Joanne Harris Runy

Maddy Kowalówna zawsze była traktowana przez społeczność Malbry jak odmieniec. Urodziła się z rdzawym runicznym znakiem na ręce, a runy to przecież symbol dawnych bogów, magiczne piętno. Wszyscy zaś wiedzą, że magia, opowieści, a nawet sny to rzecz nader niebezpieczna. Maddy lubi czarować, choć używa mocy tylko by przepędzić ze spiżarni bezczelne gobliny. O starych runach i czarach opowiada jej tajemniczy Jednooki, który czasem zjawia się w wiosce. Teraz jej przyjaciel znowu powrócił. Chce, by Maddy otworzyła tajemne wejście w podziemia Góry Czerwonego Konia i zeszła do Świata Dolnego, by odzyskać magiczny przedmiot należący do dawnych bogów...

Joanne Harris (1964) — angielska pisarka, autorka wielu bestsellerów. Kocha Francję, czekoladę i pisanie o jedzeniu. Jej powieść „Czekolada, odniosła międzynarodowy sukces i została sfilmowana w 2000 roku. W Polsce ukazały się także: „Jeżynowe wino”, „Pięć ćwiartek pomarańczy”, „Świat w ziarnku piasku”, „Duch z przeszłości”, „W tańcu”, „Dżentelmeni i gracze” oraz „Rubinowe czółenka”, czyli kontynuacja „Czekolady”. „Runy” to pierwsza powieść Joanne Harris dla młodego czytelnika. Strona internetowa autorki: www.joanne-harris.co.uk Strona internetowa książki: www.runemarks.co.uk

JOANNE HARRIS Przełożyła Maciejka Mazan

Prószyński i S-ka

Tytuł oryginału RUNEMARKS Copyright © Frogspawn Ltd, 2007 All rights reserved Projekt okładki i ilustracje Map of the Nine Worlds copyright © David Wyatt, 2007 Other illustrations copyright © Random House 2007 Published by arrangement with Random House Children’s Books, one part of the Random House Group Ltd. Redaktor serii Renata Smolińska Redakcja Łucja Grudzińska Redakcja techniczna Elżbieta Urbańska Korekta Mariola Będkowska Łamanie Monika Janik ISBN 978-83-7469-731-6 Warszawa 2008 Wydawca Prószyński i S-ka SA 02-651 Warszawa, ul. Garażowa 7 www.proszynski.pl Druk i oprawa Drukarnia Wydawnicza im. W. L. Anczyca S.A. 30-011 Kraków, ul. Wrocławska 53

Anouchce

Podziękowania Składam serdeczne podziękowania wiernym wojownikom, którzy stali u mego boku przez wszystkie fortunne i niefortunne koleje losu tej książki. Dziękuję Jennifer i Penny Luithlen, Peterowi Robinsonowi, Christianowi, który przeczytał ją pierwszy, Philippie Dickinson, moim fantastycznym redaktorkom Sue Cook i Nancy Siscoe, Davidowi Wyattowi za ilustracje na okładce i Rachel Armstrong za reklamę. Mojej asystentce Anne, która zarządza moim życiem, Markowi, który zarządza stroną internetową, i Kevinowi, który zarządza wszystkim innym. A najbardziej jestem wdzięczna mojej córce Anouchce, która dręczyła mnie nieustannie przez cztery lata, aż w końcu, ku jej zadowoleniu, skończyłam tę książkę...

OSOBY MIESZKAŃCY WIOSKI Maddy Kowalówna, wioskowa czarownica Jed Kowal, kowal Mae Kowalówna, głupia ślicznotka Adam Marnota, łobuz Pani Marnota, karczmarka Dorian Marnota, czarna owca w rodzinie Nan Nawiedzona, wariatka i akuszerka Nat Proboszcz, proboszcz Ethelberta Proboszczowa, jego żona Torval Biskup, jego bezpośredni przełożony Matt Stróż, stróż prawa Daniel Wrzosowy, uczeń proboszcza Audun Mostowy, dekarz WYZNAWCY PORZĄDKU Badacz numer 4421974, badacz Porządku Badacz numer 67363, badacz emerytowany Magister numer 73838, magister Porządku Magister numer 369, magister emerytowany Magister numer 262, magister Porządku Magister numer 23, magister Porządku BOGOWIE (WANOWIE) Skadi, pochodząca z Ludzi Lodu, żona Njörda, Łowczyni — bogini zniszczenia, najzagorzalsza przeciwniczka Lokiego Bragi, bóg poezji i pieśni, raczej nie przepada za Lokim Idun, żona Bragiego, bogini młodości i obfitości; Loki uwiódł ją i oddał Ludziom Lodu Freya, bogini pożądania, niegdyś śmiertelnie obrażona przez Lokiego Frey, Żniwiarz, brat Frei, nie jest przyjacielem Lokiego Heimdal, złotozęby strażnik bogów, nienawidzi Lokiego Njörd, bóg morza, niegdyś mąż Skadi, z którą rozszedł się z powodu niedających się pogodzić różnic charakteru; zgadza się z nią w tylko jednej sprawie — nieżyczliwości dla Lokiego

BOGOWIE (ASOWIE — JASNOWIDZĄCY) Odyn, przywódca Asów, związany z Lokim braterstwem krwi, a potem przez niego zdradzony Frigg, jego żona; straciła syna przez Lokiego Thor, Gromowładny, syn Odyna; ma wiele powodów, by Lokiego nie lubić Sif, jego żona; niegdyś straciła włosy z powodu Lokiego Tyr, bóg wojny; stracił rękę z powodu Lokiego Baldr, syn Frigg; stracił życie z powodu Lokiego INNI Cukier i Worek, goblin Hel, władczyni Krainy Zmarłych Surt, władca Krainy Podziemi, strażnik Czarnej Fortecy Jörmungand, Wąż Świata Ella, znana także jako Starość Gruba Lizzy, brzuchata świnka Bezimienny

RUNY DAWNEGO PISMA Fé bogactwo, bydło, majątek, sukces Úr: siła, Potężny Wół Thuris: runa Thora, Ciernista Ós: Jasnowidzący, Asowie Raedo: Podróżnik, Dalekie Kraje Kaen: Dziki Ogień, Chaos Hagall: Grad, Niszczyciel, Świat Podziemi Naudr: Wiążąca, niepokój, potrzeba, śmierć Isa: Lód Ár: obfitość, płodność Yr: Obrońca, Fundament Sól: lato, słońce Tyr: Wojownik Bjarkán: wizja, objawienie, sen Madr: ludzie Logr: woda, Jedyne Morze, Światy Środka

Księga pierwsza ŚWIAT GÓRNY Był pewien Jasnowidzący, który przepowiedział koniec wszystkiego... Nigdy nie ufaj wyroczni. Lokabrenna, 9:1

1 O siódmej rano w poniedziałek, pięćset lat po Końcu Światów, gobliny znowu wlazły do piwnicy. Pani Marnota — gospodyni karczmy Pod Siedmioma Śpiącymi — przysięgała, że to szczury, ale Maddy Kowalówna wiedziała swoje. Tylko gobliny potrafią zryć ceglaną posadzkę, a poza tym, o ile jej było wiadomo, szczury nie piją piwa. Ale wiedziała także, że w wiosce Malbry — podobnie jak w całej dolinie Strondu i pewnych tematów nigdy się nie porusza. Zasada ta dotyczyła wszelkich spraw osobliwych, niezwykłych lub w jakikolwiek sposób nienaturalnych. Posiadanie wyobraźni uważano za niemal równie naganne jak zadzieranie nosa, nawet snów nienawidzono i obawiano się, gdyż poprzez nie (przynajmniej tak mówiła Dobra Księga) Jasnowidzący przybyli z Chaosu i to we śnie pozostała moc Faerów, tylko czekająca na odpowiednią chwilę, by ponownie pojawić się na świecie. Dlatego też mieszkańcy Malbry dokładali wysiłków, by nigdy nie śnić. Sypiali na gołych deskach bez materaców, wystrzegali się ciężkich kolacji, a co do opowiadania bajek na dobranoc... no cóż. Dzieci z Malbry prędzej usłyszałyby o świętej Mogile lub najnowszych Oczyszczeniach w Końcu Świata niż bajki o magii czy Świecie Dolnym. Nie znaczy to, że nie dochodziło do nadprzyrodzonych incydentów. Prawdę mówiąc, przez ostatnie czternaście lat w wiosce Malbry widziano więcej magii niż gdziekolwiek indziej w Światach Środka. Oczywiście wszystko przez Maddy. Maddy Kowalówna miewała sny, opowiadała bajki i dopuszczała się jeszcze gorszych wybryków; dlatego też nieustannie obwiniano ją za wszystkie odbiegające od normy wydarzenia w wiosce. Jeśli butelka piwa spadła z półki, jeśli kot dobrał się do spiżarki, jeśli Adam Marnota rzucił kamieniem w bezpańskiego psa, lecz trafił w okno — można było postawić dziesięć do jednego, że wina spadnie na Maddy. A jeśli protestowała, ludzie mówili, że zawsze miała wichrzycielską naturę, że ich pech pojawił się wraz z jej narodzinami i że nic dobrego nie wyrośnie z dziecka napiętnowanego znakiem ruiny — tym rdzawym znamieniem na dłoni córki Kowala — którą niektórzy starsi nazywali Ruiną Wiedźmy i która nie znikała nawet po najsilniejszym szorowaniu.

Gdyby nie to, musieliby obwiniać gobliny — znane także jako Lud Burzy albo Faery — które tego lata stały się jeszcze bardziej nieznośne i zamiast jak dotychczas łupić piwnice czy kraść owce (bądź od czasu do czasu malować je na niebiesko), zaczęły płatać najpaskudniejsze figle. Na przykład zostawiały końskie łajno na schodach kościoła, podrzucały sodę do wina mszalnego, żeby się pieniło, lub sprawiały, że ocet we wszystkich słoikach marynowanych cebulek w sklepie Joego Kupca zmieniał się w siki.

A ponieważ nikt nie ośmielał się o nich wspomnieć ani nawet przyznać, że w ogóle istnieją, Maddy musiała się samotnie i na własny sposób zmagać ze szkodnikami spod góry. Nikt nie pytał, jak to robiła. Nikt nie przyglądał się córce kowala przy pracy. I nikt nigdy nie nazwał jej wiedźmą — z wyjątkiem Adama Marnoty, syna jej pracodawczyni, młodzieńca pod wieloma względami udanego, lecz w gniewie zbyt prędkiego w gębie. Poza tym, mówili, po co strzępić język? Przecież ten znak ruiny mówi sam za siebie. Maddy przyjrzała się temu znamieniu w kolorze rdzy. Wyglądało jak litera albo jakiś sigil, a czasami lśniło blado w ciemnościach albo paliło, jakby przyciśnięto do niego coś gorącego. Teraz także. Często tak było, kiedy Lud Burzy znajdował się w pobliżu, jakby miała w sobie coś, co swędziało i aż płonęło, żeby wyrwać się na wolność. Tego lata czuła to palenie częściej, jakby gobliny wyroiły się bardzo licznie. Przepędzała je, by ukoić to swędzenie. Innych zdolności nie używała; i choć czasami trudno było jej to znieść — tak jak trudno udawać, że nie jesteś głodny, gdy na stole stoją twoje ulubione potrawy — rozumiała, dlaczego tak być musi. Już nawet małe inkantacje i zaklęcia runiczne były złe. Ale czary, prawdziwe czary to niebezpieczne zajęcie, a gdyby plotki o nich miały dotrzeć do Końca Świata, gdzie słudzy Porządku dniem i nocą trudzili się badaniem Słowa... Albowiem największą tajemnicą Maddy — znaną tylko jej najbliższemu przyjacielowi, którego ludzie znali jako Jednookiego — było to, że magia sprawiała jej przyjemność, choć to przecież hańba. Co więcej, Maddy uważała, że mogłaby osiągnąć w niej dużą wprawę i jak każdy człowiek utalentowany, pragnęła zrobić użytek ze swego daru i pochwalić się nim innym. Ale to było niemożliwe. W najlepszym razie uznano by to za zadzieranie nosa. A w najgorszym? Ludzie bywali oczyszczani za mniejsze przewiny. Maddy przyjrzała się piwnicznej podłodze i szpecącej ją szerokiej bruździe. To był podkop goblinów, bez wątpienia, większy i znacznie bardziej niechlujny niż podkop lisa; na świeżo rozsypanej ziemi widniały jeszcze ślady pazurzastych stóp o grubych podeszwach. Gruz i cegły piętrzyły się w kącie, z grubsza ukryte pod stertą pustych beczułek. Maddy pomyślała z pewnym rozbawieniem, że musiała to być nieco podchmielona kompania. Zasypanie podkopu będzie łatwe, pomyślała. Sztuka polega na tym — jak zawsze — żeby go więcej nie odkopano. Runa Yr, Obrońca, wystarczała do zabezpieczenia kościelnych drzwi, ale wiadomo, że kiedy w grę wchodzi piwo, gobliny bywają bardzo natarczywe. Maddy wiedziała, że w tym wypadku pojedynczy czar nie wystarczy na długo. Więc dobrze. Trzeba więcej. Zaostrzonym patykiem narysowała dwie runy na ubitej ziemi. Naudr, Wiążąca, powinna wystarczyć...

A wraz z nią Úr, Potężny Wół, u wyjścia wykopu.

Teraz trzeba było tylko iskry. Ta iskra to właśnie była prawdziwa magia. Wszyscy mogli się nauczyć pisać runy — są przecież tylko literami ze starożytnego języka. Cała sztuczka polegała na tym, żeby zaprząc je do pracy. Początkowo było trudno. Teraz posługiwanie się runami stało się łatwe jak zapalenie zapałki. Wypowiedziała krótką inkantację: Cuth on fyre... Litery zapłonęły przez parę chwil, a potem przygasły. Były widzialne dla goblinów — i Maddy — ale dla pani Marnoty, która gardziła umiejętnością czytania (ponieważ jej nie posiadała) i uważała magię za występek, runy będą wyglądać jak gryzmoły w piachu. Wtedy wszyscy będą mogli dalej udawać, że gobliny to tylko szczury. Nagle w odległym, mrocznym kącie piwnicy rozległo się szuranie. Maddy odwróciła się i zobaczyła w mroku pomiędzy dwoma beczułkami jakiś ruch i kształt czegoś o wiele większego od zwykłego szczura. Wstała szybko i uniosła świeczkę, tak że płomień oświetlił bieloną ścianę. Wszystko ucichło; nie poruszało się nic z wyjątkiem skaczących i drżących cieni. Maddy zrobiła krok do przodu i oświetliła kąt piwnicy. Nadal nic się nie poruszało. Ale każde stworzenie zostawia po sobie ślad, tylko że czasem niewielu potrafi go dostrzec. Tam coś było, Maddy odbierała to wrażenie wszystkimi zmysłami. Nawet węchem — czuła słodkokwaśny, zatęchły zapach, jakby woń bulw zbyt długo pozostawionych w ziemi. Pijana kompania, pomyślała znowu. Może tak pijana, że jeden z birbantów, oszołomiony doskonałym piwem pani Marnoty, padł w kącie piwnicy, by odespać skutki szaleństw. I teraz znalazł się w potrzasku. Uwięziony za stertą beczułek, z odciętą drogą powrotu, w zamkniętej piwnicy. Serce Maddy zabiło trochę szybciej. Przez tyle lat nigdy nie miała szansy zobaczyć żadnego z Faerów z bliska, przemówić do niego i usłyszeć odpowiedź. Usiłowała przypomnieć sobie skąpą wiedzę o Ludzie Burzy spod Góry Czerwonego Konia. Były to osobliwe stworzenia, raczej psotne niż złe; miały zamiłowanie do mocnych napitków i ostro przyprawionych mięs. I coś jeszcze... coś, co utknęło gdzieś poza zasięgiem jej pamięci. Może to jakaś opowieść Jednookiego? A może praktyczna sztuczka czy inkantacja, która jest skutecznym sposobem na Faery? Maddy postawiła świeczkę na beczułce i zajrzała w kąt. — Wiem, że tam jesteś — szepnęła. Goblin — o ile to rzeczywiście był goblin, a nie zwykły szczur — nie odpowiedział. — Wyjdź — powiedziała Maddy. — Nie zrobię ci krzywdy.

Nic się nie poruszyło — nic z wyjątkiem cieni pląsających wraz z płomieniem świeczki. Maddy westchnęła i odwróciła głowę w drugą stronę. W cieniach coś drgnęło; widziała to kątem oka. Nie poruszyła się, ale stała, niby zadumana. To coś w cieniu zaczęło pełznąć, bardzo cicho, między beczułkami. Maddy nadal ani drgnęła. Tylko palcami lewej ręki utworzyła kształt Bjarkán, runy ujawnienia. Jeśli to szczur, Bjarkán to ukaże. To nie był szczur. W kółeczku utworzonym przez palce zalśniło blade, bladziusieńkie mżenie złota Faerów. Maddy skoczyła — w odpowiednim momencie. Stworzenie natychmiast zaczęło się z nią szarpać i choć Maddy go nie widziała, z całą pewnością czuła je w dłoniach, kopiące, wijące się i usiłujące ją ugryźć. Potem, ponieważ wciąż trzymała mocno, istota nagle opadła z sił, cień spadł z niej i Maddy mogła ją w końcu wyraźnie zobaczyć. Goblin był niewiele większy od lisa, miał małe, zwinne rączki i ostre białe ząbki. Prawie cały był okryty kolczugą skróconą niezgrabnie o połowę, żeby pasowała, a jego oczy w śniadej twarzy o długich bokobrodach lśniły jasnym, nieludzkim złotem. Mrugnął do niej dwukrotnie. Potem, bez ostrzeżenia, zanurkował między jej nogi. Mógłby uciec — był szybki jak łasica — ale Maddy przewidziała ten ruch i rzuciła palcami runę Isa, Lód, którą zamroziła go na miejscu. Goblin szarpał się i wił, lecz nogi mu wrosły w ziemię. Plunął na nią przez spiczaste zęby błędnym ognikiem. Maddy nie puściła. Klął w rozlicznych językach, czasem zwierzęcych, czasem w mowie Faerów, a skończył wiązanką niepochlebnych spostrzeżeń na temat rodziny Maddy, na ogół — musiała przyznać — całkiem trafnych. W końcu dał za wygraną i usiadł wściekły na podłodze. — Czego chcesz? — spytał. — Co powiesz na trzy życzenia? — podsunęła Maddy z nadzieją. — Nie rozśmieszaj mnie — prychnął. — Czegoś się nasłuchała? Maddy była rozczarowana. Wiele historii, które słyszała przez ostatnie lata, opowiadało o tym, jak gobliny komuś zaproponowały spełnienie trzech życzeń. Szkoda. A jednak słyszała też inne historie, być może bliższe prawdy; oczy jej rozbłysły, gdy w końcu przypomniała sobie to coś, co umykało jej od chwili, gdy usłyszała za beczką podejrzane odgłosy. — Nie ma pośpiechu — powiedział goblin, dłubiąc w zębach. — Ciii... — syknęła. — Myślę. Goblin ziewnął. Zaczął nabierać animuszu, jego jasnozłote oczy zalśniły psotnie. — Nie wiesz, co ze mną począć, co? Wiesz, że ściągniesz na siebie zemstę, jeśli nie wrócę cały i zdrowy.

— Zemstę? Czyją? — A czyjążby, jeśli nie kapitana? Jak bogów kocham, wychowałaś się w piwnicy? Wypuść mnie, bądź grzeczna, a ja zapomnę urazę i nie będzie trzeba kapitana wzywać. Maddy uśmiechnęła się, ale nie odpowiedziała. — No, dałabyś już spokój — rzekł goblin trochę zaniepokojony. — Nic dobrego ci nie przyjdzie z trzymania mnie tutaj, a ja nie mogę ci nic dać. — Ależ możesz — odparła, siadając na podłodze. — Możesz mi wyjawić swoje imię. Goblin wytrzeszczył na nią oczy. Co nazwane, to posiadane. Była to stara historia, którą Jednooki opowiedział jej przed laty, a Maddy w gorączce chwili omal o niej nie zapomniała. Na początku Pierwszego Wieku każde stworzenie, drzewo, kamień i roślina otrzymały sekretne imię, które czyniło swojego właściciela poddanym woli każdego, kto je poznał. Frigg Matka znała prawdziwe imiona i wykorzystała je, by całe Stworzenie płakało o powrót jej zmarłego syna. Ale Loki, który ma wiele imion, nie dał się zobowiązać do takiej przysięgi i tak Baldr Jasny, bóg wiosny, musiał pozostać w królestwie Hel aż po kres wszystkich światów. — Moje? — odezwał się w końcu goblin. Maddy skinęła głową. — Czym jest jakieś tam imię? Nazywaj mnie Psim Włosem albo Butlą Whisky, albo Trzema Prześcieradłami na Wietrze, dla mnie to bez różnicy. — Twoje prawdziwe imię — wycedziła i jeszcze raz rzuciła runę Naudr, Wiążącą, i Isa, by skuć goblina lodem. Zaszamotał się, ale runy trzymały mocno. — A zresztą co ci do tego? — spytał. — I skąd wiesz o tym tak sakramencko wiele? — Mów — rzuciła Maddy. — Nigdy nie zdołasz go wypowiedzieć! — Mimo to powiedz. — Nie powiem! Puszczaj! — Puszczę, gdy tylko mi powiesz. A jak nie, otworzę drzwi piwnicy i niech słońce czyni swą powinność. Goblin wzdrygnął się, gdyż światło słoneczne jest zabójcze dla Ludu Burzy. — Tego byś chyba nie zrobiła, szlachetna pani? — zaskomlił. — No to patrz. — Maddy podniosła się i ruszyła do klapy, teraz zamkniętej, przez którą spuszczano do piwnicy beczułki. — Nie zrobisz tego! — wrzasnął goblin. — Imię — powiedziała, trzymając dłoń na zasuwce.

Goblin szarpnął się jeszcze gwałtowniej, ale runy nie puściły. — Dopadnie cię! — zaskrzeczał. — Kapitan ci da i wtedy pożałujesz! — Ostatnia szansa — oznajmiła Maddy, odciągając zasuwkę. Cienki promień słońca padł na podłodze o parę centymetrów od stóp goblina. — Zamknij, zamknij! — wrzasnął stworek. Maddy czekała cierpliwie. — Dobrze, dobrze! Nazywam się... — Goblin zatrajkotał w swoim języku coś, co brzmiało jak grzechot kamyków w tykwie. — A teraz zamknij, zamknij! Maddy zatrzasnęła klapę i goblin odetchnął z ulgą. — Bardzo to było passs... kudne — powiedział. — I po co to taka miła panienka miesza się w paskudności? — Spojrzał na nią z naganą. — A tak w ogólności, na co ci moje imię? Ale Maddy usiłowała sobie przypomnieć słowo, które usłyszała. Smark? Nie, to nie to. Szarak? Nie, to też nie to. Srobaki? Zmarszczyła brwi, szukając właściwej końcówki. Spodziewała się, że goblin będzie jej przeszkadzać, wiedząc, że jeśli nie wypowie prawdziwego imienia, inkantacja nie zadziała. — Smá... — Może Szmaciak, może Smutas — zajazgotał goblin. — Może Słabiak, Słotniak lub Stokrotniak. Może Skorupiak, może Strup... — Cisza! — krzyknęła Maddy. Miała to słowo na końcu języka. — Więc powiedz! — A powiem! — Gdybyż tylko ten stwór przestał gadać... — Zapomniałaś, co? — ucieszył się goblin. — Zapomniała, zapomniała, zapomniała! Maddy zaczęła się rozpraszać. Miała za dużo do zrobienia; nie mogła uciszyć goblina i jednocześnie znaleźć inkantacji, którą chciała go nagiąć do swojej woli. Już Naudr i Isa zaczęły słabnąć. Goblin niemal zupełnie wyzwolił jedną stopę i starał się wyswobodzić drugą. Teraz albo nigdy. Maddy porzuciła runy i całą siłę woli wlała w wypowiedzenie prawdziwego imienia stworka. — Smá-rakki! — Brzmiało dobrze, gwałtownie i turkocząco, ale ledwie otworzyła usta, goblin wystrzelił z kąta jak korek z butelki i zanim skończyła mówić, już zarył się do połowy w ścianę piwnicy, drążąc ją, jakby od tego jego życie zależało. Gdyby Maddy się wówczas zastanowiła, mogłaby po prostu rozkazać mu się zatrzymać. Jeśli wypowiedziała jego imię poprawnie, musiałby być jej posłuszny, a ona wypytałaby go spokojnie i bez pośpiechu. Ale Maddy się nie zastanowiła. Zobaczyła znikające stopy goblina i krzyknęła coś, co nawet nie było inkantacją, i ze wszystkich sił rzuciła Thuris, runę Thora, prosto w wylot podkopu.

Jakby wystrzeliła petardę! Runa uderzyła w ceglaną podłogę, sypiąc snopem iskier i buchając niewielkim, lecz gryzącym kłębem dymu. Przez parę chwil nic się nie działo. Potem pod stopami Maddy rozległ się cichy pomruk, z wykopu dobiegły przekleństwa i gwałtowna szamotanina, jakby goblin napotkał przeszkodę. Maddy uklękła i włożyła rękę do dziury. Słyszała goblina przeklinającego zbyt daleko, by mogła go dosięgnąć, a potem rozległ się jeszcze inny dźwięk, jakby śliski, piszczący, bębniący, który prawie rozpoznała... Głos goblina był stłumiony, lecz gwałtowny. — No i co narobiłaś? Na Goga i Magoga, puść mnie! — Potem rozległa się kolejna rozpaczliwa szamotanina i stwór wycofał się tyłem z podkopu, zatrzymał się dopiero na stercie pustych beczułek, które rozsypały się z takim gruchotem, że poderwałyby na nogi wszystkich Siedmiu Śpiących. — Co się stało? — spytała. Ale zanim goblin zdążył odpowiedzieć, coś wystrzeliło z dziury w ścianie Właściwie kilka cosiów. Nie, dziesiątki! Nie, setki! Mnóstwo grubych, rozpędzonych cosiów wypełzało z wykopu jak... — Szczury! — krzyknęła Maddy, unosząc spódnicę. Goblin spojrzał na nią szyderczo. — A czego się spodziewałaś? Rzuć taki urok w Dolnym Świecie, a ani się obejrzysz, już stoisz po kolana w paskudztwie i robactwie. Maddy otrząsnęła się ze zgrozą. Zamierzała wezwać tylko goblina, ale jej krzyk — i ta szybko rzucona runa — najwyraźniej przywołał wszystko w okolicy. Teraz z podkopu wysypywały się już nie tylko szczury, lecz i ohydne roje żuków, pająków, komików, wijów, skorków, stonóg, a także wezbrane fale ścieków (pewnie z pękniętego kanału). Utworzyło to robaczywy bigos chlustający z wykopu i rozlewający się po podłodze w niepokojącym tempie. Maddy była pewna, że nie może się wydarzyć nic gorszego, a tu nagle rozległ się trzask otwieranych na piętrze drzwi i głos z kuchni: — Hej, moja panno! Będziesz tam siedziała cały ranek, czy jak? — Bogowie! — To była pani Marnota. Goblin puścił do Maddy oko. — Słychać mnie tam?! — wrzasnęła pani Marnota. — Garnczki czekają, a może mam je sama pozmywać?! — Za chwilę! — krzyknęła Maddy, uciekając na schody piwnicy. — Tylko tu... posprzątam! — Posprzątać to trzeba na górze! — rozeźliła się pani Marnota. — Wracaj w tej chwili i bierz się do garów! A jeśli ten jednooki nicpoń znowu tu przywędruje, powiedz mu ode mnie, żeby zmiatał!

Serce podeszło Maddy do gardła. „Ten jednooki nicpoń” — to musiało oznaczać, że jej stary przyjaciel wrócił po rocznej włóczędze. Całe hordy szczurów, karaluchów, nawet goblinów nie przeszkodziłyby jej się z nim spotkać. — Był tutaj? — spytała, wbiegając po piwnicznych schodach. — Jednooki tu był? — Wpadła bez tchu do kuchni. — A jakże. — Pani Marnota wręczyła jej ścierkę. — Co to za hałasy? — spytała ostro. Maddy zamknęła drzwi do piwnicy. — Nic takiego. Gospodyni była podejrzliwa. — A te szczury? Tym razem załatwiłaś wszystko jak należy? — Muszę się z nim spotkać — powiedziała Maddy. — Z kim? Z tym jednookim huncwotem? — Proszę! Zaraz wrócę. Pani Marnota wydęła usta. — Nie za moje pieniądze! Nie po to cię tak sowicie opłacam, żebyś się miała prowadzać ze złodziejami i żebrakami... — Jednooki nie jest złodziejem. — Nie zadzieraj nosa, moja panno! Wiadomo, nic nie poradzisz na to, że jesteś, jaka jesteś, ale mogłabyś przynajmniej się starać. Ze względu na twojego ojca i przez pamięć twojej świętej matki. — Pauza na zaczerpnięcie tchu zajęła pani Marnocie mniej niż sekundę. — I zmień minę! Można by pomyśleć, że jesteś dumna... Urwała, zastygłszy z otwartymi ustami, gdyż zza drzwi piwnicy dobiegł osobliwy dźwięk. Jakby chrobot przerywany czasem głuchym łupnięciem. Aż się jej zrobiło dziwnie — jakby tam na dole było coś więcej niż beczułki piwa. I co oznacza ten cichy chlupot, jak w dniu prania nad rzeką? — Niech cię Prawo broni! Coś ty narobiła? — Pani Marnota ruszyła do piwnicy. Maddy stanęła jej na drodze. Jedną ręką nakreśliła runę Naudr na klamce. — Proszę tam nie wchodzić. Pani Marnota nacisnęła klamkę, ale runa mocno trzymała. Gospodyni odwróciła się wściekle, obnażając ząbki małe i ostre jak u fretki. — Otwieraj natychmiast! — Kiedy naprawdę będzie lepiej nie otwierać. Otwieraj te drzwi, moja panno, bo pożałujesz! Maddy usiłowała protestować, ale pani Marnota nie słuchała. — Głowę dam, żeś wpuściła tam tego nicponia, który teraz opija się moim najlepszym piwem. Otwieraj te drzwi, dziewczyno, bo wezwę Matta Stróża, żeby zabrał was oboje do

rotundy! Maddy westchnęła. Nie żeby lubiła pracować w gospodzie, ale praca to praca, szyling drogą nie chodzi, a jeśli pani Marnota zajrzy do piwnicy, ani o jednym, ani o drugim nie będzie co marzyć. Za godzinę czar się zużyje i paskudztwa z powrotem wlezą do dziury. Wtedy mogłaby otworzyć piwnicę, posprzątać bałagan, powycierać wodę... — Ja to wszystko wytłumaczę... — zaczęła znowu. Ale pani Marnota nie chciała słuchać żadnych wyjaśnień. Jej twarz przybrała niepokojący odcień czerwieni. — Adam! — wrzasnęła przenikliwie, co zabrzmiało niemal jak szczurzy pisk. — Chodź tu w tej chwili! Adam był synem pani Marnoty. Z Maddy od zawsze łączyła go odwzajemniona nienawiść. Myśl o jego szyderczej, zadowolonej z siebie gębie — oraz o długo niewidzianym przyjacielu, znanym w pewnych kręgach jako jednooki huncwot — przeważyła szalę. — To na pewno był Jednooki? — spytała w końcu. — Oczywiście! Otwieraj te... — Dobrze — powiedziała Maddy i odwróciła działanie runy. — Ale na pani miejscu zaczekałabym godzinę. I uciekła. Była już prawie przy Górze Czerwonego Konia, kiedy z kuchni Siedmiu Śpiących buchnął przeraźliwy wrzask, który poszybował niczym dym nad senną wioską Malbry, by w końcu rozpłynąć się w porannym powietrzu.

2 Wioska Malbry liczyła osiemset dusz. Przycupnęła między dwoma górskimi pasmami w dolinie rzeki Strond, dzielącej Wyżyny od Dzikich Krajów na północy, po czym zmierzającej na południe ku Końcowi Świata i ginącej w Jedynym Morzu. W górach — zwanych Siedmioma Śpiącymi, choć nikt nie pamiętał dlaczego — śnieg leżał cały rok. Prowadziła przez nie tylko jedna droga, przełęcz Hindarfell, przez trzy miesiące w roku zasypana śniegiem. To odcięcie od świata miało wpływ na ludzi z doliny; trzymali się razem, byli podejrzliwi wobec obcych i (z wyjątkiem Nata Proboszcza, który niegdyś wybrał się z pielgrzymką aż na Koniec Świata i uważał się za wielkiego podróżnika) nie mieli wiele wspólnego ze światem zewnętrznym. Dolina mieściła tuzin małych osad, od Farnley Tyas u stóp gór po Grochowisko po drugiej stronie Lasu Niedźwiadka. Malbry była największa i najważniejsza. Znajdowało się w niej jedyne probostwo w dolinie, największy kościół, najlepsze karczmy i mieszkali najbogatsi gospodarze. Stały tu domy z kamienia, nie drewna; były kuźnia, huta szkła i zadaszony targ. Mieszkańcy Malbry uważali się za lepszych od reszty i z góry patrzyli na sąsiadów z Pog Hill albo Niw, a nawet wyśmiewali ich za plecami. Jedyną skazą na idealnym wizerunku Malbry była oddalona od wioski mniej więcej o trzy kilometry Góra Czerwonego Konia. Prawie wszyscy omijali ją z daleka z powodu niesamowitych historii, jakie o niej opowiadano. No i mieszkały tam gobliny. Podobno niegdyś na górze stał zamek. Wioska Malbry należała do jego lenna, dostarczała plonów panu tych ziem — lecz wszystko to działo się bardzo dawno temu, jeszcze przed Męczarnią i Końcem Światów. Teraz nie było tam nic do oglądania, tylko parę ogromnych głazów, zbyt potężnych, by je wywieźć, no i oczywiście wyrytego w skale Czerwonego Konia. Mieszkańcy wioski twierdzili, że takie okolice przyciągają gobliny, wabią je obietnicami skarbów i opowieściami o Starym Wieku. Ale dopiero od paru ostatnich lat Lud Burzy zapuszczał się aż do wioski. Dokładnie — od czternastu lat. Wtedy Julia, urodziwa żona Jeda Kowala, zmarła, wydając na świat ich drugą córkę. Prawie nikt nie wątpił, że te dwa wydarzenia mają ze sobą związek, a rdzawe piętno na rączce dziecka jest zapowiedzią nadchodzącego okropnego pecha. Od tego dnia, od Miesiąca Żniw, gobliny ciągnęły do dziecka kowala. Akuszerka mówiła, że widziała je przycupnięte na sosnowej kołysce małej, szczerzące zęby ze szkandeli albo baraszkujące przy poduszce. Z początku nikt nie powtarzał tych plotek. Nan Nawiedzona była wariatką, tak jak jej starka, więc wszystko, co mówiła, traktowano z przymrużeniem oka. Ale gdy w miarę upływu czasu o pojawieniu się goblinów słyszano z tak szacownych źródeł, jak proboszcz, jego żona Ethelberta i nawet biskup Torval zza przełęczy, pogłoski zaczęły krążyć coraz częściej. Wkrótce wszyscy się zastanawiali, jak to możliwe, że u Kowalów — akurat u nich! — u Kowalów, którzy nigdy nie miewali snów, codziennie chodzili do kościoła i prędzej by się rzucili do Strondu, niż wdawali w konszachty z Ludem Burzy — urodziły się dwie tak zupełnie odmienne córki.

Mae Kowalówna o pszenicznych kędziorkach była powszechnie uważana za najładniejszą i obdarzoną najmniejszą wyobraźnią dziewczynę w dolinie. Jed Kowal mawiał, że jest żywym obrazem swojej biednej matki i na jej widok łamie mu się serce, choć mówił to z uśmiechem i oczami błyszczącymi niczym gwiazdy. Maddy była ciemnowłosa, jakby pochodziła z Ziem Zewnętrznych, i kiedy Jed na nią patrzył, w jego oczach nie pojawiał się blask, lecz dziwne, oceniające spojrzenie, jakby porównywał Maddy do zmarłej żony i dochodził od wniosku, że został oszukany. Nie tylko Jed Kowal tak myślał. Dorastająca Maddy przekonała się, że rozczarowała niemal wszystkich. Niezdarna, pochmurna dziewczynka, z prostymi włosami i tendencją do garbienia się, nie została obdarzona ani słodkim charakterem Mae, ani jej równie słodką buzią. Choć właściwie trzeba przyznać, że oczy miała piękne, w kolorze wahającym się między szarością i złotem. Niewielu to dostrzegało. Uważano powszechnie, że Maddy Kowalówna jest brzydka, niegrzeczna, zbyt inteligentna, żeby jej to wyszło na zdrowie, zbyt uparta albo — dla odmiany — zbyt niemrawa. Oczywiście ludzie zgadzali się, że to nie jej wina, iż jest brzydka, a jej siostra śliczna, ale jak mówi przysłowie, uśmiech nic nie kosztuje i gdyby raz na jakiś czas uczyniła jakiś wysiłek, gdyby okazała choć odrobinę wdzięczności za życzliwe rady, jakie jej dawano, może jakoś by wyszła na ludzi. Ale ona nie chciała. Od małego była dzika; nigdy nie płakała, nigdy się nie śmiała, nigdy nie czesała, biła się z Adamem Marnotą i raz złamała mu nos, a jakby nie dość tego, zdradzała oznaki inteligencji — dla dziewczyny to katastrofa — i wyrażała się w sposób zdecydowanie prostacki. Nikt oczywiście nie wspominał o runicznym znamieniu. Przez pierwsze siedem lat nikt jej nie powiedział nawet, co ono oznacza, choć Mae robiła miny i mówiła o nim „ta plama”, i bardzo się dziwiła, że Maddy nie chce nosić mitenek, jakie przysyłały jej ojcu miłosierne — i nietracące nadziei — wdowy. Ktoś musiał dziewczynie wyłożyć kawę na ławę, więc w końcu Nat Proboszcz przyjął na siebie tę nieprzyjemną powinność. Maddy niewiele zrozumiała z przemówienia przetykanego cytatami z Dobrej Księgi, ale odczuła pogardę Nata... i ukryty za nią strach. Wszystko to zostało zapisane w Księdze Męczarni: że po bitwie dawni bogowie — zwani wówczas Jasnowidzącymi — zostali wypędzeni do Pozaświata i że nadal są obecni w snach, rozproszeni, lecz ciągle niebezpieczni, że wchodzą w umysły ludzi złych i podatnych, starając się odrodzić... — I tak ich skażona krew nadal istnieje — ciągnął proboszcz. — Krąży od mężczyzny do kobiety, od zwierzęcia do zwierzęcia. Stąd się wzięłaś, co nie jest twoją winą, więc dopóki odmawiasz modlitwy i pamiętasz, gdzie twoje miejsce, nie ma powodu, dla którego twoje życie nie miałoby być tak samo wartościowe jak nasze i dla którego Bezimienny nie mógłby ci przebaczyć. Maddy, trzeba to przyznać, nigdy nie lubiła Nata Proboszcza. Słuchała w milczeniu, od czasu do czasu podnosząc lewą rękę i spoglądając na niego bezczelnie przez kółko z kciuka i palca wskazującego. Nat miał ogromną ochotę ją uderzyć, ale nie wiedział, jaką moc dała jej skażona krew, i wolał mieć z tą dziewczyną jak najmniej wspólnego. Porządek już by umiał

sobie poradzić z bachorem, ale byli w Malbry, nie na Końcu Świata i nawet zasadniczy Nat miał dość rozumu, by nie stosować prawa Końca Świata tak daleko od Uniwersalnego Miasta. — Czy mnie zrozumiałaś? — spytał głośno i dobitnie. Może była słaba na umyśle, jak ta wariatka, Nan Nawiedzona. W każdym razie nie odpowiedziała, tylko znowu zaczęła mu się przyglądać przez kółeczko z palców, aż w końcu westchnął i poszedł w swoją stronę. Po tej rozmowie młodsza córka Jeda Kowala zrobiła się jeszcze dziksza niż dotąd. Przestała chodzić do kościoła, na wiele dni znikała w Lesie Niedźwiadka i całymi godzinami rozmawiała sama ze sobą (a raczej pewnie z goblinami). A kiedy starsze dzieci puszczały kaczki na stawie albo chodziły do szkółki niedzielnej Nata Proboszcza, Maddy biegła na Górę Czerwonego Konia albo dręczyła wariatkę Nan, żeby opowiadała jej historie lub — jeszcze gorzej! — sama zmyślała straszne, niestworzone bajdy i opowiadała je młodszym dzieciom, żeby miały koszmarne sny. Mae, wesoła jak sójka (i równie bezmyślna), wstydziła się jej. Mogłaby znakomicie wyjść za mąż, gdyby nie jej niesforna siostra. Żeby jej to wynagrodzić, ojciec ją psuł i rozpieszczał, a Maddy rosła naburmuszona, zaniedbana i zła. I pozostałaby naburmuszona i zła, gdyby nie to, co wydarzyło się latem na Górze Czerwonego Konia, gdy miała siedem lat. * Nikt nie wiedział dużo o Górze Czerwonego Konia. Jedni twierdzili, że powstała w Starym Wieku, kiedy poganie nadal składali ofiary starym bogom, inni — że jest to kurhan jakiegoś wielkiego wojownika, cały usiany śmiertelnymi pułapkami. Maddy wolała teorię, że jest to ogromna góra skarbów, wypełniona aż po szczyt złotem goblinów. Ktokolwiek miał rację, Czerwony Koń był stary — wszyscy się co do tego zgadzali — i choć w zboczu wyryli go ludzie, miał w sobie coś osobliwego. Przede wszystkim na wiosnę nigdy nie porastała go trawa, a zimą nie przysypywał śnieg. Z górą wiązały się opowieści o Faerach i starych bogach, dlatego ludzie na ogół roztropnie omijali ją z daleka. Oczywiście Maddy lubiła górę, ale też znała ją lepiej niż mieszkańcy wioski. Przez całe życie nastawiała ucha na plotki, jakie przywozili ze sobą podróżnicy, strzępy podań, przypowieści, historie, legendy. Zbudowała z nich obraz — nadal irytująco nieostry — czasów sprzed Końca Światów, kiedy Góra Czerwonego Konia była miejscem zaczarowanym, a dawni bogowie — Jasnowidzący — przemierzali ziemie pod postacią ludzi, wszędzie rozsiewając opowieści. Nikt w Malbry o nich nie mówił. Nawet Nan Nawiedzona by się nie ośmieliła; Dobra Księga zakazywała szerzenia opowieści o Jasnowidzących, które nie zostały zawarte w Księdze Męczarni. A mieszkańcy Malbry szczycili się swoją wiernością Dobrej Księdze. Nie ozdabiali już studni na cześć Frigg Matki, nie tańczyli wokół maika, nie zostawiali przy schodach okruszków dla ubożąt. Świątynie Jasnowidzących zburzono przed laty. Nawet zapomniano imion dawnych bogów i nikt już o nich nie wspominał.

Właściwie prawie nikt. Tym wyjątkiem był przyjaciel Maddy — znany pani Marnocie jako jednooki huncwot i nicpoń, a innym jako Przybysz albo po prostu Jednooki.

3 Poznali się w lecie siódmego roku życia Maddy. Akurat odbywał się jarmark w dniu letniego przesilenia, z zabawami i tańcami na trawie. Były tam stragany ze wstążkami, owocami i ciastkami, były lody dla dzieci; Mae po raz trzeci z rzędu została wybrana Truskawkową Królową, a Maddy przyglądała się temu wszystkiemu z kryjówki na skraju Lasu Niedźwiadka, zazdrosna, zła, lecz mimo to zdecydowana nie brać udziału w zabawie. Kryjówkę zrobiła sobie na ogromnym buku. Na wysokości dziesięciu metrów znajdowało się rozwidlenie gałęzi, w którym Maddy lubiła się układać z podkasaną spódnicą i nogami oplatającymi pień, obserwując wioskę przez kółeczko z kciuka i palca wskazującego lewej ręki. Przed paroma laty przekonała się, że jeśli ułoży tak palce i bardzo się skupi, zobaczy to, czego normalnie nie widać: ptasie gniazdo pod osłoną trawy, czarne jagody w kolczastych zaroślach, Adama Marnotę i jego kumpli ukrywających się za ogrodowym murem z kieszeniami pełnymi kamieni i głowami pełnymi psotnych myśli. Czasami widziała także światła i kolory wokół ludzi, zdradzające ich nastrój, i często te kolory zostawiały ślad w powietrzu, jak sygnatura zrozumiała dla każdego, kto potrafiłby ją odczytać. Ta sztuczka nazywała się sjon-henni lub prawdziwe widzenie, a układ palców oznaczał runę Bjarkán — choć Maddy, która nigdy nie uczyła się czytać i pisać, nie słyszała o żadnej runie Bjarkán i nie przyszło jej nawet do głowy, że ta sztuczka to magia. Przez całe życie wbijano jej do głowy, że magia — czy to uroki, czy magiczne gesty, czy nawet inkantacje — jest nie tylko nienaturalna, ale zła. Stanowiła spuściznę Faerów, źródło złej krwi Maddy, zaprzeczenie wszystkiego, co dobre i zgodne z prawem. Dlatego Maddy siedziała w swojej kryjówce, zamiast bawić się z innymi dziećmi lub zajadać ciastka na jarmarku. Dlatego ojciec unikał jej wzroku, jakby każdym spojrzeniem przypominała mu żonę, którą stracił. I dlatego z całej wioski tylko Maddy zauważyła obcego mężczyznę w kapeluszu o szerokim rondzie, zbliżającego się gościńcem, lecz nie do wioski, jak można by się spodziewać, a w stronę Góry Czerwonego Konia. Obcy nieczęsto pojawiali się nawet na letnim jarmarku. Kupcy odwiedzający Malbry przeważnie byli mieszkańcami tej lub innej pobliskiej osady — przynosili szkło i wyroby metalowe z Polan, persymonki z Krajów Południowych, ryby z Wysp, przyprawy z Ziem Zewnętrznych, skóry i futra ze skutej lodem Północy To nie kupiec, pomyślała Maddy, bo ma mały bagaż. Nie prowadził ze sobą konia ani muła, nie miał wozu... i kierował się w złą stronę. Może to ktoś z Ziem Zewnętrznych, pomyślała, takie ma kudłate włosy i złachmanione ubranie. Słyszała, że mieszkańcy Ziem Zewnętrznych czasami podróżują po drogach, gdzie najróżniejsi ludzie spotykają się i handlują, ale jeszcze nigdy żadnego nie widziała, żadnego z dzikusów z jałowych ziem poza Końcem Świata, tak nieuczonych, że nie potrafią nawet mówić w cywilizowanym języku. A może to nawet Dziki, cały pomalowany niebieskim urzetem, szaleniec, trędowaty albo bandyta.

Zsunęła się z drzewa i zaczęła iść za Przybyszem, trzymając się w bezpiecznej odległości, kryjąc się w krzakach na poboczu drogi i obserwując go przez runę Bjarkán. Może to żołnierz, weteran jakiejś dalekiej wojny? Naciągnął kapelusz głęboko na czoło, ale Maddy i tak widziała, że nosi opaskę zasłaniającą oko i lewą stronę twarzy. Jak każdy mieszkaniec Ziem Zewnętrznych był wysoki i smagły, a choć jego długie włosy siwiały, nie poruszał się jak starzec. Jego kolory także nie należały do starca. Maddy zauważyła, że starzy ludzie zostawiają za sobą słaby ślad; głupcy nie mieli go prawie wcale. Ale ten człowiek miał najsilniejszą sygnaturę, jaką kiedykolwiek widziała. Był to intensywny, soczysty błękit zimorodka; Maddy z trudem kojarzyła ten wewnętrzny olśniewający blask z brzydkim, zakurzonym obcym w kapeluszu. Szła za nim, cicho, dobrze ukryta, a kiedy dotarła do góry, ukryła się za trawiastym pagórkiem i obserwowała, jak obcy kładzie się w cieniu zwalonego kamienia, jedynym okiem wpatrując się w Czerwonego Konia. Trzymał w dłoni mały notes w skórzanej oprawie. Mijały minuty. Wyglądał, jakby podrzemywał z twarzą ukrytą w cieniu ronda. Od czasu do czasu zapisywał coś w notesie bądź przewracał stronę, a potem dalej przyglądał się koniowi. Wreszcie się odezwał. Niezbyt głośno, ale na tyle, że Maddy go usłyszała. Głos miał niski i przyjemny, zupełnie nie taki, jakiego spodziewała się po człowieku z Ziem Zewnętrznych. — No? Napatrzyłaś się? Drgnęła. Poruszała się bezszelestnie i o ile wiedziała, obcy ani razu nie spojrzał w jej stronę. Zrobiło jej się głupio. Wstała. — Nie boję się ciebie — oznajmiła wyzywająco. — Może powinnaś. Uznała, że jeśli będzie trzeba, zdoła mu uciec. Znowu usiadła na sprężystej trawie, tuż poza zasięgiem jego ręki. Jego notes, teraz to widziała, zawierał karteluszki związane razem rzemykami, stroniczki zapisane kolczastym pismem. Oczywiście nie potrafiła czytać — sztuka ta była znana tylko proboszczowi oraz jego uczniom, którzy czytali Dobrą Księgę i nic poza nią. — Jesteś kapłanem? — spytała w końcu. Obcy roześmiał się — niezbyt przyjemnie. — Więc żołnierzem? Nie odpowiedział. — Piratem? Najemnikiem? Znowu nic. Przybysz nadal stawiał znaczki w swoim notesie, od czasu do czasu przyglądając się koniowi. Maddy ciekawość nie dawała spokoju. — Co ci się stało w twarz? — spytała. — Zostałeś ranny? Na wojnie?

Obcy się trochę zniecierpliwił. — To mi się stało — powiedział i zdjął opaskę. Maddy patrzyła na niego przez chwilę. Jednak zahipnotyzowały ją nie posiekane bliznami szczątki oka, lecz siny znak zaczynający się tuż nad brwią i sięgający aż na kość policzkową.

Nie miał tego samego kształtu co jej znamię, ale był podobny, a Maddy po raz pierwszy zobaczyła coś takiego u kogoś innego. — Zadowolona? — spytał Przybysz. — Co to jest? — spytała bardzo poruszona. — Skąd to masz? Czy to urzet? Czy to tatuaż? Czy się taki urodziłeś? Czy w Ziemiach Zewnętrznych wszyscy takie mają? Uśmiechnął się do niej krótko i zimno. — Mamusia nie powiedziała ci, że ciekawość prowadzi do zguby? — Mamusia umarła przy moim urodzeniu. — Rozumiem. Jak się nazywasz? — Maddy. A ty? — Możesz mnie nazywać Jednookim. Wtedy Maddy rozłożyła palce, jeszcze brudne po wspinaczce na wielki buk, i pokazała mu znak na swojej ręce.

Zdrowe oko Przybysza w cieniu ronda otworzyło się szeroko. Znak na dłoni Maddy rysował się wyraźniej niż zwykle, nadal był w kolorze rdzy, choć jego krawędzie płonęły jaskrawym pomarańczem i Maddy czuła pieczenie — dziwne pulsowanie, nie nieprzyjemne, jakby przed chwilą trzymała coś gorącego. Obcy przyglądał się jej długo. — Wiesz, co tu masz, dziewczynko? — Ruinę Czarownicy. Moja siostra twierdzi, że powinnam nosić mitenki. Jednooki splunął. — „Czarownica” rymuje się z „ladacznica”. Plugawe słowo dla ludku o plugawych umysłach. Poza tym to nie Ruina Czarownicy, tylko Runa Czarownicy, runiczny znak Ognistych. — Chcesz powiedzieć „Faerów”? — spytała zaintrygowana Maddy. — Faery, Ogniści, to to samo. Ta runa... ten twój znak... wiesz, co to jest?

— Nat Proboszcz mówi, że piętno diabła. — Nat Proboszcz to kupa łajna — oznajmił Jednooki. Maddy zamarła, rozdarta między naturalnym poczuciem świętokradztwa a głębokim podziwem dla kogoś, kto ośmielił się tak nazwać proboszcza. — Posłuchaj mnie, dziewuszko — rzekł Przybysz. — Ten twój Nat Proboszcz ma powody, żeby bać się tego znaku. A także ci go zazdrościć. Raz jeszcze przyjrzał się znakowi na dłoni Maddy, z zainteresowaniem i — wydawało się jej — jakby tęsknotą. — Dziwne — żachnął się. — Nigdy bym nie pomyślał, że zobaczę to tutaj. — Ale co to jest? Jeśli księga nie mówi prawdy... — O, w tej księdze jest prawda — powiedział Jednooki i wzruszył ramionami. — Ale ukryta głęboko pod legendami i kłamstwami. Na przykład wojna... — Męczarnia — podsunęła Maddy. — Jak wolisz, albo Ragnarök. Pamiętaj, historię piszą zwycięzcy, a przegranym dostają się odpadki. Gdyby wygrali Asowie... — Kto? — Jasnowidzący, chyba tak ich tu nazywacie. Więc gdyby to oni wygrali wojnę — a wiedz, że niewiele brakowało — wówczas Stary Wiek by się nie skończył, a twoja Dobra Księga miałaby zupełnie inny sens albo w ogóle nie zostałaby napisana. Maddy natychmiast nastawiła uszu. — Stary Wiek? Czyli przed Męczarnią? Jednooki wybuchnął śmiechem. — Ano, przed, jeśli wolisz. W tamtych czasach panował Porządek. Czuwali nad nim Asowie, choć w tamtych czasach nie było między nimi żadnych Jasnowidzących. Wanowie z rubieży Chaosu — nazywacie ich tutaj Faerami — byli strażnikami Ognia. — Ognia? — Maddy wyobraziła sobie kuźnię ojca. — Magii. Nazywali ją glam-syni. Runiczna magia. Czary zmieniające kształt. Władali nimi Wanowie i dzieci Chaosu, dopiero później Asowie ukradli je i zmienili Światy. A moc run była tak wielka, że nawet po Zimowej Wojnie pod ziemią leżał uśpiony ogień, gdyż ogień potrafi spać tygodniami, miesiącami, latami... A czasem, jeszcze i teraz, wybucha sam z siebie — w żywej istocie, nawet dziecku... — We mnie? — Oby ci przyniósł wiele radości. — Jednooki odwrócił się i ze zmarszczonymi brwiami znów zatonął w swojej książeczce. Ale zbyt Maddy zainteresował, żeby mu teraz pozwoliła zamilknąć. Aż do dziś słyszała tylko strzępy opowieści i zniekształcone wersje tekstów z Księgi Męczarni, w których wspominano

o Jasnowidzących jedynie w ostrzeżeniach przed ich demoniczną mocą lub chcąc ośmieszyć tych od dawna nieżyjących uzurpatorów, którzy mienili się bogami. — A... skąd znasz te historie? — spytała. Przybysz się uśmiechnął. — Można powiedzieć, że jestem zbieraczem. Serce Maddy zabiło mocniej na myśl, że ktoś może zbierać opowieści, tak jak inni zbierają koziki, motyle albo kamienie. — Opowiedz mi więcej — poprosiła żarliwie. — Opowiedz mi o Asach. — Powiedziałem „zbieracz”, nie „opowiadacz”. Nie dała się zrazić. — Co się z nimi stało? Czy wszyscy zginęli? Czy Bezimienny rzucił ich do Czarnej Fortecy wśród węże i demony? — Tak ci powiedzieli? — Tak mówi Nat Proboszcz. Przybysz prychnął gwałtownie i pogardliwie. — Niektórzy zginęli, inni znikli, jeszcze inni przepadli. Pojawili się nowi bogowie, odpowiedni dla nowych czasów, a o starych zapomniano. Może to dowodzi, że wcale nie byli bogami. — Więc kim? — Asami. I tyle. Znowu się odwrócił, ale tym razem Maddy chwyciła go za rękę. — Opowiedz mi jeszcze o Asach. — Nie ma nic więcej. Jestem ja. Jesteś ty. I są nasi kuzyni z podziemi góry. Sam osad, dziewuszko. Wina już od dawna nie ma. — Kuzyni — powiedziała Maddy tęsknie. — Więc ty i ja także musimy być kuzynami. — Była to dziwnie pociągająca myśl. To, że Maddy i Jednooki mogą należeć do tego samego tajnego plemienia wędrowców, oboje naznaczeni Ogniem Faerów... — Naucz mnie, jak się tym posługiwać — poprosiła, wyciągając rękę. — Wiem, że potrafię. Chcę się uczyć... Jednooki w końcu stracił cierpliwość. Zatrzasnął notes, wstał, otrzepał płaszcz z trawy. — Nie jestem nauczycielem, dziewczynko. Idź się bawić z przyjaciółmi, a mnie zostaw samego. — Nie mam przyjaciół. Ucz mnie. Trzeba przyznać, że Jednooki nie przepadał za dziećmi. Spojrzał bez czułości na brudną dziewczynkę z runą na dłoni i zdziwił się, że w ogóle dał się jej tak podejść. Chyba na starość robi się sentymentalny, co go prawdopodobnie zgubi, a jakże, przecież runy mu to już

powiedziały. Przy ostatnim rzucaniu kamieni runicznych ujrzał runę Madr, Ludzi, skrzyżowaną z Thuris, Ciernistą, i wreszcie Hagall, Niszczyciela, a jeśli to nie ostrzeżenie, żeby nie ustawać w marszu... — Ucz mnie — powtórzyła dziewczynka. — Daj mi spokój. — Ruszył wielkimi krokami po zboczu. Maddy pobiegła za nim. — Ucz mnie. — Nie. — Ucz mnie. — Uciekaj! — Ucz mnie. — Na bogów! Jednooki wydał okrzyk desperacji i lewą ręką uczynił runiczny znak. Maddy wydawało się, że zobaczyła coś pomiędzy jego palcami — mignięcie błękitnego ognia, zaledwie iskierkę, jakby światło odbiło się w pierścieniu lub klejnocie. Ale Jednooki nie nosił pierścienia... Nie myśląc, uniosła rękę i odepchnęła iskierkę w stronę Przybysza. Rozległ się trzask jakby eksplodującej petardy. Jednooki drgnął. — Kto cię tego nauczył? — Nikt — odpowiedziała, równie zaskoczona. Jej runiczne znamię stało się nietypowo ciepłe; znowu zmieniło kolor z rdzawego brązu na złoto tygrysiego oka. Przez parę minut Jednooki milczał. Spojrzał na swoją dłoń i poruszył palcami, które pulsowały jak po oparzeniu. — Ucz mnie — powiedziała Maddy. Nastąpiła długa chwila milczenia. — Obyś była zdolna — rzekł w końcu. — Nawet nie chcę sobie przypominać, kiedy ostatnio wziąłem ucznia... nie mówiąc już o uczennicy. Maddy ukryła uśmiech pod splątanymi włosami. Po raz pierwszy w życiu miała nauczyciela.

4 Przez następne dwa tygodnie Maddy słuchała nauk Jednookiego z wielkim zapałem. Nat Proboszcz zawsze twierdził, że zła krew to hańba, jak kalectwo lub pochodzenie z nieprawego łoża. A ten człowiek mówił, że jest dokładnie odwrotnie. Masz talent, mówił Przybysz, talent wyjątkowy i cenny. Była pilną uczennicą i Jednooki, który zjawiał się w dolinie jako sprzedawca lekarstw i zwykle po paru dniach odchodził, tym razem przedłużył wizytę niemal do miesiąca, ponieważ Maddy chłonęła wiedzę łapczywie. Był to początek długiej nauki, która miała na zawsze zmienić jej wizję świata. * Otóż wiedzcie, że mieszkańcy wioski Maddy wierzyli we wszechświat składający się z Dziewięciu Światów. Pierwszym był Firmament, Niebiańskie Miasto Idealnego Porządku. Pod ich światem znajdował się Fundament, Świat Dolny, który prowadził do trzech krain — Śmierci, Snu i Potępienia, a z nich prowadziła droga do Pozaświata, królestwa demonów, siedziby Chaosu i wszelkich Bluźnierstw.

Pomiędzy nimi leżały Światy Środka: Ziemie Wewnętrzne, Ziemie Zewnętrzne i Jedyne Morze. Malbry i dolina Strondu w samym centrum, jak dziesiątka na tarczy strzelniczej. Można stąd wnosić, że mieszkańcy Malbry mieli o sobie nie najgorsze mniemanie. Ale teraz Maddy uczyła się o świecie leżącym za granicami tej mapy, o świecie mającym wiele części i sprzeczności, świecie, w którym Nat Proboszcz albo chociażby taki Adam Marnota postradaliby rozum na widok oceanu lub nieznanej gwiazdy. Zrozumiała, że w takim świecie to, co dla jednego jest religią, dla drugiego może być herezją, magia i nauka mogą się przeplatać, domy mogą być budowane na rzekach, pod ziemią albo w powietrzu, nawet Prawa Porządku z Końca Świata, które zawsze uważała za uniwersalne, mogą się zmieniać i naginać, by dostosować się do obyczajów tego nowego, powiększonego świata. Oczywiście tylko dziecko by uwierzyło, że Koniec Świata jest naprawdę końcem świata. Istniały inne kraje i wszyscy o tym wiedzieli. Kiedyś z tymi innymi krajami handlowano, a nawet prowadzono wojny. Ale podobno Ziemie Zewnętrzne tak bardzo ucierpiały podczas

Męczarni, że ich mieszkańcy od dawna zdziczeli i nikt — żaden cywilizowany człowiek — już tam nie jeździł. Oczywiście Jednooki tam bywał. Za Jedynym Morzem żyli ludzie brązowi jak torf, o włosach skręconych niczym pędy jeżyn; nigdy nie słyszeli o Męczarni ani nie czytali Dobrej Księgi. Czcili własnych bogów — dzikich bogów o zwierzęcych głowach — i mieli własną magię, a wszystko to wydawało się im równie szacowne i zwyczajne jak niedzielne kazania Nata Proboszcza na drugim krańcu Światów Środka. — Nat Proboszcz mówi, że magia to dzieło diabła — powiedziała Maddy. — Ale gdy trzeba, przymyka na nią oko, prawda? Maddy skinęła głową, nie ośmielając się uśmiechnąć. — Zrozum, Maddy, że Dobro i Zło nie są tak mocno zakorzenione, jak wmawia ci duchowny. Dobra Księga stawia Porządek ponad wszystkimi sprawami, dlatego Porządek jest Dobrem. Czary przyszły z Chaosu, dlatego magia jest dziełem diabła. Ale narzędzie może być dobre lub złe, w zależności od tego, kto go używa. I to, co dziś jest dobre, jutro znowu może być złe. Maddy zmarszczyła brwi. — Nie rozumiem. — Słuchaj. Odkąd świat zaczął istnieć — a zaczynał wiele razy i wiele razy się kończył i znowu się zaczynał — prawa Porządku i Chaosu walczyły ze sobą, nacierały i cofały się na zmianę we wszystkich Dziewięciu Światach, powstrzymywały i atakowały zgodnie ze swoją naturą. Dobro i Zło nie miały z tym nic wspólnego. Wszystko żyje — i umiera — zgodnie z prawami Porządku i Chaosu, bliźniaczych sił, którym nie mogą się przeciwstawić nawet bogowie. Maddy nadal marszczyła czoło. To jeszcze dziecko, pomyślał, a jednak powinna nauczyć się tego już teraz. Nawet w przyszłym roku może być za późno — Porządek już rozłożył skrzydła, wysyła z Końca Świata coraz więcej badaczy... Opanował niecierpliwość i zaczął znowu: — Oto historia Asów, która pomoże ci wszystko zrozumieć. Ich generała nazywano Odynem, Ojcem Wszechrzeczy. Pewnie znasz jego imię. Skinęła głową. -„Który posiada włócznię i ośmionogiego konia”.

— Właśnie. A zatem należał on do tych, którzy w dawnych czasach, w zaraniu Starego Wieku, uczynili świat na nowo. On zjednoczył swych wojowników, Thora, Tyra i innych przy budowie potężnej warowni, by odeprzeć Chaos, który groził pochłonięciem tego nowego świata, jeszcze nie do końca ukształtowanego. Warownia ta nazywała się Asgard, Niebiańska Cytadela, i w tamtych czasach stała się Pierwszym Światem. Maddy przytaknęła. Znała tę historię, choć Dobra Księga twierdziła, że Niebiańską Cytadelę zbudował Bezimienny, a Jasnowidzący zdobyli ją podstępem. Jednooki opowiadał dalej: — Ale wrogowie byli potężni i wielu z nich posiadało talenty Asom niedostępne. Odyn zaryzykował. Odszukał syna Chaosu i zaprzyjaźnił się z nim dla jego talentów. Zabrał go do Asgardu jako swego brata. Pewnie słyszałaś o Triksterze. Maddy znowu przytaknęła. — Naprawdę miał na imię Loki. Był dziki z natury. Krąży o nim wiele opowieści. Niektóre ukazują go w złym świetle. Inne twierdzą, że Odyn nie powinien go był przyjąć. Ale — przynajmniej przez jakiś czas — Loki dobrze służył Asom. Był niegodziwy, lecz użyteczny; urok łatwo przychodzi dzieciom Chaosu, a to dzięki urokowi i przebiegłości znalazł się u boku Odyna. I choć w końcu jego natura okazała się przemożna i Loki musiał się jej poddać, częściowo dzięki niemu przetrwali tak długo. Może to ich wina, że nie pilnowali go uważniej. W każdym razie ogień płonie, taka już jego natura i nie możesz tego zmienić. Możesz upiec na ogniu mięso albo spalić dom sąsiada. Czy ogień, na którym przyrządzasz jadło, jest inny od tego, którym niszczysz? I czy to znaczy, że powinnaś jeść tylko surowe potrawy? Maddy pokręciła głową, wciąż zdezorientowana. — Więc mówisz, że... nie powinnam się bawić ogniem — powiedziała w końcu. — Ależ powinnaś — odparł Jednooki łagodnie. — Ale nie zdziw się, jeśli ogień zacznie bawić się tobą. * W końcu nadszedł dzień rozstania. Jednooki długo przekonywał Maddy, iż nie powinna z nim jechać. — Masz dopiero siedem lat, na bogów! Co miałbym z tobą zrobić na drogach? — Będę pracować. Wiesz, że potrafię. Nie boję się. Dużo umiem.

— O, naprawdę? Trzy inkantacje i parę run? Daleko dzięki nim zajdziesz w Końcu... — Urwał gwałtownie i zaczął poprawiać rzemyk opasujący jego bagaż. Ale Maddy nie była głupia. — Jedziesz do Końca Świata? Nie odpowiedział. — Och, pozwól mi jechać z tobą! — krzyknęła. — Będę ci pomagać, będę nosić twoje rzeczy, nie sprawię ci żadnych kłopotów... — Nie? O ile mi wiadomo, porwanie dziecka nadal jest przestępstwem. O

tym nie pomyślała. Jeśli zniknie, od Niw po Hindarfell ruszą pościgi, a Jednooki trafi

do rotundy albo na szubienicę. — Zapomnisz o mnie — powiedziała. — Nigdy, przenigdy już cię nie zobaczę. — Wrócę za rok — obiecał. Maddy spuściła głowę. Jednooki czekał, trochę rozbawiony. Spod plątaniny włosów dobiegło ciche, wściekłe chlipnięcie. — Posłuchaj — odezwał się łagodnie. — Naprawdę chcesz mi pomóc? Potrzebuję tu oczu i uszu. Potrzebuję ich bardziej niż towarzystwa na drogach. Maddy się ożywiła. — Oczu i uszu? Jednooki wskazał górę, gdzie mgliste zarysy Czerwonego Konia lśniły niczym wprawione w skałę gorejące węgle. — Często tam chodzisz? Przytaknęła. — Wiesz, co to jest? — pytał dalej. — Góra skarbów — odparła, myśląc o zakopanym złocie. — Coś o wiele ważniejszego. To rozstaje dróg prowadzących do Świata Dolnego, biegnących aż do królestwa Hel. Może nawet aż do rzeki Sen, która wpada do Strondu... — Więc tam nie ma skarbu? — Maddy była rozczarowana. — Jest! Skarb zaginiony w Starym Wieku. Dlatego gobliny tak się tam roją. Dlatego bije stamtąd taka energia. Czujesz ją. Maddy, prawda? Jakby się mieszkało pod wulkanem.

-

Co to jest wulkan?

— Nieważne. Ważne jest, żebyś obserwowała tę górę. Wypatruj, czy nie dzieje się tam coś dziwnego. Ten koń tylko drzemie i jeśli się obudzi... — Chciałabym go obudzić — powiedziała Maddy. — A ty? Uśmiechnął się i pokręcił głową. Był to dziwny uśmiech, jednocześnie cyniczny i smutny. — Nie — powiedział Jednooki i mocniej otulił się płaszczem. — Raczej nie. Nie jest to droga, którą chciałbym pójść, nawet za cały okup za Ottra. Choć może nadejść czas, kiedy nie będę miał wyboru. — Ale skarb... Mógłbyś być bogaty... — Maddy — westchnął. — Mógłbym zginąć. — Przecież... — Tam w dole jest coś o wiele gorszego niż gobliny. A skarby rzadko sypiają samotnie. — I co z tego? Ja się nie boję. — Nie boisz się, w istocie — rzekł oschle. — Ale masz tylko siedem lat. Ta góra — i to, co pod nią — czekała od dawna. Na pewno poczeka jeszcze troszkę. — Jak długo? Jednooki parsknął śmiechem. — Do przyszłego roku? — naciskała. — Zobaczymy. Ucz się, obserwuj górę i wypatruj mnie w Miesiącu Żniw. — Przysięgasz, że wrócisz? — Na Odyna. — A na siebie? Pokiwał głową. — Tak. Na siebie też. * Od tej pory Przybysz wracał do Malbry raz na rok — nigdy przed Beltane i rzadko później niż po urodzinach Maddy, które wypadały pod koniec Miesiąca Żniw. Przywoził lekarstwa,

sól. skóry, cukier i nowiny. Jego przybycie zawsze było dla Maddy najwspanialszym momentem roku, jego odjazd — początkiem zapadających na długo ciemności. Za każdym razem zadawał jej to samo pytanie. — Co nowego w Malbry? I za każdym razem zdawała mu raport z figli goblinów: złupionych spiżarni, opróżnionych piwnic, uprowadzonych owiec, skwaszonego mleka. A on nieodmiennie pytał: — To wszystko? Kiedy zapewniała go, że wszystko, oddychał z ulgą, jakby na jakiś czas zdjęto mu z ramion wielki ciężar. I oczywiście przy każdej wizycie uczył ją czegoś nowego. Najpierw nauczyła się czytać i pisać. Uczyła się wierszy, pieśni i obcych języków, medycyny i zielarstwa, a także pouczających opowieści. Uczyła się historii i ludowych podań, klechd i legend, studiowała mapy rzek, gór i dolin, poznawała kamienie, chmury i mapy nieba. A co najważniejsze, uczyła się run. Ich nazw, właściwości, przypisanych im gestów. Jak zrobić z nich kamienie wróżebne, które rozrzuca się, by odczytać przyszłość, albo jak je związać niby słomianą lalkę; jak zrobić z nich pogrzebacz, jak wpleść ich nazwy w inkantację, jak je puszczać niczym kaczki, ciskać jak petardy lub rzucać ich utworzone z palców cienie. Nauczyła się korzystać z Ár, by zapewnić udane zbiory...

i z Tyr, żeby włócznia myśliwska trafiała do celu...

i z Logr, by znaleźć podziemną wodę.

Gdy skończyła dziesięć lat, znała już wszystkie szesnaście run ze Starego Pisma, kilka nieprawych run z obcych krajów i kilkaset rozmaitych inkantacji. Wiedziała, że Jednooki podróżuje pod znakiem Raedo, Wędrowca, choć jego runa była odwrócona, a przez to pechowa, co znaczyło, że przeszedł wiele prób i niepowodzeń. Runa Maddy nie była przerwana ani odwrócona. Jednak, jak twierdził Jednooki, była to runa nieprawa, niepochodząca ze Starego Pisma, a przez to nieprzewidywalna. Nieprawe runy są podstępne, powiedział. Niektóre działają, ale niezbyt dobrze. Inne nie działają zupełnie. Jeszcze inne lubią się wymykać spod kontroli. zmieniać niezauważalnie, a podstępnie, wypaczać jak strzała pozostawiona na deszczu, która rzadko trafia do celu. A jednak, powiedział, posiadanie jakiejkolwiek runy jest darem. Runa ze Starego Pisma, we właściwym położeniu i cała, to zbytnia doskonałość, o której nie warto nawet marzyć. Taką moc posiadali niegdyś bogowie. Teraz trzeba wykorzystywać to, co zostało. Nieprawa czy nie, runa Maddy miała dużą moc. Uczennica wkrótce prześcignęła nauczyciela, gdyż jego moc była niewielka i szybko się wyczerpywała. Maddy była pojętna, szybko się uczyła. Nauczyła się hug-runar, run umysłu, i rista runar, rzeźbionych run, i sigrunar, run zwycięstwa. Nauczyła się run, których sam Jednooki nie potrafił używać, nowych run i nieprawych run, które nawet nie miały nazw — a i tego było jej mało. Więc opowiedział jej o legendach spod góry. O wężu, który mieszka w korzeniu Yggdrasila i pożera fundamenty świata. Opowiedział jej legendy o stojących głazach, zagubionych wysepkach i magicznych kręgach, o Świecie Podziemi i Pozaświecie, o dalekich krajach Snu i Chaosu. Opowiedział jej legendy o Hel Półzrodzonej, Jörmungandzie — Wężu Świata, i o Surcie Niszczycielu, panu Chaosu, o Ludziach Lodu, Ludzie Tuneli, Wanach i Mimirze Mądrym. Najbardziej lubiła słuchać o Asach i Wanach. Nigdy jej to nie nudziło. W długich, samotnych miesiącach pomiędzy odwiedzinami Jednookiego bohaterowie tych historii stawali się jej towarzyszami. Thor Gromowładca ze swym magicznym młotem, Idun Uzdrowicielka i jej jabłka młodości, Odyn Ojciec Wszechrzeczy, Baldr Jasny, Tyr Wojownik, Freya w sokolej szacie, Heimdal Bystrooki, Skadi Łowczyni, Njörd, Bóg Morza, i Loki, psotnik, który zarówno ratował, jak i gubił starych bogów. Cieszyła się z ich zwycięstw, opłakiwała ich

klęskę i, choć to nienaturalne, czuła większy związek z tymi od dawna nieistniejącymi Jasnowidzącymi niż z Jedem Kowalem i Mae. I w miarę upływu lat coraz bardziej tęskniła za swoim ludem. Gdzieś musi być nas więcej, myślała. Ludzie tacy jak my... Ogniści... Rodzina. Gdybyśmy tylko mogli się odnaleźć... Ale tu czekało ją rozczarowanie. Przez te siedem lat nie ujrzała nawet przelotnie nikogo z ich rodu. Oczywiście były gobliny, a od czasu do czasu rodził się kot lub królik naznaczony runicznym znamieniem, lecz szybko się takiego stworzenia pozbywano. Co do ludzi... Rzadko można ich spotkać, powiedział Jednooki, a większość z nich nie ma prawdziwej mocy. Słabą iskierkę, jeśli szczęście im dopisało. Tyle, żeby czekało ich niebezpieczne życie. A jeśli mieli pecha? W Końcu Świata, gdzie od stu lat rezydował Porządek, runiczne znamię, nawet przerwane, zwykle było powodem do uwięzienia, potem do Badania, a jeszcze potem — na ogół — do powieszenia (lub Oczyszczenia, jak je nazywano w tych okolicach). Lepiej o tym nie myśleć, powiedział Jednooki i Maddy niechętnie przyjęła to do wiadomości. Uczyła się, powtarzała legendy, cierpliwie czekała na jego doroczne wizyty i bardzo starała się nie marzyć o tym, co niemożliwe. Tego roku po raz pierwszy Jednooki się spóźnił. Czternaste urodziny Maddy minęły dwa tygodnie temu, pełnia zmieniła się w cienki rogalik. Maddy już się martwiła, że jej stary przyjaciel może nie wrócić. Rok temu zauważyła, że Jednooki się zmienił. Pojawił się w nim nowy niepokój, nowa niecierpliwość. Przez te dwanaście miesięcy wychudł jeszcze bardziej, pił zbyt wiele i po raz pierwszy zauważyła w jego szpakowatych włosach pasma bieli. Coroczne wyprawy do Końca Świata zebrały żniwo, a czy można wiedzieć po siedmiu takich niebezpiecznych pielgrzymkach, kiedy spadnie sieć? Runy nie podtrzymywały jej na duchu. Maddy miała własny komplet kamieni wróżebnych, zwykłych rzecznych kamyków, na których namalowała runy. Przekonała się, że jeśli je rzuci na ziemię i przyjrzy się symbolom, może czasem do pewnego stopnia przepowiedzieć przyszłość — choć Jednooki ostrzegł ją, że niełatwo odczytać runy, a przeznaczenie nie jest niezmienne. Zaniepokoiło ją połączenie Raedo, Wędrowca...

z Thuris, runą Thora, i Naudr, Wiążącą.

Znak Jednookiego. Ciernista ścieżka? I trzecia runa, Wiążąca. Czy gdzieś go uwięziono? A może ta ostatnia runa oznacza śmierć? Więc kiedy pani Marnota powiedziała, że Jednooki jej szukał — wreszcie, prawie dwa tygodnie po czasie! — Maddy z ulgą i radością pobiegła na Górę Czerwonego Konia, gdzie przyjaciel czekał na nią jak zawsze przez te wszystkie lata.

5 Niestety, Maddy pominęła w swych rachubach Adama Marnotę. Syn gospodyni rzadko dręczył ją przy pracy, ale czasami krążył wokół, czekając na okazję, by dociąć jej lub zakpić. W piwnicy było ciemno, obawiał się myśleć o tym, co mogła tam robić. Nasłuchiwał wszelkich hałasów z kuchni — roztropnie trzymając się na dystans, gdy pojawiało się niebezpieczeństwo czekającej go roboty — ale ledwie zobaczył wychodzącą Maddy, oczy mu zalśniły. Był od niej o dwa lata starszy, trochę wyższy, miał rzadkie kasztanowe włosy i skrzywione usta. Wiecznie znudzony, naburmuszony i rozpieszczany przez matkę, już teraz uczeń proboszcza i ulubieniec biskupa, w innych dzieciach budził strach i zazdrość. W głowie miał tyko psoty. Maddy uważała, że jest gorszy od goblinów, ponieważ gobliny, acz irytujące, bywały zabawne, podczas gdy figle Adama były jedynie przykre i głupie. Przywiązywał psom petardy do ogonów, huśtał się na młodych drzewkach, żeby je połamać, dręczył żebraków, ściągał pranie ze sznurów, wdeptywał w błoto i zawsze zwalał winę na kogoś innego. Krótko mówiąc, był podstępny, lubił wszystko psuć. Gdy zobaczył pędzącą w stronę góry Maddy, zaciekawił się, co ją tam ciągnie, i postanowił, że to także zepsuje. Biegł za nią, chowając się za krzakami przy ścieżce, aż dotarli do zbocza góry, gdzie się ukrył. Maddy nie widziała go ani nie słyszała. Gnała na szczyt. Wreszcie ujrzała znajomą postać między rozsypanymi głazami pod Czerwonym Koniem. — Jednooki! Siedział oparty o skałę, z fajką w ustach. Plecak rzucił w trawę nieopodal. Powitał ją nieuważnym skinieniem głowy, jakby nie widział jej przez jedno popołudnie, nie calutki rok. — No, co tam w Malbry? — spytał. Maddy spojrzała na niego z pewną urazą. — Tylko tyle masz do powiedzenia? Spóźniłeś się dwa tygodnie, zamartwiałam się o ciebie, a ty tylko „Co tam w Malbry”, jakby tu się cokolwiek ciekawego mogło wydarzyć... Wzruszył ramionami. — Coś mnie zatrzymało. — Co? — Nieważne. Uśmiechnęła się niechętnie. — Ty i te twoje „Co tam w Malbry”. Pewnie nawet nie przyszło ci do głowy, że mogłabym się martwić. Przecież wracasz z Końca Świata! Nigdy mi nie mówisz, co się tam wydarzyło. Czy w Końcu Świata nic się nigdy nie dzieje? Skinął głową. — W Końcu Świata dzieje się dużo.

— A jednak znowu wróciłeś. — Tak. Westchnęła i usiadła obok niego. — Tutaj wydarzyło się tyle, że... straciłam pracę. — I uśmiechając się na wspomnienie twarzy pani Marnoty, opowiedziała mu całą historię dzisiejszego poranka: o goblinie, który zaspał w kącie piwnicy, i jak w gorączce chwili wezwała połowę Świata Dolnego, by go schwytać. Jednooki przysłuchiwał się w milczeniu. — Jak Prawo kocham, szkoda, że nie słyszałeś, jak wrzeszczała. Słychać ją było w Lesie Niedźwiadka! Słowo daję, myślałam, że pęknie... Wybuchnęła śmiechem. Jednooki patrzył na nią bez rozbawienia, dość ponuro. — Co konkretnie zrobiłaś? — spytał. — To ważne. Opowiedz wszystko, co pamiętasz. Przestała się śmiać i zaczęła precyzyjnie odtwarzać wszystkie wydarzenia w piwnicy. Zrelacjonowała rozmowę z goblinem (wydawało się jej, że na wzmiankę o kapitanie goblinów Jednooki zesztywniał, ale nie miała pewności), powtórzyła wszystkie użyte runy i usiłowała wyjaśnić, co stało się potem. — Najpierw rzuciłam Thuris, a później... jakby wskazałam tę dziurę i jakby... krzyknęłam w nią. — Jakie słowa? Maddy zdenerwowała się nie na żarty. — Ojej, zrobiłam coś złego? — Mów po kolei. Co powiedziałaś? — No... nic. To był sam krzyk. Nawet nie inkantacja. Wszystko działo się tak szybko... nie pamiętam. — Urwała przerażona. — Co się stało? Co ja zrobiłam? — Nic — powiedział głucho. — Wiedziałem, że to kwestia czasu. — Co? Długo milczał, patrząc na opromienionego porannym blaskiem Czerwonego Konia o grzywie z długiej trawy. W końcu przemówił. — Maddy, zaczynasz dojrzewać. — No myślę! — Spochmurniała. Miała nadzieję, że Jednooki nie palnie teraz kazania na temat „dojrzewania do powinności kobiety”, tak jak to robiły pełne dobrych chęci panie z wioski. — A przede wszystkim zaczęła dojrzewać twoja moc. Zawsze była duża, ale teraz twoje talenty budzą się do życia. Oczywiście jeszcze nad nimi nie panujesz, lecz się nauczysz. Więc to jednak kazanie, pomyślała. Może nie tak żenujące jak to o powinnościach, ale...

— Moc, jak wiesz, może latami pozostawać w uśpieniu. Tak jak ta góra. Zawsze podejrzewałem, że kiedy jedno się przebudzi, drugie nie pozostanie w tyle. Zamilkł i nieco drżącymi palcami nabił fajkę dymnym zielem. Nad nimi przeleciał klucz gęsi zmierzających w stronę przełęczy Hindarfell. Maddy przebiegł nagły dreszcz. Lato się skończyło, już jesień, wkrótce przyjdzie zima. Nie rozumiała czemu, ale w oczach zakręciły jej się łzy. — Ta twoja góra — powiedział wreszcie Jednooki — tak długo spała, aż zacząłem sądzić, że źle odczytałem znaki i że to, jak początkowo podejrzewałem, tylko zgrabny kurhan z Dawnych Dni. Wiele gór — a także źródeł, kamiennych kręgów, menhirów, grot i studni — nosi takie same oznaki, lecz ostatecznie nic się nie dzieje. Ale kiedy spotkałem ciebie... z tą runą... — Urwał gwałtownie i dał jej znak, żeby nastawiła ucha. — Słyszałaś? Maddy pokręciła głową. — Wydawało mi się, że to... — Coś jakby pszczoły, dokończył w myślach. Rój pszczół uwięzionych pod ziemią. Coś szamoczącego się, by się wydostać na wolność... Maddy chciała go spytać, co zamierzał powiedzieć ojej runie, ale po raz pierwszy w życiu widziała przyjaciela tak zdenerwowanego i niespokojnego. Uznała, że lepiej go nie naciskać. Jednooki znowu przyjrzał się Górze Czerwonego Konia i samemu rozbrykanemu rumakowi. Taki piękny, pomyślał. Taki piękny i tak śmiertelnie niebezpieczny. — Nie pojmuję, jak możecie tu mieszkać — powiedział. — Tak blisko tego, co jest tu ukryte. — Czyli... skarbu? — wykrztusiła Maddy, która nigdy nie przestała liczyć na zakopane pod górą złoto. Jednooki uśmiechnął się tęsknie. — Więc naprawdę tam jest? — zapytała. — Jest. Został zakopany pięćset lat temu i od tej pory czeka, by uciec. Gdyby nie ty, nigdy więcej bym o tym nie myślał. Ale skoro jesteś, mogę mieć szanse. Jesteś bardzo młoda. Kto wie, jakie talenty przebudzą się w tobie z czasem? Kto wie — z taką runą — kim się staniesz pewnego dnia? Maddy słuchała z wielkimi oczami. — Dlatego zacząłem cię uczyć. Nauczyłem cię wszystkiego, co sam umiałem, i obserwowałem cię uważnie, wiedząc, że im silniejsza się staniesz, tym większe prawdopodobieństwo, iż przypadkiem zaniepokoisz to, co śpi pod górą. — Czyli gobliny? — Nie. Gobliny wiedziały o tobie od dnia twoich narodzin. Jednak aż do niedawna nie miały powodu bać się twojej mocy. Ale dzisiejsza przygoda wszystko zmieniła. — Jak to? — zaniepokoiła się Maddy. — Ich kapitan nie jest głupi i jeśli zacznie podejrzewać, że chodzi nam o... skarb... — Gobliny mogą znaleźć złoto? Jednooki parsknął niecierpliwie.

— Złoto? Stare bajdy! — Przecież sam powiedziałeś, że pod górą jest skarb. — I jest. Skarb Starego Wieku. Ale to nie złoto ani żyła, ani samorodek, ani nawet blaszana monetka. — Więc co? Jednooki milczał przez chwilę. — Nazywają go Szeptaczem. — Co to jest? — Nie mogę ci powiedzieć. Może później, kiedy go umieścimy w bezpiecznym miejscu. — Ale wiesz? Jednooki z pewnym trudem zachowywał spokój. — Maddy, nie czas na to. Ten... skarb... może się okazać równie niebezpieczny, jak cenny. Samo mówienie o nim jest niebezpieczne. Pod wieloma względami byłoby lepiej, gdyby pozostał uśpiony i zapomniany. — Zapalił fajkę za pomocą ognistej runy Kaen i zwinnego, nieznacznego ruchu palców. — Ale teraz się przebudził, na dobre czy złe, i stanie się wielkim niebezpieczeństwem, jeśli znajdzie go ktoś inny... jeśli go znajdzie i zastosuje. — Jaki ktoś inny? Jednooki spojrzał na nią. — Oczywiście jeden z nas. Serce Maddy łomotało mocniej niż młot jej ojca. — Jeden z nas? Więc są inni podobni do mnie? Znasz ich? Przytaknął w milczeniu. — Ilu? — Czy to ważne? Dla mnie tak — powiedziała żarliwie. Więc istnieją inni, a Jednooki nigdy o nich nie wspomniał. Jacy są? Gdzie są? A jeśli od początku wiedział o ich istnieniu, czy... — Maddy — odezwał się jej przyjaciel. — Wiem, że ci trudno, ale musisz mi zaufać. Jeśli coś ukryłem przed tobą, czasem cię zwodziłem... — Okłamałeś mnie! — krzyknęła. — Okłamałem dla twego bezpieczeństwa — wyjaśnił cierpliwie. — Wilki z różnych zgrai nie polują wspólnie. Czasami nawet polują na siebie nawzajem. Spojrzała na niego płonącymi oczami. — Dlaczego? Co to jest Szeptacz? Czemu jest dla ciebie tak ważny? I właściwie skąd o nim tyle wiesz? — Cierpliwości. Najważniejszy jest on. Obiecuję, że potem odpowiem na wszystkie pytania. Ale teraz, proszę, musimy wykonać to zadanie. Góra nie była otwierana przez setki lat. Istnieją

tu zapory, które mają nas powstrzymać. Runy, które musimy znaleźć. Działania, które trzeba przełamać. Masz... przyda ci się. — Wyjął z plecaka łopatę i podał Maddy. — Po co mi to? — Magia, podobnie jak przywództwo, składa się w jednej dziesiątej z geniuszu i w dziewięciu dziesiątych z ciężkiej pracy. Musisz okopać zarysy Czerwonego Konia na jakieś dziesięć, piętnaście centymetrów. To trochę potrwa. Maddy łypnęła na niego podejrzliwie. — Widzę tylko jedną łopatę. — Geniusz jej nie potrzebuje — odparł Jednooki sucho i usiadł na trawie, by wypalić fajkę w spokoju. Była to długa, męcząca praca. Od nosa do ogona koń mierzył sześć metrów, a działanie pogody odbiło się na co bardziej finezyjnych szczegółach. Ale całą postać konia wyryto pieczołowicie, otaczając ją rozmieszczonymi w równych odstępach zaklęciami ochronnymi i runami, by zarys się nie zatarł. Powinno ich być dziewięć, uznał Jednooki, po jednym na każdy z Dziewięciu Światów. Musieli je znaleźć przed wejściem. Pierwszą runę on zauważył. Była wyżłobiona w rzecznym kamieniu i ukryta pod ogonem konia. — Madr, Świat Środka. Ludzie. Dobry początek — powiedział i dotknął runy, która rozbłysła. Wyszeptał inkantację — Madr er

moldar auki — i w odpowiedzi miejsce nad głową konia natychmiast rozświetliło się blaskiem. Niemal jednocześnie Maddy znalazła pod trawą runę Yr. — Yr, Świat Dolny. Fundament. Teraz pójdzie szybciej.

I tak było: Yr oświetliła drogę do Raedo, Ziem Zewnętrznych, ukrytej pod brzuchem konia, potem Logr, Morze, w końskim pysku...

...potem po jednej na każdą nogę: Bjarkán dla świata Snu, Naudr dla królestwa Hel...

...Hagall dla Świata Podziemi i Kaen dla Chaosu lub Pozaświata...

... i w końcu, w samym środku Końskiego Oka, runa Niebiańskiej Cytadeli...

Ós, As, najjaśniejsza ze wszystkich, jak centralna gwiazda w gwiazdozbiorze Thjazi, Łowcy, który w pogodne zimowe noce lśnił nad Siedmioma Śpiącymi. Ós. As. Firmament. Maddy w milczeniu patrzyła na runę. O takiej właśnie chwili marzyła, a jednak teraz, gdy była już tak blisko, poczuła dziwny opór przed dalszym działaniem. To ją trochę rozgniewało, a jednak nie mogła zaprzeczyć, że jest w niej coś, co ponad wszystko pragnie się cofnąć i wrócić do bezpiecznego Malbry. Jednooki musiał to wyczuć; uśmiechnął się lekko i położył rękę na jej ramieniu. — Chyba się nie boisz? — Nie. A ty? — Trochę. Minęło tyle czasu... — Wyjął fajkę, znowu ją zapalił i zaciągnął się słodkim dymem. — Paskudny nałóg — powiedział. — Przejąłem go od Ludu Tuneli podczas pewnej wyprawy. Wspaniali kowale, prawda, ale z higieną u nich strasznie. Dym ma chyba zagłuszyć odór. Maddy dotknęła ostatniej runy — która rozbłysła, mieniąc się tęczowo niczym zimowe słońce — i zaczęła inkantację: — Ós byth ordfruma... Góra otworzyła się z hurgotem, a tam, gdzie znajdowało się Końskie Oko, ukazał się wąski tunel o glinianych ścianach, schodzący w głąb ziemi.

6 Pięćset lat temu, mniej więcej w zaraniu Nowego Wieku, niewiele było warowni bezpieczniejszych niż zamek na Górze Czerwonego Konia. Zbudowany na stromym wzgórzu z widokiem na dolinę, górował nad całą okolicą, a jego działa nieustannie mierzyły w przełęcz Hindarfell, jedyne miejsce w całym łańcuchu Siedmiu Śpiących, przez które mógł zaatakować wróg. Dla mieszkańców Malbry było tajemnicą, w jaki sposób w ogóle doszło do upadku zamku. Pewnie wydarzyło się to za sprawą zarazy czy zdrady. Przecież z kręgu zgruchotanych kamieni widać było aż Farnley Tyas na północy i Kowalowe Sioło na południu, u stóp gór. Na szczyt wiodła droga nieosłonięta, gdzieniegdzie tylko porośnięta janowcem i innymi krzakami, a same zbocza góry były zbyt strome, by mogli się nimi wspinać zbrojni. Ale Adam Marnota nie nosił zbroi, działa dawno już zostały przetopione, a od czasu, gdy na Górze Czerwonego Konia stali wartownicy, minęło pięćset lat. Dlatego zdołał wspiąć się niezauważony i podpełznąwszy do konia między białymi kitami dmuszka, ukrył się za zwalonym głazem, by posłuchać, o czym radzi mała czarownica z jednookim nicponiem. Adam nigdy nie ufał Maddy. W towarzystwie ludzi z wyobraźnią stawał się nerwowy, a ich świat — dziwny, mroczny świat, w którym nie bywał nigdy zauważany ani pożądany — szczerze go niepokoił. Ale nigdy w życiu by nie przyznał, nawet przed sobą, że Maddy go przeraża. To by było zbyt komiczne. Przecież płynęła w niej zła krew, może nie? Nikt by jej nie zechciał z tym znakiem ruiny na ręce. Nigdy niczego nie osiągnie. Adam Marnota (niech będą pochwalone Prawa) był przystojnym młodzieńcem o olśniewających perspektywach. Już teraz był uczniem proboszcza; przy odrobinie szczęścia (i dzięki oszczędnościom matki) może nawet zostanie wysłany do Końca Świata na naukę w Uniwersalnym Mieście. Krótko mówiąc, należał do złotej młodzieży Malbry — a tu proszę, podsłuchuje tę dziewczynę i jej cudacznego przyjaciela. Czemu to go w ogóle obchodzi?! Podkradł się bliżej do skały, nastawiając uszu, by posłyszeć jakąś tajemnicę, coś ważnego, coś, z czego później będzie się mógł wyśmiewać. Rozmowa doszła do skarbu ukrytego pod górą. Z tego można się setnie uśmiać. Można szydzić: Goblinica, Goblinica! Znalazłaś złoto? Kupisz sobie za nie nową sukienkę? Kupisz sobie magiczny pierścień? Już chciał wyjść z ukrycia... ale był sam, a dziewczyna i ten Przybysz przestali mu się wydawać tacy śmieszni, kiedy nie miał za sobą kumpli. Właściwie wyglądali niemal groźnie. Dobrze, że był bezpieczny za tym wielkim głazem. A kiedy doszło do otwierania góry, omal nie podskoczył z radości, bo choć wszystko, co nadprzyrodzone, przejmowało go świętą zgrozą, stało się jasne, że tym razem Maddy i jej jednooki przyjaciel przekroczyli wszelkie granice.

Otworzyć górę, by wejść do Świata Dolnego! Nat Proboszcz będzie miał na ten temat sporo do powiedzenia. Nawet Matt Stróż, który nie przepadał za proboszczem, będzie musiał przyznać, że tym razem Maddy posunęła się za daleko. Nie można pobłażać tak jawnemu pogwałceniu zasad wyłożonych w Dobrej Księdze. To oznacza koniec małej czarownicy, raz na zawsze. Mieszkańcy Malbry tolerowali tę dziwaczkę ze względu na jej ojca, ale takie czarnoksięskie sztuczki to już zbrodnia i kiedy tylko Nat Proboszcz się o tym dowie (a Adam zamierzał tego dopilnować), Maddy zostanie poddana Badaniu, a może nawet Oczyszczeniu. Adam nigdy nie widział prawdziwego Oczyszczenia. Takie sprawy nieczęsto się zdarzają poza Końcem Świata — lecz cywilizacja zbliżała się do nich wielkimi krokami, jak często mawiał proboszcz, i zapewne to tylko kwestia czasu, kiedy Porządek ustanowi swój przyczółek w pobliżu Malbry. Oby jak najszybciej! Położą kres magii, zrównają górę z ziemią, spalą jej demony i w dolinie Strondu zapanuje Porządek... Czas mijał, nic się nie działo i Adam poczuł senność. Zaczął podrzemywać, a kiedy wreszcie Maddy otworzyła Końskie Oko, poderwał się gwałtownie z cichym okrzykiem zdumienia. Jednooki podniósł głowę, zakrzywił palce i Adam raptem odniósł wrażenie, że Przybysz widzi go przez ten stary złom zwalonego granitu. Przerażenie chwyciło go za gardło. Przylgnął jeszcze mocniej do ziemi, prawie pewien, że za chwilę usłyszy zbliżające się ku niemu ciężkie kroki. Ale nic się nie stało. Trochę odetchnął, a gdy minęło parę sekund, z wolna odzyskał wrodzoną arogancję. Oczywiście, że go nie widzieli. Tylko ta góra i jej upiory działają mu na nerwy. Nie bał się tego jednookiego nicponia. Ani — to już na pewno! — małej dziewczynki. A właściwie co ona robi? Jakby podnosiła rękę; z tego miejsca Adam widział tylko jej cień na trawie. Nie mógł odgadnąć, że rzuca runę Bjarkán — i że także ona dostrzegła za kamieniem chłopca o twarzy wykrzywionej strachem i szyderstwem. W jednej chwili odgadła, co tutaj robi jej wróg. Przyszedł za nią, podsłuchał rozmowę i zamierza wrócić do wioski i wszystko zepsuć, tak jak zawsze. Wreszcie jej gniew znalazł ujście. Właściwie nie myśląc, z nieprawą runą żarzącą się jasno na dłoni, rzuciła w przyczajonego chłopca swój gniew i głos — jak kamienie, którymi tak często rzucał w nią Adam. Zadziałała instynktownie. Jej krzyk śmignął w powietrzu. Błysnęło i rozległ się ogłuszający huk. Głaz pękł na dwoje, sypiąc okruchami granitu. Adam Marnota skulił się z przerażenia. Twarz miał białą jak twaróg, a na spodniach z pięknej serży pojawiła się ciemna, mokra plama. Maddy zaczęła się śmiać. Nie potrafiła się opanować. To, co zrobiła, przeraziło ją niemal tak samo jak Adama, a jednak śmiała się i nie mogła przestać. Chłopak gapił się na nią najpierw ze zgrozą, potem z podziwem, a w końcu (gdy tylko dotarło do niego, że nic mu się nie stało) z czarną, zapiekłą nienawiścią. — Pożałujesz, ty czarownico — wybełkotał, wstając chwiejnie.

— Powiem im, co tu knujecie. Powiem, że chcieliście mnie zamordować. A Maddy śmiała się i śmiała. Po policzkach płynęły jej łzy, rozbolał ją brzuch, lecz nie mogła przestać, nie mogła nawet zaczerpnąć oddechu. W końcu Adam puścił się pędem ku gościńcowi. Maddy nie starała się go zatrzymać. Podeszła do rozbitego głazu. Atak śmiechu ustał; czuła się wyczerpana i trochę ją mdliło. Blok granitu miał metr wysokości i prawie tyle samo szerokości, a ona zdołała go rozłupać. Dotknęła pęknięcia; było szorstkie, o nierównych krawędziach, w środku gdzieniegdzie błyszczały płytki miki. Jednooki stanął obok niej. — Więc potrafisz rzucać runiczne strzały. Dobra robota, Maddy. Przy odpowiedniej wprawie ta umiejętność może ci się przydać. — Nic nie rzuciłam — wymamrotała. — Ja tylko... krzyknęłam. Ale to nie była runa, tylko jakiś bezsens, byle co, jak dziś w piwnicy. — Sens — rzekł Jednooki — to wynalazek Porządku. Język Chaosu jest z definicji bezsensowny. — Język Chaosu? Przecież go nie znam. Nigdy o nim nie słyszałam... — Znasz. Masz go we krwi. Maddy spojrzała na gościniec do Malbry, którym biegł Adam Marnota. Od czasu do czasu dobiegał ich przeraźliwy wrzask chłopaka. — Mogłam go zabić — powiedziała. Ogarnął ją dygot. — Może innym razem. — Nie rozumiesz? Mogłam go zabić! Jednooki był nieporuszony. — A nie tego chciałaś? — Nie! Uśmiechnął się, ale nie odpowiedział. — Mówię prawdę! To przypadek. Jednooki wzruszył ramionami i znowu zapalił fajkę. — Moja droga, takie sprawy nie wydarzają się przypadkiem. — Nie rozumiem. — Ależ rozumiesz. I rzeczywiście, zdała sobie sprawę, że rozumie. Nie od parady była córką kowala. To, co rzuciła w Adama — ta runiczna strzała — nie wzięło się znikąd, zostało wykute. Było ciężkie jak strzała do kuszy, a rzuciła nim w Adama z siłą i zaciekłością duszonego od wielu lat gniewu.

