Mila Vasquez 2 Hipoteza zla - Carrisi Donato

O książce W podziemnym pomieszczeniu budynku policji federalnej jest ściana zapełniona setkami zdjęć osób zaginionych. Im dłużej ich nie ma, tym mniej kogokolwiek obchodzą. Teraz zaczynają pojawiać się znikąd, sieją strach i napędzają przerażającą spiralę zbrodni. MÓWIĄ NA NICH „UŚPIENI” Zamordowano rodzinę biznesmena. Oszczędzono tylko najmłodszego syna, aby pomógł policji ustalić sprawcę. Detektyw Mila Vasquez, idąc tropem pozostawionej wskazówki, odkrywa kolejne morderstwo i ślady umożliwiające wykrycie następnych zabójstw… Podejrzewa, że zbrodnie mają związek ze śledztwem sprzed dwudziestu lat, dotyczącym zaginięć osób cierpiących na bezsenność.

DONATO CARRISI Włoski pisarz, scenarzysta i dramaturg. Absolwent prawa specjalizujący się w kryminologii. W czasie studiów założył grupę teatralną Vivarte, dla której pisał sztuki. Od 1991 roku współpracuje z telewizją RAI. Jest autorem scenariuszy do kilku bardzo popularnych we Włoszech seriali. Powieść Zaklinacz (2009 r.), debiut literacki Carrisiego, przyniosła mu niesamowity skuces: tłumaczenia na 20 języków, milion sprzedanych egzemplarzy, wysokie i długo utrzymujące się pozycje na listach bestsellerów nie tylko we Włoszech, nagroda Bancarella, nominacja do prestiżowej francuskiej Prix des Lecteurs. Kolejne powieści – Trybunał dusz i Hipoteza zła – ugruntowały wysoką pozycję pisarza wśród autorów thrillerów na całym świecie. www.donatocarrisi.it

Tego autora TRYBUNAŁ DUSZ Mila Vasquez ZAKLINACZ HIPOTEZA ZŁA

Tytuł oryginału: L’IPOTESI DEL MALE Copyright © Donato Carrisi, 2013 All rights reserved Wydanie oryginalne © Longanesi & C., Milano 2013, 2013 Polish edition copyright © Wydawnictwo Albatros Andrzej Kuryłowicz s.c. 2015 Polish translation copyright © Jan Jackowicz 2016 Redakcja: Agnieszka Łodzińska Zdjęcie na okładce: © Maciej Toporowicz, NYC/Getty Images ISBN 978-83-7985-279-6 Wydawca WYDAWNICTWO ALBATROS ANDZRZEJ KURYŁOWICZ S.C. Hlonda 2a/25, 02-972 Warszawa www.wydawnictwoalbatros.com Niniejszy produkt jest objęty ochroną prawa autorskiego. Uzyskany dostęp upoważnia wyłącznie do prywatnego użytku osobę, która wykupiła prawo dostępu. Wydawca informuje, że publiczne udostępnianie osobom trzecim, nieokreślonym adresatom lub w jakikolwiek inny sposób upowszechnianie, kopiowanie oraz przetwarzanie w technikach cyfrowych lub podobnych – jest nielegalne i podlega właściwym sankcjom. Przygotowanie wydania elektronicznego: Magdalena Wojtas, 88em

Spis treści MILA BERISH ALICE KAIRUS POKÓJ 317 W HOTELU AMBRUS Od autora Podziękowania

Sala numer trzynaście państwowej kostnicy przeznaczona była dla tak zwanych „uśpionych”. Znajdowała się na czwartym, najniższym poziomie podziemi, w lodowatym piekle komór chłodniczych. Kondygnacja ta zarezerwowana była dla zwłok pozbawionych tożsamości. Bardzo rzadko zdarzało się, żeby ktoś chciał je obejrzeć. Jednak tej nocy miał się tu zjawić pewien człowiek. Dozorca czekał na niego przed windą, zadzierając głowę. Przyglądał się cyfrom ukazującym się kolejno na wyświetlaczu informującym o zjeżdżaniu kabiny i zadawał sobie pytanie, kim może być nieoczekiwany gość. Przede wszystkim jednak zastanawiał się nad powodem, dla którego człowiek ten zapuszczał się aż do tej granicy, tak dalekiej od spraw żywych ludzi. Gdy zapaliła się ostatnia cyfra, nastąpiła długa chwila spokoju, po czym drzwi windy się otworzyły. Dozorca przyjrzał się przybyłemu mężczyźnie po czterdziestce ubranemu w granatowy garnitur. I z miejsca – jak to się zawsze zdarzało z ludźmi, którzy po raz pierwszy postawili tu nogę – dojrzał na jego twarzy zdumienie, że nie ma przed sobą pomieszczenia wyłożonego białymi kafelkami, oświetlonego pozbawionymi wyrazu świetlówkami, ale zielone ściany i rzucające pomarańczowy blask żarówki. – Te zróżnicowane kolory zapobiegają napadom paniki – wyjaśnił dozorca, odpowiadając na milczące pytanie mężczyzny. A potem podał mu niebieski kitel. Gość nie odpowiedział. Włożył fartuch i chwilę potem obaj ruszyli korytarzem. – Na tej kondygnacji znajdują się przede wszystkim zwłoki bezdomnych albo dzikich lokatorów. Żadnych dokumentów ani krewnych, wyciągają nogi i trafiają tutaj. Leżą w komorach od numeru pierwszego do dziewiątego – wyjaśnił dozorca. – Natomiast pod numerami dziesiątym i jedenastym składa się ludzi, którzy, jak ja czy pan, płacą podatki i oglądają mecze w telewizji, ale pewnego ranka umierają na zawał w metrze. Któryś z pasażerów udaje, że pomaga, a tymczasem wyciąga im portfel i do widzenia, sztuczka się udała, taki samarytanin znika bez śladu. Ale czasami jest to tylko kwestia biurokracji: jakaś urzędniczka narobi bałaganu w papierach i krewnym, wezwanym w celu identyfikacji, pokazują zwłoki kogoś innego. Taki człowiek zostaje potraktowany, jakby wcale nie umarł, no a oni nadal go poszukują. – Dozorca starał się wywrzeć wrażenie na przybyłym, wcielając się na poczekaniu w rolę turystycznego przewodnika, jednak ten nie reagował. – Poza tym zdarzają się samobójcy albo ofiary wypadków, ci trafiają do sali numer dwanaście. Bo

zwłoki mogą być tak zmaltretowane, że można nawet wątpić, czy należały do człowieka – dodał, próbując wybadać wytrzymałość gościa, który sprawiał wrażenie pozbawionego wszelkich uczuć. – W każdym razie prawo nakazuje traktować wszystkich tak samo i przewiduje pobyt w komorze chłodniczej przez okres nie krótszy niż osiemnaście miesięcy. Jeżeli w tym czasie nikt nie zidentyfikuje szczątków albo się po nie nie zgłosi, a przy tym nie ma dalszej potrzeby prowadzenia śledztwa, podejmuje się decyzję o ich kremacji – zacytował z pamięci regulamin. W tym momencie ton jego głosu zaczął zdradzać zaniepokojenie, ponieważ ciąg dalszy tyczył się powodu tych dziwnych nocnych odwiedzin. – No i są jeszcze ci z sali numer trzynaście. Anonimowe ofiary niewyjaśnionych zabójstw. – W przypadkach zabójstw prawo mówi, że ciało stanowi element dowodowy, dopóki nie zostanie ustalona tożsamość ofiary – oświadczył dozorca. – Nie można skazać zabójcy, jeśli się nie udowodni, że zamordowana przez niego osoba rzeczywiście istniała. Ciało bez nazwiska jest jedynym dowodem tego istnienia. Dlatego przechowywane jest bez ograniczeń czasowych. To jeden z tych dziwnych kruczków prawnych, które tak bardzo lubią adwokaci. Rozporządzenia głosiły, że dopóki nie ustali się zbrodniczego czynu, w którego wyniku nastąpiła śmierć, szczątki nie mogą zostać zniszczone ani skazane na naturalny rozkład. – Mówimy o nich, że to uśpieni. Nieznani mężczyźni, kobiety, dzieci, co do których nie ustalono jeszcze winnego ich śmierci. Czekali od lat, aż zjawi się ktoś, kto ich uwolni od przekleństwa przypominania żywych. Ale niczym w jakiejś makabrycznej bajce, aby mogło do tego dojść, wystarczyło wymówić tajemne słowo. Ich nazwisko. Pomieszczenie, w którym znaleźli schronienie – sala numer trzynaście – było ostatnim w głębi korytarza. Gdy obaj znaleźli się przed metalowymi drzwiami, dozorca zaczął grzebać w pęku kluczy, dopóki nie znalazł właściwego. Otworzył je i cofnął się, ustępując pierwszeństwa gościowi. Gdy tylko przybyły wszedł do mrocznego wnętrza, pod sufitem zapalił się rząd żółtych żarówek włączanych czujnikami ruchu. Na środku pomieszczenia widać było stół do sekcji zwłok, a wokół niego wysokie ściany chłodni z dziesiątkami komór. Stalowy ul. – Proszę się tu podpisać, tak każe regulamin – powiedział dozorca, podsuwając mężczyźnie książkę rejestracyjną. – Które zwłoki pana interesują? – spytał następnie, zdradzając pewne zaniepokojenie. Gość wreszcie przemówił. – Te, które znajdują się tu najdłużej. AHF-93-K999.

Dozorca nauczył się tego skrótu na pamięć, ciesząc się z góry na wyjaśnienie starej tajemnicy. Natychmiast odnalazł szufladę z etykietką przymocowaną do uchwytu. Znajdowała się na lewej ścianie, trzecia od dołu. Wskazał ją przybyłemu. – W porównaniu z innymi ciałami, które się tu znajdują, historia tych zwłok nie jest wcale najbardziej oryginalna – poinformował natychmiast. – W pewne sobotnie popołudnie kilku chłopców grało w parku w piłkę, która wpadła w krzaki… tak właśnie je znaleziono. To ciało mężczyzny, który otrzymał strzał w głowę. Nie miał przy sobie dokumentów, nawet kluczy do domu. Jego twarz była ciągle doskonale rozpoznawalna, ale nikt nie zadzwonił na policję czy na pogotowie w poszukiwaniu informacji ani nie złożył zawiadomienia o zaginięciu. W oczekiwaniu na ustalenie sprawcy, który być może nigdy nie zostanie zidentyfikowany, jedynym dowodem zbrodni są właśnie zwłoki. Z tego powodu sąd postanowił, że będą one przechowywane do czasu wyjaśnienia sprawy i wymierzenia sprawiedliwości. – Zawiesił na chwilę głos. – Od tamtej pory minęły lata, a on ciągle tu jest. Od bardzo dawna dozorca zadawał sobie pytanie, jaki sens może mieć przechowywanie dowodu zbrodni, której nikt już nie pamięta. Zresztą zawsze utrzymywał, że świat już dawno temu zapomniał o nieznanym mieszkańcu sali numer 13. Jednak następna prośba gościa pozwoliła mu się domyślić, że tajemnica przechowywana za paroma centymetrami stali dalece wykracza poza sprawę zwykłej tożsamości. – Niech pan otworzy, chcę go zobaczyć. Symbol AHF-93-K999 był jego nazwiskiem od lat. Ale tej nocy sprawy mogły ulec zmianie. Dozorca umarłych uruchomił zawór wentylacyjny, żeby rozpocząć procedurę otwierania komory. Jej uśpiony mieszkaniec miał zostać przebudzony.

MILA

Dowód procesowy 397-H/5 Transkrypcja nagrania z godz. 6.40 dnia 21 września . Przedmiot: zgłoszenie telefoniczne na numer policyjny w . Telefonistka: funkcjonariusz Clara Salgado. Telefonistka: – Policja. Skąd pan dzwoni? X: – … Telefonistka: – Nie słyszę pana. Skąd pan dzwoni? X: – Nazywam się Jes. Telefonistka: – Proszę mi podać imię i nazwisko. X: – Jes Belman. Telefonistka: – Jes, ile masz lat? X: – Dziesięć. Telefonistka: – Skąd dzwonisz? X: – Z domu. Telefonistka: – Możesz mi podać adres? X: – … Telefonistka: – Proszę cię, Jes, podaj mi swój adres. X: – Mieszkam w . Telefonistka: – Dobrze. Co się stało? Wiesz, że dzwonisz na policję, prawda? Z jakiego powodu zadzwoniłeś? X: – Wiem o tym. Oni nie żyją. Telefonistka: – Jes, powiedziałeś „nie żyją”? X: – … Telefonistka: – Jes, słyszysz mnie? Kto nie żyje? X: – Tak, słyszę. Wszyscy. Nie żyją wszyscy. Telefonistka: – To nie jest żart, prawda, Jes? X: – Nie, proszę pani. Telefonistka: – Opowiesz mi, co się stało? X: – Tak. Telefonistka: – Jes, jesteś tam jeszcze? X: – Tak. Telefonistka: – Dlaczego nie chcesz mi opowiedzieć? Nie musisz się spieszyć. X: – Tak, dobrze. Przyszedł wczoraj wieczorem. Jedliśmy kolację. Telefonistka: – Kto do was przyszedł? X: – …

Telefonistka: – Kto to był, Jes? X: – Zaczął strzelać. Telefonistka: – Dobrze, Jes. Chciałabym ci pomóc, ale teraz ty musisz pomóc mnie. Zgoda? X: – Zgoda. Telefonistka: – Mówisz, że w porze kolacji jakiś człowiek wszedł do domu i zaczął strzelać? X: – Tak. Telefonistka: – A potem nie strzelił do ciebie i wyszedł. Z tobą jest wszystko w porządku, prawda? X: – Nie. Telefonistka: – Chcesz powiedzieć, Jes, że jesteś ranny? X: – Nie. On stąd nie wyszedł. Telefonistka: – Ten człowiek, który strzelał, jest tam jeszcze? X: – … Telefonistka: – Jes, odpowiedz mi. X: – On mówi, że musicie tu przyjechać. Musicie przyjechać natychmiast. Połączenie zostało przerwane. Koniec nagrania.

1

Kilka minut przed szóstą ulica zaczęła się ożywiać. Śmieciarki opróżniały pojemniki stojące niczym posłuszne żołnierzyki przed domkami jednorodzinnymi. Potem przyszła kolej na pojazd czyszczący asfaltową jezdnię obrotowymi szczotkami. Zaraz po nim nadjechały furgonetki z ludźmi zajmującymi się zielenią. Angielskie trawniki i alejki zostały oczyszczone z liści i chwastów, żywopłoty przywrócone do idealnej wysokości. Wykonawszy swoje zadanie, wszyscy odjechali, zostawiając za plecami świat uporządkowany, pogrążony w ciszy i spokoju. Mila pomyślała, że to szczęśliwe miejsce jest gotowe, żeby zaprezentować się oczom szczęśliwych mieszkańców. Noc minęła spokojnie, jak każda noc w tej dzielnicy. Około siódmej domy zaczęły się leniwie budzić. Za oknami zaaferowani ojcowie, matki i dzieci z ożywieniem rozpoczynali nowy dzień. Kolejny dzień szczęśliwego życia. Przyglądając się im z hyundaia zaparkowanego na początku kompleksu budynków, Mila nie odczuwała zawiści, ponieważ wiedziała, że wystarczy trochę poskrobać pozłacaną powierzchnię, aby wyłoniło się spod niej coś zupełnie innego. Czasami prawdziwy obraz, złożony ze świateł i cieni, jakim słusznie powinien być. Ale kiedy indziej pokazywała się czarna dziura. Atakował cię zepsuty oddech zgłodniałej otchłani i wydawało ci się, że z jej głębi ktoś wymawia szeptem twoje imię. Mila Vasquez dobrze znała wezwania płynące z ciemności. Od dnia narodzin miała do czynienia z mrocznymi cieniami. Pstryknęła palcami, mocno naciskając wskazujący palec lewej dłoni. Przelotny ból pomógł jej podtrzymać należytą koncentrację. Niedługo potem drzwi wejściowe jednorodzinnych domków zaczęły się otwierać. Rodziny opuszczały mieszkania, żeby podjąć zmagania ze światem. Mila pomyślała, że im zawsze zbyt łatwo one przychodzą. Zobaczyła, jak z domu wychodzi rodzina Connerów. Ojciec, adwokat, miał czterdzieści lat, szczupłą sylwetkę pod nienagannym szarym garniturem i lekko szpakowate włosy, które podkreślały opaleniznę na twarzy. Matka była blondynką o ciele i obliczu trochę podstarzałej dziewczyny. Wydawało się, że upływ czasu nie ma do niej dostępu. Mila była tego pewna. Były też córki. Starsza chodziła do gimnazjum. Mniejsza, zwracająca uwagę bujnymi lokami, do zerówki. Były portretami rodziców. Gdyby ktoś miał jeszcze wątpliwości co do teorii ewolucji, Mila by je rozproszyła, pokazując im Connerów. Byli piękni, nieskazitelni i, rzecz jasna, mogli mieszkać tylko w szczęśliwym miejscu.

Adwokat pocałował żonę i córki, a potem wsiadł do granatowego audi A6 i odjechał, żeby kontynuować swą błyskotliwą karierę. Kobieta zajęła miejsce w zielonym SUV-ie marki Nissan, żeby odwieźć dziewczynki do szkoły i przedszkola. W tym momencie Mila wysiadła ze swego auta i ruszyła w kierunku willi z zamiarem dostania się do środka – i do życia rodziny Connerów. Mimo że było gorąco, włożyła dresy do joggingu, bo gdyby miała na sobie tylko podkoszulkę i szorty, blizny przyciągnęłyby dużo więcej uwagi. Według obliczeń, jakie zrobiła od czasu, gdy kilka dni temu rozpoczęła to czatowanie, miała zaledwie czterdzieści minut do powrotu pani Conner do domu. Czterdzieści minut na sprawdzenie, czy w tym szczęśliwym miejscu kryje się zjawa. ♦♦♦ Connerowie byli przedmiotem jej badań od kilku tygodni. A wszystko przez przypadek. Policjanci zajmujący się przypadkami zaginięć nie mogą siedzieć przy biurku i czekać, aż nadejdzie jakiś donos, ponieważ czasami zaginiony nie ma rodziny, która mogłaby o czymkolwiek donieść. Może być również obcokrajowcem albo człowiekiem, który dawno temu zerwał więzy ze wszystkim i wszystkimi, lub po prostu może nie mieć nikogo na świecie. Mila określała ich słowem „naznaczeni”. Chodziło o osoby, które wokół siebie miały pustkę i nie przeczuwały, że któregoś dnia zostaną przez nią połknięte. Dlatego najpierw musiała szukać przypadku zaginięcia, a dopiero potem osoby zaginionej. Chodziła po ulicach, odwiedzając miejsca wypełnione beznadzieją, gdzie cień chodzi za tobą krok w krok i nigdy cię nie porzuca. Ale zaginięcia zdarzały się także w środowiskach bezpiecznych i zdrowych, zapewniających troskliwą opiekę. Na przykład, gdy dochodziło do zaginięcia dziecka. Mogło się zdarzyć – i zdarzało się, niestety – że rodzice, zdekoncentrowani powtarzającymi się, rutynowymi czynnościami, nie zauważyli jakiejś drobnej, ale zasadniczej zmiany. Było rzeczą możliwą, że ktoś podszedł do dzieci przebywających poza domem, a oni o tym nie wiedzieli. Dzieci mają skłonność do poczucia winy, gdy spotykają się z uprzejmościami ze strony kogoś dorosłego, ponieważ pojawia się tu niemożliwa do przezwyciężenia sprzeczność między dwiema naukami, jakie otrzymują zwykle od mamy i taty: w istocie, trudno im jest wybrać między obowiązkiem okazywania starszym, że są dobrze wychowane, a unikaniem kontaktów z nieznajomymi. Bez względu na to, jakie zachowanie wybiorą, zawsze będą miały coś do ukrycia. Jednak Mila spostrzegła, że istnieje doskonałe źródło informacji pozwalające dowiedzieć się, co się dzieje w życiu dziecka. Dlatego co miesiąc odwiedzała inną szkołę. Prosiła, żeby pozwolono jej pokręcić się po szkolnych klasach, gdy nie było w nich małych uczniów. Przystawała, żeby przyjrzeć się rysunkom wiszącym

na ścianach. Często w tych obrazkach ze świata fantazji kryło się rzeczywiste życie. Ale przede wszystkim kondensowały się sekretne, czasami nieuświadomione emocje, jakie dziecko wchłania i oddaje niczym gąbka. Lubiła odwiedzać szkoły. Lubiła przede wszystkim zapachy – woskowej pasty i kleju do papieru, nowych książek i gumy do żucia. Napełniały ją tajemnym spokojem, podsuwały myśl, że tu nie mogło się przydarzyć nic złego. Dlatego że w oczach dorosłego najpewniejsze są miejsca, w których przebywają dzieci. Podczas jednej z tych wypraw zdarzyło się, że pośród dziesiątków rysunków rozwieszonych na ścianie uwagę Mili zwrócił rysunek młodszej córki państwa Connerów. Wybrała tę szkołę przypadkiem na początku roku szkolnego i weszła do sali w czasie przerwy, gdy dzieci znajdowały się w ogródku. Zatrzymała się w ich maleńkim świecie, wsłuchując się z przyjemnością w wesołe nawoływania dochodzące z dworu. Tym, co uderzyło ją w rysunku małej Connerówny, była przedstawiona na nim szczęśliwa rodzina. Ona, mama, tata i siostrzyczka na trawie przed domem. Piękny dzień z uśmiechniętym słońcem. Wszyscy czworo trzymali się za ręce. Jednak nieco z boku widoczne było coś, co nie pasowało do całości. Jakby piąta osoba. Z miejsca napełniła ona Milę dziwnym niepokojem. Wydawało się, że się unosi, i brakowało jej twarzy. Zjawa, pomyślała natychmiast Mila. Już miała przymknąć na to oczy, ale potem rozejrzała się po ścianie w poszukiwaniu innych rysunków dziewczynki i odkryła, że tajemnicza istota obecna jest na wszystkich. Szczegół ten był oddany zbyt dokładnie, aby mógł być przypadkowy. Instynkt podpowiedział jej, że powinna zbadać sprawę. Wypytała wychowawczynię dziewczynki, która była bardzo uprzejma i potwierdziła, że te zjawy pojawiają się już od pewnego czasu. Wyjaśniła, że na podstawie jej doświadczeń nie ma powodów do niepokoju – zwykle zdarza się to po śmierci jakiegoś krewnego albo znajomego i jest to sposób, w jaki małe dzieci reagują na żałobę. Skrupulatna wychowawczyni zapytała o to panią Conner. Chociaż ostatnio nikt z rodziny nie umarł, jakiś czas temu mała przeżyła nocny koszmar. To mógł być powód. Mila nauczyła się jednak od psychologów dziecięcych, że dzieci przypisują rzeczywistym postaciom oblicza osób wziętych z fantazji, niekoniecznie bohaterów negatywnych. Tak więc może się zdarzyć, że ktoś obcy zostanie przedstawiony jako wampir, ale także jako sympatyczny klown, a nawet Spiderman. Mimo to jest zawsze jakiś szczegół, który wyklucza niedomówienia, przywracając postaci ludzkie cechy. Pamiętała przypadek Samanthy Hernandez, która w stroju Świętego Mikołaja przedstawiła człowieka z białą brodą, który podchodził do niej codziennie w parku. Tylko że na rysunku, podobnie jak w rzeczywistości, miał on tatuaż na przedramieniu.

