem. – Tak – odparła Tracy i wy ciągnęła banknot dwudziestofuntowy na przy nętę. – Ale innego

rodzaju. – Tracy ? – w słuchawce rozległ się poiry towany głos Barry ’ego. – Co ty kombinujesz? – Nic. – Nie powiedziałem ci, że ten Jackson, kimkolwiek jest, wy py ty wał o Carol Braithwaite. – O Carol Braithwaite? Słuchaj, nie mogę teraz gadać, Barry. Później do ciebie zadzwonię. Rozłączy ła się, schowała telefon i zawołała: „Poczekaj!” do dziewczy ny, która wzięła pieniądze i zamierzała dać z nimi drapaka. Ta niechętnie zawróciła. Chwilę później dołączy ła do nich ta druga, starsza. Na widok Tracy wy krzy knęła: – Jak się masz, Tracy ? – Pioruńsko dobrze. Spokojny wieczór, jak widzę. – Recesja. Poza ty m ćpunki podbierają nam klientów. Są takie, które za dziesięć funciaków zrobią ci striptiz i jeszcze pozwolą się przelecieć. To już całkiem inny świat, kochana. To samo usły szała od Barry ’ego i Harry ’ego Rey noldsa. Tracy uznała, że czegoś tu nie rozumie. Osobiście miała wrażenie, że nic się nie zmieniło: bogaci nadal się bogacili, biedni biedowali, dzieciaki marnowały ży cie jak kraj długi i szeroki. Przedstawiciele epoki wiktoriańskiej znakomicie by się odnaleźli w dzisiejszy ch czasach. Jedy na różnica polegała na ty m, że ludzie oglądali teraz więcej telewizji i pasjonowali się ży ciem celebry tów. – Taa, fatalnie – przy znała rację starszej prosty tutce. – Wszy stko schodzi na psy. Nawiasem mówiąc, szukam Kelly Cross. – Mojej mamy ? – zainteresowała się młodsza. „Chry ste Panie” – jęknęła w duchu Tracy. Czy nic nie zdoła przerwać tego zaklętego kręgu? By ła boleśnie świadoma obecności Courtney na ty lny m siedzeniu. Czy dziewczy na by ła przy rodnią siostrą tej małej? Czy właśnie taka przy szłość czekałaby dziewczy nkę, gdy by Tracy jej nie uratowała? Starsza prosty tutka – Liz, o ile Tracy pamiętała – zapuściła żurawia w głąb samochodu. – Twoje? – spy tała ciekawie, zaciągając się chciwie papierosem. – W zasadzie nie – odparła Tracy. Nie by ło sensu udawać czegokolwiek przed tą parą. Co jej groziło? Że potruchtają na najbliższy posterunek i na nią doniosą? – Bombowe ciuchy, złotko – mrugnęła Liz do Courtney, która w odpowiedzi wy konała srebrną różdżką iście papieski gest. – Znacie ją? – zapy tała Tracy. Trzy głowy odwróciły się, żeby obejrzeć dziewczy nkę na ty lny m siedzeniu. Ta pałaszowała właśnie jabłko i znieruchomiała między jedny m kęsem a drugim. Czerwone jabłuszko Królewny Śnieżki. Jabłko i różdżka. Jabłko i berło, insy gnia monarszej władzy Courtney.

– Nie, przy kro mi – powiedziała Liz. – Nie – zawtórowała jej młodsza, ku wielkiej uldze Tracy. – Masz jakieś imię? – zapy tała ją. – Skąd… Tracy spojrzała na nią. La fille de joie 25, w przy padku której ry zy ko, że zginie gwałtowną śmiercią, by ło czterdziestokrotnie wy ższe niż w przy padku inny ch kobiet. Ty lko co można by ło na to poradzić? Nic. – Nie żartuj. Serio, jak ci na imię? – Chevaunne. C-h-e-v-a-u-n-n-e. Za każdy m razem muszę je literować, cholerne zawracanie głowy. Jest irlandzkie. Przy najmniej dziewczy na umiała literować, nawet jeśli robiła to z błędami. Kelly Cross by ła taka głupia, że nie potrafiła nawet poprawnie przeliterować „Siobhan”. Matka Kelly by ła Irlandką, nazy wała się Fionnula. Ze swoim długim stażem Tracy by ła świadkiem, jak trzy pokolenia prosty tutek rozpoczy nały ży cie zawodowe. „Cy ganicha” – nazy wał ją Barry. Jeśli o niego chodzi, Cy ganie i Irlandczy cy niczy m się od siebie nie różnili – jedni i drudzy stanowili taką samą plagę. Tracy przeniosła wzrok na Liz. – Dasz mi adres Kelly ? – Ostatnio mieszkała w Hunslet. – W Harehills – wtrąciła Chevaunne. – Ale to cię będzie kosztować. Tracy dała jej jeszcze jeden banknot dwudziestofuntowy w zamian za adres Kelly. – A teraz spieprzajcie stąd obie – zakomenderowała. W Bath Road skręciła szara toy ota avensis, minęła je, zwolniła i zatrzy mała się na placu przed nadgry ziony m przez rdzę opuszczony m magazy nem. To już nie mógł by ć przy padek. Tracy wy patry wała różowego królika za przednią szy bą, lecz by ła za daleko, żeby cokolwiek zobaczy ć. – Proszę, proszę – mruknęła Liz i obie belles de jour 26 podreptały chwiejnie w stronę toy oty. – Tam jest szary samochód – oznajmiła Courtney. – Tak, widzę go, skarbie. Zaparkowała w uliczce biegnącej równolegle do głównej drogi. Zgasiła silnik, wy siadła z auta i wy pięła Courtney z fotelika. Dom Kelly Cross by ł ostatnim miejscem, dokąd chciałaby ją zabrać, ale nie miała innego wy jścia. Nie mogła jej przecież zostawić samej na ty lny m siedzeniu samochodu w tej zakazanej okolicy. Miała wrażenie, że odkąd wczoraj w centrum handlowy m ujrzała Kelly Cross, stale musi dokony wać niełatwy ch wy borów. Raz za razem stawała na rozstaju dróg i decy dowała, którą z nich dalej pójść. Prędzej czy później trafi w ślepy zaułek – o ile już nie trafiła.

Kelly stanowiła jedy ne ogniwo łączące Tracy z Courtney. Wy starczy ło się jej pozby ć, a nikt by nie udowodnił, że dziecko pojawiło się w ży ciu Tracy w wy niku przestępstwa. Zostały by ty lko we dwie: Imogen Brown ze swoją córeczką Lucy. Tracy nie musiałaby do końca ży cia niespokojnie oglądać się przez ramię. Kropnąć Kelly Cross; nawet ta aliteracja brzmiała kusząco. Tracy zaczęło walić serce. Zerwać pęta łączące Kelly z małą i Tracy z Kelly. Założy ć sobie na szy ję nową, straszliwą pętlę, ale pozby ć się bezpośredniego zagrożenia w postaci niezrównoważonej Kelly Cross. Ostatecznie kto jak nie policjantka ma lepsze kwalifikacje, żeby popełnić zbrodnię doskonałą? Furtka wiodąca na teren posesji Kelly stała otworem. Samo podwórko by ło ciasne, klaustrofobiczne i koszmarnie zagracone. Tracy omiotła spojrzeniem starą pralkę, upaprany fotel i czarne worki na śmieci zawierające Bóg wie co. Szy by w oknach by ły brudne, popękane i przesłonięte zetlały mi pajęczy nami pełny mi zasuszony ch muszy ch zwłok. Do obłażący ch z farby kuchenny ch drzwi ktoś przy kleił taśmą karteczkę z wy pisany m koślawy mi literami nazwiskiem „Cross”. Same drzwi wy glądały, jakby w przeszłości kilkakrotnie wy ważano je kopniakami. Tracy westchnęła. W trakcie swojej pracy w policji wielokrotnie pukała do podobny ch drzwi. I tak jak teraz nikt ich nie otwierał. Zapukała ponownie, ty m razem głośniej, bardziej oficjalnie. Żadnej odpowiedzi. Niepewnie nacisnęła klamkę i drzwi się uchy liły. W telewizy jny ch thrillerach to zawsze zwiastowało kłopoty – za otwarty mi drzwiami czekała zwy kle niemiła niespodzianka – lecz jak Tracy wiedziała z doświadczenia, zazwy czaj oznaczało to ty le, że ktoś po prostu zapomniał przekręcić klucz w zamku. Zaraz za progiem by ła kuchnia. Tracy weszła ostrożnie do środka, mówiąc: „Kelly ?”. Podświadomie spodziewała się, że Kelly wy skoczy nagle z jakiegoś kąta, drąc się jak opętana. Zrobiła kilka kroków, po czy m zorientowała się, że Courtney depcze jej po piętach, jakby bawiły się w „raz, dwa, trzy, Baba-Jaga patrzy ”. – Zostań tutaj, słonko, dobrze? – poprosiła. Weszła głębiej do kuchni, lecz Courtney wciąż jej nie odstępowała. Tracy odsunęła od stołu krzesło i powiedziała: – Siadaj i niczego tutaj nie doty kaj. Następnie włączy ła światło – rzecz nie do pomy ślenia w telewizy jny ch thrillerach. Tracy przy puszczała, że chodziło o stworzenie atmosfery zagrożenia. Jej takie wrażenia nie by ły potrzebne. Sam poby t w tej kuchni mógł zagrażać ży ciu i zdrowiu. Migocząca świetlówka ukazała jej oczom walające się wszędzie puste opakowania po daniach na wy nos, nieumy te naczy nia i garnki, zepsute resztki jedzenia, butelkę skwaśniałego mleka oraz sterty petów i pusty ch butelek

po alkoholu. – Kelly ? – powtórzy ła, wchodząc do holu. Po drodze zapalała kolejne lampy. Na zewnątrz zapadł zmierzch, lecz cały dom zdawał się wy pełniać inny rodzaj mroku. Zajrzała do niewielkiego pomieszczenia zastawionego całkowicie kartonami, z który ch wy sy py wała się ich zawartość – głównie tandetne ciuchy. Obok znajdował się niezasługujący na to miano salon. Co za bajzel: puste paczki papierosów, brudne talerze, dalsze puste opakowania po daniach na wy nos, opróżnione butelki i puszki. Spod poduszki na kanapie sterczała strzy kawka, wszy stko by ło uświnione i cuchnące. Tracy miała kiedy ś okazję czy tać opis Leeds z dziewiętnastego wieku: w mieście panowała wszechobecna nędza, warunki pracy biedoty urągały wszelkim standardom, na ulicach brodziło się po kolana w nieczy stościach. Tutaj nie by ło lepiej. Zauważy ła, że nigdzie nie widać śladów by tności dziecka. Żadny ch ubranek, zabawek, bajek na DVD. Niechętnie wspięła się wąskimi, stromy mi schodami na górę i stanęła przed trojgiem drzwi. Wszy stkie by ły zamknięte, zupełnie jak w bajce. Albo w koszmarze. Znowu powróciło wspomnienie mieszkania w Lovell Park; Ken Arkwright wy ważający drzwi ramieniem, odór, który buchnął im w twarz, muchy … Za pierwszy mi drzwiami kry ła się brudna jak nieszczęście łazienka. Chy ba Kelly nie przy prowadzała klientów do domu? Nawet ci najmniej wy magający mieliby opory przed wejściem do tak nikczemnej nory. Drugie pomieszczenie okazało się niewielką sy pialnią, kompletnie pustą. Nagie deski podłogi, a na nich kurz, kłaczki, strzępy folii i samotne kulki sty ropianu niczy m groszki-albinoski. Już ty lko jedne drzwi pozostały zamknięte. Tracy zawahała się, wzdry gając się na my śl, że mogłaby zaskoczy ć Kelly w trakcie świadczenia usług któremuś ze swoich mniej kapry śny ch klientów. Zastukała głośno, mówiąc: „Kelly ? Kelly, to ja, Tracy. Tracy Waterhouse”. Gdy nikt się nie odezwał, ostrożnie pchnęła drzwi. Pokój wy pełniał zaduch jatki i zgnilizny. Zapach śmierci. Nawet twarde policy jne serce Tracy stanęło na ułamek sekundy. Kelly Cross leżała rozciągnięta na łóżku ze zmiażdżoną głową i rozpłatany m brzuchem. Wy glądało na to, że jest w swoim uniformie roboczy m – kusej czarnej mini i wiązanej na karku bluzce naszy wanej srebrny mi cekinami. Kilka z nich leżało rozrzucony ch na pościeli i poły skiwało niczy m ry bie łuski w ostry m świetle lampy sufitowej. Tracy przy łoży ła dwa palce do szy i kobiety. Brak tętna. Właściwie nie wiedziała, czemu to zrobiła, przecież nie ulegało wątpliwości, że Kelly nie ży je. Jej ciało by ło jeszcze ciepłe. Tracy zdecy dowanie wolała zimne zwłoki. Kelly Cross nie ży ła, a ona dostała to, czego chciała – wolność. Fakt, że jej ży czenie tak szy bko

się spełniło, sugerował udział jakichś ciemny ch sił. Tracy nie wierzy ła w czary, ale w istnienie zła – jak najbardziej. W przeszłości miała do czy nienia z gorszy mi przy padkami, co nie znaczy ło, że makabry czny obraz, jaki miała w tej chwili przed oczami, wy dał jej się mniej odrażający. Nie czas jednak teraz na skrupuły. Zastanawiała się, czy powinna my śleć jak policjantka, czy jak przestępca. Tak jak się spodziewała, na jedno wy chodziło, ty le że trzeba by ło działać na odwrót. Przetrząsnęła torbę w poszukiwaniu chusteczek jednorazowy ch, a następnie starannie wy tarła wszy stkie klamki oraz framugi. Szkoda, że nie zdąży ła kupić ty ch wilgotny ch. Podejrzewała, że wszędzie pozostawiła swoje DNA – pojedy nczy włos, fragment naskórka niczy m ry bią łuskę. Swój ślad. Czy Courtney też czegoś doty kała? Dziewczy nka posłusznie siedziała w kuchni. Czy czegoś się domy ślała? Jak zwy kle miała nieprzenikniony wy raz twarzy. – Chodźmy, słonko – odezwała się Tracy. Głos jej się załamał, gdy starała się nadać mu idioty cznie pogodny ton. – Czas wracać do domu. Dziewczy nka skinęła różdżką – gest władczego błogosławieństwa dla umarłego domu. Potem zsunęła się z krzesła, a Tracy wy prowadziła ją na zewnątrz. – Idziemy do samochodu, Courtney. – Lucy – poprawiła ją mała. Kiedy Tracy skręciła w uliczkę na ty łach domu, Courtney twardo spała. Nie by ło tam asfaltu, ty lko żużel, zupełnie jak na wsi. Uliczka dochodziła do rzędu garaży do wy najęcia, z który ch chętnie korzy stało kilku okoliczny ch zmotory zowany ch mieszkańców. Tracy szarpnęła uchwy t w drzwiach swojego garażu i podniosła je w górę, po czy m wjechała ty łem do środka z precy zją kierowcy zawodowego, zgasiła silnik i oparła czoło na kierownicy. Miała wrażenie, że zaraz zwy miotuje. Courtney drgnęła gwałtownie, przebudziła się i spy tała: – Co się stało? – Zasnęłaś – wy jaśniła jej Tracy. – A w ty m czasie nic się nie stało. Przemieściły śmy się nieco w czasie i przestrzeni, to wszy stko. Jesteśmy w domu. Zjedz sobie jeszcze jedno jabłuszko. Banany niestety się skończy ły. Mała skupiła całą uwagę na konsumpcji jabłka, jakby chciała zostać profesjonalny m pożeraczem jabłek. Na my śl o przełknięciu czegokolwiek Tracy zemdliło. Nie mogła się doczekać, kiedy wejdzie pod pry sznic i zmy je z siebie zapach śmierci, który czuła na sobie przez całą drogę z Harehills. Spowijał ją niczy m cuchnący całun. – Chodźmy – westchnęła i otworzy ła drzwi samochodu. Courtney położy ła się spać ubrana w różowy kostium wróżki, kategory cznie odmawiając

przebrania się w piżamę. Tracy miała to w nosie, zby t krótko wy stępowała w roli matki, żeby restry kcy jnie trzy mać się zasad. Najpierw jednak dziewczy nka po raz kolejny rozłoży ła na łóżku swoje skarby, po czy m jeden po drugim zapakowała je do plecaczka. Kiedy doszła do ciastka z wróżbą, zagapiła się na nie z taką miną, jakby samo miało pęknąć. – Musisz je przełamać – wy jaśniła jej Tracy. Mała popatrzy ła na nią podejrzliwie. – Zaufaj mi – dodała Tracy. Dziewczy nka zmiażdży ła ciastko piąstką. – Tak, to powinno załatwić sprawę – zauważy ła Tracy. Spośród okruchów ciastka Courtney wy grzebała karteczkę i w milczeniu podała ją Tracy. – „Największy m skarbem jesteś ty ” – przeczy tała na głos. Dziewczy nka wy ciągnęła rączkę i pogłaskała dłoń Tracy. – I ty – powiedziała współczująco, jakby nie chciała, żeby Tracy poczuła się wy kluczona z dobrej wróżby. – Jakoś w to wątpię – mruknęła Tracy. – Weź to sobie – powiedziała mała. Tracy wetknęła karteczkę do stanika na podobieństwo talizmanu. – Zaczekaj chwilkę – poprosiła. Zeszła szy bko na dół, po czy m wróciła z pierścionkiem zaręczy nowy m swojej matki, który trzy mała dotąd w komodzie na dnie szuflady. – Masz tutaj prawdziwy skarb – rzekła, wkładając go do plecaczka. – Tak – ucieszy ła się Courtney. – Prawdziwy skarb. *** Nieustraszona księżniczka Courtney udała się na kolejną wy prawę, w której kluczową rolę odgry wały wilki, siekiera oraz niedźwiedzie ży wiące się owsianką. – Nie lubię wilków – oznajmiła Courtney. – Ja też nie – odparła Tracy. – Ale nic się nie bój, nie mają wstępu do Leeds. Akurat. Kiedy mała zasnęła, Tracy wy ciągnęła z szafy w holu walizki, zataszczy ła je do swojej sy pialni i zapakowała do nich nowiutką garderobę Courtney z GAP-a oraz własne rzeczy, co ty lko wpadło jej w ręce. Dołoży ła całą torbę zabawek, następnie wy jęła z bagażnika siatki z zakupami, w ich miejsce wstawiła walizki, zakupy zaś przełoży ła na ty lne siedzenie. Zajmie się nimi, kiedy będą

na wsi, zresztą większość produktów nie dawała się już prawdopodobnie do jedzenia. „Gotowe – powiedziała do siebie – z rana można ruszać w drogę”. Zupełnie jakby doznała pomieszania zmy słów. Jakby sły szała własną matkę, szy kującą się na doroczny urlop w Bridlington. Potem zajrzała do Courtney. Dziewczy nka spała jak zabita, lekko pochrapując. Przy pominała prosiaczka albo małego kotka. W lodówce nie by ło już ani jednego piwa. Jak to możliwe? Tracy musiała się zadowolić do połowy opróżnioną butelką chardonnay, otwartą nie wiadomo kiedy. Wino wy glądało jak siki i niewiele lepiej smakowało. Podrażniło jej żołądek na podobieństwo kwasu. W głębi kuchennej szafki znalazła opakowanie chipsów i zjadła je, nie czując w zasadzie ich smaku. Włączy ła telewizor i trafiła na napisy końcowe serialu Collier. *** Tilly zdrzemnęła się przed telewizorem. Oglądała program Mam talent i musiała przy snąć, bo obudziło ją własne chrapanie. „Chrrr, chrrr, chrrr…!”. Drgnęła gwałtownie i otworzy ła oczy. Serce waliło jej jak szalone. Te wieczorne drzemki kiedy ś ją wy kończą. Miała mętlik w głowie. Obraz na ekranie wy dawał się dziwnie realny : Saskia celowała do kogoś z pistoletu, krzy cząc: „Rzuć to, bo będę strzelać!”, a przecież Tilly sły szała, że jej współlokatorka kręci się w łazience na piętrze i napuszcza wodę do wanny. Stale powtarzała, że w domku jest brudno, i py tała, czy Tilly w ogóle wie, co to znaczy sprzątać. „Wszędzie ten sy f”, narzekała. Z jakiegoś powodu Tilly wy obraziła sobie ów „sy f” w postaci mężczy zny w staroświeckim brązowy m płaszczu przeciwdeszczowy m, stary m i poplamiony m, z twarzą ukry tą pod rondem filcowego kapelusza. Czaił się za rogiem, gotów niespodziewanie wy skoczy ć i się przed nią obnaży ć. Przed laty kilka razy natknęła się na takich jak on w Soho – kry li się na ty łach zapy ziały ch sklepików z pornografią i klubów ze striptizem. Kilkakrotnie składano jej też niedwuznaczne propozy cje. Nigdy nie dała się skusić, chociaż mogłaby na ty m sporo zy skać. Wiedziała, że Phoebe – dama Phoebe – przy jęła kiedy ś zaproszenie pewnego nababa i spędziła z nim weekend na jachcie, chociaż facet przy pominał ropuchę. Wróciła obwieszona diamentami; wnioski nasuwały się same. Wczoraj Saskia w grobowy m milczeniu zaprezentowała Tilly garść pokry ty ch pianą włosów wy ciągnięty ch z odpły wu wanny. Wy starczy łoby ich na perukę. Saskia trzy mała je w wy ciągniętej ręce na kawałku papieru toaletowego, jakby by ły jadowity m pająkiem i mogły ją ukąsić. – Doprawdy, Tilly – powiedziała – może mogłaby ś, hm, jednak po sobie sprzątać? A przecież to by ło ty lko trochę włosów, na litość boską! Ludzie są dziwni. Phoebe na przy kład nie znosiła paznokci u nóg, własny ch ani cudzy ch. Co miesiąc by ła u pedikiurzy stki, nigdy nie

obcięła sobie sama paznokci, ani razu! „Niania robiła to za mnie”, wy jaśniła, kiedy zamieszkały razem w Soho. Tilly niechętnie wzięła włosy od Saskii. – O rety, chy ba linieję – zażartowała, usiłując ocalić resztki godności. Teraz nagle na ekranie pojawiła się ona sama – zupełnie jakby przeglądała się w lustrze. W okrutny m, krzy wy m zwierciadle. Wy glądała okropnie: rozty ta, szalona. I jeszcze ta koszmarna peruka. Wiedziała oczy wiście, że ogląda Colliera. Jeszcze nie całkiem jej odbiło. Jeszcze. Na ekranie dreptała w tę i z powrotem po kuchni, podawała Vince’owi Collierowi pieczeń, uty skiwała, że źle się odży wia i powinien sobie znaleźć jakąś miłą dziewczy nę. Tilly w ży ciu nie przy rządziła żadnej pieczeni. „Przestań już gderać, mamo – burknął Vince. – Wiesz, że poza tobą nie istnieją dla mnie inne kobiety ”. Szczerze mówiąc, nie wy glądała najlepiej. Przeczucie śmiertelności, „lotny czas, co przy bliża się w swoim ry dwanie” 27 i tak dalej. Nie by ła jeszcze gotowa umrzeć. Wy obraziła sobie Phoebe przemawiającą na jej pogrzebie, wspominającą „swoją drogą przy jaciółkę”. Wszy scy żałowaliby jej przez dobre pięć minut. Kilka lat funkcjonowałaby jako notka biograficzna, a potem koniec. Czekałoby ją pożałowania godne ży cie po ży ciu na kanałach Alibi i ITV3. Bądź co bądź, zaliczono ją ostatnio w poczet ty ch, co do który ch nikt nie ma pewności, czy jeszcze ży ją. Pewnego dnia na planie zjawiła się jakaś kobieta – Tilly nie miała pojęcia, kim jest, pewnie dziennikarką – w średnim wieku, strasznie egzaltowana, wy trzeszczone oczy i udawana naiwność. Gdy przedstawiono ją Tilly, wy krzy knęła: „Rety, my ślałam, że pani umarła!”. Tak po prostu. Co za chamstwo. – Nic się nie martw, Tilly – pocieszy ła ją Julia. – Rzuciłam na nią klątwę. Umrze na długo przed tobą. Julia by ła taka miła. I mniej lub bardziej normalna. Potrafiła rozmawiać, nie ty lko mówić jak wszy scy dokoła. W dodatku zawsze miała coś ciekawego w zanadrzu, czego niestety nie dało się powiedzieć o biednej Saskii, którą, gdy przy szło co do czego, interesowała wy łącznie ona sama. W ubiegły m ty godniu ten szmatławiec „Daily Mail” opublikował jej zdjęcie, jak uwieszona ramienia jakiegoś faceta – zawodnika druży ny rugby – wy chodzi z restauracji. Podpis pod zdjęciem głosił: „Gwiazda serialu Collier Saskia Bligh”. Chwaliła się nim na prawo i lewo. Ćwierkała o ty m na Twitterze! Ani na chwilę nie rozstawała się z komórką. Oznajmiła Tilly, że ćwierka, i zapy tała: „A ty ?”. Pokazała jej swoje konto. Dla Tilly komórka by ła zby t skomplikowana technologicznie – nie potrafiła nawet włączy ć komputera! Inne pokolenie. O ile dobrze zrozumiała, ćwierkanie sprowadzało się do informowania inny ch ludzi o ty m, co się właśnie robiło: brało pry sznic, parzy ło kawę. Kogo interesują takie rzeczy, na Boga?!

„Inny ch ćwierkający ch”, odparła Saskia. Czy li cy mbałów. Cały ten Twitter to by ła durna paplanina, „opowiadana z krzy kiem i furią powieść przez idiotę, nic nie znacząca” 28. Ludzie nie dawali sobie teraz rady z pustą przestrzenią, musieli ją od razu wy pełniać wszy stkim, co ty lko wpadło im w ręce. Dawniej zachowy wano swoje przemy ślenia dla siebie. Tilly odpowiadały tamte czasy. W dzieciństwie miała niebieską papużkę. Bezmy ślne ćwierkające stworzonko. Trudno przy wiązać się do papużki. Ojciec Tilly przy padkowo ją rozdeptał. Matka stwierdziła potem, że nie wie, jak można przy padkowo rozdeptać ptaka. Teraz już za późno, żeby dojść, co się naprawdę stało. Tilly chciała tę papużkę pochować, ale ojciec wrzucił ją po prostu do kominka. Stos pogrzebowy ; przed oczy ma wciąż miała drobne ciałko i płonące pióra. Nie przepadała za papużką, ale by ło jej przy kro, kiedy umarła, i przez pewien czas szczerze ją opłakiwała. Co za okropny koniec. Sama nie chciałaby zostać skremowana, ciśnięta w ogień. Powinna się przed ty m zabezpieczy ć, spisać testament, jasno wy razić swoją wolę. Od czasu, gdy jako dziecko by ła świadkiem bombardowania Hull, panicznie bała się ognia. Z drugiej strony pogrzebanie ży wcem by łoby równie nieprzy jemne. Marjorie Collier robiła teraz na drutach w oczekiwaniu na telefon od sy na. Kamera nie pokazy wała robótki. Tilly nie potrafiła dziergać, więc ty lko ciężko wzdy chała i raz za razem odkładała druty na kolana. Stwierdziła z zadowoleniem, że wy gląda to całkiem wiary godnie. Gra pozorów. Nie oszukujmy się, aktorstwo by ło jedny m wielkim udawaniem. W dzisiejszy ch czasach wszy stko by ło udawane, powierzchowne. Nic nie by ło prawdziwe. „Tak wszy stko kiedy ś na nic się rozpły nie” 29. I tak dalej. *** Znów drgnęła niespokojnie, obudziła się, z wy siłkiem dźwignęła do pozy cji siedzącej i zapaliła nocną lampkę. Następnie wy gramoliła się z łóżka, wsunęła stopy w kapcie i zeszła na dół. Przez chwilę siedziała przy stole. Wiedziała, że czegoś szuka, ale nie pamiętała czego. Na stole stała misa z owocami, jabłka i banany gniły sobie cichutko. Saskia nigdy nic nie jadła, a Tilly zapominała to robić. Poprzedniego dnia poczęstowała Saskię miętówką, lecz ta cofnęła się ze wstrętem, jakby Tilly handlowała heroiną. Czuła głód i miała ochotę na coś py sznego. Douglas zwy kł ją czasami zabierać na podwieczorki do Dorchester. To by ło takie urocze… Na pewno można jakoś zaradzić cierpieniom mały ch dzieci. Wszy stkich dzieci. Tilly poprowadzi krucjatę, dziecięcą krucjatę – nie, tam chodziło o coś innego. O walkę z niewierny mi. Wciąż to samo, dzieci żołnierze we współczesnej Afry ce – widziała o nich program w telewizji. Dawniej niewierny mi by li Arabowie, teraz my. Wzięła do ręki jabłko. By ło miękkie i miało pomarszczoną skórkę. Rozkład. To samo działo się z jej umy słem – znajdował się w stanie

rozkładu. – Chry ste, Tilly – jęknęła Saskia. – Co ty wy prawiasz? – Piekę – odparła uroczy ście Tilly. – A konkretnie robię ciasto. – Jesteś cała w mące – skrzy wiła się Saskia. – Cała kuchnia jest w mące. Wy jęłaś z szafek wszy stkie naczy nia i garnki. Zupełnie jakby ktoś zdetonował tu bombę. – O nie, zapewniam cię, że bomby robią znacznie większy bałagan – powiedziała Tilly. – Podczas wojny by łam w Hull. – Wiesz, która jest godzina? Tilly spojrzała na zegar kuchenny. Trzecia. Czas na podwieczorek. Imbry k gorącej herbaty i kawałek świeżego ciasta będą jak znalazł. Jej matka doskonale piekła, miała talent do ciast i robiła cudowne biszkopty lekkie niczy m piórko. Zawsze rozpaczała, że Tilly ma dwie lewe ręce do gotowania. „Jak tak dalej pójdzie, nigdy nie znajdziesz męża”. No, to teraz Tilly jej pokaże. Zaprosi ją na podwieczorek i… – Trzecia rano – sy knęła wściekle Saskia. – Jest trzecia rano. – Ach – wy mamrotała Tilly. – Właśnie się dziwiłam, czemu jest tak ciemno. Poczuła łzy na swoich przy więdły ch policzkach. Nie ulegało wątpliwości, że to początek końca. *** Zasnął i przy śnił mu się koszmar, w który m ścigał go bezgłowy, pozbawiony kończy n kadłub kobiety. Wy glądał trochę jak Wenus z Milo, a trochę jak manekin krawiecki. Jackson przebudził się zlany potem, przekonany, że to jego siostra. To mogła by ć ty lko ona. Martwa i bezcielesna, na dobre zadomowiła się w jego snach. Zanim została zamordowana, Niamh odkładała pieniądze na manekin krawiecki. Stale coś sobie szy ła. Nadal pamiętał sukienkę wieczorową, którą szy kowała na bożonarodzeniowe przy jęcie w pracy. Specjalnie pojechała do Leeds po szmaragdową saty nę. Sukienka sięgała jej do kolan. Niamh weszła na stół kuchenny w pantoflach, które zamierzała włoży ć, i kazała Jacksonowi podwinąć rąbek na odpowiednią długość. Krąży ł, odmierzając odległość od blatu do kolan siostry, stawiając na materiale krzy ży ki trójkącikiem gładkiej kredy krawieckiej wy jęty m z koszy ka z jej przy borami do szy cia. Doty k szmaragdowej saty ny i nóg siostry obleczony ch w cienkie pończochy dostarczy ł mu nowy ch, dziwnie inty mny ch wrażeń. Ich matka, z zasady nieszafująca komplementami – bo też sama nigdy ich nie sły szała – chwaliła od czasu do czasu śliczną figurę Niamh i jej zgrabne nogi. Jej własne nogi, jak mawiał ojciec Jacksona, przy pominały dwa pniaki. Gdy by nie to, że umarła pół roku wcześniej, to ona podpinałaby sukienkę Niamh. „Dziewczy na potrzebuje matki”,

stwierdziła wtedy jego siostra, a ponieważ powiedziała to ze smutkiem, nie dodał, że chłopak też. Zresztą Niamh i tak to wiedziała. – Jak kupię manekin, będzie o wiele łatwiej – dodała, obracając się wokół własnej osi i usiłując ocenić pracę Jacksona. Dotąd wy dawało mu się, że manekiny ogląda się ty lko na wy stawach. Albo w cy rku. – No co ty – zaśmiała się Niamh – pomy liło ci się z arlekinem. Manekin krawiecki robi się na zamówienie, żeby miał takie same wy miary jak jego właścicielka. Za ży cia Niamh sukienka nie została skończona, rąbek wciąż przy trzy my wała biała fastry ga. Wisiała potem po wewnętrznej stronie drzwi jej pokoju, płaska i dziwnie bezkształtna, odkąd zabrakło ciała, aby ją wy pełnić. Zupełnie jakby Niamh rozpły nęła się bez śladu. I w sumie tak by ło. Brat Jacksona, Francis, powiedział: „Szkoda, że jej nie skończy ła, chciałaby, żeby ją w niej pochować”. A potem rzucił gniewnie: „Co ja, kurwa, wy gaduję, Jackson? Szkoda? Co to za pedalskie słowo? Szkoda raczej, że nie ży je”. Mówiąc to, cisnął sukienkę do kominka, gdzie spłonęła szy bciej, niż można by się spodziewać. Na pewno zby t szy bko, żeby Jackson zdąży ł wy ciągnąć ją z ognia. Później widział ciało Niamh w kostnicy. Okry wający ją całun przy pominał staroświecką koszulę nocną. Sięgał pod samą szy ję, więc nie by ło widać śladów duszenia. Mimo to twarz wy glądała nienaturalnie, jakby trup ty lko udawał jego siostrę i słabo mu to wy chodziło. Gdy by Niamh miała w tej sprawie coś do powiedzenia, nigdy nie ubrałaby się w całun. Lubiła eleganckie, staroświeckie stroje: wy sokie obcasy, puszy ste sweterki i ołówkowe spódnice za kolano. Jackson zachował kilka stary ch fotografii, na który ch również nie by ła do siebie podobna, jednak w inny sposób niż wtedy w kostnicy, gdzie wy glądała po prostu obco. Nie wiedział, co się z nimi stało. Prawdopodobnie spłonęły w pożarze. Kiedy po odejściu Josie zamieszkał w Cambridge, wy buch zniszczy ł mu dom. (Skrócona wersja jego ży ciory su robiła większe wrażenie niż pełna). Niamh wy glądałaby o wiele ładniej, gdy by pochowano ją w tamtej zielonej sukience. Nikt by nie zauważy ł, że nie by ła skończona. Kiedy parę lat po jej śmierci opuścił dom rodzinny, jedy ną rzeczą, jaka mu po siostrze została, by ła mała ceramiczna studnia, pamiątka ze Scarborough z napisem „Serdeczne pozdrowienia ze Scarborough”. Niamh by ła tam kiedy ś na jednodniowej wy cieczce z grupą znajomy ch i kupiła mu ją w prezencie – ty m cenniejszy m, że w ich rodzinie prakty cznie się ich nie dostawało. Muzeum Bry ty jskie mogło się pochwalić garnkami, które przetrwały ty siące lat w nietknięty m stanie, lecz z jego studni nie pozostał choćby odłamek. Wy buch odebrał mu także i to. Całkiem rozbudzony leżał i wpatry wał się w sufit, wiedząc, że sen prędko nie powróci. Ciekawe,

co robi w tej chwili kobieta, z którą spędził poprzednią noc. Może znów bawi się z koleżankami gdzieś na mieście, a może – co bardziej prawdopodobne – jest teraz w domu z właścicielem deskorolki i przy gotowawszy zawczasu śniadanie oraz mundurek szkolny, śpi twardo, odpoczy wając przed kolejny m dniem pracy. Ogarnęły go nagłe wy rzuty sumienia na my śl, że wy mknął się tak bez pożegnania niczy m lis z kurnika. Chociaż jakie to właściwie miało znaczenie? Żadnego. Z drugiego łóżka dobiegało przy jemne pochrapy wanie jego nowego towarzy sza. „Niech sobie śpi” – pomy ślał Jackson. Lepiej nie budzić licha. Jego telefon zawibrował, więc po omacku poszukał włącznika nocnej lampki. Wiadomość od Hope McMaster ze świata, w który m by ło już jutro: „O mój Boże, skąd pan ma to zdjęcie?! To ja, na pewno. DOWIEDZIAŁ SIĘ PAN CZEGOŚ?? WIE PAN, KIM JESTEM??!!!!”. „Jeszcze nie – odpisał zwięźle. – Proszę cierpliwie czekać i się nie denerwować”. Nie chciał mieć na sumieniu przedwczesnego porodu wy wołanego przez wy krzy kniki. Poniewczasie zdał sobie sprawę, że może nie powinien informować Hope na bieżąco, podsy cając ty lko jej niepokój kolejny mi zagadkowy mi odkry ciami. Lepiej się wstrzy mać i zaprezentować konkretny rezultat śledztwa przewiązany czerwoną atłasową wstążką: „Niespodzianka! Okazało się, że jest Pani w prostej linii potomkinią Romanowów!”. (Uprzedzając ewentualne py tania: nie, nic takiego nie przy darzy ło się żadnemu z klientów Jacksona). Jak tak dalej pójdzie, Hope dowie się od niego ty lko, kim nie jest. *** – …więc zdaję sobie sprawę, że wszy scy jesteście zmęczeni. Jutro od rana czeka nas wy tężona praca, a większość wcale nie położy się dzisiaj spać. Dlatego chcę ty lko pokrótce podsumować sy tuację. Jeżeli ktoś z zebrany ch nie miał jeszcze okazji mnie poznać, nazy wam się Gemma Holroy d i jestem inspektorem prowadzący m to śledztwo. Barry, niedbale oparty o ścianę w głębi sali, gdzie znajdowało się centrum dowodzenia, ze znużeniem przy mknął oczy. Dwa morderstwa w ciągu dwóch dni. Ten sam sposób działania sprawcy. No, prawie ten sam. Ty lko dwa ty godnie dzieliły go od momentu, kiedy będzie mógł wy rwać się z tego wariatkowa, a nie chciał zostawiać po sobie bałaganu. Niedokończony ch spraw. Chciał zamknąć za sobą drzwi. Ostatni gasi światło. Żegnaj, wy dziale zabójstw. – Ofiara, Kelly Anne Cross, lat czterdzieści jeden, została znaleziona przez sąsiada dzisiaj około godziny dziesiątej wieczorem. Patolog szacuje, że zmarła gdzieś między siódmą a dziewiątą, dokładny czas zgonu pozwoli ustalić sekcja zwłok. Obawiam się, że trzeba będzie na nią chwilę poczekać. Mamy pełne ręce roboty : wciąż badamy sprawę zabójstwa Rachel Hardcastle, której

ciało znaleziono wczoraj wieczorem na śmietniku w Mabgate. Do tego dochodzą prawdopodobne podpalenie w Hunslet i karambol trzech aut na wewnętrznej obwodnicy. – Nie ulega wątpliwości, że ofiara została zamordowana. Sprawca by ł bardzo brutalny, Cross otrzy mała kilka ciosów w głowę, ma także rany kłute brzucha oraz klatki piersiowej. Na miejscu nie znaleziono narzędzia zbrodni. Podobna, chociaż nie identy czna sy tuacja jak w przy padku Rachel Hardcastle – dodała z przesadny m naciskiem. Barry i bez otwierania oczu wiedział, że patrzy prosto na niego. Nie otworzy ich, nie da jej tej saty sfakcji. – Rachel Hardcastle, kobieta znaleziona na śmietniku w Mabgate, oraz Kelly Cross by ły prosty tutkami. Na miejscu zabójstwa Cross znaleźliśmy mnóstwo odcisków palców i sporo DNA. Wszy stko to jest teraz badane. Laboratorium dostarczy nam jutro z pewnością ciekawy ch informacji. – Przesłuchania sąsiadów niewiele nam dały. W okolicy brakuje kamer monitoringu, kontrola tablic rejestracy jny ch też niczego nie wniosła. Wstępny raport doty czący rozpry sku krwi… Barry się wy łączy ł. Gemma Holroy d by ła profesjonalistką, musiał jej to przy znać. Schludny kostium, schludna fry zura, odpowiednie buty, mocny makijaż – nie to, co niektóre z jego koleżanek babochłopów. Dziwne, ale w pierwszej kolejności przy pominała mu jego własną żonę. Właściwie wszy stkie kobiety mu ją przy pominały, może z wy jątkiem Tracy. Od dawna zamierzał przy dzielić Gemmie jakąś większą sprawę, nawet bez specjalnej rekomendacji Tracy. Pojechał do tej zapy ziałej nory, którą Kelly Cross nazy wała domem, i po raz drugi w ciągu dwudziestu czterech godzin został w furgonetce ekipy śledczej. Doskonale pamiętał matkę Kelly, chociaż nie mógł sobie przy pomnieć jej imienia. Chy ba by ło irlandzkie. Wredne babsko, ale w sam raz na szy bki numerek w ciemnej uliczce. To by ły czasy ! Inne czasy, inny Barry. Czasami zastanawiał się, czy gdy by dostał drugą szansę i przeży ł swoje ży cie jak święty, to czy cokolwiek by to zmieniło. Żadnego picia i palenia, żadny ch przekleństw, nieuczciwy ch i niemoralny ch zachowań, żadny ch dziwek. Mógłby dla odmiany zapisać się do biblioteki publicznej, zabierać Barbarę na obiady do restauracji, kupować jej kwiaty. Zmieniać pieluchy, podgrzewać butelki i wracać wieczorami z pracy, żeby przeczy tać Amy bajkę na dobranoc. Mógłby nawet pomagać Barbarze w domu. Może – może – wtedy nazbierałby dość punktów, żeby Opatrzność nie zechciała go ukarać i Amy nie znalazłaby się w tej dwudrzwiowej puszce z mężem pijakiem za kierownicą oraz mały m sy nkiem na ty lny m siedzeniu… A może powinien raczej rozpłatać sobie pierś w dniu narodzin córki i złoży ć serce w ofierze na jakimś ołtarzu? Może wówczas wszy stko potoczy łoby się inaczej? No tak, ale by ła jeszcze Carol Braithwaite. Musiałby ujawnić całą prawdę, naprawić wy rządzone zło. Przed odejściem trzeba zostawić po sobie porządek.

Barry wciągnął powietrze przez zaciśnięte zęby. Tonął na suchy m lądzie. Imperium leżało w gruzach, barbarzy ńcy stali u bram. Nie barbarzy ńcy, ty lko ambitne mądrale z dy plomem z kry minologii. – Czy coś konkretnego łączy oba te morderstwa? – zwrócił się do Holroy d. – Obie ofiary to kobiety. I obie nie ży ją, szefie – odparła. Ewidentnie za nim nie przepadała, podobnie jak większość ludzi. – Wiadomo, czy cokolwiek łączy ło twoją ofiarę z tą kurwą z Mabgate? – spy tał. – Może się znały ? – „Kurwa z Mabgate” – powtórzy ła Gemma. – Brzmi jak bohaterka tragedii zemsty. Barry gówno wiedział o tragediach zemsty. Nigdy go nie interesowały. Wiedział za to sporo o tragediach w ogóle. Czuł też wy raźnie, że nadchodzi czas zemsty. Carol Braithwaite powstała z grobu i jej zmurszałe kości domagały się zadośćuczy nienia. „Zmartwy chwstała”, jak powiedziała Tracy. – Ktoś zaczął zadawać py tania – oznajmiła mu przez telefon Linda Pallister. – Co mam zrobić? – Na twoim miejscu trzy małby m gębę na kłódkę – poradził jej Barry. „Trzy małby m gębę na kłódkę”. To nie by ła właściwa odpowiedź. Właściwa odpowiedź powinna brzmieć: „Przy znaj się. Powiedz całą prawdę”. Trzy dzieści pięć lat milczenia, a teraz nazwisko Carol Braithwaite by ło na ustach wszy stkich. – …zwy kła zapraszać klientów do domu? – chciał wiedzieć Gavin Archer. – Przecież pracowała na ulicy ? Archer by ł detekty wem. Szczupły, w okularach, przy jeżdżał codziennie do pracy wy ścigówką w ty m swoim obciskający m jaja stroju z ly cry, chociaż nigdy się nie ścigał, po prostu dojeżdżał z klockowatego domu o ścianach z papieru w Moortown, który dzielił ze swoją ciężarną żoną. Jeszcze jeden cholerny by strzak. – Zamierzamy … Na miejscu by ło bardzo dużo krwi. Nawet oglądający transmisję wideo w furgonetce Barry nie miał co do tego wątpliwości. Gemma jak jej tam szy bko postawiła wszy stkich na nogi. W środku kręcili się fotograf, dwóch techników i dwóch specjalistów medy cy ny sądowej, patolog miał by ć za dziesięć minut. Do tego dwóch funkcjonariuszy odpowiedzialny ch za kontakt z rodziną, poszukujący ch ży wy ch krewny ch ofiary. Każdy wchodzący do domu wkładał specjalny kombinezon i obuwie ochronne. A wszy stko to z powodu jednej martwej prosty tutki. Barry obserwował na ekranie, jak biolog bada rozpry sk krwi. Kiedy on zaczy nał służbę, po miejscach zbrodni spacerowało się jak po parku. – Ktoś jej nie lubił – zauważy ła Gemma, stając obok niego w furgonetce. – To najczęstsza przy czy na wszy stkich morderstw – mruknął Barry.

– …dlatego proszę, żeby śmy zebrali się tutaj znowu jutro rano na odprawę, punktualnie o siódmej. Dziękuję za uwagę. Centrum dowodzenia opustoszało. Mijał go strumień zmęczony ch, lecz oży wiony ch ludzi. Barry czuł się fatalnie, niczy m chodzący zawał. Musiał się napić. Marzy ł o drinku przez cały dzień. Przez cały ty dzień. Przez ostatnie dwa lata. Ta cholerna rocznica… Można by się spodziewać, że z czasem będzie łatwiej, ale nie by ło. W chwili śmierci Sam by ł jeszcze malutki, teraz pewnie chodziłby o własny ch siłach, może nawet nieporadnie kopał piłkę z Barry m. A jego córka wegetowała, bo żadne z nich nie miało odwagi zadecy dować o wy łączeniu maszy n podtrzy mujący ch ją przy ży ciu. Barry powinien się teraz szy kować do zakończenia służby : porządkować papiery, przekazy wać sprawy swojej następczy ni, może nawet wziąć udział w jakimś pożegnalny m jublu. Czy ktoś coś dla niego organizował? Nic na to nie wskazy wało. Tracy żartowała, że nikt mu nie wy prawi pożegnania, lecz wy dawało się to mało prawdopodobne. Może czeka go przy jęcie niespodzianka? Nie wy obrażał sobie niczego gorszego. Pożegnalna popijawa Tracy zdąży ła zy skać status legendy. Wszy scy lubili Tracy, choć wielu udawało, że jest odwrotnie. – Nadinspektorze Crawford, chciał pan czegoś ode mnie? – Przepraszam, inspektor Hardcastle, trochę przy snąłem. Wszy stko przez tę przy długą dobranockę. – Nazy wam się Holroy d, szefie, Gemma Holroy d. Rachel Hardcastle to ta zamordowana w środę wieczorem. Kurwa z Mabgate – dodała sarkasty cznie. Rozległ się sy gnał jego komórki. Strickland. Barry nic a nic się nie zdziwił. Carol Braithwaite, zmartwy chwstając, wy ciągała ich z bezpieczny ch kry jówek jednego po drugim. – Barry ? Jak leci? – zapy tał Ray. – Jak zwy kle – odparł Barry. – Dzwonię, żeby zapy tać, czy będziesz na jutrzejszy m przy jęciu z tańcami w klubie golfowy m. – Na przy jęciu z tańcami w klubie golfowy m – powtórzy ł Barry, usiłując zrozumieć, o czy m mowa. Jak przez mgłę przy pomniał sobie jakąś imprezę chary taty wną, na którą bilet – pięćdziesiąt funtów od łebka – by ł zmuszony kupić. Strickland i Lomax stale coś organizowali. Nie mogli zdzierży ć emery tury i utraty władzy, zasiadali więc w zarządach liczny ch fundacji dobroczy nny ch oraz komitetów na rzecz tego i owego, w sądach magistrackich, by le ty lko lokalna społeczność i prasa nie zapomniały ich nazwisk. Nie chodziło przy ty m o spełnianie dobry ch uczy nków, ty lko o zaprzeczanie własnej impotencji. Jeśli chodzi o dobroczy nność, jedy ne, co Barry zamierzał robić na emery turze, to kupować co roku czerwony mak w Dniu Pamięci.

