Maciej Malenczuk - Cpalem, Chlalem i Przetrwalem

Ćpałem, Chlałem i Przetrwałem Maciej Maleńczuk Barbara Burdzy

Spis treści Karta tytułowa Karta redakcyjna Pierwsze odurzenia Wyszedłem z więzienia Krzysio Brudne strzykawki Zlot hipisów w Częstochowie Rysiek Riedel Homo Twist Denaturka Miarka, który przedawkował Lipiec w Nowym Jorku, sierpień w Krakowie Przygoda z heroiną w trzech etapach Koledzy Marihuana Przygody warszawskie i narodziny faszyzmu w Polsce Maleńczuk w Berlinie Szlug, czaj, bajera, oko się szkli Pobyt w wariatkowie Ritmo Latino Wpierdol od taksówkarzy Impreza amfetaminowa – nigdy nie zejdę na psy Śmierć Johna L. Słynna wyprawa pociągiem do Jarocina Plota Romano Być jak Maleńczuk Wizyty na izbach wytrzeźwień Mały

Jak przetrwałem Snob scriptum Postacie Zdjęcia Okładka

Nie trzeba być majorem lotnictwa, żeby mieć życie pełne przygód… (MM)

Copyright © Maciej Maleńczuk, Barbara Burdzy, Czerwone i Czarne Projekt okładki FRYCZ I WICHA Koncepcja redakcyjna i redakcja Barbara Burdzy Zdjęcia Paweł Miszewski (okładka); Jacek Bednarczyk, Małgorzata Szumowska i archiwum prywatne autora. Wydawnictwo dołożyło wszelkich starań, by ustalić właścicieli praw do zdjęć wykorzystanych w książce. Jeśli kogoś pominęliśmy, prosimy o kontakt w celu załatwienia kwestii formalnych. Redaktor prowadząca Katarzyna Litwińczuk Korekta Małgorzata Ablewska, Anna Lisiecka Skład Tomasz Erbel Wydawca Czerwone i Czarne Sp. z o.o. S.K.A. Rynek Starego Miasta 5/7 m. 5 00-272 Warszawa Wyłączny dystrybutor Firma Księgarska Olesiejuk Sp. z o.o. S.K.A. ul. Poznańska 91 05-850 Ożarów Mazowiecki ISBN 978-83-7700-183-7 Warszawa 2015 Skład wersji elektronicznej [email protected]

Pierwsze odurzenia Kiedy był twój pierwszy raz? Pierwszy raz odurzyłem się alkoholem, mając siedem lat. Miało to miejsce tam, gdzie wówczas mieszkałem, czyli na ulicy Łącznej w Krakowie. Jest to teren obecnego tak zwanego „Zakątka” – okolice ulicy Królewskiej, wówczas 18-go Stycznia. Ulica była brukowana, straszliwe kocie łby, a pomiędzy nimi błoto. I była tam kamienica, w której mieszkałem. Kilka domków, malwy na płocie. Kraków był wtedy miastem drewnianym, a przynajmniej ta okolica, w której przebywałem. Ulica Łączna odchodzi od dużej ulicy Kazimierza Wielkiego. Wszędzie były płoty, drewno. Była też specyficzna pompa wodna, dookoła której zbierali się dorośli – jak mi się wtedy wydawało – mężczyźni. Prawdopodobnie osiemnasto-, dziewiętnastolatkowie, którzy zaczepiali przechodniów. Pluli i palili papierosy. Łaziłem pomiędzy nimi jako dzieciak, jeździłem na swoim małym rowerku. Przyjaźniłem się z Józkiem Czado. Było to dziecko z kompletnie patologicznej rodziny. W ich domu nie było podłogi, tylko ziemia, jakby udeptane klepisko. I to właśnie Józek Czado dał mi pierwszy raz wódki. Załatwił skądś z czerwoną nalepką. Mieliśmy swoją melinę. Gdzieś z boczku na podwórku zbudowaliśmy domek z tektury, żeby można się było schować, żeby nikt się nie gapił. Taki był w ogóle zwyczaj – nazywało się to „melina”. Mówiło się: „Chodźmy na swoją melinę”. I tam było tych kolegów jeszcze ze dwóch. Tak dokładnie nie pamiętam, ale rozlali tę wódkę. Piliśmy ją z jednego kieliszka po kolei, wszyscy nalewali sobie. Dali mi jeden kieliszek i w tym momencie zgasło światło w naszej melinie (śmiech). Była to dyndająca na sznurku, na kablu żarówka i ja postanowiłem, że wymienię tę, kurde, żarówkę. Wykręciłem ją po ciemku, po czym szukając po omacku tego draństwa, tej wtyczki, nie wiem właściwie czego, ale pamiętam, że pierdolnął mnie prąd i to tak naprawdę konkretnie. Wsadziłem tam palec i strasznie mnie kopnęło. Przeraziłem się. Wyskoczyłem stamtąd i mówię: – Idę stąd! I poszedłem do domu. Było już ciemno. Na wycieraczce znalazłem płonący niedopałek papierosa. Prawdopodobnie zostawił go ówczesny gach mojej babki. Pomyślałem sobie: „Jak już wypiłem wódkę, to wypalę jeszcze tego peta”. Byłem wstawiony, bo jednak walnąłem pięćdziesionę, a miałem siedem lat. Pamiętam, że byłem w filuternym nastroju, więc wypaliłem jeszcze tego peta. No i właśnie w ten sposób zażyłem dwa pierwsze narkotyki, czyli wypiłem wódkę i zapaliłem papierosa. Tak jak wszyscy dookoła mnie. Nie chciałem niczego innego, niż zrobić to samo co tamci. Na marginesie mogę powiedzieć, że fascynowali mnie wówczas mężczyźni. Chciałem być duży, chciałem być silny, chciałem być taki jak oni. Chciałem mieć zegarek i marynarkę. To było pojedyncze zdarzenie czy jako dziecko częściej kosztowałeś wódki? Zdecydowanie już więcej tego nie robiłem. Chociaż… O ile sobie dobrze

przypominam, uzależniłem się od papierosów. Później okazało się, że się przeprowadzamy, że moja mama dostała mieszkanie, że teraz już mieszkamy w innym miejscu. Było to osiedle Kozłówek – koszmarne wówczas miejsce. Blokowisko z wielkiej płyty, najeżone rusztowaniami i pozostałościami po budowie. Nie było żadnych trawników, żadnych drzew, tylko wszędzie rozpieprzone resztki budowlane. Pełno było rusztowań, po których śmigaliśmy od pierwszego do dziesiątego piętra. I to akurat było fajne. Wszyscy moi koledzy palili wówczas papierosy, więc i ja błyskawicznie się uzależniłem. Gdy miałem dwanaście lat, moja mama zaprowadziła mnie do pana doktora, który dał mi tabex, który zdaje się jest do dziś. Pan doktor przeprowadził ze mną psychologiczną rozmowę. Byłem dwunastoletnim dzieckiem uzależnionym od nikotyny, więc dostałem ten tabex i – umówmy się – rzuciłem palenie od razu. Wcale mi aż tak znowu te papierochy nie smakowały. Ale pamiętam, że można było kupić papierosy w dziesiątkach. Kosztowało to 1,75 złotego. Była to kwota do zdobycia. Dostawało się śliczną, zajebistą, piękną paczkę z dziesięcioma papierosami bez filtra o nazwie Sport. Nie wiem, czy w ogóle chcę mówić o szlugach, ale jednak moim pierwszym narkotykiem był papieros. Oczywiście oprócz tej jednorazowej akcji z wódką. Później kiedyś bolał mnie brzuch, miałem z dziesięć lat, to starsi koledzy dali mi napić się wódki i mi przeszło. Na terapię antynikotynową zaprowadziła mnie moja mama, która była wówczas osobą światłą i nowoczesną. Uświadamiała mnie. Ponieważ jakoś nie mogła ze mną normalnie rozmawiać o seksie, to podrzucała mi różne broszury, których było wówczas pełno. Jakiś Lew-Starowicz, jakiś Samson, jakaś Michalina Wisłocka i jej Sztuka kochania, gdzie były takie schematyczne rysunki par połączonych ze sobą w różnych konfiguracjach seksualnych. I generalnie starała się wówczas być osobą nowoczesną, w takim socjalistycznym stylu, ponieważ socjalizm był wtedy na dobre i nikt nie sądził, że kiedykolwiek będzie inaczej. Trwała głęboka komuna. Czego się wtedy słuchało? W tym momencie strasznie popularny był rock. Dobre granie – Deep Purple, Black Sabbath. Hendrix jakoś właśnie niedawno zmarł. Tak troszeczkę skaczę, ale to mógł być jakiś 1972, 1973 rok. Takie granie było wtedy strasznie popularne. Wszyscy dookoła siedzieli na ławkach, palili papierosy, pili wódkę i grali na gitarach różne fajne kawałki typu Dym nad wodą Deep Purple i tak dalej. Kto nie umiał zagrać Schodów do nieba, ten był frajerem. Była moda na gitarę. Wszyscy też starali się mieć magnetofony i nagrywać tę muzykę. Przyszedłem do kolegi i pamiętam, że miał piktogram z Hendrixem typu Che Guevara. Taki wiesz… Dwukolorowy piktogram. Ja się pytam: – Kto to jest? A on mówi: – To jest Jimi Hendrix – król narkomanów. I puścił mi Hey Joe czy coś takiego. Mówię:

– Po pierwsze – zajebisty kawałek, po drugie – na pewno jest taki zajebisty, bo on zażył te wszystkie narkotyki i te narkotyki spowodowały, że on jest taki zajebisty! Spodobała mi się ta muza i zacząłem zastanawiać się, skąd by tu można wytrzasnąć jakieś narkotyki, czym by się tu odurzyć, żeby być taki jak on, no nie? Zewsząd dochodziły informacje, co się dzieje w Stanach, o hipizmie. Wszyscy nosili długie włosy, mieli rozszerzane spodnie, ale wciąż jedynymi narkotykami w Polsce były papierosy i wódka. A ja zadawałem sobie pytanie: „Gdzie jest ta cała reszta? Czym by się tu odurzyć?”. Zaatakowałem, o ile sobie przypominam, apteczkę mojej mamy. Znalazłem jakiś syrop, niby miał być uspokajający czy coś. To był ekstrakt. Wypiłem ten ekstrakt, nie wiedząc, że trzeba go rozcieńczyć. Totalnie się zrzygałem. Totalnie… Innym razem gdzieś wyczytałem, że można się nawalić wywarem z pokrzywy. Zrobiłem ten wywar taki, że był całkowicie czarny. Zrzygałem się. Nic z tego. Ciągle byłem takim, no wiesz… Dzieciakiem byłem. Interesowała mnie muzyka. Siedziałem i nagrywałem na magnetofon różne rzeczy. Wówczas rocka. Byłem głównie fanem Led Zeppelin. Później The Doors. Myślałem, że ich wokalista jest czarny. Wszystkie informacje, jakie dochodziły do nas na temat tamtych wykonawców, świadczyły o tym, że są narkomanami, że zażywają kokainę, heroinę, LSD. Mamy teraz dużą dostępność narkotyków, mimo że prawo tego zabrania. Dlaczego współczesna młodzież sięga po odurzające leki typu tussipect lub dopalacze zamiast zwykłych dragów? Nadal stosuje się tussipect? Tak. Przepraszam bardzo! Tussipect wcale nie był taki zły (śmiech). Po pierwsze – jest zdrowy na gardło, po drugie – zawiera normalnego speeda. W aptekach jest pełno tabletek bez recepty, które są na bazie amfetaminy. Słuchaj… Chyba właśnie na ten temat będziemy rozmawiać (śmiech). O tych wszystkich dragach… Szperałeś mamie w apteczce. Nie udało się w niej znaleźć nic zadowalającego. Kontynuowałeś poszukiwania w innych miejscach? Prawdę powiedziawszy, później zacząłem uprawiać sport. Jednocześnie była szkoła, próbowałem normalnie żyć. Zacząłem rosnąć. Robiłem się coraz silniejszy. Zacząłem się wdawać w bójki, najczęściej zwycięskie. Okazało się, że mam talent bokserski, lubię się bić. Nauczyłem się walić z byka i tak dalej. Przynosiło to dobre efekty. Nie miałem sylwetki, byłem chudy i wysoki, ale za to agresywny. Nie dawałem sobie w kaszę dmuchać. Stoczyłem sporo bójek i stwierdziłem, że jak tak, to zajmę się jakimś sportem. Czułem, że mam drive do tego. Okres sportowy musimy przeskoczyć, bo w tym czasie nie zażywałem narkotyków, nie piłem wódki, nie paliłem szlugów. Ale co do alkoholu, to jednak czasami szło się do sklepu i kupowało wino marki Sophia. To oczywiście się zdarzało. Na obozach sportowych byłem niesubordynowany. Bez przerwy mnie wyrzucano.

Sprowadzałem kolegów na złą drogę. Jak przyszedł inny trener, to nie chcieliśmy wykonywać jego poleceń. Byłem krnąbrny. Te prawdziwe narkotyki, te takie konkretne, o których będziemy rozmawiać, to się zaczęły… Czekaj… Po więzieniu? Nie chcę ci skłamać, ale chyba jednak wcześniej. Pamiętam, jak słuchałem sobie jazzu i przyszedł do mnie Antonio Radwan. Jeszcze wtedy nie byliśmy hipisami, bo staliśmy się nimi około dziewiętnastego roku życia. Musieliśmy mieć z szesnaście lat. Tosiek przyniósł butapren. Ale czekaj! Coś sobie przypomniałem – próbowałem też smażyć ixi na patelni (śmiech)! Proszek ixi? Słyszałem opinie, że jak się smaży proszek ixi na patelni i wdycha opary, to też można się nawalić. Był to nieudany eksperyment. Tylko zwymiotowałem. A co z klejem, który przyniósł Antonio? Klej okazał się zajebisty! Klejem się tak sfazowaliśmy, że w ogóle straciliśmy kontakt z rzeczywistością. Weźmy pod uwagę, że było to małe mieszkanko, gdzie za ścianą była moja mama. Przyjaźniłem się z Tośkiem. On był wtedy płotkarzem, a ja wioślarzem. Nieważne… To nie ma nic wspólnego z narkotykami – wioślarstwo… (śmiech). Chyba, że z jakimś koksem sportowym. Antonio powiedział mi, że jacyś inni powiedzieli mu, że wystarczy klej butapren wpakować do foliowej torebki i wdychać. I od razu zaczął sam to robić. I kompletnie się… No wiesz… Zdążył jeszcze tylko kwiknąć coś takiego: – To lepsze niż wódka! I potem już straciłem z nim kontakt. Widać było, że mnie nie widzi. Wziąłem tę torebkę i zacząłem wdychać. Uwierz mi, że znalazłem się w całkowicie innym świecie. Zacząłem bredzić, widziałem, jak tamten bredzi. Wychylaliśmy się przez okno, a było to ósme piętro. Dłuższą chwilę byliśmy całkowicie otumanieni. Nie wiem, jak długo ten stan trwał. Nie wiem, jak to możliwe, że moja mama w ogóle nie reagowała. Może dlatego, że była przyzwyczajona do moich ekscesów, że jest głośno w moim pokoju, że leci jakiś jazz. Dość długo dochodziliśmy do siebie i stwierdziliśmy, że nie było to nawet takie złe. Ale następnego dnia poszedłem na trening i wpierdoliłem się do wody. Wiesz… Zamiast zająć się treningiem, kontrolą nad tym, co się dzieje – płyniesz jednak tyłem do kierunku jazdy, to jest szybka łódź – zacząłem zagadywać do jakiejś laski, która jechała na rowerze wzdłuż bulwaru wiślanego. Zdążyła tylko powiedzieć „Uwa…” i już byłem w wodzie. Wjechałem w kamienną wysepkę na środku Wisły przeznaczoną chyba do cumowania statków. Wypierdoliłem prosto w nią. Był październik czy listopad. Zimno jak cholera. Wpadłem do Wisły, żebro w łódce złamałem. Odechciało ci się butaprenu? Odechciało, ale niezupełnie. W późniejszym okresie z upodobaniem wdychałem eter i czyste TRI[1], ale to osobny rozdział. Będziemy jeszcze o tym mówić.

Z tego, co mówisz, wynika, że okres sportowy nie był jednak do końca „czysty”? Nie był, ale papierosów na pewno nie paliłem. Traci się od nich kondychę. Jak chcesz startować w zawodach, to nie możesz palić szlugów. Nie wyobrażam sobie czegoś takiego. Teraz będzie mała dygresja, możesz sobie to umieścić lub nie – jak chcesz. Otóż pamiętam słynny mecz polskiej reprezentacji na Wembley. Był remis 1:1, a zawodnik Domarski dojarał po rozgrzewce szluga, zgasił go korkami, wbiegł na boisko i strzelił gola (śmiech)! Widziałem taką scenę z dawnych czasów. Już wtedy mnie to zdziwiło, że gościu dojarał sobie szluga na boisku! I to reprezentant Polski! Jeśli coś na pewno wpłynęło na moje przyszłe życie i zostało we mnie na zawsze, to właśnie okres sportowy. Do pewnego stopnia sportowcem czuję się do dziś. A o czym ja w ogóle mówiłem? O tym, że wspomniany okres, mimo że sportowy, nie był w twoim wykonaniu nieskazitelny pod względem używek. Dostawaliśmy wówczas od trenerów jakiś taki rodzaj mocnych witamin w proszku. Miałeś sobie to rozpuścić w wodzie. Dawali nam takie saszetki. Mówili, że to glukoza. Możliwe, że faktycznie tak było, ale my zażywaliśmy to w nadziei, że nas kopnie, nie (śmiech)? Niestety nigdy nie poczułem, żeby mnie to kopało. Sport, który uprawiałem, był wykańczający. Tosiek Radwan śmiał się ze mnie. On bez przerwy jeździł na zawody lekkoatletyczne, biegał przez płotki. Tam przychodziły ładne dziewczyny, fajne stroje, wiesz… Rewia mody. A u mnie to takie wielkie dziewuchy, mastodonty i chłopy po dwa metry, z rękami jak bochny. Ciężki był to sport. Dwadzieścia kilometrów dziennie trzeba było wiosłować. Dałem się namówić – rzuciłem to wioślarstwo i przyszedłem tam do nich na trening lekkoatletyczny. Przeżyłem dwa fajne lata. Biegałem tam przez płotki, ścigałem się z Radwanem, starałem się podrywać panienki, choć oko zawiesić. Byłem wtedy strasznie najarany na laski. Totalnie! Była to dla mnie wówczas najważniejsza rzecz na świecie – wyrwać wreszcie jakąś dupę. Ile miałeś wtedy lat? 17, 18. Ciągle nie miałem jeszcze żadnej laski, a tam to nie szło oka oderwać… Późno wystartowałeś. Tak. Myślałem, że sobie tego kutasa urwę (śmiech)! Był to trudny okres dla mnie z tego powodu, że ciągle stał mi kutas i odbierał mi zdroworozsądkowe myślenie. Ale nic nie zaliczyłem jako sportowiec. Jak w końcu coś zaliczyłem, to od razu rzuciłem sport, narobiło się kłopotów, ale nie gadamy o tym… „Alicja” W poniedziałek Okres dostać miała Był wtorek Wata jak śnieg biała Jeszcze cały tydzień

Nadzieję miała Jeszcze się oszukiwała Chociaż już we wtorek Albo wcześniej jeszcze Dobrze wiedziała Doktorka Kosztowała niedużo Poszedł na to zegarek jej chłopca Żaden dźwięk zza drzwi żaden chlupot Kiedy czekał i czekał na schodach Niechby już było po wszystkim Niechby już było po wszystkim Alicja Już za tydzień Z chłopcem się kochała Wiadomo natura Młoda była Świetnie sobie radę dała Maturę Z biologii Nazajutrz Na trójkę Ale zdała A pierwszy raz porządnie, normalnie się naćpałem, tak faktycznie jak trza, dopiero jak wyszedłem z więzienia.

1 TRI – trójchlorek; substancja silnie rozpuszczająca i ekstremalnie łatwopalna; wdychanie jej oparów powoduje halucynacje zarówno wzrokowe, jak i słuchowe; z upodobaniem stosowana przez hipisów lat 70.; główny składnik kleju.

Wyszedłem z więzienia Była jesień 1982 roku. Wyszedłem znienacka, parę miesięcy wcześniej, niż było planowane. Nikt się mnie nie spodziewał, nie było wtedy telefonów. Zapukałem do Tośka Radwana. Wcześniej oczywiście byłem hipisem. Hipisowaliśmy. Mieliśmy długie włosy i tak dalej, ale ciągle nie mieliśmy jeszcze odpowiedniego dostępu do narkotyków. To było ciągle tylko wino. Ewentualnie z wkładką ze spirytusu salicylowego. Do prostego wina wlewało się spirytus salicylowy zakupiony w aptece. Setkę. Było to ohydne, ale kopało jak diabli. W czasie, kiedy przebywałem w więzieniu, moi koledzy zdążyli się już porządnie rozćpać. Między innymi Radwan. Ja wciąż siedziałem, piłem czaj i paliłem szlugi. Nauczyłem się skręcać w gazetę. To były wówczas moje narkotyki – czaj i szlugi. I o ile sobie przypominam, raz w więzieniu waliliśmy denaturat. Wyszedłeś z więzienia i zapukałeś do Antoniego. Otworzył? Przywitał mnie zblazowany. Zawsze podawaliśmy sobie rękę w taki specyficzny sposób. To był taki hipisowski uścisk dłoni. I ja mu podaję rękę w ten sposób, ale widzę, że on jakoś tak niechętnie to robi, nie? Widzę, że jest, kurwa, zblazowany. Widzę, że jest naćpany. Niby się cieszył na mój widok, ale jednak poczułem, że utraciłem ten kontakt, że to już nie jest ten sam Tosiek i że na pewno już nie będzie tak jak kiedyś. Na dzień dobry, jak tylko wszedłem do niego, rzucił: – O, Maleńczuk… Chcesz coś przyćpać? Mówię: – No coś ty, może pogadamy… A on od razu: – To ja ci zrobię. Wyciągnął jakieś tabletki i mówi trochę do siebie, trochę do mnie: – Ile by ci tutaj dać… Dam ci dwie, ale w kanał. – Co to znaczy w kanał, stary? – Dobra, dobra. Ja ci wszystko zrobię. Wziął obcążki, rozgniótł tabletki, proszek powstały z tabletek wsypał do łyżki, po czym zalał ten proszek wodą ze strzykawki. To wszystko postawił nad świeczką i zagotował. Potem na strzykawkę nałożył watę i do strzykawki wciągnął ten, kurwa, płyn. Następnie trzepnął mi w kanał dwie piątki parkopanu. Czym jest parkopan? Jest to lek dla schizofreników w bardzo silnych stadiach. Lek ten ma w jakiś sposób tego schizofrenika niby uspokajać i sprowadzać na ziemię. Normalnego człowieka od razu wypierdala w kosmos i powoduje maksymalne halucynacje. Później nie strzelałem już parkopanu dożylnie. Jedliśmy go. Wielokrotnie jadłem parkopan w różnych ilościach.

Powoduje to momentami całkowitą utratę kontroli nad tym, gdzie jesteś, czym jesteś, wiesz… Może ci się na przykład zdawać, że dookoła ciebie jest pełno ludzi, z którymi toczysz ożywioną dyskusję, po czym nagle widzisz, że całe towarzystwo w autobusie gapi się na ciebie, a wszyscy, z którymi toczyłeś ożywioną rozmowę, zniknęli, w ogóle ich nie ma, nigdy ich nie było. I robi się kwas. Ten narkotyk ma fale. Są takie momenty, kiedy fala odchodzi i wracasz do rzeczywistości. Wtedy u Tośka Radwana pamiętam, że zacząłem oglądać jakiś puchar sportowy, który on zdobył, i stwierdziłem, że nie powinien mieć takich ostrych brzegów, bo jakiś przejeżdżający samochód może porysować sobie lakier (śmiech)… Czy dobrze zrozumiałam – po tym mieszkaniu, w którym się znajdowaliście, będzie przejeżdżał samochód i ostre krawędzie zwycięskiego pucharu Tośka porysują jego karoserię, tak? Tak (śmiech)! Całkowicie odleciałem. Radwan spokojnie czekał, aż mi przejdzie. Weźmy pod uwagę, że był to strzał w kanał, a strzał w kanał działa prawie natychmiast. Po prostu dochodzi do mózgu i momentalnie odlatujesz. Po jakiejś godzinie do dwóch Antonio wyprowadził mnie z chaty. Bredziłem, gadałem, podobno bardzo dużo przeklinałem, brzydkich wyrazów używałem. Mówiłem całkowicie bezładnie. No i Tosiek wyprowadził mnie na zewnątrz i tam doszedłem do siebie. Zginały mi się nogi. Okazało się, że ten lek powoduje dodatkowo rozluźnienie mięśni prążkowanych. I w ogóle nie mogłem na tych, kurwa, nogach ustać. On mówił: – Nie przejmuj się, to normalne. Co jakiś czas będziesz miał wrażenie, że wchodzisz w dołek. I faktycznie – co chwila mi się ta noga uginała. Ale do pewnego stopnia było to śmieszne. Mieliśmy z tego ubaw. Od razu można było rozpoznać, czy któryś jest na parkopanie, bo mu się nóżka zginała, jak szedł. Niektórzy jechali parkopan dzień w dzień. Generalnie było nas trzech – ja, Tosiek Radwan i Mietek o wdzięcznej ksywie „Kanar”. Mietek zyskał ten przydomek, bo miał zwyczaj chodzić w żółtej sukience swojej siostry i w niebieskich jeansach i do tego był gadatliwy. Gender? Teraz wszyscy potraktowaliby to w tym stylu, ale wtedy tak nie było. Zapierdolił siostrze żółtą sukienkę na ramiączkach, ale naprawdę bardzo zabawnie się w tym prezentował (śmiech). Weźmy pod uwagę, że to był hipizm. Społeczeństwo było w tamtym czasie dużo bardziej tolerancyjne. Jednocześnie dużo bardziej szare. Jeśli dobrze pamiętam, Mietek ma brodę. Jeśli miał ją także w tamtym czasie, musiało to wyglądać komicznie. Miał, miał! Ale nie chodził w tej sukience z gołymi nogami, nie wyglądał jak baba. Miał normalne trampki i jeansy. Ja nosiłem wtedy kożuszek bez rękawów przepasany sznurkiem, dziurawe jeansy, trampki i flet prosty zatknięty za ten sznurek. Lub dwa flety, gdyż potrafiłem grać na dwóch naraz, ponieważ byłem zapalonym flecistą prostym (śmiech). Słuchałem jazzu i wydawało mi się, że gram jazz. Rozumiesz… Po prostu cały

czas grałem na tym flecie „free”, bo interesowałem się free jazzem. Doszedłem już do takiego etapu i byłem tym niezwykle zainteresowany. Hipisi pierdolili coś o Jefferson Airplane albo Grateful Dead. Odszczekiwałem im na to: – Boże, co za nudy! Słuchałem tego, jak miałem 10 lat. Teraz to ja słucham free jazzu. Oni tego nie rozumieli. W krótkim czasie okazało się, że nie do końca potrafię się dogadać z hipisami na tematy muzyczne, natomiast bardzo dobrze się z nimi dogadywałem na poziomie zażywania. Szybko zaczęło się walenie tego parkopanu. Właściwie dzień w dzień razem z nimi jechałem. Niektórzy brali tylko jedną tabletkę, to generalnie poprawiał im się nastrój. Ale mnie tak nie interesowało, ja to chciałem sześć albo najlepiej, kurwa, dziesięć. Moi koledzy mówili mi: – Nie jedz dziesięciu, bo w ogóle nie wstaniesz z ławki! Mięśnie odmówią ci posłuszeństwa. Zobaczysz! Posłuchałeś rad kolegów czy przyjmowałeś po dziesięć tabletek? Doprowadzałem się do porządnych stanów, w ogóle nie bawiłem się w półśrodki. Czy powodowało to uszczerbki na twoim zdrowiu? W przypadku parkopanu nie. Co innego heroina, ale parkopan to był właściwie drag zabawny i nic złego się nie działo. Mówimy o nim jak o narkotyku. Nie zapominajmy, że jest to lek. Zgadza się – lek. Również pridinol z tej samej mańki, trochę słabszy. Jeden i drugi są lekami na schizofrenię. Jak długo to zażywałeś? Może z miesiąc. W krótkim czasie koledzy wpadli na kolejny genialny pomysł. Dołączył do nas nieżyjący obecnie Ciko. Wtedy zrobiło się nas czterech [MM, Mietek „Kanar”, Tosiek Radwan, Ciko – przyp. red.]. I Ciko któregoś dnia mówi do nas: – Pojedźmy do Warszawy! Kupimy tam sobie kompot. W więzieniu spotkałem producenta kompotu. Był to gość, który miał całkowicie niebieskie żyły, dosłownie wszystkie żyły na rękach i na nogach miał nakłute. Był z Wybrzeża i chwalił się, że jest jednym z tych, którzy opracowali polski kompot. Czym był ów polski kompot? To piekielnie silna heroina brązowego koloru uzyskiwana z maku, który rósł wtedy wszędzie. Były gigantyczne pola maku w Polsce. Rolnicy go hodowali. Był strasznie popularny w kraju, ale nikt nie wiedział, że z tego maku produkuje się tak zajebiście mocny drag. Ciko zaproponował wyprawę do Warszawy po ten właśnie kompot. Pojechaliście? Nie mieliśmy nic lepszego do roboty. Wsiedliśmy do pociągu, oczywiście na gapę, starając się rozminąć z konduktorem. Tylko idioci i frajerzy kupowali bilety – taki był styl. Jak już capnął cię konduktor, to bez problemu można go było przekupić drobną kwotą. Wtedy konduktorzy byli bardziej ludzcy, brali w łapę, mieli kieszenie wypchane

pieniędzmi. Udało się – wylądowaliśmy w końcu w tej Warszawie. Chyba musieliśmy mieć pieniądze, bo jednak za coś trzeba było ten towar kupić. Na początku lat 80. cały Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście to był jeden wielki bajzel[2]. Pałętały się tam całe chmary, tabuny uzależnionych od heroiny ludzi w poszukiwaniu towaru. Wnioskuję, że tamten Nowy Świat nie miał nic wspólnego z dzisiejszym. Elegancki deptak, promenada – nic z tych rzeczy? Absolutnie nic! Wtedy był to jeden wielki bajzel. Pamiętam ciągi chodników z desek, zaplute bramy. Większość budynków była w niekończącym się remoncie. I jak tam wpadał gościu z towarem, to leciała za nim cała chmara ćpunów. Te wszystkie snujące się postacie na heroinowym kacu, na głodzie, to są ludzie, z którymi nie pogadasz. Taki człowiek ma tylko jedno w głowie – musi TO dostać! Więc oni tak się, kurwa, snują z kąta w kąt. I nagle idzie iskra, idzie info, że jest gość. I ci ludzie ożywają. Biegną, nogi im się uginają. Widać, jak są słabi fizycznie. Mają długie włosy, skórzane kurtki, są hipami lub czymś podobnym. Są ćpunami. I tym osłabionym, chwiejnym biegiem lecą do bramy, gdzie gościu z wielkiej transportowej pompy nalewa im do strzykawek polski kompot. Kilka lat temu Cezary Ciszewski nakręcił dokumentalny film o twardych ćpunach z Foksal. Sam się zresztą uzależnił, ale mniejsza o to. Ekskluzywna ulica Foksal, przy stolikach wytwornych restauracji snobistyczne towarzystwo popija drinki, wcześniej zadając szyku swoim nowym bentleyem, a tymczasem dwa piętra wyżej, na squacie, grupa narkomanów wali heroinę w kanał. Ciekawe, skąd biorą ten towar, jak go teraz wytwarzają. Generalnie w czasie, kiedy ja to robiłem, były dwa sposoby na produkcję – bardzo prosty i bardzo trudny (śmiech). Zjawiliście się na Nowym Świecie i co? I nie ma, kurwa, towaru! Poszliśmy na Stare Miasto i usiedliśmy tam. Naprawdę specyficznie wyglądaliśmy. Jak czterech takich świrów jak my siedzi w jednym miejscu, to zaraz się do nich przyłączy jakiś piąty, no nie? I oczywiście przyłączył się gościu z długimi włosami, z lekko błędnym wzrokiem, z reklamówką w ręce i zagaduje: – Nie jest bardzo mocny, ale działa. Okazało się, że reklamówkę tę ma pełną marihuany. Mówi do mnie: – Dość dobry jest ten towar, tylko nie wiem, jak go palić. Nie znaliście się wcześniej? Absolutnie nie. Odpowiedziałem mu: – W więzieniu nauczyłem się rolować skręty. Tam bez przerwy paliło się zwijane w gazetę pety. Nie było papierosów przez cały czas, tylko krezusi mieli non stop jaranie. Więc mówię, że zrobię skręta. Określenie „blant” wtedy nie istniało. A on znowu: – Ale jak ty zrobisz tego skręta? – Dawaj tę gazetę ze śmietnika!

Wyciągnął rosyjską „Prawdę” i zacząłem kręcić jointy z samej marychy. Gniotłem to w palcach i kręciłem w skręty. Paliliśmy te ogromne papierochy. Każdy z nas wypalił po cztery takie. W pewnym momencie ktoś mnie poprosił, żebym skręcił następnego, i wtedy zacząłem się śmiać. Dostałem histerycznego ataku śmiechu. Rozśmieszył mnie ten blant, rozśmieszył mnie ten gość, rozśmieszyli mnie ci wszyscy ludzie dookoła i to Stare Miasto też. Wszystko było ultraśmieszne. Rechotałem i zaraziłem wszystkich swoim śmiechem. Zaczęliśmy łazić po Starym Mieście, zanosząc się od śmiechu bez najmniejszego powodu, czyli dostaliśmy tak zwanej śmiechawy. Wciąż tak cię cieszy palenie? Niestety, muszę z żalem przyznać, że tak jest tylko na początku. Jak palisz regularnie, tak jak ja, a palę kilka blantów dziennie, to jest już zupełnie inaczej. Oczywiście cały czas to uruchamia mi głowę i mnie uspokaja, i wolę to niż papierosy, ale ataki śmiechu odeszły bezpowrotnie. Jak wspominam sobie te pierwsze razy marihuanowe, to pamiętam, że to był słaby stuff, dużo słabszy niż teraz. Prawdopodobnie gdybyśmy wyjarali takiego skuna, jak palę teraz, to może byśmy się nawet porzygali. Nieraz widziałem, jak ludzie wymiotują po marihuanie. To, co wtedy paliliśmy, to był słaby stuff, ale byliśmy uparci. Właziliśmy we czterech pod koc i pod tym kocem jaraliśmy jointy zawinięte w gazetę. Chodziło o to, żeby nic nie uciekało, żeby siedzieć w tym dymie. A tamten gość, co się do nas dosiadł w Warszawie, dał nam w końcu swoją paczkę, reklamówkę z marihuaną, więc wróciliśmy z nią do Krakowa. Zaprosiliśmy jeszcze kilku kolegów i urządziliśmy u Radwana słuchanie Hendrixa. Z tego spotkania zapamiętałem, jak niejaki kolega Czyż, później redaktor radiowy, poryczał się przy Janis Joplin (śmiech). Nie pamiętam, jak miał na imię, ale wszyscy mówili na niego „Czyżu”. Miał długie włosy i był taką trochę ofermą, na zasadzie: – Chłopaki, idziemy szukać jakiegoś towaru. To Czyżu od razu chętny i pyta: – Mogę iść z wami? – Nie! Ty nie możesz! Był ciapowaty, ale wtedy na to palenie marihuany przyszedł. Leciało Cry Baby Janis Joplin i ja się patrzę, a Czyżu siedzi na wersalce i płacze rzewnymi łzami. Miał długie, kręcone włosy, takie opadające oczy jak u spaniela i łkał, łkał, łkał… Rozumiem, że byliście wtedy już po spaleniu? Oczywiście! Po wyjściu spod koca. Wychodzi na to, że nie wszyscy po jointach się śmieją… Nie, nie! Ale wyobraź sobie naszą reakcję na to! Wszyscy padli ze śmiechu. Zaczęliśmy go dręczyć: – Czyżu, uspokój się! Teraz już wiemy, dlaczego nie możemy cię nigdzie ze sobą zabierać. Po prostu obciach robisz. Ale umówmy się – my też wtedy odjechaliśmy. Ja na przykład wchodziłem do głośnika. Sprzęt był słaby, a ja chciałem, żeby było głośniej. Otumanialiśmy się tym

wszystkim i zdecydowanie nam to pasowało. Czy zdobyczny wór marihuany nie miał dna? Niestety, wór się skończył i nie wiedzieliśmy za bardzo, co dalej. Wróciliśmy więc do starych nawyków. Ale chciałbym ci opowiedzieć, kiedy po raz pierwszy pierdolnąłem porządnej heroiny, ale tak, żeby ci nie skłamać… Szukaliśmy tego towaru, ktoś miał coś przynieść, ale nie przyniósł… Już wiem! Zobaczyłem babę, która sprzedawała na straganie maki w Krakowie na Kleparzu. Pęk makówek miała, z pięćdziesiąt wysuszonych głów. Wyglądało to jak jedna wielka grzechota. Ona to chciała po prostu sprzedać. Ładne, dorodne makówki. Ludzie wsadzali to do bukietów jako ozdobę. Ale myśmy już wiedzieli… I ja wziąłem ten mak, zapakowałem w gazetę i ugotowaliśmy go. To było u mojej koleżanki Anki Szarbińskiej. Anka była córką lekarza, któremu później przetrzepałem porządnie apteczkę. Miała wtedy wolną chatę, mieszkała na 18-ego Stycznia i była dziewczyną z dobrego domu. Więc natychmiast ją poderwałem, tak? Potrzebowałem jakiegoś lokalu i w ogóle jakoś się zaczepić. Byłem w tym bardzo bezczelny. Koniec końców okazało się, że jest zajebista chata, często pusta, bo starzy wyjeżdżali na jakąś daczę, czyli można sprowadzić towarzystwo i urządzić produkcję. Produkcja heroiny w domu poważnego pana doktora pod jego nieobecność? Tak jest (śmiech)! Jego córeczka nie była do końca świadoma, co się wokół niej dzieje. Ja byłem przecież bohaterem, bo odmówiłem służby wojskowej. Cały Kraków wylepiony był plakatami „Uwolnić Maleńczuka!”. Odbywały się też demonstracje w mojej obronie. Byłem osobą modną po wyjściu z więzienia, w związku z czym bardzo szybko tę Ankę otumaniłem. Później wziąłem jej gitary i tak dalej (śmiech)… Wpasowałem się na chatę i jeszcze hipisów sprowadziłem. Może się zdarzyć, że twoja koleżanka Anka będzie to czytać. Weź to pod uwagę. Ale nie, to nie tak (śmiech)… Kochałem ją. To była miłość. Anka Szarbińska była fajna. Poznała mnie później ze swoimi kolegami z Warszawy, którzy byli istotni w dalszych przygodach narkotykowych. Wracamy do Krakowa, do domu doktora Szarbińskiego na 18-ego Stycznia. Sprowadziłem na chatę kilku hipisów. Była też Anka i jej koleżanka poetka. Też fajna dziewczyna, która pisała wiersze. No i byłem jeszcze ja. Nagotowaliśmy gar zupy[3]. Po prostu wypatroszyliśmy makówki z maku, pognietliśmy je i wrzuciliśmy do gara. Wyszło z tego do cholery i jeszcze trochę towaru. Gotowaliśmy tę zupę z trzy godziny. Zrobił się czarny wywar, maksymalnie mocna zupa. Walnąłem wtedy pół litra. Skutkiem tego najebany byłem co najmniej trzy dni. Wszyscy piliśmy tę zupę. Dziewczyny – córki z dobrych domów – też. I pamiętam, że położyliśmy się na podłodze w kilka osób. Niektórzy palili papierosy, inni nie. Prowadziliśmy bardzo spokojną, niezwykle empatyczną rozmowę. Atmosfera była tak miła, że nikt nie zauważył, że SBB się zacięło i już godzinę zapierdala loop na gramofonie. Atmosfera przemiła, co chwila odlatywałem, a jak już

odlatywałem, to w naprawdę piękne rejony… Miałem cudowne halucynacje. Byłem na jakiejś łące, na której rosły kwiaty. Latałem sobie. Były tam jakieś góry, jakieś pejzaże, spotkałem jakichś ludzi, którzy nieśli szafę. Dwóch ludzi z szafą spotkałem gdzieś na łące. Tych halucynacji było dużo więcej. Ale jednak na heroinie bardziej odlatujesz, jak jesteś sam, a jak jest towarzystwo, to masz chęć gadania z ludźmi. Więc każdy opowiadał jakąś niekończącą się historię swojego życia. Cała reszta go słuchała, współczuła mu. Jedna wielka empatia. Nie wiem, czy to był taki dobry mak, czy co, ale świetnie nam ta zupa weszła. Rano wstałem i miałem iść do pracy… Poszedłeś w takim stanie do pracy? Z trudem, ale poszedłem. Byłem po więzieniu – musiałem. Wsiadłem do tramwaju. Nie zdawałem sobie sprawy z tego, jak wyglądam. Byłem totalnie naćpany, miałem źrenice wielkości szpileczek. Zapytałem się jakiejś kobiety: – Która jest godzina? Jaki dzisiaj mamy dzień? Spojrzała na mnie z oburzeniem i odpowiedziała: – Czwartek, proszę pana, czwartek… I momentalnie odleciałem. Prawdopodobnie zrobiłem kółko od pętli do pętli. Każdy narkotyk ma przebłyski – są momenty, kiedy odlatujesz, i są momenty, kiedy wracasz. Więc ja starałem się wrócić, ale co chwila odlatywałem (śmiech). Co to była za praca, do której zmierzałeś? Pracowałem w magazynie jako pomocnik magazyniera. Szef magazynier stwierdził, że jestem w niezbyt dobrej formie i zwolnił mnie z zajęć. Bezpieczeństwo i higiena pracy. Tak jest. Higiena pracy przede wszystkim (śmiech). A nawalony byłem jeszcze przez dwa dni. Nic nie jadłem, nie robiłem też kupy – zatrzymane funkcje życiowe. Jest mi cały czas ciepło, jest mi cały czas przyjemnie, jest mi cały czas miło. Bo to jest tak – najpierw masz mocne uderzenie, to wtedy sobie leżysz albo siedzisz jak w palarni opium. Później zaczynasz normalnie funkcjonować, ale jak tylko wypijesz herbatę albo zjesz coś ciepłego, bo wreszcie weźmie cię lekki apetyt, to wtedy wszystko wraca – wzburzasz krew, narkotyk znowu działa. Tak jest chyba ze wszystkimi dragami. Tak, ale heroina działa wyjątkowo długo. No, chyba że speed, który trzyma chyba jeszcze dłużej. Ale umówmy się – speeda nienawidzę. I to był ten pierwszy raz? Pierwszy raz, kiedy porządnie naćpałem się heroiną. Czy w tamtym czasie brałeś pod uwagę, że narkotyki, oprócz wielu ciekawych wrażeń, mogą przynieść ci również szkody, mogą mieć negatywny wpływ na twoje zdrowie, psychikę?

W żaden sposób nie zdawałem ani tym bardziej nie chciałem zdawać sobie z tego sprawy. Jak wszedłem w hermana[4], to jechałem go równo przez trzy miesiące od tego momentu, gdy pierwszy raz się naćpałem. Później, jak to ze mnie zeszło, to poczułem się tak, kurwa, źle, że trudno to opisać. Dostałem gorączki i bolał mnie wrzód. Nie wiedziałem jeszcze wtedy, że to wrzód. Myślałem, że to serce. Prawda jest taka, że wrzody miałem już od więzienia. Czułem się fatalnie. Ledwo zwlokłem się z łóżka, żeby w ogóle wyjść na miasto. Nogi miałem jak z waty, czułem się okropnie. Na mieście spotkałem kolegów i mówię do nich: – Jak ja się, kurwa, źle czuję… Ja pierdolę. Mówię wam, że nie dam rady. Może napiję się alkoholu czy coś… A oni na to: – Ty masz, chłopie, normalną abstę[5]. Musisz znowu pierdolnąć sobie heroiny. Akurat wtedy w Krakowie bardzo dobrze rozwinął się bajzel. Byłem tam stałym klientem, więc od razu znaleźliśmy dobre ćpanie, trzepnąłem w kanał i uwierz mi, że wszystkie dolegliwości puściły, jak ręką odjął. Jeśli masz kaca, a nie chcesz go mieć, to możesz być pewny, że jak jebniesz heroiny, to kac znika i zaczynasz znowu czuć się dobrze (śmiech). To jest straszne, ale tak właśnie jest i dlatego mówi się, że herman tak mocno uzależnia. „Mówi się”? Nie, no uzależnia, uzależnia (śmiech)… Przytoczę na ten temat żart: Jimi Hendrix mówi do Milesa Davisa: – Miles, ty tak bierzesz tę heroinę… Nie boisz się, że się uzależnisz? A Miles na to: – No co ty! Biorę już piętnaście lat i żadnego uzależnienia nie zauważyłem.

2 Bajzel – w tamtych czasach najczęściej główna ulica miasta; miejsce, gdzie można było nabyć heroinę od przypadkowego dilera bez wcześniejszego umawiania się; ćpuny gromadziły się w tych miejscach, oczekując na dostawcę. 3 Zupa – prymitywna heroina uzyskiwana w procesie gotowania makówek; podawana doustnie; zażycie dożylne powoduje śmierć. 4 Herman – heroina. 5 Absta – zestaw dolegliwości wywołanych odstawieniem narkotyku.

Krzysio Opowiem ci historię narkomana Krzysia, który swą miłość do heroiny przypłacił życiem. Choć prawda jest taka, że tego życia odechciało się mu już wcześniej. „Krzysio” Nie palił nigdy i nie pił Z żadną dziewczyną nie był Ubranie czyste nosił Do pracy się nie spóźniał I kochał heroinę Mówił innej nie chcę Najlepszy towar w całym mieście Już tylko to tylko to jedno Ręce i nogi skłute Każda tu z każdym lecz nie ze mną Zęby mam zepsute Więc grzeję heroinę Żadnej innej nie znam Najlepszy towar w mieście mam Jest już w ziemi drugi rok Czasem się wspomni o nim słowo Nikt chyba dobrze nie znał go Każdy pamięta tylko Kochał heroinę Mówił innej nie chcę Najlepszy towar w całym mieście W naszym środowisku nie było raczej uznawane handlowanie dragami. Jak komuś wyrósł krzak ganji, to chodził po mieście i rozdawał. Parę razy uczestniczyłem też w produkcji heroiny. Jest to bardzo poważny, ośmiogodzinny proces. Prowadził całą sprawę niejaki Krzysio. Był to sweter[6], człowiek, który na co dzień normalnie pracował. Był nauczycielem lub jakimś instruktorem na warsztatach dla młodzieży, gdzie uczył na obrabiarkach do metalu. Był też gitarzystą, przygrywał na gitarze. Ćpał już wtedy, ale chodził normalnie do pracy. Coraz dłuższe włosy mu rosły, coraz bardziej się zaniedbywał, bardzo mocno leciały mu zęby. Iglaturę[7] miał bardzo solidnie już przetrzebioną. Krzysio był po wypadku. Dwa palce miał upierdolone z niewiadomych przyczyn. Chyba załatwił je sobie, będąc naćpanym na tych warsztatach. Znowu BHP. Nie przestrzegał. Była to prawa ręka. Mimo to dalej grał na gitarze. Grał lewą ręką, a w prawej, w tym kikucie trzymał kostkę i tak grał. Był takim trochę bluesmanem. W końcu

wyrzucili go z tej roboty, wtedy wszedł w tę heroinę po prostu jak w ciasto. Pokochał to i wiadomo było, że nikt nie robi towaru tak jak Krzysiu. On do tego towaru pluł. Mieszał go tylko w jedną stronę. Czary nad nim odprawiał. Nie pozwalał się spieszyć. Pamiętam, jak Mietek go poganiał: – Szybciej, szybciej! Co tak długo tę odparówkę[8] robisz? A Krzysio odpowiadał spokojnie: – To musi mieć swój czas… Był pod tym względem bardzo zasadniczy. Włączał mu się ten nauczyciel, którym de facto był (śmiech). I siedzieliśmy gdzieś w Hucie[9] na chacie. Mieliśmy tę chatę wolną i było fajnie. Byłem ja, Radwan, Mietek, Ciko i był Krzysio. Było to chyba u Mietka na chacie, w Starej Hucie, fajnej Hucie, na Stokach[10], gdzie były całkiem przyzwoite mieszkania. Krzysio warzył towar. Polegało to na tym, że najpierw gotuje się zupę z makówek, z główek makowych. Wcześniej trzeba było ten tak zwany susz załatwić. Z tego powodu jechało się do chama, do Słomnik. Dwadzieścia kilometrów za Krakowem była wieś Słomniki, która miała kontraktowe pola maku[11] po horyzont. Wystarczyło iść do byle którego chłopa i zapytać, czy nie ma czasem w stodole zeszłorocznego suszu makowego. Miał. Zawsze miał. Później już policja zaczęła się interesować, ale w tym czasie, o którym opowiadam, to jeszcze w ogóle nie istniał taki problem. Więc jechaliśmy do Słomnik, przywoziliśmy stamtąd wór suszu i ten susz się gotowało. O ilościach nie będę mówił, dokładnie żadnych szczegółów produkcji nie podam, mimo że jest to aktualnie bezpieczne i chyba można dzisiaj o tym mówić, bo nie istnieje już opiumowa odmiana maku. Wprowadzono bezopiumową odmianę Przemko i wytrzebiono mak w Polsce. Nie ma teraz dostępu do heroinowego maku w naszym kraju. Wtedy był… Mamy już susz od chama ze Słomnik. Gotujemy. Ile czasu i co dalej? Samo gotowanie pierdolonej zupy trwa trzy godziny. Kiedy już nabrała naprawdę dobrego czarnego koloru, Krzysiu wołał jednego z nas i kazał kosztować, czy wyszła odpowiednio gorzka. On sam nie mógł, bo go wzdrygało, więc zawsze wysyłali mnie na próbowanie, bo ci wszyscy narkomani to już mieli od tego ciarę[12] i nie chcieli tego robić. Sprawdziłem – gorzkie jak diabli, gorzkie jak skurwysyn. Przez gazę, do drugiego gara przelewamy tak, żeby odsączyć te śmieci, te wygotowane główki. I jedna przelewka, druga przelewka, piąta, kurwa, przelewka… Główki maków w wodzie i tyle? Tak. Właśnie z tego podczas gotowania powstaje tak zwana zupa. Mamy cały gar – parę ładnych litrów brązowego płynu, który już właściwie w tym momencie jest bardzo silnym narkotykiem, który można wypić i się napierdolisz, ale będziesz miał w sobie mieszaninę alkaloidów. A tu chodzi o wydobycie ekstraktu, tak? O wydobycie cukru z cukru. Więc produkcja trwa nadal – przelewamy i przelewamy, żeby było klarowne, przelewamy przez gazę, żeby nie został żaden syf. Z powrotem na kuchnię i wtedy dosypuje się tak zwany piach. Jest to odczynnik, który nazywa się kationit i jest absorberem.

Wchłania w siebie to, co ma wchłonąć. Krzysiu dodatkowo pluł do tego towaru i mieszał zawsze tylko w jedną stronę. Wydaje mi się, że w lewo, i ni chuja nie pozwalał mieszać w prawo. Twierdził, że jak napluje, to wytwarza się jakiś dodatkowy chemiczny związek. Kationit wygląda jak brązowy cukier. Skąd go braliście? Z zakładu fotograficznego, gdzie wywołuje się zdjęcia. W tej chwili praktycznie nierealna sytuacja. Nie wiem, skąd można teraz wytrzasnąć coś takiego jak kationit, nie mówiąc o bezwodniku kwasu octowego, który jest potrzebny później. Co dokładnie ma absorbować kationit? Opiat, właściwy alkaloid. A tak szczerze, to sam dokładnie nie wiem (śmiech). W każdym razie – dochodzi do jakiejś filtracji, ten kationit to absorbuje i później już wylewa się całą wodę. Po wymieszaniu i wygotowaniu tego draństwa, a są to kolejne dwie godziny roboty, zostaje nam piach, w którym jest zawarta hera. W tym momencie nie za bardzo pamiętam, co dzieje się dalej, ale zdaje mi się, że następuje tak zwana odparówka. Jest to również bardzo długi proces i to on najbardziej śmierdzi. Ten kationit, który nam został, zalewa się ponownie wodą i gotuje, gotuje i gotuje, odparowując go aż do momentu, gdy zostanie tak zwany plaster. Wygląda to tak, jakbyś wylała jakiś karmel na patelnię i on by zastygł. I mamy karmelek, który ściągamy z patelni, wrzucamy do małego kubeczka i zalewamy acetonem. To jest najbardziej niebezpieczny fragment roboty, ponieważ można zapłonąć. Odparowywany aceton jest łatwopalny. Akurat z nami robił mistrz Krzysio, więc nie było żadnego zapłonu (śmiech). Ale pamiętam, że nieraz spotykałem Cika z kolejną dziurą w swetrze. Pytałem go wtedy: – Co jest Ciko? Co znowu nabroiłeś? – A wiesz… Znowu zapłonąłem. Do tych akcji z acetonem najlepsza byłaby kuchnia elektryczna, bez płomienia, ale wtedy to było trudno dostępne. Jak robiło się to na gazie, gdzie opary tego draństwa parowały na wszystkie strony, to wywoływało to zapłon. W związku z tym robiliśmy różne kombinacje – na żelazku, na płycie położonej na gazie. Chodziło o to, żeby nie było bezpośredniego kontaktu z płomieniem. I trzeba było wietrzyć pomieszczenie. Był to bardzo niebezpieczny fragment roboty. Bardzo łatwo można było spowodować pożar. Zresztą niejeden ćpun spalił mieszkanie albo przynajmniej kuchnię właśnie w ten sposób. Zalaliście plaster acetonem. Czy to koniec procesu produkcji i heroina jest już gotowa? Z tego, co mi wiadomo, aceton służy do kolejnej destylacji. Później już tylko woda i jeszcze raz zagotować, i wtedy dodajemy bezwodnik kwasu octowego. To jest jakieś kolejne gówno z zakładu fotograficznego. Jak tego nie dodasz, to dostaniesz kopa[13], który może cię zabić. Przy pełnej produkcji musi być ten tak zwany bezwodas. Można go pominąć jedynie

przy produkcji ze świeżego, zielonego maku prosto z pola. Kiedy plaster jest odparowany – ląduje w kubku, potem aceton i znowu kolejny plaster, już poacetonowy. I ten ostatni plaster zalewamy wodą, dodajemy kilka kropel bezwodnika kwasu octowego i mamy towarek. Czekamy, aż wystygnie. Po ośmiu godzinach doszło wreszcie do tego upragnionego, kurwa, momentu. Gotowy, ale jeszcze gorący towar czeka w garnku, a Mietek już leci z pompą[14]! Nie powinien podawać sobie gorącego, ale oczywiście to zrobił. Przecież wystarczyło wsadzić tę pompę pod kran, pod zimną wodę, poczekać, schłodzić, ale nie – Mietek musiał oczywiście pierdolnąć sobie gorący towar! Na naszych oczach spuchł, zrobił się dwa razy większy. Szyja zrobiła mu się gruba, twarz poczerwieniała. Zatkało go. Oczy wyszły mu na wierzch, bo nie dość, że towar mocny jak sukinsyn, to jeszcze gorący. Zacząłem na niego wrzeszczeć: – Kurwa mać! Po ośmiu godzinach warzenia ty nie potrafisz poczekać jeszcze tych paru chwil, żeby sobie to człowieku ostudzić… No ale na szczęście nic mu się nie stało, przeszło mu i już później było OK. Cała reszta kolegów poczekała, aż towar wystygnie, i podaliśmy go sobie. Ja dostałem centa[15]. Towarek był mocny, koloru golden brown, jak ta piosenka… Dobry towar nie ma prawa być mętny, nie może w nim nic pływać, jakieś, kurwa, elementy. To musi być klarowny płyn, trochę gęstawy, o zabarwieniu ciemnego miodu. Tak to powinno wyglądać i powinno być gorzkie jak skurwysyn. W porównaniu z zupą, która już jest gorzka jak diabli, towar, który podajesz ze strzykawki prosto w żyłę, jest już tak gorzki, że gębę wykręca na drugą stronę. W smaku jest to ohydne, obrzydliwe. I tu znowu koledzy używali mnie jako testera, na zasadzie: „Sprawdź, Maleńczuk, czy odpowiednio gorzkie wyszło”. Specyfik ten podajemy sobie dożylnie, i tu zaczyna się kolejny cyrk z Cikiem. Ja poradziłem sobie bez problemu, Mietek podał sobie na gorąco, ale już mu przeszło, a Krzysiu ugrzązł gdzieś w drugim pomieszczeniu, podając sobie w pachwinę czy szyję. On w tym czasie już jechał w takie miejsca, więc utkwił gdzieś w drugim pokoju przed lustrem z zawiązaną na szyi gumką, próbując podać sobie w te swoje zmarnowane kanały. Ja podałem sobie bez najmniejszego problemu. Od razu mnie siekło. Uczucie jest fantastyczne, bo jest tak zwany kop. Czujesz go chyba, kiedy towar dochodzi do mózgu. Włos jeży się na całym ciele i robi ci się gorąco. Masz wrażenie, że jeżysz się od środka, nie wiem, jak to ująć, ale masz wrażenie, jakby w twoją skórę od środka, na przestrzeni całego ciała, wbito milion igieł od wewnątrz na zewnątrz. Taka ciara jak trza! Najczęściej ludzie zaczynają się wtedy gwałtownie drapać, próbują to z siebie zrzucić, a później już robi się fajnie. Trzy dni z tej chaty nie wychodziliśmy. Miał być jakiś cyrk z Cikiem, ale popadłeś w dygresje. O co chodziło? Ciko miał ten problem, że był drobnej kości. Nigdy nie był żylastym typem, był delikatny. Są ludzie, którzy mają żyły jak powrozy. Ja w tym czasie takie miałem. Mówiono na to autostrady. Słyszałem na ten temat od kolegów komentarze: „Tobie to można podawać z zamkniętymi oczami i po ciemku. Zawsze się trafi w jakąś żyłę”. Tak to było w moim przypadku, a u Cika było odwrotnie. Ciko nie był jeszcze wtedy tak schorowanym

narkomanem jak później. A uwierz mi, że później to już wyglądało to wszystko fatalnie – było podawanie w członka, w pachwinę. Natomiast tego dnia to była normalna próba wkłucia się Cikowi w rękę. Więc najpierw Ciko przez dziesięć minut pompował nadgarstek, trzymając zaciśniętą gumę na przedramieniu, żeby jakkolwiek pokazały mu się żyły, gdzie one w ogóle są, bo naprawdę trudno było je znaleźć. W końcu pokazywała się mała niebieska żyłka gdzieś tam na środku przegubu łokciowego, nie? Więc ja podchodzę naćpany ze strzykawką do tej żyły, a ta żyła mi znika, normalnie się cofa! Jego organizm był już tak ustawiony, że żyła bała się igły. Ciko w końcu mówi: – Wal, kurwa, na ślepo! – Ja pierdolę! Dobra, walę. Mniej więcej wiem, gdzie ta żyła była, więc wkłuwam się i pomalutku wkłuwając się, czekam, aż w strzykawce pojawi się krew. Jeżeli się pojawiła, to znaczy, że jesteś. Ciko od razu zareagował: – Jesteś, jesteś, jesteś! Nic nie ruszaj! Powoli podawaj. Udało się podać, ale był z tym cyrk. Cała operacja trwała około 20 minut. Jak podasz krzywo, na przykład pod żyłę i towar wypłynie, to możesz dostać tak zwanego pirogena[16]. Możesz dostać pryszczy lub zgnilizny. Nietrafienie sobie w kanał jest cholernie niebezpieczne, powoduje maksymalny toxic. Jakoś tak to jest, że żyła i krew potrafią to przyjąć, a organizm poza żyłą tego ni chuja przyjąć nie chce. Rany po tym paprzą się, robią się siniaki. Ciko bez przerwy chodził z ręką na temblaku, bo sobie znowu podał pod kanał. Miał z tym problem. Wszyscy już po zabiegu, już na was działa. Jak to jest być naćpanym heroiną? Jak się naćpasz, to jest taka chęć opowiadania, takiej gaduły. Bajera[17] klei się jak cholera. Pali się papierosy. Głodu nie czujesz. Nic ci się nie chce, tylko suszy w ustach i trzeba pić, bo jest totalna suszara. Krzysiu zaczął mi opowiadać o swoim życiu, które okazało się bardzo smutne. Wcześniej dobrze mu szło. Nawet grał w jakimś zespole, ale poznał heroinę i tak ją pokochał, ten stan, to ciepło, poczucie bezpieczeństwa i sympatię do wszystkich ludzi, że po kolei rzucał wszystko, co miał. Coraz bardziej niszczało jego życie. Krzysio mówił o heroinie jak o złej babie. Zwłaszcza bezwodnik kwasu octowego ma fatalny wpływ na uzębienie, niszczy tryby jak cholera. Sam też przez wiele lat miałem poważne problemy z zębami. Ciągnęło się to za mną, mimo że już nie ćpałem. Krzysiu miał iglaturę w skandalicznym stanie. Był tym załamany. Mówił do mnie: – No i zobacz… Gdzie ja teraz dziewczynę znajdę, która mnie zechce z takimi zębami? Jedyną moją żoną, kurwą i kochanką jest ta pierdolona heroina, więc staram się przynajmniej to robić dobrze. Jak już to kocham, to chociaż będę miał najlepszy towar. A jak się w końcu nauczę robić naprawdę zajebisty towar, to wtedy się nim wykończę. Podam sobie tyle, żeby od tego umrzeć. Takie gadanie było wtedy na porządku dziennym. Byliśmy turpistami i tak dalej… Żal

mi go było, ale on nie chciał wcale, aby się nad nim litować. Tak po prostu sobie gadaliśmy. I ta sytuacja była jesienią – to gotowanie towaru, o którym ci opowiedziałem. A zimą Krzysiu faktycznie poszedł… Robił wtedy jako cieć. Nagotował sobie towaru, uwarzył tak, jak umiał, a naprawdę robił to świetnie. Podobnie dobry towar przygrzałem później dopiero w Stanach Zjednoczonych. Była bardzo ostra zima, minus 30 stopni. Bardzo często słyszało się, że wielu naszych znajomych narkomanów odchodziło właśnie w ten sposób – naćpany usiadł na ławce, odpłynął i zamarzł. Kilka osób z mojego środowiska zeszło w ten sposób. I Krzysiu też tak sobie wymyślił, ponieważ wiedział doskonale, że żadna ilość towaru go nie zabije. Miał wielką tolerancję na tego draga. Mi wystarczało przygrzać jednego centa, on żeby coś poczuć, musiał przygrzać 20. Moja strzykaweczka była malutka, a jego strzykawa była jak dla konia – wielka pompa. Żeby podać taką ilość towaru, trzeba to robić godzinę. Więc on paradował z igłą w szyi. Uderzał w bajerę, nie wyciągając jej z żyły. Co jakiś czas podchodził do lustra, przystawiał pompę do igły i strzelał sobie kolejną działę. Tego dnia, kiedy się zabił, otworzył na swojej stróżówce wszystkie okna i podał sobie w jeden i drugi kanał po 20 centów, czyli razem 40. Taka ilość zabiłaby ze dwa konie, a jego i tak to nie ruszyło, tylko dopiero wychłodzenie organizmu. Krzysiu zostawił dziwny list. Mogę o nim opowiedzieć, bo obydwie osoby z nim związane już w tej chwili nie żyją. Okazało się, że przyjaźnił się z moim kumplem Cikiem, który był ciężkim narkomanem. Dużo cięższym niż ja, Mietek czy Radwan. I oni się zakumplowali. Umówili się, że razem tego dokonają – że będą sobie nawzajem podawać towar i tak razem odpłyną. Tyle że Ciko swoim zwyczajem stchórzył i przyszedł na miejsce tego zdarzenia dopiero post factum, zanim jeszcze pojawiła się tam policja. Powiedział mi to dopiero po kilku latach. Trzymał w tej sprawie gębę na kłódkę jak cholera. Krzysia znaleźli. Wtedy okazało się, że zostawił list, który Marek [Ciko – przy. red.] przejął i nikomu go nie pokazał. Mnie pokazał po dobrych kilku latach. Był to typowy list samobójczy: „Nie mam chęci do życia” i tak dalej. Ale ewidentnie było powiedziane, że wiesz... „Nie jestem tu sam, jestem tutaj z kolegą, razem to robimy”, nie? Ciko ukrył ten list, bo w innym wypadku mógłby zostać posądzony o współudział czy diabli wiedzą co. Ciko w ostatniej chwili skrewił, zwyczajnie stamtąd zwiał i nagle się okazuje, że jeden żyje, drugi nie żyje, a w liście jest napisane, że jest ich dwóch. I dlatego Ciko ten list ukrył. Pokazał mi go po wielu latach. Mimo że Ciko był ciężkim narkomanem i chłopakiem z robotniczej okolicy, byliśmy dosyć bliskimi przyjaciółmi. W rozmowie z tobą mówił o samobójstwie serio. Moja z nim rozmowa o śmierci odbyła się może z dwa miesiące przed tym, jak on faktycznie to zrobił. Kiedy o tym mówił, nie brałem sobie tego do serca na serio, ale potem okazało się, że jednak się myliłem… Napisałem o Krzysiu piosenkę, ale w żaden sposób nie przestałem ćpać. Dalej to robiłem i grałem na ulicy. Zauważyłem, że osłabia mi się głos, że koncentracja jest taka sobie. Ciągle zasycha w ustach. Trudno wykonywać repertuar, będąc na heroinie. Poza tym zwyczajnie źle to wygląda… Odlatywałem. Miałem

tendencję do zamykania oczu podczas grania. Która pozostała ci do dziś, mimo że już nie bierzesz heroiny. W tej chwili używam okularów przeciwsłonecznych, żeby nie było tego widać. Zawsze miałem do tego tendencję. Jeżeli grałem na stojąco, to nagle okazywało się, że w ogóle nie stoję przodem do ludzi, tylko stoję na przykład bokiem. W międzyczasie się przekręciłem, a oczy miałem zamknięte. Otwieram oczy, a ja stoję bokiem do widowni (śmiech). Zaczęło mi to przeszkadzać. Po raz pierwszy zacząłem się zastanawiać, czy może by nie przestać ćpać tej heroiny. Z drugiej strony to było w sumie fajnie, bo mieliśmy zajęcie, każdy dzień był naznaczony szukaniem towaru, tym, że musimy go sobie zorganizować – czy to kupić, czy ugotować. Ale ja chciałem też żyć, chciałem być muzykiem i występować. Zależało mi na tym. Potrzebowałem też normalnie kasy, więc grałem na streecie, ale bardzo wyraźnie czułem, że siada mi głos, że jednak heroina przynosi złe efekty. Dużo szlugów się przy tym pali. Nie ma dobrego towaru bez tytoniu. Musisz zajarać se szluga. To dobrze razem chodzi, podbija działanie. Ale to był ten moment, kiedy po raz pierwszy zastanowiłem się nad tym, czy nie powinienem jednak przerwać tego procederu i spróbować chociaż na chwilę przestać ćpać. Wszyscy koledzy ostrzegali mnie, że nie da się wyjść na sucho, jeżeli jechałeś przez kilka miesięcy, kłułeś się dwa, trzy razy dziennie. Nie można tak po prostu sobie przestać. Będziesz miał ciężką abstę, a wtedy nawet nie wiedziałem, jak ciężką… Byłem w tym bardzo nierozsądny. Któregoś dnia postanowiłem po prostu zostać w domu i przestać brać. Na początku jeszcze nie było tak źle. Zacząłem się tylko nieco pocić. Przez pierwsze 24 godziny to było jeszcze jako tako – wyszedłem do sklepu, coś tam porobiłem. A potem jak mnie rzuciło na łóżko, to uwierz mi… Żadnej przyjemności nie miałem z tego leżenia. Wszystko mnie bolało. Zaczęło się od małych kosteczek w palcach u dłoni i stóp. Od tego ten bardzo silny, jakby reumatyczny ból się zaczyna. I potem stopniowo ogarnia on cały twój kościec. Masz wrażenie, że się rozpadasz, że w żaden sposób nie jesteś w stanie utrzymać swojej wagi na kręgosłupie. Wstajesz i się przewracasz. Mdlejesz. Ciśnienie zero. Nie miałem już siły zmieniać tych prześcieradeł ani przebierać się z kolejnych mokrych piżam. Pocenie jest takie, że nie do wiary. Co chwila jesteś mokry, więc to cię wtedy chłodzi. Leżysz w mokrym, kurwa, łóżku, w mokrej pościeli miotasz się (śmiech). Leżysz w całkowicie mokrej piżamie i boli cię cały kościec. Jedyne, o czym myślisz, to gdzie by tu, kurwa, przyczepić hak, ale tak, żeby się na pewno nie urwał, żeby się można było skutecznie powiesić. Po trzech dniach zaczyna się sraczka, co wykańcza cię jeszcze bardziej. Srasz i srasz. Jadłeś cokolwiek lub chociaż piłeś? Nie za bardzo mogę sobie przypomnieć, ale chyba jednak pić mi się chciało. Pamiętam, że wystarczało byle co. Jakiś kisielek czy coś – byle zatkać żołądek. Organizm nie ma siły trawić. Kombinowałem wodę z cukrem, herbatę i jakieś zupki z przedpotopowej paczki. Jakiś taki glut, chyba żurek. Miałem potężną sraczkę, ale przede wszystkim – nigdy wcześniej nie spotkałem się z taką, kurwa, depresją! Nie dość, że

fizycznie czujesz się okropnie, bo wszystko cię boli, to jeszcze przychodzi maksymalna deprecha. Mężczyzna zniesie ból. Każdy zniesie. Ból sam w sobie jest do zniesienia, bo zawsze wiadomo, że w końcu przejdzie. Ale do tego przychodzi niestety ta maksymalna depresja. Heroina powoduje, że jesteś szczęśliwy i spokojny, a więc bez niej jesteś nieszczęśliwy i totalnie niespokojny (śmiech). Masz lęki. Co chwila masz wrażenie, że gdzieś spadła jakaś szmata albo że przeszedł jakiś czarny pies. Bez przerwy miałem halucynacje. Same czarne myśli. Planowałeś samobójstwo, ale planu nie zrealizowałeś, więc chyba nie było aż tak strasznie. Pamiętam, że wymyśliłem w końcu, jak to zrobię. Że przewiercę na wylot dziurę nad framugą okienną i tam zaczepię sznur, bo tam na pewno się nie urwie. Tylko że ja jestem za wysoki, żeby się tam powiesić, czyli trzeba by było wejść na stołek i jakoś mocniej szarpnąć. Myślenie o tym przynosiło mi jako taką ulgę. Spędziłem w taki sposób około pięciu dni. Następnie postanowiłem, że muszę jednak zażyć jakieś lekarstwo, bo inaczej nie dam rady. Pamiętam, że wtarabaniłem się matce do barku, gdzie ona trzymała leki nasenne. Zżarłem całą fiolkę tych leków i natychmiast zasnąłem. Poczułem się szczęśliwy. Wreszcie po tych pięciu dniach, kiedy nie było żadnego spania, udało się – wyspałem się. Majaczysz, bolą cię kości. Ani leżeć, ani stać. Syf. Masz depresję. Po tych pięciu dniach, po tych lekach udało mi się przespać – już sam nawet nie wiem, czy dzień, czy noc. Obudziłem się jakoś w środku następnego dnia w zdecydowanie lepszym stanie. Do tego jeszcze dochodzi wodowstręt – nie myjesz się, boisz się wody. Pamiętam, że około trzeciego dnia odkręciłem kran i zamiast wody zobaczyłem wylatujące z niego białe muszki. Tak jakby mole. Było to dla mnie ohydne. Miałem delirę. Od razu zakręciłem i zrozumiałem, że mam wodowstręt, że to takie typowo narkomańskie. Koledzy uprzedzali mnie o tym. Ale jak już się przespałem, wodowstręt wreszcie mi minął. Wstałem i się umyłem. Zrobiłem sobie kąpiel. Odblokowałem się wreszcie na wodę. I już byłeś zdrowy? Tak mi się wydawało. W związku z tym poszedłem na miasto i natychmiast się naćpałem. Od razu poszedłem na bajzel. Wydawało mi się, że jak już jestem zdrowy, to mogę znowu sobie trzepnąć (śmiech). Czyli podtrzymywałeś proceder? Tak, tyle że z dłuższymi przerwami. Najpierw raz na trzy dni, potem raz na tydzień. Później rozciągnęło się to do raz na miesiąc. Proceder ten trwał z 20 lat. Pamiętam, że już miałem ze cztery dyszki, byłem znaną osobą, a lubiłem sobie jeszcze czasem przygrzać. Bardzo długo to trwało i uwierz mi, że gdybyś położyła teraz przede mną dobry towar, to ja bym go wziął (śmiech). Dlatego lubię o tym opowiadać. Kocham to. Przyniosło mi to bardzo wiele przemyśleń. Miałem czas na kontemplację. Miałem czas na to, żeby sobie pograć czy posłuchać muzyki głębiej niż zwykle. Dobrze się też czyta, jeśli nie przyćpasz za dużo, bo jak za dużo, to wzrok ci się rozjeżdża i jest dupa. Ale jak przyćpasz

odpowiednią ilość, to bardzo dobrze czyta się książki. Jesteś cierpliwy. Można też coś napisać. Sporo tekstów napisałem w tamtym czasie. Były to teksty o tym lub na tym. W tym czasie w ogóle byłem dość płodnym artystą i pisałem dużo piosenek. Na streecie korzystałem głównie z własnego repertuaru oraz ze standardów bluesowych. To mi bardzo dużo dało. Bardzo miło wspominam swój heroinowy czas. Niestety, z wiekiem kace były coraz mocniejsze. Poza tym faktycznie miało to fatalny wpływ na uzębienie i ogólnie na zdrowie. Na dłuższą metę herman ma wykańczające właściwości. Właściwie dzisiaj nikomu tego nie polecam. No, chyba że jesteś mędrcem, orłem wśród orłów i naprawdę wiesz, co robisz i zdajesz sobie sprawę z tego, jak można ten drag wykorzystać, a zdecydowanie można to zrobić. Napisać większe dzieło lub też jakiś fajny finał, jakieś finale, wiesz… Jeśli potrzebujesz specjalnego natchnienia, to odpowiednia, niezbyt duża ilość dobrego towaru – opium lub heroiny – może być w tym bardzo pomocna, ponieważ skupienie utrzymuje się długo i, mówiąc krótko, bajera się klei.

6 Sweter – zwykły człowiek, nie hipis, żaden freak. 7 Iglatura – uzębienie. 8 Odparówka – proces odparowywania. 9 Huta – Nowa Huta, dzielnica Krakowa. 10 Na Stokach – właściwa nazwa: Na Stoku (osiedle w Nowej Hucie). 11 Kontraktowe pola maku – pola, na których realizowano zlecaną przez państwo uprawę maku na potrzeby medyczne. 12 Ciara – silne wzdrygnięcie, reakcja obronna organizmu. 13 Kop – potężny wstrząs organizmu towarzyszący dojściu towaru do mózgu. 14 Pompa – strzykawka. 15 Cent – centymetr sześcienny wiadomej substancji. 16 Pirogen – silna alergia połączona z wymiotami i opryszczką na całym ciele, spowodowana podaniem heroiny pod żyłę lub podaniem nieświeżego czy zanieczyszczonego towaru. 17 Bajera – płynna rozmowa w miłej atmosferze.

Brudne strzykawki Opowiedz mi, proszę, historię strzykawek, które kradłeś z kolegami ze szpitala. Przyszedł do mnie Mietek i powiedział, że właściwie to chciałby coś przyćpać. I z jakichś przyczyn pojawił się też Mędrek. Wszystko to odbywało się w moim domu. Był Mietek i był Mędrek. Mędrek był takim ćpunem z doskoku, trochę tak jak ja. Właściwie był intelektualistą. Pisał coś do szuflady. Gdzieś tam też pracował. Mędrek miał takie zapędy, że lubił na przykład żreć duże ilości relanium[18], przez tydzień nie wstawać z łóżka, tylko ręką sięgać i wsypywać sobie do ust garść tabletek, które go usypiały. I tak leżał, majaczył, bawiło go to. Ja nigdy relanium za bardzo nie lubiłem, bo to zamulacz, nie dawał efektu, który dawać powinien. Ale o ile sobie przypominam, kilkunastokrotnie grzałem relanium dożylnie z ampułek. Mnie ten stan nie interesował, nie podobał mi się. I spotkałem dwóch kolegów [Mietka i Mędrka – przyp. red.] i powiedziałem im: – Panowie! Niedaleko mnie, obok osiedla Na Kozłówce, gdzie mieszkam, wypatrzyłem u chama maki… Tam, w mojej okolicy, była wieś Piaski, na którą mówiło się Pioski. I wypatrzyłem, że na tych Pioskach u chama, na samym środku posesji, gdzie stoi dom i parę grządek, rośnie kępa zajebistego maku. Głowy jak pięści. Akurat przypadł odpowiedni moment, czyli sierpień. Pięknie to wszystko dojrzało. Mietek poparł mój plan i Mędrek też, mimo że zarzekał się, że właściwie to on już, kurwa, rzucił i że on to właściwie chce sobie odpuścić, zrobić sobie przerwę. Poszedł z wami czy trzymał się postanowień? No właśnie wiesz… Powiedział w końcu: – Dobra! To ja sobie zrobię przerwę w tej przerwie, bo jednak mam ochotę se przyćpać. Mędrek to był taki gość, który zawsze miał sprzęt. Mówię o strzykawce i igle. I była taka historia, że nie wiem, czy zapomnieliśmy go zapytać, czy byliśmy przekonani, że on ten sprzęt będzie miał, a potem okazało się, że nie ma. Wtedy nie było tak, że szedłeś do apteki i kupowałeś takie rzeczy. Na widok ludzi takich jak my aptekarze nie sprzedawali sprzętu. To był problem. W krótkim czasie znaleźliśmy się na chacie i pytamy Mędrka, czy ma igłę i strzykawkę, a Mędrek mówi: – Wyrzuciłem sprzęt, bo chciałem skończyć z nałogiem. Nerwowo na to zareagowałem: – Ty pierdolony buraku! Co cię, kurwa, podkusiło, żeby wyjebać ten sprzęt! Czym my teraz będziemy ćpać?! Tutaj rada dla tych wszystkich, którzy ćpają i którzy na przykład postanowili rzucić, i chwilowo akurat nie ćpają – nigdy nie wyrzucaj sprzętu!!! On się zawsze może przydać.

Historia, którą teraz opowiem, będzie przestrogą dla tych, którym się wydaje, że wyrzucenie sprzętu spowoduje, że zerwą z nałogiem. Nie zerwą! Mędrek był tego najlepszym przykładem. No to mówię do kolegów: – Kurwa, dobra! Będziemy się tym sprzętem martwić później. Na razie zdobądźmy ten mak. Rósł on na samym środku posesji chłopa, która otoczona była siatką i kolczastym drutem. Podeszliśmy w to miejsce. Na podwórku siedziała baba, dookoła niej bawiła się trójka dzieci w różnym wieku. Baba była w takiej odległości od poletka maku, że myślę sobie – spokojnie zdążę. Byłem wysportowany, byłem w formie. Zresztą ja ogólnie zawsze byłem wysportowany. Koledzy spytali mnie: – Jak tam wejść? Przecież musimy się wpierdolić chłopu na posesję. – Zanim ta baba do mnie doleci, to ja już zdążę ten mak wychlastać i przeskoczę z powrotem przez ogrodzenie, i będziemy już mieć ten mak. Wziąłem na plecy wór i nie zastanawiając się ani chwili, wskoczyłem na siatkę, przelazłem przez ogrodzenie, haratam ten mak i ładuję go do wora. I w tym momencie pod posesję podjeżdża, kurwa, pick-up. Wysiada z niego pięciu chłopów, chamów. Wszyscy mają w rękach łopaty albo motyki. I wszyscy biegną w moim, kurwa, kierunku. Więc ja tylko zdążyłem krzyknąć do moich chłopców: – Spierdalać! Każdy w innym kierunku! I włażę na tę siatkę, na to ogrodzenie. Umówmy się – byłem wysportowany i dlatego zdążyłem. Spierdoliłem stamtąd. Oczywiście wszyscy pobiegli w tym samym kierunku (śmiech). Spotkaliśmy się paręset metrów dalej. Chłopi zrezygnowali z pościgu. Jakby mnie, kurwa, dorwali z tymi łopatami… To koniec. Zapewne przetrąciliby mi grzbiet. Jednak weźmy pod uwagę, że wpierdoliłem się gościowi na jego prywatny teren! Jakby mi się ktoś wpierdolił na posesję i coś na tej posesji robił, to potraktowałbym go najprawdopodobniej widłami albo czymkolwiek, co akurat miałbym pod ręką. Wcale się im nie dziwiłem, że chcieli mnie zajebać. Gonili nas uporczywie, ale spierdalaliśmy. Byliśmy bardzo szybcy w tym spierdalaniu. No i udało nam się uciec. Wszystko to miało miejsce w okolicy dziecięcego szpitala na Prokocimiu[19] w Krakowie. To słynny dziecięcy szpital, tak zwany amerykański. Amerykanie zbudowali go nam w darze i tak stoi do dziś. Nie zgubiłeś maku podczas ucieczki? Oczywiście, że nie! Wyciąłem cały mak i spierdoliłem przed chłopami razem z worem. Wora nie puściłem z ręki. A maki – uwierz mi – były piękne. Mak już jest, ale wciąż nie ma sprzętu do podawania towaru. Nie mamy czym, kurwa mać, przygrzać! I w tym momencie Mietek mówi:

– Jedyne miejsce, gdzie możemy zdobyć igłę i strzykawkę, to szpitalny śmietnik. I tu przestrzegam – niech nikt tak nigdy nie robi! Ja do tej pory naprawdę nie rozumiem, jak mogłem się na to, kurwa, zgodzić. W każdym razie – poszliśmy w miejsce, gdzie były porozwalane jakieś gazy z ropą, jakieś takie poszpitalne resztki. Śmierdziało tam zgniłym szpitalem, ale było pełno strzykawek i igieł. Było ohydnie. Była komuna. Teraz takich rzeczy się tak po prostu nie wyrzuca. Utylizuje się i tak dalej. A wtedy można było tam po prostu wleźć. Łaziliśmy po tych uginających się gazach ropnych i szukaliśmy jakiejś strzykawki i kilku igieł, które by się nadawały. No i znaleźliśmy. Wzięliśmy te strzykawki i te pierdolone igły z tego w dupę jebanego szpitalnego śmietnika. Wtedy chyba coś jednak nade mną czuwało, że niczym się nie zaraziłem. A może właśnie wtedy złapałem HCV, o czym dowiedziałem się po wielu latach, że w ogóle to mam. Zdezynfekowaliście chociaż sprzęt? Wmówiliśmy sobie, że jak wrzucimy te igły i strzykawki do gotującej się wody, to one już będą czyste. A spirytusem lub jakimś mocnym alkoholem nie? Mówili, żeby to wygotować, a wszystko będzie OK. No i dokładnie tak zrobiliśmy. Towar zmontowaliśmy u mnie w domu. Wyszedł zajebisty i wyszło go dużo. Nie było wiele tych główek, ale były ogromne. Piękny turecki mak. Jak jest turek[20], to on nie jest okrągły, tylko w kształcie takiego malutkiego półksiężyca. Ten maczek, ten mak, co się sypie, nie? Jak widzisz, że masz głowę, w której zamiast okrągłego malutkiego maczku jest malutki półksiężycek, to masz turka, czyli najlepszy ze wszystkich. I to był właśnie turek. Wyszedł zajebisty towar. Pompka zaczęła nam się w gotowaniu giąć, bo to była jednak jednorazówka. Mówiłem do kolegów: – Nie możemy tego tak długo gotować, bo pompa już całkiem się nam zmarnuje. Pognie się i w ogóle sobie nie przygrzejemy. Ale udało się – strzeliliśmy towar w kanał. Pamiętam, że miałem przeczucie, że coś jest jednak, kurwa, nie w porządku. Pomyślałem: „Czy ja się czasem czymś nie zaraziłem?”. Przecież sprzęt tego typu dezynfekuje się w tysiącu stopni, a nie tylko samo gotowanie. Byliśmy durni. Dałem się przekonać Mietkowi. To był jeden, jedyny raz, kiedy zrobiłem coś takiego. Wiele lat później dowiedziałem się, że miałem HCV, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu C, które mój organizm z jakichś przyczyn zwalczył. Miałem też żółtaczkę, którą przywiozłem ze Śląska, o czym też mogę opowiedzieć. No i pamiętam, że to było okropne, ale naćpaliśmy się jak automaty. Zajebiście wyszło. Świetny towar, ale ciągle czułem gdzieś z tyłu głowy, że przesadziliśmy, że nie powinniśmy tego robić w taki sposób. Myślałem sobie: „Kurwa… Co się stanie, jeżeli okaże się, że coś mi jednak jest, coś mi dolega?”. O HIV nikt jeszcze wtedy nie słyszał. HIV-a jeszcze nie było, nie było o tym mowy. Bardzo daleko coś tam świtało, że gdzieś jest coś takiego jak AIDS. Bardziej chyba bałem się dostać jakiegoś syfilisu. Często zdarzało się, że ćpuny zarażały się od siebie syfilisem. Podawali sobie towar z jednej pompy, a syfilis przenosi się przez krew,

więc bardziej się bałem, że jakiegoś syfa dostanę czy coś takiego. Żadnego syfa nie dostałem. Pryszczy też nie było, nie było też pirogena, więc do pewnego stopnia okazało się to wszystko bezpieczne. Ćpanie z brudnych strzykawek było według ciebie bezpieczne? Chyba po prostu mieliście trochę szczęścia. To znaczy wiesz… Bezpieczne to nie było w ogóle, ale nic mi się nie stało lub przynajmniej tak mi się wtedy wydawało. To był jeden z takich razów, który bardzo silnie pamiętam. Zacząłem sobie później tłumaczyć, że nie mogę tak robić bez przerwy, że robienie takich rzeczy skończy się dla mnie tragedią. Koledzy mieli podobne przemyślenia? A skąd! Przecież to Mietek mnie do tego namówił! Mietek zawsze był takim trochę nurkiem śmietnikowym. Krakowskie bramy i krakowskie podwórka to było wtedy drugie miasto. Dziś wszędzie są domofony, ogrodzenia, zasieki. A wtedy były to zrujnowane piękne podwóreczka, do których można było wejść czy to wypić flaszkę, czy wypalić blanta. I ile razy wchodziliśmy do jakiejś bramy, żeby napić się wina albo zapalić jointa, co robiliśmy uporczywie, to Mietek od razu nurkował w śmietniku. Wyciągał jakiś but albo coś podobnego i mówił: – Jak ktoś mógł coś takiego wyrzucić? Przecież to jest jeszcze całkiem dobre! Sprowadzałem go na ziemię: – Mietek, kurwa! Rzuć to, zostaw to w pizdu! A on dalej swoje: – Nie ma mowy! Takich rzeczy nie powinno się wyrzucać. To jest jeszcze całkiem dobry but. Tak samo jak jeszcze całkiem dobre strzykawki. Taki recykling (śmiech). No, ale taki był Mietek – że w ogóle nie można niczego wyrzucać, że to się jeszcze może przydać. Miał tendencje do nurkowania w śmietnikach. W ogóle z hipisami tak było. Potrafili na przykład dojadać po kimś w barze mlecznym. Nie mieli z tym problemu. Potrafili rzucać tekstami: „Patrz, ile jeszcze jajeczniczki zostało, co ma się marnować!”. Rachu-ciachu i już zjedli. Hipisi robili w tamtym czasie dużo rzeczy, z którymi ja nie za bardzo mogłem się pogodzić. Byli fajni i byli moimi kolegami, więc musiałem na to patrzeć, ale nie musiałem tego popierać. W jakich okolicznościach złapałeś żółtaczkę? Przywiozłem ze Śląska w 1990 roku. Miałem 29 lat i dość mieszkania z mamą w małym, ciasnym pokoiku. Za wszelką cenę chciałem się usamodzielnić. Grania na streecie już za bardzo wtedy nie było. Była za to Wolna Polska, byliśmy już po przewrocie. Moje granie skończyło się właściwie razem z przewrotem. Ciągle nie miałem gdzie mieszkać. Szukałem jakiegoś squatu, czegokolwiek, żeby się chociaż trochę usamodzielnić. Wciąż nie

miałem pieniędzy, żeby cokolwiek wynająć. O tym nawet nie było mowy. Byłem biedny. I nagle odezwali się do mnie koledzy ze Śląska: „Przyjeżdżaj do Zabrza, pełno mieszkań stoi otworem!”. Myślę: „Ale jak to otworem?”. Okazało się, że doszło do sytuacji, w której Niemcy Zachodnie ogłosiły, że ktokolwiek, kto – mówiąc w dużym skrócie – miał dziadka w Wehrmachcie lub może pochwalić się niemieckim obywatelstwem czy nazwiskiem, może bez problemu przyjechać i zamieszkać. Wśród takich ludzi był na przykład mój kumpel, który miał ksywę „Szafa”, a tak naprawdę nazywał się Schafenberg. Po prostu nagle pół Śląska wyjechało do Reichu, w związku z czym w Zabrzu stało pełno pustych mieszkań. Spotkałem kumpla, który złożył mi propozycję nie do odrzucenia: „Nie masz gdzie mieszkać – przyjeżdżaj na Śląsk”. Więc wziąłem ze sobą jakieś rzeczy, trochę klamotów, wsiadłem do pociągu i przyjechałem do Zabrza. Będąc na miejscu, pierdolnąłem z kopa w drzwi przy ulicy Przy Bramie 4. Otworzyły się. W środku było łóżko, stół, marmurowy przycisk do papieru, obsadka do pióra z marmuru, zajebiste sprężynowe łóżko, piecyk gazowy, ogrzewanie typu kaloryfery i kuchenka gazowa. Była duża kuchnia i drugie pomieszczenie z łóżkiem. Mnie to wystarczyło. Było czysto. Ślązacy to porządni ludzie – nawet wyjeżdżając, zostawili porządek. Kopnąłem w te drzwi i wyleciał zamek. Listonosz przynosił do skrzynki rachunki za prąd, za gaz, no to ja je po prostu płaciłem bez żadnego meldunku, bez żadnego problemu. Nagle okazało się, że mam mieszkanie. Zaczęli się do mnie złazić hipisi i narkomani z całego Śląska. Dosłownie tabuny ludzi. Obok była knajpa, która nazywała się Pod Kasztanami. Bez przerwy padał deszcz, bez przerwy było chmurno i brudno. Taki, kurwa, syf na tym Śląsku, że ja pierdolę. Wszędzie wystawały z ziemi jakieś druty. Pomyślałem: „Przejdę się”. I, kurwa, patrzę, a tu leży jakaś kupa szmat. Co to za szmaty? Podchodzę bliżej, a tu okazuje się, że to człowiek. Wyszedł spod Kasztanów. Ludzie tam ostro pili. Niebieskie ptaki na nich mówiono. Część z nich pracowała w kopalni. Tacy to byli porządnymi ludźmi, chociaż też pili. Ale ci, co nie pracowali, to tylko i wyłącznie pili. Taki kolo jak położył się na chodniku, to zlewał się z nim, wyglądał jak kupa szmat. Pomyślałem sobie: „No nieźle!”, i tylko ominąłem go szerokim łukiem. Czemu „niebieskie ptaki”? Bo byli obdziargani[21]. Długo tam mieszkałeś? Pół roku. Na górze mieszkał kolega Talent. Był Ślązakiem i ćpunem. Wielokrotnie robiliśmy na mojej chacie produkcję heroiny. Wtedy okazało się, że jest AIDS i że już są wśród nas ćpuny, które to AIDS mają. Ze czterech nas tam było. Tym razem była to śląska ekipa, czyli ani Ciko, ani Radwan, ani Mietek. Twoja ekipa została w Krakowie. Zostali, gibali, ćpali sobie tam dalej w Krakowie. A ja pojechałem na Śląsk, bo po prostu chciałem sobie trochę pomieszkać na swoim. I też tam ćpałem. Był u mnie któregoś razu gościu, którego imienia nie pomnę. Okazało się, że ma HIV, ale potrafi zrobić towar

jak należy – jest dobrym producentem. Pamiętam, że sytuacja była taka, że wiadomo było, że on ma HIV, więc każdy miał swój sprzęt i tak dalej. Ale tam jest taki zwyczaj, że ćpuny jak se przygrzeją, to się całują. I tego chorego na, kurwa, AIDS gościa pocałowałem w usta. Została mi na ustach jego ślina czy coś i tak to wycierałem, wiesz… Zastanowiłem się: „Kurwa, co ja robię?” (śmiech). Ale było fajnie, naćpaliśmy się porządnie. On wszystkim dookoła mówił, że ma HIV-a, więc w pewnych czynnościach już nie moczył swojej pompy. Uważał na to, żeby nikogo nie zarazić. Skąd brałeś pieniądze na przetrwanie na Śląsku? Bida była jak cholera. Na ulicy nie szło tam za bardzo grać. Śląsk był wtedy biedny, a dodatkowo Ślązacy nie mieli zwyczaju wrzucać do kapelusza. Katowice wyglądały ohydnie. Zabrze jeszcze gorzej. Także była bida, ale w końcu udało mi się załatwić jakieś granie, jakiś koncert. I z tego koncertu zarobiłem trochę pieniędzy. Po koncercie przyszedłem na chatę z około piętnastoma osobami, które się do mnie przyplątały, po czym spiliśmy się jak bele. Ale już tak naprawdę konkretnie. Całkowicie utraciłem przytomność. Jak się rano obudziłem, zobaczyłem dziwną scenę. Generalnie balowaliśmy na dwa mieszkania, na górze w mieszkaniu urzędował Talent, na dole ja. I patrzę się, a w drugim pokoju u mnie w moim mieszkaniu leżą na podłodze ludzie – jeden na drugim przełożeni przez siebie jak koty. Pięć, może sześć osób leżało w kałuży wody, a na samej górze Talent. On nie wymawiał „r”. Tyrpię go, próbuję go obudzić. Pytam: – Talent, co się stało? Otworzył oczy i spojrzał na mnie niewidzącym wzrokiem. Widziałem, że jest kompletnie naćpany, a przecież tylko piliśmy wódkę! Był kompletnie naćpany jakimiś barbituranami, oczy mu się rozpływały. Spytałem go: – Co się, kurwa, stało? Odpowiedział mi: – Idź na gó(r)ę… Idę na tę, kurwa, górę, a tam zgliszcza! Odbył się pożar. Talent przygrzewał tam piecykiem elektrycznym. I jakaś kretynka, jakaś pijana idiotka, którą on chciał przeruchać, zrzuciła zasłonę na ten piecyk i powstał z tego gigantyczny pożar. Spłonęła górna część domu i fragment dachu. Prądu nie było, a cała górna część domu przemieniła się w zgliszcza. Czarne opalone ściany i tak dalej. Schodzę na dół i mówię do kompanów wczorajszej imprezy: – O ja pierdolę, Talent! Nic wam nie jest? Na moich oczach na jego ręce wyrastały bąble. Gość jest poparzony. Nic nie czuł, bo zeżarł gigantyczną ilość barbituranów. Mówię: – Talent! Natychmiast musisz jechać na pogotowie! Co się, kurwa, z tobą dzieje? Jesteś totalnie poparzony!

Obie ręce miał zupełnie poparzone. Wyglądało to po prostu koszmarnie. Mówię do wszystkich: – Wstajemy, wstajemy! Budzimy się i idziemy na pogotowie! Nie było nas stać na taksówkę ani nawet żaden tramwaj, więc poszliśmy na piechotę. Musiałem go wlec. Ręce zaczynały go już boleć. Zaczął coś burczeć: – Maciek, coś mnie boli… Odpowiedziałem: – Stary! Proszę cię, tylko na to nie patrz. Okazało się, że w tym pijanym widzie próbował ratować jakieś sprzęty. Wyrzucał przez okno płonące fotele i tak dalej. Dotarliście do szpitala? Jezus Maria, tak! Przyszliśmy wreszcie na to pogotowie. Zapakowali mu całe ręce w bandaże, po czym wróciliśmy na chatę. Talent cały czas naćpany tymi prochami zaczął nucić jakiegoś bluesa w stylu Spaliło mi się mieszkanie (śmiech)… I nagle słyszę, że ktoś puka do drzwi. Okazuje się, że jest to jakiś, kurwa, ćpun, którego ja nie znam, ale którego zna Talent. Ćpun, który ma wszystko – pełną torbę maku, cały zestaw do produkcji, tylko nie ma gdzie zrobić. W moim mieszkaniu nie było co prawda prądu, ale wciąż był gaz na kuchni. Można było to zrobić u mnie. Zmrok zapada, ci warzą tę zupę, cała produkcja śmierdzi niemiłosiernie. Świecimy jakimiś resztkami świec, które poznajdowaliśmy. Pomyślałem sobie: „Jezu… Czy ja aby na pewno przeżyję ten Śląsk?”. Rąbnąłem w kanał tego towaru i postanowiłem, że stamtąd spierdalam. Następnego dnia wyjechałem. Byłem jeszcze całkiem naćpany, totalnie napierdolony, ale postanowiłem trzymać się planu. Zostawiłem poparzonego Talenta, zostawiłem mieszkanie, w którym nie było już prądu i powoli powstawała coraz większa ruina. Z drugiej strony pamiętam, że mimo całej tej rozjebki, przebywając tam, ćwiczyłem na klarnecie. Ciągle byłem muzykiem, ciągle starałem się grać. Pisałem też wiersze, ale po pożarze wszystko strzelił chuj. Co z mieszkaniem? Nie spotkały was prawne konsekwencje za spalenie czyjejś nieruchomości? Uwierz mi, że następnego dnia ewakuowałem się stamtąd czym prędzej. Nie wiem, co dalej działo się z tym mieszkaniem. Natomiast wiem na pewno, że później z Talentem podziało się bardzo źle… Mianowicie? Rozćpał się. Zaczął chodzić na bajzel i handlować wadliwym czy w ogóle nieprawdziwym towarem. Ludzie zaczęli go ścigać. Sam potrzebował pieniędzy na towar, to poszedł, naciągnął do pompy herbaty i sprzedał jakiemuś ćpunowi herbatę zamiast towaru. A sprzedać ćpunowi herbatę to jest ultrachamstwo. Wygląda bardzo podobnie – ten sam kolorek. Jak sobie jebniesz takiej herbatki z cukrem dożylnie, to będziesz miał

pirogena przez tydzień. Będzie cię trzęsło, będziesz miał temperaturę i dostaniesz pryszczy. Będziesz ciężko chory. Talent to zrobił, po czym spadły na niego straszne nieszczęścia. Jedno po drugim. Z tego, co wiem, w tej chwili siedzi w jakimś przytułku. Dariusz K., niejaki Talent, był wówczas moim kumplem. Spadły na niego straszne plagi, a przecież wcześniej był muzykiem, bluesmanem. Nawet teksty pisał. Grał na gitarze i śpiewał z tym swoim niewyraźnym „r”. Sympatyczny, fajny gość. Ale zaczął robić złe rzeczy. Jak wyjechałem, to narobił sobie tam niezłego bigosu. Ludzie mówili, że leci w chuja. Mówili, że jest dilerem, i to złym dilerem. Później wyjechał gdzieś do Niemiec i jak go w tych Niemczech zbadali, to okazało się, że ma HIV. Potem jak znowu wrócił do kraju, to mówił, że już nie ma tego HIV-a, że niby mu się cofnął. Nawiedzał mnie. Najeżdżał mnie w Krakowie, ale nie bardzo chciałem go przyjmować, bo miałem już wtedy dziecko, więc wiesz… Jak wchodzi taki ćpun, to uwierz mi, że cała chata śmierdzi. Fotel, na którym taki usiądzie, później normalnie wali. W ogóle ćpuny śmierdzą, bo mają wodowstręt i się nie myją. Ten towar z niego wyłazi, a on się nie kąpie. Mówiłeś, że to właśnie na Śląsku złapałeś żółtaczkę. Jak dowiedziałeś się, że ją masz? Wyjechałem stamtąd i wróciłem do Krakowa. Jak tylko zobaczyli mnie znajomi na Bramie Floriańskiej, bo tam się spotykaliśmy, to od wszystkich słyszałem: – Maciek, jesteś całkowicie żółty! Nie rozumiałem, o co chodzi. Pytałem: – Jak to żółty? A oni: – Człowieku, masz żółtaczkę jak stąd do Zabrza i z powrotem! Patrzę się w lustro, a ja jestem, kurwa, żółty! Oczy żółte, skóra żółta. W dodatku poczułem się dziwnie słaby. Nie mogłem przejść po schodach jednego piętra. Po wejściu na pierwsze piętro zemdlałem. Pamiętam, że szedłem, a potem następne, co pamiętam, to jakąś dziwną perspektywę na zasadzie: „Co ja widzę?”. Okazało się, że leżę na podłodze, że jestem, kurwa, zemdlony. Straciłem przytomność po wejściu na pierwsze piętro. Zrobiłem badania. Okazało się, że mam żółtaczkę i całkowity ubytek krwi. W kiblu na Śląsku od dwóch czy trzech tygodni nie było już żarówki, nie było światła. Srało mi się dobrze, wygodnie mi się srało, ale okazało się, że srałem krwią już dobry miesiąc, co oznaczało pęknięcie wrzodu. Nie zdawałem sobie sprawy, co się ze mną działo. Mogłeś umrzeć. Tak, miałem perforację. Krew w organizmie i kale. Okazało się, że mam utratę co najmniej litra krwi, jak nie lepiej. Jak to wyleczyłeś? Jakieś dziewczyny wzięły mnie w obroty. Robiły dla mnie barszcze. Wszyscy mówili:

„Masz pić barszcz. Czerwony barszcz! Kupuj od bab taki kiszony i pij”. I faktycznie piłem to litrami. Smakowało jak cholera. Tak mi podchodził ten barszczyk, że hej. Nawet teraz jak o tym myślę, jak ten barszczyk sobie przypominam, to ślina wypełnia mi całe usta. Ledwo dałem radę i uwierz mi – po tym wszystkim nie miałem już takich żył… Nagle moi koledzy pytają mnie: „Gdzie się podziały twoje autostrady? W ogóle nie masz żył!”. Pamiętam, że nie mogłem grać. Nie mogłem wyjść z domu. Nie miałem siły. Grając na ulicy, wytrzymywałem nie dłużej niż pół godziny. Chwiałem się i śpiewałem słabym głosem. W ogóle słabo było ze mną. To było już po komunie, już po przewrocie. Nie mam skąd wziąć kasy. I to właśnie wtedy postanowiłem, że założę Homo Twist. „Twist Again” Nadawaj do mnie w pozytywnej relacji Bez zbędnych męsko-męskich aberracji Homo znaczy człowiek a ty szukasz sensacji Nie znajdziesz żadnych tego typu rewelacji Twist znaczy twist rock & roll niech zdycha Bo Twist jest szalony rock & roll to kicha Buty do szpica brylantyna i łańcuszek Muzyka dla kretynów pełna tanich wzruszeń Twist Twist again Twist Ja jestem Homo Twist mam dwa metry i pół Rapowałem gdy sięgałem ledwo głową ponad stół I nie zrozum mnie źle kiedy mówię o uczuciach To jestem szczery bo ja mam uczucia A nie zbiór etykietek i tandetnych konwenansów Do użytku na czas kawiarnianych romansów Jeśli kochasz kobiety one cię kochają Jeśli lubisz facetów zaraz to poznają Ja jestem Homo Twist mam zadymę we krwi Dobrze wiedzą o tym ci którzy w drogę weszli mi Ja pluję na karierę nie obchodzi mnie zysk Homo znaczy człowiek a twist to twist Gdy przychodzi do mnie bieda to wychodzę na ulicę Wrzuć monetę bo ja na to liczę Gdy doliczę się tyle że wystarcza na flachę To wypijam flachę na policję kładę lachę Bo policjant nosi pałę na wierzchu W dzień i w nocy przy pogodzie i na deszczu

Nie dla mnie całe to techno – od techno można z nudów zdechnąć Nie dla mnie całe to porno – od porno ja chcę mieć głowę wolną Nie dla mnie przyjaźń polsko-niemiecka Niemców nienawidzę od dziecka A więc podaj faję w pozytywnej relacji Bez zbędnych niemieckich dewiacji Twist again Twist Ja jestem Pan Maleńczuk syn Edwarda Moja głowa to bomba a pięść to petarda Ja nie gram rock & rolla rock & roll to syf Homo znaczy człowiek a twist to twist Więc podaj faję w pozytywnej relacji Bez zbędnych męsko-męskich aberracji Homo znaczy człowiek a ty szukasz sensacji Nie znajdziesz żadnych tego typu rewelacji Jak ci szło zakładanie kapeli w tak złym stanie zdrowotnym i finansowym? Problem był taki, że w ogóle nie miałem elektrycznego sprzętu. Miałem tylko akustyczną gitarę. Zacząłem się zapożyczać, kombinować, że będę teraz elektrycznie grał. Były z tym same kłopoty. Odpuściłeś heroinę? Żółtaczka w międzyczasie sama mi przeszła, ale prawdopodobnie miałem HCV. Ćpałem zawsze wtedy, kiedy tylko nadarzała się okazja. Nie biegałem już za towarem, ale ile razy przyniesiono, tyle razy sobie przyładowałem. Odpowiadając na twoje pytanie – trochę odpuściłem. Przynajmniej na tyle, że sam nie biegałem za towarem. Chciałem to Homo Twist założyć. Chciałem się jednak jakoś wyprostować. Zależało mi. Nie będę tu opowiadał o swoich romansach i jakichś tam kobietach, ale były takie rzeczy, więc nie mogłem być całkowitym ćpunem, bo gdybym był całkowitym ćpunem, to nic bym nie zaruchał. A jednak ciągle chciałem ruchać. Bawiły mnie te sytuacje. Co do kasy, to mogę powiedzieć, że dopóki nie wydałem pierwszej płyty Homo [Cały ten seks, premiera 11 kwietnia 1994 r. – przyp. red.] i jej nie sprzedałem, to między 1990 a 1993 rokiem był bardzo trudny okres, była wielka bieda. Na streecie już się tak dobrze nie grało, a ćpać się chciało. Wiesz… Nie ma kasy, nie ma skąd wziąć tej kasy. Tonę w jakichś długach, nieoddanych pieniądzach, to se chociaż, kurwa, przyćpam, żeby odsunąć od siebie problemy. No i tak to trwało. Prawdopodobnie to właśnie ze Śląska przywiozłem HCV, o którym dowiedziałem się po wielu latach. Mój organizm to zwalczył. Zostały mi przeciwciała. Żółtaczkę wyleczyły koleżanki, HCV zwalczył twój organizm. Silny egzemplarz.

