Mikro1 - 04 - Teoria wyboru konsumenta - zadania [K]

Mikroekonomia I ZADANIA (4) Teorie wyboru konsumenta (teorie tego, w jaki sposób konsument dokonuje wyborów)

dr Grzegorz Sobiecki Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Zadanie 1

3

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 Położenie linii d) i e) jest identyczne i wynika z faktu, że w obu

przypadkach realna zamiana dochodu (konkretniej: jego siły nabywczej) jest zerowa – ceny zmieniły się w takim samym stopniu, jak ceny. 60

50

40

30

20

10

0 0

10

20 a)

4

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

30 b)

40 c)

50

60

d) e)

2017-11-22

Zadanie 2

5

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

50 45 40 35

dobro F

30 25 20

15 10 5 0 0

10

20

IC1

6

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

30 dobro E IC2

IC3

40

50

60

OB.

2017-11-22

Zadanie 3

7

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 4

8

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

9

a)

Patrz rysunek (linia lekko opada)

b)

Wraz ze wzrostem dochodu ilość nabywana dobra X rośnie, zatem dla Krzysztofa jest to dobro normalne, jednocześnie ilość nabywana dobra Y nieznacznie spada – jest to zatem dobro niższego rzędu

c)

Ścieżka dochodu, gdyby oba dobra były normalnymi byłaby rosnąca

d)

Gdyby oba dobra byłyby niższego rzędu nie można byłoby wykreślić ścieżki wzrostu dochodu – wzrost dochodu przesuwa krzywą ograniczenia budżetowego na prawo/do góry, natomiast dla dwóch dóbr niższego rzędu punkt równowagi musiałby przesunąć się w przeciwnym kierunku (zmniejszenie konsumpcji obu dóbr przy wzroście dochodu), co jest sprzeczne. Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 5

10

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

a)

b)

c)

11

Popyt Krzysztofa na dobro X rośnie wraz ze spadkiem jego ceny, jest to dobro normalne. Moglibyśmy wykreślić mając daną cenę dobra X przynajmniej dla jednej krzywej ograniczenia budżetowego, dzięki temu za pomocą linijki możemy zmierzyć zmiany tej ceny oraz ilość dobra X przy odpowiednich jej poziomach. Popyt Krzysztofa na dobro Y spada wraz ze spadkiem ceny dobra X – względem dobra X jest to zatem dobro substytucyjne.

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 6

12

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 7

f. Czy jednakowa procentowo podwyżka ceny dobra X i spadek ceny dobra Y sprawi, że nowa linia będzie przechodziła również rzez punkt P? 13

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

a) Nie, zmiana preferencji nie zmieni położenia linii

ograniczenia budżetowego, zatem punkt Q pozostanie poza zasięgiem, nawet jeśli zmienią się krzywe obojętności b) Tak c) Nie, wzrost cen obu dóbr przesunie (i może

pochylić) całą krzywą w kierunku początku układu współrzędnych d) Nie e) Nie, taka sama procentowa zmiana i cen i dochodu

nominalnego sprawia, że dochód realny się nie zmienia, nie zmienia się zatem maksymalna dostępna dla budżetu nabywana ilość, zatem i linia budżetowa się nie zmienia. f) Hmmm. Zadajmy pytanie, jak wyglądają linie

budżetowe przechodzące przez ten sam punkt? Prosty przykład na rysunku – przy danej linii zwiększamy cenę dobra X o ok 43% (ilość kupowana spada o 30%) o ile musi się zmniejszyć cena dobra Y żeby nowa linia budżetowa przechodziła przez ten sam punkt? No cóż…

14

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 8

15

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Na rysunkach są pokazane dwie metody wyznaczania efektów chodowego i substytucyjnego.

a) a)

b)

budżetowego (Hicksa) styczna jest do tej samej krzywej obojętności, co pierwotny koszyk dóbr

b) Na pierwszym rysunku efekt substytucyjny (Słuckiego) odzwierciedla sytuację, gdy zmiana relacji cen nie wpływa na siłę nabywczą (w rozumieniu: dostępności tego samego koszyka dóbr), hipotetyczna krzywa ograniczenia budżetowego (Słuckiego) styczna c) jest do wyżej położonej krzywej obojętności, a przechodzi przez pierwotny optymalny koszyk

Befsztyk jest dobrem normalnym – efekt dochodowy zmiany (w tym przypadku spadku) ceny powoduje wzrost popytu na Befsztyki

d) Na drugim rysunku efekt substytucyjny (Hicksa) odzwierciedla sytuację, gdy zmiana relacji cen nie wpływa na sytuację konsumenta (w rozumieniu: nowy koszy jest równoważny / równowartościowy / ekwiwalentny), hipotetyczna krzywa ograniczenia

Efekty miałyby przeciwny kierunek w przypadku Befsztyków, gdyby były one dobrem niższego rzędu.

Efekty działają (mniej więcej) w tych samych kierunkach z punktu widzenia Befsztyków (a w przeciwnych z punktu widzenia kotletów schabowych)

Efekt dochodowy

Efekt substytucyjny Słuckiego

Metoda kompensującej zmiany dochodu 16

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

Efekt substytucyjny Efekt dochodowy

Metoda ekwiwalentnej zmiany dochodu 2017-11-22

Zadanie 9

Początkowy wybór Eryka (punkt E) jest optymalny.