– Owszem – przy taknął cierpliwie Strickland – na przy jęciu z tańcami. Wy bierasz się czy nie? Nie mógł spać. Leżąca obok niego Barbara pochrapy wała. Na twarzy miała tłustą warstwę kremu i wałki z gąbki we włosach. Przy szło mu do głowy, że mógłby zaży ć który ś z jej środków nasenny ch. Najlepiej wszy stkie. Wy brać łatwiejsze wy jście zamiast trudniejszego. Ledwo zdąży ł zapaść w pły tką drzemkę, zadzwonił telefon. Barbara wy dała przez sen stłumiony jęk rannego zwierzęcia. Budzik przy łóżku pokazy wał piątą trzy dzieści. To nie mogły by ć dobre wieści. – Mamy kolejne morderstwo, szefie – oznajmiła Gemma Holroy d. – Znowu jakaś pracująca dziewczy na? I nie mów mi, że wszy stkie ciężko pracujecie. – A pracujemy ? Nie zidenty fikowaliśmy jeszcze ofiary. Znaleziono ją w wejściu do kina na Cottage Road w Headingley. Obrażenia głowy i rany kłute. – No cóż, wiesz, co mówią: jedna ofiara to pech, dwie – przy padek, a trzy – sery jny morderca. – Chy ba nie powinniśmy wy ciągać pochopny ch wniosków, szefie. – Im szy bciej wy ciągniemy wnioski, ty m szy bciej zamkniemy śledztwo. – Jeśli nawet te morderstwa są ze sobą powiązane, wy gląda mi to raczej na robotę jakiegoś szaleńca. – To ty lko słowa. Zabójstwo to zabójstwo. Odłoży ł słuchawkę, legł na wznak i utkwił wzrok w suficie. Leeds i martwe prosty tutki. Skojarzenia nasuwały się same: Rzeźnik z Yorkshire. Odwrócił się do Barbary i pogłaskał ją po plecach: – Zrobić ci herbaty, kochanie? Szczerze mówiąc, mógłby się oby ć bez trzech nierozwiązany ch morderstw. Gdy by kobiety nie istniały, mężczy źni by ich nie zabijali. Można i tak na to spojrzeć. Carol Braithwaite. Ciekawe, co się stało z tamty m dzieciakiem, zamknięty m ty godniami z ciałem swojej matki. Barry nie pamiętał jego imienia. Tracy miesiącami go o niego zadręczała. Michael, otóż to. Michael Braithwaite. *** 10 kwietnia 1975 Nazajutrz z samego rana Tracy zjawiła się na oddziale dziecięcy m. (Co za nieprzy jemne miejsce). Wierzchem dłoni dotknęła bezwładnej rączki śpiącego chłopczy ka. – Michael – szepnęła. Rozważała, czy nie przy nieść mu pluszowego misia, stwierdziła jednak, że jest chy ba za duży na przy tulankę. Kiedy wy łamali drzwi do tamtego mieszkania w Lovell Park, kurczowo ściskał w dłoni biało-niebieski samochodzik policy jny, jakby od tego zależało jego ży cie. Kupiła mu więc

wóz strażacki. Teraz położy ła go na łóżeczku obok poduszki. Chłopiec miał podkrążone oczy i zapadnięte policzki, lecz wszy stko wskazy wało na to, że śpi spokojnie. Szacowano, że spędził niemal trzy ty godnie zamknięty w mieszkaniu z trupem matki. Nie potrafił sam otworzy ć drzwi od środka. By ć może wchodził na krzesło i machał przez okno, by zwrócić na siebie uwagę, ale nikt go nie widział. Przeży ł dzięki jedzeniu, jakie znalazł w mieszkaniu – szczęśliwie w dniu swojej śmierci Carol Braithwaite zrobiła po południu zakupy, w kuchni walały się więc nierozpakowane torby. Później ży wił się suchy mi produktami wy ciągnięty mi z szafek kuchenny ch i pił wodę z kranu. Okry ł matkę kocem, żeby nie zmarzła. Tracy przy puszczała, że z początku musiał spać przy niej. Później umościł sobie posłanie w salonie z koców oraz poduszek ściągnięty ch z kanapy. „Twardy gówniarz” – mruknął Lomax. Może zdąży ł przy wy knąć do tego, że musi się sam o siebie troszczy ć? Wszy stkie te szczegóły Tracy poznała z trzeciej ręki od Arkwrighta. Niespodziewanie z drugiej strony szpitalnego łóżeczka wy rosła Linda Pallister. Zupełnie jakby czatowała gdzieś w pobliżu. – To znowu pani – zauważy ła, co miało chy ba zastąpić powitanie. – Pójdziemy na herbatę? – zaproponowała jej Tracy. – Do stołówki. Pogadamy jak człowiek z człowiekiem? Popijały słabą, gorzkawą herbatę. Tracy wzięła dla siebie duży batonik kit kat, Linda wy brała jabłko. Wy glądało na niedojrzałe. Herbata i jabłka nie szły ze sobą w parze, wszy scy to wiedzieli. – Co się teraz stanie z ty m bidulkiem? – spy tała ją Tracy, łamiąc batonik na cztery kawałki. Jeszcze nie zaczęła jeść, a już żałowała, że nie kupiła dwóch. – Zostanie wy pisany, potem trafi do rodziny zastępczej – wy jaśniła Linda, nadgry zając zielone jabłko. – Nie ma żadny ch krewny ch. Miała zęby jak koń; by łby z niej znakomity roślinożerca. – A ojciec? Linda Pallister uniosła do góry brew i odparła: – Nie ma go. – Chciałaby m porozmawiać z kimś o ty m dziecku. – Właśnie pani rozmawia – stwierdziła Linda. – Ze mną. – Wie pani, że mały by ł świadkiem morderstwa matki, prawda? Chrup, chrup, chrup; Linda Pallister mechanicznie chrupała jabłko. – Powiedział mi, że zabił ją jego ojciec – nie ustępowała Tracy. – Ci z dochodzeniówki to zlekceważy li. – Chłopiec ma cztery lata – wzruszy ła ramionami Linda. – Nie wie, co jest prawdą, a co zmy śleniem. Dzieci kłamią, tak już po prostu jest. – Umilkła na chwilę, a jej małe jak u prosiaka

oczy badawczo przy patry wały się Tracy. – Oskarży ł mężczy znę, którego uważa za swojego ojca – dodała, stukając w leżącą na stole teczkę. – Carol nie wiedziała, kto by ł ojcem dziecka. W rogu żółtobrązowej teczki widniała naklejka z wy pisany m na maszy nie nazwiskiem „Carol Braithwaite”. – By ła waszą podopieczną? – upewniła się Tracy, doty kając teczki. Linda bły skawicznie nakry ła ją dłonią, jakby Tracy mogła ją otworzy ć samy m wzrokiem. – Panna Braithwaite by ła znana opiece społecznej – odrzekła szty wno. – W związku z czy m? – Nie mogę rozmawiać o naszy ch podopieczny ch. – Linda Pallister gwałtownie wstała i przy cisnęła teczkę do piersi. – Wiedziała pani, że temu dziecku grozi niebezpieczeństwo? – chciała wiedzieć Tracy. Również wstała, wiedząc dobrze, że jest o wiele wy ższa od swojej rozmówczy ni. – Może gdy by ich pani odwiedziła wcześniej, znalazłaby pani Michaela i nie musiałby spędzić trzech ty godni zamknięty w mieszkaniu z trupem własnej matki. Stanął jej przed oczy ma obraz Lindy Pallister odbierającej jej chłopca i przekazującej go ratownikom medy czny m. Trzy mała go wy soko na biodrze, tak że spoglądał ponad jej ramieniem i gdy się oddalali, nie spuszczał wzroku z Tracy. Miała wrażenie, że wy ciągnął wtedy rączkę i wy rwał jej spory kawałek serca. Teraz zadrżała na samo wspomnienie. – Mam ogromną liczbę spraw – odparła obronny m tonem Linda. – Każda z nich oceniana jest indy widualnie. A teraz, jeśli nie ma pani nic przeciwko temu, muszę już iść. – Proszę zaczekać – zatrzy mała ją Tracy. Wy ciągnęła z torby długopis. – Zapiszę pani mój numer. – Niemal siłą wy rwała teczkę z rąk tamtej, mówiąc: – Nie będę zaglądać do środka, słowo. – Następnie napisała na wierzchu swoje nazwisko – „posterunkowa Tracy Waterhouse” – oraz numer telefonu. – To mój domowy numer – dodała. – Najprawdopodobniej jeśli pani zadzwoni, odbierze moja matka. Niech ją pani spacy fikuje, dobrze? – Pod spodem dopisała datę, żeby wszy stko wy glądało bardziej oficjalnie. – Na wszelki wy padek, żeby śmy miały ze sobą kontakt. – Kontakt? – W sprawie małego Michaela. – Muszę już iść – powtórzy ła Linda, jedny m szarpnięciem odbierając Tracy żółtobrązową teczkę z miną równie kwaśną jak jej jabłko. – Tak, wiem. Ogromna liczba spraw – mruknęła Tracy. Po odejściu Lindy Tracy wróciła na oddział. Michael nadal spał, mimo to usiadła przy jego łóżeczku i obserwowała go, dopóki nie zjawił się lekarz w towarzy stwie mizdrzącej się do niego pielęgniarki.

– Jakiś problem? – zainteresował się na widok munduru Tracy ; za pół godziny zaczy nała służbę. – Nie, chciałam ty lko zobaczy ć, jak on się czuje. – Pani jest jedną z ty ch osób, które go znalazły ? Tracy nigdy nie pomy ślałaby o sobie i Arkwrighcie jako o „osobach”, ty lko o „policjantach”. – Tak – potwierdziła. – Ja i mój partner. Pielęgniarka zmierzy ła chłopcu puls, obrzuciwszy Tracy lekceważący m spojrzeniem, po czy m zapisała coś w jego karcie. „Dziękuję, Margaret” – powiedział lekarz. A to dopiero, pomy ślała Tracy, lekarz dziękujący pielęgniarce. W dodatku po imieniu. Może szpitalny romans? W popołudnia wolne od kółka bry dżowego matka Tracy rozsiadała się wy godnie na kanapie i zaczy ty wała w romansidłach wy dawnictwa Mills & Boon. – Ian Winfield – przedstawił się lekarz. – Jestem pediatrą na ty m oddziale. – Tracy oczekiwała, że poda jej rękę, a następnie wda się z nią w pogawędkę na temat stanu zdrowia Michaela, lecz on rzucił ty lko: – Małemu nic nie będzie, ale musi odpoczy wać. Najlepiej będzie, jeśli pani sobie pójdzie. Odesłał ją z kwitkiem, ot tak, jakby samy m siedzeniem Tracy mogła chłopcu zaszkodzić. Pielęgniarka spojrzała na nią spode łba, gotowa wszcząć awanturę. *** Wy chodząc ze szpitala, ponownie natknęła się na Lindę Pallister. Chy ba nie miała jednak aż ty le pracy, bo właśnie wy chodziła z Tawerny Cmentarnej pogrążona w rozmowie z Ray em Stricklandem. Dziwnie razem wy glądali. W pewnej chwili Strickland chwy cił ją za łokieć, przy ciągnął do siebie i powiedział coś gniewnie. Kobieta wy glądała na przestraszoną. Potem ją puścił, a ona oddaliła się chwiejnie. Ty m razem Tracy nie zauważy ła nigdzie roweru. – By łam wczoraj w szpitalu zobaczy ć się z mały m – poinformowała nazajutrz Kena Arkwrighta nad kuflem piwa. – No i? – Spał. Wpadłam za to na tę babkę z opieki społecznej, Lindę Pallister. Ken Arkwright chrząknął. – Nasi zajęli się tą sprawą? Przesłuchano kogoś? – Musisz pamiętać o jednej rzeczy – odrzekł Arkwright – policja nie ma środków na egzekwowanie prawa i prowadzenie staroświeckich dochodzeń. Jedy ne, co możemy robić, to sprzątać cudzy bałagan. Rozerwał opakowanie chipsów z solą i octem, jakby to by ł pokaz siły, i poczęstował Tracy. Ta

zawahała się, jak przy stało dziewczy nie na diecie twarogowo-grejpfrutowej. Od zapachu przy pominającego aromat ry by z fry tkami zakręciło jej się w nosie. – No, decy duj się – przy naglił ją Arkwright. – Dobra, niech będzie – uległa w końcu Tracy i wzięła pełną garść. – Ludzie są swoimi najgorszy mi wrogami – westchnął Ken. – Nic na to nie poradzisz. – Wiem – przy znała. Siedzieli w pubie w Eastgate, uczęszczany m głównie przez uciekinierów z komendy policji w Brotherton House. By ło to na krótko przed ty m, jak przeniesiono ich do nowej siedziby w Millgarth. Gęsty obłok papierosowego dy mu i ciężki zaduch przetrawionego piwa mieszały się ze sobą. Marka Double Diamond czy niła cuda. W 2008 roku Carlsberg miał ogłosić zamknięcie browaru Tetley a, który następnie został „zrewitalizowany ”: otwarto w nim restauracje, sklepy oraz modne lofty. „Nowa, wspaniała miejscówka na nabrzeżu w Leeds”. Ken Arkwright już wówczas nie ży ł, a w 2010 roku dzięki bonom otrzy many m z okazji przejścia na emery turę Tracy rozkoszowała się oczy szczający m ciało masażem błotny m w Waterfall Spa. – Nie widziałeś przy padkiem Stricklanda albo Lomaxa? – zainteresowała się Tracy z ustami pełny mi chipsów. – Nie gadali potem z tobą? Na temat śledztwa? – Ci złoci chłopcy Eastmana mieliby ze mną gadać? – burknął Arkwright. – Wolne żarty, złotko. – Rzecz w ty m, Arkwright, że drzwi do mieszkania by ły zamknięte. – I co z tego? – Ja nigdzie nie widziałam klucza, a ty ? A przecież dobrze się rozejrzeliśmy, mieliśmy mnóstwo czasu, bo Lomax i Strickland wy raźnie się nie spieszy li. W drzwiach by ł zamek ty pu y ale i jeszcze jeden, anty włamaniowy. Ktoś stamtąd wy szedł i dokładnie zamknął drzwi za sobą. – Do czego ty pijesz? – spy tał Arkwright. – Drzwi zamknięto od zewnątrz. Rozumiesz? Carol Braithwaite nie zabił przy padkowo poderwany klient, ty lko ktoś, kto miał klucze od jej mieszkania. Ktoś, kto zamknął w środku tego chłopczy ka. Arkwright zmarszczy ł czoło i wbił wzrok w swój kufel. – Zostaw to, złotko, dobra? Ci z dochodzeniówki wiedzą, co robią. – Czy żby ? Następnego dnia Tracy wróciła do szpitala. Na widok pustego łóżeczka pomy ślała: „O nie, ty lko nie to! Błagam, Panie Boże, nie pozwól, żeby on umarł”. Odszukała pielęgniarkę, która poprzedniego dnia by ła na obchodzie z Ianem Winfieldem. – Michael Braithwaite – powiedziała, czując, że żołądek skręca jej się ze strachu. – Co się z nim stało? – Z kim?

Arkadia

Piątek Drgnęła i obudziła się. Coś nienaturalnego zakłóciło jej sen. Nie by ł to śpiew ptaka ani dźwięk budzika, ani pierwszy autobus. Tracy zerwała się z łóżka i dopadła okna na półpiętrze, skąd roztaczał się najlepszy widok na ulicę. Wszędzie roiło się od policji. Dwóch mundurowy ch pukało właśnie do drzwi domu naprzeciwko, kawałek dalej stały zaparkowane dwa radiowozy. Rozpoznała jednego z funkcjonariuszy w cy wilu, Gavina Archera. Po chwili na miejscu pojawiło się jeszcze kilku mundurowy ch. Pukali do drzwi kolejny ch domów. Mogło to oznaczać ty lko jedno: odkry li, że poprzedniego wieczoru by ła u Kelly. Odkry li uprowadzenie Courtney. Prawdopodobnie oglądali taśmy monitoringu w centrum handlowy m Merrion i widzieli, jak Kelly Cross oddaje Tracy dziecko za kasę. Dwoje mundurowy ch zmierzało w stronę jej domu. Umy sł Tracy pracował na maksy malny ch obrotach. Rzuciła się do sy pialni, naciągnęła na siebie dres i pomknęła kory tarzem do pokoiku Courtney. Dziewczy nka obudziła się naty chmiast, jakby by ła przy zwy czajona do szy bkich, niezapowiedziany ch ewakuacji. Tracy przy łoży ła palec do ust i szepnęła: „Ciii”. Mała nie wy glądała na zaskoczoną. Bły skawicznie zaczęła działać: chwy ciła swój cenny różowy plecaczek i jeszcze cenniejszą srebrną różdżkę. Pospiesznie zeszły na dół. Ledwo znalazły się w holu, rozległ się dzwonek do drzwi, głośny i nieustępliwy. Przez ciało Tracy przetoczy ła się fala adrenaliny. Złapała torbę, narzuciła na Courtney czerwoną budry sówkę i pchnęła ją w stronę kuchennego wy jścia. Przez chwilę szamotała się z zamkiem. Drżały jej ręce. Gdy wreszcie zdołała otworzy ć drzwi, wsadziła sobie Courtney pod ramię – przy pominało to bieg z owieczką pod pachą – i ruszy ła pędem ku furtce na ty łach domu. Na drodze by ło pusto. W garażu wsadziła małą na ty lne siedzenie samochodu i poleciła jej, żeby zapięła pas. Serce waliło jej tak mocno, aż rozbolała ją klatka piersiowa. Wy jechała z bocznej drogi, skręciła w lewo i spokojnie się oddaliła, minąwszy pusty radiowóz i mundurowego odpy tującego zaspaną kobietę na progu jednego z domów. Kierowca nadjeżdżającej z naprzeciwka suki nie zwrócił na nią uwagi. Zdołała się wy mknąć. Poruszała się między nimi jak duch. Za nią od krawężnika powoli oderwała się przy pominająca wielką ry bę szara Toy ota Avensis z różowy m króliczkiem dy ndający m przy lusterku wsteczny m. Zaraz jednak zatrzy mał ją jeden z mundurowy ch i zaczął zadawać kierowcy jakieś py tania. Tracy uznała, że najbezpieczniejsze będą na odludny ch drogach. Mogły pokręcić się w okolicy

domku National Trust, który zarezerwowała na urlop. Klucze miała odebrać dopiero o drugiej po południu – właściwie nawet nie klucze, ty lko kod do wstukania, który doglądający domek miał uakty wnić po ich przy jeździe. Przez kilka dni nie będą nikogo widy wały ani z nikim rozmawiały, potem staną się niewidoczne, znikną z radarów jak my śliwce stealth. Potrzebowała ty lko dnia albo dwóch. Courtney spała. Boczne drogi zasnuwała mgła. Wy dawało się, że im sprzy ja. Tracy biła się z my ślami. Co najlepszego zrobiła? W jednej chwili kupowała parówkę w cieście w piekarni Greggsa, a w następnej zmieniła się w ściganą zwierzy nę. Policja poszukiwała jej za morderstwo i porwanie. Chociaż nie zabiła Kelly Cross, czuła się tak, jakby miała na rękach jej krew. Doszła do wniosku, że gdy kolejny raz licho ją podkusi, żeby kupić dziecko, zażąda czegoś w rodzaju zabezpieczenia. Gwarancji, że naby tek nie stanowi dla niej zagrożenia. Kogo próbuje oszukiwać? Przecież nie kupi już nigdy żadnego dziecka. Wy starczy jej to jedno. Zamierzała trzy mać się go kurczowo, strzec jak oka w głowie, trwać przy nim na dobre i na złe, w zdrowiu i w chorobie – a niech to jasny gwint! Z mgły przed nimi niespodziewanie wy chy nął jeleń, wszedł na jezdnię i znieruchomiał zaskoczony niczy m ktoś, kto nagle staje na rozświetlonej scenie przed pełną widownią. Tracy usły szała czy jś wrzask – możliwe, że własny. Nie by ła pewna, czy kiedy kolwiek w ży ciu tak wrzeszczała. Wcisnęła hamulce, krzy cząc: „Trzy maj się!” do Courtney. Przez głowę przemknęły jej wszy stkie zasły szane dotąd historie o ludziach, którzy zderzy li się samochodem z krową, koniem, sarną, kangurem, a nawet owcą i nie wy szli z tego ży wi. W duchu zanosiła modły do Boga, który ochraniał porwane dzieci od śmierci w wy niku kolizji z dziką zwierzy ną. Zacisnęła powieki. Rozległ się głuchy huk, jakby rozpędzone auto uderzy ło o ścianę z piasku. Tracy dostała w twarz poduszką powietrzną. Zabolało jak diabli. Ależ będzie miała siniaki! Odwróciła się szy bko, żeby zobaczy ć, co z Courtney. Na szczęście jej samochodu nie wy posażono w poduszki boczne, tak niebezpieczne dla dzieci. Courtney by ła cała i zdrowa, nawet nie wy glądała na przestraszoną. „Wszy stko w porządku?” – spy tała ją Tracy. Dziewczy nka pokazała jej uniesione kciuki. I jak tu jej nie kochać? Przednia szy ba wy glądała, jakby ktoś cisnął kamieniem w sam jej środek. Promieniste pęknięcia rozchodziły się na wszy stkie strony. Dzięki Bogu zwierzę nie wpadło do środka. Wtedy by łoby po nich. – Zostań tutaj – poleciła Tracy małej i wy gramoliła się z auta. Zwierzę leżało na jezdni w świetle reflektorów. Łania, nie jeleń. Samica. Dy szała ciężko, chrapliwie. Tracy przy klękła obok i łania zaczęła w panice przewracać oczy ma. W poprzek jej szy i biegła głęboka rana, spod tułowia lała się krew. Zwierzę rozpaczliwie próbowało dźwignąć się

na nogi, lecz nie ulegało wątpliwości, że nigdzie nie pójdzie ani dzisiaj, ani w ogóle. Ranne zwierzę, co za okropny widok. Tracy żałowała go bardziej niż Kelly Cross. Powinna skrócić łani cierpienia, ale nie mogła przecież rozwalić jej łba lewarkiem na oczach dziecka. Obok niej stanęła Courtney. – Bambi – wy szeptała. – Tak – odparła Tracy. – Bambi. – A raczej jego matka. Cholerny Disney. Tej bajki na pewno małej nie kupi. U Disney a martwe matki (bądźmy szczerzy, zamordowane matki) pozostawiały swoje dzieci na pastwę losu; Courtney naprawdę nie musiała tego oglądać. Podobnie jak Tracy. Z ulgą spostrzegła, że łania cichnie, uspokaja się i nie próbuje podnosić głowy. Łzy napły nęły Tracy do oczu. Biedactwo. Courtney poklepała ją po ręce. Oczy zwierzęcia zamgliły się, z jego płuc wy doby ło się drżące westchnienie, ciało znieruchomiało. – Umarł? – spy tała szeptem Courtney. – Tak – potwierdziła Tracy, z trudem przeły kając ślinę. – Ona. Ona umarła. Dołączy ła do swoich przy jaciół w niebie dla jelonków. Ileż trzeba poświęcić, żeby ocalić dziecko. Kto ratuje ży cie dziecku, ratuje cały świat. Tracy wy ciągnęła rękę i pogłaskała bok zwierzęcia, a Courtney machnęła nad nim swoją różdżką. Audi by ło równie okaleczone jak łania. „Dalej chy ba będziemy musiały pójść pieszo – stwierdziła Tracy. – Poszukamy jakiegoś warsztatu”. Z oddali dobiegł pomruk silnika nadjeżdżającego samochodu stłumiony przez mgłę, która nie wy dawała się już taka przy jazna. Musiały zary zy kować. Tracy miała ty lko nadzieję, że to nie będzie radiowóz. Z szarej mgły wy łonił się szary samochód. Toy ota avensis. „Cholera” – mruknęła Tracy, gdy kierowca zatrzy mał się, wy siadł z auta i ruszy ł ku nim. Chwy ciła Courtney za rękę i sy knęła: „W nogi!”. Wpadając w zarośla, usły szała jeszcze za sobą głos mężczy zny wołającego: „Tracy ? Tracy Waterhouse? Chcę ty lko porozmawiać!”. – Akurat – wy sapała – wszy scy tak mówią. Wreszcie zatrzy mała się i kompletnie wy kończona usiadła na ziemi u stóp jakiegoś wy sokiego drzewa. „Muszę złapać oddech” – rzuciła do Courtney. Czy w porównaniu z ty m, co właśnie jej zafundowała, ży cie z Kelly Cross by ło aż takie złe? Czy Kelly nadal by ży ła, gdy by Tracy nie kupiła od niej dziewczy nki? Mała uklękła przy Tracy, wzięła do rączki suchy jesienny liść i schowała go do plecaczka. Najwy raźniej miała inne priory tety niż Tracy. Las zdawał się je otulać. Tracy pomy ślała o Śpiącej Królewnie. Mogły by tu umrzeć i zmienić się w kupkę kompostu, zanim ktoś by je odnalazł. Ciszę przerwał cichy trzask i obie drgnęły niespokojnie. Tracy objęła Courtney i mocno przy tuliła. Nerwy miała napięte jak postronki.

– Czy w ty m lesie są wilki? – zapy tała szeptem dziewczy nka. – W zasadzie nie – uspokoiła ją Tracy. Dotarło do niej, że znalazła się na krawędzi: przed nią rozciągała się otchłań bez dna, za nią gęstniała ciemność, za przewodnika miała desperację. Courtney po wczorajszej kąpieli pachniała szamponem, a także czy mś zielony m i soczy sty m, niczy m nimfa leśna. – Chodź, musimy iść dalej. Tracy wstała i wzięła dziewczy nkę na ręce. By ła za mała, żeby biec dalej o własny ch siłach. Czy nie dlatego zwróciła na nią uwagę wtedy w centrum handlowy m? Tracy założy ła wówczas, że Kelly ciągnie za sobą Courtney, bo jest spóźniona, zniecierpliwiona albo zwy czajnie wściekła, ale może ona wcale nie spieszy ła do czegoś, ty lko przed czy mś uciekała? A jeśli na swój sposób również próbowała ochronić to dziecko? Czy właśnie dlatego musiała zginąć? Ktoś ukarał ją za to, że znalazła małą albo że ją zgubiła? Czy kierowca toy oty avensis usiłował odzy skać małą? Może stanowiła czy jąś własność, na przy kład gangu pedofilów? W skórze kierowcy szarej toy oty mógł się kry ć zboczeniec. A może to by ł ten rzekomy pry watny detekty w, Jackson jakiś tam? – Dokąd teraz biegniemy ? – chciała wiedzieć Courtney. – Dobre py tanie – sapnęła Tracy. – Nie mam zielonego pojęcia. Drzewa wokół nich zaczęły się przerzedzać i z przodu zrobiło się jasno. Podążaj ku światłu u wy lotu tunelu – czy nie tak się zawsze mówiło? Wy padły z lasu niemal pod koła nadjeżdżającego samochodu. Kierowca twierdził, że by ł kiedy ś policjantem. Każdy mógł tak powiedzieć. *** Obudził się jak zwy kle punktualnie o piątej trzy dzieści. Włączy ł lampkę nocną i od razu zobaczy ł psa stojącego przy łóżku i wpatrującego się w niego takim wzrokiem, jakby chciał go obudzić samą siłą woli. Jackson mruknął coś na powitanie, a psiak w odpowiedzi entuzjasty cznie zamerdał ogonem. Wy pił w pokoju kubek niesmacznej kawy rozpuszczalnej i dał psu śniadanie, które ten pochłonął w ciągu kilku sekund. Jackson zauważy ł, że zwierzak zawsze je, jakby umierał z głodu. Doskonale to rozumiał, sam jadł w taki sposób. Podstawowa zasada, którą poznał w wojsku i której prawdziwość potwierdził, służąc w policji, brzmiała: jeżeli widzisz jedzenie, jedz, bo nie wiadomo, kiedy znowu je zobaczy sz. Więcej: zjadaj, cokolwiek ci podadzą. Jeśli chodzi o mięso, Jackson nie miał żadny ch oporów; gotów by ł zjeść wszy stko, co znajdowało się między py skiem a ogonem jakiegoś zwierzęcia. Przy puszczał, że pies jest tak samo wszy stkożerny.

Pół godziny później wy meldował się z hotelu i by ł gotów do drogi. Marily n Nettles czekały odwiedziny dwóch niezapowiedziany ch gości: człowieka i jego psa. Wcześniej i tak zamierzał odwiedzić Whitby, więc najwy raźniej by ło mu to pisane. Los chciał mu chy ba coś powiedzieć – co prawda w trudny m obcy m języ ku przy pominający m fiński, ale przecież nie można mieć wszy stkiego. Poinformował Jane z nawigacji satelitarnej, że obiera trasę widokową na wy brzeże, po czy m na podobieństwo biblijnego Lota opuścił miasto, ani razu nie obejrzawszy się za siebie. Nadajnik GPS, umieszczony pod obrożą psa przez rzekomego pracownika obsługi hotelowej, spoczy wał obecnie w schowku saaba. Przez chwilę Jackson rozważał umieszczenie go na jakimś tirze, wy obrażając sobie z saty sfakcją zamieszanie, jakie wy nikłoby ze śledzenia osiemnastokołowca udającego się do Ullapool albo Pwllheli. Wtedy jednak nie dowiedziałby się, kto go próbuje namierzy ć. W polowaniu zawsze uczestniczy ły dwie strony – my śliwy oraz zwierzy na, złączeni ry tmem pogoni. Raczej duet niż pojedy nek. Nadajnik by ł z najwy ższej półki. Jackson nie miał pojęcia, że w dzisiejszy ch czasach urządzenia tropiące mogą by ć takie małe. Minęło sporo czasu, odkąd ostatni raz miał powód, by inwestować w sprzęt szpiegowski. Chętnie naby łby podobny nadajnik dla Marlee – gadżet tak maleńki, że nawet by go nie zauważy ła, ponieważ nigdy („W ży ciu!”) nie zgodziłaby się nosić przy sobie czegoś, co zalaty wało nadzorem czy kontrolą rodzicielską. Gdy by ty lko mógł, zaczipowałby ją jak psa. Nathana, rzecz jasna, również. Upomniał się w duchu, że ma teraz dwoje dzieci; sęk w ty m, że jedno wciąż liczy ło się dla niego bardziej niż drugie. Czy jego nowy towarzy sz by ł zaczipowany ? Colin nie wy glądał na gościa, który przesadnie dbałby o bezpieczeństwo swojego pupila. Nie wy glądał też na właściciela psa niespecjalnie pasującego do facetów w ty pie macho. Tatuaż z flagą św. Jerzego i wy golona głowa sugerowały raczej miłośnika pitbulli. Może psiak należał w istocie do czy jejś żony, matki albo dziecka? Czy ktoś budził się teraz każdego ranka z żołądkiem ściśnięty m z żalu za zaginiony m ulubieńcem? „Uśpię cię! Powinienem by ł to zrobić, zaraz jak ty lko ta suka odeszła!” – wrzeszczał Colin na psa w parku Roundhay. Jacksona ogarnęło nagłe rozdrażnienie na my śl o kobiecie, która wy rwała się ze szponów Colina, pozostawiwszy mu psa jako zakładnika. To, co w Leeds by ło poranną mgiełką, gęstniało, w miarę jak oddalał się od miasta. Początkowo mgła kry ła w sobie obietnicę – nie gwarancję – pogodnego dnia, lecz wraz z upły wem godzin coraz bardziej zagrażała bezpieczeństwu na drodze. Jackson pożałował, że nie zrealizował zawczasu recepty na nowe okulary przepisane mu przez opty ka. – Trochę niewy raźnie widzę – wy znał nieprawdopodobnie młodej dziewczy nie, która badała mu wzrok.

Miał ochotę spy tać ją o jej kwalifikacje, lecz czuł się dziwnie bezbronny w ciemności. Świeciła mu w oczy malutką latarką z tak bliska, że czuł zapach miętówek w jej oddechu. – Rzeczy wiście – stwierdziła rzeczowo. – Soczewki w pańskich oczach twardnieją. Tak się zwy kle dzieje z wiekiem. Jak widać, z wiekiem jedne rzeczy twardniały, inne zaś miękły. Na rzadko uczęszczany ch drogach dzikie zwierzęta lekkomy ślnie ry zy kowały ży cie, wy padając znienacka na jezdnię. Kilka mil wcześniej o mały włos przejechałby borsuka i to bliskie spotkanie wy ostrzy ło odrobinę jego refleks. Jackson lubił my śleć o sobie jako o ry cerzu szos. Szkoda by łoby zbrukać lśniącą zbroję krwią niewinny ch istot. Włączy ł światełko w figurce Matki Boskiej na desce rozdzielczej. Może w przeliczeniu na waty Najświętsza Panienka nie miała tej samej mocy co światła długie saaba, mogła jednak dy sponować inny mi mocami. Niczy m rozświetlony galion prowadziła go przez ciemną dolinę. Droga obniży ła się gwałtownie i Jackson, saab oraz Przenajświętsza Dziewica znaleźli się w tumanie zbitej mgły. Przy pominało to przelot przez chmurę – Jackson niemal spodziewał się, że saabem zaczną wstrząsać turbulencje. W skłębionej wacie coś nagle srebrzy ście bły snęło, a jemu przy szły na my śl słowa wiersza Przetnij wpół Skowronka; ludziki w jego mózgu poruszały się ślamazarnie w poranny m zamroczeniu, ospale szukając pierwszej rzeczy, jaka wpadnie im w ręce. „Zapas Srebrny ch Ziaren…”. Srebrzy sty blask zwiastował nowe niebezpieczeństwo – kobietę, która niespodziewanie wy padła na jezdnię spomiędzy porastający ch pobocze drzew. Przez ułamek sekundy Jackson my ślał, że to sarna – jakąś milę wcześniej przejeżdżał obok ledwo widocznego znaku z wizerunkiem jelenia gnającego ile sił w nogach. Kobieta też wy glądała, jakby ją ktoś gonił. W tutejszy ch lasach nie by ło niedźwiedzi ani wilków, jedy ny mi drapieżnikami polujący mi na samotne kobiety by li teraz mężczy źni. W dodatku nie by ła sama, ciągnęła za sobą małą dziewczy nkę ubraną w czerwoną budry sówkę. Czerwień ubranka rozjarzy ła się we mgle niczy m flara. Wszy stko to dotarło do niego w tej jednej nanosekundzie, jaka upły nęła między dostrzeżeniem kobiety i dziecka a wciśnięciem hamulców do dechy w rozpaczliwej próbie uniknięcia rozjechania ich obojga na miazgę. Zbudzony gwałtowny m hamowaniem pies pozostał szczęśliwie tam, gdzie by ł, czy li na podłodze przed fotelem pasażera. Obrzucił go ty lko nieprzenikniony m spojrzeniem. – Wy bacz – powiedział Jackson. Wy siadłszy z auta, ujrzał kobietę na czworakach, wy giętą w koci grzbiet i z trudem chwy tającą oddech. By ł pewien, że jej nie potrącił, zwłaszcza że by ła dość potężna. Może nie tak jak jeleń, ale raczej poczułby uderzenie. – Potrąciłem panią? – zatroskał się.

Pokręciła głową i przenosząc ciężar ciała na pięty, wy sapała: – Zabrakło mi tchu, nic więcej. Skinęła głową w stronę stojącej niewzruszenie obok dziewczy nki i dodała: – Niosłam ją, ale jest cięższa, niż wy gląda. Świetne hamulce – zauważy ła, spoglądając na maskę saaba oddaloną od siebie raptem o kilka centy metrów. – Świetny kierowca – odparł skromnie Jackson. Spod rozpiętej budry sówki dziewczy nki wy zierał zwiewny różowy kostium wróżki, aniołka albo księżniczki – dla Jacksona wszy stkie wy glądały tak samo. Marlee zdąży ła zapoznać go z podobny m asorty mentem poniekąd wbrew jego woli. Nieco sfaty gowana srebrna różdżka z gwiazdą na czubku wskazy wała, że może chodzić o wróżkę. Czy to jej bły sk dostrzegł wcześniej we mgle? Dziewczy nka ściskała ją oburącz niczy m berdy sz, jakby od tego miało zależeć jej ży cie. Jackson nie chciałby by ć ty m, który spróbuje jej odebrać różdżkę; dzieciak by ł mały, ale wy glądał na zadziornego. Strój wróżki znajdował się w opłakany m stanie: spódniczka by ła rozdarta, w tanim materiale tkwiły suche liście i kawałki gałązek. Jacksonowi przy pomniało się przedstawienie Snu nocy letniej, na które zabrała go Julia. Wróżki w ty m spektaklu by ły niechlujne i tak umorusane, jakby właśnie wy pełzły z bagna. Jako czternastolatka Julia zagrała w tej sztuce Puka w szkolny m widowisku. Jego czternastoletnia córka aspirowała do roli wampira. „Niedługo jej to minie” – uspokajała go Josie. „Mam nadzieję” – mruknął Jackson. Pomógł kobiecie podnieść się z jezdni. Miała na sobie dres, który dodatkowo podkreślał jej rozłoży ste biodra. „Zbudowana jak węglowiec” – pomy ślał. Przez obfitą pierś miała przewieszoną dużą, prakty czną torbę. Zdziwił się, że jest gotowa wsiąść na ty m pustkowiu do samochodu z kompletnie obcy m człowiekiem. Mogła się przecież wpakować w gorszą kabałę niż ta, którą zostawiła za sobą. Skąd pewność, że kierowca saaba nie jest psy chopaty czny m zabójcą, krążący m po boczny ch drogach w poszukiwaniu ofiar? – By łem kiedy ś policjantem – powiedział, żeby ją uspokoić, choć prawdę powiedziawszy, by ł to najlepszy tekst, żeby zwabić kogoś do samochodu w zły ch zamiarach. (Może próbował uspokoić w ten sposób samego siebie? Równie dobrze nieznajoma mogła się okazać groźną wariatką). – Taa? Ja też – burknęła i zaśmiała się dosy ć ponuro. – Co pani powie? – zainteresował się, ale go zignorowała. – Ktoś was ściga? – zapy tał więc. Kobieta i dziewczy nka insty nktownie spojrzały na las. Jackson na próżno usiłował sobie wy obrazić, że spośród drzew wy pada coś, z czy m nie poradziłby sobie bez uży cia czołgu (ewentualnie uzbrojonej w różdżkę dziewczy nki). Zamiast mu odpowiedzieć, kobieta stwierdziła

ty lko: – Potrzebujemy podwózki. Jackson, który także nie lubił strzępić języ ka, odparł: – Wobec tego wsiadajcie. Ustawił lusterko wsteczne tak, żeby móc obserwować kobietę na ty lny m siedzeniu. Nie widział jednak jej twarzy, ponieważ wy kręciła głowę, żeby spoglądać przez ty lną szy bę. Szkoda zachodu – jeśli nawet ktokolwiek je śledził, nigdy nie wy patrzy łaby go w tej mgle. Na szczęście działało to też w drugą stronę. Jackson ponownie zmienił ustawienie lusterka i przy jrzał się siedzącej obok dziewczy nce. Ta odwzajemniła spojrzenie, unosząc w górę brwi z nieodgadnioną miną. W końcu kobieta odwróciła się w kierunku jazdy i wbiła wzrok w przednią szy bę. Miała posiniaczoną twarz i zaschniętą krew na rękach. – Coś pani jest? – zaniepokoił się Jackson. – Nie. – Ma pani na sobie krew. – Nie jest moja. – No to wszy stko w porządku – stwierdził sucho. Obie pasażerki miały ten sam lekko oszołomiony wy raz twarzy, jaki wielokrotnie widy wał u ofiar rozmaity ch nieszczęść. Wy glądały, jakby ocalały z katastrofy – pożaru albo trzęsienia ziemi – jakby musiały w pośpiechu opuścić dom, tak jak stały. Przy puszczał, że chodzi o przemoc domową, wojnę na rodzinny m froncie. Przed czy m inny m mogłaby uciekać kobieta z dzieckiem? Minęło dobry ch kilka minut, zanim nieznajoma powiedziała: – Samochód mi się zepsuł. Jakby to miało wy jaśnić stan, w jakim się obie znajdowały. Po czy m, zwracając się bardziej do siebie niż do niego, dodała z ciężkim westchnieniem: – To by ł długi dzień. – Jest dopiero wpół do ósmej rano – zdziwił się Jackson. – No właśnie. Kiedy ponownie zerknął w lusterko, zauważy ł, że kobieta przy pięła dziewczy nkę pasami. Wy dawały się za duże; gdy by zby t gwałtownie zahamował, mogły by ją udusić. Minęło sporo czasu, odkąd miał w samochodzie fotelik dziecięcy. Ilekroć przewoził Nathana, poży czał fotelik od Julii, co niepomiernie ją denerwowało. Jackson uważał oczy wiście, że Julia przesadza. Choć raczej by się do tego nie przy znał, odczuwał pewien niepokój. Ta mgła, las, dziecko jakby ży wcem wzięte z Wioski przeklętych, nie mówiąc już o atmosferze lęku, którą nieznajoma kobieta wniosła ze sobą do auta – wszy stko to bardziej przy pominało Strefę mroku niż

szekspirowską komedię. Jego pasażerkom najwy raźniej by ło wszy stko jedno, dokąd jadą. Każdy kierunek z wy jątkiem tego, skąd przy jechały, wy dawał się im pasować. Ostatnimi czasy Jackson przestał wierzy ć, że wy bór kierunku ma jakiekolwiek znaczenie – koniec końców i tak lądowało się zwy kle gdzie indziej. Każdy dzień obfitował w niespodzianki: człowiek wsiadał do niewłaściwego pociągu albo właściwego autobusu. Dziewczy na otwierała puszkę, a konsekwencje tego czy nu przerastały jej wy obrażenie. – Nie interesuje pani, dokąd jadę? – zagadnął wreszcie po cały ch wiekach milczenia. – Nieszczególnie – odparła. – W takim razie czeka was podróż w nieznane – rzucił pogodnie Jackson. *** – Nic na to nie poradzę, że się o ciebie martwię, sy nku. Jestem twoją matką, to mój obowiązek. – Wiem, mamo. Nie zrozum mnie źle, bardzo cię kocham, ale wszy stko jest w porządku, naprawdę. – No dobrze, skoro tak mówisz. Idź już, ale pamiętaj, że nie samą pracą ży je człowiek. – (Całują się). – Pa, pa, kochanie. Do zobaczenia w piątek, już się… – Tilly, w scenariuszu ta kwestia brzmi: „Nie samą pracą ży je Vince”. – Naprawdę? – To chy ba miało by ć zabawne. – Zabawne? – zdumiała się Tilly. – Pretensje należy kierować do scenarzy sty, moja droga, nie do mnie. My ty lko gramy pod publiczkę. „Nie wolno nie doceniać inteligencji publiczności” – zwy kł mawiać Douglas i tak jak w wielu przy padkach również ty m razem miał oczy wiście rację. – Możemy to powtórzy ć, Tilly ? Ktoś z boku wy mamrotał: – Chry ste, zostawmy to, bo będziemy mieli Tomów, Dicków i Harry ch, zanim utrafi z „Vincem”. O ile utrafi. Aktor grający Vince’a puścił do niej oko. Tilly dobrze go znała jeszcze jako chłopca. Skończy ł szkołę teatralną Italia Conti, potem wy stępował na West Endzie jako Oliver – a może Artful Dodger? – lecz za nic nie potrafiła sobie przy pomnieć, jak on się nazy wa. Szkoda, że wszy scy przy kładają aż taką wagę do imion i nazwisk. „To, co zwiemy różą, słodko pachniałoby pod każdy m inny m imieniem” 30 i tak dalej. – Może napije się pani herbaty ? Ma pani teraz krótką przerwę, panno Squires.

Ta miła Hinduska pilnowała rozpiski Tilly ze zdjęciowy m planem pracy, bo Tilly stale ją gdzieś gubiła. – Dziękuję ci… – Pimo? Pilar? Pilaw! – Dziękuję ci, Pilaw. – Słucham? „O rety, znowu ta intonacja” – westchnęła w duchu Tilly. Czy żby coś nie tak powiedziała? – Pilaw? Jak to danie z ry żu? Uważam ten żart za obraźliwy, panno Squires. Równie dobrze można by kogoś nazwać „pejsem”. Mam na imię Padma. Gdy by m nie wiedziała, że kiepsko u pani z pamięcią, uznałaby m panią za rasistkę. – Mnie? – Tilly aż się zapowietrzy ła. – Ależ, moja droga, uchowaj Boże! Na swoją obronę (kiepska to by ła obrona, ale zawsze) miała ochotę powiedzieć, że jej dziecko by ło czarne (przy najmniej w połowie), lecz przecież nie mogła tego udowodnić. Nie by ło żadnego dziecka, które wy rosłoby na silnego, przy stojnego mężczy znę. Zawsze wy obrażała sobie, że jej sy n wy glądałby jak Lenny Henry. Po poronieniu Phoebe odwiedziła ją w szpitalu i stwierdziła: – Dobrze się stało. Nawet ty musisz to przy znać, Tilly. – Czy żby ? Położne by ły dla niej okropne, całe wy krochmalone i pełne potępienia, ponieważ dziecko, które z niej wy cisnęły, nie by ło białe niczy m śnieg albo lilie. „To dziecko by łoby kolorowe, Tilly ” – zauważy ła Phoebe (teatralny m) szeptem. Leżąca w łóżku Tilly potrzebowała kilku sekund, żeby zrozumieć, co to miało znaczy ć. Pierwszą jej my ślą by ło: „To znaczy tęczowe?”. – By łoby ci z nim strasznie ciężko – ciągnęła Phoebe. – Spotkałby cię powszechny ostracy zm. Nikt nie chciałby cię zatrudnić. Powtarzam: dobrze się stało. Ma się rozumieć, by ł rok 1963, lata sześćdziesiąte dopiero się rozkręcały. Tilly nie dbała jednak o to, co sobie pomy ślą inni. Jej dziecko mogło by ć sobie fioletowo-żółte, w kropki albo paski – kochałaby je pomimo wszy stko. Zaszła w ciążę przy padkiem (co nie jest owocem przy padku?). Phoebe została zaproszona na jakieś przy jęcie dy plomaty czne i tak długo wierciła Tilly dziurę w brzuchu, aż ta zgodziła się z nią wy brać, oczy wiście dla niepoznaki. Phoebe miała już wtedy romans z pewny m ministrem – żonaty m, rzecz jasna, wszy stko odby wało się w wielkim sekrecie. Bóg jeden wie, z kim jeszcze sy piała; mogła by ć drugą Christine Keeler, lecz szczęście jej sprzy jało i nikt jej nie nakry ł. Phoebe zawsze miała szczęście – i w ży ciu, i w miłości. Tak więc poszły tam razem i ledwo przekroczy ły próg, Phoebe zostawiła Tilly samą jak palec. Na przy jęciu by li rozmaici ludzie, między inny mi znany wiekowy aktor, gej jak ta lala, i mnóstwo śliczny ch młodziutkich chłopców oraz dziewcząt. By ła też znana Phoebe modelka Kitty Gillespie i gwiazdor filmowy, który już wkrótce miał porzucić swój wspaniały świat i wy jechać

do Indii, aby „odnaleźć siebie”. Oprócz tego goście liczny ch ambasad oraz fotograf z „Vanity Fair”. Phoebe, w bry lantowy m naszy jniku poży czony m od matki na wieczne nieoddanie, wy raźnie unikała fotografowania się w towarzy stwie swojego polity ka. – Dobry wieczór – powiedział nagle czy jś niski głos. Tilly odwróciła się i ujrzała uroczego młodego mężczy znę, który się do niej uśmiechał. Czarnego jak węgiel. (Czy ta dziewczy na – Padma, Padma, Padma, jeśli Tilly będzie to sobie dostatecznie często powtarzała, z pewnością zapamięta jej imię – uznałaby taki opis za rasistowski?). – Nie znam tutaj nikogo – rzekł. – Teraz już zna pan mnie – odparła Tilly. Okazało się, że jej rozmówca pochodzi z Nigerii i jest sekretarzem jakiegoś attaché, Tilly nie do końca zrozumiała, o co chodzi. Jako absolwent Oksfordu i Sandhurst miał dar prowadzenia uprzejmej rozmowy i brzmiał bardziej angielsko niż książę Filip. Bardzo interesowało go wszy stko, co Tilly miała do powiedzenia – w przeciwieństwie do niektóry ch znajomy ch Phoebe, którzy przy takich okazjach zawsze spoglądali ponad jej ramieniem, żeby się upewnić, czy na sali nie pojawił się ktoś od niej ciekawszy. I tak, od słowa do słowa – bądź co bądź trwała oży wiona konwersacja – Tilly zaprosiła go następnego wieczoru do mieszkanka w Soho. Obiecała, że coś dla niego ugotuje, chociaż w ogóle nie potrafiła gotować. Wy dał jej się taki samotny, stęskniony za domem; Tilly doskonale go rozumiała, sama przez całe ży cie tęskniła za domem, nawet nie za swoim własny m, ty lko za ideą domu. Jej współlokatorka – tancerka baletowa – by ła akurat na tournée, więc mieli całe mieszkanie dla siebie. Tilly przy gotowała spaghetti po bolońsku. Trudno by ło je przy palić, lecz jej się to udało. Na szczęście by ł jeszcze smaczny chleb i spory kawałek stiltona, a na deser brzoskwinie z puszki i lody. Jej gość przy niósł butelkę świetnego francuskiego wina, więc koniec końców wieczór nie okazał się kompletną porażką. I znów, od słowa do słowa – ty m razem konwersacja by ła nieco mniej oży wiona – Tilly obudziła się nazajutrz naga u boku równie nagiego czarnoskórego mężczy zny. Jej pierwszą my ślą, gdy ty lko otworzy ła oczy, by ło: „Co by na to powiedziała mama?”. Niezwy kle ją to rozbawiło. Kochanek Tilly miał na imię John i ty lko raz podał jej swoje nazwisko, kiedy się przedstawiał. By ło bardzo afry kańskie i dziwne, z mnóstwem samogłosek (czy to też rasistowska uwaga?). Zaparzy ła kawę w specjalny m metalowy m dzbanku, po czy m zbiegła na dół do Maison Bertaux i kupiła słodkie bułeczki, które zjedli razem w łóżku. Miała wrażenie, że przeży wa cudowną przy godę, prawdziwy romans. Później czekała ją próba, on zaś naturalnie musiał iść do pracy – swojej tajemniczej pracy

w dy plomacji – więc wspólnie udali się spacerkiem na stację metra przy Leicester Square. By ł śliczny wiosenny poranek, wszy stko wy dawało się takie czy ste, świeże i pełne obietnic. Na stacji Tilly wspięła się na palce i pocałowała go na do widzenia – biała dziewczy na, otwarcie całująca czarnego mężczy znę. Wy pisz, wy maluj Desdemona i jej Otello, ty le że John nie miał popaść w obłęd z zazdrości i jej udusić. Nie miał po temu okazji, bo nigdy więcej go nie zobaczy ła. By ła taka zmęczona. Zwy kle rano o tej porze zjadała krokiet z jajkiem, dziś jednak nie miała na niego ochoty. Najlepiej zrobiłaby jej filiżanka mocnej herbaty ; niestety, nigdzie nie by ło widać Padmy, zresztą może to i dobrze. Tilly pokuśty kała do furgonetki firmy cateringowej. Kiepsko się dzisiaj czuła. Znowu dolegało jej biodro. Z każdy m dniem by ło gorzej. Lekarze przebąkiwali coś o konieczności wy miany stawu biodrowego, lecz Tilly nie chciała nawet my śleć o operacji. Nie chciała samotnie zanurzy ć się w ciemność. Narkoza przy pominała śmierć. *** Barry przemierzał kory tarz długimi krokami. By ł tak zamy ślony, że niemal wpadł na tę kobietę z laboratorium, Chinkę. Nie sposób by ło spamiętać jej imienia i nazwiska, dlatego zawsze mówił o niej: „Ta Chinka z laboratorium”. Niech się cieszy, że nie nazy wa jej kitajcem. Machnęła mu przed nosem jakimś papierem, py tając: – Widział pan inspektor Holroy d? Mamy odcisk palca z tego domu w Harehills. – Z domu Kelly Cross? Szy bko się uwinęliście. – By ł w kartotece. Należy do jednej z naszy ch, by łej nadinspektor Tracy Waterhouse. Prawdopodobnie zostawiła go tam jakiś czas temu. Mało prawdopodobne, żeby miała jakiś związek z ty m zabójstwem. – Racja – zgodził się Barry. – Mało prawdopodobne. Ich drogi musiały się po prostu kiedy ś przeciąć. Na przy kład minionego wieczoru. Kelly Cross, tej kurwie bez serca, ktoś rozwalił głowę i zadał nożem rany kłute w brzuch oraz klatkę piersiową. Ciało odkry ła inna szumowina z sąsiedztwa, uzależniona od cracku dziwka mieszkająca przy tej samej ulicy. Co takiego powiedziała wczoraj Tracy ? „Chciałam zapy tać, czy nie natknąłeś się ostatnio przy padkiem na Kelly Cross, Barry ”. A teraz Kelly nie ży ła, odcisk palca Tracy zaś znajdował się na miejscu zabójstwa. Kiedy wczoraj wieczorem do niej zadzwonił, znajdowała się w samy m centrum terenów łowieckich Kelly. Szukała kogoś. Kogo? Czy żby Kelly Cross? Nie by ł wcześniej w jej nowy m domu, nie został zaproszony. Po pierwsze, trwał tam

niekończący się remont i w środku stale kręcił się ten polski budowlaniec, po drugie, Tracy nie należała raczej do osób wy prawiający ch huczne parapetówki. Drzwi od frontu by ły zamknięte na klucz, lecz te od ty łu stały otworem. Barry zastukał i wszedł do środka, wołając: – Tracy ? Tracy ? Jesteś tam? Zupełnie jak na „Mary Celeste”, ty m statku widmie. Resztka wina w kieliszku, puste opakowanie po chipsach. Wszedł schodami na piętro, czując się bardziej jak intruz niż policjant albo przy jaciel. Łazienka lśniła czy stością. W sy pialni Tracy nie by ło już tak porządnie. Co za ohy dna tapeta! Wszy stko to stawało się dla niego trochę zanadto inty mne; wolał nie wy obrażać sobie, jak Tracy się rozbiera, kładzie do łóżka, śpi. Wcześniej nigdy nie my ślał o niej w ten sposób. Drugą sy pialnię wy pełniały kartony. W trzeciej, strasznie ciasnej, ktoś wcześniej spał w pojedy nczy m łóżku. Ciekawe kto? Złotowłosa? Na podłodze leżało kilka zabawek. Barry podniósł z wy kładziny niebieski plastikowy imbry czek. Amy też kiedy ś miała serwis herbaciany dla lalek. Skąd w domu Tracy wzięły się dziecięce zabawki? Czy spotkało ją coś złego? Tracy potrafiła się o siebie zatroszczy ć. Trzy dzieści lat służby, taran, nie kobieta – ktokolwiek chciałby z nią zadrzeć, powinien się dwa razy zastanowić. Mimo to coś by ło nie w porządku. Chcąc się upewnić, czy Tracy rzeczy wiście wzięła urlop, pojechał do centrum handlowego Merrion. Pokazał legity mację pry szczatemu młodzieńcowi; lubił napędzać stracha takim jak on. – Szukam Tracy – oznajmił, gdy uznał, że pry szczaty jest dostatecznie wy straszony. – Czy ona coś przeskrobała? Wczoraj szukał jej pry watny detekty w. „Znów ten cholerny Jackson jakiś tam wty ka nos w nie swoje sprawy ” – pomy ślał Barry. – My ślałem, że przy jechał pan po taśmy – dodał pry szczaty. – Taśmy – powtórzy ł z namy słem Barry. Dawno temu nauczy ł się unikać słów w rodzaju „tak” i „nie”. Mogły zapędzić człowieka w kozi róg. – Właśnie, taśmy monitoringu. Policja miała po nie kogoś przy słać. Chodzi o tę kobietę, którą wczoraj zamordowano… – Kelly Cross? – Tak. Dobrze znaną zarówno nam, jak i wam. Podobno jakiś policjant przy pomniał sobie, że widział ją tutaj w środę. Chcieliście przejrzeć taśmy, sprawdzić, czy z kimś nie rozmawiała. My ślałem ty lko, że przy ślą kogoś od czarnej roboty – dodał – a nie samego nadinspektora. – Czarna robota to moja specjalność – odparł Barry. Taśmy by ły trzy, nagrania czarno-białe i ziarniste. Barry obejrzał je na komendzie w Millgarth, zajęło mu to kilka godzin. Od czasu do czasu na ekranie migała mu Tracy, wy konująca obchód

galerii handlowy ch. Niemal usy piał, gdy pojawiła się wreszcie Kelly Cross, ciągnąca za rękę jakieś dziecko. Chwilę później znowu zobaczy ł Tracy pędzącą w ślad za nią. Szarżowała, jakby zdoby wała fort. Przed centrum znajdowały się dwie kamery, skierowane na ulicę w dwie przeciwne strony. Na jedny m z nagrań Barry ponownie wy patrzy ł Kelly. Stała na przy stanku autobusowy m razem z dzieciakiem. Nagle w polu widzenia kamery znalazła się Tracy. Kobiety zamieniły ze sobą szy bko kilka słów. Potem nadjechał autobus i Kelly wsiadła. Na przy stanku została Tracy, trzy mająca za rękę dziewczy nkę. Po kilku sekundach ruszy ły przed siebie i znikły mu z oczu. Dzieci rozpły wające się w powietrzu po śmierci swoich zamordowany ch matek. Barry zrozumiałby, gdy by Tracy zaangażowała się w podobną sprawę. Jednak dzieci znikające przed morderstwem matki – to by ła całkiem inna para kaloszy. Dziś rano Barbara mówiła coś o spotkaniu z Tracy w supermarkecie. Wspomniała, że by ło z nią jakieś dziecko. To dziecko? Barry wy jął kasetę z odtwarzacza i schował ją do wewnętrznej kieszeni płaszcza wiszącego na oparciu krzesła. W kory tarzu wy patrzy ł jakiegoś gry zipiórka i powiedział: – Proszę przekazać inspektor Holroy d, że są już taśmy z centrum handlowego. Dwie. By ć może ten cały Jackson zdołał odnaleźć Tracy. Skoro jednak Barry nie mógł jej namierzy ć, mało prawdopodobne, że udało się to tak zwanemu pry watnemu detekty wowi. Uznał jednak, że warto to sprawdzić. Gość powiedział, że zatrzy mał się w hotelu Best Western. Barry narzucił płaszcz na ramiona. – Barry Crawford opuszcza budy nek – rzucił w przelocie do dy żurnego sierżanta. Przed pubem na Park Row „Pod Ślimakiem i Sałatą” stał kontener na gruz. Barry wy rzucił do niego trzecią taśmę z nagraniem. Jak to się mówi? „Najlepszą połową męstwa jest dy skrecja” 31. *** 12 kwietnia 1975 – Co ty o ty m my ślisz, Barry ? – Hę? – Co ty o ty m my ślisz? Wrócili właśnie z Elland Road, gdzie całkiem sy mpaty czny mecz zakończy ł się odrobinę mniej sy mpaty cznie. Na miejsce ściągnięto policję konną. Zdaniem Tracy koni nie powinno się uży wać do pacy fikowania tłumu, równie dobrze można by je posłać na pole bitwy. Barry zabrał się z nimi do pubu i robił, co mógł, żeby nie postawić kolegom kolejki. Nie chodziło o to, że Tracy jakoś szczególnie się liczy ła z opinią Barry ’ego, po prostu nikt inny

nie chciał z nią o ty m rozmawiać. Sprawę Carol Braithwaite zamieciono pod dy wan niczy m śmieć. – A przecież by ła czy jąś matką, czy jąś córką. Nie wiemy nawet, jak dokładnie zginęła. – Została uduszona – wy jaśnił Barry. – A ty skąd o ty m wiesz? – spy tała Tracy. Barry wzruszy ł ramionami. – Nikt nic nie robi, cała sprawa wy daje się rozłazić w szwach – ciągnęła. Od chwili, gdy Ken Arkwright wy waży ł drzwi w tamty m mieszkaniu w Lovell Park, minęły raptem trzy dni, a można by ło odnieść wrażenie, że nic się nie wy darzy ło. W gazecie pojawiła się ty lko krótka wzmianka autorstwa Marily n Nettles i to by ło wszy stko. – Wy daje mi się, że nikt nie jest zainteresowany ty m śledztwem – stwierdziła Tracy. – A ty – dodała, zwracając się oskarży cielsko do Barry ’ego – czy m ty się właściwie zajmujesz, co? – O co ci chodzi? Tracy pomy ślała o Lomaksie i Stricklandzie w mieszkaniu w Lovell Park; obaj zachowy wali się co najmniej podejrzanie, jakby służy li w wy dziale specjalny m i wiedzieli więcej, niż mogli ujawnić. – Rozmawiałeś z nimi w ogóle? – zapy tała. Barry wzruszy ł ramionami. – Coś ostatnio często wzruszasz ramionami, Barry. – Ach, te tajemnice wy działu zabójstw – zaśmiał się Arkwright. – Nie nam ich dociekać. Dla mnie ta sprawa jest całkiem jasna. Biedaczka poderwała klienta, wzięła go do siebie, a on okazał się największą pomy łką w jej ży ciu. Tak by wa. – Najstarszy zawód świata – podkreślił Barry tonem światowca. – Odkąd istnieją kurwy, istnieją też ci, co je mordują. Zawsze tak by ło i będzie. – Twoim zdaniem to wszy stko tłumaczy, tak? Również i to, że drzwi mieszkania by ły zamknięte od zewnątrz? – Do czego ty właściwie pijesz, co? – pry chnął Barry. – My ślisz, że dwóch kolesi z dochodzeniówki stuknęło prosty tutkę, a teraz chce to zatuszować? Czy ste wariactwo! Tracy uważała, że brzmi to całkiem rozsądnie. – Gadasz od rzeczy, Tracy – burknął Barry. – Lepiej nie rozsiewaj takich plotek, bo wy lecisz ze służby prędzej, niż zdąży sz powiedzieć „Eastman”. – Przecież by ł naoczny świadek – nie dawała za wy graną Tracy. – Czterolatek, ale co z tego? Powiedział mi wy raźnie, że to ojciec zabił jego mamę. Czy nie powinno się przy najmniej sprawdzić, kto by ł ojcem tego dzieciaka? – Jestem pewien, że ktoś próbuje to ustalić – odparł Barry. – Ale to już ciebie nie doty czy.

