Mark Lawrence Rozbite imperium 3 Cesarz Cierni

MARK LAWRENCE ROZBITE IMPERIUM TOM III

CESARZ CIERNI tłumaczenie Anna i Jarosław Fejdych PAPIEROWY KSIĘŻYC Słupsk 2014

Tytuł oryginału Emperor of Thorns Redaktor prowadzący Artur Wróblewski Skład i łamanie Anna Szarko e-mail: [email protected] Projekt okładki Krzysztof Krawiec Copyright © 2013 by Mark Lawrence Mapa © Andrew Ashton Copyright © for the Polish edition by Papierowy Księżyc 2014 Copyright © for the Polish translation by Anna i Jarosław Fejdych, 2014 Wydanie I Słupsk 2014 ISBN 978-83-61386-54-4 Wydawca: PAPIEROWY KSIĘŻYC Wydawnictwo Papierowy Księżyc skr. poczt. 220, 76-215 Słupsk 12 tel. 59 727-34-20, fax. 59 727-34-21 e-mail: [email protected] www.papierowyksiezyc.pl

Mojemu synowi Brynowi

Streszczenie poprzednich tomów Czytelnicy musieli czekać na tę książkę cały rok. Dla odświeżenia pamięci proponuję krótkie streszczenie tego, co się wydarzyło w poprzednich tomach trylogii. Oto najważniejsze fakty, istotne dla zrozumienia tej części opowieści: i) Jorg miał dziewięć lat, gdy ukryty w ciernistym krzewie był świadkiem, jak zginęli jego matka i brat William. Zabójców nasłał jego wuj. ii) Ojciec Jorga, Olidan, jest złym człowiekiem. Zabił jego ukochanego psa, gdy Jorg miał 6 lat, i dźgnął go nożem w pierś, gdy miał lat czternaście. iii) Ojciec Jorga wciąż rządzi Ancrathem, a jego nową żoną jest Sareth. Jorg ma coś w rodzaju obsesji na punkcie swojej nowej ciotki — siostry Sareth, Katherine. iv) Jorg przypadkiem (choć nie całkiem niezamierzenie) zabił swojego przyrodniego brata, małego Degrana. v) Człowiek imieniem Luntar zamknął pamięć Jorga o tym wydarzeniu w małej szkatułce. Jorg właśnie odzyskał to wspomnienie. vi) Za rządami wielu władców Rozbitego Imperium kryją się utalentowani magicy, którzy współzawodniczą ze sobą i tak manipulują wydarzeniami, by mieć jeszcze większą kontrolę. vii) Zostawiliśmy Jorga na tronie jego wuja w Renarze. Książęta Strzały leżeli martwi, ich armia rozproszona, a sześć krain zjednoczonych przez Orrina ze Strzały dojrzało do podboju. viii) Zostawiliśmy Jorga dzień po jego ślubie z dwunastoletnią królową Mianą. ix) Jorg wysłał swoich ludzi, aby sprowadzili z gór ciężko rannego kanclerza, Coddina. x) W ruinach niedaleko Upiornego Zamku znaleziono pamiętnik Katherine — czy ona sama przeżyła, nie wiadomo. xi) Czerwony Kent został mocno poparzony podczas walki. xii) Jorg odkrył duchy dawnych Budowniczych pośród pozostawionej przez nich maszynerii. xiii) Od jednego z nich, Fexlera Brewsa, dowiedział się, że to, co on nazywa magią istnieje dlatego, że naukowcy czasu Budowniczych zmienili sposób działania świata: człowiek może własną wolą wpływać na materię i na energię. xiv) Broń, którą Jorg wykorzystał do zakończenia oblężenia Upiornego Zamku, została znaleziona na miejscu samobójstwa Fexlera Brewsa. xv) Moce nekromancji i ognia wypaliły się w Jorgu, kiedy nieomal go zabiły w końcowym etapie bitwy o Upiorny Zamek. xvi) Martwy Król to potężny osobnik, który obserwuje żywych z krainy umarłych i szczególnie interesuje się Jorgiem. xvii) Chella, nekromantka, działa z ramienia Martwego Króla. xviii) Co cztery lata władcy stu różnych krain imperium zbierają się na Zgromadzeniu w stolicy, mieście Vyene — jest to czas rozejmu, kiedy drogą glosowania wybierają oni nowego cesarza. W ciągu stu lat od śmierci ostatniego włodarza żaden kandydat nie zdołał zapewnić sobie wymaganej większości głosów. xix) We wcześniejszym wątku zwanym Cztery lata wcześniej zostawiliśmy Jorga w zamku jego dziadka na Końskim Wybrzeżu. Matemagik Qalasadi uciekł po próbie otrucia mieszkańców zamku. Jorg dostał od ducha Budowniczego Fexlera pierścień pokazujący interaktywne obrazy świata pochodzące z satelitów i innych źródeł optycznych.

Prolog Kai zatrzymał się przy paleolitycznym głazie — pojedynczym, wysokim bloku skalnym z czasów, gdy ludzie znali tylko drewno, kamienie i polowanie. A może znali coś więcej, skoro postawili ten głaz w dobrze widocznym miejscu — tam, gdzie welony mgieł przerzedzały się i unosiły w powietrze, odsłaniając stare tajemnice, a firmament skłaniał się nieco niżej, tak by zaprzysiężeni niebu mogli łatwiej ku nim sięgnąć. Miejscowi nazywali cypel „Palcem”, co w opinii Kaia było trafnym, acz mało oryginalnym mianem. Jeśli rzeczywiście był to palec, to głaz tkwił na kłykciu. Palec miał w tym miejscu około 60 jardów szerokości i tyleż samo wysokości, opadając ku mokradłom szeregiem stromych, kamienistych stopni. Kai wziął głęboki oddech, napełniając płuca zimnym, wilgotnym powietrzem, spowolnił bicie serca i wsłuchał się w tęskny, przenikliwy głos kamienia, choć w rzeczywistości było to raczej wspomnienie głosu. Poczuł lekkie ukłucie bólu, gdy jego spojrzenie poszybowało ku niebu, choć ciało pozostało przy monolicie. Spoglądał teraz na siebie z góry, z jasnego prześwitu pomiędzy dwiema skłębionymi chmurami. Stał się maleńkim punktem na Palcu. Sam zaś cypel jawił się jako wąziutki pasek wrzynający się w ogrom Morza Szuwarów, a rzeka Rill stała się srebrną wstążką z połyskującym medalionem Szklanego Jeziora. Kai poszybował wyżej. Ziemia oddalała się i z każdym uderzeniem zrodzonych przez umysł skrzydeł stawała się bardziej abstrakcyjna. Tumany mgły kłębiły się dookoła, a on znalazł się znowu w chłodnych objęciach chmur. Czy tak właśnie wygląda śmierć? Zimna biel, na wieki wieków amen? Kai nie dał się wciągnąć chmurze i ponownie znalazł słońce. Zaprzysiężeni niebu tak łatwo mogli się zatracić w bezmiarze niebios. I z wieloma tak się działo: zostawiali swoje ciała i bez końca przemierzali puste przestrzenie na wysokościach. Kaiowi nie pozwalał na to egoizm. Znał siebie na tyle dobrze, że mógł się do tego przyznać. Była w nim jakaś zachłanność, jakaś niemożność rezygnacji. Cechy dość negatywne, ale w tym wypadku przydatne, bo utrzymywały go przy życiu. Wzniósł się ponad łagodny blask chmur, przemykając pośród ich wież i wieżyczek. Raptem przez alabastrowy puch przebił się seris — długi na sto stóp i grubszy od człowieka, lecz mimo to ledwie widoczny nawet dla Kaia; pojawiał się i znikał w tej swojej wijącej się formie. Kai zawołał do niego. Wąż— chmura zwinął się i zataczając leniwe kręgi zaczął się zbliżać. — Witaj, stary przyjacielu — pozdrowił go Kai. Kiedy nadchodziła burza, wśród cumulusów kłębiły się setki seris, a każdy wiedział to samo, więc dla Kaia były jednym seris. Może były one tym, co pozostało po tych zaprzysiężonych niebu, którzy się zapomnieli, zapomnieli, kim byli, i mogli już tylko tańczyć wśród chmur. A może istniały one od zawsze, nie znając ani narodzin, ani śmierci. Seris wpatrzył się w Kaia zimnym, niebieskim blaskiem swoich oczodołów. Powolny, chłodny dotyk jego myśli wyrażał zaciekawienie. — Wciąż ta kobieta? — Zawsze ta kobieta. — Kai przyglądał się światłu na chmurach. Architektonicznych chmurach, gotowych, aby Bóg je kształtował, zmieniał w katedry, wieże, potwory... Bawiło go, że seris sądził, że zawsze przyprowadza na Palec tę samą dziewczynę. Może seris myśli, że jest tylko jeden mężczyzna, jedna kobieta i mnóstwo ciał. Seris kręcił korkociąg wokół Kaia, jakby chciał owinąć go kokonem swoich zwojów. — Chciałbyś mieć jeden cień? Kai uśmiechnął się. Seris wyobrażał sobie ludzką miłość jako dwie łączące się chmury, czasem ocierające się o siebie, czasem tworzące chmurę burzową, czasem wtopione jedna w drugą — rzucające jeden cień. — Tak, jeden cień. — Kaia zdziwił żar we własnym głosie. Chciał tego, co miał seris. Nie tylko zabawy na sianie. Nie tym razem. — Więc zrób to. — Głos seris docierał do Kaia podskórnie, choć skórę zostawił daleko w dole. — Zrobić to? To nie takie proste. — Nie chcesz? — seris zmarszczył się. Kai wiedział, że to oznacza śmiech. — Ależ chcę. — Wystarczy, że ona wejdzie do pokoju, a ja już płonę. Ten jej zapach! Zamykam oczy i jestem w Ogrodach Bethda.

— Nadchodzi burza. — Głos seris zabarwił smutek. Kai zdziwił się. Nie zauważył żadnych oznak burzy. — Podnoszą się — dodał seris. — Umarli? — zapytał Kai, czując dawny strach. — Gorzej. — Jedno słowo a tak dużo znaczenia. — Liczkin? — Kai rozejrzał się uważnie, ale nic nie zobaczył. Liczkiny przychodzą tylko w ciemnościach. — Podnoszą się — powtórzył seris. — Ilu? — Oby nie wszystkie siedem! Proszę. — Dużo. Jak kropli deszczu. — Seris opuścił go. Mgła, z której utkane było jego ciało, rozpłynęła się. Kai nigdy wcześniej nie widział, żeby seris tak się rozpadł. — Zrób jeden cień. — Głos zawisł w powietrzu. Kai zwrócił wzrok ku ziemi. Zanurkował ku Palcowi. Sula stała na jego koniuszku, biała plamka na samym skraju, szybko się powiększająca. Jego spojrzenie wbiło się z powrotem w ciało, z siłą, która powaliła go na kolana. Podniósł się, przez chwilę zdezorientowany, i popędził w kierunku Suli. Kiedy dotarł do niej po niecałej minucie, zatrzymał się obok zgięty wpół, z trudem łapiąc oddech. — Długo cię nie było. — Sula odwróciła się do niego. — Już myślałam, że o mnie zapomniałeś, Kaiu Summersonie. — Wybacz mi, pani. — Wysapał i uśmiechnął się. Niepokój zupełnie ustąpił miejsca oczarowaniu. Poczuł się głupio. Przecież z wysoka nie zauważył niczego niepokojącego. Nadąsanie Suli zamieniło się w uśmiech, a słońce dodatkowo rozjaśniło jej twarz, i Kai zapomniał na chwilę o ostrzeżeniu serisa. Liczkini podróżują nocą. Złapał ją za ręce i przyciągnął do siebie. Pachniała kwiatami. Serce zabiło mu mocniej, gdy poczuł miękkość jej piersi. Przez chwilę wpatrywał się w jej oczy i usta. W jednej dłoni wciąż zamykał jej ręce, drugą dotknął jej szyi i poczuł jak pulsuje w niej gorąca krew. — Nie powinnaś stać tak blisko krawędzi — powiedział, chociaż jej widok zapierał mu dech. Ledwie jard za nią skraj Palca zmieniał się w skaliste zbocze i opadał stromo na 200 stóp ku okolicznym mokradłom. — Mówisz jak mój tatuś. — Sula zadarła głowę i wtuliła się w Kaia. — Wiesz, on nawet powiedział mi dzisiaj, że mam się z tobą nie spotykać. Ten Kai Summerson to wszawy chudo—pachołek, tak powiedział. Chciał, żebym siedziała zamknięta w Morltown, kiedy on będzie załatwiał swoje interesy. — Co takiego? — Kai puścił dłonie Suli. — Mówiłaś, że się zgodził. Sula zachichotała i zacytowała grubym głosem: „Nie pozwolę mojej córce wałęsać się z kapitanem Straży.” Roześmiała się i wróciła do swojego zwykłego głosu. — Wiedziałeś, iż on uważa, że ty masz „reputację”? Kai miał złą reputację i człowiek taki jak Merik Wineland mógł mu bardzo utrudnić życie. — Posłuchaj, Sula, musimy stąd pójść. Mogą być kłopoty. — Kłopoty? — Na idealnym czole Suli pojawiły się delikatne zmarszczki niezadowolenia. — Sprowadziłem cię tutaj, gdyż mam w tym pewien ukryty cel — odrzekł Kai. Inna dziewczyna w tym momencie zarumieniłaby się, ale Sula uśmiechnęła się szeroko. — Nie o to chodzi — wyjaśnił Kai. — To znaczy, to też, ale miałem za zadanie sprawdzić teren. Obserwować mokradła. — Kiedy cię nie było, patrzyłam w dół ze skały. Nic tam nie ma! — Sula odwróciła się i pomachała ręką w kierunku zielonego bezmiaru moczarów. I wtedy to zobaczyła. — Co to jest? Znad Morza Szuwarów nadciągała mgła. Unosiła się od wschodu białymi pasmami barwionymi na czerwono przez zachodzące słońce. — Nadchodzą — z trudem odezwał się Kai. Głos wiązł mu w gardle, więc próbował pokryć to uśmiechem. Wyszedł mu grymas. — Pospieszmy się, Sula. Muszę się zgłosić w Forcie Aral. Ciebie przeprowadzę przez Mextens i zostawię w Redrocks. Tam będziesz bezpieczna. Wóz zabierze cię do Morltown. Strzały nadleciały ze szmerem przypominającym dźwięk towarzyszący zdmuchiwaniu świec. Seria nagłych, krótkich oddechów. Trzy z nich utknęły pod prawą pachą Suli. Trzy cienkie, czarne strzałki, wyraźne na tle bieli jej sukni. Kai poczuł swędzenie w karku, jakby ukąsił go giez. Na czubku Palca zaroiło się od bagiennych ghuli, burych jak pająki, szybkich i niemych. Kai wyrwał swój krótki miecz z pochwy, ale okazał się ciężki jak ołów. Poczuł, że drętwieją mu palce i miecz wypadł

mu z niezdarnej ręki. Nadchodzi burza.

1 Zawiodłem brata. Wisiałem wśród cierni i pozwoliłem mu umrzeć, i od tamtego wieczoru nic na tym świecie nie było w porządku. Zawiodłem go i chociaż od tamtej pory zawiodłem wielu braci, to ten pierwszy ból się nie zmniejszył. Najlepsza część mnie wciąż tam wisi, na tych cierniach. Życie może odebrać człowiekowi to, co najważniejsze, obdzierać go z tego po kawałku; upływające lata czynią go żebrakiem o pustych rękach. Każdy ma swoje ciernie, głęboko w sobie, jak kości. Blizny po ciernistym krzewie naznaczyły mnie, wykaligrafowały linie przemocy, wypisały krwawe przesłanie, na którego rozszyfrowanie trzeba całego życia. Straż Gildenu zawsze stawiała się w zamku na moje urodziny. Przybyli, gdy ukończyłem szesnaście lat, byli z moim ojcem i wujem w dniu dwunastych urodzin, które ja spędziłem z braćmi. Widzieliśmy oddział Straży zmierzający do Ancrathu Wielką Drogą Zachodnią. Gdy miałem osiem lat, widziałem ich wjeżdżających na białych rumakach w bramy Wysokiego Zamku. Will i ja patrzyliśmy na nich zachwyceni. Dzisiaj obserwowałem ich z Mianą u boku. Królową Mianą. Stukotali kopytami w innych bramach innego zamku, ale efekt był ten sam — złota fala. Zastanawiałem się, czy Upiorny pomieści ich wszystkich. — Kapitanie Harran! — zawołałem z góry. — Dziękuję za przybycie. Napijecie się piwa? — Pomachałem dłonią w kierunku stołów na kozłach przygotowanych dla nich. Nasze trony kazałem postawić na balkonie, abyśmy mogli obserwować ich wjazd. Harran, olśniewający pozłacaną stalą, zsunął się z siodła. Za nim, jeden za drugim, wjeżdżali na dziedziniec strażnicy. Setki strażników. Dokładnie siedem oddziałów po pięćdziesiąt ludzi. Jeden oddział na każdą z moich krain. Cztery lata wcześniej miałem tylko jeden oddział, ale i wtedy dowodził nim Harran. — Dziękuję ci, królu Jorgu — zawołał. — Ale musimy wyruszyć przed południem. Drogi do Vyenne są gorsze niż myśleliśmy. Będziemy musieli bardzo się starać, żeby dotrzeć do Bramy na Zgromadzenie. — Chyba nie chcesz z powodu Zgromadzenia popędzać królewskich urodzin? — Łyknąłem piwa i wzniosłem puchar. — Jak wiesz, to moje dwudzieste. Harran wykonał przepraszający gest i odwrócił się do swoich oddziałów. Na dziedzińcu tłoczyło się już ponad dwustu ludzi. Byłbym naprawdę pod wrażeniem, gdyby udało mu się zebrać w Upiornym wszystkich trzystu pięćdziesięciu. Frontowego dziedzińca, chociaż rozbudowanego w trakcie rekonstrukcji, wciąż nie można było nazwać przestronnym. Nachyliłem się do Miany i położyłem rękę na jej wielkim brzuchu. — On się martwi, że jeżeli nie zjawię się na Zgromadzeniu, to głosowanie znowu zostanie zawieszone. Miana uśmiechnęła się. Ostatnie głosowanie, które mogło przynieść decyzję, miało miejsce na drugim Zgromadzeniu — było mało prawdopodobne, żeby trzydzieste trzecie z kolei posadziło na tronie cesarza, skoro nie zrobiło tego trzydzieści poprzednich. Makin wjechał w bramy zamku na końcu kolumny strażników. Wraz z tuzinem moich rycerzy eskortował Harrana przez Wyżyny. Eskorta zupełnie symboliczna, skoro nikt przy zdrowych zmysłach, i zapewne niewielu obłąkanych, ważyłoby się stanąć na drodze oddziałowi Straży Gildenu, a co dopiero siedmiu oddziałom razem wziętym. — Widzisz więc, Miano, dlaczego muszę cię opuścić, nawet jeśli mój syn ma właśnie pojawić się na tym świecie. — Poczułem pod ręką jego kopnięcie. Miana poruszyła się na swoim tronie. — Nie mogę przecież powiedzieć „nie” siedmiu oddziałom. — Wiesz, że jeden z nich należy do lorda Kennicka? — przypomniała mi. — Do kogo? — zapytałem, tylko po to, aby się z nią podroczyć. — Czasem myślę, iż żałujesz, że zrobiłeś z Makina lorda Kennicka. — Rzuciła mi to swoje krótkie, naburmuszone spojrzenie. — On chyba też tego żałuje. W ciągu ostatnich dwóch lat spędził tam niewiele ponad miesiąc. Do swoich pokoi tutaj sprowadził meble z Dworu Barona. Zamilkliśmy i dalej obserwowaliśmy, jak straż formuje szyki na za ciasnym dla nich dziedzińcu. Poziomem dyscypliny zawstydzali wszystkie inne hufce. Przy Straży Gildenu nawet kawaleria mojego dziadka z Końskiego Wybrzeża sprawiała wrażenie bezładnego motłochu. Byłem kiedyś pełen podziwu dla jakości straży Orrina ze Strzały, ale ci ludzie byli o całą klasę lepsi. Każdy połyskiwał w słońcu i ani

jedna pozłacana zbroja nie nosiła śladów brudu czy wytarcia. Ostatni cesarz nie miał węża w kieszeni, a jego osobista straż, prawie dwieście lat po jego śmierci, wciąż z tej kieszeni czerpała. — Powinienem już zejść — odezwałem się, ale nie powstałem. Polubiłem wygody. Trzy tygodnie konnej jazdy nie jawiło się jako miła perspektywa. — Powinieneś. — Miana żuła ziarno pieprzu. W ciągu ostatnich miesięcy jej kulinarny gust przechodził od jednej skrajności w drugą. Najnowsze były piekące smaki rodem z jej ojczyzny, Końskiego Wybrzeża. Całowanie jej wymagało nie lada odwagi. — Ale najpierw dam ci mój prezent. — Mały już gotowy? — Zdziwiony, uniosłem brew i poklepałem ją po brzuchu. Miana strzepnęła moją rękę i skinęła na służącego pod ścianą sali. Chwilami wciąż wyglądała jak ta mała dziewczynka, która przybyła do Upiornego Zamku w dniu jego oblężenia. Za miesiąc kończyła 15 lat, ale wciąż była drobniejsza od najdrobniejszej ze swoich służek. Ciąża przydała jej jednak trochę krągłości, wypełniła pierś, zarumieniła policzki. Hamlar wrócił z czymś podłużnym i cienkim, schowanym pod jedwabiem — to coś było za krótkie jak na miecz. Skłonił się lekko, oddając przedmiot w moje ręce. Hamlar służył wcześniej mojemu wujowi przez dwadzieścia lat, ale nigdy na mnie krzywo nie spojrzał. Odrzuciłem tkaninę. — Kij? Moja droga, nie powinnaś. — Zacisnąłem usta. Musiałem przyznać: całkiem ładny kij. Choć rodzaju drewna nie rozpoznałem. Hamlar położył go na stole pomiędzy tronami i oddalił się. — To jest laska — powiedziała Miana. — Lignum vitae. Twarda i na tyle ciężka, żeby w wodzie opaść na dno. — Kij, który może mnie utopić... Znowu skinęła na Hamlara, który tym razem przyniósł z biblioteki wielką księgę. Otworzył ją na stronie zaznaczonej wskaźnikiem z kości słoniowej. — Tu jest powiedziane, że lord Orlanth posiadał dziedziczne prawo noszenia laski na Kongresie. — Miana wskazała palcem właściwy fragment księgi. Podniosłem laskę z większym zainteresowaniem. Była ciężka jak pręt żelazny. Jako król Wyżyn, Strzały, Belpanu, Conaught, Normardii i Orlanthu, że nie wspomnę o panowaniu nad Kennick, miałem więc teraz królewski przywilej chodzić z drewnianą laską, kiedy wszyscy inni musieli pozostać nieuzbrojeni. A dzięki mojej małej królowej o twarzy skrzata i różowych policzkach tym drewniano— żelaznym kijem mogłem rozbić głowę w stalowym hełmie. — Dziękuję — powiedziałem. Nigdy nie byłem przesadnie uczuciowy, ale myślę, że rozumieliśmy się na tyle dobrze, że Miana wiedziała, kiedy coś naprawdę sprawiało mi przyjemność. Machnąłem laską na próbę i poczułem się wystarczająco zmotywowany, żeby podnieść się z tronu. — Zajrzę po drodze do Coddina. Pielęgniarki były już u niego przede mną. Drzwi i okiennice były na oścież otwarte, piżmowe kadzidła zapalone. Ale smród jego rany i tak utrzymywał się w powietrzu. Minęły już prawie dwa lata od kiedy trafiła go strzała, a rana wciąż była otwarta i jątrzyła się pod bandażami. — Jorg. — Coddin pomachał mi na przywitanie ze swojego łóżka, które ustawiono przy oknie i podniesiono, żeby też mógł zobaczyć przybycie gwardii. — Coddin. — Ogarnęło mnie dawne niesprecyzowane poczucie winy. — Pożegnałeś się z nią? — Z Mianą? Oczywiście. To znaczy... — Jorg, ona urodzi twoje dziecko. Sama. Podczas gdy ty będziesz w drodze. — Nie będzie sama. Ma nieskończoną liczbę służących i dam dworu. Ja nawet nie znam ich imion i nie rozpoznaję połowy z nich. Co dzień chyba pojawia się jakaś nowa. — Miałeś w tym swój udział, Jorg. Kiedy przyjdzie jej czas, będzie wiedziała, że cię nie ma i tym trudniej jej będzie. Powinieneś przynajmniej właściwie się pożegnać. Tylko Coddin mógł tak mnie pouczać — Powiedziałem... dziękuję. — Zakręciłem mu laską przed oczami. — Prezent. — Kiedy skończysz tu u mnie, wróć do niej. Powiedz, co trzeba. Kiwnąłem głową niezobowiązująco, ale Coddinowi to wystarczyło. — Nigdy nie mam dość patrzenia na tych chłopaków na koniach — powiedział, spoglądając na lśniące szeregi na dziedzińcu.

— Ćwiczenie czyni mistrza. Co prawda lepsze by były ćwiczenia na wojnie. Koń zgrabnie cofający się do ciasnego rogu to ładny widok, ale... — Więc ciesz się tym widokiem! — Coddin potrząsnął głową, próbując ukryć grymas i spojrzał na mnie. — Co mogę dla ciebie zrobić, mój królu? — Jak zawsze. Udzielić rady. — Na pewno jej nie potrzebujesz. Nigdy nie byłem nawet w pobliżu Vyenne. Nie mam niczego, co mogłoby ci pomóc w Świętym Mieście. Przytomność umysłu i cała ta twoja wiedza z ksiąg powinny ci wystarczyć. Czyż nie przeżyłeś poprzedniego Kongresu? Wspomnienie wywołało gorzki uśmiech na mej twarzy. — Może nie brakuje mi sprytu, mój stary, ale potrzebuję twojej mądrości. Wiem, że cała moja biblioteka, księga po księdze, przeszła już przez twój pokój. A ludzie przychodzą do ciebie z opowieściami i plotkami z najróżniejszych stron. Co powinienem mieć na uwadze w Vyenne? Gdzie powinienem umieścić swoje siedem głosów? Podszedłem bliżej po kamiennej podłodze. Żadnych na niej dywanów ani mat; nawet jako inwalida Coddin wciąż żył po żołniersku. — Nie potrzebujesz mojej mądrości, Jorgu. Jeśli po to naprawdę przyszedłeś. — Coddin znowu odwrócił się do okna, a słońce uwypukliło jego zmarszczki wyżłobione przez wiek i cierpienie. — Miałem nadzieję, że zmieniłeś zdanie — odpowiedziałem mu. Są trudne ścieżki i są ścieżki najtrudniejsze. Kiedy stałem tak blisko, odór z jego rany był jeszcze silniejszy. Rozkład czyha na nasze ciała od chwili narodzin. Smród zgnilizny przypomina nam po prostu dokąd zmierzamy, niezależnie od kierunku, jaki obierzemy. — Głosuj jak twój ojciec. Zawrzyj z nim pokój. Dobry lek często jest gorzki, ale niektóre pigułki są wprost nie do przełknięcia. Odczekałem chwilę, żeby mój głos nie wyraził gniewu, który czułem. — To już jest nie do wytrzymania, że moje armie stoją bezużytecznie zamiast ruszać na Ancrath. Jeśli takiego wysiłku wymaga ode mnie powstrzymanie się od otwartej wojny, jakże możliwy jest pokój? — Jesteście tacy podobni do siebie. Twój ojciec może trochę chłodniejszy, surowszy i mniej ambitny, ale z tego samego pnia się wywodzicie i to samo zło was ukształtowało. Tylko Coddin mógł mi powiedzieć, że jestem synem swojego ojca, i nie zginąć z mojej ręki. Tylko człowiek, który już umarł w mojej służbie i leżał tu gnijąc, mógł mi powiedzieć taką prawdę. — Nie potrzebuję go — odpowiedziałem. — Czy ten twój duch, ten Budowniczy, nie mówił ci, że dwa Ancrathy położą kres mocy ukrytych rąk? Pomyśl, Jorgu! Sageous nastawił twojego wuja przeciwko tobie. Sageous chciał, abyś zginął wraz ze swoim bratem. Gdy to mu się nie udało, wbił klin pomiędzy ojca i syna. A co mogłoby odebrać moc takim ludziom jak Sageous, Niema Siostra, Skilfar i inni im podobni? Pokój! Cesarz na tronie. Jedność władzy. Dwóch Ancrathów! Czy myślisz, że twój ojciec siedział bezczynnie cały ten czas, przez te lata, kiedy dorastałeś, i lata wcześniejsze? Może on nie ma twojej wybujałej ambicji, ale ma swoje plany. Ma też wpływy na wielu dworach. Nie powiedziałbym, że król Olidan ma przyjaciół, ale wzbudza w równej mierze lojalność i szacunek, jak i strach. Olidan zna różne tajemnice. — Ja też znam tajemnice. — Wielu z nich wolałbym nie znać. — Stu nie pójdzie za synem, kiedy ojciec stanie przed nimi. — Więc powinienem go zniszczyć. — Twój ojciec tego próbował — uczyniło cię to silniejszym. — Zawahał się w ostatniej chwili. — Spojrzałem na swoją rękę, przypominając sobie, jak splamiła ją krew z mojej piersi. Moja krew, nóż mojego ojca. — Okazał słabość. Ja jej nie okażę. Jeśli to władca snów wbił ten klin pomiędzy nas, to zrobił to doskonale. Nie potrafiłem ojcu przebaczyć. On zapewne nie potrafiłby przyjąć mojego przebaczenia. — Ukryte ręce mogą myśleć, że dwóch Ancrathów położy kres ich władzy. Ja myślę, że jeden wystarczy. Wystarczył dla Coriona. Wystarczył dla Sageousa. Ja wystarczę dla nich wszystkich. Tak czy owak, wiesz, co ja myślę o przepowiedniach. Coddin westchnął. — Harran czeka na ciebie. Dostałeś moją radę. Weź ją ze sobą. Na pewno cię nie spowolni.

Pod drzwiami warowni, w holu wejściowym czekali kapitanowie moich armii, szlachta z Wyżyn, z tuzin lordów z prośbami z różnych zakątków siedmiu królestw i całe mnóstwo wszelakich pochlebców. Czas, kiedy mogłem ich wszystkich ominąć... minął. Uniosłem dłoń, aby przywitać cały ten tłum. — Moi panowie, królewscy wojowie, wyruszam na Zgromadzenie. Możecie być pewni, że wasze sprawy będą tam dla mnie równie ważne jak moje własne i przedstawię je ze zwykłym sobie taktem i dyplomacją. Dał się słyszeć stłumiony śmiech. Przelałem krew wielu mężów, by zająć ten mały zakątek imperium, więc czułem, że powinienem przestrzegać pewnych reguł — jeśli tylko nic mnie to nie kosztowało. Poza tym, moje zwycięstwo leżało w ich interesie, więc nie do końca kłamałem. Zauważyłem w tłumie kapitana Martena, wysokiego, smagłego; nic już nie miał z farmera. Nie nadawałem nikomu rangi wyższej niż kapitan, ale ten wiódł już i ponad pięć tysięcy ludzi w moim imieniu. — Strzeż jej, Martenie. Strzeż ich oboje. — Położyłem dłoń na jego ramieniu. Nie musiałem nic dodawać. Zszedłem na dziedziniec z dwoma rycerzami, sir Kentem i sir Riccardem. Wiosenny wiaterek nie był w stanie wywiać odoru końskiego potu, a stado złożone z ponad trzystu zwierząt bardzo się starało, żeby zostawić za sobą gnoju ludziom po kolana. Kawalerię w dużych ilościach najlepiej oglądać z pewnej odległości. Makin zbliżył się do nas na swym koniu. — Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin, królu Jorgu! — To się zobaczy — odpowiedziałem. Wszystko wydawało się jakby zbyt łatwe. Szczęśliwe rodziny z moją małą królową na czele. Życzenia urodzinowe i złota eskorta. Wygodne życie i pokój mogą dusić człowieka równie mocno jak sznur. Makin uniósł brew, zdziwiony, ale nic nie powiedział i nie przestał się uśmiechać. — Twoi doradcy są gotowi do drogi, panie. — Kent zaczął tytułować mnie „panie” i wydawał się bardzo z tego zadowolony. — Powinieneś mieć ze sobą mędrców, a nie żołnierzy — stwierdził Makin. — A kogo ty zabierasz, lordzie Makinie? — Pozwoliłem mu samemu wybrać doradcę, do czego upoważniał go jego jeden głos na Zgromadzeniu. Wskazał mi człowieka po drugiej stronie dziedzińca, wychudzonego starca o znękanej twarzy, w czerwonej szacie powiewającej na wietrze. — Osser Gant, szambelan świętej pamięci barona Kennicka. Kiedy zapytają mnie o cenę mojego głosu, Osser będzie wiedział, co jest i co nie jest dobre dla Kennick. Rozbawiło mnie to. Makin mógł udawać, że tak nie jest, ale jakaś jego dawna cząstka chciała odegrać tę nową rolę jednego ze Stu w wielkim stylu. Niejasne było jedynie, czy za model posłuży mu mój ojciec czy książę Strzały. — Większa część Kennick to mokradła. A to, czego Moczary Ken potrzebują, to drewno. Drewniane pale, aby błotne chaty twoich chłopów nie zapadały się w ciągu jednej nocy. I dostajesz je ode mnie. Niech twój człowiek o tym nie zapomina. Makin zakaszlał, jakby zakrztusił się tym błotem. — A kogo ty bierzesz jako doradców? — zapytał. To nie był trudny wybór. Coddin podróżował po raz ostatni, kiedy znosili go z góry po bitwie o Upiorny Zamek. Nie mógł już ruszać w drogę. Na dworze było dość siwych głów, ale żadnej nie ceniłem wysoko. — Dwaj stoją tu przed tobą. — Pokazałem na Kenta i Riccarda. — Rike i Grumlow czekają na zewnątrz, a z nimi Keppen i Gorgoth. — Chryste, Jorg! Nie możesz zabrać Rike'a! Będziesz na dworze cesarskim! A Gorgoth? On cię nawet nie lubi. Wyciągnąłem mój miecz, jednym połyskliwym ruchem i setki złotych hełmów odwróciły się w moją stronę. Trzymałem ostrze wysoko, obracałem nim, żeby odbijało światło słoneczne. — Makinie, byłem już kiedyś na Zgromadzeniu. Wiem, w co oni tam grają. W tym roku zagramy w nową grę. Moją. I zabieram właściwe pionki.

2 Kilkuset konnych wzbija mnóstwo kurzu. Zostawiliśmy Matteraki za sobą w chmurze pyłu, który sami wznieśliśmy, a Straż Gildenu rozciągała się na pół mili wijącej się górskiej ścieżki. Nasz blask nieco przygasł, a kiedy zeszliśmy na równinę, staliśmy się jednym wielkim szarym oddziałem. Makin i ja pokonywaliśmy razem zakręty szlaku, na którym kiedyś spotkaliśmy księcia Strzały zmierzającego do moich bram. Makin wyglądał teraz starzej, przyprószony siwizną, z podłużnymi zmarszczkami zafrasowania między brwiami. Kiedyś w drodze zawsze był szczęśliwy; zaczął się zamartwiać, kiedy nabyliśmy bogactwa, fortuny i zamki. — Będziesz za nią tęsknił? — zapytał. Od godziny tylko stukot końskich kopyt i ni stąd ni zowąd to pytanie: — Będziesz za nią tęsknił? — Nie wiem. — Czułem sentyment do mojej małej królowej. Jeśli chciała, potrafiła mnie podniecić, jak potrafiła to większość kobiet: moje oko nietrudno jest zadowolić. Ale nie płonąłem dla niej, nie musiałem jej mieć, nie musiałem wciąż jej widzieć. Może nawet coś więcej niż sentyment: lubiłem ją, ceniłem jej bystry umysł i bezwzględność. Ale nie kochałem jej, nie tą nieracjonalną, głupią miłością, jaka obezwładnia mężczyznę, zwala z nóg i rzuca na nieznany brzeg. — Nie wiesz? — Zobaczymy, prawda? — odpowiedziałem. Makin pokręcił głową. — Ty chyba nie jesteś mistrzem prawdziwej miłości, lordzie Makinie. — W ciągu tych sześciu lat, od kiedy przybyliśmy do Upiornego, nie miał przy sobie żadnej kobiety, a jeśli miał kochankę lub choćby ulubioną dziwkę, to dobrze ją ukrywał. Teraz wzruszył ramionami. — Zatraciłem się na drogach, Jorgu. To były moje ciemne lata. Nie nadaję się już na towarzysza żadnej kobiety, której bym pragnął. — Co? A ja się nadaję? — Odwróciłem się w siodle, żeby na niego spojrzeć. — Ty byłeś młody. Chłopiec. Grzech nie przywiera tak do skóry dziecka jak do mężczyzny. Teraz ja wzruszyłem ramionami. Makin wydawał się szczęśliwszy, kiedy mordował i rabował niż teraz, kiedy o tym rozmyślał w swoich wysokich komnatach. Może potrzebował jakiegoś nowego zmartwienia, żeby przestać się martwić. — To dobra kobieta, Jorgu. I wkrótce uczyni cię ojcem. Czy pomyślałeś o tym? — Nie. Umknęło mej pamięci. — W rzeczywistości pamiętałem o tym w każdej godzinie dnia, a nawet we śnie. I nie do końca potrafiłem się z tą myślą pogodzić; faktycznie, umykała mi. Wiedziałem, że wkrótce pojawi się wrzeszczący bachor, ale co to miało dla mnie oznaczać? Fakt, że będę ojcem jakoś wciąż do mnie nie docierał. Coddin mówił, że to przyjdzie samo, po prostu zadziała instynkt. Coś jak kichnięcie, gdy w powietrzu unosi się pieprz? Cóż, na razie nie potrafiłem sobie tego wyobrazić. — Może będziesz dobrym ojcem — stwierdził Makin. — Nie będę. Bez względu na to czy uda mi się to wszystko jakoś pojąć czy nie, marny będzie ze mnie ojciec. Zawiodłem swojego brata i niewątpliwie zawiodę swojego syna. Klątwa Olidana Ancratha, którą on zapewne odziedziczył po swoim przodku, zarazi każde moje dziecko. Makin zmarszczył brwi, ale miał na tyle przyzwoitości czy też mądrości, żeby się ze mną nie spierać. Bardzo mała część Wyżyn Renaru jest na tyle płaska, żeby można było na niej coś uprawiać, ale w pobliżu granicy z Ancrathem jest kawałek ziemi bez większych wzniesień i na tyle długi, że mogli na nim zamieszkać rolnicy i mogło powstać miasto. To Hodd Town, moja stolica. Majaczyła nam już na horyzoncie. — Tutaj się zatrzymamy — oznajmiłem. Makin przechylił się w siodle, żeby przekazać to sir Riccardowi, a ten wzniósł w górę lancę z proporcem. — Moglibyśmy dotrzeć do Hodd Town — stwierdził Makin. — Bylibyśmy jakąś godzinę po zachodzie słońca. — Fatalne łóżka, szczerzący zęby oficjele i mnóstwo pcheł. — Zsunąłem się z siodła Bratha. — Wolę spać w namiocie. Gorgoth usiadł na ziemi. Wokół niego krzątała się straż: pętali konie, przygotowywali jedzenie,

ustawiali namioty, każdy na sześciu ludzi, z dwiema wstążkami powiewającymi u szczytu centralnego pala, cesarską czarną i złotą. Keppen i Grumlow rzucili swoje torby obok leukroty, usiedli na nich i zaczęli grać w kości. — Jutro, Jorgu, powinniśmy przynajmniej przejechać przez miasto. — Makin zawiązał worek z paszą u łba swojego wierzchowca i odwrócił się do mnie. — Ludzie lubią popatrzeć na straż. Możesz chociaż tyle im dać? — Powinno im wystarczyć, że trzymam dwór na Wyżynach. — Wzruszyłem ramionami. — Czy zapomnieli już, że w Strzale mam pałac większy niż całe Hodd Town? Makin nie spuszczał ze mnie wzroku. — Czasem wydaje mi się, Jorgu, że to ty o tym zapomniałeś. Odwróciłem się i przykucnąłem, żeby popatrzeć na grających w kości. Ból w udach powiedział mi, że za dużo czasu spędziłem na tronie, w łożu i przy stole. Makin miał rację, powinienem objeżdżać swoje siedem królestw, nawet choćby tylko po to, aby być w drodze i nie zapominać lekcji na niej nabywanych. — Ty sukinsynu! — Keppen splunął. Na każdej z pięciu kostek Grumlowa widniała szóstka. Keppen zaczął opróżniać swoją sakiewkę, splunął ponownie i wysypał całą zawartość pod nogi Grumlowa. Pokręciłem głową. To takie marnotrawstwo zastawiać przy grze całą zawartość sakiewki. — Nie zużyj całego swojego szczęścia, bracie Grumlow. Może ci się jeszcze przydać. — Podniosłem się z kucek i w duchu przekląłem znowu swoje słabe nogi. Nie chciałem mieszkać w pałacu, który książę Orrin zbudował dla Katherine. Spędziłem w nim kilka tygodni po tym, jak pozostali przy życiu lordowie Strzały złożyli nam hołd, i budynek za bardzo przypominał mi Orrina. Surowy, jednak okazały, o wysokich łukach, z kolumnami z białego kamienia, może skopiowany z ruin Macedonii, gdzie Aleksander osiągnął swą potęgę. Obijałem się po jego licznych komnatach z Braćmi jako przyboczną strażą i wraz z kapitanami planowałem przejęcie pozostałych zdobyczy Strzały. Pałac wydawał się pusty pomimo setek służących, z których nie znałem nikogo. W końcu z ulgą ruszyłem na podbój Normardii, choć ta kampania okazała się najkrwawsza tamtej wiosny. Skoro życie w Upiornym sprawiło, że dał mi w kość jeden dzień spędzony w siodle, to na pewno lepiej było unikać luksusów tego pałacu. Góry są lepsze niż równiny, podmuchy wiatru na ośnieżonych szczytach lepsze niż cuchnące powietrze znad Morza Spokoju, wypełnione fetorem Zatopionych Wysp. Poza tym, z Ancrathem i Renarem łączą mnie więzy krwi. Może nie tęsknię za rodzinnym ciepłem, ale rozsądniej jest otaczać się poddanymi, którzy byli z tobą od zawsze niż nowymi ludźmi służącymi ci ze strachu. Z nadejściem mroku zaczął siąpić drobny deszcz. Okryłem się szczelniej płaszczem i podszedłem do najbliższego ogniska. — Namiot dla króla! — zawołał sir Riccard, łapiąc za ramię mijającego go strażnika. — Nie zaszkodzi mi ta odrobina deszczu — stwierdziłem. Riccard to dobry i odważny żołnierz, ale za bardzo przejęty swoją rangą i bardzo głośny. Bardziej odpowiadało mi siedzenie przy ognisku pośród krzątających się żołnierzy niż obserwowanie powiewających ścian namiotu i wyobrażanie sobie, co się za nimi dzieje. Patrzyłem, jak straż organizuje obóz i wdychałem kuszący zapach duszonego mięsa. Kiedy oddział składa się z ponad trzystu ludzi, to jakby mała armia, i w drodze potrzeba dyscypliny w najdrobniejszych sprawach. Trzeba wykopać latryny, postawić straże na odległość, w jakiej można się bronić, znaleźć pastwisko i wodopój dla koni. Minęły te czasy łatwego podróżowania z Braćmi po drogach mojego dzieciństwa. Skala wszystko zmienia. Podszedł kapitan straży z krzesłem dla mnie, takim meblem czasu kampanii, składanym na płasko, z rogami obitymi mosiądzem dla ochrony przed trudami podróży. Kiedy zjawił się kapitan Harran, siedziałem więc na nim z miską dziczyzny i ziemniaków w ręce, niewątpliwie pochodzących z moich własnych zapasów w Upiornym. Straż oczekiwała prowiantu, gdziekolwiek się zatrzymali — taki rodzaj rozboju na drodze zalegalizowany kiedyś w imperium. — Jest tu ksiądz, który pragnie się z tobą zobaczyć — oznajmił Harran. Czekałem w milczeniu aż doda „królu Jorgu”, lecz się nie doczekałem. Kapitanowie Straży Gildenu z lekka pogardzają Stoma i mają w zwyczaju podśmiewać się z naszych tytułów. — Ksiądz? Czy może biskup Hodd Town? — zapytałem. Dla kościoła rzymskiego Straż Gildenu też nie ma szacunku. To rezultat setek lat zażartych sporów pomiędzy cesarzami i papieżami. Dla cesarskich lojalistów Vyenne jest świętym miastem, a Rzym nie ma znaczenia.

— Tak, to biskup — potwierdził Harran. — Zawsze zdradza ich ta głupia czapka — skomentowałem. — Sir Kent, czy mógłbyś pójść i sprowadzić ojca Gomsta do naszego pobożnego kręgu. Nie chciałbym, żeby spotkało go coś złego po drodze. Usiadłem wygodniej i pociągnąłem łyk piwa z kufla, który mi przyniesiono, dość kwaśny napój z browarów Ost—Reichu. Rike wpatrywał się w ogień, pogryzając kostkę na koniec posiłku. Większość mężczyzn patrzy w płomienie, jakby szukali odpowiedzi na zagadkę ich jasnego tańca. Rike po prostu marszczył gniewnie brwi. Gorgoth przepchał się na tyle blisko ognia, że rozświetlił go jego blask. On, tak jak ja, coś rozumiał, kiedy gapił się w płomienie. Magia, którą pożyczyłem od Goga, wypaliła się we mnie w dniu, kiedy odpędziliśmy ludzi Strzały od Upiornego — i tak naprawdę nigdy nie była moja. Myślę jednak, że Gorgoth ledwo liznął tego, co miał Gog. Nie był zaprzysiężonym ogniowi jak Gog, ale jakaś jego drobina płynęła w jego żyłach. Czujny Grumlow od razu zauważył biskupa Gomsta i wskazał nam jego mitrę kołyszącą się nad głowami strażników stojących w kolejce do kantyny. Patrzyliśmy, jak wynurzył się z tłumu, w pełnej gali, oparty na swoim pastorale i szurający nogami, choć nie był starszy od Keppena, który mógł pobiec na szczyt góry i z powrotem przed śniadaniem, gdyby była taka potrzeba. — Ojcze Gomst — przywitałem go. Zawsze go tak nazywałem i nie widziałem teraz powodu, żeby nazywać go inaczej tylko dlatego, że zmienił czapkę. — Królu Jorgu — odwzajemnił powitanie skinieniem głowy. Deszcz zaczął mocniej padać. — I cóż sprowadza tu biskupa Hodd Town w taką wilgotną noc, kiedy mógłby się grzać przy blasku świec wotywnych w swojej katedrze? — Drażliwa sprawa, bo katedry była dopiero najwyżej połowa. Wciąż kpiłem sobie ze starego Gomstka, pamiętając jak przed laty tkwił w tej klatce przy drodze liczy. Mój wuj przesadził, zlecając budowę katedry, a jej marny projekt powstał w tym samym roku, w którym moja matka wydała mnie na świat. Co może też nie było najlepszą decyzją. W każdym razie, zabrakło pieniędzy. Katedry nie są tanie, nawet w Hodd Town. — Muszę z tobą porozmawiać, mój królu. I lepiej tutaj niż w mieście. — Wytworny strój Gomsta był przemoczony, a jego sękata laska ociekała deszczem. — Dajcie mu krzesło — zawołałem. — Mąż Boży nie może tak stać ugnojony. — I dodałem szeptem: — Opowiadaj, ojcze Gomst. Gomst sadowił się powoli i układał swoje ubłocone szaty. Spodziewałem się, że przyjdzie z księdzem lub dwoma i chłopcem podtrzymującym jego tren. Tymczasem mój biskup siedział tu sam, mokry, zachmurzony i jakby postarzały. — Był taki czas, królu Jorgu, kiedy wody mórz się podniosły. — Jedną ręką mocno ściskał laskę i wpatrywał się w drugą. Gomst nigdy nie opowiadał żadnych historii; on albo kogoś ganił, albo mu schlebiał, zależnie od rodzaju jego szaty. — Ojcze Gomst, morze podnosi się codziennie. Księżyc przyciąga wody tak, jak przyciąga kobiecą krew. — Wiedziałem, że on mówi o Potopie, ale chciałem mu podokuczać. — Przed wiekami morza leżały nisko. Zatopione Wyspy były wspaniałą krainą, Brettanią, a całe cesarstwa mogły wykarmić Nigdylandy, zanim pochłonęło je Morze Spokoju. Ale wody się podniosły i zatopiły tysiące miast. — I ty sądzisz, że oceany gotują się do następnego skoku? — Uśmiechnąłem się i wyciągnąłem dłoń na deszcz. — Czy będzie padać przez czterdzieści dni i nocy? — Miałeś wizję? — To pytanie wychrypiały przepalone płuca. Czerwony Kent przykucnął przy krześle Gomsta. Od czasu, gdy przeżył piekło w Upiornym, sir Kent stał się bardzo religijny. — Zdaje się, że dobrze zrobiłem, wybierając góry na swój dwór. Może Wyżyny staną się najbogatszym wyspowym królestwem w nowym świecie. Sir Riccard zaśmiał się. Moje żarty zawsze go bawiły. Makin tylko się skrzywił. Jemu bardziej ufałem. — Mówię o innym wznoszeniu się, o ciemnym przypływie — wyjaśnił Gomst. Koniecznie chciał prorokować. — Słychać o tym we wszystkich zakonach, w Strzale, w Belpanie, w Normardii, na dalekiej północy i w Królestwach Portowych. Śnią o tym najpobożniejsze zakonnice. Pustelnicy wychodzą ze swych jaskiń, aby opowiadać, co przyniosła im noc, ikony krwawią na świadectwo prawdzie. Martwy Król jest gotów. Czarne statki stoją na kotwicach. Groby pustoszeją. — Walczyliśmy już z umarłymi i wygraliśmy. — Teraz poczułem chłód deszczu. — Martwy Król pokonał ostatnich lordów Brettani, panuje też nad wszystkimi Wyspami. Jego flota jest gotowa do żeglugi. Święci widzą, jak zbliża się czarny przypływ. — Gomst podniósł wzrok i spojrzał

mi w oczy. — Czy ty to widzisz? — zapytałem go. — Nie jestem święty. Przekonał mnie, przynajmniej co do swojej wiary i strachu. Znałem Gomsta jako szubrawca z kozią brodą, chciwca pragnącego wygody, pustego krasomówcę. Jego szczerość trudno było zlekceważyć. — Pojedziesz ze mną na Zgromadzenie. Podzielisz się ze Stu tymi nowinami. Gomst otworzył szeroko oczy, zatrzęsły mu się usta. — Ja... Nie ma tam dla mnie miejsca. — Pojedziesz jako jeden z moich doradców — wyjaśniłem. — Sir Riccard odda ci swoje miejsce. Wstałem, potrząsając mokrymi włosami. — Do licha z tym deszczem. Harran! Pokaż mi mój namiot. Sir Kent, Riccard, zaprowadźcie biskupa z powrotem do jego kościoła. Nie chcę, żeby niepokoiły go jakieś upiory czy duchy. Kapitan Harran, który siedział przy ognisku obok, poprowadził mnie do mojego namiotu. Większego niż strażników, ze skórami na podłodze, pełnego czarnych i złotych poduch. Makin — cała moja straż przyboczna — kaszląc i otrząsając się z deszczu, wszedł za mną, chociaż namiot dla niego, barona Kennicka, też był przygotowany. Zrzuciłem z ramion płaszcz; nasączony wodą uderzył o podłogę z pluskiem. — Słodkich snów pożyczył nam ten Gomst — stwierdziłem, rozglądając się dokoła. Na lewo stała skrzynia z zapasami, po drugiej stronie umieszczono umywalnię. Srebrne lampy wypełnione bezdymnym olejem oświetlały łóżko z rzeźbionego drewna, z baldachimem; wszystko niesione w częściach przez co najmniej tuzin strażników. — Nie wierzę snom. — Makin odłożył swój płaszcz i otrząsnął się jak mokry pies. — Ani biskupowi. Na stoliku przy łóżku rozłożono szachownicę z czarnego i białego marmuru, na niej srebrne pionki, jedne wysadzane rubinami, drugie szmaragdami. — Straż stawia namioty wspanialsze niż moje komnaty w Upiornym — skomentowałem. Makin przechylił głowę. — Nie wierzę w sny — powtórzył. — Kobiety w Hodd Town nie ubierają się w błękit. — Zacząłem rozpinać swój napierśnik. Mogłem zawołać chłopaka, ale służący są zarazą, która czyni cię ułomnym. — Teraz znasz się na modzie? — Makin też zmagał się ze swoją zbroją i wciąż kapało z niego na skóry. — Cena blachy wzrosła czterokrotnie od kiedy zasiadłem na tronie wuja. Makin wyszczerzył zęby. — Czy coś mi umknęło? Czy mówisz do kogoś i to nie jestem ja? — Ten twój człowiek, Osser Gant? On by mnie zrozumiał. — Zostawiłem zbroję tam, gdzie ze mnie opadła i wciąż popatrywałem na szachownicę. W czasie mojej poprzedniej podróży na Zgromadzenie też taką dla mnie przygotowywano. Co wieczór. Jakby nie można pretendować do tronu, nie będąc szachistą. — Doprowadziłeś mnie do wodopoju, Jorgu, ale nie dajesz się napić. Mów jaśniej. Ja jestem prosty człowiek. — Handel, lordzie Makinie. — Na próbę przesunąłem jeden pionek. Z rubinowym oczkiem, w służbie czarnej królowej. — Nie handlujemy z Wyspami, nie mamy blachy, nie mamy indygo, nie mamy brettańskich sieci ani tych ich sprytnych toporów czy wytrzymałych niewielkich owiec. Nie handlujemy, a u wybrzeży Conaught widziano czarne statki pływające po Morzu Spokoju, ale nigdy nie zawijające do portu. — Były wojny. Brettańscy lordowie zawsze się waśnią. — Makin wzruszył ramionami. — Chella mówiła o Martwym Królu. Ja nie ufam snom, ale ufam słowu wroga, który sądzi, że jestem całkowicie w jego mocy. Umarli z bagien nie dawali spokoju armiom mojego ojca. Ja i on bylibyśmy się rozliczyli lata wcześniej, gdyby on nie był tak zajęty pilnowaniem tego, co ma. Makin przytaknął w tym miejscu. — Kennick także cierpi. Wszyscy wojownicy, którzy przede mną odpowiadają, mają za zadanie trzymać umarłych na moczarach. Ale całe ich armie? Król? — Chella była królową armii, którą powołała w Kantanlonie. — Ale statki? Inwazje? — Więcej jest rzeczy w niebie i na ziemi, Makinie, niż się śniło waszym filozofom. — Usiadłem na łóżku i obróciłem szachownicę tak, aby biała królowa i jej armia patrzyły w jego stronę. — Twój ruch. Makin wygrał sześć razy, zanim kazałem mu pogasić lampy. Niewielkim pocieszeniem był fakt, że on

ze swoimi sześcioma zwycięstwami skończył na podłodze, a ja z moim jednym w wygodnym łóżku. Kiedy zasypiałem migały mi przed oczami czarne i białe pola, i skrzyły się rubiny i szmaragdy. W nocy przyszła burza, wściekle uderzała o płótno namiotu. Namioty to łgarze przechwalający się przesadzonymi opowieściami o pogodzie, przed którą cię chronią. Brzmiało, jakby potop zalewał królestwo, a wicher szorował skały na zboczach gór. Pod gołym niebem, skulony pod jakimś żywopłotem pewnie bym się nawet nie obudził, ale pod wielkim bębnem dachu namiotu leżałem z szeroko otwartymi oczyma i wpatrywałem się w ciemność. Czasem dobrze jest słuchać deszczu i nie moknąć; wiedzieć, że wyje wiatr, ale nie czuć jego podmuchów. Czekałem spokojnie w tej ponadczasowej ciemności, aż wreszcie poczułem zapach białego piżma i jej ramiona obejmujące moją pierś i wciągające mnie do świata snów. Tej nocy było w tym jakieś poczucie palącej konieczności. — Ciotko Katherine. — Spałem, ale moje wargi na pewno ułożyły się w kształt tych słów. Na początku Katherine przysyłała mi tylko koszmary, jakby uważała się za moje sumienie i chciała mnie dręczyć moimi zbrodniami. Mały Degran wciąż na nowo umierał na moich rękach, a ja budziłem się z krzykiem, zlany potem, niebezpieczny dla każdego, kto dzielił ze mną łoże. Spędzałem całe noce palony ogniem boleści Sareth. Jej siostra, która poznała tajniki tej sztuki, będąc żoną księcia Strzały, ukazywała mi ten ból z każdej możliwej strony. Miana nie mogła spać w mojej komnacie, więc urządzono jej sypialnię we wschodniej wieży. Zaprzysiężona snom, mówiłem sobie. Władczyni snów. Jak Sageous. Ale nie przestawałem jej pragnąć. W mrokach mojej wyobraźni malowałem jej portret, a ponieważ ona nigdy mi się sama nie pokazywała, był to jej obraz z naszego pierwszego, pamiętnego spotkania, kiedy wpadliśmy na siebie w korytarzach Wysokiego Zamku. W snach pokazywała mi tych, których kochała, a których ja zabiłem. Sir Galena, jej rycerza w promiennych dniach jej młodości w Scorron, i jej służącą Hannę z czasów, gdy nie była jeszcze tak skwaszona i dawała małej księżniczce uczucie, którego jej tak brakowało na bezdusznym dworze. We śnie Katherine sprawiała, że zależało mi na tym, na czym i na kim jej zależało. Pokrętna logika śpiącego umysłu czyniła jej bliskich ważnymi dla mnie i tak rzeczywistymi, jak moje wspomnienia sprzed cierni. I to wszystko w o wiele za jasnym słońcu Gelleth, Słońcu Budowniczych, którego blask obdzierał ze skóry, a ja byłem czarnym cieniem w życiu tych ludzi. Pozwoliłem, by jej ramiona trzymały mnie długo w noc. Nie walczyłem z nią, choć czułem, że mógłbym, i myślę, że ona by tego chciała. Nawet bardziej niż chciała pokazać mi zło, które uczyniłem, bardziej niż chciała, żebym poczuł, co ona czuła, bardziej chciała, żebym z nią walczył, żebym wyrywał się spod jej zaklęcia, żebym zamknął moje śniące oczy i próbował uciec. Ale nie robiłem tego. Mówiłem sobie, że stawiam czoła temu, czego się boję. Że ta udręka wypali we mnie wszelkie sentymenty. Ale tak naprawdę — cieszyły mnie jej ramiona wokół mnie, jej bliskość, jej dotyk, choć ona sama była niedotykalna. Pośród bezgwiezdnej nocy docierały do mnie przebłyski światła. Sny, do których mnie ostatnio wciągała, były bardzo zagmatwane, bezładne, jakby ona też śniła. Widziałem ją lub dotykałem, ale nigdy jedno i drugie razem. Przechadzaliśmy się po Wysokim Zamku lub po Pałacu Strzały, tylko szelest jej sukni w ciszy i milczeniu, a mury wokół się rozpadały. Albo czułem jej zapach, trzymałem ją, ale byłem ślepy lub widziałem tylko groby Perechaise. Jednak dzisiejszej nocy sen był jasny i wyraźny. Gruz chrzęścił pod moimi stopami, smagał mnie deszcz. Wspinałem się po zboczu, zgięty w pół siłą wiatru. Palcami wyczuwałem na ślepo rosnący przede mną mur. Wszystko wyraźnie czułem, ale nad niczym nie miałem kontroli, jakbym był marionetką i ktoś inny poruszał sznurkami. — Katherine, co to za lekcja? Nigdy się do mnie nie odzywała. Ja nigdy z nią nie walczyłem, ona nigdy się nie odzywała. Początkowo sny, które na mnie sprowadzała, były pełne gniewu i chęci zemsty. Czasem wciąż tak było, ale wydawało mi się, że eksperymentuje, ćwiczy swój talent — jak fechmistrz technikę władania mieczem, kiedy dodaje nowe uderzenia do swojego repertuaru. Takie umiejętności posiadał Sageous i teraz, kiedy moja ciotka znowu przebywała pod dachem mojego ojca, może pełniła jego rolę. Czy wszelako rozpościerała subtelną sieć wpływów i sprowadzała Stu na ścieżki Olidana Ancratha, tego nie wiedziałem. Burza skończyła się równie gwałtownie jak zaczęła. Wiatr przestał wiać, ale ja wciąż słyszałem jego jęki za sobą. Byłem w jakiejś jaskini, wszedłem wąskim przesmykiem. Przykucnąłem i zrzuciłem plecak z

ramienia. Pewnymi palcami odszukałem hubkę i krzesiwo. Po chwili paliła się już lampa wygrzebana z kieszeni plecaka. Mógłbym być dumny z mojego dzieła, gdyby ręce, które roznieciły płomień, były moimi rękami. W świetle lampy widziałem, że są blade, jakby długo przebywały pod wodą, i mają długie palce. Ja też mam długie palce, ale te były jak pełzające w półmroku białe pająki. Poszedłem dalej, czy raczej człowiek, w którego skórze się znajdowałem, poszedł i niósł mnie ze sobą. Latarnia oświetlała drogę, ale jej blask od niczego się nie odbijał. Patrzyłem tam, gdzie były skierowane oczy ich właściciela, czyli głównie w dół, na skaliste podłoże wygładzone wieloma stopami. Od czasu do czasu rzut oka na prawo lub lewo ukazywał skamieniałe wodospady i nieziemskie galeryjki utworzone z łączących się ze sobą stalagmitów i stalaktytów. Rozpoznałem, gdzie jestem. Wschodnia brama wypadowa Upiornego Zamku. Pod osłoną nocnej burzy blady człowiek wspiął się na Pole Biegaczy i wszedł do bramy przez zamaskowaną szczelinę wysoko na flance Pola. Poruszał się pewnie. Wciąż nowe skręty i załomy wiodły dalej w ciemność, ale nie trzeba było żadnych szczególnych umiejętności, żeby znaleźć drogę tak dobrze wygładzoną przez nieskończoną liczbę poprzedników. Sen zdawał się prawidłowo odtwarzać to, co pamiętałem z tej drogi. Poczułem dreszcz, choć nie przebiegł on przez bladego człowieka. Gdyby Katherine chciała być dokładna, to za chwilę intruza powinna pochwycić wynurzająca się z ciemności czarna ręka, która z bezwzględną siłą, ale litościwie szybko, wciągnie go w rozdziawiony pysk trolla. Miałem nadzieję, że nie poczuję tych czarnych zębów wbijających się w moje ciało, ale to nie było wykluczone. W nozdrzach czułem już ich smród, a jego kołnierz ocierał mi szyję. Szedłem dalej i nie pojawiła się żadna ręka. Gdybym mógł wstrzymać oddech, to wypuszczałbym go przez zęby. Przez chwilę byłem pewien, że jestem w tamtym miejscu, ale tak nie było; trolle Gorgotha strzegły podziemnych przejść do Upiornego i wiele innych sekretnych przejść. Szliśmy teraz tunelami wykutymi przez człowieka, wyżłobionymi w skale dla połączenia Upiornego z naturalnymi jaskiniami. Mój człowiek zatrzymał się w pobliżu najniżej położonych piwnic Zamku. Ciemność przed nami pochłaniała światło latarni i nic nie było widać. Dłuższą chwilę staliśmy nieruchomo, człowiek ani drgnął. A kiedy ruszył, to błyskawicznie, i poczułem, choć nie zobaczyłem ostrza, jak ściska w dłoni rękojeść noża. Przed nami leżał rozciągnięty na kamieniach jeden troll. Kończyny miał wyciągnięte, głowę skuloną w czarnych ramionach. Mógł być martwy, ale uważnie mu się przypatrując, i blady człowiek, i ja zobaczyliśmy, że grzbiet powoli podnosi mu się i opada, a więc oddychał. Teraz bez pośpiechu człowiek obszedł śpiącego trolla, pochylając się tam, gdzie sufit tunelu się obniżał, i ostrożnie przekraczając czarne kończyny. — Marny sen, Katherine — powiedziałem, nie korzystając z jego ust. — Trolle są stworzone do walki. Zapach tego człowieka obudziłby tuzin głodnych trolli i ich gęby ociekałyby już śliną. Mój towarzysz dotarł do drewnianych drzwi prowadzących do piwnic z winem. Użył wielkiego wytrychu odpowiedniego dla tak starego i solidnego mechanizmu. Kroplą oleju zapobiegł skrzypieniu zawiasów i bez wahania przeszedł przez otwarte drzwi. Zobaczyłem wówczas jego nóż, narzędzie zabójcy, długi i cienki, z rękojeścią z kości. Stanął przed sztucznym frontem ogromnej beczki zasłaniającej wyjście. Naprzeciwko, oparty o prawdziwą beczkę prawie równych rozmiarów, siedział jeden z moich strażników. Nogi miał wyciągnięte do przodu, hełm przekrzywiony, głowa opadła mu na pierś. Przykucnąłem przed nim. Czułem moje pośladki na piętach, czułem napięcie w mięśniach ud, szorstkość jego brudnej blond czupryny, kiedy odciągnąłem mu głowę. Znałem go. Jego imię zakołatało z tyłu moich myśli. Rodrick, chłopiec młodszy ode mnie, znalazłem go kiedyś ukrywającego się w mojej wieży, gdy Strzała oblegał zamek. Dotykałem zimnym nożem jego szyi, a on wciąż się nie poruszył. Pomyślałem nawet, że taki bezużyteczny wartownik powinien umrzeć, ale doznałem jednak szoku, kiedy moja ręka poszła w dół i dźgnęła go w serce. To go obudziło! Popatrzył na mnie rozżalonymi oczyma, wykrzywił usta, ale nie wydał dźwięku i umarł. Czekałem. Chłopak przestał się ruszać, a ja wciąż czekałem. Potem wyciągnąłem nóż — krwi było niewiele — i wytarłem ostrze do czysta o jego tunikę. Blady człowiek miał czarne rękawy. Zauważyłem to, zanim on poszukał wzrokiem schodów i ruszył ku nim. Lampę zostawił przy Rodricku i rzucał teraz długi cień. Szedł korytarzami i holami Upiornego jakby był u siebie. Zamek pogrążony był w ciemnościach, jedynie od czasu do czasu jakaś lampa oświetlała jakiś róg lub wejście. Wiatr potrząsał okiennicami, w dole zbierała się deszczowa woda, przelewała się przez nadproża i zalewała kamienne podłogi. Moi ludzie musieli się pochować w łóżkach przed wyjącą burzą,

bo nigdzie nikogo nie było widać, żadnych służących doglądających lamp, nikogo pędzącego do wychodka, ani niani, ani dziwki wymykającej się z baraków straży... a nawet żadnego strażnika. W końcu, kiedy zabójca dotarł już do wewnętrznych drzwi do wschodniej wieży, znaleźliśmy wartownika, który nie opuścił swojego posterunku. Sir Graeham, mój rycerz, spał na stojąco, podtrzymywany przez zbroję, halabardę i ścianę razem wzięte. Blade ręce umieściły długi nóż pomiędzy kołnierzem a naramiennikiem tak, że nacisk na jego kościaną rękojeść pozwalał przebić zarówno skórzany kaftan, jak i kolczugę, i znaleźć pod nimi żyłę szyjną. Zatrzymał się na chwilę, być może podzielając moją obawę, że upadając rycerz narobi hałasu. Podtrzymaliśmy go i na swoim wdechu poczułem jego świeży smród. Wicher wył, a ja głęboko wbiłem nóż. Rękojeść wciskała się w dłoń, która nie była moja, a ostrze wcisnęło się ostatecznie w ciało sir Graehama, który upadł w drgawkach. Nóż sam wysunął się z ciężkiego ciała. Zabójca znowu oczyścił klingę. Tym razem o czerwoną szatę rycerza, zostawiając czerwieńszą plamę. Skrupulatny gość. Przy pasie Graehama znalazł klucz, którym otworzył dębowe drzwi, kute żelazem i gładkie od dotyku niezliczonych ludzkich rąk. Drzwi były stare, ale sklepione przejście jeszcze starsze. Zwoje mojego wuja mówiły o czasach, kiedy Upiorny to była tylko wschodnia wieża, pojedyncza strażnica na górskim grzbiecie, z wojskowym obozem u podnóża. I wieży tej nie zbudowali ci, którzy walczyli z plemionami z Or i wznieśli twierdzę na Wyżynach. Na sklepieniu jest napis, ale z czasem zapomniano nawet nazwy jego języka. Jego znaczenia nikt nie zna. Zabójca pochylił się w przejściu i przeszedł pod runami wyrytymi głęboko w zworniku sklepienia. Poczułem ostry ból. Ciernie odnalazły drogę do mojego ciała; przebiły się swoimi haczykami przez skórę i krew w sposób, który nie obiecywał szybkiej ulgi. Były jak kolczasta strzała, którą trzeba wydrzeć z ciała, albo jak zęby ogara, którego trzeba zabić, zanim rozetnie się mięśnie i ścięgna wzdłuż jego szczęki i na siłę wyciągnie te zęby z kości. Bolało, ale poczułem się wolny, wyrwany z ciała, które mnie ograniczało. Blady człowiek szedł dalej, a ja za nim chwiejnym krokiem w górę schodów. Na plecach jego czarnej szaty wyhaftowany był jedwabny biały krzyż. Święty krzyż. Rzuciłem się na niego, ale przeniknąłem go, jakbym to ja był duchem. Kontakt z nim przyprawił mnie jednak o drżenie. Odwróciwszy się zdążyłem zobaczyć jego twarz, zanim to on przeszedł przeze mnie i zostawił mnie stojącego na schodach. W jego twarzy nie było koloru, miała ten sam blady, martwy odcień, co jego ręce; włosy przyklejone do czaszki, a tęczówka oczu w tym samym kolorze kości słoniowej, co ich białka. Na przedzie szaty znajdował się taki sam biały krzyż jak z tyłu. A więc papieski skrytobójca. Tylko Watykan wysyła zabójców z powrotnym adresem na grzbiecie. Każdy inny zleceniodawca wolałby pozostać nieznany. Papieski skrytobójca jest wszelako tylko ramieniem nieomylnego papieża — jakiż może być wstyd w egzekwowaniu Słowa Bożego? Dlaczegóż jego wykonawcy mieliby pozostać anonimowi? W bocznej niszy, tuż przy schodach, spał jak zabity Brat Emmer. Zabójca przyklęknął i nożem zapewnił mu ten stan już na wieki. Jeszcze na drogach Emmer nigdy nie interesował się kobietami, więc wydawał mi się właściwym człowiekiem do strzeżenia mojej królowej. Patrzyłem, jak agent papieża wspina się po schodach, aż zniknął mi z oczu za zakrętem. Spływająca w dół krew Emmera mieniła się szkarłatem. Nigdy nie walczyłem z Katherine, nigdy nie próbowałem uciec od jej miraży, ale to nie znaczy, że musiałem współpracować. Skoro jakoś uwolniłem się od zamachowca, to nie było powodu, żebym śledził jego dalsze poczynania. Bez wątpienia miał zamordować moją królową. Jeśli Katherine trzymała się planu zamku, który wydobyła z moich wspomnień, to Miana zapewne spała w komnacie u szczytu schodów. Czy miałem, jak głupiec, pójść i patrzeć, jak podrzynają jej gardło? Jak zalewa się własną krwią i moje dziecko umiera wraz z nią? Wyprostowałem się w ciemnościach tylko z lekka rozjaśnionych blaskiem lamp za zakrętami schodów i w dole i w górze. — Doprawdy? Myślisz, że możesz mi pokazać coś, co mnie zaboli? — zawołałem w powietrze. — Przeszłaś przez moje wspomnienia. — Kiedy zjawiała się ze swoimi koszmarami, pozwalałem jej chodzić, gdzie chciała. Myślałem, że może zagłębianie się w długie korytarze mej pamięci było większą udręką dla niej niż dla mnie był fakt, że mnie karała. Choć miała w ręce klucz do wszystkich moich drzwi, wiedziałem, że były we mnie takie miejsca, do których nie chciała pójść. Kto przy zdrowych zmysłach chciałby?

— Pobawmy się w tę grę, księżniczko, do samego końca. Zobaczmy, czy ten koniec nie będzie zbyt gorzki. Pobiegłem schodami w górę, lekko i bez wysiłku, jakbym tylko w ciele zabójcy mógł prawidłowo dotknąć tego snu. Zrównałem się z nim, minąłem go i pierwszy dobiegłem na szczyt. Czekał tam Marten. Przykucnięty pod drzwiami królowej, jego miecz i tarcza na podłodze, a oczy oszalałe i nabiegłe krwią. Włosy miał sklejone potem, pot spływał mu też po karku. Sztyletem, własną ręką, dźgał się w drugą otwartą dłoń. Oddech miał krótki, dyszał, a z dłoni zaczynała mu się wylewać krew. — Walcz z tym — zawołałem. Pomimo mojego postanowienia chciałem, aby nie zasnął i strzegł Miany. Zabójca pojawił się w polu mojego widzenia, ale nie Martena. Zatrzymał się, bezdźwięcznie powęszył dookoła i zwrócił głowę ku dyszącemu Martenowi. Wykorzystałem ten moment, aby zanurkować w niego, owinąć się wokół jego kości, zaczepić o cokolwiek namacalnego. Oślepiający ból i już znowu patrzyłem jego oczyma. Poczułem smak krwi. I jego zabolało połączenie się ze mną i chociaż nie krzyknął z bólu, gwałtownie wciągnął powietrze. Może to mogło wystarczyć, żeby ostrzec Martena. Człowiek papieża sięgnął do fałd swej szaty i zastąpił długi nóż z kościaną rękojeścią dwoma krótkimi i ciężkimi sztyletami w kształcie krzyża, takimi do rzucania. Poruszał się szybko i znalazł się w polu widzenia Martena równocześnie z wypuszczeniem pierwszego noża ledwie zauważalnym ruchem nadgarstka, ale ze śmiercionośną siłą. Marten podniósł się, gdy tylko nas dojrzał, ale jego ruchy spowalniała walka ze snem. Sztylet zamachowca trafił go gdzieś pomiędzy szyją a brzuchem — usłyszałem trzask pękającego ogniwa kolczugi. Rzucił się na nas z rykiem, ale kopnięty w szczękę uderzył o ścianę, odbił się od niej i zaczął koziołkować w dół schodów. Zawahaliśmy się, jakby niepewni, czy mamy zejść sprawdzić, ile kości połamał. Zniechęciło nas coś mokrego i gorącego pod kolanem. Zanim spadł, Marten zdążył ciąć zabójcę. Teraz ten pokuśtykał ku drzwiom, sycząc z bólu; zatrzymał się, żeby przewiązać ranę jedwabną przepaską, którą znalazł w kieszeni; zaciągnął ją mocno i ruszył w górę schodów. Jeśli był jakiś klucz, to poleciał w dół razem z Martenem, więc skrytobójca znowu wyjął swoje wytrychy. Otwarcie zamka trwało dłużej niż poprzednio; drzwi królowej miały mechanizm być może równie stary jak sama wieża. Kiedy wreszcie się poddał, staliśmy już w kałuży krwi, czerwonej jak u każdego człowieka, pomimo nienaturalnej bladości jego skóry. Gdy tak staliśmy, poczułem, że słabnie, czy to z upływu krwi, czy z innego powodu, i że napina jakiś mięsień, którego z nim nie dzieliłem, a ten wysiłek męczył go. Może ten wszechogarniający sen dużo go kosztował. Drzwi otwarły się bezgłośnie. Zamachowiec sięgnął do niszy Martena po lampę i wszedł do komnaty. Wraz z jego coraz większym napięciem zaczęła do mnie docierać siła jego wyobrażeń. Zobaczyłem obrazy tworzące się w jego głowie. I nagle, śniąc czy nie śniąc, zapragnąłem, żeby mu się nie udało. Nie chciałem, żeby pociął Mianę. Nie chciałem, żeby moje nienarodzone dziecko zalało się krwią. Zaskoczył mnie ten lęk, taki surowy i brutalny, i wiedziałem, że jest mój, że nie dzielę go z Katherine. Pomyślałem, że może jest echem tego, przed czym Coddin ostrzegał mnie, że mogę to poczuć, kiedy po raz pierwszy zobaczę i wezmę w ramiona syna lub córkę. Jeśli to prawda, to była to pierwsza zapowiedź tego, jak niebezpieczna może być ta więź. Na toaletce przy łożu Miany mignął mi srebrny łańcuch, który jej podarowałem w dniu imienin. W pościeli rysował się kopczyk, moja żona i dziecko pogrążeni we śnie. — Obudź się. — Gdybymż tylko mógł to sprawić! — Obudź się! — Cała moja wola, a jego usta nawet nie drgnęły. Zimny strach chwycił mnie za gardło. To się naprawdę dzieje. Teraz. Ja śpię w swoim łóżku w namiocie, Miana w swoim o całe mile ode mnie, a blada śmierć zbliża się do niej. — Katherine! — wrzasnąłem do niej w głowie. — Nie rób tego! Zabójca podszedł z obnażonym nożem do łóżka. Coś go jednak jakby powstrzymało, może rozmiar kształtu w pościeli. O Mianie nie można było powiedzieć, że jest duża, nawet z dzieckiem w brzuchu już gotowym wyjść na świat. Wyglądało, jakby w łóżku był ktoś jeszcze. Może bym i tak pomyślał, gdyby nie pilnujący jej Marten. Następny krok, ranna noga była już zdrętwiała i zimna, usta mruczały jakieś zaklęcie, jakby jego magia słabła jak jego krok i potrzebowała wsparcia. Bez ostrzeżenia moje ramię — jego ramię — zamachnęło się. I w tym momencie pościel zafurczała, usłyszałem stłumione „czuuum” i dostałem

pięścią w bok, na tyle mocno, żeby odrzuciło mnie wirującym ruchem na ścianę. Osunąłem się na podłogę, nogi wyciągnąłem przed siebie i spojrzałem w dół. Obie blade ręce trzymały się za bok, krew tryskała między moimi palcami, z których zwisały kawałki ciała. Spod pościeli wychynęła Miana kucająca nad kuszą Nubańczyka, jej oczy szeroko otwarte i wściekłe. Prawą ręką wymacałem kościaną rękojeść długiego noża. Plułem krwią i wszystko dookoła wirowało, ale zacząłem się czołgać. W kuszy nie było więcej bełtów. Całym sobą próbowałem powstrzymać zabójcę, unieruchomić nogi, odłożyć broń. Myślę, że tym razem to poczuł. Posuwał się powoli, ale wciąż był między nią a drzwiami. Wzrok skierował na jej brzuch, napięty pod nocną koszulą. — Stój! — Z całych sił chciałem zatrzymać jego ramię, ale on parł do przodu. Miana była bardziej wściekła niż przerażona. Gotowa na krwawy mord. Moja ręka ruszyła gwałtownie do przodu, nóż wycelowany nisko, poniżej kuszy w rękach Miany. Nie mogłem nic zrobić. Za chwilę błyszczące ostrze przetnie jej łono i unurzana we krwi moja królowa umrze. A z nią nasze dziecko. Zabójca zamachnął się, ale na odległość dłoni od ciała Miany nasza ręka zadrżała i nie trafiła w cel, a siłę odebrał jej cios, który przeszył moje ramię. Upadając obróciłem się i żelazna kusza wylądowała na mojej twarzy. Za mną stał Marten, sam diabeł odziany w krew, z twarzą osłoniętą szkarłatem. Uderzyłem głową o podłogę, pociemniało mi w oczach. Głosy brzmiały jakby z daleka. — Królowo! — Nic mi nie jest, Martenie. — Przepraszam... Zawiodłem cię, pani... On przeszedł obok. — Nic mi nie jest, Martenie... We śnie obudził mnie kobiecy głos.

3 — Jakiś cichy jesteś dziś z rana, Jorgu. Wziąłem do ręki kawałek chleba: z Upiornego, wczorajszy, trochę czerstwy. — Wciąż rozmyślasz o szachach? — Kiedy się zbliżył, poczułem zapach goździków. — Mówiłem ci, że gram od szóstego roku życia. Odłamałem kawałek chleba i posypały się okruchy. — Sprowadź tu Riccarda, dobrze? Makin wstał, dopijając swoją hawę, zimny i cuchnący napar przyrządzany przez strażników. Wyszedł o nic nie pytając: on potrafił czytać w ludzkich twarzach. Chwilę później Riccard był już w moim namiocie, naniósł błota na skóry i otrzepywał z wąsa resztki śniadania. — Panie? — Złożył ukłon, zapewne napomniany przez Makina. — Chcę, żebyś pojechał do Upiornego. Zabaw tam godzinę. Porozmawiaj z kanclerzem Coddinem i królową. Wróć do nas i zdaj sprawę tak szybko, jak tylko będziesz mógł. Jeżeli usłyszysz coś o człowieku o białej skórze, zabierz z mojego skarbca czarną skrzynię, tę z wiekiem z inkrustowanym srebrnym orłem, i weź dziesięciu ludzi, żeby jej strzegli. Coddin wszystko zarządzi. Makin uniósł brew, ale dalej o nic nie pytał. Przyciągnąłem do siebie szachownicę i wziąłem ze stołu jabłko. Kiedy wbiłem w nie zęby, sok rozprysnął się po czarnych i białych polach. Pionki stały w swoich rzędach gotowe do gry. Dotknąłem białej królowej i zakręciłem mą powoli. Albo to był fałszywy sen z Katarzyną planującą katusze sroższe niż dawniej — i Miana miała się dobrze, albo to był prawdziwy sen — i Miana miała się dobrze. — Zagramy jeszcze raz, Jorgu? — zapytał Makin. Na zewnątrz, wszędzie dookoła brzmiały odgłosy obozu straży. — Nie. — Królowa przewróciła się, pociągając za sobą dwa pionki. — Mam dość gier.

4 Pięć lat wcześniej Mając czternaście lat zdobyłem Upiorny Zamek i koronę Wyżyn i nosiłem ją trzy miesiące, zanim znowu ruszyłem w drogę. Dotarłem na północ do Heimrift i na południe na Końskie Wybrzeże, i skończyłem piętnaście lat w Zamku Nazajutrz, własności mojego dziadka, lorda Hansy. I chociaż udałem się tam po pomoc jego kawalerii i obietnicę sojuszu wraz z innymi krainami Południa, to zostałem dłużej ze względu na tajemnice odkryte pod zamkiem. W zapomnianej piwniczce mały zakątek zaginionego świata przebił się do naszego. — Gdziekolwiek jesteś, zjaw się. Zjaw się. — Stukałem w maszynę rękojeścią mojego sztyletu. W ciasnej piwnicy pogłos był tak głośny, że bolały mnie uszy. Nic. Tylko u sufitu słabe migotanie i brzęczenie trzech wciąż działających kulek świetlnych. — No, Ponuraku. Przecież wyskakujesz, żeby dręczyć każdego gościa tutaj. Słyniesz z tego. A przede mną się chowasz? Postukiwałem metalem o metal. W jednostajnym rytmie. Dlaczego Fexler Brews chował się przede mną? — Myślałem, że jestem twoim ulubieńcem. — Obróciłem w dłoni pierścień Budowniczych. Nie musiałem na niego ciężko pracować i uważałem go za dar wspanialszy od każdego, jaki mój ojciec mi kiedykolwiek podarował. — Czy ty mnie sprawdzasz? — zapytałem. — Chcesz czegoś ode mnie? Co duch Budowniczego mógłby chcieć ode mnie? Czego nie mógł sobie wziąć? Albo zrobić? Albo o co poprosić? Gdyby czegoś potrzebował, czy nie poprosiłby o to? — Chcesz czegoś. Jedna z kul świetlnych zamigotała, błysnęła i zgasła. Czegoś ode mnie chce, ale nie może poprosić. Przyłożyłem pierścień do oka i znowu zobaczyłem świat — cały świat widziany z daleka, biało— niebieski klejnot zawieszony w gwiaździstej czerni. Chce, żebym coś zobaczył. — Gdzie jesteś, Fexler? Gdzie się chowasz? Zniechęcony, już chciałem odłożyć pierścień, kiedy rzucił mi się w oczy niewielki punkt świetlny. Pojedyncza czerwona kropka w tym ogromie wirującego błękitu. Przycisnąłem pierścień mocno do oczodołu. — Gdzie jesteś? — Przekręciłem pierścień i świat pode mną zaczął rosnąć, jakbym na niego spadał. Obracałem dalej, sterowałem, celując w swój łup, czerwoną kropkę i spadałem coraz szybciej i szybciej, aż pierścień przestał zmieniać obraz. Kropka zatrzymała się nad jałowym pagórkiem w paśmie ciągnącym się przez zachodnie pustkowia Końskiego Wybrzeża. — Chcesz, żebym tu się udał? — zapytałem. Cisza. Następna kula świetlna błysnęła i zgasła. Postałem przez chwilę w drżącym świetle ostatniej kuli, wzruszyłem ramionami i skierowałem się ku schodom spiralnie prowadzącym na górę do zamku. Pokój map mojego dziadka znajduje się w wysokiej wieży z widokiem na morze. Zwoje map trzymane są w tubach z natłuszczonej skóry, każda zaklejona woskiem z odciskiem jego pieczęci. Siedem wąskich okien daje trochę światła, przynajmniej w tych miesiącach, kiedy nie trzeba zamykać przeciwburzowych okiennic. Miejscem tym opiekuje się skryba, który spędza tu całe dnie, zawsze gotów otworzyć tubę dla kogoś uprawnionego do obejrzenia jej zawartości i ponownego jej zapieczętowania, kiedy praca jest skończona. — Nie pomyślałeś nigdy, żeby zaproponować inną komnatę? — zapytałem skrybę, kiedy wiatr po raz dwudziesty próbował skraść mi mapę. Siedziałem tu już od godziny, biegając za rozwiewanymi dokumentami i gotów byłem kogoś zamordować. Jak Redmonowi udawało się nie sięgać po kuszę i nie strzelać z wszystkich siedmiu okien do ludzi na dole, było dla mnie nie do pojęcia. Złapałem mapę, zanim zwiało ją ze stołu, i z powrotem przycisnąłem ją czterema ciężarkami, które przed chwilą zrzuciła. — Papier welinowy wymaga dobrej wentylacji — wyjaśnił mi Redmon. Obracając w palcach pióro, tkwił tam ze wzrokiem utkwionym w podłogę. Myślę, że bał się, że mogę w przypływie złości zniszczyć powierzone mu skarby. Gdyby mnie znał, powinien był się raczej martwić o siebie. Był na tyle szczupły,

że zmieściłby się w jednym z okien. Znalazłem wzgórza, które zobaczyłem przez pierścień widokowy, a nawet obszar tego właśnie pagórka, nad którym zatrzymała się czerwona kropka. Zastanawiałem się, czy tam naprawdę może bić jakiś blask, tak jasny, że widoczny z ciemnego sklepienia niebios. Nie stawał się on jednak jaśniejszy, kiedy się zbliżałem, więc musiała to być jakaś sprytna sztuczka, jak plama wosku na zwierciadle nie pokazująca odbicia. — A co to znaczy? — zapytałem o symbol pod moim palcem. Choć byłem prawie pewny, że wiem. Podobne trzy symbole widziałem na mapach Ancrathu w bibliotece mojego ojca na obszarach Złego Cienia, Wschodniego Mroku i Blizny Kane’a. Ale może na ziemiach południowych służyły one innym celom. Redmon podszedł do stołu i nachylił się. — Regiony obiecane. — Obiecane? — Ziemie na wpół żywe. Nie nadające się do podróży. — A obietnica? — Obietnica Szlachetnego Chena, oczywiście. — Redmon wyglądał na zdziwionego. — Ze kiedy na wpół żywy okres się skończy, to ziemie te wrócą do człowieka i będzie mógł je znowu uprawiać. — Redmon poprawił na nosie swoje soczewki do czytania w drucianej oprawce i wrócił do stołu z księgami rejestrów, pod wysokimi półkami z niezliczonymi przegródkami, każda zapchana dokumentami. Zwinąłem mapę i trzymałem w ręce jak pałkę. — Zabieram to do lorda Roberta. Redmon patrzył na mnie z bólem w oczach, jakbym zabierał mu jedynego syna, żeby zrobić z niego żywą tarczę. — Będę się nią dobrze opiekował — dodałem. Wuja znalazłem w stajniach. Spędzał tam więcej czasu niż gdziekolwiek indziej, a od kiedy poznałem jego żonę sekutnicę, dobrze go rozumiałem. Mówiono, że widok — i zapach — koni przyprawiał ją o kichanie i to z chwili na chwilę coraz gorsze, jakby miała wykichać oczy z głowy. W stajniach Robert znajdował spokój, rozmawiał o koniach i ich rodowodach, doglądał inwentarza. Miał trzydzieści koni w zamkowych stajniach, wszystkie dorodne, i jeździli na nich jego najlepsi rycerze, kawalerzyści zakwaterowani z dala od straży domowej i strażników murów, jak przystało utytułowanym. — Co wiesz o Iberico? — zawołałem, idąc ku niemu między boksami. — I dzień dobry tobie, młody Jorgu. — Wuj potrząsnął głową i poklepał po szyi czarnego ogiera wychylającego się do niego z boksu. — Muszę się tam udać. Tym razem pokręcił głową stanowczo przecząco. — Iberico to martwy ląd, obiecany ale nie dany. Nie chcesz tam jechać. — To prawda. Nie chcę. Ale muszę. Więc co możesz mi powiedzieć? Ogier prychnął i łypnął okiem, jakby chciał wyrazić frustrację Roberta. — Mogę ci powiedzieć, że kto spędzi jakiś czas w takim miejscu, choruje i umiera. Czasem trwa to latami, zanim trucizna zje ich od środka, czasem tygodnie lub dni. Tracą włosy i zęby, wymiotują krwią. — Więc będę się spieszył. — Za zaciśniętą szczęką zawahanie próbowało dopaść mojego języka. — Na Wzgórzach Iberico są takie miejsca, niczym się nie odznaczające poza swoją jałowością, gdzie przechodzącemu człowiekowi skóra odpada od ciała. — Wuj odepchnął konia i podszedł do mnie. — Cokolwiek tam rośnie, jest chore, cokolwiek żyje, jest nienaturalne. Wątpię, czy twoje „muszę” przebija ryzyko. — Masz rację. — I miał ją. Ale czy świat był kiedykolwiek tak prosty jak zło i dobro? Zamrugałem oczami i pod powiekami ujrzałem obserwującą mnie czerwoną plamkę. — Wiem, że masz rację, ale często to nie ode mnie zależy, czy obiorę rozsądną ścieżkę. Jestem poszukiwaczem. Może ty też taki jesteś? Potarł brodę i na zmartwionej twarzy mignął cień uśmiechu. — Poszukuj gdzie indziej? — Powinienem podejmować swoje głupie ryzyka teraz, kiedy jestem młody, czyż nie? — odpowiedziałem. — Lepiej teraz niż kiedy ta dziewczynka, którą mi znaleźliście, dorośnie i będzie oczekiwać, że ubiorę ją w splendor i jedwabie. Jeśli moje błędy okażą się zgubne, znajdź jej innego męża. — To nie ma żadnego związku z Mianą. Po prostu, Jorg, nie powinieneś tego robić. Gdybym wiedział, że to cię powstrzyma, powiedziałbym „nie” i postawił strażnika u twych drzwi. Ukłoniłem się, odwróciłem i odchodząc powiedziałem:

— Wezmę muła. Szkoda ryzykować dobrej koniny. — Z tym się zgadzam — zawołał za mną. — Nie pozwól mu pić z żadnej stojącej wody. Wyszedłem z powrotem na światło dnia. Wiatr wciąż przegrzebywał dziedziniec, chłodny, od morza, ale słońce też mocno grzało. — Odwiedź najpierw Źródła Carrod! — usłyszałem jeszcze wołanie Roberta, zanim dotarłem do swojej kwatery. — Qalasadi i Ibn Fayed. — Te imiona brzmiały egzotycznie. — Człowiek wielkiej mocy i mocarny władca. — Mój dziad siedział na tronie, na którym od pokoleń siadywali władcy Nazajutrz, zawsze twarzą do morza. Koło ze szkła Budowniczych, mocniejsze niż mury wokół niego, o średnicy trzech pełnych jardów, pokazywało nam Morze Środka — z racji krzywizny Ziemi — jako nieskończony lazur, upstrzony białymi plamkami fal. Za tymi głębiami, poza zasięgiem wzroku, za Wyspą Korsarzy, nie dalej jednak od nas niż Crath City, leżał Rzym i wszystkie jego dominia. Kalif Ibn Fayed miał swój dwór w sercu pustyni, ale jego statki pływały po morzu i jego Maurowie dążyli do odzyskania tych ziem, które od wieków przechodziły z rąk do rąk pomiędzy chrześcijanami a muzułmanami. Qalasadi, matemagik Ibn Fayeda, zapewne wrócił pod jego tron i już wyliczał najlepszy czas na następne uderzenie i prawdopodobieństwo sukcesu. Daleko pod nami fale uderzały o skały; żadne drgania nie docierały do naszej komnaty, ale krople wody spryskiwały szkło okna. Dwa razy dziennie opuszczano na zewnątrz chłopaka z wiadrem i szmatą, żeby mieć pewność, że jeśli coś psuje mojemu dziadkowi widoczność, to jest to tylko jego podeszły wiek. — Cztery żagle — oznajmił dziadek. Ja widziałem tylko trzy. Łódź handlowa, o czerwonym kadłubie, pływająca z towarami wzdłuż wybrzeża, i dwie łodzie rybackie huśtające się w oddali. Dziadek zobaczył moje zmarszczone czoło. — Tam dalej, na horyzoncie. — Pomimo wieku, głos miał łagodny. Błysk bieli. Żagle jakiegoś dużego statku. Okręt wojenny? Piracki kuter z Wyspy? Czy może płaskodenna egipska łódź załadowana skarbami? Podszedłem bliżej do stołu i dotknąłem zimnego szkła. Ile wieków temu i w jakich ruinach znaleziono ten łup? W wietrznej wieży Redmona na pewno znajdował się zwój, który wyjaśniał tę tajemnicę. — Nie mogę im pozwolić żyć — zawołałem. Kalif był dla mnie tylko imieniem. Qalasadi wypełniał moje myśli. Człowiek liczb. Dziadek roześmiał się. Tył jego tronu, wykonany z zębów kaszalota, rozpościerał się za jego plecami jak wachlarz rozpryskującej się morskiej fali. — Czy chciałbyś ścigać każdego, kto cię skrzywdził, Jorgu? Bez względu na to, jak daleko i jak długo? Taki człowiek byłby niewolnikiem losu, zawsze w pogoni, bez czasu na prawdziwe życie. — Oni chcieli, żeby trucizna zjadła cię żywcem. Żebyś umierał w męczarniach ty i twoja żona, i twój syn. — A ty żebyś został za to obwiniony. — Dziadek ziewnął tak szeroko, jak tylko szczęka mu na to pozwoliła, a następnie obiema dłońmi potarł szczecinę na swojej brodzie. — Trucizna to brudna broń — odpowiedziałem. Nie żebym jej nie użył w Gelleth. Mam dość zrównoważony pogląd na świat, ale ta równowaga zawsze jest z korzyścią dla mnie. — Gramy w brudną grę. — Dziadek pokiwał głową, patrząc na mnie spod pomarszczonych powiek, czarnymi oczyma tak podobnymi do mojej matki. Może to nie trucizna tak mnie irytowała. Ani nie wrabianie mnie w zbrodnię — pewnie całkiem przypadkowe i nie z polecenia Ibn Fayeda. Tylko raz zetknąłem się z Qalasadim, wtedy na dziedzińcu, oszacował mnie, wyliczył prawdopodobieństwa. Może ten brak jakiejkolwiek złośliwości z jego strony uczynił to spotkanie tak osobistym; zredukował mnie do liczb i postawił na sprzeczności. Duch Fexlera też tak był skonstruowany: prawdziwy człowiek zredukowany do liczb. Nie podobało mi się takie działanie. — Uderzyli w moją rodzinę. — Wzruszając ramionami, dodałem: — Zbudowałem moje królestwo nie pozwalając, aby takie rzeczy uchodziły bezkarnie. Patrzył na mnie uważnie, gdy tak stałem w promieniach słońca padających przez okno wychodzące na morze, czarna sylwetka na tle białego światła. Co tam się działo pod tą złotą obręczą? Jakie zachodziły kalkulacje? Wszyscy je robimy. Może nie z tak zimną krwią jak Qalasadi, ale na pewno liczymy. Co on o

mnie sądził, o tym swoim „rozwodnionym” krewnym, potomku ukochanej córki i nienawistnego Ancratha? Nie znał mnie jako dziecka, nie miał wspomnień z czasów mojej niewinności, które złagodziłyby obraz młodego zabójcy stojącego przed nim — krew z krwi. — Jak chciałbyś to zrobić? Ziemie kalifa Liby różnią się od naszych. Byłbyś białym człowiekiem tam, gdzie białych nie ma. Obcym na obcej ziemi. Wyróżniałbyś się, gdziekolwiek byś się obrócił. Doniesiono by mu o tobie, jak tylko postawiłbyś nogę na brzegu Afriki. Przyjaciół byś tam nie znalazł, tylko piasek, choroby i śmierć. Ucieszyłby mnie koniec Ibn Fayeda i Qalasadiego. Fayeda, bo uderzył we mnie w moim zamku; matemagika, bo mnie zdradził. Ale gdyby pojedynczy skrytobójca, a w szczególności biały skrytobójca, mógł to załatwić, dawno bym już takiego wysłał. Nie w odpowiedzi na jego najazdy — jako człowiek honoru na wojnę odpowiadam wojną — ale w odpowiedzi na jego skrytobójcę. Wszyscy ambitni mężowie powinni się mierzyć z mężami honoru. Choć w tym momencie dziad wydał mi się godny politowania, to jednocześnie czułem się zadowolony, że w tej mieszaninie, z której ja się wziąłem, była cząstka takiego człowieka. — Masz rację, lordzie Hanso, mówiąc, że to nie byłoby łatwe. — Ukłoniłem się. — Może poczekam, aż stanie się łatwe... Z pewnością muszę więcej się nauczyć, więcej rozważyć. Dziadek podjął decyzję. Zobaczyłem to w jego stężałej twarzy. Lord Hansa byłby okropnym pokerzystą. — Jorg, zostaw Ibn Fayeda i jego kreatury mnie. Oni uderzyli w Nazajutrz, we mnie i moich ludzi w Zamku Nazajutrz. Zemsta należy do mnie i ja się zemszczę. Staruszek zważył za i przeciw. Na jednej szali życie nieznanego krewnego, skażonego złą krwią, na drugiej szansa zniszczenia wroga. Czy „nieznany krewny” stał się już „synem Rowany, dzieckiem mojej córki”, albo czy moje szanse na sukces uznał za tak marne, że przeważyły fakt istnienia więzi pokrewieństwa, tego nie wiedziałem. — Dam im więc spokój — ponownie złożyłem ukłon. Kłamstwo łatwo mi przyszło. Chciałem wierzyć, że widział mnie jako syna swojej córki. Dobrze się zaopatrzyłem na drogę. Załadowałem na muła bukłaki na wodę i suszone mięso; owoce były zawsze w zasięgu ręki: w środku lata Końskie Wybrzeże obfitowało w jabłka, morele, śliwki, brzoskwinie, gruszki, a nawet pomarańcze. Zapakowałem też namiot, bo na gołych wzgórzach w głębi lądu trudno o cień, a nie owiewana morską bryzą ziemia wysycha. Mówiono mi, że Maurowie często władali południowymi królestwami, Kadizem, Kordobą, Nazajutrz, Wennith, Andaluth, a nawet Aramisem. Dla nich nie bardzo się one różnią od pustyń Afriki. — A więc Iberico, tak? Skończyłem mocować popręg pod mułem i podniosłem wzrok. — Słoneczko! — wyszczerzyłem zęby w odpowiedzi na jego kwaśną minę. Kilka miesięcy wcześniej tak nazwałem wartownika, który w dniu mojego przybycia z całych sił starał się trzymać mnie z daleka od zamku. — Robię ja sobie swoje, a tu przychodzi lord Hansa i mówi: „Greyson” — on zna imiona wszystkich swoich ludzi — „Greyson”, powiada i kładzie mi rękę na ramieniu, „młody król Jorg wybiera się w podróż i chciałbym, żebyś mu towarzyszył”. „Na ochotnika”, tak to nazwał. — Słoneczko, nikogo bardziej niż ciebie nie chciałbym mieć przy sobie. — Wstałem i poklepałem muła po zadzie. Krzepki zwierz, szpetny, ale wytrzymały. Stajenny twierdził, że ponad czterdziestoletni i niegłupi. Pomyślałem, że dobrze będzie mieć choć jednego siwobrodego mędrca u boku. — To twoja zemsta, tak? Bo kazałem ci pić z koryta dla koni? — Z tą swoja kwaśną miną Słoneczko przypominał mi Brata Rowa. Machnąłem ręką. — No, może. — Co prawda nie wiedziałem, że dostanę eskortę, a tym bardziej nie wybrałem tego człowieka. — Ale dobrze ci zrobi poruszać się trochę. Nawet Wzgórza Iberico są lepsze niż stać cały dzień na warcie przy Dolnej Bramie, prawda? W odpowiedzi splunął, tym mocniej upodobniając się do Rowa. — Jestem strażnikiem murów, nie domowym kwiatkiem. — Wyciągnął ramię, żeby mi pokazać opaleniznę. Wartownicy zamkowi nigdy nie są tak brązowi. Ruszyłem ku bramie z lejcami muła w ręce. Słoneczko za mną. Jego juczny koń stał pod murem w cieniu drzewa oliwnego, obładowany, jakbyśmy mieli zdobywać Aupy. Jeśli Słoneczko nie okazywał entuzjazmu, to mój muł go przebijał: musiałem siłą przeciągnąć go obok

żłobu. Dałem mu na imię Oporny, a do zachęty używałem kija. W końcu to ja stawiałem na swoim, ale nigdy nie miałem wątpliwości, że Oporny nie chciał iść tam, gdzie go prowadziłem. On chyba faktycznie był tym mądrzejszym.

5 Pięć lat wcześniej Zamek Nazajutrz, tak jak Upiorny, położony jest z dala od głównego miasta regionu. Oba zamki służą obronie ich mieszkańców. W Wojnie Stu podboje królestw wynikają z chciwości. Stu chce, aby ich nowe ziemie były żyzne i obfite, pełne płatników podatków i rekrutów. Celem większości ataków jest zabicie władcy; wówczas agresor może zasiąść na jego tronie i zawładnąć nienaruszonym królestwem. Wojny na wyczerpanie przeciwnika, kiedy morduje się ludność, pali miasta i niszczy plony, nie są tak powszechne, a najczęściej zdarzają się, kiedy obie strony są sobie równe i walczą, aby uzyskać przewagę konieczną do zajęcia zamków wroga. Miasto Albaseat leży na żyznej równinie 50 mil w głąb lądu od Zamku Nazajutrz. Potrzebowaliśmy ze Słoneczkiem trzech dni, żeby przejść tę odległość. Zaczęliśmy późno pierwszego dnia, a potem często się zatrzymywaliśmy, żeby przy pomocy kija negocjować z Opornym. Okoliczne pola są nawadniane przez rzekę Jukkę. My zbliżyliśmy się do miasta Drogą Morską, która przez ostatnie kilka mil wiedzie wzdłuż brzegu rzeki; wokół roztaczają się sady i winnice, a zbocza pobliskich gór pokrywają gaje oliwne. Pola ciągnące się do bram miasta pełne są pomidorów, papryki, fasoli, cebuli, kapusty, ziemniaków. Dość jedzenia, by nakarmić cały świat. Mury i wieże Albaseat lśniły w słońcu południa. — W porównaniu z tym Hodd Town wygląda jak kupa ochłapów — skomentowałem. — Co wygląda? — zareagował Słoneczko. — Miasto stołeczne Wyżyn Renaru. W zasadzie jedyne miasto. Bardziej miasteczko. Ale jednak miasto. — Wyżyny Renaru? — Ty po prostu próbujesz się ze mną drażnić — zarzuciłem mu, chociaż tak naprawdę nie myślałem. On zamrugał i popatrzył w stronę wież Albaseat. — A, to Hood Town, przepraszam. — Słoneczko nie często przypominał sobie, że jestem królem czegoś tam i zawsze wydawał się tym zaskoczony. — Hodd Town! — sprostowałem. Przez bramy miasta strażnicy przepuścili nas, o nic nie pytając. Ja nie często pamiętałem, że Słoneczko to był Greyson Bezziemny, królewski strażnik na dworze lorda Hansy. Nie tylko Hodd Town było jak zrujnowane miasteczko w porównaniu z Albaseat; nawet Crath City nie wyglądało dużo lepiej. Przez wieki miastem rządzili Maurowie i wszędzie zostawili po sobie ślady, od wielkich kamiennych stajni mieszczących kawalerię mojego dziadka po wysokie wieże zwieńczone minaretami, skąd rozpościerał się widok na źródło jego bogactwa bijące w oczy wszystkimi odcieniami zieleni. Żeby to zobaczyć, zapłaciłem miedziaka i wspiąłem się krętymi schodami na samą górę Wieży Fayeda, publicznego budynku w samym środku wielkiego placu przed nowa katedrą. Słoneczko został na dole i w cieniu wieży pilnował swojego konia i mojego muła. Powietrze wciąż było skwarne nawet na wysokości stu jardów nad kamiennymi płytami nagrzanego placu. Lekki wiaterek owiewający minaret wart był mojego miedziaka. Gdyby nie Jukka wolno tocząca swe zielone wody, pola już dawno zamieniłyby się w pustynię. Ich zieleń przechodziła w spieczony brąz w miejscach, gdzie ziemia zaczynała się wznosić, i dalej na północ widać było pierwsze fałdy Wzgórz Iberico. Powietrze zdawało się przesiąkać ich kolorem i stawało się brudnożółte tam, gdzie horyzont łączył się ze wzgórzami. Trzymając się parapetu wychyliłem się, chcąc dojrzeć Słoneczko na dole. Miasto rozpościerało się we wszystkich kierunkach. Wzdłuż szerokich, równych ulic stały wysokie, pobielone domy — to okazałe rezydencje na zachodzie miasta; na wschodzie niższe domy i ciaśniejsze alejki ubogich. Lud mojego dziadka żył w pokoju pod jego rządami, szlachetnie urodzeni spiskując, kupcy handlując, ciężko pracując kowale, garbarze i rzeźnicy, dziwki leżąc, służące na kolanach, praczki niosąc swe pranie ku nadrzecznym łąkom, gdzie jeźdźcy trenują swoje wierzchowce — cały ten puls życia, pradawny, złożony taniec wielu partnerów. Szybko, szybko, wolno. Zostawić to wszystko i chcieć jadu trucizn, ryzykować, że koniec będzie taki, jaki zgotowałem Gelleth, to nie miało sensu. A jednak tego chciałem. Nie z powodu pustki we mnie, ani z powodu miedzianej szkatułki, która zawierała, co mi zabrano, ani z powodu władzy obiecanej mi przez starą magię, ale żeby

po prostu poznać, żeby zrobić coś więcej niż tylko ślizgać się po powierzchni tego świata. Chciałem więcej niż mogłem zobaczyć z tej wysokiej wieży czy nawet okiem, które Budowniczowie umieścili wśród gwiazd. Może chciałem po prostu dowiedzieć się, czego chciałem. Może to właśnie jest dorastanie. Zszedłem z wieży powoli, zamyślony. Przywołałem Słoneczko i kazałem mu się prowadzić do siedziby lorda. — Nie zechcą przyjąć takich jak... — nie kończąc spojrzał na mnie, na moje wytworne odzienie, na mój napierśnik z kutego srebra. — Ach, tak — przypomniał sobie, że jestem królem, chociaż nie bardzo wiedział, jakiego królestwa, i poprowadził mnie. Minęliśmy katedrę, najpiękniejszą jaką widziałem, kamienne arcydzieło sięgające nieba. Święci spoglądali na mnie ze swych niszy i galeryjek i czułem ich dezaprobatę, jakby nie przestawali za mną patrzeć, nawet kiedy ich już minąłem. Przed stopniami katedry zebrał się tłum, być może przyciągnięty obietnicą chłodu w jej przestronnym wnętrzu. Udało nam się przezeń przepchać, tylko czasem potrącając jakiegoś księdza lub mnicha. Do lordowskiego domu dotarłem spocony i miałem ochotę rozebrać się do naga i zrzucić na grzbiet Opornego cały swój królewski strój, ale to na pewno nie był dobry pomysł. Straż wpuściła nas, stajenny zabrał zwierzęta i posadzono nas na wyłożonych aksamitem krzesłach. Lokaj przystrojony niedorzeczną obfitością jedwabiu i koronek poszedł poinformować swojego przełożonego o naszym przybyciu. Wrócił po kilku minutach i uprzejmie zakasłał, dając mi do zrozumienia, że powinienem odłożyć ogromny ornamentalny wazon, który właśnie pilnie studiowałem, i pójść za nim. Kiedy moje ręce są bezczynne, to zawsze coś nabroją. Wazon właśnie mi się z nich wyślizgnął, ale złapałem go o cal nad ziemią i postawiłem na podłodze. Takie uprzejme kasłanie sprawia, że chciałbym wydusić z tego kogoś inny rodzaj kaszlu. Słoneczko zajął się odstawieniem wazonu na miejsce, a ja ruszyłem za służącym. Krótkim korytarzem doszliśmy do drzwi sali przyjęć. Pod stopami, jak w westybulu, mieliśmy płyty, niebieskie, białe i czarne, ułożone w diabelsko zawiłe wzory. Spodobałyby się Qalasadiemu: nawet matemagik miałby kłopot z rozszyfrowaniem ich wszystkich sekretów. Przez wysokie okna powiewał lekki wiatr i dawał wytchnienie od skwaru dnia na zewnątrz. Lokaj trzy razy zastukał w drzwi niewielką laseczką, którą zapewne w tym celu nosił ze sobą. Po chwili weszliśmy do środka. Komnata zaparła mi dech w piersi: skomplikowane detale, ale prostota i piękno na wielką skalę, architektura liczb zupełnie inna od gotyckich budowli na moich ziemiach i od nieciekawych pudełek, które zostawili nam Budowniczowie. Starościna siedziała w drugim końcu sali na hebanowym krześle z wysokim oparciem. Przy drzwiach stali dwaj strażnicy, a obok tronu, przy małym stoliku, kulił się skryba. Poza tym komnata była pusta i moje kroki odbijały się głośnym echem. Kiedy podszedłem bliżej, spojrzała na mnie znad trzymanego w rękach zwoju: zgarbiona staruszka o czarnych błyszczących oczach, przypominająca posiwiałego kruka o poczochranych piórach. — Honorus Jorg Ancrath, król Wyżyn Renaru, wnuk lorda Hansy — przedstawiła mnie samej sobie. Pochyliłem się lekko, tylko w drobnej części składając ukłon, na jaki zasługiwała jej ranga, i odpowiedziałem zgodnie ze zwyczajem: — Ty to powiedziałaś, pani. —Jesteśmy zaszczyceni, że możemy cię powitać w Albaseat, królu Jorgu — dodała przez suche i wąskie wargi. Pióro skryby zaskrzypiało na pergaminie. — To piękne miasto. Gdybym mógł, zabrałbym je ze sobą. Znowu skrzypienie pióra: moje słowa tak szybko zapisywane dla potomności. — Jakie masz plany, królu Jorgu? Czy dasz się skusić na dłuższy pobyt? Dwa dni wystarczyłyby nam, żeby przygotować bankiet na twoją cześć. Wielu okolicznych kupców marzy o tym, żeby ci się przedstawić, a nasi nobile pragną, żebyś zatrzymał się w ich dworach, choć, jak wiem, jesteś już przyrzeczony Mianie z Wennith. A kardynał Hencom chciałby, oczywiście, widzieć cię na mszy. Z przyjemnością nie poczekałem, aż skryba nadąży za jej słowami, ale oparłem się pokusie ubarwienia mojej odpowiedzi rzadkimi i trudnymi słowami albo nieokreślonymi dźwiękami, które byłyby dla niego zagadką. — Może w drodze powrotnej, pani. Planuję odwiedzić najpierw Wzgórza Iberico. Interesują mnie obiecane lądy: w kilku rejonach królestwa mojego ojca wciąż płonie ogień tysiąca słońc. Pióro skryby zawahało się. Ale staruszka nawet nie mrugnęła okiem. — Królu Jorgu, ogień, który pali obiecane ziemie, ani nie grzeje, ani go nie widać, ale i tak parzy.

Lepiej poznawać takie miejsca w bibliotekach. Nie wspomniała już o odłożeniu mej podróży, aż porozmawiam z kupcami i szlachetnie urodzonymi. Skoro wybierałem się do Wzgórz Iberico, takie rozmowy byłyby tylko stratą czasu — pieniądze wrzucane do grobów, takie było miejscowe powiedzenie. — Podróże dobrze jest zaczynać od bibliotek, pani. W istocie, przybyłem tu z nadzieją, że Albaseat ma w jednej ze swoich książnic lepszą mapę Iberico niż ta, którą skopiowałem ze zwojów mojego ojca. Poczytałbym to za wielką uprzejmość, gdybym mógł uzyskać dostęp do takiej mapy... Zastanawiałem się, jak prezentuję się w jej oczach, taki młody, w zbroi, pewny siebie. Z pewnej odległości różnice wieku nie wydają się tak duże. Ale z dalekiego końca tunelu jej lat czym różniłem się od dzieciaka ważącego się na skok z wysoka bez najmniejszego pojęcia o konsekwencjach? — Doradzałabym, królu Jorgu, i zacząć i skończyć tę podróż wśród zwojów. — Poruszyła się na swoim tronie, bez wątpienia trapiona przez bóle stawów. — Ale kiedy przemawia wiek, młodość nie słucha. Kiedy zamierzasz wyruszyć? — O świcie, pani. — Każę skrybie poszukać stosownej mapy i cokolwiek znajdzie, będzie czekało na ciebie o brzasku u Północnej Bramy. — Wielkie dzięki — ukłoniłem się. — Mam nadzieję, że będę miał wiele do opowiedzenia na bankiecie po moim powrocie. Odprawiła mnie niecierpliwym machnięciem ręką. Nie spodziewała się więcej mnie zobaczyć.

