Materialy Studyjne - DK II rok czes A (V-X)

V. D u c h Św ię t y W N A S Z Y M M A Ł Ż E Ń S T W IE I R O D Z I N I E DUCH ŚW IĘ T Y namaścił Jezusa; dzięki Chrystusowi i ja otrzym ałem Ducha Świętego, który sprawił, że narodziłem się na nowo do życia dziecka Bożego skierowanego w miłości i posłuszeństwie ku Ojcu; dlatego chcę prowadzić życie w D u ­ chu, poddając się Jego tchnieniu i mocy. (III Drogowskaz) Cel: Celem spotkania jest uśw iadom ienie sobie obecności D ucha Świętego - sprawcy nowego życia w nas.

P r z e b ie g s p o t k a n ia : I. D zielenie się życiem Podczas symbolicznego posiłku dzielenie się radościami i troskami z czasu od ostatniego spotkania. II. Część m odlitew na — świeca, którą zapalimy, będzie dziś wskazywała na obecność D u­ cha Świętego. W Jego świetle możemy poznać Chrystusa - Świa­ tłość świata. — zapalenie świecy ze słowami: {^Albowiem w Tobie jest źródło życia i w Twej światłości oglądamy światłość (Ps 36, 10) — modlitwa lub śpiew do Ducha Świętego — odczytanie fragmentu Pisma Śiętego: Rz 8, 1-2, po chwili ciszy dzielenie się Słowem Bożym zakończone modlitwą spontaniczną — rozważenie tajemnicy różańca: Zesłanie Ducha Świętego - włą­ czenie intencji własnych

38

III. Część formacyjna 1. Dzielenie się realizacją zobowiązań W dzieleniu się położyć akcent na zobowiązania, do których podano sugestie na poprzednim spotkaniu. 2. Temat studyjny Ewangeliczna Rewizja Życia na temat:

Duch Święty W ID ZIEĆ Kim dla mnie jest Duch Święty? Czego, w naszym życiu małżeńskim i rodzinnym uczy nas i w czym nam pomaga Duch Święty? OSĄDZIĆ Duch Święty namaścił Jezusa; dzięki Chrystusowi i ja otrzymałem D u­ cha Świętego, który sprawił, że narodziłem się na nowo do życia dziecka Bożego skierowanego w miłości i posłuszeństwie ku Ojcu... 1. Teksty z Pisma świętego: | Kim jest Duch Święty? Łk 3, 21-22 - Duch Święty jest Duchem Jezusa: Jezus jest nim napełniony, namaszczony, On Nim kieruje. J 14, 16-17; J 16, 13-15 - Jezus Chrystus ( = Namaszczony D u­ chem Świętym) posyła Ducha Świętego nam, aby dopełnił w nas dzieła zbawienia. Co czyni Duch Święty w nas? J 14,16 - Pocieszyciel J 15,26 - Nauczyciel prawdy Dz 1, 5 - Chrzest Duchem Świętym Dz 1, 8 - Otrzymacie moc

39

J 7, 37-39 - Strumień wody żywej Rz 8,14-17 - Duch przybrania za synów 1 Kor 2,10-11 - Zrozumienie spraw Bożych 1 Kor 12, 3b - Uznanie, że Jezus jest Panem 1 Kor 12,4-11 - Różne charyzmaty Rz 5, 5 - Miłość 2. Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 136. Wierzyć w Ducha Świętego oznacza wyznawać, że Duch Święty jest jedną z Osób Trójcy Świętego, współistotny Ojcu i Synowi, i „z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę”. Duch zo­ stał wysłany „do serc naszych” (Ga 4,6), abyśmy mogli otrzymać nowe życie dzieci Bożych. 145. Duch Święty buduje, ożywia i uświęca Kościół: D uch M i­ łości przywraca ochrzczonym utracone przez grzech podobieństwo Boże i pozwala im żyć w Chrystusie, uczestniczyć w życiu Trójcy Świętej. Posyła ich, aby dawali świadectwo o Prawdzie Chrystusa i ustala ich wzajemne funkcje, aby wszyscy przynosili „owoce D u­ cha” (por. Ga 5, 22-23). 146. Przez sakramenty Chrystus członkom swego Ciała udziela Ducha Świętego i łaskę Bożą, które przynoszą owoce nowego życia we­ dług Ducha. Wreszcie Duch Święty jest Nauczycielem modlitwy. DZIAŁAĆ (...) dlatego chcę prowadzić życie w Dchu, poddając się jego tchnie­ niu i mocy. Duch Święty jest Duchem Chrystusa, On nam udziela swego D u­ cha. Żyć w Duchu to znaczy żyć Duchem Chrystusa, czyli żyć tak jak On: myśleć jak On, pragnąć i dążyć do tego samego, co On, z Nim wypełniać plan Ojca, dla woli Ojca i z miłości ku Niemu wyniszczyć samego siebie. Natomiast żyć według ciała znaczy żyć egoistycznie, według własnego planu, dla zaspokojenia własnych ambicji i pożądań (nie tylko cielesnych, ale w og
Nowe życie w Duchu jest owocem śmierci zbawczej Chrystusa, który umarł za nas, gdyśmy byli grzesznikami. Na ten wielki dar dar­ mo dany nie możemy zasłużyć przez nasze uczynki; nie możemy się chlubić przed Bogiem! Do łaski nowego życia w Duchu mamy przystęp przez wiarę. Nowe życie w D uchu to życie wiary, nadziei i miłości. Życie we­ dług tych trzech zrodzonych z Ducha uzdolnień i postaw (zwanych cnotami teologicznymi) prowadzi do zmiany hierarchii wartości w ży­ ciu i do coraz pełniejszego życia dla Chrystusa i z Chrystusem dla Ojca. Czy nasze życie osobiste, małżeńskie i rodzinne jest życiem w Duchu? Czy jest to życie pełne, dynamiczne, przesiąknięte radością i zapałem? Co możemy zrobić, aby otrzymać takie życie albo je pomnożyć, oży­ wić, rozwinąć? Dzisiejsze spotkanie proponujemy zakończyć krótką m odlitw ą wstawienniczą. Modlitwa wstawiennicza jest specyficzną modlitwą wspólnoty chrześcijańskiej. Posiada szczególną moc, opiera się na obietnicy Pana: „Jeśli dwaj z was na ziemi zgodnie o coś prosić będą, to wszystkiego użyczy im mój Ojciec, który jest w niebie. Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w Imię Moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18,19-20). Modlitwa ta jest szczególnie miła Bogu. Często skuteczna, odczu­ wa się w niej szczególne działanie Ducha Świętego. Przyczyną tego jest być może fakt praktykowania dwóch cnót bardzo miłych Bogu: — pokory: ten, który prosi wspólnotę o modlitwę w swojej sprawie, wyraża nieraz swój brak, swoją słabość, prosząc innych o umocnienie, lub też prosząc w intencji innych, np. o zdrowie kogoś bliskiego, wy­ raża swoją świadomość, że jego modlitwa jest niewystarczająca, zbyt słaba i nie dość ufna, dlatego prosi o modlitwę swych braci — bezinteresownej miłości bliźniego: ten, kto zanosi modlitwę, for­ mułuje ją i motywuje w pragnieniu przyjścia z pomocą swemu bratu,

41

czyni to z miłości bezinteresownej, tak jak Matka Najświętsza w Kanie Galilejskiej. Modlitwa w kręgu może przybrać następującą formę: Każdy, kto pragnie prosić wspólnotę o modlitwę w określonej in­ tencji, wypowiada głośno swoją prośbę, kierując ją nie bezpośrednio do Boga, ale do wspólnoty np. „Proszę was o modlitwę w intencji...” Następnie pozostali modlą się w podanej intencji formułując prośby na wzór modlitwy powszechnej, kończąc je w taki sposób, aby cała wspól­ nota mogła włączyć się do zaniesionej prośby, np. „Ciebie prosimy” wszyscy odpowiadają: „wysłuchaj nas, Panie”. Prośby poszczególnych osób można przeplatać śpiewami. Całą modlitwę zakończyć modlitwą „Ojcze nasz”. (oprać, na podst.: Szkoła modlitwy, wyd. 3, Lublin 1998, s. 117-119.) Zakończenie Sugestie pracy w ciągu miesiąca: 1. W modlitwie osobistej rozważyć teksty biblijne: Rz 8, 14-17; Ga 5, 16-26, podejmując refleksję, na czym polega życie w D u­ chu, życie według Ducha? 2. Podczas modlitwy małżeńskiej i rodzinnej modlić się słowami „Sekwencji do Ducha Świętego” lub innej modlitwy, prosząc o dary Ducha Świętego dla naszej rodziny. 3. W dialogu małżeńskim podjąć refleksję na temat: życie w Duchu w naszym małżeństwie i rodzinie. Jako owoc tej refleksji podjąć konkretną regułę życia. 4. Podjąć lekturę tekstów z następnego spotkania oraz podanych pytań, aby przygotować się do dzielenia się na spotkaniu kręgu 5. Ustalenie daty i miejsca następnego spotkania.