Jeszcze raz przejął ją strach na myśl, co mogłoby się wydarzyć, gdyby uderzenia nie przejął głaz. A z tym strachem przyszła jeszcze bardziej przerażająca świadomość, że mogłaby (i chciała) zrobić to jeszcze raz. Jednooki jakby czytał w jej myślach. — Pamiętasz, czego cię nauczyłem? — spytał łagodnie. — Ogień płonie, taka już jego natura. Możesz go używać lub nie, ale pamiętaj jedno: runa to nie rusznica, sama z siebie nie wypali. A co do chłopca... nie stała się żadna krzywda. Oczywiście szkoda, że nas podsłuchiwał. Przez to mamy mniej czasu. Ale to niczego nie zmienia. Maddy zajrzała w otwarty tunel. — Chyba nie uważasz, że powinniśmy tam wejść? Po tym, co się wydarzyło? — Po tym, co się wydarzyło — odparł — czy mamy inne wyjście? Zastanawiała się nad tym przez chwilę. Adam już pewnie powiadomił wszystkich — chyba że wstąpił do domu, by zmienić spodnie — niewątpliwie upiększając historię strasznymi opowieściami o demonach, jakie wykrzesze ze swej ograniczonej wyobraźni. Powie Jedowi Kowalowi, Mattowi Stróżowi oraz biskupowi, nie zapominając o Nacie Proboszczu, który od czasu swej legendarnej pielgrzymki do Końca Świata tylko czekał na taką okazję i chętnie się dowie, że wydarzyło się takie poważne przestępstwo. I cokolwiek się jeszcze wydarzy, ten incydent znajdzie się w kronice Malbry wraz z najważniejszymi wypadkami w historii wioski, a Adam Marnota zostanie zapamiętany jeszcze długo po tym, jak jego kości rozpadną się w proch. Słońce stało już wysoko na niebie, w jego świetle wioska była cała niebieska i złota. Nad dachami smużył się dym, z dali dobiegał zapach palonego ścierniska. Do oczu Maddy napłynęły łzy. Pomyślała o kuźni i przytulonym do niej malutkim domku, o zapachu gorącego metalu i dymie, o wianku ze stokrotek na drzwiach wejściowych. To jest mój świat, pomyślała; aż do tej chwili, kiedy miała go zostawić, nigdy dotąd nie zdała sobie sprawy, ile dla niej znaczy. Jeśli teraz ucieknie, uzna swoją winę i nic już nie da się odwrócić. — Czy ten Szeptacz jest tego warty? — spytała. — Tak. — Jednooki skinął głową. — Bardziej niż złoto? — O wiele bardziej. Raz jeszcze spojrzała na wioskę. Mogła oczywiście zostać i bronić się przed oskarżeniami. Przynajmniej by jej wysłuchali. W wiosce nie wieszano... od czasów Czarnej Neli — łaciatej maciory ze znakiem ruiny na grzbiecie, która dziesięć lat temu zjadła własne prosiaki. Ale Jednooki pochodził z Ziem Zewnętrznych, z plemienia żebraków i bandytów. Jego proces będzie z pewnością krótki i brutalny. Nie miała wyboru — a poza tym, skoro góra stoi otworem u jej stóp i kusi obietnicą ukrytego skarbu, czy mogłaby się odwrócić? Korytarz był wąski i niewygodny; kierował się stromo w dół. Weszła, lekko pochylona i ostrożnie dotknęła sufitu. Był suchy i twardy. Z głębi tunelu dobiegał piwniczny zapach.

Zrobiła jeszcze jeden krok, ale Jednooki został na miejscu, przyglądając się jej i nie robiąc żadnego ruchu. — No? — odezwała się. — Idziesz czy nie? Przez chwilę się nie odzywał. Powoli pokręcił głową. — Nie mogę tam wejść — powiedział. — On by mnie rozpoznał w chwili, gdy postawiłbym stopę w Świecie Dolnym. I natychmiast by zrozumiał, po co przyszedłem. — Kto? — Chciałbym ci powiedzieć, ale nie mamy czasu i nie mogę go marnować na długą opowieść. Skarb, którego szukasz, Szeptacz, to nie jest zwykły cenny przedmiot. Może być ukryty pod postacią szklanego sześcianu, żelaznej bryły, a nawet kamienia. Ukrywanie się leży w jego naturze — ale poznasz go po kolorach, których nie potrafi ukryć. Szukaj go w studni lub fontannie. Może być zakopany bardzo głęboko. Ale jeśli go zawołasz, przyjdzie do ciebie. Maddy jeszcze raz zajrzała w korytarz — było w nim ciemno jak w grobie. Jednooki mówił, że pod górą znajdują się drogi prowadzące aż do Śmierci, Snu i jeszcze dalej... Zadrżała. — A... skąd wiadomo, że skarb tam jeszcze jest? A jeśli ktoś go zabrał? — Nie — odpowiedział Jednooki. — Wiedziałbym. — Ale mówiłeś, że są inni. A teraz... — Posłuchaj — przerwał jej. — Będę szczery. Nie wiem, czy on tam w ogóle jest i co może uczynić. Ale jeśli pójdę z tobą, a tamten będzie tam czekać z tą mocą, którą udało mu się... — Kto? — spytała znowu. Uśmiechnął się krzywo. — Przyjaciel. Z dawnych czasów. Przyjaciel, który w czasie Zimowej Wojny stał się zdrajcą. Myślałem, że nie żyje, i może tak jest, ale tacy jak on mają dziewięć żywotów, a z niego zawsze był szczęściarz. On czeka na mnie. Ciebie nie będzie podejrzewać. Może nawet cię nie zauważy. Zdołasz znaleźć Szeptacza i przynieść mi go, zanim tamten zorientuje się, co się dzieje. Zrobisz to? Jeszcze raz Mady spojrzała w Końskie Oko. U jej stóp rozdziawiała się czarna czeluść, jakby Czerwony Koń ziewał, obudzony po setkach lat snu. — A ty? — spytała w końcu. Przybysz uśmiechnął się, jego zdrowe oko błysnęło. — Jestem stary, ale jeszcze sobie poradzę ze zgrają wieśniaków. Może się jej wydawało, lecz nagle jakby urósł i wydał się jej młodszy, silniejszy, jego kolory zalśniły mocniej i jaśniej, jakby odmłodniał. Maddy wiedziała, że Zimowa Wojna zakończyła się ponad sto lat temu; upiorne wilki połknęły słońce i księżyc, a rzeka Strond wezbrała i zalała góry, pogrążając w odmętach wszystko, co stało jej na drodze.

Nat Proboszcz nazywał to Męczarnią. Głosił, że Prastary zmęczył się ludzkim złem i wysłał ogień i lód, by oczyścić ten świat. Jednooki nazywał to Ragnarökiem. — Kim jesteś? — spytała. — Czy to ważne? Chyba dostrzegł odpowiedź w oczach Maddy, bo skinął głową. Wydawało się, że uszło z niego trochę napięcia. — Dobrze — powiedział. — Biegnij i znajdź Szeptacza... albo pozwól mu się odnaleźć. Ukrywaj się i nie trać czujności. Nie ufaj nikomu, a przede wszystkim nie wspominaj ani słowem o mnie. — Czekaj! — zawołała, gdy się odwrócił. — Dość już czekałem — rzucił i bez jednego pożegnalnego gestu zaczął schodzić po zboczu Góry Czerwonego Konia.

Księga druga ŚWIAT DOLNY Moje imię jest Niewypowiedziane... Księga Inwokacji, 9:7

1 Korytarz nie biegł prosto w dół, lecz zagłębiał się w nieregularnych odstępach, czasami przecinając jakąś wodę, czasami zwężając się w szczelinę, przez którą Maddy musiała się przeciskać. Odwracając runy, zamknęła za sobą wejście. Tylko dzięki runie Bjarkán na czubkach palców mogła coś widzieć w ciemności. Po paru chwilach korytarz nieco się poszerzył, nie miał już szorstkich glinianych ścian, lecz twarde, niemal szkliste. To kamień, zrozumiała Maddy, idąc coraz dalej w głąb góry; ciemny i lśniący, o powierzchni przecinanej krystalicznymi żyłkami, migoczącymi jak rozsypane igły. Minęło pół godziny i podłoga tunelu także zmieniła się w ten sam szklisty kamień; na ścianach iskrzył się fosforyzujący pył. Korytarz był oświetlony łagodnym, rozproszonym blaskiem. Wszędzie unosiły się kolorowe sygnatury, jak płynące w powietrzu pajęcze sieci, zbyt liczne, by je rozpoznać. Wiele nosiło ślady magii — inkantacji, czarów, zaklęć i run — wyraźne jak koleiny w błotnistej drodze. Rzuciła Yr, Obrońcę, by pozostać w ukryciu, ale mimo to była pewna, że wśród tak wielu czarów musiała uruchomić parę sygnałów alarmowych. Zaczęła się niespokojnie zastanawiać, jaki pająk może żyć w tak misternej sieci, i jej myśli wróciły do Jednookiego i do tego kogoś — przyjaciela lub wroga — kogo się bał i kto może czekać, przyczajony, w samym środku góry. Czego ja szukam? — zastanowiła się. I co Jednooki wie o skarbach Starego Wieku? Cóż, jest tylko jeden sposób, żeby się przekonać. Zaczęła zgadywać, jak głęboko sięga ten korytarz, ale nagle poczuła, że podłoga zaczyna się stawać bardziej stroma, a ściany znikły, ukazując ogromny podziemny kanion ciągnący się o wiele dalej, niż sięgała wzrokiem, i zmieniający się w labirynt tuneli, ogromnych jaskiń i komnat. Korytarz zmienił się w strome schody wyciosane w surowej skale, prowadzące w dół do ogromnej galerii. W ścianach kanionu widniały równomiernie rozmieszczone wejścia do jaskiń. Pod przeciwległą ścianą znajdowało się coś w rodzaju wiszących chodników oświetlonych pochodniami bądź latarniami. Maddy spodziewała się zobaczyć jaskinię, może nawet tylko korytarz. A tu proszę — tysiące grot i przejść! Z dna kanionu dobiegał bulgot wody i choć pomimo latarni było zbyt ciemno, by dostrzec rzekę, Maddy odgadła, że płynie tu szeroka i rwąca. Łoskot wody przypominał wycie wilka z paszczą pełną kamieni. Tutaj też widać było zaklęcia i sygnatury; wszędzie jarzyły się zielone palce fosforyzującego blasku, skrzyły się ściany wysadzane bryłkami miki, a tam, gdzie przepływała choć strużka wody, rozpościerały pędy mocno pachnące kwiaty — blade, smutne lilie Świata Dolnego. — Bogowie! — westchnęła Maddy. — Skąd mam zacząć?

Na przykład od światła. Uniosła rękę i rzuciła Sól, Słońce, aż jej palce rozbłysły, a maleńkie kryształki zatopione w schodach i ścianach zaiskrzyły się brylantowym blaskiem. Było to za mało, by oświetlić ogromne wnętrze, ale i tak poczuła się trochę lepiej. Już się obawiała, że spadnie ze schodów. Nagle zauważyła coś w okolicach swego łokcia — coś, co szybko cofnęło się w cień, gdy rozbłysło światło. Nie zastanawiając się, rzuciła Naudr jak sieć i przyciągnęła ją szybkim ruchem palców. — Znowu ty! — zawołała, widząc swój połów. Goblin splunął, lecz nie mógł uciec. — Przestań! — powiedziała i trochę mocniej zaciągnęła runę. Goblin skrzywił się, ale znieruchomiał. — Tak już lepiej — powiedziała. — Smá-rakki — tu goblin wydał coś w rodzaju „pff! ” — chcę, żebyś został przy mnie. Tym razem nie wolno ci uciekać, rozumiesz? — Pfff! — prychnął znowu goblin. — Tyle krzyku z powodu łyczka piwa. — A jednak nie uciekł, lecz świdrował Maddy swoimi bursztynowymi oczami, odsłaniając spiczaste ząbki. — Dlaczego mnie śledzisz? Wzruszył ramionami. — Z ciekawości, nie wolno? Roześmiała się. — Znam twoje imię. Goblin nie odpowiedział, ale oczy mu błysnęły. — Co nazwane, to posiadane. Prawda? Nadal cisza. Maddy była zadowolona. Niespodziewanie się jej poszczęściło. Nie wiedziała, jak długo potrwa jej władza nad goblinem, ale jeśli mogła zdobyć sprzymierzeńca — choć niechętnego — to może zadanie okaże się łatwiejsze. — Zatem posłuchaj mnie, Smá-rakki... — Nazywają mnie Cukier. — Co? — Cukier. Ogłuchłaś? Skrót od Cukier i Worek. No co? Chyba nie myślisz, że od rana do wieczora nic, tylko się wołamy prawdziwymi imionami? — Cukier i Worek? — powtórzyła. Cukier łypnął na nią wilkiem. — Lud Boży ma takie imiona. Cukier i Worek, Garniec w Koronie, Ziarnko na Wietrze... ja się z twojego nie wyśmiewam, prawda? — Przepraszam — powiedziała, usiłując zachować powagę.

— Proszę. Nic się nie stało — oznajmił Cukier z godnością. — Więc co mogę dla ciebie zrobić? Maddy pochyliła się nad nim. — Potrzebny mi przewodnik. — Potrzebny ci zimny kompres na głowę! Jak się kapitan dowie, że tu jesteś... — Więc musisz dopilnować, żeby się nie dowiedział. A ponieważ nie mogę sama znaleźć drogi... — Słuchaj — przerwał jej goblin — jeśli chodzi ci o to piwo, mogę ci je oddać, nie ma kłopotu... — Nie chodzi o piwo. — A o co? — Nie wiem. Ale pomożesz mi to znaleźć. * Nie od razu dał się przekonać, że nie ma wyboru. Jednak gobliny to prostoduszne istoty, a Cukier uznał, że im wcześniej Maddy dostanie, czego chce, tym szybciej zejdzie mu z drogi. Jednak najwyraźniej osobnik zwany kapitanem budził w nim wielki respekt i Maddy wkrótce się zorientowała, że lepiej nie zmuszać nowego sprzymierzeńca do zbytniej nielojalności. — Kim jest ten twój kapitan? Goblin pociągnął nosem i odwrócił wzrok. — Dajże spokój — żachnęła się. — Musi mieć jakieś imię. — Oczywiście. — Więc? Wzruszył ramionami. Było to wzruszenie zaczynające się na czubkach puchatych uszu i schodzące aż do szponiastych stóp, a po drodze poruszające każdym oczkiem kolczugi. — Nazwij go Podniebnym Wędrowcem, jeśli chcesz, albo Błędnym Ogniem, albo Krzywoustym, albo Sokolookim, albo Psią Gwiazdą. Nazwij go Powietrznym, nazwij go Czujnym... — Nie chodzi mi o jego przydomki, ale o prawdziwe imię. Goblin wykrzywił się w brzydkim grymasie. — Myślisz, że on by mi powiedział? Przez chwilę Maddy zastanawiała się intensywnie. Jednooki ostrzegł ją, że nie tylko on szuka czegoś pod górą; sieć czarów, które spotkała po drodze, utwierdziła ją w podejrzeniach. Ale czy ten kapitan goblinów — najprawdopodobniej także goblin, a może wielki troll jaskiniowy — był jednym z tych, o których mówił jej przyjaciel? Niemożliwe, tych zaklęć nie utkał żaden goblin.

Mimo to, pomyślała, warto dowiedzieć się czegoś więcej o kapitanie. Ale Cukier był irytująco zdawkowy; jego zdolność skupienia przypominała w najlepszym razie kocią, a kiedy rozmowa schodziła na szczegóły w rodzaju „gdzie”, „dlaczego” i „jak”, zwyczajnie tracił zainteresowanie. — Jaki jest twój kapitan? — spytała. — Cukier zmarszczył czoło i podrapał się po głowie. — Płochy — powiedział w końcu. — Tak, to jest to słowo. Płochy i podły. I podstępny. — Ale jak wygląda? — Módl się, żeby go nigdy nie zobaczyć. — Świetnie — mruknęła Maddy. Ruszyli dalej w milczeniu.

2

Jak mówi legenda, świat pod Światem Środka ma trzy poziomy, a łączy je wielka rzeka. Świat Dolny to królestwo Górskiego Ludu: goblinów, trolli i krasnoludów. Jeszcze niżej znajduje się królestwo Hel, tradycyjnie oddane zmarłym, a potem Sen, jeden z trzech wielkich dopływów Kotła Rzek i, w końcu, wejście do Chaosu, Pozaświata, znane niektórym jako Czarna Forteca, gdzie Surt Niszczyciel strzeże bramy i gdzie nawet bogowie nie mają władzy. Maddy to wiedziała, bo nauki Jednookiego dotyczyły wszystkich aspektów geografii Dziewięciu Światów. Jednak nie podejrzewała, jak potwornie wielki jest Świat Dolny; niezliczone korytarze, magazyny, pasaże, nisze, szczeliny, zagrody, spiżarnie i studnie. A po wielu godzinach poszukiwań zaczęło jej świtać, że nawet przy niechętnej pomocy Cukra nie zdoła sprawdzić i jednej setnej tych pomieszczeń. Gobliny znaleźli dopiero na najwyższym poziomie wielkiej galerii. Stworzenia o kocich twarzyczkach, złotych oczach i wiewiórczych ogonach, ubrane w kolczugi, łachmany i skóry, nie zwracały uwagi na Maddy ani jej towarzysza. Nie były jedynymi lokatorami tego poziomu. Biegnąca przez zatłoczone korytarze Maddy mijała dziesiątki innych stworzeń, równie zajętych i obojętnych jak gobliny: Lud Tuneli w kolorze gliny, o wydatnych szczękach i malutkich bezrzęsych oczach. Górski Lud, Lud Nieba, Leśny Lud, nawet paru ludzi, zakapturzonych i przyczajonych, z plecakami pełnymi towarów i laskami w dłoniach. — Tak, moja panno, zawsze ktoś chce handlować z Bożym Ludem — powiedział Cukier, gdy Maddy wyraziła swe zdumienie. — Nie myślisz chyba, że ty jedna znalazłaś drogę na dół, co? I że tylko Końskie Oko jest bramą prowadzącą w podziemia góry? Im niżej schodzili, tym mniej było żywych istot i zaklęć. Tam znajdowały się magazyny, piwnice, kwatery sypialne, składy żywności. Maddy, która zgłodniała, miała ochotę zwędzić coś do jedzenia, ale gobliny nie są zbyt wybredne, jeśli chodzi o kuchnię, i nasłuchała się o nich dość opowieści, by nie ryzykować. Przeszukała kieszenie i znalazła ogryzek jabłka oraz parę orzechów. Postanowiła, że ten mały, niesycący posiłek musi jej wystarczyć. Później pożałowała tej decyzji. Idąc ku rzece, dotarli do kamiennych dróżek. Maddy pamiętała słowa Jednookiego — rzuciła Bjarkán i rozejrzała się, ale wśród sieci drobnych zaklęć i sygnatur, które krzyżowały się ze sobą w tunelach, wśród pęków piór, skrzyń z gałganami, garnczków, saganów, połamanych sztyletów i sfatygowanych tarcz nie znalazła ani śladu po skarbie Starego Wieku. Oczywiście gobliny mają manię zbierania i, w przeciwieństwie do krasnoludów, kradną co im w ręce wpadnie, niezależnie od wartości. Ale Maddy nie traciła ducha. Była pewna, że gdzieś tu znajdzie Szeptacza. Dość to dziwna nazwa dla skarbu, myślała, lecz przypomniała sobie Kapiącego, pierścień Odyna, jego włócznię Przerażaczkę i Mjölnira, Miażdżyciela, młot Thora — i powiedziała sobie, że skarby Starego Wieku często nosiły tak tajemnicze miana.

Więc szukała: w starych materacach, wysuszonych kościach, zbitych garnkach, wśród patyków i kamieni, w głowach lalek i butach bez pary, w sfałszowanych kościach do gry, sztucznych paznokciach, skrawkach papieru, tandetnej porcelanie, brudnych chusteczkach do nosa, zapomnianych miłosnych poematach, dywanach wytartych do osnowy, zgubionych szkolnych podręcznikach i bezgłowych myszach. A jednak, tak jak uprzedzał Jednooki, nie znalazła nic cennego — ani złota, ani srebra, ani nawet blaszanego pieniążka. W miarę jak schodzili coraz dalej w głąb góry, goblin niepokoił się coraz bardziej. — Tu nic nie ma i jest sakramencko niebezpiecznie. Maddy wzruszyła ramionami i szła dalej. — Ale gdybym wiedział, czego szukasz... — podsunął Cukier. — Powiem ci, kiedy znajdę. — Nawet nie wiesz, jak to wygląda, co? — Cicho bądź i uważaj, gdzie idziesz. — Do pioruna! Nie wiesz! Schodziła za nim coraz niżej i niżej, a po drodze coraz częściej myślała, że goblin ma rację. Ta góra była rajem śmieciarzy, po brzegi wypchana bezwartościowymi rupieciami. Nic tu nie przypominało skarbu, nie było nic magicznego, nic cennego, nic co by odpowiadało opisowi Jednookiego. Maddy zaczęła także rozumieć, że Cukier jest równie zagubiony jak ona. Wiele razy powtarzał, że pod górą nie ma żadnego skarbu, i była bliska dania mu wiary. Gobliny nie pojmują, co oznacza bogactwo, i równie chętnie ukradną zbity imbryk, co klejnot koronny lub pierścień z brylantem. Poza tym nie potrafiła sobie wyobrazić, w jaki sposób skarb Starego Wieku — przedmiot tak ważny, że Jednooki poświęcił całe lata na jego poszukiwanie — miałby tak długo pozostać w rękach Cukra i jego braci. Nie, im dłużej się nad tym zastanawiała, tym mniej prawdopodobne się wydawało, żeby Lud Burzy mógł mieć z tym coś wspólnego. Skarb — o ile istniał — znajdował się głębiej niż w legowisku goblinów. Dwa razy rzucała Naudr na swojego niechętnego towarzysza, za każdym razem z gorszym skutkiem. Była już bardzo głodna i serdecznie żałowała, że jednak nie skorzystała ze spiżami goblinów. Z powodu głodu, zmęczenia, trudu panowania nad goblinem, wielokrotnego rzucania runy Sól jej moc przygasała jak płomień lampy, w której kończy się oliwa. Wkrótce zupełnie się zużyje. Nie uszło to uwagi goblina. Jego złote oczy zalśniły nadzieją. Prowadził dziewczynkę kolejnymi korytarzami, coraz niżej i niżej, coraz dalej od magazynów, coraz głębiej w mrok. Maddy szła za nim nieustraszenie. Sieć sygnatur, która tak ją zaskoczyła przy wejściu, przerzedziła się i prawie znikła; został tylko jeden, jaskrawy i pełen mocy ślad, który zdominował wszystko inne i obudził w niej ciekawość. Miał niezwykły kolor — jasny i jarzący się odcień fioletu — i rozświetlał ciemności wieloma krzyżującymi się smugami, jakby ktoś

chodził tędy bardzo wiele razy. Maddy szła odrętwiała ze zmęczenia, lecz coraz bardziej pełna nadziei, która nie pozwalała jej dostrzec ani własnej słabnącej mocy, ani ukradkowych iskierek w oczach goblina. Przeszli przez ogromną grotę o wysokim sklepieniu z żyrandolem ze stalaktytów, które odbiły lśnienie runy Maddy i zwielokrotniły je w tysiącach promieni ognia i cienia. Cukier pochylił głowę, by nie uderzyć o wystający z framugi kamień, przed którym Maddy zatrzymała się w ostatniej chwili. — Zwolnij! — zawołała. Ale jakby jej nie usłyszał. Poszła za nim, unosząc rękę, by oświetlić jego ślad, lecz zobaczyła tylko, jak goblin znika w wejściu chodnika w lśniącej wapiennej skale. — Powiedziałam: czekaj! Rzuciła się za nim biegiem. Teraz widziała wyraźniej. Gdzieś przed nią znajdowało się światło, nie był to blask runy ani sygnatury, ani też zimne rozjarzone lśnienie głębokich jaskiń, lecz ciepły, czerwony, kojący żar. — Cukier! — zawołała, ale goblin albo nie słyszał, albo złośliwie ją ignorował, ponieważ odpowiedziało jej tylko echo własnego głosu, bardzo ciche i zagubione, odbijające się od szklistych stalaktytów. Nagle ziemia zadrżała. Maddy upadła do przodu, o jej plecy zabębniły drobinki pyłu i odpryski kamienia. Ledwie zdążyła się podnieść, kiedy wstrząs się powtórzył i wpadła na skalną ścianę, a z góry runął kawał skały wielki jak udziec wołu. Rzuciła się do tunelu. Stalaktyty spadały ze sklepienia niczym dzidy i wydawało się, że trzęsie się cała góra. Lecz choć na Maddy sypał się grad skalnych okruchów i drobinek piasku, sufit tunelu trzymał się mocno. Kiedy drżenie ustało — brzmiało w jej uszach jak grzmot dalekiej lawiny w Siedmiu Śpiących — wychyliła się i wyjrzała z tunelu. Oczywiście słyszała o trzęsieniach ziemi. Wariatka Nan opowiadała, że powstają, gdy Wąż Świata, który za bardzo się rozrósł, by móc się zmieścić w Pozaświecie, wpełza do rzeki Sen. Z czasem tak się rozrośnie, że swymi splotami otoczy cały świat, tak jak było w czasach przed Męczarnią, a wówczas przegryzie korzenie Yggdrasila, Dziewięć Światów kolejno się zawali, a Chaos na zawsze zapanuje nad wszystkim. Nat Proboszcz znał inną opowieść; według niego trzęsienie ziemi powodują szamoczący się skazańcy w lochach Pozaświata, gdzie niegodziwcy (czyli dawni bogowie) leżą spętani w łańcuchach aż do Końca Wszystkich Dni. Jednooki stwierdził, że to bajki, i mówił o rzekach ognia pod ziemią, o lawinach gorącego błota oraz górach kipiących jak garnki z kaszą, ale to wyjaśnienie wydało się Maddy najmniej prawdopodobne. Uznała, że podkolorował tę opowieść, tak jak wiele innych. Bardzo ostrożnie opuściła bezpieczny tunel. Stalaktytowy żyrandol spadł na środek komnaty i rozbił się w zdradziecką ruinę skalnych odłamków. Poza tym wszędzie panował bezruch i cisza, tylko w oddali snuło się jeszcze echo grzmotu i kurz kłębił się pod sklepieniem. — Cukier! — zawołała Maddy.

Nikt nie odpowiedział, ale wydawało się jej, że z prawej strony słyszy jakieś szuranie. — Cukier? I znowu nie otrzymała odpowiedzi. Wyszła na korytarz; wydawało się jej, że przez chwilę widziała goblina jakieś sto kroków dalej, ale skoczył w zdruzgotane łukowate wejście i zniknął. Szybko rzuciła znowu Naudr, lecz po trzęsieniu ziemi była zdekoncentrowana. Światło przygasało. Raptem wydało się jej, że jej stopy są bardzo daleko i gdy otoczyły ją cienie, zbyt późno zdała sobie sprawę, że padła ofiarą najstarszej goblinowej sztuczki. Cukier nie zamierzał doprowadzić jej do skarbu. Nie był jawnie nieposłuszny, lecz prowadził ją coraz głębiej zdradzieckimi korytarzami, czekając, aż opadnie z sił. Wówczas wykorzystał odpowiednią okazję, by uciec, zostawiając ją samą, wyczerpaną i zagubioną w labiryncie korytarzy Świata Dolnego.

3 Całe szczęście, że Maddy była tak rozsądna. Kto inny próbowałby znaleźć drogę w mrocznych korytarzach, na oślep posuwając się ku straszliwemu wnętrzu góry, albo zacząłby wołać o pomoc, wywabiając z ciemności nie wiadomo kogo. Ale Maddy, choć się bała, nie straciła głowy. Jej moc się wyczerpała, co było niedobre, ale miała niemal pewność, że sen ją odrodzi. Sen i (o ile zdoła je znaleźć) pożywienie. Krótki tunel, w którym znalazła kryjówkę, wydawał się dość bezpieczny. Było w nim ciepło, a wyścielał go piasek. Maddy usadowiła się, by odpocząć. Nie miała pojęcia, która jest godzina. W Świecie Górnym mogła być już noc, a nawet poranek. Ale tu nie było dni, a czas zdawał się żyć własnym życiem, rozciągając się niczym nitka na kołowrotku przędącym wyłącznie ciemność. Co parę minut grunt drżał, pył sypał się z sufitu, a tuż za wejściem do tunelu rozlegały się szelesty i tupoty, które dla jej rozgorączkowanej wyobraźni brzmiały jak odgłosy łap gigantycznych szczurów lub wielkich karaluchów rojących się po zwalonych głazach. Mimo to w końcu zmęczenie pokonało strach. Skuliła się w kłębuszek, przykryła opończą i zasnęła. * Minęły trzy, pięć, a może nawet dwanaście godzin, nie sposób było stwierdzić, ale Maddy czuła się wypoczęta. Choć dręczył ją głód i była okropnie zesztywniała od snu na ziemi, bez trudu przywołała runę Sól. Wstała i wyjrzała z tunelu. Okazało się, że ciemności nie są nieprzeniknione. Na tej głębokości ściany już się nie jarzyły, ale czerwony blask z jaskiń stał się bardziej dostrzegalny, niczym poświata ognia na niskich chmurach. Liliowa sygnatura, za którą szła Maddy, lśniła jaśniej niż dotychczas i prowadziła prosto do dalekiego czerwonego żaru. Nigdzie nie było śladu Cukra, z wyjątkiem jego sygnatury, zbyt przygasłej, żeby się na coś przydała. Prawdopodobnie goblin podniesie alarm — na to nie było już rady. Nie, pomyślała, teraz mogę tylko iść w dół, kierować się tym fioletowym śladem i liczyć, że znajdę coś do jedzenia. Po drugiej stronie jaskini korytarz rozwidlił się na dwa, jeden był szerszy, nadal oświetlony tym subtelnym, ognistym lśnieniem. Maddy poszła nim bez wahania; było tu cieplej niż w jaskiniach na dole, a w miarę jak schodziła w dół — pochylenie korytarza było łagodne, lecz zauważalne — zaczęło się jej wydawać, że gdzieś daleko w dole słyszy jakiś dźwięk, jak cichy szum w muszlach, które Jednooki przynosił jej z wybrzeży Jedynego Morza. Nie brzmiał nieprzerwanie, pojawiał się i znikał, jakby niesiony przez porywisty wiatr. I coś coraz mocniej pachniało. Była to dziwnie znajoma woń prania, od czasu do czasu mieszająca się w powiewem siarki; na ścianach zalśniła para, a ziemia stała się śliska. Maddy wędrowała jeszcze prawie godzinę, zanim korytarz się skończył. W tym czasie poczuła parę małych drżeń ziemi, które nie spowodowały żadnych szkód, słyszała szumy, najpierw ciche, potem głośne, a w powietrzu kłębiła się para i jakieś wyziewy. Światło stało się jaśniejsze.

Zatem Maddy szła za światłem, a kiedy korytarz się skończył, znalazła się w jaskini tak wielkiej, że czegoś podobnego nigdy nie widziała ani nawet sobie nie wyobrażała. Pomieszczenie miało jakieś dwa kilometry szerokości, jego wysoki sufit znikał w mroku, posadzkę stanowiła szara gruźlasta skała. Płynęła tędy rzeka, znikała w wąwozie po przeciwległej stronie jaskini, a na środku znajdowała się okrągła jama pełna ognia — źródło owego czerwonawego światła. Gdy Maddy weszła do jaskini, rozległ się szum i z paleniska wystrzeliła wielka fontanna pary, jakby zagotował się milion czajników. Dziewczynka czmychnęła do bezpiecznego korytarza. Zapach prania stał się wyraźniejszy, siarkowa mgła otuliła Maddy palącym całunem, a wszystkie szczeliny i przejścia do Świata Dolnego świsnęły i zahuczały jak piszczałki gigantycznych organów. Wszystko to trwało minutę, może mniej. I ucichło. Przez następne pół godziny Maddy podkradała się ostrożnie do paleniska. Wybuchy następowały w regularnych odstępach czasu — oceniała je na jakieś pięć minut. Wkrótce nauczyła się rozpoznawać oznaki zbliżającej się erupcji. Od gorąca i pary ledwie dawało się oddychać. Tu musi płynąć podziemna rzeka, pomyślała. Może nawet sama zmierzająca do Pozaświata rzeka Sen, która po drodze wpada do tego ognistego kotła. Oba żywioły walczą o zwycięstwo, aż w końcu razem wybuchają fontanną rozgrzanego powietrza. A jednak nawet nie przyszło jej do głowy, że mogłaby się poddać. Jakaś siła przyciągała ją do paleniska jak rybak przyciąga rybę na wędce. Cokolwiek to było, znajdowało się bardzo blisko; Maddy musiała powściągać niecierpliwość, powoli posuwając się naprzód. Gejzer wybuchł jeszcze raz. Maddy, oddalona o niespełna sześć metrów, poczuła gorący podmuch na plecach i kiedy tylko ustał, przebiegła pozostały odcinek. Stanęła nad jamą i osłaniając twarz opończą, spojrzała w głąb. Jama mierzyła nie więcej niż trzydzieści centymetrów, była okrągła jak studnia. Wzrok spłatał Maddy figla — spodziewała się, że jama jest większa, ponieważ płonął w niej tak intensywny ogień. Całe szczęście, że zasłoniła twarz, ale i tak oczy jej łzawiły, jakby spojrzała prosto w słońce. W porównaniu z tym ogniem palenisko Jeda Kowala przypominało płomyk świeczki; tu rozżarzona skała bulgotała niczym zupa trzysta lub więcej metrów poniżej krawędzi jamy; smród siarki sunął w górę słupem tak rozgrzanego powietrza, że włoski w nosie Maddy skręciły się z gorąca, a na jej nieosłoniętych dłoniach pojawiły się bąble. Ale zdołała ujrzeć serce góry płonące jaśniej od słońca. Zobaczyła ujście rzeki i miejsce spotkania sił. W tej ognistej gardzieli zobaczyła coś jeszcze: coś niewyraźnego, zamglonego, co przemówiło do niej wyraźnie jak sygnatury, za którymi podążała przez korytarze. To coś było nieduże — miało rozmiar arbuza — i mniej więcej okrągłe. Mógł to być rozpalony kamień zawieszony za pomocą nieznanych sił w jamie. Z takiej kryjówki nie sposób niczego wyjąć. Nie dokonałby tego i najbardziej sprawny zdobywca skalnych ścian; nawet przy założeniu, że jakoś zdołałby wytrzymać żar, wybuch pary wyrzuciłby go jak korek z butelki, zanim zdążyłby pokonać połowę dystansu.

Poza tym przedmiot był mocno przytwierdzony; wytrzymała sieć czarów i run więziła go skuteczniej niż najmocniejsze łańcuchy. Na oczach Maddy kamień rozjarzył się jeszcze jaśniej, jak węgiel, na który dmucha się z kowalskiego miecha. Uderzyła ją myśl absurdalna, lecz niepokojąca — on patrzy na mnie. Niemal uwierzyła, że go słyszy — bezgłośne wołanie, które przewiercało jej głowę na wylot. (Maddy! Do mnie! ) Szeptacz... Zaczęła się cofać, bez tchu, omdlewając z gorąca, kryjąc się za kamieniami i w rozpadlinach. Na razie nie mogła zdziałać nic więcej. Miała tylko nadzieję, że jakoś odzyska siły i zdoła wymyślić jakiś plan; a jeśli nie, że odnajdzie drogę powrotną. Powie Jednookiemu, że choć go zawiodła i nie przyniosła Szeptacza, wie przynajmniej, że nikt inny nigdy go nie zdobędzie. Na skraju groty było chłodniej, a powietrze, choć gryzące, nadawało się do oddychania. Odpoczywała tam przez jakiś czas, przyzwyczajając oczy do mroku. W ścianach groty znajdowały się mniejsze jaskinie, niektóre jak nisze, inne jak spore pokoje, dające bezpieczne schronienie przed wstrząsami i wybuchami. W jednej z nich płynął strumyk czystej wody. Maddy piła z rozkoszą, bo pragnienie tak ją dręczyło, że zagłuszało głód. W drugim natknęła się na biegnącą przez całą ścianę żyłę ciemnożółtego metalu, grubą jak jej ramię. A w trzeciej, ku swemu zaskoczeniu, spotkała obcego. Celował z kuszy prosto w jej twarz.

4 Osłupiała. Ten ktoś w cieniu zdawał się nie mieć kształtu — widziała tylko oczy i plamę blasku na ustach, drżącą i świetlistą. Chociaż w głowie Maddy panował chaos, jej ręce dokładnie wiedziały, co robić. Odruchowo uniosła je i bez chwili wahania, ze wszystkich sił rzuciła Kaen, Dziki Ogień, prosto w twarz obcego. Nie potrafiłaby wyjaśnić, dlaczego wybrała akurat tę runę, ale efekt był natychmiastowy i druzgoczący. Obcy zawył, upuścił kuszę i padł na kolana. Maddy zdumiała się prawie tak jak on. Zadziałała instynktownie, bez gniewu i zamiaru uczynienia krzywdy. Ze zdumieniem przekonała się, że nie jest to ogromny goblin, którego sobie wyobraziła, lecz szczupły, rudowłosy osobnik, niewiele starszy od niej. — Wstań — powiedziała, odsuwając stopą kuszę na bezpieczną odległość. — Moje oczy! — odezwał się obcy. — Litości... oczy... — Wstań — rozkazała. — Pokaż twarz. Związane z tyłu rude włosy odsłaniały ostre, lecz całkiem przyjemne rysy, teraz wykrzywione bólem. Wyglądał na najwyżej siedemnaście lat. Po policzkach płynęły mu strumienie łez, przez nos — w miejscu, gdzie uderzyła runiczna strzała — biegł czerwony, rozogniony pas, ale poza tym, na szczęście, nie było świeżych obrażeń. — Moje oczy... — W świetle dalekiego ognia jego tęczówki miały osobliwy, jarzący się odcień zieleni. — Bogowie, coś ty zrobiła? Zdecydowanie nie był to goblin, ale nie pochodził z doliny, choć w jego zachowaniu i stroju nie było nic cudzoziemskiego. Jak wędrowiec po trudnej podróży skórzaną kurtę miał poplamioną, a podeszwy prawie przetarte. Powoli wstał, łypiąc spode łba na Maddy, z jedną ręką uniesioną na wypadek ataku. — Kim jesteś? Mówił z obcym akcentem. Pewnie był z północy, może z Polan, bo tam ten kolor włosów jest powszechny. Maddy, która początkowo się przeraziła, poczuła teraz ulgę. Ujrzenie innego człowieka po tylu godzinach samotności w tych jaskiniach niespodziewanie ją uradowało, choć obcy chyba nie podzielał jej radości. — Kim jesteś? — powtórzył ostro. Powiedziała. — Chyba nie jesteś z nimi? — spytał, robiąc gest w stronę wyższych poziomów góry. — Nie. A ty? — Jesteś Furią. Widzę twoją moc. — Furią? — Spojrzała na swoją rękę i ujrzała słabo rozjarzone znamię. — A, to. Nie zrobię ci tym krzywdy, daję słowo.

Nie przekonała go. Miał napięte wszystkie mięśnie, jakby się zastanawiał, czy uciekać, czy walczyć, ale oczu nie odrywał od jej dłoni. — Nie bój się, nie rzucę na ciebie czaru. Jak masz na imię? — Nazywaj mnie Szczęściarz. I trzymaj się z daleka. Maddy usiadła na kamieniu przy wejściu. — Tak lepiej? — Na razie. Przez chwilę przyglądali się sobie w milczeniu. — Oczy nadal bolą? — A jak myślisz? — warknął. — Przepraszam. Myślałam, że chcesz do mnie strzelić. — Mogłaś spytać, zamiast walić mnie w twarz. — Ostrożnie dotknął nosa. — Runiczne zaklęcie by pomogło. — Wielkie dzięki. — Trochę się uspokoił. — Co tu robisz? Wahała się tylko przez chwilę. — Zgubiłam się — powiedziała. — Weszłam przez Końskie Oko i zabłądziłam w tych tunelach. — Po co przyszłaś? Znowu się zawahała — i zdecydowała się na półprawdę. — Nie wiesz? Cała góra to wielka sterta skarbów. Złoto ze Starego Wieku. A ty nie po nie przyszedłeś? Wzruszył ramionami. — Słyszałem te bajki, ale tu nic nie ma. Tylko śmieci i gobliny. Okazało się, że chłopak ukrywa się w tunelach od prawie dwóch tygodni. Wszedł do Świata Dolnego od drugiej strony góry, za Hindarfell; parę razy uniknął schwytania, aż wreszcie wpadł na oddział goblinów, które schwytały go i zabrały do swego kapitana. — Kapitana? — podchwyciła Maddy. — Wielkiego, paskudnego gbura. Chyba wziął mnie za jakiegoś szpiega. Kiedy mu powiedziałem, że jestem tylko czeladnikiem dmuchacza szkła z Polan, wpadł w szał i powiedział, że głodem zmusi mnie do powiedzenia prawdy. Zamknął mnie w lochu. Szczęściarz trzy dni spędził w więzieniu i dopiero wtedy uśmiechnęło się do niego szczęście. W podłodze celi odkrył kratę, która stanowiła wylot tunelu odpływowego. Zdołał nim uciec. Wygłodzony, brudny i przerażony, ukradł, co mógł, z magazynów goblinów, po czym znalazł względnie bezpieczną kryjówkę, w której pozostał aż do teraz, żywiąc się rybami i świeżą wodą z rzeki, a także resztkami skradzionych zapasów. — Usiłowałem wrócić na powierzchnię, ale teraz szukają mnie wszystkie gobliny z góry.

Choć tutaj nie przychodzą — dodał, spoglądając na jamę, z której biła łuna ognia. Maddy już tego nie słyszała. — Jedzenie? Masz tu jedzenie? — A co? Jesteś głodna? Szczęściarz wyraźnie się wahał. Wreszcie podjął decyzję. — Chodź. Poprowadził ją przez jaskinię z ognistą jamą, aż doszli do miejsca, w którym mroczna rzeka, wypływająca burzliwie z otworu w ścianie, na chwilę się rozdzielała, opływając osypisko kamieni. — Poczekaj. — Pobiegł nad rzekę, skoczył na osypisko i zniknął w ciemnościach. Przez chwilę Maddy poczuła strach — wydawało się, że Szczęściarz rzucił się prosto w kipiel. Ale znowu go zobaczyła, stał na płaskiej półce nad spienioną wodą. Pochylił się i chwycił coś u swoich stóp. Była to sieć misternie uwita ze sznurka lub żyłki. Zarzucił ją sobie na ramię i wrócił, zwinnie skacząc po kamieniach. Kiedy był zajęty, Maddy przyjrzała mu się uważnie poprzez Bjarkán, magiczny krąg z palców. Upewniła się, że chłopak jej nie widzi; nie chciała go przerazić do reszty. A jednak... „Nie ufaj nikomu”, powiedział Jednooki, a ona chciała zyskać pewność, że ten czeladnik jest tym, za kogo się podaje. Potwierdziło się, co mówiło jej serce. Szczęściarz wcale nie rzucał kolorów. Jej pierwsze, przelotne wrażenie — że jest to ktoś starszy, wyższy, o płonących oczach i złośliwym uśmiechu — było mylne, a wzięło się z niedostatecznego oświetlenia i jej lęku. Gdy chłopak dotarł na brzeg, uśmiechnięty, z połowem na ramieniu, Maddy odetchnęła z ulgą i pozwoliła sobie wreszcie na odrobinę spokoju. Podzielili się rybami. Szczęściarz pokazał Maddy, jak należy je przyrządzić. Były to stworzenia o wielkich ślepych oczach, ościste i kwaśne, ale Maddy zjadła wszystko do ostatniego kęsa, pomrukując z zadowolenia. Szczęściarz przyglądał się jej w milczeniu. Pieczenie ryb i jedzenie przełamało między nimi lody. Szczęściarz rozpogodził się i zachowywał całkiem życzliwie. Maddy odgadła, że jemu także ulżyło znalezienie sprzymierzeńca. Przeżył tu samotnie wiele dni, a to świadczyło o jego odwadze i pomysłowości. Dowiedziała się, że przez ten czas nauczył się znajdować jedzenie i przyrządzać je, znalazł źródło dobrej wody i miejsce, w którym mógł się myć; wiedział, gdzie powietrze jest najczystsze i gdzie najwygodniej się śpi. Zaczął także sporządzać mapę tuneli, usiłując znaleźć sposób wyjścia na powierzchnię bez przechodzenia przez wielką galerię — na razie bez sukcesu. A wszystkiego dokonał, nie mogąc się wspomóc nawet inkantacją. — Co zrobisz, jeśli stąd nie ma drogi na zewnątrz? — spytała Maddy, kiedy skończył mówić. — Pewnie zaryzykuję. W końcu przestaną się mieć na baczności. Ale ten kapitan... na niego nie chcę się znowu natknąć.

Maddy się zamyśliła. Kapitan... Nadal czuła, że coś jej umyka, choć nie potrafiła tego nazwać. — A ty? — spytał Szczęściarz. — Jak znalazłaś wejście? I skąd tyle wiesz o wnętrzu góry? Przyglądał się jej z cieniem uśmiechu i oczami płonącymi zielenią w blasku ognia. — Daj spokój — powiedział na widok jej wahania. — Nie jestem głupi. Widziałem twoją moc i wiem, co oznacza. Przyszłaś tutaj z jakiegoś powodu. I nie zwódź mnie tą starą bajdą o skarbie pod górą. Tu nie ma żadnego skarbu i ty o tym wiesz. A więc jej nie uwierzył. Właściwie nie powinna się dziwić. Był zbyt inteligentny, by dać się tak oszukać. W pewnym sensie to ją uspokoiło. W tych jaskiniach przyda się jej sprzymierzeniec, a jego wiedza i pomysłowość mogą się okazać pomocne. „Nikomu nie ufaj”, powiedział Jednooki. Ale przecież musiała się jakoś wytłumaczyć, a poza tym jeśli kapitan goblinów naprawdę był wrogiem, to przecież nie zawadzi powiedzieć Szczęściarzowi o paru sprawach. — No? — rzucił ostrzej. — Ufasz mi czy nie? — Nie chodzi o zaufanie... — zaczęła. — Jasne, oczywiście. Nie trzeba być Furią, żeby się połapać, o co chodzi. Co ja takiego zrobiłem, że mnie podejrzewasz? Oczywiście oprócz tego, że dałem ci ryby. pokazałem, gdzie można bezpiecznie napić się wody i... — Proszę... — Ale tobie nic nie grozi, co? Żadne niebezpieczeństwo. Możesz wyjść, kiedy tylko zechcesz. A ja tu utknąłem. Po co miałabyś mi pomagać? Jestem tylko czeladnikiem z Polan. Co cię obchodzi mój los? Odwrócił się do niej plecami i zamilkł. Nie ufaj nikomu. Natarczywe słowa Jednookiego znowu zabrzmiały w uszach Maddy. Ale Jednookiego tu przecież nie było. Jednooki wysłał ją całkiem nieprzygotowaną, polegał na jej intuicji. Co miała teraz zrobić? Porzucić chłopaka na pastwę losu? — Szczęściarzu... — odezwała się. Chłopak skulił ramiona. Nawet w migotliwym świetle widać było, że się trzęsie. — Boisz się — powiedziała. — A co myślałaś? Wierz mi, nie chcę być rozszarpany przez gobliny. Ale skoro mi nie ufasz... Westchnęła. — No dobrze. Zaufam ci. Miała nadzieję, że Jednooki to zrozumie. *

Opowiedziała całą swoją historię. O swym dzieciństwie, ojcu, Mae, pani Marnocie, inwazji szczurów i robactwa w piwnicy — tu Szczęściarz roześmiał się głośno — o swoich marzeniach i ambicjach, także o lękach. Potrafił słuchać. — A zatem — powiedział, gdy skończyła — otworzyłaś górę i w końcu odnalazłaś Szeptacza. Co teraz? Wzruszyła ramionami. — Jednooki kazał go wyjąć. — Tak po prostu? — Uśmiechnął się. — A podsunął ci jakiś pomysł, jak to zrobić? Może są jakieś magiczne sznury albo zaklęcie, żebyś stała się odporna na płomienie? Pokręciła głową w milczeniu. — Przecież to przedmiot magiczny, prawda? — pytał dalej. — To jakiś talizman ze Starego Wieku, cały oplątany pogańskimi runami. Skąd wiesz, czy nie jest groźny? Skąd wiesz, że nie rozerwie cię na strzępy, ledwie położysz na nim ręce? — Jednooki by mnie ostrzegł. — O ile wie. — Wiedział, że tu go znajdę. — Hm... — Szczęściarz nie był przekonany. — Wszystko to wydaje mi się dość osobliwe. Że też cię tu wysłał samą! — Już ci mówiłam, tak było bezpieczniej. Zapadła długa cisza. — Tylko nie urwij mi głowy — odezwał się Szczęściarz ostrożnie — ale coś mi się zdaje, że ten twój wędrowiec wie o wiele więcej, niż ci wyjawił. Najpierw mówi, że pod górą jest złoto, potem, że to skarb ze Starego Świata, ale nie mówi jaki, w końcu wysyła cię w drogę, nie pisnąwszy nawet słowa ostrzeżenia. Nie słyszałaś opowieści o Aladynie i zaczarowanej lampie? Maddy zaczęła się irytować. — Jednooki jest moim przyjacielem. Ufam mu. — Jak wolisz. — Szczęściarz wzruszył ramionami. — Nikt mnie nie zmuszał, żebym tu zeszła. — Maddy, on cię karmił opowieściami o Świecie Dolnym, odkąd skończyłaś siedem lat. Moim zdaniem nieźle cię wytresował. Maddy już naprawdę się zdenerwowała. — Uważasz, że mnie okłamał? — Człowiek może zasadzić drzewo z wielu powodów. Może lubi drzewa. Może chce mieć schronienie. A może wie, że pewnego dnia będzie potrzebował drewna na rozpałkę. Pobladła z gniewu. Zrobiła krok naprzód, a runa na jej dłoni nagle zmieniła kolor z rdzawego brązu na płonącą czerwień.

— Nie mów tak. — Ja tylko... W jednej chwili jej ręka stanęła w płomieniach, z dłoni strzeliły witki runicznego światła. To była Thuris, Cierń, najbardziej gniewna runa. Maddy czuła jej pragnienie ukąszenia, użądlenia, uderzenia za sprawą jej wściekłości... Rzuciła runę na skalną ścianę. Thuris eksplodowała nieszkodliwie w kamieniu, zostawiając w powietrzu gryzącą woń spalonej gumy. — Niezły cel — powiedział Szczęściarz. — Lepiej się czujesz? Ale Maddy już odwróciła się od niego. Za kogo on się uważa? Jest tylko przypadkowym uczestnikiem tej gry, obserwatorem, dość inteligentnym, by wejść do Świata Dolnego, lecz nie na tyle, żeby się z niego wydostać, zwykłym czeladnikiem. Nie włada żadną magiczną mocą. A jeśli pomimo to ma rację? — pomyślała. Zerknęła na niego przez ramię; przyglądał się jej z zaciekawieniem. Poszłoby mu w pięty, gdybym go tu zostawiła, pomyślała. Niech gnije w tych czeluściach, niech go złapią gobliny. Zasłużył sobie, i to jak! Wstała gwałtownie i ruszyła przed siebie. — Dokąd idziesz? — spytał. — Po Szeptacza. — Co, teraz? — Dlaczego nie? W głosie Szczęściarza zabrzmiał prawdziwy niepokój. — Oszalałaś! — zawołał, chwytając ją za rękę. — Jesteś wyczerpana, nie masz pojęcia, jak... — Poradzę sobie — warknęła. Westchnął ciężko. — Maddy, przepraszam — powiedział. — Mam za długi jęzor. Mój brat zawsze mówił, że powinienem go sobie obciąć i wszyscy by odetchnęli. Łypnęła na niego wilkiem, ale się nie odwróciła. — Maddy, proszę, nie idź. Przepraszam. W jego głosie wreszcie zabrzmiała szczerość i Maddy trochę złagodniała. Nie należało się spodziewać, że Szczęściarz uwierzy jej bez zastrzeżeń. Pochodził z zupełnie innego świata niż ona, to naturalne, że jest podejrzliwy. Nie miał magicznej mocy, nie wiedział o Szeptaczu i, co najważniejsze, nie znał Jednookiego. Pytanie tylko, czy ona go znała?

5 Wątpliwości, które obudził Szczęściarz, nie dawały o sobie zapomnieć. Po złożonym z resztek ryb posiłku, który upłynął w niemal zupełnym milczeniu, Maddy poczuła zmęczenie, lecz nie mogła zasnąć. Szczęściarz zapadł w błogi sen, a ona na próżno usiłowała znaleźć wygodną pozycję. Raz po raz wracały do niej słowa: „Człowiek może zasadzić drzewo z wielu powodów”. Jaki powód miał Jednooki? Dlaczego nauczył ją tak wiele i tak wiele przed nią zataił? I przede wszystkim skąd wiedział o skarbie. który zaginął w czasach Zimowej Wojny? Szczęściarz spał twardo. Maddy nie pojmowała, jak on może spać w tym dokuczliwym gorącu, wśród odgłosów Świata Dolnego niosących się echem i grzmiących wokół nich niczym pomruki burzy. A jednak spał, lekko drgając, jakby coś mu się śniło, zwinięty w kłębuszek w kamiennej niszy, z kurtką zwiniętą pod głową. Może przywykł do gorąca, pomyślała. Czeladnik dmuchacza szkła musi przez wiele godzin stać przy piecu, dmuchać miechem, dokładać do ognia. Poza tym był niezwykle pomysłowy — jak na czeladnika — i miał czas, by przywyknąć do tych warunków. Uświadomiła sobie, że Szczęściarz wie już o niej bardzo wiele, a ona prawie go nie zna. Co robił w tych podziemiach? Mówił, że przebywa tu od dwóch tygodni lub dłużej — to poważne naruszenie warunków umowy z mistrzem, więc zapewne zostanie ukarany. Po co czeladnik dmuchacza szkła miałby tu przychodzić? I w jaki sposób zdołał się dostać do Świata Dolnego? Szczęściarz spał nieopodal niczym wcielenie niewinności. Maddy nie potrafiła zrozumieć, czemu go nie wypytała, dlaczego aż do tej chwili nie przyszło jej to do głowy. Nie posiadał mocy, runy, niczego. Bjarkán to potwierdziła — nie zostawiał śladu. Mimo to ciągle czuła się nieswojo. Usiłowała sobie przypomnieć, co właściwie widziała, kiedy Szczęściarz wrócił do niej z rybami w sieci. Z całą pewnością powinna coś widzieć — choćby jego kolory. Był młody, silny i inteligentny, powinien zostawiać za sobą wyraźną, jasną sygnaturę. Ale nawet za pomocą Bjarkán nie dostrzegała niczego. Ani śladu, ani cienia. Czy mógłby je ukrywać? Ta myśl ją zaniepokoiła. Oznaczała... Maddy usiadła gwałtownie, uniosła rękę i po raz drugi rzuciła Bjarkán — tym razem skupiając się ze wszystkich sił, spoglądając w runiczną figurę w poszukiwaniu czegokolwiek odbiegającego od normy. Czeladnik spał twardo, z jedną dłonią zaciśniętą, drugą rzuconą na kamień. Wreszcie dostrzegła jego sygnaturę: jasny, soczysty fiolet gorejący silnym światłem. Westchnęła z ulgą. To tylko nerwy, nic więcej, nerwy i strach, który każe jej obawiać się własnego cienia. Spuściła wzrok... I zobaczyła jego lewą dłoń, rozluźnioną we śnie W jej wnętrzu gorzały trzy runy, jak cienkie kreski z barwnego ognia. Yr. Obrońca,

przecinał się z Bjarkán i Ós, skomplikowany czar, mający chronić go we śnie.

Też mi niewiniątko, pomyślała Maddy. Bogowie wiedzą, kim jest ten cały Szczęściarz i dlaczego skłamał, ale jedno przynajmniej stało się jasne. To nie żaden czeladnik. To Furia, tak samo jak ona. * Większość run można zneutralizować, odwracając je albo rzucając inne, które zniosą ich działanie. Maddy uznała, że Tyr przełamie czar osłaniający Szczęściarza i ukaże to, co chłopak chciał ukryć. Oczywiście do pewnego stopnia zależało to od mocy owego czaru, ale w tej chwili Szczęściarz nie był czujny. Ostrożnie, by go nie obudzić, wstała i rzuciła runę. I nagłym gestem uruchomiła jej działanie. Czar Szczęściarza zamigotał, ale nie dał za wygraną. Zrobiła następny ruch i jednocześnie rzuciła Bjarkán. Runy znikły, a Maddy ujrzała twarz, którą już raz widziała. Prawie się nie zmienił. Był niemal tej samej budowy, choć trochę wyższy. Stał się starszy i nawet we śnie w jego rysach było mniej niewinności, a więcej przebiegłości. Pojawiły się także znaki, których wcześniej nie było, odwrócona runa Kaen na nagim ramieniu

— a Maddy dostrzegła też, że jego usta przecinają jasne, cienkie blizny, zbyt regularne, żeby mogły powstać przypadkiem. Opuściła rękę. Za późno pojęła wszystko, za późno przypomniała sobie, co powiedział Cukier, za późno wróciły do niej słowa Jednookiego. „Przyjaciel, który w czasie Zimowej Wojny stał się zdrajcą. Myślałem, że nie żyje, i może tak jest, ale tacy jak on mają dziewięć żywotów, a z niego zawsze był”...

— Szczęściarz — szepnęła, blednąc. — Właśnie — odpowiedział Szczęściarz, otwierając jarzące się oczy. — Ale możesz mnie nazywać kapitanem.

6 Poruszał się szybko — bardzo szybko jak na kogoś wyrwanego z głębokiego snu. Lecz nie usiłował jej zaatakować. Rzucił się do wyjścia, tak że runiczna strzała, którą za nim cisnęła, uderzyła w skałę, bryzgając na wszystkie strony kamiennymi odpryskami. Maddy znowu uniosła rękę i pobiegła, by odciąć Szczęściarzowi drogę. Tym razem nie uciekał, lecz gwałtownym, osobliwym ruchem palców wezwał runę Kaen i rzucił ją... nie w Maddy, lecz w siebie. I zniknął, zostawiając jedynie subtelny, cienki jak ognista ścieżka ślad, który zmierzał zwinnie do wyjścia. Fioletowa sygnatura ruszyła za nim; w tej samej chwili Maddy wezwała Logr, Wodę, i rzuciła nią w ognisty ślad, który zatrzymał się gwałtownie, buchając kłębami gęstej pary. W ułamku sekundy Szczęściarz znowu się pojawił, przemoczony i zziajany. Logr zadrżała w palcach Maddy, gotowa do uderzenia. Szczęściarz podniósł ręce i wstał. — Spróbuj jeszcze raz, a cię zabiję — powiedziała. — Czekaj, Maddy, wydawało mi się, że jesteśmy przyjaciółmi. — Nie jesteś moim przyjacielem. Skłamałeś. Skrzywił się. — No pewnie, skłamałem. A czego się spodziewałaś? Napadłaś na mnie, uderzyłaś mnie w twarz czymś w rodzaju połączenia młota z piorunem, urządziłaś mi przesłuchanie, a potem nagle oświadczasz, że strasznie się przyjaźnisz z Jednookim, jakby mało było ludzi na tym świecie... — Kim jesteś? Porzucił przebranie i ukazał się jej w swoim prawdziwym aspekcie. I znowu pomyślała, że wydaje się znajomy, choć była pewna, że nie spotkała go nigdy przedtem. Może widziała go na ilustracji w księgach Jednookiego albo o nim czytała... lecz znała go, była tego pewna, znała te oczy. — Wiem, że mi nie ufasz, ale Jednooki nie wspomniał ci o wielu sprawach. O sprawach, w których mogę ci pomóc. — Kim jesteś? — spytała znowu. — Przyjacielem. — Nieprawda. Jesteś tym, przed którym mnie ostrzegano. Złodziejem. Tym, który chce dostać Szeptacza. — Złodziejem? — Roześmiał się. — Maddy, mam takie samo prawo do Szeptacza jak wszyscy inni. A nawet większe. — To dlaczego mnie okłamałeś? — Spytaj raczej, dlaczego on okłamał ciebie? — Tu nie chodzi o Jednookiego.

— Czyżby? Wiedział, że tu będę. A co do Szeptacza... nadal nie masz pojęcia, co to takiego, prawda? Powoli pokręciła głową. — Ani jaką ma właściwość? Jeszcze raz zaprzeczyła. Szczęściarz się roześmiał. Był to śmiech lekki i przyjemny, natychmiast zjednujący sympatię, nieodparcie zaraźliwy. Maddy uśmiechnęła się mimo woli. Została zauroczona. — Przestań — warknęła, rzucając palcami Yr. Szczęściarz się nie zawstydził. Nawet mimo ochronnej runy jego uśmiech jakoś budził sympatię. — Znam cię — powiedziała Maddy. — Jednooki też cię zna. Pokiwał głową. — Mówił ci, że zdradziłem, co? — Tak. — I że dałem drapaka, kiedy zaczął przegrywać wojnę? Przytaknęła. O, zdecydowanie wydawał się znajomy, powinna go pamiętać. Ta myśl nie dawała jej spokoju, ale słowa Szczęściarza brzmiały cicho i hipnotyzująco. — Dobrze, więc posłuchaj. Tego stary Jednooki na pewno ci nie powiedział. — Oczy mu lśniły w mroku jarzącą się, subtelną zielenią. — Co powiesz na to, że jesteśmy braćmi? Nie uwierzyła. — Braćmi krwi, którzy sobie przysięgali — wyjaśnił. — Wiesz, co to znaczy, prawda? Skinęła głową. — A jednak on chciał złamać tę przysięgę, zdradzić własnego brata dla sprawy, wojny, władzy. Piękna lojalność, nie sądzisz? I czy naprawdę uważasz, że człowiek zdolny poświęcić brata zawahałby się przed poświęceniem ciebie? Miała wrażenie, że tonie. Te słowa ogarnęły ją, pociągnęły za sobą, obezwładniły. Ale kiedy zaczęła się zmagać z czarem, znowu tknęło ją wrażenie, że jeśli tylko przypomni sobie, skąd go zna, wszystko ułoży się na swoim miejscu. Myśl, Maddy, myśl! Raz jeszcze rzuciła obronny czar. Yr zalśniła na czubkach jej palców, przygaszając przemożny urok Kaen. Myśl, Maddy, myśl. Ten głos. Te oczy. Te srebrne, krzyżujące się blizny na ustach, jakby dawno temu ktoś wyposażony w bardzo ostry przedmiot...

I wreszcie sobie przypomniała starą opowieść o tym, jak Trikster wyzwał Lud Tuneli — mistrzów kowalstwa, synów Iwaldiego — na pojedynek. W zamian za ich skarby postawił swoją głowę i przegrał, ale kiedy mieli ją odciąć, krzyknął: „Głowa jest wasza, lecz nie szyja! ” i tak, przechytrzywszy ich, uciekł z nagrodą. Rozwścieczone tym podstępem i pragnące zemsty krasnoludy zaszyły Lokiemu usta i od tej pory jego uśmiech jest wykrzywiony, podobnie jak myśli. Loki. Trikster. Jak mogła o tym zapomnieć? Widziała jego twarz w dziesiątkach książek. Jednooki ostrzegał ją przed nim, nawet Cukier nazwał go Krzywoustym. A najważniejszą podpowiedzią było to, co zobaczyła na jego ramieniu. Kaen. Ognista runa. Odwrócona. — Znam cię — powiedziała. — Jesteś... — Czym jest imię? — Loki wyszczerzył zęby w szerokim uśmiechu. — Nosimy je jak płaszcz, oddajemy, palimy, odrzucamy i bierzemy inne. Jednooki się na tym zna, powinnaś go zapytać. — Przecież Loki zginął — powiedziała, kręcąc głową. — Zginął na polu bitwy podczas Ragnaröku. — Nie całkiem. — Skrzywił się. — Wiesz, wyrocznia nie przewidziała wielu spraw, a stare historie mają to do siebie, że się zniekształcają. — Ale to przecież było setki lat temu! — wykrzyknęła ze zdumieniem. — Przecież... przecież był Koniec Światów, prawda? — I co z tego? — zniecierpliwił się Loki. — Nie pierwszy i nie ostatni. Na brodę Thora, Maddy, czy ten Jednooki nie nauczył cię niczego? — Ale to znaczy, że jesteście... to znaczy Jasnowidzący... to znaczy Asowie... bogami? Loki machnął lekceważąco ręką. — Bogami? Tylko nie wpadaj w zachwyt. Każdy może być bogiem, jeśli znajdzie wyznawców. Już nawet nie trzeba mieć mocy. Widywałem już bogów aktorów, bogów gladiatorów i nawet bogów bajarzy. Maddy, twój lud wszędzie widzi bogów. To wam daje pretekst, żeby nie myśleć samodzielnie.

-

Ale myślałam...

— Bóg to tylko słowo. Jak Furia. Jak demon. To tylko słowo, którym ludzie nazywają to, czego nie rozumieją. Bóg czy buk? Oba słowa są tak samo odpowiednie. — A Jednooki? — spytała, marszcząc brwi. — Skoro jest twoim bratem, to musi być... — Urwała z zapartym tchem, bo właśnie przypomniała sobie inną starą opowieść. — Otóż to — powiedział Loki i uśmiechnął się swoim krzywym uśmiechem, — Ojciec Wszechrzeczy. Generał. Stary Odyn we własnej osobie.

Księga trzecia SZEPTACZ Mówię o potężnym Jesionie, który trwa. A jego imię — Yggdrasil Proroctwo Jasnowidzącego

1 Ragnarök. Koniec Światów. Według Nata Proboszcza było to wielkie Oczyszczenie dokonane przez Bezimiennego, tytaniczna próba wypędzenia ogniem, lodem i Męczarnią zła ze wszelkiego stworzenia i zaprowadzenia w światach Idealnego Porządku. Tylko linia Noara przetrwała, tak mówi Dobra Księga, a ci, którzy ocaleli — demony i heretycy, którzy oszukali Śmierć — zostali wrzuceni do Pozaświata, gdzie oczekują na Koniec Wszystkiego. Tymczasem Jednooki opowiedział jej o Przepowiedni Wyroczni i o ostatniej wielkiej walce Starego Wieku; o tym, jak Surt Niszczyciel połączył swe siły z Chaosem i ruszył na bogów w Asgardzie, podczas gdy armia umarłych na flocie statków trumiennych wypłynęła przeciwko nim ze Świata Podziemi. W tej ostatecznej bitwie bogowie zostali pokonani, zatopieni w czarach i krwi; Odyna, ostatniego generała, połknął wilk Fenris, Thor Gromowładny zginął od jadu Węża Świata, Tyr Jednoręki, Heimdal Złotozęby, Frey Żniwiarz, Loki... — Ale skoro byli bogami, jak mogli upaść? — zdziwiła się. — Jak mogli umrzeć? Jednooki wzruszył ramionami. — Wszystko umiera. Teraz Loki opowiedział jej inną historię. Otóż bogowie nie zostali unicestwieni. Ocaleli — poranieni, osłabieni, zagubieni — i czekali z powrotem do chwili, aż Chaos zapanuje we wszystkich Dziewięciu Światach, zagarniając wszystko, co stanie mu na drodze. Mijały lata, nastał nowy Porządek. Jego świątynie stanęły na ruinach budowli poświęconych niegdyś starszej wierze. Nawet opowieści o tych czasach zostały zakazane („Tylko nitka dzieli zapomniane od martwego”, jak mawiała Nan Nawiedzona) i z czasem Porządek stratował dawne obyczaje, niemal obracając je w pył. — Ale nic nie trwa wiecznie — oznajmił Loki wesoło. — Czasy się zmieniają, narody powstają i giną, a światem kołyszą rewolucje, tak jak morzem przypływy i odpływy. — To samo mówi Jednooki. — Morze bez przypływów i odpływów staje się bajorem — rzekł Loki. — Podobnie świat, który przestanie się zmieniać, skostnieje i umrze. Nawet Porządek potrzebuje odrobiny Chaosu. Odyn to wiedział, gdy mnie przyjął i przysiągł mi braterstwo. Inni tego nie rozumieli. Od razu się na mnie rzucili! Mówili, że w moich żyłach płynie Chaos, ale skwapliwie korzystali z moich usług, kiedy im to było na rękę. Gardzili podstępem, nienawidzili kłamstwa, lecz chętnie radowali się z ich owoców. Maddy pokiwała głową. Wiedziała, o czym mówi Loki. Życie obcego, przybłędy, zawsze o wszystko obwinianego i nigdy niedocenianego... O tak. Bardzo dobrze to rozumiała. — Kiedy Odyn mnie przygarnął — ciągnął Loki — wiedział, jaki jestem. Dzikiego ognia nie można oswoić. I co z tego, że niekiedy zerwałem się ze smyczy? Ocaliłem ich tyle razy, że nawet sami o tym nie wiedzą. Nikt nie okazał mi wdzięczności. A w ostatecznym rozrachunku

kto kogo zdradził? — Jeszcze raz błysnął tym krzywym, lecz dziwnie czarującym uśmiechem. — Czy to moja wina, że się im wymknąłem? Ja byłem jedynie posłuszny mojej naturze. Ale wypadki zawsze się zdarzają. Coś się nie udało. Może emocje w trudnych czasach były zbyt rozbuchane... Nagle starzy przyjaciele przestali być przyjaźni, a ja zacząłem myśleć, że dobrze będzie się gdzieś usunąć i poczekać. Niech opadnie kurz. Ale przyszli po mnie i wymierzyli niezdarnie zemstę. Przypuszczam, że słyszałaś już tę historię. Mniej więcej — powiedziała Maddy, do której dotarła nieco inna jej wersja. — Ale sądziłam... to znaczy słyszałam, że zabiłeś Baldra Jasnego... — A skąd! — warknął Loki z rozdrażnieniem. — W każdym razie nie mają na to dowodów. Gdzie się podziało domniemanie niewinności? Poza tym miał być niezwyciężony. Czy to moja wina, że nie był? — Twarz mu pociemniała, w oczach błysnęły złośliwe iskierki. — Odyn mógł ich powstrzymać. Był generałem, posłuchaliby go. Ale okazał się słaby. Widział zbliżający się kres i potrzebował u swego boku wszystkich. Więc przymknął oko — że sobie pozwolę na ten żarcik — i wydał mnie w ręce wrogów. Maddy pokiwała głową. Znała tę historię, a przynajmniej jej część. Asowie przykuli Lokiego do skały, a Skadi Łowczyni, która zawsze go nienawidziła, zostawiła węża, który miał kapać jadem na jego twarz. Od tego dnia aż do Końca Świata prześladował ich pech. Wreszcie Loki uwolnił się w przeddzień bitwy i odegrał swą rolę w zbliżającej się katastrofie. Najwyraźniej nie miał żadnych wyrzutów sumienia. Powiedział to, opowiadając Maddy o ostatniej bitwie Asów, którą Jednooki nazwał Ragnarökiem. Może bym ich uratował, gdyby opowiedzieli się po mojej stronie. Kto wie, może nawet bym sprawił, że bitwa zakończyłaby się zupełnie inaczej. Ale wybrali. On także. W ten sposób świat się skończył... i oto proszę, kryjemy się w jaskiniach albo handlujemy zaklęciami, ni w ząb nie pojmując, co się nie udało. Maddy słuchała i przypominała sobie ostrzeżenie Jednookiego. To Loki! Nie wolno się dać oczarować, uwierzyć w jego pochlebstwa i stracić czujności. Pamiętała, jak Jednooki mówił, że urok łatwo przychodzi dzieciom Chaosu, i postanowiła, że nie uwierzy pochopnie w żadne słowo Lokiego. Ale jego opowieść była niebezpiecznie bliska prawdy. Wyjaśniała wiele spraw, o których Jednooki nie chciał mówić. Teraz wydawały się jej trudne do pojęcia, a z tym, co powiedział o bogach — że są podobni do ludzi, zdarzają się im upadki i klęski — było szczególnie trudno się pogodzić. Lubiła legendy, uważała Jasnowidzących za przyjaciół, marzyła o nich w głębi serca, ale nawet w najdzikszych fantazjach nie sądziła, że pewnego dnia się z nimi spotka, będzie z nimi rozmawiać jak równy z równym, będzie dotykać istoty, która mieszkała w Asgardzie, a teraz stoi tu przed nią, z bardzo po ludzku zranionym nosem — zranionym przez jej własną runiczną strzałę. — Więc... jesteś... nieśmiertelny? — spytała w końcu. — Nie ma istot nieśmiertelnych. Niektóre żyją dłużej od innych i tyle. I wszystko musi się zmieniać, żeby przeżyć. Jak ci się wydaje, dlaczego noszę odwróconą runę? Podobnie jak Odyn. Zerknęła na runiczne znamię na jego ramieniu. Kaen, Dziki Ogień, nadal lśnił bladym

fioletem na jasnej skórze. Potężny znak, nawet w odwróconej pozycji. Używała go i wiedziała, iż jego posiadacza należy traktować z szacunkiem i bez ufności. — Jak odwróciłeś swoją runę? — Bardzo boleśnie. — Och... — Speszyła się i zamilkła. — No, a... Faery? Lub Furie, czy jak się... — Wszyscy jesteśmy teraz Furiami. Jak wszystko, czego dotknął Ogień. Demony, tak by powiedział twój proboszcz. Oczywiście sam zawsze byłem demonem — jako dziecko Chaosu — ale taki los niełatwo przychodzi generałowi, który zawsze miał takie zamiłowania do Prawa i Porządku. — Wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Pewnie trudno mu się z tym pogodzić... nie wspominając już o nowych bogach, o Porządku, bo teraz to on stał się wrogiem. — Nowych bogów? Loki pokiwał głową, tym razem bez uśmiechu. — Czyli oni także istnieją? Bezimienny i wszystko, o czym Nat Proboszcz uczy z Księgi Męczarni? Przytaknął. — Są tak samo prawdziwi lub wyobrażeni jak my. Nic dziwnego, że twój proboszcz tak się przejmuje dawnymi obyczajami. Dobrze zna wroga. On i jego lud nie będą bezpieczni, dopóki nie zostaniemy starci z powierzchni Dziewięciu Światów, póki każda opowieść nie zostanie zapomniana, każdy czar stłumiony, każdy Ognisty zgaszony do ostatniej iskry i płomyka. — Ale... przecież ja też jestem Ognista, — Maddy spojrzała na własne runiczne znamię płonące niczym rozżarzony węgiel. — To prawda — przyznał Loki. — Taką runę nosisz... nic dziwnego, że utrzymywał twoje istnienie w tajemnicy. Jesteś wyjątkowa — dla niego, dla mnie i dla wszystkich, którzy zechcą cię mieć po swojej stronie, jest to warte więcej niż okup za Ottra. Runa Maddy płonęła, wyciągając cienkie macki ognia ku jej palcom. — Wyrocznia przewidziała twoje nadejście — powiedział Loki, wpatrzony w nią błyszczącymi oczami. — Przewidziała, że powstaną nowe runy Nowych Czasów; runy, które będą całe, nieprzerwane i które na nowo zapiszą historię Dziewięciu Światów. Twoja runa nazywa się Aesk, Jesion, i kiedy Jednooki zobaczył ją na twej ręce, musiał pomyśleć, że wreszcie wróciły jego dni. — Aesk — szepnęła Maddy, dotykając palcami plątaniny ognistych linii. — I myślisz, że Jednooki od początku o tym wiedział? — Tak sądzę. To Odyn wysłuchał tej przepowiedni. Maddy zastanawiała się przez długą chwilę. — Dlaczego? — spytała w końcu. — Czego on chce ode mnie? I czym jest ten... Szeptacz, na którym tak mu zależy? Czy wyrocznia o tym wspomniała? — Maddy... — Loki znowu się uśmiechnął. — Wyrocznia to przecież właśnie Szeptacz.

2 W grocie znalazła się flasza ciemnego miodu. Loki pozwolił Maddy skosztować łyk, a resztę wypił sam, opowiadając. — Szeptacz to stary amulet, starszy nawet od samego generała. Ta historia sięga początków Starego Wieku, pierwszych wojen Porządku z Chaosem i, moim skromnym zdaniem, nie ukazuje żadnej ze stron w dobrym świetle. Oczywiście niżej podpisany był wówczas kompletnie neutralny... Maddy uniosła sceptycznie brew. — Chcesz wysłuchać tej historii czy nie? — zapytał złośliwie. Skinęła głową. — Więc dobrze. W dawnych, wręcz zamierzchłych czasach młodości generała Asgard był ostoją Idealnego Porządku i nie znalazłabyś w nim nawet iskierki magii. Wanowie, czarownicy z rubieży Chaosu, byli powiernikami Ognia i od lat toczyli wojny z Asami, aż w końcu zdali sobie sprawę, że żadna ze stron nie może wygrać. Dlatego wymienili się zakładnikami, by okazać dobrą wolę. Asowie dostali Njörda i jego dzieci, Freya i Freyę, a Wanowie Hönira, chłopca miłego, lecz niezbyt bystrego, oraz Mimira, starego, przebiegłego dyplomatę, który ukradł ich moc, był ich doradcą, a w tajemnicy przekazywał o nich wiadomości swoim rodakom. Wkrótce Wanowie zrozumieli, że są wśród nich szpiedzy; z zemsty zabili Mimira i odesłali jego głowę do Asgardu. Jednak wówczas generał miał już to, czego potrzebował: runy Starego Pisma, litery dawnej mowy, które stworzyły Światy. — Język Chaosu... — szepnęła Maddy. Loki przytaknął. — Ta kradzież nie pozostała w Chaosie bez echa. Więc Odyn wykorzystał nową moc, by utrzymać głowę przy życiu i dać jej zdolność mówienia. Niewiele osób wraca z krainy umarłych, a to, co mają do powiedzenia, zazwyczaj warto usłyszeć. Stary Mimir zyskał dar prorokowania, bezcenny dla generała. Lecz dar ten miał swoją cenę. Odyn zapłacił za nią okiem. Co do Mimira albo, jak go nazwał Odyn, Szeptacza... — tu Loki osuszył butelkę -... nie sądzę, żeby miał dla nas ciepłe uczucia, więc nie liczyłbym specjalnie na jego dobrą wolę. Starałem się z nim dogadać, ale nigdy mnie nie lubił, nawet w dawnych czasach. Co do wydobycia go na powierzchnię... — A do czego ci on potrzebny? Dlaczego jest tak ważny? — Maddy, na litość! — rzucił Loki z pewnym zniecierpliwieniem. — Szeptacz nie jest zabawką. To wyrocznia. Przewidział Ragnarök i wiele innych wydarzeń, o których wolałbym wiedzieć z wyprzedzeniem. Gdyby Odyn zwrócił większą uwagę na tę przepowiednię, zamiast z taką zaciętością udowadniać, że jest mylna, może Ragnarök zakończyłby się inaczej. Zapadła chwila ciszy. Maddy przetrawiała usłyszane informacje. — Ale na co ci on teraz?

— Żeby jeszcze raz spróbować. — Loki rzucił jej krzywy uśmiech. — Słuchaj, Maddy, Odyn włożył połowę siebie w ten stary amulet. Połowa generała za jego najlepszych czasów. Pomyśl, co mógłby teraz osiągnąć! Moc, jakiej nie potrafisz sobie wyobrazić, tylko czeka na użycie. Moc z królestwa Chaosu. — Westchnął. — Ale to diabelstwo ma własny rozum i nie jest skłonne do współpracy. A są tacy, co daliby wszystko, byle tylko je zdobyć. I oczywiście inni, którzy daliby wszystko, by im w tym przeszkodzić. — Bogowie — domyśliła się Maddy. — Amen — westchnął Loki. Powiedział, że pewnego razu, jakieś sto lat po wojnie, podczas jednej z wypraw badawczych znalazł Szeptacza. Wszystko było pogrążone w Chaosie i rzezi. Wielu poniosło śmierć, inni zaginęli na wieki, skuci lodem czy pożarci płomieniami Chaosu. Ci, którzy ocaleli, zostali rzuceni do Pozaświata, ale Loki, jak zwykle nieokiełznany, znalazł jakiś sposób ucieczki. — Uciekłeś z Czarnej Fortecy? — zdumiała się Maddy. Loki wzruszył ramionami. — Po jakimś czasie. — Jak? — To długa historia. Wystarczy powiedzieć, że znalazłem... alternatywne lokum w Świecie Dolnym. I tutaj w końcu odszukałem Szeptacza, choć wkrótce zrozumiałem, że nie mogę go wykorzystać. Oczywiście natychmiast mnie poznał, ale słyszałem od niego same kpiny i obelgi. Nie użyczyłby mi nawet iskierki mocy, o proroctwie już nie wspominając. Myślałem, że może wydobędę go z tej jamy, żeby wykorzystać jako argument podczas targów z którymś z ocalonych Asów... — Ktoś ocalał? — spytała szybko. — To tylko plotki. Miałem wrażenie, że Odyn może nadal być gdzieś w pobliżu. Z pewnością moja sytuacja by się poprawiła, gdybym przyniósł mu Szeptacza. Oczywiście gdyby generał znowu opowiedział się po mojej stronie, byłbym bezpieczny przed dawnymi znajomymi, którzy wykopali przeciwko mnie topór wojenny. A nawet młot. Loki opowiadał, że wiele razy usiłował wyjąć Szeptacza z ognistej sieci, jednak na razie nie znalazł żadnego sposobu na zerwanie czarów trzymających go w czeluści — zaklęć zostawionych tu od czasów Ragnaröku, których jego odwrócona, a zatem osłabiona moc nie potrafiła pokonać. Uznawszy swą porażkę, zmienił podziemia góry w niezdobytą twierdzę; zebrał armię goblinów, rozpiął sieć czarów, stworzył labirynt przejść, by ukryć Szeptacza przed światem. — I może byłoby najlepiej, gdyby pozostał ukryty — dodał. — Chyba że Odyn powiedział ci coś, co może nam pomóc. Jakiś urok, narzędzie... może słowo? — Nic. Nawet jednego zaklęcia. Pokręcił głową z dezaprobatą.

W takim razie zapomnij o wszystkim. Równie dobrze mogłabyś łowić księżyc na wędkę. Maddy zamyśliła się głęboko. — Więc uważasz, że nie ma nadziei? — spytała w końcu. — Naprawdę nie ma sposobu, żeby go wyciągnąć? Loki wzruszył ramionami. — Wierz mi, próbowałem. Jeśli generał chce z nim pogadać, niech sam tu zejdzie. — Może — mruknęła Maddy. — Powiedz mu to. Ragnarök się skończył. Wszystkich nas uważają za wrogów. Powinniśmy się zastanowić, komu jesteśmy winni posłuszeństwo. Zapomnieć o starych urazach. Zacząć od nowa. — Zdradziłeś Asów — powiedziała. — Chyba oszalałeś, jeśli myślisz, że pozwoli ci wrócić. — Asowie! — Niespodziewanie trafiła w jego czuły punkt. Oczy Lokiego zapłonęły nieudawanym gniewem. Jego kolory także rozbłysły od upiornego fioletu po piekielną czerwień. — Tylko mnie wykorzystywali, kiedy im to było potrzebne. Ledwie pojawił się problem, zawsze słyszałem: „Loki, prosimy, wymyśl coś! ”. A kiedy było po wszystkim, mówili: „Wracaj do budy”, i nawet mi nie dziękowali. W Asgardzie zawsze byłem obywatelem drugiej kategorii i nikt nie pozwolił mi o tym zapomnieć. — Ale podczas Ragnaröku walczyłeś przeciwko nim — wytknęła mu Maddy, choć obudził w niej współczucie. — A czego się spodziewali? — rzucił Loki z pogardą. — Ja nie stoję po żadnej stronie. Asowie mnie opuścili, Wanowie zawsze mnie nienawidzili, dla Chaosu byłem zdrajcą, który zasłużył na śmierć. Nikt by mnie nie przyjął, więc jak zawsze zwróciłem się do Najważniejszego. No dobrze, może po drodze odegrałem się na tym i owym. Ale dla mnie to już przeszłość. Generał nie ma się czego obawiać z mojej strony. — Co chcesz powiedzieć? Loki uśmiechnął się krzywo. — Maddy, ukrywam się w Świecie Dolnym od prawie pięciuset lat. Jasne, to nie Czarna Forteca, ale i nie pałace. Śmierdzi tu, jest ciemno, roi się od goblinów i nieustannie muszę się bać własnego cienia... Poza tym, jeśli dobrze odczytałem znaki, bardzo niedługo nadejdą czasy, kiedy żaden z nas nie będzie bezpieczny, nawet w najgłębszej jamie nie ukryjemy się przed wrogami. — Więc? — Więc mam dość ukrywania się. Chcę wrócić do domu. Chcę znowu zobaczyć niebo. A co ważniejsze, chcę, żeby generał powiedział jasno tym wszystkim, którzy nadal mogą mieć do mnie jakąś urazę, że oficjalnie wróciłem na stronę bogów. — Przez jego twarz przemknął tęskny wyraz. — Zbliża się wojna. Czuję to. Nie potrzebuję wyroczni, żeby o tym wiedzieć. Porządek już nadciąga, głosi Słowo w całym Środkowym Świecie. Odyn o tym wie. Podobno przez ostatnie stulecie podróżował stąd do Końca Świata i z powrotem, oceniając jego rozwój i usiłując się dowiedzieć, ile czasu nam zostało. Podejrzewam, że ten czas już się skończył.

Dlatego potrzebny mu Szeptacz. A ja... jestem bezradny. Mam Chaos we krwi. Jeśli będzie wojna, chcę walczyć. Maddy długo milczała. — Więc mu to powiedz — oznajmiła w końcu. — Co, mam się z nim spotkać na powierzchni? Masz taki mały rozumek, a i jego postradałaś? — Naprawdę uważasz, że Jednooki przyjdzie do ciebie? — Będzie musiał... jeśli chce mieć wyrocznię. Jeśli ją zdobędzie, pozna wszystkie tajemnice, spiski i strategie Porządku. Bez niej nie może liczyć na wygraną. I z pewnością nie może sobie pozwolić, by wyrocznia wpadła w ręce przeciwnika. Więc sama rozumiesz, że po prostu musi przyjąć moje warunki. Przyprowadź do mnie Odyna, a ja pozwolę mu porozmawiać z Szeptaczem. Jeśli tego nie zrobi, nie daję mu żadnych szans, gdy Porządek tu dotrze. Maddy zmarszczyła brwi. Wszystko to wydawało się ciut za gładkie. Już doświadczyła, jaką moc ma urok Lokiego, ale wiedziała, że on rzadko działa z zupełnie czystych pobudek. Obserwował ją z niebezpiecznym błyskiem swoich rozjarzonych oczu. — Więc? — spytał. — Nie ufam ci. Wzruszył ramionami. — Niewielu mi ufa. Ale dlaczego? Jesteś silna. Już raz mnie pokonałaś. — Dwa razy. — Niech ci będzie. Uświadomiła sobie — dość późno — że tak naprawdę nic nie wie o mocy Lokiego. Oczywiście pobiła go... ale czy na pewno? Nie walczyła uczciwie. Zaskoczyła go. Albo pozwolił się zaskoczyć, dodała w myślach. Może to także zaplanował. W jej głowie się zakotłowało. Co właściwie wiedziała o Szeptaczu? Był wyrocznią, powiedział Loki. Miał moc Starego Wieku, był dawnym przyjacielem Jednookiego i wrogiem Chaosu. Loki powiedział, że Szeptacz go nienawidzi, że odpowiada mu samymi drwinami. Ale Jednooki obiecał, że Szeptacz przyjdzie do niej... A jeśli Loki także o tym wie? Czy to możliwe, że ją zwiódł? Że wcale nie chciał uratować Szeptacza, lecz chronił go przed uratowaniem? Czy możliwe, że Loki uwięził Szeptacza w ognistej jamie, lecz nie zdołał go zmusić do posłuszeństwa? Przecież jego żywiołem był ogień. Czy możliwe, że wszystko to jest starannie skonstruowaną pułapką, by zwabić Jednookiego do Świata Dolnego, gdzie Loki od stuleci przygotowywał się do walki z nim? — No więc? — rzucił Loki niecierpliwie. Westchnęła. Zaczął jej świtać zaczątek planu. Planu dość desperackiego, ale jedynego, jaki zdołała wymyślić w tak polowych warunkach.

— Dobrze — powiedziała. — Ale najpierw musisz mi go pokazać. — Kogo? — Szeptacza.

3 Poszła za Lokim do jaskini z ognistą jamą, nie spuszczając go z oka ani na chwilę. Zgodził się na jej żądanie, nie tracąc dobrej miny, lecz cień w jego kolorach świadczył o dużym niezadowoleniu. Wiedziała, jaki jest podstępny. Gdyby przejrzał jej zamiary, nie sposób było przewidzieć jego reakcji. Podeszli do jamy, ukryli się za kamieniem. Gejzer zamarł, w krótkiej przerwie między wybuchami Loki stanął na krawędzi czeluści. — Cofnij się — rzucił do Maddy. — Może być niebezpiecznie. Stanął nieruchomo, a jego kolory niespodziewanie rozbłysły silniej. Z palca wskazującego i małego utworzył runę Yr. Po jego twarzy spływały strumienie potu. mięśnie się naprężyły; przymknął oczy, jakby przygotowując się do bolesnej próby. Przynajmniej tego nie udaje, pomyślała Maddy. Czuła jego wysiłek, widziała drżenie całego ciała, gdy w napięciu czekał na Szeptacza. Nawet kiedy gejzer zaczął się budzić do żyda, a cichy pomruk zmienił się w stłumiony ryk. Loki nie cofnął się, lecz nadal czekał, obojętny na swój los, cierpliwy niczym czyhający na pstrąga rybak. Wycie w głębi gejzeru narastało. W pewnym momencie Loki się poruszył. Gdyby Maddy nie obserwowała go tak uważnie, pewnie wcale by tego nie zauważyła, ponieważ miał zupełnie odmienny styl rzucania czarów. Ona, pod kierunkiem Jednookiego, nauczyła się cenić ponad wszystko ostrożność i dokładność, wabić do siebie runy. a nie ciskać je byle jak, obchodzić się z nimi pieczołowicie, jakby mogły eksplodować. Loki wolał szybkość. Balansując na krawędzi jamy niczym cyrkowiec na linie, uniósł głowę i zrobił dziwny, szybki i trzepoczący gest ręki. Jednocześnie ukazał się w swym ognistym aspekcie; jego rysy niemal znikły za pląsającymi płomieniami. Rzucił runy niczym garść petard. Maddy ledwie zdążyła rozpoznać Isa i Naudr. Ale co to za wirująca runa wpadła w ognistą czeluść jak skrzydlate nasionko jaworu albo tamta, która rozprysnęła się na tuzin lśniących kawałków, gdy musnęła ogień? Nie miała czasu, by się nad tym zastanowić, bo gejzer wybuchnął. Słup pary trysnął pod sufit, wyrzucając w rozpalone powietrze skalne okruchy. A w jego wnętrzu Maddy ujrzała coś na chwilę wyniesionego przez ten potężny wybuch oparów i płomieni — coś, co wyprysnęło w górę niczym korek z butelki. Na poły usłyszała, na poły poczuła jego bezgłośny zew... (?) ...zanim znowu spadło w czeluść.

Loki schronił się za potężnym złomem skalnym. Teraz wrócił do prawdziwej postaci. Twarz miał zaczerwienioną, włosy ciężkie od potu, jego ubranie cuchnęło spalenizną. W łunie, jaka została po wybuchu, oczy mu się iskrzyły dziwnym ogniem. — Widziałaś? Przytaknęła, czując się bardzo nieswojo. Ciągle miała przed oczami, jak Szeptacz wyprysnął na powierzchnię, jak światło przenikało go na wylot. I do niej zawołał... — Ależ on jest żywy! — W pewnym sensie. — Loki syknął, dmuchając na poparzone dłonie. Dopiero teraz zobaczyła, jak wiele kosztował go ten wysiłek. Choć nadal zachowywał się nonszalancko, cały drżał i ciężko dyszał, a jego kolory przygasły. — Zdecydowanie mnie nie lubi — powiedział. — Szczerze mówiąc, nie sądzę, żeby w ogóle darzył kogoś sympatią. A co do wydobywania go na powierzchnię... sama widzisz, jak to wygląda. Jeśli Odyn chce się poradzić wyroczni, będzie musiał się trochę bardziej wysilić. Maddy w milczeniu wpatrywała się w ognistą jamę. Wstała ostrożnie. Wiedziała, że następny wybuch już się przygotowuje; czuła pod stopami drżenie ognistych więzów pod ogromnym ciśnieniem. — Co robisz? — spytał Loki. — Nie słyszałaś, co powiedziałem? Maddy zajrzała w czeluść, w bulgoczący płynny ogień. Loki poszedł za nią, zaniepokojony. Dobrze to ukrywał, ale kolory zdradzały jego napięcie i zmęczenie. Na wydobycie Szeptacza stracił wiele mocy, co Maddy zamierzała wykorzystać. Stała już na samym skraju jamy. — Uważaj! — rzucił Loki z fałszywą beztroską. — Chyba że lubisz chodzić po ogniu. — Jeszcze chwilka — powiedziała, zaglądając w płomienistą gardziel. Jama znajdowała się bardzo blisko ujścia gejzeru; Maddy czuła zapach rozgrzanego prania, czuła, jak włoski w jej nosie zaczynają się jeżyć. Oczy ją paliły, ręce się trzęsły, gdy układała z palców runę Yr. — Uważaj! — powtórzył Loki. Na samym dnie jamy rozpalone powietrze zaczęło huczeć; podziemna rzeka wypłynęła na rozpalone kamienie. Za sekundę para zasnuje jamę, a zaraz potem wytryśnie słup płonącego gazu i popiołu. Maddy miała nadzieję, że dobrze wybrała moment. Stała chwiejnie na samym skraju jamy. Kamienie pod jej stopami były śliskie od siarki, pokryte szklistym osadem po wielu, bardzo wielu wybuchach gejzeru. Usiłowała sobie przypomnieć, jak zrobił to Loki — balansując na krawędzi skały jak na linie. Rzucał runy tak szybko, że z trudem je dostrzegała, zanim znikły w obłoku u jego stóp. Loki stał tuż za jej plecami; czuła mrowienie skóry od jego bliskości, ale nie ośmieliła się odwrócić — nie mogła zdradzić swych zamiarów. Żar w jamie stał się jaśniejszy, z pomarańczowego zmienił się w żółty, z żółtego w prawie biały, a gdy jego moc zaczęła rosnąć, Maddy skupiła się ze wszystkich sił na Szeptaczu.

Jeśli go zawołasz, przyjdzie do ciebie. Czuła go, słyszała w głowie... (?) I zawołała go, nie słowami, lecz mocą — tym, co Loki nazwał językiem Chaosu. Nie uczyła się tego języka, a jednak czuła, jak łączy ją z Szeptaczem, jak się z nim zlewa niczym dźwięki od dawna zapomnianego akordu. W czeluściach jamy zobaczyła coś przypominającego świetlną sieć, skomplikowany wzór, w którym niezliczone runy i sygnatury krzyżowały się w coraz bardziej skomplikowanych splotach. Sieć, pomyślała i po raz drugi poczuła odpowiedź — błysk, krzyk — tego czegoś w jamie. Sieć taka jak ta, w którą Loki łapał ryby... (?) I tę sieć zamierzała wykorzystać przeciwko niemu. Ale runy Lokiego nie grały uczciwie, szarpały się i wyślizgiwały jej z palców. Naudr, Wiążąca, Thuris, Cierń, Tyr, Wojownik, Kaen, Dziki Ogień, Logr, Woda, Isa, Lód. Runy Lokiego, pułapka Lokiego. Kiedy je ciągnęła ku sobie, czuła, że wyślizgują się ze splotu, wyczekują na moment, kiedy jej skupienie osłabnie. — Maddy! — odezwał się Loki. Nie trzeba było magii, by wyczuć jego strach. Musnął jej ramię; zachwiała się, każdym nerwem czując głębokość czeluści. Wystarczy pchnąć, pomyślała... Jeszcze raz zawołała do tego czegoś w ogniu i z krzykiem, który odbił się echem od ścian jaskini, wyszarpnęła z jamy sieć z magicznym łupem. W tej samej chwili gejzer eksplodował. Z wąskiej szczeliny buchnęła para, uderzyła jak potężny, rozgrzany młot. Na chwilę wszędzie zrobiło się biało; zapach prania wypełnił jaskinię, parzący płaszcz otulił Maddy. Ale Loki jednocześnie cofnął się, a Maddy rzuciła sieć — nie w Szeptacza w ognistej kolumnie, lecz za siebie, w twarz Lokiego. Nie zdążył się osłonić. Runy Starego Pisma zamigotały — Naudr, Thuris, Tyr, Ós, Hagall, Kaen, Isa i Úr. Sieć opadła, schwytała Lokiego jak rybę i w końcu Aesk, runa Maddy, cisnęła go przez całą jaskinię. Ognista kolumna wybuchła, obsypując ich popiołem, siarką i odpryskami wulkanicznego szkliwa. Wybuch był potężny. Rzucił Maddy o sześć metrów wstecz; oszołomiona upadła na kolana. Popiół i sadza fruwały w powietrzu, płonące kamienie padały jak grad; coś ciężkiego gruchnęło o ziemię o parę metrów od niej. — Loki! — Jej głos zabrzmiał głucho w ociekających wilgocią ścianach. Oślepiona gorącą parą, leżała za płaską skałą, z trudem łapiąc powietrze. Nieznane dotąd zaklęcie prawie całkowicie wyczerpało jej moc. Gdyby Loki chciał ją teraz zaatakować, nie mogłaby się bronić niczym straszniejszym od inkantacji.

— Loki! — zawołała. Nie odpowiedział. Gejzer opadł, jaskinię wypełniły siarkowe opary. Odważyła się wyjrzeć, ale w gryzącej żółtej mgle nie widziała niczego. Gdy mgła się rozwiała i ukazała rozmiar zniszczeń, Maddy zrozumiała, dlaczego Loki milczy. Sufit groty częściowo się zawalił. Jamę zasypała sterta gruzu, a ogromny, najeżony stalaktytami głaz leżał na niej jak pięść w rękawicy. A Loki? A Szeptacz? W zrujnowanej jaskini nie było po nich śladu.

4 Minęło trochę czasu, zanim Maddy zdołała się podnieść. Wstała z drżeniem, otrzepując popiół z włosów. Oczy jej nadal Łzawiły po spoglądaniu w ognistą czeluść, twarz i ręce piekły jak po słonecznym oparzeniu. Ucichł już ostatni pomruk gejzeru; w jaskini panowała upiorna cisza. Pył ze zgruchotanego sufitu nadal osypywał się na ogromną stertę kamieni i gruzu, zasłaniającą tę część groty, w której znajdował się Loki z siecią. Gratulacje, odezwał się suchy głos w głowie Maddy. Zostałaś morderczynią. — Nie! — szepnęła przerażona. Przecież nie zamierzała robić mu krzywdy. Chciała go tylko spętać, unieszkodliwić, by zabrać Szeptacza. Ale wszystko wydarzyło się tak szybko! Nie zdążyła odmierzyć odpowiedniej siły. A teraz, przez jej błąd, na Lokiego spadła ta kamienna pięść... Oddychanie przychodziło jej z trudem nie tylko z powodu wyziewów z jamy. Stos kamieni, całkiem podobny do kurhanu ze Starego Wieku, niemal zupełnie wypełniał jaskinię. Powoli, niechętnie ruszyła w jej stronę. Jakiś cichy głosik w jej głowie upierał się — wbrew prawdopodobieństwu — że Loki może znalazł się w pułapce, lecz nic mu się nie stało. Zaczęła odgarniać mniejsze kamienie, na próżno szukając strzępu rękawa, buta, cienia... Sygnatury. Otóż to! Omal nie kopnęła się w kostkę za bezmyślność. Drżącą ręką rzuciła Bjarkán i odnalazła go natychmiast, ten rozpoznawalny na pierwszy rzut oka ślad dzikiego ognia. Nie ma dwóch identycznych sygnatur, a sygnatura Lokiego — tak jak Jednookiego — była niezwykle złożona i żywotna. Żywotna! Dobry tropiciel potrafi określić, ile lat ma wilk, na którego poluje, czy nie kuleje, jak szybko biegnie i kiedy ostatnio zabił. Maddy nie była tak doświadczona, ale zauważyła fragmenty sieci i ślady runy, którą rzuciła. W tej ostatniej runie była ogromna moc — tak wielka, że zdołała zburzyć sufit, gdy Maddy wyciągała Szeptacza z jamy. Części Aesk nadal leżały na podłodze jak szklane okruchy rozbitej butelki — a w tym właśnie miejscu uderzyła runa, przyszpilając Lokiego jak ćmę pod gruzami sufitu. Jednak, wbrew wszelkiemu prawdopodobieństwu, zobaczyła go — smugę prowadzącą od sterty kamieni. Nie był to fragment śladu, lecz sygnatura zamaszyście skreślona na skałach charakterystycznym, rozjarzonym fioletem. Z jej subtelności wywnioskowała, że Loki usiłował się kryć, lecz albo był zbyt słaby, by zupełnie zasłonić swój ślad, albo też spadające kamienie za bardzo odwracały jego uwagę, ponieważ sygnatura wyraźnie ciągnęła się przez jaskinię aż do wyjścia.