17

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

18

a)

Jeśli nie zmieniły się jego preferencje (chodzi o sumę użyteczności), to inne kombinacje dóbr, które mają tę samą użyteczność co punkt E (w tym punkt F) powinny leżeć na tej samej krzywej obojętności, co pierwotny punkt E, jest to możliwe, co pokazuje rysunek. Krzywa obojętności jest styczna do AB w punkcie E. Punkt F nie jest już optymalnym wyborem w nowej sytuacji, ale jest możliwy.

b)

Biorąc pod uwagę kształt krzywej obojętności (oba ramiona krzywej odchodzą od krzywej ograniczenia budżetowego AB w górę względem pierwotnego optymalnego punktu E), nie jest możliwe, żeby wybrać punkt G, jeśli preferencje Eryka się nie zmieniają oraz jeśli tylko Eryk ma zgodne preferencje.

c)

EC

d)

Zmieniły się jego preferencje (przeszedł na niższą krzywą obojętności) albo jego preferencje są niespójne.

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 10

19

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

a)

2 kasety i 10 czasopism daje Fryderykowi 630 + 371 = 1001 utilów użyteczności

e)

Przeznaczając cały budżet na zakup kaset, Fryderyk kupiłby 4 kasety i osiągnął użyteczność 945 utilów

b)

(tabelka)

f)

(tabelka)

c)

(rysunek)

g)

(następny slajd)

d)

Nie – nie uwzględniliśmy relacji cen dóbr

Użyteczność

c)

Czasopisma

400 350 300 250 200 150 100 50 0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

MUc (Użyteczność krańcowa czasopism) MUk (Użyteczność krańcowa kaset)

20

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

Uc (uż. Konsumpcja czasopism) 1 60 2 111 3 156 4 196 5 232 6 265 7 295 8 322 9 347 10 371

MUc (uż. krańcowa czasopism) (60) 51 45 40 36 33 30 27 25 24

Kasety MUk (uż. MU/P Uk (Uż. krańcowa czasopism kaset) kaset) 40,0 360 (360) 34,0 630 270 30,0 810 180 26,7 945 135 24,0 1050 105 22,0 1140 90 20,0 1215 75 18,0 1275 60 16,7 1320 45 16,0 1350 30

2017-11-22

MU/P kaset 48 36 24 18 14 12 10 8 6 4

g)

Dla uzyskania maksymalnej użyteczności Fryderyk powinien rozdysponować pieniądze tak, żeby zrównać MU/P dla obu dóbr – wg II prawa Gossena w punkcie równowagi konsumenta użyteczności krańcowe w przeliczeniu na jednostkę pieniądza się wyrównują. Nie mamy ciągłych dotyczących użyteczności i nie jesteśmy w stanie wyliczyć dokładnie wszystkich kombinacji dóbr, w których MU/P obu dóbr się równają (punktów takich byłoby bardzo wiele, gdyby dotyczyło to dóbr podzielnych). Istotne jest jednak to, że nie możemy kupić kaset ani czasopism w ułamkach (ilość kaset/czasopism jest zmienną dyskretną). Biorąc pod uwagę, że MU/P pierwszej jednostki jest większe przy kasetach możemy próbować wyznaczyć ilość czasopism, która byłaby optymalna ze względu na relację cen dla kolejnych jednostek kaset. Dla 1 kasety – nie ma ilość czasopism, która zrównoważyłaby taki dobry stosunek użyteczności do ceny. Dla 2 kaset – ilość czasopism wyniosłaby pomiędzy 1 a 2 (nie dzielimy czasopism, więc odpada*) [zerknij na tabelkę na poprzednim slajdzie]. 3 kasetom odpowiadałoby 5 czasopism – przy takiej konsumpcji Fryderyk uzyskałby użyteczność 810+232=1042 (większą niż poprzednio). 4 kasetom odpowiadałoby 8 czasopism, ale jak pamiętamy z podpunktu e) – kupując 4 kasety Fryderyk wydałby cały budżet i nie zostałoby mu na czasopisma.

* a nawet jeśli usunąć założenie o dyskretności zmiennej i przyjąć „na oko” wartości – Fryderyk wprawdzie będzie w stanie kupić takie ilości – i będą one optymalne ze względu na krzywą użyteczności, na której leżą, ale nie będą one maksymalizowały tej użyteczności (sama krzywa użyteczności nie będzie idealna…) – zerknij na rysunek na następnej stronie.

21

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Wizualizacja rozwiązania (przy założeniu ciągłej ilości czasopism i kaset)

6

Wielkość użyteczności dla krzywych użyteczności:

4

Ilość KASET

Krzywa punktu

U*5

5

U*1 ~ 380 utilów

U*4 U*3

3

U*2

2

U*2 ~ 730 utilów U*3 = 1042 utilów

U*1

1

U*4 = 1267 utilów U*5 ~ 1510 utilów

0 0

5

10 15 Ilość CZASOPISM

Krzywa ograniczenia budżetowego

22

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

20

Użyteczności optymalne

2017-11-22

25

Zadanie 11 Tabela przedstawia użyteczność całkowitą, jaką pani Bożena uzyskuje z konsumpcji ciastek z kremem: Ilość ciastek

1

2

3

4

5

6

7

8

UC

12

20

25

28

30

31

31

29

UK

a)podaj wartości użyteczności krańcowej b)narysuj wykres UC i UK.