Ale nikt nie zwrócił na to uwagi. Najwyraźniej godnemu pogardy osobnikowi, który ją uprowadził i zabił, wystarczyła obietnica jakiegoś podarunku. W przypadku małej Connerówny elementem przyciągającym uwagę była powtarzalność. Mila była przekonana, że dziewczynka czegoś się przestraszyła. Musiała odkryć, czy tym czymś jest osoba istniejąca rzeczywiście, a przede wszystkim, czy nie zagraża dziewczynce. Jak zawsze, postanowiła nie uprzedzać o niczym jej rodziców. Nie miało sensu podnoszenie alarmu czy budzenie nieuzasadnionych obaw tylko z powodu nieokreślonego podejrzenia. Zaczęła obserwować małą Connerównę, żeby ustalić osoby, z jakimi kontaktuje się poza domem albo w krótkich chwilach, gdy pozostaje z dala od swoich bliskich, na przykład, gdy jest w szkole lub na zajęciach tanecznych. Żaden nieznajomy nie okazywał nią szczególnego zainteresowania. Podejrzenia okazały się nieuzasadnione. Zdarzało się to często, ale Mila nie przejmowała się tym, że wielodniowa praca poszła na marne, jeśli w zamian ogarniało ją uczucie ulgi. Dla świętego spokoju jednak postanowiła zajrzeć też do szkoły, do której uczęszczała starsza z córek Connerów. W jej rysunkach nie było żadnych niejasnych elementów, ale w baśni, której streszczenie nauczycielka zadała jako pracę domową, kryła się anomalia. Dziewczyna wybrała historyjkę ze strachami, której bohaterem był duch. Było rzeczą możliwą, że to ten właśnie owoc wyobraźni starszej siostry wpłynął później na młodszą, która dała się nastraszyć. Lub też był to decydujący dowód, że wcale nie chodzi o osobę wymyśloną. Mila nie odkryła żadnego podejrzanego obcego i mogło to oznaczać, że zagrożenie znajduje się dużo bliżej, niż uważała na początku. Nie w postaci nieznajomego, lecz kogoś, kto znajdował się w domu. Z tego powodu postanowiła podjąć nową wyprawę, tym razem do domu Connerów. Przy tej okazji sama musiała się przeobrazić. Z tropicielki dzieci w tropicielkę zjaw. ♦♦♦ Dochodziła ósma rano, gdy Mila wsunęła na głowę słuchawki wyłączonego odtwarzacza mp3 i starając się wyglądać na osobę uprawiającą jogging, przebyła truchtem odcinek ulicy, który dzielił ją od podjazdu. Dotarłszy do domku Connerów, skręciła w prawo i pobiegła wzdłuż ściany budynku, żeby dostać się na jego tyły. Sprawdziła najpierw drzwi kuchenne, potem okna. Były zamknięte. Gdyby wejście było otwarte, a potem ktoś by ją zaskoczył, mogłaby wyjaśnić, że weszła do domu, ponieważ podejrzewała, że w środku jest złodziej. Nie uchroniłaby się od oskarżenia, że pogwałciła nienaruszalność cudzego mieszkania, ale dzięki temu miałaby więcej szans, że się jej upiecze. Natomiast gdyby sforsowała zamek, mogła się wystawić na równie niepotrzebne, co głupie ryzyko.

Jeszcze raz pomyślała o powodach, dla których się tu znalazła. Nie mogła się tłumaczyć instynktownym przeczuciem, wszyscy policjanci dobrze o tym wiedzieli. Ale w jej przypadku istniał nieodparty odruch, żeby ciągle przekraczać granice. Jednak z pewnością nie mogła zapukać do drzwi Connerów i powiedzieć: „Dzień dobry, coś mi mówi, że wasze córki narażone są na niebezpieczeństwo ze strony upiora, który może się okazać osobą z krwi i kości”. Tak więc, jak się to często zdarzało, niepokojące przeczucie wygrało ze zdrowym rozsądkiem: wróciła do kuchennych drzwi i otworzyła zamek. Natychmiast zderzyła się ze ścianą klimatyzowanego powietrza. W kuchni znajdowały się jeszcze talerze ze śniadania, do lodówki przymocowane były zdjęcia z wakacji i kartki z klasówkami, na których widniały świetne oceny. Mila wyjęła z kieszeni czarny plastikowy futerał. Znajdowała się w nim mikrokamera wielkości guzika, z której wychodził przewód pełniący funkcję nadajnika. Dzięki bezprzewodowemu systemowi i internetowi mogłaby śledzić z oddalenia, co dzieje się w tym domu. Musiała tylko znaleźć miejsce, które nadawałoby się najlepiej do jej umieszczenia. Spojrzała na zegarek i zagłębiła się we wnętrzu, żeby obejrzeć pozostałe pomieszczenia. Nie mając wiele czasu, postanowiła skupić się na pokojach, w których koncentrowała się większość rodzinnych zajęć. W salonie oprócz kanap i telewizora stała szafka na książki intarsjowana korzeniem wrzośca. Zamiast książek znajdowały się w niej dyplomy uznania przyznane adwokatowi Connerowi za jego osiągnięcia na sali sądowej lub za zasługi we wspólnocie gminnej. Był wzorowym, bardzo szanowanym obywatelem. Na jednej z półek pyszniło się trofeum łyżwiarskie zdobyte przez starszą córkę. Mili wydało się rzeczą sympatyczną to podzielenie się miejscem na odznaczenia z innym członkiem rodziny. Stojące na kominku zdjęcie przedstawiało uśmiechniętych i pogodnych Connerów, ubranych w jednakowe czerwone swetry. Prawdopodobnie było w tym coś w rodzaju rodzinnej tradycji, do której wracano w każde Boże Narodzenie. Mila nigdy nie mogłaby pozować do podobnego portretu, jej życie było zbyt odmienne. Ona sama była odmienna. Prędko oderwała wzrok od fotografii, ponieważ ten widok wydał jej się nie do wytrzymania. Postanowiła obejrzeć pomieszczenia na piętrze. Łóżka w pokojach były nieposłane i czekały na powrót pani Conner, która zrezygnowała z kariery zawodowej, żeby poświęcić się domowi i opiece nad córkami. Mila rzuciła tylko prędko okiem na pokoje dziewczynek. Szafa w pokoju rodziców była otwarta. Zatrzymała się przed nią, żeby się przyjrzeć sukniom pani Conner. Zaciekawiła ją egzystencja szczęśliwej matki. Znajdowała się w sytuacji kogoś, kto ma swym wnętrzu przeciwciała wyłączające uczucia, toteż nie mogła poznać smaku tego życia. Ale mogłaby je sobie wyobrazić, to tak. Mąż, dwie córki, ładny, wygodny dom niczym bezpieczne gniazdko.

Na chwilę straciła z oczu cel tej lustracji i zauważyła, że niektóre suknie wiszące na wieszakach mają inne rozmiary. Czasami także piękne kobiety przybierają na wadze, pomyślała z przyjemnością. Jej się to nie zdarzało. Była bardzo szczupła. W każdym razie, przyglądając się obszernym sukniom, w których pani Conner ukrywała zapewne nadliczbowe kilogramy, pomyślała, że odzyskanie idealnej linii musiało ją kosztować wiele wysiłku. Nagle Mila uświadomiła sobie, co właśnie robi. Straciła kontrolę nad sobą. Zamiast polować na zagrożenia, sama stała się zagrożeniem dla tej rodziny. Obcą osobą, która narusza prywatną przestrzeń życiową. Ponadto zatraciła poczucie czasu i pani Conner mogła być już w drodze powrotnej. Zdecydowała więc niezwłocznie, że najlepszym miejscem na umieszczenie kamery jest salon. Znalazła najlepiej nadające się miejsce we wnętrzu biblioteczki z rodzinnymi trofeami. Posługując się taśmą samoprzylepną, umieściła urządzenie w taki sposób, żeby jak najlepiej je ukryć między różnymi przedmiotami. Jednak podczas wykonywania tej operacji stwierdziła, że niepokoi ją czerwona plama przypominająca pulsujące światło, którą dostrzegła prawym kącikiem oka na wysokości ściany nad kominkiem. Przerwała pracę, żeby się odwrócić, i ponownie spojrzała na rodzinne zdjęcie w bożonarodzeniowych swetrach, na które wcześniej rzuciła tylko pospiesznie okiem z powodu odczuwania absurdalnej zazdrości. Gdy jednak przyjrzała mu się lepiej, zauważyła w tym idyllicznym obrazku pewne rysy. W szczególności, dojrzała pustkę w oczach pani Conner, tak jakby były to okna niezamieszkanego domu. Adwokat Conner najwyraźniej zmuszał się do przyjęcia promiennej miny, ale uścisk, w jakim trzymał żonę i córki, nie wyrażał poczucia bezpieczeństwa, może tylko posiadanie. Obrazek zawierał też w sobie coś jeszcze, ale Mila nie była w stanie określić, co to jest. Sztuczne szczęście otaczające Connerów ukrywało jakiś błąd. Jednak po chwili to dojrzała. Dziewczynki miały rację. Pomiędzy nimi kryła się zjawa. W głębi zdjęcia, zamiast biblioteczki pełnej pochwalnych dyplomów, znajdowały się drzwi.

2

Gdzie zazwyczaj ukrywa się zjawa? W miejscu mrocznym, w którym nic nie zakłóca spokoju. Na strychu. Lub, jak w tym przypadku, w piwnicy. Przydarzyło mi się niewdzięczne zadanie jej wywołania, pomyślała Mila. Spojrzała w dół i dopiero teraz zauważyła zadrapania na parkiecie, znak, że mebel był często odsuwany. Przesunęła się ku bocznej krawędzi biblioteczki i dostrzegła drzwi. Włożyła palce w szczelinę i pociągnęła. Pamiątki zadzwoniły, mebel pochylił się niebezpiecznie, ale w końcu zdołała go odsunąć na tyle, żeby się przecisnąć. Uchyliła drzwi i dzienne światło natychmiast wślizgnęło się do nory. Odniosła jednak wrażenie, że to ją zaatakował mrok panujący w środku. Drzwi zostały pokryte materiałem dźwiękochłonnym, żeby nie przepuszczały hałasów i tłumiły odgłosy dochodzące z wnętrza. Zobaczyła pod nogami prowadzące do piwnicy schody zamknięte między dwiema ścianami z surowego betonu. Sięgnęła do kieszeni dresu po małą latarkę i ruszyła w dół. Była czujna i napięta, gotowa skoczyć w każdej chwili. W głębi schody skręcały w prawo, gdzie przypuszczalnie rozpoczynała się piwnica. Dotarłszy na dół, Mila znalazła się w pojedynczym pogrążonym w mroku pomieszczeniu. Omiotła je strumieniem światła. Oświetliła sprzęty i przedmioty, które nie powinny się tu znajdować. Pojemnik na pieluchy, małe łóżko i kojec. Z tego ostatniego dochodził rytmiczny odgłos. Coś żywego. Podeszła powoli, stawiając ostrożnie stopy, żeby nie zbudzić śpiącego stworzenia. Było owinięte w prześcieradło – dokładnie tak, jakby to zrobił upiór – i odwrócone plecami. Wystawała tylko jedna nóżka. Mała istotka okazywała ślady niedożywienia. Brak światła nie pomógł jej w rozwoju. Miała bladą cerę. Mogła mieć rok lub trochę więcej. Mila musiała jej dotknąć, musiała się upewnić, że to rzeczywiście żywe stworzenie. Istniał pewien związek między tym, co miała przed oczami, a kłopotami pani Conner z tuszą i jej fałszywym uśmiechem. Ta kobieta nie przytyła tak zwyczajnie. Była w ciąży. Zawiniątko poruszyło się, obudzone światłem latarki. Mała istotka odwróciła się do niej, przyciskając do siebie lalkę z gałganków. Mila pomyślała, że zaraz wybuchnie płaczem. Ale zaczęła się jej tylko przyglądać. A potem się uśmiechnęła. Zjawa miała ogromne oczy.

Wyciągnęła do niej rączki, prosząc, by wzięła ją na ręce. Spełniła jej życzenie. Mała natychmiast objęła ją z całej siły za szyję. Czyżby wyczuła, że zjawiła się tu, żeby ją uratować? Policjantka zauważyła, że pomimo fizycznego wycieńczenia była czysta. Ta troskliwa opieka oznaczała sprzeczność między nienawiścią i miłością – między dobrem i złem. – Ona lubi, kiedy się ją bierze na ręce. Dziewczynka rozpoznała głos i uradowana klasnęła rączkami. Mila odwróciła się. U stóp schodów stała pani Conner. – On nie jest taki jak inni. Zawsze chce mieć wszystko pod kontrolą, a ja nie chcę sprawić mu zawodu. Więc kiedy odkrył, że jestem w ciąży, nie stracił głowy. – Mówiła o mężu, nie wymieniając jego imienia. – Nigdy mnie nie pytał, kto jest ojcem. Nasze życie miało być bez skazy, ale zrujnowałam jego plany. I właśnie to go zdenerwowało, a nie zdrada. Mila wpatrywała się w nią bez ruchu, nie odzywając się ani słowem. Nie wiedziała, co o niej myśleć. Kobieta nie wydawała się zdenerwowana ani zaskoczona tym, że zastała tu nieznajomą. Tak jakby od dawna się tego spodziewała. Być może sama chciała, żeby coś ją uwolniło. – Błagałam, żeby pozwolił mi na aborcję, ale się nie zgodził. Kazał mi ukryć przed wszystkimi ciążę i przez dziewięć miesięcy przypuszczałam, że zamierza wychowywać to dziecko jak swoje. Ale pewnego dnia pokazał mi, jak urządził to miejsce, i wtedy domyśliłam się wszystkiego. Nie zadowoliłby się zwykłym okazywaniem mi pogardy. Nie, on musiał mnie ukarać. Mila poczuła, że złość zaczyna ściskać ją za gardło. – Zmusił mnie, żebym urodziła w tej piwnicy i ją tu zostawiła. Ciągle jeszcze mu mówię, że moglibyśmy zostawić ją pod jakimś komisariatem policji albo pod szpitalem. Nikt by się nie dowiedział, ale on już nawet nie odpowiada na moje prośby. Dziewczynka uśmiechała się w ramionach Mili, wydawało się, że nic nie jest w stanie zmącić jej pogody. – Co jakiś czas w nocy, kiedy nie ma go w domu, zabieram ją na górę i pokazuję jej śpiące siostrzyczki. Myślę, że nas zauważyły, ale myślały, że to był sen. Albo nocny koszmar, pomyślała Mila, przypominając sobie zjawę na rysunkach i w bajce. Doszła do wniosku, że usłyszała już dość. Odwróciła się w stronę kołyski, żeby zabrać również laleczkę z gałganków, i natychmiast stąd wyjść. – Ma na imię Na – powiedziała kobieta. – A przynajmniej ona tak ją nazywa. – Urwała na chwilę. – Jaką matką bym była, gdybym nie znała imienia ulubionej lalki mojej córki? A czy jej dałaś imię? Mila była wściekła, ale nie zapytała o to. Świat za drzwiami tego domu nie wiedział o istnieniu dziecka. Policjantka wyobrażała sobie, jaki byłby jego koniec, gdyby się tu nie zjawiła. Nie poszukuje się dziewczynki, która nie istnieje.

Kobieta zauważyła niesmak w jej spojrzeniu i zrobiła wrogą minę. – Wiem, co ci chodzi po głowie, ale my nie jesteśmy mordercami. Nigdy byśmy jej nie zabili. – To prawda – zgodziła się Mila. – Czekalibyście, aż sama umrze.

3

Jaką matką bym była, gdybym nie znała imienia ulubionej lalki mojej córki? Powtarzała sobie to pytanie przez całą drogę do samochodu. I odpowiedź była ciągle taka sama. Nie jestem lepsza od niej. Za każdym razem, gdy to sobie uświadamiała, czuła się tak, jakby znowu otrzymała tę samą ranę. O jedenastej czterdzieści przekroczyła próg Przedpiekla. Tak nazywano biuro osób zaginionych w siedzibie wydziału policji federalnej. Położone było w suterenie małego budynku, w jego najbardziej oddalonym skrzydle zachodnim. Nazwa ta dawała też do zrozumienia, że wszyscy mieli to miejsce w nosie. Powitał ją nieustający warkot starego klimatyzatora, wraz z zatęchłą wonią dymu papierosowego – pozostałości po dawnych już czasach, gdy w pomieszczeniach biurowych można było palić – wymieszaną z zapachem wilgoci dochodzącym od fundamentów. Przedpiekle składało się z kilku pomieszczeń oraz piwnicy, w której mieściło się stare papierowe archiwum oraz magazyn dowodów. Były tu trzy pokoje, każde z czterema biurkami, oraz gabinet zajmowany przez szefa wydziału. Ale największe pomieszczenie znajdowało się przy samym wejściu. Pokój zagubionych śladów. Urywały się tu drogi wielu osób. Wchodząc, zauważało się trzy rzeczy. Po pierwsze, pustkę: z powodu braku mebli echo rozchodziło się swobodnie. Po drugie, klaustrofobiczny lęk: sufit był wprawdzie wysoko, ale brakowało okien, a jedynym źródłem światła były szare świetlówki. Trzecią rzeczą, która przyciągała uwagę, były setki oczu. Ściany były pokryte zdjęciami osób zaginionych. Mężczyźni, kobiety. Starzy, młodzi. I dzieci, można je było od razu dostrzec wśród pozostałych. Mila przez długi czas zadawała sobie pytanie o powód tego zjawiska. Potem się go domyśliła. Wyróżniały się spośród wielu innych, ponieważ ich obecność budziła poczucie irytującej niesprawiedliwości. Dzieci nie mogą zniknąć z własnej woli, toteż można przyjąć za pewnik, że jakaś dorosła ręka chwyciła je i pociągnęła do niewidzialnego wymiaru. Ale nie cieszyły się na tych ścianach żadnym szczególnym traktowaniem, ich twarze były wymieszane z innymi, według surowo przestrzeganego porządku chronologicznego. Mieszkańcy tych milczących ścian byli równi. Nie rozróżniano ich według rasy, religii, płci czy wieku. Ich podobizna była po prostu ostatnim dowodem, że żyli na Ziemi. Mogła to być fotografia zrobiona przed tortem urodzinowym

albo kadr wyjęty z nagrania kamery ochrony. Mogli beztrosko się uśmiechać lub nie wiedzieć nawet, że zostali sfotografowani. Przede wszystkim jednak, żadne z nich nie podejrzewało, że pozuje do swojego ostatniego zdjęcia. Od tej chwili świat kroczył dalej bez nich. Ale nie groziło im, że zostaną pozostawieni z tyłu. Tu, w Przedpieklu, nikt nie miał prawa o nich zapomnieć. – Oni nie są osobami – mawiał Steph, szef Mili. – To są tylko przedmioty naszej pracy. I jeśli nie myślisz o nich w ten sposób, nie zagrzejesz tu długo miejsca. Ja jestem tu od dwudziestu lat. Ona jednak nie umiała odnosić się do tych osób jak do „przedmiotów pracy”. W innych biurach wydziału nazywano je „ofiarami”. Był to nieprecyzyjny termin oznaczający tylko, że dotknął ich jakiś rodzaj przestępstwa. Ale policjanci, którzy nie pracowali w Przedpieklu, nawet nie zdawali sobie sprawy, jak bardzo powinni być szczęśliwi, że mogą stosować to określenie. W przypadkach zaginięć nie można ustalić od razu, czy osoba zaginiona jest ofiarą, czy też wszystko zaplanowała. W rzeczywistości pracujący w Przedpieklu nie wiedzieli, czego dotyczy śledztwo, czy jest to porwanie, zabójstwo czy oddalenie się z własnej woli. Pracownicy Przedpiekla nie byli nagradzani wymierzeniem sprawiedliwości. Nie motywowała ich myśl o tym, że trzeba schwytać złoczyńcę. Musieli zadowalać się możliwością poznania prawdy. W istocie wątpliwość może stać się obsesją nie tylko dla kogoś, kto w realnym świecie kochał zaginioną osobę, więc chciałby wiedzieć, co się wydarzyło, i to popycha go do działania. Mila dobrze przyswoiła sobie pewną lekcję. Przez pierwsze cztery lata pracy tutaj kolegowała się z Erikiem Vincentim, spokojnym, uprzejmym człowiekiem, który pewnego razu wyjawił jej, że dziewczyny zawsze rzucają go z tego samego powodu. Gdy gdzieś z nimi wychodzi, na kolację albo napić się czegoś, rozgląda się po stolikach lub przechodniach. „Mówiły do mnie, a ja byłem rozkojarzony. Próbowałem słuchać, ale mi się nie udawało. Jedna z nich powiedziała mi, żebym przestał przyglądać się innym, kiedy jestem z nią”. Mila pamiętała nikły uśmieszek Erica Vincentiego, kiedy jej o tym mówił. Jego głos był trochę ochrypły, delikatny, jakby Eric zgadzał się z dziewczyną. Niemal pogodził się z tą myślą i opowiadał o tym, jakby to była zabawna anegdota. Ale potem spoważniał. – Szukam ich wszędzie. Szukam ich bezustannie. Tych kilka słów nieoczekiwanie napełniło ją chłodem, który już nigdy jej nie opuścił. Pewnej marcowej niedzieli Eric Vincenti zaginął. Łóżko w jego kawalerskim mieszkaniu było zasłane, klucze leżały na szafce przy wejściu, ubrania wisiały w szafie. Na jedynym zdjęciu, jakie znaleźli, stał uśmiechnięty pośród paru dawnych kolegów, pokazując z dumą dopiero co złowionego suma. Jego podobizna znalazła się wśród innych, na ścianie od wschodu.