I tam wreszcie go znalazła. Upadł; jednym ramieniem osłaniał twarz, nadal układając palce w kształt runy Yr, Obrońcy. Leżał nieruchomo, a na kamieniu za nim rozlała się krew — niepokojąco dużo krwi. Serce Maddy zatrzepotało. Uklękła, rozdygotana, wyciągnęła rękę do jego twarzy. Ta krew pochodziła z niewielkiej rany nad brwią. Pewnie uderzył go jakiś kamień, a może to upadek pozbawił go przytomności? W każdym razie Loki był żywy. Z ulgi roześmiała się głośno. Brzmiało to upiornie w zrujnowanej jaskini. Loki żyje, pomyślała, ale kiedy tylko się ocknie, stanie się jeszcze bardziej niebezpieczny. Jest na swoim terytorium. Tylko bogowie wiedzą, jakie środki ma na swoje zawołanie. Musiała stąd uciekać, i to szybko. Rozejrzała się. Jaskinię nadal wypełniały gryzące opary z jamy, ale zrobiło się chłodniej, a pył przestał opadać. Dopiero teraz dostrzegła, jak blisko było nieszczęście: gruda wulkanicznego szkliwa wielkości świńskiej głowy śmignęła w powietrzu o parę centymetrów od niej. Nadal była rozżarzona. Maddy szybko oszacowała sytuację. Było źle — poniosła klęskę, straciła Szeptacza, wyczerpała swą moc i jest uwięziona w tunelach Świata Dolnego, który od powierzchni dzielą kilometry korytarzy i przejść. A jednak, pomyślała, plan był dobry. Powinien zadziałać. Przez sekundę nawiązali kontakt. Szeptacz powinien odpowiedzieć na jej wezwanie. I prawie odpowiedział, ale, jak mawiała wariatka Nan, „prawie” nie wygrywa wyścigu. Co teraz robić, na wszystkie świętości? — Zabij go — odezwał się jakiś głos za jej plecami. Odwróciła się przerażona. — Śmiało. Zasłużył sobie. Głos był męski, złośliwy i dość gderliwy, jak głos Nata Proboszcza podczas kazania. Ale nigdzie nie było nikogo widać; wokół drżały czerwonawe cienie. — Gdzie jesteś? — szepnęła. — Zabij go i już. Wyświadcz Światom przysługę. Nigdy nie trafi ci się lepsza szansa. Wciąż nikogo nie widziała. Może to złudzenie? Czy aż tak oszołomił ją dym i wyziewy? Gdzieś w jej głowie odzywał się cichy, natarczywy głosik, który kazał uciekać, mówił, że gejzer zaraz znowu wybuchnie, że i tak jest na poły zatruta wyziewami i jeśli nie wydostanie się na czyste powietrze, zemdleje — ale w tej chwili nie wydawało się jej to ważne. O wiele łatwiej było udawać, że nie słyszy, nie myśleć o niczym. — Przestań! — dobiegł ją głos. — Głupia jesteś, czy co? Spójrz w dół, dziewczyno, w dół! Spuściła wzrok. — Niżej — usłyszała ponaglenie. — Ale tam nic... — zaczęła i urwała, bo wreszcie zobaczyła, co uderzyło w ziemię tuż obok

niej i nadal lśniło żarem swej ognistej sieci. — No, wreszcie — mruknął Szeptacz ze znużeniem. — Więc zechciej się zdobyć choćby na minimalny wysiłek i przynajmniej kopnij ode mnie tego łajdaka.

5 Korytarze biegnące pod Górą Czerwonego Konia zapewne nigdy nie zostały opisane na mapie ani policzone. Nawet kapitan nie znał wszystkich, gdyż choć od stuleci traktował to miejsce jako kryjówkę i punkt zborny goblinów, nie on był architektem góry ani strażnikiem jej wszystkich tajemnic. Plotka głosiła, że jeśli zeszło się odpowiednio głęboko, można było iść z biegiem Strondu aż do Pozaświata i Czarnej Fortecy stojącej nad rzeką Sen, ale nikt nie wiedział tego na pewno (może z wyjątkiem kapitana), a jeśli któryś goblin był tak głupi, żeby wypytywać o szczegóły, zasługiwał na wszystko, co mu się dostawało. Cukier i Worek nie był głupi. Za to był ciekawski — może za bardzo, żeby mu to wyszło na dobre — i widział wiele osobliwych rzeczy, które pragnął zbadać. Zaczęło się od tej dziewczyny, która poznała jego prawdziwe imię i zeszła w rejony, w które nie zapuszczał się żaden goblin, lecz w których czasami znikał kapitan, a potem wracał w paskudnym humorze i odorze dymu. I były jeszcze wydarzenia w Świecie Górnym. W normalnych okolicznościach Cukier by się nie interesował nimi zanadto. Gobliny nie lubią kłopotów, z wyjątkiem tych, które same powodują, a ruch wokół Góry Czerwonego Konia — gdy oddziały poszukiwawcze i proboszcz podburzali miejscowych — wystarczyłyby, żeby zatrzymać go w bezpiecznych podziemiach. Lecz tym razem wyczuł, że chodzi o coś więcej niż zwykła niezgoda między ludźmi i Faerami. Zaczęły krążyć plotki, a pewien jeździec pogalopował co tchu na objuczonym wierzchowcu do Hindarfell. I pojawił się też pewien zapach, jakby kadzidło i palone chwasty, a pół godziny temu kapitan wrócił ze swej samotnej wyprawy, z głową obwiązaną szmatą i paskudnym błyskiem w oku. Postawił straże w pełnej gotowości, zamknął się w prywatnej kwaterze i klął każdego goblina, który zanadto się zbliżył. Cukier miał dość rozumu, żeby nie wchodzić mu w drogę. Jak zawsze w podobnych okolicznościach umościł się w ustronnym miejscu i przygotował do spotkania z ciastem śliwkowym, dojrzałym serem i baryłeczką mocnej brandy, które ukrył tu przed paroma tygodniami. Właśnie się rozsiadł wygodnie, kiedy usłyszał jakieś głosy — a jeden z nich należał z całą pewnością do Maddy. Znał swój obowiązek — powinien schwytać tę dziewczynę. Tak brzmiały rozkazy, jasne jak kryształ, samego kapitana — a kapitan bywał nadzwyczaj nieprzyjemny, gdy ktoś nie usłuchał jego rozkazów. Z drugiej jednak strony, powiedział sobie Cukier, osoba, która tak zdenerwowała Lokiego, jest zbyt silnym przeciwnikiem dla biednego goblina. Rozsądek nakazywał siedzieć cicho i dopić brandy. Był to bardzo dobry plan i na pewno by się powiódł — jak uznał później Cukier — gdyby nie ta jego sakramencka ciekawość. To ona pchnęła go kiedyś prosto w ręce tej dziewczyny, a teraz znowu go opętała i kazała mu zaczaić się w cieniu i podsłuchiwać. Podsłuchał piękną kłótnię.

* Nie minęło wiele czasu, a Maddy przekonała się, że Szeptacz wcale nie jest wdzięczny za oswobodzenie. Przez wiele godzin, kiedy niosła go w opończy, miała wiele okazji, by przekląć się za tak skuteczne działanie. Jednooki miał rację, pomyślała. Szeptacz wygląda jak skalna bryła i jest tak samo ciężki. Kawał wulkanicznego szklistego minerału — na przykład obsydianu albo jakiejś odmiany kwarcu w którym po bliższych oględzinach widać było twarz: kanciasty nos, skrzywione usta, oczy lśniące niegodziwą inteligencją. Co do charakteru... Przypominał zrzędliwego starca. Nic mu się nie podobało. Ani tempo marszu, według niego zbyt wolne (choć kiedy Maddy przyspieszała, narzekał, że mu niewygodnie), ani rozmowa z Maddy, ani jej milczenie, a już szczególnie fakt, że niosła go Jednookiemu. — Temu staremu awanturnikowi?! — wrzasnął. — Nie jestem jego własnością i nigdy nie byłem. Jemu się wydaje, że nadal jest generałem! Myśli, że wciąż może rozkazywać! Maddy, która słyszała to już parę razy, nie odpowiedziała. Usiłowała skupić uwagę na ścieżce, kamienistej i usianej dziurami. — Jak zwykle arogant. Za kogo on się uważa, co? Ojciec Wszechrzeczy, myślałby kto! — Czyżbyś wolał zostać w ognistej czeluści? — wysyczała Maddy przez zaciśnięte zęby. — Co? Głośniej! — Słyszałeś. — Posłuchaj no mnie, moja panno. Zdaje się, że nie pojmujesz, z kim masz do czynienia. Nie jestem zwykłym kamieniem! W niewłaściwych rękach mógłbym wybuchnąć jak granat. Maddy udała, że go nie słyszy, i szła dalej. Nie było jej łatwo. Szeptacz ciążył w rękach i zawadzał, a kiedy tylko zamarzyła o odpoczynku, przed oczami stawał jej Loki — wściekły, już przytomny, żądny zemsty, ścigający ją tym samym korytarzem. Starała się ukrywać swój ślad, od czasu do czasu rzucając na niego runę Yr lub wracając tą samą drogą. Miała nadzieję, że to wystarczy, żeby Loki zgubił trop lub chociaż zwolnił. Szeptacz nie zamierzał podnosić jej na duchu. — Powinnaś go była zabić, kiedy miałaś okazję — warknął po raz dwudziesty. — Był bezbronny, nieprzytomny, na twojej łasce. Albo chociaż go tam zostawić. Opary pewnie by go zadusiły. A ty co? Ty go ratujesz! Wleczesz na czyste powietrze. Obwiązujesz mu głowę szmatą! Szkoda, że go nie położyłaś do łóżeczka. Mało brakowało, a szykowałabyś mu mleczko i jajeczko na miękko! — Dałbyś już spokój — rzuciła z rozdrażnieniem. — Pożałujesz — przepowiedział jej Szeptacz. — On nam przyniesie same kłopoty. Trzeba przyznać, pomyślała, że głowa ma prawo nienawidzić psotnika. W drodze do Świata Górnego Szeptacz uraczył ją obejmującym stulecia spisem zarzutów przeciwko Lokiemu;

poczynając od jego przyjęcia do Asgardu, gdzie zaczął siać chaos, a kończąc na jego ponownym pojawieniu się, kilkaset lat po Ragnaröku, w najmniej prawdopodobnym miejscu — w katakumbach Uniwersalnego Miasta w dalekim Końcu Świata. — Co on tam robił? Nie wiem. Na pewno nic dobrego, to się rozumie. Był słabszy z powodu tej odwróconej runy, ale równie podstępny jak zawsze, niech go! Chyba wiedział, że jestem gdzieś w pobliżu... — Wiedział? — No tak, jasne — syknął Szeptacz. — Spałem sobie od stuleci, wreszcie zaznawszy spokoju, a on co robi? Budzi mnie, łajdak. — Skąd wiedział, gdzie cię znaleźć? Rozgniewana głowa zapulsowała światłem. — Zważywszy, że obecnie jestem, by się tak wyrazić, zależny ruchowo, przypuszczam, że szukał w ruinach tak długo, aż... — W ruinach czego? — No, Asgardu, oczywiście — warknął Szeptacz. Maddy otworzyła szeroko oczy. — Asgardu? — powtórzyła. Słyszała tak wiele opowieści: złote komnaty, biegnący przez niebo tęczowy most... Niebiańska Cytadela padła w czasie Ragnaröku. — Co? Odyn ci nie powiedział? — Szeptacz parsknął śmiechem. — Drugi koniec tego mostu znajdował się w Końcu Świata. Ma się rozumieć, ludzie nigdy o tym nie wiedzieli. Nie mogli po nim chodzić, tylko widywali go w dni, gdy jednocześnie padał deszcz i świeciło słońce. Uważali, że to zjawisko naturalne, zależne od nietypowych warunków pogodowych. Ale Psia Gwiazda — dla ciebie nazywa się Loki — wiedział, znalazł mnie i przyniósł tutaj, w sam środek światów, gdzie zbiegają się strumienie wielkiej mocy i gdzie związał mnie runami i podstępem. Przysiągł, że mnie wypuści, jeśli dam mu to, czego chciał. — Wiedziałam! A czego chciał? I jeszcze raz Szeptacz syknął cicho. — Chciał odzyskać swój prawdziwy aspekt. Chciał odwrócić swą runę. Skoro tego nie osiągnął, postanowił mnie wykorzystać — sprzedać Asom albo Wanom w zamian za swoją żałosną skórę. Ale zbyt dobrze udało mu się rzucić czar. Nie potrafił mnie wydostać z jamy. Siły, które mnie uwięziły — siły ze Snu, Śmierci i jeszcze dalszych krain — mocno mnie trzymały, a on mógł tylko mnie pilnować i modlić się, żebym nie zdołał uciec. I tak było od stuleci. — Szeptacz roześmiał się zgrzytliwie. — Jeśli to nie daje mi prawa do zemsty, to ten wasz Nowy Wiek jest jeszcze bardziej żałosny, niż sądziłem. Dotarli już na wyższe poziomy i Maddy dostrzegała coraz liczniejsze ślady obecności goblinów. Ich kolory lśniły na ścieżce, odbicia stóp widniały na czerwonej glinie klepiska. Kiedy w końcu je usłyszała — stanęła.

Dotarła do najbardziej niebezpiecznego odcinka. Od tej chwili nie miała się gdzie ukryć. Ale wiedziała, że nie ma innej drogi; pozostałe ścieżki prowadziły do magazynów i skarbców, a niżej płynęła rzeka, rwący mrok. — Dlaczego stoimy? — spytał zrzędliwie Szeptacz. — Cicho bądź — rzuciła Maddy. — Myślę. — Co, zgubiłaś się? No pewnie, taka jak ty... — Nie zgubiłam się, tylko... — Mówiłem, że trzeba było go zabić. Na jego miejscu wróciłbym tu, zastawił pułapkę, w każdy zakątek wysłał oddziały goblinów i... — Masz jakieś sugestie? — warknęła. — Mam taką sugestię, że powinnaś go była zabić. — Ale mi pomogłeś! Myślałam, że jesteś wyrocznią. Nie powinieneś znać przyszłości i tak dalej? Szeptacz zalśnił z jawną pogardą. — Posłuchaj mnie, dziewczyno. Bogowie płacili, i to drogo, za moje przepowiednie. Generał oddał mi własne oko, wiesz? Ale to było dawno i dostał w zamian całkiem sporo. Co do ciebie... — Nie dam ci oka. — Na bogów żywych, dziewczyno! Po co mi twoje oko? — To czego chcesz? Szeptacz zalśnił jeszcze jaśniej. — Słuchaj, podobasz mi się. Lubię cię i chcę ci pomóc. Ale musisz mnie teraz posłuchać. Słuchaj i zapamiętuj. Twój stary przyjaciel Jednooki kłamał jak z nut, bo chciał cię tu wysłać. Przez te siedem lat karmił cię staranną mieszanką półprawd i oszustw, tym bardziej ohydnych, że jesteś, kim jesteś... — Jak to? Kim jestem? Szeptacz rozbłysnął jaskrawo. Maddy dostrzegła iskry runicznego światła uwięzione niczym świetliki pod wulkanicznym szkliwem. Tańczyły uwodzicielsko, a w głowie Maddy zawirowało przyjemnie, jakby wypiła grzane piwo. To urok, powiedziała sobie, otrząsnęła się z tego miłego uczucia i wycelowała palce ułożone w runę Yr, kierując je na Szeptacza, który nadal lśnił, bardzo zadowolony z siebie, jakby czegoś sprytnie dowiódł. — Przestań — powiedziała. — To tylko demonstracja — oznajmił. — Mówię, co muszę, i nie mogę milczeć. Ta twoja runa jest silna, wiesz? Przewidziałem pojawienie się takich run jeszcze przed Ragnarökiem. Przypuszczam, że właśnie dlatego Jednooki wysłał ciebie. Nie chciał narażać własnej skóry. Maddy przez chwilę milczała. Nie ufała Szeptaczowi, a jednak potwierdził to, co powiedział Loki. Oczywiście Lokiemu nie należy wierzyć, ale wyrocznia... Czy wyrocznia może kłamać? — zastanowiła się.

— On chce rozpętać wojnę — powiedziała głowa. — Drugą Męczarnię, która raz na zawsze wypleni Porządek. Tysiące zginą na jedno jego słowo. — Czy to przepowiednia? — Mówię, co muszę, i nie mogę milczeć. — Co to znaczy? — Mówię, co muszę... — Dobrze, dobrze. Co jeszcze widzisz? — Serce biło jej mocno; za kamiennymi rysami Szeptacza pląsały barwne światełka. — Widzę armię do bitwy gotową. Widzę stojącego samotnie generała. Widzę zdrajcę u bram. Widzę ofiarę. — Nie mógłbyś być troszkę konkretniejszy? Mówię, co muszę, i nie mogę milczeć. Zmarli przebudzą się w komnatach Hel, a Bezimienny powstanie i Dziewięć Światów zginie, jeśli Siedmiu Śpiących się nie przebudzi, a Gromowładny nie zostanie uwolniony ze Świata Podziemi... — Mów dalej — szepnęła Maddy. Kolory Szeptacza nagle przygasły i głowa znowu stała się podobna do skały. A Maddy zdała sobie sprawę, że w pobliżu ktoś jest, ktoś porusza się ukradkiem w cieniu, usłyszała ciche chrupnięcie żwiru pod czyjąś stopą. Rzuciła gwałtownie inkantację — Nyd byth nearu — i złączyła ręce w runę Naudr, po czym sięgnęła w mrok i wyłowiła z niego małą postać o puszystych uszach i złotych oczach, od stóp do głów zakutą w kolczugę. — Znowu ty! — zawołała z niedowierzaniem. Ciekawość raz jeszcze okazała się silniejsza od Cukra.

6 — Zabij go! — powiedział Szeptacz. Maddy spojrzała na oszołomionego goblina. — Co, szpiegujesz? — Zabij — powtórzył Szeptacz. — Nie pozwól mu uciec. — Przestań! — warknęła Maddy. — Czemu chcesz, żebym wszystkich zabijała? Znam tego goblina, on mnie tu przyprowadził. Szeptacz jęknął z desperacją. — Co za różnica? Chcesz, żeby na nas doniósł? Cukier łypał niespokojnie na Maddy. — O czym doniósł? — spytał. — Nic nie wiem i nie chcę wiedzieć. A nawet — dodał w nagłym natchnieniu — coś mi się widzi, że straciłem pamięć. Nic a nic nie pamiętam, ani-ani! Więc nie trzeba się martwić, że coś usłyszałem, ruszajcie w swoją stronę, a ja tu sobie cichutko poleżę... — Akurat — burknął Szeptacz. — Wszystko słyszał. Cukier stał się uosobieniem zranionej niewinności. — Wiem — powiedziała Maddy. — No więc? Nie mamy wyboru. O wszystkim wypaple swemu panu. Bądź grzeczna, zabij go i... — Nikogo nie zabiję. — Oto słowa prawdziwej damy — powiedział Cukier z ulgą. — Nie chcesz chyba słuchać tego paskudztwa. Wracaj sobie spokojniutko na górę. Nie warto się tu tułać dłużej, no nie? — Cicho bądź. Zaprowadzisz nas do Świata Górnego. — Co?!! — wrzasnął Szeptacz. To jasne, że nie możemy go tu zostawić, a musimy znaleźć bezpieczne wyjście. Więc pomyślałam... — Słyszałaś choć jedno moje słowo? — No cóż... — Tak się składa, że właśnie wygłosiłem wielkie proroctwo. — Szeptacz się obraził. — Masz pojęcie, jakiego zaszczytu doznałaś? Czterysta lat w tej przeklętej dziurze, codziennie z Psią Gwiazdą na karku, a nigdy nie usłyszał ode mnie nawet jednej sylaby. — Nie powinieneś tego powiedzieć Jednookiemu? Szeptacz prychnął. — Ostatnio powiedziałem i co? Głupek dał się zabić.

Wtedy właśnie usłyszeli ten dźwięk. Daleki łomot, zbyt regularny, by mógł być przypadkowy. Tak potężny, że ściany wydrążonej góry zadrżały. Bum, bum, bum! Bum, bum, bum! — Co to? — spytała Maddy. — Kłopoty — mruknął Szeptacz. Według Maddy brzmiało to jak strzały z armaty, według Cukra były to odgłosy pracy Ludu Tuneli. Potem usłyszeli szmer osypującej się ziemi, spadającej na schody z bardzo odległego sufitu. — Co się dzieje? Cukier wzruszył ramionami. — Moim zdaniem to dobiega od strony Końskiego Oka — oznajmił. — Może znowu wasi przy nim majstrują. Ostatnio robią okrutny hałas. Maddy zaczęła się zastanawiać, ile czasu spędziła pod ziemią. Dzień, dwa? — Przecież musimy się wydostać. Nie możemy ominąć Góry Czerwonego Konia? — Możemy, panienko, ale to długa droga, trzeba by iść prawie do Siedmiu Śpiących i... — Dobrze. Więc będziemy bezpieczni. Bezpieczni? — pomyślał Cukier. Bezpieczni? Nie da się skojarzyć bezpieczeństwa i Siedmiu Śpiących. Ale dudnienie ciągle uniosło się w skałach, a jego czułe uszy wychwyciły także inne odgłosy: człapanie końskich kopyt, turkot kół i od czasu do czasu szczęk metalu o metal... — O-o... — wyrwało mu się. — Co? — Chyba chcą tu wejść — powiedział z bezbrzeżnym zdumieniem. Przez pięćset lat oblężenia (bo tak to widział) ludzie nigdy nie zdołali nawet uchylić drzwi do Świata Dolnego, a teraz raptem zaczęli się przebijać przez kamienne ściany. — Kapitanowi to się nie spodoba — uprzedził zmartwiony. — To mu się wręcz sakramencko nie spodoba.

7 Ukrytego w zakątku Lasu Niedźwiadka Lokiego nadal bolała głowa. Był Dzikim Ogniem z imienia oraz temperamentu i dał temu wyraz w Świecie Dolnym, przeklinając w licznych językach i rozbijając znaczną liczbę małych cennych przedmiotów, które przypadkiem znalazły się w jego zasięgu. Zbłądził, musiał to przyznać. Nie docenił Maddy, i to nie raz, lecz dwa razy, co było niewybaczalne; beztroski i zbyt zadowolony z siebie, dał się oszukać. W dodatku dziewczynce! A najgorsze, że pozwolił jej uciec z Szeptaczem. Szeptacz. Niech będzie po trzykroć przeklęty! Loki opuścił swoją warownię, by ścigać wyrocznię, a nie ze strachu przed ludźmi, choć kiedy teraz obserwował górę z odpowiedniego drzewa, liczebność tłumu zebranego wokół Końskiego Oka obudziła jego niepokój. Był posterunkowy, burmistrz w odświętnym kapeluszu, kilka setek kobiet i mężczyzn uzbrojonych w widły i motyki (cóż za wieśniactwo, pomyślał), banda dzieciaków, jakieś machiny ciągnięte przez woły i, jakże inaczej, proboszcz, bardzo elegancki w ceremonialnych szatach, z uczniem u boku, na grzbiecie białego konia, czytający na głos z Księgi Męczarni. Wszystko to nie stanowiło nic niezwykłego. Od czasu do czasu ludzie się burzyli, często po nieudanych żniwach, pomorze bydła lub epidemii cholery. Oskarżano Faerów o wszystkie niepowodzenia, a z latami zaczęto wierzyć, że góra jest siedliskiem demonów. Loki nigdy nie rozwiewał tych plotek. Na ogół strach nie pozwalał ludziom zbliżać się do góry, a kiedy ruszali na nią (mniej więcej raz na dwadzieścia lat), wymachując sztandarami i relikwiami, przysięgając, że raz na zawsze wypalą do imentu to gniazdo robactwa, rzadko zostawali na dłużej. Parę dni — i parę lichych czarów — na ogół wystarczało, by ochłodzić ich zapały. Poza tym Końskie Oko było dobrze zamknięte, zapieczętowane runami, nikt nie mógł tam wtargnąć. A jednak tym razem Loki czuł obawę. Te kopiące machiny stanowiły jakiś nowy wynalazek, a przez długie spędzone pod górą lata jeszcze nigdy nie widział tak licznego i dobrze zorganizowanego zgromadzenia. Musiało się wydarzyć coś, co ich tak ożywiło. Może jakaś łupieżcza wyprawa? Jakiś figiel spłatany przez gobliny pod jego nieobecność? Zbyt późno się zorientował, że powinien zwracać większą uwagę na wydarzenia w Świecie Górnym. A już szczególnie trzeba było uważać na tego proboszcza. Ale, jak zwykle, musiał pracować nad Szeptaczem. To draństwo miało niespożytą energię, przez lata poświęcał wszystkie siły wyłącznie na jej opanowanie. Potem pojawiła się Maddy i musiał na niej skupić uwagę. A rezultatem tego była ta... ta kolosalna draka! Westchnął. Nie mógłby stracić Szeptacza w gorszym czasie. Nie bez powodu unikał ludzi. Jego runa była wprawdzie odwrócona, ale nie oznaczało to, że jest bezbronny. Nawet te machiny nie stanowiły wielkiego zagrożenia — dokopanie się do niego trwałoby całe tygodnie, a może i miesiące. Natomiast prawdziwy strach budził ludzki fanatyzm. Gdyby zostawić go samemu sobie, wypaliłby się i wygasł, ale w odpowiednim czasie, z odpowiednim przywódcą — przywódcą,

który go obudzi, nakarmi, rozdmucha, będzie zasilać modlitwami i opowieściami z Księgi Męczarni... Oczywiście Loki słyszał już niejedną opowieść. W swojej warowni w Świecie Dolnym zorganizował sprawną siatkę szpiegowską. Od pięciuset lat wiadomości z Końca Świata stawały się coraz gorsze. Wieści o Porządku, zakonie wyznawców Bezimiennego, o narastającym konflikcie między ludźmi i Ognistymi, wreszcie o największym Oczyszczeniu, świętej wojnie, która wymiecie wszystkich Ognistych z Dziewięciu Światów. Plotka głosiła, że w Końcu Świata są katedry wielkie jak góry, rozległe jak całe miasta, urzędują tam badacze, a ich uczniowie przepisują kolejne iluminowane pergaminy niekończących się inwokacji. W Końcu Świata panował Porządek, zła krew została prawie zupełnie wytrzebiona, z goblinami i innymi szkodnikami rozprawiano się skutecznie i bezlitośnie. Jeśli w Końcu Świata urodziła się owca lub krowa z runicznym znamieniem, całe stado natychmiast wybijano, a jeśli — zlitujcie się, Prawa — znamię takie nosiło ludzkie dziecko, oddawano je pod opiekę badaczy i nikt o nim więcej nie słyszał. Powtarzano sobie także opowieści o górach i kurhanach, dawnych siedzibach starych bogów, teraz opróżnionych z pierwotnych mieszkańców i poświęconych w oczekiwaniu na Wielkie Oczyszczenie. A także inne, mroczniejsze wieści o demonach złapanych i uwięzionych mocą Słowa; demonach, które zawleczono z wrzaskiem na szubienicę lub stos; demonach, które wyglądały jak kobiety i mężczyźni, ale były sługami wroga, a przez to nie miały duszy, którą należałoby ratować. W Końcu Świata modlitwa była obowiązkowa; w niedzielę nie pracowano, msza odbywała się dwa razy dziennie, a każdego, kto nie chciał w niej uczestniczyć — lub też wykazywał inne nienaturalne zachowanie — czekało Badanie i Oczyszczenie, o ile nie wyrzekł się błędów. Oczywiście, myślał Loki, z doliny sennego Strondu jest bardzo daleko do Końca Świata. Jednak jego liczni informatorzy mówili coraz głośniej o nadejściu badaczy; na Drogach krążyła wieść, że nawet Polany zostały zainfekowane plotkami. Powtarzano historie o Słowie, mocy danej jedynie najwyższym kapłanom (choć Loki rozpoznawał, że są to inkantacje, tylko w nowych formach). Opowieści o Bezimiennym, który — jak mówi Księga Męczarni — powstał ze zmarłych w czasie Końca Światów i przybędzie znowu w godzinie próby, by uratować prawych

i

zgładzić bluźnierców.

Loki nie wątpił, że zalicza się do tych ostatnich. Uznany przez nowych bogów za demona, przez starych bogów za zdrajcę, nigdy nie miał zbyt dobrej pozycji. A teraz w dodatku stracił Szeptacza — swój jedyny atut — bez którego nie miał nic do zaoferowania, gdyby nadeszła trudna chwila. Musiał go odzyskać, zanim Szeptacz znajdzie się w rękach generała. Wyrocznia oczywiście już to przewidziała, a Maddy będzie czujna. Mimo to jeszcze nie czuł się pokonany. Znał wszystkie wyjścia z Góry Czerwonego Konia i ze swojej kryjówki z drzewie wypatrywał uciekinierów. W Świecie Dolnym mógłby ich zgubić wśród tysięcy tuneli; lecz tu, w Świecie

Górnym, kolory Maddy i Szeptacza będą rzucały blask jak latarnie morskie, widoczny na wiele kilometrów. Oczywiście to samo dotyczyło jego kolorów, ale i tak warto zaryzykować. Poza tym na pierwsze oznaki zagrożenia mógł otworzyć wejście w górze i w parę sekund znaleźć się w bezpiecznym miejscu. Omiótł spojrzeniem całą dolinę, od Góry Czerwonego Konia po Farnley Tyas, Kowalowe Sioło i Niwy, sięgając nawet aż po przełęcz Hindarfell, gdzie dalekie dymy z pól lub kominów powlekały horyzont mgiełką. Nigdzie nie dostrzegł ani śladu sygnatury, choć był pewien, że Maddy wkrótce się pokaże. Czekał cierpliwie. Odkąd ostatnio zapuścił się do Świata Górnego, minęły dziesiątki lat i nie mógł sobie odmówić rozkoszowania się ciepłem słońca i błękitem nieba. Jesień była ładna, ale prawie się już kończyła; wkrótce rozpocznie się długa, surowa zima. Już czuł jej zapach; dzikie gęsi odfrunęły, pola stały puste, ścierniska wypalono, by przygotować grunt do zasiewów. Jeśli Maddy i Odyn zamierzali się spotkać, z pewnością nie odważą się opuścić doliny o tej porze. Na razie było jeszcze ciepło, ale w wietrze czuło się już kąśliwy chłód. Do przebudzenia wiosny trzeba czekać pięć długich, wlokących się w nieskończoność miesięcy. Przebudzenie! Ta myśl uderzyła Lokiego. Znieruchomiał z oczami wbitymi w mgliste niebo, daleką przełęcz i siedem strzegących dolinę szczytów. O tych górach krążyły niestworzone historie. Niektóre sam puścił w obieg w nadziei, że zniechęci ciekawskich do poznawania lodowatych jaskiń pod tymi górami i siedmiu śmiertelnie niebezpiecznych mieszkańców owych jaskiń, pogrążonych w letargu pod prastarą skałą. Śpiący. — Nie ośmieliliby się. Ogarnięty niepokojem, powiedział to na głos i spłoszył ptaki, które z wrzaskiem zerwały się w powietrze. Prawie nie zwrócił na nie uwagi. Już zsuwał się po pniu drzewa, sypiąc liśćmi i korą na poszycie. Na pewno się nie odważą, pomyślał. Sam generał by tego nie zrobił — po Ragnaröku Odyn nie mógł już liczyć, że Śpiący będą mu posłuszni. Chyba że wiedział coś, o czym Loki nie miał pojęcia. O jakiejś nowej plotce, jakimś znaku ostrzegawczym, jakimś omenie, o

którym Lokiemu nie donieśli szpiedzy. Może Odyn się wreszcie odważył?

Loki zastanawiał się gorączkowo. O przebudzeniu Śpiących z pewnością już by wiedział. Odbiłoby się echem i paniką w całym Świecie Dolnym. Zatem na razie nie ma powodu do zdenerwowania. Generał jest przede wszystkim taktykiem i nie zaryzykowałby uwolnienia Śpiących, nie zapewniwszy sobie ich absolutnego posłuszeństwa. Ale kiedy będzie miał Szeptacza... Ziemią wstrząsnęło dalekie drżenie. To z pewnością te kopiące machiny — choć Loki przez chwilę był niemal pewien, że wyczuwa coś innego, że cała dolina wzdrygnęła się konwulsyjnie niczym stary pies. Zadrżał. Ależ nie! Na pewno jest jeszcze czas...

Jeśli Śpiący się obudzą, to już po nim. Chyba że odzyska Szeptacza... Myśli kłębiły mu się w głowie. Jeśli Maddy zmierza do Śpiących, najszybsza droga prowadzi pod ziemią. Dotrze tam za cztery godziny — co jej dawało niezłą przewagę — ale Loki jak nikt znał Świat Dolny. Wiedział o skrótach nieznanych nikomu oprócz niego, a jeśli szczęście mu dopisze, może zdoła przeciąć jej drogę. Miał pewność, że Odyn nie zapuści się pod ziemię. Ruszy w góry drogą na powierzchni, co dwukrotnie wydłuży czas podróży — a teren był tu dość trudny. Zatem Maddy i Szeptacz są sami. Loki się uśmiechnął. Wiedział, że w uczciwej walce nie ma szans, ale nie przywykł do uczciwej walki i nie zamierzał tego zmieniać. Szybkim ruchem palców rzucił runę Yr i przygotował się do wejścia do Świata Dolnego. Nic się nie wydarzyło. Drzwi, które powinny się rozchylić na jego znak, pozostały zamknięte. Rzucił runę jeszcze raz, nieco stropiony. Drzwi nadal odmawiały mu wstępu. Rzucił Thuris, potem Logr, Wodę, i na końcu Úr, Potężnego Wołu, runę przemocy, co było odpowiednikiem mocnego kopniaka. Nic nie zadziałało. Drzwi pozostały zamknięte. Loku usiadł na ściółce, zły, zdziwiony i zdyszany. Rzucił te runy z całą mocą. Nawet jeśli drzwi zostały zamknięte za sprawą czarów, z pewnością coś powinno się wydarzyć. A zatem były pod ochroną. Rzucił Bjarkán, zebrawszy wszystkie siły. I nadal nic. Ani śladu mocy, nawet iskierki. Te drzwi nie zostały tak po prostu zamknięte, lecz znikły, jakby ich tu nigdy nie było. To drżenie, pomyślał. Wziął je za efekt pracy kopiących machin. Może i tak, ale teraz zastanowił się bardziej wnikliwie i zdał sobie sprawę, że popełnił błąd. To było echo potężnego czaru — pojedynczego zaklęcia, choć to nieprawdopodobne — i Świat Dolny zmienił się pod jego wpływem, zamykając się szczelnie przed intruzami. Usiłował sobie wyobrazić, jaki atak mógł wyzwolić taką reakcję. Przyszło mu do głowy tylko jedno. Teraz na serio zaczął się bać. Nie mógł się dostać do Świata Dolnego, znalazł się sam wśród wrogów. Czas naglił, Śpiący mogli się już przebudzić, a z każdą sekundą było bliżej do spotkania Maddy z Jednookim. Rozwiązanie, jakie mu pozostało, było niebezpieczne, ale nie miał wyboru. Musiał ich ścigać na powierzchni. Rzucił inkantację; potem Kaen i Raedo — i gdyby ktokolwiek na to patrzył, ujrzałby ze zdumieniem, jak młodzieniec o ustach poznaczonych bliznami zaczyna się kurczyć, znikać, zrzuca ubrania i staje się małym brązowym ptakiem drapieżnym, który przez parę chwil rozgląda się jasnymi, nieptasimi oczami, po czym zrywa się do lotu. dwa razy okrąża górę i szybuje na powietrznych prądach ku Siedmiu Śpiącym. Oczywiście gdyby osoba ta posiadała dar prawdziwego widzenia, nie dałaby się oszukać ani przez

chwilę. Ten fioletowy ślad był zdecydowanie zbyt wyraźny.

8 Nat Proboszcz był z siebie zadowolony. Lubił wspaniałe ceremonie i paradne szaty. Miła była świadomość, że wszyscy go podziwiają, gdy tak siedzi majestatycznie na białym koniu, w asyście Adama Marnoty z kadzielnicą i gromnicą. Przyjemność mu sprawiała uwaga gościa z Końca Świata, który obserwował go czujnie (Nat sądził, że z podziwem) z Końskiego Oka. Podobało mu się szlachetne brzmienie własnego głosu niosącego się po całej górze, podobał ryk kopiących machin, dym ognisk i trzask eksplodujących sztucznych ogni. Wreszcie ta kłopotliwa dziewucha miała dostać za swoje — i Przybysz też. Tak, wszystko to sprawiało mu radość, lecz był szczęśliwy z dużo ważniejszego powodu. Oczywiście zawsze czuł, że wielkość jest mu pisana. Jego żona Ethelberta także to dostrzegała — to przecież ona wpadła na myśl, by wyprawił się w długą i niebezpieczną pielgrzymkę do Końca Świata, w wyniku której przebudziło się w nim pragnienie przestrzegania surowych obowiązków wiary. O, nie było wątpliwości, że olśniło go wyrafinowanie Uniwersalnego Miasta, opactwa i katedry, dostojne ulice, prawa. Nat Proboszcz zawsze szanował Prawo — to znane w Malbry — ale dopiero w Końcu Świata otworzyły mu się oczy. Po raz pierwszy doświadczył Porządku. Potężne duchowieństwo tak urządziło świat, że funkcja kapłana, nawet wiejskiego proboszcza, oznaczała niewyobrażalną władzę, strach i szacunek. A Nat doszedł do wniosku, że lubi rozkazywać. Wrócił do Malbry z poczuciem niedosytu. Przez dziesięć lat od powrotu wygłaszał kazania pełne coraz straszliwszych ostrzeżeń przed nadchodzącymi okropieństwami, przez co zyskał sobie rosnące grono wielbicieli, czcicieli i uczniów. Żywił cichą nadzieję, że pewnego dnia zostanie powołany do walki z Nieporządkiem. Ale Malbry była wioską cichą i spokojną. Nawet zwyczajne przestępstwa zdarzały się tu nieczęsto, a o zbrodniach karanych śmiercią — dzięki którym mógłby się zwrócić do biskupa, a może i samego Porządku — w ogóle tu nie słyszano. Tylko raz miał szansę się wykazać, skazując czarno-białą maciorę za nienaturalne czyny — ale jego zwierzchnicy nie mieli dość jasnego obrazu sytuacji i kiedy przyszła odpowiedź od Torvala Biskupa zza przełęczy, Nat przeczytał ją z twarzą czerwoną jak burak. Torval, oczywiście, pochodził z Polan i nie przepuścił żadnej okazji, by wyszydzić sąsiada. Tego Nat mu nie zapomniał i od tej pory tylko czekał, żeby wyrównać rachunki. Często myślał, że gdyby Maddy Kowalówna urodziła się parę lat wcześniej, jego modlitwy zostałyby wysłuchane. Ale kiedy wrócił z podróży, Maddy miała już cztery lata; mógł przejąć opiekę nad noworodkiem, lecz starczyło mu rozumu, by nie starać się tego robić ze starszym dzieckiem. Czuł też, że musi dostosować Prawo Końca Świata do potrzeb parafian, o ile nie chce sobie przysporzyć kłopotów ze strony osobników w rodzaju Torvala Biskupa. Nie spuszczał jednak oka z córki Kowala. I słusznie — ta ostatnia sprawa stała się zbyt poważna, by Torval mógł ją zlekceważyć. Nat z radością zaprosił gościa z Końca Świata. Szczęście się do niego uśmiechnęło. Już sam fakt, że badacz z Końca Świata zgodził się przeprowadzić śledztwo w jego małej parafii, mógłby uzasadnić tak wielkie emocje. Ale to, że

ów badacz (jadący w sprawach urzędowych do Polan) znalazł się przypadkiem zaledwie o dzień drogi od przełęczy Hindarfell — no, to już przekraczało najśmielsze oczekiwania. Oznaczało to, że badacz przybędzie do Malbry w ciągu czterdziestu ośmiu godzin, a nie po wielu tygodniach czy miesiącach. Znaczyło to także, że Torval Biskup nie może się wtrącać, choć bardzo chciał, i już to samo napełniło serce Nata Proboszcza słuszną satysfakcją. Badacz miał mu do powiedzenia wiele miłego: pochwalił jego obowiązkowość, okazał życzliwe zainteresowanie przemyśleniom Nata na temat Maddy Kowalówny, jednookiego włóczęgi, który był jej towarzyszem, i czegoś nazywanego Szeptaczem — gdyż Adam podsłuchał rozmowę na zboczu góry. — I nigdzie nie ma ani śladu po tym mężczyźnie i dziewczynie? — spytał badacz, mierząc górę spojrzeniem jasnych oczu. — Ani śladu — odparł proboszcz — lecz ich znajdziemy, nie ma strachu. Nawet gdybyśmy mieli zrównać górę z ziemią. Badacz nagrodził go uśmiechem. — Z pewnością to zrobisz, bracie — powiedział, a Nata przejął dreszcz szczęścia. Bracie, pomyślał. Możesz na mnie liczyć. * Adam Marnota także był zadowolony z siebie. Przez ten krótki czas, jaki upłynął od zniknięcia Maddy, niemal całkiem zapomniał o upokorzeniu doznanym z rąk małej czarownicy, a kiedy w wiosce jęła narastać gorączka, jednocześnie rosło także znaczenie Adama. Jak na młodzieńca o ograniczonej wyobraźni wykrzesał z siebie bardzo wiele niestworzonych opowieści, wspomagany przez Nata i własne pragnienie, by Maddy raz na zawsze pogrążyć. Rezultat przeszedł jego najśmielsze wyobrażenia. Jego bajdy doprowadziły do zorganizowania grup pościgowych, bicia w dzwony, przyjazdu biskupa, badacza — badacza, jak boniedydy! — i w końcu do tej cudownej kombinacji jarmarku z polowaniem na lisy, z nim samym w roli młodego herosa i bohatera dnia. Obejrzał się przez ramię. Na górze stały cztery machiny, gigantyczne świdry z drewna i metalu, każdy ciągnięty przez dwa woły. Z czterech dziur w skalnych ścianach — po dwóch z każdego końca konia — pryskały grudy czerwonej gliny. Zarys konia stał się ledwie widoczny, mimo to Adam widział, że wejście jest mocno zapieczętowane. Bum, bum, bum! Raz jeszcze wiertła uderzyły w kamień. Raz jeszcze woły naprężyły mięśnie. Nat Proboszcz uniósł głos, przekrzykując wizg machiny. Minęła minuta, potem druga. Woły ciągnęły nadal, wiertło zrobiło pół obrotu, potem głośno trzasnęło i mechanizm się zepsuł. Dwaj mężczyźni podeszli do zwierząt. Trzeci wpełzł w dziurę w ziemi, by ocenić rozmiar szkód. Trzy pozostałe machiny pracowały bez wytchnienia. Nat Proboszcz ani trochę nie zmartwił się niepowodzeniem. Badacz uprzedził go, że to może potrwać.

Księga czwarta SŁOWO Nie królowie, lecz historycy rządzą tym światem. Księga Przysłów, 19

1 W głębokich tunelach Świata Dolnego Maddy była głodna, zmęczona i u kresu cierpliwości. Ten korytarz wcale się nie zmieniał, szli nim godzinami, a miarowe człapanie własnych kroków w półmroku zaczęło ją doprowadzać do szału. Cukier stracił humor, gdy tylko stało się jasne, że będzie musiał iść aż do Śpiących. — Daleko jeszcze? — spytała Maddy. — Nie wiem — burknął. — A bo to kiedyś zaszedłem tak daleko? Ty też byś nie szła, gdybyś wiedziała, co tam jest. — To może mi powiesz? — rzuciła, walcząc z chętką, by tak go zdzielić runą, żeby przeleciał na wylot przez skalną ścianę. — Jak to coś może ci powiedzieć? — odezwał się Szeptacz. — Zna tylko legendy i bajki. Narzędzia ignorantów, wymyślone, by zwodzić głupców i mącić w głowach łatwowiernym. Maddy westchnęła. — Ty też mi pewnie nie powiesz? — A po co? Żeby ci zepsuć niespodziankę? I tak wlekli się korytarzem cuchnącym kwaśną stęchlizną. Wydawało się im, że przemierzyli dziesiątki kilometrów. Kiedy opuścili granice góry, łomot machin ucichł. Wszyscy usłyszeli to osobliwe klaśnięcie, jakie rozległo się potem, i poczuli zimny dreszcz wstrząsający warstwą granitu nad ich głowami. Maddy się zatrzymała. — A to co? To odgłos czaru, pomyślała. Ten charakterystyczny wstrząs, ale o wiele głośniejszy i silniejszy niż wszystkie znane jej inkantacje. Szeptacz błysnął jak wielkie oko. — Wiesz, prawda? — rzuciła Maddy. — O tak. — Więc co to było? Szeptacz lśnił z ukontentowaniem. — To, moja droga — oznajmił — było Słowo.

2

Nat Proboszcz z trudem panował nad podnieceniem. Oczywiście słyszał o tym — jak wszyscy — ale nigdy nie widział na własne oczy, a okazało się to jeszcze wspanialsze i straszliwsze, niż ośmielał się marzyć. Badacz przygotowywał się przez godzinę, wznosząc modły. Góra aż się od nich trzęsła, co powodowało głęboki rezonans, który bezgłośnie wwiercał się w uszy Nata. Mieszkańcy wioski także to poczuli; włosy zjeżyły się im na głowach, drżeli i śmiali się, nie rozumiejąc dlaczego. Czuły to nawet woły obracające kierat machin. Badacz, z twarzą pobladłą i lśniącą od potu, z czołem zmarszczonym z wysiłku, rozdygotany, wyciągnął w końcu rękę i przemówił. Właściwie nikt nie usłyszał, co padło z jego ust. Słowo jest niesłyszalne, choć wszyscy mówili potem, że coś poczuli. Niektórzy płakali. Inni krzyczeli. Jeszcze inni słyszeli głosy dawno zmarłych ludzi. Byli też tacy, którzy wpadli w ekstazę. Loki, ukryty w Lesie Niedźwiadka, także to poczuł, ale zajęty szukaniem Maddy i Szeptacza wziął te wibracje i trzask, który po nich się rozległ, za odgłosy pracy kopiących machin. Jednooki odczuł to jako nagły przypływ wspomnień. Wspomnień o swoim synu Baldrze zabitym strzałą z jemioły; o wiernej żonie Frigg, o synu Thorze... dawno ich utracił i rzadko widywał ich twarze w myślach. Na górze zrodziło się potężne drżenie, od którego włosy Natowi stanęły dęba. Potem rozległ się trzask niczym uderzenie pioruna. Na Prawa, co za potęga! — Na Prawa — powiedział Nat głośno. Tylko badacz wydawał się niewzruszony wypadkami. Natowi wydał się nawet znudzony, jakby był to codzienny obowiązek, trochę męczący, ale nie bardziej ekscytujący niż wykopywanie gniazda łasic. Potem zapomniał o wszystkim i, tak jak pozostali, otworzył szeroko oczy. U stóp badacza powstała nieregularna szczelina, mająca jakieś trzydzieści centymetrów długości i sześć szerokości. Miała znajomy kształt — była to odwrócona runa Yr, Fundament, choć Nat, który nie znał Starego Pisma, nie znał też jej znaczenia. — Wyłamałem pierwszy z dziewięciu zamków — oznajmił badacz sucho. — Pozostałe są na razie nietknięte, lecz ten jest najważniejszy. — Dlaczego? — spytał Adam, co ucieszyło Nata, gdyż sam chciał zadać to pytanie, lecz bał się, że wyjdzie na nieuka. Badacz westchnął ze zniecierpliwieniem. — Widzicie ten znak, znak ruiny? Oznacza wejście do kurhanu demonów. Należy wyłamać jeszcze osiem takich zamków, zanim machiny będą mogły wjechać do środka. — Skąd wiadomo, że nie ma innego wejścia? — spytał stojący nieopodal Dorian Marnota.

— Jest ich kilka. — Widać było, że badacz dobrze się bawi, choć mówił pogardliwie. — Jednakże wróg w pierwszym rzędzie chce zamknąć górę przed wszelkimi intruzami. Zaryć się głęboko, tak jak królik, gdy wyczuwa zapach jastrzębia. Dlatego, jak widzicie, góra została zapieczętowana. Jednakże, co wiadomo wszystkim myśliwym, czasami dobrze jest zasypać mniejsze królicze nory, zanim ustawi się wnyki u wylotu największej. A kiedy wejście się w końcu otworzy — tu badacz uśmiechnął się lodowato — wówczas, Proboszczu, wywleczemy ich na powierzchnię. — Mówisz o... Ludzie Burzy? — odezwała się za ich plecami wariatka Nan z Kowalowego Sioła, być może jedyna, która miała odwagę mówić otwarcie o Faerach, i to w obecności badacza! Nazywaj ich po imieniu, poczciwa kobieto — rzekł badacz. — Co dobrego może pochodzić z tego złego miejsca? To Ogniści, Dzieci Ognia, i zostaną oddani ogniowi, jeden po drugim, dopóki reguły Porządku nie zatryumfują, a świat nie oczyści się raz na zawsze. Wśród zebranych zerwał się pomruk aprobaty — lecz Nat zauważył, że parę osób wyraźnie się zaniepokoiło. Łatwo zgadnąć dlaczego, pomyślał. Nawet w Końcu Świata moc, jaką posiadał Badacz, zdarzała się rzadko; taki zaszczyt przynależał jedynie najwyższym i najbardziej świątobliwym kapłanom. Torval Biskup nie byłby zadowolony; dla kogoś tak staroświeckiego takie działania niebezpiecznie trąciły magią, lecz Nat Proboszcz, który widział już kawałek świata, nie pomyliłby jednego z drugim. — Ale nie dzieci — uparła się Nan. — Gobliny, Lud Burzy — to tak, lecz nie będziemy przecież stosować Oczyszczenia wobec prawdziwych dzieci. Badacz westchnął. — Dzieci Ognia to nie są prawdziwe dzieci. — Och... — Szalona Nan odetchnęła. — Znamy Maddy Kowalównę, odkąd była niemowlęciem i może jest trochę dzika, ale... — To osądzi Porządek. — Z pewnością... — Panno Nawiedzona, jeśli łaska — wtrącił Nat. — To nie jest już zwykła sprawa. — Tu pierś wydęła mu się z dumą. — To rzecz Prawa i Porządku.

3 — Słowo? — spytała Maddy. — Więc ono istnieje? — Oczywiście, że istnieje — warknął Szeptacz. — Niby dlaczego Asowie zostali rozgromieni? Maddy nigdy nie czytała Dobrej Księgi, choć dość dobrze znała Męczarnie i Żale z niedzielnych kazań Nata Proboszcza. Jedynie Nat i paru uczniów (wyłącznie chłopców) mieli prawo ją czytać, i tylko tak zwane otwarte rozdziały: Męczarnie, Żale, Prawa, Spisy, Medytacje i Obowiązki. Niektóre rozdziały księgi zostały zamknięte srebrnymi klamrami. Otwierał je kluczyk na cienkim łańcuszku, który Nat Proboszcz nosił na szyi. Żadne kazanie nie dotyczyło tych zamkniętych rozdziałów, jak je nazywano. Maddy znała ich nazwy od Jednookiego. Była tam Księga Aptekarzy, która dotyczyła medycyny, Księga Zmyśleń, w której zawarto historie Starego Wieku, Księga Apokalipsy, która przepowiadała ostateczne Oczyszczenie, i najważniejsza, Księga Słów, w której spisano wszystkie dozwolone inkantacje (lub kantyki, jak wolał je nazywać Porządek), by mogła ich użyć garstka wybrańców, kiedy nadejdzie czas Oczyszczenia. Księgę Słów zamykała złota kłódka. Nawet proboszcz nie miał klucza do złotego zamka i choć parę razy próbował dobrać się do niego, zawsze ponosił klęskę. Prawdę mówiąc, kiedy ostatnio usiłował otworzyć mechanizm szydłem, zamek zaczął promieniować niepokojącym światłem i dziwnie się rozgrzał. Od tego czasu Nat zaniechał eksperymentów. Potrafił rozpoznać zaklęty zamek (niewiele się różnił od runicznego zaklęcia, które ta Kowalówna umieściła na drzwiach kościoła) i choć był zdezorientowany, że zwierzchnicy mu nie ufają, miał dość rozumu, by nie podważać ich decyzji. Maddy o wszystkim tym wiedziała, bo kiedy miała dziesięć lat, Nat ją poprosił, żeby usunęła kłódkę, twierdząc, że zgubił klucz i musi się poradzić księgi dla dobra probostwa. Maddy odmówiła ze złośliwą przyjemnością. — Myślałam, że dziewczynkom nie wolno dotykać Dobrej Księgi — oznajmiła skromnie, popatrując na niego spod spuszczonych rzęs. Tak rzeczywiście było; Nat głosił to przed niespełna tygodniem podczas kazania, w którym potępiał złą krew, brak dyscypliny i słaby rozum kobiet jako takich. Oczywiście po takim dictum nie mógł dłużej nalegać i Księga Słów pozostała zamknięta. Nie ociepliło to uczuć Nata do Maddy, a nawet właśnie od tego momentu niechęć proboszcza zmieniła się w nienawiść. Odtąd Nat tylko czekał na jakiś pretekst, który uzasadniłby Badanie w sprawie zmyślnej, zuchwałej córki Jeda Kowala. — Ale proboszcz nie zna Słowa — powiedziała Maddy do Szeptacza. — Tylko badacz mógłby... — Urwała. — Badacze? — mruknęła z niedowierzaniem. — Wezwał badaczy? *

Nie królowie, lecz historycy rządzą światem. To przysłowie często przytaczał Jednooki, ale Maddy nie zdawała sobie sprawy, jak bardzo jest prawdziwe. Porządek, zakon badaczy, powstał pięćset lat temu, w Wydziale Archiwów wielkiego Uniwersytetu Końca Świata. Jasne, to musiało się stać właśnie tam. Koniec Świata był zawsze w centrum wszystkiego; był stolicą finansów i siedzibą króla, tu mieścił się Parlament, wielka katedra świętej Mogiły, a podobno w piwnicach Wydziału Archiwów znajdowała się biblioteka licząca ponad dziesięć tysięcy książek — wierszy, ksiąg naukowych, historycznych i grimoire’ów — do których dostęp mieli wyłącznie profesorowie, magistrowie i inni członkowie starszyzny. W owych dniach badacze byli zwykłymi pracownikami uniwersytetu, ludźmi zupełnie świeckimi, a ich prace badawcze dotyczyły wyłącznie tekstów pisanych. Jednak po Męczarni i następujących po niej mrocznych dniach uniwersytet stał się symbolem Porządku. Jego wpływy zaczęły rosnąć. Spisywano wydarzenia, wyciągano wnioski, ukrywano niebezpieczne księgi. I powoli, stopniowo, przekazywano władzę. Nie królom ani wojownikom, lecz Wydziałowi Archiwów i małej grupie historyków, naukowców i teologów, którzy sami sobie przyznali godność jedynych kronikarzy Męczarni. Dobra Księga stanowiła punkt kulminacyjny ich pracy: historia świata, niemal zniszczonego przez siły Chaosu, spis wiedzy, nauki, mądrości i medycyny, lista przykazań, których należało przestrzegać, by bez względu na okoliczności Porządek zawsze tryumfował. Tak tworzył się Porządek. Jego członkowie, nie całkiem kapłani, nie całkiem naukowcy, z czasem zaczęli zyskiwać coraz większą władzę, a pod koniec pierwszego stulecia po Męczarni ich wpływy sięgnęły daleko poza uniwersytet. Dopilnowali, by tylko kapłani, ich uczniowie i ludzie zakonu posiadali dostęp do literatury. Słowo „uniwersytet” rozszerzyło swe znaczenie i przekształciło się w „Uniwersalne Miasto”; z czasem ludzie zapomnieli, że niegdyś każdy miał swobodny dostęp do książek i nauki, i zaczęli wierzyć, że zawsze było tak jak teraz. Z latami Porządek się rozrastał. Na monetach nadal bito wizerunki królów, ale to Porządek dyktował, ile monet należy wybić, to on rządził Parlamentem, wojsko i policja były pod jego rozkazami. Zyskał ogromne bogactwo, mógł odbierać ziemie i dobytek każdemu, kto złamał Prawo, i nieustannie rekrutował nowych członków. Na ogół spośród stanu kapłańskiego, choć przyjmowano także uczniów, którzy skończyli trzynaście lat i właśnie oni — wyrzekłszy się swoich imion i rodzin — często stawali się największymi fanatykami, niezmordowanie pracującymi w nadziei, że pewnego dnia zasłużą na klucz do Księgi Słów Wszyscy słyszeli opowieści, jak pewien uczeń doniósł na własnego ojca, który nie chodził na modlitwy, albo jak pewna stara kobieta została Oczyszczona za posiadanie ukrytej studni życzeń albo kota. W Końcu Świata coś takiego było codziennością, lecz gdyby ktoś powiedział Maddy, że jakiś mieszkaniec Malbry — nawet tak próżny i głupi jak Nat Proboszcz — umyślnie ściągnie na siebie uwagę badaczy, nigdy by w to nie uwierzyła. *

Korytarz wreszcie stał się szerszy, a na jego ścianach zalśniły płatki miki. Stęchła piwniczna woń, wszechobecna w korytarzach pod górą, wcale nie przeszkadzała już Maddy. Właściwie powietrze wydawało się tu świeższe, choć coraz chłodniejsze. — Zbliżamy się do Śpiących — powiedziała Maddy. — A jakże — mruknął Cukier, który niepokoił się coraz bardziej. — Już niedaleko. No, skoro zrobiłem, co trzeba, już się będę żegnać... Coś błysnęło — światło zbyt jasne, by jego źródłem był ogień, zbyt silne, by mogło być odbite w kamieniu. — To światło dzienne! — wykrzyknęła Maddy radośnie. Cukier zastanowił się, czy jej nie wytłumaczyć, ale po chwili wzruszył ramionami i zmienił zdanie. — To Śpiący, panienko — powiedział cicho i wtedy odwaga, i tak poddana ciężkiej próbie, opuściła go ostatecznie. Mógł wytrzymać wiele, ale wszystko ma swoje granice. Nadchodzi pora, kiedy goblin chowa godność do kieszeni i zwiewa co sił w nogach. Cukier i Worek dał drapaka. Maddy pobiegła ku światłu, zbyt uradowana, by zastanowić się nad dezercją Cukra albo pomyśleć, że to światło wcale nie przypomina słonecznego blasku. Było zimne i srebrzyste jak zorza letniego przedświtu. Przenikało na wylot. Kładło się na ścianach korytarza mlecznym blaskiem, migocząc w płatkach miki i rozświetlając obłoki pary z ust Maddy. Za rozszerzającym się jak lej korytarzem ukazała się grota, a Maddy, która sądziła, że nic jej już nie zdziwi, wydała przeciągłe westchnienie zdumienia. Jaskinia była niezmierzona. Maddy słyszała opowieści o wielkich katedrach w Końcu Świata, najeżonych szklanymi wieżami budowlach ogromnych jak całe miasta, i w jej wyobrażeniach wyglądały one bardzo podobnie. A jednak ten ogrom przestrzeni ją zaskoczył. Wszędzie iskrzyły się płaszczyzny niebieskiego lodu, strzelisty sufit wznosił się tysiącem zdumiewających wirów i wachlarzy, a podtrzymywały go niewiarygodne szkliste kolumny, szerokie jak odrzwia stodoły. Jaskinia ciągnęła się w nieskończoność — tak to wyglądało na pierwszy rzut oka — i wydawało się, że we wnętrzu pradawnego lodu lśni uwięzione światło jak destylat gwiezdnego blasku. Maddy długo stała z zapartym tchem. Przez otwór w stropie widać było niebo; cienka drzazga księżyca rysowała się ostro na tle ciemności. Ze sklepienia zwisały sople, ciągnęły się całymi metrami roziskrzone tuż nad głową Maddy. Gdybym rzuciła kamieniem, pomyślała z nagłym dreszczem, albo tylko podniosła głos... Ale te sople stanowiły najmniejszy z tysięcy cudów, które wypełniały ogromną jaskinię. Były tu filigranowe twory z nitek nie grubszych od pajęczej sieci, były szklane kwiaty o liściach jak z zamarzniętej gazy, były szafiry i szmaragdy wyrastające ze ścian, były metry posadzki gładszej od marmuru, jakby stworzonej dla tańczących księżniczek.

I to światło! Promieniowało jakby zewsząd, czyste, zimne i bezlitosne. Kiedy wzrok do niego przywykł, okazało się, że źródłem tego blasku są sygnatury, tysiące sygnatur przecinających się w mroźnym powietrzu. Maddy jeszcze nigdy w życiu tylu nie widziała. Odebrało jej mowę. Bogowie, pomyślała. Jednooki jest jasny. Loki jaśniejszy, ale przy tym obaj wyglądaliby jak świeczki przy słońcu. Weszła do jaskini oczarowana, zapatrzona. Z każdym krokiem dostrzegała nowe cuda. Z zachwytu prawie nie mogła oddychać — i myśleć. Potem ujrzała coś, co natychmiast zaćmiło wszystko: surowy blok błękitnego lodu z cienkimi kolumnami z czterech stron. Spojrzała w niego uważniej i krzyknęła, bo głęboko pod lodem zobaczyła... ... twarz.

4 Na polach na zachód od Lasu Niedźwiadka Odyn Jednooki obserwował ptaki. Szczególnie jednego, małego brązowego jastrzębia śmigającego tuż nad ziemią. On nie poluje, pomyślał Odyn, choć wokół jest pod dostatkiem zwierzyny. Nie, ten jastrząb frunął, jakby wyczuwał gdzieś drapieżnika, choć pod tej stronie gór na pewno nie było orłów, a tylko orzeł może zagrozić jastrzębiowi. To na pewno jastrząb? Nie, to nie ptak. Odyn raczej to wyczuł, niż zobaczył. Może chodziło o ruchy ptaka albo o prędkość jego lotu, albo zostawione na niebie kolory — niemal ginęły w świetle zachodzącego słońca, ale Jednooki znał je jak własne. Loki! Więc ten zdrajca jednak żyje. Nic dziwnego — Loki ze wszystkich tarapatów wychodził obronną ręką, a ten jastrząb zawsze był jego ulubionym aspektem. Ale co tu robi? Akurat on powinien wiedzieć, jak niebezpieczne jest pokazywanie kolorów w Świecie Górnym. A jednak zjawił się w biały dzień — i w dodatku tak mu się spieszyło, że nie ukrył swego śladu. Oczywiście w dawnych czasach Odyn strąciłby ptaka na ziemię jedną runą. Dziś, z takiej odległości, nawet nie próbował. Runy, które kiedyś były dla niego dziecinną igraszką, teraz kosztowały go zbyt wiele wysiłku. Ale Loki był dzieckiem Chaosu, miał jego harmonię we krwi. Czemu opuścił górę? Przez inwokacje badacza? Na pewno nie. Żaden badacz nie wypłoszyłby go z warowni, Loki nie wpadał w panikę. Poza tym dlaczego miałby opuszczać swoją siedzibę? I dlaczego zbliżył się akurat do Śpiących? Jednooki opuścił pole przez dziurę w żywopłocie i trzymając się blisko Lasu Niedźwiadka, nie spuszczał szybującego jastrzębia z oka. Zachodnia droga była zupełnie pusta, niskie słońce tworzyło długie cienie. Na górze rozpalono ognisko; mieszkańcy Malbry świętowali. Odyn wahał się przez chwilę. Niechętnie oddalał się od Góry Czerwonego Konia, gdzie Maddy pewnie będzie go szukać, ale obecność Lokiego w Świecie Górnym była bardzo niepokojąca. Wyjął sakiewkę z kamieniami runicznymi i szybko powróżył z nich, rzucając je wprost na drogę. Najpierw upadła odwróconą Ós, runa Asów...

potem Hagall, Niszczyciel...

Isa i Kaen w opozycji...

i w końcu jego własna runa, odwrócona Raedo, a na nią Naudr, Wiążąca, runa świata podziemnego, runa Śmierci.

Nawet w najlepszych okolicznościach taka prognoza byłaby niepomyślna. Teraz, gdy na Górze Czerwonego Konia urzędował badacz. Loki znowu buszował po świecie, Szeptacz znajdował się w nieznanych rękach, a Maddy zaginęła w Świecie Dolnym, taka wróżba wydała się kpiną losu. Zebrał kamienie i wstał. Dotarcie do Śpiących zajmie mu prawie całą noc. Podejrzewał, że Loki pokona tę odległość w niespełna godzinę. Na to nie było rady, więc ujął kij i ruszył w długą podróż w góry. I wkrótce został zaatakowany. Powinien się tego spodziewać, co później sobie wyrzucał. Te zagajniki na skraju pól idealnie nadawały się na zasadzkę, ale on zanadto był zajęty rozmyślaniem o Lokim i Śpiących. Oślepiony blaskiem zachodzącego słońca, nie zauważył niebezpieczeństwa. Ludzie uzbrojeni w pałki zeskoczyli z drzew i przypadli do ziemi. Zadziałał szybko. Runa Tyr, Wojownik, strzeliła z jego palców jak stalowa strzałka i pierwszy napastnik, Dan Wrzosowy, jeden z uczniów Nata, upadł na ziemię, zasłoniwszy rękami twarz. Kiedyś coś takiego w zupełności by wystarczyło. Ale te czasy już minęły. Ośmiu stanęło szpalerem z pałkami w pogotowiu.

— Nie chcemy walczyć — odezwał się Matt Stróż, posterunkowy, potężny, dobroduszny człowiek, który ze strachu pobladł jak płótno. — Widzę — odparł cicho Jednooki. Tyr w jego palcach była jak świetliste ostrze, dość krótkie jak na runiczny miecz, lecz ostrzejsze od damasceńskiej stali. — Poddaj się, a daję słowo, obejdziemy się z tobą sprawiedliwie. Jednooki uśmiechnął się tak, że posterunkowy zadrżał. — Jeśli wam to nie przeszkadza, wolałbym raczej ruszyć w swoją stronę. Na tym sprawa powinna się zakończyć. Pozostali trochę się cofnęli, ale Matt stał twardo w miejscu. Był gruby, lecz nie rozlazły, a czując na sobie spojrzenia mieszkańców wioski, nie mógł zapomnieć o swoich zawodowych obowiązkach. — Pójdziesz z nami — oznajmił — po dobroci lub nie. Bądź rozsądny. Jesteśmy liczniejsi. Dałem ci słowo, że twoja sprawa zostanie rozpatrzona zgodnie z regułami i z zachowaniem... Jednooki patrzył na Matta i nie zauważył człowieka, który przesunął się poza zasięg jego wzroku, w bok. Inni stali pod słońce, tak że Jednooki nie dostrzegał ukrytych w cieniu twarzy, których wyraz mógłby ich zdradzić. Dan Wrzosowy, który padł od ciosu runicznego miecza, dochodził do siebie. Dźwignął się ociężałe na nogi. Z brzydkiej rany na jego policzku płynęła krew. Jan Dobrodziej, ojciec dwojga dzieci, głowa najbardziej prawomyślnej rodziny w dolinie — ten, który podstępnie odsunął się na bok — ze wszystkich sił zdzielił Jednookiego pałką w ciemię. Gdyby cios trafił, starcie skończyłoby się w tym momencie. Ale Jan był rozemocjonowany i chybił, uderzył Jednookiego w ramię. Nastąpiła chwila chaotycznej walki wśród dziko miotających się pałek; Matt Stróż nawoływał do zachowania porządku, a Przybysz z runą Tyr w dłoni fechtował nią tak sprawnie, jakby trzymał prawdziwy krótki miecz, a nie tylko zaklęcie utrzymywane wyłącznie siłą woli. Jednooki, w przeciwieństwie do Lokiego, zawsze miał talent do posługiwania się bronią. Mimo to czuł, że jego siły się wyczerpują; trzeba posiadać ogromną moc, by używać runicznego miecza. a czas uciekał bezlitośnie. Jan znowu z potężną siłą uderzył Jednookiego w prawy bark. W rewanżu Jednooki pchnął w jego klatkę piersiową. Przemknęła mu myśl: Zabiłeś go, głupcze — a potem Tyr zamigotała i zgasła. Rzucili się na niego — siedmiu mężczyzn wymachujących pałkami jak żniwiarze kosami. Po ciosie w brzuch Jednooki zgiął się wpół. Po uderzeniu w głowę padł na gościniec. Następne ciosy były zbyt liczne, by mogły je odeprzeć niezdarnie uczynione runy Yr i Naudr. Zdążył jeszcze pomyśleć: To jest podziękowanie za pomoc ludziom — i ostatni druzgoczący cios trafił go w potylicę.

5 Loki przekonał się, że jego zadanie nie jest tak proste, jak się spodziewał. Minęło wiele lat, odkąd ostatnio przemierzył tę trasę. Zanim dotarł do gór, zrobiło się ciemno. W świetle gwiazd skalne ściany były myląco nijakie i niewyraźne. Wschodził wąski sierp księżyca; od czasu do czasu figlarnie muskały go małe chmurki zdobiące niebo srebrem. Jastrząb sfrunął na skałę sterczącą pionowo nad szerokim pasem osypiska. Tu Loki przybrał znowu swój aspekt i odpoczął — przemiana w ptaka kosztowała go niespodziewanie dużo sił. Szczyty Śpiących wznosiły się skute lodem i odstraszające; poniżej znajdowało się osypisko i naga skała. U stóp gór wąskie ścieżki przecinały zarośla ciernistej tarniny, miały tu legowiska dzikie koty, które polowały na kozy biegające swobodnie po wrzosowisku. Na niskich zboczach pastuchowie zbudowali nieliczne szałasy, ale już tu nie mieszkali, odkąd ziemie się wyjałowiły. Wejście do Śpiących znajdowało się jakieś sześćdziesiąt metrów nad Lokim; wąska, głęboka szczelina ukryta wśród śniegów. Raz już tam był i gdyby miał wybór, wolałby sobie oszczędzić tej drogi. Jednak wyboru nie miał, więc stanął drżący na kamiennej kolumnie. Poważnym minusem zmiany postaci było to, że nie mógł zabrać ze sobą niczego — ani broni, ani jedzenia, ani też, co ważniejsze, ubrań. Już teraz dokuczał mu przenikliwy ziąb. Mógłby przybrać swój ognisty aspekt, ale niemal natychmiast zrezygnował z tego pomysłu. Ponad linią śniegu nie było nic do spalenia, a poza tym płomienie na górze byłyby zbyt widoczne. Oczywiście mógł pofrunąć do szczeliny, oszczędzając sobie długiej, wyczerpującej wspinaczki pośród śniegu i lodu. Jednak miał świadomość, że w postaci jastrzębia jest słaby, nie może wypowiadać inkantacji, a szpony są bezużyteczne, gdy trzeba rzucić runę. Nie zachwyciła go myśl, że ma pofrunąć bezbronny — i golusieńki — na spotkanie ze Śpiącymi, prosto w pułapkę. Ale cokolwiek miał postanowić, powinien to zrobić szybko. Na tej nagiej skale jego kolory widać było na kilometry. Równie dobrze mógłby napisać na skale „Loki tu był”. Dlatego znowu przybrał ptasią postać i pofrunął do najbliższej chaty pastucha. Była pusta, ale znalazł w niej jakieś ubrania — właściwie łachmany, lecz musiały mu wystarczyć — oraz skóry, którymi obwiązał stopy. Śmierdziały kozą i stanowiły bardzo kiepski zamiennik butów. Wziął też sobie serdak z owczego runa, prymitywny, lecz ciepły. Tak wyposażony ruszył w górę. Wspinał się powoli, ale bezpiecznie. Przez ostatnie pięćset lat nauczył się cenić bezpieczeństwo ponad wszystko. Żbika spotkał po niemal godzinie wspinaczki. Sierp księżyca przesuwał się po niebie, żłobiąc powierzchnię każdego kamienia i skalnej ściany głębokimi cieniami. Loki minął linię śniegu. Teraz pod jego stopami chrzęścił lodowiec, który z daleka wyglądał jak biała falbanka, lecz z bliska nie był tak ładny.

Skóry i łachmany z chaty pastucha mogłyby wystarczyć na niższych terenach, ale nie chroniły przed kąśliwym zimnem lodowca. Loki był zmęczony i zmarznięty aż do bólu. Ręce schował pod pachami, żeby je ogrzać, lecz i tak pulsowały okrutnym bólem, twarz miał obolałą, stopy w skórzanych onucach od dawna straciły czucie i ledwie wlókł się przez zlodowaciałą śniegową skorupę, starając się ukrywać swój ślad. Raz jeszcze rozważył możliwość przemiany w ognisty aspekt, ale zimno było już zbyt dotkliwe. Gdyby przybrał płomienną postać, szybko wyczerpałby swą moc. Musiał wypocząć. Musiał się ogrzać. Już i tak się przewracał i za każdym razem trudniej było mu się podnieść. W końcu nie mógł już wstać; wówczas zrozumiał, że nie ma wyboru, widmo śmierci z zimna było o wiele groźniejsze od ryzyka, że ktoś go zobaczy. Rzucił Sól, niezdarnie, bo palce miał skostniałe. Nie mógł się już stać jastrzębiem, siły go opuściły, zostały mu tylko ostatnie inkantacje. Runa zabłysła, ale dawała niewiele ciepła. Zaklął i spróbował raz jeszcze. Tym razem żar był bardziej skupiony, miał formę płonącej kuli wielkości małego jabłka, lśniącej na tle śniegu. Zbliżył ją do siebie i stopniowo życie wróciło do bezwładnych rąk. I pojawił się ból. Loki zawył, jakby przeszyły go rozpalone igły. Może ten krzyk zwabił kota, a może blask. Zwierzę było ogromne — z pięć razy większe od zwykłego żbika, nakrapiane brązem jak skała. Oczy miało żółte i głodne, pazury jak stal schowana w poduszkach łap. Niżej, gdzie zwierzyny było pod dostatkiem, żbik ominąłby Lokiego z daleka. Jednak tu, na lodowcu, nieczęsto trafiała mu się taka gratka. Ten człowiek — słaby, klęczący w śniegu — wydawał się darem niebios. Żbik zbliżył się ostrożnie, nieufnie obserwując ognistą kulę w dłoniach Lokiego, zastanawiając się na swój koci sposób, czy jest to broń, która mu zrobi krzywdę. Loki nie widział go, nadal klął z bólu. Może i jest duży, pomyślał kot, ale powolny i zmęczony, a co najważniejsze — stoi na terenie, gdzie duże ciało nie daje mu przewagi. A zatem żbik postanowi zaryzykować. Jeszcze nigdy nie atakował człowieka. Gdyby był bardziej doświadczony, rzuciłby się mu do twarzy i najprawdopodobniej zabiłby jednym ruchem szczęk. Tymczasem on skoczył Lokiemu na plecy, chwycił go za kark i usiłował przewrócić. Loki zareagował szybko. Zdumiewająco szybko jak na człowieka. Zamiast się szamotać, wstał z wysiłkiem — nie zważając na pazury wbijające mu się w żebra — i z rozmachem upadł na plecy. Zaskoczenie obezwładniło kota na chwilę. Rozluźnił chwyt szczęk i Loki wyrwał się, odskoczył, opadł na kolana. Obrócił się twarzą do żbika, zielonymi oczami wpatrzony w jego żółte ślepia, szczerząc zęby. Kot wydał przeraźliwy, brzydki wrzask wściekłości i zawodu. Stanął gotowy do skoku, jeśli człowiek choćby drgnie. Wśród żbików takie walki mogą się ciągnąć godzinami, ale zwierz wyczuwał, że ofiara jest u kresu sił.

Loki także to wiedział. Odrętwiały z zimna, nie potrafił ocenić, jak wielkie obrażenia poczyniły kocie pazury, ale czuł ciepłą krew spływającą po plecach. Lada chwila mógł zemdleć. Musiał działać szybko. Nadal nie spuszczając wzroku z kocich ślepi, wyciągnął rękę. Lśniła w niej runa Sól, trochę przygasająca, ale nadał świetlista. Bardzo ostrożnie przeniósł ciężar ciała z kolan na stopy i kucnął z runą słońca w wyciągniętej dłoni. Kot przyczaił się i zjeżył, gotowy do skoku. Loki go uprzedził. Z wysiłkiem zerwał się na nogi i jednocześnie, zbierając ostatki sił, rzucił rozpaloną do białości Sól w szczerzące zęby stworzenie. Kot uciekł. Śmignął jak strzała przez cały lodowiec, wrzeszcząc z wściekłości. Jednak nie oddalił się tak daleko, jak by sobie tego życzył Loki. lecz usiadł o jakieś trzysta metrów dalej, gdzie lodowiec stykał się ze skałą. I zamarł w oczekiwaniu. Czuł krew, a to obudziło w nim głód. Ale przede wszystkim czuł słabość. Ten człowiek był ranny. Niedługo straci czujność. Dlatego obserwował go, a kiedy Loki znowu zaczął się wspinać, powoli i mozolnie, ku błękitnej szczelinie między Śpiącymi, kot ruszył za nim, zachowując dystans, lecz stopniowo go skracając, gdy kroki człowieka stały się mniej miarowe, a ramiona obwisły. W końcu nieprzytomny Loki runął na twarz prosto w śnieg osrebrzony światłem księżyca.

6 Twarz znajdowała się za grubą warstwą lodu, niemal zasłonięta maleńkimi rozetami szronu, ale z pewnością należała do kobiety, pobladłej i nieruchomej. — Kto to? — spytała w końcu Maddy. Zdołała zetrzeć nieco szronu z powierzchni bryły. Lód w środku był mroczny i przejrzysty niczym woda w jeziorze. Smukła jak trzcina kobieta leżała z rękami założonymi na piersi, a jej jasne, krótko przycięte włosy rozkładały się jak wachlarz. — Sama zobacz — odparł Szeptacz. Maddy drżącą ręką rzuciła Bjarkán. Runiczne światło wyłowiło wszystkie boleśnie olśniewające czary, wszystkie zaklęcia, każdą runę wyrzeźbioną pod powierzchnią lodowego bloku. Dzięki niemu kobieta ukazała się z całą wyrazistością, nieruchoma i lodowato piękna, o wysokich kościach policzkowych i pełnych wargach, typowych dla ludu z Północy. Miała buty do kolan i spiętą pasem tunikę, a przy jej boku wisiał w pochwie długi biały nóż. Najbardziej zdumiewająca była jej sygnatura o barwie lodowatego, przenikliwego błękitu. Choć otulała ściśle ciało kobiety jak podczas snu, była zdecydowanie żywa. Jej blask był tylko odrobinę mniej silny niż ten emanujący ze znaku na prawym udzie kobiety:

Runa Isa, Lód. Teraz Maddy dostrzegła zaklęcia otaczające lodowy blok, skomplikowany łańcuch run, bardzo podobny do sieci, w której Loki uwięził Szeptacza. — Więc mówił prawdę — powiedziała cicho. — Naprawdę jest nas więcej. Do tej pory bała się w to uwierzyć. Teraz z radości, że nie jest sama, miała ochotę wrzasnąć jak dzikuska, lecz pamiętała o lodowej kaskadzie nad głową, więc zachowała milczenie. W głębi jaskini znajdowały się inne lodowe bloki, otoczone słupami niczym strażnikami. Było ich siedem. Ciągnęły się rzędem niczym łoża o kolumnach zdobionych festonami sopli, nakryte misternymi koronkami szronu. — Kto to? — spytała Maddy. — Śpiący — powiedział Szeptacz. — Choć obudzą się wkrótce. Maddy raz jeszcze wróciła myślami do jaskini z ognistą czeluścią. — Czy to robota Lokiego? — Nie. — Jednooki o nich wie?

— A jakże. — Więc dlaczego mi nie powiedział? — Jestem wyrocznią, do kata, nie czytam w myślach! Maddy raz jeszcze spojrzała na kobietę w lodzie. — Kim ona jest? — Sama jej spytaj. — Jak? — Zwyczajnie. — To znaczy... mam ją obudzić? — A czemu nie? I tak to w końcu zrobisz. Maddy przez chwilę walczyła z silną pokusą. Pamiętała proroctwo Szeptacza: że Śpiący się obudzą, Thor zostanie uwolniony z Pozaświata — ale wiedziała także, że Szeptacz bywa podstępny. Poza tym nie podobał się jej jego przemądrzały ton. — Nic nie zrobię — oznajmiła — dopóki mi nie powiesz, kim są. — To Wanowie. Ukrywają się tu od czasów Ragnaröku. Cień Surta padł na Światy, Asowie ponieśli klęskę. Pokonani Wanowie ukryli się tutaj. Ostatkiem sił stworzyli to schronienie, na poły grobowiec, w nadziei że pewnego dnia przebudzą się w nowym świecie, w nowym Asgardzie. — W nowym Asgardzie? A to co znowu? — Przepowiednia to nie nauka ścisła. Z czasem do tego dojdziemy. Choć może twój przyjaciel Jednooki tego nie zobaczy... Maddy rzuciła mu ostre spojrzenie. — Widzę stojącego samotnie generała... Szeptacz uśmiechnął się zimno. — Więc jednak uważałaś. Miło być docenionym. A teraz bądź grzeczna, obudź Śpiących i wcielimy w życie dalszą część mojej przepowiedni. — Najpierw muszę porozmawiać z Jednookim. — W takim razie przyjdzie ci długo poczekać — oznajmił Szeptacz. a jego kolory zalśniły we wzorze, który Maddy nauczyła się odczytywać jako złośliwe zadowolenie. — Dlaczego? Co się z nim stało? Opowiedział jej o pojmaniu Jednookiego, o walce i o tym, co nastąpiło po niej. Nie ma co do tego żadnych wątpliwości, zapewnił. Jest dostrojony do generała, zna jego umysł, czuje każdy z jego czarów. — Walczył z nimi, lecz byli zbyt liczni i przegrał. Wiedziałbym, gdyby umarł. Dlatego przypuszczam, że zabrali go do jakiegoś więzienia w waszej wiosce... — Do rotundy — mruknęła Maddy.

— Najprawdopodobniej. A tam, musimy założyć, ten, który używał Słowa, z wielką radością go przesłucha. Maddy drgnęła. — Chyba nie zrobią mu krzywdy? — Czy to pytanie? — Oczywiście! Szeptacz uśmiechnął się paskudnie. — Zrobią. Wyrwą z niego wszystkie informacje, a kiedy skończą, zabiją go. Później ruszą na poszukiwanie reszty z was. I nie ustaną, dopóki nie zgładzą ostatniego. Mam nadzieję, że zaspokoiłem twoją ciekawość. — Ach tak... — Maddy zamilkła na długo. — Czy to... opinia profesjonalisty, czy oficjalna przepowiednia? — I to, i to — oznajmił Szeptacz. — Chyba że zaczniesz działać. — Ale co mogę zrobić? — spytała zrozpaczona. Szeptacz roześmiał się sucho i nieprzyjemnie. — Moja droga, musisz obudzić Śpiących.

7 Jak czytamy w Księdze Medytacji, istnieje dziewięć Podstawowych Stanów Duchowego Szczęścia. Pierwszy: modlitwa. Drugi: abstynencja. Trzeci: żal za grzechy. Czwarty: rozgrzeszenie. Piąty: ofiara. Szósty: wstrzemięźliwość. Siódmy: ocena. Ósmy: osąd. Dziewiąty: dociekanie. Według tej definicji Nat Proboszcz osiągnął siódmy Stan Podstawowy i doszedł do progu ósmego. To było miłe uczucie. Tak miłe, że zaczął się zastanawiać, czy wkrótce nie otrzyma pozwolenia na zmierzenie się ze Stanami Pośrednimi — czyli rozpoznaniem i wnioskowaniem — do których czuł się jak najbardziej gotowy. Przybysz był winien, co do tego nikt nie miał wątpliwości. Nat Proboszcz od ręki ocenił, że więzień popełnił mnóstwo zwykłych przestępstw — jak kradzież, włóczęgostwo i sianie zgorszenia — ale prawdziwym skarbem były przestępstwa, za które karze się śmiercią: usiłowanie morderstwa, atak na urzędnika państwowego, spisek, paranie się magią i najbardziej smakowite: herezja. Herezja! O, to już by było coś, pomyślał Nat Proboszcz. W Malbry od ponad połowy stulecia nikogo nie oskarżono o herezję. Koniec Świata to co innego — większa cywilizacja, większa dokładność. W Uniwersalnym Mieście egzekucje są codziennością. Badacze szybko dostrzegają herezję, gdy tylko uniesie swój paskudny łeb, i nie mają wyrozumiałości dla spraw nadprzyrodzonych. Odyn Jednooki oczywiście zdawał sobie z tego sprawę. Gdyby zaczął mówić, co o tym wie, proboszcz rozdziawiłby szeroko gębę ze zdumienia, choć ku strapieniu Nata, od chwili pojmania nie odezwał się ani słowem. No cóż, można go zmusić do gadania, pomyślał Nat mściwie; poza tym ten znak ruiny na pokrytym bliznami ślepym oku mówił sam za siebie. * Badacz wreszcie okazał zainteresowanie. Początkowo zirytował się, gdy został wezwany z góry, lecz ledwie ujrzał znak ruiny i więźnia opartego bezczelnie o ścianę rotundy, nonszalancja opuściła go jak ręką odjął. — Co to za człowiek? — spytał zdławionym głosem. — Włóczęga — powiadomił go Nat, zadowolony, że w końcu coś wstrząsnęło gościem z Końca Świata. Aż do tej pory nic nie robiło na nim wrażenia — ani błyskotliwa inteligencja proboszcza, ani straszliwość podziemi Góry Czerwonego Konia, ani nawet potrawy Ethelberty, która słynęła z nich w całej okolicy aż po Hindarfell i dalej. Wczorajszego wieczoru, choć Ethelberta zadała sobie trud przygotowania specjalnego posiłku (były to jej popisowe dania: przepiórka z rusztu, smażone grzyby i ciastka na miodzie z migdałami), badacz odmówił przyjęcia wszelkiego pożywienia prócz chleba, gorzkich ziół i wody, przypominając obojgu gospodarzom o urokach wstrzemięźliwości (szósty Podstawowy Stan Duchowego Szczęścia), tak więc nikt nie zjadł zbyt wiele, Ethelberta zrobiła cichą, lecz

wściekłą scenę w kuchni, a Nat, pomimo bezkrytycznego podziwu dla wszystkiego, co pochodzi z Końca Świata, solidnie się rozgniewał. A dziś, w rotundzie, spotkało go przynajmniej częściowe zadośćuczynienie. Rotunda napawała go dumą. Nie była może imponująca, zaledwie wielkości przeciętnej domowej kuchni, ale zbudowano ją na litym górskim granicie i nie miała okien. Gdyby to zależało od Matta Stróża, w ogóle by nie powstała — jeszcze dziesięć lat temu jej nie było, a pokolenia Stróżów przetrzymywały pijaków i dłużników we własnej piwniczce. Ale ledwie Nat Proboszcz powrócił z pielgrzymki, położył kres takiemu zaniedbaniu. Teraz był z tego zadowolony; badacz i tak uważał ich za zacofanych. Mimo to więzień zrobił na nim wrażenie, więc Nat nadął się z dumy, że tak sprawnie pojmano Przybysza. — Włóczęga? Jak się zwie? — Zwą go Jednookim — oświadczył Nat, pławiąc się w szczęściu. — Nie obchodzi mnie, jak go zwą — rzucił ostro badacz. — Twoje prawdziwe imię, człowieku — warknął do Jednookiego, który nadal siedział pod ścianą; zresztą nie mógłby robić nic innego, skoro stopy przykuto mu do podłogi. — Powiem ci, jeśli ty powiesz mi swoje — odpowiedział Jednooki. Badacz tak zacisnął usta, że jego blade wargi niemal znikły. — Tego człowieka należy przesłuchać — oznajmił, dotykając złotego klucza, jedynej ozdoby wiszącej na sznurze na jego szyi. — Dopilnuję, by tak się stało — powiedział Nat. — Z pewnością ty, Matt i ja zdołamy znaleźć odpowiedź na... Ale badacz przerwał mu w pół słowa. — Nic podobnego — wycedził z wyższością. — Będziesz co do słowa wykonywać moje polecenia. Po pierwsze, należy tego człowieka dokładnie obezwładnić... — Przecież on nie może... — zaczął Nat. — Powiedziałem: dokładnie, i to właśnie mam na myśli, wieśniaku. Macie go skuć łańcuchami. I zakneblować. Bez mojej zgody nie wolno mu ruszyć nawet palcem. Czy to jasne? — Tak jest — powiedział Nat sztywno. — Czy mogę spytać dlaczego? — Nie możesz. Po drugie, nikt nie będzie rozmawiać z więźniem, dopóki osobiście nie wydam takiego rozkazu. Nie będziecie się do niego odzywać i nie pozwolicie, żeby odezwał się do was. Po trzecie, należy postawić straż pod drzwiami, lecz nikomu nie wolno wejść bez mojej zgody. Po czwarte, należy natychmiast wyruszyć z wieściami do Uniwersalnego Miasta, do samego głównego badacza kierującego Archiwami. Napiszę list, który należy mu dostarczyć z największym pośpiechem. Zrozumiano? Nat Proboszcz skinął głową. — I w końcu zaniechacie wszelkich działań na górze — ciągnął badacz. — Zatrzymać machiny, postawić straże, lecz nikomu nie wolno zbliżać się do miejsca robót bez mojego wyraźnego pozwolenia. Czy to jasne?

— Tak jest. — A, i jeszcze jedno. — Badacz zmierzył Nata spojrzeniem pełnym niesmaku. — Przygotuj mi, proboszczu, pokój w swoim domu. Potrzebuję miejsca do pracy, dużego biurka, materiałów piśmiennych, kominka, który nie dymi, odpowiedniego oświetlenia — wolę świece woskowe od łojowych — oraz zupełnej ciszy potrzebnej do medytacji. Może będę musiał pozostać tam parę tygodni, dopóki nie przybędzie mój... mój zwierzchnik. — Rozumiem. Nat Proboszcz, potraktowany w tak oburzający sposób, zapomniał o swej radości. Jaki zwierzchnik? Miał bardzo ogólne pojęcie o złożonym systemie rang i starszeństw w organizacji badaczy, ale teraz zrozumiał, że ten badacz, taki wyniosły i w ogóle, zajmuje w Porządku bardzo poślednie miejsce. Przybędą inni i jeśli dobrze to rozegrać, może zauważą i docenią talenty proboszcza. Wydało mu się, że dopiero teraz w pełni rozumie opryskliwość badacza. Ten człowiek ledwie panuje nad nerwami! Ukrywa swą nieudolność pod fasadą arogancji. Wydaje mu się, że zastraszy Nata i odbierze mu wszelkie zasługi. Niedoczekanie twoje, panie wstrzemięźliwy, pomyślał Nat z nienawiścią. Pewnego dnia ja także mogę dostać złoty klucz, a wtedy pożałujesz, że nazwałeś mnie wieśniakiem. Myśl ta była tak ponętna, że aż uśmiechnął się do badacza, który, zaskoczony drapieżnym lśnieniem tego uśmiechu, cofnął się o krok. — No więc? — rzucił ostro. — Na co czekasz? Do Końca Świata jest tysiąc dwieście kilometrów, jeśli zapomniałeś, a chcę, żeby posłaniec wyruszył na długo przed zmrokiem. — Tak, panie — powiedział Nat i raźno wymaszerował z rotundy. Badacz, nadal wstrząśnięty tym uśmiechem — tak uśmiechać się może tylko szaleniec — dotknął klucza do Księgi Słów i niespokojnie przyglądał się, jak strażnicy przykuwają Jednookiego do ściany za szyję, stopy i dłonie.

8 Środki ostrożności, jakie podjął badacz, mogły się proboszczowi wydawać przesadne, a nawet tchórzliwe, jednak Nat nie znał jego doświadczeń i nie miał pojęcia o Dzieciach Ognia. Natomiast badacz — który, podobnie jak wszyscy członkowie Porządku, nie miał imienia, tylko wypalony na ramieniu numer — już poznał demony. Pierwszego spotkał przed trzydziestoma laty. Był wówczas początkującym naukowcem i nie brał dotąd udziału w ponurych obrządkach. Dobrze to zapamiętał. Przesłuchanie trwało czternaście godzin i pod koniec owo stworzenie — słabe, ze złamanym znakiem ruiny — niemal oszalało. Trzeba było dwóch badaczy uzbrojonych w Słowo i trzech uczniów, żeby je obezwładnić, a kiedy wreszcie zawlekli wyjącą istotę na stos, przeklęła ich z siłą, która wszystkich trzech oślepiła. Młody uczeń nigdy tego nie zapomniał. Uczył się pilnie i wstąpił w szeregi Porządku, porzucając pracę naukową na rzecz aktywnego działania. Później zajął się szerzeniem programu w Polanach i dalej, by wykorzenić zło wszędzie, gdzie je znalazł. Za to poświęcenie obdarowano go Słowem. Nieczęsto się zdarzało, by otrzymywał je ktoś tak młody, a zwłaszcza ktoś studiujący zaledwie dwanaście lat, lecz pewne wyjątki są dozwolone. Podczas owej pionierskiej wyprawy badacz ujrzał najwyżej dwa tuziny przypadków, o których warto było donieść Wydziałowi Archiwów. Na ogół okazywały się błahe: oszuści, mieszańcy, przybysze z Ziem Zewnętrznych i szaleńcy; nie mieli mocy, o której warto by wspominać. Musiał przyjąć do wiadomości, że jego codzienna praca będzie na ogół polegać na trzebieniu gniazd goblinów, zasypywaniu świętych źródeł, burzeniu kamiennych kręgów i pilnowaniu, by stare, przeczące Porządkowi obyczaje pozostały zapomniane. Jednak było mu dane zobaczyć bardzo niepokojące zjawiska. Na przykład ten Jednooki z Malbry. Teraz badacz był rozdarty między nadzieją, że w końcu znalazł coś, czym zwróci na siebie uwagę głównego badacza, a strachem przed samotną walką z tym stworem. Byłby o wiele spokojniejszy, gdyby Jednookiego dało się obezwładnić potęgą Słowa. Jednak na Górze Czerwonego Konia wykorzystał niemal całą moc i będzie musiał długo medytować, zanim znowu odważy się z niej skorzystać. Gdyż Słowo nie było narzędziem do codziennego stosowania. Każdy powód jego użycia — wyjąwszy czas wojny — musiał być szczegółowo uzasadniony i wpisany z datą do opasłych kronik Wydziału Archiwów. A przy tym było narzędziem nieporęcznym, gdyż czasami szykowało się je godzinami. Za to działało natychmiast i miażdżąco. Naturalnie było też niebezpieczne. Ten badacz używał go częściej niż pozostali — przez całą swą długą karierę zdarzyło mu się to sto czterdzieści sześć razy — lecz nigdy bez wewnętrznego drżenia. Ponieważ Słowo było w języku Bezimiennego. Ten, kto je wypowiadał, wchodził do innego świata, a czyniąc to, jednoczył się z siłą straszliwszą od demonów, obcował z głęboką i niebezpieczną tajemnicą, i na tym właśnie polegała upajająca moc Słowa.

Gdyż Słowo było tylko dodatkiem, przyjemnością przewyższającą wszystkie inne i dlatego powierzano je tylko tym, którzy dowiedli, iż są zdolni wytrzymać jego działanie. Badacz nie ośmielał się go używać dwa razy tego samego dnia i nigdy nie czynił tego bez stosownej procedury. Trzeba bowiem wiedzieć, że pomimo swej wstrzemięźliwości był niepohamowanym żarłokiem, gdy idzie o sprawy Słowa. Nieustannie trudził się, by okiełznać to łakomstwo. Nawet w tej chwili pokusa była niemal nie do zniesienia. Przemówić, ujrzeć, dowiedzieć się... Popatrzył na więźnia. Ten osobnik mógł mieć pięćdziesiąt lat, sześćdziesiąt, a nawet więcej, był ubrany w skórzany strój podróżnika i opończę, na której łaty od dawna zasłoniły pierwotny materiał. Wyglądał nieszkodliwie i po ludzku, lecz badacz wiedział, że demon może przybierać dowolny aspekt, i ani przez chwilę nie dał się zwieść wyglądowi zewnętrznemu. Po jego Znaku go poznacie, mówi Księga Apokalipsy. Jeszcze surowsza była Księga Słów, gdzie wyszczególniono wszystkie znane litery Starego Pisma oraz ich odmiany wraz z kilkoma interpretacjami. Dzięki tej liście badacz rozpoznał Raedo, Wędrowca, i jego podejrzenia szybko zmieniły się w pewność. Oczywiście nie umknęło jego uwagi, że runa Wędrowca, choć czysta i cała, była odwrócona. Jednak to nie uśpiło jego ostrożności. Nawet złamana runa może być śmiertelnie niebezpieczna, a cała — odwrócona czy nie — stanowiła prawdziwą rzadkość. Przez trzydzieści lat nigdy nie trafiła mu się taka gratka. Podejrzewał, że ten człowiek, choć zdawał się nieokrzesany i prosty, może się okazać kimś więcej niż zwykłym szeregowcem z obozu nieprzyjaciela. — Twoje imię, człowieku — powiedział raz jeszcze. Pod nieobecność proboszcza ośmielił się zdjąć więźniowi knebel, ale łańcuchy zostawił dla bezpieczeństwa. Do tego czasu jeniec musiał już cierpieć dotkliwą niewygodę, lecz nic nie powiedział i tylko przyglądał się badaczowi jedynym, nienaturalnie lśniącym okiem. — Imię! — krzyknął badacz i zrobił ruch, jakby chciał kopnąć obcego, leżącego w tak bezczelnej pozie. A jednak go nie kopnął. Przecież był badaczem, nie śledczym, i przemoc go nie cieszyła. Ponadto pamiętał, że demon ze złamanym znakiem runy oślepił trzech jego braci z Porządku, dlatego też uznał, że nie pora na brutalność. Odyn roześmiał się, jakby czytał w jego myślach. — Moje imię jest Niewypowiedziane — zacytował złośliwie — gdyż mam ich wiele. Badacz się zdumiał. — Znasz Dobrą Księgę? Odyn znowu się roześmiał, lecz nie odpowiedział. — Skoro tak — oznajmił badacz — to musisz wiedzieć, że już po tobie. Po co się opierasz? Twój czas się dopełnił. Wyjaw mi wszystko, co chcę wiedzieć, a oszczędzisz sobie sporo cierpienia. Odyn nadal milczał. Badacz zacisnął usta. — Więc dobrze — oznajmił, odchodząc. — Nie dajesz mi wyboru. Kiedy wrócę, będziesz błagał, bym zechciał cię wysłuchać.

Odyn zamknął jedyne oko i udał, że zasypia. — Niech więc się stanie — rzucił badacz cierpko. — Do rana masz czas do namysłu. Możesz kpić ze mnie, lecz gwarantuję ci, że nie zakpisz z mocy Słowa.