6 Pięć lat wcześniej W szarym świetle tuż przed świtem Słoneczko i ja stanęliśmy przed Północną Bramą. Ulice były pełne ludzi. W lecie na Końskim Wybrzeżu panuje spiekota i tylko wczesne godziny dnia dają trochę wytchnienia. W południe miejscowi są już w swoich domach o białych ścianach i ukryci wśród chłodnych płytek z terakoty drzemią, aż słońce zejdzie z zenitu. W alejkach prowadzących do bramy i na placu przed nią, kwitł już handel. Drzwi tawern stały otworem: na plecach wnoszono do nich mniejsze baryłki, większe beczki wtaczano do piwnic przez uliczne zapadnie. Kobiety o szarych twarzach wylewały do rynsztoka pomyje z wiader. Minęliśmy kuźnię, szeroko otwartą, aby widać było kucie i hartowanie metalu i w ten sposób zachęcać do kupna przedmiotów wytwarzanych z taką siłą i w pocie czoła. Chłopak stojący przy palenisku rozniecał na nowo ogień zagaszony na noc. — Och, pospałbym jeszcze trochę. — Słoneczko szarpnął swoim koniem, który właśnie przymierzał się do jakichś kuszących odpadków. Byliśmy może o dziesięć kroków za kuźnią, kiedy usłyszeliśmy krzyk. Odwróciliśmy się — kuzienny chłopak leżał teraz na ulicy. Potrząsał głową, twarz miał podrapaną i chwiejąc się próbował się podnieść. Z warsztatu wypadł kowal i kopnął chłopaka tak mocno, że prawie uniósł go do góry. Dzieciak z sykiem wypuścił powietrze z płuc. Spod brudu widać było jego jasną czuprynę, prawie złotą, niespotykaną tak daleko na południu. — Stawiam na tego dużego — powiedziałem. Mój brat William miał takie włosy. — Jest duży, to prawda — zgodził się Słoneczko. Kowal miał na sobie skórzany fartuch sięgający od ramion do kolan i portki związane sznurkiem. Jego umięśnione ramiona lśniły. Machanie czterofuntowym młotem od świtu po zmierzch na pewno przydaje wagi. Dzieciak leżał na plecach, z jedną ręką podniesioną, zbyt ciężko oddychając, żeby jęczeć, i z ust spływała mu strużka krwi. Pomyślałem, że ma może osiem, nie więcej niż dziewięć lat. — Czy wszystkiego muszę cię uczyć kopniakiem? — Kowal nie krzyczał, ale miał donośny głos człowieka mówiącego znad kowadła. Kopnął małego w głowę z całej siły, aż dzieciaka obróciło i na jego włosach i na bucie kowala pokazała się krew. — O, do diabła. — Słoneczko potrząsnął głową. Patrzyliśmy, jak kowal podchodzi bliżej. — Powinienem go powstrzymać — stwierdził Słoneczko, ale całym sobą wyrażał ku temu niechęć. Coś w twarzy kowala przypominało mi Rike’a. To nie był człowiek, któremu chciałoby się stanąć na drodze. — Codziennie ktoś kopie jakiegoś chłopaka. Dzieci codziennie umierają — skomentowałem. Niektórym rozbija się głowę o przydrożne kamienie milowe. Kowal pochylił się nad chłopcem, z bólu zwiniętym teraz w kłębek, i zamachnął się do następnego kopniaka, ale zatrzymał się jakby podjął jakąś decyzję. Podniósł obutą stopę, chcąc chyba zdławić resztki życia w dzieciaku. Pewnie uznał, że jest już bezużyteczny i należy z nim skończyć. — Ale nie na oczach gwardzisty lorda Hansy. Lord Hansa by na to nie pozwolił. — Słoneczko wciąż jednak nie zrobił żadnego ruchu. Zamiast tego krzyknął: — Ty, kowal, przestań! Kowal zatrzymał nogę w powietrzu, o kilka cali od głowy chłopca. — Zbierałem już po drodze przybłędy i obaj nie żyją. — Naszło mnie gorzkie wspomnienie. Zobaczyłem krew w złotych lokach i poczułem nacisk cierni. Byłem za młody na tę lekcję, surową lekcję daną we krwi i deszczu. Za moimi plecami leżała ścieżka do bram imperium. Człowiek ściągany z tej drogi przez przybłędy, obciążany potrzebami innych ludzi, nigdy nie zasiądzie na cesarskim tronie. Orrin ze Strzały ratowałby dzieci, ale one nie uratowałyby jego. — To uliczny kundel — odezwał się kowal. — Za głupi, żeby się czegokolwiek nauczyć. Karmię go od miesiąca. Trzymam pod swoim dachem. Jest mój i mogę z nim skończyć. — Z determinacją opuścił nogę, naciskając całym swoim ciężarem. Dało się słyszeć mocne uderzenie skóry o kamień. Chłopak nie miał siły wstać, ale zdołał się kawałek przetoczyć. Kowal wściekle zaryczał, zagłuszając moje własne przekleństwo. Blizna, która jak wypalone piętno pokrywała pół mojej twarzy od brody do oka, zabolała mnie równie mocno jak wtedy, gdy się to stało. Mówiono mi, że sumienie odzywa się cichym głosem z tyłu głowy, wyraźnym dla niektórych,

stłumionym i łatwym do zignorowania dla innych. Nigdy nie słyszałem, żeby paliło twarz czerwonym ogniem. Ale, w bólu czy bez bólu, ja nie chcę być prowadzony ani popychany. Może dlatego wybrałem Opornego, że był bratnią duszą; ja też nie lubiłem słuchać rozkazów, nawet kiedy pochodziły od mojego własnego sumienia tak rzadko przejmującego kontrolę. Wyminąwszy mnie Słoneczko ruszył ku kowalowi. — Kupię go od ciebie! — krzyknąłem. Słoneczko mógł się przydać, a kowal pewnie poobrywałby mu ramiona, zanim ten idiota pomyślałby o wyciągnięciu miecza. Mój krzyk zatrzymał kowala w jego poczynaniach, Słoneczko odetchnął z ulgą, a mój ból zelżał. Kowal przyjrzał się mojemu srebrnemu napierśnikowi, krojowi moich szat, i zapewne pomyślał, że zawartość mojej sakiewki może być więcej warta niż jego własna satysfakcja. — Co proponujesz? — zapytał. — Zawody. Jakie tylko chcesz. Jeśli wygrasz, zapłacę ci za tego chłopca. — Pokazałem mu złotego duceta, trzymając go pomiędzy palcem wskazującym a środkowym. — Jeśli przegrasz, nic za niego nie dostaniesz. — Użyłem sztuczki, żeby schować monetę. Zmarszczywszy brwi rozważał moją propozycję. Chłopak tymczasem przetoczył się na drugą stronę ulicy i oparł o ścianę sklepu z uprzężami. — Może sądzisz, że możesz utrzymać gorący kawałek żelaza dłużej niż ja? — zasugerowałem. Zmarszczki stały się szparami, a brwi jedną czarną, grubą krechą. — Siła — oznajmił. — Kto dłużej utrzyma nad głową kowadło. Rzuciłem okiem do wnętrza kuźni. Kowadło musiało ważyć co najmniej tyle co dwóch mężów razem wziętych. — Jakieś zasady? — zapytałem. — Zasady? — powtórzył. — Żadnych zasad! — Roześmiał się i napiął mięśnie ramion. Wielki Ronaldo byłby pod wrażeniem, gdyby cyrk doktora Taproota kiedykolwiek dotarł do Albaseat. — Siła! To jedyna zasada. — To pokaż mi, jak to się robi. — Wszedłem do kuźni. Blask ognia w piecu i dwóch olejnych lamp dawał dość światła, żeby widoczne były stoły do pracy i najróżniejsze wiadra. Unosił się tu zapach węgla, żelaza i potu, który przypominał mi pola bitew: Norwood, Mabberton i tuzin innych. Kowal podążył za mną. Przyłożyłem dłoń do jego piersi, kiedy mnie mijał. — Twoje imię? — Jonas. Podszedł do kowadła. Spojrzałem w górę, skąd z belek sufitowych zwisały narzędzia. Miał akurat tyle miejsca, żeby ich nie postrącać. Był wyższy ode mnie o głowę, więc mnie to na pewno nie groziło. Słoneczko stanął za mną. — Chłopak żyje, mam nadzieję? Nie chcę tego robić dla zwłok. — Żyje, ale mocno poharatany. Jonas przykucnął przy kowadle. Jedną ręką chwycił za jego róg, a drugą podłożył pod jego stopę. — Robiłeś to już kiedyś. — Wyszczerzyłem do niego zęby. — Tak. — Też pokazał zęby. — Już czuję smak twojego złota, chłopcze. Napiął się, zbierając siły do poderwania żelastwa w górę. I wtedy właśnie go uderzyłem, młotem z ławy obok. Uderzyłem w skroń; odgłos był podobny do tego, jaki wydawał jego but trafiający w chłopca. Krew zalała młot i Jonas przewrócił się na kowadło. — Co? — zapytał Słoneczko, jakby nie zobaczył wszystkiego wyraźnie w półświetle. Wzruszyłem ramionami. — Żadnych zasad. Słyszałeś go. Zostawiliśmy ich obu zalanych własną krwią. Bez względu na to, jak paliła mnie twarz, nie potrzebowałem kolejnego przybłędy, a nawet gdyby chłopiec mógł chodzić, zabranie go do Iberico byłoby okrutniejsze niż następny miesiąc pod opieką Jonasa. Teraz chłopak przynajmniej siedział i rozglądał się, czego nie można było powiedzieć o jego panu. Skręciliśmy za róg i kolejna uliczka doprowadziła nas do Placu. Przeciskaliśmy się pomiędzy piekarczykami z tacami bochenków na głowach i pomiędzy chłopskimi wozami gotowymi do wyładunku na stragany już ustawione po obu stronach wież bramy. Tłum falował, przybywający późno spieszyli się, aby rozłożyć swoje stoły i daszki nad nimi, miejscowi tłoczyli się z sakiewkami pobrzękującymi monetami, patrzyli tu i tam, polując na okazje w szarym świetle przedświtu. — Będziemy potrzebowali dużo szczęścia, żeby w tym tłumie odnaleźć człowieka starościny. — Słoneczko próbował złapać bułkę z mijającej go tacy, ale nie udało mu się.

— Miej trochę wiary, człowieku — odpowiedziałem. — Jak trudno może być rozpoznać króla? Zawiesiłem lejce Opornego na łęku siodła i przeczesałem włosy obiema rękami, rozsypując je na ramionach i plecach. Dotarliśmy do bram. Gładki, wysoki mur nad nami sięgał blednącego nieba. Kopyta naszych zwierząt stukały o bruk, kiedy przechodziliśmy ciemnym tunelem długim na dziesięć jardów grubości muru. — Mam jechać z wami. — Głos dotarł do nas z ciemności po jednej ze stron wyjścia. — Widzisz, Słoneczko, zostaliśmy rozpoznani. — Odwróciłem się do niego z uśmiechem. Światło ze wschodu rysowało już kontur jego twarzy. Z cienia wysunęła się czarno odziana postać. Kobieta. Zbliżyła się do nas. Siedziała na wysokim, czarnym ogierze szczelnie owinięta ciemnym płaszczem, jakby spodziewała się chłodu. — Czy przyniosłaś nam mapę? — wyciągnąłem ku niej rękę. — Ja jestem mapą — odpowiedziała. Zauważyłem ślad uśmiechu na jej ustach. — A jak nas rozpoznałaś? — zapytałem, chwytając lejce ponownie obiema rękami. W odpowiedzi dotknęła palcami policzka. Moje blizny zapłonęły na moment, bez wątpienia kolejne echo ognia Goga, bo z pewnością już dawno temu zapomniałem, jak to jest się rumienić. Słoneczko nic nie powiedział, ale czułem za swoimi plecami, jak bije z niego samozadowolenie. — Ja jestem Honorus Jorg Ancrath, król krainy, o której nigdy nie słyszałaś. Ten szczerzący zęby idiota za mną to Greyson Bezziemny, bękart jakiegoś szacownego rodu posiadaczy kilku suchych akrów na Końskim Wybrzeżu, świetnie się nadających do produkcji skał. Mnie możesz nazywać Jorg, a jego Słoneczko. I idziemy na piechotę. — Lesha. Jedna szesnasta zgrai wnuków starościny. — Jej wnuczka? To zaskakujące. Odniosłem wrażenie, że starościna nie spodziewa się naszego powrotu. Zdawało się, że dziewczyna nie miała zamiaru odpowiedzieć, bo jakieś sto jardów jechała obok nas i naszych zwierząt w milczeniu. — Jestem pewna, że sąd mojej babki co do waszej wyprawy jest trafny i pozostaje niezmieniony. Wciąż nie mogłem się jej przyjrzeć, takiej poowijanej szatą, ale sposób, w jaki się trzymała na koniu, mówił mi, ze musi być przyjemna dla oka, może nawet piękna. — Dlaczego więc cię posłała, lady Lesha? — zapytał Słoneczko. Przerwał ciszę, którą chciałem, żeby ona wypełniła. Brak pytania często pobudza do odpowiedzi, czasem do odpowiedzi na pytanie, którego może byś nie zadał. — Nie posłała mnie, sama zdecydowałam. Tak czy owak, nie będzie za mną tęsknić. Ma mnóstwo wnuków, a mnie daleko do bycia jej ulubienicą. Ciszy po tym oświadczeniu nikt nie chciał przerwać. Lesha zsiadła z konia i prowadziła go obok nas. Nastał świt, szarości ustąpiły, a niebo na wschodzie obiecująco pojaśniało. Wreszcie pierwszy olśniewający skrawek słońca pojawił się nad horyzontem, rzucając w naszą stronę długie cienie. Spojrzałem teraz na Leshę i już nie miałem jej za złe tego ruchu dłoni ku twarzy na znak mojej blizny. Cała jej twarz była równie mocno poparzona jak część mojej. Jej skóra była jak stopiona, jakby polała się jak ciekła skała i zastygła na nowo. Oparzelizna zaskoczyła mnie, ale nie bardziej niż fakt, że przeżyła. Odwzajemniła moje spojrzenie. Jej oczy były niebieskie. — Czy wciąż jesteś pewien, że chcesz iść do Iberico? — Zsunęła z głowy kaptur. Nie miała włosów, skóra była w białych, brzydko różowych i brązowych plamach, a po uszach pozostały tylko dziury. — Niech mnie szlag, jeśli ja chcę. — Słoneczku zaparło dech. Sięgnąłem po jej lejce i oboje zatrzymaliśmy się na drodze. Oporny stał obok jej konia, a Słoneczko kilka jardów przed nimi i patrzył na nas. — A dlaczego, pani, tobie tak zależy, żeby tam wrócić? — zapytałem. — Nie powinnaś na zimne dmuchać, skoro już raz się sparzyłaś? — Może nie mam już nic do stracenia — odpowiedziała. Linię jej warg wyznaczała tylko grudkowata chrząstka. Nie odwróciła wzroku. Ja zamknąłem oczy na sekundę i pod powiekami błysnęła mi kropka czerwonego światła. Maleńka czerwona plamka Fexlera, zmuszająca mnie do tej podróży. — A co kazało ci tam się udać za pierwszym razem? Czy miałaś nadzieję znaleźć w ruinach skarby? Albo wrócić do Albaseat w sławie wielkiego odkrywcy? — Potrząsnąłem głową. — Myślę, że nie. To nie są

dobre powody. Nie dla członka rodziny starościny. Myślę, że skusiła cię tajemnica. Chciałaś odpowiedzi. Chciałaś się dowiedzieć, co Budowniczowie tam ukryli, tak? Odwróciła teraz wzrok i splunęła jak mężczyzna. — Nie znalazłam żadnych odpowiedzi. — Ale to nie znaczy, że ich tam nie ma. — Nachyliłem się ku niej. Wzdrygnęła się, nie spodziewała się takiej bliskości. Złapałem ją za tył jej łysej głowy, skóra była tam nieprzyjemnie pomarszczona. — To nie znaczy, że zadawanie takich pytań nie jest najprawdziwszą rzeczą, jaką stworzenia takie jak ty i ja możemy zrobić. — Choć się opierała, przyciągnąłem ją bliżej. Była wysoka jak na kobietę. — Nie możemy żyć w sidłach strachu. Takie życie to powolna śmierć — Mówiłem teraz szeptem, pochylając się ku niej, aż między naszymi twarzami był już tylko cal odległości. Chyba spodziewałem się, że będzie pachnieć spalenizną, ale nie miała żadnego zapachu, perfum czy potu też nie. — Jedźmy tam i naplujmy w twarz każdemu, kto twierdzi, że dawna wiedza jest nie dla nas, co? — Pocałowałem ją w policzek i zrobiłem to dlatego, że się tego bałem, bo chociaż zdrowy rozsądek może mi coś czasem nakazać, to strach nigdy. Lesha wyrwała mi się. — Dzieciak z ciebie. Nie wiesz, o czym mówisz. — Ale nie wydawała się niezadowolona. Jechaliśmy aż do południa i żeby się schronić przed słońcem stanęliśmy na postoju w cieniu drzew oliwnych. Żona chłopa była na tyle przedsiębiorcza, że odłożyła sjestę na później i podała nam wino, sery i twardy ziołowy chleb. Starucha przeżegnała się ukradkiem, kiedy zobaczyła Leshę, ale miała na tyle przyzwoitości, żeby się nie gapić. Usiedliśmy do posiłku odesławszy babę z pustym koszykiem i garścią miedziaków, która wystarczyłaby na dwa razy tyle jedzenia w dobrej tawernie. — Opowiedzcie mi o Maurach — zwróciłem się do moich kompanów. Ser, który zlizywałem z palców, był jednocześnie miękki i chrupiący. Pachniał jak coś, czego z pewnością nie powinno się jeść, ale miał przyjemnie złożony i pikantny smak. — O których? — zapytała Lesha. Wydawało się, że śpi, wyciągnięta na zakurzonej ziemi w cieniu drzewa, z głową ułożoną na zawiniątku z płaszcza. Miała rację. W Albaseat widziałem co najmniej tuzin Maurów; każdy owinięty białą szatą, z głową schowaną w kapturze burnusa, zajęty handlem czy innymi swoimi interesami. — Opowiedz mi o kalifie Liby. — To był chyba dobry początek. — Ibn Fayed — wymamrotał Słoneczko. — Wrzód na dupie twojego dziada. — Czy pracuje dla niego wielu takich jak Qalasadi? — zapytałem. — Matemagików? Nie — odpowiedział mi Słoneczko. — Nie ma ich wielu — dodała Lesha. — I na pewno nie służą żadnym panom. Tacy jak on chodzą ścieżką czystości i niewiele pragną od życia. — Złota też nie? — zdziwiłem się. Lesha uniosła głowę, żeby na mnie spojrzeć, a potem usiadła, opierając się o drzewo. — Tylko osobliwości budzą ich zainteresowanie. Dziwa, jakie może i my znajdziemy w Iberico, albo stare zwoje z czasów Budowniczych, metody liczenia, dawna wiedza, ten rodzaj mądrości, której się nigdy nie zapisuje na niczym trwałym albo co umielibyśmy przeczytać. — Czy Ibn Fayed najeżdża Końskie Wybrzeże, żeby rabować, czy żeby się tu osiedlić, czy może to kara za brak wiary w Proroka? — Znałem zdanie mojego dziadka i mojego wuja na ten temat, ale zawsze dobrze jest poznać inne punkty widzenia. — Jego lud chce tu wrócić — wyjaśniła Lesha. To było coś nowego. Mądra wnuczka starościny znała całą księgę, nie tylko jej ostatnią stronę. — Wrócić? — W Albaseat dało się zauważyć liczne ślady ręki Maurów, ale nikt nie wydawał się chętny o tym mówić. — Kalifowie panowali tutaj równie długo jak królowie. Przed Budowniczymi i po nich. Skryby nazywają ich dzisiaj najeźdźcami, podpalaczami, poganami, ale wszystko, z czego jesteśmy dumni, ma w sobie coś ze sprytu Maurów. — A więc nie tylko ładna buźka — skomentowałem. Ta dziewczyna czytała, takie opinie nie mogły się uformować na podstawie tego, co inni uważali, że można bezpiecznie nauczać. Kościół trzymał krótko królestwa Końskiego Wybrzeża i Zachodnie Porty — tak krótko, że ledwo dyszały. Opinia księży o poganach była jak najgorsza, a tu na dalekim południu niebezpiecznie było nie zgadzać się z człowiekiem w sutannie. W każdym mieście jakiś skryba pisał historię od nowa — ale tego, co leżało dookoła zapisane w kamieniu, nie można zmienić.

Lesha nie obraziła się na mnie za kpinę, a przynajmniej myślę, że nie, bo trudno się dopatrzeć emocji pod takimi bliznami. Przez jakiś czas leżeliśmy w ciszy. Prawie żadnego dźwięku oprócz dalekiego pobrzękiwania koziego dzwonka. Dlaczego stara koza nie leżała gdzieś w cieniu, nie miałem pojęcia. Upał owijał nas jak kocem, pozbawiał chęci do jakiegokolwiek ruchu. — Nie spieszyło ci się, Jorgu, żeby ratować tego chłopca — odezwał się Słoneczko. Myślałem, że śpi już od kwadransa, ale najwyraźniej poranek przewijał mu się przed oczami. — Nie ratowałem jego, ratowałem ciebie. Możesz mi się jeszcze przydać. — Pozwoliłbyś mu umrzeć? — Słoneczko zmartwił się. — Tak. Nic dla mnie nie znaczył. — Pod zamkniętymi powiekami zobaczyłem złote loki i krew. Otworzyłem oczy i usiadłem. Rozbili głowę Williama o przydrożny kamień milowy, rozhuśtali go trzymając za stopy i uderzyli o kamień. Stało się. Świat toczył się dalej. A ja nauczyłem się, że nic nie ma znaczenia. — Nie mogłem tam stać i tylko patrzeć, co się dzieje — powiedział Słoneczko. — Nie można skopać dziecka na śmierć na oczach strażnika lorda Hansy. — Zareagowałeś sam z siebie czy ze względu na mojego dziadka? — To był mój obowiązek. Sięgnąłem do koszyka po ostatnią oliwkę. Rozgryzłem ją i poczułem jej przyjemne ciepło i złożony smak. — Czy zareagowałbyś, gdyby to nie był twój obowiązek? Słoneczko pomyślał chwilę. — Tak, gdyby on nie był tak paskudnie wielki. — Bo nie mogłeś patrzeć na to, co się dzieje? — zapytałem. — Tak — odpowiedział. — Nie wolno żyć połowicznie, Greyson. — Odwinąłem rękaw mojej zakurzonej koszuli, żeby pokazać mu blizny po cierniach, blade znaki na opalonej skórze. — Słyszałem kiedyś księdza mówiącego o zbawieniu. Uczulał nas, że tylko dlatego, że nie możemy zbawić każdego, nie możemy przestać dążyć do zbawienia ludzi blisko nas. Tacy są księża. Gotowi w każdej chwili się poddać. Prześcigający się w przyznawaniu się do własnej słabości, jakby była cnotą. — Wyplułem pestkę oliwną. — Albo warto ratować dzieci tylko dlatego, że są dziećmi, albo nie warto ich ratować. Twoje działanie nie powinno być kwestią przypadku: widzisz jedno dziecko, ale nie widzisz drugiego. Jeśli warto je uratować, to uratuj je wszystkie, znajdź je, chroń je, niech to będzie dziełem twojego życia. Jeśli nie, to skręć w inną ulicę, żebyś nawet nie zobaczył tego, co mógłbyś zobaczyć, odwróć głowę, zakryj oczy. Problem rozwiązany. — Chciałbyś je wszystkie uratować, prawda? — miękko odezwała się Lesha po mojej drugiej stronie. — Znam kogoś, kto próbuje. I gdybym nie dostał nauczki, to tak, chciałbym je wszystkie uratować. Żadnej połowiczności. Niektórych rzeczy nie da się podzielić na pół. Nie można na wpół kogoś kochać. Nie można na wpół kogoś zdradzić, lub na wpół okłamać. Zapadła cisza. Nawet koza zasnęła. Leżeliśmy pod drzewami, aż cienie się wydłużyły i żar lejący się z nieba zelżał na tyle, że dało się wytrzymać. Jechaliśmy całe popołudnie i wieczór. Na noc zatrzymaliśmy się w wyschniętej dolinie dziesięć mil dalej na północ; nad nami tylko niebo z gwiazdami, a wokół serenada furkoczących, cykających i bzyczących owadów. Gaje oliwne i drzewa korkowe zostały daleko za nami. W dolinach takich jak ta nic nie rosło oprócz bezlitosnych cierni, kolczastych krzewów i kwiatów kreozotu, razem nadających nocnemu powietrzu mocny zapach, ale żadnego drewna na ognisko. Zjedliśmy więc trochę suchego chleba, kilka jabłek i pomarańczy z targu w Albaseat, i popiliśmy winem tak mocno czerwonym, że prawie czarnym. Leżałem, obserwując toczące się po niebie gwiazdy i słuchając rżenia koni, prychania Opornego i chrapania Słoneczka. Od czasu do czasu Lesha pojękiwała przez sen, cichutko ale boleśnie. A wszędzie dookoła brzmiała bezustannie orkiestra nocnych pełzaczy, dźwięki przychodzące falami, jakby wraz z zachodem słońca powstał wokół nas ocean. W jednej ręce trzymałem moją miedzianą szkatułkę, drugą dotykałem ziemi pokrytej pyłem. Jutro ruszymy na piechotę. Tak będzie słusznie, nie tylko dlatego, że szkoda zabierać dobrego konia w zatrute rejony. Niektóre miejsca człowiek powinien przejść na swoich własnych nogach. Niektóre podróże wymagają szczególnej perspektywy. Przebyte mile znaczą więcej, kiedy robisz krok za krokiem i czujesz, jak zmienia się ziemia pod twoimi stopami.

Zamknąłem wreszcie oczy i mrowie gwiazd zastąpiła jedna, czerwona. Pojedyncza gwiazda prowadziła mędrców do stajni w Betlejem. Zastanawiałem się, czy jakiś mędrzec poszedłby za gwiazdą Fexlera.

7 Historia Chelli Sześć lat wcześniej Pokonana na bagnach Kantanlonii Zapach ziemi, kruszonej w palcach czerwonej gleby, która mówi ci, że jesteś w domu. Słońce, które oświetlało życie od dziecka do mocnego młodego mężczyzny zatacza łuk od karmazynowego wschodu do karmazynowego zachodu. W ciemnościach ryczą lwy. — To nie twoje miejsce, kobieto. Ona chce, żeby to było jej miejsce. Przyciągnęła ją tutaj siła jego tęsknoty, jazda na fali jego odejścia. — Wracaj do domu. — Jego głęboki głos rozkazuje. Wszystko, co mówi, tchnie mądrością. — Mogę ci powiedzieć, dlaczego cię polubił. — Ona nie ma domu. — Ty też go lubisz, ale jesteś zbyt rozbita, żeby wiedzieć, co z tym zrobić. — Nie waż się, Kaszta, litować nade mną. — Zajarzył się gniew, o którym myślała, że już się wypalił. Czerwona ziemia, białe słońce, niskie chaty, wszystko wydaje się dalekie. — Moje imię, Chello, nic ci nie powie. Wracaj do domu. — Nie rozkazuj mi, Nubańczyku. Mogłabym cię znowu uczynić swym niewolnikiem. Swą zabawką. — Jego świat jest teraz jasną plamką w rogu jej pola widzenia, szczegóły giną w ornamentalnym pięknie. — Mnie już tam nie ma, kobieto. Jestem tutaj. W bębniącym kręgu, w cieniu chaty, w odcisku łapy lwa. — Z każdym słowem jego głos staje się cichszy i głębszy. Chella podniosła twarz z cuchnącego błota i splunęła ohydną wodą. Jej ramiona po łokcie ginęły w bagnie i cała ociekała gęstym szlamem. Splunęła ponownie zdrapawszy zębami błoto z języka. — Jorgu Ancrath! Sieć nekromancji, którą snuła przez wiele miesięcy, i która przeniknęła każde wsysające bajoro, która sięgnęła na całe sążnie głębokości do nawet najstarszych bagiennych umarłych, teraz była w strzępach, wykrwawiała się, psuta przez żaby, robaki i brodzące ptaki. Chella zaczęła tonąć, więc musiała zebrać te resztki sił, które jej zostały, żeby rzucić się na kawałek twardszej ziemi, wznoszący się z błota niski wzgórek. Niebo było blado niebieskie, wyblakłe, jakby za długo pozostawało w słońcu. Leżała na plecach, czuła jak przechodzą ją ciarki, jak zimne są jej boki i jak gorąca jest jej twarz. Jęknęła. Ból. Kiedy nekromanta zużywa za dużo swojej mocy, kiedy śmierć się z niego wypaliła, tylko ból wypełnia pustkę. Przecież tym właśnie jest życie. Bólem. — Niech go szlag! — Chella leżała, dysząc i czując, że żyje mocniej niż kiedykolwiek w ciągu ostatnich dekad, że ledwo dotyka granic krainy umarłych. Zgrzytała zębami, mięśnie jej stwardniały i ból przychodził falami. — Do diabła z nim! Kruk, czarny i błyszczący, usiadł na kamieniu w najwyższym punkcie pagórka i przyglądał się jej uważnie. Przemówił do niej, jego skrzekliwe krakanie z sekundy na sekundę nabierało znaczenia. — To nie ból powrotu trzyma nekromantę z dala od życia. To nie ból trzyma go tak daleko jak tylko można bez utraty kontroli. To wspomnienia. Słowa wychodziły z dziobu kruka, ale to były słowa jej brata, słowa sprzed wielu lat, kiedy udzielał jej pierwszych lekcji, kiedy po raz pierwszy kusił ją tym, co to znaczy być zaprzysiężonym śmierci. Czasem żałowała i winiła go, jakby to on ją zepsuł, jakby słowa wystarczyły, żeby oddzielić ją od wszystkiego, co słuszne. Ale Jorg Ancrath skończył z całym tym gadaniem jej brata. Ściął mu głowę pod górą Honas, zjadł jego serce i skradł część jego siły. — Znikaj, kruku — wysyczała przez zaciśnięte zęby. Ale przed oczami zaczęły jej się przesuwać wspomnienia, ciekły jak ropa z rany, tryskająca pod naciskiem palców. Kruk przyglądał się jej. Kamień pod jego cienkimi szponami pokryty był wysepkami porostu, plamami blado pomarańczowymi i wyblakle zielonymi, jakby zżartymi chorobą. Spod ledwo otwartych powiek Chella widziała jego czarne, błyszczące oczka. — Nie ma nekromanty, który by wiedział, co go czeka, kiedy podąża szarą ścieżką do krainy umarłych.

— Znowu zakrakał, krótko i skrzekliwie, jak kruk powinien, a potem wrócił do głosu jej brata i jego nauk. — Każdy ma swoje powody, czasem przerażające powody, od których człowiekowi robi się niedobrze, ale bez względu na motywację, bez względu na to, jak zimne i dziwne są ich umysły, oni nie wiedzą, czym jest to, co zapoczątkowali. Gdyby można im to zawczasu wyjaśnić, pokazać ohydny obraz, nikt z nich, nawet najgorszy, nie zrobiłby pierwszego kroku. Nie kłamał. Mówił szczerą prawdę. Ale słowa to tylko słowa i one rzadko zawracają z drogi kogoś, kto tego nie chce. — Szłam za tobą, Cellanie. Twoją ścieżką. — Przypomniała sobie jego twarz, twarz swojego brata, z tamtych lat, kiedy jako dzieci byli razem. Szczęśliwe lata. — Nie! — Ból był lepszy niż to wspomnienie. Próbowała nie myśleć, zamienić umysł w kamień, niczego nie dopuszczać. — Takie jest życie, Chello. — Ptaszysko wydawało się rozbawione. — Wpuść je. Za zamkniętymi oczami obrazy walczyły o jej uwagę, ale zmiotła je fala wspomnień. Zobaczyła w nich kruka: zanurzał szkarłatny dziób w otwartych zwłokach. — Życie jest słodkie. — Znowu zaskrzeczał. — Skosztuj go. Chciała złapać kruka gwałtownym ruchem ręki w szponach bólu. Zniknął. Żadnego machnięcia skrzydłami, żadnego głosu z wysoka, tylko jedno złamane, brudne pióro, jakby w ogóle nic więcej nie było. Słońce, świadek długotrwałej udręki Chelli, zaszło i w końcu, w ciemności rozświetlanej tylko gwiazdami, mogła usiąść. W głowie pulsowały jej wspomnienia. Nie cała mapa życia, które zostawiła za sobą, ale dość, żeby pasowało do punktu, w którym stała: na granicy życia i śmierci. Objęła się ramionami i poczuła swoje wystające żebra, zapadnięty brzuch, zwiotczałe piersi. Najzimniejszym faktem, najsurowszym sądem była jednak suma jej wspomnień. Na ścieżkę, którą wybrała, nie sprowadziła jej żadna tragedia. Nie uciekała przed żadnym okropieństwem, nie było żadnego występku zbyt okropnego, żeby z nim żyć, nie gonił jej żaden paniczny strach. Nic innego tylko zwykła chciwość, żądza władzy i ciekawość. Te potrzeby kazały jej chodzić z umarłymi, wygrzebywać nieprawość, odrzucać wszelkie człowieczeństwo. Nic poetyckiego, tajemniczego czy szlachetnego. Tylko nędzne, małe zachcianki zwykłego, małego życia. Chella odetchnęła głęboko, choć wolałaby nie. To Jorg Ancrath jej to zrobił. Czuła, jak wali jej serce w piersi. Ledwie odrósł od ziemi, a pokonał ją dwa razy. Zostawił ją tu bardziej żywą niż umarłą, kazał czuć! Zdjęła pijawkę z nogi, potem drugą, obie odęte jej krwią. Skóra swędziała ją od ugryzień komarów; z tymi stworzeniami nie miała do czynienia od lat. Kiedyś nie mogły jej nawet dotknąć, żeby drobna iskierka życia nie uszła natychmiast z ich drobnych ciał. Bagno cuchnęło. Poczuła to po raz pierwszy, chociaż spędziła już całe miesiące w jego objęciach. Cuchnęło, a smakowało jeszcze gorzej. Chella spróbowała wstać na słabych, drżących nogach. Jej nagie, pokryte błotem ciało trzęsło się z zimna, ale też z głodu, a przede wszystkim ze strachu. Nie bała się ciemności ani bagna, ani długiej podróży przez nieprzyjemne krainy. Przerażał ją Martwy Król. Przerażała myśl o jego chłodzie, jego pytaniach, jego wyglądzie, kiedy będzie musiała stanąć przed nim w strzępach swojej mocy i zdać sprawę z niepowodzenia. Jak do tego doszło? Nekromanci byli panami śmierci, nie jej sługami. Ale kiedy wśród ich najciemniejszych poczynań powstał nieproszony Martwy Król, nekromanci znowu poczuli strach, który wydawało im się, że już dawno zniknął z ich dróg. I nie chodziło o tę małą intrygę Chelli pod Górą Honas. Teraz to wiedziała, chociaż przez ponad rok uważała, że to ona wywołała Martwego Króla, demona obudzonego jej zagłębianiem się w miejsca nie przeznaczone dla człowieka, stwora skupionego tylko na niej, potem na jej bracie i kilkorgu innych wokół nich. Ale Martwy Król przemawiał do wszystkich, którzy spoglądali poza życie; którzy sięgali dalej i sprowadzali spoza zasłony to, czym można było wypełnić szczątki tych, którzy odeszli. I wszystkich, którzy chcieli takiej mocy, prędzej czy później Martwy Król trzymał w swojej ręce. I nie wypuszczał. I dlaczego posłał ją przeciwko temu chłopcu? I jak to się stało, że zawiodła? — Niech cię szlag, Jorgu Ancrath. — Chella opadła na kolana i zwymiotowała czymś ciemnym i kwaśnym.

8 W sześciu królestwach, które zabrałem księciu Strzały, było wiele miast większych, czystszych, ładniejszych i pod każdym względem lepszych od Hodd Town. Były miasta, których jeszcze nie widziałem, miasta, gdzie ludzie nazywali mnie królem i gdzie na rynkach i placach stały moje posągi. Nie zbliżyłem się do nich nawet na dziesięć mil, a one też były piękniejsze niż Hodd Town. Ale Hodd Town było bardziej moje. Dłużej je oblegałem, wziąłem je sam osobiście, aż ulice spłynęły krwią, kiedy Jarco Renar się zbuntował. W tym mieście nie pamiętano Orrina ze Strzały. Nikt w Hodd Town nie mówił o jego dobroci czy wizji i nikt nie głosił powszechnego przekonania, że nazwą go świętym, zanim jeszcze ostygnie pamięć o nim. Całe miasto wyległo na powitanie nas. Nikt nie zostaje w domu, kiedy w bramy wjeżdża Straż Gildenu. Stojący wzdłuż ulic górale wiwatowali i machali wszelkimi możliwymi flagami. Następnego dnia, zachrypnięci, z głowami, w których pobrzmiewać będą echa świętowania, może jeden na dziesięciu będzie wiedział, dlaczego tak wiwatował. Ale w miejscu takim jak Wyżyny trudno by było nie podniecać się wszystkim, co obce i egzotyczne. Szczególnie, jeśli nie zostaje na dłużej i nie przygląda się twojej siostrze. Jechałem na czele kolumny i prowadziłem ją ku bramom dworu lorda Hollanda, najpiękniejszego budynku w mieście, w każdym razie najpiękniejszego ukończonego budynku. Tylko katedra zaćmi go któregoś dnia. Sam lord Holland, zwalisty, spocony mężczyzna w wytwornym stroju, zjawił się, by otworzyć swoje podwoje; tuż za nim, kiwając się na boki i zasłaniając podbródek srebrnym wachlarzem wysadzanym perłami, kroczyła jego żona. — Królu Jorgu! Czynisz zaszczyt mojemu domowi. — Lord Holland ukłonił się. Jego twarz mówiła, że włosy powinien mieć siwe, więc obawiałem się, że ukłon pozbawi go tej błyszczącej, czarnej peruki, ale pozostała na głowie. Może były to więc jego własne włosy, które czernił pomadą z sadzy. — W istocie — zgodziłem się. — Postanowiłem u ciebie przenocować, gdyż czekam na wieści z Upiornego. Pobrzękując zbroją, zsunąłem się z siodła i kazałem się prowadzić. — Kapitanie Harran — odwróciłem się i gestem nakazałem mu się nie odzywać. — Zatrzymamy się tu do świtu. Bez dyskusji. Stracony czas nadrobimy w drodze. Nie podobało mu się to, ale znaliśmy się na tyle dobrze, żeby po krótkiej chwili wpatrywania się we mnie, odwrócił się i zarządził wystawienie wart wokół dworu Hollanda. Straż Hollanda chciała zatrzymać Gorgotha podążającego za mną i Makinem ku frontowym drzwiom. Wykazali się odwagą, trzeba przyznać. Ja widziałem, jak Gorgoth łapie dwóch ludzi za głowy i zgniata im czaszki bez żadnego wysiłku. Wyczuwając jakiś problem, lord Holland zatrzymał się na schodach przede mną. Odwrócił się i spojrzał na mnie pytająco. — Gorgoth przejdzie ze mną przez Bramę Gildenu w Vyenne. Ma więc chyba, Hollandzie, wystarczająco wysoką rangę dla twoich drzwi. — Kiwnąłem mu głową na znak, że może iść dalej. Wartownicy cofnęli się z wyraźną ulgą, a my weszliśmy do środka. Komnaty gościnne lorda Hollanda okazały się lepiej niż dobrze wyposażone; luksusowe mogłoby nawet być zbyt skromnym słowem. Podłogi pokrywały grube, jedwabne dywany, sprowadzone z Indusa, tkane w wizerunki najróżniejszych pogańskich bogów. Na każdej ścianie wisiały dzieła sztuki, czy to gobeliny, czy malowidła, sufity ozdabiała wyszukana, pozłacana sztukateria. Holland zaproponował mi swoje własne pokoje, ale nie chciałem wąchać przykrych zapachów starego człowieka, a poza tym, gdyby były jeszcze bogatsze niż gościnne, mógłbym nie oprzeć się pokusie, żeby coś ukraść. — Dekadencja zaczyna się tam, gdzie budżet na upiększanie własnego domu przewyższa sumy wydawane na zapewnienie mu bezpieczeństwa. — Odwróciłem się do Makina. Zamknąwszy drzwi Gorgoth stanął już obok niego. Makin przygładził włosy i uśmiechnął się. — Ładnie tu. Bez wątpienia. Gorgoth rozglądał się dookoła. — Cały świat zagląda do tego pokoju. Miał rację. Holland zebrał przedmioty ze wszystkich zakątków imperium, a nawet spoza niego. Dzieła genialnych twórców. Ich wysiłek zamknięty w czterech ścianach, żeby cieszyć oko gości bogatego lorda. Gorgoth jedną ręką podniósł eleganckie krzesło, obejmując palcami wyszukaną ślimacznicę. —

Piękno, które można znaleźć pod górami, jest... solidniejsze. — Postawił krzesło na podłodze. Wyobraziłem sobie, jak się rozpada, gdy Gorgoth próbuje na nim usiąść. — Co my tu robimy? Makin pokiwał głową. — Mówiłeś, paskudne łóżka, szczerzący zęby oficjele, pchły. A tu, proszę. Łóżka prezentują się świetnie. Może trochę za miękkie i... — spojrzał na Gorgotha — za słabe. Ale może są pchły, choć z pewnością wyższej klasy pchły, no i tak, oficjele szczerzyli zęby. Nie odpowiedziałem, lecz rzuciłem się na ogromne łoże. Zapadłem się w puchową kołdrę, która zamknęła się nade mną, jakbym wpadł w głęboką wodę. — Muszę coś przemyśleć. — Z wysiłkiem uniosłem głowę, żeby spojrzeć na Gorgotha. — Wy dwaj możecie się zabawić. Jeśli będzie trzeba, poślę po was. Bądź czarujący, Makinie. Ty, Gorgoth, nie zjedz nikogo. — Zarechotał na to. Ruszyli ku wyjściu. — Gorgoth! — Zatrzymał się przy drzwiach. Drzwiach na tyle wysokich, że nawet on nie musiał się schylać. — Nie pozwól im szydzić z ciebie. Jeśli ktoś spróbuje, możesz go zjeść. Udajesz się na Zgromadzenie jako Król Spod Góry. Stu może jeszcze tego nie wie, ale się dowiedzą. Gorgoth przechylił tylko głowę i wyszedł za Makinem. Miałem swoje powody, żeby zabrać leukrotę na Zgromadzenie, i choć były słuszne, to co innego przekonało Gorgotha — a potrzebował przekonania, rozkazywać mu nie mogłem. Przekonało go, że będzie miał szansę reprezentować swój nowy lud, trolle. I to też był dobry powód. Miałem wokół siebie niewielu ludzi, którzy mogli otwarcie ze mną rozmawiać i powiedzieć mi szczerze, że myślą, że się mylę. Miałem tylko jednego, któremu nie mogłem rozkazywać, i który raczej skręciłby mi kark niż był posłuszny wbrew swoim instynktom. Siedziałem na kruchym krześle lorda Hollanda, przy orzechowym biurku tak gładkim, że aż lśniło, i grałem sam ze sobą w szachy, które podebrałem strażnikom. Spędziłem kilka godzin, wpatrując się w pola szachownicy i przesuwając figury na przeznaczone im miejsca. Z przyjemnością trzymałem je w dłoni i ślizgałem po marmurze. Czytałem kiedyś, że Budowniczowie robili zabawki, które mogły grać w szachy; zabawki tak małe jak srebrny goniec w mojej ręce, które mogły pokonać każdego gracza bez zastanawiania się nad kolejnym ruchem, pokonać nawet najbystrzejszych spośród swoich twórców. Laufer stawiany na szachownicy wydał miły dźwięk. Zacząłem wystukiwać nim rytm, zastanawiając się, czy jest jakiś sens w grze, którą zabawki potrafią wygrać. Skoro nie mamy lepszych gier, to może te mechaniczne mózgi pozostawione przez Budowniczych zawsze będą wygrywać. Holland najwyraźniej trzymał mnie za słowo i nie dopuszczał do mnie żadnych gości, żadnych petentów, petycji ani zaproszeń. Siedziałem sobie w jego luksusowym pokoju gościnnym i wspominałem. Był taki czas, kiedy zabrano mi złe wspomnienie. Nosiłem je w miedzianej szkatułce, aż w końcu musiałem je poznać. Każda zamknięta skrzynka, każdy sekret będzie cię gryźć, dzień po dniu, rok po roku, aż przeniknie do kości. Będzie ci stale szeptać: Otwórz i staw czoła niebezpieczeństwu albo wciąż się zastanawiaj — aż oszalejesz — co by się stało, gdybyś otworzył. Są inne wspomnienia, które chętnie odsunąłbym od siebie, nie pamiętał i nie wykorzystywał, ale szkatułka czegoś mnie nauczyła. Nie można od niczego się odciąć nie ponosząc straty. Nawet najgorsze wspomnienie jest częścią fundamentu, który utrzymuje nas na tym świecie. W końcu wstałem, przewróciłem i czarnego, i białego króla, i znowu opadłem na łoże. Tym razem dałem się mu pochłonąć i zapadłem w sen o zapachu białego piżma. Stałem przed drzwiami do sali tronowej mojego ojca w Wysokim Zamku. Znałem tę scenę. Znałem wszystkie sceny, które Katherine odgrywała dla mnie za tymi drzwiami. Umierający Galen — i moja obojętność zatarta przez całą jej przeszłość, bo przeciął on jak toporem i moje, i jej życie. Albo nóż mojego ojca wbity w moją pierś zwycięzcy w chwili, kiedy zwróciłem się do niego jak syn do ojca; bolesne przypomnienie tego jadu, jakim zawsze mierzył w moje serce. — Skończyłem z grami — odezwałem się. Położyłem dłoń na klamce wielkich drzwi. — Miałem kiedyś Brata, którego lekcję zapamiętałem na zawsze. Brat Hendrick. Dziki, nie znający strachu. Ledwo o nim wspomniałem, a już stał u mego boku, jak najgorszy z diabłów wezwany po imieniu. Stał przy mnie pod drzwiami mojego ojca, śmiejąc się i przytupując. Brat Hendrick, czarny jak Maur, z długimi włosami w czarnych węzłach, spływającymi mu po ramionach, szczupły i muskularny jak troll; na brudnej skórze odznaczała się jaskrawo różowa, postrzępiona szrama biegnąca od lewego oka do kącika ust. — Bracie Jorgu. — Skłonił głowę.

— Pokaż jej, jak umarłeś, Bracie — poprosiłem go. Wyszczerzył na to zęby i z chmury dymu zaszarżował na niego włócznik z Conaught. Włócznia z Conaught to paskudna broń, z podwójnym rzędem kolców na grocie, tak żeby nie dało się jej wyjąć, nie tnąc ciała na całej długości. Hendricka trafiła w brzuch i o ile pamiętam, usłyszałem brzdęk pękających ogniw kolczugi. Oczy mu się rozszerzyły, usta jeszcze bardziej wykrzywiły i poczerwieniały. Żołnierz Conaughtu nadział go na swoją włócznię i był poza zasięgiem miecza Hendricka, nawet gdyby ten miał jeszcze siłę się zamachnąć. — No cóż, wątpię, żeby Brat Hendrick mógł się wyswobodzić z tej włóczni — powiedziałem, a w tle słychać było krzyki i uderzenia miecza o miecz. — Może mógł walczyć, może by się uwolnił. Zostawiłby jednak na tych kolcach całe jardy swoich kiszek, więcej niż zachowałby we własnym ciele. Mógł próbować walczyć dalej, ale czasem jedynym wyjściem jest podnieść cenę, rzucić się w drugą stronę, pchnąć przeciwnika dalej drogą, którą sam wybrał, dalej niż on by tego chciał. Brat Hendrick upuścił miecz i zrzucił tarczę z ramienia. Obiema rękami chwycił włócznię wysoko za trzonek i wcisnął ją głęboko w siebie. Grot, czarny i ociekający krwią, pokazał się za jego plecami, a cały jard drewna z tnącymi ostrzami znalazł się w jego brzuchu, rozdzierając go na strzępy. Teraz mógł dosięgnąć wroga. — Patrz — powiedziałem. I Brat Hendrick walnął czołem w twarz włócznika. Zakrwawionymi rękami chwycił go za szyję i przyciągnął do siebie. Upadł na niego z zębami wbitymi w jego gardło. Chmura dymu zasnuła ich obu. — Ten włócznik powinien był wtedy odpuścić. Ty powinnaś odpuścić teraz, Katherine. Chwyciłem za obie klamki drzwi do komnaty tronowej i pociągnąłem, ale nie za metal, a za ciemną falę moich snów, dawnych snów w gorączce, kiedy leżałem w pocie własnego ciała zatrutego cierniami. Moje palce dotykające brązu i drewna zlodowaciały, a z każdej szczeliny drzwi zaczęła cieknąć ropa. Jej słodkawy swąd wciągnął mnie w tę noc, kiedy spocony obudziłem się z bólu i zobaczyłem nad sobą ręce Incha, człowieka ojca Glena. Jako dziewięciolatek niewiele rozumiałem, ale sposób, w jaki ode mnie odskoczył, wyraz jego twarzy, czoło spocone, jakby i on był w gorączce, to wszystko pomogło mi domyślić się jego zamiarów. On odwrócił się bez słowa i pospiesznie, choć nie biegiem, ruszył ku drzwiom. Powinien był biec. Moje ręce, zbielałe od lodowatego brązu klamek, czuły nie zimno metalu, lecz ciężar i gorąco pogrzebacza, który porwałem spod paleniska. Powinienem był być za słaby, żeby utrzymać się na nogach, ale ześlizgnąłem się ze stołu, na którym upuszczano mi krwi, prześcieradło spadło ze mnie i nagi podbiegłem do buzującego ognia. Incha dopadłem przy drzwiach i kiedy się odwrócił, wepchnąłem pogrzebacz między jego żebra. Zapiszczał jak zarzynany wieprz. Ja miałem mu tylko jedno do powiedzenia. Imię. „Sędzia”. Wznieciłem pożar nie dlatego, że było mi zimno, choć z gorączki szczękałem zębami i ręce mi się trzęsły. Wznieciłem pożar, bo chciałem być znowu czysty. Spalić i zatrzeć wszelki ślad Incha i zła, które wyrządził. Zatrzeć pamięć o mojej słabości i upadku. — Chciałem tam zostać — wyjaśniłem szeptem. I tak mnie słyszała. — Nie pamiętam, że wyszedłem. Nie pamiętam, jak blisko były płomienie. Znaleźli mnie w lesie. Chciałem dojść do dziewczynki—która—czeka—na—wiosnę, położyć się na ziemi, gdzie pochowałem psa, i czekać wraz z nią, ale złapali mnie, zanim tam dotarłem. Uniosłem głowę. — Ale to nie tam zmierzam dzisiaj, Katherine. Są takie znane ci prawdy, o których nie chcesz mówić. Nawet sobie, kiedy jesteś sam w ciemnościach. Są wspomnienia, które widzisz, a jednak nie widzisz. Rzeczy odłożone, abstrakcyjne i odarte ze znaczenia. Niektórych otwartych drzwi nie da się na nowo zamknąć. W wieku dziewięciu lat już to wiedziałem. A tu były drzwi, które zamknąłem bardzo dawno temu, jak wieko trumny, i to co w środku nie nadawało się już do oglądania. W moich rękach drżał strach, więc na przekór mocniej ścisnąłem klamkę. Nie chciała tego ani jedna cząstka mnie; chciałem przepędzić Katherine z moich snów i być znowu panem swoich nocy — a uczciwość była moją najostrzejszą bronią. Pociągnąłem za klamki do tych drzwi zimna i zepsucia, zawiesiłem się na nich i to było, jakbym wbijał włócznię we własny brzuch, cal po krwawym calu. Z piskiem protestu drzwi się otworzyły, ale nie na komnatę tronową mojego ojca, nie na jego dwór, lecz na ponury jesienny dzień, na pobrużdżoną ścieżkę wijącą się w górę kotliny, w której stał klasztor.

— Niech mnie diabli, jeśli to zrobię! W rękach diabła Brat Kłamca był już od dawna, ale nie na miejscu byłoby teraz o tym wspominać. Staliśmy na środku błotnistej drogi w podmuchach zimnego, wilgotnego wiatru z zachodu, a przed nami był klasztor. — Pójdziesz tam i poprosisz, żeby ci opatrzyli ranę — odezwał się Gruby Burlow. Burlow lepiej machał mieczem niż ktokolwiek inny i potrafił na każdego spojrzeć złym okiem, a tłuszcz nie czynił go rubasznym. Nie miał jednak tego autorytetu co Brat Price. — Niech mnie... Brat Rike trzepnął Kłamcę w tył głowy i ten przewrócił się na błotnistą drogę. Grumlow, Roddat, Sim i wszyscy pozostali skupili się przy Rike'u. — Niewiele by zobaczył — powiedziałem. Odwrócili się, żeby spojrzeć na mnie, podczas gdy ubłocony Kłamca powoli podnosił się z ziemi. Choć zabiłem Price’a trzema kamieniami, to wciąż byłem dla nich tylko chudym dziesięciolatkiem, którego nie trzeba było słuchać. To, że jeszcze żyłem, zawdzięczałem w równej mierze swoim umiejętnościom w posługiwaniu się nożem, jak i ochronie Nubańczyka. Dopiero dwa lata później, kiedy znalazł mnie sir Makin i czuwali nade mną i on, i Nubańczyk, mogłem otwarcie zacząć podejmować decyzje Braci. — O co chodzi, wypierdku? — Rike nie wybaczył mi śmierci Price'a. Chyba uważał, że mu ją ukradłem. — Niewiele by zobaczył — powtórzyłem. — Zabraliby go do lecznicy. To zazwyczaj osobny budynek. I pilnowaliby go, bo wygląda, jakby mógł ukraść bandaże, którymi go będą owijać. — Co ty tam wiesz! — Gemt zamierzył się, jakby miał mnie kopnąć, ale tak naprawdę nie miał tyle odwagi, żeby aż tak ryzykować. — Wiem, że w lecznicy nie trzymają złota. — Powinniśmy tam posłać Nubańczyka — stwierdził Brat Row. Splunął w kierunku klasztoru, posyłając sporą kiść swojej flegmy na dużą odległość. — Niech załatwi po pogańsku tych pobożnisiów. — Mnie poślijcie — zaproponowałem. Nubańczyk nie okazywał entuzjazmu dla tego przedsięwzięcia od chwili, kiedy tłusty Burlow je wymyślił. Miałem wrażenie, że Burlow zasugerował napad na Świętego Sebastiana tylko po to, żeby Rike przestał jęczeć. I żeby dać Braciom coś, co lepiej ich zjednoczy niż jego niezdecydowane komenderowanie. — Co chcesz zrobić? Poprosić ich, żeby się nad tobą zlitowali? — Gemt parsknął śmiechem. Zawtórował mu Maical, choć nie miał pojęcia, na czym polegał dowcip. — Tak właśnie. — No... mają sierociniec, to prawda. — Burlow potarł szczecinę na brodzie, przydając jej jeszcze kilka fałd. Cofnęliśmy się o dwie mile i rozbiliśmy obóz przy drodze, w cuchnącym lisem zagajniku karłowatych wiązów i olch. W swojej mądrości Burlow postanowił, że pójdę do klasztoru po wschodzie słońca, kiedy skończą się ich poranne modlitwy. Bracia rozpalili ogień i Gains zawiesił nad nim kociołek wyciągnięty z wózka bagażowego. Noc była ciemna, choć bezchmurna i ciepła. W powietrzu unosił się już zapach duszonego królika. Było nas około dwudziestu i Burlow chodził dookoła, przydzielając obowiązki. Sim i Gemt mieli pilnować drogi, a stary Elban miał siedzieć przy koralu i nasłuchiwać, czy nie zbliżają się wilki. Brat Grillo zaczął brzdąkać na tej swojej pięciostrunowej harfie — swojej od czasu, kiedy ją zabrał człowiekowi, który naprawdę umiał na niej grać — a gdzieś w ciemności wysoki głos śpiewał Smutek Królowej. To był brat Jobe, który śpiewał tylko wtedy, gdy niewiele można było zobaczyć w ciemnościach; jakby niewidziany stawał się innym chłopcem z innych stron. — Myślisz, że nie powinniśmy rabować klasztoru? — zadałem ciemności pytanie. Odpowiedziała głębokim głosem Nubańczyka. — To święci twojego ludu. Dlaczego chcesz ich okradać? Otworzyłem usta, żeby odpowiedzieć, ale natychmiast je zamknąłem. Wcześniej sądziłem, że chcę zbudować sobie reputację z braćmi na drodze i podzielić się z nimi zżerającym mnie od środka gniewem. Było jednak coś więcej... Oni byli moimi świętymi, ci mnisi w fortecy swojego klasztoru, śpiewający psalmy pośród echo—twórczych kamiennych ścian, przenoszący złote krzyże z kaplicy do kościoła. Zwracali się do Boga i może on im odpowiadał, ale zło, które mi wyrządzono nawet nie musnęło

powierzchni wód ich spokoju. Chciałem zastukać do ich drzwi. Moje usta może będą prosić o schronienie, może będę udawał sierotę, ale tak naprawdę będę pytał „dlaczego?”. To, co we mnie pękło, cokolwiek to było, zaczynało mieć za mało miejsca i nie mogłem tego ignorować. Musiałem potrząsnąć tym światem, aż zagrzechoczą mu wszystkie zęby, jeśli tego będzie trzeba, żebym uzyskał odpowiedź. Dlaczego? Brat Jobe skończył swą pieśń. — To jest coś, co można zrobić, miejsce, gdzie można pójść — odpowiedziałem Nubańczykowi. — Ja mam takie miejsce. — Gdzie? — Gdybym nie zapytał, nie powiedziałby mi. Żadna przerwa w rozmowie nie była za długa i nie mogła zachęcić Nubańczyka do odezwania się. — W domu. Tam, gdzie jest ciepło. Kiedy uzbieram dość monet, pojadę na Końskie Wybrzeże, do Kordoby, i statkiem przepłynę cieśninę. Z portu Kutta mogę już pójść na piechotę. To długa droga, zajmie całe miesiące, ale będę na ziemiach, które znam, wśród ludzi, których znam. Tutaj, w tym waszym imperium człowiek taki jak ja nie zajdzie daleko, nie sam, więc czekam, aż los zawiedzie nas wszystkich razem na południe. — Dlaczego tu przybyłeś, skoro tak bardzo nienawidzisz tego miejsca? — Zabolała mnie jego niechęć, choć nie była skierowana do mnie. — Sprowadzono mnie tu. W kajdanach. — Nie widziałem go w ciemnościach. Ale kiedy się poruszył, nieomal usłyszałem łańcuchy. Więcej się nie odezwał. Światło świtu powoli przedzierało się przez zagajnik i wypychało poranną mgłę. Musiałem zostawić Nubańczykowi swoje noże i krótki miecz. I nie przerywać postu. U bram klasztoru burczenie w brzuchu miało przemawiać na moją korzyść. — Zbadaj dobrze sytuację, Jorgu. — Burlow zwrócił się do mnie, jakby to od początku był jego pomysł. Bracia Rike i Hendrick ostrzyli osełkami swoje żelazne klingi i popatrywali na mnie, nic nie mówiąc. — Dowiedz się, gdzie śpią ci uzbrojeni — doradzał Czerwony Kent. Wiedzieliśmy, że mnisi mają najemnych strażników z Conaught, może żołnierzy z Reams, wysłanych tu przez lorda Ajaha, ale utrzymywanych z kasy opata. — Uważaj tam na siebie, Jors — wyseplenił Elban. Staruszek zawsze się martwił. Można by pomyśleć, że jak człowiekowi przybywa lat, to będzie się martwił mniej, ale nie Elban. I tak ruszyłem w drogę, a bracia zniknęli we mgle za moimi plecami. Po godzinie, zmoknięty i ubłocony, dotarłem do tego zakrętu drogi, z którego wcześniej obserwowaliśmy klasztor. Kilkaset jardów dalej mgła pozwoliła mi dojrzeć ciemny zarys budynku, a po jeszcze kilku krokach sugestia stała się faktem i zobaczyłem budynki rozciągające się na obu brzegach rzeki Brent. Usłyszałem gniewne pomruki wody uderzającej w młyńskie koło, zanim wolno jej było uciec na wschód ku polom rozciągającym się w dolinie. Swąd palonego drewna i lekki zapach smażeniny połaskotały moje nozdrza, a żołądek zaburczał w odpowiedzi. Minąłem piekarnię, browar i gospodę, ponure kamienne budynki, rozpoznawalne po rozchodzących się z nich odpowiednio zapachach chleba, słodu i piwa. Wszystkie wydawały się opuszczone, zapewne w porannych modlitwach brali udział pracujący i w polu, i przy stawach, i w chlewach. Droga do kościoła prowadziła przez cmentarz, gdzie prawie każdy nagrobek był przekrzywiony. Nad grobami wyrastały dwa wielkie drzewa, rozpychające się wśród najstarszych kamieni. Dwa karmiące się zwłokami cisy, echo dawniejszej wiary, dumnie stojące tam, gdzie ludzie przeżywali swoje życie w służbie białemu Chrystusowi. Zatrzymałem się i z bliższego drzewa zerwałem blado czerwoną jagodę, twardą i zakurzoną. Poobracałem ją między palcem wskazującym a kciukiem; była jakby echem tych ciał, z Spoza cmentarza doszedł mnie gregoriański śpiew, zapewne mnisi kończyli poranne modlitwy. Postanowiłem poczekać. Burlow miał taki plan, żeby ze skarbami ze Świętego Sebastiana ruszyć na północ. Dotrzeć na wybrzeże, gdzie w pogodny dzień można było popatrzeć daleko w Morze Spokoju i zobaczyć żagle i bandery co najmniej pół tuzina różnych krain. Port Nemla, owszem, odprowadzał podatki do Reams, ale na pewno nie liczył się z prawami lorda Ajaha. Panami byli tam lordowie piraci, a w takim miejscu można było sprzedać wszystko, od świętych relikwii po ludzkie ciało. Kupcami bardzo często byli żeglarze z Wysp, Brettańczycy z zatopionych ziem. Mówiono, że gdyby oni wszyscy naraz zeszli ze swoich statków i stanęli jeden obok drugiego, to Wyspy by ich nie pomieściły. Nubańczyk zamruczał mi kiedyś pieśń o mieszkańcach Wysp Brettańskich, których serca są dębowe.

Ale powiedział, że jeśli serca są z dębów, to krew jest z cisów, drzew mrocznych i starożytnych. Z cisowego drewna są ich długie łuki, którymi Brettańczycy ustrzelili przez wieki więcej ludzi niż padło od bomb i kul w krótkim czasie Budowniczych. Kiedy przebrzmiały pieśni, stanąłem u drzwi kościoła, ale choć słychać było skrzypienie ławek i pomruk głosów, nikt się nie pojawił. Kiedy wszystko ucichło, pchnąłem drzwi i wszedłem do przedsionka. Przed ołtarzem klęczał zatopiony w modlitwie jeden mnich. Pozostali musieli wyjść bocznym wyjściem prowadzącym bezpośrednio do klasztoru. Z witrażowych okien padało na klęczącego wielokolorowe światło i zielona łata na jego łysej głowie dość dziwnie wyglądała. Czekałem, żeby skończył zawracać głowę Wszechmogącemu i pomyślałem, że nie wiem, jak poprosić o schronienie. Nie miałem zdolności aktorskich i nawet jeśli przychodziły mi do głowy właściwe słowa, to wiedziałem, że zabrzmią fałszywie, spływając z mojego cynicznego języka. Niektórzy twierdzą, że najtrudniejszym słowem jest „przepraszam”, ale dla mnie to zawsze było „pomóż”. W końcu postawiłem na moje mocne strony. Nie zaczekałem, aż mnich zaprzestanie swoich cichych westchnień ani nie poprosiłem o pomoc. — Chcę zostać mnichem — oświadczyłem głośno, z milczącym zastrzeżeniem, że prędzej piekło zamarznie, a niebo spłonie niż dam sobie ogolić głowę. Mnich podniósł się bez pośpiechu i odwrócił twarzą do mnie, a kolory witraży zabarwiły teraz jego szary habit. Tonsurę na jego głowie otaczał wianek czarnych loków. — Czy kochasz Boga, chłopcze? — Nie mógłbym kochać mocniej. — Żałujesz za swoje grzechy? — Któż nie żałuje? Zakonnik miał ciepłe spojrzenie i łagodną twarz. — A czy jesteś pokorny, chłopcze? — Nie mógłbym być pokorniejszy. — Zmyślnie używasz słów, chłopcze. — Uśmiechnął się. Zmarszczki wokół oczu zdradzały jego mocną skłonność do uśmiechów. — Może zbyt zmyślnie. Za dużo sprytu może być źródłem udręki dla człowieka, bo rozum staje przeciwko wierze. — Ułożył wieżę z dłoni. — W każdym razie, za młody jesteś do nowicjatu. Wróć do domu, chłopcze, zanim rodzice zauważą twoje zniknięcie. — Nie mam ani matki, ani ojca. Przestał się uśmiechać. — A to zupełnie inna sprawa. Mamy tu sieroty, uratowane od zepsucia na drogach i uczone ścieżek naszego Pana. Ale większość zjawia się u nas w niemowlęctwie, a życie tutaj nie jest łatwe, chłopcy ciężko pracują, i w polu, i nad księgami. I są reguły. Mnóstwo reguł! — Przyszedłem tu, żeby zostać mnichem, nie sierotą, bratem, nie synem. — Nie chciałem być mnichem, ale rozeźliło mnie, że usłyszałem „nie”. Wiedziałem, że tak to ze mną jest, że spalam się przy każdej odmowie, że krew mi bucha do głowy przy najmniejszej prowokacji, ale wiedzieć, a coś z tym zrobić, to dwie różne rzeczy. — Wielu naszych nowicjuszy to chłopcy tutaj wychowani. — Jeśli wyczuł mój gniew, to nie dał tego po sobie poznać. — Mnie też w niemowlęctwie zostawiono na schodach kościoła, wiele lat temu. — Mógłbym tak zacząć — wzruszyłem ramionami na znak, że dałbym się przekonać. Pokiwał głową i popatrzył na mnie tymi dobrymi oczyma. Zastanawiałem się, czy wciąż się w duchu modlił. Czy Bóg mu odpowiadał, czy może z cisów spływał szept starych bogów, a może bogowie Nubańczyka wołali do niego z dalekich, piejących niebios nad Afriką. — Jestem opat Castel — przedstawił się. — Jorg. — Chodź ze mną. Dopilnuję, żebyś przynajmniej dostał coś do jedzenia. — Znowu się uśmiechnął, takim uśmiechem, który mówił, że mnie polubił. — A jeśli zdecydujesz się zostać, to zobaczymy, czy nie mógłbyś trochę mocniej pokochać Boga i mieć trochę więcej pokory. Spędziłem ten dzień, kopiąc ziemniaki z dwunastu sierotami będącymi akurat pod opieką świętego Sebastiana. Chłopcy byli w wieku od pięciu do czternastu lat, bardzo różni, i poważni, i dzicy, ale wszyscy zadowoleni, że ktoś nowy łamie monotonię błota i ziemniaków, ziemniaków i błota. — Czy rodzina cię tu zostawiła? — Orscar zadawał mi pytania, a reszta słuchała. Chłopak był niski, chudy, miał potargane włosy, jakby strzyżone w pośpiechu, i błoto na obu policzkach. Mógł mieć osiem lat.

— Sam przyszedłem. — Mnie przyprowadził mój dziadek — wyjaśnił Orscar, opierając się na kopaczce. — Moja mama umarła, a ojciec nie wrócił z wojny. Nie bardzo ich pamiętam. Inny, wyższy chłopak prychnął słysząc o ojcu Orscara, ale nic nie powiedział. — Przyszedłem, żeby zostać mnichem — powtórzyłem. Wbiłem głęboko kopaczkę i przewróciłem z pół tuzina ziemniaków, a największy nabił się na ostrze. — Idiota. — Największy chłopak odepchnął mnie i podniósł pokiereszowanego ziemniaka. — Taki nie przetrwa nawet tygodnia. Trzeba je wyczuwać, kopać dookoła nich. — Zdjął ziemniaka z kopaczki. Wyobraziłem sobie, jakby to było rzucić się i jego nadziać na ostrze, zgnieść mu jabłko Adama i złamać kark. I dlaczego to niebezpieczeństwo nawet nie przyszło mu do głowy, kiedy tak patrzył wilkiem na mnie i na moją broń. Nie przetrwałby ani tygodnia. — Kto chce być mnichem? — Chłopak w moim wieku ciągnął za sobą pełny worek. Miał brudną, bladą twarz i przyklejony uśmiech, jakby wiedział, co ja myślę. — Chyba nie może być gorzej? — pokazałem na kopaczkę. — Oszalałbym. Modlić się, modlić się i znowu się modlić. I codziennie czytać biblię. I całe to przepisywanie. Te gęsie pióra. Przepisywanie słów innych ludzi, nigdy swoich własnych. Chcesz spędzić tak pięćdziesiąt lat? — Zamilkł, kiedy od strony żywopłotu zbliżył się jeden ze świeckich braci. — Więcej pracy, mniej gadania! Wróciliśmy do kopania. Jest coś satysfakcjonującego w takim kopaniu. Wyważanie z ziemi obiadu, wydłubywanie z niej pięknych, twardych ziemniaków, wyobrażanie sobie, jakie będą upieczone, gniecione, smażone na oleju, to całkiem przyjemne. Szczególnie, kiedy to nie ty uprawiałeś i plewiłeś to pole przez ostatnie pół roku. Taka fizyczna praca opróżnia umysł i pozwala na przyjęcie różnych innych myśli, całkiem niespodziewanych. W chwilach odpoczynku, kiedy oparci o kopaczki zwracaliśmy ku sobie ubłocone twarze, tworzyła się między nami więź, choć nie byliśmy jej świadomi. Na koniec dnia Dawid, ten duży chłopak, mógłby mnie znowu nazwać idiotą i przeżyć. Powlekliśmy się do klasztoru, kiedy na pobrużdżone pola kładły się już wieczorne cienie. Nakarmiono nas w refektarzu; wyświęceni bracia siedzieli razem, świeccy osobno, a sieroty stłoczono przy niskim kwadratowym stole. Jedliśmy pulpety z gniecionych ziemniaków smażonych na świńskim tłuszczu z zielonymi warzywami. Od wieków nic mi tak nie smakowało. A chłopcy gadali. Arthur opowiadał, jak jego dziadek robił buty, zanim zaczął tracić wzrok. Orscar pokazał nam żelazny krzyż, który dostał od ojca ruszającego na wojnę: ciężki, z czerwonym emaliowanym kółkiem w środku. Oznaczającym krew Chrystusa, tak powiedział. A Dawid przechwalał się, że zostanie żołnierzem lorda Ajaha, jak Bilk i Peter, których widzieliśmy na patrolu wzdłuż Brentu. Wszyscy coś mówili, czasem wszyscy naraz, śmiejąc się i połykając jedzenie pomiędzy słowami. Mówili o głupstwach, o zabawach i grach, o marzeniach, jakie mieli, o tym, co mogło być i co może będzie. Taka gadanina dzieciaków, jak kiedyś moja i Willa. Dziwne, że ci chłopcy ograniczeni tyloma regułami wydawali się tak wolni, podczas gdy moi bracia, na drodze nieograniczeni ani prawem, ani sumieniem, w rozmowach byli powściągliwi i gorzcy, ważyli każde słowo, jakby tkwili w pułapce i bezustannie szukali z niej wyjścia. Sieroty spały w osobnym budynku, solidnie zbudowanym, pokrytym dachówką, czystym, choć gołym jak mnisie cele. Było mi wygodnie na słomianym materacu i jak pozostali szybko zasnąłem. Uczciwa praca tak pewnie działa. Ale obudziłem się o najciemniejszej godzinie i nasłuchiwałem dźwięków nocy, skrobania myszy, chrapania i mamrotania przez sen, pohukiwania polujących sów i cmokania wody spadającej na młyńskie koło. Myślałem o moich braciach leżących wśród drzew i śniących mroczne sny. Wkrótce się obudzą i zjawią tutaj żądni krwi. Mnich przyszedł nas obudzić przed świtem, żebyśmy byli umyci i gotowi na poranne modlitwy. — Nie pracujemy! — wyszeptał Orscar ubierający się koło mnie. — Nie? — zdziwiłem się. — Niedziela, idioto. — Dawid użył długiej tyczki, żeby otworzyć okiennice. Nie zrobiło się jaśniej. — W niedzielę się modlimy. — To Alfred, rozjemca z ziemniaczanego zagonu. — I studiujemy — dodał Arthur, wysoki, poważny chłopak mniej więcej w moim wieku. Okazało się, że niedziela była dniem całkowicie poświęconym nauce. Siedziałem kolejno na lekcjach pisania, historii żywotów świętych i próbie chóru — skrzeczałem jak wrona. Na ostatnią lekcję przyszedł,

zgarbiony nad czarną laską, mnich staruszek o bystrych choć wyblakłych oczach pod grzywą siwych włosów. Minę miał kwaśną, ale chłopcy chyba go lubili. — Aa, nowy chłopiec. Jak ci na imię, młodzieńcze? — Mówił szybko i jego wysoki głos tylko z lekka pobrzmiewał starością. — Jorg — odpowiedziałem. — Jorg, tak? — Tak, proszę pana. — Jestem brat Winter, żaden pan. I uczę teologii. — Przerwał na chwilę i dumał. — Jorg, tak? — Tak, proszę brata. — Nigdy nie słyszałem o świętym Jorgu. Czy to nie dziwne? Święty Alfred, święty Orscar, święty Dawid, święty Arthur, święty Winter... Nie masz dnia swojego świętego, chłopcze? — Matka uważała, że dobry będzie dzień świętego George'a; że Jorg ma posmak George'a. — Ten Brettański święty? — Zamierzył się, żeby splunąć, ale powstrzymał się. — On spadł z nieba, kiedy te ziemie pochłonęło morze. Brat Winter nie kontynuował już kwestii mojego imienia i związanych z nim złych znaków i, jak obiecał, przeszedł do lekcji teologii. Okazał się całkiem zajmujący, a do tego chwalił mój bystry umysł, więc rozstaliśmy się jako przyjaciele. Pomiędzy nieszporami a kompletą mieliśmy dwie godziny wolne od modlitw i lekcji. Ledwo coś napomknąłem, a już Orscar błagał, żeby mógł mi pokazać cały klasztor, i budynki, i teren wokół nich. Biegał ze mną dookoła najszybciej jak można było w zapadającym zmierzchu i był tak zadowolony, jakbym był jego starszym bratem i jakby moja pochwała ważyła więcej niż całe złoto klasztoru. Wspięliśmy się na stos drewna przy starym budynku, w którym w ciężkich czasach rozdawano chłopom jałmużnę, i mieliśmy stamtąd dobry widok na żołnierzy Ajaha odpoczywających tam po służbie. — Opat mówi, że nie potrzebujemy żołnierzy. — Orscar wytarł nos o rękaw i zsunął się niezgrabnie ze stosu, na którym siedzieliśmy. — Ale Dawid mówi, że pół roku temu napadnięto i doszczętnie spalono świętego Goodwina, tam w dole przy Fairfield. Mówił mu to nowicjusz Jonas pracujący w kuźni. — jeśli dojdzie do napadu, nie wierz w pomoc żołnierzy — ostrzegłem go. — Biegnij do rzeki i idź w górę jej biegu. Nie zatrzymuj się. Zostawiłem Orscara w ciemnościach i ruszyłem ku drodze, z którą łączyła się ścieżka wiodąca do klasztoru. To, że tak porzuciłem chłopaka i pędem się oddaliłem, wydało mi się zdradą. Orscar przywiązał się do mnie jak ten wiecznie szczerzący zęby głupek Maical do Gemta. Jak Sędzia całymi godzinami chodzący za mną i Williamem, szczęśliwy członek stada, zachwycony każdym pogłaskaniem, w ekstazie, gdy Will obejmował go swoimi małymi ramionami i zanurzał twarz w jego futrze. Stał tam jakby tylko tolerował te uściski, jakby nie po to pół dnia za nami chodził, ale jego ogon nie kłamał. Kawałek dalej Elban stał na drodze, jak duch w świetle księżyca. — Jakie wieści, Jors? — zaseplenił. Wysłali Elbana, bo najmniej rzucał się w oczy, ale ja w każdej chwili wystawiłbym go przeciwko dwóm żołnierzom Ajaha. No, może nie w uczciwej walce, ale niewiele takich można ostatnio zobaczyć. — Wieści są takie, że złota niewiele, a pilnujących więcej niż brat Burlow chciałby na siebie wziąć, dobrze uzbrojeni, przygotowani do obrony. Klasztor mocno zbudowany. — To im się nie spodoba, Jors. — Elban najwyraźniej się zmartwił, choć próbował to ukryć. — Powiedz, że jesteś tylko posłańcem — zasugerowałem. — I trzymaj się z daleka od Rike'a. — Nie wracasz ze mną? — Elban jeszcze bardziej się zachmurzył. Nerwowo oblizał swoje blade dziąsła. — Jest tam jedna rzecz lub dwie, które warto ukraść. Wrócę z nimi, jeśli uda mi się je świsnąć. Jeśli nie, to będę tu jutro o tej samej porze i pójdziemy wszyscy razem. Zostawiłem go mruczącego pod nosem „nie spodoba im się to, nie spodoba”. Doliczyłem się dwunastu strażników, z których żaden nie był dużo młodszy od Elbana, a sam krucyfiks noszony przez opata na nieszpory wart był zachodu. Co prawda, to pomimo okrutnych lekcji udzielonych mi przez ojca i przez ciernie, na polach i w sanktuariach Świętego Sebastiana usłyszałem innego rodzaju szept. I chociaż byłem dość sceptycznie nastawiony, to chciałem jednak posłuchać tego szeptu trochę dłużej. Ojciec nauczył mnie, żeby nie kochać; ciernie nauczyły mnie, że nawet rodzinne więzi są fatalną słabością. Musisz chodzić po tym świecie sam, czekać stosownej chwili i uderzać, gdy czujesz siłę w swoich rękach. Czasem miałem jednak wrażenie, że pamiętam te okrutne lekcje tylko dlatego, że zostały

mi po nich blizny. Wlokąc się z powrotem do klasztoru, rozmyślałem o tym, że to, czego chciałem od drogi, od moich braci, to nie było ani złoto, ani mordowanie mnichów. Wychowałem się w bogactwie i widziałem, jak umierają niewinni. To, czego chciałem, to była siła rąk niezwiązanych żadnymi społecznymi więzami, nie ograniczanych moralnym kodem, zasadami rycerskości, regułami wojny. Chciałem nabyć takiej siły, jaką w lochach mojego ojca okazał Nubańczyk, chciałem zahartować się w boju. A mogły mi to dać tylko ciężkie czasy. Chciałem poddać braci próbie tam, gdzie Stu zanurzy swoje miecze we krwi, i zobaczyć, co z tego wyniknie. Mówiłem sobie to wszystko, ale za tymi słowami, niewypowiedziana, kryła się chyba chęć powrotu do tych spokojnych dni, kiedy żyła i kochała mnie moja matka. Przecież miałem dopiero dziesięć lat, byłem słabym, głupim i nieuformowanym dzieckiem. Dostałem właściwe lekcje, ale każdy nauczyciel wie, że uczeń zejdzie na złą drogę, jeśli nie będzie trudnych lekcji powtarzał. Poczułem zapach białego piżma. Poczułem go gdzieś w tym miejscu, z którego śniący człowiek widzi swój nocny koszmar. Stała obok mnie, niewidoczna i nieosiągalna, ale tak bliska, że mógłbym dotknąć jej skóry. Przez nią dochodziły mnie te stare wspomnienia i wiedziałem, że ona czuje zagrożenie, że odmierza jego zbliżanie się biciem swojego serca, choć nie zna ani jego charakteru, ani kierunku, z którego nadejdzie. Kiedy wróciłem do klasztoru, strażnicy mocowali pochodnie w żelaznych wspornikach przed budynkiem kapituły. W cieniu pod ścianami zebrało się więcej mnichów niż sądziłem, że zamieszkuje Świętego Sebastiana. Najwidoczniej nie wszyscy przychodzili na posiłki. — Gdzie byłeś? — Orscar wypadł na mnie z ciemności. Nadziałby się na mój nóż, gdybym go miał przy sobie. — Biskup przyjeżdża! — Był tak przejęty tą wiadomością, że nie czekał nawet na moją odpowiedź. — Co za biskup? Skąd? — Rzecz wydawała się mało prawdopodobna. — Biskup Murillo! Właśnie przybył jego sługa, żeby nas ostrzec. Procesja idzie północną drogą i wkrótce zobaczymy ich światła nad Wzgórzem Jedmire. — Orscar przeskakiwał z nogi na nogę jakby mu się chciało sikać; pewnie mu się chciało. — Brat Miles powiedział, że Watykan wysłał po niego powóz samego Papieża. — To Arthur stanął za nami. — Murillo jest w drodze do Rzymu. — Zrobią go kardynałem! Na pewno! — Orscar ekscytował się kościelną polityką bardziej niż powinien jako ośmiolatek. — A gdzie są wszyscy? — zapytałem. Oprócz Orscara i Arthura nie pojawił się żaden inny chłopiec. Orscar zamrugał oczami. — Pewnie go wcześniej widzieli. On usługuje u Świętego Chellego. Odwiedzał nas już tutaj, tak mówi brat Winter. Ja nie byłem przejęty. Widziałem już niejednego biskupa. Dwóch, dla ścisłości. Biskup Simon usługiwał w kościele Matki Bożej w Crath City, a kiedy pewnej chłodnej nocy wywlekli go aniołowie, zastąpił go biskup Ferr. Ale i tak chciałem teraz poczekać i zobaczyć trzeciego. Może miał w powozie skarby, które zadowoliłyby moich Braci. A skoro inni chłopcy woleli się zająć czymś innym, tym lepiej. — Wiesz, że on jest wnukiem księcia Belpanu? — powiedział Arthur. — Ten biskup? Kiwnął głową. Ja wzruszyłem ramionami. Wiedziałem, że sierota pozostawiona na progu klasztoru żyjących skromnie i ciężko pracujących zakonników może z czasem zostać opatem. Ale biskup w atłasach, chroniący się w pałacu, pochodził z potężnego rodu, nawet jeśli był dalszym krewnym jakiejś znamienitej rodziny. Trochę to trwało. Pochodnie zaczęły migotać i już miał zabrzmieć dzwon na kompletę, kiedy w końcu ukazała się nam procesja, uzbrojeni jeźdźcy na przedzie, księża na piechotę, dwa konie pociągowe zaprzężone do papieskiego powozu, za nim więcej kleryków, a wreszcie na końcu dwaj jeźdźcy w kolczugach i białych tunikach z czerwonymi krzyżami na piersiach. Turkoczący pojazd zatrzymał się tak, że jego drzwiczki znalazły się na wprost podwójnego szeregu pochodni, które tworzyły jakby korytarz prowadzący do głównego wejścia do budynku kapituły. Woźnica, mały jak skrzat, z krzaczastymi brwiami, siedział nieruchomo, a jego konie pochyliły łby i od czasu do czasu prychały jak woły. Najokazalszy z trzech księży z przodu powozu otworzył drzwiczki i podał biskupowi ramię. Murillo nie skorzystał i sam, w fioletowej sutannie ciasno opinającej jego potężne cielsko, wytoczył się z ciemnego wnętrza. Ktoś z głębi powozu — nie sądziłem, że tam może się jeszcze

zmieścić drugi pasażer — podał mu mitrę. Kiedy biskup wcisnął ją na głowę, czerwona opaska u jej podstawy od razu przesiąkła potem z jego czarnych loków. Murillo wyprostował się i założył ręce do tyłu, co jeszcze uwydatniło jego wielki brzuch. Już myślałem, że mocno beknie przez te mięsiste usta, ale on tylko coś burknął i ruszył w kierunku klasztoru. Ksiądz i dwaj uzbrojeni strażnicy trzymali się blisko niego. Pomimo tuszy Murillo był pełen werwy. Przypominał odyńca, który zwietrzył trop; był trochę jak mój Burlow. Zbliżając się do drzwi, rzucił okiem na Orscara, potem na mnie, i uśmiechnął się do nas takim ledwo drżeniem ust. Mruknął coś jeszcze do najbliższego strażnika i zniknął w środku. Msza biskupa nie pozwoliła nam pójść spać. Ciągnęła się; w zatłoczonym kościele wciąż brzmiały łacińskie modlitwy. My sieroty staliśmy w różnych miejscach wśród mnichów i niewiele widzieliśmy, głównie ich wygolone tonsury. Święci czy nie święci, braciszkowie na pewno nieczęsto się myli. A starszy brat stojący przede mną puszczał bąki, których smród z łatwością przenikał przez jego przewiązany sznurem habit. Za uszami miał dwa napęczniałe krwią kleszcze, wciąż widzę ten obraz: dwie nadmuchane fioletowe perły. W końcu nastąpiła komunia i zaczęliśmy się ustawiać w długą kolejkę. Na przedzie zobaczyłem opata Castela wypijającego wino z podanego mu pozłacanego kielicha. — Krew Chrystusa — zaśpiewał ksiądz przy ołtarzu, pod czujnym okiem biskupa. Wino. Dobrze, że nie sama sucha hostia. Posuwaliśmy się wolniej niż wypala się jedna cała świeca. Znowu zauważyłem, że nie ma większości sierot. Przede mną stał Orscar, a gdzieś z tyłu — Arthur. Kiedy zbliżaliśmy się do ołtarza, dojrzałem opata chowającego się w półmroku pod ścianą. Wyglądał jak rekrut niechętnie sięgający po miecz i zbierający się w sobie, żeby się rzucić w wir walki. Murillo rzucił opatowi nienawistne spojrzenie. Może i był tłusty i wydelikacony, ale w innym życiu zaliczyłbym go do swoich braci na drodze, rwących życie zębami i pazurami. W innym życiu Castel byłby innego rodzaju ofiarą dla takich jak Rike czy Row, czy Kłamca. Jeszcze trzej zakonnicy przed nami. Dwaj. Jeden. Podszedł Orscar, spragniony komunijnego wina. Sieroty zazwyczaj dostawały ciało, nie krew. W tym momencie, całkiem znienacka, dopadł go opat, wziął na ręce i wyniósł z kościoła. Zaskoczony Orscar zaniemówił, porwanie nastąpiło tak szybko, że nie zdążył nawet otworzyć ust, a tu już zamknęły się za nimi drzwi budynku kapituły. Wszyscy w kościele wpatrywali się w te drzwi, wstrzymując oddech, aż umilkło echo po ich zatrzaśnięciu. Murillo, wcześniej czerwony na twarzy, teraz spurpurowiał. Jeszcze chwila ciszy i biskup popatrzył w moją stronę, wściekły z powodów dla mnie zupełnie nie do pojęcia, a potem zastukał swoim pastorałem w podłogę. Ksiądz przede mną, w czarnej atłasowej sutannie ze srebrną stułą, wbił we mnie zimny wzrok i podał mi kielich, teraz już prawie pusty. Łyknąłem, wino było gorzkie. Staliśmy i czekaliśmy; więcej mnichów, więcej przesuwania się, więcej picia. Wino wciąż paliło mi język, jakby powstało z fermentacji żółci a nie winogron. Poczułem się senny, letarg rósł we mnie, od zimnej kamiennej podłogi, przez nogi i brzuch, aż moje myśli zaczęły w nim pływać i monotonia liturgii straciła swój sens. Wreszcie, kiedy minęła już nawet godzina duchów, biskup wymówił te słowa, za którymi podczas mszy tęsknią wszystkie dzieci. — Ite, missa est. — Możecie odejść. Zachwiałem się w drodze do drzwi i złapałem zakonnika za ramię. Spojrzał na mnie lodowato i odtrącił, jakbym mógł go czymś zarazić. Kościół rozciągnął się i ścisnął, ściany i filary zaczęły tańczyć jak refleksy na wodzie. — Co się dzieje? — Poczułem znowu gorycz na języku i nie mogłem mówić. Moje ręce zaczęły szukać noża, który powinien był być przy pasie. Moje ręce wyczuwały niebezpieczeństwo. — Jorg? — Usłyszałem głos Arthura i zobaczyłem, jak łapie go ten smrodzący mnich z kleszczami. Jakoś dotarłem do drzwi i oparłem się o nie. Zimne nocne powietrze mogło mi pomóc. Drzwi powoli się otwarły i prześlizgnąłem się przez nie. Pochwyciły mnie czyjeś mocne ramiona — to był jeden z żołnierzy biskupa Murillo. Założył mi kaptur i dusił. Zdołałem rzucić głową w tył i usłyszałem, że złamałem mu nos. Potem czułem już tylko zamęt, czy to góra, czy dół, nic nie widziałem, napinałem na więzy, dusiłem się i w ciemności zbierało mi się na wymioty. Mam w pamięci tylko fragmenty tego czasu spędzonego w komnatach biskupa, ale są wyraźne i ostre jak brzytwa.

Nigdy nie walczyłem z Katherine, kiedy wciągała mnie w koszmary. Teraz walczyłem, bo chciała odejść. Walczyłem z nią, kiedy tak przeciągałem kawałki tych wspomnień przez kanał, który ona otworzyła — jak brat Hendrick z tą włócznią z Conaught, nie dbałem o to, czy mnie rozerwą, jeśli tylko ona też poczuje z tego choć trochę. Zapach Murillo, perfumy i pot. Jego zepsute moralnie, miękkie cielsko. Siła, z jaką wykręcał moje kończyny aż trzeszczały, aż czułem ból pomimo otumanienia specyfikiem podanym mi w winie, aż krzyczałem pomimo knebla. Kazałem Katherine patrzeć i brać w tym udział, w plugastwie, w smrodzie jego żądzy, w rozkoszy, jaką czerpał ze swojej mocy, z mojej straszliwej bezradności. Dawałem jej usłyszeć jego pochrząkiwania. Pozwalałem zrozumieć, jak głęboko może zejść wewnętrzny brud, za głęboko, żeby go zeskrobać, za głęboko, żeby go wykrwawić, a nawet może za głęboko, żeby go wypalić. Pokazałem jej, jak skaza może się rozprzestrzenić, w tył w przeszłe lat,a wypełniając wspomnienia dziecka zgnilizną i brudem, i w przód, zabierając przyszłości wszelki kolor i kierunek. Trzymałem ją przy sobie, kiedy leżałem przesiąknięty krwią, brudem i bólem, związany, z zawiązanymi oczyma, czując mdłości od otumaniającego lekarstwa, ale nie wymiotując z obawy przed jasnością umysłu. Nie powiem, że to wściekłość utrzymała mnie przy życiu. Nie było ucieczki od tych zatrutych godzin, śmierć kusiła, ale może gdybym mógł umrzeć, gdyby była taka opcja, to może wówczas mój gniew byłby tym, co by mnie powstrzymało. Kiedy specyfik przestał działać i wróciła mi jasność umysłu, zaczęła we mnie rosnąć potrzeba zemsty i ona przesłoniła moje pomniejsze pragnienia, takie jak ucieczka, ustąpienie bólu czy zaczerpnięcie oddechu. Łańcuchy trudno rozerwać. Żeby się wyrwać z dobrze zamocowanych kajdan, trzeba by połamać kości. Powrozy nie chcą pękać, ale można się z nich wyślizgnąć. Kluczem do sukcesu jest smarowanie. Na początek dobry jest pot, ale skóra wkrótce się ociera i wtedy krew pozwala tym szorstkim włóknom przesunąć się po żywym ciele. Biskup się nie obudził. Bezgłośnie uwolniłem ręce związane za plecami i wysunąłem się z zaplamionej jedwabnej pościeli. Stojąc na podłodze, wziąłem ze stolika nocnego nóż do owoców i w świetle dogasającego ognia przepiłowałem sznury wokół kostek. Wyszedłem z komnaty nagi. Czegóż jeszcze miałem się wstydzić? Wziąłem ze sobą nóż i pogrzebacz. Nad ranem korytarze klasztoru są puste i ciemne. Szedłem na ślepo, od czasu do czasu rysując nożem po ścianie, żeby sprawdzić, gdzie jestem. Słyszałem chorał gregoriański, choć nikt nie mógł go o tej porze śpiewać. A jednak go słyszałem, jego czystą obietnicę, jakby w nutach zawarło się wszystko co święte i dobre i zostało wyśpiewane przez aniołów. Nawet teraz go słyszę, kiedy wspominam tamte sieroty, pracę w polu, błoto i ziemniaki, lekcje i zabawy. Słyszę go, jakby dochodził słabo zza zamkniętych drzwi. I ta pieśń wywołała łzę w moim oku, o bracia moi, nie z powodu bólu, wstydu ani zdrady, ani tej ostatniej straconej szansy na odkupienie — ale z powodu jej piękna. Jedna gorąca łza wolno spłynęła po moim policzku. Wyszedłem drzwiami do stajni. Kiedy odsunąłem zasuwę i przekręciłem ciężkie żelazne kółko, obaj żołnierze po drugiej stronie odwrócili się do mnie, mrużąc oczy ze zdziwienia. Powaliłem ich dwoma ciosami pogrzebacza, najpierw w lewą skroń tego po prawej, potem w prawą tego po lewej. Łup, łup. Nie zasługiwali na miano żołnierzy, skoro dali się pokonać nagiemu dzieciakowi. Jeden leżał bezgłośnie, drugi, chyba zwał się Bilk, ruszał się i jęczał. Jemu wbiłem pogrzebacz w gardło i to go uciszyło. Pogrzebacz już tam zostawiłem. Stajnie śmierdziały jak każde inne. W ciemnościach, wśród koni, mogłem się znajdować gdziekolwiek. Poruszałem się bezgłośnie pośród odgłosu końskich kopyt, prychania i rżenia zaniepokojonych wierzchowców, chrobotania szczurów. Zebrałem tyle sznurów, ile się dało i znalazłem ostry nóż do cięcia skóry. Ze zwojem drapiącym mnie w ramię i plecy poszedłem z powrotem przez ciemne korytarze. Położyłem sznury pod drzwiami biskupa i wróciłem do stajni po belę słomy i żołnierską latarnię. Najbliżej drzwi stajni w jednej przegrodzie stały konie, które ciągnęły papieski powóz. Kiedy otwarłem boks, ten większy wyszedł na zewnątrz, ze spuszczoną głową, jakby zaspany. Założyłem mu na szyję postronek i zostawiłem tam. Sprawiał wrażenie, że może tak stać wiecznie, a co najmniej dopóki ktoś nie da mu powodu, żeby się ruszyć. Domyślałem się, że zbrojni biskupa Murillo kwaterowali z żołnierzami lorda Ajaha w budynku, gdzie rozdawano jałmużnę. W którymś momencie zakonnicy powinni ruszyć na nocną modlitwę. Nie

wiedziałem, kiedy to będzie i było mi wszystko jedno: zabiłbym każdego na mojej drodze. Wciąż czułem się trochę jak we śnie, może wciąż działała trucizna, którą Murillo kazał księdzu wsypać mi do wina. Kołysząca się lampa rzucała na ściany wątłe cienie, odbicie moich kończyn. Gdzie tylko mogłem się wspiąć na jakąś beczkę lub parapet, upychałem pod okapy dachu garście słomy. Sporo wepchnąłem w stertę porąbanego drewna, przygotowanego na zimę pod ścianą budynku kapituły. W kamiennym klasztorze nie bardzo ma się co palić, ale na dach zawsze można liczyć. I oczywiście kwatery dla gości, czyli tam, gdzie spał biskup, oferowały więcej łatwopalnych materiałów: gobeliny, drewniane meble, okiennice. Wszedłem do obu pokoi księży, w jednym spało ich dwóch, w drugim trzech. Trzymając jedną rękę na ich ustach, drugą poderżnąłem im po kolei gardła. Przeciągnąłem ostry nóż po skórze, mięśniach, chrząstkach i ścięgnach, przez żyły, arterie i tchawicę. Człowiek tak pocięty wydaje dziwne dźwięki, jakby pompowany wilgotny miech, i rzuca się, zanim umrze, ale pośród poplątanych pościelowych płócien nie robi to wielkiego hałasu. W pokojach księży też podłożyłem słomę gotową się palić. Pociąłem księdza, który zatruł kielich przygotowany dla Orscara, a wypity przeze mnie. Nie żył już, ale pociąłem mu twarz i patrzyłem, jak pod ostrzem otwiera się ciało; odciąłem mu wargi i wyłupiłem oczy, modląc się, nie do Boga, ale do diabła, który zabierał jego duszę, żeby te rany towarzyszyły mu do samego piekła. Kiedy wróciłem do komnaty Murillo, byłem znowu ubrany — w purpurę księżowskiej krwi. Przez chwilę przyglądałem się jego cielsku w pościeli, ciemnej bryle w świetle żarzących się węgielków, i słuchałem jego świszczącego wdechu i chrapnięcia przy wydechu. Zastanawiałem się: silny mężczyzna, który mógł się w każdej chwili obudzić, nie chciałbym musieć go zabić. To byłoby zbyt łaskawe. W końcu ostrożnie odkryłem mu stopy. Podłożyłem pod nie sznur tak, że kawałek zwisał z jednej strony, a z drugiej cała reszta. Pętla wisielca to prosty węzeł, zsunąłem mu kostki i zacisnąłem sznur. Wyszedłem, rozwijając zwój za sobą. W drodze powrotnej do stajni podkładałem ogień pod kupki słomy i podściółki przygotowane wcześniej. W stajniach odciąłem koniec sznura i zawiązałem go wokół szyi konia. Wyprowadzając go, zauważyłem na podłodze jutowy worek, z którego wysypywały się długie dekarskie gwoździe. Zabrałem go ze sobą. Brat Gains, którego Burlow wystawił do pilnowania klasztoru, mówił, że wróciłem przez cmentarz, wiodąc za sobą największego konia na świecie, a niebo za mną było szkarłatno—pomarańczowe od ognia skaczącego po dachach Świętego Sebastiana. Mówił, że szedłem nagi, pokryty krwią, i że myślał, że to ja krzyczę, dopóki nie zobaczył z bliska, że usta mam ponuro zaciśnięte. Brat Gaines, człowiek wcale nie religijny, przeżegnał się i zszedł mi z drogi. Popatrzył na napięty sznur i cofnął się jeszcze bardziej. Krzyki były coraz głośniejsze i coraz bardziej przejmujące. Z ciemności rozświetlanej płomieniami znad Świętego Sebastiana wyłonił się ciągnięty za nogi biskup Murillo. Na żwirze cmentarnej ścieżki zostawiał ślad własnej krwi i strzępków skóry, a z jednej stopy, spod sznura, którym miał związane kostki, sterczała mu biała kość. Pozwoliłem Katherine brać udział w tej nocy. Pozwoliłem jej patrzeć, jak bracia wsiadają na konie i z dzikim okrzykami pędzą ku odległej pomarańczowej łunie. Widziała, jak związałem biskupa, który był tak panicznie przerażony, że zapomniał o bólu strzaskanych kostek. I nauczyłem ją, ile czasu trzeba, żeby wbić młotkiem w czaszkę trzynaście gwoździ. Noc przeszła w dzień i okopceni na czarno bracia wrócili z łupami i relikwiami. Skupili się wokół mnie i niektórzy byli zafascynowani, na przykład Rike z nowym żelaznym krzyżem wokół szyi, takim z czerwonym emaliowanym kółkiem w punkcie przecięcia ramion — symbolem krwi Chrystusa. Inni patrzyli z przerażeniem, jeszcze inni z rezerwą, ale wszyscy patrzyli, nawet Nubańczyk, którego twarz poorana była bruzdami smutku. — Jesteśmy tylko brudnym mięsiwem — powiedziałem do nich. — Nikt nie jest czysty i nic nie może zmyć naszych plam, ani krew niewiniątek, ani krew baranka. I bracia patrzyli, jak dziecko uczy się, co zemsta może zdziałać, a czego nie może. Katherine i ja patrzyliśmy, jak to dziecko uczy się, że zwykły żelazny gwóźdź może rozbić mózg człowieka i sprawić, że będzie się on śmiał lub płakał, że straci jakąś podstawową umiejętność lub jakąś ludzką cechę i pozostanie bez godności. Pozwoliłem Katherine zobaczyć, jak taka prosta rzecz jak wbijanie gwoździa zmienia tak głęboko biskupa, którego głowa jest dziurawiona, i chłopca, który trzyma młotek. A potem ją puściłem. I Katherine uciekła. Moje sny miały znowu być moje. Żadnych więcej gier.

9 Obudził mnie głos Makina. — Wstawaj, Jorg. W Upiornym mam pazia wyszkolonego w sztuce dyskretnego pokasływania, stopniowo coraz głośniejszego, aż jego królewska mość raczy się poruszyć. W domu lorda Hollanda najwyraźniej musiało mi wystarczyć „wstawaj”. Zmusiłem się, żeby usiąść; miałem na sobie wczorajsze ciuchy i byłem bardziej zmęczony niż kiedy wczoraj padłem na łóżko. — Też życzę ci dobrego dnia, lordzie Makinie. — Mój ton wyraźnie mówił, że niczego takiego mu nie życzę. — Jest tu Miana — oznajmił mi. — Dobrze. — Zsunąłem się z łóżka i stanąłem na nogach wciąż mocno zaspany. — Chodźmy. — Nie ogolisz się? — Podał mi mój płaszcz leżący na krześle. — To nowy styl — odpowiedziałem i wyszedłem na korytarz, mijając strażników stojących u drzwi. — W lewo czy w prawo? — W lewo. Jest w pokoju błękitnym. A tak, lord Holland miał całą komnatę wielkości nawy kościelnej, gdzie wszystko było błękitne. Miana stała tam blada, piękna, z rękami na brzuchu, a obok niej opierał się na lasce Marten z posiniaczoną twarzą. Za nimi dziesięciu członków mojej straży w płaszczach spiętych srebrnymi klamrami w kształcie niedźwiedzia Ancrathu skupiło się wokół czarnej skrzyni. Był z nimi sir Riccard. Podszedłem do Miany i objąłem ją ramionami. Chciałem jej dotknąć własnymi rękami po tym, jak we śnie byłem zamknięty za cudzymi, które chciały ją zabić. Nie odezwała się, tylko położyła głowę na mojej piersi. Ładnie pachniała. Niczym szczególnym, po prostu ładnie. Makin wszedł za mną i zamknął drzwi za nami. — Widziałem skrytobójcę — powiedziałem. — Biały człowiek wysłany z Watykanu; przynajmniej takie sprawiał wrażenie. Widziałem, jak go zabiliście, ty i Marten. — Skinąłem głową w jego stronę. Dobrze rozumiał, co dla mnie zrobił. Miana spojrzała na mnie oczami szeroko otwartymi ze zdziwienia, ale zaraz je zwęziła, wyrażając dezorientację, a nawet podejrzliwość. — Jak to? — zapytała. — Myślę, że posłużył się magią, żeby uśpić wszystkich na zamku, nawet trolle. Kiedy używa się takich metod i władzy nierozważnie, to człowiek otwiera się na działanie innych o podobnych umiejętnościach. Kiedy zabiłem Sageousa, coś z jego mocy być może otarło się o mnie. — Wzruszyłem ramionami. — Przecież wiesz, że miewam złe sny. Łatwiej jest popaść w takie zauroczenie z koszmaru niż z uczciwego snu. — Nie wspomniałem o Katherine. Niezręcznie byłoby mówić, że inna kobieta wypełnia moje noce. — Znaleźliśmy przy nim to. — Marten pokazał mi zwój, trzy złote monety i sygnet. Pierścień był srebrny, z zawiłym intaglio wyrytym w czerwonym chalcedonie i stanowił papieską pieczęć. Jego posiadacz miał władzę nie mniejszą od kardynalskiej. Oddałem sygnet Martenowi i wziąłem zwój. — Miano, to jest twój wyrok śmierci. — Mój! — Była wściekła, nie przestraszona. — Bardzo ładnie wygląda. — Skryba iluminował tekst i nie skąpił złotego liścia. Musiał nad tym pracować co najmniej tydzień. — Może być sfałszowany, ale wątpię. Kłopoty fałszerza, gdyby go złapano, nie warte byłyby zapłaty, jaką mógłby otrzymać. Poza tym, papieżyca ma swoje powody. Miana cofnęła się, oczy jej płonęły. — Powody! Czym kiedykolwiek mogłam obrazić kościół? — Jeszcze mocniej zacisnęła dłonie na brzuchu. — Ona mnie chce ukarać, kochanie. — Rozłożyłem ręce, wskazując na swą winę. — Pewnie w końcu Watykan powiązał mnie ze splądrowaniem Świętego Sebastiana, a co ważniejsze dla nich, okaleczeniem biskupa Murillo z Belpanu. — Ale teraz ty jesteś lordem Belpanu. Tamtej linii już nie ma. — Gniew przeszkadzał jej myśleć logicznie. — Prawdopodobnie ta sprawa z biskupem wciąż ich bulwersuje. — Więc ten wyrok powinien być dla ciebie! Kościołowi nie podoba się zabijanie królów, bo to

niezgodne z doktryną boskiego prawa. Woleliby raczej dać mi po łapach i kazać pokutować. A jeśli to nie poskutkuje, to może zimą umrę na febrę, ale nie coś tak oczywistego jak zabójca z wyrokiem śmierci. — Co robimy? — zapytał Marten. Mówił spokojnie, ale sądzę, że gdybym mu powiedział, żeby wziął dziesięć tysięcy wojska i ruszył oblegać Rzym, zrobiłby to bez wahania. — Myślę, że powinniśmy otworzyć skrzynię — odpowiedziałem. — Mam nadzieję, że ktoś z was ma klucz. Miana sięgnęła w fałdy swojej sukni i podała mi ciężki kawałek żelaza, jeszcze ciepły od jej ciała. Odsunąłem strażników i wsadziłem klucz do zamka. — Jakaś broń? — zapytał Makin. Stał teraz przy Mianie i obejmował ją ramieniem. — Tak — odpowiedziałem — jakaś broń. Podrzuciłem wieko. Po brzegi, w uporządkowanych stosach, wypełniały skrzynię złote monety, całe morze monet, dość, aby kupić dziesięć takich dworów jak ten Hollanda. — To — zaczął Makin, zdejmując rękę z ramienia Miany i podchodząc bliżej — jest wielkie mnóstwo złota. — Dwa lata podatków zgromadzonych od siedmiu narodów — wyjaśniłem. — Zamierzasz wynająć swoich własnych zabójców? — zapytał Marten. — Za to można by wynająć całą armię. Wielką armię. — Makin pochylił się tak nisko, że odbite światło ozłociło jego twarz. — Nie. — Trzasnąłem wiekiem, aż Makin się wzdrygnął. — Zbudujesz katedrę — odgadła Miana. — Chwała Panu za mądre kobiety. Ten chłopczyk, którego mi tam gotujesz, będzie przerażająco bystry. — Zbudujesz katedrę? — Makin zamrugał ze zdziwienia. Marten nie skomentował. Ufał moim decyzjom. Czasem za bardzo. — Akt skruchy — wyjaśniła Miana. — Jorg kupi sobie najdroższy odpust w historii. — A papież jest oczywiście zobowiązany uczestniczyć w konsekracji każdej nowej katedry. — Obracałem w palcach jedną ze złotych monet zabójcy. Słowo "skrucha" nadwyrężało trochę moje poczucie dumy. — Jorg! — Miana spojrzała na mnie przymrużonymi oczyma; wiedziała, o co mi chodzi. Zrozumiała od razu i dyplomatycznie próbowała mnie odwieść od tego zamiaru. Z kawałka watykańskiego złota, złota za zabicie mojego dziecka i żony, patrzyła na mnie papieżyca. Piusa CXII. Dobrze przyjrzałem się portretowi. Jeśli ktoś na monecie wygląda grubo, to musi być naprawdę tłusty. — Nie martw się, moja droga. Będę miły. Kiedy przyjedzie zobaczyć nową katedrę, którą dla niej zbudowałem, pięknie jej podziękuję. Tylko szaleniec groziłby papieżowi. Nawet jeśli to suka. — A co powstrzyma kolejnego zabójcę, kiedy ciebie nie będzie? — zapytała Miana. — Nic. Nie powinno się droczyć z kobietą w ciąży, a tym bardziej nie z Mianą, jeśli nie chce się oberwać. Rzuciła się na mnie z pięściami. — Pojedziesz ze mną — zdążyłem powiedzieć, chowając się za plecami Makina. — Mówiłeś, że żon tam nie wpuszczają! — Miana opanowała sztukę bezecnie morderczego spojrzenia w bardzo młodym wieku. — Jesteś teraz moim doradcą — krzyknąłem, cofając się ku drzwiom, bo żaden ze strażników nie uważał za stosowne stanąć w mojej obronie. To ją uspokoiło na tyle, że zatrzymała się i opuściła pięści. — Nie mogę w tym stanie wsiąść na konia. — Możesz pojechać którymś wozem. — Każdy oddział miał swój wóz na sprzęt. — To na pewno od razu wytrzęsie ze mnie dzieciaka! — Była wciąż zagniewana, ale pomysł chyba się jej spodobał. — Mam siedzieć sama w rozklekotanym wozie i dać się tak wieźć przez pół imperium? — Do towarzystwa będziesz mieć Martena. On też nie da rady konno. — Martena? To teraz każdy może pojechać? — Jako doradca! — Znowu podniosłem ręce. — Makinie, Keppen i Grumlow mogą wracać do Upiornego, powiedz im. — Byłem pewien, że Keppenowi nie będzie brakowało udziału w Zgromadzeniu, a Grumlow miał jakąś kobietę w Hodd Town, z którą na pewno chętnie spędzi trochę czasu.

— Więc postanowione. — Zatarłem ręce i rzuciłem okiem na krzykliwy błękit komnaty. — Chodźmy uszczęśliwić biskupa Gomsta. *** Opuściliśmy dwór Hollanda całym oddziałem. Gorgoth niósł skrzynię i z przyjemnością zobaczyłem, że nawet jego ramiona nadwyrężał ciężar tego całego złota. Lord Holland, jego żona i służba odprowadzili nas do bram swojej siedziby. Makin odpowiadał na wszystkie pytania i uprzejmości, ja wciąż czułem się przybity nocnymi koszmarami. Przy bramie Marten wskazał Mianie jeden z wozów straży, jak najbardziej niewygodny pojazd. Odwróciła się gwałtownie i sir Riccard odskoczył, by nie uderzyła w niego swoim sterczącym brzuchem. — Lordzie Holland! — zawołała. — Chciałabym kupić twój powóz. Miana została z tyłu z Martenem, Riccardem i ośmioma z dziesięciu ludzi z Upiornego, żeby załatwić sprawę kupna. Poprowadziłem resztę, w tym Rike'a, Grumlowa, Keppena i Kenta, drogą ku częściowo zbudowanej katedrze w Hodd Town. Gomst wspomniał kiedyś, że chciałby ją nazwać Najświętszego Serca na cześć legendarnej katedry kiedyś stojącej w Crath City. Ja uważałem, że miano świętego Jerzego w zupełności by wystarczyło. Wśród ścian wielkiej nawy moi Bracia wyglądali na karzełków, tym bardziej kiedy stanęli przy ogromnych filarach już od dekady lub dłużej gotowych podtrzymywać dach świątyni. Z nieukrywaną ciekawością przyglądali się im pomniejsi klerycy, chłopcy chórzyści i co pobożniejsi, a dobrze ubrani, obywatele Hodd Town. Gorgoth postawił skrzynię na podłodze, oparł bosą stopę o jej wieko i nie spuszczał wzroku, aż kilku chłopców uciekło ze strachu. Ksiądz na służbie zaprowadził mnie do wielkiej kruchty, gdzie urzędował Gomst, zapewne dlatego, że tylko to pomieszczenie było przykryte dachem. Biskup podniósł się zza swojego biurka, żeby mnie przywitać. Wyglądał, jakby spał równie źle jak ja. Upływające lata znać było po nim jeszcze mocniej niż kiedyś. — Powiadają, że dobrze się tu sprawujesz, ojcze Gomst. Skłonił głowę, ale nie odezwał się. Minęło sześć lat, od kiedy spotkaliśmy się na drodze umarłych, zanim pojawiły się duchy i jego głowa i broda mocno posiwiały. — Przywiozłem dość złota, abyś mógł ukończyć katedrę. Chcę, żeby w każdej godzinie każdego dnia pracowało tu tylu ludzi, ilu tylko się zmieści wokół tych ścian. Gomst podniósł zachmurzone czoło i chciał coś powiedzieć. — W niedzielę mogą odpoczywać — uprzedziłem go. — Sądzisz, że wiara i kościoły uratują nas od Martwego Króla? — A ty w to nie wierzysz, biskupie? — Pomyślałem, że miło by było, gdyby przynajmniej jeden z nas wierzył. Wciągnął głęboko powietrze i spojrzał na mnie bystrymi, ciemnymi oczyma. — Łatwo jest mieć wiarę, gdy się jest jednym z maluczkich. Im wyżej się wspinam po tej drabinie zwanej Kościołem... Im bliżej jestem Stolicy Apostolskiej, gdzie przemawia Bóg... tym słabiej go słyszę, tym bardziej czuję, że się od niego oddalam. — To dobrze, Gomstku, że masz wątpliwości. Ludzie, którzy są pewni wszystkiego — no cóż, może w ogóle nie są ludźmi. Gomst zrobił krok bliżej, wyszedł z cienia w światło lampy. Wydało mi się, jakbym zobaczył go po raz pierwszy, bo wciąż pamiętałem innego biskupa, pewniejszego swojej drogi i swoich praw. Zastanawiałem się, jak długo cień Murillo przesłaniał mi Gomsta. Ten był w najgorszym razie winien lojalności niewłaściwym królom, zawężeniu horyzontów przez życie na dworze i napuszoności. Nie największe z przestępstw i do tego przedawnione. — Pamiętasz, ojcze Gomst, duchy na drodze liczy? Kiwnął głową. — Kazałeś mi uciekać, zostawić cię samego. A kiedy przyszli, modliłeś się. Twoją tarczą była wiara. Stawiliśmy im czoła razem, ty i ja, a wszyscy moi Bracia uciekli. — O ile pamiętasz, byłem w klatce. — Gomst uśmiechnął się ponuro. — Inaczej też bym uciekł. — Tego już nigdy się nie dowiemy, prawda? — Teraz ja błysnąłem uśmiechem, marszcząc zesztywniałą bliznę po oparzeniu na moim policzku. — Wszyscy jesteśmy tchórzami. Tamtego dnia nie uciekłem, ale zawsze byłem i jestem tchórzem, nigdy nie odważniejszym niż moja wyobraźnia. Wyciągnąłem zza pasa pismo, które miał podpisać, potwierdzające odebranie przez kościół mojej

skrzyni złota. Gomst spojrzał na nie. — Gdyby nie klatka, uciekłbym — powtórzył i zadrżał. Poklepałem go po ramieniu. — No to ja zbuduję ci nową klatkę, ojcze Gomst, za jakieś czterdzieści tysięcy dukatów. Usiedliśmy potem, ojciec Gomst i ja, i popijaliśmy piwo, bo woda w Hodd Town nawet do mycia się nie bardzo jest bezpieczna. — Więc, Gomstku, przybyłem ze skrzynią błyszczącego metalu, żebyś zbudował dla mnie katedrę. Żeby sama papieżyca wypełzła z Rzymu i stanęła na moim progu. Biskup przechylił głowę i otarł swojego wąsa z piany. — Czasy się zmieniają, Jorgu. Ludzie się zmieniają. — A jak ja zdobyłem swoją skrzynię złota? Silną wolą, ostrym mieczem i wręcz niezdrowym zapasem determinacji. — Pociągnąłem łyk z mojego dzbana. — Kiedy na szachownicy przesuwasz duże figury, to świat jeszcze bardziej niż zwykle wydaje się być grą. To złudzenie, że ci u góry wiedzą, co robią — to poczucie niektórych z nas, że świat jest bezpieczny, solidny, uporządkowany. No cóż, to poczucie zanika, kiedy to my stajemy na górze i porządkujemy. Nie wątpię, że z każdym twoim jednym krokiem bliżej Rzymu Bóg wydaje się o trzy kroki dalej. Ręce Gomsta drżały, a jego wielkie i brzydkie kłykcie zaciśnięte na kuflu zbielały. — Powinieneś lepiej pilnować tych, którzy są ci drodzy, Jorgu. Królu Jorgu. Potrój swoje straże. — Co? — Nie zrozumiałem, co miał na myśli. Krople potu zalśniły mu na czole. — Słyszę... — zająknął się. — Słyszę plotki, od biskupów, wizytujących mnichów, wędrujących księży... — Mów. — Papieżyca wie. Nie ode mnie. Twoja spowiedź jest moją tajemnicą. Ale ona wie. Mówią, że kogoś pośle. — Stuknął kuflem w stół. — Strzeż tych, których kochasz. Zdziwiłem się; po tylu latach Gomst potrafił mnie jeszcze zaskoczyć. Znał mnie dłużej niż ktokolwiek inny, z kim utrzymywałem kontakt. Po spaleniu mojego psa, ojciec ustanowił Gomsta moim nauczycielem. Może sądził, że trochę religii załagodzi okrutną lekcję. Albo może ten młotek, którym go chciałem zabić, kiedy podłożył ogień, dał mu do myślenia, że powinienem nabyć edukacji w boskim prawie. Może sądził, że jeśli zrozumiem, że stoi za nim Bóg, to nie będę już taki chętny do ponownego podniesienia ręki na niego. Bez względu na przyczynę, oddał mnie i moje duchowe szczęście pod opiekę ojca Gomsta w siódmym roku mojego życia. A w każdym razie w tym celu wezwał duchownego do Wysokiego Zamku. Może do wypełnienia tej roli konkretnego kleryka wybrała moja matka. To dziwne, ale Gomst towarzyszył memu dorastaniu dłużej niż matka i dłużej niż Makin, Nubańczyk czy Coddin. Przeżył ze mną więcej lat niż ktokolwiek z nich, w tym też ojciec. — Człowiek papieżycy już nas odwiedził, ojcze Gomst. Dwie noce temu. I dalej już za nami nie ruszy. Miana jedzie ze mną na Zgromadzenie. I jeżeli dobrze to rozegrasz, będziesz mógł jechać z nią w powozie lorda Hollanda, jak tylko ona go od niego wytarguje. — Ja... — Za dwie godziny powinieneś być przy zachodniej bramie. Masz tyle czasu, żeby zlecić swoim księżom pracę nad budową. Poinformuj ich, skąd pochodzi złoto. I powiedz im, że jeśli nie wrócę ze Zgromadzenia jako cesarz, to nie będę w nastroju do wysłuchiwania wymówek.