– Barry ma rację – przy znał Arkwright. – Dochodzenie jest w toku. Nie będą przecież biegać do ciebie z każdy m nowy m strzępem informacji, złotko. – Chy ba odwiedzę Lindę Pallister, tę z opieki społecznej – zwierzy ła się Tracy Arkwrightowi po wy jściu Barry ’ego. – Tę hipiskę? – upewnił się Arkwright. – Mieszka w jakiejś komunie. – Stuknięte brudasy – żachnął się jej partner. – Lepiej wy świadcz sobie przy sługę, Tracy, i przestań się dręczy ć tą sprawą. „Miejska komuna”, tak to nazwała Linda; wy szukane określenie zajętego przez dzikich lokatorów budy nku w Headingley, zrujnowanego i przeznaczonego do rozbiórki. W ogrodzie na ty łach domu obecni mieszkańcy trzy mali kury, a tam, gdzie by ły kiedy ś rabatki, rosły w błocie niewy darzone pory oraz pasternak. Tracy dopiero co skończy ła służbę i wciąż miała na sobie mundur. „Świnia” – mruknął pod nosem jeden z koczujący ch tam mężczy zn, kiedy mijała go w kory tarzu. Ktoś inny wy dał z siebie głośne chrumkanie. Tracy chętnie by ich obu aresztowała, skuła kajdankami i odprowadziła na posterunek. Nie musiałaby nawet szukać specjalnej wy mówki – z salonu wy raźnie dolaty wał mdląco słodki zapach marihuany. Linda, matka kwoka albo królowa pszczół, jak kto woli, miała na sobie wy godne sandały i długą spódnicę zszy tą z kawałków bawełny. Oklapnięte włosy zebrała z ty łu w kucy k, ukazując światu obrzy dliwie zdrowe rumieńce. Należała do jakiejś kooperaty wy promującej zdrową ży wność, w której jadano brązowy ry ż, uprawiano kiełki, hodowano kultury bakterii do produkcji własny ch jogurtów i przy gotowy wano zakwas na chleb. Linda robiła też wieczorowy kurs pszczelarstwa. Ze wszy stkich ty ch rzeczy zwierzy ła się z dumą Tracy przy herbacie, którą niechętnie ją poczęstowała. Siedziały w kuchni, w kręgu ciepła promieniującego od wiekowej żeliwnej kuchenki. Herbata by ła wstrętna i wcale nie smakowała jak herbata. „To rooibos” – wy jaśniła Linda. „Chy ba stare siano” – pomy ślała Tracy. Linda podała ją w wielkich, niewy godny ch kubkach, które własnoręcznie ulepił „ktoś znajomy ”. „Wy mieniliśmy jajka na kubki” – oznajmiła z zadowoleniem w głosie. „Pewnego dnia – dodała z przekonaniem – pieniądze po prostu znikną”. Jak się później okazało, co do tego jednego akurat miała rację. Linda Pallister, podobnie jak Tracy, wciąż by ła na stażu. W przeciwieństwie do Tracy zaś miała dziecko; zaszła w ciążę w trakcie jakichś niezwy kle ważny ch studiów – prawo i ubezpieczenia społeczne, politologia, socjologia czy z czego tam miała dy plom – i aż do obrony targała ze sobą dzieciaka rowerem do żłobków, a potem do kolejny ch opiekunek.

Chłopczy k paradował po kuchni półnagi, z majtający m na wierzchu różowiutkim siusiakiem. Tracy by ła zaszokowana. – Ma na imię Jacob – powiedziała Linda. Malec stanął przed Tracy i nasikał na podłogę. Lindzie nawet nie drgnęła powieka. – Dzieci powinny mieć swobodę, żeby robić to, na co mają ochotę – stwierdziła. – Nie powinno im się narzucać naszy ch szty wny ch sztuczny ch zasad. Mój sy n jest bardzo szczęśliwy – dodała, jakby Tracy głośno wy raziła przekonanie, że jest inaczej. Starła z podłogi siki Jacoba i nie umy wszy rąk, ukroiła kilka kawałków jakiegoś brązowego ciasta własnego wy pieku. – Skusi się pani na chleb bananowy ? – zapy tała. Tracy grzecznie odmówiła. – Muszę dbać o figurę – odrzekła. – Jeśli nie ja, kto się o nią zatroszczy ? – Czego pani właściwie chce? – spy tała ją Linda. – Nie przy szła tu pani rozmawiać o samowy starczalności ani o hodowli drobiu. – Istotnie. Chciałam zapy tać, jak się miewa Michael. – Michael? – powtórzy ła nieuważnie Linda, nagle bardzo zaangażowana w wy cieranie nosa Jacobowi. – Sy nek Carol Braithwaite – podsunęła Tracy. – Trafił do rodziny zastępczej? Bo nie ma go w szpitalu. – Przenieśli go do innego. – Do innego szpitala? Gdzie? Dlaczego? Linda wbiła wzrok w nieapety czny kawałek chleba bananowego na swoim talerzu i odparła: – Obawiam się, że nie mogę tego ujawnić. To wbrew przepisom. – Czy li nie mogę go odwiedzić? – A po co miałaby pani to robić? – zdziwiła się Linda. – Żeby sprawdzić, jak się czuje. „Bo trzy małam go w ramionach i serce mi pękało” – dodała w duchu. Nie zamierzała jednak okazy wać słabości przed Lindą Pallister. – Mówiłam już, że czuje się świetnie – burknęła Linda, nieoczekiwanie rozdrażniona. Kiedy kilka lat później odnalazła Boga, jej charakter zauważalnie zmienił się na lepsze. Tracy musiała przy znać, że to jedna z nieliczny ch rzeczy, jakie można zapisać na plus chrześcijaństwu. – Nie wierzę, że czuje się „świetnie” – zaprotestowała. – Spędził niemal trzy ty godnie uwięziony w mieszkaniu z gnijący mi zwłokami swojej matki! – No cóż, może „świetnie” to nie jest najlepsze słowo – przy znała Linda. – Ale otrzy mał odpowiednią pomoc, ma wszy stko, czego mu potrzeba. Powinna go pani zostawić w spokoju.

Przy ciągnęła do siebie sy nka opiekuńczy m gestem i obejmując go, powtórzy ła: – Niech go pani zostawi w spokoju. – Na pewno nie mogę go odwiedzić? – spróbowała jeszcze raz Tracy. – Nie – westchnęła Linda. – Żadny ch gości. To zarządzenie z samej góry. Przez jedną szaloną sekundę Tracy my ślała, że Linda Pallister ma na my śli Boga. Śmiechu warte, ale Tracy ubzdurała sobie, że jeśli nikt nie zechce małego Michaela Braithwaite’a, będzie go mogła wziąć pod opiekę albo nawet adoptować. Naturalnie nie miała pojęcia o wy chowy waniu dzieci i wciąż mieszkała z rodzicami. Mogła sobie wy obrazić minę matki, gdy by przy prowadziła do domu zaniedbanego malucha po przejściach. – Ktoś go adoptuje i pokocha – zapewniła ją Linda. – Z czasem zapomni, co go spotkało. Jest za mały, żeby pamiętać. Dzieci są nadzwy czaj odporne. W końcu Tracy zaczepiła samego Lena Lomaxa. Nie planowała tego, po prostu wpadli na siebie następnego dnia: on wy chodził z Brotherton House, ona akurat wchodziła. – Przepraszam, sir. Chciałaby m zapy tać, co się dzieje w sprawie zabójstwa tej Carol Braithwaite. – Co się dzieje? – Macie jakichś podejrzany ch? – Na razie nie. – A klucz się znalazł? – Klucz? – wzdry gnął się Lomax. Zdecy dowanie się wzdry gnął. – Jaki klucz? – Klucz od mieszkania Carol Braithwaite. Drzwi by ły zamknięte od zewnątrz. – Chy ba coś się wam pomy liło, posterunkowa Waterhouse. Bawicie się w detekty wa? Po ty ch słowach oddalił się, uciąwszy dalszą dy skusję, i wsiadł do czerwonego vauxhalla victora, który wy dał się Tracy znajomy. Próbowała przy jrzeć się kierowcy i dostrzegła czarne włosy o ostro ścięty ch końcach i zary s haczy kowatego nosa, który jego właścicielka lubiła wty kać tam, gdzie nie trzeba. Z jakiego powodu Len Lomax wsiadał do auta Marily n Nettles? I dlaczego tak się wzdry gnął, kiedy wspomniała o kluczu? – Wiedział o ty m kluczu – oznajmiła Barry ’emu. – Bzdury – żachnął się Barry. Robił się nerwowy, ilekroć Tracy wy mieniała nazwisko Carol Braithwaite. Ciekawe dlaczego? („Bo stale o niej pieprzy sz, ot co!”). Jedny m ły kiem osuszy ł kufel i rzekł: – Muszę spadać, mam randkę. Ta dziewczy na, no wiesz, Barbara, zgodziła się pójść ze mną do kina. Idziemy do Tower na Monty’ego Pythona i świętego Graala.

– Na Monty ’ego Py thona? Ale romanty cznie, Barry – parsknęła Tracy. Musiało minąć wiele lat, zanim wreszcie zrzuciła mundur i trafiła do dochodzeniówki. Nie sposób by ło nie zadać sobie py tania, czy chodziło o jej płeć, czy o to, że by ła kobietą zadającą niewłaściwe py tania. Albo właściwe. Dla odmiany Barry bły skawicznie awansował. Nie upły nęło wiele czasu, jak pił za pan brat z Lomaxem, Stricklandem, Marshallem, a nawet z samy m Eastmanem. Tworzy li razem bandę żłopiący ch piwsko i kurzący ch fajki kumpli. Jeden za wszy stkich, wszy scy za jednego. Stare, dobre czasy … Tracy przy pominała teriera, który zwęszy ł królika. Za nic nie chciała odpuścić. – Jak ona się nazy wa? – spy tał Strickland, ze zmarszczony m czołem wpatrując się w swój kufel. – Tracy Waterhouse. To w porządku dziewczy na – dodał prędko Barry. – Ty lko w kółko gada o ty m, jak to mały powiedział jej, że mordercą jest jego ojciec. Normalnie uczepiła się. Ty dzień później Len Lomax wziął Barry ’ego na stronę i powiedział mu, że w Chapeltown zgarnęli gościa, który przy znał się do zamordowania Carol Braithwaite. – Potwierdził też, że jest ojcem dzieciaka – dorzucił. – Postawiliście mu zarzuty ? Będzie proces? – upewnił się Barry. Lomax odparł: – Niestety nie, koleś wdał się w bójkę w areszcie ty mczasowy m w Armley i ktoś załatwił go nożem. – Nie ży je? – Ano nie ży je. W związku z ty m sprawa dzieciaka: to, co go spotkało, dochodzenie w sprawie śmierci matki, wszy stko zostanie najprawdopodobniej umorzone. Dopiero znacznie później Barry zaczął się zastanawiać, czy to, co powiedział mu Lomax, by ło prawdą. Mógł przecież zmy ślać. W owy m czasie jednak Barry nie zadawał żadny ch py tań; wszy stko, co mówili Lomax i Strickland, by ło dla niego święte, Bóg jeden wie dlaczego. – Daj znać swojej przy jaciółce – poprosił jeszcze Lomax. – Przy jaciółce? – zdziwił się Barry. Zaliczy ł dotąd raptem jedną niezby t udaną randkę z Barbarą – okazało się, że nie lubiła Monty ’ego Py thona. („Przecież to zwy kli idioci. Co w ty m śmiesznego?”). Komicy Morecambe i Wise by li bardziej w jej guście. – Tej posterunkowej. – Tracy ? Okej. Ciekawe, kiedy to stał się chłopcem na posy łki Lomaxa i Stricklanda. – Pamiętaj, Crawford, najlepszą połową męstwa jest dy skrecja.

Barry kompletnie nie zrozumiał, o co tamtemu chodzi. *** Z mgły wy łoniły się światła stacji benzy nowej i nieznajoma poprosiła: „Możemy zrobić krótką przerwę?”. Jackson zjechał na parking, ona zaś wy siadła, wzięła dziecko za rączkę i zaprowadziła je do ubikacji na ty łach budy nku. – To potrwa ty lko chwilkę – powiedziała. Dziewczy nka obejrzała się przez ramię na Jacksona. W jej wzroku malowała się chy ba obawa, że może im czmy chnąć, pozostawiając je obie na pastwę losu. Nie odezwała się dotąd ani słowem. Jackson zastanawiał się, czy jest głuchoniema, czy ty lko po ciężkich przejściach. Żeby ją uspokoić, pomachał jej dy skretnie niczy m królowa matka, ona zaś w odpowiedzi skinęła mu swoją srebrną różdżką. Uznał, że to dobra okazja, aby uzupełnić zapasy. Sklepik na stacji by ł nieduży, lecz oferował wszy stko: od bukietów kwiatów i bezdy mny ch bry kietów po jedzenie i ilustrowane czasopisma z wy ższej półki. O ósmej rano nie by ło tam ży wego ducha, jeśli nie liczy ć jednej młodej i bardzo znudzonej dziewczy ny przy kasie oraz kilku ekranów z odczy tem monitoringu, dzięki który m miała oko na dy stry butory paliwa. W ustach trzy mała pasemko długich, niezby t czy sty ch włosów i żuła je, jakby to by ła lukrecja. By ła niska i drobna; Jackson miał wątpliwości, czy powinno się ją zostawiać całkiem samą na posterunku. By le kto mógł ją z łatwością obezwładnić i zmusić do otwarcia kasy albo zrobić coś jeszcze gorszego. Gdy znalazł się między półkami, nie potrafił zdecy dować, co kupić. Po namy śle stwierdził, że powinien wziąć coś dla swoich nowy ch znajomy ch – dziewczy nka miała co prawda plecaczek, wątpliwe jednak, aby nosiła w nim racje ży wnościowe. Kupił więc butelkowaną wodę, mleko, sok, ciastka, jabłka, kiść bananów, paczkę orzeszków, czekoladę, kilka smakoły ków dla psa, wreszcie kubek czarnej kawy na wy nos. Sklepik od wewnątrz okazał się większy niż z zewnątrz. Potem wrócił do saaba i czekał, popijając kawę. Pły n by ł gorący i ty lko ty le można by ło o nim powiedzieć. Smakiem dziwnie przy pominał rdzę. Jackson otworzy ł paczkę orzeszków i wrzucił sobie do ust całą garść. Z oddali dobiegał stłumiony przez mgłę stukot kół pociągu. Ciekawe, dokąd jechał? Gdzieś w pobliżu zary czała krowa – nisko, gniewnie, niczy m sy rena przeciwmgielna. W chwilach takich jak ta okropnie chciało mu się palić. Czekanie zaczy nało mu się dłuży ć. Pomy ślał, że powinien wy siąść i sprawdzić, czy jego pasażerkom nic się nie stało. Niewy kluczone, że przeży wały właśnie w toalecie załamanie nerwowe. Zauważy ł, że kasjerka opuściła swój azy l i taszczy na zewnątrz kubełki z kwiatami oraz worki bry kietów. Nie wiedział, ile zarabia, ale na pewno za mało. Dziewczy na przy stanęła w progu,

dzierżąc w objęciach plastikowy kubełek z podmęczony mi bukietami w celofanowy ch osłonkach. Podobne pęki cherlawy ch kwiatów widy wało się pod drzewami albo zatknięte za ogrodzenie z siatki w miejscach, gdzie jakiś pechowy rowerzy sta lub pieszy rozstał się z ty m światem. Sterta takich gnijący ch wiechci znaczy ła też miejsce katastrofy kolejowej, którą przeży ł; później ktoś pokazał mu zdjęcie. Kwiaty umieszczono na wiadukcie nad torami. Obok leżały kiczowate przy tulanki i pluszowe misie. „Rok temu o tej porze – umarłam”. Emily Dickinson. W przy padku Jacksona – dokładnie dwa lata temu. Nie wiadomo dlaczego pomy ślał o kocie Schrödingera, „martwy m i ży wy m jednocześnie”, jak powiedziała Julia. Wy pisz, wy maluj Jackson po tamtej katastrofie kolejowej. „Ni pies, ni wy dra”, powiedziałby jego brat. Dziewczy na obrzuciła Jacksona podejrzliwy m spojrzeniem, lecz zaraz jej uwagę zwróciła czarna terenowa toy ota land cruiser, która nagle zmaterializowała się z mgły, zwolniła i zatrzy mała po przeciwnej stronie parkingu. Tkwiła tam nieruchomo z włączony m silnikiem, wy glądając osobliwie groźnie, niczy m rozdrażniony by k przed wejściem na arenę. Zanim Jackson zdąży ł skonstruować na ten temat jakąkolwiek my śl (na przy kład: „Co to za bry ka, za kogo oni się mają? Za gangsterów? Lokalny ch watażków?”), drzwi po stronie pasażera otworzy ły się, z auta wy siadł jakiś facet – istny mutant, krzy żówka zawodnika obrony w rugby z gory lem – i poszedł w kierunku toalet. Po chwili wy siadł także kierowca i ruszy ł w stronę saaba. Nie wy glądało to dobrze. Obaj mieli nalane gęby amatorów tłuszczu i ziemniaków, a ich skórzane kurtki mogły by zrobić furorę w latach siedemdziesiąty ch, chy ba że się mieszkało w Albanii, gdzie takie wdzianka nigdy nie wy szły z mody i pewnie nigdy nie wy jdą. Zanim facet zdąży ł podejść bliżej, zza budy nku stacji wy padła tamta kobieta, wrzeszcząc coś do Jacksona. Parła przez parking jak szarżujący nosorożec, taszcząc pod pachą dziewczy nkę. Drugą ręką usiłowała zdjąć przewieszoną przez pierś torbę. Gory l z terenówki deptał jej po piętach. Nie trwało to jednak długo; kobieta zdołała w końcu przeciągnąć pasek torby przez głowę i trzy mając go w wy ciągniętej ręce, jedny m zaskakująco zwinny m ruchem – przy pominało to raczej balet niż rzut młotem, chociaż dziecko pod pachą mogło uchodzić za balast – wy konała zamach i obróciwszy się na pięcie, zdzieliła napastnika torbą w twarz. Facet zwalił się na ziemię niczy m worek kartofli. Jackson aż wzdry gnął się w duchu. Co takiego trzeba nosić w torbie, żeby dokonać tego rodzaju spustoszenia? Kowadło? Margaret Thatcher z pewnością chętnie by sobie sprawiła taką torebkę. Kierowca terenówki zmienił trajektorię i ruszy ł prosto na kobietę. Jackson już miał wy siąść z samochodu, żeby przeciąć mu drogę, lecz kobieta wrzaskiem i gestami dała mu do zrozumienia, żeby został w saabie. Usłuchał, zdumiony własną uległością w obliczu gromko wy krzy kiwany ch

rozkazów. Kasjerka, nieświadoma grozy sy tuacji, wy szła niepewnie na parking, dźwigając kubełek z tulipanami. Niestety, kierowca terenówki, kłusujący w stronę saaba jak ku linii bramkowej, nie zdąży ł jej w porę wy minąć i biedaczka runęła na beton. Tulipany rozsy pały się dokoła. To wy starczy ło, żeby napastnik zwolnił, co pasażerka Jacksona naty chmiast wy korzy stała. Wrzuciła dzieciaka na ty lne siedzenie i sama wskoczy ła do środka, drąc się przy ty m: „Ruszaj! Ruszaj! Jedź, do jasnej cholery !”. On zaś znowu posłusznie wy konał polecenie. W lusterku wsteczny m widział rozciągniętą na parkingu dziewczy nę. Będzie mogła mówić o szczęściu, jeśli wy jdzie z tego bez jakiegoś złamania. Albo pękniętej czaszki. Mignął mu jeszcze zary s kolesia, który oberwał torbą – ciągle leżał nieprzy tomny – lecz wkrótce wszy stko zniknęło we mgle. Obejrzał się przez ramię i zobaczy ł, że kobieta ściągnęła małą na podłogę auta i zasłoniła ją własny m ciałem. Czy żby podejrzewała, że tamci będą do nich strzelać? Kiedy w grę wchodziła broń palna, Jackson wolał przeby wać w wojskowy m pojeździe opancerzony m, a nie w rodzinny m sedanie z cienkiej blachy wy produkowany m przez neutralne państwo. Przemoc domowa nie wy dawała mu się już prawdopodobny m powodem ucieczki jego pasażerek. – Co to by ły za zbiry ? – Nie mam bladego pojęcia – odparła. – Chy ba chodziło im o was. – Na to wy gląda. Nadal odczuwał nadmiar adrenaliny, lecz jego pasażerki wy dawały się nieporuszone cały m zajściem. Pies uparcie pochrapy wał na podłodze przed przednim fotelem pasażera. Jackson by ł niemal pewien, że udaje. Ciekawe, kiedy pożałuje zamiany przy wódcy stada? Dziewczy nka miała iście pokerowy wy raz twarzy, jej opiekunka amazonka zaś spokojnie szperała w torbie, jakby poszukiwania szminki albo chusteczek higieniczny ch by ły ciekawsze od rozważań nad skalą poczy niony ch zniszczeń. Jackson zauważy ł, że podczas poby tu w toalecie obie doprowadziły się nieco do porządku. Kobieta nie miała już krwi na rękach; czuł, że można się w ty m dopatrzeć swego rodzaju metafory. Pomy ślał o facecie, którego torbą zwaliła z nóg. „Słabości, imię twe – kobieta” 32. – Co pani tam ma w tej torbie? – zainteresował się. Zupełnie jak ten kot, pomy ślał, nieuleczalnie ciekawski. Kobieta wy jęła masy wną czarną latarkę i podniosła ją, żeby mógł ją sobie obejrzeć w lusterku. Wy glądała na policy jną i waży ła chy ba z tonę – nic dziwnego, że facet się nie

podniósł. Jedno by ło pewne: babka nie brała jeńców. Schowała latarkę i dalej grzebała w torbie, dopóki nie wy ciągnęła telefonu komórkowego. Jackson domy ślił się, że chce zgłosić incy dent na stacji. – Dzwoni pani na policję? – zapy tał. – Uhm – mruknęła. Szy bko opuściła szy bę i wy rzuciła komórkę za okno. Jackson odwrócił się i spojrzał na nią zdziwiony. – No co? – burknęła. – Co pan wy prawia? – zaniepokoiła się, gdy wy jął z kieszeni telefon. „Jeszcze jedna cholery czka”, pomy ślał z westchnieniem Jackson. Świat by ł ich pełen. Cholery czki płodziły podobne sobie córki i tak to trwało od wieków. – Potrzebna jest pomoc. – Komu? – Tamtej dziewczy nie ze stacji – odparł, siląc się na cierpliwość. – Postronnej osobie. Niewinnej ofierze – dodał, my śląc o tulipanach, o ich spiczasty ch, kolorowy ch główkach rozsy pany ch bezładnie na parkingu. – Niewinnej ofierze? – powtórzy ła kobieta. – Jakiej znowu niewinnej ofierze? Czy ktokolwiek jest naprawdę niewinny ? – Dzieci. Psy – podsunął Jackson w odpowiedzi. – Ja. Kobieta pry chnęła z pogardą; zabrzmiało to tak, jakby od dziesięciu lat by ła jego żoną. – Rozumiem, nie chce pani wciągać w to policji – rzekł. – Dowiem się, o co właściwie chodzi? – Raczej nie. A zresztą czy rzeczy wiście istnieją osoby postronne? – zadumała się, jakby toczy li debatę filozoficzną. – Ktoś mógłby powiedzieć, że wszy scy jesteśmy postronny mi obserwatorami. – To nie jest kwestia semanty ki – żachnął się Jackson. – Zostawiliśmy tę dziewczy nę samą, dlatego owszem, uważam, że określenia „niewinna ofiara” i „osoba postronna” doskonale opisują jej rolę w cały m zajściu. – Semanty ka – mruknęła jego pasażerka. – Mocne słowo jak na tak wczesną porę. W podobny ch okolicznościach przeciętny praworządny oby watel dzwonił zwy kle na numer alarmowy. Kim by ła kobieta z zabójczą torebką? Zbiegiem? Kry minalistką? Jaka by ła jej historia? Jackson westchnął. – Zważy wszy na to, że właśnie pomogłem wam uciec przed dwoma bandziorami, zakładam, że stoicie po stronie dobra? – Dobra?

– Dobra. Przeciwieństwa zła. – Uważa pan tak, bo jestem kobietą? W dodatku z dzieckiem? To jeszcze o niczy m nie przesądza. Rzeczone dziecko spało. Niepotrzebna już srebrna różdżka wy śliznęła się w końcu z bezwładny ch paluszków. Jackson miał nadzieję, że dla tej małej to nie jest dzień jak co dzień. – Nie. Pomy ślałem tak dlatego, że wspomniała pani o swojej pracy w policji. – To też o niczy m nie przesądza – stwierdziła, wzruszając ramionami. – Tak czy inaczej, muszę to zgłosić. W głębi duszy spodziewał się, że dostanie w łeb latarką, ale w tej samej chwili dziewczy nka obudziła się i powiedziała: – Głodna jestem. *** – Nie ma pan przy padkiem banana? – Tak się składa, że mam – odparł, wy ciągając całą ich kiść z foliowej torby na zakupy leżącej na przednim siedzeniu. Zupełnie jak magik. Albo skończony krety n. Zadufany w sobie sukinkot. Czy fakty cznie służy ł kiedy ś w policji? Wy glądał jej na mięczaka, takiego, co lubi ratować damy w opałach, ale nie nadaje się do prawdziwej męskiej roboty. Musiała jednak przy znać, że jest całkiem przy stojny, choć akurat jego uroda najmniej ją w tej chwili obchodziła. Taki już los kobiet, które muszą zacierać za sobą ślady i uciekać przed ścigający mi je podejrzany mi ty pami. Taki już los kobiet, kropka. Kierowca saaba miał komicznego psiaka; nie sposób by ło się nie zastanawiać, co może pociągać mężczy znę w zwierzęciu tak niewielkich rozmiarów. – Nawet nie wiem, jak się pani nazy wa. – Rzeczy wiście, nie wie pan. – Banana? Jabłko? Może psi smakoły k? – zaproponował. Dziewczy nka wzięła jabłko. – A mamusia na co ma ochotę? – zapy tał, przy glądając się Tracy w lusterku wsteczny m. – Ona nie jest moją mamusią – odparła rzeczowo mała. Cios w samo serce. – Czego te dzieciaki nie wy my ślą – mruknęła Tracy, odwzajemniając w lusterku spojrzenie faceta. – Niech pan lepiej patrzy na drogę – poradziła mu. – Chy ba nie chce pan spowodować wy padku. Ostatecznie wiezie pan wróżkę. Kim by li ci dwaj obwiesie na stacji benzy nowej? Odziany mi w skórę zbirami pracujący mi w duecie, to na pewno, ale dla kogo? Czego od niej chcieli? Jeden otworzy ł na oścież drzwi do

łazienki akurat, gdy Courtney my ła ręce. Poruszy ł ustami, jakby chciał coś powiedzieć, lecz zanim zdąży ł cokolwiek wy dukać, Tracy kopnęła go tam, gdzie najbardziej boli, i zwiała. Ktoś chciał odzy skać dziewczy nkę, to nie ulegało wątpliwości. I nie by ła to Kelly Cross – jej już na niczy m nie zależało. Nigdy nie będzie jej na niczy m zależało. Kierowca saaba wy brał numer alarmowy i anonimowo poinformował o „incy dencie” na stacji benzy nowej. W jego ustach brzmiało to bardzo poważnie. Zrobił na Tracy wrażenie profesjonalisty, a nie – jego ulubione określenie – „osoby postronnej”. – Przy ślijcie karetkę – dodał kategory czny m tonem. – Korzy sta pan z komórki podczas jazdy – zauważy ła Tracy, kiedy się rozłączy ł. – Beknie pan mandat jak nic. – Może mnie pani aresztować. Jej własny telefon by ł niczy m latarnia morska, pozwalał ustalić jej tożsamość każdemu, kto ty lko chciał. W dzisiejszy ch czasach z łatwością można by ło namierzy ć człowieka po komórce. Kobieta ukry wająca się z porwany m dzieckiem nie powinna wy stawiać się w ten sposób na odstrzał. Dlatego wy rzuciła aparat przez okno samochodu. Odtąd by ły z Courtney wy jęte spod prawa. Jechali drogami, który ch nie znała, przez miejscowości, który ch nazwy nic jej nie mówiły – Beckhole, Egton Grange, Goathland – lecz po pewny m czasie znaki drogowe zaczęły sy gnalizować bliskość wy brzeża. Tracy wcale nie chciała się tam znaleźć, chciała się dostać do wy najętego na lato domku. Wiedziała, że towarzy stwo mężczy zny za kierownicą ma swoje zalety. Bez niego by łaby samotną uciekinierką z dzieckiem, które do niej nie należało. Razem tworzy li rodzinę albo coś, co mogło ją z grubsza przy pominać. Przez chwilę rozważała, czy nie powinni jednak trzy mać się razem, lecz po namy śle odrzuciła ten pomy sł. Wy ciągnęła rękę i postukała kierowcę w ramię. – Obawiam się, że znowu musimy zrobić krótką przerwę – oznajmiła z żalem w głosie. Mężczy zna zwolnił i zatrzy mał samochód. Znajdowali się na kompletny m pustkowiu, co bardzo jej odpowiadało. W ich sy tuacji lepiej by ć na odludziu niż pośród ludzi. – Psu też chy ba przy da się spacer – upomniała go. – Rozprostuje łapki, przy pudruje nosek… – Tak, chy ba ma pani rację – przy znał. Wy siedli wszy scy z samochodu. Tracy oddaliła się dy skretnie za niezby t odległe wapienne wzniesienie. – Ja nie chcę siusiu – szepnęła do niej Courtney. – I bardzo dobrze – odrzekła Tracy. Patrzy ła, jak pies sadzi susami przez wrzosowisko, a mężczy zna podąża za nim. Musiał ty lko

znaleźć się dalej od auta niż one. Oby nie wy kazał się zby t szy bkim refleksem. Krótko mówiąc, liczy ła, że okaże się głupszy, niż na to wy gląda, i się nie przeliczy ła. Odczekała chwilę, po czy m chwy ciła małą za rączkę, mówiąc: – A teraz prędko, wracamy do samochodu! Mgła ponownie okazała się ich sprzy mierzeńcem. Zanim kierowca saaba zorientował się, co się dzieje, Courtney siedziała na ty lny m siedzeniu i zapinała pas. Trzeba jej to oddać, by ła mistrzy nią ucieczek. Tracy ty mczasem usiadła za kierownicą i uruchomiła silnik. Kilka sekund później by ły pół mili od miejsca, w który m został facet z psem. Z przodu na fotelu pasażera została jego komórka. Tracy zwolniła i wy rzuciła ją na pobocze. Po kolejny ch stu metrach Courtney odezwała się: – Zostawił swoją torbę. Ty m razem Tracy zatrzy mała się, przeciągnęła plecak na przednie siedzenie i wy pchnęła go z auta. – Krzy ży k na drogę – burknęła. *** Barry wszedł do hotelu Best Western, dzierżąc w dłoni legity mację policy jną niczy m pochodnię. Jego bezpardonowe wtargnięcie całkowicie zbiło z tropu recepcjonistkę. By ła umalowana mocno jak stewardesa, kostium miała o numer za ciasny, włosy upięte w sposób tak wy my ślny, że nie oby ło się to raczej bez pomocy kilku wiktoriańskich panien służebny ch. W jej klapie tkwiła przy wieszka z napisem „konsjerżka”, jakby tak brzmiało jej imię. Barry wspomniał czasy, gdy konsjerżami w hotelach by li pozbawieni skrupułów faceci w średnim wieku, stale wy ciągający łapę po napiwki. – Prawdę mówiąc, wy dał mi się trochę dziwny. – Dziwny ? Dlaczego? – zainteresował się Barry. Jeśli o niego chodzi, nic na świecie nie by ło go już w stanie zadziwić. Recepcjonistka by ła Australijką. Wszędzie ich teraz pełno. – Zupełnie jakby miał lekką paranoję. Zawsze ukradkiem tędy przemy kał. Raz wy dawało mi się, że chowa coś pod kurtką. Poza ty m nie rozstawał się z torbą. Z plecakiem. W dzisiejszy ch czasach od razu my śli się o takich „terrory sta”, prawda? Zdecy dowanie zachowy wał się podejrzanie. Co takiego przeskrobał? – Jeszcze nie wiem – odparł Barry. – Mógłby m zobaczy ć jego pokój? W pokoju niczego nie znalazł. Jackson jakiś tam wy meldował się dziś z samego rana,

a pokojówka, która po nim sprzątała, spisała się na medal. Barry nie natknął się w związku z ty m na żadną cenną wskazówkę, która pomogłaby mu ustalić, kim naprawdę jest ten facet. Żadny ch zapomniany ch włosów łonowy ch w kącie łazienki, żadnego wielkiego, pięknego odcisku kciuka na spodzie deski klozetowej. Lokator nic po sobie nie zostawił, z wy jątkiem – jak się okazało – hojnego napiwku dla pokojówki. Szkoda, że nie przy piął do ściany liściku z wy jaśnieniem, co w istocie knuje. Barry poczęstował się wódką z hotelowego barku, usiadł na łóżku i opróżnił buteleczkę jedny m haustem. By ł potwornie zmęczony. Oparł głowę na dłoniach i zagapił się na dy wan. Dostrzegł tam coś, co przeoczy ła pokojówka – pojedy nczy włos. Niestety nie wy glądał na ludzki. Podniósł go ostrożnie dwoma palcami i przy jrzał mu się z bliska. Sierść psa. Wszy stko wskazy wało na to, że Jackson jakiś tam zjawił się tutaj, aby dojść prawdy o śmierci Carol Braithwaite. Linda, Tracy, Barry by li w zasadzie staty stami w ty m dramacie, a w najlepszy m razie odegrali w nim epizody czne role. Może nadszedł czas, aby na scenę wy szli odtwórcy główny ch ról. Nadciągał koniec świata. Skoro czekał go ogień piekielny, mógł równie dobrze pociągnąć kogoś za sobą. W ty m momencie Barry najchętniej wy ciągnąłby się na łóżku i uciął sobie drzemkę. Dźwignął się jednak i przed wy jściem wy chy lił jeszcze jedną wódkę. Następnie napełnił puste buteleczki wodą i wstawił z powrotem do barku. Nie potrafił dłużej tego ciągnąć. Zwy czajnie nie miał na to siły. Dzień sądu zbliżał się wielkimi krokami. Sądu nad Barry m. Nad nimi wszy stkimi. – Dzięki, kochana – wy mamrotał, zwracając recepcjonistce kartę klucz. – Pozdrowienia dla kangurów. *** Pies przy siadł przy jego nodze i razem gapili się na odjeżdżającego saaba. – Nie do wiary – stęknął Jackson. Czuł się tak, jakby stracił dobrego, wy próbowanego przy jaciela. – Lubiłem ten samochód – powiedział. Nagle auto zaczęło hamować, zawołał więc: „Chodź, chy ba się rozmy śliła!”, i pognał przed siebie. Saab zwolnił akurat na ty le, żeby jego telefon mógł bezpiecznie wy lądować na poboczu, po czy m znowu przy spieszy ł, ścigany przez Jacksona i psa. Potem jeszcze raz zwolnił, jakby się z nimi droczy ł, i przez uchy lone drzwi wy leciał plecak Jacksona. Jackson biegł dalej i już miał dopaść saaba, gdy ten ponownie wy startował. Jackson schy lił się po telefon i plecak. Czekał, czy z samochodu wy frunie coś jeszcze, lecz pojazd przy spieszy ł i zaczął się od nich oddalać. „Słaba płeć” – mruknął do psa. („Słaba? A dokładnie w jakich sy tuacjach?” – zapy tał kiedy ś Julię.

„W miłości i na wojnie” – wy jaśniła). W ty lnej szy bie dostrzegł jeszcze kiwającą się na podobieństwo metronomu srebrną różdżkę. Dzieciak machał mu na pożegnanie. Znajdowali się na kompletny m pustkowiu. Co powinien teraz zrobić? Zadzwonić do przy jaciela? Czy w ogóle jakichś miał? Może ty lko Julię, ale ona niewiele by zdziałała. To może py tanie do publiczności? Pochy lił się nad psem. Jaka szkoda, że nie potrafił mówić. W kieszeni znalazł paczkę psich smakoły ków. Ty lko ty le mu zostało z zakupów poczy niony ch na stacji benzy nowej: malutkie ciasteczka w kształcie kości. Wy glądały zaskakująco smakowicie, oparł się jednak pokusie i rzucił jedno psu. Wezwanie taksówki wy dawało się najrozsądniejszą opcją. Niestety, jego komórka – choć przeży ła twarde lądowanie – nie mogła złapać zasięgu. Nie pozostało im nic innego, jak ruszy ć przed siebie. W przeciwieństwie do Jacksona, pies by ł całkiem zadowolony z takiego rozwiązania. Wędrowali dobre pół godziny, zanim napotkali pierwszy ślad cy wilizacji. Pies wcześniej niż on usły szał warkot silnika. Jackson chwy cił go za obrożę i ściągnął na pobocze. Czekali, aż auto wy łoni się z mgły. Na wspomnienie czarnej toy oty land cruiser Jacksona naszła chęć, aby rzucić się plackiem do najbliższego rowu, ale w pobliżu żadnego nie by ło. Poza ty m wkrótce przekonał się, że chociaż pustą drogą fakty cznie zbliża się ku nim toy ota, nie jest to model terenowy, ty lko avensis, w dodatku szary. Jackson wy stawił rękę, aby ją zatrzy mać. – Pieniądze albo ży cie – mruknął do psa. Toy ota avensis zahamowała, kierowca opuścił szy bę od ich strony i rzucił radośnie: – Witam, witam! Kogóż to moje piękne oczy widzą? Jackson przy jrzał mu się uważnie, po raz kolejny żałując, że nie sprawił sobie nowy ch okularów. Czy żby skądś się znali? Mężczy zna otworzy ł drzwi po stronie pasażera i dodał: – Miło jest się witać, ale jeszcze milej żegnać, czy nie tak powiadają? Podrzucić gdzieś pana, szefuńciu? Dopiero teraz rozpoznał kelnera, który przy czepił psu do obroży nadajnik GPS. Jackson spojrzał pod nogi, jakby oczekiwał od czworonoga potwierdzenia, lecz ten zdąży ł już zgrabnie wskoczy ć do środka i umościć się w swoim zwy kły m miejscu przed przednim fotelem. Chcąc nie chcąc, Jackson wsiadł za nim. Przy lusterku wsteczny m dy ndał różowy futrzany króliczek. Jackson nie miał wątpliwości, że gdy by zorganizowano konkurs na najlepszą ozdobę deski rozdzielczej, jego własna maskotka, kiwająca się na desce podświetlana Matka Boska na przy ssawkę, kry jąca w swoim święty m

wnętrzu baterię ty pu paluszek, wy grałaby w cuglach z różowy m futrzakiem. – Do Whitby, szefuńciu? – upewnił się kierowca toy oty, muskając palcami wy imaginowany daszek czapki szofera. – Poproszę. – To wszy stko robiło się coraz dziwniejsze. – Fajny kundel – zauważy ł mężczy zna. – Fajny – przy taknął Jackson. – Mam wrażenie, że mówił pan już coś podobnego, kiedy przy czepiał mu pan nadajnik do obroży. Dlaczego mnie pan śledzi? – Może śledzę tego psa. – Mężczy zna uruchomił silnik. – No dobra, szefuńciu, jedziemy. „Najpierw weźmiemy Manhattan”, co nie? – Kim pan jest? – Od razu takie trudne py tania. Kim jestem? – powtórzy ł w zadumie jego nowy znajomy. – Kim jestem? Równie dobrze mógłby pan zapy tać, kim jest każdy z nas. – To nie by ło py tanie filozoficzne – zauważy ł Jackson. – Nazwisko, numer i stopień służbowy ? – Wy starczy mi nazwisko. Z bliska facet wy glądał na nieco zuży tego. Miał skórę barwy popiołu, ty pową dla palacza, i jakby na potwierdzenie domy słów Jacksona wy ciągnął ze schowka paczkę papierosów. – Zapali pan? – Nie, dziękuję. „Po prostu pogódź się z ty m, że trafiłeś do alternaty wnej rzeczy wistości”, poradził sobie w duchu. Musiało się to stać mniej więcej wtedy, gdy dotarł do Leeds. – Czy to ma coś wspólnego z Lindą Pallister? – zary zy kował. – Z kim? – Albo z Hope McMaster? – Ach! „Nadziejo! Twoje dla nas wsparcie najłaskawsze; człowiek nigdy szczęśliwy ma nim zostać zawsze” 33. Alexander Pope. Napisał parę niezły ch rzeczy, zna go pan? – Nie osobiście. – Co pan właściwie robi na ty m odludziu? – No cóż… – Jackson umilkł pokonany, zanim jeszcze zaczął relacjonować swoje skomplikowane przy gody. Po namy śle wy brał wersję skróconą. – Skradziono mi samochód. Mgła w końcu zaczęła się podnosić i przez rzednące opary przeświecały pierwsze bladozłote promienie słońca. – Zapowiada się ładny dzień – powiedział kierowca toy oty. ***

„Kto pierwszy zobaczy morze!” – brzmiał trady cy jny rodzinny okrzy k, kiedy wy jeżdżali na wy brzeże. Jackson, Josie i Marlee. Wy dawali się wtedy taką zży tą trzy osobową rodziną. To by ło tak dawno temu. Zwy cięzca (zawsze zostawała nim Marlee, nawet jeśli trzeba jej by ło morze pokazy wać palcem) otrzy my wał w nagrodę trzy czekoladki. Josie wy dzielała córce słody cze, jakby wciąż trwała wojna. Dzisiaj nigdzie nie by ło widać morza, wy brzeże otulała gęsta mgła. „Łzy morza”, jak mawiano w Yorkshire. W Szkocji, hen, daleko na północy, w krainie o nazwie Ultima Thule, Louise nazwałaby taką mgłę „zsiadły m mlekiem”. Ty mczasem dzieliły ich języ k i niewidzialna granica tery torialna. Czy w ogóle jeszcze o nim my ślała? Gdy pokonali grzbiet ostatniego wzniesienia, mgła znad morza zaczęła się cofać. Ich oczom ukazało się Whitby w całej swojej krasie: opactwo, przy stań, Zachodni Klif i rozrzucone bezładnie chatki ry backie. W stłumiony m świetle sceneria przy pominała tę znaną im z filmów grozy. – Można zrozumieć, dlaczego hrabia Drakula przy bił do brzegu akurat w ty m miejscu, no nie? – zagadnął kierowca toy oty. – Drakula nie istnieje – wy tknął mu Jackson. – To postać fikcy jna. Tamten ty lko wzruszy ł ramionami. – Fakt, fikcja, co za różnica? – No cóż… – zaczął Jackson. Zanim jednak zdąży ł przy toczy ć jakiś przekonujący argument (jak choćby : „Mam ci przy łoży ć na niby czy naprawdę?”), zaczęli zjeżdżać w dół do centrum miasta i mężczy zna zapy tał: – Wy sadzić pana przed posterunkiem policji? – Przed posterunkiem? – Nie chce pan zgłosić kradzieży wozu? – Jasne, świetny pomy sł – zreflektował się Jackson. Spotkanie z kierowcą toy oty by ło tak dziwne, że zdołało zepchnąć na drugi plan przy godę z niecodzienny mi autostopowiczkami. Miał wrażenie, że znalazł się w który mś z odcinków Uwięzionego – w każdej chwili wielki biały balon wy padnie w podskokach zza zakrętu i pożre go, udowadniając, że prawdę od fikcji istotnie oddziela bardzo cienka linia. Zwolnili tak, że samochód ledwie pełznął, dzięki czemu kierowca mógł się spokojnie rozejrzeć. Przy pominało to sceny z westernów, gdy nieznajomy wjeżdża konno do pogranicznego miasteczka. – Wie pan, gdzie jest posterunek? – zagadnął go Jackson. Kierowca postukał palcem w ekran z nawigacją satelitarną.