9 — Nie ma innego sposobu? — spytała w końcu Maddy. — Zaufaj mi. Jestem wyrocznią. Raz jeszcze zajrzała do lodowej trumny, w której spoczywała blada kobieta o kolorach lśniących łagodnie w mroźnym powietrzu. Błękit otaczającego ją lodu rzucał śmiertelne cienie na twarz, a krótkie włosy, tak jasne, że niemal się nie odróżniały od lodowego całunu, zdawały się unosić niczym wodorosty. Maddy rzuciła Bjarkán, mrużąc oczy; zaklęcia wiążące lodową kobietę stały się nagle widoczne. Przypominały te, które pętały Szeptacza, lecz były o wiele liczniejsze i tworzyły w lodowej trumnie Śpiącej misterny węzeł przeplatających się czarów. — Ostrożnie — odezwał się Szeptacz. — Tam mogą być wprawione pułapki. I były. Dostrzegła je, zaprojektowane tak, by uderzyły w każdego, kto nierozważnie by Śpiącej dotknął. Środki ochrony — lecz kogo chroniły? Delikatnie dotknęła run czubkami palców; pod jej dotknięciem rozbłysły lodowatym błękitem. Poczuła ich pragnienie wyrwania się na wolność. — Pomyśl, co mogą ci wyjawić — powiedział Szeptacz jedwabistym głosem. — Tajemnice zapomniane od czasu Końca Światów. Odpowiedzi na pytania, jakich nie śmiałaś zadać, pytania, na które Odyn nie odpowiedział... Wiedziała, że to będzie łatwe. Runy pod jej palcami pulsowały życiem, niemal jak obdarzone własną wolą. Trzeba im było tylko troszkę pomóc. W zamian mogły odpowiedzieć na pytania, które dręczyły ją przez całe życie.

Kim naprawdę jest? Co oznacza jej runa? I gdzie jest jej miejsce w tej opowieści o demonach i bogach? Nie dając sobie czasu na zmianę zdania, zebrała najsilniejsze runy. Rzuciła je jak kości do gry, szybko i pewnie: Kaen, Tyr, Hagall i na końcu Úr, Potężnego Wołu, który rozłupał blok z potężnym trzaskiem. Błękitna powierzchnia lodu pokryła się siecią mlecznych pęknięć. Maddy, odepchnięta siłą uderzenia, upadła do tyłu, jedną ręką osłaniając oczy przed odpryskami lodu. Potem, gdy nic więcej się nie wydarzyło, ostrożnie podeszła do zmatowiałego bloku. W jaskini panował bezruch. Drżący lodowy żyrandol dźwięczał cicho po wybuchu, ale nie spadł ani jeden sopel, a w wielkim pomieszczeniu raz jeszcze zaległo mroźne milczenie.

-

I co teraz? — spytała, odwracając się do Szeptacza.

Ale zanim zdążył odpowiedzieć, rozległ się jakiś dźwięk: najpierw był to daleki chrzęst, po nim pomruk, hurgot, trzask i w końcu z jakiegoś dalekiego tunelu w suficie runęła zamarznięta lawina, która gruchnęła o szklistą posadzkę. Maddy puściła się pędem ku ścianie jaskini i przywarła do niej, gdyż balansujące niepewnie sople zaczęły spadać ze sklepienia niczym włócznie lub ostrza gigantycznej młockarni. Nieopodal o podłogę uderzył blok śniegu wielkości wozu drabiniastego, a po nim na zaśnieżoną ziemię spadł dźwięczący naszyjnik małych pocisków i na końcu... człowiek, który ze zdławionym okrzykiem wylądował na białym puchu.

10 Loki, krwawiący i wyczerpany, upadł na lodowiec, wiedząc, że popełnił sporo niebezpiecznych pomyłek. Tylko idiota wkłada głowę w wilczą paszczę dla samej ciekawości. Tylko idiota porzuca swą twierdzę i wychodzi na powierzchnię bezbronny, by gonić cienie, zamiast przygotowywać się do oblężenia. Ale ciekawość zawsze stanowiła jego największy grzech i teraz wyglądało na to, że przyjdzie mu za to zapłacić. Jednak nie wolno zapominać, że szczęście uśmiechało się do niego częściej niż do innych. I tak się złożyło, że miejsce, w którym upadł, kryło jeden ze świetlików w sklepieniu jaskini. Zlodowaciała skorupa okazała się krucha i ledwie upadł, pękła. Przeleciał na wylot, runął do wielkiej jaskini pełnej lodowych wiszących ogrodów; przebił się przez misterne, kruche koronki, stworzone przez tysiąc lat mrozów i roztopów, i w końcu śmignął przez mdlącą przepaść, by wylądować — o wiele fortunniej, niż ośmieliłby się liczyć — na grubej pierzynie śnieżnego puchu. Mimo tych szczęśliwych okoliczności zaparło mu dech w piersiach. Przez jakiś czas leżał na poły nieprzytomny, z trudem chwytając powietrze. Kiedy wreszcie podniósł głowę i otrząsnął się z lodowych kryształów, ujrzał wpatrzoną w niego znajomą twarz — równie bezlitosną, jak piękną, otoczoną krótkimi jasnymi włosami unoszącymi się w powietrzu niczym morska piana. Kobieta miała w ręce ukręcony z run bicz. Giętki, kolczasty bat z błękitnego światła, niedbale owinięty wokół nadgarstka, syczał, trzaskał magią. Lodowa pani spojrzała na powalonego Trik— stera i jej wargi, jeszcze nieco sine, wygięły się w uśmiechu, który przejął go dreszczem. Maddy przyglądała się temu z drugiego końca jaskini. Widziała upadek Lokiego i rozpoznała go natychmiast po sygnaturze i kolorze włosów. Widziała, jak lodowa pani powstaje i idzie pewnym krokiem przez jaskinię, nie zwracając uwagi na okruchy i odłamki sypiące się gęsto z sufitu. A teraz ostrożnie, przez Bjarkán, obserwowała spotkanie tych dwojga, starając się wciąż ukrywać za wielkim złomem matowego lodu. — Loki — odezwała się kobieta głosem pieszczotliwym jak kocie mruczenie. — Wyglądasz okropnie. Bicz w jej palcach zaczął rozwijać zwoje powoli, niespiesznie, jak senny wąż. Loki podniósł głowę — nie bez pewnego trudu. — Staram się, jak mogę. — Ukląkł, nie spuszczając z oczu runicznego bicza. — Proszę, nie wstawaj tylko ze względu na mnie. — Żaden kłopot. — A tego bym nie powiedziała — warknęła kobieta, przygniatając Lokiego do podłogi stopą w wysokim bucie. — Kłopotów ci nie brakuje.

— To Skadi — odezwał się Szeptacz. — Łowczyni? — mruknęła Maddy. Znała historię o tym, jak Loki skłonił Skadi podstępem do zaniechania zemsty przeciwko Asom, i jak w końcu się na nim za to zemściła. — Ta Skadi, która zawiesiła węża... — Ta sama — przytaknął Szeptacz. To komplikuje sytuację, pomyślała Maddy. Liczyła na to, że obudzona Śpiąca będzie nastawiona przyjaźnie i chętna do pomocy. Ale Śpiącą okazała się Skadi, Łowczyni w Śnieżnych Butach, która stała się Wanirką dzięki małżeństwu z Njördem. Jej nienawiść do Lokiego była wręcz legendarna. — Co będzie z Lokim? — spytała Maddy. — Nie martw się — odparł Szeptacz obojętnie. — Spodziewam się, że ta baba go zabije, a wtedy możemy przystąpić do interesów. — Zabije? — Tak sądzę. Co cię to obchodzi? On by nie ruszył palcem w twojej obronie, gdybyś była na jego miejscu. Maddy spiorunowała Szeptacza wzrokiem. — Wiedziałeś, że tak będzie! — Ależ naturalnie. Słyszałaś kiedyś, żeby Loki trzymał się z daleka od pasjonujących wydarzeń? A Skadi zawsze była na niego cięta, od czasu jak Asowie zabili jej ojca Thjaziego, pana Ludzi Lodu, wojownika ze Starego Wieku. Loki do tego doprowadził. Na twoim miejscu schodziłbym jej z drogi. Lecz Maddy ruszyła do działania. Kryjąc się za blokami lodu, zbliżyła się do przeciwników z Bjarkán w palcach. — Daj już spokój — powiedział Loki do Skadi, usiłując wykrzesać choć odrobinę mocy. — Myślałem, że położyliśmy na tym krzyżyk. Przecież od tego czasu minęło... ile? Pięćset lat? Nie sądzisz, że pora... — Aż tak długo? — parsknęła. — A wydaje się, że zaledwie wczoraj znalazłeś się w pętach i wąż wisiał ci nad głową. Ech, to były czasy, co? — Ty też się niewiele zmieniłaś — powiedział Loki, z wolna chowając jedną rękę za plecy. — Nadal niebezpiecznie pociągająca i nadal obdarzona tym samym rozkosznym poczuciem humoru... Zrobił ruch z nadprzyrodzoną prędkością, którą Maddy już poznała. Odskakując poza zasięg mocy Skadi, rzucił jej w twarz runę. Maddy zdążyła rozpoznać Yr w chwili, gdy Skadi odpowiedziała na nią smagnięciem runicznego bata. Uderzyła nim tylko raz, jakby błękitną błyskawicą, od niechcenia roztrzaskując Yr na miał. Kolczaste runy rozorały zamarzniętą ziemię. Loki uskoczył — ale niewiele brakowało. Bicz zrobił szczelinę w ziemi w miejscu, gdzie przed chwilą znajdował się Trikster, a śmigając w powietrzu, strącił kilkanaście sopli.

Następnej runy, Tyr, Wojownika, Loki nie zdołał ułożyć do końca. Skadi ją wytrąciła z siłą, od której zdrętwiały mu palce. I tak znalazł się w pułapce, przyparty do muru. Łowczyni stanęła nad nim z uniesionym biczem. Chciał rzucić runy, lecz jego moc się wyczerpała. — Ależ Skadi — powiedział — zanim zrobisz coś pochopnego... — Pochopnego? Nigdy. Czekałam na to pięćset lat. — Prawda, prawda. Miło widzieć, że odzyskałaś siły, ale zanim rozedrzesz mnie na strzępy... — Cóż znowu! Nigdy bym tego nie zrobiła! — Skadi roześmiała się, że aż sople na sklepieniu zadzwoniły niczym szklane dzwonki. — To by było zdecydowanie za szybko. Chcę widzieć, jak cierpisz. Teraz Loki wyciągnął ostatniego asa z rękawa. Zawsze miał najlepsze pomysły w chwilach kryzysu. — Nie wydaje mi się — powiedział. — A to czemu? — spytała Skadi. Z wolna uśmiechnął się swoim krzywym uśmiechem. Nigdy jeszcze nie czuł się mniej pewny siebie, ale to był jego ostatni atut i zamierzał go rzucić do gry z fasonem. — Mam Szeptacza — oznajmił. Zapadła bardzo długa cisza. Skadi powoli opuściła bicz. — Masz go? Gdzie? Loki pokręcił głową. — Gdzie?! Bat poruszył się groźnie, a jego czubek uniósł się niczym kły żmii. Loki odsunął go niecierpliwie. — Dajże spokój. Kiedy ci powiem, stracę życie. — Słusznie — zgodziła się Skadi. — A więc... czego chcesz?

11 Maddy znieruchomiała, słysząc, jak Loki mówi o Szeptaczu. Ogarnięta niepokojem o Jednookiego nie uświadomiła sobie, na jakie naraziła się niebezpieczeństwo, przynosząc Szeptacza do Groty Śpiących. Teraz to zrozumiała i czym prędzej rozejrzała się za kryjówką. Na szczęście w tej lodowej jaskini świetlne sygnatury przeszywały powietrze tak gęsto i licznie, że nawet blask potężnej mocy, jaki roztaczał Szeptacz, mógł przez jakiś czas pozostać niezauważony. Ostrożnie wróciła za złom lodu, za którym ukryła się na początku. Nożem wydłubała u jego podstawy jamę, w której zmieściła Szeptacza. Zapieczętowała to miejsce runą Yr i zasypała paroma garściami śniegu. Oceniła efekt końcowy i uznała, że jakoś ujdzie. Musi ujść, powiedziała sobie. Czasu było mało, Jednooki został uwięziony i choć Loki z całą pewnością nie był jej przyjacielem, nie zamierzała stać bezczynnie i przyglądać się jego egzekucji. * Na razie szło mu dobrze. Zyskał na czasie. Nigdy nie był doskonałym wojownikiem, nawet za dawnych czasów. Przeważnie polegał na swoim sprycie, a nie broni. Los okrutnie z niego zadrwił, rzucając go akurat do stóp Skadi! Skadi w jej pełnym aspekcie, złej, czujnej i silnej jak zawsze, z nieodwróconą runą Isa. Ten jej runiczny bicz, pomyślał smętnie, na pewno pochodzi z Dawnych Dni, kiedy jeszcze marnowali czas i moc na takie wymyślne zabawki. Od tego ciosu mógł stracić rękę. Całe ramię go bolało, prawa dłoń mu zdrętwiała, przez co najmniej godzinę nie zdoła rzucić najprostszej runy. Ale wbrew wszelkiemu prawdopodobieństwu przynajmniej ocalił życie i to wystarczyło, by natchnąć go optymizmem. Nagle zobaczył Maddy... Skadi zauważyła niepokój w oczach Lokiego. Odwróciła się i ujrzała młodą osobę, liczącą sobie nie więcej niż czternaście lat. Osoba ta zmierzała ku nim równym krokiem. — Skadi — powiedziała Maddy. — Jak miło cię poznać. Widzę, że rozmawiasz sobie z Lokim. Loki po raz drugi tego dnia poczuł się całkowicie bezradny i to uczucie wcale mu się nie spodobało. Miał dotkliwą świadomość, że wystarczy jedno słowo dziewczyny, żeby go zgubić. I czy można by mieć do niej pretensję? Nie rozstali się po przyjacielsku. A jednak, pomyślał, zawsze jest nadzieja. Zaprzągł swój bystry umysł do pracy, szukając najlepszego wyjścia. — Skadi — odezwał się — poznaj Maddy Kowalównę. Jeśli dziewczyna nadal ma Szeptacza, to już po nim. A jeśli odmówi współpracy, to tym bardziej po nim. Może oboje już przepadli, bo choć Maddy miała niezaprzeczalną moc, to Skadi

była starsza i zaprawiona w boju, a skoro posiadała ten śmiercionośny bat, Loki nie dawał ani sobie, ani Maddy wielkich szans na sukces w walce. Ale Maddy najwyraźniej humor dopisywał. — Cieszę się, że cię widzę, Skadi. Rozumiem, że Loki ci wyjaśnił, dlaczego się tu znaleźliśmy. — Właściwie to nie — odezwał się Loki. — Na razie... gawędzimy o dawnych czasach. — Zatem jest tak — powiedziała Maddy rzeczowo, pomagając mu wstać. — Złapali Jednookiego. I posługują się Słowem.

Księga piąta ŚPIĄCY I przybędzie oto Koń Szkarłatny... Księga Apokalipsy, 9:8

1 — Kiedy? — spytał Loki. — Dziś po południu. — Więc może jeszcze go nie użyli. — Czego? — spytała Skadi. — Oczywiście Słowa. — Loki zaczął chodzić nerwowo po jaskini. — Jakiego Słowa? — Łowczyni patrzyła na niego podejrzliwie. — O bogowie! — rzucił Loki z niesmakiem. — Robi się coraz lepiej. Maddy, gdzie jest generał? — Chyba w rotundzie. — Dobrze go strzegą? Maddy wzruszyła ramionami. — Dwóch strażników. Chyba. — Więc musimy działać szybko. Nie można dopuścić, żeby Porządek go przesłuchał. Jeśli dowiedzą się, kim jest i co wie... — Wzdrygnął się na tę myśl. — Jakiego Słowa? — dopytywała się Skadi. — Co to za Słowo i gdzie jest Szeptacz? Loki stracił cierpliwość. — Słonko, sytuacja trochę się zmieniła od czasu Ragnaröku. W walce Porządku z Chaosem dokonano paru doniosłych osiągnięć, a gdybyś nie spała od pięciuset lat... — Nie z własnej woli — syknęła Skadi. — Ale dobrze na tym wyszłaś, prawda? Miło, że stary Njörd wziął cię pod uwagę, choć z technicznego punktu widzenia nie jesteś Wanirką. Nie znasz badaczy, odwróceń, Czarnej Fortecy... Oczy Łowczyni zalśniły niebezpiecznym blaskiem. — Panuj nad językiem, bo cię od niego uwolnię. — A co ja takiego powiedziałem? — Proszę was — wtrąciła Maddy — nie mamy czasu. Jednooki potrzebuje pomocy... Skadi spojrzała na nią szyderczo. — Oczekujesz, że mu pomogę? — No pewnie. Czy nie jest generałem? Skadi roześmiała się nieprzyjemnie. — Może Asów, ale nie Ludzi Lodu. Nie dla mojego rodu. Jeśli nawet zawarliśmy przymierze, skończyło się ono wraz wojną. Jeśli o mnie chodzi, niech was wszystkich Hel porwie.

Przez chwilę Maddy nie wiedziała, co powiedzieć. Nagle spłynęło na nią olśnienie. — To on ma Szeptacza — powiedziała. Łowczyni znieruchomiała. — Naprawdę? — spytała, patrząc na Lokiego. — Naprawdę? — powtórzył Loki, szczerze zdziwiony. Skadi znowu uniosła bat. — Powinnam się domyślić, że kłamiesz. — Nie kłamałem — pospieszył z wyjaśnieniem Loki. — Powiedziałem, że wiem, gdzie jest Szeptacz, nie twierdziłem, że go mam. Na litość boską, Skadi, uwierz mi choć trochę. Po co miałbym go tu przynosić? Czy byłbym aż tak głupi? Maddy z lękiem pomyślała o lodowym bloku, pod którym ukryła Szeptacza. — To by było bardzo głupie? — Bardzo. Skadi przyglądała się jej uważnie. — A więc to ty mnie obudziłaś. Maddy przytaknęła. — Sądziłam, że nam pomożesz. Szeptacz powiedział, żeby obudzić... — Urwała, zrozumiawszy swój błąd. Ale było za późno. Oczy Skadi błysnęły. — Przemówił do ciebie? — No... tylko raz. — Wypowiedział proroctwo? — Powiedział, że mam cię obudzić. — Maddy gorzko żałowała, że w ogóle poruszyła ten temat. — Pomożesz czy nie? — Pomogę. — Łowczyni uśmiechnęła się lodowato. — Ale jego zabieram ze sobą. Razem pofruniemy, znajdziemy generała, zabierzemy amulet, a jeśli z jakiegoś powodu go tam nie będzie... — Dlaczego miałoby nie być? — obruszył się Loki. — Zastanówmy się... Może jakiś kłamca i krętacz uznał, że dam się wyprawić w drogę z jakąś wymyśloną misją, podczas gdy on wraz z przyjaciółeczką zwiną Szeptacza i tyle ich będę widzieć... Rozumiesz, coś w tym stylu. A tak wszyscy będziemy spokojniejsi, nie sądzisz? Maddy zerknęła na Lokiego. — Ja pójdę. — Nie możesz — odpowiedział z namysłem, jakby podejmował trudną decyzję. — Końskie Oko zostało zamknięte. Nie możesz iść tunelami. A przejście po powierzchni w tym śniegu byłoby samobójstwem. I nie możemy sobie pozwolić na marnowanie tak wielu godzin. Nie,

Skadi ma rację. Ten, kto pójdzie, musi przybrać postać ptaka, by dostać się do wioski. To raptem godzina lotu, jeśli wszystko pójdzie dobrze. Krew demonów, krew Wanów oznaczała zdolność zmiany aspektów. Loki i Skadi posiadali tę umiejętność. Maddy zbyt późno zrozumiała, że swoją próbą pomocy naraziła Jednookiego na jeszcze większe niebezpieczeństwo. Loki też o tym wiedział. Sam z gruntu nieuczciwy, nie uwierzył w historię Maddy, a perspektywa przebywania w towarzystwie Skadi podczas godzinnego lotu przejęła go zgrozą. — Skadi, moja droga — powiedział słodko — nie żebym nie chciał iść z tobą... niczego bardziej nie pragnę, niż raz jeszcze zaryzykować życie dla generała, ale... — Nie ma żadnego ale. Idziesz. — Nie rozumiesz — tłumaczył z desperacją. — Moja moc się wyczerpała. Jestem zmęczony i skostniały z zimna. Spotkałem rysia wielkiego jak... jak nie wiem co. Słowo daję, w tym stanie nie potrafię nawet rozniecić ognia, nie mówiąc już o starciu z badaczem uzbrojonym w Słowo. Skadi zmarszczyła brwi w zamyśleniu. Loki miał rację, co mogła stwierdzić na własne oczy. Jego kolory przybladły, a przez Bjarkán wyraźnie widziała jego wyczerpanie. Nie mógł zmienić postaci, nie mógł walczyć, dziwne, że w ogóle trzymał się na nogach. — Muszę coś zjeść — dodał Loki — i wypocząć. — Nie ma na to czasu. Wyruszamy natychmiast. — Ale... Lecz Skadi już się od niego odwróciła. Ruszyła w obchód jaskini, przyglądając się ścianom, podłodze i lodowym tworom, które z nich wyrastały — tu róg myśliwski, tam wodospad, ówdzie ogromny stół, a dalej lśniący w księżycowym świetle statek, którego wszystkie powierzchnie skrzyły się brylantowymi gronami. — Maddy, musisz mi pomóc — powiedział Loki cicho, z przejęciem. — Obiecałem jej Szeptacza. Kiedy się dowie, że go nie mam... — Zaufaj mi — szepnęła Maddy — coś wymyślę. — Naprawdę? To dobrze. Wybacz, że chwilowo nie padam ci do stóp z wdzięczności... Skadi zatrzymała się na chwilę, po czym podjęła poszukiwanie, a jej jasne włosy lśniły upiornym blaskiem. — Co robisz?! — zawołała Maddy, widząc, że Łowczyni odchodzi coraz dalej w głąb Groty Śpiących. — Idę po pomoc dla naszego biednego, wyczerpanego przyjaciela. — O nie — mruknął Loki. — Co znowu? — Coś mi się zdaje, że zamierza obudzić kogoś jeszcze. — Ukrył twarz w dłoniach. — Bogowie! Jeszcze tego mi brakowało! Kolejnych ludzi żądnych mojej krwi.

2 Kolejnych ludzi żądnych mojej krwi, powiedział, ale druga kobieta, która wyszła z Groty Śpiących, była tak odmienna od lodowatej Łowczyni, jak śmietanka różni się od granitu. Ta druga kobieta była krągła, miękka i złota, długie włosy miała przyozdobione kwiatami, a czoło lśniącą Ar, zieloną ruiną Obfitości. Z jej oczu wyzierały szczerość, ufność i dziecięce zdziwienie. Roztaczała taki urok, że nawet Maddy, mająca dość powodów, by nie znosić pięknych kobiet o pszenicznych włosach, pomyślała, że od samej jej obecności w jaskini zrobiło się nieco cieplej, i poczuła zapach dalekich ogrodów, dojrzałych truskawek i miodu prosto z ula. Skadi szła za tą kobietą w pewnej odległości, jakby nie chciała się zanadto zbliżać do kogoś tak odmiennego. Maddy zauważyła, że Loki rozpoznał nowo przybyłą. Odetchnął z ulgą i chyba trochę się zawstydził. — Kto to? — spytała szeptem. — Idun — odpowiedział. — Uzdrowicielka. — To ten — rzuciła Skadi zwięźle. — Postaw go na nogi, ale szybko. Idun przyjrzała się Lokiemu wielkimi oczami. — Och, jej... Co tym razem zmalowałeś? Loki się naburmuszył. — Ja? Nic. — Bądź grzeczny, bo nie dostaniesz jabłka. Według legendy Idun rozdawała złote jabłka, które leczyły wszelkie choroby i zapobiegały starości. Podała Lokiemu małe, żółte jabłuszko, którego zapach, intensywny nawet w mroźnej jaskini, przywodził na myśl zielone lato i dostatnie zbiory. — Jedz — rozkazała Skadi, bo Loki się wahał. Loki usłuchał, choć bez zachwytu. Przez chwilę nic się nie działo; potem jego sygnatura, dotychczas w mętnym, sinym kolorze, gwałtownie rozbłysła olśniewającym blaskiem. Jeszcze przed sekundą przygasała, a teraz zaczęła pulsować mocą, która sypała się iskrami z jego włosów' i palców, migotała w całym ciele jak ogień świętej Mogiły. Efekty dały o sobie znać natychmiast. Loki wyprostował się, odetchnął głęboko, dotknął żeber, zranionej ręki i śladów rysich pazurów. Wszystkie obrażenia zostały uleczone. — Lepiej ci? — spytała Idun. Pokiwał głową. — I dobrze — rzuciła Skadi. — Ruszamy. Słuchaj... — Co?

— Jeśli ci się wydaje, że mi zwiejesz... — Ja?! Uśmiechnęła się drapieżnie. — Będę lecieć tuż za tobą. * Maddy nie miała skrzydeł, więc nie mogła się z nimi udać do Malbry. Nie mogła znieść myśli o Jednookim, zdanym na łaskę i niełaskę Łowczyni, gdy się okaże, że ją oszukano. Idun nie mogła nic pomóc. Wysłuchała jej opowieści z uwagą, lecz w ogóle nie dotarło do niej niebezpieczeństwo sytuacji. — Odyn coś wymyśli — oznajmiła, najwyraźniej sądząc, że to wystarczająca pociecha. Ale Maddy nie czuła się pocieszona. — Na pewno jest jakiś sposób — powiedziała. — Wszystko przeze mnie. To ja zabrałam Szeptacza... Idun siedziała na lodowym bloku, śpiewając cicho. Na wzmiankę o Szeptaczu urwała, a przez jej twarz przemknął wyraz niepokoju. Ten magiczny rupieć? Lepiej go nie ruszać. Nigdy nie usłyszeliśmy od niego nic z wyjątkiem złych wieści. — Wyjęła z włosów grzebień i znowu zaczęła śpiewać. Jej głos był pełen słodyczy. Maddy zrozumiała, że w obecnej sytuacji moc Idun na nic się jej nie przyda. Szalona myśl o wykatapultowaniu się z jaskini za pomocą runicznej strzały była pociągająca, choć niepraktyczna, a wydawało się jasne, że choćby dokładała starań, nigdy nie zdoła dotrzeć na czas do wioski. Pozostało tylko jedno wyjście. Rozważyła jego plusy i minusy i utwierdziła się w przekonaniu, że to jej jedyna nadzieja. — Nie ma wyboru — oznajmiła w końcu. — Będę musiała obudzić jeszcze kogoś. Idun uśmiechnęła się łagodnie. — O, kochanie, to by było miłe. Jak za dawnych czasów. Maddy miała wrażenie, że w tej chwili wskrzeszenie dawnych czasów to ostatnie, czego im potrzeba, ale nie dostrzegała innej alternatywy. Pytanie brzmiało: Kogo powinna obudzić? I skąd pewność, że nie pogorszy sprawy? Z ciężkim sercem, trzymając w palcach lśniącą Bjarkán, obeszła pozostałych Śpiących. Idun szła za nią jak zagubione dziecko, podśpiewując cichutko, zachwycając się światłami i kolorami. Maddy zauważyła, że tam, gdzie przeszła bogini, lód na chwilę się roztapiał i zaraz znowu scalał w lodowe kwiaty i mroźne girlandy. Niespokojnie zerkała na frędzle sopli nad ich głowami i usiłowała nie myśleć, co może się stać, jeśli Idun zatrzyma się gdzieś na dłużej. Całą uwagę skupiła na Śpiących. Leżeli na swoich lodowych łożach, nieruchomi i lśniący w więzach run. Zostało ich pięcioro — czterech mężczyzn i jedna kobieta — i Maddy przez jakiś czas krążyła między nimi, zastanawiając się, kogo wybrać.

Pierwszy Śpiący był potężnie zbudowanym mężczyzną o rozwichrzonych włosach i brodzie jak kłęby piany. Jego sygnatura miała barwę morską; pod tuniką z czegoś w rodzaju gęstej łuski nosił runę Logr, a jego stopy, duże i kształtne, były bose. Maddy bez trudu poznała tego, o którym opowiadał jej Jednooki, i od razu zdecydowała, że jego na pewno nie obudzi. Był to Njörd, Pan Morza, prawdziwy Wan i niegdysiejszy mąż Skadi Łowczyni. Ich małżeństwo nie przetrwało z powodu różnic charakteru. Maddy uznała, że na razie go wykluczy z gry. Drugi Śpiący też miał jasną skórę i włosy Wanów. Maddy wyczuła emanujące z niego ciepło, którego był pozbawiony Pan Morza. Nie od razu zgadła, kim jest ten wojownik z runą Madr na piersi i lunetą zawieszoną na szyi. W końcu doszła do wniosku, że to złotozęby Heimdal, posłaniec Jasnowidzących i czujny strażnik tęczowego mostu; pod lodową pokrywą jego intensywnie błękitne oczy były otwarte i przerażająco przenikliwe. Maddy minęła go z drżeniem. Legendy mówiły, że Heimdal, choć lojalny wobec Odyna i Asów, zapamiętale nienawidził Lokiego. Z całą pewnością nie wykrzesałby z siebie współczucia i chęci pomocy. Trzeci był Bragi, mąż Idun. Wysoki mężczyzna z runą Sól na dłoni i kwietnym wieńcem na głowie. Wydawał się łagodny (Maddy znała go głównie jako mistrza pieśni i poezji) i chciałaby go wybrać, ale wiedziała, że Bragi nie sprzyja Lokiemu, i nie miała ochoty wyjaśniać mu jego roli — ani własnej — w tej trudnej sytuacji. Czwarty Śpiący, w złotej zbroi, miał długie złote włosy, a na czole runę Fé. U jego boku leżał złamany miecz. Obok niego, w zasięgu ręki, spała kobieta wyjątkowej i niepokojącej urody. Także miała runę Fé. Jej utrefione włosy zdobiły klejnoty, a szyję naszyjnik z plecionego złota, migoczący nawet przez grubą pokrywę lodu. Śpiąca była uderzająco podobna do mężczyzny w złotej zbroi. Maddy rozpoznała Freya i Freyę, bliźniacze dzieci Njörda, które w czasach Szeptacza dołączyły wraz z nim do Jasnowidzących. Maddy starła szron z lodu nad twarzą ostatniej Śpiącej. Freya trwała we śnie, piękna i obojętna, bezduszna. Kogo obudzić? Skąd pewność, że którykolwiek Wanów zechce być bardziej pomocny niż Skadi lub Idun? Oczywiście Skadi była Wanirką jedynie przez małżeństwo; wywodziła się z Ludzi Lodu, dzikiego plemienia, z którym bogowie zawarli trudny rozejm. Przebudzenie Skadi pierwszej było dziełem przypadku; inni Wanowie powinni być chętni do ratowania generała. Maddy szybko sobie przypomniała wszystko, co pamiętała na temat Frei. Bogini pożądania, piękna Freya, płocha Freya, Freya w sokolej szacie... Aaa... O to chodziło! Poczuła przypływ nadziei. Dostrzegła dla siebie mgnienie szansy — niewielkiej, lecz zawsze — i serce jej znowu żywiej zabiło. Runy wydawały się jej już dobrze znajome; szybko rozpalały się pod palcami. Tutaj także zawierająca je sieć aż syczała z niecierpliwości, więzy pragnęły się rozpleść, czary pulsowały władczym światłem.

Maddy sięgnęła ku nim; pęk kolorowych wstążek jak na maiku. Pociągnęła... ...i wszystkie węzły rozwiązały się ze świstem i potężnym różnobarwnym rozbłyskiem! Tym razem lód nie pękł, lecz się roztopił. Śpiąca, przemoczona, przetarła oczy i ziewnęła dyskretnie. — Kim jesteś? — spytała, gdy wszystko się dokonało. Maddy jak najzwięźlej wyjaśniła jej sytuację. Pojmanie Jednookiego, przebudzenie Skadi, badacz, Szeptacz, Słowo. Freya słuchała z szeroko otwartymi oczami, ale ledwie Maddy wspomniała o Lokim, zmrużyła je niechętnie. — Ostrzegam cię — oznajmiła sztywno. — Mam pewne... pretensje do Lokiego. Maddy zastanowiła się przelotnie, czy w Dziewięciu Światach istnieje w ogóle ktoś, kto nie ma do Lokiego pretensji. — Proszę, pożycz mi swoją szatę — powiedziała błagalnie. — Nie wymagam, żebyś mi towarzyszyła. Freya przyjrzała się jej krytycznie. — Mam tylko jedną. Żebyś mi jej nie zniszczyła! — Będę bardzo uważać. — Oby. Opończa z piór i zaklęć była lekka jak obłoczek. Maddy zarzuciła ją na ramiona, poczuła muśnięcie ciepłych piór i płaszcz natychmiast zaczął się dostosowywać kształtem do jej ciała. Aż tętnił magiczną mocą. Maddy czuła, jak runy i magiczne szwy bezboleśnie zapuszczają korzenie w jej ciele i kościach, zmieniają jej postać. To było cudowne — i straszne. W ciągu paru sekund jej wzrok wyostrzył się tysiąckrotnie, ręce porosły piórami. Ze zdumienia otworzyła usta, ale wydostał się z nich tylko przenikliwy ptasi krzyk. — Pasuje na ciebie — powiedziała Freya, oceniając efekt końcowy. — A kiedy zechcesz ją zdjąć, rzuć odwróconą Naudr... Jak? — pomyślała Maddy. — Dasz sobie radę — odpowiedziała Freya. — Tylko żebyś mi ją przyniosła z powrotem! * Dopiero po paru minutach Maddy przywykła do skrzydeł. Przez nieznośnie długi moment dziko łopotała nimi, zdezorientowana zmienioną perspektywą i bliska paniki z powodu ograniczających ją skalnych ścian. W końcu znalazła świetlik w sklepieniu i wyprysnęła przez niego w noc. O wolności! — pomyślała. Powietrze!

W dole widziała dolinę niczym przetykany srebrem arras, dalej lodowiec i drogę ku przełęczy Hindarfell. Gwiazdy i księżyc były oszałamiające. Leciała szczęśliwa, w uniesieniu, radośnie krzyczała w rozświetlone niebo. Wreszcie przypomniała sobie o czekającym ją zadaniu. Jej nowe, lepsze oczy widziały oddalone o kilometr z okładem jastrzębia i orlicę — Lokiego i Skadi — mknących w stronę Malbry. Pola w dolinie już jesiennie brązowiały. W Malbry nadal paliło się parę świateł, a zapach dymu z ognisk wisiał nad ziemią niczym sztandar. Gdzieś wśród tych świateł czuwa jej ojciec, zapewne pije piwo. Siostra śpi twardym snem bez marzeń na drewnianym łóżku, z koronkowym czepeczkiem na pszenicznych lokach. Wariatka Nan Nawiedzona siedzi w chacie i rozmawia z kotami. A Jednooki? Co robi? Czy śpi? Cierpi? Ma nadzieję? Boi się? Czy ucieszy się na jej widok, czy też wpadnie w złość, że tak kiepsko rozegrała tę sytuację? I, co najważniejsze, czy zechce współdziałać? A jeśli, to z kim?

3 Północ. Godzina pełna mocy. Kościelny zegar wybił godzinę dwunastą, a minutę później jeszcze raz uderzył dwanaście razy. W małej sypialence pod dachem probostwa badacz, który czekał na taki właśnie sygnał, uśmiechnął się z zadowoleniem. Wszystkie rytuały zostały odprawione. Wykąpał się, odmówił modlitwy, medytował, pościł. Nadeszła pora. Był głodny, lecz sprawiało mu to przyjemność, zmęczony, lecz nie senny. Raz jeszcze odrzucił poczęstunek Proboszczów i uczucie lekkich zawrotów głowy zostało mu aż nadto wynagrodzone intensywnością skupienia. Na łóżku u jego boku leżała otwarta Księga Słów. Teraz wreszcie pozwolił sobie na studiowanie tego doniosłego rozdziału, czując przy tym znany dreszcz rozkoszy i strachu. Ta potęga, pomyślał mętnie. Ta upajająca, nieopisana potęga... — Nie moja, lecz twoja, o Bezimienny — wymamrotał. — Mów nie we mnie, lecz przeze mnie... I już poczuł w opuszkach palców, jak niezmierzona mądrość Dawnych Dni przechodzi przez pergamin, by go oświecić. Wiedza, czar... A kysz, odejdź! Odpędził pokusę kantykiem: Nie moja, lecz twoja jest potęga Słowa. Tak lepiej. Poczucie upojenia trochę ustąpiło. Miał przed sobą zadanie, i to pilne: rozpoznać posłańca Nieporządku, tego jednookiego mężczyznę ze znakiem ruiny na twarzy. Ten znak... Raz jeszcze zastanowił się nad nim z dreszczem niepokoju. Potężny czar, choć odwrócony. Tak mówi Księga Stów. A były jeszcze pewne ustępy w Księdze Zmyśleń — tajemnicze wersy, ubrane w słowa tak archaiczne, że niemal niezrozumiałe — które wskazywały na mroczne, złowieszcze powiązania. Po jego Znaku go poznacie. Zaprawdę, to chwila decydująca. Gdyby dokończył studia, gdyby został w Uniwersalnym Mieście jeszcze dziesięć lat, mógłby zaufać swojemu przeczuciu. Skoro tego nie uczynił, nadal pod wieloma względami był nowicjuszem. Nowicjuszem, i to samotnym — ale jeśli runa Raedo oznacza to, co mu się wydawało, bardzo potrzebował pomocy swoich magistrów. Konny posłaniec jadący aż do Uniwersalnego Miasta sprowadzi pomoc dopiero za parę tygodni. Mnóstwo czasu, by Przybysz odzyskał siły i wezwał swe sługi. Mimo to badacz zwlekał aż do tej chwili. Księgi Słów nie wolno nigdy traktować z lekceważeniem. Kantyki o największej mocy — Wiązania, Przyzwania i Egzekucje — były obwarowane szczególnymi restrykcjami. A jeszcze bardziej Połączenie — szereg kantyków, przez które w czasie wielkiej potrzeby członek Porządku mógł przekazać wiadomość pozostałym. Był to rytuał o wielkiej mocy, złączenie umysłów i informacji, mentalne stopienie z samym Bezimiennym.

Lecz badacz dobrze wiedział, że Połączenie jest niebezpieczne. Niektórzy twierdzili, że doprowadza do szaleństwa; inni, że sprawia rozkosz zbyt straszliwą, by ją opisać. On sam nigdy przedtem nie sięgnął po tę metodę. Nigdy nie musiał, a teraz uznał, że jest to konieczne. Raz jeszcze jego spojrzenie spoczęło na Księdze Słów, otwartej na pierwszym rozdziale — Inwokacjach. Pierwszą stronę rozpoczynał kantyk, pod nim figurował spis imion. Badacz odczytał: Co nazwane, to posiadane. Czytał dalej. Piętnaście minut później podjął decyzję. Nie mógł jej dłużej odwlekać. Choćby go to kosztowało utratę zdrowych zmysłów lub życia, musiał nawiązać Połączenie z Porządkiem. Trochę żałował — w tej chwili więzień należał tylko do niego, a ingerencja Porządku będzie oznaczać zepchnięcie go na drugi plan — lecz głównie odczuwał ulgę. Niech ktoś inny weźmie na siebie odpowiedzialność. Niech ktoś inny podejmuje decyzje. Oczywiście zawsze istniała możliwość, że źle odczytał znaki. Ale lepiej ośmieszyć się w oczach współbraci, niż dźwigać straszliwą odpowiedzialność wypuszczenia wroga na wolność z racji własnego niedoświadczenia. Zastanowił się. Trzeba to zrobić poprawnie, powiedział sobie. W trakcie połączenia musi zachować otwarty umysł i dopilnować, by nie skaziła go ani odrobina próżności. Osiągnięcie odpowiedniego stanu spokoju zajęło mu dziesięć minut, a zdobycie się na odwagę, by wypowiedzieć Słowo — kolejne pięć. Runa Ós zawibrowała w nieopisany sposób; niema nuta przejmującego rezonansu przeszyła ciemności. Psy w całej dolinie nastawiły uszu, śpiący przebudzili się, drzewa zrzuciły ostatnie liście, a małe stworzenia ukryły się w norkach i gniazdach. Maddy odczuła to jako turbulencję, która rzuciła nią w locie. Loki ujrzał to jako falę głębszej ciemności, która obmyła ziemię. Skadi nie usłyszała tego ani nie zobaczyła, całkowicie skupiona na frunącym przed nią małym jastrzębiu. Przez chwilę badacz odczuł ich obecność, gdyż w owym momencie znalazł się wszędzie: zawieszony w powietrzu, pełzający po ziemi, uwięziony w rotundzie, zakopany pod górą. Moc przepłynęła przez niego straszliwa i zdumiewająca. Sięgnął myślami dalej, dotknął Końca Świata i oczekujących go połączonych umysłów, nagle znalazł się tam — w gabinecie, bibliotece, celi — jednocząc się z każdą żywą duszą w Porządku bez potrzeby wypowiadania słów. Przez chwilę otoczył go zgiełk myśli jak hałaśliwy tłum. Wytężył siły, by utrzymać Połączenie, by jego umysł nie zbłądził. Teraz rozpoznawał już poszczególne głosy — magistrów, profesorów. Oto Rada Dwunastu — najwyższa instancja Porządku, gdzie podejmowano wszystkie decyzje, ustalano wszystkie informacje. I nagle wszystko ucichło. Badacz usłyszał jeden głos, który zwrócił się do niego jego prawdziwym imieniem. Eliaszu Rado!

Aż się zachłysnął. Nie słyszał tego imienia od prawie czterdziestu lat; zrezygnował z niego, jak wszyscy uczniowie, dla własnego bezpieczeństwa i zachowania anonimowości w Porządku. W zamian otrzymał numer 4421974, który podczas inicjacji wypalono mu na ramieniu. Słysząc własne miano po tak długim czasie, poczuł niewytłumaczalny strach. Miał wrażenie, że stoi nagi, samotny, bezradny pod surowym spojrzeniem jakiegoś nieskończenie doskonalszego umysłu. Słyszę cię, magistrze, pomyślał, walcząc z pragnieniem ucieczki w bezpieczne miejsce. Wydało mu się, że głos — który właściwie nie był głosem, lecz olśnieniem spływającym prosto w jego tajną jaźń — roześmiał się cicho. Zatem powiedz, co widzisz — rozkazał i natychmiast badacz doznał najstraszniejszego, najbardziej dręczącego uczucia: że coś nieubłaganie przegląda stronice jego umysłu. Nie było to uczucie bolesne, lecz bardzo niepokojące. Jakby otwierano tajemnice, obnażano słabości, wywlekano dawne wspomnienia, by skurczyły się w bezlitosnym świetle. Nie sposób było się przeciwstawić; Eliasz Rada oddał całą duszę, każde wspomnienie, wszystkie ambicje, niedozwolone przyjemności, drobne bunty, każdą myśl. Uczucie minęło i pozostawiło go spustoszonego, łkającego w zagubieniu. Zaraz uświadomił sobie coś nowego, strasznego: że przygląda się mu cały Porządek. Każdy uczeń, profesor, magister, każdy pomywacz. Wszyscy byli obecni, wszyscy go osądzali. Czas się zatrzymał. Rzucony w otchłań badacz zdał sobie sprawę, że w komnatach Końca Świata toczy się dyskusja. Wokół niego grzmiały rozemocjonowane głosy. Nie obchodziło go to. Chciał tylko ukryć się, umrzeć, schować się głęboko pod ziemię, gdzie nikt go nigdy nie znajdzie. Ale głos jeszcze nie skończył z Eliaszem Radą. Przeglądał ostatnie minione godziny, z niemiłosierną szczegółowością zapoznając się ze sprawą Góry Czerwonego Konia i pochwyceniem Przybysza, przesiewając i sprawdzając każdą wiadomość, roztrząsając każdy niuans każdego wypowiedzianego słowa. Więcej, powiedział. Badacz zachwiał się na nogach. Magistrze... przecież... Więcej, Eliaszu. Daj mi więcej. Magistrze, błagam! Powiedziałem już wszystko! Nie, Eliaszu. Widzisz więcej. Zdał sobie sprawę, że tak jest rzeczywiście. Tak jakby nagle jego umysł otworzył oko i to oko przejrzało świat na wylot, dostrzegając za nim inny, bajeczny, pełen świateł i kolorów. Badacz jęknął z zachwytu. Przyjrzyj się dobrze, Eliaszu, i powiedz, co widzisz. To było objawienie. Zapomniał, że cierpi, i zaczął się nim chciwie sycić. Wszystko, co go otaczało, miało własne życie: za drzewami widział kolory, za domami — sygnatury. Nawet

jego dłoń, gdy z palca wskazującego i kciuka uczynił kółko, rzucała świetlisty ślad lśniący w mroku. Z całą pewnością sama Niebiańska Cytadela nie mogłaby być piękniejsza niż ten... Przestań się gapić i wyjrzyj na zewnątrz. Wybacz, magistrze, ja tylko... Patrz, powiedziałem! Otworzył okno i wyjrzał, znowu spoglądając przez kółko z palców. Noc także była naznaczona wzorami, blednącymi wielokolorowymi śladami, na ogół przygasłymi, choć niektóre wyglądały jak śmigające przez niebo meteory. A nad rotundą lśniła jasna łuna, błękitny ślad, który sypał iskrami w gwieździste niebo. W tej chwili Eliasz Rada zrozumiał wreszcie, kim jest mężczyzna z blizną na twarzy — i ukrył twarz w drżących rękach. Dobrze się spisałeś, Eliaszu, usłyszał. Bezimienny dziękuje ci za pracę. Więź zaczęła słabnąć, liczne głosy zmieniły się w zgiełk. Eliasz Rada miał wrażenie, że jego umysł się kurczy; Połączenie dobiegało końca. A jednak te wizje — te cudowne wizje — pozostały, choć nieco przyćmione. Tak jakby raz ujrzane, nigdy więcej nie mogły się ukryć. To dar, powiedział głos. Za wierną służbę. Badacz prawie zupełnie odzyskał już zmysły i zaczął rozumieć, że spotkał go nadzwyczajny zaszczyt. Dar, pomyślał. Od samego Bezimiennego. O, Bezimienny! — krzyknął. Co mam zrobić? A Bezimienny powiedział mu bez słów. Gdy kościelny zegar wybił wpół do pierwszej, Eliasz Rada — badacz numer 4421974 — legł drżący na podłodze gościnnego pokoju Proboszczów i jął płakać ze zgrozy i radości.

4 W rotundzie panowała cisza. Dwóch strażników stało przed drzwiami, lecz z wnętrza tego podobnego do pieca budynku nie dobiegł żaden dźwięk od chwili, gdy opuścił go badacz — a było to tuż przed zmierzchem. Mimo to strażnicy — Dorian Marnota z Kowalowego Sioła i Tyas Młynarz z wioski Malbry — otrzymali bardzo surowe i konkretne rozkazy. Jak powiedział Nat Proboszcz, ten Przybysz omal nie zabił dwóch osób. Strażnicy zostali surowo ostrzeżeni przed najmniejszymi zaniedbaniami. Choć więzień nie wyglądał na straszliwego wojownika. A nawet gdyby nim był... Badacz kazał mu skuć dłonie i stopy, obwiązać palce i wtłoczyć między zęby twardy knebel, by nie mógł mówić. Ten ostatni środek ostrożności wydał się Dorianowi Marnocie trochę przesadny — w końcu człowiek musi oddychać — ale Dorian był tylko strażnikiem, o czym przypomniał mu Nat Proboszcz, i nie płacono mu za zadawanie pytań. W innych okolicznościach Dorian by zauważył, że w ogóle mu nie płacą, lecz obecność badacza z Uniwersalnego Miasta obudziła jego ostrożność, więc bez słowa wrócił na posterunek. Ale nie poczuł się ani trochę lepiej. W dolinie liczono się z rodziną Marnotów i Dorianowi nie spodobało się, że mu tak rozkazują. Może dlatego wbrew rozkazom postanowił zajrzeć do więźnia tuż po tym, jak zegar na kościelnej wieży wybił dwunastą. Wszedł do rotundy i przekonał się, że więzień nie śpi. Nie było w tym nic dziwnego — trudno sobie wyobrazić, żeby ktokolwiek mógł zasnąć w takiej pozycji. Jedyne oko więźnia migotało w świetle pochodni, twarz była ściągnięta i nieruchoma. Trzeba tu wyjaśnić, że Dorian Marnota był człowiekiem dobrodusznym. Jako hodowca świń nade wszystko cenił sobie spokojne życie. Był wujem Adama, lecz miał mało wspólnego z resztą rodziny; wolał zajmować się własnymi sprawami i nie wtykał nosa w cudze. Parę lat temu wyprowadził się do Kowalowego Sioła i porzucił Malbry, Nata Proboszcza oraz resztę Marnotów. Nikt z wyjątkiem jego matki nie wiedział, że i on miał na prawym ramieniu znak ruiny, złamaną Thuris, Cierń, którą matka ukryła za pomocą rozpalonego żelaza i sadzy, i choć nigdy nie wykazywał żadnych nienaturalnych zdolności, był znany w dolinie jako sceptyk i wolnomyśliciel. Nic też dziwnego, że nie cenił sobie Nata Proboszcza. Konflikt między nimi narastał, aż wreszcie dziesięć lat temu Nat się dowiedział, że jedna z macior Doriana, Czarna Nell, płodna jak żadna, posiadająca złamany znak ruiny i paskudny temperament, pożarła cały miot własnych prosiąt. Tak się zdarza od czasu do czasu (prośne maciory bywają kapryśne, a stara Nelly zawsze miała charakterek), ale proboszcz zrobił z tego wielką aferę, nawet powiadomił biskupa i zasugerował, że Dorian maczał palce w nienaturalnych sprawkach. Afera ta odbiła się na interesach Doriana — do tej pory niektórzy mieszkańcy doliny nie chcieli z nim handlować — i zrodziła w nim wielką nieufność wobec proboszcza. Dla Odyna

była to oczywiście fortunna okoliczność, gdyż oznaczało to, że Dorian najprawdopodobniej sprzeciwi się rozkazom. A zatem Dorian przyglądał się więźniowi. Z całą pewnością ten biedak wyglądał niewinnie. Knebel musiał mu sprawiać ból, wtłoczony między zęby i przywiązany rzemieniem. Dorian zdziwił się, dlaczego Nat uznał za konieczne zakneblować więźnia. Najprawdopodobniej ze zwykłej złośliwości. — Żyjesz? — spytał więźnia. Odyn oczywiście nie odpowiedział. Jego oddech wydobywał się z ust krótki, płytki spazmatyczny. Dorian pomyślał, że nawet szkapie od pługa nie założyłby takiego wędzidła. — Możesz oddychać? Skiń głową. Pozostawiony pod drzwiami Tyas Młynarz zaczął się niepokoić. — Co tam? — syknął. — Masz stać na straży. — Zaraz, chwilę — odpowiedział Dorian. — Zdaje się, że nie może oddychać. Tyas zajrzał do środka. — Szybciej — ponaglił. — Nie powinieneś tam wchodzić. Na widok Doriana otworzył usta. — Proboszcz zakazał się do niego zbliżać! Powiedział... — Proboszcz dużo gada — mruknął Dorian. — Stój na zewnątrz i pilnuj drogi. Za minutkę wracam. Więzy trzymały mocno. Dorian poluzował je, a potem ostrożnie wyciągnął knebel. — Ostrzegam cię, jedno słowo, a znowu go włożę. Odyn tylko spojrzał na niego i nic nie powiedział. Dorian pokiwał głową. — Coś mi się widzi, że chętnie byś się czegoś napił. — Wyjął z kieszeni flaszkę i przyłożył więźniowi do ust. Przybysz zaczął pić, nie spuszczając oka z knebla w dłoni Doriana. — Gdybym mógł, nie zakładałbym ci go przez całą noc — rzekł Dorian — ale muszę być posłuszny rozkazom. Rozumiesz? — Tylko parę minut — szepnął Odyn krwawiącymi wargami. — Co złego może się stać? Dorian pomyślał o Matcie Stróżu i Janie Dobrodzieju. Zawahał się. Sam nie wiedział, czy wierzy chociaż w połowę tego, co usłyszał od proboszcza, ale Tyas Młynarz na własne oczy widział runiczny miecz; przecinał ciało jak stal. — Proszę — dodał Odyn. Dorian obejrzał się na Tyasa trzymającego straż pod drzwiami. Więzień był skuty mocnym łańcuchem. Nawet palce miał obwiązane.

— Ale ani słowa — zastrzegł. Odyn skinął głową. — Więc dobrze — powiedział Dorian. — Pół godziny. Nie więcej. * Przez następne trzydzieści minut Odyn pracował w ciszy. Jego moc nadał była niewielka, a nawet gdyby wzrosła, opaski na dłoniach uniemożliwiały układanie palców w runy Starego Pisma. Zatem skupił się na inkantacjach, krótkich zaklęciach, do których potrzeba było niewiele mocy. Szło jak po grudzie. Choć napił się wody. gardło miał nadal wyschnięte, a poranione wargi bolały go tak, że mówienie przychodziło mu z trudem. Mimo to spróbował. Odwrócona Naudr powinna rozluźnić więzy na jego rękach, ale zgasła, ledwie błysnęła iskra. Spróbował jeszcze raz. Naudr gere naeppa kost Noktan kaelr i froste... Może mu się wydawało, ale więzy na lewej ręce trochę się rozluźniły. Jednak niewystarczająco. W tym tempie musiałby wypowiedzieć tuzin inkantacji, by uwolnić jeden palec. A potem mógłby przystąpić do rzucania zaklęć — gdyby miał czas. gdyby wystarczyło mu mocy i gdyby strażnik.. Zegar na wieży wybił wpół do pierwszej. Już czas.

5 Niespełna kilometr dalej Maddy goniła orlicę i jastrzębia. Szybowała wysoko nad nimi, poza ich polem widzenia. Była niemal pewna, że jej nie zauważyli. Teraz zboczyła nieco na prawo i spojrzała ptasimi oczami na wioskę. Widziała rotundę nieopodal kościoła. Stał przed nią strażnik; drugi zaglądał do środka. Tylko dwóch. Dobrze, pomyślała. Wszędzie panowała zupełna cisza. Nigdzie nie było widać żadnego zbrojnego oddziału. Karczma Pod Siedmioma Śpiącymi była już zamknięta, w środku paliło się tylko jedno światło — niewątpliwie pani Marnota znalazła już jakiegoś innego nieszczęśnika do zmywania. Na ulicy za karczmą wracało do domu paru podochoconych wieśniaków, trochę zataczając się i głośno rozmawiając. Maddy natychmiast rozpoznała jednego z nich — był to Audun Mostowy, dekarz z Malbry. Drugiego zidentyfikowała dopiero po chwili. Tym drugim był jej ojciec, kowal. Frunęła dalej. Nie mogła sobie pozwolić na opóźnienie. Miała tylko nadzieję, że jeśli zaczną się kłopoty, Jed będzie miał dość rozumu, żeby trzymać się z daleka. Wolałaby, żeby i ojciec, i wszyscy mieszkańcy wioski znaleźli się w bezpiecznym miejscu, kiedy zaczną latać iskry. Dotarła już do opłotków Malbry. Jastrząb i orlica schodzili do lądowania. Runęła w dół. Znalazła się przy kościelnej dzwonnicy, zanurkowała za jej przysadzisty dach i z trzepotem, bez gracji wylądowała na pustym dziedzińcu.

Bardzo łatwo było zdjąć pierzasty płaszcz. Wystarczył ruch ramion i inkantacja, a osunął się na ziemię. Maddy zwinęła go w ciasny kłębek i wcisnęła za pasek. W przeciwieństwie do tych, którzy przybierają aspekty, pod płaszczem zachowała swoje ubranie. Dobrze. Zyskiwała więcej czasu. Rozejrzała się. Wokół było pusto. Kościół stał pogrążony w mroku. Pod dachem probostwa paliło się tylko jedno światło. Dobrze, pomyślała znowu. Znalazła ścieżkę — utrata sokolego wzroku bardzo jej doskwierała — i cicho pobiegła ku rynkowi, teraz zupełnie pustemu. Zegar na kościelnej wieży wybił wpół do pierwszej. Już czas. * Loki, frunący nad Malbry, czuł, że czas już nadszedł. Przez cały lot zastanawiał się gorączkowo, lecz na razie nie przyszło mu do głowy żadne rozwiązanie problemu. Gdyby usiłował uciec, orlica by go dopadła i rozerwała na strzępy. Gdyby został, musiałby stawić czoło jednemu lub obu wrogom. Po generale nie spodziewał się litości. A Skadi przypomni sobie wszystkie urazy, niech tylko odkryje podstęp. Nawet gdyby udało mu się uciec — w czasie bójki lub zamieszania — jak długo by się uchował? Jeśli Odyn się uwolni, zacznie go ścigać. A jeśli nie on, to ta Wanirka na pewno. Sytuacja nie jest dobra, pomyślał, zbierając się do lądowania. Jedyna nadzieja, że Maddy stanie po jego stronie. Nie wydawało się to prawdopodobne, ale przecież już dwa razy mogła go zabić i tego nie zrobiła. Nie potrafił zgadnąć, co to może znaczyć, ale może... Orlica wydała ostry krzyk ostrzegawczy — Ej, ty! Szybciej! — i Loki posłusznie wylądował.

6 Noc stoi w ogniu tajemnych gwiazd. Tak powiedział sobie badacz, wychodząc z domu proboszcza. W magicznym kółku z palców ujrzał rozbłyskujące wokół niego świetlne ślady tysiąca istot. Więc to widzi Bezimienny, pomyślał, spoglądając w rozświetlone niebo. Ciekawe, jak zdołał zachować zdrowe zmysły? Od tej nowej świadomości trochę zakręciło mu się w głowie. Potem zobaczył coś, co zaparło mu dech w piersiach. Dwa świetlne ślady, fioletowy i lodowobłękitny, sunęły jak komety ku Malbry. Nowe demony, pomyślał i jeszcze mocniej przytulił do wątłej piersi Dobrą Księgę. Nowe demony. Szybciej! Dotarł do rotundy po paru minutach. Strażnicy byli czujni, choć łypali na niego niespokojnie, jakby spodziewali się nagany. — Coś nowego? — zapytał ostro. Obaj pokręcili głowami. — Możecie odejść — oznajmił, sięgając po klucz. — Nie będę was dziś potrzebować. Jeden strażnik wyraźnie odetchnął i ze zdawkowym salutem poszedł w swoją drogę. Drugi — Marnota, o ile badacz dobrze przypominał sobie jego nazwisko — ociągał się. Jego kolory wydawały się dziwne, jakby się denerwował albo coś knuł. — Jest trochę późno — powiedział uprzejmie, choć z nutą zdziwienia. — I co z tego? — warknął badacz, który nie lubił, gdy kwestionowano jego decyzje. — No, myślałem... — Sam myślę za siebie, wielkie dzięki, wieśniaku — rzucił badacz, stykając palec wskazujący z kciukiem. Kolory Doriana gwałtownie nabrały głębi; badacz uświadomił sobie, że ten wieśniak nie jest zdenerwowany, jak mu się poprzednio wydało, lecz zły. To jednak nie zrobiło na nim wrażenia. Miał już do czynienia z wieloma wieśniakami i wiedział, że zawsze są przeciwni dziełu Porządku. — Wieśniak?! — wściekł się Dorian. — Mnie nazywasz wieśniakiem?! Badacz zrobił krok w jego stronę. — Z drogi, wieśniaku! — syknął, przewiercając go spojrzeniem i uśmiechnął się, gdy kolory strażnika zmieniły się z gniewnej czerwieni na niepewny pomarańcz, w końcu na mętny brąz. Wieśniak spuścił oczy, wymamrotał jakiś banał, a potem odszedł, rzucając za siebie nienawistne spojrzenie. Badacz wzruszył ramionami. Wsiok, pomyślał. Nie wiedział, że jeśli chodzi o dobro Eliasza Rady — znanego też jako badacz numer 4421974 — użył tego słowa o raz za dużo.

* Odyn podniósł głowę, słysząc, że drzwi się otwierają. Nie oswobodził się, lecz zdołał powoli i mozolnie uwolnić trzy palce. To mało, ale zawsze coś. Badacz wszedł do rotundy śmiało, z Dobrą Księgą pod pachą. Już prawie zapomniał o bólu Połączenia; o tym uczuciu, że jego najbardziej przyziemne i intymne sekrety zostały wyjawione przed kimś nieskończenie potężnym i obojętnym... Ale teraz czuł się dobrze. Był silny. Był mistrzem. Uzbrojony w nową wiedzę zobaczył, że to, co brał za współczucie, jest w rzeczywistości podłym tchórzostwem. Był arogantem, sądząc, że zna wolę Bezimiennego. Teraz stał się mądrzejszy. Teraz widział, że przez ostatnie trzydzieści lat był szczurołapem, choć uważał się za wojownika. Dziś, pomyślał, zaczyna się moja wojna. Koniec łapania szczurów. Aż dygocząc z uniesienia na myśl o swym szlachetnym celu, spojrzał na więźnia. Mimo mroku od razu zauważył, że knebel zniknął.

Głupi strażnik! Badacz zirytował się przelotnie, lecz zaraz o tym zapomniał. Więzień miał nadal ręce związane na plecach, a jego kolory świadczyły o wyczerpaniu. Na zrytym bliznami lewym oczodole lśniła dziwacznie Raedo, błękitna jak motyl na tle ogorzałej skóry. — Znam cię — powiedział badacz cicho, otwierając księgę. — A teraz znam twoje prawdziwe imię. Odyn nawet nie drgnął. Wszystkie jego mięśnie protestowały, ale pozostał w zupełnym bezruchu. Wiedział, że będzie mieć tylko jedną, jedyną szansę. Mógł wykorzystać element zaskoczenia, ale w starciu z mocą Słowa nie wierzył w swój sukces. Mimo to, pomyślał, jeśli dobrze obliczyć czas... Z rękami związanymi na plecach pracował nad runami. Wiedział, że jego moc niemal zupełnie się wyczerpała, że jeśli chybi, nie będzie miał drugiej szansy, ale czasami wystarczy rzucić kamieniem, by odwrócić cios młota. Pod jego palcami runa Tyr kształtowała się z bolesną powolnością. Tyr, Wojownik, niegdyś zdobiąca magiczny miecz o takiej mocy, że był niepokonany w walce, teraz wyglądała jak iskra runicznego światła, nie większa od paznokcia. Ale była ostra. Jej mały zakrzywiony pazur wyzwolił z więzów czwarty palec, a potem kciuk. Odyn rozprostował prawą rękę, delikatnie potarł palce jak prządka skręcająca nić. Ruch był nieznaczny. Badacz nie mógł go dostrzec, ale zobaczył zmianę w kolorach Jednookiego, nową głębię barw. — Widzę, że chciałbyś mnie zabić — powiedział, obserwując błękit mocy więźnia, z wolna nabierający fioletu burzowej chmury. Odyn nie odpowiedział, ale jego palce poruszały się niezmordowanie za plecami. — Więc nie chcesz mówić? — spytał badacz z uśmiechem. — Zapewniam cię, że nabierzesz ochoty. — Księga Słów w jego dłoniach była otworzona na rozdziale pierwszym: Inwokacje. Inaczej mówiąc: Imiona.

7 Trzeba nadzwyczajnej odwagi, by poddawać kogoś torturom, pomyślał badacz. Nie wszyscy ją posiadają, nawet wśród powołanych do tego zadania. I on, choć przemówił tak odważnie, nigdy nie musiał stawiać czoła żadnemu stworzeniu straszniejszemu niż kucyk ze znakiem ruiny lub miot psotnych goblinów. A teraz musiał rzucić Słowo na człowieka. Zrobiło mu się trochę słabo — wcale nie ze strachu. Z podniecenia. Oczywiście już wiedział, jak działa Słowo. Po raz pierwszy przekonał się o tym trzydzieści lat temu, jako mały smyk. Wtedy zrobiło mu się niedobrze: nienawiść tego stworzenia, jego przekleństwa, a na końcu, gdy wypowiedziano ostatnie inwokacje, niemal ludzkie zdziwienie w pełnych cierpienia oczach. Teraz przejęła go sprawiedliwa radość. Oto chwila jego chwały. Do takich zadań otrzymał moc, na którą magistrowie latami czekali na próżno; i udowodni, że na nią zasłużył — jako żywo, nawet jeśli będzie musiał brodzić w strumieniach krwi. Zaczął głośno czytać, a wokół niego jęło się kształtować Słowo. Zwę cię Odyn, syn Bora, Zwę cię Grim i Gangleri, Herjan, Hjalmberi, Thekk, Thridi, Thudr i Udr Zwę cię Bölwerk, Zwę cię Grimnir,

Zwę cię Blindi, Zwę cię Swidrir... Odyn nie mógł dłużej zwlekać. Gwałtownym ruchem wyszarpnął rękę zza pleców i z całej siły rzucił w badacza Tyr. Jednocześnie uwolnił z więzów drugą dłoń i rzucił odwróconą runę Naudr, by wyzwolić się z łańcuchów. Runy nie miały wielkiej mocy, ale trafiły celu. Śmignęły w powietrzu, zraniły badacza w kciuk, przecięły stronice Dobrej Księgi, po czym wbiły się w jego bok. Tam utknęły, niestety, nie dość głęboko, by go zabić, choć na tyle, że krew trysnęła obfitym strumieniem i przez chwilę Odyn tryumfował. Skoczył na badacza, tym razem uciekając się nie do magicznej mocy, lecz własnej siły. Wytrącił mu księgę z rąk i przyparł go do ściany. Badacz, z którego był żaden wojownik, wrzasnął na alarm. Odyn pewnie zdołałby go pokonać, gdyby w tej samej chwili drzwi rotundy nie otworzyły się z rozmachem i w progu nie stanęło trzech mężczyzn. Jednym z nich był Audun Mostowy, drugim Jed Kowal, a trzecim — Nat Proboszcz o twarzy płonącej złym ogniem.

8 Unoszący się nad rotundą Loki dostrzegł ślad badacza. Widział go już przedtem; dziwnie zielonkawy kolor, jasny, lecz robiący wrażenie chorego, rozjarzony jak ogień świętej Mogiły. Proboszcza także zauważył i jego pomocników. Wszyscy byli zbyt zajęci tym, co się działo w rotundzie, by zwrócić uwagę na małego brązowego ptaka, który przysiadł na żywopłocie. Loki szybko pozbył się ptasiego aspektu. Jednym spojrzeniem przez ramię upewnił się, że Skadi także wylądowała nieopodal — również golusieńka, za to z biczem w dłoni. No, zaczyna się, pomyślał. Śmierć lub chwała. Sam nie wiedział, czego lęka się bardziej. * Na widok wchodzących mężczyzn Odyn odwrócił się, gotów do walki; w tej samej chwili jego ramię przeszyła strzała z kuszy Jeda Kowala. Przyszpiliła go do muru, gdzie utknął na parę sekund, na próżno usiłując ją wyszarpnąć. Badacz leżał na ziemi blady, lecz nadal przytomny; trzymał się za brzuch oblanymi szkarłatem rękami. U jego stóp leżała otwarta Dobra Księga, niemal przecięta na pół magicznym strzałem. Niecierpliwie odtrącił proboszcza, który chciał mu pomóc. — Więzień! — wychrypiał. Nat spojrzał na niego z niechęcią. — Mamy go — zapewnił. — Obezwładnić! — rzucił badacz bez tchu, na oślep szukając księgi. — Obezwładnić... zakneblować... dopóki nie wypowiem Słowa! Nat Proboszcz łypnął na niego z ukosa. Oho, badacz uprzejmy jak zawsze, co? Ale już nie taki dumny z tą dziurą w brzuchu! Mimo to pospiesznie wykonał rozkaz. Wspólnie z Audunem Mostowym zawlókł Odyna w głąb rotundy. Jed Kowal celował w więźnia z naciągniętej znów kuszy. Jednak te środki ostrożności okazały się przesadzone. Przybysz stracił chęć do walki. Raz jeszcze związany i zakneblowany, mógł tylko bezsilnie patrzeć, jak badacz wstaje chwiejnie (i z pomocą proboszcza) i przygotowuje się do zakończenia kantyku. Zwę cię Thror, Atrid, Oski, Weratyr, Thundr, Widur, Fjölswinn, Ygg... Odyn poczuł, że Słowo zaciska się wokół niego. Knebel stłumił jego przekleństwa; starał się z całą mocą walczyć ze Słowem, ale siły go opuszczały, krew spływała na klepisko. Przypomniał sobie, jak badacz powiedział: „Twój czas się skończył”, nagle uświadomił sobie, że prócz wściekłości i smutku czuje także głęboką ulgę.

9 W rotundzie z pewnością coś się działo, Maddy to czuła. Przez Bjarkán wydobywającą znaki z chłodnej księżycowej nocy widziała dwie sygnatury, Skadi i Lokiego, zbliżające się z naprzeciwka. Na razie jej nie dostrzegli; po cichu ruszyła do jedynych drzwi rotundy, trzymając się w szerokim, półkolistym cieniu wokół budynku. Jej dłoń zaczęła sama formować znajomy kształt Hagall, Niszczyciela. * Oddalony o niespełna trzy metry badacz przygotowywał się do wyzwolenia Słowa. Samo Słowo jest całkowicie bezgłośne. Nat dowiedział się tego na Górze Czerwonego Konia. Słowo jest rzucane, nie wypowiadane, choć w większości przypadków poprzedza je wiele wersetów i kantyków mających nadać mu jak największą moc. Nat znowu zerknął na księgę w dłoniach badacza. Księga Słów, po raz pierwszy otworzona w jego obecności. Lista imion na rozciętej stronicy zajmowała dziewięć wersów. Pod ich wpływem więzień osunął się bezwładnie na podłogę; jego jedyne oko lśniło wyzywająco, znak ruiny na twarzy jarzył się nadprzyrodzonym światłem. Badacz także był zmęczony; jego dłonie na oślep zmagały się ze stronicami księgi. — Pozwól, że potrzymam — zaofiarował się Nat. Badacz nie protestował; oddał księgę proboszczowi. — A teraz mi odpowiedz! — Jego głos zachrypł z wysiłku, zakrwawione dłonie drżały. — Powiedz mi prawdę. Gdzie są Jasnowidzący? Gdzie się kryją? Wielu ich? Mają broń? Plany? Odyn wyszczerzył zęby przez knebel. — Pytam: gdzie są? Odyn wyprężył się i potrząsnął głową. Nat Proboszcz zaciekawił się, w jaki sposób badacz spodziewa się uzyskać odpowiedź od człowieka, któremu tak skutecznie odebrano zdolność mówienia. — Może gdybym zdjął mu knebel... — odezwał się gorliwie. — Cicho, głupcze, oddal się! Nat podskoczył jak użądlony. — Muszę zaprotestować... Ale badacz nie słuchał. Zmrużywszy oczy, jakby dostrzegł to, czego szukał, pochylił się, a Słowo rozbrzmiało bezgłośnie w powietrzu. W całej wiosce drzwi kredensów zaczęły się otwierać, ludziom włosy stawały dęba, śpiących nawiedziły koszmary. — Gdzie są Jasnowidzący? — wysyczał badacz, robiąc dziwny znak palcem wskazującym i kciukiem.

Proboszcz był już całkiem pewien, że widzi dziwne kolorowe światło snujące się wokół więźnia i badacza jak gęsty dym. Rozpościerało się leniwymi wirami, a badacz mącił i gładził rozświetlone powietrze jak prządka układająca jedwabną przędzę. W tych kolorach są słowa, pomyślał proboszcz. Niemal je widział: słowa trzepoczące niczym ćmy w słoiku. Leżący na podłodze więzień milczał, a jednak badacz najwyraźniej zmuszał go do mówienia. Teraz Nat zdał sobie sprawę z rosnącym podnieceniem, że to, co brał za barwy i światła, to myśli — myśli wyciągane prosto z umysłu Przybysza. Oczywiście doskonale wiedział, że nie wolno mu tego widzieć. Porządek zazdrośnie strzegł swoich tajemnic; dlatego Księga Słów była zamknięta. Znał swoją powinność: powinien się cofnąć, spuścić wzrok i czekać, aż badacz zakończy śledztwo. Ale Nat był ambitny. Myśl o Słowie — tak bliskim, że dosłownie mógłby go dotknąć — zaćmiła i ostrożność, i poczucie obowiązku. Więc zbliżył się, zrobił ten sam dziwny znak, który podpatrzył u badacza, i po chwili otoczyło go prawdziwe widzenie, rzuciło go w zawieruchę świateł i sygnatur. Czy to może być... sen? Jeśli tak, to pierwszy w życiu Nata Proboszcza. — O, pięknie! — szepnął i przez chwilę spojrzał w jedyne oko więźnia. Między nimi przemknęło coś... jakaś bliskość... Badacz poczuł to jak powiew. Ale proboszcz stanął mu na drodze, przeklęty głupiec, i przez te pół sekundy, które zmarnował, by go odepchnąć, cenna informacja zginęła. Zawył z gniewu i frustracji. Nat Proboszcz gapił się na więźnia wytrzeszczonymi oczami, olśniony. I w tej chwili drzwi rotundy otwarły się z rozmachem, a do środka wpadła błyskawica zabójczego błękitnego światła. Zaraz umrę, pomyślał proboszcz, padając plackiem na podłogę. Kątem oka zauważył, że Audun i Jed robią to samo; u jego boku leżał badacz z rękami wyciągniętymi w obronnym geście. Nat wiedział, że badacz nie żyje — błyskawica niemal go rozpłatała na dwoje. Wokół rozsypały się nadpalone stronice Dobrej Księgi. Nie mógł opanować ciekawości. Podniósł głowę, zrobił kółko z palca i kciuka i ujrzał napastników: kobietę, nagusieńką i niemal nieznośnie piękną, w aureoli zimnego ognia, oraz młodego mężczyznę, też nagiego, z krzywym uśmiechem, na którego widok zadrżał. — Brać go! — rozkazała Skadi. — Zaraz — odezwał się Loki. — Umieram z zimna. — Obrzucił pobieżnym spojrzeniem Auduna, Nata i Jeda kulących się na podłodze. — Ta tunika się nada — zwrócił się do Auduna. — Aha, i buty. — Pozbawił strażnika obu tych części garderoby, zostawiając go w bieliźnie. — Może nie pasuje jak ulał, ale w tych okolicznościach...

— Powiedziałam: brać go! — warknęła Skadi z rosnącą niecierpliwością. Loki wzruszył ramionami i podszedł do więźnia. — Wstawaj, bracie — powiedział, rzucając runiczny znak, od którego opadły łańcuchy. — Oto przybywa kawaleria. Odyn wstał. Wygląda strasznie, pomyślał Loki. W innych okolicznościach to by go ucieszyło, ale dziś liczył na ochronę generała. Skadi podeszła z uniesioną runą; bicz syknął, a jego czubek rozwidlił się jak język żmii. — Daj mi Szeptacza — powiedziała.

10 Loki zastanowił się, czy warto przybrać ognisty aspekt, ale doszedł do wniosku, że to marnowanie mocy. Skadi stała nad nim z runą Isa gotową do ataku i choć był szybki, obawiał się, że Łowczyni okaże się szybsza. — Oczywiście dotrzymam umowy — powiedział, nie spuszczając oka z bata, który trzaskał i syczał jak uwięziona błyskawica. — We właściwym czasie. Twarz Skadi, zawsze zimna, zlodowaciała. — Ostrzegałam cię. — A ja powiedziałem ci prawdę. Obiecałem ci Szeptacza. Dostaniesz go, bez obaw. — Zerknął na Odyna. — Kiedy wszyscy bezpiecznie z tego wyjdziemy. Jednooki był słaby, ale nie stracił refleksu. Znał wiarołomnego brata na tyle dobrze, by zrozumieć, jaką prowadzi grę. Pewnie Loki kłamał, ale nie było czasu rozważać, czy ma Szeptacza. — Nie tak się umawialiśmy — powiedziała Skadi, podchodząc bliżej. — Spróbuj pomyśleć — odezwał się Odyn spokojnie. — Czy któryś z nas by tu przyniósł wyrocznię jak jakąś błyskotkę bez wartości? Czy też raczej ukrylibyśmy Szeptacza w bezpiecznym miejscu, gdzie nikt go nigdy nie znajdzie? Skadi pokiwała głową. — Rozumiem. — Odwróciła się i podniosła runę. — No, Psia Gwiazdo, to chyba kończy nasze interesy — powiedziała i uderzyła biczem z trzaskiem, od którego mogłaby pęknąć głowa. Nie trafiła w Lokiego, minęła go o włos. W ścianie powstała półtorametrowa bruzda. Nat, Jed i Audun, którzy leżeli plackiem na podłodze, usiłowali się jeszcze bardziej rozpłaszczyć. Loki rzucił Odynowi błagalne spojrzenie. — Nie wiem, czy zauważyłeś, ale ocaliłem ci życie — Myślisz, że to ma znaczenie? — spytała Skadi. — Myślisz, że to równoważy wszystko, co zrobiłeś? — No, chyba niezupełnie — powiedział Loki — ale może jeszcze będziesz mnie potrzebować... — Zaryzykuję. Podniosła bicz. Kolczasta Isa rozdarła powietrze. Ale teraz Odyn wystąpił naprzód. Wydawał się stary, twarz miał zapadniętą, koszulę przesyconą świeżą krwią, lecz jego kolory zapłonęły nagłą wściekłością. Skadi zmierzyła go wzrokiem.

— Dajże spokój! Ochraniasz go? Odyn wytrzymał jej spojrzenie. Natowi, który uniósł głowę, wydało się, że kolory otaczają go niczym opończa z błękitnego ognia. — Nie — powiedziała Skadi. — Za długo na to czekałam. — On ma rację. Mogę go potrzebować. — Po tym, co się stało podczas Ragnaröku? — Od czasu Ragnaröku wiele się zmieniło. — Niektóre sprawy nigdy się nie zmieniają. On już nie żyje. A co do ciebie... — Mów — ponaglił cicho. — Co do ciebie, Odynie... mój czas wśród Asów się dokonał. Nie mam do ciebie żadnych pretensji — na razie. Ale nie możesz mi już wydawać rozkazów. I nigdy więcej nie stawaj mi na drodze. * Nat obserwował ich jak zahipnotyzowany. Otwarte drzwi znajdowały się o pięć kroków dalej, wiedział, że powinien zaryzykować i uciec, zanim demony sobie o nim przypomną. A jednak coś go tu trzymało. Ich straszliwy fascynujący czar. To byli Jasnowidzący. Odgadł to natychmiast, gdy tylko badacz rzucił Słowo. Dlatego są bogami, pomyślał. Bogami lub demonami, zresztą co za różnica, kiedy ma się taką moc? Troje Jasnowidzących wydawało mu się kolumnami płomieni szafirowych, fiołkowych i indygo. Był zdumiony, że nadal ich widzi, choć badacz nie żyje; przypomniał sobie tę chwilę kontaktu z Przybyszem, kiedy spojrzał mu w oczy i zobaczył... Właściwie co zobaczył? I co usłyszał? Jasnowidzący się kłócili. Mniej więcej rozumiał powód: lodowa pani chciała zabić rudego mężczyznę, a Przybysz, który nie był już żadnym Przybyszem, lecz jakimś wielkim panem, chciał ją powstrzymać. — Uważaj, Odynie — powiedziała lodowa pani cicho. — Twoja władza została w Czarnej Fortecy. Teraz jesteś tylko cieniem dawnej wielkości z ambicjami do rangi boga. Daj mi przejść, bo cię rozedrę na miejscu. Zrobiłaby to, pomyślał Nat Proboszcz. Ten jej bicz to straszliwa broń. Ale Przybysz zachował nieporuszony spokój. On chce ją zastraszyć, odgadł Nat. — Ostatnia szansa — zapowiedziała lodowa pani. Nagle nad głową Nata śmignęło coś jak mała petarda o ogromnej intensywności i potężnej mocy. To coś uderzyło lodową panią w krzyż, rzucając ją gwałtownie w ramiona Przybysza. Nat odwrócił się i ujrzał nową osobę dramatu, na razie otuloną bajecznym płomieniem czerwonozłotego światła. Kobieta, pomyślał. Nie, dziewczyna w męskim serdaku i

samodziałowej spódnicy, z rozpuszczonymi włosami, wyciągniętymi rękami i ognistą kulą w każdej dłoni. O, na Prawa! — pomyślał. Przy niej tamci wyglądają jak łojowe świeczki! A potem ujrzał twarz dziewczyny. To ona! Ona! Maddy przez chwilę patrzyła na niego oczami pełnymi igrających światełek. Nat omal nie zemdlał... a ona minęła go bez słowa. Podeszła do Przybysza. — Wszystko z tobą dobrze? — Będzie — odpowiedział. — Ale moja moc się wyczerpała. Maddy uklękła przy powalonej lodowej pani i przekonała się, że Łowczyni jest żywa, lecz nadal nieprzytomna. — Przeżyje — powiedział Odyn, odgadując jej myśli. — Wiedziałem, że twoje umiejętności kiedyś się przydadzą. Loki, który padł na ziemię w chwili, gdy magiczny pocisk wpadł do środka rotundy, otrzepał się z ostentacyjną nonszalancją i uśmiechnął do Maddy. — W samą porę — pochwalił. — A teraz pozbądźmy się Lodowej Królowej... — Uniósł rękę, wzywając Hagall, Niszczyciela. — Nie! — odezwali się jednocześnie Maddy i Odyn. — Co? — obruszył się Loki. — Ledwie otworzy oczy, rzuci się na nas! — Tylko ją tknij — powiedziała Maddy, przyzywając Tyr — a sama rzucę się na ciebie. Co do was — dodała, oglądając się na Nata i dwóch pozostałych — dość tu już było przemocy. Nie chcę więcej. Spojrzała na Jeda Kowala, który patrzył na nią ze zgrozą. Głos jej zadrżał. — Przepraszam, tato — odezwała się cicho. — Wielu rzeczy nie potrafię wyjaśnić. — Urwała, zdając sobie sprawę, jakim absurdem jest opowiadanie ojcu, że córka, którą znał od czternastu lat, zmieniła się w kogoś zupełnie obcego. — Dbaj o siebie — powiedziała w końcu. — I o Mae. Ja sobie poradzę. A wy — to dotyczyło Nata i Auduna Mostowego — zmykajcie stąd czym prędzej. Wierzcie mi, lepiej tu nie być, kiedy Skadi się obudzi. To im wystarczyło. Opuścili rotundę w pośpiechu — tylko Jed ośmielił się jeszcze raz obejrzeć, zanim zniknął w mroku. Loki zrobił ruch, jakby zamierzał iść za nimi.

— No, skoro już po wszystkim... — Nie — odezwał się Odyn. — Aaa... Słuchaj, stary przyjacielu, oczywiście cenię sobie to spotkanie, no wiesz, tyle czasu minęło i w ogóle, wspaniale, że sobie radzisz, ale... — Milcz — rzuciła Maddy. — Słuchajcie obaj. I obaj jej wysłuchali.

11 W tunelach pod Górą Czerwonego Konia Cukier i Worek na próżno usiłował zapobiec rebelii. Pod nieobecność kapitana, w obliczu narastającego kryzysu zamęt i tylko przeświadczenie, że kapitan nadal żyje i jego obwini za wszystko, powstrzymało Cukra od udziału w łupieniu, niszczeniu i ogólnym szaleństwie. — Powiadam ci — mówił do Ziarnka na Wietrze. — Niech no tylko on wróci i zobaczy ten cyrk... — Niby jak ma wrócić? — przerwał mu Zadzierżysty i Rozłożysty. — Oko jest zamknięte. Odwrócili Bramę. Przyszło nam ryć w ziemi jak króliki, żeby wydostać się na Świat Górny, a kiedy w końcu wychodzimy, wszędzie jest pełno strażników, grup pościgowych i czego tam jeszcze. Bierzmy, co warto wziąć, i zbierajmy się stąd, dopóki możemy. — Ale kapitan... — zaprotestował Cukier. — A niech ginie marnie — oznajmił Zadzierżysty i Rozłożysty. — Stawiam dziesięć do jednego, że już nie żyje. — Przyjmuję — powiedział Ziarnko. Cukier się zaniepokoił. — Nie sądzę... — Czyżby? — uśmiechnął się Zadzierżysty. — Jeśli chcesz się założyć, potraktuję cię litościwie. Stawiam beczkę piwa, że nie żyje. Stoi? — Stoi — powiedział Ziarnko, ściskając mu dłoń. — Stoi — potwierdził Cukier — ale... — Stoi — odezwał się miły, znajomy głos za ich plecami. — Aaa... — jęknął Cukier, odwracając się powoli. — Cukier i Korek, prawda? — powiedział Loki. Cukier wydał zdławiony pisk protestu. — Tak tu o panu gwarzymy, kapitanie, i mówimy, że pewnie pan wrócisz na czas... hm, żeby się upewnić, czy wszystko gotowe, a że przewidujemy każde życzenie naszego kapitana... hm! — Męczy cię kaszel? — spytał Loki z troską. — Ale gdzie tam, kapitanie kochany, skąd! Tylko żeśmy sobie pomyśleli, no nie, chłopaki... — Cukier popatrzył w bok, szukając wsparcia i ujrzał ze zdumieniem, że jego kamraci już uciekli. *

Musieli połączyć siły, żeby odwrócić runy i otworzyć górę. A kiedy wstrząs wyważył Końskie Oko, które obecnie otworzyło się na stałe, przed nimi ukazał się mroczny korytarz prowadzący do Świata Dolnego. Loki nie miał ochoty ich tu zabierać, ale Maddy przemówiła mu do rozumu. Jednooki nie był zdolny do przybrania swego aspektu i nie mogli się spodziewać, że zdołają daleko uciec, mając tylko jedną opończę z piór. — Nie — powiedziała — na razie możecie tylko zająć Świat Dolny i zastanowić się nad możliwościami nowej spółki. — Spółki? — Loki nie okazał zachwytu, tak samo jak Jednooki. Ale nie był przecież głupi, a wiedząc, że Skadi jest na wojennej ścieżce, szybko dostrzegł pozytywne strony wspólnego działania. Zatem zasiedli w jego prywatnej kwaterze przy jedzeniu i winie (dostarczonym przez Cukra) i zaczęli rozmawiać. Nikt nie jadł wiele — z wyjątkiem Maddy, która umierała z głodu. Odyn tylko upił nieco wina, a Loki siedział z boku, nastroszony i rozdrażniony. — Musimy się trzymać razem — oznajmiła Maddy. — Zapomnieć o urazach. — Łatwo ci mówić — burknął Loki. — Ciebie nie zabito podczas Ragnaröku. — Słucham?! — No, właściwie... — odezwał się Odyn — wiesz, do Czarnej Fortecy w Pozaświecie raczej by cię nie wpuścili, gdybyś jeszcze żyła. — Ale skoro zginęliście, to jak...? — Długa historia. Może pewnego dnia... — W każdym razie teraz jesteśmy załatwieni — przerwał mu Loki. — Porządek jest na naszym tropie, Śpiący się przebudzili... — Nie wszyscy — rzuciła Maddy pospiesznie. — Myślisz, że Skadi będzie zwlekać z ich przebudzeniem? — Przynajmniej nie mają Szeptacza — powiedział Odyn. Maddy zaczęła z uwagą oglądać swoje paznokcie. — Nie mają, prawda? — naciskał Odyn. — No... W zasadzie nie. — Słucham? — Głos Odyna nabrał ostrości. — Czy jest bezpieczny? Gdzie go zostawiłaś? Zapadło krępujące milczenie. * — Zostawiłaś go tam?! — krzyknął Loki. — Uznałam, że tak trzeba. Skadi by cię zabiła, gdybym czegoś nie wymyśliła. — I tak mnie zabije! — załkał Loki. — I ciebie, bo mi pomagałaś. Generała też zabije. Chyba że on ma w rękawie jakiegoś fantastycznego asa, w co wątpię...

— Nie mam — powiedział Odyn. — Ale wiem, że jeśli Wanowie się obudzili, możemy zrobić tylko jedno. — Co? Poddać się? Odyn spojrzał na Lokiego ostrzegawczo. Loki przyłożył palec do poznaczonych bliznami ust. — Niektórzy Wanowie nadal są mi wierni — oznajmił Odyn. — Reszta może jeszcze zmieni zdanie. Nie możemy sobie pozwolić na waśnie. Musimy zdobyć jak najwięcej sprzymierzeńców, jeśli czeka nas walka z Porządkiem. Loki pokiwał głową. Już się nie uśmiechał; był poważny jak nad ognistą czeluścią, kiedy powiedział Maddy, że zbliża się wojna. — Więc trzeba to zrobić? — Musimy — powiedział Odyn ciężko. — Wiedziałem to od chwili, kiedy ją znalazłem, siedmioletnią, dziką jak wilcze szczenię, z tym znamieniem na ręce. Nie pojmuję, jak się tam znalazła, ale wszystkie znaki były wyraźne od samego początku. Cała runa, w dodatku Aesk, wrodzona umiejętność rzucania czarów, nawet jej imię... — Moje? — spytała Maddy. Nawet na nią nie popatrzyli. — Niczego nie podejrzewała — ciągnął Odyn. — Karmiłem ją bajkami, półprawdami, ale wiedziałem od samego początku. Miała to we krwi. Nie potrafisz sobie wyobrazić, ile razy chciałem odpowiedzieć na jej prośby i zabrać ją do Końca Świata. — Co chciałeś mi powiedzieć? — zdenerwowała się Maddy. — Co takiego jest w Końcu Świata? Czego mi nie mówiłeś? — Ale wiedziałem, że tu jest bezpieczna — ciągnął Odyn, nie zwracając na nią uwagi. — Dopóki mieszkała w tej dolinie, przy Czerwonym Koniu. Wiedziałem, że tu nie spotka jej krzywda. Może drobne nieprzyjemności ze strony innych dzieci... — Drobne! — prychnęła Maddy, myśląc o Adamie Marnocie. — Tak, drobne — warknął Odyn. — Niełatwo być bogiem, wiesz? Trzeba przyjąć odpowiedzialność. Nie chodzi tylko o złote trony i zamki w chmurach. Maddy wytrzeszczyła oczy. — Bogiem? — Jasnowidzącym, demonem, jak wolisz. — Ale ja jestem Ognistą... Sam tak powiedziałeś. — Skłamałem — powiedział Odyn. — Witaj w klanie. Maddy osłupiała. — Zwariowałeś! Jestem córką Jeda Kowala z wioski Malbry. Znak runy, parę czarów... ale to jeszcze nie znaczy, że jestem Jasnowidząca. To nie znaczy, że jestem jedną z was.

— Ależ tak — odparł Loki, szczerząc zęby. — Przepowiedziano to setki lat temu. Ale wiesz, jak to mówią, nigdy nie ufaj wyroczni. Potrafi tylko zwodzić. Brzmi to jak przepowiednia, lecz nie ma sensu, dopóki rzecz się nie wydarzy. — Więc kim jestem?! — krzyknęła Maddy. — Jeszcze nie zgadłaś? Tyle wskazówek, a ty ciągle nie wiesz? — Mów! — warknęła. — Proszę bardzo. Tylko się nie gorączkuj. — Nie jestem córką Jeda Kowala? Odyn uśmiechnął się — i był to prawdziwy uśmiech, który nadał jego surowej twarzy odrobinę czułości. — Nazywasz się Modi — oznajmił. — Jesteś moją wnuczką.

Księga szósta ASOWIE I WANOWIE Na początku było Słowo. A Słowo poczęło Człowieka. A Człowiek począł Śnić. A ze Snu poczęli się bogowie A potem, można powiedzieć, sprawy poczęły się odrobinkę komplikować... Lokabrenna, 6:6:6

1 Nat Proboszcz na czworakach uciekł z rotundy. Na podwórzu z trudem stanął na nogi. Trząsł się jak galareta. Audun Mostowy omal nie zemdlał — nie wiadomo, ze strachu czy nadmiaru piwa — ale Jed Kowal był dość trzeźwy i z godną podziwu przenikliwością pojął znaczenie tego, co przed chwilą ujrzał. — Widziałeś ją? — spytał Nat. — Widziałeś tę dziewczynę? Jed przytaknął. Proboszcz trochę ochłonął. Zdawał sobie sprawę, że przez ostatnie dni Maddy często nawiedzała jego myśli, i w cichości ducha obawiał się, że to obsesja. Teraz poczuł się usprawiedliwiony. Ta dziewczyna była demonem, a człowiek, który przywiedzie ją przed sąd, zasługuje wyłącznie na pochwały. Nie wątpił, że to on będzie tym człowiekiem. Skoro badacz zginął, Nat Proboszcz jednogłośnie wybrał się na jego następcę, a Jeda Kowala (z braku innych kandydatów) mianował swoim zastępcą. Uznał, że Jedowi powinno zależeć na wyplenieniu złej krwi, która hańbi jego rodzinę. Kiedy w końcu nadciągną posiłki z Końca Świata, będzie musiał jasno udowodnić, że od samego początku był wiemy Prawu i Porządkowi. Kowal zawrócił do rotundy i przez otwarte drzwi przyglądał się powalonej Łowczyni. Od losu dostał mocne mięśnie, lecz skąpo rozumu. Wyraźnie był zagubiony. Badacz zginął, przedstawiciel prawa został ranny, a demon mógł się lada chwila przebudzić. Jed odnalazł wzrokiem kuszę, którą podczas ucieczki upuścił na ziemię. — Mam tam wejść i z nią skończyć? — Nie — rzekł proboszcz. W głowie mu się kręciło. Pragnienia, które niegdyś wydawały się oddalone jak gwiazdy, teraz znalazły się w zasięgu ręki. Musi działać szybko. To niebezpieczne, o tak, ale może czekać go wielka nagroda. — Zostaw demona mnie. Przynieś ubranie. Znajdziesz je w moim domu, pożycz suknię Ethelberty. Doprowadź Mostowego do porządku. Nie rozmawiaj z nikim o tym, co się wydarzyło. To samo dotyczy Mostowego. Zrozumiano? — Tak. Ale czy nic ci nie grozi? — A skąd! Uciekaj już, bratku, i daj mi się zająć pilnymi sprawami. * Skadi obudziła się w ciemnościach. Drzwi rotundy były zamknięte, Asowie odeszli, ona w tajemniczy sposób zyskała ubranie i bolała ją głowa. Zaklęła i uniosła bicz; w nagłym rozbłysku światła ujrzała siedzącego proboszcza, bladego, lecz całkiem spokojnego. Przyglądał się jej przez wizjer runy Bjarkán. Błyskawicznie zerwała się na nogi, ale wtedy proboszcz przemówił: — Pani, nie lękaj się.

Wobec takiego zadufania Skadi straciła mowę. Wydawało mu się, że budzi w niej strach! On! Parsknęła suchym śmiechem, który brzmiał jak trzask pękającego lodu. Ale poczuła też zaciekawienie. Ten człowiek wydawał się osobliwie nieustraszony. Była ciekawa, co zobaczył i czy rozpoznał osobę, która ją ogłuszyła. A nade wszystko zaciekawiło ją, dlaczego jej nie zabił, kiedy miał okazję. — Ty mnie ubrałeś? — Miała na sobie błękitną aksamitną suknię ze stanikiem haftowanym srebrem. Była to jedna z najlepszych szat Ethelberty i choć Skadi nie znosiła kobiecych fatałaszków, przedkładając nad nie skóry dzikich wilków lub pióra jastrzębia, zrozumiała, iż ktoś próbował ją udobruchać. — Ja to uczyniłem, o pani — powiedział Nat, gdy Łowczyni opuściła runiczny bat. — Oczywiście masz wiele powodów, by mi nie dowierzać, lecz zapewniam, nie zamierzałem nic złego. Wręcz przeciwnie. Łowczyni przywołała prawdziwe widzenie i raz jeszcze przyjrzała mu się z zaciekawieniem i pogardą. Zdumiewające, lecz jego sygnatura — dziwnie stłumiony odcień srebrzystego brązu — nie zdradzała podstępu ani zdrady. Ten człowiek mówił szczerze i choć pod pozorami spokoju szalało w nim dzikie podniecenie, dostrzegła zaskakująco niewiele lęku. — Mogę ci pomóc, pani — dodał. — A nawet uważam, że możemy sobie pomóc nawzajem. — I wyciągnął rękę, na której leżał klucz o ząbkach nadal czerwonych od krwi poprzedniego właściciela. * Proboszcz był człowiekiem ambitnym. Syn niezbyt zamożnego garncarza od najwcześniejszych lat czuł, że nie chce iść w ślady swego ojca. Został uczniem proboszcza w bardzo sprzyjającym momencie, gdyż wkrótce staruszek zrobił się zbyt zgrzybiały, by dalej pełnić obowiązki. Nat przejął po nim schedę. Zawarł korzystny związek z Ethelbertą Dobrodziejówną, najstarszą córką bogatego hodowcy koni. Była w dodatku dziewięć lat starsza od Nata, a niektórzy uważali, że jest ciutek ospowata, lecz wynagrodziła mu to zacnym posagiem i doskonałymi koneksjami. Jej ojciec, Owen Dobrodziej, niegdyś wiązał wielkie nadzieje z awansem zięcia. Ale mijały lata, a awans nie nadchodził. Nat miał już trzydzieści jeden lat, Ethelberta nie urodziła mu dzieci, więc powiedział sobie, że jeśli nie weźmie spraw we własne ręce, szansa na osiągnięcie czegoś więcej niż ta skromna parafia w górach stanie się nad wyraz odległa. Właśnie wtedy zaczął rozważać wstąpienie do Porządku jako drogę ewentualnej kariery. Niewiele o zakonie wiedział oprócz tego, że jest przeznaczony dla elity duchowej, więc wyruszył z pielgrzymką do Końca Świata — oficjalnie dla umocnienia się w Wierze, a tak naprawdę by się przekonać, czy zdoła uzyskać dostęp do tajemnic Porządku, bez poświęcania czasu na naukę, posty i modlitwę. To, co ujrzał w Końcu Świata, napełniło go uniesieniem. Widział wielką katedrę świętej Mogiły o szklanych wieżycach i kopule z mosiądzu, smukłych kolumnach i witrażach w oknach. Widział Sąd Prawa, gdzie Porządek wymierzał sprawiedliwość, i Bramę Skazańców, którą prowadzono heretyków na szubienicę (niestety, na egzekucje nie wpuszczano

publiczności — z obawy że ktoś usłyszy kantyki). Odwiedzał też miejsca, w których można było spotkać badaczy; chodził po ich ogrodach, jadł w ich refektarzach, bywał w ich kawiarniach, całymi godzinami obserwował ich na ulicach, jak chodzą w rozwianych czarnych szatach, dyskutując nad jakimś teoretycznym zagadnieniem czy zgłębianym manuskryptem — i wciąż wypatrywał szansy, by poznać Słowo. Nadaremnie. Stary profesor, któremu wreszcie wyjawił swoje marzenia, powiedział mu, że uczeń musi studiować całe dwanaście lat, zanim osiągnie w Porządku status młodszego badacza, a i wówczas nie było żadnej pewności, że otrzyma złoty klucz. Rozczarowany Nat powrócił do swojej górskiej parafii. Jednak wizja klucza nigdy go nie opuściła. Stała się jego obsesją, symbolem wspaniałego życia, którego mu odmawiano. A kiedy Maddy Kowalówna nie zgodziła się złamać czaru złotego zamka... * Nat uśmiechnął się, patrząc na klucz. Skadi zdziwiła się przelotnie, jak to możliwe, że uśmiech tak dumy może być jednocześnie aż tak drapieżny. — Ty? Chcesz pomóc mnie? — Zaczęła się śmiać, a był to bardzo niepokojący śmiech. Proboszcz cierpliwie czekał, aż się uspokoi. — Możemy sobie pomóc nawzajem — powtórzył. — Jasnowidzący mają coś, czego oboje pragniemy. Ty chcesz się zemścić na tych, którzy cię napadli. Ja chcę postawić córkę kowala przed sądem. Każde z nas ma coś, czego pragnie drugie. Dlaczego nie połączyć sił? — O bogowie! — mruknęła Łowczyni. — Jedno muszę przyznać, nie śmiałam się tak od czasu, gdy powiesiłam węża nad głową Lokiego. Jeśli nie uda ci się zostać badaczem, to czeka cię kariera w komediach. Co takiego mógłbyś mieć, czego bym chciała? Nat wskazał sponiewieraną Dobrą Księgę, której stronice rozsypały się po całej rotundzie. — Wszystko, czego potrzebujemy, znajduje się w tej księdze. Każde imię, każdy kantyk, każda inwokacja. Z twoją wiedzą i słowami z tej księgi możemy pojmać wszystkich Jasnowidzących, zmusić ich do wszystkiego... Skadi podniosła osmaloną kartę. Więc Słowo to jakiś czar — szereg zaklęć i inkantacji dostępnych nawet ludziom. Loki o nim wiedział, przypomniała sobie. I bał się go, choć nie potrafiła sobie wyobrazić, by magia Porządku mogła być potężniejsza od mocy Ludzi Lodu. Powiodła wzrokiem po karcie, nie zdradzając żadnych uczuć, po czym upuściła ją na ziemię. — Nie potrzebuję ksiąg — oznajmiła. Nat doznał olśnienia. Może dlatego, że trzymała kartę do góry nogami... — Nie potrafisz czytać, prawda? — odgadł. Zwróciła się ku niemu z przerażającym spojrzeniem. — Nie szkodzi — dodał szybko. — Mam klucz. Będę czytać za nas oboje. Twoja moc połączona z mocą Słowa... razem osiągniemy sukces tam, gdzie Porządek zawiódł. Wtedy będą musieli mnie przyjąć. Zostanę badaczem, może nawet profesorem...