Żółtaczka to jest chyba to samo co HCV. To jest po prostu wirusowe zapalenie wątroby, które powoduje żółtaczkę, więc raczej złapałem to wtedy, na Śląsku. Do dziś zastanawiam się, czy przypadkiem nie szarpnąłem tego od któregoś ćpuna. HCV musiałem zarazić się wszczepiennie. Dobrze, że nie, kurwa, HIV (śmiech)! A przecież był tam jeden kolega, który miał. Wszystko, co robiliście, było niehigieniczne i niebezpieczne. Wydaje mi się, że w czasie, w którym ta książka powstaje, trudno byłoby namówić kogokolwiek na dożylne zażywanie narkotyków z niesterylnych strzykawek. Może po prostu tylko ty i twoi koledzy mieliście takie pomysły? To, co robiliśmy, w ogóle nie było higieniczne, ale było powszechne. Ale nasze pomysły nie były odosobnione. Rozumiem, że w tamtych czasach brakowało podstawowych produktów, że nie dało się tak po prostu pójść do apteki i kupić. A jak już się nawet jedna sztuka ostała, to nie chcieli wam sprzedać. Ale jest, Panie Maleńczuk, jeszcze coś takiego jak zdrowy rozsądek... W naszym przypadku czegoś takiego nie było. Mieliśmy w głowach informację, że mamy towar, ale nie mamy pompy i to całkowicie odebrało nam zdroworozsądkowe myślenie. Uwierz mi, że widziałem scenę, w której gościu, który był uzależniony i nie miał igły, ściął końcówkę strzykawki żyletką i ten ścięty plastik wpierdolił sobie w kanał – w ten sposób sobie przyćpał, bo nie miał igły. Więc widzisz, takie to były zabawy z tym Śląskiem, na którym mało co nie zszedłem z powodu pękniętego wrzodu i żółtaczki. Wróciłeś do Krakowa. Czas na Homo Twist. Postanowiłem założyć Homo. Zrobiłem bardzo dużo w tym kierunku, włącznie ze zleceniem pewnemu ćpunowi kradzieży gitary. Krzemiński się nazywał. Ćpun i złodziej jednocześnie. Agresywny sukinsyn. Jeszcze żyw. Zleciłem mu, bo wypatrzyłem w komisie zajebistą gitarę Washburna z jednego kawałka drzewa. Jest na wielu zdjęciach. Była to kremowa gitara o bardzo nietypowym kształcie, której kradzież zleciłem Krzemińskiemu w zamian za pompę towaru, za dwadzieścia centów. Załatwiłem te dwadzieścia centów, kupiłem normalnie za pieniądze. I Krzemiński mi ją przyniósł. I na tej oto gitarze nagrałem kilka płyt Homo Twist. Fajna gitara cenniejsza od dwudziestu centów heroiny, więc to jednak muzyka była dla ciebie numerem jeden. Oczywiście! Miałem idée fixe. Byłem muzykiem. Później wielu moich znajomych poszło na metadon[22]. Okazało się, że wreszcie jest w Polsce kuracja metadonowa. I tu trzeba otwarcie powiedzieć – metadon jest zajebiście silnym narkotykiem, więc to jest takie leczenie, że wiesz… Z deszczu pod rynnę. O tyle było to dobre dla tych ćpunów, że jak wystoisz swoje w kolejce, to bez dyskusji dostaniesz słoik ultramocnego towaru. Nie wkłuwasz się, tylko to pijesz, przyjmujesz to doustnie. Był

to taki słodki, gęsty płyn. Taki miodzik. Uwierz mi, że ultramocny drag. W krótkim czasie rozpoczął się handel tym. Ciko miał cały zapas pełnych słoików. Ćpuny mówiły na to metaxa. Pamiętam, jak około 2005 roku przyszedł do mnie Ciko i mówi: – Mam metaxę, chcesz trochę? – No dobra… I dał mi pięćdziesiątkę tego płynu. Miałem już wtedy dobre czterdzieści parę lat. Ciko rzucił jeszcze: – Nie stresuj się, dobre półtorej godziny do dwóch trzeba poczekać na działanie. Walnąłem tę pięćdziesiątkę i tak czekam na to działanie, i czekam, i nic nie czuję. Mówię: – Ciko, daj jeszcze drugą pięćdziesiątkę. Ciko: – Jesteś tego pewny? – Tak! I walnąłem jeszcze drugą pięćdziesiątkę, i dalej nic. Mówię: – Nie ma co, chyba pierdolnę trzecią. A Ciko na to: – Nie, nie, nie! Nie bierz trzeciej. Coś dziwnie długo ci wchodzi. No i jak mi w końcu weszło, to uwierz mi… Trzy dni byłem całkowicie nieprzytomny. Byłem totalnie napierdolony, a miałem już wtedy dzieci… Miałem żonę, dzieci, dom. I trzy dni gościu jest na totalnej, kurwa, fazie. Jakaś ciotka przyjechała akurat z Austrii. Jak otworzyłem jej drzwi, to popatrzyła na mnie raczej nieufnie (śmiech). Od razu wzięła moją żonę na bok, pytając, czy nie jestem czasem jakimś narkomanem, czy coś (śmiech). A moja małżonka odpaliła jej: – Absolutnie, nie! To jest taki typ urody. Tak po prostu wygląda. Trzy doby byłem kompletnie naćpany tą metaxą. Jakbym walnął trzecią pięćdziesiątkę, to być może bym umarł. Więc niech mi nikt nie mówi, że metadonem się leczy, bo metadon to normalny, potężny, zajebiście mocny narkotyk heroinopodobny. Może w terapii metadonowej chodzi o to, żeby ćpuny się nie kłuły, nie zarażały itd. No pewnie tak. Pewnie chodzi o to, żeby już nie dziurawili tego ciała. Wszystkim ćpunom polecam metadon, gdyż nie trzeba się kłuć (śmiech). Tylko, kurwa, uwaga! Nie więcej niż pięćdziesiąt gram, bo naprawdę… Ja mam silny organizm, a jak inni to zniosą – tego nie wiem. Kilka razy bardzo silnie przedawkowywałem różne narkotyki, między innymi bieluń dziędzierzawy[23]. Śmieszy mnie to do dziś, ale była taka sytuacja, że ktoś w

Polsce od tego bielunia umarł i w telewizji powiedzieli, że dwadzieścia nasion jest dawką śmiertelną, tymczasem ja zjadłem dwieście… Zjadłem wielką garść tego draństwa. Faktem jest, że umierałem przez trzy dni. To jest prawda. Bieluń dziędzierzawy działał podobnie jak parkopan – nie mogłem wstać, w ustach kompletna klucha… Jak wygląda ta roślina? To jest jakiś taki krzak. Pełno tego w Polsce rośnie. Nasiona bielunia wyglądają jak takie malutkie kuleczki. Przyniósł mi je gość, który się nimi napierdolił. Byliśmy na Śląsku. Zjadłem dwieście nasion. Póki mnie nie sieknęło, czułem się jeszcze w miarę jako tako. Pamiętam, że nawet poszliśmy na jakąś imprezę. Impreza ta odbywała się w domu, który był w remoncie. Weszliśmy do chaty, w której nie było nic – puste mieszkanie i nic – ale ponieważ byliśmy na tym bieluniu, no to wiesz… Równie dobrze mogliśmy sobie wyobrazić luksusowe sprzęty, których nigdy tam nie było. I pamiętam, że nagle nas wzięło, żeby gdzieś się przejść, bo to są takie fazy, no nie? Na mnie bieluń jeszcze mocno nie zadziałał, ale tamten gość już się nafazował. I okazało się, że drzwi są zamknięte, że nie możemy wyjść. I kolega długo się nie zastanawiając, ten nawalony tym bieluniem, kopnął w szybę, powodując dwudziestocentymetrowe rozcięcie na nodze szerokości dwóch centymetrów. Rozciął sobie skórę na bardzo dużej płaszczyźnie, rozciął tak, że mięso wyszło mu na wierzch, ale uwierz mi… Nie uronił przy tym ani kropli krwi! Doszedł w tym stanie na pogotowie. Absolutnie nie krwawił. To jest historia z cyklu: wikingowie żarli jakieś grzyby czy coś w tym stylu, następnie odnosili rany w boju, ale te rany im nie krwawiły. Coś takiego widziałem na własne oczy dwa razy w życiu. Pierwszy raz to właśnie u tego gościa na bieluniu. Na siłę musiałem go ciągnąć na to pogotowie, żeby mu to zaszyli. Rana wyglądała koszmarnie – kilkudziesięciocentymetrowe rozcięcie szkłem, mięso na wierzchu, fragment mięśnia, fragmenty ścięgien, a jednocześnie ani kropelki krwi! Drugi raz widziałem coś takiego, jak Bolo się skaleczył, również w nogę, i też wtedy nie krwawił. Byliśmy wtedy na kwasie. Mówię tutaj o Bolcu, nieżyjącym już raperze, z którym się kumplowałem. Wciągnęliśmy razem dużo koksu[24], zażyliśmy też sporo kwasu[25]. Bolec lubił kwas, ja niestety mniej. Po wypadku poszliśmy z Bolem na pogotowie z tą rozciętą nogą, ale chłopak był tak zakwaszony, że po prostu najzwyczajniej w świecie jego rana nic a nic nie krwawiła. Nie wiem dokładnie, co to jest za medyczny wynalazek, że tak się dzieje, ale widziałem coś takiego na własne oczy. To tłumaczy, dlaczego żołnierzom na froncie podawane są twarde narkotyki. Bardzo możliwe. Są też przeciwbólowe i tak dalej. Opowiedziałeś, co stało się z kolegą. A co z tobą? Jak się czułeś po zjedzeniu dwustu nasion bielunia? Jakimś cudem na ostatnich nogach trafiłem do domu. Czułem, że te nasiona dopiero zaczynają we mnie buzować. Z trudem przeżyłem dwie noce i dwa dni zwyczajnego umierania – niczego nie mogłem przełknąć, miałem całkowicie spuchnięte gardło, a mięśnie prążkowane tak rozluźnione, że nie mogłem wstać. Do tego non stop halucynacje.

Byłem sam, było ciemno, byłem na Śląsku. Ultra halucynowałem. Nie mogłem nic wypić, miałem całkowicie zaklejone usta. Normalnie, regularnie umierałem. To, że nie umarłem, to cud. Dopiero później dowiedziałem się, że 20 takich nasion to dawka śmiertelna (śmiech). Ale co by nie mówić – umierałem. W ogóle narkomania to jest umieranie. Bo cóż z tego, że w momencie, kiedy jesteś na haju, wszystko jest OK, ale później ten haj schodzi… I zaczyna się zejście. Prawdziwy, regularny ćpun nigdy nie dopuści do takiej sytuacji. Natychmiast będzie biegał, szukał towaru. Będzie biegał i szukał, żeby tylko nie dopuścić do kaca. A ja za każdym razem dopuszczałem do kaca. Dzięki temu żyjesz. Żyję, ale uwierz mi, że umierałem tysiące razy…

18 Relanium – silny lek uspokajający stosowany przy stanach lękowych, problemach z bezsennością. 19 Prokocim – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy XII Bieżanów-Prokocim. 20 Turek – turecka odmiana opioidowego maku. 21 Obdziargani – wytatuowani; dziara – tatuaż. 22 Metadon (Methadone Hydrochloride) – opioidowy lek przeciwbólowy podawany jako środek zastępczy podczas leczenia osób uzależnionych od heroiny; działanie metadonu jest podobne, ale wielokrotnie silniejsze od morfiny. 23 Bieluń dziędzierzawa – trujący chwast, wywołuje silne halucynacje, pragnienie z równoczesnym lękiem przed przyjmowaniem napojów z uwagi na trudność w połykaniu, wzrost temperatury ciała do 41 stopni, niekiedy drgawki, ataki złości lub narkotyczny sen. 24 Koks – kokaina. 25 Kwas – LSD.

Zlot hipisów w Częstochowie Wielokrotnie słyszałem od kolegów, że największy zlot hipisów i narkomanów Polsce odbywa się rokrocznie w Częstochowie. Ale to też nie było tak, że wszyscy hipisi byli narkomanami. Ale wszyscy narkomani byli hipisami. Większość, ale nie wszyscy. W Nowej Hucie można było spotkać zwykłych ludzi uzależnionych od heroiny. W każdym razie – w moim gronie ciągle była mowa, że zbliża się ten zlot hipisów. Koledzy wbili mi do głowy, że 14 sierpnia muszę być w Częstochowie. Nie pamiętam dokładnie, ile czasu minęło już wtedy od wyjścia z więzienia, ale chyba niedługo, więc pragnąłem tej wolności, pragnąłem tych hipisów i pragnąłem tego zlotu. Mietek siedział wtedy w więzieniu. Sytuacja była taka, że jak tylko ja wyszedłem z więzienia, to Mietka właśnie zamknęli. Nie przywitał mnie, jak wychodziłem, bo go właśnie posadzili. Chyba nigdy w końcu razem z Mietkiem na tym zlocie częstochowskim nie byliśmy. Za co zamknęli Mietka? Za produkcję heroiny i za udzielanie tabletek innym ludziom. W żargonie prawnym nazywało się to „wytwarzanie, nakłanianie, udzielanie” (śmiech). W sprawę tę było zamieszanych kilkadziesiąt osób. Część z nich pouciekała za granicę. To była komuna – prawo zachowywało się w skandaliczny sposób, również wobec mnie, o czym będzie jeszcze mowa. Mietka zamknęli za bezczelność przy zatrzymaniu, za robienie sobie jaj z milicjantów, których wszystkich znał na pamięć, którym wszystkim mówił per ty albo po ksywie, i był krnąbrny, dlatego po złości go przytrzymali. Co jakiś czas odbywały się sprawy sądowe Mietka i pamiętam, że nawet raz pojechaliśmy z kolegami go zobaczyć. Wszyscy mówili: „Słuchajcie, będzie Kanar [Mietek – przyp. red.]. Jest rozprawa, co prawda się nie odbędzie, bo nie ma połowy oskarżonych, bo pospieprzali za granicę i prawdopodobnie ta sprawa nigdy się nie skończy, ale Mietka na razie trzymają, więc będzie rozprawa, czyli on musi na tej rozprawie być. Będą go prowadzić z aresztu, to chodźmy go zobaczyć”. Siedział w więzieniu przy ulicy Montelupich. Pamiętam, że na tej rozprawie zrobił na mnie złe wrażenie. Zrobił się strasznie mordziasty, miał krótkie włosy, bo go ostrzygli, miał wąs jak Wałęsa i gruby bebzol[26]. Czytelnicy mogą nie wiedzieć, ale Mieczysław jest bardzo szczupłym człowiekiem. Dlatego zapytam – jak to gruby? Tak grubego Mietka już nigdy później nie widziałem. Upasł się na więziennym wikcie, bo regularnie jadł, nie ćpał, matka przynosiła mu żarcie, dziewczyny też mu podsyłały i wiesz… Zapasł się. Nie był tłusty, ale taki mordziasty. Pamiętam, że był też bezczelny, strasznie jechał grypserą – coś w stylu: „A powiedzcie tam mojej Staszce, że chuj jej w dupę, że cały komisariat może ją wyruchać, że już ją pierdolę, że już jej nie kocham”. Zrobił się strasznie kryminalny. Wywarło to na mnie złe wrażenie, chociaż byłem dokładnie

taki sam jak wyszedłem z więzienia – też bluzgałem, nadużywałem brzydkich wyrazów. Moi znajomi byli przerażeni, patrząc na mnie, na to, co się ze mną stało. Ale w momencie, o którym mówimy, kiedy przyszliśmy do Mietka, to byłem już parę miesięcy na wolności i już mnie trochę wydelikaciło, więc jak zobaczyłem Mietka, którego pamiętałem właściwie jako rodzaj intelektualisty, który tak po prostu grypsuje i klnie, i bluzga na wszystkie strony tą mordą jak Wałęsa, to mną wstrząsnęło. W sumie nic takiego się nie wydarzyło – przyprowadzili go i zaraz odprowadzili. Pomachaliśmy sobie. Zdążył tylko krzyknąć do mnie: – O! Maleńczuk! I tyle. Zabrali go, sprawa się nie odbyła. Mietka trzymali dłużej ode mnie, jeszcze dobrych parę miesięcy musiałem na niego czekać. W tym czasie, kiedy Mietek siedział, grypsował i robił się coraz grubszy, ty pojechałeś na hipisowski zlot do Częstochowy. Jak tam trafiłeś? Koledzy powiedzieli mi, że jest coś takiego. Zebraliśmy się i pojechaliśmy. Ja miałem trochę pieniędzy, bo grałem na gitarze na streecie. Wszędzie chodziłem z gitarą przyczepioną do ręki, kompletnie się z nią nie rozstawałem. Jak już zacząłem grać na tym streecie, to bez przerwy chodziłem z gitarą. Zawsze ją ze sobą miałem. Wyrobił mi się od tego taki strzał jak trza. Kręgosłup mi się giął, więc nosiłem ją raz na prawo, raz na lewo. Był to taki mój krzyż, ale tą gitarą wiele sobie zdobywałem. Zawsze mogłem wpaść do jakiegoś namiotu, zagrać jakiegoś bluesa i miałem gdzie spać. Na zlocie był ze mną Ciko i jeszcze jakiś hipis, którego teraz nie mogę sobie przypomnieć… A! Już wiem! To był Edek Leszczyk. „Edek Leszczyk” Edek Leszczyk miał narzeczoną w Bytomiu Już pociągiem jechał na ślub Myślę że nie chciał źle – buty i koszulę Zawinięte w gazetę wiózł Do Bytomia z Gdańska jest siedemset kilometrów Pociąg trochę jechał trochę stał Buty i koszula leżały na półce Edek Leszczyk trochę na siedzeniu spał W domu narzeczonej atmosfera napięta Wiadomo – przecież jutro ślub Matka się w kuchni krząta i sprząta Teść wódkę stawia na stół Edek któremu złodzieje w pociągu Koszulę i buty ukradli Chciał zrobić kawał i „ślubu nie będzie” Powiedział przy kolacji

Chciał tylko żartem powiedzieć przyszłej żonie Że ślubu nie będzie bo buty ukradli Lecz ona milcząc zbierała talerze Więc zdanie powtórzył dosadniej: „Ślubu nie będzie!” – teść ściszył telewizor W kuchni szczęknęły talerze Edek chciał tylko powiedzieć Że bez butów ślubu nie bierze Kawał jak widać udaje się świetnie Pomyślał Leszczyk i wypił herbaty Żona pobladła ojciec poczerwieniał A przecież to tylko żarty Życie najlepsze układa piosenki Najlepsze sceny ustawia los To co się stało – stać się musiało Oto znowu Leszczyka głos: Ślubu nie będzie – teść zgasił telewizor Teściowa krzyknęła że skona Pies zaczął szczekać teść zaczął szczekać Szczekała też narzeczona Edek spokojnie podniósł się z wersalki Spokojnie założył trampki Poszedł na dworzec tam wsiadł w jakiś pociąg Jakiś tam – nie wiadomo jaki O Edku będzie jeszcze później mowa. Był starym hipem, jeszcze z bodaj 1968 roku. Jak tylko przyszła informacja, że istnieje na świecie coś takiego jak hipizm, to w Gdańsku powstała komórka, a zakładał ją między innymi właśnie Leszczyk. To był taki hipis hipisów. Nie szło z nim przejść przez pole namiotowe, bo wszędzie miał znajomych. Wylądowaliśmy na miejscu – w Częstochowie. Wysiadając z pociągu, przeżyłem jeden z większych szoków w swoim życiu. Nie wiem, jak to się stało, ale nikt mi nie powiedział, że 14 sierpnia w Częstochowie jest święto Matki Boskiej Częstochowskiej. Z jakichś przyczyn ja tego nie wiedziałem. Może dlatego, że byłem partyjnym dzieckiem i w moim domu nie chodziło się do kościoła. Tego dnia obchodzisz również urodziny. Jakoś tak się to wszystko podejrzanie zbiegło (śmiech). Mamy lata 80. Okazało się, że w Częstochowie jest kilka milionów zwykłych wieśniaków, katolików, którzy idą z pielgrzymką. Szli przez cały ten główny trakt, który teraz nosi oczywiście imię Najświętszej Marii Panny. To jest ta ulica, która prowadzi do klasztoru na samej górze w Częstochowie. Wtedy jakoś inaczej się nazywała, ale mniejsza o to. Szły tamtędy tabuny

rozwrzeszczanych księży wyposażonych w megafony. Cała ta pielgrzymka biła w jakieś kołatki, śpiewała jakieś piosenki, grała na gitarach. Wszyscy byli brudni, wszyscy śmierdzieli i nie mieli nic wspólnego z hipizmem. Byłem przerażony, kiedy zobaczyłem siedzących na kocu normalnych, zwykłych ludzi, takich wieśniaków, czereśniaków na maksa jedzących jajka na twardo. Zwróciłem uwagę na pewnego człowieka, też bambra, takiego chudego chłopa. Dosłownie przed moimi oczami wyrósł chudy redneck[27] idący na kolanach pod tą straszną górę. A wiesz… Sama ta ulica ma z osiem kilometrów, a nie wiadomo, skąd on przyszedł! W każdym razie – szedł na kolanach, zostawiając krwawe ślady na ulicy. Pomyślałem sobie: „Stary… Ty to już naprawdę musiałeś nabroić. Co ty takiego zrobiłeś, że zapierdalasz na kolanach po chodniku?”. Miał całkowicie zdarte kolana. Zostawiał wielkie, krwawe ślady. Co chwila przystawał. Widać było, że nie może już iść, a ja nie mogłem oderwać od niego wzroku. Patrzyłem, jak się męczy, patrzyłem, jak ma jeszcze strasznie daleko – do klasztoru było jeszcze hen, hen, tam gdzieś dopiero na horyzoncie. I on szedł na tych kolanach, a ja się patrzę na moich kolegów i pytam: – Co tu jest grane? Gdzie ci hipisi? – Spokojnie, spokojnie… Będą i hipisi. – Kurwa, jak na razie to mam ochotę natychmiast wsiąść do pociągu i jechać z powrotem. W ogóle się, kurwa, nie spodziewałem, że znajdę się w tabunie katolików. W dodatku rozkrzyczanych, rozwrzeszczanych i rozemocjonowanych. To były czasy Popiełuszki, wiesz, o co chodzi… Tam była taka demonstracja siły i takiego właśnie krzykliwego, chłopskiego, megafonowego katolicyzmu. Zrobiło to na mnie koszmarne wrażenie, jak najgorsze. To nie miało nic wspólnego z jakąś zadumą czy modlitwą. To był jeden wielki krzyk, jeden wielki wrzask. Każda kolejna wkraczająca pielgrzymka śpiewała inną piosenkę. Stałem otumaniony, nie mogąc oderwać wzroku od człowieka na kolanach brodzącego w kałuży krwi. Otoczył mnie religijny jazgot. Spodziewałem się czegoś zupełnie innego. Wyobrażałem sobie, że to będzie coś w rodzaju Jarocina. Chciałem Woodstock, no nie? Znalazłeś hipisów? Znalazłem, tylko z boczku. Okazało się, że ci ludzie, których szukałem, koczują w samym mieście na trawnikach. Przeszliśmy kawałeczek drogi i nagle zobaczyłem słup wody napieprzający w powietrze. Okazało się, że hipy leją wodę z wozu strażackiego pionowo do góry. Upał był jak diabli. Strażacy im pozwolili. I stał hip, niejaki Irek ze Śląska, taki, co się z nim później zaprzyjaźniłem. Chudy, wysoki, mojego wzrostu. Piękny był. Miał długie włosy, ciemną karnację, całkowicie indiański wygląd. Jego kumpel trzymał tego węża. Woda się lała, a dookoła hipisi robili sobie prysznic. Ja byłem prosto z pociągu brudny i w ogóle, więc momentalnie zrzuciłem z siebie ciuchy i zostałem w slipach, nie? I ja się patrzę, a Irek mnie myje! Wiesz… Podchodzi hip i mówi: – Poczekaj, ja cię umyję.

I umył mnie (śmiech). Nie czułeś się niekomfortowo? Teraz bym się czuł, ale wtedy w ogóle nie odbierałem tego w ten sposób. Chociaż później okazało się, że Irek faktycznie miał takie inklinacje. Potraktowałem to po hipisowsku. Umył mnie piękny, kurwa, Indianin ze strażackiego węża – czad! Był to moment, kiedy zobaczyłem, że są w Częstochowie hipy, których szukałem. Wszyscy byli wychudzeni, wszyscy mieli długie włosy, wszyscy wyglądali zajebiście! Spodobało mi się, o to mi chodziło! Dziewczyny wyluzowane, jakieś niemowlaki i tak dalej. Pole namiotowe pełne hipów – fajnie! Wróćmy do starego hipa Edka, który znał tylu ludzi, że nie mógł swobodnie przejść przez pole namiotowe. Edek kroku nie mógł zrobić! Przejść z nim przez to pole, to była po prostu gehenna (śmiech). Cały czas jakieś laski krzyczały: – Edek, Edek, chodź do nas! On miał wtedy jakieś 35 lat, a może nawet więcej, może 40. Dla nas to on był stary. Miał brodę i bardzo ciemne, czarne włosy. Ja miałem wtedy ze 22, może 23 lata, to było chwilę po moim wyjściu z więzienia. Edka ze wszystkich stron nawoływały do namiotu hipiski. Mówię do niego: – Edek, kurde, może jakoś się z dziewczynami zintegrujemy, wiesz… – Już dobra, dobra, cicho, cicho! Później cię poznam. Ze wszystkich stron nawoływały go te dupy, co chwila ktoś go zatrzymywał, cały czas rzucał komuś: – Już dobra! Już zaraz przyjdę do was, ale dajcie przejść, bo kroku nie mogę zrobić! Ale udało się, doszliśmy w jakieś tam konkretne miejsce, żeby rozbić namiot, a Edek już gdzieś w międzyczasie zniknął. Rozbiliśmy namiot, siadamy przed nim, a tu sytuacja taka, że – mówiąc krótko – nie ma towaru! Ale i tak było fajnie, więc wyciągnąłem gitarę i zacząłem grać. Obok nas stała grupa hipów, ale wyczułem od razu, że nie chcą się kolegować. Mieli trawę, a ja wtedy jeszcze nigdy nie jarałem. W każdym razie zauważyłem, że stoją hipy grubo powyżej trzydziestki – tak zwane dinozaury. Stali w kręgu, gęby mieli roześmiane od ucha do ucha i jarali wielką, ogromną, gigantyczną faję. Wtedy jointy nie istniały, była tylko faja. Jarali tę faję, ale my ich nie znaliśmy, oni nas nie znali, dodatkowo ja miałem krótkie włosy, rozumiesz – nie pasowałem… Widziałem, że ewidentnie nie chcą nam dać zajarać. Nikogo nie znaliśmy, nie wiedzieliśmy, jak się do tego kółka przykleić, zrobiło się niewyraźnie. Padło pytanie: „Która jest godzina?”. Nikt nie miał zegarka, ale jakoś tam zorientowaliśmy się, która jest mniej więcej godzina. I Irek mówi coś takiego: – Niedługo powinien przyjechać pociąg z Torunia.

Pytam: – No i co z tego? A on: – Tam powinni być moi kumple, a jak oni będą, to na pewno będą mieć towar. Oni zawsze mają. Idziemy na dworzec! Więc z powrotem poszliśmy z tego pola już z Irkiem, którego właśnie poznaliśmy. Irek był ze Śląska, dokładniej z Zabrza. Później się zakumplowaliśmy. Okazało się, że Irek koleguje się z Mietkiem, którego nie było z nami, bo gibał wtedy w więzieniu. Celem dotarcia na dworzec Irek ponownie przeprowadził nas przez katolicki tłum (śmiech). Niewyróbka… Jak na wasz widok reagowali pątnicy? Wrogo – patrzyli spode łba. Nie rozumiałem, dlaczego w tym samym miejscu jest jednocześnie zlot hipisów i katolicka pielgrzymka. Później okazało się, że te nasze hipisowskie zloty organizowali księża. Pole namiotowe dawał ksiądz. My byliśmy trudną młodzieżą, a oni mieli swoją ewangelizacyjną komórkę. Prowadził to wszystko ksiądz Szpak. Gość z Warszawy, nie wiem, czy wciąż żyje. Kręcił się wokół SOS-u[28] i w 80. latach miał przy sobie ogromną grupę narkomanów, których ekumenizował. Takie ksiądz Szpak miał zadanie. I dlatego ci hipisi tam w ogóle byli, bo ksiądz dawał pole i można było rozbić się na nim za darmo. Przynosili jedzenie i tak dalej. Wszystko za free. Ekumenizowali was dyskretnie czy jawnie? Jawnie, jawnie! Kpiliśmy z tego. To był szczyt, co ci księża wyczyniali. Mieli specjalny ekumenizacyjny namiot z megafonem… Forget it (śmiech)! Bez przerwy ktoś przez ten megafon gadał coś w stylu: „Pamiętajcie, żeby się dobrze bawić, żeby był spontan. Pamiętajcie, żeby szanować drugiego człowieka”, a my wiesz: „Niech już ten gościu przestanie”, i tak dalej, ale dojdziemy jeszcze do tego. Co z transportem z Torunia? Koledzy Irka mieli przywieźć towar. Wróciliśmy na dworzec. Przyjechał pociąg z Torunia. Irek był wysoki, więc wypatrywał kolegów. I patrzył, patrzył, i nagle krzyknął: – Kurwa, są! Z pociągu wysiadło trzech gości z wielkimi plecakami… Pełnymi wiadomej substancji. Żebyś wiedziała! I to już nie maku, tylko gotowego towaru. Wielkie słoje! Przyjechali wszystkich obdzielić. Dużo tego nagotowali. Znowu wylądowaliśmy na polu namiotowym. Oni brudni, spoceni, naćpani, zadowoleni. Waliło od nich na maksa. Irek spytał chłopaków: – Macie? A oni nas zapraszają:

– Mamy, mamy… Chodźcie z nami. Poszliśmy z nimi, pomogliśmy im z plecakami. Rozłożyliśmy wielki namiot, a oni od razu wyciągnęli półtoralitrowy słój towaru. Ogromny słój pełen czarnego skurwysyna. Czyli przywieźli gotowy kompot? Tak, mieli tego z tysiąc działek. W związku z tym w naszym namiocie zaczęło się robić gęsto. Weszliśmy pierwsi – ja, Ciko, Irek i tych trzech gości, co przyjechali z Torunia. Wszyscy wyciągnęli łapy i dawaj z tego słoja ciągnąć do strzykawek. Znowu, o ile sobie przypominam, waliłem w kanał z cudzej pompy. Chyba tylko igłę miałem swoją. Ale pompy nie było gdzie wygotować, było tylko płukanie w wodzie. Mówiąc w skrócie – płukanie pompki w deszczówce. Trzeba było przede wszystkim wytrzeć do sucha, żeby nie dostać pirogena. I kolega z Torunia chlasnął mi około półtora centa. Zrobiło mi się super. Spadł deszcz. Tych hipisów od marychy już gdzieś wywiało. Deszcz spadł, a my w ogóle wiesz… Naćpani, nie? Zajebiście! Rozgadałem się… Wszyscy wtedy mieli długie włosy, a ja byłem prawie łysy, bo byłem po więzieniu, więc musiałem się wszędzie wszystkim z tego tłumaczyć. Chciałem, żeby zrozumieli, że jestem jednym z nich. Jak się już rozniosło, kim jestem, to zrobiło się całkowicie wesoło… No tak – w Krakowie wszyscy wiedzieli, że jesteś gwiazdą opozycji, a w Częstochowie no name. Moje nazwisko szybko zrobiło się znane również tam. Jak już się rozniosło, a miałem ze sobą gitarę, to za chwilę dookoła zrobił się tłum hipisek i hipisów. Jakaś stara hipiska zaczęła do mnie bajerzyć, ale nie miałem do niej melodii. Poza tym po tym towarze w ogóle nie miałem ochoty na laski. Raczej interesowało mnie poznawanie ludzi, granie na gitarze, wiesz… Taki chyba właśnie jest ten narkotyk – wyciszający i do gadania. Tak. Czujesz superempatię. Chodziliśmy po skałkach, zrobiło się fajnie, poznałem jakichś dwóch Węgrów. Próbowałem dogadać się z nimi łamaną angielszczyzną. Okazało się, że też ćpają, ale pamiętam, że nie dawaliśmy im naszego towaru. Dlaczego? Tamci z Torunia powiedzieli: – Nie, nie, nie! Tym Węgrom nie dajemy. Nie znamy ich, nie będziemy im dawali. Za to laski grzały w naszym namiocie. Zrobiło się gęsto. Jak się już okazało, że jest towar, to owszem – zaczęły się pielgrzymki, ale do naszego namiotu (śmiech)… My już z niego wyskoczyliśmy, bo byliśmy naćpani, ale w środku dalej towarzystwo się mieliło. No i w pewnym momencie jakichś dwóch nieznanych mi gości zamachało do nas. Siedzieli i uderzali w śmieszną bajerę. Rechotali, więc się do nich przysiedliśmy. Tam to w ogóle było tak, że jak ktoś fajnie wyglądał, to się do niego podchodziło. I okazało się, że jeden z nich jest jakimś niewydarzonym aktorem. Dorwali się do megafonu – tego, którym ekumenizowali nas księża, i gościu wygłosił coś, czego słuchając, zwijałem się ze śmiechu.

Niestety nie pamiętam całego wiersza, ale wiem, że nosił tytuł Szczaczka. Od tego czasu używam słowa „szczaczka”. Aktor wygłosił cały wiersz do rymu o tym, jak komuś chce się lać. Było to długie, bardzo zabawne, do tego jeszcze wygłoszone przez megafon. W pewnym momencie zobaczyłem, że leci do tego gościa ksiądz i krzyczy: – Stop! Tu nie można prezentować takich treści! Nie wolno! Mówię: – Co nie wolno? To jest hipizm! A moi koledzy na to: – Ty! To jest Szpak. Cicho! I ja dopiero wtedy zacząłem rozumieć tę zależność hipisów i księży. Dużo hipów przyklejało się w tamtym czasie do parafii. Tam jednak można było przyjść na wigilię, zjeść czy coś. A trzeba też pamiętać, że wielu hipisów to byli ludzie bezdomni. Księża wam pomagali, więc może nie byli jednak tacy źli? Pomagali, ale uporczywie nas ekumenizowali, co było kompletnie bez sensu. Ja uważam tego całego Szpaka za kretyna. Nie mogłem się z tym gościem dogadać na żadnej płaszczyźnie. Liczyłeś na to, że duchowni wspierają hipisów bezinteresownie? No tak! A tymczasem ta ich ekumenizacja była bardzo silna, jawna. Pytałem hipisów: „Ludzie! Co wy tak łazicie za tym katabasem? Przecież to Bogusław! Nie widzicie tego, że to zwykły pedryl? Przecież to ksiądz!”, a oni wiesz… „No i co z tego, że ksiądz?”. Nie rozumieliśmy się. Albo to ja nie rozumiałem. Wielu rzeczy jeszcze wtedy nie rozumiałem. Na przykład, że można być jednocześnie hipisem i katolikiem. Było to dla mnie niepojęte. U mnie to było tak – Jezus owszem, Jesus Christ Superstar jak najbardziej, ale katolicyzm kościółkowy to już absolutnie nie! Co mi tu będzie ksiądz mówił, jak mam żyć! No i właśnie dlatego w końcu wyproszono nas stamtąd. Ksiądz Szpak zrobił się ewidentnie niemiły. Ja byłem łysy, w ogóle nie wyglądałem na hipa, plus jednak robiłem mu krzywą robotę, naśmiewając się z katolików. To już koniec zlotu? Nie zabawiłeś za długo. Szpak wywalił nas na szczęście tylko ze swojego namiotu, ze swojej okolicy. Dookoła tego namiotu siedziały wielkie grupy hipów z nim zintegrowanych. Więc przenieśliśmy się kawałek dalej i zapanował spokój. Zapadł zmrok. Łaziliśmy z Irkiem po polu, gadaliśmy sobie. Dopiero co go poznałem, ale spodobał mi się ten kolo. I tak sobie spacerując, zobaczyłem, że przed jednym z namiotów siedzi zajebisty hip. Taki wiesz… Pieszczochy, obwieszony łańcuszkami, długie włosy, skłute łapy. A dookoła niego tabun lasek, różnych ludzi. Pytam Irka: – Kto to jest?! A Irek mówi:

– To jest Rysiek Riedel. Wokalista zespołu Dżem. – Czad! Kurwa! To jest on! Pamiętam, że to był okres dużej popularności utworu Paw. Nie wiedziałeś wcześniej, jak wygląda Riedel? Telewizji praktycznie nie było, środki przekazu były ograniczone. Nie wiedziałem, jak Rysiek wygląda, nie miałem pojęcia! Po raz pierwszy usłyszałem zespół Dżem w głośniku więziennym, jak grali utwór Paw. Potem okazało się, że grał w tym zespole wtedy perkusista Grzesiek Schneider, który później grał ze mną w Homo Twist. Siedziałem w więzieniu i spodobał mi się ten numer. Jakie wrażenie zrobił na tobie Rysiek? Przede wszystkim nie wiedziałem, że jest ćpunem. A to ćpun, i to jaki (śmiech)! Jak on wyglądał! Uwierz mi, że Rysiek był wtedy prawdziwą gwiazdą podziemia. Wyglądał pięknie. Miał wysokie buty do kolan i białą, zajebistą, rozchełstaną koszulę. Wyszpaniony był jak trza! Do tego miał te skłute łapy. Naćpany był jak automat! Mówię sobie: „Nie no, kurwa, nie mogę takiej okazji przepuścić. Idę po gitarę!”. Zrobił się wieczór. W namiocie Riedla siedział z nim cały czas jakiś jego kolo, który wyglądał, jakby miał pomalowane oczy, ale nie był umalowany, tylko taką miał po prostu oprawę tych oczu. Miał je bardzo wyraziste. Cały był taki ciemnawy. To był Ślązak. Okazało się, że to nadworny producent Riedla, że Rysiek go ze sobą ciąga, bo gość mu wszystko organizuje, produkuje, wiesz… Stanowili taką parę. I obydwaj byli obwieszeni łańcuchami, mieli pieszczochy. Wyglądali rockandrollowo na maksa. Ja to byłem przy nich dzieckiem w piaskownicy – koszulka w paski i łysa pała. Jedyne, co miałem w hipisowskim stylu, to jakieś koraliki, które na szybko założyłem. Nie wyglądałem w ogóle wiarygodnie jako hipis. Mówię: – Idę po gitarę, zagram mu coś! Przyniosłem sprzęt i zagrałem Rambling On My Mind. Udało się – gwiazda podniosła głowę. Riedel powiedział: – No tak to ja rozumiem. Zapraszam do mojego namiotu. Wszedłem z nim do namiotu, poznaliśmy się. Mieli bardzo mocny, czarny towar. Kolega funkcyjny fajnie wszystko przygotował i podał mi w kanał. Dobrze nawalony wyszedłem z namiotu, a potem graliśmy bluesa do upadłego. Rysiek przyśpiewywał mi refreny. Znał większość kawałków, które grałem. Byłem wtedy obcykany w takich klimatach jak Robert Johnson, J.B. Lenoir, Lightnin’ Hopkins, Muddy Waters, John Lee Hooker, Bo Diddley. Zaimponowałem Ryśkowi, że potrafię grać Bo Diddleya. Faktycznie spędziłem sporo czasu, żeby się tego nauczyć. Bo Diddley ma specyficzny rytm, nie każdy potrafił to połączyć – żeby jednocześnie grać i śpiewać. To było trudne, ale ja miałem to obcykane, bo grałem na streecie. Ciko i Irek byli z tobą?

Chłopcy siedzieli razem ze mną. Trzymaliśmy się w grupie. Cały czas razem. Był to bardzo miły wieczór. Riedel dał mi swój numer. Powiedział, że kiedykolwiek będę chciał wejść na jego koncert, mam wjazd free, i że wieczór też mu się podobał, że było super. I to właściwie tyle, ile ja pamiętam z wypadu na częstochowski zlot hipisów. Następnego dnia wróciliśmy do Krakowa, a następnie wpakowałem się w romans. Daj spokój… Moi koledzy pojechali na Davisa, który pierwszy raz przyjechał do Polski, a ja zostałem przez babę na chacie. Dramat. Sala Kongresowa w Warszawie, rok 1983. Koledzy pojechali na Milesa, a mnie zatrzymała moja nowo poznana dziewczyna Anka Szarbińska. Miała jakiś powód? Przecież mogła pojechać z tobą. Anka się wszystkiego bała. Była córką lekarza. Była bardzo strachliwa, miała wieczną depresję, płakała bez powodu i tak dalej… Taki typ. Wiesz… Poetka. Mówiła mi: – Nie jedź z nimi! Jesteś na warunkowym [warunkowe zawieszenie wykonania kary – przyp. red.]. Musisz pracować! Przecież jak pojedziesz, to nie będziesz pracował, a jak w pracy powiedzą, że cię nie było, to przyjdą po ciebie i znowu cię zamkną! Tak się dałem nastraszyć. Jak głupi! Jak ten debil nie pojechałem na Davisa! Moi koledzy pojechali, a ja zostałem pod kołdrą u Anki Szarbińskiej, co też miało swoje miłe strony, gdyż jej ojciec – lekarz internista – miał swoją skórzaną walizkę… A w walizce same skarby. Co znalazłeś? Nieprzebrane skarby! Walizkę tę trzepałem wielokrotnie. Ale to było tak, że żeby mu przegrzebać walizkę, to stary musiał być w domu, bo on się z nią dosłownie nigdy nie rozstawał. Nigdy nie miałem wystarczająco dużo czasu, żeby przetrzepać ją naprawdę solidnie. Zawsze musiałem to robić na szybko, więc albo wtedy kiedy spał, albo wtedy, kiedy był w kiblu. Znalazłem tam na przykład relanium w ampułkach, ale było słabe – tylko mnie to zamuliło. Tata Ani wiedział, że podkradasz mu leki? Nigdy nic nie powiedział. Ale teraz lepsza historia – znalazłem u niego adrenalinę! Była to ampułka z żółtym płynem z napisem „Adrenalina”. I tak się zastanawiam: „Walnąć sobie jedną czy od razu dwie?”. Poszedłem z tym do kibla, a tymczasem stary w domu, matka w domu i Anka też się gdzieś plątała. To była porządna rodzina, a ja wiesz… Siedzę w kiblu ze strzykawką i adrenaliną, którą zamierzam sobie czym prędzej zaaplikować. Pochodzenie tych ampułek było wiadome, więc bezpieczne, ale co to w ogóle jest ta adrenalina, jak ona na mnie zadziała – tego nie wiedziałem. Mówię ci, że mało, kurwa, brakowało, a doszłoby do tragedii! Pierdolnąłem te dwa strzały… Może trzeba było zacząć od jednej ampułki? Poczekać, aż zacznie działać. Mówiłem ci już, że w tej kwestii nigdy nie bawiłem się w półśrodki (śmiech)…

Nigdy! Chciałem się ostro naćpać, ostro się nawalić. Mogłeś umrzeć. Zdajesz sobie z tego sprawę? Uwierz mi, że byłem bliski śmierci, jak to strzeliłem. Ja nie wiem, ale to się chyba podaje jakoś domięśniowo, a ja trzepnąłem dożylnie. I to podwójną dawkę! Zrobiło mi się żółto przed oczami. Dostałem porządnego strzała w mózg. Poczułem się okropnie. Wypadła mi strzykawka, spadłem z kibla, na którym siedziałem. Przez jakiś czas leżałem na podłodze, kompletnie nie zdając sobie sprawy z tego, co się ze mną dzieje. Zastanawiałem się: „Jak ja w ogóle wyjdę z tej łazienki?”. W końcu ktoś zaczął pukać do drzwi. Okazało się, że to Anka. Otworzyłem i mówię do niej: – Przeprowadź mnie szybko przez przedpokój. Walnąłem sobie coś podejrzanego i nie wiem, czy przypadkiem nie umieram… A Anka wiesz… Przerażona. Weszła do łazienki, a tu następująca sytuacja – gościu półprzytomny, strzykawka na podłodze… Przeflancowała mnie, ale od tego momentu patrzyła już na mnie innym wzrokiem. Miała rację. Faktycznie ją wykorzystywałem. Co wydarzyło się po wyjściu z łazienki? Wyszedłem od Szarbińskich. To znaczy, wiesz… „Wyszedłem” to duże słowo, prędzej – zostałem wyprowadzony, nie? Anka mnie wyprowadziła. Musiałem wyjść. W tym domu oprócz rodziców byli często jacyś pacjenci. Do dziś nie wiem, jakim cudem dotarłem do swojego domu. Ale wróćmy do tematu torby ojca, do której jeszcze wielokrotnie zaglądałem, w której w późniejszym terminie okazało się być zdecydowanie ciekawiej (śmiech)! Co takiego tam jeszcze znalazłeś? Znalazłem lek o nazwie deseril. Były to niebieskie tabletki. Napisane było, że są od bólu głowy, ale jak przeczytałem skład, to od razu rąbnąłem całą fiolkę. W składzie był Lysergic Acid[29], czyli LSD. Pomyślałem sobie: „Jak to jest możliwe, że poważny pan doktor Szarbiński ma Lysergic Acid w swojej apteczce?”. Uznałem, że jeśli to jest na ból głowy, to spokojnie mogę zjeść osiem tabletek. To były takie małe niebieskie tableteczki. No i zjadłem – był to najlepszy kwas, jaki kiedykolwiek w życiu zażyłem. Już nigdy później LSD tak dobrze mi nie smakowało. Nie wiem, czy to dlatego, że to był mój pierwszy raz, czy może dlatego, że produkowała to słynna firma Sandoz. Mieli później proces o wprowadzanie tego leku z LSD na rynek. Musisz mnie zrozumieć – jak zobaczyłem, że mam przed sobą Sandoz i LSD w składzie, to ja sobie coś takiego po prostu zabieram (śmiech). Dostałem genialnego strzała. Widziałem wszystko w trzech wymiarach. Ba! Ja widziałem w dziesięciu wymiarach! Głaskałem domy, bo wydawało mi się, że są pluszowe, przytulałem się do drzew, zagadywałem na ulicy przypadkowych ludzi… Byłeś sam? Tak, byłem solo. Ale najbardziej podobały mi się domy. Byłem zafascynowany architekturą. Łaziłem po mieście [Kraków – przyp. red.] i wyobraź sobie – przypomniałem

sobie nagle, że jestem zaproszony na wesele. Żeby było śmieszniej – było to wesele mojej żony. Nie rozumiem. To był twój ślub? Nie. Ona brała ślub, ale nie ze mną. W świetle polskiego prawa i panującej tu religii to raczej mało prawdopodobne, aby twoja żona brała ślub z innym mężczyzną. Trochę nie po kolei opowiadam, ale Basia, która była matką mojego dziecka, zaprosiła mnie na swoje wesele. W międzyczasie urodziło mi się dziecko. Nie wiedziałem nawet, że Baśka jest w ciąży, a ja już z nią nie byłem. Później się dowiedziałem. Nasz związek całkowicie się nie udał, ale ona znalazła sobie męża. Był nim niejaki Prezes, zawodowo – szef Monaru. Prezes przez pięć lat był ciężkim narkomanem, ale wyszedł z tego i zaczął leczyć ćpunów. No i on przyjął ją pod skrzydła z tym brzuchem, a ona jego z kolei do swojej willi, bo jej stary był jakimś emerytowanym dyrektorem. Taki to był między nimi układ. No i był ten ślub. Jestem zaproszony, a ja na kwasie jak cholera (śmiech). Zakwaszony jak trza! Wchodzę, a tam tłum ludzi, wielu z nich nie znam. Widzę, że brat pana młodego, Prezesa, chamek ze wsi, nie za wysoki, krępy, mocno zbudowany, krzywo się na mnie patrzy. Ja na tych tabletach, które coraz bardziej mi walą, a tam jeszcze był alkohol. Długo mi to LSD wchodziło, ale już czułem, że coraz mocniej mnie rąbało. I widzę, że gościu – brat Prezesa – ewidentnie śle mi złą falę, patrzy się na mnie spode łba. Więc podszedłem do niego i zapytałem grzecznie: „Coś ci się, kurwa, nie podoba?”, a on zdjął koszulę i idzie na mnie! Znaliście się? Dobrze wiedział, kim jestem. Rozpierdoliliśmy całe wesele. On wiedział, że ja jestem ojcem dziecka – Zuzanny, co to ją niby porzuciłem… O to chodziło. No i wiesz… Zrzucił koszulę i do ataku. A ja na tym kwasie stałem się jakby ninją. Zacząłem go dręczyć. Wiedziałem, co za chwilę zrobi, przewidywałem jego ruchy. Chwyciłem się gałęzi i uderzyłem go obydwiema nogami w klatę! Zrobiłem to jak Jackie Chan. Ośmieszyłem go, no i w końcu go zabrali, ponieważ dostał już nie wiadomo ile razy w mordę – i z kopa, i z pięści. Ganiałem się z nim po terenie, chowałem się za drzewa, naśmiewając się z niego, że nie może mnie złapać. Był coraz bardziej rozwścieczony i coraz bardziej spocony, bo co chwila dostawał strzała nie wiadomo skąd. Narobiłem tam syfu na maksa – Baśka się rozpłakała, jej nowy mąż Prezes zaciskał zęby. Słabo wyszło. Prezes był wieloletnim, ciężkim narkomanem, który ćpając, kończył psychologię kliniczną w specjalizacji leczenia narkomanii. Prezes miał dostęp do amfy, ale był normalnym, regularnym ćpunem heroinistą. Czasami przychodziliśmy do Monaru i pytaliśmy Prezesa: – Ile tych kropel dać? Ile bezwodasa? A jak długo robić odparówkę? A on: – Kurwa! Wiecie dobrze, że nie mogę wam tego mówić, ale trzy, cztery krople

wystarczą. Potrafił się w tym rozkręcić (śmiech). Prezes nigdy nie wrócił do ćpania, ale miał też okres, kiedy strasznie chlał. Próbował zalać wódą brak hermana, ale podobno wtedy przemieniał się w okropnego człowieka i wszyscy spierdalali z tego Monaru. Jaki był finał incydentu weselnego z twoim udziałem? Rozpieprzyłem wesele matki mojego dziecka. Baśka się popłakała, Prezes się wściekł. Tyle.

26 Bebzol – duży brzuch. 27 Redneck – wieśniak, cham. 28 SOS – Stołeczny Ośrodek Socjoterapii; placówka resocjalizacyjna dla trudnej młodzieży. 29 Lysergic Acid Diethylamide – LSD, tak zwany kwas; twardy narkotyk wywołujący silne halucynacje.

Rysiek Riedel Dał mi swój numer na zlocie hipisów w Częstochowie. Po powrocie stamtąd próbowałem się do niego dodzwonić. Myślałem, że może załatwi mi jakieś granie czy coś. On w tej Częstochowie sugerował, że chciałby coś ze mną zrobić. Nie do końca zrozumiałem, co dokładnie, ale pamiętam, że atmosfera tego spotkania była bardzo miła, więc liczyłem na jakiś konkret. Później grałem na streecie, ale chciałem iść do przodu, rozwinąć się, więc pomyślałem sobie: „Mam telefon do Riedla, więc zadzwonię!”. Odebrał całkiem zmarnowany. Od razu wyczułem, że nie ma ochoty ze mną rozmawiać. Powiedział, że myślał, że możemy sobie razem pograć na ulicy. Odpowiedziałem mu: – Sorry, stary, ale na ulicy to ja sobie mogę zagrać sam. Bez ciebie. Robię to bez przerwy, ale już nie chcę tego robić. Na streecie nie był to taki znowu zły czas. Tym bardziej że byłem jeszcze świeży, nieopatrzony. Grałem bluesa. Przecież Riedel był już wtedy gwiazdą, więc nie musiał grać na ulicy. Jakieś takie ćpuńskie pierdolenie, wiesz, jak to jest… Później okazało się, że Dżem strasznie pnie się w górę. Wypełniali wszystkie sale. 10-lecie grupy odbywało się w katowickim Spodku, który mieści 10 tysięcy ludzi. Wybili salę do ostatniego miejsca – pełny Spodek. Taka to była impreza! Ile razy Rysiek przyjeżdżał do Krakowa, tyle razy ładowaliśmy się na backstage. Przynosiliśmy mu jointy, a on za każdym razem nas wprowadzał. Pamiętam, pod tym względem był zawsze niezwykle lojalny. Był miły, bo był naćpany. Będąc naćpanym, łatwo jest być miłym, no nie (śmiech)? Więc może to dzięki ćpaniu, a może dlatego, że był Ślązakiem. Bujał się cały czas z tym swoim freakiem, tym swoim producentem, czy kim on tam był, który zawsze miał dla niego hermana. Ale co tu dużo mówić… Rysiek był w coraz gorszym stanie, miał coraz gorsze zęby, a tu nagle, kurwa, wiesz… Telewizja! Dawniej był to band podziemny. Przychodziły tłumy ludzi, ale telewizja się nimi nie interesowała. I nagle pojawił się manager, niejaki pan J. Nie wiem dokładnie, czy to jego zasługą był ten wielki wzrost zainteresowania telewizji i w ogóle mediów Dżemem, czy po prostu taka była kolej rzeczy, że zespół zrobił się już tak popularny, że nie dało się go nie zauważyć. Wcześniej w ogóle nie puszczali Ryśka w radiu, a to dlatego, że nie nagrywał płyt. Przez wiele lat Dżem nie miał ani jednej płyty na koncie, a mimo to grali dla pełnych sal. Taka była komuna. Jak już w końcu wybili ten Spodek, to wszystkim nam spadły szczęki. Później nagrali jakiś taki album, który nikomu się nie podobał, ale nagrali też utwór Paw, który był fajny, i jeszcze kilka tego typu pojedynczych rzeczy. Nie wiem w końcu, czy przez nowego impresario J., czy to się stało samo, ale Rysiek zrobił się w tamtym momencie strasznie popularny. Zaczęli go fotografować i okazało się, że ma rozpierdolone zęby. Słabo to wyglądało. Zespół złożony był głównie z alkoholików, na co Rysiek narzekał. To były straszne bufony. Nikt z tej kapeli nie był sympatyczny. Oczywiście oprócz Ryśka i jego perkusisty. Był nim niejaki

Giercuszkiewicz [Michał – przyp. red.]. Jak się tylko przypałętał, to był naćpany cztery razy bardziej niż Riedel, więc był sympatyczny. Ten to już w ogóle chodził jak błędny. Nie wyobrażam sobie mieć perkusistę, który jest tak nawalony (śmiech). Na niektórych koncertach potrafił tak zwalniać, że Rysiek musiał go budzić. Nie lubię, jak wokalista podchodzi do perkusisty i pokazuje mu, że ma mocniej łoić, ale Rysiek musiał tak robić, bo perkusista zasypiał mu na scenie. Musiał go regularnie budzić! Na koncertach Rysiek potrafił wytworzyć atmosferę takiego prawdziwego czadu. Wszystko było fajnie, aż nagle usłyszałem info, że Riedel nie żyje. Chwilę wcześniej słyszałem, że J. piekli się o te jego zęby i tak dalej. Mieli pokazywać Ryśka w telewizji i żeby jakoś tę iglaturę zasłonić, to stawiali mu specjalnie dwa mikrofony. Później zobaczyłem go już w bardzo złym stanie. Impresario J. wolał zasłaniać artyście zęby mikrofonami, zamiast je naprawić? Zrobili mu szczenę, ale to go tylko dodatkowo wykończyło. Podejmowano próby detoksykacji? Wysyłali go na detoksy, ale prawda jest taka, że maksymalnie mu to szkodziło. Wracał z nich spuchnięty, nalany. Coraz gorzej wyglądał. J. uparł się, żeby zrobić Ryśkowi te jego zęby. Pamiętam, jak Mietek powiedział wtedy: „Niech oni odpierdolą się od tej jego szczęki, bo będzie źle. Niech zostawią go w spokoju, bo on tego nie przeżyje”. Sporo gadałem na ten temat z różnymi znajomymi. Dżem bez przerwy lądował w telewizji czy na festiwalach, więc ostatecznie wstawili mu szufladę. Riedel zaczął przez to seplenić, gorzej śpiewał. Próby leczenia go, zmieniania jego image’u to kwadratowe, warszawskie myślenie. Niech J. sam wypowie się na ten temat, niech opowie, jak to było. Ja osobiście stawiam tezę, że to właśnie merkantylne podejście ówczesnego managera Ryśka Riedla doprowadziło do tej tragedii. J. chciał go sprzedać za wszelką cenę, po linii w stylu zespół Hey czy jakiś inny Akurat, który jest studenckim, kurwa, bandem dla licealnej młodzieży. Nie tędy droga! Rysiek był wielkim talentem. Potrafił z byle gównianego tekstu ukręcić piękną piosenkę – vide W życiu piękne są tylko chwile. Próbowałem to śpiewać i nie znalazłem w tym tekście praktycznie żadnego sensu (śmiech). A jak śpiewał to Rysiek, to była to piękna pieśń! Rysiek zmarł, więc wszyscy mieliśmy pretensje. Był naszym kumplem, królem polskich narkomanów. Był bardzo fajnym, lojalnym kolegą. Zmarł nagle [1994 r. – przyp. red.]. Miał 38 lat. Czy film Skazany na bluesa pokazuje prawdziwe oblicze Riedla? Ten film w ogóle nie oddaje tamtego klimatu! Cały czas pokazuje tylko ciemną stronę tego wszystkiego. Brakuje pięknych koszul, tych superciuchów Ryśka. On był rodzajem naćpanego adonisa, był piękny, a w tym filmie w ogóle tego nie widać. Styczyński [Jerzy, gitarzysta zespołu Dżem – przyp. red.] był jedynie przekonany, że jest, kurwa, piękny, a Rysiek naprawdę BYŁ piękny. Wzbudzał emocje. Kręciło się wokół niego pełno lasek. Miałem wrażenie, że bardzo dobrze się bawił. W Skazanym na bluesa pokazano moment umierania, a ja nigdy tego u niego nie widziałem. Ani w życiu codziennym, ani na scenie. Ile razy widziałem Ryśka w scenicznej akcji, tyle razy ostro dawał czadu! Rzucał się po

scenie i tak dalej. Jak mu podali cegłę przy utworze Czerwony jak cegła, to rzucił ją na scenę i normalnie ją wyruchał (śmiech)! Nie był to bidny, zapuszczony brudas, jak przedstawiono to w tym filmie. Przedstawiono go również jako nieszczęśliwego człowieka. No właśnie! A ja ile razy go widziałem, tyle razy był w świetnej formie. Przecież heroina jest dobrym, fajnym narkotykiem. To mocny drag i oczywiście niszczy ludzi, ale w momencie, kiedy jesteś pod jego wpływem, to jesteś w dobrym nastroju, a nie złym, wcale nie jesteś cierpiący! Stawiasz tezę, że to manager J. wykończył Riedla? Stawiam tezę, że wykończyło go przymusowe leczenie, próba zmiany wizerunku, próba ugłaskania go i próba sprzedawania go w taki sposób, w jaki robił to J. Podobne komentarze padały po śmierci Amy Winehouse. Dokładnie to samo… Wysłali ją na detoks, ale de facto nadal mogła chlać do woli, więc wypiła galon whisky i zmarła. Trzeba było jej zostawić ten towar, może powoli odstawiać, a nie tak, że rzucasz kogoś na głęboką wodę i nagle każesz mu wyjść z kilkuletniego ciągu, po czym bierzesz go na trasę. Tak się, kurwa, nie da! Taki człowiek powinien wyjechać do lasu. Pomalutku. Spokojnie. A nie, że wrzucasz takiego człowieka na trasę, a na trasie co? Nie ćpaj na trasie, nie pij na trasie, prowadź zdrowe życie na trasie – to jest po prostu niemożliwe! To jest właśnie głupie, merkantylne podejście – idiotyczny pomysł odstawiania ćpunów na twardo. Miałem basistę. Nazywał się Miarka Kowal. Żelazny rytm, żelazny sound, równy dźwięk, długie włosy, spodnie rureczki, hipis po całości! Hipis niczym z zespołu Jefferson Airplane. Ten jego basik, ta rączka na nim, wiesz… Zawsze ustawiał się w taki specyficzny sposób. W pewnym okresie był piękny. Grał bardzo równo i miałem go w Homo Twist na pierwszej płycie, ale się rozćpał. Zawsze lubił ćpać, a jak nie ćpał, to chlał – tak to z nim było, miał taki problem. Razem z perkusistą Grześkiem Schneiderem ćwiczyli w Dworku Białoprądnickim [Kraków – przyp. red.]. Spotykali się we dwóch i dopracowywali punktualność sekcji. Byli zajebistą sekcją. Wziąłem ich do Homo Twist w momencie, gdy oni byli już całkowicie zdegenerowani od alkoholu, a w zasadzie to Schneider od alkoholu, a Miarka od alkoholu i heroiny. A wcześniej, kiedy siedziałem, była taka akcja, że przyjechał do Krakowa Riedel, który kręcił kapelę. Rysiek dowiedział się, że jest sekcja w Dworku Białoprądnickim. Specjalnie do nich przyjechał, posłuchał i tak mu się spodobało, że mówi do nich: – Panowie! Zajebiście gracie! Czy chcecie być w mojej kapeli Dżem? A oni na to: – No pewnie, że chcemy! Nie mamy nic lepszego do roboty! Oczywiście okazało się, że Miarka nie ma sprzętu – nie miał pieca, co go zdyskwalifikowało, ale za to Schneider miał bębny, więc Rysiek wziął Grześka, a Miarka został. Schneider nagrał z Riedlem utwór Paw i kilka innych reggae’ałów[30], bo oni mieli

wtedy taki okres reggae. Schneider w latach 70. był niezwykle szanowanym perkusistą jazzowym, jazzrockowym na terenie Krakowa. Wszyscy chcieli z nim grać i on ze wszystkimi grał. Szybko się uczył i miał pierdolnięcie. Miał te swoje 110 kilogramów wagi, więc faktycznie miał swoją moc. Grzesiek kumplował się z Miarką, więc wziąłem ich razem do swojego bandu. Było to w momencie, kiedy Schneider był już bardzo ciężkim alkoholikiem. Trudno było się z nim umówić, a jak już się objawił, to wszędzie zostawiał puste flaszki. Dla odmiany Miarka ćpał, więc czasem jak miał towar albo ja miałem, to ćpaliśmy razem. I w pewnym momencie przyszła do mnie firma Tse-Tse i zadeklarowała, że chce, żebym nagrał płytę, bo wiedzą, że mam raczkującą kapelę Homo Twist. W związku z tym, że firma ta umówiła dla mnie studio, to wzięli nas do tego studia na nagrania. Później okazało się, że firma Tse-Tse to humbug, i jej właściciele, i też cała działalność zniknęła z powierzchni ziemi, ale ja już byłem w studiu, więc robiłem swoje, to jest – nagrywałem płytę. Przed studiem przeprowadzałem dosyć ostre próby, bo zależało mi na tym, żeby band był sprawny. Na rzecz nagrań zrezygnowaliśmy nawet z koncertów. I na te próby Miarka przychodził za każdym razem z innym basem, aż w końcu któregoś dnia przyszedł na próbę i powiedział, że w ogóle nie ma basu, więc pytam go: – To gdzie masz ten swój bas? Co z nim zrobiłeś? A Miarka mówi: – Zastawiłem w lombardzie. Ja: – A na chuj zastawiłeś w lombardzie? – Bo musiałem se przyćpać. Wtedy znowu rozwinął się w Krakowie bajzel, więc on chodził i kupował towar. Pomyślałem sobie: „Dobra, kurwa! Pójdziemy do lombardu i wykupimy mu ten bas”. Zadzwoniłem do Radwana i pytam go: – Masz jakieś pieniądze? Miarka zastawił w lombardzie bas, żeby kupić sobie heroinę. Na szczęście Radwan miał pieniądze i mówi: – Pierdolony Charlie Parker się znalazł! Ciekawe, ile razy się to powtórzy… Poszliśmy, wykupiliśmy bas, zanieśliśmy Miarce, zrobiliśmy próbę. Przychodzi do następnej próby, a Miarka znowu nie ma, kurwa, basu (śmiech)! Więc dzwonię do Tośka: – Radwan… Akcja Charlie Parker. Charlie Parker zastawiał saksofon, po czym manager musiał wykupywać go z lombardu, żeby w ogóle odbył się koncert. Niczemu niewinny Radwan za wszystko musiał płacić. No tak (śmiech)! On jako jedyny miał wtedy pieniądze. Cztery razy ten jego bas

wykupowaliśmy! Komuna to był w ogóle czas lombardów. Cokolwiek miałeś cennego, to prędzej czy później materializowało się w takiej formie, że trafiało do lombardu. Dostawałeś troszkę kaski, a to już było coś. Było to wtedy bardzo popularne w Polsce. Pamiętam, że sam puściłem w lombardzie całkowicie gównianą gitarę, którą odpucowałem jakąś pastą do butów, żeby jakoś wyglądała. Wcisnąłem gościowi szmelc, tłumacząc mu, że gitara może nie jest w najlepszym stanie, ale jest doskonałej firmy i z pewnością kupi ją jakiś koneser, a ja potrzebuję tylko 100 złotych – i gościu dał się wkręcić (śmiech). Nie lubiłem tych lichwiarzy jak cholera, więc potem zaśmiewałem się z niego. Na początku lat 90. była straszna lichwa w Polsce. Co dalej działo się z Miarką? Udało się nagrać płytę? Zabraliśmy mu ten bas i go pilnowaliśmy. Ale jak tak zrobiliśmy, to zaczął się pieklić, że ma gdzieś jakieś inne granie, jakieś wesele, więc musi mieć swój bas. Cztery razy wykupiliśmy ten bas, a jak przyszło do nagrywania, do wejścia do studia, to Miarka zaczął się nagle rozkładać. Zaczął coś opowiadać, że on już nie ma siły chodzić na ten bajzel po towar, że on już nie da rady robić prób. Zareagowałem dosyć nerwowo: – Co ty mi się tu, kurwa, rozkładasz, jak ja mam pierwszy raz w życiu studio?! Zamówiłem dla niego Cika z towarem i mówię do Miarki tak: – Kurwa, dobra! Ile potrzebujesz dziennie centów, żeby być na czas, z basem i piecem w studiu gotowy do gry? Nie łatwiej zmienić basistę? Nie mogłem. Miarka nauczył mnie grać, więc miałem wobec niego dług wdzięczności. Przychodził do mnie, włączaliśmy metronom, siedzieliśmy, ćpaliśmy albo piliśmy i graliśmy. Schneider przychodził już na gotowe, a Miarka miał cierpliwość. Dużo mnie nauczył, bardzo dużo mi pokazał, więc miałem wobec niego absolutnie wielki dług. Wszystkie te basy, które są na pierwszej płycie, są tak specyficznie wybite, bo Miarka tak specyficznie grał. Bardzo ciekawy był z niego bassman. Ustaliłem sytuację amerykańską – Miarka będzie dostawał tyle towaru, ile potrzebuje, w tym przypadku pięć centów dziennie, i będzie dyspozycyjny. Zrobiliśmy tak. Zadzwoniłem do Cika, który był rozpędzony w produkcji, bo rozpoczął się już wówczas poważny handel. Te produkcje, które wtedy robił, to robił już dla forsy. Dzięki temu zaczął chodzić w lepszych ciuchach, ale nadal ćpał, więc jego ciało było w coraz gorszym stanie. Ciko stał się dla nas takim nadwornym dostawcą, dilerem, który przyjeżdżał do nas do studia i dostarczał, co trzeba. Studio należało notabene do zielonoświątkowców, ludzi rozmodlonych do granic możliwości, a my tymczasem nagrywaliśmy tam utwory takie jak Trzy kurwy świata pieniądza. Realizator łapał się za głowę. „Trzy kurwy świata pieniądza” W świecie pieniądza politycznej gry Systemów społecznych hierarchii Trzem wymiarom podlegamy

Prawa Religii Edukacji Trzy kurwy świata pieniądza Strach Dogmat i Kariera Słupy społecznej platformy Bóg Kodeks Buchalteria Król nowy nowe prawa To łaska to znów kara Rząd nowy Historia nowa Bóg Ojczyzna i Wiara Realizator, zielonoświątkowiec Edek Sosulski był załamany (śmiech)! Ale opowiadał bardzo ciekawe rzeczy o Bagsiku, bo Bagsik też był zielonoświątkowcem. Prosperity in Jezus, wiesz… Ale wracając do płyty [Cały ten seks rok wydania 1994 – przyp. red.] – znalazły się na niej utwory takie jak Za pieniądze ksiądz się modli [oryginalny tytuł Pieniądze – przyp. red.], Krzysio czy Narkomanka. „Narkomanka” Od dziecka była piękna Zgrabna i inteligentna Dobrze grała malowała Dobrze się zapowiadała Miała twarz miała ciało Niczego jej nie brakowało Miała talent mogła wszystko Ale raczej wyszło inaczej No i wtedy ta impreza u Harcerza Byli mili nie pili każdy się jej zwierzał Na tragicznych zwierzeniach do rana minął czas Wtedy mała zapukała jeszcze raz Miała twarz miała ciało Niczego jej nie brakowało Miała talent mogła wszystko Ale raczej wyszło inaczej Czasem mówi chce wyjechać Bierze z domu walizkę albo plecak Coraz więcej tuszu na powiekach Coraz rzadziej się uśmiecha Miała twarz miała ciało Niczego jej nie brakowało Miała talent mogła wszystko

Ale raczej wyszło inaczej Chłopca dawno już nie miała Prócz tej kiedyś przygody na ławce Tę zawsze będzie pamiętała Właśnie wtedy złapała żółtaczkę Czasem mówi chce wyjechać Łazi wtedy z walizką po mieście Zawsze jeszcze może przestać Ale raczej nie dzisiaj jeszcze nie dziś... O kim jest ta piosenka? Jest to spleciona historia trzech dziewczyn – Agaty Dudek, Floribertiny Kalali i Kaśki Hordyńskiej. Dwie ostatnie były dziewczynami ćpuna o pseudonimie Aborygen. Miał taką ksywę dlatego, że wyglądał jak pierwotniak. Miał aborygeńską gębę, kręcone włosy i tak dalej… Był to kolo, który robił ultramocny towar. Podał mi najmocniejszy towar w życiu. Był tak skurwysyńsko mocny, że padłem na dobre pół godziny. Byłem zupełnie nieprzytomny. Płyta Cały ten seks została wydana przez Music Corner Records, a nie wspomnianą przez ciebie firmę Tse-Tse. Jak do tego doszło? Bas Miarki trzymaliśmy na miejscu, Ciko przynosił towar i jakoś to poszło. Miarka nagrał ze mną płytę, co nie trwało zbyt długo – może ze trzy dni razem z miksem. Później miałem już tego wszystkiego dość. Dodatkowo okazało się, że firmę Tse-Tse, która obiecała mi wydanie płyty, trafił szlag, więc wyszło na to, że nie mam kontrahenta i nie mam forsy, żeby zapłacić za studio. Firma Tse-Tse zdążyła się zdematerializować. Jak duża była to kwota? 1000 złotych, czyli na tamte czasy dziesięć milionów. Jak dalej potoczyły się twoje losy muzyczne? Co stało się z kolegami nagrywającymi z tobą Cały ten seks? Po tej akcji Miarka całkowicie popadł, a ja nie miałem już na nic siły. Po nagraniu pierwszej płyty Homo Twist się rozpadł. Schneider odszedł, Miarkę wyjebałem. Grzesiek się rozpił, Miarka się rozćpał, a ja się, kurwa, załamałem (śmiech). Mimo to okazało się, że znalazł się ten Music Corner i wydajemy płytę. Moja małżonka Ewa zrobiła rysunkową okładkę, a w wytwórni powiedziałem, że studio kosztowało 1300 złotych, chociaż kosztowało 1000 złotych, i w ten sposób przytuliłem trzy stówy. Ukradłem je (śmiech). Poza rachunkiem to poszło. Byłem z siebie bardzo dumny, że wreszcie udało mi się zrobić jakiś wałek. Przewał życia Pana Maleńczuka (śmiech)... No dosłownie (śmiech)! Tym sposobem wyjąłem ze studia 300 złotych. Płytę

sprzedałem za bezdurno, ale chodziło tylko o to, żeby w ogóle ją wydać. Sprzedało się dziesięć tysięcy egzemplarzy. Dla porównania – w tamtym czasie zespoły sprzedawały po 500 tysięcy. Łyszkiewicz [Bogdan, lider zespołu Chłopcy z Placu Broni – przyp. red.] ze swoim utworem O, Ela! sprzedawał po 200, 300 tysięcy płyt. Funkcjonowały wtedy na rynku kapele, które sprzedawały bardzo dużo, a ja sprzedałem te moje 10 tysięcy, czyli porażka… O alkoholizmie Schneidera będę opowiadał w innym dziale książki, dziale poświęconym alkoholowi, natomiast ciekawe jest to, co stało się później z Miarką. Miarka trafił do TZN-u. To jest taka odmiana Monaru. Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii. Uwierz mi, że przesiedział tam dwa, kurwa, pierdolone lata! Po nagraniu płyty bujał się jeszcze z rok, czy dwa po bajzlu i ćpał, a później już chyba sam zrozumiał, że musi z tym skończyć, albo wzięli go do TZN-u przymusowo. Wyszedł stamtąd odmóżdżony. Zabronili mu grać. Przeszedł terapię, na której kazano mu zdjąć struny z gitary, następnie wyrzucić ją za szafę i w ogóle tam nie zaglądać. Przeprowadzono na nim rodzaj lobotomii. Gość sięgnął po instrument po sześciu lub siedmiu latach od momentu zakończenia terapii. Później go spotykałem, to wiesz… Faktycznie przestał ćpać, przestał szukać towaru i rzucił jakąś swoją babę. Chociaż z babami to on zawsze miał manianę (śmiech). Zaczął też jak szalony jeździć na wyczynowym rowerze. Próbował szukać jakichś pasji, ale w żaden sposób nie mógł wrócić do gry na basie. Pamiętam, że czasem się do niego odzywałem i zagadywałem: – Miarka! Miałeś taki żelazny, kurwa, drive[31], byłeś naprawdę zajebistym bassmanem i do tego cały czas dobrze wyglądasz! Cały czas chudy i te twoje długie włosy. Grasz coś? – Nie wiem… Może spróbuję coś tam… Rok później wysłał mi esemesa o treści: „Zacząłem szarpać druty”. Następnie spotkałem go po dwóch latach od tej wiadomości i znowu pytam: – Grasz? Odpowiedział: – Nie, nie, nie… Mam inne zajęcia. Dziwne to było, bo Miarka był człowiekiem wychowanym w etosie ćwiczeń, pracy. Schneider już w tej chwili nie żyje. On też później nie ćwiczył na bębnach, ale umówmy się – on już nie musiał ćwiczyć. Schneider miał problemy psychiczne różnego rodzaju, natomiast problemów technicznych z instrumentem nie miał żadnych. Skubiąc wąsa, patrzył z politowaniem na moje gitarowe wyczyny i na moje dziwaczne pomysły aranżacyjne czy kompozycyjne. Tak de facto to ja się od nich uczyłem – od tej sekcji w postaci Miarki i Schneidera. Oni obydwaj mieli bez porównania więcej doświadczenia w graniu w zespołach niż ja. Chcę zaznaczyć, że to, co robi się narkomanom, odstawiając ich na twardo od dragów, jak się im zabrania pić herbaty, palić papierosów, grać na instrumentach, to coś takiego nie może się dobrze skończyć. Jakiś terapeuta Miarki wymyślił sobie, że gitara i ćpanie są jakoś bezpośrednio sprzęgnięte, w związku z tym

zabronił mu grać. Pomyślałem nawet, że musieli na nim przeprowadzić jakiś rodzaj hipnozy. Dziwne. Może należało go wyleczyć, wykorzystując jego hobby, zamiast mu je odbierać? No pewnie! Na zasadzie: „Stary, zostaw te dragi, one cię niszczą, idź w pasję!”. Ja bym tak kombinował, a te ich metody leczenia to jest, wiesz... Jakby ktoś mikroskopem wbijał w ciebie gwoździe. To jest rąbanie tym ludziom, kurwa, czaszki! Te kwadratowe pomysły, że nie ma to jak całkowicie odstawić Riedla od narkotyków, wyrwać mu wszystkie zęby i wpierdolić na to miejsce szufladę. To już nie będzie ten sam człowiek! Ryśka ewidentnie właśnie to zabiło. Miarka żyje. Jeździ na rowerze, wygląda świetnie, zero tłuszczu. Jest to człowiek urodzony na scenę, a nie jest w stanie sięgnąć za szafę i wyciągnąć zza niej basu. Było dla mnie dziwne, że Miarka aż tak długo siedział na tej terapii w Towarzystwie Zapobiegania Narkomanii. Ludzie najczęściej starają się jak najszybciej wyskoczyć z leczenia. Dwa, trzy miesiące i starczy. Coś na zasadzie: „Dobra, dobra, jestem już zdrowy, wychodzę!”, no nie? A on przegibał tam dwa pełne lata! Stał się już funkcyjnym, jakimś takim kapo. Zaczął rozporządzać młodszymi, świeżymi ćpunami. Ale też umówmy się – Miarka oprócz tego, że był artystą, dawał radę być jednocześnie kierowcą. Był w ogóle człowiekiem zaradnym, miał silną osobowość, mocny głos i tak dalej. Z drugiej strony – widziałem później niejednego muzyka, który właśnie przez muzykę wkręcił się w ćpanie, na przykład Rafał Kwaśniewski. To ćpanie zrobiło mu krzywdę jak cholera i w ten sposób zrezygnował z grania kolejny wybitnie uzdolniony muzyk. Na koniec tego tematu chciałbym zaznaczyć, że z mojego rozeznania wynika, że nie należy odstawiać ćpunów od towaru (śmiech). To jest najgłupsza rzecz na świecie! Chcecie, żeby ten wasz artysta żył, czy chcecie go, kurwa, zabić? Ze mną też tak jest – przystawiają do mnie promocyjną sztancę, że wiesz… Jak Kasia Kowalska pójdzie robić press tour i będzie mówiła wszystkim, jaka jest nieszczęśliwa, to wszyscy myślą, że ja też pójdę i będę opowiadał, jak mi jest źle na świecie. Nie lubię takiego przystawiania sztampy. Są ludzie, do których nie pasuje schemat. Stereotypowe myślenie może mnie zabić. Ludzi należy traktować indywidualnie. Nie próbujcie nas leczyć, tylko nam te lekarstwa dajcie! Uważasz, że artyści będący pod wpływem są bardziej wiarygodni? Słuchaj, do pewnego stopnia ja na każdym koncercie jestem trochę pijany, bo szanuję widownię. Uważam, że byłby to brak szacunku, gdybym nie zostawił na scenie trochę zdrowia. Byłoby to nie w porządku! Jakbym szedł na swój koncert, to nie życzyłbym sobie zabstowanego Maleńczuka, któremu manager zamknął na kłódkę wszystkie dragi (śmiech). Nie chciałbym oglądać siebie trzeźwego na scenie.

30 Reggae’ały – utwory utrzymane w klimacie reggae. 31 Drive – rytm.

Homo Twist Opowiem ci o początkach Homo Twist. Mieszały się składy, zamieszkałem w centrum miasta [Kraków – przyp. red.], robiłem próby z sąsiadem. U swojej żony Ewy. Jeszcze wtedy nie była moją żoną, była moją dziewczyną. Mówiłem na nią „najlepszy towar w całym mieście”, ponieważ w tym okresie tak właśnie było – była najlepszym towarem w całym mieście. W dodatku miała mieszkanie w centrum, z telefonem, a ja cierpiałem na brak telefonu i mieszkania w centrum (śmiech). Więc wszystko to dobrze mi się złożyło do kupy. Ona wróciła wtedy z Norwegii, więc miała trochę pieniędzy, trochę dolarów i chciała robić sztukę. Więc pomyślałem, że dobra będzie z nas para – ona będzie robić swoje, będzie robić swoje projekty i okładki dla mnie czy coś, a ja też będę grał i będzie OK. Ewa była wtedy bardzo młodą osobą, prawda? Była dziewiętnastoletnią dziewczyną. W Norwegii udało się jej szarpnąć troszeczkę dolców. Miała 2000 dolarów, które trzymała w bieliźnie. Wyciągała po stówie. Szybko się zorientowałem, że dzięki temu mam możliwość lepszego działania. Okazało się, że nad mieszkaniem Ewy, piętro wyżej, ktoś ćwiczy na perkusji, więc zapukałem do niego. Był to długowłosy chłopak Mariusz Kruc. Jest moim sąsiadem do dziś, ponieważ wciąż tam mieszkam. Obecnie Mariusz jest łysy jak kolano, natomiast wówczas miał wielkie, długie, kręcone włosy. Był wtedy osiemnasto-czy dziewiętnastoletnim chłopakiem zafascynowanym U2. Grał w jakimś zespole, który ćwiczył w jego mieszkaniu, co często słyszałem. Podsłuchiwałem go przez ścianę i stwierdziłem, że nie najgorszy z niego bębniarz. Zaproponowałem mu współpracę i zaczęliśmy robić razem próby. Był to okres między tym, jak zszedłem już z ulicy, a założeniem Homo Twist. Działał wówczas w Krakowie klub Rotunda, gdzie rządził niejaki Andrzej Rosłaniec. Był to kutas nie z tej ziemi, frajerczyk z okresu ZMS-owskiego[32]. Zwykły studencki sprzedawczyk, który dochrapał się stanowiska kierownika klubu studenckiego Rotunda, który był kultowym miejscem. Za czasów, kiedy jeszcze był tam jazz, odbywały się tam zajebiste koncerty. Była na przykład taka impreza Jazz Juniors, na którą przyjeżdżali młodzi ludzie, a później były tak zwane Zaduszki Jazzowe, które organizował łysy kolega z PSJ-u[33], niejaki Tomasz Tłuczkiewicz. To dokładnie ten sam gość, który ściągał na Jazz Jamboree wybitne gwiazdy za państwowe pieniądze. Był wtedy szefem PSJ-u, gościem palącym trawkę i coś mi się zdaje, że nie tylko… W latach 80. ściągnął na Jazz Jamboree chociażby Milesa Davisa i dał mu przejść VIP-owską bramką na lotnisku Okęcie. A wiesz, co to znaczyło w przypadku Milesa Davisa… Brak kontroli bagażu? Możemy się domyślać (śmiech). Zapewne przewiózł dowolną ilość kokainy. Czyli tyle, ile potrzebował dla siebie i zespołu. Miles dał wtedy zajebisty koncert, na którym nie

byłem, ponieważ, jak ci opowiadałem, byłem frajerem i zostałem pod kołdrą u Anki Szarbińskiej. W każdym razie Rotunda była wtedy ważnym klubem. Nie było już grania na ulicy, więc zacząłem robić próby z tym perkusistą, sąsiadem Ewy. Kupiłem sobie prosty sprzęt elektryczny – gitarę i jakiś durny wzmacniacz. I w ten sposób stworzyliśmy duet z Mariuszem Krucem. Ja grałem na elektrycznej gitarze i śpiewałem swoje, a on grał na perkusji. Impreza, którą organizowałem, nazywała się Czarny Wtorek. Bilety były tanie. Występowałem tydzień w tydzień. Zapraszałem też gości – raz jakiś trębacz, raz skrzypek. Nie było nawet tak źle – ludzie przychodzili. Jakoś to szło, ale zrozumiałem, że potrzebuję basisty. Wtedy jeszcze czasami grywałem na streecie, chociaż była już Wolna Polska i chujowo się grało, ale nie było forsy, więc grałem. Wyszedłem któregoś dnia na miasto i poznałem w knajpie gościa, który wyglądał jak Adonis XIV. Piękny chłopak! Nie za wysoki, zgrabnie zbudowany, leciutko lokowate włoski, bajera maksymalnie przyspieszona od amfetaminy. Warszawiak. Co robił w Krakowie? Poznał dupę – Ewę Fiut, obecnie Langer. Bardzo fajną dziewczynę, która zakochała się w nim po same uszy, mimo iż była zdzirą z piekła rodem. Wszyscy o tym wiedzieli, choć nie była to laska typu Ziętara[34], tylko bruneta, suka o ostrych rysach, wcale niekoniecznie ładnych, ale była ostrą laską i wszystkim się podobała. Ewa Fiut była wtedy jedną z ostrzejszych lasek i rządziła na mieście. Była koleżanką mojej starej, córką grabarza (śmiech). Fajna laska! Jeszcze fajniejsza była jej siostra, ale ta nie była taka zfreakowana, trzymała się na uboczu. Stary Fiut był alkoholikiem i grabarzem, więc u Ewy na chacie wisiały czarne sztandary, wszędzie stały wszelkiego rodzaju kandelabry, świece, czyli całe okołopogrzebowe oporządzenie grabarza, a ja akurat w tym momencie łapałem poważną fazę na satanizm. Bingo. Ewa Fiut zawsze mi się podobała, ale na zasadzie kumpla. Wróćmy do jej chłopaka, o którym zacząłeś wcześniej opowiadać. Kim był? Adonis XIV, chłopczyna o maksymalnie przyspieszonym, amfetaminowym, totalnym słowotoku, którego nie dało się zatrzymać. Pod tym względem przebijał nawet Mietka. Okazało się, że jest gościem z Warszawki, przybija piątkę i mówi do mnie: – Cześć! Jestem Rafał Kwaśniewski. Grałem w Elektrycznych Gitarach, zrobiłem dla nich cały repertuar. Wiem, że ty jesteś Maciek Maleńczuk, grałeś na ulicy i siedziałeś w więzieniu. Szacunek! Uwierz mi, że był to człowiek obczytany na maksa! Nawet Dostojewskiego czytał albo miał taką bajerę, że mi to wmówił (śmiech). Nie był głupi. Stwierdziłem wręcz, że dawno nie spotkałem tak inteligentnego, szybkiego gościa. Powiedział, że jest gitarzystą, a ja na to: – Fajnie, ale ja szukam basisty, kolego.

Usłyszałem w odpowiedzi: – Nie ma problemu. Na basie też mogę grać. Więc dobra – ściągnąłem go na próbę. Funkcjonowały wtedy tak zwane obrzyny[35] i Rafał wytrzasnął skądś obrzynka, który dobrze mu leżał. Nie wiem, skąd go wziął, ale prawdopodobnie komuś zapierdolił, bo był kumplem Kodyma [Jędrzej Kodymowski – przyp. red.] z Apteki, a Kodym miał takie inklinacje. Maksymalnie się z Kodymem przyjaźnili. Byli do siebie bardzo podobni. Gadali jeden przez drugiego, nie szło przy nich powiedzieć słowa. Obydwaj mieli spalone łączenia w mózgu tą amfą. Ale było o czym z nimi pogadać… No więc zrobiliśmy próbę. Rafał tak zapierdolił na basie, że spadła mi szczena i pytam go: – Kiedy robimy następną? A on na to: – Wiesz co… Ta próba to jest potrzebna tobie i twojemu perkusiście, a nie mnie. Ja już wszystko umiem. No to myślę sobie: „O ho ho, mamy tu gwiazdę…”. Ale prawda była taka, że zniszczył nas swoją grą. Pierdolnął pięciominutowe solo na basie i wiesz… Okazał się niezwykle sprawnym basistą, a nie wiedziałem jeszcze wtedy, jak gra na gitarze. Jak już usłyszałem, kopara spadła mi do samej gleby. Mówię do Rafała: – Biorę cię na bas! Sprawy jakoś tak się ułożyły, że w tym samym momencie, kiedy dogadałem się z Rafałem, podpisałem kontrakt z Katarzyną Kajzer. Nie wiem, jak to się stało, ale o ile dobrze sobie przypominam, była jakaś impreza – spęd, na którym występowało kilka zespołów na hali Wisły, gdzie dostałem możliwość wystąpienia w duecie z moim perkusistą Mariuszem Krucem. Zacząłem już wtedy kombinować, jak z gitary zrobić trochę bas. Jak zrobić, żeby gitara brzmiała jak bas. Potrzebowałem tego, bo nie miałem basisty. Dlatego zakładałem grube struny od basu na elektryczną gitarę, co robię do dziś. To jest patent na mój specyficzny sound. Przyniosło to dobry efekt. Weźmy pod uwagę, że grałem na przestrojonej gitarze i Rafał Kwaśniewski był jedynym człowiekiem, który rozumiał, o co chodzi. Jak próbowałem tłumaczyć jakimś basistom, że gram na innym stroju, to padało pytanie: „Ale jak to na innym stroju?! Co to znaczy?”, to ja: „Normalnie – inaczej mam nastrojoną gitarę. Open – strój otwarty!”. Nic nie rozumieli, a dla mnie było to oczywiste i Rafał też skumał wszystko błyskawicznie. No i zagrałem w tym duecie. Grał też Hey i jakieś inne zespoły, które miała przy sobie wspomniana wcześniej pani Katarzyna Kajzer. I sytuacja jest taka, że zadzwoniła też do mnie… Czy ty to rozumiesz? Ja myślałem, że chwyciłem Pana Boga za nogi! Chyba za rogi. Dobre (śmiech)! Dokładnie tak – chwyciłem Pana Boga za rogi. Pomyślałem sobie: „Wow! Zadzwoniła do mnie Katarzyna Kajzer, a jej zespoły sprzedają po pół miliona płyt.

Będę, kurwa, gwiazdą!”. Powiedziałem to Rafałowi, a on na to: – To kurwa, zdzira, bladź! Chuj jej w dupę, pod warunkiem że tego nie lubi! Na hasło „Katarzyna Kajzer” puścił taką wiązankę, że mnie zatkało. Ja w szoku: – Rafał, no co ty? Co ty mówisz?! – Jeszcze, kurwa, zobaczysz… Zarobiła pieniądze na ikonach. Jeździła z jakimiś zespołami do Rosji i przemycali ikony, drogie kamienie i tak dalej. W ten sposób powstało Izabelin Studio i niezwykła fortuna tej szmaty. W krótkim czasie okazało się, że Rafał miał co do niej rację, a moim kontraktem to można byłoby sobie dupę podetrzeć. Dobrze pracowało ci się z Rafałem? Praca (śmiech)? Rafał Kwaśniewski spóźniał się na każdą próbę minimum dwie godziny. Ale to na początku, później – dzień lub dwa. A jeszcze później to już w ogóle nie przychodził, twierdząc, że on nie potrzebuje prób. Pytał tylko, kiedy będzie wreszcie jakieś granie, bo przecież gra w zespole i chciałby szarpnąć troszkę kaski. Jak przychodził do ciebie, to wypijał cały alkohol, jaki znalazł, wpierdalał się do lodówki i wyjadał najlepsze rzeczy i w ogóle był ultrabezczelnym gościem. Od wszystkich dookoła pożyczał pieniądze. Miał taką gadkę i był taki śliczny, że zbajerował całe miasto! Rafał był wtedy królem Krakowa. Wszyscy pożyczali mu kasę, a on nikomu nie oddawał! Nie masz cwaniaka nad warszawiaka. Uwierz mi, że rolował nas wszystkich, jak chciał. Był absolutnie uroczym człowiekiem, więc wszyscy dawaliśmy się rolować. Niezwykle dowcipny, charakterystyczny, uzdolniony na maksa typ! Przyszedł kiedyś na próbę Püdelsów i Püdel [Andrzej Bieniasz – przyp. red.] mówi: – Zagrajmy Whole Lotta Love Led Zeppelin! To był jedyny standard, jaki Püdel jako tako znał – stąd ta propozycja. I gramy ten utwór, aż w pewnym momencie Rafał, który siedział przy stole i palił blanta, podniósł rękę i mówi: – Stop! Stop! Stop! To nie tak się gra! Wziął gitarę od Püdla i zapierdolił cały numer razem z solówką, którą odjebał nuta w nutę! Püdel musiał mieć niezłą minę. Wszyscy mieli! Wszystkim regularnie spadła kopara. Nigdy wcześniej nie spotkałem się z kimś, kto ma do tego stopnia opanowany instrument. Wcześniej widziałem go tylko z basem w ręce. Nie zdawałem sobie sprawy, jak zajebistym jest gitarzystą. U niego wszystko się zgadzało. Okazało się, że mamy w swoim gronie, kurwa, geniusza! Zapierdolił to Whole Lotta Love do tego stopnia, że absolutnie mnie zatkało.