– Ja nie, ale ona tak. Jackson poczuł ukłucie bólu; w jego wy obrażeniu Jane by ła dotąd kobietą jednego mężczy zny. Toy ota skręciła na parking policy jny w Spring Hill i zatrzy mała się. Jackson wy siadł z wozu. Kierowca uczy nił to samo. – Muszę rozprostować nogi – wy jaśnił. W prakty ce oznaczało to ty le, że oparł się o samochód i zapalił kolejnego papierosa. – Może mi pan wierzy ć lub nie – rzekł – ale sądzę, że jesteśmy po tej samej stronie. Obu nam chodzi o to samo, ty le że zabraliśmy się do tego każdy ze swojej strony. – O to samo? – Jasny gwint, jak ten czas leci! – wy krzy knął mężczy zna, spoglądając teatralnie na zegarek. („Jasny gwint”? Kto tak dzisiaj mówi? To znaczy poza Julią). – Będę się zbierał. Muszę sprawdzić, czy nie ma mnie gdzie indziej. Jacksonowi nie przy chodził do głowy żaden sposób, w jaki można by zmusić gościa do wy jawienia tożsamości czy celu misji – poza spętaniem go, zawiązaniem mu oczu i puszczaniem na okrągło heavy metalu przez słuchawki. Zdziwił się więc, gdy tamten wy ciągnął rękę, mówiąc: – Jestem Bond, James Bond. No nie, żartuję. Nazy wam się Jackson. – Słucham?! – Brian Jackson. Mężczy zna przeszukał kieszenie i wy doby ł cienką wizy tówkę o treści „Brian Jackson – pry watny detekty w”. – Dwieście funtów za godzinę plus wy datki. Zanim Jackson zdąży ł cokolwiek powiedzieć – a sporo słów cisnęło mu się na usta – Brian Jackson wsiadł z powrotem do samochodu. Opuścił szy bę i rzucił: – Sayonara. To na razie – po czy m odjechał. – Dwieście funtów za godzinę – powtórzy ł Jackson, zwracając się do psa. – Za nisko się cenię. – Plus wy datki – dodał znacząco pies. W alternaty wnej rzeczy wistości, rzecz jasna, gdzie psy mówią, a ludzie są niemi. W ty m świecie psiak po prostu czekał w milczeniu na następne polecenie. Jackson przy wiązał go na zewnątrz, a sam wszedł na posterunek. Dy żurny sierżant akurat rozmawiał przez telefon i unosząc w górę palec, dał Jacksonowi znak, że wkrótce się nim zajmie. Ten sam palec wskazał mu następnie krzesło pod ścianą. Jackson ży wił głęboki szacunek dla ludzi, którzy potrafią przekazać tak wiele w tak zwięzły ch słowach. A właściwie bez słów, wy łącznie za pomocą palca. Po skończonej rozmowie sierżant skinął na niego zachęcająco swoim jakże wy mowny m

palcem. – W czy m mogę panu pomóc, sir? – zapy tał, gdy Jackson zbliży ł się do dy żurki. Jackson zawahał się. Kradzież samochodu by ła faktem; auto zostało mu odebrane bez jego zgody. Nieznajoma nie ty lko uprowadziła saaba, lecz także najwy raźniej uciekała z dzieckiem, ścigana przez dwóch wredny ch ty pów. Wy starczy ło tego, żeby dać zajęcie policji. „Ona nie jest moją mamusią” – wróciły do niego echem słowa dziewczy nki. Czy żby do listy wy kroczeń należało jeszcze dopisać porwanie? Z drugiej strony dzieciaki plotą różne rzeczy. Kilka miesięcy wcześniej Marlee wy krzy czała mu w twarz: „Nie jesteś moim prawdziwy m ojcem!”. – Proszę pana? Jeżeli zgłosi kradzież saaba, policja ruszy w pościg za kobietą w tarapatach, która twierdziła, że stoi po stronie dobra. A Jackson zawsze miał słabość do różnej maści renegatów. Z drugiej strony … Zakosiła mu samochód. Pomy ślał o dziewczy nce z powagą machającą mu różdżką na pożegnanie, o kobiecie, która własny m ciałem osłaniała ją przed potencjalny m ostrzałem, i poczuł, że szala przechy la się na ich korzy ść. Mimo to… Jego samochód. – Proszę pana? – To nic takiego – odrzekł. – Pomy łka. Przepraszam, że zawracałem panu głowę. Rzecz jasna, by ł jeden człowiek, który mógłby wy śledzić jego skradzione auto. Ten sam człowiek, którego nadajnik GPS wciąż leżał w schowku saaba. To by jednak oznaczało konieczność zatrudnienia Briana Jacksona, który pobierał „dwieście funtów za godzinę plus wy datki”, żeby wy konał za niego pracę, którą Jackson mógł zrobić sam. Jego męska duma nigdy by tego nie zniosła. – Najpierw interesy, potem przy jemności – poinformował psa. Mapka, którą wziął z punktu informacji tury sty cznej nieopodal portu, doprowadziła go prosto do celu: domku ukry tego w ogrodzie u wy lotu wąskiej uliczki. Budy nek, którego adres zdoby ł dzięki stronie www.192.com, jako ostatni w szeregu podtrzy my wał ciężar trzech inny ch, niebezpiecznie pochy lony ch na skutek wieloletniego osiadania gruntu. Kiedy Marily n Nettles wreszcie dowlokła się do drzwi, Jackson pokazał jej wizy tówkę, aby udowodnić, że jest ty m, za kogo się podaje. Doleciał go staroświecki zapach lawendy oraz dżinu. Kobieta miała początki garba i wargi, które wy glądały, jakby przez całe ży cie tkwił w nich papieros. Wzięła od niego wizy tówkę gestem pełny m obrzy dzenia, przy jrzała jej się przez zmrużone powieki i pry chnęła lekceważąco:

– Pry watny detekty w? To może znaczy ć cokolwiek. – Znaczy dokładnie to, co jest napisane – wy jaśnił jej usłużnie Jackson. – Prowadzę dochodzenie w pry watnej sprawie. Chodzi o Carol Braithwaite – dodał. Marily n Nettles chrząknęła na znak, że to nazwisko nie jest jej obce. – No to niech pan wreszcie wejdzie – rzuciła zniecierpliwiona, chociaż wcześniej sama trzy mała go za progiem. Jackson musiał się schy lić, żeby nie uderzy ć głową we framugę. Domek by ł maleńki; drzwi wejściowe prowadziły bezpośrednio do pomieszczenia, które agent nieruchomości nazwałby zapewne „kuchnią otwartą na salon”. Stamtąd schody wiodły na piętro. Dom składał się właściwie z dwóch pokoi umieszczony ch jeden nad drugim. Idąc po podłodze, wy czuwało się jej nachy lenie, zupełnie jak w wesoły m miasteczku. Ściany pokry wał nikoty nowy nalot. – Niech pan siada – odezwała się gospody ni, wskazując dwuosobową kanapę. Połowę tego mebla zajmowało coś, co Jackson w pierwszej chwili wziął za poduszkę, a potem za wy pchanego kota. W momencie, gdy przez głowę przemknęło mu py tanie: „Po co ktoś miałby wy py chać kota?”, przedmiot ów okazał się ży wy m zwierzęciem, które na widok Jacksona podniosło się i z lubością przeciągnęło, wy ginając grzbiet na podobieństwo dżdżownicy. Wy glądało przy ty m zaskakująco groźnie, niczy m zawodnik rozgrzewający się przed wejściem na ring. Wy sunęło też i zaprezentowało pazury, wbijając je głęboko w tkaninę obicia. Jackson ucieszy ł się, że zostawił psa przed domem. Jakby czy tając w my ślach Jacksona, Marily n Nettles zapy tała: „By ł pan wcześniej z psem?” – takim tonem, jakim zazdrosna żona mogłaby się dopy ty wać, czy by ł z inną kobietą. „On nie znosi psów, wy czuwa je na kilometr”. Jackson przy siadł ostrożnie na kanapie obok kota, który rozeźlony umościł się na dawny m miejscu i znów zaczął udawać poduszkę. Ciekawe, czy szkodziło mu bierne palenie. Stojący na kominku mały zegar podróżny metalicznie wy bił godzinę i Marily n Nettles wzdry gnęła się jak ktoś, kto właśnie sobie uświadomił, że od dawna nie miał w ustach alkoholu. – Kawy, panie Jackson? – Na nazwisko mam Brodie, proszę pani. Jackson to moje imię. – Hmm – mruknęła, jakby wy dało jej się to mało prawdopodobne. Potem chwiejny m krokiem przeszła w głąb pokoju, gdzie pod ścianą stało kilka prosty ch i wy raźnie przedpotopowy ch sprzętów kuchenny ch. Włączy ła czajnik elektry czny i nasy pała do kubków kawy rozpuszczalnej. Następnie do jednego dolała solidną porcję dżinu, co zdaniem Jacksona mogło tłumaczy ć jej nieoczekiwaną gościnność. Pomieszczenie by ło obskurne, w powietrzu w promieniach słońca wirowały kurz i kocie kłaki. Od bardzo dawna nic tu nie by ło tapetowane, malowane czy choćby my te. Coś boleśnie uwierało

go w plecy ; zajrzał pod poduszkę i znalazł pustą butelkę po dżinie Beefeater. Z oparcia kanapy zwieszały się jakieś ciuchy. Jackson wolał im się za bardzo nie przy glądać na wy padek, gdy by okazały się bielizną gospody ni. Odnosił wrażenie, że Marily n Nettles śpi, je i pracuje w ty m samy m pomieszczeniu. Na stole pod oknem stała wiekowa maszy na do pisania Olivetti Lettera, a wokół niej piętrzy ły się sterty kartek. Jackson wstał z kanapy, żeby im się przy jrzeć. Jego uwagę zwróciła wy stająca z maszy ny na wpół zapisana stronica: Drobna blondynka Debbie Mathers nie zdawała sobie niestety sprawy, że czarujący i przystojny mężczyzna, za którego wyszła za mąż, jest w istocie potworem, dla którego ich z pozoru idylliczny miesiąc miodowy stanie się okazją do popełnienia morderstwa i że zabije on swoją nowo poślubioną wybrankę, aby zainkasować pieniądze z polisy ubezpieczeniowej… – Panie Jackson? – Przepraszam. – Jackson drgnął gwałtownie. Nie usły szał kroków Marily n Nettles na upstrzony m okruchami herbatników dy wanie. – Pozwoliłem sobie zerknąć na fragment pani najnowszego dzieła. Tak przy okazji, moje nazwisko brzmi Brodie. – To zwy kły szajs – stwierdziła oschle, wskazując ruchem głowy maszy nę do pisania. – Ale przy najmniej mam z czego opłacić rachunki. Skinęła w stronę regału i stojący ch na nim książek. Na ich grzbietach można by ło odczy tać ty tuły : Otruta listonoszka, Niewierna narzeczona. Wy dawnictwo nosiło nazwę Red Blood Press, a jego logo przedstawiało ociekające krwią wieczne pióro. Marily n Nettles zdjęła z półki jedną pozy cję i podała Jacksonowi. Ty tuł powieści brzmiał Morderstwo szwaczki; wy tłoczono go wielkimi literami w kolorze metalicznej czerwieni na tle krzy kliwej okładki. Na pierwszy m planie widać by ło półnagą kobietę z wy trzeszczony mi oczami i ustami otwarty mi do krzy ku, która usiłowała umknąć przed ciemną męską sy lwetką dzierżącą wielki nóż. Na odwrocie widniało niewy raźne zdjęcie „Stephanie Dawson” wy glądające, jakby zrobiono je przed kilkudziesięciu laty. Od tamtej pory stojąca przed Jacksonem kobieta wy piła morze alkoholu i wy paliła mnóstwo papierosów. – Zmasakrowana panna młoda. Mówią na to „kry minały z ży cia wzięte” – powiedziała Marily n Nettles. – W gruncie rzeczy to książki dla ty ch, co nie umieją czy tać. – Przez chwilę kontemplowała zdjęcie wrzeszczącej kobiety na okładce. – Kobiety w tarapatach – mruknęła, podając Jacksonowi kubek z kawą, – Bardzo chwy tliwy temat. To daje do my ślenia. – Owszem – zgodził się z nią Jackson. Kubek sprawiał wrażenie, jakby sporo czasu minęło, odkąd po raz ostatni miał kontakt z pły nem

do my cia naczy ń. Marily n Nettles, oży wiona kawą z domieszką alkoholu, wy dawała się jakby bardziej skłonna do rozmowy, choć nadal robiła to niechętnie. Zapaliła papierosa i nie częstując Jacksona, zapy tała: – To czego pan właściwie chce? – Co może mi pani powiedzieć na temat Carol Braithwaite? – Niewiele ponad to, co by ło w tamtej pierwszej gazetowej wzmiance. A o co chodzi? Dlaczego pan się nią interesuje? – Mam zlecenie – odparł Jackson. – Pracuję dla kogoś, kto przy puszcza, że może mieć jakiś związek z Carol Braithwaite. – Kto to jest? – Obawiam się, że to poufna informacja. – Nie jest pan cholerny m księdzem, a my nie mówimy o tajemnicy spowiedzi. Jackson zignorował tę uwagę. – W gazecie ukazał się pani arty kuł, a potem sprawa nagle ucichła. Rozmawiała pani wtedy z kimś, dowiedziała się pani czegoś o Carol Braithwaite? Marily n Nettles wbiła py tający wzrok w czubek papierosa, jakby kry ła się tam odpowiedź. – Ty le py tań. A to by ło tak dawno temu – szepnęła. – Musi pani coś przecież pamiętać – nie ustępował Jackson. – Muszę? – Mówią pani coś nazwiska Lindy Pallister albo Tracy Waterhouse? W 1975 roku pierwsza z nich pracowała w opiece społecznej, druga by ła policjantką. Brzmi znajomo? W oczach Marily n Nettles dostrzegł jakiś bły sk. – A Hope McMaster? Doktor Ian Winfield? Albo Kitty Winfield? – naciskał. – Na litość boską, ty le różny ch osób – żachnęła się poiry towana. – A ja wiedziałam ty le co nic. Można rzec, że przekonano mnie, aby m nie interesowała się tą sprawą. Dostałam wy raźne ostrzeżenie. – Ostrzeżenie? – Ano tak. Ostrzeżenie. Nic nie publikuj, nie relacjonuj dochodzenia, zapomnij, że cokolwiek w ogóle miało miejsce. Nie wy dawało mi się, aby to by ły puste groźby. – Czy li ktoś pani groził. Kto? – Och, nazwiska, nazwiska… – odparła lekceważąco Marily n Nettles. – Wszy stkim chodzi zawsze o nazwiska. Teraz to i tak nie ma już znaczenia. Większość z nas jest martwa, nawet ci, którzy nadal ży ją. Wy glądało na to, że odpły nęła gdzieś my ślami. Po chwili ocknęła się i poklepała leżący przed nią na stole maszy nopis.

– Wy jechałam do Londy nu, żeby zrobić karierę w który mś z wiodący ch dzienników, ale nic z tego nie wy szło, więc znowu wy lądowałam tutaj. Teraz relacjonuję lokalne wy darzenia dla „Whitby Gazette” i piszę te brednie, żeby mieć z czego ży ć. – Nikt z nas nie robi tego, co sobie wy marzy ł – stwierdził filozoficznie Jackson. – Nie wiem, dlaczego nie można zostawić tej kobiety w spokoju. Dlaczego wszy scy nagle uparli się rozgrzeby wać tę starą sprawę. – Wszy scy ? – Przed panem by ł tu jakiś facet. Też mówił, że jest pry watny m detekty wem. Moim zdaniem obaj wy glądacie na domokrążny ch handlarzy szczotkami. – Zostawił swoją wizy tówkę? Marily n Nettles przetrząsnęła egzemplarz Zmasakrowanej panny młodej i podała mu wy świechtany kartonik. – Brian Jackson – westchnął Jackson. Najwy raźniej od ty godnia deptali sobie po piętach. Tamten musiał wracać z Whitby, kiedy zaproponował Jacksonowi podwózkę. To jego nazwisko widniało w kalendarzu Lindy Pallister – by ł u niej rankiem tego samego dnia, gdy Jackson miał się z nią spotkać. Na własne oczy widział wpis „B. Jackson”, wtedy jednak uznał, że Linda Pallister coś pomy liła. Czy to wizy ta Briana Jacksona napędziła jej takiego stracha, że postanowiła zniknąć? Marily n Nettles westchnęła, ale zebrała się w sobie i mówiła dalej: – Mówiono, że wielu faktów nie należy upubliczniać, lecz ocenzurować je ze względu na „ochronę osób postronny ch”. Sądowe zakazy sy pały się jak z rękawa. O Carol Braithwaite wolno mi by ło napisać raptem kilka słów, pod warunkiem że nic nie wspomnę o dziecku. – O dziecku? – podchwy cił Jackson, zry wając się podniecony z przy kurzonej kanapy. To musiała by ć Hope McMaster, bez dwóch zdań! – Nie mówiła pani, że by ło tam jakieś dziecko. – Bo pan nie py tał. Chłopczy k, Michael. Miał cztery lata. Rozczarowany Jackson opadł z powrotem na kanapę, czując, że uchodzi z niego całe powietrze. – Carol Braithwaite miała sy na? – Tak. Twierdzili, że chcą go chronić przed prasą i ciekawskimi ludźmi. Tego rodzaju sprawa z pewnością wzbudziłaby niezdrową sensację. – Dlaczego? – Dzieciak przy puszczalnie spędził trzy ty godnie zamknięty w mieszkaniu z ciałem swojej matki. Poza ty m by ł świadkiem morderstwa… a potem przepadł. – Sądzi pani, że ktoś go zabił? – Niemalże. Chłopak przepadł w sy stemie, skazany na podłe ży cie pod opieką państwa – odparła ze znużeniem. – To przesłuchanie zaczy na mnie męczy ć. Mam sporo pracy – dodała. –

Proszę już iść. Gwałtownie wstała, zachwiała się lekko i chwy ciła krawędzi stołu. Jackson poderwał się, gotów ją podtrzy mać, gdy by zaszła taka potrzeba. Jednocześnie strącił z blatu maszy nopis Zmasakrowanej panny młodej; kartki sfrunęły na podłogę na podobieństwo ptaków. Rozbudzony kot zmruży ł swoje szklane oczy, w ułamku sekundy zerwał się na nogi i zasy czał wściekle na Jacksona. W tej sy tuacji Jackson salwował się ucieczką. O włos – albo o koci wąs – uniknął podrapania. Znalazłszy się na zewnątrz, cisnął psu smakoły k, wy rzucając ciasteczko w kształcie kości wy soko w powietrze. Psiak podskoczy ł i zwinnie pochwy cił je w zęby. Całkiem możliwe, że dziewczy nką na fotografii nie by ła Hope McMaster. Nie tłumaczy ło to jednak, czemu Brian Jackson węszy ł wokół ty ch samy ch tajemniczy ch osób, co Jackson: Lindy Pallister, Marily n Nettles i Tracy Waterhouse. Pozostawało py tanie: czego – a raczej kogo – tamten szuka? *** Podjeżdżając pod dom Lindy Pallister, Barry widział w oknach okoliczny ch domów falujące zasłony. Wścibscy sąsiedzi, najlepsi przy jaciele policjanta. Wy siadł z auta i zadzwonił, chociaż nie wy glądało na to, aby ktokolwiek by ł w domu. Kotary by ły zaciągnięte, dom robił wrażenie opuszczonego. Mimo to załomotał do drzwi i krzy knął „Linda!” przez otwór na listy. Obok niego jak spod ziemi wy rosła kobieta w ty pie Hiacy nty Bukiet. Zupełnie jakby kucała przy czajona za ligustrem, gotowa w każdej chwili ruszy ć do akcji. Jednoosobowy patrol Straży Sąsiedzkiej. – Janice Potter – przedstawiła się. – Mieszkam tuż obok. Czy mogę panu w czy mś pomóc? – Zależy – odburknął Barry. – Zna pani ty py na gonitwę o trzeciej trzy dzieści w Lingfield Park? – Machnął jej przed nosem legity macją policy jną i dodał: – Szukam pani Pallister. Lindy Pallister. – Wczoraj też jej ktoś szukał. Podawał się za pry watnego detekty wa. – Kiedy ostatni raz widziała pani Lindę? – spy tał Barry. – Wczoraj wieczorem, jak ty lko skończy ł się odcinek Colliera. Wsiadła do samochodu, odjechała i już nie wróciła. – Jaki to by ł samochód? „Po co komu monitoring – pomy ślał – skoro są ciekawskie sąsiadki?”. – Czterodrzwiowy sedan – odparła. – Szary.

– W nocy wszy stkie auta są szare – stwierdził. Jackson jakiś tam by ł jak ten cholerny Pan Wszędoby lski: w kilku miejscach jednocześnie, zawsze o krok przed Barry m. Tam, gdzie się zjawiał, kobiety znikały bez śladu. – No dobra – mruknął, pakując się z powrotem do auta. Ostatnimi czasy często rozmawiał ze swoim samochodem, bo ten nigdy nie odpowiadał i nie miał wobec niego żadny ch oczekiwań. – Załóżmy, że Jackson jakiś tam prowadzi śledztwo z polecenia dzieciaka Carol Braithwaite, który jest już dorosły, pewnie dobija czterdziestki. Całe to „odnajdy wanie siebie”, ty le się teraz o ty m mówiło. Wszy scy to robili. Wszy scy z wy jątkiem Barry ’ego, który chętnie wiedziałby o sobie jak najmniej. – Załóżmy, że w imieniu Michaela Braithwaite’a skontaktował się z Lindą Pallister. „Ktoś zaczął zadawać py tania” – powiedziała Linda, kiedy zadzwoniła do niego w środę. – Ten sam gość z tego samego powodu szukał Tracy Waterhouse. Chciał ją wy py tać o Carol Braithwaite, jednak zarówno Linda, jak i Tracy przepadły. To nie może oznaczać niczego dobrego. Michael Braithwaite wy rwał swoją matkę ze snu wiecznego. Wstała z grobu, domagając się sprawiedliwości i krwi winny ch. Jak w tej tragedii zemsty. *** Jackson i pies spacerowali niespiesznie po nabrzeżu niczy m para kuracjuszy w nadmorskim uzdrowisku. Jackson czuł ciepło promieni słoneczny ch na skórze głowy. Pamiętał, że by ł w Whitby jako chłopiec. Nie wiedział, skąd wzięły się pieniądze na tamten wy jazd – w domu zawsze brakowało ich na jedzenie i przy zwoite ubranie, o lodach, wy jściach na pantomimę i wakacjach nad morzem nie wspominając. Mógł mieć wówczas jakieś pięć, sześć lat; dwa razy młodszy od siostry wciąż jeszcze nadawał się na jej pupilka. Ich brat Francis by ł wtedy humorzasty m nastolatkiem, który wieczorami snuł się nadąsany po pasażu handlowy m. Z tego wy jazdu nie zachowała się żadna dokumentacja fotograficzna, ponieważ nikt w rodzinie nie miał aparatu. Bogacze przez wieki zamawiali portrety, biedni natomiast przemy kali przez karty historii niezauważeni. Jackson nie potrafiłby wy jaśnić pry mity wny ch realiów tamtej epoki swojej córce, a co dopiero sy nowi, urodzonemu w erze rodem z filmów science fiction, którego każda sekunda ży cia by ła cy frowo rejestrowana, zwy kle przez metroseksualnego Jonathana Carra. (Ilekroć Jackson o nim wspominał, Julia odpowiadała w podejrzanie wy mijający sposób, nawet jak na siebie. Czy żby coś się między nimi psuło?).

Niewiele pamiętał z tamtego rodzinnego poby tu nad morzem w zamierzchłej przeszłości, ty lko impresje zapachów i smaków. Zatrzy mali się w pensjonacie, w który m gości wzy wano na posiłki biciem w gong, a potrawy uderzająco różniły się od ich domowej kuchni, bazującej na ziemniakach i chlebie. Do tej pory najży wsze wspomnienie Jacksona z tego wy jazdu doty czy ło duszonego kurczaka i puddingu cy try nowego. Matka obwąchała oba dania, mrucząc do siebie: „A to ci dopiero!”, jakby to miała by ć kry ty ka jej umiejętności kulinarny ch, a nie coś, czy m należy się delektować. Wieczorami dzieciom podawano mleko i ciasteczka z mączki ararutowej, czy li delicje nieznane Jacksonowi z domu, bo tam jedy ny m zwiastunem, że pora udać się na spoczy nek, by ło energiczne szorowanie mu twarzy przez matkę mokrą flanelową ścierką. Wtem przy pomniał sobie coś, co długo leżało w który mś z zakamarków jego pamięci, zapomniane przez sterujące jego mózgiem opieszałe ludziki. Matka kupiła mu w Whitby komplet papierowy ch chorągiewek do zamków z piasku; oczy ma wy obraźni wciąż widział czerwonego lwa na żółty m tle. Przy pomniał sobie też, że ojciec przed wy jściem na plażę wkładał swój tani garnitur, po czy m podwijał nogawki, odsłaniając blade, owłosione, szkockie ły dki. Dzieciństwo Jacksona by ło biedne – w każdy m znaczeniu tego słowa. W sam raz, żeby je pokazy wać w muzeum. Oczy wiście nie tak interesujący m jak muzeum ratownictwa morskiego na deptaku w Whitby, w który m na widok dowodów ludzkiego heroizmu w obliczu straszliwy ch katastrof Jackson poczuł nieprzy jemne dławienie w gardle. „Musimy wy pły nąć, ale nie musimy wrócić”, brzmiało motto amery kańskiej Straży Przy brzeżnej, dewiza wszy stkich ratowników. Poświęcenie, podobnie jak stoicy zm, nie by ło obecnie w modzie. Wy chodząc, Jackson wetknął banknot dwudziestofuntowy do umieszczonej przy drzwiach skarbonki w kształcie miniaturowej łodzi ratunkowej. Potem ruszy ł dalej, mijając sklepy oferujące muszle, gadżety związane z wampirami (nie sposób by ło przed nimi uciec), biżuterię z gagatów, perfumowane świece, który ch zapach przy prawiał go o mdłości, oraz szeroki wy bór paskudny ch pamiątek. Mostem obrotowy m przedostał się na stare miasto, gdzie wstąpił do Muzeum Kapitana Cooka, by złoży ć hołd wielkiemu żeglarzowi. Następnie kupił krówki w sklepiku z krówkami. Na Henrietta Street wy patrzy ł dom na sprzedaż, zaraz jednak spostrzegł, że przy całej ulicy osiadają budy nki, a znajdująca się u jej wy lotu wędzarnia śledzi nadaje okolicy dość specy ficzną woń. Miasteczko pękało w szwach od tury stów. Długi weekend majowy ; dawniej mówiło się „Zielone Świątki”, kiedy to się zmieniło? Jackson pokonał biegiem sto dziewięćdziesiąt dziewięć stopni wiodący ch do opactwa, z przy jemnością odnotowując, że wciąż jest w świetnej kondy cji. Mijani po drodze ludzie sapali i postękiwali z wy siłku. Nigdy dotąd nie widział w jedny m miejscu

ty lu grubasów. Ciekawe, co pomy ślałby sobie o nich przy by sz z zamierzchłej przeszłości? Dawniej biedni by li chudzi, bogaci zaś grubi; teraz wy glądało na to, że jest na odwrót. Zostawił psa w krużganku, wszedł do kościoła Marii Panny i usiadł w ławce oznaczonej staroświecką tabliczką: „Ty lko dla obcy ch”. Wy dało mu się to całkiem stosowne. Ostatnio wszędzie by ł obcy m. Rozejrzał się po wnętrzu świąty ni, wy kończony m przed laty przez szkutników. Poza nim by ła tu ty lko młoda – bardzo młoda – para przedstawicieli subkultury goty ckiej w czarny ch strojach, z ustami pomalowany mi czarną szminką i kolczy kami w każdy m możliwy m miejscu. Kręcili się między kościelny mi ławami. W pewnej chwili chłopak powiedział coś do dziewczy ny, a ta zachichotała. Cholerni miłośnicy wampirów. Jackson spędził dłuższą chwilę na ławce ustawionej na przy kościelny m cmentarzu. Nagrobki przy pominały pochy lone przez wiatr drzewa, wy ry te na nich nazwiska zatarło słone nadmorskie powietrze. „Bezpieczni w swy ch komnatach z alabastru” 34, powiedział szeptem do psa. Ten nastawił czujnie uszu, jakby próbował zrozumieć sens wy powiedziany ch słów. W górze jazgotliwie sprzeczały się mewy, morze skrzy ło się diamentowo w promieniach słońca. Jackson miał już swoje lata i wiedział, że kiedy człowiek zaczy na my śleć komunałami, to zwy kle oznacza początek końca. Wstał więc i rzucił głośno: „Pora iść”, do zmarły ch pod swoimi stopami, lecz ci, pokornie wy czekujący zmartwy chwstania, nawet nie drgnęli i ty lko pies odpowiedział na jego wezwanie. Zamiast w odwrotny m kierunku pokony wać znowu sto dziewięćdziesiąt dziewięć schodów, wrócił do miasta brukowaną dróżką, dojadając krówki. – Chodź – powiedział w pewny m momencie do psa. – Ścigamy się! Zdy szani wy padli nad brzeg morza. Nie pamiętał, kiedy ostatni raz biegał po plaży. W Sandsend pies starannie obwąchał wy pełnione wodą skalne zagłębienia. W jedny m z nich znalazł małą martwą kałamarnicę, bezwładną niczy m zuży ty kondom, którą szarpał zębami, dopóki całkiem się nie rozpadła. Sterta słonawy ch wodorostów zajęła jego uwagę na kolejne kilka minut. Jackson przy siadł na kamieniu i kontemplował hory zont. Co się za nim kry ło? Holandia? Niemcy ? Kraniec świata? Dlaczego ktoś próbował wy ciszy ć sprawę morderstwa Carol Braithwaite? I jaki – jeśli w ogóle – miało to związek z Hope McMaster? By ły też inne py tania, na które nie znał odpowiedzi; w istocie im więcej py tań zadawał, ty m więcej pojawiało się niewiadomy ch. Zaczęło się od jednego niewinnego py tania – „Chciałam zapy tać, czy nie podjąłby się pan odszukania informacji na temat moich rodziców biologiczny ch?” – potem ich liczba rosła już w postępie geometry czny m. Jackson spędził nieco czasu, tresując psa jak rekruta: „Siad!”; „Waruj!”; „Leżeć!”; „Do nogi!”. Zwierzak okazał się nadzwy czaj pojętny. Na „Siad!” bły skawicznie opadł na zadek, jakby ziemia

usunęła mu się spod ty lny ch łap. Gdy Jackson zawołał: „Waruj!”, i odszedł, psiak został grzecznie na piasku jak przy klejony, choć aż drżał na cały m ciele, żeby za nim pobiec. Kiedy zaś Jackson znalazł wy rzucony na brzeg paty k i przy trzy mał go nad głową psa, ten nie ty lko wspiął się na ty lne łapy, ale przeszedł na nich kilka kroków. Ciekawe, jakie jeszcze znał sztuczki? Może potrafił też mówić? Wolny m krokiem minął ich starszy człowiek w towarzy stwie równie wiekowego labradora. Mężczy zna uchy lił czapki, mówiąc: „Powinni to pokazy wać w cy rku, sy nu”. Jackson nie by ł pewien, czy ma na my śli jego czy psa. A może ich obu? Jackson i jego niezwy kły mówiący pies. Przez dobrą chwilę bawili się w „rzucaj, łapaj”, po czy m pies zostawił na piasku brązową pamiątkę i Jackson, chcąc nie chcąc, musiał zakopać ją w piasku kawałkiem rozmokłego drewna, ponieważ woreczki foliowe odjechały wraz z samochodem. Następnie obaj chuligani doszli do wniosku, że najwy ższy czas stąd znikać. Na nabrzeżu Jackson kupił porcję ry by z fry tkami – północny sposób na pokrzepienie – i usiadł na ławce, żeby popatrzeć na przy pły w. Podzielił się jedzeniem z psem, dmuchając na kawałki ry by, aby je trochę ostudzić, tak jak dawniej, kiedy karmił Marlee. Woda przy brała i zaczęła powoli wdzierać się na plażę. Dalej, na otwarty m morzu, fale by ły znacznie wy ższe; Jackson patrzy ł, jak z hukiem rozbijają się o kamienne molo. Zmierzchało i wraz z mrokiem nad ląd napły nął chłód. Ciepłe popołudnie wy dawało się teraz odległy m wspomnieniem. Lodowaty wiatr od Morza Północnego ciął skórę do kości, więc Jackson wy rzucił zatłuszczony papier do kosza na śmieci i ruszy ł do pensjonatu, w który m poprzedniego wieczoru telefonicznie zarezerwował pokój. Dwadzieścia pięć funtów za nocleg, przy czy m cena obejmowała także „miniaturki kosmety ków, tacę z zestawem powitalny m oraz pełne śniadanie w sty lu Yorkshire”. Jackson by ł ciekaw, czy m „śniadanie w sty lu Yorkshire” różni się od inny ch. Pensjonat nosił nazwę „Bella Vista”, a jakże. Usy tuowany w połowie ulicy, między niemal identy czny mi kamieniczkami, miał w sumie pięć poziomów, wliczając w to piwnicę oraz poddasze. Większość sąsiednich domów również oferowała pokoje tury stom. Widniały na nich szy ldy „Delfin”, „Widok na Zatokę”, „Przy stań”. Jackson usiłował sobie przy pomnieć, czy który ś z nich istniał już w czasach jego dzieciństwa; może to właśnie w „Widoku na Zatokę” albo „Przy stani” miedziany gong wzy wał gości na kolację? Może nawet wciąż by ł w uży ciu? Nazwa „Bella Vista” okazała się zwodnicza – z żadnego okna nie roztaczał się widok na morze. No chy ba że ktoś wspiąłby się na krzesło i wy jrzał przez okienko na poddaszu. „Zakaz palenia, psów ani grup zorganizowany ch nie przy jmujemy ” – głosiła tabliczka na słupku przy wejściu. Poniżej mniejszy mi pochy ły mi literami dopisano: „Pani B. Reid, właścicielka”. – Późno pan przy jechał – zauważy ła w ramach powitania.

Jackson spojrzał na zegarek; dochodziła ósma. To ma by ć późno? – Lepiej późno niż wcale – odparł ży czliwie. Ciekawe, czy wielu gości tutaj wracało. Pani Reid by ła suchą blondy nką w pewny m wieku, jedną z wielu, jakie ostatnio miał nieszczęście spotkać. Zaprowadziła go do dużego kwadratowego holu, gdzie na stoliku piętrzy ły się ulotki reklamujące miejscowe atrakcje tury sty czne i stała skarbonka w kształcie staroświeckiej czerwonej budki telefonicznej, do której najwy raźniej należało wrzucać należność za skorzy stanie z telefonu. Z holu przechodziło się wprost do saloniku i jadalni; przeznaczenie obu pomieszczeń zostało jasno określone na przy mocowany ch do drzwi porcelanowy ch tabliczkach. W jadalni Jackson dostrzegł zastawione na rano stoły : malutkie naczy nka z dżemem i marmoladą, mikroskopijne kawałeczki masła zawiniętego w folię spoży wczą. Zdumiała go ta miniatury zacja wszy stkiego, bezwsty dne cięcie kosztów. Pomy ślał, że gdy by sam prowadził pensjonat (musiał naprawdę wy silić wy obraźnię), serwowałby gościom obfite śniadania – salaterki pełne dżemu, duże żółte osełki masła, dzbanki świeżej kawy. Prowadzony przez panią Reid, musiał pokonać trzy biegi schodów, aby dostać się do pokoju na poddaszu, gdzie dawniej najprawdopodobniej gnieździła się służba, poupy chana niczy m sardy nki w puszce. Na komodzie stała „taca z zestawem powitalny m”: czajnikiem elektry czny m, imbry czkiem ze stali nierdzewnej, herbatą, kawą oraz cukrem w torebkach, malutkimi pojemniczkami mleka UHT i dwoma zapakowany mi w celofan ciasteczkami owsiany mi – wszy stko znowu wy dzielone w minimalny ch ilościach. Poza ty m pokój pełen by ł rozmaitego śmiecia: haftowany ch makatek, miseczek z potpourri oraz porcelanowy ch lalek z główkami cały mi w lokach, który ch zastęp siedział szty wno na szafie. W niewielkim żeliwny m kominku ustawiono wazon suszony ch kwiatów, które według Jacksona by ły po prostu zwiędłe i nie zasługiwały na miano ozdoby. Zastanawiał się, czy istnieje jakiś pan Reid. Dom sprawiał wrażenie, jakby od dawna nie zaznał silnej, stanowczej męskiej ręki. Pani Reid mogła by ć rozwódką albo wdową. Raczej wdową, stwierdził; wy glądała na kogoś, komu udało się przeży ć swojego partnera sparingowego. Niektóry m kobietom pisane by ło wdowieństwo, małżeństwo stanowiło dla nich jedy nie przeszkodę na drodze do celu. Na drzwiach od strony kory tarza wisiała tabliczka ze słowem „Valerie”. Wchodząc na górę, Jackson zauważy ł, że inny m pokojom także nadano imiona: „Eleanor”, „Lucy ”, „Anna”, Charlotte”. Brzmiały niczy m imiona porcelanowy ch lalek. Zainteresowało go, w jaki sposób wy biera się imię dla pokoju. Albo dla lalki. Albo dla dziecka, skoro już o ty m mowa. Nadawanie imion psom wy dało mu się jeszcze większy m wy zwaniem. Pani Reid rozejrzała się z powątpiewaniem po pokoju. By ło jasne, że Jackson do niego nie pasuje. By ć może rozważała nawet zmianę treści tabliczki u dołu na: „Zakaz palenia. Psów, grup

zorganizowany ch ani niechlujny ch mężczy zn w czarny ch bojówkach i wojskowy ch butach, którzy szukają nie wiadomo czego, nie przy jmujemy ”. Powietrze w „Valerie” miało mdławy, chemiczny posmak, jakby ktoś niedawno spry skał całe pomieszczenie odświeżaczem toaletowy m. – Interesy czy wy poczy nek, panie Brodie? – Słucham? – Przy jechał pan w interesach czy na wy poczy nek? Jackson namy ślał się nad odpowiedzią nieco dłużej, niż to by ło konieczne. – Właściwie jedno i drugie – odparł wreszcie. Z torby dobiegło ciche skomlenie. – Dziękuję – powiedział prędko do pani Reid i zamknął jej drzwi przed nosem. Podciągnął do góry ramę okienną, żeby wpuścić trochę świeżego powietrza, i odkry ł na zewnątrz schody przeciwpożarowe. Ucieszy ła go my śl, że w razie konieczności może się szy bko ewakuować z „Valerie”. Rozległ się krótki sy gnał i niety powy, bo bardzo zwięzły e-mail od Hope McMaster przedarł się do niego przez eter. „Coś nowego?” – py tała. „Nic – odpisał. – My ślałem, że Panią znalazłem, ale okazało się, że to chłopiec o imieniu Michael”. Jackson, nieustający w poszukiwaniach pies pasterski, tropiący zaginione owieczki. W Londy nie poznał niejakiego Mitcha z RPA, burskiego twardziela o sy mpatiach polity czny ch trochę na prawo od Thatcher – o ile to w ogóle by ło możliwe – za to z wielkim sercem na dłoni. Jackson nie znał wszy stkich szczegółów, wiedział ty lko, że przed laty Mitch miał sy nka, który został porwany i po który m wszelki ślad zaginął. Po liczny ch rozwodach, mając kupę pieniędzy na koncie, Mitch otworzy ł firmę detekty wisty czną poszukującą zaginiony ch dzieci. Nie reklamował się ze swoją działalnością. Każdego dnia na cały m świecie ginęły bez wieści setki dzieciaków – w jednej chwili tu by ły, w następnej rozpły wały się w powietrzu. Czasami ci, który m je odebrano, trafiali do jego firmy. Mitch miał swoje dossier, przy gnębiający ch rozmiarów tekę pełną zdjęć i raportów doty czący ch ucieczek z domu oraz różnego rodzaju uprowadzeń. O niektóry ch dzieciakach wiedział więcej niż Interpol. Na widok ty ch zdjęć Jacksonowi krwawiło serce. Fotki z wakacji, urodzin i świąt Bożego Narodzenia, pamiątki po ważny ch wy darzeniach rodzinny ch. Nawet całkiem niewinne fotografie w najlepszy m razie wprawiały go w przy gnębienie. Aparat z założenia kłamał, sugerował, że przeszłości można dotknąć, choć to drasty cznie mijało się z prawdą.

Podczas fotografowania Marlee sam zawsze pilnował, żeby raz do roku zrobić jej przy najmniej jedno wy raźne zdjęcie portretowe en face. Zwy kle kiedy pokazy wał je potem Josie, ta mówiła: „Wy gląda na nim jak ży wa”, on zaś nigdy nie zdradził, że to na wy padek, gdy by ich córka zaginęła. Dzieci zmieniały się z dnia na dzień, wy starczy ło przy glądać im się dość długo, żeby zauważy ć, jak rosną. Służąc w policji, nader często widy wał nieudane zdjęcia (z wakacji, urodzin, świąt Bożego Narodzenia) osób zaginiony ch („Teraz wy gląda już całkiem inaczej”). Przekleństwo policjantów – śmierć by ła ciągle obecna w ich ży ciu, nawet w słoneczny dzień, na pokładzie statku spacerowego pły wającego po Sekwanie albo na pikniku w kornwalijskiej zatoczce człowiek spoglądał jej w twarz przez obiekty w aparatu. Et in Arcadia ego. Do tego Jackson znał staty sty ki, wiedział, że dziewięćdziesiąt dziewięć procent uprowadzony ch dzieci traci ży cie w ciągu pierwszy ch dwudziestu czterech godzin od porwania, połowa zaś umiera już w ciągu pierwszej godziny. Żadne, nawet najlepsze zdjęcie nie mogło temu zapobiec. Zaginione dziecko – najgorsza tragedia, jaka może spotkać człowieka. Te, które powróciły z martwy ch – nieliczne odnalezione – stanowiły ułamek procenta w policy jny ch staty sty kach, lecz dawały inny m rodzicom fałszy wą nadzieję. Dossier Mitcha zawierało informacje o wzroście, kolorze oczu i włosów wszy stkich zaginiony ch. Odnotowy wało także znaki szczególne: lewa ręka złamana w wieku pięciu lat, mała blizna na lewy m kolanie, znamię w kształcie Afry ki na przedramieniu, złamany mały palec u jednej ręki, brak dwóch zębów, blizna jak półksięży c. Poza ty m alergie, przeby te choroby, wy cięte wy rostki robaczkowe i migdałki, prześwietlenia, wy niki badań DNA. Rozpaczliwe sy gnały SOS. Prawda by ła taka, że zaginione dzieci nigdy się nie odnajdy wały. Albo od dawna nie ży ły, albo równie dobrze mogły by nie ży ć. By ły też oczy wiście innego rodzaju zaginięcia. Te, który ch oficjalnie nie zgłaszano. Uprowadzenia dzieci przez jedno z rodziców. Tajne operacje. Lepiej, kiedy niezadowolony z wy roku sądu albo zaborczy by ły małżonek po prostu zabiera dziecko do siebie, niż miałby je wsadzić do auta i napuścić do środka spalin albo dźgnąć je we śnie nożem w serce podczas wy znaczonej wizy ty. Ma się rozumieć, nie znaczy to, że można ignorować wy roki sądu rodzinnego i wy wozić dzieciaka gdzieś, gdzie nie obowiązują przepisy o ekstrady cji. Albo do kraju, który lekceważy takie przepisy. Albo takiego, w który m uważa się, że wolno odebrać dziecko matce. Takie dzieci ktoś musi przy wozić z powrotem, na przy kład Jackson. Lepsze to niż by ć prawdziwy m najemnikiem – jedny m z ty ch zatrudniany ch przez pry watne firmy ochroniarskie w Iraku, które się do niego zgłaszały – albo kierować ochroną kopalni diamentów w Sierra Leone. Ludzie ży li tam jak na dzikim pograniczu, ry zy kowali głowę, ilekroć wy stawiali ją za próg. Jackson szukał dzieci w Japonii, Singapurze i Dubaju, a także w Monachium. Ciekawa rzecz –

Jennifer, tamta dziewczy nka z Monachium, miała brata, który został oddany krewny m i wy chowy wał się gdzieś indziej. Jackson nie wiedział, czy ktokolwiek go odnalazł. Żadne z dzieci nie przeby wało wcześniej z dala od matki, gdy ich ojciec Egipcjanin zabrał je za zgodą sądu na wakacje. Mieszkał wówczas i pracował w Niemczech, więc po prostu zmienił dziewczy nce imię, zapisał ją do szkoły i rozpowiadał wszem wobec, że jej matka umarła. Zanim mała zdołałaby przy swoić sobie niemiecki w stopniu wy starczający m, żeby wy tłumaczy ć komuś, jaka jest prawda, najprawdopodobniej zdąży łaby zapomnieć, że w ogóle miała matkę. Dzieci szy bko zapominają, to jeden z ich mechanizmów obronny ch. Jackson namierzy ł dziewczy nkę znacznie szy bciej, niż zdołaliby to zrobić opieszali przedstawiciele niemieckiej biurokracji. Sześć godzin po ty m, jak wspólnie ze Stevem zabrali ją sprzed piernikowego domku, by ła z powrotem u matki w Tring. Matka i dziecko znowu razem. Coś nie dawało mu spokoju, ale nie wiedział co. Z portfela wy jął zdjęcie ukradzione z biura Lindy Pallister. Mała dziewczy nka na plaży. Udane zdjęcie portretowe. W głębi duszy by ł pewien, że to Hope McMaster. Westchnął i schował fotkę. Położy ł się spać wcześnie, po wpół do dziesiątej. Łóżko by ło pojedy ncze, w dodatku większą jego część zajął pies. Gdy Jackson wsunął się pod cienką kołdrę, zwierzak drgnął, podniósł łeb i spojrzał na niego pusty m wzrokiem lunaty ka, po czy m znowu umościł się do snu. Jackson długo nie mógł zmruży ć oka pod martwy m spojrzeniem porcelanowy ch lalek. *** W szufladzie biurka w pracy Barry znalazł zaproszenie na przy jęcie z tańcami w klubie golfowy m. Na widok dopisku: „Obowiązuje strój wieczorowy – zrób dobre wrażenie!”, uśmiechnął się szy derczo. Zaproszenie obiecy wało muzy kę na ży wo aż do północy, a następnie dy skotekę z muzy ką z lat siedemdziesiąty ch, loterię z „fantasty czny mi nagrodami” – można by ło wy grać między inny mi weekend we dwoje na wy spie Wight („wraz z przeprawą promową”), komplet pły t DVD z serialem Gavin i Stacey z autografami, o „kiju do kry kieta podpisany m przez zawodników druży ny policji z Yorkshire” nie wspominając. By ło to przy jęcie z rodzaju ty ch, które Barbara uwielbiała – okazja, żeby się wy stroić w koszmarne ciuchy i przechwalać przed inny mi babami wy nikami egzaminów maturalny ch Amy, jej dy plomem z college’u, zaręczy nami, nowo narodzony m wnukiem. Od jakiegoś czasu nie miała się czy m chwalić. – Na zaproszeniu by ło napisane „zrób dobre wrażenie”, Barry – parsknął na jego widok Len Lomax. W przeciwieństwie do Barry ’ego miał na sobie smoking, a w ustach cy garo. Wy glądał

elegancko i zamożnie. Zawsze by ł z niego kawał chłopa i jeszcze nie zdąży ł skurczy ć się z wiekiem. Na oko by ł w lepszej kondy cji niż Barry. Ile on może mieć lat? Siedemdziesiąt? Siedemdziesiąt dwa? Emery ci nie zachowy wali się już jak emery ci, każdemu się wy dawało, że jest cholerny m Seanem Connery m. – Mogę ci przy nieść coś do jedzenia, jeśli masz ochotę – zaofiarowała się żona Ray a Stricklanda, Margaret. Oboje by li Szkotami. Barbara twierdziła, że Margaret ma nowotwór – sprawy kobiece – ale wy glądała tak samo jak zwy kle, sama skóra i kości. Na zewnątrz łagodna, w środku twarda jak kamień. Barbara nigdy jej nie lubiła, co jeszcze o niczy m nie świadczy ło, bo nie lubiła całego mnóstwa ludzi, nie wy łączając Barry ’ego. – W kuchni na pewno coś się znajdzie – dodała Margaret. Na stole stała karta dań: Agneau rôti et purée de pommes de terre. – Czy li po naszemu pieczona jagnięcina z tłuczony mi ziemniakami – wy jaśnił mu Ray Strickland. Ray nie wy glądał tak dobrze jak Len Lomax, lecz wciąż miał w sobie dawną nerwową energię. Barry nigdy nie by ł pewien, jak tamten się zachowa – czy będzie miły, czy wredny. Taki rozchwiany ty p. Pożałował, że nie może cofnąć czasu; chciałby by ć znowu młody i mieć odwagę powiedzieć Stricklandowi z Lomaxem, żeby się od niego odwalili. – To może chociaż deser? – nie rezy gnowała Margaret. – Jest tiramisu. Wszy scy wielcy i szlachetni zdąży li je spałaszować, sądząc po usmarowany ch na brązowo talerzach (wy glądały jak uwalane gównem). – Dziękuję, nie jestem głodny – odparł Barry. – Nigdy cię tu nie widujemy, Barry – zauważy ła Margaret. – Może dlatego, że nie gram w golfa – mruknął. – Za to wciąż pijesz – wtrącił Lomax, nalewając mu szklaneczkę whisky. Zespół właśnie stroił instrumenty i Alma, żona Lena, zapy tała: „Zatańczy my, Barry ?”. Fatalnie się starzała, zby t wiele tanich urlopów w słońcu południa. Po siedemdziesiątce i nadal wy pindrzona, oczy wiście w szpilkach. Obie z Barbarą zostały ulepione z tej samej gliny, później, dzięki Bogu, stłukła się forma. Ray Strickland skinął lekko głową, dając Barry ’emu do zrozumienia, że chce z nim pogadać na osobności. Barry poklepał Almę po ramieniu. „Może później, złotko”. W grudniu po południu. Wy szedł za Stricklandem na zewnątrz. Chłodne wieczorne powietrze by ło jak lekarstwo. – Pomy ślałem, że jutro na pogrzebie Rexa może nam się nie nadarzy ć okazja do spokojnej pogawędki – odezwał się Strickland. – Ach tak?