Skadi lekko skrzywiła wargi. — Niepotrzebna mi ani ta księga, ani klucz. Ale gdybym ich potrzebowała, co mi przeszkodzi je zabrać, a potem zabić cię, dla zabawy... o, tak? — Chwyciła dłoń Proboszcza i kolejno rozgięła jego palce. Klucz upadł na podłogę, coś trzasnęło jak pękający patyk... — Błagam! Potrzebujesz mnie! — zawył Nat Proboszcz. — Do czego? — spytała, szykując się do zadania śmiertelnego ciosu. — Bo tam byłem! Byłem obecny, gdy badacz rzucał Słowo na tego jednookiego podróżnika! — I co z tego? — Zajrzałem do umysłu generała... Łowczyni znieruchomiała z oczami lśniącymi niczym dalekie lodowce. Nat trzymał się za złamany palec, popiskując z bólu i ulgi. Powiedział jej wszystko — nie całkiem zgodnie z planem (miał to uczynić przy kapeczce sherry w probostwie), lecz gorączkowo i bezładnie, bojąc się o własne życie. Na szczęście uwierzyła. Ale wiedziała, że moc łatwo się wyczerpuje, a po tym, co proboszcz opowiedział jej o niedawnych wydarzeniach, nie miała co do tego najmniejszych wątpliwości. Ten wieśniak przypadkiem stanął na drodze Słowa i dlatego ujrzał mgnienie myśli Odyna, myśli i planów dotyczących Asów. Łowczyni zastanowiła się zimno. Choć przyłączyła się do rodu Odyna w celach strategicznych, nie czuła się zobowiązana do wierności. Jej ojciec i bracia zginęli z ich rąk, a sam Odyn, który obiecał jej pełne zadośćuczynienie, jakoś zaniedbał dotrzymać słowa; podstępem skłonił ją do małżeństwa z Njördem, choć wzdychała do Baldra Jasnego, i odmówił zemsty na Lokim, który doprowadził do śmierci jej bliskich. Wanowie nie są lepsi, pomyślała, idą bez sprzeciwów tam, gdzie ich poprowadzi Odyn. Czuła się nadal związana z Ludźmi Lodu, choć była żoną Pana Morza. Zawsze najszczęśliwsza czuła się w Lodowych Krainach, polując lub w postaci orlicy unosząc się nad olśniewającym śniegiem. Skoro ma wybuchnąć wojna, pomyślała, tym razem nie będzie przymierza. Generał ją zdradził, Loki był jej zaprzysięgłym wrogiem, a Maddy Kowalówna połączyła swe siły z obozem wroga. Spojrzała na Nata, który ssał złamany palec. — Co widziałeś? — spytała cicho. — Najpierw coś mi obiecaj. Chcę dostać tę dziewczynę i moc księgi. Skinęła głową. — Doskonale. Ale jeśli dostrzegę choćby cień zdrady, jeśli tylko zacznę podejrzewać, że chcesz wykorzystać tę księgę przeciwko mnie... Proboszcz przytaknął. — Zatem umowa stoi — zdecydowała. — Co widziałeś?

— Widziałem Maddy Kowalównę. Kiedy badacz spytał: „Gdzie są Jasnowidzący?”, ujrzałem ją w umyśle twojego generała. To właśnie chciał ukryć. I wolał umrzeć, niż zdradzić jej imię... — Jakie imię? — Modi. Tak ją nazywał. Modi, Drzewo Błyskawicy, pierwsze dziecię Nowego Wieku.

2 Tymczasem Maddy w podziemiach Góry Czerwonego Konia zastanawiała się gorączkowo. Jednooki i Loki zostawili ją samą; Jednooki zasnął, by odzyskać siły przed wyruszeniem po Szeptacza, Loki — by zająć się swoimi ciemnymi sprawkami. Jaskinię oświetlało tylko parę świec, cień Maddy drżał i kołysał się na kamiennych ścianach. Na rewelację Jednookiego zareagowała w pierwszej chwili wybuchem gniewu. Jak mógł tak długo ukrywać to przed nią, a teraz wyjawić to dopiero wtedy, kiedy sytuacja się skrystalizowała i Maddy — rada nierada — znalazła się po jego stronie! Nie podobał się jej ten podstęp, a jednak czy potajemnie tego nie pragnęła? Mieć cel, własny klan, rodzinę, na bogów! Czy od samego początku nie wskazywały na to różne znaki? Czy w głębi duszy nie wiedziała, że Jed Kowal i Mae nie są z jej krwi, a Odyn, pomimo całej swojej osobliwości — tak? Nie słyszała, kiedy Loki wszedł do jaskini. Przebrał się z ubrań ukradzionych Audunowi Mostowemu w czystą tunikę, koszulę i buty na miękkich podeszwach. Dopiero kiedy dotknął jej ramienia, zdała sobie sprawę z jego obecności. Była tak rozdygotana, że omal go nie uderzyła. — Maddy, to ja — zaprotestował na widok Tyr w jej palcach. Bezszelestnie odesłała runę. — Nie mam ochoty rozmawiać. — Nie dziwię ci się. — Loki westchnął. — Odyn powinien ci wyjawić prawdę. Ale spróbuj spojrzeć na to z jego punktu widzenia... Po to cię przysłał? Żebyś się za nim wstawił? — Oczywiście. A co myślałaś? Ta niespodziewana szczerość była rozbrajająca. Maddy uśmiechnęła się — i przypomniała sobie o jego legendarnym uroku. — Daj spokój — powiedziała. — Jesteś tak samo podły jak on. — Co ja takiego zrobiłem? Maddy pociągnęła gniewnie nosem. — Wszyscy wiedzą, co się dzieje, tylko nie ja. Co ja jestem, dziecko? Mam już tego dość. Mam dość jego! I mam dość traktowania mnie, jakbym nic nie znaczyła. Myślałam, że mnie lubi. — Znowu pociągnęła nosem jeszcze głośniej i wytarła go w rękaw koszuli. — Myślałam, że jest moim przyjacielem. Loki uśmiechnął się krzywo. — Więc czego on chce? — zapytała. — Wojny z Porządkiem? Na to mu Szeptacz? Loki wzruszył ramionami. — Nie zdziwiłbym się.

— Przecież nie ma szans! Nawet gdyby Wanowie stanęli po naszej stronie, i tak jest nas dziesięcioro przeciwko całemu Porządkowi, a poza tym... — zniżyła głos — Szeptacz powiedział mi niemal wprost, że Odyn przegra. Loki otworzył szeroko oczy. — To znaczy, że wygłosił przepowiednię? A tobie nie przyszło do głowy komuś o tym powiedzieć? — Bo to bez sensu — wyjaśniła Maddy trochę skrępowana. — Nawet nie wiem, czy to w ogóle przepowiednia. Szeptacz ciągle powtarzał „Mówię, co muszę” i... — Bogowie — mruknął Loki z niesmakiem. — Wygłosił przepowiednię. Dla ciebie. Po tylu latach perswazji, żeby coś mi powiedział... cokolwiek. — Pochylił się z nagłym ożywieniem. — Wspominał o mnie? — Chciał, żebym cię zabiła. Powiedział, że spowodujesz tylko same kłopoty. — No tak. Mogłem się domyślić. Co jeszcze mówił? — Coś o strasznej wojnie. Tysiące zginą z powodu jednego słowa. Coś o obudzeniu śpiących... zdrajcy... i generale... Generale, który będzie stał samotnie... — A kiedy zamierzałaś mu o tym powiedzieć? Maddy milczała. —

No?

— Nie wiem. Loki zaczął się cicho śmiać, ale Maddy prawie nie zwracała na niego uwagi. Ze ściśniętym gardłem przypominała sobie słowa Szeptacza, usiłowała przywołać z pamięci cały tekst. Teraz wydał się jej podobny do wiersza, białego wiersza w języku przepowiedni. Widzę armię do bitwy gotową. Widzę samotnie stojącego generała. Widzę zdrajcę u bram. Widzę ofiarę. Zmarli przebudzą się w komnatach Hel, Bezimienny powstanie i Dziewięć Światów zginie, jeśli Siedmiu Śpiących się nie przebudzi, a Gromowładny nie zostanie uwolniony ze Świata Podziemi... — Zaczyna się sprawdzać — powiedziała w końcu. — Śpiący się przebudzili. Porządek nadciąga. Przepowiednia mówi, że Dziewięć Światów zginie... Zrobiło się jej słabo. — A ja mam wrażenie, że to wszystko moja wina. To ja obudziłam Śpiących. To ja uwolniłam

Szeptacza. Gdybym go zostawiła w jamie... — Urwała i zmarszczyła brwi. — Ale dlaczego generał stoi samotnie? Dlaczego nie ma nas przy nim? Nie tego pragnęłam! — Może nie uwierzysz — odezwał się Loki kwaśno — ale i mnie niespecjalnie raduje, że się tu znalazłem. Nie miałem wyjścia. Gdyby nie Odyn, już bym nie żył. Właściwie i tak mam bardzo realne szanse stracenia życia, co jakoś nie napełnia mnie entuzjazmem. — Więc mi powiedz — poprosiła żarliwie. — Powiedz mi prawdę. Kim naprawdę jestem? I dlaczego się tu znalazłam? Loki spojrzał na nią z lekkim uśmieszkiem na poszatkowanych bliznami wargach. — Prawdę? — Całą. — To się generałowi nie spodoba. Tym bardziej powinienem jej powiedzieć, dodał w myślach. — Więc kim jestem? — spytała. — I jaką mam odegrać rolę? Loki poczęstował się winem. — Na imię masz Modi, a wyrocznia przepowiedziała twoje przyjście na świat na długo przed Ragnarökiem, choć okazuje się, że bez stuprocentowej dokładności, jeśli idzie o płeć. Ale jedno jest pewne: Modi wraz ze swym bratem Magnim są pierwszymi dziećmi Nowego Wieku, zrodzonymi, by przebudować Asgard i pokonać tych, którzy źle życzą bogom. Dlatego masz na ręce tę runę. Aesk, Jesion, to symbol odnowy i wszystkich Światów. Maddy spojrzała na dłoń, na której Aesk lśniła krwistą czerwienią. — Mam brata? — wykrztusiła w końcu. — A może siostrę. Jeśli w ogóle już przyszła na świat. Jak powiedziałem, wyrocznia nie jest przesadnie dokładna. — A... moi rodzice? — Thor, Gromowładny Kowal, i Jarnsaksa, może niekoniecznie jego żona, ale wojowniczka zza gór. Więc widzisz, siostrzyczko, że w twoich żyłach płynie krew demonów... przynajmniej ze strony matki. Maddy jeszcze nie mogła dojść do siebie. Te imiona — Modi, Magni, Thor, Jarnsaksa — brzmiały jak nazwy jakichś bajecznych, egzotycznych dań. — Ale skoro naprawdę byli moimi rodzicami... — To jak się stało, że urodziłaś się w rodzinie wieśniaków z pobliskiej doliny? — Loki najwyraźniej dobrze się bawił. — A pamiętasz, że jak byłaś mała, zawsze ci mówiono, iż nie wolno śnić, sny są niebezpieczne, a jeśli ci się przydarzą, jasnowidzący potwór wyjdzie z Chaosu i ukradnie ci duszę? Maddy skinęła głową. — No więc — oznajmił Loki — wychodzi na to, że mieli rację. Maddy słuchała, prawie nie przerywając, całej opowieści Lokiego.

— Zacznijmy od mocnego akcentu. — Dolał sobie wina. — Zacznijmy od końca wszystkiego, Ragnaröku. Od zmierzchu bogów. Upadku Asów i Wanów, tryumfu Chaosu i tak dalej. Nie były to przyjazne czasy dla niżej podpisanego, a jeśli do tego dodać jeszcze śmierć... I to z czyjej ręki! Tego nadętego świętoszka Heimdala, jakby już nie było innych... — Moment! — wtrąciła Maddy. — Już o tym wspomniałeś. Naprawdę zostałeś zabity podczas Ragnaröku? — No wiesz, nie takie to proste. Owszem, poległ tam jeden mój aspekt, to się zgadza. Ale Śmierć to tylko jeden z Dziewięciu Światów. Niektórzy Asowie znaleźli schronienie tam, gdzie nawet Surt nie ma władzy. Jednak niektórym z nas nie dopisało aż takie szczęście. Niektórzy z nas zostali rzuceni do Świata Podziemi — co twoi pobratymcy nazwaliby potępieniem... — Czarna Forteca! Jak tam jest? Loki nieco spochmumiał. — Nie można się przygotować na Świat Podziemi. Nie przypomina niczego, co znałem. Bywałem już w lochach i myślałem dotychczas, że więzienie to tylko mury, strażnicy, kajdany, wszystko takie samo we wszystkich światach. Ale w Świecie Podziemi rządzi Nieporządek. W takiej bliskości Chaosu niemal wszystko staje się możliwe: grawitacja, perspektywa, zmysły i substancja zmieniają się i naginają; godziny i dnie tracą znaczenie, znika granica między rzeczywistością a wyobrażeniami. Jak było? Jakbyś tonęła, Maddy, tonęła w oceanie zapomnianych snów. — Ale wyszedłeś stamtąd. Jak? — Zawarłem umowę z demonem. — Jaką? — Typową. Przysługa za przysługę. Zdradziłem obie strony, więc postanowili ukarać mnie dla przykładu. Zostałem zamknięty w celi bez okien i drzwi, bez góry i dołu. Nic nie mogło mnie dotknąć — a przynajmniej tak sądzili. Ale pewien demon podsunął mi sposób ucieczki. — Jaki? — Na obrzeżach królestwa Hel płynie rzeka. Rzeka Sen, straszliwa i rwąca, spływa do Świata Podziemi, kipiąc myślami z Dziewięciu Światów. Dotknięcie tej wody grozi popadnięciem w szaleństwo lub śmiercią, a jednak uciekłem właśnie przez rzekę Sen. — Zamilkł i pokrzepił się łykiem wina. — Omal nie straciłem rozumu, ale w końcu zdołałem dotrzeć do niemowlęcia, dziecka ludzi z Polan. Nieco markotnie wskazał swoje ciało. — Zrobiłem, co mogłem przy tym aspekcie, ale szczerze mówiąc, wyglądałem już lepiej. Choć w porównaniu ze Światem Podziemi to i tak ogromny krok naprzód. Dlatego przez kilkaset lat siedziałem tak cicho. Jeszcze by tego brakowało, żeby Surtowi przyszło do głowy odwiedzić starych przyjaciół. Myśli Maddy pędziły jak zimowe chmury. — Więc ty i Jednooki uciekliście przez rzekę Sen. Czy to nie znaczy, że inni też zdołają wyjść tą drogą ze Świata Podziemi?

Loki wzruszył ramionami. — Być może. Choć to niebezpieczne. Maddy przyjrzała mu się błyszczącymi oczami. — Ale ja nie przybyłam tą drogą, tak? Nie pochodzę ze Starego Wieku... — Nie, jesteś nowa. Nowy odrost ze starego drzewa. — Loki uśmiechnął się do niej sympatycznie. — Nowiusieńki aspekt, nieużywany, tak jak przewidziała wyrocznia. Ludzie tacy jak ty przebudują Asgard po wojnie, kiedy Odyn i ja użyźnimy ziemię. Z pewnością zrozumiesz, że wolałbym, by do tego doszło raczej później niż wcześniej. Maddy pokiwała głową. — Rozumiem. Mam pomysł. — Jaki? — Pójdziemy po Szeptacza. Natychmiast, zanim Jednooki się obudzi. Przyniesiemy Szeptacza w podziemia Góry Czerwonego Konia. I wrzucimy do ognistej czeluści. W ten sposób nikt go nie dostanie i wszystko wróci do normy. — Tak sądzisz? — Musimy spróbować. Nie będę się przyglądać bezczynnie, jak Jednooki ginie w głupiej wojnie, której nigdy w życiu nie zdoła wygrać. Jest zmęczony. Jest zapalczywy. Żyje przeszłością. Uparł się przy zdobyciu Szeptacza i ubzdurał sobie, że ma jakieś szanse. A jeśli on przegra, przegrają wszyscy. Wszyscy w Dziewięciu Światach, tak powiedziała wyrocznia. Więc teraz rozumiesz, że jeśli pomożesz mi go odzyskać... Loki parsknął kpiącym śmieszkiem. — Jak zwykle żelazna logika! — I dodał z wyraźnym żalem: — Przykro mi, ale ja się w to nie mieszam. — Loki, proszę cię, przecież ocaliłam ci życie... — I bardzo chciałbym je zachować, jeśli ci to nie przeszkadza. Generał rozdarłby mnie na strzępy... — Jednooki śpi. Nie obudzi się przez wiele godzin. Poza tym nie pozwolę mu cię skrzywdzić. Oczy Lokiego błysnęły fosforyczną zielenią. — Chcesz powiedzieć, że bierzesz mnie pod swoją obronę? — Oczywiście. Jeśli mi pomożesz. Loki zamyślił się głęboko. — Przysięgasz? — Na mego ojca. — Umowa stoi — powiedział i dopił wino.

A Maddy uradowała się tak bardzo i tak się jej spieszyło wyruszyć w drogę, że zupełnie nie zauważyła wyrazu jego oczu ani uśmiechu, który z wolna ukazał się na posiekanych bliznami wargach.

4 W Grocie Śpiących panowało zamieszanie. Wszyscy byli już przebudzeni; zebrali się w komplecie — z wyjątkiem Skadi — lecz ani Idun, która rozmawiała z Łowczynią, ani Freya, która z nią nie rozmawiała, nie potrafiły zdać zadowalającej relacji z tego, co się właściwie wydarzyło. — Mówiłyście, że był tu Loki — wycedził Heimdal przez złote zęby. — Bo był — odparła Idun. — I kiepsko wyglądał. — Wyglądałby jeszcze gorzej, gdybym tylko nie spał — mruknął Heimdal. — Co on knuje i jak to możliwe, że Skadi pozwoliła mu żyć? — I co to za dziewczyna? — spytała Freya po raz trzeci lub czwarty. — Powiadam wam, gdybym nie była tak zaspana i oszołomiona, nigdy nie pożyczyłabym jej mojej szaty z piór... — Co tam twoja szata — rzucił Heimdal. — Chcę wiedzieć, co tu robił Loki. — No... — odezwała się Idun — możliwe, że wspomniał o Szeptaczu... Pięć par oczu wpatrzyło się w Uzdrowicielkę. — Szeptacz? — rzucił Frey. Więc Idun wyjawiła wszystko, co wiedziała. O Szeptaczu jako takim, uwięzieniu Odyna, jego ewentualnym przymierzu z Lokim, pogłoskach o Słowie i jeszcze o tej tajemniczej dziewczynce, która zdołała o własnych siłach rozbić lodowe bloki i zdjąć z nich czary... — Zbierajmy się stąd, póki możemy — powiedział Frey. — Tutaj wróg łatwo może nas zaatakować. — Ja mówię, żebyśmy zaczekali na Skadi — odezwał się Njörd. — A ja mówię, żebyśmy ścigali Lokiego — dodał Heimdal. — A co z generałem? — spytał Bragi. — A co z moją szatą z piór? — zirytowała się Freya. Idun nie powiedziała nic, tylko nuciła pod nosem. A dwie postaci stojące w korytarzu przed grotą wymieniły spojrzenia i przygotowały się do wprowadzenia planu w życie. * Loki rzucił Yr i wstrzymał oddech. Na razie wszystko się udało — wraz z Maddy doszli do Groty Śpiących bez przeszkód, a co ważniejsze, nie budząc niepokoju Wanów. Z jaskini dobiegał szmer głosów. Przez runę Bjarkán widać było kolory: złoty, zielony i morski. Loki z satysfakcją zauważył, że Łowczyni nie ma między nimi. I dobrze. A teraz najtrudniejsze. To narazi go na największe niebezpieczeństwo. Trzeba odwrócić ich uwagę, przyciągnąć ich tutaj, żeby Maddy odzyskała Szeptacza. Innymi słowy, wystąpić w roli przynęty.

A zatem nabrał tchu i ruszył energicznie, acz niedbale, ku wejściu do jaskini. * Pierwszy zobaczył go Frey w złotej zbroi. Przez chwilę mrużył oczy, usiłując zobaczyć kolory przybysza przez mgławicę czarów krzyżujących się w całej jaskini. Nie mógł ich dostrzec i to go zaniepokoiło. Jednak postać stojąca w wejściu wydawała się zbyt mała, żeby budzić nieufność. Gdy inni odwrócili się w jej stronę, postać ta (dziewczynka licząca sobie trzy lub cztery lata) uniosła twarz tak niewinną i błagalną, że nawet Heimdal drgnął. Jednak on pierwszy oprzytomniał. — Kim jesteś? — warknął. Bosa i odziana tylko w męską koszulę dziewczynka uśmiechnęła się ładnie i wyciągnęła rączkę. — Jestem Lucy — powiedziała. — Chcecie się bawić? Wanowie przyglądali się jej w milczeniu. Dla wszystkich (może z wyjątkiem Idun) stało się jasne, że to jakiś podstęp: rekonesans, dywersja, może nawet pułapka. Nieufnie powiedli wzrokiem wokół groty. Nie było nikogo innego — tylko ta dziewczynka o kędzierzawej główce. Heimdal wyszczerzył złote zęby. — To nie dziecko — powiedział cicho. — Mogę się bardzo mylić, lecz to chyba... — Berek! — zawołał Loki ze śmiechem. Zanim zdążyli zareagować, odrzucił przebranie i błyskawicznie przybrał ognisty aspekt, po czym rzucił się co sił przez grotę. Wanowie nie marnowali czasu. W niespełna sekundę w powietrzu zaroiło się od runicznych strzał, latających sztyletów z runicznego światła i sieci z kolczastego błękitnego ognia. Ale Loki był szybki, a przy tym krył się sprytnie za lodowymi nawisami i w szczelinach. — Gdzie on się podział?! — ryknął Heimdal, usiłując coś zobaczyć przez blask runicznego światła. — A kuku! — zawołała Lucy zza lodowej kolumny po drugiej stronie jaskini. Runy Isa, rzucone z czterech stron jednocześnie, roztrzaskały kolumnę na diamentowy pył, ale Lokiego już za nią nie było. Przyjąwszy ognisty aspekt, zawiódł ich na przeciwną stronę groty, uskakując przed czarami i runami, i dwa razy wyglądając jako Lucy zza bajecznych lodowych budowli. Gdy Wanowie otoczyli go ze wszystkich stron, udał, że traci ducha, i patrzył na rozgniewanych bogów błagalnie. — Brać go! — zawołał Frey. — Stąd nie ma ucieczki! — Berek! — odparła na to Lucy i znowu się zmieniła, tym razem w ptaka, który śmignął w górę. W stropie znajdowała się dziura przebita przez spadającego Lokiego, a w dziurze lśniło blade światło brzasku. Wanowie zareagowali zbyt późno. — Za nim! — ryknął Frey i zmienił się w białozora, o wiele większego od ptasiego aspektu Lokiego. Njörd stał się bielikiem o szponach ostrych jak sztylety, a Heimdal sokołem,

żołtookim i szybkim jak strzała. We trzech puścili się w pościg. Freya raziła strzałami otwór w stropie jaskini. Bragi wyjął z kieszeni flet i zagrał krótką sarabandę. Szybka, śmiercionośna melodia osmaliła pióra Lokiego i omal nie strąciła go na ziemię. Loki zawirował w powietrzu, na chwilę stracił panowanie nad lotem, odzyskał je i wzbił się w niebo. Bielik dostrzegł swoją szansę i zbliżył się do niego, ale jego skrzydła były zbyt rozłożyste; zawadził nimi o kolumnę prastarego lodu, roztrzaskał ją i wpadł na najeżony soplami strop. Lodowy żyrandol zadrżał i jął się rozpadać, sypiąc odłamkami lodu, który wisiał w Grocie Śpiących od pięciuset lat. Przez jakiś czas w komnacie panował chaos. Ze stropu spadał grad lodowych pocisków, czasem ostrych jak nóż, czasem wielkich jak bela siana — z wolna, lecz nieubłaganie nabierając tempa. Jedne rozbijały się na lśniącej posadzce, eksplodując niczym szrapnel. Inne rozpryskiwały się przed zderzeniem z podłogą, sypiąc ostrymi jak igiełki okruchami. Wszystko to spowodowało, że na parę chwil Wanowie stracili zainteresowanie skrzydlatym uciekinierem, rozbiegli się po kątach Groty Śpiących i chronili się na różne sposoby. Bragi zagrał gigę tak wesołą, że lód stopniał i zmienił się w łagodny deszczyk, zanim spadł mu na głowę. Freya rzuciła Yr i stworzyła tarczę ze złotego światła, od której spadające pociski odbiły się, nie czyniąc jej krzywdy. Idun uśmiechnęła się od niechcenia i lodowe odpryski zmieniły się w kaskadę kwiatów jabłoni spływających łagodnie na ziemię. Heimdal, Njörd i Frey łopotali wściekle skrzydłami, umykając przed spadającym lodem. Ich ofiara uciekła, nie doznawszy obrażeń większych niż parę osmalonych piór. A w tym całym zamieszaniu Maddy weszła spokojnie do jaskini, po cichu wydobyła Szeptacza spod śniegu i równie spokojnie ruszyła — niedostrzeżona przez nikogo — tunelami Świata Dolnego.

5 Loki frunął ile sił w skrzydłach. Tak, zyskał trochę czasu, ale już po piętnastu minutach znowu ujrzał swoich prześladowców, sokoła, bielika i białozora zataczających nad dolinami kręgi jak na polowaniu. To jego wypatrywali. Natychmiast porzucił aspekt jastrzębia i wylądował za małym pagórkiem na obrzeżach Kowalowego Sioła; stała tam chatynka z drewnianych bali, a za nią na sznurkach suszyło się pranie. Starsza pani drzemała w bujanym fotelu na ganku. Ową starszą panią była wariatka Nan Nawiedzona, dawna piastunka Maddy. Otworzyła jedno oko w chwili, gdy jastrząb lądował na ziemi, i z pewnym zainteresowaniem przyjrzała się jego przemianie w nagiego młodzieńca, który niezwłocznie przystąpił do przetrząsania jej prania w poszukiwaniu jakiegoś odzienia. Pewnie powinna zainterweniować, ale utrata starej sukienki, fartucha i chusty wydawała się jej niską ceną za takie widowisko, więc dalej udawała, że śpi. Dwie minuty później druga babuleńka, bosa, w grubej chuście na głowie, ruszyła podejrzanie żwawym krokiem do Malbry. Przy bliższej obserwacji można by dostrzec, że jej lewa ręka jest dziwnie skurczona, choć niewielu poznałoby kształt runy Yr. Przez jakiś czas fruwało nad nią parę ptaków, ale na razie żaden nie wylądował. Maddy i Loki umówili się na spotkanie przy wielkim starym buku w Lesie Niedźwiadka. Maddy dotarła tam pierwsza i usiadła w trawie. Zamierzała raz na zawsze załatwić sprawy z Szeptaczem. Ich rozmowa nie należała do przyjemnych. Szeptacz wściekle wypominał jej, że zostawiła go w Grocie Śpiących „niczym byle jaki kamyk”, jak to ujął, a Maddy rewanżowała się wyrzutami, że nie powiedział, iż w jej żyłach płynie krew Asów. — Nie jest to coś, co łatwo wylatuje z głowy! — krzyczała. — „A, byłbym zapomniał, jesteś wnuczką ojca wszystkich bogów”. Nie zaświtało ci, że to mogłoby mnie zainteresować? Szeptacz lśnił światłem sygnalizującym znudzenie. — I jeszcze jedno — dodała Maddy. — Skoro jestem Modi, dzieckiem Thora, i zgodnie z przepowiednią mam przebudować Asgard, to zapewne strona, po której będę, wygra wojnę. Tak? Szeptacz ziewnął demonstracyjnie. Wówczas Maddy wreszcie wydusiła z siebie pytanie, które pchało się jej na usta, odkąd Odyn wyjawił jej prawdziwą tożsamość. — Czy dlatego Jednooki mnie odnalazł? Czy dlatego nauczył mnie tego wszystkiego? Czy tylko udawał przyjaciela, żeby wykorzystać mnie w walce z wrogiem, gdy nadejdzie odpowiednia chwila? I jak to zrobi? Nie jestem wojowniczką... Nagle przypomniała sobie, jak Loki powiedział: „Człowiek może zasadzić drzewo z wielu powodów”, i choć w lasku było ciepło, nie mogła powstrzymać drżenia.

Szeptacz roześmiał się zgryźliwie. — Przecież cię ostrzegałem. Taki już on jest. Wykorzystuje ludzi. Wykorzystał mnie, kiedy mu to było na rękę, a potem mnie porzucił na łaskę i niełaskę losu. Z tobą też tak będzie, jeśli na to pozwolisz. Dla niego jesteś tylko jednym z wielu kroków na drodze powrotnej do Asgardu. Poświęci cię, tak jak mnie, chyba że... — Czy to przepowiednia? — Nie. To przewidywanie. — Co za różnica? — Przewidywanie może być błędne, przepowiednia nie. — Więc tak naprawdę nie wiesz, co się wydarzy? — W zasadzie nie. Ale zgadywanie nieźle mi idzie. Maddy zaczęła skubać paznokieć. — „Widzę armię do bitwy gotową. Widzę samotnie stojącego generała. Widzę zdrajcę u bram. Widzę ofiarę”. — Zmierzyła Szeptacza przenikliwym wzrokiem. — Czyli mnie? To ja mam być ofiarą? A Jednooki zdrajcą? — Skąd mam wiedzieć? — Szeptacz uśmiechnął się paskudnie. — „Zmarli przebudzą się w komnatach Hel, a Bezimienny powstanie i Dziewięć Światów zginie, jeśli Siedmiu Śpiących się nie przebudzi, a Gromowładny nie zostanie uwolniony ze Świata Podziemi”... Uwolniony ze Świata Podziemi? Czy to możliwe? Pod szklistą powierzchnią głowy Szeptacza roziskrzyły się runiczne światełka. — Pytam, czy to możliwe? — powtórzyła Maddy. — Czy można uwolnić mojego ojca ze Świata Podziemi? Loki uważał ją za dziecinną i nierozsądną. Tymczasem od chwili, kiedy usłyszała opowieść o jego ucieczce ze Świata Podziemi, zaczęła rozumować nad wyraz logicznie. Postawiła na jego pomoc — nie ufała mu, lecz liczyła, że ją oszuka. Była pewna, że nie pozwoli jej wrzucić wyrocznię na powrót w czeluść, ale wydobycie Szeptacza z Groty Śpiących było robotą dla dwojga. Założyła, że Loki będzie wolał z nią współdziałać, byle tylko nie zostawić Szeptacza w rękach Wanów — przynajmniej póki nie dotrą do Świata Dolnego, gdzie odda Maddy i wyrocznię w ręce Odyna. Oczywiście nie za darmo. W tę grę może się włączyć druga osoba. W drodze z Groty Śpiących poważnie przemyślała parę spraw. Miała ochotę pobiec do Jednookiego i poprosić go o wyjaśnienie, tak jak to robiła w dzieciństwie — ale przepowiednia Szeptacza obudziła jej nieufność. Jeśli dobrze ją odczytała, zdrada Jednookiego doprowadzi do następnego Końca Światów. Żałowała, że w ogóle się dowiedziała o istnieniu Szeptacza. Ale już się stało i nie było odwrotu. I choć stanowił kiepski substytut starego przyjaciela, przynajmniej wygłaszając przepowiednie, nie mógł kłamać.

Wiedziała, co Jednooki pomyśli o jej pianie, i bolało ją, że go oszukała, ale nie widziała innego wyjścia. Ratuję go przed nim samym, pomyślała. Ratuję Światy. — O ile Loki zgodzi się pomóc... — O to się nie martw — odezwał się Szeptacz. — Mogę go przekonać. Mam wielki dar przekonywania. Maddy obrzuciła go przeciągłym spojrzeniem. — Ostatnio chciałeś, żeby zginął. — Nawet martwi mogą się okazać pożyteczni. * Pół godziny później przybył Loki w zakurzonej sukni Nan Nawiedzonej. — No, no — odezwał się Szeptacz drwiąco. — Psia Gwiazda zaczął paradować w kieckach. Co teraz? Diadem i perły? — Ha, ha. Bardzo śmieszne — warknął Loki, rozwiązując chustkę. — Przepraszam za spóźnienie — zwrócił się do Maddy. — Musiałem iść piechotą. — Nieważne — odpowiedziała. — Liczy się. że mamy Szeptacza. Loki spojrzał na nią z zaciekawieniem. Sądził, że zobaczy zamęt wzburzenia lub strachu, a tymczasem jej kolory pojaśniały w bardzo niepokojący sposób. — Co się stało? — Porozmawialiśmy sobie — wycedziła Maddy. Loki zaniepokoił się jeszcze bardziej. — O czym? — Mam pewien pomysł. I zaczęła objaśniać swój plan — najpierw z wahaniem, potem z coraz większą pewnością siebie, ponieważ Loki bladł coraz bardziej, a Szeptacz migotał jak chmara świetlików i uśmiechał się tak, że omal nie pękł. — Świat Podziemi? — odezwał się w końcu Loki, — Mam zejść do Świata Podziemi? — Słyszałeś, co powiedział Szeptacz. — Wyobraźnia go poniosła. Uwielbia to. — Powiedział: „Widzę stojącego samotnie generała”. I „Zmarli przebudzą się w komnatach Hel. Dziewięć Światów zginie”. Wojna, Loki. Straszna wojna. A jedynym sposobem na jej powstrzymanie jest uwolnienie mojego ojca ze Świata Podziemi. Obiecałeś, że pomożesz... — Że pomogę ci odzyskać Szeptacza! Nie wspominałem o ratowaniu Światów. Zresztą co ci się nie podoba w wojnie? Maddy pomyślała o dolinie Strondu, o polach i domkach ciągnących się od wioski Malbry po Kowalowe Sioło, o dróżkach i żywopłotach, o jesiennym zapachu palonego ścierniska. Pomyślała o Nan Nawiedzonej w bujanym fotelu, o dniu jarmarku w wiosce, o Jedzie Kowalu,

który tak ciężko pracował, i o wszystkich łagodnych, nieszkodliwych mieszkańcach doliny, którzy żyją sobie po cichutku w niemądrym przekonaniu, że stanowią pępek Światów. I po raz pierwszy w życiu zrozumiała te kpiny, znaki w tajemnicy pokazywane za jej plecami, setki małych okrucieństw, które tyle razy wyganiały ją do Lasu Niedźwiadka. Myślała, że mieszkańcy wioski nienawidzą jej, bo jest inna, ale teraz już wiedziała. Oni się bali. Bali się tego kukułczego pisklęcia; bali się, że pewnego dnia dorośnie i sprowadzi Chaos do ich małego światka. I tak się stało, pomyślała. To wszystko przeze mnie. Gdyby nie ja, Śpiący by się nie przebudzili, Szeptacz pozostałby w ognistej czeluści, a wojna mogłaby wybuchnąć za pięćdziesiąt lat, za sto albo jeszcze później. Odwróciła się do Lokiego. — To możliwe. Sam tak powiedziałeś. Loki parsknął przykrym śmiechem. — Nie masz pojęcia, o czym mówisz. W życiu nie wyściubiłaś nosa poza swoją wieś, a teraz planujesz atak na Czarną Fortecę. Trochę się zagalopowałaś. — Ty się boisz — odgadła Maddy. Loki znowu parsknął. — Czy się boję? No pewnie! Jestem bardzo dobry w umieraniu ze strachu. A skoro mowa o strachu — zerknął na Szeptacza — masz pojęcie, co mi zrobi generał, gdybym... nie, nie odpowiadaj — dodał szybko. — Nie chcę wiedzieć. Pójdziemy do niego, oddamy mu to paskudztwo i niech negocjuje z Wanami. — Kiedy Odyn i Mimir Mądry się spotkają, w Dziewięciu Światach zawita Chaos — odezwał się Szeptacz, niemal od niechcenia, ale jego kolory mieniły się tęczowo jak łuski smoka. Loki obejrzał się na niego. — Co powiedziałeś? — Mówię, co muszę i nie mogę milczeć. — No nie! — Loki uniósł ręce. — Nie zaczynaj mi teraz prorokować. Nie chcę tego słyszeć. Nie chcę wiedzieć. Ale Szeptacz rozgadał się na dobre. Nie mówił głośno, lecz jego ton budził respekt. Oboje zaczęli go słuchać, Maddy zdumiona, Loki z rosnącym niedowierzaniem i zgrozą. — Widzę Jesion u otwartych bram — mówił Szeptacz. — Rozłupany błyskawicą, lecz o zielonych odrostach. Widzę spotkanie na skraju Podziemi, spotkanie mądrego i nie całkiem mądrego. Widzę statek umarłych u wybrzeży Hel. I syna Bora ze swym psem u stóp... — O bogowie! — mruknął Loki. — Nie mów już nic więcej. — Mówię, co muszę i nie mogę milczeć. — Milczałeś pięćset lat i było dobrze — zaprotestował Loki, jeszcze bledszy niż dotychczas. — Co cię nagle opętało?

— Czekaj — pohamowała go Maddy. — Syn Bora to przecież jedno z mian Odyna. Loki miał minę, jakby było mu bardzo niedobrze. — A pies? — spytała. Loki pokręcił głową. Nawet jego kolory przybladły, teraz przetykała je srebrzysta nitka strachu. — Nieważne — rzucił zdławionym głosem. Maddy obejrzała się na wyrocznię. — No więc? Co to znaczy? Szeptacz zalśnił w sposób, który Maddy zaczęła odczytywać jako rozbawienie. — Ja tylko prorokuję — powiedział słodko. — Interpretację zostawiam innym. Maddy zmarszczyła brwi. — Jesion. Domyślam się, że to ja. Zielone odrosty drzewa błyskawicy. Mądry — to pewnie Szeptacz. Na statku umarłych syn Bora ze swym psem u stóp... — Jej spojrzenie spoczęło na Lokim. — Aaa... Psia Gwiazda. Rozumiem. Loki westchnął. — Więc umrę. Musisz to tak podkreślać? — No, to nie musi koniecznie oznaczać twojej śmierci... — O, czyżby? Ja na brzegu Hel? A jak ci się wydaje, co tam będę robić? — Zaczął nerwowo chodzić, podkasawszy spódnicę i powiewając chustą. Nagle doskoczył do Szeptacza. — Dlaczego nie powiedziałeś mi tego wcześniej? Głowa uśmiechnęła się brzydko i nie odpowiedziała. Loki schował twarz w dłoniach. — Przestań — odezwała się Maddy. — Jeszcze nie umarłeś. A nawet... — Urwała na chwilę i twarz się jej rozjaśniła. — Uporządkujmy fakty. Jak twierdzi Szeptacz, umrzesz, jeśli umrze Odyn. Loki wydał zdławiony pisk rozpaczy. — A kiedy Odyn i Mimir się spotkają, nastąpi Chaos i upadek Odyna... Loki spojrzał jej w oczy. — Chyba że uwolnimy Thora ze Świata Podziemi — mówiła dalej. — Wówczas do wojny nie dojdzie, a generał nie umrze. Dziewięć Światów ocaleje, a mój ojciec... Zapadła długa cisza. Loki wpatrywał się w Maddy jak zaklęty, jej serce biło szybko, a Szeptacz lśnił jak gwiazda. — Więc sam widzisz, że musisz iść — oznajmiła Maddy. — Znasz drogę do Świata Podziemi. Szeptacz powiedział, że to możliwe, a jeśli pozostanie w naszych rękach, Odyn nigdy się do niego nie zbliży, nie będzie wojny i...

— Słuchaj — przerwał jej Loki — oczywiście bardzo bym chciał ocalić Dziewięć Światów podczas samobójczej misji, ale mam znacznie prostszy plan. Wyrocznia zobaczyła mnie martwego w Hel. Tak? Więc dopóki będę unikać Hel... Urwał w pół zdania, nagle czując drobne, lecz bolesne ukłucie tuż nad lewą brwią. Przez chwilę wydawało mu się, że coś go użądliło. Potem odczuł obecność Szeptacza, która rozorywała mu umysł jak ostre narzędzie. Cofnął się o krok i omal się nie przewrócił. Auć, boli! Wyczuł, że Szeptacz wczepił się w jego myśli, tak jak paznokieć zaciąga jedwab. Było to nieprzyjemne uczucie, ale kiedy usiłował zamknąć umysł, jego głowę znowu przeszyło bolesne ostrze. — Co się stało? — spytała Maddy, widząc jego minę. Chwilowo Loki nie był w stanie wyjaśnić. Z zamkniętymi oczami zrobił następny chwiejny krok. Szeptacz za jego plecami aż migotał ze złej radości. Czego chcesz? — spytał bezgłośnie Loki. Twojej uwagi. I słowa. — Mojego słowa? Bez gadania, jeśli życie ci miłe. Loki skinął głową z pewnym trudem. Wiem, co sobie myślisz, usłyszał, choć wokół panowała cisza. Boisz się, bo potrafię czytać w twoich myślach. Dziwisz się, że moja moc tak urosła. Loki nie odpowiedział. Za to zgrzytnął zębami. I zastanawiasz się, czy chcę cię ukarać. Loki nadal nie odpowiadał. Powinienem, oznajmi Szeptacz. Ale dam ci szansę na odkupienie. Odkupienie? — zdziwił się Loki. Od kiedy obchodzi cię moja dusza? Poczuł rozbawienie Szeptacza. Nie chodzi mi o twoją duszę. Zrobisz, co każę. Idź z tą dziewczyną do Świata Podziemi. Zabierz mnie ze sobą aż do Hel. Uwolnij Gromowładnego, zapobiegnij wojnie... A po co chcesz trafić do Hel? Co ty knujesz, stary szachraju? Potężna błyskawica bólu przeszyła głowę Lokiego, który upadł na kolana, nie mogąc wydobyć z siebie krzyku. Głos w jego głowie ostrzegł: Żadnych pytań. Rób, co mówię. Po tych słowach intruz zniknął. Loki, roztrzęsiony i bez tchu, raz jeszcze zdumiał się, jak wiele siły nabrał Szeptacz; kilkaset lat temu wałczyli parę dni, aż obaj doprowadzili się do skrajnego wyczerpania, a Świat Dolny do ruiny, ale dziś wyrocznia powaliła go na kolana w parę sekund.

Lśniła ostrzegawczym blaskiem, a Loki znowu usłyszał w głowie szept, słaby, lecz rozkazujący. Żadnych podstępów. Dajesz słowo? Tak. Otworzył oczy i zaczerpnął parę powolnych, głębokich oddechów. — Co się stało? — spytała Maddy z troską. Wzruszył ramionami. — Potknąłem się. Cholerna spódnica. — Wstał i olśnił Maddy swym krzywym uśmiechem. — No to jak, idziemy do tego Świata Podziemi czy nie?

6 Było to nikczemne przymierze. Łowczyni odziana w majestatyczny błękitny aksamit Ethelberty i Nat ze złotym kluczem dotarli na probostwo o drugiej w nocy i, ku zdumieniu Ethel, natychmiast się zamknęli w gabinecie. Tam proboszcz opowiedział Łowczyni wszystko, co wiedział — o Maddy Kowalównie, jednookim podróżnikiem z którym się zaprzyjaźniła, a zwłaszcza o Porządku i jego dziełach. Czytał jej wyjątki z Dobrej Księgi i recytował niektóre kantyki z mniej ważnych Zamkniętych Rozdziałów. Skadi obserwowała z zimnym rozbawieniem, jak ten mały człowieczek dokłada wysiłków, by opanować moc, którą nazywał Słowem. Jednak w miarę upływu czasu zaczęła się w niej budzić ciekawość. Był niezdarny i nieuczony, ale miał jakąś iskrę, moc, którą nie całkiem rozumiała. Widziała to w jego kolorach, chyba rozróżniała dwie świetlne sygnatury zamiast jednej; jego zwykła sygnatura miała kolor burego brązu, lecz przetykał ją jaśniejszy ślad, jak srebrna nitka wpleciona w tani jedwab. Wyglądało na to, że Nat Proboszcz, choć tak zarozumiały i niezdyscyplinowany, miał moc, która mogła się jej przydać albo mogła stanowić zagrożenie, gdyby wzrastała bez szkolenia. — Zapal świecę — poleciła Łowczyni. Siedzieli przy biurku Nata, a między nimi stał lichtarz. W palcach proboszcza zalśniła nieco krzywa Kaen, runa ognia. — Nie skupiłeś się — rzuciła Skadi niecierpliwie. — Skoncentruj myśli, wypowiedz inkantację i zapal świecę. Przez parę sekund Nat gapił się w knot. — Nie działa — pożalił się wreszcie. — Nie potrafię rzucać tych pogańskich zaklęć. Dlaczego nie mogę skorzystać ze Słowa? — Ze Słowa? — Skadi parsknęła śmiechem. — Słuchaj, wieśniaku — dodała, siląc się na cierpliwość. — Czy orzesz swoje pole słoniem? Czy spaliłbyś las, żeby zapalić fajkę? Nat wzruszył ramionami. — Chcę robić coś ważnego. Nie ciekawi mnie nauka sztuczek. Raz jeszcze Skadi parsknęła śmiechem. Choć inteligencji mu nie dostaje, ambicje ma ogromne, pomyślała. Zawarła przymierze, by go zwodzić do czasu, aż pozna tajemnice Porządku, aleją zaciekawił. Może jednak na coś się przyda? — Sztuczek? Te sztuczki, jak je nazywasz, to twoje szkolenie. Spróbuj je odrzucić, a nasza ugoda zostanie zerwana. Więc przestań jęczeć i zapal tę świecę. Nat jęknął. — Nie umiem — mruknął gniewnie i w tej chwili knot buchnął gwałtownie płomieniem, który rozproszył papiery, przewrócił lichtarz i bluznął ku sufitowi takim strumieniem ognia, że na białym wapnie została czarna plama sadzy.

Skadi uniosła chłodno brew. — Nie panujesz nad sobą — oznajmiła. — Jeszcze raz. Nat był wniebowzięty. — Udało się! — Ledwie. — Ale czułaś to? Tę moc... — Urwał, jedną ręką dotykając skroni, jakby rozbolała go głowa. — Ta moc... — powtórzył, lecz myślami był gdzie indziej. — Jeszcze raz — powtórzyła Skadi zimno. -1 I spróbuj się trochę pohamować. — Postawiła wciąż rozgrzany lichtarz i nadziała nań nową świeczkę. Nat Proboszcz uśmiechnął się niemal z rozmarzeniem. Między jego palcami zaczęła się kształtować runa Kaen, tym razem mniej pokraczna. — Powoli, nie spiesz się — uspokajała go Łowczyni. Kaen lśniła jasno jak bryłka ognia w dłoni proboszcza. — Za dużo. Przygaś. Albo jej nie słyszał, albo nie chciał słuchać, bo Kaen znowu rozpłomieniła się tak intensywnie, że Skadi ją poczuła jak kroplę roztopionego szkła, od której bucha żar. Oczy Nata wyglądały jak ogniste szparki, papiery na biurku przed nim zwijały się i czerniały. Świeczka w lichtarzu zaczęła się rozpływać i topić. — Przestań — powiedziała Skadi. — Sparzysz się. Nat Proboszcz tylko się uśmiechnął. Skadi poczuła niepokój. Kaen wyglądała jak skoncentrowane wnętrze pieca hutniczego; z żółtej stała się upiornie sina. — Przestań! Nat Proboszcz nadal nie reagował. Skadi rzuciła runę Isa, chcąc zamrozić ognistą Kaen, nim wymknie się spod kontroli i narobi szkód. Niebieska Isa i płomienista Kaen spotkały się nad biurkiem z poczerniałymi papierami i znowu Skadi poczuła niepokój. To się nie powinno wydarzyć, pomyślała. Ten wieśniak nie miał wykształcenia ani mocy, więc skąd brał tę energię? Isa zaczęła słabnąć. Łowczyni rzuciła ją jeszcze raz, już mocniej, wspierając ją całą swoją mocą. Nat uśmiechnął się szerzej; zamknął oczy jak w rozkoszy. Skadi naparła mocniej. I nagle było po wszystkim. Kaen się rozpadła, jej odłamki posypały się na ścianę, zostawiając w gipsie małe pyłki popiołu. Skadi odetchnęła z ulgą — co było dość absurdalne, bo przecież nie mogła się spodziewać innego zakończenia. A jednak czy nie poczuła czegoś, gdy się zmagali? Czyżby jakaś moc użyczyła mu swojej potęgi, czyżby jakieś niewytłumaczalnie przenikliwe spojrzenie przelotnie zmierzyło tę walkę charakterów?

Cokolwiek to było, już przeminęło. Nat wyglądał, jakby ocknął się z drzemki. Potarł czoło. Ze zdumieniem spojrzał na ślady na suficie i ścianach. — Ja to uczyniłem? — zapytał. Skinęła głową. — Robisz postępy. Jak ci się podobało? Przez chwilę Nat zastanawiał się nad odpowiedzią, masując skronie. Potem uśmiechnął się nieznacznie, ze zdziwieniem, jakby usiłując sobie przypomnieć wybryki z dawnej pijanej nocy. — Bardzo — powiedział w końcu. Spojrzała mu w oczy i wydało się jej, że widzi w jego źrenicach odbicie dawnej rozkoszy. — Bardzo — powtórzył cicho i po raz pierwszy od Końca Światów lodowatą Łowczynię przeszedł dreszcz.

7 Zamierzała natychmiast przedstawić swojego nowego sprzymierzeńca Wanom. Teraz znowu zaczęła się wahać. Wanowie nie byli przecież jej ludem — no, chyba że przez małżeństwo, które okazało się pomyłką. Oczywiście staruszek nadal ją lubił, ale zbyt różnili się z natury, żeby ten związek mógł przetrwać. Morski dom Njörda był dla niej nie do zniesienia — tak jak dla niego jej siedziba w górach. A Frey i Freya dochowywali wierności ojcu, więc pościgu za Odynem i jego wnuczką nie poprą. Heimdal też na pewno będzie lojalny Odynowi. Oczywiście gdyby Szeptacz wpadł w jej ręce, sprawy wyglądałyby inaczej. W obecnej sytuacji było prawdopodobne, że spotka się ze sprzeciwem, a nie miała ochoty poróżnić się z Wanami. Na razie Odyn miał wszystkie atuty: wyrocznię i, co ważniejsze, dziewczynę. Wanowie także znali przepowiednię. Nikt świadomie nie sprzeciwi się dziecku Thora, a choć Skadi nie darzyła Asgardu wielką miłością, podejrzewała, że inni daliby wiele za możliwość odzyskania Niebiańskiej Cytadeli. Dlatego tego ranka, po śniadaniu z proboszczem, wróciła w ptasiej postaci do Groty Śpiących. Przefrunęła tuz nad głową Lokiego, kiedy zmierzał na spotkanie w Lesie Niedźwiadka, ale nie przyszło jej do ptasiej główki, że babuleńka na drodze do Malbry może być Triksterem w chuście starej akuszerki. Przebierając się w tunikę i wysokie buty, które zostawiła w jaskini, zdała Wanom starannie ocenzurowaną relację z wyprawy. Odyn i Loki działają razem, ta dziewczyna też, lecz jej tożsamość pozostaje na razie nieznana, powiedziała. Mają Szeptacza, wywiedli w pole badaczy i choć czujnie ich strzegła, zdołali uciec. Nie wspomniała o obietnicy danej Natowi Proboszczowi ani o planach względem Maddy. — Więc dlaczego to nie Odyn nas obudził? — spytał Heimdal. — Może się bał — odpowiedziała. — Bał? Czego? Wzruszyła ramionami. — To oczywiste, że coś planuje — odezwał się Frey. — I nie uprzedził nas? — Bragi się obraził. — A po co? — rzuciła Skadi. — To jego metoda, zawsze lubił tajemnice i kłamstwa... — Nieprawda — przerwał jej Heimdal. — Jest wobec nas lojalny. Łowczyni się zniecierpliwiła. — Złotko, dałbyś już spokój. Spójrz prawdzie w oczy. Generał zawsze flirtował z Chaosem. A teraz okazuje się, że znowu padli sobie z Lokim w objęcia. Akurat z Lokim! Mało wam? Gdyby was potrzebował, sam by was obudził, prawda? Wanowie byli zaniepokojeni.

— Świat się zmienił — ciągnęła Skadi. — Pojawili się nowi bogowie, potężni i przeciwni nam. Jak myślicie, dlaczego zabrał Szeptacza? Dlaczego zostawił Wanów pogrążonych we śnie? Zapadła cisza. — Może stara się nawiązać przymierze — odezwał się Frey z wahaniem. — Tak ci się wydaje? Z kim? Bardzo ciekawe. — Opowiedziała im, co wiedziała o badaczach z Końca Świata, Bezimiennym i Słowie. Słuchali w milczeniu, a kiedy skończyła, nawet płocha Freya spoważniała. Tylko do Idun chyba nic nie dotarło. — Ich Słowo ma więcej mocy niż my — stwierdziła Skadi. — Mogą nas pokonać, zniewolić. Reprezentują Porządek. Kto wie, jakie przymierze zawarł z nimi Odyn, żeby się ratować. — Ale powiedziałaś, że go uwięzili — wytknął Bragi. — To podstęp, żeby zwabić mnie do wioski. — I opowiedziała, jak w chwili, kiedy miała uwolnić Odyna, powalili ją podstępnym ciosem i uciekli z Szeptaczem w stronę góry. — Dlaczego ciebie? — spytał Heimdal, nadal podejrzliwy. — Bo nie jestem jedną z was. Wszyscy jesteście Wanami, zbyt długo mu towarzyszyliście. Zaczęliście myśleć, że to jeden z was, ale tak nie jest. Dla niego zawsze pierwsi są Asowie. Myślicie, że w razie potrzeby was nie poświęci, żeby ratować Asów? Sądzicie, że zawaha się choć przez chwilę? Heimdal zmarszczył brwi. — Uważasz, że zawarł przymierze? Skinęła głową. — Zapewne pod przymusem. Jego życie za wasze. Ale jego plan się nie udał. Zabiłam badacza, uciekłam, a Porządek stracił szansę. Jednak to nie znaczy, że się podda. — Jej zimne błękitne oczy lśniły. — Musimy założyć, że wrócą do nas z większymi siłami. Musimy założyć, że wiedzą, gdzie jesteśmy. I kim jesteśmy. To wystarczyło. Ziarno zostało zasiane. W Wanach kiełkowały podejrzenia. Heimdal wyszczerzył złote zęby, spojrzenie Freya zlodowaciało, dobry Njörd spochmumiał jak niebo przed burzą, Bragi zaśpiewał smutną pieśń, Freya zapłakała. Tylko Idun siedziała spokojnie na lodowym bloku i uśmiechała się z rozmarzeniem. — Przyjmijmy na chwilę, że mówisz prawdę. — Heimdal spojrzał przenikliwie na Łowczynię, jakby zauważył w jej sygnaturze coś niedostrzegalnego dla innych, jakąś zmianę kolorów. — Załóżmy, że Odyn ma plan, który może nam nie wyjść na dobre. To wszystko, w co zamierzam uwierzyć — dodał ostrzegawczo, gdy Skadi otworzyła usta w proteście — lecz rozumiem, że należy zachować ostrożność. — I dobrze — mruknęła. — Jednak jesteśmy od nich liczniejsi — ciągnął. — Siedmioro przeciwko trojgu, oczywiście jeśli mamy uwzględnić tę dziewczynę...

— I Szeptacza — przypomniała mu Skadi. — Tak, oczywiście. Mają wyrocznię. A wyrocznia nie ma powodu, by kochać Wanów. Przecież to my odcięliśmy Mimirowi głowę. Zebrani wymienili spojrzenia. — Racja — przyznał Frey. — Ale Odyn panuje nad Szeptaczem — sprzeciwił się Njörd. — A jeśli nie? — odparł Heimdal. — Więc co mamy robić? — spytała Freya. — Nie możemy się tu chować w nieskończoność. Moim zdaniem trzeba porozmawiać z Odynem. Skadi rzuciła jej pogardliwe spojrzenie. — Zgłaszasz się na ochotnika? Freya odwróciła wzrok. — A ty, złotko? Chcesz wejść prosto w tę pułapkę, którą na ciebie zastawił, i przekonać się na własnej skórze, że żarty się skończyły? Heimdal spochmumiał i nie odpowiedział. — No a ty, Bragi? Zwykle usta ci się nie zamykają. Co proponujesz? — A ty, Łowczyni? — Njörd wpadł jej w słowo. — Cóż, skoro pytasz... I wyjawiła im tyle, ile mogła. Opowiedziała o Nacie Proboszczu i jego ambicjach, które przedstawiła jako nierealne marzenia próżnego głupca. Podkreśliła, że byłby dla nich przydatny, opowiedziała o powiązaniach z Porządkiem i Kościołem, zdała relację, jak już im pomógł, dając dostęp do Dobrej Księgi. Nie wspomniała o jego mocy i tym nieprzyjemnym wrażeniu, jakie w niej obudził. Ten człowiek ma pewne zdolności, ale nic więcej. Jego moc jest niestabilna, ot zwykła iskierka. Nie ma się czego bać. A mógłby się im przydać. — Jak? — spytał Heimdal. Skadi wzruszyła ramionami. — W tych nowych czasach potrzebni nam nowi sprzymierzeńcy. Jak inaczej będziemy walczyć z Porządkiem? Poza tym Bezimienny ma jednak imię. Chciałabym je poznać, zanim wybuchnie wojna. Heimdal niechętnie przyznał jej rację. — Więc czego chce ten twój proboszcz? Skadi się uśmiechnęła. — Zemścić się na zdrajczyni. W zamian da nam informacje, które będą naszą bronią przeciwko Porządkowi i Słowu. On chce tylko tej dziewczyny. Za nią oferuje nam to wszystko. — Dziewczyny? Kim ona jest? — spytał Bragi.

— Nikim. Znasz Odyna, zawsze miał słabość do ludzi. Przypuszczam, że wykorzystuje ją jako szpiega. Raz jeszcze Heimdal obrzucił ją wnikliwym spojrzeniem. — Freya mówiła, że ta mała ma moc. — I co z tego? — rzuciła ostro Skadi. — Powiedziałam ci, ona nie ma znaczenia. Liczy się to, że Odyn nas oszukał. Przede wszystkim powinniśmy się dowiedzieć dlaczego. Zapadła długa cisza. Wanowie rozważali jej słowa. — Dobrze — zgodził się w końcu Frey. — Ale najpierw spotkamy się z generałem. Raz na zawsze sobie wszystko wyjaśnimy. A jeśli naprawdę nas zdradził... — Bo zdradził... — Wówczas — dokończył Frey — damy twojemu kapłanowi to, czego pragnie.

8 Wybrali korytarz bardzo niski i ciasny, częściowo zasypany gruzem. Z niskiego kamiennego sklepienia tu i tam wyrastały ostre krawędzie zdolne zedrzeć im skórę z głowy, gdyby się wyprostowali. Ukryte wejście do tego korytarza znajdowało się w Lesie Niedźwiadka, a im głębiej schodzili, tym droga robiła się trudniejsza. Dużo łatwiej byłoby wejść przez Końskie Oko. Ale Loki wybrał trasę bezpieczniejszą. Nieliczne świetlne sygnatury, które zauważyła Maddy, były bardzo stare i zamglone, co oznaczało, że Jednooki zapewne nie znajdzie ich śladu, zwłaszcza że rzucali runy, by zasłonić się zupełnie. Loki nie zamierzał ryzykować. Metodycznie maskował ich ślad małymi czarami i runami kryjącymi. Jego drobiazgowość wypływała z całkowicie egoistycznych pobudek, lecz po raz pierwszy w życiu musiał dbać o bezpieczeństwo kogoś innego, mianowicie Odyna — bo gdyby Odyn zdołał za nimi podążyć, uruchomiłby złowieszczą machinę przepowiedni. Loki miał żarliwą (i samolubną) nadzieję, że do tego nigdy nie dojdzie. — Może jednak okaże się użyteczny — odezwał się Szeptacz do Maddy, gdy Loki się od nich oddalił. — Mogę cię przeprowadzić przez Świat Dolny. Ale dalej ciągnie się Kraina Umarłych, gdzie mimo całej mej wiedzy nie mogę ci służyć radą. Natomiast on ma tam znajomości. — Jakie znajomości? — zdziwiła się Maddy. — Rodzinne. Maddy otworzyła szeroko oczy. — Słucham? — No, oczywiście — oznajmił spokojnie Szeptacz. — Nie wiedziałaś? Ojciec marnotrawny wraca do domu. * Mogło być gorzej, pomyślał Loki. Droga jest trudna, lecz bezpieczna i wkrótce dotrzemy do galerii Świata Dolnego. Tam znajdę jedzenie i ubranie (miał już dość sukni wariatki Nan) i bez przeszkód ruszymy dalej. Ryzyko pościgu nieco się zmniejszy. W końcu kto by wpadł na myśl, że z własnej woli zejdą prosto w paszczę Chaosu? Innych niebezpieczeństw nie potrafił przewidzieć, ale na razie szczęście go nie zawiodło, więc postanowił mu ufać dalej. Za plecami wyczuwał Szeptacza — nie jego słowa, lecz myśli, które go zaatakowały. Muszę bardzo uważać, pomyślał. Nawet gdy Szeptacz znajdował się w ognistej czeluści, siła jego woli była czasami przemożna. Teraz, w takiej bliskości, doprowadzał Lokiego do bólu głowy. Już pokazał, że potrafi przejrzeć jego myśli. To budziło prawdziwy niepokój. Dlaczego uważasz, że interesują mnie twoje myśli? — zakpił Szeptacz. Nie pojmuję, jak możesz żyć w takiej ciemnicy. Loki pokręcił obolałą głową. Nie było sensu wdawać się w spory; wyrocznia tylko się śmiała z jego obelg, a skoro coraz bardziej zbliżali się do Chaosu, będzie potrzebował całej mocy.

— Zamknij się, Mimirze — syknął przez zaciśnięte zęby. Myślisz, że po czterystu latach spędzonych w ognistej dziurze będę się przejmować twoim samopoczuciem? Musisz mi wiele wynagrodzić, Psia Gwiazdo. Ciesz się, że mamy wspólny cel. I nawet nie myśl, że mnie wyprowadzisz w pole. Loki nie zamierzał próbować — przynajmniej dopóki nie zrozumie, z czym ma do czynienia. Długa znajomość z wyrocznią nauczyła go ostrożności, a jej nagłe pragnienie znalezienia się w Hel było nad wyraz niepokojące. Maddy sądziła, że Szeptacz pomaga bogom, ale Loki był o wiele mniej ufny, gdyż wiedział, że wyrocznia nie ma w zwyczaju świadczenia usług. Czegoś chciała. Czego chcesz, stary przyjacielu? A co cię to obchodzi? Zawarliśmy umowę Loki zrozumiał, że powinien na tym poprzestać. Im dłużej mówił, im dłużej słuchał Szeptacza, tym bardziej oddawał mu we władanie swój umysł. Na razie potrafił się przed nim bronić, nie dał mu dostępu do swoich najtajniejszych myśli. I bardzo dobrze. A jednak... Dlaczego pomagasz Asom? Co knujesz? Szeptacz roześmiał się w jego głowie. Równie dobrze mogę spytać o to ciebie. Od kiedy przejmujesz się losem Światów? Chcesz tylko uratować własną skórę, a gdybym w tej chwili mógł decydować, przykułbym się w Świecie Podziemi do skały i kazał krukom wydziobywać ci wnętrzności. Loki wzruszył obojętnie ramionami. Słowami ranisz duszę, ale nie ciało. W Czarnej Fortecy potrafią więcej. Najpierw będą musieli mnie złapać, odpowiedział Loki. I złapią. Potem już się do siebie nie odzywali.

9 Odyn Jednooki wreszcie się przebudził. Uwięzienie w rotundzie wiele go kosztowało i choć szybko odzyskiwał siły, moc wracała do niego powoli. W rezultacie kiedy się obudził i odkrył, że Maddy i Loki znikli, dawno już minęło południe. Nikt nie wiedział, gdzie się podziali — a już z pewnością nie gobliny, które pod nieobecność kapitana zapomniały o dyscyplinie i chmarami opuszczały Górę Czerwonego Konia, zabierając ze sobą, co im wpadło w ręce. Odyn zatrzymał i przesłuchał wielu uciekinierów, ale nie na wiele mu się to przydało. Plotki lęgły się jak robactwo. Zastępy Porządku ciągnęły w stronę góry, Bezimienny powstał, Jesion Świata upadł, Surt Niszczyciel przybył z Chaosu, by pożreć cały świat. Były także inne, bardziej prawdopodobne: że kapitan nie żyje (Odyn uznał, że to wyraz skrywanych nadziei), Świat Dolny został podbity, a skarby, jedzenie i piwo padną łupem każdego, kto zechce po nie sięgnąć. Przynajmniej to ostatnie było bliskie prawdy, o czym się przekonał, gdy wszedł do piwnic z zapasami żywności. Gobliny, które tam znalazł, były w większości tak pijane, że nie zdołał wydusić z nich ani jednego sensownego słowa. Dla kontrastu w Świecie Górnym panował złowieszczy spokój. Maszyny stały porzucone w otwartym Końskim Oku; na polach pojawiało się niewielu ludzi. Wydawało się, że to niedziela, choć dzwony kościelne milczały i nawet gospodarze mający powody, by krzątać się po obejściu, jakby zapomnieli o wszystkim. Odyn przyglądał się światu przez runę Bjarkán i zdumiewał się tym upiornym spokojem, kiedy w podziemiach góry huczało od płotek, a nad doliną Strondu zbierały się burzowe chmury. Coś nadciągało, widział to wyraźnie. Coś drżało w Świecie Dolnym, wstrząsało kośćmi i robiło przeciąg. To coś miało głos — dokładnie mówiąc, siedem głosów — i Odyn nie musiał wspomagać się prawdziwym widzeniem ani wyrocznią, by się zorientować, co powoduje ten wicher. Śpiący. No cóż, pomyślał, to było nieuniknione. Skoro Skadi się obudziła, przebudzenie innych pozostało tylko kwestią czasu. Bez Szeptacza nie mógł stwierdzić z całą pewnością, co wiedzą i planują. A może to oni mają Szeptacza? I może porwali Maddy? I gdzie się podziewa Loki? Czy jeszcze żyje? A jeśli tak, to co knuje? Oczywiście to podłe, ale Odyn był pewien, że Wanowie sprzeciwią się jakiemukolwiek przymierzu z Triksterem. Gdyby Skadi ich przekonała, że Loki i Odyn znowu działają razem, musiałby wobec nich zachować największą ostrożność. A musiał się z nimi skontaktować, jeśli chciał otrzymać odpowiedzi na swoje pytania. Zerknął na Końskie Oko i znalazł zaproszenie w postaci białogłowego kruka, posłańca. Ptak usiadł na wielkim głazie na szczycie góry, przekrzywił głowę i przemówił. Kra.

Jednooki znał język kruków, bo wielekroć przybierał ich postać. Zbliżył się i przez runę Bjarkán upewnił, że to zwykły ptak, a nie Wan w ptasim aspekcie. Wanowie, powiedział ptak. Rozmowy. Bez podstępu. Jednooki skinął głową. — Gdzie? — spytał. Dom proboszcza. — Kiedy? Dziś wieczorem. Zamyślony Odyn rzucił ptakowi garść odpadków. Bez podstępów, powiedzieli. Ale dom proboszcza to dość dziwne miejsce spotkania — czyżby rozważali zawarcie przymierza z ludźmi? Nie mógł wierzyć nawet starym przyjaciołom. Niech będą przeklęci. Za bardzo się zestarzał, żeby bawić się w dyplomację. Ramię jeszcze go paliło po strzale Jeda Kowala, martwił się o Maddy, nie ufał Wanom, a moc Słowa niepokojąco pozbawiała go sił. Słowo. O tak, wiedział od dawna o istnieniu Słowa, ale nigdy nie spotkał się z jego działaniem. A teraz bał się naprawdę. Wystarczyłby jeden badacz, żeby go wykrwawić. Tylko jeden człowiek — a nawet nie był magistrem — omal nie zwyciężył jego umysłu. A jeśli wyobrazić sobie armię uzbrojoną w Słowo? Księga Apokalipsy nie wydawała się już tak niewiarygodna, odkąd wiedział, czego potrafi dokonać Słowo. Porządek jest silny, zwarty i gotowy. Tymczasem Odyn i jego sprzymierzeńcy są rozproszeni i skłóceni. Ale czy on i ktokolwiek z nich mógł zdziałać coś przeciwko Bezimiennemu? Samotny może jedynie ukryć się na parę lat — dziesięć, dwadzieścia, jeśli los będzie mu łaskawy — a potem Porządek go dopadnie. Nawet gdyby zdołał przekonać do siebie Wanów, czy mogą mieć nadzieję na zwycięstwo? Może ten badacz miał rację, pomyślał. Może mój czas naprawdę się skończył... Ta myśl nie napełniła go rozpaczą, czego się spodziewał. Doznał dziwnego uczucia, jakby kamień spadł mu z serca, i w tej samej chwili rozpoznał, co to znaczy. Już kiedyś podobnie się czuł — w dniach przed Ragnarökiem, gdy światy zderzały się ze sobą, a siły Chaosu czekały, by wkroczyć do akcji. Było to uniesienie hazardzisty, który rzuca swoją ostatnią monetę i ma świadomość, że wszystko zależy od dobrej lub złej karty. Więc jak będzie? — pomyślał. Parę lat odosobnienia czy miłosierna śmierć? Mgnienie nadziei czy piorun z jasnego nieba? Wiedział, że ma mało szans. Wanowie mu nie ufali, Skadi przysięgła zemstę, Loki uciekł, Maddy zaginęła, Szeptacz zniknął, góra została otwarta, a ludzie już wyruszyli. Bez wyroczni miał niewielkie szanse na perswazję, negocjacje lub wręcz okłamanie Wanów. Ale był hazardzistą. Ta sytuacja mu się podobała. Odpowiadała jego poczuciu dramatyzmu. I dlatego raz jeszcze, gdy słońce zaczęło się skłaniać ku zachodowi, wziął swój kij, stary zniszczony plecak i ruszył w dół zboczem Góry Czerwonego Konia.

10 Nat Proboszcz wyczerpany zapadł w sen. Kiedy się obudził, nie był wypoczęty, gdyż nawiedziły go nieprzyjemne, drażniące sny które zostawiły po sobie irytację i uczucie niezaspokojenia. Obudził się wczesnym południem; głowa go bolała, z głodu osłabł, a jednak na myśl o jedzeniu robiło mu się niedobrze. Był przerażony, że straci moc, którą zaprezentował Łowczyni. Ku swej uldze przekonał się, że moc Słowa nie zagasła. Wręcz wydawało mu się nawet, że w czasie snu wzrosła jak chwast, którego pnącza wrastały w jego umysł. Przy pierwszej próbie niemal bez wysiłku udało mu się zapalić świece na ołtarzu, a kolory, które tak go zachwycały, teraz wydały mu się zwyczajne. Nie wiedział, jak to się stało, ale kiedy zrobił krok naprzód w chwili, gdy badacz wzywał Słowo, by je rzucić w Jednookiego, ich umysły się stopiły w jedność. Przypadkiem czy z czyjegoś rozkazu? Czy został wybrany na odbiorcę tej mocy? Z Porządkiem wszystko było możliwe. A jeśli to przypadek — wpływ Połączenia, zgrany z jakimś bardziej przypadkowym elementem (przypadek czy przeznaczenie, kto wie? ) — Nat Proboszcz zamierzał zatrzymać ów dar. Prawie nie odzywał się do żony, uczynił to tylko raz, żądając, by użyczyła swojej drugiej najlepszej sukni. Błękitna aksamitna już leżała porzucona w podziemiach Góry Czerwonego Konia, a Skadi będzie potrzebować następnej, gdy w ptasiej postaci powróci z rozmowy ze Śpiącymi. Rzecz jasna, Ethelberta nie spieszyła się do rozstania z najlepszymi sukniami, dlatego wywiązała się dość nieprzyjemna scena, po której Nat uciekł w zacisze swego gabinetu, zanim pokusa potraktowania Ethelberty Słowem stała się zbyt potężna. * Przekonanie Wanów zajęło Łowczyni parę godzin, więc w wiosce znalazła się po południu. Ci, na których jej zależało, już odeszli: Maddy i Loki do Świata Dolnego, a Odyn do Świata Górnego, skąd obserwował probostwo i rozglądał się, czy nikt nie zastawia na niego pułapki. Jednak nie ujrzał Skadi, która pod postacią białej wilczycy węszyła na Górze Czerwonego Konia, domyślała się metod obrony, szukała świeżego tropu. Wyczuła woń Lokiego, ale słabą i szybko wietrzejącą. Zapachu Maddy Kowalówny w ogóle nie było. No cóż, to może poczekać, powiedziała sobie. Dziś polowała na większą zwierzynę. Góra, ta naturalna forteca, w normalnych okolicznościach mogłaby wytrzymać sto lub więcej dni oblężenia. Jednak teraz, gdy jej bramy były zrujnowane, a załoga uciekała gromadnie, forteca mogła się stać pułapką. Naudr, Wiążąca, założona tuż nad zasuwą drzwi, będzie pełnić rolę wnyków na królika lub kogoś, kto usiłowałby się tędy dostać, a runa Hagall, zostawiona niczym mina, wybuchnie prosto w twarz niepodejrzewającej niczego ofiary.

Skadi weszła przez otwarte Końskie Oko i zastawiała wnyki na skrzyżowaniach korytarzy, zakrętach, wejściach i w mrocznych zaułkach. Z runy Naudr uczyniła sieć, którą rozpostarła w mrocznym przejściu, a Tyr skręciła w okrutny drut kolczasty, na który ofiara musiała się złapać jak ryba na haczyk. Może się udać, pomyślała. Uciekinier — nawet jeśli to tylko ta dziewczyna — może wpaść w pułapkę. Wystarczy moment nieuwagi, jeden nieostrożny krok i ofiara będzie uwięziona, bezradna. Wystarczy tylko po nią przyjść. Na miejskim zegarze wybiła czwarta, kiedy Skadi w wilczym aspekcie wróciła na probostwo. Ethelberta, która przysięgała sobie, że tym razem nie podda się żądaniom tej kobiety, zapomniała o wszystkim, gdy Skadi odziała się w strojny biały aksamit. Nigdy nie uda się go doczyścić, pomyślała Ethel i zajęła się przygotowaniami do przyjęcia jeszcze sześciu gości. Oby chociaż oni przybyli przyzwoicie odziani! Natomiast Skadi miała inne troski. Udało się jej zasiać wśród Wanów podejrzenia — w czym pomogły jej wyczyny Lokiego — ale Heimdal i Frey nadal byli lojalni generałowi. Jeśli Odyn ma Szeptacza, a Maddy naprawdę jest dzieckiem Thora, mogliby ich przeciągnąć na swoją stronę. Oczywiście zawsze może dojść do nieszczęśliwych wypadków... Zastanowiła się chłodno. Heimdal jeszcze nie, jest zbyt silny, by go stracić. Frey też nie, z tego samego powodu. Ani Idun — nie była tak bezradna, jak się wydawała na pierwszy rzut oka, a poza tym mogą potrzebować uzdrowicielki. Bragi? Njörd? Nie jestem mu nic winna, powiedziała sobie. Nie byli już małżeństwem, a jednak nie chciała poświęcać Pana Morza. Zresztą mógł się przydać. Z kolei Freya... Zastanowiła się nad boginią pożądania. Tak, Freya miała moc. Nie była bezużyteczna, ale ją drażniła. Skadi musiała przyznać, że ze wszystkich Wanów Frei będzie jej brakować najmniej. Nie dlatego, że była piękna — wszyscy wiedzieli, że Skadi gardzi takimi błahostkami — ani nawet z powodu ich odmiennych charakterów, lecz z powodu zamieszania, które zawsze powodowała. Kiedy pojawiała się Freya, zaczynały się zwady, przyjaciele rzucali się sobie do oczu, najbardziej spokojni ludzie stawali się zawistni i podejrzliwi. Poza tym ona i Odyn... Skadi nie dokończyła myśli. Tu nie chodzi o osobiste urazy, powiedziała sobie. To wybór taktyczny, w imię wyższego celu. Może tych dwoje łączyło coś więcej niż przelotna miłostka, lecz to w ogóle nie miało wpływu na jej kalkulacje. Śmierć Frei oczywiście by go zasmuciła, a nawet zraniła. Czy trzeba to brać pod uwagę? Skadi uznała, że nie. Loki doprowadził do śmierci jej ojca, ale to Odyn wydał rozkaz; Odyn, który kupił sobie jej milczenie paroma komplementami i zaaranżowanym małżeństwem. Z latami nauczyła się dostrzegać, jak ją podszedł, jak ją wykorzystał, by zawrzeć potrzebny mu pokój z Ludźmi Lodu, jak od dawna i sprytnie odwracał jej gniew, powtarzając, że wyłącznie Loki jest winien wszystkiemu... A teraz bracia znowu się spotkali. Skadi zmięła biały aksamit drugiej najlepszej sukni Ethelberty Proboszczowej. Takich zagnieceń nie można rozprasować — ale Skadi o tym nie myślała. Myślała o rozlewie krwi i

zemście, od dawna odkładanej, lecz tym słodszej, o zemście, która z uśmiechem otwarła zaspane oczy. W całym Dawnym Piśmie tylko Isa nie ma odwróconej pozycji. Dlatego Skadi nie straciła mocy po nadejściu Ragnaröku. Uznała, że jest równa wszystkim Wanom, nawet Freyowi lub Heimdal owi — choć wiedziała, że sześciorga naraz nie zdoła pokonać. Chyba że... Już dawno nie stworzyła nowej broni. Przydałoby się coś niewielkiego, lecz gęsto przetykanego runami podstępu. Broń elegancka, potajemna, niezawodna. Może koszula lub opończa, której każdy szew byłby przesycony runami lodu i trucizny? Nie, brakowało czasu, więc Skadi utkała malutką chusteczkę obrębioną koronką tak misterną, że przenikające ją czary ukryły się między mereżkami i haftowanymi kwiatkami. Wystarczyła jedna inkantacja, by wyzwolić jej moc. Na chusteczce Skadi wypisała wyraźnie runę Fé. Freya. Była zadowolona. Gardziła robótkami, lecz jako córa Ludzi Lodu była w nich biegła. Ostrożnie złożyła chusteczkę i włożyła ją do szuflady eleganckiego sekretarzyka. Wanowie przybędą tu przed nocą. Łowczyni z uśmiechem zaczęła oczekiwać ich przybycia. * Odyn zauważył ich z punktu obserwacyjnego pod kępą drzew o kilometr od wioski Malbry. Była szósta wieczorem; w ostatnich promieniach słońca widział ich sygnatury przesuwające się po polach i na tle mglistego nieba. Nie było wśród nich kolorów Skadi, choć mogła ukrywać się w pobliskiej zasadzce, tamci zaś mieli pełnić rolę przynęty. Nigdzie nie widział Maddy ani Lokiego, a dopiero teraz przyznał sam przed sobą, że na nich wyczekiwał. Rzucił runę Yr i ukrył się za żywopłotem. Oto i oni: Żniwiarz, Strażnik, Poeta, Uzdrowicielka, Pan Morza i w końcu, daleko za nimi, bogini pożądania. Dlaczego postanowili przybyć pieszo? Co ich sprowadziło na probostwo? I co właściwie wiedzą? Usiłował odnaleźć Szeptacza przez runę Bjarkán. Nie widział go ani nie słyszał, ale to nie znaczyło, że wyroczni tu nie ma. Zakradł się bliżej, kryjąc się za żywopłotem. Było to bardzo dziwne uczucie — ukrywać się przed przyjaciółmi — ale świat się zmienił i nawet dawnym przyjaźniom nie można było ufać. Usłyszał głos Njörda: — Wiem, że jest gwałtowna, może trochę dzika... — Trochę?! — prychnęła Freya, której długie włosy lśniły jak oszronione, a ogniwa naszyjnika migotały. — To zwierzę! Jak wilczyca, jak jastrząb... — Na jej lojalność można liczyć. Podczas Ragnaröku... — Była wojna — odezwał się Frey. — Jeśli Skadi ma rację, wojna znowu wybuchła. — Wojna z ludźmi — odpowiedział Heimdal. — Może z Porządkiem, ale nie z naszym rodem. — Asowie to nie nasz ród — odparł Njörd. — Lepiej o tym nie zapominajmy.

Ukryty za żywopłotem Odyn spochmurniał. Więc o to chodzi. Oczywiście Njörd był najstarszym Wanem, ojcem bliźniąt i rozumiało się, że przede wszystkim będzie wiemy Wanom, a dopiero potem Asom. Poza tym Odyn od dawna podejrzewał, że Njörd ciągle żywi ciepłe uczucia do porzuconej żony, a wiadomo, gdy w grę wchodzi miłość, rozsądek przestaje obowiązywać. Odyn także nie był odporny na miłosne szaleństwo. Zdarzało się — i to niejeden raz — że nawet on, dalekowzroczny Odyn, stawał się ślepy jak śmiertelnik...

Zerknął na Freyę, która szła na samym końcu, w błękitnej sukni ubłoconej do kolan. — Daleko jeszcze? — jęczała. — Idziemy i idziemy, i zrobił mi się pęcherz, i tylko patrzcie na moją suknię... — Jeśli usłyszę jeszcze słowo o twojej sukni, butach albo szacie z piór... — wymamrotał Heimdal. — Już prawie jesteśmy — odezwała się łagodnie Idun. — A jeśli boli cię stopa, mogę dać ci jabłuszko. — Nie chcę twojego jabłuszka, chcę się wykąpać, dostać suche buty i czystą suknię! — Cicho bądź i rzuć inkantację — warknął Heimdal. Freya zmierzyła go wyniosłym spojrzeniem. — Co ty tam wiesz, złotko. Ukryty Odyn uśmiechnął się pod nosem.

11 W Świecie Dolnym Maddy i Loki mieli kłopoty. Kłopoty przybrały kształt pionowego szybu biegnącego przez wszystkie poziomy. Nie było żadnej innej drogi ani korytarza, od przeciwległej krawędzi kanału dzieliło ich ze trzydzieści metrów, a nisko w dole szumiała woda. Maddy spojrzała w głąb rozszerzającej się czeluści i omal się nie rozpłakała. — Mówiłeś, że to jest najlepsza droga! — Powiedziałem: najszybsza — odpowiedział Szeptacz kąśliwie. — Może zaprzeczysz? Nie moja wina, że boisz się małego zejścia. — Małego? Szeptacz zalśnił znudzony. Maddy raz jeszcze spojrzała w białą kipiel rzeki. Wiedziała, że to rzeka Strond, która — wezbrana od jesiennych deszczów — sunie do Kotła Rzek. Wydawała się zupełnie wypełniać czeluść, a jednak, kiedy wzrok Maddy przyzwyczaił się do mroku, na skale po przeciwnej stronie ukazało się ledwie dostrzegalne pęknięcie. — Musimy wrócić. — Westchnęła ciężko. — Znajdziemy inną drogę. — Nie ma innej drogi — powiedział Loki. — Może chcesz się przeciskać wśród paru tysięcy goblinów? Poza tym... — Poza tym — wtrącił Szeptacz — jesteśmy śledzeni. — Co?! — On wie. — O czym? Loki łypnął ponuro na wyrocznię. — Godzinę temu zauważyłem pewną sygnaturę. Nie ma się o co martwić. Zgubimy ich. — Chyba że zostawił jakiś ślad — wycedził Szeptacz. — Ślad? — zdziwiła się Maddy. — Dlaczego miałby to zrobić? — Kto to wie? Mówiłem ci, że same z nim kłopoty. Loki syknął ze zniecierpliwieniem. — Kłopoty? Słuchaj, już i tak zaryzykowałem własną skórę. Tak się składa, że to dość ładna skóra i nie spieszy mi się, żeby ją uszkodzić. Dlaczego miałbym zostawiać ślad? I dlaczego miałbym grać na zwłokę? Maddy pokręciła głową. — Po prostu na myśl o powrocie... Rzucił jej dziwne spojrzenie. — Kto mówi o powrocie? — Ale myślałam...

— Maddy, wydawało mi się, że rozumiesz. Ze strony matki w twoich żyłach płynie krew Chaosu, ze strony ojca — krew Asów. Naprawdę sądzisz, że zejście po tym urwisku jest najlepszym pomysłem? Maddy zastanawiała się przez chwilę. — Ale nie znam żadnych czarów... — Nie musisz — przerwał jej. — Masz wrodzoną moc, jak kolor włosów, oczu albo to, że jesteś leworęczna. Czy Odyn musiał cię uczyć, jak się rzuca runiczne strzały? Maddy wciąż była nieprzekonana. Nagle przypomniała sobie o szacie Frei i poweselała. — Może włożę pierzastą opończę? — Nic z tego. Żaden ptak nie udźwignie Szeptacza. A mnie już zmęczyło, że ciągle tracę ubranie. — Więc co proponujesz? — zniecierpliwiła się... i w tej samej chwili zrozumiała, jak można to zrobić. Należy upleść z run linę (a nawet wystarczy nitka) i spuścić ją w głąb czeluści. Úr, Wół, da jej moc, Naudr, Wiążąca, utrzyma ją na miejscu. Lina musi istnieć tylko przez chwilę, tak żeby bezpiecznie opuścili się na dno, a potem może rozproszyć się, zniknąć. Pomysł był dobry, a jednak gdy Maddy spojrzała w rwącą wodę, zaczęła się bać. A jeśli się nie uda? Jeśli spadnie jak nieopierzone pisklę, któremu za bardzo się spieszyło z opuszczeniem gniazda? Jeśli woda zniesie ją do Kotła Rzek? Loki przyglądał się jej z rozbawieniem i zniecierpliwieniem. — No, Maddy, to dziecinna igraszka w porównaniu z tym, co zrobiłaś przy ognistej czeluści. Rozchyliła palce i spojrzała na wypisaną na dłoni runę Aesk. Lśniła łagodnie, lecz po chwili rozpłomieniła się jak węgielki, gdy się w nie dmuchnie. Maddy zamknęła oczy i zaczęła prząść runy, tak jak kiedyś przędła nici. Zaczęły się pojawiać, coraz wyraźniejsze, podwójne włókno runicznego światła, mocne jak stalowy łańcuch, lekkie jak puch ostu; wysnuwała je, jakby przędła przy kołowrotku, aż pasmo sięgnęło ziemi na brzegu rzeki i mocno przywarło do skały. Ostrożnie spróbowała, czy lina utrzyma jej ciężar. Utrzymała. Była śliska jak jedwab. A teraz Szeptacz — włożony za pazuchę był ciężki, lecz nieprzesadnie. Okazało się, że po pewnych poprawkach Maddy może go nieść przy piersi. Chwyciła linę z całych sił i skoczyła w mrok. Loki patrzył na to z podziwem. Musiał przyznać, że zaczynał się niepokoić. Zaklęcie było proste, oczywiście, ale nieuczona Maddy bardzo szybko poznała tę technikę. Zastanawiał się, kiedy odkryje inne zdolności i jaką moc posiada naprawdę. On zaczął już słabnąć od nieustannego wysiłku powstrzymywania Szeptacza wdzierającego się do jego myśli. Chwycił linę i pomyślał, że widzi czekające go kłopoty. A to dlaczego? — usłyszał głos w swej głowie. Aż się wzdrygnął zaskoczony. Podczas tej trudnej podróży coraz więcej kłopotu sprawiała mu obrona własnych myśli. Pod nim syczała rzeczna kipiel i nagle pożałował, że nie niesie Szeptacza. Był bezradny, wisiał w powietrzu jak koralik na nitce. Istota w jego umyśle zaśmiała się złośliwie.

Wynocha z mojej głowy, stary podglądaczu! Co się stało? Wyrzuty sumienia? Wyrzuty czego? Istota roześmiała się znowu. Loki pomyślał, że ten śmiech brzmi jak chrobot trupich paznokci o kości jego czaszki. Zaczął się pocić. Maddy dotarła już na drugi brzeg rzeki, ale on był zaledwie w połowie drogi, a runy już zaczęły się rozpływać. Bolały go ręce i głowa, i aż zbyt dotkliwie dokuczała mu świadomość, jak głęboka jest przepaść pod nim. Szeptacz też był tego świadom i — rozbawiony, bezlitosny — przyglądał się jego panicznym ruchom... Mimirze, mówię poważnie. Usiłuję się skupić. Psia Gwiazdo, też mówię poważnie. Co zamierzasz? Loki usiłował na nowo rzucić runy, ale Szeptacz był zbyt natarczywy. Boli, co? — odezwał się, jeszcze okrutniej zaciskając chwyt. I w tej samej chwili, gdy Szeptacz sięgnął ku niemu, zapomniawszy o ostrożności, Loki dostrzegł coś, co zaparło mu dech. Coś schowanego tak głęboko w myślach wyroczni, że widać było tylko jego cień. (!) Nagle Szeptacz zniknął. A zaraz potem się pojawił, całkiem nie w żartobliwym nastroju. Loki poczuł przerażający ból; musiał z całej siły walczyć z Szeptaczem, który brutalnie wytrząsał z jego umysłu to, co zobaczył. Szpiegujesz mnie, ty mały padalcu? — Nie! Błagam! — zawył Loki. Wydaj choćby pisk, a rozedrę cię na strzępy. Loki zacisnął pocięte bliznami usta. W dole Maddy pokonywała ostatnie metry; runa Naudr rozciągnęła się niemal do pęknięcia. Tak już lepiej, powiedziała wyrocznia. A teraz co do twoich planów... Jej chwyt nabrał mocy, wyżymał go jak mokrą szmatkę. Palce Lokiemu zaczęły drętwieć, oczy zasnuła mgła. Jedną ręką puścił rozpraszającą się linę, by rzucić w mrok runy mocy... W tym momencie lina się rozpadła, a Loki runął prosto w rwący Strond. Skoczył na jego drugi brzeg, obiema rękami rzucając runy puchowej lekkości. Ku swej uldze przekonał się, że wyrocznia opuściła jego głowę. Blady i drżący, wygramolił się na stały ląd. — Co się stało? — zaniepokoiła się Maddy. — Nic. Migrena. Chyba przez to powietrze. Ruszył chwiejnie przed siebie, starając się nie myśleć o niczym. Już i tak niedobrze, że pozwolił sobie na tamto przelotne spojrzenie — ale gdyby wyrocznia dowiedziała się, ile naprawdę wie, nic nie zdołałoby go ocalić.

I tak przekroczyli rzekę dzielącą Świat Dolny od długiej i ruchliwej drogi do krainy Śmierci, Snu i Potępienia. 12 Bystrooki Heimdal nigdy nie sypiał. Choćby był najbardziej zmęczony, jedno oko miał otwarte i dlatego wybrano go na strażnika Asów w dniach, gdy funkcja taka była jeszcze konieczna. Jednak tej nocy żaden Wan nie ośmieliłby się zasnąć — z wyjątkiem Idun, wyróżniającej się ufną naturą, i Frei, która potrzebowała ośmiu godzin snu dla urody. Pozostali siedzieli niespokojnie, czekając na Odyna. — Dlaczego myślisz, że w ogóle się zjawi? — spytał Njörd, wyglądając przez okno salonu. Księżyc wschodził, zbliżała się północ, a od dziewiątej, kiedy lis przebiegł przez podwórko i zniknął w cieniu probostwa, nic się nie wydarzyło. Pojawienie się lisa spowodowało małe zamieszanie, gdyż Wanowie omal nie wyskoczyli ze skóry, sprawdzając, czy to zwykłe zwierzę. Potem na wiele godzin zapanowało milczenie, pełne napięcia, nieprzyjemne milczenie, które przytępiało zmysły jak gęsta mgła. — Przyjdzie — oznajmiła Skadi. — Będzie chciał pogadać. Dostał naszą wiadomość, a poza tym... — Przyszłabyś na jego miejscu? — przerwał jej Heimdal. — Może nie będzie sam — dodał Bragi. — Zechce z nami negocjować — odparta Skadi. — Spróbuje nas przekabacić na swoją stronę, pokazując Szeptacza na zachętę. — Powiedziała to, uśmiechając się do siebie; tylko ona wiedziała, że Odyn przyjdzie z pustymi rękami. Ślady Lokiego prowadziły w podziemia góry, a zapewne on miał Szeptacza. — Ale jest podstępny — dodała z troską. — Nie można mu ufać. Byłoby całkiem w jego stylu, gdyby zaprowadził nas w pułapkę... — Dość — uciął Heimdal. — Znamy już twoje zdanie. Rozumiemy, że istnieje ryzyko. Czy inaczej bylibyśmy tutaj i zawierali ugodę z ludźmi? — Westchnął. — Nie ma w tym nic zaszczytnego, a moim zdaniem zanadto cię to wszystko raduje. — Doskonale — powiedziała Skadi. — Więc ty prowadź rozmowy. Ja będę się trzymać z boku, a wkroczę tylko w razie potrzeby. Zgadzasz się? Czy tak będzie sprawiedliwie? Heimdal wyraźnie się zdziwił. — Dziękuję. — Jednak proboszcz powinien tu być — dodała. — Gdyby Odyn przyszedł uzbrojony... Wanowie zaprotestowali jednogłośnie. — W sześcioro damy sobie z nim radę — oznajmił Njörd. — Nie potrzebujemy tego kaznodziei ani jego Słowa. Skadi wzruszyła ramionami. Była pewna, że przed końcem tej nocy zmienią zdanie. *

Odyn zjawił się godzinę później, otoczony srebrzystym lśnieniem, w swoim pełnym aspekcie (był to objaw próżności, który musiał go kosztować sporą część pozostałej mocy) — wysoki, w błękitnym płaszczu, z włócznią w dłoni, z jedynym okiem lśniącym niczym gwiazda spod ronda podróżnego kapelusza. Skadi w postaci wilczycy obserwowała go z obrzeży wioski, wiedząc, że zjawi się na to spotkanie przygotowany. Jego sygnatura lśniła, wydawał się wypoczęty i spokojny — oczywiście wszystko to było udawane, ale musiała przyznać, że robiło wrażenie. Tylko dzięki wrażliwym wilczym zmysłom wyczuła słaby zapach potu, strachu, brudu i zmęczenia. Więc miała rację. Jednak blefował. Jego moc była na wyczerpaniu, wszyscy go opuścili, a zaraz straci ostatni swój atut — niezłomną wierność Wanów. Popędziła za nim aż na probostwo i wszedłszy przez uchylone boczne drzwi, obudziła Nata. — Jest — powiedziała. Nat był całkiem przytomny. Może wcale nie spał? Oczy zalśniły mu w blasku księżyca, zęby błysnęły, w kolorach nie było widać nic prócz podniecenia. Bez wahania sięgnął po Dobrą Księgę, ścisnął w dłoni złoty klucz. — Pamiętasz, co masz robić? — spytała. Przytaknął bez słowa. * Ethelberta wrzasnęła na widok białego wilka przy łóżku, a potem jeszcze głośniej, gdy Skadi przybrała naturalną postać. Dygotała, skulona w nocnej koszuli. — Nat... — odezwała się. Nawet na nią nie spojrzał. Wyglądał dziwnie, jego długi cień sięgał sufitu, a z pełnych żarliwości oczu promieniował blask. Była śmiertelnie przerażona, lecz usiłowała dać wyraz swojemu oburzeniu, wściekłości na to bezwstydne stworzenie — na tę nagą harpię! — która podstępem skłoniła jej męża do tych szaleństw. Ethelberta dobrze wiedziała, że nawet za młodych lat nigdy nie była pięknością, ale i największa piękność z doliny nie mogłaby się równać z tym demonem. Jednak kochała męża, choć był próżny i płytki, i nie zamierzała obojętnie patrzeć, jak to straszydło go pożera. — Nat — powtórzyła, ściskając męża za ramię — proszę cię, wypędź toto z naszego domu. Wypędź je wszystkie. To demony, opętały cię... Nat tylko się roześmiał. — Wracaj do łóżka! — Jego głos w nocy wydał się dźwięczniejszy niż za dnia. — Ciebie to nie dotyczy. Jestem tu w sprawie Porządku i nie pozwolę ci się wtrącać. — Ale jestem twoją żoną... Dopiero wówczas na nią spojrzał, a jego oczy wyglądały jak ogniste iskry. — Badacz Porządku nie ma żony — oznajmił. I stracił przytomność.

Oprzytomniał po paru sekundach. Skadi ocuciła go brutalnym uszczypnięciem. Ethelberta miała łzy w oczach, dłońmi zasłaniała usta. Badacz Porządku nie ma żony. Co to miało znaczyć? Ethel Proboszczowa słynęła z rozumu mniej więcej tak samo jak z urody — wszyscy wiedzieli, że pozycję zyskała dzięki pieniądzom ojca. Nie odznaczała się niezależnością myśli. Nikt nie zachęcał jej, żeby wyrażała własne zdanie. Mówiono jej, że wystarczy spełniać kobiece powinności: być dobrą córą Kościoła, dobrą gospodynią, dobrą żoną. Miała też nadzieję zostać dobrą matką — ale ta radość nie była jej pisana. Mimo to Ethel nie była głupia. Zaczęła myśleć. Badacz Porządku nie ma żony... Co to znaczy? Nie miała złudzeń co do uczuć męża. Brzydkie dziewczyny rzadko wychodzą za mąż z miłości. A pieniędzy, w przeciwieństwie do urody, przybywa z wiekiem. Mimo to tak okrutne odtrącenie, i to na oczach tej... Nie pora użalać się nad sobą. Pamiętaj, kim jesteś. Wewnętrzny głos, który wypowiedział te słowa, był ostry, ale jakby znajomy. Ethelberta słuchała go z rosnącym zdziwieniem. Przecież to mój głos, pomyślała. Po raz pierwszy w życiu taka myśl przyszła jej do głowy. Spojrzała na męża, który nadal leżał na podłodze. Doznawała wielu uczuć: strachu, niepokoju, odtrącenia, bólu. Wszystko to rozumiała. Ale było tam coś jeszcze, coś, co rozpoznała z pewnym zaskoczeniem jako pogardę. — Ethel... — powiedział Nat słabym głosem. — Przynieś mi wody i jakieś ubrania. I buty z komórki. I szatę dla mojej pani. Ta twoja z różowego jedwabiu się nada. Albo liliowa. Zawahała się. Posłuszeństwo miała przecież we krwi i czuła się okropnie nielojalna, bo stała bezczynnie, kiedy jej mąż czegoś potrzebował. Ale tego wewnętrznego głosu, gdy już raz go usłyszała, nie potrafiła ignorować. — Sam sobie przynieś — warknęła i wyszła z sypialni. * Nat nie przejął się jej odejściem. Miał na głowie ważne sprawy, naprawdę ważne. Tuż przed zemdleniem doznał niesłychanego przypływu energii i obezwładniającego uczucia, że nie jest zwykłym wiejskim proboszczem, któremu w głowie tylko dziesięcina i spowiedź, lecz kimś całkiem odmiennym. Sięgnął po Dobrą Księgę, czerpiąc dziwne ukojenie z jej znajomego ciężaru w dłoni, z ciepła i gładkości wytartej okładki. Potem złotym kluczem otworzył Księgę Słów. Tym razem przypływ mocy go nie obezwładnił. A same słowa — te obce, straszliwe kantyki — wydały mu się teraz bardziej sensowne. Przewijały się przed jego oczami łatwe i znajome jak piosenki, których uczył się na kolanach matki. Trochę zakręciło mu się od tego w głowie. Zaledwie wczoraj wszystko wydawało się tak nowe i onieśmielające, a już stało się niepokojąco znane. *

Skadi przyglądała mu się bacznie i podejrzliwie. Co się dzieje? Jeszcze przed chwilą leżał na podłodze, wydawał rozkazy Ethel, żądał butów, a potem... zmienił się. Jakby ktoś zapalił światło albo uruchomił machinę, która zmieniła tego rozlazłego, dość próżnego osobnika w kogoś zupełnie innego. A wszystko w mgnieniu oka. Czy to Słowo? A może tylko podniecenie przed czekającymi go wydarzeniami? Chętnie zbadałaby tę sprawę dokładniej, ale nie miała czasu. Odyn już się zbliżał i potrzebowała proboszcza — oraz jego Słowa — jeśli jej plan miał się powieść. Potem się zobaczy. Proboszcz będzie zbędny, kiedy odegra swoją rolę. Skadi anuluje wiążącą ich umowę bez żalu. Właściwie, pomyślała, uczynię to z ulgą.