Zaprzyjaźniliśmy się. Raz przychodził, raz nie przychodził na te próby, ale raz nawet pojechał z nami do Jarocina. W każdym razie – zakumplowaliśmy się. Na Rafała wszyscy mówili Kwasek – od nazwiska Kwaśniewski, ale ja nie lubiłem tej ksywy. Rafał na początku nakręcał mnie wyłącznie na amfę, więc cały czas: „Amfa, amfa, koksik, koksik!”. I tak cały czas. Koksiku nie było, a amfy nie lubię. Jeszcze wtedy nie byłem wkręcony. Dopiero później trochę się wkręciłem w amfetaminę, a on opowiadał przez cały czas, jaki to jest zajebisty drag. Powiedziałem do niego: – Wybacz, ale jedyne, co mogę zaoferować, to heroina. A Rafał na to: – Nie, absolutnie nie mogę tego wziąć, ponieważ nie jestem w stanie się wkłuć. Nie dam rady wbić sobie czegokolwiek w żyłę. Jestem na to zbyt wrażliwy – zemdlałbym, ale spróbuję załatwić turka. I któregoś razu przywiózł go ze stolicy i wtedy pierwszy raz zajarałem turka. Co to takiego? Inaczej szara skała, ale ja mówiłem na to właśnie turek. Wtedy sporo się tego w Warszawie pojawiło. Jest to heroina produkowana w Turcji w formie szarego proszku, takich szarych odłamków. Podawało się to w zupełnie inny sposób, czyli nie dożylnie, tylko paliło się na folii. Brałeś kawałek, kładłeś na folii, podgrzewałeś od spodu zapalniczką i wtedy na twoich oczach ta skała przemieniała się w płyn, po czym płyn zaczynał gwałtownie jak cholera dymić i wtedy przez rurkę trzymaną w ustach trzeba było wciągnąć ten dym do płuc. Była to heroina o mętnym zabarwieniu. Dwa, czy trzy razy Rafał przywiózł parę gietów. Podzieliliśmy się, kupiłem od niego. Było to niesamowicie wydajne. Pamiętam, że z tydzień jechałem jednego gieta. Wydajne w diabły, wydajne w chuj! Był to dobry towarek, ale mi to działanie nie do końca pasowało, bo było mulące, nie dawało takiego strzała jak polski kompot. Nie czuło się takiej żylety. Polski kompot dawał ścisły, wydobyty, zabsorbowany alkaloid, który powodował określony, bardzo ostry, właściwie speedujący stan. Można powiedzieć, że był to speed. Jak nie przedawkowałeś, tylko cencik, półtora, to dodawało ci energii. Później pojawił się tak zwany speed ball[36], od którego niejeden zdechł. Sam dobrze ukręcony polski kompot dawał tego speeda, a turek tego nie dawał. Był nudny i zamulający. Po dwóch dniach byłeś już uzależniony, a giet starczał na tydzień. Później, jak już się uzależniłem, to lepiej mnie to kręciło, ale nie dawało mi tego, co dawał kompot, ale plus był taki, że Rafał wreszcie przekonał się do heroiny, a dawniej to tylko amfetamina. Koniec końców nadszedł moment, w którym szara skała się skończyła. On jeszcze parę razy pojechał do Warszawy, jeszcze parę razy przywiózł parę gietów, zebrał na to pieniądze od ludzi i kupił. Rafał miał wtedy bardzo dobre tantiemy z Elektrycznych Gitar, ponieważ był muzycznym współautorem płyty, która – o ile sobie dobrze przypominam – sprzedała się w gigantycznym nakładzie pięciuset tysięcy egzemplarzy. Były to w ZAiKS-ie dość konkretne pieniądze. Rafał z tego żył. Przyjeżdżał do Krakowa swoją bryką, którą

świetnie jeździł, co nam wszystkim imponowało. Wtedy nikt u nas nie miał własnego samochodu. Później odebrali mu prawo jazdy, więc sprzedał samochód. I mniej więcej wtedy Rafał wpierdolił się w heroinę, w tego turka. Tyle tylko, że turek szybko się skończył. Więc towar się skończył i przychodzi Rafał, i widzę, że mi się trzęsie, poci się, wyciera chusteczką czoło i pyta: – Maciek, czy nie dałoby się jakoś tak zrobić kompotu, żebym mógł przyjąć to w formie palonej na złotku, a nie dożylnie? No to mówię: – Wiesz… Może by się dało, ale najprawdopodobniej trzeba by zmarnować trochę towaru. Może można by było spróbować to palić na etapie plastra, który powstaje w trakcie produkcji. Widziałem, że z Rafałem niedobrze, że cały się trzęsie, więc zaproponowałem: – A weź se stary jebnij w żyłę! Co się będziesz z tym pieprzył! Teraz glazurę wykruszać, na złotku podpalać, jeszcze ci zaraz spłynie na spodnie. Poza tym to jest tylko marnowanie dobrego towaru! Czemu nie jebniesz se w żyłę? Ale Rafał dalej swoje: – Nie, nie, nie. Ja sobie w żyłę nie mogę jebnąć, bo nie mogę się ukłuć. Zaczął kombinować i wtedy objawił się mistrz mistrzów w produkcji – Aborygen. Krzysiu by mu na pewno wyrychtował coś jak trza, ale Krzysia już dawno nie było. Aborygen też był motherfuckerem, też był niezły. Dodatkowo wyczuł, że Rafał ma pieniądze. No i w końcu Aborygen zaproponował mu, że przygotuje dla niego towar, coś w stylu: „Dobra! Zrobię ci towaru takiego, jak chcesz, spreparuję ci glazurę[37] w odpowiedni sposób, ale to będzie kosztowało”. I Rafał zaczął się wykosztowywać, a Aborygen ciągnął z niego szmal. Udało się wykombinować tak, żeby Rafał mógł sobie pierdolnąć ze złotka. Ale też umówmy się – tolerancja rośnie. To, co jeszcze wczoraj było dla ciebie wystarczające, już dzisiaj nie wystarcza. Jak ćpun rozkręci się w braniu, to musi walić coraz więcej i więcej towaru. To, co dawniej wystarczało ci na tydzień, później wystarcza ci już tylko na jeden dzień. Czy ta zasada sprawdza się w przypadku pozostałych narkotyków? Przy amfetaminie i kokainie na pewno też. Rafał ćpał day by day. Wkręcił się. To jest właśnie uzależnienie. Na tym ono polega. Ja na przykład robiłem co jakiś czas tygodniowe, dwutygodniowe przerwy w ćpaniu, ale potem znów do tego wracałem. Po prostu przychodziła chwila, kiedy czułem pod językiem, że mnie ssie, że znów muszę przyćpać. Tak właśnie to działa. Wróćmy do Rafała. Co dalej się z nim stało? Co z jego nałogiem? Rafał się wjebał i coraz mocniej wykosztowywał się u Aborygena, który mu ten towar dostarczał. Bez litości tego Rafała doił. W krótkim czasie zorientował się, że może mieć

więcej klientów. Aborygen był skurwysynem z Krakowa. Żyje? Zmarł w Hiszpanii. Zaćpał się? Najprawdopodobniej tak. On też bardzo ostro jechał. Miał serce w takim stanie, że nawet centa nie mógł sobie bezpośrednio podać. Robił to po malutkim kawałeczku. Miał taki patent, że umieszczał sobie strzykawkę w żyle. Przytrzymywał gumeczką całą pompę, nie samą igłę, tylko właśnie pompę i tak trzymał w kanale. Łaził z nią i powoli sobie podawał. Dobrze sprawdziłby się wenflon. Oczywiście! Tyle że nie mieliśmy dostępu do takich rzeczy. Przydałoby się do podawania coś, co można zatkać. Dzięki czemuś takiemu na pewno mielibyśmy baty[38] w lepszym stanie. Nie byłoby kłucia, a każde ukłucie to możliwość złapania HCV, syfilisu lub AIDS. Najbardziej higienicznym sposobem było wciąganie dymu ze złotka, ale to nie było to… Zaczęły się lata 90. i wszedł przepis, że nie wolno odmówić sprzedaży sprzętu takiego jak strzykawki, więc nie było tak źle. Był już turek, zaczął istnieć jako taki przemyt. Pojawiła się między innymi kokaina i była ona bardzo dobrej jakości… Wolna Polska dała nam koks – co do tego nie ma najmniejszych wątpliwości. Polska poznała kokainę, która w latach 80. nie istniała. A kiedy w Polsce pojawiła się marihuana? Na początku lat 80. istniała w dużych ilościach. Dojdziemy i do tego tematu (śmiech) … W Krakowie był z tym problem, ale Warszawka już dobrze sobie jarała. Ganja rosła tam dosłownie wszędzie, hipisi siali ją nawet na trawnikach. Poznałem marihuanę w stolicy, gdzie znalazłem się dzięki Ance Szarbińskiej. To właśnie dzięki blantom zacząłem kończyć z hermanem. Nie skończyłeś historii Rafała Kwaśniewskiego. Rafał został ostatecznie wydojony przez Aborygena, więc zmienił zdanie i postanowił jednak się ukłuć. Przyszedł do mnie – oczy jak szpile, źrenice zwężone, podjarany, inteligentny jak żyleta. Pytam go: – Co jest? A on odpowiada: – Podałem w kanał. Zajebista sprawa! W życiu nie sądziłem, że jest aż taka różnica! Tak skończyło się ćpanie ze złotka, skończyła się akcja „Aborygen” i zaczęło się chodzenie Rafała na bajzel, a potem było z nim już tylko coraz gorzej. Wciąż graliście razem? Graliśmy. Organizowałem wtedy koncerty w dawnej Kuźnicy, w piwnicy. Z moją

małżonką Ewą robiliśmy bale maskowe, imprezy, eventy. Projektowaliśmy plakaty, zapraszaliśmy gości, próbowaliśmy szarpnąć jakieś pieniądze i nawet się to nam udawało (śmiech). Robiliśmy zajebiste imprezy. Najfajniejsze były bale maskowe. Akurat był karnawał i fantastycznie to wyszło. Kilka sztuk własnoręcznie wykonanych, bardzo ozdobnych plakatów, wstęp na imprezę tylko w masce, jak nie masz maski – możesz ją od nas kupić przed wejściem. Coś takiego. Maski przygotował dla nas kolega Jacek Panecki. Jak odpierdolił te, kurwa, maski, to spadła mi szczena! Jacek był największym dziwkarzem, jakiego w życiu spotkałem (śmiech). Był malarzem, pracował jako modelator w Operze Krakowskiej. Bez przerwy narzekał, że nie ma blantów, nie ma gdzie mieszkać i nie ma pieniędzy. Jacek był po Akademii Sztuk Pięknych. Był wykształconym plastykiem. Przyjechał z Torunia czy coś takiego. Złożyłem mu propozycję: – Kolego, robimy karnawałowy bal maskowy. Wstęp tylko w masce. Przygotuj je dla nas. Sprzedasz bez problemu na imprezie, to szarpniesz kaski! I Jacek odpierdolił taki zestaw masek, że wszystkim spadły kopary. Wszyscy chcieli je mieć, więc chętnie kupowali. Były genialne. Poprzyczepiał do nich różne złote elementy, pióra i w ogóle wyszły mu zajebiście. Materiały miał z opery, gdzie pracował. Jacek szarpnął pieniędzy i pyta: – Kiedy robimy następny bal? Mówię: – Jest, kurwa, karnawał, więc jedziemy dalej! Jechaliśmy weekend w weekend, Panecki sprzedawał maski, ja sprzedawałem bilety – zajebiście nam szło. Później Rafał Kwaśniewski kazał mi wyjebać z bandu bębniarza, sąsiada Ewy, bo twierdził, że jest za słaby i potrzebny nam jest lepszy perkusista. Znalazłem Grześka Schneidera, który był wybitnym drummerem. Jak na nowe rozdanie zareagował zwolniony Mariusz Kruc? W sumie to było tak, że on sam się zwolnił. Rafał Kwaśniewski go zniszczył. Parę razy tłumaczył mu na próbach, co źle robi, i wiesz… Tak na dobrą sprawę, to on nas wszystkich zniszczył, ale wiadomo było, że ja się nie wycofam, a Mariusz jak zobaczył, gdzie jest, a był tak naprawdę w dupie, to sam odpuścił. Przecież nawet byliśmy razem w Jarocinie, ale widać było, że w Mariuszu walczyły dwie natury. Z jednej strony marzył o graniu rocka, ale z drugiej strony – jak już przyszło co do czego i ten rock go bezpośrednio dotknął, to nagle stwierdził, że jest normalsem i nie chce żyć tak jak my. Że nie może rozmawiać cały czas o narkotykach, a my ciągle naćpani. Jakby tego było mało, Mariusz był wówczas zielonoświątkowcem i w końcu sam zrezygnował. Uznał, że nie da rady. Poza tym Rafał cały czas brał mnie na bok i zagadywał: – Maciek, my nie możemy z nim grać. To jest amator! Weźmy dobrego perkusistę, znajdźmy jakiegoś sensownego drummera. I wtedy znalazłem Schneidera. Wyglądało to następująco – Grzesiek przychodził na

koncert, dostawał swoją flaszkę, ponieważ był ciężkim alkoholikiem, i grał swoje. Robiliśmy dalej te imprezy w Kuźnicy. Graliśmy, Rafał Kwaśniewski wypierdalał na basie w masce na twarzy. Był absolutnym mistrzem. Tak wykurwiał na tym instrumencie, że daj Boże zdrowie. Ja śpiewałem i grałem na gitarze. Rafał ćpał heroinę, a ja zacząłem powoli interesować się amfą, bo ludzie zaczęli ją już przynosić. No i niestety Rafał zaczął się rozkładać. Miał coraz większe długi, coraz bardziej leciał w chuja. Co prawda w międzyczasie założył band, który nazywał się PRL – Polski Rock and Roll. Weźmy pod uwagę, że nazywał się tak jak ówczesny prezydent Kwaśniewski i miał zespół PRL (śmiech)! Nagrał z tym swoim zespołem bardzo dobrą płytę Zła wiadomość, ale całkowicie wjebał się w hermana. Zrobił dziecko, po czym zostawił jego matkę – Ewę Fiut. Tak się wpakował w te dragi, że jak przeskoczę kilka lat, to pamiętam, że jak spotkałem go w Warszawie, to sprzedawał jakieś Ray-Bany, jakieś perfumy i tak dalej. Miał plecak pełen fantów, ale całkowicie się rozjechał. Zaczął mieszać heroinę z amfetaminą, walić speed balla. Cały czas miał tę swoją inteligencję, ale zaczął już nawet trochę śmierdzieć. Zrobił się syf. Do dziś zarzucam sobie, że namawiałem go, żeby się ukłuł, kiedy on się przed tym ukłuciem bronił. Czujesz się współodpowiedzialny za jego uzależnienie? Wiesz… Gdyby Rafał się nie ukłuł, nigdy nie poznałby smaku polskiego kompotu, a jak już poznał ten smak, to całkowicie się rozjechał. W końcu capnęli go w Warszawie. Dostał jakiś straszny wyrok za posiadanie narkotyków. Siedem lat. Wyszedł już z więzienia. Mam nadzieję, że z grzania też. Został zwolniony warunkowo w 2014 roku. Możliwe, że ten wyrok to dostał taki straszny, bo był bezczelny przy zatrzymaniu. Rok temu czytałem o nim jakiś artykuł w gazecie, że dopiero dostał przerwę w karze, więc trochę sobie posiedział. Rafał Kwaśniewski jest przykładem zmarnowania wybitnego talentu. O mnie to wszyscy mówili coś takiego: „Maciek, owszem, kurwa – być może jesteś utalentowany, ale w porównaniu z Rafałem, to ty jesteś dzieckiem w piaskownicy!”. On miał naprawdę niesamowity dryg do instrumentów, maksymalne poczucie drive’u, pisał śmieszne teksty, śpiewał, grał solówki, komponował, nauczył Ewę Fiut grać na basie, robił zajebiste imprezy. Czego chcieć więcej? Ja robiłem wtedy imprezy z Homo Twist, ale już nie chciałem z nim grać, bo był nieodpowiedzialny. Rafał organizował w tym samym czasie koncerty swojego zespołu PRL, który miał wielką widownię. Sam należałem do ich fanów. Niestety całkowicie zmarnował swój talent. Jest obecnie zgorzkniałym czterdziestoparolatkiem. 40 lat to niedużo dla mężczyzny. Nie za szybko przekreślasz jego karierę? Uwierz mi, ja proponowałem już kiedyś Rafałowi, że zrobię jego utwory, dzięki czemu szarpnie troszkę kaski, ale ten chłopak ma pewną skłonność do maniany, do pożyczania pieniędzy i nieoddawania, do lecenia w chuja na ZAiKS-ie i tak dalej. Dlatego

w pewnym momencie zdystansowałem się do jego osoby. Pamiętam, jak przyszedł do mnie kiedyś zupełnie zaćpany i zapytał się, czy dam mu żyro na pożyczkę w wysokości 5000 złotych w ZAiKS-ie. I ja mu to żyro dałem. Wychodził, mruknął do mnie: – Jadę do Ameryki… A ja tak sobie pomyślałem: „Z czym jedziesz? Z tą piątką? Z tymi pięcioma tysiącami złotych wybierasz się, kurwa, do Ameryki (śmiech)?”. Piątaka oczywiście nigdy z powrotem nie zobaczyłem. Mimo to nadal uważam, że fajnie było zrobić coś razem z nim. Musiałeś sam oddać te pieniądze? To było żyro na tak zwaną jednorazową pożyczkę, więc nic się nie stało. Rafał też jest beneficjentem ZAiKS-u, ponieważ jest autorem, skomponował przecież parę ładnych numerów. Podżyrowałem mu, mimo iż od początku wiedziałem, że Rafał tego nie spłaci. Taką pożyczkę pobiera się a conto tantiem czy jak to działa? To jest tak, że sam ZAiKS dał Rafałowi 5000 złotych, czyli nie poszło to z mojego konta. I po roku, kiedy okazało się, że pożyczka nie została spłacona, ZAiKS wysłał do mnie pismo, informując mnie, że właśnie pobierają z moich tantiem pięć koła a conto żyra, które dałem Rafałowi. Wysłałem mu esemesa o treści: „Czy jesteś w stanie oddać mi moje 5000 złotych? W innym wypadku będę musiał cię zwindykować”. Oddał mi 800 złotych. Sam nie wiem dlaczego – czy się przestraszył, czy może obudziło się w nim człowieczeństwo. Nagle dostałem pismo, że wpłynęło osiem stów. W związku z tym sytuacja na dzień dzisiejszy jest taka, że Rafał Kwaśniewski nie leci mi już 5000 złotych, tylko 4200.

32 ZMS – Związek Młodzieży Socjalistycznej. 33 PSJ – Polskie Stowarzyszenie Jazzowe. 34 Barbara Ziętara – kultowa krakowska ćma barowa. 35 Obrzyn – specyficzny rodzaj gitary basowej. 36 Speed ball – połączenie amfetaminy z heroiną. 37 Glazura – jeden z końcowych produktów powstałych podczas produkcji kompotu. 38 Baty – żyły.

Denaturka Przepiękna, greczynkopodobna, czarnowłosa, krętowłosa, orlonosa dziewucha nagle pojawiła się na mieście. Według mojego rozeznania była w tamtym czasie prawdziwą rakietą. What a bitch (śmiech)! Inteligentny wyraz twarzy, sympatyczne podejście, całkowicie semickie rysy. Żydówa taka, no nie? Żydówka, ale szczuplutka! Arystokratyczny typ, żadnej ściemy. Ja w tym momencie kończyłem akurat swój trzyletni, dramatyczny związek z Beatą Kamoji. Była to niskopienna, wielkogłowa, szerokodupna, ogromnołydka, ciężka Japonka. Nie przesadzasz? Nie sądzę, abyś spotykał się kiedykolwiek z brzydką dziewczyną. Ale nie! To nie tak! Ona była przy tym wszystkim bardzo sexy. Beata miała wszystko nie tak jak trzeba – małe oczy, duże usta, wielką głowę, krótkie i w dodatku krzywe nogi z ogromnymi łydkami, ale za to – piękną pierś i śliczne ramiona. Ogólnie rzecz biorąc, Beata była zaprzeczeniem ideału urody, ale była w tym wszystkim piękna. Bez wątpienia była piękną kobietą. Była dla mnie ratunkiem przed moją poprzednią dziewczyną – Anką Szarbińską, która była poetką, depresantką płaczącą bez powodu. Anka była blondynką o zgarbionej sylwetce, zaczytaną w Stachurze, z krzakiem bardzo dobrej marihuany za szafą, którą przywieźli jej kuzyni z Warszawy. Później nieco bliżej się z nimi zapoznałem, ale o tym już mówiliśmy. Anka Szarbińska – Szarbinka – bo tak na nią mówiłem, też była śliczna i miała absolutnie romantyczne usposobienie. Wspominam ją z niezwykłą estymą. Była to inteligentna dziewczyna. Jej ojciec był lekarzem wewnętrznym, ale jednocześnie chamem ze wsi, zwyczajnym burakiem, redneckiem, z wyglądu całkowitym kwadratem. Mama zaś była panią z pretensjami. A Anka była ślicznym, neurotycznym stworzeniem – uroczą dziewiętnastoletnią dziewczyną, która wpadła w szpony grypsującego kryminalisty, który właśnie wyskoczył z więzienia (śmiech). Byłem gwiazdą swojego pokolenia, a ona wpadła wtedy w moje ręce. Przeskoczyliśmy o dwie dziewczyny wstecz. Wróćmy do czarnowłosej, greczynkopodobnej. Była Anka, po Ance – Beata, a dopiero później Denaturka. Beata przyjechała z Warszawy razem z Pawłem Cabanowskim – wnukiem czy też synem szefa PSJ-u. Fajny chłopczyna. Plastyk. Cabanowski przywlókł wtedy do Krakowa gigantyczną, międzynarodową ekipę. W tym szurniętego Polaka z Londynu o ksywie „Emil”, który lepiej mówił po angielsku niż po polsku, ale dawał radę – przetłumaczył dla mnie bardzo wiele tekstów Franka Zappy. Ekipa przyjechała z powodu całkowicie poronionej imprezy, jaką był ślub Piotra Bondarczyka. Byłem zdziwiony, że ktoś taki bierze ślub, bo z tego, co go znałem, wiedziałem, że jest to narkoman, świr, dziwkarz, kurwiarz, paranoik i do tego jeszcze artysta. W chwili, kiedy dowiedziałem się, że idziemy na ślub Bondarczyka, wiedziałem już, że będzie z tego gnój, a być może również dzieci. Bondarek był z

Warszawy, więc w sumie nie wiem, czemu ślub miał miejsce w Krakowie. W każdym razie – przywieźli ze sobą żółtą, skośną dziewczynę, a była nią właśnie Beata Kamoji. Nasz romans trwał trzy lata. Miał miejsce w Pruszkowie pod Warszawą. A jak już się ten romans skończył, to wyczaiłem w Krakowie Denaturkę. Denaturka była piękna, szczupła i miała kręcone, czarne włosy. Była kształconą pianistką i grała Debussy’ego na fortepianie, więc byłem zafascynowany. W ten sposób udawało mi się przestać myśleć o Japonce. Denaturka była absolutnym zaprzeczeniem Beaty Kamoji. Była pianistką, ale jednocześnie pochodziła z Nowej Huty (śmiech)! Denaturka jest Polką? Moim zdaniem był to rodzaj Greczynki, ale urodzonej w Polsce. Ciemna karnacja, loki, bizantyjskie brwi, ogromne oczy z silną oprawą, długie palce. Okazało się, że skończyła średnią szkołę w klasie fortepianu i bujała się po mieście. Któregoś pięknego dnia spostrzegłem, że puszcza do mnie wielkie, ogromne oko (śmiech). Wydawała mi się niedostępna, ale puściła to gigantyczne oko, więc wiesz (śmiech)… Pomyślałem: „Jezu, jak ona puszcza takie oko, to może spróbuję ją jakoś zbajerować”, i zacząłem się koło niej kręcić. Jeśli dobrze łączę fakty, to wciąż byłeś wtedy z Beatą. No byłem, byłem, ale już miałem dość tego związku, tak? Uważałem, że bardzo pomógłby mi w tym momencie romans z tą zajebistą, fantastyczną dupą, która nie wiadomo skąd pojawiła się na Floriańskiej [Kraków – przyp. red.]. Grałem jeszcze wtedy na streecie, ale to była już końcówka. Byłem wtedy w fatalnym stanie, obawiam się, że wciąż ćpałem heroinę. Wiesz, co jest najgorsze? Co takiego? Że ciągle mi się wydawało, że mój jedyny ciąg heroinowy to były trzy miesiące, kiedy grzałem równo, po kilka razy dziennie, a jak teraz patrzę na to z perspektywy czasu, to widzę, że ten problem ciągnął się za mną z 15 lat lub jeszcze dłużej. W każdym razie – wtedy, kiedy była Denaturka, to wiem na pewno, że miałem poważny problem heroinowy. Poza tym chciałem wyzwolić się czym prędzej z romansu z Beatą Kamoji i tych jej warszawskich klimatów. Oczywiście co jakiś czas przyjeżdżałem do stolicy, żeby jeszcze raz przelecieć Japonkę (śmiech). Nie skomentuję. Oj tam, oj tam (śmiech)! Po Beacie wracałem do Krakowa i szukałem nowych przygód… I tą nową przygodą okazała się Denaturka, która była przepiękna. Myślałem sobie: „Nie mogę podchodzić do niej od razu na ostro, w pewnym sensie gwałcić tej dziewczyny, która tak zasuwa Debussy’ego!”. Nie rozumiałem wtedy, że w niej z jednej strony gotował się ten wyuczony, szkolny sznyt, z drugiej zaś – była heroinistką, z czego nie zdawałem sobie zupełnie sprawy. Jakby ktoś mi to wtedy powiedział, w życiu bym nie uwierzył. Sam waliłem wówczas – powiedzmy – raz na miesiąc, może raz na dwa tygodnie. Raczej okazjonalnie, nie grzałem codziennie, raczej starałem się już tej heroiny

unikać. Jak rozwijała się ta twoja nowa damsko-męska przygoda? Zacząłem uderzać z Denaturką w bajerę. Parę razy się przeszliśmy, parę razy złapaliśmy się za ręce. Któregoś razu zaciągnęła mnie w jakieś miejsce, gdzie było odrobinę luźniej, mniej ludzi. Przypadkiem zobaczyłem, że ma w torebce pompę, ale jakoś nie mogłem w to uwierzyć. Pomyślałem sobie: „Nie, to niemożliwe. Może to moja pompa?”. Pamiętam, że starałem się powoli uciekać wtedy od heroiny. Nie uwierzyłem w to, co zobaczyłem. I któregoś dnia przyszedł do mnie Ciko i zapytał: – Maciek, czy ty się bujasz z Denaturką? A ja: – Tak, bujam się. Piękna dziewczyna. Fantastycznie uzdolniona pianistka. Zajebista dupa. Coś nie tak? A Ciko na to: – Uważaj... Ona ćpa. I wtedy mnie olśniło: „Kurwa! Widziałem w jej torebce pompę! Czy ta dziewczyna może uderzać w kanał?! Przecież to niemożliwe!”. Nie mogłem skleić tych wszystkich informacji na jej temat. Myślałem, że ona jest z innej, kurwa, bajki! Nie sądziłem, że wykształcona pianistka może uderzać na bajzel! Był to dla mnie wielki szok. Działo się to wszystko w okresie, kiedy Tymiński i Wałęsa toczyli bój wyborczy. Później Denaturce wiodło się już tylko coraz gorzej. Zastanawiałem się, jak to możliwe, żeby tak uzdolniona dziewczyna, tak piękna, obdarzona osoba, tak się stoczyła, żeby pójść w tango z niejakim Kołkiem, który leżał na ulicy z tekturą i udawał, że ma HIV, żeby zdobyć pieniądze na heroinę. Taka sytuacja miała później miejsce, czego nie byłem w stanie sobie uzmysłowić. Seksualnie w ogóle nam nie wyszło. Po kolejnych seksualnych próbach pamiętam, że próbowałem zalogować się u niej na chacie. Denaturka mieszkała z matką w Nowej Hucie, matka głosowała na Tymińskiego. Pomyślałem sobie: „Co ja tu, kurwa, robię?”. Dziewczyna piękna jak marzenie, cudownie uzdolniona, mimo to w łóżku w ogóle nam nie wychodziło. W ogóle! Z drugiej strony robiła na mnie niesamowite wrażenie – nie każdy potrafi zagrać etiudę księżycową Debussy’ego, a ona to dla mnie zrobiła! Siedziała wyprężona niczym suka, z wypiętym tyłkiem i zasuwała na fortepianie, co ujęło mnie jak cholera. W łóżku, jak już mówiłem – beznadzieja, zupełnie nic. W związku z tym zacząłem planować powrót do Beaty Kamoji. Plątały mi się te wszystkie sytuacje. Któregoś razu, jak wróciłem z Warszawy do Krakowa, zapytałem kolegów o Denaturkę, a było to po naszym ostatnim, bardzo niezgrabnym pożegnaniu. Chłopcy powiedzieli mi, że Denaturka jest z Kołkiem, więc ja w szoku: – Jak to z Kołkiem?! Przecież to jest ten, który leży na Floriańskiej! Usłyszałem:

– No tak! Dokładnie z tym Kołkiem. Jest z nim, bo on daje jej towar. Pomyślałem sobie: „Boże… To Denaturka aż tak się rozćpała? Aż tak się stoczyła?”. I faktycznie – okazało się, że ta fantastyczna dziewczyna puszczała się z gościem, który miał co drugi ząb i żebrał na ulicy. Przez cały tamten czas bujałem się z Mietkiem i Mietek niejeden raz skopał tego właśnie Kołka. Mietek grzał wtedy regularnie, a u mnie to było trochę inaczej, bo dużo podróżowałem, jeździłem do Warszawy, grałem na streecie. Dzięki temu nie byłem w takim heroinowym ciągu, jak cała reszta moich znajomych. No i niby byłem taki czysty, ale prawda jest taka, że jak tylko przyjeżdżałem do Krakowa, to też od razu waliłem w kanał. Pamiętam, jak któregoś dnia szedłem z Mietkiem po Floriańskiej i leżał ten menel Denaturki, Mietek powiedział do mnie wtedy: – Maciek, widzisz tego chuja? To jest Kołek! Jakby jeszcze był z Krakowa, to trudno, niech sobie leży! Ale jest z jakiejś zasranej, kurwa, wsi. Ułożył sobie tekturkę i udaje, że ma HIV-a! Skurwysyn! Uwierz mi, że chwilę później Kołek został zglanowany przez Mietka! Skopał go, ale Kołek się pozbierał, zawinął ten swój karton i zaczął czym prędzej spierdalać przed Mietkiem, który wykrzykiwał za nim zdania typu: „Spierdalaj mi, kurwa, stąd! Nie po to przyjechałeś do tego miasta, żeby tu się kłaść z tekturą na królewskim trakcie, na Floriańskiej! Jakbyś chociaż był stąd, to proszę bardzo – możesz sobie leżeć, ale jako że przyjechałeś ze wsi, to niestety, ale wypierdalaj stąd!”. W tym samym momencie dowiedziałem się, że moja piękna Denaturka jest właśnie z nim, z Kołkiem, bo on daje jej towar. Mimo tych doświadczeń wciąż dożylnie przyjmowałem heroinę.

Miarka, który przedawkował Opowiem ci historię z czasów mojego drugiego rzutu heroinowego. Pierwszy zaliczyłem po wyjściu z więzienia. Później miałem spore przerwy. Jeździłem wtedy po kraju i zajmowałem się graniem. Jeździłem w różne miejsca z gitarą, więc nie biegałem za towarem. Kiedy miał miejsce drugi rzut heroinowy? Lata 90. Skończyło się granie na streecie, a Homo Twist było dopiero w zamyśle. Sytuacja przejściowa. Było już po 1989 roku, więc nagle wszystko było wolno. Ulica zrobiła się głośna, toteż nie bardzo dało się na niej grać. Skończył się klimat grania na streecie. Koniecznie chciałem się przebranżowić, w związku z czym próbowałem zdobyć elektryczną gitarę. Było to jeszcze przed Homo i tak na dobrą sprawę, to zupełnie nie wiedziałem, co ze sobą zrobić. Kombinowałem, spędziłem trochę czasu na Śląsku, o czym ci już opowiadałem. Ale wróciłem z tego Śląska i wtedy okazało się, że ze Stanów przyjechał kolega Pyton. Kto to taki? W pewnym momencie pojawił się punk, no nie? Ja byłem wciąż hippie, ale później były już punki i postpunki i tak właściwie to Pyton był postpunkiem. Mam wrażenie, że był nawet czymś więcej – pierwowzorem lekko zfreakowanego narodowca (śmiech). Według ciebie istnieje takie zestawienie? Wyobraź sobie, że Pyton z własnej woli zgłosił się do komandosów, do wojska, i odbębnił trzy lata w niebieskich beretach. Taką akcję zrobił. Normalnie zgłosił się do wojska. Ty odmówiłeś służby, a on zgłosił się na ochotnika. Nie miałeś z tym problemu? Jakoś nie, był moim kumplem. Grał w kapeli Wawel Underground razem z niejakim Brudasem. Zarówno Brudas, jak i Pyton byli bardzo silnymi antyklerykałami i zdeklarowanymi satanistami. Przed chwilą powiedziałeś, że Pyton był pierwowzorem narodowca. Antyklerykalny narodowiec? Coś tu się nie zgadza. To znaczy wiesz… Nie wiem dokładnie, jak to było, ale oni jakoś to łączyli – te dwie sprzeczne ideologie. Ich zespół nazywał się Wawel Underground. Śpiewali piosenki o kopułach kościołów, które w końcu zajmą się ogniem i spłoną. Odnosili się do Adriana Marcato i różnych innych znanych satanistów. Brudas interesował się takimi tematami, bo studiował religioznawstwo, a Pyton był freakiem, inteligentnym chuligankiem. Wstąpił do wojska. Pamiętam, że parę razy wychodził na przepustkę w mundurze, a ja akurat wtedy szwendałem się po mieście, więc go spotykałem. Następnie Pyton wyszedł z wojska i wyjechał do Stanów, skąd przywiózł ze sobą prostytutkę. Nie wiem dokładnie, co to za

laska, ale sama mówiła o sobie, że spała z co najmniej pięcioma tysiącami mężczyzn. Laska ta przy każdej nadarzającej się okazji przechwalała się swoimi kurewskimi zdjęciami. Była zdzirą z piekła rodem (śmiech)! A Pyton będąc w Stanach, zdążył uzależnić się od heroiny, bo ona była heroinistką. Tak więc Pyton przyjechał do Polski wjebany w hermana, a u nas strzelanie w kanał było już mocno rozpowszechnione. Moja sytuacja była w tamtej chwili beznadziejna. Skończyło się granie na streecie, a nie założyłem jeszcze Homo Twist. Byłem w dupie, nie miałem kasy, więc z nudów zacząłem znowu grzać. Było to przed moim wyjazdem na Śląsk. I okazało się, że Pyton szuka takiego towaru, jaki ćpał tam, w Stanach. On chciał to palić, ale w Krakowie jeszcze tego nie było. Więc Pyton razem z Aborygenem, o którym już wspominałem, zaczęli wytwarzać ten towar tak, żeby można go było palić. Kombinowali, jak mogli. Rafał Kwaśniewski też zaczął kręcić się w ich okolicy, a prostytutka cały czas dodatkowo nakręcała Pytona i całą ekipę na ćpanie. Wydawali na to w chuj pieniędzy. Mieli trochę dolarów. Aborygen strzygł ich bez litości. Zrobił się maksymalny kocioł. Pyton zaczął wtedy trochę handlować amfą, jakąś hiperamfą, jakimś totalnym gównem. Parę razy przedawkowaliśmy amfetaminę. Mnie to nie pasowało, ale i tak to robiłem – wciągałem to, kurwa, gówno. Odnowiłem kontakty z Cikiem. Któregoś dnia się objawił i mówi: – Mam urodziny i mam w kurwę towaru! Bardzo dobry – sam zrobiłem, więc zapraszam. Daliśmy się namówić. Był Pyton, ta jego kurwa, ja z jakąś laską, ale teraz nie pamiętam z jaką, był Ciko i Miarka – mój basista z Homo Twist. To oznacza, że trwały już próby do Homo, bo przecież Miarka ze mną grał. Pamiętam, że był już wtedy dość mocno uzależniony. Był to ten okres, kiedy zastawiał notorycznie bas w lombardzie, o czym już opowiadałem. Miarka był pazerny na towar. Jak już miał do tego dostęp, to nie był w stanie przyćpać se trochę, tylko jechał do oporu, ćpał i ćpał. I sytuacja była taka – Pyton z tą swoją laską próbowali jarać towar Cika, który preparowali na miejscu, a dla reszty stał w kuchni wielki gar kompotu, do którego dochodziłem właściwie tylko ja, Ciko i Miarka. Gar był spory. Przyłożyłem sobie raz i po jakiejś godzinie czy dwóch jeszcze raz, nie? Maksymalnie się rozgadałem i rozdrapałem. Ćpuny tak mają, że ciągle się drapią, bo wszystko ich swędzi. Przyszedł taki moment, że czułem, że cała atmosfera się jakby miażdży. Nagle usłyszałem, że ktoś charczy, chrapie, wydaje z siebie dziwne dźwięki. Pierwsza moja myśl to: „Ktoś zasnął czy co? Ktoś tu śpi, coś mu się śni?”. Tak kombinowałem, ale zorientowałem się, że to charczenie jest coraz głośniejsze. Ocknąłem się, a tu wszyscy naćpani heroiną, więc nie kontaktują, ale mówię do nich: – Ludzie! Ktoś tu, kurwa, charczy! Okazało się, że Miarka chodził do tej kuchni nie wiadomo ile razy, a że wszyscy byli już naćpani, to nie zwracali na to uwagi. Nie wiadomo nawet, ile razy sobie dociągnął! Kompletnie przedawkował heroinę! Leżał pod ścianą i nie reagował na nic. Ciągnięcie go za ubranie ani bicie po twarzy nie przynosiło efektu. Wydawał z siebie przerażające, rzężące dźwięki. Momentalnie przetrzeźwiałem. Wszyscy spojrzeliśmy po sobie.

Powiedziałem: – Słuchajcie! Gościu nam się kończy! Będziemy tu zaraz mieli taki syf jak trza! Co robimy? Wymyśliliśmy, że może mu pomóc zimna woda. Napełniliśmy wannę i wpierdoliliśmy Miarkę w ubraniu do zimnej wody. Brak reakcji! Bicie po twarzy – dalej nic! Ile może trwać napełnienie wanny wodą? Wszystko to zajęło nam nie więcej niż 10 minut, a Miarka przez cały ten czas nie dawał znaków życia. Czas maksymalnie nam się dłużył. Przejęliśmy się na poważnie. Miarka leżał w wannie pełnej zimnej wody, na nic nie reagował, nie było z nim kontaktu, tylko cały czas charczał. Popadliśmy w ultrapanikę i w tym momencie wpadł Ciko, który gdzieś na chwilę wyszedł. Wpadł Ciko i powiedział mniej więcej coś takiego: – Co tu się dzieje? Co wy mi tu za syf robicie? Co tu tak dużo wody nalane? Przecież jak przyjdzie moja matka i to zobaczy, tę wodę wszędzie, to zrobi mi aferę! Będzie mi suszyć głowę! I nie uwierzysz, ale właśnie w tym momencie usłyszałem głos Miarki z wanny: – Wszystko będzie w porządku, tylko nic nie mów matce. Bogu, kurwa, dzięki, Miarka się ocknął. Uwierz mi, że na hasło „matka” Miarka się pozbierał (śmiech)! Taka to historia. Później nagrywaliśmy razem Homo Twist. Był bardzo dobrym basistą, który po dwuletniej kuracji w TZN-ie definitywnie porzucił granie.

Lipiec w Nowym Jorku, sierpień w Krakowie Przez to, że pojawił się popyt na paloną heroinę, Aborygen zaczął robić coraz mocniejszy towar. Chodziło o to, żeby doprowadzać go do szklistej formy, żeby można było to palić. Znowu pojawili się Ciko i Aborygen i znowu ich spotkałem. Sam nie wiem czemu, ale znowu byłem na Plantach [Kraków – przyp. red.]. Jest to wciąż okres początków Homo Twist. Spotkałem ich, a oni mówią do mnie: – Słuchaj, Maciek, mamy bardzo dobry towar. – No to dajcie. – Chcesz się naćpać czy chcesz se przyćpać? – Nie chciałbym zginąć, ale chciałbym porządnie se przyćpać. – Damy ci 0,5. – Jak 0,5? Dajcie mi 1,5! – Stary, nie wiesz, co mówisz. To by cię zabiło. – Jak zabiło? – Nie zdajesz sobie sprawy, jakie nam teraz wychodzą stężenia, ale niech ci będzie! Damy ci 0,8, ale robisz to na własną odpowiedzialność. – Dobra, wal 0,8! Poszliśmy pod jakąś latarnię na Plantach, gdzie Aborygen podał mi 0,8. I sytuacja jest taka, że otwieram oczy i widzę, że jestem około 100 metrów od miejsca, gdzie grzałem. Stoi nade mną Ciko i mówi: – Kurwa, Maciek! Nareszcie otworzyłeś oczy! Już myślałem, że nie żyjesz! Godzinę na tej ławce z tobą siedzę. Byłem w szoku: – Jak godzinę? Co godzinę? Gdzie godzinę? Przecież dopiero co podaliście mi towar! Ciko opowiedział mi, co się wydarzyło: – Padłeś na ziemię jak rażony piorunem! Kompletnie przestałeś dawać oznaki życia. W dodatku Aborygen gdzieś spierdolił, więc zostałem z tobą sam. Przewlokłem cię na ławkę, żebyś nie został w krzakach, i przez godzinę myślałem, że umierasz! W chwili, kiedy to mówił, czułem się już całkiem dobrze, ale prawda jest taka, że dostałem strasznego strzała. Być może przeżyłem tylko dlatego, że mam mocny organizm, który to wytrzymał. Pamiętam, że się pozbierałem i postanowiłem ruszyć na miasto. Poszedłem na drinka do Zwisu[39]. Barmanka patrzyła na mnie z przerażeniem, a ja

zupełnie nie rozumiałem dlaczego i normalnie powiedziałem do niej: – No co jest? Drinka poproszę! Gdziekolwiek wchodziłem, wzbudzałem konkretne przerażenie. W ogóle nie rozumiałem, o co tym ludziom chodzi, czego tak właściwie ode mnie chcą. Pojąłem dopiero wtedy, gdy poszedłem się odlać i spojrzałem w lustro, w którym zobaczyłem maksymalnie naćpanego gościa. Całkowicie rozpłynięte oczy – totalny ćpun. Nie dziwię się wcale, że jak wpadam teraz do Zwisu, to wszyscy zadają mi pytanie: – Jak to możliwe, że ty w ogóle żyjesz?! W Zwisie wszyscy robili dawniej zakłady na zasadzie: „Kiedy Maleńczuk się wreszcie przekręci?”. Pamiętam, że tego dnia, po tym strzale, spacerowałem po mieście. Nie wiem, co mnie wzięło, żeby wchodzić do tych wszystkich miejsc, gdzie mogłem spotkać jakichś znajomych. Publika była przerażona moim wyglądem. Z dwóch lokali mnie nawet wyjebali, bo szarpałem się z bramkarzami. Wpadłem w dziwny nastrój. Wspomniałeś, że Aborygen był mistrzem w swoim fachu. Jak wyglądała produkcja heroiny w jego wydaniu? Produkcje te odbywały się u niejakiego Hermesa. Był to totalny hipis. Odziedziczył po kimś kawał kamienicy, w której sam już nie wiem dlaczego, ale nie było części dachu i to miejsce było przykryte folią. Był to taki jakby squat na strychu. I w tym właśnie miejscu, w promieniach słońca, które wpadało przez ledwie zasłonięty przez Hermesa dach, siedział Aborygen i warzył towar. Pamiętam, że było lato. Aborygen był wówczas królem ćpania. Miał dwie laski – Floribertinę, która już nie żyje, i Kaśkę Hordyńską, która żyje. Aborygen zaś na pewno nie żyje. Szczególnie chciałbym ci opisać sytuację, w której się tam na wejściu znalazłem. Uwierz mi, że chłopcy już naprawdę nieźle sobie lecieli (śmiech)… Wyglądało to następująco – poddasze bez dachu, ta folia, panowie warzą towar na jakimś piecyku. Wszystko to groziło pożarem. Aborygen nagotował w chuj towaru, który został bardzo ładnie podany w ślicznej, fajansowej miseczce, którą przyniósł Hermes. Wlali cały kompot do tej pięknej miseczki, którą postawili na stole. Każdy podchodził i ciągnął sobie. Aborygen miał słabe serce. Był jednym z tych, którzy powinni stosować wenflon, ponieważ nie mógł sobie podać za jednym razem centa czy półtora, bo miał słabe serce i mógłby przez taką akcję kojfnąć od kopa. Było lato, było gorąco, więc laski rozebrane, z cyckami na wierzchu. Wszyscy naćpani. Aborygen miał w obydwie ręce wbite w kanał pompy. Z obydwu stron otaczały go jego dziewczyny, więc było tak – raz w jedną rękę Floribertina robiła mu pyk, raz w drugą Hordyńska – pyk. Do tego jeszcze trzymał w ustach szluga i tak ze mną bajerzył. Maksymalny rock and roll (śmiech)! Aborygen wyjechał później do Hiszpanii i jeszcze przez jakiś czas nadawał stamtąd, aż w końcu zmarł. Floribertina Kalala zmarła z przedawkowania heroiny z amfetaminą. Z Kaśką Hordyńską nie wiem, co się dzieje, ale pamiętam, że wtedy też nie było z nią za dobrze. Te dziewczyny były młodsze ode mnie o około 10 lat. Było to takie drugie pokolenie krakowskich łaziorów. Mamy początek lat 90. Napisałem wtedy piosenkę Sierpień w

Krakowie, w której pojawia się takie straszliwe zapytanie: „Czy tego nie jest za dużo?”. „Sierpień w Krakowie” Sierpień w Krakowie a miał być gdzie indziej Ale tam to już tylko mogłem stracić swe życie Nieważne znów jestem Już bledsze światło i nerwowe ptactwo Złote muchy obsiadły gruszkę I w słońcu uczta To już jesień Powoli smutek podchodzi do serca Co z Tobą smutku zrobić Może wypić Może wyjechać i nie wrócić Spójrz liście jak zwykle są ponad banałem Spadają z drzew spadają już jesień Spadają liście Czarnych kociąt tutaj nie krzywdzi nikt Więc ufne są a nawet zaczepne I wszystkie kąty są dla nich Tylko ich matka tak patrzy Pod jabłonką w ogrodzie herbata bez cukru Można się przyzwyczaić Miło mieć taki mały miły ogród Czy tego nie jest za dużo Czy tego nie jest za dużo Wystarczy wyjrzeć przez okno Za woalką z mgły i dymu Miasto skromnie kryje się Różowo zielono przez konary drzew Słońce zachodzi i wieczór w prześwitach I ptaki się denerwują Jest jeszcze tak ciepło Czemu się spieszą Przecież miało nie być zimy Czemu pod skórą każdy nerw mi drży Może wyjechać i nie wrócić Może…

Jak Aborygen z Hermesem nalali towaru do tego fajansowego naczynia, to wiesz… Tego towaru było w chuj! Pomyślałem sobie: „Przecież my się zaćpamy na śmierć…”. Ale było to wszystko fajne, miłe. Pamiętam, że oddychałem, odpoczywałem po jakimś romansie i dobrze mi z tym było. Znowu ćpałem. Dawniej sądziłem, że przyćpałem w życiu może ze 100 razy, ale jak teraz zaczynam sobie przypominać te wszystkie historie, to wiem, że tego było za dużo. Ćpałem właściwie całe lata 80. i ładny kawałek 90., ale już z większymi przerwami. Przez cały ten czas miałem kontakt z heroiną. Być może musimy już przejść do kolejnych dragów, bo jak będziemy ciągnąć tę historię, to zajmiemy hermanem całą książkę (śmiech). Mimo to wydaje mi się, że na koniec powinienem opowiedzieć ci jeszcze historię wyprawy Homo Twist do Stanów Zjednoczonych z 1996 roku. Homo miało już wtedy swoją popularność. W 1996 Homo Twist otrzymało nominacje do nagrody Fryderyki w kilku kategoriach, m.in. zespół roku, płyta roku – rock, wokalista roku. Mimo to nie odebraliście ani jednej statuetki. Opowiedz o tym. Nagraliśmy drugą płytę, która nazywała się Homo Twist. Udało się też zagrać parę koncertów. Jakąś tam pozycję już mieliśmy. I pamiętam, że spotkałem jakiegoś znajomego, nie pamiętam, kto to był, ale powiedział do mnie: – Maciek, kup sobie gazetę. Dostałeś pięć nominacji do Fryderyków! A ja na to: – No chyba sobie żartujesz! Byłem zaskoczony. Chodziło o płytę Homo Twist z utworami typu Portfel ojca, Populares uber alles i tak dalej. Dostaliśmy dobre recenzje i bardzo dużo nominacji w różnych kategoriach. Wszystkim przywalił syfon. Dodatkowo ja się biesiłem i nie chciałem tam jechać, ale w końcu pojechałem i nie dostaliśmy ani jednej statuetki. Tak to było. Rozumiem, że mniej więcej w tym samym czasie dostaliście propozycję koncertowania w Stanach? Tak. Dostaliśmy propozycję wyjazdu do Stanów na kilka dni. Było to tak, że udało nam się zagrać kilka koncertów, szarpnęliśmy jakieś pieniądze za tę drugą płytę i zrobiło się fajnie. Lecimy do Stanów – ja, Artur Hajdasz i Olaf Deriglasoff. Miał to być jakiś pojedynczy koncert. Pojechaliśmy tam na pięć, może sześć dni. Lot był długi, więc większość Polaków zdążyła upierdolić się wódką. Wychodząc z samolotu, przestępowałem przez kompletnie pijanych ludzi. Jako grupa rzucaliśmy się w oczy. Byliśmy mocno wyszpanieni. Ja chodziłem wtedy w obroży, miałem buty z węża i tak dalej. Wyglądaliśmy jak rock band, nie? Na lotnisku Hajdasz pocałował czarną celniczkę w wewnętrzną stronę dłoni, co wzbudziło sensację. Były śmiechy, chichy, wszyscy pytali, czy jesteśmy zespołem rockowym. Wylądowaliśmy na miejscu, gdzie sytuacja była taka, że wszyscy wciągali koks. Pamiętam, że zagraliśmy na początek jedną gównianą sztukę w polskim klubie na Greenpoincie, gdzie przyszło pięć osób na krzyż. Potem mieliśmy jeszcze jeden koncert, ten, na który specjalnie przyjechaliśmy. Zaprosił nas słynny w Nowym Jorku klub CBGB.

Klub ten okazał się norą, ale i tak było fajnie. Był to punkowy klub na obrzeżach Harlemu. Zagraliśmy koncert, na który przyszło trochę Polaków. Przyszli do garderoby i od razu wyciągnęli torebki z koksem i to był dobry koks. Nie kleszczył, wszyscy mieliśmy dobre humory, chodziliśmy uśmiechnięci. Pamiętam, że później byliśmy na jakiejś imprezce, na której cały czas zagadywałem do Deriglasoffa: – Skąd by tu wytrzasnąć tej słynnej, białej, amerykańskiej heroiny? Chodziło o to, żeby nie był to turek dostępny u nas, tylko amerykański tak zwany smug. I w tym lokalu, gdzie byliśmy, wypatrzyłem taką jedną modeleczkę. Jak się później okazało, miała na imię Ania. Była krótko ściętą blondyneczką o włosach w kolorze zboża. Miała zielone oczka i w tych oczkach wąziutkie źreniczki. Myślałem, że to taka uroda, a Olaf mówi: – Nie żadna, kurwa, uroda, tylko mówię ci, że ona jest naćpana! Zapytaj się jej, czy nie wie czegoś na temat smuga. A ja na to: – Niemożliwe! Przecież ona ma z 17 lat, nie więcej. Nie będę wyjeżdżał do takiej laski o smugu. Deriglasoff sam w końcu do niej poszedł. Usłyszałem, że mnie nawołuje: – Chodź, Maciek, chodź! Okazało się, że faktycznie miała tego smuga przy sobie. Wyszło na to, że Olaf miał rację – że laska ma takie oczęta, bo grzeje. I to zajebisty towar! Byliśmy na tej imprezce w jakimś mieszkaniu, więc poszliśmy razem do drugiego pokoju. Ania wyciągnęła malutką torebkę, na której było napisane „devil dust”. Otworzyła torebkę, wysypała biały proszeczek i zrobiła mi maluteńką kreseczkę, najwyżej 1,5 centymetra. Rozkręciła długopis i kazała mi ciągnąć do nosa przez rurkę wyjętą z tegoż długopisu. Mówię: – Mało tego. A ona: – Nie, nie, nie. To jest bardzo mocne. Tyle ci wystarczy. Trzepnąłem tę kreseczkę i powiem ci, że dobrze mnie sieknęło. Od tamtego czasu praktycznie w ogóle się z Anią nie rozstawałem (śmiech). Później było tak, że ona sama do nas przyłaziła. Ja miałem szmal, a ona wiedziała, gdzie to kupić. Na tym naszym pierwszym wyjeździe do Stanów, który opisuję, grzaliśmy koks w sumie przez cały czas. Wiesz… Śniadanko, a potem już koksik. Za dużo to nie jedliśmy, bo cały czas byliśmy naćpani. Ja dodatkowo jeszcze cały czas grzałem sobie heroinkę z Anią. Zaczęła mnie ciągać w jakieś dziwne miejsca w poszukiwaniu towaru. Któregoś razu czekając na jakiegoś kretyna, który miał to przynieść, wylądowaliśmy w alejce, gdzie chodziły same ładne dziewuchy, a Ania mówi: – Uważaj, to są same transy.

Okazało się, że jest to taka specjalna uliczka, gdzie przychodzą wyszpanione transy, które są dużo ładniejsze od tamtejszych paskudnych dziewuch. Pobujaliśmy, ale trzeba było wracać, więc wróciliśmy do kraju. Bardzo fajnie wspominałem ten wyjazd. Mimo iż było to tylko parę dni, to jednak musiałem to odchorować. Potem okazało się, że znowu jedziemy i to podobno na trzy tygodnie. Że niby jest zainteresowanie, że się spodobaliśmy, więc jedziemy. Czy w Stanach jest łatwiejszy dostęp do narkotyków? Nie mogę opowiedzieć ze szczegółami – kto konkretnie i co, ale mogę powiedzieć tyle, że towar można tam było załatwić dosłownie wszędzie. Działało to na takiej zasadzie, że chłopcy dilerzy mieli wizytówki w stylu: „We have it – if you have it” lub „We are the best – fuck the rest” i podany telefon. Normalnie dają ci taką jakby wizytówkę i możesz sobie zadzwonić, a oni przywiozą ci to, czego potrzebujesz. Byli to polscy dilerzy. Smug był porządnie rozpowszechniony. Zauważyłem, że oprócz tego, że wszyscy wciągają koks, to jeszcze do tego wszędzie jest pełno heroiny. Drugi wyjazd do USA uważasz za równie udany? Od pierwszego wyjazdu upłynęło niedużo czasu, może ze dwa czy trzy miesiące. Był to środek lata. Chyba jakiś głupi lipiec. Musieliśmy czekać na koncerty. Nie mieliśmy pieniędzy. Było gorąco w chuj. Zjebała się klimatyzacja. Myśleliśmy, że tam zdechniemy. Ja zacząłem szukać Ani. Udało się – znalazłem. Weźmy pod uwagę, że byłem wtedy w Stanach przez trzy tygodnie. Przez cały ten czas mieszkałem u kogoś po kątach, kombinując jednocześnie smuga. Z Anią nie było nawet żadnego seksu, ponieważ heroina całkowicie wyłącza tę sprawę. Tym razem już naprawdę dobrze się uzależniłem. Ludzie, u których mieszkałem, mieli mnie już serdecznie dość, zespół się pokłócił, a ja wciąż latałem za hermanem. Było chyba ze 100 stopni Fahrenheita. Po powrocie, po tych trzech tygodniach w USA, wróciłem z przeświadczeniem, że mają tam świetny towar, ale znowu byłem uzależniony i znowu musiałem odchorować. Jesteś w stanie określić, ile przeżyłeś poheroinowych zejść? Wydaje mi się, że pięć lub sześć. Jak drugi wyjazd do Stanów wypadł pod względem zawodowym? Średnio nam się udało. Zagraliśmy dwa czy trzy koncerty. Ledwo dawaliśmy radę związać koniec z końcem. Po powrocie do Polski odchorowałem swoje. A najlepsze jest to, że zagapiłem się i przypadkiem przewiozłem do kraju w kieszeni jeszcze gram tego smuga. Pamiętam, że za tym drugim razem, a to było jeszcze przed World Trade Center, wsławiliśmy się akcją palenia haszu w kiblu w samolocie. Już zaraz mieliśmy lądować, przelatywaliśmy akurat nad Manhattanem. Jak wyszliśmy z tego kibla, już po wypaleniu, okazało się, że stoi wielka kolejka ludzi (śmiech)! Teraz od razu zamknęliby nas do więzienia, ale wtedy to było jeszcze przed zamachem i ludzie byli bardziej tolerancyjni. Fajnie wspominam amerykańską przygodę, mimo że nie wszyscy członkowie zespołu stanęli na wysokości zadania. Nie miałem już sentymentu do tego składu. Zacząłem

kombinować z Püdelsami. Amerykański sen prysł. Dla Homo zdecydowanie. Natomiast bardzo dobrze wspominam wspaniałą, białą heroinę, którą tam zażywałem. Heroinę, którą wciąga się do nosa. Towar ten pozwolił mi przetrwać straszliwe upały i wysoką wilgotność powietrza, te trudne warunki, jakie tam panowały. Pamiętam, że było to ciężkie lato. Artystycznie wyjazd średnio się udał, koncertów było naprawdę niewiele. Ale za to świetnie sobie poćpałem i powiem wręcz, że chciałbym jeszcze raz (śmiech). Ten element wyjazdu wspominam bardzo dobrze. Jeśli tylko będzie to możliwe, to na pewno znowu sobie pierdolnę. Z chęcią dorwałbym się do tego devil dusta, który był tam dostępny, a wcale nie jest powiedziane, że tego już tam nie ma. Kokaina już mi się właściwie znudziła. Jest takim dodatkiem, który można powiedzieć, że po prostu jest. Zarówno w show-biznesie, polityce i wielu innych branżach. Od kokainy zdecydowanie wolę heroinę.

39 Zwis – kultowa krakowska pijalnia wódki z siedzibą na krakowskim Rynku.

Przygoda z heroiną w trzech etapach Swoją muzyczną przygodę rozpocząłeś od bluesa. Czy bywałeś na najsłynniejszym festiwalu tego gatunku w Polsce – Rawa Blues? Pierwszy raz pojechałem na Rawę niedługo po wyjściu z więzienia. Wydaje mi się, że było to w 1984 roku, ale głowy nie dam sobie uciąć. Zaśpiewałem kilka piosenek po polsku o swoim życiorysie. Od razu dostałem się na główną scenę i sam już nie wiem, czy wygrałem, czy nie, ale wszyscy mnie dostrzegli i docenili. Później jeszcze wielokrotnie byłem zapraszany, ale jakoś zawsze tak pechowo się składało, że na miejscu pojawiał się Ciko albo jacyś moi koledzy ze Śląska. W każdym razie ciężkie ćpuny. I pamiętam, że na jednej z Raw Ciko był już w bardzo złym stanie i podawał sobie heroinę w pachwinę. Namówił mnie, żebym pierdolnął sobie przed koncertem – i to był błąd. Zrobiłem przez to słaby występ. Dodatkowo musiałem go jeszcze później za sobą holować. Było to mniej więcej tak, że tam na miejscu były takie gigantyczne kible i Ciko w tym kiblu mi utknął. Czekam i czekam, a on nie wychodzi. Wparowałem tam i co widzę? Ciko wygląda następująco: spodnie ściągnięte, nogi rozkraczone, z pachwiny sterczy mu pionowo wbita pompka i mówi do mnie: – Maciek, nie wiem, czy przypadkiem nie podałem sobie w tętnicę, bo w ogóle nie mogę ruszyć nogą. Jakimś cudem wyciągnął sobie pompę, a następnie cały zesztywniał, więc musiałem zaholować go do Krakowa. Ciko narobił mi wtedy strasznego obciachu. Od tego czasu Dudek [organizator festiwalu – przyp. red.] nie zapraszał mnie już na Rawę Blues. Narobiłem sobie wtedy naprawdę złego PR-u. Był to moment, w którym ponownie pomyślałem o tym, żeby na dobre zakończyć z ćpaniem. Często jednak bywało tak, że ja już nawet odpuszczałem, zapominałem, a tymczasem ni z tego, ni z owego pojawiał się Ciko czy jakiś inny. Ja już zapominałem o hermanie, zajmowałem się swoimi sprawami, a tu nagle Ciko i znowu to samo. Pamiętam okres, kiedy pojechałem do Wrocławia celem odnalezienia Kamana. Był to artysta, który niezwykle mi się spodobał i którego postanowiłem zlokalizować. Dorwałem jakąś jego kasetę, którą on sam kolportował, nazywała się Białe murzyństwo i bigbit. Kaman urzęduje we Wrocławiu do dzisiaj. Jest schizofrenikiem, który pisał wówczas świetne teksty i bardzo ciekawie grał na gitarze. Pod koniec lat 80. pojechałem tam z elektryczną gitarą. Nie grałem już na pudle, tylko zdecydowałem się na elektryczne granie. Dlatego wlokłem ze sobą jakiś piec i próbowałem się podłączać. Pojechałem na ślepo do Breslau. Nie pamiętam skąd, ale miałem trochę kasy. Wylądowałem w Breslau i zacząłem szukać Kamana. Miałem jego numer, który skądś zdobyłem. Znalazłem go uwikłanego w nieudane małżeństwo, kochankę i małe dziecko. W wolnym czasie Kaman przepalał lufki, kręcił jakieś dzbanki, robił zajebistą ceramikę. Jest fascynatem japońskiej kultury. Generalnie ciekawy typ. Mówię do niego:

– Kurwa, Kaman! Kasy nie masz, zróbmy coś razem, coś zaróbmy, zorganizujmy jakiś koncert czy coś. Wyciągnąłem go do jakiejś galerii. W galerii tej kazałem sobie dać prąd. Dali nam prąd. Zagraliśmy koncert na kupie gruzu, na jakichś śmieciach. Przyszły nawet jakieś idiotki. Coś zaczęło się dziać, więc dopytywałem, gdzie by tu można zorganizować normalne granie, no nie? Okazało się, że można zrobić koncert w klubie Indeks. Zrobiliśmy. Był to okres rodzącego się we Wrocławiu faszyzmu. Były dwie przeciwległe grupy – anarchiści, którzy zajmowali squaty, a z drugiej strony ewidentni skinheadzi, na których właśnie zrobiła się w Polsce moda. Skinheadzi rozpierdalali każdą imprezę. I akcja była taka, że ja z pojebanym Kamanem zorganizowaliśmy ten koncert na dole, w piwnicy, w Indeksie. Najpierw wystąpiłem ja, a potem swój występ zaczął Kaman. Następnie zeszło do naszej piwnicy chyba z sześciu skinheadów. Wielkich jak szafy gości, z których jeden był mniejszy. Kaman gra koncert i widzę, że ten najmniejszy idzie do mnie. Taki był akurat na mój rozmiar. Chyba go specjalnie napuścili na mnie. Strasznie go skasowałem. Napierdoliłem go bez litości. Po tym jak go skasowałem, jego koledzy otoczyli mnie ze wszystkich stron. Co było później, nie pamiętam już nic. Zgasło światło. Ocknąłem się w zupełnie innym punkcie sali, trzymając w rękach stół. W tym samym momencie jeden ze skinheadów rzucił gitarą Kamana niczym młotem w kierunku żarówki. Mocno dostałeś? Co z Kamanem? Zdecydowanie dostałem wpierdol. Poczułem, że mam przestawiony nos. Zobaczyłem, że cały gors mam we krwi. Skinheadzi już się wyewakuowali. Jakieś dziewczyny podleciały, krzycząc: – Maciek, Maciek! Strasznie wyglądasz! Co ci się stało? Kamanowi jakimś cudem nie stało się nic, mimo że nawet trochę ich prowokował. W sumie to od początku było wiadomo, że będzie z tego dym. Spojrzałem w lustro i zobaczyłem ten złamany nos i cały gors zalany krwią. Wyszedłem na górę, gdzie było pełno ludzi, ochrona i w ogóle. Bo to było tak, że na dole był koncert i trochę ludzi, a na górze full – wszyscy pili przy barze. Podszedłem do ochrony z tą moją rozbitą mordą i mówię do nich: – No i co wy na to, panowie? Przed chwilą na dole było sześciu skinheadów, którzy rozpierdolili nam imprezę, a wy nawet do nas nie zeszliście! Co jest z wami?! Co z was za ochrona?! Widziałem, że ci ochroniarze chowają głowy po kątach, że całe to miasto jest zastraszone przez skinów. Dziewczyny mówiły do mnie: – Maciek, jedź natychmiast na pogotowie! Ale nie pojechałem. Wychodzę z klubu na zewnątrz i widzę, że idzie Ciko. Nie wiadomo, skąd znalazł się pod Indeksem we Wrocławiu (śmiech)! Był 1990 lub 1991 rok.

Objawił się Ciko i pyta mnie: – Maleńczuk, co ci się stało? – No wiesz… Przed chwilą miałem tu, kurwa, dym ze skinheadami. Złamali mi nos. Sam widzisz, jak wyglądam! – Boli cię? – No boli… – A chcesz, żeby przestało cię boleć? – No pewnie, że chcę! – A gdzie tu jest jakiś kibel? Wiadomo, co wydarzyło się dalej… Z powrotem weszliśmy do Indeksu. Bramkarze, jak zobaczyli, że wracamy, to już zupełnie zbledli (śmiech)! Weszliśmy do kibla i okazało się, że Ciko ma w chuj towaru. Ja już zapomniałem o heroinie, ale tak się złożyło, że w pięć minut po całej tej awanturze ze skinami spotykam Cika, który znowu podaje mi hermana i ten herman mi akurat smakuje. W sumie dobrze to wyszło. Przestało mnie boleć. Pamiętasz jakieś inne przygody z wypadu do Wrocławia? Dużo było jakichś durnych sytuacji. Pamiętam, jak grałem na ulicy piosenkę o zamykaniu mnie przez policję, to w końcu w realu zwinęli mnie na komendę (śmiech). Miałem w Breslau trochę takich przygód plus znowu ta heroina. Znowu grzałem, jednocześnie zadając sobie pytanie: „Czy to ćpanie się w końcu ode mnie odczepi?”. Moje ćpanie heroiny można podzielić na trzy etapy. Pierwszy etap – zaraz po wyjściu z więzienia – to etap fascynacji, ale już było wiadomo, że jako iż jestem na wolności, to na pewno będę dalej to robił. Potem miałem długi okres sukcesów w graniu ulicznym, wyjazdów do Warszawy i tak dalej. O tym też za chwilę chciałbym opowiedzieć, ale to za chwilę, bo już jednak chcę kończyć powoli temat heroiny. Co jakiś czas nachodzili mnie koledzy. Była taka akcja, że siedziałem nad czymś, pracowałem, miałem jakiś pomysł, pisałem piosenki, a tu nagle przychodzi Ciko z kolegą i mówią do mnie: – Słuchaj, Maciek, musisz nam coś przechować. Jak się okazało, był to ogromny, gigantyczny wór pełen makówek, suszu makowego, który panowie kupili od chama w Słomnikach. Schowałem to w domu, ale zrobiła się zima i zacząłem ten wór wygrzebywać w wiadomym celu. Kilka razy konkretnie się wpierdoliłem. W momencie, kiedy chłopcy przyszli odebrać wór, wyszło na to, że pół wora już nie ma, bo sam to wyżłopałem w formie zupy. Wielokrotnie wracałem do heroiny. Wielokrotnie narkotyk ten pozwalał mi przetrwać trudne chwile. Pamiętam na przykład, jak bardzo długo męczyłem się po wyjściu z więzienia, w którym znalazłem się za przestępstwo w postaci odmowy służby wojskowej. Okazało się, że jest stan wojenny i mimo że poniosłem już karę, wojsko znowu się o mnie upomina. W związku z tym musiałem stawiać się co pół roku na komisjach i udawać wariata, żeby nie trafić ponownie

do więzienia za coś, za co odbębniłem już dawno karę. Żarłem dużo stresu. W tym czasie heroina bardzo pomagała mi oderwać się od rzeczywistości. Pierwszy etap ćpania miał miejsce po twoim wyjściu z więzienia. Kiedy kolejny? Drugi etap to końcówka lat 90., kiedy zszedłem już z ulicy, a jeszcze nie zdążyłem założyć Homo Twist. Było ciężko. Mówimy o okresie Pytona i Denaturki. Jak radziłeś sobie finansowo? Sam się zastanawiam… Ale o ile sobie przypominam, to była bida, aż piszczało. Taka prawda. Później poznałem Ewę, to ona już miała trochę pieniędzy, ale moment, o którym opowiadam, jest jeszcze przed Ewą. Wtedy była akcja z Denaturką, którą, już myślałem, że poderwałem, a która w tajemnicy przede mną grzała hermana, po czym, jak już ją porzuciłem, to wzięła się za najgorszego, bezzębnego, krakowskiego menela, w co nie mogłem uwierzyć. Wychodzi na to, że trzeci etap heroinowy miał miejsce niedawno. Narkotyk ten wracał do mnie później w tej nowocześniejszej postaci, czyli białej heroiny w Stanach lub szarej skały w Warszawie. To był ten trzeci etap. Byłem już popularnym artystą, ale czasem z tej czy innej okazji potrafiłem sobie czasem dmuchnąć, zapalić czy nawet podać z kolegami w kanał. Jeszcze wiele razy to później robiłem. W ogóle nie opowiedziałem ci wszystkiego na ten temat, ale być może jeszcze w trakcie historii o paleniu, o ganji będziemy do tego wracać. Wszyscy – ja i moi znajomi – byliśmy wtedy politoxic, czyli oprócz tego, że wielu z nas grzało heroinę, to absolutnie wszyscy paliliśmy ganję przy każdej nadarzającej się okazji. W tej chwili już dawno nie miałem do czynienia z hermanem. Co heroina daje, a co odbiera? Narkotyk ten daje spokój i co do tego nie ma najmniejszych wątpliwości. Narkotyk ten daje również ciepło. Nie bez powodu mówi się na to „grzanie”. Heroina całkowicie odbiera apetyt, nie trzeba jeść. W skrócie można powiedzieć, że herman załatwia trzy sprawy – spokój, posiłek i ciepło. Jeśli dojdzie do tego miłe otoczenie, które ci sprzyja, które nie naskakuje na ciebie, to można uznać, że jest to wybitnie kontemplacyjny narkotyk. Możesz się rozmarzyć i strasznie nagadać. Ćpuny generalnie opowiadają jeden przez drugiego niekończące się historie ze swojego życia, a cała reszta im straszliwie współczuje. Klepią się po ramieniu, całują się, współczują sobie. Coś na zasadzie: „Ależ miałeś ciężkie życie… Nie martw się, teraz będzie tylko lepiej!”. Fajna atmosfera. Ja bardzo często lądowałem po heroinie sam. Osobiście uważam, że to jest właśnie najfajniejszy stan. Kiedy opadnie już kop, strzał, ta cała ciara, która przez ciebie przechodzi i tak dalej. Heroina długo działa. Dobry strzał powinien trwać 24 godziny albo i dłużej. W sytuacji, kiedy jesteś już zmęczony, przychodzisz do domu, już złapałeś powiedzmy na tyle apetyt, żeby wypić herbatę, to wtedy jak położysz się do łóżka, zapadniesz w piękny, heroinowy sen. Jest to cudowny letarg. Najmilej to wspominam. Dopiero od pewnego momentu zacząłem się w tym śnie lubować. Wydawało mi się, że

mogę w ten sposób przemyśleć bardzo wiele rzeczy. Zacząłem nawet słyszeć głos… A najgorsze było to, że głos ten słyszałem bardzo wyraźnie (śmiech)! Dochodziło do tego, że potrafiłem się z nim pokłócić. Głos ten był zawsze strasznie moralny. Żeński czy męski? Był to męski głos, który mnie napominał. Mówił: „To zrobiłeś źle, tamto zrobiłeś źle!”, i tak dalej, nie? Opieprzał mnie. Coś jakby Bóg? Tak jakby. Każdą inną halucynację, jaką przeżywasz, to jest tak, że wiesz, że musisz zamknąć oczy, i czujesz, że to halucynacja. Z głosem było inaczej. Było to bardzo realne. Bardzo wyraźnie wielokrotnie słyszałem ten głos. O tej halucynacji mogę powiedzieć, że czasami już sam nie wiedziałem, czy to jest prawda, czy wytwór mojej wyobraźni. Pytałem sam siebie: „Jak to możliwe, że słyszę go tak wyraźnie?”. Zawsze mówił mi rzeczy raczej moralne. Raczej mówił o mnie, o tym, co robię źle, a nie o Bogu czy czymś takim. Był to głos napominający, należący jakby do ojca. Czasem się z nim kłóciłem. Wtedy wyrywał mnie z letargu dźwięk mojego własnego głosu. De facto mogę uznać, że heroina to najlepszy, najwspanialszy, najsilniejszy narkotyk na świecie. Mogę to wszystko powiedzieć, ale nie mogę, nie powinienem tego nikomu polecać (śmiech). Przejdźmy do wad heroiny. Przede wszystkim błyskawicznie uzależnia. Jak szybko się to dzieje? Niektórzy twierdzą, że właściwie od pierwszego razu i mógłbym się z tym zgodzić. Zwłaszcza jeżeli ktoś ma stale dostęp do większej ilości tego towaru. Ja w moich młodych latach strzelałem z doskoku, nie miałem tego towaru przez pięć czy dziesięć dni non stop, więc nie leczyłem kaca towarem, a to właśnie jest moment, kiedy się uzależniasz. Zawsze uważałem, że przez kaca trzeba przejść. Kac ten jest straszny i najlepiej załatwić ten problem kolejnym strzałem. I wtedy już jesteś wjebany. Z alkoholem na przykład jest tak, że jak się danego dnia spijesz, to następnego nie weźmiesz wódki do ust, bo masz odrzut, nie? A z heroiną tego nie ma, bo podajesz narkotyk dożylnie. Jeśli mając potwornego kaca, całe to okropne samopoczucie, wiesz, że za pomocą jednego machnięcia pompką możesz to całkowicie zlikwidować i wrócić do miłego stanu, to łatwiej to zrobić i wielu tak robi. Niestety, tak fajnie nie jest, dlatego że heroina powoduje całkowity zastój w kiszkach i mówiąc krótko – nie można zrobić kupy. W krótkim czasie zorientowałem się, że moi koledzy – ćpuny, którzy grzeją dzień w dzień – potrafią nie srać przez dwa tygodnie albo może i dłużej. Dlatego są tacy chudzi, bo nie mają żadnego łaknienia, bo organizm nie przerabia. Nie działa przemiana materii. Są full of shit. Opowiadano mi, że wypróżniają się za pomocą palca. Radzę każdemu heroiniście, aby nie strzelał następnej działy, dopóki się nie wypróżni. W innym przypadku ten cały syf w sobie magazynujesz. W dawnych, starożytnych czasach opium stosowano jako lek na biegunkę, ponieważ za sprawą opium

biegunka momentalnie znika. W jej miejscu pojawia się zatwardzenie, które jest szkodliwe dla organizmu. Pot, który wydziela ćpun, jest toksyczny. Powoduje, że piecze i swędzi cię ciało. Ćpuny notorycznie się drapią, a drapanie to powoduje, że łapią infekcje. Rozdrapują rany i wiesz… Do tego dochodzi wodowstręt i ogólny brak higieny. No tak. Ćpuny cierpią na chroniczny lęk przed kąpielą, więc do tego jeszcze zaczynają śmierdzieć. Dochodziło do sytuacji, że jak przychodził do mnie Ciko w ciężkim stadium uzależnienia, w czasie gdy ja już nie chciałem z nim grzać, to miał nogi opuchnięte do tego stopnia, że całe podchodziły mu ropą. Dawałem mu wszelakie maści, żeby to chociaż jakoś zaleczył. Ciko w tamtym czasie już ledwo chodził. Podawał sobie właśnie w nogi, bo tylko tam mógł. Miał za sobą serię spudłowanych strzałów, więc towar odkładał mu się na kończynach. Uwierz mi, że mało co nie doszło do amputacji. Kilkakrotnie lądował na bardzo poważnych toksykologiach, gdzie trzymali go tylko dlatego, że miał koszmarnie zrujnowane podudzia. Okropnie to wyglądało. Widok nóg Cika przyprawiał mnie o mdłości. Mówił mi wtedy, żeby już nigdy, przenigdy nie grzać w kanał, że jak już koniecznie bym musiał, to żeby jakoś inaczej to podawać, nie dożylnie. Wielokrotnie musiałem pomagać Cikowi się wkłuwać, choć już sam długo tego nie robiłem. Odwiedzał mnie czasem, ale zacząłem mieszkać z żoną, więc te odwiedziny nie za bardzo były jej w smak. Pachniało to wszystko nie najlepiej. Ratowało go więzienie, bo jak do niego trafiał, to miał przerwy w ćpaniu. Ciko już nie żyje. Kolejna wada grzania to skandaliczny wpływ na stan uzębienia. Co do tego nie ma najmniejszych wątpliwości. Zęby lecą momentalnie. Większość ćpunów nie ma zębów. Jak długo trzeba grzać, żeby stracić zęby? Pół roku wystarczy. Po sześciu miesiącach masz konkretnie przetrzebione tryby. To leci w błyskawicznym tempie. Miałem pewien okres, że grzałem już tylko raz na miesiąc, ale znowu wiesz… Trudna sytuacja życiowa, nieudane próby nagrywania płyt i tak dalej powodowały, że raz na jakiś czas znowu szukałem tych moich kolegów i strzelałem sobie z nimi. Czasami tuż po takim strzale czułem, że ukruszył mi się ząb. Sam ten pojedynczy strzał powodował, że od razu łamał mi się ząb. Istnieje dość powszechna opinia, że kokaina i amfetamina też mają zły wpływ na uzębienie. Można to porównać? Są to sytuacje absolutnie bez porównania. Od kokainy tryby polecą ci w etapie, powiedzmy, pięcioletnim, a przy hermanie – pięciomiesięcznym. Iglatura poleci ci momentalnie. Mam też taką ciekawostkę – razem z grzaniem zaczyna prześladować cię pech. Jest taka typowa sytuacja, że jeżeli unikasz towaru, nie chcesz ćpać, to towar biega za tobą i na odwrót – jeżeli ty zechcesz znaleźć towar, to będzie on przed tobą spierdalał. Parę razy wpakowałem się w tego typu sytuacje. Wyglądało to mniej więcej tak: Ciko, który zawsze biegał za mną i namawiał mnie do grzania, w momencie kiedy przychodziłem do niego z

prośbą, żeby mi coś dał, to on wtedy odpowiadał: – A weź, Maleńczuk, spierdalaj! Idź se natnij na pole! Co ci będę, kurwa, załatwiał! Odczuwałem to tak, jakbym spotkał innego gościa. Przypominam sobie też taką akcję, jak kiedyś na jakiejś imprezie w willi u niejakiego Koniecznego, syna rzeźbiarza Mariana Koniecznego, gdzie bawiło się warszawskie towarzystwo, jeden z gości z Warszawy zaczął nawijać do mnie, czy ja mógłbym załatwić mu heroinę, a ja na to, że owszem, że mógłbym. Kanar wynajmował wtedy mieszkanko gdzieś koło rzeki Rudawy, gdzie ćpał i produkował na potęgę. Nie było forsy, nie było za co kupić jedzenia, więc wykombinowałem, że wezmę tego warszawskiego frajera, którego oskubiemy z kasy w zamian za trochę towaru. Tak sobie wyobrażałem, że Mietek kopsnie mu centa, a warszawiak da nam parę stów. Gość był maksymalnie najarany, nakręcony na towar. Wchodzimy do Mietka, a tam faktycznie stoją na stole makówy. Warszawiak tylko pociągnął nosem i wyczuł od razu, że jest produkcja, że się udało, że dostanie, co chciał. Mówię: – Cześć, Mietek! Tu jest kolega, który ma kasę, a ty nie masz. Może zdilujesz mu trochę? Dasz mu centa lub dwa, a potem niech spierdala, co? Na co Mietek uniósł się jak Wernyhora honorem! Wstał, chwycił tego biednego warszawiaka za klapy i wskazując na okno, rozdarł się: – Tam jest pole, chuju! Idź se, kurwa, natnij! A ty, Maleńczuk, nie rób tu ze mnie dilera i wypierdalaj! Pomyślałem sobie: „O Jezus… Co za, kurwa, faux pas…”. Spojrzałem mu w oczy i od razu wiedziałem, że przekonywanie go nie ma najmniejszego sensu. Mietek w tym momencie był zdesperowanym ćpunem na abście, który wybiegał gdzieś na polu mak, po czym spokojnie siadł sobie do produkcji, a tu mu przychodzi jakiś cwaniaczek z Warszawy i wciska mu kasę. Tak mnie wtedy zjebał, tak mnie opierdolił i nagle zrozumiałem, że te moje wyjazdy do stolicy odsuwają nas od siebie. Ambicja to Mietka chora religia? To jest właśnie wasze warszawskie myślenie (śmiech)! Tak czy inaczej otrzymałem od Mietka moralny cios. Chodziło mu o to, żebym nie robił z niego dilera, że jak chcesz sobie przyćpać, to sobie, kurwa, wychodź ten mak, wypatrz ten mak, natnij, zaczaj się, zaryzykuj, a nie mi tu forsą machaj. Dotarło do mnie wtedy, że już raczej nie wyciągnę swoich kolegów z grzania. A poczęstować też się nie dało? Nie było o tym mowy. Wygonił nas w ciemną noc. Stał w drzwiach i wygrażał za nami: – Wypierdalać mi stąd! Tam jest pole! Tak mnie zjebał, że daj spokój. Te moje znajome ćpuny były strasznie w to wszystko uwikłane. Normalne życie uciekało im bokiem. Miles Davis przez dłuższy czas walił

heroinę, ale zdążył jednocześnie stworzyć cały muzyczny gatunek. Zajmował się też innymi rzeczami niż ćpanie, a moi koledzy nie mieli żadnych innych zajęć oprócz hermana. Ja tak nie chciałem. Tłumaczyłem kolegom: – Panowie, zdobycie towaru nie jest celem, a środkiem do zdobycia innego celu. Odpowiadali na to pół żartem, pół serio: – Tak, oczywiście, Maciek. Celem jest kop! I tak te nasze dyskusje wyglądały. Tak oni sobie to tłumaczyli. Ja miałem inne myślenie. Czy heroina miała wpływ na twoją twórczość? Napisałem co najmniej kilka bardzo dobrych tekstów. Między innymi Oto, Postacie, a też na przykład utwór Pieniądze. „Pieniądze” Za pieniądze ksiądz się modli Za pieniądze lud się podli Czas to pieniądz więc za ile Drobną warto przeżyć chwilę Aha ile kosztuje pani ta A szacunek tego pana za ile kupić się da No i tak życie to gra Kto słabe karty ma odpada A kto ma swą rolę nadal gra I powiedzmy że czuję się mocny I że go koszmar nocny Nie daje po sobie znać co widać Ale o tym się nie mówi Bo się mówi o pieniądzach w towarzystwie pięknych pań Aha ile kosztuje pani ta A szacunek tego pana za ile kupić się da Pisałeś pod wpływem czy na kacu? Raczej na kacu, na depresji heroinowej. Dużo tekstów na pierwszą płytę Homo Twist powstało w ten sposób. Generalnie to jest taki drag, że jeżeli nie przedawkujesz, to dobrze się po nim czyta, ale też pisze. Próbowałem pisać opowiadania i nawet całkiem sporo ich wyszło. Być może do tej chwili leżą w szufladzie. Mogłem też dłużej uporczywie ćwiczyć na gitarze, bo nie spadały mi nastrój ani koncentracja. Artystycznie bardzo dużo mi to dawało, ale zabierało mi zdrowie. Szukałem podobnych sobie, takich jak Miles Davis, Alice in Chains czy Nirvana. Zakładając Homo Twist, do pewnego stopnia chciałem mieć band taki jak właśnie Nirvana. Do dziś fajnie wspominam heroinę, ponieważ jestem po

niej empatycznym, dobrym człowiekiem, a tak to różnie ze mną pod tym względem bywa. Po grzaniu jestem zawsze miły. Jak przestałem ćpać hermana i zacząłem więcej chlać i wciągać koksu, to zrobiłem się awanturny i robiłem zadymy. Moi znajomi pytali mnie: – Maciek, co się z tobą stało? Przecież byłeś taki dobry, taki do rany przyłóż… Odpowiadałem im: – Nie byłem do rany przyłóż, tylko byłem naćpany i to dlatego. Heroina miała zbawienny wpływ na moją osobowość. Powiedziałeś kiedyś, że kobiety nie powinny brać heroiny. Dlaczego? To zdecydowanie nie jest dla was. Kobiety totalnie się od tego uzależniają. Wszystkie, które znałem, które to wzięły, strasznie zeszły na psy. Umierały od tego. Zmarła Floribertina Kalala. Denaturka otarła się o śmierć – ktoś zszedł na jej oczach. Też pełno kolegów mi poumierało, m.in. Ciko, Aborygen. Nie wiem, czy byli tacy słabi, czy aż tak grzali. Może ja nie zdawałem sobie nigdy sprawy z tego, do jakiego stopnia można grzać, ile razy dziennie. Gdzieś przeczytałem, że Édith Piaf potrafiła sobie trzepnąć dziesięć razy dziennie. Coś takiego nie może się dobrze skończyć. Umówmy się – to jest cholernie szkodliwe. Udało ci się zerwać z tym nałogiem. Jak to zrobiłeś? Nie ma sposobu, żeby się ot tak od razu podnieść po heroinie. Nie ma na to patentu. Musisz swoje wyleżeć i wypocić. Można stosować usypiające barbiturany, żeby przespać ten stan. Będziesz się pocić, ale przynajmniej będziesz spać. Wszyscy mówią, że lepiej niż na wolności wychodzi się w więzieniu, że proces przebiega szybciej. Najlepiej w szpitalu, bo czujesz, że ktoś się tobą opiekuje, ale żeby tam trafić, trzeba być już poważnie zatrutym. Najtrudniej wychodzi się samemu. Raz podjąłem próbę wychodzenia na sucho, bez wsparcia leków, to powiem tyle, że już nigdy więcej tego nie zrobiłem i nie zrobię. Później do takich akcji kombinowałem sobie relanium w dużej ilości, żeby odespać. Zajmowało mi to najczęściej trzy, cztery lub pięć dni – w zależności od długości ciągu. Gdyby ciągi były dłuższe, musiałbym odleżeć z dwa tygodnie. Ja po kilku dniach potrafiłem już całkiem się zebrać, zacząć robić próby, działać. Na koniec chcę powiedzieć, że w tym wszystkim niezwykle pomagała mi marihuana, o której za chwilę wszystko ci opowiem (śmiech)…

Koledzy Chciałbym w krótkich słowach scharakteryzować moich kumpli. Zacznę od Tośka Radwana, ponieważ był to mój największy przyjaciel. Poznałem go i zaprzyjaźniłem się z nim w wieku lat dwunastu. Chodziliśmy do tej samej szkoły. On był o rok młodszy. Wsławił się tym, że pobił się z dużo większym i silniejszym od niego gościem. Dał sobie radę. Ja wtedy strasznie interesowałem się jazzem i w krótkim czasie zacząłem zagadywać do niego o ten jazz. Tosiek miał magnetofon szpulowy, ja miałem kasetowy. Gadaliśmy na temat jazzu i stopniowo coraz bardziej się zaprzyjaźnialiśmy. Później on trenował lekkoatletykę, a ja wioślarstwo. Żeby być bliżej niego, jako że był cały czas moim kumplem, przeszedłem z wioślarstwa do lekkoatletyki. Naśmiewał się ze mnie: – Kurwa, stary, jeździsz na chujowe zawody, laski macie paskudne. Co ty tam jeszcze robisz?! Jakbyś zobaczył, co się u nas dzieje! U nas to jest rewia mody! Najlepsze dupy w całym mieście. I faktycznie – na zawodach lekkoatletycznych było fajnie, a u mnie tak sobie – same mastodonty, wielkie, dupiaste baby, wiesz… Towarzystwo nie w moim stylu. Później też biegaliśmy razem przez płotki. Zaczęliśmy też hipisować, więc zakładaliśmy koraliki, zapuszczaliśmy włosy i tak dalej. Z Tośkiem kumplowałem się najdłużej. Jak później pojawiłem się na Rynku [Kraków – przyp. red.] i zacząłem poznawać się z hipisami, to poznałem Mietka, pseudonim Kanar. Mietek poza tym, że był ćpaczem i kombinował cały czas jakieś tajemnicze tabletki, co mi się podobało, to wkurwiał mnie tym, że wszystko to zalewał wódką. Denerwowało mnie to, ale jednocześnie pokazywało, że jest menelem z Nowej Huty. Miał bardzo dużą wiedzę na temat jazzu i w ogóle bardzo dużą wiedzę na tematy różne. Zaskakiwał mnie tym i za to go szanowałem. Zawsze potrafił rozwikłać każdy intelektualny problem z cyklu: jak nazywał się jakiś reżyser czy coś w tym stylu. Wszystko to wiedział. Tosiek zaś chodził swoimi drogami. Był to piękny chłopak o czarnych, kręconych włosach. Był wysoki, prawie mojego wzrostu. Mimo nie do końca regularnej urody dziewczyny za nim szalały. Miał te swoje włosy i ładną, dobrą sylwetkę. Radwan był strasznym dziwkarzem. Miał romans za romansem. Pił też dużo alkoholu. Mimo to pierwszy z nas doszedł do jakichś pieniędzy. W pewnym momencie zaczął już nawet chodzić w garniturach. Pierwszy z nas miał samochód, pierwszy kupił sobie mieszkanie. Wyjeżdżał do Włoch. Handlował tam na zasadzie takiej, że kupował tam srebro i sprzedawał u nas, a u nas kupował bursztyn i sprzedawał tam. Przez jakiś czas mieszkał we Włoszech, gdzie nauczył się nawet języka. Tosiek najszybciej zrobił karierę. Chodził swoimi ścieżkami i bez przerwy wdawał się w jakieś romanse. Taki kochliwy, koci typ. Natomiast jak tylko się pojawiał, to od razu wszystkim stawiał. Jego kłopoty zaczęły się w momencie, kiedy z jakichś przyczyn zaczął chodzić do kasyna, gdzie przepierdolił dużo pieniędzy. Generalnie skończyło się to tym, że kilka czy kilkanaście lat temu znaleziono go powieszonego w

Lasku Wolskim [Kraków – przyp. red.]. „Antoni Radwan” Coś ujął w planie Antoni Radwanie Cóżeś zażył By na taką rzecz się odważyć Żyłeś jak chciałeś Żyłeś szeroko Flachyś ty mierzył Aż po samego dna głębokość Gdzież teraz denat Denat w Atenach Tam gdzie Marlena Ottey walczy o medale złote A w głowie myśl jedna dręczy mnie Czy czasem właśnie nie tak jest On już zapewne teraz wie Radwan czy śmierć miała oczy twe Padłeś w tym biegu Na dziesiątym płocie Tak zawsze młody Odchodzisz Radwan w starocie Wesoło się ćpało Parkopan łykało Nie znasz tej tablety W takim razie nic nie wiesz niestety Tyle wspólnych racji Las halucynacji Grzalim do żyły Los mielim niestety zawiły Niedługoś zabawił Sępów pojąc zgraję Wśród nich ptaszek jeden Ten co zawsze własną gwiżdże baję Kanarkiem zwany Organom znany I czy w dzień czy w nocy Przekrwione przepite ma oczy

Liczył liczył liczył Z życiem się przeliczył W piątek trzynastego Własnych Tosio nie policzy zniczy Tłucz fajanse jak leci Do ostatniej szklanki Poprzez talerzyki Filiżanki dzbanki kochanki Leci w pył zastawa Krwawa zabawa Hotel Grand na godziny Dwa vipy cztery dziewczyny Matkę płacz porywa Nic tu po kolei Obraz się rozmywa Na płycie Kanar blanty klei Na nic miłość matczyna A i renta mała Matka chowa syna Cała w czerni nad grobem się chwiała Psiakrew do diabła Kogoś tu brakuje Taka to prawda Stara życia kapota się pruje Nie pamiętam, ile dokładnie lat minęło od tego zdarzenia. Odbył się pogrzeb. Ja byłem wtedy gdzieś na Wybrzeżu. Zdemolowałem pokój hotelowy w Grand Hotelu w Sopocie. Rozwaliłem całą zastawę i pobiłem znajdujące się ze mną w pomieszczeniu osoby. Jak dowiedziałem się, co się stało, narobiłem strasznego bajzlu. Byłem maksymalnie wkurwiony. Pamiętam, że to było wtedy, kiedy odbywały się igrzyska w Atenach. Przez jakiś czas dochodziły do nas newsy, że go nie ma, że nie można go znaleźć, że nie można się do niego dodzwonić. Dzwonili do mnie ludzie z pytaniem, czy nie wiem przypadkiem, gdzie jest Tosiek. Padały jakieś hasła z cyklu: „Może spierdolił do Aten na igrzyska?”, co znalazło odbicie w moim tekście Antoni Radwan – „gdzież teraz denat/ denat w Atenach”. Okazało się, że się powiesił. Tak skończyło się z Radwanem. Teraz Ciko… Ciko był dzieckiem robotniczym z Nowej Huty, kumplem Kanara od czasów szkolnych. Jego mama była salową w szpitalu imienia Żeromskiego, tata zaś – skończonym alkoholikiem. Ciko od dziecka produkował heroinę. Był delikatnym chłopakiem, beatlemanem[40], hipisem z krwi i kości. Co ciekawe, mimo iż był delikatniejszej postury niż Mietek i dużo mniej od niego pyskaty, to nie wiadomo dlaczego,

ale lubił zadymy z milicją. Miał takie swoje powiedzonko, które bardzo mi się podobało i z którym sam też się utożsamiałem, a brzmiało mniej więcej tak: „Najpierw trzeba zajebać wszystkich skurwysynów, a potem można być pacyfistą” (śmiech). Zawsze pierwszy przynosił informacje, że będzie jakiś dym. Mówił do mnie wtedy: – Maciek, załóż dobre buty, bo będzie dzisiaj zadyma. Idziemy dymić! Dla odmiany Mietek reagował zwykle następująco: – Maleńczuk! Gdzie ty chcesz iść?! Przecież możesz kogoś zranić! A ja właśnie chciałem kogoś zranić (śmiech)! W takich momentach kazałem Mietkowi siedzieć cicho. Wtedy, kiedy były pierwsze zadymy, te na początku lat 80., to ja akurat siedziałem w więzieniu, więc się nie załapałem, a też chciałem trochę podymić z milicją. Przyszedł rok 1989 i znowu pojawiła się okazja. I faktycznie – parę razy ostro z milicją pojechałem. Mogę tu przytoczyć krótką anegdotę o sandałach. Nagle okazało się, że nie za bardzo da się już grać na streecie. Wszędzie milicja i zadyma. Gaz ściele się po ulicach. Na Floriańską przyleciał jakiś gość i krzyczy: – Kto chce się napierdalać, to dawać na Grodzką, bo tam wszyscy się gromadzą! A ja z gitarą i w sandałach (śmiech)! Szykowałem się do grania, ale jak zobaczyłem, co się dzieje, to wiedziałem już, że nic z grania nie będzie. Było już słychać wystrzały i w ogóle! Poleciałem z gitarą do znajomej fryzjerki z prośbą o przechowanie instrumentu. Ona przerażona mówiła do mnie: – Panie Maćku, niech pan tam nie idzie. Pan ma taką delikatną urodę. Zaraz panu coś zrobią! Jezus Maria, gdzie pan idzie? Odpowiedziałem: – Niechże pani już nie gada, tylko weźmie pani tę gitarę, i po sprawie! Udało się – zostawiłem gitarę i poleciałem. No i faktycznie widzę, że jest dym. Polega to na tym, że z jednej strony stoi milicja, a z drugiej strony stoją ludzie i obrzucają się wzajemnie różnymi rzeczami. W pewnym momencie tłum zorientował się, że milicja nie jest do końca dobrze uzbrojona, więc milicja zaczęła się cofać, a tłum ruszył w jej kierunku. Zrobiła się gonitwa. Kilka razy ja też przebiegłem w tę i z powrotem. W międzyczasie w całym tym zamieszaniu pogubiłem cholerne sandały. Nagle zorientowałem się, że jestem boso (śmiech). I widzę nagle, że ze strony milicji leci mój sandał. Tłum go odrzuca, a ja, kurwa, wiesz… Krzyczę: – Tutaj! Tutaj! To moje sandały! Powiedziałem sobie wtedy, że już nigdy w życiu nie założę pieprzonych sandałów na zadymę (śmiech)! Jakoś je odzyskałem. Sytuacja się rozluźniała. Ludzie się rozpierzchli. I ja patrzę, a naprzeciwko mnie stoi zomowiec[41] w hełmie i z pałą! I tak stoimy naprzeciwko siebie i patrzymy sobie w oczy. Widzę, że za moment mi przypierdoli, bo niby co innego miałby zrobić (śmiech). Przypomniało mi się, że koledzy radzili mi, żeby w

takiej sytuacji założyć klientowi na głowę kosz na śmieci. Wtedy były to takie metalowe kubły. Niestety koledzy zapomnieli dodać, że kubeł ten należy wcześniej opróżnić z zawartości, bo może być ciężki. Więc złapałem za ten kubeł, a on taki, kurwa, ciężki, że nie masz pojęcia! Ze straszliwym wysiłkiem nałożyłem go milicjantowi na głowę. Cały obsypał się śmieciami, które wypadły z nieopróżnionego kosza (śmiech). Zrobił się syf na maksa. Pomyślałem sobie: „Natychmiast stąd spierdalam!”. Zomowcy ustawili się w ścieżkę, widząc moje dokonania. Nie mogłem uciekać zbyt szybko, bo miałem te człapate sandały. Jeden milicjant czekał z pałą na dole, drugi z pałą u góry. Chcąc wydostać się z kotła, w którym się znalazłem, musiałem przelecieć między tymi dwoma gośćmi. Postanowiłem, że po prostu tamtędy pobiegnę. Pierwszy strzelił mnie w jaja, co jakoś zniosłem, ale drugi niestety strzelił mnie w szczękę. Mocno poczułem to drugie uderzenie. Poleciałem od razu do fryzjerki, żeby odebrać gitarę. Fryzjerka jak mnie zobaczyła, to tylko przerażona wybełkotała: – No i widzi pan… Zrobili panu krzywdę… Rzuciłem do niej: – A gdzie tam! Jaką krzywdę! Nic mi nie jest! Wziąłem gitarę i poleciałem grać. Byłem na adrenalinie. Poszedłem na nowe miejsce i zacząłem normalnie jakby nigdy nic grać koncert. Zeszło się z 500 osób. Zarobiłem w chuj pieniędzy. Przyszły dzikie tłumy. W końcu zagadał do mnie jakiś menel: – Świetnie grasz! Nie przejmuj się, że jesteś kaleką. Jakoś to będzie! Podszedłem do lustra i zobaczyłem, że mam całkowicie zdezelowaną prawą stronę twarzy. Od tej pały maksymalnie spuchła mi szczęka. Nie wiem, z czego to jest zrobione, ale już nigdy później nie byłem tak spuchnięty. Byłem całkowicie, kompletnie zdeformowany na twarzy. Miałem taką adrenalinę, że wykonałem półtoragodzinny koncert, nie czując absolutnie nic! Zaczęło mnie boleć, dopiero jak wróciłem do domu. Takich zadym było wiele. Generalnie było tak, że to zawsze Ciko namawiał mnie do tych akcji. Sam też brał w nich czynny udział. Walił w milicjantów kamieniami i nie tylko. Ja wsławiłem się zaatakowaniem pięciu milicjantów, bo wzbudził się we mnie instynkt przywódcy. Tłum podczas takich demonstracji ma to do siebie, że wystarczy, że milicja zrobi krok do przodu, i od razu wszyscy spierdalają. Nie mogłem tego znieść. Później już nauczyłem się spierdalać razem z innymi, bo co zrobisz? Przecież nie zostaniesz tam sam (śmiech). Na początku zadym w 1989 roku wystawiono milicję nieprzygotowaną do akcji. Goście przyszli w czapkach. Mieli duże pałki, ale nie mieli hełmów. Nie mieli w ogóle bojowych ciuchów. W pewnym momencie zrobiła się naprawdę wielka gonitwa. Ludzie przewrócili nawet jedną sukę. Cały samochód ludzie wywalili! W pewnej chwili zobaczyłem odciętych od reszty pięciu milicjantów. Byli otoczeni tłumem cywilów. Wzbudził się we mnie instynkt przywódcy i krzyknąłem do ludzi: – Za mną!