23

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 12 Dobro

Ilość skonsumowana

Użyteczność całkowita

1 2 3 3 4 5 6 1 2 1 2

6 10 13 8 15 21 26 44 47 28 30

Pomarańcza

Jabłko Hamburger Coca Cola

a) oblicz całkowitą użyteczność konsumpcji: 1 pomarańczy, 3 jabłek, 1 hamburgera, b) ile wynosi użyteczność krańcowa konsumpcji piątego jabłka, c) ile wynosi użyteczność krańcowa konsumpcji szóstego jabłka, d) porównaj użyteczność marginalną konsumpcji drugiej i trzeciej pomarańczy. Jakie zjawisko obrazuje otrzymany wynik? 24

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 13 Nowak konsumuje tylko dwa dobra: X i Y . Zamieszczona tabela pokazuje użyteczność marginalną (krańcową) osiąganą przez Nowaka z konsumpcji kolejnych jednostek dobra X i dobra Y. Dochód Nowaka wynosi 20 jednostek, a cena dóbr wynosi odpowiednio: P(X) = 2, P(Y) = 4. DOBRO X Q(X) MU(X) 1 20 2 16 3 12 4 10 5 6

DOBRO Y Q(Y) MU(Y) 1 2000 2 200 3 20 4 10 5 4

a) Jakie ilości dobra X i Y może kupić Nowak? b) Przy jakiej strukturze zakupów konsumpcja Nowaka osiągnąłby równowagę?

25

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 Patrz: Zadanie 10

26

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 14 Koszyk dóbr Kowalskiego składa się z winogron i czereśni. Cena 1 kg winogron wynosi 9 zł, a cena 1 kg czereśni 4 zł. Z konsumpcji ostatniego zakupionego kilograma winogron i czereśni Kowalski osiągnął zadowolenie równe odpowiednio: 24 jednostki i 12 jednostek:

27

a)

Czy Kowalski racjonalnie zaplanował zakupy tych owoców? (sprawdź warunek równowagi konsumenta)

b)

Jeżeli spadnie cena winogron (1 kg = 8 zł) (ceteris paribus) to jakie zmiany w strukturze zakupów powinien wprowadzić Kowalski, dążąc do maksymalizacji użyteczności?

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

a) Warunek równowagi: MUw/Pw = MUcz/Pcz

24/9 = 12/4 => 2,67 = 3 … sprzeczność => Kowalski nie zaplanował racjonalnie zakupów. b) Jeśli cena winogron spada, warunek optymalności koszyka dóbr (ze względu na relację cen) jest spełniony. Kowalski nie musi nic zmieniać w strukturze zakupów.

28

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 15 Kowalski wydaje cały swój dochód ( I = 100) na piwo i chleb. Ceny jednostkowe tych dóbr wynoszą odpowiednio : P(p) = 5 zaś P(ch )= 4 a) Wyznacz linię budżetową konsumenta; b) Jak zmieni się położenie linii budżetowej, gdy cena chleba wzrośnie do poziomu 10 ? c) Ustal położenie linii budżetowej, gdy ceny dóbr wyniosą odpowiednio P(p) =10 i P(ch) = 10; d) Ustal linię budżetową Kowalskiego, gdy jego dochód wzrośnie dwukrotnie (I = 200), a ceny pozostaną na początkowym poziomie P(p) = 5 i P(ch) = 4 29

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 16 W koszyku Nowaka znajdują się dwa dobra, na które wydaje cały dochód. Ustal ilość dóbr w optymalnym koszyku, gdy:  I = 1200 zł

 P1 = 10  P2 = 20 zł 𝑀𝑈1  𝑀𝑈2 30

=

𝑄1 2𝑄2

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 W optymalnym koszyku spełniony jest warunek MU1/

 

 

 

P1 = MU2/ P2 czyli po przekształceniu MU1/ MU2 = P1 / P2 Z d) mamy: MU1/ MU2 = Q1 / 2Q2 Czyli P1 / P2 = Q1 / 2Q2 czyli Q1 = 2Q2 P1 / P2 Wartość konsumpcji Nowaka wynosi P1 Q1 +P2 Q2 Wiemy, że Nowak cały dochód I wydaje na dwa dobra, zatem I = P1 Q1 +P2 Q2 Podstawiając za Q1 mamy: I = P12Q2P1 / P2 +P2Q2, po przekształceniu: Q2 = I / (2P12/ P2 +P2) Podstawiając dane: Q2 = 1200 / (2*102/20+20) = 40  Q1 = 40  Q2 = 40

31

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 17  Cena jednego dobra z dwóch dóbr wzrosła. Które

zmiany ilości dobra 1 i dobra 2 są możliwe? a) Q1 maleje oraz Q2 maleje; b) Q1 maleje oraz Q2 rośnie c) Q1 rośnie oraz Q2 maleje d) Q1 rośnie oraz Q2 rośnie

32

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 Masz następujące krzywe użyteczności: (a) U = XY, (b) U

= X2 * Y2 , (c) U = lnX + lnY. Pokaż, że każda z nich charakteryzuje się malejącą MRS, ale wykazują się one stałą, rosnącą i malejącą użytecznością krańcową względem każdego dobra.