13 W dawnych czasach, pomyślał Heimdal, radzilibyśmy na dworze Bragiego, przy piwie i miodzie, śmiechu i pieśniach. Samo wspomnienie tych miłych chwil go przygnębiało. Wyjrzał przez okno. Odyn czekał na podwórzu; nie był już zgarbionym starcem, lecz mężem wyższym od najbardziej rosłego człowieka. Wyglądał jak stworzony ze światła, a niebieska sygnatura promieniała z jego twarzy, płynęła z czubków palców, strzelała iskrami we włosach. — Ja pójdę — zaproponował Heimdal. — Wszyscy pójdziemy — odpowiedział Frey. Obejrzał się na pozostałych. Oni także przybrali swoje świetliste aspekty: Idun i Bragi promienieli letnim złotem, Njörd stał z harpunem, Freya... Odwrócił się pospiesznie. Nierozsądnie jest patrzeć wprost na boginię pożądania w jej prawdziwym aspekcie, nawet gdy się jest jej bratem. — Nie wiem, siostro, czy to wypada... — wymamrotał. Freya się roześmiała, a jej śmiech był czymś pomiędzy brzękiem monet i ostatnim chichotem konającego. — Drogi bracie, mam swoje sprawy do załatwienia z Odynem Jednookim. Wierz mi, za nic nie darowałabym sobie tego spotkania. Na stole stała butelka wina. Bragi ją wziął. Zgodnie z najdawniejszym prawem tam, gdzie dzielono się jedzeniem i napojami, nie mogło być rozlewu krwi. Dwór Bragiego dawno legł w gruzach, ale prawa honoru i gościnności nadal obowiązywały. Jeśli Odyn chciał paktować... no cóż. Wszystko się odbędzie zgodnie z prawem. Przez chwilę stali naprzeciwko siebie. Sześcioro Wanów i Jednooki, lśniący jak bohater z legendy, jak góry w słońcu. Odyn podał im chleb i sól. Bragi nalał wina do kielicha. Jasnowidzący kolejno upijali po łyku. Tylko Skadi tego nie uczyniła; była w domu z Natem Proboszczem i obserwowała ich przez okno. Zbliżał się czas, czuła to każdym nerwem. W dłoni trzymała strzępek zwiewnej jak pajęczynka koronki z Fé, runą Bogactwa. Nat Proboszcz u jej boku ściskał Księgę Słów i wytrzeszczał oczy. W drzwiach domu, niezauważona przez nich, a nawet przez bogów, stała trzecia osoba, przyglądająca się owemu spotkaniu ze zgrozą i rosnącą furią. Kiedy ostatni Wan dopełnił starego obyczaju, głos zabrał Odyn. — Przyjaciele, miło was widzieć. Nawet w tych złych czasach. — Powiódł spojrzeniem po zebranych. — Ale kogoś brakuje — dodał cicho. — Łowczyni, prawda? Heimdal błysnął złotymi zębami.

— Wolała trzymać się z dala od ciebie. Już raz chciałeś ją zabić. — To było nieporozumienie. — Cieszy mnie to, bo Skadi miała wrażenie, że nas zdradziłeś. Że Loki jest wolny i sprzymierzyłeś się z nim znowu, jak za dawnych dni, jakby nic się nie wydarzyło. Jakby Ragnarök był tylko przegraną rozgrywką i rozpoczęła się druga runda. — Heimdal zmrużył oczy. — Oczywiście Skadi się myli. Nigdy byś tak nie postąpił, prawda, Odynie? Nigdy byś tak nie postąpił, wiedząc, co to by znaczyło dla naszej przyjaźni i przymierza. Odyn milczał przez chwilę. Czegoś takiego się spodziewał. Heimdal najbardziej ze wszystkich Wanów nienawidził Lokiego. A Odyn żarliwego, lojalnego Heimdala najbardziej cenił spośród Wanów. Cenił też Maddy, a jeśli zabrała Szeptacza... — Stary przyjacielu... — zaczął. — Nie kręć — uciął Heimdal. — Czy to prawda? — Cóż... tak. — Odyn się uśmiechnął. Heimdal zamarł ze zdumienia, z otwartymi ustami. — Ale zanim wyciągniesz pochopne wnioski... zanim ktokolwiek z was wyciągnie wnioski pochopne — powtórzył Odyn, wciąż uśmiechając się do Wanów otaczających go pierścieniem — chciałbym wam przedstawić moją wersję historii. Gdy Ojciec Wszechrzeczy zaczął mówić, nikt nie dostrzegł zwyczajnej szarej myszki, która wymknęła się spomiędzy zabudowań gospodarczych i przebiegła przez podwórze. Nikt nie widział śladu, jaki zostawiła, ani przedmiotu, który niosła bardzo ostrożnie w ząbkach — był to wonny strzępek czegoś przejrzystego jak pajęczynka i pięknego jak przebiśnieg. Upuściła go o krok od Odyna, po stronie jego pustego oczodołu. Strzępek lśnił leciutko wśród zaklęć i kurzu, jakby czekał, aż ktoś go podniesie i zachwyci się nim — piękny drobiazg, obiekt pożądania. — Dla was, moi przyjaciele — zaczął Odyn — Ragnarök wydarzył się wczoraj. Ale od tego czasu wiele się zmieniło. Bogowie Asgardu wymarli. Zapomniano nasze imiona, straciliśmy nasze ziemie. Byliśmy zadufani, sądząc, że Światy skończą się wraz z nami. Ale dla Yggdrasila stulecie to tylko jedna pora roku. Dla niego jesteśmy zeszłorocznymi liśćmi, które spadły i wiatr je tam rozwieje. — Minęło pięćset lat, a to są najlepsze wieści, jakie nam przynosisz? — odezwał się Frey. — Nie chciałem was przygnębić. — Przygnębić! — parsknął Heimdal. — Proszę, nie unoś się. Powiedziałem wam prawdę, ale musicie wiedzieć jeszcze coś. Może Skadi powiedziała wam o sługach Porządku... — Szara myszka, drepcząca w stronę dziury w płocie, zatrzymała się i podniosła łebek. — Ale ona, podobnie jak wy, spała od czasu Ragnaröku. Natomiast ja badałem zakon od chwili jego powstania. — I do czego doszedłeś? — zapytał Heimdal podejrzliwie. — Hm... Na pierwszy rzut oka wydaje się to bardzo proste. W historii świata zawsze istnieli bogowie i ich wrogowie. Porządek i Chaos zachowywały równowagę. Świat potrzebuje ich obu. Musi się zmieniać, tak jak Drzewo Świata musi zrzucać liście, by zyskać nowe. Rozumieliśmy to, będąc bogami. Ceniliśmy równowagę Porządku i

Chaosu, staraliśmy się ją zachować. Ale ten Porządek ma inne poglądy. Nie chce utrzymać równowagi, lecz ją zniszczyć, unicestwić wszystko, co nie mieści się w jego dziedzinie. I nie chodzi tu o parę suchych liści. — Powiódł wzrokiem po Wanach. — Krótko mówiąc, przyjaciele, Porządek chce, żeby lato trwało przez cały rok. A jeśli do tego nie doprowadzi, jest gotów ściąć drzewo. Zrobił długą pauzę dla lepszego efektu. Dopił wino, a ostatnie krople strącił na ziemię w ofierze dla starych bogów, którzy mogli być gdzieś w pobliżu. — Nie wiem, co mówiła wam Skadi ani jaką ugodę zawarła z ludźmi, ale powiem wam jedno: słudzy Porządku nie idą na ugodę. Wszyscy w zakonie myślą jak jeden. Porządek włada mocą, którą dopiero teraz zacząłem cenić, a jeśli chcemy mieć jakąś szansę w starciu z nim, musimy się zjednoczyć. Nie możemy sobie pozwolić na zachowywanie uraz, knucie zemsty albo traktowanie sprzymierzeńców z wyższością. Nasza sytuacja jest jasna. Każdy, kto nie należy do Porządku, jest po naszej stronie. Nieważne, czy o tym wie i czy tego chce, i czy chcemy tego my, czy też nie. Zapadło bardzo długie milczenie. Bragi położył się na wznak i spojrzał w górę, ku gwiazdom. Frey zamknął oczy. Njörd gładził się po długiej brodzie. Heimdal wyłamywał palce. Idun zaczęła nucić pod nosem, a Freya przesuwała palcami po ogniwach naszyjnika, który brzęczał niczym sen o chciwości. Odyn Jednooki czekał cierpliwie. Spoglądał bez słowa w mrok. — Złożyłem przysięgę — powiedział w końcu Heimdal. — W sprawie Trikstera. Odyn skarcił go wzrokiem. — Jak sobie przypominam, spełniłeś ją podczas Ragnaröku. Ile razy chcesz go zabijać? — Jeszcze raz i powinno wystarczyć — wycedził Heimdal przez zęby. — Zachowujesz się jak dziecko. Loki jest nam potrzebny. Poza tym czegoś wam jeszcze nie powiedziałem. Nasza gałąź drzewa nie jest tak martwa, jak sądziliśmy. Z Jesionu Świata wyrosła nowa gałązka. Nazywa się Modi i jeśli dobrze się do tego zabierzemy, dzięki niej zbudujemy drabinę do gwiazd. * Czekająca na probostwie Skadi uśmiechnęła się na te słowa. Nat, stojący u jej boku z otwartą Księgą Słów, spojrzał na nią pytająco. Był blady, rozgorączkowany, niemal oszalały; Słowo trzaskało mu w palcach jak płonący chrust. — Już czas? — spytał. Przytaknęła i wypowiedziała króciutką inkantację. Coś u stóp Odyna błysnęło w odpowiedzi. Chusteczka wyłoniła się z mroku; śliczna, starannie uszyta, haftowana w różyczki i niezapominajki, obrębiona misterną koronką. Runa Fé zwróciła na siebie uwagę Odyna; podniósł haftowane cacko i przez chwilę trzymał je niepewnie. Potem skłonił się do stóp bogini pożądania. — Teraz! — syknęła Skadi i Nat zaczął odczytywać inwokację z Dobrej Księgi. Stojąca w drzwiach probostwa trzecia osoba zachłysnęła się i chwiejnie wyszła z cienia.

* Ethelberta Proboszczowa wiele musiała wycierpieć przez ostatnie dwadzieścia cztery godziny — rewolucję w domu, grabież garderoby, złupienie piwniczki i uwiedzenie jej statecznego małżonka przez bandę degeneratów, którzy już się szykowali do powrotu na probostwo i spożycia pozostałych zapasów wina. Dam sobie z tym radę, myślała twardo. Wystarczy odrobina zdrowego rozsądku. Oto pora, by przejąć władzę, wypędzić intruzów z domu, a jeśli Natowi się to nie spodoba, może z nimi iść, jej wszystko jedno. Nigdy więcej nie przekroczą progu jej domu i nie odbiorą jej nawet jednej ścierki — nawet gdyby rozkazał to sam Bezimienny. Wychodząc z cienia, trochę się zachwiała. Stanęła w kręgu światła. To nie jest światło księżyca, pomyślała, bo księżyc już zaszedł. Przed nią stał ten jednooki domokrążca z pochyloną głową, przed lnianowłosym babiszonem, który ukradł jej zieloną jedwabną suknię (w dodatku Freya wyglądała w tej sukni o wiele lepiej), a z obojga biło to dziwne światło, w którym żebrak i ta latawica wyglądali jak olbrzymy. Dodawało im urody, blasku. Ethel z ustami otwartymi ze zdumienia i strachu zrobiła jeszcze jeden krok, a domokrążca wyciągnął do ladacznicy dłoń, na której spoczywał jakiś strzępek, mgiełka, zachwycający woal ze światła księżycowego i koronki. — Czy to twoje, pani? * Na ten moment czekał Nat. — Poda jej chusteczkę — powiedziała Skadi. — W tej chwili i tylko wtedy możesz wyzwolić Słowo. Wystarczy, że zrobisz to o sekundę za wcześnie, a wszystko przepadnie. Spóźnisz się sekundę i całe staranie na nic. Lecz jeśli to zrobisz należycie, pomsta będzie nasza, w dodatku z błogosławieństwem Wanów. Utrata Frei bardzo ich zaboli, pomyślała Skadi, krzywiąc się z niesmakiem — według niej dowodziło to bardzo kiepskiego gustu — ale była pewna, że do pewnego stopnia pocieszą się zemstą. Spróbuj po czymś takim namówić ich do przymierza, pomyślała zadowolona. Nat Proboszcz czekał u jej boku, dygocząc. Słowo wypełniało go, rozpierało, rozświetlało. Było to wspaniałe uczucie; jego krew musowała, jakby każda żyła i tętnica wypełniła się szampanem. Nie był sobą, może nawet odrobinę oszalał, ale czuł się cudownie. Wówczas na podwórzu w kręgu światła pojawiła się Ethelberta. — To moja żona — odezwał się Nat zdziwiony. Skadi zaklęła i rzuciła czar. — Teraz! — powtórzyła i szpetnie zaklęła, bo Ethel stała jej na drodze, niech ją Hel pochłonie. Ethel wydarła to coś z ręki Frei i wrzasnęła: — Koniec z tym, moja paniusiu, nawet jednej ścierki!

Wanowie patrzyli na to rozbawieni, wciąż nieświadomi zagrożenia. Skadi zaklęła raz jeszcze, tym razem ogniściej, w mowie demonów, ponieważ Słowo — kantyk, który powinien zamrozić Odyna, gdy Freya padnie bez życia na ziemię — to Słowo ją zawiodło. Nat ją zawiódł, mówiąc „To moja żona” tym odrętwiałym, ogłupiałym głosem. Czar wyprysnął z jego palców, minął Odyna o włos i zamroził ptaka na niebie pięć kilometrów od wioski. A na podwórzu probostwa się zakłębiło. W ułamku sekundy krąg Wanów się rozpadł. Heimdal uskoczył na bok, z gotowymi do rażenia runicznymi strzałami. Bragi zaśpiewał pieśń ochronną. Frey wyciągnął runiczny miecz i ruszył do domu. Freya przybrała postać myszołowa i umknęła ze strefy zagrożenia, porzucając pustą suknię z zielonego jedwabiu. Zapanował chaos. Przez jakiś czas nikt nie zauważył, że żona proboszcza leży martwa na ziemi, a Odyn Jednooki zniknął. Skadi rzuciła runę Isa we Freya, zamrażając go na miejscu. Odwróciła się do Nata. — Umiesz tak? — spytała. — Potrafisz ich zatrzymać? Nat się zawahał. — Ethel — powiedział. — Zapomnij o niej, zawadzała — warknęła Skadi. Chwyciła Nata za ramię i zmusiła, żeby na nią spojrzał. — Mów, proboszczu, potrafisz to zrobić? Tylko wytrzeszczał oczy. Łowczyni w swoim pełnym aspekcie to widok przerażający nawet dla bogów. Słowo i uczucia, które w nim obudziło, ulotniły się; mogą powrócić, pomyślał, ale musi mieć czas, żeby się przygotować, by je pochwycić... — Magistrze — szepnął. — Co? — rzuciła ostro Skadi. — Dar — wybełkotał. — Za wierną służbę. Skadi zaklęła i rzuciła kolejną runiczną strzałę w mrok nocy. Tak się kończą układy z ludźmi! Myślała, że proboszcz jest inny. Idiotka! Był słaby, nie umiał się skupić, a Wanowie zaraz pojmą, kto ich zdradził, i przybiegną tu, by się mścić. Raz jeszcze rzuciła runę Isa na podwórko. Njörd zamarł z harpunem w dłoni. Nie potrwa to długo. Skoro nie miała Słowa, które by ich unieruchomiło, Wanowie górowali nad nią liczebnie. Proboszcz był spocony i blady. Może wstrząsnęła nim śmierć żony? Ale kiedy Skadi zajrzała w jego nieprzytomne oczy, nie wydało się jej to możliwe. Widywała już taki trans u ludzi, którzy czcili ją w dalekiej przeszłości. Po ekstazie nadchodzi przerażenie. Zobaczyła je w oczach Nata Proboszcza: pustkę i zgrozę. Wtedy zrozumiała, że oboje przegrali. Odyn uciekł, a Wanowie lada chwila tu nadbiegną. Zatem do następnego razu, pomyślała. Położyła ręce na ramionach proboszcza.

— Słuchaj, wieśniaku — powiedziała. Powoli, z wysiłkiem obrócił ku niej oczy. — Tylko... nie... wieśniaku. No. Wreszcie jakaś reakcja. — Jeśli życie ci miłe, rób, co każę. Chcesz żyć? Skinął głową w milczeniu. — Więc chodź za mną, jeśli możesz. Weź księgę. Idź za mną. Biegnij! — Po tych słowach przybrała postać białej wilczycy, dała susa przez otwarte drzwi i bezgłośnie pędząc po ubitej ziemi, znikła w mroku jak duch.

14 Wystarczyła niespełna minuta — jedno słowo — a dotychczasowe życie Nata dobiegło końca. Stracił probostwo, stracił żonę, bogactwo, ambicje. Stał się zbiegiem. Daleko przed nim biała wilczyca pędziła ku Górze Czerwonego Konia. Pod nogami skrzypiał mróz. Nadchodził świt, śpiewały ptaki, a zielonkawe światło rozpraszało ciemny fiolet nieba. Nat uświadomił sobie nagle, że od lat nie widział wschodu słońca. Teraz będzie mógł go podziwiać do woli. Ta świadomość uderzyła go z taką mocą, że aż się głośno roześmiał. Wilczyca przystanęła, warknęła i pobiegła dalej. Nat nie zwrócił na nią uwagi. Nareszcie wolny, nareszcie może zrobić to, do czego zawsze tęsknił, może wykorzystać swój talent, swoją moc... A kysz, a kysz! Nat zmarszczył brwi. Kto to powiedział? Potrząsnął głową, żeby oprzytomnieć. Ostatnio żyję w wielkim napięciu, powiedział sobie. To naturalne, że jestem trochę zdezorientowany, trochę zagubiony. Przecież straciłem żonę... Badacz Porządku nie ma żony. Te słowa zjawiły się w jego głowie niechciane, nieprzywoływane. Teraz je sobie przypomniał, jakby przez sen — coś takiego powiedział do Ethelberty, gdy ze zmęczenia stracił przytomność, a jakiś głos odezwał się do niego... lub przez niego... To był ten sam głos. Teraz brzmiał smutno, lecz władczo, z odrobiną arogancji, a Nat pomyślał, że prawie go rozpoznaje jak piosenkę zapomnianą od czasów dzieciństwa i niespodziewanie posłyszaną po wielu latach, z oddali. — Kim jesteś? — szepnął z trwogą. — Demonem? Opętałeś mnie? W jego głowie rozległo się westchnienie ciche jak szmer wiatru. On mnie słyszy. Wreszcie mnie usłyszał. — Kim jesteś? — powtórzył ostro Nat. Człowiekiem. Chyba... — Człowiekiem? Jak ci na imię? Eliasz Rada. Badacz numer 4421974. Nat Proboszcz skamieniał. Ten tak wyczekiwany wschód słońca okazał się nieudany. Słońce kryło się za chmurami, wielkie nadzieje nowego dnia zasnuły się sinym całunem, a Nat Proboszcz nagle poczuł, że pęcherz mu za chwilę pęknie. Jednak ulżenie sobie w pobliskich krzaczkach wydało mu się niestosowne. skoro w jego umyśle zamieszkał intruz. — Podobno umarłeś — odezwał się w końcu. Być może, lecz nadal tu jestem.

— No to idź sobie — warknął Nat. — Do Bezimiennego albo do Hel, tam gdzie powinieneś się znaleźć po śmierci. Myślisz, że się nie starałem? Myślisz, że wolałem utknąć w twojej głowie? — Nie moja wina. O, czyżby? A kto mi stanął na drodze, kiedy wypowiadałem Słowo? Kto ukradł moc mojej ostatniej inkantacji? I kto używa Księgi Słów bez żadnego umiaru, bez godności — nie wspominając już o poście, medytacji czy którymkolwiek z Zaawansowanych czy chociażby Pośrednich Stanów Szczęścia? — Aaa, o to chodzi — wymamrotał proboszcz. Zapadła dość długa chwila milczenia. — Chciałem dobrze — dodał w końcu Nat. Nieprawda. Chciałeś posiąść moc. — To dlaczego mnie nie powstrzymałeś? Aaa, powiedział z kolei badacz. I znowu zapadła cisza. — No? — rzucił zuchwale Nat. Jako badacz miałem za życia pewne obowiązki, pewne ograniczenia. Musiałem przestrzegać reguł, pościć, przygotowywać się, a teraz... — Nat usłyszał w swojej głowie śmiech. — Czy naprawdę muszę ci to tłumaczyć? Sam tego posmakowałeś, już wiesz, jak to jest. — Więc to gadanie, że nie można używać Słowa, nie mając władzy, było tylko po to, żebym się poczuł gorszy, tak? No cóż, spójrzmy prawdzie w oczy. Jesteś zwykłym proboszczem... — Zwykłym proboszczem! Już ja ci dam... Posłuchaj, wieśniaku... — Tylko nie wieśniaku! I po tych słowach Nat rozpiął spodnie, wycelował w krzaki i podlał je obficie, podczas gdy badacz numer 4421974 protestował i pomstował. Skadi w wilczej postaci pochwyciła woń ofiary i ruszyła biegiem w stronę Końskiego Oka, nie zdając sobie sprawy z rozgrywającej się za jej plecami dramatycznej kłótni. * Na zboczu góry trzymało wartę czterech strażników. Postawił ich tu Nat, by donosili o wszelkich niezwykłych zajściach w okolicy Końskiego Oka. Żadnych zajść nie było, tylko koło północy w cieniu śmignęło parę małych stworzeń, może szczurów, choć raczej goblinów. Strażnicy drzemali oparci o koło jednej z bezczynnych machin, a Adam Marnota, który mężnie zgłosił się do tej najmniej niebezpiecznej funkcji, siedział na kamieniu, jadł kiełbasę i obserwował drogę. Na widok Nata poderwał się na równe nogi.

— Panie Proboszczu! Tutaj! Tak jak zamierzał, krzykiem obudził śpiących (wuj obiecał mu szylinga, jeśli nie zaśnie). Dorian Marnota otworzył jedno oko. Jed Kowal i Audun Mostowy też się poruszyli. Kiedy proboszcz dotarł do stóp góry, wszyscy trzej wyglądali, jakby od wielu godzin nie zmrużyli oka. Wtedy zobaczyli białą wilczycę. Wyprzedziła proboszcza i wspięła się na górę od drugiej strony, więc ich zaskoczyła. Przerazili się. W dolinie Strondu rzadko spotykano wilki, a był to pierwszy, jakiego Dorian zobaczył z tak bliska. Bez namysłu odruchowo skoczył na wilczycę z głośnym krzykiem, rozkładając szeroko ręce. To ocaliło mu życie. Skadi zawróciła, pochwyciwszy zapach łatwiejszego łupu. Rzuciła się na Auduna, który sięgał do plecaka (choć u pasa wisiał mu nóż) i rozszarpała mu krtań jednym kłapnięciem szczęk, jak chłopiec odgryzający kęs jabłka. Dla Łowczyni była to trudna noc. Niepowodzenie, słabość towarzysza, ucieczka ofiary i zbyt długi czas spędzony w zwierzęcej skórze — wszystko to wzmocniło jej wilczy instynkt, pragnienie polowania, szarpania zębami, posmakowania krwi. Poza tym zgłodniała. Energicznie potrząsnęła swoim łupem, choć Audun był już martwy, i zaczęła się pożywiać. Jed Kowal, osłabły ze strachu, sięgnął po kuszę. Dorian zaczął bardzo powoli tyłem schodzić ze zbocza, ani na chwilę nie spuszczając oczu z ucztującej wilczycy. (To miało mu ocalić życie). Adam, który nigdy nie był bohaterem, wymiotował. Taką scenę ujrzał Nat. — Proboszczu — odezwał się Jed cicho. Nat go zlekceważył. Stał w transie, z lekko pochyloną głową i wzrokiem skupionym na szczelinie w skalnej ścianie. Wilczyca uniosła głowę, obnażyła zęby i powróciła do uczty. Proboszcz nawet jej nie zauważył. Adam Marnota, który nigdy nie miał skłonności do odkrywczych spostrzeżeń, nagle zaskoczył sam siebie myślą: On wygląda jak trup. * Nat jeszcze nigdy nie czuł się tak pełny życia. Nagłe odkrycie zaczajonego w jego umyśle badacza numer 4421974 niespodziewanie ukazało mu wszystko w nowej perspektywie. Wcale nie oszalał. Ten głos był prawdziwy. Pierwsze przerażenie i oburzenie, że ktoś odważył się wtargnąć do jego myśli, ustąpiły. Zdał sobie sprawę, że nie ma się czego bać. Zyskał moc. Nad wszystkim panował. To wspaniałe i sprawiedliwe, że posiada władzę nad człowiekiem, który go tak poniżał. Twój wilk zjada człowieka. Może cię to zainteresuje. Nat zerknął na Skadi, której pysk, pierś i przednie nogi ociekały krwią. — Daj jej spokój — powiedział. — Przecież musi coś jeść.

Jed Kowal, który uniósł kuszę, wytrzeszczył na niego oczy ze zgrozą. Od wydarzeń w rotundzie nie trzeba go było namawiać do ustępowania Skadi z drogi; nie miał wątpliwości, że to ta sama demoniczna kobieta, która zabiła badacza i zawładnęła umysłem proboszcza. — Proboszczu... — odezwał się. Przeszyło go spojrzenie nienaturalnie płonących oczu. Zorientował się, że Dorian uciekł; na górze pozostał tylko on i Adam. — Będzie potrzebowała stroju — oznajmił proboszcz. — Ubranie tamtego jest całe we krwi. Jed pokręcił głową. Ręka trzęsła mu się tak bardzo, że o mało co upuściłby kuszę. — Nie pozwól jej mnie zabić. Nie pisnę ani słowa — poprosił. Interesujące, pomyślał Nat Proboszcz. Zawsze uważał Jeda za tępego osiłka, dobrego do machania młotem i niczego więcej. A jednak wykazywał się prawdziwą inteligencją. Oczywiście to zrozumiałe, nie można się spodziewać, że nawet najżarliwszy parafianin przymknie oko na zabicie człowieka z wioski. Bez świadków dałoby się wytłumaczyć, że Audun padł ofiarą polującego wilka. Ale jeśli Jed zacznie gadać... Nat pomyślał z pewnym zaskoczeniem, że bardzo łatwo zabić człowieka. Może zobojętniał z powodu śmierci Ethel, a może dzięki doświadczeniom badacza. Jeszcze tydzień temu prędzej by poprowadził mszę golusieńki jak noworodek, niż pomyślał o zabiciu kogoś, a teraz proszę, zdał sobie sprawę ze zdziwieniem, że zrobiłby to bez mrugnięcia powieką. Dobrze, powiedział badacz. Trzeba odwagi, żeby zrobić, co należy. — Więc w przypadku... — Nat urwał i świadomie dokończył zdanie w myślach: Więc w przypadku takiego czynu nie ma grzechu? Oczywiście, zabrzmiała natychmiastowa odpowiedź. Grzechem jest tylko zaniechanie obowiązku. Myślimy podobnie, zdziwił się Nat. Może dlatego nasze umysły się ze sobą połączyły. Nat pogrążył się w zadumie. Czy dlatego wydarzyło się to wszystko? Żeby mogły się spotkać dwa umysły dążące do tego samego celu? Uśmiechnął się do Jeda. — Doskonale — powiedział. — Ale potrzebuję twoich ubrań. Szybko, człowieku. Nie będziemy tu stać cały dzień. — Dajesz słowo? — Jed tak dygotał, że nie mógł rozwiązać sznurowadeł. — Obiecujesz, że nie pozwolisz, by mnie zabiła? — Obiecuję — powiedział Nat, ciągle uśmiechając się do Jeda, który raz jeszcze spróbował rozwiązać buty. To prawie prawda, powiedział do siebie proboszcz, wypowiadając kantyk, po którym Jed Kowal upadł ciężko na ziemię. Poza tym — dodał, łapiąc równowagę, gdyż Słowo wstrząsnęło całą górą — dlaczego tylko Jasnowidzący mają mieć ubaw?

Księga siódma ŚWIAT PODZIEMI Zmarli wiedzą wszystko, ale mają to gdzieś. Lokabrenna, 9:0

1 Wiele dróg prowadzi do Hel. Właściwie można nawet zaryzykować stwierdzenie, że wszystkie drogi ostatecznie doprowadzą do tego królestwa, niezmiennie tkwiącego między Porządkiem a Chaosem, gdzie żaden z nich nie ma władzy i nic się nie zmienia. Prawdziwy Chaos, tak jak Idealny Porządek, jest na ogół niezamieszkany. Wiele istot, które przebywają w jego strefie — demony, potwory i im podobne — to tylko satelity pławiące się w Chaosie, tak jak Ziemia pławi się w słonecznym cieple, choć doskonale wiedzą, co się stanie, jeśli zanadto się zbliżą. Nawet Sen (który rządzi się swoimi prawami, choć niekoniecznie muszą one obowiązywać gdziekolwiek indziej) leży zbyt blisko Chaosu, by był bezpieczny. Dlatego tak niewielu ośmiela się zostać w nim długo. A co do Świata Podziemi — tylko wariat mógłby pomyśleć o zamieszkaniu w nim. Loki dumał nad tym z rosnącym niepokojem, podążając wraz z Maddy długą i ruchliwą drogą do Hel. Nie była trudna, choć mniej wydeptana, niż można by się spodziewać. Zmarli zostawiają mniej śladów niż żyjący, lecz mimo to korytarz był zryty głębokimi koleinami, a jego kamienne ściany nabrały lustrzanego blasku, wypolerowane przez miliony milionów zmęczonych światem przechodniów. Oczywiście nie królestwo Hel było ich ostatecznym celem. To, pomyślał smętnie Loki, byłoby o wiele za proste. Nie, za Hel leżał Świat Podziemi, nie tyle kraina, ile raczej wyspa, jedna z wielu na szerokiej rzece dzielącej Świat Dolny od Pozaświata; wielkiej rzece o nazwie Kocioł Wszystkich Rzek, wiecznej, śmiercionośnej nawet dla zmarłych. Szeptacz litościwie milczał, ale Loki wyczuwał jego podniecenie (a Szeptacz czuł strach Lokiego) tak drażniące, że doprowadzało go do granic wytrzymałości. Nie był w najlepszej formie, a świadomość, że Szeptacz może swobodnie zajrzeć mu w myśli i wyżąć je jak mokrą ścierkę, w niczym nie polepszała jego samopoczucia. Na razie jednak Szeptacz go nie dręczył. Loki podejrzewał, że to milczenie ma coś wspólnego z niepokojem, który pojawił się dopiero w trakcie ich wyprawy. W jego myślach dostrzegł coś i wiedział, że choć Szeptacz napawa się swoją władzą nad nim, to także boi się tego, co może niedługo zobaczyć — i co może powiedzieć Maddy. Dlatego skąpi im przepowiedni. Loki i tak miał migrenę, jakby czuł zbliżającą się nawałnicę. Po przekroczeniu rzeki zatrzymali się na odpoczynek. Trzygodzinny sen, kęs chleba, łyk wody i znowu ruszyli w drogę, nie rozglądając się i odzywając tylko w razie konieczności. Opuścili Świat Górny o jedenastej rano poprzedniego dnia, a gdyby ktoś powiedział Maddy, że od tej chwili minęło zaledwie dwanaście godzin, z pewnością by nie uwierzyła. A jednak szła bez narzekań. A Loki, który spodziewał się, że dziewczynka szybko skapituluje, z rosnącym niepokojem przyglądał się jej, gdy zaczęli pokonywać ostatni odcinek drogi. Na tym etapie w korytarzu zrobiło się ciasno. Setki zmarłych przypadały na metr sześcienny, tłoczyły się w cuchnącej przestrzeni, mozolnie sunąc przed siebie, w dół. Ich niewyraźne postaci tworzyły mgłę, ich smród — o wiele gorszy niż w rzeźni, szpitalu polowym czy na

wysypisku śmieci — przesycał wszystko dookoła, zatapiał płuca, zakażał jedzenie, napoje, powietrze. Gdy Maddy i Loki ich mijali, legiony zmarłych ciągnęły ku ciepłu żywych ciał, martwe palce wyciągały się ku ich ubraniom, włosom, martwe usta poruszały się w bezgłośnym błaganiu. Wojownicy, złodzieje, utopieni marynarze, dzieci, które przyszły na świat martwe, wasale, bohaterzy, poeci, królowie, ludzie z dawnych czasów, mordercy, desperaci, sprzedawcy rzekomych leków na zarazę, porzuceni kochankowie, dawni bogowie, szkolne łobuziaki, święci. Maddy i Loki omal nie utonęli w ich rozpaczy i nawet Szeptacz zamilkł. — Na pewno chcesz to zrobić? — spytał Loki. — Naprawdę chcesz to udowodnić? I komu? Maddy wydawało się, że bardzo dawno temu zadawała sobie pytanie „dlaczego”, a myśl, że jeszcze mogłaby się wycofać... Dla kogo to robię? — pomyślała. Dla bogów? Światów? Ojca? Usiłowała przypomnieć sobie ojca — rudobrodego, dobrodusznego i niezbyt lotnego Thora, znanego jej z tak wielu opowieści, że poznałaby go chyba wszędzie — a jednak myśląc „mój ojciec”, nie widziała Gromowładnego ani nawet Jeda Kowala, ale Jednookiego, mądrego, sarkastycznego, podstępnego Jednookiego, który ją okłamał... Mimo to tęskniła za nim straszliwie i gdyby nie pewność, że zamieszanie w tę sprawę narazi go na śmiertelne niebezpieczeństwo... Ciekawe, czy mnie szuka. Ciekawe, czy za mną tęskni. A jeśli wie — to czy jest ze mnie dumny? — Można się dowiedzieć tylko w jeden sposób — mruknęła. I ruszyła dalej. Jak długo jeszcze? Nie sposób zgadnąć. Tak niedaleko do granic Chaosu; stabilizujące światy prawa zniekształciły się już nie do poznania. Logika podpowiada, że wyprawa do takiego miejsca jest niemożliwa, a jednak Maddy i Loki zmierzali do miejsca, gdzie Logika, pierwsza służka Porządku, nie miała wstępu. Należało iść jak we śnie, nie zastanawiając się, co jest możliwe. Rzucili Naudr, by otworzyć drogę, i ruszyli nieprawdopodobną ścieżką do Świata Podziemi, a kiedy nadszedł poranek (choć oni o tym nie wiedzieli), dotarli do skalistego urwiska nad leniwymi mgłami i z wolna sunącymi mrocznymi rzekami. Przed nimi rozciągała się dolina zalana sinym światłem. Zrozumieli, że patrzą na krainę Hel. To królestwo jest zimne, lecz nie mroźne. Zamrażanie oznacza jakieś działanie, a w Hel panuje bezczynność, jego chłód to zimno pustego paleniska, nieuprawianej ziemi, grobu. Loki i Maddy byli głodni i spragnieni, gdyż ich skromne zapasy już się wyczerpywały, a nie śmieli tknąć cuchnących wód królestwa Hel. Nieśli Szeptacza na zmianę (na co nalegał Loki), lecz mimo to tempo ich marszu było wolne. Sunęli ku sinemu horyzontowi.

— Czy będziemy iść przez całą wieczność? — zapytała Maddy, gdy raz jeszcze zatrzymali się na wypoczynek. Loki wzruszył ramionami. — Niektórzy tak muszą. Inni idą tyle, ile trzeba. — To bez sensu. Odległość nie zmienia się w zależności od tego, kim jesteś. — Tutaj się zmienia — oznajmił Loki. I ruszyli dalej, powoli, ze znużeniem. * W Krainie Zmarłych nie obowiązuje wiele zasad, lecz te, które istnieją, bywają rzadko łamane. To świat pozostający w wiecznej równowadze, bez ruchu, postępu, zmiany. Oczywiście ludzie żyjący, poruszający się, zmieniający w ogóle nie powinni przekraczać granic Hel. Niewielu podjęło takie próby (zawsze znajdą się śmiałkowie), lecz nie wynika z tego wiele dobrego, a jeśli uda się im powrócić, wyłaniają się z Krainy Zmarłych szaleni lub zdruzgotani. Nawet bogowie unikali królestwa Hel. Jest to miejsce straszne i choć wielu usiłowało paktować z jego strażniczką, błagać o pomoc, wyjednać pozwolenie na powrót jednej, jedynej, wyjątkowej duszy, takie układy zawsze kończyły się łzami, porażką, śmiercią. Niewzruszona równowaga królestwa Hel ma swoją cenę. Nikt nie może zmącić spokoju zmarłych, nie zakłócając tej równowagi, a w takiej bliskości Pozaświata konsekwencje mogą być katastrofalne. Dlatego Hel Strażniczka słynie ze swego niemiłego charakteru. Nikt też nie powrócił z królestwa Hel żywy od czasów Frigg Matki, która jeszcze przed schyłkiem Dawnego Wieku udała się tam błagać o powrót Baldra Jasnego. Loki doskonale o tym pamiętał. Jednak miał powody, by wierzyć, że Hel Strażniczka może dla niego uczynić wyjątek. Najwyraźniej Szeptacz także w to wierzył, co było Lokiemu na rękę, ponieważ ta wiara ocaliła mu życie. Teraz wyczul, że wyrocznia się niecierpliwi. Powiedziałeś, że tu będzie, szepnęła. I będzie, pomyślał Loki, modląc się, żeby tak się stało. Jeśli mnie okłamałeś... — Nie martw się, przybędzie — powiedział Loki na głos. — Kiedy tylko dowie się o mojej obecności, przybędzie na pewno. — Kto? — spytała Maddy. — Hel Strażniczka — powiedział. — Hel Półzrodzona, moja córka.

2 Gdy Maddy i Loki zmierzali ku krainie Hel, Wanowie nie tracili czasu. Zasadzka na probostwie uświadomiła im, że Skadi zdradziła, ale śmierć Ethel Proboszczowej dowodziła, że cała sprawa ma dodatkowy wymiar. Czy to przypadek? Czy żona proboszcza zginęła przypadkiem, stanąwszy na linii ognia? A może była ofiarą, wysłaną, by uwierzyli, że ludzie nie zamierzają ich zdradzić? — Oczywiście, że to zdrada — oznajmił Frey. — Przybyliśmy zwabieni obietnicą przymierza, a oni potraktowali nas Słowem. Czy widzicie inne wytłumaczenie? — Ale co tu robił Odyn? — odezwał się Bragi, wstrząśnięty, otrzepując zakurzone włosy. — Chciał rozmawiać. Przełamał się z nami chlebem, chciał zawrzeć pokój z Wanami... — Dorośnij wreszcie — warknął Frey. — Chyba nie myślisz, że zjawiłby się z transparentem „Pułapka”? Nie marnujmy już czasu. Ścigajmy go. Zmuśmy do gadania. Freya zastanawiała się w milczeniu. — Zatruta chusteczka — odezwała się wreszcie. — To w ogóle nie w stylu Odyna. — Więc w stylu Skadi? — spytał Bragi. — Skoro chciała nas skrzywdzić, mogła to zrobić w Grocie Śpiących, gdy byliśmy bezbronni. Dlaczego miałaby się zwracać przeciwko nam akurat teraz? — Może na coś czeka — podsunął Frey. — Nie wierzę, że działała na naszą szkodę — oznajmił Njörd z uporem, a jego morskie oczy zalśniły niebezpiecznie. — Co ty powiesz? — warknął Heimdal, tracąc cierpliwość. — Siary a głupi! Czego trzeba, żebyś uwierzył? Nawet gdyby cię zaczęła dusić, uważałbyś to za pieszczoty! — Jesteś śmieszny. — Sam jesteś śmieszny. Myślisz, że ponieważ kiedyś byliście ze sobą... — Mojego małżeństwa w to nie mieszaj. — Twoje małżeństwo skończyło się, zanim się zaczęło! Raz jeszcze Wanowie zaczęli się kłócić. Idun, która nie brała w tym udziału, podeszła do jedynej ofiary tej sytuacji. Ethel Proboszczowa leżała na podwórzu w nocnej koszuli, twarzą do ziemi. Wydawała się mała i krucha, porzucona jak niepotrzebny śmieć. Idun uklękła obok niej i zastanowiła się — z litością i pewnym zdziwieniem — nad tajemniczą odpornością ludzi. Byli tacy delikatni, tak krótko żyli i tak okrutny los musieli znosić. A jednak cios, który unicestwiłby boginię, nie zgasił życia tej kobiety. Tak, umierała, ale tliła się w niej jeszcze iskra, a kiedy Uzdrowicielka dotknęła jej twarzy, powieki Ethel drgnęły. Wanowie kłócili się nadal. Istota ich sporu Idun nie interesowała. Zbyt wiele osób zbyt często okazuje niezadowolenie, przeważnie z trywialnych powodów. Tylko śmierć nie jest

trywialna. Idun dostrzegła mgnienie tajemnicy w zamglonych oczach Ethel. Ta kobieta była znękana, zbolała. Niedługo zaznałaby spokoju. A jednak opierała się ze wszystkich sił. Była zawsze bierna, posłuszna mężowi i ojcu, skromna. Taka kobieta powinna pokornie, bez oporu poddać się śmierci. Ale w córce Owena Dobrodzieja było coś niezłomnego. Chciała żyć. Dlatego Idun sięgnęła do sakiewki przy pasie i wyjęła maleńki skrawek suszonego owocu. Był nie większy od paznokcia jej najmniejszego palca, ale stanowił pokarm bogów. Idun włożyła go Ethelbercie pod język i zaczęła czekać. Mijały minuty. Może już za późno, pomyślała Idun; nawet jabłko młodości nie zdoła nikogo uratować, jeśli duch został już przyjęty do królestwa Hel. Bardzo łagodnie obróciła Ethelbertę na bok, odgarniając jej włosy. Twarz była niepiękna, a jednak śmierć dodała jej godności, bezruchu niemal dostojnego. — Przepraszam — szepnęła Idun. — Próbowałam cię uratować. W tej samej chwili martwa kobieta otworzyła oczy, a jej kolory znowu nabrały życia, ze zgaszonego brązu stały się jaskrawopomarańczowe. Ethelberta zerwała się z ziemi, z rozczochranymi włosami i rozognionymi policzkami, i wrzasnęła donośnie: — No, paniusiu, oddawaj moją suknię!

3 Odyn uciekł na Górę Czerwonego Konia. Omijając Adama i uśpionych strażników, dotarł do jej podziemi na piętnaście minut przez Łowczynią i proboszczem, zapomniawszy jednak w pośpiechu o ostrożności. Dlatego wpadł w jedną z pułapek Skadi. W innych okolicznościach na pewno by ją zobaczył: cienkie pasmo przeciągnięte w wejściu do tunelu, gotowe spętać każdego, kto będzie tędy przechodzić. Tym razem nie uważał i pułapka — prymitywna, lecz uzbrojona w runę Hagall — zdzieliła go prosto w twarz. Stracił przytomność. Ocknął się w zupełnych ciemnościach. Rzucił Sól, żeby je rozproszyć, ale z jego palców nie trysnęło światło i nawet najsłabsze mżenie nie odbiło się od skalistych ścian tunelu. Miał jeszcze wiele mocy, więc nie rozumiał, co się dzieje. Po próbie rzucenia Bjarkán musiał zaakceptować prawdę. Celem pułapki Skadi nie miało być zranienie ani uśmiercenie. Został oślepiony. Zastanowił się pospiesznie. Tutaj pozostać nie mógł. Nie wiedział, czym się skończyło starcie w probostwie, ale podejrzewał, że Łowczyni jest na jego tropie. Musiał założyć, że Loki uciekł. Maddy, która mogła mu pomagać, znikła. Wyrocznia zaginęła. I rozumiało się samo przez się, że dalsze jego kontakty z Wanami nie wchodzą w rachubę — przynajmniej dopóki nie odzyska wzroku. O ile go odzyska. Na razie musiał się stąd wydostać. Skadi mogła go ścigać w wilczej postaci, dlatego przede wszystkim ją musiał zmylić. Na ubraniu wciąż miał plamy krwi po strzale Jeda kowala. Zdjął koszulę i ciągnąc ją za sobą, po omacku ruszył tunelem, aż dotarł do ciasnych rozstajów. Ruszył tunelem po lewej stronie, gdzie zostawił koszulę schowaną pod kamieniem. Potem wrócił po swoich śladach, wszedł w tunel po prawej, zrobił trzydzieści kroków, rzucił runę Hagall w sklepienie, na tyle mocno, żeby częściowo się zawaliło, i co sił pobiegł naprzód. Potykał się i upadał. Miał nadzieję, że osypujące się kamienie zablokują tunel za nim; gryzący pył drażnił mu nozdrza. Jeśli ten fortel się uda, Łowczyni w najgorszym wypadku będzie miała utrudniony pościg, a w najlepszym — podąży niewłaściwym korytarzem. Tymczasem Odyn znajdzie się w bezpiecznych podziemiach góry. Gdyby instynkt, nakazujący jej zrobienie przystanku na posiłek, nie był zbyt silny, Skadi i tak zdołałaby go dogonić. Jednak stało się inaczej, straciła cenne minuty i kiedy weszła w podziemne korytarze, ślad już się rozwiewał, a uciekinier umknął. Odyn oślepł, lecz nie był bezradny. Kiedy biegł w stronę Strondu, zaczął przypominać sobie umiejętności, którymi od stuleci się nie posługiwał. Miał laskę, przesuwał nią półkoliście przed sobą, badając teren. Przekonał się, że wyczuwa, czy drogi się rozwidlają. Na podstawie zmian w powietrzu — temperatury, wilgoci, świeżości lub stęchłego zapachu — umiał określić, w którą stronę

powinien się skierować, który korytarz prowadzi w górę, a który w dół, który przebiega nad wodą, a który jest ślepym zaułkiem. Okazało się, że dotykając kamienia palcami, można uzyskać równie wiele informacji. Wilgotna, porowata skała świadczyła o niezdrowym powietrzu, gładka, wypolerowana oznaczała uczęszczaną trasę. Nawarstwienie pyłu na ziemi, rozmieszczenie gruzu, dźwięki, które słyszał, pukając laską w wydrążoną ścianę — wszystko to stanowiło wskazówki, których nie dostrzega człowiek widzący. A on miał jeszcze prawdziwe widzenie. Szkoda uczyniona jego zdrowemu oku nie wywarła wpływu na ten wewnętrzny dar; dzięki Bjarkán widział kolory, ślady magii i stłumiony blask wskazujący na obecność żywych istot. W ten sposób — całkiem przypadkiem — znalazł ślad Szeptacza. Dotarł do serca podziemi mniej więcej w tym samym czasie, kiedy Loki i Maddy przekraczali Strond i nie znalazł ich niedawnego śladu. Jednak gdy zbliżył się do przepaści, prawdziwe widzenie ukazało mu aurę zbiega. Po raz pierwszy pochwycił trop Szeptacza. Ktoś usiłował go zatrzeć, ale sygnatura wyroczni była bardzo mocna i miejscami przebijała się przez zaklęcia. Raz dołączyła do niej słaba sygnatura w znajomym liliowym kolorze; innym razem jasny ślad, niewątpliwie należący do Maddy. Odyn widział, że oboje szli szybko i kierowali się prosto do królestwa Hel. Ale dlaczego narażają się na takie ryzyko? Hel nie powita Lokiego radośnie — pewnie go od razu zabije albo zaprowadzi do Świata Podziemi, gdzie Surt Niszczyciel nadal więził Asów i chętnie by się dowiedział, w jaki sposób udało się zbiec jednemu z jego więźniów. Chyba że Loki będzie miał coś niezwykłego na podorędziu. Może broń? Magiczny przedmiot? Odyn uśmiechnął się ponuro. No jasne. Nie tylko on pragnął dostać Szeptacza. Hel Strażniczka nie miałaby dla wyroczni zastosowania w swoim królestwie, ale poza nim, gdzie panuje równowaga, w Świecie Podziemi lub jeszcze dalej... Stanął. Czy to możliwe? Czy Loki chce wykorzystać Szeptacza jako atut w pertraktacjach — nie z Asami, Wanami czy nawet Porządkiem, lecz z Panami Chaosu? Na samą myśl o tym zakręciło mu się w głowie. Ta moc połączona z mocą Chaosu wstrząśnie Światami, zmieni rzeczywistość... Może to oznaczać — całkiem po prostu — zniszczenie Światów. Nie kolejny Ragnarök, lecz ostateczne unicestwienie wszystkiego, ruinę praw Porządku i Chaosu, zabójcze zakłócenie równowagi. Chyba nawet Loki nie ośmieliłby się uruchomić takiej lawiny wypadków. Ale jeśli nie, to co właściwie chce uzyskać? I nawet jeśli nie ma złych zamiarów, to czy w ogóle rozumie, na jakie ryzyko się poważył, narażając nie tylko własne życie, lecz istnienie wszystkich istot żywych?

4 Polowanie wreszcie się rozpoczęło. Myśliwych było troje: Furia, bogini i wilczyca w jednej postaci, proboszcz, czyli dwóch ludzi w jednym ciele, i Adam Marnota, który powoli nabierał przekonania, że nawet śmierć z ręki kobiety lub od zębów wilczycy byłaby miłosierniejsza niż ta niekończąca się wędrówka wśród dziwnych odgłosów i woni. Skadi chciała go zabić natychmiast. Wróciwszy do swej naturalnej postaci, wbiła w Adama lodowate spojrzenie i uśmiechnęła się wilczo, jeszcze ociekając krwią. Ale Nat miał wobec Adama inne plany. Dlatego chłopak znalazł się głęboko w podziemiach kopca demonów, niosąc Dobrą Księgę i plecak proboszcza. Ze strachu spokorniał, bez narzekania dźwigał ciężki bagaż. Nat pomyślał, że wręcz łatwo o nim zapomnieć — i często zapominał, schodząc w ślad za białą wilczycą w Świat Dolny. Na pewnym etapie drogi zatrzymali się, żeby uzupełnić zapasy żywności. Kiedy Nat odpoczywał, Adam pakował tyle jedzenia i napojów, ile mógł unieść. Chleb, ser, mnóstwo suszonego mięsa (może posmakuje wilczycy bardziej od świeżego mięsa ludzkiego). Adam jakoś nie czuł głodu. Nat pożywiał się wstrzemięźliwie i studiował Dobrą Księgę. Zdawał się też prowadzić z samym sobą wewnętrzny dialog, który bardzo Adama niepokoił. Potem ruszyli w drogę — Skadi w swojej postaci naturalnej, ubrana w strój Jeda Kowala, zła, bo ślady okazały się niewyraźne — a jeszcze później zdrzemnęli się na parę godzin. Adam obudził się ze strasznego snu i przypomniał sobie, że rzeczywistość jest o wiele straszniejsza. Z podziemi góry musiało prowadzić z tysiąc dróg. Nawet przy wilczych zmysłach Skadi odnalezienie tropu było trudne. Jednak go znalazła; biegł równolegle do ich tunelu, w małym korytarzu, do którego na razie nie znaleźli dostępu. Ale byli już blisko, raz nawet usłyszeli swoją zwierzynę, jej ciche kroki za ścianą. Biała wilczyca zawyła z wściekłości, że ofiara jest tak blisko, a nie można jej upolować. Ale wilcza postać męczyła Skadi, która często musiała wracać do swojego ludzkiego aspektu, za każdym razem pożywiając się łapczywie. Adam doszedł do wniosku, że w ludzkiej postaci jest jeszcze groźniejsza. Przy wilczycy przynajmniej wiedział, czego się spodziewać. Poza tym jako wilczyca nie mogła rzucać zaklęć i czarów, nie było nagłych wybuchów, ataków i całego tego hokus-pokus. Adam zawsze nienawidził magii, a dopiero teraz uświadomił sobie, jak bardzo. Lepiej udawać, że to tylko sen, doszedł do wniosku. Zwykle nic mu się nie śniło, więc nic dziwnego, że ten wyjątkowo długi i niepokojący sen wytrącił go z równowagi. To tylko sen, myślał Adam, a im dłużej to sobie powtarzał, tym rzadziej myślał o bólu pleców, wilczycy i niesłychanych istotach, które wyłaniały się z ciemności. Już nie poruszała go śmierć dwóch znajomych ze wsi ani to, że znalazł się daleko od domu w towarzystwie wilczycy, ani że ma pęcherze na stopach i płuca pełne kamiennego pyłu, ani nawet że proboszcz oszalał. To wszystko mu się śniło. Musi się tylko obudzić.

* Podążający za tropicielami Wanowie pozostali nieco w tyle. Nie żeby trudno było odnaleźć ślad — Skadi nie starała się zamaskować swoich kolorów — ale do tej pory zdążyli się tak ze sobą skłócić, że nie umieli podjąć żadnej decyzji. Heimdal i Frey chcieli od razu dokonać przemiany i ścigać Łowczynię w postaci zwierząt. Njörd zaprotestował, ponieważ bielik, jego ulubiony zwierzęcy aspekt, był pod ziemią nieprzydatny. Freya w ogóle odmówiła zmiany kształtu, argumentując, że nikt nie przyniesie jej ubrania, kiedy wróci do właściwej postaci, a wszyscy razem nie potrafili uświadomić Idun, jak ważną rolę w tym pościgu odgrywa pośpiech. Uzdrowicielka raz po raz zatrzymywała się z zachwytu nad ładnymi kamyczkami, żyłami metalu w kamiennej posadzce lub podziemnymi liliami rosnącymi wszędzie, gdzie ze ścian ściekała woda. Frey zaproponował, żeby zmienić postać Idun, tak jak Loki kiedyś zmienił ją w orzech laskowy, by umknąć Ludziom Lodu, ale Bragi nie chciał o tym słyszeć. W rezultacie ruszyli pieszo. Była to długa i uciążliwa podróż. Heimdal utrzymywał, że Odyn nie mógł ich zdradzić, Freya narzekała, że wszędzie jest kurz, Bragi śpiewał wesołe piosenki, które wszystkim działały na nerwy, Njörd się niecierpliwił. Frey był podejrzliwy, a Idun do tego stopnia utraciła świadomość niebezpieczeństwa, że nie można było jej spuszczać z oczu, by się gdzieś nie zgubiła. Mimo to przeszli przez Strond w niespełna godzinę po Łowczyni, gdyż i Skadi miała pewne problemy, które przybrały postać Nata Proboszcza i Adama Marnoty. * Na drugim brzegu Strondu za śladem podążał ktoś jeszcze. Trop był wyraźny, jeśli umiało się patrzeć; oczywiście kapitan osłaniał swoje kolory, ale na każdym zakręcie zostawiał małe inkantacje w ścianach tunelu lub pod kamieniami na ścieżce, w ten sposób znaczył drogę. Cukier i tak wiedział, dokąd się kieruje. Tylko kapitan był na tyle szalony, by sądzić, że zdoła powrócić z tej wyprawy. Ale przecież to kapitan. Goblin już dawno nauczył się nie kwestionować jego rozkazów. Loki dopadł go w magazynie żywności, przy pieczonym prosięciu i beczułce piwa. Cukier w pierwszej chwili nie rozpoznał kapitana w spódnicy wariatki Nan, brudnego, zaszczutego i bliskiego wyczerpania. Loki od razu postawił go na baczność za pomocą gróźb i run. Wydał rozkazy cicho i pospiesznie, jakby bał się, że ktoś podsłucha. — Dlaczego ja? — spytał Cukier z rozpaczą. — Bo tu jesteś — odpowiedział Loki. — I ponieważ nie mam wyboru. Cukier pożałował, że coś go podkusiło tu przyleźć. Ale rozkazy Lokiego były całkiem wyraźnie, dlatego goblin szedł w ślad za nim, po drodze zbierając zużyte inkantacje i czasem zaglądając do sakiewki na szyi — sakiewki, którą dał mu kapitan wraz z instrukcją użycia w razie konieczności.

Kapitan znalazł się w kłopotach, to było jasne. Cukier nie potrzebował magicznej mocy, żeby to stwierdzić. Kłopoty były potężne i ciągle rosły, ale kapitan jeszcze żył, choć trudno było przewidzieć, jak długo to jeszcze potrwa. Cukier zaglądał do sakiewki co pół godziny. W środku był kamyk, na którym widniały runy — Ós, czyli As, Bjarkán i Kaen, runa kapitana, splecione razem w sigil przedstawiający Lokiego.

— Ten kamień pokaże ci, co masz robić — wyjaśnił Loki, pospiesznie wciskając do plecaka ubrania i zapasy żywności. — Idź w ślad za mną i nie pokazuj się nikomu. Iść? Dokąd? Cukier nie ośmielił się spytać. Właściwie nawet nie musiał. Mina kapitana powiedziała mu więcej, niż chciałby wiedzieć. Loki wybierał się do królestwa Hel — krainy, o której Cukier nie lubił nawet słuchać — i zabierał ze sobą Maddy. — Jeśli kamień stanie się czerwony — powiedział kapitan — będziesz wiedzieć, że jestem w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Jeśli poczernieje... to znak, że nie da się mnie uratować. Cukier niemal pragnął, by kamień stał się czarny. Wydawało mu się, że idzie za Lokim od wielu dni; był głodny, spragniony, zmęczony i z każdym krokiem coraz bardziej się martwił. W położonych nisko tunelach żyły szczury i karaluchy wielkie jak on sam. Były lodowate zbiorniki wodne i ukryte jamy, były gejzery, siarkowe kipiele i przepaście. Ale dzielnie szedł dalej, choć nie wiedział, czy robi to ze strachu, wierności czy po prostu tej swojej niepoprawnej ciekawości. Kamień był czerwony już od godziny. I stawał się coraz ciemniejszy.

5 W cichej komnacie otoczonej innymi cichymi komnatami Hel Półzrodzona nadal rozmyślała, co robić. W jej królestwie nie mogło się wydarzyć nic, o czym by nie wiedziała. Bardzo szybko uświadomiła sobie, że na jej teren wtargnęli intruzi. W normalnych okolicznościach nie zwróciłaby na nich uwagi. Kraina Śmierci jest nieskończona i wszyscy goście albo zawracają, albo powoli umierają na jej jałowych ziemiach. Obie opcje Hel zadowalały; od czasu, gdy ostatnio udzieliła audiencji żywemu, minęło wiele wieków. Wtedy jej gość powrócił sam. Hel nie była wrażliwa, ale wyczuwała bliskość ciepłej krwi. Oczywiście kazała im na siebie czekać. Na tyle długo, żeby ich trochę upokorzyć i nauczyć cierpliwości. W Krainie Zmarłych czas nie ma znaczenia. Tu godzina wydaje się żywym długa jak tydzień. Tak więc Loki i Maddy odmierzali czas oczekiwania łykami wody, drzemkami i kawałkami chleba twardego jak kamień. A kiedy ich skąpe zapasy żywności się skończyły, mierzyli czas długimi, chwiejnymi krokami po niekończącej się pustyni oraz ilością upadków, powstań i znowu upadków. Hel otworzyła jedno oko, a zamknęła drugie. Jedno było jasnozielone, podobnie jak oczy jej ojca, lecz tak lodowate i pozbawione wyrazu, że nawet żywa strona jej twarzy wydawała się martwa. Martwe oko widziało dalej, choć było ślepe i podobne do oczodołu trupiej czaszki. Gdyż Hel była pół żywa, pół martwa. Połowa jej twarzy była gładka, druga — w rozkładzie. Na jedno ramię spadała fala czarnych włosów, na drugie — żółte strąki niczym pęk konopnego sznurka. Jedna dłoń była kształtna, druga wyglądała jak szpony. Jedna stopa zdrowa, druga kaleka. Szyję Półzrodzonej znaczyła Naudr, ta sama runa, która znajdowała się na linie w jej dłoni. Hel całe stulecia spędzała w półśnie, z otwartym martwym okiem, widzącym tysiące zmarłych, którzy dniem i nocą, w każdej sekundzie, przybywali do jej królestwa. Wśród tych rzesz niewielu ją zainteresowało. Martwi widzą wszystko, lecz mają to gdzieś, mówi przysłowie. Zmarły książę w koronie i z berłem jest tak samo martwy jak nieżyjący zamiatacz ulic, kanalarz czy wytwórca okolicznościowych pamiątek. Zmarli niewiele różnią się od siebie, a Hel już dawno nauczyła się traktować ich z jednakową obojętnością. Teraz zdarzyło się coś innego. Do jej królestwa wkroczyło dwoje intruzów, a ich sygnatury były widoczne dla jej żywego oka jak dwa słupy kolorowego dymu. Już to samo by wystarczyło, żeby obudzić jej zaciekawienie — a poza tym ten liliowy ślad był dziwnie znajomy. Mieli ze sobą też coś jakby odbicie słońca w szkle... Słońce? Szkło? Tak, Hel pamiętała słoneczny blask. Pamiętała zwłaszcza, jak została go pozbawiona, jak zesłano ją tu, gdzie nic się nie zmienia, nie rośnie, nie żyje, gdzie dni i noce są jednakowo puste w wiecznej śmiertelnej poświacie zmarłych. A kto to uczynił? Oczywiście Asowie. Asowie, Ogniści, bogowie. Obiecali jej królestwo godne władczyni, a dali jej... to! Oczywiście było to wiele stuleci temu i sądziła, że Asowie dawno już przeminęli.

Ale jeśli nie zawodziła ją zdolność wyczuwania ciepłej krwi, zostało ich co najmniej dwoje. Dlatego wstała, trzymając w żywej ręce magiczny sznur, i przemierzyła bezkresną pustynię za pomocą jednego słowa. Maddy zobaczyła ją pierwsza. Ocknęła się z niespokojnych snów w kryjówce między głazami, wyczuła lodowaty chłód, otworzyła oczy i spojrzała prosto w profil kobiety — zielonookiej, z wydatnymi kośćmi policzkowymi, o włosach lśniących jak krucze skrzydło. Zachwyciła się jej urodą, a potem kobieta się odwróciła. Hel przyjrzała się minie Maddy i uśmiechnęła się po raz pierwszy od pięciuset lat. — Otóż to, dziewczynko — przemówiła cicho. — Śmierć ma dwa oblicza. To, które inspiruje poetów i kochanków, dla którego wojownicy tracą głowy... i to drugie. Grób. Robactwo. Rozkład. — Dygnęła kpiąco, nieco zachwiawszy się na kalekiej nodze. — Witaj w Hel, mała. * Loki nie spał. Natychmiast wyczuł obecność Hel i ukrył Szeptacza — w zapieczętowanym runami zawiniątku z opończy Maddy — pod stertą zwietrzałych kamieni. Dopiero wtedy wyłonił się z kryjówki z uśmiechem uroczym i obelżywym jednocześnie. — Zapomniałem, jak tu paskudnie — oznajmił. Hel odwróciła się bardzo powoli. — Loki, miałam nadzieję, że to ty. — W jej oczach pojawił się wyraz, na którego widok Maddy dostała dreszczy. — Przypuszczam, że przyszedłeś nie bez powodu. — W rzeczy samej — powiedział Loki. — Musi to być coś ważnego. Przyjście do mojego królestwa bez żadnej ochrony to nawet dla ciebie ryzyko. A co do niej... — Popatrzyła na Maddy uważniej. — Czuję krew Asów. Kto to jest? — Kuzynka. Nie znasz jej. W tej dziewczynie było coś zdecydowanie znajomego. Może coś w oczach? Hel szukała w pamięci, jednak Śmierć przyjmuje tak wielu gości, że nie mogła znaleźć tego właściwego. Uśmiechnęła się do Maddy. — Z pewnością jesteś głodna, moja droga. — Zrobiła gest żywą ręką i nagle znikąd pojawił się stół, szeroki jak Strond, migoczący, uginający się od srebra, szkła, porcelany, przykryty adamaszkowym obrusem, a na nim... owoce, miód, wino, placki wielkie jak koła młyńskie, ogromne jak karety wazy z zupą, piramidy schłodzonych winogron, pieczone prosięta z jabłkami w ryjkach, figi w miodzie, sery, rozcięte granaty, brzoskwinie, śliwki, oliwki w przyprawionej ziołami zalewie, pieczone łososie trzymające w pyskach własne ogony, faszerowane małże, śledziowe koreczki, słodki cydr, pulchne roladki z migdałami, cynamonowe bułeczki, babeczki niczym chmurki i chleb. Tysiące rodzajów chleba: biały, miękki, z makiem, pleciony jak chałka, okrągły, kwadratowy, ciemny, z bakaliami... Maddy nie mogła sobie przypomnieć, kiedy ostatnio jadła. Wyciągnęła rękę, pragnąc choćby spróbować...

— Nie dotykaj! — ostrzegł Loki. — Dlaczego? — spytała z dłonią na śliwce. — Nie wolno jeść pokarmów ze Świata Zmarłych. Ani kęsa, ani łyka, ani ziarenka. Chyba że nie chcesz stąd wyjść. Hel obserwowała go z niewzruszonym wyrazem twarzy. — Żaden z moich gości nie narzekał. Loki parsknął śmiechem. — Poczucie humoru ma po tatusiu — rzekł do Maddy. — Chodźmy. Te twoje komnaty są pewnie gdzieś w pobliżu? Hel uśmiechnęła się lekko. — Jak rozkażesz — powiedziała i jednym gestem odesłała stół w niebyt, a potem równie nagle przywołała pałac biały jak kość, wznoszący się na środku pustyni, najeżony wieżyczkami, szpicami, pełen gotyckich i neogotyckich strzelistości i lilii, z posągami biskupów, kapłanów, badaczy, kardynałów, szamanów, mistyków, proroków, czarowników, wróżbitów, magistrów, zbawicieli, półbogów i papieży, stojących w niszach wzdłuż całej fasady. — Niebrzydki — powiedział Loki. Hel wskazała im drogę. * Maddy jeszcze nigdy nie była w takim pałacu, nawet we snach. Oczywiście wiedziała, że nic tu nie jest do końca prawdziwe — zakładając, że słowo „prawdziwe” ma jakieś znaczenie w tak bliskich okolicach Snu. Ale wnętrze robiło wrażenie: długie białe korytarze z chłodnego alabastru, płaskorzeźby z kości słoniowej, misterne sklepienia, niemal zupełnie spłowiałe arrasy, strzeliste kolumny z delikatnego szkła. Przechodzili przez ciche kamienne komnaty, przez pokoje pełne jasnych jak lód luster, przez sale, w których samotnie tańczyły zmarłe księżniczki, przez krypty i zasłane kurzem korytarze. — To twoja córka? — szepnęła Maddy. Loki pokiwał głową. Nie wydawał się niespokojny, choć Maddy podejrzewała, że prowadzi jakąś niebezpieczną grę. Hel najwyraźniej nie darzyła go miłością. — Nie byłem dobrym rodzicem — wyjaśnił. — Ale jej matka też nie. Szalona, choć pociągająca, jak to demony. Nie powinniśmy w ogóle mieć dzieci. W nas obojgu płynie zbyt wiele krwi Chaosu. Ale w porównaniu z resztą rodziny Hel wygląda dość normalnie. Prawda, Hel? Hel nie odpowiedziała, choć żywą rękę zacisnęła w pięść. Maddy pomyślała z niepokojem, że drażnienie królowej na jej ziemiach nie jest rozważne — ale Trikster zachowywał całkowitą beztroskę. — Wiesz. Loki — odezwała się Hel. zatrzymując się niespodziewanie. — Zastanawiasz mnie. To przecież moje królestwo. Kraina Zmarłych. Mam tu władzę absolutną. Kto tu

wchodzi, staje się moją własnością. A jednak przychodzisz tu bezbronny i myślisz, że daruję ci życie? — Dlaczego myślisz, że jestem bezbronny? Hel uniosła brew. — Daruj sobie. Jesteś sam. — Owszem — zgodził się życzliwie Loki. — Czego właściwie chcesz? Loki uśmiechnął się miło. — Jednej godziny. — Jednej godziny? — W Świecie Podziemi. — Masz na myśli Sen? Loki pokręcił głową. — Mam na myśli Świat Podziemi. A dokładnie Czarną Fortecę. — Zawsze przeczuwałam, że jesteś wariatem. Przecież stamtąd uciekłeś! I chcesz wrócić? Przede wszystkim chcę się upewnić, że będę mógł stamtąd znowu wyjść. — A to dobre — powiedziała Hel z kamienną twarzą. — Warto było czekać pięćset lat, żeby usłyszeć coś takiego. Loki pokręcił niecierpliwie głową. — Hel, przestań udawać, wiem, że to potrafisz. Nie mogłabyś tak długo mieszkać w pobliżu Czarnej Fortecy, nie zdoławszy rzucić parę, powiedzmy... niedyskretnych spojrzeń na panujące w niej obyczaje. Hel rzuciła mu półuśmiech. — Może i tak, lecz to niebezpieczna gra. Jeśli otworzysz fortecę, choćby na godzinę, nie wiadomo, co może z niej uciec — do Snu, do Śmierci, może nawet do Świata Środka. Dlaczego miałabym to zrobić? Co będę z tego miała? — Jedna godzina — powtórzył Loki. — Jedna godzina w fortecy. Potem zejdę ci z oczu i wszystkie długi będą uiszczone na zawsze. Hel zmrużyła oczy. — Długi? — Jej furia zmroziła Maddy do szpiku kości. — Przestań udawać, Hel. Wiesz, że jesteś mi coś winna. — Co? Loki znowu się uśmiechnął. — Nie bądź taka skromna, nie do twarzy ci z tym. A jak się miewa ostatnio nasz Złoty Chłopiec? Nadal taki czarujący? I piękny? I martwy?

Kości martwej dłoni Hel głośno zgrzytnęły o siebie. Maddy zerknęła niespokojnie na Lokiego. — Maddy, to ci się spodoba — oznajmił, nadal z uśmiechem. — To historia szalonej miłości, łamiącej prawa przestrzeni, czasu i śmierci. Chłopiec poznaje dziewczynę, ona dziko się w nim zakochuje, lecz on nawet jej nie zauważa, tak bardzo go zajmuje oczarowywanie wszystkiego, co żyje. Zresztą dziewczyna nie jest szczególnie piękna, no i mieszka w złej dzielnicy. Więc zawiera ze mną umowę. Wyświadczam jej drobną przysługę. Ona dostaje Złotego Chłopca tylko dla siebie na chwilę wieczności, a ja w zamian mam prawo oczekiwać podobnej przysługi. Więc teraz się jej domagam. W tej chwili. — Drań z ciebie, Loki — powiedziała Hel martwym głosem. — Kochanie, nie znoszę występować jako czarny charakter, ale i ty raczej w bieli nie chodzisz. Hel westchnęła. Nie musiała tego robić — nie oddychała od całych stuleci — ale Loki zawsze umiał ją doprowadzić do ostateczności. Jednak umowa to umowa, dane słowo jest święte, nawet dla tych, którzy żyją i działają w chwiejnej równowadze między Porządkiem a Chaosem. I po co było składać przysięgę? Była wtedy młodsza (choć to żadne wytłumaczenie), nieobyta w obyczajach Świata i Świata Podziemnego, na tyle ślepa i głupia, że pokochała, na tyle arogancka, że uwierzyła, iż zasady jej nie obowiązują. A Baldr był taki piękny! Bóg wiosennego kwiecia, złotowłosy, dobry, życzliwy, o czystym sercu. Wszyscy go kochali, ale Hel najbardziej. Przybyła do niego najpierw w snach, gdzie snuła najbardziej uwodzicielskie fantazje dla jego przyjemności, ale on narzekał, skarżył się na nocne koszmary i niespokojny sen. Coraz bardziej pogrążał się w strachu, blady, przerażony, aż Hel zrozumiała, że nienawidzi jej równie gwałtownie, jak kocha życie. Wówczas jej zimne serce jeszcze bardziej zlodowaciało i zaczęła snuć plany, w jaki sposób mogłaby go zdobyć. Trzeba się wykazać pewną przebiegłością, by zabić boga. Loki nadawał się do tego zadania jak nikt. Zaaranżował sytuację tak, że winą obarczono kogo innego, a kiedy Frigg Matka zwróciła się do wszystkich żywych istot w Dziewięciu Światach, by błagały o powrót Baldra, tylko jeden Loki tego nie uczynił i tak Baldr pozostał u boku Hel, jaśniejący król ze swą mroczną królową. Ale to zwycięstwo miało gorzki smak. Hel marzyła o posiadaniu Baldra tylko dla siebie; słyszała nawet opowieści o poprzednim strażniku Krainy Zmarłych, który osiągnął podobny sukces za pomocą garści ziaren granatu. Jednak martwy Baldr stracił czar, który posiadał za życia. Przepadły jego wdzięk, wesoły głos, słoneczny blask złocistych włosów. Stał się zimny i niewzruszony. Odzywał się tylko wtedy, gdy zmuszała go do tego czarami, ożywiał się tylko na jej rozkaz. Jak się okazuje, martwi nie mają w sobie ani iskry życia, nawet jeśli byli bogami. A teraz w dodatku Hel musiała się za to wszystko odwdzięczyć! — No więc jak? — spytał Loki. — Dotrzymasz umowy? *

Hel bardzo długo szła w milczeniu. Podążali za nią przez śmiertelnie białe bramy, przez krypty i komnaty pełne kości, przez mozaiki z ludzkich zębów i grobowce o sklepieniach wykładanych czaszkami. Schodzili coraz głębiej, aż w końcu dotarli do katakumb ustrojonych koronkowymi festonami pajęczyn. Zatrzymali się na kamiennym gościńcu; po obu jego stronach ciągnęły się łuki prowadzące do licznych wąskich nisz. — Nie patrz tam — powiedział Loki cicho. Ale Maddy nie potrafiła się powstrzymać. Nisze były mroczne, lecz rozświetlały się, kiedy je mijali. W środku znajdowali się zmarli; niektórzy siedzieli, inni stali, jakby jeszcze żyli. Niektóre twarze kierowały się ku nieznanemu tu ciepłu żywych istot, potem znów się odwracały, gdy goście przechodzili dalej, a komnaty pogrążały się w mroku. Hel zrobiła gest martwą dłonią i komnata po prawej stronie rozświetliła się blaskiem. Maddy ujrzała w niej dwóch młodzieńców, bladych i rudowłosych, a tak podobnych do Lokiego, że aż zaparło jej dech w piersiach. — Zabili nas — powiedział jeden z nich. — Zabili nas przez ciebie. Hel uśmiechnęła się upiornie. Loki nie odpowiedział, ale odwrócił wzrok. Ruszyli dalej. Hel raz jeszcze uniosła martwą dłoń i w niszy po lewej stronie ukazała się smutna kobieta o kasztanowych włosach. — Czekałam na ciebie, Loki — powiedziała. — Czekałam, ale nie przyszedłeś. Loki nie odpowiedział, lecz spochmumiał jeszcze bardziej. Parę minut później Hel znowu się zatrzymała i w niszy przed nimi zapaliło się światło. Maddy ujrzała w niej uderzająco pięknego młodzieńca. Miał złote włosy, błękitne oczy i choć był śmiertelnie blady, wydawał się lśnić jak spadająca gwiazda. — Baldr — odezwał się Loki. Nie wiadomo dlaczego, zabrzmiało to jak przekleństwo. — Czekam na ciebie — odpowiedział Baldr. — Mam tu dla ciebie miejsce, przyjacielu. Żaden człowiek nie zdoła oszukać Śmierci, a ja jestem cierpliwy. Zresztą już niedługo się doczekam. Loki zaklął i odwrócił wzrok. Hel znowu się uśmiechnęła. — Masz dosyć? Loki skinął głową. — A ty? — zwróciła się ku Maddy. — Chciałabyś zobaczyć jakichś dawnych przyjaciół? Loki położył dziewczynce rękę na ramieniu. — Nie patrz. Idź przed siebie. Ale Hel już uniosła dłoń; rozświetliła się kolejna komora i Maddy ujrzała w niej kobietę o jasnych lokach i brodatego mężczyznę, którego twarz znała jak własną.

— Ojcze... — odezwała się i zrobiła krok w stronę niszy. — Nie zwracaj na nich uwagi. To zjawy. Nie rozmawiaj z nimi. — Ale to był mój... — Mówię: nie zwracaj uwagi. Lecz Maddy już zrobiła następny krok. Odtrąciła rękę Lokiego i podeszła do komory, gdzie Jed i Julia Kowalowie siedzieli obok siebie w zgodzie, która wydawałaby się przyjazna, gdyby nie byli martwi. Jed podniósł oczy na Maddy, ale nie było w nich ciekawości ani radości. Zaczął mówić, poruszając wargami w półmroku, lecz nie wychodził z nich żaden dźwięk prócz szmeru wiatru i przesypującego się piasku. — To tylko czary, tak? — spytała Maddy żałosnym głosikiem. Hel uśmiechnęła się odrażająco. — On na pewno żyje! — zaprotestowała dziewczyna. — Niedawno go widziałam. Mogę go skłonić, żeby z tobą porozmawiał — zaproponowała Hel jedwabistym głosem. — Może ci nawet pokazać, jak do tego doszło. — Przestań — rzucił Loki głosem bez wyrazu. Ale Maddy nie mogła oderwać wzroku od oświetlonej niszy. Jed i Julia stali się jakby bardziej widoczni; migotliwe światło ożywiło ich twarze. Maddy wiedziała, że to nie są jej prawdziwi rodzice, a jednak coś ją do nich ciągnęło — do matki, której nawet nie znała, do mężczyzny, którego przez czternaście lat nazywała ojcem. Nagle poczuła się malutka, słaba i po raz pierwszy od chwili, gdy wraz z Jednookim otworzyła Górę Czerwonego Konia, chciała zapłakać. — Czy to moja wina? — spytała Jeda Kowala. — Czy to ja ściągnęłam na ciebie ten los? — Daj jej spokój — rzucił ostro Loki. — Masz do załatwienia sprawy ze mną, nie z nią. Hel uniosła brew na żywej połowie twarzy. Komora pociemniała, duchy znikły. — Godzina — rzucił Loki ostro. — Jedna godzina. A potem przysięgam, że nigdy więcej mnie tu nie zobaczysz. Hel uśmiechnęła się do niego. — Proszę bardzo. Dam ci godzinę. I ani minuty, ani sekundy więcej. — Dajesz słowo? — Tak, i coś ci obiecam. Jeśli przeżyjesz ten swój ostatni wybryk, w co bardzo wątpię, przy następnym naszym spotkaniu stracisz życie, choć jesteś moim ojcem. Zrozumiałeś? Uścisnęli sobie dłonie. A potem Hel martwym palcem narysowała kwadrat w powietrzu i nagle ujrzeli w nim rzekę Sen, ogromny wodny przestwór, którego żadne oko nie mogło ogarnąć, szerszy niż Jedyne Morze i dziesięć tysięcy razy burzliwszy. Powierzchnia rzeki była usiana wyspami, jak baletnicami w spódniczkach z jasnej piany, niezliczonymi kamieniami i skałami. Otaczały ją zdradzieckie mielizny, urwiska sięgające chmur, kamienne szczyty i ogromne głazy. Bogowie! — szepnęła Maddy. — Ile ich jest...

Loki wzruszył ramionami. — Wyspy Snu pojawiają się i znikają. Ich żywot jest krótki. Za to forteca... Zamyślił się. Czarna Forteca Podziemnego Świata, której szczyty giną w chmurach, a fundamenty sięgają najgłębszej czeluści... Nikt nie potrafił opisać jej kształtu; w jednej chwili była ogromnym zamkiem, a zaraz potem wielką gorejącą przepaścią. W takiej bliskości Chaosu nic nie może pozostać w jednym aspekcie; dlatego też forteca była nie do zdobycia. Drzwi i korytarze pojawiały się w niej i znikały — oto czemu Hel musiała przez godzinę trzymać otwartą drogę. Loki nie wątpił, że Hel tego dokona. Jej słowo było święte — zależała od niego równowaga w królestwie — choć w obietnicę także wierzył. Przez chwilę myślał o wyroczni, jej przebiegłości i zamiarach. Dlaczego chciała się dostać do Hel? Co zobaczyła, kiedy ich umysły się spotkały? Czego nie dopracował w swoim misternym planie, skoro wydawała się taka zadowolona? Widzę spotkanie na skraju Podziemi — mądrego i nie całkiem mądrego. Mądry? Trikster jeszcze nigdy nie czuł się głupiej. Hel nakreśliła odwróconą runę Naudr na utworzonym przed chwilą oknie. Maddy natychmiast poczuła na twarzy powiew wiatru, szmer wody na kamieniach, odwieczną stęchliznę... — Macie godzinę — odezwała się Półzrodzona. — Proponuję jej nie zmarnować. I po tych słowach znikła, a wraz z nią jej siedziba. Loki i Maddy stanęli na skale w samym środku rzeki Sen, z czeluścią Czarnej Fortecy ziejącą u ich stóp.

6 Wanowie odeszli ponad godzinę temu. Ethel Proboszczowa przyglądała się temu obojętnie, choć była pewna, że odchodzą na dobre. Nadal czuła się bardzo dziwnie, bardzo spokojnie. Siedząc przy toaletce i patrząc w lustro, usiłowała zrozumieć, co się stało. Przez ostatnie dwadzieścia cztery godziny widziała więcej niż w całym dotychczasowym życiu. Ujrzała walczących bogów, kobietę, która była dzikim zwierzem, męża opętanego przez nieświętego ducha, intruzów w jej domu, zagarnięcie jej majątku i zagrożenie własnego życia. Powinna coś czuć. Strach. Rozpacz. Niepokój. Ulgę. Zgrozę na widok tych nienaturalnych wypadków. A jednak nie czuła nic. Spojrzała na własną twarz w lustrze toaletki. Rzadko to robiła, lecz dziś chciała przyjrzeć się sobie — nie z próżności, raczej ciekawości, by sprawdzić, czy widać tę wewnętrzną zmianę, która się w niej dokonała. Czuję się inaczej. Jestem inna. Przebrała się w zwykłą suknię z brązowej flaneli (nietanią, ale za mało efektowną, by skusić tamtą wiedźmę), a potem umyła i uczesała długie włosy. Twarz miała czystą, bez różu, co ją odmłodziło, oczy — niepozorne w porównaniu z oczami Frei i Skadi — przejrzyste, złotobrązowe i rozumne. Nie była piękna, ale nie była też tą samą dziobatą Ethel Dobrodziejówną, która omal nie została na lodzie pomimo pieniędzy ojca. Bardzo to dziwne, pomyślała spokojnie. A najdziwniejsze, że uzdrowili ją bogowie. Może przez to także stała się nienaturalnym stworzeniem, w jakimś sposób skażonym ich obecnością. Na pewno nie przejmował jej wstręt, choć powinien. Natomiast czuła wdzięczność. I radość. Miała już wyjść — sądziła, że poranna przechadzka ukoi jej duszę — kiedy ktoś zapukał do drzwi wejściowych. Na progu stał Dorian Marnota rozchełstany, rozczochrany, z dzikim spojrzeniem, rozognioną twarzą i bliski łez z pragnienia, by opowiedzieć tę historię komuś, kto go nie wyśmieje. Uciekł z Góry Czerwonego Konia i ukrył się, a kiedy nabrał pewności, że nie jest już niebezpiecznie, wrócił i znalazł rozszarpane ciała Auduna Mostowego i Jeda Kowala leżące przy otwartym Końskim Oku. Po proboszczu i Adamie nie został żaden ślad, choć widział sześcioro Wanów zmierzających szybko gościńcem z Malbry. — Nic mogłem nic zrobić — dodał z udręką. — Zacząłem biec... kryłem się... — Moim zdaniem — odezwała się Ethel — powinien pan na chwilę wstąpić. Służba jest już na nogach, a pan z pewnością chciałby uspokoić nerwy herbatką. Herbatka, pomyślał Dorian z obrzydzeniem. Jednak przyjął zaproszenie, wiedząc, że w całym Malbry pewnie tylko Ethelberta mu uwierzy. I uwierzyła. Podpytując, gdy się zacinał, wydobyła z niego całą opowieść. Kobieta-wilczyca, dwa morderstwa, opętanie Nata przez nieznane duchy, zniknięcie Adama Marnoty... Kiedy skończył, odstawiła filiżankę na porcelanowy spodeczek i dolała nieco gorącej wody do imbryka.

— Zatem jak pan sądzi, dokąd udał się mój mąż? — spytała. Dorian był zbity z tropu. Spodziewał się łez, gniewu, może jakiegoś histerycznego wybuchu. Spodziewał się wyrzutów, że uciekł — sam je sobie czynił. Nigdy nie cenił Nata Proboszcza, ale to nie znaczyło, że należało go zostawić na łaskę i niełaskę losu. To samo dotyczy pozostałych, pomyślał. A co do Adama — to przecież jego siostrzeniec, na litość... Palił się ze wstydu za tę ucieczkę. — Weszli w podziemia góry, proszę pani — powiedział wreszcie. — Szli za czyimś śladem... — Córki Kowala — rzuciła Ethel, nalewając herbaty. — Tak, i jej przyjaciela. Tego, który uciekł. Ethel skinęła głową. — Wiem. Ruszam za nimi. — Za nimi? — Teraz wiedział już na pewno, że ta kobieta oszalała. W pewnym sensie to dodało mu otuchy; ten jej dziwny spokój bardzo go zdenerwował. — Ależ droga pani... — Proszę mnie posłuchać — przerwała mu. — Dziś coś się wydarzyło. Tutaj, na podwórzu. Wszystko potoczyło się błyskawicznie, jakby mnie uderzył piorun. W ułamku sekundy zapadłam w ciemność, choć przed chwilą byłam cała i zdrowa. Widziałam różne rzeczy. Rzeczy, w które nie sposób uwierzyć, nawet we śnie. — We śnie? — zdziwił się Dorian. Szacowni mieszkańcy Malbry nie rozmawiali o snach. Zastanowił się, czy Ethel Proboszczowa nie dostała czasem po głowie, i zaczął żałować, że w ogóle tu przyszedł. — Może pani śniła. We snach mogą się wydarzać dziwne rzeczy... niebezpieczne... i jeśli ktoś jest nieprzyzwyczajony... Ethel prychnęła ze zniecierpliwieniem. — Umarłam, drogi panie. Umarłam i byłam już w drodze do Krainy Umarłych, kiedy Jasnowidzący mnie zawrócili. Myśli pan, że się boję snów? Myśli pan, że się czegokolwiek boję? Teraz Dorian przeraził się nie na żarty. Nie miał wielkiego doświadczenia z wariatkami, a jako kawaler nawet sobie nie wyobrażał, jak się postępuje z kobietą w takiej sytuacji. — Pani... Proboszczowo... — zaczął słabo. — To naturalne, że jest pani zaniepokojona. Może zechce pani odpocząć? Mam przynieść sole trzeźwiące? Ethel obrzuciła go spojrzeniem pełnym politowania. — Byłam martwa — powtórzyła łagodnie. — Ludzie rozmawiają w obecności zmarłych o tym, o czym nie powinni mówić. Mniej się pilnują. Nie udaję, że rozumiem wszystko, co się tam działo. Sprawy Jasnowidzących nie są dla nas zrozumiałe i żałuję, że w ogóle przyszło nam ich spotkać, ale za późno na żale. Oni mnie uzdrowili. Zwrócili mi życie. Czy im się wydawało, że przejdę nad tym do porządku dziennego? Wrócę do robótek, garów i innej domowej roboty? — Co pani powiada? — wybełkotał Dorian Marnota.

— Powiadam — wycedziła Ethel — że gdzieś w Świecie Dolnym jest mój mąż i pański siostrzeniec. Nadal żyją. I jeśli mamy ich znaleźć... — Znaleźć? Nie mówimy tu o zgubionej robótce... Raz jeszcze zmroziła go spojrzeniem. — Czy ma pan psa? — Psa? — Tak, łaskawy panie. Psa. — Eee... nie — wymamrotał, oszołomiony. — Czy to ważne? Ethel przytaknęła. — Wszystkie relacje mówią o setkach korytarzy w podziemiach góry. Potrzebny nam pies, który odnajdzie ślad. Pies myśliwski o dobrym węchu. W przeciwnym razie będziemy się błąkać po kres naszych dni, zgodzi się pan ze mną? Dorian gapił się na nią w osłupieniu. — Pani nie oszalała — wykrztusił wreszcie. — Daleka jestem od tego. Potrzebujemy psa, latarni i zapasów żywności. My lub ja, jeśli woli pan tu zostać. Dorian nie protestował. Chętnie przyjął możliwość zrehabilitowania się za ucieczkę; w dodatku Ethel, szalona czy nie, była najwyraźniej zdecydowana, a on nie mógł jej puścić w samotną drogę. Pożyczył konia proboszcza i pojechał czynić przygotowania. Wrócił po godzinie z dwoma plecakami, a także z małą, czarną, brzuchatą loszką na siodle przed sobą. Ethelberta przyjrzała się loszce z powątpiewaniem, ale Dorian znał się na świniach jak nikt i zawsze wierzył w wybitną inteligencję swojej trzody. Czarna Neli, maciora, która przed laty stała się powodem skandalu, była w swoich najlepszych latach słynną tropicielką trufli, wierną i mądrą, a strzegła gospodarstwa równie dobrze jak pies. Ta młoda loszka była potomkinią samej Neli. Dorian zamalował na czarno przerwany znak ruiny zdobiący jej miękki brzuszek (tak jak kiedyś jego matka rozpalonym żelazem i sadzą zamaskowała podobny znak na ręce swego nowo narodzonego syna). — Lizzy nas poprowadzi — oznajmił. — Ma najlepszy węch ze wszystkich moich świń. Potrafi na sto metrów wyczuć kartofel, a truflę na kilometr. Żaden pies jej nie dorówna, daję słowo. Ethel zmarszczyła brwi. — No, skoro psa nie mamy... — Lizzy jest najlepsza! — W takim razie nie marnujmy czasu. Proszę ją naprowadzić na ślad. Po dziesięciu minutach, kilku jabłkach i ziemniakach w roli łapówki oraz wielokrotnym obwąchiwaniu płaszcza Nata loszka ruszyła żwawo na smyczy. Oczka jej lśniły, ryjek drgał,

pochrumkiwała z ożywieniem i w ogóle wydawało się, że niewiele brakuje, a zacznie gadać po ludzku. — Chwyciła ślad — powiedział Dorian. — Nigdy mnie nie zawiodła. Idźmy za nią, a jeśli się myli... — Jeśli się pan myli, to mojego męża i pańskiego siostrzeńca niedługo pożre wilk. — Wiem. — Dorian spojrzał na brzuchatą loszkę, która niemal podskakiwała z rozradowania. — Ale znam Grubą Lizzy. To nie jest zwykła Świnia. Pochodzi z linii Czarnej Neli, a wszystkie świnie z tego rodu są niezwykle mądre. Dajmy jej szansę, powiadam — z nią zdziałamy więcej niż bez niej. I tak Ethel Proboszczowa, Dorian Marnota i Gruba Lizzy podążyli gościńcami i polami w stronę Góry Czerwonego Konia. Nie minęło wiele czasu, a zeszli do Świata Dolnego i zapaliwszy latarnię, zaczęli schodzić stromą ścieżką w nieznane.

7 Dla stojących na progu innego świata Lokiego i Maddy rozpoczęła się najkrótsza godzina ich życia. Dokoła rozlewała się w nieskończoność rzeka Sen, tak wielka, że nie widać było żadnego jej brzegu, upstrzona głazami i wysepkami. W górze fioletowe chmury pęczniały jak wełna na kądzieli. A w dole leżała Czarna Forteca. Jak się okazało, nie była żadną budowlą, tylko ogromnym kraterem otoczonym stalowym pasem i mieszczącym tysiąc tysięcy galerii, wzdłuż których ciągnęły się szeregi zakratowanych drzwi, celi, samotni, komnat, lochów, korytarzy, zapomnianych lub zalanych wodą przejść, wilgotnych grot, ogromnych wnętrz i kolosalnych maszyn kopiących, gdyż Świat Podziemi jest źródłem każdej złej myśli, każdego utajonego strachu, każdej zbrodni wojennej, każdego przestępstwa — i zawsze poszerza swoje granice, ryje coraz głębiej ku mrocznemu sercu świata, by dokopać się do niewyczerpanej macierzy chorób. Maszyny kopiące hałasowały jak olbrzymy miażdżące głazy zębami, a głosy niezliczonych umarłych zlewały się w gwar jak w kuźni Jeda Kowala, choć o wiele głośniejszy. — O bogowie! — odezwała się Maddy. — Czegoś takiego sobie nie wyobrażałam... — Bo nie masz dość wyobraźni — odpowiedział Loki z rękami w kieszeniach. — A jak to wyglądało po Ragnaröku! Powinnaś zejść głębiej, jakieś, powiedzmy, tysiąc dwieście poziomów w głąb... tam dopiero wyobraźnia ma pole do popisu. — Nie rozumiem. Przestał się nią interesować. Szukał czegoś, i to z coraz większym niepokojem. Grzebał w kieszeniach nieznanego ubrania, za pasem, w rękawach i klął coraz okrutniej. — Co się stało? — spytała Maddy. — Czego szukasz? Ale on już uśmiechnął się z ulgą. Sięgnął za pazuchę i wyjął coś, co wyglądało jak zegarek z dewizką. — Tego — oznajmił. — To mechanizm pochodzący z Hel. Tutaj czas nie płynie zgodnie ze zwykłymi regułami. Gdy tu upływa minuta, w świecie zewnętrznym może mijać godzina, a nawet dzień, dlatego musimy wiedzieć, ile czasu nam zostało. Maddy z zaciekawieniem obejrzała przyrządzik. Wyglądał jak zwyczajny zegarek, ale na jego czarnej tarczy nie było godzin, czerwone wskazówki pokazywały jedynie minuty i sekundy. Za obudową ze szkła i srebra obracały się skomplikowane mechanizmy. — Co to za dziwny czasomierz? Loki wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Śmierciomierz. Śmierciomierz już zaczął odmierzać czas. Maddy nie mogła oderwać oczu od czerwonych wskazówek. — Naprawdę myślisz, że Hel dotrzyma słowa? Nie uwięzi nas tutaj?

— Słowo Hel utrzymuje jej królestwo w równowadze. Jeśli Hel je złamie, zrezygnuje ze swojej neutralnej pozycji, a tu, na krawędzi Chaosu, nie może sobie na to pozwolić. Wierz mi, jeśli powiedziała, że mamy godzinę... — Loki znowu zerknął na tarczę śmierciomierza. Zostało im pięćdziesiąt dziewięć minut. Maddy przyglądała mu się z uwagą. — Wyglądasz jakoś inaczej — powiedziała. — Nieważne. — Ale twoja twarz... i ubranie... Z trudem szukała słów. Odnosiła wrażenie, że patrzy na jego odbicie w stopniowo wygładzającym się lustrze wody. Jego rysy się wyostrzały; nadal był Lokim o płomiennych włosach i posiekanych bliznami wargach, ale był to Loki namalowany przez jakiegoś artystę nie z tego świata, kolorami nieznanymi Naturze. — I twoja moc — dodała, nagle rozumiejąc. — Nie jest już odwrócona. To prawda, bo jestem tu w prawdziwym aspekcie, nie w postaci, którą musiałem przyjąć, kiedy znowu wyszedłem na powierzchnię. — W prawdziwym aspekcie? — Świata Podziemi nie można odwiedzać we własnej postaci. Skoro o tym mowa, nasze ciała nadal spoczywają w królestwie Hel, połączone z życiem cieniutką niteczką, oczekują naszego powrotu. Więc ośmielę się zauważyć, że jeśli chcemy się z nimi połączyć... — Czyli... to nie ja? — Maddy spojrzała na własne ciało i przekonała się z zaskoczeniem, że ona też się zmieniła. Włosy miała rozpuszczone, a nie splecione w praktyczny warkocz. I była w bardzo nieobyczajnie krótkiej kolczudze. Inne ubrania, a także opończa i plecak znikły. — Nasze plecaki! — krzyknęła z nagłym przerażeniem. — Szeptacz! Uświadomiła sobie, że nie czuła jego wezwania od chwili spotkania z Hel na pustyni. Wówczas Szeptacza niósł Loki, ale nie mogła sobie przypomnieć, czy go z nim widziała podczas wędrówki po komnatach pałacu. — Coś ty znowu zmalował? — spytała podejrzliwie. Loki się obraził. — Oczywiście ukryłem go. Bo co? Myślisz, że tu byłby bezpieczniejszy? Fakt, pomyślała Maddy. Jednak nadal się niepokoiła. Gdyby Odyn jakimś cudem zapuścił się za nimi aż tutaj... — Daj spokój — rzucił niecierpliwie Loki. — Nasza wizyta w tej krainie powoduje ogromny zamęt. Im dłużej pozostaniemy, tym większe niebezpieczeństwo, że przyciągniemy uwagę niepożądanych osób. — Raz jeszcze spojrzał na śmierciomierz. — Bądź tak łaskawa i zechciej w końcu ruszyć, bo czas ucieka i zostało nam już dokładnie pięćdziesiąt siedem minut. — Ma rację, pomyślała Maddy. Dlaczego mu nie zaufać? Zaryzykował życie, żeby doprowadzić ją aż tutaj. A jednak była niespokojna. Kolory miał tak mocne, że nie potrzebowała już daru prawdziwego widzenia, by odczytać jego myśli. Może działo się tak

dlatego, że był tu w prawdziwym aspekcie, ale wszystko wydawało się jaśniejsze i wyraźniejsze. Widziała strach Lokiego jako srebrzystą nitkę w sygnaturze, a obok niej coś ciemnego i niewyraźnego, jak myśl. której nie chciał sobie uświadomić. — I choć było już za późno na powrót, jej serce zlodowaciało od złych przeczuć. Rozpoznała tę mglistą smużkę. Widziała ją wiele razy przedtem u Adama Marnoty i jego przyjaciół, u Nata podczas kazań, u biednego Jeda Kowala. Znak był bardzo znajomy. ale skoro ujrzała go w sygnaturze Lokiego, oznaczało to, że coś się straszliwie nie udała Ta ciemniejsza nitka oznaczała podstęp. Trikster ją oszukał.

8 Loki powiedział, że tutaj przestrzeń nie rządzi się tymi samymi prawami co gdzie indziej, a Maddy dopiero teraz to zrozumiała. Ledwie zdążyła zauważyć, że spadają, dotarto do niej, że to, co wzięła za ogromny krater sięgający samego środka ziemi, tak naprawdę wcale nim nie jest, a pojęcie „w dół”, do tej pory wydające się jej niepodważalne, tutaj oznacza jednocześnie „w bok”, „w górę” i nawet „do wewnątrz”. Znalazła się w środku ogromnej żywej karuzeli, wiru, którego promienie przecinały się z galeriami, kraterami i szczelinami prowadzącymi we wszystkich możliwych kierunkach w mrok. — Jak to jest możliwe?! — krzyknęła w locie do Lokiego. — Jak co jest możliwe? — Ten świat. To nieprawdopodobne. — Tak i nie — rzucił Loki przez ramię. — W Świecie Środka, gdzie rządzi Porządek, to nieprawdopodobne. Tu, gdzie rządzi Chaos, to jeszcze nic. Maddy uświadomiła sobie, że właściwie wcale nie spadają, choć nie potrafiła inaczej opisać tego lotu. Na ogół podróżnik podąża wyznaczoną trasą, przestrzeń, czas i odległość są posłuszne regułom, jeden krok prowadzi do drugiego, jak słowa w zdaniu, które o czymś opowiada. A oni przemieszczali się w zupełnie inny sposób. Nie spadali, nie biegli, nie stali, nie pływali, nie fruwali, nie szli, a jednak poruszali się szybko, jak we śnie. Wszystko wokół migotało niczym przewracane coraz szybciej strony atlasu krain, których nikt przy zdrowych zmysłach nie chciałby odwiedzić. — Jak ty to robisz?! — krzyknęła Maddy przez hałas. — Co? — Jakoś zmieniasz to miejsce. Obracasz wszystkim! — Już ci tłumaczyłem, to kraina snu. Nigdy nie miałaś snu, w którym wiedziałaś, że śnisz? Nigdy nie myślałaś: zrobię to, pójdę tam, i we śnie to wszystko się wydarzało? Tysiące map, a każda jak bezdenna czeluść pełna jaskiń, wąwozów, grot, katakumb, lochów, sal tortur, cel. Maddy wytężyła wzrok i zobaczyła więźniów jak pszczoły w ulu. Gwar ich głosów buchał w apokaliptyczne niebo niczym drobinki popiołu. — Czekaj — odezwał się Loki. — Chyba coś mam. — Co? — Śniących. Maddy przekonała się nagle, że potrafi skupić wzrok na dowolnym więźniu i jego otoczeniu, i to skuteczniej niż przez runę Bjarkán. Widziała ich twarze niezależnie od odległości; z mdlącą szybkością migały przed jej oczami krzyczące usta, urywki koszmaru, maszyny druzgoczące kości, kobierce tkane z ludzkich ścięgien, sny o ogniu i sny o stali, sny o rozpalonym żelazie i

powolnym ćwiartowaniu, sny o krwawych orłach1 i o pożarciu żywcem przez szczury, sny o wężach, ogromnych pająkach i bezgłowych zwłokach, które jednak nadal żyją, o rojących się robakach, jadowitych mrówkach, nagłej ślepocie, straszliwych chorobach, małych ostrzach wbijających się w podeszwy stóp i o zwykłych przedmiotach, którym nagle wyrastają zęby... — Zostały nam pięćdziesiąt trzy minuty — powiedział Loki. — Więc przestań się gapić, na litość boską. Nie wiesz, że niegrzecznie jest podglądać cudze sny? Maddy zamknęła oczy. — To wszystko sny? — spytała słabym głosem. — Sny, zjawy, efemerydy. Tylko się nie angażuj. Maddy znowu otworzyła oczy. — Przecież tu są miliony więźniów. Jak znajdziemy mojego ojca? — Zaufaj mi. Łatwo powiedzieć, pomyślała. Mocniej chwyciła go za rękę, usiłując nie myśleć, co by było, gdyby ją tu zostawił. Loki już nie wyglądał na wesołka. Jego fioletowa sygnatura, zawsze jasna, teraz płonęła oślepiającym blaskiem. Wokoło nich migotały widoki nierealne jak projekcja latami magicznej. Sceny były bardziej drastyczne — stworzenia z wyprutymi wnętrznościami, trucizna skapująca z bukłaków, pola mięsożernych roślin, gruchających i śpiewających na porywistym wietrze, machiny o naoliwionych, splątanych mackach zakończonych metalowym ostrzem, które cięło i siekało... — Oho — odezwał się Loki. — Trzymaj się, gonią nas. Zanim Maddy zdążyła się obejrzeć (choć i tak nie wiedziała, w którą stronę), przyspieszył i wszystko wokół nich zamgliło się od pędu. — Kto nas goni? — Nie oglądaj się. Oczywiście Maddy nie posłuchała, a sekundę później już tego żałowała. — Niech to — żachnął się Loki. — Co ci mówiłem? Wielkości tego stworzenia nie sposób było oszacować. Było potężne jak budynek, o głowie węgorza i wielu rzędach zębów w przepastnej paszczy. Poruszało się bezgłośnie jak pocisk, a choć zęby wyglądały bardzo realnie, reszta ciała — o ile to było ciało — składała się ze smug, oparów i świetlnych sygnatur. — Bogowie, co to? — szepnęła Maddy. — Efemeryda. Nie oglądaj się. — Ale to nas dogania! Loki jęknął.