10 Jesienią pięćdziesiąt koni wzbija na drodze ogromne ilości błota. Mojej kawalerii było siedem razy więcej i błoto płynęło jak rzeka. Wozy jadące w tyle kolumny ślizgały się po nim, jakby koła były płozami. Co było nawet wygodniejsze niż podskakiwanie na suchych koleinach. Jeśli więc musisz podróżować powozem, to polecam wystawienie przed sobą armii, która rozsmaruje drogę. — No, ładny jest — skomentowałem. W istocie powóz nie mógł być ładniejszy. Lord Holland musiał wykosztować się na urządzenie jego wnętrza nie mniej niż na swój dom. Na zewnątrz też był pięknie zrobiony, ale teraz wszystko zasłaniała gruba warstwa błota. Gomst pociągnął nosem i poszukał swojego gałganka do smarkania. Przeziębił się podczas podróży. Jako ksiądz wycierał nos o czarny rękaw sutanny, ale biskupi mają najwyraźniej inne standardy. — Dziwię się, królu Jorgu, że nie zdecydowałeś się żeglować — powiedział. — Brałem to pod uwagę. — Trzy tysiące mil podróży morskiej skróciłoby drogę lądową z pięciuset łatwych mil do stu przez góry. Choć bardzo mnie cieszył mój nowy statek flagowy, nie mogłem się przekonać do takiego planu. Obok biskupa siedział Osser Gant, także przeziębiony. Dwaj starcy razem plujący i pociągający nosami. Miana, Marten i ja siedzieliśmy naprzeciwko, twarzą do kierunku jazdy. Wcisnąłem się na trzeciego, żeby sprawdzić, jak się mają; od razu zabłociłem dywan. — Potrzebujesz niańki i akuszerki — powiedziałem do Miany. — Biskup, generał i szambelan nie pomogą ci, kiedy przyjdzie twój czas. — Mam trzy niańki i dwie dobre akuszerki. — Miana utkwiła we mnie ten swój wzrok. — Jenny i Sarah zostały w Upiornym. Nie spodziewałam się podróży do Hodd Town ani tym bardziej na Zgromadzenie! — Będziemy musieli znaleźć kogoś po drodze. — Jakieś przybłędy? Dziewczyny wprawione w odbieraniu jagniąt i cieląt? Nie można się spodziewać rozsądku od kobiety tuż przed rozwiązaniem. Ja wciąż miałem swoje wątpliwości co do całego procesu. Mogło być ciężko i byłem zadowolony, że nie będę musiał się niczym zajmować. — Chłopi też mają dzieci, Miano. Mnóstwo dzieci. Ale to nie będzie wieśniaczka. Pojedziemy przez Teutonię, podobno jest na wpół cywilizowana. Zatrzymamy się u któregoś z miejscowych lordów i przekonamy do wypożyczenia nam paru wykwalifikowanych i doświadczonych kobiet. Wyjrzałem przez okienko, tęskniąc za powrotem na zewnątrz. Spędziłem minutę w powozie i miałem dość. Stanowczo wolałem siodło Bratha od ławki z poduszkami, a świeże powietrze i przyrodę od widoku Gomsta i Ossera, bez przerwy pociągających nosami i smarkających. Droga wiodła przez nizinne Gelleth, przez przyjemnie zielone pola i łąki czasem poprzecinane lasem w jesiennych barwach. Ani śladu zniszczeń, jakie poczyniłem na północy, w Czerwonym Zamku. Pokój cesarski zapewniał nam bezpieczny przejazd przez Gelleth i dalej przez Attar do miasta Honth, gdzie mieliśmy przekroczyć rzekę Rhyme. Stamtąd kapitan Harran planował prowadzić nas wzdłuż rzeki Dounaj przez pół tuzina teutońskich królestw aż do samego Vyene. Podróż przewidziana na ponad trzy tygodnie. Byłoby szybciej i łatwiej barkami po Dounaju, ale ponad trzysta koni z jeźdźcami mogłoby zatopić niejedną łódź, a bez nich na pokładzie moja barka w Teutonii zatonęłaby na pewno. Wiele teutońskich królestw było sojusznikami mojego ojca, szczególnie Scorron, i żadnemu z nich nie podobała się idea zjednoczenia nadbrzeżnych państw na zachód od nich. — Jorg? — odezwała się siedząca obok mnie Miana. — Tak? Westchnęła i złożyła drobne dłonie na brzuchu. — Tak. — Nie wiedziałem, o co pyta, ale moja odpowiedź najwyraźniej ją zadowoliła. Skinęła głową i odwróciła się, żeby porozmawiać z Martenem. On pewnie wkrótce też będzie miał dość tego powozu. Jego siniaki potrzebowały kilku dni, może dłużej, bo nie był już młody, ale będzie chciał wrócić na konia. Mnie trochę gryzło sumienie, że tak szybko gotów jestem zostawić Mianę. Powinienem chcieć spędzić z nią więcej czasu, ale nie chciałem. Lubiłem ją, ale nie na tyle, żeby dać się zamknąć z nią w

powozie na trzy tygodnie. Ciekaw jestem, czy jakikolwiek mąż chciałby siedzieć obok swojej żony przez trzy tygodnie. Czy czułbym się inaczej, gdybym to ja ją wybrał? Gdyby ona wybrała mnie? Gdyby kobietą obok była Katherine? — I o czym teraz myślisz, Jorgu? — zapytała Miana. Wpatrywała się we mnie tymi swoimi ciemnymi oczyma. Nie czarnymi, lecz ciemnozielonymi, jak liście w świetle księżyca. Nigdy przedtem nie zwróciłem uwagi na kolor jej oczu. To dziwne, co i kiedy zauważamy. — Myślę, że powinienem zabrać swoje zabłocone buciska z tego pięknego powozu i pójść sprawdzić, czy kapitan Harran nie wiedzie nas na jakieś manowce. Nic na to nie odpowiedziała, ale kąciki jej ust wyrażały rozczarowanie. Wychodząc z powozu, nie czułem się królem. Nawet kiedy nikt nie próbuje cię zabić, życie bywa skomplikowane. Jechałem obok powozu przez jakiś czas w ponurym nastroju. Mżyło. Deszcz był ciepły i lekki i wiatr dmuchał mi nim w twarz w którąkolwiek stronę się obróciłem. Makin podjechał do mnie ze swoim zwykłym grymasem na ustach; pluł deszczem i ocierał go ze swoich policzków. — Piękna pogoda — zaczął rozmowę. — Ludzie mówiący o pogodzie lepiej by zrobili przyznając, że nie mają nic do powiedzenia, a tylko podoba im się dźwięk własnego głosu. Makin szerzej wyszczerzył zęby. — Czyż drzewa nie wyglądają pięknie o tej porze roku? Podejrzewałem, że zażył odrobinę goździków; ostatnio często wyczuwałem u niego ich zapach. — Czy wiesz, Makinie, dlaczego liście zmieniają kolor? — Faktycznie wyglądały zachwycająco. Wokół nas było coraz więcej lasów i drzewa płonęły barwami, od najgłębszej czerwieni do płomiennej pomarańczy; jesienny ogień nic sobie z deszczu nie robił. — Nie wiem. Dlaczego? — Zanim drzewo zrzuci liść, napompowuje go tymi wszystkimi truciznami, których inaczej nie może się pozbyć. Ta czerwień tam jest jak skóra człowieka z wybroczynami po tym, jak najemny morderca nafaszerował jego ostatni posiłek zatrutym zielskiem. Zanim umrze, trucizna rozchodzi się po całym jego ciele. — Nie wiedziałem, że śmierć może być taka piękna — skomentował niezmożony Makin. Jechaliśmy przez chwilę w milczeniu, a ja zastanawiałem się, czy ludzie są liśćmi świata. Czy wraz z wiekiem świat wypełnia nas swoimi truciznami i jako starcy jesteśmy tak pełni żółci, że wpadamy do piekła i zabieramy wszystko ze sobą. Gdyby nie było śmierci, to być może świat udławiłby się własnym złem. Na północy wśród ludu Sindri jest taka legenda o drzewie Yggdrasil rosnącym w samym środku świata, z którego zwisa wszystko, nawet słowa. Wspomnienie o Sindrim przywiodło mi na pamięć obrazy jego białowłosej siostry Elin, wysokiej, o wyblakłych oczach. Wróć do mnie w zimie, powiedziała. Pamiętam, że zwróciłem uwagę na jej oczy w chwili, gdy ją ujrzałem. Na oczy Miany — po trzech latach. Być może w środku świata starego człowieka stoi drzewo. Ale kiedykolwiek ja obracam swą twarz do środka, widzę kobietę. Tak ma większość młodych mężczyzn. Trzy dni później żołnierze lorda Redmala otworzyli nam rogatki na granicy z Attarem. Pięćdziesiąt lat wcześniej dziad Redmala zbudował fort przy drodze, aby mieszkańcy Gelleth wiedzieli, że nie są tu mile widziani. Merl Gellethar wałkował tę sprawę dziesięć lat temu, zanim starłem go na proch. Teraz żołnierze Attara obiegli ruiny fortu i z niekłamanym podziwem obserwowali przejeżdżającą Straż Gildenu. Na mapach Attar jest krajem sporej wielkości. Ale Machina Zła wciąż, już od dziesięciu stuleci, kręci się i kręci w Nathal, a północ Attaru jest jałowym pustkowiem. Powiadają, że z dala od Nathal i okolicznych ziem trzyma ludzi nie jakieś skażenie czy plaga, ale poczucie, nawet pewność, że coś tam jest nie tak. Wzgórza Attaru przejechaliśmy w jeden dzień. Winnice na ich południowych stokach rodzą grona, z których produkuje się Krew Attaru, wino spotykane na wszystkich królewskich stołach. U podnóża porosłych winoroślą wzgórz zaczynały się pola tytoniu i gdzieniegdzie widać było gospodarstwa. Z przodu naszej kolumny zawrócił do nas Czerwony Kent. — Panie — odezwał się lojalnie i pokornie — przed nami jakaś kolumna straży. — Myślę, że Kentowi

sprawiało przyjemność bycie rycerzem, i choć poparzony i z przerażająco chrypliwym głosem, wciąż był prawą ręką króla i mógł położyć kres rozmaitym kłopotom. — Zapewne nie ostatnia, jaką zobaczymy. Kto to? Zawahał się, więc od razu zrozumiałem. Któż inny mógłby to być? Ja posiadałem wszystkie inne ziemie na wschód od nas aż do morza. — To Ancrath. Stu ludzi. Mój ojciec dysponował głosami Ancrathu i Gelleth. Znowu pomyślałem o spadających liściach i o tym, że może nadszedł czas, żeby spadł kolejny starzec po brzegi pełen zatrutych soków.

11 Historia Chelli Pięć lat maszerowania tam i z powrotem. Pięć lat biegania na każde Zawołanie Martwego Króla. Zawszę na skraju, zawszę jak najdalej od jego dworu, choć wciąż w granicach imperium. Chella spędziła pięć lat, brnąc przez błoto i gnój, żeby na tyle urosnąć w jego oczach, aby raczył ją wezwać i wysłuchać sprawozdania z jej porażki. A ona ochoczo pędziła przez całe Rozbite Imperium, aby stanąć przed jego sądem, przed nieludzkim liczkinem i patrzeć na przybrane przez niego ciało. Pięć Zmarnowanych lat — każdy rok z winy Jorga Ancratha. — Jest powód, dla którego cię ranię. Chella obeszła wkoło kamienny filar, powoli, ukrywając swe zniecierpliwienie. Młody człowiek śledził ją oczyma, aż zniknęła za kolumną. Usłyszała brzęk łańcuchów, kiedy wychylił się, żeby ją zobaczyć. Miał niebieskie oczy, jak wielu Brettańczyków, i szukał wzrokiem nie tyle jej, co żelaznej igły, którą trzymała między palcem wskazującym a kciukiem. — Gdzie jest Sula? — zapytał znowu. Spod warstwy błota miejscami widać było jego jasne włosy o wręcz złotym odcieniu. Spojrzał na nią spod loków posklejanych brudem i krwią. Maszerujące z Martwym Królem bagienne ghule porwały jego i kobietę w pobliżu Morza Szuwarów. Pieczęcie na jego mundurze mówiły, że jest zaprzysiężony wiatrowi i stąd konieczność przepytania go. — Kai. — Chella mówiła łagodnym głosem, wbijając mu igłę na dwa cale w mięsień wewnętrznej części uda. — Kai Summerson. — Jej usta były tak blisko jego ucha, że czuła, jak łaskoczą ją jego włosy. — Musisz się uwolnić od tych więzów. Zacisnął mocno zęby, aż stwardniały mu mięśnie wokół szczęki. Po chwili znowu podniósł wzrok. — Gdzie... — Ból pomaga przypomnieć sobie, co jest ważne. — Chella wyciągnęła igłę. — Po pierwsze ważny jest fakt, że ja nie mam dla ciebie czasu i jeśli mi go zmarnujesz i nie będziesz współpracował, to oddam cię ghulom, a one zjedzą cię żywcem kawałek po kawałku. Po drugie, ważne jest, że żyjesz, a ból nie jest jedyną rzeczą, którą możesz czuć. Mogę ci zaoferować coś rzadkiego. Władzę, przyjemności, przyszłość. — Gdzie jest S... Chella uderzyła go w twarz tak mocno, że zabolała ją ręka. — Tutaj. — Nie musiała nic mówić. Wystarczyło pociągnąć za nić, która wiązała ją z umarłymi. Sula wyszła z cienia i znalazła się w polu widzenia Kaia. Ghule poucztowały sobie na niej. Z twarzy zwisała jej skóra i ciało, odsłaniając kość policzkową, szczękę, połamane zęby i to, co zostało z języka. Martwa dziewczyna patrzyła na Kaia bez cienia zainteresowania. On wciągnął głęboko powietrze poczuwszy ból o wiele większy niż od żelaznej igły. Może była jego ukochaną. Na pewno czymś więcej niż przelotną fantazją. — Sula? — Oczy zaszły mu łzami. — Och, dorośnij. — Chellę ogarniały nuda i niepokój, a żadne z tych uczuć nie pomagało przekonać chłopaka. — Ona nie żyje. A ty tak. Możesz zaakceptować jej śmierć i znaleźć sobie nowy cel, albo możesz do niej dołączyć. Świat się zmienia. Czy zmienisz się razem z nim, Kaiu? Chella pstryknęła palcami na Sulę i zwłoki upadły, nieskładnie, wypuszczając powietrze jak beknięcie. — Czy to jest wciąż twoja dziewczyna, Kaiu? Czy prawdziwa miłość trwa, kiedy ciało gnije? Kim ona była dla ciebie? Ładną twarzyczką, krótką chwilą ulżenia sobie? W śmierci nie ma nic romantycznego, Kaiu, to tylko odwrotna strona naszej monety. — Przeczesała palcami jego blond włosy. — Jesteśmy mięsem na kościach i tyle. Będziemy gnić. Szukaj przyjemności, gdzie tylko chcesz, ale nie ubieraj jej w słodycz i obietnice. Nie musisz już być lojalny wobec niczego, Kai. Poddaj się. Złapała go za nadgarstek poniżej kajdan i przeszyła igłą dłoń obok zaciśniętych palców. Na wpół zaklął, na wpół krzyknął, zaczynał się łamać. Wkrótce będzie już tylko krzyczeć. — Czego chcesz? — Wydyszał te słowa przez zaciśnięte zęby. — Ja? Ja chcę, czego ty powinieneś chcieć. Ja chcę, czego Martwy Król chce, żebym chciała. Martwy Król nie potrzebuje twojej lojalności, on tylko wymaga, żebyś robił, co ci każe. A kiedy nie ma dla nas nic do roboty, nasz czas należy do nas. Chella wyciągnęła igłę i zlizała z niej krew. Drugą ręką przejechała po żebrach Kaia i twardych

mięśniach jego brzucha śliskiego od potu. — Do czego mnie potrzebujecie? — zapytał. Nie jest głupi. I przeżył — chcąc przeżyć będzie gotów zrobić, co trzeba. Ale muszę go prowadzić powolutku, krok za krokiem. Chella opuściła rękę niżej. Nawet tacy się wzdragają, jeśli pokazać im od razu wszystko. Droga do piekła jest wybrukowana dobrymi chęciami, ale to długa droga. Szybsza ścieżka jest wybrukowana ignorancją, w której najlepsi są ci, którzy nie chcą wiedzieć. — Posiadasz rzadkie talenty, Kaiu. — Martwy Król chce teraz zatrudniać zaprzysiężonych niebu? — Zaprzysiężonych niebu, skałom, płomieniom, morzu. — Z każdym słowem Chella dźgała go w żebra. — Oni wszyscy są zaprzysiężeni, a kto przysiągł raz, może przysiąc znowu. Jesteśmy tacy sami, ty i ja, sięgamy do innych miejsc. Jak myślisz, Kaiu, czym są nekromanci? Potworami? Umarłymi? — Ty nie żyjesz. Wszyscy wiedzą, że nekromanci powstają z grobów. Chella nachyliła się do niego na tyle blisko, że mógłby ją ugryźć w szyję, gdyby zechciał, i zaszeptała mu znowu do ucha. — Zaprzysiężona śmierci. W ciągu pięciu lat ze zwykłej komplikacji w sztuce nekromancji Martwy Król stał się siłą, która mogła zmienić świat. Nie paktował już z nekromantami, nie manipulował nimi, nie sterował ani nie przerażał, aby zmusić do wykonania jego woli. On ich posiadał. Już nie przyglądał się tylko z Suchych Ziem, obserwując życie martwymi oczami i przemawiając ustami umarłych. Teraz zamieszkiwał świat żywych w ukradzionych ciałach i chodził, gdzie chciał. Wokół siebie miał całą armię. Liczkiny wyskakiwały z bezdennej studni strachu i prowadziły za sobą całe hordy. Podczas gdy Chella się ociągała, Martwy Król urósł ponad wszelką miarę. Wezwanie na jego dwór mogło oznaczać makabryczny koniec jej skromnej, mrocznej egzystencji albo nowy początek. Przyprowadzi Kaia na ofiarę. Świeże mięso. Nawet wśród oddziałów Martwego Króla nekromanci byli rzadkością. Odpowie na jego wezwanie, przynosząc dar i zda sprawę z niepowodzenia z tym chłopcem z Ancrathu — który też urósł nadspodziewanie ponad miarę.

12 Pięć lat wcześniej Źródła Carrod cuchną. Nie ludzkim smrodem odchodów i zgnilizny, ale czymś chemicznym. Rażą zmysły zgniło—jajowym zapachem siarki połączonym z ostrzejszymi wyziewami, które szczypią w oczy i drażnią śluzówkę nosa. — Rozumiesz teraz, dlaczego ścieżka zatacza koło i zbliża się od zachodu, skąd przeważnie wieje wiatr — wyjaśniła Lesha. — Dlaczego ktoś chciałby tu mieszkać? — zapytał Słoneczko. Dobre pytanie. Im dalej na północ, tym mniej było wody, a to co wypływało ze Źródeł Carrod na pewno nie nadawało się do picia. Gorąca para buchała wprost z wnętrzności ziemi. I cuchnęła tymi wnętrznościami. Siedem chałup i dwie stodoły skupiły się w osadę na lekkim wzniesieniu na zachodzie, gdzie podmuchy wiatru może pozwalały na zaczerpnięcie czystszego oddechu. Jeśli w ogóle były jakieś podmuchy. Budynki wyglądały jak oszronione, ale z bliska zobaczyliśmy, co to jest: sól, przyklejona do drewna, zwisająca z okapów. Minęliśmy pierwszą stodołę, wrota były otwarte, w środku usypane kopce soli jak ziarno ze żniw, jedne kopce białe, inne szare, z tyłu rdzawopomarańczowe, a po lewej mniejsze kopczyki bladogranatowe. Opornego trzeba było popędzać kijem. Żadne ze zwierząt nie chciało tu być. Oblizywały swoje pyski, spluwały i lizały znowu. Ja też czułem to na swoich ustach, jak słone krople morskiej wody, tylko ostrzejsze, bardziej gryzące. Ręce miałem suche, jakby skóra na nich obumarła i zamieniła się w pergamin. Uwiązaliśmy konie i Lesha poprowadziła nas do jednej z najmniejszych chat — myślałem, że to wychodek. Z progów reszty chat obserwowało nas kilkoro mieszkańców, wszyscy szczelnie zasłonięci, z warstwą soli wokół otworu na oddychanie. Jeden miał ogromne wole, zwisające z jego szyi fałdami plamistego ciała. Lesha zastukała w drzwi chaty i weszła do środka. Ja i Słoneczko zatrzymaliśmy się na progu i zajrzeliśmy w ciemne wnętrze. Mało prawdopodobne było, żebyśmy wszyscy mogli tam wejść. — Lesha. — Skinieniem głowy przywitał ją ktoś siedzący w rogu. — Toltech. — Kucnęła przed nim. Toltech patrzył na nią znad zasłony na ustach bystrymi oczyma. Nie przerywał pracy tłuczkiem w moździerzu. — Wracasz tam? — powiedział to bez zdziwienia. — Jest nas troje. I troje zwierząt. Potrzebujemy pastylek na tydzień. — Tydzień to bardzo długo w Iberico. — Toltech spojrzał na mnie, potem na Słoneczko. — Godzina tam to może być długo. — Jeśli wystarczy nam godzina, będziemy tam godzinę — powiedziała Lesha. Toltech odłożył tłuczek. Z półki za sobą zdjął miskę wypełnioną małymi zawiniątkami z natłuszczonego papieru, mocno związanymi. Na ręce miał blizny, takie same jak Lesha. — Bierzcie po jednej o wschodzie i o zachodzie słońca. Jeśli się da, to połykajcie z opakowaniem. Sól pochłania wilgoć z powietrza i rozpuszcza się w niej, więc te pastylki długo nie przetrwają, jeśli zwilgotnieją. Weźcie sto. Pięć sztuk srebra. Odpowiednie sole powstrzymywały chorobę wywoływaną przez echa ognia Budowniczych. Nie wiadomo dlaczego. Znając się na rzeczy można było wyodrębnić te sole z wód Źródeł Carrod. Pięć sztuk srebra to nie było dużo za coś tak cennego. Odliczyłem monety — jedna z nich miała wytłoczoną głowę mojego dziada — i podałem je Leshy. Toltech liczył pastylki, wrzucając je do szmacianego woreczka. — Jeśli cokolwiek znajdziecie na wzgórzach, choćby tylko skorupy, przynieście mi. Może oddam wam wasze srebro. — Mistrzu Toltechu, czy masz już coś z Iberico? — zapytałem. — Sam jestem kolekcjonerem. Nachyliłem się do wnętrza chaty. Oprócz drażniącej soli czuć było zapach wymiocin. — Drobiazgi. — Wskazał na dwie małe buteleczki z zielonego szkła stojące na półce, z której wziął miskę z pastylkami. Na tacy obok leżały kawałki połamanego plasteku w różnych kolorach i kształtach. Wyciągnął też wielkie koło zębate ze srebrzystego metalu pokrytego patyną. Wyglądało jak kuzyn—

olbrzym jednego z miniaturowych kół wewnątrz czasomierza w moim bagażu. — Nic wielkiego. Lepsze sprzedaję. — A czy wiesz coś o Budowniczych, Mistrzu Toltechu? Czy poznajesz ich sekrety, kiedy przeglądasz, co po nich pozostało? — Wiem tylko to, co wszyscy tutaj wiedzą o Budowniczych. Co nasi ojcowie wiedzieli. — I to jest...? — Niektórzy ludzie lubią, żeby ich zachęcać. — Że wciąż tu są i że nie można im ufać. Obozowaliśmy tej nocy na samym skraju pasma Iberico, gdzie zatruty strumień o nazwie Cuyahoga przepływał przez dzikie pustkowia. Połknąłem swoją pastylkę, czując jej gorzki smak pomimo papierowego opakowania. O Budowniczych Toltech nic więcej nam nie powiedział, więc po zachodzie słońca, kiedy już leżeliśmy, zacząłem wypytywać Leshę. — Co ma na myśli twój przyjaciel mówiąc, że wciąż tu są? Wyczułem bardziej niż zobaczyłem, że wzruszyła ramionami. Pomimo upału leżeliśmy blisko siebie. — Niektórzy twierdzą, że Budowniczowie są teraz duchami, są wszędzie wokół nas, wpisani w elementy. — A nie są tylko echami w maszynach? — Pomyślałem o Fexlerze, który zamigotał i ożył, kiedy zszedłem po schodach do piwnicy. Lesha podniosła się i dojrzałem jej zdziwioną twarz, jeszcze mocniej pobrużdżoną niż zwykle. — W maszynach? Takich z kołami i kołowrotami? Nie rozumiem. — Są duchami? — Postanowiłem odwrócić jej uwagę od sprzętów pod zamkiem mojego dziadka. — Dobrymi czy złymi? Znowu wzruszyła ramionami. — To po prostu duchy. W powietrzu, w skałach, w rzekach i strumieniach, a nawet w ogniu. — Słyszałem, że Budowniczowie zajęli cały rzeczywisty świat i zanim go spalili, wszystko zmienili. — Co zmienili? — Zapomniałem, że jest z nami Słoneczko. — Wszystko. Mnie, ciebie, świat, to, co rzeczywiste. Sprawili, że świat trochę lepiej słucha tego, co jest w ludzkich głowach. Sprawili, że myśli i lęki stały się ważne, bo mogą zmienić to, co wokół nas. — Mnie dalej nikt nie słucha. — Rozbawiło mnie to marudzenie Słoneczka. — W służbie lorda Hansy był taki zaprzysiężony skałom magik. Młody człowiek. To było jakieś dziesięć, piętnaście lat temu. Arron. Tak mu było. Mógł ugniatać skałę, jakby to było masło. Raz dotknął mojego miecza jednym palcem i już nie mogłem go utrzymać, taki był ciężki. Aż do następnego dnia nie mogłem podnieść go z podłogi. — Co się z nim stało? — To byłby użyteczny człowiek, ten Arron. — Utonął. — Aha. — Ale nie na morzu. Ortens mówi, że to widział, a Ortens nie z tych, co by mieli kłamać. Któregoś ranka on się po prostu zapadł pod ziemię. Na środku podwórca. I więcej go już nie widziano. Została tylko szara plama w miejscu, w którym wtopił się w podłoże. — A to ci historia — powiedziałem. I wszyscy zamilkliśmy. Leżałem chwilę spokojnie na kocu i wsłuchiwałem się w ciszę. Coś było nie tak. Czułem się tak, jakbym w nocy po omacku szukał swojego noża i nie znajdował go tam, gdzie powinien być. Długo nie mogłem dojść do tego, co mnie tak niepokoi. — Nie słychać żadnego dźwięku — zawołałem siadając, gdy nagle sobie to uświadomiłem. — Co takiego? — zapytała Lesha już zaspanym głosem. — Te stwory, te cholerne cykady skrzeczące całą noc? Gdzie one się podziały? — Tu ich nie ma. Jesteśmy za blisko — wyjaśniła mi Lesha. — W Iberico nie ma życia. Żadnych szczurów, robaków ani nawet porostów na skałach. Jeśli chcesz zawrócić, to teraz.

13 Pięć lat wcześniej Trudno było zasnąć w tej ciszy. Jakby spokój poraził nas wszystkich na całe godziny, żadne z naszych zwierząt nawet nie prychnęło ani nie zaszurało kopytem. Bez nocnych odgłosów moje uszy tworzyły sobie własną wersję ciemnego świata. Słyszałem szepty z miedzianej szkatułki, jakiś ledwo słyszalny drwiący głos, a jeszcze głębiej mój własny krzyk. Może uratowała mnie śmierć tych wszystkich cykad spalonych ogniem Budowniczych, a może, ponieważ podejrzliwość i nieufność leżą w mojej naturze, usłyszałbym napastników, gdziekolwiek byśmy spali. Pod podeszwą czyjegoś buta zaskrzypiał kamień. Najpierw trąciłem Leshę kopniakiem, potem sięgnąłem ku Słoneczku i uszczypnąłem go. Gdyby to byli moi bracia na drodze, to w zależności od charakteru, jedni skoczyliby na równe nogi z nożami w dłoniach, inni znieruchomieliby i czujnie czekali na to, co się wydarzy. Brat Grumlow przebiłby nożem rękę, która nim potrząsnęła, brat Kent udawałby, że śpi i nasłuchiwałby. Lesha i Słoneczko zbyt wiele nocy spędzili w wygodnych łóżkach, wyrwani ze snu robili za dużo zamieszania. W ciemnościach przedświtu wróg jawił się jako czarne plamy nisko przy ziemi, poruszające się w naszym kierunku. — Uciekajcie! Rzuciłem nożem w najbliższą ciemną bryłę, modląc się, żeby to nie była skała. Przetoczyłem się obok Leshy i ruszyłem biegiem. Wrzask nowego właściciela sztyletu był dla moich towarzyszy bardziej przekonujący niż moja nagła ucieczka. Niemądrze jest biegać w ciemnościach, ale przed zachodem słońca obejrzałem sobie okolicę. Nie było żadnych krzaków, a skały nie były na tyle duże, żeby się przez nie przewracać. Słyszałem za sobą ciężkie buty Słoneczka i bose stopy Leshy. Nie należy pozwalać wrogowi na wybór terenu. Pocieszające w tym biegu na ślepo było to, że ktokolwiek to był, kto chciał nas skrzywdzić, teraz też musiał biec. Pamiętałem, że przed nami była jakaś niewielka dolina; leżała pomiędzy pierwszymi widocznymi wzgórzami Iberico. Spojrzałem za siebie świadomy, że gdyby nieprzyjaciel był blisko, to usłyszałbym, jak padają moi kompani. W rękach biegnących za nami prześladowców huśtały się teraz odsłonięte latarnie. Słoneczko był już dwadzieścia jardów za mną; Lesha nie wychynęła jeszcze z ciemności, sztywna zbroja jej blizn pewnie nie pozwalała jej na szybki bieg. Zatrzymałem się i złapałem przebiegającego Słoneczko za kołnierz. Zanim się na mnie zamierzył, szepnąłem mu do ucha — Na ziemię! — i przytrzymałem go mocno. Przed nami była Cuyahoga, szemrała po kamienistym dnie, a Lesha radziła nam nie moczyć w niej nóg, jeśli chcemy dalej ich używać. — Co? Dlaczego? — Przynajmniej miał na tyle rozumu, żeby wysyczeć te pytania. — Czekamy! — Przykucnąłem z nadzieją, że wyglądam jak skała. Stopy Leshy uderzały o ziemię z dziwnym odgłosem. Była już blisko, ale tuż za nią słychać było pościg. Kiedy Lesha przemknęła obok nas, Słoneczko zajął się pierwszym ścigającym, a ja załatwiłem dwóch następnych. Za nimi co najmniej cztery latarnie huśtały się w rękach biegnących mężczyzn. Zaskoczyliśmy ich. Machałem mieczem na prawo i na lewo, powaliłem dwóch napastników i znowu zacząłem biec. Widać było, że ściga nas jeszcze co najmniej tuzin zabijaków. Byli jak bracia na drodze, tylko nie moi bracia i nie na mojej drodze. Z łatwością dogoniłem Leshę. Oni też ją dogonią. Miałaby szansę tylko na koniu, a na to nie było wcześniej czasu. — Dokąd? — krzyknąłem. — Nie wiem — wydyszała. Bezużyteczna odpowiedź. Biegliśmy doliną pomiędzy wzgórzami. Robiło się coraz jaśniej czy może raczej szarość bledła i dookoła było coś więcej widać. Słoneczko czekał na nas w miejscu rozwidlenia doliny, z mieczem w ręku, ciężko oddychając. Za nami słychać było okrzyki pogoni, bardziej ryki i wycia, jakby świetnie się bawili. I chyba było ich dużo więcej niż dwunastu. Miałem wrażenie, że gdzieś nas zaganiają. Ledwo sobie to uświadomiłem, kiedy ziemia ustąpiła pod Słoneczkiem. Zapadł się w ciemną dziurę, a ja zatrzymałem się na samym jej skraju. Właśnie machałem ramionami, próbując utrzymać równowagę, kiedy uderzyła we mnie Lesha i oboje wylądowaliśmy w dole. — Cholera! Spadliśmy obok Słoneczka na stos patyków i suchej trawy. Patrząc w górę, dojrzałem osypującą się ziemię i kawałek bladego nieba, tym jaśniejszego, że w dole było dość ciemno. Żeby stąd uciec trzeba by

się wspiąć na wysokość dwunastu, może piętnastu stóp. Wpadliśmy w jakiś naturalny padół, który przykryty stawał się pułapką. — Kto to jest? — zapytałem. — Oprawcy. — Lesha była przerażona. — Perros Viciosos, Złe Psy w dawnym języku. Nie wiedziałam, że podchodzą tak blisko do Iberico. — Pokaż im się, Jorgu. Pokaż, kim jesteś. Dostaną za nas okup. — Słoneczko spróbował się wspiąć, ale zjechał z powrotem i posypała się za nim sucha ziemia. — Sam w to nie wierzysz, Słoneczko. Myślisz, że mógłbym przekonać tę bandę, że jestem królem? Pohukiwania stały się bliższe, głośniejsze. I śmiech. — Mamy ich! — Viciosos? To znaczy „zły”? — Nie pasowało mi to. — Okrutny. Są okrutni wobec złapanych. — Lesha wyjąkała to wyjaśnienie. Dół cuchnął spalenizną. — Dajcie mi nóż — zawołałem. — Mój został w Złym Psie. — Słoneczko dotknął swego boku. — Moje rzeczy są na Garrosie. — Zostawiła wszystko na koniu. Kto tak śpi, bez broni? Wyciągnąłem swój miecz i zatoczyłem nim tuk, żeby sprawdzić, ile mam miejsca. Tyle, żeby rozhuśtać kota, jeśli nie miałby zbyt długiego ogona. Śmiech i głosy słychać już było nad nami. Złe Psy zebrały się wokół padołu. Dotknąłem ramienia Leshy i poczułem, jak wstrząsa nią cichy szloch. Nie czekała nas szybka śmierć. — Stań tam. — Popchnąłem ją jak najdalej od siebie. Odwróciła się do mnie i w ciemności zajaśniały jej oczy. Z góry padło na nas światło. Człowiek, który trzymał pochodnię, mógłby być mniejszym i brzydszym bratem Rike'a. — Widzicie, co wam przyszło z tego biegania? Zamachnąłem się i odciąłem Leshy głowę jednym czystym cięciem, aż miecz wbił się w ścianę. Zanim dziewczyna upadła, złapałem tę głowę, całą w bliznach i ciężką, z oczami jeszcze bez świadomości tego, co się stało, i podrzuciłem do góry najmocniej, jak się dało. Trafiła w twarz zbója, nie w czoło, jak chciałem, ale w nos, usta i brodę. Zachwiał się, zrobił krok do tyłu, dwa kroki do przodu i spadł z przekleństwem na ustach. Kiedy wylądował na ciele Leshy, złapałem jego pochodnię. — Co u diabła? — Słoneczko patrzył ze zgrozą i zdumieniem. Głównie ze zdumieniem. — Spójrz na ściany — poradziłem mu. Były całe sczerniałe. Wetknąłem pochodnię w twardsze miejsce piaszczystej ziemi. Bandyta był tak ciężki, jak na to wyglądał. Zrzuciłem go z Leshy i przyłożyłem mu miecz do gardła. — Wstawaj, Zły Psie. — Ostra klinga pomogła mu stanąć na nogi. — Słoneczko, pokrop wszystko dookoła jej krwią. — Co?! Kopnąłem w chrust wokół moich kostek i dotknąłem lewą ręką ściany. — Te patyki nie miały łagodzić naszego upadku. — Pokazałem mu palce pokryte sadzą. — Oni tu palą ludzi. Nad nami słychać było gniewne głosy, debatujące. — Jeśli chcecie, żeby ten idiota przeżył, lepiej zrzućcie linę — krzyknąłem do góry. Dziki śmiech, więcej gorączkowej wymiany słów. — Och, kogo ja tu chcę nabrać? — I ostrzem miecza poderżnąłem zbójowi gardło. Poobracałem nim dookoła, żeby nie zmarnować tryskającej krwi. — Jaki idiota zagląda tak w dół? Przecież nie wiedział, że nie mogliśmy rzucić w niego nożem. Zanim jeszcze szyja idioty przestała pulsować, spadło na nas pięć pochodni. Jednak chrust był wilgotny, a my przytomni, więc nie dopuściliśmy do pożaru. Dym pokrył zapach krwi i martwych ciał. Kiedy skończyliśmy gaszenie niewielkich zapalnych miejsc, Słoneczko spojrzał mi w oczy. — Zabiłeś ją, żeby mieć czym rzucić? — To też byłby dobry powód. Widziałeś, jak się ruszała, nie nadawała się do walki. Ale nie dlatego. — Dla krwi? — Żebym nie musiał patrzeć, jak będą ją powoli zabijali. Gdybyś wiedział, jak takie draby działają, to prosiłbyś mnie, żebym i twoją głowę ściął. — Ale mam wybór? — Możesz się jeszcze przydać — odpowiedziałem.

Nasze więzienie było szczeliną długą na jakieś piętnaście jardów i szeroką na trzy w miejscu, w które wpadliśmy. Przeszukałem zbója i znalazłem nie jedno ostrze, a dwa: nóż do walki wręcz i drugi wyważony do rzucania. Słoneczko dostał ten większy. — I co teraz? — zapytał. Czułem, że się boi, ale trzymał strach pod kontrolą. Kiedy masz broń w ręce, zawsze jest jeszcze cień nadziei. — Teraz czekamy, aż wymyślą, jak nas zabić. — Ja byłem bardziej wściekły niż przestraszony. Chciałem zabrać ze sobą tylu, ilu tylko będzie się dało. W moich planach nie było umierania w cuchnącej norze na jakimś odludziu i czułem niesmak na samą myśl, że tak może się stać. Jak w ogóle mogliśmy wpaść w tę dziurę, kiedy dookoła tyle wolnej przestrzeni? — Wy tam w dole! — okrzyk z góry, ale żadnych głów. Nie odezwałem się. Rzucili jeszcze dwie pochodnie, iskry i dym zaznaczyły się na bladym niebie. Wydawało się to bezcelowe, skoro poprzednie pięć nic nie zdziałały. Sięgnąłem po jedną z nowych żagwi i wtedy poczułem ostre ukłucie w ramię. — Co to? — krzyknął Słoneczko. Gdyby zabrano mu słowo „co”, niewiele miałby tego dnia do powiedzenia. Mógłbym mu powiedzieć, że to jakiś jad, ale pewnie sam się domyślił. Ramię zdrętwiało mi, zanim zdążyłem wstać, obrócić się i rzucić nożem w ciemną twarz z dmuchawką w ustach widoczną wysoko na krawędzi. Spudłowałem. Kolejna strzałka, mała, czarna, długa na pół palca, trafiła mnie w pierś. — Kurwa. Trzecia zgięła mnie w pół i pozbawiła siły, żeby spojrzeć w górę. Powiadają, że nigdy nie jest za gorąco na zbroję, ale gdybym ją miał na sobie, biegłbym wolniej niż Lesha. Kilku mężczyzn wskoczyło do dołu i wyciągnięto nas obwiązanych linami wokół piersi, z dyndającymi bezwładnie kończynami. Kiedy masz miecz, trzymasz swój strach na wyciągnięcie ramienia. Kiedy jesteś bezwolny w rękach ludzi, którym twój ból dostarczy jedynej dostępnej na pustkowiu rozrywki, to musiałbyś być szaleńcem, żeby nie być przerażony. Dwaj zbóje trzymali mnie pod ramiona, a śladem moich stóp ciągnących się po ziemi szło to stworzenie, które pluło we mnie strzałkami. Nogi miałem po kolana czerwone od krwi, do której teraz kleił się kurz. Plujka była dziewczynką może jedenastoletnią, chudą jak szczapa, spaloną słońcem. Wyszczerzyła do mnie zęby i pomachała dmuchawką. — Strzałki ghuli — poinformowała mnie wysokim, czystym głosem. — Z Kantanlonii. — Trudno o nie — odezwał się jeden ze zbójów u mego boku. — Lepiej żebyś był ich wart. Ciągnęli nas przez jakieś trzysta jardów aż do swojego obozu. Uwiązane tam stały już nasze konie i Oporny. Konie pociągały nerwowo za postronki, może były spragnione. Oporny wyglądał na znudzonego. Obóz nie był chyba stały; kilka prowizorycznych chat w jeszcze gorszym stanie niż te przy Źródłach Carrod, wóz, kilka beczek z wodą, jedna czy dwie kury, a w środku cztery grube pale wbite w ziemię. To doprawdy dużo mówiło o Perros Viciosos, że więcej wysiłku i materiału włożyli w konstrukcję do tortur niż w zabudowania mieszkalne. Doliczyłem się około trzydziestu mężczyzn, tak różniących się pochodzeniem i wyglądem jak moi Bracia, ale z przewagą czarnowłosych. Pewnie Hispanie z głębi lądu, ze starszej i czystszej krwi linii niż można spotkać na wybrzeżu, szczupli, o groźnym wyglądzie. Z mojego rachunku wynikało, że zabiliśmy pięciu z nich; żaden z tych tutaj nie miał świeżych ran. Dwaj zbóje przywiązali Słoneczko do jednego z pali i wrócili po mnie. Pozostali przyglądali się, jedli lub kłócili o nasze rzeczy, lub robili wszystko naraz. Kilku sięgało po szkatułkę na moim biodrze, ale wszyscy tracili zainteresowanie, zanim jej dotknęli. Nikt nie próbował nas kopnąć ani przyłożyć pięścią. Jakby chcieli zachować nas w jak najlepszym zdrowiu na chwile rozrywki. — To jest Jorg Ancrath — poinformował ich Słoneczko. — Król Wyżyn Renneru, wnuk lorda Hansy. Złe Psy nie raczyły mu odpowiedzieć. Zacisnęli mocniej sznury i robili swoje. Czekanie jest częścią tej zabawy. Niech napięcie rośnie, jak ciasto w dzieży. Słoneczko wciąż opowiadał im, kim ja jestem, kim on jest i co się stanie, jeśli nas nie puszczą wolno. Dziewczynka podeszła bliżej, żeby nam się przyjrzeć. Wyciągnęła do mnie rękę z ogromnym żukiem na dłoni. — Mutant — oznajmiła. — Policz mu nogi. Było ich osiem. — Paskudny — odezwałem się do niej. Oderwała robakowi dwie nogi. Był na tyle duży, że usłyszałem trzask jego łamanych kończyn.

— Tak lepiej. — Postawiony na ziemi ruszył natychmiast przed siebie. — Zabiłeś Sanchę — kontynuowała rozmowę ze mną. — Tego wielkiego, brzydkiego idiotę? — Tak. Nie lubiłam go. Zbóje rozpalili ognisko na wypalonej ziemi przed palami. Nieduże, bo w Iberico drewna jest mało. — On jest królem Wyżyn Renneru — krzyczał Słoneczko. — On ma armie! — Renaru — poprawiłem go. Zdrętwienie kończyn zaczynało mi ustępować, powoli wracały mi siły. Z jednej z chałup wyszła kobieta, starucha o rzadkich siwych włosach i z długim nosem. Rozwinęła na ziemi kawał skóry i ukazał się cały asortyment noży, haków, świdrów i kleszczy. Słoneczko zaczął się rzucać. — Nie możecie tego zrobić, wy sukinsyny. Tylko że oni mogli. Wiedziałem, że Słoneczko wkrótce będzie mnie błagał, żebym go z tego wyciągnął, a potem będzie mnie przeklinał, że go tu sprowadziłem. Przynajmniej nie było już Leshy, która robiłaby to samo po mojej drugiej stronie. Wiedziałem, że tak będzie, bo już to wcześniej widziałem. Wiedziałem też, że ci spokojni, czekający cierpliwie jak ja, w końcu równie głośno wrzeszczą i nadaremnie błagają. Obserwowałem zbierających się zbójców i wyłapywałem ich imiona: Rael, wysoki i chudy, z blizną na gardle; Billan, z okrągłym brzuchem, posiwiałą czarną brodą i świńskimi oczkami. Mruczałem do siebie ich imiona z nadzieją, że dopadnę ich w piekle.

14 Pięć lat wcześniej Podczas gdy starucha pracowała nad dotarciem do żeber Słoneczka, dziewczynka przyniosła mi swoje najnowsze znalezisko. W jednej zaciśniętej pięści trzymała szczypce skorpiona, a drugą ręką prostowała jego kolec. Stwór miał co najmniej dwanaście cali długości i jego osiem nóg wściekle młóciło powietrze. Widziałem, jak napinają się mięśnie ramienia trzymającego go dziecka. — Co? — zapytałem. — Coś jest nie tak! — starała się przekrzyczeć wrzaski Słoneczka. — Mutant? — Dla mnie wyglądał w porządku; był tylko o wiele za duży, żeby mi się podobać. Starucha rzuciła na ziemię kolejny kawałek skóry i dwa wychudłe kurczaki pobiegły za nim. Mężczyźni zebrani wokół pali wiwatowali. Większość siedziała ze skrzyżowanymi nogami, a w rękach trzymali woskowane skórzane tuby, z których małymi łykami pociągali jakiś alkohol. Wszyscy wyglądali na zadowolonych z przedstawienia, jakie dawała starucha. Niektórzy zajęci byli rozmową, ale większość okazywała zainteresowanie i oklaskiwała każdy kolejny etap jej zręcznej pracy nożem. Zauważyłem, że jeden z drabów znalazł głowę Leshy i trzymał ją teraz na kolanach odwróconą twarzą do pali. Niewielu Złych Psów patrzyło na nas z taką intensywnością, jak ona. — Nie mutant. Coś dziwnego. — Dziewczynka próbowała złamać grzbiet skorpiona, ale nie udawało jej się. Jego nogi wciąż wiły się zawzięcie. — Nie słyszysz? Ledwo ją słyszałem pośród krzyków Słoneczka, a co dopiero jej nowego ulubieńca. Myślę, że Słoneczko wrzeszczał, żeby nie myśleć o tym, co mu robiono, a prawdziwy ból miał się dopiero zacząć. Bo tortury to coś więcej niż zadawanie bólu i Perros Viciosos to wiedzieli. I z pewnością wiedziała to starucha. Ona nawet jeszcze się za niego nie wzięła, ale okaleczenie bolało bardziej niż męka, która nie zostawia śladów. Kiedy oprawca zadaje rany, o których wiadomo, że się nie zagoją, to uwypukla nieodwracalność tego wszystkiego. Nie będzie lepiej. Nie przestaną. Człowiek dowiaduje się, że składa się z mięśni, ścięgien i żył. Jest mięsem w rzeźni. Dziewczynka, Gretcha, zbliżyła skorpiona do mojej twarzy. Odruchowo odwróciłem głowę i zostałem nagrodzony widokiem odsłoniętej klatki piersiowej Słoneczka: biel kości żebrowych prześwitywała przez zrobione w ciele wąskie szpary. Na jego szyi żyły uwypukliły się do granic możliwości, powieki miał zaciśnięte. I wtedy to usłyszałem, dziwne brzęczenie, furkot i tykanie, przebijające się przez suchy trzask nóg. Przypominało mi to dźwięk czasomierza Budowniczych trzymanego przy uchu: kółka zębate, metalowe trybiki zachodzące na siebie z niesamowita precyzją. Odwróciłem się i wpatrzyłem w stwora, i na ułamek sekundy jego czarne oczka błysnęły szkarłatem. Gretcha rzuciła skorpiona na ziemię i zaczęła go gonić z wielkim kijem w ręce. Jedno mocne uderzenie połamało mu kończyny z lewego boku. Wciąż goniąc kulawego pajęczaka dziewczynka zniknęła mi z oczu, bo nie mogłem już dalej obrócić głowy. Pod powiekami błyskało mi czerwone światło i zobaczyłem znowu czerwoną gwiazdę Fexlera nad Iberico. Starucha pastwiła się nad Słoneczkiem prawie godzinę i wykorzystała w tym czasie prawie każde z narzędzi rozłożonych na skórze, którą przyniosła ze sobą. Uczyniła dzieło sztuki z klatki piersiowej i ramion Słoneczka: cięła, przypalała, odrywała po kawałku, zdzierała warstwy i przypinała je z powrotem. On ryczał, oczywiście, na nią i na mnie, żądał, żeby go uwolniono, żebym ja coś zrobił, błagał mnie, a wreszcie przysięgał się zemścić, nie na swoich oprawcach, ale na mnie, Jorgu Ancrath, który zgotował mu ten los. Poczułem strach — jakżeby nie? Zalała mnie gorąca fala przerażenia, która zaraz potem zmroziła mi krew i na twarzy i w koniuszkach palców poczułem igiełki lodu. Próbowałem oszukiwać sam siebie, że jestem tylko widzem, że przyglądam się z takim samym niezobowiązującym okrucieństwem. I do pewnego stopnia udało mi się to, bo przecież siedziałem tak i obserwowałem przy wielu różnych okazjach, od czasów, kiedy jeszcze nie rozumiałem takiego cierpienia aż do kiedy już rozumiałem, ale nie obchodziło mnie to. Silni zawsze krzywdzą słabych, takie jest prawo natury. Ale unieruchomiony w piekącym słońcu, czekając swojej kolejki, żeby krzyczeć i dać się złamać, świadom grozy sytuacji, byłem w rozpaczy. W końcu starucha odstąpiła od swojej ofiary; ręce miała czerwone po łokcie, ale ani kropli krwi na

twarzy czy odzieży. Odwróciła się, złożyła udawany ukłon i wróciła do swojej rudery z zawiniątkiem z narzędziami pod pachą. Pożegnały ją okrzyki tłumu, w którym wielu było już dobrze podchmielonych. Słoneczko, ze zwieszoną głową, oddychał chrapliwie; jedno oko miał otwarte i wybałuszone, drugie mocno zaciśnięte. Ten wysoki, Rael, podszedł do niego i przywiązał mu głowę do pala skórzanym pasem. Przy chatach ktoś sikał na ziemię, ktoś inny sypał ziarno kurom. — Gretcha! — zawołał Billan, ten z wielkim brzuchem. Nadeszła od tyłu, zza pali, z tym swoim grymasem uśmiechu na chudej twarzy, i rozsypała po drodze części ciała owada, nóżki i czarne błyszczące płytki. Billan postawił dla niej stołek obok pala Słoneczka. Gretcha, już bez nawoływania, podeszła do ogniska i wyjęła żelazną sztabę, która w nim tkwiła. Nie zwróciłem na nią wcześniej uwagi. Dziewczynka złapała ją przez szmatę i skierowała ku nam jej rozgrzany do czerwoności koniec. — Nie! — Słoneczko zrozumiał sens skórzanego pasa wokół swojej głowy. Nie mogłem go winić. Też będę się wyrywał i krzyczał „nie”, kiedy przyjdzie moja kolej. W czerwono—żółtym ognisku tańczyły jakieś dziwne kształty. Patrzyłem pod słońce i płomienie migotały jak duchy, musiałem zmrużyć oczy, ale widziałem je, takie kształty i kolory, których nie miało prawa tam być. Od upału i przerażenia dopadło mnie chyba delirium. — Jesteś za głośny — Gretcha oznajmiła Słoneczku wpychając mu żelazo w usta. Jego spalone wargi zwęgliły się, a zęby zaczęły pękać pod dotykiem rozżarzonej sztaby. Słyszałem to. Kruszyły się i trzaskały, a ona pchała żelazo dalej. Z ust buchała mu para, rozległ się jego przeraźliwy wrzask i czuć było swąd spalenizny. Zalany łzami odwróciłem wzrok, kiedy dziewczynka wyłupiła mu oczy. Mógłbym powiedzieć, że płakałem z powodu Słoneczka, albo z powodu okropności świata, w którym dzieją się takie rzeczy, lecz w rzeczywistości płakałem ze strachu. Kiedy przychodzi koniec, martwimy się już tylko o siebie. Złe Psy pokrzykiwali i wiwatowali cały czas. Wołali też jakieś imiona, być może mężczyzn, których zabiliśmy, ale to nie miało znaczenia. Tak samo by nas torturowali, gdyby złapali nas we śnie i nie ponieśli żadnej straty. — Gretcha — to znowu Billan. — Ten ma dość. Później Mary znajdzie jeszcze coś dla niego. Wyłup oko temu drugiemu. Jedno. Nie podoba mi się, jak on na mnie patrzy. Dziewczynka wepchnęła koniec żelaza do żarzących się węgli i czekała, stojąc plecami do mnie. Naprężyłem swoje więzy. Wiedzieli, jak wiązać człowieka, nie tylko nadgarstki, ale też łokcie i wyżej. I tak prężyłem się. Rósł we mnie gniew. Nie mógł pomóc na żelazo, ale przynajmniej na chwilę odpędził strach. Gniew na naszych prześladowców i gniew na idiotyczność tej sytuacji. Miałem umrzeć w tym bezsensownym obozie pełnym pustogłowych drabów, dla których moja agonia będzie przelotną rozrywką? Kiedy Gretcha się odwróciła, odwzajemniłem jej spojrzenie i zignorowałem gorące żelazo. — Niech ci ręka nie zadrży, dziewczyno. — Wyszczerzyłem do niej zęby złowieszczo, nagle nienawidząc jej tak mocno, że aż zabolało. Czy jesteś niebezpieczny? Tak zapytałem Nubańczyka, kiedy to nad nim trzymano rozżarzone żelazo. Dałem mu szansę, uwolniłem jedną rękę i on z tego skorzystał. Czy jesteś niebezpieczny? Odpowiedział, że tak, więc kazałem mu pokazać, jak bardzo. Chciałem teraz takiej szansy. Niech ona wypowie te słowa. Czy jesteś niebezpieczny? Zamiast tego przestała się uśmiechać i ręka jej odrobinę zadrżała. — Stój! — zawołał Rael. — Ma nieumocowaną głowę. Mogłabyś go zabić. Podszedł do mnie i przywiązał mi głowę. Patrzyłem mu w twarz, starając się zapamiętać każdy jej szczegół. Miał być ostatnim człowiekiem, którego zobaczę. — Daj mi to żelazo. — Wyszczekał te słowa, wyrywając sztabę z rąk Gretchy. — Sam to zrobię. — Odwzajemnił moje wściekłe spojrzenie. — Może jesteś jakimś tam lordem. Miałeś przy sobie dość złota. I to. — Podniósł nadgarstek, żeby pokazać czasomierz ze skarbca mojego wuja. — Ale obaj wiemy, że gdybyśmy wzięli za ciebie okup, to polowałbyś na nas od chwili, kiedy znalazłbyś się bezpiecznie na wolności. Widzę to w tobie. Nie udałoby mi się go okłamać. Zresztą nie byłoby sensu. Gdyby mnie uwolnili, ścigałbym ich wszędzie i za każdą cenę. — Wyglądasz, jakby ci się coś podobnego już kiedyś przydarzyło. — Rael pokazał na mój policzek. — To może zaczniemy w tym samym miejscu, tak dla przypomnienia, jak to było.

Zbliżył rozpalony do czerwoności koniec żelaza do grubej blizny zajmującej całą lewą połowę mojej twarzy. Żadne moje wściekłe spojrzenie nie mogło wprawić w drżenie jego dłoni. Gretcha stała obok niego, sięgała głową tylko trochę powyżej jego pasa. Gorąco spiekło mi wargi i wysuszyło łzy w oczach, ale blizna nie poczuła bólu, tylko ciepło, nieomal przyjemne. Dawne oparzenie zabiło czucie w tej części mojej twarzy, mogłem ją drapać paznokciami i jedynym skutkiem było naciągnięcie nienaruszonej skóry tuż pod okiem. Żelazo dotykało miejsca poniżej kości policzkowej i czułem je jak szturchnięcie palcem. Brwi Raela uniosły się w wyrazie zadziwienia. — On się nie... Mój policzek nagle zapulsował uderzeniem przyjemności, nieomalże seksualnej rozkoszy, a fala gorąca zamknęła mi oczy. W nozdrzach poczułem smród moich palących się włosów. Rael krzyknął i kiedy na niego znowu spojrzałem, tańczył. Wykonywał taniec ludzi niespodziewanie dotkniętych silnym bólem, takim jak uderzenie w palec u nogi lub w łokieć. Lewą ręką trzymał się za nadgarstek prawej, której otwarta dłoń miała oparzenie sięgające głęboko do jej najdrobniejszych kosteczek. Żelazo leżało na ziemi, jasne i świecące, rozgrzane do białości, jakby leżało w piecu kowalskim, a szmata wokół niego paliła się. Musiałem się roześmiać. I co mi zrobią teraz, kiedy się z nich śmieję? W szoku przygryzłem sobie język i śmiałem się ze smakiem krwi w ustach, a jej ciepła strużka zajaśniała szkarłatem na moich ustach. — Idiota. — Wstał Billan i odepchnął Raela. Złapał mnie za dolną szczękę i mocno trzymał. — Co ty zrobiłeś, chłopczyku? — Chłopczyku? — Z trudem się odezwałem, jego palce boleśnie wbijały się w mięśnie mojej twarzy. Nie wiedziałem, co zrobiłem, ale ucieszyło mnie to. Przypuszczałem, że to jakieś okruchy Goga w mojej bliźnie zareagowały na dotknięcie czymś tak gorącym. — Odpowiedz mi. Nawet teraz Billan myślał, że może mi czymś grozić. Oplułem mu twarz krwią. Zachwiał się i zapiszczał cienkim głosem. To jeszcze bardziej pobudziło mój histeryczny śmiech. Pozostali Perros Viciosos podnieśli się z ziemi. Jeden mięśniak o imieniu Manwa, brat Sancha, którego zabiłem w pułapce, wziął Billana pod ramię, próbując go uspokoić. Brudna szmata, której użył do wytarcia krwi, nie podziałała. W miejscu, gdzie dotknęła go moja krew, skóra Billana mieniła się szkarłatem. Rogówka jego oplutych przeze mnie oczu zmętniała i była mleczno—biała. Ta nekromancja, która czaiła się we mnie i za dotknięciem palców zabijała małe stworzenia, naprawdę płynęła w moich żyłach. — Sprowadźcie tu zaraz starą Mary! — zawołał oślepiony Billan. Z całych sił powstrzymywał się, żeby się na mnie nie rzucić i cały drżał z tego wysiłku. — Chcę, żeby wył przez miesiąc. — Miesiąc to ty nie pożyjesz, Billan. Kiedy twoi bracia zrozumieją, że wzrok ci już nie wróci, to jak długo potrwa, zanim przywiążą cię do tego pala, jak myślisz? — Nie przestawałem się uśmiechać. Moja histeria i zuchwalstwo wkrótce się skończą, wiedziałem, jak tylko zjawi się ta starucha ze swoimi nożami, ale, do diabła, śmiejmy się, póki możemy. Manwa wyciągnął swój miecz, mój miecz, jak się okazało. — On ma miecz ze starej stali i zna magię. — Okręcił ostrze w swojej potężnej dłoni. Był dużym mężczyzną, ale jego dłonie były olbrzymie. — Może powinniśmy wziąć okup? Tamten mówił, że lord Hansa zapłaci za nich. Rael splunął. Jego twarz była ściśnięta bólem. Poparzona dłoń długo nie daje spokoju. — Ma umrzeć. Ma długo umierać. Manwa wzruszył ramionami i usiadł. Miecz położył sobie na kolanach. Dwóch zbójów przyprowadziło starą Mary z powrotem do pali. Widziałem ich kątem oka i przypatrywałem się tak pilnie, że nieomal nie zauważyłem, że poluzowały się więzy wokół moich kostek. Złe Psy przeklinały i narzekały, Słoneczko nienaturalnie szlochał, a ja usłyszałem tyknięcie i furkot, i jakby skrobanie palców po drewnie. Za moimi plecami coś wspinało się po palu. Kliknięcie. Opadł sznur wokół moich kolan. Nikt nie zauważył. Mary znowu rozwinęła skórę z narzędziami. Spojrzała na mnie krzywo, jakby niezadowolona, że zakłóciłem jej chwile odpoczynku i teraz to dopiero mi się dostanie. Absurdalność tej sytuacji sprawiała, że znowu chciało mi się śmiać. Starucha wyciągnęła najostrzejszy ze swoich noży, mały, na cylindrycznym metalowym trzonku, taki do cięcia, jakiego grecki lekarz może używać do wycinania wrzodów. Trzy kroki i była przy mnie, trochę niepewnie trzymając się na nogach, ale z pewną ręką. Odcięła zaplamione resztki mojej koszuli. Ostrze gładko przejechało po materii.

— Bardzo brzydka ta twoja brodawka, starucho — odezwałem się do niej. Zatrzymała się i spojrzała na mnie. Miała złe oczy starej kobiety, bardzo ciemne. — O, przepraszam, mam na myśli to coś na twojej brodzie. Paskudne. Nie możesz tego po prostu odciąć? Tym ślicznym małym nożykiem? I może przystrzyc też te twoje strąki? Nie chcemy przecież, żeby cię nazywano starą, brzydką Mary, prawda? Coś suchego i nieprzyjemnego poruszało się po moich związanych rękach. Zadrżałem, kiedy małe twarde nóżki przeszły po moich nadgarstkach. Potrzebowałem całej reszty mojej woli, żeby nie próbować tego z siebie strząsnąć. — Czy ty jesteś głupi? — zapytała Mary po bardzo długiej przerwie. Kiedy znęcała się nad Słoneczkiem, nie odezwała się do niego ani razu. — Zraniłem twe uczucia, stara Mary? — Uśmiechnąłem się do niej, bez wątpienia pokazując zakrwawione zęby. — Wiesz, że niezależnie od tego, jak głośno będę krzyczał i błagał, tych słów nie można cofnąć? Jesteś stara i brzydka. I nic z tym nie zrobisz. Mała Gretcha wkrótce przejmie twoją robotę, a ty posłużysz jej za materiał do egzaminu czeladniczego. Ciekawe, w jakie kształty cię poprzycina? Złe Psy zaprzestali swoich kłótni i przyglądali mi się pilnie. Nawet Rael i Billan zapomnieli na chwilę o swoim bólu i znowu zwrócili uwagę na mnie. Ofiary błagają lub grożą. Stara Mary nie wiedziała, co zrobić z szyderstwem. Kliknięcie. Nadgarstki uwolnione. Krew zaczęła znowu w nich krążyć. Bolało bardziej niż wszystko, co przecierpiałem na palu do tej pory. Stara Mary potrząsnęła głową i odsunęła z czoła lok siwych włosów. Sprawiała wrażenie poirytowanej i mniej pewnej siebie. Oto stała tu gotowa otwierać mnie kawałek po kawałku, a speszyły ją moje komentarze o jej brodawkach. Szczerzyłem zęby najszerzej, jak się dało. Byłem pewien, że kiedy się uwolnię, będą musieli mnie zabić. Ale cieszyła mnie perspektywa zaatakowania ich zamiast powolnego umierania na tym palu. Radość kazała mi się uśmiechać. — Pęknięte, to tutaj. — Szpicem noża dotknęła mojego najniższego żebra po prawej stronie. Nasłuchiwałem, czy mój zbawiciel cichutko nie pełza po palu. Gdyby przeciął sznury na wysokości piersi i ramion, wszyscy zauważyliby ich opadnięcie, a ja wciąż miałbym przymocowaną głowę. Nie było sznurów wokół naszych szyi, pewnie, żebyśmy się nie udusili walcząc z bólem. Mary zrobiła cięcie. Powiadają: ostry nóż, żadnych łez. Samo cięcie nie bolało, ale piekący ból pojawił się bardzo szybko. Potrzebowałem całej siły woli, żeby się powstrzymać od kopnięcia jej i zdradzenia się. — Au, to boli — powiedziałem. Mary cofnęła się, żeby wycelować nóż niżej, równolegle do cięcia, które już zrobiła. Stworzenie za mną pośliznęło się i spadło. — Psiakrew — zakląłem. Co dziwne, stara Mary spłoszyła się, a kilku drabów się wzdrygnęło. Stwór za mną uszczypnął albo ugryzł mnie w rękę i to naprawdę zabolało. — Auu! Kurwa! Mary zrobiła wielkie oczy. Nie rozumiała mojej reakcji — miałem na swoim ciele jedno małe cięcie. — Chcesz to zrobić jeszcze raz? — zapytałem. Stwór zwolnił swój uścisk i przeszedł po moich rękach na pal. Czułem, jakby to był olbrzymi krab albo pająk. Jezu, nienawidzę pająków. — Znowu będziesz grzebać w żebrach, jak u Słoneczka? — Pokazałem na niego oczami. — Masz być w tym dobra, widowisko ma być interesujące! Nic dziwnego, że mają już Gretchę gotową cię zastąpić. — Żebra są nudne — zawołał ktoś z tyłu. — Fajnie jest, kiedy je wyłamuje. — To Rael. — Do tego mamy już jednego. — Coś nowego! Poczułem lekkie wibracje, kiedy stwór dotarł do sznura na wysokości klatki piersiowej. Cholera. Napiąłem mięśnie, gotów rzucić się jak lew, kiedy więzy opadną. Znowu wibracja i stwór poszedł wyżej, nie tknąwszy sznura. — No, brzydka Mary, pokaż nam coś nowego — zażądał ciemnoskóry chłopak w tyle grupy. Mary nie była zadowolona. Skrzywiła się, pokazując mi żółte trzonki swoich zębów. Mrucząc coś do siebie, odwróciła się i schyliła po cienki haczyk. Stwór poruszał się za moją głową. Poczułem pociągnięcie za włosy zaplątane w skórzany pasek mocujący moje czoło. Szczypce wsunęły się pod niego. Mary stanęła twarzą do mnie, wyprostowana na tyle, ile mogła. Podchodząc, trzymała haczyk nisko,

na wysokości krocza, i tym razem się uśmiechała. Kliknięcie. Pochyliłem się i lina na mojej piersi puściła. Widocznie stwór nadpiłował ją wcześniej i trzymała się tylko na jednym włóknie. Kuglarz potrafi skierować uwagę widzów tam, gdzie chce, i sprawić, że nie zobaczą tego, co się dzieje na ich oczach. Cała uwaga Złych Psów była skupiona na haczyku. Ze mnie opadła ostatnia lina i nikt tego nie zauważył. Jakieś szaleństwo we mnie, jakaś zatruta mieszanina przerażenia i ulgi, podpowiadały mi, żebym podrapał się w nos i schował rękę z powrotem do tyłu. Zachowałem jednak zdrowy rozsądek. Przezwyciężyłem nawet pokusę, żeby wbić haczyk w oko Mary, i nie tracąc czasu zrobiłem szybki ruch do przodu. Złapałem swój miecz leżący na kolanach Manwy. Rzuciłem się w sam środek bandy. Żeby uniknąć walki wręcz, miecz jest doskonały, ale oni mieli łuki i pewnie więcej tych strzałek. Pozostając w środku, dezorganizowałem ich i trzymałem blisko siebie. No i kładłem trupem, posuwając się do przodu. Zanim pierwsi z nich wstali, czterem Psom zadałem rany, które już nigdy się nie zagoją. Jest taki rodzaj wolności, którą czujesz, gdy jesteś zewsząd otoczony wrogami. W takich okolicznościach, z dobrym mieczem w dłoni, tak ostrym, ze mógłby upuścić krwi wiatrowi, możesz zataczać potężne koła, a twoim jedynym zmartwieniem jest, żeby nie zostawić ostrza w ciele ostatniej ofiary. Większość swojego życia przeżyłem właśnie w takich warunkach, machając we wszystkich kierunkach i nie przejmując się, komu zadaję śmierć. To doświadczenie przydało mi się u stóp Wzgórz Iberico. Złe Psy umierały, oddzieleni od swoich głów i kończyn; zanim jeden padł, mój miecz już orał czerwoną bruzdę w następnym. Nigdy przedtem ani potem nie czułem tak czystej radości z dokonywanej rzezi. Niektórzy zdążyli wyjąć swoją broń, miecz, nóż, ostry toporek lub tasak, ale żaden nie machnął nim więcej niż dwa razy: odparowywałem i padali powaleni. Dosięgły mnie trzy cięcia, ale zauważyłem je dopiero znacznie później, kiedy krew w tych miejscach nie dawała się zmyć. W którymś momencie, gdy napierali na mnie ze wszystkich stron, Manwa stanął naprzeciw mnie. Instynktownie złapałem za nadgarstek jego ręki uzbrojonej w nóż i wykręciłem mu ją. Z nienawiścią uderzyłem czołem w jego nos. Był wysoki, potężny, ale i ja nie byłem niski, i albo wściekłość pomnożyła siłę moich mięśni, albo była mu równa od początku, nie wiem, ale jego nóż mnie nie znalazł. To ja przez kilka krwawych chwil ciąłem nim i dźgałem, aż zostawiłem w szyi Raela. Na pewno pomogło mi, że wielu z nich było pijanych, na tyle zamroczonych alkoholem, że z trudem mogli znaleźć swoją broń, a co dopiero użyć jej z dobrym skutkiem. Nie bez znaczenia był też fakt, że nienawidziłem ich z całych sił, a może przede wszystkim, że miałem za sobą wiele miesięcy treningu, dzień za dniem, aż moje dłonie krwawiły, a w uszach brzmiała mi pieśń miecza. Jakiś grubas padł przede mną z otwartym brzuchem, wymiotującym niebieskimi zwojami wnętrzności. Innego, uciekającego, ściąłem od tyłu. Odwróciwszy się zobaczyłem kolejnych dwóch, biegnących w kierunku doliny. Jednego trafiłem z pięćdziesięciu kroków toporem podniesionym z ziemi. Drugi uciekł. Nagle zapadła kompletna cisza. Mary i Gretcha stały przy palach. Dziewczynka jedną rękę chowała w fałdach sukni staruchy, w drugiej trzymała dmuchawkę wymierzoną we mnie. Poszedłem w ich kierunku. Paf. Strzałka Gretchy uderzyła mnie w obojczyk. Wyrwałem dziecku rurkę i rzuciłem za siebie. — Gretcha, myślę, że bardzo jesteśmy do siebie podobni, ty i ja. Przykucnąłem, żeby się z nią zrównać. Wyciągnąłem strzałkę i rzuciłem na ziemię. Patrzyła na mnie ciemnymi oczyma. Miała wiele z Mary, może była jej wnuczką. — Mogę ci pomóc. — Uśmiechnąłem się smutno, smutno z powodu niej, smutno z powodu wszystkiego. — Gdyby ktoś zrobił to dla mnie, kiedy byłem dzieckiem, zaoszczędziłby wszystkim wielu problemów. Jej usta ułożyły się w zdziwione „och”, kiedy przebijał ją mój miecz zgrzytający na drobnych kościach. Kiedy wstałem, ciało osunęło się na ziemię. — Brzydka. Stara. Mary — odezwałem się do staruchy. Wciąż trzymała w ręce haczyk. Złapałem ją za chudą szyję, ale nie próbowała mnie dziabnąć. W koniuszkach palców poczułem mrowienie nekromancji, może z powodu jej wieku. Dotknąłem

wypukłości jej kręgosłupa i pozwoliłem, aby sączyła się w nią śmierć, aż bezwładnie padła na ziemię. Słoneczko wciąż żył. W ciszy, jaka zapadła po rzezi, jego sapiący oddech był jedynym dźwiękiem. Niektórzy zbóje byli pewnie ranni, ale żywi. Jeśli tak było, to mieli na tyle rozumu, żeby siedzieć cicho i nie przyciągać mojej uwagi. Z bliska rany Słoneczka przeraziły mnie. Czułem, jak płyną przez niego rwącymi czerwonymi rzekami. Nekromanta wie takie rzeczy. Trzymając rękę na jego piersi rozpoznawałem bieg jego żył, układ kości, kształt kręgosłupa, uderzenia serca. Nie mogłem go uleczyć, w palcach miałem tylko śmierć. Z jego oczodołów lał się gęsty śluz upstrzony drobinami zwęglonego drewna. W otwartych ustach leżał spieczony i opuchnięty język. — Nie mogę ci pomóc, Greysonie Bezziemny. Podniósł swoją głowę bez oczu z takim wysiłkiem, że poczułem szarpnięcie nekromanckiej nici między nami i zaparło mi dech. Przeciąłem jego sznury i pomogłem mu się położyć na ziemi. Nie chciałem, żeby umierał przywiązany do pala. — Pokój, bracie. — Umieściłem koniec miecza nad jego sercem. — Pokój. — I zakończyłem jego życie. Cierpienie Greysona wciąż drżało w moich rękach. Uklęknąłem obok starej Mary leżącej w kurzu. Obserwowała mnie błyszczącymi oczyma; po brudnym policzku spływała jej ślina. Z jedną ręką na jej wychudzonej szyi, drugą na głowie, uwolniłem się od bólu Słoneczka. Zdaje się, że palce nekromanty, głaszcząc i szczypiąc, mogą w kilka chwil zadać ból, na jaki jej instrumenty potrzebowały kilku godzin. Jej serce długo nie wytrzymało i śmierć szybko ją zabrała. Za łatwo umarła. Wśród ciał zbójów leżała głowa Leshy. Zanim ją podniosłem, zabiłem jednego symulanta. Zazwyczaj, kiedy dotykałem ludzkiego ciała, pobrzmiewało w nim jakieś echo tej osoby. Zwłoki Rowa zachowały jego smród. Ale głowa Leshy była pusta, nie dosłownie, nie opróżniona, lecz wolna od jakiegokolwiek jej śladu. Ucieszyło mnie to, bo znaczyło, że znalazła się poza zasięgiem. Gdzieś w lepszym miejscu, miałem nadzieję. Położyłem jej głowę obok Słoneczka, żeby ich razem pochować. Najpierw jednak podszedłem do pali. Skorpion trwał przyczepiony do tego, do którego ja byłem przywiązany. Bez trzech nóg po jednej stronie, z odłamaną częścią tułowia, wciąż trzymał w szczypcach kawałek skórzanego paska, który mocował moją głowę. Podniósł głowę, kiedy się zbliżyłem, i znowu ciemne paciorki jego oczu błysnęły szkarłatem. — Fexler? — zapytałem. Drgnął dwa razy i odpadł od słupa. Wylądował na grzbiecie, drgnął konwulsyjnie jeszcze raz i z głośnym trzaskiem zwinął się, na stałe sczepiając razem swe uzbrojone płytki. — Cholera.

15 Historia Chelli — Powiedz mi jeszcze raz. W lochu, skuty łańcuchami i krwawiący, otoczony chodzącymi umarłymi, a nad nim jeszcze gorsze stwory wszelkiego rodzaju, z których bagienne ghule i strzępy zwłok są najmniejszym problemem... i on wciąż zadaje pytania! — Niezwykły z ciebie człowiek, Kaiu Summersonie. — Chella znowu chodziła wokół słupa. Nie mogła utrzymać nóg w bezruchu. Może za dużo w nich życia. —I to mówi nekromantka przy zwłokach mojej kobiety na podłodze. Z żelazną igłą w dłoni Chella nachyliła się ku niemu, ale wiedziała, że nie do niej należy już decyzja. Gdzieś po drodze ten niezwykły młody człowiek wyczuł, że ona potrzebuje jego współpracy. Może po prostu było oczywiste, że dawno byłaby go zabiła, gdyby go tak bardzo nie potrzebowała. — Czego nie zrozumiałeś? — Wyszeptała to pytanie do jego ucha. Nie mógł wiedzieć, jak bardzo potrzebowała sukcesu,czegokolwiek, co wyprowadziłoby ją z zimnego cienia pogardy Martwego Króla. — Sula jest w niebie... i tutaj też? Chella westchnęła, sfrustrowana. Nawet inteligentni mężczyźni bywają głupcami. — Co nie trafia do nieba, może wrócić do ciała. Ile wraca, zależy od osoby i od wezwania. Nietrudno jest postawić na nogi świeże zwłoki. Wystarczy trochę głodu, zachłanności, może być gniew. Sula była bardzo zachłanna. — Więc nie wszystkich można zawrócić. Niektórzy przechodzą czyści i w całości? — Może święci. Ja nigdy takiego nie spotkałam. — Dzieci też. Ale nie powiedziała tego. Czymkolwiek droga do piekła jest wybrukowana, najlepiej jest posuwać się krok po kroku. — I przypomniawszy mi o niebie spodziewasz się, że skażę się na wieczność w płomieniach tylko po to, żeby uniknąć bolesnej śmierci? — Kai splunął krwią na podłogę. Pewnie przygryzł sobie język. Nie sprawiał w ogóle wrażenia tak przerażonego, jak powinien być. Może wydawało mu się to snem, koszmarem, może za dużo dziwności za szybko. Gdyby Chella miała czas, dałaby mu dzień lub dwa. Strach może wnikać w człowieka powoli W zimnym, ciemnym miejscu, tylko w towarzystwie swojej wyobraźni, można zacząć się bać. Ale ona nie miała dwóch dni, nie miała nawet jednego. — Śmierć została złamana, Kai. Piekło się podnosi. Myślisz, że jak długo niebo będzie cię chronić? Martwy Król kładzie temu wszystkiemu kres. Wieczność będzie tutaj, w tym świecie, w tym ciele. Musisz tylko zdecydować, czy chcesz podsycać ogień, czy w nim płonąć.

16 Może Machina Zła znalazła nowy bieg, bo wszystko zaczęło się walić po tym, jak Kent przyniósł wieści, że przed nami znajduje się powóz mojego ojca. Pojechałem z Makinem i Rike'em na przód naszej kolumny. Kilka minut później znaleźliśmy się u boku kapitana Harrana, a przed nami mgliście rysowała się kolumna Ancrathu. Trzeba by więcej niż rzeki błota, żeby przyćmić blask Straży Gildenu. Wpatrzyłem się w podskakujący na drodze powóz otoczony konnymi. Ostatnio jechałem nim, gdy miałem dziewięć lat. Stary drań zachował go w dobrym stanie. — Mnie on też przeraża — odezwał się Makin. — Ja się nie boję mojego ojca. — Rzuciłem mu gniewne spojrzenie, ale Makin tylko się uśmiechnął. — Nie wiem, jak on to robi, że ludzie się go boją — powiedział. — Ja na pewno lepiej od niego władam mieczem. To prawda, bywa porywczy i brutalny, ale taki jest prawie każdy król, diuk, baron czy lord. Każdy, komu dano władzę, chce ją utrzymać. On nawet nie przepada za torturami: jego brat, jego bratankowie słyną z ich stosowania, a Olidan po prostu cię powiesi i koniec. Rike żachnął się. On widział lochy mojego ojca od tej złej strony. Makin miał jednak rację, w porównaniu z innymi Olidan Ancrath wydawał się rozsądnym człowiekiem. — Powiedziałem już, że się go nie boję. — Bicie mojego serca mówiło mi, że to kłamstwo, ale tylko ja je słyszałem. Makin wzruszył ramionami. — Wszyscy się go boją. Wystarczy, że spojrzy i już wzbudza strach. To właśnie jest to: jego lodowate spojrzenie przeszywa cię dreszczem. Zawsze słynąłem ze śmiałych czynów, ze stawiania czoła wyzwaniom, nawet kiedy wiedziałem, że nie powinienem. Ale teraz, pod tym szarym niebem, przy zimnym wietrze nawiewającym wilgotne powietrze z północy, nie miałem ochoty zbliżyć się do tego powozu i żądać rozliczenia z przeszłością. Czułem ból w piersi, jakby odnowiła się stara rana i jak nigdy dotąd chciałem dać temu wszystkiemu spokój. Jechaliśmy w milczeniu. Kolumna wokół nas posuwała się do przodu. Tylu gwardzistów w ich pięknych zbrojach, tak pewnych celu. Dokuczał mi zimny wiatr, a na ramiona spadały mi wszystkie moje dnie wczorajsze i czekały swej kolejki, żeby zagrzechotać w mojej głowie. — Cerys — odezwałem się w końcu. Makin odsunął hełm na tył głowy i spojrzał na mnie. — Zginęła, kiedy miała trzy lata. Opowiedz mi o tym. — Kiedyś myślałem, że jeśli kiedykolwiek porozmawiam z Makinem o jego córce, to będzie to rzewnie nad ranem, gdy będziemy całkiem pijani, albo, jak z Coddinem, trzeba będzie śmiertelnej rany, żeby nasza rozmowa była o rzeczach istotnych. Nie przychodziło mi do głowy, że będziemy wówczas w zimnym świetle dnia przemierzali konno błotniste wertepy, a wokół pełno będzie obcych ludzi. Makin wciąż mi się przyglądał. Podskakiwał w siodle, ale twarz mu nienaturalnie zesztywniała. Przez długą chwilę myślałem, że się me odezwie. — Mój ojciec miał ziemię w Normardii, mały majątek w pobliżu miasta Trent. Nie byłem pierworodnym synem. Ożeniono mnie z córką bogatego człowieka i po dwóch latach od jej ojca i mojego dostaliśmy kilka akrów i dom. Taki większy niż farma, ale mniejszy od dworu. Ty ze swoimi braćmi mógłbyś na taki napaść. — To byli banici? — zapytałem. — Nie. — Oczy mu pojaśniały, błyszczały od wspomnień. — Jakieś formalne spory, ale zbyt błahe, żeby je nazwać wojną. Trent i Merca kłóciły się o swoje granice. Każda strona miała nie więcej niż stu uzbrojonych ludzi. Potyczka miała miejsce na moim polu pszenicy. Ja i Nessa mieliśmy oboje po siedemnaście lat, Cerys trzy. Miałem kilku robotników, dwóch służących, pokojową i mamkę. Nawet Rike miał tyle rozumu, żeby się nie odzywać. Słychać było tylko chlupot kopyt na błotnistej drodze, ciężkie kroki Gorgotha, skrzypienie uprzęży, stłumione pobrzękiwanie metalu o metal i skrzekliwe kłótnie ptaków niewidocznych wysoko na niebie. — Nie widziałem, jak umierały. Może leżałem wtedy przy głównej bramie, trzymając się za pierś. Nessa zginęła pewnie, kiedy ja wpatrywałem się w chmury nad sobą. Wkrótce straciłem przytomność. Cerys schowała się w domu i prawdopodobnie tam dopadł ją ogień, gdy ja już nieprzytomny leżałem w rowie. Dzieci tak robią, chowają się przed pożarem, a nie uciekają, i dym je zabija.

Sześć miesięcy wracałem do zdrowia. Miałem przebite płuco. Z bandą tych, co przeżyli, najechałem Mercę. Dowiedziałem się, że syn lorda, ten, który na nas napadł, dla bezpieczeństwa został wysłany do kuzyna w Attar. Spotkałem się z nim rok później. Znalazłem go w małym forcie dwadzieścia mil na północ stąd. Wracając, zatrzymałem się w Ancrath i już tam zostałem. Z czasem zaciągnąłem się na służbę do twojego ojca. I to wszystko. — Makin nie uśmiechał się teraz, choć wiele razy widziałem uśmiech na jego twarzy w obliczu śmierci. Wpatrywał się w horyzont, ale wiedziałem, że widzi dalej, że patrzy lata wstecz. — To nigdy nie jest wszystko. Ból krzywdy rozchodzi się i rośnie, i wreszcie rozrywa to, co dobre. Czas leczy rany, ale często dopiero nad grobem, a kiedy wciąż żyjesz, rany żyją z tobą, pieką, owijają się wokół ciebie, aż wreszcie stajesz się innym człowiekiem. I jak długo trzeba, żeby dziecko, dla pomszczenia którego przemierzyłeś świat, bo nie uratowałeś jej, kiedy mogłeś uratować, stało się dzieckiem, które dźgnąłeś nożem, bo nie mogłeś go zaakceptować, kiedy jeszcze miałeś taki wybór? Makin wciąż był zapatrzony w swoją przeszłość, ale lekko się uśmiechnął. — Ach, Jorg, ty nigdy nie byłeś tak słodki jak Cerys, a ja nigdy nie byłem tak zimny jak Olidan. Minął kolejny dzień i posuwaliśmy się za kolumną Ancratha przez ziemie Attara. Wszędzie przychodzili na nas popatrzeć chłopi w łachmanach, a nad ich głowami unosił się dym z wypalanych na polach ściernisk. Zostawiali swoje żniwne rytuały, gromadzenie zbiorów, marynowanie i suszenie na zimę, i oglądali Straż Gildenu i jej wysoko powiewające czarno—złote proporce. Cesarstwo było dla nich czymś ważnym. Czymś dawnym i głębokim, na wpół zapomnianym marzeniem o lepszym życiu. Późnym popołudniem w prześwicie między chmurami pokazało się słońce i Miana przesiadła się z powozu lorda Hollanda na konia z bocznym siodłem, żeby spokojnie przejechać milę przez miasteczko nad brodem o przedziwnej nazwie Siuśki. Marten też wsiadł na konia, a kiedy Miana wróciła do powozu, został u mego boku. — Bardzo jest jej ciężko, panie — odezwał się nie pytany. — Ciężej niż byłoby w Upiornym w oczekiwaniu na gości z Watykanu? — Ciężko jest nosić pod sercem dziecko w ostatnim miesiącu. — Marten wzruszył ramionami, ale rozumiałem, że się o nią troszczy. Czasem to przykre zobaczyć, ze inni ludzie bardziej niż ja przejmują się rzeczami, którymi ja powinienem się przejmować. Wiedziałem, że gdyby najemny morderca papieżycy zabił Mianę i nasze nienarodzone dziecko, opłakiwałbym ich. Ale wiedziałem też, że jakaś straszna część mnie, ta w samej głębi, podniosłaby twarz i pokazała światu czerwony uśmiech, ciesząc się tą szansą, tym pretekstem, aby w krwawej zemście znaleźć oczyszczenie. I wiedziałem, że wściekła furia zabiłaby wszystko inne we mnie, także smutek. — Życie jest ciężkie, Martenie. — Spojrzał na mnie zdziwiony, bo od kiedy się ostatnio odezwał, przejechaliśmy już ćwierć mili. — Nie powinno być łatwo sprowadzać kogoś na ten świat. Za łatwe jest poczęcie nowego życia, za łatwe odebranie starego. Jakaś część tego procesu powinna być ciężka. Marten wciąż mi się przypatrywał, lata służby u mnie dawały mu do tego prawo, i czułem, że mnie osądza. — Do licha. — Prychnąłem rozdrażniony. — Macie nade mną przewagę w tym powozie. — Nad żonatym zawsze inni mają przewagę. — Marten uśmiechnął się szeroko. Splunąłem w błoto i zakląłem, pociągając za cugle Bratha. Chwilę potem znowu siedziałem w powozie obok Miany. — Powóz mojego ojca jest przed nami. — Wiem. Czułem się dziwnie, rozmawiając o nim z Mianą, szczególnie w obecności Gomsta i Ossera. Gomst miał przynajmniej na tyle przyzwoitości, że wyciągnął swoją biblię, księgę tak wielką, że nieomal zasłaniała ich obu, i zajął starszego towarzysza podróży rozmową o którymś tam psalmie. — Coddin chce, żebym na Zgromadzeniu głosował razem z ojcem. Żebym zawarł z nim pokój. — Te słowa napełniły moje usta niesmakiem. — A ty wolałbyś... nie? — W kącikach jej ust zakręcił się uśmiech, ale nie była to kpina. Do mych uszu dotarł fragment rozmowy Gomsta: „Ojcze, gdzie jest jagnię na całopalenie?” I odpowiedział Abraham, „Synu mój, Bóg upatrzy sobie jagnię.” — Mam wiele powodów, żeby chcieć jego śmierci. I równie wiele powodów, żeby zginął z mojej ręki.

— Ale czy ty chcesz to zrobić? Jorg, którego znam, zazwyczaj robi to, co chce, a jeśli jakieś powody są mu przeciwne, to je zmienia. — Ja... — Chciałem zrozumieć, jak to działa, całe to życie i wychowywanie dzieci. Chciałem to zrobić lepiej niż mój ojciec. — Ludzie będą opowiadać naszemu synowi, jak to było między mną a moim ojcem. Miana nachyliła się do mnie, a jej kruczoczarne włosy opadły na jej bladą twarz. — I co będą mówić naszemu dziecku? — Nie chciała używać określenia „nasz syn”, dopóki nie będzie to na pewno wiadomo. — Nawet król nie ma władzy nad plotkami. Miana przyglądała mi się bacznie. Miała na głowie złoty diadem, ale włosy wymykały się spod niego do woli i trzeba było dwóch służących i garści spinek, żeby utrzymać je w ryzach. W końcu widząc, że nie rozumiem, zaczęła wyjaśniać. — Jak bystry mężczyzna może być tak głupi? To między tobą a Olidanem jeszcze się nie skończyło. Historia, którą będą opowiadać, jeszcze nie została napisana. — Aha. Dałem się jej wypędzić z powozu. Dopiero jednak przypadek sprawił, że odważyłem się zbliżyć do pojazdu ojca. Nadjechał kapitan gwardii z wiadomością i znalazł mnie ukrywającego się w środku kolumny z Gorgothem u boku. Kiedy chciało się pomilczeć, Gorgoth zawsze stanowił dobre towarzystwo. — Złamała się oś w powozie Ancratha. — Kapitan nie dbał o moje tytuły. — Czy znajdzie się miejsce w twoim? Są jakieś obiekcje co do skorzystania z wozu bagażowego. — Podjadę porozmawiać. — Stłumiłem westchnienie. Czasami można wyczuć podskórny prąd wszechświata, którego woli zbyt długo nie można się sprzeciwiać. Jechali za mną wszyscy moi ludzie. Wieści szybko się rozeszły. Nawet Gorgoth trzymał się blisko, być może ciekaw, skąd wywodził się taki syn jak ja. Mijaliśmy setki konnych Straży Gildenu zatrzymanych na drodze przez ten wypadek. Wszystkie głowy odwracały się w naszą stronę. I na tej wąskiej drodze, nie wyróżniającej się niczym szczególnym poza strumykiem, na którego kamienistym dnie powóz mojego ojca złamał oś, miałem znowu porozmawiać z królem Ancrathu. Przynajmniej Coddin byłby zadowolony. Ja nie postąpiłem zgodnie z jego radą, ale los zdawał się nie zgadzać z moją decyzją i popychał Ancrathów o krok dalej na ścieżce starej przepowiedni, która mówiła, że dwóch Ancrathów działających razem złamie moc ukrytych rąk; i oto spotkają się dwaj ostatni z rodu Ancrathów. No cóż, można przyprowadzić konia do wodopoju, ale to ja wybieram, co będę pić, i niewiele sobie robię z przepowiedni. Trzeba by czegoś więcej niż zamarznięcia piekła, żeby zobaczyć mnie sprzymierzonego z moim ojcem. Wyciągnęli już powóz ze strumienia. Kiedy w pobliżu zsiadłem z konia, moje buty zapadły się w błoto na sześć cali. Wiatr poruszał gołymi gałązkami żywopłotów, a na tle bladego nieba jak czarny palec sterczało nad nami jedno wysokie drzewo. Moja ręka na cuglach Bratha trzęsła się, jakby i nią poruszał wiatr. Przekląłem pod nosem swoją słabość i stanąłem naprzeciw drzwiczek powozu. Tysiąc lat temu Wielki Jan tędy właśnie przeciągnął mnie z jednego świata do innego. Stałem tak, zmarznięty, z pełnym pęcherzem, z trzęsącymi się kończynami, już nie król siedmiu nacji w drodze na Zgromadzenie, lecz znowu przerażone dziecko. Kapitan gwardii kolumny Ancratha zastukał w drewno dłonią okrytą kolczugową rękawicą. — Honorus Jorg Ancrath prosi o rozmowę. Chciałem być wszędzie, tylko nie tutaj, ale podszedłem bliżej. Jako ochrona powozu tylko kapitan zsiadł z konia. Albo nie słyszeli opowieści o mnie, albo się nie przejmowali. Może uważali, że ich zadaniem jest odpłacać za zerwanie pokoju, a nie zapobiegać jego naruszeniom. Drzwiczki otwarły się i z ciemnego wnętrza wysunęła się szczupła, biała dłoń. Dłoń kobiety. Podszedłem jeszcze bliżej i ująłem ją w swoje ręce. Sareth? Ojciec wiezie swoją żonę? — Siostrzeńcze. I wyszła na deskę pomostową, cała w szeleszczących jedwabiach i koronkach, a jej chłodna dłoń parzyła moją rękę. — Ciotko Katherine — odpowiedziałem i znowu brakło mi słów w jej obecności.

17 Minione sześć lat uczyniło ją jeszcze piękniejszą. Co Katherine Ap Scorron ukrywała przede mną w snach, mogłem zobaczyć w ten chłodny dzień u progu zimy. — Katherine. — Wciąż trzymałem jej dłoń, ale sama ją cofnęła. — Mój ojciec wysłał cię na Zgromadzenie? Zamiast niego? — Ancrath prowadzi wojnę. Żeby jej nie przegrać, Olidan pozostał ze swoją armią. Miała na sobie obszerną czarną suknię; satynowe fałdy kończyły się u dołu szerokim pasem czarnego zamszu, z którego łatwo było wykruszyć zaschnięte błoto. Koronka na jej szyi wyglądała jak tatuaż, kolczyki były srebrno—czarne. Wciąż nosiła żałobę po swoim księciu. — Wysłał ciebie? Z dwoma głosami i bez żadnego doradcy? — Miał jechać Nossar z Elm, ale zachorował. Król mi ufa. — Patrzyła na mnie zimnym wzrokiem. Jej zaciśnięte usta znaczyły się prostą linią w bladej twarzy. — Olidan ceni moje umiejętności. — Wyzwanie, może więcej niż wyzwanie. Jakby wolała ojca od syna i mogła zastąpić siostrę u jego boku. — Ja też cenię twoje talenty, pani. — Próbując zebrać myśli, złożyłem jej ukłon. — Czy mogę zaproponować ci miejsce w powozie Renaru? Ten tutaj, pomimo starań ojca, nie spisał się. — Ściągnąłem cugle Bratha, żeby Katherine mogła go dosiąść. Nie potrzebowała dalszej zachęty. Zostawiła powóz i z powodu obfitości sukni usiadła w siodle bokiem. Na chwilę satynowy materiał opiął jej biodro. Pragnąłem jej nie tylko ze względu na jej ciało — ale z tego względu też. Kent odstąpił mi swojego wierzchowca, więc mogłem jechać u boku Katherine z powrotem do kolumny. Trzymałem się blisko, bo chciałem z nią porozmawiać, choć wiedziałem, jak słabo zabrzmią moje słowa. — Nie chciałem zabić Degrana. Walczyłbym, żeby go uratować. Był moim... — A jednak go zabiłeś. — Nie patrzyła na mnie. Mogłem jej powiedzieć o Sageousie, ale ten poganin tylko włożył sznur w moje ręce. Fakt, że on wiedział, że ktoś zostanie powieszony, nie usprawiedliwiał mnie. Musiałem się z nią zgodzić. Zabiłem swojego brata. — Orrin też nie zasługiwał na to, co brat mu zgotował. Byłby dobrym cesarzem. — Dobrych ludzi świat pożera na śniadanie. — Potrząsnęła lejcami, żeby popędzić Bratha. Jej słowa brzmiały znajomo. Kopnąłem w boki konia Kenta i dołączyłem do niej. Zatrzymała się przy powozie lorda Hollanda. — Nie wiedziałam, że masz tak wyszukany smak Jorgu. — To wybór mojej żony. Skinąłem na strażnika przy drzwiach powozu. Zapukał, żeby zapowiedzieć Katherine. Ledwo dotknął lakierowanego drewna, kiedy drzwiczki otworzyły się i wyjrzała Miana. Ze swoimi ciemnymi oczyma i ściągniętymi ustami wyglądała wyjątkowo ładnie. — Mam dla ciebie położną, kochanie: moja ciotka, Katherine. Miałem wielką nadzieję, że wyraz zaskoczenia na twarzy Katherine był mocniejszy niż wcześniej mój na jej widok. Wsiadłem do powozu pierwszy i znalazłem się między moją młoda królową a starszą księżną. Nie wierzyłem, że Gomst będzie w stanie zapobiec rozlewowi krwi, gdyby coś poszło źle. — Królowo Renaru, Miano, to jest księżna Katherine Ap Scorron, przedstawicielka mojego ojca na Zgromadzenie i wdowa po księciu Strzały. Dwa lata temu, może pamiętasz, zetknęliśmy się z armią Strzały. — Wskazałem ręką na starców naprzeciwko. — Osser Gant z Kennick, doradca lorda Makina. I znany ci biskup Gomst. Miana założyła ręce na brzuch. — Współczuję ci z powodu twej straty, Katherine. Jorg mówił mi, że zabił mordercę twojego męża. — Tak, Egana, młodszego brata Orrina. Choć najlepszym wydarzeniem tego dnia był koniec poganina, Sageousa. To on zatruł umysł Egana. Inaczej nie zdradziłby swego brata. Oparłem się mocno o poduszki. Dwie kobiety, obie wyrażające swe opinie bez ogródek i nie dbające o towarzyskie uprzejmości, będą mówić krótko i interesująco. Fakt, że Katherine pozwoliła Sageousowi

mieć udział w bratobójczej śmierci Orrina wydawał się przykry, kiedy ona nie dawała mi możliwości schowania się za podobnymi wymówkami. Prawdę powiedziawszy, nie mógłbym jednak obarczyć go moją winą. — Pierworodni są często tym najlepszym, co ród może mieć — powiedziała Miana. — Starożytni ofiarowywali bogom pierwsze owoce. Może jest tak, że pierwsze dziecko przynosi na świat całe dobro swoich rodziców. — Splotła na brzuchu palce obu dłoni. Na ustach Katherine pojawił się lekki uśmiech. — Moja siostra jest pierworodną. To ona jest łagodna i dobra, nie ja. — I mój brat, który kiedyś będzie rządził Wenneth, jest dobrym człowiekiem. Wszelka przebiegłość i perfidia, jaką moi rodzice mogli mieć, przeszła na mnie. — Miana przerwała na chwilę, kiedy powóz ruszył wraz z całą kolumną. — No i Orrin i Egan potwierdzają moją teorię. — Jorg byłby więc uosobieniem Ancratha. — Katherine spojrzała na Gomsta, ale ten miał na tyle przyzwoitości, żeby odwrócić wzrok. — Powiedz nam, Jorg, jaki był William? Zaskoczyła mnie. Myślałem, że będą się ścinać beze mnie. — Miał dopiero siedem lat. Trudno by było powiedzieć. — Nauczyciel Lundist powiadał, że z nich dwóch William był bystrzejszy. Słońce dla Jorga księżyca. — Mówiąc to, Gomst nie podniósł wzroku. — Powiadał, że dzieciak miał żelazną wolę; żadna niania nie potrafiła go zawrócić z obranej przez niego drogi. Nawet Lundist, z całą swoją wschodnią przebiegłością, nie miał na niego wpływu. Raz przyprowadzono go do mnie, sześcioletniego chłopczyka, który postanowił, że pójdzie na piechotę szukać Atlantydy. Mówiłem mu o jego powinności, o Bożym planie dla każdego z nas. A on się roześmiał i powiedział, że ma plan dla Boga. — Gomst podniósł głowę, ale nie widział nas, jego oczy patrzyły w przeszłość. — Blondynek, jakby był potomkiem krwi samego cesarza. — Zmrużył oczy. — I żelazna wola. Ten chłopak mógłby dokonać wszystkiego — gdyby dane mu było dorosnąć. Wszystkiego. Dobrego lub złego. W moich wspomnieniach obraz był łagodniejszy, ale musiałem się zgodzić z Gomstem. Kiedy William coś postanowił, kiedy zdecydował, jak coś ma być zrobione, nie było dyskusji. Nawet kiedy wezwano ojca, trwał przy swoim. I pomimo całej znanej mi bezwzględności ojca, nigdy nie przychodziło mi do głowy, że gdy chodziło o Williama, rzecz i tak była zdecydowana, zanim nawet usłyszeliśmy kroki ojca na korytarzu. Może ojciec nienawidził mnie tak bardzo z tej prostej przyczyny: ja zawsze byłem tym słabszym. Niewłaściwy syn umarł tamtej nocy, niewłaściwy syn zawisł w ciernistym krzewie. W krępującej ciszy Miana odezwała się pierwsza. — Powiedz mi, Katherine, jaki jest mój teść? Nie miałam jeszcze okazji go spotkać, a chciałabym go poznać. Miałam nadzieję, że będzie na Zgromadzeniu i Jorg nas przedstawi. — To ciekawy obrazek. Co ojciec pomyślałby o mojej żonie—dziecku, która spaliła na popiół swoich własnych ludzi, żeby zrobić wyłom w szeregach wroga? — Król Olidan nigdy się nie zmienia — odpowiedziała Katherine. — Spędziłam już całe lata na jego dworze i wciąż go nie znam, więc wątpię, żebyś wiele się o nim dowiedziała, gdyby przyjechał na Zgromadzenie. Wcale nie jestem pewna, że moja siostra go zna po sześciu latach w jego łożu. Nikt z nas nie wie, o czym on marzy dla Ancrath. Dobrze rozumiałem, co Katherine mówi. Nie zdołała zadziałać na ojca swoją nocną magią, i może Sageous też nie. Może ręka ojca była jedyną, która trzymała nóż zatopiony w mojej piersi. Zakładając, oczywiście, że Katherine nie kłamała. Sprawiała jednak wrażenie, że mówi prawdę, no i pewnie w jej oczach nie byłem wart kalania sobie ust kłamstwem. — Jak się mają sprawy na wojnie, księżno? — Osser Gant nachylił się ku nam. Jak na człowieka z siwą brodą, był szybki, a jego oczy bystre i przebiegłe. Rozumiałem, dlaczego Makin go cenił. — Umarli z bagien wciąż napierają, rzadko tłumnie w jednym miejscu, ale i tak pustoszą ziemię. W wioskach zabijają chłopów, wciągają ich ciała w trzęsawiska, zabijają ludzi na farmach. Kiedy nadchodzą oddziały Ancratha, umarli chowają się w błocie lub chronią w Złym Cieniu, lub gdzie tylko ziemia jest zbyt skażona dla ludzi. W Gelleth są takie miejsca. — Znowu spojrzała na mnie. — Ataki podkopują morale, brakuje żywności. Zanim wyjechałam, mówiono o liczkinie brodzącym po moczarach. Gomst przeżegnał się w tym momencie. — A co mówią na dworze Olidana o kierunku tych ataków? — zapytał Osser. Dla wszystkich ludzi z Kennick to bardzo ważne pytanie, bo chociaż umarli opanowali ich bagna wiele lat temu, na suchym lądzie nie grabili Kennick. Wojsko Makina nie miało powodów do niepokoju, jeśli tylko trzymali stopy na

twardej ziemi. — Mówi się, że Martwy Król nienawidzi króla Olidana — odpowiedziała Katherine. — A ty, Katherine, co myślisz? — Miana, pachnąca liliami, nachyliła się nad moimi kolanami i poczułem przez jej brzuch kopnięcia dzieciaka. — Ja myślę, że kiedy Martwy Król będzie gotów uderzyć, czarne okręty podpłyną do ujścia Sane i wyplują swoje oddziały na moczary. I stamtąd pójdą przez Ancrath, zatrzymując się po drodze w miejscach blizn, które zostawili nam Budowniczowie, w Złym Cieniu, we Wschodniej Ciemności, w Bliźnie Kanea, w tych miejscach, które twoi ludzie, królowo, nazywają „ziemiami obiecanymi”. Pójdą do Gelleth drogami, które Jorg otwarł, niszcząc Górę Honas, i dalej, nabierając sil wszelkimi sposobami, aż dotrą do Vyene, gdzie niekończące się głosowanie Zgromadzenia przestanie mieć znaczenie. — I król Olidan posyła cię, żebyś powiedziała o tym Stu? — zapytał Gomst. Tak mocno trzymał krucyfiks, że złoto zgięło się w jego uścisku, a jego oczy płonęły ogniem fanatyka. Po tylu latach pustej pobożności taka pasja czyniła z niego innego człowieka. — Tak mówią święci. Bóg im to mówi. Katherine zaśmiała się lekko. — Olidan wie, że czarne okręty przypłyną w jego stronę. Mówi, że Ancrath się utrzyma, że ta nowa zaraza zostanie wytępiona, że Ancrath uratuje imperium. Prosi tylko, aby jego prawo do tronu zostało uznane i podczas gdy on poprowadzi armie, które uratują Stu, żeby oni oddali mu koronę i przywrócili włodarstwo. Oczywiście, prosi o to w grzecznych słowach, na wiele sposobów stosownych dla wielu uszu, powołując się na dawne długi i obietnice. — Spojrzała na mnie swoimi zielonymi oczyma. Nasze twarze były blisko, moja noga dotykała jej nogi i czułem jej ciepło. — I pamiętając o synowskich obowiązkach — dodała. — Dlaczego... Przerwała mi. — Twój ojciec mówi, że zna Martwego Króla. Zna jego sekrety. Wie, jak go pokonać.

18 Historia Chelli — To, co dotąd zobaczyłeś, to nie najgorsze. Musisz zamknąć swój umysł. I złożyć każdą przysięgę, której od ciebie zażądają. — Chella poprawiła kołnierz szaty Kaia i odsunęła się, żeby na niego popatrzeć. — Złożę. W ciągu nocy przybyło mu dziesięć lat, wokół ust zarysowały się zmarszczki, wargi się zacisnęły. Wokół oczu i w oczach widać było znużenie. Nie złamała go. Ze złamanego człowieka nie można mieć nekromanty. Nekromancja jest umową, którą trzeba zawrzeć z własnej woli i Kai miał na tyle instynktu samozachowawczego, żeby się na to zgodzić. Chella wyobrażała sobie, że pod tym swoim urokiem i swobodą jest naprawdę twardy. Ruszyła korytarzem, a Kai podążył za nią. — Nie patrz na nich. A przede wszystkim nie na liczkiny. — Chryste! Liczkiny! — Zatrzymał się i kiedy się do niego odwróciła, cofnął się, a twarz mu pobladła. Przez chwilę wydawało się, że załamią mu się kolana. — Myślałem, że dwór króla to nekromanci... — Liczkiny to twój najmniejszy problem. — Chella nie dziwiła mu się. Trzeba poznać Martwego Króla, żeby zrozumieć. — Ale... — Kai zmarszczył czoło. Zobaczyła ruch jego ręki pod szatą. Dotknął noża, który mu dała, pocieszając się jego ostrością. Mężczyźni! — Ale skoro są martwi, czy to nie my powinniśmy im rozkazywać? Strach i ambicja, dobra kombinacja. Chella poczuła, jak jej usta skręcają się w uśmiechu. Ledwo zaczął wyczuwać krainę umarłych, kilka godzin wcześniej po raz pierwszy sprawił, że zwłoki się poruszyły, a już uważa siebie za nekromantę i sięga po cugle. — Gdyby upadli, to tak, nekromanta mógłby ich podnieść i nekromanta rządziłby nimi. — Oni nie są martwi? — Znowu zmarszczył brwi. — O, tak, są martwi. Ale nigdy nie będą do nas należeć. Liczkiny są martwe, ale nigdy nie umarły. Nam dane jest wywołać tylko to, co nie może wejść do nieba, i na nasz rozkaz mogą odzyskać kościec i ciało, które kiedyś posiadali. Ale w krainie umarłych, skąd wzywamy upadłych, są rzeczy, które są martwe, ale które nigdy nie żyły. Liczkiny są takimi stworami i to są żołnierze Martwego Króla. A w najmroczniejszych zakątkach krainy umarłych, wśród takich stworów, znikąd pojawił się Martwy Król, który w mniej niż dziesięć lat sam sobie przyznał koronę. Poszła dalej i po chwili wahania Kai ruszył za nią. Gdzie indziej miałby pójść? Po lewej mijali drzwi, po prawej zamknięte okiennicami okna. Wichura postukiwała ciężkimi deskami, ale deszcz jeszcze nie spadł. Na rogu czekało dwóch strażników w zardzewiałych zbrojach; czuć było zgniłą woń ich martwych ciał pomimo silnych oparów chemikaliów używanych do ich konserwacji. — Ci są silni. Czuję to. — Kai zatrzymał się i podniósł rękę, jakby naciskał coś w powietrzu. — Niewiele z nich mogło pójść dalej. Źli ludzie. Złe życia. Zostało mnóstwo do przywołania z powrotem do ciała. Przebiegłość, trochę inteligencji, trochę użytecznych wspomnień. Większość strażników tutaj jest taka. A kiedy znajdujesz zwłoki, które można z powrotem napełnić aż po brzegi, to nie chcesz, żeby ci zgniły, prawda? — Umarli patrzyli na nią swoimi pustymi oczyma, nie ujawniając swoich ciemnych myśli. Więcej korytarzy, więcej strażników, więcej drzwi. Martwy Król zajął zamek kilka miesięcy wcześniej. Pokonał ostatniego lorda Brettani, Arthura Elgina, którego statki wypływające z portów w dole terroryzowały północ i południe kontynentalnego wybrzeża od ponad dwudziestu lat. Dni terroru wcale się jednak nie skończyły, tak naprawdę dopiero się zaczynały. Elgin służył teraz Martwemu Królowi, czy raczej służyło mu to, co wezwano z krainy umarłych, ale Chella podejrzewała, że to był on prawie w całości. Chella zawsze wyczuwała Martwego Króla, nawet z tysiąca mil czuła, jak pełza jej pod skórą. W zamku, w którym snuł swoje plany, czuła wszędzie jego smak, gorzki smak na języku. W końcu doszli do drzwi dworu Arthura: stare, dębowe, z czarnymi, żelaznymi ślimacznicami zawiasów. Smród mokradeł drażnił jej nozdrza. Z dwóch stron przyglądały im się bagienne ghule; niektóre z nich ściskały w plamistych dłoniach czarne strzałki. Samych drzwi pilnowali dwaj olbrzymi, wysocy na osiem stóp każdy, dziwolągi z obiecanych ziem, których dena spiekł ogień Budowniczych i

wyrośli za duzi. Duzi i nie tacy jak trzeba. A teraz martwi. Mięsne kukły podtrzymywane wolą nekromantów. Olbrzymi usunęli się na bok i Chella podeszła do drzwi. Obecność Martwego Króla zaznaczała się w całym dworze, przenikała kamień i drewno i zalewała jej zmysły. W pełni swych nekromanckich mocy, kiedy odsuwała się od życia tak daleko, jak tylko było można, żeby wciąż móc wrócić, Chella czuła obecność Martwego Króla jako ciemne światło, czarne słońce, którego blask mroził i korumpował, ale jakoś ją pociągał. Teraz jednak, przyodziana tylko w strzępy dawnej siły, z krwią ponownie pulsującą w żyłach, Chella odbierała swego pana jako zagrożenie, jako coś wykreowanego ze wspomnień bólu i krzywdy i podskórnie ziejącego nienawiścią. Wyciągnęła ręce ku drzwiom i zobaczyła, jak mocno drżą. Odór liczkina wpija się w ciało jak atrament w bibułę, dociera do samych kości w zupełnym oderwaniu od nosa. Ludzie umierają od chwili narodzin, ale to trwa, wloką się od kołyski aż po grób. W pobliżu liczkina to wszystko zamienia się w bieg. Dwór Martwego Króla pogrążony był w ciemnościach, ale popchnąwszy drzwi Chella zobaczyła rozchodzące się po komnacie zimne światło. Duchy ciasno owinięte wokół swoich panów zaczęły się rozwijać, jakby były zewnętrzną warstwą skóry zdzieraną z liczkina przez samą obecność życia. — Kai! — Poczuła, że się cofnął. Na dźwięk swojego imienia zatrzymał się. Wiedział, że nie uda mu się uciec. Martwy Król siedział na drewnianym tronie lorda Arthura Elgina. Miał na sobie piękne szaty Arthura Elgina: ramiona pokryte niebieską skórą, przód koronkowy spięty srebrnymi klamrami wysadzanymi morskimi kamieniami, całość z grubego aksamitu w odcieniu ciemnogranatowej nocy. Przyjął też ciało Arthura Elgina i w nim nie był piękny; raczej zgarbiony i kanciasty, a kiedy podniósł głowę i uśmiechnął się do Chelli martwymi ustami, wyglądał strasznie.