33

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 18 Funkcja użyteczności Pana Andrzeja dana jest wzorem UC(X, Y) = XY, gdzie X to konsumpcja jabłek, Y to konsumpcja bananów. Pan Andrzej konsumuje 40 jabłek i 5 bananów. a) jaką użyteczność dają mu wszystkie kombinacje konsumpcji jabłek i bananów lezące na krzywej obojętności przechodzącej przez punkt (40; 5) ? b) Wymień kombinacje (X,Y), które przynoszą Panu Andrzejowi taką samą użyteczność jak kombinacja (40; 5) c) Pan Piotr oferuje Panu Andrzejowi 15 bananów, jeśli ten da mu w zamian 25 jabłek. Czy Pan Andrzej będzie preferował nowa kombinację konsumpcji jabłek i bananów w porównaniu z poprzednią kombinacją ?

34

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

a) Pan Andrzej konsumuje 40 jabłek i 5 bananów, co

daje mu użyteczność UC(X, Y) = XY = 40*5 = 200 i taką samą użyteczność daje mu konsumpcja innych kombinacji dóbr X i Y, które leżą na tej samej krzywej obojętności. b) Inne kombinacje to np. 20 jabłek, 10 bananów; 10 jabłek i 20 bananów. c) Jeśli Piotr da Andrzejowi 15 bananów w zamian za 25 jabłek, Andrzej będzie miał 15 jabłek i 20 bananów, co da mu użyteczność 300. Jeśli Andrzej jest normalny i preferuje większą użyteczność niż mniejszą, zgodzi się na taką wymianę (nowe 300> stare 200). 35

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 19 Konsument dysponuje dochodem w wysokości I=400 zł, który w całości przeznacza na zakup dwóch dóbr X i Y. Ceny tych dóbr wynoszą odpowiednio PX = 2 zł a PY = 4 zł. Użyteczności krańcowe dóbr X i Y dane są wzorem. MUX = 1/X, zaś MUY = 1/Y gdzie X i Y to ilość konsumowanych jednostek dóbr X i Y. Na podstawie powyższych informacji określ, dla jakich wielkości konsumpcji dóbr X i Y spełnione jest drugie prawo Gossena.

36

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 20  Konsument kupuje dobro X, którego cena wynosi 2 zł.

Użyteczność marginalna przedstawia tabela: a) Jaka jest całkowita użyteczność z konsumpcji 4 dóbr? b) Jaki jest wydatek całkowity na konsumpcję 6 dóbr? c) Ile wynosi krańcowa nadwyżka konsumenta z konsumpcji drugiego dobra? d) Ile wynosi krańcowa nadwyżka konsumenta z konsumpcji siódmego dobra? e) Ile jednostek dobra X usatysfakcjonuje konsumenta (jeśli chce on optymalnie wykorzystać pieniądze)

37

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

Ilość skonsumowana

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Użyteczność krańcowa (zł)

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

2017-11-22

38



W podanym przykładzie mamy użyteczność zakupów wyrażoną w pieniądzu – innymi słowy zakup np. 3 jednostki jest wart dla konsumenta 8 zł (a płaci za tę jednostkę 2zł), dlatego nadwyżka konsumenta wynosi 6zł.



Zwróć uwagę, że krańcowe wartości są umieszczone „pomiędzy” wierszami, bo dotyczą zmian – „przejścia” od jednej ilości produkcji do drugiej.



Konsument wybierze konsumpcję 9 jednostek – dają mu one najwyższą całkowitą nadwyżkę konsumenta (tak jak 8 jednostek, ale 9 jednostek daje większą całkowitą użyteczność) Kosz dóbr P*Q

Q Ilość Skonsumowana

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

MU Użyteczność Krańcowa (zł)

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

TU Użyteczność całkowita (zł)

10 19 27 34 40 45 49 52 54 55

Krańcowa nadwyżka konsumenta (zł) MU-P

8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1

Całkowita nadwyżka konsumenta TU-(P*Q)

8 15 21 26 30 33 35 36 36 35

2017-11-22

Zadanie 21 Krzywe na rysunku przedstawiają jak Dorota reaguje na obniżkę cen książek, gdy dokonuje wyboru między książkami a filmem. Wyjściowa linia budżetu AB, po obniżce ceny linia budżetu zajmuje miejsce AC.

a) zilustruj efekt dochodowy i substytucyjny określające reakcję Doroty na spadek ceny; b)czy w świetle tej analizy książka jest dobrem normalnym? Tak / Nie c) Czy efekt dochodowy i substytucyjny działają: w tym samym / czy w przeciwnym kierunku.

39

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 22

40

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

41

a)

Gdy ilość dobra Y pozostaje stała, a ilość dobra X rośnie, spada suma użyteczności. Gdy ilość dobra X jest stała, a ilość dobra Y rośnie – użyteczność rośnie. Dobro Y jest preferowane (im więcej tym lepiej), Dobro X – nie (im więcej, tym gorzej, przy czym przy małych ilościach jest użyteczne). X: np. leki, telefon komórkowy (dla osoby prywatnej); Y: znaczki (dla kolekcjonera),

b)

Na początku – im więcej obu dóbr, tym wyższa użyteczność, ale po przekroczeniu pewnego punktu, kolejne jednostki obu dóbr zmniejszają użyteczność – punkt środkowy jest wyraźnym optimum (nie za dużo i nie za mało) obu dóbr. Przykład: cukierki i pączki.

c)

Dla danej ilości dobra X, gdy ilość dobra Y rośnie – zwiększa się użyteczność, ale tylko do momentu zrównania się ilości obu konsumowanych dóbr. Inaczej: wszystkie optymalne punkty znajdują się na przekątnej układu (czyli przy równych ilościach obu dóbr). Jeszcze inaczej: efekt substytucyjny (zmiana relacji cen przy niezmienionej sile nabywczej dochodu) nie zmienia punktu optymalnego. Może to być przykładem dla dóbr doskonale wzajemnie komplementarnych – jedno bez drugiego nie daje użyteczności (jest bezużyteczne), np. lewy i prawy but (choć nie sprzedaje się ich oddzielnie), albo żarówka i lampka, tablica korkowa i pinezki. Podobny wykres można byłoby narysować dla trzech dóbr (z trzeba osiami): drukarka, toner, kartki (dla przedsiębiorstwa). Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 24

42

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 25

43

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 26 siłownia (h/msc.)