1

Krwawy orzeł — tortura polegająca na przecięciu żeber przy kręgosłupie i wydobyciu płuc. Rozgięte żebra ofiary tworzyły kształt skrzydeł, stąd nazwa (przyp. tłum. ).

— Nie patrz na to, nie myśl o tym. Twoje myśli dodają mu sił. — Jak? — Maddy, przecież ci mówiłem! — Obejrzał się nerwowo na doganiającego ich potwora. — W tym miejscu wszystko jest możliwe. Sny, majaki, zwidy. My je stwarzamy. My dajemy im silę. — Przecież jesteśmy duchami. Na pewno. Śnimy. Nic nie może nas skrzywdzić... nie tak naprawdę... — Co ty powiesz. — Loki prychnął śmiechem. — Słuchaj, Maddy, rzeczywistość taka, jaką znasz, nie istnieje w Świecie Podziemi. Nie jesteśmy duchami. To nie jest sen. I mogą nam zrobić krzywdę. Więc uciekaj. Każdy krok stał się ogromny, każdy wiódł coraz głębiej w czeluść Świata Podziemi. Maddy obejrzała się na ścigającą ich efemerydę i zobaczyła tunel otoczony koncentrycznymi kręgami ostrego jak nóż metalu, poruszającego się, dygoczącego, zaciskającego i zgrzytającego jak żywa machina. Dopiero po chwili pojęła, że tym tunelem jest paszcza stwora. — Dogania nas! — krzyknęła. — I robi się większy. Loki zaklął. Przeglądał Świat Podziemi niczym kartki książki. Żółte niebo, z którego padał deszcz siarki na stworzenia wijące się na nagich kamieniach. Kobieta zawieszona za włosy nad czeluścią pełną najeżonych ostrzy. Człowiek pijący z rzeki kwasu, który przeżarł mu wargi i brodę aż do kości — a jednak musiał ciągle pić; człowiek, którego stopy tak spuchły, że stały się wielkie jak nogi słonia; małe stworzenia o wielu nogach, pełzające z chrobotem po metalowym korytarzu pełnym drzwi w kształcie paszczy demonów. — Ciągle za nami jest? Maddy zadrżała. — Odwróć jego uwagę — polecił Loki. — Usiłuję się skupić. — Słucham? Odwrócić jego uwagę? Jak? — Chyba masz broń? Użyj jej. Broń? Maddy spojrzała na swoje puste dłonie. No tak, pewnie ma broń w postaci mocy — ale przecież nic nie powstrzyma tego rozpędzonego giganta. Loki stanął; znaleźli się w szerokim korytarzu brukowanym wielkimi płaskimi głazami. W każdy była wprawiona mała kratka z czarnego metalu. Przez niektóre dobiegały krzyki, jęki, wycie. Ścigający ich potwór — albo potwory — ledwie mieścił się w korytarzu. Raz jeszcze zmienił rozmiar odpowiednio do przestrzeni i Maddy przekonała się, że składa się z tysięcy istot. Widziała efemerydy jako cienkie włókna żywego światła, pasożyty rojące się w pustej przestrzeni między Światami. Każda zdołałaby ją rozszarpać na strzępy, unicestwić, wedrzeć się pod paznokcie, wpełznąć w żyły, wwiercić się w ciało przez pory, dotrzeć do kręgosłupa i mózgu. A były ich miliony. Co mogła zrobić?

Efemerydy chyba wyczuły jej wahanie. Iluzja stwora rozproszyła się i pojedyncze istoty wypełniły korytarz od podłogi po sufit, ruszyły w ich stronę, pełznąc niczym czerwie. Loki szybko, chaotycznie rzucał runy, korytarz lekko zmienił kształt, jego kolor ściemniał do barwy burzowej chmury, metalowe kratki w kamieniach z kwadratowych stały się owalne... — Jest — rzucił Loki. Ukląkł przy jednej z krat. Efemerydy ruszyły gwałtownie w jego stronę, rozpadły się na maleńkie cząsteczki śmigające niczym pchły na kamiennej posadzce. Loki wzdrygnął się, ale pracował dalej. — Spędź je ze mnie — syknął do Maddy, nie odwracając uwagi od kraty. Maddy chciała zaprotestować, ale wyobraziła sobie, jak potwory zalewają jej usta, wypełniają gardło, topią ją w smrodzie gnijącego mięsa — więc nic nie powiedziała. Jak? — spytała w myślach. Jak zatrzymuje się potwora, który może być wszystkim i przyjmować dowolny kształt? Tutaj wszystko jest możliwe. Wszystko? — pomyślała. Raz jeszcze spojrzała na swoje puste ręce. Efemerydy kłębiły się o rzut kamieniem. Jak fala nadciągały nad głowę Lokiego... Nabrała tchu i skupiła całą moc. Jej lśnienie zmieniło się z czerwonawego brązu w olśniewający pomarańcz, strzeliło iskrami z czubków jej palców. Zastanowiła się, jaka runa odepchnie napastników. Yr, Obrońca, był najbliższy; wyobraziła sobie jego kształt, zamknęła oczy, by nie widzieć rojących się efemeryd, i rzuciła runę z całej siły. Coś strzeliło jak z bata. W powietrzu rozszedł się swąd. Otworzyła oczy i ujrzała kopułę czerwonego światła, która otaczała Lokiego i ją. Była cienka, jej powierzchnia wydawała się tęczowa i delikatna jak bańka mydlana, ale na razie stawiała opór, a wszystkie efemerydy, które się z nią zetknęły, pękały i rozpływały się, zostawiając po sobie ślad jak brudna piana. — Udało się — powiedziała Maddy z niedowierzaniem. — Widziałeś? Widziałeś to? Loki nie tracił czasu na gratulacje. Za pomocą runy Tyr podważył kratę i w końcu zdołał ją unieść. Zajrzał w ziejącą ciemność, szybko spuścił nogi w otwór i przygotował się do skoku. — Czy mój ojciec tam jest? — spytała Maddy. — Nie. — To co właściwie...? — Ta osłona nie wytrzyma długo — burknął Loki. — A jeśli nie chcesz się przekonać, co się wtedy wydarzy, chodź ze mną. Zniknął w dziurze. Maddy nie usłyszała odgłosu jego upadku. W czeluści widać było tylko czerń. — Loki! — zawołała.

Nie odpowiedział. Sparaliżował ją strach. Czy Loki uciekł? Oszukał ją? Zajrzała w czeluść, niemal spodziewając się zobaczyć wypływającą falę efemeryd. Ale nie wydarzyło się nic. Zaufać Lokiemu? Przecież ją okłamał. I nagle przypomniała sobie słowa wyroczni: „Widzę zdrajcę u bram”. Czy Loki jest tym zdrajcą? Istniał tylko jeden sposób, by się przekonać. Zamknęła oczy i skoczyła. Wcale nie miała wrażenia, że spada. Jednym krokiem przeszła z korytarza do celi poniżej i przez długie chwile pozostawała w nieprzeniknionych ciemnościach, z pustką nad głową i u stóp. — Loki? — szepnęła w ciemnościach. Potem rzuciła Sól, Jaśniejącą, i wszędzie rozbłysło olśniewające światło. Loki tu był. Stali oboje na wąskiej skalnej półce, mając przed sobą skałę wielkości drzwi stodoły, najwyraźniej wiszącą w powietrzu nad otchłanią, która pochłaniała światło Sól. Głaz z wolna obracał się w powietrzu, jakieś piętnaście metrów od nich; Maddy w końcu dostrzegła, że od spodu przytwierdzono do niego okowy. Do kamienia był przykuty ogromny wąż o łuskach lśniących wszystkimi możliwymi odcieniami czerni. Dwukrotnie oplatał głaz, a zwoje jego ciała jeszcze spadały w mrok. Ujrzał Maddy i otworzył paszczę; nawet z tej odległości smród jadu wycisnął jej łzy z oczu. — Nie bój się — odezwał się Loki. — Jest dobrze przykuty. — Skąd wiesz? — zdziwiła się. — Zaufaj mi. Wiem. Pobędziesz w okolicy rok lub dwa i zaczynasz się dowiadywać o takich sprawach. — Zmrużonymi oczami przyjrzał się wężowi. — Wyobraź sobie, Maddy, jeśli potrafisz, jak to jest być przykutym do tego głazu do góry nogami, z tym stworzeniem... — Wzdrygnął się. — Rozumiesz, dlaczego byłem gotowy na wszystko, żeby się uwolnić, prawda? Wąż syknął. — Wiem, wiem — powiedział Loki. — Ale naprawdę nie miałem wyboru. Mogłem uciec tylko sam. Świat Podziemi jest wielki, a oni mogli odkryć moje zniknięcie dopiero po paru stuleciach, lecz gdybym usiłował uwolnić i ciebie... — Najmocniej przepraszam — odezwała się Maddy — czyżbyś mówił do węża? — To nie jest zwykły wąż. Pozwól, że ci przedstawię Jörmunganda. W towarzystwie znany jest także jako Wąż Świata, Zguba Thora lub Smok w Korzeniach Yggdrasila. To mój syn.

9 Tymczasem daleko w Końcu Świata, w tajnej komnacie Uniwersalnego Miasta toczyła się zażarta dyskusja. Rada Dwunastu debatowała od wielu godzin w sprawie niepokojących wieści z odległych wyżyn. Po usłyszeniu tych budzących zgrozę wiadomości rada zebrała się z pośpiechem, który zgorszył wiele osób. W normalnych okolicznościach zorganizowano by parę wstępnych zebrań, zarządzono tydzień modlitw i postów, długie medytacje nad Podstawowymi, Pośrednimi i Wyższymi Stanami Duchowego Szczęścia, a na koniec — zebranie starszych z dostępem do Słowa, z których szacownych szeregów wyłoniono by dwunastu wybrańców, zdolnych wezwać Bezimiennego. To zebranie zwołano po kilku dniach, co zdaniem jego przewodniczącego, emerytowanego magistra numer 369 (osiemdziesięciolatka w szkarłatnych szatach, który na ogromnym tronie, symbolu urzędu, wydawał się mały jak małpiatka) świadczyło o pochopności, zarazem niebezpiecznej, jak i niedystyngowanej. Jednak pozostali nie podzielili jego zdania i bez żadnych ceremonii spośród wysokich urzędników Porządku wylosowano dwunastu kandydatów mających dostąpić zaszczytu Połączenia. Wśród nich znaleźli się: emerytowany magister numer 369 we własnej osobie, jego kolega magister numer 73838, siedemdziesięciopięcioletni młodzik, i inni magistrowie o najróżniejszych stopniach starszeństwa, w tym najstarszy członek Porządku, magister numer 23. Wszyscy odbyli posty, modlitwy i oczyszczenia; wszyscy wypowiedzieli odpowiednie kantyki i odprawili głębokie medytacje nad Słowem. Teraz w końcu zebrali się w Komnacie Rady, wielkiej sali w środku Uniwersalnego Miasta, gdzie dwanaście rzędów pustych ławek otaczało wielki samotny stół z masywnej rzeźbionej dębiny. Jak wiele najtajniejszych obrzędów zakonu sług Porządku, Połączenie z Bezimiennym nie stanowiło najbardziej widowiskowego wydarzenia. Widzowie znudziliby się widokiem dwunastu staruszków w czerwonych szatach, siedzących wokół stołu. Kilku wydawało się drzemać; można by pomyśleć, że to nudne seminarium, podczas którego lektor zasnął nad księgą w rozleniwiających promieniach popołudniowego słońca. Nawet Słowo, wypowiedziane godzinę później przez wszystkich jednocześnie, mogłoby umknąć uwagi widza. Objawiło się drżeniem powietrza, jakby dziecko rzuciło płaski kamyk, który odbił się od powierzchni świata, powodując powstanie kręgów rozchodzących się aż po najdalszy brzeg. Pierwszy zareagował magister numer 23, staruszek wysuszony i pomarszczony jak zimowe jabłko. Chodziły słuchy, że historia jego rodu sięga zarania Porządku. O Bezimienny, powiedział i wszyscy zebrani przy stole — a każdy z nich doświadczył już Połączenia co najmniej dwadzieścia razy — odczuli drżenie i to samo doznanie, które niemal złamało Eliasza Radę.

Oczywiście byli to Starsi Porządku. To czyniło różnicę — a jednak nawet magister numer 23 ugiął się pod ciężkim brzemieniem, gdy zimna obecność Bezimiennego wypełniła jego umysł. Słyszę was, odezwał się głos, który odbił się echem w umyśle każdego członka Rady Dwunastu i obudził dreszcz na plecach każdego magistra, szeregowego badacza czy pomywacza w Porządku. Magister numer 23 odczuł przygniatający ciężar tego głosu. Wydało mu się, że przez chwilę dostrzegł mgnienie dalekiego wybrzeża krainy Bezimiennego, gdzie rządzi Idealny Porządek, a panuje doskonały ład i szczęście dla tych, którym starczy wiary, by to znieść. Magister nie był pewien, czy sam zdołałby to wytrzymać. Nawet po długich medytacjach w jego umyśle nadal panował Chaos, a strach, który tak skrzętnie ukrywał podczas piastowania funkcji magistra, wyskoczył nagle na powierzchnię jak przegniły korek. O, Bezimienny, wybacz mi te myśli. I wybacz, że zwlekaliśmy ze skontaktowaniem się z Tobą w sprawie, która dotyczy bezpośrednio Ciebie. Jeden z nas już umarł — wyczuliśmy to w Połączeniu. Co, myśleliście, że służąc Mnie zyskacie nieśmiertelność? — W głosie zabrzmiało rozdrażnienie. Wybacz. Nasz kolega pojmał jeńca. Kogoś, kogo uznał ze generała naszych wrogów — samego Odyna, od dawna uważanego za nieżyjącego. Jednak zanim zdołał go poddać Przesłuchaniu, zginął i jeszcze nie zdążyliśmy rozpoznać wspólników wroga, choć sądzimy, że może tam być jego przyrodni brat Loki... Wiem o tym. Zakładam, że nie nawiązaliście Połączenia tylko po to, by przekazać Mi te stare wieści. Jak postępy? O, Bezimienny, zaszły nowe wydarzenia. Słucham. Zapadła chwila ciszy, od której magistrowi włosy stanęły dęba. Ostrożnie zaczął opowiadać: proboszcz znalazł się w posiadaniu Słowa poprzez Połączenie z Eliaszem Radą, nawiązali porozumienie z Faerami i w tej chwili trwa pościg za wrogiem, który zmierza do Świata Podziemi... Ale nie stało się nic złego, dodał pospiesznie magister. Nasz wysłannik nad nim panuje. Wróg zostanie powstrzymany na czas i... Zamilcz! Kolejna chwila ciszy; wszyscy uczestnicy rady poczuli, że istota wszechwładna i całkowicie pozbawiona współczucia przegląda ich myśli. Fale rozeszły się po całym Końcu Świata. Każdy członek zakonu sług Porządku odczuwał ból głowy, kurcze żołądka, mimowolnie zaciskał powieki i odczuwał lodowatą wściekłość, gdy Założyciel Porządku coraz gwałtowniej szukał potrzebnej informacji.

Przez ich umysły przewijały się ledwie dostrzegalne obrazy — coś, co mogło być wizjami, proroctwami lub snami: kobieta w wilczej skórze, kobieta o dwóch twarzach, korytarze prowadzące do Świata Podziemnego, dziewczynka... Nie widzę go. To niejasne. Krainy Chaosu mącą Mój wzrok... Obrazy znikły. Nastąpiła chwila upiornego spokoju... Widzę go. Tak. I... I znowu pojawił się kolejny dręczący obraz, symbol skreślony ciemną czerwienią.

Odczuli to jako glif mocy, ale nawet magister numer 23 wzdragał się przed nadaniem mu nazwy. Za to Bezimienny nie zwlekał z reakcją. Nagły a straszliwy wybuch wstrząsnął umysłami Rady Dwunastu. Jedenastu zemdlało; magister 23 doznał rozległego wylewu i zmarł na miejscu, magistrowie 73838 i 369 mieli potężny krwotok z nosa. Podstęp! — syknął Bezimienny. Podstęp, niekompetencja i kłamstwa! W całym zakonie sług Porządku ludzie mdleli, głowy im pękały z bólu, a co starsi magistrowie tracili panowanie nad jelitami, gdy Bezimienny wyraził swoją dezaprobatę. Potem nieco się uspokoił. Mordercza furia zmieniła się w lodowaty spokój. Magister numer 262 — jedyny uczestnik Rady Dwunastu, który zachował przytomność — obiema rękami tamował bluzgające z nosa strumienie krwi. Co się stało, o Bezimienny? — pomyślał w desperacji. Co to oznacza? Nastąpiła długa chwila złowróżbnego milczenia. Potem głos zmienił się w pomruk. To nic nie znaczy, oznajmił Bezimienny. Także i to zaplanowałem. Zaczął przeglądać umysły wszystkich sług Porządku, jakby były luźnymi kartkami. W umyśle magistra 262 przewijały się wizje zbyt liczne, by je rozpoznać, twarze znajome i nieznajome, koszmarne krajobrazy. Kiedy się to skończyło, głos znowu przemówił i tym razem zwrócił się do magistra jego prawdziwym mianem. Fortunacie Dobrodzieju, przemówił, a każdy w zakonie usłyszał swoje prawdziwe imię i zadrżał. Zbyt długo pławiłeś się w wygodach i zbytkach fortecy Końca Świata. Zbyt długo dbałeś o swoje małe imperium, zapominając, kto naprawdę rządzi całym tym Światem. Nadszedł czas, byś dowiódł swojej lojalności. Jasnowidzący wreszcie się ujawnili. Wiedziałem, że to tego dojdzie. Wybrano już pole bitwy, wyznaczono granice. Dziś wyruszamy. Dziś? — szepnął magister. Czyżbyś krytykował Moją strategię, Fortunacie Dobrodzieju?

Nie, nie, rzucił pospiesznie Fortunat. Ależ skąd! Ja tylko... do doliny Strondu jest co najmniej miesiąc forsownego marszu. Zanim tam dotrzemy... Nie idziemy do doliny Strondu. Zatem dokąd? — zdziwił się Fortunat i dodał w myślach: I po co pytasz, idioto! Bezimienny usłyszał tę myśl i przez chwilę Fortunat Dobrodziej drżał pod ciężarem jego straszliwego rozbawienia. Naprawdę nie wiesz? — brzmiała odpowiedź. Do Świata Podziemi.

10 — Twój syn? — powtórzyła Maddy. — O bogowie, czy tu można spotkać kogoś, z kim nie jesteś spokrewniony? Loki westchnął. — Wiesz, kiedyś miałem... epizod... z taką jedną... Angrbodą. Była demonem, dzieckiem Chaosu i lubiła eksperymentować. Czasami osiągała rezultaty... hm, egzotyczne. Ogromny wąż rozwarł szczęki. Maddy nie znała dotąd takiego odoru; był to ciężki smród jadu i kostnicy. Oczy gada były jak smoliste kałuże, a ciało dorównywało w obwodzie ludzkiemu. Według legendy Wąż Świata był niegdyś tak wielki, że mieścił się tylko w Jedynym Morzu, i urósł, by móc opleść cały Świat Środka i sięgnąć korzeni Yggdrasila, którymi się żywił. W rzeczywistości był mniejszy, lecz i tak Maddy pierwszy raz w życiu ujrzała tak wielkiego gada. W dodatku jego złe oczy lśniły niepokojącą inteligencją. — Patrzy, jakby rozumiał — odezwała się. — No pewnie, że rozumie — obruszył się Loki. — Chyba nie myślisz, że kazali mnie pilnować jakiemuś kretynowi? — Pilnować ciebie? To znaczy, że byłeś tu więźniem? — Ależ ty szybko kojarzysz — rzucił Loki z rozdrażnieniem. — Zostało nam jeszcze czterdzieści osiem minut — powiedział, spojrzawszy na śmierciomierz — i jeśli będę musiał ci tłumaczyć różne głupstwa po tysiąc razy... — Dobrze, dobrze, przepraszam — powiedziała Maddy. — Tylko... skoro to twój syn, dlaczego... Takie już mają poczucie humoru. Choć muszę przyznać, że nie byłem nadzwyczajnym ojcem... Raz jeszcze Wąż Świata rozdziawił paszczę. — A, zamknij buzię — rzucił mu Loki. — Teraz wróciłem. — Obejrzał się na Maddy. — Jego zwoje sięgają aż do rzeki Sen — powiedział, wskazując długie ciało węża. — Nie śniły ci się czasem węże? Tak? To Jörmungand albo jakiś jego aspekt wpełzłał poprzez świat snu do twojego umysłu. W ten właśnie sposób z jego pomocą dotarłem do rzeki i uciekłem w ognistym aspekcie do Snu, a stamtąd w końcu do żywego ciała. — Tego węża to chyba nie ucieszyło — zauważyła Maddy. — No cóż. Hm. Więc... — Loki się zmieszał. — Sądzę, że jego rozdrażnienie wynika z faktu, że... hm... obiecałem go uwolnić, gdy już ucieknę. — Uwolnić? Przecież powiedziałeś, że to on cię miał pilnować. — W tym właśnie cały dowcip. Pamiętaj, to jest kraina snu. Nic w Świecie Podziemi nie ma określonego kształtu, wszystko, co tu widzisz, to twory uwięzionych tutaj umysłów. Włącznie z nim.

Nie przepadam za wężami, a w Świecie Podziemi koszmary są, że się tak wyrażę, obowiązującą walutą. Cóż bardziej naturalnego, niż wyznaczenie węża — i to nie zwykłego, lecz Węża Świata — na mojego strażnika? Więc w pewnym sensie znalazł się tutaj przeze mnie, a przynajmniej to ja przyzwałem tu go w tym aspekcie. I dopóki go nie uwolnię i nie pomogę wrócić do realnego świata, będzie tu uwięziony jak wszyscy inni. I tak jak inni będzie tu tkwić przez całą wieczność. Wąż syknął głośniej, a powietrze zamgliło się od kropelek jadu. — Przestań! — rzucił Loki. — Chyba nie spodziewałeś się naprawdę, że cię uwolnię po tym, co się wydarzyło ostatnio? Wtedy — zwrócił się do Maddy — nie tylko zmienił przypływ Jedynego Morza, zalał Świat Środka i połknął Gromowładnego razem z młotem, ale jeszcze zanim go obezwładniono, zdążył zryć Dziewięć Światów korytarzami, przez które armie Chaosu przechodziły jak myszy przez ser z dziurami... — Rzucił wężowi uśmiech mrożący krew. — Mimo to, Jörmungandzie, mój synu... a może powinienem ci mówić Jörgi, żeby było krócej? Jörgi... ładnie. Brzmi sympatycznie i niegroźnie. Nawet przyjaźnie. Co sądzisz? Wąż strzyknął przez przepaść strumieniem jadu. Nie trafił w Lokiego, za to odłupał kawał skały. Loki rzucił Maddy nerwowy uśmiech. — Podoba mu się. — Fascynujące są te twoje spotkania rodzinne — odpowiedziała Maddy — ale myślałam, że mamy ratować mojego ojca... — No właśnie, a Jörgi nam pomoże. Maddy otworzyła szeroko oczy. Ogromny wąż wił się przykuty do skały. — On nam pomoże?! — Mnie pomógł. Jeśli przeniesiemy go do Snu... — Do Snu? Przecież... — Przez Hel nie ucieknie. Musiałby mieć ciało, a o ile mi wiadomo, nie posiadamy zapasowego. — O... — Przez chwilę Maddy nie wiedziała, co powiedzieć. Tak bardzo skupiła się na planie ucieczki, że praktyczne szczegóły nie przyszły jej do głowy. Loki na to właśnie liczył podczas rozmów z Szeptaczem. Thor uwolniony i wypuszczony do rzeki Sen to jedno, ale Thor w nowym ciele i żądny zemsty — o, to zdecydowanie nadmiar szczęścia. Najpierw sprawy najważniejsze, powiedział sobie. Z Krainy Podziemi prowadzi długa droga, a nawet Sen kryje pewne niebezpieczeństwa, — Lepiej późno niż wcale — powiedział przymilnie do Jörmunganda. Gad syknął cicho. — Przecież nie możesz go uwolnić — zaprotestowała Maddy. — Nie mówię już o tym, że przedarcie się z jednego Świata do drugiego może spowodować wielkie szkody, ale czy przypadkiem ty sam nie zostaniesz rozdarty na strzępy, gdy tylko...

— Wielkie dzięki — rzucił Loki sucho. Nawet w tym aspekcie jego twarz pobladła. — Nie myśl, że to mi nie przyszło do głowy. Ale skoro zostały nam... — zerknął na śmierciomierz -... czterdzieści trzy minuty, nie mam czasu szukać lepszych pomysłów. A co do szkód, mam nadzieję, że się nam przydadzą. — Jak? — Przede wszystkim odwrócą uwagę. Świat Podziemi nie będzie wiecznie spokojny, a kiedy tylko się zorientuje, że powstało zamieszanie, wyśle kogoś, żeby to sprawdził. Mam nadzieję, że zanim do tego dojdzie, kochany Jörgi zatrze nasze ślady. W ten sposób zyskamy nieco czasu. — Rozumiem. A jeśli się mylisz? — Jeśli się mylę, wkrótce przestanie nas to obchodzić. A teraz chwyć mnie za rękę. Maddy usłuchała; przemieszczenia...

Loki

mocno zacisnął

palce.

Przejęło

ją

dziwne

wrażenie

— Nie puszczaj mnie — ostrzegł Loki. — Nie chcesz się znaleźć w pobliżu Jörgiego, kiedy go uwolnię. Wąż Świata wił się i szarpał za łańcuchy. Raptem łańcuchy znikły. Wyglądało to niemal komicznie. Jörmungand rzucał się przez chwilę, kłapiąc szczękami w pustce, jego ciężkie zwoje zsuwały się w przepaść... a potem spojrzał na Lokiego. Otworzył paszczę, jakby zesztywniał — i zaatakował. Atakował raz po raz, odłupując ze skalnej ściany głazy wielkie jak słonie i zrzucając je w przepaść. Powietrze zgęstniało od jadu, trzaskały w nim ładunki elektryczne. Skalna półka, na której stali Loki i Maddy, skruszyła się do kamiennego okrucha. W okolicy nie pozostało żadne żywe stworzenie. Nic nie mogło przetrwać tego bombardowania; ocalał tylko Wąż Świata w ciemnej, pustej celi.

11 — Oczywiście wiesz, że on za nami idzie — wydyszał zziajany Loki. — Czy nie taki był plan? — Jaki plan? Biegli szerokim korytarzem, po którego obu stronach ciągnęły się szeregi drzwi rozświetlone niesamowitym blaskiem, sączącym się jakby zewsząd. Choć właściwie „biegli” to niewłaściwe słowo, a grunt pod ich nogami zdawał się nierealny, jak w snach. Po drodze otoczenie się zmieniało, drzwi przekształcały się z dębowych gotyckich, rzeźbionych w straszydła, w witrażowe strzeliste łuki lub w zwykłe dziury w ścianie, obramowane kośćmi. — Daleko jeszcze? — wydyszała Maddy. — Jesteśmy już prawie na miejscu. Tylko dla pewności... Światło także szybko się zmieniało, raz było czerwone, raz zielone, i rozległ się dźwięk, który naparł na uszy jak wwiercające się w nie palce — głosy milionów śniących ludzi, uwięzionych w milionach snów. — Jak to zrobiłeś?! — zawołała Maddy, przekrzykując wrzawę. — Co? — Jak uciekłeś z celi? — Na skróty! Zmieniając aspekt, tak jak Jörgi. A teraz czekaj... — Zatrzymał się przy czerwono-czarnych drzwiach najeżonych zaklęciami i runami. — Może ci się to wydać nieco... poruszające. Maddy zerknęła na niego przenikliwie. — Mój ojciec? Loki skinął głową. Pod zasłoną aspektu wydawał się zmęczony; jego kolory straciły blask. Śmierciomierz Hel na jego szyi wskazywał, że zostało im trzydzieści osiem minut. Loki rzucił garścią run; drzwi rozbłysły, ale pozostały zamknięte. — Niech to. — Loki parę razy odetchnął głęboko. — Jestem wykończony. Sama musisz to zrobić. Maddy przyjrzała się drzwiom. Thuris powinna wystarczyć, pomyślała i rzuciła runę z całych sił. Drzwi zadrżały, ale nie ustąpiły. Rzuciła raz jeszcze — dodając Ós i Tyr — i znowu zadygotały, a wraz z nimi zatrząsł się cały korytarz. — Jest już blisko — mruknął Loki. — Tak, jeszcze raz i chyba... — Nie mówię o drzwiach.

Loki spoglądał za jej ramię. Maddy przez chwilę nie rozumiała. Potem uniosła głowę i dostrzegła, co jest już blisko. Cisnęła w drzwi Hagall, a Loki ostatkiem energii rzucił runę Isa na korytarz przed Węża Świata. Isa zamarzła w powietrzu, tworząc niewzruszoną zaporę, na którą Jörmungand rzucił się z wściekłością. Wytrzymała, choć pierwszy cios rozłupał lód, widać było jednak, że nie przetrwa długo. Ale to wystarczyło; drzwi nie otworzyły się, lecz po prostu znikły, a Maddy i Loki, uczyniwszy znowu ten mdlący, dziwny ruch, który tu uchodził za kroki, znaleźli się za progiem.

12 Po drugiej stronie rzeki Sen, w komnacie białej jak kość cytadeli Hel z zainteresowaniem śledziła rozwój wypadków. Śmierciomierz miał wiele funkcji, między innymi dostarczał jej informacji, dlatego teraz mogła obserwować drogę dwojga intruzów przez zmętniałą soczewkę martwego oka. Jakie to dziwne, pomyślała. Bardzo dziwne. Oczywiście Loki był nieprzewidywalny, ale jego powrotu nigdy by się nie spodziewała. Była dość zaciekawiona jego planem. Założyła, że ma jakiś plan — mimo wszystkich wad nie był głupi — choć ojciec jej nie obchodził. Gdyby zginął, nie uroniłaby ani jednej łzy. A może nawet doznałaby przyjemności po raz pierwszy od wielu stuleci. Od śmierci Baldra. Tak więc obserwowała wypadki zaintrygowana. Jej martwe oko widziało kipiący snami Świat Podziemi; spojrzenie żywego spoczęło na dwóch ciałach leżących obok siebie na brzegu rzeki — fizycznych powłokach, połączonych ze swoimi odpowiednikami w Świecie Podziemi nićmi runicznego światła delikatniejszego niż jedwabna przędza. Gdyby przecięła te nici, przecięłaby także nić ich życia, ale obiecała im godzinę, a takiej przysięgi nie wolno złamać. I ciekawił ją ten magiczny przedmiot zostawiony przez Lokiego. Miał w sobie potężną moc, jakąś pozostałość Starych Dni, i lśnił niczym zapomniane słońce. Nie potrafiła odgadnąć, dlaczego Loki go tu zostawił i dlaczego udał, że chce go ukryć, choć wiedział, że Hel natychmiast to zauważy. A teraz ten amulet wołał do niej łagodnie i kusząco, głosem, który wydawał się znajomy.

To pułapka, pomyślała Hel. Nie wiem, co to jest, ale Loki chce, żebym się tym zainteresowała. Żywym okiem obserwowała Trikstera. Wyglądał, jakby spał; od czasu do czasu poruszał się i marszczył brwi. Może śnił? Widziała nić, która łączyła go z jego śniącym ja. Delikatnie przesunęła po smużce liliowego światła palcami i uśmiechnęła się na myśl, że Loki w Świecie Podziemi właśnie poczuł dreszcz na plecach. Czy to pułapka? — zastanowiła się. Taka ostentacja nie jest w stylu Lokiego. A jednak skoro nie chciał, żeby wzięła to coś, dlaczego zadał sobie tyle trudu? Loki nie był ostentacyjny. Był subtelny. Dlatego, niezależnie od jego planów, oczywista odpowiedź musi być błędna. Chyba że przewidział, iż Hel na to wpadnie. W takim razie oczywista odpowiedź jest właściwa. Chyba że... Chyba że w ogóle nie miał planu. Chyba że ta nieostrożność to blef, by zaszczepić jej przekonanie, że Loki ma asa w rękawie. Może to jakiś środek obronny, jakieś wsparcie na wypadek wrogiego powitania. A jeśli nie? A jeśli, tak jak podejrzewała, Loki jest uzbrojony tylko w pomysłowość i brawurę? Jeśli tak, to znalazł się na jej łasce i niełasce. A ta kusząca błyskotka, ten talizman należał się jej. Przyzwała go jednym słowem. Plecak rozpalił się jasnym światłem. Wyjęła talizman; Szeptacz eksplodował blaskiem, niemal ją oślepiając. Hel nigdy nie widziała Szeptacza. Mimir żył przed jej narodzeniem, a Asowie nie dzielili się swoimi tajemnicami. Ale potrafiła rozpoznać magiczny przedmiot i wiedziała, co trzyma w dłoniach, czuła energię przepływającą przez nią strumieniami, słyszała w myślach jego ogłuszający głos. Zabij ich, powiedział Szeptacz. Zabij oboje.

13 Problem dzielony to problem rozwiązany, jak mówi przysłowie. Na szczęście Cukier i Worek nie miał pojęcia, że problem podróży do Hel dzieli również Odyn, sześcioro Wanów, Łowczyni, Nat Proboszcz, nieżyjący badacz, Adam Marnota, żona proboszcza, gospodarz z doliny i brzuchata świnka; gdyby wiedział, należy wątpić, czy ta świadomość podniosłaby go na duchu. Co pięć minut spoglądał na runiczny kamień. Albo jego wyobraźnia biła rekordy aktywności, albo kamień przez ten krótki czas jeszcze bardziej pociemniał. Cukier miał zaufanie do swojej wyobraźni. I wiedział, co powinien zrobić. — Jest bardziej szalony, niż sądziłem — wymamrotał gorączkowo. — Mam zejść do Świata Podziemi! Mam znaleźć Szeptacza! Co to jest Szeptacz, pytam, a on mi na to tylko... Nie zawiedź mnie. Goblin zadygotał. Źle to wyglądało, ale kapitan miał talent do wychodzenia obronną ręką z najgorszych opałów. I gdyby znowu mu się udało, a Cukier by go rozczarował... Jak zahipnotyzowany gapił się na kamień, który zmieniał kolor z cynobrowego na szkarłatny, ze szkarłatnego na rubinowy... Kamień pokaże ci drogę, zapewnił go kapitan. Cukier już widywał takie kamienie, choć nigdy ich nie używał. Runiczna magia jest dla Jasnowidzących, nie dla goblinów. Ten kamień dobrze wskazywał drogę, ukazywał każdą złamaną inkantację, każdą sygnaturę. A tu trop ostatecznie się skończył. Kamień miał otworzyć drogę do Hel — drogę, na którą nie powinien wstępować nikt, o ile chciał pozostać żywy.

Jeśli stanie się czerwony, będę w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Cukier rzucił kamieniem o ziemię, tak jak mu kazał kapitan. U jego stóp ukazał się korytarz, którego jeszcze przed chwilą nie było — korytarz rozwidlony niczym błyskawica. W jego wnętrzu panowały ciemności; w dół prowadziły schody z czarnego szkła. Ostatni odcinek drogi prowadzącej do Świata Podziemi i Szeptacza. Goblin raz jeszcze spojrzał na kamyk, który zmienił rubinową barwę na kolor byczej krwi, a potem na mroczne lśnienie bardzo zacnego wina. Jeśli stanie się czarny... O bogowie, pomyślał Cukier. Kwiląc z przerażenia, schował kamień do kieszeni i raz jeszcze ruszył żwawym truchcikiem po wąskich stopniach, drogą prowadzącą do Krainy Zmarłych. * Minęły niemal trzy dni od chwili, gdy Odyn wszedł do Świata Dolnego. Stopniowo i ostrożnie zmierzał w dół, wybierając mniejsze korytarze i zawsze dbając o to, by od prześladowców dzieliła go rzeka. W ten sposób dwukrotnie przekroczył Strond, zmierzając do Świata Podziemi zawiłą trasą. Miał nadzieję, że dzięki temu Skadi i jej proboszcz zgubią ślad. Przez cały ten czas prawie nie jadł i rzadko zasypiał. Ciągle szedł po omacku, ale przekonał się, że jego wyczucie odległości niezmiernie się udoskonaliło, a w odczytywaniu kolorów zyskał precyzję, jakiej nie pamiętał od czasów wojny. Wyczuwał obecność Wanów i Łowczyni w Świecie Dolnym. Kusiło go, by się z nimi porozumieć, ale w obecnej sytuacji nie ośmielił się do nich zbliżyć. Zrobi to później, w pełnym aspekcie, gdy znowu będzie mieć Szeptacza. Teraz skupił się na odczytywaniu znaków, a w Świecie Dolnym było ich bardzo wiele, napiętych jak struny harfy, nastrojonych do niezwykłej wysokości. Najpierw dostrzegł odwróconą Raedo, jego własną runę, przeciętą Naudr — runą śmierci.

Potem była Ós — Asowie, odwrócona Kaen, Hagall, Niszczyciel, i w końcu Thuris, runa Zwycięstwa...

Czyjego zwycięstwa? — dumał. Porządku czy Chaosu? I po czyjej stronie stoją Asowie?

No, zaczyna się, pomyślał. Nie na powierzchni, jak sądził, lecz głęboko w czeluściach Chaosu. Nie wojna, jeszcze nie, ale i ona rozgorzeje, nim zacznie się zima. Loki brał w tym udział, Maddy też. Co zapoczątkowało ten łańcuch wypadków? Przebudzenie Śpiących? Znalezienie Szeptacza? Coś innego? Nie potrafił odgadnąć. Ale jedno wiedział na pewno: musi tam dotrzeć. * Ethelberta Proboszczowa także musiała tam dotrzeć. Nie potrafiła wyjaśnić, dlaczego to takie ważne, ale gdy wraz z Dorianem zbliżała się do celu, coraz bardziej się niecierpliwiła. Znosili zimno i niewygody, mieli pęcherze na stopach, zostało im tylko parę surowych ziemniaków dla świni, skończyła się nafta do lampy, a jednak Ethelberta nie podupadała na duchu i dzielnie szła za brzuchatą, chrumkającą Grubą Lizzy przez plątaninę podziemnych korytarzy. Dorian Marnota już dawno stracił nadzieję, że w tym niekończącym się labiryncie spotkają jakąś żywą duszę. Nawet odnalezienie drogi powrotnej wydawało się już niemożliwe, choć nie dlatego uparcie szedł dalej. Ethel znajdowała się daleko na przedzie, niewyraźny cień na tle jarzących się ścian. Cierpliwa, wytrwała, nieulękła — nie bała się ani szczurów i goblinów, które roiły się na górnych poziomach, ani teraz mijających ich umarłych. — Nie musimy się obawiać — powiedziała, gdy ujrzeli pierwszych. Dorian odskoczył pod ścianę, dygocząc z przerażenia, ale Ethel zwyczajnie rozgarnęła tłum duchów i ruszyła przed siebie, nie zwracając uwagi na żałosne zawodzenia, nawet na znajome głosy Jeda Kowala i Auduna Mostowego zmierzających w ślad za nimi do Krainy Zmarłych. * Maddy z trudem znosiła drogę do Hel, ale dla Odyna było to jeszcze trudniejsze. Nie mógł zamknąć ślepych oczu na obecność zmarłych ani uszu na błagania i przekleństwa. A zmarli to wyczuli, skupiali się przy nim i tak podróżował całymi kilometrami, niemal nie dotykając podłogi, niesiony przez kolejne fale duchów. Nie po raz pierwszy zdecydował się na taką wyprawę. Zawsze była nieprzyjemna, lecz teraz wyczuwał jakąś zmianę. W tłumie zmarłych zauważało się nadzieję, która go niepokoiła. Po raz pierwszy do niego przemówili. Ślepiec na drodze do Hel... (modliłem się do ciebie, a ty pozwoliłeś mi umrzeć) Odyn Bezoki ciągle żyje? już... nie... długo Kiedy w końcu usłyszał głos żywej istoty i wyczuł jej kolory, niemal nie zwrócił na nią uwagi w zgiełku. Ten płaczliwy głos stawał się to głośniejszy, to cichszy, zdawał się sprzeczać ze sobą, milkł i znowu narastał. no żeż mówię że nie mogę

nie mogę nie chcę nie będę nie, nie, nie to nienaturalne nie zmusisz mnie no może i zmusisz ale śmiertelne zagrożenie on na to śmiertelne zagrożenie Sygnatura była w kolorze goblinowego złota, zabarwiona odcieniem niepewności i strachu. W jej pobliżu znajdowało się coś jeszcze, może magiczny amulet. Z bardzo znajomym znakiem. Odyn oczywiście nie interesował się losem Cukra i Worka, ale znał przecież sigil Lokiego. Dość łatwo dzięki runom Yr i Naudr zbliżył się niepostrzeżenie... Parę sekund później zrezygnowany Cukier, który nie zdołał dać drapaka, zwisł bezwładnie z pięści Odyna. — Ależ to sam generał, cóż za zaszczyt — wybełkotał — jakaż niespo... — Daruj sobie — uciął Odyn. Siadł na kamienistym podłożu, mocno trzymając Cukra za kołnierz. — Za chwilę powiem ci pewne imię, a ty wyjawisz mi wszystko, co wiesz. Powiesz mi to jasno, szybko, zgodnie z prawdą i bez jednego nieważnego słowa. W przeciwnym razie skręcę ci kark. I tak mogę to zrobić, nie jestem w najlepszym humorze. Czy to jasne? Cukier pokiwał głową tak gorliwie, że aż się cały zatrząsł. — Gotowy? Goblin znowu przytaknął. — Świetnie — wycedził Odyn. — Loki. Cukier wyrzucił z siebie informacje na jednym oddechu: — Światpodziemimisjaratunkowaojciecmaddyśmiertelnezagrożenie-czassiękończy... — Czekaj. — Odyn zwolnił nieco chwyt. — Jeszcze raz. Wolniej. — Świat Podziemi — powiedział Cukier zduszonym głosem. Misja ratunkowa. Ojciec Maddy. Śmiertelne zagrożenie. Czas się kończy. — Nie rozumiem ani słowa — warknął Odyn. — Bo raczy mnie pan dusić — wybełkotał Cukier. Odyn rozluźnił chwyt. — Wielkie dzięki — powiedział goblin przepraszająco i usiadł na podłodze. — Ale już dawno nie zwilżałem gęby, a to zawiła historia. Więc może opowiem, jak umiem, za pozwoleniem, i niech łaskawca mi za to nie gruchocze karku. Łaskawca raczy? Odyn westchnął. Lepiej przesłuchiwać zmarłego niż spodziewać się rozsądnej odpowiedzi od goblina. Pohamował zniecierpliwienie i nabrał tchu. — Więc mów — powiedział przez zaciśnięte zęby. — Gdzie jest mój brat?

14 A Loki wraz z Maddy był akurat w celi w Świecie Podziemnym. Cela bardzo się różniła od tej, którą niegdyś zajmował. Było w niej łóżko zasłane prześcieradłem i przykryte grubą kołdrą, lampa z abażurem ozdobionym frędzlami, mały dywanik w kwiaty, okno wychodzące na zielone pola. Na parapecie dzbanek z kwiatami. Przy łóżku stolik, na nim taca z herbatą i biszkoptami. Bujany fotel, w którym bardzo stara pani robiła na drutach. Loki zaczął się śmiać. — Więc tak wygląda cela Thora Gromowładnego — wykrztusił. — O bogowie, Thorze, wiedziałem, że jesteś pokręcony, ale to jest już komiczne. Zdumiona Maddy obejrzała się na niego. — Powiedziałeś, że jest tu mój ojciec. — I jest. — Nie rozumiem. Loki wskazał starszą panią w fotelu. — Poznaj Ellę. Znaną także jako Starość. Znowu zaczął się śmiać, a jego oczy migotały psotnie i złośliwie. Ella podniosła głowę znad robótki. Oczy miała czarne i lśniące jak u ptaka. — Cicho! Mój mąż śpi. Maddy podeszła do łoża. Rzeczywiście, pod kołdrą ktoś spał: widziała zarys ramienia, niemowlęcy puszek białych włosów na głowie delikatnej i wysklepionej jak jajko drozda. — Odejdź — powiedziała Ella. — Trochę szacunku dla starszych i lepszych od ciebie. — Przepraszam — odezwała się Maddy. — Szukam mojego ojca... — Ojca, hm? — Thora, syna Odyna. Nazywanego Gromowładnym. Na okrągłej jak jabłuszko twarzy starszej pani ukazały się tysiące zmarszczek. — Z pewnością się pomyliłaś, moja droga. Tu jestem tylko ja i mój stary, a to chory biedaczyna, niemal nad grobem... Maddy obejrzała się na Lokiego. — Okłamałeś mnie. Mojego ojca tu nie ma. Loki potrząsnął głową. — Pamiętaj, co ci powiedziałem. W Czarnej Fortecy każdy tworzy swoją celę; więzień wybiera własnego strażnika ze skarbnicy najskrytszych, najpotworniejszych lęków. — Lęków?

— Jak wiesz, dla mnie były to węże. Dla niego — starość i wygodne łoże. Każdy ma własne obawy. Loki podszedł do łóżka; Maddy zauważyła w palcach jego lewej ręki małe runy niczym strzałki gotowe do rzucenia. Nadal się uśmiechał, ale oczy przymrużył z wysiłku. — Przestań! — Ella chwyciła laskę i pokuśtykała do łóżka. — Nie pozwolę ci obudzić mego męża. Loki odsunął się jej z drogi. Była stara, ale poruszała się szybko, a jej laska strzelała runicznymi iskrami. — Odsuń się — rozkazał Loki Maddy i prędki jak światło, rzucił pierwszą runę (rozpoznała Ós) w śpiącą postać. Jego kolory przybladły; starzec drgnął i zamamrotał coś niewyraźnie, wychudzona ręka zacisnęła się na pościeli. Ella wyglądała złowrogo; jej czarne jak węgielki oczy lśniły z wściekłości, pomarszczona twarz babuni zmieniła się w wykrzywioną maskę. — Ostrzegam cię, młodzieńcze! Loki cisnął drugą runę — była to odwrócona Naudr — i jego kolory przybladły jeszcze bardziej, a stary człowiek krzyknął, jakby dręczył go straszny sen. Ella wrzasnęła z wściekłości i rzuciła się na Lokiego z runiczną maską. Loki pospiesznie odstąpił; laska ominęła go o włos, obracając w popiół stolik obok. Staruszka uderzyła raz jeszcze, nie trafiła, a spomiędzy palców Lokiego wyprysnęła ostatnia garść run, które uderzyły starego człowieka w pierś. — Co robisz?! — krzyknęła Maddy. Loki milczał, stał bez ruchu, jego sygnatura szybko gasła, liliowy blask nabrał upiornej bladości. Jednak pomieszczenie zaczęło się zmieniać. Znikło okno z malowniczym widokiem; teraz za szczeliną w murze widać było czeluść Świata Podziemi. Fotel, zasłony, dzbanek z kwiatami także znikły. Zostało tylko łoże — obecnie zwykła kamienna płyta, na którą rzucono garść gnijącej słomy — i śpiący. Stary człowiek zaczął się zmieniać na ich oczach; jego mięśnie pęczniały, stawały się coraz większe i potężniejsze, wyrosła mu czupryna ruda jak Lokiego, a także ruda, wściekle zjeżona broda. Otworzył oczy ciemne i płonące jak węgle. Obudził się w pełnym aspekcie. Ziemia zagrzmiała pod jego stopami. — Pora, żebyś dotrzymała słowa — powiedział Loki do Maddy, cofając się pod ścianę maleńkiej celi. Thor jednym krokiem znalazł się przy nim. Był o dobre pół metra wyższy, a jego dłonie strzelały szkarłatnym runicznym światłem. — Jakiego słowa? — Maddy nie zrozumiała. — Słowa, że ujmiesz się za mną, jeśli przypadkiem jacyś krewni zagrożą mojemu zdrowiu i życiu. — Aaa... tego słowa.

Thor zacisnął na szyi Lokiego dłoń wielką jak bochen. — To ty! — zagrzmiał. — Połamię ci wszystkie kości. A potem połamię je jeszcze raz, na wypadek gdybym jakąś przeoczył. A potem utłukę je w moździerzu. A potem — uśmiechnął się przyjaźnie, od ucha do ucha — sprawię ci nieco bólu. — Może nie wspomniałem — wybełkotał Loki — że nasza przyjaciółka i ja mamy pewne... sprawy... Thor mocniej zacisnął palce na jego krtani. — Ratunku... — wychrypiał Loki. Maddy położyła dłoń na ramieniu boga grzmotu, odezwała się: „Ojcze... ”, a wtedy rozległ się niewyobrażalny hałas i Wąż Świata wyważył drzwi. Jego potężne zwoje wypełniły całe pomieszczenie. Thor obejrzał się na Maddy. — Jaki „ojcze”? Puścił Lokiego, który przylgnął do ściany jak najdalej od Jörmunganda. Tymczasem Ella, rozwścieczona kolejną niezapowiedzianą wizytą, rzuciła się na węża z laską. — Fantastycznie — mruknął Loki pod nosem. — Witamy w Krainie Podziemi. Czym chata bogata. Gromowładny, nie najbystrzejszy z bogów, miał pewne kłopoty ze zrozumieniem sytuacji. — Jesteś moją córką? Przecież bym o tym pamiętał. Za ich plecami starowinka dzielnie gromiła Węża Świata. Jak powszechnie wiadomo, Starość w końcu zawsze zwycięża, a Ella zdawała się odporna na gadzi jad. — Nie chciałbym być natrętny — odezwał się Loki — ale gdybyśmy mogli to jakoś przyspieszyć... Thor, to jest Maddy. Przyszła, żeby cię wyzwolić. Ja też. Oczywiście na twoją wdzięczność nie liczę, za bardzo jesteś zajęty obmyślaniem planów, jak to zgruchoczesz mi wszystkie kości, ale zostało nam tylko dziewiętnaście minut i jeśli o mnie chodzi, wolałbym wdawać się w dyskusje w jakimś innym... — Dziewiętnaście minut na co? — spytał Thor. Broda mu się zjeżyła. W obliczu niebezpieczeństwa stał się bardziej rześki. Bóg gromu szykował się do wojny i rozkoszował każdą minutą. — Słuchaj — zniecierpliwił się Loki — jesteśmy w Świecie Podziemi. Sama nasza obecność tutaj powoduje dysonans, którego nie potrafisz sobie nawet wyobrazić. Zrozum, raczej nie byliśmy dyskretni. Już i tak przedziurawiliśmy ze sto snów, wypuściliśmy na wolność sto demonów, w tym Starość i Węża Świata, więc jeśli mamy się stąd ratować, musimy postawić na rozum, nie brutalną siłę. Czyli musisz przyznać, staruszku... Thor poczerwieniał, uniósł pięść. — ...że mnie potrzebujesz — dokończył Loki. — Niby dlaczego? — Bo wiem, jak uwolnić bogów.

Oczy Maddy rozbłysły, gdy zaczął objaśniać swój najnowszy plan. Nagle zawstydziła się, że uznała go za zdrajcę u bram. Chciała mu to powiedzieć, ale nie było czasu. Śmierciomierz wskazywał szesnaście minut, a Ella i Jörmungand najwyraźniej postawili sobie za punkt honoru, by zburzyć celę do fundamentów. Wokół nich migotało z trzaskiem runiczne światło, a w powietrzu zrobiło się tak gęsto od jadu, że Maddy oczy zaczęły piec i łzawić. — Potrzebuję waszej ochrony — rzekł Loki z naciskiem. — Moja moc prawie się wyczerpała i jeśli dojdzie do walki, nie będę miał najmniejszej szansy. W dodatku musimy działać bardzo szybko. Gromowładny burknął na znak zgody. — Jak wszyscy wiemy — ciągnął Loki — nasz przyjaciel Jörmungand przemieszcza się drogą snu. Pod grubiańską powłoką to tak naprawdę tylko robaczek pełznący do swego gniazda, do rzeki Sen. Nadążacie? — Do rzeczy — zagrzmiał Thor. — Jak dotąd zrobiliśmy wszystko, żeby go spowolnić. Stworzenie tych rozmiarów robi w tkance Świata Podziemi dziury wielkie jak w serze z Polan. Ale gdybyśmy właśnie chcieli narobić takich dziur? Niech Jörgi sobie zaszaleje; zorganizujemy taką awanturę, jakiej nie widziano w całym Chaosie. Musimy tylko znaleźć przynętę... — Przynętę? — zirytował się Thor. — Co, na ryby się wybieramy? — Piętnaście minut — powiedział Loki do Maddy. — Idźcie za wężem. I nie zatrzymujcie się, choćby nie wiadomo co. Broda Thora zjeżyła się niebezpiecznie. — Słuchaj no, kurduplu, co to za przynęta? Ale Maddy już zrozumiała. Po plecach przebiegł jej dreszcz, gdy Loki — blady, z coraz bardziej gasnącymi kolorami — przeniknął przez ścianę celi i znikł. — Przynęta? — odezwała się. — Przynętą będzie on.

15 Jörmungand natychmiast rzucił się za Lokim, ciągnąc za sobą Starość wczepioną w jego zwoje. Ze ściany wypadł kamień; po drugim uderzeniu gada powstała dziura, przez którą Thor i Maddy ujrzeli sąsiednią celę. Wąż rzucił się w otwór bez wahania, przeciskał się przez niego całą, zdałoby się, wieczność. — Chwytaj! — rzuciła Maddy do Thora i otoczywszy węża ramionami, przygotowała się na wyprawę w nieznane. Thor poszedł w jej ślady; wbił palce w ciało Jörmunganda, ścisnął kolanami jego zwoje. To trochę przypomina jazdę na koniu na oklep, pomyślała Maddy, choć był to koń beznogi, za to mierzący ze sto metrów i strzykający śmiercionośnym jadem. Śmierdział okropnie, a jednak Maddy przywarła do niego ze wszystkich sił, zaciskając powieki, by oczu nie drażniła trująca mgła z wężowej paszczy. Otworzyła je na chwileczkę — i zobaczyła, że znowu frunie nad przerażającym Światem Podziemi. Z dołu dobiegały krzyki udręki, strzępy snów opadały w dół niczym chmury. A potem nagle znaleźli się w czeluści; niebo nad nimi roiło się od efemeryd. Maddy zamknęła oczy... ... i otworzyła je znowu, gdy Wąż Świata przemknął przez świetlisty tunel, na końcu którego, jak się jej wydało, unosiła się postać — chyba mężczyzny — obracająca się na gwiezdnym kole. Pod nimi kłapnęło zębami stworzenie o ogromnych ślepiach. Znowu znaleźli się na otwartej przestrzeni, gdzie z ognistych czeluści buchał smród siarki, a jasnowłosa kobieta walczyła z wielkim opancerzonym karaluchem nad kraterem ogrodzonym ludzkimi kośćmi. Thor raził efemerydy pociskami. Miał gigantyczne siły, a po każdym jego ciosie powstawała fala tak potężna, że ryła dziury w jałowej ziemi i rzucała w niebo ogromne, wirujące kawały gruntu. W ten sposób przemknęli nad dziesiątkami innych krajobrazów, przez dziesiątki cel i dziesiątki tuneli. Zostawiali za sobą szlak zdruzgotanych snów, zburzonych ścian, obudzonych śniących. Maddy mogła się tego tylko domyślać — oczy paliły ją od gadziego jadu. Wszystkie siły poświęcała na to, żeby nie spaść. A Gromowładny dobrze się bawił. Już mniej więcej zrozumiał co i jak, choć subtelności sytuacji nadal do niego nie dotarły. Nie był myślicielem, ale potrafił poznać demona, a tu znalazł ich pełno. Znowu w swoim aspekcie, rzucając runiczne strzały, był szczęśliwy, a wspomnienia minionych pięciuset lat zamgliły się w jego pamięci jak dawny sen. Nigdzie nie było widać Lokiego. Jego blednąca sygnatura niemal się zgubiła wśród hord efemeryd i świetlnych śladów; jego postać — żałośnie mała w porównaniu z ogromnym wężem — już dawno znikła Maddy z oczu. Może już nie żył? Zwoje Jörmunganda wiły się wściekle, wąż nabierał szybkości, a po drodze szatkował fortecę snu jak kapustę. Za nim padały ruiny Świata Podziemi, śpiący się wyzwalali, efemerydy wirowały na wietrze jak plewy. Raz Maddy wydawało się nawet, że dostrzegła to, co znajduje się za murami Świata Podziemi: wirującą, magnetycznie przyciągającą ciemność przetykaną martwymi gwiazdami. Przejął ją dreszcz.

Bogowie, czy to Chaos?! Zamknęła oczy i mocno przywarła do węża.

16 Hel Strażniczka przyglądała się temu przez soczewkę martwego oka. — Tym razem naprawdę mu się udało — powiedziała nie bez pewnego podziwu. — Ten wąż rośnie. Oczywiście jeśli lęki Lokiego dodają mu sił... Szeptacz w jej dłoniach zalśnił krwiożerczym blaskiem. — Zabij go i już — odezwał się. — I dziewczynę. — Nie mogę. Złożyłam przysięgę. Śmierciomierz w jej dłoni wskazywał pięćdziesiąt jeden minut. Może jednak mu się uda. Był już blisko. Widziała go swoim wszystkowidzącym martwym okiem. Zbliżał się, lśniąc niczym kometa, za nim podążał coraz większy wąż i coraz dłuższy szereg śniących. Dziewięć minut — teraz już mniej — i jeśli nie uda mu się przemierzyć rzeki, on i Maddy stracą życie, utkną w Krainie Podziemi, choć już rozłaziła się w szwach, przez które ukazywało się martwe światło Pozaświata. — Jaką różnicę robi te dziewięć minut? — judził Szeptacz. — Nie zastanawiaj się, tylko go zabij, zanim narobi więcej szkód. — Denerwował się i pulsował zielonkawym światłem. — Prosisz, żebym złamała słowo. — Słowo? A czy on dotrzymał kiedyś słowa? Nie wahaj się, jest bezbronny! Zabij go, na bogów, zabij, zanim będzie za późno... — Nie mogę. — Hel spojrzała na śmierciomierz. — Przysięga mnie zobowiązuje... jeszcze jakieś osiem minut. Szeptacz zamigotał tęczowo. Oczywiście wiedział, że z Hel nie pójdzie mu łatwo, nawet przy pełnej współpracy Lokiego. Ale Loki — uwolniony od jego wpływu, odzyskawszy swój pełny aspekt w Świecie Podziemi, stanąwszy po stronie Maddy — ośmielił się uwolnić bogów... Naprawdę sądzisz, Triksterze, że zdobędziesz ich wybaczenie? Że zasłużysz sobie znowu na miejsce wśród Asów? Sądziłeś, że Thor cię przede mną obroni? Szeptacz opanował wściekłość. Bogowie mogą uciec, ale dokąd pójdą? Wejście do królestwa Hel będzie oznaczać dla nich śmierć, gdyż tu stawali się bezcieleśni i musieli robić wszystko, czego Hel od nich żądała. Oczywiście mogli uciec w Sen, choć wejście do rzeki tak blisko jej źródła niosło ze sobą ryzyko, przed którym zawahaliby się nawet straceńcy. Pozostało jeszcze siedem minut; Szeptacz z trudem odwrócił spojrzenie od tego, co się działo nad rzeką. — Mogę ci pomóc, pani — odezwał się miodopłynnym głosem. — Wiem, czego chcesz, i tylko ja mogę ci to dać... Hel otworzyła oboje oczu.

— Nie rozumiem. — Czyżby? Mijały sekundy. Sześć minut. — Czyżby? — powtórzył Szeptacz. — Nie mogę — powiedziała Hel, ale jej głos zabrzmiał słabo. — Ależ możesz — zaszczebiotał słodko Szeptacz. — Jedno małe cięcie... właściwie draśnięcie... i wszystko, czego pragnęłaś, stanie się twoje. Życie za życie, bogini. Życie Lokiego — całe pięć minut — a w zamian odzyskasz Baldra. Wyobraź sobie. Baldr żywy. Ciepły. Oddychający. I twój, bogini. Tylko twój. Hel milczała przez długie sekundy. — Nie mogę złamać słowa — odezwała się w końcu. — Równowaga Porządku i Chaosu zależy od mojej neutralności. — I bez twojego udziału ta równowaga wkrótce może się zachwiać. Żywe oko Hel zabłysło chciwie. — Jak to? Szeptacz pozwoli! sobie na luksus uśmiechu. — Umowa stoi, bogini? — Mów, przeklęty, jak to możliwe! Więc jej powiedział, rozpromieniony. Po drugiej stronie rzeki Loki pędził do bram Świata Podziemi niczym płonąca strzała. Hel widziała, że prawie się wypalił, jego sygnatura wyglądała jak skwierczący płomień. Za nim podążał wąż z uczepionymi Starością, Thorem i Maddy, a za nimi — śniący. Śniący ciągnęli tysiącami. Forteca rozpadała się w gruzy. Przez Świat Podziemi przebiegło drżenie; silny dygot zakołysał całym królestwem aż po fundamenty, poruszył głazy, które nie drgnęły od początku świata, śląc fale uderzeniowe w szeregi zmarłych, że aż kości podskakiwały, pył wirował, mgła się rozwiewała, a ze spieczonego gardła Hel wydarł się ryk oburzenia. — Co tu się dzieje?! — wrzasnęła bogini zmarłych. Śmierciomierz w jej dłoni wskazywał, że zostało zaledwie osiemdziesiąt pięć sekund. — Sam Chaos puka do twoich drzwi. Chaos w poszukiwaniu swoich więźniów. Jeśli Loki ucieknie, Chaos wydostanie się na wolność... — To wina Lokiego? — Zabij go natychmiast! Ocal swoje królestwo i siebie. — A jeśli się mylisz, wyrocznio? — Będziesz miała Baldra. Odmówisz? — Baldr.... — Po raz drugi od pięciuset lat Hel westchnęła mimowolnie.

— Siedemdziesiąt sekund. — Ale... — Sześćdziesiąt sekund i zobaczysz Baldra żywego. Pięćdziesiąt dziewięć. Pięćdziesiąt osiem. Pięćdziesiąt siedem... — Dobrze! Dobrze! — Hel wyciągnęła martwą dłoń. Palce były nagimi kośćmi, kruchymi i żółtawymi w tym upiornym świetle. W ich cieniu spał Loki, z jedną ręką na piaszczystej ziemi, z bladym uśmieszkiem na pociętych bliznami ustach. Srebrna nitka, łącząca go ze Światem Podziemi, lśniła niczym pajęczynka. — Do dzieła, pani. Odbierz mu życie. Hel wyciągnęła martwą dłoń i przerwała nitkę. W tym samym czasie rozległ się ogłuszający trzask, świst, odgłos darcia — jakby Światy zaczęły pękać w szwach — i jednocześnie... ...kamień runiczny Cukra stał się czarny jak węgiel. ...Odyn odczuł przenikającą go falę energii, gdy dziesięć tysięcy nowych nieboszczyków przemknęło nad nim do Świata Podziemi. ...w Świecie Podziemi Jörmungand wyważył bramę i runął ku rzece Sen. ...Loki podążył za nim — i z całym rozpędem zderzył się z niewidzialną barierą, odbił się, runął w śmiertelny wir, w otchłań. ...a w Końcu Świata magister emerytowany numer 262, który w innym życiu nosił miano Fortunata Dobrodzieja, zdążył tylko zdziwić się: „Jak możemy wyruszyć do Świata Podziemi? po czym Bezimienny wypowiedział jedno Słowo, a Dobrodziej padł, martwy jak głaz, na podłogę sali Rady Dwunastu. — Zaczyna się — powiedział Szeptacz. — Co się zaczyna? — spytała Hel. — Koniec — odparł Szeptacz, promieniejąc łagodnym blaskiem. — Ostatnie starcie Porządku z Chaosem. Ostateczny Koniec Wszystkiego. Dopiero teraz Hel zauważyła, że Szeptacz się zmienia; z kamiennej głowy wyłoniły się jakby płatki upiornego kwiatu, w powietrzu zaczął się rysować jakiś kształt i wreszcie ujrzała jego prawdziwy aspekt, początkowo widmowy, lecz szybko nabierający blasku. Lekko pochylona, lśniąca postać, zapadnięte oczy w szczupłej twarzy, lśniąca i wirująca runiczna laska. — Kim jesteś? — spytała. Szeptacz uśmiechnął się do niej. — Moja droga, kim to ja nie byłem? Byłem Mimirem Mądrym.

Byłem przyjacielem i powiernikiem Odyna. Byłem wyrocznią, która przepowiedziała Ragnarök. Moje imię jest Niewypowiedziane, gdyż mam ich wiele. Lecz skoro zostaliśmy przyjaciółmi, możesz mnie nazywać Prastarym.

Księga ósma BEZIMIENNY O czym marzy niewolnik? Niewolnik marzy, by być panem. Księga Mimira, 5:15

1 Wszyscy odczuli nadprzyrodzony wybuch, który wstrząsnął całymi Dziewięcioma Światami, tak że nawet na setki kilometrów od epicentrum zbierały się fioletowe chmury, trzaskały drzwi, wyły psy, ludziom z uszu ciekła krew, a ptaki z krzykiem spadały z nieba. Wanowie także go odczuli i przyspieszyli kroku. Frey przybrał postać dzika, Heimdal szarego wilka, Bragi lisa i wszyscy rzucili się pędem przez tunele. Njörd protestował, Freya łkała, a Idun rozsądnie pozbierała porzucone ubrania, na wypadek gdyby później stały się potrzebne. Gruba Lizzy też poczuła wybuch i zrozumiała, że są blisko. A u bram Świata Podziemi, gdzie proboszcz i Łowczyni w zdumieniu przyglądali się scenie rozgrywającej się u ich stóp, wybuch usłyszał badacz numer 441974, który wydał przeciągłe, ochrypłe westchnienie ulgi, po czym łagodnie wyśliznął się ze swego nosiciela i ruszył do Hel. Zaczęło się, jak zapowiadała Dobra Księga. Martwi wyruszyli. I było ich dziesięć tysięcy. * Hel z milczeniu przyglądała się tłumom stojącym na równinie. Tyle dusz, ale dlaczego nie składają jej przysięgi wierności? Dlaczego stoją niczym armia? Co to za Porządek, który pozwala, żeby sama Śmierć nie miała władzy nad zmarłym? Zwróciła się straszliwą połową twarzy do zebranych. — Bądźcie martwi — rozkazała. Nie poruszyli się. — Rozkazuję wam się rozejść — dodała. Nadal nikt nie drgnął; dziesięć tysięcy martwych stało, zwróciwszy oczy na Świat Podziemi. Hel spojrzała na Szeptacza. — To twoja robota? — Oczywiście — odpowiedział. — Więc się pospiesz i daj mi tę dziewczynę. — Dziewczynę? — W tym zamieszaniu prawie o niej zapomniała. Na śmierciomierzu zostało jeszcze trzydzieści sekund. Światy przeżyły dogłębny wstrząs. Jeśli znowu złamie słowo, nie wiadomo, co się wydarzy. Już i tak czuła, że rzeka przybiera, a Chaos za nią był jak bicie chorego serca. — Szybko! — warknął Szeptacz. — Każda kolejna chwila w Świecie Podziemi to niepotrzebne ryzyko. — Dlaczego? — spytała Hel.

Spojrzała na śpiącą Maddy, którą z życiem łączyła tylko jedwabna niteczka. Aż do tej chwili nie poświęciła jej ani chwili uwagi; zajęta Lokim i Szeptaczem nie miała czasu na rozmyślania nad dziewczynką. Teraz zauważyła rdzawą sygnaturę. Raz jeszcze usiłowała sobie przypomnieć, kogo ta dziewczynka jej przypomina... kogoś z rodziny, z czasów gdy Asowie rządzili Światami... — Kto to jest? — spytała. — Nikt — odpowiedział Szeptacz. — Zabawne, to samo powiedział Loki. Szeptacz zamigotał z rozdrażnieniem. — To nikt — warknął. — Daj mi ją i tyle. Przerwij nitkę. Natychmiast, póki możesz... Hel łagodnie wyciągnęła martwą rękę i musnęła twarz Maddy. Jej widziana z profilu twarz była nieprzenikniona. — Prędzej! — ponaglał Szeptacz. — Zrób to, a dam ci Baldra... Hel uśmiechnęła się i dotknęła nitki łączącej Maddy z życiem. Pod jej dotknięciem przędza zamigotała delikatnie, zalśniła jak runa na ręce dziewczynki... — Ta runa... — zaczęła Hel. Osiemnaście sekund. — Błagam, szybciej! Ujęła dłoń dziewczynki żywą ręką. Aesk lśniła żywą czerwienią... i Hel zrozumiała. Jesion Świata. Drzewo Błyskawicy. Pierwsza runa Nowego Pisma. Wreszcie sobie przypomniała, do kogo jest podobna Maddy — nie jej aspekt, lecz sygnatura — i odwróciła się do Szeptacza z uśmiechem, przed którym drżeli nawet bogowie. — Więc dlatego chcesz ją dostać. Dlatego sprowadziłeś ją do królestwa Hel. A Loki... już wiem, dlaczego chodziło ci i o niego. Szeptacz skrzywił się z desperacją. — Zbuduję dla ciebie dwór — powiedział przymilnie. — Gdy Baldr powstanie z martwych, razem zamieszkacie w Niebiańskiej Cytadeli. Hel dotknęła palcami warg. W żywej stronie jej ciała narastało wzburzenie. Myślała, że już jej to nie spotka. Była stara jak świat, wyschnięta na proch, nie spodziewała się tego przypływu uczuć, tej niemal panieńskiej nadziei... Wyciągnęła dłoń, by przerwać nić.

2 Wąż Świata przemknął przez bramę dwukrotnie szybciej od snu. Maddy i Thor ledwie zdążyli odskoczyć, zanim Jörmungand rzucił się do rzeki, wciąż niosąc na sobie Starość. Woda buchnęła pod niebo, chmary efemeryd rozpierzchły się we wszystkich kierunkach, niektórzy śniący już przeszli. Maddy, która teraz widziała srebrzystą nitkę łączącą jej aspekt z ciałem, też ruszyła przez zamykającą się szczelinę... Za nią ciągnęły niezliczone zastępy śniących. Niektórzy byli ludźmi, inni demonami, jedni nosili runy i mieli boskie kolory, drudzy szli mechanicznie, płynęli jak koszmary, sączyli się odrażająco ku wolności. Thor odpędzał potwory. Mieszkańcy Świata Podziemi — sny i śniący, stworzenia Chaosu, machiny do niszczenia, węże. odmieńce i wszelkie inne szkodniki pragnące przedostać się przez szczelinę do Ósmego Świata — na ogół omijały go z daleka i choć nie mógł odpędzić od bramy wszystkich, tylko najszybsze i najsprawniejsze zdołały podążyć za Jörmungand w Sen. Przed nim zebrali się Asowie w swoich aspektach. Było ich żałośnie mało — ledwie trzech — i w milczeniu, wstrząśnięci, obserwowali wypadki. Frigg Matka, żona Odyna, wysoka, szarooka, z runą Sól na lewym ramieniu; złotowłosa żona Thora Sif, Królowa Żniw nosząca runę Ar, oraz Tyr Leworęki, bóg bitwy z włócznią w lewej ręce, z prawą otoczoną płomieniami. Gromowładny miał nadzieję, że Asów będzie więcej, ale reszta nie zdołała uciec albo wpadła w Chaos, albo rzuciła się do Snu, ponieważ nie mógł ich nigdzie dostrzec. Razem z nim było ich czworo. Pięcioro, jeśli doliczyć Maddy. Dał jej znak, by przeszła przez bramę. Tylko ona mogła wejść do królestwa Hel; pozostali musieli uciec przez rzekę. Wszędzie wokoło Dziewiąty Świat zaczął się rozpadać w gruzy. Co chwila jakaś istota — boska lub demoniczna — traciła kontakt ze Światem Podziemi i ginęła z krzykiem w próżni. Wszędzie panował apokaliptyczny hałas, a z gardzieli czeluści dobiegał obrzydliwy, straszny odgłos wsysania, który z każdą sekundą przybierał na sile. — Maddy! Idź już! — ponaglił ją Thor. Maddy zobaczyła w dali jakiś ruch. Ktoś znajdował się w głębokiej czeluści; zasłaniały go mgły i pasożyty Świata Podziemi, mrowiące się w powietrzu jak śmiertelnie niebezpieczne pyłki kurzu. Ale sygnatura, choć słaba, była charakterystyczna: to Loki. Pod nim i wszędzie dookoła powstawały pęknięcia i szczeliny, zza których wyglądała martwa, rozgwieżdżona przestrzeń Pozaświata. — Ruszaj! — krzyknął Thor. — Nie ma czasu! — Tam jest Loki! — odkrzyknęła. Thor potrząsnął rozwichrzoną brodą. — Nie możesz nic poradzić... Maddy nie czekała, aż skończy. Dała nura — nie w przejście prowadzące do królestwa Hel, lecz w czeluść syczącego powietrza, nie bacząc na efemerydy, nie bacząc na fakt, że Dziewiąty

Świat, w którym się znajdowała, z zapamiętaniem dążył do samozniszczenia jak wąż pożerający własny ogon. Thor ruszył za nią (nie rozumiał, po co jej Loki, ale nie było czasu na sprzeczki), lecz zatrzymał się, ujrzawszy, co dzieje się na drugim brzegu Snu. Wyglądało na to, że królestwo Hel po raz pierwszy od tysiąca lat rozkwitło życiem. Na jego sztucznym niebie zebrały się chmury, zerwał się gorący, porywisty wiatr. Ale nie dlatego Gromowładny się zawahał, choć przez te gęstniejące chmury i martwe słońce równina stała się bliźniaczo podobna do innego pola bitwy sprzed Końca Światów. Zdumiał go widok zmarłych. Nie zmarłych z królestwa Hel, tych zagubionych, żałosnych dusz, niezliczonych jak ziarnka piasku, lecz armii zmarłych, nieruchomych szeregów liczących dziesięć tysięcy, ciągnących się w nieskończoność. Dziesięć tysięcy przeciwko jednemu; magiczna liczba często wymieniana w podsumowaniach tej poprzedniej bitwy. Była to także, jak się okazało, liczba wszystkich członków zakonu sług Porządku, ofiara ze wszystkich badaczy, magistrów, profesorów i innych, zebranych w Połączeniu silniejszym od Śmierci... Thor w końcu uwierzył, że zna ten nieludzki odgłos ssania, jakby Chaos nabierał oddechu. Już raz to słyszał... podczas Ragnaröku. Wtedy także wojska przeciwnika przewyższały ich liczebnie, lecz nie aż tak. Miał jeszcze moc i młot, ale i tak jego serce zlodowaciało. Ależ to jest... — pomyślał. W tej samej chwili we wszystkich Światach rozległ się straszliwy trzask (Thor zdążył tylko dodać w myślach: Zaczyna się! ) i w ostatnich sekundach życia Maddy legiony Porządku rozpoczęły nieubłagany marsz przez równiny Hel

3 Maddy dogoniła Lokiego jakieś tysiąc poziomów głębiej. Spadał bardzo szybko, z zamkniętymi oczami, jeszcze ściskając śmierciomierz w dłoniach. Kiedy zbliżyła się do niego, otworzył oczy i zaraz je zamknął, kręcąc głową. — Maddy, ja już nie żyję. Daj mi spokój. — Co? — Zobaczyła, co wskazuje śmierciomierz, i otworzyła usta w bezgłośnym krzyku. Czterdzieści pięć sekund. — Zostaw mnie. Czterdzieści dwie. Czterdzieści jeden. — Musisz się ratować — dodał Loki. — Oboje możemy się ratować. Weź mnie za rękę... Loki zaklął, gdy runa Naudr zacisnęła się na jego nadgarstku. — Maddy, uwierz mi, marnujesz czas. Trzydzieści dziewięć sekund. Maddy pociągnęła go w górę. — Nie zostawię cię tutaj. Źle cię oceniłam. Myślałam, że to ty jesteś zdrajcą u bram... Znowu zaczęli się wspinać. Maddy ciągnęła go z całej mocy, Loki usiłował ją przekonać, przekrzykując huk rozpadającego się Dziewiątego Świata. — No przecież byłem zdrajcą! — Mówisz tak ze szlachetności. Chcesz, żebym ci uwierzyła i ratowała siebie, więc próbujesz mi wmówić... — Proszę! — zawył Loki. — Wcale nie jestem szlachetny! Zostało im trzydzieści sekund. Pędzili niemal jak Wąż Świata, pokonując całe kilometry w ułamku sekundy, na poły ogłuszeni hukiem wsysającego ich Chaosu. — Słyszysz ten hałas? — zapytał Loki. Maddy skinęła głową. — To nadchodzi Surt — wyjaśnił. Dwadzieścia cztery sekundy. — Władca Surt? Niszczyciel? — A jest inny Surt? Dwadzieścia dwie sekundy. Już widzieli bramę. Szczelina w niej wydawała się nie szersza od noża, a Thor przytrzymywał ją obiema rękami, z twarzą purpurową z wysiłku i mięśniami napiętymi jak u wołu.

Dwadzieścia sekund. — Nie martw się, zdążymy... — Maddy... nie... Serce Maddy omal nie pękło, gdy rzuciła się ku bramie, ciągnąc za sobą nadal szarpiącego się Lokiego. — Posłuchaj mnie! Szeptacz kłamał. Wiem, czego chce, widziałem to w jego umyśle. Nie mówiłem ci, skłamałem... myślałem, że cię wykorzystam, żeby się ratować... Piętnaście sekund. Maddy szarpnęła Lokiego za ramię. Naudr, Wiążąca, pękła z trzaskiem... I jednocześnie: Tarcza śmierciomierza Hel pękła, zatrzymując wskazówki na trzynastej sekundzie. Brama Świata Podziemi zatrzasnęła się z hukiem. A Maddy obudziła się we własnej skórze i spojrzała prosto w martwe oko Hel.

4 Proboszcz i Łowczyni zatrzymali się przy wejściu do królestwa Hel. Doszli za swoją zwierzyną aż tutaj, a teraz stali i patrzyli, jak przez pustynię brną dwie postacie — jedna wysoka, druga niska — wzbijając obłoczek pyłu. Adam Marnota miał dość. Miał dość tego bladego nieba, które nie powinno istnieć, tych bezimiennych gór, tych zmarłych maszerujących nie wiadomo dokąd... Nawet jeśli to sen (a trzymał się tej wersji ze wszystkich sił), już dawno stracił nadzieję na przebudzenie. Śmierć będzie o wiele lepsza. Szedł biernie tam, gdzie prowadziła go Łowczyni, i zastanawiał się, kiedy zmarli po niego przyjdą. Nat Proboszcz nie poświęcał mu ani jednej myśli. Uśmiechnął się tylko wilczym uśmiechem i otworzył Księgę Słów na właściwej stronie. Jego wróg znalazł się blisko; nawet na tej ogromnej równinie kantyk go uśmierci; dlatego pozwolił sobie na ciche westchnienie satysfakcji i zaczął przyzywać potęgę Słowa. Zwę cię Odyn, syn Bora... Ale coś było nie tak. Kiedy po raz pierwszy odczytał ten kantyk, miał wrażenie, że nadciąga potworna moc, która z każdym słowem potężniała, aż stała się ruchomym murem miażdżącym wszystko na swojej drodze. A teraz, choć odczytywał ten sam tekst, Słowo nie zechciało się ujawnić. — Co się stało? — rzuciła niecierpliwie Skadi, gdy Nat urwał w połowie zdania. — Nie działa — poskarżył się. — Pewnie źle czytasz, idioto. — Nieprawda — warknął proboszcz, rozeźlony, że nazwano go idiotą w obecności ucznia, a w dodatku zrobiła to niepiśmienna barbarzynka. Znowu zaczął kantyk tonem, jakim zwykł wygłaszać kazania, ale raz jeszcze Słowo wydało mu się dziwnie suche, jakby straciło całą moc. Co się dzieje? — pomyślał zdesperowany, szukając w umyśle kojącej obecności badacza numer 4421974. Ale Eliasz Rada zagadkowo milczał. Też stracił głębię, jak obraz spłowiały na słońcu. Światła — kolory sygnatur i blask, który rozświetlał wszystko — również znikły. Jeszcze przed chwilą tu były, a teraz — ani jednego. Jakby ktoś zgasił świeczkę. Jest tu kto? Nie odpowiedział mu żaden wewnętrzny głos. Eliaszu! Badaczu! Znowu milczenie. Głęboka, głucha cisza, jakby wrócił do pustego domu i nagle zrozumiał, że wszyscy go opuścili. Nat Proboszcz krzyknął. Skadi odwróciła się i zauważyła, że się zmienił. Znikła ta srebrzysta niteczka, która rozświetlała jego kolory i jego nijakiej brązowej sygnaturze nadawała poświatę mocy. Znowu stał się pospolity, zwyczajny szary człowiek bez znaków szczególnych.

— Oszukałeś mnie — powiedziała Łowczyni i przybrawszy zwierzęcą postać, ruszyła przez przesypujące się piaski w pogoni za generałem. Nat chciał za nią biec, ale wkrótce stracił ją z oczu, gdy tak pędziła przez nieskończoną równinę, wyjąc z wściekłości. — Nie możesz mnie tu zostawić! — zawołał za nią. Wanowie, zwabieni wyciem białej wilczycy, wyłonili się z cienia za jego plecami.

5 Frey, Bragi i Heimdal w postaci zwierząt podążali za Łowczynią. Gdy korytarz stał się szerszy, dołączył do nich Njörd w postaci bielika, szybujący nisko pod sklepieniem. Teraz czterej bogowie przybrali własne aspekty, pilnie obserwując białą wilczycę. Po jakimś czasie pojawiła się Freya i Idun wodząca zadziwionym spojrzeniem od nieba Hel po mały dramat rozgrywający się na równinie. — Mówiłem wam, że Skadi jest po naszej stronie — powiedział Njörd. — Ścigała go aż tutaj, doprowadziła nas do niego... — Czyżby? — Heimdal zerknął na proboszcza stojącego niespełna dziesięć kroków od nich. — Więc co on tu robi? I co z Szeptaczem? Gdyby był blisko, już bym go zobaczył. — To oczywiste — oznajmił Njörd. — Ma go Loki. — Bzdura — odparł Heimdal. — Jeśli Odyn i Loki się sprzymierzyli... — No więc się pokłócili. Loki uciekł. Jak zawsze. Co za różnica? — Muszę mieć pewność. Heimdal obejrzał się na proboszcza, który zaczął się wycofywać. Adam Marnota zasłaniał oczy. — Ty tam — odezwał się Heimdal. — Gdzie jest Szeptacz? — Błagam, nie zabijaj mnie! — wykrzykiwał Nat. — Nic nie wiem o żadnym Szeptaczu. Jestem tylko wiejskim proboszczem, nawet Słowem już nie władam... Urwał, księga wypadła mu z dłoni. Wyglądał, jakby dostał zawału. Twarz mu pobladła, oczy niemal wyszły z orbit. Otworzył usta, lecz nie wydobyło się z nich żadne słowo. U wyjścia korytarza stała jego żona. Miała rozpuszczone włosy, płonące oczy i bardzo spokojny wyraz twarzy. — Ethel — wyjąkał Nat. — Przecież widziałem, jak umierasz. Uśmiechnęła się na widok jego miny. Spodziewała się, że gdy dojdzie do tego spotkania, coś poczuje. Może ulgę, może gniew, strach, nienawiść. Tymczasem poczuła... co to za uczucie? — To przecież Kraina Zmarłych — odpowiedziała ze złośliwym uśmiechem. A za jej plecami Nat dostrzegł... chyba to nie Dorian Marnota? A obok niego... cóż to? Świnia? — Zadałem ci pytanie, wieśniaku — odezwał się Heimdal. — Gdzie Szeptacz? — Szeptacz jest u bram — przemówiła Ethelberta. Pomimo podartych ubrań i brudnej twarzy, jak również towarzystwa mężczyzny z małą czarną świnką pod pachą, promieniała dziwną godnością. — Mówię, co muszę i nie mogę milczeć. Heimdal rzucił jej ostre spojrzenie. — Co powiedziałaś?

— Oto chwila, którą przepowiedziano — ciągnęła Ethel. — Wojna Dziewięciu Światów, gdy Yggdrasil zadrży aż po korzenie, a jedno Słowo otworzy Czarną Fortecę. Martwi powstaną, by znowu żyć, a żywi nie będą mieli ucieczki, gdyż Porządek i Chaos w końcu staną się jednym, Bezimienny otrzyma imię, bezkształtne otrzyma kształt, zdrajca okaże się lojalny, a ślepiec poprowadzi was przeciwko dziesięciu tysiącom. — Przepraszam — powiedział Heimdal — z kim mamy przyjemność? — Już się znamy. Heimdal przyjrzał się jej uważniej. Przez chwilę zmrużonymi oczami oglądał jej kolory, o wiele jaśniejsze od kolorów ludzi. Odwrócił się wściekle do Idun. — Coś ty z nią zrobiła? — Umierała — odparła Idun. — Sprowadziłam ją z powrotem. — Chciałbym dobrze zrozumieć — powiedział Heimdal z pewnym trudem. — Sprowadziłaś ją z powrotem? Idun radośnie przytaknęła.

— Dałaś... człowiekowi... pokarm bogów. Idun uśmiechnęła się promiennie. — I myślałaś, że dobrze robisz? — Dlaczego nie? — zdziwiła się Uzdrowicielka. — Dlaczego nie?!! — ryknął Heimdal. — Ona wróciła z martwych! Dałaś jej dar prorokowania. — Ze wszystkich sił kopnął wielki głaz. — O bogowie! Jeszcze tego nam brakowało! Kolejna pieprzona wyrocznia!

6 — Panie, już za późno — protestował Cukier i Worek, gdy brnęli przez pustynną równinę. — Kamień kapitana poczerniał, łaskawco, a to znaczy tylko jedno... — Idziesz ze mną — uciął generał. — Przede wszystkim potrzebne mi twoje oczy. — Łorety, oczy?! — Weź mnie za rękę... i idź. W mroku Świata Dolnego Odyn niemal polubił ślepotę. Jednak tutaj, pod zwodniczym szarym słońcem królestwa Hel zrozumiał, że jego sytuacja zmieniła się na gorsze. Na jasnym piasku byli widoczni jak dwa karaluchy na obrusie — łatwy cel dla wroga. Wyostrzonymi zmysłami odbierał obecność Wanów, a ich połączona potęga była tak wielka, że nawet gdyby odzyskał wzrok, nie miałby wielkiej szansy w starciu z całą siódemką. Ale Wanowie chyba nie palili się do ataku. Ścigała go tylko biała wilczyca — i była już tak blisko, że niemal słyszał jej dyszenie. Skoro jednak miał Cukra za przewodnika, a mur zdruzgotanych kamieni znajdował się zaledwie o parę metrów dalej, był pewien, że uda mu się dotrzeć do jakiejś kryjówki, z której — o ile szczęście mu dopisze — zaatakuje, w chwili gdy Łowczyni wróci do swojego aspektu. Plan był mocno ryzykowny, ale podjął to ryzyko i poczuwszy pod laską kamień, skręcił gwałtownie, przywarł plecami do skalnej ściany i cisnął ze wszystkich sił Hagall prosto w otwartą wilczą paszczę.

Gdyby tę runę rzuciła Maddy, uśmierciłaby Skadi na miejscu. Ale nie było tu Maddy i cios, który powinien rozerwać Łowczyni krtań, ześliznął się nieszkodliwie z jej barku i spadł na skałę, krzesząc z niej runiczne iskry. Cukier wrzasnął ze strachu i rzucił się szczupakiem w szczelinę tak małą, że pogonić za nim mogłaby tylko myszka. Odyn poczuł, że Skadi krąży wokół niego, a jej kolory płoną jak prastary lód. Sięgnął po runy, ale okazało się, że nic mu po nich. Przez te trzy dni stracił wiele mocy. Skadi o tym wiedziała i warknęła z rozbawieniem. Tak wiele czasu spędziła w wilczej skórze, że prawdziwy aspekt wydał się jej niezdarny i powolny; i choć czasami go potrzebowała (gdy chciała przemówić lub rzucić runę), zawsze czuła się lepiej w zwierzęcej postaci. Przywarła do ziemi. Zaraz skoczy ku gardłu wroga. Nie skoczyła. Poczuła na karku sześć par rąk, jej nozdrza wypełnił nie całkiem ludzki zapach. Frey i Heimdal rzucili runiczne pęta, a Bragi zagrał farandolę, która ją obezwładniła. Walka trwała krótko. Łowczyni wróciła do własnego aspektu i stanęła przed nimi, na zmianę blada i purpurowa z wściekłości, sycząc z gniewu. — Jak śmieliście! — W starciu z jednym z nich mogłaby zwyciężyć, ale nie z sześcioma. — Miałam prawo do tego łupu... — Prawo? — odezwała się Freya. — Żeby narazić nasze życie dla jakiejś nieważnej zemsty? Ubierz się — Podała jej opończę. — Wiemy, co zrobiłaś. — To mnie zabijcie — warknęła Skadi — bo znowu to zrobię, gdy tylko nadarzy się okazja. Przez chwilę stali twarzą w twarz: sześciu Wanów i Łowczyni z zaciśniętymi pięściami i płonącymi lodowatymi oczami. Za nią stał wsparty na lasce Odyn. W pewnym oddaleniu trzymali się inni: Ethel, Dorian, Adam i Nat, ciągle przyciskający do piersi Dobrą Księgę. Nastała cisza pełna napięcia, słychać było tylko daleki chlupot i drżenie, które drażniło uszy i zęby, a dochodziło jednocześnie zewsząd i znikąd. — Słyszycie? — odezwał się Odyn. — Znacie ten dźwięk? Heimdal Strażnik dobrze to znał. Słyszał to na polu bitwy podczas Ragnaröku, kiedy niebo pękło, a ciemność pożarła słońce i księżyc. Frey także to znał; słyszał to, padając w lód ze złamanym mieczem i odwróconą mocą. Freya również. I pamiętała cień czarnego ptaka otoczonego ogniem — może kruka, może wrony — a tam, gdzie padał cień, nic nie zostawało. Skadi zadrżała. Njörd, który walczył na brzegach własnego królestwa, także kiedyś to słyszał — gdy rzeka Sen wystąpiła z brzegów, a wojenna flota zmarłych wypłynęła z królestwa Hel. Idun też znała ten dźwięk — i zapłakała. I Bragi go znał, choć tego dnia nie napisano żadnych pieśni ani wierszy. Ogień, lód i cień czarnego ptaka, walczące ze sobą siły tak potężne, że Drzewo Świata jęczało i kołysało się pod ich ciężarem. Asgard, Niebiańska Cytadela, Pierwszy Świat runął, druzgocząc kontynenty. Z

Chaosu przybyły demony, wpełzły do Światów w ślad za cieniem czarnego ptaka, a wszystko to działo się w Świecie Środka, gdzie potęga Chaosu jest najmniejsza. I mieli wtedy armię wojowników, bohaterów, Lud Tuneli i ludzi... — Widzę armię gotową do walki. Widzę samotnie stojącego generała. Widzę zdrajcę u bram. Widzę ofiarę. Głos był cichy, lecz wyraźny. Wanowie obejrzeli się na Ethel Proboszczową. — Kto to? — zapytał Odyn. — Jestem Ethel Proboszczowa, jeśli łaska, i powiadają mi, że jestem wyrocznią. Odyn przez chwilę stał jak skamieniały. — Ethel — powiedział łagodnie. — Powinienem się domyślić. — Wziął jej rękę w obie dłonie. — Czujesz się inaczej. Nie wiesz dlaczego. Widzisz rzeczy, których wcześniej nie dostrzegałaś. I czujesz coś dziwnego, że musisz się gdzieś znaleźć, ale nie wiesz gdzie... Ethel przytaknęła w milczeniu. Odyn nie mógł zobaczyć jej gestu, ale widział jego odbicie w jej kolorach i uśmiechnął się. — Najpierw swędziało — mówił dalej. — Potem przybrało kształt. Pokaż mi je, Ethel. Wiesz, o czym mówię. Ethel wydawała się zaskoczona. Trochę poróżowiała. Zawahała się — a potem zdecydowanym gestem odsunęła rękaw, prezentując lśniącą jasnozielonym światłem nową runę na ramieniu. Nat otworzył usta. Dorian jęknął. Adam wytrzeszczył oczy i nawet Wanowie umilkli ze zdziwienia. Tylko Odyn nie był zaskoczony. Uśmiechał się, wodząc palcami po lśniącym znaku.

— Ethel, Ojczyzna — powiedział. — Druga runa Nowego Pisma. Nie sądziłem, że znajdę ją tutaj... pokarm bogów plus Słowo... Gdyby tylko było więcej czasu... Ale muszę porozmawiać z tobą na osobności. Ich rozmowa nie trwała dłużej niż pięć minut. — Jesteś pewien? — spytała Ethel. Miała wilgotne oczy. — Całkowicie — powiedział generał. Obejrzał się na Wanów. — Wszyscy słyszeliście, co? Ten dźwięk. Odgłos nadciągającego Chaosu. Wyznaczono granice, wróg otrzymał imię. Nasza jedyna nadzieja znajduje się poza tą równiną. Muszę do niej dotrzeć, w przeciwnym razie wszystko zginie — nie tylko bogowie, nawet nie Światy, ale zupełnie wszystko. Heimdal się nasrożył. — Wiesz to od żony proboszcza? I uwierzyłeś jej?

— Nie bez powodu. Skadi zmierzyła Odyna szyderczym spojrzeniem. — Nawet jeśli mówi prawdę, między nami a tą rzeką stoi cała armia. Widziałeś, czego potrafi dokonać Słowo... — Widziałem, owszem. — I nadal uważasz, że wygrasz? — Nie. Ale uważam, że możemy walczyć. Nastało długie milczenie. — Jest nas ośmioro — odezwał się w końcu Heimdal. — Siedmioro — rzuciła Skadi — i ślepy generał. Odyn błysnął zębami w uśmiechu. — Ośmioro przeciwko dziesięciu tysiącom. Moja ulubiona proporcja. Heimdal także pokazał złote zęby. — Stawiam wszystko na generała. Njörd wzruszył ramionami. — Skoro tak ujmujesz sprawę... — Bogowie — prychnęła Freya. — Jesteś jeszcze gorszy od niego! — Chciałbym ponownie zerknąć na tego przeklętego czarnego ptaka... Bragi rozpoczął pieśń zwycięstwa. Idun otworzyła kuferek z jabłkami, a ich woń była tak upajająca, że zdołałaby wskrzesić nawet martwego. Skadi zgrzytnęła zębami. — Dobrze, generale, wygrałeś. Ale to nie znaczy, że między nami kwita. Jeśli przeżyjemy, ty i twój brat będziecie mi winni nieco krwi. I tym razem nie zwiedziesz mnie obietnicami. — Obiecuję, że tak się stanie — rzekł Odyn. — Pod koniec tego dnia będzie więcej krwi, niżbyś pragnęła. Chcesz walczyć? — dodał, wyciągając rękę. — Mam podstawy przypuszczać, że bitwa jest tam. * Nie wyglądają na herosów, pomyślała Ethel, a jednak dzięki nowemu darowi widzenia mogła wyraźnie dostrzec coś wokół nich; nie sygnatury (już dość się ich naoglądała, by zauważyć różnicę), lecz poświatę, jak na niebie przed brzaskiem; można by to nazwać zapowiedzią transformacji. Nie potrzebowała proroczych zdolności, by wiedzieć, że może to doprowadzić do śmierci ich wszystkich, a jednak poszła za nimi radośnie, nucąc cicho, a obok szedł barczysty Dorian, przy którym dreptała czarna świnka. Za chwilę rozpęta się szaleństwo, pomyślała Ethel. Po raz pierwszy w życiu córka Owena Dobrodzieja dokładnie wiedziała, że jest tu, gdzie chce być.

7 W Świecie Podziemi — w tym, co z niego zostało — Loki z całą pewnością nie znajdował się tam, gdzie chciał być. Poczuł zerwanie więzi między swoim aspektem i fizycznym ciałem, a dzięki wrodzonej bystrości umysłu niezwłocznie doszedł do następujących wniosków: Po pierwsze — i najważniejsze — umarł. Nie było to dla niego szczególnie zaskakujące. Właściwie nawet zdziwił się, że zdołał dotrzeć tak daleko, zanim w końcu się stało. Ale tarcza śmierciomierza Hel świadczyła o czymś jeszcze — zostało mu trzynaście sekund. Czyli po raz pierwszy w historii Światów Hel złamała dane słowo. No dobrze, pomyślał. Spójrzmy na plusy tej sytuacji. Pozytywną stroną jest to, że choć moje ciało umarło, mój aspekt pozostał tu, w Świecie Podziemi. Niezbyt to pozytywne. A jednak, pomyślał, na tym etapie zdecydowanie głupio byłoby szukać ratunku w królestwie Hel Półzrodzonej. Usiłował to wyjaśnić Maddy, kiedy go wlokła do granic Krainy Zmarłych, lecz albo go nie słyszała, albo nie rozumiała. Gdyby zdołała go przeciągnąć na drugą stronę, stałby się zabawką Hel, bezbronną, na zawsze wydaną na jej łaskę i niełaskę jak niezliczone inne dusze. Jednakże (i tu przechodzimy do drugiego punktu) uwięzienie między niewzruszoną granicą a rozwścieczonym Surtem w pełnym aspekcie (bo tak interpretował odgłosy dochodzące z Pozaświata) także nie stanowiło nęcącej sytuacji. Po trzecie, byli jeszcze Asowie. Na razie zdołał umknąć ich uwagi, ale kiedy spojrzał na bramę, dotarła do niego nieprzyjemna świadomość, że otaczają go cztery znajome aspekty. Spójrzmy prawdzie w oczy, pomyślał. Ta sytuacja nie ma pozytywnej strony. I uciekł. Oczywiście nie umknął daleko, chociaż przybrał ognisty aspekt. Znowu był osaczony. — Nie tak szybko — wycedził Thor. — Jesteś nam winien pewne wyjaśnienie. — Jest nam winien coś więcej — dodał Tyr. Ten jednoręki bóg miał niejeden powód, by Lokiemu nie ufać — z jego winy stracił rękę. Stanął nad Triksterem, a jego sygnatura płonęła ognistym oranżem. Prawa ręka (odzyskana w aspekcie) była najwspanialszym osiągnięciem magii obronnej, zaklętą rękawicą, która podwajała jego siły. — Zdziel go — judziła Sif, której Loki obciął niegdyś dla żartu jej długie włosy; nikomu nie pozwoliła o tym zapomnieć. — Dalej. Thorze, dołóż mu ode mnie. — Bądźcie milsi — żachnął się Loki. — Przed chwilą oddałem za was życie. — Niby jak? — zdziwił się Tyr. Loki opowiedział.