– Właściwie nie wiem, jak to ująć – rzekł Strickland i spojrzał w dół na swoje wy glansowane buty, marszcząc przy ty m brwi. – Ktoś węszy wokół sprawy Carol Braithwaite? Zadaje py tania? – wy ręczy ł go uprzejmie Barry. – Owszem – przy taknął z ulgą Strickland. – Chcesz, żeby m coś z ty m zrobił? – A mógłby ś? – spy tał niepewnie Strickland. – Ależ oczy wiście – zapewnił go Barry. – Z największą przy jemnością. Wsiadając do samochodu, Barry czuł znużenie. Zastanawiał się, czy zanim ten wieczór dobiegnie końca, wielcy i szlachetni wzniosą toast za Rexa Marshalla. Może zanim zacznie się dy skoteka z muzy ką z lat siedemdziesiąty ch? Wtedy, w tamtego sy lwestra, by li wszy scy w Metropolu: nadęty Eastman, Rex Marshall, Len i Alma Lomaxowie, Ray Strickland i ta jego szty wna żonka Margaret, Winfieldowie. Ian Winfield może jeszcze ży ć. Barry nie wiedział, czy ktokolwiek kontaktował się z Winfieldami po ty m, jak czmy chnęli do Nowej Zelandii. Sam od bardzo dawna o nich nie my ślał. Kitty Winfield. Ian Winfield. Miał wrażenie, że wpadł w długi, ciemny tunel, przeleciał na drugą stronę i znalazł się z powrotem w przeszłości. „Napijecie się czegoś, posterunkowy ? Na imię wam Barry, prawda?”. Carol Braithwaite powstała z martwy ch i ty m razem im nie odpuści. *** 21 marca 1975 Barry zapalił papierosa. Siedział w aucie przed domem Winfieldów, zresztą bardzo ładny m. Nie potrafił sobie nawet wy obrazić, jak by to by ło mieszkać w takim domu w Harrogate, północnej stolicy szy ku. Powinien przy prowadzić tutaj Barbarę – gdy by kiedy kolwiek wy starczy ło mu odwagi, by się z nią umówić. Już postanowił, że zaprosi ją do kina. W porównaniu z większością znany ch mu dziewcząt by ła zawsze wy rafinowanie i nienagannie ubrana. „Taka dziewczy na wy da wszy stko, co zarobisz” – powtarzała jego matka. Nie miał pojęcia, co kombinuje Strickland. Plótł coś o aucie, które musiał oddać do przeglądu, i zapy tał, czy w związku z ty m Barry mógłby po niego podjechać i gdzieś go podrzucić. Barry nie rozumiał, dlaczego tamten po prostu nie weźmie taksówki. Telefon zaskoczy ł go, kiedy po służbie siadał do odgrzanej przez matkę kolacji. Że też podał kiedy ś Stricklandowi swój domowy numer! „Ty lko nie przy jeżdżaj radiowozem” – zaznaczy ł Strickland. Zajechał więc po niego swoim wy służony m fordem cortiną. Jeździł wtedy modelem MK2;

trzy dzieści lat później wciąż miał go z czułością wspominać. Strickland czekał przed wy sokim blokiem w Lovell Park. Trzy mał na ręku śpiące dziecko zawinięte w koc. Wy dawał się okropnie rozdy gotany. Pewnie za dużo wy pił, pomy ślał Barry. Wszy scy wiedzieli, że Strickland ma słabą głowę. Barry otworzy ł mu ty lne drzwiczki. – Szefie? – odezwał się py tająco, licząc na jakieś wy jaśnienie. – Po prostu jedź, Crawford – burknął tamten. – Do Harrogate, do domu Winfieldów. Barry ich kojarzy ł, ona by ła kiedy ś modelką. Wy strzałowa babka, Barry nie wy rzuciłby jej z łóżka, co to, to nie. Kiedy skręcali w ulicę, przy której mieszkali Winfieldowie, Strickland nieco się oży wił. – Ładnie z twojej strony, że po mnie przy jechałeś – powiedział, gdy zatrzy mali się przed domem. – By łby m zobowiązany, gdy by ś nikomu o ty m nie wspominał. – Może pan by ć spokojny, szefie. Potrafię dochować sekretu – zapewnił go Barry, chociaż nie wiedział, o jaki sekret chodzi. – To nie to, co my ślisz – zastrzegł Strickland, wy siadając. I znowu Barry nie miał pojęcia, o co tamtemu chodzi. Nie ruszając się zza kierownicy, patrzy ł, jak Strickland, niosąc ostrożnie wciąż śpiące dziecko, podchodzi do drzwi i naciska dzwonek. Czekał pod domem dziesięć, może piętnaście minut. W końcu drzwi się otworzy ły i z domu wy szedł Ian Winfield. Barry opuścił szy bę, a Winfield zapy tał: – Napijecie się czegoś, posterunkowy ? Na imię wam Barry, prawda? Niewy spany, lecz uprzejmy w każdy m calu. Barry zastanawiał się, jaki jest wy bór drinków. – Nie, dziękuję – odparł wreszcie. – Detekty w Strickland zaraz wy jdzie – poinformował go Winfield uspokajający m tonem, jakim mógłby się zwracać do zniecierpliwionego dziecka. Pięć minut potem Strickland siedział znów w samochodzie jeszcze bardziej rozdy gotany. – Odwieź mnie do domu, Crawford – poprosił. – Żona pewnie się niepokoi. To by ło trzy ty godnie przed odkry ciem zwłok Carol Braithwaite w Lovell Park. Podobno leżała martwa w mieszkaniu właśnie przez trzy ty godnie. Nawet ktoś taki jak Barry potrafił dodać dwa do dwóch. Strickland ją zabił i zabrał dzieciaka. *** (Wnętrze salonu Marjorie Collier, późny wieczór). Marjorie Collier Kto tam? Czego tu chcecie?

Pierwszy Zbir Szukamy Vincenta. Gdzie on jest? Marjorie Collier Nie wiem. Nie wiem, gdzie jest. Drugi Zbir Masz nas za głupich, babciu? Marjorie Collier Nie wolno nachodzić ludzi w ten sposób. Proszę stąd wy jść! Pierwszy Zbir Najpierw zobaczy my się z Vincentem, kochaniutka. Proponuję, żeby ś zaraz zadry ndała do swojego chłoptasia i powiedziała mu, że jego mamusia trafi na cmentarz, jeśli tu pędem nie wróci. Marjorie Collier Wy kluczone. Nie po to walczy łam z Hitlerem, żeby dać się zastraszy ć dwóm podwórkowy m łobuzom. (Rozgląda się, dostrzega stojący przy kominku pogrzebacz) Pierwszy Zbir (do Drugiego) Ma babcia jaja, co nie? Drugi Zbir (do Pierwszego) Raczej nie po kolei we łbie. (do Marjorie) Nie zgry waj bohaterki, złociutka. Marjorie Collier (sięgając po pogrzebacz) Nie boję się was. (Siłują się. Pierwszy Zbir popycha Marjorie, ta pada na podłogę i uderza głową o kratę przed kominkiem).

Wy daje przy ty m cichutki jęk. Reży ser osobiście wręczy ł jej scenariusz, przy wołując na twarz wy raz głębokiego współczucia. Wy rok śmierci. Biedną, starą Marjorie Collier miał spotkać smutny koniec. Aż się chciało płakać. – Uważaj, Tilly – ostrzegła ją Julia, widząc, że tamten się zbliża. – Wy gląda na to, że chcą cię spisać na straty. – No cóż, to by by ło już wszy stko, kochana – powiedział reży ser. – Koniec. *** Teraz dla odmiany Saskia traktowała Tilly jak inwalidkę. Przy niosła jej kubek ciepłego mleka z miodem i talerz ciasteczek pełnoziarnisty ch, a także własny szal z kaszmiru, który m otuliła jej ramiona. – Na pewno jesteś w szoku – powiedziała. – Pamiętam, jak sama zginęłam w straszny m wy padku samochodowy m w Życiu w Hollyoaks. Mój chłopak by ł psy cholem, zamierzał podłoży ć bombę w kościele w dniu mojego pogrzebu. Do dziś mam to przed oczy ma. Jak mogłaby m zapomnieć? Kiedy po raz pierwszy czy tałam scenariusz, ciarki chodziły mi po plecach. Ostatecznie dostałam nominację za najlepszą rolę kobiecą w operze my dlanej, więc w sumie wy szło mi to na dobre. Przekonasz się, z tobą też tak będzie. Poza ty m przy da ci się teraz odpoczy nek, prawda? Nie w sensie wiecznego spoczy nku, rzecz jasna, ty lko odrobiny relaksu, skakania po kanałach w telewizji, wizy ty w spa. Dzięki Bogu w pewny m momencie skończy ły jej się pomy sły. Wy konała nieokreślony gest ręką w kierunku Tilly, która leżała wsparta o poduszki, i rzuciła: – No to dobranoc. – Dobranoc – odrzekła Tilly, po czy m z ulgą pozby ła się tej przeklętej peruki. Saskia nie kry ła swojej radości na my śl o wy prowadzce Tilly. Wy musiła nawet na producentach obietnicę, że nigdy nie będzie musiała dzielić z nikim kwatery, choć mówiło się, że i tak ma wkrótce odejść z serialu. Podobno chciała „poszukać szczęścia” w Los Angeles. – To wielki staw, a ona jest małą ry bką – stwierdziła Julia. – Utonie. – Nie musi od razu tonąć – odparła Tilly. – Wy starczy, jak na jakiś czas zabraknie jej tlenu. Oczy wiście Saskia miała jeszcze jeden powód, żeby tak się cieszy ć: następnego dnia wieczorem przy jeżdżał z wizy tą jej chłopak. Nie tamten zawodnik rugby – najwy raźniej grzał teraz ławę (dosłownie) – ty lko „cy wil”, jak o nim mówiła. Dosy ć my ląco, jako że w istocie by ł wojskowy m, porucznikiem gwardii królewskiej. – Za mundurem panny sznurem – śmiała się Saskia. Tilly ty lko raz miała okazję zbliży ć się do mężczy zny w mundurze – kiedy za młodu grała

w operetce HMS „Pinafore”, miała wtedy całkiem ładny głos. Zabawne, że kompletnie zapomniała o ty m przedstawieniu. Ciekawe, czy potrafiłaby jeszcze zaśpiewać swoją partię? Porucznik Saskii miał na imię Rupert i pochodził podobno z bardzo trady cy jnej rodziny, co najwy raźniej napawało Saskię niepokojem. „Nic dziwnego – zauważy ła Julia. – Przecież to zwy kła ćpunka. Nie może ży ć bez kokainy. Już widzę, jak odwiedza jego rodziców w ich wiejskiej rezy dencji, wy strojona w kostium i perły czaruje ich swoim akcentem Tary Palmer-Tomkinson, a ci nakry wają ją, jak wciąga kreskę prosto z eleganckiej deski klozetowej. Albo jednej z wielu eleganckich desek klozetowy ch, bo zakładam, że mają więcej niż jeden sedes”. Czasami Tilly nie mogła nadąży ć za Julią. Nie wiedziała, czy winę za to ponosi jej kurczący się mózg, czy Julia już po prostu taka jest. Westchnęła, włoży ła na nos okulary i wróciła do czy tania scenariusza. O co chodziło z ty m Hitlerem? Marjorie Collier miała rzekomo sześćdziesiąt osiem lat, trudno ją by ło nazwać starą. Chy ba że jest się scenarzy stą gołowąsem zainteresowany m wy łącznie przy ciągnięciem przed ekran młodszy ch widzów. Na litość boską, Joanna Lumley miała grubo po sześćdziesiątce, a nikt nie oczekiwał od niej noszenia kapci i robienia na drutach przed kominkiem. Tilly poznała ją na jedny m z balów dobroczy nny ch. „Chodź ze mną – namawiała ją Phoebe. – Jesteś mi potrzebna”. Ledwo wtedy chodziła, miała nowe stawy kolanowe, biodrowe i chy ba nawet paliczkowe. Mówiło się też o wy mianie stawów barkowy ch; Tilly nie wiedziała, że można je wy mieniać. Szkoda, że nie dało jej się wy mienić serca na nowe. Tak czy inaczej, Joanna Lumley okazała się urocza, chociaż po tartinkach z owocami morza Tilly przez kilka dni miała biegunkę. Podróżujący do Egiptu nazy wali biegunkę „klątwą faraona”. To chy ba też by ł przejaw rasizmu? Lepiej nie uży wać tego określenia przy Paddy jak jej tam. (Zbliżenie twarzy Marjorie). (Szepcze) Vince… Sy nku… (Umiera). Co za stek bzdur, doprawdy ! Tilly postanowiła, że przeciągnie scenę swojej śmierci, ile ty lko się da. Nie zamierzała odejść zby t szy bko. Trzeba wnieść w to trochę uczucia, żeby widzowie uronili przy najmniej łezkę albo dwie. Postanowiła porządnie przećwiczy ć swoje kwestie, ale ledwo uporała się z pierwszą, zmorzy ła ją senność. Najwy raźniej jakiś czas później do domu wróciła Saskia, bo ktoś zdjął jej okulary i zgasił światło. Gdy w środku nocy Tilly zbudziła się z jak zwy kle niespokojnego snu, wokół by ło ciemno choć oko wy kol. Taka mała próba przed prawdziwy m zejściem w mrok… ***

Czwarta rano, o ile stary budzik z radiem na szafce nocnej dobrze chodził. Martwa godzina. Coś go obudziło, ale nie wiedział co. Pies także nie spał. Jackson wy sunął się z pościeli i przeszedł boso przez ciemny pokój do mansardowego okienka. Wy jrzał na puste podwórko i dalej, na wąską uliczkę za domem. „Bella Vista”, akurat! W uliczce majaczy ła odziana w mrok zwalista sy lwetka. Nagle oderwała się od otaczający ch je cieni i przy garbiona oddaliła się uliczką, zby t daleka, aby Jackson mógł ją rozpoznać. Zdrowy rozsądek podpowiadał mu, żeby dał spokój, odpuścił, wrócił do ciepłego łóżka i wpadł ponownie w bezpieczne objęcia Morfeusza, zamiast w pośpiechu narzucać na siebie ubranie i wy łazić przez okno na schody przeciwpożarowe, aby przeży wać koszmar na jawie. – Allez, hop! – szepnął do psa. Ten przekrzy wił łeb i przy jrzał mu się py tająco. Jackson zademonstrował mu, o co chodzi: najpierw wszedł po parapecie do pokoju, a potem wy szedł. Przez chwilę pies – tak to przy najmniej wy glądało – poddawał ocenie zdolność Jacksona do racjonalnego my ślenia. Po ty m czasie wy skoczy ł zwinnie na schody pożarowe, po czy m zszedł po metalowy ch stopniach asekurowany przez Jacksona. Na dole Jackson z przesadną ostrożnością odsunął ry giel w furtce ogrodowej. Nie chciał obudzić gospody ni i narazić się na jej gniew. Powiadają, że sen przed północą służy urodzie; jeżeli fakty cznie tak jest, pani Reid bardzo go potrzebowała. Wy szedł na uliczkę, gdzie nie by ło ży wego ducha. Pomy ślał o swojej zdradzieckiej pasażerce oraz jej zabójczej torbie kry jącej jakże uży teczną latarkę i pożałował, że sam nie jest podobnie wy posażony. Jedy ną bronią, jaką miał, by ł szwajcarski scy zory k. Niestety, został na górze w plecaku. Doszedł do końca uliczki i znalazł się na jezdni, wzdłuż której ciągnęły się domy identy czne jak jego pensjonat. Psiak na wszelki wy padek trzy mał się blisko Jacksona; wy raźnie nie podobała mu się ta eskapada. Wtem z mroku wy skoczy ła jakaś postać, zupełnie jak w ty m filmie Operacja generał. Jackson rozpoznał jednego z kolesi podróżujący ch czarną terenową toy otą. Po kurtkach ich poznacie. Włosy na karku stanęły mu dęba. Odwrócił się prędko, żeby sprawdzić drogę odwrotu. No jasne, oczy wiście by ło ich dwóch, obaj w skórzany ch kurtkach, takich samy ch rękawiczkach i ciężkich wojskowy ch buciorach. Wzięty w dwa ognie Jackson poczuł się jak siekany kotlet w bułce. Ten z ty łu strzelił kny kciami, który to gest skojarzy ł się Jacksonowi z kotem Marily n Nettles, usiłujący m go nastraszy ć. Psu zjeży ła się sierść i zawarczał – zaskakująco groźny dźwięk, zważy wszy na rozmiar gardła, z jakiego się wy doby wał. No dalej, pomy ślał Jackson, na co czekacie, zaatakujcie mnie i mojego maleńkiego psa, jesteśmy gotowi. Przy jął na chodniku odpowiednią pozy cję, żeby mieć obu

zbirów w zasięgu wzroku. Bliźniaki z piekła rodem. – Właśnie się do ciebie wy bieraliśmy – odezwał się jeden. – Przy jemna kwaterka, co? Nie ma to jak urlop nad morzem. – Mówił zupełnie jak brat Jacksona, Francis. Ten sam twardy akcent, ten sam cy niczny ton. Rodzimy akcent Jacksona zatarł się przez lata; wątpił, czy rozpoznałby siebie samego z młodości, gdy by mógł się teraz usły szeć. – Kim jesteście? I czego ode mnie chcecie? Przy szliście spuścić mi łomot z jakiegoś niepojętego dla mnie powodu? Czy chodzi o coś innego? – O coś innego – odparł drugi. – Ale łomot też ci chy ba spuścimy. Żartownisie, tacy by li najgorsi. – Panowie, obawiam się, że nie dojdziemy do porozumienia – stwierdził Jackson. – Szukacie kobiety, tej, którą próbowaliście dopaść na stacji benzy nowej, ja zaś nie wiem, gdzie ona aktualnie przeby wa. – Masz nas za durniów? – spy tał ten, który mówił jak jego brat. – W zasadzie… – Szukamy ciebie, kolego. – Mnie? A co ja takiego zrobiłem? – Wty kasz nos w nie swoje sprawy – wy jaśnił jeden z piekielny ch bliźniaków. – Zadajesz niepotrzebne py tania. – W związku z ty m ktoś chce ci coś przekazać – dodał drugi. – A wy co, robicie za posłańców? – pry chnął Jackson. Mogłoby się wy dawać, że gdy szanse wy granej są bliskie zeru, człowiek powinien po prostu się oddalić, a nie dźgać wroga w oko paty kiem. Jackson jednak złapał paty k i dźgnął. – Mam się spodziewać telegramu ze striptizem? Jeden z napastników ugiął kolana, gotów do walki, drugi znów zaczął strzelać kny kciami. Psy wojny, pomy ślał Jackson. Naraz ten, który ugiął kolana, skoczy ł naprzód, runął na niego z impetem i niemal zwalił go z nóg. Zanim Jackson miał szansę zareagować na tak niespodziewany atak, drugi napastnik wy mierzy ł mu silny cios w skroń. Jacksona aż obróciło, ale ty m razem zdąży ł przy najmniej walnąć tego pierwszego w nos. „Trafiony, zatopiony ” – zdołał jeszcze wy bełkotać, zanim drugi napastnik zaczął okładać go pięściami po brzuchu. Chwilę potem leżał na ziemi, sły sząc wściekłe ujadanie psa. Chciał mu poradzić, żeby przestał, zanim napy ta sobie biedy. Ci dwaj nie zawahaliby się raczej przed wy mierzeniem mu kopniaka. Drgnął, gdy ten, który mówił jak jego zmarły brat, zaczął mu szeptać do ucha: „Wiadomość dla ciebie, mądralo z południa, brzmi tak: zostaw Carol Braithwaite w spokoju. Jeżeli tego nie zrobisz, takie spotkania będą się powtarzać”.

Jackson chciał zaprotestować, oburzony ty m, że jego ziomkowie nie rozpoznali w nim jednego ze swoich; by ło to chy ba gorsze niż fakt, że został właśnie sprany na kwaśne jabłko. Niestety, zanim wy doby ł z siebie właściwe słowa, jeden z ziomków wy mierzy ł mu kopniaka w głowę i po raz drugi tej nocy Jacksona ogarnęła ciemność. *** Hu-huuu. Chociaż nie, raczej coś w rodzaju: hu-u-u-u-u-u-uhu… Samica nawoły wała, samiec odpowiadał. Sowy to niezwy kle tery torialne ptaki; Tracy wiedziała to ty lko dlatego, że na półce stała książka poświęcona ptactwu Wielkiej Bry tanii. Określenie „domek letniskowy ” okazało się odrobinę my lące – domek by ł w istocie rozległą rezy dencją wiejską. Tracy musiała to przegapić, kiedy dokony wała rezerwacji. „Zaprojektowany przez Burgesa” w sty lu wiktoriańskiego goty ku, podobnie jak odległy o dwieście metrów kościół, stał w samy m środku średniowieczny ch terenów łowieckich. Teraz by ł tu rezerwat jeleni. Niewiary godne. Gdy by chciały spędzić tu cały ty dzień, mogły by się bawić w chowanego w przepastny ch pokojach. Ponieważ jednak sprawy miały się inaczej, rozbiły ty mczasowe obozowisko w salonie. Tracy nie chciałaby utknąć jak w pułapce w którejś z sy pialni na górze, wolałaby również nie zrzucać nikogo ze schodów za pomocą latarki. Parter by ł o wiele lepszy, można się by ło stąd szy bko wy dostać kuchenny mi drzwiami. Saab stał bezpiecznie ukry ty za domem. Nikt go tam nie powinien szukać. Kiedy wczesny m popołudniem przy jechały na miejsce, przespacerowały się w dół zbocza, na szczy cie którego stał dom, do sztucznego jeziora. Znalazły kawiarnię z widokiem na jezioro i zjadły w niej lody. Końcówki wafelków zostawiły i nakarmiły nimi pewną bardzo głodną gęś. W dzieciństwie Tracy miała ilustrowaną książeczkę pod ty tułem Głodna gęś. Każdy, kto by je spotkał, pomy ślałby, że to zwy kła rodzina na spacerze. Matka i córka. Imogen i Lucy. Później przeszły przez ogrody wodne aż do opactwa Fountains. Cały teren zaprojektowano w osiemnasty m wieku – malownicze kaskady, stawy oraz liczne budowle dekoracy jne, doskonale wkomponowane w krajobraz. Tracy zawsze uważała, że w poprawianiu natury nie ma niczego złego. Przy brzegach stawów gromadziły się stada kijanek, tu i ówdzie przemy kały ławice migotliwy ch ry bek. Tracy przy pomniały się karpie koi, mieszkające w oczku wodny m Harry ’ego Rey noldsa. Duże, kosztowne ry by. Nie wy obrażała sobie, jak można kupić ry bę i potem jej nie zjeść. Courtney okazała się wy trawny m piechurem – takim, który skupia się głównie na ty m, żeby przebierać nogami. Prakty czne podejście. Gdy dotarły do ruin opactwa, trwał tam właśnie jakiś średniowieczny jarmark. A może powinno się powiedzieć: targowisko? Ludzie z grupy rekonstrukcy jnej przebrani w kostiumy z epoki przy rządzali na ogniu jadło, pokazy wali, jak tkać

z lnu i strzelać z łuku. Na ruszcie obracał się tłusty prosiak. Wy ruszy ły w powrotną drogę, zanim zaczęły się tańce. – Zawsze trzeba wiedzieć, kiedy wy jść z imprezy – pouczy ła małą Tracy. W domu zjadły prowizory czną kolację, na którą złoży ły się tosty z fasolką i serem, po czy m znowu poszły na spacer, rozkoszując się balsamiczny m wieczorny m powietrzem. W takim miejscu aż chciało się uży wać słów w rodzaju „balsamiczne”. Zmierzchało, lecz wciąż by ło jasno. Magiczny miesiąc maj. Zwiedzający opactwo tury ści dawno wrócili do domu i wreszcie miały cały teren dla siebie. Ty lko ona, Courtney, jelenie i drzewa. Cisza wolna od trady cy jny ch wiejskich odgłosów muczenia, beczenia i piania, zwiastujący ch nieuchronną rzeź. Poza śpiewem ptaków sły chać by ło jedy nie, jak rośnie trawa, jak chrupią ją jelenie i jak drzewa pną się ku chmurom. W parku by ły setki jeleni, w ty m wiele młody ch. „Jelonki Bambi” – zauważy ła Courtney. Ty m razem wszy stkie ży we, dzięki Bogu. Ciekawe, czy wy czuwają, że niedawno Tracy uśmierciła jednego z ich krewniaków. Całkiem poważnie rozważała przejście na wegetarianizm. Jelenie by ły właściwie oswojone. Kiedy podchodziło się do nich za blisko, unosiły lekko nosy, potrząsały ogonkami, przemieszczały się o kilka metrów i wracały do skubania trawy. Courtney wy glądała na oszołomioną. Jeżeli nie liczy ć wściekłego psa, nie widziała pewnie z tak bliska żadnego zwierzęcia. Tracy pomy ślała, że powinna dopisać zoo oraz gospodarstwo rolne do listy miejsc, jakie trzeba jej będzie pokazać. Zaczęło się ściemniać i w pewnej chwili zdarzy ł się cud: z półmroku, niczy m z odległej, mity cznej przeszłości, wy łonił się biały rogacz, młodzieniaszek. Nie żaden tam przebieraniec, ty lko prawdziwe zwierzę. Biały jeleń. Stał nieruchomo i patrzy ł prosto na Tracy. Żaden mężczy zna nie mógł nawet marzy ć o ty m, żeby wy glądać równie atrakcy jnie. Zwierzę czuło się tu gospodarzem, przewy ższało ją pod każdy m względem. Książę wśród jeleni. Psiakrew, pomy ślała, to jest coś. To musi by ć dobry znak. Chy ba nie może by ć inaczej? Wokół rosły same wiekowe drzewa, dęby, które musiały tutaj stać już za ży cia Szekspira. Trzy sta lat ciągłego wzrostu, trzy sta lat ży cia, trzy sta lat umierania. Wy czy tała to w innej książce z tutejszej biblioteczki. Noc upły wała jej na lekturze. W kominku tliły się węgle, zawinięta w koc Courtney spała na jednej z olbrzy mich kanap. Tracy wy ciągnęła się na drugiej. Z latarką na podorędziu trzy mała wartę, czy tając o dębowy ch lasach, rezerwatach jeleni i średniowieczny ch opactwach. Oto jeden ze sposobów na zdoby cie wy kształcenia – czuwać przez całą noc na wy padek, gdy by jakiś szaleniec postanowił wpaść z wizy tą. Najpierw kierowca szarej toy oty, potem te zbiry w skórzany ch kurtkach – nigdy dotąd nie musiała się ukry wać przed ty loma mężczy znami. Szkoda, że mieli takie nieczy ste intencje. A do

tego jeszcze ten „pry watny detekty w”, który interesował się Carol Braithwaite. Kim oni wszy scy by li, u diabła? Chcieli jej odebrać dziecko czy raczej wy mierzy ć sprawiedliwość za to, że je porwała? Prawdopodobnie jedno i drugie. Czy który ś miał może na sumieniu śmierć Kelly Cross? Zapewne tak. Czy Courtney mogła by ć dla kogoś tak cenna, żeby zadał sobie aż ty le trudu? W domu by ł telefon i Tracy postanowiła zadzwonić do Barry ’ego, żeby się przekonać, czy wie, kto zabił Kelly Cross. Czy cokolwiek wie. Kiedy odebrał, jego głos brzmiał jeszcze posępniej niż zwy kle. Domy śliła się, że pił. – Barry ? Pamiętasz tego pry watnego detekty wa, który cię wy py ty wał? Nie jeździ przy padkiem szarą toy otą avensis? – Nie wiem. – Mówiłeś, że interesował się Carol Braithwaite. – Zadawał różne py tania o różny ch ludzi. O ciebie, Lindę, Winfieldów. Jest niczy m jakiś cholerny wirus komputerowy. – Chwila moment. O Winfieldów? Masz na my śli tego lekarza, którego żona by ła sły nną modelką? – Wkrótce po zabójstwie Carol Braithwaite adoptowali dziecko i zaraz potem wy emigrowali do Nowej Zelandii. – Dobry Boże – szepnęła Tracy. To dlatego Michael zniknął, Winfieldowie wy wieźli go z kraju. Pamiętała Iana Winfielda z tamty ch odwiedzin w szpitalu i to, jak usiłował chronić Michaela przed obcy mi. – Za dużo powiedziałem – mruknął Barry. – Raczej za mało. – Wszy stko i tak prędzej czy później wy jdzie na jaw. – Co wy jdzie na jaw, Barry ? O czy m ty mówisz? Barry westchnął ciężko, po czy m zapadła dłuższa cisza. – Jesteś tam jeszcze, Barry ? – A gdzie miałby m by ć? Tracy … Widziałem cię na taśmach monitoringu razem z Kelly Cross. Przed centrum handlowy m. – Cholera. – No, cholera. Sam by m tego lepiej nie ujął. W dodatku w domu Kelly znaleziono twoje odciski palców. Powiesz mi, co tu jest grane? – Ja jej nie zabiłam. – Nawet mi to przez my śl nie przeszło. – Kupiłam od niej dzieciaka. – Cholera.

Za oknami by ło ciemno. Tak ciemno jak nigdy. Ilekroć Tracy wy chodziła na zewnątrz i szła krótką ścieżką do furtki – a robiła to mniej więcej co godzinę, żeby kontrolować sy tuację – czuła nad sobą bezmiar czarnego nieba wy sy panego milionami gwiazd, które znikały, w miarę jak nadciągała mgła. Wy obrażała sobie, że gdzieś tam w ciemności sły chać oddech jeleni. *** Lipiec 1975 Tracy zdołała pozby ć się wreszcie męczącego brzemienia dziewictwa. Mając dość oczekiwania na policy jny kurs prawa jazdy, zaczęła brać lekcje na własną rękę. Jej instruktor, Dennis, prowadził jednoosobową firmę, miał trochę po czterdziestce i by ł z żoną w separacji. Po pierwszy m spotkaniu zaproponował Tracy wy jście na drinka. Zabrał ją do lokalu w pobliżu Harrogate Road i nie py tając, na co miałaby ochotę, zamówił jej kieliszek brandy oraz cy dr gruszkowy, twierdząc, że to „trunek w sam raz dla damy ”. Tracy by ła ciekawa, jak zareagowałby Arkwright, gdy by mu o ty m powiedziała, kiedy następny m razem postawi przed nią kufel ciemnego piwa. Po drugiej lekcji sy tuacja się powtórzy ła („Masz świetną orientację na drodze, Tracy ”). Po trzeciej („Zwracaj uwagę na prędkościomierz, Tracy ”) pojechali za Hepstonstall, zaparkowali na jakiejś leśnej ścieżce i zrobili to na ty lny m siedzeniu jego samochodu. Nie by ł kimś, kogo można by nazwać świetną partią, ale też Tracy nie wiązała z nim żadny ch planów na przy szłość. – Gdzie by łaś? – zapy tała matka, gdy Tracy wróciła ze schadzki. Jej anteny działały bez zarzutu, wojsko powinno by ło zrobić z niej uży tek podczas wojny. Na co komu Bletchley Park, gdy jest Dorothy Waterhouse? – Wy glądasz jakoś inaczej – dodała oskarży cielsko. – Bo jestem inna – odparła śmiało Tracy. – Stałam się kobietą. By ła wdzięczna Dennisowi za rzeczowy charakter ich zbliżenia. On odczuwał jeszcze większą wdzięczność za sam fakt, że Tracy ma dwadzieścia lat i „dużo ciała”, więc w sumie by ła to udana wy miana. Następną lekcję odwołała, skłamała, że emigruje z kraju. Zapisała się do szkoły jazdy i po ośmiu zajęciach zdała egzamin. Mogło się to wy dać mało eleganckie, ale też Dennis niczego więcej się nie spodziewał. Raz zadzwonił do Tracy do domu i pech chciał, że odebrała jej matka. – Dzwonił do ciebie niejaki Dennis – poinformowała oschle Tracy, gdy ta wróciła z pracy. – Py tał, czy mogę mu podać numer twojego doku. Powiedziałam, żeby nie gadał świństw. Ży cie Tracy zaczęło nabierać rumieńców. Niedługo po ty m, jak zrobiła prawo jazdy, podpisała umowę na wy najem własnego mieszkania. Upragniona przeprowadzka. W domu rodziców zostawiła pojedy ncze łóżko, w który m – z wy jątkiem coroczny ch familijny ch wy jazdów do

Bridlington – spała nieprzerwanie od dnia, w który m przy wieziono ją z pry watnej kliniki położniczej. Jej rodzice liczy li, że narodziny w takim miejscu, zamiast na oddziale państwowego szpitala, dadzą ich dziecku (najchętniej sy nowi) lepszy start w ży cie. W istocie klinika by ła tak niedogrzana, że Dorothy Waterhouse wróciła do domu z odmrożeniami, a maleńka Tracy z krupem. Na plus należało zaliczy ć fakt, że miały okazję zetknąć się z matkami oraz dziećmi z bardziej uprzy wilejowany ch warstw społeczny ch. Nowe mieszkanie Tracy by ło ciasną kawalerką z elektry czny m podgrzewaczem wody (najmniejszy m na ry nku) i brudną wy kładziną. Do tego wy posażoną w wy dzielający podejrzaną woń spalenizny i żarzący się na czerwono grzejnik elektry czny oraz termofor do przy tulania podczas długich samotny ch nocy na rozkładanej amery kance. Kawalerka by ła nieumeblowana. Na szczęście Tracy już wcześniej kupowała uży wane rzeczy i upy chała je w ojcowskiej szopie. W końcu nazbierało się dość doby tku, aby mogła rozpocząć samodzielne ży cie. Jak ty lko dostała klucz od mieszkania, Arkwright i Barry pomogli jej przewieźć wszy stko na nowe miejsce. Po skończonej przeprowadzce Tracy poczęstowała ich herbatą i czekoladowy mi wafelkami, które zjedli, siedząc na amery kance. „Nie zagrzejesz tu długo miejsca, skarbie – stwierdził Arkwright. – Wkrótce zjawi się jakiś facet i porwie cię do siebie”. Poklepał siedzenie amery kanki, jakby właśnie na niej miało dojść do oświadczy n. Barry parsknął i zakrztusił się wafelkiem. – Mówiłeś coś, sy nu? – spy tał go Arkwright. – Nie, nic – odparł szy bko Barry. Własne mieszkanie oznaczało konieczność podejmowania trudny ch decy zji. Na przy kład: czy kupić cztery talerze obiadowe, czy ty lko dwa? Na targu znalazła stoisko, gdzie sprzedawano odrzuty z fabry ki porcelany Wedgwooda. Py tanie w zasadzie by ło głupie; Tracy potrzebowała ty lko jednego talerza, jako że i tak co wieczór jadała samotnie. Mrożone naleśniki Findusa, gotowe curry firmy Vesta, purée ziemniaczane instant. Raz wspięła się na wy ży ny sztuki kulinarnej i usmaży ła placki ziemniaczane. Wcześniej inaczej to sobie wy obrażała. Chciała by ć prawdziwą panią domu, zapraszać kolegów z pracy na „coś szy bkiego” i serwować im ry bną zapiekankę, domowe spaghetti, tanie wino i lody waniliowe na deser. Wszy scy mówiliby wtedy : „Fajna babka z tej naszej Tracy ”. Marzenia ściętej głowy. To nie by ł taki świat ani tacy ludzie. Pewnego dnia, niedługo po przeprowadzce, Tracy niemal dostała zawału, gdy wy chodząc ze stacji metra, natknęła się ni stąd, ni zowąd na Marily n Nettles. Ta kobieta zdecy dowanie miała w sobie coś niesamowitego. – Możemy zamienić słowo? – spy tała.

Jeżeli szukała sensacji, to źle trafiła. – Wstąpimy gdzieś na kawę? Nie szukam informacji – dodała. – Właściwie wręcz przeciwnie. To ja chcę pani coś przekazać. W dusznej kawiarni podano im słabą kawę z mlekiem. Na zewnątrz padało. Paskudna letnia mżawka. Tracy zastanawiała się, nie po raz pierwszy i z pewnością nie ostatni, jak by to by ło mieszkać gdzie indziej. Marily n Nettles wy jęła z torebki paczkę papierosów i zwróciła się do niej: – Ma pani ochotę nabawić się raka? – Nie, dzięki. Chociaż może… poproszę. – Więc o co chodzi? – zapy tała po chwili, zaciągając się dy mem. Może gdy by zaczęła palić, zrzuciłaby parę kilogramów? Mechanicznie mieszała kawową piankę w filiżance. – Co takiego chciała mi pani powiedzieć? – Tamten chłopczy k… Tracy przestała mieszać. – Jaki chłopczy k? – Mały tej zamordowanej Braithwaite. Michael. Wie pani, gdzie obecnie przeby wa? – W rodzinie zastępczej. Chy ba że ma pani jakieś inne informacje. – Owszem. Trafił do sierocińca prowadzonego przez zakonnice. Marily n Nettles wzdry gnęła się. – Nie cierpię zakonnic. – Do sierocińca? – powtórzy ła Tracy. Dotąd wy obrażała sobie, że Michael Braithwaite trafił pod opiekę doświadczony ch rodziców zastępczy ch, solidny ch i bogobojny ch, przez który ch ręce przeszły setki dzieciaków po przejściach. Ludzi, którzy umieli pocieszać i zaleczać rany. Ale sierociniec? Samo słowo napawało ją melancholią. Na odległość pachniało porzuceniem. – Zmieniono mu nazwisko, sąd wy dał zakaz zbliżania się do niego – ciągnęła Marily n Nettles. – Prawniczy bełkot, z którego wy nika, że to wszy stko dla jego dobra, żeby go chronić. Dostałam ostrzeżenie z samej góry. Tracy przy pomniała sobie słowa Lindy Pallister: „Żadny ch gości. To zarządzenie z samej góry ”. – By ł świadkiem morderstwa – dodała Marily n Nettles, zniżając głos do szeptu. – Po czy m rozpły nął się w powietrzu. Pstry k! I przepadł. Moim zdaniem to podejrzane. Powiedziałaby m, że ktoś chciał, żeby tak się stało. Jakiś czas temu Barry przekazał Tracy, co Len Lomax zdradził mu „w zaufaniu”: ktoś, kto podawał się za ojca małego Michaela, przy znał się do zabójstwa jego matki i wkrótce potem zginął w areszcie. Nie by ła to informacja, którą mogłaby się podzielić z Marily n Nettles – ta

rzuciłaby się na nią jak pies na ochłapy i zanim Tracy by się obejrzała, pisały by o ty m wszy stkie gazety. – Dlaczego pani mi to mówi? – spy tała. Marily n Nettles potrząsnęła głową, jakby chciała strącić z włosów robaka. – Już i tak za dużo powiedziałam. – Rozejrzała się nerwowo po lokalu. – Po prostu chciałam, żeby ktoś wiedział. To nie tak, że mam bzika na punkcie dzieci, ale akurat temu nie sposób nie współczuć. Jakie ży cie go czeka? – Do którego sierocińca trafił? – Nieważne, kilkakrotnie go później przerzucali. Wstała gwałtownie i położy ła na stoliku garść monet. – To za kawę – powiedziała, jakby Tracy mogła się spodziewać zapłaty za cokolwiek innego. Tracy uregulowała rachunek i spojrzała na zegarek. Jęknęła w duchu, na głos może zresztą też. W domu czekało ją przy jęcie. Rodzice Tracy skoczy li na głęboką wodę, zdecy dowawszy się na coś, czego u Waterhouse’ów doty chczas nie organizowano. Wy prawiali przy jęcie i w parterowy m domku w Bromley aż huczało z podniecenia. Na kilka lat przed emery turą jej ojciec otrzy mał „znaczący awans” i, o dziwo, rodzice postanowili uczcić to w szerszy m gronie. Lista zaproszony ch osób nastręczy ła pewny ch problemów, ponieważ żadne nie miało przy jaciół jako takich, jedy nie znajomy ch oraz sąsiadów, no i kilku kolegów z pracy ojca. Nie by ło to łatwe, ale w końcu udało im się zebrać kworum. Kolejny m dy lematem okazało się takie sformułowanie odręcznie pisany ch zaproszeń, żeby goście za bardzo się nie zasiedzieli. Ostateczna wersja brzmiała: „Napoje i przekąski od godziny szóstej po południu do ósmej wieczorem”. „Goście” – rzekła matka takim tonem, jakby to by ł gatunek groźnego zwierzęcia. Tracy została zmuszona do uczestniczenia w przy jęciu. „Możesz kogoś zaprosić, jeśli chcesz” – dodała wspaniałomy ślnie matka. „Nie ma takiej potrzeby – odparła Tracy. – Przy jdę sama”. Zjawiła się wcześniej, żeby pomóc w przy gotowaniach, i cierpliwie wbijała koreczki ananasowo-serowe w główkę kapusty. Kiedy przy szli goście, krąży ła po salonie niczy m kelnerka, roznosząc półmiski z vol-au-vent, które matka przez całe popołudnie nadziewała krewetkami oraz siekany m mięsem kurczaka. Dania nie starczy ło dla wszy stkich i gdy się skończy ło, matka sy knęła: „Przy nieś z kuchni paluszki serowe, ty lko prędko!”, jakby by ła dowódcą wzy wający m na pomoc posiłki. Dorothy Waterhouse łudziła się, że zdoła urządzić przy jęcie na świeży m powietrzu, na nowo położony ch betonowy ch pły tach patio. Obawiała się chy ba, że ich dobrze wy chowani znajomi zmienią się w gromadę barbarzy ńców pod wpły wem rumowego ponczu ojca Tracy, którego

główny m składnikiem by ł nie rum, ty lko napój z sy ropu pomarańczowego. Niestety, ku jej wielkiemu rozczarowaniu rozpadało się i goście stłoczy li się jak sardy nki w nowo powiększony m (jak widać niedostatecznie) salonie. Toczy ły się tam przy gnębiająco banalne rozmowy („Robotnicy nie próbowali was oszukać?”; „Za moich czasów na widok karawanu należało przy stanąć…”; „Sły szałam, że dom pod numerem 21 został sprzedany jakiejś pakistańskiej rodzinie”). Tracy podebrała garść paluszków serowy ch i schroniła się w łazience, dziękując niebiosom za to, że już tutaj nie mieszka. Opuściła deskę, usiadła na sedesie i pogry zając paluszki, patrzy ła, jak krople deszczu spły wają po szy bie wy tłoczonej w krople deszczu. Zastanowiło ją to: krople deszczu na szy bie wy tłoczonej w krople deszczu, trochę za dużo wilgoci w ty m aż nazby t mokry m mieście. Głuchy m echem powróciło straszne słowo: „sierociniec”. Mogła zapewnić temu dziecku dom. Powinna by ła zabrać je wtedy ze szpitala i uciec z nim gdzieś daleko, dać mu miłość, jakiej potrzebowało. Westchnęła i wepchnęła do ust ostatni kawałek paluszka serowego, po czy m strzepnęła z ubrania okruchy i umy ła ręce. Nagle stanęła jej przed oczy ma zimna, ciasna łazienka w Lovell Park. Na jednej z półek leżały rozrzucone przy bory do makijażu, w brudnej wannie tkwiła na mieliźnie plastikowa łódź podwodna. Czy ostatnia my śl Carol Braithwaite doty czy ła jej sy na? Musiała się bać, że on także zginie z ręki mordercy. „Jakie ży cie go czeka?” – zapy tała retory cznie Marily n Nettles. W kuchni matka wy jmowała właśnie z formy niezby t udany tort owocowy. „Mamo, muszę wy jść” – zawołała z kory tarza Tracy. Chwy ciła z wieszaka cienki płaszcz przeciwdeszczowy i wy padła z domu. Głośne protesty matki ścigały ją aż do ogrodowej furtki. Błąkała się na deszczu od jednego sierocińca do drugiego. Odwiedziła wszy stkie zakłady opiekuńcze, jakie by ły w książce telefonicznej. Nigdzie nie sły szano o Michaelu Braithwaicie. I nic dziwnego. Jeśli wierzy ć Marily n Nettles, miał teraz nowe imię i nazwisko. Tracy próbowała go opisy wać – „czteroletni chłopczy k, matka została zamordowana” – ale gdziekolwiek wchodziła, wszędzie kręcono przecząco głowami i zamy kano jej drzwi przed nosem. Legity macja policy jna w niczy m nie pomagała, wręcz przeszkadzała. By ła dziesiąta wieczór, gdy przemoczona do suchej nitki dowlokła się z powrotem do mieszkania. Przy jęcie u rodziców z pewnością dawno dobiegło końca i matka zdąży ła odkurzy ć wszy stkie okruszki. Linda Pallister jeździła teraz Hillmanem Impem. Ściśle rzecz biorąc, stała nim w miejscu, bo Tracy twardo tkwiła przed samą maską. – Powiedz mi, gdzie on jest, Lindo. Jak się teraz nazy wa. Linda opuściła szy bę i odparła:

– Idź sobie! Zostaw mnie w spokoju albo wezwę policję. – Ja jestem z policji – zdenerwowała się Tracy. – Nie włoży łam tego munduru na bal przebierańców. Powinna jej przy łoży ć. Powinna wy ry wać jej paznokcie jeden po drugim, aż zaczęłaby gadać. Ale by ła wtedy całkiem inną osobą.

Poświęcenie

Sobota Kiedy się ocknął, pierwszy m słowem, jakie przy szło mu na my śl, by ła „nicość”. Otaczały go egipskie ciemności i cuchnące piekielne wy ziewy, w dodatku by ł sparaliżowany. Już raz w swoim ży ciu umarł, lecz to w niczy m nie przy pominało tamtego doświadczenia. Wtedy, po katastrofie kolejowej, scenariusz by ł jak najbardziej trady cy jny, z biały m kory tarzem, zmarłą siostrą i wszechogarniający m poczuciem euforii. Trafił wówczas na krótką chwilę do nieba, co niewątpliwie wy nikało z niedotlenienia mózgu. Ty m razem najwy raźniej skorzy stał ze schodów i poszedł w przeciwny m kierunku. Na moment odpły nął, znów oprzy tomniał i zdał sobie sprawę, że wcale nie jest sparaliżowany, ty lko spętany, mniej na podobieństwo indy ka, bardziej – egipskiej mumii. Kostki miał ciasno skrępowane, ręce związane za plecami, usta zaklejone taśmą. Najpierw poczuł ból, potem przeszy wający ból, który po pewny m czasie zastąpiło o wiele gorsze – o dziwo – odrętwienie. Do tego głowa, w którą oberwał pięścią i butem, bolała go naprawdę koszmarnie. Będzie miał szczęście, jeśli wy jdzie z tego bez urazu mózgu. Inaczej: będzie miał szczęście, jeśli w ogóle wy jdzie z tego cało. Zaczął się wiercić niczy m niezgrabny robak, aż głową natrafił na jakąś twardą powierzchnię. Powolutku się przemieścił i stwierdził, że tkwi w niepokojąco klaustrofobiczny m zamknięciu niewiele większy m od trumny. W dziwny m sarkofagu wy pełniony m czy mś potwornie cuchnący m. Gdy tak się wił i przesuwał, stopniowo zaczęło mu świtać w głowie, że oddy cha odorem odpadów spoży wczy ch. Wy raźnie wy czuwał aromat kurczaka chop suey i niepodrabialną woń smażonej ry by z fry tkami. Najwy raźniej pogrzebano go w pojemniku na śmieci wraz z resztkami z co najmniej kilku tłusto gotujący ch lokalny ch restauracji. „Przez śmierć sły szałam Brzęk Muchy ” 35. Pewnie dlatego, że naprawdę by ła tu z nim mucha i brzęczała jak szalona, wiedząc, że także może się stąd nie wy dostać. Ta my śl przy niosła mu pewną ulgę. Przy najmniej nie oszalał. Nie trafił też do piekła ani nie zmienił się w wielką dżdżownicę. Po prostu dwa zwaliste ciołki pobiły go i wrzuciły do pojemnika na śmieci. Ulga nie trwała długo. Jackson nie mógł wezwać pomocy, nie mógł się poruszy ć – wicie się nie liczy ło – nie miał jak się stąd wy dostać. No i co z psem? Raczej go tutaj nie by ło, może leżał gdzieś ranny albo okaleczony ? Pies w opałach. My ślał, że gorzej by ć nie może, a jednak. Gdzieś niedaleko rozległ się mechaniczny łoskot. Warkot silnika chodzącego na niskim biegu, zgrzy t wznoszącego się i opadającego hy draulicznego

ramienia, stukot wpadający ch do środka przedmiotów i przy jacielskie pogaduszki zwiastowały poranny przy jazd śmieciarki. Jackson walczy ł jak lew, usiłując rozkoły sać pojemnik. Na próżno. Zmienił strategię i spróbował kopniakami wy waży ć pokry wę, ale nic nie zdziałał. Zza okalającej usta taśmy wy doby ł się ty lko stłumiony, rozpaczliwy jęk. W pobliżu stały inne pojemniki – sły szał, jak są kolejno przetaczane do śmieciarki, podnoszone, opróżniane i odstawiane na miejsce. Pierwszy, drugi. Jego by ł trzeci. Usły szał, jak jeden śmieciarz mówi do drugiego: „Widziałeś wczoraj Top Gear?”, a drugi mu odpowiada: „Nie, żona ogląda Colliera. Muszę sobie zainstalować dekoder. Collier jest do bani”. Jackson sły szał ich tak wy raźnie, jakby rozmawiali tuż obok. Dzieliły ich centy metry, lecz nie potrafił zwrócić na siebie ich uwagi. Przeży ł wojnę w Zatoce, Irlandię Północną i potworną katastrofę kolejową, a teraz miał zginąć jak śmieć (w rzeczy samej jak śmieć), zmiażdżony w śmieciarce. Jego pojemnik drgnął i Jackson, podskakując na nierównościach terenu, potoczy ł się ku swojej nemezis. Jackson w opałach. No to po nim. Koniec. Przez ogólny harmider dobiegło go szczekanie psa. Nie ty le szczekanie, ile wściekłe ujadanie, jazgot, który – jeżeli nie ustaje – doprowadza ludzi do szału. Ten nie ustawał. Pies szczekał i szczekał: hau, hau, hau. Brzmiało to dziwnie znajomo. Usły szał, jak jeden ze śmieciarzy mówi: – Co jest? Chcesz mi coś powiedzieć, mały ? – O co ci biega, Skippy ? – zapy tał drugi, nawiązując do znanego serialu i niezdarnie naśladując australijski akcent. – Mówisz, że ktoś ma kłopoty ? „Ja!” – ry knął niemo Jackson. Rozległ się śmiech. – Skippy to kangurzy ca, nie suka. Ta ma pewno na imię Lassie. – Raczej ten, sądząc po ty m, co ma pod ogonem. Czy żby miał umrzeć, podczas gdy obok niego toczy ła się dy skusja na temat płci psa? Naraz – słońce. Tak ostre, że aż go oślepiło. I świeże morskie powietrze. Światło i powietrze – wszy stko, czego człowiek potrzebuje do ży cia, jak się dobrze zastanowić. Może jeszcze wiernego przy jaciela, który nie pozwoli odesłać cię na cmentarz, ty lko narobi cholernego rabanu. – Nie zostawiamy nikogo za linią wroga, prawda? – zwrócił się do psa, wracając chwiejny m krokiem do pensjonatu „Bella Vista”. ***

Tilly zaparzy ła poranną filiżankę herbaty. Ładna pogoda się skończy ła i deszcz smagał okienko kuchenne. Zegary pokazy wały dziesięć minut po piątej i chociaż Tilly nie by ła pewna, co to właściwie oznacza, przy puszczała, że musi by ć wczesny ranek, bo zza drzwi sy pialni Saskii dobiegały odgłosy chrapania. Saskia zawsze zaprzeczała temu, że chrapie, i wciąż skarży ła się na hałas wy woły wany przez Tilly. „Rety, Tilly, jakby m sły szała nocny ekspres w tunelu”. Albo (Tilly podsłuchała, jak mówiła to do Padmy – otóż to, Padmy, ty m razem bez problemu przy pomniała sobie imię tej dziewczy ny ): „Nie zniosę tego dłużej, w ogóle się nie wy sy piam. To jak dzielić kwaterę z jakimś cholerny m wieprzem”. Na co Padma odparła: „Próbowała pani stosować zaty czki do uszu, panno Bligh?”. Istny kapitan Bligh. Tak jest, sir! A raczej: „Dość tego, sir!”, zważy wszy na to, co go spotkało 36. Czy do komandora należy się zwracać „sir” czy „panie kapitanie”? Rola w HMS „Pinafore” nie uzupełniła jej braków wiedzy w ty m zakresie. Może porucznik Saskii znałby odpowiedź na to py tanie? Bądź co bądź, wojskowy to wojskowy. Jakże on się nazy wał? Saskia by ła kochanicą porucznika. Tilly zagrała rólkę służącej w Kochanicy Francuza. Ly me Regis to takie śliczne miejsce! „Młode towarzy stwo miało wielką ochotę na wy jazd do Ly me” 37. Perswazje Jane Austen, jej ulubiona powieść tej autorki. Umy sł Tilly przy pominał delikatną koronkę. Albo chrzcielną szatę, białą wełnę otulającą czarne ciałko. Rupert, tak brzmiało imię porucznika! Jak Miś Rupert. W dzieciństwie Tilly przez cały rok czekała, żeby dostać na Gwiazdkę książkę o jego przy godach. Rupert i przy jaciele: borsuk Bill, pekińczy k Ping Pong (czy to aby nie forma rasizmu?). Imiona pozostały ch wy leciały jej z głowy. Pewnego razu w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia Tilly rozgniewała czy mś ojca – to mogło by ć cokolwiek, łatwo wpadał w gniew. Ojciec odebrał jej wtedy książeczkę z przy godami Misia Ruperta i podarł ją na strzępy, kartka po kartce. Dobry Boże, niechże to się wreszcie skończy ! Ty le wspomnień, ty le słów. Zby t wiele. Ten porucznik miał chy ba przy jechać dziś wieczorem. To by wy jaśniało, czemu na stole w kuchni stała zapiekanka z mielonego mięsa i ziemniaków. Deszcz lał tak, jakby ktoś chlustał w szy by wodą z wiadra. Sły szała też pomruki burzy ; brzmiało to niczy m efekty specjalne. „Okręt na morzu. Burza, pioruny i bły skawice” 38. Grała kiedy ś Mirandę w spektaklu wy stawiany m pod goły m niebem w który mś z podlondy ńskich hrabstw. Słabo to pamiętała, nie włoży ła w tę rolę całego serca, ponieważ w owy m czasie należało ono do Douglasa. Tkwiła w jakiejś dziczy, w Berkshire albo Buckinghamshire, na pewno w jakimś „shire”, podczas gdy Douglas w Londy nie reży serował sztukę. By ł od niej o piętnaście lat starszy, Tilly by ła wówczas zaledwie dwudziestolatką. To by ła cudowna rola – słodka, niewinna Miranda. Nie zdawała sobie sprawy, że nie zagra jej po raz drugi. Na koniec ży cia przy padła jej w udziale rola Prospera – biedna, stara Tilly łamała swoją czarnoksięską różdżkę, gotowa zejść ze sceny.