– Po prostu nie wytrzymał – skomentował sprawę Steph. Być może wchłonęła go ciemność, pomyślała Mila. Idąc na swoje miejsce, przyjrzała się biurku Erica Vincentiego, na którym w ciągu dwóch lat od jego zaginięcia nic się nie zmieniło. Był to ostatni ślad jego życia. Tak więc pozostali we dwójkę, Steph i ona, na służbie w Przedpieklu. W innych sekcjach wydziału policjantów było tak wielu, że musieli pracować w zatłoczonych pomieszczeniach i nękały ich normy skuteczności ustalone przez zwierzchników. Tymczasem ona i kapitan Steph mieli do dyspozycji mnóstwo przestrzeni, nie musieli zdawać sprawozdań ze swoich metod działania ani gwarantować wyników. Mimo to nie chciał tu pracować żaden choć trochę ambitny policjant – nadzieje na zrobienie kariery nikną, gdy ze ścian wpatrują się w ciebie niewyjaśnione śledztwa. Natomiast Mila wybrała tę pracę świadomie, gdy siedem lat wcześniej zaproponowano jej promocję za największe w ostatnim czasie śledztwo. Zwierzchnicy popadli w zdumienie, wielu z nich uważało, że zagrzebywanie się w tej dziurze pozbawione jest sensu. Ale ona nie zmieniła decyzji. Zdjąwszy dresy do biegania, które tego ranka posłużyły jej za przebranie, włożyła swój zwykły strój – podkoszulkę z długimi rękawami, szare dżinsy i tenisówki – gotowa usiąść przed komputerem, żeby napisać raport z tego, co się wydarzyło w domu Connerów. Zjawa, która okazała się bezimienną dziewczynką, została powierzona ludziom z opieki społecznej. Dwie panie psycholog z eskortą radiowozu pojechały, żeby zabrać ze szkoły i z przedszkola jej starsze siostry. Pani Conner została aresztowana i ten sam los, o ile Mila wiedziała, spotka też jej męża, gdy tylko policja zdoła wytropić go w miejscu pracy. Gdy czekała, aż stary komputer się uruchomi, wrócił głos, który nękał ją przez cały ranek. Nie jestem lepsza od niej. Podniosła wzrok na drzwi do pokoju Stepha. Zamknął je, podczas gdy zazwyczaj zostawiał otwarte. Zaczęła się zastanawiać nad powodem tej zmiany, gdy wyjrzał ze swego biura. – Aha, już jesteś – powiedział. – Możesz wejść do mnie? Ton jego głosu był obojętny, ale Mila wyczuła w nim pewne napięcie. Steph zniknął, zostawiając uchylone drzwi, zanim zdążyła zapytać go o cokolwiek. Podniosła się i ruszyła posłusznie w ich kierunku. Podchodząc bliżej, usłyszała strzępy rozmowy. Słychać było dwa różne głosy. Nikt nigdy nie schodził do Przedpiekla. Wydawało się jednak, że Steph jest w czyimś towarzystwie.

4

Musiał zaistnieć jakiś ważny powód tej wizyty. Koledzy z wyższych pięter trzymali się z dala od Przedpiekla, tak jakby ciążyło na nim przekleństwo albo przebywanie tam przynosiło pecha. Zwierzchnicy się nim nie zajmowali. Podobnie jak to się dzieje z nieczystym sumieniem, woleli o nim nie pamiętać. Lub może wszyscy bali się, że wchłonie ich pokój zagubionych śladów i zostaną więźniami egzystencji zawieszonej między życiem a śmiercią. Gdy Mila otworzyła drzwi, Steph był przy swoim biurku. Przed nim siedział mężczyzna o szerokich barach, które z trudem mieściły się w brązowej marynarce od garnituru. Pomimo kilogramów, których mu przybyło, postępującej łysiny i krawata, który, zamiast przydawać mu elegancji, wyglądał, jakby go dławił, Mila natychmiast rozpoznała dobrotliwy uśmiech Klausa Borisa. Podniósł się i ruszył w jej kierunku. – Jak się miewasz, Vasquez? Szykował się, żeby ją objąć, ale powstrzymał się, przypomniawszy sobie nagle, że Mila nie lubi, gdy się jej dotyka. Skończyło się więc na niezręcznym geście. – Czuję się dobrze, a ty schudłeś – powiedziała, żeby złagodzić skrępowanie. Boris roześmiał się głośno. – Nic na to nie poradzę, jestem człowiekiem czynu – odparł, a potem klepnął się po wydatnym brzuchu. To już nie ten dawny Boris, pomyślała. Ożenił się, ma dwoje dzieci i jako inspektor został jednym z jej zwierzchników. Ten ostatni szczegół przekonał ją jeszcze mocniej, że nie przyszedł tu z wizytą towarzyską. – Sędzia gratuluje ci odkrycia z dzisiejszego ranka. Coś takiego, sama Sędzia, pomyślała Mila. Jeśli szefowa wydziału interesuje się policjantką z Przedpiekla, coś w tym musi być. Sprawa była raczej prosta: gdyby się okazało, że za jakimś zaginięciem kryje się ręka mordercy, śledztwo automatycznie przechodziło do sekcji zabójstw, a wraz z nim możliwość przypisania sobie całej zasługi w przypadku wyjaśnienia sprawy. Żadnych medali dla ludzi z Przedpiekla. Sprawa Connerów przyjęła podobny bieg. W zamian Mila otrzymała coś w rodzaju wybaczenia tego, że stosuje niezbyt legalne metody. Agenci z sekcji zapobiegania przestępczości byli bardzo zadowoleni, że przejmują to śledztwo. W gruncie rzeczy chodziło w nim, ni mniej, ni więcej, tylko o uprowadzenie osoby.

– Sędzia wysłała cię, żebyś mi to zakomunikował? Mogła do mnie zadzwonić. Boris roześmiał się znowu, ale tym razem z lekkim przymusem. – Może byśmy usiedli… Mila rzuciła okiem na Stepha, z nadzieją, że podpowie jej, o co chodzi, ale szef spoglądał w inną stronę. Nie on miał mówić. Boris usiadł i wskazał Mili krzesło naprzeciwko siebie. Ale ona jeszcze przez chwilę zwlekała z siadaniem, odwracając się, żeby zamknąć drzwi. – A więc, Boris, co się dzieje? – spytała, nie patrząc na niego. Gdy odwróciła się znowu, zobaczyła zmarszczkę na jego czole. I natychmiast odniosła wrażenie, że światło w pokoju przyćmiło się niedostrzegalnie. No to skończyły się grzeczności, pomyślała. – To, o czym chcę was poinformować, jest wysoce poufne. Staramy się utrzymać prasę z dala od sprawy. – Jakie są powody aż takiej ostrożności? – przycisnął go Steph. – Sędzia nakazała powściągliwość, wszyscy, którzy zostaną poinformowani o sprawie, będą wciągnięci na listę, żeby można było ustalić winnych ewentualnych przecieków. To nie jest zwykłe zalecenie, ale ukryta groźba, pomyślała. – To oznacza, że od tej chwili także my dwoje znajdziemy się na tej liście – zauważył Steph. – Czy można wiedzieć, co się za tym kryje? – Dziś rano, o szóstej czterdzieści, w jednym z komisariatów policji poza miastem zadzwonił telefon – powiedział Boris po chwili milczenia. – Gdzie? – spytała Mila. Boris uniósł ręce. – Zaczekaj, najpierw cała reszta. Policjantka usiadła naprzeciwko niego. Boris oparł obie ręce na kolanach, tak jakby kontynuowanie relacji kosztowało go mnóstwo wysiłku. – Dziesięcioletni chłopiec, Jes Belman, opowiedział, że w porze kolacji ktoś wszedł do jego domu i zaczął strzelać. I że wszyscy zginęli. Mila odniosła wrażenie, że światło lamp w pokoju przygasło jeszcze bardziej. – Adres odpowiada pewnemu domowi w górach, piętnaście kilometrów od strefy zamieszkanej. Właścicielem jest niejaki Thomas Belman, założyciel i prezes firmy farmaceutycznej, która nosi nazwę od jego nazwiska. – Znam ją – powiedział Steph. – Wytwarzają lekarstwa na serce, które biorę. – Jes jest jego najmłodszym synem. Belman miał jeszcze dwoje innych dzieci, chłopca i dziewczynkę. Nazywali się Chris i Lisa. Czasownik użyty w czasie przeszłym zapalił w głowie Mili czerwoną lampkę. Teraz przyjdzie to, co najprzykrzejsze, pomyślała. – Szesnaście i dziewiętnaście lat – sprecyzował Boris. – Żona Belmana, Cynthia, miała czterdzieści siedem. Kiedy funkcjonariusze z miejscowego komisariatu pojechali w te góry, żeby sprawdzić… – Urwał i w jego spojrzeniu

pojawiła się wściekłość. – No cóż, nie ma sensu kręcić się w kółko i zbytnio przedłużać… Chłopiec powiedział prawdę: wczoraj wieczorem wszyscy byli w domu. To była rzeź. Wszyscy zginęli. Oprócz Jesa. – Ale dlaczego? – spytała Mila, dziwiąc się, że zadała tak irracjonalne pytanie. – Przyjmujemy, że morderca chciał się zemścić na ojcu rodziny – wyjaśnił Boris, nie dodając nic więcej. – Co każe wam tak myśleć? – Steph zmarszczył brwi. – Został zabity jako ostatni. Okoliczność wskazywała na oczywiste sadystyczne intencje mordercy. Thomas Belman był z pewnością świadom, że umierają wszyscy jego bliscy, i musiał cierpieć również z tego powodu. – Najmłodszy syn uciekł czy udało mu się schować? – Mila starała się wyglądać spokojnie, ale to krótkie sprawozdanie wstrząsnęło nią. Boris pozwolił sobie na gorzki uśmiech niedowierzania. – Zabójca oszczędził go po to, żeby nas wezwał i opowiedział, co się stało. – Chcesz powiedzieć, że ten sukinsyn był obecny przy tym, jak chłopiec dzwonił? – zapytał Steph. – Chciał mieć pewność. Skrajne okrucieństwo i udawanie bohatera, pomyślała Mila. Zachowanie typowe dla morderców szczególnego rodzaju, popełniających masowe zabójstwa. Byli bardziej nieprzewidywalni i groźni niż seryjni mordercy, chociaż media i zwykli ludzie mylili czasami te dwa typy. Ci „seryjni” przedzielali zbrodnie krótszymi lub dłuższymi przerwami, natomiast zabójca „masowy” dokonywał ich w jednej szokującej, przygotowanej masakrze. Do tej kategorii zaliczano na przykład zwolnionego z pracy gościa, który wraca do biura i zabija swoich byłych kolegów, albo ucznia, który zjawia się w szkole z karabinem bojowym i morduje nauczycieli oraz innych uczniów, jak w grze komputerowej. Tym, co ich popychało, była uraza. Do rządu, do społeczeństwa, do legalnej władzy lub po prostu do innych ludzi. Podstawowa różnica między mordercami seryjnymi i masowymi polega na tym, że tych pierwszych można przy odrobinie szczęścia powstrzymać – zakuć w kajdanki, doznać przyjemności spojrzenia w oczy po aresztowaniu, rzucić im w twarz słowa „to koniec”, podczas gdy ci drudzy zatrzymują się sami, gdy tylko położą trupem taką liczbę osób, jaką sobie sekretnie założyli. Rezerwują dla siebie jeden jedyny, wyzwalający, niemal bezbolesny cios, zadany tą samą bronią, której użyli do dokonania rzezi. Albo rozmyślnie rzucają ostateczne wyzwanie, pozwalając, żeby zastrzeliła ich policja. Zawsze jednak pozostawiają policjantom przykre wrażenie, że przybyli za późno, ponieważ cel został już osiągnięty. Zabrać ze sobą do piekła jak najwięcej ofiar. Jeśli nie ma już winnego, którego trzeba schwytać albo osądzić, ofiary znikają wraz z nim w zapomnieniu, pozostawiając po sobie wściekły niedosyt

z powodu nieodpłaconej krzywdy. Działając w ten sposób, sprawca masakry chce nawet odebrać policji pociechę, że można by zrobić jeszcze coś dobrego dla tych, którzy nie żyją. Ale w tym przypadku musi chodzić o coś innego, doszła do wniosku Mila. Gdyby epilogiem tej opowieści było naprawdę samobójstwo, Boris już by o tym zakomunikował. – Jest nadal na wolności, Bóg tylko może wiedzieć gdzie – powiedział kolega inspektor, uprzedzając jej pytania. – Jest gdzieś w tamtej okolicy, macie pojęcie? Uzbrojony. I być może jeszcze nie skończył. – Wiecie już, kim jest ten psychopata? – spytał Steph. Boris nie odpowiedział na jego pytanie. – Wiemy, że przyszedł z lasu i oddalił się w to samo miejsce. Wiemy też, że posłużył się półautomatycznym karabinem Bushmaster .223 i rewolwerem. Wydawało się, że skończył, ale Mila miała wrażenie, że w tej opowieści czegoś brakuje. Jakiegoś fragmentu, którego jeszcze nie odsłonił, a który był rzeczywistym powodem, że zadał sobie trud zejścia do Przedpiekla. – Sędzia chciałaby, żebyś tam pojechała i rzuciła na to okiem. – Nie. Odpowiedź była odruchowa i zaskoczyła również ją samą. Niczym za sprawą błyskawicy, przed jej oczami pojawiły się cztery ciała i krew, która zbryzgała ściany i rozlewała się oleistą plamą po podłodze. Mila poczuła też woń. Ten nieznośny wyziew, który robi wrażenie, jakby cię rozpoznawał i mówił z drwiącym śmiechem, że pewnego dnia także twoja śmierć rozsieje taki sam zapach. – Nie – powtórzyła jeszcze bardziej stanowczo. – Przykro mi, ale nie zrobię tego. – Czekajcie, czegoś tu nie rozumiem – wtrącił Steph. – Dlaczego ona miałaby tam jechać? Nie jest kryminologiem ani nawet specjalistką od nakreślania profilu psychologicznego przestępcy. Boris zignorował pytanie kapitana i ponownie zwrócił się do Mili: – Zabójca ma jakieś plany, niebawem może ponownie uderzyć i zginą kolejne niewinne osoby. Wiem, że żądamy od ciebie bardzo dużo. Minęło siedem lat, odkąd jej noga nie stanęła na miejscu zbrodni. Jesteś w jego mocy. Należysz do niego. Wiesz, że to, co zobaczysz… – Nie – powtórzyła po raz trzeci, żeby zagłuszyć płynący z ciemności głos. – Wyjaśnię ci wszystko, jak tam dotrzemy. Przyrzekam, potrwa to najwyżej godzinę. Pomyśleliśmy, że… Steph wybuchł kpiącym śmiechem. – Odkąd wszedłeś do tego biura, stale używasz liczby mnogiej… Postanowiliśmy, pomyśleliśmy… Na rany Chrystusa, wiemy, że wszystko obmyśliła i postanowiła Sędzia, a ty przyszedłeś tu tylko po to, żeby przekazać jej słowa. Powiedzże wreszcie, co się za tym kryje?

Gus Stephanopoulos – którego dla wygody zwano zawsze Stephem – był osobą bezceremonialną i policjantem tuż przed emeryturą, toteż mógł nie zważać na skutki swoich słów. Mila lubiła go, ponieważ przez cały czas wydawał się jednym z tych prostolinijnych policjantów, którzy próbują nikomu nie nadepnąć na odcisk i zawsze starają się mówić i robić to, co uważają za właściwe. Czasami jednak, gdy człowiek zupełnie się tego nie spodziewał, dawała o sobie znać jego natura starego Greka. Nieraz już u innych oglądała niedowierzanie, jakie teraz malowało się na twarzy Borisa. Steph odwrócił się do niej z rozbawioną miną. – Co twoim zdaniem powinienem zrobić? Kopnąć inspektora w tyłek i odesłać go z powrotem na górę? Nie odpowiedziała od razu. Powoli przeniosła wzrok na Borisa. – Macie doskonałą sytuację na miejscu zbrodni, nie mogło pójść wam lepiej. Ponadto macie naocznego świadka, syna Belmana, i domyślam się, że macie już portret pamięciowy mordercy. Być może nie wiecie jeszcze, jakimi pobudkami się kierował, ale nie będziecie mieli kłopotu z ich ustaleniem, bo zwykle w takich przypadkach występuje jakiś rodzaj urazy. W dodatku nie wydaje mi się, żeby ktoś zaginął, więc co my z Przedpiekla mamy tam do roboty? Co ja miałabym tam do roboty? – Przerwała na chwilę. – Zatem przyszedłeś tu, ponieważ jest jakiś problem z tożsamością mordercy… Nie dokończyła zdania, pozostawiając je w zawieszeniu. Nie zrobiło to wrażenia na Borisie, który przez cały czas milczał. – Nie umiecie go zidentyfikować, tak? – przycisnął go Steph. Czasami zdarzało się, że ludzie z innych sekcji prosili ich o pomoc w ustaleniu czyjejś tożsamości, wychodząc od rysów twarzy. Chcieli mieć nazwisko zamiast osoby zaginionej. – Potrzebujecie Mili, bo jeśli nie uda się wam odkryć, kto to jest, zanim popełni kolejną masakrę, będziecie mogli zwalić winę na Przedpiekle. Zostawiacie nam brudną robotę? – Mylisz się, kapitanie – odparł Boris, przerywając milczenie. – Wiemy, kto to jest. Informacja zbiła z tropu zarówno Milę, jak i Stepha. Siedzieli w milczeniu. – Nazywa się Roger Valin. Nazwisko mordercy wyzwoliło natychmiast serię skojarzeń w głowie Mili, ale brakowało im uporządkowania. Księgowy. Trzydzieści lat. Chora matka. Zmuszony zajmować się nią, dopóki nie umarła. Żadnej rodziny, żadnego przyjaciela. Hobby polegające na kolekcjonowaniu zegarków. Spokojny. Niewidoczny. Wyobcowany. W jednej chwili Mila opuściła myślą biuro szefa i korytarzami Przedpiekla pobiegła aż do pokoju zagubionych śladów. Zatrzymała się przed ścianą po lewej stronie i spojrzała w górę. Zobaczyła go. Roger Valin. Zapadnięta twarz, nieobecne spojrzenie. Włosy posiwiałe przed czasem. Jego jedyne zdjęcie, jakie zdołali zdobyć, było przytwierdzone do

plakietki, której używał, żeby wejść do biura. Jasnoszary garnitur, koszula w cienkie prążki, zielony krawat. W niewyjaśniony sposób rozpłynął się w nicości pewnego ranka w październiku. Siedemnaście lat wcześniej.

5

Droga prowadziła zboczem góry. W miarę, jak auto wspinało się coraz wyżej, za ich plecami pozostawała panorama okrytego całunem smogu miasta. Potem krajobraz nagle się zmienił. Powietrze stało się przejrzystsze, bardzo wysokie jodły złagodziły wciąż jeszcze letni upał. Za oknem samochodu słońce igrało w gałęziach, rzucając ulotne cienie na otwarte akta, które Mila rozłożyła sobie na kolanach. Zawierały komplet informacji na temat Rogera Valina. Policjantka wciąż jeszcze z trudem uświadamiała sobie, że sprawcą tak okrutnej zbrodni mógł być właśnie smutny urzędnik ze zdjęcia na ścianie w Przedpieklu. Podobnie jak w przypadkach innych masowych morderców, w jego przeszłości nie było precedensów stosowania przemocy. Okrucieństwo wybuchło bez zapowiedzi, od razu pełną siłą. Ale właśnie dlatego, że Valin nigdy nie miał problemów z prawem, nie był notowany. Jak zdołali ustalić jego tożsamość? Gdy postawiła to pytanie Borisowi, poprosił ją tylko o odrobinę cierpliwości, niebawem miała dowiedzieć się wszystkiego. W tym momencie inspektor siedział za kierownicą auta osobowego bez znaków rozpoznawczych, a ona zadawała sobie pytanie o powód takiej ostrożności. To, że mogła tylko domyślać się odpowiedzi, wywoływało jeszcze większy niepokój. Jeśli powód był naprawdę tak przerażający, nie chciała go poznawać. Poświęciła siedem lat na nauczenie się życia z tym, co się wydarzyło w śledztwie dotyczącym Zaklinacza. Koszmary wciąż ją nawiedzały, ale, na szczęście, już nie pojawiały się w nocy. Wszystko znikało wraz z zapadnięciem w sen, za to zdarzało się jej doświadczać ataków paniki w biały dzień. Niczym kot instynktownie wyczuwający zagrożenie, czuła obok siebie czyjąś obecność. Gdy uświadomiła sobie, że nie będzie w stanie pozbyć się tych wspomnień, zawarła z samą sobą coś w rodzaju umowy. Plan obejmował kilka zasad, które dawały jej bezpieczeństwo. Postanowiła potraktować to poważnie i narzuciła sobie precyzyjne reguły postępowania. Najważniejsza była pierwsza z nich. Nigdy więcej nie wypowiadać imienia tego potwora. Ale tego ranka groziło jej złamanie jednej z nich. Przysięgła sobie, że nigdy więcej nie zobaczy miejsca zbrodni. Obawiała się tego, czego może doświadczyć, gdy znajdzie się twarzą w twarz ze scenerią krwi i przemocy. Teraz próbowała się przekonać, że doświadczy tego, czego doświadczają inni. Ale mroczny głos w jej wnętrzu twierdził co innego.

Jesteś w jego mocy. Należysz do niego. Wiesz, że to, co zobaczysz… – Jesteśmy prawie na miejscu. – Słowa Borisa zagłuszyły tę mantrę. Mila przyjęła informację do wiadomości i kiwnęła głową, starając się ukryć skrępowanie. Potem przeniosła spojrzenie za okno i jej strach wzrósł o kolejny stopień: przy drodze stali dwaj policjanci z ręcznym radarem, kontrolując prędkość przejeżdżających samochodów. Oczywiście tylko udawali; ich prawdziwym zadaniem była ochrona dojazdu do miejsca zbrodni. Gdy auto znalazło się na celowniku „suszarki”, funkcjonariusze tylko na nie popatrzyli. Kilka metrów dalej Boris skręcił w wąską dróżkę. Samochód zaczął podskakiwać na drodze gruntowej. Wydawało się, że nie przeciśnie się przez zielony tunel. Las ciągnął się, uparcie muskając kabinę miękkim dotykiem ramion jak ktoś, kto ukrywa złe zamiary. Ale potem sklepienie z gałęzi odsłoniło skąpaną w słońcu polanę. Wyjechali z cienia i nieoczekiwanie znaleźli się przed willą. Był to trzypiętrowy budynek, jakby wyrastający ze zbocza. Łączył klasyczne cechy miejscowych górskich chat – spadzisty dach i wykończenie z drewna – z nowoczesną architekturą, a umieszczona wysoko weranda miała ściany ze szkła. Dom ludzi zamożnych, pomyślała natychmiast. Wysiadłszy z auta, rozejrzała się. Stały tu cztery samochody osobowe oraz furgonetka laboratorium kryminalistycznego, wszystkie bez znaków policyjnych. Godna uwagi koncentracja sił. Do Borisa podeszło dwóch funkcjonariuszy, żeby się przywitać i poinformować go dokładnie o sytuacji. Nie słyszała, co mówili, ruszyła za nimi po kamiennych schodach prowadzących do wejścia, trzymając się kilka metrów z tyłu. W czasie jazdy Boris powiedział jej, że właściciel domu Thomas Belman był lekarzem, który zamienił się w człowieka interesów, zakładając dobrze prosperującą firmę farmaceutyczną. Miał około pięćdziesiątki, poślubioną wiele lat temu małżonkę oraz troje dzieci. Był miłośnikiem starych samolotów i motocykli. Człowiekiem, którego życie było pasmem sukcesów, ale zakończył je w najgorszy sposób, jaki Mila mogła sobie wyobrazić – przyglądając się przed śmiercią, jak ginie jego rodzina. – Chodź, idziemy – zachęcił ją Boris. Dopiero wtedy uświadomiła sobie, że utknęła w progu. Po obszernym salonie, pośrodku którego stał wielki kominek, kręciło się co najmniej dwudziestu policjantów, którzy nagle obejrzeli się, żeby na nią popatrzeć. Rozpoznali ją. Niemal słyszała ich myśli. Tkwiła z zakłopotaniem w miejscu. Spuściła wzrok i przyjrzała się swoim nogom, które uporczywie nie chciały się ruszyć z miejsca. Odniosła wrażenie, że należą do kogoś innego. Jeśli wejdę, nie będę już mogła zmienić decyzji. Jeżeli zrobię ten krok, nie będę mogła zawrócić. I znowu wróciła ta sama mantra, napełniając ją lękiem.