Badamy Bronisławę, jej budżet i użyteczność, który przeznacza na rozrywkę. Bronisława rozrywa się w dwojaki sposób: gra w Paintballa albo chodzi na siłownię.

a)

Jakiego rodzaju dobrami są chodzenie na siłownię i paintball dla Bronisławy?

b)

Wykreśl krzywą Engla dla paintballa wiedząc, że kolejne krzywe ograniczenia budżetowego (od B1 do B4) odpowiadają dochodom: 500, 1000, 1350 oraz 1650zł.

c)

Możemy teraz określić bliżej, jakiego rodzaju jest to dobro?

d)

44

Czy możemy określić, jakimi dobrami względem siebie są te dobra? (substytucyjne, komplementarne)?

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

B4 B3 B2 B1

10 15 35

23

2017-11-22

paintball (h/msc.)

45

Biorąc pod uwagę elastyczność dochodową popytu (podział na dobra normalne/niższego rzędu), Paintball jest dobrem normalnym (wraz ze wzrostem dochodu rośnie popyt Bronisławy na niego), a siłownia dobrem niższego rzędu (maleje popyt).

1800 1600 1400 1200

Dochód

a)

1000 800 600

b)

Krzywą Engla przedstawia rysunek obok.

400

c)

Wraz ze wzrostem dochodów, przyrosty wydatków (popytu) Bronisławy na paintball są coraz większe – elastyczność dochodowa popytu jest >1, co oznacza, że Paintball dla Bronisławy jest dobrem luksusowym.

0

d)

Biorąc pod uwagę dane z zadania i niepełne rysunki, nie jesteśmy w stanie tego za dobrze określić – wymagałoby to sprawdzenia, jak się te dobra zachowują w przypadku zmiany ceny jednego z nich.

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

200 0

10

20 30 Paintball (h/tydzień)

2017-11-22

40

Zadanie 27 Użyteczność możemy wyrażać w umownych jednostkach, ale też w pieniądzu. Na wykresie mamy krzywą użyteczności krańcowej konsumenta i poziom rynkowej ceny dobra. Który obszar reprezentuje całkowitą nadwyżkę konsumenta na poziomie konsumpcji (zakładamy racjonalność konsumenta)?

46

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

MU, P (zł)

A p* B

C

MU

q*

Q (szt.)

2017-11-22

Zadanie 28 Nachylenie/spadek krzywej obojętności (czyli krańcowa stopa substytucji) również pokazuje a) MUx/MUy b) MUy/MUx c) MUx/Px d) MUy/Py e) Py/Px

47

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 A

48

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 29 Które z poniższych pokazuje nachylenie/spadek krzywej ograniczenia budżetowego: a) MUx/MUy b) MUy/Mux c) Px/Py (albo - Px/Py) d) Py/Px (albo - Py/Px) e) MRS

49

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 C. Zgodnie z definicją nachylenia, nachylenie o

wartości 2 oznacza, że wzrostowi ilości dobra Y o jednostkę towarzyszy spadek popytu na dobro X o 2 jednostki. Liczymy go dzieląc cenę (nie ilość!) dobra X przez cenę dobra Y, czasami podając z minusem.

50

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Trochę przypomnienia z matematyki, czyli na podstawie danych znajdź brakujące wielkości i narysuj ograniczenie budżetowe. a) Znamy ceny p1 = 2 zł, p2 = 5 zł, dochód M = 150 zł. Kupiliśmy 3 sztuki dobra x1. Ile możemy kupić jeszcze dobra x2 , aby wydać cały swój dochód. b) Znamy ceny p1 = 3 zł, p2 = 5 zł, szukamy dochodu wiedząc, że koszyk dóbr (x1,x2) = (1,20) leży na ograniczeniu budżetowym. c) Znamy dochód M = 100 zł i koszyk dóbr znajdujące się na ograniczeniu budżetowym (x1,x2) = (6,12) d) Znamy dwa koszyki dóbr znajdujące się na ograniczeniu budżetowym (x1,x2)1 = (20,30) oraz (x1,x2)2 = (6,8) e) Znamy dochód M = 100 zł i relację cen p1/p2 = 4

51

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 30  Tabela podsumowuje kierunek i relatywną siłę efektów

substytucyjnych i dochodowych. Wybierz właściwe informacje.

52

Typ dobra \ rodzaj efektu

Efekt substytucyjny

Efekt dochodowy

Który efekt większy?

Normalne

pozytywny / negatywny

pozytywny / negatywny

dochodowy / substytucyjny / to zależy

Niższego rzędu (nie Giffena)

pozytywny / negatywny

pozytywny / negatywny

dochodowy / substytucyjny / to zależy

Giffena

pozytywny / negatywny

pozytywny / negatywny

dochodowy / substytucyjny / to zależy

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 Jak w tabeli…

53

Typ dobra \ rodzaj efektu

Efekt substytucyjny

Efekt dochodowy

Który efekt większy?