Święto się kończy ło. Niestety. Rzecz jasna, tego samego lata Phoebe ukradła jej Douglasa. Reży serował ją w sztuce Major Barbara, by ła najmłodszą aktorką, jaka kiedy kolwiek wcieliła się w tę postać na londy ńskiej scenie. „Najjaśniejsza gwiazda młodej generacji” – zachwy cali się kry ty cy. Ta rola stała się dla niej trampoliną do spektakularnej kariery. Tilly nigdy nie zdołała pojąć, dlaczego Douglas nie obsadził jej w tej sztuce, by ła równie dobrą aktorką jak Phoebe, a z pewnością nie gorszą. Za późno, żeby go teraz o to spy tać. Odtąd Phoebe trafiały się naturalnie najsmakowitsze kąski: Kleopatra, księżna Malfi, Nora Helmer. Gdy ponownie spojrzała w okno, zobaczy ła, że nie pada. Na zewnątrz nie by ło nawet wilgotno. Deszcz lał wewnątrz jej głowy, w mózgu szalała burza. „Razem z cierpiący mi i ja cierpiałam!” 39. Zapiekanka na stole rozmrażała się, przy kry ta szczelnie folią spoży wczą. Miniaturowe zielone krzaczki brokułów zostały posiekane i opłukane w durszlaku. Dzisiejsza kolacja, gotowa o szóstej rano. No jasne, wieczorem miał zjechać do nich ten porucznik, a Saskia odgry wała przy kładną panią domu. Rzecz jasna, sama nie przy rządziła zapiekanki, zrobił to za nią miły pan z firmy cateringowej. „Ty lko żeby wy glądała naturalnie – przy kazała mu Saskia – tak jak domowa. Jakby m by ła dobrą kucharką, ale nie od razu szefem kuchni”. Idiotka. Z Douglasem spotkała się w kawiarni nieopodal Muzeum Bry ty jskiego. Najpierw kupił Tilly babeczkę z rumem, jej ulubione ciastko, a potem nakry ł jej dłoń swoją i rzekł: „Wy bacz mi, Matildo, najdroższa”. Tak właśnie mówił, bo wy chowy wał się na filmach z Rudolfem Valentino. Jego matka wy stępowała w trupie tanecznej Bluebell Girls, zanim go urodziła. (Bluebell, czy li dzwonek leśny ; pomy śleć, że Tilly mieszkała teraz w Domku pod Dzwoneczkami). Douglas nigdy nie poznał swojego ojca, jego matka by ła kobietą wy zwoloną. Tego rodzaju wy chowanie musiało namieszać mu w głowie. Wraz z pierwszy m oddechem wciągnął w nozdrza zapach taniej szminki. Na samą my śl o nim jako o niemowlęciu Tilly chciało się płakać; pod koniec ży cia by ł tak strasznie wy niszczony, istny szkielet! Oczy wiście zachorował na AIDS, ci biedni chłopcy sporo go kosztowali. Dziecko Tilly – to, które z niej wy ciśnięto – również by ło chłopcem. Czarny m. Czarny m jak noc. „Jej piękność zwisa u policzka nocy jak drogi klejnot przy uchu Etiopa” 40. By ła jeszcze w szkole, gdy pierwszy raz zagrała Julię. Ponieważ by ła to szkoła ty lko dla dziewcząt, Romeo miał na imię Eileen. Ciekawe, co się z nią stało. Może już nie ży je. *** Na stole stała zapiekanka z mielonego mięsa i ziemniaków. Dziwne. Chy ba powinno się ją wstawić do piekarnika. Vince i jego chłopak zapowiedzieli się wieczorem, chcieli ją trochę „rozruszać”.

Mieli przy nieść coś do jedzenia – a może już przy nieśli? Czy żby tu by li? Gdzie? Umy sł Tilly falował jak obraz w źle wy regulowany m telewizorze. Może miała całą serię lekkich udarów, jeden za drugim? To by tłumaczy ło, dlaczego w jej głowie wy stępują zjawiska pogodowe. W szkole na zajęciach prakty czno-techniczny ch też robiły taką zapiekankę. Można się by ło nauczy ć wszy stkich umiejętności niezbędny ch do prowadzenia domu i by cia dobrą żoną… – Jezu Chry ste, Tilly ! Co ty wy prawiasz, do cholery ?! Odgrzewasz pieprzoną zapiekankę? Jest szósta rano, do kurwy nędzy ! Ty pieprzona, głupia starucho! Tilly bezradnie zamachała rękoma. Chciała powiedzieć: „Nie krzy cz na mnie!”. Tak bardzo nie lubiła, kiedy ktoś podnosił na nią głos, cała aż się kuliła w środku. Wielkie, szeroko rozwarte usta ojca, woń zdechły ch ry b, jaką wokół rozsiewał. Nie mogła jednak wy doby ć z siebie żadnego słowa, ty lko niezrozumiałe dźwięki: „Aa-oo-uu-aa-ee-y y -aa-oo-uu-aa-ee-y y -aa-oo-uu-aa-eey y ”. *** Na śniadanie zjadły tosty z pastą Marmite, siedząc przy dębowy m stole refektarzowy m zaprojektowany m przez Roberta Thompsona znanego jako Człowiek My sz. Tracy wy czy tała to w ulotce tury sty cznej i pokazała Courtney znak Thompsona, wy rzeźbioną w drewnie my szkę wspinającą się po nodze od stołu. Stół otaczało dziesięć krzeseł od kompletu. Courtney na czworakach obeszła go dokoła i policzy ła my szki na nogach od krzeseł. Pomy śleć, że można by codziennie jeść śniadanie przy dębowy m stole, stojący m w domu w sty lu wiktoriańskiego goty ku, spoglądając przez okno na stado jeleni. Różdżka Courtney spoczy wała obok słoika z pastą Marmite. By ła ułamana – dziewczy nka zachowała górną część z gwiazdą, która bardziej przy pominała toporek niż narzędzie pracy wróżki. Uporawszy się z tostem, mała przy taszczy ła nieodłączny różowy plecaczek i rozłoży ła swoje łupy na stole Thompsona. Po trzech dniach obserwowania tego ry tuału Tracy znała zawartość plecaczka na pamięć, lecz za każdy m razem, nie wiedzieć skąd, znajdowało się w nim coś nowego. Obecnie lista przedstawiała się następująco: poczerniały srebrny naparstek, chińska moneta z dziurką w środku, portmonetka ozdobiona py szczkiem uśmiechniętej małpki, kula śnieżna z pry mity wną plastikową miniaturką gmachu londy ńskiego parlamentu, muszla w kształcie rożka z kremem, muszla w kształcie kapelusza kulisa, sosnowa szy szka, pierścionek zaręczy nowy Dorothy Waterhouse, uschnięty listek z lasu, kilka ogniw taniego złotego łańcuszka. Łańcuszek by ł nowy. Ten dzieciak to istna sroka z obsesją na punkcie znajdowania, zbierania i układania. Samowy starczalna istota. Może wy rośnie z niej naukowiec cierpliwie gromadzący dane albo arty stka pochłonięta dziełem tworzenia? A może po prostu Courtney cierpi na lekką postać auty zmu?

Tracy sprzątnęła ze stołu i odniosła naczy nia do przy ległej kuchni. Minutę albo dwie później usły szała dobiegający z jadalni hałas. Tak ją to zaskoczy ło, że upły nęło sporo czasu, zanim dotarło do niej, że Courtney śpiewa: „Migocz, migocz, gwiazdko mała”. A dokładnie pierwszą zwrotkę tej piosenki. Tracy zajrzała do pokoju. Dziewczy nka od nowa śpiewała pierwszą zwrotkę. (Czy ktokolwiek znał drugą? Chy ba nikt). Ilekroć padało słowo „gwiazdka”, Courtney zaciskała piąstki i rozczapierzała palce na podobieństwo rozgwiazdy. Dziecko po przejściach, które wciąż potrafiło śpiewać, miało chy ba wciąż jakąś szansę, prawda? Można je zabierać na przedstawienia pantomimy i do cy rku, wozić do zoo, na farmę, gdzie wolno głaskać zwierzęta, i do Disney landu. Dzięki temu nie skończy na Sweet Street West, polując na klientów jak Chevaunne. Ją też można by ło kiedy ś uratować. Wszy stkie je można by ło uratować, wszy stkie Chevaunne tego świata, wszy stkich Michaelów Braithwaite’ów, wszy stkie głodzone, bite i zaniedby wane maluchy. Gdy by ty lko znalazło się dostatecznie wielu chętny ch do ich ratowania. – Bardzo mi przy kro – powiedziała Tracy do dziewczy nki. – Nie możemy dłużej zostać w ty m miły m miejscu. Zatelefonowała do Harry ’ego Ray noldsa. Wy raźnie sły szała grzechot kostek lodu w szklance. Czy nie za wcześnie na alkohol? Może pił poranny sok pomarańczowy. Wy obraziła sobie, jak w eleganckich kapciach stoi przy telefonie w ty m swoim eleganckim salonie, spoglądając na oczko wodne z kosztowny mi ry bami. Lód przy wiódł jej na my śl diamenty. Diamenty i karaluchy. Koniec świata. Harry odezwał się ostrożnie: – Tak? – Spodziewaj się mnie wkrótce – uprzedziła go Tracy. Zabrzmiało to jak tekst z filmu o zimnowojenny ch szpiegach. Długi, prosty podjazd prowadził aż do samej bramy, a następnie na drogę do Ripon. Wy gnana z raju Tracy udawała się na wschód od Edenu skradziony m wozem. Ze skradziony m dzieckiem na ty lny m siedzeniu. Zanim dotarły do bramy, z przeciwnej strony nadjechał samochód. Szary, nijaki sunął powoli w ich kierunku. Na jego widok Tracy zamarło serce. Kierowca mignął światłami i wy sunął przez okno uniesioną dłoń, jakby by ł policjantem drogówki. Tracy rozpoznała toy otę avensis. Czuła przez skórę, że oto nadciąga jej nemezis. Prędzej czy później i tak musiała się dowiedzieć, czego ten facet od niej chce. Toy ota zrównała się z saabem. Kierowca zasalutował im żartobliwie niczy m staroświecki mechanik z pomocy drogowej. Opuścił szy bę. Tracy zrobiła to samo. – Czego? – burknęła, dając sobie spokój z uprzejmościami. – Tracy … Mogę ci mówić po imieniu?

Co za poufałość! Kim on, do diabła, jest? – Od dawna cię szukam – dodał. – Ostatnio jestem wprost rozry wana – odparła. – Szczególnie przez facetów albo debili, jak się ich czasami nazy wa. Dlaczego za mną jeździsz? – Podobno punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Ktoś mógłby powiedzieć, że to ty jeździsz za mną. – Brednie. Mężczy zna roześmiał się i rzekł: – Filutka z ciebie, Tracy. „Filutka”? Skąd się wziął ten wesołek? Z jakiegoś pudła w magazy nie podpisanego „Stary piernik z Essex, rok 1943”? Wy gramolił się z samochodu i przeszedł przed maską saaba. Tracy zastanawiała się, czy go nie przejechać jak tamtej sarny i nie zostawić jego truchła przy drodze, żeby znaleźli je tury ści. W okolicy nie by ło żadny ch kamer monitoringu. A może jednak? National Trust mógł je instalować ukry te w budkach dla ptaków. Zanim zdąży ła zdecy dować, czy ma go zgnieść jak robaka, mężczy zna dotarł do drzwi po stronie pasażera, otworzy ł je i sięgnął po jej latarkę. – Nie będzie dzisiaj potrzebna – powiedział łagodnie. – To nie mnie powinnaś się obawiać. Usiadł z przodu i westchnął z rozkoszą, jakby zanurzy ł się w ciepłej kąpieli. – Tak przy okazji, nazy wam się Brian Jackson. Wy jął z kieszeni wy świechtany kartonik i podał go Tracy. Widniały na nim słowa „pry watny detekty w” oraz numer komórki. Podobne wizy tówki można by ło drukować w automatach na stacjach kolejowy ch. „Na komendzie by ł jakiś facet, py tał o ciebie – ostrzegł ją telefonicznie Barry. – Powiedział, że nazy wa się Jackson jakiś tam. Twierdzi, że jest pry watny m detekty wem”. – Pięknie tutaj, prawda? – zauważy ł Brian Jackson tonem swobodnej konwersacji. – Zupełnie jakby czas stanął w miejscu. Miały ście okazję zwiedzić opactwo? Jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Tracy gapiła się na niego w milczeniu, więc obronny m gestem uniósł w górę otwarte dłonie. – Chciałem ty lko pogawędzić. Szukam cię od ty godnia. Wszy stkich inny ch udało mi się namierzy ć, ty lko z tobą by ł taki kłopot. – Wszy stkich inny ch? – Ilekroć wpadałem na twój trop, znikałaś. Kiedy przejechałaś tę łanię, prawie dostałem zawału. To się mogło źle skończy ć. No i fakty cznie źle się skończy ło. Dla łani. – To ty mnie wtedy ścigałeś? – Nie ścigałem, ty lko jechałem za tobą – odparł urażony. – Zupełnie nie wiem, dlaczego zwiałaś do lasu.

Otworzy ł skry tkę i przez chwilę w niej grzebał, po czy m wy ciągnął niewielkie elektroniczne urządzenie. – Nigdy by m cię nie znalazł, gdy by nie ten drobiazg – wy jaśnił. – Nadajnik GPS. – Podniósł go w górę, żeby lepiej widziała. – Podłoży łem to twojemu przy jacielowi, chciałem mieć pewność, że go nie zgubię. Obu nam przy świeca ten sam cel, to trochę jak gra zespołowa. Ciekawy zbieg okoliczności. Chociaż zawsze powiadam, że zbieg okoliczności to nic innego jak logiczne wy jaśnienie, na które jeszcze nikt nie wpadł. – Co ty pleciesz, człowieku? – Nadajnik doprowadził mnie do ciebie jak po sznurku. Nawiasem mówiąc, twój przy jaciel nieźle się wściekł o ten skradziony samochód. – To nie by ł mój przy jaciel – fuknęła Tracy. – A mógłby nim by ć. Doznała ciężkiego jak ołów poczucia porażki. Po co się trudziła? I tak nie zdoła uciec, nie zdoła zatrzeć za sobą śladów. Ktoś zawsze będzie ich szukał – ktoś podkładający inny m ludziom nadajniki GPS. Wy soko w stratosferze satelity będą śledziły każdy ich ruch. Gdzie się obrócą, ujrzą wy celowane w siebie kamery. Śledzące ich niewidoczne oczy, drony szpiegowskie bawiące się w „widzę coś na literę…”. T jak Tracy. Pentagon i Kreml pewnie też miały już na nie oko. Nawet obcy w kosmosie pochwy cili je w swój niewidzialny promień trakcy jny. Nie by ło przed nimi ucieczki, nie by ło dobrej kry jówki. Tracy zastanawiała się, czy gdy by w ty m momencie oparła głowę na kierownicy i zasnęła, po przebudzeniu wszy stko wy glądałoby inaczej. Może wokół wy rósłby las, otoczy łaby je forteca z krzaków jeży n i dzikiej róży. Powinna by ła wpaść na to wcześniej, ukłuć Courtney w palec wrzecionem, wtedy by łaby bezpieczna. Uśpiona, ale bezpieczna, jak Amy Crawford. Nieznajomy wciąż przetrząsał skry tkę saaba. Wy doby ł z niej coś, co wy glądało jak landry nka w czarno-białe prążki. – Miętówka Evertona – oznajmił. – Dawno ich nie widziałem. Wy jął z kieszeni chusteczkę, wy tarł w nią cukierek i podał Courtney, która przy jęła go z pełną przejęcia powagą, jakby to by ła komunia święta. Zaraz też włoży ła miętówkę do ust, wy py chając komicznie policzek. Tracy przestraszy ła się, że mała połknie cukierek i jeszcze się nim zadławi. – Nie ssij, ty lko pogry ź – przestrzegła dziewczy nkę. Odwróciła się do Briana Jacksona, który nadal my szkował w schowku, i zapy tała: – Czego ty właściwie szukasz? – Niczego. By łem ciekaw, co on tutaj trzy mał. Nie mogę się powstrzy mać, ten gość jest jak, cholernie dęte słowo, moje alter ego.

– O czy m ty gadasz?! – „Wszy stko gra, najlepszego, N.” – przeczy tał mężczy zna, biorąc do ręki wy miętą pocztówkę. – Cheltenham to ładne miejsce – zauważy ł. – By łaś tam kiedy ś? – Przejrzał leżące w schowku pły ty CD. – Muzy ka country – mruknął. – Wielkie nieba, kto by pomy ślał… – Jesteś tu z powodu dzieciaka – zary zy kowała Tracy. – Tak – odparł. – Strzał w dziesiątkę. Jestem tu z powodu dzieciaka. Ale nie tego, chociaż to niezwy kle interesująca osóbka. Odwrócił się i popatrzy ł na Courtney. Odpowiedziała mu nieruchomy m spojrzeniem. – Nawet nie próbuj – poradziła mu Tracy. – Pierwsza na pewno nie odwróci wzroku. Jak to: nie z jej powodu? Czuła, że wraca jej otucha. By ła niezmiernie uradowana. – Chcesz powiedzieć, że nie zamierzasz mi jej odebrać? – Skąd. Chodzi mi o innego dzieciaka. – Innego dzieciaka? – powtórzy ła Tracy. – Teraz jest dorosły. Ale kiedy ś by ł dzieciakiem. – Wszy scy by liśmy kiedy ś dziećmi. – Ja nie. Drogą przed maską samochodu przedefilowało stado jelonków. – Patrzcie – powiedziała Courtney. – Widzę, słonko – odrzekła nieuważnie Tracy, nie odry wając oczu od Briana Jacksona. – Może przesiądziecie się do mojego auta, co, Tracy ? – zaproponował. – Będziecie bezpieczniejsze niż w ty m. Zgłoszono już jego kradzież. Mój nie jest kradziony, słowo honoru złodzieja. Podrzucę was, dokąd chcecie, pewnie do Leeds, mam rację? A po drodze utniemy sobie małą pogawędkę. – Najpierw mi powiesz, o co właściwie chodzi. Tracy ogarnęła nagła iry tacja. Ołowiany ciężar porażki – w tej chwili już ty lko kiepska metafora – nareszcie spadł jej z serca. Odzy skała dawną pewność siebie. – Jestem w tej chwili strasznie zajęta i nie mam czasu na zawracanie głowy, więc mów. – Dobra, dobra – westchnął. – Po co od razu tak się żołądkować? Z ust Courtney wy rwał się okrzy k zdumienia, więc Tracy uspokoiła ją: – To ty lko takie powiedzenie. – Czekam – dodała. – Michael Braithwaite – rzucił Brian Jackson. – Brzmi znajomo? – Michael Braithwaite? – Tak my ślałem. Mam do ciebie parę py tań. Muszę uzupełnić brakujące fakty, a ty, rzec

można, jesteś w tej sprawie główny m świadkiem. To co, możemy jechać? – Powiedziałeś, że to nie ciebie powinnam się obawiać – przy pomniała sobie Tracy. – Więc kto mi zagraża? *** Siedział w jadalni pensjonatu „Bella Vista” i jadł „pełne śniadanie w sty lu Yorkshire”, jakby jedy ną rzeczą, jaka mu się przy darzy ła między zamknięciem oczu poprzedniego wieczoru a otwarciem ich dzisiaj rano, by ł niczy m niezakłócony sen w pełny m bibelotów pokoju „Valerie”. Zaskoczeni (można rzec: zbulwersowani) śmieciarze chcieli wzy wać karetkę i policję, lecz Jackson zdołał ich przekonać, że wy lądował w pojemniku na skutek idioty cznego żartu grupy przy jaciół. – To miał by ć żart, ale im nie wy szedł. – Ładny mi żart – mruknął jeden z mężczy zn. Musieli przechy lić pojemnik, żeby go uwolnić, i Jackson wy toczy ł się z niego wraz ze śmieciami niczy m beznogi robak. Jeden ze śmieciarzy miał nóż introligatorski i przeciął taśmę krępującą kostki oraz nadgarstki Jacksona. Trochę to trwało, zanim wróciło mu czucie w kończy nach, zdołał jednak własnoręcznie oderwać kneblującą mu usta taśmę. Oddalił się chwiejny m krokiem, czując na plecach pełne powątpiewania spojrzenia tamty ch. Minął wy stawę sklepową pełną zegarów. Wskazówki wszy stkich tworzy ły pionową linię. Szósta rano. Sądził, że spędził w ty m pojemniku całe wieki, ty mczasem okazało się, że tkwił tam mniej niż dwie godziny. Pojemnik na śmieci okazał się wehikułem czasu. Przez całą drogę do pensjonatu pies dreptał przy jego nodze silnie pobudzony. Przed dwoma laty dziewczy nka znająca zasady reanimacji przy wróciła Jacksonowi ży cie na miejscu katastrofy kolejowej, teraz ocalił go wierny psiak. Im bardziej on sam tracił niewinność, ty m bardziej niewinni by li jego wy bawcy. We wszechświecie trwała swego rodzaju wy miana zasług, której nijak nie pojmował. Do pokoju dostali się w ten sam sposób, w jaki go opuścili, czy li po schodach pożarowy ch. Szparą pod drzwiami sączy ł się apety czny zapach smażonego bekonu, walcząc o lepsze z uwięzioną w meblach wonią odświeżacza powietrza. Jackson z trudem wcisnął się do maleńkiej łazienki „Valerie” i wziął najcudowniejszy pry sznic w ży ciu. Humoru nie popsuł mu nawet fakt, że ręcznik by ł wielkości znaczka pocztowego, a my dełko cienkie niczy m opłatek bły skawicznie się wy my dliło. Spotkanie twarzą w twarz ze śmiercią niezwy kle zaostrzy ło mu apety t i gdy ty lko uznał, że znowu prezentuje się jako tako,

zostawił psa – zrozpaczonego, rzecz jasna, tak rażącą niewdzięcznością – i w konwencjonalny sposób opuścił „Valerie”, ciekaw „pełnego śniadania w sty lu Yorkshire” w wy konaniu pani Reid. Posiłek na pierwszy rzut oka nie miał z Yorkshire nic wspólnego. Jackson sam nie wiedział, czego się spodziewał – puddingu z Yorkshire, może wy ciętej w toście sy mbolicznej białej róży – ale przy najmniej miał przed sobą trady cy jną smażeninę w postaci rozmiękły ch plasterków bekonu, bladego, szklistego jajka, podobny ch ślimakom pieczarek i kiełbaski, która nieuchronnie skojarzy ła mu się z psią kupą. Największy m (choć akurat na to powinien by ć przy gotowany ) rozczarowaniem okazała się kawa – słaba i kwaskowata. Lekko go po niej zemdliło. W jadalni zajęty by ł jeszcze ty lko jeden stolik. Siedziała przy nim jakaś para w średnim wieku. Jeśli nie liczy ć rzadkich i niemal niesły szalny ch uwag w rodzaju „Proszę o sól”, małżonkowie spoży wali śniadanie w ponury m, wręcz wrogim milczeniu. Dzięki temu Jackson mógł w spokoju przetrawić wy darzenia minionej nocy. Poranna „wiadomość” brzmiała: „Zostaw Carol Braithwaite w spokoju”. Co to miało znaczy ć? Czy żby za bardzo zbliży ł się do niewy godnej prawdy ? Nie miał wcale wrażenia, że odkry ł cokolwiek, co miałoby związek ze śmiercią tej całej Carol, wręcz przeciwnie. Kto i dlaczego próbował go zastraszy ć? Czy mogło to mieć związek z czy mś, co powiedziała mu wczoraj Marily n Nettles? Albo z czy mś, czego mu nie powiedziała? Na py tania Jacksona odpowiadała bardzo oszczędnie. Coś nie dawało mu spokoju, gdy wczoraj zasy piał, zanim jeszcze napatoczy ły się te bliźniaki z piekła rodem. My ślał o Jennifer, dziewczy nce, którą wspólnie ze Stevem „odbili” w Monachium. Usiłował sobie przy pomnieć, jak miał na imię jej brat i… Nagle dotarło do niego, że nie zadał Marily n Nettles właściwego py tania. A by ło takie oczy wiste. Śniadanie podawała młoda dziewczy na. Wy glądała dziwnie znajomo, lecz dopiero gdy dolała mu kawy – kofeina to kofeina, choćby w lurowatej kawie – Jackson rozpoznał w niej żeńską połowę ubranej na czarno parki z kościoła Marii Panny. Dziś miała włosy związane w kucy k i ani śladu makijażu. Zniknęły też kolczy ki, przy najmniej te, które miała w uszach. Przy pominała teraz bardziej zbuntowaną nastolatkę niż kandy datkę na wampira. – Uroczy poranek – rzucił Jackson lekkim tonem. Dziewczy na ły pnęła na niego spode łba. – Bo nikt nie zmusza pana do pracy – burknęła. – A ciebie? – spy tał. – Ktoś cię zmusza? Nie wy glądała na taką, której można by cokolwiek nakazać. – Robię tu za białą niewolnicę. Wy dawało się to mało prawdopodobne. Nie w Whitby. Dziewczy na, powłócząc nogami, wy szła z jadalni. Kawa z niedbale trzy manego dzbanka kapała na podłogę. Jackson usły szał, że drzwi do kuchni otwierają się z impetem. Rozległ się

rumor i dźwięk tłuczonego szkła, po czy m w odpowiedzi na jakąś zapewne uszczy pliwą uwagę pani Reid dziewczy na jęknęła głośno: „Oj, mamo!”. Zupełnie jakby sły szał Marlee – ten sam marudny ton. Chwilę później dziewczy na wy padła z kuchni i tupiąc głośno, popędziła na górę. – W dzisiejszy ch czasach trudno o dobrą obsługę, zgodzą się państwo? – zwrócił się Jackson do swy ch posępny ch współbiesiadników. Żadne z ty ch dwojga nie poczuło się zobowiązane do wy głoszenia dowcipnej riposty ani w ogóle jakiejkolwiek riposty. Wy nagrodził psa zwiniętą ze stołu balaskowatą kiełbaską. Pomy ślał przy ty m, że wszy stko, co wchodzi z jednej strony zwierzaka, prędzej czy później musi wy jść z drugiej. Następnie zdjął z łóżka pościel, zwinął ją w tobół i zostawił na materacu. Na wierzchu umieścił zapłatę za nocleg w wy sokości dwudziestu pięciu funtów bez napiwku, jako że obsługa nie zasługiwała na napiwek. Pani Reid i tak łatwo zarobiła te pieniądze. Mógłby się oczy wiście trady cy jnie wy meldować, ale tak by ło mu wy godniej. Nie musiał strzępić języ ka. – Niedługo wrócę – uspokoił psa, przy wiązując go do ogrodzenia przed domkiem Marily n Nettles. Wy glądało na to, że w środku nikogo nie ma. Jackson trochę się zdziwił, Marily n Nettles nie zrobiła na nim wrażenia rannego ptaszka. Ty mczasem domek tchnął pustką taką samą jak dom Lindy Pallister. Gdzie, do diabła, znikały te wszy stkie kobiety ? Czy żby istniała czarna dziura wsy sająca kobiety w średnim wieku: Tracy Waterhouse, Lindę Pallister, Marily n Nettles? W dodatku wszy stkie miały najwy raźniej jakiś związek z Hope McMaster. A może to by ł spisek? Brian Jackson, Tracy Waterhouse, Marily n Nettles, Linda Pallister – wszy scy by li w to zamieszani. Nie wiedział co prawda, czy m jest to coś, ale nie w ty m rzecz, prawda? Na ty m właśnie polegało rozwiązy wanie zagadek: należało dopaść owo „coś”, przy gwoździć je do ziemi i zmusić do mówienia. Zupełnie jakby brało się udział w grze – takiej, w której zasady oraz tożsamość pozostały ch graczy są nieznane i w której nie do końca wiadomo, o co chodzi. Czy on sam by ł pionkiem czy graczem? A może popadał w lekką paranoję? („Lekką?” – usły szał w głowie głos Julii). Opadł na kolana i zajrzał przez przeznaczoną dla kota klapkę w drzwiach. Grobowa cisza. – Tu się pan nie zmieści – powiedział z ty łu jakiś głos. Marily n Nettles, powłócząc nogami, weszła na podwórko obładowana siatkami z logo supermarketu Somerfield. Do uszu Jacksona dobiegł delikatny szczęk butelek. Czy li jednak nie czarna dziura ani dama w opałach, ty lko zniszczona ży ciem alkoholiczka na codzienny ch zakupach. – O co chodzi ty m razem? – zapy tała.

– Ile dzieci miała Carol Braithwaite? Wy jechali z Whitby. Autobusem. Jackson siedział na górnej platformie i podziwiał widoki, pies leżał u jego stóp. Wracali do Leeds, miejsca, gdzie wszy stko się zaczęło i gdzie wszy stko się skończy, o ile Jackson będzie miał w tej sprawie coś do powiedzenia. W Scarborough przesiedli się do pociągu. Jackson nie lubił pociągów. Ciągle dręczy ły go wspomnienia tamtej katastrofy kolejowej sprzed dwóch lat, nieprzy jemne halucy nacje, kiedy zdawało mu się, że czuje swąd płonącej ropy i przewodów elektry czny ch albo sły szy zgrzy tanie metalu o metal. Od tamtej pory nie jeździł pociągami. Aż do dzisiaj. Starsza kobieta straciła wówczas panowanie nad samochodem, który spadł z wiaduktu na tory i wy koleił pociąg. Piętnaście osób zginęło. Sprawczy ni cierpiała na guza mózgu, który spowodował atak. Niewielka kolonia zbuntowany ch komórek w ciele jednego człowieka – ty lko ty le trzeba, żeby zabić i okaleczy ć wielu inny ch ludzi. Przez brak hufnala…”. Jackson szczerze nie cierpiał pociągów. *** Barry zjadł śniadanie w domu, czego od dawna nie robił. Zwy kle przeły kał szy bko kawę i jechał na komendę. Dawniej Barbara okropnie się ty m przejmowała – „Musisz koniecznie zjadać śniadanie, wiadomo, że to najważniejszy posiłek dnia”, ple, ple, ple. Teraz już nie. – Mam ochotę na jajka na bekonie – powiedział. Gdy postawiła przed nim talerz, zapy tał: „A ty nie będziesz jadła?”, ona zaś odparła: „Nie jestem głodna”. Mimo to usiadła naprzeciwko niego i spoży ła swoje zwy kłe śniadanie w postaci herbaty oraz tabletki valium. Miała na sobie elegancki dwuczęściowy kostium, a włosy natapirowane i zaczesane do ty łu. – Dzięki, skarbie – rzekł, wy tarłszy talerz do czy sta kawałkiem chleba. Potem wstał, dopił kawę i dodał: – No, na mnie już pora. – On dzisiaj wy chodzi – oznajmiła Barbara głosem wy prany m z emocji. – Wiem – odparł Barry. Chciał ją pocałować na do widzenia – coś, czego również od dawna nie robił – ona jednak zwinnie się uchy liła, w związku z czy m poklepał ją ty lko po ramieniu. – To na razie – mruknął. Dwa lata wcześniej Barbara zaprosiła Amy oraz Ivana na kolację i przez cały dzień szy kowała wy szukane dania według skomplikowany ch przepisów Delii Smith. Następnie Barry przez cały

wieczór tłumaczy ł Ivanowi, jaki z niego nieudacznik: tracił klientów, groziło mu bankructwo, a przecież obiecy wał, że zapewni jego córce by t i bezpieczeństwo. – Jak leci, Barry ? – powiedział Ivan, gdy Barry im otworzy ł. Barry nie znosił, kiedy Ivan zwracał się do niego po imieniu, jakby by li kumplami od kieliszka. Jakby by li sobie równi. „Nie oczekuj, że będzie mówił do ciebie » panie Crawford« – zwróciła mu uwagę Barbara. – Przecież to twój zięć, na litość boską”. W głębi duszy Barry wolałby, żeby Ivan nazy wał go nadinspektorem. – Macie ochotę na mały aperitif? – spy tała Barbara, gdy już odebrała od nich płaszcze, oni zaś położy li Sama spać w łóżeczku na górze. Zawczasu wy posaży ła ich dom w duplikaty wszy stkich niezbędny ch sprzętów: łóżeczko, fotelik samochodowy, wy sokie krzesełko, wózek, szy kując się na długie lata opieki nad wnukiem. – Z przy jemnością, Barbaro – odparł Ivan, zacierając ręce. – Poproszę o białe wino. Barry wiedział, że zięć się przy nim denerwuje, ale miał to gdzieś. Zanim jeszcze Barbara zdąży ła wy jąć z lodówki butelkę chardonnay, zaczął wy głaszać pod nosem sarkasty czne uwagi pod adresem Ivana. – Tato, przestań – poprosiła Amy, doty kając jego ramienia. Ivan rzucał Amy niespokojne spojrzenia znad czekoladowego sernika z ricotty według przepisu Delii. Wy glądał jak człowiek szy kujący się do skoku w przepaść. Wreszcie odchrząknął i wy krztusił: – Amy i ja zastanawialiśmy się, Barry, czy mogliby ście nas poratować poży czką. Dziesięć ty sięcy funtów pozwoliłoby nam stanąć na nogi. Barry miał ochotę go zdzielić, tu i teraz. – Całe ży cie ciężko pracowałem – odrzekł z patriarchalny m zadęciem – a ty chcesz, żeby m ci oddał moje ciężko zarobione pieniądze ty lko dlatego, że sam jesteś cholerną niedojdą? Równie dobrze mógłby m wy rzucić tę kasę od razu w błoto. Amy zerwała się od stołu, wołając: – Tato, jeśli masz zamiar obrażać mojego męża, nie zostanę tutaj ani chwili dłużej! – po czy m pobiegła na górę po Sama. Zanim Barry się obejrzał, by ła przy samochodzie i przy pinała Sama pasami. – Naprawdę, tato, czasami potrafisz by ć takim draniem! Barbara stanęła w progu i z kamienną twarzą odprowadziła wzrokiem oddalające się auto. – Ivan pił – powiedziała. – Nie powinien w takim stanie prowadzić. To wszy stko twoja wina, Barry. Jak zwy kle. Przy chy liłby córce nieba, a odmówił jej marny ch dziesięciu ty sięcy funtów. Przecież mógł się zgodzić. Otworzy liby butelkę czegoś musującego, żeby to uczcić, i zjedliby jeszcze po kawałku

czekoladowego sernika z ricotty. Potem Barbara powiedziałaby : „Ivan, nie możesz prowadzić po alkoholu. Zostańcie na noc, już wam pościeliłam”. Barry poszedłby na górę i ucałował śpiącego wnuka na dobranoc. No, ale się nie zgodził. Wchodząc do budy nku komendy w Millgarth, niemal zderzy ł się z Chloe Pallister. By ła okropnie zdenerwowana. – Moja mama zaginęła – oznajmiła. – Zaginęła? – zdziwił się Barry. – W środę wieczorem. Wstąpiłam do niej do domu, zniknęła bez śladu. Nie by ło jej w pracy, nikt jej nie widział. Barry pamiętał, że Amy, rzucając swoim ślubny m bukietem, celowała prosto w najlepszą przy jaciółkę, lecz Chloe zdołała potknąć się o własne nogi w ciemnopomarańczowy ch pantoflach i kwiaty złapała bardziej ambitna dziewczy na. – Zauważy łaś, czy w domu czegoś nie brakuje? – zapy tał. – Jej paszportu. – Paszportu – powtórzy ł. – Skoro nie ma paszportu, to prawdopodobnie dała drapaka. – Drapaka? Moja matka? Fakty cznie, brzmiało to mało prawdopodobnie. Linda nie by ła ty pem uciekinierki, mimo to Barry obstawał przy najprostszy m rozwiązaniu. – Może uznała, że czas zostawić to gówniane ży cie i zaszy ć się na jakiejś greckiej plaży ? – mruknął. – W tej chwili siedzi pewnie w jakiejś tawernie, robi słodkie oczy do kelnera i roi sobie, że jest Shirley Valentine. – Nie moja mama – odparła twardo Chloe. – Wierz mi, skarbie, potrafimy zaskakiwać swoich bliskich – stwierdził gorzko Barry. Kręciło mu się w głowie. Brakowało mu sił na tę rozmowę. A jednak… „Nie brać jeńców, nie porzucać ranny ch”. Zaprowadził Chloe do pokoju przesłuchań i powiedział, że przy śle kogoś, żeby spisał zgłoszenie o zaginięciu. Potem wy szedł i zapomniał kogokolwiek poinformować o czekającej Chloe. Gemma Holroy d wetknęła głowę w drzwi jego pokoju, mówiąc: – Do pańskiej wiadomości, szefie: laboratorium potwierdziło, że DNA z miejsca zabójstwa Kelly Cross odpowiada temu znalezionemu na kurwie z Mabgate. „Do pańskiej wiadomości” – pomy ślał z niesmakiem Barry. Nie cierpiał takich sformułowań. Co to w ogóle znaczy ło? – A co z tą trzecią? – spy tał. – Tą z kina na Cottage Road? – Nie ma jeszcze wy ników.

Barry usiadł przy biurku, włączy ł komputer i zaczął spisy wać testament. Stawiał ostatnią kropkę, gdy rozległo się pukanie i drzwi gabinetu otwarły się, zanim zdąży ł powiedzieć: „Proszę”. – To znowu pan – mruknął Barry. – Może się wreszcie dowiem, w co tak naprawdę pan pogry wa. O co tu chodzi? – O prawdę – odparł Jackson Brodie. *** – Pani nadinspektor! Proszę wejść. Harry Rey nolds przy trzy mał im drzwi. W ręku trzy mał ścierkę do naczy ń – uosobienie zadowolonego z siebie domatora. W środku by ło gorąco jak w szklarni, duchota uderzała człowieka zaraz po przekroczeniu progu. Do tego wszechobecny aromat kawy podszy ty słodkim zapachem jabłek. – Piekę szarlotkę na jutrzejszy niedzielny lunch – wy jaśnił Harry. – Co się pani stało w twarz? – zainteresował się. – Wdałam się w bójkę z poduszką powietrzną – mruknęła Tracy. Harry spojrzał w dół na Courtney, wciąż ubraną w brudny, obszarpany kostium wróżki – Witaj, dziecinko, coś marnie wy glądasz. Magia przestała działać? – powiedział. – Twoja „mamusia” będzie ci musiała sprawić nową różdżkę, prawda, mamusiu? – zwrócił się do Tracy, unosząc sarkasty cznie brew. I całkiem inny m tonem dodał: – Nie możecie w takim stanie podróżować. Przy chodzą mi na my śl dwa słowa: „strach” i „wróble”. Potrzebujecie przy zwoity ch ciuchów, pani i to brzy dkie kaczątko. Żeby niepotrzebnie nie zwracać na siebie uwagi. Tracy potrafiła sobie wy obrazić, co by się stało, gdy by ktoś nastąpił Harry ’emu na odcisk. Strach się bać. A ona wy starczająco się bała. „Brzy dkie kaczątko”, jak on śmiał. Powinna mu by ła przy łoży ć, tu i teraz, w ty m duszny m, przegrzany m pokoju. Wsadzić mu głowę do tej sadzawki z karpiami koi, niechby sobie popły wał. Zamiast tego powiedziała: – Wiem, dzięki za radę, Harry. Niestety, musiałam zostawić swoją walizkę od Louisa Vuittona ze wszy stkimi sukniami od Gucciego. – Ma pani jakieś kłopoty, pani nadinspektor? Większe niż przedtem? O ile to w ogóle możliwe? Nie chcę kłopotów, więc proszę ich na mnie nie ściągać. – Czy to groźba? – Ty lko przy jacielska porada. – Spojrzał na brzy dki zegar w kształcie słońca i dodał: – Susan

wkrótce tu będzie razem z Brettem i Ashley. Mają wpaść po drodze do Alton Towers. – Niby stwierdzał fakt, a w istocie ostrzegał. Ty m razem nie będzie ciepły ch babeczek. Interesy to interesy. – Poza ty m muszę jeszcze iść na pogrzeb. Z niskiego, długiego kredensu w sty lu lat sześćdziesiąty ch wy jął pękatą żółtobrązową kopertę. – Tutaj jest wszy stko, co trzeba. Nowe paszporty i akty urodzenia. Adres zamieszkania w Ilkley. Nie ma sensu udawać, że nie pochodzi pani z Yorkshire, akcent by panią zdradził. Rachunki za media wy stawione na ten sam adres, będzie pani mogła otworzy ć rachunek w banku tam, dokąd się pani wy biera. Pewnie do Francji, mam rację? Powinna pani wy jechać gdzieś, gdzie nie obowiązuje ekstrady cja. Do tego nowy numer ubezpieczenia i, w ramach bonusu, profil na Facebooku. Z pewnością ucieszy panią wiadomość, że ma pani siedemnastu znajomy ch. Witamy w nowy m, wspaniały m świecie, Imogen Brown. Tracy wręczy ła mu wy pchaną banknotami kopertę. – Kosztowna zabawa – stwierdziła. Druga koperta w ty m ty godniu, zawierająca kwotę o wiele wy ższą niż pierwsza. Nie dało się ukry ć, że dołączy ła do szarej strefy. – W pani sy tuacji trudno się targować, pani nadinspektor. – Tak ty lko mówię. – Poleciła pani prawnikowi uruchomić sprzedaż domu? – Tak. Harry Rey nolds wy dał z siebie westchnienie udręczonego przedsiębiorcy. – Trzeba cholerny ch miesięcy, żeby sprzedać dom. Wszy stkie te zezwolenia i komisje, absurdalna papierologia, a przecież powinno wy starczy ć słowo człowieka, no i pieniądze. Ty lko niech mi pani nie robi wy kładów o praniu brudnej forsy. Gdzie te czasy, kiedy można by ło kupić przy jemną nieruchomość za gotówkę, którą się miało w kieszeni? – Tak, stare dobre czasy – zawtórowała mu Tracy. – Wszy stkim ich brakuje, szczególnie przestępcom. – I kto to mówi, pani nadinspektor. Proszę się nie przejmować, osobiście dopilnuję, żeby to przepchnęli. Przy spieszę transakcję, by tak rzec. Ładne wy rażenie. Niech pani będzie w kontakcie ze swoim prawnikiem. Po odjęciu należnego mi znaleźnego, pozwoli pani, że tak to ujmę, przeleję resztę na wskazany przez panią rachunek. – Pozby łam się komórki. – Rozsądne posunięcie. W dzisiejszy ch czasach telefon zawsze można wy śledzić. Proszę zaczekać – rzucił i wy szedł z pokoju. Tracy sły szała, jak kręci się piętro wy żej. Courtney stała z buzią przy klejoną do przeszklony ch drzwi, wpatrzona w oczko wodne. Tracy dostrzegła wielką ry bę w błękitno-biały marmurkowy

wzór sunącą na podobieństwo łodzi podwodnej. Harry Rey nolds wrócił z reklamówką wy pchaną ubraniami. – Trochę rzeczy Ashley i mojej żony. Duża z niej by ła kobieta, powinny pasować. Już dawno powinienem się pozby ć ty ch ubrań, oddać je na cele dobroczy nne albo coś w ty m rodzaju. Susan stale suszy mi o nie głowę. Nie lubi patrzeć na rzeczy mamy, kiedy tu przy chodzi. – Nagle zapadł się w sobie – stary człowiek, któremu umarła żona. W tej samej chwili jego uwagę zwrócił odcisk brudnej buzi Courtney na szy bie drzwi wy chodzący ch na patio. Z roztargnieniem wy jął chustkę do nosa i wy tarł je do czy sta. – Proszę – powiedział, sięgając do reklamówki z ubraniami i wy ciągając dwa telefony komórkowe, które następnie podał Tracy. – Najlepiej skorzy stać raz i zaraz wy rzucić. Oba są na kartę z doładowaniem. – Jakżeby inaczej – mruknęła Tracy. Emery t z szafą pełną trefny ch telefonów, czemu tu się dziwić? Rozległ się dzwonek do drzwi i Harry pospieszy ł otworzy ć. – To na pewno Brett i Ashley – stwierdziła Tracy, zwracając się do Courtney i unosząc znacząco brew. Dziewczy nka odpowiedziała jej ty m samy m. Zagadkowa reakcja. Wnuczęta Harry ’ego Rey noldsa wpadły do salonu i stanęły jak wry te na widok Courtney, uty tłanego kukułczego jaja uzurpującego sobie prawo do miejsca w ich gnieździe. Oboje wy strojeni jak spod igły, Brett w koszulkę druży ny piłkarskiej Leeds United, Ashley w dżinsy i różową welurową bluzę z kapturem z logo High School Musical. Courtney z szeroko otwartą buzią gapiła się na ten wzorzec mody dziecięcej. Za nimi do pokoju wpadła ich matka z py taniem: – A co się tutaj dzieje? – Nic takiego, Susan – odparł pojednawczo Harry, jakby lekko przestraszony. – Odwiedziła mnie stara znajoma. Akurat by ła w pobliżu. Tracy by ła ciekawa, czy córka Harry ’ego wie, z jakimi „znajomy mi” zadawał się niegdy ś jej ojciec. Może my ślała, że to wszy stko: pieczeń wołowa, pry watne szkoły, karpie koi, stanowi nagrodę za uczciwe ży cie i ciężką pracę? – Proszę się nie martwić, właśnie wy chodziły śmy – odezwała się. – Odprowadzę was do wy jścia – zaproponował Harry. Zabrzmiało to tak, jakby by ł policjantem. Przy krawężniku stała toy ota avensis. Brian Jackson opierał się o bagażnik i palił papierosa, którego na ich widok uniósł w niemy m powitaniu.

– Co to za jeden? – wy mamrotał Harry. – Nikt – uspokoiła go Tracy. – W takim razie ży czę udanego ży cia, pani nadinspektor. – Zrobię, co w mojej mocy – obiecała mu Tracy. *** 21 marca 1975 Dziecko! Słodki maluch w piżamce, dziewczy nka. Spała jak suseł, zawinięta w brudny stary koc. Czy żby zdarzy ł się jakiś wy padek? Ray Strickland by ł blady jak ściana, wy glądał, jakby by ł świadkiem czegoś potwornego. – Wchodź, bo zamarzniecie – ponaglił go Ian. Wprowadził Ray a do salonu, posadził na kanapie i nalał mu solidną porcję whisky. Ray owi tak się trzęsły ręce, że nie mógł podnieść szklaneczki do ust. – Co się stało, Strickland? – zapy tał Ian. Ukląkł przy nim, żeby sprawdzić, czy dziewczy nka jest cała i zdrowa. Patrząc na fachowość męża, Kitty poczuła przy pły w dumy. – Co to za dziecko, Ray ? – chciał wiedzieć Ian, lecz Ray ty lko pokręcił głową. – Nic jej nie jest? – wy bełkotał. Ian skinął głową – Na pierwszy rzut oka nic. Kitty wzięła małą od Ray a i owinęła w czy sty koc. – Proszę, będzie ci w ty m jak w uchu – powiedziała, biorąc ją na ręce. Dziewczy nka nawet nie drgnęła. Jaki słodki ciężar! Gdy by tak można ją by ło zatrzy mać i codziennie przy tulać. „Kitty Winfield odgarnęła włoski z twarzy śpiącej córki”. – Możecie ją do siebie wziąć? – wy palił Ray. – Wziąć? – powtórzy ła Kitty. – Masz na my śli: przenocować? – Nie, wziąć. Na stałe. – By łaby moja? Na zawsze? – zdumiała się Kitty. – Nasza – poprawił ją Ian. Kilka ty godni później jedli w domu kolację przy świecach. Ian nalał żonie kieliszek wina i oznajmił: – Zaproponowano mi pracę w Nowej Zelandii. Uznałem, że powinienem ją przy jąć. – Och, cudownie, kochanie – ucieszy ła się Kitty. – Doskonały pomy sł. Zostawimy wszy stko za sobą i zaczniemy od nowa tam, gdzie nikt nas nie zna. Jakiś ty mądry !