Jesteś w jego mocy. Należysz do niego. Wiesz, że to, co zobaczysz… spodoba ci się, powiedziała do siebie, uzupełniając zdanie w myśli. Jej lewa stopa poruszyła się. Mila znalazła się w środku. ♦♦♦ Istnieje pewna kategoria masowych morderców, których żaden policjant nie chciałby napotkać na swej drodze. Taki morderca, wpadający w szał zabijania i określany angielskim terminem spree killer, dokonuje kilku rzezi w raczej krótkim czasie. Mógł to być przypadek Rogera Valina. Tymczasem uciekające minuty i godziny nie posuwały śledztwa do przodu. Dlatego w willi można było wyczuć wściekłość i niemoc. Mila przyjrzała się kolegom przy pracy. Oni nie mogą już nic zrobić dla tych, którzy nie żyją, dobrze to zapamiętaj, powiedziała sobie w duchu. Nienawiść, której ślady Roger Valin pozostawił w tym domu, niczym niewidoczna radiacja nadal wywierała mroczny wpływ na tych, którzy przybyli tu po masakrze. Nie zdając sobie z tego sprawy, policjanci zaczynali ulegać chęci odwetu. Było to to samo odczucie, jakie prawdopodobnie motywowało masowego mordercę i podsycało jego paranoidalne urojenia, aż w końcu chwycił do ręki karabin bojowy, aby precyzyjnie odmierzanym hukiem strzałów stłumić błądzące po jego głowie głosy, które go prześladowały i popychały do pomszczenia doznanych krzywd i upokorzeń. Koncentracja horroru znajdowała się na wyższych piętrach; przed wejściem na górę Mili polecono włożyć ochraniacze na buty i lateksowe rękawiczki oraz wręczono czepek, żeby schowała włosy. Podczas tych przygotowań zobaczyła, że jeden z kolegów podaje Borisowi komórkę. – Tak, przyjechała, już tu jest – usłyszała jego głos. Założyłaby się o każdą sumę, że kolega inspektor rozmawia z Sędzią. W rzeczywistości nowa szefowa wydziału nie miała nic wspólnego z prokuraturą ani sądami. Chodziło o przezwisko nadane przed laty w celu wyśmiania jej surowej miny. Zamiast się obrazić, Sędzia przyjęła ten żart tak, jakby to był zasłużony tytuł. W miarę jak wspinała się po szczeblach hierarchii, kpina tkwiąca w przezwisku stopniowo zanikła i zastąpił ją lękliwy szacunek, z jakim za każdym razem je wymawiano. A w czasie jej niepowstrzymanego awansu autor tego żartu musiał żyć w strachu, że prędzej czy później za to zapłaci. Sędzia nie okazywała jednak urazy wobec swych wrogów, ponieważ wolała trzymać ich w dręczącej niepewności. Mila i Sędzia spotkały się tylko raz, gdy cztery lata wcześniej ówczesny szef wydziału Terence Mosca miał zawał i musiał ustąpić ze stanowiska. Nowa szefowa złożyła krótką wizytę w Przedpieklu, żeby przedstawić się pracującym w nim ludziom, zachęcić ich do pracy i zaoferować stałą pomoc. Potem już nic. Aż do tego ranka. Boris rozłączył się, dokończył nakładanie odzieży ochronnej i podszedł do niej.

– Gotowa? Weszli do małej windy, która łączyła trzy piętra domu – bardziej luksusowy dodatek niż konieczność. Inspektor wsunął na głowę słuchawki i czekając, aż dostanie z góry pozwolenie na wejście, znowu odwrócił się do niej. – Dziękuję, że przyjechałaś. Mila nie miała jednak ochoty na wymianę grzeczności. – Opowiedz mi, co tu się stało wczoraj wieczorem. – Około dziewiątej siedzieli przy stole, przynajmniej zgodnie z tym, co zapamiętał Jes, nasz mały świadek. Pokój jadalny jest na pierwszym piętrze, wychodzi na werandę na tyłach domu. Valin nadszedł od strony lasu, dlatego nie zobaczyli go, gdy wchodził po zewnętrznych schodach. Chłopiec powiedział, że w pewnej chwili zauważyli za oszklonymi drzwiami stojącego bez ruchu mężczyznę, ale z początku nikt nie był w stanie pojąć, co on tam robi. Nie wpadli od razu w panikę, pomyślała Mila. Po prostu przestali rozmawiać i odwrócili się wszyscy, żeby na niego spojrzeć. W sytuacjach zagrożenia najczęstszą reakcją nie jest obawa, lecz niedowierzanie. – Belman podniósł się więc od stołu i poszedł mu otworzyć, żeby się dowiedzieć, czego chce. – Sam mu otworzył? Nie zauważył karabinu? – Z pewnością tak, ale myślał, że wciąż jeszcze panuje nad sytuacją. Typowe dla ludzi mających władzę. Myślą, że zawsze mogą decydować o wszystkim. Thomas Belman nie był w stanie przyjąć do wiadomości, że ktoś może narzucić mu reguły gry, zwłaszcza w jego własnym domu. Nawet jeśli ten ktoś miał w ręku półautomatyczny karabin Bushmaster .223. Jako sprawny człowiek interesów natychmiast podjął negocjacje, tak jakby naprawdę miał do zaoferowania propozycję nie do odrzucenia. Ale Roger Valin nie przyszedł tu, by negocjować. W tym momencie Mila zauważyła, że Boris podniósł rękę do słuchawki. Prawdopodobnie z góry dawali mu wolną drogę. I rzeczywiście, zaraz potem odwrócił się do tabliczki z przyciskami i nacisnął guzik drugiego piętra. – Dzwoniący chłopiec powiedział tylko, że Valin zaczął strzelać – podjął inspektor, kiedy winda ruszyła. – W rzeczywistości sprawy nie potoczyły się właśnie w taki sposób. Na początku była krótka rozmowa, potem Valin zamknął Jesa w piwnicy, a pozostałym kazał wejść na górę. Przed dojechaniem na piętro kabina zwolniła, a Mila skorzystała z tej krótkiej chwili, żeby wziąć oddech. Zaczyna się, powiedziała sobie w duchu.

6

Drzwi windy się otworzyły. Oślepiły ich lampy halogenowe ustawione na stojakach w korytarzu – na miejscu zbrodni pracuje się przy opuszczonych żaluzjach albo zasuniętych zasłonach, ponieważ światło dzienne może wprowadzić techników w błąd. Dobrze pamiętała to wrażenie: jakby wchodziło się do lodowej groty. W tym przypadku efekt był tym silniejszy, że do maksimum podkręcono klimatyzację. Istniał jednak konkretny powód, dla którego panujący w ten wrześniowy ranek upał nie mógł mieć dostępu do pomieszczeń. Ciała jeszcze tu są, pomyślała. Są blisko. W korytarzu i między pokojami krążyli technicy z laboratorium kryminalistycznego. Kręcili się w białych kombinezonach po miejscu zbrodni, niczym milczący i zdyscyplinowani przybysze z kosmosu. Mila przekroczyła granicę między światem żywych i światem umarłych. Winda zamknęła się za jej plecami, żeby wrócić na dół, pozostawiając wrażenie, że nie ma już żadnych dróg ucieczki. Boris ruszył przodem. – Morderca nie zabił wszystkich w tym samym momencie. Rozdzielił ich, a potem wykończył po kolei. Doliczyła się na tym piętrze czworga drzwi. – Cześć – powitał ich lekarz sądowy Leonard Vross, którego z powodu wschodnich rysów wszyscy nazywali Changiem. – Witam, doktorze – odpowiedział mu Boris. – Jesteście gotowi odwiedzić czarodziejski świat Rogera Valina? – Lekarz wydawał się wyczerpany i może właśnie dlatego wysilił się na ten żart, całkiem nie na miejscu. Podał im pojemnik z pastą kamforową, którą należało potrzeć skórę pod nosem, żeby nie czuć zapachów. – Tu, na drugim piętrze, mamy cztery główne miejsca. Oraz jedno poboczne na dole. Jak widzicie, nie brakuje niczego. Rozróżnienie na miejsca główne i poboczne zależało od sposobu dokonania zbrodni. Te poboczne odgrywały mniejszą rolę przy wyjaśnianiu dynamiki głównej akcji, ale mogły w zasadniczy sposób pomóc w ustaleniu motywu zbrodni. Ponieważ Boris ani słowem nie wspomniał o miejscach pobocznych, Mila zadała sobie pytanie, co też mogło znajdować się na parterze. Tymczasem lekarz sądowy poprowadził ich w kierunku pokoju Chrisa, szesnastoletniego syna Belmana. Na ścianach afisze zespołów heavymetalowych. Kilka par sportowych butów. Sportowa torba leżąca w jednym z kątów. Komputer, telewizor

plazmowy i półki z grami wideo. Na oparciu krzesła podkoszulka z nadrukiem gloryfikującym szatana. Ale prawdziwy wysłannik piekieł wcale nie przypominał tego przedstawionego na koszulce. Objawił się w tym pokoju w najmniej groźnej postaci, przyjmując rysy księgowego. Jeden z techników przeprowadzał pomiary balistyczne między krzesłem obrotowym i ciałem, które leżało w przesiąkniętej krwią pościeli. – Zwłoki mają dużą ranę postrzałową na brzuchu. Mila przyjrzała się nasiąkniętym krwią ubraniom: ofiara zmarła wskutek wykrwawienia. – Nie strzelił mu w głowę ani w serce – zauważyła. – Morderca wybrał brzuch, żeby przedłużyć agonię. – Valin chciał się cieszyć tym widowiskiem. – Boris wskazał krzesło przed łóżkiem. – Widowisko nie było przeznaczone dla niego – poprawiła go Mila. – Było dla ojca, który w swoim pokoju słuchał jego płaczów i krzyków. – Policjantka wyobraziła sobie przebieg tych długich męczarni. Ofiary zostały pozamykane w pokojach, w których rodzina przechowywała swoje najdroższe pamiątki, a które teraz zamieniły się w więzienne cele. Osoby pozostałe przy życiu wsłuchiwały się w to, co działo się z ich bliskimi, i drżały ze strachu, wiedząc, że niebawem spotka je taki sam los. – Ten Valin musi być potwornym sadystą – zauważył Chang. – Prawdopodobnie poświęcił trochę czasu, żeby z nimi porozmawiać, zatrzymując się w każdym pokoju. Może chciał, żeby myśleli, że mają jakieś szanse na ratunek. Że jeśli powiedzą albo zrobią coś, co on im każe, ich los może się zmienić. – Urządził im jakiś rodzaj procesu – dodała Mila. – Lub raczej tortur – poprawił ją Chang. Valin oddawał strzał i przechodził dalej. Tak zrobili również i oni. Pokój obok należał do dziewczyny – do dziewiętnastoletniej Lisy. Różowe zasłony i tapeta w fioletowe kwiatki. Chociaż nie była już małą dziewczynką, prawdopodobnie nie chciała zbytnio zmieniać swojego pokoju. Lalki i pluszowe misie współżyły tu z kosmetyczkami i szminkami. Świadectwa szkolne w towarzystwie zdjęć psa Pluto i disnejowskiej Syrenki dzieliły miejsce na ścianach z afiszami różnych zespołów rockowych. Ciało dziewczyny leżało w dziwnej pozycji na jasnym dywaniku. Zanim została zabita, próbowała uciec, tłukąc szybę w oknie, ale w tej rozpaczliwej decyzji zabrakło jej odwagi, żeby zaryzykować skok z wysokości czterech metrów. Zaniechała tego, łudząc się, że morderca się nad nią zlituje: jej ciało znajdowało się w pozycji klęcznej. – Kula trafiła ją na wysokości prawego płuca. – Chang wskazał ręką otwór wylotowy na plecach dziewczyny. – Valin nie miał przy sobie ostrych narzędzi, prawda? – Mila zadała to pytanie, kierując się właściwym sobie przypuszczeniem.

– Żadnego kontaktu fizycznego – potwierdził Chang, domyślając się jej wątpliwości. – Przez cały czas utrzymywał dystans między sobą a ofiarami. Chodziło o ważny szczegół. Fakt, że masowy morderca nie chciał ubrudzić sobie rąk ich krwią, świadczył o tym, że nie cierpiał na żadną psychozę. Przypomniało jej się słowo, które doskonale opisywało to, co wydarzyło się w tym domu. Egzekucje. Przenieśli się do trzeciego pomieszczenia, którym była łazienka. Koło drzwi leżała pani Belman. Lekarz sądowy wskazał okno. – Ono wychodzi na nasyp. W odróżnieniu od pokoi na tym piętrze, tutaj odległość od ziemi maleje do około dwóch metrów. Ta kobieta mogłaby wyskoczyć. Być może złamałaby sobie nogę, ale niekoniecznie, no i mogłoby się jej udać dotrzeć do drogi, żeby zatrzymać jakiś samochód i poprosić o pomoc. Mila wiedziała jednak, dlaczego tego nie zrobiła. A dowodem na to był fakt, że zwłoki leżały obok drzwi. Domyślała się, że pani Belman chciała być przy dzieciach; pewnie płakała i błagała mordercę lub może głośno do nich wołała, żeby miały świadomość, że ich mama jest tutaj. Nigdy by ich nie opuściła, nawet po to, żeby szukać dla nich ratunku poza domem. Instynkt macierzyński przeważył nad instynktem przeżycia. Morderca oddał bezlitośnie kilka strzałów w jej nogi. Także tym razem użył karabinu. Dlaczego zatem zabrał ze sobą rewolwer? Mila nie potrafiła tego wytłumaczyć. – Jestem pewien, że ostatni etap tego obchodu nie sprawi państwu zawodu – zapewnił Chang. – Ponieważ to, co najlepsze, Valin zarezerwował dla ostatniej ofiary.

7

Sypialnia małżeńska znajdowała się w głębi korytarza. W tym momencie było to królestwo eksperta laboratorium kryminalistycznego, starego Kreppa. Sterylny kombinezon nie zasłaniał mu jedynie twarzy, którą zdobiły stalowe kolczyki wbite w nos i jedną brew. Mila była zawsze pod wrażeniem eleganckiego sposobu bycia tego mężczyzny, który wyglądał jak mędrzec, ale miał też mnóstwo tatuaży i kolczyków. Jego ekstrawagancja była równa talentowi i kompetencji. W pokoju panował bałagan. Najwyraźniej Thomas Belman próbował uwolnić się z zamknięcia, waląc wściekle meblami w drzwi. Jego zwłoki leżały na łóżku, oparte plecami o wyściełane wezgłowie. Miał wybałuszone oczy i rozrzucone ramiona, jakby czekał na uwalniający pocisk. Otwór wlotowy znajdował się na wysokości serca. W pokoju, nieco z boku względem grupy techników, stał mężczyzna, który podobnie jak Mila i Boris włożył tylko ochraniacze na buty, rękawiczki i czepek zakrywający włosy. Był w ciemnym garniturze, miał małe oczy i orli nos. Przyglądał się pracującym technikom, trzymając ręce w kieszeniach. Gdy odwrócił się w ich stronę, Mila rozpoznała go. Gurevich dorównywał stopniem Borisowi, ale wszyscy wiedzieli, że jest jedynym oficerem, do którego Sędzia ma ślepe zaufanie. Dzięki wpływowi na szefową uważany był za szarą eminencję wydziału. Nieprzekupny karierowicz. Surowy i bezwzględny. I tak bardzo bezkompromisowy, że zasłużył na opinię podleca. Z tego powodu jego nieliczne zalety zamieniły się w wady. Doktora Changa krępowała sama obecność inspektora, więc się pożegnał. – Miłej zabawy, nie gniewajcie się, ale muszę się zająć wyniesieniem zwłok. Boris ograniczył się do zignorowania swego kolegi, otrzymując w zamian to samo. – A więc potwierdziła się twoja teoria? – zwrócił się do Kreppa. Technik zastanawiał się przez chwilę nad odpowiedzią. – Powiedziałbym, że tak. Zaraz wam to zademonstruję. – Rzucił okiem na Milę i uniósł jedną brew na powitanie, nie tracąc czasu na grzeczności. Policjantka zauważyła leżący na łóżku rewolwer. Wydało się jej rzeczą dziwną, że morderca postanowił zostawić tu tę broń. Chyba że potraktował ją jako rekwizyt w zamierzonej teatralnej dekoracji. Valin chciał, żeby policja zrekonstruowała w każdym szczególe to, co wydarzyło się w tym pokoju. Krepp wsunął rewolwer do przezroczystej torebki, a potem położył go na tym samym miejscu, na którym go znaleźli. Zostało ono zaznaczone kartonikiem z literą A. Następne dwa kartoniki wskazywały nabój leżący na

szafce nocnej, oszczędzony w morderczej furii, oraz prawą rękę trupa, której palce układały się w literę „v”, znak zwycięstwa. Krepp po raz ostatni obszedł pokój, żeby upewnić się, czy wszystko jest na właściwym miejscu i może rozpocząć rekonstrukcję. – Dobrze – rzucił, poprawiając rękawiczki. – Pokój wyglądał w przybliżeniu tak w chwili naszego przybycia. Broń, Smith & Wesson sześćset osiemdziesiąt sześć, leżała na łóżku. Bębenek może pomieścić sześć naboi, ale dwóch z nich brakowało. Jeden pocisk znajduje się w sercu nieodżałowanej pamięci Thomasa Belmana. Natomiast drugi nabój pozostał nietknięty i leży na szafce nocnej obok łóżka. Wszyscy obecni odwrócili się w stronę szafki, na której leżał nabój .357 Magnum. – Wyjaśnienie tego wydaje mi się raczej proste – ciągnął technik. – Valin chciał dać gospodarzowi szansę przeżycia. Niczym w odwróconej rosyjskiej ruletce, wyjął z bębenka jeden nabój, właśnie ten leżący na szafce, i poprosił Belmana, żeby wybrał jedną liczbę. Mila ponownie przyjrzała się prawej ręce ofiary. To, co wydawało się jej znakiem victorii, w rzeczywistości odpowiadało wyborowi dokonanemu przez ofiarę. Liczbie dwa. – Belman miał jedną szansę na sześć, że ucieknie przed śmiercią. Ale miał pecha i mu się nie udało – zakończył Krepp. – Valin chciał również sprawdzić, czy Belman chce przeżyć swoich bliskich – wtrąciła Mila, wprawiając obecnych w zdumienie. – Chciał się dowiedzieć, czy zapragnie pewnego dnia pomścić śmierć swojej rodziny, i wypróbować go w tym niepewnym położeniu między życiem i śmiercią. Ale to nie tłumaczy jeszcze, jakie pobudki popchnęły go do tego wszystkiego… W tym momencie inspektor Gurevich wyszedł z kąta, w którym się zaszył, i zaczął cicho bić brawo. – Dobrze, bardzo dobrze – powiedział, podchodząc bliżej. – Cieszę się, że mogła pani przyjechać, agentko Vasquez – dodał słodziutkim tonem i zaprzestał klaskania. Nie wydawało mi się, żebym miała inną możliwość, pomyślała Mila. – Obowiązek, panie inspektorze. Być może Gurevich wyczuł fałszywy ton w jej głosie. Podszedł jeszcze bliżej, dzięki czemu miała okazję przyjrzeć się lepiej jego twarzy zdominowanej przez nos cienki jak ostrze noża. W skronie zagłębiła mu się już łysina, upodabniając kościste czoło do czegoś w rodzaju pancerza. – Proszę mi powiedzieć, agentko Vasquez, czy w świetle tego, co pani dopiero co powiedziała, byłaby pani w stanie nakreślić profil psychologiczny mordercy? Mila, która wydrukowała sobie kopię akt, żeby przeczytać je w czasie jazdy, zaryzykowała:

– Przez całe życie Roger Valin opiekował się chorą matką. Miał tylko ją. Kobieta była dotknięta rzadką chorobą zwyrodnieniową i wymagała stałej opieki. Valin został zatrudniony jako księgowy przez spółkę audytową, dlatego za dnia, gdy był w pracy, matką zajmowała się zawodowa pielęgniarka, której pensja prawie w całości pochłaniała jego zarobki. Gdy zaginął bez śladu, przesłuchiwaliśmy jego kolegów z pracy i nie potrafili oni dostarczyć dokładnego opisu przyzwyczajeń Valina. Niektórzy nie znali nawet jego imienia. Z nikim nie rozmawiał, nie nawiązał w biurze żadnych stosunków, nie było go nawet na bożonarodzeniowych zdjęciach. – Wydaje mi się, że jest to portret psychopaty, który przez całe życie ukrywa urazę i pewnego dnia udaje się do biura, zabierając ze sobą AK-czterdzieści siedem – podsumował za nią Gurevich. – Myślę, panie inspektorze, że sprawa jest bardziej złożona – poprawiła go Mila. – Co każe pani tak sądzić? – Spoglądamy na życie Valina z naszego punktu widzenia. Ale to, co wydaje się nieszczęśliwą egzystencją człowieka będącego zakładnikiem choroby matki, w rzeczywistości jest czymś zupełnie innym. – A konkretnie? – Nie wątpię, że na początku opieka nad matką była dla niego ciężarem, ale z upływem czasu Valin dojrzał w niej coś w rodzaju misji. Zajmowanie się matką, troska o nią stała się celem jego życia. Innymi słowy, to była jego prawdziwa praca. Całą resztę, biuro, kontakty z ludźmi, traktował jako męczący dodatek. Wraz ze śmiercią matki jego życie się zawaliło i poczuł się niepotrzebny. – Co skłania panią do przyjęcia takiego poglądu? – Niedawno poznałam pewien szczegół z jego życia, który być może jest w stanie wyjaśnić wiele rzeczy. Gdy zmarła matka Valina, przez cztery dni czuwał przy zwłokach. Dopiero wtedy sąsiedzi, zaalarmowani brzydkim zapachem, zawiadomili strażaków. Trzy miesiące po pogrzebie księgowy rozpłynął się w nicości. Jest rzeczą oczywistą, że był osobnikiem cierpiącym na wyraźne ograniczenia sfery uczuć, nie umiał poradzić sobie z cierpieniem. W takich przypadkach podmiot nie myśli o zabijaniu, ale o samobójstwie. – Więc sądzi pani, agentko Vasquez, że on je w końcu popełni? – spytał prowokacyjnym tonem Gurevich. – Tego nie wiem – przyznała z zakłopotaniem Mila. Krepp utkwił w niej spojrzenie, udzielając niemego wsparcia. Ale w tym momencie Mila domyśliła się prawdy. – Znaliście wcześniej historię jego życia, prawda? – Przyznaję, że zachowaliśmy się wobec pani trochę nietaktownie – potwierdził Gurevich. Ta informacja nią wstrząsnęła. Inspektor wręczył jej przezroczystą teczkę, która zawierała kartki z czasopisma naukowego. Obok artykułu widniało zdjęcie Belmana.