I rzuciłem się na tych pięciu zomowców. Zacząłem się z nimi normalnie, regularnie prać na piąchy. Mam wrażenie, że udało mi się strzelić wszystkich. Oczywiście nikt nie poleciał za mną, więc zostałem sam. Wszyscy gdzieś sobie poszli. Jednemu z nich udało mi się nawet wyrwać z rąk pałkę. Myślałem, że będę miał zdobyczną, ale niestety mi ją zabrał. Zdezorientowała mnie ta akcja. Zagapiłem się na chwilę, co wykorzystał inny milicjant. Dostałem strzała pionowo, prosto w czoło dużą, milicyjna pałą. Tak zwaną osiemdziesiątką. Uwierz mi, że po samym uderzeniu nie odczułem nic. Minęły może dwie sekundy i poczułem, jakby coś pociągnęło mnie z tyłu za płaszcz. Ewidentnie poczułem, że jakaś siła ciągnie mnie do tyłu. Po bardzo dużym opóźnieniu straciłem równowagę. Być może coś podobnego odczuwają bokserzy po otrzymaniu mocnego ciosu. Zrozumiałem, że jak nie zwieję, to za chwilę mnie dorwą. Niewiele się zastanawiając, wpadłem do lokalu Kurza Stopka, który znajduje się w okolicy Rynku, dokładniej na placu Dominikańskim. Usiadłem przy stoliku, zamówiłem 100 gram i galaretę. Widzę, że nie chcą mnie obsłużyć. Kelnerka patrzyła na mnie z przerażeniem. Bałem się, że zaraz do knajpy wejdzie za mną milicja. Nie wytrzymałem nerwowo i poleciałem na zaplecze. Myślałem, że to będzie jak podczas powstania – przejdę przez kuchnię, baby mnie wypuszczą z drugiej strony, wyjdę tyłem, ucieknę przez podwórko i jakoś spierdolę stamtąd, no nie? Jebnąłem kilku milicjantów w mordę, więc jak oni tam za mną wejdą, to będę miał sprawę, pójdę siedzieć jak nic! Wpadam na kuchnię, a baby w krzyk: – Milicja! Milicja! Co pan tu robi?! Próbowałem się tłumaczyć: – Jestem demonstrantem! Przepuście mnie! A one dalej w ryk: – Nie ma mowy! Wynocha! Milicja! Jezus Maria… No mówię ci (śmiech)! Wróciłem na salę, powtórzyłem zamówienie: „Setę i galaretę, proszę”. Udało się – otrzymałem, co chciałem, i tak sobie siedziałem. Zobaczyłem przez szybę, że front zdążył się przesunąć, a milicja przepadła razem z nim. Odsiedziałem swoje w Kurzej Stopce, będąc przekonanym, że zaraz wpadną, zwiążą mnie i pójdę do więzienia, na nie wiem lat ile, za pobicie milicjanta. Wyczekałem i udało mi się stamtąd wyjść. Uchowałem się praktycznie bez szwanku (śmiech). Charakterystyka Cika jest taka, że jak już powiedziałem – był beatlemanem. Nosił długie, blond włosy. Miał okrągłe okularki, tak zwane lenonki. Jeździł z nami na imprezy jazzowe, ale tak naprawdę lubił rocka. Był hipem bardzo głęboko wpierdolonym w heroinę. Był beznadziejnym przypadkiem. Próbował podejmować leczenie, ale jak tylko zaczynał, to od razu przedawkowywał metadon. Pakował sobie w szyję i w pachwinę. Kilka razy poważnie się uszkodził. Podając w pachwinę, musisz wbić igłę pionowo, tuż obok członka. Szukał głęboko ukrytej głównej żyły, bo jedna żyła jest dobra, a druga zła. Musisz podać we właściwą. Ciko kilka razy podał sobie w nie tę, co trzeba. Mało brakowało, a zaliczyłby amputację. Kilka razy zamykali go też do więzienia za paserkę,

chociaż nigdy nie był złodziejem. Marek Skrzypiński, pseudonim Ciko, był dobrym, fajnym chłopakiem. Zmarł niedawno w wieku 51 lat. Odprowadziłem go na cmentarz. Łączyła mnie z nim głęboka więź. W ostatnim czasie trudno było nam spędzać razem czas, ale i tak niekiedy zabierałem go na jakieś wyjazdy, do Warszawy czy gdzieś. Był z tym pewien problem, bo Ciko nie był akceptowany. Był przez to grzanie trochę brudny, nieświeży i tak dalej. Zwykłym, normalnym ludziom coś takiego nie pasuje, nie tolerują tego. W związku z tym nasza przyjaźń miała swoje fazy. Jak się czasem spotkaliśmy, to szliśmy razem w tango na parę dni, a potem ja wracałem do swoich spraw i on też do swoich, przez co coraz bardziej się degenerował. Lubiłem go. Natomiast Mietek jest obecnie moim jedynym żyjącym, prawdziwym przyjacielem. Zawsze mówił na Cika „Maruś”. Nienawidził go i tępił. Oni musieli się przyjaźnić, bo byli kumplami wychowanymi na jednym osiedlu Na Stokach, ale to Mietek był w tym związku dręczycielem i oprawcą, a Ciko musiał wysłuchiwać od niego niekończącego się opierdolu. Mietek jest totalnie apodyktycznym gościem, więc Ciko grzecznie i spokojnie to wszystko znosił. Pamiętam, że wiecznie wybuchały między nimi awantury o sączek. Jest to kawałek waty, przez który przeciąga się towar do pompy. Jeśli przeciągniesz przez taki sączek 15 czy 20 centów, to zostaje w nim towar. Sączek taki można później wygotować i mieć w ten sposób strzała na kaca. Podczas produkcji wielokrotnie dochodziło do awantur z tego powodu. Było to tak, że Ciko nagle gdzieś znikał, a Mietek orientował się, co jest grane, i okropnie się pieklił. Brzmiało to mniej więcej tak – najpierw mówił do mnie: – Patrz, Maciek! Znowu zabrał sączek! Następnie wykrzykiwał za nim: – Ciko! Znowu zajebałeś sączek! To znów do mnie: – Mówiłem – uważać na niego! Te mocniejsze ćpuny tak miały, chociaż Mietek nie był aż tak wjebany jak Ciko. Był raczej średnim ćpunem, w przeciwieństwie do Cika, który był zdeklarowany. Prawdziwy, ostry ćpun nie wdaje się w romanse, bo herman całkowicie zamyka temat libido, a Mietek romansował. Były to najczęściej klimaty alkoholowe, ale stopniowo wciągał te kobiety w produkcję, jak między innymi niejaką Jagę. Mimo tego grzania Mietek był cały czas człowiekiem potrafiącym utrzymać fajny, śmieszny gryps, czytającym duże ilości książek, żyjącym zdecydowanie intelektualnym życiem. Jeździliśmy na Jazz Jamboree i różne inne istotne wydarzenia jazzowe, które odbywały się w Polsce i były w zasięgu naszych możliwości. Cały czas słuchaliśmy dobrej muzy i o niej dyskutowaliśmy. Były takie okresy, kiedy próbowałem wyciągać Mietka z ćpania za pomocą marihuany, która już się pojawiła. Mietek dobrze na to reagował. Kombinowałem skądś bimber i próbowałem leczyć go, dając mu zastępcze zajęcie. Przychodził do mnie, a ja wmawiałem mu, że będzie grał ze mną na tarce i tabli. Robiliśmy próby. Mietek chujowo grał na tej tabli (śmiech). Wiadomo

było, że nic z tego nie będzie, ale przynajmniej nie ćpał. Siedzieliśmy, paliliśmy chujową trawę, graliśmy i piliśmy spiryt. Oczywiście Mietek do dziś lubi się ukłuć, ale nie robi tego. W pewnym momencie zaczął chodzić po doktorach i wyszło mu to na zdrowie. W tej chwili jest dorosłym, poważnym panem mającym rodzinę. Jak każdy ma też oczywiście swoje problemy. Wśród nich głód heroinowy, który najprawdopodobniej już nigdy nie przestanie go męczyć, bo za mocno się zaszczepił. Mietek zawsze zalewał heroinę alkoholem, o co miałem do niego pretensje. W tej chwili grzanie zastępuje sobie różnego rodzaju legalnymi tabletkami, które od czasu do czasu udziela również mnie. Są to bardzo dobre, opiatopodobne tableteczki typu tramal czy bunondol. Nie trzeba się już kłuć, nie trzeba biegać za turkiem, robić produkcji i tak dalej. Wystarczy odpowiednio przejrzeć tabelę leków i gwarantuję, że każdy, kto wie, co dobre, znajdzie tam coś dla siebie (śmiech)… Obecnie gdybym miał przygrzać sobie coś podobnego do heroiny, to szukałbym raczej w tej okolicy, bo są to naprawdę dobre tabletki. Co jeszcze mogę powiedzieć o Mietku… Urodzony hipis, zdeklarowany zwolennik legalizacji marihuany. Całkowity altruista. Jak kiedyś wyrosło mu dużo ganji, to wyniósł na miasto ogromne pudło i po prostu ją rozdał. Wtedy już funkcjonował dealing, więc mógłby to spokojnie puścić po 30 złotych za grama. Nie zrobił tego, mimo iż był biedny niczym mysz kościelna. Rozdał parę kilo ganji, i to dobrej ganji, tak zwanego fioletu[42]. Sporo robił takich głupich rzeczy. Do tej pory jest rodzajem ideologa. Nie pozwala wyrzucać jedzenia. Lubi wyciągnąć coś ze śmietnika, nie mogąc zrozumieć, dlaczego ktoś wyrzucił taką – jak to on mówi – całkiem dobrą rzecz. Ma w sobie coś, co określiłbym jako „wrodzony recykling”. Jest wegetarianinem. Ma ogólne pojęcie na temat większości artystycznych i kulturalnych wydarzeń, które miały miejsce za jego życia. Jest chodzącą encyklopedią sportu. Mietek jest bardzo drobny, lekki, chudy. Praktycznie nic nie je. Lubi walnąć sobie z rana garść dobrych proszków prosto do gardła (śmiech). Nie dba o to, że nie był jeszcze w toalecie, choć właściwie powinien. Tłumaczę mu już tyle lat: – Mietek, widzę, że jak tylko otworzysz oczy, to od razu sięgasz po fiolkę. Weź odczekaj trochę! Zjedz chociaż śniadanie. Ale on wie lepiej: – Nie! Nie! Nie! Nie przetłumaczysz mu. Nie chce i koniec. Cały czas się przyjaźnimy, ale nie spotykamy się non stop, bo chcąc spotkać się z Mietkiem, muszę liczyć się z tym, że przyjmujemy na tę chwilę jego styl (śmiech)… Dlatego widuję się z Mietkiem raz na jakiś czas. Biorę go wtedy do siebie na wieś, łykamy sobie jakąś fajną tabletkę, palimy ganję i bajerzymy. Pijemy również trochę alkoholu, bo Mietek lubi się napić. Jest to dobry, porządny człowiek. Napisałem o nim ostatnio piosenkę Totalny dym, ponieważ jego skłonność do podjudzania zadymy była znana. Mietek ma mnóstwo powiedzonek, które osobiście ukuł. Przytoczę kilka, bo są naprawdę niezłe: „Dupa każdej kobiety w pewnym wieku jest genialna”.

„W tym kraju każdy chociaż raz miał w ręku łopatę”. „Dobry rastaman to skóra przed kominkiem”. „Nikt ci tak nie da jak stara dupa”. Często też rzuca do mnie hasłem: „Maciek, pamiętaj! Rembrandt to światło!”. (śmiech) Tych tez Mietek ma jeszcze dużo, dużo więcej i są one bardzo śmieszne. Czasami to już jest naprawdę grubo, na zasadzie: „Moja żona jest wierna Ludwikowi jak stara suka!”. Wyobraź sobie, że on to mówi w jakimś towarzystwie, gdzie siedzą kobiety i rozmawiają o proszkach do prania i płynach do mycia naczyń, a tu nagle Mietek wyjeżdża z takim tekstem (śmiech)! Jak się upije – jest nieobliczalny. Krzyczy, robi zadymę, hałasuje. Potrafi pijany zasnąć na torach tramwajowych. Jak któregoś razu skaleczył się, będąc na jakimś wojskowym osiedlu, to zachlastał krwią drzwi wszystkich lokatorów, wykrzykując: „Chcieliście krwi, to macie!” (śmiech)… Jest to absolutnie niespokojny typ. Wydaje mi się, że tak naprawdę największą krzywdę robi mu alkohol. Gdyby spokojnie ćpał sobie tylko te tableteczki, gdyby nie zalewał tego wódką, to byłby niegłupim, opanowanym gościem, ale jest uzależniony od alkoholu i to się już raczej nie zmieni. Tak już po prostu jest. Nadal pozostaje moim przyjacielem. Uważam, że fajnie jest mieć takiego kumpla. Mimo że jest to człowiek z problemami, to jest dla mnie najfajniejszym gościem, jakiego znam. Charakterystyczna różnica między Cikiem a Mietkiem objawiała się podczas naszych wypraw na pole po maki. Wyprawy te wiązały się z pewnym ryzykiem, że ktoś nas tam zaskoczy i co wtedy? Różnica polegała na tym, że jak szedłem z Mietkiem, to słyszałem od niego: – Maciek! Jakby coś, to spierdalamy! A jak szedłem z Cikiem, to było: – Maciek, pamiętaj! Jakby coś, to perswazja! To była znaczna różnica między nimi. Lubiłem jednego i drugiego. Ciko był de facto lepszy do zadymy niż Mietek, który był płochliwy i nerwowy. Stawiał się, a potem uciekał. Mietek to raczej lubi kłapać gębą, chociaż za klapy też potrafi złapać. Pamiętam, jak jakiś czas temu spotkałem go pijanego, to tak ucieszył się na mój widok, że wpił mi się zębami w policzek. Zostawił mi wielki, czerwony, odciśnięty szczeną ślad, z którym chodziłem dobre dwa tygodnie. Mietek był momentami szalony, co pozostało mu do dziś. Jednocześnie jest na tyle uspołecznionym typem, że ma rodzinę, żonę i dzieci, co też należy wziąć pod uwagę. Jako jedyny z ekipy moich kolegów wciąż żyje. Do pewnego stopnia jest szczęściarzem w czepku urodzonym. Będziemy do niego jeszcze niejednokrotnie w naszej

opowieści wracać, gdyż wypaliłem z nim kilometry blantów (śmiech)…

40 Beatleman – fan zespołu The Beatles. 41 Zomowiec – funkcjonariusz ZOMO (Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej). 42 Fiolet – odmiana marihuany o silnym działaniu i fioletowej barwie.

Marihuana Wszystko zaczęło się, kiedy poznałem Ankę Szarbińską. Wyszedłem z więzienia, byłem gwiazdą podziemia. Byłem czymś więcej niż tylko hipem. Na mieście wisiały plakaty w mojej sprawie. Byłem ogólnie rozpromowany. Moje nazwisko było znane. Bujałem się od imprezy do imprezy. Wylądowałem na fajnej chacie, na którą sam już nie pamiętam, kto mnie zaprowadził. W każdym razie poznałem blondzię. Wyciągnęła gitarę i zaśpiewała Stachurę. W dodatku, jak ci opowiadałem, za szafą miała krzak ganji. Wysuszyliśmy ją na żarówce, bo była mokra. Paliliśmy ją w fajce. Był to dobry stuff. Świetnie to na mnie podziałało, świetnie się poczułem. Zrobiło się magicznie i zrobił się z tego romans. Zacząłem częściej przebywać u Anki, gdzie cały czas grzebałem za szafą. W krótkim czasie okazało się, że krzak jest już goły (śmiech)… Bardzo mi się to spodobało, bardzo mi odpowiadało. Zabierałem się wtedy za gitarę, a ona miała akurat klasyczną. Gitara ta miała nylonowe struny, więc od razu zmieniłem je na metalowe i wyskoczyłem na street. Miałem wcześniej dłuższy etap przerwy, bo musiałem pracować w jakichś firmach, ponieważ byłem na warunkowym zwolnieniu i w związku z tym miałem nakaz pracy. Miałem już dość pracy w tych firmach i obiecywałem wszystkim dookoła, że pójdę grać w przejściu podziemnym. Jak matka Anki pytała, co to znaczy, że ja chcę iść grać do przejścia podziemnego, to Anka wciskała jej kit, że tak nazywa się zespół, w którym chcę grać (śmiech). Nie chciała się przyznać matce, że idę grać na streecie. Matka była panią prowadzącą biuro matrymonialne. Pani Zosia była porządną kobitą z kościami, żoną starego lekarza Szarbińskiego. Któregoś dnia okazało się, że do Anki mają przyjechać kuzyni z Warszawy. Przyjechało trzech całkowitych freaków, którzy przywieźli ze sobą pełno marihuany, którą wyhodowali gdzieś w stolicy. Momentalnie się zakumplowaliśmy. Byliście równolatkami? Tak, wszyscy byliśmy w podobnym wieku. Wszyscy mieliśmy po dwadzieścia kilka lat. Przywieźli z Warszawy sporo tego stuffu. Byli studentami. Jeden studiował astronomię, drugi coś tam innego, tak dokładnie to już nie pamiętam. Byli mądrzy, inteligentni, oczytani. Gadali po angielsku i tak dalej. Zaprzyjaźniliśmy się. Było bardzo fajnie. Fascynował ich mój talent. Cały czas, gdzie tylko się dało, popisywałem się swoimi piosenkami. Śpiewałem bluesa, zacząłem też już grać na streecie. Fajna była ta przyjaźń z nimi. Wszystko to zostało brutalnie przerwane sytuacją, kiedy nieopatrznie zgłosiłem się na wojskową komisję uzupełnień. Dostałem napomnienie, z którego wynikało, że w związku z faktem, iż opuściłem więzienie, powinienem zgłosić się na tę wojskową komisję uzupełnień i oświadczyć, że jestem na wolności, że faktycznie już wyszedłem z więzienia. I ja tam poszedłem, co było moim wielkim błędem. Jak tam wszedłem i powiedziałem, że jestem Maleńczuk, to gościu podniósł głowę znad papierów, długo się na mnie patrzył, aż w końcu powiedział: – O żesz kurwa mać, Maleńczuk! Nie do wiary!

Wstał i sięgnął na półkę po jakąś wielką teczkę. Była to moja teczka. Otworzył ją, czyta, czyta i mówi do mnie: – Przecież pan jest zdolny do służby wojskowej. – No tak, ale ja właśnie wyszedłem z więzienia za odmowę służby wojskowej, tak? – Tak. Odmówił pan, więc dostał pan wyrok, ale teraz idzie pan do wojska. Jest stan wojenny. Przepisy się zmieniły. Dostałem tą informacją spory cios. Wpadłem w przerażenie. Liczyłem na to, że po odsiedzeniu kary dadzą mi święty spokój! Jakże się myliłem… Wielce. Miałem wtedy 22, może 23 lata. Od tamtego czasu rozpoczęła się moja gehenna, która trwała dwa lata. Na własne życzenie. Była to moja głupota, że tam poszedłem. Trzeba było tam nie iść. Moja teczka dalej leżałaby na półce i nic by się nie wydarzyło. Stawiano mnie przed kolejnymi wojskowymi komisjami, przed którymi musiałem bardzo mocno symulować. W tym samym czasie zaliczyłem bardzo dobry start uliczny. Od razu przyniosło mi to pieniądze. Wziąłem gitarę od Anki, założyłem do niej metalowe struny i poszedłem na Bramę Floriańską. Wszyscy chcieli, żebym grał. Zagrałem, zarobiłem 600 złotych. Było to mało, ale nie było to nic. Dla porównania – obiad w knajpie kosztował 300 złotych. Nieźle jak na początek. Następnego dnia zarobiłem 400 złotych, ale jeden gość wrzucił mi dolara, a dolar stał 1100. To już było przyzwoicie. Moja matka zarabiała 5000 złotych na miesiąc, a ja w jeden dzień zarobiłem ponad tysiąc! Zrobiło się fajnie. Były też ciemne strony moich początków na streecie. Nie zdawałem sobie sprawy, czym jest granie na ulicy. Nie wiedziałem na przykład, że muszę mieć albo dobre, mocne piórko, albo pazurki gitarowe, bo jak grałem sobie paznokciem, to po dwóch dniach kciuk u prawej ręki miałem nieczynny. Na ulicy śpiewa się głośno. Trzeba też mocno grać, mocno uderzać. Dało mi to w kość. Poza tym okazało się, że muszę natychmiast spierdalać do psychiatryka. Żeby znów cię nie zamknęli. Tak. Groziło mi więzienie albo wyjazd do wojska. Moje granie zostało przerwane. W psychiatryku przesiedziałem dwa miesiące. W międzyczasie zrobiła się późna jesień. Opowiedz, proszę, jak minął ci czas w zakładzie psychiatrycznym. Nie wiem, czy nie powinien to być jakiś osobny rozdział, ale w skrócie mogę ci teraz opowiedzieć. Jak mnie tam zamknęli, była piękna pogoda. Strasznie dłużył mi się tam czas. Byłem już wdrożony w granie na streecie, już wydawało mi się, że dobrze mi pójdzie, a tu nagle taka akcja! Zmarnowałem z wariatami dwa miesiące pięknej pogody. Codziennie obserwowałem, jak stopniowo się zachmurza, jak stopniowo robi się jesień. Jak wyszedłem, to faktycznie zrobiła się jesień i nie dało się już grać. Musiałem czekać do wiosny. Tak to było. Więcej o wariatkowie jeszcze opowiem, ale musimy temu poświęcić

rozdział. Pobyt tam konkretnie dołożył mi wyroku. Byłem tuż po wyjściu z więzienia, a tu nagle okazuje się, że muszę odgibać jeszcze dwa miechy. Nieważne… Wyszedłem. Była późna jesień. Nie pozostało mi nic innego, jak zagrzebać się pod kołdrą u Anki Szarbińskiej i przeczekać u doktorostwa zimę. Kasy nie było w ogóle. Nic. Zero. Musiałem czasem lądować u siebie na chacie, więc lądowałem, ale też nie za często. Próbowałem kombinować kasę, ale nie było jeszcze wtedy na mieście grania dla mnie. Nawet jeszcze porządnie nie wystartowałem na streecie. Miałem za sobą raptem dwa występy uliczne. Potem przyszła zima i właściwie nie pamiętam, co tej zimy dokładnie się działo, ale wydaje mi się, że rodzina Szarbińskich dosyć mocno mnie wtedy podsponsorowała. Odżywiali mnie, zapraszali w różne miejsca. Byłem nawet na jakimś weselu z nimi. Zajęli się mną, za co im dziękuję. Byli mili, a ze mną różnie bywa. Jakoś tę zimę udało mi się u nich przetrwać. Później musiałem się stamtąd ewakuować, ale momentami trochę tam nawet pomieszkiwałem. Anka była we mnie zakochana, więc urabiała rodziców. Miała swoją ganję, którą wypaliliśmy do końca, ale później pojawili się jej kuzyni, więc znowu razem z nimi pojawiła się marihuana, która robiła na mnie fantastyczne wrażenie. Mogłem godzinami grać na gitarze. Wtedy bardzo silnie to na mnie działało. Dostawaliśmy śmiechawy, brzęczało nam w głowach (śmiech). Jak był jakiś mocniejszy stuff i chociaż trochę muzyki na swobodnej imprezie, to ludzie całkowicie odlatywali. Czy w tej chwili marihuana działa na ciebie równie mocno jak wtedy? Bardzo mocno to na mnie wtedy działało. Do dziś dobra ganja dobrze na mnie działa (śmiech)… Ale wtedy były to zupełnie psychodeliczne wydarzenia w moim życiu. Przytoczę pewien przykład. Pamiętam, jak któregoś razu znowu przyjechali do Anki jej kuzyni, a z nimi jeszcze więcej jakichś ludzi, z których część znałem, część nie. W każdym razie namnożyło się tych postaci. Działo się to u Szarbińskich w domu. Starych nie było, bo gdzieś wyjechali. W dużym holu siedziało może z 15 osób. Ludzie się nie znali, więc atmosfera była smętnawa. Było tak jakoś, kurczę, z przyczajki. Byliśmy bardzo młodzi, więc nie było takiego pewnika, że jak jest impreza, to trzeba pić alkohol. Wszyscy byli trochę spięci. I w pewnym momencie kuzyni Anki puścili faję, która obeszła najpierw jedno kółko, a zaraz kolejne i kolejne, no nie? Nagle wszyscy spojrzeli po sobie, po czym ryknęli śmiechem. Atmosfera zajebiście się wyluzowała, bo ganja zaczęła już na nas działać. Pamiętam, że w latach 80. było bardzo dużo zupełnie bezalkoholowych imprez. Okazywało się, że jeśli tylko jest dobra marycha, to można się obyć bez alkoholu. Wszyscy bardzo chętnie palili. Niektórzy całkowicie odlatywali. Laski mdleją, goście tańczą (śmiech). Jak padał deszcz, to od razu wszyscy wylatywali z mieszkania. Wiesz… Leci banda małolatów przez deszcz. Klękają, deszcz na nich pada (śmiech)… Prawdziwe dzieci kwiaty. Hipizm! Ta ganja czasami była nawet całkiem słaba. Nie mieliśmy wtedy dostępu do tak mocnego palenia jak teraz, ale i tak było fajnie. Pamiętam, że my bardzo chcieliśmy, żeby ten towar mocno na nas działał. Żeby coś konkretniej poczuć, trzeba było naprawdę się uprzeć, dużo tych machów wziąć.

Kiedy wróciłeś z gitarą na street? Kiedy wreszcie przyszła wiosna. Całą zimę przesiedziałem u Anki, której wypaliłem całego krzaka zza szafy. Jak przyjeżdżali kuzyni, to dodatkowo jeszcze jaraliśmy, ale w końcu przyszła wiosna. Byłem gotowy do akcji. Planowałem, że tym razem to już po prostu wychodzę na street z gitarą i jadę. I tak się stało. Śpiewałem generalnie amerykańskiego bluesa. Grałem to, czego na szybko zdążyłem się nauczyć. Były to rzeczy takie jak J.B. Lenoir, Muddy Waters czy Lightnin’ Hopkins. Tekstów uczyłem się fonetycznie. Nie znałem angielskiego. Jak się później okazało, często zdarzało się, że śpiewam zupełnie o czymś innym, niż mi się zdawało, że śpiewam (śmiech). Niektóre z tych tekstów – gdy już je poznałem – były dla mnie wielkim rozczarowaniem. Wtedy nikt nie mówił biegle po angielsku lub mało kto. Zdobycie tekstu jakiegokolwiek bluesa było nierealne. Dlatego siedziałem, nagrywałem utwory na taśmę, a następnie spisywałem tekst fonetycznie słowo w słowo. W ten sposób się uczyłem i w ten sposób śpiewałem. Wychodziło to wszystko bardzo prawidłowo i z dobrym akcentem. Przez dwa lata stosowałem tę metodę. W każdym razie – zaczęło mi dobrze iść. Przez pierwszy sezon nie piłem jeszcze alkoholu, ale paliłem już ganję. Czasem – wiadomo – jakąś banię się strzeliło, ale to raczej sporadycznie, bez nałogu. Mówisz o paleniu marihuany w taki sposób, jakby było ono w tamtym czasie legalne, a ja sądzę, że to kwestia luki prawnej. Mam rację? Tak, publika w ogóle nie wiedziała, co to jest. Pamiętam, jak z Cikiem paliliśmy na dancingu blanty skręcone w gazetę. Nikt nie zwrócił na to uwagi, a my tymczasem trzymaliśmy na stole kłąb marychy (śmiech)! Skręcaliśmy sobie w gazetę wielkie blanty, zamawialiśmy kolejne setki i barszczyki z diablotką. Pan kelner był w szoku, że strzelamy już szóstą setę i wciąż nic nam nie dolega, a nas ta marycha cały czas trzymała w pionie. Dobrze się po niej czuliśmy. Za chwilę opowiem o tym więcej. Działy się wtedy ciekawe rzeczy (śmiech)… W każdym razie – marihuana w ogóle nie była wtedy traktowana jak narkotyk. Wszędzie można było ją palić. Nie była symbolem wolności? Nie, raczej nie. Nikt nie przywiązywał do tego aż takiej wagi. Milicja was nie goniła? Nie mieli pojęcia, o co chodzi, więc nie robili problemów. Świry z Warszawy sadziły marychę wszędzie – na trawnikach, na rondach, wszędzie, gdzie się dało. Jesteś w stanie określić, kiedy zaczęła się nagonka za posiadanie, zażywanie, udzielanie? Tak żeby gonić ludzi, to pamiętam, że w późnych latach 90., w ich drugiej połowie. Bez większych oporów ze strony władz na początku lat 90. przez około pół roku handlowałem haszyszem z nieżyjącym już raperem Bolem [Grzegorz „Bolec” Borek – przyp. red.]. Bolo miał dostęp do dobrego haszu. Przywoził całe tabliczki. Handlowałem z

nim, bo akurat w ogóle nie miałem kasy. Pieniędzy nie zarobiłem, ale sprzedaż szła dobrze i miałem co palić (śmiech). Wróćmy do twojego grania na streecie. Powiedziałeś, że zaczęło ci dobrze iść. Grałeś tylko w Krakowie czy występowałeś z gitarą również w innych miastach? Zacząłem znowu grać i palić. Wybrałem się do Warszawy, gdzie poznałem wielką ekipę ludzi, którzy tak jak ja palili blanty. Zaczepiłem się na Anielewicza. Poznałem tam harmonijkarza o ksywie „Gruby”. Był to kawał chłopa, który dość dobrze zasuwał na harmonijce. Zrobiliśmy duet. Trzaskaliśmy bez przerwy Stare Miasto i przejście podziemne w okolicach Dworca Centralnego. Warszawa chętnie wrzucała pieniądze? Absolutnie. Warszawiacy mieli gest. Bardzo dobrze nam szło. Codziennie zgarnialiśmy plik banknotów. Był 1983 lub 1984 rok. Po graniu lądowaliśmy na Anielewicza, gdzie przychodziły tabuny ludzi. Siedzieliśmy w oparach prawdopodobnie dosyć słabej marihuany, ale za to w towarzystwie bardzo inteligentnych ludzi. Nie było handlu, bo cały czas ktoś przynosił jakieś nowe specyfiki, jakąś nową ganję. Warszawa słuchała wtedy reggae. Najmodniejszą kapelą był Izrael. Wiadomo było, że oni mają najlepsze palenie, że ich wokalista ma czarną dziewczynę i jest pięknym, młodym, czupryniastym wówczas Brylewskim [Robert – przyp. red.], który śpiewa, że ziele wyzwoli naród. W Warszawie była straszna moda na reggae i w ogóle na Afrykę. Skoro ziele miało wyzwolić naród, to miało również znaczenie wolnościowe, czemu przed chwilą zaprzeczyłeś. Złapałaś mnie (śmiech)… Masz rację, jakieś tam znaczenie miało to nasze palenie, ale raczej nieuświadomione. Teraz być może Brylu miałby kłopoty z powodu takich tekstów, ale wtedy swobodnie mógł tak śpiewać. Ja akurat siedziałem w bluesie, a oni w tych afrykańskich klimatach. Odbywał się w tamtym czasie Festiwal Róbrege. No i przez te cholerne wyjazdy niestety poznałem laskę… A Anka czekała na ciebie w Krakowie. Anka łkała w mieście królów. Próbowała powiesić się na jakimś haku, który wyrwał się ze ściany. Spadła na ziemię w oparach tynku. Kochałem ją, ale byłem wobec niej podły. Wyjarałem jej całą ganję, zapierdoliłem jej gitarę, tatusiowi przetrzepałem lekarską torbę, z matką się pokłóciłem. Pod koniec byłem z nimi na jakimś weselu, gdzie pamiętam, że poczułem, że już czas spierdalać. Państwo Szarbińscy bardzo mi pomogli. Z tej perspektywy jestem im wdzięczny. Bardzo miło ich wspominam i oczywiście pozdrawiam. W każdym razie – jeżdżąc uporczywie do Warszawy, poznałem laskę, która była Japonką. Beata Kamoji, o niej wspominałem. Zacząłem się z nią bujać. W międzyczasie wracałem do Krakowa, gdzie wciąż sypiałem z Anką. Motałem na dwie strony – jak to za młodu. Takie zachowania są według ciebie przynależne tylko ludziom w młodym wieku (śmiech)?

No chyba tak (śmiech)… Prawda jest taka, że nieładnie to wszystko kombinowałem. Koniec końców okazało się, że obecnie, w danym momencie bujam się z Beatą Kamoji, która mieszka w Pruszkowie pod Warszawą. Beata miała brata, a brat miał kolegów, którzy hodowali marihuanę na kilogramy. Cała ta ekipa, którą poznałem, była z Pruszkowa, Podkowy Leśnej i okolic. Były to takie podwarszawskie dzieciaki rozsiane wzdłuż kolejki WKD. Beata była córką malarza Kōjiego Kamoji, a ja byłem jej chłopakiem. Byliśmy w sobie naprawdę zakochani. Był straszny romans. Jej brat Ichan był bardzo fajnym, młodym Japończykiem, który bez przerwy wyrywał jakieś dupy i miał kolegów, którzy palili tony marychy. Nie wyobrażasz sobie, co oni wyprawiali! Co chwila przynosili jakieś nowe gatunki. Mieli ogromną, gigantyczną faję. W dodatku słuchali bluesa, więc wszystko idealnie siadło. Pamiętam, że był to twórczy okres. Beata właśnie zrobiła maturę i chciała zostać rzeźbiarką. Ja miałem 25 lat i chciałem zostać muzykiem bluesowym, chwilowo grającym na ulicy. Czytaliśmy Kierkegaarda i dyskutowaliśmy o Dostojewskim, którego już co nieco udało nam się liznąć. Były w tym środowisku ambicje intelektualne, artystyczne, muzyczne, literackie. Podobało mi się to. Sporo się też piło, czego ja wówczas jeszcze nałogowo nie robiłem. Pili wszyscy – Beatka, jej stary, jej siostra, też ekipy, które tam przyjeżdżały. Oni wszyscy lubili się napić. W krótkim czasie zorientowałem się, że połączenie marihuany i alkoholu to mieszanka totalnie wybuchowa. Uwierz mi, że kilka razy zrobiłem taki numer, że będąc już porządnie pijanym, pociągnąłem coś mocniejszego z Ichanem z bongosa[43]. Wtedy poczułem, że to połączenie działa jak mocny narkotyk. Zrozumiałem piorunujące działanie tego zestawienia. Do dziś uważam, że do pewnego stopnia to właśnie marihuana wyleczyła mnie z heroinizmu. W tej chwili działa na mnie wystarczająco. Nie potrzebuję nic mocniejszego. Nie szukam już tych strzałów, jak robiłem to dawniej. Gdyby nie marihuana, to być może szukałbym, być może wciąż grzałbym heroinę. Tak czy owak – w Warszawie, w tym Pruszkowie bardzo miło spędzałem czas. Trochę za dużo przesiedziałem w kolejce WKD, co nie za bardzo lubiłem. W sumie wolałem towarzystwo z Anielewicza. Byłem raz tu, raz tam, raz z jednymi, raz z drugimi, ale jak już ostatecznie zakończyłem swój związek z Anką, to na Anielewicza zrobiło się niewyraźnie. Chociaż pamiętam, że z Grubym stworzyliśmy taki duet, że zostaliśmy nawet zaproszeni na jakiś bluesowy festiwal w Sopocie. Przyjechaliśmy, a tam tłum ludzi! Ledwo wyciągnęliśmy zaproszenia, a już okazuje się, że organizatorzy nie chcą wpuścić naszych dziewczyn. Gruby był ze swoją dziewczyną, ja byłem jeszcze z Anką Szarbińską. Usłyszeliśmy na bramce: – Wy wchodzicie, one zostają! Więc dziewczyny zaproponowały: – To wy idźcie, zagracie i przyjdziecie tu potem do nas, dobrze? Ale ja postawiłem sprawę ostro: – Nie ma mowy! Ni chuja! Albo wchodzimy razem, albo w ogóle! Skoro tak, to my nie wystąpimy na tym pierdolonym festiwalu. Siadamy tu i gramy.

Usiedliśmy. Ja z gitarą, Gruby z harmonijką. Zagraliśmy normalnego seta ulicznego. Ludzie wrzucali nam pieniądze. Zrezygnowaliśmy z występu na festiwalu. Uniosłem się honorem. Później okazało się, że cała ta impreza to była jedna wielka maniana. Organizator, który zapraszał po koncercie na bal, pobierał następnie opłaty za kiełbasę, herbatę i tak dalej. Wszyscy byli tym festiwalem załamani. Później próbowaliśmy z Grubym coś nawet razem profesjonalnie robić, ale im bardziej ja chciałem profesjonalnie, tym bardziej on ciągnął w drugą stronę. Pierdoliłem mu o Colemanie [Ornette – przyp. red.], a Gruby miał to gdzieś, chciał grać bluesa. Odpadł. Grałem sam, co najlepiej mi wychodziło. Najbardziej byłem w tym autentyczny. Urzędowałem wtedy w Warszawie, ale co jakiś czas wracałem do Krakowa, gdzie też od razu lądowałem na streecie. Któregoś dnia zorientowałem się, że marihuana powoduje, że zaczynam napierdalać w innym języku (śmiech)! Mietek mieszkał wówczas na Żabczyńskiej. Tak naprawdę była to ulica Kościuszki, ale za Mietkiem znów zaczęła łazić milicja, bo znów produkował heroinę, więc wykombinował taki zabieg: jak szło się do Mietka, to nie mówiło się, że idziemy na Kościuszki, tylko właśnie na Żabczyńską. To typowe dla Mietka (śmiech). Była to nora wynajęta w rzędzie baraków. Niby centrum miasta, niedaleko Filharmonii Krakowskiej, ale był to zapuszczony klimat. Mietek zamieszkał tam z zapoznaną wówczas Jagą, która była bardzo śmieszną laską o pretensjonalnych ambicjach. W tamtym czasie było dużo palenia na mieście. Koledzy przyprowadzali laski, paliliśmy razem blanty. Być może nie była to mocna ganja, ale było jej dużo. Do wyboru, do koloru. Wszyscy wyhodowali, wszystkim wyrosło, milicja za to nie goniła. Były nasiona i było dużo palenia. Przychodziłem na Żabczyńską głównie palić. Mietek był na etapie picia z Jagą, bo był to jeszcze romans w początkowej fazie. Stopniowo wciągał ją też w heroinę. Jaga była trochę starsza od Mietka, była bardziej po przejściach. Stanowili śmieszną parę. Jaga mówiła do Mietka „Grubinku”, co przy rozmiarze Mietka, który jest chudy jak szczapa, było wyjątkowo zabawne. Pamiętam, że była to jedna z niewielu sytuacji, kiedy widziałem gruchającego Mietka (śmiech). Podszczypywał ją i w ogóle wiesz… Mietek w romansie, no nie (śmiech)? Było to dla mnie novum, ale muszę przyznać, że bardzo sprawnie sobie radził. Całkowicie otumanił dziewczynę. Jaga dostawała od ojca pieniądze, które przekazywała Mietkowi, i tego typu różne historie. Wszystko dla niego robiła. Na Żabińskiej Mietek cały czas produkował tę jebaną heroinę. Ja przychodziłem tam zajarać, ale często efekt był taki, że wychodziłem stamtąd kompletnie naćpany. Wielokrotnie tak było, co Mietka bawiło. Przez jakiś czas tak sobie ta Żabińska trwała. W momencie, kiedy tam wchodziłem, jeszcze wszystko było normalne, kiedy wychodziłem – byłem już ujarany. Ganja dawała mi inne spojrzenie na świat. Lubiłem sobie wtedy podśpiewywać, nucić. Byłem takim pogwizdującym chłopczykiem. Różne melodie przychodziły mi do głowy. Zaczynałem śpiewać w innym języku, co maksymalnie mi się podobało (śmiech)! Ubzdurałem sobie, że jak nie nauczę się angielskiego, to nie zrobię światowej kariery, a jak nie zrobię światowej kariery, to w ogóle na chuj mi to wszystko. Byłem absolutnie przekonany, że muszę zrobić światową karierę. Wykombinowałem, że wymyślę własny

język i że to będzie cholernie oryginalne. Mocny ten towar. Jak widać tak (śmiech)! Momentalnie zacząłem wyśpiewywać różne dziwne rzeczy w moim wymyślonym języku. Doszło do sytuacji, w której marihuana spowodowała całkowitą przemianę w moim muzycznym myśleniu. Wcześniej grałem sobie spokojnie bluesa na normalnym, włoskim stroju, jak Pan Bóg przykazał. Na to jest jeden patent. Bluesa gra się od E i ten patent miałem już opanowany. Prawda jest też taka, że to wszystko szło na jedno kopyto. Jak chciałem grać w G, to zakładałem kapodaster. Było to dla mnie nudne, a dodatkowo rozumiałem, że owszem – dopóki będę chciał grać bluesa, to wszystko jest OK, ale jeśli postanowię zagrać coś więcej, to nie będę umiał tego zrobić. Palenie marihuany spowodowało u mnie taką zmianę myślenia, że zacząłem śpiewać w innym języku i przestroiłem gitarę na open tune. Zawsze słyszałem, że prawdziwego bluesa gra się na otwartym stroju, kiedy gitara po prostu brzmi w akordzie, uderzona w puste struny brzmi w E. Zacząłem z dnia na dzień tak grać. Tylko niektóre utwory dało się przełożyć w ten sposób. Na oczach ludzi przestawiałem gitarę bez tunera, co było zwierstwem. Dochodziło do problemów. Uporczywie śpiewałem bardzo długie solówki. Ubarwiałem swoje występy wokalizami w wymyślonym języku. Nie pamiętam, który dokładnie był to rok, ale nagle zmienił się mój styl. Niektóre utwory od razu wyleciały do lamusa. Dzięki marihuanie opanowałem styl gitarowy, który przyniósł mi umiejętności, dzięki którym nagrałem sześć płyt Homo Twist. Otwierając strój gitary, mogłem swobodnie się po niej poruszać, mogłem improwizować. Marihuana bardzo mi w tym pomagała. Paliłem sobie blanta, siedziałem w domu i na otwartej gitarze, na otwartym stroju grałem ciągnące się, niekończące improwizacje. Uczyłem się, bo miałem ambicje, żeby zagrać solo na gitarze, żeby zagrać melodycznie, a nie tylko w kółko klepać akordy. Była to już mniej więcej połowa lat 80. Oprócz tego, że cały czas grałem na ulicy, to jednak siedziałem w domu i bardzo długo i uporczywie rzeźbiłem, rzępoliłem na tej gitarze. Uczyłem się tego sam, ponieważ nigdzie nie można było znaleźć żadnego podręcznika, samouczka, żadnej tabulatury. Musiałem każdy funt znaleźć sam. Nie wiedziałem, jak w ogóle zagrać mol, więc kombinowałem. Stwierdziłem, że można po prostu przestroić gitarę w mol, no to pyk – przestrajałem jedną strunę. Wtedy okazywało się, że struny się łamią, więc znowu źle. Miałem z tym dużo przygód. Jestem pewien, że to właśnie marihuana spowodowała, że udało mi się wydostać z bluesa i stworzyć chociażby Homo Twist. Do dziś, kiedy występuję i gram koncerty solowe, to gram głównie na przestrojonej gitarze. Mimo że w pewnym momencie miałem już opanowany patent, z którym dobrze mi szło, to jednak byłem gotowy zrujnować to, bo taka jest marihuana. Otworzyła we mnie pramózg. Zacząłem sięgać do swojego drzewa genealogicznego, ale nie przez grzebanie w papierach, tylko przez zastanawianie się, jak gram. Zauważyłem wschodnie zagryweczki. W mojej grze czuć Wschód. Zwłaszcza w grze gitarowej. Gdybym trzymał się bluesowych funkcji, nie poszedłbym w stronę wschodniego zaśpiewu, nie dowiedziałbym się, kim de facto jestem, skąd przyszedłem, jakie są moje

korzenie. Dzięki temu, że paliłem, delikatnie odczuwałem z tyłu głowy, że muszę szukać swojego pochodzenia, muszę ustalić, kim jestem, a nie tylko przyczepić się do jednego stylu i czerpać z niego profity niczym Sławek Wierzcholski i jego Nocna Zmiana Bluesa.

43 Bongos, bongo – inaczej fajka wodna.

Przygody warszawskie faszyzmu w Polsce

i

narodziny

Z powodu kuzynów Anki Szarbińskiej, którzy palili ganję i mieszkali na Żoliborzu, zacząłem tam jeździć. Poznałem całą ich ekipę. W tym samym czasie kombinowałem muzycznie z harmonijkarzem Grubym, z którym fajnie mi szło. W Warszawie była wtedy moda na czarną, afrykańską muzykę. Właśnie nie na bluesa, tylko na reggae. Okazało się, że jest organizowany Festiwal Róbrege, który odbywa się w jakimś koncertowym namiocie. Poszedłem tam. Udało mi się wjechać na teren. Zobaczyłem morze freaków, morze zajebistych ludzi! Wreszcie zobaczyłem tę Warszawkę, którą chciałem zobaczyć. Palenie ganji, jeżeli już ktoś ją miał, było na porządku dziennym. Ochrona się nie czepiała. Problem kompletnie nie istniał. Było to takie punky reggae party. Zobaczyłem tam zespół Moskwa, który był w doskonałej formie. Już sama nazwa zrobiła na mnie konkretne wrażenie. Było to trio punkowców, ale nie byli to punkowcy w skórzanych kurtkach, byli trochę inni. Łoili nieprawdopodobne, kurwa, tempa! Bardzo spodobała mi się ta Moskwa. Wtedy pierwszy raz pomyślałem sobie, że fajnie byłoby mieć kapelę, która tak łoi. Chyba nawet raz brałem udział w Róbrege z zespołem Wawel Underground, z Pytonem i Brudasem. Obawiam się, że Mietek grał wówczas na kotłach symfonicznych, które skądś wytrzasnęliśmy. A może one po prostu tam były? Sam nie pamiętam, ale była jakaś taka akcja. Zagrałem wtedy kompletnie nieudane solo na rozwalającym się klarnecie, ale był taki jazgot, że nie miało to znaczenia. Natomiast zespół Moskwa zaprezentował absolutnie świetny timing. To właśnie na Róbrege poznałem tych wszystkich warszawskich freaków. Spodobało mi się. Kręciłem już z Beatą Kamoji, której wyciągnąłem z szafy jakieś japońskie spodnie. Były bardzo dziwne i żeby w ogóle jakoś w nich chodzić, trzeba było owinąć się nimi kilka razy (śmiech). Coś w stylu szarawarów? O! Tak, tak! Teraz byłbym w tym ciuchu hipsterem jak trza. Śmigałem wszędzie w tych jej szarawarach. Muszę powiedzieć, że właściwie to byłem mocno zarobiony, dużo wtedy grałem. Ganji nie można było kupić, po prostu się ją dostawało. Każdy wieczór kończył się wyjściem na jakąś imprezę. Tak wyglądało moje życie w Warszawie. Pamiętam też, że dostałem od kogoś pryzmat. Jest to kawałek szkiełka, które w momencie, gdy przez nie patrzysz, rozszczepia światło. Normalną białą latarnię widzisz w trzech kolorach. Patrzeć przez pryzmat to widzieć rozszczepione kolory. Byłem tym zachwycony! Palenie ganji plus pryzmat to był absolutny szał (śmiech)! Praktycznie nie odstawiałem szkiełka od oka. Imprezowaliśmy wówczas na Anielewicza, gdzie również mieszkaliśmy. I pamiętam, że była taka sytuacja, że wracam z miasta na Anielewicza, wchodzę, a tam Anka Szarbińska! A ty z Beatą… Wyjątkowo nie. Byłem solo, ale za to ona była z kimś (śmiech)! Z jakimś burakiem

zaangażowanym w handel żywym towarem, który jako jeden z pierwszych przynosił amfę. Przecież jeszcze przed chwilą Anka próbowała popełnić samobójstwo w Krakowie. Z wieszaniem już się skończyło. Próbowała się na mnie odkuć czy coś zaszaleć, i tak to wyszło. W każdym razie – wpadam tam, kurde balans, a tam siedzi ona z tym gościem, a ja zamierzam tam nocować! Pamiętam, że nocowałem, ale z rana wypierdoliłem stamtąd czym prędzej i pojechałem do Pruszkowa, do Beaty. Bardzo ciężko przeżyłem tę noc, ponieważ w ich pokoju cały czas coś się działo. Jakieś, kurwa, szmery, jakieś chodzenie, wiesz, o co chodzi… Źle się z tym wszystkim czułem. Nie mogłem spać. Zła, chujowa noc. Marihuana powoduje u mnie coś takiego, że jak stuff jest mocny, to moje myśli orbitują w różnych kierunkach i w ogóle nie mogę spać. Nie wszyscy tak mają, bo wiem, że niektórzy zasypiają po paleniu. Tu muszę nadmienić, że dobre ujaranie właściwie przypomina stan heroinowy, choć jest to stan zdecydowanie lżejszy. Osobiście uważam, że palenie w ogóle nie ma negatywnego wpływu na zdrowie. Marihuana nie powoduje nawet utraty kondycji. Pamiętam, że robiłem w tamtym czasie 200 przysiadów dziennie, bo uparłem się, że mam za chude nogi i muszę je sobie wyćwiczyć. Blanty w ogóle mi w tym nie przeszkadzały. Nie było to dla mnie szkodliwe. Co jeszcze pamiętasz z Festiwalu Róbrege? Odbywał się w normalnym, koncertowym namiocie w okolicach ścisłego centrum Warszawy. Pamiętam, że nie trzeba było nigdzie daleko jeździć, aby tam dotrzeć. Było tam wyjątkowo kolorowo. Zobaczyłem tam wielu pięknych ludzi. Pamiętam też, że później była jakaś impreza, na której znienacka pojawił się Ciko. Często zdarzało mu się, że ni z tego, ni z owego objawiał się w Warszawie i logował się w Pruszkowie, gdzie ja siedziałem z bliźniaczkami Kamoji. W każdym razie nagle się pojawił, a zaczęły się w tym czasie w Warszawie czasy amfetaminy i akurat zostaliśmy z Beatą na jedną z takich imprez zaproszeni. Ja tego tematu jeszcze w ogóle za bardzo nie kumałem, ale imprezy warszawskie ciągnęły już amfę. Polegało to na tym, że spotkania takie przeradzały się w orgie. I zdarzyło się tak, że wylądowałem z Beatą na takim właśnie amfetaminowym sex party, ale na szczęście miałem ze sobą jeszcze Cika, który był absolutnie nieatrakcyjny. Mówiąc krótko – był ćpunem i śmierdział. Co prawda, miał wtedy jakąś totalną fazę, że niby już przestał grzać, a nie grzał może ze dwa dni (śmiech). Pamiętam, że gadał, wieszczył, miał niesamowity przebłysk umysłowy. Prawdopodobnie za sprawą dwudniowej abstynencji. Myślę, że tak właśnie było. Jego mózg otrzymał cios trzeźwości i stąd ten przebłysk. Wiesz… Napiliśmy się whishy, wypaliliśmy jointa i Ciko zaczął nawijać bez opamiętania. Jak to możliwe, że było was stać na whisky? Było, było… Nie myśl sobie (śmiech)! Ja byłem dzień w dzień zarobiony. Ile kosztowała butelka?

O ile dobrze sobie przypominam, to wciąż funkcjonowały pewexy, a whisky w pewexie kosztowała wtedy 4 dolce. Tak było. Biała wódka kosztowała dolca, czyli 100 złotych. Tyle kosztowała flaszka czystej. Ja zarabiałem wtedy 3000 złotych dziennie. Miałem za co pić i w ogóle szaleć. Dla porównania pociąg Kraków–Warszawa kosztował 300 zł. Próbowałeś oszczędzać zarobione pieniądze czy wydawałeś na bieżąco? Jak mieszkałem z Anką Szarbińską, to przez pierwsze dwa lata miałem taką zasadę, że nie wydaję monet. Składałem je w słupki, które urosły do grubo ponadmetrowej wysokości. Świeciły niczym miliony monet (śmiech). Były to piątki, dwudziestki, dziesiątki i dwójki –stare pieniądze, które później błyskawicznie zaczęły się dewaluować. Odkładając pieniądze z sezonu letniego, mogłem na nich pociągnąć do listopada lub jeszcze trochę dłużej. Kombinowałem w ten sposób. W 1985 czy 1986 roku, kiedy byłem w Warszawie, przypadł właśnie ten moment, gdy zarabiałem po parę tysięcy dziennie. Kasa była na wszystko, plus zawsze miałem w walizce odłożoną grubszą gotówkę, którą uciułałem sobie na streecie. Jak już wszystkim postawiłem, nakarmiłem wszystkich, u których mieszkałem, to odkładałem sobie to, co zostało, i miałem w walizeczce pęgę[44], o której nikt nie wiedział. Byłem w tym naiwny – przyszedł gorszy czas i pęga szybko się rozeszła (śmiech)… Nie dokończyłeś historii amfetaminowego sex party, na które trafiłeś ze swoją dziewczyną Beatą Kamoji i kumplem Cikiem. Ach, no tak! Zapomniałbym (śmiech)… Zorientowałem się, że to sex party, bo po lokalu zaczęły latać coraz bardziej roznegliżowane laski. Popiskiwały i wpadały w kolejne drzwi. Moją laskę, Beatę, jakiś kretyn zaczął gdzieś ciągnąć na siłę, a ja zagadałem się z Cikiem, ale zorientowałem się, że muszę stamtąd spierdalać. Ciko protestował: – Maciek, nie idź nigdzie! Zostańmy! Tu jest fajnie! No chodź, zostaniemy! Ale ja nie miałem na to najmniejszej ochoty: – Chcesz, to zostań. Ja wychodzę. Zabrałem Beatę i poszliśmy sobie. Zostawiłem go, olałem. Nie było aż tak, że zupełnie nie mógł poradzić sobie sam. Nie było tak, że nie miał kasy, bo był to już okres, kiedy zaczął dilować towar. Po takich akcjach często wracałem na Anielewicza. Przychodzili tam różni ludzie, którzy przynosili niezłe stuffy, ale faktem jest, że wypalenie dużej ilości marihuany powoduje, że w końcu oklapniesz. Jak czułem, że nadszedł już ten moment, szedłem na wódkę i dopiero wtedy robiło się z tego coś fajnego. Jak miałem wyjść zagrać z gitarą do przejścia podziemnego, a byłem ujarany, to kompletnie mi odbijało. Improwizowałem głosem i tak dalej. Cały czas tłumaczyłem Grubemu, że gramy bluesa tylko na chwilę, bo tak naprawdę to ja chcę grać free jazz. W takich momentach Gruby wpadał w przerażenie, bo był to prosty chłopak. Mówił: – Maciek, proszę cię, nic nie zmieniaj! Wszystko jest dobrze. Grajmy, jak gramy.

A ja: – Nie! Free jazz! I wiesz… Jechałem solo językiem wymyślonym u Kanara, na Żabińskiej. Marihuana cały czas powodowała u mnie umysłową nadczynność. Popadałem w różne dywagacje. Śmigałem wszędzie z tym pryzmatem, który był przecież tylko trójkątnym kawałkiem szkła (śmiech). Był to fajny czas. Dopóki grałem trzeźwy, to byłem spokojny, ale granie w przejściu podziemnym w Warszawie wiązało się z różnymi nerwowymi sytuacjami. Był tam straszny ruch i w ogóle jazgot. Trudno było mi zacząć. Było to nieprzyjazne miejsce. Do dziś nic się w tej kwestii nie zmieniło. To jest taka lokalizacja, że trudno tam raczej o spokój i zdaje się, że to jest constans. Było trudno, więc strzelałem banię i wtedy zaczynało mi lepiej iść, ale też robiłem się agresywny. Z drugiej strony było sporo niebezpiecznych sytuacji, w których musiałem się bronić. Była raz taka historia, że grałem z zamkniętymi oczami i nagle usłyszałem, że już nie gram… Otworzyłem oczy i zobaczyłem, że złodziej trzyma mi łapę na strunach. Był to duży koleś, bydlę takie. Krew strasznie uderzyła mi do głowy. W sytuacjach, kiedy tracę panowanie nad sobą, czuję z tyłu głowy pulsowanie. Zaczyna mi dudnić, szumieć z tyłu głowy. Jak to poczułem, to od razu wiedziałem, co mam robić. Spokojnym tonem odezwałem się do złodzieja: – Poczekaj chwileczkę, kolego. Miałem bardzo cenną gitarę. Był to dobrej klasy Ibanez, który pozwał mi zarabiać, jakoś w ogóle żyć. Zapakowałem go do case’u, zamknąłem wszystkie zameczki i postawiłem case tak, żeby się nie przewrócił. Następnie odwróciłem się do złodzieja i z całej siły wypakowałem mu z piąchy w mordę. Rozwaliłem sobie rękę, a gość wylądował w okolicach gleby. Był duży, więc nie padł całkowicie, nie został znokautowany, ale konkretnie nim rzuciło. Publika, która stała dookoła, zdrętwiała! Spakowałem się, odwróciłem i strzał! Wziąłem gitarę i pomyślałem sobie, że natychmiast należy się stamtąd ewakuować. Ruszyłem. Miałem zwyczaj noszenia gitary w lewej ręce. Nie chciałem obciążać cały czas kręgosłupa i udało mi się odzwyczaić od noszenia case’u w prawej dłoni, co chwilę później mnie uratowało. Jak usłyszałem za sobą: „Uważaj!”, zrobiłem obrót z gitarą i strzeliłem go jeszcze raz prawą, wolną ręką. Złodziej był w biegu, więc w momencie, gdy otrzymał cios, był akurat ponad ziemią. Straszliwie zglebił, a ja prawie nic nie poczułem na ręce. Niesamowite było uderzenie tego jego ciała o podłogę, o to lastryko w przejściu podziemnym. Tak chlasnął, że poszło echo. Pierdolnął potylicą, barkami, plecami, w ogóle wszystkim. Wykurwił niesamowicie (śmiech). Pomyślałem sobie wtedy: „O! To siła balansu!”. Na zasadzie takiej, że gitarę miałem w lewej dłoni, zrobiłem obrót i przypierdoliłem mu z prawej, zachowując równowagę. Pomyślałem, że muszę natychmiast spierdolić, bo chuj wie, co zaraz będzie! Jeszcze mi ten złodziej zawoła jakichś swoich kolegów i zaliczę wpierdol. Wyszedłem, ale zaraz ochłonąłem i uświadomiłem sobie, że muszę przecież wrócić, bo stamtąd jechało się do Pruszkowa kolejką WKD. Odsapnąłem

chwilę i znów zszedłem na dół. W drodze na peron spotkałem jakichś dwóch innych złodziei. Powiedzieli do mnie: – Nic się nie martw. Wszystko już w porządku. Przypilnujemy, żeby więcej go tu nie było. W sumie ci pozostali złodzieje byli OK, przybijali piątki. Bawiło ich to, co robiłem. Być może było tak, że podczas kiedy ja normalnie, spokojnie sobie grając, powodowałem zgromadzenia, oni niejednemu słuchającemu wyprowadzali portfel. Była to nasza bezwiedna symbioza, przypuszczam, że tak właśnie się działo. W każdym razie warszawscy złodzieje z tamtego terenu nie czepiali się mnie, oprócz tego jednego buraka, który położył mi łapę na strunach, czym wyprowadził mnie z równowagi. Wielokrotnie wracałem do tego przejścia. Po całej akcji dostałem sygnał, że wszystko gra, że tamtego już nie ma i jestem bezpieczny, więc zszedłem na peron i pojechałem w końcu do Beaty, do Pruszkowa, gdzie rodziła się wówczas słynna gangsterka. Była to połowa lat 80. W Pruszkowie bandytyzm był na każdym rogu. Tolerowali nas, bo Beata była tam znana. Umówmy się… Japońska rodzina w Pruszkowie rzuca się w oczy, ale rodzina Kamoji była tam szanowana. Brat Beaty – Ichan był sympatyczny, miał dużo kumpli, więc był akceptowany. Nigdy nie dostałem w Pruszkowie wpierdolu, nigdy nikt się do mnie nie przypierdolił, a bujałem się tam sporo. Wyglądałem dziwnie – chodziłem w płaszczu do kostek, w żydowskiej jarmułce, z gitarą w ręce, więc nic, tylko takiego zaczepić i dać mu wciul, ale nic się nigdy nie wydarzyło. Oni byli stamtąd, więc byli swoi, ale już wystarczy tej historii. Chciałbym ci opowiedzieć o rodzącym się w Polsce faszyzmie. Trochę przeskakuję tu w czasie, ale to ważne, więc opowiem. Narodziny faszyzmu w Polsce oczyma Macieja Maleńczuka. Proszę... W pewnym momencie pojawił się kolega Kamil Targosz. Był całkowicie czarnym Murzynem z Krakowa, kumplem Beaty Kamoji. Okazało się, że świetnie gra na harmonijce, a akurat Gruby już mi się znudził, bo był kwadratowy. Poza tym nie bujałem się już z ekipą z Żoliborza, tylko z ekipą z Pruszkowa i pamiętam, że zostaliśmy zaproszeni na Famę do Świnoujścia. Był to wtedy niezwykle popularny festiwal, gdzie zjeżdżali się poważni wykonawcy i freaki z całej Polski. Była to impreza studencka, obejmująca wszystkie możliwe gatunki muzyczne – jazz, poezję śpiewaną, rock i tak dalej. Festiwal Fama odbywał się przez wiele lat w komunizmie. Zawsze był ostoją wolności. Były to takie jakby wielkie juwenalia. Trwało to miesiąc, odbywało się w wakacje, w Świnoujściu. Przyjeżdżały kapele z całej Polski. Poznałem tam mnóstwo ludzi. Po raz pierwszy pojechałem tam na jakieś zaproszenie. Miałem coś zagrać, a grałem już wtedy na streecie. Pojechałem właśnie z Kamilem i Beatą. Ja ogoliłem się na łyso, zupełnie czarny Kamil też był łysy, ale zostawił sobie na środku głowy pasek włosów, i jakby tego było mało – mieliśmy ze sobą moją Japonkę. W takim zestawie pojechaliśmy na Famę. Przyjechaliśmy na miejsce i rozbiliśmy się na polu namiotowym, gdzie okazało się, że stacjonuje chyba z pięćdziesięciu skinheadów. Wszędzie na ciuchach mieli swasty i nie był to starohinduski symbol szczęścia (śmiech). W latach 80. to była zupełnie nowa rzecz. Nagle z punkowców

zrobiły się skinopunki. Pozdrawiali się specyficznym gestem, takim krótkim „Heil Hitler”. Mieli łyse pały, a w ich namiotach nie było nic oprócz pasty do butów. W ogóle nie zdejmowali ciuchów. A tymczasem ja wjeżdżam na ich pole namiotowe z czarnym, kurwa, gościem, grającym na harmonijce i ze skośną laską (śmiech)! Uwierz mi, że uratowała nas moja gitara. Momentalnie rozpaliliśmy ognisko i zrobiliśmy imprezę. Skinheadzi gdzieś się rozeszli. Całkowicie się rozpłynęli. Później widziałem, jak gonili punkowców, z którymi miałem w międzyczasie bójkę. Widziałem też scenę, w której grupa skinheadów podeszła do grupy punków z tekstem: – W dziesięć minut macie być na dworcu, bo inaczej was zajebiemy! I akcja jest taka, że w tym momencie grupa punkowców bierze nogi za pas i błyskawicznie spierdala na dworzec. Uwierz mi, że widziałem taką scenę w Świnoujściu (śmiech)! Obyło się bez jednej piąchy, bez jednego byka. Kazali punkom wypierdalać, ci wypierdolili i na tym się skończyło. Wyobrażasz to sobie (śmiech)? Następnie okazało się, że to właśnie z tymi skinheadami dzielimy pole namiotowe. Zrobił się wieczór, więc my – ognisko, gitara, harmonijka. Siedzą ludzie, siedzą laski, robimy show. Na to wszystko przyszli ci, kurwa, skinheadzi! Wyobraź sobie, że zaczęli od tańca. Odpierdolili regularne pogo. Uderzyliśmy z nimi nawet w bajerę, bo byli śmieszni. Następnego dnia okazało się, że chcieliby mieć tatuaże, a tak się złożyło, że my akurat umieliśmy je robić. To były byłe punki, którym odechciało się punkować, więc zostali skinami. Przyjechali wielką grupą ze Szczecina. Mieli przezwiska typu „Führer”, „Himmler” i tak dalej, no nie (śmiech)? Pamiętam, że jeden z nich miał ksywkę „Goebbels”, ale w ogóle wszyscy mieli niezłe przezwiska. Byli w tym bardzo śmieszni. Uwierz mi, że mimo to uderzaliśmy z nimi w bajerę. Słuchali muzyki i reprezentowali subkulturę. Nie byli wtedy jeszcze tak dopakowani, jak są teraz. Byli szczupli, chudzi. W bezpośredniej bójce jeden na jeden dało się takiego spokojnie załatwić. Nie były to karki, tylko raczej nazipunki. Traktowali tę całą ideologię raczej do śmiechu. No i wymyślili sobie, że chcą się tatuować. Zrobiliśmy kolkę[45] ze strun od gitary i powiedzieliśmy im, że Kamil będzie ich tatuował, bo jest absolwentem szkoły plastycznej i świetnie rysuje. Zaczęliśmy ze sobą dyskutować. Kamil rysował im pajęczyny i jakieś tego typu klimaty. Ja w tym czasie przygotowywałem kolkę. Jak tatuuje się w warunkach polowych? Mogę opowiedzieć. Bierzemy cienką strunę od gitary 0,1 milimetra. Ucinamy nieduży, około czterocentymetrowy kawałeczek. Na pudełku od zapałek, na drasce, ostrzymy ją w trójkąt. Potrzebujemy trzech tak naostrzonych strun. Jak już je mamy, to za pomocą nici przywiązujemy do nich zapałkę. Obwijamy, aż się zawiąże. Końcóweczkę nici umieszczamy pomiędzy trzema szpicami, jakie powstały ze strun, i mamy kolkę. Skąd wziąć tusz? Bierzemy świeczkę i zakrętkę od słoika po na przykład dżemie. Świeca, paląc się, zostawia na pudełku osad. Osad ten zdrapujemy za pomocą ostrego narzędzia. Powtarzamy tę akcję kilkakrotnie. Ta część zadania należała do skinów. Ze zdrapywanki powstaje czarny puder, który zalewamy wodą i mamy atrament do dziabania. Wykonany taką metodą tatuaż jest trwały?

Na sto procent! Jeżeli ta książka powstanie i któryś z tamtych skinów będzie ją czytał, to będzie to robił z dziarą zrobioną przez nas. Przygotowaliśmy wszystko jak trza, łącznie z drapanką, czyli procesem tworzenia tuszu, o którym przed chwilą ci opowiedziałem. A czym niby myślisz, że dziabią się więźniowie? Nie wiem, nie siedziałam w więzieniu. Wyciągnąłem ten patent właśnie z więzienia. Myślisz, że więźniowie mają dostęp do chińskich olejków? O chińskich olejkach to tylko mity krążą. Atrament robi się z osadu, z tak zwanego kopcia. Czerwoną farbę można zrobić z własnej krwi, ale nigdy tego nie robiłem. Chyba trochę podkoloryzowałeś... Nie wydaje mi się, aby barwnik wytworzony z krwi mógł być trwały. Tobie się zdaje, a ja ci mówię, że to ja siedziałem i widziałem czerwone dziary robione krwią! Co Kamil wytatuował świeżo zapoznanym przez was skinom? Wszystkim wydziabał na klacie pająka na pajęczynie. Było ich ze trzydziestu, ale uwierz mi, że wszyscy byli zadowoleni (śmiech)! Dzięki tej akcji czułem się do pewnego stopnia chroniony przez nich. Z drugiej strony byli nieobliczalni. Jak się spili, to przewracali namioty i tak dalej. Pamiętam, że w końcu doszło na tym polu do jakiegoś pożaru. Umówmy się – nie byli to mili chłopcy, ale można było się z nimi na pewnej płaszczyźnie dogadać. O ile dobrze sobie przypominam, wystąpiłem tam nawet na jam session. Grała przede mną popularna rzeszowska kapela One Million Bulgarians. Na ich występ nalazło się sporo skinów, a po nich wystąpiłem ja. Jako że tych skinów znałem, to wpuścili mnie i zagrałem utwór starych Püdelsów Hoża Moyra. Wyszło bardzo agresywnie, więc skinheadzi już całkiem zwariowali na naszym punkcie. Po tym występie miałem pełne uszanowanko. Chwalili nas: „Wreszcie zobaczyliśmy na scenie prawdziwą agresję!”. Spodobało im się. Prawda jest taka, że będąc hipisami, swoją kulturą osobistą i sztuką potrafiliśmy spacyfikować grupę rodzących się wówczas skinheadów. Muszę powiedzieć, że później nie wyglądało to już tak kolorowo i fajnie. Tamci skinheadzi byli całkowicie „umundurowani” – wszyscy mieli skórzane kurtki, obcisłe podkoszulki, czerwone szelki i zawsze wypastowane buty typu glany. Ganiali punków, jak chcieli, a punki dla odmiany któregoś dnia przypierdoliły się do mnie. Zaczęli wymachiwać wojskowymi pasami od spodni, z ciężkimi klamrami i nawet raz dostałem w nadgarstek. Nie miałem wobec nich żadnych sentymentów. Jak później widziałem, jak spierdalali przed skinheadami, to było to dla mnie bardzo śmieszne. Wszystko to działo się na studenckiej imprezie Fama w Świnoujściu. Tak to wszystko wyglądało z mojej perspektywy.

44 Pęga – pieniądze.

45 Kolka – prymitywne narzędzie służące do tatuowania.

Maleńczuk w Berlinie Rok 1989 był bardzo ciekawym momentem w Polsce. Wszyscy moi znajomi byli już za granicą, tylko ja jeszcze nigdzie nie byłem. Wszyscy już w tym Berlinie przede mną byli. Różni ludzie namawiali mnie, żebym wreszcie wyjechał na Zachód i spróbował tam swoich sił, skoro tak dobrze idzie mi na ulicy. Postanowiłem, że zrobię to i wybiorę się do Berlina. To był taki czas, że przez Polskę ludzie uciekali z NRD. Można było to jakoś tak zrobić, że jechali najpierw do Polski, a w Polsce wsiadali do jakiegoś zachodniego pociągu, który jechał do Berlina Zachodniego. Było tak, że ja jakimś cudem mogłem tam pojechać. Zdaje się, że po prostu wyrobiłem sobie paszport. Mogłem to zrobić, więc postanowiłem wyjechać do Berlina i grać tam na ulicy. Wymyśliłem, że wezmę ze sobą z Polski marihuanę, wsadzę do kieszeni, przewiozę ją i tam, na miejscu ją sprzedam, dzięki czemu będę miał jakiekolwiek pieniądze, bo ze sobą miałem tylko pięć dolarów. Podsumowując – miałem ze sobą gitarę, torbę, płaszczyk, pięć dolarów i paczkę trawy. Tak wsiadłem do pociągu do Berlina. Pociąg był wypełniony gastarbeiterami, jakimiś ludźmi, którzy mieli paszporty całe zabite pieczątkami. Czegoś takiego jak tam nie widziałem nigdy wcześniej. Banda złodziei, cwaniaków, handlarzy, geszefciarzy wszelkiego autoramentu. Było tam też pełno kobiet obładowanych gigantycznymi tobołami. Pociąg wyglądał jak jeden wielki cygański tabor. Wszystko to byli Polacy, którzy wieźli ze sobą różne rzeczy na handel do Berlina. O ile sobie przypominam, oprócz tej marychy, miałem ze sobą jakieś durne zabawki na sprzedaż. Były to kwiaty lotosu wykonane z drutu. Były dziwne, ale wszystkim się podobały. Akurat był taki moment, że dużo ludzi siedziało i wyginało z drutu te kwiaty lotosu. Nawet Mietek tym handlował. Zabrałem z Polski około dwudziestu takich zabawek. Miałem tę paczkę trawy, pięć dolarów i w takiej to formule zastał mnie niemiecki celnik. Kazał mi pokazać, ile mam pieniędzy. Mówił do mnie: – Money, money, money! Pokazałem mu te moje pięć dolarów, a on na to: – Alles? Odpowiedziałem: – Alles. I pokazałem mu gitarę. Powiedziałem, że jadę grać: – Ich bin spielen machen. A on na to: – Uuu gitarre! Ja! Gitarre! Jawohl! Natürlich! Uwierz mi, że gdy jakikolwiek Niemiec widział, że jesteś muzykiem, od razu miał do ciebie bardzo duży szacunek. Pod tym względem złego słowa nie można o nich powiedzieć. Parę razy zatrzymywali mnie różni celnicy. Czy to jak jechałem sam, czy z zespołem. Ile

razy otwierali klapę i widzieli instrumenty, orientowali się, że jadą muzycy, to od razu puszczali, kazali zamykać bagaż i: „Alle raus!” (śmiech). Ten celnik, który mnie sprawdzał w pociągu, też od razu mnie puścił. Pozostali ludzie w przedziale byli kompletnie zestresowani. Niemiec przetrzepał ich bez litości. W ogóle niemieccy celnicy wprowadzili naprawdę konkretną, ciężką atmosferę w całym pociągu. Ale OK – przyjechałem na miejsce. Miałem adres, pod którym miałem się stawić. Oranienstraße[46]. Pomyślałem: „Where the fuck is this?”. Wylądowałem na Bahnhof Zoo. Dworzec Zoo w centrum Berlina. Nie znałem miasta, nie znałem w nim nikogo, nie miałem do kogo zadzwonić, a poza tym komórki wówczas nie istniały. Wiedziałem tylko, że mam adres Oranienstraße 60, czwarte piętro. Nie pamiętam dokładnie, jak dostałem się na Kreuzberg, bo umówmy się, że to jest jednak kawałeczek od centrum Berlina. Pojechałem U-Bahnem. Jest U-Bahn i S-Bahn[47]. Wsiadłem do tej kolejki i jakimś cudem dojechałem na pierdolone Oranienstraße. Jak zobaczyłem dzielnicę Kreuzberg, to regularnie spadła mi kopara! Takich jaj to ja jeszcze w życiu nie widziałem! Była to dzielnica freaków. Całe kamienice były nimi pozajmowane. Nie widziałem wcześniej takich rzeczy. Wszędzie zajebiste graffiti. Całe kamienice były pomalowane tak, że spadała szczena. Architektura gdzieś pomiędzy ruiną a czymś genialnym. A jakie wypasione huśtawki! Ponieważ na Kreuzbergu od lat mieszkało wielu freaków, to część z nich miała już dzieci i dla tych dzieci odpierdolili huśtawki, jakich, uwierz mi, nigdy w życiu nie widziałaś! Jaki plac zabaw odpierdolili okoliczni ludzie dla swoich dzieci, to się w głowie nie mieści (śmiech)! Mieszkała tam mieszanina ludzka. Oczywiście Niemcy, ale też Brazylijczycy, Arabowie, a też mnóstwo całkowicie czarnych ludzi. Odnalazłem wreszcie kamienicę, w której miałem się stawić. Wszystko w niej stało na głowie, wszystko było na odwrót (śmiech). Cała klatka schodowa i tak dalej. Z jednej strony było widać, że jest syf, ale z drugiej – że ludzie, którzy tam mieszkają, biorą dragi i to dobre dragi, i mają ich dużo (śmiech)… Nikt im się w to nie wpierdalał. W tamtym czasie Kreuzberg był całkowicie sfreakowaną dzielnicą. Później wiem, że został spacyfikowany. Po latach dowiedziałem się, że Kreuzberg już nie jest tym Kreuzbergiem, którym był. Ale wtedy, kiedy tam przyjechałem, to naprawdę wyglądało to wyjątkowo freakolsko. Przez pomyłkę zapukałem nie do tych drzwi, co trzeba. Otworzył mi Niemiec i od razu zapytał, czy jestem Polakiem, a ja mówię mu, że szukam takiego, a takiego miejsca. A ten do mnie z awanturą! W połowie po niemiecku, w połowie po angielsku zaczął mi tłumaczyć, że pożyczył jakąś mechaniczną piłę właścicielowi lokalu, do którego się wybieram, a ten mu nie oddał. A ja wiesz… Przecież dopiero, kurwa, przyjechałem (śmiech)! Nie wiedziałem, o co mu chodzi. Rzeczą, na którą zwróciłem uwagę w mieszkaniu tego gościa, było kompletnie krzywe okno. Zupełnie nieprostokątne. Jego kształt był raczej nie do opisania. Rozumiesz mnie, no nie (śmiech)? Cały ten kwartał, fyrtel, który nazywał się Kreuzberg, był niesamowitą dzielnicą, a Oranienstraße to już w ogóle apogeum… Szczyt wszystkiego! W końcu trafiłem na ten mój, kurwa, squat. Wkroczyłem do

środka. Rozglądałem się bezskutecznie za właścicielem. Wszyscy spali. Po kątach leżało kilka lub kilkanaście osób. Wśród nich ileś tam lasek. Jedna bardziej chujowa od drugiej. Przyjechałem z samego rana. Była siódma lub może nawet szósta rano. O takiej porze przylatywał pociąg z Polski. Na squacie był niewiarygodny syf. Takiego brudu dawno, kurwa, nie widziałem. Wszystko się ruszało. Jak poszedłem się odlać i zobaczyłem, jak wygląda kibel, to zrozumiałem, że pierwszą rzeczą, jaką muszę zrobić, to trochę posprzątać, bo inaczej nie dam rady w ogóle tam funkcjonować. Jakkolwiek zdarzało mi się spać na klatkach schodowych, siedziałem w więzieniu i różne rzeczy widziałem, takiego syfu i brudu jak tam to nigdy, przenigdy jeszcze nie spotkałem. Mimo że też nie byłem w tamtym czasie jakimś wybitnym czyściochem, ale jak to zobaczyłem, to normalnie odpadłem! W kontekście kilku kolejnych dni, które tam spędziłem, błyskawicznie zorientowałem się, że Polacy mocno odstają od całej reszty pod względem higieny. Co tu dużo mówić… Squat był skandaliczny. Wyciągnąłem faję i zacząłem nabijać. Przysiadły się jakieś kretynki, które właśnie wstały, i zaczęły palić ze mną. Zagadałem je: – Cześć, jestem Maleńczuk. Przyjechałem na wasz squat. Na razie mam tylko pięć 5 dolarów, ale zamierzam grać na streecie. Doradźcie coś, pomóżcie, wytłumaczcie, co i jak. Miałem tam na miejscu dwóch kumpli. Z rogu podniósł się niejaki Cipas z zespołu Street Blues. Był to gościu, który jakiś czas wcześniej przedmuchał mi laskę. Cipas był z Łodzi, gdzie mieszkał w zapijaczonym domku na Bałutach[48] czy gdzieś. W wieku lat osiemnastu wyglądał, jakby miał 60 (śmiech). W Łodzi miałem też drugiego kumpla, perkusistę o ksywie Cartney. Otarł się o Blue Café. Potrafił świetnie grać na gitarze, na bębnach i śpiewać. Taki ogólnie uzdolniony typ. Cyganowaty, indianowaty brunet. Garbaty nos, ciemna karnacja. Też przeleciał mi laskę – Baśkę – tę, z którą mam swoje pierwsze dziecko, Zuzię. Baśkę dostałem od Radwana po wyjściu z więzienia, a później Baśka zakochała się w Cartneyu, który był hipisem, więc mu ją oddałem. „Proszę bardzo, kolego, nie ma problemu, jest twoja” – tak to się wtedy robiło. Basia później poszła gdzieś w odstawkę, a my z Cartneyem się zaprzyjaźniliśmy. Kumplowałem się z nim, bo był muzykiem. To właśnie on poznał mnie z Cipasem. Tak więc w Łodzi miałem paru kumpli. Ich zespół Street Blues osiągał na imprezach szczyty ohydy. Pamiętam, że była akcja, o której słyszałem, ale której świadkiem nie byłem, która polegała na tym, że chłopcy nasrali na stół. Nie było ci wstyd za kolegów? No wiesz (śmiech)… Nie było mnie przy tym. Nie identyfikowałem się z nimi, a sam takich pomysłów nigdy nie miałem. Nieźle dostawałeś wtedy w poroże. Cartney przeleciał mi Basię, a Cipas w późniejszym terminie Beatę Kamoji. Poroże nie-poroże, nie będziemy o tym mówić, bo to nie ma nic wspólnego z dragami. Tyle lat minęło, a wciąż boli... W takim razie wracamy do Berlina. Jak poszło ci z graniem, zarabianiem?

Przyjechałem na squat na Oranienstraße i od razu nabiłem faję z marychy. Jedna z głów, która podniosła się ze stosu szmat, była głową Cipasa. O nim zupełnie serio można było powiedzieć „dzidzia-piernik”. W wieku osiemnastu lat miał już siwe włosy. Alkoholikiem był prawdopodobnie od dziesięciu lub więcej lat. Był skończonym pijakiem. Grał bluesa i robił to dobrze. Mogłem się od niego uczyć gry na gitarze. Wiedziałem, że spotkam go na squacie, na który się wybrałem, bo to właśnie na niego dostałem namiary od Ichana z Pruszkowa, brata Beaty Kamoji. Zagadał mnie: – Chcesz grać na ulicy? – Tak, chcę grać na streecie. – Tu nie gra się na streecie. Pod tym względem jest chujowo. Nikt cię nie skuma z tymi twoimi piosenkami, z tymi twoimi bluesami. Jak zarobisz pięć marek dziennie, to będzie wszystko. Dużo lepiej jest rąbać ogródki. Nie wiedziałem, o co chodzi, więc zapytałem: – Jakie ogródki? Co to znaczy „rąbać ogródki”? Co mam robić? Cipas wszystko mi wyjaśnił: – Bierzesz gitarę, zawieszasz ją sobie na pasku, podchodzisz do barmana i mówisz tak: „I’m a singer. Can I play here?”. Jak się barman zgodzi, to wyłącza muzykę. Grasz trzy numery, obchodzisz ludzi, mówisz do każdego: „Give the mark”, zawijasz kasę i wypierdalasz z lokalu. Trzepniesz kilka takich miejsc, strzelisz parę takich ogródków i swoje zarobisz. 20 marek lub więcej. I to już będzie dobrze. Pomyślałem sobie: „No, kurwa, dobra. Jak już jestem, to jestem. Będę rąbał ogródki”. Wrócimy jeszcze do tematu grania, ale chciałabym, abyś opowiedział mi coś więcej o squacie, na którym zamieszkałeś. Czy miały tam miejsce jakieś epizody narkotykowe? Zdecydowanie jest coś, co muszę opowiedzieć. Jak już mówiłem – kiedy przyjechałem, było wcześnie rano. Zrobiła się dziesiąta, maksymalnie jedenasta. Poranek. I nagle ktoś otworzył drzwi z kopa. Do środka wszedł niezidentyfikowany osobnik. Rzucił na sam środek skłębionych szmat kawał brązowej kości haszu. Z pięć gram. Rzucił, trzasnął drzwiami i poszedł w pizdu (śmiech)! Zaskoczyło mnie to. Usiłowałem dowiedzieć się, o co w ogóle chodzi. Zapytałem domowników: – Co jest? Co to za klient? A Cipas na to: – A wiesz, Maciek, bo tu naprzeciwko mieszka taki Niemiec – freak i diler, który codziennie bez pytania rzuca nam kość haszu. – Fajna, zajebista sprawa! Niezły freak… A może dawał wam towar, żeby zapewnić sobie spokój, żebyście na niego nie

donieśli? Ty jesteś jednak strasznym pragmatykiem (śmiech). A może po prostu był fajny? Przecież i tak tyle tego miał, że to dla niego bez znaczenia. Swoje i tak na pewno zarabiał. Mimo iż Polacy higienicznie odstawali od reszty, na squacie był okropny brud, to jednak ten Niemiec codziennie wrzucał nam kość haszu. Pamiętam, że jak tylko się tam pojawiłem i zapukałem przez pomyłkę do Niemca, to ten od razu kazał mi przekazać koledze ze squatu, że jest „arsch schwul”[49], bo coś pożyczył i nie oddał (śmiech). Całkowicie sfreakowane, fajne towarzystwo. Zajaraliśmy tego haszu. Wreszcie zajebiste, porządne palenie! Prawda jest taka, że w Polsce otumanialiśmy się marihuaną, z mocą której bywało bardzo różnie, z naciskiem na słabo, a hasz, który rzucił Niemiec, był zajebisty. Wypaliliście blanta, zadomowiłeś się. Co z graniem? Poszedłeś rąbać ogródki, jak radzili koledzy? Zaplanowaliśmy to na popołudnie. Dobrze mi poszło. Koledzy ze squatu pokazali mi, jak to się robi, zaprowadzili w odpowiednie miejsce. Wszystko krzyczało we mnie: „Maciek! Nie rób tego!” (śmiech). Naprawdę nie chciałem tego robić, ale byłem w desperze[50] i po prostu musiałem to zadanie wykonać. Podszedłem do barmana i mówię: – I’m a singer. Can I play here? Patrzył się na mnie i patrzył, aż w końcu odpowiedział: – Are you sure? – Yes, I’m sure. – OK. You’ve got 10 minutes. Barman wyłączył muzę i wtedy zacząłem grać. Zagrałem St. James Infirmary i jakieś dwa inne bluesy. Spotkałem się z zainteresowaniem. Wykonałem trzy piosenki, po czym zabrałem się do zbierania pieniędzy. Odwróciłem gitarę do góry dnem. Podchodziłem z nią do stolików i podstawiałem gościom pod nos. Obszedłem całą knajpę. Zaczęli kłaść kasę. Zrobiło się fajnie. Chociaż wiesz… Te niemieckie knajpy wyglądają tak, że z jednej strony siedzi wykręcone towarzystwo, które pije i pali haszysz, a z drugiej strony masz niemiecką rodzinę, która wpierdala wielkiego wursta[51], normalnie żre obiad. Tak więc napotkałem na takiego właśnie typowego Niemca, który jak do niego podszedłem, żeby mi coś wrzucił, to jebany nie chciał mi nic dać i jeszcze głupio się tłumaczył: „I spend last mark”, a na stole miał wielkiego wursta. Odpowiedziałem mu: „A chuj ci w dupę” i poszedłem sobie. Jak wyszedłem z tej knajpy, to miałem dobre 15 marasów. Z pięcioma dolarami przyjechałem do Berlina, a tu mam już 15 marek! Gdzie tu iść? Miasto wielkie jak, kurwa, diabli. Nie jestem w stanie opisać, gdzie dokładnie poszedłem, którędy i tak dalej, ale jakoś mi się udało. Szedłem całkowicie na azymut. Starałem się iść tam, gdzie było najwięcej ludzi. Wpierdoliłem się na przykład do całkowicie tureckiej knajpy, gdzie nie było ani jednego białego, kurwa, człowieka. Zawyłem już na samym wejściu (śmiech). Miałem wtedy taki specyficzny, trochę właśnie turecki zaśpiew. Zobaczyłem, że siedzą

sami Turcy. Zaśpiewałem po polsku jakiś utwór typu Alicja i jebnąłem wokalizę. Wtedy od marihuany wykręcało mi się we łbie i zasuwałem takie niekończące się wokalizy, które miały ewidentnie wschodni zaśpiew, więc ci wszyscy Turcy spoglądali na mnie ze zdziwieniem znad herbaty, którą popijali. Trochę się śmiali, trochę mnie nawoływali. Mieli ze mnie ubaw, ale czułem, że jednak coś jest nie tak (śmiech)… Jeden jedyny raz wszedłem do takiej knajpy. Czułem, że chcą mi dać do zrozumienia, że nie do końca dobrze trafiłem, ale jednak się śmiali, więc nie było źle. Jednocześnie widzieli moją bezczelność, którą epatowałem, bo nie pozostało mi nic innego. Pamiętam, że w jednej części lokalu było dużo stolików. Jeden Turek siedział sam przy jednym takim stoliku i pił herbatę. A w drugim, mniejszym pokoiku siedziało kilku grubych Turków w fezach z taką sznurówką, końcówką na czubku głowy. Wiesz, jak wygląda fez, no nie? Grali w domino. Pomyślałem sobie: „Idę do nich, kurwa! Może mi coś kopsną” (śmiech). Byłem durny i bezczelny. Wiadomo było, że jestem tam na raz, więcej nie wrócę. I ryję się do tego stolika, przy którym oni grali. Wyrósł przede mną wielki Turek o bokserskiej mordzie. W ręku trzymał pięciomarkową monetę. Uderzył mnie nią, pchnął w pierś. Strzelił mnie tą monetą. Tak się na mnie popatrzył, że zrozumiałem, że muszę natychmiast wypierdalać z tego lokalu. Gdzie ja w ogóle, kurwa, wszedłem (śmiech)! Spierdoliłem stamtąd czym prędzej, ale jednak udało mi się zarobić dziesięć marek. Poszedłem w następne miejsce. Wkroczyłem na jakąś inną ulicę, gdzie trafiłem na całkowity freak out. Jak to zobaczyłem, to pomyślałem sobie, że nie będę tu, kurwa, śpiewał St. James Infirmary, tylko zaimprowizuję coś od początku do końca. Wykonam pieśń we własnym języku. Byłem ujarany, miałem w kieszeni kość haszyszu, czyli wszystko się zgadzało. Później już cały czas miałem ten hasz ze sobą. Sam chodziłem do niemieckiego dilera, który mieszkał naprzeciwko nas, i kupowałem sobie. Obcinał obcęgami takie w pytę wielkie kawałki. W ogóle tego nie ważył. Zawsze miał płachtę haszyszu wielkości metr na metr. Płachta ta była zawinięta w folię. Jak przychodził klient, to odwijał kawałek folii, brał obcęgi i obcinał. Pełen hurt (śmiech). Żadnego szczypania się, zawijania w nie wiadomo co, niedoważania czy coś. W ogóle nie ważył, tylko obcinał na oko. Wszedłeś do kolejnego lokalu i zaimprowizowałeś utwór w wymyślonym języku. Jak cię odebrano? No tak, już bym zapomniał (śmiech)! No więc wszedłem do tej knajpy pełnej niemieckich freaków, ale to już takich ewidentnych. Zapierdoliłem song z czapy. Wszyscy się zamknęli. Publika zareagowała wielkim: „Wow!”. Obszedłem ich, zebrałem kasę, poszedłem dalej. Zrobiłem w ten sposób jeszcze z pięć knajp. W którejś kolejnej trafiłem pijanego Niemca, któremu tak się spodobałem, że położył mi 20 marek. Ja patrzę, a ja mam już 80 (śmiech)! Taka, kurwa, kasa, jakiej w życiu na oczy nie widziałem! I to pierwszego dnia! Mam 80 marek – absolutnie idę do domu. Tylko gdzie to, kurwa, jest (śmiech)? Ale widząc, ile mam pieniędzy, wziąłem taxi na Oranienstraße. Wracam na tę chatę, a tam stara bida – brudno, smród i w ogóle syf. Wszyscy liczą drobne, nie? Z grających bluesa był

Cipas. Był tam też jeszcze jeden kretyn, który przebierał się za Indianina i grał bluesa, tyle że na harmonijce. Dla wzmocnienia nosił ze sobą piecyk na baterię. Biegał wzdłuż deptaka w tym swoim indiańskim pióropuszu. Świr. Byłem ja i były też jakieś idiotki. Paskudne laski, które sprzedawały te zasrane, druciane zabawki. Mówiłeś, że też zabrałeś z sobą z Polski trochę drucianych gadżetów na sprzedaż. Oddałeś dziewczynom czy oprócz rąbania ogródków zająłeś się również handlem ulicznym? Oddałem do spylenia tym laskom. Dochód do podziału. Nie chciało mi się tego robić. Miałem już lepsze zajęcie. Pierwszego dnia zarobiłem 80 marek. Później nie schodziłem poniżej pięćdziesięciu. W ciągu dnia zarobiłeś 80 marek. Wróciłeś taxi na squat. Co robiłeś wieczorem? Od razu poszedłem do Niemca i kazałem odkroić sobie haszu. Wszedłem na chatę i pytam: – Który tu jest w ogóle, kurwa, właściciel? Który tu rządzi? Bo mnie tu już opierdalają za niego! Za ten wasz syf! Nie ma gościa, nikt nie wie, który to. Jeden coś wyskoczył: – Taki jakiś blondyn, ale dawno go nie widzieliśmy. Nie pamiętam w tej chwili nawet jego ksywy. Załamka. Zaapelowałem: – Błagam was, posprzątajmy tu. I od razu wziąłem się do roboty. Zacząłem ścierać stół i tak dalej. Udało się – namówiłem freaków do pracy. Poszedłem do sklepu na dół. Nakupowałem jedzenia, bo na squacie nie było nic, tylko jakieś ogryzki. Kupiłem też chyba wódkę. Przyniosłem to wszystko i poustawiałem na stole. Ujaraliśmy się i zaczęło się wielkie sprzątanie. Zagoniłem laski i całą resztę, żeby pozbierali śpiwory z podłogi. Wzięliśmy się za porządne sprzątanie, zamiatanie i w ogóle zrobiło się fajnie. Wyszła z tego superimpreza. My tu zapierdalamy, a ja nagle widzę, że na piętrowej pryczy leży fiut i nic nie robi, nie pomaga nam. Jak się zaraz dowiedziałem – on w ogóle z tej pryczy nie schodził, więc podczas naszego sprzątania cały czas trwało natrząsanie z jego osoby. Któryś z kolegów przestrzegł mnie: – Maciek, nie gadaj z tamtym typem z pryczy, bo on gra country. Chodzi na jakąś wyspę, gdzie przyjeżdżają mercedesami zesnobowani Niemcy, którzy słuchają country. A my tu wszyscy gramy bluesa, no nie? I ci, co grali bluesa – pili wódkę i palili blanty, i w ogóle byli jako tako do życia, a ten co grał, kurwa, country – nie dzielił się i nie chciał jeść tego, czym go częstowaliśmy. Mówił, że ma swoje, że nie chce, i koniec. Miał ze sobą słoiki wypakowane żarciem, grał country i szczypał się na drobne. Chujowy był. Beznadziejny. Tolerowali go, bo też miał

długie włosy, ale cały czas się z niego naśmiewali. Siedział na tej górnej pryczy i chuj mu w dupę. Cały czas z dołu trwały docinki w jego kierunku. Czy odnalazł się w końcu gospodarz squatu? Tak, pojawił się. Był to całkowicie zdezelowany gość bez iglatury. Wydaje mi się, że nawet troszeczkę opierdoliłem go za bałagan i powiedziałem mu, że jest „arsch schwul”, bo tak mi powiedział jego sąsiad, który z trudem wytłumaczył mi, że to dlatego, że tamten nie oddał mu piły mechanicznej. Zanim zrozumiałem Niemca, że w ogóle mówi o pile, to uwierz mi, że też trochę to potrwało (śmiech). No i taki to był właśnie ten właściciel, ale chuj z nim. Później znów gdzieś się rozpłynął. Siedziałem na tej chacie jeszcze dobry tydzień. Szukałem kokainy. Łaziłem po knajpach. Chciałem się bić z Niemcami. Składałem się z nimi na rękę. Byłem bezczelny. Cały czas podrywałem jakieś laski, ale absolutnie nie miałem ochoty na żadne romanse z Polkami. Koniecznie chciałem wyrwać jakąś Niemkę, Greczynkę albo jeszcze coś innego. Pełno tam tego było. Tabuny! Cały czas szukałem koksu, ale nikt nie chciał mi nic podpowiedzieć. Strasznie modny był wtedy hasz. Ale w końcu spotkałem fajną barmankę, która jeszcze do tego miała siostrę i zrobiło się miło (śmiech)… Bujałem się tam sam, bez Polaków. Na chwilę udało mi się oderwać od tego polskiego, kurwa, klimatu. No i próbowałem wyrwać tę barmankę i całkiem dobrze mi szło. W międzyczasie fiknął mi jakiś Niemiec, to złożyłem go na rękę. Mówię do poznanej laski: – Załatw mi koks! Gdzie tu jest jakaś kokaina? A ona do mnie: – Nie bierz tego, nie szukaj tego! Po co ci to? Brałeś to kiedyś? – Nie, nigdy. Ale chciałbym spróbować… To ona znowu: – Nie bierz tego. Haszysz lepszy. Śmiesznie spędziłem wieczór z tą laską, mimo iż do niczego nie doszło. Koksu też mi nie załatwiła. A jak następnego dnia tam przyszedłem, to okazało się, że trwa totalna obława policyjna na ten lokal. Więc prawdopodobnie ten koks tam był, tylko nie chcieli mi powiedzieć, bo już wiedzieli, że coś się święci. Jak pojawiłem się tam następnego dnia, to lokal był z każdej strony otoczony przez policję. I tak bujałem się po mieście ładnych parę dni. Później nagle Cipas mówi: – Słuchaj! Jest taka sytuacja, że zmieniamy lokalizację. Jakiś Niemiec postanowił oddać nam swój pokój w akademiku. I właśnie tam zobaczyłem, jak wygląda taka normalna, polska emigracja. Bójki o łóżko i tego typu bzdury. Trzech Polaczków tam mieszkało. Był to krótki epizod, który szybko się skończył. Klimat był nie do wyrobienia. Syf. Jest 1989 rok. Może załapałeś się na upadek muru berlińskiego?

Trafiłaś! To jak tak, to wracamy z opowieścią na squat na Oranienstraße. Któregoś dnia nagle wpada gość i krzyczy: – Nie uwierzycie, co się stało! Mur berliński został otwarty i ludzie ze Wschodniego Berlina wchodzą masowo do Zachodniego! Wszyscy popatrzyli po sobie. Pomyślałem: „Ale jajca!”, i powiedziałem: – To nie jest moment na granie. Poleciałem do sąsiada dilera, wziąłem dychę haszu, zbiegłem na dół do tureckiego sklepu i stanąłem w kolejce po flaszkę. Kupiłem jakąś ohydną turecką mocną wódkę i poszedłem tam, gdzie trzeba, i uwierz mi, że byłem świadkiem słynnego wydarzenia w postaci otwarcia muru berlińskiego! Jak to wyglądało? Jakie zrobiło na tobie wrażenie? Bramki otwarto jednostronnie. Do Berlina Zachodniego w płynny, masowy sposób zaczęli napływać Niemcy z Berlina Wschodniego. Niemcy w dekatyzach, wyglądający dziesięć razy gorzej od Polaków. Wyglądający tragicznie! Starsi mieli łzy w oczach. Było to jedno z moich piękniejszych przeżyć. Berlin Zachodni to miasto artystów. Stałem tam i patrzyłem, jak ci inteligentni, szczupli, wyrafinowani Niemcy z Berlina Zachodniego stoją i witają swoich pobratymców zza muru. Pobratymców, którzy są opuchnięci, czerwoni od piwa, mają plerezy jak hokeiści w dawnych czasach – z przodu krótkie, z tyłu długie włosy, dekatyzowane jeansy, są zdezorientowani i po prostu masowo wchodzą do Berlina Zachodniego. Widziałem, jak gość podjechał vanem i wyjmował z niego zgrzewki piwa, banany, owoce. Wręczał zestaw każdemu wchodzącemu. Bardzo mi się to podobało. W ogóle muszę powiedzieć, że Niemcy z Berlina Zachodniego niezwykle miło przyjęli tych ludzi. Podczas całego zamieszania nalazło się tam Turków, komunistów, socjalistów. Wiesz… Berlin Zachodni to jest miasto takich właściwie lewaków, punkowców i tak dalej. Nalazło się tam tego wszystkiego. Byli na przykład tacy z czerwoną flagą, którzy chcieli przejść na wschodnią stronę, argumentując: – My jesteśmy komunistami! Chcemy tam wejść! Śmiechu było co niemiara. Faktycznie część ludzi zaczęła dłutować, niszczyć ten mur. Momentalnie, jak tylko Niemcy zorientowali się, że już można, że już im wolno, tak nagle zaczęli zasuwać. Ja sobie siedziałem i jarałem blanta za blantem. Piłem turecką wódkę i patrzyłem, jak Niemcy się bawią. Prawda była taka, że Niemcy z Berlina Wschodniego dosłownie zarzygali im miasto. Takich tłumów już nigdy później tam nie widziałem. Miasto całkowicie zdziczało. Wszyscy moi znajomi ze squatu polecieli grać, sądząc, że na pewno bardzo dużo zarobią. Doszło do sytuacji, w której urząd miasta wymieniał 100 marek wschodnich na 100 marek zachodnich. Była to ultraprzebitka. Musiałeś się tylko wylegitymować, że jesteś Niemcem z Berlina Wschodniego. No i cóż… Strasznie ładnie ich przyjęli. Wszyscy ci, którzy poszli wtedy grać, sądząc, że świetnie zarobią, to owszem – zarobili, tyle że całą masę blaszanych, nic niewartych NRD-owskich pieniędzy. Śmiałem się z nich. Poczułem wtedy, że pora już wracać do kraju. Wziąłem do kieszeni haszu, ile

wlezie, tyle, na ile było mnie stać. Zostawiłem sobie może z 20 marek. Nie chciałem przyjechać do Polski goły. Postanowiłem pojechać na dworzec, wsiąść do pociągu i wrócić do domu. Nie wiem dokładnie, ile czasu siedziałem w tym Berlinie, ale myślę, że może z 10 dni. Za dużo to nie zaoszczędziłeś. Tylko te 20 marek. Wydawałem pieniądze na bieżąco. Jak kończyłem rąbać ogródki, to chodziłem do knajp. Bawiłem się, upijałem. Wydawałem pieniądze głównie na alkohol. Jak wyglądał twój powrót do Krakowa? Daj spokój… Rankiem zobaczyłem pociąg, który miał odjeżdżać do Polski, który był tak zapchany, że całkiem zwątpiłem. Ale ponieważ nie było wyboru, to trzeba było się do niego wpierdolić. Pamiętam, że byłem w bardzo bojowym nastroju. Dobrze się czułem. Była na przykład taka sytuacja, że jakichś kobiet nie chcieli wpuścić do środka, bo nie było już miejsca. I jedna z tych kobiet mówi: – No czemu nie chcecie nas wpuścić? Przecież każdy chce jechać. Pomyślałem sobie: „Dobre hasło – każdy chce jechać”. Krzyknąłem: – Wpuszczać te baby! I wpuścili je. Nieźle się rządziłeś. A tak, tak (śmiech)! Najbardziej rządziłem się w lokalach na mieście. Pamiętam, jak ktoś mi powiedział, żebym pojechał na Savignyplatz. Jest to wysnobowana dzielnica burdeli i drogich knajp, gdzie można dobrze szarpnąć. Wszedłem w jedno miejsce i zagrałem. Knajpa była długa niczym kiszka. Podszedłem do kolejnego stolika, żądając pieniędzy, a baba mówi do mnie: – We couldn’t here you. A ja do niej: – Maybe you talk too much. I tak dalej, nie (śmiech)? Byłem bezczelny, bo było to jedyne, co mogłem zrobić. Albo taki jesteś, albo przegrasz. Pamiętam, że jak strzeliłem do baby tym tekstem, to zupełnie ją zamurowało. Zamiast mnie opierdolić, dała mi jeszcze dwie marki (śmiech). Fikałem, ale w rezultacie okazywało się, że ludzie się mnie bali i zawsze wychodziło na moje. Udało się wrócić do Polski za pierwszym podejściem? O dziwo, tak. Muszę ci opowiedzieć jedną historię z mojego powrotu. Widziałem bardzo dziwną scenę. Był tłum ludzi, a w nim dwóch rosyjskich żołnierzy w radzieckich mundurach. Wysokich chłopaków, takich jak ja. I przychodzi niemiecki, kurwa, celnik. Tłumok jak chuj. Przeciska się i w ogóle. I nagle zobaczył tych dwóch ruskich. Zaczęła się między nimi ostra rozmowa i ja się patrzę, a tu nagle ten niemiecki celnik zaczyna prać po

pysku jednego z tych radzieckich żołnierzy. I to z zamachem. Przy tych wszystkich ludziach. Lał go po mordzie, aż spadła mu czapka. Stary, pięćdziesięcioparoletni niemiecki zgred leje młodego, ruskiego, wysokiego żołnierza, chłopaka jak szóstkę. Mówię: – Zostaw go, kurwa twoja mać! Jezus Maria! Byłem przyzwyczajony do tych wszystkich awantur, które miały miejsce w Polsce. U nas nikt by się tak nie panoszył. Podniosłem krzyk i ludzie za mną też: – Co jest? Co tu się, kurwa, dzieje?! To już nie te czasy! Co wy sobie w ogóle myślicie? Co się tak panoszysz jebany, niemiecki chamie?! Tłum mnie popierał: – Ma pan rację! Tak jest! Niech sobie nie myśli! No i taka to była historia. Takie doświadczenia zaliczyłem. Wróciłem do Polski. Przywiozłem 20 marek. Przyjeżdżałeś jeszcze później grać do Berlina? Pojechałem tam jeszcze dwa razy. Ciąłem ogródki. Wiedziałem już, jak chodzić, jak się to wszystko robi. Byłem też na paru różnych zespołowych próbach. Gdybym się wkręcił, gdybym został, można byłoby coś muzycznie pokombinować, ale nie stało się tak. Brali mnie za bluesmana, a ja chciałem czegoś innego. Koksu też w Berlinie nie znalazłem. Nie udało się. I jeszcze długo go nie znalazłem (śmiech). Pierwszy raz wciągałem kokainę w 1995 lub 1996 roku. Okazało się, że już nie trzeba po ten koks nigdzie jeździć, bo koks sam przyjechał do Krakowa za pośrednictwem towarzystwa z restauracji Ritmo Latino, ale to już następna historia…

46 Oranienstraße – popularna ulica w berlińskiej dzielnicy Kreuzberg zamieszkiwanej przez freaków. 47 U-Bahn, S-Bahn – szybka kolej miejska w Berlinie, w której skład wchodzi również metro. 48 Bałuty – do 31 grudnia 1992 r. dzielnica Łodzi; druga co do wielkości, o największym stężeniu mieszkańca na metr kwadratowy. 49 Arsch schwul (j. niemiecki) – odpowiednik angielskiego „asshole”. 50 Despera – desperacja. 51 Wurst (j. niemiecki) – kiełbasa.