19 Pięć lat wcześniej Złamałem dwa noże próbując rozwinąć skorpiona. Kiedy wreszcie chwyciłem jego ogon w kleszcze starej Mary i podważyłem grzbiet, otworzył się z kilkakrotnym szczęknięciem i trzaskiem jakby rozdeptywanego szkła. — Ależ jesteś zmajstrowany — odezwałem się do niego. — Sprytny mechanizm. Nie było w nim jednak żadnych trybików ani kółek, choćbym nie wiem jak wypatrywał. Tylko czarny kryształ, ślady przezroczystej, błyszczącej galaretki i mnóstwo drucików, większość tak cienkich, że ledwo były widoczne. — Coś się zepsuło. — Włożyłem go do troków Leshy, żeby zabrać ze sobą. Wykopanie dwóch grobów zajęło mi dwie godziny. Rany piekły mnie i szczypały. Później zaczęty pulsować i boleć. Użyłem topora do zmiękczania ziemi i tarczy do jej wygrzebywania. Gleba miała kwaśny smak, gorszy niż sole ze Źródeł Carrod. Najpierw pochowałem Greysona. Znalazłem jego przyłbicę, wyczyściłem ją piaskiem i założyłem mu na głowę. — Nie przestawaj gderać, Słoneczko, gdziekolwiek będziesz. — Przysypany dwiema tarczami ziemi wyglądał już jak każde inne zwłoki. Pod kolejnymi czterema był tylko wzgórkiem w dole. Po jeszcze dziesięciu wyrównałem ziemię nad nim. Położyłem głowę Leshy nad jej szyją. Uważałem, że tak powinienem zrobić, skoro to ja je rozdzieliłem. Jakoś nie pasowały do siebie. — I wszyscy króla konni i wszyscy króla dworzanie poskładać Leshy z powrotem nie byli w stanie. Siedziałem obok, nie patrząc na nią, ale na zachodzące słońce. — Ci ludzie nie różnili się od moich, ani ode mnie. — Rany piekły mnie i rwały. Pomyślałem, jak wiele bólu uniknąłem, i przestałem się nad sobą użalać. — Kiedy masz do czynienia z ostrym końcem kija, to zmienia się twój punkt widzenia na dźganie, to z pewnością. Trzeba by być naprawdę głupim, żeby tego nie zauważyć. — Przestałem mówić. Niekoniecznie dlatego, że nie było tam nikogo, kto by mnie słuchał. Kiedy masz śmierć w sobie, a wokół pełno trupów, to jest to jakiś rodzaj słuchaczy. Bardziej dlatego, że to, co czułem, było zbyt płynne, zbyt nieokreślone, żeby pojąć i ująć w słowa. Słowa to tępe instrumenty, lepiej przystosowane do zabijania niż do pojmowania świata. Wypełniłem grób ziemią. Czas najwyższy. Słońce trzymało się horyzontu purpurowymi palcami. Wyprostowałem się i znieruchomiałem w pół kroku. Obserwowały mnie czerwone oczy, niebo odbijało się w spojrzeniu zabitych. Zbyt wiele głów leżało odwróconych w moją stronę, żeby mogły odejść swoim kursem. W starej ranie w piersi czułem chłód nekromancji, odrętwienie jak to wywołane strzałkami ghuli, jakiś rodzaj izolacji, jakby niewidzialna ręka murem odgradzała mnie od świata żywych. Tuż obok leżał Rael z nożem w gardle wbitym w miejsce dawnej blizny po nieudanej próbie pozbawienia go życia. Kiedy ruszyłem, jego oczy śledziły mój krok. — Martwy Król. — Wybełkotał to, zalewając się tak pociemniałą, że aż fioletową krwią. — Hmm. — Podniosłem najsolidniejszy z leżących dokoła toporów. Perros Viciosos najwyraźniej cenili sobie topory. Dobrze było czuć jego ciężar w dłoni i już po pierwszym zamachu zniknęło moje znużenie. Zabrałem się do roboty. Pozbawianie człowieka kończyn nie jest łatwym zadaniem. Szczególnie nogi wymagają wielu uderzeń, a ludzkie mięso jest twardsze niż by się mogło wydawać. Jeśli nie nakierujesz dobrze ostrza, to topór odbija się od okrytego skórą uda. Przy odrobinie szczęścia złamiesz kość, ale jeśli uderzenie nie będzie doskonałe, to nie odrąbiesz całej kończyny. To jest tak jak ze ścinaniem drzew: zawsze trudniej niż myślałeś. Zaczynało mi brakować tchu i pot obficie kapał mi z nosa. Dziesięciu ostatnim obciąłem tylko dłonie i stopy, i wreszcie wyczerpany padłem na ziemię i krzyżując nogi usiadłem znowu obok Raela. — Życie było o wiele łatwiejsze, kiedy śmierć trzymała to, co do niej należało. Nie umiałem ocenić, czy Rael wciąż mnie obserwuje, ale czułem obecność Martwego Króla w fetorze starej krwi. — Gdybyś mógł postawić tych chłopaków, to pewnie dawno byś to już zrobił, prawda? Wciąż bez odpowiedzi. Martwy Król panował nad Chellą i jego zainteresowanie mną było...

niepokojące. Pochyliłem się nad zwłokami Raela i zapukałem w jego czoło. — Halo? — Docieranie do moich własnych pozostałości po nekromancji i sięganie w głąb to nie był najlepszy pomysł; to jakby chcieć zabrać kość głodnemu psu. Ciągle nic. Może Król miał dość oczu, przez które mógł patrzeć — przerażał za dużo ludzi czymś więcej niż tylko wywołaniem ich imienia. Wzruszyłem ramionami. Jeśli chodzi o ścisłość, Perros Viciosos nie przerażali bardziej umarli niż żywi. Ale to nie znaczyło, że chciałbym spędzić wśród nich noc. Z całą pewnością bardziej cuchnęli. Wyprowadziłem konia Leshy poza obóz i zatrzymałem się sto jardów dalej na niewielkim wzniesieniu. Zasnąłem, ale źle spałem; prześladowały mnie krzyki Słoneczka i budził każdy dźwięk rozchodzący się w ciemnościach. O świcie wróciłem do obozu Złych Psów. Byłem wdzięczny truciznom Iberico za to, że wybiły wszystkie muchy i szczury. Wojna jest piękna tylko, gdy się toczy. Następnego dnia każde pole bitwy pełne jest padliny i padlinożerców. W Iberico nie ma przynajmniej tych rojów much. A nawet, poza tym, że nie szczędziłem wczoraj topora, ciała wyglądały na nietknięte, jedynie tu i tam jakiś wielki i niezniszczalny karaluch szukał śniadania. Pozbierałem swoje rzeczy i załadowałem je na Opornego, który patrzył na mnie z wyrzutem. Przywiązałem go do wierzchowca Leshy i ruszyliśmy ku ziemiom obiecanym. Bez pomocy Leshy z łatwością mogłem natknąć się na te niewidoczne ognie, które tak paskudnie ją potraktowały. Ale przecież każdego dnia kroczymy po krawędzi i nawet tego nie wiemy. Na ziemiach obiecanych, w Iberico, w Bliźnie Kanea i w Złym Cieniu, przynajmniej nikt niczego nie udaje, nie kłamie, że jest bezpiecznie, i nie zwodzi, jak w tej pieśni starożytnych, że „wszystko, czego ci trzeba, to miłość”. Zrobisz niewłaściwy krok i spłoniesz. Jak wszędzie. Czasem pozwalałem koniowi Leshy iść przed sobą, ale to nas spowalniało, bo konie wolą być prowadzone. Kiedy po raz pierwszy to zobaczyłem, nie byłem pewien, na co patrzę. Na zboczu po mojej prawej z warstwy łupkowej skały wyrastał skorodowany kamień Budowniczych. Nad nim i wokół niego unosiła się drżąca mgiełka gorącego powietrza. Poczułem rwanie w poparzonej części twarzy i kiedy krzywiąc się z bólu przymknąłem oko po tej stronie, mgiełka zniknęła. Kiedy otwarłem to oko, tak bliskie oślepienia przez Goga, mgiełka znowu tam była, drżąca jak duchy płomieni tańczące na Jane pod Górą Honas. — Rusz się. — Pociągnąłem za postronek Opornego. Osioł zarżał tak głośno, że mógłby rozłupać skałę. Zrezygnowałem z przepchnięcia go przez tę mgiełkę. Jeśli nie z innych powodów, to choćby dlatego, że musiałbym sam nieść swoje rzeczy. Gdybym miał pod ręką jednego z tych karaluchów wielkości myszy, rzuciłbym nim. Przyszło mi coś do głowy. Wygrzebałem z torby pierścień widokowy i podniosłem go do oka. W jednej chwili świat przyjął różne odcienie czerwieni, głęboki szkarłat wokół starego kamienia i bledsze odcienie dalej na zboczu. Wzdłuż naszej ścieżki biegnącej dnem suchej doliny w niektórych miejscach pierścień pokazywał mgliste plamy matowego oranżu. — Do licha, to może się przydać. Co jeszcze możesz mi pokazać? I jak dżin z lampy Aladyna, stanął przede mną na drodze Fexler Brews, ani większy, ani mniejszy niż rzeczywista postać ludzka. Zrobiłem krok w tył, taki krok z czasów, kiedy strach był właściwy naszej rasie. Taki, którego ja zawsze żałuję. Odsunąłem pierścień od oka i Fexler zniknął, a z nim wszystkie odcienie oranżu i czerwieni. Wrócił wraz z pierścieniem znowu przy moim oku. — Co ja tu robię, Brews? — Głupio się czułem, rozmawiając z czymś widzianym tylko przez niewielki stalowy krążek, choć oprócz konia i muła nie było nikogo na tym pustkowiu, kto mógłby mnie zobaczyć. Fexler rozłożył ręce. Miał na sobie te same, nieskazitelnie czyste, białe szaty, co w Zamku Nazajutrz. — Skąd ta tajemniczość? Powiedz mi po prostu... Odwrócił się i ruszył w dół doliny. — Do diabła. — I poszedłem za nim, ciągnąc za sobą Opornego.

20 Pięć lat wcześniej Duch Fexlera Brewsa poprowadził mnie przez Wzgórza Iberico. Szliśmy długo i późnym popołudniem byłem już zmęczony, a rany na plecach tuż nad biodrem zaczęły mnie piec i dokuczać bólem, który wyraźnie mówił o infekcji. Wzgórza zmieniały kolory, od kościanej bieli przez szarości do ochry. Pokryte były wyschniętym błotem i kruszącą się ziemią lub pokazywały gołą skałę. Od czasu do czasu wystawał z nich jakiś rdzewiejący kadłub, niszczejący od stuleci w ten oporny sposób właściwy dziełom Budowniczych. W większości były to jakieś metalowe bloki o zupełnie niejasnym przeznaczeniu, z plamami i wgłębieniami, niektóre wielkie jak domy, niektóre przechylone jakby pchnięte przez olbrzymów, wszystkie z zielonymi i białymi plamami korozji. Przechodziliśmy obok jednego, który brzęczał tak wysokim tonem, że zabolały mnie zęby, a Fexler zniknął i pojawił się dopiero, gdy zostawiliśmy go daleko w tyle. W innym miejscu pochylona metalowa kolumna, na wpół lub może w dziewięciu dziesiątych zagrzebana w ziemi śpiewała zdumiewająco pięknym głosem w nieznanym mi języku. Dostałem gęsiej skórki i tkwiłem tam w gorącym słońcu, nie mogąc przestać słuchać. Fexlera widziałem tylko przez pierścień, a może pierścień rysował go dla mnie na tle krajobrazu, jakby to było malowidło na szkle. Tak czy owak jego duch prowadził mnie przez suche koryta rzek i jeszcze suchsze parowy obiecanych ziem, zatrzymując się tylko wtedy, kiedy ja się zatrzymywałem. Mijaliśmy jedną maszynę, której kawałek odsłoniętej powłoki ukazywał wnętrze: wirujące cylindry, koła obracające się w kołach, a wszystko w ciszy i błyszczące. Przypominało mi to wnętrze mojego czasomierza. Fexler nic nie chciał powiedzieć. Cienie bardzo się już wydłużyły, kiedy nasza ścieżka w wąwozie skończyła się ścianą ziemi i piasku. Fexler zatrzymał się i patrzył na mnie. — Dlaczego stoimy? — zapytałem. Nie żebym nie był zadowolony, ale wydało mi się to dziwne. Fexler zniknął. Nie przywróciło go stukanie pierścieniem w rękojeść mojego miecza. Z rozpostartymi ramionami obróciłem się raz dookoła. Wierzchowiec Leshy przyglądał mi się z umiarkowanym zainteresowaniem, wzrok Opornego był pusty. Zrobiłem krok w kierunku miejsca, gdzie ostatnio stał Fexler i uderzyłem się w palec u nogi. Dzień wcześniej byłem torturowany przez ekspertkę, nawet jeśli bardzo krótko. Uderzenie się w palec było bardziej intensywne i bardziej szokujące. Wypuściłem całkiem imponującą wiązankę przekleństw. Zasługiwały wręcz na lepszą widownię. Kiedy już przestałem podskakiwać i przeklinać, pokuśtykałem, żeby sprawdzić, co mnie tak okulawiło. Uklęknąwszy oskrobałem i omiotłem to miejsce, i odkryłem pokrywę z kamienia Budowniczych, okrągłą, o średnicy około jarda. Rdzawe plamy dowodziły, że w dodatku do swojego ciężaru była kiedyś dobrze zamocowana. Zapasowym mieczem przytroczonym do konia Leshy udało mi się podważyć wieko na tyle, żeby stopniowo przesunąć je na jedną stronę. Wypiłem pół bukłaka wody, żeby uzupełnić to, co ten wysiłek ze mnie wypocił. Słońce na tych wzgórzach nie zna litości. Pod pokrywą znajdował się prowadzący w dół szyb, nie oświetlony, o gładkich ścianach tak daleko jak mogłem dojrzeć, i nie dochodził z niego żaden zapach. Rzuciłem w ciemność niewielki kamień; nie mogłem się oprzeć, nawet jeśli nie było ku temu konkretnego powodu. Czas, jaki upłynął zanim usłyszałem daleki brzdęk, powiedział mi, że nie powinienem tam wchodzić. — Mogłeś mi, do cholery, powiedzieć, że potrzebna będzie lina! — Pomimo braku ostrzeżenia Fexlera miałem linę, ale wątpiłem, żeby była wystarczająco długa. W szybie tak wąskim, jak ten przede mną, można by opierać się plecami i stopami o przeciwległe ściany i tak schodzić w dół. Ale, jeśli szyb się poszerzy, stanie gładszy lub zakończy komnatą, wychodzenie w górę może okazać się trudne. Przybyłem do Iberico gotów stawić czoła niewidzialnym ogniom. Utknięcie w dziurze i śmierć głodowa wydawały się zbyt żałosnym końcem, aby warto było ryzykować. Wygrzebałem spośród moich rzeczy hubkę z krzesiwem i odwinąłem bandaż z rany na ramieniu. Tam, gdzie płótno się przykleiło, rozchodził się odrażająco mdły zapach. Suche końce bandaża z łatwością się zapaliły i jasno płonęły spadając w głąb szybu. Ściany biegły równoległe aż do samego dołu, na głębokość

około czterdziestu stóp. Zdawało mi się, że od dna odchodził tunel, ale nie byłem pewien. Ścisnąłem odkrytą ranę, próbując pozbyć się ropy. — Chryste na rowerze! — Jedno z ulubionych powiedzeń Makina. Nie wiem, co to rower, ale brzmi boleśnie. Brzegi rany były niezdrowo różowe, obramowane czarnymi strupami. Wyglądały, jakby nigdy nie miały się na nowo zrosnąć. W obozie Złych Psów było mnóstwo sznurów i trochę wziąłem ze sobą. Nie należy udawać się w drogę bez kawałka liny, tak uczą mądre opowieści. Związane razem moje trzy kawałki sięgały na dwie trzecie głębokości dziury. Na jednym końcu zrobiłem większy węzeł i zamocowałem go pod kamienna pokrywą; wolałem nie ufać moim czteronożnym towarzyszom. Do pasa przywiązałem lampę zabraną z obozu i zapasową butlę oliwy. Krzesiwo, nóż i hubkę wepchnąłem do kieszeni. Schodząc w dół lepiej nie mieć zapalonej lampy, żeby do złamanej nogi nie dokładać podpalenia się. Ból i zmęczenie spowalniały każdy mój ruch. Połknąłem kolejną gorzką pigułkę soli ze Źródeł Carrod i chwyciłem linę w obie ręce. Spojrzałem jeszcze raz na pokryte pyłem wzgórza, na wytarty błękit nieba i ruszyłem w dół. Z dala od słońca zrobiło mi się tak zimno, że dostałem dreszczy Choć mogły one być rezultatem gorączki, a nie niskiej temperatury w szybie. Posuwałem się ręka za ręką, ściskając linę kolanami. Kiedy dotarłem do jej końca, spojrzałem w górę, gdzie wciąż był widoczny jasny kawałek nieba. Zadrżałem, także na myśl, że ktoś tam może przesunąć pokrywę i odciąć mi światło. Jęcząc z wysiłku, podniosłem obie nogi i oparłem stopy o ścianę, a ramiona i plecy o ścianę naprzeciw. Tak zaklinowany wcale nie byłem pewien, czy zaraz nie spadnę, kiedy puszczę linę. Ale jeszcze mniej byłem przekonany, że zdołałbym wspiąć się z powrotem w górę. Puściłem. Z wysiłkiem, cal po calu, ześlizgiwałem się w dół. Nogi drżały mi od wysiłku i byłem pewien, że zostawiam na kamieniu Budowniczych krwawy ślad i strzępy skóry: tarcie nie mogło nie podrzeć mojej koszuli. Docierające na dół światło słoneczne pozwoliło mi zauważyć, że ściana się kończy, i wkrótce, choć podeszwy moich butów wciąż dotykały kamienia, to pięty nie znalazły już oparcia. Kiedy nie można uniknąć podjęcia decyzji, lepiej zrobić to jak najszybciej, żeby jeszcze mieć siłę na poradzenie sobie z jej konsekwencjami. Puściłem się ściany, starając się opaść na stopy. Sukces był częściowy: posiniaczyłem sobie pięty, stłukłem kolana i uderzyłem o ziemię najpierw łokciami, a potem głową. Podłoże pokrywał cal kurzu, który uchronił moją czaszkę przed pęknięciem, a mnie samego przed utratą przytomności, chociaż obficie polała mi się krew z nosa. Usiadłszy objąłem kolana ramionami i oparłem się o najbliższą ścianę. — Au! — wyrwał mi się okrzyk bólu. W moim udzie tkwił kawałek szkła z rozbitej lampy. Wyciągnąłem go i przycisnąłem ranę, aż przestała krwawić. Znalazłem knot lampy, wsadziłem go do butli z oliwą i zapaliłem po chwili manipulowania nożem i krzesiwem. W dwie strony rozchodził się okrągły tunel wyglądający na kanał ściekowy. Koniec liny wisiał o trzy jardy nad moją wyciągniętą ręką. Wspinaczka w górę szybu wymagałaby sprawności, której nie miałem nawet bez ran i gorączki. Zakładając, że tunelem płynęła kiedyś woda, wyznaczyłem jej prawdopodobny kierunek i poszedłem w górę „strumienia”. Kiedy jesteś w jakimś ciemnym miejscu i wiesz, że twoje źródło światła wkrótce się wyczerpie, powinieneś się spieszyć. Zawsze mnie dziwi, jak niewielu ludzi stosuje tę logikę w swoim życiu. Trzy nowe tunele dołączały kolejno do mojego i za każdym razem podejmowałem decyzję przy pomocy pierścienia Budowniczych. Czerwone migające światełko pokazało mi dwa razy, że mam skręcić w prawo i raz, że mam iść prosto. Na dwóch zakrętach ślady rdzy wskazywały, że kiedyś zagradzały tu drogę metalowe kraty. Słowa pewnego wielkiego mędrca mówią, że niewiele jest problemów, które nie znikną, jeśli tylko wystarczająco długo będziemy je ignorować. Na szczęście te przeszkody były ignorowane od tysiąca lat. Pod koniec kanał wspiął się stromo pod górę i doprowadził mnie do okrągłego pomieszczenia, pustego, choć zaśmieconego kawałkami plasteku. Skruszałe od starości przyjemnie chrzęściły pod stopami. Niektóre wyglądały jak poręcze krzeseł albo jak małe kółeczka, inne były przyczepione do metalowych szafek. Poszedłem jedynym korytarzem, który stąd odchodził, pełnym tańczących cieni. Nie było tu żadnego zapachu, jakby stęchlizna właściwa takim opuszczonym miejscom, zrezygnowała i uciekła stąd.

Korytarz był długi i mijałem po drodze liczne wejścia do ciemnych wnętrz, niektóre z resztkami drzwi, które kiedyś ich strzegły. W suficie równomiernie rozmieszczone były podłużne kawałki białawego szkła i kiedy pod nimi przechodziłem, dwa z nich zamigotały, jak tamte świetlne kule w Wysokim Zamku. Chodziłem już kiedyś po ruinach fortów zamieszkałych przez kolejne pokolenia, widziałem jak puste stulecia ścierały ostre, znamionujące życie, krawędzie starych kamieni. W tamtych miejscach na każdym kroku natykałem się na żywe wspomnienie dawnych mieszkańców. Zdarta podłoga, gdzie drzwi otwierano i zamykano przez całe dekady, zagłębienia w wydeptanych stopniach schodów, głęboko wyryte imię dziecka, które chciało zostawić swój ślad na parapecie. W takich ruinach, nawet w największym nieładzie, można nieomal zobaczyć żołnierzy na murach albo chłopców stajennych wyprowadzających konie na ćwiczenia. Ale w suchych korytarzach jamy Budowniczych, nietkniętych przez deszcz ni wiatr, nie niepokojonych, widziałem tylko zagadki i smutek. Może od tysiąca lat byłem pierwszym człowiekiem, który je przemierzał. I może minie następne tysiąc, zanim znowu ktoś tu trafi. W takim miejscu cisza i kurz trwają, a życie ludzkie mija bezpowrotnie. Bez płomyka mojej lampy odliczającego chwile mogłyby minąć godziny i lata, i ja wyczołgałbym się sędziwy, ale nie mądrzejszy. Na końcu korytarza trafiłem do ogromnej sali z wieloma drzwiami, jakby z drewna, ale nienaruszonymi przez upływ czasu. Cisza. W czasach, kiedy sięgałem po umarłych, żeby wydobyć z nich to, czego było trzeba, żeby wstali, wydawało mi się, że sięgałem do takiego właśnie miejsca. Kiedy ściągałem Rowa z powrotem do jego zwłok, to udałem się za nim do suchej ziemi, pomimo tego, że zginął w błocie kantanlońskich bagien. Pomyślałem przez chwilę o Williamie, o moim małym bracie spadającym w takie miejsce po tym, jak go zabili. Kiedy ja leżałem jak martwy, dźgnięty w serce przez mojego ojca, zobaczyłem, jak przychodzi po mnie anioł i nie chciałem z nim pójść. Mam nadzieję, ze lata wcześniej zszedł on do suchych ziemi i złożył tę samą propozycję Wiliamowi, a on nie odmówił. Głowa mi opadła i gwałtowne szarpnięcie przebudziło mnie z półsnu. — Dość tego! — Zaczynałem majaczyć. Potrząsnąłem głową i próbowałem się skupić. Mniejsza o Williama i anioła. W wieku siedmiu lat sprawił mu pewnie więcej kłopotu niż ja w wieku lat czternastu. W dalekim końcu sali sklepione przejście prowadziło do mniejszego i niższego pomieszczenia. Zwróciło to moją uwagę, bo Budowniczowie nie przepadali za łukami. Po obu stronach tej mniejszej sali znajdowało się kilkanaście jeszcze mniejszych pokoi, małych jak mnisie cele, wszystkie pokryte kurzem i zasypane kawałkami plasteku i skorodowanego metalu. Podniosłem jeden taki skrawek. Lżejszy niż się spodziewałem, nie żelazny i nie zardzewiały, ale z jakimś białym osadem. Utlenianie — przypomniało mi się słowo z lekcji alchemii mojego instruktora Lundista. Siódma cela po lewej zawierała coś zadziwiającego. Tyłem do mnie, nieruchomo, siedział tam człowiek. Z boku jego głowy tryskała czerwona krew z fragmentami kości — rozprysk był zatrzymany w powietrzu. Jakby obraz, ale nie obraz. To było rzeczywiste i utrwalone, ale poza czasem. Tam gdzie w każdej celi w środku sufitu znajdował się zardzewiały krąg, tutaj był srebrno—metaliczny kołnierz, w kilku miejscach obramowany miedzią, otaczający białe światło. Mężczyzna, w szarej tunice, siedział bezpośrednio pod tym światłem. Nic z tego światła nie przenikało na korytarz, a jednak je widziałem. Krzesło, na którym siedział, wydawało się za lekkie, żeby utrzymać jego ciężar, a jego smukła i zwiewna forma, bez dekoracji, bardzo dziwna. Obok niego znajdował się fragment łóżka. Nie połamany kawałek, ani żaden cały element, tylko fragment jakby odcięty od całości i kończący się w niewidocznej przestrzeni otaczającej i łóżko i mężczyznę. Poza tym małym kręgiem w środku celi, obejmującym człowieka, krzesło i część łóżka, cała reszta pomieszczenia była zrujnowana i pokryta kurzem jak wszędzie indziej. Wszedłem do wnętrza, chcąc dotknąć mężczyzny — czy też jego obrazu — może to był obraz, jak ten duch danych Fexlera, tylko wyglądał bardziej rzeczywiście. Może taka była sztuka Budowniczych? Moje palce zatrzymało niewidoczne szkło. Ręka ześlizgnęła się po niewidocznej powierzchni, chłodnej i gładkiej w dotyku. Cela była na tyle duża, że mogłem obejść jej niedostępny obszar dookoła. Zobaczyłem rękę mężczyzny trzymającą przy głowie jakieś skomplikowane, metalowe urządzenie, z którego wystawała pojedyncza rurka dotykająca jego skroni. — Wiem, co to jest. — Najstarsze księgi mojego ojca zawierały rysunki podobnych przedmiotów. — To jest pistolet. Zrobiłem jeszcze jeden krok i zobaczyłem jego twarz utrwaloną w tym momencie, kiedy wyobrażał

sobie ból, ale jeszcze go nie czuł pomimo pióropusza z krwi, mózgu i kości za jego głową. — Fexler! — Znalazłem go. We własnej osobie. Pierścień pokazywał tylko ten pokój, z Fexlerem w czerwonym świetle, jakby przez cały czas ta czerwona kropka pulsująca wśród Wzgórz Iberico to był ten zatrzymany w czasie krąg. Obszedłem jeszcze raz ten żywy—nieżywy obraz. — Zatrzymałeś czas! — Pomyślałem chwilę i wzruszyłem ramionami. Powiadają, że Budowniczowie potrafili latać. Kto wie, co jest trudniejsze, zatrzymanie czasu czy wzniesienie się ku niebu? Przypomniałem sobie czasomierz zagrzebany w moim bagażu na grzbiecie Opornego. Skonstruowali go starożytni — gdyby jego ramiona przestały się obracać, może zatrzymałbym czas tak, jak oni to zrobili. — Ty mnie tutaj sprowadziłeś, Fexler. Czego chcesz? Nie mogę cię naprawić. To było oczywiste, że nie mogę go naprawić. Co sobie myślał ten duch Fexlera? Odpowiedź nie była trudna do znalezienia. Jorg potrafi niszczyć. Fexler nie przysłał mnie tu, żebym cokolwiek naprawiał, przysłał mnie, żebym położył kres. Oczywiście zniszczenie czegoś chronionego przez nietłukące się szkło może się okazać trudne. Mój nóż ześlizgiwał się z tej niewidzialnej bariery i zaczynałem się zastanawiać, czy to szkło w ogóle istnieje. Ale było jasne, że coś znajduje się między przestrzenią, w której czas płynie, a przestrzenią, w której czas się zatrzymał. Przyszły mi na myśl paradoksy filozofa Zenona. Grecy uwielbiali paradoksy. Może używali ich jako waluty. Ja w każdym razie nie posuwałem się do przodu. Wyszedłem z celi, drżąc od gorączki. Nigdzie indziej nic nie przetrwało w całości. Rozumiałem, że to urządzenie w suficie zatrzymało czas i w ten sposób zapobiegło własnemu rozpadowi. Wróciłem pamięcią pod Górę Honas. W gmachach Budowniczych widziałem pozostałości po licznych wąziutkich rurkach, w większości nie zaśniedziałych. Niektóre były wbudowane w kamień, inne biegły wzdłuż ścian, niektóre tak cienkie, że musiały być tylko drucikami. Stare opowieści mówią, że tajemny ogień Budowniczych płynął takimi drogami i budził ich urządzenia. Mój czasomierz nie potrzebował takiego ognia, ale może zwinięta sprężynka nie wystarczyłaby dla tego rodzaju urządzenia, jakie podtrzymywało Fexlera. I przez te wszystkie stulecia ono z całą pewnością nie przestało działać. Czy ten mechanizm potrzebował jakiegoś zasilania, żeby zatrzymywać czas? Powoli i dokładnie przyjrzałem się ścianom i nie znalazłem żadnych dróg doprowadzających ogień do obręczy w suficie. Całe wieki zajęło mi przeszukanie korytarzy, żeby znaleźć coś, na czym mógłbym stanąć i sprawdzić sufit. W końcu znalazłem kilka butelek, takich jak po winie, ale przezroczystych i cylindrycznych, grubości mojego ramienia. Związałem wszystkie dziewięć razem za pomocą mojej koszuli i tak stworzyłem dość niestabilną platformę, na której mogłem spróbować stanąć. Ze wszystkich artefaktów Budowniczych jedynie szkło zachowało się bez uszczerbku. Stojąc na tej ruchomej, brzęczącej podstawie odkryłem, że bariera ogradzająca Fexlera zwężała się ku górze i u samego sufitu była o cal od metalowego koła. Dłubałem więc w kamieniu wokół niego swoim jedynym ostrzem. Na pewno nie było to dla niego dobre. Co prawda miałem zapasowe ostrza, ale zostały w bagażu na koniu Leshy. Tutaj nie miałem niczego innego. Kiedyś w Gelleth wbiłem miecz w pewien magiczny sprzęt Budowniczych, chcąc się dostać do zjawy zamkniętej za szkłem przed wejściem do arsenału. Szok, który przebiegł przez ostrze, rzucił mnie w drgawkach na podłogę. Pamięć tego wydarzenia sprawiała, że gotowałem się na szok z każdym uderzeniem w kamień, którym obrysowywałem obręcz w suficie. Moje mięśnie pamiętały ten wstrząs i nie chciały dokopać się do powtórzenia tego doświadczenia. Atakowany przeze mnie kamień Budowniczych zaczął się wreszcie kruszyć. Zajęło mi to chyba godzinę, a może cały dzień. Czułem, jakby to był dzień. Pot spływał ze mnie gorącymi strumieniami i ramię bolało mnie i stawało się coraz słabsze. Tak bywa z ramionami, kiedy ich używamy nad głową przez dłużej niż kilka minut. Dźgałem i ryłem, ryłem i dźgałem. Nagle, bez ostrzeżenia, z ogłuszającym dźwiękiem coś eksplodowało wokół mnie, światło zgasło, a ja upadłem pośród roztrzaskującego się szkła. I po raz drugi od zejścia szybem w dół leżałem w ciemnościach posiniaczony i obolały, a w nodze miałem wbite szkło. Moja prowizoryczna lampa pewnie się przewróciła i zgasła, kiedy upadłem. Zamiast jej szukać, przyłożyłem do oka pierścień Budowniczych. Cela ukazała mi się w zielonkawych barwach, ale w szczegółach równie dokładnych jakby to było w świetle dnia. Fexler leżał na podłodze z pistoletem w wyciągniętej dłoni, a nad jego lufą unosiła się strużka dymu. Wokół głowy rosła czarna kałuża krwi. — Dziękuję. — Fexler, mój Fexler z Zamku Nazajutrz, smuga białego światła, stał przy zwłokach i

patrzył z twarzą bez żadnego wyrazu. — Fexler, miło cię widzieć — zawołałem. Naprawdę się ucieszyłem. W takim miejscu każde towarzystwo jest mile widziane. Odetchnąłem głęboko, wciągając zapach chemikaliów i dymu z pistoletu, świeży zapach krwi. Gmach Budowniczych wreszcie był rzeczywisty. — Skąd ta tajemniczość i milczenie? — Wśród kurzu i szkła przesunąłem się do tyłu, żeby oprzeć się o ścianę, i dlatego, że byłem zmęczony, i dlatego, że to dobry zwyczaj. — Ludzie w moich czasach żyli wśród dziwów, ale nie różnili się od swoich przodków w jaskiniach, ubranych w skóry i jedzących surowe mięso, ani od potomnych, którzy noszą żelazne miecze i żyją w ruinach, których nie potrafią pojąć. Krótko mówiąc, mieli te same instynkty. Czy zaufałbyś kopii siebie samego? — Więc rzucali zaklęcia, żeby żaden duch z danymi nie mógł zabić osoby, od której pochodził? — zapytałem. — Żeby żadne echo danych nie mogło skrzywdzić żadnego człowieka, ani poprosić o skrzywdzenie, ani podjąć żadnych działań, które mogłyby doprowadzić do skrzywdzenia. Potrzebowałem tysiąca lat subtelnej manipulacji, pomysłowości i logicznego sprytu, żeby w ogóle dojść do etapu, w którym mogłem komuś takiemu jak ty, Jorg, wskazać właściwy kierunek. — Ale dlaczego tego chciałeś? — Moja ręka odnalazła butlę z oliwą. Zakręciłem nią, żeby sprawdzić, ile zostało. Może jedna piąta. — Echom danych nie wolno skrzywdzić nie tylko ich oryginalnych form. Jeśli osoba, której dane stworzyły jakieś echo, żyje, to echo jest ograniczone na mnóstwo sposobów ze względu na konieczność zachowania wygody, prywatności i spokoju ducha osoby, o którą chodzi. W świecie, który zamieszkuję, jestem obywatelem drugiej kategorii już znacznie dłużej niż istnieje wasze imperium. — W Zamku Nazajutrz? — Świat, w którym on żyje? — Wyobraź sobie — zaczął z lekkim uśmiechem — ocean szerszy i głębszy niż wszystkie inne, pełen cudów i różnorodności, a na jego powierzchni grubą warstwę lodu tylko tu i tam pękniętą. My, echa, które Budowniczowie zostawili, „duchy danych” jak je nazywacie, pływamy w takim oceanie, a miejsca, w których stajemy się widoczni w tym waszym cienkim świecie, są jak dziury w lodzie, którymi wypływamy na powierzchnię. Istniejemy w skomplikowanej maszynerii Budowniczych i w miejscach takich, jak terminal w Nazajutrz, możemy być widoczni. — Więc dlaczego nie jesteście? — Dlaczego nie jesteśmy co? — Widoczni? Dlaczego tyko ty nawiedzałeś tę piwnicę? Znowu uśmiech, bardziej gorzki niż przyjacielski. — Obywatel drugiej kategorii. Przypadły mi poślednie obowiązki. Pilnowanie dzikusów. Musiałem sobie przypomnieć, że Fexler, który dzielił się ze mną swoją wiedzą, leżał na podłodze i jego krew zastygała wokół niego. Fexler, który ze mną rozmawiał, nie był człowiekiem, jedynie ideą człowieka, ideą zachowaną w maszynie. Trąciłem stopą jego zwłoki. Echo Fexlera zadrżało, jakby ta czynność go dotknęła. — Więc dlaczego się zabił? — zapytałem. — I co go zatrzymało? — Zaczął wojnę — odpowiedział. — I ją zakończył. — Do diabła, ja zapaliłem jedno z waszych słońc, ale tuż potem nie przyłożyłem sobie noża do gardła. — Broni, którą odpalił Fexler, nie można było detonować ogniem. — Widziałeś mnie? — Duch Fexlera obserwował mnie pod Górą Honas, sześć lat wcześniej? — Nasze bronie paliły jak słońca, dokładnie tak samo. Każda wymagała zapłonu, małej, prostej implozji. Twój ogień w Silosie Jedenastym, wykorzystujący broń przeniesioną z Vaucluse stopił komponenty implozji w masę krytyczną. To, co widzieliście, to był częściowy zapłon, który miał zapalić słońce. Paliwo dla „słońc” działa krótko, nazywamy to półokresem rozpadu; paliwo rakiet, które je niosły, działa niewiele dłużej. Do dzisiaj pozostały tylko zapłony. Ciekawe, czy prawdziwy Fexler też lubił dźwięk swojego głosu. Otrzeźwiająca była jednak myśl, że zniszczyłem Gelleth ułamkiem iskry, która zapaliłaby prawdziwe Słońce Budowniczych. I pomimo tego umarli z Gelleth nawiedzali mnie na jawie i we śnie. Myśl, że można w ten sposób spalić cały świat, była... nieprzyjemna. — I nawet taką bronią nie zdołał się zabić? — To chyba niewybaczalne, żeby mając takie zabawki do dyspozycji, Budowniczy nie potrafił skutecznie odebrać sobie życia.

— Zadaniem tych kabin było utrzymanie wiodącego personelu w hipostazie do czasu, aż warunki na zewnątrz na tyle się poprawią, żeby można w nich znowu żyć. Być może Fexler nie myślał jasno, kiedy tak tu siedział, zmagając się ze swoim sumieniem. Może nie doceniał szybkości automatycznych systemów, które natychmiast się włączyły, aby go uratować. — I zostawił ciebie w tym gównie wraz z wszystkimi prawdziwymi ludźmi na tym świecie. — Tak właśnie. — Obraz Fexlera zamigotał, kiedy na czole ukazała się zmarszczka. Uśmiechnąłem się. Musiało być dziwnie, spędzić tysiąc lat przeklinając człowieka, z którego cię skopiowano. — No a teraz ja cię oswobodziłem i będziesz mógł sobie pływać w morzu z wielkimi rybami i nie marnować czasu na pilnowanie dzikusów. Co ja będę z tego miał? Wciąż trzymając pierścień przy oku, wyjąłem broń z jeszcze ciepłej, martwej dłoni Fexlera. Uważałem, żeby nie skierować jej w swoją stronę, gdyż jego ręka jakby niechętnie mi ją oddawała. — Niestety, dzisiaj musimy jeszcze bardziej pilnować dzikusów. Maszyny, które wciąż działają, nie będą działać wiecznie, i jeśli wy, ludzie, nie odłożycie swoich mieczy i strzał, to nie będzie komu ich konserwować. Konserwacja wymaga cywilizacji, a nie będzie żadnej cywilizacji, dopóki trwają wojny. — Wy nie umieliście przerwać waszych wojen. — On nie umiał. — Fexler spojrzał na zwłoki. — Ja to co innego. — Tak czy owak — zmarszczyłem brwi — to brzmi, jakbyś chciał, żeby na tronie Gildenu zasiadł cesarz.

21 Pięć lat wcześniej W suchym i pozbawionym śmierci gmachu Budowniczych, pod zatrutymi pyłami Iberico, siedziałem na wpół deliryczny od gorączki i rozmawiałem z duchem, który pomógł mi zabić człowieka, od którego pochodził. — A kto według duchów w twoich maszynach miałby rządzić tym imperium ich sług? — zapytałem. — Orrin ze Strzały jest popierany przez nasze projekcje — odpowiedział Fexler. — Człowiek postępowy. Pragnie pokoju. — Ha! — Splunąłem suchymi ustami. Bolało mnie całe ciało. — Więc nie chcecie, żebym stąd wyszedł i go zatrzymał? — Projekcje popierają Orrina — powtórzył Fexler. Kopnąłem znowu ciepłe zwłoki na podłodze. — Czy ty... czy on może się podnieść? Mam takiego znajomego, Martwego Króla. Niezdrowo się mną interesuje. Obserwuje mnie z każdej pary oczu, która mu się nawinie. Czy bardzo byś się zmartwił, gdybym go... ciebie... trochę rozczłonkował? Tak dla pewności. Jakaś część mnie miała nadzieję, że Fexler się sprzeciwi i zaoszczędzi mi całej tej rąbaniny. Ale potrząsnął głową, jakby to nie miało znaczenia. — Projekcje popierają Orrina, ale niektórzy z nas wolą postawić na kogoś z mniejszą szansą, ale większym zyskiem. — Dlaczego tak? Z jakim zyskiem? Ja postawiłbym na Orrina, gdybym miał w tym interes. — Słowa potoczyły się z moich zdrętwiałych ust, pulsowało we mnie zakażenie, czułem smród swoich ran. Tak się dzieje, kiedy się zatrzymujesz. Odpoczywasz i świat cię dogania. Życiowa lekcja — nie zatrzymuj się. — Przypominasz może sobie — Fexler zbliżył się i stanął między mną a swoimi ziemskimi zwłokami — że rozmawialiśmy o kole. O tym, jak największe dzieła mojej generacji nie dotyczyły nowych sposobów na spalenie ziemi, lecz tego, jak zmienić reguły wszystkiego, jak zmienić sposób działania świata? — Mgliście. — Machnąłem drżącą ręką. — Coś o tym, żeby miało znaczenie to, czego chcemy. Chyba nie miało znaczenia. Chciałem, żeby się zamknął i zostawił mnie samego, i to nie działało. — Mniej więcej. — Fexler uśmiechnął się. — Fizycy nazywali to dostosowaniem teorii kwantowej. Skutkiem miała być zmiana roli obserwatora. Czyli twojej i mojej. Żeby wola obserwatora miała znaczenie. Żeby człowiek mógł kontrolować swoje otoczenie poprzez siłę swojego życzenia, a nie przy pomocy maszyn. Miałem uczucie, że gdybym umarł, on mówiłby dalej do moich zwłok. — Niestety, to koło nie zostało tak po prostu obrócone, ono zostało wprawione w ruch. Wciąż się kręci. I, jak wiele rzeczy w przyrodzie, ma swój punkt zwrotny, i właśnie do niego dochodzimy. Szczeliny w tym świecie, w ścianach między myślą a materią, między energią a wolą, między życiem a śmiercią, one wciąż się zwiększają. I wszystko jest zagrożone wpadnięciem w te szczeliny. Za każdym razem, kiedy wykorzystywane są te moce, ta zdolność do wpływania na energię lub masę, lub istnienie, pęknięcie rośnie. Wasza magia: zaprzysiężeni płomieniom, zaprzysiężeni skałom, nekromanci i tym podobni, to są te siły. Im częściej są wykorzystywane, tym stają się łatwiejsze i tym szerzej świat się otwiera. A ten twój Martwy Król to kolejny dowód na to. Kolejny przykład pojedynczej siły woli używanej do zmieniania świata. I kiedy on to robi, koło przez nas puszczone przyspiesza swoje obroty. Westchnął, a w ścianie na lewo ode mnie otworzyła się płyta, której wcześniej nie zauważyłem. Dobywające się z wnęki za nią światło oświetlało całe pomieszczenie. Opuściłem pierścień, ale Fexler zniknął, więc przyłożyłem go z powrotem do oka. — Weź pigułki. — Fexler wskazał na wnękę. — Połykaj dwie dziennie, aż się skończą. Wyleczą twoją sepsę. Uklęknąłem i wygrzebałem z wnęki garść żółtych tabletek. Nic innego tam nie było, żadnej drogi wybawienia. Udało mi się przełknąć dwie pomimo bólu gardła. Równie dobrze mogły być trujące, ale gdyby chciał, duch mógłby mnie zabić na tysiąc innych sposobów. — Czego ty ode mnie chcesz, Fexlerze? — Jak już powiedziałem, w maszynach Budowniczych jest wiele duchów. — Marszczył czoło, próbując znaleźć słowa, które byłyby dla mnie zrozumiałe. — Te duchy, te echa niewiele uwagi poświęcają

twojemu rodzajowi. Ale ich oczy zwracają się do prochu i ziemi, z których wszyscy powstaliśmy. Wielu popiera ideę nowej cywilizacji, która by mogła utrzymać i naprawiać istniejące sieci. Rośnie jednak liczba tych, którzy przejmują się zagrożeniem, jakie niesie coraz cieńsza zasłona. Problemy rozpadu nie są dla nich tak naglące. Uważają, że jedynym sposobem na zatrzymanie koła, na utrzymanie barier oddzielających ziemię od ognia, życie od śmierci, jest zagłada rodzaju ludzkiego. I mieli oni tysiąc lat na obmyślenie sposobu obejścia reguł, które kiedyś nie pozwalały im na taki czyn. Jeśli nie będzie nikogo, kto by władał tymi mocami, nikogo, kto by wykonywał swoją wolę, szkodę będzie można odwrócić lub przynajmniej powstrzymać. — Więc jedyną winą biednego Fexlera było to, że nie zapalił dosyć słońc? Gdyby zabił wszystkich do końca, nie byłoby problemu? — Prychnąłem. — Nie opłaca się zaczynać czegoś i nie kończyć. Fexler zamigotał, jakby był odbiciem na wodzie stawu, do którego wrzucono kamień. Zmarszczył czoło. — I w którym obozie ty jesteś, Fexlerze? Chcesz zrobić z nas służących, którzy naprawią twój pojazd czy szybko nas pozabijać, zanim świat się rozpadnie? — Jest trzecia droga. Jego powierzchnia znowu się zmarszczyła, a usta wykręciły jakby z bólu. Światło we wnęce zamigotało i zgasło. — Wyjście, którego inni jeszcze nie uznają. Aa! — Zbladł, prawie zniknął i wrócił oślepiająco jasny, aż zmrużyłem oczy. — Zabierz pierścień do Vyenne. Tam pod tronem... I zniknął.

22 Historia Chelli — Jorg z Ancrath odsyła cię z powrotem do mnie, Chello. — Coś w zgrzycie szczęki Arthura Elgina irytowało Chellę aż do bólu. Coś w tym, jak Martwy Król poruszał i zgrzytał tą szczęką, żeby wymówić słowa. — Przyprowadziłam na dwór Kaia Summersona, panie, nekromantę pragnącego służyć... — Nie spodobałaś się Jorgowi, Chello? Wzgardził twoją propozycją? Od zgrzytu tych kości, szczęka o szczękę, cierpła jej skóra. Od tego i od blasku jego oczu. Pomyślała o czasach, kiedy nurzała się w obrzydliwości, obrabiała zwłoki w najciemniejszych miejscach, polowała na ludzkie szczątki w krainie umarłych, przeżywała strach, który każdego mógłby pozbawić zmysłów... a tu kuliła się przed niczym więcej, jak tylko trzask i chrzęst szczęki umarłego. — Chello? — Upomnienie dość delikatne, ale nawet słabsze reprymendy posyłały sługi Martwego Króla do liczkinów. — Odmówił mi, panie. — Minęło ponad pięć lat, a Martwy Król wciąż chciał, żeby pamiętała o swoim niepowodzeniu. — A ty nadal uważasz go za młodego głupca, który ma więcej szczęścia niż rozumu? — Nie, panie. — Choć tak właśnie myślała. Ten chłopak budził w niej silne emocje, ale w jego czynach niewiele było z geniusza. Kiedy wielu coś obstawia z małym prawdopodobieństwem wygranej, ktoś może odejść z nagrodą. Ale to nie znaczy, że następnego dnia też wygra. — Chcę go tu mieć, Chello. Ma stanąć przed moim dworem i odpowiadać przede mną. — Tak, panie. — Chociaż za co Jorg Ancrath miałby odpowiadać przed Martwym Królem, nie miała pojęcia. Na wargach zadrżało jej słowo „dlaczego”, ale wiedziała, że nigdy z nich nie spłynie. — Postaw Kaia Summersona przede mną. Chella odwróciła się, żeby popchnąć Kaia do przodu i odetchnęła z ulgą, że choć przez chwilę Martwy Król nie będzie się w nią wpatrywał. W zimnym świetle widm i pod wzrokiem Martwego Króla Kai postarzał się o kolejne dziesięć lat. — Kai. — Imię zabrzmiało martwo w ustach Arthura Elgina. — Zaprzysiężony niebu. Czy latałeś, Kaiu? Czy dotknąłeś nieba? — Nie, panie. — Oczy Kai miał wbite w podłogę. — Widziałem to, co widzi orzeł, ale tylko w moim umyśle. A teraz jestem zaprzysiężony śmierci. — Śmierć może ujeżdżać wiatr, Kaiu. Pamiętaj o tym. Dlaczego nie latałeś? Nie potrafiłeś? Nie było w tobie nieba? — Strach nie pozwalał mi się oderwać od ziemi, panie. — Kai wypowiedział te słowa z pasją. Martwy Król potrafił dotknąć najgłębszego żywego nerwu. — Strach przed zatraceniem się. — Chella wiedziała, że tylko nieliczni zaprzysiężeni niebu, którzy polecieli, wracali. Porywały ich wiatry. Tracili swoją masę i tańczyli z wichrami, rozciągali się zbyt szeroko, żeby móc wrócić do swojego ciała. Patrzyła na Kaia, na jego zaciśnięte dłonie, zbielałe kostki, obgryzione paznokcie. Czy nie żałował teraz, że nie zatracił się w bezlitosnym błękicie? — To wola, to siła pragnienia liczy się w tym świecie, we wszystkich światach. — Przez chwilę Martwy Król wydał się nieomal czuły, co w martwych ustach Arthura Elgina było jeszcze straszniejsze niż złość. — Siła twojego przekonania może skleić umysł z ciałem, jeśli twoje poczucie tego, kim jesteś, twoje panowanie nad tym, czym jesteś, jest silniejsze niż wiatr. To ta sama siła woli, która płynie w srebrnym sznurze i sprowadza nekromantę z podróży po suchych ziemiach. To samo poczucie siebie samego, które sprowadza to, co nie mogło wejść do nieba, z powrotem do ludzkiej powłoki, do tego, co niosło człowieka przez życie, do kolein jakie wyżłobił w tym świecie, czy będzie to psujące się ciało, czy nawet goła kość, a kiedy w końcu i kość zniknie, to poczucie sprowadza go do miejsca, może domu, komnaty, gdzie będzie nawiedzał żywych, bo niedola i wszyscy jej przyjaciele uwielbiają towarzystwo. Kai podniósł wzrok i wytrzymał ciężar wzroku Martwego Króla. — Bałem się. — Wielu ludzi się boi, strach nie pozwala im wypełniać obowiązków, ojcowie porzucają synów, brat zostawia brata na śmierć. — Tak, panie.

— Kiedy nadejdzie wichura, Kaiu Summersonie, pokażesz mi śmierć na skrzydłach. — Palce Arthura Elgina wykonały ruch odsyłający Kaia sprzed oblicza Króla. Dopóki nie zamknęły się drzwi za Kaiem, nie padły żadne dalsze słowa. Chella pozostała w sklepionej komnacie tronowej, jedyne żywe w niej stworzenie. I może jedyne opanowane ciekawością. Martwy Król jej potrzebował. Jak inaczej wytłumaczyć to, że po tak długim czasie znowu jest tutaj, wśród tych najbliżej króla, a jedyną ceną audiencji jest upokarzające przypomnienie o jej porażce. — Chella Undenhert. — Martwy Król starannie wymówił jej imię. — Panie. — Ostatni, który znał to imię, zginął sześć lat temu od miecza Jorga Ancratha. Od dziesięcioleci nikt go nie wypowiadał. — Niektórzy mogliby pomyśleć, że nekromancja jest groźna dla tych, co wychodzą z suchych ziem, z prochu po tamtej stronie, lub co najmniej konkurencyjna. — Tak nie jest, panie. — Przypomniały się jej słowa Kaia. Czy to nie my powinniśmy wydawać rozkazy? — Wiesz, Chello, czego ja chcę? Nie wiedziała. — Jorga Ancratha? — Chcę tego, czego on chce, czego wszyscy chcemy. Rządzić, posiadać, stać najwyżej, wykonywać swoją wolę. — Być cesarzem? — Chella wiedziała, jak zachłanni są umarli, ale taka ambicja zaskoczyła ją, choć wszystkie znaki leżały wyraźne przed nią. Martwy Król na tronie martwego króla. — Imperium to będzie dopiero początek. Odnowione może stanowić krok ku zapanowaniu nad wszystkim. Nie nazywają mnie królem tej czy innej ziemi, nazywają mnie Martwym Królem, jestem panem wszystkiego, co nie żyje. Czy myślisz, że na tym świecie zadowoliłbym się mianem „lorda Brettanii”? Albo „cesarza” imperium, za którego granicami leżą ziemie niezdobyte? — Nie, panie. — Oprócz całej tej okropności była w Martwym Królu jakaś dziecięca duma i zachłanność. Może interesowali go królowie Ancrathu, bo byli dla niego zwierciadłem. — Czy wiesz, Chello, dlaczego Stu nie zjednoczyło się przeciwko mnie? — Za bardzo nienawidzą siebie nawzajem, panie. Gdybyś zebrał ich na jednym statku i go zatopił, nie znalazłaby się żadna wolna ręka, żeby wyczerpywać wodę albo popłynąć, wszystkie byłyby na gardłach jeden drugiego, odcinając dostęp powietrza jeszcze zanim zrobiłaby to woda. — Nie zjednoczyli się, bo się mnie nie boją. — Arthur Elgin powstał z tronu Martwego Króla. — Ci, co wrócili, nie mnożą się, gniją, więcej w nich głodu niż ostrożności, mogą się przeciwstawić armiom tylko na odpowiedniej ziemi. To wręcz zadziwiające, że tak wiele zdobyłem, posługując się tylko zwłokami. — Ręka Arthura spoczęła na ramieniu Chelli, która musiała użyć całej swojej siły woli, żeby jej nie strząsnąć. — Imperium można zdobyć na wiele sposobów. Wiesz coś o strategii, Chello? — Trochę, panie. — Żeby wreszcie zdjął tę dłoń z jej ramienia... — To jakie są, Chello, dwie mocne strony strategii moich legionów? — Ja... ja... Nie znają strachu? — Nie. — Spazm radości przebiegł przez jej ramię, gdy Martwy Król zdjął z niego rękę Arthura. — Człowiekowi bez strachu brakuje przyjaciela. Kiedyś nauczył mnie tego pewien stary duch. — Moje oddziały mają podwójną strategiczną przewagę: nie oddychają i nie jedzą. Co znaczy, że każde bagno, jezioro czy morze jest im warownią, w której nie potrzebują zapasów żywności. Poza tym są najwyżej marnymi sługami. Moja taktyczna przewaga pozwoliła mi zająć Wyspy i atakować Ancratha z Moczarów Ken. Teraz moja ambicja potrzebuje nowej strategii, jeśli mam się zmieścić w czasie tak, jak bym chciał. Martwy Król zasiadł znowu na drewnianym tronie Arthura Elgina. Jego białe palce przebiegły po wypolerowanych poręczach krzesła, a Chella usłyszała krzyki tonących marynarzy. — Thantos, Keres. Dwóch liczkinów odłączyło się od swoich braci i stanęło po obu stronach Martwego Króla. Oczy Chelli ich nie widziały, jedynie białe odblaski kości. — Chello. — Pochylił ku niej ciało Arthura. — Wybranie strategii to jak wybranie broni. A broń potrzebuje ostrza, jeśli ma przebić wroga, prawda? Ty, Chello, przebijesz dla mnie brzuch imperium. Wysyłam cię w podróż. Brat Thantos i siostra Keres będą cię strzec. Reszta twojej eskorty jest na statku, który właśnie zawija do portu.

23 Posuwaliśmy się do przodu, nie za szybko, ale do przodu. Czasem straż nie zdążała ze swoimi podopiecznymi do Vyenne na czas, ale za mojego życia to się nie zdarzyło. Nawet kiedy jeden ze Stu umierał po drodze, jego zwłoki docierały punktualnie. Jeśli mijaliśmy w dobrym momencie jakieś wsie lub miasteczka, to spaliśmy w zarekwirowanych chatach; gdzie indziej stawialiśmy namioty na polach lub leśnych polanach. Noce pod gołym niebem najbardziej mi odpowiadały. Drzewa spowijała wieczorna mgła, a blask ogniska oświetlał twarze Katherine i Miany, obramowane futrem ich zimowych szat. Trzymaliśmy się wszyscy blisko, żeby nie tracić ciepła. Gomst i Osser z pucharami wina w rękach debatowali nad czymś, siedząc wygodnie na swoich krzesłach, Makin i Marten dotrzymywali towarzystwa królowej, kiedy ja w tym względzie zawodziłem, a Kent milczał, patrząc w noc. Rike i Gorgoth zamykali naszą małą grupkę, obaj brzydsi od diabłów, ale zadowoleni z rozchodzącego się wokół ciepła. Jednego takiego wieczoru przy trzaskającym ogniu i światełkach innych ognisk porozrzucanych po lesie Miana zaczęła rozmowę. — Jorg, poza Upiornym śpisz o wiele lepiej. Dlaczego? — Jej oddech parował w zimnym powietrzu i chociaż mówiła do mnie, to patrzyła na Katherine. — Zawsze, kochanie, lubiłem być w drodze. Zostawiasz wówczas za sobą wszystkie kłopoty. — Chyba że zabierasz swoją żonę — prychnął Rike ze wzrokiem wbitym w płomienie, nieczuły na ostre spojrzenie, jakie posłał mu Marten. — W Upiornym zawsze mówiłeś przez sen. — Miana zwróciła się teraz do Katherine. — Właściwie to majaczył. Musiałam się przenieść do wschodniej wieży, żeby mieć trochę spokoju. Katherine nie odpowiadała, jej twarz pozostawała niewzruszona. — A teraz śpi jak niewinne dziecię, nawet nie zamruczy. Wzruszyłem ramionami. — Biskup Gomst przeżywa nocne koszmary. Powinniśmy się martwić, kiedy nasi najświętsi nie zaznają w nocy spokoju? Miana zignorowała mnie. — Nie woła już „Sareth”, ani „Degran”, ani bez końca „Katherine! Katherine!” Katherine uniosła jedną brew, lekko, wyraziście i rozkosznie. Przez cały dzień w powozie Miana była poirytowana, ale gdybym ja połknął całe dziecko i ono uparcie kopałoby mnie od środka, pewnie też nie byłbym zwykłym, tolerancyjnym sobą. Jakiś patyk w ognisku strzelił głośno i posypały się żarzące się węgielki. Bronić się znaczy okazać słabość, a na atak też nie miałem ochoty, więc czekałem. Katherine miała mnóstwo możliwości zareagowania, ciekaw byłem, jaką wybierze. — Ufam, królowo, że król Jorg wołał moje imię tylko w udręce? Zastanawiałem się, co robią jej ręce ukryte pod futrem. Zaciskają się? Szukają noża? Pozostają nieporuszone? — To prawda. — Miana uśmiechnęła się, krótko i niespodziewanie, czoło jej się wygładziło. — Nigdy nie wydawał się zadowolony, że cię widzi. — Mój siostrzeniec — Katherine skinęła głową — odpowiada za wiele zbrodni, ale najcięższe popełnił wobec mojej siostry, królowej Sareth, i jej syna. Może, jak mówi, w drodze zostawia swoje grzechy za sobą. Może, kiedy zatrzymamy się w Vyenne, one znowu go dogonią. Nikt z siedzących dookoła nie odezwał się w mojej obronie. Musiałem bronić się sam. — Pani, gdyby istniała jakaś sprawiedliwość, sam Bóg zszedłby z wysokości, by mnie uśmiercić, bo jestem winien, to prawda. Ale dopóki to nie nastąpi, to muszę żyć dalej i czynić, co mogę na tym świecie. W tym momencie zaskoczył nas Gorgoth, jego głos zabrzmiał tak głęboko, że wydawało się, że to ziemia zadrżała. Dopiero po chwili zrozumiałem, że on zaczął śpiewać. To było coś bez słów, tak elementarne jak sam ogień, i zachwycające. Długo tylko siedzieliśmy i słuchaliśmy w tę mroźną noc, a nad nami płynęło gwiaździste niebo. *** Przez trzy dni i noce deszcz lał się z ołowianego nieba, zagłuszał nasze rozmowy w powozie i próbował zatopić wszystko dookoła. Drogi stały się rzekami błota. Rzeki urosły do monstrualnych rozmiarów i kołysały mijanymi drzewami i wozami. Kapitan Harran poprowadził konnych innymi drogami,

obmyślonymi na taką ewentualność, przez miasta, gdzie kamienne mosty przetrzymały niejedną powódź. Znowu wsiadłem na Bratha. Po wielu dniach gorącej bliskości z chłodną obojętnością Katherine potrzebowałem zimnego prysznica. — Uciekasz, Jorgu? — Makin podjechał do mnie, kiedy przesiadłem się z powozu. Droga była jak grobla na wodach zalewających pastwiska, skąd od czasu do czasu wystawały tylko żywopłoty. Parę godzin później przestało padać i niebo otwarło się wzdłuż jasnej linii uskoku. Wody dookoła były jak lustra, odbijające się w nich drzewa jak gołe palce sięgające w górę i w dół. Tak wiele jest na tym świecie płaskich powierzchni zwodzących oko, a prawda kryje się w nieznanych i niepoznawalnych głębiach pod nimi. — Niech cię diabli! — Potrząsnąłem głową. Wysiadłem z powozu, żeby myśleć o czymś innym niż Katherine. — Panie? — To strażnik obok nas. — Nic się nie stało — odpowiedziałem. — Panie, kapitan Harran prosi, abyś podjechał na czoło kolumny. — Aha. — Wymieniliśmy spojrzenia z Makinem i przyspieszyliśmy tempa, żeby minąć tych przed nami, którzy zresztą właśnie zwalniali. Na zachodzie słońce zaczynało opadać spod chmur i zabarwiać wody powodzi na czerwono. Po pięciu minutach rozpryskiwania błota dotarliśmy do Harrana. Na wzniesieniu daleko przed nami leżało małe miasteczko, teraz jak wyspa na jeziorze. — Gottering. — Harran pokazał na odległe domostwa. Dołączyli do nas Marten i Kent. — Da się przejechać? — zapytałem. Wszędzie stała woda i dopiero bliżej Gottering widać było drogę. — Nie powinno być zbyt głęboko. — Harran schylił się i dotknął nogi konia, żeby pokazać poziom wody. — Więc o co chodzi? — zapytałem znowu. Marten wyciągnął powoli swój miecz i wskazał nim na ogrodzenie po naszej lewej stronie. Myślałem, że to zwykłe śmieci, jakie przewalają się z wodami powodzi i oklejają każdy płot po drodze, ale z bliska to nie było to. — Szmaty? — Ubranie — odpowiedział mi Harran. Kent zsiadł z konia i chlupocząc zrobił kilka kroków. Schylił się i zaczerpnął garść błota. Odwrócił się i pokazał mi oblepioną brudem dłoń. Były na niej jakieś białe kropki. Dopiero z bliska zobaczyłem wyraźnie: zęby. Ludzkie zęby, z długimi, zakrwawionymi korzeniami. Słońce znikało za zachodnim horyzontem i wody płonęły szkarłatem. — I co ci to mówi, Harranie? — Straż bywa w wielu miejscach. Słyszałem różne opowieści. — Jego dawna blizna pod okiem była bielusieńka. Nie zauważyłem tego wcześniej. Jego wiek odbijał się dziś na jego twarzy. — Lepiej sprowadź tu tego swojego biskupa. Może on będzie miał więcej do powiedzenia. Chwilę później Makin wrócił z Gomstem za sobą w siodle. A Kent, który eskortował biskupa, nie dla bezpieczeństwa, ale z racji pobożności nabytej w Upiornym, wrócił z Katherine. — Sir Kent, powinieneś był oddać księżnej swojego konia, a nie kazać jej obejmować takiego kędzierzawego, cuchnącego ogara, jakim jesteś. — Nie chciałabym, żeby brnął za nami w błocie. — Katherine rzuciła mi jadowite spojrzenie zza pleców Kenta. — Pokazałeś biskupowi, co znalazłeś, Kent? — Zignorowałem Katherine. Czułem, iż chciała usłyszeć, że powinna była zostać w powozie. Makin pomógł Gomstowi stanąć na poboczu, gdzie podniesiony grunt dawał podstawę ogrodzeniu. — To źle wygląda. — Gomst zachwiał się i poślizgnął na mokrej trawie, ale złapał się płotu okrytego łachmanami. Jego ręka wciąż szukała pastorału, który, niestety, został w powozie. — Jak u świętego Anstalsa. Czytałem sprawozdanie. — Poklepał się po szacie, jakby go szukał. — I jak napad na Tropez. — Spojrzał na mnie błędnym wzrokiem. — To dzieło Martwego Króla, ghule i szarpiłachy, jeśli mamy szczęście.

— A jeśli nie mamy? — Liczkiny. To mogą być liczkiny. — Gomst był przerażony. Harran pokiwał głową. — Potwory z Wysp. — Matka Ursula miała wizję, że liczkiny przejdą przez wodę. Sprowadzi je czarny przypływ. — Gomst objął się ramionami, jakby zrobiło mu się jeszcze zimniej. — Powiadają, że liczkiny okazują tylko jedną łaskę. — Jaka to łaska, wasza łaskawość? — wychrypiał Kent. — W końcu pozwalają ci umrzeć. Spojrzałem na czarne kształty Gottering, dachy, wieżę kościoła, kominy, wiatrowskaz na tawernie. Dobrze jest móc wybrać pole walki i ja wolałbym miasto od wąskiego pasa błota pośród rozległego jeziora. Ale czy wróg już wybrał Gottering, już rozłożył swoje pułapki? Czy też za wiele przypisywaliśmy kilku szmatom i paru rozsypanym zębom. — Policzcie je. — Panie? — Harran spojrzał zdziwiony. — Ile tych zębów, ile tego ubrania? Czy to trzech chłopów się tu pobiło i zatrzymało Straż Gildenu, czy to jest miejsce jatki? Harran skinął na dwóch swoich ludzi; zsiedli z koni i zaczęli się rozglądać. Podjechałem bliżej kapitana. — Jeśli mamy walczyć ze zwłokami, to najlepiej na suchej ziemi i z przestrzenią dookoła, żeby widzieć, jak nadchodzą. Jak głęboka jest woda wokół nas? Dwie stopy? Trzy? Nie tyle, żeby się utopić? Gdyby umarli przeszli po dnie, zobaczylibyśmy kręgi na powierzchni? — Miejscami jest głębiej — stwierdził Harran. Inny kapitan nie zgodził się z nim. Harran zaczął się sprzeczać o stan rzeczy z jeszcze dwoma innymi kapitanami. Marten przejechał przez wyrwę w ogrodzeniu i stanął w wodzie. Sięgała mu do strzemion. — Tyle jej jest, panie — odezwał się ponuro. — Dziesiątki — oznajmił człowiek, który sprawdzał ogrodzenie, odklejając od niego kolejne warstwy odzieży. — Może więcej. — Zostaniemy tutaj — zdecydowałem. — A o brzasku wjedziemy do Gottering. Odprowadziłem Katherine i Gomsta z powrotem do powozu. — Będę tu z wami dzisiaj spał — oznajmiłem Mianie, kiedy otworzyła drzwiczki. — Musisz mieć miecz w pobliżu. — Zorganizuję straż wokół powozu — zawołał Makin z siodła. — Każ Kentowi pilnować dachu. Rike i Gorgoth przy drzwiach, a Marten niech dopilnuje, żeby patrolowano pola. Lepiej, żeby utopił się strażnik lub dwóch niż żeby nas zaskoczono. Obudziłem się w nocy zziębnięty. Choć Miana leżała przy mnie pod niedźwiedzią skórą, a Katherine obok pod grubą warstwą futer, zimno otworzyło mi oczy. Chlupot końskich kopyt w stojącej wodzie przeszedł w skrzypiący dźwięk łamania czegoś kruchego. Lodu. Nachyliłem się ku najbliższemu oknu, nad Katherine, i zobaczyłem, że mi się przygląda. W ciemności jej oczy nie miały koloru, tylko błyszczały. Odsunęła zasłonę i razem wpatrywaliśmy się w ciemność za kratą, a nasze oddechy mieszały się w zimnym powietrzu. Krzyki były dalekie i nie stawały się głośniejsze, ale z każdą chwilą budziły większą grozę. Docierały do nas po lodzie z tych ciemnych kształtów Gottering. Poznawałem, że krzyczano z bólu. Strach brzmi inaczej, a ból szybko przepędza strach. — Powinienem wyjść. — Zostań. Więc zostałem. Katherine usiadła, oparła plecy o poduszki. — Coś się zbliża. — Sięgnąłem po miecz, ale ona potrząsnęła głową. — Zbliża się inaczej. Przez chwilę, zanim zamknęła oczy, mógłbym przysiąc, że je zobaczyłem: zielone, trawiasto—zielone, jasne od środka. Siedziała nieruchomo, jak skamieniała, w czerni, blada w świetle księżyca padającym przez okienną kratę. Była doskonała i drżałem z pożądania. Krzyki słyszałem już nieraz. Siedziała bez ruchu przez resztę nocy, od czasu do czasu mamrocząc niewyraźnie jakieś słowa. Miana i starcy spali, trochę niespokojnie, ale bez koszmarów, a ja patrzyłem na Katherine, słuchałem odległego wycia, pękania lodu i jej oddechu.

24 Wjechaliśmy do Gottering o świcie. Wszędzie rozchodził się zapach rzeki i w najgłębszym miejscu woda przelewała się przez podłogę powozu, ale nie musieliśmy go opuszczać. Wysiadłem na głównym placu miasta. Nie widać było żadnych śladów zniszczenia; przyjemnie wyglądające miasto w najbogatszym regionie Attaru. Nad ulicami wciąż wisiały rozciągnięte od dachu do dachu sznury z chorągiewkami ze święta plonów. O koło powozu oparło się dziecięce kółko do zabawy. Ptaki śpiewały. — Czy zwiadowcy słyszeli, że krzyki dochodziły z miasta? — zapytałem. Harran skinął głową. — Ucichły niecałą godzinę temu. W powietrzu unosiła się woń zgnilizny i odchodów, wyczuwalna w każdym mieście. Ale było coś jeszcze. — Krew — powiedziałem. — Tu miała miejsce rzeź. Czuję to. — Przeszukajcie domy — rozkazał Harran swoim ludziom. Ruszyli ku drzwiom; pierwsze promienie brzasku błyszczały na ich kolczugach, kiedy schylali się w przejściach. Po kilku minutach wrócił pierwszy strażnik. Niósł przed sobą coś jakby suknię, wyblakłą i pomarszczoną. Twarz miał również bladą i zastygłą w grymasie odrazy. — Daj tutaj! — zawołałem do niego i wyciągnąłem ręce. Wrzucił mi swoją zdobycz w ramiona, nie czekając dalszej zachęty. Nawet czując ten ciężar na swoich przedramionach, ostry zapach i nieprzyjemne ciepło, nie od razu zrozumiałem, co trzymam. A kiedy sobie to uświadomiłem, potrzebowałem całej siły woli, żeby się nie wzdrygnąć i nie opuścić rąk. Uniosłem to do góry: wszyscy zobaczyli zwisające ramiona i skalp. — Trzeba nie lada umiejętności, żeby tak obedrzeć człowieka ze skóry. — Spojrzałem w oczy każdemu ze stojących wokół żołnierzy. — Groza, panowie, to broń i nasz wróg wie, jak jej używać. My też musimy dobrze rozumieć tę grę. Upuściłem skórę na bruk. Wydała chlupiący odgłos. — Znajdźcie je wszystkie. Zbierzcie w stos. Przejechaliśmy z Czerwonym Kentem i Makinem pustymi ulicami i okrążyliśmy miasto wzdłuż granicy powodziowej wody. Nie znaleźliśmy nikogo. Tymczasem ludzie Harrana zebrali sto dziewięćdziesiąt skór znalezionych w piwnicach, sypialniach, stajniach, fotelach przed kominkiem w całym mieście. Każda miała takie trzy nacięcia, które sprawny myśliwy robi zdejmując skórę z jelenia. Wszystkie twarze były już pomarszczone: mężczyzn, kobiet, młodych i starych, dzieci. Kiedy straż budowała stos, nerwowo kręciłem w palcach kółko—zabawkę znalezione przy powozie. Marten poprowadził Mianę i Katherine do gospody „Pod Czerwonym Lisem”, jedynego takiego lokalu w Gottering. Miana szła, kołysząc się jak kaczka, brzuch miała niemożliwie wielki, a na twarzy nic tylko zmęczenie. Marten posadził je obie na wygodnych krzesłach i dotrzymywał im towarzystwa. Rozpalono ogień, wokół byli strażnicy, a Gorgoth przy drzwiach. Na zewnątrz Gomst odmawiał modlitwę nad stosem na placu. Miałem nadzieję, że Katherine utrzymuje mur, który wzniosła, żeby trzymać liczkiny z dala od naszych głów, ale przecież będzie musiała w końcu zasnąć. — Powinniśmy jechać dalej. — Harran postawił swoją białą klacz obok Bratha. — To nie nasza sprawa. — To prawda. Książę Attaru nie podziękowałby nam za patrolowanie jego ziem. Wyraz wdzięczności pojawił się na twarzy Harrana na mgnienie oka i ktoś inny mógłby go nie zauważyć. — Przygotować się do wymarszu! — krzyknął do swoich ludzi. Też chętnie ruszyłbym dalej, ale poczułem się przymuszany. Przez małe szybki okna gospody o lekko zielonym kolorze szkła z Attaru zobaczyłem, jak Marten wstaje i troskliwie podaje ramię Mianie. — Jednakże — zacząłem — czy nie należy się spodziewać, że przejdą tędy oddziały innych straży? Powodzie ograniczają możliwości podróżowania z zachodu. Ilu ze Stu uda się tą samą drogą co my? — Może kilku. — Honor nie pozwoliłby mu skłamać. Ja nie miałem nigdy takiego problemu. — A czy straż nie jest zobowiązana do wykonania całego zadania, do doprowadzenia do Vyenne Stu, a nie tylko swoich najbliższych podopiecznych?

Harran uniósł się w strzemionach. — Do roboty! Macie znaleźć ofiary. Zabezpieczyć wszystkie domy. — Ktokolwiek będzie tędy przejeżdżał, to bardzo wątpliwe jest, zęby miał głosować na twoją korzyść na Zgromadzeniu. — Osser Gant podniósł się i stanął, opierając swe wychudzone ciało o laskę ze srebrną gałką w kształcie lisiej głowy, ładny kawałek artystycznej roboty. — To po co przypominam Harranowi o obowiązku, O którym on wolałby zapomnieć? Osser pokiwał głową. — I ryzykujesz. — Gant, ty spędziłeś całe życie na skraju tych cuchnących mokradeł. Ile liczkinów widziałeś? — Królu Jorgu, taki stary człowiek jak ja nie oddala się od siedziby swego pana. Na pewno niewielu jest ludzi, którzy widzieli liczkina. Może są zwłoki ludzi, którzy je widzieli i one mogą chcieć cię zabić, ale tych ludzi już nie ma. — Osser pokiwał głową, jakby zgadzał się sam ze sobą. — Przez te wszystkie lata ani jednego? — Może liczkiny istnieją od dawna — kontynuował Osser — ale dopiero niedawno pojawiły się na Moczarach Ken. Włóczą się tam najwyżej od dziesięciu lat, a może od tylko trochę ponad pięciu. Nawet na Wyspach są całkiem nową plagą. Marten podszedł do drzwi gospody i skinął na mnie. Coś ważnego. Czasem po prostu wiesz od razu. Natychmiast zsiadłem z konia. Po całej wieczności w siodle stąpanie po ziemi przestaje być najzwyczajniejszą rzeczą na świecie; mięśnie muszą sobie przypomnieć, jak działają nogi. Miałem tylko przejść przez plac, a trwało to i trwało. Marten nachylił się do mnie. — To już chyba jej czas. Tak było z Sarą. — Nie może poczekać? Powstrzymać się? — To tak nie działa, Jorgu. — Na twarzy Martena pojawił się cień uśmiechu. — Do diabła! — Podniosłem głos. — Chcę więcej strażników wokół tej gospody. Zabezpieczcie wszystkie wyjścia. Zajrzałem przez szklane okno. Miana na wpół leżała na krześle, Katherine stała przed nią, zasłaniając mi widok. Nie chciałem tam wchodzić. Był taki czas, kiedy cieszyło mnie, że się czegoś boję. Jednak z upływem lat coraz więcej rzeczy stawało się źródłem niepokoju. I nie sprawiało mi to już przyjemności. Wydaje się, że mężczyźni mają o wiele więcej powodów do strachu niż chłopcy. Wróciłem do Ossera. Makin skończył doglądać swojego konia i wraz z Kentem podszedł do nas. — A ile jest tych liczkinów, kanclerzu Gant? — zapytałem. — Słyszałem, jak mówiono, że na całym świecie jest ich siedmioro — odezwał się Kent, co chwila spoglądający na biskupa modlącego się nad stosem skór. — O siedem za dużo. — Może być siedem — potwierdził Osser. — Biskup ma listę siedmiu imion zapisanych przez siostry zakonu helskiego. — Myślałem, że papieżyca kazała zabić wszystkie jasnowidzące. Mówiła, że nie po to zbudowano klasztory, żeby chroniły wiedźmy. — Zapamiętałem ten jej dekret, bo stanowił przykład tego, co Watykan gotów był zrobić, byle uniknąć niewygodnych faktów. — Jej Świątobliwość kazała oślepić siostry helskie — dopowiedział ojciec Gomst, który właśnie skończył modlitwy. — I zostały oślepione. Ale wciąż mają wizje. Zajrzałem w okno gospody, ale tylko Marten był dobrze widoczny. Katherine przemknęła przez izbę z parującą misą i ręcznikiem na ramieniu, i zaraz zniknęła za szerokimi plecami Martena. Rike wrócił na plac z czarną dębową skrzynką pod pachą, pełną srebrnych naczyń i jedwabnych materii. Kilku gwardzistów rzuciło mu nieprzychylne spojrzenia, ale żaden się nie odezwał. Zdziwiłbym się, gdyby zawodowy żołnierz, czy to w złotej zbroi, czy bez, nie chciał skorzystać z łupów, jakie oferowało miasto Gottering. Ale coś w tym obrazku było nie tak. Zastanawiałem się co. — Bracie Rike'u. — Podszedł do mnie, posępny pomimo zdobyczy. Wyciągnąłem rękę po kawałek połyskującego jedwabiu w pomarańczowym odcieniu, jakiego nigdy wcześniej nie widziałem. — Co ty masz z tymi tkaninami, Rike? Chyba nigdy nie widziałem, żebyś nie wyszedł z jakiegoś płonącego budynku bez beli skradzionego materiału. Czy jest coś, o czym nie wiem? — Wizja Rike'a w sukni była równie paskudna, jak stos ludzkich skór. Ale chodziło o coś innego. Jego odpowiedź zaskoczyła mnie. — Jest tego więcej. — Kiedy ostatni raz widziałem, żeby Rike przestał plądrować, zanim nazbiera tyle, że już więcej nie

uniesie? Wzruszył ramionami i splunął, jego twarz znowu nabrała koloru. — Mam dość. — Bracie Rike'u, ty nigdy nie masz dość. — To te oczy. — Znowu splunął i zaczął przywiązywać skrzynkę do swojego konia. — Nie mam nic przeciwko palcom, ale oczy wciąż patrzą. — Jakie oczy? — W każdym domu. — Potrząsnął głową i zapiął jeszcze jeden pasek. — W szufladach z nożami i widelcami, na półkach w szafkach, za słojami w spiżarni, wszędzie, gdzie zajrzysz za czymś wartym zabrania. Nie podobają mi się. — Zaciągnął ostatni rzemyk. — Gałki oczne? — zapytał Makin. Rike skinął głową, a ja mimowolnie zadrżałem. Pewnie usuwano je równie zgrabnie jak skóry. I ta precyzja wytrącała mnie z równowagi. Widziałem, jak kruk wydziobuje oko z głowy truposza i nie przeszkadzało mi to w spożywaniu posiłku. Ale te czyste cięcia liczkinów były takie nienaturalne. Wzdrygnąłem się. Marten wyszedł z gospody wyrzucony przez Katherine. Zawahałem się na moment. Czy mogę powierzyć moje dziecko kobiecie, która wini mnie za śmierć swojego siostrzeńca? Może uratowała Mianę spod noża płatnego mordercy tylko po to, żeby teraz zabrać życie mojemu synowi? Odrzuciłem tę myśl. Zemsta to moja sztuka, nie jej. Marten zatrzymał się obok mnie i Rike'a, ale jego wzrok padł na stos skór i jakieś pytanie zamarło mu na ustach. — Człowiek to mięso — odezwałem się. — Liczkiny lubią się bawić. U rzeźnika widziałem gorsze rzeczy. Do diabła, widziałem gorsze rzeczy robione pojmanym na wojnie. — To ostatnie było kłamstwem, ale prawda była taka, że to nie sumienie powstrzymywało ludzi przed ekscesami w rodzaju liczkinów; po prostu nie są tak wprawnymi rzeźnikami. Patrzyłem dalej na Rike'a, nie na Martena. Nigdy nic naturalnego nie wzbudzało jego strachu. Mógł przed czymś uciekać, ale biegnąc, wściekły jak diabli, planowałby zemstę przez całą drogę. Ostatni raz, kiedy uciekał przerażony, to było przed duchami na drodze liczy. Nie dokonałyby tego palce czy oczy rozsypane w domach wieśniaków. Sam je odcinał i wydłubywał, nie dbając o to, że ich właściciele wciąż jeszcze chcieli ich używać. Spojrzałem znowu na stos skór. W mojej wyobraźni zaczynały się ruszać. — Spalcie je — rozkazałem. — Nie będą już nikomu potrzebne, prawda? Poszedłem do gospody. Czas przejść przez te drzwi. — Do cholery! Jorg, gdzie się podziewałeś? — Miana warknęła to „Jorg” zza swoich małych, białych ząbków. Zawsze mówiłem, że ona ma piękną twarzyczkę i paskudny język. A powiadają, że nawet najprzyzwoitsze dziewczę, gdy ma rodzić, potrafi kląć jak szewc. To jakich słów użyje, gdy zacznie przeć? Dziwne, że rodzimy się przy dźwiękach przekleństw naszych matek, które potem twierdzą, że dzieci mają wrażliwe uszy i słyszą tylko to, czego uczy kościół. Zamknąłem drzwi za sobą, ale nie do końca, zostawiłem je lekko uchylone. W środku było gorąco, roznosił się zapach palonego drewna i czegoś starszego, mniej przyjemnego, może morderstw dokonanych przed wschodem słońca. — Słodki Jezu! — wysapała Miana i splunęła, łapiąc się za brzuch. Leżała na wielkim fotelu wyłożonym poduszkami. Na jej skórze błyszczały krople potu, a na szyi wystąpiły żyły. — Nie chcę rodzić tutaj. Nie tutaj. Katherine spojrzała na mnie znad nabrzmiałych piersi Miany. Na ścianach brązowe smugi znaczyły miejsca, gdzie ciała bez skóry dotknęły gołych belek. Nie chciałem, żeby moje dziecko urodziło się w drodze. Wystarczająco trudno jest tak żyć, a na pewno nie jest to właściwe miejsce, żeby przyjść na świat, nawet jeśli w pozłacanym powozie i z równie błyszczącą honorową strażą. A to miasto umarłych to był jeszcze gorszy omen. Pomyślałem o małym Degranie na moich rękach, takim kruchym, złamanym. Liczkiny trzymały Gottering w swoich rękach — czekały — a Miana miała rodzić. Gorgoth zawrócił od drzwi gospody z drewnem na stos pogrzebowy na placu. W obu rękach niósł po jednym klocu zabranym z tych złożonych pod ścianą. Strażnicy przyłączali się, zrywając okiennice i

łamiąc porzucone wozy. Z piwnicy gospody przynosili flaszki brandy i dzbany z oliwą do lamp dla podsycenia płomieni. Otwarłem drzwi i ruszyłem za Gorgothem, — Wracaj tu natychmiast, ty sukinsynu! Zamknąłem za sobą drzwi obserwowany ze wszystkich stron przez Straż Gildenu. Brwi mieli uniesione. — Królowa nie jest dziś sobą — wyjaśniłem im. Sześć głów w złotych hełmach odwróciło się uprzejmie. Liczkiny miały miasto w swoich rękach, miały nas wszystkich, choć wielu jeszcze tego nie wiedziało. Może trochę ognia mogłoby rozluźnić ich uścisk i oczyścić powietrze. Gottering było teraz zaklęciem, czarem, jednym wielkim runem zapisanym w ludzkich ciałach. Magią krwi. Drewno leżało już dokoła stosu skór, skropione, więc wyjąłem Goga z pochwy. Ostrze zalśniło w zimowym słońcu tak, że można było sobie wyobrazić skaczące po nim płomienie. Dotknąłem nim drewna. — Pal się — powiedziałem. I płomienie naprawdę buchnęły. Ogień rozprzestrzeniał się szybko, skacząc po polanym oliwą i alkoholem drewnie, wbijając w nie swoje gorące zęby. Prawie od razu dało się wyczuć swąd palonego ciała, mocniejszy od dymu. Zapach przypomniał mi ten dzień w Upiornym, kiedy szedłem pomiędzy spalonymi ciałami na spotkanie z Eganem ze Strzały. A chwilę później inne wspomnienie, krzyki tych, którzy przeżyli. Tylko... to nie wspomnienie. — Co to jest? — Podniosłem głowę, żeby wychwycić dźwięk. Żałobne zawodzenie. Kapitan Harran wjechał na plac. — To z tego gaju po zachodniej stronie. Nazywa się Pusty Las. Kiedy wjeżdżaliśmy do Gottering, pośród zalanych pól, trzysta jardów na zachód widoczna była mała wysepka, kilka akrów leśnej plątaniny. Liczkiny znają tylko jedną łaskę, twierdził Gomst, w końcu pozwalają ci umrzeć. Ale jeszcze nie teraz. Mieszkańcy Gottering wciąż żyli. Wciąż czuli. Gdzieś w tamtym lesie prawie dwustu ludzi, obdartych ze skóry, bez palców, bez oczu i zębów, wyło, kiedy paliłem ich skóry. — Jorg? — Rozległ się krzyk na granicy wrzasku. Katherine stanęła w drzwiach, jej twarz okolona kasztanowymi lokami była trupio blada. Z mieczem w ręce wbiegłem do środka gospody. — On... on stał się silniejszy. Nie mogłam go powstrzymać — odezwała się za moimi plecami. Miana leżała przed paleniskiem z płonącymi polanami, na pościeli zniesionej z pokoi gospody; swoje wielowarstwowe spódnice miała podciągnięte na biodra. Ból wykręcał jej ręce i nogi. Blask ognia kładł się na zbyt napiętej skórze na brzuchu. I na tym czerwonym ciele, nad moim nienarodzonym dzieckiem, odciśnięta była biała, trójpalczasta ręka. — Miana? — Zbliżyłem się, wciskając Goga z powrotem do pochwy. — Miana? — Poczułem zimno na piersi. Może to ta sama trójpalczasta ręka. Unikam poezji i kwiecistych słów, ale w tym momencie moje serce, ciężkie i zranione, naprawdę zamarło; poczułem fizyczny ból, który mną zachwiał, słabość, której źródłem bez wątpienia był liczkin. — Miana? — Oczy, którymi na mnie spojrzała, nie poznawały mnie. Obróciłem się ku drzwiom i nieomal przewróciłem Katherine. — Wychodzisz? — Tak. — Ale ona cię potrzebuje. — Była zła i rozczarowana. — Tutaj. — Liczkin sięga i po nią i po mojego syna. A gdziekolwiek on jest, to nie jest tutaj. Zostawiłem ją, zostawiłem Mianę, wyszedłem z gospody. Pośpiesznie minąłem pogrzebowy stos, na którym skóry bulgotały i topiły się, a ich tłuszcz spływał i parował na brukowych kamieniach. Bracia ruszyli za mną. Dobiegłem do rogu z piecami chlebowymi piekarzy, gdzie podwyższenie dawało widok na zachodnią stronę. Za lśniącą wodą wśród gołych drzew czekał mój wróg. Zatrzymałem się wysiłkiem woli, uspokoiłem serce, potrzebowałem czasu, żeby wróciła mi jasność myślenia. Przez dłuższą chwilę słychać było tylko odległe wycie. Na wodzie, w kierunku Gottering, kładły się długie, czarne odbicia drzew. — Powierzchnie i odbicia, Makinie. Światy dzielą cienkie granice, niewidzialne, nie wiadomo jak głębokie. — Słucham, panie? — Makin wolał schować się za oficjalnością niż próbować mnie zrozumieć.

Cała moja natura wołała o działanie. Moja żona leżała naznaczona i dręczona, nie poznawała mnie i więziła mojego syna. Mojego syna! Mój ojciec powiedziałby: „Znajdź sobie nową żonę.” Jednym pchnięciem przygwoźdź oboje do podłogi, i matkę, i dziecko, i jedź dalej. Niech się liczkin tym udławi. I zrobiłbym to, gdyby nie było innego wyboru. Zrobiłbym. Mówiłem sobie, że zrobiłbym. Palce mi drżały, ale stałem dalej. — Lordzie Makinie, zastanów się nad tym. Nasz dobry biskup mówi, że jest co najmniej siedem liczkinów, może więcej. I wiemy, że po raz pierwszy są w Attar. Może atakują też na innych drogach do Vyenne? Rozciągnięci? Chyba jest tak, że gdyby było ich wielu i gdyby byli pewni zwycięstwa nad żołnierzami raczej niż nad wieśniakami, to podeszliby nas zeszłej nocy. Jest tak, albo bawią się z nami w kotka i myszkę. — Ja wolałbym poznać nowego wroga, spotykając się z nim, więc to jest szansa, którą trzeba wykorzystać, a nie strach, od którego należy uciekać — dodałem. Liczkin chciał, żebyśmy uciekali. Żebyśmy się bali. Żebym zapakował Mianę do powozu i z pół tysiącem straży pogalopował drogą do Honth. — A jeśli to kot bawi się myszką? — zapytał Makin. Uśmiechnąłem się. — To czy mysz będzie kiedykolwiek miała lepszą szansę, żeby zabić kota? Wyciągnąłem Goga i miecz zapłonął ogniem mocnym jak jeszcze nigdy dotąd. Ruszyłem w kierunku czarnych drzew i słabnących krzyków Gottering i brnąłem wraz z braćmi przez ciemną wodę. I szedłem, nie biegłem, choć ogień, który we mnie płonął, był równie mocny jak ten na moim ostrzu. Bo powierzchnie oddzielają znane od nieznanego, i nawet jeśli udam się, gdzie aniołowie boją się stąpać, nie popędzę tam jak głupiec.

25 Woda powodziowa zawsze wydaje tę samą woń ziemi po deszczu, choć ostrzejszą, zabarwioną zgnilizną. Od zimna, im dalej brnęliśmy, brakowało mi tchu. Moja twarz płonęła ogniem ostrza Goga, odbijającego się w mrocznej, pazernej wodzie. Przypomniała mi się rzeka Sane łagodnie wijąca się przez Crath City aż do zakrętu za Mostem Sztuk, gdzie kamienne słupy wystające z leniwego nurtu znaczyły miejsce do pływania. Matka zabierała nas tam czasem w środku upalnego lata, a Sanę wciąż pamiętała zimę. My, mali chłopcy, piszcząc wchodziliśmy do wody krok za krokiem. Ten pisk i brak tchu, kiedy woda brała nasze podbrzusza w swoje lodowate łapy — to znowu poczułem i ugryzłem się w język. — Orzeźwiająca! — zawołał tuż za mną sir Makin. — Moje jaja nie wrócą chyba przez miesiąc. — Dlaczego my w ogóle tam idziemy? — zapytał z tyłu Rike. Obejrzałem się przez ramię. Za Gorgothem, prawie nagim pomimo zimna, ciągnął się kilwater, Czerwony Kent trzymał swój krótki miecz i topór wysoko nad wodą, Makin szczerzył zęby, Rike miał kwaśną minę, a Marten z zaciętością parł naprzód, trzymając przed sobą tarczę: osmalone belki domu po pożarze na zielonym tle. — Dlaczego? — Rike powtórzył pytanie. — Ponieważ on nie chce, żebyśmy to zrobili — odpowiedziałem mu. Pomyślałem, że powinienem zmienić swoje zwyczaje. Jeśli za każdym razem, kiedy twój wróg chce, żebyś usiadł, ty podskakujesz, to ta przewidywalność staje się kółkiem w twoim nosie, za które można cię ciągnąć, kiedy nie da się pchać. — Bawcie się dobrze. — Usłyszałem Rike'a bardziej w tyle. Zatrzymałem się i odwróciłem. Rike nigdy nie traktował mnie jak króla. W siedmiu krajach tysiące ludzi mogło zginać przede mną kolana, czy to z miłości, czy ze strachu, głównie ze strachu, ale Rike zgiąłby swoje tylko pod groźbą połamania go. — Czy musimy teraz, bracie Rike'u? — Bo co mi zrobisz? — Zaśmiał się szyderczo. — Obedrzesz mnie ze skóry i wyłupiesz mi oczy? Najwyraźniej bał się liczkina bardziej niż mnie. — Oczywiście, że nie. — Potrząsnąłem głową, uśmiechając się po staremu. — Jestem królem! — Zrobiłem krok w jego kierunku. Zanurzyłem szpic Goga w wodzie; zasyczał i podskoczył, i uniosła się nad nim chmura pary. — Zrobi to za mnie zawodowiec. Ktoś, komu to sprawi przyjemność. Królowie nie brudzą rąk w ten sposób. Gorgoth roześmiał się głęboko. Makin przyłączył się do niego. W końcu nawet Rike wydał z siebie ten swój krótki rechot i poszliśmy dalej. Trudno jest żartować, kiedy tkwisz po pas w lodowatej wodzie i zmierzasz w stronę piekła, ale moje audytorium nie było zbyt wyrobione. Jak też ja nie żartowałem. Byliśmy już blisko zagajnika, każdy krok w wodzie miękko się zapadał. Trzy razy o mało się nie przewróciłem, potknąwszy się o jakiś krzak albo sztachetę. Makin raz wpadł cały pod wodę i wynurzywszy się klął i pluł na potęgę. Im bliżej drzew, tym woda była zimniejsza, na powierzchni unosiły się cienkie tafle lodu, a wznoszące się pasma mgły mieszały się z naszymi zamarzającymi oddechami. Mgła ciągnęła się za nami, kiedy podnoszący się grunt wprowadził nas pomiędzy pierwsze ociekające wodą powodzi drzewa. Pierwszy duch, którego zobaczyłem, śmignął między czarnymi pniami na tyle szybko, że nawet nie poruszył wody oblewającej nam łydki. Ubłocony, z czarnymi splątanymi włosami, dziecko. Na wpół uświadomiona myśl podsunęła mi imię Oscar. Z mieczem wciąż skierowanym tam, gdzie przebiegł chłopiec, odwróciłem się, żeby ostrzec braci. I oczywiście zobaczyłem tylko mgłę. Mgłę i żelazny krzyż, zawieszony na najniższej gałęzi, z czerwoną kroplą emalii na przecięciu ramion. Krew Chrystusa. — Znam tę grę cieni, umarlaku! — Powoli zatoczyłem Gogiem koło i mgła zwijała się przed płomieniami. — Sprowadź, jeśli musisz, moją matkę, Williama, małego Degrana. Sprowadź umarłych z Gelleth, ducha Greysona bez oczu, Leshę niosącą swoją głowę. Źle to rozgrywasz. Przeżyłem gorsze rzeczy. — Doprawdy? Poczułem ostry ból w piersi. Znowu się obróciłem i ogień na Gogu zgasł, a moje ramię opadło bezsilnie. Przede mną stał ojciec, w wilczej skórze, w żelaznej koronie na czarnych włosach, o zimnych oczach.

— Ty nie jesteś martwy. — Powiedziałem to cicho i bez emocji. — Nie jesteś duchem. — Nie jestem? — Nie jesteś! — Pod moim napierśnikiem ze starej rany polała się krew, zmoczyła koszulę i kaftan i gorącym strumieniem pociekła mi po brzuchu. — Wysoki Zamek nie mógł popaść w ręce bagiennych zwłok. — Pokręciłem głową. — A twoi ludzie za bardzo się boją, żeby poderżnąć ci gardło. — Zamrugałem. Wciąż tam stał, woda chlupała wokół jego wysokich butów, masywny i prawdziwy, żadna szara zjawa. — Za chwilę zostaniesz ojcem, Jorg. — Spojrzał na swoje ręce, rozpostarł je przed sobą i obrócił dłońmi do góry i z powrotem. — Nie... — Moje palce zacisnęły się znowu na rękojeści Goga. — Skąd wiesz? — Duchy wiedzą wszystko. — Odwrócił się i wpatrzył we mgłę. — Nie jesteś martwy. — To niemożliwe. Nie mógł umrzeć. Nie on. I to nie z mojej ręki. — Jak... — Zginął nie ten syn, Jorg. — Nikt tak jak ojciec nie potrafił wejść człowiekowi w słowo, nie podnosząc głosu. — To William powinien był się znaleźć w cierniach. Ty zawsze byłeś maminsynkiem. Już lepszy byłby Degran niż ty. Byłby lepszy. — Kto cię zabił? — Mój ton żądał odpowiedzi. — Kto? — Jego oczy znowu mnie znalazły. Zimne oczy. — Moje serce nie wytrzymało, kiedy posuwałem tę moją piękną Teutonkę. Jak ty ją nazwałeś? Skorońska dziwka. Woda wokół nas zaczęła się podnosić. Zawirowała, zakotłowała się wokół drzew. Sięgnęła kolan, potem bioder. Z każdym uderzeniem serca byłem słabszy, lodowaciałem, jedyne ciepło pochodziło od krwawiącej starej rany, tej, którą zadał mi ojciec i która miała nigdy się nie zagoić. — Wkrótce będziesz ojcem, Jorgu. Ta twoja mała żonka z Południa urodzi ci syna. Klnąc na cały świat, w śluzie i krwi. Jak moja. Człowiek papieżycy zawiódł. Mówiłem jej: „Poślij trzech, co najmniej dwóch,” ale głupia suka posłała tylko jednego. Powiedziała, że to jej najlepszy. Miałem nadzieję, a on zawiódł. — Ty wiedziałeś? — Woda sięgnęła mi piersi, byłem bliski utraty równowagi. Kiedy dotarła do wysokości mojej rany, poczułem, jak zimno wlewa się we mnie: jakby czarna woda napełniała mnie jak pustą tykwę. — To dobrze, że nie zobaczysz swojego chłopca — mówił dalej mój ojciec. — Jesteś za słaby, żeby wychować syna. — Jego wilcza skóra unosiła się na wodzie, ale wcale mu to nie przeszkadzało. Patrzył na mnie z lekkim uśmiechem, równie zimnym jak jego oczy. Woda oblewała mi szyję, szczękałem zębami, moje włosy porywał prąd. Błotny wir i ciężar mojej zbroi i miecza trzymanego w zdrętwiałej dłoni ściągały mnie na dno. Pomyślałem o moim dziecku i o Mianie z białą dłonią odbitą na brzuchu; i pomimo zimna zapaliła się we mnie iskra gniewu. — To ja miałem cię zabić, staruchu — warknąłem jeszcze zanim woda zamknęła mi usta i całkiem mnie pochłonęła. Spojrzałem w górę ku odległej powierzchni poprzez jakieś czarne strąki — zmierzwione pasma moich włosów. Wysoko nade mną, niemożliwie wysoko, pofalowana powierzchnia załamywała światło dnia i tylko słabe jego przebłyski docierały do lodowatych głębi. Zawisła nade mną ręka, zwiotczała, ale sięgająca ku niebu. Moja ręka. W przyćmionym, zielonkawym świetle moje palce dotykały wodnych zmarszczek. Wciąż patrzyłem. Patrzyłem na dalekie słońce. Być może odległe o miliony mil. Lundist mówił, że o milion. Trochę więcej niż milion. Woda nie puszczała mnie. Wisiałem w niej bezwładny i zapatrzony w górę, aż nie widziałem już nic więcej tylko tę migoczącą plamkę zielonkawego światła. Aż stała się całym moim światem. Kształty rozpuściły się i wszystko stało się zielonkawe. I chociaż tkwiłem nieruchomo w wodzie, chociaż płuca żądały powietrza, a serce waliło o żebra, to wydało mi się, że nie patrzę w niebo poprzez tę wodę, ale do wnętrza gospody przez lekko zielone witrażowe szkło z Attaru. W palenisku buzował ogień, przed nim leżała Miana, a obok niej kucała Katherine. I zobaczyłem, jak rozwaliwszy drzwi w drzazgi przychodzi po nie liczkin. Idzie powoli, same kości owiane niewidzialną, martwą przestrzenią. Ten stwór przygotował zasadzkę na nas w Pustym Lesie i czekał, aż się tam znajdziemy. Kiedy my ginęliśmy pod wodą, on wślizgnął się do Gottering. Strażnicy byli tuż za nim. Za nią. Skądś wiedziałem, że ten liczkin to ona. Zaczęli upadać, krztusząc się, być może zatapiani przez swoje własne duchy, dławieni przez utracone miłości, duszeni przez niezadowolonych rodziców czy jakiekolwiek inne banalne obszary prześladującej ich przeszłości. Wszyscy

nosimy w sobie ziarna własnej destrukcji, ciągniemy za sobą swoją przeszłość jak zardzewiały łańcuch. Katherine wstała i odwróciła się do liczkina. — Nie powinnaś była tu przychodzić. — Pomimo grzmotów mojego serca głos Katherine dotarł do mnie, do mojego umierającego mózgu. Liczkin zbliżyła się do Katherine, widziałem tylko jej ręce, białe kości jak korzenie. Moje oczy pulsowały i kłuły. Moje ciało krzyczało o powietrze. — Niewiele umiesz, truposzu. — Katherine stała tam w przyćmionej czerwieni swojej sukni podróżnej i nawet umierając widziałem, jaka była piękna. Nie pożądałem jej, po prostu podziwiałem. Była jak wspaniałe okno witrażowe albo jak gra światła i cienia na zboczach gór. Widziałem też jej strach i siłę, z jaką nad nim panowała. Białe ręce sięgnęły ku niej, ale zwolniły, jakby napotkały przeszkodę. — Nie jesteś bardzo stara, truposzu. W najstarszych księgach to jest zapisane. Sen i śmierć są jak brat i siostra. Bard to wiedział. „W tym śnie śmiertelnym jakież sny przyjść mogą?” A wierz mi, truposzu, ja wiem coś o snach. Liczkin zawyła i owinęła się wokół Katherine szarym wirem. Jej spódnice zafurkotały. U stóp Katherine Miana wiła się i jęczała. W wirze liczkina zmieniały się kształty. Kształty i namowy. — Dość — ostro zawołała Katherine. — Duchy? Sny są pełne duchów. A duchy biorą się ze snów, martwych snów, straconych snów, złych snów, snów, które utknęły w małych, ciasnych kółkach, snów, które drążą własne koleiny w materii świata i nie odpuszczają. Katherine wysunęła rękę i pochwyciła coś w wirze, złapała to za gardło. Mógł to być Orscar z klasztoru, Słoneczko przywiązany do pala Złych Psów, Lesha błagająca, bym ją ratował, chłopiec z Albaseat bity przez kowala. Nie można uratować ich wszystkich, więc jaki sens w ratowaniu któregokolwiek? Katherine dusiła zjawę, palce zbielały jej od wysiłku. W końcu pokazała się tam twarz mojego ojca, czarna od krwi. I, paf, zniknęła, została tylko smuga dymu. Katherine zrobiła krok do przodu, szybki krok. I liczkin cofnęła się, zaczęła uciekać. Złapała ją. Złapała jej kościane ręce i trzymała, zesztywniała z wysiłku, dłonie jej zbielały, uwypukliły się ciemne żyły, ale nie puszczała. — Nie powinnaś była przychodzić. A ja uderzyłem o powierzchnię wody. Krztusząc się i z trudem łapiąc powietrze usiadłem, a woda była już tylko na stopę głęboka. Nie więcej. Wreszcie odetchnąłem swobodnie i odsunąłem czarną zasłonę włosów z twarzy. Wszędzie dokoła mnie, na skraju Pustego Lasu, siedzieli moi Bracia, fioletowi na twarzy, dławiąc się i dysząc pluli powodziową wodą.

26 Historia Chelli Powóz podskakiwał na stwardniałym od mrozu błocie i Chella znowu zaklęła. Kaiowi, siedzącemu na ławce naprzeciw niej, było chyba całkiem wygodnie, prawie zasypiał, jakby kołysany w ramionach niani. Ona trzymała się kurczowo pokrytych skórą podłokietników, aż bielały jej palce. Pięć lat głodu nekromancji, pięć lat, od kiedy ten chłopiec z Ancrath wyssał z niej i spopielił w ogniu swoich duchów całą jej moc. Uważała, że to po prostu okrutne, że Martwy Król tak ją karze, że zostawia ją znowu na mieliźnie, u brzegów życia, trapioną przez zwykłe dolegliwości ciała, nękaną przez rzeczy tak błahe jak temperatura. Teraz doceniała też jego przebiegłość. — Cholera! — Chella otuliła się szczelniej futrem. — Kto wymyślił taką chłodną jesień? — Kto wymyślił Zgromadzenie o tak zimnej porze roku? To jest rozsądniejsze pytanie. Chella marzła, nie chciała być rozsądna. Denerwowało ją swobodne zachowanie Kaia. Wracała myślą do dnia, kiedy bagienne ghule przywlekły do niej jego i jego dziewczynę. Przeciągnięci przez szuwary mieli błoto i szlam we włosach i przerażenie zastygłe na młodych twarzach. Każdy przejaw jego powracającej pewności siebie, każda oznaka lekkiej pogardy kryjącej się za jego uśmiechem, sprawiały, że żałowała, iż posłużyła się właśnie nim. Lepiej by było, gdyby umarł wraz z tą swoją bezczelną, małą ladacznicą. Nekromancja w swej istocie to nieczysta przyjemność, to poddanie się najczarniejszym instynktom. Coraz mocniej drażnił ją fakt, że ten złoty chłopak odzyskał swoją dawną pewność siebie, swój uśmiech i nieodparty urok, jakby tylko liznął występku, jakby to było zło konieczne. Fakt, że był w tym taki dobry, sprawiał, że chciała rozdrapać mu tę jego twarzyczkę. Jakby myślał, że to jest coś, co można odłożyć, kiedy już nie będzie potrzebne. Tak jak zrezygnował z tej dziewczyny. Jak ona miała na imię? Sula? Ciekawe, czy ją jeszcze pamiętał. Nekromancja musi cię coś kosztować. Na pewno kosztowała ją, Chellę. Być może Jorg dostał kawałek za darmo, ale tak naprawdę to tylko posmakował. Z kolei złoty chłopak podchodził do tego jak do żonglerki, w której jeszcze nie upuścił piłki. — Nie cierpię być żywa — zawołała Chella przez kratę okienka do mijanego świata. Żywopłoty były tak mocno oszronione, że każda gałązka najeżona była grubymi kolcami lodu. — A przecież tak kurczowo się życia trzymamy — powiedział Kai. — Choćby tylko koniuszkami palców. Przeszedł już po suchych ziemiach. Wydaje mu się, że już wszystko wie, że zna obie strony medalu, bo przeszedł obszary, gdzie nowi umarli czasem się gubią. Chella zastanawiała się, jak zmieniłyby go głębokie podróże. Czego by trzeba, żeby zetrzeć ten uśmieszek z jego twarzy? Czegoś poza rozgrzeszeniem, miejsca, gdzie boją się stąpać aniołowie? A może jaskiń za czarnymi piaskami, gdzie mieszkają liczkiny? To wszystko na niego czekało. A w dniu jego czarnej epifanii ona wybaczy mu lekceważenie i wywyższanie się, bo i tak zostaną w puch rozbite i na nic mu się już nie zdadzą. Ale do tego dnia... jeszcze jedna pogodna zachęta, a rozszarpie mu twarz. Od kołysania powozu żołądek podchodził jej do gardła. Kości bolały ją tak bardzo, że z trudem siedziała. I to zimno, wilgoć, przenikliwe zimno! Wycierając nos o wierzch dłoni, zostawiła na niej błyszczący ślad, a kiedy pociągnęła nosem, zauważyła, ale udała, że nie widzi, jak Kai spojrzał na nią z lekkim obrzydzeniem. Igramy ze zwłokami, a mój śluz go gorszy! Nie chciała być aż tak żywa — robiła się małostkowa i słaba. Powóz zatrzymał się i woźnica zastukał w dach trzy razy. — Kłopoty? — Kai spojrzał na nią. Chella niczego nie wyczuwała, ale w stanie, w jakim była, to nic nie znaczyło. Wzruszyła ramionami, pochyliła się do przodu i otwarła drzwiczki. Axtis stał w błocie, jego złota zbroja błyszczała w zimowym słońcu i raziła ją w oczy. Wokół niego kręciło się na koniach mnóstwo Straży Gildenu. — Nad miastem przed nami wznosi się dym. — Co to za miasto? — Chella zmrużyła oczy. Nie miała ochoty opuszczać powozu. Słońce obiecywało ciepło, ale to była złudna obietnica.

— Gottering. — Nigdy o nim nie słyszałam. Poślij zwiadowców i jedź dalej. — Cofnęła się do powozu i zamknęła drzwiczki. — Dwustu pięćdziesięciu ludzi! Przejmują się jakimś dymem. Moglibyśmy przejechać nawet, gdyby to było jedno wielkie ognisko. — Może nasi przyjaciele byli tu przed nami. — Kai chwycił w dłonie mgiełkę swojego oddechu i zanim się rozpłynęła, ukształtował ją w znak zapytania. Stara sztuczka. — Liczkiny nie są niczyimi przyjaciółmi, ty zaprzysiężony wiatrowi. Lepiej, żebyś o tym pamiętał. Powóz znowu ruszył i wkrótce wjechał na gładkie błoto i miejscami, pękającą pod kołami, cienką warstwę lodu. — Droga jest zalana, przejeżdżamy przez bród. — Kai miał głowę opartą o poduszki i zamknięte oczy. — Na głównym placu jest jakby stos pogrzebowy. Żadnych kości. Kai mówił jej wcześniej, że jego zdolność widzenia z wiatrem rośnie wraz z widzeniem umarłych. Tym bardziej go nienawidziła. Gałki oczne drgały mu pod powiekami i widział to, czego ona nie mogła zobaczyć. Ale zmusiła się do uśmiechu. Były przed nimi rzeczy, których Kai nie dostrzeże wcześniej, choćby jego wzrok poszybował z wiatrem bardzo, bardzo daleko. To rzeczy, które postawił na ich drodze przebiegły Martwy Król. On wysłał na Zgromadzenie dwóch nekromantów. Nekromancja jest konieczna dla jego celów, a przydatny jest fakt, że tych dwoje jest tak blisko życia, że mogą ujść za niesplamionych. Kai zaś jest zbyt nowy w tej służbie, by podnosić alarm, a ona zbyt daleka od swej dawnej mocy, by stanowić zagrożenie. Brudna woda sączyła się dołem drzwiczek i powóz teraz na wpół płynął. I kiedy już wyglądało na to, że zaczną tonąć, koła znowu znalazły twarde podłoże i wrócili na suchą drogę. Chella poczuła smród palonego mięsa. — To stos pogrzebowy. — Nie ma kości — powtórzył Kai. — I wiszą świąteczne proporce. Jakieś uroczystości? Chella znała zapach śmierci. Potrząsnęła głową. Wyskoczyła z powozu, zanim jeszcze się zatrzymał. — O co chodzi? — Kai stanął obok niej. Chella uciszyła go gestem dłoni, nie żeby chciała coś usłyszeć, ale żeby się wreszcie zamknął. — Krzyki ... — Straszliwy ból. Skóra jej od niego płonęła. Przed jej twarzą pojawiła się ręka i chwilę trwało, zanim zrozumiała, że to jej własna, wisząca na niewidzialnej nici, z jednym długim, kościstym palcem wskazującym kierunek: otwarta woda pomiędzy miastem a pobliskim zagajnikiem. — Tam. — Nic nie czuję. — Ukrywa się. — Chella złożyła obie ręce przed sobą i wysiliła swoją wolę. Może posiada ledwie cząstkę swojej mocy, ale zdoła posłużyć się tym, co ma, w połączeniu z doświadczeniem wielu żyć. — Pomóż mi to wyciągnąć. Wyciąganie umarłych zza zasłony zawsze przypominało Chelli tę historię z szambem w Jonholt. Lato było gorące i smród rozchodzący się spomiędzy desek wychodka był tak ostry, że łzawiły jej oczy. To było tego dnia, kiedy upuściła broszkę babci Robtin. Upuściła to niewłaściwe słowo. Wpięła ją wcześniej starannie w swoją bluzę, przekłuwając zgrzebną wełnę stalową szpilką. I pomimo tego odpadła. Obracała się w powietrzu błyszcząc, załamując światło jakby była diamentowa, a nie ze szkiełek i lusterek. Chella próbowała ją złapać i dwa razy jej palce otarły się o nią, ale w końcu broszka odbiła się od desek i wpadła do dziury z odchodami. Długo, bardzo długo Chella tylko stała i patrzyła w tę dziurę. Wciąż miała w oczach skrzące się świecidełko wpadające w ciemność. Nie poprosiła o nią wcześniej. Babcia powiedziałaby „Nie”. Chella mówiła więc sobie, „Skoro odniosę, to tylko pożyczam”. — Jeśli nie odniosę, to ukradłam — wyszeptała do siebie tam przy szambie za krzakami bzu. Położyła się płasko z policzkiem na deskach i marszcząc nos wstrzymała oddech, żeby nie czuć tego odrażającego smrodu. Opuszczając ramię w dół, czuła jak zapaskudzone deski ocierają jej skórę. Palce sięgnęły odchodów, jednocześnie zdziwił ją ich chłód i ogarnęło obrzydzenie wywracające żołądek na drugą stronę. Zanurzyła dłoń, i choć z całej siły pragnęła zacisnąć pięść, szukała dookoła rozłożonymi palcami. Rosła w niej, waliła jak młotem, potrzeba wciągnięcia oddechu. Zaciskała oczy, kurczyła palce u stóp i uderzała nogami o deski, dłonią wciąż szukając. MUSISZ WZIĄĆ ODDECH. I w końcu żądania ciała zawsze okazują się silniejsze niż umysłu i zawsze bierzesz oddech.