— Z twoich słów wynika — oznajmił Tyr — że wszystko to wydarzyło się z twojej winy. Gdybyś nie był tak nieostrożny... — Nieostrożny! — No. jeśli ci się wydaje, że zniszczenie połowy Krainy Podziemi nie jest nieostrożnością, nie wspominając już o przebudzeniu Niszczyciela, otworzeniu przejścia do Chaosu, wypuszczeniu Jörmunganda i, ogólnie biorąc, sprowadzeniu drugiego Ragnaröku... — Dajcie mu spokój. Te słowa wypowiedziała Matka Bogów i nawet Gromowładny zawahał się ze sprzeciwem. Frigg, wysoka, cicha kobieta o miękkich brązowych włosach, mogłaby się wydać nijaka, gdyby nie inteligencja błyszcząca w jej szarych oczach; za sprawą swej cierpliwości i godności często znajdowała wyjście z sytuacji, w której nie pomagała nawet najpotężniejsza broń. Jako jedna z nielicznych, którzy weszli do Krainy Zmarłych i powrócili z niej, posiadła dar jasnowidzenia. — Może jeszcze istnieje dla nas sposób ucieczki — powiedziała. Thor parsknął pogardliwie. — W tym zamieszaniu? Radzę walczyć... Frigg Matka spojrzała za wezbraną rzekę. Upiornie nieruchoma armia Porządku stała na martwej równinie. — To nie jest zamieszanie. Wszystko zostało bardzo starannie zaplanowane. Nasza ucieczka z fortecy, zamknięcie bram, zniszczenie Świata Podziemi, nawet zdrada Hel... nic tutaj nie wydarzyło się przypadkiem. To znaczy, że zostaliśmy tu sprowadzeni w konkretnym celu, a wróg ma plan, w którym zagłada Asów stanowi tylko jeden z punktów. Thor parsknął znowu, ale Tyr się zainteresował. — Dlaczego? — spytał. — Nie — odparła Frigg. — Pytanie brzmi: kto? Wszyscy zastanowili się przez chwilę. — No, chyba Surt — odezwał się w końcu Tyr. Thor pokiwał głową. — Bo kto jeszcze? — Surt odpoczywał w swoim legowisku. Odsypiał Ragnarök. Bitwa została wygrana. Jego wrogowie zginęli lub zostali uwięzieni w Świecie Podziemi. Co miałby do roboty w Światach Środka? I co miałby wspólnego z nimi? — Frigg wskazała milczące szeregi po drugiej stronie rzeki. — Masz rację — powiedział Loki. — To nie Surt. Jego żywiołem jest Chaos, nie Porządek. Nie umiałby zorganizować takiej armii. Może jest potężny, ale tak naprawdę to tylko pies obronny, nauczony gryźć na rozkaz. Surt nie zna się na subtelnościach. Sif odrzuciła włosy do tyłu. — Chyba sporo o tym wiesz — zauważyła. — A na subtelnościach to już ty się znasz.

— Jasne, zawsze chciałem zniszczyć Dziewięć Światów, popełniając przy tym samobójstwo. — Tylko nie tym tonem! — prychnęła Sif. — Loki ma rację — odezwała się Frigg cicho. — Surt, choć tak potężny, to tylko narzędzie Chaosu. Maszyna. Ktoś go uruchomił. Ktoś, kto wiedział, że się tu znajdziemy, że nasza ucieczka obudzi jego wściekłość. Bogowie stracili rezon. — Ale tu przecież nikogo więcej nie ma — sprzeciwił się Tyr. — Po Ragnaröku nikt nie został. Może paru olbrzymów, ten czy ów demon, ludzie... Loki zasłonił usta ręką. Otworzył szeroko oczy. — On już wie — powiedziała Frigg łagodnie. — No, no? — zainteresował się Thor. — Ta dziewczyna chciała uratować ojca. Skąd wiedziała, że on jest w Świecie Podziemi. Kto jej o tym powiedział? Kto ją zachęcił? Kto ją tu przyprowadził w odpowiednim czasie i kto się upewnił, że będzie z nią Loki? Loki, którego obecność gwarantuje rozpętanie jak największego zamieszania w Krainie Podziemi, i który, oprócz wielu innych zalet, może także pełnić rolę przynęty... — Więc to jednak jego wina! Frigg pokręciła głową. — Pytam: kto to zaplanował? Zapadła cisza. Wrzaski, świsty, łomot kamieni wyrywanych z murów fortecy i uderzających o siebie — wszystko nagle ucichło. I w tej ciszy rozległ się śmiech Lokiego. A cień czarnego ptaka w ognistej koronie podniósł głowę między Światami i ruszył ku Asom przez ogromne przestrzenie Chaosu.

8 Żywe oko Hel było bezlitosne, a martwe wyglądało jak otwarty grób. Maddy wytrzymała jego spojrzenie przez parę sekund. Potem udało się jej odwrócić głowę. — Czy ja nie żyję? — spytała. — A niech to, ocknęła się! Głos należał do Szeptacza, ale dobiegł z ust osoby, której Maddy nie znała — zgarbionego starca otoczonego świetlistą łuną i wspartego na magicznej lasce, aż trzaskającej runiczną mocą. — Wszystko wskazuje na to, że żyjesz, moja droga. Wbrew wszelkim oczekiwaniom zdążyłaś na czas. Choć miałem nadzieję, że sytuacja przybierze inny obrót. Ale skoro jesteś, tylko to się liczy... — Jaka sytuacja? — przerwała mu. — No cóż, moja zemsta. — Zemsta na kim? — Na Asach, ma się rozumieć. Pokręciła obolałą głową. Była jeszcze oszołomiona po szalonej ucieczce przez Krainę Podziemi; gapiła się tępo na wykwitającą z głowy świetlistą postać i usiłowała zrozumieć niepojęte słowa. — Asowie? Przecież... jesteś po ich stronie. — Po ich stronie? Po ich stronie?! — Starczy głos zachrypł z pogardy. — Czyli po czyjej, głupia dziewczynko? Po stronie Porządku? Chaosu? Jednego i drugiego po trosze? Maddy usiłowała usiąść, ale za bardzo kręciło się jej w głowie. — Co niby zawdzięczam Asom? — pieklił się starzec. — Wykorzystali moje zdolności, zabili mnie, a potem, jakby tego było mało, skazali mnie na ten los, los zabawki, którą mój pan może brać lub odkładać, kiedy tylko zechce... — Szeptacz roześmiał się zgrzytliwie. — I za to miałbym być wdzięczny? I pozwolić im, żeby wszystko zaczęło się od nowa? — Nie rozumiem, przecież mi pomagałeś... — Bo jesteś wyjątkowa. — A Loki? Szeptacz uśmiechnął się brzydko. — W pewnym sensie on też. Maddy rozejrzała się szybko, niemal pewna, że Loki zniknął. Dociągnęła go przecież aż do bramy, ale potem wszystko się jej zamgliło. Uratowała go czy nie? Leżał obok. Miał zamknięte oczy, lecz choć był blady i nieruchomy, wyglądał o wiele lepiej niż jego sfatygowany aspekt ze Świata Podziemi. Maddy nabrała otuchy. Oczywiście gdyby

umarł, wytłumaczyła sobie, ciała Lokiego by tu wcale nie było, a jego cień już by się błąkał po komnatach Hel wraz z duchami pozostałych krewnych. — Myślałam, że to on jest zdrajcą. Szeptacz uśmiechnął się do niej. — On też tak myślał. Tymczasem był jedynie moim pionkiem, tak jak przez minione pięćset lat. Myślał, że jestem jego więźniem, i ani przez chwilę nie zaświtało mu, że może być odwrotnie. Usiłował mnie podejść, tak jak przewidywałem, ale nawet zdrajca może mi się przysłużyć. A on przysłużył mi się jeszcze podczas Ragnaröku — pod wieloma względami. Całkiem przypadkiem sam do tego doprowadziłem. — Jak? — Manipulowałem bogami. Kusiłem słabych, schlebiałem silnym, kierowałem wrogami, nawiązywałem tajne przymierza, wydawałem sekretne obwieszczenia, wnikałem do ich umysłów wraz ze zdradzieckimi myślami. Odyn nie zorientował się, że został zwiedziony na manowce. Nawet kiedy własny brat zwrócił się przeciwko niemu, nie spodziewał się, że ktoś mu podszepnął to zachowanie. A teraz znowu zatańczyli tak, jak im zagrałem. Ty też, moja droga. Słuchała z rosnącą zgrozą. Przed nią stały szeregi Porządku, milczące, spokojne, oczekujące na Słowo. Za nią rzeka Sen występowała z brzegów; nad spiętrzonymi wodami unosiły się włókienka surowej mocy, w niezmierzonych głębinach roiły się dziwne stworzenia. Wkrótce rzeka wyleje i zatopi koszmarami równiny Hel. Ale nie to było najgorsze. Świat Podziemi się rozpadał. Iluzja fortecy — czy nawet wyspy — dawno znikła w wirze. W powietrzu gęstym od efemeryd kamienie wirowały wokół siebie, dusze kłębiły się jak ćmy wokół lampy. — Więc Loki miał rację — powiedziała Maddy cicho. — Zawarłeś układ z zakonem sług Porządku i masz jakąś władzę nad tymi ludźmi. — Układ? — Szeptacz uśmiechnął się z politowaniem. — Maddy, to ja stworzyłem zakon. Wyłoniłem go z Chaosu, po wojnie. Wtedy byłem wolny, a bogowie znajdowali się w więzieniu. Zacząłem szukać uczniów wśród ludzi. Ludzie mają nadzwyczajne umysły, chcą dorównać bogom ambicją i dumą. Dałem im Dobrą Księgę, zbiór przykazań, proroctw i słów mocy, a oni dali mi swoje umysły. Zanim twoi przyjaciele uciekli z Krainy Podziemi, mój zakon liczył już pięciuset ludzi. Naukowców, historyków, polityków, kapłanów. Pięćset par oczu zjednoczonych ze mną w Połączeniu, zaczątek armii, która zmieni Światy. Powoli, lecz zawsze za moim pośrednictwem, cichego, spokojnego głosu Bezimiennego. — Bezimiennego? — powtórzyła Maddy tępo. Szeptacz roześmiał się sucho, nieprzyjemnie. — Każde stworzenie ma swoje imię, jak wiesz. Imiona to budulec Stworzenia. A teraz nareszcie wypełniło się moje proroctwo i powstanę jako przywódca nadciągającej armii. Dziesięć tysięcy mężów, a każdy uzbrojony w Słowo, każdy wierny mi i niezdolny do zdrady. Tym razem wygramy i nie będziemy brać jeńców. Raz jeszcze Maddy spojrzała na Szeptacza. W swoim nowym aspekcie wydawał się nierealny, a jednak nie można było nie zauważyć mocy w jego dłoniach; smużki czaru

oplątywały jego palce i wystarczyłoby jedno dotknięcie laski, by zmienić człowieka w kupkę popiołu. Skąd on czerpie tę siłę? — zastanowiła się Maddy. Odpowiedź znalazła, zanim zdążyła sformułować pytanie. Przecież widziała armię ustawioną w regularnych oddziałach. Wstała, trzymając się daleko od Bezimiennego. Od czasu do czasu zerkała na Lokiego leżącego z zamkniętymi oczami i rękami splecionymi na piersi, która nie unosiła się i nie opadała. — Zapomnij o nim, nie żyje — rzucił Szeptacz. — Niemożliwe. — Ależ możliwe — prychnął. — Umarł. Zimny trup. I dobrze mu tak. Maddy dotknęła twarzy Lokiego. Była jeszcze ciepła. — On tu jest. — Głos jej zadrżał. — Jego ciało tu jest. — No tak — przyznał Szeptacz. — Ale niestety, nie należy już do niego. Widzisz, zawarłem z Hel pewną umowę. Życie za życie. Moim zdaniem to dla niej wyjątkowa okazja. Maddy obejrzała się na Hel, która odpowiedziała beznamiętnym spojrzeniem; żywą ręką obejmowała martwą, w obu trzymała śmierciomierz. Zostało na nim trzynaście sekund. — Złamałaś słowo — powiedziała Maddy ze zdumieniem. — Te marne sekundy... — To dlatego on tu jeszcze jest. Oszukałaś go. Ukradłaś jego czas... — Nie bądź dzieckiem — rzuciła Hel z irytacją. — Parę sekund. Itak by umarł. — Zaufał ci... mówił o równowadze... Wydawało się jej, że ujrzała rumieniec na trupio bladej żywej połowie twarzy Hel. — Nieistotne. Co się stało, to się nie odstanie. Dzięki twojemu przyjacielowi i tej gadzinie Chaos ogarnął Świat Podziemi. Nie można otworzyć bram, nie narażając tego Świata, a może i wszystkich pozostałych. Nie można tego zmienić. A teraz, Mimirze — dodała zupełnie innym tonem — pora dotrzymać umowy. Szeptacz skinął głową. — Baldr — powiedział. — Baldr? — powtórzyła Maddy. Więc to obiecał Hel. Powrót Baldra, w żywym ciele... — I to musiał być Loki — dodała głośno. — Nie na przykład ja ani żaden przypadkowy gość, ponieważ Baldr Jasny nigdy by nie chciał mieć udziału w śmierci niewinnego... — Słuszne rozumowanie — przyznał Szeptacz oschle — ale jak wiemy, Loki niewiniątkiem nie jest. Dlatego wszyscy się ucieszą... no, może nie wszyscy. Surt dostanie Świat Podziemi łącznie z naszymi uciekinierami, dla których zapewne przygotował cały wachlarz atrakcji. Hel dostanie tego, którego pragnie jej serce. A ja? Wolność. Wolność... od niego. — Twarz

Szeptacza wykrzywiła się w gniewie, a oczy, zawsze zimne jak szkło, zapłonęły ogniem spopielającym zdrowe zmysły. — Tutaj spotkam się z nim, na tej równinie. Tym razem go zabiję i wyzwolę się od niego. — Ale dlaczego? — spytała Maddy. — Odyn był twoim przyjacielem... — Przyjacielem?! Wykorzystał mnie, gdy mu to pasowało, i tyle. Byłem jego narzędziem, niewolnikiem... a o czym marzy niewolnik? Wiesz? Zgadniesz? — O wolności? — Nie. — Więc o czym? — Niewolnik marzy, by być panem. — Najpierw Baldr — odezwała się Hel, która obserwowała rzekę martwym okiem. — A tak, prawda. Jak mogłem zwlekać. — Szeptacz uniósł laskę. Z jej czubka strzeliła czerwona błyskawica Maddy włosy stanęły naelektryzowane, ale moc nie była skierowana przeciwko niej. Wzburzyła powietrze jak sztorm, rzuciła odpryski błyskawicy na równinę, rozdrażniła niebo, na którym zebrały się sine chmury. Szeptacz otworzył usta, by wypowiedzieć Słowo. — Baldrze — rzekł, a dziesięć tysięcy zmarłych powtórzyło to jak echo. — Baldrze, przybądź. Maddy nie słyszała Słowa, ale je poczuła. Z nosa pociekła jej krew, rozbolały ją zęby, świat przesłoniła gęsta mgła. I raptem wokół ciała Lokiego rozbłysło światło, jego aspekt zaczął powoli blednąc, zmieniać się, włosy zmieniły kolor, usta straciły blizny, zarys twarzy złagodniał, oczy się otworzyły i nie były już jadowicie zielone, lecz miały barwę pogodnego, zdobnego w złote plamki błękitu. Gdy wytężała wzrok, nadal widziała Lokiego, ale było tak, jakby patrzyła na obraz, na który ktoś rzucił projekcję z latarni magicznej. Nic nie było wyraźne, nie sposób było określić, gdzie kończy się Loki, a zaczyna Baldr. Krzyknęła z rozpaczy. Hel otworzyła usta w bezgłośnym zdumieniu. Szeptacz uśmiechnął się szeroko. A Baldr Jasny, więzień Śmierci od pięciuset lat, ocknął się do życia. — Witaj, Baldrze — powiedziała Hel. Ale Baldr nie zwrócił na nią uwagi. Przesunął ręką po twarzy. Rysy Lokiego prześwitywały przez czar aspektu jak przez grubą warstwę lodu. Ostrożnie dotykał czoła, policzka, brody. — Dziwne — powiedział. Raz jeszcze przycisnął palce do warg. Pod ich naporem blizny Lokiego pojawiły się na chwilę i znowu znikły. I znowu się pojawiły, zbladły, pojawiły... Baldr sięgnął do runy na ramieniu. Odwrócona Kaen płonęła, rozpalona do białości.

— Zaraz... Przecież nie byłem Lokim!

9 Proboszcz stał na uboczu otępiały, zobojętniały. Łowczyni została pokonana, wróg na nowo zwarł szeregi, żona okazała się jakąś Jasnowidzącą — ale jakie to ma znaczenie? Czy cokolwiek ma znaczenie, skoro on utracił Słowo? Jego Ethel stoi wśród tych ludzi, jest z nią Dorian, który przyprowadził świnię, nawet goblin jest z nimi. Nagle przejęła Nata żałość, bo on nikogo nie obchodził, mógłby ruszyć na pustynię, a nikt by nie odczuł jego braku. Mógłby nawet umrzeć... nawet tej świni okazują więcej szacunku... Przestań w końcu jęczeć, człowieku! Nat podskoczył jak ukłuty. Kto to? Kto przemówił? Badacz? Ale wiedział, że to nie jest głos badacza. Brzmiał w jego umyśle jak szept, lecz był znajomy, przybywał poprzez sny... I Nat uświadomił sobie straszną prawdę. To jego własny głos. Wraz z tym zrozumieniem przyszła jeszcze jedna myśl, która rozradowała mu serce. Eliasz Rada wcale nie jest mu potrzebny. Rada był tylko jednym z armii tysięcy. A armia tysięcy musi mieć swojego generała. Generała, którego moc przewyższa siły zwykłego szeregowca. Generała, który może okazać wdzięczność za pomoc... Nat, pozbawiony mocy, którą dał mu badacz, uznał Dobrą Księgę za zwykły balast i odrzucił bez namysłu. Ważniejszy był w tej chwili nóż w kieszeni; zwykły kozik, jaki noszą wieśniacy, ale wyostrzony tak, że stał się śmiercionośną bronią. Wiedział, gdzie zadać cios; wiele razy używał tego kozika, kiedy w Lesie Niedźwiadka polował na jelenie z ojcem. Nikt nie będzie go podejrzewać. Nikt nie pomyśli, że byłby do tego zdolny. Wstał i dołączył do nich. Czekał na odpowiedni moment. Poświata Chaosu oświetlała równinę. Bogowie i demony ruszyli na wojnę. * — O bogowie, ależ są liczni! — odezwał się Heimdal. Dotarli na skraj pola bitwy. Było rozleglejsze, niż się spodziewali; martwa pustynia Hel ciągnęła się w nieskończoność. Szeregi zmarłych stały aż po horyzont. Odyn pomyślał, że słudzy Porządku po śmierci stali się jednością. Nastąpiło ostateczne Połączenie, utworzyli śmiertelnie niebezpieczny rój uzbrojony w jedno Słowo, które wypowiedziane, spotęguje swą moc dziesięć tysięcy razy.

Już teraz czuł, jak jego moc narasta; włosy mu się jeżyły, ziemia drżała, chmury przewalały się ciężko po niebie. Gdyby między tymi chmurami fruwały ptaki, sypałyby się z nieba jak grad; nawet martwi czuli wpływ Słowa i ciągnęli w jego stronę niczym pyłki do naelektryzowanej powierzchni. Czekali na rozkaz, który ich ożywi. Wszyscy stali nieruchomo, z zamkniętymi oczami; wszyscy skupiali się z niezmąconym spokojem zmarłych. Kolumna ciągnęła się kilometrami, a jednak dostrzegł coś za nią, coś nieprawdopodobnego, choć mógłby niemal przysiąc... Przez równinę przebiegł szmer, cichy odgłos, który przejął słuchających do szpiku kości. Bragi usłyszał to jako zagubiony akord. Idun — jako cichy szloch umierającego. Heimdal — jako cień czarnego ptaka. Frey — jako śmiertelny wicher. Skadi — jako skrzypienie lodu. A Odyn usłyszał to jako szept Dawnych Dni, głuchy pomruk prastarej nienawiści i nagle zrozumiał. Raz jeszcze dziesięć tysięcy zmarłych otworzyło oczy i przemówiło jak jeden mąż. Wszyscy usłyszeli wypowiedziane Słowo — kuszący, uwodzicielski szept, który zawisł nad pustynią niczym daleki sygnał dymny. Odynie, brzmiał szept. — Słyszę cię — odpowiedział Odyn. Zatem przybądź. Przybądź do Mnie. Na oczach Wanów dziesięć tysięcy martwych rozstąpiło się w milczeniu, jednym płynnym ruchem tworząc wąskie przejście. Odyn uśmiechnął się i z laską w dłoni zrobił pierwszy krok. Heimdal się odwrócił, jakby chciał wskazać mu drogę. Kolumna martwych zadrżała. Sam, powiedział Szeptacz i wszyscy badacze wymówili jednocześnie to samo słowo. Generał musi stanąć sam. Nastała długa cisza. — Pozwól mi zabrać goblina — powiedział Odyn. — Potrzebuję jego oczu, by przejść. Zgoda, odpowiedział Szeptacz i jego głos przeszedł przez usta zmarłych jak wiatr przez łany zboża. Odyn się uśmiechnął. — Jeśli ci się wydaje, że cię puszczę samego... — zaczął Heimdal. — Muszę — odpowiedział Odyn. — Przepowiednia... — Niech ją piorun! Odyn z wysiłkiem wyprostował się na całą wysokość swojego aspektu wojownika. Zalśniły w nim światło i furia, powietrze wokół rozbłysło runami.

— Rozkazuję ci zostać — oznajmił. — Tobie i innym Wanom. — Dlaczego? — Bo to jedyny sposób. Poza tym jeśli przegram tę bitwę, Wanowie staną się jedyną zaporą między Chaosem i Światami Środka. — Przecież nie możesz walczyć. Nawet nie widzisz... — Nie potrzebuję wzroku. Przepuść mnie. — Niech Idun przynajmniej da ci jabłko... — Słuchaj! — Odyn odwrócił się i jego jedyne oko, choć oślepione, zabłysło. — Jeśli moje podejrzenia są słuszne, to nawet w kwiecie młodości, pełnym uzbrojeniu, całym aspekcie i z nietkniętą mocą nie zdołałbym stawić czoła siłom, które się tu zebrały. Naprawdę uważasz, że pomoże mi jakiś owoc? — To dlaczego idziesz? — spytała Freya. Uzbrojona w dar jasnowidzenia Ethel mogłaby to wyjaśnić, ale Odyn nakazał jej milczenie. Nadal wyraźnie widziała statek zmarłych, pokonanego generała z psem u stóp — i żałowała, że nie może powiedzieć nic, by go przekonać do zawrócenia... Ale Odyn już ruszył; Cukier prowadził go ostrożnie przez pylistą równinę, a szeregi Porządku zamykały się po jego przejściu jak morskie fale.

10 Nat Proboszcz niby obojętnie przyglądał się Odynowi znikającemu w szeregach wroga. Ale serce biło mu mocno. Ten głos! Usłyszał go tak jak wszyscy, ten szept nad polem bitwy, i przyłożył ręce do policzków. Z nosa pociekła mu krew. To było Słowo — czuł je, jak wściekły pies wyczuwa wodę, i przez chwilę wydawało mu się, że zaraz oszaleje z przerażenia i żądzy. Teraz mógł prawie dotknąć Słowa; drżało wokół niego jak nadchodząca wiosna, przyzywało go złocistym głosem... O Prawa, co ta potęga! Dziesięć tysięcy razy większa niż cokolwiek, co do tej pory czuł; przyciąganie Słowa było przemożne, a kto wie, jakie dary może ofiarować wiernemu słudze, gdy już zostanie wypuszczone na wolność? Światy. Wszystkie Światy. Spojrzał na zmarłych rozstawionych jak pionki na równinie. Dziesięć tysięcy martwych, a jednak osobliwie żywych — napiętymi zmysłami wyczuwał ich czujność, straszliwą gotowość, ich wspólnotę, te fale, które przebiegały przez nich jak wiatr przez trawę; jedno drgnienie powieki odzywało się echem wśród dziesięciu tysięcy zjednoczonych w straszliwym Połączeniu. Tam mogłem być i ja, pomyślał. Gdzieś w tych szeregach stał jego badacz, niegdyś znany jako Eliasz Rada. A Rada, był tego pewien, zdaje sobie sprawę z jego obecności. I oczywiście dlatego Nat bierze udział w tym Połączeniu, ma prawo do części tej mocy... Zrobił krok ku szeregom. Dziesięć tysięcy par oczu spojrzało na niego. — To ja. Nat Proboszcz — szepnął. Nic się nie wydarzyło. Nikt się nie poruszył. Nat zrobił następny krok. Wanowie byli pochłonięci dyskusją; ich podniesione głosy docierały do niego z oddali, ale odgłosy wydawane przez zmarłych wydawały się ogłuszające — skrzypienie i szelest, jakby owady chmarą pełzły po sypkim piasku. Podszedł bliżej. — Uczniu — odezwał się cicho. Adam, który udawał, że śpi za skałą nieopodal, uniósł głowę. Nat uśmiechnął się, a Adam uznał, że jest to uśmiech pierwszorzędnego wariata i bezpieczniej będzie uciec od byłego mistrza jak najdalej.

Zaczął się wycofywać... — O nie, nic z tego. — Nat chwycił go za ramię. — Możesz mi się jeszcze przydać. — Nie wspomniał do czego, ale Adam spojrzał mu w oczy i wzdrygnął się na widok tego, co w nich zobaczył. Z jego dawnego mistrza nic nie zostało. Nat wyglądał, jakby już nie żył; martwe, ale pełne straszliwej wiedzy oczy wpatrywały się w coś, czego Adam nie dostrzegał, a uśmiech przypominał wyraz pyska wściekłego wilka. — Nie chcę — zaprotestował Adam słabo. — Bądź grzeczny. — Proboszcz powlókł go w stronę armii zmarłych. * Wanowie nie dostrzegli jego odejścia. Nat nie miał wśród nich przyjaciół, a teraz, kiedy przestał im zagrażać, bogowie okazywali mu jawną pogardę. Ale Ethel o nim nie zapomniała. Jej mąż miał jeszcze pewną rolę do odegrania i nawet ona nie wiedziała, jak się to wszystko zakończy. Dlatego gdy Nat zbliżał się do szeregu, wlokąc za sobą Adama, cicho ruszyła za nim. Dorian miał dość rozumu, żeby nie protestować. Przez ten krótki czas, jaki spędził wraz z Ethel, nabrał do niej niebotycznego szacunku i choć okropnie bał się zmarłych, prędzej by umarł, niż puścił ją samą. Świnka towarzyszyła mu krok w krok, gdyż i ona wiedziała co nieco o lojalności. Zmarli otoczyli ich ze wszystkich stron, a powietrze stało się gęste od ich odoru i zawodzenia, mimo to Ethel Proboszczowa zachowała spokój, a jej szare oczy patrzyły życzliwie, współczująco. Wiedziała, że ktoś tu musi umrzeć. Los Światów zależał od tego, kto to będzie.

11 Baldr Jasny, spod którego lśniącego aspektu nadal wyzierały rysy Lokiego, przyjrzał się swojemu ciału z zaskoczeniem. Obejrzał ręce, pierś, ramiona i nogi. Wziął w palce kosmyk włosów. Przeświecała przez nie rudość. — Co to ma znaczyć? — spytał Hel. — Życie za życie, o Najjaśniejszy — odpowiedział mu Szeptacz. — Jesteś wolny. Twój nowy aspekt zaprowadzi cię wszędzie, do Światów Środka, jeśli taka twoja wola... — Do Asgardu? — A, niestety, to niemożliwe. Asgard został zniszczony — oczywiście nie mogłeś o tym wiedzieć — ale możesz sobie wybrać inny Świat i szczycić się, że jesteś pierwszym zmarłym od początków Dawnego Wieku, który opuścił królestwo Hel legalnie. Ale Baldr przestał słuchać. — Asgard przepadł? — wymamrotał drętwo. — Tak, panie — powiedziała Hel. — Podczas Ragnaröku. — A Odyn? — On także. — Kto pozostał? — Wszyscy zginęli — rzuciła Hel z pewnym zniecierpliwieniem. Już od jakiegoś czasu czekała na wyrazy wdzięczności, a on mówił o drobiazgach, bezsensownie i denerwująco, jak to mężczyzna. Stała zwrócona w jego stronę żywym profilem, ukrywając martwą połowę twarzy i z irytacją przekonała się, że on tego nie dostrzega. Po tylu poświęceniach było to dość przykre. — No, Loki nie zginął — ciągnął Baldr. — W przeciwnym razie nie byłoby tu jego ciała. A co właściwie robię w jego ciele i jak zdołałaś go z niego wywabić? Maddy opowiedziała mu o umowie, zdradzie Hel, oswobodzeniu Asów... — Co? — Baldr się ożywił. — Asowie uciekli? — ciekliby, gdyby Hel ich nie powstrzymała... — Nie rozumiesz — dodała Hel. — Równowaga Dziewiątego Świata została zachwiana... Jeśli teraz otworzę jego bramy, może przez nie przejść każdy... — Także Asowie — dodała szybko Maddy. — Asowie — warknęła Hel. — Dokąd mieliby iść? Do Snu albo w szeregi umarłych... — Podczas gdy ja... — zaczął Baldr. — Masz ciało, panie. I moc... — Zawahała się, skromnie spuszczając żywe oko. — Myślałam, że może ty i ja...

Baldr patrzył na Hel w osłupieniu, które wydało jej się bardzo niepochlebne. Zarumieniła się lekko i spojrzała na Szeptacza. — Obiecałeś... — zaczęła. Ale Szeptacz nie zwracał na nią uwagi. Stał w swoim mglistym aspekcie, otoczony smużkami mocy niczym dymem, i obserwował daleką, mroczną postać idącą ku nim szarą równiną. Zapadła taka cisza, że Maddy usłyszała szelest ziarnka piasku spadającego na martwą ziemię. — Jednooki — szepnęła. Szeptacz odpowiedział uśmiechem. Szeregi Porządku rozchylały się przed nim jak łany zboża i na nowo zamykały za nim. — Odyn — powiedział Szeptacz. — Mimirze, stary druhu! — powitał go Odyn w swoim aspekcie, z mieczem w dłoni, kapeluszem nasuniętym na ślepe oko, z Cukrem u kolan. Bezimienny stał w swoim aspekcie, w opończy z kapturem, z runiczną laską strzelającą mocą. — Tylko nie Mimir — rzekł ostro. — Już nigdy więcej. — Zawsze będziesz dla mnie Mimirem. Generał widział dokładnie ich kolory. Dar prawdziwego widzenia ukazywał mu postaci jako świetliste kształty; widział Maddy, osłabioną i wyczerpaną po ucieczce ze Świata Podziemi, o kolorach zmąconych zgaszonym fioletem smutku; widział Baldra w postaci Lokiego; widział Hel w jej kolorach; widział istotę, która niegdyś była Szeptaczem, stojącą w słupie światła, z porzuconą u stóp kamienną głową, która tak długo była jej więzieniem. — Stary przyjacielu — usłyszał. — Zbyt długo się nie widzieliśmy. — Pięćset lat — odparł Odyn, podchodząc bliżej. — O wiele dłużej — szepnął Bezimienny. Odyn widział żądzę mordu w jego rozpłomienionych kolorach. Przypuszczał, że Bezimienny ma powód, żeby go nienawidzić, i zrobiło mu się ciężko na sercu. Tak wielu przyjaciół utraconych lub zmarłych. Tak wysoka cena za parę lat pokoju. Czy musi tak być? Odpowiedź nadeszła szybko jak myśl. Na śmierć i życie. Światy przypadną zwycięzcy. Przeciwnicy stanęli w milczeniu naprzeciwko siebie. Za ich plecami rzeka Sen wrzała i kipiała. Za nią rozciągał się mrok.

Księga dziewiąta SEN Wszystko, co można wyśnić, jest prawdą. Księga Zmyśleń, 12

1 Cienia, który wzbił się nad Dziewiątym Światem — cienia ognistopiórego czarnego ptaka — nie widział nikt od czasów Ragnaröku. Był to Surt Niszczyciel w swoim pełnym aspekcie; to, na co padł cień jego skrzydeł, znikało na zawsze, a zostawał tylko Chaos, Chaos pełen gwiazd, które rosły i pęczniały, w miarę jak Świat się kurczył. Niewiele zostało z Czarnej Fortecy, gdy zaczęła się rozpadać na podstawowy surowiec czarów, efemeryd i snów. Jej części nadal unosiły się w próżni — tu kawał murów, ówdzie kamień, rów, zakręt rzeki — wszystko to wirowało jak płatki śniegu na mrocznym wichrze. Na jednym z tych ocalałych fragmentów Asowie urządzili sobie ostatni przyczółek; był to kawał jakiegoś kamiennego tworu wiszącego nad Światem Podziemi. Thor dzierżył w dłoni runiczne strzały, Tyr unosił rękawicę, gotów do ataku, Frigg obserwowała wydarzenia w Hel, Loki przykucnął pod osłoną kamienia, a Sif, która nie miała upodobania do walki, zabawiała ich na bieżąco przewidywaniami, kiedy i jak poniosą śmierć. — To wszystko przez ciebie — wskazała Lokiego, który nie zwrócił na nią uwagi. Był zajęty zestrzeliwaniem przelatujących demonów za pomocą serii małych, szybkich zaklęć, które wybuchały w powietrzu jak szrapnele. — Przez ciebie — powtórzyła Sif — a teraz nie żyjesz i wszystko stało się jednym pandemonium... no i czego znowu szczerzysz zęby? Loki nie słuchał. Rozmyślał — a okazało się, że strzelanie do demonów pomaga mu się skoncentrować — nad wypadkami ostatnich dni, aż w końcu dotarto do niego poniewczasie, jak inteligentnie został zmanipulowany. Uświadomiły mu to słowa Frigg: że od samego początku go wykorzystywano. Został wysłany na śmierć, gdy Szeptacz zawarł umowę z Hel. Szeptacz oszukał i ją, zdrada Hel otworzyła szczelinę w Chaosie, a teraz Szeptacz stoi na czele armii, gotowy nie do walki, jak przypuszczał Odyn, lecz do wypuszczenia Chaosu na Światy... Loki zrozumiał, że nie docenił jego ambicji. Sądził, że wyroczni chodzi tylko o zemstę; że kiedy wyrówna rachunki z Odynem, uzna sprawę za załatwioną. Teraz już tak nie myślał. Wyrocznia chciała, by los się odwrócił, chciała posiąść władzę nad Porządkiem i Chaosem, chciała być Jedynym Bogiem... Cisnął Kaen w chmurę efemeryd, które rozpierzchły się jak rój pszczół. Ogarnęła go desperacka wesołość i postanowił, że minuty, które mu pozostały, spędzi w płomieniach. Ogniste runy strzelały z czubków jego palców, oczy mu płonęły, a twarz, choć zdradzająca wyczerpanie, była rozświetlona radością. Może dlatego że w jego krwi płynął Chaos, ku swemu zaskoczeniu poczuł, że od pięciuset lat nie bawił się lepiej. Thor i Tyr, odwróceni do siebie plecami, osłaniali się nawzajem i rzucali runami w cień czarnego ptaka. Ciągle się zbliżał. Za nim ciągnęła cisza, wirująca przestrzeń wśród gwiazd, niewyobrażalna pustka Pozaświata. Była coraz bliżej. Gdy musnęła chmury efemeryd, ginęły z głośnym sykiem. Demony — niektóre wielkie jak słonie — wpadały w jej paszczę wessane jak pestki, a ona ciągle sunęła

niepowstrzymana, obojętna. Świat Podziemi zginął, pozostały tylko brzegi rzeki. Surt był już blisko, cień musnął skrawek skały, na której siedzieli Asowie... I niespodziewanie, gdy kamień zaczął się pod nimi kruszyć... * Wszystko się zatrzymało. Zapadła cisza. Świat Podziemi zamarł w trakcie dezintegracji, a Odyn i Bezimienny zaczęli się do siebie zbliżać, najpierw niemal niezauważalnie, okrążając się jak tancerze podczas długiej, powolnej ceremonii. Maddy, której serce załomotało na widok starego przyjaciela, zrobiła krok naprzód, ale Baldr położył jej rękę na ramieniu. — Zostaw go — odezwał się cicho. — Jeśli się wtrącisz, zaryzykujesz życie swoje i jego. Wiedziała, że to prawda — to była walka Odyna, nie jej — ale nie mogła opanować żalu, że dawny przyjaciel jej nie zauważył. Gniewał się na nią? Przestała go obchodzić? A może po prostu już spełniła swoją rolę, więc ją porzucił, tak jak wielu innych? Wydawał się zmęczony i niepozorny w porównaniu z oszałamiającym Bezimiennym, którego laska strzelała runami. Magiczny miecz Odyna lśnił błękitem piór zimorodka. Za ich plecami dziesięć tysięcy zmarłych zaczęło recytować tekst z Księgi Inwokacji. Zwę cię Odyn, syn Bora... — Jesteś zgubiony — odezwał się Bezimienny. — Twój czas się wypełnił. To koniec starych bogów. Pora na nowych. — Nowych? — Odyn się uśmiechnął. — Nie ma w tym nic nowego, stary przyjacielu. Tak to już się toczą te Światy. Nawet zdrada służy jednej lub drugiej stronie. I nawet Chaos ma swoje reguły. — Nie tym razem. Tym razem reguły ustalam ja. — Reguły już dawno zostały ustalone. A ty im służysz, czy ci się to podoba, czy nie. — Nikomu nie służę! — syknął Szeptacz. — Ani Porządkowi, ani Chaosowi. A jeśli wszystko musi zginąć, niech się stanie. Będę rządził sam. We wszystkich Światach nie będzie nic prócz Mnie. Wszystkowidzącego, wszystkowiedzącego, wszechmocnego Mnie. — Widzę, że Mimir Mądry nie stracił nic ze swej mądrości — szydził Odyn. Tak naprawdę wcale nie było mu do śmiechu. Przeogromna moc Bezimiennego płonęła jak serce gwiazdy i choć jego aspekt dopiero się kształtował, był już bardzo niebezpieczny. Za plecami Odyna armia Porządku intonowała: Zwę cię Grim i Gangleri, Herjan, Hjalmberi, Thekk, Thridi, Thudr i Udr. Każde kolejne imię odbierało mu siły; zadał cios postaci majaczącej mu w polu prawdziwego widzenia, ale runiczny miecz przeciął jedynie powietrze. W szeregach armii upadł jeden człowiek. Na jego miejscu stanął inny.

Teraz Bezimienny uderzył. Laska zaledwie musnęła przegub Odyna, ale sparzyła go jak rozpalone żelazo, a moc uderzenia rzuciła go oszołomionego na piasek. Zwę cię Bölwerk, zwę cię Grimnir, zwę cię Blindi, zwę cię Swidrir... Odyn wstał, rozcierając rękę. — Nabrałeś sił — zauważył chłodno, przekładając miecz do drugiej ręki. — Chciałbym to samo powiedzieć o tobie — odparł Bezimienny. Odyn zrobił fintę, odparował cios, uderzył. Jego miecz śmigał jak błyskawica, ale wystarczył jeden niedbały ruch laski, żeby wytrącić go Odynowi z ręki. Broń uderzyła o ziemię, ryjąc w niej krater głęboki na dwa metry. Zwę cię Omi, Równie Wysoki, zwę cię Harbard, Hroptatyr... Raz jeszcze błysnęła magiczna laska. Odyn uskoczył, ale draśnięty czubkiem laski upadł, jednocześnie rzucając jedną ręką Yr; dlatego laska, tym razem mierząca w głowę, odsunęła się w bok, a Jednooki rzucił w napastnika runę Tyr. W szeregach badaczy upadł kolejny człowiek, rozpłynął się w powietrzu jak obłoczek dymu. Jednak Bezimienny nadal stał niewzruszony, silniejszy niż przedtem, z uśmiechem tryumfu. Odyn znów uderzył z desperacką siłą. W tłumie padł następny badacz, ale Bezimienny odpowiedział atakiem, szybki jak wąż. Zwę cię Sann i Sanngetal, Fiölswinn, Skilfing... Trafił Odyna w ramię, w ledwie zagojoną ranę po strzale z kuszy. Jednooki padł ciężko na ziemię. Przetoczył się w bok, lewą ręką ciskając Tyr, i podźwignął się z pyłu. Tyr uderzyła Bezimiennego między oczy. Odyn odskoczył, oceniając rezultat. W szeregach armii grupka badaczy rozpłynęła się jak mgła, a reszta wypełniła powstałą lukę. Odyn tego nie widział; zobaczył natomiast, że jego strzała przechodzi na wylot przez przejrzystą postać Bezimiennego, nieszkodliwie rozpraszając się w martwym powietrzu. Bezimienny roześmiał się sucho. Rzeka Sen wzbierała. Odyn ujął miecz.

2 Po drugiej stronie pola bitwy Wanowie słyszeli głos Bezimiennego. Każda sylaba trafiała do nich za pośrednictwem dziesięciu tysięcy głosów. Zwę cię Odyn, syn Bora... To dopiero początek, pomyślał Heimdal. Ośmiu przeciwko legionowi... Zrobił krok w stronę szeregów. Tym razem nikt na niego nie spojrzał. Wszyscy wpatrywali się w ten sam punkt, byli odwróceni plecami. Wyczuł głębię ich skupienia. Wiał suchy wicher, miotał piaskiem, ale żaden ze zmarłych badaczy nie osłonił oczu, a z rozrastającego się pierścienia sinych chmur sączyła się poświata w kolorze świeżej krwi. Przysiągł Odynowi, że za nim nie pójdzie. To słowo mu ciążyło, lecz musiał go dotrzymać. Tyle że przysięga nie dotyczyła tych martwych ludzi, stojących tak biernie, widać pogrążonych w rozmyślaniach i obserwujących walkę nad rzeką. Wyczuwał potęgę kantyku i wiedział, że Odyn każde z tych słów odczuwa jak cios. Gdyby zdołał jakoś przerwać ich Połączenie — powstrzymać to przeklęte zawodzenie chociaż na chwilę! Sięgnął po runę Hagall i rzucił nią w najbliższą kolumnę. Nic się nie wydarzyło, nie upadł ani jeden człowiek. Frey dołączył do niego z mieczem w dłoni, ale nie zdziałał więcej; ostrze broni przecięło szereg jak dym. Heimdal wezwał Skadi, potem Njörda. Ani bicz, ani trójząb nie okazały się skuteczniejsze — podobnie jak runy ogniste, lodowe i zwycięskie. Uszy zmarłych były nieczułe nawet na najbardziej wstrząsającą muzykę Bragiego, oczy zmarłych były ślepe na najbardziej uwodzicielskie czary Frei, a wszyscy nadal wymieniali tajemne imiona Ojca Wszechrzeczy: Jalk i Ygg, i Weratyr, Wakr i Thror, i Warnatyr, Herteit, Bileyg, Oski i Gaut... W ogólnym zamieszaniu i poruszeniu Wanowie dopiero po dwunastu kolejnych wersach zorientowali się, że proboszcz i jego uczeń — a także gospodarz, kobieta i brzuchata świnka — zniknęli.

3 Odyn wiedział, że walka jest bliska rozstrzygnięcia. Krwawił z dziesiątków ran. Atakował raz po raz, a Szeptacza nawet nie drasnął. Doszedł do krańca swoich sił. Każde imię, każdy kantyk zadawał mu cios dotkliwszy od poprzedniego. Jego moc się wyczerpywała, prawe ramię nie chciało mu służyć, magiczny miecz zużył się aż po rękojeść. Jego ciosy gromiły milczących żołnierzy Porządku, lecz na miejscu każdego powalonego stawał inny, a upiorne Połączenie nie zostało zerwane. Walczył jak zapędzony w pułapkę szczur, ale zaczynał wierzyć, że jego przeciwnik jest niepokonany. Wydawało się wręcz, że im dłużej walczą, tym większą Bezimienny zyskuje siłę. Jego aspekt nabrał wyrazistości. Nawet ślepy Odyn dostrzegł twarz pod mnisim kapturem, kształt warg, inteligencję błyszczącą w oczach. A jego kolory... oczywiście znał ten rdzawy ślad, na brzegach żarzący się jaskrawym pomarańczem... Ale Słowo jeszcze nie stało się ciałem. Ten aspekt mógł posiadać wielką moc w Krainie Zmarłych, lecz żeby podbić Światy, należy mieć żywe ciało z krwi i kości... Życie za życie. Z jego krwi. Jego kości. Zwę cię Wodan, Wili i We... — Tego pragniesz, Mimirze, stary przyjacielu? Mnie to ciało zaczyna już nużyć — odezwał się. — Obyś miał z niego pożytek. Bezimienny roześmiał się sucho. — O nie! Twoje ciało nie nada się dla mnie. O nie. Może sto lat temu... ale teraz jest zbyt zniszczone. Nie, przyjacielu, walczę z tobą dla zabawy — i ponieważ nie mógłbym znieść, gdybym nie otrzymał zadośćuczynienia za starą urazę. Uniósł laskę, by zadać kolejny cios. Odyn gwałtownie przetoczył się na bok, mimo bólu zranionego ramienia. — Zatem o kim myślisz? — spytał. — Jeśli nie zauważyłeś, jesteśmy w Krainie Zmarłych... I nagle zrozumiał. Życie za życie. Nie mając ciała (a nawet głowy), istota ta nigdy nie zdołałaby opuścić Świata Podziemi, a skoro pragnęła podbić Światy... Życie za życie. Życie Maddy. Dopiero teraz przejrzał Bezimiennego. Zaatakował go z wściekłością i desperacją, lecz przeciwnik odsunął się poza jego zasięg. Swobodnie odparował jego cios.

— Więc chciałeś odrodzić się w żywym ciele — wydyszał Odyn, znowu uderzając. — Chciałeś odbudować Asgard i rządzić nim! Stać się Modi, ukraść jej moc i przywłaszczyć ją sobie... wypełnić proroctwo, które musiałeś wypowiedzieć... — Wreszcie — mruknął Bezimienny. — Myślenie zawsze szło ci opornie. No, stary przyjacielu, wiesz, co mówią. Nigdy nie ufaj wyroczni. W końcu dotarli do ostatniego wersu. W Księdze Inwokacji pod imieniem Odyna Ojca Wszechrzeczy zapisano ich trzydzieści trzy. Dziesięć tysięcy głosów wyrecytowało ostatnie słowa: Zwę cię Wojownik, Jednooki i Wędrowiec oto jesteś nazwany i oto jesteś ty. Generał upadł na piasek.

4 Maddy znała przepowiednię. Mówię, co muszę, powiedziała wyrocznia — i choć zwiodła ich na manowce, choć wyjawiała tylko część prawdy, by ich oszukać, wiadomo, że wyrocznia nie może kłamać. Widzę statek zmarłych na wybrzeżach Hel i syna Bora z psem u stóp... Gdy obserwowała tę straszliwie nierówną walkę, ani na chwilę nie straciła pewności, że wydarzy się coś, co przechyli szalę na korzyść Jednookiego. Jakiś niespodziewany zwrot akcji, jak w bajkach. A jednak było już po wszystkim. Jej przyjaciel upadł na twarz w piasek szary jak kość, jego kolory zbladły tak bardzo, jakby już nie żył. Bezimienny stał nad nim z uniesioną laską i twarzą rozpłomienioną tryumfem Odtrąciła rękę Baldra, pobiegła do Odyna przez zakrwawiony piasek. Uklękła. Jeszcze żył. — Maddy... — Jestem. Podniósł głowę z wysiłkiem. Bez aspektu wyglądał bardzo ludzko, staro, jakby od ich ostatniego spotkania przy Górze Czerwonego Konia minęło sto lat. W walce zgubił opaskę na oko, a jego zmasakrowana twarz była pokryta maską z piasku i krwi. Zdała sobie sprawę, że Odyn zupełnie oślepł. Serce ścisnęło się jej z litości — ale gniew i uraza, które poczuła, gdy dotarta do niej prawda, ciągle byty świeże, ciągle domagały się wypowiedzenia. — I po co tu przyszedłeś? Wiedziałam, że umrzesz. Westchnął. — Ta sama... niecierpliwa... Maddy... — Mówił urywanym szeptem, ale i tak usłyszała w jego głosie cień dawnego porywczego Jednookiego i omal się nie rozpłakała. — Chciałam zakończyć wojnę — powiedziała. — Chciałam temu wszystkiemu zapobiec. Chciałam cię ratować... — Nie możesz — szepnął Odyn. — Przepowiednia... Maddy zaczęła protestować, ale on pokręcił głową. — Pozwól... że raz jeszcze... cię... zobaczę... — powiedział i z wielką delikatnością, na oślep, podniósł rękę do jej twarzy. Przez chwilę wstrzymywała oddech, gdy przesuwał palcami po jej policzkach, po brodzie, po czole, musnął zmarszczki smutku i uporu wokół ust, wyczuł odrobinę wilgoci pod oczami. Dobra twarz, pomyślał Odyn. Jest w niej siła, ale i łagodność, choć może nie za wiele rozumu... Uśmiechnął się i opuścił rękę na piasek. A Bezimienny przystąpił, by zadać ostateczny cios.

* W końcu Nat i reszta dotarli na polanę. Przeszli przez upiorne szeregi. Ethel westchnęła. Adam gapił się z otwartymi ustami. Dorian przytulił do siebie Grubą Lizzy. Cukier zerknął na kamień kapitana spoczywający w jego dłoni i ujrzał jego fioletowe pulsowanie — krótkie, słabe, jakby drgnienie serca, które nie przestało jeszcze bić. O nie, pomyślał Cukier. Niemożliwe. Nie teraz... Kamień rozbłysnął, tym razem nieco wyraźniej, a po plecach Cukra przebiegł dziwny dreszcz... Nic go nie uratuje. Sam tak powiedział, przypomniał sobie. Nic tu nie poradzę. Zrobił ruch, jakby upuścił kamień, ale gdy wyłonił się w szeregów martwych sług Porządku, przekonał się, że nadal ściska go mocno. Włożył kamień Lokiego głęboko do kieszeni. Może jednak coś poradzi? Z runami nigdy nie wiadomo. * Nat Proboszcz w zdumieniu podziwiał Bezimiennego. Przebył tak daleką drogę, przecierpiał tak wiele dla tej jednej chwili. Nie do wiary, że wreszcie dopiął celu. Ta istota emanowała cudownym blaskiem; ta straszliwa, wspaniała, wszechpotężna istota, zrodzona w swym aspekcie z kamiennej głowy — czy możliwe, że to właśnie jest Słowo, którego tak długo pragnął? Z wolna zaczął się przedzierać przez powietrze gęste od czarów i klątw. Nikt nie wyciągnął ręki, żeby go zatrzymać, nikt nie widział radości w jego oczach. * — Nie płacz, moja droga — powiedział Bezimienny. — Przecież ci mówiłem, że jesteś wyjątkowa. Maddy podniosła na niego wzrok. Stał nad nią, unosząc laskę, którą zaklęcia oplatały jak wełna kądziel, sypiąc iskry w martwe powietrze. Był to widok oszałamiający. Maddy czuła, że powinna Bezimiennego podziwiać. Ale ziemia była mokra od krwi Jednookiego i zmieniła kolor, jakby na pustyni zakwitły maki... — Nie boję się ciebie — odezwała się tak jak kiedyś, dawno temu, oznajmiła pewnemu jednookiemu podróżnikowi. — To mnie cieszy — rzekł Bezimienny z uśmiechem — bo będziemy sobie bardzo bliscy. Maddy nie słyszała, o czym rozmawiali obaj podczas walki, ale nie była głupia i już przyszło jej do głowy, że skoro Baldr mógł odrodzić się w ciele Lokiego, może to samo da się uczynić z jej ciałem. Oczywiście najlepsze byłoby ciało bez piętna. Ciało Jednookiego było okaleczone, może nieodwracalnie, ale jej tryskało zdrowiem, a co ważniejsze, niezłamana runa dawała jego nosicielowi boską moc... Zmrużyła oczy i przyjrzała się Bezimiennemu.

— Wyjątkowa? — Bardzo wyjątkowa — odpowiedział. — Zabierzesz nas do gwiazd. Razem rozpoczniemy na nowo Tworzenie. Odbudujemy Niebiańską Cytadelę. Odtworzymy to, co Asowie zniszczyli przez swą chciwość i nieostrożność. Zamiast walczących ze sobą Dziewięciu Światów będzie tylko jeden Świat. Nasz Świat. Świat, w którym wszystko będzie miało sens. Świat, w którym Dobro i Zło znajdą się na właściwych miejscach, wszystkim będzie rządził Jeden Bóg i tak pozostanie na wieczność... Maddy rzuciła mu kpiące spojrzenie. — Takie gadanie Jednooki nazywał kupą łajna. Bezimienny wpadł w gniew. — Myślisz, że masz tu coś do gadania? — warknął. — Słyszałaś przepowiednię. Maddy uśmiechnęła się uprzejmie. — Widzę armię gotową do bitwy. Widzę samotnie stojącego generała. Widzę zdrajcę u bram. Widzę ofiarę. — Wbiła w Szeptacza spojrzenie ciemnoszarych oczu. — Kiedyś cię spytałam, czy twoim zdaniem ja mam być tą ofiarą. — Nie... — odezwał się Odyn. Nikt go nie usłyszał. Maddy obejrzała na milczącą Hel z ukrytym martwym profilem, na Baldra w ciele Lokiego, na tysiące żołnierzy stojących w upiornej ciszy. — Nie uważaj tego za ofiarę — powiedział Szeptacz najbardziej uspokajającym z tonów. — To raczej nowy początek. Nie umrzesz, tylko staniesz się Mną, tak jak wszystko inne. Odcisnę mój znak na każdym źdźble trawy, każdej kropli wody, każdym ludzkim sercu — i wszystko, co żyje, będzie czcić, kochać i bać się Mnie, a Ja będę sądzić... Zrobił efektowną pauzę i zdjął kaptur. Jego aspekt ukształtował się już niemal do końca; kamienna głowa, którą Szeptacz zamieszkiwał przez tyle lat, leżała przewrócona i zapomniana. Maddy zauważyła, że przez aurę Szeptacza prześwitują jej kolory, i poczuła jakby elektryczne napięcie, podnoszące włosy i trzeszczące w zębach. To Słowo gęstniało wokół niej. Dziesięć tysięcy zmarłych stało w gotowości; dziesięć tysięcy nieżyjących zrobiło wdech. A w tej pełnej napięcia chwili nikt nie zauważył małego, trwożliwego Cukra i Worka, który wymknął się z grupki ludzi i cichutko podreptał przez piasek. * Cukier nie był materiałem na bohatera. Jego zdaniem w ogóle nie powinien brać udziału w tej awanturze. Generał już nie żył — albo prawie, kapitan także umarł — lub spotkał go gorszy los, a Bezimienny miał za chwilę pożreć Maddy, co oznaczało, że ona też stanie się martwa. Zupełnie nie pojmował, dlaczego jeszcze nie uciekł. Żadna runa ani zaklęcie nie zmuszały go do działania. Nie mógł się spodziewać z tego żadnych zysków. Nawet ten runiczny kamień już go nie zobowiązywał do niczego, choć jego pulsowanie było nadal wyczuwalne, jakby kapitan wołał cicho, nagląco.

Cukier wcale nie zrozumiał, czego się po nim oczekuje i dlaczego, a jednak skradał się, pochylony ku ziemi, do paskudnej kamiennej głowy, od której zaczęła się ta awantura, a która leżała porzucona i zapomniana. Istota, która się z niej wyłoniła, zbliżyła się do Maddy i przemówiła. * — Drogie dziewczę, posłuchaj Mnie. — Moc Bezimiennego była tak wielka, że Maddy omal nie poddała się temu miodopłynnemu głosowi. — Jesteś bardzo zmęczona. Zasługujesz na odpoczynek. Nie walcz ze mną teraz, gdy jesteśmy już tak blisko... Zmarli zaczęli mówić głosami suchymi jak przesypujący się piasek. Zwę cię Modi, dziecię Thora, dziecię Jarnsaksy, dziecię gniewu. Zwę cię Aesk, zwę cię Jesion... Maddy miała mniej imion niż Jednooki, więc wiedziała, że ten kantyk potrwa krócej. Już teraz czuła jego działanie; głowa zaczęła jej ciążyć, nogi jakby wrosły w ziemię... Otrząsnęła się z wysiłkiem. — Walczyć z tobą? — odezwała się. — Chyba mogę spróbować. I wyciągnęła z kieszeni... nie runę, nie zaklęcie, nie magiczny miecz, lecz zwykły wiejski kozik, jaki nosił każdy syn kowala lub wieśniaka w Malbry i okolicy. Raptem zobaczyła coś prawdziwie zaskakującego — choć sądziła, że nic już jej nigdy nie zaskoczy. Może to złudzenie, pomyślała, ale czy to nie Ethelberta Proboszczowa z Dorianem Marnotą u boku, a także Adamem Marnotą i Natem Proboszczem... a tam, niżej, czy to może być... brzuchata świnka? Uznała, że zaczyna się jej mieszać w głowie. To jedyne wyjaśnienie. Trochę ją rozdrażniło, że w ostatniej chwili życia musi oglądać zjawy Nata Proboszcza i Adama Marnoty, ale jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, wkrótce nie będzie już musiała na nich patrzeć. — Tym? — odezwał się Bezimienny i zaczął się śmiać. Dziesięć tysięcy zmarłych zaśmiało się wraz z nim, a ich głosy jak krakanie wron wzbiły się w metaliczne niebo. Ale spojrzenie Maddy pozostało spokojne i szczere. — Potrzebujesz nienaruszonego ciała — powiedziała. — Jeśli tu umrę, mój duch pozostanie w Hel, a cała reszta obróci się w proch. Nie mogę zabić ciebie, ale mogę zrobić to... I przyłożyła sobie nóż do gardła.

5 Raz jeszcze w Hel zapanowała śmiertelna cisza. Maddy stała w kręgu bogów i trzymała ostrze kozika u szyi. Patrzyli na nią wszyscy. Patrzył Loki ze Świata Podziemi i choć sam nie znajdował się w najlepszej sytuacji, uśmiechnął się. Patrzył Thor i myślał: Moja krew. Odyn nie patrzył, ale i tak wiedział. Baldr patrzył i po raz pierwszy dostrzegł rozwiązanie: nie bitwa, nawet nie wojna, lecz ofiara... — Maddy! Nie! — zawył Bezimienny, a dziesięć tysięcy martwych głosów powtórzyło jego krzyk jak echo. — Pomyśl, co ci daję! Światy... Maddy nabrała tchu. Cios musi być skuteczny, nie będzie czasu na drugi. Wyobraziła sobie, jak jej krew — krwawy naszyjnik — spływa na piasek... Ręka trochę się jej zatrzęsła. Usiłowała nad nią zapanować... I nie mogła się poruszyć. Stała jak sparaliżowana; kantyk dokonał dzieła. Teraz mogła tylko patrzeć z rozpaczą, jak Bezimienny podchodzi do niej w uniesieniu, a jego jadowity głos szepcze w jej myślach: Światy, Maddy. Czy liczy się coś więcej? * Nat Proboszcz wydał zduszony krzyk. Nie miał pojęcia, co robi; myśl o niebezpieczeństwie nawet mu nie zaświtała. Myślał tylko o tej paskudnej dziewczynie. Udaremniała każdy jego czyn, wyśmiewała się z niego, kpiła, ośmieszała go i teraz miała zagarnąć to, czego pragnął: Słowo, które mu się sprawiedliwie należało... — Nie! — Rzucił się ku niej z nożem w ręce i pochyloną głową jak szarżujący dzik. — Ona tego nie chce! Daj to mnie! Chwycił Maddy za włosy, odchylił jej głowę, by poderżnąć gardło. * Cukier sięgnął po porzuconą kamienną głowę i ściskając ją oburącz, ruszył pędem przez odsłoniętą piaszczystą połać. Głowa paliła jego skórę jak siarka, ale trzymał ją mocno i biegł ze wszystkich sił. Znajdź ją, powiedział kapitan. I rzuć w największą głębinę... No tak, wszędzie było dość głęboko. Pytanie tylko, czy zdąży? Przemknął miedzy nogami Nata Proboszcza, popiskując z bólu poparzonych rąk. Niebywale podobny do wiewiórki, która świsnęła gorące pieczone jabłko, pobiegł ile sił w krótkich nóżkach (czyli bardzo szybko jak na kogoś jego wzrostu) ku rzece Sen.

* Nat dał się zaskoczyć. Całą uwagę skupił na dziewczynie, więc kiedy goblin przebiegł mu między nogami, potknął się i przykląkł. Upuścił kozik, pochylił się po niego i zobaczył coś, co syczało, trzaskało i lśniło, kipiało wściekłością i zawiedzioną nadzieją. Nie tracił czasu na namysł; otworzył ramiona i przygarnął to coś do piersi. Bezimienny nie dostrzegł proboszcza; nie zaszczycił grupki ludzi ani jedną myślą. Ale najpierw między niego i dziewczynę wpadło to oszalałe stworzenie, a teraz przygłupi proboszcz przybiegł z pustyni, z wytrzeszczonymi oczami, wykrzywiony. Wrzeszczał: „Nie! Weź mnie! ”, i wyciągał ręce, już zesztywniałe i czerniejące. Dziesięć tysięcy żołnierzy krzyknęło z niepokojem. Proboszcz mimo to błagał: „Weź mnie” i wyciągał ręce, błagał, napraszał się, płonął z żądzy Połączenia. Bezimienny usiłował się wyzwolić, a Słowo rozkwitło jak pierwsza róża... Nat odczuł to jak upadek w jamę pełną węży. Umysł Bezimiennego w niczym nie przypominał umysłu Eliasza Rady — Rada był człowiekiem o ludzkich myślach i aspiracjach. Tu nie było nic ludzkiego... nawet nic boskiego. Ani litości, ani miłości, nic — tylko kloaka nienawiści i furii. Ludzka świadomość nie mogła przetrwać takiego zderzenia. Nat upadł na ziemię, krwawiąc z nosa i uszu. Słowo, które z oddali miało działanie gwałtowne, tutaj, u źródeł, stało się kataklizmem. W porównaniu z tą potęgą wybuchy z ognistej jamy Szeptacza wydawały się zaledwie kipieniem mleka na ogniu; fala uderzeniowa przewróciła wszystkich żyjących, a martwych rozproszyła jak pyłki na wietrze. Bezimienny zawył z wściekłości. Odebrano mu upatrzoną ofiarę, nagle znalazł się w ciele niewłaściwego człowieka — człowieka nieposiadającego mocy ani wykształcenia. Zadziałał bez namysłu. Jego pierwszym odruchem było unicestwienie natręta; drugim — powrót do dawnego, bezpiecznego schronienia... Ale kamienna głowa, która służyła mu za mieszkanie od zarania Dawnego Wieku, nie leżała już na ziemi. Bezimienny znowu zawył — tym razem z rozpaczy. Bez stosownego schronienia stanie się tylko kolejną duszą w Krainie Zmarłych — własnością Hel i jej niewolnikiem. Jego armia, pozbawiona dowódcy, rozpierzchnie się jak pył; jego wielki plan nigdy się nie ziści. Bezimienny wytężył całą moc, by osiągnąć jeden, najważniejszy cel. Opętać tę dziewczynę. Raz na zawsze. Wtedy właśnie rzeka wystąpiła z brzegów. Słowo, wypuszczone na wolność i niekontrolowane, pomnożone przez dziesięć tysięcy i rzucone w szczelinę między Światami, w końcu eksplodowało. Istota, która zwała się Prastarym, załkała głośno: — Jeszcze nie! Nie teraz! Z rzeki Sen powstała ogromna fala, ruszyła przez pustynię prosto na nich. Ethel Proboszczowa zrozumiała, co to znaczy. Nie wiedziała, skąd ma tę wiedzę, ale rozumiała wszystko, tak jak rozumiała, że jedyna nadzieja dla Dziewięciu Światów znajduje się za tą rzeką i że jest już prawie za późno.

Cukier usłyszał to, rzucił kamienną głowę, i popędził — z nie mniejszą prędkością — w przeciwnym kierunku. Odyn usłyszał to i pomyślał: W końcu. Czekający po drugiej stronie równiny Wanowie usłyszeli to i przygotowali się na Koniec Wszystkiego. Asowie w Świecie Podziemi usłyszeli to w chwili, gdy cień czarnego ptaka raz jeszcze zaczął ku nim spływać. Nadal wczepieni w kawał skały — teraz jedyny fragment stałej materii, jak okiem sięgnąć — poczuli Chaos, który zbliżał się niczym wyjący czarny wicher. Znowu zaczęli się cofać, ciskając pociskami w mroczną paszczę, aż w końcu stanęli pod bramą dzielącą Światy i poczuli na plecach jej opór. Loki zdążył jeszcze pomyśleć: Niedługo zamieszkam na stałe pod tą przeklętą bramą, kiedy nagle ustąpiła, a oni runęli na wznak. Hel gwałtownie otworzyła żywe oko, spojrzała na wskazówki śmierciomierza, które znowu zaczęły się poruszać. Miała czas pomyśleć tylko: Bogowie, co uczyniłam? I Sen zalał całą pustynię.

6 Świat Snu właściwie wcale nie jest światem, raczej zbiorem możliwych światów, w których kontynenty zmieniają kształty jak piaszczyste brzegi rwącej rzeki i nic nigdy nie jest tym, czym się wydaje. Nawet rzeka tak właściwie nie jest rzeką. Jej nurt jest dziwnie ulotny, lśniący, podobny do rtęci, niemal żywy, gotów przybierać kształt, gdy tylko zetknie się z zabłąkaną myślą. We Śnie nie ma poczucia odległości, skali lub czasu. Terytorium Snu jest całkowicie neutralne, tak jak terytorium Śmierci; istnieje zarówno w Porządku, jak Chaosie, nie obowiązują w nim żadne zasady — lub obowiązują wszystkie jednocześnie. Tak jak Świat Podziemi, Sen jest ponad to i dla każdej istoty, która znajdzie się pod jego wpływem, przybiera inną postać. Tu, u swego źródła, bywa śmiertelnie niebezpieczny. * Loki zapadł w sen o wężach i zatonął w nim, szamocząc się i zachłystując. Thora zagarnął sen o znalezieniu się nago na ważnym przyjęciu, na którym piękna kobieta z kwiatami zamiast oczu i dwoma parami warg, otoczonymi drapieżnymi zębiskami, przemawiała do niego w niezrozumiałym języku i najwyraźniej spodziewała się odpowiedzi. Frigg śniła o kobiecie, ani pięknej, ani młodej, lecz łagodnej i obdarzonej spokojną siłą. Kobieta była w prostej samodziałowej sukni; jeden policzek miała podrapany i ubrudzony ziemią. Podciągnęła rękaw i Matka Bogów zobaczyła na jej ręce znak, jeszcze blady, lecz stający się coraz wyraźniejszy. Wyciągnęła dłoń... * Maddy śniła o latającym kamieniu; wspięła się do innego snu. Znowu znalazła się w Malbry, na Górze Czerwonego Konia, pośród kwitnących janowców. Jednooki siedział obok niej; nie Odyn, ale stary Jednooki, jakiego znała od dziecka. Przyglądał się jej z uśmiechem, który nieczęsto pojawiał się na jego wargach. — Jednooki! — zawołała z ulgą... i nagle zrozumiała, że wszystkie wypadki paru ostatnich dni to po prostu sen, koszmar, z którego się właśnie obudziła. Wyciągnęła ręce do starego przyjaciela, lecz on powstrzymał ją gestem. Uważaj, powiedział. Tutaj jesteś bezpieczna. Ale nie dotykaj nikogo spotkanego, jeśli chcesz pozostać sobą. Dziś w powietrzu unosi się coś dziwnego... — Przyśniło mi się, że umarłeś — powiedziała Maddy. Jednooki wzruszył ramionami. Nie byłoby to raz pierwszy Muszę już iść. W Pog Hill są żniwa, obiecałem pomóc... — Ale wrócisz, prawda?

Tak, między Beltane a Miesiącem Żniw. Wypatruj mnie wtedy — we snach. * Odyn śnił o swoim synu Thorze. Zdawał sobie sprawę, że to tylko sen, ale widział Thora bardzo wyraźnie — siedzącego pod drzewem w Asgardzie i patrzącego w chmury. Nadal miał oboje oczu, a Loki na razie nie znalazł się w niełasce (przynajmniej nie bardziej niż zwykle); obok stała Maddy, choć jeszcze nie przyszła na świat, i Frigg, i Jörd, matka Thora, i sam Thor, tak jak pięćset lat temu. To dlatego, ojcze, że nie żyjesz, powiedział Thor, jakby czytał w jego myślach. Nie żyję? — zdziwił się Odyn. Przecież to... Trudno zaprzeczyć faktom. Twoje oczy, to miejsce, my... czy znajdujesz inne wytłumaczenie? No, mogę jeszcze śnić. Zawsze żyłeś jak we śnie, zauważył Thor. Odynowi się wydawało, że słyszy wołającego o pomoc Lokiego. I zrozumiał, że Loki znajduje się w innym śnie i że ten sen go zabija. Muszę mu pomóc, oznajmił. Zostaw go, odpowiedział Thor. Zasłużył na śmierć. Uwolnił cię ze Świata Podziemi, powiedział Odyn. Bo chciał uratować własną skórę! To dość prawdopodobne, pomyślał Odyn. Przecież od zarania Starego Wieku Loki pomagał bogom tylko dlatego, że przedtem zdążył nabroić. A jednak czy Odyn nie wiedział o tym od samego początku? I czy nie był na tyle arogancki, że zawsze z haniebną skwapliwością Lokiemu przypisywał własne błędy? W sąsiednim śnie słychać było krzyki Lokiego. Wydaje się tak blisko, pomyślał Odyn. Jakby wystarczyło wyciągnąć rękę... Jeśli to zrobisz, odezwał się Thor, nie gwarantuję, że ten Świat pozostanie w całości. Czy nie lepiej umrzeć tutaj, w otoczeniu ukochanych, w miejscu, które dziś może istnieć już tylko we śnie? Wolisz konać w Hel, pokonany, wśród rozpadających się ruin? To twój wybór, ojcze, ale czy Loki jest tego wart? To mój brat, powiedział Odyn. Nigdy nie zmądrzejesz, co? Thor westchnął. Odyn uśmiechnął się i wyciągnął rękę. * Cukier śnił o pieczeni wieprzowej i rozglądał się, bo może zobaczy gdzieś Grubą Lizzy. Dorian śnił o Ethel Proboszczowej. Nigdy na ciebie nie zasługiwałem, pomyślał, a teraz... Teraz Ethel stała się dwoma kobietami w ciele jednej. Pierwsza była skromną żoną proboszcza, druga — kobietą o niemal oślepiającej urodzie, którą czasami dostrzegał w drodze do celu tej

podróży. Stały niczym Janus; Ethel spoglądała w przód, ta druga — oglądała się wdzięcznie za siebie. Nie zostawiaj mnie, powiedział Dorian. Więc weź mnie za rękę, odrzekła ta, która była dwiema. I gdy Dorian wyciągnął dłoń, ujrzał na miejscu Ethel mężczyznę, wielkiego, rudobrodego osiłka, którego dłonie, choć wielkie, były dziwnie zręczne, a twarz wydawała się znajoma. Dorian zatrzymał się na chwilę... Gruba Lizzy śniła o Dorianie Marnocie i wzdychała. * Hel Półzrodzona nigdy nie miewała snów. Sny były dla prostaczków, a poza tym zbyt długo mieszkała w sąsiedztwie rzeki Sen, by się poddawać jego przypływom i wybrykom. Jednym słowem wyczarowała cytadelę i udała się z Baldrem do wysokiej wieży, by obserwować rozwój wypadków. We śnie czas rządzi się innymi prawami. Choć wydawało się, że minęło wiele godzin, brama między Światami stała otworem przez zaledwie sześć z trzynastu sekund, jakie pozostały na śmierciomierzu Lokiego. Sześć krótkich sekund — ale szkoda została wyrządzona. Czarna Forteca obróciła się w stertę gruzów unoszącą się na wezbranych falach rzeki. Rwąca kipiel niosła w sobie demony, więźniów i roztrzaskane efemerydy. A przestrzeń między Światami wyglądała jak wylot rynny pochłaniający na oślep to i owo, a czasem wyrzucający w skażone powietrze odpadki — niektóre wielkie jak wyspy. — Temu trzeba położyć kres — odezwał się Baldr do Hel. — Jeśli to potrwa dużej, Chaos wedrze się do pozostałych Światów. Hel zerknęła na niego żywym okiem. — Tu jest bezpiecznie. Nawet Surt wie, że nie należy zadzierać ze Śmiercią. — A inni? Wzruszyła ramionami. — Wiedzieli, że ryzykują, kiedy przychodzą tutaj. Nie odpowiadam za to, co ich spotka. Jaki on męczący, pomyślała. Po raz pierwszy od stuleci miała go tylko dla siebie, a on interesował się tylko ewentualną zagładą innych Światów. Popełniła głupi błąd... Złamałaś słowo. Ukradłaś Lokiemu trzynaście sekund. I teraz przyszła pora za to zapłacić. * Baldr Jasny spoglądał z wieży i choć jego oczy miały kolor letniego nieba, nie było w nich rozmarzenia. Widział daleko w dole Odyna zmagającego się ze snem o tonięciu. Widział trzymających się za ręce Ethel i Doriana, i Grubą Lizzy na kamieniu. Widział Adama Marnotę zatopionego we śnie o olbrzymich pająkach i Lokiego wśród jadowitych żmij.

Widział Nata Proboszcza, który umierał. Widział istotę, niegdyś Bezimiennego, o twarzy wykrzywionej wściekłością i żalem, stojącą po pas w rzece i krzyczącą na wezbrane fale jak król głupców ze starej baśni: POWIADAM CI, STÓJ! ROZKAZUJĘ CI, STÓJ! * Żadne słowa — nawet Słowo — nie mają mocy w krainie Snu. Sen nie zna władców ani służących. Sen nie słucha rozkazów ani błagań. Więc gdy Bezimienny pieklił się i wściekał, Nat Proboszcz — lub też Nathaniel Garncarz — zapadł we własny sen, w którym znowu był chłopcem w rodzinnym domu i przyglądał się ojcu przy pracy. Spójrz na tę glinę, powiedział ojciec. Patrzę, odrzekł Nathaniel. Glina była sina i pachniała rzecznym korytem, z którego została wygarnięta. Ojciec Nata trzymał ją w dłoniach, jakby była ptakiem gotowym wzbić się w niebo. Koło garncarskie wirowało, napędzane nogą ojca, a kawał gliny zaczął nabierać kształtu. Powstawał brzuchaty garnek z coraz cieńszą szyjką. Nat pomyślał. że nigdy nie widział czegoś delikatniejszego od wielkich dłoni ojca obejmujących glinę, pieszczących ją, wygładzających. Sam spróbuj, powiedział Fred Garncarz. Nat otulił garnek palcami. Ale był tylko małym chłopcem, nawet nie czeladnikiem. Piękny garnek o łabędziej szyi i wdzięcznych kształtach zakolebał się, przechylił i spadł z koła. Nathaniel wybuchnął płaczem. Nie płacz, powiedział Fred, obejmując szlochającego synka. Zrobimy drugi. Raz jeszcze rozpędził koło i garnek zaczął powstawać na nowo, jeszcze piękniejszy. Widzisz, synu? — Fred Garncarz obejrzał się z uśmiechem. Nasze życie jest jak te garnki. Obracam je, tworzę, wypiekam w ogniu. Też taki byłeś. Wypieczony i wypalony. Ale garnek nie ma prawa decydować, czy będzie nosić wodę, czy wino, czy stać pusty. Ty możesz. Masz to prawo. Wtedy Nat zrozumiał, że to tylko sen. Fred Garncarz nigdy by tego nie powiedział. A jednak Nat, który od śmierci ojca nie poświęcił mu nawet dwóch myśli, teraz nagle poczuł, że chciałby w to uwierzyć. Za późno, tato. Wszystko się popsuło. Nigdy nie jest za późno. Chodź, daj mi rękę... I kiedy Nat Garncarz ujął dłoń ojca, po raz pierwszy od wielu lat poczuł spokój i cicho zanurzył się w miejsce, gdzie nawet Bezimienny nie mógł go znaleźć. * Pozbawiony ciała Bezimienny z rykiem wściekłości runął w Sen. Jednocześnie rozległ się poszum, jakby morze wpełzało na piasek. Dziesięć tysięcy dusz wydało westchnienie w chwili, gdy Sen uderzył ogromną falą; zmiótł ich w ułamku chwili, jak ziarnka piasku przetaczające

się, przesiewające, przepływające, przemijające, tonące, zdumiewające się — gdyż do tej pory niewielu z nich śniło, a oto znaleźli się u źródeł Snu... Niektórzy płakali. Inni pluskali się we Śnie jak dzieci na brzegu morza. Jeszcze inni oszaleli. Zmarli z krainy Hel, którzy od stuleci gromadzili się na pustyniach niczym pył, popiół, dym i piasek, zbliżyli się przyciągani prądem i jak stada ptaków pofrunęli na skraj Snu... A Eliasz Rada, badacz noszący niegdyś numer 4421974, zdążył tylko pomyśleć: Już nie jestem numerem! — i radośnie zanurkował w fali. — Wiesz, dlaczego powstała ta szczelina w Świecie Podziemi, prawda? — odezwał się Baldr. Hel była niewzruszona, ale Baldrowi wydało się, że jej żywy profil nieco się zarumienił. — Musisz to teraz naprawić — dodał. — Twoi zmarli uciekają. Co będzie z twoim królestwem? — Martwych zawsze jest pod dostatkiem — odparła. — Mogę sobie pozwolić na straty. — Ale szczelina się powiększa. Jeśli Chaos się przez nią przedostanie... — Nie przedostanie się. Sen go powstrzyma. — Może nie. Złamałaś słowo. Słowo Hel jest nienaruszalne. Był to jeden z pewników Świata Środka. Ale wydawało się, że nawet nienaruszalne zostało naruszone i w królestwie Hel zapanował zamęt. Baldr wiedział, co to oznacza — siły Chaosu były już blisko, jeśli nikt ich nie powstrzyma, szczelina między Światami powiększy się i pęknie, tworząc podobne szczeliny w Ósmym, a potem Siódmym Świecie, na tkaninie Światów powstanie coś w rodzaju oczka biegnącego przez pończochę, aż w końcu Chaos zapanuje wszędzie i raz jeszcze rozpocznie się Ragnarök. Hel także o tym wiedziała. Zaślepiona perspektywą spotkania z Baldrem, nie widziała niebezpieczeństwa ani konsekwencji, ale tarcza śmierciomierza stanowiła niepodważalny dowód. Wskazówki zbliżały się do siebie, powoli, lecz równie nieubłaganie jak Sen zalewający jej krainę, a kiedy się spotkają... — Mogę osłonić tę wieżę, jeśli Chaos się tu wedrze — powiedziała ochryple. — Odgrodzę ją od reszty Światów. Znajdziemy się poza Porządkiem, poza Chaosem. Ja i ty, mój ukochany, sami... Twarz Baldra, choć zwykle promienna, skamieniała. — Nie mogę. Nie będę patrzeć bezczynnie, jak jeden po drugim giną Światy, bym ja mógł żyć. — Nie masz wyboru — oznajmiła Hel ponuro. Sześć sekund sennego czasu skurczyło się do trzech. — Żadne z nas nie ma.

Tyle razy śniła o tej chwili — Hel, która nie zna snów — a teraz ten sen znalazł się w zasięgu jej dłoni... — Możesz coś zrobić — powiedział Baldr. — Spłać dług wobec Lokiego. Przez chwilę mierzyła go osłupiałym spojrzeniem. — Wiesz, co mówisz? Nikt nie potrafi powstrzymać tego, co się dzieje. Nawet gdybyśmy mieli ci odebrać życie... Poza tym mówimy tu o Lokim! O Lokim, przez którego zginąłeś... — To nieistotne. Złamałaś słowo, żeby przywrócić mi życie. To ma być podstawa naszego związku? — Przecież będziesz tu bezpieczny! Możesz mieć wszystko, robić, czego tylko zapragniesz. Moja twarz cię odstręcza? Czarami dodam sobie urody. Przybiorę każdą postać, Sif, nawet Frei... Spojrzenie Baldra przejmowało chłodem jak najsroższa zima. — Sztuczki. Powieka żywego oka Hel zadrgała z rozdrażnienia. Sztuczki? Wydaje mu się, że inne są ponad to? Naprawdę sądzi, że włosy Frei zawsze miały taki odcień? I że talia Sif wyglądałaby tak bez gorsetu? Po raz pierwszy zaczęła się zastanawiać, czy sprowadzając tu Baldra, nie popełniła wielkiego błędu. Powinna go najpierw czymś oszołomić; wystarczyłby jeden łyk wody z rzeki Sen, żeby stał się bardziej potulny przynajmniej do czasu, gdy katastrofa stanie się nieodwracalna. Ale na to było już za późno. Baldr znowu zaczął wyglądać przez okno, mrużąc oczy w skupieniu. Przez chwilę wydawało mu się, że zobaczył Lokiego nad jamą pełną węży i Odyna, który trzymał go ze wszystkich sił... Jednym ruchem martwych palców Hel odesłała okno w niebyt. Na jego miejscu pojawił się gobelin z przedniego jedwabiu, misternie i bogato haftowany w miłosne sceny. Baldr się odwrócił. — Odeślij mnie — rzekł oschle. Udała, że nie słyszy. Kolejnym gestem wyczarowała salę biesiadną, stoły zastawione szlachetnymi kryształami pełnymi granatów (tradycyjny poczęstunek w krainie Hel), miodowymi ciastami, ostrygami, tortami i winami o najróżniejszych kolorach, od wiosennej zieleni i głębokiego bursztynu po złocisty róż i purpurową czerń tulipanów. Baldr spoglądał na to wszystko z niesmakiem. — Naprawdę chcesz sprawić mi przyjemność? Więc pozwól mi odejść! Hel, zgrzytając zębami, zrobiła ostatni wysiłek... — Ukochany — powiedziała, stając przed nim jako Nanna, jego żona, która rzuciła się na stos pogrzebowy Baldra, nie chcąc przeżyć bez niego ani jednego dnia; nikt nie uśmiechał się słodziej i radośniej niż ona, niczyje włosy nie miały takiej miękkości i blasku, ale Baldr zamknął oczy z niechęcią, zacisnął usta i nie odezwał się ani słowem.

Hel wydała krzyk wściekłości i rozczarowania. Spojrzała na śmierciomierz; jego wskazówki były oddalone od siebie o zaledwie włos — Więc idź! — wrzasnęła i w tej samej chwili cytadela znikła, a Baldr znowu stanął na pustyni wśród lśniącej, wrzącej kipieli, z chaotyczną wspaniałością Snu u jego stóp. Loki, pomyślał i rzucił się w topiel. * Odyn coraz bardziej tracił siły. Sen Lokiego nabierał mocy, jakby chciał mu uniemożliwić ucieczkę. Poniżej ziała przepaść między Światami, właściwie wir, przez który widać było Chaos jak źrenicę w potwornym oku. Trzymaj się, powiedział Odyn, ale ręka mu zdrętwiała, dłoń była śliska od potu Lokiego. Sytuacja stała się beznadziejna. Obaj wpadną w szczelinę między Światami, gdzie cień czarnego ptaka zetrze ich z powierzchni życia, jakby nigdy nie istnieli. No cóż, rzucił Loki przez zęby. Przynajmniej się starałeś, bracie... a mówiąc szczerze, tego się po tobie nie spodziewałem... Czuł, że z jego dłoni kolejno wyślizgują się palce Odyna: wskazujący, środkowy, serdeczny... Ta sroczka poleciała do Chaosu, pomyślał Loki z nagłym desperackim rozbawieniem. A ta sroczka została... Trzymaj się, powiedział Odyn po raz ostatni. Potem palce wyśliznęły się zupełnie i Loki mógł się już trzymać tylko powietrza, gdy... ...nie wiadomo skąd pojawiła się kolejna ręka, która chwyciła go za włosy. Mam cię, odezwał się głos, który Odyn rozpoznał w jednej chwili i zdążył się jeszcze zdziwić, jak bardzo przypomina głos Baldra, kiedy rozległ się potężny huk, jakby przeciąg zatrzasnął jednocześnie wszystkie drzwi w Dziewięciu Światach, i jednocześnie... ...Wskazówki śmierciomierza się zetknęły. ...Szczelina między Światami zasklepiła się, jakby jej wcale nie było. ...Rzeka Sen cofnęła fale, pozostawiając na pustynnych równinach Hel niewyobrażalnie wielkie grzęzawiska parujących snów. ...A zawieszeni w nich śniący ocknęli się gwałtownie. Niektórzy obudzili się w dawnych ciałach, inni zamarli jak tancerze w trakcie skomplikowanego pas, ujrzawszy nagle, że tańczą z zupełnie obcym partnerem. ...Maddy obudziła się we łzach na brzegu Snu, ale nie potrafiła sobie przypomnieć, dlaczego płacze. ...Frigg obudziła się w ciele kobiety, która początkowo wydała się jej brzydka i podstarzała, ale dzięki runie Ethel, lśniącej jasno na jej ramieniu, uczyniła brak młodości i brzydotę cnotami o wiele większymi niż nadprzyrodzona uroda. ...Dorian Marnota ocknął się z runą Thuris płonącą na jego pokrytym bliznami prawym ramieniu i od razu ujrzał Ethel, która promieniała urodą i miłością. — Thorze — powiedziała, wyciągając rękę.

...Adam Marnota obudził się, czując się zupełnie normalnie — gdyby nie ten cichy głosik szemrzący i jęczący gdzieś w głębi jego umysłu. ...Dzielny Tyr obudził się niższy o dobry metr. ...Cukier ocknął się, ściskając w objęciach Grubą Lizzy. Przez chwilę patrzyli na siebie w osłupieniu, potem brzuchata świnka kwiknęła z oburzeniem, a wokół niej zaczął się kształtować aspekt postawnej kobiety o bujnych kształtach, włosach koloru dojrzałego zboża i twarzy wykrzywionej złością i niedowierzaniem. ...Sif, Królowa Żniw, obudziła się w takiej furii, że w Światach Środka drzewa przewracałyby się wyrwane z korzeniami, na zboże padłaby zaraza, a wszystkie kwiaty aż po Koniec Świata zwiędłyby i zmarniały. Jednak tutaj Sif nie miała pod ręką drzew ani kwiatów, a jedyny głos, jaki potrafiła z siebie wydać, brzmiał tak przeraźliwie, że pewnie pękałoby od niego szkło, gdyby w okolicy znajdował się choć jeden szklany przedmiot. — Świnia?! Wcieliłeś mnie w postać śmierdzącej świni?! ...Loki ocknął się we własnej skórze i zaczął się śmiać aż do bólu brzucha. ...Hel syknęła: „Mężczyźni! ” i zamknęła oczy, a martwi osiadali wszędzie dokoła jak pyłki kurzu, by znieruchomieć na kolejną wieczność.

7 Maddy w milczeniu wodziła spojrzeniem po grzęzawiskach Hel. Nadal zaśmiecały je sny, podobne do odpadków unoszących się na falach rzeki lub morza, ale szczupła grupka stojąca na brzegu Snu miała dość rozumu, by nie wchodzić w zbyt bliski kontakt z lśniącymi odpryskami, nie całkiem prawdziwymi kamieniami ani kuszącymi oparami. Wanowie dołączyli do nich, opuściwszy punkt obserwacyjny na środku pustyni, i zaczęli dyskutować o tym, co się właśnie wydarzyło, nie dochodząc do żadnych konstruktywnych wniosków. Szczególnie Skadi dyszała żądzą zemsty, zważywszy, że Odyn znalazł się poza jej zasięgiem, a Loki... — Zatem mówicie, że nie wolno mi go zabić — powtórzyła po raz czwarty. Już usiłowała przekonać Njörda, Freya i Bragiego, a teraz Heimdal usiłował ją ułagodzić (choć na razie bez skutku). — Dlaczego? — spytała. — Bo uratował świat? No, jeśli to jest dla was powód... — Nie. — To Idun wtrąciła się do rozmowy, a przemawiała tak nietypowo konkretnie, że Skadi umilkła zaskoczona. — Nie możesz zabić Lokiego, ponieważ Baldr chciał, żeby Loki przeżył. Zapadła długa chwila ciszy. — Baldr? — spytała Skadi. Idun pokiwała głową. Znowu zrobiło się cicho, a Idun zauważyła, że lodowatobłękitne oczy Skadi zaszły mgłą. Nie było tajemnicą, że Baldr za życia złamał wiele serc, ale... — Baldr chciał, żeby Loki przeżył? — powtórzyła Skadi z powątpiewaniem. — Poświęcił dla niego życie... i dla nas wszystkich — powiedziała Idun. Raz jeszcze zaległa śmiertelna cisza. — W życiu nie słyszałam nic głupszego — oznajmiła Skadi. — Zaraz powiesz, że Loki jest naszym przywódcą. — No, właściwie... jako zastępca generała... — A, wszyscy się ugryźcie — warknęła Łowczyni i schowawszy bicz, ponuro ruszyła przez pustynię. * Adam przyglądał się im z pewnej odległości. Dziwne, ale się nie bał — zaczął nawet przypuszczać, że wypadki ostatnich dni na zawsze go ze strachu wyleczyły — natomiast oczami zwężonymi z nienawiści obserwował bogów, kryjąc się za pobliską skałą. Nikt nie zwracał na niego najmniejszej uwagi, nikt go nie szukał, nie wołał, nawet nie zauważył jego nieobecności.

I bardzo dobrze, pomyślał Adam. Jeśli obejdę równinę szerokim tukiem, zniknę z okolicy na długo, zanim ktoś sobie o mnie przypomni. Poruszał się szybko i z pewnością siebie, w czym był zupełnie niepodobny do Adama Marnoty, który opuścił Malbry ze sto lat temu. Wspominał tamtego Adama z pewną pogardą — chłopiec, który bał się snów! Teraz się odrodził, stał się człowiekiem, może nawet Ostatnim Człowiekiem, świadom ogromnej odpowiedzialności, jaka na nim spoczęła. W jednej ręce trzymał złoty klucz; ścisnął go mocniej i puścił się biegiem przez bezbarwne połacie Hel, a cichy głosik w jego myślach nieustannie szeptał i kusił, obiecywał: Światy, Światy! Zmarli omijali Adama z daleka, co go wcale nie dziwiło. * Maddy usiłowała uporządkować myśli. Już samo przyjęcie do wiadomości, że w ogóle ocalili życie, było trudne, a co dopiero pogodzenie się z faktem, że wśród nich znalazło się czworo nowych przybyszów zza rzeki — Asów. Thor Gromowładny, który był jednocześnie Dorianem Marnotą, Frigg Matka, która niegdyś była Ethel Proboszczową, Sif Jasnowłosa, Królowa Żniw, której sigil Ár ukazał się na brzuszku pękatej świnki, i w końcu Tyr, już nie Jednoręki, lecz wyraźnie skłócony ze swoim nosicielem. — Nie mogę być Tyrem — protestował Cukier i Worek. — Przecież Tyr jest dzielny. Tyr jest Wojownikiem. Czy ja w ogóle wyglądam na wojownika? To jakaś sakramencka pomyłka! Wziąłeś mnie za kogoś dzielnego. — Byłeś dzielny — powiedziała Maddy. — Ukradłeś głowę Mimira. — Wcale nie chciałem! — wrzasnął zdesperowany Cukier. — Kapitan mi kazał! To jego chcecie dostać, nie mnie! — Wokół goblina i ponad nim rozpościerał się aspekt Wojownika, kolory (soczyście czerwone, z goblinowym złotem na brzegach) płonęły ogniście. Na jego lewej ręce żarzyła się runa, odwrócona Tyr, czerwona jak krew. — Zdejmijcie mi to! — zażądał Cukier, wyciągając dłoń. — To nie takie proste — stwierdziła Frigg Matka z uśmiechem. — Ale ja nie jestem już sobą! — załkał Wojownik. — Ależ jesteś sobą — powiedziała Maddy łagodnie. — Będziesz nosić ten aspekt, ale zawsze pozostaniesz sobą. Podobnie jak ja zawsze będę Maddy Kowalówną, choć jestem także Modi, dzieckiem Thora. Zastanów się nad tym. Zrobiłeś coś wspaniałego. Jak wy wszyscy — dodała do Ethel, Doriana i Grubej Lizzy (która wyglądała bardzo dziwnie w aspekcie Sif Jasnowłosej), a potem na Lokiego, który stał samotnie, odwrócony do nich plecami. Podeszła do niego. Patrzył na rzekę Sen, na wyspy, wysepki, wiry i skałki. Po raz pierwszy w jego oczach nie było ani śladu rozbawienia, jedynie pustka, której Maddy nie potrafiła nazwać. — Uszy do góry, uciekłeś — odezwała się w końcu. Po drugiej stronie rzeki Czarna Forteca Świata Podziemi już się odbudowywała, fragment po fragmencie, jedna niewiarygodna wieża po drugiej.

— Zastanawiam się, kto jeszcze stamtąd uciekł — powiedział Loki. — Może inni Asowie. — Może. Maddy uznała, że nie powiedział tego ze szczególnym przekonaniem. — A może Baldr? Jak sądzisz? — Baldr nie żyje. — Dopiero teraz na nią spojrzał, a w jego oczach prócz pustki zobaczyła także gniew. — Baldr umarł, żeby mnie ocalić. A raczej umarł, żeby słowo Hel nie zostało złamane. To słowo, które zachowuje równowagę między Porządkiem i Chaosem. — Po krótkiej chwili dorzucił: — Przeklęty świętoszek. Maddy uśmiechnęła się wbrew sobie, ale milczała. — Mam nadzieję, że nie spodziewał się wdzięczności. W tym nigdy nie byłem dobry. A co do generała... — Znowu zamilkł, spoglądając w miejsce, w którym upadł Odyn. — Jeśli mu się wydaje, że poczuję się w jakiś sposób zobligowany... Zapadła cisza, a Loki wbił wściekły wzrok w pustkę. — To nic złego — powiedziała Maddy. — Ja też za nim tęsknię. — I ręka w rękę zeszli na brzeg Snu, gdzie już przygotowywano pochówek.

8 Powinniśmy mieć statek, pomyślała Maddy. Długi szary statek, by go podpalić i odepchnąć od brzegu. Ale musieli się obyć płaskim kawałem dryfujących szczątków, jakimś fragmentem zburzonej fortecy. Na tej prowizorycznej tratwie położyli ciało Odyna wraz z bronią i kapeluszem, i wszyscy — zaginione dzieci Porządku i Chaosu — patrzyli, jak Loki staje przy tym pływającym stosie i podpala go dzikim ogniem. Nikt się nie odzywał, kiedy rzeka zaniosła szczątki Odyna Jednookiego w ogień i mrok. Nikt nie ośmielił się wyrazić nadziei, że Odyn mógł jakoś uciec w Sen — choć Maddy pomyślała, że gdyby zginął w Krainie Zmarłych, Hel pewnie by nim zawładnęła, tak jak innymi, i wtedy nie zostałyby im zwłoki, które teraz zamierzali spalić. Ale Hel przebywała w swojej cytadeli i żadne wezwania ani błagania nie mogły jej skłonić do ponownego ukazania oblicza. Więc wszyscy stali zatopieni w myślach — ocaleni Asowie i Wanowie, okryci łachmanami, bladzi, posiniaczeni, w rozpaczy. Czy to się naprawdę skończy w taki sposób? — myślała Maddy. Generał nie żyje, równowaga odzyskana, zakon sług Porządku pokonany, a my, dawni bogowie, jak żebracy na brzegu Snu. Na co czekamy? Podniosła głowę, zła na łzy, które stanęły jej w oczach. I zobaczyła... Bogów w pełnym aspekcie, całą dwunastkę stojącą niczym kolumny światła i koloru, herosów i heroiny Dawnego Wieku. Dopiero wtedy łzy popłynęły strumieniami z jej oczu — jej, Maddy Kowalówny, która nigdy nie płakała — a jednocześnie z żalem i niepewnością przeszyła ją nagła i niespodziewana radość. Zawsze była dzieckiem samotnym, bawiła się sama, trzymała się na uboczu, znienawidzona i unikana przez swoich, nawet ojca i siostrę. Przez te wszystkie lata w Malbry znajdowała oparcie tylko w Jednookim, a i to raptem przez parę dni w roku. Nigdy się nie spodziewała, że będzie inaczej, zawsze uważała, że umrze w samotności, nieznana nikomu, nielubiana, bez przyjaciół, dzieci, ojca... Ale ci, którzy stali obok niej na brzegu rzeki... Patrzyła, jak Wanowie jeden po drugim przystępują, by oddać cześć Odynowi. Strażnik, Żniwiarz, Pan Morza, Uzdrowicielka, Poeta, Łowczyni, bogini pożądania — wszyscy przechodzili z wolna, jeden za drugim, rzucając runy szczęścia i ochrony w rzekę Snu, oddając pokłon małej barce, którą uniosły już fale. Teraz wystąpili Asowie. Przedefilowali rzędem: Gromowładny, Matka, Królowa Żniw, Wojownik, Trikster... To była jej rodzina. Był tu jej ojciec i babka, jej sprzymierzeńcy i przyjaciele. Dzielili z nią ból, byli z nią związani, tak jak ona z nimi, i nagle zrozumiała, że cokolwiek się stanie, czy powieje wiatr dobry, czy zły, stawią mu czoło razem.

To jeszcze nie koniec, pomyślała. Tę walkę stoczono wiele razy i rozpęta się jeszcze niejeden raz. Kto wie, jak zakończy się następna? Kto wie, jakie oblicze przybierze wróg? Wiedziała tylko jedno: że w tej walce uczestniczy, czy tego chce, czy nie, tak jak liście i korzenie Drzewa Świata mają swój udział w zachowywaniu równowagi Porządku i Chaosu. Wszystko jest ze sobą połączone: smutek i radość, uzdrowienie i strata, początek i koniec, i wszystkie pory roku. Zakon sług Porządku zniknął, przynajmniej na razie, ale będą inni wrogowie, inni uzurpatorzy pragnący zakłócić równowagę. Trzeba będzie zbudować Asgard, zjednać sobie przyjaciół, odszukać brata, a także odnaleźć i opowiedzieć mnóstwo historii. Jednooki by to rozumiał — Jednooki, który zbierał historie jak inni zbierają koziki, motyle albo kamienie. Ten, który opowiada historie, nigdy nie umrze, lecz będzie żył w nich, dopóki ludzie zechcą ich słuchać. Słudzy Porządku o tym wiedzieli, dlatego książki i historie były zakazane. Maddy postanowiła, że jak najprędzej zmieni to prawo, a wszystkim ludziom z Malbry i okolic pozwoli swobodnie śnić i marzyć... Gdyż Maddy wiedziała, że tam, gdzie są śniący ludzie, są i bogowie. I uśmiechnęła się na myśl o tym, co powiedział jej Jednooki, jeszcze w czasach, kiedy te sprawy wydawały się dalekie i nieosiągalne jak sam Asgard. Wszystko, co można wyśnić, jest prawdą. Rzeka Sen, podobnie jak Drzewo Świata, ma wiele odgałęzień, przemierza wiele tras. W Świecie Dolnym zlewa się ze Strondem i wypływa do Świata Górnego. Wytryska pod Górą Czerwonego Konia i bije jako źródło w Lesie Niedźwiadka; kropla po kropli sączy się pod górami, w dolinach, wśród moczarów, dopływa w końcu do Końca Świata i wpada w Jedyne Morze, do którego zmierza wszystko i z którego pewnego dnia wszystko może powrócić. Wypatruj mnie w snach, powiedział. Maddy uśmiechnęła się, patrząc na płonącą łódź, która powoli odpływała rzeką, aż zupełnie znikła jej z oczu.

RUNY NOWEGO PISMA

Aesk; Jesion, Yggdrasil

Ethel; Ojczyzna, Macierzyństwo