42

Teksty pom ocnicze Duch Święty, a nasze małżeństwa Byt, w którym działa Duch Święty, to nie człowiek abstrakcyjny, ale ktoś bardzo konkretny, ktoś kto ma określone cechy, określony tem ­ perament, swoją przeszłość, żyje w określonym środowisku, a w szcze­ gólności określony jest przez swoje małżeństwo. W tej perspektywie duchowość małżeńska ukazuje się jako umiejętność wykorzystywania całego bogactwa życia małżeńskiego, dając pierwszeństwo działaniu Ducha Świętego w każdym ze współmałżonków. Ta umiejętność od­ nosi się do ich dwojga, a nawet do trzech osób: małżonków i Ducha Świętego - i to jest specyfika (oryginalność) duchowości małżeńskiej. Naturalnie, działanie Ducha Świętego jest tak wewnętrzne i osobiste, że domaga się ono wolnego, indywidualnego przyzwolenia każdego z małżonków, ale przez sakrament małżeństwa otrzymali oni specjal­ ną łaskę wzajemnej pomocy w odpowiadaniu na wewnętrzne wezwa­ nie Ducha Świętego. Każde z nich staje się dla drugiego wysłannikiem Ducha Świętego i to w najzwyczajniejszych realiach życia wspólnego. Szczęśliwi ci, którzy zrozumieli ten charakter wzajemności chrześci­ jańskiego życia we dwoje. Duchowość małżeńska ma na celu wydobyć całe bogactwo życia małżeńskiego. Jej zadaniem jest przyczynić się do rozwoju małżeństwa w obecności działającego w nich Ducha Świętego. W tym samym cza­ sie i w tej samej mierze, tak jak każdy z małżonków osobno staje się człowiekiem duchowym, tak i małżeństwo ich staje się duchowe, staje się miejscem, przestrzenią działania Ducha Świętego. (Domowy Kościół. II rok pracy, wyd. 4, Krościenko 2002, s. 79-81.)

VI.

T a je m n ic a K o ś c io ł a :

W R O D Z IN IE , K R Ę G U , P A R A F II KOŚCIÓŁ - wspólnota pielgrzymujących ludu Bożego, zjedno­ czona z Ojcem przez Syna w Duchu Świętym jest jedynym śro­ dowiskiem życia, w którym może rozwijać się Nowy Człowiek; chcę wrastać coraz głębiej w tę braterską wspólnotę poprzez żywą komórkę grupy w ramach Kościoła lokalnego, który jest znakiem i urzeczywistnieniem Kościoła powszechnego. (IV Drogowskaz) Cel: Celem spotkania jest ukazanie tajem nicy Kościoła oraz d o ­ prow adzenie do ukształtow ania właściwego stosunku do Kościoła jako rzeczywistości przeżywanej w małej grupie: m ałżeństwie i ro ­ dzinie oraz we w spólnocie kręgu i parafii.

P r z e b ie g s p o t k a n ia : I. D zielenie się życiem Podczas symbolicznego posiłku dzielenie się radościami i troskami z czasu od ostatniego spotkania II. Część m odlitewna — zapalona świeca i zgromadzona wokół niej wspólnota będzie dzi­ siaj znakiem tajemnicy Kościoła - braterskiej wspólnoty ludzi zjednoczonych z Ojcem przez Syna w Duchu Świętym — zapalenie świecy ze słowami: Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich. |____________________________________

(Mt 18,20)

j

— modlitwa lub śpiew do Ducha Świętego — odczytanie fragmentu Pisma Świętego: 1 P 2,1-11, po chwili ciszy dzielenie się Słowem Bożym zakończone modlitwą spontaniczną

44

— rozważenie tajemnicy różańca: Śmierć Pana Jezusa na krzyżu włączenie intencji własnych III. Część form acyjna 1. Dzielenie się realizacją zobowiązań W dzieleniu się położyć akcent na zobowiązania, do których podano sugestie na poprzednim spotkaniu. 2. Temat studyjny Ewangeliczna Rewizja Życia na temat:

Kościół W ID ZIE Ć Jak rozumiem pojęcie Kościół? Czym jest dla nas pojęcie domowy Ko­ ściół? Jak wyraża się to w życiu naszego małżeństwa i rodziny? OSĄDZIĆ Kościół - wspólnota pielgrzymującego ludu Bożego, zjednoczona z Oj­ cem przez Syna w Duchu Świętym, jest jedynym środowiskiem życia, w którym może rozwijać się Nowy Człowiek... Kol 1,15-20 - Kościół jest wypełnieniem odwiecznego planu Ojca mającego na celu zbawienie ludzi. Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 149. Kościół znajduje swój początek i swoje wypełnienie w od­ wiecznym zamyśle Boga. Był przygotowany w Starym Przymierzu wraz z wybraniem Izraela jako ludu Bożego, będącym znakiem przyszłego zjednoczenia wszystkich narodów. Założony przez słowa i czyny Jezu­ sa, został urzeczywistniony przede wszystkim za pośrednictwem Jego odkupieńczej męki i Jego zmartwychwstania. Został następnie ukaza­ ny jako misterium zbawienia przez wylanie Ducha Świętego w dniu

45

Pięćdziesiątnicy. Osiągnie swoje wypełnienie w chwale nieba jako zgromadzenie wszystkich odkupionych. E f 1, 3-14 - W Kościele Chrystus gromadzi i jednoczy ze sobą wszystkich odkupionych. Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 147. Kościół jest ludem, który Bóg zwołuje ze wszystkich krańców ziemi, aby utworzyć z nich wspólnotę tych wszystkich, którzy przez wiarę i Chrzest stają się dziećmi Bożymi, członkami Kościoła i świąty­ nią Ducha Świętego. 152. Co oznacza, że Kościół jest powszechnym sakramentem zba­ wienia? Oznacza, że jest znakiem i narzędziem wewnętrznego zjedno­ czenia z Bogiem i jedności całego rodzaju ludzkiego. K ościół jest świątynią Ducha Świętego. Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 159. Kościół nazwany jest świątynią Ducha Świętego ponieważ Duch Święty mieszka w Ciele, którym jest Kościół: cały w jego Głowie i cały w poszczególnych członkach, i buduje Kościół w miłości przez słowo Boże, sakramenty, cnoty i charyzmaty. K ościół jest Ludem Bożym . Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 153. Kościół jest Ludem Bożym, ponieważ spodobało się Bogu uświęcać i zbawiać ludzi nie pojedynczo, lecz ustanowić ich jako lud, zgromadzony w jedności z Ojcem i Synem, i Duchem Świętym. 154. Lud Boży, którego członkami stajemy się przez wiarę w Chry­ stusa i chrzest, został ustanowiony przez Boga, Zwierzchnikiem (Gło­ wą) jest Jezus Chrystus, udziałem jego jest godność i wolność synów Bożych, jego prawem jest nowe przykazanie miłości, jest posłany, aby być solą ziemi i światłem świata, a jego celem jest Królestwo Boże, za­ początkowane już na ziemi.

46

K ościół jest Królestwem Bożym na ziem i. Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 150. Posłaniem Kościoła jest głoszenie i krzewienie wśród wszyst­ kich narodów Królestwa Bożego zapoczątkowanego przez Jezusa Chrystusa. Stanowi tu na ziemi zalążek oraz zaczątek tego Królestwa. K ościół jest Ciałem Chrystusa. Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 156. Kościół jest Ciałem Chrystusa przez Ducha Świętego i Jego działanie w sakramentach, przede wszystkim w Eucharystii. Chrystus, który umarł i zmartwychwstał, tworzy wspólnotę wierzących jako swo­ je Ciało, Kościół. Jedność tego ciała urzeczywistnia się w różnorodno­ ści członków i funkcji. Co w powyższych tekstach jest dla mnie szczególnie ważne? Czy w jakiś sposób wpływa to na moje rozumienie tajemnicy Kościoła? DZIAŁAĆ (...) chcę wrastać coraz głębiej w tę braterską wspólnotę poprzez żywą komórkę małej grupy w ramach Kościoła lokalnego, który jest znakiem i urzeczywistnieniem Kościoła powszechnego. D z 2, 42-47; Ef 4, 1-7 Co na podstawie powyższych tekstów możemy powiedzieć o naszej wspólnocie kręgu? Co musimy zmienić, uzupełnić w naszym życiu, aby być bardziej czytelnym znakiem Kościoła? 1 Kor 1,1-9; Flp 1 ,4 -6 Czy życie naszej parafii odpowiada wizji Kościoła jako wspólnoty ukazanej przez św. Pawła? Co możemy zrobić, aby ta parafia była prawdziwie znakiem i urzeczywistnieniem Kościoła powszechnego?

47

" iT '

------------------------------------------

i | i''

! f,

Z adhortacji Familiaris Consortio Jana Pawła II:

i

55. Głoszenie Ewangelii i przyjmowanie jej z wiarą osiąga pełnię w sprawowaniu sakramentów. Kościół, wspólnota wierząca i ewangelizująca, jest również ludem kapłańskim, przyodzianym w godność i uczestniczącym we władzy Chrystusa, Najwyższego Kapłana Nowego i Wiecznego Przymierza. Także rodzina chrześcijańska jest włączona w Kościół, lud kapłań­ ski: poprzez sakrament małżeństwa, z którego wyrasta i z którego czerpie pokarm, jest stale ożywiana przez Chrystusa Pana i przez Niego wzywana i zobowiązana do dialogu z Bogiem poprzez życie sakramen­ talne, ofiarę życia i modlitwę. Jest to zadanie kapłańskie, które rodzina może i powinna spełniać w wewnętrznej komunii z całym Kościołem poprzez codzienną rzeczywistość życia małżeńskiego i rodzinnego: w ten sposób rodzina chrze­ ścijańska jest wezwana do uświęcania siebie i do uświęcania wspólnoty kościelnej i świata.