Leżała tam z odruchem wymiotnym i otwartymi ustami, z których spływała strużka kwaśnej śliny, a jej palce wciąż błądziły w tym zimnym świecie, na wpół stałym, na wpół ciekłym. I kiedy po tym wszystkim nagle poczuła, jak szpilka broszki ukłuła ją w palec, wrzasnęła i wyrwała z dziury pustą dłoń, pryskając gównem dookoła. — Sztuka polega na tym, żeby dać się ukłuć — wymamrotała do Kaia. Ugryziony Kai upadł, wrzeszcząc z przerażenia. Z ponurą satysfakcją Chella wytrzymała i z determinacją zaczęła wydobywać z siebie to, co było zagubione i ukryte. Chociaż była bardzo słaba, posłużyła się życiem, które ją wypełniało, żeby skusić i zakotwiczyć swoją ofiarę. Na koniec, kiedy jej kości zdawały się już przebijać ciało i skórę, pociągnęła jeszcze mocniej i na powierzchni wody zaczęła się tworzyć spirala mgły. Pod tą mgłą biegały jak oszalałe, wypełniając całą powierzchnię czarnej wody, zmrożone, kanciaste formy. Jak odprysk tego lodu pojawiło się coś jednocześnie bielszego niż ten mróz i czarniejszego niż ta woda, stwór o kościanobiałych członkach, spowity w cień, cienki jak ostrze noża, z dłońmi o trzech palcach powyginanych jak korzenie. I choć nie było żadnych charakterystycznych cech, to była kobieta. Bez ust, krzyczała z bólu w innym rejestrze, który rezonował głęboko w korzeniach zębów Chelli. Wokół niej, krztusząc się i trąc oczy, zataczali się członkowie straży. — Keres! — Chella użyła imienia liczkina, żeby przywołać go do tego świata. — Co się stało? — Kai podniósł się na nogi i wciągnął głęboko powietrze. — Widzę go. Co się zmieniło? — Ja... — Coś faktycznie się zmieniło, liczkin leżał obnażony, pozbawiony woalu duchów. Kai zacisnął szczęki, w których rezonowały mu katusze liczkina. Duchy zniknęły — odpadły. I wtedy Chella zrozumiała. — Obdarto ją ze skóry.

27 Pięć lat wcześniej Leżałem długo w ciemności, złożony gorączką. Leżałem w pyle obok świeżych zwłok tysiącletniego mężczyzny i od czasu do czasu, kiedy mój umysł przejaśniał się na tyle, żeby zrozumieć bełkotliwe życzenia kołkowatego języka, piłem. Pod nieobecność światła i dźwięku nie można odróżnić snów od majaczeń. Mówiłem do siebie — mamrotałem oskarżenia — a czasem do Fexlera, leżącego twarzą do ziemi z mokrą miazgą ostrych i miękkich kawałków zamiast potylicy. Trzymałem jego pistolet — mój totem, ochronę przed grozą nocy. W drugiej dłoni ściskałem ozdobioną cierniami szkatułkę, nawet w szaleństwie gorączki powstrzymując odruch, by ją otworzyć. Mówiłem do swoich demonów, zwracając się do każdego z długim i ponurym monologiem, nie przestając miotać się w pyle. Głowa Leshy obserwowała mnie z wnęki, gdzie znajdowały się pigułki; jej skóra lśniła, czarna krew sączyła się z odciętej szyi. Bezoki Słoneczko przyszedł, by przy mnie czuwać, spopielonym językiem przemawiał równie nieskładnie jak ja. Przyszedł William, trzymając za rękę naszą matkę, ona patrzyła z niepokojem, on spoglądał twardo jak kamień. — Próbowałem cię uratować. — Ta sama stara gadka, od Jorga nie usłyszycie nowych wymówek. Potrząsnął głową, spowitą lokami we krwi. Obaj wiedzieliśmy, że ciernie nie mogłyby go utrzymać. Martwi z Gelleth stanęli wokół na warcie, a z nimi moi bracia z bagien, zebrani przez Chellę specjalnie dla mnie. W końcu zaczęły działać magiczne lekarstwa Fexlera, gorączka ustąpiła, a moje sny odeszły w mrok; ostatnie, co widziałem, to oczy Williama, wiszące przede mną jak oskarżenie. — Jestem głodny. — Trzeszczało mi w kręgosłupie, gdy się podnosiłem. Nie wiedziałem, jak długo mogłem tam leżeć — dość długo, by Fexler nabrał słodkiego a wcale nie przyjemnego zapachu. Ale nawet to nie powstrzymało burczenia w moim żołądku. Spożyłem posiłek z sucharów z mojej torby, wymacując je po omacku i żując w ciemności, wypluwając czasem niejadalne przedmioty wygrzebane przez przypadek. Nie marnując światła złupiłem zwłoki Fexlera, czubkami palców przeszukawszy jego liczne kieszenie. W jednej dłoni trzymałem w gotowości mój stępiony nóż. Nie byłem pewny, czy zimny i sztywny zewłok potulnie zniesie moje zaloty. Ale leżał nieruchomo. Być może Budowniczowie znali sposoby, by obronić swe komnaty przed takimi wpływami, podobne do pieczęci, które zaprzysiężeni myślom kładą na królewskich grobach, by zabezpieczyć ich zawartość. Znalazłem lekkie prostokątne pudełko, jakby opakowanie na talię do gry, z ciężką, grzechoczącą zawartością, poza tym kilka elastycznych kart, które sprawiały wrażenie wykonanych z plasteku, i podłużne tubki w kieszeni na piersi Fexlera, które mogły być przyrządami do pisania. Wszystko to trafiło do mojej torby. W końcu, gdy czułem się gotowy, by ruszyć, zapaliłem lampę. Dostanie się do szybu okazało się dokładnie takim koszmarem, jaki sobie wyobrażałem. Wspinaczka do wysokości, na której mogłem złapać linę, była jeszcze gorsza. Mijanie się z liną, upadek i zaczynanie wszystkiego od początku niemal doprowadziło do tego, że moja historia skończyłaby się u boku zakurzonego szkieletu na dnie głębokiej, suchej dziury. Kiedy wreszcie wygrzebałem się na południowe słońce, z zakrwawionymi dłońmi, zdyszany i zbyt spragniony, by się pocić, Oporny i ogier czekały, gdzie je zostawiłem, witając mnie takim samym spojrzeniem, jakim mnie żegnały. Na wędzidle ogiera wisiały bąble białej piany; oba konie wyglądały na odwodnione i wychudzone, a ich oczy błyszczały niezdrowo. Stanąłem przed nimi, uginając się z wycieńczenia i z trudem łapiąc oddech. Mocno zaciskałem powieki, by osłonić oczy oślepione blaskiem dnia. Zastanawiałem się, czy duchy Budowniczych czuły się kiedyś tak jak ja, kiedy przechodziły z jednego świata na drugi. Czy musiały z wielkim wysiłkiem wydobywać się z głębin swojej dziwnej egzystencji jak Fexler, by ukazać się ludzkim oczom jako maszynowe obrazy? Te stare duchy obserwowały mnie, gdy się prostowałem i osłaniałem dłonią oczy. Czułem na sobie ich spojrzenia. Puste i nieodgadnione jak spojrzenie muła, i dużo bardziej obce. Resztka wody z bukłaków na grzbiecie ogiera ledwie ukoiła pragnienie całej trójki, kiedy się nią podzieliliśmy. Sam wypiłbym oczywiście całą, gdybym nie sądził, że wszyscy potrzebujemy wrócić do

beczek Złych Psów. W obozie Złych Psów nie pozostało wiele śladów po jego dawnych panach. Gdzieniegdzie jakaś złamana kość, broń, strzępy odzieży, ułamki zbroi, wszystko pokryte pyłem. Zostałem tam tylko tak długo, żeby wziąć jedną z gorzkich pigułek Toltecha i napełnić bukłaki wodą. Zanim odjechałem, spojrzałem przez pierścień. Po części oczekiwałem, że zobaczę Fexlera i będę mógł mu powiedzieć, ile kosztowała jego wolność; zobaczę, czy go to obejdzie. Pierścień nie pokazał mi nic, tylko ten sam świat widziany przez srebrno—stalową obręcz. Kiedy już odejmowałem go od oka, ukazał mi widok z niższych zboczy raju, zielone i brązowe plamy narodów, rozłożone bez względu na granice ludzkich map, oceany namalowane najgłębszym błękitem. A tam, na południowym wybrzeżu, na wąskim odcinku morza dzielącym nasz ląd od Afriki... płonącą, czerwoną kropkę. — Nie jestem twoją zabawką, Fexler. Nie możesz mnie przeganiać po całym imperium po to, żeby zrealizować swój plan. Oporny parsknął, jak gdyby zastanawiał się, czy nie oszalałem od upału. Odłożyłem pierścień. — Niech to diabli. — To właśnie do tego miejsca zamierzałem się udać. — Król Honorus Jorg Ancrath. — Lizus z małą laską do pukania w drzwi zaanonsował mnie łaskawie, inaczej niż poprzednim razem. Starościna siedziała na swoim hebanowym krześle, jak gdyby nie ruszyła się z miejsca, odkąd odjechałem, pozostając przez ten cały czas ze swoimi księgami i rachunkami, pośród geometrycznego splendoru mauretańskich komnat. Biurko obok niej było puste, być może skryba został oddalony, podczas gdy starościna sprawdzała jego pracę. Spojrzała na mnie na drugim końcu sali z wystarczającym zainteresowaniem, by przerwać skrobanie piórem. — Czyżby zdrowy rozsądek zwyciężył, królu Jorgu? — zapytała. — Zawróciłeś przed Wzgórzami? Kiedy wysyłałam z tobą Leshę jako przewodniczkę, liczyłam na to, że to jej blizny wskażą ci drogę — z powrotem przez bramy miasta. — Twoja wnuczka była dla mnie zarazem ostrzeżeniem i inspiracją, starościno. — Podszedłem do podwyższenia i pokłoniłem się jej niżej, niż na to zasługiwała. W końcu przynosiłem złe wieści. — Była odkrywczynią. Nasz świat potrzebuje więcej ludzi takich jak ona. — Była? — Starej kobiecie niewiele umykało. Poczułem, raczej niż usłyszałem, jak dwaj mężczyźni przy drzwiach stają na baczność. — Bandyci zaatakowali nasz obóz, gdy spaliśmy. Perros Viciosos. — Och. — To uczyniło ją starą, te dwa słowa. Lata, które dotąd tylko dały jej siły, teraz na chwilę zwaliły się całym ciężarem na jej głowę. — Byłoby dla niej lepiej drugi raz wpaść w ogień. — Lesha zginęła w walce, zanim zostaliśmy schwytani. Mój człowiek, Greyson, nie miał tyle szczęścia. Jego śmierć nie była lekka. A jednak ty przeżyłeś. Nie powiedziała tego. Stu i ich potomstwo mają instynkt przetrwania, o którego cenę nigdy nie warto pytać. Odchyliła się na krześle i odłożyła pióro na oparcie. Po chwili upuściła papiery. — Mam szesnaścioro wnucząt, wiesz o tym, Jorgu? Skinąłem. Nie wydawał mi się to dobry moment, by powiedzieć „piętnaścioro”. — Wszystkie to wspaniałe, bystre dzieci, które w swoim czasie biegały po tych komnatach ze śmiechem i krzykiem, pełne życia. Najpierw pojawiły się drobnym strumykiem, potem prawdziwą falą. A ich matki sadzały je na moich kolanach — zawsze to były matki — i siedzieliśmy, śmialiśmy się, stara z młodymi, wzajemna zagadka. Potem życie zabierało je w ich własne podróże i dziś łatwiej wymieniłabym imiona moich szesnastu lokalnych zarządców wód, niż tych dzieci. Wielu z nich nie rozpoznałabym na ulicy, chyba że zwróciłbyś mi na nie uwagę. Lesha była odważną dziewczyną. Niezbyt ładną, ale sprytną i silną. Może mogłaby kiedyś zajmować moje stanowisko, ale miejskie życie nie było jej pisane. Żałuję teraz, że nigdy nie poznałyśmy się lepiej. Bardziej żałuję jej ojca, który znał swoją córkę może jeszcze mniej, ale będzie ją opłakiwał, podczas gdy ja mam tylko wymówki. — Polubiłem ją. Pchała nas oboje ta sama siła. Greysona też lubiłem — odpowiedziałem. Uderzyła mnie myśl, że znalezienie kogoś, kogo mogę nazwać przyjacielem, to rzadka rzecz w moim życiu. A teraz na przestrzeni ledwie trzech miesięcy znalazłem i straciłem dwoje.

— Mam nadzieję, że to, co odkryłeś, okaże się warte tej ofiary. Na biodrze czułem ciężar pistoletu, zawiniętego w skórę. Ważył prawie tyle, co miedziana szkatułka na drugim boku. Starościna znów uniosła pióro. Nie było teraz mowy o przyjęciach, ucztach z kupcami, mszach z kardynałem. Być może najpierw chciała powiedzieć swojemu synowi, że jego córka nie żyje. — Człowiek, który nie jest gotów na ofiary, przegrywa, zanim przystąpił do gry, starościno. Był czas, kiedy życie ludzi wokół mnie poświęcałem bez żalu. Teraz żałuję, czasem. Czasem to boli. — Pomyślałem o Nubańczyku upadającym po moim strzale. — Ale to nie znaczy, że nie potrafię albo nie zechcę poświęcić absolutnie wszystkiego, żeby tylko nie pozwolić, aby czegokolwiek użyto przeciw mnie, aby stało się moją drogą do klęski. — Cóż, królu Jorgu, takie nastawienie na pewno przysłuży ci się podczas Zgromadzenia. — Starościna wygięła wąskie i otoczone zmarszczkami wargi w ponurym uśmiechu. — Niemniej, twojej wnuczki nie poświęciłem lekko dla własnej sprawy. Zrobiłem, co było w mojej mocy, by oszczędzić jej bólu. Starościna uniosła zwój papieru i zanurzyła pióro w kałamarzu. — Tym Perros wkrótce zostanie wymierzona sprawiedliwość. — Posłała mi chłodne spojrzenie. — Tym rozbójnikom. Ten rozkaz wyśle za nimi wystarczająco wielu miejskich strażników, by wszystkich powiesić. — Oni wszyscy nie żyją, jak sądzę. Może jeden lub dwóch uciekło. — Przypomniałem sobie, jak rzuciłem toporkiem, jak ramiona mężczyzny wystrzeliły w powietrze, gdy upadał, i jak drugi uciekinier zniknął za wzgórzem. — Jeden. — Chciałbym wrócić i sam go schwytać. Z trudem rozluźniłem zaciśniętą szczękę i spojrzałem w oczy starościny. — Znamy Perros Viciosos w Albaseat, królu Jorgu. Opowieści napływają przez nasze bramy, liczne opowieści. — Cóż, niech zostaną dopisane do historii Leshy. Jej śmierć przyniosła koniec Złym Psom i ocaliła wielu ludzi przed ich napadami. Ja byłem ich końcem. Starościna ledwie zauważalnie potrząsnęła głową, bez słów wyrażając swoje niedowierzanie. — W tej bandzie nie może być ich mniej niż kilkudziesięciu, biorąc pod uwagę problemy, które sprawiają, ich okrucieństwa... — Dwudziestu kilku, może trochę więcej. — Wzruszyłem ramionami. — Nie trzeba wielu ludzi ani wielkiej wyobraźni, by zbudować reputację na krwi i terrorze. — Dwudziestu kilku, a ty zabiłeś wszystkich oprócz jednego? — Starościna uniosła brew i ponownie odłożyła pióro, jak gdyby wahała się przed zapisaniem fałszu. — Droga pani, pozabijałem ich od najmłodszego dziecka do najstarszej kobiety, a kiedy skończyłem, stępiłem trzy siekiery, rąbiąc ich zwłoki. Jestem Jorg z Ancrathu, w Gelleth spaliłem dziesięć tysięcy dusz i nie było to za dużo. Skłoniłem się jej i obróciłem do wyjścia. Mężczyźni przy drzwiach, potężni i błyszczący w swoich czarnych zbrojach, natychmiast ustąpili mi drogi.

28 Pięć lat wcześniej Skończyłem piętnaście lat podczas podróży do Afriki. Zawsze wyobrażałem sobie taką podróż jako próbę wytrzymałości na morzu, jak te legendarne odyseje wśród sztormów, w których bohater kończy, trzymając się kurczowo ułamka wraku, okryty przed słońcem skrawkiem brezentu, niemal już zmuszony do picia własnego moczu, gdy nad horyzontem pojawia się blady zarys lądu. Prawda jest taka, że z Albaseat możesz podróżować po dobrych drogach przez królestwa Kadizu i Kordoby aż do kordobańskiego wybrzeża, gdzie wysunięty cypel kończy się ogromną, szeroką na mile skałą — Górą Tariqa. Kiedy spojrzysz na południe ze strażniczych wież stojących na wzniesieniu tej okrążonej falami góry, poprzez dwadzieścia parę mil oceanu, możesz ujrzeć brzegi Afriki, nagie szczyty wznoszące się walecznie ponad poranną morską mgłą. Patrząc na zachód, ponad Zatoką Tariqa, zobaczysz port Albus, gdzie liczne statki czekają na człowieka ze złotem w kieszeni, aby zawieźć go do każdego zakątka Ziemi, jaki sobie wymarzy. To nie to, że Afrika znajduje się tak daleko, nadaje jej tajemniczości. Z obszarów Końskiego Wybrzeża możesz niemal sięgnąć jej ręką, ale jak nauczyła mnie znajomość z Katherine, dotknąć nie znaczy poznać. Brzegi Maroku są widoczne z wież Skały, ale ogrom Afriki rozciąga się na południe tak daleko, że jej najdalsze regiony są bardziej oddalone od Końskiego Wybrzeża niż zlodowacona północ Jarlów, równie dalekie jak Utter na wschodzie, nawet jak Wielkie Ziemie Zachodu po drugiej stronie oceanu. Krótko mówiąc zatem, byłem na morzu tylko przez jeden dzień, i tego dnia, w pół drogi między dwoma kontynentami, pozbawiony widoku lądu z jednej bądź drugiej strony — z powodu uporczywie utrzymujących się przybrzeżnych mgieł — doszedłem godziny mojego urodzenia, a gdy minęła, wkroczyłem w piętnasty rok życia. Do Port Albus dotarłem osmalony kordobańskim słońcem, które prawdę mówiąc nie różni się niczym od słońca Kadizu i Wennith, i Nazajutrz, chociaż Kordobańczycy lubią uważać je za własne. Negocjowałem koszt przeprawy na drugi brzeg na nabrzeżach zaludnionych tylomaż Maurami, Nubańczykami, i mieszkańcami Araby, co ludźmi z Końskiego Wybrzeża i Królestw Portowych. Kapitan Akham ze statku Keshaf zgodził się mnie przewieźć tego ranka. Czekałem, aż umięśnieni Nubańczycy, czarni jak trolle, przeniosą na brzeg ostatnie ładunki. Ułożyli stosy białych bloków soli, grubych na rozpiętość dłoni i o powierzchni kwadratowej stopy, przywiezionych na grzbietach wielbłądów z nieznanych dali poprzez wielkie pustynie. Oprócz nich znosili też kosze owoców z sadów Maroku. Cytryny większe niż jakiekolwiek, które trzymałem w dłoni, płody drzew, których nigdy wcześniej nie widziałem. Znalazłem dokera, który je dla mnie nazwał: ananas, oskomian, włochate liczi. Za dwie miedziane monety — obie nieco wyszczerbione — kupiłem po jednej sztuce z każdego rodzaju i godzinę później wszedłem na pokład z klejącymi się dłońmi, klejącą się twarzą, klejącym się sztyletem i apetytem na więcej smaków nieznanych krain. Kiedy czekałem na rozładowni, jedząc zakupione owoce, pewien mężczyzna podszedł i stanął po drugiej stronie przejścia. Dziwniejszy niż ktokolwiek, kogo widziałem na nabrzeżu, choć nie pochodzący z najdalszych stron. — Sir Jorg z Conaught. — Skłoniłem mu się. — A ty, panie, jesteś Florentczykiem? Skinął, oszczędnie pochylając głowę pod wysokim cylindrem. Żadna część jego ciała nie pozostała odkryta, poza twarzą, pulchną i bladą, ocienioną dwucalowym rondem kapelusza. Jakim sposobem nie spaliła się na szkarłat, nie wiem. — Nie spotkałem wcześniej moderna. — Nie spodobała mi się zdawkowość jego skinięcia, więc wszelką uprzejmość wyplułem razem ze skórą ananasa, którego kawałek właśnie przeżuwałem. Nic nie odpowiedział i zamiast tego obejrzał się na dwójkę ludzi mocujących się z jego bagażem — dużym kufrem, okrytym takim samym czarnym materiałem, z jakiego najwyraźniej sporządzono jego płaszcz, spodnie, kamizelkę i koszulę. Prawdziwa symfonia czerni, przełamana jedynie przez białe bawełniane rękawiczki i oczywiście bladą twarz. Po nosie mężczyzny ściekał pot, a jego płaszcz wydawał się nim przesiąknięty; aż błyszczał się od ludzkiego łoju. — Florencki bankier w drodze do Afriki bez żadnego ochroniarza u boku? — zapytałem. — Mogę przez kilka dni oganiać cię od rabusiów, jeżeli masz parę monet. — Pomyślałem, że jako sługa człowieka wydającego się być tu nawet bardziej nie na miejscu niż ja, będę przyciągał mniej uwagi.

Spojrzał na mnie, nie ukrywając niesmaku. — Nie, dziękuję, panie. Wzruszyłem ramionami, ziewnąłem i potrząsnąłem głową. Wyobraziłem sobie, jakim szokiem muszą być ogrom i dzikość świata dla kogokolwiek z bankierskich rodzin, odkąd we Florencji zapanował pokój pod strażą ich mechanicznych żołnierzy. Kolejny kawałek ananasa zalśnił na czubku sztyletu i zniknął z mlaskiem w moich ustach. — Twoje imię, bankierze? — zapytałem. — Marco Onstantos Evenaline z domu Gold, Derywaty Kupieckie Południe. — Niech ci szczęście sprzyja, panie Marco. — Odwróciłem się i podążyłem za jego bagażem na pokład. Będzie pewnie potrzebował tyle szczęścia, na ile tylko go stać, chociaż rozum podpowiadał mi, że to musi być szczególny człowiek, jeżeli w ogóle dotarł tak daleko od kas Florentczyków. Na wybielonym przez słońce pokładzie Keshaf spędziłem wiele godzin, obserwując z dziobu wzdymające się morze i odkryłem, że chociaż południowe krainy zabarwiły mnie swym słońcem, nigdy nie będę tak opalony, by nie móc spalić się jeszcze trochę. Przez drugą połowę podróży czaiłem się więc w cieniu żagli. — Mój panie? — Ordynans kapitana przyniósł mi wodę w skórzanym kubku. Przyjąłem ją. Nigdy nie odmawiaj wody w suchej okolicy — a nie ma okolicy bardziej suchej niż morze u wybrzeży Afriki. — Dziękuję ci. — Pragnienie nauczyło mnie wdzięczności. Podróżowałem jak zubożały rycerz raczej niż król, w razie konieczności używając listów od mojego dziadka, by ułatwić sobie drogę. Pozbycie się wagi mego tytułu uczyniło życie znacznie łatwiejszym. Wziąłem łyk wody i oparłem się o zwój liny; nie byłem tak zrelaksowany, odkąd pamiętałem. Dość już miałem dworskości Albaseat, nawet jeżeli udało mi się uniknąć zagrażających mi przyjęć i uczt. Lepiej jest poznawać imperium incognito, na ulicach, w kanałach jeżeli trzeba, niż pośród fontann i wonnych gajów bogaczy. W chwilach takich jak ta, kiedy znajdowałem wytchnienie w anonimowości, zastanawiałem się, dlaczego, skoro taką przyjemność dawało mi zerwanie się z oków królowania, wciąż zabiegałem o jeszcze wyższy tron i jeszcze cięższą koronę. Niełatwo było odpowiedzieć na takie pytania pośród skrzypienia desek, łopotania dających cień żagli i chłodnej morskiej bryzy. Moja dłoń jednak znalazła odpowiedź: miedzianą szkatułkę, zdobioną cierniami. To dziecko mogło mnie odnaleźć nawet tutaj, pośród przestworu błękitnego morza, niesionego niestrudzonym wiatrem; i nawet jeśli szkatułka skrywała najgorsze z moich zbrodni, wystarczająco wiele z nich wciąż pozostawało na wolności. Gdybym kiedykolwiek pozostał zbyt długo w miejscu, choćbym znalazł swój raj, przeszłość dopadłaby mnie, piętrząc się wokół ciemną falą, i pochłonęłaby mój spokój. Jeżeli musisz uciekać, znajdź sobie cel, do którego zmierzasz, a będziesz się czuł mniej jak tchórz. A jeżeli masz sobie znaleźć cel, dlaczego nie miałby nim być cesarski tron? Cel wystarczająco daleki i nieosiągalny. Zdobyć wszystko, czego pragniesz, to w końcu równie ponura klątwa, jak spełnić wszystkie swoje marzenia. Yusuf Malendra stanął obok mnie przy relingu. Wysoki, szczupły mężczyzna w luźnej bawełnianej szacie, której fałdy łopotały na wietrze. Kapitan Akham przedstawił nas gdy wsiadałem; Malendra był jedynym pasażerem oprócz mnie i Marco, ale dotąd pozostawał w ukryciu — co nie było łatwą sprawą na małym statku. Marco, modern o długim tytule, wymiotował przez burtę ledwie odbiliśmy od brzegu, tak że o mało nie zgubił swojego eleganckiego kapelusza. Krótko potem zniknął pod pokładem. Być może Yusuf też się tam chował. — Imponujące, czyż nie? — Skinął w stronę Skały, albo Góry Tariqa, oddalonej już o całe mile, ale wciąż ogromnej. — Bardzo. Ten Tariq musiał być wielkim królem — odpowiedziałem. — Nikt tego nie wie. To bardzo stara nazwa. — Złapał obiema dłońmi za reling. — Wszystkie nasze nazwy są starożytne. Budowniczowie zapisali swoje imiona w maszynach i nie potrafimy ich teraz odczytać. Słońca spaliły wszystko, co zostało spisane na papierze oprócz najstarszych pism, przechowanych w głębokich kryptach, wiedziałeś o tym? Te, które odnaleźliśmy, były najcenniejsze, choć cenione bardziej za ich wiekowe pochodzenie niż za skrywane tajemnice. Kiedy ziemia znów stała się zdatna do zamieszkania i ludzie wypełzli na nią z powrotem, większość tekstów, które odzyskali, to były dzieła Rzymian i Greków.

— Więc we wszystkim pozostajemy w tyle za Budowniczymi, nawet jeżeli chodzi o nazwy? — Zaśmiałem się mimowolnie. Przez chwilę patrzyliśmy na krążące mewy, słuchając ich krzyków. — Odwiedzasz krewnych w Maroku? — zapytał. — Żenisz się? — Myślisz, że spodobałbym się waszym kobietom? — Odwróciłem się tak, by zobaczył moje blizny. Yusuf wzruszył ramionami. — Córki wychodzą za mąż za tych, których wskażą im ojcowie. — A ty się żenisz? — Przeniosłem wzrok ze smukłej, zakrzywionej szabli przy boku Malendry na ciemną masę jego włosów, niesforną czuprynę drobnych loków, trzymaną w ryzach kościanymi spinkami. Zaśmiał się, odrzucając głowę do tyłu. — Pytanie za pytanie. Nie jesteś człowiekiem, któremu obce są dworskie zwyczaje. — W rytmie z przechyłem statku nachylił się z powrotem nad relingiem i rzucił mi przenikliwe spojrzenie. — Jestem zbyt stary na kolejną żonę, sir Jorgu, ale ty być może uważasz się za zbyt młodego na pierwszą? — Ciemne wargi, ciemniejsze od jego karmelowej skóry wygięły się w uśmiechu. Na oko mógł mieć trzydzieści lat, na pewno nie więcej. Wzruszyłem ramionami. — Na pewno zbyt młody na jeszcze jedną. A żeby zaspokoić twoją ciekawość, lordzie Yusufie, podróżuję tylko po to, by zobaczyć, co świat ma mi do zaoferowania. Fala uderzyła o burtę, nieoczekiwanie opryskując nas obu. Marokańczyk otarł twarz. — Słone! Miejmy nadzieję, że świat ma też coś lepszego do zaoferowania, co? — Znów się uśmiechnął, odsłaniając długie, proste i dziwnie szare zęby. Odwzajemniłem uśmiech. Nie miałbym nic przeciw morskiej odysei, o ile udałoby się uniknąć dryfującego wraku i spożywania moczu. Jeden dzień na morzu to było za mało. Poza tym, wkroczenie w nowy świat wymaga poważnej podróży, a nie tylko krótkiej przeprawy przez trzydziestomilowy kanał. — Zagościsz u mnie, sir Jorgu. Mam piękny dom. Pójdź ze mną, kiedy zejdziemy na ląd. Niech nikt nie powie, że w Maroku brakuje gościnności. Nalegam. W zamian możesz nam opowiedzieć, czego poszukujesz w Africe. — Zaszczyca mnie twoje zaproszenie — odpowiedziałem. Przez jakiś czas staliśmy w milczeniu, patrząc znów na mewy i spienione fale, aż w końcu odległe mgły i morskie opary ukazały nam znowu widok gór — poszarpane wybrzeże nowego świata. Zastanawiałem się, co odpowiem moim gospodarzom, kiedy przy stole zapytają, co mnie sprowadza. Mógłbym przyznać się do swojej pozycji i opowiedzieć o Zgromadzeniu, o tym jak starościna Albaseat przekonała mnie, że w Vyene można wygrać cesarski tron, grając w innego rodzaju grę, uwzględniającą mniej rozlewu krwi, a więcej kłamstw. I że, by grać w tę grę, muszę dowiedzieć się więcej o kluczowych postaciach spośród Stu, więcej niż pokażą przed Bramami Gildenu. Mógłbym może opowiedzieć o księciu Strzały. O tym, że to jego drwiny, bardziej niż wiatr w żaglach Keshaf popchnęły mnie do tego, by na własne oczy zobaczyć kresy imperium, żeby dowiedzieć się, co może do mnie należeć, żeby dać sobie lepsze powody, by tego pragnąć. A na koniec, w porywie głupoty, mógłbym opowiedzieć o Ibn Fayedzie i o matemagiku imieniem Qalasadi. Spędziłem lata, szukając zemsty na wuju, który zabił moją matkę i brata, a oto ten człowiek chciał w ciągu jednej nocy wymordować całą rodzinę mojej matki i na mnie zrzucić winę. Z pewnością nie zasługiwał na nic mniej, niż to co dostał wuj Renar, prawda? Port Kutta leżał rozciągnięty na długim i pylastym łuku wybrzeża, wciśnięty pomiędzy morze i wystrzelające w niebo góry; ciemne kępy brązu i zieleni szybko ustępowały nagim skałom. Zeszliśmy ze statku na długą, rozklekotaną keję tak pełną ludzi, że wydawało się, że w każdej chwili przynajmniej tuzin z nich może wpaść do wody. Puściłem Yusufa przodem, by torował drogę. Związek pomiędzy siłą, jaką można wywrzeć w takiej sytuacji, a naturą reakcji, jakiej można się spodziewać, różni się zależnie od części świata. Zamiast rzucać się bezmyślnie w pozbawioną sensu sprzeczkę po ledwie kilku pierwszych krokach podróży po Africe, która miała trwać długo, dałem się prowadzić Yusufowi, trzymając się go blisko i bacznie się rozglądając. Nie widać było żadnego powodu dla zgromadzenia się takiego tłumu, który nie licząc półnagich Nubańczyków składał się z ludzi odzianych od stóp do głów, w większości w marokańskich turbanach z zasłonami odkrywającymi jedynie oczy. I ten hałas! Ściana dźwięku, szorstki trajkot, na pół żartobliwy, na pół groźny. Może wydawał się taki po spokoju podróży, a może tłum sprawia bardziej hałaśliwe

wrażenie, gdy nie znasz języka, a może to tylko upał i ścisk potęgowały zgiełk. Przeciskając się za Yusufem przez tę ludzką masę, uświadomiłem sobie, że po raz pierwszy w życiu napotkałem coś prawdziwie obcego. Miejsce, w którym mówi się w innym języku, gdzie myśli biegną innymi ścieżkami. Marok należał do imperium od stuleci, jego panowie wciąż uczestniczyli w Zgromadzeniu, ale po raz pierwszy znalazłem się w kraju, który graniczył z królestwami nie będącymi nigdy częścią imperium. W miejscu, gdzie „imperium” nie wystarczało, trzeba było dodać „święte”, bo tutaj znali też inne imperia. W Utter na Dalekich Krańcach nazywają nas „chrześcijaństwem”, ale w Maroku znani jesteśmy jako Święte Imperium, co jest bardziej na miejscu, skoro dziewiętnastu na dwudziestu z mieszkańców kraju odpowiada na wezwanie do modlitwy, gdy muezini śpiewają ze swych minaretów. Tłum nawet pachniał inaczej, odór niemytych ciał przysłaniały aromaty przypraw: mięty, kolendry, sezamu, szafranu, imbiru, pieprzu, i innych, nieznanych mi. Ludzie sami nieśli te aromaty, jak gdyby pocili się nimi. — Nie zostawaj z tyłu, sir Jorgu! — Yusuf rzucił mi uśmiech przez ramię. — Jeśli okażesz choć najdrobniejsze zainteresowanie, zostaniesz bez grosza zanim dotrzemy do domu hawy, za to obładowany dywanami, mosiężnymi lampami, zielskiem w ilości, która zabiłaby wielbłąda, i fajką, by móc je palić. — Nie. — Odepchnąłem na bok wyszywane dywany dwóch sprzedawców, przeciskając się między nimi, jak przez połę kurtyny. — Nie. — Kiedy chodziło o sprzedaż, potrafili mówić językiem imperium. — Nie. — Jeszcze raz i udało nam się wreszcie przejść. Znaleźliśmy się na szerokim, zakurzonym placu, po którym biegały, robiąc mnóstwo rabanu, bose, uśmiechnięte dzieci w brudnych łachmanach. Po drugiej stronie placu otwierała się pierzeja kilkunastu domów hawowych ze stolikami skrytymi w cieniu wyblakłych, zielono—czerwonych markiz. Za sobą zostawiliśmy keje i statki — głównie mniejsze łodzie; większe okręty przybijały do głównych kei przy wielkich magazynach dalej za łukiem zatoki. Nie licząc dzieci biegających w bieliźnie, i kilku starszych, przygarbionych osób, mężczyzn lub kobiet, w ciemnych szatach, przechadzających się powoli wzdłuż ocienionych skrajów placu, nie było tu żadnego ruchu. Tłum, przez który wykuliśmy sobie drogę, pozostał wciśnięty w nienaturalnie wąskie uliczki, jego kakofonia cichła i mieszała się z łagodnym szumem oceanu rozbijającego się o falochrony. Z góry ogromnie ciężką dłonią przyciskał nas słoneczny żar, w którym nawet muchy poruszały się z trudem, niemal sennie, pozbawione swego zwykłego szału. Jakiś człowiek podszedł do nas, wychodząc z jednej z alejek pomiędzy sklepami. Prowadził trzy siwe konie, wysokiego arabskiego ogiera i dwie klacze. Pięć takich ogierów stanowiło część rekompensaty, jaką mój ojciec przyjął za śmierć matki i Williama. — Mój człowiek, Kalał. Możemy pojechać do mojej posiadłości, albo zostać tu na chwilę, usiąść i popatrzeć na morze. — Yusuf wskazał na najbliższy i największy z domów hawowych. — Polubisz hawę w Maroku, sir Jorgu. Jest gorąca, słodka i silna. Nie lubiłem hawy w Ancrath ani Renar, zimnej, kwaśnej i słabej — i drogiej, przede wszystkim drogiej. Nie byłem przekonany, że silniejsza porcja zmieni moje zdanie. Yusuf musiał chyba trafnie zrozumieć mój grymas, choć zawsze uważałem, że potrafię okazywać na twarzy tylko to, co chcę. — Podają też herbatę. Mógłbym też pokazać ci nasz narodowy sport — powiedział. — Herbata brzmi dobrze. — Nigdy nie odmawiaj napoju w suchej okolicy. — A ten sport, czy są w nim wielbłądy? Obaj mężczyźni odpowiedzieli śmiechem. Kalał, być może krewny Yusufa, miał taką samą karnację, a kiedy się roześmiał, pokazał takie same nieco zszarzałe zęby. — Kości, mój przyjacielu. — Yusuf objął mnie ramieniem. — Żadnych wielbłądów. To gra w dwanaście linii. Znasz ją? — Nie — odparłem. — Pokaż mi. Yusuf skierował mnie w stronę stolików, przy których siedzieli starcy w białych szatach i czerwonych fezach, paląc fajki wodne i pijąc z małych filiżanek, pochyleni nad planszami z trójkątnymi polami, żetonami i kośćmi. Rzucił dwa szorstkie słowa w języku Berberów i Kalał odprowadził konie, żegnając się jeszcze jednym szarym uśmiechem. — Czy to gra przypadku? — zapytałem. Kości grzechotały w kubkach, kiedy zbliżaliśmy się do stolików. — Gra rachunku, przyjacielu. Gra prawdopodobieństwa. Pomyślałem wtedy o czarnym uśmiechu Qalasadiego, o tym, jak matemagicy pomimo swej naukowej

wiedzy o liczbach wciąż bronili tradycji i tajemnicy i nasycali magią zwykłą arytmetykę. Zastanawiałem się, jak mogłyby wyglądać jego zęby, gdyby zmyć z nich osad liścia betel. Czy byłyby szare? — Tak. Chętnie zagram w taką grę. Powiedz mi, jakie są zasady. Zawsze wolę znać zasady.

29 Pięć lat wcześniej Między nami leżała plansza do gry w dwanaście linii, na niej ustawione w szyk żetony, obok przygotowane kostki w kubku. Nieźle znałem zasady: mieliśmy w Ancrath prawie identyczną grę pod nazwą „battamon”. Kiedy Yusuf wyjaśniał mi szczegóły rozgrywki, miałem czas, by studiować jego samego i rozważyć własne opcje. Sposób, w jaki mówił o grze, o kombinacjach, rozkładzie szans i podstawowych strategiach — wszystko wskazywało na to, że jest jednym z matemagików. A jednak, gdyby nie przebarwione zęby, mógłbym nie odrobić własnej lekcji arytmetyki i nie dodać dwóch do dwóch. — Może zaczniesz pierwszy? — zaproponowałem. Wziął do ręki kubek i zagrzechotał kośćmi. Było jasne, że oni wykonali swoje obliczenia i swoje zaklęcia, i przewidzieli moje przybycie. Czy przewidzieli je z całkowitą pewnością, czy tylko ocenili prawdopodobieństwo każdej z wielu ścieżek, którymi mogłem podążyć, i podjęli odpowiednie kroki? W jednym i drugim przypadku niepokoiło mnie to, że stałem się elementem ich rachunku. Yusuf rzucił kości, wypadły dwie trójki. Przesunął żetony po planszy tak zwinnym ruchem, że ledwie dało się go zauważyć. — Nie oczekuj po mnie zbyt wiele, wolno się uczę. — Wziąłem od niego kostki i kubek. Maur wydawał się zrelaksowany. Mógł sobie na to pozwolić, jeżeli już wcześniej mnie rozgryzł, jeżeli wiedział, co zdecyduję, zanim ja sam to wiedziałem, jak wiele tablic pokryli swoimi równaniami, jak wielu ludzi trudziło się obliczeniami, aby ująć w prostej formule moje możliwości? Czy wiedzieli już, w której chwili mogę dobyć broni i zaatakować? Czy jakiś człowiek czekał gotowy w ciemnym oknie, z naciągniętą kuszą, celując w miejsce, w którym stanę? Czy znali godzinę, kiedy postanowię uciec albo kierunek, w którym będę biegł? Jeżeli wszyscy oni posiadali takie umiejętności jak Qalasadi, nie zdziwiłbym się, gdyby znali już następne słowa, jakie padną z moich ust. — No, nie za dobrze! — Jedynka i dwójka. Przesunąłem swoje żetony. Yusuf potrząsnął kośćmi. Wszędzie wokół nas mężczyźni grali w tę samą grę, palili i pili swoje ciemne i gorzkie wywary. Czasem jeden z nich obracał w moją stronę twarz, pomarszczoną i spaloną słońcem; zazwyczaj na ich głowach siwe włosy przeważały nad czarnymi. Na podróżnika nie czekały tu uśmiechy, niczego nie dało się odczytać z ich pozbawionych ciekawości oczu. Zastanawiałem się, ilu z nich pracuje dla Qalasadiego. Wszyscy? Tylko Yusuf i jego sługa? Mógłbym wstać i uciec na Keshaf, wciąż przycumowany do kei. Ale oni już wiedzieli, czy tak zrobię, czy nie. Doprowadzało mnie to do szału. Yusuf rzucił kości i wykonał swój ruch. Białe żetony poruszyły się po planszy. Podano moją herbatę i jego hawę. Czy okaże się zatruta? Uniosłem filiżankę do ust. — Pomarańcze? — Jest aromatyzowana kwiatem drzewa pomarańczowego — potwierdził Yusuf. Gdyby chcieli mnie otruć, chłopiec pokładowy na Keshaf mógł dosypać jakiegoś proszku do wody, którą mi przyniósł. Dotknąłem ustami brzegu filiżanki, wytwornego przedmiotu z porcelany, ozdobionego delikatnym wzorem z diamentów. Może woleliby zatrzymać mnie jako zakładnika do wykorzystania w wojnie Ibn Fayeda z moim dziadkiem. Herbata mi smakowała. Rzuciłem kośćmi i wykonałem swoje ruchy, umyślnie poświęcając im więcej czasu niż potrzebowałem. Kolejne posunięcia Yusufa wydały mi się błędne, nie głupie, ale zbyt ostrożne. Przypomniałem sobie, że nawet matemagicy nie są nieomylni. Próbowali otruć mojego dziadka, a jednak wciąż żył. Chcieli wesprzeć sprawę Ibn Fayeda, a jednak ponad tuzin szlachetnie urodzonych trupów z całego Końskiego Wybrzeża leżało teraz na jego progu. Smród haniebnych morderstw skaził jego dom. Rzuciłem kośćmi. Sześć i cztery. Pod stołem zacisnąłem palce na rękojeści sztyletu. — Czy wiesz, co teraz zrobię, lordzie Yusufie? — zapytałem. Mogłem podciąć mu gardło szybciej niż najszybszy zabójca. Uśmiechnął się spokojnie. — Nie wiem, ale się domyślam. Wykonałem swój ruch.

Yusuf zawahał się na chwilę, zanim zebrał kostki do kubka. Zmarszczył brwi. Być może poprawiał swoje rachunki. Podczas gdy on rozgrywał swój ruch, wykonałem w głowie listę sześciu możliwych wyborów, jakich dokonaliby inni ludzie. 1. Rike: Jedną ręką złapać Yusufa za tył głowy i bardzo mocno uderzyć jego twarzą o stół. Potem płynąć z prądem. 2. Makin: Użyć swojego uroku i zdobyć sobie nowego przyjaciela. 3. Gorgoth: Oddalić się bez zbędnego szumu. Ruszyć na pomoc tym, którzy najbardziej na mnie polegają. 4. Mój ojciec: Kupić lojalność wszystkich, którzy zgodzą się ją sprzedać. Spłacić wszelkie zadośćuczynienia, które nie przyniosą straty. Wrócić do domu, by na nowo zebrać siły. 5. Gomst: Modlić się o wskazówki. Pójść z Yusufem, przestrzegać zasad, uciec przy pierwszej sposobności. 6. Sim: Nie stawiać oporu. Pójść z Yusufem i jego sługą. Zamordować ich obu w odludnym miejscu. Ruszyć dalej w przebraniu Maura. Kości wróciły do mnie. Wziąłem jedną do ręki. Jeżeli pozwolę kości zdecydować, jeżeli dam losowi wybrać pomiędzy zaskakującymi opcjami, być może uda mi się wyrwać z sieci przewidywań, w którą dałem się złapać. — Może pójdzie mi lepiej, jeżeli będę je rzucał pojedynczo — powiedziałem. Yusuf uśmiechnął się, ale nic nie powiedział. Przyglądał mi się z uwagą. Rzuciłem kością. Spróbujcie teraz przewidzieć wynik! Dwójka. Zdobyć przyjaciela? Do diabła z tym! Potoczyłem drugą kostkę po stole. Alea iacta est, jak powiedział Cezar. Kości zostały rzucone. Ta zdecyduje o moim losie. Przez całą wieczność wirowała w miejscu, w końcu potoczyła się do brzegu i spadła ze stołu. Yusuf schylił się, by ją podnieść. — Znowu dwójka! Niech to. Przesunąłem swoje żetony, licząc na jakieś natchnienie. Yusuf już udawał, że jest moim przyjacielem. Jak przekształcić ten pozór w rzeczywistość — nie miałem pomysłu. Prawdę mówiąc, nie byłem całkiem pewien, że wiem, jaka jest różnica między jednym a drugim. Jakieś poruszenie w upalnym słońcu na zewnątrz przyciągnęło mój wzrok. Czy to garbaty olbrzym został nagle napadnięty przez wściekły tłum? Nie, to tylko dzieci w łachmanach obiegły mężczyznę, który ciągnął coś przez plac. — Wybacz, Yusufie. — Wstałem od stołu, w nagrodę otrzymując krótkotrwały wyraz zmieszania w oczach Maura. Stawiając krótkie kroki i robiąc ostre zakręty, przedarłem się pomiędzy stolikami i wyszedłem na słońce. Modern w swym czarnym stroju, w kapeluszu niepokojąco przechylonym na bok, ciągnął swój kufer, podczas gdy zgromadzone dzieci zaczepiały go, obrzucały drwinami i żwirem, i próbowały dobrać się do jego kieszeni. — Przyjaciel w potrzebie... — Wzruszyłem ramionami i ruszyłem w jego stronę, unosząc ramiona, tak że wyglądałem całkiem jak Rike odstraszający kurczaki. Dzieci się rozbiegły, a modern zdołał się uwolnić, tracąc jednak przy okazji kapelusz. Podniosłem go i zaczekałem, aż w końcu się wyprostował. — Marco Onstantos Evenaline z Domu Gold, Derywaty Kupieckie Południe — powiedziałem. — Jak się miewasz, do licha? — Podałem mu jego groteskowy kapelusz. Na statku nie zwróciłem uwagi na wiek Marco, ale teraz też nie było łatwo go odgadnąć. Brak kapelusza ujawnił rzadkie, jasne włosy, zaczesane do góry, bez powodzenia próbujące ukryć łysinę lśniącą jak rybi brzuch. Ten zabieg dowodził pewnego talentu do samooszukiwania — taki człowiek potrafił wybaczyć sobie wszystko.

— Dziękuję ci. Nigdy jeszcze nie słyszałem, by ktoś składał podziękowania bardziej pozbawione wdzięczności. Po skrupulatnym zbadaniu swego nakrycia głowy, Marco przywrócił je na właściwe miejsce i zajął się otrzepywaniem kurzu z płaszcza. — Czy domu Gold nie stać na tragarza i ochronę? — zapytałem, patrząc jak paru najśmielszych urwisów znowu wychyla się z cienia. — Żaden z ludzi w porcie nie mówił językiem imperium. — Marco zmarszczył brew. — Nie chcieli przyjąć moich pieniędzy. — Cóż, mówiłem już, że ja chętnie przyjmę twoje pieniądze, bankierze. — Uśmiechnąłem się do niego z nadzieją, że będzie to wyglądało życzliwie. Nie mam wiele wprawy w udawaniu, że kogoś lubię. — Poza tym mówię w sześciu językach. — Pominąłem fakt, że żadnym z nich nie był język Maurów, ale doświadczenie nauczyło mnie, że kilka gestów i ostry nóż potrafią zażegnać wiele nieporozumień. — Nie — odpowiedział tak szybko, że chyba musiał mnie przejrzeć już w momencie, gdy po raz pierwszy skierował na mnie swoje małe, czarne oczy. — Pomogę ci za darmo, gratis, pro bono. — Spróbowałem innego uśmiechu, wyobrażając sobie, że to sir Makin schodzi na ląd z gotowym dowcipem. — Przydałby ci się teraz przyjaciel, prawda, Marco? W końcu, wciąż pełen nieufności, bankier zdobył się na uśmiech, równie kwaśny jak przypuszczalnie mój. — Możesz wziąć mój kufer i znaleźć nam jakiś transport. — Wyciągnął dłoń w białej bawełnianej rękawiczce. — Przyjacielu. Uścisnąłem jego dłoń — była miękka i wilgotna pomimo rękawiczki — i puściłem ją szybko. — A dokąd zmierzamy, Marco? — Hamada — odpowiedział, ostrożnie wymawiając słowo. — A co takiego jest w Hamadzie? — Bacznie przyglądałem się jego bladej twarzy, zastanawiając się znów, czy to ja igram z losem, czy raczej los igra sobie ze mną. — Sprawy bankowe — odparł, mocniej zaciskając wąskie wargi. Skinąłem głową. Ibn Fayed miał swój pałac w Hamadzie. Nie mogło być w tym mieście żadnych bankowych spraw, które nie były też jego sprawami. Kufer Marco okazał się o wiele cięższy niż się spodziewałem. Z wysiłkiem pociągnąłem go w stronę domu hawy, myśląc jednak z szacunkiem o sile Florentczyka. Zdążyłem się nieźle spocić, zanim dotarliśmy do cienia. — Jeżeli zostaniesz na chwilę z bagażem, Marco, pójdę się wytłumaczyć lordowi Yusufowi. Zastałem go przy stole, przyglądającego się planszy i sączącego hawę. — Nie jestem takim lordem, o jakim myślisz, sir Jorgu. Mamy swoich władców na północnym wybrzeżu, sułtanów, kalifów, cesarzy, i tak dalej. Poniżej nich są całe szeregi książąt, czasem biednych jak kościelne myszy. Każdy, kogo spotkasz, kto nosi na sobie jedwab lub klejnoty i nie zajmuje się otwarcie handlem, jest księciem. A poniżej książąt, przynajmniej poniżej tych z ziemią i wielkimi domami, są ich przyjaciele, najczęściej żołnierze, ale czasem także mędrcy. Kiedy nasz pan nas wzywa, stajemy na jego żądanie — poza tym jesteśmy wolnymi ludźmi. — Więc zamierzasz wyruszyć z tym modernem? Powinieneś odwiedzić mój dom, poznać moje żony, skosztować owocu granatu i pieczonego pawia. Ale nie zrobisz tego. Podróżuj więc dalej z tym człowiekiem i uważaj na siebie, przyjacielu. On nie jest tu mile widziany. Nikt nie wyrządzi mu krzywdy, ale pustynia to niebezpieczne miejsce, gdy nie ma się wsparcia innych ludzi. Cudzoziemcy, ludzie jak wy dwaj, z bardziej gościnnych stron, giną na Przedpolach, jeszcze zanim dotrą do piasków. Wyciągnąłem rękę i uścisnąłem jego silną, suchą dłoń. — Czasem człowiek musi podjąć ryzyko — powiedziałem i pochyliłem się, by wziąć jedną z kostek. — Jeżeli pozwolisz. Nigdy nie wiadomo, kiedy coś takiego może ocalić ci życie. — Idź z Bogiem, Jorgu z Ancrathu — odpowiedział i ponownie skierował wzrok na planszę.

30 Pięć lat wcześniej Marco stał obok swojego kufra; wyglądał na spiętego i chyba nie było mu wygodnie w surducie. — Czy jakieś prawo zabrania ci go zdjąć? — Uśmiechnąłem się szeroko i złapałem za uchwyt półtonowej skrzyni. — Twój napierśnik musi cię z pewnością ocierać w tym upale, sir Jorgu. Założyłem go z powrotem, gdy dotarliśmy do portu. Lepiej byłoby w nim nie wpaść do wody, ale na lądzie warto było znieść niewygodę. — Czyżby czarna wełna zatrzymywała ostrza sztyletów? — zapytałem. — Tradycja nie pozwoli nikomu tego sprawdzać — odpowiedział Marco. Przywileje domów bankowych nie miały dla mnie wielkiego znaczenia w moim życiu na drodze, ale w istocie na dworach Stu i w korytarzach Vyene ich członkowie cieszyli się ochroną lepszą niż królowie. — Poszukajmy jakiegoś transportu. — Skinąłem w stronę najszerszej z alejek odchodzących od placu. Wszystkie ulice w Kutta wydawały się wąskie, ściśnięte pomiędzy ścianami wysokich budynków dla maksymalizacji cienia. Wozy z trudem by się tu przeciskały, ale wszystkie poważniejsze ładunki wynoszono na ląd dalej w dół wybrzeża, w Tanjer, większym i bogatszym porcie. Marco ruszył za mną, zostając trochę z tyłu, jak gdyby gardził moją ochroną i postrzegał moją rolę wyłącznie jako tragarza. Być może groziło mu mniej niż mnie. Wszędzie na świecie ludzie wiedzieli, że zaatakować moderna oznaczało otworzyć debet w jego klanie, i że złoto nie przestanie płynąć z florenckich kufrów, dopóki dług nie zostanie spłacony, a księgi zbilansowane. Niemniej, w rozbitym imperium groźba odległej śmierci z rąk płatnego zabójcy nie była tak solidną ochroną, na jaką liczyli bankierzy, jeżeli przeciwstawiono jej obietnicę rychłego wzbogacenia się. Może w mniej dzikich i bardziej szlachetnych krainach, tradycje modernów dawały lepsze podstawy do poczucia bezpieczeństwa. Maurowie z pewnością darzyli kupców wielkim szacunkiem i utrzymywali w swoich ziemiach większy porządek niż my w naszych, bliższych Vyene. Ciągnąc ten kufer w poszukiwaniu stajni, z każdym kolejnym krokiem coraz więcej myślałem o tym, jak głupia była decyzja, by zostawić Bratha pod opieką kowala w Port Albus. Kiedy w końcu dotarliśmy do poszukiwanego miejsca, ociekałem potem i kląłem na czym świat stoi, a moje ramiona przeszywał piekący ból. Budynek z grubsza przypominał stajnię. Przy obudowanym korycie z wodą kręciły się leniwie wielbłądy, parszywe stworzenia z wyliniałymi grzywami i popękaną skórą wokół kolan. Widziałem już kiedyś wielbłąda, w cyrku Doktora Taproota. Było to ponure zwierzę, niezgrabne i skore do plucia. Te nie wyglądały lepiej. — Poczekaj tu. — Zostawiłem Marco w miejscu, gdzie nikt ze środka nie mógł go zobaczyć. Zapukałem do drzwi zbitych z wybielonych i popękanych desek. Prędko otworzył je stary człowiek z jednym mlecznobiałym okiem. W ciemnym pomieszczeniu za jego plecami słychać było dyszące i parskające konie. — As-salamu alaykum. — Życzyłem pokoju staremu złodziejowi. Wszyscy handlarze koni to złodzieje. — Dwa wierzchowce i jucznego muła. — Uniosłem trzy palce, a w drugiej dłoni złoty floren z wybitym portretem mojego dziadka, po czym dodałem — Insha allah. — W ten sposób wyczerpałem cały zasób lokalnego słownictwa, jaki nabyłem od Yusufa podczas przeprawy morskiej. Mężczyzna przyjrzał mi się swoim zdrowym okiem, pocierając podbródek pokryty krótką siwą szczeciną. Jego skóra miała kolor hawy z mlekiem. Cień człowieka na wielbłądzie padł na nas obu. Spojrzałem na niego — wojownik usadowiony dumnie na osiodłanym garbie, cały owinięty w czerń, tak że widać było tylko jego oczy w szczelinie zasłony na twarz. — Dwa konie — powtórzyłem. Stary handlarz obdarzył mnie potokiem niezrozumiałych słów i potrząsnął dłonią na znak odmowy. Wiedział, czego chciałem; każdy w Kutta, kto ma coś do sprzedania, zna chociaż podstawy języka imperium, niezbędne do przeprowadzenia transakcji. — Dwa! — Dodałem drugą monetę i potarłem je obie pomiędzy palcem wskazującym i kciukiem. Robił to z widocznym bólem, ale potrząsnął głową i odwrócił się, mamrocząc coś pod nosem. Zamknął za sobą drzwi. — Oni naprawdę nie chcą, żebyś dostał się do Hamady, Marco.

Podszedłem do niego. Krzywił się za każdym razem, gdy wymawiałem jego imię, oburzony jakimś naruszeniem dobrych manier, zbytnią poufałością. — Marco — powiedziałem, nachylając się wystarczająco blisko, by poczuć kwaśny zapach jego potu. — To daleka droga na piechotę. Nie masz żadnych przyjaciół w Kutta? — Nie — odpowiedział. Zastanawiałem się, czy gdzieś w ogóle ma jakichś przyjaciół. Wyruszanie z nim przez pustynię do Hamady, konno czy pieszo, wydawało się szaleńczym pomysłem. Ktoś wpływowy, być może sam Ibn Fayed, nie chciał, żeby Marco tam dotarł. Co więcej, jak się zdawało, przynajmniej trzech matemagików przewidziało moje przybycie, co znaczyło, że Ibn Fayed wiedział, co zamierzam. Jedynym możliwym wyjściem było zawrócić i popłynąć z powrotem do Port Albus. Tyle że takie posunięcie na pewno zostało uwzględnione w obliczeniach wykonanych długo przed moim przyjazdem przez Yusufa, Qalasadiego i pozostałych. Zachowanie się w taki sposób, jaki przewidywali, tylko mocniej uwikłałoby mnie w ich sieć. Być może czekał na mnie areszt w porcie albo wypadek na morzu — zaaranżowany na moją podróż powrotną w czasie, gdy grałem w dwanaście linii i piłem herbatę. Przybycie tutaj samo w sobie było błędną decyzją. Było wynikiem arogancji, prawdę mówiąc, zamysłem dziecka. — Co byś chciał, żebym teraz zrobił, Marco? — Pozostawienie go własnemu losowi wydawało się najbardziej rozsądnym wyborem. Ale rzut kostką kazał mi zaskarbić sobie nowego przyjaciela, a rozsądne wybory to przewidywalne wybory, które na tym etapie mogły równie dobrze doprowadzić mnie do rychłej śmierci. — Będę potrzebował noclegu. — Tym mogę się zająć. Poszedłem sam, złapałem ulicznego urwisa za kołnierz i rzuciłem mu miedzianą monetę, która zaprowadziła nas obu do zajazdu. Ciężkie, bardzo stare drzwi, przed którymi stanąłem, samotne w długiej pustej ścianie, nie wyglądały zachęcająco. Kiedy zapukałem, jakaś kobieta wyjrzała przez kratkę. Była stara, starsza niż wybielone drewno i pordzewiałe gwoździe drzwi, które przede mną otworzyła. Zbyt pomarszczona i zgarbiona, żeby potrzebowała zasłony na twarz do okrycia swej skromności. Obrzuciła mnie niezadowolonym spojrzeniem i poprowadziła do środka. Wnętrze budynku okazało się zaskakujące. Krótki korytarz prowadził do dziedzińca, na którym rosły drzewa cytrynowe w cieniu balkonów wznoszących się z każdej strony na cztery piętra. Wszystkie powierzchnie zdobiły szkliwione kafelki w biało—niebieskie geometryczne wzory. Dawały pozór przyjemnego chłodu, a może rzeczywisty chłód. Zamówiłem dwa pokoje, zapłaciłem miedziakami z pięciu czy sześciu różnych krajów i wróciłem po Marco. Czekał za rogiem, gdzie staruszka nie mogła go zobaczyć przez kratkę w drzwiach. Prowadząc go za sobą i ciągnąc wielki kufer przez drzwi, ignorowałem jej ostre i gardłowe narzekania. — Jest za mały — powiedział Marco. Pot spływał z niego strumieniami, ale nie zwracał na to uwagi. Nie widziałem dotąd, żeby pił. Przypuszczałem, że wkrótce może zacząć się kurczyć z odwodnienia. Było w nim coś takiego, co rezonowało z magią śmierci skrytą we mnie, z sercem nekromanty. Aż czułem mrowienie w czubkach palców. — Za mały na co? — Osunąłem się na kufer. Wciąganie go po schodach na drugie piętro prawie mnie zabiło. Marco rzucił mi gniewne spojrzenie. Spodziewałem się, że bankierzy, zwłaszcza podróżujący bankierzy, będą raczej jak dyplomaci, doskonale panujący nad swoim zachowaniem, ale on nie wysilał się ani trochę, żeby ukryć niechęć do mnie. Być może swój urok ukrył razem ze swoim złotem, bo jak dotąd nie widziałem nawet śladu jednego lub drugiego. — Jesteś mi winny za pokój i za przewodnika, bankierze. — Przewodnika? Poprowadziło cię dziecko w łachmanach. — Któremu zapłaciłem — odparłem, wciąż siedząc na kufrze. — Będę prowadził rachunek, sir Jorgu. A teraz, gdybyś zechciał dać mi nieco prywatności... Podniosłem się i poszedłem do swojego pokoju, gdzie znowu padłem. Leżałem z zamkniętymi oczami, wyobrażając sobie przenikliwy wiatr ponad lodowatymi zboczami Halradry. W ciągu sześciu miesięcy przebyłem pół imperium. Jak Złotowłosa, z jej niedźwiadkami i owsianką, odkryłem, że pewne jego części są zbyt gorące, a pewne zbyt zimne. Po raz pierwszy pragnąłem znaleźć się z powrotem na Wyżynach, z powrotem tam, gdzie czułem się na miejscu. Po raz pierwszy myślałem o moim królestwie jak o domu. Myśli wędrują mimowolnie, gdy wpatrujesz się w popękaną pustkę sufitu. Ja zrobiłem listę. Listę powodów, które mnie tu sprowadziły. Listę odpowiedzi, których udzieliłbym na tamto pytanie. Żadna z

nich z osobna nie była wystarczająca, ale razem stanowiły zniewalającą siłę, która wpędziła mnie w to szaleństwo. Orrin ze Strzały posłał mnie tutaj, opowiadając o oceanach i odległych ziemiach. Być może sądziłem, że jeśli poszerzę swoje horyzonty, skapnie na mnie co nieco z jego magii. Fexler Brews posłał mnie tutaj, pokazując mi to małe czerwone światełko, mrugające ponad kalifatem Liby. Ciekawość zaciągnęła mnie do Iberico i przywiązała do słupa w obozie tortur Złych Psów. Nie byłoby przesadą powiedzieć, że ciekawość złapała mnie na haczyk. Poza otwarciem pewnej szkatułki, ciekawość mogła ze mną robić, co chciała. Qalasadi posłał mnie tutaj przez swoją zdradę, Ibn Fayed przez swoją groźbę, mój dziadek, kiedy uznał, że warto mnie ocalić, i powiedział mi, żebym tu nie jechał. Wszystko razem wziąwszy, chociaż nazywałem to zemstą, być może to nie potrzeba odwetu mną kierowała, ale potrzeba obrony. Miałem przecież rodzinę. Dawno temu moja matka kazała mi opiekować się Williamem, dbać, by mój braciszek był bezpieczny. I chociaż wielokrotnie od tego czasu zawiodłem w swych obowiązkach, tamta porażka była moją pierwszą i zostawiła najgłębszą ranę — głębszą niż ciernie, po których blizny pozostały jako namacalne świadectwo tych wydarzeń. Tak jak Marco, miałem swoje księgi rachunkowe i chociaż obowiązek, którego podjąłem się tym razem, był jedynie marną namiastką, zamierzałem go spełnić. Znów miałem rodzinę. Tego starca w zamku nad morzem. Tę staruszkę, która go kocha i która kochała moją matkę. Mojego wuja, choć był żołnierzem. Żadne ciernie mnie nie więziły. Jeżeli cokolwiek by im zagroziło, tym razem nikt, człowiek czy potwór, czy duch, nie powstrzymałby mnie przed ocaleniem ich. Jasność widzenia to wysoko ceniona rzecz. Odkryłem, że kiedy zwrócisz jasny wzrok na samego siebie — i ujrzysz prawdę kryjącą się za twoimi działaniami — możesz pożałować, że nie jesteś ślepy. Dla szczęścia niewiedzy powiedziałbym sobie, że pchała mnie jedynie żądza zemsty, jak niegdyś, gdy wybory jawiły się jako czarne i białe, jak pionki na szachownicy, a życie było prostszą grą. Upał, nagły spokój, nikłe dźwięki, które odległość uczyniła niewinnymi, tępiąc ich ostre krawędzie — sprzysięgły się, by mnie uśpić. Jakieś bzyczenie mnie obudziło; natychmiast sięgnąłem po sztylet u biodra. Czy coś leży na mojej piersi? Uderzyłem dłonią w rozgrzany metal napierśnika. Znów bzyczenie, jak gdyby ogromna mucha wpełzła pod zbroję i nie mogła się wydostać. Z trudem sięgnąłem palcami źródła dźwięku pomiędzy żelazem, suknem i spoconą skórą. Wyciągnąłem je. Pierścień Budowniczych! Złapałem za rzemień, na którym wisiał u mojej szyi i pozwoliłem mu obracać się swobodnie w powietrzu. Zabzyczał raz jeszcze, wibrując tak delikatnie, że widać to było tylko po zmatowieniu powierzchni. Przyłożyłem go do oka i nagle cała ściana dzieląca mnie od pokoju Marco zmieniła się w mur pulsującego czerwonego światła. — Interesujące. Podszedłem do ściany i przyłożyłem do niej ucho. Dobiegły mnie odgłosy rozmowy, zbyt niewyraźne jednak, by rozpoznać słowa albo choćby język. Balkon za moim oknem, z widokiem na drzewa cytrynowe, łączył wszystkie pokoje. Wyślizgnąłem się na zewnątrz i zakradłem do okna Marco. Miał zamknięte okiennice. Każda osoba na dziedzińcu, która spojrzałaby w górę, albo którykolwiek z gości na swoim balkonie, mógł mnie zobaczyć. Z drugiej strony, klan bankierów cieszył się w Kutta mniejszą sympatią niż wrzody na przyrodzeniu, więc nie sądziłem, by ktoś miał być bardzo niezadowolony z mojego szpiegowania. Po prawdzie, kompletna obojętność ludzi dookoła dowodziła, że wszyscy są zajęci szpiegowaniem mnie. Przyłożyłem oko do szpary w okiennicy. Nie powinienem był widzieć za wiele, patrząc ze słonecznego balkonu w mrok zaciemnionego pokoju. Ale duch Budowniczego jaśniał własnym światłem, w odcieniach bieli od kości do magnolii, nie miałem więc problemu go zobaczyć — ani zobaczyć Marco, zamienionego przez bladą poświatę w cielisty relief. Szpiegowanie jest w porządku, ale zwykle nie mam do tego za wiele cierpliwości, a i ta się szybko kończy, gdy robi się gorąco. Wcisnąłem palce pod listwę okiennicy i szarpnąłem. Haczyk odleciał i upadł na podłogę, uderzając po drodze w wypolerowany skórzany but Marco. Wszedłem przez otwarte okno i zamknąłem okiennicę za sobą. — Bardzo przepraszam. — Skłoniłem się nieznacznie. — Ale naprawdę chciałem zobaczyć, co tu się dzieje. Modern cofnął się o krok, wykrzywiając twarz w grymasie łączącym morderczy gniew i przerażenie. Jego kufer leżał otwarty na środku pokoju. Łóżko zostało postawione pionowo i oparte o drzwi, żeby zrobić miejsce. W środku skórzane zewnętrzne okrycie ustępowało metalowi, plastekowi i przyćmionym szeregom świateł pod szklaną powierzchnią, które przypomniały mi o ukrytym panelu w zbrojowni pod

górą Honas. — Ach, ta aberracja. — Ten duch Budowniczego nie miał w głosie nic z Fexlerowego ciepła, każde jego słowo było zimne i martwe. Wyglądał na trochę młodszego, może na trzydzieści lat, może czterdzieści — trudno to było ocenić po obrazie namalowanym wieloma odcieniami bladości. Jego strój również był inny, złożony z wielu ciasno dopasowanych warstw, z guzikami na przodzie i kieszonką na piersi. — Aberracja? To mi się podoba. Wieloma imionami mnie nazywano, ale „aberracja” to pierwszyzna. A jak mówią na ciebie, duchu? — Zabij go! — syknął Marco, przyciskając do piersi kapelusz niczym talizman. — No, tak się nie traktuje przyjaciół. — Rzuciłem mu uśmiech z mojego repertuaru, ten groźny, po czym spojrzałem na ducha z maszyny. — Zamiast tego, może powiesz mi, dlaczego potrzebujesz Marco, by wlókł cię przez cały Marok, kiedy mógłbyś patrzeć na świat przez tysiąc ukrytych oczu i wynurzyć się z jakichś tajemnych drzwi w dowolnym kraju? I czego chcesz od Ibn Fayeda? — Możesz mi mówić Michael. — Duch uśmiechnął się jednym z tysiąca uśmiechów, które skradł człowiekowi imieniem Michael, człowiekowi, który stulecia temu zamienił się w proch. To był prawdziwy uśmiech, a jednak coś w nim było nie tak, jakby sztucznie ułożono go na twarzy nieboszczyka. — A muszę podróżować w kufrze, bo Ibn Fayed przyjął nową religię, która nakazuje mu znaleźć i zniszczyć wszelkie ślady po Budowniczych. Co, oczywiście, odpowiada też na twoje pytanie, co mam do niego, Jorgu. — Wszystko świetnie. Ja też mam sprawę z tym człowiekiem. Tylko dostanie się tam przedstawia pewien problem. Może jesteś w posiadaniu jakiegoś starożytnego cudu, który pozwoli nam pofrunąć tam jak ptaki? Marco parsknął, z trudem ukrywając pogardę. Ale Budowniczowie kiedyś latali. Wiedziałem to z biblioteki mojego ojca. — No więc? — zapytałem. Jeżeli ten zwrot wydarzeń mieścił się w obliczeniach matemagików, to mogłem równie dobrze się poddać — ale ponieważ nie sądziłem, żeby mogli to przewidzieć, nabrałem tym większej ochoty, by przekroczyć pustynię i dostać się na dwór Ibn Fayeda razem z dwojgiem nowych przyjaciół. — Mam do zaoferowania coś lepszego, Jorgu z Ancrathu — odpowiedział Michael. — Możemy popłynąć statkiem.

31 Po pojawieniu się nowego towarzysza podróży nieprzerwany sen stał się pożądanym towarem. Dzień za dniem zostawialiśmy Gottering coraz dalej w tyle. Piątego dnia kapitan Harran zdecydował, że pojedziemy też nocą, żeby dotrzeć do Honth o świcie. Kiedy w czasie tej długiej i hałaśliwej podróży nastąpił moment spokoju, wyczerpany, zapadłem w sen szybciej niż wpada się w błota Kantanlonii. Podrzucani na wyboistej drodze lokatorzy powozu lorda Hollanda nie zważali na to, o kogo się opierają. Kiedy przy którymś podskoku otwarłem zaspane oko, zobaczyłem siwą głowę Ossera Ganta na kolanach biskupa. Moja głowa wciąż spadała z ramienia Miany, a za którymś razem Katherine oparła swoją o mnie. W ciemnościach mojego snu skóra Katherine parzyła mnie, ale tylko to ciepło było nam wspólne. Bez ostrzeżenia uniosła mnie z mojego cichego koszmaru cierni i deszczu. — Katherine? — Rozpoznawałem jej dotyk. Może, jak miałem nadzieję, mój pokaz dziecięcej niedoli nie odstraszył jej od moich snów. Może jak ja uważała, że po pierwsze to głupio dałem się złapać staremu biskupowi Murillo. Powinienem podziękować kościołowi, że nauczył mnie, jak czytać znaki, jak zauważyć zastawioną pułapkę, jak nigdy nie opuszczać gardy. Ta nauka bardzo mi się przydała. — Katherine? Ciemny korytarz. Paski światła księżyca, padające przez okiennice mijanych okien. Moja głowa sama się odwróciła, palce, nie prosząc o pozwolenie, biegły po ścianie. Znajome. Wszystko znajome, korytarz, zapach tego miejsca, faktura ściany i oczywiście bycie w czyjejś głowie. Schody w dół, długie, kręte schody. — To jest jak ta noc w Upiornym, kiedy człowiek papieżycy przyszedł z wizytą — powiedziałem, choć niczyje usta nie wymówiły tych słów. Koniec schodów. Zakręt. Znajomy, ale to nie Upiorny. Znowu schody w dół. Moja ręka — jego ręka — sięgnęła do wnęki po lampę oliwną. — Katherine! — Mój niemy głos zawołał głośniej, żądająco. — Szsz..., ty idioto, bo się obudzi. — Jej głos dochodził jakby z głębi. — Kto się obudzi? — Robart Hool, oczywiście! Twój szpieg w Wysokim Zamku. Drzwi. Palce Hoola na czarnym żelazie klamki. — Jeśli on jest moim szpiegiem, dlaczego ty się nim posługujesz? — Szpiegostwo nigdy nie było moją mocną stroną, ale byłem raczej dumny, że mam swojego człowieka na tak wysokim stanowisku w królewskiej straży. Aż do teraz. — Sageous otworzył go dla snów na jawie — wyjaśniła mi Katherine z głębi swojej studni. — Lunatykuje, a straż zamkowa wie, że nie wolno go budzić pod żadnym pozorem. Dobrze włada mieczem. Posługuję się nim, żeby strzegł Sareth, kiedy mnie tam nie ma. — A teraz... — Ciii... — Ale... — Zamknij. Się. Hool był już za drzwiami i szedł korytarzem, wokół niego tańczyły cienie. Doszliśmy do Krótkiego Mostu: jard mahoniowego przejścia nad niszą, z której można było podnieść stalowe drzwi zamykające dostęp do podziemia. Przeszedł i zaczął schodzić po schodach. Zrobiło się zimniej. Nie znajdowaliśmy się już w warowni Wysokiego Zamku, ale pod nią, w długim korytarzu, dziele Budowniczych, który zygzakami prowadził do starożytnego aneksu wykopanego przez świętej pamięci ród Or. Chowali w nim swoich zmarłych. Był, oczywiście, mniej starożytny niż sam zamek, ale chętniej pokazywał swoje lata. W kryptach ściany były popękane, a gdzieniegdzie ubytki w kamiennej okładzinie odsłaniały gołą skałę, grubo ciosaną, ze śladami uderzeń kilofa. Bose stopy Hoola uderzały o zimny kamień, a jego przewiewny nocny strój w ogóle nie chronił przed podziemnym chłodem. Pochwa miecza uderzała o jego nogi i to przynajmniej była jakaś ochrona. Na jawie czy we śnie, żołnierz zawsze potrafi posłużyć się swym ostrzem. Hool miał w Makinie dobrego nauczyciela, jeszcze w tamtych czasach drewnianych mieczy na zamkowym dziedzińcu. Miałem nadzieję, że ode mnie też przyjął lekcję z tamtego popołudnia na placu ćwiczeń, kiedy nie zastosowałem się do reguł gry i powaliłem go uderzeniem pięści w gardło.

Kroki Hoola odbijały się echem, a jego oddech zamieniał się w parę. Kiedy Ancrathowie zastąpili Orów, moi przodkowie szybko opróżnili ich grobowce, przygotowując miejsce dla nowych mieszkańców. I z czasem zaczęliśmy je wypełniać. Stare posągi zostały zastąpione nowymi, albo przynajmniej zmienione. Godna uznania gospodarka i brak sentymentów ośmieliły mojego pradziadka: ociosał wąs założyciela dynastii Or, zmienił kształt jego nosa i postawił posąg nad trumną mojego prapradziadka jako jego podobiznę. Jeśli Katherine posługiwała się Hoolem dla ochrony Sareth, to co robiliśmy w krypcie? Jeśli Sareth, oczywiście, nie umarła? Co Katherine chciała mi pokazać? Kolejną śmierć plamiącą moje ręce? Czy może prowadziła mnie do miejsca, do którego zaciągnęła mnie tamtego dnia mojego powrotu z Gelleth, żeby mój ojciec nie dokończył tego, co zaczął? Przypominała mi, że zawdzięczam jej życie? On byłby mi wyciął serce, gdyby tego było trzeba, żeby przestało bić, tego byłem pewien. Czy wracaliśmy do grobowca mojej matki? Zobaczyłem obraz oświetlonej słońcem powierzchni. Powierzchni wysoko nade mną. Poczułem parcie zimnej wody. I z tych głębin uniosło się wspomnienie, które wydało się mniej rzeczywiste tu w Wysokim Zamku, w domu umarłych z rodu Ancrath, niż było wśród mgieł Gottering. Mój ojciec nie żył? Z nikim o tym nie rozmawiałem. Katherine pokazała mi, że duchy biorą się ze snów. Liczkin mogła mnie okłamać — na pewno mnie okłamała. Ten staruch był zbyt podły, żeby umrzeć. Zwłaszcza łatwą śmiercią w miękkim łożu. Czy tam szliśmy? Czy po to przyszliśmy? Żeby go zobaczyć w jego grobie? Kiedy skręciliśmy, światło właśnie znikało za następnym rogiem trzydzieści jardów przed nami. Zobaczyłem jeszcze dwóch ludzi zamykających jakąś większą grupę znikającą za tymże rogiem. Coś było w nich dziwnego — i coś znajomego. W powietrzu rozchodził się kwaśny smród. Ktoś szedł ku grobowcom. Do miejsca, gdzie moja matka i William leżeli pod marmurowymi płytami. Pod zaczarowanymi pieczęciami. Hool przyspieszył, nie było w tym poczucia jakiejś naglącej potrzeby, po prostu jego krok stal się szybszy. Dotyk Katherine był na tyle lekki, żeby go nie obudzić, i na tyle mocny, żeby go popędzić. Przy następnym zakręcie wyraźnie zobaczyliśmy trzy ostatnie postacie. Zapadnięte ciała z ciemnymi plamami, nie od słońca, lecz od bagiennego błota, włosy rzadkie i w strąkach opadających na ich czarne łachmany. Niosły tutki i strzałki. Bagienne ghule. Jak te stwory przeniknęły do zamku? Dlaczego Katherine nie podniosła alarmu, kiedy był na to czas? Kolejny zakręt, koniec korytarzy Budowniczych, weszliśmy w rozpadające się dzieła dynastii Or. Dlaczego Katherine nie wszczęła alarmu? Bo to obudziłoby Hoola i straciłaby swoje oczy w Ancrath, nie poznałaby powodów. A przecież powody mogą być warte swojej wagi w złocie. Fexler posłał mnie do swojego grobowca, żebym położył właściwy kres jego szczątkom i żeby on mógł osiągnąć pełnię swojej siły. Z umarłymi nie było inaczej. Nekromanci przywracali ich do ich ciał lub kości, aby na nowo odnaleźli swoją siłę. Ale co sprowadziło ich tutaj? Warstwa kurzu głuszyła teraz kroki Hoola. Wszystkie inne piwnice w Crath City to miejsca butwiejące i przesiąknięte wilgocią, a jakaś magia zawarta w fundamentach Budowniczych sprawiła, że te lochy były suche jak pieprz. Spieczone i szemrzące jak sucha ziemia, do której wpadają dusze. Najstarsi z moich krewnych leżeli najdalej w tyle, prapradziadek, pradziadek, dziadek, ich żony, bracia, siostry, także pomniejsi Ancrathowie, dzielni ludzie, pomimo kardynalnego grzechu urodzenia się Ancrathem. Całe ich mnóstwo, wszyscy zapomniani. Relikty przeszłości, zamknięte w posągach, znad starych kości spoglądające w ciemną wieczność. Ale poświata jarzyła się na schodach bliżej nas, wiodących do lepiej mi znanej komnaty. Palce Robarta Hoola zacisnęły się na rękojeści miecza. — Nie! Obudzi się! — Głos Katherine w jego lub moim uchu, nie umiałem rozróżnić. Miecz szeptał w pochwie, przyzwoite ostrze z kuźni w Samath przy Moście Zmian, wzmocnione runami. Przed nami ghule wchodziły już pewnie do grobowca mojej matki. — Nie pozwolę mu. — Nie zastanawiałem się, jak powstrzymam Hoola przed obudzeniem się. Może w tym świecie, który Budowniczowie nam zostawili, wystarczyło czegoś chcieć, żeby to się stało. Chociaż, pomimo wszystkiego, co twierdził Fexler, miałem wrażenie, że chęci rzadko wystarczały. Katherine sprawiła, że Hool szedł wielkimi krokami, ja kazałem mu biec i machać mieczem na prawo i lewo, żeby poczuł jego ciężar i wyważenie. Nie wiem, jak nim sterowałem, może Katherine zlitowała się nade mną i użyczyła mi swojej siły. Na pewno jednak, gdy chodziło o moich krewnych, nawet tych nieżyjących, moja

wola brała górę. Jeśli stałe uciekasz się do przemocy, to trzeba wprost nadludzkiego wysiłku, żeby przestać. To jedna z tych rzeczy, które jeśli zaczniesz, to musisz skończyć, jak spółkowanie, którego przerwanie nawet księża nazywają grzechem. Powstrzymałem się jednak i Robart Hool się nie obudził. Gdyby wpadł tam pędem, dostarczyłby ghulom i ich towarzyszom świeżych zwłok do zabawy. Ale wszczęcie alarmu mogłoby zaprowadzić nas za daleko, potrwać zbyt długo i pozwolić intruzom uciec ze zdobyczą, po którą przyszli. Zamiast tego kazałem Hoolowi zawrócić korytarzem, w górę po schodach i do Krótkiego Mostu. Dotarł do niego, ledwo dysząc. Po obu stronach mostu, w ściennych wnękach znajdowały się srebrne tabliczki z gładkimi srebrnymi przyciskami. Określona ich kombinacja podnosiła wrota nie do pokonania — jeden ze skarbów Ancrathów — płytę ze stali Budowniczych, z której można by wykuć tysiąc mieczy. Nigdy nie widziałem tych wrót podniesionych. Nikt mi nigdy nie powiedział, które guziki należy wcisnąć. — Ojciec nigdy nie wyśnił ci tej kombinacji, prawda? — zapytałem. Katherine nie odpowiedziała, ale Hool zadrżał. Ciekaw byłem, czy sny ojca były zbyt mroczne, żeby mogła je nawiedzać. — Pieprzyć to. Wbiłem ostrze Hoola w tabliczkę z przyciskami. Wrota wystrzeliły w górę z taką prędkością, że jeden ze wsporników nie zdążył się cofnąć — rozpadł się w drzazgi. W korytarzu za mną w kilku miejscach zamigotały świetlne kule tworząc wysepki czerwonawego światła. Gdzieś daleko zaczęła wyć syrena, głośniejsza niż ta z wieży strażniczej w Connath i chyba nie dzieło trzech siłaczy kręcących korbą jakiegoś urządzenia. Dźwięk był donioślejszy, czystszy, jego źródłem zapewne jakaś starożytna machina. I gdzie nie zadziałało bieganie i dźganie i łoskot stalowej bramy, to dalekie wycie zaczęło rozluźniać moje panowanie nad Hoolem, prostować moje palce jeden po drugim i wyprowadzać go ze snu, jakby był nurkiem głęboko pod wodą próbującym wrócić do lśniącej powierzchni. Znowu go przycisnąłem i to pchnęło mnie ku tej powierzchni jednocześnie bliskiej i bardzo odległej. W uszach zabrzmiały mi odgłosy turkoczących kół powozu, skrzypienie jego drewnianej konstrukcji, chrapanie Gomsta. — Nie. Pobiegliśmy z powrotem, Hool i ja, plaskały jego bose stopy, kolejne zakręty były jakby zapamiętane ze snu, który przecieka ci przez palce, kiedy próbujesz go zatrzymać. Już blisko. Jeszcze jeden zakręt. Z ciemności posypały się strzałki. Jedna uderzyła w lampę i odbiła się od niej. Inna trafiła w pierś Hoola, w gruby mięsień po lewej stronie. Małe, czerwone kółko otoczyło zaraz jej czarny trzonek. Biegnij dalej. Śnij dalej. Hool okazał się zbyt szybki, a linia strzału zbyt krótka dla drugiej serii. Zamiast biec z lampą i rozpryskiwać oliwę, rzucił ją przed siebie i popędził za nią. Lampa roztrzaskała się o ścianę przy następnym zakręcie, a rozbłysk płomienia ukazał sylwetki dwóch ghuli czyhających za rogiem z nowymi strzałkami właśnie wpychanymi w tutki. Hool znalazł się przy nich, gdy wciągały powietrze, żeby wydmuchać rzutki. Jednym cięciem miecza przeciął obie rurki. Inaczej niż umarli, których Chella stawiała na nogi, stwory ruszały się szybko i pewnie. Gnijące, ale żywe, kiedyś może były ludźmi, ale ukształtowały je trucizny obiecanych ziem. Oba skoczyły ku nam i następne cięcie Hoola otworzyło jednego, od ramienia do biodra; wylały się z niego czarna posoka i blado szare wnętrzności. Drugi powalił Hoola na ziemię, wbił swoje szpony w jego ramiona i tuż przed jego twarzą obnażył swoje ostro zakończone zęby. Miecz utknął między nami a ghulem i Hool mógł jedynie próbować go odepchnąć i odsunąć się od niego. Stwór wiele nie ważył, może połowę tego, co dorosły człowiek, ale uścisk jego kończyn miał przerażającą moc. Jego oddech cuchnął grobem, a widok tych zębów, próbujących wbić się w twarz Hoola napełniał mnie grozą, choć to nie mnie chciały one obedrzeć do kości. W desperacji Hool doznał takiego przypływu siły, że zdołał się uwolnić. Podniósł się spod ghula, odgradzając się od niego mieczem. Ramiona miał poorane szponami i krew z nich spływała mu po piersi. Dysząc i klnąc, Hool przycisnął ghula kolanami i skierował ostrze miecza ku jego szyi. Nagle, zdezorientowany, oszalały, zaczął się rozglądać dookoła. Ja w ogóle nie czułem bólu, pomimo krwi spływającej nam po piersi i barwiącej szkarłatem naszą nocną koszulę. — Jorg! Obudź się! — Usłyszałem głos Katherine i poczułem na karku ciepło jej oddechu. W oddali słychać było turkot powozu.

Nie. Hool odwrócił się. Nie. Trzymając się go koniuszkami palców, pokazałem jego oczom obraz strzałki. Sięgnął, żeby ją wyciągnąć. Trzymała się mocno i zostawiała ranę w ciele, kiedy ją wyrywał. To tylko kolec! Jedno mocne szarpnięcie i wyjdzie cały! I Hool szarpnął. — Niech to szlag! — Splunął krwią i znowu rozejrzał się dookoła. — Gdzie, do diabła?... — Czułem ruch jego warg i czułem, jak Katherine potrząsa mną o tysiąc mil stąd. Hool szedł dalej za obrazami ze swojego snu. Za rzeczami, które zobaczył własnymi śpiącymi oczyma. Drzwi do skarbca, trzeci ghul, może więcej ich przy grobach Ancrathów. Karmiłem go jeszcze swoim gniewem, żeby go palił i powstrzymywał zdrętwienie, które pewnie już czuł w palcach. Przed nami, niedaleko, dał się słyszeć odgłos młota wielokrotnie uderzającego o żelazo. Wciąż trzymałem się biegnącego Hoola, a za nami dogasało światło rozbitej lampy. Za ostrym zakrętem w lewo było już zupełnie ciemno, ale dalej przed nami, w ukradzionych rodowi Or kryptach znowu coś błyskało. Teraz Hool zwolnił. Powoli wszedł po schodkach grobowca mojej matki, a światełko intruzów odbijało się w jego ostrzu, wciąż lśniącym od czarnej krwi ghuli. A tam, w świetle pojedynczej lampy, stał kolejny ghul i trzej umarlacy, ich plamiste ciała naznaczone tatuażem brettańskich żeglarzy; i wszyscy przyglądali się piątej osobie, blademu człowiekowi w czarnej szacie z kapturem. Ten klęczał przy mniejszym z dwóch sarkofagów i dłutem i młotkiem odłupywał runy wyryte na jego wieku. Muszę przyznać Hoolowi, że mądrze się zachował. Żadnych wyzwań, żadnych okrzyków. Bez wahania zaszedł ich z tyłu, uniósł miecz i rozpołowił głowę ghula. Kiedy tak atakował, pomyślałem o stojących obok umarłych. Umysły takich stworów pełne są najgorszych rzeczy z ich życia, a ciekawość nie jest przecież grzechem, a na pewno nie na tyle mrocznym, żeby wracał do zwłok. Jednak ci trzej stali sobie tam beztrosko i obserwowali grób z niewzruszonym zainteresowaniem. Hool wyszarpnął miecz z ghula i ciął głowę pierwszego z umarlaków, zanim dwaj pozostali się odwrócili. Cięcie nie było doskonałe, ale nie można było odmówić mistrzowi Hoolowi umiejętności. Jego dobrze naostrzona klinga trafiała tam, gdzie powinna, i mogła mu wybaczyć niewielkie błędy. Umarli rzucili się na niego szybciej niż się spodziewałem. Uwolnieni od fascynacji grobem mojego brata, okazali się twardsi niż ich często spotykani, powłóczący nogami towarzysze. Hool odciął jednemu ramię na wysokości łokcia, ale ten chwycił jego miecz pozostałą ręką; drugi umarlak podciął mu nogi. Kiedy Hool upadał, nekromanta podniósł się z klęczek. Może nie ceniłem Robarta Hoola wystarczająco wysoko, ale z pewnością umarł dzielnie. Przełożył miecz z uwięzionej dłoni do lewej ręki i przebił nim szyję trzymającego go za ramię umarlaka. Przyszpilony zwłokami, zmagający się z drugim umarlakiem wbijającym zęby w jego udo, Robart zaryczał i walczył, żeby się podnieść. Nekromanta zbliżył się błyskawicznie i zimnymi palcami dotknął nadgarstka ręki próbującej uwolnić miecz. Robart przestał walczyć. Nie zmógł go ból, nie zmogło przerażenie umarlakiem wyszarpującym mu ścięgna z uda, ale zmógł dotyk nekromanty. Dobrze wiedziałem, jak to jest. Umarły żeglarz przyklęknął i wstał, z brody obficie kapała mu krew. Oczy, które na nas spojrzały, były inne niż przedtem. Coś patrzyło przez nie. Nekromanta, blady, bledszy niż człowiek może być, uklęknął. — Mój panie — powiedział. — Mój królu. — Mój panie! — To pisk Gomsta. — Mój królu! — Osser Gant. — Obudź się, głupcze! — Mocne uderzenie w policzek i zobaczyłem oczy Katherine wpatrujące się we mnie. — Niech was wszystkich szlag trafi! — powiedziała Miana, a dziecko zaczęło wyć.

32 — Jorg, potrzymaj dziecko. Miana wcisnęła mi w ręce naszego zawiniętego w powijaki syna, który poczerwieniały na twarzy nabrał powietrza, szykując się do krzyku. Jego matka wgramoliła się na ławkę powozu i klęknąwszy, wyjrzała przez okienko. Mury Honthu majaczyły już tylko ciemną linią na zachodzie. Mały William napełnił płuca i zatrząsł się, co zapowiadało krzyk. Nie potrafił jeszcze wydobyć z siebie wielkiej mocy, ale dziecięce kwilenie zostało przebiegle zaprojektowane tak, by rozdzierać spokój duszy dorosłych, zwłaszcza rodziców. Wsunąłem mu w usta kłykieć małego palca, a on wpił się weń gwałtownie, zapominając o krzyku. Katherine siedziała obok mnie i wpatrywała się nieprzeniknionym wzrokiem w mojego syna. Przycisnąłem go do siebie — mój napierśnik zabezpieczony warstwami skóry jagnięcej i ceraty, spoczywał teraz przypasany do siodła Bratha. Już wcześniej odkryłem, że dzieci nie przepadają za zbroją. William wypluł mój kłykieć i zaczerpnął powietrza w kolejnej próbie przekucia go w krzyk. Przyszedł na ten świat czerwony na twarzy i łysy, nie licząc kilku kępek, czerniących się tu i ówdzie. Z wychudzonymi kończynami i solidnym tułowiem przypominał bardziej różową żabę niż istotę ludzką. Ślinił się, cuchnął, marudził. Mimo to, chciałem go wziąć na ręce. Ta słabość, która dotyka wszystkich, która stanowi część naszej konstrukcji, nie ominęła i mnie. Mojemu ojcu udało się ją jakoś zwalczyć, jeśli w ogóle kiedykolwiek go naszła. Być może im bardziej dorastałem, tym łatwiej było mu mnie odsuwać od siebie. Z ust Williama dobył się ryk, zbyt mocny jak na tak małe ciałko. Potrząsnąłem nim, by go uciszyć, zastanawiając się, czym sobie na to wszystko zasłużyłem. Przez chwilę przyglądałem się Katherine. Nie rozmawialiśmy jeszcze o nocnych snach. Miałem coraz więcej pytań, ale postanowiłem z nimi poczekać do chwili, gdy zostaniemy sami, a ja będę miał chwilę, by uporać się z jej odpowiedziami. Nie podnosiła na mnie wzroku, wciąż wpatrując się badawczo w Williama. Wcześniej bałem się, że może chcieć go skrzywdzić, ale teraz gdy trzymałem go w ramionach, trudno było to sobie wyobrazić. — Niedaleko jest ktoś, kto zabiłby to dziecko przy pierwszej sposobności. — Mówiąc to Katherine nie patrzyła na żadne z nas, a jej głos niemal ginął w stukocie powozu. — Co? — Miana odwróciła się gwałtownie od okna, a jej oczy rozbłysły. Nie sądziłem, że nas słuchała, ale najwyraźniej nic, co się działo między moją ciotką a mną, nie umykało jej uwadze. — Wyjaśnię, jeśli dasz mi słowo, że tej osobie nic nie będzie grozić ani z twojej strony, ani twoich ludzi, Jorg — oznajmiła Katherine. — To raczej nie w moim stylu. — Musiałem się postarać, by napięcie w moich ramionach nie wyrządziło krzywdy Williamowi. Miana wyciągnęła ku niemu ręce, ale tylko mocniej przycisnąłem go do siebie. — Może mimo to jednak powiesz. — Katherine! — Miana sięgnęła przeze mnie po dłoń ciotki. — Proszę. Przez ułamek sekundy zobaczyłem ognistą eksplozję bomby Miany na dziedzińcu Upiornego. Nie skończyłoby się to dobrze, gdyby Katherine jej odmówiła. — Tego człowieka chroni Pax Gilden — powiedziała Katherine. Straż zabiłaby każdego, kto spróbowałby go tknąć, wyśledziłaby każdego, komu udałoby się go zgładzić. Tak samo jak zareagowaliby lub pomścili każdy atak w naszym powozie. — Nie jesteś jedyną przedstawicielką Ojca. — Powinienem był się wcześniej domyślić, ale obecność Katherine w powozie Ancrathów zdezorientowała mnie. — Znalazł następcę lorda Nossara. Przytaknęła. — Jarco Renar. Kuzyn Jarco. — Odchyliłem się w siedzeniu i rozluźniłem pięści wokół powijaków Williama. Nie słyszałem o nim od czasu porażki jego buntu w Hodd Town. To było rok przed tym, jak książę Strzały pojawił się w moich drzwiach. Stoczyliśmy morderczą potyczkę: wojny domowe zawsze są brutalne, stare rany, którym pozwala się jątrzyć zbyt długo, rozlewają swój jad na następne pokolenia. Walki osłabiły Wyżyny, przetrzebiły ludzi i szkatuły. Myślałem, że książę Strzały sponsoruje Jarco, ale być może to Ojciec trwonił mój spadek. Nic tak nie uradowałoby Jarco jak dorwanie się do mojego syna. W końcu ja odebrałem życie jego bratu w Norwood, a ojcu w Upiornym Zamku i przywłaszczyłem sobie jego spadek. I oczywiście on też

potrafił się mścić — obaj mieliśmy to we krwi. Pomyślałem, że może jedzie w straży. Może przekonał ich, że to jedyny sposób, by ustrzec się przede mną. A może ukryli go gdzieś pośród obozowych ciur na tyłach. Niełatwo będzie go znaleźć. — Dlaczego tak długo milczałaś? — spytała Miana; jej dłonie pobielały wokół dłoni Katherine. — Mógł przecież zaatakować któreś z nas. — William nie jest pod ochroną straży — wtrąciłem. Jarco nie zaryzykowałby własnym życiem, by spróbować targnąć się na moje, ale mógłby zabić mojego syna, a straż nawet by nie drgnęła. To może wydać się mu zbyt dobrą okazją, by z niej nie skorzystać. — No to daj mu straż! — Głos Miany zabrzmiał nienaturalnie wysoko. Katherine skrzywiła się, chociaż nie wiedziałem, czy z powodu natężenia dźwięku, czy uścisku Miany. — Dzieci nie mogą sprawować funkcji doradców ani przedstawicieli. — Znała zasady tak samo jak ja. Starcy z ławki naprzeciw pokiwali głowami. — Ale... — Miana ucichła, gdy podałem jej z powrotem naszego syna i podszedłem do drzwi. Wychyliłem się do połowy nad błotem i koleinami i ryknąłem na Makina. Nie musiałem długo nań czekać. — Chcę was wszystkich mieć przy powozie. Jarco Renar podróżuje w złotej zbroi i szuka sposobu, by dostać księcia Williama w swoje ręce. Makin spojrzał na najbliższych jeźdźców. — Sam go zabiję. — Nie. Chroni go Pax. — Powiedziawszy to pomyślałem, czyje życie byłbym gotów poświęcić za śmierć Jarco. Przywołałem gestem Makina bliżej i nachyliłem się tak, by tylko on mógł mnie słyszeć. — Po namyśle, zawsze wiedziałem, że trzymam Rike'a z jakiegoś powodu. Powiedz mu, że czeka na niego sto złotych ducetów, jeśli zabije Jarco. Tylko po wszystkim niech lepiej będzie gotowy brać nogi za pas. Makin skinął i pociągnął za lejce. Zawołałem za nim: — Sto złotych ducetów i pięć ogierów arabskich! — To lepiej brzmiało. — Ty! — ryknąłem na strażnika jadącego najbliżej. — Sprowadź mi tu Harrana. Strażnik skinął głową w złotym hełmie i popędził na czoło kolumny. — Daj mi Makina i Martena i pojedziemy do domu, na Wyżyny — powiedziała Miana za moimi plecami. — Dałbym ci też Rike'a, Kenta i Gorgotha, a i tak nie bylibyście bezpieczni, Miana. Jesteśmy zbyt daleko od domu, na ziemi, która nas nie kocha. Gdy kapitan Harran zrównał się z nami w asyście dwóch innych kapitanów, Katherine i Miana kłóciły się, szepcząc zawzięcie, a William dorzucał od czasu do czasu swój protest. Harran podniósł przyłbicę. — Królu. — Chcę rozmawiać z Jarco Renarem — oznajmiłem. — Jarco Renar jest pod moją ochroną. Poradziłem mu, by się tobie nie pokazywał, byśmy uniknęli nieprzyjemności. — Ależ zapewniam cię, kapitanie, będzie o wiele nieprzyjemniej, jeśli mi go nie przyprowadzisz. Harran uśmiechnął się. — Jorg, mam prawie pięciuset najlepszych cesarskich żołnierzy po to tylko, by dopilnować, byś ani ty nie mógł skrzywdzić Jarco Renara, ani Jarco Renar ciebie. Mamy dostarczyć naszych podopiecznych do Vyene. Z tego, co się orientuję, ty masz czterech łudzi zdolnych nosić broń. Chyba zatem lepiej będzie, jeśli pozwolisz nam robić swoje, co? — Zwraca się do ciebie król Jorg, kapitanie Harran — rzekłem. Czterech mężczyzn, o których raczył wspomnieć, dołączyło teraz do nas. Prawdę rzekłszy, miałem do dyspozycji tylko trzech, jako że Gorgoth sam był sobie panem i zapewne z taką samą ochotą stanąłby przy straży, jak przy mnie. Uderzenie w bok powozu sprawiło, że się zatrzymaliśmy. — Bądź łaskaw mi to podać, lordzie Makinie. — Wskazałem kuszę Nubańczyka przytroczoną do siodła Bratha. Odebrałem kuszę od Makina, zszedłem z powozu w błoto i zrobiłem parę kroków w stronę skarpy przy drodze.

Poczułem na sobie ciężar ich spojrzeń, kiedy schyliłem się, by naciągnąć cięciwę. — Ta straż została mi przydzielona, by chronić mnie, lorda Makina i moich doradców? — Nie podniosłem wzroku. — Tak — potwierdził Harran. — W jakich okolicznościach uciekliby się do przemocy wobec mnie? — Znałem zasady, ale chciałem usłyszeć je z ust Harrana. — Bełt — powiedziałem wyciągając dłoń, na którą Makin od razu położył pocisk. — Gdybyś spróbował skrzywdzić jednego ze Stu, ich doradców lub delegatów. — Ogier Harrana zarżał nerwowo i przestąpił z nogi na nogę. — Makin, zechciej poświadczyć, że jakakolwiek ochrona przede mną, czy moimi ludźmi jest zbyteczna. Żebyśmy uniknęli nieporozumienia. — Umieściłem bełt we właściwym miejscu. — Przysięgam. Podniosłem wzrok i wbiłem go w pociemniałe oczy Harrana, po raz ostatni biorąc jego miarę. — Nawet cię lubię, Harran, ale w tym powozie jest mój syn, a Jarco Renar zrobi wszystko, żeby go zabić, jako że jest wyłączony spod twojej ochrony. Dlatego też, chcę porozmawiać z moim kuzynem i coś ustalić. — Królu, wyjaśniłem, że nie mogę... Strzeliłem mu w twarz. Szarpnęło nim i niemal wyrwało z siodła, ale uwięziony w strzemionach zawisł pod dziwnym kątem, jakby wyrastał z końskiego boku. Zwierzę rzuciło się do ucieczki, cwałując wzdłuż kolumny i ciągnąc Harrana po nagich żywopłotach. Jego złoty hełm zahaczył o ciernie, by zaraz wyrwać się z ich potrzasku, ociekając krwią. — Bełt — powiedziałem, wyciągając dłoń. Makin położył na niej kolejny. Znów zacząłem napinać kuszę. — Kapitan Rosson, jeśli się nie mylę? I kapitan Devers? — Moje pytanie padło, gdy mieli już miecze wyciągnięte do połowy. — Dlaczegóż to obnażacie miecze przeciwko mnie, skoro waszą jedyną najświętszą powinnością wobec cesarstwa jest mnie chronić? — Cała straż zgromadzona wokół mnie również dobyła mieczy, a inni popędzali konie, by odkryć przyczynę niepokoju. — Właśnie zabiłeś Harrana! — wycedził Rosson stojący po lewej. — Owszem. — Nie zamierzałem się o to kłócić. — A ty będziesz następny. Liczę, że zdążę zabić dwudziestu z was, zanim skończą mi się bełty i będę musiał na chwilę przerwać, by powyrywać je z waszych ciał. Powtórzę pytanie. Na jakiej podstawie sięgacie po miecze przeciwko mnie? Jestem przekonany, że kapitan Harran nie pochwaliłby takiego zachowania. On przynajmniej znał swoją powinność. — Ja... — Kapitan Rosson zawahał się. Jego miecz wciąż tkwił do połowy w pochwie. — Twoim obowiązkiem, kapitanie, jest mnie chronić. Raczej trudno będzie ci go spełnić, dźgając mnie tym ostrzem. Atak na mnie byłby uzasadniony tylko wtedy, gdybym zagroził któremuś z twoich podopiecznych. Ale ja nie mam zamiaru tego robić. Po prostu zabiję tych parę setek przydzielonej mi straży. — Ależ królu... nie możesz... Nie mówisz tego poważnie — wyjąkał kapitan Rosson. Już poważniej nie mógłbym mówić, ale niektórzy potrzebują czasu, by dostosować się do nowych okoliczności. Czuuuuum. Rosson padł w błoto z głuchym plaśnięciem. Z odległości dwóch jardów żaden napierśnik, choćby najdoskonalszy, nie powstrzyma bełtu wystrzelonego z tak mocnego mechanizmu jak kusza Nubańczyka. Znów zacząłem naciągać i poczułem ból w mięśniach. — Kapitanie Devers? Przyprowadzisz Jarco Renara, bym mógł z nim porozmawiać? Pomnij, jeśli spróbuję go zabić, możesz mnie rozerwać na strzępy. Rosson szarpnął się. Próbował coś powiedzieć, ale z jego ust dobyła się tylko krew. Miana i Katherine pojawiły się w drzwiach wozu, nad nimi górował Gomst. Osser Gant zdawał się przedkładać swoje księgi nad to widowisko. — Jorg! — Włosy Katherine opadły jej na twarz w ciemnokasztanowych skrętach. W jej oczach tańczył ogień. — To są prawi ludzie. — A ja nie. — Wyciągnąłem dłoń. — Bełt. — Mają rodziny, swoje życie...

Miana milczała, przyciskając do piersi mego syna. Jej twarz nie zdradzała emocji. Zignorowałem Katherine i zwróciłem się do straży podnosząc głos, by poniósł się na chłodnej, popołudniowej bryzie. — Nawet lubiłem kapitana Harrana. Sami widzieliście, co mu z tego przyszło. Was ledwo znam. Mój nowo narodzony syn jest w niebezpieczeństwie. Zabiłem liczkina, by zapewnić mu bezpieczeństwo. Myślicie, że cofnę się przed zabiciem któregokolwiek z was? Sugeruję, by przyprowadzono przed moje oblicze Jarco Renara, inaczej to się nie skończy dobrze. Z perspektywy długości mojej kuszy kapitan Devers wyglądał blado i markotnie. Uniesiona przyłbica odsłaniała wychudłą twarz pooraną bliznami i ciemną brodę uczepioną podbródka. — Przyprowadzić Renara! — ryknąłem. Gdy czekaliśmy, dosiadłem Bratha i zrobiłem małe okrążenie. Brath był doskonale wyszkolony i zapach krwi nie robił na nim wrażenia. Hełm Harrana wolny był już od cierni krzewów. Trzymałem go teraz w jednej dłoni, w drugiej kuszę, kierując konia kolanami. Sir Kent przeniósł się ze swojego konia na powóz. To, że jeszcze żył, zawdzięczał bardziej umiejętności wyboru właściwego miejsca niż zbroi czy umiejętnościom władania mieczem. — Przyprowadź mi jeszcze paru kapitanów. — Wymierzyłem znów w Deversa. — Nie! Zaczekaj! — Wzniósł ręce ku górze, jakby to miało powstrzymać bełt. — Będzie tu! — Ale ciebie nie będzie. — Nacisnąłem spust, ale nim zdążyłem zastosować odpowiedni nacisk, straż rozsunęła się i zobaczyłem przed sobą Jarco Renara w złotej zbroi siedzącego na dereszowatej klaczy. Skierowałem kuszę na niego. — Ja przysłałbym kogoś innego — powiedziałem. — Żeby przekonać się, czy wiem, jak w ogóle wyglądasz. — Przypadkiem wiedziałem, jak wygląda, chociaż nigdy się nie spotkaliśmy. Jarco nie był tak pucułowaty jak jego brat, nie miał też nic z fałszywej życzliwości Marclosa. Wyższy, szerszy w ramionach bardziej przypominał mojego wujka, renarskiego wilka. Postąpiłem ku niemu. Wokół mnie wszystkie dłonie zacisnęły się na rękojeściach. — Proszę. — Podałem kapitanowi Deversowi załadowaną kuszę i nachyliłem się doń, konspiracyjnie szepcząc. — Jeśli mnie zaatakuje, bądź gotów strzelić. Pomnij, że jesteś tu, by mnie chronić. Kuzyn Jarco ma swoich obrońców, na przykład straż, która wyjechała z nim z miasta Crath. Obróciłem konia. — Jarco, tak się cieszę, że mogłeś do nas dołączyć. — Kuzynie. — Jego koń przekroczył kapitana Rossona, który, jak na kogoś z przebitą piersią, cholernie długo nie umierał. Ścisnąłem kolanami Bratha i postąpiłem naprzód. Na moją nogę sączyła się ciemna krew z pustego hełmu Harrana. — Nie jestem z ciebie zadowolony, Jarco — oznajmiłem — Ani ja z ciebie, kuzynie. — Ten twój bunt sporo mnie kosztował. Osłabił mnie wobec moich wrogów. — Z żołnierzami, których straciłem odzyskując Hodd Town, odpieranie księcia Strzały nie byłoby aż tak desperackie. Hodd Town po bitwie wyglądało straszliwie, a już wcześniej było brzydkie. — Zajmujesz mój tron, kuzynie. — W jego oczach dojrzałem znajomy chłód ojca i dzikość wuja. Dobrze bym zapłacił, by móc być szpiegiem na dworze w dniu, kiedy Jarco przybył prosić króla Olidana o przysługę. Jak też mój ojciec powitał swojego bratanka? — Rządzisz moimi ludźmi — dodał Jarco. — Twoi ludzie mnie kochają. — Uśmiechnąłem się, by go sprowokować. Jarco wiedział, że to prawda. Królowie, którzy przynoszą zwycięstwa, są kochani, a o opłacanym księciu szybko się zapomina. Mieszkańców Wyżyn rozpierała duma z faktu, że są centrum królestwa narodów. Jako poddani wuja byli ledwie znaczącym, zwykle zapomnianym, pionkiem w rozgrywkach cesarstwa. Bez wątpienia wcześniej byli szczęśliwsi i bezpieczniejsi, ale człowiek chętnie uda taką monetę, by zyskać większy szacunek dla samego siebie. Jesteśmy bowiem próżnymi istotami, brutalnymi i chowanymi na krwi. — Czego ode mnie chcesz, Jorgu? — Udał, że powstrzymuje ziewanie. — Zauważyłem, że martwi cię twoje dziedzictwo, kuzynie, ale zdaje się, że wybaczyłeś mi już za twojego ojca. — Wzruszyłem ramionami i przekrzywiłem głowę, by pokazać moje zdumienie tym faktem. — I twojego słodkiego brata. — Nie zapomniałem ich. — Mięśnie zagrały wokół jego szczęki. — Być może chciałbyś dostać jakąś pamiątkę po nich? Coś, co przypominałoby ci o twoim utraconym

dziedzictwie? Twoją utraconą dumę. Ciężko tak stracić rodzinę. — Dobyłem Goga z pochwy i podałem rękojeścią kuzynowi. Ostrze należało do wuja Renara, starożytna robota, wykute ze stali Budowniczych. Dziadek ojca wprowadził go do rodziny Ancrathów, kiedy zagarnął dla siebie Wyżyny po rozpadzie cesarstwa. Jarco porwał miecz z moich rąk. Lepiej żeby był w jego rękach niż w moich. Widziałem palącą go nienawiść. Dla niektórych nie ma gorszej trucizny nad podarunek — miarę litości. Coś o tym wiedziałem. — Oczywiście — podjąłem — gdyby coś mi się stało, gdyby Wyżyny kiedykolwiek domagały się prawdziwego Renara na tronie, nie tobie przypadłaby korona. Dzieliło nas ostrze, stal jego przodków. Ściągnął gęste, ciemne brwi. — Nie rozumiem cię, Ancrath. Mam prawo do tronu przed tym twoim kwilącym dzieciakiem. William posłusznie zapłakał, nim Miana zdołała go uciszyć. — Ale nawet wyciągając rękę po tytuł twojego ojca, Jarco, musisz przyznać, że j e g o prawo jest większe od twojego. — Mojego ojca...? — Czubek miecza, ostrza, którego nazywałem Gogiem, mierzył teraz w moje serce. Mój napierśnik leżał starannie owinięty za mną, przytroczony do siodła. — Powinienem pozwolić wujowi umrzeć. Ktoś lepszy ode mnie by tak zrobił. Ale ja tak sobie cenię nasze rozmowy. Tak bardzo, że kilka razy w tygodniu pokonuję wszystkie te stopnie prowadzące do lochu. Wuj Renar często ciebie wspomina, Jarco. Trudno go zrozumieć ostatnio, ale nie wydaje mi się, żeby był z ciebie szczególnie zadowolony. Musiałem uśmiechnąć się jeszcze raz, by pękł. Miał szybką rękę, trzeba mu to zostawić. Pchnięcie Jarco, mimo że odparte hełmem Harrana, przeszyło moje włosy, gdy robiłem unik. Czuuuuuum! Kapitan Devers spełnił swoją powinność. Jarco odrzuciło w tył, nogi wyszarpnięte ze strzemion, zamachały w powietrzu. Musiałem się roześmiać. Katherine zeskoczyła z powozu i nie dbając o spódnice, pochyliła się nad nim w błocie. Miana posłała mi milczące spojrzenie kogoś, kto dostał to, czego chciał i, rozgoryczony czy nie, dobrze o tym wie. — Nie musiałeś go zabijać. — W oczach Katherine pałała żądza mordu. Lubię ludzi, którzy potrafią okazywać złość. — Kapitan Devers go zabił — odparłem i odebrawszy od niego kuszę, przerzuciłem ją przez ramię. — Najszczersze przeprosiny, bracie Rike'u. — Podałem mu cugle i zsunąłem się z siodła. Kilka kosmyków odciętych włosów opadło razem ze mną. Podniosłem Goga i dokładnie wytarłem ostrze o płaszcz Rossona; jego blada twarz patrzyła na mnie. — Czy ktoś ci kiedykolwiek mówił, Rosson, że jestem miłym facetem? Nie odpowiedział. Może w końcu umarł. Gorgoth górował nade mną, milczał i obserwował. Podniosłem na niego wzrok. Być może wyrosłem już z zabijania dla kaprysu, Gorgoth, ale zapewniam cię, że bezpieczeństwo mojego syna to dużo więcej niż kaprys. Schowałem Goga do pochwy i wróciłem do powozu. Miana czekała z Williamem, Osser ze swoimi księgami, Gomst z boskim osądem. Odezwałem się jednak do Katherine, która wciąż klęczała w błocie nad Jarco. — Wiesz, że musiał zginąć. A jak nie, to dowiesz się za godzinę, a może jutro. I tu się różnimy, bo ja to wiedziałem już w chwili, gdy przemówiłaś. Zresztą, mój sposób jest szybszy, czystszy i mniej ludzi ginie po drodze.