Normalne

pozytywny / negatywny

pozytywny / negatywny

dochodowy / substytucyjny / to zależy

Niższego rzędu (nie Giffena)

pozytywny / negatywny

pozytywny / negatywny

dochodowy / substytucyjny / to zależy

Giffena

pozytywny / negatywny

pozytywny / negatywny

dochodowy / substytucyjny / to zależy

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 31 Dobro Y

 Na rysunku mamy linię

ograniczenia budżetowego Ani. Z jakiś powodów znanych tylko jej (ech te kobiety) zdecydowała, że wystarczy jej użyteczność z konsumpcji dóbr X i Y, którą reprezentuje krzywa obojętności ICA. Oszacuj, ile dobra X i Y będzie chciała kupić i skonsumować, jeśli Ania podejmuje racjonalne ekonomicznie decyzje.

54

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

50

35 20

IC* ICA 8

11

20

2017-11-22

Dobro X







55

Normalnie, racjonalny klient maksymalizuje użyteczność całkowitą przy zadanym ograniczeniu budżetowym. Innymi słowy mają ograniczony budżet chce wyciągnąć z każdej skonsumowanej jednostki i wydanej złotówki jak największą użyteczność – wybrać jak najwyższą krzywą obojętności (dlatego użyteczności krańcowe w stosunku do cen dóbr w punkcie optimum są równe).

Ania zrezygnowała z maksymalizowania użyteczności całkowitej przy danym ograniczeniu budżetowym, ale nie z maksymalizowania użyteczności z każdej konsumowanej jednostki (jednostkowej). Mając daną użyteczność całkowitą dąży do tego, by osiągnąć ją jak najniższym kosztem – co się przekłada na konsumpcję jak najmniejszej ilości dóbr. Wtedy też jednostkowa użyteczność będzie maksymalizowana. Wraz ze zmniejszaniem się liczby dóbr możliwych (pożądanych) do zakupienia przesuwa się krzywa ograniczenia budżetowego w lewo. Relacja cen jest dana – nie zmienia się, dlatego nachylenie krzywej się nie zmniejsza. Przy niższych krzywych maksymalna liczba dóbr do kupienia się zmniejsza sukcesywnie. Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

Dobro Y 50

35

20

IC* ICA 8

11

20

Dobro X

By wybrać jak najmniejszą liczbę dóbr, która pozwoli na osiągnięcie pożądanej użyteczności Ania musi przesuwać krzywą ograniczenia budżetowego do momentu, w którym będzie już tylko styczna z krzywą obojętności (dalej już nie może zmniejszyć sumarycznej ilości konsumpcji). Będzie to zatem dla 8 jednostek dobra X i 20 jednostek dobra Y.

2017-11-22

Popyt w warunkach niepełności informacji

56

Mikroekonomia, ćwiczenia, mgr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 32 Kiedy ludzie kupują dobra użytkowe mogą być niepewni swych korzyści czy też dodatkowych kosztów napraw lub związanych z użytkowaniem. Gdy kupują aktywa finansowe mogą być niepewni, co się stanie ich ceną w przyszłości. Kupowanie w warunkach niepełnej informacji/wiedzy jest zatem formą gry czy „hazardu”. Jedna z tzw. koncepcji progowych* (ang. threshold concept) dotyczy sposobu, w jaki ludzie podejmują decyzje bazując na swoich oczekiwaniach. Kluczową sprawą jest, że te oczekiwania nie mogą być lepsze niż informacje, na których one bazują. Gdy bierzemy pod uwagę tę grę jeśli znamy / nie znamy prawdopodobieństwo różnych wariantów zdarzeń i zmian, podejmujemy decyzję w warunkach: a)

prawdopodobieństwa

b)

możliwości

c)

ryzyka

d)

niepewności

e)

pewności

* kluczowe koncepcje, które raz zrozumiane, przekształcają myślenie/percepcję danego przedmiotu/zagadnienia

57

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 ryzyka

58

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 33 Załóżmy, że planujesz zakup nowego samochodu za kilka tygodni, jako że oczekujesz, że Twój obecny samochód nie zostanie dopuszczony do ruchu. Odnośnie którego z poniższych nie potrzebujesz formować oczekiwań? a) Cena nowego auta b) Stopa procentowa kredytu c) Kurs wymiany walut d) Dochód przez ostatni rok e) Cena sprzedaży obecnego auta

59

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 Tylko odnośnie dochodu nie musimy formować

oczekiwań (bo one są faktem).

60

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 35 Wykres przedstawia całkowitą użyteczność, jaką student pierwszego roku czerpie z różnych poziomów dochodu. Załóżmy, że w tym momencie jego roczny dochód (stypendium + kieszonkowe od rodziców + praca w McD) wynosi 4000. Wydanie ich racjonalnie daje mu użyteczność 500 jednostek. Załóżmy, że zaoferowano mu grę – postawienie całych 4000 na rzut monetą (prawdopodobieństwo 2:1) – jeśli wygra, podwaja wartość pieniędzy, jeśli przegra – traci całą sumę. a)

Jeśli zagra – jaką całkowitą użyteczność może uzyskać, jeśli wygra? Jaką, jeśli straci?

b)

Jaka jest jego średnia oczekiwana użyteczność z gry?

c)

Dlaczego jest prawdopodobne, że nie skorzysta z gry, jeśli ma awersję do ryzyka?

d)

Czy sytuacja by się zmieniła, jeśli przegrany zakład oznaczałby utratę połowy dochodu?

