Leksykon zdrowia - ABC zdrowia dziecka

Leksykon zdrowia
• •
I I
• Najczęstsze choroby wieku dziecięcego
• Sposoby radzenia sobie z różnymi dolegliwościami
• Jak zdrowo odżywiać malucha
· '1'. jak alergia
~"·-:~Alergia atakuje
l coraz częściej
I
A lergia to nic innego, jak nadg rliwa
reakcja organizmu na r'/,C ''/,y„. '/,LIP •ln i •
nieszkodliwe. Z niewiad 111ych pr;i;ywychłodzenie skóry,
ł zimne poty,
>słabe, ale szybkie tętno,
> ziewanie i łapczywe łapanie
oddechu,
>silne pragnienie,
ł zaburzenia widzenia i słyszenia,
>napad lęku,
> utrata przytomności.
W przypadku wystąpienia nawet nie-
których z tych objawów należy natych-
miast wezwać pogotowie.
·:~
5
: '1'. jak alergia
1
\ ,; J p~chodzenia r~ślinnego - przede wszyst-
~·~~ kim pyłki traw 1 drzew. To dlatego z obja-
•;' wami alergii wziewnej mamy najczęściej
'. do czynienia w okresie od wiosny do końca
lata. Niestety, nie tylko, bo niektóre dzie-
ci (a także dorośli) reagują uczuleniem na
inne substancje, np. zawarte w we wszech-
obecnym kurzu roztocza, pl M1 oraz sierść
zwierząt.
Alergia kontaktowa LO kolejny typ
alergii (uczulające sub 'Ltlll ·j · wnikają cl
organizmu przez skór wątróbka,
> kaszanka,
> czarny salceson,
> żółtka jaj.
Produkty pochodzenia ro-
ślinnego, zawierające dużo
żelaza (gorzej przyswajal-
nego):
> fasola,
I groch,
> buraki,
> brokuły,
I natka pietruszki,
> orzechy.
Produkty bogate w wita minę 812:
> wątróbka,
> chude mięso,
> jajka,
>ryby.
nic musi zawierać produktów pochodzenia
zwierzęcego. Nie jest to prawdą, ponieważ
witamina B12 to składnik, który w ogóle
111 • występuje w produktach pochodzenia
roślinnego, natomiast żelazo pochodzące
z takich produktów jest gorzej przyswajal-
ne, niż to zawarte w mięsie.
Bywa jednak, że dziecko jest karmione pra-
widlowo, a poziom krwiotwórczych mikro-
elementów i witamin w jego organizmie
jest niski. Przyczyną może być na przykład
robaczyca (patrz rozdział „Robaczyce")
albo inne schorzenie sprawiające, że mały
organizm nie przyswaja dostarczanych mu
składników.
JAK LECZYĆ
1.eczenie anemii spowodowanej niedobo-
r ·111 żelaza w organizmie polega na podawa-
11 iu preparatów zawierających ten pierwia-
stek. W zależności od wieku dziecka może
to być żelazo w syropie, w kroplach (dzieci
młodsze) albo w tabletkach (dzieci star-
sz ·),ajeśli anemiajestbardzozaawansowa-
11n ll1h zwlt1~.n nu z upośledzen iem wchłania-
h . d" ' ~nia żelaza - w zastrzykac .Warto wie z1ec, •
że preparatów żelaza podawanych doustnie '.,
nie należy popijać mlekiem ani herbatą,
ponieważ napoje te mają działanie zasado-
twórcze, a pierwiastek ten lepiej się wchła­
nia w środowisku kwasowym. Suplementy
zawierające żelazo najlepiej jest popijać
sokiem z cytrusów, zawierającym sporowi-
taminy C, która ułatwia przyswajanie tego
mikroelementu przez organizm.
Jeśli przyczyną niedokrwistości jest niedo-
bór innych składników (witamina B12, B6,
kwas foliowy), lekarz także przepisuje sto-
sowną suplementację.
Ważnym elementem terapii jest zastoso-
wanie diety bogatej w żywność zawierają­
cą dokładnie to, czego brak jest przyczyną
niedokrwistości (lista produktów bogatych
w żelazo, witaminę B12 i inne krwiotwórcze
składniki w ramce na poprzedniej stronie).
Efekty leczenia pojawiają się zwykle bardzo
szybko, bo już po miesiącu, najczęściej jed-
nak żelazo trzeba zażywać jeszcze przez co-
najmniej pól roku po tym, gdy wyniki mor-
fologii krwi okażą się prawidłowe.
Co wwynikach badania morfologicznego krwi
może świadczyć oanemii
>Liczba erytrocytów czyli czerwonych krwi-
nek (na kartce z wynikami oznaczona sym-
bolem RBC albo ER) U niemowląt i małych
dzieci powinno ich być od 3,5 do 5,4 miliona
wjednym milimetrze sześciennym. Unasto-
latków nie powinno ich być mniej, niż 4 mi-
liony na milimetr sześcienny. Niższy poziom
może wskazywać na anemię.
>Hematokryt (HT) czyli stosunek objętości
czerwonych krwinek do objętości osocza
(podstawowego płynnego składnika krwi).
Erytrocytów nie powinno być we krwi dziec-
ka mniej niż niż 30-40 procent.