Szlug, czaj, bajera, oko się szkli Jak wszystkim wiadomo, w wieku lat dziewiętnastu otrzymałem dwuletni wyrok więzienia za odmowę służby wojskowej. Zostałem powołany tak jak wszyscy ci, którzy nie studiują, są zdrowi i zdolni do służby. Wcześniej stawiałem się na komisjach, ale potem zacząłem hipisować, więc całkiem odechciało mi się wojować. W ogóle nie chciałem iść do wojska, nie chciałem, żeby zabrali mi dwa lata życia. Nagle jakoś strasznie się na to zaciąłem. Kombinowałem, co by tu zrobić, żeby nie iść do tego jebanego wojska, bo właśnie zaczęło się robić fajnie. Była już Solidarność, w kraju powiało wolnością. Takie kolorowe ptaszki, jakimi byliśmy, były bardzo dobrze widziane w społeczeństwie. Otaczał nas kordonik sprzyjających ludzi, którzy chętnie dawali nam pieniądze. Sępienie było najprostszą rzeczą na świecie. Polegało to na tym, że siadaliśmy z Radwanem na ławce i mówiliśmy do Baśki, dziewczyny Radwana: – Idź coś wysęp. Jak tylko wysępiła, to od razu szliśmy coś zjeść albo się napić. Ludzie chętnie dawali kasę. Dużo chętniej niż teraz. Częstowali papierosami i było to całkowicie naturalne. Jak ktoś miał ostatniego, to proponował, że obstawi pojarkę[52]. Zaprzyjaźniłem się z hipisami, wśród których kręcił się pewien ideolog, niejaki Drwal. Jak poszedł później do KPN-u, to wyzywaliśmy go od faszystów. No bo jak można iść do KPN-u?! Prawica, kurwa, wiesz… My byliśmy ideologicznie socjalistami, a nie żadnymi komunistami. Przecież jako hipisi nie mogliśmy być prawicowi! Nie ma czegoś takiego jak prawicowy hipis. Część hipisów była jednocześnie opozycjonistami i miała taką misję, że trudną młodzież trzeba sprowadzić na odpowiednią drogę. No i jednym z nich był właśnie Drwal. Z jednej strony hip, a z drugiej działacz KPN-u. W związku z tym ciekawym połączeniem uporczywie się z niego nabijaliśmy. Pamiętam taką sytuację, że powiedziałem do niego: – Dostałem bilet. Za miesiąc mam iść do wojska, ale jakoś mi się nie chce. Fajnie mi tutaj z wami. Co by tu wykombinować, żeby jakoś tego uniknąć? Może się pochlastam? Pójdę na komisję, potnę się na jej oczach i wyląduję w szpitalu. Co myślisz, Drwal? – Nie, nie, nie. Według mojej teorii upuszczanie krwi jest złe ideologicznie. Nie możesz upuszczać sobie krwi. Nie będziesz tego robił. – No to co mam zrobić? A on mówi: – Możesz zaprotestować w formie głodówki. Wtedy głodówki były modne. Pamiętam, że działacze IRA za czasów Margaret Thatcher podjęli chyba w piętnastu gremialną głodówkę, po czym kilku z nich zmarło. Nie jedli ponad 70 dni. Chcieli uzyskać status więźniów politycznych w więzieniach angielskich, ale Margaret ni chuja się nie ugięła i oni tam po kolei umierali. W socjalizmie

byli otoczeni sympatią i pamiętam, że uważałem ich za bohaterów. Uważałem, że jest to bohaterska postawa. Dziś mówi się o tym „terroryzm”, ale wtedy ja tego tak nie odbierałem. IRA była świętą organizacją. Walczyli z uciskiem tak jak my, więc do pewnego stopnia lubiliśmy tę IRĘ. Więc jak Drwal zaproponował mi głodówkę, to zapaliłem się na ten pomysł. Też chciałem dokonać jakiegoś bohaterskiego czynu. Takie były czasy. Solidarność i tak dalej. Powiedziałem do niego: – Dobra! Spróbuję iść w tę mańkę. A on: – No to musisz zacząć głodować tydzień przed terminem. Prasa to zauważy, a jak nawet nie, to już my tak zrobimy, że wszyscy będą wiedzieli, że protestujesz. Nie zostaniesz sam. Dotrzymał słowa. Podjąłem głodówkę na tydzień przed wyjazdem. Dostałem bilet bezpłatnego przejazdu pociągiem do Gdyni i w tym samym momencie zaprzestałem jedzenia. Bujałem się po mieście, paliłem papierosy, piłem wino i nic nie jadłem. Pamiętam, że nawet próbowałem ćwiczyć jakąś laskę, ale słabo mi to wychodziło po trzech dniach niejedzenia (śmiech)… Powiem ci, że całkiem spokojnie sobie żyłem na tym winku, herbatce i szlugach. Minął tydzień, który dość dobrze wytrzymałem. Czas jechać. Wsiadłem do pociągu razem z Mietkiem i Tośkiem Radwanem. Tych dwóch było ze mną na 100 procent, a mam wrażenie, że pojechał jeszcze ktoś… Nie wiem, czy przypadkiem nie Dycha. Chwast[53] numer dziesięć, na którego do dziś mówi się Dycha. Moi trzej koledzy postanowili solidarnie, gremialnie odprowadzić mnie do jednostki, tak więc pojechaliśmy na to Wybrzeże razem. Został jeden wolny dzień, toteż poplątaliśmy się trochę po Trójmieście. Oni szukali oczywiście heroiny, bo w Gdańsku istniał bajzel. Ja już nie szukałem, było mi wszystko jedno. Następnego dnia stawiłem się do jednostki, a w tej jednostce dom, kurwa, wariatów! Wszędzie pełno cywili, co to właśnie przyjechali tak jak ja, dookoła latają żołnierze i naśmiewają się z nas, ciągną za ubrania i w ogóle cyrk… Ja wychudzony po tym tygodniu, włosy długie i tak stoję w tym szpalerze nowo przybyłych pojebów. Pamiętam, że miałem jakąś fajną kurtkę. No i, kurwa, do strzyżenia. Coś tam próbowałem się bronić, ale nic z tego. Ostrzygli mnie. Następnie oczekiwała mnie komisja lekarska. Wszedłem i mówię: – Sorry, panowie, ale ja od tygodnia trzymam głodówkę, ponieważ protestuję przeciwko obowiązkowej służbie wojskowej. – O, kurwa! Mamy protestującego! Dawać go tu i od razu w mundur! Zaczęli na siłę pakować mnie w to moro i dawaj na kompanię, nie? Mówię: – Przepraszam, ale ja od tygodnia nie jem i jestem osłabiony.

I położyłem się na łóżku. Przyleciał jakiś kapral i zaczął się drzeć: – Co ty mi tu, kurwa, leżysz?! To nie jest pora nocna! Wstawaj, kurwa, gnoju! A ja na to: – Jaki gnoju?! Weź się ode mnie odpierdol... W tym moro wyglądam jak łachman. Poszedłem z powrotem do komisji i mówię: – Czy panowie słyszą, co mówię? Od tygodnia nie przyjmuję pokarmów. Proszę mnie zbadać. I oni mnie na wagę, a ja ważę 64 kilogramy. Dla porównania – w tej chwili moja waga wynosi 92, czasem 93 kilo, a nadal pozostaję szczupłym człowiekiem. Wtedy ważyłem 64, więc nawet sam leciutko zwątpiłem, co dobrze zadziałało na komisję. Nagle słyszę pytanie: – Co to za waga? Lekarz zerwał się z krzesła i syknął do mnie: – Ściągaj ten mundur. I do komisji: – W piżamę go i na izbę chorych. Mamy tu, kurwa, głodówkę. Jeszcze tego nam brakowało! Wkurwili się. Cała ta scena odgrywała się w Gdańsku, przy ulicy Łąkowej. No i dobra – posłali mnie w piżamie na izbę, a tam wiesz… Banda cwaniaków symulujących przeróżne dolegliwości. Coś tam pierdolą, udają, że są chorzy, a tak naprawdę przyszli obżerać się bułkami i kiełbasami, a ja głodny jak sukinsyn. Między jednym a drugim kęsem śpiewali jakieś chujowe, parszywe piosenki. W końcu zagadałem do nich: – Dajcie gitarę, to coś wam zagram. I zagrałem Drogi Panie Janku Jana Wołka. Jeden z żołnierzy usiłował popisać się wiedzą i mówi: – Nie wiem, czy to nie jest przypadkiem z kabaretu Czarny Kot… Mówię do niego: – Jaki, kurwa, Czarny Kot?! Przecież to Wołek! Szybko zrozumiałem, że z tym towarzystwem to ja się raczej nie dogadam. Jeden zapytał mnie: – Za co? A ja mówię, że głodówka. – Ooo… To pójdziesz siedzieć. – Nie, bo ja tylko protestuję, wiesz?

Ja cały czas myślałem, że nic mi nie zrobią, że jakoś się wywinę. Planowałem, że trochę pogłoduję, po czym dadzą mi odpracować karę w piekarni, hucie czy kopalni. Gdziekolwiek, tylko bardzo proszę – nie w ZOMO. Trzymałem się takich głupich nadziei. No, ale dobra – już jestem, to jestem. Nagle wszyscy łubu-du, kurwa, z łóżek. Wstali na baczność, a ja leżę. Słyszę tylko: – Wstawaj, kurwa, kapitan! Kapitan idzie! Wstawaj! Wstałem. Wchodzi jakiś kolo i mówi tak: – Który to jest ten, co nie je? Mówię: – No ja… Wziął mnie do jakiegoś gabinetu, ściągnął czapkę i spokojnym głosem zaczyna opowiadać: – Ja też zawiodłem się na wojsku. Jak już dostanę tę wcześniejszą emeryturę po piętnastu latach, pójdę do brata robić pustaki. Brat ma firmę, to pójdę do niego. Kontynuowałem tradycje rodzinne – dziadek był w wojsku, ojciec był w wojsku, to i ja poszedłem. Ale to już nie to wojsko co dawniej… Widzę, że gościu mi się zwierza, nie? Już myślałem, że jakoś mnie obroni, ale po chwili wydał na mnie wyrok: – Pójdziesz do więzienia. A ja: – Może jakoś to odpracuję czy coś? – Nie. Jedyne, co możesz zrobić, to natychmiast przyjąć posiłek i iść na kompanię. Przebierzesz się teraz w mundur i powiesz, że chcesz służyć i być najlepszym żołnierzem. Tylko tak możesz się wywinąć. – Panie kapitanie, obawiam się, że niestety jest to niemożliwe. – Nie?! W takim razie pójdziesz siedzieć. Ja już zacząłem stawać na baczność w tej piżamie, a on wiesz… – Dobra, dobra… Siedź. Odmeldował się i poszedł w chuj. Za chwilę znowu rumor – wpada cała banda z grubym pułkownikiem na czele. Był tak wkurwiony, że aż czerwony. Mówi: – Który mi tu, kurwa, nie je? Dawać mi go tutaj i dawać mi gar zupy. Klął jak szewc. Był tak wściekły, że z mordy normalnie leciała mu piana. Dookoła niego plątały się jego przydupasy. Jacyś chorąży nie-chorąży, cała wielka grupa. Pomyślałem sobie: „Ja pierdolę… No to teraz będzie…”. Posadzili mnie przy blacie, postawili przede mną miskę i chlast mi tej ohydnej zupy. Wziąłem łyżkę i jeb w tę zupę, a

ta zupa spod tej łyżki wprost na mundur pułkownika. Niemiłosiernie się rozdarł: – Kurwaaa! Będziesz siedział! Myślisz, że czym ty jesteś w wojsku? A ja mówię: – No chyba człowiekiem. – Ty gównem jesteś, a nie człowiekiem! Ja pierdolę, dom wariatów (śmiech)! Pan pułkownik maksymalnie się wściekł. Przebywający w moim otoczeniu żołnierze straszyli mnie: – Zbluzgałeś majorowi mundur, masz przesrane. Trwało to tydzień. Z wielkim hukiem wpadali i wypadali. Chcieli mnie złamać. Po dwóch tygodniach miałem już serdecznie dość. Zmuszali mnie na przykład do przebywania na stołówce podczas posiłków. Śniły mi się wagony z szynką. Przyśnił mi się pociąg, z którego po otwarciu wyleciały bułki z szynką. Również suto zastawione stoły. Można powiedzieć, że budziłem się najedzony. Krótko utrzymywał mi się ten stan, ale faktycznie – sny miałem niesamowite. Przez dwa tygodnie nic nie jadłem. Zęby zrobiły mi się białe jak perełki. No i oczywiście wychudłem na maksa. Tak między nami: bohaterstwo bohaterstwem, ale trzeba jakoś przetrwać, więc oczywiście podjadałem. Nie była to taka stuprocentowa głodówka. Wcześniej przez tydzień głodowałem na wolności, ale potem to po prostu podjadałem na stołówkach. Drutowałem głównie chleb, ale już naprawdę miałem tego dosyć. Sytuacja przeciągała się w nieskończoność. Co chwila miały miejsce wizyty na różnych szczeblach, przychodzili mnie oglądać. To jacyś koledzy kolegów, to znowu rodzina do kogoś przyjechała – i tak na okrągło. Co chwila ktoś zaglądał do mojej izolatki. Zaczęło się robić naprawdę chujowo. Znałem już dobrze śledczego, bo parę razy przychodził i mówił: – Wszczęto sprawę przeciwko panu. Był to żołnierz wyższej rangi. Teraz mówi się na to Military Police, czyli policja wojskowa, a wtedy było to WSW. Wojskowa Służba Wewnętrzna. W tej chwili na jej miejsce weszła Żandarmeria Wojskowa. Oni byli od tego, żeby łapać uciekinierów, i od innych podobnych akcji. No więc już parę razy zawitał do mnie żołnierz WSW z pytaniem: – Co robimy? Musi pan podjąć jakąś decyzję. Jestem jeszcze w stanie zatrzymać pana sprawę. Oczywiście pod warunkiem, że w tej chwili przyodzieje pan mundur. Mówię: – Wie pan co? Przestańmy się oszukiwać. Ja tego munduru nie przyodzieję. Dawaj pan kartkę papieru. Dał. Napisałem następujący tekst: „Ja, Maciej Maleńczuk, urodzony 14 sierpnia 1961 roku, syn Edwarda i Barbary, odmawiam służby wojskowej”. I podałem mu tę kartkę. – Wie pan, że to jest z artykułu…

Przerwałem mu: – Wiem, ale nie mam już, kurwa, siły. Już mi się nie chce. Bierze pan to pismo, a ja teraz idę coś zjeść. Nareszcie mogłem coś zjeść! Ta świadomość spowodowała, że się wyluzowałem. Zjadłem jakiś chujowy obiad, bo oczywiście w jednostce było tylko chujowe jedzenie. W sumie to nawet lepiej, bo jak głodowałem, to nawet nie za bardzo mnie kusiło. Zjadłem obiad i nie doczekałem nawet kolacji, bo już po mnie przyjechali. Zawieźli mnie na Komendę Główną Marynarki Wojennej w Gdyni i tam przywitał mnie prokurator w niebieskim mundurze. Przeprowadził ze mną przesłuchanie w formie rozmowy. Brzmiało to mniej więcej tak: – Grozi panu do pięciu lat więzienia. Najczęściej sądy dają wyroki zbliżone do długości służby, czyli dwa lata. Najprawdopodobniej dostanie pan właśnie taki wyrok. Widziałem, że gościu mi sprzyja, jest po mojej stronie, mimo że jest prokuratorem. Następnie wypowiedział słynne słowa, które usłyszałem w swoim życiu jeszcze wiele razy: – Jest pan aresztowany. No i zamknęli mnie do jakiegoś innego więzienia, bo tam, gdzie byłem, to była tylko jakaś jednostka. Zamknęli mnie do przejściowego więzienia. To był pierwszy raz, kiedy znalazłem się w kryminale, i było to dla mnie trochę straszne. Pytali mnie: – Chcesz siedzieć sam? Bo mamy tutaj takich dwóch miglanców, to może wolisz siedzieć z nimi? A ja głupi mówię: – To ja chcę sam. I, kurwa, wchodzę do pomieszczenia poniżej gruntu, w którym łóżko jest przymocowane do ściany na łańcuchu i taboret przyczepiony czterema śrubami do podłogi. Jest też zakratowane, zasiatkowane i zablindowane[54] okienko wielkości 50 na 30 centymetrów, przez które wpada jakieś mdłe światło. Wielkie, ciężkie, żelazne drzwi zamknęły się za mną. Parapet był tak skośny, że nie było mowy, żeby cokolwiek na nim położyć. Pierwsze, co zobaczyłem po wejściu do mojej celi, to napis: „Tu siedziałem dziewięć dni”. Pomyślałem: „To ktoś wytrzymał tutaj dziewięć dni? Ja już nie mogę wytrzymać, a jestem tu 30 sekund…”. Zacząłem chodzić. Chodzę po tej celi i chodzę. Wytrzymałem pół godziny. Usłyszałem, że za ścianą leci bajera, siedzi jakichś dwóch gości i bajerzą między sobą. Więc tudududu – walę w klapę, ale jebany profos to tak zaraz nie przychodził. Profos to ten, który obsługuje areszt. Ten akurat był żołnierzem służby zasadniczej. Chuj, jakich mało. Tam nawet kibla nie było i jak chciało ci się lać, to czasami jebany przez pół godziny potrafił nie przychodzić. Rozmowy z cyklu: – Siedź tam, kurwa.

– Ale panie profosie, chce mi się lać. – To lej w gacie. Takim był skurwielem. No więc walę w te drzwi i walę. W końcu łaskawie przyszedł. Pyta mnie: – Czego, kurwa? – Niech mnie pan da do tej drugiej celi, bo nie mogę tu wyrobić. – Dobra, jak chcesz. Wchodzę do drugiej celi. Faktycznie – jest dwóch miglanców. Od razu zrobiło się weselej. Krótka charakterystyka dwóch buców… Po pierwsze – byli śmieszni. Jeden przedłużył sobie urlop o 63 dni. Polegało to na tym, że po prostu zaszył się u jakiejś laski, wyjadał jej z lodówki, przychodził pijany i prał ją po pysku przez te 63 dni. Bał się, bo WSW już go szukało, więc siedział coraz bardziej u niej zaszyty, nie wychodził z domu, nie pracował, nie miał kasy. Ona miała go już dość, bo raz, że go utrzymywała, a dwa – prał ją, więc go sprzedała, no i go zamknęli. A ja taki fafarafa mówię do niego: – No to jak wyjdziesz, to pewnie dasz jej wpierdol, co? A ten: – A wiesz… Chyba się z nią ożenię. Myślę sobie: „O żesz, kurwa! Jaki frajer!”. Rozbawiło mnie to. Zacząłem się śmiać i w ogóle trochę mi się poprawiło. No wyobraź sobie, co za buc (śmiech)! O jednym już co nieco się dowiedziałem, to dawaj – wypytywać drugiego. – A ty za co siedzisz? Ten miał strasznie silny gdański akcent. – Za lysy. Miał dokładnie to, co Wałęsa. Nie zrozumiałem, więc pytam jeszcze raz: – Za co, kurwa? A ten znowu: – No… Za lysy. – Jakie, kurwa, zalysy? No to opowiedział mi całą historię, a brzmiała ona mniej więcej tak: – Wracałem do jednostki, nie? Byłem już po jednym wyroku. W wojsku miałem być dwa lata, ale po roku zamkly mie do więzienia. Jak wyszedłem z więzienia, to z powrotem wziely mie do wojska, bo miałem niedokończoną służbę… Tak to wtedy było. On po tym więzieniu, w którym siedział dwa lata, poszedł z powrotem do wojska, więc leciał mu już czwarty rok, czwarty rok nie wracał do domu

(śmiech)! Był z tego powodu całkowicie zdegenerowany psychicznie, zdesperowany i spił się gdzieś na jakiejś przepustce. Spił się i stwierdził, że nie ma już na wódkę, chciałby się jeszcze napić, a akurat przechodził przez fermę lisów. I wpierdolił się na tę fermę, bo postanowił, że wyciągnie kilka lisów i te lisy gdzieś sprzeda. Wymyślił, że jakoś zamieni je na wódkę. Cały był podrapany po rękach i po klacie. Jak mi pokazał, jak jest podrapany, to w ogóle zwątpiłem! Opowiadał mi: – Byłem tak pijany, że wpierdolyłem się do tej, kurwa, klatki. Do jednej ręki wziąłem dwa lysy, do drugiej ręki wziąłem następne dwa lysy i, kurwa, idę! A te lysy jak mie zaczęły drapać, to myślałem, że oszaleję! Opowiadał, że był w tym zacięty, zawzięty, że postanowił jednak donieść te lisy z punktu A do punktu B. Mówił tak: – Tak mnie, kurwa, drapały po rękach, że jeb tymy lysamy o asfalt. Jednego zajebałem, ale reszty nie dałem rady. No nie dałem, kurwa, rady! No i złapali go w takiej konfiguracji. Nie wiem, czy jeszcze miał te lisy, czy już ich nie miał, ale wiem na pewno, że był w straszliwym stanie, bo to było świeże wydarzenie. Jak pokazał mi klatę i ręce, to oszalałem! To były źle gojące się rany. Zapytałem go: – Ciebie szczepili? Mówi: – Tak, szczepily. Dwanaście zastrzyków dostałem. – No to dobrze, bo jeszcze byś dostał wścieklizny jak stąd do Krakowa. Ja pierdolę, stary… No sam powiedz – co to w ogóle za pomysł? On mówi: – Jak teraz dostanę z rok albo półtora, to potem pewnie będę musiał wrócić do jednostki, a to jest już razem ponad pięć lat – jak za cara. Takich dwóch frajerów trafiłem wtedy na celi. Wesoło było z nimi. Te historie mnie rozbawiły i pomyślałem, że nie jest ze mną jeszcze tak źle. Jestem cały, zdrowy i tak dalej. No i tyle. Żeby opowiedzieć wszystko o więzieniu, to musiałaby być jeszcze bardzo długa opowieść, więc po prostu postaram się opisać najważniejsze wydarzenia. Doszło do sytuacji, w której w końcu odbyła się moja rozprawa. Na tej rozprawie mój głupi obrońca z urzędu mówił, że zostałem zindoktrynowany, że jakieś wrogie siły, zaplute karły reakcji wmówiły mi fałszywą ideologię i że padłem tego ofiarą. Mówię: – Panie, niech pan już przestanie… Jaką ofiarą?! Ja świadomie odmawiam służby wojskowej! Nie rób pan ze mnie idioty. I do Wysokiego Sądu: – Przepraszam bardzo, ale muszę przerwać tę mowę, bo ja zrobiłem to świadomie.

A sędzia na to: – Wystarczy na pana spojrzeć, żeby wiedzieć, że nie jest pan świadomym człowiekiem. Co pan czytał, co pan wie? I tak dalej. Mówię: – Przepraszam bardzo, swoje przeczytałem… Chcę, żeby było jasne, że jest to moja decyzja i nikt mnie nie indoktrynował. Za wszelką cenę chcieli mi udowodnić, że jestem idiotą. A to było dla mnie ważne, żeby było jasne, że ja świadomie odmawiam służby. Przypomniałem sobie, że przecież w tych dowodach, w tych dokumentach powinna być kartka, którą napisałem, tak? Wyciągnęli dokumenty – jest kartka. Sędzia ją odczytał i mówi: – Właściwie mogę zamykać ten przewód, bo tutaj jest wszystko jasne. Pan się pod tym podpisał. Przyznaje się pan do winy? – Tak, przyznaję się do winy. – Odmawia pan służby wojskowej? – Tak, odmawiam. – OK. Jest to artykuł taki a taki, za to pana sądzimy i proszę teraz o mowy. Najpierw mówił chyba prokurator, potem mówił obrońca albo na odwrót, bo miałem wrażenie, że obrońca pierdolił coś o tym, że zostałem zindoktrynowany i że to jest moja nieświadoma decyzja, a prokurator wygłosił coś w rodzaju mowy obrończej. Całkowicie mnie z tego usprawiedliwiał, rozgrzeszał, że mam do tego prawo. Oprócz tego podał przykład świadków Jehowy, którzy masowo odmawiają służby wojskowej i idą na dwa lata do więzienia. Byli to frajerzy, którzy często donosili i chujowo z nimi się siedziało. Taka dygresja. I ten prokurator przedstawił mnie jako człowieka, który świadomie wybrał taką drogę, ma do tego prawo, choć co prawda, prawo mu tego zabrania (śmiech). W związku z tym, on żąda dwóch lat więzienia. Generalnie wcześniej tłumaczyli mi, że jak prorok będzie krzyczał trzy, to sąd da mi dwa, nie? Sąd zawsze zbija o roczek z tego, co mówi prorok. A prorok powiedział dwa lata, więc myślę sobie na szybko: „To co? Dadzą mi rok?”. Ale zaraz ocknąłem się, że chyba aż tak fajnie to jednak nie będzie. I nie było, bo dostałem dwójkę i powiem ci, że podskoczyłem z radości, bo mogłem dostać piątkę. Posiedzę dwa lata i będę bohaterem. Będę teraz sławny w swoim środowisku i tak dalej. Dostałem dokładnie tyle, ile spędziłbym w zasranym wojsku. No a tak, to mam sprawę wojska załatwioną. Może z tego więzienia uda się wyjść jakoś wcześniej, może będzie jakaś amnestia albo jakaś taka rewolta w kraju, że otworzą więzienia. Wyszedłem z tej sali w skowronkach. Mówię sobie: „Nareszcie dadzą mi jakiś normalny zakład, nie będę siedział na tej pieprzonej komendzie”. Pamiętam pewną scenę, którą ci opowiem. Wyprowadzali nas na spacer pod lufami karabinów. Dwóch takich, kurwa, szwejków, nie? I tak trzymają te pepesze czy kałasze i podchodzi jakiś wyższy rangą i mówi:

– Magazynki pokazać! Tamci pokazują, a ten jak nie zaryczał: – Co to, kurwa, jest?! Pusty magazynek?! Jak zaczął ich jebać, to sobie nie wyobrażasz (śmiech)! – Co ty mi tu z pustym magazynkiem więźniów pilnujesz?! Myślę sobie: „Pusty magazynek, a tu taki niski murek… Trzeba było lecieć”. Wiele razy się zastanawiałem, czy zdążę przeskoczyć ten murek, zanim zgarnie mnie z kałacha, a teraz się dowiaduję, że gość ma pusty magazynek (śmiech)… To taka krótka historia z planem ucieczki w tle. Było już po rozprawie, miałem wyrok i przewieźli mnie na ulicę Kurkową w Gdańsku. Jest to ten słynny kryminał, który został zbudowany w kształcie swasty, bo budowano go za czasów Hitlera. Z lotu ptaka więzienie to ma kształt swastyki. Za czasów komunistycznych dobudowano blok żeński i format zniknął, ale odkąd tam przyjechałem, wszyscy o tym mówili. No więc wjeżdżam do tego więzienia, a tam cyrk, że ja pierdolę! Pięć oddziałów, kraty, siaty, blindy, poziomy. Wszędzie łażą więźniowie. Wrzaski, krzyki, kocioł i w ogóle… Jezu! Przyjechałem z kolejną partią pięćdziesięciu chłopa. Co chwila powtarzam: „Syn Edwarda i Barbary”, bo pytali. I nagle słyszę gdzieś za mną, któryś mówi: „Syn NN”. Myślę sobie: „Co to jest, kurwa, NN?”. Rodzice nieznani. Wsadzili nas do tak zwanej przejściówki, czyli tam, gdzie pobierają odciski palców i zbierają wszystkie dane. Ciuchów ci nie dają, bo ciuchy masz swoje. Mi wręcz ciuchy oddano. Ucieszyłem się, że znowu jestem w cywilkach. Trwał akurat spacer, a ja siedzę w przejściówce i było takie okienko, przez które było widać spacerowiczów, jak tam chodzą. Jakie ryje! Co za gęby! Ja mam taką skłonność antropologiczną, nie? Lubię twarze. Potrafię dużo wyczytać z twarzy. W Polsce jest dużo szczepów i można bardzo fajnie rozpoznać, kto jest bardziej ze wschodu, kto mniej, kto z południa, a kto z północy. Są na przykład bardzo jasnowłosi Bałtowie, są tak zwane Greczynki i tak dalej. W Polsce jest niezła mieszanka. Zawsze miałem skłonność do twarzologii. Jak trafiłem już na tę Kurkową, to miałem doła, bo wiedziałem, że będę musiał odsiedzieć swój wyrok, ale zdołałem jakoś tak ustawić sobie psychikę, żeby w tej przykrej, jakby nie było, sytuacji znaleźć jakiekolwiek jasne elementy, tak? I pomyślałem sobie, że przy tej mojej fejsologii, to ja będę miał tutaj mnóstwo egzemplarzy do obserwacji (śmiech). Bo co jeden, to lepszy. Jaki ryj! Co za fejs! Jakie tatuaże! Jakie sznyty, nie? Co to w ogóle za towarzystwo! To mi się spodobało. Wylądowałem na normalnym oddziale i od razu przydzielono mnie do kalifaktorki, czyli roznoszenia jedzenia. Idealnie, bo byłem przecież po głodówce. Być może to jakiś lekarz dał sygnał z cyklu: „Mamy tu wygłodniałego gościa. Niech idzie na kalifaktorkę, to się więcej naje”. Mogło być coś takiego. W takim miejscu zawsze zostanie coś więcej, niż przysługuje normalnemu więźniowi, tak? Więc dali mnie na tę kalifaktorkę i faktycznie było fajnie. Głównym kalifaktorem był cwel Bielawa, który w chuj donosił. Funkcja kalifaktora polega na tym, że sprzątasz korytarze, trzy razy dziennie roznosisz jedzenie, przyjmujesz

pocztę, roznosisz pocztę, biegasz po korytarzu i dzięki temu nie siedzisz zamknięty w celi. Było fajnie, podobało mi się. Od razu zaczęli nawijać do mnie kryminaliści, bo też są fejsologami. Słyszałem od nich takie teksty: „Dobrze ci patrzy z oczu, chłopcze. Weź mi podaj liścik do tamtej celi”. Od razu się w to wkręcałem i byłem strasznie dumny, że mnie akceptowali. Po mojej gębie było widać, że nie jestem kryminalistą. Przypadkowy gość, nie? 95 procent ludzi, których tam spotkałem, było twardymi bandytami. A ja wiesz… Pacyfista (śmiech). No i faktycznie było jedzenie. Powoli się odkuwałem. Potrafiłem zawinąć z zupy jakąś tam kość, schować sobie do szafki i potem miałem wielką kość mięcha na mój wygłodzony żołądek. Było OK. Wcześniej wyglądałem jak kościotrup, a dzięki temu zacząłem odzyskiwać twarz, nabrałem mordy. Eldorado to trwało jakiś czas, może ze dwa miesiące, po czym wyjebali mnie stamtąd. Zaczęło się od tego, że recydywa rozpoczęła bunt w więzieniu. Takie to były pojebane czasy. Ledwo się trochę zasiedziałem, już tę kalifaktorkę opanowałem, a tu nagle awantura. Zrobiło się lato, zrobiło się gorąco i całe więzienie mówiło o amnestii. Wszyscy chętnie słuchali radia, co tam ta Solidarność wyprawia, nie? A Solidarność wtedy robiła ostre dymy. Komuna chwiała się w posadach. Chłopcy z recydywy siedzieli na piątym oddziale, czyli pod samym dachem, a w więzieniu gorąco, duszno i śmierdzi, nie? Syf. Ściany grube, bo to wszystko poniemieckie. Zrobiło się gorąco w chuj. Ja byłem na trzecim oddziale, a recydywa na piątce. Usłyszałem, jak nawijają do siebie coś takiego: – Kurwa mać! Już nie mogę wysiedzieć w tej pierdolonej celi, w tej, kurwa, duchocie! Światła nie widzę, powietrza nie mam, zaduszę się tutaj. A drugi: – Powiem ci, koleżko sympatyczny, dzieciaczku… Przerwał mu jeszcze jakiś trzeci: – Jaki tam z niego dzieciak, przecież to zgred! To pierwszy znowu: – Jestem zgred, ale serce mam małolata. No więc powiem ci, że chętnie wyjebałbym blindę… I tak sobie nawijali, nawijali, aż w pewnym momencie któryś mówi: – Jak ktoś wybiłby blindę, to byłby takim małym bohaterem, nie? Przynajmniej jakoś byśmy się przyczynili do rozjebania tej jebanej w dupę komuny, nie? I nagle słyszymy szy-szy-szy – ktoś wali w tę, kurwa, blindę. Blinda to jest szkło zbrojone. Żeby w ogóle dostać się do tego szkła zbrojonego, musisz najpierw rozwiązać siatkę. Bo jest krata, na tej kracie jest siatka i dopiero za siatką jest blinda. Żeby w ogóle dostać się do blindy, trzeba rozsznurować siatkę, a to jest taka siatka, że trzeba trochę siły, żeby ją rozsupłać. Jest metalowa, taka jakby trochę ogrodzeniowa, tylko gęstsza. I słyszymy, że leci

blinda, więc wszyscy: „Ooo! Brawooo! Gol!”. Hałas, krzyki i w ogóle maksymalny rumor. Za chwilę druga blinda. Druga blinda leci, nie? To wszyscy znowu: „Brawooo!”. I tak lecą trzecia, czwarta, piąta… W międzyczasie zrobił się wieczór, a cała ta recydywa dostała szału. Oni mają coś takiego, że jak już się, kurwa, zacznie, no to już idzie. I nagle ryk. Cała recydywa drze mordy: „Mamy dość siedzenia w tej dusznej celi! Chcemy powietrza!”. I łubu-du – poleciały wszystkie blindy z piątego oddziału. Słyszałem ich komentarze: „O, jaki oddech, ja pierdolę… Ja widzę gwiazdy!” albo „Cześć, koleżko sympatyczny, co tam u ciebie słychać? W ogóle nie wiedziałem, że tu siedzisz!”. Zrobił się niezły cyrk. Cały kryminał rechocze, ale lipa, bo już wiadomo, że będzie z tego awantura. I nagle słyszę, że mój trzeci oddział zaczyna bajerzyć do piątego coś w stylu: „Chłopaki, wyjebaliście te blindy, a my dalej siedzimy jak idioci i nic nie widzimy, a też chcemy zobaczyć, nie? Zaczynamy!”. I jazda! Trzeci oddział, czyli ten, na którym byłem, to była tak zwana „P-tka”, czyli pierwszy raz karani, nie? Oczywiście to nie jest do końca tak, bo mogą być wielokrotnie karani, ale nie mają przybitej recydywy, czyli wielokrotnie powtarzanego tego samego przestępstwa. Tak więc P-tka to też wielokrotnie łapani, ale za różne rzeczy. Raz zajebał samochód, drugi raz pierdolnął komuś w mordę, a trzeci raz coś tam jeszcze innego. No więc P-tka zaczęła tłuc te szyby i nagle pada hasło: „Kto nie wyjebie szyby, temu chuj w dupę!”. I wtedy już wszyscy mieli jasność, co należy zrobić. Nikt nie chciał mieć chuja w dupie (śmiech). Ja siedziałem wtedy na frajerskiej celi, bo na kalifaktorce nikt nie grypsował. Jeszcze nie grypsowałem, bo byłem frajerem, jak cała kalifaktorka. Mówię: – Chłopaki, wywalamy tę blindę, bo nie chcę mieć chuja w dupie! A oni: – Co ty robisz, Maciek! Nie wywalaj tej blindy! Nie posłuchałem i wyjebałem. Rozsznurowałem kratę, wziąłem miotłę, którą mieliśmy na celi, i wypierdoliłem tę, kurwa, blindę. Trzeba było przypierdolić ładnych parę razy, żeby ją w ogóle rozbić. Udało się. Ze wszystkich stron słyszałem teksty: „Co za oddech”, „Widzę niebo”, „Jak przyjemnie”. Nie trzeba było długo czekać, żeby więźniowie zaczęli rzucać chabety[55] i przesyłać różne rzeczy. Wtedy pierwszy raz zauważyłem język migowy, którego używają więźniowie. Później sam się go nauczyłem. Momentalnie zaczęli do siebie nawijać tym migowym językiem. To jest zupełnie inny migowy niż ten dla głuchoniemych. Jest dużo łatwiejszy, bo po prostu literowy, czyli układasz z palców daną literę, a z liter słowa. No i zrobiła się fantastyczna atmosfera, tyle tylko, że na spacernik wyszła atanda, czyli specjalna jednostka straży więziennej, grupa pięćdziesięciu strażników w hełmach, uzbrojonych w wielkie pały i ogromne tarcze. Zaczęli napierdalać w te tarcze, a wszyscy więźniowie: – Ahahahaha… Kogo chcecie przestraszyć? Chuj wam w dupę! Cały kryminał zaczął śpiewać: „Jeszcze Polska nie zginęła, póki my żyjemy…”. Myślę sobie: „No pięknie… Z wami to naprawdę ten kraj nie zginie”. Potem jakiś kretyn

wyskoczył z Międzynarodówką: „Wyklęty powstań ludu ziemi”, to skutecznie go zgłuszyli: – Co ty, kurwa! Przecież to komuna! – i w mordę go. Generalnie zrobiło się cholernie wesoło. Atanda nie wkroczyła, no bo po co? Mieli wejść do jakiejś pojedynczej celi, jak cały kryminał wybił blindy? Może parę okien zostało. Wejście do pojedynczej celi nic nie da, a tylko zaogni sytuację, bo towarzystwo się rozjuszy. Faktem jest, że recydywę troszkę przetrzepali, ale recydywa dziarsko, dzielnie wszystko zniosła. Otrzepali się i zostali okrzyknięci bohaterami. Dla żadnego z nich nie był to pierwszy raz, kiedy przywiązali go pasami i dostał wpierdol od klawiszy. Następnego dnia przyszedł wychowawca, wyciągnął nas z celi i mówi tak: – To mi się zdarza pierwszy raz w karierze, żeby korytarzowy wybił blindę. Który wybił blindę w celi Maleńczuka? Nikt nic nie powiedział, więc zaczął wypytywać wszystkich po kolei. Ja mówię: – Nie wiem, spałem, głowa mnie bolała. W celi obok siedział taki dziobaty Kazik, z którym się kumplowałem, bo robiliśmy razem na kalifaktorce. No i on też wybił. Na końcu na rozmowę wszedł cwel z mojej celi, niejaki Bielawa. Skończyli gadać, po czym momentalnie wyskoczył wychowawca i ryczy: – Maleńczuk i Kazik do mnie! Chuj Bielawa nas sprzedał. Dostałem raport[56] – odebranie wypiski[57]. Jeżeli masz pieniądze, możesz dwa razy w miesiącu podejść do kantyny i zamówić sobie różne rzeczy. Za wyjebanie blindy dostałem zakaz pojedynczej wypiski i wyjebkę z kalifaktorki. Kryminał[58] ogłosił głodówkę, a pamiętam, że akurat tego dnia jak na złość zrobili pyszne kotlety mielone i rosół, a normalnie na co dzień to były jakieś pokrojone buraki… Nie zastosowałem się do tej głodówki. Można powiedzieć, że się złamałem, ale z drugiej strony – pamiętam, że organizatorzy inicjatywy wyraźnie powiedzieli, że kalifaktorzy mogą szamać. Mówili coś takiego: – W końcu i tak nie grypsujecie, wybiliście blindę, w porządku, możecie szamać. – Nie, nie będziemy szamać. Niby pozwolili jeść mnie i Kaziowi, ale zarzekaliśmy się, że nie będziemy, więc z jednej strony złamałem zakaz, ale z drugiej jednak dostałem przyzwolenie. Pamiętam, że cała ta akcja z głodówką jakoś trochę mnie ubodła, bo wiesz… Roznosimy to pyszne jedzenie, a wszyscy mówią, że biorą tylko kawę. Co poniektóra cela wzięła jedzenie, ale większość – 95 procent nie brało. Efekt był taki, że wylądowaliśmy w swojej kanciapie z garem pełnym pysznych kotletów. Mamy z Kaziem pełno wykurwistego, pysznego jedzenia, którego nie było na co dzień. I tu niestety muszę się przyznać, że się nie opanowałem i zjadłem dziesięć kotletów. Zjadłem i zrobiło mi się strasznie głupio. Było mi tak głupio, że nawet się ucieszyłem, że wyjebali mnie z tej kalifaktorki. No więc z tym wielkim, najedzonym kotletami brzuchem przenieśli mnie na małolatkę[59], gdzie głodówka trwała jeszcze dwa dni, ale ja byłem tak nawpierdalany, że w ogóle tego nie odczułem. Wchodzę

na tę małolatkę, a tam goście obdziargani od stóp do głów! W ogóle jaki szum! Dzwonki, Wronki, sznyty, chuj przebity. Wszystko. Tatuaże na szyi, tatuaże na członkach, tatuaże na powiekach. Wchodzę do celi, a tam siedzi ogolony na łyso skurwysyn. Siedzi na krześle, w rozkraczonej pozycji, rozebrany do połowy, cały pokryty zakładowymi wzorkami, czyli takimi prymitywnymi, małymi tatuażami. Mimo tego, że miał najwyżej 18 lat, to widać było, że kryminalistą jest od piątego roku życia (śmiech). Wyglądał strasznie. Siedziało z nim jeszcze dwóch innych, też ostrych cwaniaczków i złodziei. Na dzień dobry zapytali mnie: – Grypsujesz? Mówię: – Nie grypsuję. – O żesz, kurwa! Frajera nam dali! To ty weź się odsuń, bo my tu musimy coś ustalić… Tak mi powiedzieli. I w ogóle, kurwa, narada nad moją osobą! Myślałem, że zaraz trafi mnie szlag. Poczułem się tak, jakby ktoś napluł mi w gębę. Ja pierdolę! Odwrócili się do mnie dupą i coś tam szu-szu-szu – szepczą. Pomyślałem: „Mam przesrane. Albo dostanę wpierdol, albo będą się do mnie dobierać, gwałcić czy chuj wie co jeszcze”. Przestraszyłem się. W końcu się odwrócili i mówią tak: – Nie masz prawa dotykać naszego stołu. Możesz jeść tylko na taborecie, bo my jesteśmy grypsujący, więc nie możesz siedzieć z nami przy stole. Tu jest twoja szafka, którą musisz se umyć. Poczułem się jak jakiś alien. Ułożyłem swoje rzeczy w szafce. Upływa czas. Chujowo się czuję w tej atmosferze, tak? Jest na maksa chujowo. Nie wytrzymałem i mówię: – Kurde, panowie… Ja chcę grypsować. Jeden odpowiedział: – A ile siedzisz? – No dwa miesiące. – To ty przez dwa miesiące byłeś frajerem. Przez dwa miesiące nie grypsowałeś, to ja nie wiem, czy gremium się na to zgodzi. Jest noc. Oni położyli się do łóżek, a mi dali materace, bo nie było dla mnie czwartego łóżka. W celi były trzy łóżka, czwartego nie dostawili. Normalnie rozłożyli mi na podłodze materac i powiedzieli: – Masz tu bardzo wygodne miejsce na podłodze, a ponieważ z kibla wychodzą szczury, mamy tutaj dyżury. Ty dyżurujesz pierwszy od 22 do 24, potem budzisz Waldka, a na koniec Waldek budzi mnie. I dyżurujemy przy kiblu, żeby z kibla nie wyszedł szczur, bo wychodzą półmetrowe skurwysyny.

Pomyślałem: „O żesz, kurwa… No po prostu świetnie zapowiada się ta noc”. Leżę obok tego kibla i cały czas nasłuchuję, czy ten szczur już wychodzi. Ci w ogóle śpią. Coś tam pochichotali i śpią. Wytrzymałem do 23 i myślę sobie tak: „Postawię kubeł na śmieci na tym kiblu, to szczur tak łatwo nie wyjdzie. A nawet jak wyjdzie albo będzie próbował, to zrzuci kubeł i mnie obudzi, a ja sobie trochę przysnę”. No i tak zrobiłem. O północy się ocknąłem, budzę Waldka i mówię: – Waldek, twoja kolej. Trzeba pilnować kibla. A on: – Spierdalaj frajerze, zrobiliśmy cię w chuja. Mówię: – No świetnie, kurwa. Jestem frajerem, nie pozwalają mi grypsować, no i w ogóle jest jedno wielkie gówno. Następnego dnia rano wszyscy wyszliśmy na spacernik. Chodzę po tym spacerniku jak popierdolony, a oni we trzech zgromadzili się z resztą grypsujących. Zgromadzili się na boku spacernika i widzę, że deliberują i co chwila patrzą w moim kierunku. W końcu podeszli do mnie i mówią: – Dobra. Pozwolili spróbować ci grypsować. Idziemy do celi, będziesz przechodził próbę. Pomyślałem: „O ja pierdolę… Ale z drugiej strony – chyba dobrze jest, nie?”. Powiedzieli do mnie tak: – Zanim zaczniemy wykładać ci zasady, musisz ponieść karę za zwłokę w grypsowaniu. – Koledzy, wiem, ale nigdy nie byłem kryminalistą i nie wiedziałem, że to się zaczyna tak od razu… – Właściwie to na samym początku powinieneś zgłosić, że chcesz grypsować. Powinieneś to zrobić jak tylko wszedłeś do więzienia. Trzeba było zaczepić pierwszego grypsującego, jakiego spotkasz, i powiedzieć, że jesteś świeży, nigdy nie siedziałeś i chcesz grypsować. Nie zrobiłeś tego, więc efekt jest taki, że przez 63 dni byłeś frajerem. Gremium wydało wyrok – otrzymujesz 63 klepki, czyli po jednej klepce za każdy dzień zwłoki. Mówię: – OK. – To na początek sprzedamy ci dziesięć klepek. Jeszcze wtedy nie wiedziałem, co to w ogóle jest. Zaraz okazało się, że klepka to deska odkręcona od taboretu. Jest to mniej więcej półmetrowej długości klepeczka z solidnego drewna. No i jak mi sprzedali tych pierwszych dziesięć, to przez następne pół

godziny zastanawiałem się, jak mam znieść kolejne 53 uderzenia, bo tak mi wykurwili te dziesięć pierwszych, że miałem łzy w oczach. Przerwa. No i generalnie, o ile dobrze sobie przypominam, za pomocą buzały[60] nawarzyli czaju[61]. Tam, gdzie ja siedziałem, żeby przyjęto cię do grupy grypsujących, musisz wypić czaj. Jak siedziałem parę dni na kalifaktorce, to wymyśliliśmy sobie z kolegą, że zagotujemy wodę, bo chcieliśmy zrobić rosołek. Zrobiłem wszystko tak, jak to wcześniej widziałem, jak robią buzałę z żyletek, tylko niestety wsadziłem ją do aluminiowego kubka. Jak tylko podłączyłem fazę, to momentalnie wypierdoliłem światło na całym oddziale. No i przyleciał klawisz i krzyczy: – Jak nie umiecie gówniarze, to, kurwa, nie róbcie, dobra? Bo ja już nie mam gwoździa, żeby wsadzić w bezpiecznik. Będzie z tego pożar, zobaczycie! I taki ludzki był, bo tak naprawdę, to powinien dać nam raport. Więc już przynajmniej wiedziałem, że nie można wsadzać buzały do metalowego kubka, bo robi się zwarcie. Musisz wkładać do szkła. Tam, gdzie siedziałem, w więzieniu śledczym na Kurkowej, było to zrobione ze złamanej na pół żyletki. Składamy dwie blaszki, zachowując między nimi odległość około milimetra przy pomocy zapałek. Powstaje taki jakby podwójny placek. I to podłączamy lewy–prawy do żarówki. Wykręcamy żarówkę i tam do tych styków trzeba dotknąć. Przynajmniej oni tak to warzyli. Jeden stał na lipie[62] i słuchał, czy idzie klawisz, drugi stał na łóżku i trzymał kabel, żeby w ogóle szła faza, a trzeci siedział przy słoiku i czekał, aż się zagotuje. Skomplikowane. Drugi kabel szedł do kraty, która była zerem. Tak to było. No i zawarzyli tego czaju. Wypiliśmy. Przyłożyli mi drugie dziesięć klepek i znowu przerwa. Przez całą noc, aż do samego rana mnie klepali. Otrzymałem 63 strzały. W przerwach piliśmy czaj. Miałem sklepaną dupę, ale atmosfera była naprawdę przemiła. Przyjęli mnie do swego grona. Ładnie wytłumaczyli mi zasady. Ten obdziargany, którego spotkałem jako pierwszego w celi, wcale nie okazał się najbardziej wredny. Miał ksywę Sztumiak i był sympatycznym chłopakiem, który od dziesiątego roku życia bujał się po bidulcach, a następnie trafiał do kolejnych zakładów poprawczych. Znał całe mnóstwo zajebistych piosenek i często brało go na wspominki. Potrafił się zasmucić, zasępić, uronić łzę. W takich chwilach śpiewał. Sztumiak był fajny i znał najwięcej zasad. Dwóch pozostałych z mojej nowej celi to złodzieje i cwaniaczki. Jeden mądrzejszy od drugiego, a ten Sztumiak, mimo młodego wieku, miał już swoją historię, był ciekawy. I tak zacząłem grypsować. Na małolatce posiedziałem jeszcze dwa miesiące. Było bardzo sympatycznie. Pamiętam na przykład, jak strasznie się uparli, że upolują wróbla. Wymyślili, że zrobią z niego zupę za pomocą buzały. Jeden przygotował pętelkę ze sznurówki i czekał z nią na parapecie, aż przyleci wróbel, postawi nogę, a ten zaciśnie pętelkę i będzie obiad (śmiech). Akcja się nie powiodła, ale śmiechu było co niemiara. Rzucaliśmy też jakąś obrzydliwą kaszankę szczurom, której nikt nie chciał jeść. Wyrzucaliśmy ją przez okno na spacernik i wtedy ruiny dosłownie zaczynały się ruszać. Ze wszystkich dziur wybiegały szczury. Pamiętam też inne bardzo śmieszne widowisko ze szczurami, jak chłopcy kryminaliści przyjechali traktorem robić porządki. Traktor ten miał pionową rurę

wydechową, więc oni łapali te półmetrowe szczury, wpierdalali je do tej rury wydechowej i dodawali gazu. Szczury strzelały w powietrze na piętnaście metrów. Wszyscy rżeliśmy ze śmiechu. Pamiętam też wielki problem zapałkowy. Były papierosy, ale nie było czym ich odpalić. Klawisz nie da ci ognia. W kraju był taki kryzys, że nie można było kupić zapałek. Ale kryminaliści wymyślili, jak zrobić ogień za pomocą kabla od buzały. Śliniło się szluga na końcówce i przez delikatne przyłożenie go do kraty, przy jednoczesnym przyłożeniu kabla, powstawał łuk elektryczny. Powstawała taka maluteńka spawareczka i w ten sposób, pykając, ciągnąc, można było tego papierosa odpalić. Oczywiście co jakiś czas ten łuk eksplodował. Pamiętam też, że jak nie mieliśmy kabla, to odpalaliśmy w ten sposób, że trzeba było stanąć na taborecie i trzymając w ustach papierosa poślinionego od góry, przyłożyć go do styków żarówkowych, jakby połączyć je za pomocą mokrej końcówki. Papieros stawał się półprzewodnikiem i powstawała iskra, taka malutka tesla. Tylko trzeba to było robić z czuciem, tak? Żeby nie zrobić zwarcia. Kolega Waldek dokonał w ten sposób zwarcia, co było bardzo śmieszne, i pamiętam, że bardzo długo rechotaliśmy. Papieros rozczapierzył mu się w ustach na czworo, a sam Waldek spadł z taboretu, bo prąd pierdolnął go w twarz. Jebnęło go jak cholera (śmiech). Nikt nie zdążył go złapać. W ustach miał tego rozszczepionego na cztery strony szluga i cały był osmolony. Całą facjatę miał czarną, a my zamiast mu pomóc, jakoś się nim przejąć, to dostaliśmy ataku śmiechu. Doszło do sytuacji, że troszeczkę zacząłem zarażać się tym czajem. Zęby stopniowo robiły mi się brązowe i zacząłem się uzależniać, a tu kryzys papierosowy jak cholera i wszyscy stukają, czy nie mamy jakichś papierosów, a tak się jakoś złożyło, że dostałem akurat paczkę. Otwieram tę paczkę, a w środku trzy kilo papierosów długości półtora metra każdy. Dostałem od mamy papierosy przed pocięciem, które ona załatwiła gdzieś po znajomości. W Krakowie była fabryka tytoniowa i mama przysłała mi paczkę półtorametrowych szlugów. Fantastyczna przesyłka, bo już padaliśmy na ryj. Nie było co jarać, a w kryminale jak nie zajarasz, to w ogóle nie ma bajery. Więc w ogóle eksplozja radości! Mamy co palić! Sukces. I nagle ktoś puka do nas z celi z góry i mówi: – Podeślijcie chociaż jakiegoś peta, bo już padamy tu na twarz. Jarać nam się chce, a nie mamy co. Wypaliliśmy już kurz z podłogi, skrobaliśmy stół i paliliśmy też siano z materaca. To nie to… I nie próbujcie palić herbaty. Jest obrzydliwa. Mówię do nich: – Damy wam, ale mamy mało, więc dostaniecie tylko jednego. Puszczajcie chabetę. Puścili. Podaliśmy im półtorametrowego szluga. Zwinęliśmy tego szluga w rulon i podaliśmy na górę. Odgłosy, jakie z siebie wydali, jak zobaczyli, co dostali, to się nie da opisać (śmiech)! Jakieś tupanie, hałasy, krzyki, łomotanie. Ucieszyli się jak cholera. A za chwilę: – Eee… Tylko jednego macie? Bardzo miło wspominam tę małolatkę, bo małolaci są weseli. Mają taki jakby

niepisany obowiązek. To tłumaczą zawsze starsi więźniowie, że jak jesteś małolatem, to świruj, bo to cieszy oko starego garusa, nie? Tam bez przerwy były jakieś szalone akcje. Któregoś dnia jeden mówi: – Panowie! Dzisiaj będzie konkurs wodny. Kładziesz się na podłodze z talerzem wody na klacie i musisz ten talerz przenieść za głowę, postawić go za sobą na podłodze, po czym znów go wziąć i z powrotem postawić na klacie. Nie wolno uronić ani kropli. Jak ulejesz chociaż kroplę, to dolewamy. Uwierz mi, że to jest niewykonalne (śmiech)… Wszyscy chcieli się sprawdzić, ale każdy, kto próbował, był od razu od stóp do głów mokry (śmiech). Pod koniec zabawy w naszej celi było wody po kostki. Małolaci mają dużo tak zwanych zbytków[63], żeby nie nudziło się na celi. Tak że bardzo miło wspominam małolatkę. Pamiętam, jak jeden z kolegów powiedział do mnie: – Ty, wiesz co… Muszę iść na szpital, bo chcę se odroczyć sprawę. Zjem łyżeczkę. Mówię: – No co ty! Będziesz jadł łyżeczkę? Będziesz robił połyk? – Muszę, chłopaki… Niestety… Wziął łyżeczkę i ją zeżarł. Wepchnął ją sobie do gardła i przełknął, przepchał ją normalnie przez przełyk. W więzieniu ludzie łykają całe mnóstwo rzeczy. Często są to takie przedmioty, że trzeba ich rozcinać. Bardzo dużo więźniów chodzi z takimi bliznami, że widać, że robił tak zwany połyk. Jest coś takiego, na co mówi się „choinka”. Są to rzeczy, które możesz połknąć, ale nie możesz ich wyjąć. I chodzi taki jeden czy drugi z wystającym z ust sznurkiem i cały czas mówi: „Zrobiłem połyk. Jak spróbujecie wziąć mnie na rozprawę, to pociągnę i będziecie tu mieli syf”. No i biorą takiego na szpital. W szpitalu robią mu operację, tną go, bo inaczej się nie da. Szarpnięcie do góry powoduje rozwalenie trzewi. Różne rzeczy chłopcy łykali. Między innymi rozgięte pałąki od wiadra. Rozgięty pałąk wpycha się do gardła tak, że jego fragment sterczy z ust. Pociągnięcie za ten pałąk powoduje wywleczenie flaków z człowieka. Takie przypadki z automatu idą na szpital. Więźniowie są często zdeterminowani. Z takich manewrów najgorsze są zasypki na oczy. Celowo wcierają sobie w oczy sól, żeby dostać maksymalnego zapalenia spojówek. Możesz od tego oślepnąć na jakiś czas, ale to powoduje odroczenie sprawy. Najgorsza rzecz, o jakiej słyszałem, to zasypki ze szkła. Są ponoć nieodwracalne, tracisz wzrok na zawsze. Sól w końcu rozejdzie się po organizmie, ale szkło to tak nie za bardzo, nie? Widziałem chlastanie, widziałem dziabanie, czego ja tam nie widziałem (śmiech)… Sam się nawet trochę pochlastałem, bo już wypadało. Piłem czaj, ale nie bardzo dużo, bo widziałem, że ma to fatalny wpływ na moje uzębienie. Natomiast mogę powiedzieć, że czaj nie działa, dopóki się od niego nie uzależnisz. Ale jak się który uzależni, to jak nie dostanie herbaty, to jest dym. To nie było nigdy jasno powiedziane, ale klawisze doskonale wiedzieli, że więźniowie odurzają się czajem. Jak się uzależnisz, to czaj działa jak taka malutka heroinka. Pamiętam, jak były

święta i postanowiliśmy zagrzać wiadro wody, bo mieliśmy dużo herbaty. Zrobiliśmy buzałę z dwóch, kurwa, pił do metalu (śmiech). Jak ją podpięliśmy, to światło siadło o połowę i rozległ się taki buczący, dudniący dźwięk, jakby został włączony jakiś agregat. Mówię ci, potężna była ta buzała (śmiech). Jak dwunastu chłopa wypije wiadro czaju, to jednemu czy drugiemu potrafi wysiąść serce, więc chłopcy co chwila mówili coś takiego: „Muszę zrobić pompki, bo zaraz, kurwa, umrę”. Paradoksalnie od bardzo mocnej herbaty w dużych ilościach spada ciśnienie. Ja też robiłem przysiady, żeby jakoś dojść do siebie. Mówiłem do kolegów: – Tylko niech mi się tu żaden przypadkiem nie kładzie po tym czaju, bo wykorkuje! Czaj to taki zwyczajowy, więzienny narkotyk. Klawisze wiedzą, że więźniowie muszą to mieć. Jak wreszcie dostałem warunkowe[64], to pamiętam, że dużo ludzi wtedy wychodziło, nie wychodziłem sam. Po wyjściu sprzed oblicza Sądu Penitencjarnego[65] objawiłem się po raz ostatni w tak zwanym Pomecie. Przedsiębiorstwo Obróbki Metalu. Pracowałem tam przy prasach hydraulicznych podczas odbywania kary. Jak przyszedłem ostatni raz, stały tam wielkie, ogromne kręgi ludzi. Po pięćdziesięciu czy sześćdziesięciu chłopa, sami grypsujący. Warzyli gigantyczne ilości czaju. Każdy strzelał rytualne siorbnięcie i podawał słoik następnemu. Poczułem się dumny, że jestem wśród grypsujących, że nie wychodzę z więzienia jako frajer. Nie dosiedziałem całego wyroku, mimo że właściwie miałem frajerski artykuł, bo niczego nie ukradłem i nikomu nie dałem wpierdolu, ale przesiedziałem to więzienie jak człowiek i wyszedłem z niego jako grypsujący. Na koniec powiem tylko, że nie jest prawdą to, że grypsuje się tylko w więzieniu. To zostaje na całe życie.

52 Obstawić pojarkę – podzielić się z kimś swoim szlugiem. 53 Chwast – założony przeze mnie odłam dzieci kwiatów; bojowy oddział pacyfistyczny charakteryzujący się silnie zhierarchizowaną strukturą (ja miałem numer 1). 54 Blinda – więzienna, zbrojona szyba. 55 Chabeta – obciążony kawałek sznurka lub kabla, służący do podawania drobnych rzeczy z okna do okna; w slangu więziennym „chabeta” występuje zamiennie z określeniem „koń”. 56 Raport – wniosek o ukaranie, który sporządza klawisz. 57 Wypiska – możliwość skorzystania z kantyny (niewielkiego sklepu) na terenie więzienia; w tamtym czasie w kantynie można było kupić papierosy, paprykarz szczeciński, skarpetki, paluszki słone, długopis; jedną z ulubionych przez klawiszy kar jest czasowe odebranie prawa do wypiski. (W czasie mojego pobytu na Kurkowej w Gdańsku doszło do rabunku w kantynie wypiskowej, co było szczytem szczytów, ponieważ dokonali go więźniowie). 58 Kryminał – grypsująca grupa więźniów; w tym wypadku było to około 40 procent osadzonych. 59 Małolatka – oddział dla więźniów do 21. roku życia. 60 Buzała – prymitywna grzałka złożona z dwóch płaskich kawałków metalu typu brzeszczot lub żyletka, w nielegalny sposób podłączana do sieci; używana do gotowania wody.

61 Czaj – bardzo mocna herbata stosowana jako więzienny narkotyk; silnie uzależnia. 62 Lipo – wizjer. 63 Zbytek – żart; w gwarze więziennej słowo „żart” jest zakazane i oznacza puszczenie bąka. 64 Warunkowe – przedterminowe zawieszenie kary, warunkowane odpowiednim zachowaniem na wolności, m.in. podjęciem pracy i zaniechaniem działalności przestępczej. 65 Sąd Penitencjarny – ciało decydujące, czy można wypuścić danego więźnia przedterminowo.

Pobyt w wariatkowie Mieliśmy porozmawiać o twoim pobycie w zakładzie psychiatrycznym. Opowiedz o tym. Minął rok od mojego wyjścia z więzienia. Miałem już konflikty z prawem, już nie pracowałem, już mnie skądś milicja wyprowadziła. Dostałem trzy miesiące nakazu pracy w Bonarce[66]. Jak już ci mówiłem, sam zgłosiłem się na Wojskową Komisję Uzupełnień i tam okazało się, że jestem zdolny do służby wojskowej i właściwie to chcą mnie znowu powołać i robią to całkiem serio. Nie wiem, na ile byli w prawie, ale chyba nie byli. Wtedy nie zdawałem sobie z tego sprawy, więc to, co mi zapowiedziano, wystarczyło, żebym się przestraszył. Koledzy narkomani zaprowadzili mnie do Mellibrudy [dr Leszek Mellibruda – przyp. red.], który jest obecnie psychologiem biznesu, znaną postacią. Wówczas prowadził klinikę uzależnień na Kopernika w Krakowie. Była to bardzo szanowana klinika, a on sam był bardzo porządnym freakiem. Klinika ta miała mocno rozbudowaną gałąź w zakresie toksykologii i uzależnień. Wszyscy moi koledzy tam uczęszczali. Mówili mi: – Chodź do Mellibrudy. Może on coś pomoże. Podłączyli mnie do jakichś aparatów, do jakichś wariografów, ale niestety nic z tego. Mellibruda stwierdził: – Przepraszam cię, Maciek, ale jesteś całkowicie normalny. Nie wykazujesz żadnych odchyleń od normy. Jesteś całkowicie zdrowy. Pomyślałem sobie: „No to gratuluję sam sobie. Za chwilę będę siedział za recydywę”. Nie sądziłem nawet, że z tego artykułu może w ogóle być recydywa. W związku z zaistniałą sytuacją zacząłem kombinować inaczej. Wiedziałem, że muszę zacząć symulować. Sytuacja naprawdę się zaogniła. Po wyjściu z więzienia stanąłem na sześciu komisjach. Któraś kolejna z nich stwierdziła, że jestem, kurwa, zdrowy i chuj, i właściwie za chwilę dostanę bilet[67]. Jak wcześniej unikałeś takiej diagnozy? Najczęściej byłem po prostu naćpany lub ogólnie wyczerpany. Dzięki temu dostawałem odroczenie na pół roku i co pół roku znowu się stawiałem. Jak wygląda taka kontrola? Przychodzisz do zatłoczonej przychodni lekarskiej, gdzie czekanie ciągnie się w nieskończoność. Wchodzisz, stajesz przed komisją i odpowiadasz na zadawane pytania. Jak brzmią takie pytania? O ojca, matkę, gdzie się urodziłeś. Mierzą cię, ważą i tak dalej. Nie były to żadne psychologiczne rozmowy. Zadają zupełnie zwykłe, czysto informacyjne pytania. Chodzi o to, że musisz zachowywać się jak wariat. Musisz być naćpany albo coś i wtedy odraczają twoją sprawę na sześć miesięcy. Udało mi się pięć razy. Miałem spokój na pół roku. Niemożliwe – skoro odraczali na sześć miesięcy, a odroczyli ci pięć razy, to jest

już dwa i pół roku. Przed chwilą powiedziałeś, że byłeś rok po wyjściu z więzienia. Więc jak to w końcu było? Czekaj… Faktycznie coś chyba pierdolę. Coś za długo to wyszło. Chyba były to jednak krótsze okresy odroczenia, być może trzymiesięczne. Wiem, że wielokrotnie się stawiałem. Tak czy inaczej – za kolejnym razem już mi się nie udało i nie odroczyli mi wyroku. Okazało się, że muszę zacząć już naprawdę poważnie kombinować, w czym pomogła mi moja mama. Znalazła panią doktor, która jakimś sposobem zdołała umieścić mnie na oddziale 3A w zakładzie psychiatrycznym w Kobierzynie. Był to słynny krakowski psychiatryk, gdzie każdy szanujący się schizofrenik regularnie bywał. Kobierzyn to miejsce owiane absolutnie złą sławą. Było tam pełno czarnych ptaków – kruków – które krakały niemiłosiernie od samego rana. Zakład w starym stylu, w ogóle nienowoczesny. Freudowski klimat. Wylądowałem na oddziale pełnym całkowitych świrów. Na dzień dobry zaprzyjaźniłem się ze schizofrenikiem, który zaczął mi się żalić, że jest tam już długo i dręczą go sanitariusze. Mówił: – Kurwa! Nie zniosę tego dłużej. Muszę coś zrobić! A ja go w tym wspierałem: – Tak! Masz rację! Nie dawaj się tak traktować! Byłem w tym głupi, ale to pierwszy dzień, nie? Zacząłem go pompować do jakiegoś takiego dziwnego buntu. Nie zdawałem sobie sprawy z tego, co robię. Zająłem się obserwacją otoczenia, które było dla mnie zupełnie nowe. Dookoła sami wariaci, część w kaftanach, wiesz… I ja patrzę, a tamten schizofrenik rzuca się na sanitariuszy. Zaczął krzyczeć i szarpać się z nimi. Więc oni do niego: – Dobra, idziesz w kaftan! No to on znowu, tyle że już w kaftanie, podbiega do mnie i żali się: – No, patrz! Znowu wzięli mnie w kaftan! Chuje jebane! A ja, nie wiem czemu, ale dalej pompowałem go do buntu. Potem zaczęło się dziać coś innego. Tam co chwila coś nowego się przydarza, cały czas jest ruch. Zdekoncentrowałem się, a tu nagle przylatuje pielęgniarka z innego oddziału i krzyczy: – Halo! Co się tu u was dzieje? Chory uciekł wam w kaftanie! Okazało się, że to ten schizofrenik, z którym gadałem. Postanowił dać dyla w piżamie. Pojechali za nim samochodem i zgarnęli go z drogi. No to pięknie zmotywowałeś kolegę (śmiech). No, cholera jasna! Źle go nastawiłem. Właśnie tak rozpoczęło się moje bytowanie tam. Dostałem łóżko. Jedynka? Jaka jedynka? O czym ty mówisz (śmiech)?! Spałem na ogromnej sali. Teraz są jedynki. Niedostępne wprawdzie dla osób po próbach samobójczych, ale są. Wtedy nie było takiego luksusu. Oddział był właściwie otwarty. Podzielony na trzy

sale – dla mocno, słabiej i najsłabiej pierdolniętych. Ja byłem na tej ostatniej, dla w miarę normalnych. Ekipa z niedużymi odchyłami. Czy to alkoholik, czy narkoman na odtruciu. Byli też kryminaliści, cwaniacy tacy. W pewnym momencie miałem z jednym z nich scysję. W głębszych salach stacjonowali mocniej pierdolnięci. Był na przykład taki jeden, który cały czas się onanizował. Wszyscy wariaci go za to ganiali. Wrzeszczeli: – Znowu! Znowu to robi! Ja się patrzę, a gościu leży na łóżku i wali konia. I to tak zawzięcie (śmiech)! A wariaci do niego: – Przestań! Przestań! Wiesz, że nie wolno ci tego robić! W takich momentach spierdalał przed resztą, chował się. Bez przerwy wybuchały tego typu krótkie, dziwaczne spięcia. Dosłownie non stop. Trzeba było się do tego przyzwyczaić. W krótkim czasie bardzo dobrze wytwarza się w takim miejscu hierarchia. Mądrzejszy zawsze będzie sterował głupszym. Tak naprawdę najgorsi są psychopaci, bo nigdy nie wiadomo, co takiemu, kurwa, odbije. A tacy nie byli jakoś specjalnie izolowani od reszty? Generalnie psychopaci powinni być na innym oddziale. Tam, gdzie ja byłem, nie było psychopatów. Takich jakichś kilerów. Chociaż wśród głęboko upośledzonych było co najmniej kilku zabójców, którzy byli całkiem otumanieni lekami. Był taki Jacek, o którym właściwie mogę opowiedzieć, bo przez chwilę się z nim kumplowałem. Chyba miałem tam ze sobą flet, na którym przygrywałem, i ten Jacek zaczął za mną chodzić. Był to wielki, zwalisty gość. Mojego wzrostu, ale ważył ze 140 kg. Miał wielkie, czerwone ręce, gorylowatą mordę i wyglądał jak potwór. Szczęka wysunięta, ogromna twarz. Łaził za mną, więc zacząłem do niego zagadywać: – Zabiłeś? – Zabiłem. – Ale jak to było? – Tata zbił mamę, ja byłem na podwórku i miałem w ręku siekierę, a ona miała czerwoną sukienkę… Taką mi opowiedział historię. Nie pytałem, jak tam dalej było (śmiech)… Ale generalnie zaczęło się od tego, że tata znowu wpierdolił mamie. Kogo zabił Jacek? Zabił przypadkową kobietę, która przechodziła przez jego podwórko. I to właśnie ona była w czerwonej sukience. Przechodziła kobieta, a on był zdenerwowany i wiesz… No, kurwa, wariat! Niedorozwinięty, wielki, silny gnom. Jak to trzeba jednak uważać, gdzie się spaceruje i w jakim stroju (śmiech)… Mówił, że jak zobaczył tę kobietę w czerwonej sukience, to po prostu strzelił ją siekierą i po sprawie. Zamknęli go do wariatkowa i tak już tam został na wiele lat. Ale mam jeszcze jedną fajną historię! Opowiem ci. Był tam jeden arystokrata. Wysuszony, chudy, stary piernik, ale potrafił pięknie się podpisać. Wszyscy przychodzili do niego po

autograf. Nazywał się Dobrowolski czy jakoś tak. Pięknie się podpisywał, ale nic poza tym nie pamiętał. Był na bardzo ciężkim etapie demencji. Nie wiem właściwie, jakiego rodzaju, czy poalkoholowej, czy jakiej. Chodził wiecznie zamulony. Nie wiem, co miał na sumieniu. Świry mówiły na niego „hrabia”. Ja byłem przytomny, więc dali mnie do talerzy, do roznoszenia jedzenia. Była wśród nich jedna metalowa miska. Rozdałem wszystkie normalne talerze, ale nie wiedziałem na chuj ta miska, więc ją odłożyłem, nie dałem jej nikomu. Wszyscy usiedli. Zaczęli nalewać zupę, a ja słyszę, że ktoś coraz mocniej stuka talerzem o blat. Wali, wali, wali i w końcu – jeb! – rozpierdolił ten talerz. Okazało się, że to właśnie ten arystokrata. Rozjebał talerz, więc starszy sanitariusz od razu wyskoczył z awanturą: – Kto mu, kurwa, dał porcelanowy talerz? Zaraz wszystkie wytłucze! Wtedy zrozumiałem, dla kogo była metalowa miska. Pytam świra: – Dlaczego to zrobiłeś? – Niedobry był. Tyle się dowiedziałem (śmiech). Później już pamiętałem, że muszę mu podawać jego specjalną miskę. W następnych dniach kumałem się z tym schizofrenikiem, który spierdolił w kaftanie pierwszego dnia mojego pobytu. Nudziło mi się tam. Najbardziej idiotyczne były te wszystkie, kurwa, obchody. Leżysz rano, przychodzi doktor i pyta: – Jak się pan czuje? Więc ja symuluję: – Mam depresję, źle się czuję. Nie miałem żadnej depresji, świetnie się czułem (śmiech)! Jebali mi witaminy w dupę, od czego stał mi kutas. Zaczęła mnie dręczyć ta sytuacja. Pomyślałem: „Zaraz zacznę się zachowywać jak ten jebnięty z trzeciej sali” (śmiech). Zrobił się to dla mnie problem. Ale teraz inna sprawa – w krótkim czasie zorientowałem się, że sanitariusze faktycznie dręczą wariatów. Generalnie jest tak, że świry muszą wykonywać różne rozkazy. Sami sprzątają, ścielą łóżka i tak dalej. Wybierani są dyżurni, którzy bardzo grzecznie wykonują wszystkie polecenia. Ale oprócz tego zauważyłem całkowicie sadystyczne dręczenie przez salowych. Były to chamy ze wsi, gdzieś ze Skawiny[68] czy skądś. Przyjeżdżali do roboty, do której nie mieli za grosz serca. No i zobaczyłem, że świrowi – mordercy Jackowi – wykręcają cycki. Chwytają go za sutki i kręcą, a on się wkurwia. Widziałem, jak jeden salowy przechodził koło Jacka i chlast go za cycek, po czym idzie dalej, zaczyna z kimś rozmawiać i udaje, że nic się nie stało. Jak na to zareagowałeś? Oburzyło mnie to, ale nie trzeba było długo czekać, żeby inny świr w ramach zemsty zaatakował sanitariusza. Był to ten schizofrenik, którego poznałem na samym początku, ten, który uciekł z zakładu w kaftanie. Ostro mu wykurwił! Kopnął go w żołądek tak mocno, że największy chuj i sadysta aż się zwinął. Przyleciało pięciu do pomocy, to tak ich oprawił, że sobie nie wyobrażasz! Nie mogli sobie w ogóle z nim poradzić. Wiesz, jak jest ze

schizofrenikiem… Jak wpadnie w szał, to jest, kurwa, szał bojowy. Niezwykle trudno ujarzmić takiego sukinsyna. Oni wykorzystują wtedy większość posiadanej siły. Normalny człowiek wykorzystuje na co dzień coś koło sześćdziesięciu procent energii, a schizole używają jej znacznie więcej. Są naprawdę niebezpieczni. Pamiętam, że był wtedy niezły czad. Zanim zawinęli biedaka w kaftan, każdy z sanitariuszy oberwał od niego chociaż raz. Porozdawał ciosy na wszystkie strony. Polała się jucha. Wszyscy wariaci mieli straszną uciechę. Awantura jak chuj (śmiech)! Koniec końców zawinęli kolegę i dali mu taką, kurwa, dawkę leków, że przez kilka dni spał na poduszce schizofrenicznej. Czyli? Nigdy wcześniej ani później nie widziałem czegoś takiego. Polegało to na tym, że gość śpiąc, cały czas trzymał głowę nad poduszką. Trzymał głowę w powietrzu nad prawdziwą poduszką? Tak. Był to dla niego duży wysiłek. Wszystkie mięśnie miał napięte, na szyi wyszły mu żyły. Jego ułożenie ciała było takie, jakby leżał w kołysce. Przez cały ten czas coś kazało mu być w tym zgięciu. Koszmarnie to wyglądało. Zrobili mu tam, kurwa, lot nad kukułczym gniazdem. Nie pamiętam, jak miał na imię, ale miał naprawdę zaawansowaną schizofrenię. Zupełnie nie mógł się wybudzić. Dopiero po dobrych trzech dniach leżenia na poduszce schizofrenicznej trochę mu puściło, bo chyba zmniejszyli mu dawkę. Wtedy dla odmiany popadł w katatonię. Stał w jednym miejscu i gapił się w okno. Z ultraagresywnego gościa, który spierdolił w kaftanie, przerodził się w niemal warzywo. Długo to wszystko trwało. W końcu zaczął sikać pod siebie i zabrali go stamtąd. Tak skończyła się moja przygoda z tym schizofrenikiem. Ale dopiero później zaczęło być naprawdę wesoło… Schizofrenii jakoś nie potrafią wyleczyć. Przywożą pacjentów w stanach nasilenia, ponieważ jest to choroba, która się nasila. Nawet pogodowo. Przez jakiś czas taki klient może normalnie funkcjonować, ale potem znowu dostaje świra i idzie do szpitala. Przytrzymują ich wtedy na mocniejszych dawkach, i tak w kółko. Widziałem kiedyś scenę, jak na oddział wszedł nowy pacjent, a jakiś stary krzyczy do niego: „O! To ty Stefan! Cześć, stary wariacie!”. Tak się witali. Niektórzy wracali tam cyklicznie. I była taka sytuacja, że już leżeliśmy. Był wieczór. Wreszcie wszyscy się uspokoili. Zrobiła się cisza. W ogóle z wieczora robiło się o wiele spokojniej. I nagle jeden wariat mówi coś takiego: „Z Paryża mówił Andrzej Bilik”. Było to hasło z Dziennika Telewizyjnego z tamtego czasu. Usłyszałem syreny, alarm, łubu-dubu, a tak już było, kurwa, cicho! Wwożą kogoś na oddział. Hałas, huk, awantura. No i wjechało dwóch wykręconych gości w kaftanach, toczących pianę z ust. Delirium tremens w takiej fazie, że daj Boże zdrowie (śmiech)! I dawaj ich na nasz oddział, bo tylko u nas było miejsce. Dwóch górali w pełnej delirze. Przywiązali ich do łóżek. Nie dość, że byli w kaftanach, to jeszcze unieruchomili ich pasami. Jak oni, kurwa, nadawali, to sobie nie wyobrażasz! Wszyscy mieli ich dosyć. Jeden powtarzał ciągle: – Podaj mi ten nóż! Podaj mi ten nóż! Inni wariaci mu odpowiadali:

– Jaki nóż? Tu nie ma żadnego noża. To tamten znowu: – Jak to nie ma! Tam leży – koło krzyża! Coś jak w filmie Korkociąg Marka Piwowskiego? Ci goście u nas byli w dużo większym szale. Wiesz… Krzyki, wrzaski. Cały czas wykrzykiwali jakieś bzdury. Coś w stylu: – O Boże! O Boże! On idzie do mnie! Zostaw tę siekierę! Podaj mi ten nóż! Pestki. Wypluję je. Pluję! Pestki! Mam śliwki! Takie tam były jazdy (śmiech). Bredzili tak przez 48 godzin. Dobre dwa dni. W ciągu dnia się uspokajali, trochę im przechodziło, a w nocy znowu jazda. Wieczorem wszystko im wracało. Nie wiem, jak trzeba pić, żeby osiągnąć taki efekt. Z tego, co się później interesowałem i co opowiadali mi koledzy w więzieniu, to dowiedziałem się, że zdarzają się alkoholicy, którzy tak piją, że dostają pełnych halucynacji. Taki gość otwiera oczy i mówi: „O! Jakie wspaniałe wesele! Ile tu kwiatów…”, a jest w pustym pokoju. W ogóle wiesz… Pełna psychodela. Podobno jest coś takiego. Mówi się przecież, że ludzie widzą białe myszki czy różowe słonie. Są takie opowieści, nie? Sam zresztą czasem widuję świecące muszki (śmiech). One rosną później do myszek, a następnie robią się z nich kotki. Śniły ci się kiedyś koty, które gryzą cię po rękach? Będziesz rozczarowany – nie. W każdym razie tych dwóch zalkoholizowanych wariatów dawało nam czadu przez dwie doby. Potem zaczęli stopniowo dochodzić do siebie. Zaczęliśmy uderzać z nimi w bajerę: – Nieźle was wymęczyło. Pamiętacie coś? Jeden zaczął opowiadać: – Widziałem diabły, pająki i inne stwory. Już nigdy nie będę pił. Nigdy nie dotknę wódki. To, co przeżyłem, to było coś okropnego. W sumie jeden i drugi mówili to samo – że już nigdy nie napiją się wódki. To działało oczywiście na zasadzie efektu nuworysza. Później takie rzeczy mijają. Kac się kończy i razem z nim kończy się wstręt do wódki. Każdy wraca na swoją wieś i wraca do starych zwyczajów. Ale dowiedziałem się, że jest taka akcja, że górale mają jakiś kościół, w którym można złożyć śluby antyalkoholowe. Jak to zrobisz, to koledzy nie mogą namawiać cię do picia wódki. Jak cię namawiają, to mówisz, że złożyłeś te śluby, i wtedy oni odpuszczają. Jeden z tych, którzy do nas trafili, poddał się czemuś takiemu. Jak doszedł do siebie, to okazał się być całkiem niegłupim, sympatycznym gościem. Przytrzymali go jeszcze jakiś czas na oddziale, więc uderzyłem z nim w głębszą bajerę. Budowlaniec, góral. Za komuny było tak, że piło się i piło. Jak mieli robotę, to mieli wódkę. Pędzili też bimber. Jak wielu innych ludzi zapędzili się w alkoholowy kozi róg. Komuna była szarym systemem, więc jak była wóda, to chlało się ją non stop. Tak było, ale jednak, żeby dostać takiej deliry jak oni, trzeba pić od rana przez nie wiadomo jak długo. Prawdopodobnie kilka tygodni.

Nadeszły cywilizowane czasy – jak czujesz, że zbliża się delirium, możesz zadzwonić po lekarza, który za kilkaset złotych przeprowadzi detoksykację. To są mity. To, że ty nie korzystasz z takich usług, nie znaczy, że te nie istnieją. Niech ci będzie. Nie będę się kłócił. Jeśli dobrze pamiętam, trafiłeś do wariatkowa na początku jesieni. Kiedy wyszedłeś? Wyszedłem późną jesienią. Przegibałem tam całą piękną jesień, podczas której mógłbym grać na streecie. Pamiętam, że było bardzo ładnie, a ja zamknięty w tym jebanym wariatkowie! Okropnie mi się dłużyło. Przychodziła do mnie Anka Szarbińska. Przynosiła mi jedzenie i inne niezbędne rzeczy. Dbała o mnie. Faktycznie bardzo się wtedy starała. Pomagała mi. A pamiętam jeszcze taki jeden przypadek, jak siostra pościeliła wariatowi łóżko, a wariat mówi: – Siostro! Ja nie wiem, jak się siostrze odwdzięczę! A drugi na to: – Jak to jak? Daj jej fotel prezydencki! Daj jej Warszawę! Pamiętam, że powiedziałem do tej pielęgniarki: – No i widzi pani… Jak panią hojnie obdarował (śmiech). Uśmiała się. Właściwie wszyscy fajniejsi pracownicy też zachowywali się jak wariaci, a z wariatami łatwo jest uderzać w bajerę. Niektórzy są całkiem przytomni i mocno wyszczekani. Są inteligentni. Chyba mówisz teraz o łagodniejszych świrach. Nie wyobrażam sobie swobodnej rozmowy z człowiekiem, który poćwiartował kogoś siekierą. Tacy siedzieli w trzeciej, najbardziej odizolowanej sali. Mówię o ekipie z mojego oddziału. A ci byli zdecydowanie przytomniejsi. Normalni, inteligentni, mili ludzie – jak to bywa najczęściej w zamkniętych zakładach dla psychicznie chorych (śmiech)... Uwierz mi, że duża część z nich była gdzieś w okolicach wieszcza. Taki gość potrafił ni z tego, ni z owego powiedzieć do ciebie na przykład coś takiego: – Jest nas pięć tysięcy, a było więcej. Tu wszędzie są kamery. Cały czas nas obserwują, rozumiesz? A ja w szoku: – Co? Co? Co? To inny wariat krzyczy do mnie: – Dobra, dobra, nie słuchaj go! On każdemu to mówi. Nie słuchaj go! Takie rzeczy są tam na porządku dziennym. Ktoś chwyta cię za ramię i zaczyna nawijać do ucha jakąś swoją bajkę. W sumie było to wszystko całkiem śmieszne.

Została ci trauma po pobycie tam? To znaczy wiesz… Pewnie tak. Byli tam tacy, których się bałem. Byli też tacy, których nienawidziłem. Bardzo mi się dłużyło. Doktor wiedział, że w moim przypadku to wszystko jest pic na wodę, że tylko tracę tam czas, bo muszę to odbębnić, żeby dostać odpowiedni papier. Czy w związku z faktem, że personel szpitala wiedział, że jesteś tam tylko dlatego, by – udając chorego – uniknąć wojska lub więzienia, byłeś traktowany w inny sposób niż pozostali pacjenci? Co jakiś czas dawano mi do zrozumienia, żebym za bardzo nie fikał, nie robił jakichś awantur. Kilka razy coś zadymiłem, to zaczęli mnie upominać. Pamiętam, że była taka sytuacja, że zesłali do nas jakiegoś kryminalistę i ten kryminalista przypierdolił się do któregoś wariata. Dręczył go, więc klepnąłem oprawcę. Była niezła szarpanka. Wylądowałem na dywaniku i dostałem opierdol. Ukarano mnie zakazem wychodzenia na zewnątrz. Przed zajściem mogłem sobie chociaż pospacerować po tym zasranym, kurwa, parku, a był to wielki teren. Było gdzie chodzić, pod warunkiem że miałeś zgodę. Trudnym przypadkom też wolno spacerować? Zdarza się. Był jeden ciężki świr, który w pewnym momencie zaczął napierdalać wszystkich na spacerniku, na takim ogródku. No to zawinęli go w kaftan, ale niewiele to pomogło. Biegał i wszystkich kopał. Spierdalaliśmy przed nim. Co chwila słychać było krzyki: „Uwaga, uwaga! Leci! Uciekać!” (śmiech). Maksymalnie wkurwiony, zawinięty w kaftan gościu lata i próbuje kogoś kopnąć. W końcu przywiązali go do drzewa za pomocą rękawów od kaftana i pasów. Okropnie się szarpał. Wszyscy mieli z niego uciechę. Nie czułeś się pokrzywdzony całą tą sytuacją, tym w pewnym sensie przymusowym pobytem w zakładzie? W końcu odsiedziałeś już swoje w więzieniu za odmowę służby wojskowej. To znaczy wiesz… Uważałem, że po kryminale jest to taka jakby „wiśniówka na torcie” (śmiech). W wojsku siedzi się dwa lata, czyli 24 miesiące, a ja w więzieniu przesiedziałem tylko 16, więc wyszło na to, że zrobiłem państwo w chuja. Odsiedziałem trochę, zyskując sławę objectora, a jednocześnie tak naprawdę nie straciłem dwudziestu czterech miesięcy swojego życia, tak jak byłoby to w wojsku. Tak de facto to udało mi się oszukać komunę. I dlatego wydawało mi się, że muszę jeszcze pogibać w psychiatryku, że do pewnego stopnia jest mi to karmicznie dane. No i dostałem te dwa miechy, które w miarę grzecznie odbębniłem. Mimo to czułem, że tracę piękną jesień. Czy po tej przygodzie wzrosła twoja tolerancja na odstające od normy zachowania ludzkie? Słuchaj, wariaci to całkowicie normalni ludzie (śmiech). Zawsze byłem odporny na takie rzeczy. Nie zauważyłem większego zagrożenia z ich strony. A kiedy je dostrzegałem, to wychodziłem mu naprzeciw.

Z sytuacjami, jakie można zaobserwować w psychiatryku, zdarza nam stykać się na wolności. Pytam, czy pobyt tam wpłynął na twoje przyszłe reakcje w podobnych sytuacjach? Oczywiście, że takie rzeczy dzieją się na co dzień wokół nas. Wariat to wariat (śmiech)… Powiem ci tak: jeśli chodzi o normalnych ludzi, takich, którzy mnie otaczają, to z pewnością można do nich przyłożyć pewną sztancę. Że będą działać w dany sposób. Jak chłopak zobaczy ładną dziewczynę, to się w niej zakocha, potem ją zdradzi albo ona się puści. Można założyć pewne schematy wydarzeń i pewne oczywiste reakcje ludzi. Ona będzie płakać, on będzie pił. U schizofrenika niczego nie możesz założyć. Nigdy nie wiadomo, jak taki się zachowa. Schizofrenicy są nieprzewidywalni. W naszym otoczeniu żyje pełno schizofreników. Zapytam jeszcze raz: czy wiedza, którą mimowolnie przyswoiłeś, przebywając w zamkniętym zakładzie dla chorych psychicznie, przydała ci się w twoim przyszłym życiu? Czy jesteś w stanie zdiagnozować chorego? Wiesz, jak się z nim obchodzić? Na pewno potrafię rozpoznać schizofrenika. I uwierz mi, że wśród znanych ludzi jest ich sporo. Nie chcę przytaczać nazwisk, ale na pewno jest wśród nich pewien redaktor radiowy (śmiech)… Uważam, że schizole to pewien wyselekcjonowany typ. Tak naprawdę jest to ciężka choroba poetów, pisarzy, malarzy. Cierpiał na nią chociażby Vincent van Gogh. Po wyjściu z wariatkowa rzuciłem się na książki psychologiczne. Pamiętam też, że bardzo dobrze podciągnąłem się z angielskiego. Miałem wrażenie, że język ten ściąga mnie na ziemię. Było nudno, nie miałem nic lepszego do roboty, więc wziąłem się za naukę. Notorycznie obcowałem z dziwacznym zachowaniem wariatów. Była na przykład taka sytuacja, że siedzimy i oglądamy telewizję. I była antena, którą trzeba było ustawić. Wszystko jest dobrze, obraz w porządku, siedzimy i oglądamy jakiś mecz. Siedzimy z wariatami i normalnie sobie oglądamy. Wszystko jest OK, a tu nagle jeden z wariatów wstaje, przestawia antenę tak, że obraz się chrzani, siada i mówi: – Teraz jest dobrze! Wrócił na miejsce, usiadł i gapił się w ekran. Na sali podniósł się hałas: – Kurwa! Co on robi?! I znowu wrzaski, krzyki, awantura. Lot nad kukułczym gniazdem. Tam cały czas odbywa się coś takiego. Pamiętam, że pan doktor, który przeprowadzał na mnie badania, wyglądał jak kompletny świr. Miałem wrażenie, że pogrywa sobie ze mną. Byłem dla niego ciekawym przypadkiem. Doskonale wiedział, że jestem zwykłym cwaniakiem, który przez pobyt tam próbuje uniknąć wojska. Był to jeden z wariatów, tyle że z tytułem doktora. Miałem wrażenie, że go to wszystko bawi. Specjalnie przy mnie zachowywał się jak świr, no nie? Specjalnie gadał jak szalony, po czym bacznie mi się przyglądał, obserwował, jak reaguję na jego zachowanie. Kazał mi rysować. Pokazywał też obrazki z plamami i nietoperzami i kazał je interpretować. Układałem też klocki. O ile dobrze sobie przypominam, to w pewnym momencie powiedziałem do niego: – Panie doktorze, pan wie, że tracimy tu czas?

A ten swoje: – Nie! Nie! Nie! Proszę dalej układać. – Kurwa! Nie mogę już wytrzymać. Nie mógłby mnie pan jakoś szybciej stąd zwolnić? Nie daję już rady, naprawdę mam dość. – Proszę kontynuować. Pamiętam, że jak nie mogłem w nocy spać, to obserwowałem zachowanie myszy. Panie Maleńczuk, widział pan małe, białe myszki (śmiech)? Uwierz mi, że oddział był zaszczurzony! Co tam się w ogóle działo! Właśnie wtedy jedyny raz w życiu widziałem prawdziwe tak zwane mysie harce. Wiesz, jak to wygląda? To jest szczyt! Czy ktoś oprócz ciebie to widział? Byłem na sali sam (śmiech). Próbuję opowiedzieć, co pamiętam, tak? No więc siedziałem na jadalnej sali, bo nie mogłem zasnąć. Miałem wszystko w dupie. Ani blantów, ani, kurwa, nic. Co za maniana! Trzy sale świrów – co sala, to gorsze pojeby. Na końcu, w ostatniej sali, to już kompletne downy. Między innymi ten, który potrafił się tylko podpisać, ten, który zabił siekierą kobietę w czerwonej sukience, no i ten, który bez przerwy się onanizował. Był tam jeszcze taki jeden, który udawał funkcyjnego. Chodził w czarnym kombinezonie. Tego chuja się bałem. Był kilka razy agresywny wobec mnie. Mały, żylasty, wrzeszczący typ. Dręczył innych wariatów. Był leczonym alkoholikiem, jakimś takim chuliganem z okolicy. I cały czas do mnie, kurwa, fikał. Nie lubiliśmy się. Pamiętam scenę, w której wszedłem do łaźni i patrzę się, a on leży w gorącej wodzie. Były tam takie wielkie, ogromne wanny po trzy metry służące do uspokajania wariatów. Robiło się im specjalne, ciepłe kąpiele. Zajebiste były te wanny! Nie każdy wariat miał tam wejście. Funkcyjni trzymali to w łapach. I ja wchodzę, patrzę się, a ten agresywny ćwok leży w, kurwa, wannie, w kompletnie gorącej, parującej wodzie. Stanąłem nad nim i wtedy się odezwał: – Nie zabijesz mnie, prawda? Nie zrobisz mi nic? Zobaczyłem, że nie jest w stanie ruszyć ręką ani nogą. Przebywając poza wanną, był takim jak gdyby żylastym pająkiem. Bardzo szybko się poruszającym, chujowym, niebezpiecznym gościem, którego się bałem, którego nie lubiłem i z którym miałem scysje. I nagle zobaczyłem go całkowicie rozebranego przez ciepłą wodę. Widać było, że nie może się ruszyć. Leżał bezbronny i błagał o litość: – Proszę, nie rób mi nic złego. Proszę cię! Proszę… Pomyślałem wtedy: „Ja pierdolę, chcę stąd, kurwa, wyjść!” (śmiech). Odpowiadając na twoje wcześniejsze pytanie – całkiem być może, że to wszystko pozostawiło jednak niemały ślad na moim umyśle. W więzieniu spotykasz się ze złodziejami i tak dalej, ale są to jednak normalni ludzie. Szczególnie w czasie, kiedy siedziałeś – do więzień zamykano wówczas opozycjonistów.

No tak, ale umówmy się… Oprócz walczącej opozycji było tam pełno złodziei. Byli to socjopaci, ale jednak myślący logicznie. A wariaci są ludźmi myślącymi nielogicznie. Trudno przewidzieć zachowanie świra. Miałeś opowiedzieć o mysich harcach, które – jak twierdzisz – widziałeś. Siedzę sobie, patrzę – wychodzi z dziury jedna mysz, a zaraz za nią wylatuje pięć następnych. Zaczynają zasuwać w kółko po parkiecie. Parkiet był wyślizgany, bo wariaci wieczorem polerowali go do błysku. I te myszy urządzały sobie tam taką jakby karuzelę. Biegały w kółko jak szalone, tworząc okrąg o średnicy około metra. Jak tylko jakiś wariat tupnął nogą, to spierdalały z powrotem do dziury. Jedna po drugiej. I potem znowu to samo. Obserwowałem coś takiego po raz pierwszy w życiu. Chyba właśnie na to mówi się, że myszy harcują, nie? Jest wrażenie, że te zwierzęta się bawią, że znalazły sobie upodobanie w bieganiu w kółko po wyślizganej posadzce. Były w tym strasznie śmieszne, cały czas się przewracały. Nie był to pewny bieg, tylko raczej turlanie się na pełnym poślizgu. Tylko raz coś takiego widziałem. Czy te myszy były białe? Nie, nie, nie (śmiech). Normalne były – szare. Nie była to żadna halucynacja. Faktem jest, że byłem nafaszerowany witaminami, ponieważ otrzymałem diagnozę „depresja”, bo co innego mogłem dostać? Schizofrenii nie da się udawać. Lekarz zaznajomiony ze schizofrenikami nie da się nabrać. Nie ma takiej możliwości. Schizofrenik ma zestaw cech somatycznych, takich jak szczególne ciśnienie i różne inne rzeczy. Ma też odpowiedni body language i lekarz o tym wie. Nie wyobrażam sobie skutecznej symulacji schizofrenii. Skutecznie to można symulować melancholię. Depresji nie uznawano dawniej za chorobę. Mówiło się na to właśnie „melancholia”. Wspomniałeś, że po wyjściu czytałeś książki o tematyce psychologicznej. Jakie? Rzuciłem się na Antoniego Kępińskiego. Też Freud, ale jednak głównie Kępiński. W tamtym czasie panowały pewne mody czytelnicze. I był też słynny wśród hipisów profesor Kępiński. Słynny z tego powodu, że przez 19 dni z rzędu, pod okiem swoich kolegów doktorów, w klinice na Kopernika w Krakowie, zażywał coraz większe dawki LSD, poddając się eksperymentowi medycznemu pod nazwą „rebirthing”, co oznacza „powtórne narodziny”. Twierdzono wówczas, że za pomocą LSD można cofnąć się do początkowego punktu swojego życia i przyjrzeć mu się z perspektywy czasu. Generalnie Kępiński był w tamtym czasie modnym autorem. Napisał kilka książek. Pamiętam, że jedna z nich nosiła tytuł Schizofrenia. Okrasił ją przepięknymi obrazami autorstwa ewidentnych schizofreników – Edmunda Monsiela i Nikifora. Schizofrenicy malują bardzo dobre obrazy. Przy tej okazji pozdrawiam świetnego malarza, Jurka Kowala. Każdemu polecam zobaczyć jego prace. Jak ktoś kiedyś widział jego dzieła, to wie, o czym mówię. Jurek to stały pacjent Kobierzyna. Uwierz mi, że jak on wraca na oddział, to od razu dostaje swój pokój, a jak po tym oddziale idzie, to widać, że wariaci mają do niego maksymalny szacunek. Jeden przez drugiego próbują go zagadywać. Coś w stylu: – Panie Jurku, co

mógłbym dla pana zrobić? Lekarze od razu przynoszą dla niego płótno, siostry lecą z farbami. Wszyscy zachęcają go do pracy: – Panie Jurku, niech pan maluje! Dają mu leki, a jak się uspokoi, to dają mu farby i napierdala te swoje obrazy. Zawsze na czarnym płótnie. Ale na Kowala trzeba uważać. Jakby cię malował, mógłby cię nawet zabić (śmiech)! Nigdy nie wiadomo. Kiedyś zobaczyłem go na ulicy w pełnym rynsztunku wojskowym. Był ubrany jak żołnierz, który wrócił z operacji Pustynna Burza. Cały był w cętki, w moro. Na głowie miał kapelusz. Z każdego elementu garderoby dyndały mu metki. W lewej ręce trzymał wzmacniacz Fendera, w prawej – gitarę bez case’u, i tak szedł przez miasto. Mówię: – Ja pierdolę! Jurek Kowal! Cześć, chłopie. Co u ciebie? A on od razu: – A co? Robimy jakąś próbę? Bo popatrz – mam akurat gitarę! Patrz, jaki fajny Fenderek… – A skąd ty to wszystko, kurwa, masz? – A wiesz… Wyrwałem rentę z Australii. Funkiel nówka ciuchy. Buty, spodnie, kurtka, czapka – wszystko wojskowe i z metką. Do tego wzmacniacz i gitara elektryczna i tak jebany szedł przez Kraków (śmiech). Zawsze, jak spotykaliśmy go z Mietkiem, to zagadywaliśmy do niego: – Jurek, dawaj szkicownik! Na pewno masz go przy sobie. I zawsze miał. A w nim zajebiste szkice. Jurek Kowal – jeden ze świrów.

66 Zakłady Chemiczne „Bonarka” – krakowska fabryka produkująca fosforany (superfosfat wapniowy, fosforan amonowy) działająca w latach 1946–2002; zakłady w znacznym stopniu przyczyniły się do zanieczyszczenia Krakowa; do pracy w nich kierowano tak zwane niebieskie ptaki, czyli ludzi uporczywie uchylających się od pracy lub skazanych za drobne przestępstwa. 67 Dostać bilet – potoczne określenie karty powołania (do wojska). 68 Skawina – małe zapyziałe miasteczko w okolicach Krakowa uchodzące za symbol buractwa.