63

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

TU

700 500 300

200

1000 2000 4000

8000 dochód

2017-11-22

a) Wygra => 8000zł => użyteczność 700

przegra => 0zł => użyteczność 0 b) Średnia oczekiwana użyteczność = 50%*700+50%*0 = 350. c) W początkowym momencie osiąga użyteczność 500, więc gra jest z jego punktu widzenia ryzykowna (jest mniejsze prawdopodobieństwo że zyska na tej grze, niż że straci użyteczność). Mając awersję do ryzyka – nie zdecyduje się na nie. d) Wtedy jest mu obojętnie

64

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 36 Które z poniższych pozwala wyjaśnić, dlaczego firmy ubezpieczeniowe są przygotowane do podjęcia ryzyka, którego pojedyncze osoby nie są skłonne podjąć? a) Prawo wielkich liczb b) Zdolność do dywersyfikacji ryzyka c) Niezależność różnych rodzajów ryzyka d) Fakt, że firmy ubezpieczeniowe wykazują technicznie „skłonność do ryzyka” („risk loving”)

65

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 a, b, c

66

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 37  Studentka ostatniego roku medycyny ma możliwość udziału w

badaniu skuteczności szczepionek przeciw bakteriom meningokoków. Badanie dotyczy skuteczności nowego składnika przeciw jednemu szczepowi bakterii z kilku ich rodzajów. Badani są podzieleni na dwie grupy – 60% osób dostanie nieodpłatnie szczepionkę z nowym składnikiem (normalnie będzie ona kosztować ok. 200zł), pozostałe osoby dostaną kontrolną szczepionkę „standardową” (w aptece po 150zł). Przydział do grupy jest losowy. Studentka będzie musiała się prędzej czy później zaszczepić na wszystkie szczepy bakterii.  Jaki jest koszt alternatywny rezygnacji z udziału w badaniu?

67

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 Rezygnując z badania koszt alternatywny studentki

wynosi:  200 zł z prawdopodobieństwem 60%  150 zł z prawdopodobieństwem 40%

 Średni oczekiwany koszt alternatywny wynosi zatem

180zł (60% * 200zł + 40% * 150zł).

68

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

69

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 45j.

70

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

71

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

72

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

73

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

74

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

75

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

76

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

77

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

78

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

79

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

80

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

81

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

82

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

83

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

84

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Funkcja użyteczności Janka na dwa dobra A i B ma postać U = A2*B0.5, gdzie A i B to ilości dóbr. Janek przeznacza na te dobra 100 zł / msc. Ceny dóbr: PA=16, PB=2. Jaki jest optymalny koszyk dóbr?

86

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-23

 Warunek równowagi:  

  

87

MUA/PA = MUB/PB MUA=2AB0.5 MUB=0.5A2B-0.5 2AB0.5/16 = 0.5A2B-0.5/2 => B/A = 2 => B=2A Podstawiamy do ograniczenia budżetowego: 16A+2B=100 =>16A+2*2A=100 => 20A=100 => A = 5, B = 10

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

plot(A^2*B^0.5) for A=0..10 B=0..10

2017-11-23

Zadania problemowe

88

Mikroekonomia, ćwiczenia, mgr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 37  Czy dążenie konsumenta do maksymalizowania

użyteczności z konsumpcji dóbr jest zgodne z logiką ekonomii (neo)klasycznej i modelem homo oeconomicus?  Jakie inne czynniki mogą decydować w rzeczywistości o tym, że konsumenci będą wybierać takie ilości dóbr, które nie będą maksymalizowały ich użyteczności?

89

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 38  Jeśli ludzi kupują rzeczy z przyzwyczajenia, czy to kłóci

się z założeniem racjonalnego zachowania?

90

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Odpowiedź opracowała Magda Ciborowska  Załóżmy, że podjęcie racjonalnej decyzji dotyczącej jakiegoś aspektu życia, np.

wyboru operatora sieci komórkowej dla średniej wielkości firmy, wymaga czasu (przeglądanie ofert, rozmowy z konsultantami itp.) i pieniędzy (rozmowy telefoniczne, koszt alternatywny czasu studiowania umów itp.) i przez to jest kłopotliwe dla managera [GS: powoduje powstanie tzw. kosztów transakcyjnych]. Po wyborze jednego z dostępnych operatorów decydent nabiera on przekonania o racjonalności własnego wyboru i podpisuje umowę na czas określony. Po jej zakończeniu chce uniknąć ponownego inwestowania swoich rzadkich zasobów (czas i pieniądze) w wybór, więc, jeżeli nie otrzyma lepszej oferty od konkurencyjnego operatora, automatycznie przedłuża umowę z obecnym.  Kupowanie usług telekomunikacyjnych na kolejne lata jest w tym wypadku

dokonywane z przyzwyczajenia, ale można uznać je za racjonalne – decydent uniknął nieprzyjemności związanych z weryfikowaniem swojej decyzji sprzed lat i nie ma podstaw sądzić, by warto było jednak to zrobić.  Mówiąc ogólnie, powtarzanie swoich zachowań konsumenckich jest racjonalne,

gdy powtarzana decyzja została za pierwszym razem podjęta racjonalnie, brak jest wyraźnych podstaw do jej zmiany, a każdorazowa weryfikacja sytuacji kosztowałaby więcej niż wynosi potencjalny zysk z niej. 91