; j | i

W świetle słów Jana Pawła II: copowinniśmy zmienić w praktyce naszego życia małżeńskiego i rodzinnego,abyśmy byli prawdziwie„domowym Kościołem”?

i

!

i ji !

M odlitw a Módlmy się: Zaprawdę jesteś Święty, Królu wieków i źródło jedności, który różnorakie narody zjednoczyłeś w wyznawaniu Twojego imienia; Święty jest Jednorodzony Syn Twój, Pan nasz, Jezus Chrystus; Święty jest także Duch Twój, przez którego chciałeś powoła i zgromadzić lud nowego przymierza w jedności wiary, nadziei i miłości. Prosimy Cię więc, Panie, miłośniku ludzi, wylej na tych katechumenów dzisiaj nową i pełniejszą łaskę Twego Ducha, aby postępowali zgodnie z powołaniem, do którego ich wezwałeś: znosząc się wzajemnie w miłości

48

z cierpliwością, pokorą i łagodnością oraz starając się zachować jedność Ducha dzięki więzi, jaką jest pokój. Oddal od nich wszelkie wpływy złego ducha i przeciwnika jedności. Wysłuchaj przeto, Panie, i okaż nad nim i obfitość Twego dawnego miłosierdzia, w mody przychodzącego Ducha Twego usuń podział Kościoła, odnów piękno Oblubienicy Chrystusa, udziel obficiej twojego pokoju i miłości, aby Kościół bardziej zajaśniał jako znak wyniesiony ponad narody, a świat - oświecony Twym Duchem - zaczął wierzyć w Chrystusa, którego zesłałeś nam wszystkim, by nas uczynić synami światła i pokoju. Daj, abyśmy przewidując rzeczy przyszłe jednymi ustami i jednym sercem mogli chwalić Twe niezbadane Imię: Ojca i Syna, i Ducha Świętego teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen. Zakończenie Sugestie pracy w ciągu miesiąca: 1. W modlitwie osobistej rozważyć teksty biblijne: Dz 2, 42-47; Ef 4 ,1-7 zastanawiając się, jak buduję wspólnotę w naszym m ał­ żeństwie i rodzinie, a także w kręgu? Co w moim życiu domaga się zmiany, nawrócenia? 2. Podczas dialogu małżeńskiego podjąć refleksję na temat: nasza rodzina domowym Kościołem 3. Podjąć lekturę tekstów z następnego spotkania oraz podanych pytań, aby przygotować się do dzielenia się na spotkaniu kręgu 4. Ustalenie daty i miejsca następnego spotkania.

49

Teksty pom ocnicze Kościół - Lud Boży Kościół jest Ludem Bożym. Oznacza to, że jest powołany przez Ojca, że przyjmuje dary od Ojca i słucha Jego słów w wierze i pod kie­ runkiem swych pasterzy. Te krótkie stwierdzenia mają wprowadzić do rozważań o naszych małych wspólnotach będących komórkami Ko­ ścioła, żyjących jego tajemnicą. Czy zdajemy sobie sprawę z tego, że jesteśmy cząstką Kościoła, cząstką Ludu Bożego? Co to konkretnie dla nas znaczy? Czy czujemy się solidarni z innymi członkami Kościoła? Jak przeżywamy solidar­ ność i współodpowiedzialność, która z tego wynika? Kościół jest owocem planu Bożego. Kościołem są również wspól­ noty, z których się on składa. Czy wierzymy że nasze małżeństwo powstało z woli Bożej i z m i­ łości, która nas do niego doprowadziła? W jaki sposób ta wiara może nam pomóc w ożywieniu naszego małżeństwa i wszystkiego, co się z nim wiąże? Czy przychodzimy na spotkania kręgu z tym przekonaniem, że Bóg sam nas do tego powołuje? W jaki sposób ta wiara może ożywić nasze zaangażowanie w kręgu? Kościół wsłuchuje się w Boga i Jego słowo. Przechowuje je, za przykładem Maryi (Łk 2, 51), w swym sercu. Czy troszczymy się stale w swoich małżeństwach i w kręgu o to, by wciąż być gotowym do wsłuchiwania się w słowo Boże? Jakie miejsce wyznaczamy słowu Bożemu? Czy inspiruje ono naszą modlitwę, czy dzielimy się nim? Jak przyjmujemy słowo Boże w Kościele i przez Kościół? (przez nauczanie poparte autorytetem Kościoła, przez liturgię, przez pośred­ nictwo naszych braci) Kościół otrzymał depozyt słowa Bożego, a Duch Święty, obecny w nim, jest nauczycielem prawdy Jak rozumiemy to zapewnienie? Jak przyjmujemy w wierze jego pouczenia? Czy znamy różne drogi jego nauczania? (Credo, Tradycja, twierdzenia dogmatyczne,

50

dokumenty Stolicy Apostolskiej i naszych biskupów, nauczanie na­ szych księży, doświadczenia braci) Czy znaleźliśmy właściwą postawę: pomiędzy odrzuceniem bez przemyślenia i bez wyboru, a przyjęciem bez przemyślenia i wyboru? Przez słowo lud rozumiemy wspólnotę i pewną organizację z hie­ rarchią. Kościół jest obdarzony przez Chrystusa mocą po to, aby służył tej wspólnocie. Jak widzimy połączenia dwóch biegunów: hierarchii i wspólnoty w Kościele? Jeśli poczuwamy się do odpowiedzialności za nasze małe wspól­ noty, to czy wypływa ona z ducha służenia innym? (por. Domowy Kościół. II rok pracy, wyd. 4, Krościenko 2002, s. 59-61.) Kościół świątynią Ducha Świętego Jako Ciało Chrystusa, Kościół jest Świątynią Ducha Świętego. Duch Chrystusa zamieszkuje w nim, ożywia go i porusza. Z tego życia wewnętrznego w Duchu Świętym powstaje jego dynamizm apostolski. Kościół jest wspólnotą Zesłania Ducha Świętego, wspólnotą misyjną. Nasze małe wspólnoty, komórki Kościoła, muszą również być wspól­ notami zesłania Ducha Świętego, muszą być uległe Duchowi Święte­ mu, którego oczekiwały, o którego błagały i otrzymały, a teraz świadczą 0 Chrystusie i Ewangelii wobec ludzi. JakrKościół, tak i nasze małe wspólnoty muszą być gotowe na przy­ jęcie Ducha Świętego. Jak przedstawia się ta gotowość w naszym małżeństwie i w naszym kręgu? Czy jak Apostołowie w Wieczerniku wraz z Maryją oczekujemy wciąż Ducha Świętego? Duch Święty uzdalnia nas do stania się świadkami Chrystusa 1Jego Ewangelii. Świadectwo to wyraża się przez jedność i miłość. Czy nasze małe wspólnoty dają takie świadectwo? W jakich warunkach to się dzieje? Jakie są przeszkody? Pod działaniem Ducha Świętego powinniśmy być w Kościele zna­ kiem dla świata. Czy pomyśleliśmy o tym w odniesieniu do Kościoła i do świata? Czy są to dwie identyczne rzeczywistości? Czy całkowicie

51

różne? Czy indywidualnie i jako wspólnota jesteśmy znakiem miłości Boga do ludzi? Przez jakie konkretne działania małe wspólnoty dają świadectwo w dzisiejszym świecie? Czy to świadectwo nie powinno realizować się w rozmaitych formach zaangażowania? Czy jako małżeństwo dajemy w ten sposób świadectwo? (por. Domowy Kościół II rok pracy, wyd. 4, Krościenko 2002, s. 65-66.)

VII. Rodzina karmiąca się Słowem Bożym SŁOWO BOŻE stanie się dla mnie światłem życia, je ­ żeli będę podejm ował stały wysiłek zachowania go, p ó j­ ścia za nim i czynienia go słowem życia; chcę karmić się nim ja k najczęściej szczególnie poprzez osobiste i wspól­ ne z braćmi studiowanie Pisma świętego. (V Drogowskaz) Cel: Celem spotkania jest wypracowanie właściwej postawy wobec słowa Bożego, która jest fundamentem nowego życia i główną regułą praktyczną postępowania Nowego Człowieka.

P r z e b ie g s p o t k a n ia : I. D zielenie się życiem Podczas symbolicznego posiłku dzielenie się radościami i troskami z czasu od ostatniego spotkania. II. Część m odlitew na — Zapalenie świecy podczas odczytywania słów: a początlaTbyło Słowo, a Słowo było u Boga i B o g ie ir T ^ ło S ł^ l wo. Ono było na początku u Boga. Wszystko p rzez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało. W N im było życie, a życie było światłością ludzi, a światłość w ciemnościach świeci i ciem­ ność jej nie ogarnęła i__________________________________________________ ( J l , 1-5) j — modlitwa lub śpiew do Ducha Świętego — odczytanie fragmentu Pisma Św.: Łk 11>27-28, po chwili ciszy dzie­ lenie się Słowem Bożym zakończone modlitwą spontaniczną. — rozważenie tajemnicy różańca: Zwiastowanie - włączenie inten­ cji własnych

53

III. Część formacyjna 1. Dzielenie się realizacją zobowiązań W dzieleniu się położyć akcent na zobowiązania, do których podano sugestie na poprzednim spotkaniu. 2. Temat studyjny Ewangeliczna Rewizja Życia na temat:

Słowo Boże W ID ZIE Ć 1. 1 Sm 3, 3b-10.19 - Bóg przemawiał do Samuela. Samuel po­ czątkowo nie rozpoznał Jego głosu. Myślał, że woła go człowiek. Z nami jest podobnie. Jak przeżywamy czytanie i słuchanie słów Pism a św., homilii, katechez? Czy jesteśm y przekonani, że Bóg naprawdę do nas mówi? 2. 1 Tes 2, 13; 1 Kor 2, 1-5; Ga 1,11-12 - św. Paweł daje świadec­ two o głoszeniu i przyjmowaniu Słowa Bożego. Jak przyjmujemy słowa czytane lub głoszone przez ludzi jako słowo Boże? Czy potrafimy przyjmować je w wierze? OSĄDZIĆ Słowo Boże stanie się dla mnie światłem życia, jeżeli będę podejmował stały wysiłek zachowania go, pójścia za nim i czynienia go słowem życia; 1 J 1 , 1-3 - Bóg posiada wewnętrzne Słowo. H br 1,1-3 - Bóg jako Osoba - Istota mająca świadomość siebie - wy­ raża ją w słowie wewnętrznym i wypowiada je wobec ludzi, aby w ten sposób objawić nam siebie. Bóg objawiając się człowiekowi i wypowiadając słowo zewnętrzne, aby człowiek mógł je zrozumieć, posługuje się słowem ludzkim, posługuje

54

się konkretnym, historycznym człowiekiem, jego sposobem myślenia, mówienia, wyrażania pojęć, jego językiem. Stąd cały problem tłum a­ czenia Pisma świętego, które jest słowem Boga wypowiedzianym sło­ wem, językiem ludzkim. Słowa człowieka stają się w ten sposób Sło­ wem Bożym, przez które objawia się Słowo Boga! 1 Kor 2,10-16 - Do odczytania przez wiarę i przyjęcia słowa ludzkiego jako słowa Bożego potrzebna jest pomoc Ducha Świętego. Jaką wskazówkę dla siebie odczytuję dziś w powyższych tekstach bi­ blijnych? Jak mogę umacniać moją wiarę, aby przyjmować głoszone słowa jako Słowo Boże? DZIAŁAĆ ... dlatego chcę karmić się nim jak najczęściej>szczególnie poprzez osobiste i wspólnie z braćmi studiowanie Pisma świętego. Co nam daje przyjęcie słowa Bożego? Mt 7,24-27; Łk 8,19-21; Jk 1, 21-25 Mt 4, 4 - Istotą karmienia się jest czynienie substancji przyjmowanej z zewnątrz źródłem energii życiowej, wyzwalającej procesy witalne. Słowo może być porównane do pokarmu, jeżeli stanie się w nas źró­ dłem inspirującym działanie, a więc jeżeli stanie się słowem wcielanym w życie, w postawy i działania. Karmić się słowem Bożym oznacza po­ dejmować stały wysiłek zachowywania go, pójścia za nim i czynienia go słowem życia. W pojęciu karmienia się słowem Bożym zawarta jest ta sama treść, co w oazowym znaku Fos-Dzoe, Światło-Życie. Wyraża od podstawo­ wy postulat metodyćzny czy pedagogiczny Ruchu polegający na sta­ łym wysiłku w kierunku czynienia światła Bożego słowa życiem, czyli zasadą działania i postępowania. I Co możemy już dzisiaj zmienić w praktyce naszego życia osobistego, małżeńskiego i rodzinnego, aby słowo Boże stawało się pokarmem naszego życia?

55

Modlitwa. Módlmy się. Panie, Boże wszechmogący, Ty stworzyłeś człowieka na swój obraz i podobieństwo w świętości i sprawiedliwości i nie opuściłeś go po upadku grzechowym, ale w mądrości swojej przewidziałeś jego zbawienie przez wcielenie Syna Twojego; wybaw te sługi Twoje i uwolnij ich od wszelkiego zła i niewoli nieprzyjaciela, oddal od nich ducha kłamstwa, pożądliwości i nieprawości. Przyjmij ich do królestwa swojego i otwórz oczy ich serca na zrozumienie Twojej Ewangelii, aby postępując jako synowie światłości i członkowie Twojego Kościoła świętego, dawali świadectwo prawdzie i wykonywali dzieła miłości według Twoich przykazań. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen. Zakończenie Sugestie pracy w ciągu miesiąca: 1. W modlitwie osobistej rozważać tekst Ewangelii z danego dnia, zastanawiając się, co Bóg mówi do mnie przez te słowa? 2. W systematycznej lekturze Pisma świętego zastosować jedną z zaproponowanych metod studiowania Pisma świętego. 3. Podczas dialogu małżeńskiego zastanowić się, co powinniśmy zmienić w praktyce naszego życia osobistego, małżeńskiego i ro­ dzinnego, aby słowo Boże stawało się pokarmem naszego życia? Podjąć konkretną regułę życia.

56

4. Poprzez lekturę tekstów i refleksje nad podanymi pytaniami z następnego spotkania przygotować się do dzielenia się na spo­ tkaniu kręgu. 5. Ustalenie daty i miejsca następnego spotkania. Teksty pom ocnicze Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego-. 19. Jak czytać Pismo Święte? Pismo Święte należy czytać i wyjaśniać z pomocą Ducha Świętego i pod przewodnictwem Urzędu Nauczycielskiego, uwzględniając trzy kryteria: 1) zwracać uwagę na treść i jedność całego Pisma Świętego; 2) czytać Pismo Święte w żywej Tradycji całego Kościoła; 3) uwzględ­ niać analogię wiary, to jest spójność prawd wiary między sobą. 20. Co to jest kanon Pisma Świętego? Kanonem Pisma Świętego nazywamy kompletny zbiór ksiąg świętych, które Tradycja apostolska pozwoliła Kościołowi rozpoznać. Składa się z 46 ksiąg Starego Testamentu i 27 ksiąg Nowego Testamentu. 24. Jaką funkcję pełni Pismo Święte w życiu Kościoła? Pismo Święte jest podstawą i siłą żywotną dla Kościoła. Jest dla dzieci Kościoła umocnieniem wiary, pokarmem duszy i trwałym źródłem ży­ cia duchowego. Jest duszą teologii i przepowiadania duszpasterskiego. Mówi psalmista: „Twoje słowo jest lampą dla moich stóp i światłem na mojej ścieżce” (Ps 119, 105). Dlatego Kościół zachęca do częstego czytania Pisma Świętego, ponieważ „nieznajomość Pisma Świętego jest nieznajomością Chrystusa” (św. Hieronim). M etody studiowania Pisma Świętego: 1. Sześciopunktowa metoda studiowania Pisma świętego (wg: Oaza Nowego Życia I stopnia dla rodzin, Kraków 1996, s. 148.) a) Wybierz fragment Pisma świętego. b) Analizuj ten urywek przez zadawanie pytań (kto, gdzie, kiedy, dlaczego). Szukaj podobieństw, różnic, powtórzeń, słów kluczo­ wych, poleceń itd.

57

c) Spytaj, jaka jest główna myśl tego fragmentu. Np. główna myśl Ef 6,10-20 to: chrześcijanin winien być silny w Panu; Łk 4,1-13: Jezus pokonuje pokusę itd. d) Zadaj pytanie konsekwentnie pochodzące z myśli przewodniej: dlaczego, jak, co? Np. Jak chrześcijanin może być silny w Panu? (Ef 6,10-20), Jak Jezus pokonał pokusę? (Łk 4,1-13). e) Odpowiedz na pytanie postawione w związku ze studiowa­ nym urywkiem. Np. Jak chrześcijanin może być silny w Panu? (Ef 6,10-20) - weźmie całą zbroję Bożą (w. 13-17). f) Zastosowanie: co ten urywek znaczy dla mnie? Gdzie odkry­ wam swoją słabość, niedoskonałość, potrzebę? Co mam zrobić w tym kierunku? 2. M etoda Vasteras Metoda ta ma charakter studyjny. Może być stosowana jako metoda indywidualnego studium Pisma Świętego, a także jako przygotowanie do dzielenia się Ewangelią lub Ewangelicznej Rewizji Życia. Polega na tym, że podczas indywidualnej lektury danego fragmentu Pisma Świętego, na marginesie dokonujemy odpowiednich zapisów: a) znak zapytania - przy fragmencie, którego się nie rozumie b) wykrzyknik - jeśli napotkało się na nową prawdę, której do­ tychczas nie uświadamiało się sobie tak wyraźnie c) strzałkę - jeżeli odnalazło się wyraźną wskazówkę dla swego życia. Jak słuchać Słowa Bożego? Chrystus poucza nas dzisiaj, jak mamy słuchać Jego Słowa. Można po­ wiedzieć, że Chrystus poucza nas także, jak mamy czytać Ewangelię albo w ogóle Pismo święte. Bo Jego słowo jest nam przekazane właśnie przez Pismo święte, szczególnie przez Pismo święte Nowego Przymie­ rza. Pouczenia i ostrzeżenia Chrystusa można odnieść także do czyta­ nia Pisma świętego, bo ono jest przede wszystkim dla nas dzisiaj formą słuchania słowa Bożego.