– Oszczędzę pani czytania. Krótko mówiąc, napisano tu, że spółka Belmana była właścicielem patentu na jedyny lek zapewniający przeżycie osobom dotkniętym pewnym rzadkim schorzeniem. – Gurevich dobitnie wymówił to zdanie, żeby zabrzmiało bardziej efektownie. – Cudowny lek, który może poprawić warunki życia pacjentów, czasami znacznie opóźniając ich śmierć. Niestety, jest bardzo drogi. Zgadnie pani, o jakiej rzadkiej chorobie mówimy? – Pensja Valina nie wystarczała na leczenie matki – wtrącił Boris. – Wydał wszystkie oszczędności, a potem, kiedy nie dawał już rady, pozostało mu tylko patrzeć, jak umiera. Oto źródło tak wielkiego rozżalenia, pomyślała Mila i natychmiast uświadomiła sobie w pełni, dlaczego Roger Valin sięgnął po ów dziwny rytuał z odwróconą rosyjską ruletką. – Stąd brakujący nabój w bębenku: Valin zaoferował ofierze możliwość przeżycia, coś, co nie było dane jego matce. – Dokładnie tak się to odbyło – potwierdził Boris. – A teraz potrzebujemy kompletnego raportu o zniknięciu Valina, wraz z jego profilem psychologicznym. – Dlaczego prosicie o to mnie? Czy jakiś kryminolog nie zrobiłby tego lepiej? – Mila nadal nie rozumiała powodów. Do rozmowy włączył się znowu Gurevich. – Kto doniósł o zniknięciu Valina siedemnaście lat temu? Pytanie nie miało nic wspólnego z wątpliwościami Mili, mimo to odpowiedziała: – Po tygodniu nieusprawiedliwionej nieobecności zrobiła to spółka, w której pracował. Nie można go było odnaleźć. – Kiedy widziano go po raz ostatni? – Nikt tego nie pamięta. Inspektor odwrócił się do Borisa. – Nie powiedziałeś jej, prawda? – Jeszcze nie – przyznał półgłosem zapytany. Mila spojrzała na nich obu. – A co miał mi powiedzieć?

8

Miejscem, w którym rozegrał się prolog rzezi, była kuchnia. To tam Valin pokazał się za oszklonymi drzwiami, do których podszedł od strony ogrodu. Jednak została ona zakwalifikowana jako „poboczne miejsce zbrodni” z całkiem innego powodu. W jej ścianach dopełnił się także epilog tej bardzo długiej nocy. Dlatego Gurevich, Boris i Mila wrócili na dół. Policjantka poszła za dwoma inspektorami, nie zadając dalszych pytań, pewna, że zaraz otrzyma wszystkie odpowiedzi. Zeszli po drewnianych schodach i znaleźli się w obszernym pomieszczeniu, bardziej przypominającym salon niż kuchnię. Zamykała je wychodząca na ogród ściana ze szkła, która nie została przesłonięta przez techników czarnymi płótnami. Tu nie ma ciał, pomyślała Mila. Ale nie poczuła ulgi, ponieważ prędko odniosła wrażenie, że znajdzie w tym miejscu coś jeszcze gorszego. Gurevich odwrócił się do niej. – Jakim zdjęciem posługiwaliście się przy poszukiwaniu Valina po jego zniknięciu? – Tym z identyfikatora, którego używał, żeby wejść do biura. Wyrobił go niedługo przedtem. – I jak wyglądał na tej fotografii? Mila przypomniała sobie zdjęcie ze ściany zagubionych śladów w Przedpieklu. – Posiwiałe włosy, wychudła twarz. Miał na sobie jasnoszary garnitur, koszulę w cienkie prążki i zielony krawat. – Jasnoszary garnitur, koszula w cienkie prążki, zielony krawat – powtórzył powoli Gurevich. Zadała sobie pytanie o powód tych dziwnych pytań. Inspektor musiał już znać pewne szczegóły. Ale nie dostarczył jej wyjaśnień. Za to ruszył na środek kuchni, gdzie znajdowała się wyspa z kuchennym wyposażeniem, a nad nią wisiał wielki okap z kamienia intarsjowanego miedzią. Nieco dalej stał stół z masywnego drewna, jeszcze zastawiony brudnymi talerzami z kolacji z poprzedniego wieczoru, ale pośród nich można było dostrzec resztki innego posiłku. Śniadania. Gurevich domyślił się, że Mila zauważyła tę anomalię, i się zatrzymał. – Czy powiedziano pani, w jaki sposób udało się nam zidentyfikować Rogera Valina? – Jeszcze nie.

– Niedługo po szóstej rano, gdy zaczęło się rozwidniać, Valin uwolnił z piwnicy małego Jesa, przyprowadził go tutaj i przygotował mu płatki owsiane, sok pomarańczowy i naleśnika z czekoladą. W straszliwej opowieści pojawiło się coś normalnego. I właśnie te nieoczekiwane odchylenia naprawdę niepokoiły Milę. Zazwyczaj taka odrobina spokoju pośrodku szaleństwa była złą wróżbą. – Valin usiadł razem z chłopcem i zaczekał, aż ten skończy jeść – ciągnął Gurevich. – Jak pani powiedziała, siedemnaście lat temu przez cztery dni czuwał przy trupie matki. Być może tego ranka zostawił małego Jesa przy życiu po to, żeby umożliwić mu przeżycie tego samego doświadczenia. Faktem jest, że wykorzystał te chwile przy śniadaniu, żeby powiedzieć mu dokładnie, kim jest. A żeby mieć pewność, że chłopiec dobrze wszystko zapamięta, kazał mu nawet pisać. – Ale po co? – spytała Mila. Gurevich dał jej znak, żeby dała mu opowiedzieć do końca. – Jes to odważny chłopak, prawda, Boris? – Bardzo odważny – potwierdził jego kolega. – Pomimo tego, co mu się przydarzyło, zachował spokój. Załamał się dopiero niedawno, wybuchając rozpaczliwym płaczem. Ale wcześniej odpowiedział na wszystkie pytania. – Kiedy pokazano mu zdjęcie Valina, to, na którym księgowy ma na sobie jasnoszary garnitur, koszulę w cienkie prążki i zielony krawat, natychmiast go rozpoznał – dodał Boris. Jego twarz spochmurniała. – Ale kiedy poprosiliśmy go, żeby opisał inne szczegóły, na przykład, jak był ubrany, znowu wskazał to zdjęcie… „Tak”, powiedział. Ten szczegół zszokował Milę. – To niemożliwe – rzuciła bezwiednie, wracając myślą do zdjęcia z Przedpiekla. – Rzeczywiście – zgodził się Gurevich. – Facet znika w wieku trzydziestu lat. Potem wraca, mając czterdzieści siedem, żeby się pokazać w tych samych ubraniach, które miał na sobie siedemnaście lat wcześniej. Mila nie była w stanie wymówić ani słowa. – Gdzie przebywał tak długo? – ciągnął Gurevich. – Porwali go kosmici? – zażartował. – Wyskoczył nagle z lasu? UFO wysadziło go przed drzwiami domu Belmana? – Należy też wspomnieć o czymś innym. – Boris wskazał telefon wiszący na ścianie. – Dziś rano z tego aparatu Jes na polecenie Valina zawiadomił policję. Ale według wykazu połączeń, w środku nocy, mniej więcej około trzeciej, morderca przerwał jatkę, żeby wykonać inny telefon. – Numer zgadza się z telefonem pralni na żetony w centrum miasta, otwartej dwadzieścia cztery godziny na dobę – wyjaśnił Gurevich. – Korzystają z niej przede wszystkim ludzie starsi i imigranci, dlatego jest tam publiczny aparat.

– W pralni nie ma obsługi ani dozorcy, są tylko kamery ochrony, żeby zniechęcić wandali albo innych ludzi o złych zamiarach. – Boris spojrzał na nią uważnie. – A zatem wiecie, kto podniósł słuchawkę – powiedziała Mila, pewna, że ktoś odebrał telefon. – W tym właśnie problem – przyznał Boris. – Nikt jej nie podniósł. Valin czekał jakiś czas, a potem zrezygnował i więcej nie próbował. – Nie wydaje się pani, agentko Vasquez, że to bez sensu? – skomentował sprawę Gurevich. Mila domyślała się powodów, dla których obaj inspektorzy byli zaniepokojeni, ale nie miała pojęcia, jaką rolę do odegrania w tej historii ma ona. – Czego oczekujecie ode mnie? – Żeby się domyślić, dokąd Valin skierował się obecnie, potrzebne nam są wszelkie szczegóły z jego przeszłości, ponieważ nie ma wątpliwości, że coś knuje – odparł Gurevich. – Z kim chciał się połączyć dziś w nocy? Dlaczego spróbował tylko raz? Czy może mieć jakiegoś wspólnika? Jaki będzie jego następny ruch? Dokąd się udał z karabinem Bushmaster? – A wszystkie odpowiedzi są powiązane z jedną niewiadomą – dokończył Boris. – Gdzie Roger Valin przebywał przez ostatnie siedemnaście lat?

9

Szał zabijania, w jaki popada morderca, określany terminem spree killer, ma charakter cykliczny. Jeden cykl trwa około dwunastu godzin i dzieli się na trzy stadia: spokoju, inkubacji i wybuchu. Pierwsze stadium następuje po przeprowadzeniu wstępnego ataku. Pojawia się chwilowe zaspokojenie, po którym następuje jednak faza wylęgania: nienawiść miesza się w niej z wściekłością. Te dwa uczucia zachowują się jak pierwiastki chemiczne. Gdy są od siebie odizolowane, nie muszą być szkodliwe, ale jeśli się połączą, mogą dać początek wysoce niestabilnej substancji. Z tą chwilą nieuchronnie pojawia się trzecie stadium. Proces ten może prowadzić tylko do zadania śmierci. Mila miała nadzieję, że zdąży na czas. Naturalnym epilogiem działania masowego mordercy jest zwykle samobójstwo. Jeśli Valin jeszcze go nie popełnił, oznaczało to, że miał jakieś dalsze plany i mógł je zrealizować. Gdzie i kogo mógł zaatakować tym razem? Popołudniowe słońce chyliło się ku zachodowi, a niebo zaczynało przybierać kolory gasnącego lata. Pochylona nad kierownicą hyundaia Mila jechała powoli, starając się dojrzeć numery kolejnych domów. Wszystkie piętrowe domki były jednakowe, miały spadziste dachy i małe ogródki od ulicy. Różniły się tylko barwą, mogły być białe, beżowe, zielone lub brązowe, ale wszystkie te kolory miały wspólną cechę – były wyblakłe. W odległych już czasach zamieszkiwały w nich młode rodziny z dziećmi, bawiącymi się na trawie, a palące się we wszystkich oknach światła urzekały przytulnym ciepłem. Dziś była to dzielnica ludzi starych. Białe drewniane płoty oddzielające poszczególne działki, zostały zastąpione metalowymi siatkami. W wysokiej trawie można było dostrzec śmieci i złom. Dojechawszy w pobliże numeru czterdzieści dwa, Mila zwolniła i zatrzymała się. Po drugiej stronie ulicy stał dom, w którym niegdyś mieszkał Roger Valin. Minęło siedemnaście lat i nieruchomość należała już do innej rodziny, wciąż jednak było to miejsce, w którym dorastał masowy morderca. Tu stawiał pierwsze kroki, bawił się przed domem i uczył się jeździć na rowerze. Codziennie wychodził z tych drzwi, żeby udać się do szkoły, a potem do pracy. Tu oddawał się rutynowym zajęciom. Było to także miejsce, w którym Roger musiał opiekować się chorą matką, czekając wraz z nią na nierychliwy, ale nieuchronny koniec. W karierze poszukiwaczki zaginionych osób Mila bardzo dobrze przyswoiła sobie pewną naukę. Bez względu na to, jak daleko się ucieknie, dom jest

miejscem, które podąża za nami wszędzie tam, gdzie idziemy. Możemy często zmieniać miejsce zamieszkania, ale zawsze istnieje to jedno, z którym pozostajemy związani na zawsze. Jakbyśmy to my należeli do niego, a nie na odwrót. Jakbyśmy składali się z tych samych materiałów – ziemi zamiast krwi, drewna w stawach, cementu w kościach. Poszukując Rogera Valina, Mila miała nadzieję, że on także, mimo lat spędzonych w niewiadomych miejscach, mimo przenikającej go wściekłości i zabójczych planów, nie będzie mógł wyzwolić się spod siły wspomnień. Zaparkowała hyundaia przy chodniku, wysiadła i rozejrzała się. Między drzewami zrywały się podmuchy wiatru, niosąc gdzieś z daleka dźwięki alarmu samochodowego, który rozbrzmiewał to głośniej, to znów ciszej, mieszając się z innymi odgłosami. W ogródku dawnego domu Valinów stał na czterech słupkach z cegieł wrak bordowego combi bez kół. We wnętrzu domu można było dostrzec cienie obecnych mieszkańców. Było rzeczą nieprawdopodobną, aby Roger podszedł na mniejszą odległość niż ona w tej chwili. Żeby zdobyć dowód takiej wizyty, musiałaby się zwrócić gdzie indziej. Rozejrzała się ponownie i wybrała dom stojący naprzeciwko tamtego. Starsza pani zbierała właśnie pranie rozwieszone do wyschnięcia na sznurku między dwoma słupkami. Ze stosem w rękach weszła na schody werandy. Mila ruszyła szybkim krokiem w jej kierunku, żeby ją zatrzymać, zanim wejdzie do domu. – Przepraszam panią! – zawołała. Kobieta obejrzała się i obrzuciła ją nieufnym spojrzeniem. Już w połowie drogi Mila wyjęła legitymację policyjną, żeby ją uspokoić. – Dzień dobry, przepraszam, że pani przeszkadzam, ale chciałabym porozmawiać. – Nie ma problemu, moja droga – odparła kobieta z ledwo dostrzegalnym uśmiechem. Miała na nogach podkolanówki frotté, z których jedna opadła do kostki, a jej podomka była poplamiona i wytarta na łokciach. – Od jak dawna pani tu mieszka? Wydawało się, że pytanie rozbawiło kobietę; przez chwilę rozglądała się melancholijnie po okolicznych domach. – Od czterdziestu lat. – W takim razie zwróciłam się do właściwej osoby – powiedziała serdecznym tonem Mila. Nie chciała jej przestraszyć, pytając wprost, czy przypadkiem widziała ostatnio swojego dawnego, zaginionego od siedemnastu lat sąsiada Rogera Valina. Poza tym podejrzewała, że z powodu podeszłego wieku kobieta mogłaby coś poplątać. – Zechce pani wejść do środka? – Chętnie – odparła z miejsca Mila, która łączyła z tym zaproszeniem pewne nadzieje. Staruszka ruszyła przodem, podczas gdy przekorny wiatr targał jej przerzedzone włosy.

♦♦♦ Pani Walcott poruszała się drobnymi kroczkami, ciągnąc wełnianymi kapciami po dywanikach i starym parkiecie. Poruszała się zręcznie między zawadzającymi meblami, pełnymi różnorakich przedmiotów – szklanych bibelotów, poszczerbionej porcelany i albumów ze zdjęciami z dawnych lat. Niosła tacę z dwiema filiżankami i imbrykiem. Mila podniosła się z kanapy, żeby jej pomóc ustawić wszystko na stoliku. – Dziękuję pani, moja kochanieńka. – Nie musiała się pani kłopotać. – Robię to z przyjemnością – odparła kobieta, zabierając się do napełnienia filiżanek herbatą. – Nie miewam zbyt wielu gości. Mila przyglądała się jej, zadając sobie pytanie, czy któregoś dnia ją również dotknie podobne osamotnienie. Prawdopodobnie jedyną istotą dotrzymującą towarzystwa pani Walcott był rozciągnięty na fotelu rudawy kot, który co jakiś czas otwierał oczy, żeby sprawdzić, czy wszystko w porządku, po czym znowu zapadał w drzemkę. – Satchmo nie przepada zbytnio za obcymi, ale to dobry kot. Mila zaczekała, aż starsza pani usiądzie naprzeciw niej, a potem, biorąc do ręki filiżankę, przeszła do celu swej wizyty. – Pewnie wyda się pani dziwne to, o co chcę panią zapytać, ponieważ upłynęło wiele czasu. Czy przypadkiem pamięta pani rodzinę Valinów, którzy mieszkali naprzeciwko? – Wskazała dom po drugiej stronie ulicy i natychmiast zauważyła, że twarz pani Walcott posępnieje. – Biedacy – mruknęła kobieta, potwierdzając, że ich pamięta. – Gdy ja i mój mąż Arthur kupiliśmy ten dom, trochę wcześniej przenieśli się tu również oni. Byli równie młodzi jak my, a dzielnica została dopiero co wybudowana. Idealne miejsce, żeby żyć w spokoju i wychowywać dzieci. Tak nam powiedział agent nieruchomości i nie pomylił się. Sprawdziło się przynajmniej przez pierwsze lata. Przeniosło się tu z centrum wiele osób. Przede wszystkim urzędnicy albo kupcy. Żadnego robotnika ani imigranta. Dla należącej do innego pokolenia pani Walcott ten niepoprawny politycznie komentarz był całkowicie naturalny. Mila poczuła lekkie rozdrażnienie, ale nie zrezygnowała z serdecznego tonu. – Proszę mi opowiedzieć o Valinach. Co to byli za ludzie? – Bardzo grzeczni. Żona zajmowała się domem, natomiast mąż miał dobrą pracę jako urzędnik. Ona była bardzo ładna, wydawali się szczęśliwi. Z miejsca się zaprzyjaźniliśmy. Co niedziela zapraszaliśmy się nawzajem na grilla i spędzaliśmy razem dni świąteczne. Arthur i ja byliśmy małżeństwem od niedawna, za to oni mieli już dziecko. – Rogera. Pamięta go pani? – Jakże mogłabym zapomnieć tego małego smyka. Gdy miał pięć lat, umiał już jeździć na rowerze i kręcił się na nim tam i z powrotem po ulicy. Arthur uwielbiał tego chłopca, do tego stopnia, że zbudował mu domek na drzewie.

Po jakimś czasie okazało się, że nie będziemy mieli własnych dzieci, ale żadne z nas nie robiło z tego tragedii, przede wszystkim, żeby nie sprawić przykrości partnerowi. A wie pani, Arthur był bardzo zdolnym człowiekiem. Byłby doskonałym ojcem, gdyby dobry Pan Bóg mu na to pozwolił. Mila kiwnęła głową. Jak wiele starszych osób, pani Walcott miała skłonność do odbiegania od tematu i trzeba ją było naprowadzić z powrotem na główny wątek rozmowy. – A jak ułożyły się później sprawy rodziców Rogera? – Pani Valin ciężko zachorowała – odparła kobieta, kręcąc głową. – Lekarze od razu postawili sprawę jasno, że nie jest to choroba uleczalna. Ale powiedzieli też, że Pan Bóg nie zabierze jej do siebie zbyt prędko. Najpierw będzie musiała znosić bóle i cierpienia. Być może właśnie z tego powodu mąż postanowił opuścić rodzinę. – Ojciec Rogera ich porzucił? – Mila nie znalazła tej informacji w dokumentach. – Tak, proszę pani, ożenił się ponownie i nie pokazał się więcej, nawet po to, żeby sprawdzić, jak im się tu wiedzie – wyjaśniła tonem nagany pani Walcott. – A Roger, który do tej pory był żywym i energicznym chłopcem, zaczął powoli gasnąć. Ja i Arthur widzieliśmy, że coraz bardziej się izoluje, chociaż wcześniej nigdy nie brakowało mu przyjaciół. Spędzał całe godziny sam albo w towarzystwie matki. Jak prawdziwie odpowiedzialny młody człowiek. Pani Walcott odczuwała szczerą gorycz, prawdopodobnie napełniłaby ją bólem informacja o tym, jak straszliwą zbrodnię Roger Valin popełnił poprzedniej nocy. – Mojemu mężowi było niezmiernie przykro z powodu tego, co spotkało chłopca, i złościł się na jego ojca. Co jakiś czas słyszałam, jak wyraża się o nim w brzydkich słowach. Pomyśleć, że byli tak zaprzyjaźnieni. Ale nigdy nie robił tego w obecności Rogera. Arthur traktował go w szczególny sposób, był jedynym człowiekiem, któremu udawało się wyciągnąć go z tego domu. – A jak to robił? – Dzięki zegarkom – odparła pani Walcott, odstawiając pustą filiżankę na tacę. Mila uświadomiła sobie, że ledwie spróbowała swojej herbaty. – Arthur miał ich całą kolekcję. Kupował je na targowiskach albo na aukcjach. Spędzał całe dnie przy stoliku, rozbierając je lub naprawiając. Gdy przeszedł na emeryturę, musiałam mu przypominać, żeby coś zjadł albo poszedł do łóżka. To niewiarygodne, miał mnóstwo zegarków, ale nie zdawał sobie sprawy z mijającego czasu. – I podzielił się tą pasją z Rogerem – ponagliła ją Mila, która wiedziała już o hobby masowego mordercy. – Nauczył go wszystkiego, co sam wiedział na ten temat. I chłopiec zaczął szaleć na punkcie tego świata cykania i precyzji. Arthur mawiał, że Roger ma do tego wrodzony dryg.