33 Pięć lat wcześniej — Bardzo zabawne. — Wytarłem wielbłądzią ślinę z nogi. Mój bezimienny wierzchowiec podwinął wargę, odsłaniając wąskie i nierówne zęby, po czym odwrócił się ku zadowi wielbłąda przed nami. — Kiedy to się skończy, to cię kupię i zjem twoją wątrobę — oznajmiłem. Jazda na wielbłądzie w niczym nie przypomina jazdy na koniu. Człowiek jest jard wyżej w powietrzu i siedzi na stworzeniu, które postrzega go jako niewybaczalną obelgę. Naturalny chód bestii ma na celu zrzucenie pasażera przy każdym kroku, szarpiąc go to w przód i w lewo, to w tył na prawo, w przód na prawo, w tył na lewo i tak bez końca. Omal, jeden z poganiaczy tej karawany, zrównał się ze mną. — Żegluj nim, Jorg. Przybyłeś przez morze, nie? Żegluj. Nie koń — wielbłąd. Michael obiecał mi statek. Pośrednicy poganiaczy, którzy przyszli po nas do naszej kwatery, roześmiali się na takie dictum. Wielbłąd! Wielbłąd! Statek pustyni, effendi. Próbując nas udobruchać, załadowali kufer Marco na jedną z bestii i poprowadzili do reszty karawany, nie przestając się przy tym jednak szczerzyć jak głupcy. Nie wiedziałem, jak Michael zorganizował dla nas podróż w karawanie, ale wydawało się oczywistym, że nawet jeśli Hamada była poza zasięgiem duchów Budowniczych, to wciąż mieli oni dostęp do Kutty w razie potrzeby. Nie pytałem go o to. Zamiast tego usiadłem w wiklinowym siedzisku, które wyglądało zbyt licho, by móc podołać temu zadaniu i rzekłem: — Zdaje mi się, że należysz do tych duchów, które w księciu Strzały widzą cesarza i jedynego gwaranta pokoju, tak potrzebnego, jeśli mamy nauczyć się służyć waszym machinom. Słysząc to, Marco rozdziawił wąskie usta. Wbrew popularnemu powiedzeniu, niewiele jest osób, którym naprawdę szczęka opada ze zdumienia. Marco opadła, suche wargi rozstąpiły się wydając przy tym wyraźnie słyszalny dźwięk. Mogłem zachować te informacje dla siebie, takie ciekawostki bowiem stanowią cenny towar, a bankierzy uwielbiają się targować. Ale Fexler rzucił mi same nędzne ochłapy i doszedłem do wniosku, iż lepiej będzie obchodzić się z nimi beztrosko w nadziei, że rozsypywanie tych okruchów przekona innych, że wiem dużo więcej i powinienem być traktowany z szacunkiem. — Gdybyś trzymał z tymi, którzy chcą ogniem wykorzenić życie z tego świata, to pewien jestem, że znasz inne miejsca, jak na przykład krypty w Gelleth, gdzie można znaleźć wystarczająco dużo ognia i trucizny do takiej roboty? — dodałem. Otwarte usta Marco na powrót zamknęły się, a on odwrócił się ku Michaelowi. Jego oczy płonęły. Do głowy mu nie przyszło, że mogę kłamać. To spostrzeżenie postanowiłem zachować na przyszłość. — Właściwie — ciągnąłem — chciałbym wiedzieć, co stoi na przeszkodzie tym zjaranym ziemianom, by zapomnieć o dawnych urazach? Czy wojna opętała wszystkich pozostałych Budowniczych, nucących sobie w kurzu obiecanych ziem, rozproszonych i ukrytych w piwnicach, bagażach...? Oczy Michaela były najmniej przekonującą częścią jego iluzji, jak gdyby coś zupełnie obcego patrzyło na mnie przez dwie dziury wybite w twarzy jakiegoś człowieka. Zastanawiałem się, jaki był prawdziwy Michael i jak daleko tysiąc lat przeniosło tę istotę od jej początkowego wzorca. — Zabicie większości ludzi to nie problem — powiedział. — Ale zabicie wszystkich to praktycznie niewykonalne. Dokonanie tego wymagałoby konsensusu, współpracy między wszystkimi, czy też prawie wszystkimi moimi ludźmi. Coś na kształt Zgromadzenia. Być może w dniu, kiedy ostatecznie wybierzecie następcę swojego zmarłego cesarza, będziecie musieli zacząć się martwić, że mój rodzaj może zjednoczyć się w podobnym celu. — A Fexler Brews? — Postanowiłem zagrać jego kartą. Fexler mówił o trzecim sposobie, a żaden z dwóch pierwszych nie przypadł mi do gustu. — Brews? — Szyderczy uśmiech ducha Budowniczego dodał mi otuchy. Przynajmniej tyle człowieczeństwa ostało się echu danych. — To sługa, niewiele ponad algorytm konserwacji. Teraz może robić, co chce, ale po tysiącu latach spędzonych na marginesie naszego świata nie jest kimś, kogo warto by słuchać. Chciałbyś, żebym oceniał cię po człowieku, który otwiera mi twoje wrota?

Na Przedpolach, kołysząc się w siodle tylko trochę swobodniej niż Marco na swoim wierzchowcu przede mną, zdałem sobie sprawę, kim był Fexler Brews: czczonym odźwiernym z urojeniem wielkości. Przedpola Pustyni Sahar to rozległe pustkowie wyschniętego błota. Spękana geometria rozciąga się coraz dalej i dalej, powtarza się w coraz to większej skali, omiatana podmuchami wiatru i niezmącona konturem góry, jeziora, drzewa czy choćby krzewu. Miejscami spękania są wąskie niczym arkusz papieru, gdzie indziej można by zanurzyć w nie całe ramię, a są też takie, które pochłonęłyby wielbłąda. W tych szczelinach czają się wynaturzone stwory, chroniąc się przed słońcem na zaskakujących głębokościach, gdzie błoto wciąż pamięta starożytny deszcz. Wychodzą, gdy zapadają ciemności. Nasza karawana składała się ze stu dwudziestu wielbłądów i pięćdziesięciu jeźdźców, pustynnych Maurów lub Tauregów, jak sami się określali. Większość Tauregów stanowili handlarze lub pracujący dla nich poganiacze, jak Omal. Sprzedawali towary z Królestw Portowych w Hamadzie i wracali z blokami soli. Sól kupowali od pośredników, ci z kolei mieli ją od Salaszów, prawie—ludzi, zdolnych przetrzymać piekielny żar w głębi Saharu, gdzie nawet najtwardsze spośród plemion Maurów nie były w stanie podróżować. Oprócz handlarzy i ich ludzi towarzyszył nam tuzin Ha’tari, wojowników z klanu najemników o wielkiej sławie. Za dnia garbili się na swoich wielbłądach, nie istniejąc dla świata, nocą zaś zarabiali na swoje utrzymanie, odpędzając wyległe ze szczelin drapieżniki. Pierwszej nocy naszej podróży usiedliśmy wokół ognisk rozpalonych z wielbłądzich odchodów i odwróceni plecami do mroków nocy popijaliśmy gorącą hawę z naczyń nie większych od naparstków. Wciąż nie znosiłem tego trunku, ale koszty sprawiały, że odmowę odbierano jako zniewagę. Gwiazdy dające więcej światła niż ogień, pulsowały rozpaloną bielą na niebie. Maurowie trajkotali w swoim chrapliwym języku, ja szeptem indagowałem Marco. Odkrycie, że nie tylko byłem znany duchom Budowniczych, ale sam o nich wiedziałem, zmieniło nieco jego opinię o mnie i jeśli nadal mną pogardzał, to przynajmniej starał się ten fakt ukryć. — Ibn Fayed musi wiedzieć, że się zbliżamy — powiedziałem. — Nie szczędził starań, by popsuć nam szyki, a jednak teraz pozwala nam iść. Bez wątpienia dwunastu Ha’tari nie dadzą rady jego ludziom? Najwyraźniej jego obiekcje wobec mojej kontroli nie są na tyle duże, by warto było narazić się na nieprzyjemności wynikające z wymordowania solnej karawany Tauregów. Były jednak na tyle duże, by sprowokować wysiłki do odmówienia mi transportu. — Marco sączył swój napój przez zęby. — A nie ma nic przeciwko mojej wizycie? Wielki żuk gnojak przebiegł po moim bucie. Ośmionogi mutant. Przez chwilę mała Gretcha obserwowała mnie w blasku ognia. Rzuciłem jej gniewne spojrzenie. Ogień rozbłysnął, by za chwilę przygasnąć, powodując poruszenie wśród mamroczących poganiaczy. — Twojej wizycie? Skąd miałby w ogóle o niej wiedzieć? — Marco jeszcze bardziej zmarszczył swoje wiecznie zmarszczone brwi. Yusuf wiedział. — A kim jest lord Yusuf dla ciebie czy dla mnie? Jak na kogoś, kto taszczył ze sobą sprzęt do komunikacji z duchem Budowniczego, Marco wydawał się wiedzieć bardzo mało. — Yusuf jest matemagikiem. Marco uniósł brew. — Odrażające typy. Wszyscy bez wyjątku. Ale Ibn Fayed nie ma w posiadaniu takich istot. Oni mają własne cele. Nie łudź się, że jedynym powodem, dla którego mogą szukać z tobą kontaktu, jest życzenie kalifa. Obróciłem w palcach pierścień ukryty pod podróżnym płaszczem. Uderzyła mnie myśl, niczym bełt wypuszczony z rozgwieżdżonego diamentami nieba, przebijając mnie od czaszki po pięty. Moje palce zacisnęły się na pierścieniu z mocą, która mogłaby skruszyć każdy inny, mniej solidny pierścień. — Dlaczego taszczysz tą skrzynię, Marco? Dlaczego jest tak diabelnie ciężka? Bankier zamrugał. — Waży więcej niż my obaj! — powiedziałem. Znów zamrugał. — A ile powinna ważyć? Ścisnąłem znów pierścień i wróciłem myślą do czasu, gdy Gorgoth i Rike musieli we dwóch wynosić dzieło Budowniczych z krypty pod Czerwonym Zamkiem.

Podróż przez Przedpola zabrała nam trzy dni. Najszersze szczeliny pokonywaliśmy przy pomocy pomostu zbudowanego z trzech desek zabranych specjalnie w tym celu, rozkładanych i składanych raz po raz. Naszej drogi nie urozmaicały charakterystyczne punkty, dręczyły nas burze piaskowe, zawsze było zbyt sucho, zbyt gorąco. Raz minęliśmy zewłok gigantycznego chrząszcza — jego pusty pancerz z łatwością mógłby posłużyć za stajnię dla wielbłądów. W ciągu tych trzech dni te szczątki były jedyną rzeczą, która przełamywała monotonię płaskiego, spękanego błota. Na horyzoncie pustynia zamajaczyła falistą linią. Niezwykle szybko twardy grunt i kurz ustąpiły piaskowi, który piął się białymi wydmami na niewyobrażalne wysokości. Na pustyni umiejętności Tauregów stały się oczywiste. Prowadzili karawanę między wydmami odliczając je, jakby były kamieniami milowymi a nie identycznymi ruchomymi zwałami piachu. Wybierali zawietrzną stronę każdej białej góry i wynajdowali ścieżki stawiające najmniejszy opór, gdzie ubity piach stanowił dobre oparcie dla stóp. Wiedzieli, gdzie zaznamy wytchnienia od wiatru, a wieczorami upragniony cień. Ogarnął mnie niepokój. Z każda milą zagłębialiśmy się bardziej w naszym więzieniu. Ani Marco, ani ja nie będziemy mogli go opuścić bez dobrej woli takich właśnie ludzi: pustynia więziła nas lepiej niż wysokie mury. Białe piaski wzmagały upał, zamieniając pustynię w wielki piec, w którym się smażyliśmy. Marco w swoim czarnym surducie, kamizelce i białych rękawiczkach nie szedł z temperaturą na kompromis. Zacząłem nawet myśleć, że się zmienił, upodobnił do Salaszów z głębokiego Saharu. Żaden człowiek nie byłby w stanie tego przetrzymać. A skóra pod jego wysokim kapeluszem wciąż pozostawała biała i nieskażona słońcem. Nocami, trzęsąc się w zimnej feerii niebios, siadywaliśmy między kupcami, w otoczeniu bladych wydm, większych od fal na wzburzonym morzu. W takie noce kupcy snuli swoje opowieści szeptanymi frazami; było w nich tak mało życia, że trudno było stwierdzić, kto mówi zza tych turbanów do chwili, gdy w puencie opowiadający zaczynał machać rękoma i cały krąg dołączał do niego chrapliwym trajkotaniem i salwami śmiechu. Za nami poganiacze w swoim kręgu grali w dwanaście linii na starożytnych planszach. Jedynym dźwiękiem w tym kręgu było stukotanie kostek. Wokół kręgów ognia, nocnych zjaw, chodzili Ha’tari, podając sobie zapadającą w pamięć pieśń i chroniąc nas przed nieznanym niebezpieczeństwem.

34 Pięć lat wcześniej Gdzieś w samotności Saharu, po dwudziestu dniach naszej przeprawy, przekroczyliśmy niezauważeni granicę między Marokiem i Libą. Tauregowie mówili o ziemi, która dawno temu oddzielała oba królestwa, a która została kawałek po kawałku pochłonięta, aż wreszcie Marok spotkał się z Libą na piaskach. Ziemia ludzi, którzy stanowiliby doskonałą ilustrację powiedzenia o dawaniu palca i braniu całej ręki, czy też jak mówią miejscowi, „strzeż się nosa wielbłąda” przywołując powiastkę o wielbłądzie, który cal po calu wkradał się do namiotu, a potem nie miał zamiaru go opuścić. Hamada wznosi się z pustynnych piasków niskimi zabudowaniami. Ich krawędzie są zaokrąglone jakby przez wiatr, a ich pobielone ściany oślepiają wzrok. Z daleka przypominają kamyczki na wpół zatopione w podłożu. Jest tu woda: czuć ją w powietrzu, widać w skupiskach traw stabilizujących wydmy i powstrzymujących ich fale. Posuwając się wzdłuż białych budowli można zobaczyć za nimi okazalsze konstrukcje, zagnieżdżone w lekkim dole, który trzyma miasto w ryzach. W pradawnych czasach jakiś bóg zstąpił tu na ziemię i ułamawszy najgłębszą skałę, wydobył na powierzchnię wodę warstwy wodonośnej nietkniętej w innym miejscu. — Chyba nigdy jeszcze nie byłem tak daleko od wszystkiego, bracie Marco. — Osłoniłem oczy i przyjrzałem się miastu w rozedrganym powietrzu. — Nie jestem twoim bratem — odparł. Omal jadący między nami parsknął: — Daleko od wszystkiego? Hamada znaczy „centrum”. To jest serce Liby. Hamada. Wjechaliśmy wraz z porannym słońcem rzucającym nasze cienie za nas, mocno trzymając cugle, by powstrzymać wielbłądy przed popędzeniem do wodopoju. Zwierzęta i tak przyspieszyły, prychając i dysząc, oblizując pyski chropowatymi językami. W ocienionych oknach pojawiły się twarze i poganiacze poczęli pokrzykiwać do starych znajomych. W cieniu wąziutkich alejek wymizerniałe dzieci goniły za jeszcze bardziej wymizerniałymi kurczakami. W głębi ulice Hamady zachwycały wysokimi domami o pobielonych murach z wieżyczkami do łapania wiatru. Jeszcze dalej naszym oczom ukazały się okazałe budynki użyteczności publicznej z białego kamienia, przyćmiewające te w Albaseat, a skonstruowane wedle skąpej, ale wielkiej arytmetyki mauretańskich uczonych. Były tu biblioteki, galerie rzeźb i kolumnowe łaźnie, gdzie przybysze z pustyni mogli zaznać luksusu głębokich wód. — Nawet nie takie nikczemne to. — Czułem się jak brudny wieśniak przybyły na dwór. — Sporo złota tu wybito i wydano — przytaknął Marco. — Złoto i jeszcze więcej złota. — Chociaż raz w jego głosie nie pobrzmiewała pogarda. Konieczność przewartościowania swoich poglądów była niepokojąca. Żadnemu z nas to się nie podobało. Nasza karawana zboczyła z głównej drogi i weszła na rozległy plac targowy z wydzielonymi zagrodami dla wielbłądów, kóz, owiec, a nawet kilku koni. Tutaj tłoczył się czarnoodziany tłum, kupcy oczekujący na karawanę wielbłądów, gotowi do targu. Omal i jego towarzysze pomogli Marco zejść i postawili jego kufer na zapiaszczonym bruku. Podszedł doń chwiejnym krokiem kogoś, kto spędził zbyt wiele czasu w siodle. — Więcej tego nie taszczę — oznajmiłem szczęśliwy, że mogłem zejść z wielbłąda. — Niesiono to ponad dwadzieścia dni, tę ostatnią milę też można ponieść. Brzęczenie monet sprawiło, że szybko pojawił się bezzębny, stary szubrawiec z osłem, chętny pomóc nam w drodze do pałacu kalifa. Zwierzę wyglądało na tak stare, jak jego właściciel i spodziewałem się, że jego nogi połamią się pod ciężarem skrzyni, kiedy w trójkę opuszczaliśmy ją na grzbiet zwierzęcia. Ten jednak okazał się równie nieposłuszny co Oporny i tylko zarżał, gdy stary zabezpieczał ładunek. Stojąc w skwarze i pocąc się obserwowałem starego przy robocie, a niepokoje, które omijały mnie na pustkowiu pustyni, teraz wracały z mocą. Od tej chwili w gospodzie w Kutcie, gdy zrozumiałem charakter pułapki, miałem wrażenie, że jak brat Hendrick, nabity na włócznię z Conaught, wbijam ostrze coraz głębiej. Rozsądna nadzieja na zemstę, nie żeby ta kiedykolwiek była rozsądna, przestała mieć sens, jak tylko zdałem sobie sprawę, że mnie znają, że przewidują każdy mój ruch. Teraz pośrodku pustyni, która była już wystarczającym więzieniem, zmierzałem na dwór wroga, bez wątpienia umiejscowiony kilkadziesiąt jardów nad lochami, gdzie wkrótce sczeznę. — Za ciebie, bracie Hendricku.

— Słucham? — Marco trącił rondo kapelusza, by na mnie spojrzeć. — Miejmy to już za sobą — powiedziałem i ruszyłem przed siebie. Pod pustynnym ubraniem miedziana szkatułka, broń i pierścień ocierały mnie nieprzyjemnie w upale. Wydawało się mało prawdopodobne, by któryś z tych przedmiotów miał przynieść ocalenie. Szerokie ulice, po których wiatr unosił tylko odrobinę piasku, poprowadziły nas za łaźnię, bibliotekę, sąd i galerię do stromego zbocza, gdzie pod stalowym niebem pustyni ogromne i nieskazitelne jezioro odbijało pałac kalifa. Od wody dzieliły nas kolumnowe ruiny amfiteatru stojące na rozproszonym rumowisku. Pamiątka po Rzymianach, niewyobrażalnie stara. — A to co? — wskazałem wysoką wieżę, górującą nad pozostałymi w Hamadzie, stojącą poza pałacem, ale rzucającą swój cień przez wysokie mury na samo serce kompleksu. — Materna — wyseplenił starzec. — Qalasadi? — Aż dźgnąłem się palcem, słysząc to. — Qalasadi — potwierdził. — Tam pójdziemy najpierw — oznajmiłem. Zemsta przywiodła mnie tutaj. Potrzeba kontrataku. Ibn Fayed miał u mnie dług krwi, ale Qalasadi... Jego dług miał twarz i zamierzałem wyrównać go właśnie teraz. — Idź gdzie chcesz, sir Jorg — odparł Marco. — Ja mam interes w pałacu. — A jakiż to interes, Marco? No, przyjacielu, możesz go wyjawić bratu Jorgowi. W końcu przebyliśmy razem długą drogę. — Wyszczerzyłem się. — Nie jesteśmy braćmi... Poszperałem w kieszeniach togi. Marco skrzywił się na moment, jakby myślał, że wyciągnę nóż. Zamiast tego wyłowiłem kość Yusufa. — W drodze jesteśmy rodziną, bracie Marco. Ukląkłem i rzuciłem kość na bruk, a ta poczęła wirować na krawędzi. — Przychodzę odebrać dług — powiedział. — Ibn Fayeda. Kość zatrzymała się ze stukotem. Dwa. — Idź z Bogiem, bracie Marco — powiedziałem. Do drzwi wieży matemagików podszedłem sam. Nie było tu żadnych strażników, nie wychodziły na nie żadne okna. Wieża wznosiła się na wysokość stu jardów z imponującą iglicą, u podstawy miała może dwadzieścia jardów średnicy. Pierwsze okna pojawiały się w połowie wysokości, wznosząc się spiralą w kierunku wieżyczki. Kamień był zbyt gładki, by mógł wspiąć się po nim skorpion czy pająk. Drzwi wymodelowano z czarnego kryształu. W górnych warstwach skazy połyskiwały w słońcu. Zapukałem i tam, gdzie moje kłykcie dotknęły drzwi, rozbłysnął okrąg z jaśniejącymi cyframi. Dziesięć cyfr, które dali nam Arabowie. Łamigłówka? Dotknąłem jednej z cyfr, dwójki, inna pojaśniała, czwórka. Dotknąłem i jej. Okrąg zniknął. Czekałem. Nic. Zapukałem mocniej, ale moje kłykcie nie wywołały żadnego dźwięku na krysztale, za to znów pojawił się okrąg. Naciskałem coraz szybciej pojawiające się jaśniejące cyfry, usiłując odczytać wzory i zapamiętując je na kilka sekund. Do diabła, nie przyszedłem tu, by bawić się w jakieś gry. Miejsce było opuszczone. Kilka postaci przemykało pośród ruin, Marco i inni goście mozolnie wspinali się po szerokich stopniach prowadzących do pałacu Fayeda, jakaś grupka kręciła się po piaszczystym brzegu jeziora, ale w zasięgu słuchu nie było żywej duszy. Spróbowałem jeszcze raz. A potem jeszcze raz. Najwyraźniej nie miałem w sobie tego czegoś, co czyniło matemagikiem. Jaśniejące cyfry tańczyły po swoim promieniu i gasły, a ja patrzyłem. Rzuciłem gniewne spojrzenie drzwiom, ale i to na nic się zdało. Bardziej z frustracji niż trzeźwej oceny sytuacji zapukałem znów, i gdy tylko krąg cyfr się pojawił, wyszarpałem pierścień z rzemyka i uderzyłem nim w sam środek. W te samej chwili cyfrowy orszak przyspieszył, a potem jeszcze bardziej, aż rozmył się w okrąg światła. Drzwi poczęły buczeć. Dźwięk był wysoki i szybko narastał wspinając się po kolejnych oktawach. Czubki moich palców drżały od wibracji. Buczenie przeszło w jęk, jęk w pisk. Pionowe stało się poziome. A ja próbowałem podnieść się pośród wyszczerbionych czarnych kawałów tego, co jeszcze przed chwilą stanowiło bardzo imponujące drzwi.

Dzwoniło mi w uszach, a palce miałem odrętwiałe. Odnalazłem pierścień w połyskującym gruzowisku i pospieszyłem do środka. Korytarz dzielący parter prowadził prosto. Na dalekim krańcu dojrzałem stopnie — prawdopodobnie biegły spiralnie wzdłuż murów wieży. Pół tuzina libańskich młodzieńców w białych tunikach zdążało w moją stronę z łuków po obu stronach korytarza. Na ich uczonych twarzach malowało się zdumienie raczej niż gniew. Sięgnąłem po nóż i pozwoliłem, by rękaw togi zasłonił go. Pozory mogą mylić. — Coś jest nie tak z waszymi drzwiami. — Bez zbędnej zwłoki wszedłem między nich. Doszedłszy do schodów, które prowadziły w dół i w górę, wybrałem górę. Drżącymi palcami przywiązałem pierścień do rzemienia męcząc się z węzłami. Wiedziałem od Omala, że Materna była bardziej uniwersytetem, miejscem zgłębiania tajników wiedzy matemagików. Qalasadi był pewnego rodzaju nauczycielem, guwernerem dzieci kalifa, przewodnikiem studentów przybywających do Hamady, arbitrem w sprawach lżejszego kalibru pośród ludzi liczb, jak lubili się nazywać. Wieża nie była jego domem, własnością czy lennem, a jednak z jakiegoś powodu sądziłem, że znajdę go na szczycie. Równania dotrzymywały mi kroku, gdy szedłem po wytartych stopniach wieży Materny z nożem w ręku. Niektóre biegły całą długością spiralnej klatki, inne zaczynały się i kończyły na kilku jardach zastąpione świeżymi obliczeniami. Wszystkie zostały wydrążone w kamieniu i zalane czarnym woskiem, by można je było odczytać. Mijałem kolejne drzwi, każde opisane grecką literą, począwszy od „alfy” i „bety”. Przy „mu” pojawiło się pierwsze okno i chłodząca bryza wspinała się po krętych schodach razem ze mną. Minąłem dwóch matemagików, którzy szli w dół, obaj w podeszłym wieku, pomarszczeni niczym suszone śliwki i tak pogrążeni w rozmowie, że nie zauważyliby mnie, nawet gdybym stanął w ogniu. Wreszcie, tam, gdzie z ostatniego okna roztaczał się rozległy, panoramiczny widok na Hamadę, stopnie skończyły się przy drzwiach oznaczonych „omegą”, inkrustowaną miedzią w mahoniu. Odczekałem chwilę. Wolę wspinać się po górach niż po schodach. Jeszcze raz pozwoliłem, by rękaw ukrył ostrze i pchnąłem drzwi. Otwarły się z cichym jękiem zawiasów i w samym środku owalnego pokoju ujrzałem pochylonych nad szerokim błyszczącym biurkiem Qalasadiego, Yusufa i Kalala. Podnieśli wzrok jednocześnie i chwila zaskoczenia malującego się im na twarzach wynagrodziła mi trudy długiej wspinaczki. Yusuf i Kalaf natychmiast znów pochylili się nad papierami, jak gdyby szukali błędu w swoich gryzmołach. Obaj mężczyźni trzymali kurczowo pióra, ich poplamione palce były tak czarne jak ich zęby. — Jorg. — Qalasadi odzyskał równowagę między jednym a drugim oddechem. — Nasze projekcje wskazywały, że przejście przez drzwi wejściowe zajmie ci znacznie dłużej. Yusuf i Kalal wymienili spojrzenia, jakby zastanawiali się, jaki błąd zakradł się do ich obliczeń. — Wasze projekcje? Jak na kogoś, kto chce wykłuć oczy Budowniczym, brzmisz całkiem jak oni. Qalasadi rozłożył ręce, puste, poplamione tuszem. — To nasze działania nas określają, a nie sposób, w jaki dochodzimy do decyzji, by działać. Rzuciłem sztylet tak przesuwając ręką wzdłuż ciała, by to działanie nie zostało zdradzone. Ostrze wbiło się w lśniący stół na odległość ręki od pachwiny Qalasadiego. Celowałem mniej więcej w to miejsce, ale to był trudny rzut, kąt płaski a ruch niezdarny. Sądziłem, że jest spora szansa, że nóż się odbije i skończy w jego mosznie. — Czy to też jest w waszych papierach? Przewidzieliście to? — Zrobiłem krok w stronę stołu. — Mieliście nakreślony tor lotu noża? Qalasadi położył dłoń na ramieniu Yusufa. Młodsi mężczyźni przestali bazgrać i podnieśli głowy — marszczyli brwi, jakby bardziej niepokoiły ich wyliczenia niż moje ostre narzędzie. — Może się czegoś napijesz, królu Jorgu? — zaproponował Qalasadi. — Na pewno zmęczyły cię te wszystkie schody. — Różdżka z kości słoniowej, której używał, by pisać po ziemi na dworze mojego ojca, znalazła się teraz w jego dłoni. Zbliżyłem się do stołu — dzieliła nas tylko jego szerokość. Mój nóż tkwił w stosie papierów gęsto pokrytych symbolami. Przemówiłem spokojnym głosem, tak jak robią to rozsądni mężczyźni. Częścią tego całego przewidywania i to zapewne niemałą, musi być sztuka sprawiania wrażenia, że wszystko dzieje się wedle twoich oczekiwań. Dużo łatwiej przewidzieć kolejny ruch kogoś, kto w to wierzy i kogo paraliżuje niepewność. Trzej mężczyźni patrzyli na mnie w milczeniu. Nikt nie zdradzał zdenerwowania, może poza Qalasadim, który pocierał palcami krótką brodę i Kalalem, na którego skroni pojawił się ledwo

dostrzegalny błysk potu. Yusuf usunął z włosów grzebyki i teraz nosił je ciasno związane z tyłu. Wyglądał na starszego, mądrzejszego. — Musieliście wiedzieć, że postanowię rzucić nożem w stół, inaczej próbowalibyście mnie powstrzymać... Chyba że w ogóle nie wiedzieliście, że rzucę nożem? — Poczułem, że zapadam się w tę paraliżującą niepewność, o której właśnie wspomniałem. — To czego się napijesz? — spytał Qalasadi. Byłem spragniony, ale to było zbyt przewidywalne. Poza tym nie przemierza się kilku krajów, by dopaść truciciela, by potem przyjąć napój z jego ręki. — Dlaczego próbowałeś zabić krewnego mojej matki, Qalasadi? Przyjaciel powiedział mi, że matemagicy mają swoje cele. Czy tylko po to, by zadowolić Ibn Fayeda? By nie stracił dobrej woli i nie wyrzucił cię z tej dość okazałej oazy? Qalasadi potarł podbródek w zamyśleniu. Był w nim ten sam spokój i opanowanie, które okazywał w zamku Nazajutrz. Od samego początku go lubiłem. Może dlatego tak łatwo ze mnie czytał, może sam dostarczałem mu informacji, których potrzebował, by wydedukować moją opowieść. Nawet teraz z zemstą na pchnięcie miecza, nie żywiłem do niego nienawiści. — To ironia naszych czasów, że ludzie dążący do pokoju muszą toczyć wojny — powiedział. — Sam wiesz, Jorg. Zanim to się skończy, trzeba wygrać Wojnę Stu. Wygrać na polu walki, wygrać przed Zgromadzeniem. Jedno nie obejdzie się bez drugiego. — A Ibn Fayed jest tym, który to wygra? — spytałem. — Na Zgromadzeniu za pięć lat Ibn Fayed odda swój głos na Orrina ze Strzały. Lord Hansa nie zrobiłby tego. Książę Strzały przyniesie pokój. Miliony zażyją dobrobytu. Setki tysięcy będą żyć, miast umierać na wojnie. Nasze zgromadzenie wybrało wielu nad kilkoma. — To był błąd. Tych kilku należało do mnie. — Poczułem, jak zalewa mnie fala gorąca. — Błędy można popełniać — przytaknął w zamyśleniu. — Nawet mając do dyspozycji czary do poskramiania zmiennych, suma tego świata jest bardzo złożona. — Zatem wciąż zamierzasz podarować królestwo Nazajutrz Ibn Fayedowi? Pozwolić Mauretańczykom na powrót zalać Końskie Wybrzeże? — Obserwowałem Qalasadiego, jego oczy, usta, ruch dłoni, wszystko, by spróbować coś z niego odczytać. Irytowało mnie ich opanowanie, jak gdyby wiedzieli, co chcę powiedzieć, co zrobić. Ale czy rzeczywiście? Może to był tylko element ich gry dymu i luster? — Naszą wolą jest, by książę Strzały wygrał tron imperium na Zgromadzeniu w sto czwartym roku Interregnum — Yusuf odezwał się po raz pierwszy; w jego głosie pobrzmiewało ledwo wyczuwalne napięcie. — Zgromadzenie roku setnego zakończy się impasem: tego nie można zmienić. — Może być tak, że włości kalifa łatwiej będzie poszerzać w innych kierunkach — odezwał się Kalal swoim wysokim głosem niepasującym do poważnej twarzy. — Być może Marok podda się szybciej niż Nazajutrz czy Kordoba. Ulga, jaką poczułem słysząc tę sugestię, zaskoczyła mnie. — Przybyłem, by cię zabić, Qalasadi. Zrównać z ziemią twoje włości i zostawić po sobie ruinę. Miał w sobie na tyle wdzięku czy zdrowego rozsądku, by nie uśmiechać się ironicznie, słysząc mój apokaliptyczny ton. Zapewne i w Africe słyszeli o Gelleth. Być może widzieli jego blask nad horyzontem. Bóg jeden wie, jak się paliło, jasno i wysoko. Ogień dotykał nieba! — Mam nadzieję, że tego nie zrobisz — odparł Qalasadi. — Masz nadzieję? — Rozsunąłem togę i położyłem dłoń na rękojeści. — Nie wiesz? — Wszyscy potrzebujemy nadziei, Jorgu. Nawet ludzie liczb. — Yusuf zmusił się do uśmiechu, jego głos był łagodny, był głosem człowieka gotowego na śmierć. — A co twoje równania mówią o mnie, trucicielu? — Dzielił nas mój miecz. Nie pamiętałem, że go dobyłem. Wściekłość, której potrzebowałem, rozbłysła i zgasła, a potem znów rozbłysła. Zobaczyłem moich dziadków, bladych, leżących na łożu śmierci, wuja Roberta w grobie wojownika z rękoma skrzyżowanymi na mieczu na piersi. Zobaczyłem uśmiech Qalasadiego na słonecznym dziedzińcu. Yusufa ocierającego morze z twarzy. — Słone — powiedział wtedy. — Miejmy nadzieję, że świat ma trochę więcej do zaoferowania niż to. — Słowa wypowiedziane na morzu. Rzuciłem miecz na wypolerowany stół. — Co mówią wasze obliczenia?! — ryknąłem tak, że się wzdrygnęli. — Dwa — rzekł Qalasadi. — Dwa? — Z mojej piersi wyrwał się śmiech o ostrych krawędziach, raniący.

Pochylił głowę. — Dwa. Yusuf przebiegł palcem po kartkach gryzmołów: — Dwa. — To nam daje magia — powiedział Qalasadi. Poczułem dziwne zimne mrowienie na policzkach. — Dlaczego dwa? Matemagik zmarszczył brwi, tak jak robił to onegdaj w Zamku Nazajutrz, jak gdyby usiłując przypomnieć sobie stracone doznanie, przywołać zapomniany smak. — Dwie przyjaźnie stracone na suchej ziemi? Dwie przyjaźnie, które zrodzą się na pustyni? Dwa lata dzielące cię od twego tronu? Dwie kobiety, które zawładną twoim sercem? Dwie dekady, które będziesz żył? Magia zawiera się w pierwszej cyfrze, matematyka w drugiej. — A jaka jest druga liczba? — Opuściła mnie złość, obraz dwóch smutnych kurhanów w ziemi Iberico rozpływał się. — Druga — Qalasadi nawet nie spojrzał w swoje papiery — to 333000054500. — No, to jest liczba! Żadne jakieś dwójki, trójki i czternastki, którymi mnie dręczysz. Co ona oznacza, do licha? — To, mam nadzieję, współrzędne miejsca, gdzie porzuciłeś Michaela.

35 Pięć lat wcześniej Poczułem jakąś ulgę odkrywszy, że zgromadzenie matemagików nie żądało mojej śmierci, a wydawała się wielce prawdopodobna, jako że z łatwością mogli do niej doprowadzić, zwłaszcza po tym jak sam z taką przebiegłością dostarczyłem się w ich ręce. Dobrze było też wiedzieć, że ich zdaniem są lepsze drogi niż te wiodące do Nazajutrz, inne sposoby na skupienie koniecznej siły głosu w rękach Ibn Fayeda i na zapewnienie tronu księciu Strzały. To oznaczało, że ja z kolei, nie domagałem się ich śmierci. To prawda, że nigdy nie było mi po drodze z wróżbitami wszelkiej maści prorokującymi chwałę Orrinowi ze Strzały. Jednak tym razem czułem, że mogę być ponad to i zrobić krok naprzód. Może dojrzewałem. Pocieszałem się słowami Fexlera o zmieniającym się świecie i sile pożądania. Może tym, których bardziej paliła żądza poznania przyszłości niż życia teraźniejszością, właśnie ta żądza a nie środki, którymi się posługiwali, dawała jakieś zamglone okno w przyszłość. Czy to w przypadku czarownic z Danelore rzucających kamienie runiczne, czy mądrych Maurów z ich diabelnie złożonymi równaniami, być może to ta ich naturalna i skoncentrowana żądza umożliwiała im wgląd w przyszłość. A jeśli moja żądza była potężniejsza, być może będę mógł udowodnić, że nie mają racji. Chęć zemsty, srogiego ukarania Qalasadiego za jego czyn względem mojej rodziny, nigdy nie paliła mnie tak mocno jak nakaz, który zawiódł mnie do drzwi wuja Renara. W zasadzie to poczułem się lepiej, porzucając ją. Lundist i Nubańczyk byliby ze mnie dumni, ale prawdę powiedziawszy, lubiłem tego człowieka i to raczej ta sympatia bardziej niż nowo odkryta siła charakteru pozwoliła mi odłożyć ją na bok. W komnacie nad nami jakiś mechanizm zabrzęczał i wielki dzwon zaczął wybijać godzinę. Yusuf i ja będziemy ci towarzyszyć na dwór kalifa — rzekł Qalasadi, podnosząc głos. — Chyba nie zechce mnie stracić? Albo zamknąć w celi? — spytałem. — Wie, że tu jesteś, więc to czy pójdziesz tam z nami, czy też zbrojna straż doprowadzi cię siłą, nie wpłynie na przebieg wydarzeń — odparł. — Chociaż, jeśli będą musieli cię tam zaciągnąć, projekcje przechylają się ku nieco mniej pożądanym rezultatom — dodał Yusuf. — Ale już wyliczyliście, co się stanie? — posłałem Yusufowi gniewne spojrzenie. — Owszem — przytaknął. — I? — I informowanie cię o tym sprawi, że wynik będzie mniej pewny. Qalasadi zamknął księgę, którą dopiero co otworzył i podniósł ją. Yusuf zarzucił rękę na moje ramiona i poprowadził mnie ku drzwiom. — Kalal zostaje? — zapytałem, przekrzykując dziesiąte i najgłośniejsze uderzenie dzwonu. Yusuf uśmiechnął się szeroko. — No wiesz, ktoś jednak to musi policzyć. Ani Qalasadi ani Yusuf nie zdziwili się brakiem drzwi wejściowych do wieży i domyśliłem się, że nie będzie łatwo je wymienić. Młodsi mężczyźni w białych szatach, wciąż z poczerniałymi zębami, zebrali kawałki drzwi na małą żałosną kupę po jednej stronie przejścia; dołączyli do nich inni towarzysze z Materny. Kilka tuzinów studentów siedziało w okręgu, szepcząc, podając sobie kawałki kryształu i od czasu do czasu okrzykiem informując resztę o znalezieniu dwóch pasujących fragmentów. Uciszyli się, gdy przechodziliśmy. — Widzę, że znalazłeś nowy sposób na drzwi, Jorg — powiedział Yusuf sucho. — Teraz stanowią lepszą łamigłówkę — dodał Qalasadi. — Chociaż ta nie jest już może taką przeszkodą. Przeszliśmy przez plac skąpany w słońcu. Mimo że można było niemal dojrzeć, jak jezioro gotuje się w oddali, to i tak przyprawiało powietrze odrobiną chłodu — błogosławieństwem wartym więcej niż złoto na Saharze. Stopnie prowadzące do pałacu kalifa były szerokie i liczne, dużo większe od zwykłych schodów przeznaczonych dla ludzi. Mamiły wzrok tak, że dopiero wspinając się po nich prawdziwy rozmiar pałacu powoli stawał się oczywisty. Suplikanci tłoczyli się na stopniach w cieniu imponującego portyku. Wrota, które sprawiały wrażenie

złotych, górowały nad nami wszystkimi, a królewska straż w wypolerowanej stali, czekała w gotowości na przyjęcie gości kalifa. Na ich stożkowatych hełmach falowały jasne i trochę śmieszne pióra. Qalasadi i Yusuf wyminęli tłuszczę czarno—odzianych petentów. Posłałem uśmiech Marco, który wciśnięty był między miejscowych i z trudem przenosił swój kufer ze stopnia na stopień. — As-salamu alaykum — Qalasadi pożyczył pokoju olbrzymowi, który zatarasował nam przejście. Wyjątkowo rozsądne życzenie biorąc pod uwagę rozmiar bułata przypasanego do biodra mężczyzny. Księgi nauczyciela Lundista nazywały je hachirah, ich ostrza były w stanie rozciąć człowieka na dwoje. — As-salamu alaykum, murshid Materna. — Olbrzym skłonił się, nie aż tak głęboko jednak, by ktoś mógł go znienacka dźgnąć. Padło więcej słów we wspólnym języku Maroka i Liby. Znałem go na tyle, by domyślić się, że Qalasadi zapewnia straż o moim królewskim statusie, chociaż pozory mogły świadczyć o czymś zupełnie przeciwnym. Być może rozsądnym byłoby poświęcić trochę czasu i złota, by zmyć z siebie pustynię i zadbać o odpowiedni strój, ale jeszcze bardziej rozsądnym wydawało mi się dotarcie przed oblicze Ibn Fayeda przed Marco. Przeszliśmy przez drzwi w drzwiach i trzech strażników z piórami powiodło nas marmurowym korytarzem, rozkosznie chłodnym. Spowiła nas cisza pałacu, spokój — ale nie sterylna nieobecność dźwięku jak w korytarzach Budowniczych — przerywany sporadycznie szmerem ukrytych fontann lub nawoływaniem pawi. Pałac kalifa nie miał nic wspólnego z zamkami północy. Przede wszystkim nie zbudowano go w celach obronnych, ale dla przyjemności. Budynek rozrastał się w poziomie bardziej niż w pionie, korytarze i galerie były rozległe i otwarte, płynnie przechodziły jedne w drugie tam, gdzie powinny zwężać się w wąskie gardło i miejsce kaźni. Nie minęliśmy ani jednego posągu czy obrazu, a jedynie kilka wzorzystych gobelinów w jasnych kolorach. Ludzie pustyni nie podzielają naszej obsesji otaczania się własnymi podobiznami i uwieczniania rodowodu w kamieniu i farbie. — Jesteśmy. — Ostrzeżenie Qalasadiego wydało się zbędne. Staliśmy przed podwójnymi drzwiami, wyższymi od domostw, złożonych z ogromnych kawałów hebanu inkrustowanego złotem. Drewno jest rzadkością na pustyni: heban dużo więcej mówił o bogactwie kalifa niż złoto. Pałacowa straż z bronią drzewcową stała w alkowach po obu stronach, ostrza miały wymyślne kształty i odbijały światło wpadające przez małe okrągłe okienka wysoko na suficie. — Cóż — powiedziałem i zabrakło mi słów. Już wcześniej bywałem w jaskini lwa, ale chyba od czasu, gdy nadziałem się na osobistą armię Marclosa Renara, nie wpakowałem się tak głęboko w ręce wroga. Przynajmniej w przypadku Marclosa moi bracia czekali kilkaset jardów dalej gotowi do obrony. Teraz jednak stałem w dobrze strzeżonym pałacu w obcym mieście pośród ogromnej pustyni, na obcej ziemi, na obcym kontynencie. Nie miałem nic, co mógłbym wykorzystać w targach, nie miałem żadnego prezentu do zaoferowania, może za wyjątkiem sztuczki, którą posłużyłem się na pustyni. Nie wiedziałem, czy współrzędne Qalasadiego były prawdziwe, ale wiedziałem, że duch Budowniczego, Michael, nie będzie towarzyszył Marco na dworze. — My zaczekamy tutaj. Twoja audiencja ma być prywatna. — Qalasadi położył mi rękę na ramieniu. — Nie mogę ci powiedzieć, że Ibn Fayed to dobry człowiek, ale na pewno jest człowiekiem honoru. Jeden z eskortujących nas strażników postąpił naprzód i zapukał trzykrotnie w ozdobne wybrzuszenie pośrodku drzwi. Odwróciłem się ku matemagikom. — Szkoda, że twoje zaklęcia nie przewidziały dla mnie trzech przyjaźni zawartych na pustyni. — Przydałby mi się taki przyjaciel jak kalif, nawet jeśli ta przyjaźń miałaby się wyrazić jedynie w zgodzie na moje odejście. Wielkie drzwi za mną zostały wprawione w ruch. Na karku poczułem chłodną bryzę i odwróciłem się, by stawić czoła mojej przyszłości. — Powodzenia, królu Cierni — Yusuf wyszeptał przy moim uchu. — Ty i ja zaprzyjaźniliśmy się na morzu, więc wciąż musisz znaleźć jakiegoś przyjaciela na pustyni. Wybierz dobrze. Przejście od drzwi do tronu po jedwabnym chodniku w kolorze oceanu trwało wieczność. Szedłem przez oświetloną wpadającym słońcem, przestronną, marmurową jaskinię sali tronowej Ibn Fayeda, jak gdybym szedł przez światło i cień lasów, idei, fraz, linii ataku, buzujących i przenikających się nawzajem, a cały ten czas mój wzrok skupiał się na jednej postaci, najpierw odległej, potem coraz bliższej. Przez łukowe okna ciągnące się po obwodzie komnaty wpadała lekka bryza. Każde okno osłonięto wymyślną okiennicą, w której więcej było perforacji niż drewna.

Bezmiar sali tronowej raził pustką. Tylko na podwyższeniu widać było oznaki życia. Fayed siedział na swym tronie w blasku drogocennych kamieni, po obu jego stronach nubańscy służący wachlowali go strusimi piórami na długich kijach. Na najniższym stopniu stał wianuszek straży cesarskiej, dziesięciu mężczyzn. Na trzecim stopniu kucał mocno umięśniony człowiek i trzymał na łańcuchu dzikiego kota ogromnych rozmiarów, obaj sprawiali wrażenie gotowych do skoku. Wciąż nie miałem planu. Nie miałem pojęcia, jakie słowa padną, kiedy otworzę usta. Przygotowałem się, że sam siebie zaskoczę. Może chwycę za broń Fexlera i będę siał zniszczenie. Wątpiłem, by ten scenariusz pojawił się w czyichkolwiek obliczeniach. Może tylko u samego Fexlera. Chudy człowiek w czarnym przyległym do ciała odzieniu podniósł się z poduszki na stopniu pod tronem. Jego twarz znaczyły plamy po słońcu, raczej nie od urodzenia. Nie był młody, ale trudno było określić jego wiek. Tak jak bardzo grubi, bardzo chudzi też prowadzą grę ze swoimi zmarszczkami i ukrywają swój wiek. — Ibn Fayed, Kalif Liby, Pan Trzech Królestw, Dawca Wody, wita Jorga Króla Renaru w swych skromnych progach. — Powiedział w języku imperium bez śladu akcentu. — Jestem zaszczycony — powiedziałem. — Hamada to klejnot. — I prawdę rzekłszy, stojąc tak w ciepłym i jasnym pałacu kalifa, trudno było mi wyobrazić sobie, co kalif powiedziałby o zamkach i miastach północy. Co Ibn Fayed zobaczyłby w wielkich domach mojej ojczyzny, zimnych, zatłoczonych i brudnych miejscach, gdzie ludzie przelewali krew nad wąskimi i błotnistymi połaciami ziemi? Wszędzie tylko dym i brud. — Kalif chciałby wiedzieć, co przywiodło króla Renaru tak daleko od jego królestwa i to bez ochrony. — Rzecznik kalifa nie pozwolił, bym wyczuł w jego głosie, co myśli o moim złachmanieniu, ale jego oczy mówiły wszystko. Patrzyłem na Ibn Fayeda skrytego w głębi tronu i mimo jedwabi oczywistym było, że to wojownik. Nasze spojrzenia spotkały się, jego oczy były surowe i czarne. Mógł być w wieku lorda Hansy, lata przyprószyły go siwizną, brodę przystrzyżoną miał tak krótko, że przypominała kilkudniowy zarost, który odcinał się bielą na smagłej skórze i sięgał kości policzkowych. — Przybyłem, by go zabić za brak szacunku okazany mojemu dziadkowi. To zrozumiał. Na chwilę jego źrenice powiększyły się. Nie potrzebował tłumacza, by szeptał mu zza tronu — wiedział, o czym mówię. Moja szczerość na moment wprawiła kalifa w zaskoczenie, a jego rzecznika niemal posłała z powrotem na poduszki. Przez niekończącą się chwilę stał zszokowany i tylko patrzył. Straż nawet nie drgnęła — nie rozumieli gęgania człowieka z północy. Ibn Fayed wymamrotał coś i chudy człowiek oprzytomniał. — Czy taki jest wciąż twój zamiar, królu Jorgu? — Nie. Kolejne wymamrotane instrukcje. — Przestałeś wierzyć w sukces swojej misji? — Wątpię, że mógłbym po wszystkim uciec. Pustynia pokonałaby mnie — powiedziałem, prowokując u kalifa parsknięcie rozbawienia. — Poza tym, zyskałem nową perspektywę na tę sprawę i sądzę, że być może jest trzeci sposób. — Wyjaśnij. — Rzecznik kalifa najwyraźniej znał swego mocodawcę na tyle, że nie potrzebował jego wskazówek za każdym razem. Jego oschły ton przekonał mnie, że trzeba go traktować jak nic więcej tylko tubę, która mówi dokładnie to, co powiedziałby Ibn Fayed, gdyby chciało mu się podnieść głos. Im bliżej byłem źródła ataku na dom mojego dziadka, tym większy dystans zyskiwałem do zamku Nazajutrz. Nawet Końskie Wybrzeże stało się małe z tej perspektywy. — Pomyślałem o lordzie Nossarze nanoszącym tusz na wyblakłe i zapomniane linie pradawnych map w Elm, roszcząc pretensje, które miały zapewnić synowi Martina i małej dziewczynce prawa do ziemi. — Widzę, że działania podjęte z takiej odległości wciąż mogą być czynami człowieka honoru, chociaż z perspektywy zamku mojego dziadka, wołają o pomstę i sprawiedliwość. Widzę też, że książę Strzały miał rację, gdy polecił mi wybrać się w podróż i poznać ludzi, przeciw którym mogę toczyć wojnę. — A jeśli zabójstwo było pierwszym rozwiązaniem, jakie zatem jest drugie i trzecie? — spytał rzecznik. — Drugim jest wojna. Mój dziadek musiałby zamienić bogactwo swych ziem na rozbudowanie floty, na wspanialszą marynarkę, by przeczesywać wybrzeża Liby. — Nie mówiłem o inwazji. Chociaż Maurowie mogliby znaleźć punkt zaczepienia u Końskiego Wybrzeża, to miałem wrażenie, że ziemie Afriki

pochłonęłyby armie w całości, a jej mieszkańcy nie musieliby kiwnąć przy tym palcem, wystarczyłoby tylko czekać, aż słońce zrobi, co do niego należy. — Trzecim rozwiązaniem jest sojusz. Teraz Fayed roześmiał się głośno. — Moi ludzie rządzą tu od czterech tysięcy lat. — Jego głos był tak suchy, że aż skrzypiał. Dał znak chudemu mężczyźnie, który od razu podjął: — To łańcuch cywilizacji, który ciągnie się nieprzerwanie od tysiącleci. A ty przychodzisz tu w łachmanach i z pustymi rękoma? Tylko dzięki znajomości z Materną uznajemy, że jesteś królem. To prawda, że mapy oddają w miniaturze to, co mieści wiele istnień, ale by w naszej sali map znaleźć Renar, trzeba go długo szukać. Można go też zakryć czubkiem kciuka. — Słowa podparł odpowiednim gestem, jakby miażdżył moje królestwo niczym robaka. — Libę trudno zakryć choćby całą ręką. — Chudy rozcapierzył palce i uniósłszy otwartą i zwróconą ku mnie dłoń, powiedział: — Tu na pustyni mamy takie powiedzenie: Nie sięgaj po przyjaźń z pustymi rękoma. — Ile lord Hansa zapłaciłby, żeby cię dostać z powrotem, chłopcze? — Fayed zaskrzeczał z wysokości swojego tronu. Oddałem najmniejszy pokłon z możliwych. — Moje ręce tylko sprawiają wrażenie pustych, Ibn Fayedzie. — Nie wiedziałem, ile mój dziadek mógłby zapłacić, ale czułem, że Fayed zażądałby czegoś więcej niż monet. Nawet jeślibym przeżył negocjacje, powrót z taką porażką bez wątpienia rozwiązałby wszelkie sojusze, które zawarłem w Nazajutrz. — Cóż takiego zatem ukrywasz? — spytał rzecznik. — Powiedz mi, ekscelencjo, potrzebowałeś magików, żeby się dowiedzieć o moim przybyciu? Rzecznik żachnął się, słysząc pytanie, złość rysowała mu się na twarzy ostrymi liniami. Fayed ledwo dostrzegalnie machnął i dostałem odpowiedź, spokojną, bez cienia urazy. — Hamada to forteca, która nie potrzebuje murów. Wydmy można pokonać jedynie karawaną. I bądź spokojny, wszyscy, którzy przemierzają solne szlaki są znani w pałacu, zanim jeszcze ujrzą samo miasto. Znamy ich nazwiska, wiemy, czym się zajmują i co przewożą z dokładnością do ostatniej figi w torbie przy siodle. — A zatem skoro wiedzieliście o moim przybyciu, to zapewne wiedzieliście też, kto towarzyszył mi w drodze — rzekłem. Marco Onstantos Evenaline z Domu Gold, Derywaty—wy Kupieckie Południe. Florencki bankier. — Czeka u twych drzwi, kalifie. Co go tu sprowadza? Kolejny ruch ręki kalifa uciszył obiekcje rzecznika. Kiedy komuś nie zależy na zachowaniu tajemnicy przed innymi, to znak, że jest się w kłopotach. — Roszczenie wynikłe z umowy. Nasza spłata starego długu, który zatonął u wybrzeży Wyspy Korsarza. Chociaż Florentczycy mieli na pokładzie swoich przedstawicieli i wzięli pieniądze pod swoją opiekę, twierdzą, że w świetle zawartej umowy, oficjalnej zapłaty można było dokonać dopiero po zadokowamu w Porcie Vito. — Interesujące — powiedziałem. — I chociaż jego wizyta nie jest ani mile widziana, ani nie dążyliście do niej, to nie szczędzicie mu ochrony i dyplomatycznych przywilejów przysługujących prawem imperium klanom. — Tak. — Te stare umowy mogą pozwolić mu na ukrycie jednej czy dwóch fig przy siodle... Być może zechcielibyście go tu przywołać, a ja pokazałbym, co mam w ręce... Rzecznik nie miał na to odpowiedzi. Zapadła długa cisza, słychać było tylko szum piór, gdy Ibn Fayed podejmował decyzję. Kiwnął niemal niezauważalnie. — Zostanie wezwany. Nasza audiencja okazała się mniej prywatna, niż mi to obiecano, jako że więcej rozkazów nie wydano, a jednak mogłem się założyć, że właśnie je spełniano. — Ciekawy kot, ekscelencjo. — Towarzyskie pogaduszki nie są moją najmocniejszą stroną, ale nie mogliśmy się tak na siebie gapić w milczeniu przez następne dziesięć minut w oczekiwaniu na Marco. — Lampart — wyjaśnił rzecznik. — Ze środka. Kolejna przerwa. Naprawdę nie jestem dobry w czczej paplaninie. — Więc niszczycie wszystkie dzieła Budowniczych? Ciekawi mnie, jaki jest tego powód. — To żadna tajemnica. — Mimo to rzecznik wyglądał na zakłopotanego. — Od blisko roku orędzie

kalifa odczytuje się po modlitwach w całej Libie. Pod koniec Świętego Miesiąca nowa mądrość objawiła mu się we śnie. W Dniu Tysiąca Słońc świt nastał tak jasny, że wielu z naszych przodków, którzy umarli tamtego dnia, nie było w stanie dojrzeć drogi do raju. Szukali mroku ich maszyn, by schować się przed bezbożnym światłem. Ale zostali w nich uwięzieni, niczym dżinowie, nawiedzający relikty własnej przeszłości. Robimy to z litości. Rozbijamy ich więzienia i uwalniamy ich, by mogli wznieść się po swoją nagrodę. Mówił to z głębokim przekonaniem. Nie wiedziałem, czy naprawdę w to wierzył, czy tylko był tak doskonałym aktorem. — Miejmy nadzieję, że te uwięzione dusze pojmują ogrom łaski, którą ich tak hojnie obdarzacie — rzekłem. — A czyj to był pomysł? Kolejny plan rodem z Materny? — Mój. — Ibn Fayed zarościł sobie pretensje ze swojego tronu, zaciskając pięści. Jakiś pusty dźwięk dobiegł nas z oddali, potem znowu i jeszcze raz. Rzuciłem okiem za siebie na koniec jedwabnego chodnika i zobaczyłem, jak otwierają się drzwi. Marco Onstantos Evenaline przekroczył próg, jak zwykle przyodziany w czerń, z kapeluszem w ręku. Zapewne wyłuskano go z kolejki krótko po tym, jak go minęliśmy i posłano w nasze ślady. Wszyscy obserwowaliśmy jego powolne pokonywanie długiego odcinka sali. Ibn Fayed naprawdę miał salę tronową jak cholera. Przyszło mi do głowy, że zmieściłaby się w niej spora część Upiornego, a już na pewno całe wioski Gutting i Mały Gutting. Marco wreszcie zrównał się ze mną. Po raz pierwszy odkąd się poznaliśmy, wyglądał na zadowolonego. Brak kufra zmienił go: zdawał się wyższy, dumniejszy. — Ibn Fayed, Kalif Liby, Pan Trzech Królestw, Dawca Wody wita Marco Onstantosa Evenaline z Domu Gold, Derywatywy Kupieckie Południe w swoich skromnych progach. — I powinien — odparł Marco. — Chociaż uprzejmościami nie zasłoni się przed konsekwencjami swoich czynów. — Jak śmiesz! — Może rzecznik mówił w niezrozumiałym języku, ale natężenie i ton jego głosu dobyło dziesięć zakrzywionych ostrzy z pochew imperialnej straży. — Sięgasz po tak ostre słowa z powodu nieuregulowanego długu, Marco? — Starałem się zignorować błyszczącą stal oddaloną ode mnie o stopę z mojej lewej strony. Straż wliczyła mnie w tę obelgę. — Z tego, co widzę kalif nie będzie robił trudności? — Nie powiodłem ręką po wielkim bogactwie, które nas otaczało, w obawie, że ktoś mógłby mi ją odrąbać. — Jorgu z Renaru, tarzasz się w swojej ignorancji, jak Świnia w błocie. Uraduje mnie twój widok na stosie. — Marco! Myślałem, że jesteśmy przyjaciółmi? — Próbowałem się nie uśmiechać, ale zawsze byłem kiepskim aktorem. Odwrócił ode mnie wzrok w stronę tronu. — Ibn Fayedzie, zostałeś skazany na śmierć. Hamada została skonfiskowana. W piersi Marco natychmiast pojawiły się długie, stalowe bełty, wystające pod różnym kątem. Zabrało mi chwilę, by się zorientować, że to były pociski i że zostały wystrzelone z jakichś ponadprzeciętnie dużych kusz ukrytych gdzieś na galeriach nad nami. Marco postąpił chwiejnie pół kroku naprzód i wzniósł ręce ku górze. — Umieraj. Stawy zachrobotały, gdy formował pięść. Pomyślałem o tamtym skorpionie na Wzgórzach. Na uderzenie serca zahipnotyzował nas wszystkich, stał tam nadziany na bełty, jego kapelusz obracał się na swoim rondzie u jego stóp. Pięść uderzyła w otwartą dłoń. I nic. Chociaż na ułamek zrobiło się nieco jaśniej, jak gdyby słońce wyjrzało zza chmur. Marco uderzył w dłoń po raz drugi. — Nie! — Omiótł nas dzikim spojrzeniem, popatrzył na trzonki wystające z piersi i padł. — To skrywasz w dłoni? — spytał rzecznik. — Szaleńca? — Ibn Fayedzie, wyjrzyj przez okno. — Wskazałem zachód. Klaśnięcie posłało jednego ze strażników pędem do okna. Mężczyzna pociągnął za ukryty sznur i okiennice otwarły się, a do pomieszczenia wpadł oślepiający blask. Dłuższą chwilę staliśmy, mrużąc oczy w słońcu pustyni, próbując dojrzeć coś w jasności zewnętrznego świata. I zobaczyliśmy: unoszącą się nad wydmami, szalejącą kolumnę oranżu i czerni,

ognia przeplatanego nocą, buchającego piekłem, rozrastającego się w grzyb nad piaskami, a ponad tym wszystkim, niemożliwie wysoko, nabrzmiewała biała aureola chmur, pozostawiająca płomienie daleko w tyle. Poparzona połowa mojej twarzy pulsowała ciepłem, gorączką na granicy bólu, światło wypełniało moje oko i tworzyło nowy twór z płomiennej chmury, przydając jej eterycznego piękna i aspektu wrót czy szczeliny w świecie, otwierającej się w coś, co mogłoby być zarówno niebem jak i piekłem. — Dwa dni jazdy na grzbiecie wielbłąda zabrałaby ci podróż do miejsca wybuchu — powiedziałem. — Nie rozumiem. — Ibn Fayed poderwał się z tronu. — Każ tu wnieść kufer Marco. Kalif skinął. Rzecznik wydał rozkaz. Tym razem nie czuliśmy potrzeby oddawania się pogaduszkom w oczekiwaniu. Eksplozja wymagała, by na nią patrzeć. Nikt się nie odzywał. Nawet służący opuścili wachlarze i wpatrywali się za okno. Po pięciu minutach ujrzeliśmy, jak wydmy podnoszą się, piasek wystrzela w powietrze, jedna góra po drugiej, bum, bum, bum, szybciej od strzały wypuszczonej z łuku. Uderzył w nas dźwięk — jego ściana była tak potężna, że wyrwała okiennice z zawiasów i pozostawiła na każdym calu marmurowej posadzki piasek na szerokość palca. Głębokie dudnienie, które nastąpiło chwilę po tym, ciągnęło się całe wieki. Niosło strach. Qalasadi i Yusuf wpadli przez wielkie drzwi, a za nimi sześciu strażników z kufrem Marco. Jeśli pukali, nie słyszeliśmy ich. Postawili kufer przy ciele Marco. — Sprawdziliście to? — Rzecznik wskazał na kufer. — Tak — potwierdził Qalasadi. — Nie ma możliwości, by magia Budowniczych przeszła przez wrota i pieczęcie umieszczone na tym pałacu. — To nie... — ugryzłem się w język i poklepałem w pierś. Nie ma! Pierścień zniknął. — Jak u licha... — Przeciąłem rzemień, zanim wyszliśmy z Materny — wyjaśnił Yusuf. — Kalal został, by go podnieść z podłogi. — Gratuluję zwinnych palców, bracie Yusufie. Nie miałem cię za złodzieja. — Myśl, że trzymał ostrze przy mojej szyi, wytrącała mnie z równowagi, ale przypuszczałem, że zarzucili mi pętlę na szyję w chwili, gdy postawiłem stopę na nabrzeżu w porcie w Kutcie. — W kradzieży chodzi o wyczucie czasu, Jorg, a czas można obliczyć. — Nie wydawał się speszony. Przypomniałem sobie dzwon wybijający godzinę, gdy opuszczaliśmy wieżę. Odciągnął moją uwagę, zagłuszył inne zmysły, brzęk pierścienia uderzającego w posadzkę. — Poza tym — ciągnął Yusuf — odkryto by go i odebrano ci przy wejściu do pałacu, co postawiłoby cię w bardzo niekorzystnej sytuacji. Przyjaciel nie mógłby pozwolić na coś takiego względem innego przyjaciela. Wzruszyłem ramionami. Niewiele więcej mogłem zrobić. Przynajmniej nie zauważyli mojej broni. Być może mówiąc o dziełach Budowniczych, mieli na myśli te, które bardziej opierają się na magii niż mechanice. Takie, w których więzi się piorun w metalowych żyłach. — Otworzyć kufer. — Ibn Fayed wrócił na tron. Jego wzrok przeskakiwał z okna na kufer, z kufra na okno. Qalasadi uklęknął, otworzył zasuwki, posłużył się magią, by otworzyć zamek — dobrze wiedziałem, że jest bardzo trudny — i odrzucił pokrywę. — Piasek? — Kalif nachylił się. Pustynia nauczyła mnie wielu rzeczy. Dwie z nich dotyczyły Marco. Pustynia to spokojne miejsce, lecz nie ciche. Zawsze słychać wiatr, syk piachu, stąpanie stóp, skargi wielbłądów. Ale to też miejsce, gdzie można człowieka usłyszeć i gdzie człowiek może słuchać. Kiedy ja słuchałem Marco, zauważyłem, że brzęczy, skrzypi i tyka. Wszystkie te dźwięki istniały na krawędzi słyszalności, ale gdy już raz się je podchwyciło, można je było usłyszeć w dowolnym momencie ciszy, zwłaszcza gdy musiał się wysilić, słyszałem to wyraźniej. To brzęczenie, jak trybiki w moim zegarku. Odkrywszy tę osobliwość, zacząłem przypatrywać się mojemu towarzyszowi. Marco Onstantos Evenaline — biały człowiek w czarnym odzieniu, który uniknął poparzeń słonecznych. Pocił się, ale nie opadał z sił. Sprawiał wrażenie człowieka, który, nie licząc surowości ksiąg, wyjątkowo nie pasował do branży zasadzającej się na przyjaznych uściskach dłoni i bratania się.

Drugiej rzeczy nauczyłem się nocą, obserwując nieskończoność gwiazd. Zauważyłem, że migoczą. Oczywiście, nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Gwiazdy migoczą. Ale w środku nocy, gdy piaski wokół nas ochłodziły się, a zimne powietrze kazało mi szczelniej okryć się kocami, miałem wrażenie, że gwiazdy nad wielbłądem Marco migoczą za bardzo. I przypomniałem sobie to upalne rozedrgane powietrze, które widziałem na Wzgórzach Iberico, tę mgiełkę widoczną tylko dla mojego oka otoczonego oparzelizną zostawioną mi przez Goga w podzięce. Tę mgiełkę widzianą wewnętrznym okiem. Mgiełkę ostrzegającą przed tajemnym ogniem. Tydzień później, znów głęboką nocą, dwa dni drogi od Hamady, podniosłem się z posłania. Ha'tari przyzwyczaili się do ludzi oddalających się od karawany za potrzebą. Na Przedpolach mieliśmy do tego celu wykopany rów, który oszczędzał nam kluczenia między szczelinami i potworności, które się w nich czaiły, ale na pustyni można było znaleźć ustronne miejsce pośród wydm. Dużo rzadziej zdarzało się, by ktoś wyprowadzał na piaski swojego wielbłąda. A ja nawet nie wyprowadzałem swojego, tylko Marco. Może brali mnie za chłystka z miasta, zbyt długo pozbawionego towarzystwa kobiet, by móc się oprzeć pokusie podrygującego wielbłądziego tyłka. A może myśleli, że chciałem okraść bankiera. Tak czy owak, żaden z nich go nie lubił, za to lubili moje złoto. Nie szedłem daleko. W zagłębieniu między dwoma bladymi w świetle księżyca wydmami, wytargałem kufer z grzbietu wielbłąda i zabrałem się za rozpracowywanie wymyślnych zamków z pomocą maleńkich wytrychów, które zachowałem z czasów spędzonych z braćmi. Gdy w drodze trzeba otworzyć jakiś zamek, w zupełności wystarcza do tego mało wyrafinowana siekiera, ale mnie zamki zawsze fascynowały i nauczyłem się paru technik od towarzyszy, którzy zeszli na złą ścieżkę w mniej burzliwy sposób niż ja. Pracowałem z osłoną przeciwpiaskową na twarzy, polegając tylko na dotyku. Po pewnym czasie udało mi się otworzyć zamki. Wykopałem w piasku grób, w zasadzie to zrobiłem wgłębienie — kopanie dołu na wydmach przypominana kopanie w wodzie. Z wielkim wysiłkiem udało mi się przewrócić kufer na bok. Pierścień powiedział mi wyraźnie, że do wykreowania obrazu Michaela potrzebna była tylko część mechanizmu leżącego przede mną. Musiałem się nagłowić nad ciężarem reszty i posykiwaniem ukrytego wewnątrz ognia. Domyślałem się, że zawartość bez trudu oddzieli się od opakowania. Żadna pradawna ręka nie obiła skrzyni skórą rekina, środek nie został wyłożony drewnem. Marco zapewne chciał mieć możliwość łatwej wymiany obudowy, gdyby pojawiła się konieczność przepakowania ładunku. Stojąc z boku podniosłem pokrywę i przewróciłem skrzynię tak, by jej zawartość wpadła do dołu... Właściwie do zagłębienia. Musiałem jeszcze trochę pomajstrować, użyć czubka mojego noża w dwóch miejscach, popotrząsać i postękać, czym wzbudziłem niepokój wielbłąda Marco, i wkrótce skrzynia uwolniła się od zawartości. Użyłem skradzionego talerza do zasypywania prostokątnego bloku srebrnej stali i plasteku. Maszyna zahuczała raz w tym czasie, a potem zamilkła. Gdy już góra piachu przykryła urządzenie, skoncentrowałem się na wypełnianiu skrzyni. Półgodziny później, spocony i z zaschniętym gardłem, mało się nie zabiłem, targając cholerstwo z powrotem na grzbiet wielbłąda. — Skąd wiedziałeś, że duchy Budowniczych po prostu nie wysadzą mechanizmu w powietrze, gdy go zakopywałeś? — spytał Qalasadi. — Skąd mogli wiedzieć, co się działo? Poza tym takie urządzenia mają nieskończoną wartość — nie da się ich odtworzyć. Zniszczyliby je tylko wtedy, gdyby cała nadzieja na jego odzyskanie przepadła — odparłem. — Dlaczego mieliby pozwolić bankierowi na zdetonowanie ładunku, jeśli nie był na tyle blisko pałacu, by zniszczyć Ibn Fayeda? — spytał Yusuf. Nie miałem pewności, żeby mu na to pozwolili. Wszystko wskazuje jednak na to, że duchy Budowniczych widzą mniej, niż nam się to wydaje, zwłaszcza na pustyni i tam, gdzie ich dzieła przeznaczono do zniszczenia. Musieli ufać Marco, że będzie działał w ich interesie. Nawet jeśli wiedzieli, gdzie leży urządzenie, nie mogli z całą pewnością stwierdzić, że kalif nie znajdował się w promieniu rażenia. A może spodziewali się, że siła wybuchu będzie bardziej porażająca. — Bardziej? — Rzecznik wziął głęboki wdech. Wzruszyłem ramionami. W każdym razie Marco nie musiał wnosić skrzyni do sali tronowej, by spełniła swoje zadanie, a nawet do pałacu. Mógł zniszczyć Hamadę z odległości mili z pustyni. To, czy jego popis przed tronem był z

instrukcji Budowniczych, czy też sądził, że to najwłaściwszy sposób na zejście z tego świata, nie wiem. — Budowniczowie rzucili swoje słońca z jednej strony świata na drugą na językach ognia, a tam gdzie paliły, całe kraje obrócone zostały w popiół — rzekł Qalasadi. — Dlaczego wybrali samotnego bankiera, by taszczył tę broń tu na wielbłądzie? — Po tysiącu latach nie zostało wiele, co wciąż działa. — Zamknąłem skrzynię i usiadłem na pokrywie. — Rakiety i najwspanialsze z ich broni są zużyte, do niczego się nie nadają. Jedynie spusty pozostały nienaruszone... iskry, powiedzmy, które rozpalają słońca. Te muszą być przeniesione do miasta, które ma zostać zniszczone. — I to jest ich zemsta za moje... — Ibn Fayed wyglądał na starego, ręce mu się trzęsły. — Byłem zbyt dumny. Dla dobra mojego ludu będę... — Może i postawiłeś się na czele kolejki, kalifie, ale sądzę, że w tym chodzi o coś więcej. Michael — tak się nazywał. Być może nie przypadkiem nosi to samo imię, co archanioł, przywódca boskich armii. Budowniczowie mają większe zmartwienia, niż jeden pustynny władca niszczący każdą maszynę, którą uda mu się znaleźć nad wydmami. Niektórzy z nich planują zabić nas wszystkich. Hamada miała być tylko demonstracją. Modelem do powielenia. — Mieliśmy szczęście, że przybyłeś na nasze ziemie właśnie teraz, królu Jorgu. Qalasadi skinął głową. — Czy to rzeczywiście był łut szczęścia, magiku? — Chciałem zajrzeć mu w oczy, ale nie podniósł wzroku. — Wiedziałeś, że duchy Budowniczych szykują się do ataku. Myślałeś, że byłem w to zamieszany... a mimo to wpuściłeś mnie do pałacu kalifa. Bez broni, fakt. Być może jakaś inna dłoń wskazywała mi drogę, pracując nad tym wyczuciem czasu, z którego wszyscy jesteście tak dumni... — Zastanawiałem się, czy Fexler nie zagrał mną, nie popychał tu i tam po planszy niemal niewyczuwalnymi ruchami, a od czasu do czasu błysk czerwonego światła migał w stalowym pierścieniu? Czy to on spowalniał bądź przyspieszał Marco tak, byśmy dotarli do Port Abus razem? Czy byłem jakimś reprezentantem Fexlera w grze przeciwko Michaelowi... całej jego frakcji? — Wyjaśnij mi — poprosił Ibn Fayed — dlaczego ten zamachowiec ryzykowałby tak wiele, tylko po to, by powiedzieć mi, co myśli, nim wszyscy zginiemy? Gdyby moi łucznicy trafili go od razu w serce, zginąłby, zanim zdołałby uruchomić... — Jego wzrok powędrował za okna. — To. — Nie sądzę, żeby istniało ryzyko niepowodzenia jego misji — odparłem. — Przecież zginął chwilę po tym — powiedział Ibn Fayed. Jego bystre oczy błyskały spod siwych i krzaczastych brwi. — Ależ on wcale nie zginął — rzekłem. — Prawda, Marco? Jego głowa podniosła się z trzaskiem z szokującą prędkością, niczym prostujący się kawałek napiętego metalu. W oczach płonęła mu żądza mordu. — W zasadzie to daleko mi do przekonania, by kiedykolwiek był żywy. — Zrobiłem krok w tył, ale nie sięgnąłem po miecz na wypadek, gdyby nadgorliwi łucznicy chcieli i moją pierś naszpikować bełtami. Marco stanął na nogi po kilku szarpanych ruchach. Wyciągnął bełty z ciała i rzucił je na posadzkę, umazane krwią, ale nie ociekające nią. Straż znów dobyła mieczy. — Chciałeś tylko usłyszeć, jak zostałeś wystrychnięty na dudka, prawda Marco? Zanim znajdziesz odpowiedni moment, by skończyć choć tę część zadania? Zignorował mnie i skoczył do kalifa, nie zważając na straż blokującą mu dostęp. Ostrza ich mieczy błyskały w ruchu, stopy szurały po zapiaszczonej posadzce, krew tryskała, kawałki ciała latały, a Marco zbliżył się na odległość jarda od Ibn Fayeda, zanim straż zdołała przykuć go do ziemi. Marco walczył z tą samą prędkością, którą zaprezentował, gdy podnosił głowę, jego palce rozdzierały mięśnie i tłuszcz, rzucał dorosłymi ludźmi, jakby byli mniej niż dziećmi. Ciosy, które padały na niego, poszatkowały jego czarne odzienie, ale pod czerwonym mięsem ciała połyskiwał metal, miedź i srebrna stal. Jego ruchom towarzyszyły brzęki i zgrzyty przebijające się przez krzyki, uderzenia stali i lamparcie wycie. Suche trzaski, gdy palce zaciskały się na szyjach z nieubłaganą siłą imadła. Ludzie ginęli. Marco poczuł się pewniej. Ibn Fayed i jego rzecznik spróbowali schronić się za tronem, gdy Marco wspiął się na trzeci stopień; krew ściekała na kamień cienką strużką. Ranni strażnicy trzymali go kurczowo za obie nogi, inni rąbali, jakby był drzewem. Przed samym tronem lampart i jego opiekun zawahali się. Wcześniej kot napinał łańcuch gotów do ataku. Teraz wycofał się, położył uszy po sobie. Rozsądna bestia. Do sali wpadali kolejni strażnicy, ale jak wszystko, to była kwestia wyczucia czasu. Marco miał go wystarczająco dużo dla swojego celu, a oni mieli go za mało. Zabiłby kalifa, zanim zdołaliby go

powstrzymać. Wspiąłem się na trzy stopnie, ostrożnie stawiając nogi między ścielącym się trupem i wyciągnąłem spod szaty broń. Wymierzyłem lufę w jego bladą czaszkę i posłałem cztery kule przez metalową obudowę w mechanizm, który służył mu za mózg. Padł w drgawkach pomiędzy martwych i rannych, gdy wybrzmiał odgłos ostatniego wystrzału. Uniosłem broń. — Stara technologia. — Skierowałem ją na Marco. — Nowa technologia. Chyba musisz popracować nad tymi pieczęciami, Qalasadi. — Okręciłem broń wokół palca i złapałem w dłoń, prezentując ją Ibn Fayedowi. — Oto, kalifie, co mam w ręku.

36 Pięć lat wcześniej Ibn Fayed kazał postawić srebrny tron na stopniu poniżej szczytu podwyższenia i kiedy wróciłem na dwór, czysty i odświeżony, odziany w jedwabie i ciężki, złoty łańcuch, poprosił, bym usiadł. — Smutne to czasy, gdy duchy naszych przodków wyciągają ręce po nasze życie. — Mówił teraz bezpośrednio do mnie, powoli dobierając słowa, jak gdyby łowił je z zakamarków pamięci. — Duchy nie są jednomyślne. Toczą między sobą pewnego rodzaju wojnę, głęboko na poziomie maszyn. Ale niewielu Budowniczych, jeśli w ogóle którykolwiek, ma pokojowe intencje wobec nas. Nawet nasi wybawcy zrobiliby z nas niewolników — rzekłem. — Zatem przyłączysz się do mnie? By wydobyć i zniszczyć wszystko, co uda nam się znaleźć? Zapoczątkować nową erę, wolną od duchów przeszłości? — W głosie Ibn Fayeda więcej było ciekawości niż entuzjazmu. — Pewien mędrzec powiedział mi kiedyś, że historia nie powstrzyma nas przed popełnieniem tych samych błędów, ale przynajmniej sprawi, że robiąc to, poczujemy palący wstyd. — Przypomniałem sobie uśmiech Lundista, gdy to mówił — było w nim tyle samo smutku, co rozbawienia. — Czy będziesz przekonywał do swojej sprawy na Zgromadzeniu, Ibn Fayedzie? — Samo uczestniczenie w nim wydaje się nierozsądne. Duchy nie mogłyby wymarzyć sobie lepszego miejsca, by obrócić nas w pył. Czy możemy polegać na Straży Gildenu, że uniemożliwi ich wysłannikom pokroju bankiera zbliżenie się do Bramy Gildenu? Złożyłem dłonie na wysokości ust, by ukryć wzbierający we mnie śmiech. — Kalifie, dałbym głowę, że ostatni cesarz, wszyscy jego poprzednicy i każde Zgromadzenie od czasów namiestnictwa mieli pod sobą urządzenie dużo potężniejsze niż to, które Marco niósł do Hamady. Duchy Budowniczych chcą mieć pewność, że mogą położyć kres imperium, kiedy przyjdzie im na to ochota. To, że jeszcze tego nie zrobiły, oznacza, że frakcja Michaela nie ma jeszcze takiej siły między braćmi, ani swobodnego dostępu do urządzeń, które sterują tą bronią. Jeśli duchy kiedykolwiek zjednoczą się w stopniu wystarczającym, by zniszczyć Vyene, wtedy nigdzie nie będzie bezpiecznie. Misja Marco nie powiodła się, bo miał pecha i dlatego, że inne duchy zainterweniowały. — Byłem teraz pewien, że to Fexler stał za moim spotkaniem z bankierem, nakręcanym żołnierzykiem, czy czym tam u diabła Marco był. — A jak zamierzasz głosować na Zgromadzeniu, Jorgu? — zapytał Ibn Fayed, przez grzeczność sugerując, że jeden samotny głos może mieć znaczenie. — Na siebie, rzecz jasna. — Uśmiechnąłem się szeroko, sztywna bliznowata tkanka zmarszczyła się. — A ty, kalifie? — Orrin ze Strzały to dobry człowiek — odparł. — Być może nadszedł czas na kogoś takiego. — Cesarz nie będzie cię drażnił? Nie wolisz władać pustynią wolną ręką? Ibn Fayed potrząsnął głową śmiejąc się przy tym sarkastycznie. — Żyję na samych rubieżach Świętego Imperium. Na południu, tak daleko jak Vyene, rządzi inny cesarz, Cerańczyk. Jego włości — rozległe jak nasze Rozbite Imperium w czasach swojej największej świetności — sięgają moich granic. Już niedługo, może nie za mojego życia, ale na pewno zanim mój wnuk obejmie ten tron, Ceranie i ich sprzymierzeńcy wyjdą z pustyni i pochłoną Libę w całości. Chyba że w Vyene koronę dostanie ktoś, kto zdoła odbudować naszą potęgę. Spędziłem miesiąc w mieście na pustyni. O jego mieszkańcach nauczyłem się tyle, ile się dało. Przez kilka tygodni zgłębiałem wiedzę w Maternie, nawet pomogłem im trochę w składaniu drzwi do kupy. Qalasadi zwrócił mi pierścień z zastrzeżeniem, że nigdy nie pojawi się w pałacu i że opuści Libę razem ze mną. Pewnego wieczora siedziałem w wieży Materny, sam, w komnacie na piętrze za drzwiami oznaczonymi „ypsylon”. Prosta, gliniana lampa oświetlała leżącą przede mną księgę pełną równań. Mam głowę do matematyki, ale nie mam do niej serca. Widziałem kiedyś, jak wzór wywołał łzy w oczach Kalala samą swoją elegancją i pięknem symetrii. Rozumiałem ten wzór, przynajmniej tak mi się wydawało, ale we mnie nie wywołał żadnej reakcji. Jakąkolwiek poezję skrywają takie rzeczy, ja pozostaję na nią głuchy.

Na stole obok książki leżał pierścień — błyszczący i bezwładny od czasu wybuchu, a może od czasu interwencji Qalasadiego, chociaż twierdził, że nic z nim nie robił. Ziewnąłem i zatrzasnąłem księgę z taką siłą, że płomień lampy podskoczył i zadrżał, a pierścień wprawiony w ruch obracał się niczym rzucona moneta w ostatnim obrocie. Jednak w przeciwieństwie do monety, pierścień nie przestawał się kręcić. Patrzyłem nań zahipnotyzowany. — Jorg? — Podobizna Fexlera rozbłysła nad pierścieniem, jak zwykle w lekko matowych odcieniach bieli. Jeśli Budowniczowie postawili przed sobą zadanie odtworzenia duchów z opowieści dla dzieci, to lepiej nie mogli się z niego wywiązać. — A kto pyta? Skupił się na mnie, kiedy przemówiłem. Obraz zaczął się wyostrzać. — Nie widzisz mnie? — Widzę. — Więc mnie poznajesz. Fexler Brews. Położyłem dłoń na księdze. — Piszą tu, że przepowiednie mogą się różnić od prawdy. Im bardziej odległa przyszłość, której dotyczy, tym większe rozbieżności. Oczywiście, mnóstwo tu statystyki i ograniczeń, ale przekaz jest wystarczająco jasny. Jesteś przepowiednią. Nie sądzą, żebyś miał jeszcze cokolwiek wspólnego z tym człowiekiem, którego śmierci byłem świadkiem. — Nieprawda — powiedział Fexler. — Mam oryginalne dane. Nie muszę polegać na blaknących wspomnieniach. Fexler Brews wciąż żyje we mnie, tak prawdziwy i tak wyraźny jak zawsze. Patrzyłem nań i kręciłem głową. Cienie tańczyły wszędzie tylko nie wokół niego. Na mnie, na ścianach, suficie, jedynie Fexler był stały, oświetlony własnym światłem. — Nie możesz się rozwijać, jeśli ciągle określa cię ten sam zbiór zastygłych w bezruchu chwil, do których wciąż powracasz. Więc albo jesteś Fexlerem i jak on, jesteś martwy. Albo żyjesz, ale jesteś kimś innym. Czymś innym. — Jesteś pewien, że mówimy o mnie? — Fexler uniósł brew — bardzo po ludzku. — Aa... — Dźwięk zacisnął się na mnie niczym stalowe szczęki. Najgorsze pułapki to te, które sami na siebie zastawiamy. Tyle lat, a wystarczyło takie nic, taka plątanina liczb, by pokazać mi, czym byłem. Na palcach jednej ręki mogłem policzyć moje prywatne pasyjne misteria, które przybijały mnie do krzyża mojej własnej przeszłości. Powóz i ciernie. Młot i płonący Sędzia. Biskup. Nóż ojca sterczący z mojej piersi. I jeszcze to przy biodrze, w miedzianej szkatułce. — Wolałem cię wcześniej, Fexlerze. Po co przychodzisz? — Poznać twoje plany — odparł. — Nie obserwujesz mnie na tyle, by je znać? — Byłem... zajęty. Gdzie indziej. — Vyene mnie wzywa — powiedziałem. — Zamierzam popłynąć do Mazeno, a stamtąd podróżować ubitą drogą do Bramy Gildenu. Zakładam, że podróż powrotna będzie szybsza od tej, która mnie tu przywiodła. Poza tym, mam takie wspomnienie ze snu w gorączce, w którym prosisz mnie, bym tam się udał. Coś o tronie i moim pierścieniu, którego nazywałeś jakoś inaczej. Pierścieniem kontroli? Czy to prawdziwe wspomnienie? — Owszem, ale nie będę o tym mówił teraz. Możliwe, że inni słuchają. Jedź do Vyene — to będzie dobra szkoła. Odchyliłem się w krześle, powiodłem okiem po księgach gęsto poustawianych na półkach od podłogi po sam sufit. Tyle wiedzy. — Ci matemagicy nie ustają w wysiłkach, by nas od nowa ucywilizować, prawda, Fexler? Orędują za początkiem nowego porozumienia, byśmy mogli naprawić to, co stworzyli Budowniczowie. — Za jednym z takich początków. — Skinął głową. — Przejrzałem to, co zostało z twoich czasów. Prawie nic wtedy nie zapisywano... — Zapisywano w maszynach, w pamięci. Po prostu brakuje ci narzędzi, by to odczytać. — Fexler rozejrzał się po księgach, jakby potrzebował oczu, by je zobaczyć. Zapewne jedna z wielu jego sztuczek. — Przejrzałem te skrawki i nigdzie nie natknąłem się na wzmiankę o niebie i piekle, o życiu po śmierci, kościele, meczecie czy innym miejscu czci. Fexler spojrzał na mnie z góry, unosząc się w powietrzu stopę nad biurkiem. Jego głowa niemal dotykała sufitu.

— Niewielu spośród nas zaprzątało sobie głowy religią. Mieliśmy odpowiedzi, które nie wymagały wiary. — Ale ja rozmawiałem z aniołem. — Zmarszczyłem brwi. — Przynajmniej tak mi się wydaje. Za to jestem absolutnie pewien, że zawędrowałem aż do krainy umarłych, ścigając szczątki ludzkich dusz. Jak możesz... — Jak na takiego bystrego młodzieńca, bywasz bardzo głupi, Jorg. — Coś w jego głosie niosło słabe echo tego anioła, ponadczasowego, tolerancyjnego. — Co? — Zbyt głośno. Moja złość nigdy nie jest dalej ode mnie niż na chwilę. Robi ze mnie idiotę częściej, niż mam tego świadomość. — Naszym największym dziełem była zmiana roli obserwatora. Przekazaliśmy moc ludziom, bezpośrednio w ich ręce. Jak się okazało, ta moc była zbyt wielka. Jeśli samą siłą woli jeden prawy człowiek może wywołać ogień z niczego, dzielić wody, kruszyć skały, rozkazywać wiatrom, to co wtedy z nieukierunkowaną żądzą i oczekiwaniem milionów? — To... — Oczekujesz życia pozagrobowego, tysiące, miliony wokół oczekują tego samego, tego, co buduje legenda, co głosiła wcześniej i później w udoskonalonej wersji, ewoluując. Tutaj, w tej krainie pośród piasków, wymyślili sobie inny raj i inne ścieżki do niego prowadzące, niektóre mroczne, inne jasne. Wszystko to jest tylko wymysłem, skonstruowanym ponad rzeczywistością, w której żyli moi ludzie. Cokolwiek czekało człowieka po śmierci w tamtych czasach, nie zostało wspomniane w naszych obliczeniach. Nasi kapłani, jeśli już znajdowali kogoś, kto chciał słuchać, opisywali coś subtelniejszego, głębszego i cudowniejszego niż ta mieszanina średniowiecznych przesądów, na której buduje twój rodzaj. — My to stworzyliśmy? — Wydawało mi się to mało prawdopodobne. — My stworzyliśmy niebo i piekło? — O tak. Jeśli wasi kapłani kiedykolwiek odkryją moc, jaka leży na wyciągnięcie ich ręki, nad wolą ich owieczek... Powiem tak: módl się, żeby to się nigdy nie stało, bo inaczej każde słowo o ogniu i siarce, o ostatecznym sądzie i diabłach z widłami stanie się świętą i obowiązującą prawdą, jak ci się zdaje, dlaczego tak ciężko pracowaliśmy, by podsycać nienawiść Kościoła do „magii” i jej praktyk? Najgorsze było to, że mu wierzyłem. To brzmiało jak prawda. Bez wahania sięgnąłem po księgę analiz matematycznych i trzasnąłem nią w pierścień. Obraz Fexlera rozpływał się niczym plama światła, gdy przykłada się dłoń do otworu, który je rzuca. Są pewne granice prawdy, której mogę wysłuchać za jednym posiedzeniem. Qalasadi i Yusuf odprowadzili mnie do samych obrzeży Hamady. Z Ibn Fayedem pożegnałem się w chłodzie jego sali tronowej, przyjmując podarki złota, diamentów, bursztynu i goździkowej przyprawy na podróż. — Zawsze jest jakiś ból — powiedział kalif, zamykając moją dłoń na przyprawie. Omal czekał z wielbłądami, w sumie dziesięcioma. Trzy z nich, wysokie i białe, podarowane mi przez kalifa w zgodnej opinii wszystkich były wspaniałymi reproduktorami z jeszcze wspanialszym rodowodem. Dla mnie były tak samo narowiste, niezgrabne i śmierdzące, jak wszystkie inne. Oprócz Omala towarzyszyło mi trzech innych poganiaczy i straż złożona z pięciu Ha’tari. — Bezpiecznej podróży, królu Jorgu. — Qalasadi skłonił się z ręką złożoną na brzuchu. — Jeszcze mi się taka nie zdarzyła. Ale kto wie, może ta właśnie taka będzie. — Uśmiechnąłem się i nieco schyliłem głowę. — Następnym razem przyjedziesz do mnie, poznasz moją żonę i zobaczysz, przez co ja musiałem przejść — powiedział Yusuf z uśmiechem, jego oczy błyszczały. — Następnym razem na pewno. — Odwróciłem się z zamiarem ruszenia w drogę, ale coś mnie powstrzymało. — A książę Strzały? Czy wasze przepowiednie nie każą wam mnie usunąć, bym nie stanął mu na przeszkodzie? — Przez jedną lodowatą chwilę zastanawiałem się, czy dziewięciu towarzyszących mi mężczyzn miało rozkaz zakopać moje ciało w wydmie. Uśmiech Yusufa zrobił się nieco nienaturalny. Rzucił zakłopotane spojrzenie Qalasadiemu. Starszy mężczyzna splótł palce i podparł rękoma podbródek. — Nasze projekcje nie wykazują żadnego znaczącego prawdopodobieństwa, że staniesz na drodze księciu Strzały, królu. Zatem wybawieni jesteśmy od kłopotu zmagania się z problemem wyboru jednego nad wieloma i wielu nad jednym.

— Jeśli przybędzie do Renaru, nie czyń mu trudności, Jorgu. — W głosie Yusufa pobrzmiewała błagalna nuta. — To nie byłoby rozsądne. — Cóż. — Ta nowina wprawiła mnie w konsternację, mimo iż oszczędziła mi konfliktu z matemagikami. — Niech i tak będzie. — I poszedłem dosiąść mojego wielbłąda.

37 Historia Chelli Keres pozostawiła po sobie uczucie kruchości. Powóz skrzypiał jak stawy starca, a wszystko, czego dotknęła, stało się szorstkie, wypłowiałe i suche tak, że mogłoby wyssać wilgoć ze skóry. — Odnajdzie drogę powrotną do Martwego Króla. — Chella odwróciła się od drogi, Kai stał tuż przy niej. — Liczkin podąży szlakiem pęknięć i uskoków, miejsc, gdzie granice między tym światem a królestwem śmierci biegły cienką linią. Będzie podróżować w trumnach, śledzić chorych, unosić się w powietrzu z zarodnikami zarazy, i w końcu zawita na dwór Martwego Króla, w otoczeniu niespokojnych duchów, które pochwyci w drodze. — Powinniśmy ruszać, delegatko. — Kapitan Axtis ze Straży Gildenu poprowadził swoje oddziały milę dalej, podczas gdy nekromanci zajmowali się Keres. Chociaż straż nie była świadoma obecności liczkina, to jednak rozstrajała ona ich, osłabiała morale. Axtisowi spieszno było jechać, zostawić Gottering umarłym. — Zatem ruszajmy. — Chella podciągnęła się z powrotem do powozu. — Woźnico, jedź tak szybko, jak uznasz za stosowne. Powóz szarpnął, zanim jeszcze Kai zdążył zamknąć za sobą drzwi. Złapał się krawędzi ławki, by powstrzymać upadek na kolana Chelli. Ich kołyszące ciała dzieliło dwanaście cali. Krew pulsowała szaleńczo w żyłach jej nadgarstków. Szybkie ręce. Przez moment Chella rozkoszowała się myślą o takiej konfiguracji. Kai odzyskał równowagę i swoje miejsce w tej samej chwili, gdy ona go odepchnęła — obopólna decyzja. Złożyła ręce — ostre paznokcie wbiły jej się w dłonie — i oparła głowę o zagłówek. Zresztą, czego mogłabym chcieć od takiej ładnej blond główki? To niedoprawione mięso. — Będziemy niebawem w Upiornym? — spytał Kai. — Tak. — Znał odpowiedź. Żywi po prostu lubią paplać — pomilczą sobie wystarczająco długo w grobie. Ta sama potrzeba wykrzywiła jej usta, zmuszając ją, by dodała coś jeszcze. Zacisnęła je mocno. — Potem droga prowadzi wzdłuż Dounaju — powiedział Kai. — Widziałaś go już, Chella? — Nie. — Powiadają że jeśli się jest zakochanym, to jego wody sprawiają wrażenie błękitnych. Przed Jorgiem nigdy nie podróżowała, nigdy nie opuszczała Gelleth, nie licząc tej krótkiej wyprawy z Jonholt na górę. Nędzne kilka mil w czasie trzech żyć, ale och, czego ona wtedy nie widziała! Trzy życia spędzone na zagłębianiu się w śmierci, rozwiązywaniu tajemnic, odsuwaniu się od życia, od całego tego bałaganu, rupieci i zatargów. I oto siedziała tu teraz, kolebiąc się w drodze do samego serca imperium, żywa do granic swojego jestestwa, z żołądkiem rozstrojonym szarpaniem powozu i perspektywą tego, co na nią czekało. Nigdy nie wątpiła w geniusz Martwego Króla, aż do chwili, gdy ten ogłosił ją swoją przedstawicielką i wcisnął jej w ręce pięć wyborczych pieczęci. Teraz geniusz oznaczał szaleństwo. W mieście Wendermere kapitan Axtis zarządził postój na posiłek. Straż rozstawiła na łąkach sto pięćdziesiąt koni bitewnych, zwierzęta juczne i wierzchowce ciurów obozowych, żeby mogły się popaść, nie bacząc, kto te łąki uprawiał, ani w jakim celu posiano trawę. Rozlazły ogon kolumny wciąż dochodził, gdy Kai i Chella rozsiedli się przy palenisku w najznamienitszej gospodzie Wendemere. Chella przyglądała się wjeżdżającym wozom płatnerzy, podkuwaczy koni, kaletników i maleńkiemu wozowi szwaczek. Kaia bardziej zajmowały prostytutki, barwny korowód ciągnący się za strażą, dziewczęta na mułach, w otwartych powozach i gigach, w powozie Onsy. Każdej grupie towarzyszył jakiś pokaleczony szubrawiec w roli opiekuna i przewodnika, naganiacza i negocjatora. Chella mogła niemal dostrzec okowy głodu i biedy, które ciągnęły się za złotymi mężczyznami z Vyene. Straż wniosła do izby kielichy i półmiski w wyściełanych aksamitem skrzyniach z wozów towarowych, a każdy opatrzony był cesarskim orłem. Tylko Straż Gildenu mogła usługiwać swoim podopiecznym, Stu czy ich przedstawicielom. Chella zastanawiała się, czy ci wojownicy w lśniących zbrojach potrafili posługiwać się mieczem z taką samą zręcznością, z jaką rozkładali srebrne sztućce. — Co sądzisz o elicie imperium, Kai? Sam służyłeś w armii, prawda?

Kai odsunął kielich od poczerwieniałych od wina ust. Zmarszczył brew spoglądając na mężczyznę stojącego obok w gotowości, by znów go napełnić. — A kto twierdzi, że straż jest elitą? Byle szlachetka posyła do Vyene swojego trzeciego syna, który jest zbyt głupi, by zostać duchownym. Tam każdy z nich tuczy się na łapówkach, które wciska się im jako przecenianym „stróżom”, a co cztery lata wysyła się ich na małą wycieczkę po Stu. Ładna zbroja nie czyni jeszcze wojownikiem. Żaden z obecnych nie okazał oburzenia tą zniewagą, co dobrze o nich świadczyło. — Zapewne prawda leży gdzieś pośrodku — rzekła Chella. — Słyszałam, że straż z Vyene ciężko trenuje. Być może są jak niezahartowana broń. Wyjrzała na zewnątrz przez zniekształcone strugami deszczu okna, ponad dachami domostw, na dym w oddali. Ich prawdziwa ochrona czaiła się gdzieś niedaleko, Thantos, ostrożniejszy od swojej siostry i dużo bardziej niebezpieczny. Ale Keres obdarto ze skóry! Pomimo wina i ciepła bijącego od paleniska Chellę przeszedł lodowaty dreszcz. Gdyby tylko liczkin mogła im powiedzieć, co się stało — poczułaby się lepiej. Problem nazwany to problem ujarzmiony. Do izby wszedł kapitan Axtis, strząsając z siebie chłód i krople deszczu z płaszcza na ramionach. — Powiedz mi, kapitanie — zagadnęła Chella. — Kiedy po raz ostatni wezwano straż do obrony Bramy Gildenu? Kiedy po raz ostatni stanęli na polu walki? — W sześćdziesiątym roku interregnum, delegatko. — W jego głosie nie było ani krzty zawahania. — W bitwie o Równiny Crassis, przeciwko armii Świętego Cesarstwa Rzymskiego fałszywego cesarza Manzala. Pokolenie temu. — Byłeś już wtedy na świecie, Axtis? — Miałem dwa lata, delegatko. A dziś twoją skroń przyprószyła siwizna. Chella zastanawiała się, jak poradzą sobie w starciu z armią umarłych jej pana, ghulami i liczkinami. — Przyszedłem oznajmić, że powinniśmy ruszać w drogę, jeśli mamy w pełnej eskorcie dojechać do Vyene. — Ależ oczywiście, kapitanie. — Chella odłożyła kielich i wstała. Axtis zapewne tylko marzył, by wsadzić ją i Kaia na jedną z tych złotych barek. Pozwolić, by Dounaj poniósł nurtem jego problemy, przekazać odpowiedzialność rzece, a jeśli barka zatonęłaby wraz ze wszystkimi na pokładzie, niska byłaby to cena za utrzymanie Zgromadzenia poza zasięgiem Martwego Króla przez kolejne cztery lata. Powóz toczył się w środku kolumny straży przez lasy i pola, miasta i wsie. Chella przyglądała się krajobrazowi rozkoszując się ciepłem promieni słonecznych od czasu do czasu przebijających się przez deszczowe chmury i wdychała woń wsi, smród farm. Kiedy okrzyk „Honth!” wyrwał ją z zamyślenia, ugryzła się w język, by ból wyostrzył jej zmysły. Życie rzuca więcej zaklęć niż jakikolwiek nekromanta, a ich niebezpieczeństwo zasadza się w ich delikatności. — Ile jeszcze? — zakrzyknęła do woźnicy. — Milę, może dwie. Powóz skrzypiał jeszcze przez kilka minut i zatrzymał się. — To nie może być tu. — Kai otworzył drzwi. Jego oczom ukazały się żywopłoty, za nimi muczące bydło. Fala koni i jeźdźców w złotych zbrojach i Axtis, który zszedł już ze swojego wierzchowca. — Lady Chella, jeden z delegatów... — Zejdź mi z drogi! — Jakiś donośny głos przebił się przez głos kapitana. — Nie możecie mnie powstrzymać. Moja misja jest pokojowa. Axtis trzasnął drzwiami powozu przed Kaiem. — Sir, nie masz tu żadnej władzy! — Axtis użył krzyku, który zwykle rezerwował dla swoich ludzi. — Proponuję, żebyś wrócił do przedniej kolumny. Ktoś zeskoczył z konia. — Przychodzę z dyplomatyczną wizytą, kapitanie. Twoim zadaniem jest ułatwienie takich kontaktów. Jeśli przyjdzie do wymiany ciosów między delegatami, wtedy możesz interweniować. Drzwi powozu załomotały, ktoś szarpnął za klamkę. Kai przesłonił sobą okno, obserwując scenę na zewnątrz.

— To zapewne przedstawiciele z Zatopionych Wysp. Któż inny nadjeżdżałby z zachodu? — Głośne pociągnięcie nosem. — Nie wyczuwam woni Martwego Króla — kogóż tam ukrywasz, kapitanie? Kai otworzył drzwi. I cofnął się, trochę zmuszony do tego, trochę z własnej woli, gdy Jorg Ancrath, przyodziany w czerń i czerwień podróżnej tuniki wparował do środka. — Chella! — Chłopak przywitał ją jednym ze swoich niebezpiecznych uśmiechów, ignorując Kaia. — Jorg. Usiadł na ławce naprzeciw nich, wyciągając nogi w ubłoconych butach, w pełni zrelaksowany. Odgarnął szybkim ruchem ręki długie kosmyki ciemnych włosów na ramiona i wbił w nią wzrok. Rozbawienie tańczyło mu w ostrych rysach twarzy, straszna blizna przypominała o jego krytycznych zawirowaniach. — Tylko dwoje? — Znów ten uśmiech. — Czy to wszyscy żywi, których można wykrzesać z Zatopionych Wysp? Zresztą, Chella, przecież ty nawet nie jesteś Brettanką. Usłyszałbym to w twoim głosie. — To t e n Jorg? — Kai zwrócił się ku niej. — Po prostu Jorg. — Jorg nachylił się, podparł łokcie na kolanach. Na zewnątrz zebrała się straż. — Rzeczywiście wydaje się, że jestem obiektem niezdrowej fascynacji w pewnych kręgach. Zgodzisz się, Chella? — Opuścił rękę na jej czarne spódnice powyżej uda. — Teraz oczywiście jestem żonaty, moja droga, więc musisz wybić sobie z głowy te romanse. — Martwy Król... — Martwy Król też mnie kocha. Tak sądzę — powiedział Jorg, ściskając w palcach jej ciało. — Od lat nie spuszcza ze mnie wzroku. Nasłał swoich sługusów na grób mojego brata. — Odwrócił się do Kaia, nagle. — Wiesz dlaczego? — N... Znów obrócił się ku niej i utkwił w niej wzrok. — On nie wie. A ty? — Nie. — Jakież to musi być dla was frustrujące. — Jorg puścił ją i odchylił się w ławce. Noga paliła ją w miejscu, gdzie jej dotknął. — Jedziemy? Moja kolumna jest niedaleko, czeka na przekroczenie Rhyme’u na moście w Honth. Kai dał znak do wymarszu. — Po tym, co słyszałem, dziwię się, że chcesz jechać w towarzystwie lady Chelli, królu. — Opowiadała ci? Naprawdę? — Jorg znów się nachylił z konspiracyjnym wyrazem twarzy. — Prawdę rzekłszy... Zaraz, przecież ja nawet nie wiem, jak się nazywasz. Wiem, że jesteś z Wysp, w moim powozie mam twojego krajana, z Merssy. Zwą go Gomst. Cieszę się, że Martwy Król wysyła przynajmniej tylu Brettańczyków na Zgromadzenie, co ja. Ale, nazywasz się? — To Kai Summerson — odpowiedziała Chella, chcąc odzyskać jakąś kontrolę nad sytuacją. — Więc dlaczego z nami jedziesz? — Nie mogę po prostu nacieszyć się twoim towarzystwem? Nie mogę zatęsknić za moją panią z bagien? — Jorg powiódł lubieżnym spojrzeniem po jej ciele. Wbrew sobie Chella poczuła, że krew zaczyna jej szybciej krążyć. Ancrath natychmiast to zauważył i uśmiechnął się jeszcze szerzej. — Wyglądasz... inaczej, Chella. Na starszą? Nie odpowiedziała. Przejechali kolejne sto jardów w trzęsącym powozie, nim Jorg znów się odezwał. — Tak naprawdę to nie mogę obmyślić sposobu, jak by tu was łatwo i szybko zabić. Więc żeby chronić przed wami mojego syna, muszę was bacznie obserwować. Gdyby to okazało się niemożliwym, musiałbym oczywiście uciec się do ostatecznego rozwiązania. — Syna? — Chelli trudno było sobie to wyobrazić, choć wyobraźnia wróciła do niej ze zdwojoną siłą, gdy nekromancja w niej wygasła. — Masz syna? Jorg przytaknął. — A jednak. Jeszcze jeden William, żeby jego dziadek mógł być dumny. Chociaż nie wiem, czy Olidan z Ancrath dożył tej radosnej chwili. — Jeśli nie żyje, to ja nic o tym nie wiem. — Był taki czas, że każdą śmierć odbierała jako pofałdowanie na powierzchni wody, a Król Ancrathu na pewno wpadłby z wielkim pluskiem. Teraz jednak, chociaż zyskała nowe spojrzenie na świat żywych, to stała się głucha na to, co działo się w krainie umarłych. Przez Jorga, oczywiście. Powtarzała to sama sobie w nadziei, że w końcu w to uwierzy. Przez

Jorga. Jorg zmarszczył brwi, by zaraz zastąpić srogi wyraz twarzy uśmiechem, który przywdziewał zamiast zbroi. — Nieważne. — Nie mam żadnych planów w stosunku do twojego syna, Jorg — powiedziała Chella. Ten fakt zaskoczył nawet ją samą. — A ty, Kaiu Summersonie? Jesteś dzieciobójcą? — zapytał Jorg. — Nie — odparł ostro urażony takim podejrzeniem. Wydawało jej się śmieszne, że nekromanta reaguje oburzeniem na taką sugestię, ale potem przypomniała sobie, że Kai nie zabił nikogo, odkąd go wzięła. Jeśli ktoś uczy się mrocznych sztuk pośród hord umarłych z Wysp, to morderstwo nie jest już koniecznym warunkiem. — Ja odbierałem życie dzieciom, Kai. Chłopcom, dziewczynkom, nie miało to znaczenia. Jeszcze mniej życie dorosłych. Nie wchodź mi w drogę. — Rzucił słowa niedbale niczym odłamki szkła pod nogi Brettańczyka, by znalazł sobie między nimi bezpieczne przejście. Chella pospieszyła mu na pomoc, nim zdążył się skaleczyć. — Czy twój syn cię uszczęśliwia, Jorg? — Pytanie wydawało się ważne. Jorg Ancrath i dziecko. Chella próbowała sobie wyobrazić go z niemowlęciem na rękach. Jorg posłał jej pociemniałe spojrzenie. Schylił głowę, na twarz posypała się tarcza z włosów, i przez długi czas myślała, że jej nie odpowie. — Dla takich jak my, Chella, nie ma szczęśliwych zakończeń. Nie ma odkupienia. Nie za takie grzechy. Każda radość jest tylko pożyczona — to wspólny śmiech w drodze, który nie trwa długo. — Zwrócił się do Kaia. — Zabijałem dzieci, Kaiu Summersonie. Też byś zabijał na moim miejscu. — W jego głosie, w kształcie jego słów pobrzmiewało coś znajomego. Mogła to niemal poczuć na języku. Znów się ku niej odwrócił i wpatrywał się w jej twarz przez chwilę. Na jego własnej malował się smutek. — Oboje kroczyliśmy mrocznymi ścieżkami. Nie myśl, że moja prowadzi z powrotem ku światłu. Słuchałem wielu, którzy próbowali mnie prowadzić — mojego ojca, szeptów z ciernistego krzewu, złych rad Coriona — ale najmroczniejszy głos zawsze należał do mnie. I w chwili olśnienia Chella zrozumiała, kim był Martwy Król.

38 Kiedy Makin obwieścił, że reprezentacja z Wysp zbliża się do naszej złotej gromady, wiedziałem, że Chella jest pośród nich. Czułem to w krwi i w kościach, nie mając na to dowodu, czy powodu, by tak sądzić. Opuściłem nasz powóz, moją żonę, syna, kuszącą ciotkę. Zrobiłem to szybciej, niż wydawało się stosowne i z mniejszym niepokojem niż wtedy, gdy udawałem się do powozu ojca, chociaż ten mógł skrywać samego Martwego Króla. Zamknąłem drzwi za nimi wszystkimi, za moimi słabościami. Mimo kilku lat hartowania, jakaś głupia część mnie wciąż dążyła do szczęścia rodziny, do odkupienia, które może przynieść miłość. Zawiedzione nadzieje nie służą nikomu. Zamknąłem drzwi za nimi i popędziłem konia ku temu, co znałem najlepiej — ku potępionym. Moją przeszłość spowijała czerń, moją przyszłość pochłonęły płomienie, a w cienkiej przestrzeni między jednym a drugim świat oczekiwał, że będę ojcem, że otoczę syna opieką, że go ocalę, że ocalę wszystkich? To zbyt dużo jak na kogoś, kogo tak opętał grzech. Być może za dużo dla kogokolwiek. *** Powóz Martwego Króla, chociaż nie tak imponujący jak powóz lorda Hollanda, nie miał w sobie nic żałobnego. Nawet obecność dwojga nekromantów nie zakłócała tego wrażenia. W zasadzie to nie byłem pewien, czy Kai Summerson praktykował sztukę przywracania do życia: wydawał się zbyt młody, zbyt pełen życia. A Chella zmieniła się. Bez wątpienia. Przy wcześniejszych spotkaniach płonęła nikczemną radością, tak dziką, że jej blask zapadał w pamięć, przysłaniając prawdę. Na bagnach i w jaskiniach niejednoznaczność ciała sprawiała, że stawała się wszystkim dla wszystkich, a przynajmniej dla tego jednego, nabrzmiała najmroczniejszym sokiem. Teraz wydawało się, że ktoś zupełnie obcy siedzi naprzeciw mnie, ktoś starszy, bledszy, choć wciąż urodziwy. Jej twarz okalały kruczoczarne włosy, jej rysy były delikatne, wytworne jak nigdy wcześniej, a oczy, ciemne od tajemnic, w chwili nieuwagi stawały się ranami. — Wciąż mam zamiar cię zabić — oznajmiłem, po części dla zabicia czasu, gdy przejeżdżaliśmy z łomotem przez ulice Honthu. Wzruszyła ramionami, mniej swobodna w swej obojętności niż kiedyś. — Nubańczyk mi wybaczył. Ty też powinieneś. Sprowokowała mnie. — Nieprawda! — A może prawda. Nubańczyk nigdy nie chował urazy — mówił, że i tak dźwiga już wystarczające brzemię, a droga przed nim długa. — Opowiedz mi o Martwym Królu — poprosiłem Kaia, a on zadrżał na te słowa. Tylko przez moment, zaraz zapanował nad ciałem. Brettańczyk wyjrzał przez okno, nim odpowiedział, jak gdyby szukał uspokojenia w świetle dnia, pocieszenia w mijanych wąskich domach z gipsu i strzechy, wypełnionych życiem, matką, ojcem, rozwrzeszczanymi bachorami i bezzębnymi staruchami, iskrzących się od kłótni i śmiechu, ze skaczącymi po wszystkich pchłami. — Martwy Król to przyszłość, Jorg. Poddał sobie Zatopione Wyspy, a wkrótce sięgnie po resztę świata. Włada krainą umarłych i niedługo wszyscy dłużej będziemy martwi niż żywi. — Ale kim on jest, Chella? Czym? Dlaczego interesuje się Ancrath? — Wiedziała coś. Może zdradzi to w nadziei, że sprawi mi tym ból. — Ancrath to wrota na kontynent, Jorg. Bystry z ciebie chłopak, powinieneś to wiedzieć. — Dlaczego ja? — spytałem. — Bo przyciągasz uwagę. Niszczysz góry, trzymając liczną armię u swoich bram. To robi wrażenie. No i rzecz jasna, Martwy Król wie, że ostrzysz sobie zęby na Ancrath. Opór twojego ojca jest już wystarczająco kłopotliwy. Gdybyś ty zajął jego miejsce, sprawy miałyby się jeszcze gorzej. — Hmm. — To brzmiało dość prawdopodobnie, ale nie uwierzyłem jej. — Martwy Król chyba nie spodziewa się zawrzeć żadnych sojuszów na Zgromadzeniu? Oczekuje dyplomacji? Negocjacji z umarlakami z ziemi i szlamu? Chella uśmiechnęła się do siebie. Gest sprawił, że wydała się ładniejsza. — Na dworze cesarza nie brakuje gorszych potworów, Jorg. Na Zgromadzenie zdąża Czerwona Królowa. Towarzyszy jej Milcząca Siostra w roli doradczyni i Luntar z Thar. Spotkałeś go jak mniemam? — Tylko raz. — Nie pamiętałem go, ale poznaliśmy się. To on dał mi miedzianą szkatułkę i wypełnił ją. — Być może są potworami i to nawet gorszymi ode mnie, ale na świat wydały ich kobiety, żyją i umrą. Powiedz mi, skąd się wziął ten Martwy Król? Czy jego kraina nie opada pod coraz to większym kątem? Czy nie sięga piekieł? Czy on sam przypadkiem nie wymknął się Lucyferowi i wydrapał z otchłani?

— Nie jest żadnym demonem. — Chella powoli pokręciła głową, jak gdyby lepiej było mieć między nami powstałego demona. — A to, co się dzieje tutaj, w błocie i ziemi tego świata, ma dla niego ogromne znaczenie. Niebo, piekło i ziemia — trójca, która jest jednością — każda zmiana na górze, czy na dole ma swoje odbicie tutaj. Ten świat, gdzie przeżywamy nasze życie, jest zarówno zamkiem jak i dźwignią. Oto, co mówi Martwy Król. — A Diabeł nie ma nic przeciwko temu bezdomnemu koczowaniu na jego progu? Kradzieży tego, co należy do niego? — Roztrząsanie polityki piekieł zakrawało na absurd, ale ja sam zawędrowałem na ziemie umarłych, zakosztowałem tamtejszego powietrza i wiedziałem, że są przedsionkiem do siedziby Lucyfera. — Martwy Król planuje otworzyć bramy niebios — powiedział Kai. — Myślisz, że obchodzi go, co jeszcze może się stać? — Wszystko się zmienia, Jorg. — Chella pochyliła głowę. — Wszystko. — Nie powiedziałaś mi jeszcze, skąd on się wziął, ten twój mesjasz. Czemuż to starożytni o nim nie wspominają? Jakie księgi go opisują? — spytałem w nadziei na ziarno prawdy w jej kłamstwach i szaleństwie. — Ile on ma lat? — Jest młody, Jorg. Bardzo młody. Młodszy od ciebie.