Ritmo Latino Był początek lat 90. Przeprowadzałem już próby z Homo Twist i o ile sobie przypominam, odbywały się też próby reaktywowanych Püdelsów, którzy pozjeżdżali się z Ameryki i innych krajów. Był to typ ludzi, którzy wyjeżdżali za granicę, żeby łatać dziury budżetowe. Znali angielski i byli światowi jak na tamte czasy. Współpracowałeś z nimi wcześniej? Raz, w 1985 roku miałem z nimi coś wspólnego. Później była wielka przerwa. Niemalże beze mnie powstała płyta Kora Püdelsi. Powstała de facto dlatego, że przestałem z nimi współpracować. Współpracy zaniechałem, ponieważ nie chciało mi się dalej wysłuchiwać ich niekończących się kłótni. Płyta powstała dlatego, że zakończyłeś z nimi współpracę? Co to znaczy? Tak, bo po moim odejściu na gwałt szukali wokalisty, żeby jednak nagrać tę płytę. Było ciśnienie, bo dostali wjazd do studia Teatru Stu [Kraków – przyp. red.], a było to w tamtym czasie najlepsze studio w Polsce. Mieli tam wjazd, więc koniecznie chcieli nagrywać. Repertuar odziedziczyli po zmarłym Piotrze Marku. Mówimy o okresie kolejnej reaktywacji Püdelsów, kiedy ja przeprowadzałem próby z Homo Twist. Być może miałem już jedną płytę na koncie, ale nie dało mi to żadnej stabilizacji finansowej. Pierwszy skład złożony z alkoholika i narkomana definitywnie się rozpadł. Kto wchodził w ten skład? Miarka, który był narkomanem i któremu musiałem załatwiać heroinę, żeby w ogóle przychodził do studia, i Grzesiek Schneider, który był skończonym alkoholikiem. To jest ta sama ekipa, którą opisywałem ci wcześniej w szerszym kontekście. Byliśmy po pierwszej płycie, która ledwo ujrzała światło dzienne, a zespół już całkowicie się rozleciał. Miarka poszedł na leczenie, a Schneider po prostu zrezygnował i zniknął. Tak zastały mnie lata 90. Sytuacja przedstawiała się następująco – bandu nie było, granie na ulicy się skończyło. Prawda jest taka, że i tak nie chciałem już grać na streecie. Byłem opatrzony, wszyscy mieli mnie dość. Püdelsi coś tam chcieli, ale ja nie byłem zdecydowany. Homo się rozpadło, więc zacząłem handlować haszyszem z Bolcem. Bolo przywoził stugramowe kawały haszyszu w kształcie czekolady. Był to dobry stuff. Przychodził do mnie i odbywało się wielkie ważenie, dzielenie na porcje. Pamiętam, że miałem wtedy jazdę na Albrechta Dürera, więc w naszym wydaniu był to „Albrecht Diler” (śmiech). Bolec był śmieszny, inteligentny. Fajnie sobie bajerzyliśmy. Dużo przywoził tego towaru. Całkiem na poważnie zająłem się wtedy handlem. Wychodziłem na miasto z kieszenią pełną haszu, podzielonego na gramy i zawiniętego w sreberka. Znalazłem gdzieś na chacie folię aluminiową w różnych kolorach. Wpadłem na pomysł, że będę zawijał w nią hasz. Szybko zyskałem sporą grupę zainteresowanych. Było śmiesznie, bo dzięki tej różnokolorowej folii narkomani obstawiali, czy dostaną danego dnia „cukierka” czerwonego, żółtego, różowego, srebrnego, czarnego, czy jakiegoś tam innego. Wiesz, jak to palacze (śmiech)… Właściwie rzecz

nieistotna, ale to jest tak jak z dziećmi – kolor ma znaczenie. Pamiętam, że fajnie się wtedy z Bolcem bawiliśmy. Zaczęliśmy robić próby Homo Twist, wziąłem go na perkusję. Nie było grania, więc dużo przebywałem na mieście, właściwie cały czas. Nie siedziałem na chacie, bo nie było tam co robić. Nie miałem jeszcze dzieci. Chyba nawet telewizora nie miałem. Mieszkałem już u mojej żony Ewy, w centrum Krakowa. W tamtym czasie jej mieszkanie to był taki właściwie squat. W ogóle nie mieliśmy mebli. Dobrze, że w ogóle był prąd, ale wolałbym nie mówić, w jaki sposób go pozyskiwaliśmy… Mogę powiedzieć tyle, że urągało to wszelkim zasadom bezpieczeństwa przeciwpożarowego i każdego innego. No, ale umówmy się, w tamtym czasie bardzo dużo ludzi żyło na jakąś taką dziwną kocią łapę. Układy komunistyczne już padły, a nowe układy to prawdziwy burdel na kółkach. Moim układem na tamten czas było handlowanie haszyszem z Bolcem. Policja była wciąż nieaktywna pod tym względem? Wyobraź sobie, że dalej nic. Ewentualnie jak już kogoś gonili, to amfiarzy. Na początku lat 90. policja sama nie wiedziała, czy jest policją, czy milicją. Niektóre samochody jeździły wciąż z napisem „milicja”, a inne już z napisem „policja”, co wzbudzało sensację na postojach taksówkowych. W ogóle miałem wrażenie, że miastem rządzili taryfiarze. Nie ukrywam, że dostałem kiedyś ciężki wpierdol od dwudziestoosobowej grupy taksówkarzy pod krakowskim dworcem, o czym opowiem ci w międzyczasie. Tak czy inaczej, był to strasznie mafijny okres. Wszyscy kombinowali jak koń pod górę, między innymi ja z haszyszem. Dużo chodziłem wtedy po mieście, a w Krakowie zaczęła się właśnie rozwijać pierwsza w Polsce kultura klubowa. Zaczęło już wchodzić techno. I to twarde. Techno przyjęło się lepiej niż disco? Disco, które panowało w latach 70., nie miało dobrego odbioru, a w Krakowie to już w ogóle. Zwłaszcza to określenie. Disco to Boney M., Abba i tak dalej. Na świecie były to lata 70., w Polsce przełom 70. i 80. Dużo cekinów, buty na bardzo wysokich obcasach, wciąż rozszerzane spodnie, wciąż długie włosy, choć już przycięte na hokeistę. W muzyce straszna tandeta. A Kraków nigdy tandety muzycznej nie lubił. Jakby techno nie było tandetą… Było tandetą, ale znalazło bardzo wielu popleczników. Może po prostu wciągaliście za dużo amfetaminy? Niewykluczone. W Krzysztoforach normalnie leciał jazz, a tu nagle okazuje się, że teraz leci techno. Wiesz… Stare wnętrza, gdzie wystawiał się Tadeusz Kantor, a tu techno (śmiech)! Dziwna sytuacja. Nabijałem się z tego, widząc jednocześnie, że publika coraz bardziej w to idzie. Sam też parę razy znalazłem się na różnych imprezach tego typu, zażywając amfetaminę i w ogóle nie mogąc załapać się na tamte klimaty. Rozwinął się w tamtym czasie również klub o wdzięcznej nazwie Ritmo Latino, któremu poświęcimy w

naszej opowieści szczególną uwagę (śmiech)… W związku z tym muszę nadmienić, że w Krakowie urzędowało wówczas sporo studentów z Ameryki Południowej, Peru, Kolumbii, Salwadoru i Ekwadoru. Studiowali na Uniwersytecie Jagiellońskim? Tak. Oni wszyscy mieli w chuj marihuany i chętnie przychodzili do towarzystwa, które paliło. Czyli szukaliśmy siebie nawzajem. Wszyscy chcieliśmy sobie zajarać. Przychodziło też sporo Arabów, którzy mieli ze sobą tak zwany khat. Co to takiego? Jest to bardzo tajemniczy narkotyk, który kilka razy zażywałem z Arabami. Pakowałeś to pod policzki, przez co wyglądałeś jak królik. Dużo trzeba było tego upchać, a potem zgryźć i żuć, żuć, i jeszcze raz żuć. Była to taka jakby trawa. Czyli to jest jakaś roślina, tak? Jest to roślina znana Arabom. Uwierz mi, że w Krakowie tamtych czasów było pełno Arabów, i to zwłaszcza na medycynie. I ci Arabowie strzelali normalnie w kanał, tak jak mój kolega Tarek, który był Syryjczykiem tak dobrze mówiącym po polsku, że myślałem, że ma na imię Darek (śmiech). Dopiero po jakimś czasie zorientowałem się, że jest Arabem czystej krwi, który po prostu tak świetnie nauczył się mówić w naszym języku. Był piękny, wyrywał wszystkie laski, jak chciał. Robił bardzo dobrą heroinę, od której był totalnie uzależniony. Niestety w końcu powiesił się na którymś z kaców. Nie przeżył nam Tarek. Do dziś bardzo miło wspominamy go z Mietkiem, a póki żył Tosiek Radwan, to wspominaliśmy go także z Tośkiem. To właśnie Tarek nauczył nas, jak robi się porządną heroinę, jak zrobić porządną odparówkę, żeby nie wypijać pół litra zupy, tylko mały kieliszeczek. Jeśli nie ma się odpowiednich odczynników, żeby zmontować towar nadający się do ukłucia, to trzeba zmontować towar, który można wypić, tak? Nie posiadając tej wiedzy, piliśmy po pół litra zupy, porzygując po kątach, żeby w ogóle to przyjąć, a on miał na to taki patent, że robił ekstrakcik, który szybciutko wypijał, po czym wciskał sobie do ust całą cytrynę. Następnie przez pięć minut stał w kącie i próbował przyjąć to do organizmu. Umówmy się… Rzucało nim jak Żydem po pustym sklepie. Wcale nie było łatwo przyswoić ten płyn. Chyba trochę odpłynąłem, bo ta historia to dawne czasy (śmiech) … Wracamy do egzotycznych dragów. Jak działał narkotyk khat? Był to speed, który utrzymywał się w organizmie około trzech dni. Żuło się to, wypluwało i wtedy zaczynało działać? Dokładnie tak. Z Tarkiem i jego kolegami Arabami przeżyłem kilka khatowych imprez. Koledzy Tarka nie byli heroinistami tak jak on sam, tylko właśnie khatowcami i studentami medycyny. Byli to w chuj inteligentni ludzie, mówiący niezwykle śmiesznie po polsku. Nie da się też ukryć, że byli w dużej mierze pedałami lub chociaż biseksami. Jak robiło się trochę goręcej, to potrafił się taki jeden czy drugi zacząć ocierać czy coś (śmiech)…

Zdarzały się takie rzeczy w tym towarzystwie. Wiesz, jacy oni są… Ciepli ludzie (śmiech). Tarek parę razy zaprowadził mnie do nich. Dobrze się zakumaliśmy, dobrze mi się z nimi gadało na temat muzyki, sztuki, różnych fajnych, śmiesznych rzeczy. Również na temat wojny. Gadaliśmy o tym, jak to jest na wojnie, bo oni wszyscy mieli z tym do czynienia. Bardzo podobało mi się ich pacyfistyczne podejście. Normalni Arabowie, to mówią: „Allāhu Akbar!” i giną za wiarę. Jak mu jedna ręka odpadnie, to będzie zabijał drugą. Przynajmniej takie jest w tej chwili pojęcie o walczącym Arabie. A Tarek opowiadał mi: – Sam pomyśl, jaki był ze mnie żołnierz… Jak tylko słyszałem: „Do ataku!”, to od razu miałem majtki pełne kupy, a w takim stanie nie miałem najmniejszej ochoty wychodzić z dziury. Żaden ze mnie żołnierz. W końcu rodzice wysłali mnie na studia do Polski i dobrze zrobili. Bardzo mi się to u niego spodobało. To, że potrafił tak odważnie przyznać się do swojego tchórzostwa. Jaki ładny oksymoron, Panie Maleńczuk. Co? Odważne tchórzostwo. Nieistotne, nie wybijaj się z rytmu – jak to było z lokalem Ritmo Latino? Do kogo należał? Co się tam działo? Skoro pytasz o Ritmo Latino, to muszę nadmienić, że oprócz Tarka i jego kolegów Arabów, była w Krakowie cała wielka grupa Peruwiańczyków, Kolumbijczyków, ludzi z Salwadoru, Ekwadoru, Chile, Argentyny i Brazylii. Całe to towarzystwo szukało kontaktu z ludźmi takimi jak my – takimi jak ja i moi polscy znajomi. Przychodzili na koncerty, chcieli z nami palić i w ogóle się bawić. Nagle okazało się, że kilku Kolumbijczyków założyło knajpę w idealnym miejscu, bo na placu Szczepańskim, tuż koło Rynku. W knajpie tej zamiast modnego wówczas techno puszczali latynoskie rytmy. Samba, rumba, cha-cha, merengue’a, beguine’a. Świetnie! Jak zapaliłeś blanta i miałeś ochotę potańczyć lub zobaczyć, jak tańczą kolorowi, to wpadało się do Ritmo Latino. Wcześniej, z tego, co zauważyłem, był to normalny biało-czarny burdel. Polegało to na tym, że przychodziły tam jakieś białe, tlenione, krakowskie kurewki – piętnastki, szesnastki, siedemnastki, które puszczały się za forsę z tymi Arabami, Murzynami i Peruwiańczykami, którzy tam przychodzili. Największą część ich klienteli stanowili całkowicie czarni Afrykanie, bo jednak Peruwiańczycy i południowi Amerykanie mieli jako takie pojęcie o tym, czym jest ładna dziewczyna. A czarny Murzyn, jak przyjechał gdzieś z Sudanu i widział byle utlenioną, paskudną blondynę, to już mu się wydawało, że to jest ładne. Kolumbijczykowi czegoś takiego nie wmówisz, bo chicas colombianas są piękne i taki z byle czym nie pójdzie. Tak więc, w górnej części lokalu Ritmo Latino urządzono miniburdelik. Były tam specjalne pokoiki dla gości. Ja w takim pokoiku nigdy nie byłem, ale ile razy wchodziłem do samego Ritmo, które było w piwniczce, tyle razy mijałem rządek trzech par drzwi, pod którymi stały spocone, trzymające się za rączkę pary. Najczęściej były to zestawienia typu tleniona blondyna i całkowicie czarny gościu, któremu było widać tylko białka oczu, ponieważ było tam zupełnie ciemno. Czekali grzecznie na swoją kolejkę. Właściciele

czerpali profity z tego procederu i nikomu to nie przeszkadzało. Był to taki śmieszny burdelik. Nikt nie zwracał na to uwagi. W latach 90. było pełno takich rzeczy i nikt nie miał z tym problemu. W tej chwili katolicy zdominowali polską moralność. Wtedy było inaczej. Panowała pełna dyskrecja, pełen luz, wolna amerykanka. Jak pierwszy raz tam wszedłem, to okazało się, że jestem jedynym białym gościem. Ktoś powiedział mi, że jest taka knajpa, więc się wybrałem. Schodzę na dół, a tam kolorowo na maksa! Oczywiście było też sporo białych dziewczyn – Polek, idiotek. Niektóre były całkiem niezłe. Przychodziły potańczyć do fajnych, latynoskich rytmów. Lokal zrobił się modny wśród krakowskich freaków. Jeśli chodzi o moich znajomych, to był to czas, kiedy Pyton handlował metamfetaminą i szlajał się wszędzie z tą swoją kurwą, dziwką z piekła rodem, którą przywlókł ze Stanów Zjednoczonych. Do tego jeszcze ona akurat zaszła mu w ciążę, więc była z nich taka para, że daj Boże zdrowie. Ona ledwo łaziła, bo była koło czterdziestki i ta ciąża strasznie jej przywaliła. Widać było, że jej to szkodzi, że nie jest to ciąża dwudziestopięciolatki, która do dziewiątego miesiąca będzie śmigać na balangi. Wyglądali razem karykaturalnie, bo Pyton napierdolony tą metamfetaminą bez przerwy chciał gdzieś szybko iść, a ona z tym wielkim brzuchem już w ogóle szybko iść nie mogła. Więc Pyton ciągnął ją za rękę i wyglądało to tak, że on był przechylony do przodu, a ona do tyłu, i tak szli. Wyglądali komicznie. Pyton wypytywał wszystkich, czy chcą kupić od niego amfę. Towar był tak mocny, że jak raz zażyłeś, to trzy dni cię trzymało. Ani spać, ani jeść. Do tego pełen trismus – szczękościsk, co działało fatalnie na uzębienie krakowskich heroinistów. Zęby pościerane, bo bez przerwy zgrzytasz. W tym wszystkim był jeszcze Aborygen, który nauczył się uzyskiwać heroinę za pomocą własnego patentu. Polegało to na tym, że z postprodukcji zwykłego kompotu uzyskiwał heroinę, którą rozkładał na sreberkach gotową do zapalenia. Tak jak teraz pali się turka, tak on przygotowywał wtedy glazurę na folii aluminiowej i coś takiego dilował. Amfiarz Pyton w krótkim czasie zorientował się, że heroina produkcji Aborygena dobrze go uspokaja. Zaczęli rzeźbić wspólne deale, kombinować, robić speed balla, mieszać jedno z drugim. Jak Pyton za bardzo nawciągał się amfy, to brał od Aborygena heroinę i wtedy się uspokajał. Ciągle były to kombinacje polskich narkotyków. Przez dłuższy czas goście z Ritmo Latino byli zdystansowani do otoczenia, nie z każdym się kumali. Miałem wrażenie, że jak zaczęły się tam schodzić coraz większe ekipy białych ludzi, to oni nie byli do końca zadowoleni. Były to ładne, fajne chłopaki. Trzymali dystans. Trzeba pamiętać, że było też coś takiego jak bariera językowa, która wprawdzie szybko zaczęła znikać, ale był pewien moment początkowy, kiedy było to kłopotliwe. Opiszę ci jedną imprezę, która zapadła mi w pamięć. Pewnego dnia Pyton miał urodziny. W związku z tym wynajęto całe Ritmo, wyjebano wszystkich czarnuchów i innych kolorowych. Akcja „wszyscy out” – dzisiaj lokal jest tylko dla nas. Białe Ritmo Latino. Żebyś wiedziała (śmiech)! Był Aborygen ze swoją heroiną, był Pyton ze swoją amfą i laską w zaawansowanej ciąży, byłem ja ze swoim haszyszem. Wszystkich razem było nas

kilkanaście osób, nie więcej niż 20. Poszliśmy na górę, na antresolę, gdzie stał stół cały zajebany narkotykami wszelkiej maści. Wszystko, co przynieśliśmy, leżało na tym stole. Każdy mógł dowolnie miksować wszystkie dragi. Żeby było jeszcze ciekawiej, Bolo przyniósł kwasy. Przyszedł i rzucił na stół kartkę pełną kwasu. Wiesz, jak to wygląda, no nie? Każdy mógł wycinać sobie nożyczkami fragmenty. W pewnym momencie okazało się, że na dole, na parkiecie w ogóle nie ma żadnej imprezy, bo wszyscy siedzą na górze w okolicach stołu. Przez dobre dwie godziny konsumowaliśmy wszystkie narkotyki na przemian, przepalając je cały czas moim haszyszem. Jak w końcu zeszliśmy na dół, to uwierz mi, że atmosfera zrobiła się niesamowita. Pamiętam, że Pyton rozebrał się do połowy i zaczął tańczyć. Wyglądał jak nie z tej ziemi (śmiech). Uwierz mi, że mieszanina narkotyków, którą zażyliśmy, zrobiła z tej ekipy takich jakby nadludzi. Wszyscy dziwacznie się poruszali, patrzyli na siebie, śmiali się do siebie nawzajem. Powstał bardzo nietypowy klimat. Byliśmy zbieraniną ciężkich narkomanów, którym trzeba było siedzieć dwie godziny na górze, żeby porządnie się naćpać, i dopiero wtedy mogliśmy zacząć się bawić. Pamiętam, że pod koniec imprezy przyszli właściciele Ritmo i jakby jeszcze było nam mało, to sypnęli koksu. Puścili muzykę głośniej i zrobiła się totalna balanga. Ludzie oszaleli. Wtedy Latynosi zaczęli się z nami kumać. Wydaje mi się, że był wówczas między nami kolega, którego nazwę Szpada. Jest to wciąż żyjący człowiek, już po wyroku, ale nie chcę go wsypywać, dlatego użyję kryptonimu. Wszystko, o czym opowiadam, działo się przed 2000 rokiem, bardzo dawno temu. Wszystkie te sprawy już dawno powinny ulec przedawnieniu. Przyjmijmy, że jego ksywa była podobna, ale nie dokładnie taka. Szpada był chłopakiem, którego naćpaliśmy z Mietkiem w wieku szesnastu lat. Daliśmy mu heroiny, czym zrobiliśmy mu straszną krzywdę. Porzygał się, źle mu było. Zawsze mówił, że już nigdy tego nie tknie. Był zapalonym hodowcą marihuany, a jednocześnie maminsynkiem. Nie był takim chuliganem, jak ja i moi pozostali koledzy. Był to chłopak z dobrego domu, kochający swoją mamę. Taka ciepła klucha, w życiu się nie bił i tak dalej. Jak weszła moda na reggae i rasta, to on był z tej działki. Hodował coraz lepszą trawkę, przynosił coraz lepsze czuby[69]. Był bardzo ideowy. W świetle tej wiedzy nigdy bym nie przypuszczał, że kolega Szpada skuma się z kolegami z Ritmo Latino, a dokładnie tak się stało. Generalnie zaczęła się robić moda na koks. Pamiętam taką sytuację, jak po jakiejś sesji Püdelsów, podczas której spiliśmy się jak bele, wyszliśmy na miasto i źle nam się zrobiło od tej wódy. I wtedy wspaniałomyślnie kolega FDH mówi: – Panowie, mam numer! Jest w Krakowie kokaina. Na co ja: – Co ty pierdolisz? Nie ma koksu w Krakowie. FDH: – Mówię ci, jest. Zobaczysz… No i dobra. Zadzwonił. Po chwili przyjechał gość, którego nazwiemy Niko. Chociaż on chyba faktycznie właśnie tak się nazywał. Sam już nie pamiętam. Nieważne. Był to

Jugol. Tak się wtedy mówiło, bo nie rozróżnialiśmy, czy to Serb, czy Chorwat. Przyjechał superelegancki pan w czarnym płaszczu. Ciemny, cyganowaty gość w krawatce, z prostokątną teczką. Wyglądał jak pan biznesmen. Niko sprzedawał koks. Był drogi, ale był świetny! Jak bardzo drogi? 200 złotych. Na stare 2 000 000. Jesteśmy po denominacji. Tak, ale ciągle jeszcze w niektórych kręgach mówiło się w starych pieniądzach. Jak dużo było to dla was wówczas 200 złotych? Było to dla mnie drogo w chuj. 200 złotych wtedy to tak jak 500 złotych teraz. Przyjechał Niko z aktówką, wyciągnął, co było nam potrzebne, i zniknął, zdematerializował się. Trzepnęliśmy do nosa i wróciliśmy do rzeczywistości. Już wszyscy myśleli, że nici z imprezy, a tu proszę – całkowity powrót na ziemię. Wciągnąłem tego koksu i pomyślałem sobie: „No! To jest to!”. Minął mi stan opilstwa, zacząłem znowu normalnie rozmawiać, rozglądać się za dziewuchami i w ogóle zrobiło się fajnie. Okazało się, że kolega Szpada skumał się z kolegami z Ritmo Latino, którzy do dziś nie wiem, czy byli z Salwadoru, Ekwadoru, czy czasem nie z Kolumbii. Dogadał się z nimi, że będą przyjeżdżać na jego adres gliniane, azteckie figurki. I przyjeżdżały. Kilkunastokilogramowe paczki… Pełne azteckich figurek pełnych kokainy. W rzeczy samej (śmiech)! Pamiętam taką historię: gram koncert Homo Twist, jest kompletna bida – w ogóle nie ma widowni. Nagle spotykam Szpadę, który mówi do mnie: – Chcesz coś? A ja: – A co ty niby możesz mieć? Nie wiedziałem jeszcze wtedy, że on kuma się z chłopcami z Ritmo. Niedoinformowany byłem. Słyszę od Szpady: – No koksu chcę ci dać… – No dobra, to dawaj! Ja się patrzę, a wiesz, co on robi? Wyciąga z kieszeni pełną torebkę towaru wielkości dziesięć na dziesięć centymetrów. W ogóle ja pierdolę! On miał tam chyba z 30 gramów! Miał ze sobą też plastikową łyżeczkę, taką do herbaty jak z McDonalda. Wpakował towar do połowy łyżeczki, po czym wciągnął to do nosa. Najpierw do jednej dziurki i zaraz druga porcja – do drugiej dziurki. Nie robił kresek, tylko jechał prosto z łyżki. Pomyślałem sobie: „Biedny Szpada”. Wyszło na to, że chłopak, któremu wcześniej strasznie wszystko szkodziło, jest całkowicie wjebany. Jak ja bym pierdolnął taką ilość koksu, to bym chyba w tym kiblu kojfnął. Patrzyłem tylko, jak poszerzają mu się źrenice, twarz mu czerwienieje i pyta mnie: – Nie mam gdzieś białego? – Wszędzie jesteś biały! Całą twarz masz w kokainie (śmiech)! Szpada, co się z tobą

dzieje?! Zobacz, jak ty wyglądasz! A ten swoje: – Dobry towarek! Bardzo dobry. – No to dawaj tę łyżkę! Trzepnąłem z nim. Nie taką ilość, ale dmuchnąłem. Byłem zachwycony tym koksem. Wtedy jeszcze nie przedawkowywałem. Później dopiero zacząłem nabierać takich tendencji, ponieważ sprzedawali coraz słabszy towar. Nie ukrywajmy – przedawkowywanie było dla mnie szkodliwe. Ale wtedy ze Szpadą trzepnąłem sobie raz i byłem zadowolony przez cały wieczór. Zagrałem zajebisty koncert, czułem się świetnie przez kilka godzin, nie miałem żadnych spadków nastroju, w ogóle nie chciało mi się pić alkoholu. Faktycznie miałem przyspieszoną bajerę i chciało mi się gadać, ale generalnie czułem się bardzo dobrze. Pomyślałem sobie wtedy, że to jest coś, co mogłoby mnie wyciągnąć z heroinowego bajzlu, w którym de facto siedziałem. Oprócz tego, że handlowałem razem z Bolcem haszyszem, to co chwila lądowałem u Aborygena albo u Pytona. Więc było to tak, że raz wciągałem mocną jak, kurwa, diabli metamfetaminę w kryształkach, a potem znowu szedłem do Aborygena, gdzie trzepałem heroinę ze złotka. Szkodziło mi to wszystko. Przeprowadzałem próby Homo Twist, Püdelsi też zaczęli znowu się odzywać. Potrzebowałem być na chodzie, a prawda jest taka, że w ogóle nie byłem. Okres handlowania haszyszem był o tyle fajny, że przynajmniej jakieś tam, nieduże, ale jednak pieniądze przechodziły przez moją kieszeń, dzięki czemu psychicznie lepiej się czułem. Wracając do tematu – w związku z zaistniałą sytuacją zaczęło się wielkie imprezowanie ze Szpadą, ponieważ miał on właściwie nieograniczony dostęp do azteckich figurek (śmiech)… Oprócz tego, co sami wciągaliśmy, Szpada całą resztę oddawał oczywiście kolegom z Ritmo Latino. Przez ten proceder lokal robił się coraz bardziej chujowy. Odkąd zaczęły się figurki, odtąd przychodziło się tam tylko w wiadomym celu. Dochodziło do sytuacji, kiedy przy otwartym lokalu nie było nikogo na parkiecie, nie było nikogo za barem, w ogóle nie było nikogo. Muzyka gra, a w lokalu pusto. Wchodzisz na zaplecze, a tam dalej nic. Kuchnia pusta, nie ma żywej duszy. Dziwne sytuacje. Chodziliśmy wtedy również do knajpy zwanej Jemioła. Przychodzili tam normalni, biali ludzie pić alkohol i palić marihuanę, bo wciąż było można. No i jako iż Szpada miał dostęp, nagle do Jemioły zawitała kokaina, i to bardzo dobrej jakości, bo nikt jeszcze nic w niej nie majstrował. Było fajnie. Szpada częstował, rozdawał ten koks na prawo i lewo. Ciągle miał przy sobie tę ogromną torbę i plastikową łyżkę, za pomocą której podawał sobie towar prosto do nosa. Strasznie wychudłem w tamtym czasie. Źle wyglądałem. Zdecydowanie gorzej niż w okresie, kiedy grałem na streecie. Źle ze mną było. Przez to, że nie miałem regularnego grania, popadłem w rodzaj społecznego ostracyzmu. Dawniej byłem przyzwyczajony do życia na ulicy, do codziennego wychodzenia z domu, stresu, gonitwy z policją i do grania,

zarabiania sporej ilości mało wartościowych, komunistycznych, ale jednak pieniędzy. Nagle to wszystko strzelił chuj. Zauważyłem, że nawet nie tyle że brakuje mi pieniędzy, tylko tego codziennego wychodzenia na street. Brakowało mi grania, muzy! Grając na ulicy, potrafiłem mieć 25 lub 30 koncertów miesięcznie, a tu nagle mam jeden koncert gdzieś w Grudziądzu i jeszcze muszę dojechać tam PKS-em. Niefajna sytuacja. Powodowało to we mnie zły nastrój, złe nastawienie. Z tego powodu przy każdej nadarzającej się okazji znowu waliłem spore ilości heroiny i amfetaminy. Zaś kokaina była dla mnie powiewem świeżości. Był to bardzo dobry narkotyk. Koks potrafił mieć wtedy różowawy odcień, co w tej chwili jest niespotykane. Teraz każda kokaina, jaką kupujesz, jest żółta, bo dosypują do niej proszek dentystyczny czy chuj wie co. Nie polecam nikomu ciągnąć współczesnego koksu w Polsce. Jest jaki jest, ponieważ od miejsca wyrobu dzieli nas zbyt duża odległość. To już nie to samo, co wtedy. Pamiętam, że były takie akcje, że Szpada potrafił rzucić koks na stół, którym napierdalało się 20 osób. Towarzystwo tańczyło na stołkach i tak dalej. Albo na przykład przekupywaliśmy ciecia na basenie, wciągaliśmy koks na brzegu, po czym wszyscy – laski i chłopaki – wskakiwaliśmy do wody i bawiliśmy się w najlepsze. Cieć dostawał flaszkę i siedział cicho. Urządzaliśmy sobie takie różne, śmieszne imprezy. Ile miałeś wtedy lat? A ze 32. Coś takiego. Ja na szczęście oprócz ćpania miałem swoje zajęcia. Pokłóciłem się z Bolcem. Kazałem mu sprzedać perkusję, zająć się rapem i wypierdalać z mojego zespołu, bo jest w nim miejsce dla tylko jednej gwiazdy… Nie może być tak, że w kapeli jest dwóch kierowników, a Bolo miał tendencje do zarządzania. Znał się, nie był taki durny, ale generalnie pokłóciliśmy się po raz kolejny o jakiś utwór. On twierdził, że utwór jest na cztery, ja twierdziłem, że nie jest. Nie dogadaliśmy się i tak zakończyła się nasza współpraca. Pyskował, pyskował i jeszcze raz pyskował, to w końcu się wkurwiłem i go wyrzuciłem. Bolec miał dobre bębny, więc powiedziałem mu tak: – Sprzedaj tę yamahę, kup sobie sprzęt nagrywający i zostań raperem, bo szczekasz i szczekasz, a z tego grania na perkusji to nic nie będzie. Jak mu powiedziałem, tak zrobił. Sprzedał bębny, kupił sprzęt nagrywający i w krótkim czasie został znanym raperem Bolcem, który nagrał płytę Żeby było miło dla EMI Music Poland. Bolo robił karierę, a ja dalej klepałem, kurwa, bidę. Handlu haszyszem też już nie było. Co prawda Homo Twist i Püdelsi zaczęli już powoli coś grać, ale byłem niestety w dalszym ciągu wkręcony w alkoholizm i heroinizm z powodu zespołu, w amfetaminizm, bo pełno było tego na rynku, i w okazjonalny kokainizm, kiedy tylko pojawiał się Szpada. Niestety doszło w końcu do strasznej łapanki i Ritmo Latino trafił szlag. Zrobiło się to zbyt jawne. Szpada częstował nieodpowiedzialnych ludzi. Ktoś go sypnął. Wiesz… Jak ktoś sypnie w knajpie koks na stół i zaprasza wszystkich do ciągnięcia, to można się spodziewać, że i jego w końcu ktoś sypnie. Szpada dla odmiany sypnął Ritmo Latino i tak skończył się ten epizod (śmiech). Zaatakowali go w mieszkaniu. W maskach przyjechali, towar mu zabrali i ze dwa czy trzy latka go potrzymali. Już nigdy później nie widziałem ludzi z Ritmo Latino, ale był to fajny okres.

Pamiętam też amfetaminową wizytę u Pytona. W jego mieszkaniu zwisały z sufitu haki i łańcuchy w dużych ilościach. Był to oczywiście pomysł jego pierdolniętej laski, która podwieszała go na tych hakach. Ona w ciąży, ten na amfie plus te haki… Mówię: – Jezus… Co wy tu robicie? A ona: – To ty nie wiesz? To ja ci pokażę zdjęcia! I wyciągnęła zdjęcia ze swoich amerykańskich imprez. Ona była pod tym względem całkowicie bezwstydna. W żaden sposób nie była zażenowana faktem, że była prostytutką. Uważała to za taki po prostu styl życia. I faktycznie miała sporo tych zdjęć. Jak ja bym zobaczył swoją dziewczynę na takich fotach, to musiałbym chyba zrewidować swoje poglądy, a Pyton jakoś to łykał. Do dziś są razem, mieszkają w Ameryce. Pyton daje czasem sygnały stamtąd. Jest tam jakimś komputerowym cwaniaczkiem. Z mojego rozeznania cały czas wali hermana. Jest daleko, więc z powodu tego, co mówię, krzywda mu się nie stanie. Jedno jest pewne – ponieważ przebywa w Chicago, heroiny mu nie zabraknie. Szpadę dupnęli i zamknęli na kilka lat w Katowicach. Nie wiem, czy nie był przypadkiem świadkiem koronnym. Chłopcy z Ritmo Latino poznikali niczym kamfora. Nie wiem, czy kiedykolwiek ich złapali, ale coś dziwnie mi się wydaje, że za wszystkich beknął Szpada. A krakowska policja, wiesz… Wielkie artykuły z cyklu „Rozbita siatka przemytnicza”, „Doskonale zorganizowany proceder”… Policja wyglądała na całkowicie zaskoczoną. Zdawało im się, że rozbili świetnie działający gang, doskonale zorganizowaną strukturę. A struktura polegała na tym, że Szpada wszystkim rozdawał, a w Ritmo nie szło kogokolwiek spotkać. Nie był to żaden zorganizowany gang (śmiech). Gówno prawda! Może gdyby byli lepiej zorganizowani, to działaliby dłużej, a może nawet do dziś. Nie byłoby źle, bo mieli świetny towar z dobrej ręki. Uwierz mi, że oprócz wizyt amerykańskich już nigdy później nie wciągałem tak dobrego koksu, który działał długo, nie powodował kleszczenia, impotencji i nie musiałeś co chwila biegać do kibla, żeby dociągnąć kolejną kreskę. Pamiętam też, że po tym koksie nie było ciśnienia na alkohol. Dwa niuchy od Szpady wystarczały, żeby przetańczyć cały wieczór. Już nigdy później nie wciągałem tak zajebistej kokainy i też nigdy później nie przypominam sobie tak luźnej, swobodnej, narkomańskiej atmosfery, kiedy nikt się nas nie czepiał. Można było palić marihuanę w lokalach, można było brać prąd od ludzi, podłączać elektryczne sprzęty i grać na streecie. Robiliśmy takie rzeczy. Ludzie bez dyskusji pomagali. Słyszałem tylko: – Dawaj kabel! Już gramy! Niech w tym kraju wreszcie będzie wesoło! Był to taki świeży oddech po komunie, kiedy bardzo dużo było wolno. Nikt się nie czepiał, nikt nikogo nie sprzedawał. W momencie, gdy zgarnęli Szpadę, a policja przypisała sobie kolejną wielką zasługę, zrozumiałem, że skończył się pewien etap. Był to etap freelancingu, swobodnej działalności, samowolki, a teraz już będziemy mieć nową, kurwa, śrubę. Na koniec wygrało SLD i wtedy już całkiem zgłupiałem… Żyliście przez chwilę w pewnym zawieszeniu – komuna już upadła, a nowy system dopiero powstawał.

Uwierz mi, że brak struktur mógłby trwać do dziś! Ten przejściowy moment był naprawdę fajny. Ty załapałaś się dopiero na zhierarchizowane, katolickie struktury, drogi i chujowy koks, marihuanę, którą trzeba kupować, a którą dawniej sobie rozdawaliśmy, i tak dalej. Pamiętam czasy, kiedy jeden gram ważył jeden gram, a nie 0,9. I u mnie też tak było, kiedy handlowałem haszem z Bolcem. Byłem uczciwym dilerem. Bolo czasem mnie za to opierdalał: – Co ty, Maciek, dajesz takie duże porcje?! Później ludzie narzekają na moje! – Jakie duże porcje? Grama daję. To ile ty dajesz? – Nie daje się grama! Mniej się daje! 0,8 się daje! – Kurwa, Bolo… Już nie bądź taki oszczędny! – Nie o to chodzi! Później ludzie przychodzą i mają pretensje, że ja sprzedaję za małe porcje. – To weź doważ, chłopie. W takich momentach przypominałem mu niemieckiego dilera, którego poznałem w Berlinie, który nic nie ważył, tylko po prostu obcinał obcążkami z wielkiej płachty, żadnego ważenia tam w ogóle nie było. A u niego, to wiesz… Waga i akcja „Albrecht Diler” (śmiech). W Bolcu walczyły dwie cechy. Z jednej strony był cwaniakiem i drobnym przestępcą, a z drugiej – był jednak artystą. Jak ja mówiłem na przykład, że każda praca hańbi, to on się oburzał: – Jak to?! Przecież czasami chłopaki potrzebują iść do pracy, coś zarobić! A ja dalej: – Bolo, praca hańbi. On tego nie rozumiał. W pewnych chwilach odzywał się w nim osiedlowy robotnik. Coś w stylu – jak trzeba, to trzeba – bierzemy łopatę i kopiemy, robimy (śmiech). No a potem, jak sobie znowu zajarał albo wziął kwasu, to potrafił wymyślać z czapki długie, zajebiste teksty. Improwizował poetycko i trzeba przyznać, że naprawdę potrafił to robić. Wtedy okazywało się, że jest wśród nas talent, jest wśród nas artysta. To było ewidentne. Dużo osób mu to mówiło, więc oczywiście łapał swojego syfona. Był pewniakiem. Chciał być gangsta i być może właśnie to go zgubiło. Zmarł na atak trzustki. Bardzo wielu moich młodszych kumpli, typu Bolo czy Rafał Kwaśniewski, patrzyli na ten mój etos, na to moje ćpanie i chcieli być tacy jak ja. Tyle że ja zawsze spadałem na cztery łapy, a oni lądowali w bagnie. Wrócimy jeszcze do tych historii, ponieważ jest to temat rzeka. Rafał wylądował na cztery lata w więzieniu, a Bolo, kurwa, zmarł. Chcąc być tym samym co ja, pobłądzili i de facto tym samym w ogóle nie byli. Oczywiście Bolec miał częsty kontakt z koksem, ale – umówmy się – od koksu tak szybko się nie umiera, więc to nie było tylko to, musiało być coś jeszcze. Ja też brałem heroinę czy wielokrotnie zmasakrowałem się amfetaminą, ale jednak zawsze udawało mi się jakoś z tego wyjść. Po kilku dramatycznych stanach, przez które przeszedłem po amfie, obiecałem sobie, że nigdy więcej świadomie nie wezmę tego gówna. Chociaż oczywiście zawsze może się zdarzyć,

że ktoś podsunie ci kokainę, która będzie wymieszana z amfą. Mając tę wiedzę, staram się unikać sytuacji tego typu.

69 Czuby – kwiatostan żeńskiej odmiany marihuany; część rośliny zawierająca najwięcej THC.

Wpierdol od taksówkarzy Akcja ma miejsce w tym samym czasie, kiedy przygody z Pytonem. Mieszkałem już z Ewą. Jak już wspominałem, nasze mieszkanie przypominało nieco squat. Odbywały się tam próby zespołów, więc było dużo hałasu, co dzielnie znosili sąsiedzi. Były lata 90. i ludzie mieli dużo większą tolerancję niż teraz. Zdarzało nam się oczywiście wracać z miasta po pijanemu, zwyczajnie nawaleni. Dużo się wtedy piło. Jak już było za co, to człowiek chętnie się upił, żeby nie myśleć za bardzo o kolacji. Generalnie była bida. No i była taka sytuacja, że mieliśmy też psa. Któregoś dnia postanowiłem normalnie wziąć psa z azylu. Uparłem się, że koniecznie muszę go mieć. Jakoś było mi to potrzebne. Długo nie pożył, może kilka lat, ale było to fajne zwierzę. Daliśmy mu na imię Zenon. Pamiętam, że nawet pojechałem z nim do Jarocina. Pies ten panicznie bał się wystrzałów, huku, tłumu, nie lubił ludzi, więc wiesz… Tak sobie z nim było na festiwalu. Pamiętam też, jak kiedyś podczas spaceru w Krakowie usłyszał okrzyk: „Cra-co-via!” – który ledwo do nas dotarł z odległości piętnastu kilometrów – od razu schował ogon pod siebie i zrobił akcję „zrywka”. Nie wiedziałem, co jest grane, nie? Wziąłeś go ze schroniska, więc nie ma się co dziwić – miał swoje traumy. Miał swoje dziwne zwyczaje. Był typowym psem z azylu. Bardzo kochałem Zenona, ale nie umiałem się z nim porozumieć, bo ja chciałem się z psem drażnić na ostro, a on był jednak po przejściach, więc efekt był taki, że bardziej chodził za Ewą. I była jakaś taka akcja, że byliśmy na mieście i mieliśmy ze sobą rower. Ewa uparła się, żebym wziął ją na ramę i tak dotrzemy do domu. Mówiła: – Bierz mnie na bagażnik. Nie będziemy przecież prowadzić tego roweru. Jedziemy! Usiłowałem protestować: – Jesteśmy, kurde, pijani! Zobaczysz, że zaraz będzie z tego jakaś bryndza… Ale ona dalej ciągnęła swoje: – Nic nie będzie! Jedź, jakoś damy radę. No więc ja prowadzę, ona na bagażniku i jeszcze do tego Zenon biegł za nami. Mijaliśmy po drodze postój taksówkowy pod dworcem w Krakowie. Taksówek było co najmniej 15. Pech chciał, że wjechałem gościowi w lampę. Kierowca się zapiekł, za nim wyskoczyło ze trzech innych i zaczęli strasznie agresywnie się zachowywać. Zabrali mi rower i wsadzili do bagażnika, tłumacząc, że przejmują go na poczet pokrycia kosztów, a był to jakiś stary składak. Byli chamscy, skakali do mnie z łapami. Jeden z nich porządnie mnie rozjuszył, a ja zamiast zachować, kurwa, spokój, bo było ich pełno, to wziąłem się za napierdalanie w nich, bo byłem pijany. Jednego z byka, drugiego z byka, trzeciego z kolana. Zacząłem rozrzucać ich po kątach. Miałeś opowiadać o tym, jak dostałeś wpierdol od taksówkarzy, a tymczasem okazuje się, że jechałeś pijany na rowerze, do tego w dwie osoby, zbiłeś kierowcy

lampę, a następnie rzuciłeś się do ataku. Nie no, tak to też nie było (śmiech)… Oni mnie szarpali i dopiero wtedy zaatakowałem. Nie wytrzymałem nerwowo, choć wiedziałem, że powinienem wytrzymać. Alkohol mi to zrobił. Byłem zaprawiony w ulicznych bójkach. Stoczyłem ich co najmniej 50, jak nie więcej. No i jak już, kurwa, zobaczyłem, że trzech gości jest całkowicie skasowanych i obcierają krew z twarzy, to z tych wszystkich taksówek, które tam stały, a było ich z 15, jak nie lepiej, wyskoczyli goście i dawaj do mnie (śmiech)! Nie wiedziałem, co robić – uciekać, stać czy co? Pomyślałem, że zajmę jakąś taką pozycję, żeby przynajmniej nie zaszli mnie od tyłu. Przebiegłem kilkanaście kroków, stanąłem pod drzewem i czekam na nich. Przez chwilę pomyślałem, że może mógłbym dać w długi palnik i zwiać, ale nie mogłem tego zrobić, bo była tam ze mną moja małżonka i pies. Poza tym chyba psychologicznie nie dałbym rady. Zawsze miałem z tym problem podczas zadym politycznych. Nie mogłem zrozumieć, czemu ludzie tak szybko uciekają. No, w każdym razie stanąłem pod tym drzewem i co tam jeszcze zdążyłem, to jednemu czy drugiemu przyjebałem. Potem pamiętam, że leżałem na glebie, widząc dookoła siebie latające glany. Jakoś tak sprawnie, sprytnie się zwijałem, że nie dostałem ani razu w łeb. Jeden z typów miał czerwone buty z mocną podeszwą. Dostałem z tego jego buta w żebra i od razu poczułem, że zrobiło mi się gorzej. Nie pamiętam już, jak to dokładnie było, ale chyba musiałem inaczej, głośniej krzyknąć, bo nagle taksówkarze odstąpili, nagle wszyscy zniknęli. Patrzę się do góry – Ewa stoi nade mną, a wystraszony Zenon nie wie, co robić. Przyjechała policja i od razu wzięła się za nas, bo tamci krzyczeli: – To oni! Bierzcie ich! To oni! Mnie wzięli do jednej suki, a starą z rowerem i psem do drugiej. W takim składzie pojechaliśmy na komisariat (śmiech). Miałem złamane ze trzy żebra, czułem się fatalnie. Co prawda byłem jeszcze pijany i podekscytowany, ale już czułem, że porządnie boli mnie bok. Na komendzie akcja „dmuchamy”. Ja miałem tylko 0,4, małżonka – 0,6 czy 0,8, pies nie dmuchał (śmiech). Najśmieszniejsze było to, że Zenona zamknęli do osobnej celi. Pomyślałem sobie wtedy: „Boże, co ten biedny pies musi przechodzić... Nie dość, że miał takie ciężkie życie, to jeszcze teraz zamknęli go na komendzie na Mogilskiej”. Był to gigantyczny moloch, piętnastopiętrowy budynek, który spokojnie mógłby być więzieniem. Długo nas tam wałkowali, międlili, nie chcieli nas wypuścić. Mówię do nich: – Puśćcie mnie. Chyba muszę iść na pogotowie, bo coraz bardziej boli mnie bok. Chcieli kręcić nam sprawę. W sumie nie wiem, czemu nam, a nie tamtym. Zacząłem się bronić: – No nie, kurwa! Jak tak gramy, to my kręcimy im sprawę o pobicie. Zacząłem nawijać z jednym z tych policjantów, że tak naprawdę, to zostałem chamsko pobity, że mnie zaatakowali, więc się broniłem. Oczywiście okazało się, że jeden z tych taksówkarzy ma coś złamane i oni zeznali, że to ja ich pobiłem, że to oni się bronili. Mimo to gliniarz zagadał do mnie tak:

– A wie pan co? Tak między nami mówiąc, to im od dawna się należało. Ja: – No to skoro oni chcą mi kręcić sprawę, to jedyne, co możemy zrobić, to założenie sprawy o pobicie. Akcja „pozew na pozew”. No bo jak nic nie zrobię, to będę jeszcze musiał łazić na jakieś rozprawy sądowe. Jestem pokrzywdzony, więc jak nie założę sprawy, to jeszcze sam za to odpowiem. Tak to nie ma! Złożyłem zeznania i pozwałem ich. Był to dobry ruch. Jakiś czas jeszcze przyłazili, ale koniec końców nic z tego nie wynikło, sprawie ukręcono łeb. Później jeszcze parę razy przechodziłem koło tych taksówkarzy na ulicy, wypatrywałem kutasów. Obserwowałem, jak stopniowo stają się coraz bardziej sfrustrowani, bo nie mają pieniędzy. Kierowców było więcej niż pasażerów. W latach 90. panowała bida, więc ludzie nie jeździli taksówkami tak jak teraz. Frajerzy stali na postojach, frustracja rosła. Za każdym razem, jak koło nich przechodziłem, czyniłem sobie uwagi, naśmiewałem się z tych panów. Straszne było to towarzystwo. I taką to miałem z nimi przygodę. Jak leczyłeś połamane żebra? Żeber się nie składa, więc po prostu leżałem na chacie i przez dobre trzy tygodnie zażywałem zdobyczne środki przeciwbólowe, które w dużych ilościach dostarczał mi Mietek (śmiech)… Powodowało to, że momentami nawet nieźle się czułem. To jest tak, jak w tym angielskim dowcipie[70] – najgorzej było, jak się śmiałem, a oczywiście odwiedzali mnie znajomi i nie wiadomo dlaczego wszystkim przychodziło na myśl, żeby mówić śmieszne rzeczy. A właśnie zaśmianie się, kaszlnięcie i kichnięcie to trzy najgorsze rzeczy, jakie mogą cię spotkać, kiedy masz złamane żebra. Mówię ci – tragedia (śmiech)! Tak więc dobre trzy tygodnie musiałem przeleżeć w łóżku. Dostałem ciężki wpierdol. Pamiętam, że naprawdę długo mnie bolało i w żaden sposób nie mógłbym w tamtym czasie śpiewać czy czegokolwiek wykonywać. Nie dałbym rady. Przeżyłem całe mnóstwo sytuacji podobnych do tej. Umówmy się: włócząc się po kraju i grając na ulicy, stoczyłem masę takich bójek. Próbowałem to nawet kiedyś policzyć. Momentami zdawało mi się, że zaliczyłem około stu takich akcji, ale teraz wiem, że na pewno nie aż tyle. Myślę, że z ręką na sercu mogę powiedzieć, że miałem przynajmniej 50 starć ulicznych. Masz sporą bliznę na nosie. Opowiesz, kto ci to zrobił i jakie było tło tego zajścia? Jest to historia z gatunku przygód alkoholowych. Dostałem potężny strzał nożem. Był to czas, kiedy włóczyłem się z Denaturką, a Denaturka była wtedy, kiedy był Tymiński. „Ach proszę pani” Ach proszę pani proszę pani Niech mnie pani więcej już nie rani Już dosyć nie chcę nie chcę za nic Niech nie rani mnie pani nie pani

Niech skończy się już to ranienie Bo ja nie jestem do ranienia Co kiedyś piękne teraz zwiędłe Cynizmem przeżarte – schemat Ulica śpiewa hymn o dolarze A wolni grażdanie szczerzą szczerby I Polska Polska űber alles Faszyści grupami jak psy na ulicach miast Próbują noży na mej twarzy Polska Polska ponad wszystko W kleszczach milczenia pociągiem jadę Pani bardziej samolotami Których się pani trochę boi Tak ciągle się oddalamy zbliżamy Taki życiowy es-flores Na pani miejscu już dawno bym go rzucił Dałbym rozsądkowi głos I miłą melodię zanucił Zima – która to już zima Doprawdy zbyt dobrą mam pamięć Wina – która to już wina Dlaczego tak dobrze pamięta się to co złe A przecież tak dobrze cię przytulić I miłą melodię zanucić Ono setine seti maria Dana elito ne pa er O no setine seti maria Irija sino deside Szante szante dana elito Irija date maj Simon simon idarineo Ride vau ride vau Majer repijas Tiarra botisz ri sivanon Se mori del le par Iridamon iridamon Szante szante dana elito Irija date maj Simon simo da fe Ride vau ride vau

Na ulicach Krakowa szerzył się wówczas maksymalny bandytyzm. Pamiętam, że widziałem scenę, jak naziskinopunk z jakimś drugim ewidentnym, łysym naziolem ganiali ludzi po mieście. Nazipunk miał w jednej ręce nóż, a w drugiej sprężynę od łóżka. Trwa gonitwa, a tu nagle podjeżdża suka i policjanci krzyczą do łysego: – Hej, halo! Chodź no tutaj! Co tu się dzieje?! I ten nazipunk podchodzi do nich, do tej suki, a drugi naziol czeka z boku. Trzymając narzędzia za plecami, podszedł do policji, nachylił się do radiowozu i zaczął z nimi gadać. Frajerska psiarnia bała się, kurwa, wyjść! Scena ta miała miejsce tuż przy wyjeździe z Floriańskiej, na samym środku Rynku. Stałem i obserwowałem. Pomyślałem sobie wtedy: „Co to się, kurwa, dzieje w tym wolnym kraju? Takich rzeczy to ja jeszcze nie widziałem…”. I wyobraź sobie, że w tym momencie pojawia się dwóch koników, czyli handlarzy złotem i walutą. Doskonale ich znałem. Ja się patrzę, a oni podchodzą z boku naziola i nazipunka i zaczynają dosyć fachowo ich napierdalać – z nogi, z kolana i tak dalej, nie? Zneutralizowali ich. Policjanci nawet nie wyszli z suki. Konikowania już niby nie było, a tu nagle taka akcja! Chyba po prostu współpracowali z policją, bo podejrzanie profesjonalnie skuli tych nazioli. Policja przez okno podała konikom kajdanki i dopiero potem po nich wyszli, załadowali do suki i odjechali. I wyobraź sobie, że chyba nawet tego samego dnia wieczorem, idąc z Denaturką i Cikiem, spotkałem gościa od sprężyny i kosy. Byłem pijany jak bela i chyba trochę naćpany. Widzę, że naprzeciwko mnie stoi ten sam kolo i nawija do mnie: – Co, kurwa, Maleńczuk? Coś ci się nie podoba? A ja na to: – A chodź tu, kurwa! Zapraszam… I idę do niego! Poczułem, że zanim zdążyłem mu przypierdolić, sam otrzymałem cios. Myślałem, że strzelił mnie z piąchy. Wydawało mi się, że nic mi nie zrobił, bo nawet mnie nie zachwiało, więc sam sprzedałem mu swojego strzała, po czym typ padł. Gość załatwiony, więc odwróciłem się na pięcie i spokojnie sobie idę. Przerażona Denaturka krzyczy za mną: – Rany boskie, Maciek! Jak ty koszmarnie krwawisz! – Lekko mnie uderzył, nic mi nie jest. Podała mi lusterko i mówi: – Sam zobacz, co masz na twarzy! Patrzę w to lusterko i co widzę – wzdłuż całego nosa mam około pięciocentymetrowego sznyta i coś jeszcze koło oka. Wpakowałem się do pierwszej lepszej apteki i mówię do baby w okienku: – Niech mi pani da jakiś opatrunek, bo krwawię. Baba w krzyk:

– O, Jezus Maria! Jak pan wygląda! Niech pan stąd natychmiast wyjdzie! Byłem pijany, więc nic nie czułem. Myślałem, że nic mi nie jest. Tyle tylko, że krew kapała mi na koszulę. Cały gors miałem we krwi. Aptekara zaczęła mnie opierdalać: – Niech pan jedzie na pogotowie! Ma pan wielką ranę na twarzy! – Po co? Będę miał bliznę, będzie fajnie… – A co pan w ogóle mówi! To trzeba szyć! Niech pan natychmiast jedzie na ostry dyżur! Nie wiem czemu, ale cały czas wydawało mi się, że to jakoś samo mi przejdzie, że jakoś samo się zagoi. Byłem pijany, więc wiesz… Pojechaliśmy w końcu na to pogotowie, a tam wszyscy w szoku! Lekarz mówi do mnie: – O rety, jaka rana! Od czego pan to ma? – Mam to od noża. – W takim razie musimy zakładać sprawę. Otrzymał pan cios nożem, a to jest kryminał. Takie rzeczy musimy zgłaszać na policję. Jakby to była bójka czy wypadek, to co innego, a to jest intencyjny cios nożem, proszę pana. Nie pamiętam, jak dokładnie się to skończyło. Doktor powiedział, że musi zgłosić sprawę, ale nic z tego chyba nie wyszło. Założyli mi kilkanaście szwów. Rana przyzwoicie się zagoiła. Łażąc później po mieście, widywałem tego nazipunka. Wyglądał coraz gorzej. Było po nim widać, że jest całkowicie złym człowiekiem. Cały był pochlastany. Wiadomo było, że prędzej czy później kogoś zabije. Mnie strzelił dla przyjemności. Wiesz co, to jest tak, że jak ktoś strzela w twarz, to robi to dla przyjemności. Jakby chciał mnie zabić, to strzeliłby mnie w korpus i wtedy to już naprawdę miałbym kłopoty. On tak po prostu chodził sobie po Rynku z kosą i ciął ludzi. Miałem wrażenie, że podczas naszej scysji wyprowadziliśmy cios jednocześnie. Jebany mańkut strzelił mnie sierpowym. Nie spodziewałem się, że jest leworęczny. Był mniejszy, niższy, więc mnie wyprzedził. Parę milisekund później sam oberwał. Dziabnął mnie i dało się odczuć, że sprawiło mu to frajdę. Na koncertowym albumie Homo Twist Live After Death zapowiadasz piosenkę Krew na butach stwierdzeniem trafnie podsumowującym opisaną powyżej historię i jej podobne – mówisz, że z bliżej nieokreślonych przyczyn krakowscy chłopcy nie lubią dziewczyn, tylko lubią noże… To im zostało do dziś. Paranoja. Uwierz mi, że po tej akcji zacząłem się zastanawiać, jak niby będzie dalej wyglądało moje chodzenie na Rynek. Miałem za sobą coraz więcej bójek, w związku z czym miałem coraz więcej wrogów. Po mieście łaziło coraz więcej skinheadów, którzy mnie nienawidzili. Wielokrotnie, zwłaszcza podczas sylwestrów, toczyłem różne, czasem dosyć ciężkie boje. Napierdalałem ich. „Krew na butach”

Chłopcy w naszym mieście Mają charaktery ciężkie Noszą noże kastety Chętnie biją kobiety Chcą krwi chcą zadymy Chętnie biją dziewczyny Noszą noże kastety Chętnie biją kobiety Krew na butach We znaki im się dały lekcje Niezdrowe powietrze Krew na butach na murze Bazgrze dzieciak w mundurze Tata w pokoju smutny i zły Mama w kuchni połyka łzy Bo chłopakowi przydarzyło się Dwieście dziesięć za sto cztery osiem Niewygodnie i prawdopodobnie nieskutecznie walczy się gołymi rękoma z kimś, kto posługuje się nożem lub innym ostrym narzędziem. No, zdecydowanie (śmiech)! Dlatego zacząłem kombinować, skąd by tu wytrzasnąć pas góralski. Zamierzałem chodzić w nim na miasto, żeby jakkolwiek chronić bebechy. Zastanawiałem się nawet, czy może samemu sobie taki zrobić, czy coś… Zakładamy zbroję i dopiero tak przygotowani ruszamy w miasto (śmiech)… No wiesz… Po takim wydarzeniu, jakie mnie spotkało, masz różne myśli, z cyklu „już nigdy nie wyjdę z domu bez kastetu” i tak dalej. Zacząłem w końcu łazić z kastetem, ale dalej nic z tego, bo prawda jest taka, że ile razy masz kastet, tyle razy nikt do ciebie nie fika, nic się nie dzieje. Wiesz, o co chodzi… Dopiero jak wyjdziesz nieuzbrojony, zapomnisz o tym, że w ogóle może być bójka, to dopiero wtedy ta bójka jest. Mam paralizator i gaz pieprzowy. Pewnie ani razu ich nie użyłaś, a jak były potrzebne, to ich nie było. Zgadłem? Zgadłeś – w celach obronnych nie użyłam ich ani razu. Miałem to samo. Ile razy wychodziłem uzbrojony na miasto, tyle razy absolutnie nic się nie działo i moje uzbrojenie nie było do niczego potrzebne. Natomiast jeśli mam podsumować ten temat, to muszę powiedzieć, że postanowiłem w pewnym momencie przestać używać w bójkach rąk. Nie dość, że kutas rozwalił mi nos, to jeszcze miałem o jego mordę rozpieprzone palce. Zauważyłam, że wielu mężczyzn waszego pokolenia ma blizny po zębach na

knykciach. Tak jest (śmiech)! Ale to jest głupota! Ja się już później nauczyłem, że nie warto walić z piąchy. Dłużej mi się goiła rozbita ręka niż chlaśnięty nożem nos. Twarz miałem zaszytą i szybko ją wyleczyłem, a łapa mi się jadziła, bo chuj miał brudne zęby. Pointa jest taka, że później stosowałem na ulicy strzał z byka, starałem się nie używać rąk. Jeżeli już – to byk, łokieć, kolano. Takie rzeczy, żeby nie niszczyć sobie dłoni, bo to się najgorzej goiło.

70 W kolonialnej bójce z dzikusami angielski lord otrzymał cios włócznią, która następnie utkwiła mu w piersi. Przebiegający obok drugi lord z właściwą Anglikom flegmą zapytał: – Boli pana? – Tylko wtedy, gdy się śmieję – uprzejmie odpowiedział leżący.

Impreza amfetaminowa – nigdy nie zejdę na psy Tkwimy w latach 90. W połowie lub może trochę wcześniej. Rozwijała się kultura klubowa, więc chcąc nie chcąc, chodziliśmy na te imprezy. Można było potańczyć, a ja wciąż czułem się całkiem młodo. W sumie za czasów komunistycznych nie za bardzo można było potańczyć, chyba że na dancingu, ale to w parach, więc to nie taki taniec, o jaki mi chodziło. Chociaż na dancingi też chodziłem i było fajnie. Natomiast później wkroczyła kultura klubowa i zaczęli pojawiać się ludzie, których nazwałbym new hippie. Oprócz nich pojawiło się też dużo początkujących, łysych raperów z cyklu – ni to raper, ni to złodziej. W tamtym czasie rap dopiero co wystartował, więc jeszcze nie za bardzo było wiadomo, kim oni w ogóle są, ale było ich dużo i wyglądali jak zwykli bandyci. Ciągle był nieograniczony dostęp do narkotyków z dawnych czasów – między innymi heroiny. Amfy było całe mnóstwo. Pojawiły się też kwasy w dużych ilościach, bo chłopcy zaczęli przywozić z Holandii. Knajpa Krzysztofory zaczęła wyrabiać się w poważniejszych balangach i po którejś kolejnej imprezie tam wylądowałem z tamtejszą ekipą w jakiejś willi. Ktoś powiedział, że przenosimy się do kogoś do domu, i poszliśmy. Było ze 30 osób, a może nawet więcej. Muzyka grała cały czas. Jakiś taki, powiedzmy, funk. Było pełno ludzi, których nie znałem, ale było też pełno ludzi, których znałem – trochę z Warszawy i tak dalej. Do willi przybył też niejaki kolega Piotrek B., który przebywa aktualnie w Stanach, i powiedział, że ma amfę. Zaraz przyszedł jakiś inny typ i pyta Piotrka: – Ile masz tej amfy? A ten wyciąga i pokazuje, że ma pełny, półlitrowy słoik. Na to ten drugi mówi: – A ja mam całą płachtę kwasu. Jak ktoś chce, to niech se wycina. I rzucił na stół te kwasy, a Bondarek sypnął na stół amfę. Wszyscy wciągali. Totalnie przegięliśmy pałę. Chłopcy pokroili kwasy i nałykali się ich jak wariaci. Ja kwasa nie zjadłem. Naćpałem się wystarczająco amfą, która całkiem mnie otumaniła. Nie pamiętam nawet, czy w ogóle był tam alkohol, ale chyba trochę było. Pamiętam natomiast, że w pewnym momencie całkowicie zdemolowano sprzęt grający. Ludzie porozłazili się po domu, gadając jedni przez drugich. Do kogo należała willa? Nie mam pojęcia (śmiech)! Trudno powiedzieć, kto był właścicielem, gospodarzem czy ki chuj. Wiem za to, że był tam spory ogród i że wszędzie walały się duże ilości syntetycznych narkotyków. Pamiętam, że czułem się coraz gorzej, a jednocześnie w żaden sposób nie mogłem przestać podrygiwać, mówić do kogoś, chodzić, pałętać się. Nie mogłem tego wytrzymać, męczyłem się. Wyszedłem na zewnątrz, a tu okazuje się, że jest już

jasno. Zobaczyłem, że po podwórku, z drzewa na drzewo skacze malutki kotek. Podszedłem do niego, spojrzeliśmy sobie w oczy i wtedy zorientowałem się, że ten kot ma całkiem oszalały wzrok. Zapytałem towarzyszy imprezy: – Co zrobiliście temu biednemu kotu? – Ktoś dał mu kwasa… A to był taki kotek ze dwa kilogramy. Pomyślałem sobie: „Jezus Maria… Czy to zwierzę to przeżyje?”. Przyglądając się szaleństwom kota, wydawało mi się, że jest nadsprawny, ponieważ przeskakiwał z drzewa na drzewo jak szalony (śmiech)! Miał obłęd w oczach. Z całej tej imprezy najmocniej utkwił mi w pamięci moment, kiedy ludzie zaczęli wychodzić na światło dzienne, czyli kiedy wszyscy wyszli na podwórko. Uwierz mi, że wyglądali jak zombie lub górnicy, którzy po nie wiem ilu dniach wychodzą z ciemnej kopalni. Wszyscy przysłaniali oczy. Na ich twarzach zaczęły się pojawiać zaognione pryszcze. Patrzę w lutro i widzę, że mam to samo. Wszyscy są w pryszczach. Mówiłem do siebie w myślach: „Co za syf! Ta impreza to jakieś kompletne gówno!”. Z nikim nie mogłem się porozumieć. Próbowałem ze wszystkimi podjąć jakąkolwiek rozmowę, a nie zarejestrowałem z tego nic konkretnego. Nic sensownego się tam nie wydarzyło. Willa została zdemolowana, kot został naćpany, a ja mam syfy na mordzie i chcę iść do domu, tak? Czuję się czczy, pusty, mam wrażenie, jakbym nałykał się plastiku. Całkowicie, totalnie przedawkowałem amfetaminę. Była ze mną moja żona Ewa. Pamiętam, że poszliśmy stamtąd i dotarliśmy na chatę. Postanowiłem, że kładę się spać. Byłem wykończony po całej nocy, ale czułem jednocześnie, że nie ma najmniejszej możliwości, żebym zasnął. Nie mogę leżeć, nie mogę wstać, nie mogę ruszyć ręką ani nogą. Myślę sobie: „Będę liczył – może to coś pomoże”. I tak: „Jeden, dwa, trzy… Pięćset…”. I znowu gonitwa myśli. Ilość myśli, jaka przeszła przez moją głowę, była przerażająca. Nie wiem, jak długo tak leżałem. Może godzinę, a może dwie. W ogóle nie odpocząłem. Wstałem i stwierdziłem, że w ogóle nie mogę jeść, mam nadmierną energię, a jednocześnie czuję się zmęczony i nie mogę spać. Pomyślałem, że może spróbuję coś zrobić, pójść gdzieś na miasto, zacząć grać albo sprzątać mieszkanie, to może mi przejdzie. Trudno mi powiedzieć, co dokładnie się działo, ale wiem na pewno, że stan ten utrzymywał mi się przez cztery dni. Miałem tego serdecznie, kurwa, dosyć. Chodziliśmy z Ewą po mieszkaniu, patrzyliśmy na siebie, a ja zadawałem sobie pytanie: „Kiedy mi to, kurwa, wreszcie przejdzie?”. Było okropnie. Mimo to jeszcze wielokrotnie później wciągaliśmy amfę, bo trafiały się takie okazje czy takie po prostu były okoliczności. W pewnym momencie stwierdziłem, że muszę zacząć zarabiać pieniądze, bo nie mam kasy. Wtedy już nie dilowałem. Była knajpa, która nazywała się Kuźnica, do której dawniej mieli wstęp tylko partyjni. Któregoś dnia okazało się, że mamy tam wjazd i jest tam jakiś organizator, z którym można się dogadać na koncerty. Zaczęliśmy organizować bale maskowe i inne rzeczy. Grało początkujące Homo Twist i pozapraszane przeze mnie różne krakowskie kapele, które znałem. Przychodzili znajomi, płacili trochę grosza. Z takiej imprezy można było

cokolwiek wyszarpać, chociaż parę stówek. Można było zarobić. Znajomi, którzy tam przychodzili, przynosili gigantyczne ilości amfetaminy. Przedawkowywaliśmy ją. Wydawało mi się, że to pomoże mi w graniu. W krótkim czasie okazało się, że faktycznie – mogę wypić nawet, kurwa, litr alkoholu i nadal stoję, nie przewracam się, ale jak biorę do ręki gitarę i zaczynam grać, to ręka zamyka mi się na gryfie i nie mogę, kurde, odgiąć palców. Nie mogłem grać, bo dostawałem skurczy. Prawdopodobnie miałem jakieś maksymalne wybicie magnezu z organizmu – tak jak to amfa wszystko wybija. Dostawałem takich skurczy, że nie mogłem odgiąć palców od gitary. Kiepsko to wychodziło. Pamiętam sytuację, kiedy nagle przyszedł Miarka i mówi: – Mam amfę. Ja: – No to dawaj. Wyszliśmy na zewnątrz z Kuźnicy, sypnęliśmy na parapet, oczywiście znowu za dużo, pociągnęliśmy na szybko do nosa, odwracam się, a tu cały, kurwa, postój taksówek, w tym znajome twarze z postoju przy dworcu. Przenieśli się na ten akurat wieczór ze swojej stałej miejscówy, bo w Kuźnicy coś się działo. Ja się patrzę, a tu znajome twarze patrzą na mnie wytrzeszczonymi gałami. Wykrzykiwałem w ich kierunku teksty z cyklu: „Dobra, dobra! Jutro doniesiecie, gdzie trzeba, chuje… Donoście gnoje!”. Pamiętam, że później poszedłem do domu i napisałem na tej amfetaminie kilka piosenek pod rząd. Między innymi utwór Miasto Kraków, gdzie pojawia się tekst „taryfiarze na etacie”. To było tak, że piosenka już była, ale zmieniłem tekst. W pewnym momencie zorientowałem się, że całe mnóstwo taksówkarzy ma drugi etat na policji. Napisałem też tekst Narkomanka, opisujący przygody trzech dziewczyn, z którego jestem bardzo zadowolony. Dwie z nich żyją – Kaśka Hordyńska i Agata Dudek. Floribertina Kalala zmarła. Chyba już o tym mówiliśmy, ale dopiero teraz przypomniałem sobie, w jakich okolicznościach napisałem tę piosenkę. W ogóle dużo było wtedy dziewczyn, które się stoczyły. Była wśród nich Denaturka, ale była też taka jedna Magda, która straciła oko. Piękna dziewczyna została nagle jednooka, bo naćpana gdzieś na melinie bawiła się strzykawką, w której był bezwodnik kwasu octowego, którym z niewiadomych przyczyn psiknęła sobie w oko, które w ten sposób straciła. Nie wiem, jak to było, czy ktoś ją potrącił, czy co się tam wydarzyło. Później chodziła albo w ciemnych okularach, albo z przepaską na tym oku, jak łapała ją fantazja. Najlepsze jest to, że nadal miała branie (śmiech)! Miała dupę i cyc i była strasznie puszczalska. W każdym razie mogę powiedzieć tyle, że dużo dziewczyn kończyło się wtedy na moich oczach. Ale nie tylko dziewczyn, w ogóle ludzi typu Rafał Kwaśniewski czy Bolo. A dziewczynom maksymalnie to szkodziło. Zawsze uważałem, że kobietom nie należy dawać narkotyków i utrzymuję tę zasadę do dziś. Dziewczynom najczęściej tak się to podoba, że w krótkim czasie niestety, ale idą na dno. Dobrym przykładem czegoś takiego była laska, której imienia nie pamiętam, ale wiem na pewno, że była właścicielką knajpy Jemioła. Była strasznie wyniosłą hrabianką z

lokalem w centrum miasta na Floriańskiej, gdzie schodziły się freaki. Sprzedawała tam piwo, wino, wódkę. Przychodziły tam tłumy ludzi. Była wyniosła, z nikim za bardzo nie chciała się kumplować. I pamiętam, jak przez te dragi, a głównie amfę, stopniowo przemieniła się w menelicę. Nagle zobaczyłem ją w wydaniu „sweter do kolan, dwa psy na sznurku”. Nie mogłem uwierzyć, że to ta sama laska! Jemioła poszła w diabły, trzeba było ją sprzedać. Doszło nawet do jakiejś sytuacji, że laska ta spadła z balkonu. Ta wyniosła osoba nagle bardzo mocno się stoczyła. Teraz przypominam sobie, że wiele osób w tamtym czasie źle mi życzyło. Zdaję sobie sprawę, że byłem upierdliwy, niejednemu dałem w mordę, nie przez wszystkich byłem lubiany. Bardzo wiele osób źle mi życzyło i dawało mi to do zrozumienia. Między innymi grupy skinheadów, którzy regularnie na mnie polowali. Mieli ten problem, że oni polowali na mnie, a ja polowałem na nich. Ja akurat lubiłem się bić (śmiech)… Pamiętam scenę, jak stanąłem naprzeciwko pięciu czy sześciu takich, zapraszając do startu, i nic się nie wydarzyło – nie mieli odwagi wystartować. Niedługo później, czyli kiedy napisałem hymn Cracovii – spotykałem na meczach bardzo wielu z tych, którym dałem w mordę albo z byka, i musieliśmy przybić sobie piątkę (śmiech). Uwierz mi, że mam tam szacunek… Zawsze było wiadomo, że jestem gościem, który się nie cofa. Jak to się stało, że napisałeś hymn Cracovii? Wynikło to z tego, że mieliśmy z Püdelsami koncert na stadionie Wisły. W związku z tym pomyślałem sobie, że będąc na stadionie Wisły, najfajniej byłoby krzyczeć: „Cracovia”! (śmiech) Jak pomyślałem, tak zrobiłem. Wykrzykiwałem też hasło: „Nigdy nie zejdę na psy!”, oczekując, że za chwilę na scenę wtargnie rozwścieczona bojówka Sharks i mnie zabije, ale oczywiście, jak zwykle nic się nie stało (śmiech). Spokojnie zszedłem ze sceny i poszedłem w swoją stronę. Później miałem wieczór autorski, na którym recytowałem fragmenty Chamstwa w Państwie. I na ten wieczór autorski przyszła grupa z Cracovii – chłopcy i dziewczyny. Mówili, że słyszeli, jak wołam: „Cra-co-via!” na stadionie Wisły i że im się to podobało. Zaprosili mnie na mecz. Parę razy przyszedłem, spotkałem się z zarządem, spotkałem się z Filipiakiem [Janusz, prezes Cracovii – przyp. red.], zrobiłem sobie zdjęcie w koszulce i w końcu po prostu napisałem ten hymn. Chyba grałem jeszcze wtedy z Püdelsami, chociaż tak dokładnie to już teraz nie pamiętam. W każdym razie wiem, że wziąłem Mietka na miasto, zapaliliśmy blanta, ja wziąłem kartkę i długopis i ustaliłem, że wracamy do domu z gotowym hymnem dla Cracovii. I mniej więcej tak się wydarzyło. Chodziłem z Mietkiem, który tak naprawdę to jest Wiślakiem, ale mniejsza o to. W każdym razie chodziliśmy razem i darliśmy mordę na całe miasto: „Cracovia i jej barwy dwie, Cracovio, po prostu kocham cię”. Ewidentnie szukałem guza, a Mietek razem ze mną, bo wiedział, że jak jest ze mną, to może. Guza nie znaleźliśmy, ale czuliśmy się bardzo dumni. Pojechałem z tą piosenką na jakieś święto Cracovii, gdzie jebnąłem ją a cappella, bo jeszcze nie było żadnej orkiestracji. Ktoś nagrał ten wykon i wrzucił na YouTube’a. Zaczęło robić się o tym głośno, ludzie zaczęli dzwonić do mnie w tej sprawie. W końcu znalazł się jakiś kretyn, który zorganizował studio i jakiegoś muzyka,

który zrobił orkiestrę na samplerze, a ja zaśpiewałem. Mówił, że teraz to my niby zrobimy singielki po 5 złotych, rozprowadzimy je i podzielimy się fifty-fifty. Zgodziłem się. Kolo zrobił singielki, sprzedał je, po czym zniknął (śmiech). Ale za to za każdym razem, kiedy odbywa się mecz, cały stadion śpiewa moją pieśń. Jest tam słynne hasło „nigdy nie zejdę na psy”. Zarząd Cracovii już wielokrotnie prosił mnie, ażebym usunął lub zmienił te słowa. Za każdym razem odpowiadam, że nie mogę tego zrobić z dwóch powodów – po pierwsze jest to główne hasło Cracovii, a po drugie określenie to wcale nie jest obraźliwe wobec Wisły, gdyż są psami (śmiech). Wisła to klub z policyjną tradycją. GTS – Gwardyjskie Towarzystwo Sportowe. Tłumaczyłem, że to określenie czy pojęcie ma nieco szersze znaczenie, na zasadzie: zawsze trzeba być człowiekiem, choć tak łatwo zejść na psy. Mówiąc krótko, „nigdy nie zejdę na psy” oznacza tyle, co „zawsze będę trzymał fason”. Hasło to było też zawołaniem do tych wszystkich graczy Cracovii, którzy z powodów merkantylnych, finansowych przeszli do Wisły, bo bywały też takie akcje. I wtedy mówiło się o takim osobniku, że zszedł na psy.

Śmierć Johna L. Byłem w środkowym okresie grania na ulicy. Generalnie próbowałem zaczepić się, gdzie się da. Opowiem teraz o ciężkim alkoholizmie, czyli de facto czymś, czego bardzo w Polakach nie lubię. W sobie również. Tego, że wszyscy do pewnego stopnia jesteśmy zmuszeni do bycia nałogowymi alkoholikami. Zmuszeni przez kogo lub co? Jesteśmy zmuszeni kulturowo. Chrzciny, pogrzeby, pobory do wojska. Wszelkiego rodzaju imprezy odbywają się w Polsce przy wódzie, i to przy ostrej wódzie. Niemałe zasługi ma tutaj poprzedni system, w jakim funkcjonowaliśmy. Niech ci będzie. Ale wiem na pewno, że polski chłop pił już wcześniej. Umówmy się – Polacy piją od dawien dawna. Poczytaj sobie Dyzmę, jak się wtedy pijało, jak wojskowi pijali, wiesz… W rozdziale o wariatkowie opowiadałeś o dwóch góralach, których przywieźli na twój oddział w stanie ciężkiego delirium. Takie sytuacje były za komuny na porządku dziennym? W czasach mojej młodości piło się do spodu. Ludzie przemieniali się w szmaty. Było tego pełno na moim osiedlu. Było tego pełno dookoła mnie. I umówmy się, że do pewnego stopnia zawsze nienawidziłem alkoholu i pijanych ludzi. Pierwszy raz napiłem się w wieku siedmiu lat, ale dalej nie lubiłem pijanych ludzi. A kiedy pierwszy raz się upiłeś? Mniej więcej wtedy, kiedy zakończyłem przygodę sportową. Chociaż jako sportowiec też parę razy się upiłem. Co do tego nie ma żadnych wątpliwości. Natomiast nie byłem w ogóle uzależniony. Piłem okazjonalnie – jak przyszli koledzy i coś przynieśli. W jakim wieku stałeś się uzależniony od alkoholu? Ooo… To bardzo późno, moja kochana. Dopiero koło czterdziestego roku życia uświadomiłem sobie, że jestem alkoholikiem. Wtedy sobie uświadomiłeś, a ja pytam: kiedy się nim stałeś? Myślę, że gdzieś koło trzydziestki, chociaż nie jestem tego taki pewny. Tak na poważnie stałem się alkoholikiem, jak zrobiłem większą karierę, zacząłem więcej jeździć na koncerty, robić więcej prób i spotykać się z zespołami. To wszystko było okraszane piciem. Każdy koncert odbywał się przy wódzie. Podczas występów Püdelsów potrafiłem wypić pół litra, będąc na scenie, nie licząc alkoholu wypitego w samochodzie, przed wejściem na scenę i alkoholu, który wypijaliśmy po zejściu ze sceny. Więc myślę, że mógł być to nawet litr dziennie. Miałem wtedy dużą odporność, ale to już było później, a ja chcę ci opisać sytuację, kiedy pierwszy raz spotkałem się z ciężkim, tak zwanym artystycznym

piciem, kiedy było widać, że są to ludzie w głębokich ciągach alkoholowych. Zobaczyłem to, gdy przyjechali do Krakowa kręcić film pod tytułem Śmierć Johna L. pod przywództwem największego alkoholika z nich wszystkich, czyli pana reżysera Tomasza Zygadły. Ja grałem wtedy na streecie. Różnie z tym graniem było. Była jesień czy zima. Nawet nie za bardzo można było grać, bo było zimno. Coś takiego sobie przypominam. I nagle przyjechała do Krakowa wielka ekipa. Wynajęli ze dwa czy trzy hotele, wszystkie taksówki jeździły dla nich. Rozbijali się po mieście, wszędzie było ich widać z tymi ich kamerami i z całym tym interesem. Okazało się, że kręcą film i w dodatku szukają muzyków. Poleciałem w te pędy. Wziąłem swoją gitarę i momentalnie dostałem angaż. Wpadłem w to towarzystwo, dali mi jednego, drugiego drinka, zagrałem St. James Infirmary Blues i dostałem wielkie brawa. Od razu podniósł się hałas na mój temat. Padło pytanie: – Ej, koledzy, czy my nie mamy dla niego przypadkiem jakiejś roli? Nie wiem, czy tę moją rolę dopisali, czy była ona już wcześniej. Tak czy inaczej – dostałem ją. Może i była wcześniej. Chuj wie. Generalnie był to beznadziejny film o polskim środowisku rockowym lat 80. Głównym wokalistą był Zbyszek Gąsior, którego grał aktor Wojciech Wysocki, i było tam jeszcze paru innych aktorów, którzy udawali, że potrafią grać na gitarach. Dramatycznie chujowo im szło. Wszystko to odbywało się na terenie Krakowa, również w Rotundzie[71]. No i tam spotkałem tych ludzi i zorientowałem się, że piją od samego rana. Zaczynali dzień od strzała i zabierali się do roboty, więc można sobie wyobrazić, jak ta robota wyglądała. Wynajęli chyba ze 20 czy 30 taksówek, które jeździły na ich zawołanie. W każdym z tych samochodów była wódka. Każdy z kierowców miał obowiązek mieć flaszkę, którą wyjmował na życzenie ekipy i można ją było łoić. Głupi przejazd taryfą z miejsca na miejsce w okolicach planu zdjęciowego okraszany był alkoholem. Łoiło się tam po prostu cały czas. Sytuacja ta ciągnęła się mniej więcej trzy tygodnie. Zagrałem swoją rólkę, a gdzie była wódka, tam strzeliłem banię. Oni dla odmiany dopytywali się, czy mógłbym im załatwić jakąś trawkę. Przynosiłem im jakiś chujowy stuff, a oni udawali, że palą i że są przez to bardzo psychodeliczni. Każdy dzień zdjęciowy kończył się bankietem. Oni wszyscy mieli w chuj pieniędzy, a my wszyscy byliśmy biedni jak myszy kościelne, nie mieliśmy kasy nawet na piwo. Skąd przyjechała ekipa? Oczywiście z Warszawy. Jak już wspomniałem – każdy dzień kończył się bankietem. Na tych imprezach wszyscy – zaczynając od reżysera, poprzez scenarzystę, po głównych aktorów – wygłaszali niekończące się mowy, wznosząc kolejne toasty. Co tam się, kurwa, działo (śmiech)! Gdzie odbywały się te imprezy? Co chwila gdzie indziej. W Krzysztoforach, w hotelu Pod Różą, w Hotelu Polskim. Mieli do dyspozycji pół miasta! Co wieczór inne wnętrze. Ja skumałem się z paniami od wypłat, bo to najbardziej mnie interesowało. Czasem wystarczyło przenieść parę statywów

i już można było zarobić trochę grosza. Pamiętam, że nie tylko zagrałem tę niedużą rólkę, ale też załapywałem się tam do wszelakich robót technicznych, co polegało na bajerzeniu z paniami z biura i piciu flaszki w samochodzie. Generalnie miałem takie wrażenie, że troszeczkę skradłem Zygadle i głównemu aktorowi Wysockiemu show (śmiech). Wparowałem z tą swoją gitarą, z całą swoją historią, zaśpiewałem kilka bluesów i wszystkie panie się we mnie zakochały. Wznoszono toasty na moją cześć. Pamiętam, że właśnie tam spotkałem pierwszy raz Jana Kantego Pawluśkiewicza, który był wówczas wielką gwiazdą. Nie wiem nawet, czy przypadkiem nie skomponował jakiejś piosenki do tego filmu. Zbigniew Preisner też napisał kompletnie beznadziejną piosenkę Tym chlebem prawdy, którą znam, nakarmię wszystkich was i biedny Wysocki musiał te brednie wyśpiewywać. Film był kompletnie niedoświetlony, źle zmontowany. Gdzieś tam jakieś poboczne, tylne role grali Püdelsi, z którymi chyba jeszcze wtedy nie miałem nic wspólnego. Kiedy to wszystko się działo? A chuj wie. W końcu lat 80. Wiem, że była to taka sytuacja, że ja jeszcze nie grałem w Püdelsach. W Püdelsach śpiewał wtedy niejaki Fuck-face. W jakich okolicznościach zyskał ten pseudonim? Püdel mu go dał. Fajny, nie (śmiech)? I oni na tym filmie udawali zespół. Byli zatrudnieni jako zespół, wyglądali jak zespół i byli zespołem, którego liderem był ten głupi aktor Wysocki. To wszystko działo się gdzieś pomiędzy śmiercią Piotra Marka, który już na pewno nie żył, a moim przystąpieniem do Püdelsów. Google podaje 1987 rok jako datę premiery filmu. Püdelsów poznałeś na planie czy już wcześniej miałeś z nimi kontakt? Już ich znałem. Byłem na kilku koncertach i uważałem, że są beznadziejni (śmiech). Co za beznadziejny band! Jeszcze z tym Fuck-face’em, który wyśpiewywał po angielsku niekończące się wstępy. A daj spokój… Ile może trwać wstęp?! Weź już śpiewaj, chłopie! Kim był Fuck-face poza tym, że frontmanem Püdelsów? To był jakiś Angol czy Amerykaniec. To wszystko były koncepcje Püdla, który w ogóle non stop miał różne szalone pomysły, z którymi absolutnie nie można się było zgodzić. I pamiętam taką scenę, że jesteśmy w hotelu, palimy blanty z członkami ekipy i dochodzą do nas wiadomości z innego pokoju hotelowego, gdzie miała być kręcona scena seksu. Okazało się, że aktor od pół godziny wali konia i nie chce mu stanąć, a reżyser Tomek uparł się, że chce prawdziwy seks (śmiech)… Wszyscy pijani, wszystko niedoświetlone, lampy się przewracają. W pewnym momencie przyszedł asystent i mówi do nas: – Z Tomka jakoś uszło powietrze. Więc od razu ktoś krzyknął: – Dawać taksówkę!

Asystent zaczął protestować: – Nie! Oni już nie mogą… I, kurwa, zapadła na planie dramatyczna decyzja, którą podjął chyba reżyser, że wszyscy mają przestać pić. Zrobił przerwę w zdjęciach i wszyscy wyjechali gdzieś na tydzień czy coś takiego. W każdym razie – zniknęli, nie było ich. Wrócili po tygodniu. Idę przez miasto i spotykam zaprzyjaźnionego asystenta. Widzę, że gość ma wszystkie paznokcie obgryzione do krwi. Zagadałem do niego: – Oglądałeś TV, gryząc palce do krwi? Właśnie wtedy pierwszy raz użyłem tego określenia (śmiech). A on na to: – Wiesz… W ogóle nie mogę sobie poradzić z tą abstynencją… I złapał za w chuj zdarty paznokieć i na moich oczach – harat – krew bryznęła z palca, dramat. Był to poważny pan scenarzysta, czy ktoś taki. Już dokładnie nie pamiętam. Mógł być też kierownik planu. Wszyscy popuchli. Póki pili, to mieli jasny wzrok, dziarski chód. Byli inteligentni, dowcipni i tak dalej. A jak przyjechali po tygodniu absty, to wyglądali, jakby ktoś spuścił im wpierdol. Wszyscy mieli opuchnięte twarze, co poniektórzy poobgryzane paznokcie, wyciągali jakieś, kurwa, leki i zaczęli wypytywać o heroinę. O ile sobie przypominam, to zacząłem ją jednemu z nich załatwiać. Powiedział mi, że kiedyś próbował i może to by go uspokoiło, więc pomogłem koledze (śmiech)… W ogóle cała ekipa całkowicie się rozpadła, a film utknął w martwym punkcie, bo nie byli w stanie kręcić. Na trzeźwo zrobili się niesympatyczni, nie chcieli płacić, jakieś klimaty z cyklu „zamknięte drzwi”. Generalnie zrobiło się nietęgo. Minął kolejny tydzień, spotykam jednego z nich i widzę, że jest podejrzanie zadowolony. Mówi: – Tomek znowu zaczął pić! Kręcimy! W międzyczasie napisał ci rolę. No i właśnie wtedy nakręciliśmy tę moją scenę. Miałem 26 lat, a tak mnie ucharakteryzowano, że wyglądałem jak własny stary. Przyczepiono mi sztuczny zarost, który jeszcze przez tydzień plątał mi się pod koszulą. W żaden sposób nie mogłem się go pozbyć, odkleić. W każdym razie po robocie pojechaliśmy do jakiejś kolejnej knajpy na Salwatorze[72]. Wnętrze, w którym się znaleźliśmy, wyglądało niczym z delirycznej wizji alkoholika. Kazali umaić całą tę knajpeczkę pod drzewkami kolorowymi żaróweczkami. Takie jakby święta tam zrobili. Widać było, że po tych dwóch czy trzech tygodniach abstynencji oni znowu piją i są znowu w sztosie. Znowu kręcą, światełka się świecą. Wrócili do starych nawyków i nakręcili film do końca. Film, który okazał się kompletnym knotem (śmiech). W swojej roli mówiłem jakiś idiotyczny tekst, że jestem ostatnim śpiewakiem z delty Missisipi. Co za bzdury! Biały gościu z Missisipi (śmiech)! Pamiętam też scenę, jak przyszedł Kanty Pawluśkiewicz i zapytał mnie: – A ty tu co? Kim ty jesteś? Mówię:

– Śpiewam bluesa. – Jak śpiewasz bluesa, to nie zrobisz kariery. Słyszałem już bluesa po chińsku, portugalsku i hiszpańsku. To nie ma sensu. Bluesa mogą grać tylko czarni. – Tak, oczywiście, zgadzam się, ale mimo że się z panem zgadzam, to ja jednak gram bluesa. – W takim razie nie wróżę panu kariery. Tak więc dzisiaj pozdrawiam Kantego Pawluśkiewicza (śmiech)… I powiem tak: stary, co powiesz teraz? Zacząłeś od bluesa, ale w twojej zawodowej przygodzie znalazła się przestrzeń dla wielu innych gatunków muzycznych. Powiem tak – wyszedłem z bluesa harmonicznie, ale nigdy nie wyszedłem z bluesa emocjonalnie. W tym, co robię, nadal jest blues. Jest w tym umiłowanie smutku, pewnej ponurości, pewnych ciemnych stron życia, a też rytmy, groove’y funkowe, czyli te, które lubię, wyszły właśnie z bluesa. Nadal uważam, że Kanty Pawluśkiewicz miał rację – że blues przynależy się czarnym jak psu buda. Co do tego nie ma najmniejszych wątpliwości. Udało mi się zrobić karierę, ale faktycznie kto wie, czy właśnie wtedy nie wziąłem sobie tego do serca. Już parę lat grałem tego bluesa na streecie. Kto wie, czy jak Kanty mi to powiedział, nie zacząłem się dzięki temu zastanawiać, czy może nie spróbować czegoś innego. W końcu wtedy zdecydowałem się na wokalizowanie w Püdelsach i tak dalej, a Püdelsi byli daleko od bluesa, nigdy go nie grali. W moim przekonaniu Püdelsi, odkąd istnieją, grają reggae. Tak. Taka kocia muzyka. Chociaż w tamtym czasie grali również sporo awangardy rockowej, polegającej na tym, że nie byli w stanie skończyć utworu, przez co powstawała suita (śmiech). Tak więc być może całkiem poważnie potraktowałem słowa Kantego. Wtedy, z tą ekipą filmową, też wiele razy porządnie się spiłem. Oczywiście balowałem z nimi na bankietach, łoiłem i przeżywałem niekontrolowane sytuacje seksualne, czego później żałowałem i – mówiąc krótko – musiałem pójść do doktora. Przestrzegam wszystkich – nigdy nie ruchajcie aktorek, bo to dziwki (śmiech)!

71 Rotunda – słynna w tamtym czasie krakowska sala koncertowa. 72 Salwator – willowa dzielnica Krakowa.

Słynna wyprawa pociągiem do Jarocina Był to czas, kiedy Homo Twist miało już pierwszą płytę na rynku, wydaną w wytwórni Music Corner Records. Z zespołu wyleciał basista Miarka, który poszedł się leczyć. Został Grzesiek Schneider, a na miejsce Miarki przyszedł Waldek Raźny – mistrz próby. Był to bassman, który świetnie się zapowiadał, który bardzo dużo ćwiczył, był mistrzem klangu[73] słynnym z tego, że grał po dziesięć godzin dziennie. Instrumentalnie szybki i szalony. Jako basista pełen wariat. Miał funkowe uderzenie, więc zaczęli razem z Grześkiem ostro funkować. Podobało mi się to. Dawaliśmy na próbach czadu. Pasowało mi z Waldkiem, nie było źle, chociaż potem okazał się człowiekiem całkiem nieodpowiedzialnym i wyjebałem go z bandu. Tak czy owak – Raźny w przeciwieństwie do Schneidera przynajmniej nie był alkoholikiem. Kiedy odbywały się próby Homo Twist, Grzesiek pił w tajemnicy przed nami. Przyprowadzał ze sobą idiotkę Ludmiłę, którą przywiózł z trasy po Rosji. Grał wcześniej z jakimś jazzowym zespołem i w pijanym widzie przywiózł se babę z Moskwy. Paskudną Rosjankę o tatarskich korzeniach, z twarzą jakby jej ktoś przed chwilą wystrzelił ze śrutówki. Była dziobata, głupia jak but, ledwo mówiła po polsku, a Grzesiek był w niej zakochany i przyprowadzał ją na próby do mnie do domu. Próby te odbywały się w mieszkaniu mojej żony Ewy, więc Ewa była zmuszona gadać z tą idiotką, która co chwila pokazywała jej jakieś rysunki, na których były pozycje seksualne, i coś tam cały czas chichotała. Ludmiła była durna jak chuj, a Grzesiek Schneider przynosił ze sobą flaszki, o których nic nikomu nie mówił. A były to takie czasy, że jakby wyciągnął flaszkę, to każdy chętnie by się napił, nie? U Ewy w mieszkaniu było wtedy jakoś tak, że jeden kibel był w miarę normalny, a drugi kibel był taki jakby służbowy i w tym służbowym nawalone pełno różnych dziwacznych rzeczy – szwarc, mydło i powidło. I teraz trochę przeskoczę w czasie, żeby opowiedzieć ci pewną anegdotę związaną z tym właśnie kiblem. Mianowicie Grzegorz nie grał już w zespole, a ja robiłem wielki remont w domu, toteż zacząłem wywalać wszystkie klamoty i uwierz mi, że spomiędzy nich wyleciało dobre dziesięć pustych butelek, które Grzegorz zakamuflował tam podczas prób. W końcu doszło do absolutnie paranoicznej sytuacji, w której Schneider tak się upierdolił na jednej z prób, że upchał flaszkę pod wycieraczkę (śmiech). Wychodzę na klatkę i widzę, że wycieraczka jakoś tak, kurwa, dziwnie odstaje. Pomyślałem sobie: „Co to w ogóle jest?”. Ja się patrzę, a tu leży pusta flaszka! I to pół litra! Grzesiek wyłoił pół litra sam, a my tego nawet nie zarejestrowaliśmy. Jak to jest w ogóle możliwe?! Po pewnym czasie okazało się, że trochę robił nas w chuja. Oszukiwał, kombinował i pił te flaszki w ukryciu. Wychodził do kibla, mówiąc, że chce mu się lać, i w tym kiblu strzelał banię. Potem wracał, siadał za bębnami i tak napierdalał, że – uwierz mi – dookoła jego perkusji było jak w tartaku (śmiech)! Z jego perkusyjnych pałek powstawała półokrągła krecha wiórów. Jednak muszę powiedzieć, że zarówno Schneider, jak i Waldek Raźny byli mistrzami próby. Graliśmy strasznie głośno, wyżywaliśmy się, wykańczając jednocześnie sąsiadów.

Nikt nie czynił nam uwag, bo początek lat 90. był bardzo liberalnym czasem w Polsce. Wszyscy się cieszyli, że w ogóle wreszcie coś się dzieje. Nikt nie wzywał policji bez powodu. Robiliśmy te próby ze dwa lata. W końcu doszło do sytuacji, w której dostałem pierwszy angaż do Jarocina. Załatwił to wszystko monsieur Piotr Praschil, który był właścicielem wytwórni Music Corner Records. Gwiazdą tej firmy był wtedy zespół PRL Rafała Kwaśniewskiego, który nagrał płytę Zła wiadomość. I Rafał swoim warszawskim zwyczajem sprytnie doił Praschila, żeby go zawiózł, przywiózł, kupił prowiant i tak dalej. Kombinował takie różne rzeczy, przez co cała para wytwórni Music Corner, która była dla mnie w tamtym czasie jedynym źródłem utrzymania, szła w gwizdek PRL, ponieważ Praschil wierzył w PRL, a nie w Homo Twist. Bo Homo Twist, kurwa, ledwo nagrało płytę, a już zmienił się skład. W ogóle urządzaliśmy wtedy niezły burdel. Bez przerwy chodziliśmy do Piotra po zaliczki, a on miał nas serdecznie dosyć. Grzesiek Schneider wsławił się tym, że poleciał do Praschila, wziął od niego akonto, o czym nas oczywiście nie poinformował. Następnie ja wysupłałem jakieś ostatnie pieniądze, żeby kupić ćwiartkę. Grzesiek wypił z nami tę ćwiartkę, a tu nagle okazuje się, że jest całkiem najebany! Gdzie Grzegorz, stukilogramowy sukinsyn, jest najebany po ćwiartce na dwóch czy trzech? Coś nie tak, nie? Parę dni później dowiedziałem się, że w tym czasie, kiedy ja supłałem ostatnie grosze, żeby jakoś razem się napić, to on chwileczkę wcześniej zniknął, trafił do Praschila, wziął zaliczkę i obalił flaszkę w bramie, a potem przyszedł wypić kolejną, ale już za moje. Nieładnie. W tym momencie po raz pierwszy zorientowałem się, że robi mnie w chuja. Pamiętam, że się wtedy zniechęciłem i też nastraszyłem. Myślałem sobie: „W co ja się pakuję? Czy ja w ogóle jestem w stanie utrzymać taki band?”. A tu okazuje się, że zaprosili nas do Jarocina (śmiech)! Oczywiście nie ma transportu samochodowego, więc jedziemy pociągiem. Schneider był z tego powodu całkowicie niezadowolony i nadęty. Raźny przyprowadził jakiegoś kumpla, którego pierwszy raz widziałem na oczy, a ja zabrałem ze sobą Ewę. Wsiedliśmy do pociągu. Na szczęście udało mi się tak wszystko zorganizować, że mieliśmy dla siebie cały jeden przedział, chociaż był tłok i było ciasno. Byłem z tego bardzo dumny, ale Grześkowi nic nie pasowało, stroił fochy. Wieźliście z sobą instrumenty i resztę niezbędnego sprzętu scenicznego? Tak dokładnie to już nie pamiętam, ale chyba coś niosłem. Może nie mieliśmy perkusji, ale w Jarocinie nie potrzebujesz perkusji. W Jarocinie stoi bęben. Potrzebujesz tylko gitar i te gitary chyba mieliśmy ze sobą. Schneider miał psi obowiązek wziąć ze sobą tylko pałki, ale i tak nie pasowało mu, że podróżujemy koleją. Wreszcie przedarliśmy się przez ten jebany tłum i zasiedliśmy w naszym przedziale. Grzesiek spocony i wkurwiony. Widzę, że już zawiązują przeciwko mnie syndykat z Raźnym i jego koleżką, na co ja wyciągam flaszkę. Pół litra. Schneider spojrzał się z pogardą i mówi: – Pół litra? To ja nawet nie zaczynam. Ja: – No to, kurwa, nie zaczynaj. Ale jak już wyciągnąłem tę flaszkę, to jebnijmy sobie.

Otwieram butelkę i walę małego łyczka, no bo ile można wypić z gwinta? Podaję flaszkę Raźnemu, a Raźny zrobił taką, kurwa, dziwną rzecz, że ja po prostu zdębiałem. Wypierdolił na moich oczach pół butelki! 200 gram. Gul, gul, gul, gul, gul, gul… Mówię do niego: – Co ty, kurwa, robisz? A on nic i dalej, kurwa, ciągnie. Gdzie twoja asertywność? Trzeba mu było zabrać! Jakoś nie dałem rady… Byłem zdumiony całą tą sytuacją. W końcu odstawił, bo kto przy zdrowych zmysłach przyjmie 200 gram na raz? Domyślam się, że była to jakaś podła wódka. Zwykła biała, tania, polska wódka. Jakby jebnął tyle łyskacza, to chyba wyskoczyłby przez okno… W każdym razie wypił te 200 gram albo i więcej, odstawił flaszkę i wytrzeszczył na mnie gały. Patrzył na mnie wzrokiem, który miał mówić: „A co, kurwa! A co sobie, kurwa, myślałeś? Że nie wypiję?”. Jaka miła atmosfera przed występem… Pociąg jeszcze nie ruszył ze stacji, a kolega już zaserwował mi coś takiego! Ale dobra – jedziemy. Sam już dokładnie nie pamiętam, ale Schneider chyba w końcu się jednak napił. Nie minęło pół godziny, jesteśmy w Słomnikach, 25 kilometrów od Krakowa, a już nie mamy co pić. Kwas. Kiedy pociąg dojechał do Częstochowy, powiedziałem, że mam ochotę dalej się napić, bo jestem już zaszczepiony, a przed nami długa podróż. Więc mówię do koleżki Raźnego: – Ty jedziesz na doczepkę, więc wypierdalasz teraz z tego pociągu, my tu bajerzymy konduktora, a ty szukasz sklepu i wracasz z flaszką! Byłem wkurwiony. Dałem mu szmal i gościu pobiegł. I akcja jest taka, że konduktor gwiżdże, a kolegi nie ma (śmiech)! Więc my biegiem do konduktora i prosimy go: – Panie konduktorze, jest taka sytuacja, że kolega wyszedł na chwilę, ale już za sekundę będzie… A konduktor na to: – Skurwysyny! Przecież ja nie mogę trzymać pociągu! Nie wiem, jak się to nam udało, ale z pięć minut go zbajerzyliśmy i jakoś przytrzymał ten nasz nieszczęsny pociąg. Wars wita (śmiech)! W tej chwili nikt by nie przytrzymał. Wtedy funkcjonował tak zwany czynnik ludzki… A teraz nie ma już takich sytuacji. Możesz mieć nawet poród na peronie i nikogo to nie zainteresuje. A w tamtych czasach przytrzymanie pociągu było jeszcze możliwe. Udało się – przybiegł zziajany jak mops kolega Raźnego, przyleciał z drugą flaszką. No i jako tako się udało – podróż szła dalej. No wiesz… Kraków–Jarocin to jest, kurwa, daleko! Z 400 albo 450 kilometrów. W komunistycznych, pociągowych czasach to był kawał drogi.