Nieskończenie mały świat to stan, do stworzenia którego dąży każdy, kto czuje się nieszczęśliwy, pomyślała Mila. To trochę tak, jakby zniknąć innym sprzed oczu, zachowując mimo to swoją rolę w świecie – rzecz równie ważna, jak odliczanie czasu. Ale w końcu Roger Valin postanowił zniknąć na dobre, i koniec. – Tu, na górze, jest poddasze – wyjaśniła pani Walcott. – W zasadzie było przeznaczone dla dzieci, których jednak nie mieliśmy. Mówiliśmy zawsze, że je wynajmiemy, ale potem Arthur urządził tam sobie pracownię. Zamykał się w środku z Rogerem i zdarzało się, że nie pokazywali się przez całe popołudnie. Potem mój mąż zachorował i z dnia na dzień chłopiec przestał przychodzić do naszego domu. Arthur go usprawiedliwiał, mawiał, że wszyscy młodzieńcy są trochę okrutni i że Roger nie robi tego przez złośliwość. Poza tym już wtedy musiał codziennie patrzeć na umierającą matkę, więc żadną miarą nie można było wymagać, żeby asystował w gaśnięciu innej ludzkiej istoty, chociaż chodziło o jedynego przyjaciela, jakiego jeszcze miał. – Kobieta wyjęła z kieszeni podomki pogniecioną chusteczkę i otarła łzę, która pokazała się w kąciku jej oka. Potem ścisnęła ją w dłoni i położyła na podołku, gotowa jej użyć znowu, gdyby zaszła taka potrzeba. – Ale jestem przekonana, że Arthur mocno to odczuł. Myślę, że codziennie żywił nadzieję, że Roger znowu przekroczy ten próg. – A więc wasze stosunki uległy zerwaniu – skonkludowała Mila. – Nie – zaprzeczyła nieco zaskoczona pani Walcott. – Minęło około sześciu miesięcy od śmierci mojego męża, Roger nie przyszedł nawet na jego pogrzeb. A potem pewnego ranka zupełnie niespodziewanie stanął przed moimi drzwiami. Zapytał mnie, czy może wejść na poddasze, żeby nakręcić zegarki. Od tego czasu zaczął przychodzić tu sam. Mila odruchowo zerknęła na sufit. – Na górę? – Oczywiście – potwierdziła staruszka. – Wracał ze szkoły, zajmował się od razu swoją matką, a kiedy ona niczego więcej nie potrzebowała, wchodził tu na poddasze i spędzał tam kilka godzin. Robił to nadal także wtedy, gdy zaczął pracować jako księgowy, potem jednak od pewnego momentu nie miałam już o nim żadnych wieści. Mila domyśliła się, że starsza pani ma na myśli chwilę jego zaginięcia. – Z tego, co mi pani mówi, wynika, że gdyby pominąć jego matkę, była pani osobą, która widywała go najczęściej poza godzinami pracy. Jednak to nie pani zawiadomiła władze. Proszę mi wybaczyć, ale czy nie zaskoczyło pani to, że Roger więcej się nie pokazał? – Wchodził i wychodził sam. Na poddasze można wejść wyłącznie po zewnętrznych schodach, więc czasami się nie spotykaliśmy – wyjaśniła kobieta. – Zachowywał się zawsze cicho, ale co dziwne, zawsze wiedziałam, że jest na górze. Nie potrafię wytłumaczyć tego inaczej… To było takie przeczucie. Czułam jego obecność w tym domu.

Mila zauważyła niepokój błąkający się w oczach i na twarzy staruszki. Obawę, że jej słowa nie zostaną uznane za wiarygodne, a ona sama wyjdzie na starą wariatkę. Ale było też coś innego. Strach. Pochyliła się i położyła rękę na dłoni kobiety. – Pani Walcott, proszę powiedzieć mi prawdę: czy w ciągu ostatnich siedemnastu lat doznała pani znowu wrażenia, że Roger tu jest, obok pani? Oczy kobiety wypełniły się łzami, ale starała się je powstrzymać, usztywniając się i zaciskając usta. A potem przytaknęła zdecydowanym ruchem głowy. – Jeśli nie ma pani nic przeciwko temu, chciałabym rzucić okiem na to poddasze – powiedziała Mila.

10

Dźwięk alarmu samochodowego, który słyszała po przyjeździe do dzielnicy, rozbrzmiewał jeszcze w oddali. Wchodząc po zewnętrznych schodach prowadzących na poddasze, Mila instynktownie położyła dłoń na rękojeści pistoletu. Nie sądziła, że znajdzie się twarzą w twarz z Rogerem Valinem, ale zaniepokoił ją sposób, w jaki pani Walcott zareagowała na jej ostatnie pytanie. Mogło to być zwykłe bajdurzenie samotnej kobiety w podeszłym wieku, ale Mila była przekonana, że lęki nigdy nie pojawiają się bez powodu. Było możliwe, że w tym domu przebywa cichy, a przede wszystkim niepożądany lokator. Po raz drugi tego dnia Mila lustrowała cudze mieszkanie. Wczesnym rankiem był to domek rodziny Connerów, w którego piwnicy odkryła zjawę w postaci małej dziewczynki. Rachunek prawdopodobieństwa podpowiadał jej, że tu nie trafi na coś takiego, choć w takich sprawach nigdy nie można mieć pewności. Drzwi na poddasze były zamknięte, ale pani Walcott dała jej klucz zapasowy. Gdy Mila zabierała się do ich otwarcia, dźwięk alarmu zabrzmiał jej w uszach jak natrętne ostrzeżenie, które obudziło czujność, ale także zabawiło się jej kosztem. Położyła rękę na klamce i nacisnęła ją, przepełniona nadzieją. Spodziewała się, że drzwi zaskrzypią, ale otworzyły się z cichym westchnieniem. Zobaczyła obszerne pomieszczenie, ograniczone symetrycznymi spadami dachu. Stały tu skrzynia-ława oraz nieużywane łóżko z odsuniętym na bok, zwiniętym materacem; była też kuchenka z dwoma palnikami gazowymi i maleńka łazienka urządzona w szafce ściennej. Mansardowe okno w głębi rzucało strumień światła na stół roboczy stykający się ze ścianą, nad którym było widać zakurzoną gablotkę. Mila zdjęła rękę z pistoletu i podeszła do stołu wolnym krokiem, odnosząc niemal wrażenie pogwałcenia przestrzeni prywatnej. Doskonałe miejsce na kryjówkę, pomyślała. Nie było śladu wizyt Rogera Valina. Wydawało się, że wszystko przepełnione jest niezakłócaną od lat martwotą. Usiadła przy stole. Do jednego z boków blatu umocowane było imadło, stała też lampa z okrągłym otworem, w którym znajdowało się szkło powiększające. Błądziła wzrokiem po porządnie ułożonych małych narzędziach. Znajdowały się tu śrubokręty i pęsety, nożyk do otwierania kopert zegarków oraz zegarmistrzowski monokl. Stały pudełka pełne części i kółek zębatych. Była też płytka

montażowa, drewniany młotek i oliwiarka. Poza tym inne precyzyjne narzędzia, których nie znała. Gdyby nie ten przeklęty alarm, który wciąż wył, poddałaby się spokojowi tego miejsca i tych przedmiotów. Podniosła wzrok na oszkloną gablotkę, którą miała przed sobą. W środku rozłożona była na dwóch półkach kolekcja zegarków pana Walcotta. Spoczywały nieruchomo, jakby zaklęte przez jedyną siłę mogącą rzucić wyzwanie potędze czasu – siłę śmierci. Na oko było ich z pięćdziesiąt, naręcznych i kieszonkowych. Przeciągnęła po nich wzrokiem. Znajdowało się tu kilka egzemplarzy marki Longines, jeden tissot, jeden revue thommen z paskiem z niebieskiej skóry i posrebrzaną kopertą oraz bardzo piękny girard-perregaux w stalowej kopercie. Mila nie znała się na tym, ale odnosiła wrażenie, że mąż pozostawił pani Walcott mały skarb. Wydawało się jednak, że kobieta nie zdaje sobie z tego sprawy. Wystarczyłoby, żeby sprzedała kilka sztuk, a mogłaby prowadzić wygodniejsze życie. Po chwili jednak Mila zmieniła zdanie. Czego więcej mogłaby pragnąć samotna kobieta? Wystarczało jej leniwe przywiązanie kota i mnóstwo wspomnień w nudnej postaci bibelotów i starych fotografii. Z mansardowego okna poddasza otwierał się widok na domek po drugiej stronie ulicy. Mila starała się spojrzeć na niego oczami Rogera Valina. Mogłeś widzieć swój dom, dzięki temu miałeś wrażenie, że ani przez chwilę twoja matka nie pozostaje sama. Ale zarazem przesiadywanie tutaj pozwalało ci od niej uciec. Dlaczego zniknąłeś po jej śmierci? Gdzie byłeś? Dlaczego wróciłeś? Jaki sens ma twoja spóźniona zemsta? I co zrobisz teraz? Pytania stapiały się z natrętnym, przytłaczającym alarmem antywłamaniowym. Dlaczego przed popełnieniem rzezi w domu Belmana Roger Valin włożył te same ubrania, w których zaginął? Dlaczego tej nocy dzwonił do pralni na żetony? Dlaczego nikt mu nie odpowiedział? Daj mi dowód, Roger, że tu byłeś. Że w głębi duszy tęskniłeś za światem, od którego uciekłeś, i chciałeś dokonać skoku w przeszłość, do swojej dawnej kryjówki. Alarm nagle ucichł. Jednak odzywał się nadal echem w głowie Mili. Potrzeba było chwili, aby cisza wypełniła wszystkie zakamarki poddasza i jej własne wnętrze. Dopiero wtedy usłyszała cykanie. Regularny jak zakodowana informacja i uporczywy niczym tajemne wezwanie odgłos przyciągnął uwagę policjantki, tak jakby skandował jej imię. Niezwłocznie otworzyła drzwiczki i zaczęła szukać zegarka, z którego dochodził tajemny sygnał. Był to bezwartościowy stary lanco z paskiem ze sztucznej krokodylowej skóry, zardzewiałą kopertą, wyszczerbionym szkiełkiem i tarczą z kości słoniowej przyciemnioną ze starości. Mogło się zdarzyć, że zegarek sam się uruchomił, wykorzystując nakręconą sprężynę, która przechowała energię przez całe lata. Ale wziąwszy go do ręki,

Mila uświadomiła sobie, że to przebudzenie z długiego odrętwienia nie było dziełem przypadku. Ktoś niedawno go nakręcił, ponieważ wskazywał dokładną godzinę.

11

– Był tu, nie ma co do tego wątpliwości. Mila siedziała w swoim samochodzie stojącym naprzeciwko domu pani Walcott. Przed chwilą minęła dwudziesta druga i dopiero teraz zdołała skontaktować się z Borisem, który przez całe popołudnie był zajęty różnymi zebraniami poświęconymi dyskusjom o tym, czy celowe bądź niecelowe byłoby przekazanie prasie informacji o rzezi, a w rezultacie także danych i zdjęcia sprawcy. Zdaniem Borisa należało zachować absolutne milczenie na temat Rogera Valina, ale jednocześnie sprawdzić, czy istnieje ktoś, kto mógłby go rozpoznać i pomóc przynajmniej częściowo wyjaśnić tajemnicę siedemnastu lat spędzonych przez niego w nicości. Jednak Gurevich był nieugięty. Twierdził, że rozpowszechnienie jakichkolwiek wiadomości nagrodziłoby masowego mordercę, popychając go do powtórzenia czynu. I w końcu szara eminencja wydziału postawił na swoim. – Wykonałaś doskonałą robotę – powiedział zaprzyjaźniony z nią inspektor. – Ale my mamy tu w tej chwili inne priorytety. Po rzezi Roger Valin całkowicie zmylił tropy. Nie mieli nic. A właśnie zaczynała się kolejna noc. Do czyjego domu wedrze się tym razem? Na kim wyładuje swoje urazy? – Problem polega na tym, że pobudka, która popchnęła mordercę do wykończenia rodziny Belmanów jest rzeczywista, ale zarazem zbyt przypadkowa. Nie wydaje ci się, że zamordowanie najbliższych osób szefa firmy farmaceutycznej wytwarzającej zbyt kosztowny lek ratujący życie nie wskazuje na istnienie jakiegoś planu? Do kogo ten Valin dobierze się teraz? Do prezesa stowarzyszenia mężów, którzy porzucają chore żony z dziećmi na karku? Mila rozumiała sfrustrowanie Borisa. – Przepraszam cię – powiedział po chwili. – To był trudny dzień. W każdym razie zrobiłaś kawał dobrej roboty. Być może mógłbym poddać dom pani Walcott obserwacji, zakładając, że ten człowiek znowu się tam pokaże. Mila obejrzała się, żeby popatrzeć na domek staruszki po drugiej stronie ulicy. – Nie sądzę, żeby do tego doszło. Valin zostawił ten zegarek nam jako swego rodzaju znak. – Czy mamy pewność, że to nie starsza pani nakręciła go i nastawiła? Ten trop jest raczej słaby i nie wiem, w jakim stopniu mógłby być użyteczny w wytropieniu Valina. Boris nie mylił się we wszystkim, ale Mila przypuszczała, że mogą tu istnieć jakieś inne uwarunkowania. Jednakże w tym momencie trudno było

analizować sytuację, ponieważ istniało konkretne zagrożenie, że morderca uderzy znowu. – Dobrze, zajmiemy się tym jutro – powiedziała i pożegnała się z przyjacielem, a potem uruchomiła silnik, zamierzając wrócić do domu. ♦♦♦ O tej wieczornej godzinie jedyne miejsce, w jakim udało się jej zaparkować, znajdowało się trzy przecznice od domu. Po zmierzchu panującą za dnia niemal letnią temperaturę zastąpiła nieprzyjemna wilgoć. Mila miała na sobie tylko podkoszulkę i dżinsy, toteż przyspieszyła kroku. Okolica, zabudowana mniej więcej przed stu laty, dopiero niedawno została odkryta przez młodych i zamożnych utracjuszy oraz słynnych architektów, którzy niebawem mieli zamienić ją w epicentrum luksusu. Działo się tak coraz częściej. Metropolia przypominała wielkie skupisko magmy podlegającej stałej metamorfozie. Tylko jej grzechy nigdy nie ulegały zmianie. Przebudowywano dzielnice, nadawano ulicom nowe nazwy, dzięki czemu mieszkańcy mogli się czuć ludźmi nowoczesnymi, którzy jednak nie zdają sobie sprawy, że prowadzą identyczny żywot jak ich poprzednicy, zachowując się tak samo i powtarzając te same błędy. Że los predestynuje ich do roli ofiar wyznaczonych z góry katów. Być może Valin dokonał rzezi, próbując odwrócić tę tendencję. Belman był ważnym człowiekiem, który niczym pogański bożek posiadał władzę leczenia i darowywania życia, ale rozdzielał te dary według swego widzimisię. Mila nie mogła jednak pojąć, dlaczego Roger kazał zapłacić za grzechy ojca także jego żonie i dzieciom. Rozmyślała o tym, idąc do domu. Trochę wcześniej wstąpiła na chwilę do fast foodu, żeby kupić dwa hamburgery. Jeden zjadła w samochodzie, drugi niosła w torebce. Mijając alejkę graniczącą z jej domem, położyła torebkę na pokrywie pojemnika na śmieci. Potem weszła na schody prowadzące do czteropiętrowego budynku. Po chwili potrzebnej na wsunięcie klucza do zamka drzwi wejściowych zobaczyła, co było do przewidzenia, dwoje brudnych rąk sięgających po cenne opakowanie z jedzeniem. Niebawem także ten włóczęga będzie musiał opuścić dzielnicę. Nie służyłoby mu nowe otoczenie dobrze zilustrowane na wielkiej reklamie zakrywającej fasadę domu naprzeciwko, znajdującego się w przebudowie. Zostali na niej przedstawieni jak na migawce przyszli szczęśliwi mieszkańcy tej dzielnicy. Przystanęła, jak to robiła za każdym razem, żeby popatrzeć na dwójkę wesołych, olbrzymich postaci uśmiechających się z plakatu. Zupełnie nie potrafiła im zazdrościć. ♦♦♦ Zamknąwszy drzwi swego mieszkania, odczekała jeszcze kilka sekund, nie zapalając światła. Była wyczerpana. Z przyjemnością zanurzyła się w ciszy własnych myśli. Ale trwało to krótko.

Jesteś w jego mocy. Należysz do niego. Wiesz, że to, co zobaczysz, spodoba ci się. Tak, to była prawda. Doznała znajomego wrażenia, stawiając znowu nogę na miejscu zbrodni, w bezpośrednim kontakcie ze znakami zła. Ludzie, oglądając dzienniki telewizyjne, myślą, że znają to uczucie, ale nie mają pojęcia, co to oznacza tak naprawdę, gdy człowiek stanie nad trupem kogoś, kto został zamordowany. Policjantom przydarza się ciągle coś dziwnego. To rodzaj naturalnego procesu, przechodzą przez niego wszyscy. Na początku czujesz odrazę. Potem się przyzwyczajasz. W końcu popadasz w uzależnienie. Z początku kojarzysz śmierć ze strachem – że sam możesz zostać zabity, że zabijesz drugiego człowieka, że zobaczysz ludzi, którzy zostali zamordowani. Ale potem ta myśl wciska się jak złośliwy gen do łańcucha twojego DNA. Multiplikuje się i w końcu staje częścią ciebie. Wtedy śmierć jest jedyną rzeczą, która pozwala ci czuć się żywym. W przypadku Mili był to spadek, jaki pozostawiła jej sprawa Zaklinacza. Ale nie tylko to. W końcu wyciągnęła rękę w stronę kontaktu. Zapaliła się lampa z abażurem po drugiej stronie pokoju. Stosy książek zapełniały salon, a także sypialnię, łazienkę, a nawet maleńką kuchnię. Były to powieści, eseje, teksty poświęcone filozofii, książki historyczne. Nowe i używane. Kupowała je w księgarniach albo u bukinistów. Zaczęła je gromadzić, gdy zniknął jej kolega z Przedpiekla, Eric Vincenti. Obawiała się, że skończy tak jak on, pochłonięta obsesją poszukiwania zaginionych. Szukam ich wszędzie. Szukam bezustannie. Lub zostanie połknięta przez ten sam mrok, który starała się zgłębić. Pod pewnymi względami te książki były balastem zapewniającym zakotwiczenie w życiu, ponieważ miały jakieś zakończenie. Nie przywiązywała wagi do tego, czy jest ono szczęśliwe, czy nie, albowiem tak czy owak stanowiło zawsze pewną zaletę, podczas gdy właśnie tego brakowało sprawom, którymi codziennie się zajmowała. Poza tym, książki stanowiły antidotum przeciwko milczeniu, ponieważ wypełniały umysł słowami niezbędnymi do zapełnienia pustki pozostawionej przez ofiary. Ale przede wszystkim umożliwiały ucieczkę. Były jej sposobem na zniknięcie. Zagłębiała się w lekturze i cała reszta, łącznie z nią samą, przestawała istnieć. W książkach mogła być kimkolwiek. Co było równoznaczne z tym, że stawała się nikim. Za każdym razem, gdy wracała do swego mieszkania, witały ją tylko one. Podeszła do kontuaru oddzielającego salon od małej kuchni. Zsunęła kaburę z pistoletem z pasa i odłożyła ją razem z odznaką i kwarcowym zegarkiem. Ściągnęła podkoszulkę i w odbiciu w oknie zobaczyła swoje chude, poznaczone bliznami ciało. Była zadowolona, że nie ma zgrabnej sylwetki, w przeciwnym razie odczuwałaby pokusę, żeby pociąć żyletką także korpus. Rany, jakimi się przez lata znaczyła, poświadczały zadawanie sobie bólu, którego nie była w stanie odczuwać wobec ofiar zła czynionego przez innych.

Był to jedyny znany jej sposób na przypominanie sobie samej, że w gruncie rzeczy jest istotą ludzką. Niebawem miał minąć rok od dnia, kiedy zadała sobie ostatnią ranę. Mimo że niczego sobie nie przyrzekała, próbowała z tego zrezygnować. Traktowała to jako część procesu samonaprawy, jaką starała się przeprowadzić. Trzysta sześćdziesiąt pięć dni bez nacinania się, nie do wiary. Ale oglądanie swego odbicia w lustrze wciąż jeszcze było zaproszeniem, żeby to zrobić, nagie ciało wciąż ją kusiło. Dlatego przeniosła wzrok gdzie indziej. Jednak zanim schowała się pod prysznicem, włączyła leżący na stole laptop. Niebawem miała się z kimś spotkać.

12

To był już rytuał. Wycierając włosy, ubrana tylko w płaszcz kąpielowy, Mila wzięła komputer ze stołu i zabrała go do łóżka. Ułożyła go na nogach i uruchomiła jeden z programów. Zgasiła światło i zaczęła czekać na połączenie internetowe. Znajdujące się gdzieś daleko bliźniacze urządzenie odpowiedziało i na ekranie pojawiło się ciemne okno. Mila natychmiast rozpoznała znajomy odgłos. Był cichy, ale odzywał się nieprzerwanie. Dochodził z ciemności, ale nie był groźny. Oddech. Przysłuchiwała mu się przez pewien czas, pozwalając się kołysać jego spokojnemu rytmowi. Po kilku sekundach wystukała na klawiaturze polecenie i w miejsce czarnego ekranu pojawił się obraz. Pokoik oświetlony słabym zielonkawym światłem. Maleńka kamera – podobna do tej, jaką zamierzała umieścić w domu Connerów – sondowała ciemność w podczerwieni. Po prawej stronie widać było szafę, w środku zabawki rozrzucone na miękkim włochatym dywanie i afisz z bohaterami animowanych filmów na ścianie, a po lewej domek dla lalek i pojedyncze łóżko. Pod kołdrą spała dziewczynka. Mila nie dostrzegła niczego dziwnego, wszystko wydawało się pogrążone w spokoju. Przyglądała się przez jakiś czas, zahipnotyzowana tym pogodnym widokiem. W naturalnym odruchu pomyślała o innej dziewczynce – zjawie zamkniętej w piwnicy, którą uratowała kilkanaście godzin wcześniej. Gdyby się skupiła, mogłaby jeszcze poczuć jej ciężar w ramionach, gdy ją stamtąd wynosiła. Ale nie poczuła współczucia ani czułości. W pamięci pozostało jej jedynie wrażenie dotyku, coś w rodzaju dodatkowej kary za to, że nie odczuwa cienia empatii. Mimo to konfrontacja z panią Conner pozostawiła w niej pewien ślad. Jaką matką bym była, gdybym nie znała imienia ulubionej lalki mojej córki? W pokoiku coś się wydarzyło. Do otwartych drzwi napłynęło dalekie światło, prędko przygaszone przez cień ludzkiej sylwetki, który przybliżał się, ulegając skróceniu. Po chwili na progu pojawiła się jakaś postać. Była to kobieta, ale nie można było zobaczyć jej twarzy. Podeszła, żeby poprawić kołdrę okrywającą dziewczynkę. Zrobiwszy to, oparła się o futrynę i zaczęła się przyglądać śpiącemu dziecku. „A ty znasz imię jej ulubionej lalki?” Mila chciałaby zadać to pytanie kobiecie z ekranu.