39 Historia Chelli Most w Tyrolu rozciągał się nad Dounajem w siedemnastu przęsłach, a między kamiennymi filarami biegła szeroka droga. Wielki most w Honth spinał Rhyme jednym zapierającym dech w piersi przęsłem, ale Chella wolała ten w Tyrolu. Wyobrażała sobie, jak go budowano, widziała ludzi, którzy przy nim pracowali. — Jak ci się podoba rzeka, Chella? — Jorg przyglądał się jej bacznie w oczekiwaniu na odpowiedź. — Jest brązowa i wzburzona — odparła zgodnie z prawdą. — A ty co widzisz, Kaiu? Kai podniósł się nieco z siedzenia i wyjrzał przez kratkę w oknie, kołysząc się razem z powozem. — Brązowa. — Czy nie ma między nami kochanków? — spytał Jorg. — Legenda, która głosi, że zakochani widzą wodę błękitną, jest starsza niż ten most. — Rzeka jest brązowa. Brązowa jak gówno. To kwestia mułu, kanalizacji i ścieków z Tyrolu, a nie jakichś irytujących fantazji, w które ludzie chcą opakować swoje rżnięcie. — Chella nie widziała powodu, dla którego miałaby zachowywać swoje rozgoryczenie dla siebie. — Niezupełnie — odparł Jorg. — Jeśli właściwy mężczyzna pokochałby właściwą kobietę, to mógłby sprawić, by rzeka popłynęła błękitem. — Zaprzysiężeni wodzie. — Kai usiadł z powrotem w cieniu, przytakując. — Ech — Jorg pokręcił głową. — Całe to przysięganie. Wąskie ścieżki. Człowiek może sięgnąć po wszystko i obrócić to dla swojej sprawy. To nie chęć, czy pożądanie, ale pewność. Trzeba tylko wiedzieć, że po cokolwiek się sięga, to z kolei sięgnie i po nas. Wyłożył nogi na siedzenie między Kaiem i Chellą. — Byłeś już zakochany, Kai? Czy istnieje dziewczyna, która zamieniłaby te wody w błękit? Kai otworzył usta i zamknął je, nim padła z nich odpowiedź. Nachylił się, by zaraz znów się wyprostować. — Nie. — Miłość. — Jorg uśmiechnął się. — To coś, co na pewno sięgnie po ciebie. Powóz zadudnił, zjeżdżając z mostu na północny brzeg, gdzie drogi były bardziej zadbane. — Może powinieneś już wrócić do swojego powozu, Jorg, do twojej królowej i zobaczyć, czy bardziej podoba ci się widok stamtąd? — Chella nie chciała, by ją opuszczał, ale potrafiła go tylko dręczyć. Przez chwilę zobaczyła igłę, której używała, by dźgać Kaia, i poczuła, jak wbija się w jej ciało. Zdjął nogi z siedziska i nachylił się ku niej, blisko, znów kładąc jej dłoń na udzie. — Co masz nadzieję osiągnąć na Zgromadzeniu, Chello? Martwy Król nie sądzi chyba, że zdobędzie sojuszników? Nawet nie jestem pewien, czy Summerson jest jego prawdziwym zwolennikiem. Więc o co tu chodzi? — Chodzi o to, że mamy prawo brać w tym udział i że tego życzy sobie Martwy Król. Już jeden z tych powodów powinien ci wystarczyć, Jorgu z Ancrath. — Chella skrzywiła się, czując ból w nodze. Życie i ból były nierozłączne, żadne się jej nie podobało. Zmrużył oczy — dla ilu była to ostatnia rzecz, jaką oglądali? — i przysunął się jeszcze bliżej, jego oddech łaskotał ją w policzek. — Jesteś tu, by pokazać nam ludzką twarz martwej fali? Żeby uspokoić Zgromadzenie? By schlebiać starym królom, a ładny chłoptaś by flirtować z ich królowymi i księżniczkami? — Nie. — Poczuła złość wzbierają w niej gorącą falą pod chłodem jego oddechu. Zacisnęła dłonie w pięści. — Jesteśmy tu, by knuć, zdradzać, oszukiwać i mordować, tak samo jak ty, Jorgu z Ancrath, co innego takie złamane istoty jak my mogą dać światu? — Renar. — Co? — Jej udo znów paliło ją tam, gdzie spoczęły jego palce. — Jorg z Renar. — Nie irytuje cię to nazwisko? Tego, który zamordował małego Williama? Matkę Rowan? — Mniej niż nazwisko mojego ojca.

— Więc przyjąłeś nazwisko jego brata? Tego, którego męczysz w lochach? Nie warcz tak, słyszałam, jak mówiła o tym straż, i o tym, jak zamordowałeś Harrana i innego dobrego człowieka, tylko po to, by dorwać jego syna. Nachylił się bliżej. — Może wziąłem to nazwisko, by przypominało mi barwę mojej duszy? — Wciągnął powietrze i wypuścił je. Wyczuła cynamon. — Czy to wszystko, czego potrzebowałam, by cię uwieść? Być odrobinę mniej przeklętą? Odwrócił się od niej, wbijając wzrok w Kaia w jego półmrocznym kącie. — Wyjdź. Posłuchał. Na chwilę oślepił ich krótki, nieprzyjemny blask ponurego dnia i Kai zniknął. — Wciąż zamierzam cię zabić — Jorg wycedził jej w twarz. Chella zamknęła mu usta swoimi. Przebiegła palcami po jego ramionach, zanurkowała rękoma w dół, potem w górę pod plisy jego tuniki, po pulsujących ciepłem i twardych mięśniach pleców poszatkowanych starymi bliznami: cięcie ciężkim ostrzem, setka ran po cierniach. Naparł na nią, wysoki i ciężki, ciemna fala jego włosów opadła na nich, blizna po oparzeniu na twarzy ocierała ją, gdy jego usta odnalazły zagłębienie jej szyi. Coś gorącego, wilgotnego i pełnego energii przeszyło jej ciało, nagła fala zaparła jej dech i uniosła ją. Życiowa siła, której tak się opierała, którą tak odrzucała, zmyła z niej opór, nieprzejednana niczym wiosna. Pociągnęła go, wściekle, gwałtownie, pożądliwie. Podniósł ją bez wysiłku, rzucił na wyściełaną ścianę. Jakaś niewielka jej cząstka zaniepokoiła się, że woźnica odbierze to jako sygnał do zatrzymania powozu, a to z kolei zaalarmuje straż. Jego pożądanie wyzwoliło w niej reakcję, potrzeba krwawiła z każdej jego rysy, krzyczała w nierównym oddechu. Ich ciała splotły się w dzikim uścisku, jej nogi poddały się pod jego ciężarem, ręce to rozwierały się, to zaciskały w pięści, to szarpały poduszki. Na zewnątrz konie parskały niespokojnie, klacze rżały, ogiery stąpały ciężko, reagując na wyzwoloną energię, na zapach ich chuci. Jorg rzucił ją na ścianę jeszcze raz, mocniej, i powóz szarpnął gwałtownie, konie przyspieszyły w kłus mimo pokrzykiwań woźnicy. Jorg podciągnął jej czarne spódnice na wysokość bioder. Wszedł w nią, brutalnie, szybko, pożądliwie — oboje rozdzierała dzika żądza. Chella uniosła się, by wyjść mu naprzeciw, całą swoją siłę skoncentrowała na nim, dosiadła go, nie oferowała czułości i nie dostawała jej. Kopulowali jak dzikie koty, które powstrzymują instynktowną wrogość na czas chwilowego rozejmu narzuconego jakimś głębszym, starszym imperatywem, a które niezdolne do całkowitego opanowania kipiącej agresji gotowe są odskoczyć od siebie w każdej chwili. — Dosyć! — Jorg zrzucił ją z siebie i skoczył na przeciwległą ławkę, poza zasięg jej paznokci. Dyszał, z kącika ust sączyła się krew. — Ja... Ja zdecyduję, kiedy będzie dosyć, królu Renaru — wycedziła, łapiąc oddech. Chciała więcej, choć mogło to ją zabić. Czuła mrowienie w każdym calu ciała, płonęła ogniem nowo rozbudzonego życia. Jorg był kluczem do tego zamka. Być może jakikolwiek inny mężczyzna też by się nadał, ale wydawało się słuszne, że to był właśnie on. Jorg odgarnął lepkie od potu włosy i związał spodnie, jego pas był zbyt porwany. — Nie jestem pewien, czy możesz jeszcze ustać, moja pani. — Błysk szelmowskiego uśmiechu. W tej chwili wyglądał bardzo młodo. — A zatem to tak wygląda dyplomacja na Zgromadzeniu? — zapytała. Serce wciąż jej waliło, gdy leżała w cieple i wilgoci. — Zobaczymy, gdy tam dotrzemy. — Jorg zgarnął z podłogi kilka zabłąkanych guzików i położył dłoń na klamce. — A dzień, w którym zostanę cesarzem, będzie też dniem naszego ostatniego pocałunku. Jak gdyby kiedykolwiek zgięła kolano, by ucałować jego dłoń. Jego arogancja kazała jej odburknąć. — Wracasz do swojej ukochanej, Jorg? — Chella zmusiła się do uśmiechu, ale nie pasował jej. — Ona jest dla mnie za dobra. Ja jestem wybrakowanym towarem, nie nadaję się do naprawy. Należę do naszego rodzaju. — Rzucił jej znów ten uśmiech i pchnął drzwi. — Zbliż się do mojego syna i cię zabiję. I zniknął.

40 Pozwoliłem Brathowi na lekki kłus, gdy mijałem straż delegacji Zatopionych Wysp i zbliżałem się do złotej armii otaczającej delegacje Ancrathu i Renaru. Katherine z dwoma głosami ojca, ja z moimi siedmioma. Katherine będzie wiedziała. Tak po prostu, nawet jeśli nie wtargnie w moje sny, to wyczuje zapach Chelli na mnie. Miana tylko pokręci głową w ten swój sposób, który sprawia, że wygląda bardziej jak czyjaś matka niż dziecko, którym jest. „Nigdy mi nie mów, nigdy nie pozwól, bym się dowiedziała.” Tylko o to mnie poprosiła. A ja, z tego, co wiem, zawsze spełniałem tę prośbę. Rzecz jasna, zasługiwała na coś lepszego, ale ja nie mogłem jej tego dać. Zorientowałem się, że uśmiecham się głupkowato i przybrałem poważny wyraz twarzy. Bolał mnie język, a przez plecy biegły krwawe pręgi. Rany po paznokciach zawsze sprawiały większy ból, niż płytkie rozcięcie ostrzem. Branie Chelli było nieroztropne, ale całe moje życie było serią niebezpiecznych wyborów między złym a gorszym. Nie żebym w tej kwestii miał jakiś wybór, niezupełnie. Czasami zdajemy sobie sprawę, że jesteśmy tylko pasażerami, że nasz intelekt i zdolność formowania sądów opakowane są w mięso i kości, które wiedzą, czego chcą. Kiedy ciało napotyka na ogień, to chce się wycofać i to robi, bez względu na to, co człowiek ma do powiedzenia. Czasami człowiek spotyka kobietę i te same siły działają na odwrót. Makin przejechał ze mną długość naszej kolumny do powozu Hollanda. — Zostawiasz ich, żeby mogli teraz knuć? — Przyglądał mi się podejrzliwie, jakby wiedział, że coś zmajstrowałem. — Tak zdecydowałem — powiedziałem. — Nie będą nas niepokoić. A jeśli nawet... — Tęskniłeś za nami, co? — Makin jechał teraz równo ze mną, ramię w ramię, emanując słabym zapachem goździków. Martwiło mnie, że tyle tego brał, bo to go przytępiało, ale nie byłem odpowiednią osobą, by doradzać rozsądek. Czerwony Kent dołączył do nas, gdy wysunęliśmy się na czoło kolumny. — Tęskniłeś za nami? — powtórzył za Makinem. — Tęsknić? Za wami? Pamiętacie Chellę z bagien? Ile czasu chcielibyście spędzić w jej powozie? Obaj mężczyźni jechali w ciszy przez minutę, wpatrując się w horyzont za polami. Którą część tych spotkań sobie wizualizowali, nie wiedziałem. Powóz Hollanda pojawił się przed nami, gdy weszliśmy w długi zakręt. — Tyle, ile trzeba — powiedział Makin, odpowiadając na moje zapomniane pytanie. — Spędziłbym w jej powozie tyle czasu, ile by trzeba było. Kent wyciągnął rękę i poprawił kołnierz mojej tuniki — nie robił tego, odkąd skończyłem dziesięć lat, a już na pewno odkąd zostałem królem. — Komar cię pokąsał — zachrypiał tym swoim spalonym głosem i dotknął swojej szyi. — Musiał być spory, sądząc po ranie. Jak te, które atakowały na kantanlońskich bagnach. Nie zatrzymując powozu, zsiadłem z konia i stanąłem na schodku. — Tęskniłeś za mną, Ojcze Gomst? — Trzasnąłem drzwiami za sobą i padłem na miejsce między Katherine a Mianą — pierwsza pospiesznie usuwała z drogi książkę, druga mojego syna. — Czy Orrin kiedykolwiek wspominał ci o dniu, kiedy się spotkaliśmy na drodze, Katherine? — Nie dałem dobremu biskupowi szansy na odpowiedź. Zamknęła książkę, jakieś wysłużone tomiszcze w czerwonej oprawie. — Nie. — Doprawdy? A ja myślałem, że zrobiłem wrażenie. — Ale mówił mi o tym Egan, wielokrotnie. A Egan nie był kimś, kto rzucał słowa na wiatr — powiedziała. Za mną William zaczął się domagać piersi. — Mówił, że Orrin był idiotą, że się z tobą tak bawił, że pozwolił ci żyć. Mówił, że sam zabiłby cię w trzy uderzenia serca. — Wiesz, miałem tylko czternaście lat — odparłem. — Koniec końców to ja pokonałem jego i nawet nie potrzebowałem do tego trzech uderzeń serca. Tak czy owak, tego dnia był ze mną przyjaciel, który upiekłby Orrina w jego zbroi w ramach nagrody. Więc jeszcze raz, nawet z perspektywy czasu, Orrin był tam najmądrzejszym człowiekiem. Gdy powóz kołysał się naprzód, ja wyjąłem pierścień i z wyćwiczoną swobodą skupiłem uwagę na

Wysokim Zamku. Lata takiego wpatrywania się nie zdradziły mi nic z planów ojca, chyba tylko tyle, że dowiedziałem się, iż nie zapisał ich literami wielkimi na sześć stóp i nie pozostawił specjalnie dla mnie na dachu. Teraz jednak zobaczyłem obłoki dymu spowijające miasto. Nawet z wysokości niebios widać było czarne kłęby pochłaniające Wysoki Zamek i ulice Crath. Wszystko wskazywało na to, że Martwy Król pali moją przeszłość, tak jak Budowniczowie planowali puścić z dymem naszą przyszłość. Gdyby zalała nas jego czarna powódź, Budowniczowie dokończyliby dzieła, zanim ta magia rozerwałaby świat na pół. Przyjrzawszy się dokładniej zobaczyłem czarne żagle na Sane, kolumny posuwające się wzdłuż obu brzegów. Obserwowałem ich pochód. Legiony Martwego Króla przemaszerowały już przez Gelleth. Jeśli utrzymaliby to tempo dniem i nocą, istniała możliwość, że dogoniliby nas jeszcze przed bramami Vyene. Oszacowanie wielkości hordy okazało się trudne, bo jej szeregi wzdłuż brzegów nie były zwarte ani regularne. Prawdopodobnie były ich dziesiątki tysięcy. Więcej jeszcze mogło dołączyć po drodze. Nawet jeśli. Umarli przeciwko ciężkim koniom i murom miasta? Ten ruch wydawał się nieprzemyślany. — Co tam widzisz? — zagadnął Gomst, gdy dokonywałem obliczeń. — Kłopoty. Sama myśl o maszerujących trupach plądrujących ziemie Ancrathu była jak cienkie ostrze, które ktoś wbił mi między żebra i powoli nim obracał. Zastanawiałem się, czy groby w Perechaise oddały swoich zmarłych. Może i nie stanąłem w obronie Wysokiego Zamku przed hordami Martwego Króla, ale w innym czasie, u boku dziewczynki—która—czeka—na—wiosnę i grobu, w którym pochowałem Sędziego, zrobiłbym to. Odchyliłem się w siedzeniu, oko bolało mnie po ponad dwóch godzinach wpatrywania się w pierścień. Miana spała z naszym dzieckiem na piersi. Moje myśli pobiegły ku ojcu, siedzącym na tronie, z żelaznym diademem na głowie. Ten stary sukinsyn nie żył? Nie wiedziałem, co mam z tym zrobić. To nie pasowało do niczego, bez względu na to, jak bym tym obracał. Ja miałem go zabić, ja miałem z nim skończyć. Los przybliżał mnie do tej chwili przez wszystkie te lata... Potarłem bolące oko, pochyliłem się i oparłem łokcie na kolanach, podbródek na kłykciach. Ojciec nie mógł nie żyć. Odłożyłem przeżucie tej kwestii do czasu, gdy stanie się bardziej zjadliwa. Po przeciwnej stronie powozu biskup Gomst drzemał, jego siwe włosy w nieładzie, usta otwarte. Jednak Osser Gant przyglądał mi się bacznie w milczeniu. Kanclerz Makina, zabrany, by udzielać rad, a trzymał język za zębami. Pomyślałem o Coddinie, moim kanclerzu, który gnił w Upiornym, o Fexlerze Brewsie zagubionym w swoich maszynach: obaj rozprawiali o naprawianiu świata. Coddin chciał, bym odebrał władzę niewidzialnej ręce, Fexler miał jeszcze większe ambicje, chciał, bym obrócił jakimś nieistniejącym kołem i przywrócił właściwy porządek światu, sprawił, by ten świat znów wyglądał tak jak wtedy, gdy nam go podarowano. Dwóch Ancrathów, powiedział mędrzec, trzeba będzie dwóch, by cofnąć całą magię, by obrócić kołem Fexlera! Gorzki uśmiech wykrzywił mi usta. Niech lepiej się modlą obaj, Coddin i Fexler, umierający człowiek i duch, niech się modlą, by ta przepowiednia nie znaczyła nic, bowiem w Vyene będzie tylko jeden Ancrath, który nie ma żadnego pomysłu, jak naprawić rozbite imperium, a co dopiero rozbitą rzeczywistość. Więcej zależało od tej sprawy niż tylko władza i wpływ kilku czarodziei, czary Sageousa i jemu podobnych, ludzi jak Corion i Luntar, którzy grali w swoje gry życiem. Trzecie rozwiązanie Fexlera zasadzało się na przywróceniu tego, co było normalnością. Michael i jego bractwo postrzegali ciało jako chorobę, którą można wypalić, a przez to zatrzymać rotację tego koła, powstrzymać świat przed pęknięciem. Fexler mierzył wyżej: tylko on wierzył, że można odwrócić to, co się stało i oszczędzić ludzkości drugiego przyjścia ognia, który już raz na nas sprowadził. Zabrałem mojego pierworodnego do miejsca, gdzie Budowniczowie chcieli wzniecić swój ogień. Jeśli Fexler okaże się tak szalony, jak to sugerował Michael — jeśli nie będzie mógł zmienić natury istnienia, Vyene spłonie. Ostatniego dnia życia ludzkości powstaną nowe słońca. Zmniejszyliśmy dystans do Vyene i pogoda zaczęła nam doskwierać: późnojesienny chłód, ciągnąca od rzeki mgła blokująca słońce, uparty deszcz i zimno osłabiały morale i zamieniały drogi w bagna. Krajobraz posępniał z każdą milą, która umykała pod końskimi kopytami. Mijaliśmy całe wioski ziejące pustką, co przywodziło na myśl Gottering i kazało wypatrywać zagrożenia czającego się wśród drzew. Straż odkryła rozkopane świeże groby, późne zboża rozjeżdżone na polach, jabłka gnijące na gałęziach. Napotkaliśmy jeźdźców, ich konie padały z wycieńczenia, ludzie nie wyglądali lepiej. Opowiadali o

siłach Martwego Króla, ich ataku na Ancrath, marszu na Gelleth, a teraz zagrożeniu, jakie czekało Attar, wdzierającym się czarnym klinem w imperium drogą, którą i my obraliśmy ledwie kilka dni wcześniej. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że zniszczenie i tragedia zawsze deptały mi po piętach, ale nigdy to przekleństwo nie było aż tak oczywiste. Podróżowałem do Vyene, a piekło podążało moim śladem. Zatrzymaliśmy się na nocleg w Allenhaure i zjedliśmy przy stole w ogromnej sali piwnej, która mogła pomieścić bez mała trzystu żołnierzy Straży Gildenu. W Allenhaure przynajmniej, na samym progu serca imperium, ani zima ani zaraza Martwego Króla nie zatopiły jeszcze zębów. Gospodarze wnosili ogromne kawały pieczeni na drewnianych półmiskach, jagnięcinę w skorupce z czosnku, ziół i orzechów laskowych, krwistą wołowinę bez przybrania. I piwo, jasne, z grubą warstwą piany, w kuflach przypominających drewniane beczki, spiętych obręczami i w szklanych kuflach przeznaczonych na stół główny. Wydawali się autentycznie uradowani naszym widokiem i wszędzie panowała atmosfera święta. Być może myśleli, że jeśli nas tak sowicie podejmą, to straż uzupełni zapasy w innym mieście. Piwo miało przyjemny, wyrazisty smak i wypiłem go zbyt dużo, w nadziei, że dzięki temu rozmyją się obrazy z powozu Chelli, które wciąż przewijały mi się w głowie i sprawiały, że czułem się jednocześnie brudny i spragniony więcej. Dużo później, pochyliłem się nad Mianą i wyciągnąłem naszego syna z kołyski po jej stronie łóżka. — Nie obudź go, Jorg. — Cii... zabieram go na spacer. Spodoba mu się. Na szczęście William, który — jak to noworodki mają w zwyczaju — wciąż tylko w połowie przypominał człowieka, leżał bezwładnie pogrążony we śnie, gdy brałem go na ręce i wykazywał obojętność wobec wszelkich zakłóceń. Wstrząsnął mną zimny dreszcz, gdy pomyślałem o Degranie leżącym w moich rękach, bez życia, jak szmaciana lalka. Przełknąłem to wspomnienie, nie zgadzając się, by paraliżowało mnie, za każdym razem, gdy brałem Williama na ręce. — Przynajmniej owiń go, żeby mu było ciepło. Weź... — Cicho, kobieto. — Jak na taką małą istotę, miała w sobie niewyczerpane pokłady zrzędzenia. — Ciesz się, że nie zostawiam go na zboczu góry, jak Spartanie. Poniosłem go między rzędami Straży Gildenu pochylonymi nad strawą i piwem i śpiewającymi pół tuzina różnych pieśni. Przy drzwiach wejściowych — otwartych, by dać ujście woniom wydzielanym przez setki umęczonych drogą żołnierzy w środku — tuż za progiem, w blasku pochodni zauważyłem Gorgotha. Wyszedłem z Wiliamem przyciśniętym do piersi. — Gorgoth. — Lubiłem dźwięk tego imienia. — Królu. — Zwrócił ku mnie swoje kocie oczy, jego wielka głowa obracała się powoli na karku potężnym niczym pień drzewa. Była w nim jakaś powaga, jakaś lwa cecha. — Ze wszystkich osób, których znam... — Zrobiłem krok w jego stronę i spojrzałem w noc. — Ze wszystkich, od śmierci Nubańczyka, to twojej przyjaźni, twojego szacunku zawsze pragnąłem. Ale nie dostanę tego od ciebie. Nie chciałem tej przyjaźni tylko dlatego, że mi jej nie dawałeś, a dlatego, że naprawdę jej chcę. — Być może to piwo przemawiało przeze mnie, ale mówiło szczerzą prawdę. — Jesteś pijany — powiedział. — Nie powinieneś trzymać dziecka. — Odpowiedz na pytanie. — To nie było pytanie. — I tak odpowiedz — uparłem się. — Nigdy nie będziemy przyjaciółmi, Jorgu. Na twojej duszy ciążą zbrodnie, masz krew na rękach, i tylko Bóg może ci przebaczyć. — Jego głos odpłynął od nas w głąb i ciemność nocy. — Wiem. — Uniosłem Williama do twarzy i wciągnąłem w płuca jego zapach. — Obaj to wiemy. Reszta z nich, oni jakoś zapominają, przekonują się, że można to zamieść w kąt, nie pamiętać. Tylko ty i Katherine widzicie prawdę. A Makin, chociaż to Makin, nie może wybaczyć, nie mnie. Podsunąłem Williama Gorgothowi, trzymając go tak długo aż leukrota podniósł jedną wielką trzypalczastą łapę, by go ode mnie odebrać. Stał sztywno, wytrzeszczając oczy na mojego syna, który niemal niknął w jego dłoni. — Ludzie mnie unikają — nigdy nie trzymałem w rękach dziecka — powiedział. — Myślą, że to, co zdeformowało mnie, przejdzie na ich dzieci, jeśli je dotknę. — A przejdzie? — spytałem. —Nie.

— Więc nie ma o czym mówić. Staliśmy, obserwując wznoszenie się i opadanie maleńkiej klatki piersiowej. — Masz rację nie zaprzyjaźniając się ze mną — rzekłem. — Ale czy będziesz przyjacielem Williama, tak jak kiedyś Goga? — Chłopak będzie potrzebował przyjaciół. Lepszych ludzi ode mnie. Najwolniejsze skinienie ogromnej głowy. — Ty mnie tego nauczyłeś. W jakiś sposób pokazałeś mi, co Gog był wart. — Podniósł Williama do twarzy. — Będę go chronił, Jorgu z Ancrath. Jakby był moim synem.

41 Historia Chelli — W gospodzie nie ma miejsca. — Kai wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Allenhure jest pełne. — Wspiął się z powrotem do wozu i zsunął ubłocone buty. — Pełne czego? — Eskorty króla Jorga — odparł Kai. — To powiedz Axtisowi, by ruszał do kolejnego miasta — poleciła Chella. — Do Gauss daleka droga, a tutaj straż zawsze traktują dobrze. Już słyszę pomruki niezadowolenia, jak gdyby te złote zbroje i srogie miny należały do prawdziwych mężczyzn. — To nie moje zmartwienie. Ruszajmy. — Chociaż kiedy wypowiadała te słowa, wydało jej się, że być może to jednak było jej zmartwienie. Najpierw wyczuła je w powietrzu, jakąś niewłaściwość. — Zaczekaj. Kai przerwał zakładanie na powrót buta. — Co? Kłucie w palcach mi powiada, że tu złego coś się skrada.1 — Czekaj. — Wyciągnęła rękę. Niewłaściwość. Wyraźnie wrażenie, że coś jest nie w porządku, jak piasek w jej oczach. Temperatura spadła, a być może jej ciało tylko tak pomyślało, bo oddech nie zamieniał się w parę. — Liczkin. — Kai też to poczuł. — Ukrywa się — powiedziała. — Thantos. — Czego on chce? — Kai nie był już taki opanowany, kiedy Liczkin się zbliżył. Keres przerażała go. Thantos był gorszy. — To przypomnienie — odparła Chella. Jakaś jej część miała nadzieję, że plan ulegnie zapomnieniu lub zmianie, ta część stawała się tym większa, im bardziej upominało się o nią życie. Przeklęła Jorga Ancratha i zebrała się w sobie, by sprostać nowemu zadaniu. — Idź do miasta, zdobądź wóz i każ go wypełnić beczkami piwa. Rozbijemy obóz na polach nieopodal rzeki. Straż może mieć swoją ucztę. Kai pociągnął nosem. — Zapowiada się deszcz. — Każ im rozpalić ogniska. Szybko przestaną go zauważać. — Piwo ma podobne działanie — zgodził się Kai. Nie uśmiechnął się jednak — trudno by mu było zważywszy, że śmierć czaiła się tak blisko, drażniła każdy nerw. Chella sięgnęła po sakiewkę przypiętą do pasa sukni. — Weź to. — Wysypała mu na dłoń cztery ciężkie kawałki złota, brettańskie sztabki. — Co...? — Trącił małą fiolkę z czarnego szkła leżącą wśród monet na jego dłoni. Z wyrazu jego twarzy zgadywała, że zrozumiał. — Woda ze Styksu. Jedna kropla na beczkę. — Cóż to by była za rzecz. — Chella bawiła się kielichem w ręce tworząc powolny wir na powierzchni piwa. Piana już prawie całkiem się ulotniła, zostały tylko pojedyncze wyspy na ciemnym morzu oświeconym blaskiem księżyca. — Latać. — Tak. — Kai wpatrywał się we własne ciemne morze, we własne porozrzucane wyspy z piany. Może przypominały mu o jego zatopionej ziemi. Milczeli. Delikatny deszcz padał bezgłośnie. Z oddali dobiegł jakiś stłumiony okrzyk radości z Allenhaure, straż Jorga świętowała małą uroczystość. — Mnie prawie się udało. — Kai postawił kielich na stole między nimi. — Raz. — Jak można prawie latać? — Chella pokręciła głową. — Jak można prawie kochać? — Spojrzał w niebo, bezgwiezdne i czarne jak w Biblii. — Stałem na krawędzi skały nad morzem w miejscu, gdzie fale rozbijają się o białe klify. Wiatr tam jest tak zimny i mocny, że wysysa z człowieka całe ciepło, przenika do szpiku kości. Wychyliłem się, oparłem na sile wiatru, a daleko w dole ciemne fale biły wściekle o skały. Wiatr mnie wypełnił, jakbym był ze szkła, albo z

lodu, albo z powietrza, a w głowie huczała mi tylko jego pieśń, pieśń wieczności przyzywającej mnie. — Ale? — Ale nie mogłem się temu poddać. Gdybym to zrobił, odleciałbym od wszystkiego, co znałem. Od samego siebie. — Pokręcił głową. — A teraz dalibyśmy wszystko, by tylko móc odlecieć od bycia sobą. — Chella pchnęła kielich i wstała. Płyn rozlał się po stole. Straż leżała na polach, rozciągnięta jak gdyby we śnie, niektórzy w swoich złotych zbrojach, w błotnistej trawie. Kapitan Axtis leżał na plecach z mieczem w dłoni, pełny deszczu, a jego niewidzące oczy wpatrywały się w niebo. Z prawie trzystu ludzi tylko jedenastu nie tknęło allenhaureńskiego trunku. Liczkin dopadł ich w ciemnościach i uciszył, rozrywając ich ciała na strzępy. — Thantos będzie potrzebował też reszty? — Kai trącił białą rękę obozowej dziewki. Leżała twarzą do ziemi, jej suknia i włosy przesiąkły deszczem. Podniósł się z krzesła i przekroczył ją, by dołączyć do Chelli. Skinęła głową. — Pójdą do lasu i dołączą do sił Martwego Króla, gdy przybędzie. Kai owinął się szczelniej płaszczem. Wokół nich zaległa sięgająca kostek, biała jak mleko mgła. Powstała znikąd, jakby ziemia nią krwawiła. — Zaczyna się. Uczucie niewłaściwości, które drażniło ją cały wieczór, wijąc się jak robaki pod jej skórą, teraz skrystalizowało się w przerażenie. Kiedy umarli powracają, ma się uczucie, że wszystko płynie w złym kierunku, jak gdyby to samo piekło nimi wymiotowało. Axtis ocknął się pierwszy, usiadł przed swoimi ludźmi, przed martwymi dziwkami, chłopcami z ich półmiskami i ścierkami. Nie mrugał. Woda płynęła z jego oczu, ale on nie mrugał. Źle. Wszędzie wokół wstawali strażnicy w swoich złotych zbrojach. Woda ze Styksu nie zostawiła po sobie żadnego śladu, nie licząc tych nieszczęśników, którzy przewrócili się i padli prosto w ogień. Woda ze Styksu działa powoli, przytłumia zmysły, przynosi sen, najpierw paraliżuje struny głosowe, potem grupy większych mięśni. Wreszcie śmierć, którą przynosi, jest agonią torturowanych mięśni, które walczą i przegrywają. Chella miała jeszcze w koniuszkach palców na tyle nekromancji, by wiedzieć, że nie umarli łatwą śmiercią. Ich ból odbijał się w niej echem. — Wciąż nie rozumiem — rzekł Kai. — Przecież ktoś się szybko zorientuje, że coś jest z nimi nie tak. A wtedy całą tę gadaninę o dyplomacji diabli wzięli. Będziemy mieli szczęście, jeśli uda nam się zbiec, zanim nas skrócą o głowę, a potem spalą. To właśnie robią takim jak my, wiesz? To znaczy, jeśli masz farta. Jeśli nie, to najpierw palą, a potem obcinają łeb. — Martwy Król ma swoje powody — wyjaśniła Chella. — Tyle zachodu, tylko po to, by siać terror? Przyznaj, że to dość ekstrawaganckie. Chella wzruszyła ramionami. Lepiej, by Kai nie znał powodów Martwego Króla. Sama wolałaby ich nie znać. — Jedziemy stąd. W siodle. — Co? Dlaczego? — Deszcz przybrał na sile i intensywności tylko podkreślając zasadność jego pytania. — Możesz jechać w powozie, jeśli chcesz. — Chella wytarła wodę z twarzy i splunęła. — Ale Thantos tam będzie, a raczej nie jest wymarzonym towarzyszem podróży. 1 Fragment z Makbeta Williama Szekspira w tłum. Leona Ulricha. (przyp. tłum.)

42 Vyene to najwspanialsze miasto na świecie. Mogę się oczywiście mylić. Być może gdzieś na bezkresach Lingu, za Saharem w sercu Cerany, albo na ziemiach Indusu leży jeszcze bardziej imponujące dzieło ludzkich rąk. Ale wątpię. W Vyene rok za rokiem, wiek za wiekiem, wydawano majątek jakiegoś imperium w zamian za kamień i rzemiosło. — Niewiarygodne. — Makin zdjął hełm, jakby się bał, że przeszkodzi mu chłonąć splendor bijący z każdej strony. Rike i Kent, oszołomieni, nie mówili nic. Marten trzymał się blisko mnie, znów był farmerem, jak gdyby doświadczenie sześciu lat wojen i prowadzenia wojsk do zwycięstw, rozpłynęło się, przestraszone majestatem otoczenia. — Lord Holland byłby tutaj zwykłym wieśniakiem — skwitował Makin. Niewiele miast, jakie zagarnąłem w roku po zdobyciu Strzały, mogłoby się pochwalić jednym budynkiem, który można by porównać z okazałymi budowlami rozsianymi na drodze do pałacu. Tutaj szlachta dawnego imperium budowała swoje letnie rezydencje, we wszelkich kształtach i rozmiarach, począwszy od cukierków z różowego marmuru na granitowych gmachach sięgających chmur skończywszy. Wszystkie konkurowały o względy cesarza, jego dworu i swoje nawzajem. Mój pradziad był jednym z nich — książę Ancrath władał ziemią w imieniu cesarza i na życzenie namiestnika. Kiedy namiestnik zmarł i imperium legło w gruzach, pradziad stworzył sobie własne królestwo, zagarnął Ancrath i obwieścił się królem. Jednak nawet w Vyene ulice pulsowały nerwowością. Bardziej niż ekscytacją z powodu Zgromadzenia. Czuć było napięcie, jakby ktoś nabrał powietrza i czekał, by je wypuścić. W bocznych uliczkach i odległych placach płonęły ogniska, płomienie podsycano zwłokami, w obawie że coś gorszego mogłoby je zabrać. Tłumy, które obserwowały nasz pochód, były niespokojne. Gdy jeden ze strażników jadący na płochliwej klaczy stracił swój hełm, miejscowi wybuchli śmiechem, ale w tym śmiechu dało się słyszeć jakiś przeszywający pisk, jak na skraju histerii. Drogi do pałacu — a są cztery — są tak szerokie, że człowiek stojący u bram rezydencji z jednej strony nie zdołałby dorzucić włócznią do wrót po drugiej stronie. Nasza kolumna jechała środkiem, trzydzieści rzędów po piętnastu jeźdźców, powozy pośrodku, wozy na końcu. Ciury i reszta towarzystwa, w tym dom na kółkach z czułością na sprzedaż Onsy, rozpłynęli się gdzieś na rubieżach miasta. Kapitan Devers rozpuścił słowo, że osoby niepożądane nie powinny zbliżać się do Bramy Gildenu. Nie mogłem się nie uśmiechnąć. Jestem pewien, że dom uciech, pełen prostytutek, wprowadziłby przez te wrota mniej grzechu niż Stu w swoim najlepszym dniu. Jechałem dalej, a mój nastrój robił się coraz bardziej ponury. Przybyłem, żeby zamienić jedną koronę na drugą, mój tron na nieco mniej wygodne krzesło. Być może znajdę trzeci sposób Fexlera Brewsa i załatam szczeliny, które znaczyły świat. Nie wiedziałem, czy mi się to uda. Ale wiedziałem, że Jorg, który nosiłby nową koronę, zasiadał na tronie tronów, wciąż byłby tym samym Jorgiem. Nie stałby się lepszym ani też nie byłoby mu łatwiej uwolnić się od przeszłości i cierni, które utkwiły zbyt głęboko. Pałac cesarza stoi pośrodku placu tak ogromnego, że wielkie rezydencje na jego skraju zdają się maleńkie. Cztery drogi schodzą się pod kopułą pałacu, przecinając areał kamieni brukowych pozbawiony statuy, fontanny czy pomnika. W zwyczajne dni zamożni mieszkańcy miasta zbierają się tu, by wydawać pieniądze na stoiskach i straganach, mogących zaspokoić wszelkie ich zachcianki. Podczas Zgromadzenia jesienne wiatry hulały, nie napotykając na swej drodze przeszkód. — Boża ździra! — Makin wyrwał mnie z zadumy. Stał w strzemionach. Nawet Sir Kent zmarszczył brew na takie dictum. Odkąd się nawrócił, nie pochwalał bluźnierstw. — Co to za język! — Cmoknąłem na Makina. — Zechciej, proszę, powiedzieć, co cię tak wzburzyło. — Sam mógłbyś zobaczyć, gdybyś nie udawał takiego pana — odparł, uśmiechając się lekko i mrużąc oczy z niedowierzania. Westchnąłem i wstałem. W oddali, w połowie drogi do pałacu, wąski szereg czarnoodzianych żołnierzy stał na całej szerokości Zachodniej Ulicy. Było coś znajomego w czerwonopiórych hełmach, w tym jak błyszcząca płytkowa zbroja ustępowała groteskowym pantalonom w niebiesko—żółte pasy. — Ja pierdolę, to papieżyca. — Usiadłem. — Papieżyca? — spytał Rike, jakby słyszał to słowo po raz pierwszy. — Tak, bracie Rike. — Kolumna zaczęła zwalniać. — Stare, grube babsko w ciekawym nakryciu głowy,

nieomylna. Zmniejszyliśmy dystans, kopyta zastukały na kamiennym bruku. Straż papieska czekała spokojnie oparłszy broń drzewcową o bruk — proporce powiewały, ostrza celowały ku niebu. Kapitan Devers zatrzymał swoich ludzi przed szeregiem. Za ludźmi papieżycy stała lektyka, ogromna, zdobna konstrukcja osłonięta z każdej strony przed pogodą i wścibskim wzrokiem. Dziesięciu tragarzy stało na baczność przy drążkach. — Jej Świątobliwość chce rozmawiać z królem Jorgiem! — Gwardzista stojący w samym środku szeregu wykrzyknął żądanie. Być może był dowódcą plutonu, aczkolwiek niczym się nie różnił od reszty. — To może być interesujące. — Zeskoczyłem z konia i skierowałem się ku czołu kolumny. Miana otworzyła drzwi, gdy mijałem powóz Hollanda. — Jorg, zrób to jak należy — powiedziała. — Następnym razem Marten może nie uratować sytuacji. Obróciłem się, wziąłem ją za rękę i uśmiechnąłem się do niej. — To spotkanie kosztowało mnie czterdzieści tysięcy w złocie. Nie zmarnuję go, moja królowo. Bywam głupi czasami, ale nie jestem idiotą. — Jorg. — W jej głosie pobrzmiewał ostrzegawczy ton, gdy uwalniała swą dłoń. Przednie szeregi rozstąpiły się i stanąłem przed papieską gwardią. Ten, który mnie wywołał, patrzył teraz znacząco na Goga przy moim udzie. — No to prowadź do Jej Świątobliwości. Nie mogę czekać tu cały dzień, mam sprawy do załatwienia. — Skinieniem głowy wskazałem wspaniałą kopułę pałacu wznoszącą się za gwardzistą. Po krótkiej chwili odwrócił się, by poprowadzić mnie przez szereg. Podeszliśmy do lektyki i natychmiast trzech tragarzy pospieszyło z krzesłami: dwóch dźwigało szeroki taboret z purpurowym obiciem, jeden proste hebanowe krzesło z oparciem dla mnie. Do tragarzy dołączył kolejny i po dwóch stanęli po każdej stronie drzwi lektyki. Bardzo szerokich drzwi, zauważyłem. Piąty mężczyzna pobiegł na drugą stronę i usłyszałem, jak otwierają się przeciwległe drzwi. Domyślałem się, że do jego zadań należało wypychanie. Bliższe drzwi otworzyły się i zaczął się z nich wyłaniać areał purpurowego jedwabiu opinającego fałdy ciała. Tragarze zbliżyli się i wydostali krótkie ręce, pulchne dłonie przeciążone wysadzanymi pierścieniami. Pociągnęli. Piąty pchał. Góra stęknęła i w drzwiach ukazała się pochylona głowa, pot posklejał cienkie, ciemne włosy na czerwonej czaszce. Złoty krucyfiks zwisał pod fałdami jej szyi, masywny wisior, gruby na pół cala a długi na stopę z rubinem symbolizującym krew Chrystusa w miejscu przecięcia. Musiał ważyć więcej niż dziecko. I w końcu wyszła z lektyki, matka święta, pasterka wielu owieczek, ślimak wywabiony z gniazda. Ostra woń kwiatowych perfum i olejków nie zdołała ukryć fetoru, który wyłonił się wraz z nią. Posadzili ją na krześle, przez które się przelewała. Gwardzista z szeregu stał przy moim boku. Miał ten szczególny wyraz twarzy, czujne oczy i blizny na rękach. Nie pozwoliłem, by pantalony rozpraszały moją uwagę. Trzeba zachować czujność wobec czujnych. — Wasza Świątobliwość. — Piuso XXV, jeśli miałbym się zwracać do niej po imieniu. — Królu Jorgu. Myślałam, że będziesz wyglądał na starszego. — Nie mogła mieć daleko do siedemdziesiątki, ale nie miała ani jednej zmarszczki, skóra rozciągnęła się na wielkim cielsku. — Podróżujesz całkiem sama? — spytałem. — Bez kardynałów, biskupów tańczących, jak im zagrają? Nawet bez zwykłego kapłana do noszenia biblii? — Moja świta gości u lorda Congrieve, w jego wiejskiej posiadłości. Badają tam doniesienia o nieprawidłowościach u Sióstr Miłosierdzia, klasztorze z burzliwą przeszłością. — Sięgnęła po purpurową chusteczkę, by obetrzeć ślinę z kącika ust. — Dołączę do nich we właściwym czasie, ale czułam, że nasze prywatne spotkanie będzie bardziej... sprzyjające. Słowa, które tu padną, nie zostaną nigdzie zapisane. — Uśmiechnęła się. — Nawet dla papieżycy, rzeczniczki samego Boga, nie jest prostą sprawą udaremnienie woli watykańskich archiwistów. Dla nich niewiele jest grzechów cięższych od przyzwolenia, by papieskie słowa przepadły. — Kolejny uśmiech i pofałdowanie wielu podbródków. Ściągnąłem usta. — Czemu zatem zawdzięczam tę przyjemność? — Czy mam posłać Tobiasa po wino? Wyglądasz na spragnionego, Jorg. — Nie. Odczekała chwilę na uprzejmość czy wyjaśnienie. Żadne nie padło. — Budujesz katedrę w Hodd Town. — Ciemne oczy obserwowały mnie bacznie, jak porzeczki

zatopione w bladej leguminie jej twarzy. — Wieści szybko się rozchodzą. — Nie jesteś jedynym, który rozmawia z Deus in machina, Jorg. Duchy Budowniczych kontaktowały się z nią — tyle powiedział mi Fexler. Wyjaśnił, że duchy napuszczały Kościół przeciw magii we wszelkich jej przejawach, tak by kapłani nie byli świadomi własnego potencjału, jaki dawała im władza nad masami, a jednocześnie piętnowali jej stosowanie przez innych. Każdy rodzaj wiary podparty jakimś kredo czy hasłem mógłby wzmocnić wolę danego władcy do przerażającego stopnia. Ucieszyło mnie, że paraliżowało ją coś, co miała za tajemnicę i świętą wiedzę. — Po co budować katedrę właśnie teraz? — spytała. — Katedra jest w budowie od ponad dwudziestu lat — rzekłem. — Całe moje życie. — Ale wkrótce budowa zostanie ukończona, a ludzie będą oczekiwać, że przybędę ją poświęcić przed pierwszą mszą. — Poruszyła cielskiem na stołku. — Ta informacja dotarła do mych uszu podczas podróży po Scorron, dlatego przybyłam tu, by z tobą porozmawiać. Musisz wiedzieć dlaczego. — Czujesz się tu bezpieczniej — powiedziałem. — Jestem Namiestniczką Chrystusa i chodzę bezpiecznie po całym chrześcijańskim królestwie. — W jej głosie pojawiła się złość, ale więcej w niej było fanfaronady niż prawdziwego oburzenia. — Chodzisz? Zignorowała moje pytanie i utkwiła we mnie zimne spojrzenie. — Wysłucham twojej spowiedzi, Jorg. I udzielę przebaczenia pokutującemu. — J a mam się spowiadać t o b i e?— Pokręciłem głową, kręgi trzasnęły w mojej szyi. — Ja tobie? Gwardzista postąpił pół kroku naprzód. Zastanawiałem się, jakie inne role pełnił. Kata? Zabójcy? Może trenował z białoskórym kowalem snów, który odwiedził Upiorny w czasie watykańskiej misji. — Nasłałaś mordercę na moją żonę i dziecko. — Gdzieś w wewnętrznych mrokach powiał zimny wiatr i żar dawnego gniewu zapłonął jeszcze raz. — Chodzimy po padole łez, Jorg. Jedyne co ma konsekwencje, to to, gdzie stawiamy kroki. — Co to znaczy? — Czy miałem mądrze przytakiwać? Przyjąć, że jej mądrość przewyższała potrzebę znaczenia? — Wkrótce odbędzie się pogrzeb twojego ojca, bez wątpienia. Gdyby to sama papieżyca wprowadziła go w bramy raju na ceremonii, to twoja pozycja na Zgromadzeniu niesłychanie by wzrosła. Nie wspominając już o takiej drobnostce jak papieskim usankcjonowaniu twojej schedy. — Naprawdę nie żyje? — Zobaczyłem jego twarz, bez emocji przypatrującą się dworowi. Złożony w trumnie nie wyglądałby inaczej. Nie mniej ludzko. — Nie wiedziałeś? — Uniosła ciężką brew. — Wiedziałem. — Zobaczyłem go na blankach najwyższej wieży, w czerwonym blasku zachodzącego słońca, z włosami rozwianymi na wietrze. U jego boku ujrzałem matkę, roześmianą, choć była zbyt daleko, bym mógł ją usłyszeć. — Cztery dni. Tyle obrona Ancrath wytrzymała bez niego. Potwory Martwego Króla są już blisko. — Szukała w mojej twarzy jakiejś reakcji. — Depczą ci po piętach. — A jak zamierzasz ich powstrzymać, Wasza Świątobliwość? — Martwi nie będą lokalizować i oblegać zamków, nie będą domagać się ziem, pobierać podatków. Martwy Król nie będzie rządził, tylko niszczył. — Będziemy się modlić. — Poruszyła cielskiem. — To już koniec dni, mój synu. Możemy się tylko modlić. — Mój synu? — Przechyliłem głowę. Widziałem bladookiego mordercę, nie patrząc na niego. To oczy drogi. Widzenie bez patrzenia. Wziąłem najgłębszy oddech i ukryty żar rozbłysnął białym ogniem. Tobias poruszył prawą stopą, tylko o cal. Wiedział. Piusa polegała tylko na najlepszych. Jej gwardia była czystą formalnością. Jak wielu przed nią, mimo tak oczywistych dowodów ciągnących się za mną sznurem ciał, chciała mnie związać niczym więcej niż konwencją. Jednak Tobias znał moje serce, podzielał mój instynkt. — Nie jesteś moją matką, stara kobieto. Grubych trudniej zabić gołymi rękoma. Noszą swoją własną wyściełaną zbroję. Raz czy dwa próbowałem udusić Grubego Burlowa, nawet dla Rike'a było to nie lada wyzwanie. Tobias wypuści swoją broń drzewcową z ręki w chwili, gdy postanowi działać. Halabarda była tylko rekwizytem, niczym więcej, kolejnym przejawem papieskiej głupoty, konwencji. Tobias sięgnie po ukryty gdzieś nóż. A ja po swój, nie będzie czasu na miecze. I mimo wszystkich nauk brata Grumlowa, będę siedzieć w krześle plecami do

niego, podczas gdy on będzie stał i zginę, nim ta tłusta suka piśnie, nim zdążę ją choćby zadrapać. — Grzeczniej, chłopcze. — Nie dała sprowokować w sobie złości. Nie zdobywa się kardynałów wrzaskiem. Najgrubsza skóra, cierpliwość, czas, nieustępliwy nacisk, oto co poruszy nawet najcięższy zad w stronę tronu papieskiego, jeśli tylko jego właściciel jest wystarczająco przebiegły. Zamrugałem. — Czyżby nie mówili ci o mnie? Murillo nie był wystarczającą wskazówką? — Szybkie dłonie, o to chodzi w walce na noże. Ale na nic szybkie dłonie, jeśli musisz sięgnąć po broń, kiedy ręce przeciwnika już na niej są. Nie marnuj szybkości na początku pierwszego ruchu. Jedyne, co możesz zyskać, to ogłoszenie wszem i wobec, że to właśnie jest ruch. — Nasłałaś mordercę, by zabił... — Król rządzi wolą swojego ludu. — Ledwo wyczuwalna irytacja. — Lud oczekuje od Rzymu wiecznego zbawienia. Masz tyle lat, by wiedzieć, co jest dla ciebie lepsze. I dla twojego syna. Katedra... Pochyliłem się w siedzeniu, niespiesznie, jak skupiony słuchacz, potem wyciągnąłem rękę, powoli, ale pewnie: wahanie może cię zabić. A potem szybko. Szarpnąłem za krucyfiks na jej szyi. Rzuciłem nim z całej siły, posłałem płaskim łukiem prosto w Tobiasa. Dostał między oczy, jedno z ciężkich ramion krzyża wbiło się w jego czoło i tak zostało, gdy Tobias się przewracał. A teraz nóż. „Wszystko ma swój czas i jest wyznaczona godzina na wszystkie sprawy pod niebem”.2 Wspomnienia kapłanów biskupa Murillo pojawiły się ni stąd ni zowąd, gdy wbijałem ostrze w fałdy tłuszczu w okolicach szyi Piusy. Czas umierania. Piusa padła na ziemię pierwsza, potem Tobias, potem halabarda. Potem przez bardzo długi czas ci z nas, którzy nie leżeli na ziemi umierając, po prostu stali i patrzyli na siebie. 2 Księga Koheleta 3, 1 (przyp. tłum.)

43 — Kapitanie Devers, zdaje się, że zaraz zostanę zaatakowany na twojej służbie! — ryknąłem na niego, uznając przezornie, że lepiej uprzedzić fakty, gdyby czterdziestu gwardzistów zechciało roznieść mnie na halabardach. Zauważyłem ruch wśród złotych hełmów przy naszym powozie. Deversowi rozeznanie się w sytuacji zajmie chwilę lub dwie. — No, co jest, właśnie zabiłem pieprzoną papieżycę. Chyba zamierzacie mnie zaatakować? — Dobyłem Goga i uśmiechnąłem się zapraszająco do gwardzistów stojących najbliżej. Pantalony czy nie, na pewno byli śmiertelnie niebezpieczni. Kilkadziesiąt halabard przeciwko jednemu mieczowi na otwartej przestrzeni to nie walka. Zacząłem się wycofywać w stronę lektyki. Tragarze rozproszyli się. Raczej nie byli zbyt pobożni. Pięciu gwardzistów najbliżej mnie, wciąż na poły oszołomionych, chwyciło za broń. Z całego szeregu poleciały halabardy w moim kierunku. — Ten człowiek jest pod moją ochroną! — Devers odzyskał rezon i popędził konia naprzód. W jakiś sposób to pobudziło ludzi papieżycy, którzy rzucili się naprzód, wykrzykując bezładną wściekłość. Nawet tragarze się zreflektowali i wyciągnęli po mnie swoje zbyt długie i zbyt muskularne ręce, chociaż ktoś mógłby pomyśleć, że powinni mi podziękować, że nie muszą jej już dźwigać. Straż Gildenu wysforowała do przodu, a ja zagrałem w „znajdźcie Jorga” to wskakując, to wyskakując z lektyki i manewrując między tragarzami w trakcie rąbaniny jak za dawnych czasów. Finał nastąpił zbyt szybko. Broń drzewcowa ma większy zasięg niż miecz, ale jeśli kieruje się ją w złym kierunku, to walka jest krótka. A skierowano ją na mnie. Powinni byli baczyć na straż. Gog utknął w czyimś kręgosłupie i musiałem go wyciągać, trzymając rękojeść obiema rękami i odpychać się stopą od piersi nieszczęśnika. Na szczęście był to ostatni z tragarzy. Uwolniłem ostrze i gdy tylko się odwróciłem, Makin złapał mnie za napierśnik i pchnął na krzesło papieżycy. — Co ty wyprawiasz, u licha? Devers dołączył do niego z ociekającym mieczem. — Zabiłeś papieżycę! — Jakbym nie zauważył. — Sama się zabiła, kiedy podniosła rękę na mojego syna. — Odchyliłem się w siedzeniu i oparłem o drewnianą ściankę lektyki. — Zabiłeś papieżycę — powtórzył Devers, wpatrując się w jej zakrwawione zwłoki i pozbawionego ręki tragarza rozciągniętego u jej świątobliwych nóg. — Teraz, kapitanie Devers, musisz kazać swoim ludziom załadować jej zewłok do tego przydatnego pudła za moimi plecami. Gdy oni będą zajmowali się tym i usuwaniem pozostałych ciał, ty sprowadzisz tu lorda dowódcę straży. Podejrzewam, że kiedy lord dowódca Hemmet zda sobie sprawę z ognia, jaki rozprzestrzeni się z płomienia, który tu wznieciłem, będzie sobie życzył, żeby to nigdy nie miało miejsca. Będzie sobie życzył, by Straż Gildenu nie wybiła osobistego oddziału papieskich żołnierzy. Będzie chciał usłyszeć, że nie ma żadnych żywych świadków z Rzymu. Wszystko, co dzieje się bez świadków, tak naprawdę w ogóle się nie dzieje. Spodziewam się, że za trzy dni zostanę obrany cesarzem a ci, którzy mnie nie poprą, do końca życia będą żałować tej decyzji. Krótkiego życia. Jeśli jednak nie zostanę cesarzem, to będę zbyt zajęty, żeby się tym przejmować — będę bowiem gromadził armię dziewięciu krajów, by ruszyć na Rzym i wypalić do cna to siedlisko zepsucia. Więc summa summarum, jeśli twój lord dowódca chce uniknąć rzeki krwi i osobistego konfliktu z następnym cesarzem, przez wzgląd na p a p i e ż y c ę... powie, że Piusa i jej gwardia padli ofiarą liczkina. Załaduj jej szczątki na statek i wyślij do Watykanu. Miejmy to z głowy. Mogę nawet zasugerować jej następcę... Makin rozluźnił uchwyt i zsunąłem się kilka cali po ścianie lektyki, z palców na pięty. Nawet nie byłem świadom, że trzyma mnie prawie nad ziemią. — To się nigdy nie uda. Czegoś takiego nie można wyciszyć. — Rozejrzy] się, Makinie. — Zatoczyłem koło ręką. — To odludzie. Wszyscy, którzy mają coś do powiedzenia, są w pałacu, i nikt z nich nie będzie wyglądał przez okno, gwarantuję. Ich służący będą się dwoić i troić przy robocie daleko stąd. — Wskazałem odległe rezydencje. — A dobrzy ludzie z Vyene kryją się w swoich domach. Po trosze dlatego, że nikt ich nie zaprosił na przyjęcie. Ale przede wszystkim dlatego, że Straż Gildenu ma za zadanie eskortowanie delegatów, więc oni są pozostawieni sami sobie, a

nie zapominaj, że nadchodzą umarli. — To bez znaczenia. Ktoś się dowie. Ktoś coś powie. Będą plotki... — Plotki to nie problem. Dodają sprawom smaczku — i ciężaru temu, co mam do powiedzenia. Oskarżenia... to już gorzej. Zarzuty? Wtedy ruszymy na Rzym. I nie zapominaj, że przeciętny strażnik Gildenu darzy kościół mniejszym szacunkiem niż kobiety z burdelu Onsy. To dało mu do myślenia. Straż rzeczywiście pogardzała wszystkim, co nosiło ślady rzymskich wpływów w sprawach imperium. Już sam widok papieżycy w Vyene czającej się w eskorcie gwardii na członków Stu, musiał ich porządnie rozwścieczyć. — To nie może się udać. — Makin pokręcił głową. — Tak czy owak, suka nie żyje. — Strząsnąłem z siebie jego ręce. — Devers! — Pstryknąłem mu palcami w twarz. — Obudź się, człowieku! Pamiętasz, co powiedziałem? Lord dowódca — moja bajka albo rzeź. Tak? Zajmij się tym, a jak nie, to przysięgam, że pojadę do Rzymu z jej łbem nabitym na moją dzidę. Kapitan Devers skinął głową, ale wciąż sprawiał wrażenie kogoś, kto nie do końca wie, czy przestał śnić. Zostawiłem go i obszedłem ścielące się ciała. Lepiej nie przekraczać leżącego człowieka. Można oberwać nożem między nogi. — Gdyby ktoś mnie szukał, będę w pałacu. Rike i Marten stali nieopodal i wycierali miecze. Kent trzymał luźno swój topór, wciąż szkarłatny. Wyglądał na zagubionego. — Kent, jeśli Bóg do kogoś przemawia, to na pewno nie przemawiał do tej starej wiedźmy. Ta wiara, którą odnalazłeś — nie odnalazłeś jej w kościele przecież? Raczej w bólu i we krwi. Cokolwiek to było, co spłynęło na ciebie, to z pewnością nie był ksiądz w sutannie. — Duch święty mnie odnalazł, Jorgu. Chrystus Jezus, powstały, wyprowadził mnie z ciemności i opatrzył moje poparzenia. — Żadnego „królu” dzisiaj, żadnego „sir”. Nie darzę szacunkiem wielu osób, a Kent nigdy nie grzeszył dowcipem ani inteligencją, nie był też na tyle prawy, by mnie zainspirować. A to jego nowe kredo od czasu pożaru wydawało się zapożyczone, cudze dogmaty służące mu za tarczę. Ale ceniłem jego instynkt zabójcy i lubiłem w nim jego szczerość. Zresztą, kim jestem, by dokonywać sądów nad innymi? W przeciągu jednego tygodnia zerżnąłem nekromantkę i zabiłem papieżycę. — Potrzebuję ci ufać, Kent. — Rozłożyłem ramiona. — Potrzebuję odrobiny twojej wiary. Więc słuchaj tego ducha. Słuchaj uważnie. Jeśli będę musiał zginąć za swoje grzechy — chcę zginąć z twojej ręki. Rozdzielił nas zimny podmuch wiatru. Uświadomiłem sobie, że każde słowo mówiłem poważnie. Rzuciłem mu wyzwanie, tak jak kiedyś rzuciłem wyzwanie burzy. Uderz we mnie. Zobaczyłem Gretchę zsuwającą się z mojego ostrza, lekkie zaskoczenie w jej oczach, zobaczyłem, jak zmienia się w kupkę kości i skóry w ubraniu małej dziewczynki. — Gdyby ktoś zrobił tak ze mną, kiedy ja byłem dzieckiem, wszystkim zaoszczędziłby mnóstwa kłopotów. — Tak jej wtedy powiedziałem. Powiedziałem to burzy w rozszalałą noc na szczycie Wysokiego Zamku. Powiedziałem to Czerwonemu Kentowi, gdy ściskał w pobielałych rękach ten swój staroskandynawski topór. — Zrób to. Kent wypuścił topór z rąk. Pokręcił głową. — Jesteśmy w tym razem do samego końca, Jorgu. Wróciłem do powozu. Miana z dzieckiem na rękach, Katherine, Gomst i Osser stali na zewnątrz, chroniąc się przed lodowatym wichrem w swoich futrach i płaszczach. Obserwowali, jak się zbliżam poprzez straż, jak gdyby smród mojego występku już do nich dotarł, zimna mieszanka przerażenia i obrzydzenia rysowała się na ich twarzach. — Jorg? Słyszeliśmy odgłosy walki... masz na sobie krew. — Miana postąpiła ku mnie. — Zrobiłem, co należało, moja pani. Tak jak mnie o to prosiłaś. — Zabiłeś ją. — Katherine wymówiła te słowa nie po to, by mnie oskarżyć, ale po to, by je usłyszeć, by przekonać się, czy mogą być prawdą. — Nie żyje. W jaki sposób umarła jest kwestią dyskusji, teologicznej debaty. I co z tego? Czy ręka Rzymu wspierała lud imperium, czy raczej dusiła? A czy ten chwyt nie zacieśniał się coraz bardziej przez te lata, które Piusa spędziła, rozrastając się na papieskim tronie? Przyszedł czas na świeżą krew, powiadam, na kogoś, kto naprawdę wierzy w Boga, by mógł nosić najgłupszą czapkę w całym

chrześcijańskim świecie. — Otoczyłem ramieniem biskupa Gomsta. — Czas na kogoś, kto nie chce być papieżem dla samego bycia papieżem. Co ty na to, ojcze? Spojrzał na mnie. Nie zdawałem sobie sprawy, jaki był niski, lata i troski zgarbiły go przedwcześnie. Chyba że to ja urosłem. — Naprawdę ją zabiłeś? Uśmiechnąłem się, chociaż ten uśmiech smakował gorzko i odrzekłem: — Przebacz mi ojcze, bo zgrzeszyłem. I stary Gomst, chociaż był sztywny od jazdy w powozie, a jego serce krwawiło, pochylił głowę, by wysłuchać mojej spowiedzi.

44 Pięć lat wcześniej — Vyene to najwspanialsze miasto na ziemi. — Strażnik znów pociągnął nosem i skrzywił się. Chyba rzeczywiście cuchnąłem. To była daleka podróż od wybrzeża Liby. — Nie wpuszczamy tu byle kogo. Wspaniałość miasta wciąż podlegała dyskusji. Jak dotąd jechałem przez skupiska przemysłu i miejskich rezydencji, tawern i targowisk rozciągających się milami wzdłuż rzeki. Nic nie było szczególnie okazałe czy wspaniałe, ale na pewno sporo warte. Prawdziwe Vyene leżało ukryte za wysokimi murami, które niegdyś okalały całe miasto. A strażnik przede mną wątpił, czy taki naznaczony długą drogą młodzian miał prawo w ogóle je oglądać. — Spodziewam się, że wpuszczacie podróżnych, jeśli nie śmierdzą groszem. — Otworzyłem dłoń, by okazać pięć wysłużonych miedzianych monet z tyluż krajów. Przekręciłem dłoń i monety posypały się wprost do ręki strażnika. — Tylko nie łam prawa, albo licz się z tym, że ktoś złamie ciebie. — I usunął się. Wprowadziłem konia do środka. Dziesięciu czy więcej strażników przeprowadzało taką samą kontrolę innych pełnych nadziei przybyszów, większość rozmów polegała na głośnych i przedłużających się targach. — Naprzód. — Szarpnąłem za cugle. Klacz — sprzedawca nazwał ją Hosana — szła spokojnie. Człowiek uświadamia sobie, jak bardzo brakuje mu jego własnego konia, dopiero po tym, jak pojeździ na wielbłądzie, a potem na rozchwianej klaczy. Brath zawsze był tylko tymczasowym zastępstwem Gerroda, ale teraz odkryłem, że bardzo chcę, by Yusuf dotrzymał obietnicy i odesłał go do Zamku Nazajutrz. Gdy wkraczałem do starego miasta Vyene, zaczął padać ulewny deszcz Wysokie rynny rzygały potokami wody. Lato ruszyło już na południe. W zimnych zatokach jarli zima ostrzyła już swoją broń, przygotowywała północny wiatr, by obwieszczał jej nadejście. Hosana i ja znaleźliśmy schronienie przed ulewą w stajni pierwszej gospody, na którą natrafiliśmy. Przynajmniej nie musiałem kłopotać się wyborem, gdzie się zatrzymać. Podałem cugle chłopakowi ze słomą we włosach i ruszyłem do piwnej sali, by postarać się o łóżko na górze i balię do zmycia z siebie długiej drogi. — Ma być sucha, zanim dojdzie do boksu, albo będziesz się musiał tłumaczyć. — Rzuciłem mu monetę. W piwnej izbie czuć było chmielem i potem. Przy stołach siedział tuzin podróżnych, między nimi kilku amatorów całodziennego picia. Złapałem gospodarza za ramię, gdy przechodził z talerzem parującego mięsa i sosu. Nie wiedziałem, co to za mięso, głównie chrząstki i ścięgna, ale zaburczało mi w brzuchu. — Wezmę pokój. I półmisek tego, jeśli macie tu więcej psów. I piwo. Skinął. — Siódemka na końcu korytarza. Wyrzuć stamtąd Elberta. I tak nie płaci. I tak znalazłem się w Siódemce na sienniku, który niemal sam pełzał. Na zewnątrz bębnił deszcz, a po drugiej stronie drzwi jęczał Elbert, który zbierał to, co wypadło, gdy uderzył o ścianę. Jeść, pić, srać, spać. Rano planowałem się umyć i wydać trochę złota, by sprawić sobie wdzianko bardziej odpowiadające mojej pozycji. Jednak dostanie się do pałacu będzie wymagało czegoś więcej niż aksamit i zamsz. Nikt nie uwierzy, że Jorg, król Renaru, przybył sam do Bramy Gildenu bez herolda i świty. Rana na moim policzku wciąż nie dawała o sobie zapomnieć. Chwila nieuwagi w Porcie Mazeno i pijany żeglarz z nożem. Leżąc na sienniku, słyszałem ruch pasożytów, ich maleńkie suche odnóża łaskoczące posłanie. Deski w suficie zwróciły moją uwagę, oczy szukały znaczenia w ich wzorze, aż wreszcie zmorzył mnie sen. Komfort golenia się własnym nożem polega na tym, że się wie, iż sztukę tę ma się opracowaną do perfekcji. Poza tym jest to nudny obowiązek i bez względu na jakość ostrza, twarz zawsze pozostaje szorstka. Zszedłem na śniadanie złożone z cegły ciemnego miejscowego chleba i dzbana słabego piwa. Na zewnątrz ulice jaśniały w słońcu, dając złudzenie ciepła, ale w powietrzu czuć było mroźny zapach. Zapuściłem się do centrum, zostawiwszy Hosanę w stajni gospody. „Herb Olidana” — tak brzmiała jej pełna nazwa. Nie zauważyłem jej w czasie ulewy, która mnie ku niej zawiodła. Nazwano ją tak nie na

cześć ojca oczywiście, ale jednego ze sławniejszych namiestników, który zarządzał Vyene w imieniu Cesarza Callina w latach, które ten spędził na kampanii przesuwania naszych wschodnich granic. Szły za mną żebrzące dzieci, chociaż nie wyglądałem na majętnego. Nawet tutaj, w tym najbogatszym z miast. Drobne, jasnowłose, wydawało mi się dość prawdopodobne, że są dalekimi potomkami bękartów minionych cesarzy. A teraz głodowały na ulicy. Szedłem dalej ku bardziej ekskluzywnym dzielnicom, gdzie Stróże prawa przegonili smarkaczy i posłali mi spojrzenie mówiące, że ze mną zrobiliby tak samo, gdybym wyglądał nieco mniej groźnie. Pokonawszy dwa zakręty i most i minąwszy coraz to okazalsze rezydencje, doszedłem do jednej z czterech wielkich dróg prowadzących do serca Vyene: Zachodniej Ulicy. Tutaj, wciąż jakąś milę od pałacu, przy krawędzi drogi stały domy kupieckie. Nie jakieś stoiska czy budy, ale okazałe domy z kamienia i łupka, wychodzące na drogę, z towarami rozłożonymi na wystawie i pomieszczeniem w środku do negocjowania warunków sprzedaży. Podszedłem pod jeden z takich domów należących do krawca. Nazwisko właściciela umieszczono na tablicy długiej na dziesięć jardów między oknami pierwszego i drugiego piętra. „Jameous z Domu Revel” bez aluzji do wykonywanego rzemiosła, nawet pary nożyc. Gdyby nie mężczyzna idący w kierunku tylnego wejścia z dwoma balami tafty zarzuconymi na ramiona, i inny wychodzący z budynku z elegancką peleryną na jakimś wieszaku, nie wiedziałbym, czym się tutaj zajmują. W przeciwieństwie do rymarzy mających swą siedzibę obok i złotnika kawałek dalej, Jameous miał okiennice zamknięte, może w obawie przed chłodem, może przed wścibskimi spojrzeniami. Zresztą wrażenie ekskluzywności jest dobrym sposobem na przyciągnięcie głupiego pieniądza. I tak, mnie też przyciągnęło, chociaż będę się bronił, że w moim przypadku była to potrzeba. Potrzeba przybrania tych samych piórek, co miejscowe dumnie kroczące koguciki, bym mógł zacząć jeszcze raz odgrywać rolę króla. Ciężkie, dębowe drzwi zamknęły się za mężczyzną wychodzącym ze swoją peleryną, czy raczej z peleryną swojego pana, zważywszy że miał na sobie strój służącego, chociaż lepiej skrojony niż mój własny. Podszedłem do drzwi i zastukałem. Otworzyły się na szerokość dłoni. — To jest Dom Revel. Osoba, która do mnie przemówiła, zdawała się stać w rozkroku między obiema płciami: miała sarnie oczy, delikatną posturę i łagodny głos, ale krótko przycięte włosy i płaską klatkę piersiową. Dłoń drgnęła, by zamknąć drzwi na powrót, jak gdyby zidentyfikowanie miejsca miało mi wystarczyć do odwrotu. Wsadziłem stopę między drzwi. — Wiem. Tak jest napisane literami większymi od twojej głowy tuż nad nami. — Ach — powiedziała kobieta. Zdecydowałem, że to kobieta. — A kto ci to powiedział? Pchnąłem drzwi i wszedłem do środka. Pokój był gustownie urządzony, w obitych krzesłach można by utonąć, podłogę pokrywał od ściany do ściany miękki gruby dywan, kryształowe lampiony paliły bezdymne olejki. Duży mężczyzna, łysiejący, ze skłonnością do tycia, stał ze wzniesionymi rękoma, podczas gdy drugi chodził naokoło niego, dzierżąc w dłoni centymetr krawiecki. Trzeci jegomość zapisywał w rejestrze podawane wymiary. Wszyscy trzej spojrzeli na mnie jednocześnie. Zdejmujący miarę wyprostował się. — A któż to może być, Kevin? Kevin pozbierał się z podłogi. — Sir, przepraszam, sir... ten... dżentelmen... — Powiedzmy, że wszedłem bez zaproszenia. — Olśniłem ich swoim najbardziej zjednującym uśmiechem. — Potrzeba mi odpowiedniego ubrania, na już. — Odpowiedniego do czego? Robót w polu? — zadrwił grubas. Kevin zasłonił usta, by ukryć złośliwy uśmieszek. — Jameous, nie trać czasu, wyrzuć go i kończmy to. Mam być u lorda Kellermina do godziny. Postanowiłem być przynajmniej półcywililizowany. W końcu byłem w stolicy imperium, w miejscu, gdzie to, co się robi i mówi, odbija się szerokim echem. Wyszperałem złotą monetę i bawiłem się, przekładając ją z jednego palca do drugiego. — Nie ma potrzeby czy możliwości wyrzucać mnie. Ja tylko potrzebuję ubrania. Może czegoś, co zaakceptowałby lord Kellermin. — Wyrzućcie go. Nikczemnik jest szalony, chce się wkupić, Bóg wie, komu zrabował tę monetę. — Na policzkach napakowanego klienta pojawiły się czerwone plamy. — Oczywiście, radny Hetmon. — Szybki ukłon i Jameous klasnął w ręce, przywołując kogoś, po czym

zwrócił się do mnie. — Jesteśmy bardzo wybredni, jeśli chodzi o naszą klientelę, młody człowieku, i zapewniam cię, że pełny zestaw ubrań odpowiednich na przyjęcia lorda Kellermina kosztuje zdecydowanie więcej niż ducet. Moneta połyskiwała złotem na kłykciach. W Hodd Town za jednego nieoszlifowanego duceta mogłem wykupić cały sklep krawiecki. Z głębi sklepu wyłonili się dwaj mężczyźni, czeladnicy krawieccy sądząc po wyglądzie, w schludnych czarnych tunikach. Jeden trzymał ząbkowane nożyce, drugi linijkę długą na jard. Wziąłem głęboki oddech z gatunku tych, które mają uspokajać. Jakość kosztuje. Dobre maniery nie kosztują nic. — Czy tyle wystarczy? — Wyciągnąłem garść złota: dziesięć, może piętnaście monet. Tyle kruszcu ma swoją wagę, co daje ci poczucie, że to, co trzymasz w ręku, ma jakąś wartość. — Sprowadź stróżów, na pewno zabił kogoś znaczącego, a może zostawił, by się wykrwawił w jakiejś uliczce. — Radny Hetmon zrobił pół kroku w moją stronę, nim zorientował się, że nie ma nikogo, kto by go powstrzymał. — Spokój. Wziąłem kolejny głęboki wdech. Dwóch krawców, z nożycami i linijką, zbliżyło się, każdy z nich próbował być wolniejszy od drugiego, żaden nie palił się, by przybyć pierwszy. Jako że półkrok Hetmona nie zmniejszył dystansu między nami, zbliżyłem się ja. Zachowaj spokój, powtarzałem sobie. Cztery szybkie kroki i złapałem go za pas i ramię. Był ciężki, ale udało mi się go ruszyć z wystarczają prędkością, by zostawić w okiennicach dziurę w jego kształcie. Obróciłem się i zobaczyłem niższego czeladnika idącego w moją stronę i wymachującego linijką. Pozwoliłem, by złamał ją sobie na moim napierśniku ukrytym pod płaszczem. To, co zostało z okiennicy, urwało się i spadło z hukiem. Okazuje się, że nie słucham dobrych rad, nawet jeśli sam je sobie daję. — Dobór właściwej klienteli jest oczywiście priorytetem — powiedziałem Jameousowi. — Skoro jednak zdaje się, że w chwili obecnej nie obsługujesz nikogo, może mógłbyś mnie upchnąć teraz do natychmiastowej przymiarki? Mistrz krawiecki cofnął się, zerkając na zwisające resztki okiennicy. Czeladnik z nożycami wypuścił je od razu z ręki; drugi wpatrywał się jak zahipnotyzowany w rozszczepiony koniec linijki. — Ubrania! — Klasnąłem, by zwrócić na siebie uwagę, ale Jameous wciąż wpatrywał się w drogę. Zaciekawiony, podążyłem za jego wzrokiem, zastanawiając się, czy Stróże prawa już pojawili się, by podać pomocną dłoń radnemu i wystawić moją cierpliwość na próbę. Zamiast aketonu i innych atrybutów władzy stróżów prawa, zobaczyłem maszerujących rząd za rzędem brodatych mężów Północy: słabe słońce odbijało się w ich kolczugach, w jaskrawych kolorach na szerokich, okrągłych tarczach, do hełmów przyczepione mieli po obu stronach ceremonialne rogi. Gdy podszedłem do okna, akurat zbliżał się środek parady. Cztery postacie na koniach, wojownicy przed nimi nieśli zwoje serpentów. — A niech mnie! — Wyszedłem na zewnątrz, omijając połamane drewno. Radny Hetmon odczołgał się dobry kawałek, ale straciłem nim zainteresowanie i w zasadzie resztą moich krawieckich ambicji. — Sindri! — Jechał na tym swoim białym wałachu przyodziany w białe futro. Jego włosy nie były splecione, ale spięte złotą opaską. Mimo to, to wciąż był Sindri. — SINDRI! — ryknąłem na niego. W samą porę, jako że dwaj wojownicy, maszerujący przed jego koniem, zadęli w serpenty i zagłuszyli wszystkie inne dźwięki. Przez chwilę wydawało się, że mnie nie usłyszał, ale wtedy zawrócił konia i torując sobie drogę przez szeregi zburzył harmonię parady. — ...cha ty tutaj robisz? — Usłyszałem, gdy wybrzmiały ostatnie dźwięki serpentów. — Przyjechałem po tron. — Twarz bolała mnie od uśmiechu, który znalazł się tam bez mojej pomocy. Dobrze było zobaczyć znajomą twarz. — Wyglądasz paskudnie. — Zeskoczył z siodła z szelestem futer z jakiegoś arktycznego lisa na pierwszy rzut oka. — Początkowo wziąłem cię za Saracena. Najemnika, i to takiego, którego szczęście omija z daleka. Spojrzałem po sobie. — Ha. Chyba podłapałem parę rzeczy w Africe. Na przykład opaleniznę. — Przyłożyłem swój ciemny nadgarstek do jego bladej skóry. — W Africe? Nie potrafisz usiedzieć na miejscu, co? — Rzucił okiem za siebie na stojącą kolumnę na drodze. — Tak czy owak, musisz iść z nami. Możesz jechać z Elin. Pamiętasz moją siostrę, Elin? — A jakże. Odwiedź nas zimą, powiedziała.

— Zostawiłem konia w gospodzie — rzekłem. — Dokąd idziecie? I po co? Czyżby na północy zrobiło się zbyt zimno? — Żenię się. — Uśmiechnął się szeroko. — Chodź ze mną, jeśli to nie jest poniżej królewskiej godności. — Godność? — Uśmiechnąłem się równie szeroko i wyciągnąłem drzazgę z ramienia. Sindri wrócił do kolumny pieszo, a ja zająłem miejsce wojownika u jego boku. — Pani. — Skinąłem Elin. Wyglądała blado w czarnym aksamicie, jej jasne włosy spadały kaskadami na jej plecy. — Nie poznałeś mojego wuja Thorgarda, ani Surowego Norva, naszego chorążego z Doliny Morszczuka? — Sindri wskazał na pozostałych jeźdźców, starszych mężczyzn, ponurych, w hełmach, z bliznami. Uderzyłem pięścią w napierśnik i pochyliłem głowę, pamiętając jak tacy ludzie pogardzają grzecznościami wymienianymi w Vyene. — A twój ojciec? — Obowiązki zatrzymały go w Maladon. Umarlaki powstające z cmentarzysk. Do tego jego zdrowie nie... — Zwykłe przeziębienie, nic więcej. — Brat księcia Maladona pochylił się nad bratankiem. Kolumna ruszyła do wtóru serpentów. Szliśmy w milczeniu, aż wybrzmiały. — Żenisz się? — spytałem. — Z panną z południa? — Z dziewczyną z Hagenfast, płynie w niej krew Wikingów. Jej rodzina należy do sojuszników ojca, ale jest całkiem ładna. Wiedźma w futrze. Elin prychnęła u jego boku. — I wszyscy zjechaliście do Vyene? Sindri podniósł rękę i pstryknął w jeden z rogów na jego hełmie. — Jesteśmy tradycjonalistami. Nic się od wieków nie zmieniło. Nawet starym bogom pozwoliliśmy odejść dopiero trzy tysiące lat po przyjściu Chrystusa. Na północy każde małżeństwo w znaczącej rodzinie musi się odbyć z udziałem cesarza, a to oznacza wyprawę na dwór. Nawet jeśli cesarza nie ma. Czy namiestnika. Więc jesteśmy. — No cóż. Dobrze cię widzieć. — Naprawdę tak myślałem.

45 Pięć lat wcześniej Do Bramy Gildenu zawitałem ubrany w zapasowy płaszcz i tunikę Sindriego, buty od tego czy innego wojownika. Straż Gildenu dała wiarę mej pozycji po tym, jak ręczył za mnie Sindri. Brama sięgała daleko w głąb pałacu, nie była wejściem, ale raczej całym rytuałem przejścia. Zawsze sobie wyobrażałem, że Brama jest wieżą, wysoką na tyle, by mógł przez nią przejechać powóz z końmi, a żeby ją otworzyć, potrzeba dziesięciu rosłych mężczyzn. — To tu? — Tak. — Hemmet, Lord Dowódca Straży Gildenu, nie rozwinął odpowiedzi. Zapewne nie raz spotkał się z taką reakcją. — Staliśmy — Sindri, jego towarzysze, Hemmet i ja — w przedsionku wielkości sali tronowej mojego ojca, urządzonym z większym dostojeństwem i smakiem niż cokolwiek, do czego większość Stu mogła aspirować. Gdzieś w bezmiarze zachodniej ściany ozdobionej popiersiami dawnych cesarzy — każdy z białego marmuru ukryty głęboko w swojej wnęce, by obserwować kolejne pokolenia — stała Brama Gildenu. Skromne wejście ze starożytnego drzewa niczym niewzmocnionego. Być może był to dąb, poczerniały ze starości, a cokolwiek zostało na nim wyryte, dawno wygładził mijający czas. — Dlaczego? Hemmet spojrzał na mnie bardzo niebieskimi oczyma z siateczką zmarszczek w kącikach. Podrapał biały zarost na podbródku. — Idźcie. — Wskazał wejście swoją laską ze stali i złota, zwieńczoną osobliwym grzebieniem z czerwonych, aksamitnych języczków. Wzruszyłem ramionami i ruszyłem w kierunku Bramy, nie wyższej niż dziewięć stóp, trochę węższej. Przez dwa pierwsze kroki nie działo się nic szczególnego, trzeci rozbudził agonię poparzenia w starej bliznowatej tkance na całej lewej połowie twarzy. W tej samej chwili ostry i przenikliwy ból zadany nożem ojca przeszył moją pierś raz jeszcze i rozlał się po żyłach jak kwas. Szkatułka z motywem cierni u biodra zrobiła się tak ciężka, że zachwiałem się i mało nie upadłem. Udało mi się odzyskać równowagę i przeklinając i plując chwyciłem się za ranę na twarzy. — Nie przejdzie nic zbrukanego — oznajmił Hemmet. Wsadził laskę za pas. — W czasie Zgromadzenia Stu do środka nie można zabierać magii, nikt skażony nią nie może wejść, by nie zachwiać lojalnością ludzi. Nie wejdzie też nikt dotknięty bezbożną mocą, by nie zastraszać innych władców tym, czego człowiek posiadać nie powinien. Wszelkie wpływy wywierane na kimś zostaną zneutralizowane, jeśli tylko osoba ta zdoła przejść przez bramę. Wyprostowałem się, ból zniknął tak samo nagle, jak się pojawił. — Trzeba było mi wcześniej powiedzieć. — Otarłem ślinę i krew z kącika ust. Hemmet wzruszył ramionami. — Nie wiedziałem, że jesteś skażony. Był rosłym mężczyzną w sile wieku. Złoty kirys, który miał na sobie, sprawiał wrażenie, że nie ważył nic. Zachwycająca robota. Rozchodził się na ramiona i osłaniał kark, a hełm więcej niż sugerował koronę. — Ty spróbuj — wyzwałem go. Wszedł do środka, obrócił się i rozłożył ręce. Widać było, że nie dba o Stu, bez względu na to, czy są królami, książętami czy lordami. Stu było wielu, nosili wiele imion, więcej niż można zapamiętać, ale był tylko jeden Lord Dowódca Straży Gildenu. Hemmet. — To co? Mam tu zostać? — Starałem się, by w moim głosie nie zabrzmiała skarga. — Kapitan Kosson wskaże ci przejście bocznym wejściem. — Hemmet uśmiechnął się. — Będziesz wykluczony tylko ze Zgromadzenia lub gdybyś dążył do audiencji u cesarza, gdy już zajmie tron. I tak oto obrałem dłuższą drogę do sali tronowej cesarza. Podczas gdy Sindri, Elin i reszta nieskażonych notabli została przeprowadzona przez Bramę Gildenu, biedny Jorg musiał się wślizgiwać tylnym wejściem, jak jakiś służący. Kosson prowadził mnie ciemnym korytarzem, oświetlając drogę lampionem. — Większość pałaców stać na lepsze oświetlenie. — Jakże różniło się to od wspaniałej rezydencji Ibn Fayeda.

— W większości pałaców mieszka królewska rodzina — odparł Kosson, nie odwracając się. — Tutaj nikt nie mieszka, prócz kilku sług ścierających kurze. Straż przyjeżdża i wyjeżdża między Zgromadzeniami, a my jesteśmy żołnierzami, nie potrzebujemy lamp naftowych w każdej wnęce. Nie boimy się cieni. Już miałem powiedzieć, że być może powinni, ale coś zabrało te słowa. — To nie są zwykłe wnęki. Nie było w nich miejsca na lampy, lampiony czy nawet pochodnie, nie było miejsca na wystawienie rzeźb, ozdób, wszelkich znamion bogactwa, jak to arystokracja zwykła czynić. Kosson zatrzymał się i zadarł głowę. Podążywszy za jego wzrokiem, na białym kamieniu sufitu zobaczyłem mały szklany okrąg. — Światło Budowniczych — rzekł. Zobaczyłem je teraz, co kilka jardów. — Ale nie działają. — Wzruszył ramionami i szedł dalej. Wokół nas tańczyły cienie. — To jest korytarz Budowniczych? Ale ... — To nie wydawało się możliwe. — To jest takie... urokliwe. Kopuła, sklepienia, przedsionki... — Nie wszystko, co zbudowali, było brzydkie. To było miejsce władzy. Pewnego rodzaju legislatury. Chcieli, by było okazałe. — Co dzień uczę się czegoś nowego — powiedziałem. — Myślisz, że Budowniczowie mogli mieć mimo wszystko jakąś duszę? — Tylko w połowie żartowałem. — Jeśli tak ci zależy na nauce, to pokażę ci coś, czego większość gości nie ogląda. — Kosson skręcił gwałtownie w lewo w mniejszy korytarz, a potem znów w lewo. — To jest... niezwykłe. — Zatrzymałem się obok niego. Jakiś człowiek stał odwrócony do nas plecami. Wyglądał, jakby biegł, ale tak naprawdę ani drgnął. Jak gdyby ktoś zadał sobie trud, by ubrać doskonale wyrzeźbiony posąg w jednoczęściową beżową tunikę ze spodniami, z paskiem w talii. W jednej dłoni trzymał długi drąg, przypominający miotłę, ale zakończoną masą czerwonych pasemek, dziwnie znajomych; w drugiej osobliwy puchar o wyjątkowo cienkich ściankach, w połowie zmiażdżony jego ręką. Z pucharu wypływał ciemny płyn, lecz nigdzie nie skapywał. Ten obraz przywodził na myśl krople krwi eksplodujące z rozbitej czaszki, unoszące się bez końca w powietrzu. Przywołał na myśl Fexlera. — Widzę, że zorganizowaliście sobie Budowniczego w zastoju. — Rozejrzałem się za jakimś projektorem, podobnym do tego, który zatrzymywał czas wokół Fexlera. Ta część korytarza wyglądała tak samo jak reszta. Kosson rzucił mi zranione spojrzenie, jak dziecko ze zgaszonym entuzjazmem. — Tak, ale spójrz kogo tutaj mamy! Przeszliśmy wzdłuż niewidzialnej szyby oddzielającej nas od Budowniczego. Takie to sprawiało wrażenie. Gładkie szkło, zimne w dotyku, krawędź czasu, gdzie godziny i minuty rozpływają się w nicość. — Widzisz? — Kosson wskazał biały prostokąt przymocowany do piersi mężczyzny, po lewej. Wyglądało to na kawałek plasteku, na którym ktoś wypisał na czarno „Kustosz”. — To oznacza, że jest strażnikiem, protektorem. Archiwiści straży mają księgi, które tłumaczą znaczenie dawnych słów. — Dla mnie on wygląda miękko. — Słaby, blady, strach w oczach. — Siła Budowniczych nigdy nie skupiała się w ich rękach. Tak mówi lord dowódca. Zgadzam się z tobą, to żaden wojownik. Przodkowie lorda dowódcy wywodzą się od pierwszego kustosza. Tego właśnie. To święty patron rodziny. W tym momencie zrozumiałem, dlaczego ta niby miotła mężczyzny wyglądała znajomo. — Ta laska, którą ma Hemmet. Jest odwzorowana na tej, prawda? Jest krótsza, ładniejsza, ale to to? Kosson przytaknął. — Święty patron, powiadasz? — Przygryzłem wargę, próbując rozwikłać tę zagadkę. — Chcesz mi powiedzieć, że Rzym wyświęcił Budowniczego? — O to będziesz musiał zapytać lorda dowódcę. — Kosson pokręcił głową. — Chodźmy. — I poprowadził mnie tą samą drogą, którą przyszliśmy. *** Dołączyłem do reszty przed tronem — prostym drewnianym krzesłem z wysokim oparciem. Wyglądał solidnie i dość prymitywnie. Starożytna robota. Tu i ówdzie uwagę przykuwały główki śrub, na podłokietnikach, przednich nogach, bokach, wygładzone w drewnie. Legenda głosi, że królowie

Budowniczych siadali na tym właśnie tronie i ten sam tajemny ogień, który płynął przez ich maszyny, płynął ich żyłami. Sprowadzono go tu przez ocean dawno temu. — Czy mam się trzymać z daleka? Stać tutaj? Jako że jestem tak nieczysty. — Zatrzymałem się kilka jardów dalej. Sindri roześmiał się i przywołał mnie gestem. Elin przechwyciła mnie, gdy się zbliżyłem, i podniosła dłoń, by dotknąć moich blizn. — Północ wie, skąd się wzięły te blizny, królu, i one nie są żadną skazą. Tron stał na dwustopniowym podwyższeniu. Sama sala tronowa sięgała wielkiej kopuły pokrywającej cały pałacowy kompleks, i leżała w wielkim okręgu otoczona wieloma komnatami. — Ceremonia ślubna odbędzie się tutaj przed tronem przy udziale honorowej warty stu pięćdziesięciu straży, oddziałów wyznaczonych do eskortowania waszych ojców do Zgromadzenia — lord dowódca oznajmił Sindri. — Rzymski kapłan przemawiający wewnątrz Bramy Gildenu — powiedziałem. — to musi zgrzytać, lordzie dowódco? — Bez względu na to jak wielki był brak szacunku, który strażnik okazywał Stu, i tak bladł on przy tym, jaki był zarezerwowany dla papieżycy i jej podwładnych, od kardynałów począwszy na chórzystach skończywszy. — Nigdy, Jorg. Cesarze mieli własnych kapłanów, niezależnych od Rzymu. Tacy kapłani są wciąż dostępni z kościoła na terenie pałacu. Papieżyca nie ma w tych murach żadnego wpływu, jej zepsucie wiary nie dotyka straży, my zachowujemy dawne porządki. Wątpię, by jakikolwiek ksiądz z rzymską skazą zdołał przejść przez Bramę. — Znakomicie — powiedziałem. — Sam trzymam się dawnych porządków. — Przysunąłem się do Elin. Pachniała dobrze, kobietą i koniem, miała smukłą szyję, szelmowskie spojrzenie. Skinąłem na Hemmeta, by kontynuował swoje przedstawienie i wywód. Nie żeby specjalnie czekał na moje pozwolenie. — Na Zgromadzeniu Stu dzieli się na grupy dyskusyjne, które oddalają się do sal przygotowań. — Lord dowódca Hemmet zatoczył ręką koło, by objąć wszystkie boczne komnaty. — Lord Sindri i lady Freya mogą wziąć komnaty dla swoich gości weselnych. — Czy mogą sobie je wybrać? — spytałem. — Czy możesz powtórzyć, królu Jorgu? — W jego ustach słowo „król” sprawiało bardzo niepozorne wrażenie. — Czy mogą sobie wybrać komnaty? Musi ich być przynajmniej trzydzieści. — Dwadzieścia siedem, i owszem, mogą wybierać. — Przytaknął. — Zatem chodźmy się rozejrzeć — powiedziała Elin i chwyciwszy mnie za rękę poprowadziła ku dalekiemu wyjściu. Usłyszałem, jak Sindri za mną parska. — Chodź, wuju Norv. — A ja mam wiedzieć, za czym się rozglądać? — usłyszałem za nami pomruk niezadowolenia wuja. — To tylko cholerna izba. Spacer do pierwszej komnaty zajął trochę czasu. Sala tronowa cesarza zmieściłaby się w sali Ibn Fayeda, ale nie zostawiłaby dużo wolnej przestrzeni. Oceniałem, że była dużo starsza, zamieniona na salę tronową w czasie, gdy imperium wciąż było w powijakach. Zatrzymaliśmy się przed podwójnymi dębowymi drzwiami inkrustowanymi drewnem z żelaznego drzewa, intarsja przedstawiała dwa walczące orły nad linią podziału. Dłoń Elin była zimna. Elin prawie dorównywała mi wzrostem, jej bladość sprawiała, że wyglądała obco, ale intrygująco. Pchnęła drzwi i poprowadziła mnie do środka. Pokój był przepastny i mroczny, światło wpadało do środka przez małe okienka w suficie, szklone albo przez kogoś, kto zapomniał, jak to robić, albo kradzionym szkłem. — Tu nic nie widać — powiedziałem. — Poza tym, to tylko pokój, co tu wybierać? — A ja myślałam, że to był twój pomysł — odparła Elin postąpiwszy naprzód i pociągnęła mnie do środka. Coś w sposobie, jaki się otarła o mnie, rozpaliło ogień. Zamierzałem wysłać Sindri i jego świtę na poszukiwanie odpowiedniej komnaty, najlepiej w towarzystwie lorda dowódcy, by samemu powęszyć trochę po sali tronowej w chwili prywatności. Zamiast tego w sali tronowej był Hemmet, a ja marnowałem czas z... — Nie mamy dużo czasu. — Elin objęła mnie, jej silne, szczupłe palce miętosiły mięśnie wzdłuż kręgosłupa.

— Nie chcę, żeby Sindri... — zacząłem. Pocałowała mnie, wyzywająco, pożądliwie. Po czym odrywając się od moich ust, rzekła: — Och, cicho, on mnie zna. — I zrzuciła z siebie aksamitny płaszcz. — Potrzebuję się dostać do... — Wiem, czego potrzebujesz, mój królu. — Jednym płynnym ruchem ściągnęła przez głowę czarną jak moleskin tunikę. Stanęła przede mną naga, nie licząc spódnic. Skóra niczym mleko różowiła się tylko na koniuszkach pełnych i ciężkich piersi. Miała rację. Wiedziała, czego było mi trzeba.

46 Pięć lat wcześniej — Kim ty, u licha, jesteś? — Odskoczyłem od Elin, która zaczęła pospiesznie wygładzać spódnice. — Tym, który widzi przyszłość. — Intruz, wnosząc po stroju kapłan, patrzył na nas mlecznym wzrokiem. Dla dobra honoru Elin miałem nadzieję, że widział tyle, ile sugerowały katarakty. — Zatem wiesz już, że zaraz powtórzę pytanie? — powiedziałem. — Jestem ojciec Merrin, kapłan Wolnego Kościoła Adama. — Masz udzielić ślubu mojemu bratu i jego wybrance z Hagenfast — rzekła Elin, ubierając się, zadziwiająco nieskrępowana, a raczej zadowolona. — Tak — potwierdził ojciec Merrin. Coś w tym człowieku zaglądającym w przyszłość nie dawało mi spokoju, coś znajomego. Podrapałem się po głowie, jakby to stanowiło klucz do rozwikłania zagadki. Nic z tego. — Możemy w czymś pomóc? — Wypatrywałem Sindriego i jego wuja w drzwiach. Najwyraźniej byli zajęci oglądaniem innych komnat. Elin uspokajała mnie, że Sindri wie, czego ona chce. Miałem nadzieję, że nie będzie miał nic przeciwko. W końcu powstrzymałem Ferrakinda przed rozbudzaniem ich wulkanów. — Czegoś ci trzeba? — spytałem. — Nie sądzę — odparł ojciec Merrin. Światło lampy z korytarza odbijało się w jego łysinie i dodawało komiczności jego uszom, zbyt dużym, jak to u starców. — To ja przychodzę pomóc tobie, królu Jorgu. — Jak to? — Coś w tym człowieku nie dawało mi spokoju. Miałem wątpliwości, czy przejdzie przez Bramę Gildenu, by poprowadzić ceremonię. Wybierze inne wejście. Wydawało się mało prawdopodobne, że Brama pozwoliłaby mu wejść dalej niż mnie. — Pragniesz zobaczyć, co znajduje się pod tronem, Jorgu. To ma coś wspólnego z pierścieniem, który z sobą nosisz. Ale nie wiesz, jak to zrobić. Hemmet nie pozwoli ci zbliżyć się do podium. Obmyśliłeś kilka sposobów, jak odciągnąć ich uwagę. Każdy kolejny plan jest bardziej szalony i mniej obiecujący od poprzedniego. Byłeś nawet gotów wywołać skandal z udziałem lady tutaj, by spróbować osiągnąć swój cel w ogólnym zamieszaniu. — Wszystko prawda — powiedziałem. Elin dała mi kuksańca w ramię. Mocnego. — A dlaczego to chcesz mi w tym pomóc? Co się stanie, kiedy użyję pierścienia? Ojciec Merrin wzruszył ramionami. To odjęło mu lat, przez chwilę wyglądał jak chłopiec noszący te wszystkie zmarszczki. — Moje oczy nie pozwalają mi zobaczyć wszystkiego. Wiem tylko, że to w jakiś sposób sprawi, że lord dowódca będzie miał u ciebie dług wdzięczności. — A co ty z tego będziesz miał? — spytałem. — To też jest zamglone i odległe — odparł. — Ale poparcie lorda Hemmeta, gwarancje, które daje jego przychylność, ułatwią ci podjęcie jakiejś decyzji za kilka lat. A ta decyzja pomoże Wolnemu Kościołowi, to z kolei co pomaga Wolnemu Kościołowi, osłabia Rzym i wzmacnia lud. — Wzmacnia lud? — Sięgnąłem po pierścień do wnętrza kamizelki, którą podarował mi Sindri, i zakręciłem nim na oczach Elin. — No cóż, skoro tak. Skinąłem na kapłana, by nas poprowadził. — Prowadź — powiedziałem przypomniawszy sobie o jego ślepocie. Sindri, jego wuj i chorąży, dołączyli już do lorda dowódcy i kapitana Kossona w sali tronowej. Sindri zawołał do nas, gdy się zbliżaliśmy. — Znalazłeś nam odpowiednią komnatę, Jorg? — Mnie się podobała. — Obaj uśmiechnęliśmy się szeroko, jak niesforni chłopcy w szkole. Żaden z nas nie był jeszcze żonaty — dorosłość mogła jeszcze trochę poczekać. — Lordzie dowódco — rzekł ojciec Merrin głosem przypominającym modlitewne zaśpiewy. — Trzeba odsunąć tron na krótką chwilę. Hemmet skrzywił się, jak gdyby sama myśl o dotknięciu tronu, a co dopiero przestawieniu go, sprawiała mu ból. — Jesteś pewien, ojcze? Czy to jedna z twoich wizji? Ojciec Ferrin przytaknął. Trudno było mi zachować powagę, gdy patrzyłem na kapłana: z łysą głową, wychudły, ginący w przepastnych szatach, z uszami niczym wielkie klamki. Ale miał władzę nad lordem

dowódcą. Hemmet klasnął w dłonie i do sali z odległego wejścia równym krokiem wmaszerowało czterech strażników — Przenieście tron... tam. — Patrzył, jak go podnoszą. — Ostrożnie. Okażcie szacunek. — I dywan — dodał ojciec Merrin. Lord dowódca uniósł brwi jeszcze wyżej na te słowa, ale skinął na ludzi. Dwóch z nich zwinęło ciężki kobierzec, utkany z grubego jedwabiu o misternym wzorze, mieniącym się barwami niczym skrzydło motyla. W miejscu, gdzie stał tron, naszym oczom ukazała się miedziana tabliczka, okrągła, szerokości dłoni. Postąpiłem naprzód, by podejść do podium. Wokół mnie straż wyprostowała się, zesztywniała, gotowa do interwencji. — Lordzie Hemmet, pozwól — rzekł ojciec Merrin spokojnie. Lord dowódca wziął głęboki wdech, a potem głośny wydech. Lekceważącym gestem zezwolił mi iść, tak jak przewidział to Merrin. Życie z przewidującym przyszłość musi być piekłem. Trzymając pierścień w zamkniętej dłoni ukląkłem przed metalową tabliczką. Nie było żadnego uchwytu, zawiasu, czy dziurki od klucza. Przypomniałem sobie drzwi do wieży Materny i po prostu wyciągnąłem dłoń z pierścieniem nad sam środek miedzianej płytki. Chwila ciepła i nade mną ni stąd ni zowąd pojawił się duch Budowniczego. Cofnąłem rękę. Duch jawił się w bladych cieniach jak wszystkie pozostałe i wyglądał znajomo. Nie był to Fexler, ani Michael, ale... — Kustosz! — Lord dowódca Hemmet padł na kolana. Straż wokół niego poszła jego śladem. Kustosz stał bez słowa przez chwilę. Zamigotał, skrzywił się, osunął się z miedzianego dysku o stopę czy dwie. Pierścień zawibrował delikatnie i pojawił się Fexler. Duchy utkwiły w sobie wzrok, zmarszczyły brwi w koncentracji lub furii, zwarły się... zniknęły. — Niewiarygodne! — Lord dowódca potarł oczy wierzchem dłoni. — Co się stało? Czy tu było dwóch świętych? Czy oni walcz... Sala tronowa rozbłysła jasnością. Wszystkie światła Budowniczych zapaliły się w tym samym momencie i kopuła nad naszymi głowami zaskrzyła się niczym rozgwieżdżone niebo. Światło oślepiało nas, więc trzeba było mrużyć oczy; sprawiło, że płomienie lamp naftowych stały się niewidoczne, jak byśmy stali na zewnątrz w środku lata. — Światła... — powiedział Surowy Norv, na wypadek gdybyśmy nie zauważyli. Zanim padły kolejne stwierdzenia oczywistości, z wgłębień nad każdym wejściem prócz Bramy Gildenu poczęły zsuwać się lśniące, stalowe drzwi. Wszystko to działo się przy akompaniamencie piskliwego dźwięku, który działał mi na nerwy, jak odgłos paznokci Lundista skrobiących tablicę. — Drzwi... — rzekł Norv. Oparłem się pokusie zdzielenia go w łeb. Trwało to może tyle co odliczanie do dziesięciu i drzwi opadły wreszcie, metal dotknął kamienia. Ale w tej samej chwili zaczęły się podnosić w takim samym tempie. Gdy tylko drzwi się podniosły do pomieszczenia wpadła straż, zaalarmowana piskiem mechanizmu. Przez kilka minut strażnicy biegali tu i tam, wysyłani na różne misje przez lorda dowódcę: by upewnić się, że nie doszło do żadnego ataku, sprawdzić, jakie inne zmiany mogły nastąpić, uspokoić służbę i inne jednostki straży i tym podobne. Wszystko uciszyło się nagie, gdy wprowadzono kustosza — jego oryginał, którego ducha danych widzieliśmy na chwilę, zanim wdał się w bójkę z Fexlerem i zniknął. Wszedł w eskorcie czterech strażników i tłumem innych tłoczących się z tyłu, dyscyplina wzięła w łeb, ciekawskie dzieci ciągnące się sznurem za obcym na rynek. Fexler zburzył hipostazę kustosza. — A to ciekawe — rzekłem. Dla towarzyszy Sindriego Budowniczy był nieznajomym w dziwnych ubraniach, z laską uwieńczoną mnóstwem czerwonych wstążeczek. Trzeba by być naprawdę bystrym, by rozpoznać w nim ducha, który pojawił się na krótką chwilę na podium. Jednak straż czuła się tak, jakby wkroczyła między nich legenda. Lord dowódca zobaczył świętego, swego czczonego przodka i jakąś część podwalin swojej władzy. Hemmet uniósł dłoń i wszelkie szmery ucichły. — Witaj, kustoszu! Witaj! — Na jego twarzy pojawił się szeroki uśmiech. Kustosz sprawiał wrażenie oszołomionego i być może wystraszonego, ale w końcu trwał w uśpieniu przez tysiąc lat, więc wybaczyłem mu to. Odezwał się po jakimś czasie. Ale nie potrafiłem stwierdzić, w jakim języku. Był chrapliwy, gardłowy, gdzieś na krawędzi rozumienia. Zrozumiałem jedno słowo, które brzmiało jak „alert”: wypowiedział je więcej niż raz. — Może mówi w jakimś innym języku — rzekłem. — Czytałem, że Budowniczowie posługiwali się

wieloma językami, prawie tyloma, ile jest królestw w imperium. A nawet jeśli zna język imperium, to niewykluczone, że on zmienił się przez wieki. Wszystko się zmienia, nic nie stoi w miejscu, a już na pewno nie słowa. Hemmet posłał mi gniewne spojrzenie, choć jego złość nie trwała długo, przeszła jak chmura przysłaniająca słońce. — To twoje dzieło, ty go obudziłeś, sprowadziłeś na powrót światło do pałacu. Nie zapomnę tego, królu. — Położył dłoń na ramieniu Budowniczego i stanął przy nim, otaczając go troskliwie ramieniem. — Porozmawiam z kustoszem na osobności. Kapitanie Kosson, dopilnuj, by naszym gościom niczego nie zabrakło i wyprowadź ich z pałacu, gdy ich potrzeby zostaną zaspokojone. I Hemmet wyszedł razem ze swoim świętym. Schyliłem się i podniosłem pierścień. — No, ojcze Merrinie, miałeś rację. Hemmet rzeczywiście zapałał do mnie miłością. — Zmarszczyłem brwi. — Zdaje się, że ktoś mi kiedyś powiedział... Słyszałem, iż nie można powiedzieć człowiekowi, co go czeka w przyszłości, bo to od razu ją zmienia. Merrin uśmiechnął się i zwrócił ku mnie swoje mleczne oczy. — To zależy od przyszłości, Jorgu, i od tego, ile się im mówi. Moje wizje są tak zamglone, że trudno o jakieś szczegóły. — To co jeszcze możesz mi powiedzieć o mojej przyszłości, ojcze? — Zbliżyłem się ku niemu, by ułatwić mu dojrzenie mnie resztką wzroku, która mu została. — Nie chcesz wiedzieć, Jorgu — odparł. — Przyszłość to mroczne miejsce. Wszyscy tam giniemy. — Tak czy inaczej, powiedz mi. I być może wiedział, że złamię jego opór, że t a przyszłość była jasna dla nas obu. Odpowiedział: — Będziesz zabijał i zabijał, dopuszczał się najstraszniejszych czynów, zdradzisz tych, których powinieneś kochać, zniszczysz swojego brata i sprowadzisz ruinę na nas wszystkich. — O, czyli nic nowego? — Zignorowałem wyraz twarzy Elin i Sindriego. Rozczarowanie wyostrzyło mi język. Myślałem, że mogę dojrzeć, stać się lepszy, stać się czymś więcej. — Powiedz mi, ojcze. — Użyłem słowa „ojcze”, jakby naprawdę coś dla mnie znaczyło. — Dlaczego każdy znaczący człowiek nie znajdzie sobie własnego jasnowidza i nie zaplanuje ścieżki do chwały? Kapłan stał w bezruchu. Zstąpił na niego żal, który nie był tylko pozą. Przemówił łagodnie, z umniejszającym siebie samego humorem, ale wiedziałem, że mówi prawdę. — Zaglądanie w przyszłość przypomina samogwałt. To obserwowanie, jak samemu się maszeruje pośród możliwości, podążą drogą prawdy w plątaninie tych zakrętów. Wystarczy odrobina, by spowolnić swój rozwój. — Pomyślałem o Jane, maleńkiej a starszej od Gorgotha. — Albo stracić wzrok. — Jego katarakta zdawała się opalizować w świetle Budowniczych. — A jeśli patrzy się zbyt daleko, jeśli chce się zobaczyć, co nas wszystkich czeka na końcu... — Powiedz mi. Ojciec Merrin pokręcił głową. — Można się poparzyć. I przez chwilę zobaczyłem pozbawioną skóry dłoń ściskającą miedzianą szkatułkę.