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 Wracając do ogólnej reguły, należy zauważyć, że rzadko zachodzi pewność co do

racjonalności powtarzanej decyzji, szczególnie gdy dotyczyła ona sprawy mniej istotnej (o słabiej zauważalnych konsekwencjach) niż omówiona wyżej. Na rynkach bardziej konkurencyjnych niż telefonia komórkowa (zbliżona liczba abonentów sieci zdaje się sugerować małe realne różnice w ich ofertach) sytuacja może zmieniać się wielokrotnie, mogą pojawiać się substytuty danego dobra, ceny podlegają częstym zmianom, wreszcie: jedynym źródłem użyteczności z jego konsumpcji może być „zaspokajanie” nabytego przyzwyczajenia (nałogu?).  Ekonomista Dan Ariely (Ariely D., The upside of irrationality, Harper 2011, rozdział 10)

podał interesujący przykład schematu powtarzania nieracjonalnego zachowania. Załóżmy, że decydent na krótko przed podjęciem decyzji zostaje wprawiony w stan szczególnej radości lub smutku. Wpłynie on odpowiednio pozytywnie lub negatywnie na jego najbliższe decyzje, które później, przekonany o ich racjonalności, decydent zacznie powtarzać. Zachowanie wystąpi wielokrotnie na mocy przyzwyczajenia, mimo że czynnik je powodujący za pierwszym razem (szczególna radość lub smutek) dawno wygasł. Jeżeli konsument nie kalkuluje jak homo oeconomicus, lecz opiera wiele decyzji na jednorazowej emocji, nie można nazwać tego zachowania racjonalnym.  Podsumowując, bardzo rzadko można mieć pewność, że kupowanie rzeczy z

przyzwyczajenia jest racjonalne, gdyż najczęściej dałoby się wskazać rozwiązanie lepsze. Osobnym pytaniem jest, w jakim stopniu takie postępowanie jest szkodliwe, a w jakim – pomocne. 92

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 39 W Wielkiej Brytanii większość krajowych konsumentów płaci za wodę przez system racji wody, które są oparte na wartości nieruchomości danej osoby. Jest to stała stawka i nie zmienia się wraz ze zmianami konsumpcji wody. a) Jaka jest krańcowa użyteczność wody? b) Jakie są argumenty „za” i „przeciw” płaceniu za ilość zużytej wody? c) Jaki system jest w Polsce?

93

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 40  Jakie są wady mierzenia użyteczności w

wyrażeniu pieniężnym?  Jakie mogłyby być inne miary użyteczności – w jakich warunkach?

94

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 41 Wyjaśnij, jak dobra, które mają małą całkowitą użyteczność mogą sprzedawać się po wysokiej cenie?

95

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 42  Jaki jest mechanizm wpływu rozwoju Internetu na

konsumentów i przedsiębiorstwa w formowaniu oczekiwań?

96

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 43  Jak firmy ubezpieczeniowe mogą się zabezpieczyć przed

problemem „selekcji negatywnej”* (ang. adverse selection) i „pokusy nadużycia”** (ang. moral hazard)? * sytuacja w której asymetria informacji powoduje wypieranie produktu lepszego przez produkt gorszy – asymetria informacji prowadzi do zawodności rynku (vide. George A. Akerlof) ** sytuacja w której asymetria informacji powoduje, że podmiot chroniony przed ryzykiem może zachowywać się inaczej, niż gdyby był w pełni eksponowany na ryzyko; np. osoba ubezpieczona może zachowywać się bardziej ryzykownie

97

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 44 Jakie są ograniczenia analizy obojętności dla a) wyjaśniania i b) przewidywania zachowań i schematów konsumpcji dla danego konsumenta?

98

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

Zadanie 45  Czy dobrym jest dostarczanie przez państwo usług takich, jak

ochrona zdrowia, darmowe biblioteki w miejscu użytkowania? Z zerową ceną, ludzie marnotrawią konsumpcję. Konsumują do momentu, w którym krańcowa użyteczność jest zerowa.  W Polsce jest wielu pacjentów np. tzw. „lekoholików”,

korzystających bardzo często z wizyt u lekarzy, które nie mają nic wspólnego z określonymi dolegliwościami. Jak można w tym kontekście oceniać pomysł wprowadzenia dodatkowych, drobnych opłat za pojedynczą wizytę u lekarza (np. przy nieznacznym zmniejszeniu składek zdrowotnych)? 99

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

 „Dlaczego woda, która jest niezbędna do życia, jest tania,

podczas gdy diamenty są bardzo drogie, choć można się bez nich obejść?” / Arystoteles /  Pomiń różnice między wartością użytkową i wymienną dobra.

100

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

TAKI/NIE

101

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8. 9. 10. 102

Tak. Tak Tak Tak Nie, w punkcie styczności Nie, nachylenie zależy od relacji cen Tak Nie Tak Tak

Mikroekonomia, ćwiczenia, dr Grzegorz Sobiecki

11. Nie, jeśli efekty

dochodowy i substytucyjny są przeciwstawne, to X musi być dobrem niższego rzędu 12. Nie,

2017-11-22

Komu punkty, punkty komu? Ekonomia czeka w domu  Zadania w slajdach na www.ekono.net

103

Mikroekonomia, ćwiczenia, mgr Grzegorz Sobiecki

2017-11-22