>Hemoglobina (HGB lub HB) - w czerwo-
nych krwinkach dziecka nie powinno być jej
mniej niż 10-15g/dl (gramów na decylitr).
11
~jak angina
I
\ .
1
Angina - częsta
12
chroba dzieci
Na tęchorobęnajczęściejzapadajądzie-
ci do 10 roku życia, aleprzydarza się ona tak-
że nieco starszym oraz ludziom dorosłym.
Angina to zapalenie (najczęściej bakteryjne,
wywoływane przez paciorkowce, rzadziej
wirusowe) migdałków podniebiennych
i błony śluzowej gardła.
JAK ROZPOZNAĆ CHOROBĘ
Objawia się ona silnym bólem gardła (cza-
sem promieniującym d uszu), trudno-
ściami z przelykaniem, cz~sLO też wysoką
gorączką i dreszczami. Migdałki bywają
powiększone i pokryte bi ałym na! tern, ale
nie zawsze tak jest. Anginie mogą również
towarzyszyć bóle głowy, kości i stawów,
a także powiększenie węzłów chłonnych.
W niektórych przypadkach, szczególnie
u małych dzieci, jednym z symptomów tej
choroby są bóle brzucha iwymioty.
Objawy anginy bakteryjnej i wirusowej są
podobne, zatem tylko lekarz może zdecydo-
wać o sposobie leczenia. Koniecznie trzeba
się do niego udać także ze względu na to, że
nieleczona albo źle leczona angina może
prowadzić do powikłań (ropnie migdałków,
zapalenie ucha, węzłów chłonnych szyi,
ostre kłębkowe zapalenie nerek, gorączka
reumatyczna, nabyte wady serca).
JAK LECZYĆ
Angina bakteryjna leczona jest zwykle an-
tybiotykami, najczęściej ustępuje po 5-10
dniach. Angina wirusowa trwa średnio od
s do 7 dni. Leczenie jest tu podobne, jak
Domowa kuracja
wspomagająca
leczenie anginy
J Ziołowa płukanka
(dla dzieci powyżej 4-5 roku życia)
Łyżeczkę szałwii, łyżeczkę rumianku i ły­
żeczkę mięty zalewamy szklanką wrzątku.
Przykrywamy, odstawiamy na 20 minut, po
tym czasie odcedzamy. Uzyskanym płynem
dziecko powinno płukać gardło 4-6 razy
dziennie.
l\11ołnle towarzyszy wysoka temperatura.
Iuly przekroczy 38 st. C., powinniśmy zbijać
l•tprLcznaczonymi dla dzieci lekarstwami.
w przypadku innych infekcji wirusowych
w o b rębie dróg oddechowych. Dziecko po-
winno przez kilka dni pozostać w łóżku, na-
l l·~y mu podawać leki przeciwgorączkowe,
l1roclki zmniejszające ból gardła (pastylki
do ssania, płukanki) i dbać, by przyjmowa-
li> du~o płynów. Zdarza się jednak, że tak-
\i.e przy anginie wirusowej lekarze stosują
11 ntybiotyki po to, aby uchronić dziecko
przed wtórnym zakaże niem bakteryjnym.
W obu przypadkach możliwy jest nawrót •
choroby, dlatego warto, by dziecko pozo-
stało w domu przez 2-3 dni po ustąpieniu
objawów. Po wyleczeniu należy się też udać
z malcem do lekarza na kontrolę.
JAK ZAPOBIEGAĆ
Angina jest chorobą zakaźną przenoszoną
drogą kropelkową, a ponieważ trudno jest
sprawić, by dziecko nie miało kontaktu zza-
razkami (może się na nie natknąć wszędzie
- w przedszkolu, szkole, środkach komu-
nikacji publicznej), najlepszym sposobem
uchronienia go przed zachorowaniem jest
wzmacnianie odporności organizmu (patrz
rozdział „Odporność"). Jeśli dziecko ma
skłonność do angin, należy też wybrać się
z nim do dentysty i sprawdzić, czy ogni-
skiem infekcji nie są chore zęby. Podobny
efekt może wywoływać przewlekle, bez-
objawowe zapalenie ucha (patrz rozdział
„Zapalenie ucha środkowego") - przyda się
więc również wizyta u laryngologa.
Mi d łki - wycinać czy nie?
J z Le ni tak dawno pr1y nawra ają ych
anginach lekarze kierowali Lwykle dziecko
na zabieg wycięcia migdałków. Uważano, że
jest to najskuteczniejszy sposób, by uzyskać
trwałą odporność na tę chorobę.
Jest to do pewnego stopnia prawda, ale
przy okazji zmniejsza się odporność dziecka
na inne choroby. Atakowane przez anginę
migdałki są bowiem częścią znajdującego
się w gardle systemu, którego zadaniem
jest ochrona całego organizmu przed in-
fekcjami. To one zatrzymują i neutralizują
zarazki, które trafiają do organizmu wraz
z powietrzem, jedzeniem czy napojami.
Po wycięciu migdałków dziecko jest więc
bardziej podatne na rozmaite infekcje
- zarówno wirusowe, jak i bakteryjne, dla-
tego decyzję o takim zabiegu leka...