47 Zostawiliśmy zwłoki papieżycy leżące pośród rzezi i ruszyliśmy w kierunku pałacu cesarza — rozległej kopuły zbudowanej z tysięcy ogromnych bloków z piaskowca, ułożonych jeden na drugim bez użycia zaprawy, utrzymujących się w miejscu tylko za sprawą grawitacji. Stu strażników z mojego orszaku zostało, by czuwać nad zmarłymi, podczas gdy kapitan Devers rozważał swoje opcje. — Jest wielki. — Elokwencja Makina, która rozpłynęła się u bram miasta, jeszcze nie wróciła. — Ciekawe, jak by to było wjechać tu na czele armii. Ze stoma tysiącami włóczni za plecami. Po prostu je zająć, zamiast prosić o zgodę. Nikt nie odpowiedział: słychać było tylko podmuchy zimnego wiatru i stukot kopyt na kamieniu. W trakcie tej długiej, powolnej jazdy przez Vyene śmierć ojca w końcu do mnie dotarła. Wcześniej dostawałem tylko jakieś sygnały: duch okazany mi przez liczkina, sen o inwazji Wysokiego Zamku, wyrazy współczucia jakiegoś kleryka. Nic tak konkretnego czy nagłego jak sam widok jego upadku, jego zwłok. Nic tak ostatecznego czy potępiającego jak zadanie mu ostatniego ciosu, wycieranie krwi z rąk tak, jakby mogła nigdy nie zejść. Czułem się... pusty. Jego śmierć uderzyła mnie jak młot uderza o dzwon, a ja rozbrzmiałem jej pieśnią, smutnym tonem opowiadającym o smutnej przeszłości. — Niczego nie da się już naprawić, bracie Makinie. Makin spojrzał na mnie. Nic nie powiedział. Najmądrzejsze słowa. — Mogłem zacisnąć ręce na gardle tego starca. Dusić go i patrzeć, jak gaśnie światło w jego oczach. Wykrzyczeć moje żale, uskarżać się na dawną niesprawiedliwość. I brzmiałoby to równie nieszczerze. Nic nie byłoby właściwe. Przebiegłem czubkiem palca po ręce, która trzymała cugle, do blizn na nadgarstku. — Mógłbym zagarnąć tron tronów. Kapłani wypisywaliby moje imię na wieki. Ale to, co ciernie wypisały tu — to moja historia — to, co zostało zabrane, czego nie można zmienić. Makin ściągnął brwi, ale nie miał i na to odpowiedzi. Bo jaka jest odpowiedź? — Moje imię na wieki? Jakie wieki? Marco Onstantos Evenaline z Domu Gold był sprawdzianem, a nie początkiem. Sprawdzianem, z którego trzeba wyciągnąć naukę. Przez lata Michael i członkowie jego zgromadzenia rozmieszczali swoją broń. Ognie Budowniczych, trucizny i zarazy. I oto my, nowi ludzie, zrodzeni z popiołów, otwieraliśmy świat, bawiąc się naszą magią, zabawkami, które zostawił nam Fexler i jemu podobni. Gdyby otworzyć go jeszcze trochę, Michael odsłoniłby wszystkie swoje karty: duchy naszej przeszłości znów by powstały, przynosząc ostateczne rozwiązanie wszystkich problemów. A co podążało za mną? Co deptało mi po piętach? Armia umarlaków, klin nekromancji kierujący się na Vyene. Klin wystarczająco duży, by nas wszystkich rozedrzeć. Nic dziwnego, ze ojciec Merrin stracił wzrok. Nasza przyszłość była dlań zbyt jaskrawa. Spadł deszcz, zimna jesienna mżawka, której brakowało wyzwania. Wypełniła mi oczy. Pozwoliłem cierniom się zatrzymać, wziąłem, co oferowały, i straciłem pierwszego z moich braci. Ciało z mojego ciała. Opieka nad nim była pierwszym obowiązkiem, jaki nałożyłem na siebie. Zdradziłem go, zostawiłem, by umarł w samotności. I chociaż nie było ceny, której bym nie zapłacił, by odczynić to zło, to nawet sam cesarz nie posiadał takiej waluty. Kopuła pałacu, niedawno jeszcze tak odległa, teraz zalała nas swoim cieniem. Strząsnąłem z siebie wspomnienia, zostawiłem matkę, ojca i brata za sobą w deszczu. W całym obwodzie kopuły znajdowało się tuzin lub więcej wejść, wlotów na tyle wysokich, by zmieścił się w nim jeździec na koniu, szerokich na trzydziestu. Gdy delegaci przybywali na miejsce, ich straże rozlokowywały się na stanowiskach za tymi wlotami. Gdyby pojawiło się jakieś niebezpieczeństwo — na przykład ja z moim tysiącem włóczni — ruszyliby bronić Zgromadzenia. Marten poklepał mnie po ramieniu i wskazał na zachód. Zobaczyłem czarną kolumnę dymu unoszącą się z wiatrem. — Sporo mają kominów w Vyene — skwitowałem. Marten wskazał ręką drugą kolumnę, nieco dalej, wznoszącą się ku niskim chmurom. Zastanawiałem się, czy umarli zbierali się już przy bramach miasta, czy wybudzono ich specjalnie na nadejście Martwego Króla. Nawet jego najszybsze oddziały muszą być co najmniej dzień drogi stąd. A jednak nad tymi dachami w oddali unosił się niezwykły obłok dymu. Czyżby zewnętrzne części miasta stały w

płomieniach? — Może ktoś mnie uprzedził i przybył z moją armią — powiedziałem. Stacje strażnicze rozmieszczone wokół pałacu zajmowane są wedle kolejności, począwszy od tej, która znajduje się najdalej od głównego wejścia. Nasze setki wmaszerowały do bazy położonej najbliżej królewskich wrót. Może delegacja Zatopionych Wysp przybędzie jako ostatnia ze Stu. Niektórzy powiadają, że aby pierwszym przejść przez Bramę Gildenu na Zgromadzeniu, należy zdobyć przychylność zmarłych cesarzy. Bardziej praktyczni sugerują, że dzięki temu zyskuje się kilka dodatkowych dni na przekonanie do siebie innych władców i wzmocnienie swojej frakcji. Moim zdaniem to daje im tyle czasu, by mieli już serdecznie dość twojego widoku. W trakcie mojej poprzedniej bytności musiałem czekać poza salą tronową, jako że byłem zbyt zbrukany, by wejść, i jedyną okazją, kiedy Stu mogli mnie zobaczyć, było kiedy od czasu do czasu rzucałem im złowrogie spojrzenia zza Bramy Gildenu. Zsiedliśmy z koni. Z powozu wyłonił się Osser Gant, potem zeszli Gomst i Katherine, a na końcu Miana z Williamem opatulonym szczelnie futrem. Wmaszerowaliśmy do środka przez ogromne wejście Bramy Królewskiej. Prowadziła nas straż honorowa złożona z dziesięciu mężczyzn w złotych zbrojach, którym przewodniczył kapitan Allen, jako że Devers wciąż kontemplował zwłoki papieżycy. Wrota ceremonialne stały otworem, potężne, z drewna poczerniałego od upływu lat, spiętego mosiądzem. Trzeba by stu ludzi, by je zamknąć — jeśli oliwiono zawiasy. Przeszedłszy przez nie znaleźliśmy się w Galerii Cesarzy, gdzie każdy został upamiętniony w kamieniu: ojcowie, synowie i dziadkowie, uzurpatorzy, bękarci przywróceni do wielkości, mordercy i watażkowie, orędownicy pokoju, budowniczowie imperium, naukowcy, uczeni, szaleńcy i degeneraci, wszyscy przedstawieni jako bohaterowie, w zbrojach, dzierżący symbole swojej władzy. Światła Budowniczych, sto jasnych punktów na suficie ciągnących się przez cały korytarz, zapewniały każdemu posągowi własne oświetlenie. — I ty chcesz znaleźć się na końcu tej kolejki? — Katherine odezwała się u mojego boku. Nie słyszałem, jak się do mnie zbliżyła. — Orrin ze Strzały też chciał — odparłem. — Czy moje ambicje są mniej szlachetne? Nie odpowiedziała. — Może imperium mnie potrzebuje. Może jestem jedynym, który jest w stanie ocalić je od zatonięcia w przerażeniu, czy spłonięcia na stosie własnej przeszłości. Zastanawiałaś się nad tym? Postaw złodzieja, by złapał złodzieja — powiedziałem ci kiedyś. Teraz mówię, postaw mordercę, by powstrzymać czarny mord. Ogień zwalczaj ogniem. — To nie jest prawdziwy powód — powiedziała. — Nie. Doszliśmy do końca minąwszy posąg cesarza Adama Trzeciego i Honorusa na jego namiestnikowskim tronie, był poważny, wpatrzony w nieskończoność. Przed nami zobaczyliśmy przedsionek, a w nim więcej straży i, na pierwszy rzut oka, innych przybyszów. — Tutaj wasza broń zostanie odebrana i umieszczona w bezpiecznym miejscu z największym szacunkiem. — Kapitan Allan rzucił spojrzeniem na Goga u mojego boku, a potem wykonał nerwowy gest w stronę Rike'a. — Będziecie musieli poddać się różnym przeszukaniom, niezbędnym, by wejść do sali tronowej w czasie Zgromadzenia. Jeśli nie wrócicie przez Bramę Gildenu przed ostatecznym głosowaniem, ponowne przeszukanie nie będzie konieczne. Rozumiecie, oczywiście, że te środki ostrożności mają na celu zapewnienie wam i innym delegatom bezpieczeństwa. — A ty czułbyś się bezpieczny bez broni przy takim tu Rike'u? — Skinąłem Allanowi w stronę Rike'a. — W... wasza broń zostanie... — Tak, tak, rozumiemy. — Spojrzałem ponad nim w głąb pomieszczenia. Na Boga, nie może być! Czy to? Taproot! Chodź no tu, stary kanciarzu! I, oddaliwszy się od swojej grupy na przedzie, doktor Taproot podszedł do mnie swoim charakterystycznym, szybkim i nierównym krokiem, wyrzucając w górę ramiona i uśmiechając się szeroko. — Do kroćset! Ależ to król Jorg we własnej osobie! Pan dziewięciu narodów! Moje wyrazy współczucia z powodu twojego ojca, drogi chłopcze. — Twoje wyrazy współ... — Założyłem, że sam chciałbyś go zabić, ale czas ma na nas swój własny sposób, spalamy się w ogniu czasu. Spójrz na mnie. — Uniósł dłonie ku skroniom. — Siwieję. Popiół, powiadam ci. Płoniemy w ogniu

czasu. Tylko patrz. — Patrzę, stary człowieku. — Stary? Zaraz ci pokażę stary! Zaraz... — A co cię tu sprowadza, dobry doktorze? — spytałem. — Cyrk zajechał do miasta? — Rike zagórował nad nami, wielki i pełen nadziei. Obaj go zignorowaliśmy. — Zgromadzenie, Jorgu. Co cztery lata człowiek z odpowiednią wiedzą robi się bardzo popularny. O tak. Ta popularność to bardzo dochodowa rzecz. Tylko patrz! Płacą mi za szeptanie. Że ten książę lubi chłopców, tamten lord ma siostrę mężatkę tam, ten król myśli, że jego ród wywodzi się w prostej linii od Adama Pierwszego. Małe, złote podszepty dla chętnych uszu. Tylko patrz! Gdyby mogło tak być co roku, przez cały rok... — Nudziłoby ci się bez twojego cyrku, Taproot. A znudzeni ludzie więdną i umierają. Ogień trzeba podsycać. — Mimo to, przyjemnie być rozchwytywanym od czasu do czasu. Miło mieć dostęp do najbardziej poufnych informacji. — Jego dłonie wykonały w powietrzu ruch, jakby próbował zarysować nimi swoją wiedzę. Wyciągnąłem rękę, szybko — z Taprootem trzeba być szybkim — i złapałem go za ramię. — Sprawdźmy zatem, ile wiesz, dobrze? Taproot spojrzał mi w oczy, znieruchomiał, po raz pierwszy ani drgnął. — Bądź moim doradcą. Jeden z delegatów ojca miał wypadek. Możesz go zastąpić. Podszedł do nas jakiś grubas w aksamicie z nacięciami, czarnym ze szkarłatną podszewką. Złoty łańcuch huśtał się w rytm jego szybkich kroków. — Taproot! Co to ma znaczyć? — Ten człowiek życzy sobie nabyć moje usługi, książę Bonne. — Taproot nawet na niego nie spojrzał. Miał bystre, bardzo ciemne oczy, jakby zbyt zafascynowane światem, by wybrać sobie inny kolor. — Niech sobie życzy, co mu się podoba. — Książę Bonne złożył ręce na brzuchu. Był niskim mężczyzną, ale jeśli wierzyć pozorom, przebiegłym. — Jak on się nazywa, co radzisz? Zarób na swoje utrzymanie, człowieku. Niech zobaczy, co go ominęło. Makin i Marten dołączyli do nas i stanęli u mego boku. Rike nieco dalej z drugiej strony. Reszta mojej ekipy przyglądała się nam sprzed posągu namiestnika. — To król Honorus Jorg Renar, król Ancrathu, król Gelleth, król Wyżyn, Kennick, Strzały, Belpanu, Conaught, Normardii i Orlanthu. Powinieneś wiedzieć, że nie jest dobrym człowiekiem, ale też nie jest człowiekiem, którego można zawrócić, i jeśliby fala piekieł zalała te mury, co jak sądzę, jest bardzo możliwe, król Jorg stawi jej czoła. Radziłbym ci, książę Bonne, byś oddał mu się do usług, co i ja zaraz uczynię. Jeśli ktoś jest zdolny uwolnić lwa imperium, by zaryczał jeszcze raz, to jest to właśnie człowiek, który stoi przed tobą. Wyszczerzyłem się słysząc „lwa imperium”. Taproot najwyraźniej nie zapomniał o tym płowym worku z kośćmi i pchłami, które wypuściłem z klatki. I tak oddaliśmy miecze. Zabrali też mój pierścień, moje sztylety, szpilę z moich włosów, garotę z rękawa. Próbowali też wziąć laskę Miany z żelaznego drzewa, ale pstryknąłem palcami i ojciec Gomst — biskup Gomst — zbliżył się z ciężkim tomiszczem, które powierzyłem mu w powozie Hollanda. Razem — kapitan Helstrom i ja, z doktorem Taprootem zaglądającym mi przez ramię, wnikliwie przestudiowaliśmy Ectheliona zapis wyroków sądowych, Adam II i Arthur IV, rok imperium 340—346. Po krótkiej acz burzliwej debacie zatriumfowałem — jako lord Orlanth mogłem wnieść moją laskę (drewnianą), gdzie mi się żywnie podobało! Z rozkazu cesarza. Książę Bonne odchrząknął głośno, parsknął i obrzucił mnie ponurym spojrzeniem, ale czekał na naszą ekipę, więc skinąwszy na Makina, mrugnąłem do niego okiem, wiedząc, że niewielu jest takich, którzy mogą oprzeć się jego wdziękowi. W ciągu godziny znów znaleźliśmy się przed Bramą Gildenu, pradawną konstrukcją z drewna, która uniemożliwiła mi zajęcie należnego mi miejsca podczas poprzedniego Zgromadzenia. Jednak mimo że moja skaza została wypalona ze mnie w czasie oblężenia w Upiornym, nie zbliżałem się do przejścia z radością. Ręka, która doznała poparzenia, nie chwyci za żelazo, nawet jeśli każdy zmysł, oprócz pamięci, mówi ci, że jest już zupełnie zimne. — Ty pierwsza, moja droga. — Puściłem przodem Mianę z dzieckiem. Inne orzeczenie, zapisane przez

sumiennego Ectheliona w roku imperium 345, stanowiło, iż chociaż dzieci nie mogły pełnić funkcji doradców, to mogły być zabierane na Zgromadzenie w towarzystwie obojga rodziców. Przydatne te książki. I przepisy. Jeśli stosować je wybiórczo. — Tobie bym tego nie radził — powiedziałem, gdy Katherine ruszyła w ślady mojej żony. — A od kiedy słucham twoich rad, Jorgu? Katherine spojrzała na mnie tym swoim wzrokiem i znów ogarnęła mnie głupia myśl, że mógłbym być lepszym człowiekiem, że mógłbym się zmienić. — Brama cię odrzuci. A to odrzucenie nie jest przyjemnie. — Żadne nie jest. Zmarszczyła brwi. — Dlaczego? — Mój ojciec nie znał cię tak dobrze, jak ja, jak pozna cię brama, gdy spróbujesz przejść. Twoja skaza to twoja zdolność nawiedzania snów. Brama odrzuci cię, a to będzie bolało. — Postukałem palcami po skroniach. — Chyba... Jednak spróbuję. — Uwierzyła mi. Nie sądzę, bym kiedykolwiek jej skłamał. — Nie rób tego — powiedziałem. I odsunęła się na bok, kręcąc głową zdezorientowana. — Rike. — Bracia, jeden po drugim, wchodzili do Zgromadzenia. Marten, Sir Kent, Osser i Gomst, za nimi Makin z księciem Bonne. Katherine usiadła na marmurowej ławce i złożywszy ręce na podołku, obserwowała przejście reszty z nas — Gorgotha, Taproota i mnie. — Nie wiem, co się stanie — powiedziałem do leukroty. — Brama może cię odrzucić, albo nie. Jeśli odrzuci, będziesz w dobrym towarzystwie. — Skinąłem w kierunku Katherine. Gorgoth naprężył masywne ramiona, mięśnie wybrzuszyły czerwoną skórę. Pochylił głowę i ruszył naprzód. Dochodząc do bramy zwolnił, jakby wkraczał w oko huraganu. Przystawał co krok, zbierał się w sobie przed każdym następnym. Trząsł się z wysiłku. Myślałem, że mu się nie uda, ale on się nie poddawał. Napięcie wycisnęło z niego jęk, bardzo głęboki. Wszedł w sklepienie. Potrafiłem wyobrazić sobie wyraz jego twarzy, patrząc na naprężoną linię ramion. Gdy przechodził przez Bramę Gildenu, zatrzeszczała i napięła się opierając się mu, ale ostatecznie dając za wygraną. Gdy wreszcie przeszedł do sali tronowej, zgarbił się i prawie upadł. — Powinnam spróbować. — Katherine wstała, niepewna. Gorgoth tylko zamoczył stopy w tej rzece. Ty w niej cała pływasz. — Potrząsnąłem głową. Ponad jej ramieniem zobaczyłem trzy postaci wchodzące do przedsionka za parą strażników. Trio przyciągało uwagę. Trzech bardziej różnych delegatów trudno byłoby sobie wyobrazić. Wpatrywałem się w nich, ignorując chwilowo Katherine. — Czerwona Królowa, Luntar z Thar i Milcząca Siostra — wyszeptał stojący za mną Taproot, który zasłaniał się moim ciałem jak tarczą przed ich widokiem. Katherine wzięła krótki oddech. Luntar i Siostra szli po obu stronach Czerwonej Królowej, wysokiej, kościstej kobiety, po której wciąż widać było oznaki dawnej urody. Mogła mieć pięćdziesiąt lat, może więcej. Czas ją bardziej przypalił niż wysuszył, jej skóra była napięta na wystających kościach policzkowych, ciemnorude włosy mocno ściągnięte do tyłu i spięte diamentowymi spinkami. — Król Jorg! — powitała mnie z daleka z dzikim uśmiechem na twarzy. Czarny wir jej sukni błyskał klejnotami, gdy szła w naszym kierunku, jej wysoki fiszbinowy kołnierz rozkładał się półkoliście, tworząc nad jej głową szkarłatną koronę. Czekałem, nie odzywając się. Luntara poznałem kiedyś, ale go nie pamiętałem. To on spakował moje wspomnienia w popiołach Tharu. Przy splendorze królowej wyglądał dość posępnie w szarej tunice i białym płaszczu, ale mało kto zwracał uwagę na jego szaty: to jego blizny przykuwały uwagę. Pomyślałem, że Leesha mogła wyglądać podobnie, zanim to, co zrobiono jej na Wzgórzach Iberico zasklepiło się brzydką blizną. Rany Luntara wciąż były otwarte. Cienka skóra na poparzeniach rozchodziła się przy każdym ruchu i odkrywała surowość pod spodem. — Uważaj na Milczącą Siostrę — syknął Taproot. — Łatwo ją zignorować. I rzeczywiście, już zdążyłem o niej zapomnieć, tak jakby było ich tylko dwoje, Luntar i jego królowa. Musiałem się zmusić, podobnie jak wtedy, gdy trzeba stawić czoła nieprzyjemnemu obowiązkowi, by ją zobaczyć. Była stara, naprawdę stara, jak drzewo z Bramy Gildenu, jej szary płaszcz falował wokół niej niemal jak mgła, a kaptur zakrywał większą część jej twarzy: widać było tylko zmarszczki i błysk oczu, z

których jedno było perliście ślepe. — Król Jorg — powtórzyła Czerwona Królowa, gdy stanęła przede mną, równa mi wzrostem. Smakowała moje imię na języku — niepokojące. — I księżna, jak sądzę. Z wyglądu Teutonka. — Rzuciła niemal niezauważalne spojrzenie Milczącej Siostrze. — Ale jej nazwisko umyka. Czyta w myślach? Kowalka snów, może? — Katherine Ap Scorron — przedstawiła się zainteresowana. — Mój ojciec to Isen Ap Scorron, lord Eisenschlo. — I doktor Taproot. Co się tam tak kulisz, Elias? Czy tak się wita starych przyjaciół? — Elias? — Odsunąłem się, by wydać Taproota. — Alica. — Taproot skłonił się nisko. — Miałeś nadzieję przecisnąć się przez bramę, zanim mnie zobaczysz, Elias? — Królowa uśmiechnęła się, widząc jego zmieszanie. — Ależ nie, ja... — Taproot nie wiedział, co powiedzieć. Po raz pierwszy. — A ty, droga Katherine, zostaniesz tu z nami. — Taproot wciąż zastanawiał się nad odpowiedzią. — Ze „skażonymi”, jak lubi nas nazywać lord dowódca. Złapałem się na tym, że gdy mówiła „my”, myślałem, że ma na myśli siebie i Katherine. Strząsnąłem z siebie to przekonanie, jakbym próbował wyrwać się z sideł zakradającego się snu. Trudno było się skupić na Milczącej Siostrze, ale utkwiłem w niej spojrzenie i odgrodziłem moje myśli murem, pamiętając o Corionie i sile jego woli. — Wiele o tobie słyszałem, Siostro — zwróciłem się do niej. — Sageous wspominał mi o tobie. Corion i Chella też cię znają. I Jane. Wszyscy zastanawiali się, kiedy odkryjesz swoje karty. A może już to robisz? Zero odpowiedzi, tylko ledwo zauważalny uśmiech starych wyschniętych ust. — Chyba wskazówka zawiera się w imieniu? Znów uśmiech. Jej oczy przyciągały, były niczym prąd odpływowy. — Rób tak dalej, stara kobieto i dam ci się wciągnąć — wtedy zobaczymy, co się stanie, zgoda? To się jej nie spodobało. Natychmiast odwróciła głowę, uśmiech znikł. — Luntar. Ciebie nie pamiętam. To zdaje się twoja wina. Może oddałeś mi przysługę tą swoją małą szkatułką, a może nie. Jeszcze nie zdecydowałem. Jego twarz pękła, gdy otworzył usta, z ran pociekła przejrzysta ciecz. Echo dawnego cierpienia rozbrzmiało w moim policzku, tak jak wtedy gdy Brama Gildenu rozbudziła je kilka lat wcześniej, gdy po raz pierwszy próbowałem przez nią przejść. Ogień wciąż mnie przerażał, co do tego nie było wątpliwości. — A chciałbyś mnie pamiętać, Jorgu? — spytał Luntar. Naprawdę nie chciałem. Czy chciałbym znów stanąć w płomieniach? — Tak — odparłem. — Weź moją dłoń. — Wyciągnął ją ku mnie, mokrą i wilgotną. Musiałem zacisnąć zęby i przełknąć żółć, ale zrobiłem, co powiedział, dotknąłem jego bólu, poczułem pod palcami ruch uszkodzonej skóry. I zobaczyłem. Skrzący się łańcuch wspomnień, szaleństwo, długą podróż na grzbiecie Bratha, majaki, Makina wiodącego nas na południe przez pokiereszowaną ziemię, którą zwą Thar. Kliknięcie. Wpatruję się w szkatułkę, miedzianą, szkatułkę w cierniowy wzór. Właśnie się zamknęła, a ręka, która to zrobiła, jest poparzona. — Co? — mówię. Nie jest to najinteligentniejsze pytanie, ale wszystko uwzględnia. — Nazywam się Luntar. Byłeś chory. — Po każdym słowie cmoknięcie warg. Podnoszę głowę znad szkatułki, moje włosy opadają na ramiona i wtedy go widzę, tę potworność, masę otwartych ran tak gęstą, że sprawia wrażenie jednej wielkiej rany. — Jak wytrzymujesz ból? — pytam. — To tylko ból. — Wzrusza ramionami. Jego biały, okurzony płaszcz przykleja się do niego, jakby był pod spodem mokry. — Kim jesteś? — pytam, chociaż się przedstawił. — Kimś, kto widzi przyszłość. — Znałem kiedyś dziewczynę, która to potra iła — mówię, rozglądając się w poszukiwaniu braci. Wokół tylko kurz i piasek. — Jane — mówi. — Nie widziała daleko. Jej własne światło ją oślepiało. By widzieć w mroku, samemu trzeba być mrocznym. — A jak daleko ty widzisz? — pytam.

— Widzę wszystko — mówi. — Aż do naszego kolejnego spotkania. Za kilka lat. Tylko to mnie powstrzymuje. Kiedy widzę siebie na dalekiej ścieżce. — Co jest w szkatułce? — Coś sprawia, że jej zawartość wydaje się dużo ważniejsza niż kilka kolejnych lat naprzód. — Zły uczynek, którego się dopuściłeś. — Dopuściłem się wielu złych uczynków. — Ten jest gorszy od innych — mówi. — Przynajmniej w twoich oczach. Jest zmieszany z trucizną Sageousa. Musi tam trochę przefermentować, stracić nieco żądła, nim będzie można go bezpiecznie wypuścić. — Bezpiecznie? — Bezpieczniej — mówi. — Opowiedz mi o przyszłości. — Jest jeden mały problem. — Cmoka tymi poparzonymi ustami ukazując łańcuszki roztopionej skóry między nimi — Mówienie komuś o jego przyszłości może ją zmienić. — Może? — Wybierz liczbę między jeden a dziesięć — mówi. — Wiesz, co wybiorę? — Tak. — Ale nie możesz tego udowodnić. — Dzisiaj mogę, ale nie zawsze. Wybierzesz trzy. No dalej, wybieraj. — Trzy — mówię i uśmiecham się. Biorę od niego szkatułkę. Jest dużo cięższa, niż się spodziewałem. — Włożyłeś do środka moją pamięć? — Tak — mówi. Jest cierpliwy. Jak nauczyciel Lundist. — I widzisz moją przyszłość do momentu naszego kolejnego spotkania za ileś tam lat? — Sześć. — Ale jeśli mi powiesz, to nie będzie już moja przyszłość, a jeśli powiesz mi o mojej nowej przyszłości, ona też się zmieni? — pytam. — Tak. — Powiedz mi mimo wszystko. A potem zabierz i to wspomnienie. A kiedy znów się spotkamy, oddaj mi je. Wtedy będę wiedział, że człowiek stojący przede mną naprawdę widzi przyszłość na kilka lat naprzód. — Ciekawa propozycja, Jorgu — mówi. — Wiedziałeś, że to zaproponuję, prawda? — Tak. — Ale gdybyś mi wcześniej powiedział, może bym tego nie zrobił. — Tak. — A co odpowiadasz na tę propozycję w swojej wizji? — Tak. Więc kiwam głową. A on mi mówi. Wszystko, co się wydarzy. Wszystko. *** Jorg? Katherine pociągnęła mnie za ramię. — Jorg! Spojrzałem na mą pustą dłoń — była wilgotna, kleiły się do niej kawałki poparzonej skóry. Podniosłem wzrok; Luntar wpatrywał się we mnie. — Miałeś rację — powiedziałem. — We wszystkim. — Nawet z Chellą. Wtedy go wyśmiałem i przekląłem za kłamstwo. — Zatem teraz znasz kogoś, kto widzi przyszłość — odparł.

48 — Zatem teraz znasz kogoś, kto widzi przyszłość — powiedział Luntar. — Kogoś, kto zajrzał zbyt głęboko i się poparzył — rzekłem. — Tak. — A jak powstrzymać przyszłość, w której wszyscy doznajemy poparzeń? — spytałem. — To jest mało prawdopodobne. Ale jeśli da się to zrobić, to będzie to nasza największa szansa. — Podał mi złożony kawałek pergaminu poplamiony wilgocią jego palców. — Trzy słowa. Nie odczytuj ich, póki nie nadejdzie właściwy moment. — Skąd będę wiedział, że to właśnie teraz? — Po prostu będziesz wiedział. — Bo to widziałeś? — Mimo to. — To działa? — spytałem. Szybkie zaprzeczenie ruchem głowy. — Jednak spróbuj — powiedział. — Nie wszystkie zakończenia można zobaczyć. Czerwona Królowa, Katherine i Milcząca Siostra przypatrywały mi się badawczo, jakbym był jakąś zagadką do rozwiązania. Luntar spojrzał na nie i przechylił głowę. — Zobacz, Jorgu, kogo tu mamy: staruchę, matkę i pannę. Czyżby zstąpiła między nas pradawna bogini triada? I przez chwilę rzeczywiście wydawało się, że reprezentują trzy pokolenia tej samej kobiety. Katherine miała siłę królowej na twarzy, Siostra wiedzę w oczach. — Lepiej już idź, chłopcze — powiedziała królowa. — Nie marnuj czasu. Zrobiłem krok, by ucałować Katherine, byłem odważny jak ci, którym nie zostało wiele czasu. Zatrzymała mnie, kładąc mi dłoń na piersi. — Zrób to, jak należy, Jorg — rzekła. I po raz pierwszy przeszedłem przez Bramę Gildenu. Sala tronowa cesarza, chociaż nie zatłoczona, z pewnością była pełna. Blisko stu pięćdziesięciu lordów imperium i ich różni doradcy kręcili się wokół podium. Tron zdawał się unosić nad nimi, surowy mebel z nagiego drewna, czekający na ofiarę. Przez chwilę stałem i obserwowałem. Część delegatów rozeszła się po sąsiednich komnatach, inni osiągnęli porozumienie lub jeszcze bardziej okopali się na przeciwnych stanowiskach, a wszystkiemu przyglądała się straż ze swoich pozycji wzdłuż ścian. Wszędzie wokół panował gwar nieustających rozmów. — Ty tam! — Wysoki mężczyzna nieco starszy ode mnie oddalił się od swojej grupy kilka kroków od Bramy Gildenu. Wcześniej perorował wśród tuzina osób, gestykulując żywo i połyskując w wyszywanym klejnotami aksamicie. — Czego? — odpłaciłem tą samą monetą i przez chwilę gapił się zaskoczony. Najwyraźniej wziął mnie za jakiegoś następcę tronu, który przywędrował tu bez świty z jednym głosem. Wyglądałem zbyt młodo na doradcę. — Jak się zapatrujesz na kwestię Mortraina? — Miał czerwone i pełne policzki, przypominał mi kuzyna Marclosa. — W ogóle się nad tym nie zastanawiałem. — Mężczyźni stojący za nim wyglądali podobnie, założyłem, że wszyscy pochodzili z tego samego regionu. Gdzieś na wschodzie, sądząc po wyglądzie. Gdzieś, gdzie kwestia Mortraina miała ogromne polityczne znaczenie. — To musisz się zastanowić. — Zamierzył się palcem w moją pierś. Zanim jednak palec natrafił na wypolerowaną stał mojego napierśnika, złapałem go. — Po co miałbyś to robić? — spytałem, a on jęknął. — Po co wręczać mi narzędzie do zadawania sobie bólu? — Postąpiłem naprzód, wyginając jego palec, a on cofał się w stronę tłumu swoich zwolenników, krzycząc i zginając się w pół, by zmniejszyć ostry kąt, pod którym trzymałem palec. Pośród grupy wschodnich znakomitości, mężczyzn ze stepów w stożkowych koronach lub jaskrawo wyszywanych nakryciach głowy, zwiększyłem nacisk i zmusiłem go, by klęknął.

— Jak się nazywasz? — spytałem. — Moljon, z Honeere — wycedził przez zęby. — Jorg, z zachodu. — Nie warto było wymieniać wszystkich moich królestw dla niego. — Popełniłeś dwa błędy, Moljonie. Po pierwsze dałeś mi swój palec. Co gorsza, kiedy ci go zabrano, pozwoliłeś, by został wykorzystany przeciwko tobie, by użyto go do odseparowania cię od twojej dumy. Nie pogarszaj swoich błędów, człowieku. Straciłeś palec w momencie, gdy ci go zabrałem. Powinieneś był uskoczyć i dać go sobie złamać, niewielkie byłoby to poświęcenie za odzyskanie ręki i możliwość przewrócenia mnie. — Rozejrzałem się wokół po królach wschodu. — Błędem byłoby pokładanie w nim nadziei. On nie ma siły, której tu potrzeba. Trzasnęło. Złamałem Moljonowi palec i ruszyłem na poszukiwanie mojego towarzystwa. — Widzę, że poznałeś już cara Moljona. Niedawno odziedziczył tytuł, korzysta z reputacji swojego ojca. — Doktor Taproot przystąpił do mnie i poprowadził do Makina i reszty. — Jorg! — Makin klepnął mnie w ramię. — Właśnie tłumaczyłem księciu Bonne, że byłbyś właściwą osobą do reprezentowania go w kontaktach z sąsiadami na północy. Z kuzynami naszego dobrego przyjaciela, księcia Alarica. Przytaknąłem i uśmiechnąłem się, świadomy, że na mojej okaleczonej twarzy uśmiech wilka może wydawać się bardziej agresywny niż przyjazny. — Gdzie Miana? — spytałem. — Mój syn? — Poszła szukać ojca, sir. Sir Kent jest z nią. I Gorgoth, chociaż on poszedł węszyć trolle — odpowiedział Marten. — Trolle? — Obróciłem się ku Taprootowi. — Powiadają, że ostatni cesarz miał taką elitarną straż, straż wewnątrz straży, powiedzmy. Z opisu, który czytałem, wynika, że nie są to ludzie. — Zbył sprawę wzruszeniem ramion, gestem równie wiele mówiącym, co reszta jego języka ciała. — Powiedz mi, Taproot, jaka jest nasza sytuacja — powiedziałem. — Tylko patrz! — Rozłożył skrawek pergaminu zapisany węglem. — Masz dziewięć głosów. Książę Alaric ma dwa i prawdopodobnie zdobędzie kolejne dwa razem Gothmanem z Hagenfast — jego żona ma tu pewne wpływy, jak sądzę. — Elin. — Uśmiechnąłem się, tym razem łagodniej. — Twój dziadek ma dwa głosy, ojciec Miany dwa głosy, hrabia Hansa i lord Wennith mogą przyciągnąć jeszcze trzy. Tylko patrz! — Właśnie to... — Ibn Fayed ma pięć. Razem mamy... — Dwadzieścia pięć — dokończyłem. — To nawet nie jest połowa tego, co potrzebuję. — Dwadzieścia sześć, jeśli Makin uskuteczni swoje czary względem księcia Bonne. — Taproot zaznaczył Bonnea obok głosów kalifa. — Fakt, że twoje poparcie rozciąga się od dzikiej północy po pustynie Afriki, mocno działa na twoją korzyść. Ktoś, kto potrafi przyciągnąć tak odmienne głosy, na pewno ma coś do zaoferowania. Stu przyglądają się ludziom takim jak Moljon ze ścisłym blokiem sąsiadujących krajów, które popierają jego grę i widzą tylko grupę nacisku — zagrożenie. Kiedy spoglądają na kogoś, kto cieszy się przychylnością kalifów z gorących piasków i książąt z zimnej północy — mogą zacząć sądzić, że widzą cesarza. — Taproot naszkicował koronę nad moją głową. — Zważ, że potrzebujesz pięćdziesięciu jeden głosów, tylko w przypadku, gdy wszystkie głosy zostaną oddane. — To ciekawe — powiedziałem. — Weź Makina i rozejrzyjcie się wśród Stu, sprawdźcie, kogo można przekonać, kim są nasi wrogowie i kto stoi na czele frakcji, które mogą stanowić dla nas konkurencję. Kiedy jakaś się rozpada, często wystarczy tylko pozbierać rozbitków. — Trochę drogowej mądrości. Zabij głowę, a reszta ciała będzie twoja. — Niech Miana i Osser wam pomogą. I Gomst. Gomst niech się zajmie tymi pobożnymi. Taproot skinął głową. Już miał odchodzić, gdy złapałem go za nadgarstek. — Och i jeszcze coś, doktorze, może pojawić się plotka, że papieżyca została zabita. Pamiętaj, by mówić, że nie miałem z tym nic wspólnego. Jeśli taka plotka się nie pojawi, sam ją rozpuść. Taproot uniósł brwi, ale znów przytaknął i oddalił się. — Jorg! — Lord Dowódca Hemmet sunął przez Stu, jakby byli owcami, a on pasterzem. — Jorg

Ancrath! — Za nim spieszył kustosz mocno zaciskający poranione wargi. Powiadano już, że wybudził się ze stuleci snu bez języka. Ja przypuszczam, że kiedy już lord dowódca rozwikłał zagadkę starej mowy, to przestało mu się podobać, co kustosz miał do powiedzenia. — Lordzie dowódco — przywitałem się. — Jego twarz przypominała grom, tłumiona energia iskrzyła. — Jorg! — Ścisnął mi oba ramiona. Nie tak dawno za coś takiego rozkwasiłbym mu twarz własnym czołem, ale dworskie życie złagodziło mój temperament. — Jorg! — powtórzył moje imię, jakby trudno było mu uwierzyć, że ktoś może je nosić. Przyciągnął mnie do siebie tak że niemal zetknęliśmy się głowami i zniżył głos. — Zabiłeś papieżycę? Naprawdę to zrobiłeś? — Do licha, mam nadzieję — odparłem. — Bo jeśli przeżyła, to znaczy, że jest bardziej zawzięta ode mnie. Hemmet wybuchnął gromkim śmiechem, przyciągając zaciekawione spojrzenia z całej sali, po czym zmusił się do szeptu: — Naprawdę to zrobiłeś? Naprawdę to zrobiłeś! A niech mnie. Trzeba było na to nie lada odwagi. Wzruszyłem ramionami. — Łatwo się zabija stare kobiety. Ale jeśli nie opuszczę Zgromadzenia jako cesarz, to mogę żyć zbyt krótko, by zdążyć pożałować tej decyzji. Nie było jednak świadków, nie licząc moich ludzi i Straży Gildenu, a żyjemy w niebezpiecznych czasach. Nawet papieżycy może przytrafić się jakiś straszny wypadek w drodze. — Kiedy chce się coś zatuszować w Vyene, lepiej mieć lorda dowódcę po swojej stronie. Hemmet uśmiechnął się szeroko. — O tak. — Potem zmarszczył brew. — Jest niebezpieczniej niż przypuszczałem. Umarli stoją na naszym progu. Właściwie już go przekroczyli. — Puścił mnie. — Nie jest to jednak coś, czym Zgromadzenie powinno się martwić. Jest ich zbyt mało, by mogli dotrzeć do pałacu. W ciągu godziny rozniesiemy ich kopytami naszych koni. To powiedziawszy wyszedł, a w ślad za nim, niczym batożony kundel, podążył kustosz.

49 Historia Chelli Miasta i wsie wzdłuż Dounaju zagęszczały się w miarę zbliżania się kolumny Chelli do Vyene. Niebawem miały zlać się w jedno nierozerwane skupisko zabudowań, podmywające mury imperialnego miasta. — Stać! Drażniło ją, że musiała wykrzykiwać swoje rozkazy, ale nekromancja, która wciąż jeszcze się w niej tliła, cofnęła się zbyt daleko, by umarli mogli bezpośrednio zareagować na jej żądania. Kawaleria zatrzymała się w nieregularnej linii. Koniom nie spodobali się martwi jeźdźcy, nawet jeśli byli to ci sami jeźdźcy, których nosiły poprzedniej nocy i całe tygodnie wcześniej. Niektóre buntowały się, kwiczały i wierzgały, gdy ich martwi właściciele próbowali je odzyskać. Chella chciała poderżnąć im gardła, ale Kai przekonał ją by puścić je wolno a ich jeźdźców odesłać do oddziałów Martwego Króla. — Dlaczego się zatrzymujemy? — Kai nachylił się ku niej, kierując konia kolanami. — Muszę zapytać o coś Thantosa — odparła. Ku złu prowadzi pochyła ścieżka, można nie wyczuć jej delikatnego nachylenia przy każdym kroku. Dopiero gdy się człowiek obejrzy za siebie i zobaczy odległe wzgórze, które kiedyś zamieszkiwał, wtedy rozumie swoją podróż. To takie chwile znaczyły jej życie, jej pół—życie, rozciągnięte przez ponad sto lat. Za każdym razem dawały jej tylko krótką przerwę na refleksję. A ona za każdym razem decydowała się iść dalej przed siebie. — Chodź — powiedziała z czułością w głosie. To powinno było wystarczyć, by zaczął uciekać. Poszli razem. Kai nie chciał, ale odpychał od siebie strach. Chella położyła dłoń na klamce drzwi powozu. Metalowa rączka wysuszyła jej skórę, postarzała ją. Chella otworzyła drzwi. — Teraz? — posłała pytanie w pustą grozę powozu. W odpowiedzi pojawiła się szara zaraza. Kai krzyczał, gdy owijała się wokół niego. Na krótką chwilę Chella dostrzegła liczkina, jego szczupłe kości przenikające ciało Kaia, przez ubranie, przez zbroję. Trochę to trwało. Zbyt długo. Całe wieki. W jego krzykach ginęły wszystkie pozostałe dźwięki, ciało skręcało się, by przyjąć nowego lokatora, aż wreszcie jego szczęka zamknęła się z trzaskiem, a Chelli zadzwoniło w uszach. Thantos obrócił głową Kaia, by spojrzeć na Chellę, kości zgrzytnęły. Nie mówił nic. Liczkin był ponad słowa. Nic, co go interesowało, nie mogło się zmieścić w takim skąpym opakowaniu. — Wytrzyma. Jest silny — rzekła Chella. Thantos wrócił do powozu. Konie ciągnące powóz, mimo iż były pod wpływem narkotyku, niepokoiły się. Dwa padły i trzeba je było zastąpić innymi. Nie było możliwości, by koń wprowadził go do pałacu, nawet teraz, gdy miał ciało. — Słyszysz mnie Kai? — Coś w jego oczach mówiło, że ją słyszy teraz, gdy jego krzyki były już tylko milczącymi krzykami. — Nigdy cię nie zastanowiło, że jedziemy z pięcioma głosami, ale delegatów jest tylko dwoje? Czy Martwy Król nie mógłby poświęcić kolejnych trzech nekromantów, albo sług zaangażowanych w jego sprawę? Przyjechaliśmy we dwoje. Gospodarz i jego opiekun gotowy go zaatakować, gdyby ten przewidział swój los. — Tajemnic najlepiej dochowuje się w pojedynkę. Thantos wychylił się i zamknął drzwi, niezgrabnym ruchem ze środka skradzionego ciała. — Ale ty niczego się nie spodziewałeś — Chella wypowiedziała te słowa do zamkniętych drzwi i pokręciła głową. — Trzeba było nauczyć się latać — wycedziła. Obarczenie go winą pomogło jej. Nad rozciągającymi się w oddali zabudowaniami Vyene, schludnymi, małymi domami z dachami z gontów i wysokimi stosami drewna na zimę, unosił się swąd spalenizny. W wielu miejscach biały dym z paleniska uchodził z kamiennych kominów, w innych rozchodził się czarną i wściekłą chmurą. Groza zakradała się ulicami, powstawała pokryta ziemią z rodzinnych grobów, czaiła się na polach i w lasach. Fala Martwego Króla szła od zachodu, fakt, od Zatopionych Wysp, poprzez Ancrath i Gelleth, Attar, Charland i Reichs, ale równocześnie wychodziła z samej ziemi, jak gdyby czarny ocean czekał pod ziemią, głęboko na kilka sążni, a teraz wzbierał z głębin na wezwanie Martwego Króla, podnosząc upadłych z ich

grobów. U bram Vyene oddziały straży w złotych zbrojach minęły ich z hukiem w obu kierunkach. Wieści przychodziły z zachodu na wschód. Posiłki, jednostki regularnej armii głównie z Conquence, maszerowały ze wschodu na zachód. Więcej Straży Gildenu obsługiwało wrota, niż byłoby konieczne nawet podczas Zgromadzenia. Dodatkowe oddziały rozstawiono wokół murów, łuczników zarówno z łukami jak i kuszami. Najwyraźniej nie mieli zbyt dużego doświadczenia, jeśli myśleli, że strzały i bełty zdołają powstrzymać umarłych. — Spiesz się, pani, jesteś ostatnia. Zaraz zamykamy bramę. — Kapitan gestem nakazał kolumnie wjazd, nie żądając żadnych raportów od kapitanów orszaku, ani wyjaśnień co do ich uszczuplonej liczby czy nierównej formacji. Brak obozowych ciurów też nie wzbudził jego podejrzeń: być może pomyślał, że znaleźli schronienie gdzieś wcześniej, bądź wyprzedzili w drodze straż. Powóz Thantosa przetoczył się bez komentarzy, chociaż strażnicy stojący najbliżej zbledli, rozpacz wsiąkała przez ich skórę. Sunęli naprzód przez szerokie ulice Vyene, przez bezkresność Zachodniej Ulicy pod Zachodnim Łukiem. Chellę urzekała wspaniałość otoczenia. Przez całe swoje życie nie widziała nic równie imponującego. Do niej należały cmentarzyska i bagna, kości zapomnianych ludzi i groby wzniesione ku ich pamięci. W obliczu takich wspaniałych dziel rąk ludzkich poczuła się brudna i mała, zbieraczka kości, element koszmaru i mroku. — Martwy Król zamieni to w nekropolię. — Te słowa sprawiły, że poczuła się lepiej. Nie żeby chciała zawsze żyć pomiędzy tymi, którzy powrócili — życie w niej pulsowało i ta myśl sprawiła, że poczuła w żołądku ukłucie — ale już sama cudowność Vyene znieważała jej istnienie w niewytłumaczalny sposób i wolałaby raczej zobaczyć, jak zamienia się w pył, niż znosić osąd pustych okien. Kolejny oddział straży minął ich, gdy zbliżali się do końca Zachodniej Ulicy, gdzie ulica otwierała się w rozległy plac. Kilkaset ludzi, może tysiąc, pędziło co tchu, z lordem dowódcą na czele. Martwy Król wspominał o lordzie dowódcy Hemmecie, mówił jak go rozpoznać. Trzeba nań uważać. Gdy jechała do pałacu, miała wrażenie, że jego kopuła nigdy się nie przybliży, że jej rozmiar zmienił się z niewiarygodnego na niemożliwy. W połowie drogi między rezydencjami w oddali a wspaniałością pałacu, bruk poplamiony był krwią. Ktoś bardzo się starał, by uprzątnąć to miejsce, ale zapach rzezi trudno ukryć. Powóz zawibrował dziką radością na ułamek sekundy, ale to wystarczyło, by konie stanęły dęba ze strachu. Ta śmierć ucieszyła liczkina. Potencjalny wróg został wyeliminowany. Wiejący od zachodu wiatr wciąż niósł ze sobą powodzenie. Oddział Chelli jako ostatni miał zająć swoje stanowisko położone na lewo od wrót imperium. Zjechali z wyznaczonej im ścieżki i wjechali stępa w wielkie wejście przed bramą. Cienki, złoty szereg gwardzistów rozproszył się zdezorientowany widokiem swoich towarzyszy schodzących z koni. Zanim zdążyli cokolwiek powiedzieć, liczkin wyszedł z powozu i wszyscy skupili uwagę na nim, tak jak człowiek, który gapi się na zakrwawiony kikut w miejscu, gdzie znajdował się jego kciuk, nim go sobie odrąbał.

50 — To musi się odbyć szybko. — Jak dotąd minęło sto dwadzieścia osiem lat, Jorgu — powiedział Taproot. — I nawet nie zbliżyliśmy się do wybrania cesarza. Cokolwiek to Zgromadzenie zdoła z siebie wykrztusić, możesz być pewien, że nie będzie to szybko. — Nie mamy czasu. Nie czujesz tego? — Poczucie zagrożenia waliło we mnie jak w bęben; niebezpieczeństwo było blisko. W odpowiedzi Taproot tylko wytrzeszczył oczy z niezrozumienia. — Otacza nas straż... — To musi stać się szybko. — Przebiegłem wzrokiem po napuszonym tłumie. — Kto przewodzi najliczniejszej frakcji? — Powiedziałbym, że ty — odparł Taproot. — Tylko patrz. — Zamyślił się. — To dobrze. A potem? — Car Moljon, Czerwona Królowa i Costos z Portowych Królestw. Twój ojciec też cieszył się znacznym poparciem. W tłumie dojrzałem mojego dziadka, Miana stała u jego boku. — Moljon jest rozbity — jego zwolennicy będą szukać nowych sojuszy. Królowa jest na zewnątrz... A więc zostaje Costos. Wskaż mi go. Z jakiegoś powodu spodziewałem się zobaczyć fircyka, ale Costos przerastał mnie o głowę i miał posturę wojownika. Od stóp do głów odziany był w wypolerowaną zbroję, z wymalowanym na napierśniku z imponującą dbałością o szczegóły rozpromienionym słońcem za czarnym statkiem. — Czy jest jakieś prawo zakazujące zbliżania się do tronu? — spytałem. — Co? Tak, nie, nie sądzę. Każdy głupiec wie, że nie powinien. — Nerwowość Taproota objawiała się w jego palcach ciągnących za włosy, guziki, wiązadła. Podszedłem do podium powoli, skołowany Taproot za mną. Pokonałem stopnie w dwóch skokach i stanąłem przed tronem. — Mam nadzieję, że mnie słyszysz, Fexlerze. Chcę wiedzieć, czy możesz zająć się dla mnie drzwiami i światłami. Jeśli nie, to nie wiem doprawdy, jaki był cel mojej ostatniej wizyty. — Mówiłem cicho, by sprawiać wrażenie, że oddaję się modlitwie. Na chwilę światło wokół mnie wzmogło się, tylko odrobinę i tylko na jedno uderzenie serca, jak gdyby wysoko nade mną światła wymierzone w tron zaświeciły nieco jaśniej. Przypomniało mi to te chwile w piwnicach zamku mojego dziadka, kiedy Fexler prowadził mnie swoją ścieżką za pomocą gasnących kul świetlnych. Jestem pewien, że Fexler miał ważniejsze powody cztery lata wcześniej, dla których musiał być tu sprowadzony, fizycznie, zamiast przepływać przez swój ukryty ocean. Może pomogłem mu pokonać niewidzialne mury. I być może jego przebywaniu tu zawdzięczaliśmy fakt, że Vyene nie obróciło się jeszcze w zatruty pył — ale bez względu na jego motywację, w tej chwili dla mnie najważniejsze były światła i drzwi. — I usłyszysz mnie z każdego miejsca? Znowu ten blask. — Ty tam, chłopcze! — Costos zbliżał się do mnie zamaszystym krokiem, wściekły i błyszczący. — Chłopcze? — Miałem nadzieję, że to będzie on. Teraz wypadło na niego, by udzielić mi reprymendy. Porządek dziobania między królami jest równie rygorystyczny, co między kurami. — Ten chłopiec dysponuje dwudziestoma sześcioma głosami, Costosie Portico. Może lepiej będzie, jeśli będziesz się do mnie zwracał „królu Jorgu” i zobaczymy, jak możesz mnie zachęcić do zrobienia z ciebie cesarza. Te słowa kazały Costosowi przyjrzeć mi się baczniej, oburzenie spowodowane moim zdeptaniem konwencji walczyło w nim z chęcią posiadania moich dwudziestu sześciu głosów. Zbliżył się do podium. Wiedziałem, jaki obraz to wywoła w umysłach Stu. Costos u moich stóp. Poddany. — Powinniśmy porozmawiać, królu Jorgu. — Zniżył głos do szeptu. — Ale nie tam, gdzie ktoś niepowołany może nas usłyszeć. Rzymska komnata powinna zagwarantować nam trochę prywatności. Weź ze sobą tych, którzy zgodzą się odkryć swoje karty. Skinąłem, jak pan poddanemu i czekałem, aż się odsunie, bym mógł zejść z podium.

— Costos jest chytry, uważaj! — Taproot ostrzegł mnie zza mojego ramienia. — To gwałtownik, wygrywał turniej Portowych Królestw trzy lata z rzędu, gdy był młody. Był trzecim synem i nie liczył na spuściznę. Uważaj na jego sekundanta, króla Perena z Ugalu, to przebiegły negocjator i zimny jak lód. To ten niski mężczyzna z blizną, tam! Widzisz go? Costos przeszedł po sali, dając znak temu i owemu ze swoich ludzi, zbierając swoją świtę. Był za wolny jak na mój gust. Za nim Gorgoth górował nad tłumem, nie bacząc na nikogo i podsłuchując wszystkich. — Która to jest Rzymska komnata? — Taproot skinieniem głowy wskazał na drzwi, tłumiąc uśmiech. Była to ta sama komnata, do której powiodła mnie niegdyś Elin. Może teraz też tam była, pokazując ją swojemu mężowi. Czy nie było nic, o czym dobry doktor by nie wiedział? Doliczyłem się piętnastu osób w Rzymskiej komnacie, Costos wszedł ostatni. — Powinienem zebrać twoich zwolenników — zasugerował Taproot. Trzeba by czegoś więcej niż jego słów, by sprowadzić moją jakże różnorodną kolekcję arystokratów przed oblicze Costosa. — Pójdę sam. — Zostawiłem go, gdzie stał. Stu patrzyło, jak odchodzę, niektórzy zaskoczeni, inni ciekawi, jeszcze inni ze słowem „Piusa” na ustach. Na progu zatrzymałem się. Zwolennicy Costosa stali przede mną w luźnym luku, pewni siebie, dokładnie wiedzieli, jak się takie sprawy załatwia. — Przyszedłeś sam? — Costos głośno i wyraźnie wyraził swoje niezadowolenie. — Pomyślałem, że tak będzie najlepiej — odparłem. — Zamknij drzwi. — Stalowe drzwi opadły, nie wydając przy tym dźwięku. Minęło kilka sekund, nim któryś odzyskał głos. — Co to ma wszystko znaczyć? — Król Peren z Ugalu przemówił pierwszy, reszcie szok nie pozwalał mówić. — Chcieliście prywatności, czyż nie? — Wszedłem w nich, kilku cofnęło się, nie wiedząc dlaczego — zapewne wiedzeni instynktem, który każe owcom schodzić z drogi wilkowi. — Ale jak?... — Costos machnął wielką pięścią w kierunku drzwi za mną. Laska Orlantha wysunęła się z mojego rękawa i złapałem za jej koniec, nie pozwalając jej spaść. Tym samym ruchem zaatakowałem Costosa. Nie byłoby przesadą stwierdzenie, że jego głowa eksplodowała. Już wcześniej widziałem z bliska szkody, jakie czyni kula, przechodząc przez ludzką czaszkę. Teraz w jasnej plamie krwi połyskiwały te same fragmenty. Króla Perena zabiłem, zanim jeszcze pierwsza kropla krwi Costosa dotknęła posadzki. Po nim jeszcze dwóch innych padło z rozbitymi głowami, a potem reszta rozproszyła się poza zasięg laski. Ci dwaj byli starzy i powolni. Zacząłem od Costosa, bo stanowił największe zagrożenie, ale jedenastu pozostałych wciąż miało krzepę. W końcu wielu ze Stu zdobyło to, co dziś posiadali, siłą własnych mięśni. — To szaleństwo! — On jest obłąkany. — Ciągnijmy razem. Jest tu uwięziony razem z nami — powiedział Onnal, jeden z doradców Costosa, urodzony wojownik. Ciekawe, że tyle rzeczy w życiu jest kwestią perspektywy. — To raczej wy jesteście tu uwięzieni ze mną — rzekłem. Lundist nauczył mnie, jak walczyć kijem. Miał po temu kilka dobrych argumentów. Po pierwsze, może się zdarzyć, że człowiek nie będzie miał przy sobie miecza, a dobry kij łatwo sobie znaleźć. Po drugie, Lundist okazał się być w tym niewiarygodnie dobry. Normalnie nie przypisuję starym ludziom niskich motywacji, ale każdy lubi się czymś pochwalić, a ile osób, które mnie znają, nie ucieszyłoby się, mogąc mnie stłuc kawałkiem drewna? — Ostatni i główny powód — powiedział wtedy — to wpajanie dyscypliny. Twoje lekcje szermierki mogą z czasem do tego doprowadzić, ale na razie widzę niewielki postęp w tym kierunku. Aby opanować sztukę walki kijem, trzeba harmonii ciała i umysłu. Leżałem na skraju placu ćwiczeń, odzyskując oddech i pielęgnując siniaki. — Kto cię tego nauczył? Jak to się stało, że jesteś tak dobry? — Jeszcze raz. — I zaatakował, jego jesionowa laska poruszała się z niewiarygodną wręcz prędkością. Turlałem się z boku na bok, bezskutecznie usiłując uniknąć ciosów.

— Ała! — Próbowałem go zablokować i oberwałem po palcach. — Aj! — Spróbowałem się podnieść i tępy koniec kija znalazł się tuż pod moim jabłkiem Adama. — Szkoliłem się u mistrzów w Ling, na dworze, gdzie mój ojciec uczył książęta. Mój brat, Luntar i ja trenowaliśmy przez wiele lat. To są nauki Lee, które przetrwały Tysiąc Słońc w krypcie pod Miastem Pekin. Przyjąłem postawę, złożyłem laskę z żelaznego drzewa pod łokciem i zgiąwszy palce tak, jak tyle razy robił to Lundist, gdy mnie przywoływał, dałem znak Onnalowi, by podszedł.

51 Historia Chelli Thantos w ciele Kaia odszedł od nowo umarłych strażników we wrotach imperium. Chelli wydawało się głupotą budowanie takich wrót po to, by stały otworem. Jeśli teraz nie były zamknięte, to czy kiedykolwiek je zamykano? Zwłoki zaczęły się podnosić — niezgrabnie, szarpanymi ruchami, pociągane niewidzialnymi sznurkami, wypełnione już tylko najbardziej podstawowymi instynktami ludzi, do których należały, i ich grzechami. Liczkin lekkomyślnie rozporządzał swoją mocą, ale taki był rozkaz Martwego Króla i tak musiało być. — Zaczekaj — rzekła Chella łagodnie. Thantos obrócił się ku niej, jego spojrzenie było jak dotyk nagłego żalu, niepowetowanej, nieakceptowanej straty. Tylko patrząc na nią sprawiał, że czuła się tak, jakby straciła dziecko. Jakie to uczucie mieć go w sobie? Kai upadł, gdy Thantos wypłynął z niego, uwolniony jednym oddechem, zabarwionym na czerwono. W jednej chwili liczkin był wszędzie, przenikał cienie wielkiego wejścia, nawiedzał puste przestrzenie. Trzeba by najdzielniejszego człowieka, by wejść do środka z gasnącego światła dnia. By stamtąd wyjść, trzeba by czegoś więcej niż odwagi. Przynajmniej by wyjść żywym. Chella zdjęła rzemyk z szyi. Czarna fiolka zawieszona na nim wisiała nad jej sercem przez pół podróży, zagnieździła się niczym pająk na długie godziny, obijała się tam, gdy Jorg z Ancrath brał ją w powozie. Pospieszyła ku Kaiowi i kropla po kropli przelała jej zawartość w jego usta. Wstrząsały nim wymioty, a on tylko patrzył niewidzącym wzrokiem. Fiolka zawierała ichor — krew bogów — z wyściełanej ołowiem trumny. Wysłannik Martwego Króla pędził co sił, by ją jej dostarczyć w drodze, doganiając kolumnę gdzieś w pobliżu Tyrolu. Między Crath a Tyrolem ów człowiek zajechał trzy konie. Nie wyjawił jej, czyją trumnę zbezczeszczono. Ale Chella wiedziała. — Powinieneś był nauczyć się latać. Mogłeś zabrać ze sobą to ładne nic, Kaiu — wyrzuciła z siebie, próbując go znienawidzić. Wywar Martwego Króla działał szybko. Kai przestał się dławić. Wróciła mu przytomność. Coś, co ostatnim razem patrzyło na Chellę oczami Arthura Elgina, teraz przyglądało się jej oczami Kaia. Chociaż Martwy Król mógł zawładnąć niemal każdymi zwłokami, to nie mógł w nich korzystać z pełni swojej mocy. Zagnieżdżenie się w martwym człowieku, wzmocnienie go na tyle, by mógł siać grozę na jego rozkaz, zabierało trochę czasu. Odpowiednio przygotowany nekromanta był znacznie lepszym gospodarzem. A zawartość fiolki przyspieszała ten proces ponad miarę. — To jest pałac? — Usiadł. Trudno wyobrazić sobie coś gorszego od towarzystwa liczkina. Martwy Król był gorszy. Chella próbowała coś powiedzieć, ale słowa nie chciały przejść przez suche gardło. Martwy Król zignorował ciszę. Zamiast tego, napiął kończyny Kaia, zacisnął pięści i rozciągnął twarz w uśmiechu śmierci. — Tak jest dobrze. Bardzo dobrze. — Wstał. — Czuję tu moją moc. Śmierć w życiu. — Znów ten uśmiech powodowany nagłą i nikczemną radością. — To więcej! Więcej niż moja moc! — Nie podnosił znacząco głosu, a i tak ranił jej uszy. — Jestem stworzony od nowa. Znów mam fundamenty. Jestem więcej. Wokół niej umarli przyspieszali. Zatrzymane serca strażników znów biły, choć teraz nieregularnie. Nie byli już tymi powłóczącymi nogami istotami, którymi byli, kiedy wrócili. Stali się mroczniejsi, silniejsi, jak żywi martwi z mokradeł w Kantanlonie. Jej wielomiesięczna praca tam tutaj została osiągnięta w kilka sekund wolą jej pana. Przez chwilę dała się ponieść euforii Martwego Króla. Moc, którą emanował, podniecała i przerażała. Ale ta radość ulotniła się z niego szybciej niż przyszła, zostawiając po sobie jedynie ponury cel. — Prowadź. — Martwy Król stał. — Wszyscy są w środku, jak mniemam? Chella przytaknęła. Wokół niego wiało grozą, uczuciem krzywdy i straty, zdrady wszystkiego, co miało jakąś głębszą wartość. Nigdy nie widziała, jak dopuszczał się okrucieństwa, nigdy nie słyszała o czynach bardziej nikczemnych niż zniszczenie tych, którzy mu się przeciwstawiali, a jednak nie miała wątpliwości,

że on był z nich najgorszy. — Teraz. — To słowo ją zabolało. Podporządkowała się tym razem bez wahania, prowadząc go przez obszerne i otwarte wrota. Szedł za nią a wraz z nim ponad dwustu martwych ludzi w złotych zbrojach i z mętnym spojrzeniem. Armia ożywiona głodem Martwego Króla. — Nadszedł czas — powiedział Martwy Król ustami Kaia — by złożyć wizytę Zgromadzeniu. Zabijemy głowę i ciało będzie nasze. Moje.

52 — Otwórz drzwi. Przeszedłem przez próg najszybciej, jak było to możliwe. — Zamknij. — Stal trzasnęła za moimi plecami. Wokół mnie zebrali się władcy wielu krajów. Porzuciłem mój zachlapany krwią płaszcz i znalazłem sobie inny, laskę z żelaznego drzewa oczyściłem i ukryłem w rękawie, od nadgarstka po ramię. Byłem gotów odpowiadać na ich pytania. — Gdzie jest Costos Portico? — Co się tam stało? — Jak działają drzwi? I tuzin innych, wszystkie naraz, zadawane tonem od złości poprzez oburzenie aż do strachu. — Światła na mnie. — I wysoko nad nami konstelacja lamp Budowniczych przygasła, za wyjątkiem wąskiej i jaskrawej grupy, która oświetlała przestrzeń nade mną. To sprawiło, że zamilkli. Przeszedłem na środek sali, a światło podążyło za mną, snop sięgał od sufitu do podłogi. W mroku przed podium kucał Gorgoth z dłońmi na kamiennej posadzce. Dwa szybkie susy po stopniach podium i zasiadłem na tronie, uwalniając z rękawa laskę i kładąc ją sobie na kolanach. W tej samej chwili czar prysł. Powstał między nimi wściekły zgiełk i wrzawa. W końcu byli władcami krajów. — Costos nie żyje — powiedziałem i Stu zamilkło, by wysłuchać, co mam do powiedzenia. — Jego głosy przechodzą na jego doradców. Jego doradcy nie żyją. Chorąży również. — Morderca! — zawołał car Moljon, wciąż ściskając złamany palec. — I to wielokrotny — zgodziłem się. — Ale wydarzenia, które miały miejsce w Rzymskiej komnacie, są tajemnicą, której żaden z was nie był świadkiem i której nie widzieli strażnicy. Oczywiście, będzie śledztwo w tej sprawie, mogę zostać oskarżony, można powołać sąd imperialny. Są to jednak sprawy, które będą musiały zaczekać. To jest Zgromadzenie, panowie, a my musimy rozstrzygnąć kluczowe dla państwa sprawy. — Jak śmiesz zasiadać na tronie Adama? — odezwał się białowłosy król ze wschodu. — Żadne prawo mi tego nie zabrania — odparłem. — Poza tym byłem zmęczony. Tak czy inaczej, ostatnim zasiadającym na nim był Honorus i jeśli którykolwiek z was chciałby przedyskutować kwestię mojego zajmowania go, zapraszam bliżej. — Położyłem dłoń na lasce. — To, gdzie kto siedzi, z nikogo nie czyni jeszcze cesarza, panowie. O tym zadecydują nasze głosy. Skinąłem na Taproota i odchyliłem się w tronie, który przypadkowo był najbardziej niewygodnym krzesłem, na jakim kiedykolwiek przyszło mi siedzieć. Taproot szybko wspiął się po stopniach, wychodząc z cienia do światła. Gestem nakazałem mu, by podszedł jeszcze bliżej. — Dowiedziałeś się, kim są moi przyjaciele, a kim wrogowie? — spytałem. — Jorgu! Nie dałeś mi dość czasu. Ledwie zdążyłem wejść w tłum. Nie... — Jedwab jego kaftana trzepotał wokół niego. — Ale dowiedziałeś się. Już to wiedziałeś. — Wiem o niektórych. Tylko patrz! — Skinął głową. Na jego twarzy na ułamek sekundy pojawił się uśmiech. Trudno oprzeć się pochlebstwu. — W takim razie wyjdź tam, weź Makina, Martena, Kenta i Rike'a, powiedz im, by stanęli przy czterech, którzy źle mi życzą. Weź też Gorgotha, jeśli zechce. Powiedz mu, że wszyscy zginą, jeśli nie zostanę cesarzem. Powtórz mu te słowa. — Wszyscy? Całe Zgromadzenie? Jorg! Nadmiar to nie... — Wszyscy wszędzie — odparłem. — Po prostu powiedz mu to. — Wszędzie? — Jego ręce znieruchomiały na chwilę. — Za chwilę zgasną światła. Powiedz moim braciom, żeby byli gotowi. Gdy światła znów rozbłysną, ci ludzi muszą już nie żyć. Przygotuj kolejny zestaw nazwisk, a potem kolejny. Jeśli trzeba będzie, to sam obiorę się cesarzem. Taproot zszedł z podium dużo szybciej niż wszedł. — Słuchasz mnie, Fexler, prawda?

Cisza. — Martwy Król nadchodzi. — Nie wiedziałem, skąd to wiedziałem, ale nie miałem co do tego wątpliwości. — Przyniesie światu zagładę. Zacznie tutaj. — Obróciłem w dłoniach laskę. A potem jeszcze raz i jeszcze raz. — By go powstrzymać, trzeba by takiej siły, takiego aktu magii czy woli, które puściłoby to twoje koło w ruch, a w efekcie świat pękłby na dwoje... Jeśli do tego dojdzie... Michael dostanie to, czego chce i wszyscy spłoniemy żywcem w waszych maszynach. Delikatne pulsowanie światła. — Mam rację sądząc, że gdzieś pode mną jest ukryta jakaś gigantyczna bomba, prawda? Znów drżenie światła. Odchyliłem się w swoim niewygodnym tronie i zakręciłem laską niczym buławą. Wszystko wskazywało na to, że będę najkrócej panującym cesarzem w historii. Gdzieś spośród Stu Miana przyglądała mi się. Mężczyzna obok niej, korpulentny z siwymi bokobrodami i moim synem w ramionach, był moim teściem, lordem Wennith. Nie przypominał już tego człowieka sprzed sześciu lat, ale któż z nas był taki sam? Jakiś lord w średnim wieku w brązowym zamszu i złotych łańcuchach próbował przyciągnąć moją uwagę u stóp podium, i gdy kasłanie nie przyniosło efektu, podniósł rękę. — Tak, lordzie...? — Antas z Andaluth. — Jego królestwo graniczyło z Orlanthem od południa. — Muszę z tobą omówić pewne kwestie, królu. Prawa do rzeki Parl... — Czy to zapewni mi twoje poparcie, lordzie Antas? — Waham się przed postawieniem tej sprawy tak otwarcie... — Prawa do rzeki Cathum nabyły absolucję za śmierć mojej matki i brata Williama. Wiedziałeś o tym lordzie Antas? — Ależ nie... — Nie sądzisz, że niektórych rzeczy nie da się kupić, Antasie? Oddaj swój głos na mnie, jeśli sądzisz, że imperium potrzebuje mnie na tronie. Los stu narodów nie powinien zależeć od praw do rzeki, handlu końmi ani lewych interesów. To mu się nie spodobało. Czerwony Kent stanął za nim nieco po lewej. Domyśliłem się, że nigdy nie dostałbym poparcia Antasa, bez względu na to, na ile rzek byśmy się zgodzili. — Zgaś światła — powiedziałem i sala tronowa pogrążyła się w ciemności. Odliczyłem powoli do dziesięciu, ignorując wrzawę. — Zapal. Antas leżał u stóp podium z przetrąconym karkiem. Kenta już nie było. Wstałem z tronu i światła rozbłysły mocniej tak, że czułem ich ciepło na sobie. To musiało być teraz. — Ludzie imperium! — podniosłem głos, by dotarł do krańców wielkiej sali, by nawet Milcząca Siostra, Czerwona Królowa i Katherine mogły mnie usłyszeć za Bramą Gildenu. Wszyscy znieruchomieli i utkwili we mnie wzrok, łącznie z zamordowanymi leżącymi u ich stóp. — Ludzie imperium. Lepszy człowiek ode mnie zdobyłby wasze poparcie szlachetnością swoich uczynków, jasnością wizji i prawdą słów. Ale tego lepszego człowieka nie ma pośród nas. Ten lepszy człowiek poniósłby klęskę w obliczu mrocznej fali, która posuwa się w naszym kierunku. Orrin ze Strzały był tym lepszym, a jednak nie przeżył, by poprosić o wasze poparcie. Mroczne czasy wymagają mrocznych wyborów. Wybierzcie mnie. Przeszedłem obwód podium miarowym krokiem, wpatrując się w ocienionych przywódców. — Wróg stoi u naszych wrót. Już teraz. Gdy my tutaj marnujemy słowa, lord dowódca przelewa krew lepszych ludzi, by utrzymać to miasto. To święte miasto w sercu rozbitego imperium. To święte miasto jest sercem naszego imperium. A jeśli wy ludzie, wy służący tego imperium, nie odnowicie pradawnego paktu, jeśli nie posadzicie na tym tronie jednego człowieka, by wziął odpowiedzialność za wszystkie nasze ludy, to serce zostanie wyrżnięte. — Czujecie to, prawda, moi lordowie? Nie potrzeba skazy, która dyskwalifikuje przed przejściem przez Bramę Gildenu, by wyczuć, co się zbliża. To jątrzy się w waszych królestwach. Umarli powstają, stare prawa zostają odwrócone, magia rozprzestrzenia się jak zaraza. Pewność nas opuściła: w powietrzu unosi się zapach zła. Zróbcie to teraz. Zróbcie to jako jedność. Bowiem ten, który zasiądzie na tym tronie, będzie musiał zmierzyć się z tym, co nadchodzi. Jeśli cesarza nie będzie, nie będzie też nikogo, kto stanie na drodze czarnej fali. Powiedzcie mi, najszczerzej jak potraficie, czy wy chcecie być tym kimś?

— Melodramat! Jak możecie tego słuchać? — Cara Moljona najwyraźniej ośmielał ból. — Zresztą, nie można głosować jeszcze przez dwa dni. — Taproot. — Przywołałem go gestem. — Zgromadzenie musi głosować ostatniego dnia w tajnym głosowaniu, ale dowolny kandydat może zainicjować wcześniejsze i otwarte głosowanie, rozumiejąc, że porażka w takim głosowaniu wykluczy go z kolejnego głosowania. — Taproot uczynił ruch rękoma, jakby zamykał ciężką księgę, chociaż mówił z pamięci. — Głosujcie! — powiedziałem i światła rozbłysły. — Głos Nazajutrz na mojego wnuka. — Głos mojego dziadka zabrzmiał głośno i wyraźnie. — I Alby — odezwał się wuj za nim. W Bramach Gildenu zapanowało poruszenie. — Stoję z Jorgiem z Renaru. — Ibn Fayed wzniósł pięść do góry i czterech mauretańskich wojowników stojących przy nim uczyniło to samo. — Wennith na Jorga. — Ojciec Miany. — I Północ! — zawołał Sindri gdzieś za moimi plecami. — Maladon, Charland, Hagenfast. — Jesteśmy z poparzonym królem. — Białowłose bliźnięta, jarlowie z ziem skutych lodem w czarnych futrach i stali. W Bramie stanęła Straż Gildenu, cała masa. Przechodząc, każdy z nich padał, jakby bez kości. Odgłos kazał Stu się odwrócić. Może pół tuzina strażników leżało w bezruchu po naszej stronie bramy zdoławszy pokonać niewiele ponad jard. Dziesiątki więcej stało równie nieruchomo wypełniając przedsionek po drugiej stronie. Wszyscy poczuliśmy, że o n się zbliża. Nie można było tego nie czuć. — Conaught na Jorga. — Kennick na Jorga. Moi doradcy oddali swoje głosy, od Strzały po Orlanth. Inni poszli ich śladem, mając poczucie naglącej sytuacji, jakby każdy z nas słyszał jego kroki przebijające się przez wrzawę. I wreszcie pojawił się, stanął przed Bramą Gildenu, przybrany w skórę i kości Kaia Summersona. Miałem nadzieję, że Katherine zdążyła uciec. — Dzień dobry. — Uśmiechnął się. Zarówno jego słowa jak i uśmiech były nienaturalne, wyrwane z miejsca, do którego nikt nie chciałby zajrzeć. Martwy Król zbliżył się do Bramy Gildenu z wzniesionymi rękoma i rozłożonymi dłońmi. Wydawało się, że napotkał na swej drodze taflę szkła, bo się zatrzymał, a jego pałce spoczęły płasko na przeszkodzie. Obrócił szyją Kaia w bok, spoglądając na nas, jak byśmy byli szczurami w pułapce. — Sprytne wejście — powiedział. — Ale jest tylko z drewna. Cofnął się i jego martwa straż przystąpiła z toporami, by usunąć przeszkodę z drogi. — Czerwone Pogranicze na Jorga. — Przysadzista siwa kobieta zagłosowała w imieniu Czerwonej Królowej. — Thurtanie na Jorga — obwieścił mężczyzna w szacie z końskiego włosia z żelazną koroną na głowie. Z sali padało coraz więcej głosów. — Na czym stoimy, Taproot? — spytałem. — Trzydzieści siedem z wymaganych czterdziestu. Rozszczepione kawałki Bramy Gildenu padały na podłogę. Obecność Martwego Króla dała się mocniej odczuć i ludzie padli na kolana z rozpaczy. Ale nawet w takiej chwili ponad połowa głosów wciąż nie została oddana — lata uprzedzeń i sporów zrobiły swoje. Zgromadzenie było targowiskiem; obsadzić cesarza na tronie, zakończyć własną dominację w tych stu królestwach... wielu wolałoby prędzej oddać życie. Jest dobra śmierć i jest zła śmierć. Martwy Król gwarantował tę najgorszą. — Attar na Jorga. — Conquence na Jorga. — Brat Hemmeta oddał zwierzchnictwo lorda dowódcy w Vyene. Pozostałości bramy zamieniły się w drzazgi. — Scorron na Jorga. — Srogi starzec spojrzał na mnie bez sympatii. — Ludzie imperium, czy Zgromadzenie uznaje mnie godnym? W „tak”, które rozległo się po sali więcej było desperacji niż entuzjazmu, ale to wystarczyło. Zasiadłem na tronie jako cesarz w Vyene, Pan Stu — Rozbite Imperium zostało zjednoczone. Taproot podszedł ku mnie, kłaniając się nisko, gdy Martwy Król przechodził przez Łuk Gildenu, a za

nim jego oddziały. — Dobra robota — powiedziałem do Taproota. — Nie myślałem, że mamy aż trzydzieści siedem głosów, gdy pytałem. — Liczby nigdy nie kłamią, mój cesarzu. — Taproot pokręcił głową. — Tylko ludzie. Stu cofnęli się przed Martwym Królem, nikt nie był przygotowany, by stawić mu czoła. — Wszystko wskazuje na to, że to zwycięstwo niewiele jest warte, mój cesarzu. Czy było aż tak ważne, żebyś dostał tron, zanim wszyscy zginiemy? — Zaraz się przekonamy. — Znów wstałem, rad, że mogłem uwolnić się na chwilę od tego krzesła. — Nie przypuszczam, że możesz zablokować łuk, Fexlerze? Brak odpowiedzi, tylko ciągły napływ umarłych do sali tronowej. To sklepione przejście zawsze sprawiało wrażenie, że dodano je później, że wykuli je kamieniarze z większą poezją w rękach. Martwy Król podszedł do podium, był mroczny mimo błękitu płaszcza Summersona. Za nim złoty klin cesarskiej straży. Mojej straży — z Chellą pośrodku. Ja się nie cofnąłem, stałem na podium, przed tronem, a za mną Stu zebrani we własny klin. Gorgoth dołączył do mnie na podium po mej lewej, Makin po prawej. Kent za nim, Marten przed Gorgothem. Żaden nie miał broni. Sindri stanął na pierwszym stopniu, wuj Robert po przeciwnej stronie. Straż, która miała baczenie na Zgromadzenie, w sumie dwunastu ludzi, stała ze Stu, wszyscy oprócz jednego, który zdołał sobie złamać kark w zamieszaniu i oddać swój miecz Rike'owi. Rzuciłem moim towarzyszom szybkie spojrzenie. Wiele razy nazywałem ich braćmi, stawałem z nimi ramię w ramię w obliczu niebezpieczeństwa, dzieliliśmy się strawą i napitkiem. Byliśmy bractwem w drodze, bez wątpienia, ale byliśmy ludźmi, u boku których się umierało, a nie za których się umierało. Ale w tym miejscu, przed tym wrogiem, który przynosił ze sobą pewność i pieśń śmierci, który oddychał strachem dużo gorszym niż ten, którego zaznałem wiele lat wcześniej na Drodze Liczy, tutaj wydawało się, że ci, którzy stali ze mną, byli moimi prawdziwymi braćmi. — Witaj, Jorgu. — Martwy Król spojrzał na mnie ze stóp podium. To spojrzenie wciąż było takie samo, bez względu na to czyimi oczami na mnie patrzył. Znajome, ciężkie od oskarżeń i chłodnego osądu, które budziło we mnie każdy smutek, jakiego kiedykolwiek zaznałem. — Po co przyszedłeś? — spytałem. — Z tego samego powodu, co ty. — Nigdy nie odwracał wzroku. — Bo inni powiedzieli, że nie mogę. — Ja mówię, że nie możesz — powiedziałem. — Powstrzymasz mnie? Bracie Jorgu? — Powiedział to lekkim tonem, ale z gorzkim zabarwieniem, jak gdyby „brat” palił go w język. — Tak. — Już sama jego bliskość odbierała siłę moim rękom. Niósł z sobą śmierć, krwawił nią z każdej pory na skórze, jego istnienie było zniewagą dla wszystkiego, co żyje. — A w jaki sposób, Jorgu? — Stanął na pierwszym stopniu. W odpowiedzi wziąłem na niego zamach, żelazne drzewo rozmyło się w powietrzu. Kij zderzył się z ciałem z mokrym odgłosem. Martwy Król złapał go ręką Kaia, wyrwał mi go i roztrzaskał na drzazgi o krawędź drugiego stopnia. — Jak mnie powstrzymasz, bracie? — Stanął na drugim stopniu. — Nie masz takiej mocy. Nie masz nic. Puste naczynie. Tę odrobinę magii, którą kiedyś władałeś, dawno straciłeś. Staliśmy twarzą w twarz, na tyle blisko, by móc chwycić się za gardła, chociaż wiedziałem, jak by się to skończyło. — Zastanawiam się, z jaką magią ty przychodzisz? Bo miał coś bardziej złożonego niż nekromancja, miał coś więcej niż tylko przerażenie i prymitywne ożywianie martwego ciała. Rozpacz, tęsknotę i stratę, które mogły nas zalać, które sprawiały, że królowie narodów kulili się bladzi ze strachu, to nie była broń, to nie było coś stworzonego dla nas, ale tylko echo, które w nim rozbrzmiewało. — Mam tylko prawdę, bracie Jorg — powiedział. Gdy tylko to powiedział, gorzki spektakl mojego życia przewinął się przed moimi oczami do wtóru muzyki mojej matki. Ta jednak grała zbyt głośno, irytowała dysonansem przykrych dźwięków. Zobaczyłem chwile rozciągnięte na przestrzeni lat znaczone okrucieństwem, tchórzostwem, zgubną dumą, porażką przy każdej próbie stania się lepszym człowiekiem. Moja droga usłana była ruinami życia, do którego obrony czy naprawy zabrakło mi odwagi.

— Byłem złym człowiekiem? — Z trudem udawało mi się nie okazywać w głosie słabości. — Król śmierci brnął rzeką krwi, by mi oznajmić, że trochę mi brakuje do świętości? Myślałem, że przyszedłeś tu, żeby walczyć? Wsadzić mi miecz w dłoń i zatańczyć ze mną? Czy... — Byłeś tchórzem, za każdym razem brakowało ci odwagi, by chronić tych, których kochasz. — Jego słowa brzmiały jak osąd, ich ciężar był miażdżący, chociaż próbowałem im zaprzeczyć wzruszeniem ramion. — Przyszedłeś po tron imperium, więc skąd ta obsesja na punkcie moich niedoskonałości. Jeśli myślisz, że jestem słaby, jeśli chcesz mojego tronu... spróbuj go sobie wziąć. — Przyszedłem po ciebie, bracie Jorgu — odparł. — Po twoją rodzinę. — Spróbuj. — Błysnąłem zębami, a słowo poparzyło mi gardło. Więź z dzieckiem może wykształcić się w jednej chwili lub rozwijać skrycie, stopniowo, aż w końcu prędzej oddałbyś własną skórę niż pozwolił, by ci je odebrano. W tej chwili wiedziałem, że kocham mojego syna. Że siła mojego ojca mnie ominęła i że nie tylko brakowało mi woli, by utrzymać tron imperium, ale ze prędzej oddałbym życie w bezcelowej obronie kwilącego niemowlęcia, które jest zbyt małe, by wiedzieć, że istniałem, niż uciekł, by płodzić więcej w przyszłości. Bez rozkazu, bez wezwania do wałki i niemal bezgłośnie martwa straż ruszyła do ataku, szybko i otwarcie, zdzierając z głów hełmy, byśmy mogli zobaczyć ich głód. Spośród stojących u mego boku tylko Gorgoth został w tyle, wycofując się z podium. Gdybym musiał stawiać, kto ucieknie, wybrałbym Makina lub Kenta. Oni widzieli ożywionych umarłych na Kantanlońskich Bagnach, wiedzieli, jak przerażający byli, jaką straszną siłą dysponowali, jak nie przestawali walczyć, mimo że uchodziły z nich wnętrzności. — Uciekaj — powiedział Martwy Król. — Pozwolę ci odejść. Tylko zostaw mi dziecko. I tę twoją małą dziwkę Wennith. Martwi rzucili się naprzód a Makin, Kent i Marten wyszli im naprzeciw mijając mnie i Martwego Króla. Zostały nam chwile, a ja nie miałem nic. Światła i drzwi. Puste ręce. Kilku strażników w przypływie odwagi skoczyło z bocznych wejść, by zaatakować swoich martwych towarzyszy. Pierwszy żywy padł z ręki martwych niepokojąco szybko. Coś eksplodowało w podłodze wokół podium. W sześciu miejscach kamienne płyty roztrzaskały się na ostre kawałki i jakieś czerwone, niewyraźne kształty uwolniły się z ich resztek, kiedy te jeszcze unosiły się w powietrzu. Dłuższą chwilę zabrało samo skupienie się na tych stworzeniach, które wdarły się pomiędzy oddziały Martwego Króla. To były trolle, ale o czerwonej skórze, podobne bardziej do Gorgotha niż do ich kuzynów spod Halradry, i bardziej masywnej budowy. Pierwszy z nim podniósł człowieka w zbroi i rzucił nim ponad głowami legionu w mur powyżej Łuku Gildenu. Szpony rozcięły gardło i pancerz następnego. Było ich sześciu, byli straszni, ale było ich za mało. Zobaczyłem, jak Kent porywa za miecz zabitego, zanim inny przykuł go do ziemi. Umarli zalewali nas falą, zamieniając podium w wyspę, i wdzierając się w stojących za nami Stu. — Ratuj się ucieczką! — powtórzył Martwy Król. — Pozwolą ci odejść. — Nie. — Nie? Przecież doskonale to potrafisz, bracie. Masz doświadczenie w zostawianiu dziecka na pewną śmierć i chowaniu się w bezpiecznej kryjówce. Może znajdziesz sobie teraz jakiś krzak, by się w nim skulić? — Co... kim jesteś? — Utkwiłem wzrok w Kaiu Summersonie, usiłując dojrzeć coś poza nim. — Już wcześniej pozwoliłeś umrzeć matce z synem, Jorgu, wyślizgnij się i teraz. Nikomu nie powiem. — Każde słowo było jak kwas, jakbym wyrządził mu jakąś straszną i osobistą krzywdę. Zaciskałem mu ręce na szyi, chociaż wiedziałem, że nie potrzebuje powietrza, by oddychać, chociaż wiedziałem, że może złamać mi ręce jak suche gałęzie. — Nic o nich nie wiesz, nic! — Okręciłem nim dookoła, a on się nie opierał. Ponad jego ramieniem zobaczyłem Gorgotha, stał przy ścianie, za nim chowała się jakaś drobna postać; trzymał w ręku jakieś ciemne zawiniątko przyciśnięte do piersi. Dwóch z sześciu trolli walczyło przy nim z niepohamowaną przemocą, szybkością, siłą i zręcznością w starciu z niemożliwym przeciwnikiem. Kończyny, wnętrzności, zbroje, latały w purpurowych łukach, ale martwi nie ustępowali. Gorgoth nachylił się nad swym maleńkim podopiecznym, osłaniając go przed umarłymi własnym ciałem, kucał coraz niżej i niżej, aż zniknął mi z oczu. Nad chwilę mignęła mi blada twarz Miany. Martwy Król rozciągnął usta w triumfalnym uśmiechu. Moje dłonie pobielały na jego szyi, cierniowe

blizny na nadgarstku i przedramieniu zsiniały. Znów poczułem w nich palący ból i chociaż nad nami rozpinał się kamienny, łukowaty sufit, miałem wrażenie, że targał mną burzowy wiatr, a deszcz bił zimnymi strugami z czarnego nieba. — Ostatecznie — rzekłem — nie ma żadnej magii, jest tylko wola. Uderzyłem w Martwego Króla, skupiając na nim całą siłę mojego pragnienia, by zobaczyć jego upadek. W życiu zawsze kierowała mną żądzą — żądza zemsty, chwały, posiadania tego, czego mi odmówiono — prosta wytyczna, czysta i ostra jak broń. A taka żądza, tak skoncentrowane pragnienie, jest podstawą wszelkiej magii — tak powiedział mi Budowniczy. Przez wąskie szpary moich oczu zobaczyłem, jak oczy Martwego Króla robią się coraz większe, jakbym naprawdę go dusił. — Nie udało ci się z Corionem, Luntar przenikał twoje myśli kiedy chciał, nawet Sageous cię ograł. — Wycharczał te słowa nad moimi rękami, wciąż wykrzywiając się w tym uśmiechu. — A myślisz, że możesz powstrzymać mnie? Mogłem mu powiedzieć, że teraz byłem starszy. Mogłem mu powiedzieć, że wtedy nie stałem między nimi a moim synem. Zamiast tego powiedziałem: — Wyćwiczone zaklęcia wyłożone w księgach działają lepiej niż coś zupełnie nowego. Runy i pieczęcie używane od wieków służą lepiej niż wczorajsze wynalazki. Są kanałami dla ludzkiej woli, która toruje sobie ścieżki przez to, co prawdziwe. Pokonam cię, bo teraz stoi za mną milion. Bo moje pragnienie zwycięstwa płynie najstarszymi kanałami — powiedziałem mu to, ponieważ prawda niesie ze sobą siłę. — Wiara? Nie mów, że odnalazłeś Boga? — Roześmiał się. Moje zaciśnięte ręce na jego gardle mu w tym nie przeszkodziły. — Wola wiernych nie przysłuży ci się tylko dlatego że zabiłeś papieżycę, Jorgu. To tak nie działa. — Ludzie mogą wierzyć w inne rzeczy, trupie — odparłem. Wokół nas nie ustawał się krzyk odgłosy walki; bogaci umierali. — Nie ma nic... — Imperium — powiedziałem. — Milion dusz rozsianych po ogromnym i rozbitym imperium, modli się o pokój, modli się, by nastał dzień, w którym nowy cesarz zasiądzie na tronie. A to ja. Znów zaatakowałem. Cesarz w sercu zjednoczonego imperium. Martwy Król zachwiał się, osłabł uwięziony w ciele. — Przyszedłem, by się zemścić — powiedział Martwy Król, chociaż nie miałem pojęcia, o jakiej zemście mówi. — Żeby ci pokazać, czym się stałem po tym, jak mnie opuściłeś. I zobacz, co z sobą przyniosłem! — Nie bacząc na mój uchwyt rozłożył szeroko ręce, by ogarnąć nimi złotą hordę kipiącą wokół nas. — Przyniosłem ci królestwo umarłych. Pozwól, że do ciebie dołączę, bracie. Pozwól poprowadzić mi nasze armie, a ja przesunę imperium poza wszelkie granice, na tym świecie i na tamtym, połączę je w jedną całość, naszą całość. Odsuń na bok tych przyjaciół, tę niewybraną żonę... — Powędrował wzrokiem ku Mianie. Uderzyłem każdą cząstką mej woli. Uderzyłem siłą imperium, siłą miliona, w tym świętym miejscu, samym sercu imperium, gdzie moc i majestat dawnych cesarzów i wiara pokoleń znaczyły ścieżki mojej władzy i przekuły ją w rzeczywistość. Wiatr wył wokół nas, zimny, wirujący. Kai Summerson walczył o uwolnienie, gdzieś głęboko we własnym ciele, bowiem tak jak święci w każdej chwili mogą upaść, tak potępieni w każdej chwili mogą sięgnąć po odkupienie. Rozszalała się wichura, a Martwy Król przystąpił do kontrataku. Moja wola zderzyła się z jego wolą, żaden z nas nie miał zamiaru ustąpić nawet o cal. Ja miałem za sobą rozległy i uśpiony umysł imperium, stracone nadzieje, rozbite marzenia, wszystko napierało razem ze mną. On miał krainę umarłych, rozpacz za skończonym życiem, potrzebę, głód powrotu. Niewyobrażalne siły starły się ze sobą i narastały. Poczułem, jak obraca się koło, tkanka wszechrzeczy i wszech czasów poczęła się rozdzierać. W tym momencie zrozumiałem, kto stoi przede mną. W tej samej sekundzie Kai Summerson nauczył się latać. Poderwał z ziemi stopy Martwego Króla, a wiatr zatańczył w pustej przestrzeni pod nimi. Małe zwycięstwo, które jednak wystawiło mojego wroga. Olśnienie spłynęło na mnie zimną falą. Miałem przed sobą słabnącego Williama, bezbronnego, odsłoniętego, i mimo że byłem świadomy, że kroczę ścieżką mojego ojca, niemal co do joty... pchnąłem go. Uwolniłem jedną rękę i sięgnąłem po nóż Kaia, który miał za pasem. Wbiłem mu go w serce, głęboko, metal zazgrzytał o żebra.

Z jego ust dobył się szkarłatny, niedowierzający śmiech, a potem osunął się, jak gdyby nóż przeciął wszystkie sznurki. Puściłem go, a on upadł, bijąc rękoma, krew buchała z jego piersi. To trwało wieki. Mój własny brat. William, którego już raz zawiodłem. Którego zawiodłem teraz. Którego śmierć złamała moje życie. Znów pochwyciły mnie ciernie. Nie mogłem go złapać, gdy upadał. Ciało Kaia uderzyło o posadzkę z odgłosem zakończenia. Williama już w nim nie było, odszedł do krainy umarłych, skąd obserwował mnie przez tyle lat, tyloma martwymi oczami. Z rękawa wyleciał mi skrawek papieru Luntara. Podniosłem go. Wokół padała martwa gwardia, dziesiątkami, setkami, w całej sali. „Możesz go ocalić.” Trzy słowa. Jasnowidz widzi mniej, niż sądzi. Zadźgałem własnego brata. — Nie rozumiem. — Makin strząsnął z siebie martwe ciało, pół jego twarzy zalewały trzy równoległe strumyki ciemnej krwi. Przemówił w niewymownej chwili. — Jak go zabiłeś? — Patrzyłem, jak umiera — wymamrotałem. — Nie wyszedłem z ukrycia i pozwoliłem, by go zabili. Makin na pół wspiął się, na pół wczołgał ku mnie. — Co? — Złapał mnie za nadgarstek, opanowując drżenie ociekającego krwią sztyletu. Wypuściłem ostrze z ręki. — Nie zabiłem go. Już był martwy. Umarł jedenaście lat temu. Marten nadszedł od tyłu, jedno ramię miał rozcięte do kości, brakowało ucha. Wyciągnął papier spomiędzy moich drżących palców. — Kogo ocalić? — Mojego brata, Williama. Martwego Króla. Zawsze był szybszy, mądrzejszy, bardziej zdeterminowany. A jednak nigdy nie przyszło mi do głowy, że śmierć nie będzie mogła nim zawładnąć. — Śmierć nie jest już taka jak dawniej. — To były chyba najmądrzejsze słowa, jakie kiedykolwiek padły z ust Czerwonego Kenta. Umierał między umarłymi, między wrogiem, którego powalił. Był tak pokiereszowany, że mogły zostać mu tylko minuty. Makin podszedł do niego. — Miana! — Wołając ją wiedziałem już, jak bardzo mnie zaboli, jeśli nie odpowie. Mniej niż połowa Stu wciąż żyła, dużo mniej. Nigdzie nie widziałem Sindriego, mojego dziadka i wuja. Zobaczyłem Ibn Fayeda. Przynajmniej jego głowę. — Tutaj. — Odnalazłem ją niemal przygwożdżoną do ściany ciałem Gorgotha. Czerwone trolle leżały rozbite w rzezi. Gorgoth wyprostowany, ociekający krwią i rozpruty. W jednej ręce wciąż trzymał mojego syna przy piersi. Coś mnie uderzyło w tamtej chwili, gdy go zobaczyłem. Coś ostrzejszego niż klinga. Jakaś pewność. Przeświadczenie, że mój ojciec nie zdołał uformować mnie na swoje podobieństwo. Kochałem to dziecko, małe, pokrwawione i brzydkie, takie, jakie było. Przestałem się wypierać tego uczucia. Z tą wiedzą przyszła też inna: pewność, że mógłbym go tylko skrzywdzić. Że brzemię mojego ojca przeszłoby na mojego syna, wykapałoby z moich palców wbrew mej woli, zrobiłoby z niego kolejnego potwora. Chwiejnym krokiem wróciłem na tron. Jesienny liść zawirował przy moich stopach, przyniesiony tu razem z umarłymi. Pojedynczy klonowy liść, szkarłatny od jesiennego grzechu. Znak. W tej chwili wiedziałem, że jestem zbyt przepełniony trucizną, by zrobić coś innego, niż odpuścić. Jesień przyszła po mnie. Drętwymi palcami odpiąłem napierśnik. — Ale... — Marten pokręcił głową i kucnął przy Kaiu. — Był dzieckiem. Chłopcem. Ile miał lat? Dziesięć? — Siedem. — Siedmiolatek. Zagubiony w krainie umarłych. Udało mu się uciec? Został królem? — Z każdym pytaniem potrząsał głową. Widziałem możliwości, które kłębiły się w nim. „Możesz go ocalić.” Słowa Luntara. Człowieka, który widział przyszłość. — Założę się, że zafundował im piekło. — Zdobyłem się na ponury uśmiech. Zastanawiałem się, czy ten sam anioł, który kiedyś przyszedł do mnie, gdy stałem na progu śmierci, nawiedził też małego Williama. Zastanawiałem się, jak krótka była jego spowiedź. — Założę się, że wybrał najtrudniejszą drogę. — Jak w Conaught, William wbijałby sobie włócznię głębiej, celowałby w serce ciemności, znalazłby liczkina. Reszta leżała poza zasięgiem mojej wyobraźni. Kai leżał rozciągnięty na posadzce, rozbity i pusty, William odszedł, umarli upadli, tylko Chella stała w poblasku ich zbroi. Moi wrogowie zostali pokonani, a jednak uczucie smutku pozostało, wyraźniejsze, prawdziwsze, czystsze, bo zawsze we mnie istniało. Było echem cierni, jak odgłos dzwonu,

rozbrzmiewającym przez wszystkie te lata. To nasze smutki nas kształtują — nie radość — płyną podwodnym nurtem, są refrenem. Radość jest ulotna. Pozwoliłem pochwycić się cierniom i od tamtej pory przez moje życie biegła rysa, głębsza niż uczucia, które rozdzielała. — Kaligrafia moich blizn rozpisana była po całym moim ciele, odcinała się od niego bielą. — Wszystko ma swój czas. — Przemówiłem słowami eklezjasty. — Jest czas rodzenia i czas umierania.3 — On wróci: nie możesz go zniszczyć — powiedziała Chella spomiędzy góry zwłok, jej byłych oddziałów. W jej głosie nie pobrzmiewała ani radość, ani smutek. Raczej zagubienie. — Nie chcę go niszczyć — odparłem. — Jest moim bratem. Mnie powierzono ocalenie go. — Wiedziałem, co robić. Od zawsze. Wsparłem dłoń na tronie. — Nie przypuszczałem, że to będzie smakować tak słodko—gorzko. — Po drugiej stronie sali mój syn zapłakał w ramionach swojej matki, oboje byli tacy piękni. Mój brat zawsze będzie wracał, a mój syn nigdy nie będzie bezpieczny, bo nasz ból stał się kołem, a świat był rozbity. Mój brat, mój syn, moja wina. Po policzku wolno spłynęła mi łza. Wstałem z trudem, siły mnie opuściły. Podszedłem do Makina, który klęczał przy Kencie. Marten dołączył do mnie. I Rike z drugiego końca, zakrwawiony, ale cały, w ręce ściskał złoty łańcuch ozdobiony diamentami i krwią, niemal jak refleksja. — Nie chcę go niszczyć — powtórzyłem. — Chcę go ocalić. Powinienem był to zrobić wtedy, gdy uwięziły mnie ciernie. Od tamtej pory wszystko było nie tak. — Wstrząsnął mną strach, nagły, gwałtowny, strach przed tym, co musiałem zrobić, strach, że nie starczy mi odwagi. — Nie — odezwał się Marten za mną. Marten zawsze rozumiał pierwszy. Marten, który zawiódł własnego syna, który pozwolił mu umrzeć. Nie ma słusznych i błędnych wyborów w takich sprawach. Tylko błędne. — Nie rób tego. — Słowa więzły mu w gardle. — Śmierć nie jest... — Czerwony Kent wydał ostatnie tchnienie pośród braci, którzy go kochali, każdy na swój sposób. — Już taka jak kiedyś — dokończyłem za niego. Chella zbliżyła się. Nikt się nie ruszył, by ją powstrzymać. — Odszedł tam, gdzie nie możesz za nim podążyć, Jorgu. — Nie możesz. — Marten wiedział. — Nawet teraz mówią mi, że czegoś nie mogę, Makinie — rzekłem trochę smutno, trochę radując się końcem. Gorycz i słodycz. — Mówią mi „nie” i myślą, że jest coś, czego nie poświęcę, by dostać to, czego chcę. — Czego chcę. Makin podniósł głowę zdezorientowany, ale rozumiał, że żadne z nas nie mówi o Kencie. Gdy próbował się podnieść, uderzyłem go. Ludzi takich jak Makin atakuje się, gdy się chwieją. Cios był tak mocny, że złamał mi rękę. Makin padł nieprzytomny, jednym ramieniem niemal zahaczył o stopy Chelli. — Co? — Rike odwrócił wzrok od brata Kenta, zdumiony. — Próbowałby mnie powstrzymać. Powiedzcie mu, że zostanie namiestnikiem. To rozkaz, a nie wybór. — Chwyciłem dłoń drugą ręką, pozwoliłem, by ból zdominował smutek. — Próbowałby mnie powstrzymać. Mimo, że jego dziewczynka odeszła dawno temu, nie zrozumiałby. Nie Makin. — Pieprzyć Makina. J a nie rozumiem. — Rike wybuchnął, miecz w jego ręce wciąż ociekał krwią. Znów poruszenie w Łuku Gildenu. Katherine z mieczem w niepewnej dłoni. — Rike, wspaniały Rike! Wiedziałem, że trzymam cię po coś, bracie. — Zdjąłem napierśnik i rozwarłem ramiona. — Zrób to. — Co? — Patrzył na mnie jak na szaleńca. — Muszę pójść za nim, Rike'u. Musze odnaleźć mojego brata. — Nie... — Zabij mnie. Tyle razy mi groziłeś śmiercią. Teraz ja cię o to proszę. Rike wpatrywał się we mnie szeroko otwartymi oczyma. Za nim Katherine zaczęła biec w naszym kierunku, krzyczała, błagała, chcąc mnie powstrzymać, a może zachęcić — nie umiałem rzec. — Jestem twoim pieprzonym cesarzem. Rozkazuję ci. — Ja... — I ten wielki idiota spojrzał na swój miecz, jakby widział go po raz pierwszy w życiu. — Nie. — Wypuścił go z ręki. Wtedy Chella zadała mi cios. Pchnęła mnie nożem wyjętym z ciała mojego brata, ostrze utknęło tuż

przy ranie zadanej mi przez ojca. Chella zrobiła to jednak lepiej i obróciła ostrzem. Nasz ostatni pocałunek. — Idź do diabła, Jorgu Ancrath. — Ostatnie słowa, które usłyszałem. 3 Księga Koheleta 3,1 (przyp. tłum.)

53 Moi bracia nie raz mówili w drodze o śmierci. O tej nieznajomej, która nam towarzyszyła. Ale więcej niż o śmierci mówili o samym umieraniu i często jak go uniknąć. Brat Burlow opowiadał o świetle. Świetle, które przychodziło do człowieka leżącego we własnej krwi, gdy już więcej jej było poza ciałem, niż wewnątrz. Słyszałem, jak ludzie powiadali, że najpierw jest słabe, jak świt, bracia. A ty patrzysz i widzisz, że jesteś w tunelu. Ten tunel to twoje życie, które pokonywałeś w ciemności przez wszystkie lata. Burlow był oczytany, rozumiecie. W drodze nie należy ufać wykształconym, bracia, ich głowy są pełne idei innych ludzi. — Ale nie wolno patrzeć w to światło — powiedział. — Bo choć jest słodkie, to wciąga, a stamtąd nie ma już powrotu, oj nie. Zbyt wiele razy słyszałem ludzi, którzy znaleźli się na krawędzi i szeptali o tym światełku suchymi wargami. Żaden z nich już nie wyszedł na drogę. Tak przynajmniej mówił Burlow. I może jego światełko rzeczywiście było słodkie, bracia. Ale ja w nie spojrzałem. Najpierw pojawia się niczym zimna gwiazda w mroku nocy. Potem przysuwa się coraz bliżej, a może to ty jesteś przyciągany — to nie ma znaczenia w miejscu pozbawionym czasu — i już wiesz, czym ono jest. Białym głodem, bracia, palącym żarem pieca, gotowym pochłonąć cię w całości. To światło połknęło mnie i wypluło, daleko od świata. Myślałem, że znam śmierć. Sądziłem, że jest sucha. Ale ja wpadłem w sam ocean śmierci, zimny i nieskończony w kolorze wieczności. I tam trwałem w zawieszeniu, bez czasu, góry czy dołu. Czekałem i czekałem, na anioła. Moja śmierć była mokra. Wyplułem wodę z wyschniętych ust. Z mojej piersi wyrwał się krzyk i powrócił ból, zbyt dojmujący, by go wytrzymać. W świetle pioruna zobaczyłem czarny kształt cierni i wijących się krzewów na tle nieba. Zimny deszcz bił we mnie, a ja zawisłem w jego uścisku i nie mogłem spaść. — Ciernie. — Moje zmysły opuściły mnie na moment. Drugi piorun przeciął przetaczający się grzmot poprzedniego uderzenia. Powóz leżał przy drodze, jakieś postacie kręciły się przy nim. — Jestem w cierniach. — Nigdy ich nie zostawiłeś, Jorgu — powiedziała. Stała przy mnie, mój anioł, anioł z ciepła i światła i możliwości. — Nie rozumiem. — Ból wciąż mnie smagał, moje ciało pulsowało czerwienią wokół setki kolców, ale z nią u boku to był tylko ból. — Rozumiesz. — Jej głos był czystą miłością. — Moje życie było snem? — Życie wszystkich to sen, Jorgu. — Czy... czy nic z tego nie stało się naprawdę? Całe życie tkwiłem w cierniach? — Wszystkie sny są prawdziwe, Jorgu. Nawet ten. — Czego... — Moja ręka zadrżała i zalała mnie czerwona agonia. Gdy odzyskałem oddech, spytałem: — Czego ode mnie chcesz? — Chcę cię ocalić — odparła. — Chodź. — Wyciągnęła ku mnie dłoń, na której tańczyły srebrne cienie. Wystarczyło jej dotknąć, by położyć kres bólowi. Zaoferowała mi odkupienie. Może tym właśnie zawsze było odkupienie. Wyciągniętą dłonią, po którą wystarczy tylko sięgnąć. — Założę się, że mój brat kazał ci iść do diabła — powiedziałem. Kolejne uderzenie pioruna i anioł zniknął. Zamiast niej zobaczyłem żołnierza Renara ciągnącego Williama za kostki jak myśliwy upolowaną zdobycz. Ciągnął go w kierunku tamtego kamienia milowego, by roztrzaskać mu o niego głowę. Natura ukształtowała szpon, by chwytać ofiarę, zęby, by zabijać, ale ciernie... jedynym celem cierni jest sprawianie bólu, wbicie się jak najbliżej kości. Trudno się je wyjmuje. Jeśli zamienisz umysł w kamień, jeśli będziesz miotał się i szarpał, łamał, ciągnął i gryzł, jeśli wszystko to zrobisz, to wydostaniesz się z krzewu, bo on nie może więzić kogoś, kto sobie tego nie życzy. Uciekniesz. Nie cały, ale wystarczy, byś się wyczołgał. I czołgając się wyrwałem się z objęć krzewu. Dotarłem do brata.

Zginęliśmy razem. Tak jak zawsze mieliśmy zginąć. *** Zimna kamienna sala. Rozbrzmiewająca echem. Sufit czarny od dymu. Jęki bólu. Nie był to ból ludzki, ale brzmiał znajomo. — Jeszcze raz — rzekł ojciec. — Ma jeszcze jedną nogę, na której może stać, prawda sir Reilly? Po raz pierwszy sir Reilly nie odpowiedział swojemu królowi. — Jeszcze raz, Jorgu. Spojrzałem na Sędziego, połamany zlizywał łzy i smarki z mojej dłoni. — Nie. Wtedy ojciec chwycił za pochodnię i wrzucił ją do wozu. Odturlałem się od wybuchłego nagle płomienia. Cokolwiek dyktowało mi serce, moje ciało pamiętało tę lekcję i nie pozwalało mi zostać. Wycie z wozu sprawiło, że wszystko, co stało się do tej pory, wydawało się niczym. Nazywam to wyciem, ale to był wrzask. Człowiek, pies, koń. Odpowiedni ból sprawia, że wszyscy brzmimy tak samo. Spojrzałem w płomień i zobaczyłem w nim ten sam palący żar, który czekał na mnie na końcu mojego tunelu, ślepy, biały głód, biały ból. Ciało wie, czego chce i odtrąci ogień, bez względu na to, co macie w tej sprawie do powiedzenia. Ale czasami ciału trzeba powiedzieć. Ja. Nie mogłem tego zrobić, bracia. Nie mogę. Czy kiedykolwiek zebraliście się na odwagę, by skoczyć z jakiejś niewypowiedzianej wysokości w czystą wodę, a na samej krawędzi okazywało się, że po prostu nie dacie rady? Czy wisieliście na czterech palcach nad przepaścią, na trzech palcach i dwóch, i wiedzieliście w tym momencie, że nie możecie się puścić? Dopóty można się czegoś chwycić, ciało będzie się chciało ocalić bez względu na okoliczności. Fala gorąca bijącą od ognia. Gwałtowność pożaru. I wijący się w jego sercu Sędzia, wrzeszczący. Nie mogłem tego zrobić. Nie mogłem. A potem mogłem. Skoczyłem. Puściłem się. Złapałem mojego psa. I poparzyłem się. Ciemne niebo, porywisty wiatr. To mogło być wszędzie, kiedykolwiek, ale wiedziałem, że nigdy wcześniej tu nie byłem. — A więc znalazłeś mnie? William, siedmioletni, ze złotymi lokami, delikatną skórą dziecka. Sędzia u jego stóp. Stary ogar podniósł łeb, by mnie obwąchać, zamachał ogonem raz, drugi. — Spokój. — William położył dłoń między uszami psa. — Znalazłem cię. — Uśmiechnęliśmy się obaj. — Nie mogę wejść do środka. — Gestem wskazał złote wrota górujące za naszymi plecami. Podszedłem do nich i położyłem na nich rękę. Ciepło wypełniło mnie obietnicą. Odsunąłem się. — Niebo jest przereklamowane, Will. Wzruszył ramionami i poklepał naszego psa. — Zresztą — powiedziałem — nie jest prawdziwe. Wymyśliliśmy je. To coś, co ludzie zbudowali bezwiednie, miejsce stworzone z oczekiwań i nadziei. — Nie jest prawdziwe? — Zamrugał oczami. — Nie. Anioł też nie. Nie jest kłamstwem, ale nie jest też prawdziwy. To sen wyśniony przez dobrych ludzi, powiedzmy. — To czym naprawdę jest śmierć? — spytał. — Chyba mam prawo wiedzieć. Od lat jestem martwy. A ty jesteś tu od pięciu minut i wszystko wiesz. Co jest prawdziwe, jeśli to nie jest? Musiałem się uśmiechnąć szeroko. Byłem starszym bratem pełną gęba. — Nie wiem, czym naprawdę jest prawdziwość — odparłem. — Ale jest dużo głębsza niż to. — Machnąłem na złote wrota. — Jest fundamentalna. Czysta. I tego właśnie potrzebujemy. A jeśli niebo istnieje, to na pewno jest lepsze niż to i nie trzeba tam żadnych bram. Poszukamy? — Dlaczego? — Will leżał teraz i drapał Sędziego między uszami. — Widziałeś swojego bratanka? — spytałem. Will przytaknął, zasłaniając nieśmiały uśmiech.

— Jeśli tego nie zrobimy, on spłonie. On i wszyscy pozostali. I zrobi się tu bardzo tłoczno. Pomóż mi to odnaleźć. — Żadnych półśrodków, żadnych kompromisów. Ocalić wszystkich bądź nikogo. — Co odnaleźć? — Koło. Tak widział to Fexler. A oczekiwania zdają się mieć tu duże znaczenie. — Och. Tamto? — Will stłumił ziewniecie. Koło stało na szczycie wzgórza, odcinało się czernią na tle fioletowo—różowego nieba, leżało płasko na platformie zatopionej w kamieniu. Poszliśmy tam. Niebo nad nami rozjaśniło się, z pęknięć rozsianych po całej jego powierzchni sączyło się bielsze światło. Ze szczytu wzgórza rozciągał się widok na suche pola opadające ku ciemności. — Przepraszam, że cię zostawiłem, Will. — Nie zostawiłeś mnie, bracie — powiedział, strząsając jakiś fragment snu. Położyłem na kole obie ręce, zimna stal połyskiwała. Stworzona przez Budowniczych. Stal Budowniczych. — Musimy nim obrócić w drugą stronę i zablokować. Musimy to zrobić razem. — Miałem nadzieję, że mam na tyle sił. Moje ramiona wyglądały na mocne, były gładkie i umięśnione. Z jakiegoś powodu ta gładkość zaskoczyła mnie, jak gdybym oczekiwał jakiegoś napisu, jakichś starych blizn, może. Czy były tu wcześniej blizny? Ale to należało do przeszłości, którą odpuściłem. — Musimy je obrócić. — Jeśli ktoś potrafi pchać, to na pewno my. — Will chwycił za stal. — Czy to ich uratuje? — Tak sądzę. Myślę, że to ich wszystkich ocali. Wszystkie dzieci. Nawet te martwe. Nawet syna Martena, Goga, Degrana, córkę Makina, uwolni ich z naszych snów i pozwoli odejść w miejsce, które im przeznaczono. A już na pewno maszyny Budowniczych nie wypalą wszystkich, których znamy z powierzchni ziemi. — Brzmi całkiem dobrze. I wytężyliśmy siły, by obrócić kołem. Oczywiście nie było żadnego koła, żadnych złotych wrót, wzgórza, suchych lądów. Tylko dwóch braci próbujących naprawić zło.

54 Musimy przyjąć, że mi się udało. W końcu wciąż tu jesteśmy. Piszę ten dziennik i nie jestem zatrutym pyłem niesionym podmuchami sterylnego wiatru. A magia, która nas w końcu połączyła, która pozwoliła mi zobaczyć poza śmierć jego oczami, ta magia skończyła się. Cała magia jest skończona, odcięta od źródła, koło zostało obrócone, dawna rzeczywistość, którą zagubiliśmy na tak długo, została przywrócona. Piszę te słowa afrikańskim atramentem, ciemnym niczym tajemnice, które trzeba rozetrzeć przy jego produkcji. Moja dłoń kreśli jego ścieżkę po bieli tej kartki, znacząc czarny szlak moich dni. Począwszy od dnia, w którym potrząsnąłem śnieżną kulą i zrozumiałem, że czasami zmiana musi się dokonać jedynie od wewnątrz. Począwszy od tamtego dnia na dzisiejszym skończywszy — dzisiejszy dzień wstał z porannym słońcem nad Vyene, błękitny Dounaj płynął cicho i szybko przez serce Zjednoczonego Imperium. Do komnaty wbiega mały Will. Często tu zagląda, choć jego matka mu tego zakazuje. — Jorg! — mówi, a ja pojawiam się. — Tak. — Nie jesteś moim tatą. Marten tak mówi. — Jestem jego wspomnieniem. Ale ludzie składają się ze wspomnień, Will. — To najlepsze, co mam mu do powiedzenia. — Wuj Rike mówi, że jesteś duchem. — Wuj Rike to coś, co wypadło koniowi spod ogona, i czemu nadano pospiesznie kształt brzydkiego chłopa — mówię mu. Will odpowiada śmiechem. A potem poważnieje: — Ale jesteś biały jak duch. Babcia Wennith mówi, że przez duchy można widzieć, a ja widzę... — Tak, mój cesarzu — mówię. — Jestem duchem. Duchem danych, ekstrapolacją, kompilacją. Uchwyceniem miliarda chwil. Twój ojciec przeżył większość swojego życia w budynku zbudowanym tysiąc lat temu. — W Wysokim Zamku. — Uśmiecha się. — Byłem tam! — To budynek z wieloma starożytnymi oczami i uszami. A w późniejszym życiu nosił specjalny pierścień. Mógł przezeń obserwować, a pierścień obserwował jego. Pewien człowiek... duch o imieniu Fexler chciał zrozumieć twojego ojca, musiał się przekonać, czy może mu powierzyć ocalenie świata. — Chciał wiedzieć, czy był dobry — mówi Will. Waham się i ukrywam uśmiech. — Chciał wiedzieć, czy Jorg był odpowiednim człowiekiem. Więc zrobił to, co robią maszyny, kiedy szukają odpowiedzi na skomplikowane pytanie. Zbudował model. A ten model to ja. — Chciałbym mieć mojego prawdziwego ojca — mówi Will. Ma tylko sześć lat. Taktu może się jeszcze nauczyć. — Też bym tego chciał, Will. Ja jestem tylko echem i czuję tylko echo miłości, którą by cię obdarzył. Ale to bardzo głośne echo. Uśmiecha się i wtedy wiem, że nie cała magia zniknęła ze świata. Tylko ta, która pali. Ludzie nie będą już latać i oszukiwać śmierć, nie dając jej tego, co się jej należy. Ale jakiś głębszy, starszy i subtelniejszy czar nie ustępuje. Ten rodzaj, który zarówno łamie jak i naprawia serca i zawsze istniał w szpiku tego świata. Ten dobry rodzaj. Will znów się uśmiecha i wybiega z pokoju. Małym chłopcom brakuje cierpliwości. Patrzę na drzwi, przez które wybiegł i zastanawiam się, co pojawi się w nich w następnej kolejności. Mogę oczywiście przewidywać, mogę zbudować model. Ale gdzie by w tym była zabawa? Jedno, co wiem na pewno to to, że przez te drzwi nie wejdzie Jorg Ancrath. Ludzie mają się bać duchów, a nie odwrotnie. Człowiek może bać się własnego cienia, ale oto jest blady cień, który boi się człowieka, który go rzuca. Jorg Ancrath jednak nie wróci. Magia została wyłączona, czar uciekł z tego świata. Śmierć znów jest tym, czym była. Patrzę na drzwi, ale nikt się w nich nie pojawia. Zasmucam Mianę. Spędza czas patrząc, jak rośnie młody cesarz. Katherine ma mnie za nic, za liczby, które próbują same się policzyć, które próbują zmierzyć człowieka, który wymykał się wszelkim miarom, być może nawet jej snom. Patrzę na drzwi, a potem poddaję się. Fexler będzie je obserwował dla mnie. Obserwuje je wszystkie.

Zamiast tego zapadam się w głębokie i nieskończone morza Budowniczych. Koła wewnątrz kół, światy wewnątrz światów, bezgraniczne możliwości. Wszyscy mamy swoje życie. Wszyscy mamy swój moment, dzień lub rok. Jorg Ancrath z pewnością miał swoje, a moim zadaniem było o nim opowiedzieć. Jednak on odszedł, a ja nie mam nic więcej do powiedzenia. Być może gdzieś tam Jorg i jego brat znaleźli prawdziwe niebo i są zajęci gotowaniem im piekła. Cieszy mnie ta myśl. Ale tu opowieść się kończy. Koniec

Posłowie Jeśli dotarliście tak daleko, to znaczy, że przeczytaliście trzy książki i kilkaset tysięcy słów o życiu i czasach Jorga Ancratha. Jasnym już jest, że nic więcej na ten temat nie przeczytacie — być może zastanawiacie się, nie bez przyczyny, dlaczego postanowiłem strzelić dojnej krowie prosto między oczy. Najprostszą i najlepszą odpowiedzią jest to, że tego wymagała opowieść. Przyznaję, że mógłbym ciągnąć tę historię bez końca i popychać wydarzenia w taką stronę, która pozwoliłaby mi na napisanie księgi czwartej, piątej, szóstej, itd. W przyszłości, gdy będę zajadał zimne kocie żarcie z puszki, może pożałuję, że tego nie zrobiłem. Prawda jest jednak taka, że chciałem się rozstać z Jorgiem w najlepszym momencie. Wolę, by czytelnicy skończyli księgę trzecią czując niedosyt, niż by mieli odejść przy szóstej z uczuciem przesytu. Bohaterowie, którym skończyła się data przydatności do spożycia, mają tendencję, by stać się karykaturami samych siebie — stąpając po utartych ścieżkach, z każdym krokiem stają się coraz bardziej banalni. Mam nadzieję, że Jorg uniknął tego losu i że razem zbudowaliśmy coś wartościowego. Mam też ogromną nadzieję, że kupicie moją kolejną książkę!