Nagle jednak poczuła się intruzem. Nie zrywając połączenia, wystukała na klawiaturze nowe polecenie i obok okna z obrazami na żywo otworzyło się inne, z aktami Rogera Valina. Chciała przeczytać je jeszcze raz przed zaśnięciem. Nierozwiązana pozostała podstawowa sprawa. Tajemnica telefonu do pralni samoobsługowej. Nie można się było domyślić powodu, dla którego morderca odczuwał potrzebę skontaktowania się z kimś przez telefon. Gdyby przyjąć hipotetycznie, że miał jakiegoś wspólnika, to dlaczego nikt nie odebrał? Zdaniem Mili coś się tu nie zgadzało. Siłą rzeczy musiało istnieć jakieś wyjaśnienie. To zachowanie nie miało sensu, a równie tajemnicza pozostała decyzja Valina, żeby włożyć te same ubrania, które miał na zdjęciu sprzed siedemnastu lat. Jasnoszary garnitur, koszulę w wąskie prążki, zielony krawat. Po dokonaniu rzezi morderca zjadł śniadanie z synem Belmana, wykorzystując tę sytuację do podania mu swoich danych personalnych. Zatroszczył się nawet o to, żeby Jes zapisał jego nazwisko na kartce i nie pomylił się, podając je policjantom. Ale przede wszystkim chciał, żeby chłopiec dobrze zapamiętał jego twarz i ubranie. Gurevich pokpiwał sobie ze szczegółu dotyczącego ubrania, twierdząc, że być może przez siedemnaście lat masowy morderca znajdował się w rękach kosmitów. Ale po wizycie w domu pani Walcott i odkryciu kolekcji zegarków Mila wolała porównywać Valina do osoby przemieszczającej się w czasie, która jest w stanie przejść przez czarną dziurę łączącą odległe epoki. Obie hipotezy były jednakowo nieprawdopodobne, ale różnica między nimi wskazywała na odmienne podejście do śledztwa. Gurevich, funkcjonariusz wydziału zabójstw, był przyzwyczajony do koncentrowania się na chwili obecnej, na „tu i teraz”, według kryteriów przyczynowo-skutkowych. Natomiast w Przedpieklu skupiano się na przeszłości. Tę różnicę wyjaśnił jej Eric Vincenti. Mila pamiętała rozmowy z kolegą z sekcji osób zaginionych, zanim on sam wybrał los tych, których poszukiwał. – Morderstwo konkretyzuje się w chwili śmierci – mawiał Vincenti. – Natomiast nie wystarcza czyjeś zniknięcie, bo żeby mówić o „przypadku zaginięcia”, konieczny jest upływ czasu. Żeby podjąć poszukiwania, musi upłynąć nie tylko trzydzieści sześć godzin wymaganych przez prawo, ale dużo więcej. Zaginięcie krystalizuje się wtedy, gdy to, co dany osobnik pozostawił za plecami, zaczyna się rozpadać: elektrownia przerywa dostarczanie prądu z powodu opóźnienia płatności, rośliny na balkonie więdną, ponieważ nikt ich nie podlewa, ubrania w szafie wychodzą z mody. A uzasadnienia stopnia tego rozpadu trzeba szukać, cofając się w latach. Eric Vincenti trochę przesadzał, ale Mila wiedziała, że w gruncie rzeczy miał rację. Zaczyna się znikać dużo wcześniej, nim zniknie się na dobre.

W przypadku porwań zdarza się, że porywacz zauważa cię po raz pierwszy i zaczyna nachodzić w sposób niezauważalny, obserwując z pewnej odległości. A oddalenie się z własnej woli zaczyna się w dniu, w którym po raz pierwszy doznajesz wrażenia trudnego do wyjaśnienia złego samopoczucia. Czujesz, jak wzmaga się ono w tobie niczym niezaspokojona konieczność, nawet jeśli nie wiesz, do czego się ona odnosi. I podobnie jak w przypadku rany, która swędzi i domaga się podrapania, wiesz, że jeśli ulegniesz pierwszemu impulsowi, tylko pogorszysz sprawę, ale nie potrafisz mu się oprzeć. Jedynym sposobem na uciszenie tego wewnętrznego głosu jest zaspokojenie wezwania. I wyjście mu naprzeciw. W mrok. To właśnie musiało się przydarzyć Rogerowi Valinowi, a także biednemu Ericowi Vincentiemu. Powód zaginięcia tkwi w przeszłości, pomyślała Mila. Skupiła się znowu na masowym mordercy. Żadnego listu, żadnego świstka, który tłumaczyłby jego działanie. Takim zabójcą powoduje nienawiść, uraza albo chęć zemsty. Wyraża on siebie poprzez swoje kryminalne czyny i nie obchodzi go, czy zostanie zrozumiany, powtórzyła sobie w myśli. A jeśli te jego ubrania, telefon do pralni i nastawiony na dokładną godzinę zegarek odnaleziony w domu pani Walcott są składnikami tego samego przesłania? Odpowiedź wskazywała, że chodzi o czas. Valin kierował uwagę na moment swego zniknięcia. Mila otworzyła w komputerze przeglądarkę. Wkładając te ubrania, Valin komunikował nam, że musimy rozumować tak, jakbyśmy pozostawali ciągle w tamtym czasie, przed siedemnastu laty, powiedziała do siebie w duchu. Dlatego, wykonując nocny telefon z domu Belmana, wcale nie pomylił numeru. Zwracał się pod dokładny adres. Mila znalazła w sieci stronę firmy telefonicznej, a na niej archiwum poświęcone wykazom abonentów sprzed lat. Wpisała do odpowiedniego okienka numer pralni automatycznej, żeby dotrzeć do danych użytkownika, do którego należał ten numer w okresie zaginięcia Valina, po czym uruchomiła przeglądarkę. Ikonka w kształcie klepsydry na ekranie zaczęła odmierzać mijające sekundy. Mila wpatrywała się w nią niecierpliwie, zagryzając bezwiednie wargi. Po chwili ukazała się odpowiedź. Nie pomyliła się. Siedemnaście lat temu telefon był aktywny. Należał do Kaplicy Miłości, położonej przy drodze publicznej prowadzącej do jeziora. Mila natychmiast zabrała się do szukania ewentualnego nowego numeru tej instytucji, ale odkryła, że Kaplica Miłości zaprzestała działalności kilka lat temu. Zaczęła się zastanawiać. Co powinna zrobić? Mogła natychmiast zawiadomić o tym Borisa albo zaczekać i powiedzieć mu o tym rano. Być może także ten trop był zbyt słaby, mogło chodzić o zwykły zbieg okoliczności.

Jeszcze raz przyjrzała się obrazowi na ekranie, ukazującemu nocny widok spokojnie śpiącej dziewczynki. Nie śledziła jej, ale ją ochraniała. I znowu pomyślała o tym, co przydarzyło się w domu Connerów. Jestem osobą, która wchodzi do domu innych ludzi, żeby umieścić w nim ukrytą kamerę, powiedziała sobie w duchu. Ale tylko dzięki takim lekkomyślnym metodom działania tego ranka dziewczynka-zjawa została uwolniona ze swego więzienia. Mila wiedziała, że nie uda się jej zaczekać do jutra. Zamknęła laptopa, wstała z łóżka i zaczęła się ubierać.

13

Na czystym niebie jasny księżyc mrugał porozumiewawczo. Prowadząca do jeziora droga była pusta. I to nie dlatego, że była noc. Sytuacja nie ulegała zmianie również w ciągu dnia. Dawniej były to tereny wypoczynkowe. Działały hotele i restauracje, była zagospodarowana plaża. Ale wiosną mniej więcej dziesięć lat temu wystąpił niewyjaśniony pomór ryb i innych zwierząt żyjących nad wodą. Władzom nie udało się ustalić powodu, ale niektórzy winą obarczali zanieczyszczenie środowiska. Ludzie ulegli psychozie i przestali tu przyjeżdżać. W krótkim czasie problem zniknął, populacja zwierząt wróciła do normy i ekosystem odzyskał równowagę. Jednak z ekonomicznego punktu widzenia dla regionu było już za późno, wczasowicze nie wrócili. Firmy turystyczne, które gościły ich z pokolenia na pokolenie, zamknęły podwoje, a obiekty zaczęły podupadać z braku konserwacji, znacząc nieuchronny upadek całej okolicy. Kaplicę Miłości musiał spotkać ten sam los. Było to jedno z tych miejsc, do których ludzie udawali się, żeby zawrzeć związek małżeński. Oferowano tu ceremonię świecką tym, którzy nie należeli do żadnego wyznania lub nie zadowalało ich zawarcie związku małżeńskiego w urzędzie. Minąwszy wzniesienie, Mila zobaczyła przed sobą murowany łuk, który służył za wejście i zarazem szyld. Widać było na nim dwa różnych rozmiarów serca zrobione z ciemnych dziś neonowych rurek. Nad nimi górował blaszany kupidynek o zdeformowanych rysach, którego twarz została częściowo zżarta przez rdzę. Wydawał się upadłym aniołem postawionym na straży oszukańczego raju. Wokół placu parkingowego wznosił się kompleks niskich zabudowań, pośród których stała budowla przypominająca postmodernistyczny kościółek. Światło księżyca wydobywało ją z mroku, ale bezlitośnie podkreślało też jej rujnację. Mila zatrzymała samochód obok budynku, który mógł pełnić funkcję recepcji. Zgasiła silnik i wysiadła. Powitała ją dzika i niegościnna cisza świata, który nauczył się już radzić sobie bez obecności ludzi. Kaplica Miłości stała na wzniesieniu z widokiem na jezioro – niezbyt malowniczym, ale można było dostrzec opuszczone hotele wznoszące się w różnych miejscach na brzegu. Pokonała trzy stopnie portyku recepcji i spostrzegła, że wejście do biura zabite jest drewnianymi deskami. Nie było sposobu, żeby je usunąć. Obok drzwi znajdowało się okno zatarasowane stołami różnych rozmiarów. Mimo

to przez szczeliny można było zajrzeć do środka. Mila sięgnęła do kieszeni skórzanej kurtki po latarkę, przylgnęła twarzą do desek i oświetliła wnętrze. Zaskoczył ją przy tym szpiegowaniu widok uśmiechniętej twarzy. Cofnęła się o krok. Kiedy się uspokoiła, domyśliła się, że ogląda oblicze umieszczonego nad wejściem kupidynka. Przez chwilę myślała, że zmienił lokalizację, żeby ją przestraszyć, ale okazało się, że to tylko sylwetka z tektury. Podeszła znowu i poprzez własne odbicie w szybie zobaczyła pokryty kurzem kontuar oraz pojemnik na foldery, których część spadła na podłogę. Na ścianie pysznił się plakat: obok logo Kaplicy Miłości przedstawiono na nim ofertę dla klientów. Z opisu wynikało, że pary zakochanych mogą ukoronować swoje marzenia, korzystając z różnych wystrojów. I w istocie, kaplica mogła być urządzona na różne sposoby, a proponowane dekoracje nosiły egzotyczne i pobudzające wyobraźnię nazwy. Można było wybrać Wenecję lub Paryż, ale także oprawę inspirowaną filmem Przeminęło z wiatrem, a nawet Gwiezdnymi wojnami. W ostatnich linijkach afisza wymienione były ceny ceremonii, obejmujące małą butelkę francuskiego szampana, podarunku od firmy. Za plecami Mili dmuchnął wiatr, przyprawiając ją o wzdrygnięcie i zmuszając, żeby się odwróciła. Prąd powietrza doleciał aż do wejścia do kaplicy, wywołując skrzypienie jednego ze skrzydeł portalu. Wydawało się, że ktoś zostawił je otwarte. ♦♦♦ Ponieważ księżyc świecił aż nazbyt jasno i wszystko było doskonale widoczne, Mila zgasiła latarkę. Ruszyła przez plac. Pod jej stopami chrzęścił asfalt pokruszony przez mrozy w czasie długich zim. Razem z nią poruszały się i tańczyły jej między nogami cienie. Wyciągnęła pistolet i zacisnęła palce na rękojeści. Otaczające ją niskie budynki wyglądały jak ruiny po wybuchu bomby atomowej. Drzwi i okna przypominały paszcze otwierające się na ciemne pieczary, stojące na straży mroku tajemniczych światów, lub może po prostu pustki, jaka ożywia wszelkiego rodzaju strachy. Mila posuwała się do przodu, zostawiając to wszystko za plecami. Ukryta w środku ciemność przypatrywała się jej krokom czarnymi oczami. Powinna była zadzwonić do kogoś, z pewnością do Borisa. Zachowuję się jak bohaterki horrorów, które wręcz proszą się o to, żeby je zamordowano, pomyślała. Ale znała powód takiego zachowania. Chodziło jedynie o kolejną rozgrywkę w ramach nieustającego wyzwania. Tym, co kazało jej przeć przed siebie, był mieszkający w niej i udający, że śpi, potwór. Ten sam, który za każdym razem prowadził jej rękę, gdy nacinała żyletką swoje ciało. Żywiła go swym bólem i strachem, mając nadzieję, że zaspokoi jego głód. Bo jeśli nie, to zupełnie nie wiedziała, co byłby w stanie jej zrobić. Albo kazać jej zrobić. Dotarłszy do wejścia, zatrzymała się na chwilę, a potem zaczęła wchodzić po prowadzących do portalu stopniach. Zaglądając do środka, natychmiast poczuła na twarzy oddech mrocznego wnętrza. Rozpoznała ten zapach. Śmierć ma tę pozytywną stronę, że się nie ukrywa i z miejsca stawia jasno

sprawy w relacjach z żywymi. Po chwili usłyszała odgłos. Cichy jak nakładające się na siebie szepty, uparty niczym mechanizm jakiejś maszyny. Skierowała do wnętrza strumień światła latarki i w jednej chwili rozpierzchło się na wszystkie strony mrowie ruchliwych stworzeń. Jednak część z nich nie zwróciła na nią uwagi i pozostała, nie przerywając swego zajęcia. Środek scenerii przywołującej na myśl średniowiecze zajmował brudny materac, na którym leżała postać unieruchomiona za pomocą pasów bezpieczeństwa. Mila oddała pojedynczy strzał w powietrze, którego huk odbił się echem na placu aż po jezioro, i w końcu szczury oddaliły się od ciała. Tylko jeden zawahał się i obejrzał w jej stronę, żeby utkwić w niej na bardzo długą chwilę spojrzenie czerwonych, pełnych nienawiści oczu, tak jakby pytał, jakim prawem jakiś intruz przerywa mu posiłek. Potem również i on rozpłynął się w mroku. Mila przez dłuższą chwilę przyglądała się trupowi. Był to mężczyzna w nieokreślonym wieku. Miał na sobie podkoszulkę i niebieskie bokserki. Na głowę włożono mu plastikową torbę i zabezpieczono wokół szyi taśmą izolacyjną. Mila zrobiła krok w tył, żeby wyjąć z kieszeni komórkę, i skierowała światło latarki w inną stronę, ale na materacu pozostał świecący punkt. Księżycowe światło docierało zza jej pleców i padając na dłoń zmarłego, odbijało się teraz od czegoś błyszczącego. Mila podeszła bliżej, żeby lepiej się przyjrzeć. Na pozbawionym ciała palcu serdecznym lewej dłoni widniała obrączka ślubna.

14

Okolica została zamknięta dla osób postronnych. Jezdnię zablokowano składanymi barierkami, a w celu ostatecznego zniechęcenia tych, którzy chcieliby zaryzykować jazdę nad jezioro, świetlny napis sygnalizował osunięcie ziemi wzdłuż drogi. Tymczasem jedynymi osobami przebywającymi w tym opuszczonym miejscu byli funkcjonariusze policji. Oczekując na przyjazd kolegów, Mila usiadła na stopniach fałszywego kościółka. Czuwając przy trupie, obserwowała brzask jutrzenki, która wdzierała się zza linii horyzontu, żeby zalać dolinę. Lustro wody zabarwiło się na jaskrawoczerwony kolor, wyostrzony przez świeżo opadłe jesienne liście. Blade światło dnia bezlitośnie obnażyło widok za jej plecami. Mila nie dostrzegała niczego, siedziała bez ruchu pogrążona w dziwnym spokoju, jakby wyczerpał ją strach. Najpierw usłyszała przybliżające się odgłosy syren, a potem zobaczyła migające koguty, które wyłoniły się zza wzniesienia w głębi drogi, niczym wyzwoleńcze wojska podążające w jej stronę. W chwili gdy na miejscu zbrodni zapalono halogeny, wszelkie okropności zniknęły, ustępując miejsca chłodnej analizie tego, co mogło się tu wydarzyć. Technicy z laboratorium kryminalistycznego zabezpieczyli już teren; zbierali materiał dowodowy, fotografowali wszystko i utrwalali ślady mogące odegrać rolę ewentualnych dowodów. W utartym schemacie wyznaczającym czynności, jakich należało dokonać przy zwłokach, przyszła kolej na lekarza sądowego, który pojawił się razem z drużyną grabarzy. – Wszystko jest takie, jakim się wydaje, nic nie jest takie, jakim się wydaje – zabrzmiał zawiły werdykt Changa, pochylonego nad ofiarą. Podczas gdy po placu kręcili się funkcjonariusze, wewnątrz kaplicy oprócz ekspertów obecni byli tylko Mila i Gurevich, który nie wydawał się zbytnio zadowolony z oceny doktora. – Mógłby się pan wyrazić bardziej precyzyjnie? Chang ponownie przyjrzał się ciału rozciągniętemu na materacu przesiąkniętym płynami organicznymi, okrytemu jedynie bielizną i plastikową torebką naciągniętą na głowę. – Naprawdę nie mogę. – Odpowiedź lekarza ujawniała strach, jaki budził w nim inspektor. Niezdecydowanie Changa irytowało Gurevicha. – Musimy jak najprędzej ustalić, kiedy nastąpił zgon. Problem stanowiły szczury, które zmieniły stan szczątków. Chodziło głównie o ręce i stopy trupa, niemal całkowicie odarte z ciała. Najgłębsze ubytki wystąpiły pod pachami i w pachwinach. Te deformacje utrudniały

obiektywne zbadanie umożliwiające ustalenie chwili śmierci, toteż w tym momencie trudno było przypisać odpowiedzialność Rogerowi Valinowi. Mila wzięła jednak pod uwagę fakt, że jeśli rzeczywiście było to dziełem masowego mordercy, to jego modus operandi uległ radykalnej i niezwykłej zmianie. Niezrozumiałe było przejście od tego, co mieli przed oczami, do użycia półautomatycznego karabinu Bushmaster .223, dzięki któremu morderca mógł uniknąć wszelkich kontaktów fizycznych z ofiarami. Z tego powodu wśród obecnych panowało tak wielkie napięcie. Do kaplicy wszedł też Boris, stanął w kącie i zaczął się przysłuchiwać. – Żeby sformułować wiarygodną hipotezę i ustalić, od jakiego czasu ofiara się tu znajduje, potrzebna jest sekcja zwłok – tłumaczył lekarz sądowy. Zwiększyło to tylko poirytowanie Gurevicha. – Nie proszę pana o oficjalny raport, ale jedynie o wyrażenie poglądu. Chang zamyślił się jak ktoś, kto ma już gotową odpowiedź, ale mimo to nie chce zagalopować się za daleko z obawy, żeby nie popełnić błędu, który zostanie mu później rzucony w twarz. – Powiedziałbym, że zgon nastąpił co najmniej dwadzieścia cztery godziny temu. Odpowiedź implikowała dwa wnioski. Mniej ważny zakładał, że gdyby nawet ktoś wyjaśnił zagadkę związaną z numerem telefonu w pralni na żetony, człowiek z głową w plastikowej torebce nie zdołałby się uratować. Ale ważniejszą konsekwencją było to, że winnym tej zbrodni nie mógł być Roger Valin. Najwyraźniej ta ostatnia możliwość nie napełniała Gurevicha entuzjazmem. – Kolejny zabójca. Inna ręka. – Inspektor potrząsnął głową, myśląc o skutkach, jakie mogło spowodować to odkrycie. – Zgoda, przyjrzyjmy się, kim jest ten zmarły. W końcu mogli zabrać się do odsłonięcia twarzy ofiary. Być może właśnie dzięki temu ujawnią się ważne okoliczności, które posłużą rozwiązaniu nowej zagadki, pomyślała Mila. – Zabieram się do zdjęcia torby z głowy trupa – oświadczył Chang. Zmienił lateksowe rękawiczki i wsunął na głowę diodową lampę czołową. Uzbroiwszy się w lancet, podszedł do zwłok. Dwoma palcami jednej ręki uniósł brzeg niezwykłego przylegającego do twarzy całunu, a jednocześnie drugą ręką poprowadził dokładne cięcie przez plastik, zaczynając na wysokości kości ciemieniowej. Podczas gdy wszyscy obecni skupili się na tych czynnościach, niecierpliwie czekając na odpowiedź, Mila wpatrywała się w obrączkę na palcu serdecznym lewej dłoni trupa. Myślała o kobiecie, która jeszcze nie wiedziała, że została wdową. Chang zakończył nacinanie plastiku pod szyją ofiary. Odłożył skalpel i zaczął delikatnie odciągać brzeg torebki. W końcu odsłonił twarz mężczyzny.