Ile wódki dostarczył wasz posłaniec? Przyleciał od razu z litrem, więc Schneider się rozpromienił, ale wcale tak dużo nie łoił. Natomiast Raźny był świrem i pamiętam, że napierdalał tę wódę bez litości. Waldek to wariat. U niego spokojnie można było zdiagnozować schizofrenię. Ciekawe było to, że pił przez cały czas, a w ogóle się nie najebał. Jakbym ja tyle wypił, to musieliby mnie wynieść z tego pociągu. Muszę powiedzieć, że przeraził mnie poziomem swojej desperacji. Jak wypił pół tej pierwszej flaszki, to dobrą chwilę patrzył na mnie całkowicie rozpaczliwym wzrokiem, który mówił: „Maciek, widzisz, co zrobiłem? Popatrz, w jakim jestem w stanie…”. Dotarliście w końcu do Jarocina? Jakimś cudem dojechaliśmy. Grzesiek był już tak pijany, że nie mógł iść. A też prawda jest taka, że w rezultacie naszych przepychanek wyjebaliśmy półtora litra wódki, więc nasza kondycja była – powiedzmy – taka sobie… Schneider miał niemałą wagę, więc kiedy okazało się, że trzeba iść, to wymyślał mi już od królowych matek (śmiech). Nie było łatwo, ale doszliśmy wreszcie do tego jebanego, pierdolonego festiwalu. Dopiero przyjechaliśmy, a ja już miałem tego, kurwa, dość… Na miejscu cudownie objawił się Praschil, który zaoferował, że podwiezie nas do hotelu. Mówię do niego: – No, już naprawdę zbytek, kurwa, łaski… Musiałem tu przyjechać pociągiem! Ale okazało się, że hotel jest oddalony o 13 kilometrów, tak więc dobrze, że się zjawił. Oczywiście od razu okazało się, że w samochodzie jest o jedno miejsce za mało. W związku z tym podjąłem decyzję, że nie wchodzi kolega Waldka Raźnego, bo zabrał się na doczepkę. Powiedziałem do niego: – Bardzo cię przepraszam, mój drogi kolego, ale uprzejmie cię informuję, że wypierdalasz z auta! Jedziemy my, a nie, kurwa, ty! Uwierz mi, też byłem już pijany i w stanie podkurwienia. Dodatkowo oczywiście obraził się również Raźny. Mówię do nich: – No to co, panowie? Mam wysadzić swoją starą czy sam mam iść na piechotę, bo ty przyjechałeś z kolegą? Przepraszam, kochany kolego, ale zapierdalasz do hotelu w Żerkowie na piechotę, a my jedziemy samochodem. Możesz mi wierzyć, że był tam szybciusieńko, dał sobie radę. Były to tak swobodne, fajne czasy, że złapanie stopa nie było żadnym problemem. Wiesz… Jarocin to była naprawdę pojebana impreza. Ludzie sobie wtedy pomagali. Stopowiczów brało się na maksa. Wiadomo było, że gość jest z festiwalu, bo miał odpowiednią nalepkę. Daliśmy mu identyfikator, to go wzięli. Nie zmieniło to faktu, że Raźny się nadął. Wiesz… Gigantyczna scena, 20 tysięcy ludzi i tak dalej. Więc sytuacja jest taka, że przyjeżdżamy do tego hotelu, moi nadęci chłopcy do baru, a tu prohibicja (śmiech)! Widzę, że Schneider już ma ciamkacza[74], bo dotarł na miejsce pijany, więc chętnie walnąłby kolejną banię. Wiesz, jak to jest na trasie – sytuacja „przyjechałem do hotelu, muszę się napić”. A tu, kurwa,

prohibicja (śmiech)! Wprowadzono coś takiego, że w Jarocinie i okolicy nie można było sprzedawać alkoholu. Mówię do moich kolegów muzyków: – No i dobrze, chłopaki, że prohibicja! Nie łójcie mi więcej. Musimy być na próbie o dziesiątej rano, a później mamy ważny występ. Budzę się rano, idę na śniadanie, a ich nie ma! Była może dziewiąta rano, o dziesiątej mieliśmy mieć jebaną próbę. Czekał na nas samochód, czas już jechać, a ich nie ma! Sprawdziłem w całym hotelu – klamoty są, kolegów brak. Wpadłem w panikę. Muszę jechać na próbę, kapela jest nieobecna, a kierowca się denerwuje. Powiedziałem do niego: – Przepraszam bardzo, ale chwilowo nie wiem, ile to potrwa… Idę na miasto szukać moich muzyków. Jeśli oczywiście można w ogóle miejscowość Żerków nazwać miastem (śmiech). Ale był tam rynek, a ja miałem nosa. Pociągnąłem prosto na ten ryneczek w takie miejsce, gdzie lubią przesiadywać menele. Mniej więcej jestem sobie w stanie wyobrazić, jakie to są miejsca, bo w końcu sam jestem menelem (śmiech)… Przyszedłem i co widzę? Są koledzy! Problem jest tylko taki, że obydwaj trzymają w rękach tanie wino – żura, tak zwanego kwacha. Jest godzina 9.30 rano, lato, słońce świeci, a panowie już zaprawieni. Ja też średnio się czułem po tym śniadaniu, po tej jajecznicy. Nie ukrywajmy – też byłem skacowany. Schneider w jednej ręce trzymał flaszkę podłego wina, a w drugiej czterdziestocentymetrowy kawał ohydnej kiełbasy. Powiedział do mnie: – Ja mam takie śniadanie. Coś ci nie pasuje? Mówię: – O żesz, kurwa! Przecież my mamy próbę! Jak wy będziecie wyglądać o tej osiemnastej na koncercie?! Grzesiek: – A chuj cię to obchodzi! Gówno wiesz… Obydwaj byli bezczelni. I pamiętam, że Schneider wziął wielkiego grzdyla wina, po czym ugryzł tę kiełbasę, ale mu nie podeszła, więc w całkowicie obrzydliwy sposób wypluł ją przed siebie, nie? Pomyślałem sobie wtedy: „Ja pierdolę! Ale, kurwa, gnój. Co to jest za atmosfera w zespole…”. Nie mogłem zrozumieć, skąd w ogóle wytrzasnęli to wino w miejscu, gdzie obowiązuje prohibicja. Gdzieś poszli i załatwili. Ja naprawdę nie wiem, jak alkoholicy to robią… Pewnie kupili na melinie. To jest jedyna możliwość. Polskie społeczeństwo momentalnie zorientowało się, jaka jest sytuacja, i okazało się, że bez żadnego problemu można zaopatrzyć się w taniego żura. Pojechaliśmy na próbę. Schneider i Raźny byli już po jednym winie, a ja byłem w desperze. Zrozumiałem, że nic z tego nie będzie. Odbyliśmy jakoś tę próbę, nawet nie było tak źle. Potem był występ. Zaczęło się od tego, że gdy wchodziliśmy na scenę, poleciały

kamienie. Nie wiadomo, czy rzucali w nas, czy w kogoś innego. Potem nastąpiło wielkie: „Przepra-sza-my”. Grzegorz mówi: – Kurwa mać! Ja już mam dość tej imprezy. Rzucają w nas kamieniami… Ja też nigdy nie lubiłem tego Jarocina. Impreza gówniana jak chuj. Nie cierpię Jarocina. Tamtejsza publika najpierw rzuca kamieniami, a potem przeprasza. Idiotyczna publiczność. Cała ta kretyńska widownia tarza się w błocie, a następnie kąpie się w wodzie z węża. Ja grałem tam wtedy jakieś kawałki z pierwszej płyty – Pieniądze, Krzysio, Góralska muzyka, Miasto Kraków. Były to fajne kawałki, ale uwierz mi, że w ówczesnym Jarocinie królował metalowy ryk. To nie były przypadkiem czasy punk rocka? Tamten klimat już się skończył. Wtedy latały jakieś zespoły w trampkach, z gitarami, z długimi włosami, typu Kr’shna Brothers czy Lessdress. Takie pociotki Acid Drinkers. Wszyscy latali w trampkach i w spodniach w panterkę. Mieli długie włosy i robili moshing. Mieli ogromne piece, a my wyskoczyliśmy z jakimiś moimi dziwnymi kawałkami. Pamiętam, że na tle całej reszty brzmieliśmy bardzo specyficznie. Publika była zdezorientowana. Grzesiek wypierdolił się ze trzy razy, ale i tak przy jego pierdolnięciu to nie było nawet tak źle. Wystąpiliście, więc rozumiem, że koledzy mimo upojenia tanim winem dotrwali do kulminacyjnego momentu imprezy. Tak. Przetrwali, ale pamiętam, że Raźny wyszedł na scenę rozebrany do połowy, mimo że nie reprezentował żadnej sylwetki. Na szyi wyszły mu od tego wina gigantyczne plamy i w ogóle całą klatę miał czerwoną. Mimo tej paranoi byłem szczęśliwy, że w ogóle udało się jako tako zagrać, wystąpić. Myślałem, że będzie kompletna katastrofa. I uwierz mi, że jak już wreszcie zeszliśmy z tej sceny, to koledzy powiedzieli do mnie coś takiego: – Nam się tu nie podoba, źle się tu czujemy. Schneider dodał jeszcze, że ma wesele, na które musi zdążyć. Grzesiek lubił taką chałturę, bo mógł tam grać jakieś gówniane rzeczy i spać sobie spokojnie za bębnami. Po raz kolejny rozsypał ci się zespół. Tak się stało. Po zejściu ze sceny podjąłem decyzję, że zaraz znajdę jakieś LSD, pierdolnę podwójną dawkę, bo byłem zestresowany i zamierzałem się napierdolić, a oni po prostu wyjechali. Wiedziałem, że jest na miejscu taki jeden kolega, który ma kwas. Planowałem się wyluzować. Myślałem, że koledzy zostaną ze mną i jakoś się znowu zintegrujemy, nie? A oni w te pędy. Raźny zawinął bas, Schneider zabrał swoje pałki i polecieli biegusiem na dworzec, szukać transportu do Krakowa. Pociągi wyglądały wtedy jak puszka śledzi. Dopiero po jakimś czasie przyznali, że wpakowali się w taki tłok, w taki syf, że ledwo dojechali i byli tym przejazdem wykończeni do cna. Skacowani po tych winach, po tym wszystkim, bez jedzenia, ledwo przeżyli tę podróż do Krakowa. Wtedy jeszcze nie wiedzieli, że są już zwolnieni. Obydwaj. Podjąłem taką decyzję,

ponieważ ja po tym jako tako mimo wszystko udanym występie chciałem świętować, a oni w tym momencie zerwali się z Jarocina. Żądałem celebry, a oni mi tej celebry nie dali, tylko, kurwa, uciekli. Schneider popędził na wesele, a Raźny poleciał razem z nim, siedzieć w swoich czterech ścianach na Pachońskiego [Kraków – przyp. red.] i klepać na basie niepodłączonym do prądu. Okazało się, że kompletnie nie nadają się na dużą scenę. Całe to paranoiczne poszukiwanie przez nich alkoholu od samego rana miało głębsze znaczenie. Sytuacja ich przerosła. Przecież po występie mogliby najebać się do woli! Gdyby tylko zostali, napierdolilibyśmy się jak trza. Oni po prostu bali się tej wielkiej widowni, dlatego musiałem podjąć męską decyzję, że ich zwalniam. Zostałem w Jarocinie z Ewą. Przyszedł niejaki kolega Jimi i dał nam kwas. I ja, kurwa, po tych wszystkich jazdach zakwasiłem się na wieczór. A wiesz, co to znaczy? To jest nieprzespana noc, łażenie po lasach, nigdy nie wiadomo, gdzie cię poniesie i jak to w ogóle będzie. Zjedliśmy jednego kwasa, który już zaczął nas jebać, i w tym momencie zaprosił nas do swojego towarzystwa Zygmunt Staszczyk, który był w Jarocinie jurorem. Mówił coś takiego: – Jak ktoś jeszcze raz powie do mnie „Muniek”, to wstanę i mu jebnę! Proszę zwracać się do mnie per „Szanowne Jury”. Był w tym wszystkim zajebiście śmieszny. Pamiętam, że on i jego ekipa mieli ze sobą kilka skrzynek szampana i co chwila ktoś wychodził do drugiego pokoju. Raczej nie po szampana. A gdzie tam (śmiech)! Słuchaj, ponieważ jest to znana osoba, to powiem tak – my z Muńkiem piliśmy szampana, ale co chwila ktoś wychodził do drugiego pokoju. Po co wychodził – tego nie wiem. Mnie to nie było do szczęścia potrzebne, bo ja byłem kompletnie zakwaszony, kwas jebał mnie coraz bardziej, a Muniek był w chuj śmieszny. Miałem akurat fazę kwasowego śmiechu i odczuwałem to wszystko na zasadzie – kocham tego człowieka, uwielbiam go, jest cudowny, fantastycznie poprawił mi nastrój. Był niezwykle dowcipny. Cały czas rechotałem. Drzwi od drugiego pokoju co chwila trzaskały, ale Muniek nie ruszał się z miejsca. Siedział cały czas i rządził. Rządził i dzielił. Ja siedziałem koło niego. Co chwila kazał otwierać kolejną skrzynkę szampana. T.Love nieźle wtedy stał. A Zygmunt był takim fajnym królem. Pamiętam, że złapałem fazę, że jestem błaznem króla, że on jest królem, ja jestem błaznem, a moja stara jest królową Boną, i absolutnie musimy zwiedzić ten przybytek (śmiech)! Cała ta nasza posiadówa odbywała się w jakimś wykurwistym dworku. Znaleźliśmy między innymi gabinet rektora, do którego wpakowaliśmy się razem z Ewą, bo ja w pewnym momencie nie mogłem już wytrzymać tych trzaskających, kurwa, drzwi, też Muńka i kolejnych strzelających korków od szampana. Po kwasie człowiek potrzebuje czasem alienacji, wyjść na chwilę, wiesz… Złapać takiego psychicznego oddechu. Trudno wytrzymać w takim jazgocie. Przynajmniej ja nie mogę. Nie jestem w stanie zjeść kwasa i przebywać na imprezie techno. Muszę wyjść chociaż do parku. I pamiętam, że wyciągnąłem Ewę i mówię do niej: – Idziemy stąd. Chcę ci coś pokazać.

Miałem przez długi czas taką paranoję, że jak widziałem klamkę, fajne drzwi, to naciskałem, sprawdzałem, czy otwarte. Otwarte. Więc wchodzimy, a tam gabinet pana rektora. Ciężkie meble, skóra, wiesz, o co chodzi. Szafy z książkami i tak dalej. I tak patrzymy się, a Ewa mówi: – Piękne… Naprawdę wspaniałe. Pewnie dlatego, że poniemieckie. Na ścianie był drzeworyt nie-drzeworyt, taka wyklejanka drzewna, nie wiem, jak to nazwać. Drewniane ściany były pokryte mozaiką. I była to katedra. Wiesz, o co chodzi? Tak jakoś w głąb to szło i wykonywał to jakiś, kurwa, miniaturowy Wit Stwosz. Jakiś genialny niemiecki stolarz. Obydwoje się zachwycaliśmy, ale jednocześnie czułem, że coś mi się tutaj nie zgadza. Piękna ta katedra, ale jakaś taka trafiona, coś tu jest nie tak. Nagle zobaczyłem, że to chyba było zniszczone, wiesz? I jakiś skończony kretyn dokonał lub kazał dokonać na tym dziele renowacji jakiemuś debilowi. Jestem na kwasie i widzę, że pewna część tego całego fresku maksymalnie mi się nie zgadza, co wyprowadza mnie z równowagi. Podeszliśmy bliżej i ja nagle widzę, że po pierwsze to jest łatanina, że jakiś stolarz wszystko spieprzył, po drugie pan rektor dorysowuje własne wyobrażenie, kurwa, pisakiem czy jakimś innym rysikiem. Wyraźnie widać obcą rękę i najprawdopodobniej jest to ręka pana rektora. Tak wtedy stwierdziliśmy. Jak się nudzi w swoim gabinecie, to ma jakiś rysik czy coś i próbuje poprawiać ten drzeworyt na swój gówniany sposób. Chciałbym zobaczyć ten gabinet teraz. Ciekawe, czy nadal istnieje w takiej formie, w jakiej istniał. Jak tam weszliśmy, to miałem wrażenie, że jestem u Eschera [Maurits Cornelis Escher – przyp. red.]. No normalnie katedra! Pamiętam, że jak podeszliśmy bliżej, żeby zbadać tę skazę, to na końcu okazało się, że to jest normalnie, zwyczajnie pomazane gdzieniegdzie długopisem. Pomyślałem sobie wtedy: „Co za pauper! Jak on w ogóle mógł zrobić coś takiego?!”. Powiedziałeś, że publiczność nie była zachwycona występem Homo Twist w Jarocinie. Natchnęło cię to do jakichś refleksji? Powiem krótko – wtedy zrozumiałem, że idę w złym kierunku. Na polskiej scenie muzycznej pojawiły się wówczas takie zespoły jak Sweet Noise, Flapjack, wielkie triumfy święciło Acid Drinkers, jakieś takie rzeczy w klimacie new metal. Pomyślałem, że muszę kupić lepsze wzmacniacze i pójdę teraz w moc. Z tą mocą, z którą wyskoczyliśmy na festiwalu, to nie było jeszcze to, o co mi chodziło. Zacząłem bardzo poważnie zastanawiać się nad składem Homo. Podjąłem też pewne nieodwracalne decyzje. Grzesiek Schneider sam się wyjebał, ale zaraz przyszedł na jego miejsce Bolec, który się okazał superdrummerem. Waldek Raźny jeszcze przez chwilę został, ale kompletnie nie wytrzymał wyjazdu do Szczecina. Jeśli pozwolisz, pociągnę ten wątek. Bolo był zajebistym gościem, później raperem. Całkiem nieźle grał na bębnach, handlując w międzyczasie haszyszem oraz marihuaną. No więc mam już nowego perkusistę i okazuje się, że Homo Twist dostaje angaż do Szczecina. Pojechaliśmy pociągiem. Impreza miała odbyć się w klubie Słowianin. Całkiem spore miejsce, w którym wcześniej grywałem solo i słuchały mnie wielkie widownie. Nie byłem tam nieznany. I przyjechaliśmy tam z Bolem, który od razu zaczął

kręcić jakiś haszysz, ściągać jakichś dilerów, robić interesy. Przypominam sobie też, że Bolec, nie wiedzieć czemu, zaczął mnie nakręcać na jakiś taki dziwny bunt przeciwko mediom. Polegało to na tym, że przychodzili na wywiady kolejni dziennikarze, a my jebaliśmy ich wszystkich z całej siły. Leciały do nich teksty w stylu: „Dziewczyna cię zdradza”, „Masz rogi, fiucie”, „Co ty w ogóle wiesz?!” i tak dalej. Jeden nawet zaczął się bronić: – Jak pan może tak mówić?! Mi wczoraj zmarła matka! A my dalej: – I co, kurwa, z tego? Wywierasz na mnie szantaż moralny?! Spierdalaj stąd! Czym zasłużyli sobie na takie traktowanie dziennikarze? W sumie niczym konkretnym. Bolo mnie podjudzał, piłował do zadymy i jakoś tak wyszło. Pamiętam, że Waldek Raźny kompletnie tego nie wytrzymał, znowu wykonał tę samą akcję co w Jarocinie, czyli zawinął się tuż po koncercie. Wtedy ostatecznie go wyjebałem. My z Bolcem zostaliśmy w Szczecinie. Miałem tam przyjaciół, znajomych, z którymi jakiś czas wcześniej bardzo ostro piłem. Przyjeżdżałem wcześniej do Szczecina grać solo na Baltic Days czy Baltic Blues do klubu Pinokio, w którym szefował niejaki Baca. I Baca ten był kompletnym alkoholikiem i miał duży zespół saksofonowy Operating Conditions. Składał się z co najmniej dziesięciu kompletnych alkoholików, którzy grali na saksofonach jakiś taki jazz-rock. Kilka razy mnie tam zapraszano jako bluesmana, więc chcąc nie chcąc, zaprzyjaźniłem się z kolegami. Jeden miał ksywę Siny z wiadomych względów (śmiech)… Pamiętam jeszcze jakąś Żanetę czy Bernadettę i był też jakiś kolo, na którego mówili Tomanek. I ta ekipa kilka razy zaprosiła mnie na trzy-, czterodniowe picie. Siedzieliśmy na jakiejś chacie i łoiliśmy. Oni na wszystko mieli takie fajne neologizmy, eufemizmy, na przykład na zapalniczkę mówili miotacz, na skrzynkę wódki – telewizor, na książkę – cegła, a na tramwaj – suwak lub przecinak. Miałem wrażenie, że Szczecin w tamtym czasie był kopalnią neologizmów. I z tymi ludźmi kilkakrotnie wybitnie piłem. Najdłuższe picie trwało z tydzień, jak jeszcze Gruby grał ze mną na harmonijce. W Krakowie aż tak nigdy nie piłem. Pamiętam, że osiągnęliśmy już taki stan, że dyskutowaliśmy o Witkacym. Była na przykład taka historia, że któregoś dnia, po kolejnej nocy picia, ja już sobie wstałem, siedzę i spokojnie piję kolejną wódkę z pieprzem, a Tomanek dopiero co się obudził i mówi do reszty: – Kurwa, chłopaki, niedobrze jest. A my: – A co jest? – Boję się. – A czego się boisz? Tomanek:

– Tego, kurwa, kaloryfera się boję. Czy wy, kurwa, rozumiecie, że ja się boję?! I w ogóle akcja „paranoja” – do kąta, szloch, ręce na głowę, zwinięty w kłębek i cały czas tylko: „Ja się boję! Ja się boję!”. W końcu zareagował Siny: – Spokojnie, Tomanek… Wszystko jest w porządku. Mamy tu na parapecie szklankę piwa przygotowaną specjalnie dla ciebie. Więc Tomanek: – Ooo… Naprawdę? Siny z pełną celebrą podał mu pełną szklankę i mówi: – Wypij, to cię uspokoi. I Tomanek tymi trzęsącymi się rękami bierze tę szklankę, wypija i w ogóle uśmiech! Tu nie zadziałało piwo, tylko psycholog Siny, który był mądrym człowiekiem, a też ciężkim alkoholikiem. Siny w tej chwili od lat w ogóle nie pije, jest super, spotykam go od czasu do czasu i palimy razem blanty. Mieliśmy też wódkę, ale on wódki nie chciał, on chciał piwo. Dostał je i momentalnie się uspokoił. No i próbowałem, będąc z Bolcem, odszukać tych ludzi. Mamy lata 90. Niestety nie udało mi się ich znaleźć, natomiast Bolo odnalazł jakichś swoich, kurwa, dilerów. Zaczęli tam sprzedawać, kupować i w ogóle handlować. Wtedy pomyślałem sobie, że może zacznę dilować razem z Bolcem, bo sytuacja była taka, że z Homo Twist nie było na tamtą chwilę żadnych pieniędzy. Miałem na koncie jedną płytę i ze cztery zmiany składu. A Bolo wprowadzał taki fajny, luźny klimat. Lubiłem go. No, ale dobra… Posiedzieliśmy w Szczecinie, czas wracać. Dotarliśmy na dworzec, wsiadamy do pociągu, siedzimy i czekamy na odjazd. I nagle Bolec mówi: – Kurwa, Maciek! Zostawiłem blachy[75]! Nie mam blach! Mówię: – Leć biegiem! To była odległość, powiedzmy jakieś 1000 metrów w jedną stronę, trochę po schodach i tak dalej. Miał je spakowane, ale nie wziął, zapomniał. One były w case’ie. Bolo pobiegł, a ja uderzam do konduktora. Byłem kompletnie zdeterminowany. Chłopak naprawdę się starał i daliśmy radę, a że się zagapił – zdarza się. Podjąłem decyzję, że jeśli konduktor nie wstrzyma na chwilę startu, to zostaję i pojedziemy z Bolem jakimś następnym. Wiedziałem na pewno, że on by mnie nie zostawił. I udało się! Ale pamiętam, że już prowadzili mnie do kierownika zmiany (śmiech)… Tym razem posłużyłeś się argumentem nieco bardziej racjonalnym niż wypad po flaszkę wódki. No, zdecydowanie (śmiech)! Na początku lat 90. zestaw blach Paiste’a to była naprawdę cenna rzecz. To był majątek. Bolo przybiegł, siadł w tym pociągu i mówi:

– Kurwa, chyba pękły mi płuca. Na pewno coś mi się stało. – Stary, przebiegłeś dwa tysiące metrów, w tym tysiąc z blachami pod pachą. Powiem ci, że biedak naprawdę był wykończony. Tym bardziej że zapewne mieliście potężnego kaca… Nie, o dziwo nie (śmiech)! Z Bolem nie było picia, bo Bolo był w tamtym czasie wrogiem alkoholu. Był ideowym haszyszowcem. Tak czy owak, był to taki moment, kiedy bliżej się zaprzyjaźniliśmy, ta historia nas złączyła. No i wtedy też zacząłem razem z nim handlować. Ale powiem ci, że nie mogę sobie przypomnieć, kto później przyszedł do Homo grać na basie. Chyba już nikt, chyba później się pokłóciliśmy. Ja skomponowałem utwór Techno i porno. O! Już wiem! Była taka sytuacja, że siedzieliśmy w tym Szczecinie, paliliśmy blanty, a Raźny poleciał już na dworzec. Karierę robiły wówczas kapele typu Pantera. Grali ciężkiego rocka, jednocześnie deklarując, że nie walą koksu, nie walą heroiny i nie piją wódy, że palą tylko blanty i nie jedzą nawet mięsa. Pantera była zajebistym bandem. I Bolec w tym wtedy siedział, puszczał mi te bębny i spodobało mi się. Pamiętam, że leciał jakiś taki kawałek, gdzie padały pojedyncze słowa z cyklu: „ciemno”, „źle”, „głodny” i tak dalej. Fajny utwór. I właśnie wtedy skomponowałem Techno i porno. „Techno i porno” Dookoła mnie umierają ludzie Przed śmiercią żebrzą o trochę forsy Umykam w sen lecz nie ma dokąd uciec Pedały w TV pieją o miłości Brud smród nędza i głód Komuna wróciła bo pragnie jej lud Spójrz co zostało z miast Tak cennych rzeczy mało wśród nas Jak doszło jak doszło Że pieśń aż tak gorzką nuci czas Co zaszło co zaszło Że pieśń gorzką aż tak nuci czas Hans tłucze psa tłucze Małgosię Warto by w ryj frajera Nie ma nadziei a ona w ciąży Szczęśliwe dzieci lecz wszystko umiera Co to za wolność to zwykłe porno Byle się tylko najebać Co to za piękno to zwykłe techno Byle na chama byle sprzedać Techno i porno!

Taki zrobiłem numer. Wydawał mi się on „na pięć”. A tu przychodzi Bolo i mówi: – To jest na cztery! Tak się o to pokłóciliśmy, że powiedziałem do niego: – Wiesz co? Jest nas dwóch, bo nie mamy już basisty, i mam wrażenie, że nie ma tu ani jednego podwładnego, sami, kurwa, szefowie… Sorry, stary, ale wydaje mi się, że powinieneś sprzedać te bębny, kupić sobie automat perkusyjny i zacząć rapować te wszystkie swoje teksty, które bez przerwy piszesz po marihuanie. Wzburzył się, spakował swoje wielkie bębny Yamahy i poszedł w pizdu. Po tygodniu spotkałem go na mieście. Mówi do mnie: – Sprzedałem bębny, kupiłem maszynę nagrywającą, będę robił rap. – I to mi się, kurwa, w tobie podoba! Urzekło mnie to, że mimo że wybuchł między nami konflikt, że się rozstaliśmy, że była awantura, to on po prostu uszanował to, co do niego powiedziałem, uznał, że była w tym jakaś moja mądrość. Bolo był zbyt wielkim indywidualistą, żeby być drummerem. Przyjął radę starszego kolegi i dokonał w ten sposób wielkiej wolty w swoim życiu, bo z perkusisty przemienił się nagle w wokalistę. Wcześniej nie miał w ogóle takich planów, a tu nagle ściął włosy, założył szerokie spodnie, zaczął rapować i dobrze mu poszło. Nagrał dwie płyty. Co prawda prekursorem rapu w Polsce był Liroy i nikt mu tego nie odbierze, też Wzgórze Ya-Pa 3, ale Bolo był zaraz po nich. Polska kinematografia również korzystała z jego talentu. Bo Bolec był także aktorem. Świetnie sprawdził się w tej roli. Przecież on zagrał w Poniedziałku i Wtorku! Zrobił kilka całkiem niezłych ról. W filmie U Pana Boga za miedzą użyto jego utworu Żeby było miło, ale to już pośmiertnie. Wydaje mi się, że właśnie niedobrze się stało, że trafił do tego środowiska. Mam takie przeświadczenie, że on na tych planach filmowych zaczął naprawdę źle się prowadzić. Śmierć Bolca była przedwczesna. Zmarł na bardzo silne zapalenie trzustki. Mówi się na to „atak trzustki”. Wódka? Nie tylko. Wódka i kokaina? Chyba tak… Dopóki koks był przyzwoitej jakości, to on to lubił i nic mu się od tego nie działo. Ja mam taką teorię, że tam musiało dojść do jakichś mieszanin medykamentów. Atak trzustki. Ból był taki, że nie doszedł do telefonu. Skręciło go i zmarł. Miał 38 lat. Na jego pogrzebie była absolutnie niesamowita atmosfera. Osobiście naprawdę rzadko biorę udział w tego typu uroczystościach. Bolec miał sporo wrogów, bo był ultrabezczelny, szczekliwy i wszystkim fikał. Lubiłem go za to, ale wielu ludzi go nie lubiło. Natomiast, kurczę, jego śmierć wszystkim strasznie dała popalić. Na pogrzeb przyszły takie bandziory, że paparazzi trzymali się w odległości pięciuset metrów od muru cmentarza. Wrzuciłem mu

do grobu trzy giety dobrej marihuany. Taki mam zwyczaj. Cikowi też wrzuciliśmy. Trzem osobom rzuciłem marihuanę na trumnę.

73 Klang – technika gry na basie polegająca na uderzaniu w struny kciukiem. 74 Ciamkacz – pomlaskiwanie charakterystyczne dla alkoholików; świadczy o chęci dalszego spożywania napojów wysokoprocentowych. 75 Blachy – komplet talerzy do perkusji.

Plota Wydaje mi się, że to jest około 2000 roku. Spędzałem sylwestra w Krakowie w knajpie o nazwie Miasto Kraków. Grałeś czy świętowałeś? Nie, nie! Absolutnie nie grałem. Sytuacja była taka, że było dużo alkoholu i była amfa. I wszyscy tę amfę wciągali. I ja chyba też, nie wiem, z jakiej przyczyny, miałem ze sobą amfetaminę. Pamiętam, że była też jakaś Czeszka, która była tłustawa, ale była śmieszna i w ogóle podobna do Ewy Farny. Miała na sobie tylko koronkową halkę i szpilki. Była sexy, była tłustawa i też miała amfę. Wszyscy bez przerwy wciągali i pili. I była taka sytuacja, że przyjaźniłem się wtedy z pewnym kolegą, chociaż ja naprawdę bardzo trudno się zaprzyjaźniam i jest to u mnie proces właściwie niemożliwy. Ciężko przyjmuję nowe przyjaźnie, ale pojawił się wtedy kolo, któremu błyskawicznie dałem imię Hektor, chociaż miał na imię jakoś inaczej. Miał angielskie nazwisko, był rudy i bardzo drobny. Polak? Tak. Mieszkał w klasycznym krakowskim mieszkaniu na ulicy Smoleńsk, naprzeciwko Floribertiny Kalali. W bardzo wielkim, przepięknym, wysokim, ogromnym, cudownym mieszkaniu. W ogóle ze 150 metrów miało to mieszkanie. Mieszkał z mamą, która była stosunkowo młodą osobą, ponieważ jakoś tak to wyszło, że bardzo wcześnie go urodziła. Ojcem Hektora był Angol, więc dostał angielskie nazwisko i był gentlemanem w każdym calu. Był to człowiek, który odziedziczył po ojcu nienaganne maniery. Poruszał się zawsze z parasolką. Ta parasolka miała oczywiście bambusową rączkę. Na palcu miał pierścień, a jego włosy były zawsze idealnie przycięte. No po prostu Rain Man (śmiech)! Był całkowicie rudy, miał pociągłą twarz i był absolutnie niesamowitym pianistą. Jak zobaczyłem go pierwszy raz, to od razu wiedziałem, że jest fajnym gościem. Uderzyliśmy w bajerę. On używał takich różnych, dziwnych, śmiesznych określeń. Pytam się go: – Grasz coś? Mówi: – Ja tylko emuluję. – Co robisz? – No emuluję. – Ale jak ty to niby emulujesz? – No, wiesz co… Zdejmuję z pianina wszystkie klapy, czyli jakby otwieram całą jego przestrzeń dźwiękową, całkowicie poszerzam jego barwę, paletę, siadam do klawiatury i emuluję. Mówię:

– No to w takim razie ja chcę do ciebie przyjść i będziemy emulować razem (śmiech)! Wpadłem do niego i zobaczyłem, że faktycznie ma wykurwiste pianino. Urzędował w mieszkaniu typu Kraków – wielka góra betów, na samym szczycie siedzi czarny kot i na wszystko szczy. Chata zagracona do ostatniej kropli krwi, ale wszystko w marmurach, na ścianach obrazy. Kraków pełną gębą. Tak krakowskie mieszkanie jak u niego widziałem jeszcze tylko u piosenkarza Mieczysława Święcickiego. U Hektora było to dodatkowo połączone z pewną angielską klasą. Burdel na kółkach. Pięknie (śmiech)! Wyjście na podwórko, ze cztery koty na obiekcie. I w tym całym bajzlu Hektor pokazuje mi swoje pianino. Moim zdaniem miało z 200 lat i był to przedmiot wart kilkaset tysięcy złotych. Mówię do niego: – Jaki wykurwisty sprzęt! A on: – To jest pianino Steinberga. Bardzo dobre, fantastyczne pianino. I widzę, że ściąga z niego te wszystkie klapy. Hektor był drobny, więc mu pomagałem. Był szczupłym, bardzo delikatnym człowiekiem, ale jak przysunął z łokcia w ten, kurwa, fortepian, to naprawdę zwątpiłem! Od razu zaczął od klastera[76]. Gościu był maksymalnie otrzaskany w muzyce współczesnej – Arnold Schönberg, Penderecki, Philip Glass. Miał opanowanych wiele rzeczy, też całkiem przyzwoitą technikę pianistyczną, plus oczywiście kompletną szajbę na punkcie emulacji, czyli uderzania łokciem lub całym przedramieniem tak zwanych klasterów, czyli złożonych dźwięków. Bardzo mi się to wszystko spodobało. Wiesz… Zawsze miałem tendencje do awangardy. Lubiłem w Krakowie to, że miał w sobie zawsze pewną awangardowość. Owszem – na tym wszystkim siedział kot i szczał, ale była to awangarda. I to, co zaprezentował mi Hektor, to była taka oddolna inicjatywa. Od razu było widać, że słucha ambitnych rzeczy, które są ponadto dość dynamiczne w jego wykonaniu. Tak normalnie, w rozmowie przy stoliku, Hektor wydawał się być stonowanym chłopakiem, panem z parasolem, a jak wyjebał z łokcia w fortepian, to całkowicie zniknął z niego ten pan, a wyszedł taki, kurczę, brilliant Angol. Wiesz, o co chodzi… Kumający czaczę świr, mówiąc krótko. I zaczęliśmy się razem bujać. Spotykaliśmy się, dużo gadaliśmy, przepijaliśmy wszystkie pieniądze, jakie akurat mieliśmy. Taki był to czas. I tego sylwestra w lokalu Miasto Kraków ja miałem ze sobą Hektora i amfę. Trzeba było gdzieś ją wciągnąć, więc powiedziałem do niego: – Chodź do kibla. A ponieważ nie lubię wciągać w męskim kiblu, bo są najczęściej mniej higieniczne, więc poszliśmy do damskiego. Generalnie zawsze stosowałem patent, że jak już chciałem wziąć jakiegoś draga w kiblu, czego de facto staram się unikać, to jednak w damskim, który wydawał mi się czystszy i bezpieczniejszy. Więc wziąłem Hektora, zamknęliśmy się w tym jebanym kiblu i próbuję jakoś spreparować ten towar, żeby można go było jakoś sobie zapodać, do kurwy nędzy, czyli robię kreski i tak dalej. To wszystko nie jest takie proste, nie? Potrzebujemy, kurwa, jakiejś powierzchni, żeby to jakoś wyglądało. Więc jesteśmy

bardzo mocno zajęci, a ktoś dobija się nam do drzwi! Uchyliłem i mówię: – Wypierdalać stąd, bo my tu z Hektorem jesteśmy bardzo, kurwa, zajęci! I zamykam te drzwi z powrotem. Z tego miejsca informuję wszystkich, którzy w ogóle słyszeli tę plotę, że to, co działo się w tej toalecie, wyglądało dokładnie tak, jak to opisałem, a nie jak gadali na mieście. Byliśmy z Hektorem „bardzo mocno zajęci”, bo próbowaliśmy wciągnąć, kurwa, amfę, którą miałem w jakimś foliowym gównie. Ja w ogóle strasznie nie lubię tych sytuacji, a tu ktoś szarpie mi drzwi, wiesz… Wiemy już, jaka jest prawda, a co głosi plotka? Za chwilę opowiem, ale najpierw muszę powiedzieć, co wydarzyło się dalej. W końcu wciągnęliśmy i wyszliśmy stamtąd. Wiem na pewno, że rozrabialiśmy w tym lokalu. Wiem na pewno, że mogliśmy tam niejednemu zajść za skórę, że robiliśmy dym, tak? Byliśmy napierdoleni, naćpani i, kurwa, pijani… Była ta Czeszka, moja małżonka Ewa i jeszcze jacyś inni ludzie. Bardzo prawdopodobne, że byliśmy nachalni, wkurwialiśmy obsługę i tak dalej. W każdym razie pamiętam taką sytuację, że jak stamtąd wychodziliśmy, to było już całkowicie jasno. Zaproponowałem Czeszce i jeszcze jakiejś tam grupie, żebyśmy poszli do nas do domu pociągnąć imprezę, i faktycznie tak zrobiliśmy – jakiś tam czas pobalowaliśmy jeszcze u nas na chacie. Wszyscy rozeszli się koło południa. Ale ja pamiętam, że jak wyszliśmy z Miasta Kraków, to zobaczyłem przy ulicy Łobzowskiej jakąś osobę w czerwonej kurtce, przewieszoną przez łańcuch między drogowymi słupkami. Podszedłem i zapytałem: – Wszystko w porządku? Zobaczyłem, że to Agnieszka Zaucha, córka słynnego piosenkarza – pana Zauchy, która następnie rozniosła na mój temat tę ohydną, całkowicie nieprawdziwą plotę, o czym jeszcze wówczas nie wiedziałem. Mówię do niej: – Wszystko z tobą OK? A ona z tego takiego przewieszenia odpowiada mi: – A wiesz, Maleńczuk… Spierdalaj! Jakoś tak mnie, kurwa, pogoniła. Byłem w takiej fazie, że poszedłem sobie, nie zastanawiając się, o co może jej chodzić. Mija dzień – dzwoni telefon… Dzwoni Hektor i mówi: – Maciek, czy ty wiesz, co o nas mówią na mieście? Ja: – No bardzo ciekawe, co niby takiego mogą o nas mówić na mieście? – Że my w kiblu w Mieście Kraków uprawialiśmy seks. I że nas ktoś na tym nakrył. Uważasz, że to właśnie Agnieszka Zaucha pukała do drzwi? Tak! Pukała w dupę jebana Zaucha. I wyobraź sobie, że ja z początku się z tego

śmiałem, ale nie trzeba było długo czekać, żeby przestało być zabawnie. Hektor naświetlił mi, że na mieście jest straszna afera i że wszyscy gadają. Ja w ogóle nie wziąłem tego na serio, ale jak zadzwonił kolejny telefon z pytaniem: „Maciek, czy ty słyszałeś, co o tobie mówią na mieście?”, to pomyślałem sobie: „Kurwa! Co się z wami dzieje!”. Zrozumiałem, że dulszczyzna wzięła się do roboty. I mówię sobie tak: „Jak teraz znowu ktoś zadzwoni, to powiem tak: Hektor, kochanie, czy to ty?”. Zrobię sobie takie jajo. Zadzwonił telefon, podniosłem słuchawkę i powiedziałem pedalskim głosem: – Hektor, kochanie, to ty? Okazuje się, że po drugiej stronie jest Püdel, który mówi do mnie: – A więc jednak to prawda… Graliśmy już wtedy razem i muszę powiedzieć, że był to moment, kiedy jednak troszeczkę leciutko się zestresowałem (śmiech)! Mówię: – O żesz, kurwa! Jest grubo. Idę na miasto. Wychodzę na miasto, ale gdzie nie wejdę, wszyscy chwytają się za głowę i pytają mnie: – Maciek, czy ty słyszałeś, co się o tobie mówi? Postanowiłem, że muszę natychmiast wyjaśnić tę sprawę. Byłem wtedy skonfliktowany z takimi chujowym kumplami Bolca, którzy dostarczali mu równie chujowy koks. I tam miały miejsce jakieś takie dziwne sytuacje. Jak wpadałem do Bola i widziałem tych gości, to zawsze wywiązywały się między nami lekkie spiny. Nie rozumiałem zażyłości między Bolem a tymi kolesiami. Pytałem go: – Co ty, Bolo, kurwa, gadasz z nimi? Daj sobie spokój i trzymaj się od nich z daleka. A do nich leciałem na zasadzie: – Co wy tu, kurwa, robicie? Zostawcie tego chłopaka w spokoju! To jest artysta, a nie żaden, kurwa, gangster jak wy. A tamci, wiesz… Wiesz, jacy to są ludzie… Nienawidzili mnie jak chuj. Tylko czekali na okazję, żeby mi dojebać. I to właśnie oni stali na bramce w Mieście Kraków, a ja akurat przyszedłem tam wyjaśniać wiadomy temat. Był niejaki Szklane Oko, który mnie nie trawił i wiem, że szczekał na mnie, i jeszcze jeden z bramkarzy, który również szczerze mnie nienawidził. Gościu patrzył się na mnie tak, jakby mnie nie było, jakbym był ze szkła. To jest taki specyficzny wzrok, który informuje cię o tym, że jak tylko zdarzy się okazja, to cię, kurwa, zajebie. Wszedłeś do klubu, przed którym spotkałeś, mówiąc delikatnie, nieżyczliwych ci bramkarzy. Co dalej? Wszedłem do lokalu, gdzie akurat wszyscy siedzieli przy barze, taka bandycka ekipa. Mówię:

– Każdy, kto roznosi na mój temat tę obrzydliwą plotę, jest cwelem i chujem, a jego matkę pierdoli cała komenda wojewódzka przy ulicy Mogilskiej 15. Zapadła cisza. Widzę, jak wszystkim po kolei ciśnienie wzrasta do dwustu, ale nikt nic nie mówi. Popatrzyłem prosto w twarz kolegi Szklane Oko, bo wiedziałem, że jeżeli grozi mi jakiekolwiek niebezpieczeństwo, to właśnie z jego strony, ale chyba zobaczył we mnie determinację, wyczuł, że się nie cofnę. Uwierz mi, że już wcześniej miałem żal do pana Szklane Oko o Bolca, bo wiem, że za jakieś długi przetrącili mu z kolegami nogę kijem bejsbolowym, więc nie lubiłem chuja i sam szukałem pretekstu do dymu. Szklane Oko chodził na siłownię, ale ja też nie byłem cienkim gościem i lubiłem się bić. Goryle dobrze wiedzieli, z kim mają do czynienia, że niejednemu skinheadowi w tym mieście pierdolnąłem z byka. Wyszedłem stamtąd i zacząłem obserwować, co dalej się wydarzy. Faktycznie zrobił się syf. Telefony zaczęły napierdalać nawet z Warszawy. Różne osoby dzwoniły w tej sprawie. Nawet Wagiel [Wojciech Waglewski – przyp. red.]. Pomyślałem sobie, że jednak ta zniewaga krwi wymaga. Nadąłem się, napiąłem się i zorientowałem, że sytuacja zrobiła się nietypowa. Nie sądziłem, że powstanie z tego aż taki gnój. Przedsięwziąłeś dalsze działania wyjaśniające? Mówiąc krótko – chodziłem po wszystkich krakowskich lokalach i prostowałem sprawę. Wiedziałem już, że szczeka Zaucha i jeszcze taki jeden niewydarzony wokalista… Nazwisko? Nie pamiętam. Nie jestem w stanie sobie przypomnieć. Słuchaj… Nie on jeden szczekał. Całe miasto się tym pałowało. Umówmy się, że wszyscy mieli mnie już serdecznie dość. Nie byłem łatwy, miałem bardzo wielu wrogów, którym nie podobał się między innymi mój sukces. Sporej grupie osób było w smak, że wreszcie można mi było z którejś strony przypierdolić. A też inna sprawa, że w pewnym sensie zasłużyłem sobie na to, ponieważ nie byłem ani miły, ani sympatyczny. Mówisz, jakbyś wierzył w karmę. Maleńczuk uważa, że zło wraca? Bardzo prawdopodobne. Miałem wrażenie, że wszyscy strasznie uczepili się tego tematu, że jakoś strasznie wszystkim zaczęło zależeć na ciągnięciu tej sprawy w nieskończoność. A prawda jest taka, że cała ta insynuacja była obrzydliwa zwłaszcza wobec Hektora, który był w tym wszystkim Bogu ducha winny. No naprawdę już, kurwa, wieszajcie sobie psy na mnie, ale co chcecie od tego superdelikatnego, przemiłego człowieka? Hektor popadł później w alkoholizm, o czym muszę nadmienić, bo w konsekwencji dostał wylewu. Była wtedy taka knajpa, która się nazywała Klub Kulturalny czy jakoś tak, która następnie przerodziła się w Pięknego Psa. Właścicielem był Kiwi[77]. I tak rozmyślałem sobie, komu by tu przypierdolić, żeby wszystkich zastraszyć, no nie? Bo jak będę ganiać jakichś pojedynczych, kurwa, żołnierzy, to nic nie da. I się okazało, że w knajpie Klub Kulturalny jest bramkarz, który jest na pół etatu w policji. Niejaki Gruby. Stuczterdziestokilowy, dwa metry i pięć centymetrów wzrostu typ, który szczeka na mój temat, że martwi się o Ewę, bo przecież ja jestem teraz kochankiem Hektora, a Hektor jest

moim kochankiem. Martwi się i opowiada tę historię każdemu, kto przychodzi do lokalu. Jak się o tym dowiedziałem, to postanowiłem, że jebnę właśnie jemu. Zadzwoniłem do Hektora i mówię: – Hektor! Idziemy pomścić naszą hańbę! Poleje się krew i chuj mnie obchodzi! Założyłem rękawiczki bez palców, które chroniły mi kostki na rękach. Tłumaczyłem Hektorowi naszą strategię: – Idziemy teraz do Klubu Kulturalnego i ty obstawisz mi wyjście, żebym po akcji mógł spokojnie wyskoczyć. Plan jest taki, że schodzę na dół i zamierzam wykurwić Grubemu w ryj, a potem zobaczymy, co się stanie, ale najprawdopodobniej będę musiał wypierdalać, tak? Więc czekaj na mnie w okolicach wejścia. Przed wejściem walnąłem ze 300 gram. Na trzeźwiaka bym nie poszedł. Zszedłem na dół, ale mimo naszych ustaleń Hektor poszedł za mną, bo też był zirytowany. Ja w ogóle wymyśliłem sobie, że jak pierdolnę właśnie Grubemu, to znaczy, że pierdolnę każdemu, i ta informacja powinna szybko się rozejść. Schodzę na dół – jest Gruby. Widzę, jak się do mnie uśmiecha i zadowolony z siebie idzie do mnie z ręką, chce się witać (śmiech)! A ja mu, kurwa, strzał! A ten w ogóle, wiesz... Miałem wrażenie, że nic nie poczuł! 140 kilogramów, a ja maksymalnie 80. Gościu był znacznie większy ode mnie. Strzeliłem go w ryj i odniosłem wrażenie, że kompletnie nic mu się nie stało! Pomyślałem sobie: „Co ja, kurwa, straciłem siłę?”. Z jego strony kompletny brak reakcji, więc spierdalam, no nie? Niestety konstrukcja lokalu była taka, że było jakieś tajne przejście, o którym nie wiedziałem, i ten chuj przeszedł tym innym przejściem i przywitał mnie en face. Tak, że musieliśmy ponownie się spotkać i wtedy wykurwiłem mu drugi raz, a on niestety sprzedał mi lewe kolano w prawe żebro. A uwierz mi, że kolano od gościa, który waży 140 kilogramów, to jest takie wrażenie, jakbyś zderzył się z ciężarówką. Dwa razy wykurwiłem mu w ryj, a on mi raz z kolana. Połamał mi żebra. Trzy tygodnie później leżałem. W każdym razie jakoś udało mi się wyrwać z jego objęć. Nie wiem, co by to było, gdybym tam został. Wyskoczyłem na górę, a on za mną. Hektor zobaczył, że ten wylatuje, że jest zadyma, więc też prysnął, a ja bluzgałem Grubemu jeszcze na zewnątrz. Krzyczałem do niego: – Ty, chuju, kurwa, gnoju! Poczekaj, aż dojdę do siebie, to jeszcze raz do ciebie przyjdę, kutasie! Spróbuj mi tylko rozsiewać ploty na mój temat! I... I tyle. Wróciłem do domu, obudziłem się rano i zrozumiałem, że nie mogę wstać, że to kopnięcie zrobiło mi poważną krzywdę. Trzy tygodnie przeleżałem spokojnie w łóżeczku. Chyba musiałem mieć skądś pieniądze, bo pamiętam, że jakoś się o to nie martwiłem. Być może piknął ZAiKS czy coś takiego. Ale muszę ci powiedzieć, że jak wróciłem na miasto po tych trzech tygodniach, to panowała całkowita cisza, ani słowa na temat wiadomej ploty, a bramkarz Gruby miesiąc czy dwa miesiące później zginął w wypadku samochodowym w Hiszpanii. Po wszystkich tych wydarzeniach powstała pieśń zemsty pod tytułem Twarze przy barze. „Twarze przy barze”

Nad barem blado połyskuje brudne szkło Za barem barman poleruje armaturę Na bramce żołnierz śpi ruchanie mu się śni Kretyn przy barze adoruje głupią rurę Barman ma minę jakby łykał żurawinę Z tego powodu że mu płacą za godzinę On chciałby gwiazdą być nie tak za barem tkwić Swoje marzenia ma inaczej pragnie żyć Siedzą przy barze smutne i te same twarze Żeby coś przeżyć trzeba zażyć by ekstazę Papieros pyk pyk pyk mętnego piwa łyk Nikt jej nie prosi chociaż ma do tanga dryg Tak płynie czas w oczekiwaniu na ofiarę Kogoś kto szluga da postawi piwa dwa Gdy się pojawia leszcz spada nań niczym kleszcz W tym samym miejscu czeka następnego dnia Tu prawie każdy mniej lub bardziej jest artysta Z tego powodu chleje wódę aż do dna Gdy się zaleje w bryzg żołnierz go wali w pysk I tak tu wróci no bo dokąd uciec ma Prawie każdemu tutaj w życiu coś nie wyszło Bo gdyby wyszło czy by ciągle tkwili tu Wypiją wódki dwie i pocieszają się Że jeszcze gorzej żyje ten i ów Czasami z nudów obgadują się nawzajem Gdy ktoś wychodzi tyłek mu obrobić czas Niewiele trzeba im krakowski mają spleen I każdy z każdym leciał się choć jeden raz Gdy ktoś umiera jest okazja do wypicia Jeszcze żyjemy chociaż marne życie to Gdy pogrzeb kończy się zajmują miejsca swe Twarze przy barze w kolejce na dno

76 Klaster – termin muzyczny określający czynność polegającą na uderzaniu w jak największą liczbę klawiszy naraz; najczęściej wykonywany przedramieniem. 77 Kiwi – krakowski szynkarz; właściciel kilku kolejnych mordowni – obecnie Pięknego Psa.

Romano Jesteśmy po przewrocie. Wciąż grałem na ulicy. Podszedł do mnie kolo, który wyglądał następująco: skórzana kurtka, obcisłe jeansy, na nogach buty z węża, niewysoki, z przodu łysy, z tyłu długie włosy spięte w kucyk, fingle[78] na palcach, od razu widać, że ma pieniądze. Był to u mnie okres biedy. Próbowałem grać, ale już był syf. Podszedł do mnie na ulicy gość, wrzucił parę dolców i mówi: – Cześć! Jesteś dobry. Dam ci kasę, nie graj już, zwijaj sprzęt, idziemy się napić. Mam do ciebie sprawę. – OK. Właśnie na to czekałem, bo na tej ulicy to już nic nie zdziałam. Prawda jest taka, że Kraków miał mnie już dosyć. Ile można znosić Maleńczuka… Ile lat grałeś na ulicy? Od 1982 do 1992 roku i mówię to z ręką na sercu. Zawsze powtarzałem, że skończyłem razem z komuną, ale to nie jest prawda, bo ciągnąłem jeszcze dobre trzy lata. Po prostu wciąż nie było skąd wziąć szmalu, sytuacja wcale nie była łatwa. Za komuny byłem rodzajem obdżektora, kogoś zabronionego, kogo zobaczyć to już było coś. A teraz nagle Wolna Polska, z każdego sklepu napierdala inna muzyczka i każdy żyje swoim życiem. Były to czasy szczęk. Mówi ci coś słowo „szczęka”? Kość szczękowa, element czaszki. Nie (śmiech)! Szczęki były drobnym biznesem ulicznym. Były to stragany zamykane w nocy na klamrę. Własna inicjatywa, która miała miejsce w całym kraju. W chwili, gdy ludzie otwierali szczęki, ulica zaczynała tętnić życiem, ale było to życie absolutnie chore. Za komuny ulica była martwa i ja ją budziłem, a w Wolnej Polsce ona tętniła bardzo silnie, ale w absolutnie dziki sposób. Jeden sprzedawał disco, drugi jakieś, kurwa, używane paski, w głowie się nie mieści, co się działo na streecie! Był to czas lombardów, w których można było zastawić dosłownie wszystko – biżuterię, zegarki i tak dalej. Czym handlowano w szczękach? Skarpetki, majtki, staniki, słodycze, mięso, przetwory, dużo spożywczych rzeczy, ale także książki, ciuchy, second hand. Do Polski napływały wówczas używane ciuchy. Stroiłem się we wszelkie lekko wysłużone paski, spodnie i koszule, które przyjeżdżały do nas z Zachodu. Były to zajebiste rzeczy. Faktycznie było to szmatławe, ale na krótką metę dawało koloryt. Taki był to czas. W szczękach można było kupić dosłownie wszystko – narzędzia, produkty optyczne, okulary, obcążki, co popadło. Trwał swobodny czas młodej Wolnej Polski. Moim kumplem był wtedy Bejbi, czyli Paweł Mąciwoda-Jastrzębski. Obecnie jest basistą zespołu Scorpions. Wtedy był już znanym basistą, grywał w różnych zespołach. Któregoś dnia przyszedł do mnie, a z nim Alan Sors, i mówią: – Chcielibyśmy zagrać na ulicy tak jak ty! Odpowiedziałem:

– Dobra! Zorganizuję prąd. Było świeżo po przewrocie i można było robić dosłownie wszystko. I nagle jest taka akcja, że przychodzi do mnie Alan Sors – zajebisty, wykurwisty perkusista, który grał w tamtym czasie w wielu kapelach, i Bejbi, który był najlepszym basistą w Polsce, który grał na basie Bacha. Bejbi był wtedy przed wyjazdem do Stanów Zjednoczonych. Wszyscy przepowiadali mu, że będzie grał z Milesem Davisem. A Alan Sors był drummerem, który w danym okresie miał zajebisty sprzęt, matkę w Anglii i dolary na koncie. W Polsce robił za gwiazdę, bo miał zajebiste bębny i maksymalnie na nich wypierdalał. Grał w Maanamie i innych kapelach. Z Bejbim stanowili wykurwistą sekcję, nic więcej nie potrzeba. Umówiliśmy się i przyszło do mnie tych dwóch gości. Zrobiliśmy małą próbę, po czym zagraliśmy trzygodzinny koncert uliczny. Zgromadziliśmy tłum ludzi i zarobiliśmy kupę forsy. Następnie wysłaliśmy po wódkę Aborygena, który przyplątał się w międzyczasie. W ten sposób gwałtownie stopniała część kasy, a Aborygen oczywiście się zdematerializował, flaszki nie zobaczyliśmy na oczy. Po tej spontanicznej akcji wróciłem do starych nawyków, czyli grania solo na streecie. Miałem wtedy okres klarnetowy. Paliłem blanty i ćpałem heroinę. Chodziłem do jednej z baszt w okolicach Bramy Floriańskiej i grałem na klarnecie Uebela. Kupiłem go w jakimś lombardzie, których było wtedy pełno i można było w nich nabyć całą masę zdezelowanego sprzętu wszelkiego rodzaju. Między innymi saksofony Amati, które nigdy nie grały wszystkich dźwięków, czy klarnet taki jak mój. Dopiero po jakimś czasie zorientowałem się, że jest pęknięty, więc zalałem go klejem i dalej na nim grałem. Niestety mimo naprawy nadal nie grał tych dźwięków, które powinien. Przechodziłem wtedy okres transformacji życiowej. Któregoś dnia podczas występu ulicznego zaczepił mnie ten kolo, o którym wspomniałem wcześniej. Włosy spięte w kucyk, fingle na palcach, od razu widzę, że ma szmal. Wrzucił mi do kufra 10 dolarów. Było jasne, że gościu przyjechał z Zachodu, jest freakiem i na 100 procent pali ganję. Nie za wysoki, chudy, żylasty typ. Skórzana kurtka, obcisłe jeansy, buty z węża na wysokim obcasie. STAR (śmiech)! Czterdziestoletni, zasuszony cyrkowiec. Maksymalnie metr osiemdziesiąt, ale nie chciałbym wpaść w jego łapska. Wyglądał na sprawnego i – jak się później okazało – robił salto w miejscu. Powiedział do mnie tak: – Masz talent. Przyjechałem z Danii, gdzie byłem managerem zespołu Laid Back. – Nic mi to nie mówi. – Sunshine Reggae znasz? – Znam. – To ja byłem managerem tego zespołu. Romano był naszym rodakiem, jednocześnie bywalcem zachodniego świata. Rozmawialiśmy po polsku. Typas położył mi 10 dolców do case’u, więc zamknąłem case i podziękowałem nieobecnej widowni. Zachowując 10 pierdolonych dolarów, z przyjemnością podziękowałem ulicy, która nie zwracała na mnie najmniejszej uwagi

(śmiech)! Hurra! Gol! Mogę iść! Romano zaprosił mnie do siebie. Miał gigantyczne, stuczterdziestometrowe mieszkanie w kamienicy w centrum Krakowa. Wysokie na siedem metrów, no w ogóle komnaty… Na tych komnatach stara matka i Romano, który przyjechał z Danii i był w Polsce rodzajem rezydenta, bo z obywatelstwa był Duńczykiem. Nie znam dokładnie całej jego historii, ale wiem, że miał za sobą dość poważny epizod cyrkowy. Jak już znaleźliśmy się u niego na chacie, to wyciągnął z puszki zajebistą kość haszu. Piękna czekolada[79], jakiej dawno nie widziałem! Olalala! Ostatni raz spotkałem się z czymś podobnym u Piotra Marka[80], jak przyjechali do niego koledzy ze Szwecji. Gościu nabił do fai wykurwistego haszyszu! Mówi do mnie tak: – Byłem przez kilka lat managerem dyskotekowego zespołu Laid Back. Wyciągnął taśmę wideo, na której były udokumentowane trasy tego zespołu po całym świecie. I faktycznie on na tych filmach był. Mówił, że ci goście, którzy występowali, byli całkowitymi, skończonymi kokainistami. Lecieli tylko i wyłącznie z playbacku, modląc się o to, żeby koncert wreszcie się skończył, aby móc wreszcie udać się do hotelu na dalsze orgie. Zespół był całkowicie niemuzyczny, złożony z dwóch pedałów z Danii, którzy wylansowali utwór Sunshine Reggae. A managerem tego wszystkiego był Polak o ksywie Romano. Ale dobra – zagadał do mnie, było fajnie. Powiedział, że załatwi mi karierę, też oczywiście w Danii, więc muszę nauczyć się angielskiego. I tak sobie trochę u niego posiedzieliśmy, popierdoliliśmy, pojaraliśmy tego haszu. Był to naprawdę sympatyczny, miły człowiek. Odpalił mi kawał czekolady – spoko gość. Nie wiem dokładnie, kim był z zawodu, ale rzeczy, które cały czas o sobie opowiadał, wiązały się bezpośrednio z zespołem Laid Back. Wokaliści to dwóch blondynów, pederastów z Oslo. No i była taka akcja, że on mówił, że oprócz tego, że zajmuje się tym zespołem, to jest osobowością sceniczno-telewizyjną w niewielkim kraju, jakim jest Dania. Mówił o sobie, że jest byłym sportowcem, potrafi zrobić w miejscu salto w przód i w tył, że jest byłym cyrkowcem. I faktycznie okazał się pająkiem, żylastym skurwielem. Było to widać po każdym centymetrze kwadratowym jego ciała, po jego mięśniach szczękowych, po jego dłoniach czy łokciach. Był wyżylony jak diabeł. Nie było najmniejszej wątpliwości co do tego, że był to człowiek niezwykle sprawny. Puszczał mi różne swoje błazeńskie wyczyny z duńskiej telewizji, spośród których zaintrygował mnie jeden refren: „On Jamaica very nice, everybody smokes cigars”. Była jakaś przygrywka, Romano biegał ze sztucznym cygarem i puszczał wielkie oko do duńskiej widowni, pokazując, jak to się pali na Jamajce. Refren twojej piosenki Jamaica brzmi dokładnie tak samo. Jak skomentujesz tę koincydencję? No dobra, przyznam się – zajebałem mu to (śmiech)… Ale wtedy jeszcze nie wiedziałem, że nie można tak zajebywać (śmiech)! Poza tym Romano co chwila gdzieś wyjeżdżał, to znów przyjeżdżał, pojawiał się i znikał. Niestety zapierdoliłem mu dwie linijki, gdyż w pewnym momencie, pisząc dany tekst o jakimś moim bujaniu się po mieście i paleniu blantów, przypomniał mi się ten wers i pomyślałem sobie, że śmiesznie mi to

pasuje. Romano nie było w Polsce od roku lub półtora. Przez ten czas nie widziałem go na oczy. Refren ten ułożył mi się w pewną paralelę, łącznik. I tu mała dygresja… Grałem jeszcze wtedy z Miarką i Schneiderem – moją najfajniejszą sekcją. Graliśmy jakiś tam utwór i była przerwa – break. Raz, dwa, trzy, cztery, STOP. Po czym Miarka zrobił takie długie piiiiiing. Gramy dalej, aż w pewnym momencie Schneider się zatrzymuje i mówi: – Przepraszam bardzo, Leszek, co to było? A Leszek mówi: – To był łącznik. (Śmiech). Wracając do tematu – Romano wyjeżdżał, przyjeżdżał, zaprzyjaźniał się z różnymi ludźmi. Był nietuzinkowym człowiekiem, opowiadającym śmieszne rzeczy, dowcipnym, fajnym gościem, mającym forsę, co było nie bez znaczenia, bo wtedy wszyscy byli strasznymi golasami, a jego było stać, żeby postawić całemu stolikowi drinki, żeby tylko go słuchali. Zjeżdżając po raz kolejny do Krakowa, zorientował się, że ma tu coraz większe branie, coraz większe audytorium, bo faktycznie miał bardzo wiele ciekawych historii do opowiedzenia. Miał też zawsze zajebisty afgański haszysz. Ze mną było raz lepiej, raz gorzej. W końcu nagrałem pierwszą płytę Homo Twist, na której umieściłem utwór Jamaica ze słynnym już refrenem „On Jamaica very nice, everybody smokes cigars”. I później pamiętam, że była taka sytuacja, że były jakieś koncerty i utwór stał się małym przebojem, ludzie domagali się go podczas występów. Romano w tamtym czasie zniknął. Wyjechał na dwa lata gdzieś do Azji z zespołem Laid Back. W chuj czasu nie było go w Polsce, aż w końcu się objawił. Mocno rozentuzjazmowany spotkałem go w knajpie Klub Kulturalny. Mówię: – O! Cześć, Romano! Dawno cię nie widziałem. Co u ciebie? A on nic. Widzę, że zestresowany i smutny. A ja głupi – nie odczytałem tego we właściwy sposób. Mówię do niego dalej: – A pamiętasz ten refren „On Jamaica very nice, everybody smokes cigars”? Romano: – Faktycznie było coś takiego. Chyba to śpiewałem. Ja: – Pokazywałeś na swoich duńskich wyczynach telewizyjnych z dawnych czasów. – No i co z tego? – A wiesz… Bo ja zrobiłem z tego tekstu taki refren, taką przygrywkę do swojej piosenki i wyszedł z tego nawet niezły przebój. I w tym momencie gościu wstał i zacząć się drzeć: – Ręce i nogi ci połamię! Zobaczysz, kurwa! Jeśli użyłeś mojego zwrotu do swojego przeboju, to idziemy do sądu, będziesz miał sprawę i mówię ci, że puszczę cię, chuju, w skarpetkach! Zwątpiłem. Mówię: – Romano, co się z tobą dzieje?

A on dalej: – Stary, zajebałeś mi utwór! I to główną linię! – A chuj ci w dupę, pierdolony frajerze! Sram na ciebie i w ogóle wychodzę! Fuck you! Wyszedłem z lokalu i zapomniałem o sprawie. Przynajmniej na kilka dni. Był to okres, w którym bez przerwy dostawałem do skrzynki pocztowej wszelkie ponaglenia, upomnienia, kredyty, różne niespłacone rzeczy. W pizdu tego miałem, borykałem się z dużą ilością problemów tego typu. I nagle otrzymuję pismo z kancelarii adwokackiej z żądaniem pięciuset milionów złotych za bezprawne użycie refrenu „On Jamaica very nice, everybody smokes cigars”. 500 milionów to było coś w rodzaju pięćdziesięciu tysięcy teraz. Była to dla mnie kwota całkowicie niewyobrażalna, przekraczająca pewną granicę abstrakcji. Umówmy się – liczyłem drobne. W tamtym czasie notorycznie spadały na mnie tego typu upomnienia, toteż pismo, które otrzymałem na polecenie Romano, było dla mnie prawdziwym gwoździem do trumny. Wydaje mi się, że urodziło mi się już wtedy dziecko. Miałem rodzinę, chyba byłem już pożeniony i czułem się odpowiedzialnym ojcem. To znaczy wiesz… Zawsze próbowałem się tak czuć, a otrzymując ten list, uświadomiłem sobie, że moja rodzina jest zagrożona, że jest to dla mnie prawdziwa ruina. Zadawałem sobie pytanie: „Co ja takiego de facto zrobiłem?”. Czy pismo, które otrzymałeś, miało moc prawną? Pismo to nie miało żadnego znaczenia, ale wtedy tego nie wiedziałem. Romano nie miał nawet copyrightu na ten utwór. W tamtym czasie nie było najmniejszym problemem zdobyć pieczątkę kancelarii adwokackiej. Był to fałszywy alarm, ale ja tego tak nie odebrałem. Potraktowałem to serio. Na początku strasznie się przestraszyłem, a potem zrozumiałem, że chuj próbował wywrzeć na mnie presję. Wszystko to zaczęło rozciągać się w czasie, a ja coraz więcej rozumiałem. Romano był cały czas zamieszany w przemyt haszu lub coś podobnego. Miałem wrażenie, że w ogóle w tamtym okresie działała w Krakowie dosyć silna grupa przestępcza. Gangsterka dosyć mocno się rozwinęła. Ja nigdy nie miałem z tym nic wspólnego, ale Romano poprzez swoje kontakty i swoje upodobanie do haszyszu, obawiam się, że zaczął wchodzić w jakieś podejrzane konszachty z bandytami. Lubiliśmy się, więc zdziwiło mnie, że sprawa jakiegoś głupiego refrenu aż tak go podniosła. Uczepił się tego jak tonący brzytwy. W normalnych warunkach dogadalibyśmy się. Podpisałbym coś, podzielilibyśmy się i OK. A on od razu akcja: „Nie ma mowy! Ręce i nogi ci połamię!”. Dopiero teraz widzę to z innej perspektywy, że może powinienem wziąć na niego większy handicap, zrozumieć, że jest uwikłany. Niestety w tamtym czasie tego nie wiedziałem, byłem na niego najeżony i wkurwiony. W końcu zorientowałem się, że Romano nie ma na mnie żadnego najmniejszego haka, ponieważ ja jak idiota nie zarejestrowałem płyty Homo Twist w ZAiKS-ie, a to znaczy, że nie mam copyrightu na materiał. Co prawda użyłem, ale nie podpisałem się pod tym, a to znaczy, że nie

popełniłem żadnego przestępstwa. Chcąc wyjaśnić sprawę, należało po prostu wpisać pod refrenem „autorstwo Romano” i dokonać podziału. Nie zrobiłem tego, bo nie zdawałem sobie sprawy, że takie rzeczy w ogóle należy robić. Nie wiedziałem jeszcze wtedy, że będąc autorem piosenek, mogę je zgłosić do firmy chroniącej prawa autorskie, typu ZAiKS. Zanim doszło do awantury, ja jeszcze nie miałem tej świadomości lub też miałem, ale zgłaszałem inne rzeczy, a o tamtej akurat zapomniałem. Jakoś szczęśliwie po sprawdzeniu okazało się, że Jamaica jest w ogóle niezgłoszona. Byłem wtedy rozpędzony w piciu i grałem w Homo Twist, z którym coraz lepiej nam szło. Chodziłem w kolorowych koszulach, byłem trochę lepiej odżywiony, troszkę ćwiczyłem i już w ogóle nie ćpałem, ale za to popijałem sobie wódeczkę i lubiłem to. Robiłem dużo prób z Homo, grałem już chyba nawet z Deriglasoffem [Olaf – przyp. red.]. Trwały lepsze czasy, miałem mocny wzmacniacz, zaczęliśmy odnosić sukcesy. Sprawdziłem sprawę i byłem pewny, że nie mam tego copyrightu, i tak mnie wzięło, że powiedziałem sobie: „Dzisiaj go znajdę! Wychodzę na miasto…”. Założyłem kolorową, ultrawzorzystą koszulę, którą włożyłem sobie w spodnie, i w ogóle cały wyszpaniłem się w stylu Cubana. Pierwsze swoje kroki skierowałem do sklepu, gdzie zakupiłem 0,3 stocka, ponieważ akurat taki miałem wtedy styl. Miałem wtedy niezły spust, byłem w dobrej formie do picia, więc mówiąc krótko – zanim doszedłem na Floriańską, w 10 minut opróżniłem tego stocka. Powiedziałem sobie: „Teraz go, kurwa, znajdę!” i udałem się do lokalu Jemioła, gdzie Romano często przebywał. Wchodzę do środka i widzę, że jest. Wóda buzowała we mnie w chuj. Byłem maksymalnie wkurwiony. Gość był zawsze moim kumplem, a teraz chce mnie zniszczyć i jakby tego było mało – wszystko to dzieje się w momencie, kiedy właśnie urodziło mi się dziecko! Obraził mnie, groził mi, więc się wkurwiłem, po czym sprawdziłem, że nie mam copyrightu. Wypiłem pierdolone 0,3, wszedłem do Jemioły i od razu go znalazłem! Było lato. Romano siedział na podwórku przy długim stole, przy którym siedziało z nim około dwudziestu osób, którym stawiał drinki. Zgodnie ze starym zwyczajem wszyscy wybuchali śmiechem na jego żarty. Wkroczyłem tam i mówię do niego: – Wesoło ci, kurwa? Zadowolony jesteś z siebie? Wyskoczyłem z ryjem także do pozostałych obecnych na patio: – Co? Słuchacie tego cwela? Słuchacie tego w dupę jebanego ćwoka, który podaje mnie do sądu? I znowu do niego: – Informuję cię, pierdolony gnojku, że nie mam na ten utwór copyrightu, więc pismo, które mi wysłałeś, żądając pięciuset milionów, możesz wsadzić sobie w odbyt i chuj ci w dupę! Towarzystwo zgromadzone przy stole zareagowało na to salwami śmiechu. Miałem wrażenie, że wszystkim wydawało się, że robię sobie żarty, ponieważ byliśmy znani jako kumple. A ja dalej do Romano: – Jak chcesz, kurwa, więcej, to wstawaj, bo nie wytrzymam!

Był ode mnie niższy i lżejszy, nie chodził w mojej wadze, więc już wcześniej zaplanowałem sobie, że uderzę go otwartą dłonią frontalnie w pierś. Oczywiście, jeśli wstanie. Wstał. Ewidentnie szedł mi przypierdolić, więc uderzyłem go tak, jak planowałem, a on nic! W ogóle to na niego nie zadziałało, nie poczuł tego uderzenia i szedł dalej w moim kierunku. Zrozumiałem, że skurwysyn jest silny jak cholera. Odruchowo strzeliłem go z piąchy. Padł, ale błyskawicznie wstał, a ja poczułem potrzebę natychmiastowego wyjścia z lokalu. Odwróciłem się i szybkim krokiem udałem się w kierunku wyjścia. Nagle usłyszałem „Maciek, uważaj!”. Ja się odwracam i widzę skurwysyna cyrkowca Romano z ogromnym krzesłem Żywiec w rękach. Były to masywne krzesła ważące po dziesięć kilogramów. Zrobił wielki zamach, ale na szczęście był ze mną kolega Pastówa[81], który akurat przyjechał z Włoch. Był to silny, atletyczny typ, który prawdopodobnie uchronił mnie przed kalectwem. Romano po pierwszym frontalnym uderzeniu w pierś w ogóle nie zareagował, po wyprowadzonym przeze mnie strzale z piąchy w twarz padł, ale od razu się podniósł. Odwróciłem się plecami i ruszyłem do wyjścia, zlekceważyłem przeciwnika, a tu akcja wańka-wstańka, cyrkowiec. Gdyby nie Pastówa, to Romano przetrąciłby mi kark krzesłem Żywiec. Były to ciężkie jak diabli metalowe krzesła z drewnianymi poprzeczkami. Cała akcja miała miejsce na patio, więc potem wpadłem do środka lokalu. Pastówa wszedł za mną i zapytał mnie: – Maciek, czy ten człowiek ma jakieś powiązania mafijne? Mówię: – No, ten człowiek to na 100 procent ma powiązania mafijne. Pastówa: – Maciek, masz problemy. Musisz wypierdalać z kraju… – Co ty do mnie, kurwa, mówisz, Pastówa?! Fuck off! – Przepraszam cię, Maciek, ale ja już od pięciu lat mieszkam we Włoszech i po tym, co przed chwilą zobaczyłem, to ja cię tutaj nie widzę. Zobacz, ilu i jakich ten człowiek ma znajomych… Prawda była taka, że lokal Jemioła, do którego wkroczyłem, był miejscem, gdzie urzędowali kumple Romano. Ja też byłem kumplem, dopóki nie dostałem od niego listu… Sprowokowałeś awanturę przy negatywnie nastawionych wobec ciebie świadkach. Nie bałeś się rewanżu ze strony kumpli Romano? Romano został pobity, Pastówa uchronił mnie przed ciosem krzesłem i poradził mi, żebym wyjechał z kraju. Wypytywał mnie, kim jest ten człowiek. Jak zacząłem mu mówić, to stwierdził, że jestem w tarapatach. Dla odmiany ja w tym momencie pomyślałem sobie: „Nie mam żadnych kłopotów. Jestem w Krakowie. Nienawidzą mnie tutaj, ale to jest moje miasto, ja tu rządzę i nikt – ani Romano, ani jego kumple, ani Pastówa, ani ci, którzy płacą Romano, ani ci, których opłaca Romano – nie będzie mi mówić, co mam robić w swoim mieście, w którym przez dziesięć lat gram na streecie! Nie wyobrażam sobie sytuacji, w

której ktoś mnie tu, kurwa, przesuwa! To jest mój teren, obszczałem tu wszystkie bramy i, ni chuja, nigdzie nie pójdę! Nikt mnie nie ruszy z tego terenu!”. Odpowiadając na twoje pytanie – może i trochę się bałem, ale miałem swój honor i to było dla mnie na pierwszym miejscu. Jaki był finał bijatyki w Jemiole? Po całej tej zadymie obsługa lokalu delikatnie poprosiła mnie, abym wypierdalał. Więc wypierdoliłem, bo jednak miałem świadomość, że jest dym na 100, kurwa, fajerek. Poszedłem na chatę, gdzie błyskawicznie zasnąłem, bo byłem pijany. Obudziłem się rano i pomyślałem sobie tak: „Mam 500 milionów długu. Nie dość, że zajebałem gościowi utwór, to jeszcze go, kurwa, pobiłem. Pobiłem gościa, który ma układy z gangsterami”. W tym czasie w Krakowie gangsterka rozwijała się bardzo silnie i umówmy się, że ja miałem z tymi ludźmi niekończące się konflikty, ponieważ mimowolnie stykaliśmy się na różnych płaszczyznach. To jest akcja z cyklu „Na bramce żołnierz śpi, ruchanie mu się śni”[82]. Żołnierz nie wojskowy, tylko żołnierz gangu, czyli tak zwany trampkarz – tak na nich mówiłem. Trochę poćwiczył na siłowni, zżarł jakieś, kurwa, sterydy i generalnie lubi znęcać się nad ludźmi, to wzięli go na bramkę do klubu. Patrzyłem na takich ludzi spode łba i niejednemu takiemu wykurwiłem z byka. Umówmy się, że na początku lat 90. wielokrotnie miałem scysje z takimi ludźmi. Ja też chodziłem na siłownię, a nawet jeśli nie miałem możliwości, to robiłem pompki i ćwiczyłem indywidualnie. Miałem swoją siłę, a też po prostu lubiłem się bić. Po dymie z Romano wylądowałem na chacie, po czym obudziłem się z gigantycznym kacem moralnym i normalnym alkoholowym. Nie dość, że zajebałem gościowi kawałek, nie dość, że jakaś kancelaria adwokacka żąda ode mnie pięciuset milionów, to jeszcze w dodatku poszedłem do Jemioły i dałem gościowi w ryj przy około dwustu osobach, przy pełnym lokalu nabitym publiką po pachy. Wszyscy to widzieli. Moje wyczyny na mieście zaczynały już przekraczać wszelkie bariery. Byłem naprawdę znienawidzony. Akcja: „Znowu Maleńczuk robi dym”. Całe to awanturnicze zamieszanie zaczęło się od ploty z Hektorem, kiedy zostaliśmy niesłusznie oskarżeni. Od tamtej chwili zrobiłem się, kurwa, zacięty i powiedziałem sobie, że najebię wszystkich, a potem wymelduję się z tego gównianego, dulskiego miasteczka. Uwierz mi, że mój kac moralny trwał około tygodnia i był to chyba najdłuższy kac moralny, jaki przeżyłem. Wszystko to działo się jakoś w okolicach Wigilii i na koniec pomyślałem sobie: „A może powinienem przeprosić Romano?”. Tak jakoś sobie ubzdurałem, że chyba go przeproszę. Co mnie zmotywowało? Czy był aż tak ujmujący? Z perspektywy czasu, jak teraz na to patrzę, to zdecydowanie nie był. W każdym razie postanowiłem, że przeproszę, bo jednak go zbluzgałem, zajebałem mu utwór i w ogóle zrobiłem dym. Nie miałem copyrightu, więc formalnie Romano nie mógł mnie oskarżyć, ale jednak moralnie mógł to zrobić. Pismo nie miało mocy prawnej, ale ja tego nie wiedziałem. Po przebudzeniu po awanturze byłem święcie przekonany, że przed domem będzie na mnie oczekiwać suka. W końcu dałem gościowi wpierdol przy świadkach i zbluzgałem go od ostatnich chujów. Pełen, kurwa, rozbój (śmiech)! Tymczasem

nic się nie wydarzyło, nikt po mnie nie przyszedł. Jeden tydzień, drugi tydzień – nic. Przyszły święta Bożego Narodzenia. Wzięło mnie sumienie i pomyślałem sobie, że muszę go znaleźć. W końcu byliśmy kumplami, więc przeproszę go. Wybrałem się do Jemioły, w której nie byłem od czasu zadymy. Jak tylko wszedłem, to od razu usłyszałem od personelu: – O żesz, kurwa, Maleńczuk! Było jasno, był dzień. Nie było jeszcze ludzi, pusto, siedzieli sami barmani. Mówię: – Przepraszam, nie przyszedłem tu robić dymu. Szukam Romano, bo chciałem go przeprosić. W odpowiedzi usłyszałem: – To ty nie wiesz? – Czego, kurwa, nie wiem? – Romano powiesił się tydzień temu. Informacja ta zastała mnie w dzień wigilijny. Zastanawiałem się, czemu to zrobił, szukałem przyczyny. Romano nie był wieszającym się typem. Chyba już wcześniej musiał mieć jakieś kłopoty. Znaleźli go powieszonego. Chciałem go przeprosić. Nie zdążyłem.

78 Fingiel – pierścień. 79 Czekolada – najczęściej marokański, fajniejszy afgański, a najlepszy libański haszysz w formie stugramowych kawałków zapakowanych w folię aluminiową. 80 Piotr Marek – legendarny lider zespołu Düpą, surrealistyczny malarz, autor teksów, gitarzysta i wokalista; artysta, najwybitniejsza postać tamtego okresu w Krakowie. 81 Pastówa – wielki zwolennik parkopanu (w slangu „pasta”), który zażywał w małych ilościach, twierdząc, że go speeduje i poprawia mu nastrój; zawodowo – konduktor PKP; pod wpływem pasty sprawdzał bilety pasażerom. 82 „Na bramce żołnierz śpi, ruchanie mu się śni” – wers utworu Twarze przy barze.

Być jak Maleńczuk W pewnym momencie pojawiło się dookoła mnie kilku młodszych kolegów. Miałem ze 35 lat, a oni mieli 25 czy coś koło tego. Kręcili się w moim otoczeniu, ale generalnie była to ekipa, która zbierała się wokół postaci pod nazwiskiem Sambor Wilk, który był niedużym chłopakiem o ładnej sylwetce. Co przyciągało twoich kolegów do Sambora? Poza ładną sylwetką – rzecz jasna. On poszedł do szkoły filmowej i strasznie się odgrażał, że będzie reżyserem. Wyrosła dookoła niego ekipa młodzieńców, którzy mieli ambicje, aby zostać artystami lub czymś w tym stylu. Był wśród nich chłopczyna, który miał na imię Maciek. Nazwisko pamiętam, ale pominę. Maciek wyjątkowo fascynował się również moją osobą. I przy każdej nadarzającej się okazji powtarzał mi, że chciałby być taki jak ja. Mnie to przerażało, bo nie widziałem w nim wystarczającej odporności, żeby próbował postępować moją drogą. Od samego początku strasznie go przestrzegałem, żeby wybił to sobie z głowy. Opisz, proszę, Maćka i powiedz, co go tak w tobie uwiodło. Maciek był dwudziestoparoletnim ogólnie ładnym chłopczyną. Miał pisarskie ambicje i chyba po prostu chciał coś przeżyć, żeby mieć o czym pisać. Zafascynował go całokształt mojej osoby, uwiodła go moja historia, mój etos ewidentnie mu imponował. Faktycznie, był to taki okres, że zacząłem wyrabiać się w Püdelsach, a jednocześnie byłem konkretnie rozpity. Chodziłem na miasto w poszukiwaniu kolejnej okazji, żeby się napić i tak poszedłem również i tym razem i spotkałem Mędrka. Mędrek mówi: – Musisz pojechać ze mną na Podgórze[83], bo mam tam coś do odebrania. Ja: – No bardzo ciekawe, co ty niby masz tam takiego do odebrania… Pojechaliśmy na to Podgórze i widzę, że prowadzi mnie prosto do Pytona. Mówię: – Ty przyjechałeś po, kurwa, amfę! A on: – A co? To źle? Pyton mówi, że ma bardzo dobrą. Będzie fajnie, chodź. I wyciągnął od tego Pytona w chuj tej amfy, którą oczywiście od razu zaczęliśmy wciągać. Na mnie amfetamina bardzo mocno działa. Jedno pierdolnięcie, jedna kreska i już jestem załatwiony na dwa dni. Więc byłem trochę przerażony, co to będzie, bo Mędrek co chwila dosypywał kolejne kreski. Przemieszczamy się wzdłuż miasta, nie doszliśmy jeszcze do rynku, a już ze trzy razy dociągaliśmy w różnych bramach. Mi od razu zachciało się pić. Mówię do Mędrka: – Nie, kurwa! Ja muszę napić się alkoholu, bo inaczej ta amfa mnie wykończy. Chodź się napić.

Bez alkoholu po amfetaminie można oszaleć, bo, jak ci mówiłem, całkowicie wysycha ci w ustach i pojawia się ten przeklęty trismus, czyli szczękościsk, którego nie znoszę. Mam wrażenie, że wódka trochę jakby załagadza tę nerwówkę i to zakleszczenie, ten zacisk, który pojawia się po amfetaminie. No, ale już stało się, wciągnęliśmy, i to ze trzy razy, więc teraz idziemy do sklepu i kupujemy flaszkę. Udało się. Kupiliśmy. Pamiętam, że piliśmy z jakichś plastikowych kubków. Nie zdążyłem się zorientować, a Mędrek już mi, kurwa, buch – znowu szczyptę do tego plastikowego kubka… I pijemy tę wódkę, i sypiemy do niej amfę. Pamiętam, że powiedziałem wtedy: – Mędrek, to się źle skończy. Zobaczysz… Ale dobra, idziemy na miasto, bajera się klei – wiadomo. Mędrek nawijał mi makaron na uszy i bez przerwy próbował mnie namawiać, żebym dalej z nim ciągnął. W pewnym momencie nie wytrzymałem i rozdarłem się na niego: – Mędrek! Ja już to pierdolę! Nie dociągam więcej i koniec tematu! OK. Jesteśmy na mieście, gdzie spotkaliśmy moją małżonkę, która chyba jeszcze wtedy nie była moją małżonką, a także Sambora z zafascynowanym moją osobą kolegą Maćkiem. Udaliśmy się razem do pewnego lokalu owianego złą sławą. Niestety nie pamiętam w tej chwili jego nazwy. Wiem, że było to na Brackiej. W Polsce rodził się wtedy hip-hop i ta knajpa była właśnie w takim klimacie. Maciek znowu zaczął coś pierdolić, że chciałby być taki jak ja, że Maleńczuk to jest coś. Mówię mu: – Uspokój się, bo to się może dla ciebie tylko źle skończyć. Weźmy pod uwagę, że siedzieliśmy w knajpie, gdzie urzędowali krakowscy bandyci. I pamiętam taką sytuację, że jak byłem tam jakoś poprzednim razem, to w pewnym momencie wszystkich ewakuowano, bo znaleziono pod stolikiem minę przeciwczołgową, którą przynieśli ze sobą jacyś jebnięci hip-hoperzy. Nie wiem, skąd ją wytrzasnęli, ale efekt był taki, że jakimś cudem znalazła się wśród nas (śmiech). Była bez detonatora, ale już sam jej widok skutecznie wszystkich stamtąd wypędził. Ewakuowali kamienicę i w ogóle zrobiła się awantura. Tak więc lokal ten zbierał nie najlepsze opinie na mieście. I oczywiście zawitaliśmy z naszą ekipą właśnie tam. Przyszliśmy tam w składzie: ja naćpany amfą Mędrka, sam Mędrek, Ewa, Maciek i Sambor. Pamiętam, że wpadł jeszcze Bolec i mówił coś takiego: – O, kurwa, Maciek! Widzę, że szybko dzisiaj u ciebie… – Jezus, mówię ci, Bolo, jak szybko. A jeszcze ten pojeb cały czas mi dosypuje! Siedzieliśmy przy stoliku i zamawialiśmy kolejne drinki. W pewnym momencie zaczął się do nas przypierdalać jakiś gościu, który niby na początku chciał ode mnie autograf, ale potem zaczął się przysuwać, przysiadać na bezczelniaka, więc doszło do dymu. Doszło do takiej awanturki, że nasz stolik się przewrócił czy on go przewrócił, sam już nie pamiętam. Ale jak już zaczęliśmy, to oczywiście musimy skończyć, więc mówię do mojej ekipy: – Siedźcie tu grzecznie. Nie wychodzić mi na zewnątrz, ja z nim wyjdę! Sam to

załatwię. Byłem w średniej formie, bo amfetamina wcale nie pomaga w bójce. Byłem pijany i zamfowany, a też pamiętam, że miało to miejsce jakoś niedawno po moim powrocie ze Śląska, więc byłem w słabej formie. Normalnie takiego pętaka powinienem załatwić jednym strzałem. Wyszedłem z nim na solo. Poszliśmy pod kościół, gdzie z całej siły wykurwiłem gościowi w mordę. Nazywał się Marcinek. Tak miał na nazwisko. Podczas naszej bójki chyba też był na amfie. Wykurwiłem mu, więc przysiadł, ale nie padł. Pomyślałem: „Coś osłabło mi jebnięcie, bo powinien paść, a nie padł”. Tak tylko przyklęknął na jedno kolano i rzucił mi się do pasa, nie? Ja jestem wysoki i nie lubię, jak ktoś mnie chwyta. Bałem się dać zaskoczyć. Znaleźliśmy się na glebie, więc próbowałem się z tej gleby czym prędzej pozbierać. W tym momencie nadbiegli Sambor Wilk z Maćkiem i sprzedali Marcinkowi parę kopów. Krzyczałem do nich: – Nie wpierdalać mi się, kurwa! Marcinek mnie puścił i odskoczyliśmy od siebie. Wszyscy się pozbierali, wracamy do lokalu. Przystanęliśmy na chwilę przed wejściem. Stoję ja, stoi Sambor i stoi Maciek. I Maciek wyskakuje do Marcinka z mordą: – I co, kurwa, dostałeś wpierdol? Zaczął do niego fikać, przekomarzać się z nim. Zdekoncentrowałem się na ułamek sekundy i wystarczyło – Maciek razem z Marcinkiem znaleźli się za rogiem. Zareagowałem z pewnym opóźnieniem, a też dudniło mi w głowie coś takiego: „Skoro tak bardzo chcesz być taki jak ja, to teraz dawaj. Proszę bardzo…”. Miałem jakieś takie bardzo głupie myślenie, bo przypomniało mi się to, co wielokrotnie mi powtarzał, że jestem jego idolem. Trzeba było od razu lecieć za ten róg i go ratować. I wyobraź sobie, że w pewnym momencie zobaczyłem, jak ten cały Marcinek biegnie w całkowicie innym kierunku, i zdałem sobie sprawę, że prawdopodobnie za rogiem leży Maciek i ma kłopoty. Za Marcinkiem ktoś poleciał i go capnął, a Ewa wykręciła mu rękę. Jakoś tak to zrobiła, że w ogóle nie mógł się ruszyć. Ja biegnę za ten róg i widzę, że na torach tramwajowych leży Maciek i jest całkowicie zmasakrowany. Dopadł go. Prawdopodobnie było tak, że Maciek przewrócił się podczas tych przebieżek, a Marcinek zadał mu na leżąco, nie wiem ile ciosów na twarz. Powiem ci szczerze, że nigdy później ani wcześniej nie widziałem czegoś takiego. Naprawdę przeraziliśmy się na jego widok. Maciek był kompletnie nieprzytomny, trzeba go było wziąć za ręce i nogi, żeby w ogóle ściągnąć go z tych torów tramwajowych. Przenieśliśmy go na chodnik. Nie dawał żadnych znaków życia. Jego twarz była trzy razy większa niż normalnie. Nigdy nie widziałem, żeby ktoś tak szybko puchł. Normalnie takie opuchnięcia robią się dopiero później, tak? Marcinek musiał mu sprzedać serię. Nikt tego nie widział, bo walka trwała za rogiem. Pamiętam, że przez jakiś czas udało nam się utrzymać tego jebanego Marcinka. Moja stara wykręciła mu tę rękę, ale w pewnym momencie poprosiła, żebym go przejął, bo ona nie miała już siły, a ja miałem wtedy na sobie rękawiczki i jebany mi się wyślizgnął.

Zadzwonimy na policję, bo jednak chuj urządził naszego Maćka na cacy, nie? To jest przesada. Nie było wiadomo, czy on w ogóle żyje. Wyglądało to tragicznie. Ćwok wyślizgnął mi się z rąk, zwiał do taksówki i spierdolił. Odjechał, ale go rozpoznali. Już jak przyjechała policja, to znalazł się ktoś, kto powiedział: „Ja wiem, jak on się nazywa”. Tak więc Marcinek został znaleziony, natomiast Maciek został ciężko pobity i był trzy tygodnie na ostrym dyżurze czy na jakimś, kurwa, OIOM-ie, a następnie jeszcze z miesiąc przeleżał na sali w szpitalu. Całą głowę miał opakowaną w bandaże. Zadzwoniła do mnie jego matka i powiem ci, że tak roztrzęsionej kobity to nie słyszałem jeszcze nigdy w życiu. Pytała mnie: – Panie Maćku, co to było? Czy będzie pan zeznawał w sądzie? No bo jest sąd… Maciek w końcu wyszedł ze szpitala, ale był już całkowicie przetrącony. Inaczej się poruszał, utył, stracił sylwetkę. Twarz ponura i przede wszystkim całkiem zdemolowana, bo część nerwów przestała działać. Strasznie to wyglądało. Po jego wyjściu ze szpitala rozpoczęła się batalia sądowa. Sprawa ta maksymalnie wyprowadzała mnie z równowagi, ponieważ ciągle dzwonił do mnie albo Maciek, albo jego matka i notorycznie namawiali mnie, żebym kłamał w zeznaniach, bo mają jakiegoś adwokata, który każe im fałszować sytuację. Co chcieli, żebyś mówił na rozprawach? Przede wszystkim chcieli, żebym nie mówił tego, jak było. Żebym nie mówił na przykład o sytuacji, w której Maciek z Samborem sprzedali Marcinkowi parę kopnięć, jak na mnie leżał, albo żebym nie mówił, że ktoś go w ogóle uderzył, ale problem polegał na tym, że to właśnie ja go biłem, no tak? Później i tak okazałoby się, że ślady, które ma Marcinek, to ja mu urządziłem. Maciek z matką i ich adwokatem chcieli, żebym zupełnie nieprawdziwie zeznawał. De facto ja nie jestem oskarżony, tylko ktoś inny jest oskarżony i chcemy dojść do prawdy i wiemy na pewno, że Marcinek zachował się bestialsko i że za coś takiego należą się przynajmniej zawiasy albo chociaż z roczek, bo to było jednak ciężkie uszkodzenie ciała. Ja nie widziałem się bezpośrednio z tym adwokatem, ale stanowczo i zdecydowanie odmówiłem kręcenia w zeznaniach, ponieważ ja kłamać nie umiem i wiem doskonale, że zaraz się poplączę i jeszcze sam wkopię się w kłopoty. Wydawało mi się, że wyznanie całkowitej prawdy powinno gościa udupić, a tu okazuje się, że go nie udupi – lub przynajmniej tak twierdził ten głupi adwokat. W końcu doszło do rozprawy. Marcinek siedział w garniturku i udawał grzecznego. Na dzień dobry wybiegł jego adwokat i wyciągnął zdjęcie, na którym jego klient ma limo na pół twarzy. To limo to ja mu zrobiłem, więc jednak też chyba musiał być na amfie, bo dostał porządnego strzała, a nie padł, tylko przykucnął na jedno kolano i rzucił się do mnie. Adwokat zadał pytanie: – Skąd takie obrażenia u mojego oskarżonego podopiecznego? Mówię: – Te obrażenia, proszę Wysokiego Sądu, ja sam osobiście mu uczyniłem, ponieważ mu się należało, bo był chamski. Wyszliśmy przed klub i doszło między nami do bójki.

Adwokat Maćka złapał się za głowę, a ten od Marcinka mówi: – A więc było pobicie, czyli mój klient działał w obronie własnej. Na co ja: – Panie, jaka obrona własna?! To są dwie osobne sytuacje. Nie było żadnej obrony własnej, bo oprócz mnie nikt mu krzywdy nie zrobił, a już na pewno nie Maciek, który w ogóle go nie dotknął, tylko przed nim uciekał, bo wcześniej faktycznie sprowokował go słownie. Pamiętam, że prokurator nawet trochę się uśmiał. Marcinek dostał zawiasy. Maćka później spotykałem i chodził jak przetrącony. Nie komentowałem tej sprawy, bo niby jak? Miałem mu powiedzieć: „Stary, ostrzegałem cię… Mówiłem – nie kombinuj tak jak ja, bo nie masz do tego predyspozycji” czy niby co? Teraz to mówię, bo wtedy było mi głupio. Kontakty między nami osłabły w naturalny sposób. Maciek zniknął z terenu. Pomyślałem sobie wtedy, że nie chcę mieć kogoś na sumieniu, nie? Tak skończyła się dla Maćka historia „Być jak Maleńczuk”. Mówiłeś, że zbierało się wokół ciebie wielu fascynatów etosu Maleńczuka. Jednego już poznaliśmy. Kto jeszcze należał do grona naśladowców? Był jeszcze Rafał Kwaśniewski, który też chciał liznąć takiego życia jak ja i wylądował na siedem lat w więzieniu. Wyszedł po czterech. Był Bolo, który zmarł, i myślę, że było jeszcze co najmniej kilka osób, które poważnie się uszkodziły, bo wydawało im się, że heroina to jest coś, co można sobie okazjonalnie strzelać. Max Cegielski, Piątek, Cezary Ciszewski i jego asystent. Ci wszyscy ludzie, którzy próbowali tego liznąć, momentalnie pakowali się w bardzo poważne kłopoty. Z Ciszewskim to było tak, że wręcz przez moment nie mogłem uwierzyć, że widzę ewidentnie zheroinizowanego gościa z telewizji (śmiech)! Nie zgadzało mi się to, a jednak tak właśnie było. W pewnym momencie heroinka zatoczyła szersze kręgi także wśród środowisk intelektualnych. Niestety zwykle źle się to kończyło. Dla mojego kolegi Maćka skończyło się bardzo źle.

83 Podgórze – dzielnica Krakowa po prawej stronie Wisły, w której się wychowałem, którą dobrze znam i do której mam sentyment.