58

W odczytanym fragmencie Ewangelii św. Mateusza (Mt 7, 21-27) Chrystus pokazuje dwa sposoby słuchania albo czytania słowa Boże­ go. Jeden z nich chwali i ukazuje jako wzór, a drugi gani i każe nam wystrzegać się go. Pierwszy sposób polega na słuchaniu i wypełnia­ niu słów Chrystusa, a drugi na słuchaniu i niewypełnianiu. Człowiek może słowa Boże czytać i wypełniać albo czytać i nie wypełniać. Słowo Boże jest słowem Boga, to znaczy, że Bóg jako Osoba daje nam swoje słowo. Dlatego słowa Bożego nie można czytać tak, jak się czyta słowo ludzkie. Słowo ludzkie można czytać dla zaspokojenia ciekawości, dla pomnożenia swojej wiedzy. Słowo Boga natomiast musi być przyjęte jako słowo Osoby Bożej, która dając nam swoje słowo, domaga się od nas, żebyśmy temu słowu podporządkowali swoje życie. Czytanie sło­ wa Bożego to sprawa poważna, bo czytać a nie wypełniać, słuchać a nie wypełniać, to lekceważyć Boga. Spotkanie ze słowem Bożym musimy potraktować jako sprawę najpoważniejszą w naszym życiu, dlatego potrzebne jest odpowiednie usposobienie. Jest to usposobienie wia­ ry. Słowo Boże przyjmujemy wiarą. Wiara zawiera w sobie gotowość posłuszeństwa. Wiara nie jest tylko wiedzą o Bogu, pomnażaniem jej. Wiara nie jest zdobywaniem wiadomości dla zaspokojenia swojej ciekawości. Nie polega też na przeprowadzaniu spekulacji w oparciu o Pismo święte, o słowo Boże. Wiara to spotkanie z Bogiem, który przez swoje słowo objawia-nam Siebie. Objawia nam swoje plany i swoją wolę. Dlatego gotowość poddania słowu Bożemu swojego życia, postępowania zgod­ nie z tym słowem, pozwala nam dopiero we właściwy sposób i z pożyt­ kiem czytać słowo Boże. W naszym Ruchu to właśnie czynimy sprawą najważniejszą. Można by powiedzieć, że cały Ruch Światło-Życie nie jest właściwie niczym innym, niż próbą właściwego spotykania się ze słowem Bożym. Nasz znak FOS-ZOE - Światło-Życie to wyraża. Słowo Boże jest światłem, które nie może być nigdy oddzielone od życia. To znaczy, że to, co p o ­ znajemy umysłem jako słowo Boże, musimy przyjmować wolą jako prawo Boże. I wtedy będziemy mieli życie. Chrystus obiecuje życie nie temu, kto zna Pismo święte, kto wiele czyta i wiele wie, ale temu, kto

59

idzie za tym światłem. „Kto idzie za M ną - mówi Chrystus - nie cho­ dzi w ciemności, ale będzie miał światło życia” (J 8, 12). Iść to znaczy podejmować wysiłek woli, to znaczy czynić to, co słowo Boże nam po­ kazuje jako zasadę postępowania, jako prawdę, którą musimy czynić w miłości. Nie można spotykać się ze słowem Bożym lekkomyślnie i tak jak spotykamy się z inną książką. Czytamy, dyskutujemy, uprawiamy spekulacje, szukamy zadowolenia, sensacji. Tak możemy postępować ze słowem ludzkim. Ze słowem Bożym natomiast musimy się spoty­ kać jak z Bogiem samym, jak z żywym Bogiem; to znaczy z bojaźnią, z wiarą i z miłością wsłuchiwać się w to, co Bóg chce nam powiedzieć, żeby to czynić, żeby Jego słowo wprowadzać w życie. Postępując w ten sposób, poprzez słowo Boże budujemy dom swojego życia. Buduje­ my go na skale, bo budujemy na prawdzie, która jest z Boga, i na woli Boga, który ma dla nas swoje plany. W Starym Testamencie jedno i to samo słowo hebrajskie dabar - oznaczało słowo i przykazanie. Dabar Jahwe - to znaczy słowo, które jest przykazaniem. Słowo-przykazanie - jedno i to samo słowo. Dziesięć przykazań na przykład nazywano „Dziesięć Słów”, bo są to właśnie słowa przez Boga przekazane po to, żeby je wprowadzać w życie, żeby je wypełniać. Dlatego starajmy się słowo Boże czytać w ten sposób. I uczmy się też właściwego obchodze­ nia się ze słowem Bożym. Nie sądźmy, że sami z siebie jesteśmy zdolni to czynić, bez korzystania z doświadczenia i kierownictwa Kościoła. Kościół otrzymał słowo Boże po to, żeby jest strzegł. Słowo Boże nie jest dane wszystkim ludziom indywidualnie; ono zawsze było dane Kościołowi. W Starym Testamencie było dane ludowi Bożemu i teraz jest dane ludowi Bożemu Nowego Przymierza, i Kościół strzeże tego słowa. Dlatego też Kościół ma prawo i obowiązek pouczać, jak z tym słowem się obchodzić. Bez Kościoła czytanie słowa Bożego staje się dla ludzi niebezpieczne. Nie ma herezji, nie ma sekty, która by się nie opierała na słowie Bożym. Dlatego przysłowie średniowieczne mówi, że Pismo święte to jest księga, w której każdy szuka swego, czyli szuka tego, co chce znaleźć, i znajduje. Bo Pismo święte jest tak bogate, tyle jest w nim różnych słów, różnych form nauczania, że gdy człowiek nie

60

jest kierowany przez Ducha Świętego i nie jest kierowany też przez Ko­ ściół, to znajdzie to, co chce znaleźć, znajdzie potwierdzenie własnych swoich poglądów, własnych zachcianek. I zawsze powoła się na Pismo święte, ale za tym kryje się tylko jego własna wola. Dlatego kiedy przy­ stępujemy do słuchania słowa Bożego, czy do czytania Pisma świętego, musimy zawsze mieć przed oczyma pouczenie Chrystusa o budowie domu na skale i na piasku. Wtedy słowo Boże stanie się światłością naszego życia i będzie nas prowadziło do coraz pełniejszego odczyta­ nia woli Bożej dla swojego życia osobistego, dla naszej wspólnoty i dla wszystkich ludzi. (ks. F. Blachnicki, O słowie Bożym. Homilie, Lublin 1994, s. 19-21.)

VIII.

M o d l it w a - o d d e c h N o w e g o Ż y c ia

M O D LITW A jest oddechem Nowego Życia, wielkim p rzyw i­ lejem i radością Nowego Człowieka, źródłem mocy i dzie­ łem Ducha Świętego w nas; dlatego chcę hyc wierny prak­ tyce codziennego Nam iotu Spotkania. (VI Drogowskaz) Cel: Celem spotkania jest ponowne uświadomienie i umocnienie prze­ konania o konieczności modlitwy i jej wartościach, aby doprowadzić do wierności praktyce codziennej osobistej modlitwy - tzw. Namiotu Spotkania.

P r z e b ie g s p o t k a n ia : I. D zielenie się życiem Podczas symbolicznego posiłku dzielenie się radościami i troskami z czasu od ostatniego spotkania II. Część m odlitewna — Zapalenie świecy ze słowami: Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich ________________________________________________ (Mt 18, 20) — modlitwa lub śpiew do Ducha Świętego — odczytanie fragmentu Pisma Św.: Łk 11,1-13, po chwili ciszy dzie­ lenie się Słowem Bożym zakończone modlitwą spontaniczną — rozważenie tajemnicy różańca: Modlitwa w Ogrójcu - włączenie intencji własnych. III. Część formacyjna 1. Dzielenie się realizacją zobowiązań W dzieleniu położyć akcent na zobowiązania, do których na po­ przednim spotkaniu zostały podane sugestie. Szczególnie podzielić się,

62

jak wygląda w naszym małżeństwie realizacja zobowiązania regularne­ go spotkania ze słowem Bożym. 2. Temat studyjny Ewangeliczna Rewizja Życia na temat:

Modlitwa W ID ZIE Ć Jakie miejsce zajmuje m odlitw a osobista w m oim planie każ­ dego dnia? Jaka jest m oja motywacja m odlitw y (z przyzwyczajenia, poczu­ cia obowiązku, z wewnętrznej potrzeby, ze strachu itd.)? Jakie m am trudności w m odlitw ie i jakie widzę ich źródło? OSĄDZIĆ Modlitwa jest oddechem Nowego Życia, wielkim przywilejem i radością Nowego Człowieka, źródłem mocy i dziełem Ducha Świętego w nas... Wiara jako osobowa relacja do Chrystusa, Boga i Pana oraz Zba­ wiciela jest warunkiem modlitwy, źródłem, z którego ona wypływa. 1 Sm 1,12-20 Ps 4; 5; 86(85); 103(102) Łk 1,46-45 W postawie tych modlących się ludzi uderza przeżycie wielkości Boga, Jego dobroci, miłosierdzia na tle małości, grzeszności człowieka; głę­ bokie, egzystencjalne poczucie zależności od Boga, swojego Pana i Zbawiciela. Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 534. Modlitwa jest wzniesieniem duszy do Boga lub prośbą skie­ rowaną do niego o stosowne dobra, zgodnie z Jego wolą. Jest zawsze darem Boga, który przychodzi, aby spotkać się z człowiekiem. Mo­ dlitwa chrześcijańska jest relacją osobową i żywą dzieci Bożych z ich