*** „Bodaj zaraza padła na te wy cia!” 41. W głowie Tilly ry czał sztorm. Wy biegła z Domku pod Dzwoneczkami – w uszach wciąż dźwięczały jej wy krzy kiwane przez Saskię obelgi – wsiadła do samochodu i odjechała. Chciała wrócić do domu. Musiała złapać pociąg. Pociągi znajdowało się na dworcach, a najbliższy dworzec by ł w Leeds. Coś okropnego ją tam spotkało, ale za Boga nie potrafiła sobie przy pomnieć, co właściwie. Miało to związek z jakimś dzieckiem. Biedny m, malutkim dzieckiem. „Czarnulek – gdzie biel śniegu szeroko rozlana” 42. Jej czarny sy nek. Kiedy na stacji metra przy Leicester Square całowała swojego ślicznego Nigery jczy ka, on zaproponował: – Chcesz, żeby m wpadł dzisiaj wieczorem? Pójdziemy do kina, a potem może na kolację. – By łoby cudownie – westchnęła Tilly. – Będę o siódmej – obiecał. Cały dzień o nim my ślała, zastanawiając się, co na siebie włoży ć, co zrobić z włosami. Na próbie by ła do niczego, ale w ogóle ją to nie obeszło, jej serce śpiewało z radości. Do domu wróciła o szóstej, pospiesznie się przy gotowała i stanęła w oknie, wy glądając swojego nowego przy stojnego adoratora. O ósmej nadal tam stała, i o dziewiątej. O dziesiątej wiedziała, że on nie przy jdzie. Zrozumiała, że nigdy go nie zobaczy. Dopiero znacznie później dowiedziała się, że wtedy zabłądził. Nie zapisał sobie adresu, sądził, że z łatwością trafi do jej mieszkania, lecz gdy ty lko znalazł się w Soho, pojął, że to nie będzie takie łatwe. Wędrował ulicami, szukając znajomego widoku, jakiegoś szczegółu, po który m rozpozna dom, w który m spędził minioną noc. Próbował pukać do drzwi, jednak ze względu na kolor skóry spotkał się z chłodny m przy jęciem. Wy jątek stanowiły panie trudniące się najstarszy m zawodem świata. Dochodziła północ, gdy wreszcie się poddał i wrócił do domu. Nazajutrz znów próbował ją odszukać. Obszedł teatry, rozpy tując o Tilly, i w jedny m ktoś skierował go do Phoebe, która właśnie zaczy nała popołudniowe przedstawienie Pigmaliona. Pamiętał ją z przy jęcia w ambasadzie. Phoebe potwierdziła, że owszem, znają się z Tilly, w istocie są najlepszy mi przy jaciółkami, a Tilly opowiedziała jej wszy stko o ich wczorajszej „schadzce”. „Obawiam się – dodała, kładąc rękę na sercu albo tam, gdzie znajdowałoby się serce, gdy by Phoebe je miała – że mam złe wieści”. Poinformowała go, że w chłodny m blasku dnia Tilly oprzy tomniała. Zdała sobie sprawę, że popełniła błąd, że dała się ponieść emocjom. Natomiast teraz nie chce go więcej widzieć. „Zrozumiałeś?” – upewniła się. Zrozumiał. „Tak mi przy kro – rzuciła na koniec. – Wzy wają mnie na scenę, muszę iść”. – Chodziło mi wy łącznie o twoje dobro – tłumaczy ła potem, siedząc przy łóżku Tilly, gdy ta

straciła dziecko i leżała w szpitalu. – Czasami by wasz taka głupiutka… No jasne: głupia Tilly. – Nic dobrego by z tego nie wy nikło – dodała Phoebe. I rzeczy wiście, nie wy nikło. Odzy skawszy siły, Tilly poszła do ambasady Nigerii. Musiała go przeprosić, wy jaśnić, że przy jaciółka ją zdradziła. W recepcji dy żurował jakiś człowiek. O co właściwie mogła go zapy tać? „Czy pracuje u was młody mężczy zna o imieniu John?”. Recepcjonista posłał jej spojrzenie, w który m kry ła się pogarda. (Tak samo patrzy ły na nią pielęgniarki w szpitalu). „Pracuje u nas kilkanaście osób o ty m imieniu. Musiałby m znać nazwisko” – odparł. Cóż mogła zrobić? „Tonący ch krzy ki znalazły echo w głębinach mej duszy ” 43. Pokonana, w ulewny m deszczu powlokła się do domu. Może oboje zby t łatwo się poddali? Zawsze tak my ślała o księżniczce Małgorzacie i kapitanie Townsendzie. Obowiązek przed miłością? Co za brednie! Miłość zawsze powinna by ć na pierwszy m miejscu. Ostatecznie księżniczka Małgorzata nie by ła ojczy źnie niezbędna, wręcz przeciwnie. Może nie straciłaby dziecka, gdy by najpierw nie straciła jego ojca. Może ży ła w zby t duży m stresie. Zaczęła nawet kupować różne drobiazgi, rękawiczki, buciki. Jedną z takich malutkich rękawiczek latami nosiła na dnie torebki. Wreszcie rękawiczka całkiem się rozleciała. By łam taka głupia, westchnęła w duchu Tilly. Na dworcu w Leeds panowało istne pandemonium, ludzie biegali w tę i z powrotem z ponury mi twarzami, wszy scy spieszy li się na pociąg, by li zniecierpliwieni i rozdrażnieni. Potrącali się i popy chali. Za grosz dobry ch manier! „Jasne pałace i wieże w chmur wieńcu” 44. Wszy stko to ty lko ułuda, czy ż nie? Rzeczy wistość nie istniała. Słowa… Wszy stko by ło zbudowane ze słów; straciwszy dostęp do nich, traciło się cały świat. Wokół Tilly szalała burza, wy ło wzburzone morze, mężczy źni w łodziach ry backich, ich ciała wirujące w lodowatej wodnej otchłani, ich dzielne stateczki storpedowane. Niżej i niżej, aż na samo dno. „Perła lśni, gdzie oko by ło” 45. Zatopione skarby. Znów spadł na nią ten dziwny mrok, jakby kurty na z zorzy polarnej. Stała na pokładzie okrętu prującego ciemne wody. Ogarnęła ją desperacja. Reje pękały, maszt trzeszczał, żagle wisiały w strzępach. W miejsce galionu na dziobie tkwiła figurka nagiego dziecka, zawodzącego na wietrze. Dzieci by ły zresztą wszędzie, wisiały uczepione olinowania, kurczowo chwy tały się burt okrętu, gdy ten tonął w lodowaty m, oleisty m morzu. Tilly wiedziała, że musi je ocalić, musi ocalić je wszy stkie. Ale nie mogła, bo też szła na dno razem z okrętem. „Boże, zmiłuj się nad nami! Okręt się rozpada! Okręt się rozpada!” 46. Pojawiła się niespodziewanie, niczy m promień światła, bezpieczny port w czasie sztormu –

dziewczy nka od migoczącej gwiazdki. By ła tutaj, na dworcu. Miała połamane skrzy dełka. Biedny moty lek, uty tłana w błocie wróżka, przemy kała przed nią w tłumie na kładce ponad peronami. Tilly miała okazję ją ocalić. Ktoś powinien zareagować. Tilly powinna zareagować. Odwagi, Tilly ! Odwagi, dziewczy no! Courtney. To imię przy szło jej na my śl nieproszone. („Zamknij się wreszcie, Courtney, działasz mi na nerwy !”). „Courtney ” – szepnęła Tilly ; miała schry pnięty głos. Dziewczy nka odwróciła głowę i spojrzała na nią. „Courtney ” – powtórzy ła Tilly, ty m razem z większą pewnością siebie. Uśmiechnęła się i wy ciągnęła rękę. Courtney podeszła i wsunęła swoją rączkę w jej starczą dłoń, jakby wy kony wała nieme polecenie. Tilly przy pomniała sobie swój sen, gdy uciekając, czuła w dłoni aksamitny doty k króliczej łapki. – Chodź ze mną, skarbie – powiedziała. *** Tracy miała na sobie ubrania zmarłej żony Harry ’ego Rey noldsa. Spodnie od Marksa i Spencera z gumką w pasie oraz tunikę w egzoty czne kwiaty, liście i pnącza, która pozwoliłaby jej zniknąć bez śladu w tropikalnej dżungli. W Leeds niestety takowy ch brakowało. Drepcząca obok Courtney prezentowała się ty lko trochę lepiej w niechciany ch przez Ashley dżinsowy ch ry baczkach i koszulce z ry sunkiem Świnki Peppy. Uparła się, że włoży na to swój mocno sfaty gowany kostium wróżki. Chy ba nie to miał na my śli Harry Rey nolds, mówiąc o „przy zwoity ch ciuchach”. Wy glądały jak bezdomne, co nie by ło złe: nikt nie zwraca uwagi na bezdomny ch. Przez głośniki zapowiedziano właśnie przejazd ekspresu i polecono wszy stkim odsunąć się od krawędzi peronu. Dworzec pękał w szwach. Tracy złoży ła to na karb świątecznego weekendu. Ściskała rączkę Courtney tak mocno, jakby nadciągające tornado miało ją porwać i ponieść aż do Kansas. Wezwano ją kiedy ś do wy padku – na zatłoczony m peronie ktoś zepchnął pod pociąg innego pasażera. Facet, który to zrobił, całkiem zwy czajny, trochę podobny do Lesa Dennisa, powiedział potem, że to by ło silniejsze od niego. Im usilniej perswadował sobie, żeby nie popy chać stojącego przed nim człowieka, ty m większą miał na to ochotę. Uważał chy ba, że to wy starczająca wy mówka, bo nie próbował nawet powoły wać się na chwilową niepoczy talność. Kamery zarejestrowały jego postępek i dostał doży wocie; za pięć lat powinien wy jść z więzienia. – Trzy maj się z dala od torów – upomniała Courtney. Trudno powiedzieć, jak to się właściwie stało. Tłum gwałtownie zafalował, może ludzie sądzili, że pociąg zatrzy ma się na stacji, zamiast pędzić dalej. Grunt, że w jednej chwili rączka Courtney wy śliznęła się z jej dłoni. Panika ścisnęła serce Tracy. Odwróciła się na pięcie, żeby odszukać dziewczy nkę, i stanęła twarzą w twarz z Lenem Lomaxem.

Nie widzieli się wieki całe. Jedwabny trzy częściowy garnitur, żałobny czarny krawat, okulary, które pasowały raczej do kogoś młodszego. Musiał dobiegać siedemdziesiątki, ale wy glądał znakomicie, jeśli weźmie się pod uwagę, że przez większość ży cia pił, palił i Bóg wie co jeszcze. – Tracy, kopę lat – odezwał się, jakby by li na garden party. – Nie teraz, szefie – odparła, rozglądając się w tłumie za dziewczy nką. Automaty cznie przeszła w try b służbowej zależności, choć od czasu, gdy mu podlegała, minęło piętnaście lat. Dostrzegła w końcu Courtney w dalszej części peronu – jakaś starsza kobieta prowadziła ją za rękę. Ten dzieciak by ł gotów pójść z kimkolwiek, pies miałby więcej rozumu! Starszej kobiecie można chy ba zaufać, prawda? Takie jak ona znajdowały zagubione dzieci i odprowadzały je do biura rzeczy znaleziony ch, wciskając im w dłoń sześciopensówkę. (Spotkało to raz małą Tracy na dworcu kolejowy m w Yorku. By ła nieco zawiedziona, liczy ła, że starsza pani zabierze ją do domu). O ile, rzecz jasna, nie by ły zły mi czarownicami, bo wtedy zwabiały dziecko do siebie, tuczy ły je i pakowały do pieca. W ogólny m ścisku straciła z oczu staruszkę i ze strachu niemal zabrakło jej tchu. Ty lko spokojnie. Nie trać głowy. Po chwili znowu je zobaczy ła i zaczęła przeciskać się w tamtą stronę, lecz coś pociągnęło ją za rękę i zatrzy mało w miejscu. Nie coś, ty lko ktoś. Znowu ten Len Lomax. Czego od niej chciał? Chwy cił ją za ramię, a ona zdumiała się siłą, z jaką jego palce zacisnęły się na jej bicepsie. Nie puszczał, by ł jak kotwica. Odciągał ją od małej, mamrocząc: „Ciężko cię znaleźć, Tracy. Musimy pogadać”. „Kto mi zagraża?” – zapy tała Briana Jacksona. „Strickland i jego przy dupas Lomax” – odrzekł. Zabawne, Tracy zawsze sądziła, że to Strickland jest przy dupasem Lomaxa, nie na odwrót. „Chcą wy ciszy ć pewną starą sprawę – dodał Brian Jackson. – Ty lko że prawda prędzej czy później wy jdzie na jaw”. – Odpieprz się ode mnie. Spróbowała się wy rwać, lecz Lomax trzy mał ją mocno. – Wy bacz, szefie – mruknęła więc i kopnęła go w jaja. Usły szała za sobą jego krzy k: „Suka!”, ale się nie zatrzy mała. By ła niemal o włos od Courtney, gdy nagle wy rosła przed nią ściana. Jeden z ty ch facetów z land cruisera, który ch spotkali na stacji benzy nowej. Tracy dodała dwa do dwóch; wy nik od dawna się zgadzał. To Lomax nasłał na nią zbirów w skórzany ch kurtkach. Przestępców, który ch musiał kiedy ś spotkać na swojej drodze. „Jesteś główny m świadkiem – uświadomił jej Brian Jackson w drodze z opactwa Fountains do Leeds. – By łaś tam, kiedy w mieszkaniu w Lovell Park wy ważono drzwi”. Świadkiem czego? W dodatku główny m? By ła ostatnią osobą, z którą ktoś musiałby się liczy ć. Tracy nawet nie zwolniła, po prostu zdzieliła kolesia pięścią w twarz i dalej parła ku dziecku. Kątem oka dostrzegła drugiego draba w skórzanej kurtce – no jasne! – który próbował przedostać się do niej przez zbity tłum. Zewsząd nadciągały wilki, pętla się zaciskała. Facet spodziewał się

pewnie, że Tracy zacznie przed nim uciekać, i zdziwił się, gdy natarła na niego niczy m wściekły by k i powaliła go na ziemię. Tłum wokół nagle się rozproszy ł – nie ma to jak atak szału, żeby zrobić sobie trochę wolnego miejsca. Courtney dostrzegła Tracy, wy rwała się staruszce i pobiegła ku niej. Tracy porwała ją na ręce i mocno przy tuliła. „Kto ratuje dziecko, ratuje cały świat”. To dziecko by ło jej światem. Cały m światem. – Nie mogę oddy chać – wy mamrotała dziewczy nka. – Przepraszam. Tracy poluzowała uścisk, szukając wzrokiem schodów ruchomy ch. Nie miały szans się tam dostać, za dużo ludzi. W dodatku znów napatoczy ł się ten cholerny Len Lomax… O co temu staremu łajdakowi chodziło? Z wściekłości toczy ł pianę, nieprzy zwy czajony, aby ktokolwiek mu się przeciwstawiał, szczególnie kobieta. – Chcę z tobą pogadać, do kurwy nędzy, zrozumiałaś? – wy sy czał. Skoczy ł ku niej i usiłował odebrać jej dziecko, zaczął je szarpać. Courtney, uczepiona Tracy na podobieństwo misia koala, darła się wniebogłosy i okładała go po głowie swoją różdżką. Przy pominało to bicie słonia źdźbłem trawy. Staruszka w przekrzy wionej peruce na głowie niespodziewanie rzuciła się, a w zasadzie runęła na Lomaxa i złapała go mocno w pasie. Lomax odwrócił się i stanął twarzą w twarz ze ściskającą go kobietą. Przez moment wy glądali niczy m para niezdarny ch emery tów na parkiecie. Chwilę potem Lomax zachwiał się i oboje ze staruszką wy konali serię gwałtowny ch przegięć, rozpaczliwie usiłując odzy skać równowagę. Z głośników ponownie rozległo się wezwanie, aby odsunąć się od torów. Nagłe uderzenie powietrza i narastający zgiełk zwiastowały przy jazd ekspresu. W obliczu nadciągającego niebezpieczeństwa z ust ty ch, którzy stali dostatecznie blisko, aby móc obserwować wiekową parę odstawiającą na peronie niewy darzonego walca, wy rwał się zbiorowy jęk grozy. Ludzie zaczęli głośno krzy czeć. Kilku mężczy zn skoczy ło naprzód i nadaremnie próbowało wciągnąć sczepioną ze sobą dwójkę z powrotem na peron. Zapadła cisza, która dla jedny ch trwała ułamek sekundy, dla inny ch zaś ciągnęła się w nieskończoność. W owej chwili zawieszenia między zwy cięstwem a katastrofą Tracy ogarnęła pewność co do nieuchronnego zakończenia. Gdy pociąg wpadł na stację, zgiełk powrócił ze zdwojoną siłą. Tracy z niedowierzaniem patrzy ła, jak stopy Lena Lomaxa i staruszki tracą oparcie, a oni, wciąż ciasno objęci, spadają z krawędzi peronu wprost pod koła nieubłaganie nacierającej lokomoty wy. Prędko zasłoniła oczy Courtney, lecz w sekundę by ło po wszy stkim. Przenikliwy pisk hamulców zagłuszy ł krzy ki przerażony ch ludzi na peronie. Pociąg zwolnił i stanął. Ten tor nie by ł już przelotowy. Tracy odwróciła głowę i na schodach ruchomy ch dojrzała sy lwetki zbirów w skórzany ch

kurtkach, którzy najwy raźniej wrócili do ży cia i oddalali się teraz pospiesznie niczy m para bandziorów z kreskówki, przeskakując po kilka stopni naraz. Ich pan zginął, więc nie mieli tu czego szukać. – Nic nie widzę – poskarży ła się Courtney. – Przepraszam. Tracy odsunęła rękę z oczu małej. Dwóch funkcjonariuszy dworcowego posterunku policji zbiegło drugimi schodami ruchomy mi i wpadło w spanikowany tłum na peronie. Dwa perony dalej na torze stał spokojnie jakiś pociąg. „Chodź” – przy nagliła dziewczy nkę. Konduktor właśnie odgwizdał odjazd. Wsiadły dosłownie w ostatniej chwili, gdy drzwi automaty czne zamy kały się z sy kiem. Przeszły na sam koniec pociągu i wraz z inny mi pasażerami zajęły miejsca jak gdy by nigdy nic. Z różdżki Courtney została sama gwiazdka. Dziewczy nka schowała ją do plecaczka. Na dnie swojej torby, obok masy wnej latarki, Tracy znalazła zbrązowiałego banana. Courtney pokazała jej uniesione do góry kciuki. Potem odwróciła się do okna i zaczęła zamy kać i rozczapierzać palce na podobieństwo rozgwiazdy. Przez krótką, szaloną chwilę Tracy zdawało się, że widzi kierowcę saaba stojącego na peronie obok Briana Jacksona. Żegnaj, Leeds. Krzy ży k na drogę. Nie zamierzała tutaj wracać. Zostawiała przeszłość za sobą. Dla Tracy to miała by ć podróż w jedną stronę. Nie nazy wała się już zresztą Tracy, ty lko Imogen Brown. Miała siedemnastu znajomy ch na Facebooku i pieniądze w banku. Miała też pod opieką dziecko. Będzie spać, jeść i je ochraniać – i tak na okrągło. *** Biedna Tilly, z jej słaby mi kolanami i doskwierający m stawem biodrowy m, tańcząca ostatniego w ży ciu walca w ramionach mężczy zny. Przelotne spotkanie na peronie dworca. „Nic nie trwa wiecznie, ani szczęście, ani rozpacz. Nawet ży cie prędko się kończy ”. Grała kiedy ś Laurę Jesson w fatalny m przedstawieniu teatru repertuarowego Wolsey w Ipswich – a może to by ł Teatr Królewski w Windsorze? Teraz to nie miało znaczenia. By ła wówczas za młoda, aby zrozumieć ideę poświęcenia, którego czasami wy maga miłość. Zły człowiek chciał skrzy wdzić dziewczy nkę z gwiazdką. Przez moment wy dawało jej się, że dostrzega w jego twarzy ry sy ojca. A potem leciała i leciała. My ślała, że nic jej się nie stanie, bądź co bądź do torów nie by ło daleko, ale ten pociąg wszy stko popsuł. Głupia Tilly. „Ży wot nasz krótki w sen jest owinięty ” 47. Obawiała się, że chy ba zgubiła perukę. Człowiek

wolałby umierać z godnością. Szkoda, że to wszy stko nie przy trafiło się komuś innemu. Wirowała w zimnej wodzie, wokół niej krąży ły wielkie srebrne ry by, wskazy wały jej drogę, chroniły, gdy powoli opadała na dno morza. Nie lękaj się. Z kości jej korale, oczy ślepe niczy m perły. „Reszta jest milczeniem” 48. *** „Ranny jeleń – skacze najwy żej” 49. Z przeszklonej kładki nad torami miał okazję obserwować rozgry wający się w dole dramat. Ku swemu zdziwieniu stwierdził, że zna wszy stkich aktorów w ty m naprędce zaaranżowany m przedstawieniu. Rozpoznał matkę Vince’a Colliera, kobietę, która ukradła mu saaba, dziewczy nkę oraz bliźniaków z piekła rodem. Jedy ną nową postacią by ł starszy facet, który wpadł pod pociąg razem z tą aktorką. Z góry wy glądało to tak, jakby zepchnęła go na tory. Jak brzmiał ty tuł tej piosenki Mary Gauthier? Litości? Jackson nie lubił pociągów. Szczerze ich nie cierpiał. Powinien zbiec na dół, objąć dowodzenie, jakoś zareagować, komuś pomóc. Chwy cił psa na ręce – łatwo sobie wy obrazić, że w takim rozgardiaszu mógłby zostać rozdeptany – prędko pokonał schody ruchome i utknął w tłumie na peronie. Wśród morza głów dojrzał swoją pasażerkę złodziejkę wraz z nieodłączną dziewczy nką. Pędziła do pociągu, który miał zaraz odjechać, brutalnie torując sobie drogę w ścisku. Pobiegł w tamtą stronę, lecz pociąg właśnie ruszy ł. Dostrzegł jeszcze machającą mu na pożegnanie dziewczy nkę. Rozczapierzy ła paluszki na podobieństwo rozgwiazdy i zniknęła mu z oczu. Podskoczy ł, czując na ramieniu czy jąś ciężką dłoń. Fałszy wy Jackson, jak zaczął go w my ślach nazy wać. Jackson – ten prawdziwy – jakoś nie by ł ty m zdziwiony. – Ciężko ją przy skrzy nić, tę Tracy Waterhouse. – Słucham? Try biki w mózgu Jacksona zaczęły się gwałtownie obracać. – To by ła Tracy Waterhouse? – I ty się uważasz za detekty wa? – Nic nie rozumiem. – Pomy ślał, że właściwie powinien kazać wy tatuować sobie to zdanie na czole. – Sądzę, że obu nam chodzi o to samo – rzekł Brian Jackson – ty le że zabraliśmy się do tego każdy ze swojej strony. Na miejscu wy padku pojawili się ratownicy medy czni oraz policja. – Ale się porobiło – zauważy ł. – Lepiej się stąd zwijajmy. Jackson się zawahał. Czy nie powinien jakoś pomóc? Przy najmniej złoży ć zeznanie jako świadek?

– To ty lko osoby postronne – przy pomniał mu Brian Jackson, popy chając go w stronę schodów ruchomy ch. Pies pasterski, zaganiający do zagrody upartą owieczkę. – No chodźże wreszcie, chcę ci kogoś przedstawić. Ten ktoś bardzo chce cię poznać. – Kto? – Mój klient. Niejaki Michael Braithwaite. Obaj chętnie się dowiemy, dla kogo ty pracujesz. – Zadzwonił pan – powiedziała. – Owszem – przy taknął Jackson. – Zamiast wy słać mi e-mail albo SMS – dodała Hope McMaster. – Chciał pan ze mną porozmawiać. Coś pan odkry ł. Co takiego? – Pełne napięcia oczekiwanie, w który m nie ma miejsca na wy krzy kniki. Nadzieja i równowaga. – No cóż – rzekł ostrożnie Jackson – mam dla pani dobrą, złą i dobrą wiadomość. – Okej. – Pierwsza dobra wiadomość jest taka, że dowiedziałem się, kim by ła pani biologiczna matka. Zła wiadomość, to że by ła prosty tutką i została zamordowana przez pani ojca. – Okej – powtórzy ła Hope. – Później to przetrawię. A druga dobra wiadomość? – Ma pani brata. Hope McMaster. Michael Braithwaite. Dwie strony równania. Układ idealny. Hope w rzeczy wistości nazy wała się Nicola Braithwaite i by ła siostrą Michaela. („Dlaczego od razu mi pani tego nie powiedziała?” – zapy tał rano Marily n Nettles. – „Bo pan nie py tał” – odparła). Nicola Braithwaite, lat dwa. Z jej powodu sąd nie wy dał żadny ch zakazów ani nakazów. Nie trzeba jej by ło „chronić”, bo nie istniała. Nie chodziła do szkoły, nigdy nie odwiedziła żadnego lekarza. Carol Braithwaite unikała pracowników socjalny ch i pielęgniarek środowiskowy ch jak ognia. Stale zmieniała mieszkania. Sąsiedzi nawet nie zauważy li, że ma córkę. – Zniknęła bez śladu – mówiła Marily n Nettles. – Nie by ło jej w mieszkaniu, kiedy policja wy waży ła drzwi, więc nikt o niej nie wiedział. Z wy jątkiem kilku osób, rzecz jasna… Musiałam głęboko kopać, żeby odkry ć prawdę, ale nikomu nic nie powiedziałam. Czy ona miała dobre ży cie? – Tak – odparł Jackson. – Chy ba tak. – Jaka piękna historia! – zachwy cała się Julia ze łzami w oczach. – W zasadzie ty lko zakończenie jest piękne – zauważy ł trzeźwo Jackson – a nie cała historia. – Odnalezione dziecko – ciągnęła Julia – czy to nie najlepsza rzecz pod słońcem? – Jest jeszcze nadzieja – stwierdził Jackson.

*** 21 marca 1975 Kiedy wszedł do mieszkania w Lovell Park, znów miała te swoje humory. Nigdy nie by ło wiadomo, czego się po niej spodziewać. Czasami chichotała jak wariatka, kompletnie naćpana, kiedy indziej pogrążona w depresji użalała się nad sobą. Przejścia te następowały tak szy bko, że można by ło zauważy ć, jak zmienia się jej twarz. Tego wieczoru piła, więc by ło jeszcze gorzej – fatalnie reagowała na alkohol – i kiedy otworzy ł drzwi, pomachała mu na powitanie butelką taniego wina. – Dzieciaki już śpią – oznajmiła. W łóżku spał ty lko Michael – na to przy najmniej wy glądało, bo nigdzie go nie zauważy ł. Nicola zasnęła na kanapie. Miała brudną buzię i rączki, piżamka dawno nie by ła prana. Jakie ży cie czekało ją z taką matką? – Przy niosłem pieniądze. – Podał jej banknot pięciofuntowy, czując się jak przy padkowy klient. Od dwóch lat ze sobą nie sy piali, ale za niektóre błędy płaci się do końca ży cia. Carol nie wiedziała, kto jest ojcem chłopca, lecz co do dziewczy nki nie miała żadny ch wątpliwości. Odparł, że by le kto mógł ją spłodzić, lecz w głębi serca czuł, że mała jest jego. Zagroziła, że jeśli wy prze się ojcostwa, zawiadomi jego żonę. Ciągle mu czy mś groziła. – Musimy pogadać – rzekł, zapalając papierosa. – Czy żby ? Na tanim stoliku ze szklany m blatem leżały ułożone w wachlarz fotografie. – Ty lko popatrz – powiedziała, pokazując mu zdjęcie ich czworga razem – wy glądamy jak prawdziwa rodzina. – Wątpię – mruknął. Przy musiła jakiegoś gówniarza ze smażalni, żeby wy szedł na zewnątrz i zrobił zdjęcie „całej rodzince”. Od Bożego Narodzenia suszy ła mu głowę, żeby się dokądś wy brali. Ostatecznie wy lądowali na plaży w Scarborough w pory wach silnego wiatru. Nigdzie ży wego ducha. Ucieszy ł się, bo dzięki temu szanse, że kogoś spotkają, by ły bliskie zeru. Carol pomknęła do morza, zdjęła buty, rajstopy i porzuciła je na piasku. Rajstopy przy pominały wy linkę węża. Potem wbiegła do wody i zaczęła przeskakiwać fale. – Chry ste Panie! Kurewsko zimno! – wrzeszczała. – Chodź, morze jest cudowne! – Nie wy głupiaj się! – odkrzy knął. – Tchórz! Twój tatuś to cholerny tchórz! – zwróciła się do sy na, kiedy wróciła na plażę. – Nie nazy waj mnie tak – zdenerwował się. – Nie jestem jego ojcem.

Wcześniej wziął chłopca na bok i powiedział: „Nie mów do mnie » tatusiu« . Ani » tato« . Okej? Nie jestem twoim ojcem i nie wiem, kto nim jest. Skoro nie wie tego twoja matka, skąd ja mam to, kurwa, wiedzieć?”. Z czasem zrozumiał, że Carol jest nieprzewidy walna, wsty d się by ło z nią gdziekolwiek pokazać. „Jestem ekspansy wna” – mówiła, ale to by ło coś więcej. Przy puszczał, że może cierpieć na jakąś chorobę psy chiczną. Nad morze wzięła ze sobą tani, uży wany aparat i uparła się wszy stko fotografować. Próbował się wy kręcać, ale w końcu dla świętego spokoju zgodził się na jedno wspólne zdjęcie. – Zobaczmy, czy gdzieś jest czy nna jakaś lodziarnia. By ł lodowaty początek marca, zdecy dowanie nie sezon na lody. Kto by chciał jeść lody nad morzem zimą. – Albo smażalnia! – dodała, coraz bardziej się nakręcając. – Wszy scy dostaną fry tki! Niósł dziewczy nkę na rękach, próbując osłonić ją przed wiatrem. „Chodź, pościgamy się!” – zawołała na chłopca, lecz ten wolał budować zamek z mokrego, burego piasku. Carol puściła się biegiem w stronę mola. Wiatr dął jej w plecy, a on pomy ślał, że mógłby ją całkiem porwać. – Prawdziwa rodzina – powiedziała, przesuwając dłońmi po zdjęciach i mrużąc oczy w papierosowy m dy mie. Już wcześniej zdarzało jej się mówić o nich jak o „prawdziwej rodzinie” i dawać mu do zrozumienia, żeby zostawił żonę. Kompletnie jej odbiło. Potem poszło z górki. Oznajmiła, że spotka się z jego żoną, zabierze ze sobą dzieci i narobi mu wsty du w jego własny m domu. „Przy mknij się – warknął – pobudzisz wszy stkich sąsiadów”. Wtedy rzuciła się na niego i zaczęła okładać go pięściami. Odwinął się i z całej siły uderzy ł ją w twarz otwartą dłonią. Sądził, że to wy starczy, aby ją uciszy ć, ale ty lko wpadła w histerię i zaczęła wrzeszczeć ile sił w płucach. Walczy ła jak lwica. Ani się obejrzał, jak wpadli do sy pialni, a on zacisnął dłonie na jej szy i. Jeśli miałby by ć szczery, to by ło wspaniałe uczucie. Uciszy ć ją raz a dobrze. Sprawić, żeby na dobre się zamknęła. Chwilę później by ło po wszy stkim. Zawsze by ła takim niepowstrzy many m ży wiołem, nie spodziewał się, że nagle tak po prostu zwiotczeje. Przy klęknął, żeby zbadać jej puls, i nie mógł uwierzy ć, że go nie czuje. Nie chciał jej zabić. Podniósłszy wzrok, zobaczy ł chłopca. Stał w przedpokoju i gapił się na niego, lecz on my ślał ty lko o ty m, żeby się stamtąd wy dostać. Nie mogąc się doczekać windy, zbiegł na dół po schodach, wsiadł do samochodu, pojechał do miasta, znalazł jakiś pub i zamówił podwójną whisky. Ręce mu się trzęsły. Zrujnował sobie ży cie. Straci pracę, żonę, reputację. Siedział i pił, aż stracił poczucie czasu. Potrzebował morza alkoholu, żeby się upić. – Strzemiennego, detekty wie? – spy tał go barman, on zaś odparł: – Nie – po czy m poszedł do toalety i zwy miotował.

Za rogiem by ła budka telefoniczna, w jej zimny m, biały m świetle znalazł azy l. Zadzwonił do jedy nej osoby, o której wiedział, że może go wy ciągnąć z tego bagna – do Eastmana. „Sir – powiedział – mówi Len Lomax. Chy ba wpakowałem się w kłopoty ”. O chłopcu nie wspomniał. Następnego dnia Ray oddał mu zdjęcia, mówiąc: – Jesteśmy kwita. Nie proś mnie o nic więcej, okej, Len? – Jesteś pewien, że ona nie ży je? Przez resztę minionej nocy Len przewracał się niespokojnie w łóżku u boku Almy, wy obrażając sobie, że Carol Braithwaite odzy skuje przy tomność i oskarży cielsko wskazuje go palcem. – Tak – westchnął Ray. – By ła martwa. – W oczach miał obrzy dzenie. – Odwiozłem małą do Winfieldów. Wierz mi, nie będą o nic py tać. Ray nie wspomniał o chłopcu, bo nie wiedział o jego istnieniu. Pomy sł, aby oddać dziecko Winfieldom, wy szedł od Eastmana. – Strickland to załatwi – zarządził. – Ty nie jesteś teraz w stanie niczego zrobić. Wracaj do domu, do Almy. Masz klucze? Od jej mieszkania? Nazajutrz Eastman zaprosił Lena na party jkę golfa. – Nie jesteś zły m człowiekiem, Len – rzekł, ćwicząc zamach. – Przy trafiło ci się coś złego, co nie znaczy, że masz sobie zniszczy ć ży cie. Nie z powodu jednej martwej kurwy. Twój dzieciak będzie miał wspaniały dom, pomy śl, jaką szansę dałeś swojej córce. Len nadal nie wspomniał o chłopcu. Spodziewał się, że prędzej czy później ktoś znajdzie Carol. Tak to już by ło: jedni umierali, inni znajdy wali ich zwłoki. Lecz czas pły nął i nic się nie działo. W końcu cała ta historia zaczęła mu się wy dawać nierzeczy wista, jakby nigdy się nie wy darzy ła. Miał kiedy ś kuzy nkę, Janet – to znaczy nadal ją miał, ty le że nikt w rodzinie nigdy o niej nie wspominał. W wieku czternastu lat urodziła dziecko w domu, w swoim pokoju. Nikt nie wiedział nawet, że by ła w ciąży, wszy scy my śleli, że zwy czajnie przy ty ła. Matka spy tała ją, dlaczego nic nikomu nie powiedziała. „Liczy łam, że jeśli zignoruję problem, to on po prostu zniknie” – przy znała Janet. Len czuł się dokładnie tak samo. Nie zastanawiał się, czy chłopiec ży je, czy może umarł, w zasadzie w ogóle o nim nie my ślał. – Nad czy m tak dumasz? – chciała wiedzieć Alma. – Nad niczy m szczególny m – odpowiedział i wcisnął jej jakiś kit na temat stresu w pracy. Kiedy w końcu odebrali zgłoszenie, to by ło jak grom z jasnego nieba. Kompletny szok, jakby jakiś krety n staranował go podczas meczu rugby. „W bloku w Lovell Park znaleziono ciało kobiety, mundurowi są już na miejscu”. Wciąż ani słowa o chłopcu. Len miał nadzieję, że może

naprawdę zniknął. Rozpły nął się w powietrzu. – Chry ste – jęknął Strickland. – To nie będzie przy jemne. Jej ciało leży tam od ty godni. Eastman złapał ich, zanim wsiedli do samochodu. – Ty lko spokojnie, chłopcy, spokojnie – powiedział. – Grunt to nie tracić głowy. Dopiero wtedy Len wspomniał mu o chłopcu. – Ty durny sukinsy nu – wkurzy ł się Eastman. – Trzeba by ło coś powiedzieć, pomógłby m ci wcześniej posprzątać ten cholerny bajzel. Nawet przez my śl mu nie przeszło, że chłopiec może wciąż ży ć. Spodziewał się, że mundurowi znajdą dwa ciała. Kiedy ujrzał tamtą posterunkową z chłopcem na ręku, nie wierzy ł własny m oczom. Rzecz jasna, mały by ł świadkiem. Eastman „zamienił słówko” z babką z opieki społecznej. Ani Len, ani Ray nie wiedzieli, co jej powiedział. Najprawdopodobniej zagroził odebraniem jej sy na. Należał do ludzi, z który mi lepiej nie zadzierać. Dobrze by ło go mieć po swojej stronie. Ray dopilnował, żeby wszy stko zrozumiała; przechwy cił ją, gdy wy chodziła ze szpitala, i zabrał na drinka do Cmentarnej Tawerny. – Można na niej polegać – zameldował Lenowi po powrocie. – Jest przerażona. Eastman zagroził, że wy dział anty narkoty kowy może w każdej chwili „znaleźć” w jej domu twarde narkoty ki. Eastman załatwił też sądowy zakaz zbliżania się do chłopca i pisania o nim w prasie, oczy wiście „żeby go chronić”. Zmieniono mu nazwisko i umieszczono w katolickim sierocińcu. Len więcej o nim nie sły szał. Winfieldowie wy robili Nicoli nowe papiery – wszy stko zorganizował ten drań Harry Rey nolds – a potem dali nogę do Nowej Zelandii. Jeśli chodzi o Lena, Nowa Zelandia równie dobrze mogłaby leżeć na Jowiszu albo na Marsie. Powtarzał sobie, że to ty lko koszmar – koszmar, nic więcej. Ziemia rozwarła się przed nim, a potem znów się zamknęła. To Eastman zadzwonił do Ray a i wy dał mu instrukcje. Kazał zabrać dziewczy nkę z mieszkania w Lovell Park i zamknąć za sobą drzwi. Dał mu też klucze. „Zapomnij o ty m, co zobaczy sz w środku”. Polecił odwieźć małą do Winfieldów. „Postępujemy właściwie, Ray – dodał. – Nie jest to może zgodne z literą prawa, ale taki jest imperaty w moralny. Ofiarowujemy temu dziecku porządny dom, dzięki czemu nie skończy Bóg wie gdzie. Dzwoniłem już do Iana Winfielda, wie, czego się spodziewać, ale będzie udawał zaskoczonego. To ze względu na żonę, rozumiesz, mogłaby się trochę zdenerwować”. Kiedy trzy ty godnie później zjawili się w Lovell Park, Ray oznajmił: „Nie wejdę tam po raz drugi, Len. Nie dam rady zmierzy ć się z ty m, co tam zastaniemy ”. Pokłócili się o to, po czy m wjechali razem windą na górę. „Jesteśmy kompanią braci – powiedział Len, waląc Ray a

w łopatkę; więcej by ło w ty m geście agresji niż sy mpatii. – Jeden za wszy stkich, wszy scy za jednego”. Dewiza Eastmana. Len od początku wiedział. Widział, że w mieszkaniu by ł drugi dzieciak, i pozwolił go tam zostawić. – My ślałem, że ktoś go znajdzie – bronił się. – A potem, sam nie wiem, wszy stko stało się takie nierealne. – Ray sklasy fikowałby to jako usiłowanie zabójstwa. Widząc, w jakim stanie jest chłopiec, naty chmiast zwrócił śniadanie. Gdy by wiedział, nigdy, przenigdy by go tam nie zostawił. W Nowy Rok Ray sam złoży ł wizy tę Carol Braithwaite. By ł pijany, brakowało mu seksu z Antheą i nie miał ochoty wracać do Margaret, trzeźwej i belferskiej w swojej bawełnianej koszuli nocnej. Pojechał więc do mieszkania dziwki Lomaxa. Nigdy wcześniej tego nie robił, nigdy nie by ł z prosty tutką. Wy obraził sobie Lena mówiącego: „Nie ma to jak bzy kanko bez zobowiązań”. Carol Braithwaite otworzy ła mu drzwi i rzuciła sucho: „Dziś wieczorem nie pracuję, idź gdzie indziej”. Wy glądała na zmęczoną i przedwcześnie postarzałą. Na ręku trzy mała córeczkę. Wy dało mu się niesprawiedliwe, że takie jak ona zostają matkami, rozkładając nogi przed każdy m, kto ty lko się nawinie, podczas gdy jego własna żona nie może urodzić dziecka, o który m tak marzy. Wtedy jeszcze nie wiedział, że ojcem dziewczy nki jest Len. Chłopca nie widział. – Spieprzaj stąd, sły szałeś? – warknęła Carol. Niepotrzebnie odesłał wtedy Barry ’ego Crawforda. We wczesny ch godzinach 1975 roku nigdzie nie dało się złapać taksówki. Wrócił do domu na piechotę, z podkulony m ogonem, położy ł się obok Margaret i powiedział, że ją kocha. Najgorsze by ło nie to, co spotkało chłopca, ani nawet fakt, że Len zamordował Carol Braithwaite czy że Eastman pomógł mu wszy stko zatuszować. Najgorsze, że kiedy Ray zabrał dziewczy nkę z mieszkania – a w istocie ją uprowadził – i opadł z nią na ty lne siedzenie forda cortiny Barry ’ego Crawforda, zdał sobie sprawę, że trasa wiedzie obok jego własnego domu. Na dole paliło się światło, Margaret prawdopodobnie na niego czekała, robiąc na drutach i słuchając radia. Wolała radio od telewizji. Ray mógł kazać Barry ’emu skręcić na podjazd, mógł zadzwonić do drzwi i podarować żonie najpiękniejszy prezent, ale tego nie zrobił, ty lko oddał dziewczy nkę Kitty Winfield. I jeszcze ten biedny chłopiec. Mógł go uratować, wy chować jak rodzonego sy na. Dwie szanse, obie zaprzepaszczone. Barry my ślał, że się porzy ga, kiedy wszedł do tego mieszkania. Wcześniej nie podejrzewał, że ktoś tam naprawdę umarł, sądził, że Strickland jedy nie zabrał stamtąd dzieciaka. Na widok chłopca uświadomił sobie, że tamtej nocy musiał tu zostać całkiem sam. Wy obrażał sobie, co

powiedziałaby na to jego matka. Uwielbiała dzieci, nie mogła się doczekać, kiedy Barry wreszcie się ożeni i zostanie ojcem. Eastman zadzwonił do niego z poleceniem, żeby pomógł posprzątać bałagan. Nie powiedział, kto za ten bałagan odpowiada, lecz dla Barry ’ego wszy stko by ło jasne: winny by ł Ray Strickland. *** Spała tak spokojnie. Przy glądał się, jak jej pierś wznosi się i opada. Wiedział, że nigdy się nie obudzi, nigdy na powrót nie stanie się jego Amy. By ł pewien, że nie chciałaby tak wegetować, błagałaby, żeby to zakończy ł. Okazało się, że ostatnia rzecz, jakiej ży czy łby sobie dla swojego dziecka, by ła jedy ną, jaką mógł dla niego zrobić. Barry wy jął córce spod głowy poduszkę, przy łoży ł ją do jej twarzy i przy trzy mał. „Kocham cię, skarbie” – szepnął. Szukał w my ślach czegoś jeszcze, co mógłby jej powiedzieć, doniosły ch, wielkich słów, lecz niczego nie znalazł. Powiedział to, co się naprawdę liczy ło. Przy puszczał, że będzie stawiała opór, ale nie. Kiedy odsunął poduszkę, jedy ne, co uległo zmianie, to fakt, że pierś Amy nie wznosiła się już i nie opadała. Poczuł się zupełnie pusty, wy zuty ze wszy stkiego. Przy jemne uczucie. Spojrzał na zegarek. Dwunasta. O pierwszej Ivan wy chodził z więzienia Armley. Powinien się zbierać. W kieszeni czuł ciężar pistoletu. Lubił to, dawało mu poczucie władzy. Bajkał-442 Makarow. Ulubiona broń gangsterów. Zmody fikowana na Litwie, tutaj kosztowała podobno dwadzieścia razy ty le co tam. Pistolet załatwił mu Harry Rey nolds, wcześniej nie widział nawet takiego na oczy. Wszy scy ci starcy, niezamierzający ustępować z tronu: Strickland, Lomax, Harry Rey nolds. Barry wstąpił do niego w drodze do Amy. Harry niezdarnie wiązał czarny krawat. „Przez ten artrety zm mam dwie lewe ręce – poskarży ł się. – Jak to mówią, starość nie radość”. W domu pachniało szarlotką. Harry dał mu bajkała, a Barry przekazał mu kopertę. – Doręcz to Tracy, dobrze? – poprosił. – Gdy by zjawił się pan trochę wcześniej, mógłby pan sam jej to oddać. Ulotniła się. – I bardzo dobrze. Ile ci jestem winien za broń? – Potraktujmy to jako prezent, nadinspektorze Crawford. Drobne podziękowanie za to, że przez ty le lat nie zawracał sobie pan mną głowy. *** Wy szedł z pokoju Amy, nie oglądając się za siebie. Czy można odwrócić czas? Nie można. Jeden strzał w głowę, drugi w serce. Pif-paf. – Ivan – odezwał się. Ivan gapił się na niego niczy m jeleń schwy tany w światła reflektorów

samochodowy ch. Przez chwilę Barry by ł pewien, że zawróci i zwieje. Albo zacznie się dobijać do bramy więzienia i błagać, żeby strażnicy wpuścili go z powrotem. – Barry. „Znowu to samo – pomy ślał Barry – ciągle mówi mi po imieniu”. Musnął palcami ukry ty w kieszeni pistolet, po czy m wy ciągnął dłoń do Ivana. Tamten ujął ją ostrożnie, z wahaniem i odwzajemnił uścisk. – Przepraszam – powiedział Barry. – By łem dla ciebie zby t surowy. Moja córka cię kochała. Powinienem by ł częściej o ty m pamiętać. – Ty przepraszasz mnie? – wy jąkał Ivan. – Tamta pamięć przenośna, którą zgubiłeś… Barbara znalazła ją za oparciem kanapy po ty m, jak którejś niedzieli wpadliście do nas z Amy na niedzielny lunch. Oczy wiście nie miała pojęcia, co to jest, biedaczka nie zna się na komputerach. Wiedziałem, że to twoje. Schowałem pamięć do wazonu na kominku. Pomy ślałem… sam nie wiem, co wtedy my ślałem, chy ba chciałem po prostu zrobić ci na złość. Nie zdawałem sobie sprawy, że masz tam dane wszy stkich klientów i że to takie ważne. Barbara nie powiedziała mi, co się stało – ciągnął. – Sądziłem, że zwy czajnie zbankrutowałeś. Wolała nie mówić, chy ba się bała, że będę cię miał za jeszcze większego tumana. Nawiasem mówiąc, jesteś beznadziejny m tumanem – dodał. Nie zamierzał się płaszczy ć. – Ale – podkreślił – nie zasłuży łeś sobie na to, co cię spotkało. – Nikt z nas nie zasłuży ł – odparł Ivan. Barry wsiadł do samochodu i odjechał. Nie miał ochoty na wy mianę my śli. Nie powiedział Ivanowi, że Amy odeszła na dobre. Ivan mógł jeszcze zacząć wszy stko od początku, Barry – nie. Ale najpierw musiał pójść na pogrzeb. Pogrzeb Rexa Marshalla odby wał się w krematorium. Salę po brzegi wy pełniali wielcy i szlachetni, którzy przy by li go pożegnać. W centrum stała trumna, na jej wieku lśnił rząd policy jny ch odznaczeń. Przy wejściu do kaplicy ułożono wieńce oraz bukiety. Barry rozpoznał zapach frezji i na moment zrobiło mu się słabo. Przy pulpicie zobaczy ł Ray a Stricklanda wy głaszającego mowę pogrzebową – „…zasłużony funkcjonariusz, który nigdy nie stracił umiejętności nawiązy wania kontaktów ze zwy kły mi ludźmi, człowiek ży czliwy inny m…” – ple, ple, ple, zawsze te same brednie. Na widok stojącego w drzwiach Barry ’ego Ray zająknął się i zamilkł. Spasieni faceci w drogich garniturach, wy chudzone kobiety w ciuchach, które marzy ły się Barbarze, wszy scy oni odwrócili się, żeby zobaczy ć, dlaczego Ray przerwał w pół zdania. W ostatnim rzędzie Barry zauważy ł Harry ’ego Rey noldsa. Też przy szedł oddać hołd zmarłemu. Starannie unikał wzroku Barry ’ego, gdy ten wpadł do kaplicy, przemaszerował przez środek i zastukał głośno kny kciami w wieko trumny. – Puk, puk – zawołał. – Jest tam kto? – Wśród

najbliżej siedzący ch rozległ się szmer oburzenia. – Chciałem się ty lko upewnić – powiedział Barry do tęgiej kobiety, która ściskała w dłoniach skserowany program uroczy stości. Wy szczerzy ł do niej zęby w uśmiechu, ona zaś cofnęła się przerażona. Barry wy rwał jej z rąk program. Porządek ceremonii spisany punkt po punkcie, by le jak wy drukowany na cienkim papierze niczy m repertuar amatorskiego teatrzy ku. Na okładce widniało zdjęcie Rexa Marshalla w kwiecie wieku. Barry postukał w nie palcem i tonem towarzy skiej pogawędki zwrócił się do tęgiej kobiety : – By ł z niego sukinsy n jakich mało. Ale, jak to mówią, pozna swój swego, no nie? Wokół niego wielcy i szlachetni zaczęli protestować, ale po cichu. Najwy raźniej nikt nie chciał otwarcie stawić czoła wariatowi. Kątem oka Barry spostrzegł, że Harry Rey nolds wy my ka się boczkiem z kaplicy. Ani śladu Lena Lomaxa. Barry by ł zaskoczony, że nikt go jeszcze nie obezwładnił i nie powalił na ziemię. Przez nikogo nie zatrzy my wany ruszy ł dalej główny m przejściem. Pogrążona w żałobie wdowa wzdry gnęła się, kiedy ją mijał, absurdalnie młody pastor zaś drgnął, jakby nie by ł pewien, czy jednak nie zareagować. – Nawet o ty m nie my śl, sy nku – warknął Barry. Nie niepokojony dotarł do pulpitu, a Ray, jowialny i ugodowy, rzekł: „Daj spokój, Barry, bądź rozsądny. Zajmij miejsce i okaż trochę szacunku”. Barry przekrzy wił głowę, jakby rzeczy wiście rozważał taką opcję, po czy m odwrócił się, spojrzał na morze głów wielkich i szlachetny ch i głośno odchrząknął, jakby by ł mistrzem ceremonii i zamierzał wy głosić toast, po czy m oznajmił: – Ray mondzie Jamesie Stricklandzie, aresztuję cię za zabójstwo Carol Anne Braithwaite, narażenie ży cia Michaela Braithwaite’a oraz uprowadzenie Nicoli Jane Braithwaite. Nie musisz nic mówić, jeśli jednak zataisz w trakcie przesłuchania pewne fakty, na które później będziesz się powoły wał w sądzie, może to zaszkodzić twojej obronie. Wszy stko, co powiesz, może zostać uży te przeciwko tobie. Ray ani drgnął, po prostu stał jak kamień. Barry by ł niemal pewien, że osunie się zdruzgotany na posadzkę, lecz on ty lko stał z wy bałuszony mi oczy ma. – To nie ja – powiedział. Barry wy buchnął śmiechem. – Wszy scy tak mówią. Kto jak kto, ale ty powinieneś o ty m wiedzieć, Ray. Właściwie nie zaplanował, co zrobi po ty m, jak publicznie go oskarży. Miał przy sobie kajdanki – nigdy się z nimi nie rozstawał – przy kuł więc Ray a do biegnącej z przodu pulpitu mosiężnej poręczy. Potem wy jął z kieszeni telefon, zadzwonił na posterunek i poprosił o przy słanie mundurowy ch.

Obecni w krematorium kompletnie stracili zainteresowanie zmarły m. Barry zauważy ł dwie damy w wy twornej czerni, umy kające z kaplicy na podobieństwo gazel, które zorientowały się, że zbłądziły do legowiska lwów. W ich ślad poszli inni wielcy i szlachetni. Pastor zbliży ł się do Barry ’ego i niczy m speszony kelner zapy tał, czy może mu czy mś służy ć. – Nie, sy nu – odparł Barry – ale miło, że py tasz. – Zostaliśmy ty lko my dwaj – zwrócił się do Ray a. – To się zdarzy ło trzy dzieści pięć lat temu, Barry – rzekł Ray. – By ło, minęło. Nie warto do tego wracać. – Nie rozumiem – rozległ się cichy głosik. Margaret, żona Ray a. Gdy by Barry by ł przy jaźnie usposobiony, odpowiedziałby : „Niech mąż ci wy tłumaczy ”, ale nie by ł. „Twój mąż zrobił dziecko prosty tutce, niejakiej Carol Braithwaite – wy buchnął. – Potem ją zamordował, a dziecko – własną córkę – oddał twojej najlepszej przy jaciółce, Kitty Winfield”. Prawda i tak wy szłaby na jaw, równie dobrze sam mógł ją ujawnić. Prawda was wy zwoli, czy nie tak mawiali kwakrzy ? Aresztował kilku w latach osiemdziesiąty ch – cholerni pacy fiści, bez przerwy trajkoczący o „działaniu bezpośrednim” i pociskach rakietowy ch cruise. Jak na ludzi modlący ch się w ciszy strasznie kłapali dziobem. – Ray ? – odezwała się Margaret. – To nie ja – powtórzy ł, ty m razem zwracając się do żony. – To naprawdę nie by łem ja. – Odwrócił się do Barry ’ego. – Znasz ty lko połowę prawdy, Barry. – Powiedz to sędziemu, Ray. Do kaplicy wszedł posterunkowy w mundurze. Barry mógł tak wy glądać trzy dzieści pięć lat temu. Kiedy starszy rangą oficer wy dawał polecenia, wy kony wało się je bez zastrzeżeń. Przy mknąć oko? Tak jest, szefie. Trzy mać gębę na kłódkę? Tak jest, szefie, już się robi. Chłopiec na posy łki. – Szefie? – Odwieźcie tego tu dżentelmena do aresztu, posterunkowy. Został oskarżony o zabójstwo. Ja zostaję. Po powrocie na posterunek udacie się do mojego gabinetu. Na biurku znajdziecie kopertę. Przekażcie ją inspektor Gemmie Holroy d, ona zajmie się resztą. – Tak jest, sir. – Dobry chłopak. *** Pojechał na wrzosowiska za Ilkley, aż nad jezioro Upper Barden. Wokół nie by ło ży wej duszy. Niebo znaczy ły poszarpane, opalizujące chmury. Coś pięknego, zupełnie jak na jakimś obrazie. Barry wy obraził sobie wznoszącą się na ich tle Carol Braithwaite. Wniebowzięcie. Za rękę

trzy mała Amy. Carol i Amy, jeden strzał w głowę, drugi w serce. W górze krąży ła para sępów. Czekały na niego. *** Październik 1975 Ciało Wilmy McCann znaleziono w przeddzień Halloween, ty powego dla Leeds mglistego poranka na terenie Klubu Sportowego Księcia Filipa w Chapeltown. Dwa uderzenia w głowę, piętnaście ran kłuty ch. Bogata kartoteka: wy roki za pijaństwo, zakłócanie porządku oraz kradzież. W brudny m domu zostawiła czwórkę dzieci. Kolejna rozry wkowa dziewczy na. Jej śmierć została uznana za jeszcze jeden paskudny incy dent, nic specjalnego, lecz trzy miesiące później stu trzy dziestu siedmiu funkcjonariuszy wciąż nie miało się czy m pochwalić. Przepracowano pięćdziesiąt trzy ty siące roboczogodzin, spisano pięćset trzy dzieści osiem zeznań, zgromadzono trzy ty siące trzy sta meldunków – i nic. Śledztwo utknęło w miejscu. Nikt nie zdawał sobie sprawy, że to pierwsze znane zabójstwo Sutcliffe’a. Do następnego miało dojść dopiero w sty czniu przy szłego roku. Śmierć Carol Braithwaite dla odmiany nikogo nie interesowała. Tracy nie brała udziału w dochodzeniu w sprawie zabójstwa Wilmy McCann. Wciąż by ła zwy kłą posterunkową patrolującą ulice, jeszcze jedną pracującą dziewczy ną. – To i tak dwie różne sprawy – usły szała od Barry ’ego. – Twoja kobieta… – Moja kobieta? – Ta Braithwaite zginęła we własny m domu, uduszona, a nie walnięta młotkiem w głowę i zadźgana. – Mówisz tak, jakby ś już pracował w dochodzeniówce, Barry. Wazeliniarstwo się opłaca, no nie? – Spadaj. Leeds, Manchester, Huddersfield, Bradford. Następnego roku w sty czniu zginęła Emily Jackson. Lista ofiar zdawała się nie mieć końca. Teraz trafiały na nią już nie ty lko prosty tutki, każda kobieta miała szansę. Ostatnie dwie zamordowano w 1980 roku. Znalazły się w odpowiednim czasie w nieodpowiednim miejscu. Mogli się wtedy oprzeć ty lko na portrecie pamięciowy m Marily n Moore. Podejrzany miał brodę jak Jason King i wredne małe oczka. Sprawdzono ponad pięć milionów pojazdów. Facet by ł istny m diabłem, zawsze zdołał się jakoś wy winąć. Przeszłość by ła ponury m miejscem, który m władali mężczy źni. W pewny m okresie funkcjonariusze płci męskiej dla bezpieczeństwa eskortowali swoje koleżanki i inne pracownice na parking. Tracy usły szała kiedy ś, jak jeden z chłopaków mówi: „O Tracy Waterhouse by m się nie martwił. Współczuję Rozpruwaczowi, jeśli spróbuje się do niej dobierać”.