Wizyty na izbach wytrzeźwień Miałem ponad 40 lat i byłem nieźle rozpity. Miałem już samochód, ale nim nie jeździłem, bo piłem. Byłem przyzwyczajony poruszać się po kraju pociągami, a na krótszych odcinkach taksówkami. Jeździłem z gitarą, grałem solowe sztuki. Taki miałem czas. To było po którymś kolejnym rozpadzie Püdelsów, a w międzyczasie nie miałem innego bandu, więc jeździłem i grałem solo. Piłem jak mops, piłem dużo, piłem od rana i w ogóle rozpędziłem się w tym piciu na maksa. Cały byłem wprost rozmoczony od alkoholu. W dodatku jeszcze co jakiś czas wykosztowywałem się na chujowy koks. W Polsce nie ma dobrej kokainy, ale pijany człowiek nie myśli racjonalnie. Sprzedawali jakieś gówno, a nam wydawało się, że to jest koks. Nawet trudno powiedzieć, ile pieniędzy na to wypierdoliłem. Jestem w ogóle wściekły na polskich dilerów, że sprzedali mi tyle chujowej kokainy za tyle pieniędzy. Uważam, że można by dużo lepiej spożytkować te środki. I był jakiś koncert w Poznaniu. Koncert się udał, była wypłata w gotówce, więc miałem kieszeń wypchaną kasą. Miałem ładnych parę tauzenów, dobre trzy, cztery koła, więc poczyniłem wiadome zakupy i w swoim stylu spędziłem czas po koncercie… Wstaję rano, wracam do Krakowa. Wracam po właściwie nieprzespanej nocy i całkowicie nieudanych próbach bara-bara, ale ponieważ jestem gentlemanem, nie będę o tym opowiadał. Generalnie rano wsiadłem do pociągu i próbowałem wrócić do domu. Okazało się, że na tym kacu jakoś tak kupiłem bilet, że mam przesiadkę we Wrocławiu. Przesiadka we Wrocławiu trwała półtorej godziny, więc poszedłem na piwo. Wypiłem trzy piwa, jedno po drugim. Pamiętam, że maksymalnie mnie siekło. Byłem ledwo żywy i mało brakowało, a tak zasiedziałbym się w tym lokalu, że nie zdążyłbym na kolejny zasrany pociąg. Od razu było widać, że ten dzień idzie lewo. Tak się zagapiłem, że musiałem lecieć prosto do pociągu. Wsiadłem, nie zdążywszy kupić biletu. Byłem zmęczony, więc położyłem się na fotelu i zasnąłem. Obudzili mnie jacyś, kurwa, rewizorzy. Jeden z nich pyta mnie: – Ma pan bilet? Mówię: – Nie mam biletu. Czekam na konduktora, bo chcę kupić. – No to pokaż pan świstek, żeś pan zgłaszał. – Nie zgłaszałem. – No to w takim razie wypisujemy panu karny mandat z okładem. A ja do nich z ryjem: – A wy w dupę jebane, pierdolone cwele! Wy, kurwa, gnoje, chuje pierdolone, pachołki! I trochę się w tym rozpędziłem. Oni próbowali coś tam protestować, ale bardzo

nieśmiało. Otworzyłem na nich japę i nie mogłem jej zamknąć przez dobre pięć minut: – Jak tak, to pisz tu, chuju, przez kalkę, bo ci się wkład skończy! Jesteś gnojem, cwelem i chuj ci w dupę. Dłuższy czas układałem piękne bukiety w ich kierunku. W końcu wyszli, ale widziałem, że jednemu z nich roztrzęsły się rączki. Doznałem wtedy przebłysku w swojej pijanej głowie, że będą z tego kłopoty. Panowie poszli, a ja natychmiast zasnąłem. Obudziła mnie ciężka łapa, która postawiła mnie niemal do pionu. Patrzę się, a przede mną stoi dwóch sokistów w mundurach. Służba Ochrony Kolei, nie? I słyszę tylko: – Dokumenty. Próbowałem się stawiać, ale jeden z nich tak chlasnął mnie w mordę, że resztkami świadomości powstrzymałem się, żeby mu nie oddać. Wiedziałem, że jak to zrobię, to pójdę siedzieć. Powoli trzeźwiałem, więc zaczęło do mnie docierać, co się w ogóle dzieje. Ci żądają dokumentów, więc sięgam do kieszeni kurtki po portfel i czuję, że mam tę kurtkę otwartą. Pomyślałem sobie: „O żesz, kurwa!”. Biorę ten portfel, patrzę do środka i widzę, że nie mam ani grosza. Wszystkie dokumenty są, kasy nie ma. Okradziono mnie. Wkurwiłem się, więc zacząłem dalej im jechać. Pociąg zatrzymał się na stacji w Gliwicach, gdzie już czekała na mnie suka, do której wsadzili mnie chwilę później. W tym momencie bluzgałem już wszystkim dookoła. Darłem mordę: – Zwolnią was, kurwa, z pracy! Już tu nie pracujecie, chuje! W międzyczasie wyskoczył na peron jakiś człowiek, który krzyczał, że jest z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i mają mnie zostawić. To był element komiczny całej tej sytuacji. Oczywiście olali go. Policjant, który spisywał zeznanie, miał z tego niezły ubaw. A mi znowu przybili „lżenie”. Nie wiadomo, który to już raz, więc zaraz będę miał kolegium albo, nie daj Boże, sankcję. Zaprowadzili mnie na jebaną izbę wytrzeźwień w Gliwicach. Miałem 2,8, czyli całkiem niezły wynik (śmiech). Żeby było jeszcze weselej, jeden z funkcyjnych zrobił mi zdjęcie, które następnego dnia wylądowało w „Super Expressie”. Przyjechał po mnie Lala[84]. Odebrał mnie moim samochodem. Jeszcze tego samego dnia jedna z moich córek złamała sobie rękę. Jeden wielki burdel, bryndza i w ogóle syf. Nie zdawałem sobie jeszcze wtedy sprawy, że już powinienem odstawić alkohol, zwolnić z piciem. Na kacu dopadły mnie enuncjacje prasowe, moja pijana morda w centralnym punkcie „Super Expressu”. Był to dla mnie pierwszy sygnał alarmowy, ale oczywiście nie było tak, że z dnia na dzień przestałem pić. Co to, to nie. Łoiłem dalej, byłem w ciągu. Bo z piciem to jest trochę tak, że jak porządnie się rozpędzisz, to nie możesz przestać. Poza tym cały czas jeździłem i grałem koncerty, a na koncertach nie da się być abstynentem. Podczas solowych sztuk wypijałem na scenie około trzystu gram, nie licząc oczywiście tego, co wypiłem wcześniej, i nie licząc tego, co wypijałem później. W Püdelsach to było pół litra lub więcej. Mocno się w tym rozpędziłem. Pamiętam też, że któregoś dnia nie do końca świadomie rozpętałem kolejną awanturę domową. A też niestety prawda jest taka, że jak

mężczyzna wraca pijany do domu, to jego kobieta robi mu o to awanturę. On jest na bani, więc dochodzi do wrzasków, kłótni i tak dalej. No i któregoś razu coś podobnego miało miejsce w moim domu. Wróciłem najebany z trasy, znalazłem na chacie whisky, doprawiłem się, po czym wziąłem się za atak na telewizor kineskopowy… Co złego zrobił telewizor? Był. To wystarczyło. Stwierdziłem po prostu, że nie chcę mieć tego telewizora, bo chcę mieć spokój, chcę być artystą, więc nie mogę mieć telewizora. Coś takiego sobie ubzdurałem. Byłem na granicy deliry. Uważałem, że on jest moim wrogiem. Wyjebałem go i wtedy moja małżonka powiedziała do mnie: – Proponuję, żebyś wypierdolił jeszcze coś takiego, co dla ciebie jest cenne. Mówię: – Proszę bardzo. Mogę wypierdolić wszystkie nagrody, które dostałem. Wszystkie te zasrane Fryderyki i inne gówna. Wziąłem ten cały złom, wsadziłem do wora, wyrzuciłem na śmietnik i powiedziałem, że ni chuja po to nie pójdę, więc niech mnie nawet nikt o to nie prosi. Potem znalazł to pewnie jakiś złomiarz i zarobił parę groszy. Wyjebałem z osiem nagród. W międzyczasie dorobiłem się kolejnych, ale tamte wciąż pamiętam. Telewizor też wyniosłeś na śmietnik czy pozbyłeś się go w bardziej spektakularny sposób? Wypierdoliłem go przez okno na podwórko. Na szczęście nic nikomu się nie stało. Był wybuch? Nie było wielkiego wybuchu, ale był taki specyficzny syk, lekko go zassało. Był huk, ale to od samego uderzenia. Za to w domu konkretna paranoja… O jakiej porze urządzałeś te porządki? W biały dzień. W pewnym momencie moja małżonka powiedziała coś takiego: – Wyjebałeś już telewizor i statuetki, to co jeszcze rozpierdolisz? Może jeszcze teraz mnie pobij i będzie do kompletu, co?! I dalej krzyki, awantura, a ja nagle czuję, że za chwilę ją pobiję. Poczułem, że zaraz zrobię coś naprawdę złego. Resztki świadomości mówiły mi, że już sam nie potrafię się powstrzymać i zaraz narobię jakiegoś, kurwa, bigosu, tak? Mam taki sygnał – jak czuję, że dudni mi z tyłu głowy, to znaczy, że już nie potrafię być grzeczny. Po tym, co Ewa powiedziała, czułem, że dudni mi już jak cholera. Pomyślałem sobie: „Ja pierdolę… Będzie z tego jakiś trup albo coś”. I za telefon. Wykręciłem 997, podałem swój adres i nazwisko. Powiedziałem, że jestem pijany, zagrażam otoczeniu i proszę o interwencję. Sam złożyłem na siebie doniesienie. Poprosiłem grzecznie, aby zabrali mnie na izbę wytrzeźwień. Uwierz mi, że przyjechali w dwie minuty! Ani się obejrzałem, nie zdążyłem nawet założyć butów, a oni już byli. Zadzwonili do drzwi, więc wziąłem co trzeba i na

oczach oniemiałej małżonki udałem się z panami na izbę wytrzeźwień przy ulicy Rozrywka 1. Okazało się, że mam w ogóle tylko 1,4, czyli niedużo. Siedziałem z jakimiś dwoma Angolami. Jeden z nich był całkiem przerażony i ciągle pytał mnie: – Am I in jail? Where am I? U nich nie ma czegoś takiego jak izba wytrzeźwień. Obok nas leżał pijany Szkot i niemiłosiernie chrapał. Nie dawał nam spać, więc uderzyliśmy z drugim Angolem w bajerę. Uspokoiłem go, że nie jest w żadnym więzieniu, tylko normalnie na wytrzeźwiałce. Stwierdziłem, że nazwę to sober house. Jak wygląda taka wizyta na izbie wytrzeźwień? To jest coś pomiędzy szpitalem a więzieniem. Wchodzisz, zdajesz pasek, dokumenty i tak dalej. Robią ci ewidencję pieniędzy i jeżeli masz przy sobie gotówkę, to od razu zabierają ci 200 złotych. Jeśli nie masz – dostajesz kwit, który musisz zapłacić. Czy to prawda, że pracownicy polewają pacjentów zimną wodą? Leją, jak ktoś jest agresywny. Jak jest szczególny przypadek, to wiążą pasami lub wkładają w kaftan. Siedzisz z innymi ludźmi, którzy najczęściej śpią. Dają do picia taki specjalny płyn. Co chwila słychać krzyki: „Wody! Wody! Dajcie wody!”. Pracownicy tej instytucji bardzo lubią bić ludzi i są do tego przyzwyczajeni. Walą z otwartej łapy, a są to najczęściej goryle po 100 kilo. Ja nigdy nie dostałem, bo w sytuacjach tego typu robię się spokojny. Jak długo tam zabawiłeś? Wyszedłem następnego dnia. Żeby wyjść, musisz mieć 0 promili. Biorą cię na badanie i sprawdzają, czy już. Przed wyjściem jest coś takiego, że lekarz przeprowadza z tobą rozmowę. Do mnie powiedział wtedy coś takiego: – Mamy dziwną sytuację. Pan zgłosił się do nas sam, a ja tu mam informację, że stosunkowo niedawno był pan w Gliwicach i tam to już otarło się o sprawę sądową, proszę pana. To jest matka pana dzieci. Czy pan to rozumie? A ja na to: – A ja jestem ich ojcem i co z tego? Zatkało go. Powtórzyłem: – Tak samo jak ona jest matką, tak ja jestem ojcem. Co to za argument, proszę pana? – Niech pan się opamięta. Dobrze panu radzę… No i poszedłem stamtąd i wróciłem na chatę, gdzie panowała grobowa atmosfera. Tyle. Później raz jeszcze miała miejsce taka sytuacja, że robiliśmy dym z Mietkiem. Nie będę zanadto wgryzał się w szczegóły – gdzie był ten dym i tak dalej, ale w każdym razie zadzwoniono na 997 i zabrano nas. Ja byłem wtedy na bardzo dużej ilości tramalu i

wypiłem do tego pół litra wiśniówki. Znowu zabrali nas na izbę na Rozrywka 1. Wchodzę i widzę, że jest ten sam lekarz. Jak mnie zobaczył, to sprzedał mi długie spojrzenie, a ja właściwie to byłem przytomny, nie? Przywieźć mnie – przywieźli, ale byłem przytomny, tyle tylko, że było widać, że jestem naćpany po same uszy. Oko jak szkło. Gościu zorientował się, że coś jest nie halo. W końcu się odezwał: – Coś dziwnie mi pan wygląda jak na pańskie 1,6… Następnego dnia tak mnie opierdolił, że aż sam byłem w szoku. Wykrzykiwał coś takiego: – Jak jeszcze raz się pan tu pojawi, to skieruję pana na dwutygodniowe, przymusowe leczenie do Kobierzyna. Mówię: – Jakie dwutygodniowe?! Panie! Przecież ja mam, kurwa, koncerty! – Proszę pana, to jest automatyczna procedura. Jak jeszcze raz ktoś tu pana zobaczy w ciągu dwunastu miesięcy, to ja mam obowiązek skierować pana na przymusowe leczenie. Konkretnie suszył mi głowę. Mówię do niego: – Niech mnie pan w końcu zbada, bo ja już chcę wyjść. Było około godziny dwunastej. Usłyszałem: – Proszę bardzo, niech pan dmucha. Ja dmucham, a tu wychodzi 1,0. To ten tramal tak trzymał mi alkohol w organizmie. Była 12. Powinienem już dawno wytrzeźwieć, powinienem dawno mieć 0,0, a tymczasem mam 1,0. Zadowolony doktorek powiedział do mnie: – Przykro mi, ale niestety nie mogę pana wypuścić. Czas ciągnął mi się jak makaron. Już zaczęli przywozić nowych świrów. Towarzystwo międzynarodowe – Hiszpan, Szkot, Angol, Polak, Rusek. Wyszedłem dopiero koło 17, mając 0,3. Ubłagałem doktora, żeby już puścił mnie do domu, bo to jest naprawdę bez sensu. Poszedłem na chatę i były to takie chwile, kiedy postanowiłem, że przestanę pić. Znowu dostałem jakiś wpierdol na własnej ulicy i uświadomiłem sobie, że robię się coraz słabszy, goście przestają padać od mojego strzała, zaczynają mnie ganiać jakieś pachołki, a lekarz straszy mnie odwykiem. Od tylu narkotyków potrafiłem się wybronić, od heroiny i innych rzeczy, a ta wóda mnie zabija, niszczy mi życie i jestem przez nią coraz słabszy. Miałem wtedy czterdzieści parę lat. Przepraszam, że to powiem, ale na wielu zdjęciach z tamtego okresu widać, że jesteś zaniedbany, masz opuchniętą twarz, no i oczywiście, że jesteś pijany. Właśnie zabawne było to, że ta twarz puchła mi akurat wtedy, gdy robiłem sobie przerwy w piciu. Małe, bo małe, ale robiłem. Źle wspominam ten czas. Zrobiłem się nalany. Powiem ci, że patrzyłem w lustro i sam nie mogłem siebie znieść. Widziałem też, że

robię w ten sposób krzywdę swojej rodzinie. Po takich numerach otoczenie przestaje cię szanować. Postanowiłem, że coś z tym zrobię. W pierwszej kolejności wybrałem się na siłownię. Pakowałem przez dwa lata, kilka razy w tygodniu. W ogóle nie robiłem sobie przerw, ćwiczyłem nawet w hotelach. Dalej piłem, ale już nie tak… Zacząłem świadomie zmniejszać dawkę. Im więcej ćwiczyłem, tym mniej smakował mi alkohol. No i złapałem wtedy ładnych parę kilo w mięśniu. Nabrzmiałem. Zrobiłem sobie łapska. Wyszły mi żyły. Ze dwa czy trzy razy pogoniłem jakichś frajerów, co mnie wcześniej ganiali, i znowu poczułem się lepiej. Doszło do sytuacji, w której zacząłem ćwiczyć na saksofonie i faktycznie złapałem całkowicie nowy styl. Zacząłem zakładać garnitury i bielutkie koszule, które dzięki tobie zawsze były wykrochmalone. Mógłbyś w tej chwili powiedzieć z ręką na sercu, że zapanowałeś nad nałogiem alkoholowym? To są chyba zbyt mocne słowa, ale na pewno mam już dokładnie rozpracowane wszystkie fazy alkoholizmu. Obserwowałem to przez wiele lat na swoim przykładzie i u innych ludzi. Zauważyłem coś takiego, że w rodzinie najczęściej pije mąż, a żona i dzieci cierpią z tego powodu. Więc ten mąż któregoś dnia postanawia, że przestaje pić. Okropnie się męczy i nie pije, ale żona najczęściej dalej kręci awantury i wcale mu w tym nie pomaga. Miałem takiego kolegę, który na przykład liczył, ile dni już nie pije. Miał ich tam ze czterdzieści ileś. Zapytałem go: – Co się stało, że tak nagle przestałeś chlać? Odpowiedział: – Musiałem, bo po pijanemu ciężko pobiłem swoją dziewczynę. Tak że faktycznie takie rzeczy dzieją się po alkoholu. Normalnie nigdy by czegoś takiego nie zrobił. Klaps w tyłek – OK, a nie, że ktoś ciężko kogoś pobił, złamał nos czy coś takiego. Takie rzeczy widziałem wśród swoich znajomych. Wiesz… Po prostu nie można do czegoś takiego dopuścić, bo można gdzieś stracić nad tym kontrolę. Zacząłem jeździć samochodami. Udało mi się. Mimo że dość mocno piłem i robiłem sobie kłopoty w życiu, to cały czas robiłem karierę. Zarabiałem coraz lepiej, coraz lepiej i coraz lepiej. Aż w końcu doszło do sytuacji, w której kupiłem sobie wykurwisty samochód. Był nowy i był to samochód sportowy. Stał się dla mnie rodzajem terapii. Rozumiem oczywiście, że nie każdego stać na taką terapię antyalkoholową i też antynarkotykową, ale mogę powiedzieć, że to działa. Przynajmniej na mnie zadziałało. Mogę przysiąc, i ty dobrze o tym wiesz, że nigdy nie jeżdżę po marihuanie, mimo iż wiadomo, że ją palę, ale nigdy w życiu nie siadam za kierownicą po paleniu, bo stwierdziłem, że zdecydowanie demoluje ona zdolności prowadzenia samochodu i nigdy tego nie robię. Przypominam sobie z dawnych lat, jak moi niektórzy koledzy alkoholicy, którzy byli jednocześnie kierowcami i musieli jeździć, zdecydowanie lepiej jeździli, jak strzelili setę w przydrożnym barze. Po tej secie wsiadali za kierownicę i uwierz mi, że jechali lepiej. Czułem się bezpieczniej z kierowcą po klinie niż z kierowcą na ostrym kacu. W ogóle uważam, że brać polskich kierowców składa się z

ciężkich alkoholików. Jak dla mnie, co drugi z nich jest poważnie uzależniony. Wydaje mi się, że w Polsce dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi powinna wynosić 0,5, żeby można było strzelić se to piwko rano na kacu. Teraz jest 0,2, więc efekt jest taki, że wsiadasz, kurwa, rano i cały się trzęsiesz, bo przestałeś pić – powiedzmy – o godzinie 12 w nocy, a sen po wódzie jest chujowy. Jesteś niewyspany, nic porządnego nie zjadłeś, bo organizm nie chce nic przyjąć, i w dodatku musisz siąść za kierownicą i jechać. Uważam, że człowiek powinien móc wypić piwo na kacu. To zdanie kwalifikuje się na hasło wyborcze. Znalazłoby się na pewno wielu entuzjastów tej idei. Polska Partia Przyjaciół Piwa powraca z Maleńczukiem na czele (śmiech)? Politykę zostawiam Pawłowi Kukizowi. Poza tym jestem generalnie wrogiem alkoholu. Nigdy go nie lubiłem. Szukałem narkotyków dlatego, że nie chciałem być pijakiem jak wszyscy dookoła mnie. Od dziecka pamiętam ludzi leżących na ulicach i awanturujących się tatusiów. Jako gówniarz wielokrotnie obrywałem od różnych nastoletnich pijaczków. Jak miałem dziesięć lat, to oni mieli po piętnaście, więc jak dorwali takiego małolata, a byli pijani, to od każdego można było dostać albo kopa w dupę, albo strzała w pysk. Takie były wtedy zabawy. I tych pijaków leżało wszędzie dookoła mnie pełno. Szukałem narkotyków, bo chciałem być inny i zawsze uważałem, że wódka jest narkotykiem dla klasy niższej. Powoduje zawsze taki sam stan. W wielu ludziach wywołuje po prostu morderczą furię. Nie generalizujmy. To, jak dana osoba zachowuje się danego dnia pod wpływem alkoholu, zależy od wielu czynników. No niech ci będzie, ale umówmy się – baba pijana, dupa sprzedana. Ile jest niechcianych ciąż, ile dramatów, awantur domowych i całego tego syfu, jaki wywołuje wódka, to aż trudno sobie wyobrazić. Oczywiście do pewnego stopnia poprawia nastrój i tak naprawdę jest to narkotyk, który przyjmuję najczęściej, mimo iż uważam się w tej chwili za osobę niepijącą. Popierasz tezę, która głosi, że pijani ludzie są szczerzy? Absolutnie nie. Uważam, że wódka zmienia osobowość. Ja po alkoholu jestem agresywny, zaczepny, wdaję się w bójki i mówię ludziom nieprzyjemne rzeczy. Jak jestem trzeźwy lub ujarany, to jestem sympatyczny. Robię sobie pompki i słucham muzyczki albo ćwiczę na saksofonie. Więc jest to zupełnie inny stan i jestem najzwyczajniej w świecie innym człowiekiem, a alkohol robi ze mnie bandziora, czego wcale sobie nie życzę i wcale taki nie jestem. Część mnie taka jest, ale to nie znaczy, że ja chcę tę sferę swojej osobowości jeszcze bardziej podburzać. Mordercze skłonności raczej należy w sobie tłumić, tak? Alkohol w tym nie pomaga. Zastanawiałeś się kiedyś, ile pieniędzy wydałeś do tej pory na alkohol? No myślę, że bardzo dużo. Nigdy tego nie liczyłem, chociaż alkohol jest relatywnie tani w stosunku do innych narkotyków.

Zgadza się, tyle że występują pewne dodatkowe koszty związane z piciem. Na przykład pogubione rzeczy – klucze czy dokumenty. Także leczenie obrażeń odniesionych w alkoholowym boju. W przypadku mężczyzn również wizyty w klubach nocnych, korzystanie z usług pań do towarzystwa i tak można by wyliczać bez końca… Pieniądze – rzecz nabyta, ale zszarganą reputację nierzadko trudno odzyskać. No tak… Oczywiście zgadzam się. Pogubione telefony, pobicia, upadki, złamania, skręcenia, potrącenia przez samochody czy tramwaje. Całe mnóstwo moich znajomych alkoholików wcześniej czy później wpadało pod krakowski tramwaj i wielu z nich miało w następstwie poobcinane kończyny. Wydatkami związanymi z leczeniem okaleczonych poalkoholowo obciążony jest polski podatnik, chociaż jest to zapewne kropla w morzu. Alkohol często wywołuje rozmaite patologie, a walka z nimi sporo kosztuje. Programy resocjalizacyjne, zapomogi, profilaktyka… No właśnie te wszystkie efekty uboczne powodują gigantyczne koszty społeczne, które ponosi państwo. Między innymi dlatego jestem wrogiem alkoholu. Mógłbyś powiedzieć sobie któregoś dnia, że już nigdy więcej się nie napijesz? Nie. Absolutnie nie. Nie wyobrażam sobie życia bez wódki w tym kraju. No po prostu czasem trzeba się napić i co do tego nie ma żadnych wątpliwości. Uważam, że to jest w ogóle błędna terapia – suszenie ludzi na chama i całkowite zabranianie im spożywania. Są przecież takie chwile jak imieniny, chrzciny, pogrzeby, spotkania, rozstania. Kiedyś po prostu trzeba się napić i jest to tak silnie wgryzione w nasz zwyczaj, w nasz społeczny genotyp, kulturę, obyczaj, we wszystko, że odcinanie się od tego na siłę nie ma według mnie sensu. Jest podobno nawet coś takiego jak kultura picia… Słyszałeś o tym (śmiech)? Hmm… Nie znam (śmiech)… „Choć się po wódzie tak zachowa niektóry, że czyste zwierzę – ani śladu kultury”[85].

84 Lala – muzyk; grał w większości krakowskich kapel, m.in. w Püdelsach i Homo Twist. 85 „Choć się po wódzie tak zachowa niektóry, że czyste zwierzę – ani śladu kultury” – fragment utworu Totalny dym.

Mały Moje życiowe zakręty, moja skłonność do obserwacji, moja skłonność do analizy w pewnym momencie skupiła się na alkoholu. Ponieważ zauważyłem, że mam ten problem, że w życiu artysty, człowieka występującego alkohol jest nieunikniony. Wydaje mi się, że na trzeźwo byłoby to naprawdę trudne. Mam też głębokie przekonanie, że trzeźwy Maleńczuk jest nieprawdziwy. Że trzeba jednak strzelić banię, bo to jest rock and roll. I tę banię się strzela i będzie się strzelało, ale w pewnym momencie zauważyłem, że nigdy nie wiadomo, kiedy się przesadzi, że czasami strzeli się jedną banię za dużo, narobi jakiegoś bigosu lub też najzwyczajniej w świecie następnego dnia znowu masz poważnego kaca. Sporo się w tej kwestii poprawiło, kiedy zacząłem jeździć na trasy własnym samochodem. Zmniejszyłem ilość alkoholu wieczorem. Generalnie według mnie alkoholizm jest syndromem. To nie jest pojedyncza choroba pojedynczego człowieka. To nie jest tak, że ktoś jest taki cholernie oryginalny, bo uzależnił się od wódki. Stawiam tezę, że wszyscy dorośli ludzie w Polsce są w różnym stopniu uzależnieni od alkoholu. Kontynuujemy dzieło naszych ojców. Można nawet powiedzieć, że to nie nasza wina. Mamy to w genach. Jeśli matka brała heroinę w ciąży, to jej dziecko rodzi się już lekko uzależnione. Oczywiście póki będzie dzieckiem, to wszystko będzie OK, ale w momencie, kiedy stanie się dorosłym człowiekiem i będzie miało kontakt z heroiną, to błyskawicznie się uzależni. Od razu mu się spodoba. Coś mu się przypomni, nie? Kwiknie w nim ten skrzywiony gen. Więc my oczywiście dziedziczymy alkoholizm po naszych ojcach. Wydaje mi się, że nawet dawniej, kiedy alkohole były słabsze, to i tak piło się na umór. Wiadomo, że Polska za Sasa to był rozpity naród i gorzałka to było to. To tak słowem wstępu, ale całkiem serio mogę powiedzieć, że uważnie przyglądam się temu nałogowi, temu narkotykowi, który wszyscy zażywamy i który jest tak mocno zakorzeniony w naszej kulturze. Świetnym tego przykładem jest wieśniak Mały, z którym, muszę powiedzieć, że do pewnego stopnia się zaprzyjaźniłem. Pomaga mi, tłumaczy sprawy wsi, na której czasem przebywam. I oczywiście jest alkoholikiem. Jest to 56-latek. Nazywa się Bawiec. Pozwolił mi użyć nazwiska, więc podaję. Jan Bawiec. Śmiesznie, bo faktycznie jest to zabawowy człowiek. Jest to tak zwany chudy chłop. Często chłopy są wielkie, mają ręce jak bochny, ale on taki nie jest, jest chudy. Przez to przypomina mi Mietka. Ujął mnie tym, że jest człowiekiem bezpośrednim, bardzo wesołym, dowcipnym i pomocnym. Jest moim sąsiadem. Spotykamy się. Mówiąc krótko – w końcu z kimś trzeba pić, a do tego Mały nadaje się świetnie. Co mi się u niego spodobało, to pewien dystans. Pamiętam, jak powiedział coś takiego: – Ja jestem gupi cham ze wsi, ja nic o świecie nie wiem. Jestem durny, ale na dany temat mam do powiedzenia to i to. To mi u niego zaimponowało, bo powiedzenie każdemu człowiekowi, jakiego do tej

pory spotkałem, że jest głupi, powodowało straszną obrazę, a u Małego taka reakcja nie występuje. Sam o sobie mówi, że jest gupi. Nie „głupi”, tylko właśnie „gupi” – bez „ł”. Wyobraź sobie, że idziesz po ulicy w Warszawie i mówisz jakiemuś głupiemu, że jest głupi… Zrobi się awantura i nie wiadomo co tam jeszcze. Zaraz powie, że robisz mu mobbing czy co tam innego. W związku z tym pomyślałem sobie, że Mały wcale nie jest taki głupi, jak się przedstawia. Sokrates? Tak jakby. I on ma ten alkohol w siebie normalnie, regularnie wbudowany. Zresztą tak samo jak wszyscy dookoła. W Jodle są mądre chłopy, które zarabiają niezłe pieniądze, jeżdżą dobrymi samochodami i wcale aż tak nie łoją, ale Mały jest taki, że lubi się codziennie napić. Ma swój styl picia, zupełnie różny od stylu miejskiego, mianowicie lubi pierdolnąć sobie z rana. Jak przychodzi do mnie, to go na ten alkohol badam. Pytam się: – Ssie cię? On: – No ssie… Nie pojechałbyś do miasta? Ja: – No dobra. Pojadę, kupię ci 200 gram. No to jak jadę kupić mu 200, to sam kupuję sobie 100 albo piwo, nie? Siadam z nim i uderzamy w bajerę. Mały dopóki jest trzeźwy, to za cholerę się nie otworzy. Nie tak dawno doszło do sytuacji, kiedy musiał być trzeźwy, bo chorował. Nie pił miesiąc. Zrobił się z niego smutny, załamany, zmartwiony człowiek. Ponury i milczący. Widać było, że jest zatroskany. Było mi go żal, ale jednocześnie byłem z niego dumny, że potrafił tak długo nie pić. Mówię: – Mały, to chyba twoja najdłuższa przerwa, co? Bo tak to było dzień w dzień. Byłem dumny jak cholera, że wytrzymał. Potem doszedł do siebie, więc znowu się napił. Nie uwierzyłabyś, jak poweselał (śmiech)! Od razu powiedział coś takiego: – Jestem gupi chłop, cham, ale jak się napiję, to i księdza przegadam. A jak nie wypiję, to już taki jestem gupi, że mówię ci, Maciek… Zawsze mnie tym rozbiera. Jest śmieszny i niezwykle kocha zwierzęta. Przemiły człowiek, bez cienia jakiejkolwiek podstępności. Jak każdy chłop ma swoje cwaniactwa, ale nie jest podstępny, dobrze patrzy mu z oczu. Mały to człowiek szczery, bardzo silnie zniszczony przez alkohol. Ma 56 lat i osiem zębów. Jak go poznałem, to oczywiście mówiłem do niego per „pan”. Żachnął się, mimo że jest ode mnie starszy. Mówię: – Przepraszam, ale pan jest ode mnie starszy.

Ja mam wbudowaną taką gruzińską zasadę, że jak ktoś jest ode mnie starszy, to mówię mu per „pan”. Nie ma dyskusji. Na przykład nigdy do końca nie mogłem przejść na ty z Kurtyczem. On do mnie: – Maciek, Maciek… A ja do niego: – Panie Zbyszku… Wściekał się i mówił: – Kurwa, jeszcze raz mi powiesz „panie Zbyszku” i się pogniewamy. Jestem Zbyszek! Uwierz mi, kurwa, że jakoś nie mogłem… A Mały się żachnął: – Ja żaden pan, ja jestem Mały i proszę tak do mnie mówić. To mnie zaskoczyło. W ogóle ci chłopi tam mają coś takiego. A jakie mają ksywy, to byś oszalała! Śrubokręt, Smerf, Niusiek, Tata (śmiech). Tata ma 120 centymetrów wzrostu i garba. Jest cwaniakiem, zarabia, śmiga dobrym samochodem, ma piękną twarz i w ogóle jest przystojniakiem. Żona, dzieci, wszystko normalnie. Trochę go przykręciło, ale jest jednym z mądrzejszych gości na tej wsi. On tak nie łoi, piwko wypije – wiadomo, ale to nie jest to, co Mały. No i niestety zauważyłem, że jak Mały jest smutny, to automatycznie nudny, a jak się trochę napije, to od razu weselszy i zupełnie inaczej się z nim rozmawia. Mówię mu czasem: – Dam ci na flaszkę, ale weź 200 gram, a nie 500, dobra? Tak próbuję go leczyć. Czasem się słucha. Dużo mu opowiadam, jak leczy się alkoholików. Na przykład w Norwegii jest coś takiego, że jak stwierdzą, że jesteś alkoholikiem, to dają ci takie specjalne kartki na wódkę. Jak wypijesz swoje przydzielone 300 gram dziennie, to jak znowu przyjdziesz po te kartki, to wysłuchujesz wykładu o swoim nałogu, o szkodliwości alkoholu. Tak tam jest. I ja zrobiłem Małemu to samo. W pewnym momencie miał naprawdę poważne kłopoty zdrowotne. Mówiłem mu: – Dobra, dam ci na to 200, ale musisz wysłuchać reprymendy. I robiłem mu taką reprymendę, którą właściwie to sam powinienem sobie zrobić. Jak to mówią – lekarzu lecz się sam (śmiech). Bo te całe pouczenia kończyły się tym, że jechaliśmy do sklepu, a później po prostu z nim piłem. I to nie o jakiejś zwykłej 20 czy 21, tylko o 10 rano. To moje leczenie kończyło się tym, że w końcu sam robiłem się chory. Tak naprawdę w Małym siedzi taki mały diabeł. Zmuszam go, żeby pił mniej, żeby zwolnił. Często gadamy o tym, że tak naprawdę to nie da się wyleczyć alkoholika, że jak ktoś chciałby wymyślić metodę na wyleczenie alkoholika, to na starcie może założyć, że tego nie da się zrobić. Jak to powiedziałem, to Mały aż podskoczył. No lecz sobie mnie, kurwa! To jest niemożliwe, bo to jest całkowicie w niego wbudowane, połączone z tym lepszym nastrojem, dzięki któremu ludzie bardziej go lubią i tak dalej. Wóda rujnuje

Małemu zdrowie, a moja przyjaźń z nim spowodowała wręcz nawrót dziennego alkoholizmu. Polega to na tym, że potrafię o 12 w południe rąbnąć ze trzy pięćdziesiątki, nie? Potem już go wyganiałem. – Spierdalaj, Mały, bo przecież zaraz tu będę pijany. Wyganiam go, ale i tak zostaję na tych stu pięćdziesięciu gramach w środku dnia. Od razu gorzej się pracuje, trudniej się skupić i w ogóle bryndza. Gram teraz na saksofonach, a przy tym alkohol wcale nie robi dobrze. Można występować po pijanemu, ale jak siedzisz w studiu i nad czymś pracujesz, a nagle ktoś wrzuca ci w organizm półtorej sety wódki, to jest tak sobie… Nikt ci do gardła na siłę nie wlewa. No właśnie, kurwa, ja chcę być lekarzem, a tak naprawdę staję się pacjentem. Widzę, jak stopniowo wpadam w szpony nałogu. Umówmy się, że jestem aktualnie dużo bardziej suchy, a Mały jest dla mnie ciekawym przypadkiem uwodzącego człowieka, świetnym reprezentantem wiejskiego dziennego alkoholizmu. On chodzi spać o ósmej, wstaje o świtaniu, potem idzie na jakieś tam swoje gospodarskie prace i tak mija mu każdy kolejny dzień. Podczas wykonywania tych wszystkich czynności Mały jest cały czas na lekkiej bani. Niestety nie je, jest strasznie chudy. Jak tak sobie myślę o tych wszystkich próbach leczenia alkoholików w mieście, to słabo mi się robi. Słyszałem na przykład, że ktoś pije tylko po 22, i tak się zastanawiam, czy to jest dobra strategia. No bo jak uwalisz się o 22, to znaczy, że o 24 jesteś już porządnie pijany. A co ze spaniem? Budzisz się niewyspany. Wcale nie wiem, czy to jest lepiej. Istnieją przeróżne metody walki z nałogiem. Każdy orze, jak może. Pozwolisz ludziom samodzielnie wybrać drogę? Nie rób ze mnie dyktatora. Oczywiście. Niech każdy kombinuje, jak potrafi, byle do celu. Alkoholizm to nałóg najtrudniejszy do pokonania. Jest oczywiście również nałóg tytoniowy, ale tytoń aż tak nie szkodzi. Ja na przykład nie palę dużo tytoniu. Dużo ludzi rzuca i nic im się nie dzieje. O wiele trudniej jest całkowicie odstawić alkohol, a ja osobiście stawiam tezę, że jest to wręcz niemożliwe. To musiałby być ktoś bardzo ciężko chory lub zaszyty. Znasz jakiegoś abstynenta? Znam. Jest to moja mama. Dzięki temu, że nigdy nie piła, nie dostałem od niej w genach alkoholizmu. Jestem taki, że wiadomo, że piję, ale cały czas próbuję z tym walczyć, nie popadam w to lub przynajmniej robię wszystko, żeby nie popaść. Piję piwko, potrafię o 11 walnąć setę z Małym, ale nadal uważam, że jest to złe. Uważam, że jest to drag, który mnie otumania i robię się przez niego filuterny, głupio zabawny. Gdybym widział to z zewnątrz, to nie podobałbym się sobie. Tak jest chyba z wszystkimi narkotykami. Kiedy ty sam jesteś pod wpływem, to wydajesz się sobie atrakcyjny, ale trzeźwe otoczenie widzi to zgoła inaczej…

Jak na przykład widzisz kogoś naćpanego koksem czy amfą, to jest najczęściej żałosny. Moje przemyślenia na temat alkoholizmu są takie, że jego wyleczenie jest niemożliwe. Przykładem jest Mały, który – jako leczony przeze mnie pacjent – powoduje, że lekarz zaczyna chorować. I to jest tyle, co chciałem na ten temat powiedzieć. Pozdrawiam Cię, Mały.

Jak przetrwałem Z tego, co wiem, książka ma w tej chwili tytuł Ćpałem, chlałem i przetrwałem. Więc już było o ćpaniu, było o chlaniu, chyba czas na słowo o przetrwaniu. W skrócie mogę powiedzieć, że ćpanie było dla mnie o wiele ciekawsze i miało dużo szerszy zasięg umysłowy niż chlanie, które nie wywołuje jakichś szczególnych wzlotów intelektualnych, no – chyba że czasem trafi się jakiś twórczy kac. Więc już chlałem, więc już ćpałem, jednakże jak przetrwałem? Przede wszystkim mam takie, być może niesłuszne, przeświadczenie, że mimo wszystko moi koledzy – i bardzo wielu innych ludzi w kraju i na świecie – chleją i ćpają dużo więcej niż ja. Sytuacja, która została zgromadzona na kartach tej księgi, przedstawia mnie w taki sposób, jakbym robił to bez przerwy. I chyba przede wszystkim od tego trzeba zacząć, że oprócz jednego trzymiesięcznego heroinowego ciągu, zażywałem dragi z dużymi przerwami. Moją główną idée fixe po wyjściu z więzienia było podjęcie decyzji, że stanę się gwiazdą rocka chwilowo grającą na ulicy, ponieważ w latach 80. nie miałem najmniejszych możliwości, żeby gdziekolwiek się załapać. Istniało wtedy całe mnóstwo kapel, był wielki bum, pojawiła się muzyka nowej generacji. Zespoły wyrastały jak grzyby po deszczu. Grali koncerty i wypełniali wielkie hale. Chodziło się na Maanam, na Dżem, no – ja jeszcze chodziłem na zespół, który nazywał się Exodus, z którego wyszedł Marek Biliński. Generalnie polski rock średnio mnie interesował, ale jednak to było w tym momencie wydarzenie. Był na przykład Klaus Mitffoch, który nagrał zajebistą płytę Klaus Mitffoch. Prawda była taka, że jak usłyszałem Klausa, to kompletnie spadła mi szczena i zastanawiałem się, gdzie ja jestem z tą swoją gitarą, w tym swoim swetrze i tak dalej. Mimo to ciągle miałem przekonanie, że jednak będę bluesmanem i kochałem się w bluesie. Stałem się wielkim znawcą tego gatunku, opanowałem to do takiego stopnia, że obecnie uważam, że jako biały człowiek nie mam absolutnie prawa grać bluesa, bo wygląda to tak samo karykaturalnie jak wykonywane przez Polaków reggae, przynależne czarnym ludziom, którzy kiedyś byli niewolnikami i mają swój osobliwy gniew. Polacy też oczywiście byli niewolnikami, też mają swój gniew, ale – mówiąc krótko – nie mają tego poczucia rytmu. Byłem osłuchany w dobrym, rytmicznym graniu, jeżeli chodzi o bluesa, jego rytm i wszystko, co się z tym wiąże. Zawsze najbardziej interesował mnie w tym wszystkim właśnie drive. Dobry, sprężysty, ciągnący, bujający drive, a za każdym razem, kiedy słyszę biały zespół grający bluesa, to jest ewidentne, że oni tego drive’u nie mają. Chociaż z czarnymi bandami też różnie to bywa. Występują też mieszanki – wokalistą jest czarny, a muzycy są biali. Czarnym liderem był na przykład Bo Diddley. To jest jednak małpa i to słychać. Jak się słucha tych wszystkich sekcji od Gato Barbieriego, Airto Moreiry i tak dalej, to tym razem są to śniadzi ludzie. Choćby muzyka kubańska i wszystko, co się z nią wiąże, jest oparte na tak niesamowitej rytmice, że umówmy się, że Polakom jest bardzo, bardzo, bardzo daleko do tego, żeby osiągnąć takie poczucie rytmiki i tego drive’u. Teraz mówi się na to flow. Obecnie możesz włączyć automat perkusyjny i będziesz

miał swój sztuczny flow. Wystarczy włączyć pierdolony metronom i będzie drive, ale wtedy jeszcze nie używałem metronomu, grałem sam i uczyłem się Bo Diddleya. Bardzo trudno połączyć rytm Diddleya ze śpiewaniem. Nie jest to prosta sprawa. Musiałem się tego uczyć ze dwa lata. W związku z tą edukacją stoczyłem kilka bójek z sąsiadem z dołu, który był klawiszem i serdecznie mnie nienawidził, bo pracował na nocnej zmianie, więc jak rano usiłował odespać, to ja akurat ćwiczyłem na gitarze i tupałem nogą centralnie nad jego głową. Co chwila tłukł mi w rury jakimiś metalowymi narzędziami. Stoczyłem z nim dwie bójki. Syf. Mimo to miałem w tym ćwiczeniu wielki upór. Wiedziałem, że jeżeli na przykład za mocno upalę się marychą albo – nie daj Boże – będę naćpany heroiną, to rytmizowanie będzie mi chujowo szło. Jakiś tam drin, nieduża ilość alkoholu podczas występu, to może dać ci coś pozytywnego, ale jak będziesz naćpany heroiną, to będziesz zwalniał. Po hermanie grasz coraz wolniej, wolniej i wolniej. Tak było z Michałem Giercuszkiewiczem u Riedla. Rysiek co chwila do niego podbiegał i musiał go regularnie budzić. Dla odmiany, na amfetaminie będziesz przyspieszał i masz kompletne wysuszenie w ustach i szczękościsk, w związku z czym w ogóle nie da się śpiewać. To już najlepiej dobry koksik, chociaż po kokainie też jest problem z wyczynami głosowymi. Próbowałem oczywiście występować również naćpany heroiną, ale mój głos był wtedy prawdziwą ruiną (śmiech). Marihuana powoduje, że zapominasz tekstu, wyśpiewując jedną linijkę, rozpaczliwie poszukujesz w głowie następnej. To nie jest żadna przyjemność z gry. A po kwasie, to uwierz mi, że gryf potrafi zawinąć się w pętelkę na twojej ręce, będzie ci się wydawało, że to jest wąż. Po kwasie to już absolutnie nie wyobrażam sobie występować. Najlepiej gram po niedużej ilości alkoholu. Jestem wtedy dobry rytmicznie, a to jest to, na czym zawsze najbardziej mi zależało. Żeby przeskoczyć tę polską tępotę rytmiczną, to klaskanie na raz. Próba zmuszenia ludzi w Polsce do jakiegoś bardziej energicznego dance’u zawsze kończy się niepowodzeniem. Być może nowe pokolenie ludzi wychowanych na dancehallu odrobinę drgnie, bo mam wrażenie, że wreszcie, oprócz kwadratowego popu, pojawia się troszeczkę takich nowych odmian dużo szybszego reggae, gdzie chłopcy mieszają rytmy, używając oczywiście automatów, ale wychodzi im to zdecydowanie bardziej skomplikowane i wreszcie ma to to ręce i nogi. Ja miałem do dyspozycji tylko gitarę i własną stopę. W tej chwili moja stopa chodzi jak metronom. W tej chwili siadam i spokojnie wystukuję nogą rytm, ale uwierz mi, że musiałem się tego nauczyć sam, nikt mi nie pomagał. Z początku takie rzeczy sprawiają ci największy problem. Złapanie E-dur, Adur, H-dur jest bezproblemowe, natomiast płynne zmienianie tych akordów, przy jednoczesnym śpiewie, to już takie proste nie jest. Potrzebujesz rodzaju wsparcia, dlatego stukasz, pukasz stopą w podłogę. Jak za mocno będziesz bujać tą nogą, to gitara zacznie ci podskakiwać i nie trafisz w struny. A jak jeszcze jesteś naćpany, to wszystko razem będzie dupa, a nie występ. Próbowałem kiedyś policzyć, ile występów ulicznych zaliczałem w ciągu roku, i wyszło mi, że 200. Występowałem dzień w dzień, czasami dwa razy dziennie, jeżeli tylko dopisała pogoda. Jak było dziewięć, dziesięć stopni Celsjusza, to już mogłem grać.

Krakowscy Cyganie wytrzymywali nawet przy minus pięciu, czego nie mogłem zrozumieć. Później wyczaiłem, że po prostu potrafili znaleźć sobie w ten sposób niszę. Zimno było jak diabli, ale oni grali. Ja nie dawałem rady, dla mnie to nie była temperatura do występów, więc nie występowałem. Zimy były dla mnie bardzo trudne, bo nie było skąd wziąć pieniędzy, więc jak tylko robiło się cieplej, to wygłodniały czym prędzej wyskakiwałem na ten street i tłukłem tę kasę, żeby mieć z czego żyć, żeby chociaż troszeczkę podnieść sobie nastrój. Patrząc wstecz, widzę, że ładowałem się w te moje ćpuńskie ciągi, zwłaszcza heroinowe, głównie w okresach zimowych. Marihuana na przykład powoduje, że jest ci jeszcze zimniej niż w rzeczywistości. Był to taki czas, że nie przesiadywało się na chacie, raczej chętnie się wychodziło, bo w domu było nudno, była zrzędząca stara albo pijany ojciec. Jakieś takie dziwne patologie. Wszyscy moi koledzy mieli chujowo w domu, więc nikt w tym domu nie siedział, tak? Odwiedzaliśmy się tylko, jak ktoś miał wolną chatę. Jedynym miejscem, gdzie mogliśmy się spotykać, były nasze ulice i ten cholerny Rynek [Rynek Główny w Krakowie – red.]. Jak na Rynku było zimno, to jego płyta przypominała lodowisko, a my w tych swoich płaszczykach, tych hipisowskich ciuchach, dziurawych, przemoczonych butach i tak dalej. Byliśmy wiecznie przemarznięci, głodni i bez pieniędzy, więc jak tylko przychodził ktoś, kto mówił, że ma towar, to było wielkie: „Hurra!”. Mamy sprawę załatwioną, już będzie nam ciepło, już nie będziemy głodni. Jednak nawet żeby się napić, to trzeba było mieć jakiekolwiek pieniądze, a my nie mieliśmy ani grosza. Mimo wszystko w socjalizmie, w komunie flaszka była relatywnie droższa niż teraz. Teraz wszyscy mają wyższe zarobki, a też mam wrażenie, że więcej się pije. Wtedy wódka była od 13 albo za horrendalne pieniądze na melinie. O 13 do delikatesów ustawiała się gigantyczna kolejka, która miała z 200 metrów i ciągnęła przez cały Rynek. Wszyscy spokojnie stali i czekali najpierw, aż otworzą sklep, a następnie na swoją kolej. Zgadzam się w kwestii dostępności alkoholu – teraz jest większa, ale nie zapominajmy, że w PRL-u piło się na przykład w pracy, co jest w tej chwili nie do pomyślenia. W instytucjach użytku publicznego, w komunikacji miejskiej czy zwyczajnie na ulicy. W tej chwili, jak już ktoś zaczyna imprezę, to łoi do spodu, a wtedy się strzelało banię i wracało do swoich obowiązków. Faktycznie piło się wszędzie i piło się dzień w dzień, ale jednak wydaje mi się, że mniej. Jak przychodziło się na przykład do pana dyrektora, który chciał ci dać awans, to pan dyrektor o godzinie 11 wyciągał z szafki koniak i strzelałeś z nim banię, po czym każdy szedł dalej do swoich zajęć. W tej chwili, jak już zasiadasz do picia, to musi być poważna balanga, a wtedy po prostu rąbnęliśmy setę, wychodziliśmy na miasto i dalej się funkcjonowało. Nawet nie za bardzo było skąd wziąć kolejną setę, więc problem rozwiązywał się sam. W tej chwili, jak wypijesz 100 gram, to idziesz i szukasz następnych stu gram. Wyciągasz pieniądze z kieszeni i strzelasz drugą setę. A wtedy było tak, że ktoś częstował cię kieliszkiem, ale na następny nie było kasy i nie było skąd jej wziąć. Nawet jak udało się coś kupić, to mieliśmy jedną flaszkę, a było nas na przykład pięciu, nie? Każdy strzelał po grzdylu i było fajnie. Nikt już dalej niczego nie szukał, bo ciężko było znaleźć. No, chyba że zagrałem i zarobiłem. A jak byłem zarobiony,

to kupowaliśmy z kolegami armeński koniak. Jak tylko miałem pieniądze, to starałem się kupować dobry koniak, który znowu wypijaliśmy w czterech lub pięciu. Jak było granie, to w ogóle było inaczej, było weselej. W zimie było chujowo i była bida. Jak ktoś mówił, że ma towar albo że jest wolna chata, gdzie można coś zorganizować, to chętnie się szło, bo naprawdę nigdzie nie było nic lepszego do roboty. Nie można było tak jak teraz strzelać sobie kanałami w telewizji, bo w telewizji był wówczas tylko Jaruzelski i Dziennik Telewizyjny. Rzeczywistość nie oferowała niczego ciekawszego niż szlajanie się po mieście. Na dobrą gitarę można było popatrzeć przez szybkę. Wszędzie było pełno komisów, do których ludzie oddawali różne rzeczy. Teraz można nazwać to lombardem. Polegało to na tym, że brali od ciebie dany sprzęt, wstawiali do tego komisu i czekałeś, aż się sprzeda. Jak się sprzedało, to właściciel dzielił się z tobą kasą. To było wtedy strasznie rozpowszechnione, więc do komisów chodziło się popatrzeć na dobre gitary. Można było nawet poprosić sprzedawcę, żeby dał ci zagrać, żeby chociaż przez chwilę poczuć, jak Fender czy Gibson siedzą w ręku. Twierdzisz, że po 25 latach wolności Polacy piją więcej alkoholu niż za komuny. Co wykazuje twoja sonda w sprawie narkotyków? Zainteresowanie wzrosło czy wręcz przeciwnie? Młodzi ludzie biorą całe mnóstwo tak zwanych dopalaczy, mefedronu i jakichś pochodnych. Heroina została w Polsce niemal całkowicie wytrzebiona. Prawie w ogóle jej nie ma. Nie znam aktualnie ludzi, którzy grzaliby hermana. Pamiętam, jak Tomek Piątek opisał w swojej książce Heroina okres szarej skały, od której duża część publiki się pouzależniała, ale od tamtego czasu nie spotkałem się z przypadkami aktywnych heroinistów. To pokolenie już minęło i pozostał po nim Piątek. Jeszcze Max Cegielski przyznał się, że strzelał ze złotka, i oczywiście Cezary Ciszewski. Nie mogłem w to uwierzyć, ponieważ byli to panowie znani z telewizji. Patrzę któregoś dnia w telewizor i widzę – koledzy są regularnie zheroinowani. To był szok. A ja czyściutki, na jakimś joincie albo w ogóle absolutely clear. Pamiętam, że miałem zagrać jakiś koncert w TV, oni mnie zaprosili, wykonałem po raz pierwszy Nigdy więcej nie patrz na mnie takim wzrokiem w programie Muzyka łączy pokolenia i ja się patrzę, a prowadzący są regularnie naćpani. W żaden sposób nie mogłem skleić tych faktów. Zacząłem sobie nawet wmawiać, że może to kwestia urody, może po prostu zawsze tak wyglądają. Dopiero potem wyszło szydło z wora. Uważasz, że narkotyki w jakiś sposób pomogły ci zrobić karierę? Mogę powiedzieć, że na pewno nie jest tak, że to narkotyki kazały mi grać. Od piątego roku życia czułem, że podoba mi się muzyczka. Muzycy po prostu tacy są. Nie znam muzyka, który chociaż nie pije. No, chyba że jest zaszyty. Czy podejmując decyzję „zawód – gwiazda rocka”, możliwość picia i ćpania podczas pracy była dla ciebie spiritus movens? Oczywiście tak. Mój kolega Przemek Sokół twierdzi, że nauczył się grać na trąbce,

żeby pić w dobrym towarzystwie. Absolutnie i w całej rozciągłości zgadzam się z tą tezą. Granie, alkohol i dragi to w pewnym sensie naczynia połączone. Uporczywe ćwiczenie na instrumentach jest wykańczające, więc trzeba się napić albo jakoś inaczej się ogłuszyć, ale też uwznioślić. Ja na przykład bardzo późno zacząłem ćwiczyć na gitarze. Bez względu na to, z jakim instrumentem mamy do czynienia, naukę należy rozpocząć w wieku pięciu lub maksymalnie dziesięciu lat, a ja zacząłem grać, jak miałem 22 lata. Wcześniej słyszałem tylko o dwóch, może trzech chwytach. Oprócz fletu prostego, jako małolat nigdy nie miałem dostępu do żadnego sensownego instrumentu. Bardzo szybko nauczyłem się na nim grać. Pamiętam, że bardzo gładko mi poszło, ale nie był to poważny instrument. Mam 193 centymetry wzrostu, więc uwierz mi, że trudno byłoby zarobić na streecie z fletem prostym. Wyglądałem z nim karykaturalnie, więc wziąłem się za gitarę, chociaż zawsze uważałem się za melodyka, to jednak najwięcej czasu spędziłem w swoim życiu właśnie z gitarą. Pamiętam, że przez pierwsze trzy lub cztery lata grania na ulicy występowałem całkowicie trzeźwy. Było jakieś popijanie albo jointy, jak ktoś przyniósł, ale generalnie alkohol przeszkadzał mi w występach. Poza tym sytuacja była najczęściej taka, że jak wychodziłem na street, to byłem całkowicie goły. Nie mogłem przed graniem pójść do Zwisu i rąbnąć sobie setę dla kurażu, bo nie było mnie na to stać, więc nauczyłem się wychodzić trzeźwy. Marihuana mi przeszkadzała, bo zapominałem tekstu, po heroinie zaklejały mi się usta i traciłem głos, a po koksie lub amfie dostawałem skurczy, ręka zaciskała mi się na gryfie. Wszystko do dupy, więc nie stosowałem tego. Przez pierwsze cztery lata grałem 200 występów rocznie na trzeźwo. Dopiero później, kiedy zaczęło mi źle iść, nabrałem nawyku strzelania bani przed sztuką. Na początku to ja byłem świeżynką. Jak wyskoczyłem w tym 1982 czy 1983 roku, to wszyscy byli mną maksymalnie zachwyceni. Nawet policjanci się zatrzymywali i słuchali, a potem wszyscy zaczęli mieć mnie dość. Pierwszy sezon, drugi sezon, trzeci, czwarty, piąty sezon, a ten gość ciągle wyje. Duża część widowni odwróciła się ode mnie. Teoretycznie powinienem się do tego przyzwyczaić, z czasem powinno mi być coraz łatwiej, a tymczasem było mi coraz trudniej. I faktycznie zacząłem wtedy pić. Trochę pomagało. W okresach zimowych między 1982 a 1989 zdarzało się, że brałem heroinę. Ale w lecie nie, w lecie była impreza i podrywanie panienek. Ja chciałem być ładny, a jak patrzyłem na tryby moich kolegów, jak czułem, jak śmierdzą, widziałem, jak się nie czeszą, jak się nie myją, jak są chujowo ubrani, to absolutnie nie chciałem być jednym z nich, bo oni w ogóle nie mieli brania. Tutaj pomijając oczywiście Mietka, który nigdy taki nie był. Ciko był ciężkim ćpunem, w związku z czym nigdy nie miał kontaktu z dziewczynami. Raz udało mu się wyrwać jakąś kretynkę, to od razu zrobił jej dziecko. Ma gdzieś córeczkę, ale ta heroina strasznie utrudniała mu tematy damsko-męskie. Był nieświeży. A ja chciałem być świeży. Z tego powodu miałem bardzo długie okresy, kiedy nic nie brałem. Moje wyjazdy do Warszawy powodowały, że paliłem słabą marihuanę, która w niczym mi nie przeszkadzała. Uprawiałem wówczas jogging, robiłem po 200 przysiadów dziennie, robiłem pompki, byłem wysportowany. W każdej chwili mogłem się obronić na warszawskiej ulicy. Od czasu do czasu atakowano mnie, więc musiałem być przygotowany.

Muszę ci powiedzieć, że byłem wtedy supersprawny fizycznie. Co jakiś czas dyskontowałem tę sprawność bójkami ulicznymi. Mówimy teraz o okresie, kiedy możliwie zdrowo się prowadziłeś. Wróćmy na chwilę do cięższych czasów i dłuższych ciągów heroinowych. Czy miewałeś stany, w których obawiałeś się o swoje życie? Najgorsze są kace. Ciężko jest przetrwać kaca. Koszmarnie przeżyłem przedawkowany bieluń dziędzierzawę i też kilka kaców alkoholowych, kiedy dopadała mnie ostra depresja. Próba wyjścia na sucho z trzymiesięcznego ciągu heroinowego też była dla mnie bardzo trudna. To był prawdziwy Trainspotting. Jako największy koszmar wspominam ten, kurwa, bieluń. Nie chciało mnie puścić przez dobre kilka dni. Cudem przeżyłem. Miałem bardzo opuchnięte gardło i oddychałem z dużym trudem. Siedziałem w ciemnościach na Śląsku, halucynowałem i byłem tym wszystkim naprawdę przerażony. Też bardzo źle wspominam właściwie wszystkie swoje przygody z kwasem i grzybami. Są to narkotyki, których nie lubię. Właściwie nikomu ich nie polecam. Wiadomo, że kilka razy zażyłem, no bo koledzy zażywali, i gdzieś tam wpadło mi to LSD w ręce, ale fatalnie to na mnie działało. Psychodela – owszem, pojawiała się, ale miałem wrażenie, że to koszmarnie niszczy mi wątrobę i żołądek. Jak byłem młody, to wydawało mi się, że kwas jest królem narkotyków i że koniecznie powinienem go skosztować, bo naczytałem się Antoniego Kępińskiego. Ponoć LSD otwiera umysł. Co to znaczy? Jestem w stanie to opisać. Generalnie pamiętasz stan, kiedy jesteś naćpany. Na początku masz różne fazy – śmiechy, halucynacje i tak dalej. Nie w tym rzecz. Kluczowy jest moment, kiedy minie już jakiś czas, idziesz po ulicy i masz ten słynny flashback. Patrzysz się na jakieś drzewko i widzisz, że jest jakieś nienaturalnie ładne, coś za bardzo ci się podoba, ono jest po prostu piękne. Myślisz sobie: „Jakie ono jest piękne! A jakie mądre. Jak ja je rozumiem…”. Wiesz, o co chodzi, nie? „Ja rozumiem to drzewo”. Przynajmniej u mnie zawsze opierało się to na drzewach. Nie wiem, jak u innych, ale u mnie pełna dendrologia. „O! Jakie wspaniałe, mocne korzenie… One wiją się jak węże. To drzewo tak się wgryza w tę ziemię. Na dole jest szatan, diabelska siła, a tam na górze – kwiaty, ptaszki, tam jest Bóg”. Taki odczuwałem dual. Dół – szatański, góra – boska. Na kwasie wszystko odczuwa się bardzo intensywnie. No dobrze, ale tak jest w momencie działania LSD, a ja pytam, jaki to ma trwały wpływ na psychikę? Ile razy mijam to drzewo, ten stan do mnie powraca. Też bardzo dobrze odczułem to po khacie, może nawet jeszcze bardziej niż po kwasie. Generalnie jest to takie jakby nadmierne zrozumienie. Nagle ci się wydaje, że rozumiesz świat. Przez to drzewo miałem kiedyś taką wizję, że jestem podróżnikiem międzyplanetarnym, pilotem Pirxem, który już tak rozbija się po tych wszystkich planetach, że na jednej śpi, a budzi się na drugiej, więc już czasami nie wie, na jakiej planecie jest. Miałem taką podróżniczą wizję. Otwieram

oczy i widzę drzewo. Ziemia. Fajnie, nie? Na tej zasadzie. Bo na innej planecie mogłoby być jakieś inne cholerstwo, chuj wie co, a drzewa są de facto reprezentantami Ziemi, więc miałem pewność, że jestem tutaj. Natomiast po khacie było to wszystko zdecydowanie ciekawsze i odczuwalne fizycznie, bo jest to jednak lekki speed. Pamiętam, że po którymś khatowym razie jedliśmy kurczaka z Arabami, którzy mnie tym poczęstowali. Wyszedłem i dopadło mnie przy Teatrze Stu. Nagle poczułem, że moje myśli biegną jakby szerszym torem. Szybciej, gładko, poczułem, jakby powiększył mi się mózg. Na zawsze ci się powiększył (śmiech)? Zupełnie mnie nie przekonałeś. Pozostaję przy swoim sceptycznym podejściu do tematu LSD i innych halucynogennych specyfików. No na zawsze to nie, ale może na jakiś czas (śmiech)… To nie dla ciebie, pragmatyku (śmiech). Ja na kacach pisałem teksty. Nigdy nie pisałem naćpany ani pijany, ale na kacu, w depresji, to co innego. Dlatego moje teksty opisują ludzką podłość, bo zawsze piszę je w złym nastroju. Czy zdarza ci się występować w mediach, będąc pod wpływem narkotyków? Najczęściej staram się unikać takich sytuacji, ale raz czy dwa mogłem być podpity. Pamiętam na przykład spotkanie z Jackiem Kurskim, który był razem ze mną gościem programu Jazda figurowa Michała Figurskiego. Byłem pijany, więc mu nabluzgałem. A Idol? Nie prezentowałeś się tam specjalnie trzeźwo. Tam to mógł być kac. Sporo wtedy paliłem i upijałem się wieczorami. Jak to się mówi – „litra dziennie chlałem i nie tylko to”[86]. To był ten okres. Więc rano byłem skacowany. Nie wchodziłem przed kamery napierdolony, ale na pewno po piwku. Najczęściej byłem po jakichś dwóch piwach i blancie. Jeżeli balowałem całą poprzednią noc, to rano wyglądałem fatalnie. Takie programy kręcą o 10, więc dawali mi ciemne okulary. Poza tym był to okres naporu Püdelsów, płyty Wolność słowa i umówmy się, że nie był to zespół złożony z abstynentów. Tam nawet jak któryś miał postanowienie, że przestaje pić, to zaraz to postanowienie brało w łeb, bo koledzy wybijali mu je z głowy. Zespół Püdelsi otwierał flaszkę o 10, wsiadając do samochodu, a Lala próbując otworzyć szyberdach, potrafił go wyrwać. Zanim jeszcze wyruszyliśmy z Krakowa, to flaszka była już otwarta, a szyberdach był zdemontowany. Püdelsi się nie oszczędzali. Cały czas było picie i palenie jointów. Wchodziłem na scenę pijany. Na scenie wypijałem z pół litra, kiwając cały czas technicznemu, który biegał do mnie z kolejnymi drinkami. Po zejściu ze sceny to już nikt tego nie liczył. Co tam się wtedy wyprawiało (śmiech)! Püdelsi to był jeden wielki kac. Nauczyłem się z nimi pić piwo na kaca i tak naprawdę właśnie wtedy wpadłem w szpony alkoholizmu, którego nienawidzę, nie lubię, ale jednocześnie czuję, że jest to cecha wspólna dla całego narodu polskiego. Wszyscy jesteśmy opanowani przez ten nałóg. Ja osobiście nazywam się wilgotnym alkoholikiem. W przeciwieństwie do alkoholika mokrego lub całkiem suchego. Maleńczuk jest non stop nasączony?

Wolałbym, żeby było inaczej, ale musiałbym skłamać, a nie chcę. Zawsze na przykład miałem takie tendencje, żeby wyciągać z nałogu swoich kolegów, którzy za mocno się powypierdalali. Jak głębiej z nimi przyćpałem, to opowiadałem im, że źle zażywają narkotyki, że za dużo, że się niszczą i będę ich leczył. Akcje z cyklu „No sam zobacz… Kiedyś grałeś, pisałeś, a teraz już nie grasz, nie piszesz, tylko biegasz za towarem” i tak dalej. Próbowałem prawić im morały, bo martwiłem się o nich, a też martwiłem się o siebie, że chcąc przebywać z moimi kumplami, sam się stoczę. Rozumiałem, że chcąc być blisko tych ludzi, których lubiłem, muszę uodpornić się na to, że będą mi proponować dragi. W momentach krytycznych uciekałem od nich i szukałem panienek. Jak byłem z dziewczynami, to było zawsze tylko jakieś wino, bez ciężkiego dragowania. Uciekałem w ten sposób od kolegów, ale potem te romanse się kończyły, więc znowu zjeżdżałem do Krakowa i szukałem swoich kumpli. I tak to w kółko trwało. Oprócz trzymiesięcznego ciągu heroinowego, który ci opisałem, nigdy więcej w takim ciągu nie byłem. W chwili obecnej jestem wilgotnym alkoholikiem, ale umówmy się – niech każdy stanie przed lustrem, uderzy się w pierś i sam sobie powie, czy jest pijakiem, czy nie jest. Czy pijesz alkohol, czy nie pijesz alkoholu? Ile razy w tygodniu jesteś pijany lub podpity? Stawiam tezę, że cały polski naród jest uzależniony od alkoholu. W moich ćpunach denerwował mnie też niski poziom intelektualny. Oczywiście pojedynczy wybrani koledzy to byli mądrzy chłopcy, ale reszta – dramat. Koledzy, którzy porządnie grzali, byli najczęściej prymitywami. Nie byli to oczytani ludzie. Często bandyci z Nowej Huty, którzy się pouzależniali. Z innej strony – nie można jasno stwierdzić, kto dokładnie ćpa hermana, czy mądrzy, czy głupi. Przy narkotykach i alkoholu spotykają się różne szczeble społeczne. Czy to menel spod mostu, czy pan minister – obydwaj są alkoholikami i to ich łączy. Zauważyłem, że jeżeli przesadzam z jakimś dragiem, to od razu dopada mnie spadek formy fizycznej, mimo że zawsze miałem silny organizm. Lubiłem być zawsze w dobrej formie, coś z tego sportowca we mnie zostało. Chciałem ćwiczyć i robiłem to, chociaż byłem chudy, niepozorny i mogło się wydawać, że można mnie załatwić. Dzięki swojej sprawności potrafiłem lepiej przetrwać kaca. Wydawało mi się, że to jest tak jak z tym drzewem, że jak było bosko, to teraz musi być diabelsko. Nie może być ciągle bosko, bo to też byłoby chujowe. Jeżeli było mi fajnie po jakimś dragu, to teraz trzeba przyjąć na klatę, że ten drag z ciebie schodzi, tak? Uważałem, że nadużywanie danego narkotyku jest do pewnego stopnia zwierstwem i chamstwem wobec niego. Przychodzi taka chwila, że trzeba na przykład coś zjeść, jakiś obiad i tak dalej, a ja nie wyobrażam sobie konsumować pod wpływem dragów. Co prawda moi koledzy typu Ciko mieli wręcz odwrotnie – mogli jeść, dopiero jak se przyćpali, ale jak ja przyćpałem, to nie jadłem przez 24 godziny. Ćpanie i jedzenie to zawsze były dla mnie dwie osobne rzeczy. Ja musiałem najpierw zejść, wymęczyć się, wypocić, co najczęściej kończyło się jakimś niezłym tekstem typu Człowiek z wiekiem do trumny. Mijały 24 godziny i wracałem do żywych. Czy to jest alkohol, czy niezbyt duża ilość amfetaminy, czy heroina, to raczej po dobie powinno ci przejść. A jak już mi wszystko przeszło, to znów brałem gitarę i przez kilka miesięcy ćwiczyłem.

Ja oprócz tego, że występowałem, to miałem w sobie coś takiego jak etos pracy, co nie jest wiodącą cechą krakowian, że tak to ujmę (śmiech). To mnie zawsze u nich wkurwiało. Że są takimi pierdolonymi leniuchami, że śpią do 17. Sam przez jakiś czas taki byłem, bo uległem ogólnej presji, temu zwyczajowi, który do dziś panuje w Krakowie. Nuda, zawalanie spraw, nieprzychodzenie na umówione spotkania, spóźnianie się i cała ta okołokrakowska maniana. Ja tego wszystkiego nie lubiłem. Chciałem być profesjonalistą, człowiekiem punktualnym i słownym. „Artyście wolno więcej”, jak twierdzisz. A co z ludźmi na wysokich, nierzadko państwowych stanowiskach, którzy podejmują wiążące decyzje pod wpływem narkotyków? Na przykład kokainy. Co o tym myślisz? Jest pewna piosenka Franka Zappy poruszająca ten temat, Cocaine Decisions. Kokaina działa w taki sposób, że bardzo poważnie zmienia osobowość. Generalnie to, co było w tobie głęboko ukryte, wychodzi na wierzch. U mnie objawiało się to tak, że zdarzało mi się wyrywać gościom panienki od stolika (śmiech). Gość wychodził do toalety, wracał, a panienki już nie było, bo ja ją skoksowany wyjmowałem. Normalnie bym tego nie zrobił, zastanowiłbym się chociaż przez chwilę. Narobiłem sobie tym wrogów. Nie wyobrażam sobie podejmować ważnych państwowych decyzji na kokainie. Odkąd pamiętam, traktowałem narkotyki zabawowo, do imprezy, a nie do podejmowania życiowych decyzji. Będąc naćpanym, w jakimś uniesieniu można oczywiście coś zaplanować, ale za realizację to już bierzemy się na trzeźwo. Zawsze wychodziłem z takiego założenia. Przypominam sobie, że jak zaczynałem śpiewać, to wszyscy wrzasnęli jednym głosem: „Maciek, masz najpotężniejszy głos, jaki słyszeliśmy. Słychać cię na drugim końcu Rynku”. I ja na początku faktycznie podnosiłem tonację i miałem taki power jak trza. Na ulicy gra się głośno, więc darłem tę japę, a wszyscy dookoła byli w szoku, że można tak głośno śpiewać. A potem jak parę razy przypierdoliłem sobie w kanał albo najarałem się za dużo szlugów, to okazało się, że nie mogę już tak zaśpiewać, że nagle coś się stało z moim głosem. Pamiętam dwa lata, podczas których w ogóle nie paliłem szlugów, grając na streecie, bo zauważyłem, że ma to bardzo poważny wpływ na tembr mojego głosu i na jego siłę. Z pewnością teraz ta siła jest zdecydowanie mniejsza po tych wszystkich szlugach, które wypaliłem, ale dzisiaj mamy do dyspozycji mikrofony, a ja obniżyłem tonację, żeby było mi łatwiej. Na ulicy miałem wszystko w Fis albo G, żeby było głośno, a w tej chwili spokojnie śpiewam sobie w C lub jeszcze niżej. Nie dałoby się zaśpiewać na ulicy w C, chociaż może teraz już bym umiał, ale wtedy nie miałem opanowanych dołów. Więc nawet kiedyś przez dwa lata nie paliłem papierosów. Czy pamiętasz jakikolwiek całkowicie czysty okres w swoim życiu? Jakiś taki etap, w którym nie piłeś, nie paliłeś, nie wciągałeś, nie grzałeś. Niestety, nie przypominam sobie. Chciałbyś kiedyś wytrzeźwieć i zobaczyć świat taki, jakim jest w

rzeczywistości? Świat na trzeźwo jest nie do przyjęcia i nie mam co do tego najmniejszych wątpliwości. Zaraz pójdę do sklepu i kupię sobie piwo, które choć trochę poprawi mi nastrój. Nie będę musiał znosić tej wiertarki, która bez przerwy napierdala za oknem, tych brzęczących alarmów i całego tego gówna. Na co dzień towarzyszy nam presja, więc wszyscy normalni ludzie piją, a ludzie niepijący, niepalący, niezażywający dragów są ludźmi podejrzanymi lub też – jak mówi Piotr Dziugiełł[87] – są ludźmi nieciekawymi. Mój sukces polega na tym, że ja nigdy nie przedawkowywałem. Tutaj mała dygresja… Nie opowiedziałem jeszcze, jak któregoś razu wybierałem się z gitarą na street około 13, będąc całkowicie trzeźwy, bez jakiegokolwiek kaca, tylko normalnie na chodzie, wyćwiczony i w ogóle. Była pogoda, grałem codziennie, a palce miałem twarde jak młotki, z czego zawsze byłem bardzo dumny. Miałem taką siłę, że grałem na coraz grubszych strunach i niezwykle mi to we mnie imponowało. I nagle wpada Aborygen z jakąś ekipą, której ja nie znam. Ze dwóch czy trzech gości, nie pamiętam dokładnie. W każdym razie zaroiło się na tej mojej chacie – dawno temu, jeszcze u mamy, w latach 80. Wpadł Aborygen z kolegami i mówią tak: – Mamy taką amfetaminę, jaką biorą zomowcy podczas akcji. I wyciągnęli worek, w którym było pół kilograma kryształków. To nie był proszek, tylko właśnie kryształki wielkości łebka od zapałki. Mówię: – Ja pierdolę… Naprawdę chcecie to wciągać?! Jak chcecie to w ogóle podać? A oni: – Jebniemy sobie w kanał. Byłem przerażony. Pomyślałem sobie: „No moje, kurwa, gratulacje... Dzięki, Aborygen, że sprowadziłeś mi kolegów na chatę”. No więc koledzy zajęli się rozpuszczaniem tego towaru. Nawciągali tego do pompki, Aborygen pierwszy sobie jebnął i nawija tak: – O, ja pierdolę! O, kurwa mać! Jak mnie jebie… Mówię: – Jezu… Zaraz tu będę miał, kurwa, trupa. Oczy wyszły mu na wierzch. Zrobił sobie za duże stężenie. Zaraz wszyscy grzecznie rąbnęli razem z nim. Powiedziałem: – Przepraszam bardzo, ale ja w życiu nie jebnę w kanał jakiejś zomowskiej amfy. Pierdolę to, dziękuję bardzo. I o ile sobie przypominam, rozkruszyłem kilka tych cholernych kryształków i wciągnąłem to do nosa. Tak mnie klepnęło, że grałem trzy godziny non stop, ale to dopiero za chwilę… Wszyscy już są klepnięci i jeden gość mówi do mnie tak:

– Masz gwoździe i młotek? Mówię: – Gdzieś mam. Jakie te gwoździe potrzebujesz? – A no takie po półtora, dwa centymetry. Przyniosłem mu te gwoździe i ten jebany młotek. Ja się patrzę, a on wystawia przed siebie lewą nogę i pakuje sobie ten gwóźdź w but. Oniemiałem… Po czym bierze drugi gwóźdź i przypierdala z drugiej strony. Normalnie przybija sobie gwoździe do nogi. Z boku, z przodu, z drugiego boku i jeszcze z tyłu. Ja mówię: – Kurwa, chyba dostanę tutaj zawału. Co za świr! Co za pojeb! A Aborygen: – Jurek, teraz to już przesadziłeś, kurwa! I w ogóle się śmieje. Jurek odpowiedział: – Panowie, spokojnie… To proteza. Wszyscy ryknęli śmiechem. Jurek wytłumaczył nam, że po prostu but mu się nie trzyma na jebanej protezie, więc po amfie postanowił, że go sobie przybije, kurwa, gwoździami. Ja wtedy osłabłem. Wielokrotnie przeżywałem takie stany, po których organizowałem sobie długie przerwy. I to była właśnie jedna z takich sytuacji, kiedy powiedziałem sobie: „Nie, kurwa, Maciek! Nie zadawaj się z tym towarzystwem. Wyjedź do Warszawy albo do Gdańska, poderwij jakąś laskę i będzie spokój”. Podrywanie panienek zawsze było moim hobby i zawsze jako tako mi szło. Może nie byłem jakiś superprzystojny, ale miałem tę swoją gitarę, umiałem zaśpiewać piosenkę i w ogóle zrobić atmosferę. Po więzieniu miałem bezbłędnie opanowaną bajerę, więc jak jakaś laska mi się spodobała, to uderzałem i byłem w tym skuteczny. Najczęściej szukałem takich dziewczyn, które miały pieniądze, żebym mógł jakoś u nich przezimować, znaleźć coś w lodówce. To brzmi podle, ale patrząc z perspektywy, widzę, że tak robiłem. Przy okazji były to superdupy. Nigdy nie miałem brzydkich dziewczyn. Często była w tych romansach miłość, ale miłość ta była najczęściej naprawdę przeszkadzająca. To miłość najbardziej przeszkadza w relacjach damskomęskich, więc jak robiło się nadmiernie uczuciowo, to się zrywałem, uciekałem. Wrócę jeszcze na chwilę do poprzedniego wątku… Pamiętam, że poszliśmy na street całą tą naćpaną zomowską amfą ekipą. Grałem trzy godziny bez przerwy i zrobiłem wtedy rekord w zarabianiu pieniędzy na ulicy. Forsa nie mieściła mi się w futerale. Stał dziki tłum ludzi, ja grałem jak oszalały. Ludzie się wymieniali i wrzucali wysokie nominały. Była niesamowita atmosfera. Dałem czadu. Pamiętam, że poszedłem później w miasto i część tej forsy po prostu rozdałem moim kumplom. Miałem tego pełno, upchałem po kieszeniach i gdzie się dało, ale udało się nam rozpieprzyć całą tę kasę (śmiech). Zaprosiłem wszystkich do lokalu na regularny dancing. Miałem wówczas obsesję dancingu, który właśnie umierał. Poszliśmy do Dniepru i była akcja „Przyklejam Chopina do czoła bassmana”. Chopin to było pięć tysięcy złotych, najwyższy nominał. W latach 80. bywałem

w pewnych momentach bogaty. Tyle, ile tego dnia zarobiłem, to niby było dużo pieniędzy, ale w pięć osób na dancingu można je było rozpierdolić. Właśnie „Chopin na bassmana” i akcja „Zagraj mi Niedzielę”. Miałem na myśli Niedziela będzie dla nas, a gościu myślał, że ma być Ostatnia niedziela. Pomyślałem sobie: „O, kurwa, stary… Jak ty już długo musisz na tym dancingu grać” (śmiech). Pamiętam, że jak grałem na streecie, to były jeszcze takie czasy, że bez przerwy podchodzili do mnie ludzie, prosząc, żebym zagrał Czerwone maki na Monte Cassino. To już później chciałem sobie zrobić nalepkę na klacie z napisem: „Nie gram piosenki Czerwone maki na Monte Cassino”. Wyobraź sobie, że wciąż trwał jeszcze etos drugiej wojny światowej. Jak ćpać i chlać, żeby przetrwać? Moja rada jest taka, żeby dopuszczać do kaca i próbować z niego wyjść. Jeżeli strzeliłeś jakiegoś mocnego draga i czujesz, że już zaczyna ci schodzić, to nie bój się tego zejścia – ono będzie oczywiście straszne, ale musisz to wytrzymać. Spróbuj przespać, spróbuj zjeść, potem wziąć witaminy, spróbuj ten organizm jakoś odbudować. Jestem absolutnym fanem różnego rodzaju witamin. Co prawda, jak za dużo ich zjesz, to dostaniesz sraczki. Zresztą generalnie walenie witamin zaraz na kacu, następnego dnia, nie jest dobrym pomysłem. Najpierw trzeba spróbować zjeść coś ciepłego, jako tako ten żołądek otworzyć. Żadnych witamin na początek nie rąbać, bo to tylko spowoduje rozstrój kiszek. Czy jest według ciebie jakiś typ ludzi, którzy w ogóle nie powinni sięgać po narkotyki? Uważam, że na przykład marycha jest tylko dla pewnych ludzi. Generalnie chyba w ogóle dla facetów. Dla ludzi o wysokim ciśnieniu, dla ludzi nerwowych, wybuchowych, dla ludzi, którzy mają grube żyły. Ganja będzie ich uspokajać. Mamy przecież kolejny stan Alaska, który ogłosił legalność marihuany. Na pewno jest to używka dużo mniej szkodliwa niż alkohol. Uspokaja ludzi silnych i wysportowanych, natomiast osobom słabym fizycznie, o cienkich żyłkach, nerwicowcom czy introwertykom – może zrobić krzywdę. Niektórzy potrafią nawet zemdleć lub popaść w paranoję. Coś sobie ubzdura, popłacze się i w ogóle beznadzieja. Heroinę polecam tylko orłom. Normalnym ludziom – absolutnie nie. W pewnym okresie polskie dworce były pełne ludzi, którzy nigdy nie powinni po to sięgnąć. Ludzi o płytkich horyzontach, bandytów z patologii, różnych rozbitków życiowych, którzy błyskawicznie się pouzależniali. Pełno takich znałem w Krakowie i Warszawie. Dworce były usiane uzależnionymi od heroiny, którzy kompletnie nie rozumieli, o co w tym chodzi. Umówmy się – Miles Davis w okresie, kiedy był heroinistą, stworzył styl zwany cool. A dlaczego był cool? Bo był naćpany. Potrafił oddać ten stan poprzez granie na trąbie, tworząc spokojne, zimne utwory o długich dźwiękach, które były pełnym zaprzeczeniem bebopu, który był szybki, pokręcony. Nagle przyszedł Miles i zrobił cool, nie? Dźwięki się wyprostowały, zrobiła się przestrzeń. Jak potem zaczął walić koks, to zrobił jazz-rock, albumy A Tribute to Jack Johnson i Bitches Brew. Potrafił przekładać swoje narkotyczne stany na muzykę i tworzył całe gatunki, ale umówmy się – Miles Davis to orzeł wśród

orłów. Lao-tsy zapalał fajkę opium i doradzał cesarzowi tak: „Pamiętaj, wielkim cesarstwem rządzisz tak, jakbyś smażył małe rybki”. Cesarz, żeby to zrozumieć, pewnie też musiał sobie pyknąć. Tacy ludzie mogą, ale generalnie heroiny nie polecam nikomu (śmiech). Ja od lat prowadzę samochód i wsiadając za kierownicę, jestem zawsze całkowicie trzeźwy i można to w każdej chwili sprawdzić. Mogę dmuchnąć, mogę oddać krew i tak dalej. Może mi się zachować we włosach jakaś marycha z poprzedniego dnia, ale bezpośrednio przed wejściem do samochodu nigdy nie zażywam żadnych dragów. Od lat jeżdżę bez wypadku i niech tak pozostanie. Praktycznie nie zażywam w tej chwili żadnych dragów. Czasem palę trawkę. Dla odmiany o amfie mogę powiedzieć tyle, że nadaje się dla tępych ludzi. Narkotyk typu amfetamina jest dobry dla człowieka z widłami, który ma do przerzucenia kupę gnoju. Z pewnością jak mu dasz trochę amfiaka, to szybciej tę kupę gnoju przerzuci. Pamiętam, że zażywali to kolarze podczas dawnych Tour de France. Masowo umierali, serca im nie wytrzymywały. Niezwykle łatwo jest przedawkować amfetaminę. Nigdy nie wiesz, jakie to jest mocne, no bo – umówmy się – to jest produkowane w warunkach pod tytułem stodoła, gdzie gotują się jakieś okopcone gary i nikt nie trzyma nad tym kontroli. To nie są warunki, w których można stworzyć właściwy lek, tak? Kilka razy przedawkowałem amfę. Nienawidzę tego, dostaję po tym skurczów, nie mogę spać, jeść, nie mogę ćwiczyć panienek i jedyne, co dobrze robi się na speedzie, to faktycznie genialnie prowadzi się samochód. Przed chwilą zarzekałeś się, że zawsze wsiadasz za kierownicę stuprocentowo trzeźwy. Raz mi się przytrafiło. Raz coś takiego zrobiłem. Dmuchnąłem gdzieś amfy, bo robiłem wszystko, żeby nie pić. Poszedłem na imprezę, gdzie wszyscy pili, a ja właśnie próbowałem walczyć z moim alkoholowym nałogiem. Co śmieszniejsze, nawet nie miałem wtedy prawa jazdy. Ale miałem już samochód i już trochę umiałem jeździć. I pamiętam, że nie wypiłem wtedy ani grama. Byłem wkurzony na tę imprezę, że wszyscy cały czas szukają wódki, więc wciągnąłem kreskę i wypierdoliłem stamtąd. Wsiadłem do samochodu i zacząłem jeździć po wolnych od samochodów drogach, nie było żadnego ruchu. Dukty leśne i parkingi. Przynajmniej niech to tak wygląda w tym zeznaniu (śmiech)… Jeździło mi się fantastycznie, mimo że byłem w tamtym czasie bardzo początkującym kierowcą. Pamiętam, że za sprawą tej amfy nagle zaczęło mi się świetnie jeździć, nagle zacząłem to wyczuwać. Następnego dnia, jak już ze mnie zeszło, spróbowałem jeszcze raz wsiąść za kierownicę i szło mi fatalnie. To tłumaczy branie speeda przez rajdowców. Też tirowcy – żeby nie zasnąć. A kokaina? Nie zażywasz? Moim zdaniem kokaina jest dla muzyków. Jeżeli jest dobrze ukręcona i nie ma w niej domieszek, to jest OK. W Polsce najczęściej dorzucają do koksu amfetaminę, co jest

totalnie bez sensu. Miałem kilkakrotnie styczność z czystą kokainą i mogę powiedzieć, że jest to niezły drag. Powoduje, że jesteś uśmiechnięty, masz dobry nastrój, dosyć szybko mówisz i szybko myślisz. Może trochę za dużo się gada. Zawsze lubiłem być w tym stanie, ale nie lubiłem patrzeć na ludzi, którzy są w tym stanie, kiedy ja byłem trzeźwy. Wcale nie lubiłem z nimi obcować. Gdy przyglądałem się, jak robią się coraz bardziej fafarafa, to serio, ja pierdolę… Cały czas szybszy od ciebie, cały czas cię wyprzedza, pointa za pointą. Nadaktywny ruchowo i zatańczy, i poniańczy. Po koksie wszyscy są strasznymi pewniakami, co z normalnej perspektywy wygląda po prostu śmiesznie. Często widzę tych niektórych cwaniaczków na koksie, to są naprawdę żenujący. Powiem tak – koks to jest taki drag, że najlepiej nie wychodzić po nim z domu. Znaleźć sobie jakieś zajęcie na miejscu i nie łazić, nie pokazywać się ludziom, a co tam każdy robi w swoim zakresie, to jest jego prywatna sprawa. Tak bym to ujął. No to o marihuanie już powiedziałem, o heroinie i kokainie też. O amfetaminie dopowiem jeszcze tyle, że na pewno może pomóc żołnierzowi na froncie, żeby nie zasnął, i pilotowi w samolocie, żeby nie spadł. Amfa może mieć zastosowanie w sytuacjach ekstremalnych. Wiem, że Adolf Hitler z upodobaniem aplikował sobie tego draga dzień w dzień. Ja nie lubię i nikomu nie polecam. Ganji w ogóle nie uważam za narkotyk, a heroina jest tylko dla orłów. A dla poety kac (śmiech)… Kac tę sztukę rodzi i kwiat jej wyrasta Na zatrutej glebie, nawet bez uprawy. Choć piękny rząd kolców łodygę porasta, Dziczeje szlachcic, gdy los ma dziurawy[88]. Najwięcej dobrych tekstów zarówno pisze się, jak i czyta na kacu. Książka potrafi uratować. Kaca trzeba po prostu przetrwać. Uważam, że świat na trzeźwo jest nie do przyjęcia, ale nie wolno za często ćpać. Masz w tej chwili 53 lata. Czujesz się usatysfakcjonowany swoim życiowym dorobkiem? Gdybym mógł zmienić coś, co wydarzyło się w przeszłości, to na pewno nie zjadłbym bielunia dziędzierzawy (śmiech), od Aborygena wtedy, kiedy padłem, wziąłbym 0,5 hermana, tak jak mi proponował, albo nawet 0,3, ale byłem głupi i wziąłem za dużo. Należy docenić drobną, niedużą ilość. Często niestety przedawkowywałem narkotyki i zamiast przyjemności z normalnego stanu, kończyło się downem i zwałą albo trzydniowym trismusem i bezsennością, ale to po amfie. Radziłbym wszystkim uważać z ilościami. Żeby się tak nie katować, bo potem jest trudniejszy kac. Polecą ci zęby, polecą ci organy wewnętrzne. Należy czuć swój organizm. Należy się wypacać, należy chodzić na siłownię, a jak ktoś potrafi, to niech biega. Trzeba robić pompki, trzeba utrzymywać formę fizyczną, a tego nie da się robić, będąc notorycznie naćpanym. Któregoś dnia dostałem ciężki wpierdol. Byłem wtedy koło czterdziestki i

zorientowałem się, że przez alkohol zaczynam się sypać. Rozpędziłem się z wódą, po prostu było bardzo dużo grania. Już znowu było tak, że grałem po sto i więcej koncertów rocznie, tylko że na te koncerty trzeba było dojechać. No to jak już dojechałem, to piwko. Jak koncert, zwłaszcza solowy, to whisky w trakcie koncertu i po koncercie. W rezultacie jak takich koncertów było 120 w roku, to ja 120 razy byłem porządnie pijany. No więc miałem 120 kaców. A kiedy ćwiczyć? Będąc bez formy, wystartowałem do jakiejś bójki. Byłem przekonany, że świetnie sobie poradzę, i dostałem poważny wpierdol. Otrzymałem cios cegłą w tył głowy. Upadając, uderzyłem skronią w krawężnik. Kiepsko się po tym czułem, zostałem dosyć konkretnie pobity i postanowiłem, że pójdę na siłownię, że podniosę się z tego. Był to dla mnie bardzo silny impuls. Pakowałem przez dwa lata, w związku z czym przestawiła mi się sylwetka, poszerzyły mi się barki, musiałem wymienić garnitury. Mimo to nadal piłem, bo grałem koncerty. Więc z koncertów wracałem na kacu, a łączenie picia z ćwiczeniami jest ryzykowne i kończyło się to kontuzjami. A amfa to już nie daj Boże, bo jeszcze coś sobie urwiesz. Jak pójdziesz na amfie na siłownię, to możesz dźwignąć większy ciężar, ale możesz też doznać jakiegoś poważnego uszkodzenia. Po tym wszystkim, co od ciebie usłyszałam, mam wrażenie, że narkotykiem, który najbardziej ci doskwiera i którego najbardziej nie lubisz, jest alkohol. Dokładnie tak. I prawdopodobnie jest to jedyny drag, od jakiego jestem aktualnie uzależniony. Cały czas pamiętam, jak patrzyłem na pijanych ludzi, gdy byłem dzieckiem. Mieszkałem na tym Kozłówku i przy sobocie ojcowie rodzin brali wypłaty i leżeli najebani po kałużach. Leżeli po rynsztokach, no po prostu leżeli, kurwa, wszędzie. Najbardziej poniżające było, jak obserwowałem, jak taki ojciec bije te swoje dzieci, jak je opierdala, że mają dwóję w szkole, a potem leży w sobotę w rynsztoku. No, kurwa! Jak widziałem jakiegoś menela na krawężniku, myślałem sobie: „O! Kto to? A, to tata mojego kolegi… No tak… Dobrze, że nie mój”. Zawsze uważałem, że przedawkowany alkohol robi z ludzi szmaty. I umówmy się, że nadal tak uważam.

86 „Litra dziennie chlałem i nie tylko to” – wers piosenki Sprzedaj mnie „Faktowi”. 87 Piotr Dziugiełł – człowiek instytucja; honorowy mieszkaniec Saskiej Kępy; z niewiadomych przyczyn okoliczna trudna młodzież zwraca się do niego per „Tato”. 88 „Kac tę sztukę rodzi i kwiat jej wyrasta (…)” – fragment poematu Chamstwo w Państwie.

Snob scriptum Wiesz… Była jeszcze jedna istotna cecha mojego charakteru, która odstawiała mnie od dragów i kazała szukać innego towarzystwa i innych rzeczy. To był mój wrodzony snobizm. Nauczyłem się snobizmu, kiedy zacząłem słuchać jazzu. Z początku jazz w ogóle mi się nie podobał, te dźwięki do mnie nie docierały. Ale wydawało mi się, że przez wzgląd na mój poziom intelektualny powinienem konsumować trudną sztukę. Ja nie oglądałem filmów Barei. Ja oglądałem Felliniego. Ja nie słuchałem Jefferson Airplane. Ja słuchałem Alberta Aylera. Chociaż na początku w ogóle tego nie rozumiałem, to jednak ze snobistycznych pobudek podjąłem wysiłek mierzenia się z trudną sztuką. Na początku ciężko było mi się w nią wgryźć. Na pewno prościej byłoby w The Doors. Ale jak stopniowo się wkręcałem, to widziałem, że to jest naprawdę fajne. Ja jestem takim typem, który był na Yo-Yo Ma w Krakowie i na Sun Ra w Kaliszu. Specjalnie zmusiłem Mietka, wsiedliśmy w pociąg i uczestniczyliśmy w fantastycznym koncercie Sun Ra w Kaliszu. Byłem też na Art Ensemble of Chicago w Filharmonii Krakowskiej. Sztuka ta została następnie powtórzona na Jazz Jamboree w Warszawie, ale wyszło chujowo, bo publika w ogóle nie skumała, o co chodzi. A w Krakowie było genialnie. Zawsze starałem się narzucać sobie pewne obowiązki intelektualne. Żeby jednak tego Dostojewskiego przejść. A nie da się przejść Dostojewskiego, będąc cały czas napierdolonym. Bułhakowa czytałem ze 100 razy. Miałem okresy, kiedy mogłem cytować całe fragmenty na pamięć, bo po prostu miałem dobrą głowę. I tego wszystkiego bym nie osiągnął, nie przeczytałbym całej tej literatury i nie wysłuchałbym tej całej trudnej muzyki, gdybym był nieustannie nawalony. To ja wiem, kto to jest Iannis Xenakis, i całkiem być może, że to właśnie od niego zaczął się mój satanizm. To ja widziałem okrągłe partytury i ja doceniam sztukę, którą tworzy mój kolega Czesław Minkus, obecnie przedstawiający się jako Czet, który wpuścił na pięciolinię dalmatyńczyki i kazał to grać kwartetowi smyczkowemu. Popieram taką sztukę. Nie lubię tylko ściem, machania ręką i włączania funkcji enter, bo tacy macherzy też już się pojawili. Czegoś takiego nie lubię. „Kształcony artycha proponuje taśmę, publika zdycha, lecz klaszcze”[89]. W pewnym momencie w Krakowie było pełno performance’ów muzycznych. Ja byłem tak wyćwiczony, że od razu wyczuwałem, kto ściemnia, a kto mówi prawdę. Pełno było i wciąż jest różnego rodzaju artystycznych oszustów. Ja zawsze chciałem uchodzić za intelektualistę, co w dużym stopniu chyba mi się udało. Zależało mi też na tym, żeby dobrze wyglądać, dobrze się ubierać. Choć patrząc teraz na to wszystko, muszę szczerze przyznać, że tak naprawdę, to znam tylko wycinek literatury, nie jestem na bieżąco z całą literaturą. W pewnym momencie okazało się, że odczuwam przemożną ochotę ponownego przeczytania Przygód Hucka Finna i Przygód Tomka Sawyera, że znowu chcę wrócić do Londona, żeby jeszcze raz zobaczyć, jak to jest napisane, ponieważ sam zacząłem się tym parać. Napisałem poemat Chamstwo w Państwie, piszę opowiadania do szuflady i tak dalej. Literatura dogłębnie mnie interesuje, a umówmy się – Jack London to wybitny pisarz, do którego bardzo dobrze

wraca się po latach. W tej chwili trudno mnie zmusić do przeczytania jakiejś nowej książki. Ostatnio udało się to tobie i był to Huxley, którego jakimś cudem przegapiłem. Nowy wspaniały świat, którego nie powinienem był przegapić, bo Orwella oczywiście się czytało. Więc ze mną to jest teraz tak, że czytam w kółko te same książki. Dzisiaj na przykład mam ze sobą opowiadania Edgara Allana Poe, który w przepiękny sposób opisuje najpodlejsze właściwości ludzkiego charakteru, co mi się oczywiście bardzo podoba. Lubię też Lautréamonta. Jestem snobem. Jestem kimś, kto pójdzie na Warszawską Jesień i będzie przynajmniej udawał, że mu się podoba. A być może już się na tym znam. Jeśli tak, to z ręką na sercu mogę powiedzieć, że jest to osiągnięcie intelektualne, jakiego nie można byłoby dokonać, będąc cały czas napierdolonym. Wszystko, co opisałem w tej książce, to zaledwie kropla w morzu moich przygód. Narkotykowych i nie tylko. Mimo to, jeśli jeszcze kiedykolwiek zdecyduję się komuś zwierzać, to już pewnie w innej tematyce. Jeśli powstanie kolejna książka, to będzie to już całkiem inna, nowa historia.

89 „Kształcony artycha proponuje taśmę, publika zdycha, lecz klaszcze” – fragment utworu Syf.

„Postacie” Ścieżką wzdłuż blachy falistej Przez druty kolczaste i papę Dwie zgięte postacie jak widma Zmierzają nocą w głąb działek Lśni szaro folia w sinym nieba świetle Kaleczą dłonie rdzawe druty Stłoczone w klatkach stroszą swe kołnierze Domowe gołębie jak symbol pokuty Cóż – symbol i w klatce – my wolni I serca nam w ciszy łomocą Dwie zgięte postacie jak widma Pracują na działce nocą Jest cicho a w ciszy drży folia Na stole z budowlanych dech Śpią dacze z dykty i malwa spokojna Wygiętej siatki otula rdzę Śpi szpacza budka i liście wilgotne I świt poprzez chmury już blisko Stłoczone w klatkach stroszą swe kołnierze Domowe gołębie jak symbol, jak symbol

Zenon.

Jeden z kuzynów Anki. Warszawiak. Studiował astronomię, co widać.

Moje ulubione zdjęcie. Po lewej na dole pół Polak, pół Angol – Emil, który przetłumaczył mi teksty Franka Zappy. Po prawej przyplątał się znajomy z Krakowa. Obok mnie pies Beaty i sama Beata (jak zwykle lekko wkurwiona). Powyżej jej adorator z Pruszkowa, który wszędzie się za nami plątał. Był to człowiek odpowiedzialny za podanie mi sporej dawki grzybów, twierdząc, że to tylko trochę mocniejsze od trawki. W prawym górnym rogu dwójka niezidentyfikowanych dzieciaków – najfajniejszych na całym zdjęciu.

Zdjęcie z około 1985 roku. Koncert w jakimś gównianym miejscu. Na pierwszym planie doskonale widoczne „autostrady”.

Występ uliczny na Floriańskiej dzień po bójce wrocławskiej. Nos złamany w trzech miejscach, podbite oboje oczu. Końcówka lat 80.

Okolice Sądu Rejonowego w Krakowie. Z lewej strony Radwan w pełnej krasie, z prawej – wiadomo.

Pochód pierwszomajowy w latach 60. Z lewej strony ktoś niesie czerwoną flagę… Kroczy dumnie. Obawiam się, że jestem to ja.

Beata.

Pierwsza Komunia Święta – dzień, w którym zostałem satanistą.

Talent.

„Czy Jezus przyjąłby kartę powołania?”. Fragment demonstracji zorganizowanej przez Wolność i Pokój w mojej intencji.

Andziak – kolega z Warszawy. Punkowiec i fan historii swojego miasta. Socjalista i świr. Jeden z ekipy warszawskiej. Razem głosowaliśmy na Partię Pracy.

Pierwszy zwycięski konkurs w piciu. Głębokie lata 60.

Mój występ w przedszkolu. Śpiewałem „W Kwaśniewicach stanął w ogniu dom” z repertuaru No To Co.

Ta sama demonstracja. Człowiek stojący tyłem w białej koszulce to ideolog Drwal. Przemawia do zgromadzonego tłumu. Po jego lewej ręce z opaską na ramieniu

siedzi Bogdan Łyszkiewicz (dla przyjaciół Łyzia).

Anka.

Greczynkopodobna z psem.

New York doll.

Homo Twist. Autorem zdjęcia jest jeden z Arabów, kumpel Tarka.

Koncert Homo Twist. Warszawa, Proxima. W rękach wiadoma gitara, kupiona za 20 centów heroiny.

Próba Homo Twist u nas w mieszkaniu. W tle perkusista Hajdasz. Jak zwykle nabija rachunek, dzwoniąc do Stanów.

Studio Betlejem. 1993 rok. Nagrywam płytę „Cały ten seks”.

Miarka i jego słynna rączka.

40. urodziny. Pod moim prawym ramieniem – Beethoven, który przez wiele lat dostarczał mi struny. Pod moim lewym ramieniem – serdeczny przyjaciel Antoni Radwan.

Zakopane, klub Ampstrong. Bass – Deriglasoff, perkusja – Hajdasz.

Kaman.

Koncert Püdelsów w jakiejś norze. W tle Püdel.

C H NO . 21

23

5

Festiwal Fama w Świnoujściu. Występ uliczny pod budką z goframi. Prawdopodobnie 1984 rok.

Studio Betlejem. Schneider, Miarka, Edek Sosulski. Odsłuchujemy płytę „Cały ten seks”. Dzień później zespół się rozpadł.

Nora nor – CBGB’s.

Studio Betlejem. Na zdjęciu zespół Homo Twist w ówczesnym składzie. Pośrodku Schneider, z jego prawej strony Miarka.

Stoją pod krzyżem. Ja z boku.

Klasyczny „miś” Schneidera.