63

nieskończenie dobrym Ojcem, z Jego Synem Jezusem Chrystusem i z Duchem Świętym, który mieszka w ich sercach. M odlitwa jest oddechem Nowego Życia Oddech warunkuje życie i jest oznaką życia. Jeżeli przyjmiemy, że isto­ tą nowego życia jest wiara pojęta jako osobowa relacja do Chrystusa, to zrozumiemy konieczność modlitwy. Wiara jako cnota wlana jest w nas pewną potencją, możliwością, a modlitwa to wiara in actu, przejście wiary z możności do aktu. Dzięki modlitwie korzystam z możności nawiązania bezpośredniego kontaktu z osobą Chrystusa, bo modlitwa jest „rozmową duszy z Bogiem”. M odlitwa jest przywilejem i radością. Jeżeli modlitwa jest spotkaniem i rozmową z Chrystusem, naszym Bo­ giem i Zbawicielem, Przyjacielem i Oblubieńcem, to musimy ją w na­ szej świadomości tak wartościować. Musimy ją konsekwentnie umieć wybierać jako „najlepszą cząstkę”. W pewnym sensie jednak modlitwa musi być też przeżywana jako obowiązek, nieraz uciążliwy. Bo nasza natura skażona nie zawsze bę­ dzie usposobiona do modlitwy, która dla niej zawsze łączy się z ko­ niecznością wysiłku, ascezy, bo tylko kosztem przekreślenia egoizmu skażonej natury można wychodzić na spotkanie Pana. Dlatego musimy podejmować wysiłek modlitwy i wierności wobec tego obowiązku. M odlitwa jest źródłem m ocy Jeżeli będziemy wierni praktyce wytrwałej modlitwy, doświadczymy tego, że ona utrzymuje nas na drodze wierności powołaniu i życia we­ dług wymagań słowa Bożego. Człowiek, który systematycznie chociaż próbuje się modlić, nie stanie się łatwo igraszką zmiennych nastro­ jów i uczuć. W chwilach prób zaś i doświadczeń znajdzie w m odli­ twie oparcie i prawdziwe źródło mocy dla rozwiązywania życiowych problemów.

64

Rz 8, 26-27 - Duch Święty w nas jest źródłem i nauczycielem modlitwy i dlatego Jemu musimy tę dziedzinę naszego życia ciągle poddawać. Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 561. Duch Święty jest wewnętrznym nauczycielem modlitwy chrześcijańskiej, bowiem sami „nie umiemy się modlić tak, jak trzeba” (Rz 8, 26); dlatego Kościół zachęca, abyśmy Go wzywali przy każdej okazji: „Przyjdź, Duchu Święty!” Jaką wskazówkę odkryłem dla siebie w powyższych tekstach? Co nowego w nosi to do mojego rozum ienia potrzeby modlitwy?

DZIAŁAĆ ... dlatego chcę być wierny praktyce codziennego Namiotu Spotkania Wj 33, 7-11 a) Każdy musi rozbić w swoim życiu „Namiot Spotkania” poza obozem, tj. zapewnić sobie w porządku dnia czas i miejsce na niezakłóconą rozmowę z Panem. b) Każdy musi z własnej woli i przekonania - chcąc się zwrócić do Boga - udawać się do „Namiotu Spotkania” tj. trwać przez okre­ ślony czas na modlitwie, będąc do dyspozycji Pana, słuchając Jego głosu, przedstawiając M u swoje sprawy, rozmawiając z Nim „twarzą w twarz”, jak przyjaciel z przyjacielem. c) wtedy także zstąpi na niego „słup obłoku” tzn. zostanie ogar­ nięty szczególną dobrocią Boga. Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 558. Jakie są źródła modlitwy? Są nimi: słowo Boże, przez które osiąga się „najwyższą wartość pozna­ nia Jezusa Chrystusa” (Flp 3, 8); liturgia Kościoła, która zapowiada, aktualizuje i komunikuje misterium zbawienia; cnoty teologalne; co­ dzienne sytuacje, w których możemy spotkać Boga.

65

Co musimy zmienić w praktyce naszego życia osobistego, małżeń­ skiego i rodzinnego, aby móc być wiernym zobowiązaniu modlitwy? Modlitwa: Boże, Ty przywracasz sprawiedliwość grzesznikowi i nie chcesz jego śmierci; pokornie błagamy Twój majestat: wspieraj łaskawie swoje sługi, którzy ufają Twemu miłosierdziu i zachowaj ich w nieustannej opiece, aby zawsze Tobie służyli i aby żadne pokusy nie odłączyły ich od Ciebie. Uwolnij ich dusze od pokusy złych i próżnych myśli, aby mogli stać się przybytkiem Ducha Świętego; oświeć ich serca jasnością swej łaski, aby zawsze żywili i wyrażali w modlitwie myśli miłe Twemu majestatowi oraz szczerze Cię kochali. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen. Zakończenie Sugestie p racy w ciągu m iesiąca: 1. W modlitwie osobistej rozważać tekst W; 33,7-20 zastanawiając się, jak wygląda moja modlitwa? Czy jest ona rzeczywiście roz­ mową z Panem „twarzą w twarz jak z przyjacielem”? 2. Podczas dialogu małżeńskiego podjąć refleksję na temat: m o­ dlitwa w naszym życiu osobistym, małżeńskim i rodzinnym” zwrócić uwagę na realizację zobowiązania codziennej modlitwy osobistej, małżeńskiej i rodzinnej. 3. Poprzez lekturę tekstów i refleksje nad podanymi pytaniami z następnego spotkania przygotować się do dzielenia się na spo­ tkaniu kręgu.

66

4. Ustalenie daty i miejsca następnego spotkania. 5. Na zakończenie następnego spotkania, zgodnie z p. 33a Zasad DK powinny odbyć się wybory pary animatorskiej. W związku z tym dobrze jest, by każde małżeństwo podjęło w ciągu miesiąca modlitwę o dobre rozeznanie i wybór. Teksty pom ocnicze Praktyka m odlitw y osobistej Aby stać się kowalem, trzeba kuć. Trzeba się więc modlić, aby stać się człowiekiem modlitwy a nawet samą modlitwą, jak mówiono o św. Franciszku z Asyżu: „On sam był modlitwą” Aby móc mówić o stronie praktycznej dotyczącej modlitwy, najpierw wskazać należy czym ona jest. Prawdziwa modlitwa jest przygodą opartą na wierze, jest relacją miłości. Po przedstawieniu tych podstawowych prawd i wynikających z nich konsekwencji musimy zdać sobie sprawę, w jaki sposób staną się one konkretne w praktyce naszej modlitwy, czyli jak mamy się modlić. Chodzi tu o modlitwę osobistą, wewnętrzną, o Namiot Spotkania. To co teraz powiemy nie będzie jakąś receptą czy przepisem, któ­ rego zastosowanie zawsze da nam dobry rezultat. Będą to raczej wska­ zówki, które każdy winien zastosować z rozeznaniem, stosownie do swojej sytuacji i do łaski udzielonej m u przez Pana. Wskazówki te są owocem wielu doświadczeń, ale nie wszystkich możliwych doświad­ czeń. Drogi Pana, tak jak i Jego miłość, są różne, specyficzne dla każ­ dego, nawet wówczas, jeśli można mówić o pewnych powszechnych prawach. Czas i miejsce m odlitw y Dla ludzi żyjących w świecie, małżonków, nie może być warunków ide­ alnych dla dobrej modlitwy i nie trzeba wciąż do takich wzdychać. Sta­ rajmy się jednak, jeśli to możliwe, aby wybrać na modlitwę codziennie tę samą porę (regularność okazuje się pomocna), oraz stałe miejsce (możliwie najspokojniejsze). Można modlić się w domu, gdy dzieci są nieobecne lub gdy śpią, wyłączając dodatkowo telefon. Można modlić

67

się w czasie podróży. Łatwo jest wówczas wyłączyć się z hałasu. Można również zajść na chwilę do kościoła. Ale jeśli nawet mamy trudności ze spełnieniem tych warunków musimy mieć czasem tak silną chęć działania, a potem zadowolenie z tego, cośmy zdziałali. Łatwo więc możemy zapomnieć o tym, co jest istotnym w modlitwie, o podda­ niu się Bożemu działaniu, urabianiu nas przez Pana, Jego wewnętrznej pracy, którą doprowadza nas do relacji miłości ja - Ty. To On może to uczynić, to On m a być inicjatorem wszelkiego działania. Nasze zadanie polega na oddaniu się do Jego dyspozycji, na gotowości do współpracy z Nim. „On działa, ożywia, uświęca, rozmiłowuje” - jak mówi Teilhard de Chardin. Zakończenie m odlitw y Gdy czas modlitwy upłynie, sama modlitwa nie powinna się skoń­ czyć. Powinna ona płynąć dalej, jak podziemna rzeka, w której nasze życie zanurza swe korzenie. Starajmy się wiec w sposób bardzo spo­ kojny przejść od tej chwili przeżytej w bliskości Boga do prac, które mamy wykonywać dla Boga i bliźnich, a które wypełniają nasze życie. Pomocnym w takim przejściu będzie „zatrzymanie” jakiejś krótkiej formułki (najlepiej słowa Bożego), która w ciągu dnia będzie do nas powracać jak „deska ratunku”, która podnosić nas będzie ponad co­ dzienne, tak absorbujące, czynności i nadawać im prawdziwy sens. Np. Bóg tak umiłował świat On umiłował mnie i wydał samego siebie za mnie. Uwielbiajcie Pana, bo jest dobry. Wielki jesteś, Panie, i wieczne jest imię Twoje. O Ty, Który jesteś u siebie, wgłębi mego serca. Można sobie przygotować zbiorek takich „desek ratunkowych”, aby je zawsze mieć pod ręką, a właściwie w sercu. One utrzymywać nas będą w postawie wewnętrznej gotowości, którą nadała nam modlitwa, w modlitewnym ukierunkowaniu, które Duch Święty wzbudził w naszej głębi. (por. Spotkanie z Panem, Kraków 1996, s. 18-20.)