Odkąd Sutcliffe rozpoczął swoje krwawe łowy, nikt już nie pamiętał o Carol Braithwaite. Z grubsza pasowała do profilu, lecz w tamty ch czasach nie zajmowano się na serio profilowaniem. Tracy latami miała się zastanawiać, czy Carol nie by ła pierwszą ofiarą Sutcliffe’a. Rok 1975 zakończy ła z pompą: kupiła sobie pięcioletniego datsuna sunny. Z końcem roku spłonął Kirkgate Market i Tracy skorzy stała z przy wilejów, jakie dawała jej policy jna legity macja, żeby wejść za barierki i z bliska obserwować pożar. Wy dało jej się to właściwy m zakończeniem tego roku: wielki stos pogrzebowy. Rok 1977 okazał się dla Rozpruwacza z Yorkshire bardzo pracowity. Barry piął się w górę i w 1980 roku awansował na śledczego. Tracy miała nowego chłopaka, dwudziestoośmioletniego sprzedawcę instrumentów medy czny ch. Nosił eleganckie garnitury i mógł się pochwalić dy plomem wy ższej uczelni – niby nic nadzwy czajnego, zaledwie licencjat z zarządzania firmą zrobiony na nowy m betonowy m uniwerku, a jednak przewy ższało to dorobek naukowy Tracy. Zabierał ją hen, aż do Durham i Flamborough Head swoim fordem capri w kolorze wściekłej zieleni, którego prowadził niczy m szalony rajdowiec. Ilekroć Tracy sadowiła się na niewy godny m fotelu pasażera, przy chodziło jej na my śl, że to może by ć jej ostatnia podróż. Dlatego prawdopodobnie by ło to tak podniecające. Zwiedzili większość ogródków piwny ch na północny m zachodzie – złocisty trunek Landlord z browaru Timothy Tay lora i rum Wood’s Old Navy dla niego, cy dr z piwem dla niej. Potem wracali z hinduskim żarciem na wy nos do jego mieszkania, on zaś zapalał wielkiego skręta, mówiąc: „Skuje mnie pani, pani władzo?”. Zawsze miał w zanadrzu podobny „żarcik”. Tracy nigdy z nim nie paliła, od narkoty ków wolała odmienne stany świadomości wy wołane alkoholem. Seks by ł nawet niezły, chociaż do porównania musiał jej wy starczy ć Dennis, dawny instruktor jazdy. W każdy m razie na ty le udany, że trzy mał ją przy kolesiu, który – powiedzmy to sobie szczerze – by ł kompletny m złamasem. Kiedy wy mienił ją na nowszy model o bardziej opły wowy ch kształtach, doniosła na niego anonimowo wy działowi anty narkoty kowemu. Nie wiedziała, czy miał z tego powodu jakieś kłopoty. W 1985 roku zginął w wy padku samochodowy m, owinąwszy swoje tvr coupé wokół jakiegoś nieży czliwego drzewa. Wściekle zielony ford capri – takim samy m w 1975 roku jeździł Rozpruwacz z Yorkshire. Jeszcze jeden powód, dla którego Tracy powinna by ła donieść na niego policji. Tak na poważnie nigdy go nie podejrzewała, by ł zby t skupiony na sobie, żeby chciało mu się kogokolwiek zabijać. Mimo wszy stko po raz pierwszy zaliczy ła złamane serce. Powoli, lecz nieubłaganie przechodziła w ży ciu kolejne etapy. Lina Pallister natomiast związała się z członkiem Partii Pracy i przeprowadziła do domu w pobliżu parku Roundhay, trady cy jnego między wojennego bliźniaka całkiem nie w swoim sty lu.

Urodziła Chloe w ty m samy m roku, w który m na świat przy szła córka Barry ’ego, Amy. Zamiast chrztu Barry i Barbara wy prawili „niewielkie przy jęcie” na powitanie dziecka. By ły parówki w cieście, zapiekana wieprzowina, tort upieczony przez matkę Barbary oraz skrzy nka Asti Spumante. Tracy nie została zaproszona. Linda Pallister też wy prawiła przy jęcie, aby uczcić narodziny córki, i również nie zaprosiła Tracy. U Lindy, rzecz jasna, nie jedzono wieprzowiny. Wieść niosła, że podała gościom własne łoży sko. „Surowe czy gotowane?” – zastanawiała się Tracy. Ray Strickland nigdy nie awansował powy żej stopnia nadkomisarza. Twierdził, że to mu odpowiada, że nie chciałby spędzać całego czasu za biurkiem. Lomax dla odmiany zaszedł na sam szczy t, zgarnął całą pulę. Ży cie szło naprzód. Zanim Tracy się obejrzała, miała za sobą trzy dzieści lat służby i upijała się na własny m przy jęciu pożegnalny m.

Skarb

Czerwiec – I ty to wszy stko widziałeś? Widziałeś, jak biedna Tilly wpada pod pociąg? Coś ty tam robił, na Boga? – To nie miało nic wspólnego ze mną – oświadczy ł Jackson. – Śledczy stwierdzili nieszczęśliwy wy padek – ciągnęła Julia. – Ucieszy ło mnie to. Naprawdę nie sądziłam, że Tilly mogłaby odebrać sobie ży cie. Biedactwo. Co prawda miała początki demencji… Kto wie, co jej chodziło po głowie? By łam na pogrzebie w kościele św. Pawła w Covent Garden. Przepiękna uroczy stość, ty lu ludzi chciało powiedzieć coś miłego o starej, kochanej Tilly. Mowę pogrzebową wy głosiła jej przy jaciółka, dama Phoebe March. Oczy wiście jak zwy kle by ła okropnie melodramaty czna, ale w sumie świetnie wy padła. Wszy scy się wzruszy li, zwłaszcza że przy pomniała anegdotki z czasów, gdy obie z Tilly by ły jeszcze młode… Raz nakręcona, Julia mogła gadać bez końca. Jackson odebrał ją z planu Colliera i miał odwieźć na lotnisko. Julię czekał teraz dwuty godniowy urlop. Jej bohaterka, patolog Beatrice Butler, leżała w śpiączce po napaści szaleńca będącego jej krewny m… A zresztą kogo to obchodziło? Jego na pewno nie. Julia bawiła się z psem. Przy kucnęła i przesuwała dłonią wzdłuż jego kręgosłupa niczy m wy trawna masaży stka. „A teraz połóż się i umrzy j za królową oraz ojczy znę” – rozkazała. Pies przekręcił się na wznak, unosząc cztery szty wne łapy. Ktoś mógłby pomy śleć, że się w niej zakochał. Julia, rzecz jasna, darzy ła miłością każdego psa na tej planecie. Niestety, każdy pies na tej planecie przy prawiał ją o kichanie. – Ten psiak musiał wcześniej należeć do kobiety – zawy rokowała. – Za to teraz należy do mężczy zny – odparł wy zy wająco Jackson. Montował właśnie fotelik samochodowy, który kupił wreszcie dla Nathana („Najwy ższy czas” – stwierdziła Julia). Dzięki nadajnikowi GPS Briana Jacksona udało mu się odnaleźć wiernego saaba – z którego w tajemniczy sposób zniknęła podświetlana Matka Boska – na policy jny m parkingu. Niewiele brakowało, a wóz zostałby wy stawiony na licy tację. Znaleziono go na terenie opactwa Fountains, co niepomiernie zdumiało Jacksona. Zupełnie jakby Jane wiedziała, dokąd zdąża, i chciała dotrzeć tam przed nim. „Co za niedorzeczny pomy sł” – skwitowała Julia. Nathan nie odstępował go na krok, paplając o dinozaurach, łamiąc sobie języ k na ty ch wszy stkich „welociraptorach, awaceratopsach i diplodokach”. Jackson nie by ł pewien, czy jego sy n zdaje sobie sprawę, że dinozaury dawno wy ginęły. Wolał jednak nie py tać, żeby przy padkiem nie rozwiać jakichś dziecięcy ch złudzeń w rodzaju ty ch, jakie wiążą się ze Święty m

Mikołajem czy Wróżką Zębuszką. Nie zdawał sobie sprawy, że czteroletni chłopcy potrafią wy mawiać takie słowa jak „awaceratops”. Prawie nie pamiętał, jaka by ła w ty m wieku Marlee; jej obecne wiecznie nabzdy czone wcielenie zatarło wspomnienia o wcześniejszy ch, bardziej pogodny ch. Oczy wiście nie wiedział mnóstwa rzeczy o czteroletnich chłopcach. Aż dotąd uważał swojego sy nka za malucha i teraz z niepokojem obserwował postępy, jakie ten poczy nił na swojej drodze do męskości. Pewnego dnia chłopczy k go wy przedzi, przejmie od niego pałeczkę w wielkiej egzy stencjalnej sztafecie. I tak to się będzie toczy ło, dopóki Słońce nie osty gnie albo w Ziemię nie walnie jakiś meteor, albo olbrzy mi wulkan leżący pod Yellowstone nie obudzi się w końcu z budzący m grozę pomrukiem. – No wiesz, wszy stko, co ży je, musi kiedy ś umrzeć – rzuciła lekko Julia pochłonięta drapaniem psiego podbrzusza. Z trudem powstrzy mała kichnięcie. – Taki jest porządek rzeczy. Omnia mors aequat. Śmierć równa wszy stkich i wszy stko. – Z ciemności powstaliśmy i w ciemność się obrócimy – stwierdził ponuro Jackson. – Chy ba z prochu, nie z ciemności – poprawiła go Julia. – Zresztą wolę my śleć, że powstaliśmy ze światła i do niego powrócimy. – Dla ciebie szklanka jest zawsze w połowie pełna. – Jedno z nas musi by ć opty mistą – odparła. – W przeciwny m razie szklanka ciągle by łaby pusta. „Jedno z nas”, tak jakby by li parą. A przecież wy bierała się na urlop do Włoch ze „znajomy m”. – Kto to? – chciał wiedzieć Jackson. Julia ty lko wzruszy ła ramionami. – Po prostu znajomy. – Mniej konkretnie już się nie da? I to wszy stko pomimo propozy cji Jacksona, aby w czasie jej urlopu wy brali się na wakacje we trójkę. Mógłby to by ć krok w stronę pojednania, a kto wie, może i ponownego zejścia. – Masz na my śli rodzinne wakacje? – zapy tała. Jackson zastanowił się i odrzekł: – Tak, chy ba to właśnie mam na my śli. Julia zmarszczy ła nos i powiedziała: – Nie, skarbie, to nie jest dobry pomy sł. Zdziwił się, jak bardzo rozczarowała go ta odmowa. Kobiety są pełne niespodzianek. Nie przestawały go zaskakiwać każdego dnia i na milion różny ch sposobów. – Nawiasem mówiąc, gdzie jest teraz Jonathan? – spy tał. Julia uniosła w górę otwartą dłoń niczy m policjant zatrzy mujący olbrzy mią ciężarówkę.

– Nie chcę o nim rozmawiać, okej? – Z największą przy jemnością nigdy więcej o nim nie wspomnę. – Jak ty lko pomy ślę o tamty m biedny m chłopczy ku… – westchnęła, obejmując czule ramionami własnego sy nka. Ich sy nka. – O Michaelu? – Ty le wy cierpiał. – Na szczęście doszedł do siebie. – Tak samo jak ty i ja? – spy tała znacząco Julia. – Po ty m, co nas spotkało, kiedy by liśmy dziećmi? – Właśnie. Tak samo. Dokładnie w tej chwili Michael Braithwaite by ł w drodze do Nowej Zelandii. Brat i siostra mieli się ponownie spotkać. Sy mpaty czny by ł z niego facet, od stóp do głów odziany w dżins, niezdrowo oty ły i bardzo pogodny. Największą przy jemność sprawiało mu grillowanie przy basenie w towarzy stwie żony i dzieciaków. Zbił fortunę na handlu złomem. Niektórzy ludzie ży ją na przekór wszy stkiemu. – Jak ty i ja, skarbie – zauważy ła Julia, klepiąc Jacksona po ręku. Linda Pallister wróciła do Leeds i za swoje czy ny miała stanąć przed sądem. („Fortuna kołem się toczy ” – skonstatowała Julia). Ostatecznie doprowadziła do zniknięcia czteroletniego świadka. Umieściła go w prowadzony m przez zakonnice sierocińcu w Roundhay, zmieniła mu nazwisko i nikomu nie wspomniała, że miał siostrzy czkę. Zakonnicom wy tłumaczy ła, że to okropny kłamczuch, wszy stkim opowiada, że ma siostrę, a jego tatuś zabił mamusię. Kiedy Michael skończy ł osiemnaście lat, otrzy mał akt urodzenia i odkry ł swoje prawdziwe nazwisko, lecz również wtedy Linda Pallister siedziała cicho i nie powiedziała mu prawdy o matce ani siostrze. – Została zastraszona – powiedział Michael Braithwaite. – Grozili, że odbiorą jej sy na. – To żadna wy mówka – odparli jednogłośnie obaj Jacksonowie. Jackson, Brian Jackson i Michael Braithwaite spotkali się na lunchu w hotelu 42 The Calls. Jackson, wciąż wstrząśnięty ty m, co widział na dworcu w Leeds, zamiast jedzenia zamówił podwójną słodową whisky. Z czasem wspomnienia Michaela Braithwaite’a zbladły, aż pozostała czy sta karta. Wiedział jednak, że ta pustka prędzej czy później go zniszczy. – Na odwy ku przeszedłem terapię – wzruszy ł ramionami. – Nazy wam się Michael Braithwaite, jestem alkoholikiem, takie rzeczy. Jackson naty chmiast odstawił whisky z poczuciem winy. – Wreszcie postanowiłem podjąć poszukiwania – ciągnął Michael. – Tak trafił do mnie – wtrącił rozpromieniony Brian Jackson. – Mam za sobą dwadzieścia lat

służby w policji londy ńskiej. Dajcie mi sprawę, a będę jak pies, który się dorwał do kości. Nie popuszczę. Jackson już wcześniej, Bóg jeden wie dlaczego, my ślał o Brianie Jacksonie jak o swoim sobowtórze, teraz zaś pojął, że tamten jest jego całkowity m przeciwieństwem. – Wy tropiłem Lindę Pallister i umówiłem się na spotkanie – konty nuował Brian Jackson. – Pies, kość i tak dalej. Babka puściła farbę. No, prawie całą farbę. Chy ba chciała wreszcie zrzucić ten ciężar z serca. Później zmieniła zdanie, przestraszy ła się. Rozległ się dzwonek telefonu, pierwsze akordy V Symfonii Beethovena: „da-da-da-dammm”. Na komórce brzmiało to potwornie tandetnie. Brian Jackson nie odebrał. – Ma się to wzięcie – mrugnął porozumiewawczo. Brian Jackson nie wy wiózł nigdzie Lindy Pallister. Wbrew temu, co twierdziła jej córka Chloe, Linda zwy czajnie dała nogę. „Zwiała – wy jaśnił Brian Jackson – żeby nie pić piwa, które sama nawarzy ła”. Wy kupiła bilety na lot liniami Easy Jet do Malagi i podjęła desperacką próbę ukry cia się w tanim mieszkanku w bloku na Costa del Sol. – W sumie to okropnie banalne, prawda? – odezwała się Julia. – Ludzie bojący się utraty stanowiska, reputacji, rozbicia małżeństwa. Trudno się oprzeć wrażeniu, że ta tragedia powinna by ć nieco bardziej operowa. Jackson odruchowo chciał się z nią nie zgodzić, lecz po namy śle uznał, że Julia może mieć rację. Jego własna siostra, taka piękna, piękniejsza niż w jego wspomnieniach, zawsze pragnęła wieść najzwy klejsze ży cie, a padła ofiarą najzwy czajniejszego morderstwa. Całkiem przy padkowego aktu przemocy. By ła dziewczy ną, która otworzy ła nie to pudełko, co trzeba. Gdy by ktoś spy tał jej zabójcę, Niamh mogłaby w zasadzie by ć kimkolwiek – jedna w tę czy we w tę, to naprawdę nie miało znaczenia. Lepiej spłonąć na stosie, rzucić się w przepaść albo zostać rozszarpaną przez wilki, niż zginąć z rąk jakiegoś kutasa, który przy padkiem znalazł się na ty m samy m przy stanku autobusowy m. – Ambasador uwielbia, kiedy się go łaskocze po brzuszku – oznajmiła Julia. Jackson koniecznie musiał zmienić psu imię. Jak Louise nazwała szczeniaczka, którego jej podarował wtedy w Edy nburgu? E, pewnie od razu go oddała. – Dokąd teraz? – zaciekawiła się Julia, kiedy żegnali się przy stanowisku kontroli bezpieczeństwa na lotnisku w Manchesterze. – Do kresu podróży – odparł. – Spotkanie kochanków? – Szczerze wątpię. Nadal szukał nowego domu, bądź co bądź musiał gdzieś składać głowę do snu każdego

wieczoru. W głębi duszy podejrzewał, że szuka też swojej wiarołomnej żony, ale entuzjazm, z jakim rozpoczy nał polowanie, ostatnio jakby się wy czerpał. Przy puszczał, że ma chy ba dość podróżowania. Mocno przy tulił Nathana. Pocałował go na do widzenia i to wy starczy ło. Ze zdumieniem i niepokojem poczuł, że serce ściska mu się boleśnie. To by ła miłość – nierozerwalne więzy poświęcenia. Wiedział już, kim jest: ojcem tego chłopca. Oto potwierdzenie odwiecznej prawdy : człowiek nigdy nie wie, co poczuje, dopóki tego nie doświadczy. To przerażające, choć Julia, urodzona opty mistka, wolałaby pewnie słowo „cudowne”. – Przestań mi wkładać w usta rzeczy, który ch nie powiedziałam – broniła się. *** Grant siedział z wy godnie uniesiony mi nogami w dy żurce ochrony w centrum handlowy m Merrion i czy tał gazetę, zamiast obserwować monitory. Ze swego miejsca Leslie mogła odczy tać nagłówek: „Zabójstwa prosty tutek w Leeds – zatrzy mano podejrzanego” i niżej coś o „nowy m Rozpruwaczu z Yorkshire”. – To się nigdy nie skończy – westchnęła. – Chodzi o zwy kłe zdziry. Czego się spodziewałaś? – mruknął Grant, sięgając po paczkę chrupek. – Spodziewałaby m się, że ludzie będą się przy zwoicie zachowy wać. – Wolne żarty. Co tam masz? – zainteresował się. – Portmonetkę. Ktoś znalazł ją na parkingu i odniósł ochronie. Portmonetka by ła pękata, pełna różności, od kart kredy towy ch, przez karty lojalnościowe ze sklepów, po malutkie karteczki z datami wizy t u denty sty i fry zjera. Termin niektóry ch dawno minął. Poza ty m by ły tam liściki przy pominajki, które właścicielka musiała pisać sama do siebie. „Panna Matilda Squires”. Leslie ją pamiętała. Pamiętała, jak się zdenerwowała z powodu tej zgubionej portmonetki. Na dnie znalazła wciśnięty świstek z nazwiskiem i adresem. „Tu mieszkam” – głosił pomocny dopisek na wy padek, gdy by ktoś chciał ukraść jej tożsamość albo odwiedzić ją w domu z nożem i obrabować. – Matilda Squires – przeczy tała na głos Leslie. – Czy nie tak nazy wała się ta aktorka, która wpadła pod pociąg? – Nie mam pojęcia – mruknął Grant. Odwrócił stronę i zagapił się na zdjęcie niemal nagiej dziewczy ny na rozkładówce. Leslie brakowało Tracy. Szefowa nie tolerowała w dy żurce brukowców ani śmieciowego jedzenia. Ciekawe, dlaczego po urlopie do nich nie wróciła. – Może umarła – podsunął Grant, wy raźnie oży wiony tą my ślą.

Bzdura. Tracy przy słała Leslie kartkę, widokówkę z kołem obserwacy jny m London Ey e. Na odwrocie napisała: „Nie wracam do pracy, miło mi by ło cię poznać. Ży czę ci dobrego ży cia, pozdrawiam, Tracy ”. Leslie nie powiedziała o niej Grantowi. Wiadomość nie by ła przeznaczona dla niego. Sama też zwijała obóz. Nic nikomu nie mówiąc, wy kupiła bilet do Kanady. Samolot odlaty wał za dwa dni. Wzięła przy kład z Tracy i postanowiła zniknąć. Znajdzie sobie jakąś pracę na lato, pojedzie nad jezioro z rodzicami, bratem i psem, a potem rozpocznie nowe, dobre ży cie. Zostawi Leeds daleko za sobą. *** Najlepszy z dostępny ch pokoi, apartament Śpiącej Królewny. Przeznaczony, rzecz jasna, dla większej rodziny, lecz Tracy chciała dla dziecka tego, co największe i najlepsze. Miała szczęście, że udało jej się go wy nająć – ktoś w ostatniej chwili odwołał rezerwację. Wy glądało na to, że wszy scy – tout le monde, jak się tutaj mówiło – uparli się spędzać jednocześnie urlop w podpary skim Disney landzie. Tracy spodziewała się rodziców z dziećmi, ty mczasem po parku rozry wki kręcili się zwiedzający w najrozmaitszy ch konfiguracjach: zastępy młody ch chłopaków i grupki rozchichotany ch dziewczy n, wiekowe małżeństwa i nowożeńcy w podróży poślubnej. Nie przy chodził jej do głowy żaden rozsądny powód, dla którego ktoś chciał spędzać romanty czny weekend w miejscu, w który m biło mroczne serce kapitalizmu. Od czasu do czasu w tłumie trafiali się też samotni mężczy źni. „Uważaj” – szeptała wówczas do małej. Niewiary godne, jak łatwo zamienić jedno ży cie na inne. Na kilka ty godni zaszy ły się w Londy nie, gdzie nikt ich nie znał i nie interesował się, kim są. Przy okazji przetestowały swoje nowe tożsamości, odwiedzając lekarzy, denty stów oraz opty ków. Courtney przepłukano uszy i zbadano wzrok – nosiła teraz okulary, co ty lko dodawało jej uroku. Tracy, a raczej Imogen Brown, otworzy ła w banku rachunek, Harry Ray nolds zaś przelał nań nowe środki, wszy stko elegancko wy prane, z wiary godnego źródła. Tracy szczerze się zdziwiła. Nie przy puszczała, że Harry wy wiąże się ze swojej obietnicy, sądziła, że po prostu sprzeda jej dom, a pieniądze zatrzy ma. Kiedy przechodziły przez kontrolę paszportową na dworcu St Pancras, Tracy oczekiwała skrupulatnego badania i wielu podchwy tliwy ch py tań. Wy obrażała sobie, jak urzędnik o kamiennej twarzy odprowadza je na bok, mówiąc: „Pani pozwoli ze mną”. Ty mczasem bez najmniejszy ch przeszkód wsiadły do pociągu Eurostar i równie gładko dotarły do Zaczarowanego Królestwa.

Courtney miała własne priory tety. W sklepie hotelowy m Tracy kupiła jej nowy kostium wróżki – zielony strój Dzwoneczka i do kompletu różdżkę z moty lkiem na czubku. Połowa dzieci w hotelu chodziła w przebraniach, wszędzie kręciły się dziesiątki wróżek i Piotrusiów Panów oraz pojedy nczy piraci. Nie dało się przejść kory tarzem, żeby nie spotkać animatora w kostiumie Goofy ’ego albo Mary Poppins. By ło to surrealisty czne i trochę niepokojące, lecz Courtney przy jmowała to wszy stko jako coś całkiem naturalnego. – Lustereczko, powiedz przecie, która wróżka jest najpiękniejsza w świecie? – zapy tała Tracy, kiedy wróciły do apartamentu. – Ja – odparła Courtney na widok swojego odbicia w lustrze, rozczapierzając paluszki na podobieństwo rozgwiazdy. – Migocz, migocz, gwiazdko mała. – Wy glądasz prześlicznie – pochwaliła ją Tracy. – Wiem – przy taknęła dziewczy nka. Poszły w dół główną aleją ku wznoszący m się dumnie murom zamku Śpiącej Królewny. Le Château de la Belle au Bois Dormant. „To po francusku” – poinformowała małą Tracy. Wszy stko tu by ło po francusku, ponieważ w przeciwieństwie do inny ch nacji Francuzi nie by li skłonni do kompromisów języ kowy ch. Ciekawe, jak wy glądały spotkania poprzedzające budowę parku? Tracy wy obraziła sobie szefostwo Disney a, posłańców My szki Miki, którzy nad kawą i croissantami sły szą stanowcze francuskie non dla propozy cji tłumaczenia nazw atrakcji na angielski. Dla Amery kanów musiało to by ć spory m zaskoczeniem. Zastanawiała się też, czy podpary ski Disney land stanowi formalnie tery torium Stanów Zjednoczony ch i czy w związku z ty m mogły by zdać się na łaskę My szki Miki i poprosić o azy l. Mogły by wówczas wy emigrować do Stanów, kupić dom w jakimś spokojny m miejscu z dala od wielkich metropolii z ich męczącą biurokracją – w Oregonie, Nowy m Meksy ku albo jakimś miasteczku na Środkowy m Zachodzie, gdzie nikt by ich nie szukał. Ależ tu by ło jasno! Lata świetlne dzieliły ludzkość od czasów, gdy musiała polegać na blasku gwiazd i ogniu w kominku. Ustawiły się z Courtney w kolejce. A potem w następnej. I w jeszcze następnej. Czekały, żeby zobaczy ć zamek Śpiącej Królewny i domek Śnieżki – oba niestety mocno je rozczarowały. I znowu kolejka, ty m razem, żeby polecieć z Piotrusiem Panem do Niby landii, co sprawiło im olbrzy mią frajdę. Bez czekania nie dało się też pokręcić w filiżankach Szalonego Kapelusznika ani pojeździć na grzbiecie słonika Dumbo. Następna kolejka, żeby przeży ć przy godę z Pinokiem (do bani) oraz z Piratami z Karaibów, którzy okazali się świetni, choć, jak zgodnie stwierdziły, odrobinę straszni. Spędziły wieczność upchnięte między barierkami w ogonku przy pominający m spasionego węża, zanim załadowano je do łódki i kazano bezradnie

dry fować z prądem, który poniósł je pły tkim kanałem w głąb przerażającego animatronicznego świata przy wtórze piosenki It’s a Small World. Gdy wreszcie udało im się wy dostać na suchy ląd, odstały swoje w jeszcze jednej wijącej się na podobieństwo py tona kolejce, żeby zaliczy ć przejażdżkę zaby tkową wąskotorówką. Courtney okazała się wprost stworzona do stania w kolejkach. Potem stanęły w głównej alei, jadły lody i oglądały paradę. Pod koniec dnia na buzi Courtney pojawił się znowu ten wy raz oszołomienia charaktery sty czny dla dzieci będący ch ofiarami przemocy. Tracy przy puszczała jednak, że gdy by spojrzała w lustro, na swojej twarzy zobaczy łaby to samo. Jej mózg z uporem odtwarzał piosenkę It’s a Small World. Nie by ła pewna, czy kiedy kolwiek uda jej się od niej uwolnić. – Jutro możemy powtórzy ć wszy stko od początku – oznajmiła, gdy chwiejny m krokiem weszły do hotelu ty lny m wejściem. Tak robili ludzie nieuleczalnie chorzy, prawda? Starali się wy cisnąć z ży cia, ile się da: latali helikopterem nad Wodospadami Wiktorii, spły wali łodzią po Nilu, wy ruszali pociągiem do Wenecji albo wjeżdżali windą na szczy t Empire State Building. Wy bierali się na safari do Afry ki lub grali na automatach w Vegas, chłonąc chciwie świat, z który m musieli się rozstać. Można też wirować w wielkich filiżankach, fotografując raz za razem dziewczy nkę unoszącą do góry kciuki, i zastanawiać się, ile czasu jeszcze zostało. Kiedy weszły do apartamentu Śpiącej Królewny, na podłodze leżała koperta z logo Disney landu zaadresowana do madame Imogen Brown. Najwy raźniej ktoś wsunął ją przez szparę pod drzwiami. Tracy spodziewała się znaleźć w niej informacje doty czące polecany ch przez park rozry wek, zamiast tego ze środka wy padła inna koperta z odręcznie skreślony m imieniem „Tracy ”. Ktoś ją jednak wy tropił. Drżący mi rękoma rozerwała kopertę. Wewnątrz by ła następna. To zakrawało na absurd: znowu ujrzała swoje imię, ty m razem napisane ręką Barry ’ego. Przy pominało to otwieranie chińskich szkatułek. Z kolejny ch kopert będą wy padać inne, coraz mniejsze, aż w końcu – co? Pojawi się wiadomość „Mam cię!” albo „Największy m skarbem jesteś ty ”? Na odwrocie trzeciej koperty Tracy znalazła odręczny dopisek. Wiadomość od Harry ’ego Rey noldsa. Może nie powinna się dziwić, że zdołał ją odnaleźć. Tracy, Barry prosił, żeby Ci to przekazać. Jestem mu winien przysługę. Nie wiem, czy o tym słyszałaś: Barry nie żyje. Zabił córkę i popełnił samobójstwo. Zostawił po sobie cholerny bajzel. Len Lomax wpadł pod pociąg. Ray Strickland będzie sądzony za zabójstwo prostytutki sprzed lat. Pomyślałem, że chciałabyś o tym wiedzieć. Ukłony, Harry Wy starczy chwila nieuwagi, żeby świat stanął do góry nogami. Poniżej widniało postscriptum:

Tak jak prosiłaś, oddałem forsę temu Polakowi. Tracy nastawiła w telewizji kreskówkę dla Courtney, przeczy tała list Barry ’ego i poznała wreszcie całą prawdę o Michaelu Braithwaicie. Okazało się, że miał siostrę! Serce Tracy poszy bowało dziesięć pięter w dół. Pierwsze słowa, jakie wy szeptał do niej wtedy w mieszkaniu, brzmiały : „Gdzie jest moja siostra?”. – I co ci się najbardziej podobało? – zagadnęła Courtney, gdy stały w kolejce do restauracji. – Mój kostium – odparła bez wahania mała. Kelner zaprowadził je do stolika pod oknem, skąd miały fantasty czny widok na podświetlony zamek Śpiącej Królewny. Wzniosły uroczy sty toast winem i coca-colą. Tracy wy piła ty lko pół butelki czerwonego wina, chociaż mogłaby obalić kilka beczek. Pomy ślała o dziewczy nce, która siedziała obok niej, kiedy leciały do Niby landii. Przepełniała ją potrzeba hołubienia tej małej, bezbronnej istoty. Przed oczy ma znów stanął jej Michael Braithwaite i wszy stkie te lata, gdy jego los nikogo nie obchodził. Zagubiony Chłopiec. By ła wdzięczna Barry ’emu, że podarował jej szczęśliwe zakończenie. Biedny, stary Barry – emery tura nie by ła mu jednak pisana. W milczeniu wzniosła za niego toast. My szka Miki obsługiwała stoły z Goofy m i Pluto. Courtney najbardziej podobał się Pluto. Kciuki by ły cały czas w górze, Tracy pstry kała zdjęcie za zdjęciem. Dopadła ją śmiertelna choroba. Po kolacji Courtney przebrała się w nową piżamkę z My szką Minnie kupioną w sklepie hotelowy m. Potem zamówiły do pokoju gorącą czekoladę i obejrzały w łóżku bajkę z DVD. Oczy wiście kreskówkę Disney a. Dziewczy nka rozłoży ła na kołdrze swoje skarby : poczerniały srebrny naparstek, chińską monetę z dziurką w środku, portmonetkę ozdobioną py szczkiem uśmiechniętej małpki, kulę śnieżną z pry mity wną plastikową miniaturką gmachu londy ńskiego parlamentu, muszlę w kształcie rożka z kremem, muszlę w kształcie kapelusza kulisa, sosnową szy szkę, pierścionek zaręczy nowy Dorothy Waterhouse z szafirem, uschnięty listek z lasu, kilka ogniw taniego złotego łańcuszka, podświetlaną figurkę Matki Boskiej z saaba, srebrną gwiazdkę ze starej różdżki. Jeszcze kilka lat i będą potrzebowały ciężarówki, żeby to ze sobą wozić. „Jeszcze kilka lat”. Tracy jakoś nie potrafiła sobie wy obrazić, że czeka je wspólna przy szłość. Coś dopiero się zaczęło, lecz jej nie opuszczało przeczucie, że to początek końca. Zawsze tak by ło i będzie. Odtąd stale będzie się oglądała przez ramię, wy czekiwała pukania do drzwi. Kamery śledziły wszy stkie ich poczy nania; jeżeli ktoś zechce je odnaleźć, zrobi to z łatwością. Harry ’emu Rey noldsowi się udało. A jeśli nawet nie dopadną ich źli ludzie, prawdopodobnie uczy nią to dobrzy.

Kupując dziecko, zawarła pakt z diabłem. Miała teraz kogo kochać, lecz zapłaciła za to własny m ży ciem. Przy szła jej na my śl Mała Sy renka, dla której każdy krok by ł torturą. Zgodziła się cierpieć ból, który przenikał jej ciało niczy m ostrze noża, by le ty lko stać się człowiekiem. I kochać. Dziewczy nka machnęła różdżką, spełniając niewy powiedziane ży czenie albo rzucając czar, trudno wy czuć, o co konkretnie chodziło. By ła mocno przy fastry gowana do serca Tracy. Co by się stało, gdy by ktoś spróbował jej ją wy drzeć? Ty m właśnie by ła miłość. Nie przy chodziła za darmo, płaciło się za nią własną krwią. Z drugiej strony nikt nigdy nie twierdził, że łatwo jest kochać. No, może niektórzy, ale oni by li idiotami. Rozległ się dzwonek jej komórki. Nowe nazwisko, nowy aparat, nowy numer. Nikt go nie znał. Może dzwonili od operatora z jakąś powitalną promocją? Albo to znowu jakiś głuchy telefon? Może nawet dzwonił ten sam żartowniś co wcześniej? Mogło to by ć też coś znacznie bardziej złowieszczego. Tracy wy łączy ła komórkę i dalej oglądała bajkę. Dzwoneczek szukała zaginionego skarbu. Jak my wszy scy. *** 22 marca 1975 Zaraz po przebudzeniu sięgnął pod poduszkę po ulubiony samochodzik, biało-niebieski radiowóz. Ściskając go mocno w dłoni, wy gramolił się z łóżka, które dzielił z siostrą. Sy piali na waleta, „ściśnięci jak sardy nki w puszce”, mawiała matka. Ponieważ nie by ło jej obok, domy ślił się, że musiała pójść w nocy do pokoju matki. Matka nazy wała go swoją małpką. Albo ży wy m srebrem. Czasami śmiała się, ściskała go i mówiła, że jest jej maluszkiem. Miał cztery lata. Kiedy indziej, gdy by ła nie w humorze, krzy czała: „Do kurwy nędzy, jesteś już duży m chłopcem, Michael, więc może zacząłby ś się zachowy wać jak duży chłopiec!”. Czasami tańczy li razem w kuchni – stawał na jej stopach i wirowali w kółko, głośno się zaśmiewając, dopóki nie krzy knął, żeby przestała. Kiedy indziej mówiła, żeby zszedł jej z oczu i lepiej się nie pokazy wał. Nigdy nie wiedział, jaka dla niego będzie. Poczuł głód i poszedł do kuchni po płatki kukury dziane. Nie by ło tam gdzie usiąść, więc ostrożnie zaniósł talerz z płatkami do salonu. Zjadł je, a potem poszedł szukać matki. Leżała w sy pialni na podłodze. Próbował ją obudzić. Nastawił czajnik i zaparzy ł jej filiżankę herbaty, pamiętając, jak ona to robiła. Przy okazji sporo rozlał, zapomniał też dodać mleka i cukru. Zawsze powtarzała, że musi zacząć dzień od herbaty i papierosa. Odszukał jej papierosy i położy ł obok

filiżanki tuż przy jej głowie, ale się nie obudziła. Po namy śle spróbował wetknąć jej papierosa do ust. – Mamusiu? – powiedział, potrząsając nią. Kiedy wciąż nie reagowała, położy ł się przy niej i mocno ją przy tulił. („Gdzie mój śliczny chłopaczek? Daj mamusi buziaka!”). Po pewny m czasie znudziło mu się, wstał i poszedł szukać inny ch samochodzików. Kiedy później nadal się nie ruszała, przy ciągnął krzesło do drzwi wejściowy ch i spróbował je otworzy ć. Robił to wcześniej, lecz ty m razem w zamku nie by ło klucza i drzwi się nie otworzy ły. Tej nocy ściągnął z łóżka koc i położy ł się na podłodze obok matki. Spędził tak kolejne dwie albo trzy noce, zanim zrozumiał, że nie może tego dłużej robić. Matka zaczęła dziwnie pachnieć. Zamknął drzwi sy pialni i więcej tam nie zaglądał. Zaciągnął krzesło do okna i co jakiś czas stawał na nim, próbując zwrócić na siebie uwagę ludzi na dole. Walił w szy bę i machał, ale nikt go nie widział. Przechodnie wy glądali jak mrówki. W pewny m momencie przestał. Przeszukał całe mieszkanie, żeby odnaleźć siostrę. Bał się, że bawiąc się w chowanego, utknęła w jakiejś szafce albo pod łóżkiem. Nigdzie jej nie by ło. Mimo to nawoły wał: „Nicky !”, a czasem: „Nicola! Chodź tutaj!”, jak zwy kła krzy czeć matka, kiedy by ła zła. Jego siostra by ła taka śmieszna, ciągle się wy głupiała. „Ależ ty jesteś poważny, Michael – mawiała matka – wy rośnie z ciebie poważny człowiek. Za to twoja siostra będzie taka jak ja. Nicky potrafi się bawić”. Za siostrą tęsknił bardziej niż za matką. By ł pewien, że ktoś wkrótce po niego przy jdzie, ale nikt się nie zjawiał. *** 9 kwietnia Obudził go dźwięk dzwonka. Ktoś dobijał się do drzwi. Usły szał słowo „policja”. Tatuś by ł policjantem, ale nie lubił, żeby nazy wać go tatusiem. Poty kając się, Michael wy szedł do przedpokoju i zobaczy ł, że klapka zasłaniająca otwór na listy jest podniesiona. Przez szczelinę widział usta, które się poruszały, coś do niego mówiły. – No, już, już. Wszy stko będzie dobrze. Mamusia w domu? A tatuś? Zaraz ci pomożemy. Ty lko chwilkę poczekaj. Ta duża policjantka mocno go do siebie przy tuliła. – Gdzie jest moja siostra? – wy szeptał, ona zaś odszepnęła: – Co mówisz, słonko? Wtedy ta druga kobieta, która, jak się później dowiedział, miała na imię Linda, wtrąciła: – On nie ma żadnej siostry, majaczy.

I zabrała go ze sobą do karetki. W karetce spy tał ponownie: – Gdzie jest moja siostra? Ofuknęła go: – Cicho, Michael, nie masz żadnej siostry. Nie wolno ci o niej mówić. Więc już nic nie mówił. Ukry ł Nicky tam, gdzie chowa się wszy stko, co cenne, i nie zaglądał do niej ponad trzy dzieści lat. *** Nareszcie w Fountains! Środek lata, wokół jelenie, wiekowe drzewa i długie przedwieczorne cienie. Gałęzie oblepione nowy m listowiem, alchemiczna przemiana zieleni w złoto. Słodkie ptasie trele. Julia by łaby zachwy cona. Przy jechał po zamknięciu bram parku i musiał znaleźć inną, mniej legalną drogę wstępu na teren. Jelenie emanowały spokojem, nie przestraszy ł ich człowiek ani pies. Pies by ł zresztą na smy czy. Minęli jakiś wielki dom oraz kościół, oba „według projektu Burgesa”, cokolwiek to miało znaczy ć. Jackson może i by ł tu intruzem, ale dobrze poinformowany m. Okolica prezentowała się znacznie lepiej bez ludzi, jak zresztą większość miejsc jego zdaniem. – Ty lko ty i ja – powiedział do psa. Samo opactwo również go nie rozczarowało, choć Jackson nadal wolał swojskie ruiny Jervaulx. Spuścił psa ze smy czy i ruszy ł w górę do High Ride, ścieżki biegnącej szczy tem doliny otulającej Fountains. Przy stanął w punkcie widokowy m zwany m Siedziskiem Anny Boley n, aby podziwiać piękną panoramę. Zielone połacie trawy i woda na pierwszy m planie, w oddali ruiny starego opactwa. I ani śladu kobiety bez głowy. Zmierzchało. W Szkocji, ojczy źnie Louise, mówiło się na to „szarówka”. Zawrócił, zszedł na dół i zaczął się przechadzać wśród ruin. Pies oddalił się wielkimi susami w pogoni za królikiem. Jackson usiadł na płaskich kamieniach jakiegoś starego muru. W pierwszej chwili sądził, że to część zabudowań klasztorny ch, lecz przy jrzawszy się dokładnie oznakowaniu, stwierdził, że zawędrował do latry ny. Chy ba najwy ższy czas zrealizować tę receptę na okulary. – „To jest mój list do świata – oznajmił psu, gdy ten powrócił bez królika – który nigdy nie pisał do mnie” 50. Psiak przekrzy wił łeb na bok. – Też nie wiem, co to znaczy – pocieszy ł go Jackson. – Na ty m chy ba polega poezja. Przez ułamek sekundy wy dawało mu się, że widzi swoją siostrę, całą ubraną na biało. Biegła

roześmiana, z jej włosów osy py wały się płatki kwiatów. To też musiała by ć poezja. Albo pewien kąt padania światła. Bo przez cały ten czas, we wszy stkich miejscach, które odwiedził – od nagich ruin dawny ch chórów, przez rezonujące echem parowozownie, aż po herbaciarnie i puby Yorkshire – jego siostra kry ła się zawsze w półmroku. Roześmiana strzepy wała z ubrania kwiaty na podobieństwo panny młodej, a delikatne płatki jak odciski palców znaczy ły ciemny welon jej włosów. Tkwiła zamknięta w komnacie serca Jacksona niczy m majowa królowa, święta dziewica. („Na wieki wieków amen – oświadczy ła uroczy ście Julia, uderzając się w pierś i kładąc dłoń na sercu niczy m wojownik składający przy sięgę na wierność. – Martwa dla świata, ży je w tobie”. Odwieczny paradoks osób zaginiony ch). Odeszła przed nim i Jackson nigdy jej nie dogoni. Po namy śle uznał, że jest w stanie z ty m ży ć. Tak jakby miał jakiś wy bór. – Znowu w trasie – zauważy ł głośno, wsiadając do saaba. – Przed nami wiele mil i tak dalej. Jego posłuszny pilot, siedzący na podłodze przed fotelem pasażera, wy dał z siebie zachęcające szczeknięcie. Jane czekała na instrukcje. Jedna rzecz nadal nie dawała mu spokoju. Nie miało to związku z Michaelem ani z Hope, ani z tamtą dziewczy nką z Monachium, Jennifer – to my śl o jej zaginiony m bracie kazała mu wreszcie zadać Marily n Nettles właściwe py tanie. Nie, to by ło coś innego. Blizna, znak szczególny, znamię w kształcie Afry ki. Coś, co ostatnio widział. Przy puszczał, że zamieszkujące jego mózg ludziki prędzej czy później to zlokalizują. Już miał uruchomić silnik, gdy zadzwoniła jego komórka. „Louise” – przeczy tał na wy świetlaczu. Zawahał się, wy obrażając sobie, co się stanie, jeśli nie odbierze. I co się może wy darzy ć, jeżeli to zrobi.

„Nadzieja” jest ty m upierzony m Stworzeniem na gałązce Duszy – co śpiewa melodie Bez słów i nie milknące – W świście Wichru – brzmi uszom najsłodziej – I srogich by trzeba Nawałnic – Aby spłoszy ć maleńkiego ptaka, Co tak wielu zdołał ogrzać i nakarmić – Śpiewał mi już na Morzach Obcości – W Krainach Chłodu – Nie żądając w zamian Okruszka – Choć konał z Głodu. Emily Dickinson, przekład Stanisława Barańczaka

Przypisy końcowe

1. David Oluwale – emigrant z Afry ki, ofiara rasistowskich prześladowań, śmiertelnie pobity przez policjantów z Leeds 17 kwietnia 1969 roku (wszy stkie przy pisy pochodzą od tłumaczki). [wróć] 2. Autorem ty ch słów, wy powiedziany ch w sierpniu 1914 roku, w przeddzień przy stąpienia Wielkiej Bry tanii do I wojny światowej, by ł Edward Grey (1862–1933), bry ty jski minister spraw zagraniczny ch. [wróć] 3. William Szekspir, Burza, przekład Leona Ulricha. [wróć] 4. William Blake, Kominiarczy k, przekład Zy gmunta Kubiaka. [wróć] 5. Andrew Marvell, Do cnotliwej damy, przekład Artura Między rzeckiego. [wróć] 6. William Wordsworth, Świat ludzkich spraw zby t wiele dla nas znaczy, przekład Stanisława Barańczaka. [wróć] 7. William Szekspir, Jak wam się podoba, przekład Macieja Słomczy ńskiego. [wróć] 8. Charles Dickens, Opowieść o dwóch miastach, przekład Zofii Popławskiej. [wróć] 9. Parafraza słów przy pisy wany ch XIX-wiecznemu amery kańskiemu dziennikarzowi i wy dawcy prasowemu Horace’owi Greeley owi, który zachęcał swoich rodaków: „Jedź na zachód, młody człowieku, i rośnij wraz z krajem”. [wróć] 10. Emily Dickinson, Od światła może zginąć ropucha, przekład Ludmiły Marjańskiej. [wróć] 11. Annus horribilis (łac.) – straszliwy rok; określenie uży te prez królową Elżbietę II w przemówieniu podsumowujący m rok 1992. [wróć] 12. William Szekspir, Sonet 73, przekład Jerzego S. Sity. [wróć] 13. Boulevardier (franc.) – by walec bulwarów. [wróć] 14. Ostatnie słowa wy powiedziane przez kapitana Lawrence’a Oatesa, bry ty jskiego polarnika, uczestnika wy prawy Roberta Scotta, zanim oddalił się od swoich towarzy szy ; jego ciała nigdy nie odnaleziono. [wróć] 15. Emily Dickinson, Czy ste Szaleństwo to najwy ższy Rozum, przekład Stanisława Barańczaka. [wróć] 16. Verschränkung (niem.) – splątanie; pojęcie wprowadzone przez jednego z twórców mechaniki kwantowej, Erwina Schrödingera, w 1935 roku. [wróć] 17. Caveat emptor (łac.) – niech kupujący się strzeże; ograniczenie zasady dobrej wiary w handlu. [wróć] 18. Gene Hunt, Jack Regan – bohaterowie bry ty jskich policy jny ch seriali telewizy jny ch z lat siedemdziesiąty ch. [wróć]

19. Mi casa es mi casa (hiszp.) – mój dom jest moim domem. [wróć] 20. Emily Dickinson, Przetnij wpół Skowronka – znajdziesz Śpiew, przekład Stanisława Barańczaka. [wróć] 21. 22. 23. 24. 25. 26.

Ewangelia wg św. Łukasza, Łk 12,27, za Biblią Ty siąclecia. [wróć] De rigueur (franc.) – zgodne z wy mogami ety kiety. [wróć] La boule à zero (franc.) – głowa ogolona na ły so. [wróć] O tempora, o mores (łac.) – co za czasy, co za oby czaje. [wróć] La fille de joie (franc.) – prosty tutka. [wróć] Belles de jour (franc.) – piękności dnia. [wróć]

27. 28. 29. 30.

Andrew Marvell, Do cnotliwej damy, przekład Artura Między rzeckiego. [wróć] William Szekspir, Makbet, przekład Leona Ulricha. [wróć] William Szekspir, Burza, przekład Leona Ulricha. [wróć] William Szekspir, Romeo i Julia, przekład Macieja Słomczy ńskiego. [wróć]

31. 32. 33. 34.

William Szekspir, Henry k IV, część I, przekład Leona Ulricha. [wróć] William Szekspir, Hamlet, przekład Witolda Chwalewika. [wróć] Alexander Pope, Wiersz o człowieku, przekład Ludwika Kamińskiego. [wróć] Emily Dickinson, Bezpieczni w swy ch komnatach z alabastru, przekład Kazimiery

Iłłakowiczówny. [wróć] 35. Emily Dickinson, Przez śmierć sły szałam Brzęk Muchy, przekład Stanisława Barańczaka. [wróć] 36. William Bligh (1754–1817) – kapitan okrętu HMS „Bounty ”; zbuntowana załoga wy sadziła go na pełny m morzu do szalupy wraz z grupką wierny ch mu mary narzy. [wróć] 37. Jane Austen, Perswazje, przekład Anny Przedpełskiej-Trzeciakowskiej. [wróć] 38. William Szekspir, Burza, przekład Leona Ulricha. [wróć] 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47.

Tamże. [wróć] William Szekspir, Romeo i Julia, przekład Macieja Słomczy ńskiego. [wróć] William Szekspir, Burza, przekład Leona Ulricha. [wróć] William Blake, Kominiarczy k, przekład Zy gmunta Kubiaka. [wróć] William Szekspir, Burza, przekład Leona Ulricha. [wróć] Tamże. [wróć] Tamże. [wróć] Tamże. [wróć] William Szekspir, Burza, przekład Leona Ulricha. [wróć]

48. William Szekspir, Hamlet, przekład Witolda Chwalewika. [wróć] 49. Emily Dickinson, Ranny jeleń – skacze najwy żej, przekład Ludmiły Marjańskiej. [wróć]

50. Emily Dickinson, To jest mój list do świata, przekład Ludmiły Marjańskiej. [wróć]