IX.

Litu r g ia - szczyt i źr ó d ło

Ż Y C IA M A Ł Ż E Ń S K IE G O I R O D Z IN N E G O LITURGIA, szczególnie eucharystyczna, jest uprzywilejowa­ nym miejscem spotkania z Chrystusem w Duchu Świętym, znakiem objawiającym i urzeczywistniającym tajemnicę Ko­ ścioła - wspólnoty oraz źródłem i szczytem jego życia; dlate­ go chcę zawsze ja k najpełniej w niej uczestniczyć, a moim za ­ szczytem i radością jest służba w zgromadzeniu liturgicznym według zaleceń soborowej odnowy liturgii. (VII Drogowskaz) Cel: Celem spotkania jest doprowadzenie do przeżywania liturgii jako źródła i szczytu chrześcijańskiego życia oraz do świadomego i czynne­ go udziału w liturgii.

P r z e b ie g s p o t k a n ia : I. D zielenie się życiem Podczas symbolicznego posiłku dzielenie się radościami i troskami z czasu od ostatniego spotkania. II. Część m odlitew na — Zapalona świeca będzie dla nas znakiem naszej służby Bożej, na­ szej gotowości na ciągłe oddawanie siebie Bogu na wzór spalają­ cej się świecy. — Zapalenie świecy przy słowach: Niech światło tej świecy, Panie, zostanie przyjęte przez Ciebie jako woń przyjem na i niechaj się złączy ze światłami nieba. Po wszystkie wieki wieków. Amen.

69

— modlitwa lub śpiew do Ducha Świętego — odczytanie fragmentu Pisma Św. : 1 Kor 11, 23-37, po chwi­ li ciszy dzielenie się słowem Bożym zakończone modlitwą spontaniczną — rozważenie tajemnicy różańca: Ustanowienie Eucharystii - włą­ czenie intencji własnych III. Część formacyjna 1. Dzielenie się realizacją zobowiązań Podczas dzielenia się, szczególny akcent położyć na zobowiązania zasugerowane w poprzednim spotkaniu, zwłaszcza zwrócić uwagę na zo­ bowiązanie codziennej modlitwy osobistej, małżeńskiej i rodzinnej. 2. Temat studyjny Ewangeliczna Rewizja Życia na temat:

Liturgia W ID ZIEĆ Czym dla mnie jest liturgia, szczególnie Eucharystia? Jak wygląda moje uczestnictwo w Eucharystii? Czy przeżywam ją świa­ domie, czy jest ona dla mnie tylko pewną rutyną, przyzwyczajeniem? Jak uczestnictwo w Eucharystii wpływa na nasze życie osobiste, m ał­ żeńskie i rodzinne? OSĄDZIĆ Liturgia, szczególnie eucharystyczna jest uprzywilejowanym miejscem spotkania z Chrystusem w Duchu Świętym, znakiem objawiającym i urzeczywistniającym tajemnicę Kościoła - wspólnoty oraz źródłem i szczytem jego życia;... Liturgia jest spotkaniem z Chrystusem Żeby naprawdę spotkać się z Chrystusem, Panem i Bogiem, trzeba przystępować do liturgii z głęboką wiarą, którą otrzymujemy dzięki działaniu Ducha Świętego w nas.

70

W których momentach liturgii możemy przeżywać poszczególne rodza­ je obecności Chrystusa i w jaki sposób na tę obecność odpowiadamy? a) Chrystus obecny w osobie celebransa towarzyszy nam przez cały czas sprawowania liturgii eucharystycznej. Najwyraźniej ta obecność Chrystusa jest doświadczana podczas konsekracji chleba i wina, kiedy kapłan działając w imieniu i zamiast same­ go Chrystusa wypowiada nad chlebem i winem słowa: „To jest Ciało moje” „To jest krew moja”. Chrystusa obecnego w osobie kapłana witamy na początku zgromadzenia, gdy wstajemy na jego wejście. Podobnie w po­ stawie stojącej wyrażamy nasz szacunek, gdy kapłan opuszcza zgromadzenie. b) Obecność Chrystusa pod postaciami eucharystycznymi jest obecnością szczególną. Jest ona bowiem nie tylko rzeczywista, ale i substancjalna, tzn. nie tylko duchowa, ale i materialna. Przemienione Postacie Chleba i W ina otaczamy wiec szczególną czcią: przyklękając, troszcząc się o właściwe ich przechowywa­ nie, przyjmując ze czcią jako duchowy pokarm. c) Chrystus jest obecny mocą swoją w sakramentach: On sam chrzci, umacnia do świadectwa w sakramencie bierzmowania, karmi swój lud w Eucharystii, rozgrzesza, poświecą swoje sługi w sakramencie kapłaństwa, wiąże jedność małżeństwa, umacnia w cierpieniu. Ta Jego moc działa tym skuteczniej, z im głębszą wiarą przychodzimy do sakramentów i im bardziej poddajemy się działaniu Chrystusa. d) Chrystus „obecny jest w swoim słowie, bo gdy w Kościele czy­ ta się Pismo święte, wówczas O n sam mówi” (KL 7). Dzieje się to pod czas mszalnej liturgii słowa (od pierwszego czytania do modlitwy powszechnej), ale również w innych okolicznościach, gdy w zgromadzeniu Kościoła lokalnego czyta się Pismo święte, np. podczas nabożeństw czy wspólnych modlitw. Liturgia przewiduje również odpowiedź ludu na usłyszane sło­ wo Chrystusa: taką funkcje pełni psalm responsoryjny, wyzna­ nie wiary i modlitwa powszechna. Głoszone słowo wymaga

71

oczywiście jeszcze bardziej niż słowem odpowiedzi czynem, czyli wprowadzenia słowa w życie, e) W końcu Chrystus jest obecny tam, „gdzie dwaj albo trzej zgro­ madzeni są w imię Jego” (por. Mt 18,20), czyli „gdy Kościół m o­ dli się i śpiewa psalmy” (KL 7). Na tę obecność Chrystusa odpowiadamy naszym czynnym włą­ czeniem się w modlitwę zgromadzenia, aby nie być tylko biernym świadkiem obrzędów. Liturgia jest znakiem objawiającym Kościół Z Konstytucji o Liturgii (KL), art. 26 Czynności liturgiczne nie są prywatnymi czynnościami, lecz uro­ czyście sprawowanymi obrzędami Kościoła, który jest „sakramentem jedności”, czyli ludem świętym, zjednoczonym i zorganizowanym pod zwierzchnictwem biskupów. Dlatego czynności liturgiczne należą do całego Ciała Kościoła, uwidaczniają je i na nie oddziałują. Poszczegól­ nych natomiast członków dotyczą w różny sposób, stosownie do róż­ norodności stanów, zadań i czynnego uczestniczenia. Liturgia jest źródłem i szczytem życia Kościoła Z Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego: 219. Liturgia, która jest czynnością świętą w najwyższym stopniu, stanowi szczyt, do którego zmierza działalność Kościoła, i zarazem jest źródłem, z którego wypływa cała jego moc. Przez liturgię Chrystus kontynuuje w swoim Kościele, z Kościołem i przez Kościół dzieło n a­ szego odkupienia. [

Co w powyższych tekstach jest dla mnie światłem w rozumieniu i od­ krywaniu tego, czym jest liturgia?

DZIAŁAĆ ...dlatego chcę zawsze jak najpełniej w niej uczestniczyć, a moim za­ szczytem i radością jest służba w zgromadzeniu liturgicznym według wszelkich zaleceń posoborowej odnowy liturgii. 72

Co domaga się zmiany w naszym podejściu do uczestnictwa w li­ turgii, aby była ona rzeczywiście „szczytem i źródłem” naszego życia osobistego, małżeńskiego i rodzinnego? Jaką posługę podczas Eucharystii mogę podjąć? Co powinienem zro­ bić, aby lepiej do tego się przygotować?

Zakończenie W ramach następnego, ostatniego w tym roku spotkania, proponowa­ ne jest wspólne uczestnictwo w Eucharystii (p. uwagi do spotkania X). Dlatego też na zakończenie tego (IX) spotkania powinny odbyć się wy­ bory nowej pary animatorskiej. Z Zasad DK, p. 33 a: Para animatorska jest wybierana spośród par kręgu w głosowa­ niu tajnym, na spotkaniu podsumowującym pracę roczną. Wybory są przeprowadzane przez księdza moderatora lub parę rejonową. Po­ sługę pary animatorskiej może pełnić małżeństwo, które przeżyło co najmniej oazę rodzin I stopnia i ORARII stopnia. Kadencja pary ani­ matorskiej trwa jeden rok, poprzez tajne głosowanie możliwe jest jej przedłużenie na kolejny rok formacyjny. Sugestie pracy w ciągu miesiąca: 1. Poprzez rozważanie tekstów liturgicznych z danego dnia w m o­ dlitwie osobistej przygotowywać się do owocniejszego uczestnic­ twa w Eucharystii 2. Podczas dialogu małżeńskiego podjąć refleksję na temat: nasze uczestnictwo w Eucharystii, zastanawiając się, co domaga się zmiany w naszym podejściu do uczestnictwa w liturgii, aby była ona rzeczywiście „szczytem i źródłem” naszego życia osobistego, małżeńskiego i rodzinnego. 3. Ustalenie daty i miejsca następnego spotkania.

73

Teksty pom ocnicze Ofiarowanie się naszego m ałżeństwa Msza święta to najważniejsza chwila naszego życia: szczyt, ku któremu kieruje się cale nasze działanie i źródło, które wzmacnia nasze życie duchowe. Msza święta to uprzywilejowana godzina spotkania naszej wspólnoty małżeńskiej z Bogiem. Pragniecie złożyć Mu w tej chwili wasze synowskie uwielbienie, które należy się Jemu zarówno od jed­ nostki, jak i od każdej ludzkiej wspólnoty, od każdego z małżonków osobno, i od nich razem. A nie jest to zwykły sposób oddawania czci Bogu. To jest ofiara jedyna, doskonała, złożona raz za wszystkich, ofia­ ra Chrystusa. Chleb i wino, znajdujące się na ołtarzu, są przemieniane w Ciało i Krew, nie przez was, ale przez kapłana, a dokładniej przez Chrystusa, który nim się posługuje. Ale ofiarowanie Bogu hostii czy­ stej, świętej, niepokalanej, Chleba świętego życia wiekuistego, oraz Kie­ licha naszego zbawienia - należy do was, członków ludu kapłańskiego, którzy jesteście Kościołem. Posłuchajcie Chrystusa: Chcecie uczcić świętość Boga, składa­ jąc Mu ofiarę, tak jak czyniły to wszystkie ludy od początku świata. Ja jednak daję wam do dyspozycji moją ofiarę. Weźmiecie ją. O na jest moją, ale chcę, aby stała się waszą, ofiarą waszej małej wspólnoty zbu­ dowanej przez sakrament małżeństwa i przezeń uświęconej. Złóżcie ją jako mąż i żona razem, aby uznać wielkość majestatu Ojca, aby wy­ razić uległość waszej wspólnoty małżeńskiej wobec Niego, aby uczcić Jego nieskończoną doskonałość, otrzymać dzięki Jego nieprzebranemu miłosierdziu przebaczenie waszych grzechów, aby podziękować Mu za wspaniale Jego dary, odpowiedzieć na Jego miłość. Zrozumcie jednak: aby ofiara Chrystusa stała się waszą, nie wy­ starczy ofiarować tylko Jego Ciało i Krew. Tak jak ofiarowanie obrączki nie zastępuje ofiary z serca i z życia, lecz tylko ją wyraża, tak ofiarowa­ nie Ciała i Krwi Chrystusa domaga się waszego osobistego daru, daru każdego z was indywidualnie, ale również daru waszej małżeńskiej wspólnoty. Różne są aspekty tego daru. Zastanówmy się nad nimi. Każdy z was winien ofiarować Bogu swego współmałżonka, winniście

74

się ofiarować wspólnie, ofiarować wasze dzieci, a w szerszym znacze­ niu ofiarować wszystko, co składa się na wasze życie, wasze istnienie. Powiedziałem, że każdy ma ofiarować Bogu swego współmałżon­ ka. Z tytułu waszego małżeństwa należycie do siebie. Poproście współ­ małżonka: Ofiaruj mnie Bogu, chcę być hostią w twoich rękach. Ja ofia­ ruję Bogu ciebie. Jesteś jakby drugim mną, moim największym darem. Wierzcie mi, takie wzajemne ofiarowanie siebie, które dokonuje się w czasie Mszy świętej, jest czymś bardzo wielkim. Jest potwierdzeniem pragnienia każdego z was, by współmałżonek coraz głębiej wchodził w zażyłość z Panem. Tak pojęte małżeństwo chroni od niebezpieczeń­ stwa niepożądanego ubóstwa waszej miłości małżeńskiej. Przecież właśnie Bóg powinien być tym pierwszym, najbardziej ukochanym, któremu wspólnie służycie. Jeśli pewnego dnia Bóg powoła do siebie jednego z was, ten który pozostanie, mimo bólu zachowa pogodę du­ cha, pamiętając o tym, że ten dar, którym był jego współmałżonek, składał Bogu w ofierze podczas Mszy świętej. Trzeba również, abyście się ofiarowali wspólnie, żebyście ofiaro­ wali waszą jedność na wszystkich poziomach jej urzeczywistniania się: jedno ciało, jedno serce, jedna dusza. Macie ofiarować wasze zjedno­ czenie cielesne: święte i grzeszne, uświęcone przez Chrystusa, który wszedł w wasze małżeństwo i opanowane jeszcze nieraz przez pożą­ danie. Ofiarujcie jedno serce. Zapewne nie wyzbyło się ono jeszcze egoizmu, ale przecież dążycie oboje do tego, aby stało się ono świąty­ nią Boga. Ofiarujcie również zjednoczenie waszych dusz, związanych przez Boga w największej głębi waszego jestestwa, w głębi, w której żyjecie życiem samego Boga. Ta ofiara waszej jedności na wszystkich poziomach nie jest czymś dodatkowym, nadprogramowym dla wasze­ go małżeństwa, ona złączy się z ofiarą Chrystusa. Dlatego udając się na Mszę świętą musicie swoją ofiarę przygotować: sprawdzić, oczyścić, odnowić wasze zjednoczenie. Przypomnijcie sobie polecenie Chrystu­ sa: „Jeśli więc przyniesiesz dar swój przed ołtarz i tam wspomnisz, że brat twój ma coś przeciw tobie, zostaw tam dar swój przed ołtarzem, a najpierw idź i pojednaj się z bratem swoim! (Mt 5,23-24). Jak dobrze zrozumieli te słowa małżonkowie, którzy idąc na Mszę świętą, razem

75

lub oddzielnie, przed wyjściem z domu udzielają sobie pocałunku po­ koju: Pokój z tobą. (por. Domowy Kościół. II rok pracy, wyd. 4, Krościenko 2002, s. 10-12.) Postawa służby w liturgii Liturgia rzymska reformowana przez II Sobór Watykański, ma u pod­ staw pewną zasadę, która nie zawsze jest przez nas należycie zrozu­ miana i odczytywana. Można by powiedzieć, że jest to zasada słu­ żebności. Gdzie tylko możliwe, tam w liturgii powinna się ujawniać postawa służby. Wyrażają ją same przepisy liturgiczne. Dosłownie je­ den drugiemu ma jak gdyby wyrywać różne posługi, żeby je móc za niego wykonać. Dlatego każdy gest, który spełnia ktoś niepotrzebnie, a w którym mógłby ktoś inny go wyręczyć w postawie służby, jest ja­ kimś zranieniem zadanym duchowi liturgii. Jeżeli kapłan, który re­ prezentuje Chrystusa, musiałby sam sobie przynieść kielich, nalewać wodę na ręce, mszał przynosić, to oczywiście, mógłby to zrobić. Ale to nie jest w duchu liturgii, bo znaczy to, że inni, którzy go otaczają, nie mają oczu otwartych, nie mają w sobie tej gotowości służby, by czujnie patrzeć, gdzie można spełnić gest służby Każdy taki gest służby głę­ biej uwydatnia na płaszczyźnie znaku samą najgłębszą istotę liturgii: kontynuowanie tego gestu umywania nóg przez Chrystusa Apostołom w naszym uczestnictwie w liturgii. Dlatego przepisy liturgiczne drobiazgowo to określają mówiąc, że tam, gdzie można jakąś funkcję rozdzielić, tak żeby dwóch mogło ją wykonywać zamiast jednego, to zawsze jest lepiej. Jeżeli są dwa czy­ tania przed Ewangelią, to jest zalecone, żeby było dwóch odrębnych „ministrów”, sług, lektorów. Jeżeli jeden wykonuje, to znaczy, że u in­ nych jest brak gotowości służby. Natomiast odwrotnie, ten który służy musi być gotowy innych dopuszczać, włączać do tej służby. Gdybyśmy uchwycili tę głęboką zasadę, to głębokie principium liturgii, na pewno byśmy pełniej i owocniej w niej uczestniczyli. Liturgia stawałaby się wtedy dla nas szkołą życia chrześcijańskiego, którego istotą jest właśnie służba.

76

Postawa służby w życiu Chrystus dokonawszy czynności umywania nóg Apostołom powie­ dział: „Czy rozumiecie, co wam uczyniłem? Wy Mnie nazywacie „Na­ uczycielem” i „Panem” i dobrze mówicie, bo nim jestem. Jeżeli więc Ja, Pan i Nauczyciel umyłem wam nogi, to i wyście powinni sobie na­ wzajem umywać nogi. Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy tak czynili, jak Ja wam uczyniłem” (J 13, 12c-15). Każde dobre uczestnic­ two w Eucharystii, w liturgii musi w nas wyzwalać pragnienie naślado­ wania przykładu Chrystusa. Jeżeli z uczestnictwa we Mszy świętej nie wynika nasza większa gotowość służby, to znaczy, że nie rozumiemy istoty Eucharystii. Niestety, bardzo często widzimy ludzi, którzy przy­ wykli do tego, że w ramach swoich czynności pobożnych, aktów dewo­ cji, uczestniczą we Mszy świętej, przyjmują Eucharystię, a nie widać, żeby to codzienne nawet uczestnictwo w liturgii wyzwalało w nich co­ raz głębszą postawę służby wobec braci w codziennym życiu. Musimy się kontrolować, czy rzeczywiście Eucharystia jest dla nas ciągłym źró­ dłem inspirującym naszą gotowość, naszą postawę służby wobec braci, gdziekolwiek się znajdujemy. Wtedy widać, że liturgia staje się naszym życiem i kieruje, formuje, kształtuje, przemienia nasze życie. (ks. E Blachnicki, Jaka odnowa liturgii?, Lublin 1996, s. 42-43.)

L