– Cholera – skomentował z miejsca Gurevich. Było oczywiste, że go rozpoznał. ♦♦♦ – To Randy Philips – potwierdził Klaus Boris. W tym samym momencie przypomniał sobie, że w kieszeni marynarki ma poranną gazetę. Podał ją koledze. – Trzecia strona. We wskazanym miejscu figurowało zdjęcie wytwornego mężczyzny, który arogancko się uśmiechał. Mimo że nie było żadnych wątpliwości, Gurevich porównał zdjęcie z twarzą trupa, a potem głośno przeczytał tytuł: – „Philips nie stawia się w sądzie”… „Sędzia skazuje oskarżonego, ponieważ jego adwokat nie zjawił się na sali sądowej”. Podczas gdy Chang kończył oględziny głowy, Boris zwrócił się do obecnych: – Randall „Randy” Philips, trzydzieści sześć lat, ekspert w sprawach przemocy w rodzinie. Zwykle stawał po stronie złych mężów. Swoją strategię obrony konstruował tak, aby odkryć jak najwięcej obrzydliwości w postępowaniu żon i narzeczonych. Jeśli ich nie znajdował, to sam je wymyślał. Jego specjalnością było pogrążanie nieszczęśliwych kobiet poprzez traktowanie ich jak śmieci i przypisywanie im najgorszych przywar. Nie do wiary! Chociaż biedaczki pojawiały się w sądzie z sińcami, w ciemnych okularach albo na wózku inwalidzkim, Philips potrafił swoimi opowieściami narzucić ławnikom przekonanie, że same szukały tych obrażeń. Mila zauważyła rozbawione spojrzenia, jakie wymienili między sobą ludzie Changa. Zwykła, prostacka męska solidarność przypomniała im telewizyjne występy Randy Philipsa. Motto adwokata brzmiało: „Zawsze łatwo jest osądzić kobietę… Chociaż sądzeniem zajmują się inne kobiety”. W ten sposób w większości przypadków udawało mu się osiągać uniewinnienie klientów, a dla pozostałych uzyskiwał znacznie złagodzone wyroki. Zarobił sobie na przezwisko „kata żon” oraz inne, już nie tak miłe: „Randy szuja”. – Być może uda się nam odtworzyć, jak się to odbyło – oświadczył Chang, kończąc pobieżne oględziny. – Najpierw ogłuszono go za pomocą elektrycznego pistoletu, paralizatora albo elektrycznego narzędzia do popędzania bydła. – Wskazał miejsce na gardle, w którym znajdowało się wyraźne oparzenie wywołane krótkim wyładowaniem. – Potem został unieruchomiony pasami. Wreszcie, założono mu torbę na głowę. Zahamowanie czynności dróg oddechowych w krótkim czasie doprowadziło do zgonu. Obecni zareagowali milczeniem na tę ostatnią wypowiedź. – Czy Randy Philips był żonaty? Wszyscy odwrócili się w stronę Mili, zaskoczeni nieoczekiwanym pytaniem. Gurevich przyjrzał się jej z podejrzliwą miną. – Mogę się mylić, ale nie przypominam sobie, żeby miał żonę – zapewnił ją Boris.

Nie dodając nic więcej, uniosła rękę, żeby wskazać lewą dłoń trupa i obrączkę, którą zauważyła dzięki odbiciu księżycowego światła w chwili, gdy odkryła zwłoki. Nikt nie odezwał się ani słowem. ♦♦♦ Musiało tu chodzić o jakąś formę odwetu. – Uwierzylibyście w coś takiego? Randy zmuszony poślubić własną śmierć w kaplicy miłości – zakpił Chang w chwili, gdy opuszczał miejsce zbrodni, starając się jednak, żeby nie usłyszał tego Gurevich. Wciąż jeszcze nieusatysfakcjonowany, dorzucił: – To tak, jakby powiedzieć: „Wplątałeś się w małżeństwo, od którego nie uciekniesz”. Dokładnie jak kobiety schwytane w pułapkę snu o miłości, w którym jednak kryje się koszmar, pomyślała Mila. Pozbawione możliwości żądania rozwodu, ponieważ nie miały dochodów albo pracy, zmuszone znosić złe traktowanie, ponieważ strach przed pobiciem ustępuje obawie utracenia wszystkiego. Kobiety, które wprawdzie zdobyły się na odwagę, żeby oskarżyć męża o stosowanie przemocy, ale musiały oglądać powrót ich dręczyciela uwolnionego od winy dzięki zabiegom Randy’ego. – Trzeba ustalić, czy w zamordowaniu go brał udział więcej niż jeden sprawca – oświadczył Gurevich, podczas gdy Krepp i jego ludzie wracali do swoich zajęć na miejscu zbrodni, żeby dokończyć prace przerwane z powodu ustąpienia pola lekarzowi sądowemu. – Był tylko jeden zabójca – zareagował z miejsca ekspert laboratorium swym zwykłym rozdrażnionym tonem, oddalając wszelkie inne hipotezy. – Jesteś tego pewien? – spytał Boris. – Kiedy tu przyjechaliśmy i zabezpieczyliśmy miejsce zbrodni, poprosiłem moich ludzi, żeby sprawdzili ślady na podłodze kaplicy. Bardzo nam w tym pomógł kurz, który gromadził się tu od lat. Jeśli pominąć ślady pozostawione przez agentkę Vasquez, wszystkie pozostałe należały do ofiary i do drugiej osoby, która nosi buty numer trzydzieści osiem. – Proszę kontynuować – zachęcił go Gurevich, zainteresowany rekonstrukcją zbrodni. – Na placu nie udało się nam odkryć wyraźnych śladów pozostawionych przez opony. Musimy jeszcze ustalić, w jaki sposób Philips i morderca tu dotarli. Powiedziałbym, że dobrze by było, gdyby płetwonurkowie zbadali dno jeziora. Jedyny motyw, dla którego zabójca musiał się pozbyć samochodu Randy’ego Philipsa, był taki, żeby nie pozbawiać zaskoczenia kogoś, kto znalazł ciało, pomyślała Mila. Doskonała inscenizacja. – Być może należy się trochę dokładniej przyjrzeć tej obrączce – powiedział Krep, wskazując dłoń Philipsa. – Jeśli znajdują się na niej jakieś ślady, musi je pan zbadać – nakazał mu Gurevich.

Ekspert mruknął coś pod nosem, a potem przykląkł obok materaca i uniósł z romantycznym niemal wdziękiem pozbawioną ciała dłoń ofiary. Zsunął obrączkę, żeby zabrać ją do zaparkowanej przed kaplicą furgonetki z aparaturą. ♦♦♦ Jeden z funkcjonariuszy podał stojącym na placu Gurevichowi i Borisowi po kubku kawy. Nie pomyślał o Mili, która trzymała się w należytej odległości od dwóch zwierzchników, starając się jednak usłyszeć, o czym rozmawiają. – Nikt nie złożył zawiadomienia o zniknięciu Randy’ego. – Jeśli żył samotnie, nie ma się czemu dziwić. Być może zdarzało się co jakiś czas, że nie przychodził do biura albo nie informował sekretarki o swoich planach. Ten gość miał mnóstwo spraw i równie wiele sekretów. – Boris oparł ręce na biodrach. – Ale jeśli wyłączymy Rogera Valina, który moim zdaniem nie miał powodu, żeby go mordować, to w takim razie kto to zrobił? Mila odnosiła wrażenie, że to, co się tu działo, należało do jakiegoś bardziej złożonego planu. Chętnie wzięłaby udział w rozmowie zwierzchników, ale nie ruszyła się z miejsca. Wciągnął ją do niej sam Gurevich. – Pani Vasquez, a co pani o tym myśli? Ktoś porwał adwokata i przywiózł tutaj, żeby go zamordować. Jak pani to tłumaczy? Aż do tej chwili inspektor zachowywał się tak, że czuła się niewidoczna, a teraz nagle oddawał jej głos. Podeszła bliżej, żeby odpowiedzieć. – Nie sądzę, żeby zabójca porwał adwokata Philipsa, to zbyt skomplikowane i ryzykowne. Myślę, że zwabił go w to miejsce jakimś kłamstwem. Ogłuszył go, a potem związał i zrobił całą resztę. – Dlaczego Randy, który był przebiegłym gościem, miałby udawać się w takie odosobnione miejsce? – Pytanie Gurevicha nie zabrzmiało jak krytyka jej domysłów, inspektor nie negował tego, ale raczej starał się lepiej ją zrozumieć. – Przychodzą mi na myśl przeróżne przypuszczenia dotyczące tego, co mogło skłonić adwokata, żeby przyjąć zaproszenie i tu przyjechać: morderca miał, albo udawał, że ma coś, na czym Philipsowi zależało. Być może były to kompromitujące informacje o żonie albo towarzyszce życia jego klienta. Lub też znali się już, więc ofiara nie miała powodów do nieufności. Gurevich skrzywił się. – Niech się pani wypowie jasno, o czym pani myśli, agentko Vasquez, bez żadnych obaw. Inspektor wyczuł, że Mila ma już w głowie całkiem inną koncepcję, chociaż na razie woli o niej nie mówić. – Moim zdaniem była to kobieta. Boris uniósł brwi na znak, że jej podejrzenie jest wątpliwe. – Skąd to przypuszczenie? – Philips uważał nas za istoty niższe, był więc przekonany, że jest w stanie zapanować nad sytuacją, no i zbytnio zaufał samemu sobie. Poza tym tylko

kobieta mogła mieć powody, żeby wziąć odwet na tym adwokacie. – Masz na myśli zemstę, jak w przypadku Valina? – spytał Boris. – Nie mam jeszcze zdania, za wcześnie na to. Ale wiem, że okazana przez Philipsa beztroska oraz rozmiar obrączki każą przypuszczać, że tak właśnie wygląda wyjaśnienie tej sprawy. – Coś tu jest. Głos Kreppa dochodził ze stojącej niedaleko furgonetki techników i natychmiast przyciągnął uwagę całej trójki. Ruszyli do niej jednocześnie. Ekspert siedział przy stole z aparaturą. Oglądał znalezioną na zwłokach obrączkę przez mikroskop. – Nie ma odcisków palców – oświadczył. – Ale wewnątrz znajduje się napis, który wydaje mi się interesujący. – Wyciągnął rękę, żeby uruchomić monitor połączony z urządzeniem. Na ekranie ukazał się powiększony widok obrączki. – Jest jakaś data, jak przypuszczam, data ślubu… 23 września. – Dzisiejsza! – wykrzyknął Boris, odczytawszy ją. – Tak, ale wyryto ją z pewnością kilka lat temu – sprecyzował Krepp. – Świadczy o tym pokrywająca ją matowa patyna. – A więc chodzi o którąś rocznicę – zauważył Gurevich. – Oprócz daty jest jeszcze coś. – Ekspert obrócił obrączkę pod obiektywem mikroskopu, odkrywając kolejny napis, dodany kiedy indziej. Krój liter różnił się wyraźnie od poprzedniego. Napis był nieprecyzyjny, wręcz prymitywny, i z pewnością nie mógł być dziełem doświadczonej ręki złotnika. W bruzdach, wyglądających niemal jak zadrapania, metal był bardziej błyszczący. – To zostało zrobione niedawno – stwierdził Krepp. Ta ostatnia konstatacja przydawała wagi treści napisu: h 21 Gurevich wymienił zaniepokojone spojrzenie z Borisem. – Dwudziesty trzeci września, godzina dwudziesta pierwsza. Jak się wydaje, oprócz dwóch morderców, na których musimy zapolować, teraz mamy też do czynienia z zapowiedzią.

15

Nikt nie miał pojęcia, co może się wydarzyć o dwudziestej pierwszej. Tymczasem zyskano pewność, że Randy Philips dotarł do Kaplicy Miłości własnym mercedesem. Jak przewidział Krepp, auto zostało znalezione na dnie jeziora. Morderca musiał więc mieć własny samochód, którym odjechał po dokonaniu zabójstwa. Ponieważ wykluczono porwanie, należało się dowiedzieć, dlaczego adwokat okazał tak wielką łatwowierność, że wpadł w pułapkę, udając się samotnie w to opuszczone miejsce. Przypuszczenie Mili, że w sprawę mogła być wmieszana kobieta, podchwycono natychmiast. Grupa policjantów przesiewała jeszcze archiwum prawniczego biura Randalla Philipsa w poszukiwaniu czegoś, co by pasowało do daty wskazanej na obrączce ślubnej. Dzień dwudziesty trzeci września był jedynym punktem oparcia, jakim dysponowali wśród wielu, zbyt wielu, innych niejasnych tropów. Pierwszym z nich był ewentualny związek między rzezią w willi a zabójstwem w kaplicy. Został on odkryty tylko dzięki przeczuciu Mili dotyczącemu dawnego numeru telefonu. Nie wydawało się, żeby cokolwiek łączyło ofiary, toteż związku można było upatrywać wyłącznie między sprawcami obu zabójstw. Być może w latach, w których Roger Valin pozostawał z dala od całego świata, poznał kogoś – mogła to być kobieta – i razem opracowywali mordercze plany. Mila doszła do takiej konkluzji, kręcąc się niczym zjawa po korytarzach wydziału. Jednak zagadki dotyczące tego, co już się wydarzyło, zostały zepchnięte na drugi plan przez pytania, co jeszcze może się wydarzyć. Najpilniejsza była teraz zapowiedź, że coś się może wydarzyć o dwudziestej pierwszej. Wraz z upływającymi godzinami wymyślano ruchy mające zapobiec kolejnemu morderstwu albo zniechęcić do jego popełnienia. Wezwano na służbę wielu dodatkowych policjantów i zintensyfikowano dyżury. Morderca bądź mordercy powinni wiedzieć, że miasto zostało obstawione funkcjonariuszami, i w tym celu ustawiono blokady i zwiększono liczbę patroli samochodowych. Informatorzy, którzy zazwyczaj współpracowali z policją federalną, zostali uprzedzeni, że mają mieć oczy i uszy otwarte. Masowa obecność sił porządkowych w mieście powinna skłonić do współpracy niektórych członków grup przestępczych, zwłaszcza przestępczości zorganizowanej, choćby po to, żeby policja jak najprędzej

wstrzymała patrolowanie ulic, które bardzo utrudniało prowadzenie nielegalnych interesów. Żeby nie zaniepokoić mediów, został wydany komunikat zapowiadający wielką operację przeciwko przestępczości. Gazety, telewizja i internet zajęły się atakowaniem nie wiadomo już której niepotrzebnej akcji propagandowej wydziału organizowanej za pieniądze podatników. Tymczasem w sztabie głównym odbywały się jedna po drugiej mniej lub bardziej tajne narady, mające na celu określenie strategii, jaką należało obrać. Najważniejsze linie działania określiła Sędzia osobiście. Opracowanie pozostałych powierzono osobom usytuowanym niżej na drabinie hierarchicznej. Pomimo wkładu wniesionego do śledztwa, Milę prędko odesłano do mniej ważnych spraw. Miała wyraźne wrażenie, że jej rola została celowo umniejszona, tak jakby ktoś chciał ją odciąć od śledztwa. Około siedemnastej opuściła wyższe piętra wydziału, żeby wrócić do Przedpiekla. Nadchodzący wieczór zwiększał obawy o to, co mogło się wydarzyć, ale Mila nie spała od zbyt wielu godzin i czuła nieodpartą potrzebę wypoczęcia, obawiając się, że za chwilę utraci jasność umysłu. Zaszyła się w dawnym schowku, do którego wstawiła składane łóżko w czasach, gdy zatrzymywała się w biurze po zakończeniu dyżuru. Zdjęła tenisówki i z braku koca przykryła się skórzaną kurtką. Mały pokoik, przytulny jako sekretna kryjówka, pogrążony był w mroku, jeśli nie liczyć żółtawego światła, które przedostawało się przez szczelinę pod drzwiami. Ta jasna smuga wystarczała, żeby mogła czuć się bezpiecznie, jakby na zewnątrz ktoś czuwał, podczas gdy ją otaczała ciemność. Położyła się na boku, z podkulonymi nogami i splecionymi rękami, ale nie mogła zasnąć, dopiero po jakimś czasie poziom adrenaliny opadł i zwyciężyło zmęczenie. – Mamy. Mila otworzyła oczy, niepewna, czy te słowa zabrzmiały rzeczywiście, czy tylko w jej śnie. Wypowiedziano je spokojnym tonem, żeby jej nie przestraszyć. Rozejrzała się przytomniej: drzwi były przymknięte, by nie oślepiało jej światło, a w nogach łóżka siedział Steph, ściskając w dłoniach parującą filiżankę. Wyciągnął ją w jej kierunku, ale Mila nie zareagowała, za to natychmiast sprawdziła godzinę. – Spokojnie, dopiero dziewiętnasta, pora jeszcze nie nadeszła. Podciągnęła się, usiadła i w końcu wzięła do ręki filiżankę, podmuchała do środka i dopiero potem się napiła. – A więc, co takiego mamy? – Poszukiwania w kancelarii prawnej Philipsa dały oczekiwany wynik, natrafiliśmy na nazwisko… Niejaka Nadia Niverman. Mimo że jako pierwsza wyraziła takie przypuszczenie, Mila zdumiała się, słysząc, że kapitan wymienia właśnie kobietę. – Nadia Niverman – powtórzyła, nie zauważając, że jej ręka z filiżanką znieruchomiała w powietrzu.

– To był ostatni przypadek zaginięcia, jakim zajmował się Eric Vincenti – przypomniał Steph. – Dopiero co dzwonili w tej sprawie. Zdaje się, że ważniaki z góry znowu cię potrzebują. ♦♦♦ Przez następne dziesięć minut Mila rozmawiała przez telefon z Borisem. Po pierwsze, posłała mu e-mailem z komputera wciąż stojącego na biurku Erica Vincentiego akta śledztwa dotyczącego zaginięcia Nadii Niverman, do którego doszło parę lat temu. Nadia Niverman była trzydziestopięcioletnią gospodynią domową, blondynką, metr siedemdziesiąt wzrostu. Wyszła za mąż 23 września. Trzy lata później uzyskała separację, ponieważ mąż regularnie ją bił. – Nie warto nawet wspominać, że jej małżonek był klientem Randy’ego Philipsa – powiedział Boris do słuchawki. – Mamy tu śliczny powód zemsty. Mila poczuła się zagubiona. – Co się dzieje? – dziwił się Boris. – U diabła, co to za historia z zaginionymi, którzy powracają? – Nie wiem – odpowiedziała tylko. Nie rozumiała sprawy. Było to niepojęte i właśnie dlatego ją przerażało. Roger Valin i Nadia Niverman zniknęli w okresach bardzo od siebie oddalonych. – Gdyby dowiedziały się o tym media, ochrzciłyby ich mianem „pary morderców”. Tu, u nas, wszyscy zgłupieli, Sędzia zwołała natychmiastową naradę. – Wiem, dopiero co Steph poszedł do was. – Nie rozumiem, dlaczego ta Nadia zamiast adwokata nie zamordowała męża – rzekł Boris. – Ale może ta dwudziesta pierwsza dotyczy właśnie jego? – poprawił się natychmiast. – Uprzedziliście go? – Umieściliśmy Johna Nivermana w bezpiecznym miejscu. Jest teraz pod ochroną, ale powinnaś zobaczyć, jak robi pod siebie ze strachu. Podobnie jak w przypadku Valina, zdjęcie Nadii nie zostało przekazane mediom. W odróżnieniu od księgowego, ta kobieta zaginęła stosunkowo niedawno, dlatego było więcej nadziei na ustalenie, gdzie mogła przebywać w tym okresie. – Boris, czego oczekujesz ode mnie? Mam przyjść na górę? – Nie ma potrzeby. W tej chwili dajemy wycisk jej mężowi i staramy się dowiedzieć od tego srającego pod siebie dupka, czy jest jakiś szczegół dotyczący życia jego byłej żony, o którym milczał w okresie jej zaginięcia. Potem z analizy akt tej kobiety będziemy się starali domyślić, czy dwa lata temu mogła liczyć na czyjąś pomoc, czy w zniknięciu pomógł jej może jakiś znajomy albo przyjaciółka. Chciałbym, żebyś zrobiła to samo. Byłabyś tak dobra, żeby sprawdzić, czy są jakieś notatki Erica Vincentiego na temat tej sprawy niewłączone do oficjalnych akt?

Rozłączyli się i Mila natychmiast zabrała się do pracy. Przejrzała akta w komputerze Erica. Kolega z Przedpiekla stosował porządek chronologiczny. Metody tej używano tylko w przypadkach zaginięcia. Bo, na przykład, rekonstruując wydarzenia, śledczy z wydziału zabójstw rozpoczynali zawsze od końca, to jest od śmierci ofiary. Eric Vincenti wkładał wiele troski w sporządzanie raportów, tak że wydawały się opowieściami. – Konieczne jest uwypuklenie emocjonalnego tła pewnych historii, żeby wzbogacić zachowane ślady – mawiał zawsze. – Ktoś, kto będzie czytał te akta w przyszłości, powinien polubić osobę zaginioną. Zdaniem Vincentiego tylko dzięki temu jego następca będzie mógł zaangażować się z większą pilnością w poszukiwanie prawdy. Właśnie tak, jak on to robił, pomyślała Mila. Ja szukam ich wszędzie. Szukam ich bezustannie. Przejrzała zdjęcia dołączone do akt. Na twarzy Nadii Niverman pojawiały się świadectwa upływu lat, ale bardziej niż reszta zestarzał się kolor jej oczu. Tylko jedno mogło wywrzeć taki skutek. Mila dobrze znała niszczące działanie cierpienia.

16

Przed laty Nadia Niverman była piękną dziewczyną. W liceum wszyscy chcieli z nią chodzić. Była mistrzynią sportu, aktorką w szkolnym zespole teatralnym, miała doskonałe oceny. Zapowiadała się na wzorową studentkę i potwierdziło się to podczas pierwszych lat studiów uniwersyteckich na wydziale filozofii. W wieku dwudziestu trzech lat Nadia była już kobietą niezależną i dojrzałą. Po uzyskaniu dyplomu uczęszczała na specjalistyczne kursy dziennikarskie i została przyjęta na pół etatu do redakcji jednej ze stacji telewizyjnych. Poradziłaby sobie. Ale pewnego dnia na swej drodze napotkała nieodpowiedniego mężczyznę. W porównaniu z nią John Niverman był zerem. Miał za sobą przerwaną naukę w liceum, przerwaną służbę wojskową, przerwane małżeństwo. Odziedziczył po ojcu małe, ale świetnie prosperujące przedsiębiorstwo transportowe, i także zdołał je zrujnować. Typ niszczyciela, pomyślała Mila. Nadia poznała Johna na jakimś przyjęciu. Przystojny, wysoki chłopak z miną sympatycznego drania, podobał się wszystkim. I wpadła w jego sieci. Narzeczeństwo trwało krótko, pobrali się po dwóch miesiącach. Mila wyobrażała sobie, jak potoczyło się ich życie. Nadia od początku wiedziała, że John popija, ale była przekonana, że będzie w stanie zapanować nad jego nałogiem, i sądziła, że z czasem zdoła go nakłonić, żeby się ustatkował. Był to jej największy błąd. Zgodnie z tym, co kobieta powiedziała ludziom z pomocy społecznej, problemy zaczęły się kilka miesięcy po ślubie. Kłócili się z błahych powodów od czasu narzeczeństwa, ale teraz w dyskusjach pojawiało się coś, czego Nadia nie umiała zdefiniować. Nie potrafiłaby nazwać tego po imieniu. Przede wszystkim było to wrażenie, które wynosiła z pewnych zachowań Johna. Na przykład, zaczynał jej wymyślać i przy każdej następnej kłótni podchodził do niej coraz bliżej. Za każdym razem kawałek. Ale w ostatniej chwili się cofał. A potem któregoś dnia ją uderzył. Powiedział, że zrobił to niechcący. A ona mu uwierzyła. Zauważyła jednak w jego oczach nowy błysk, którego nigdy przedtem nie widziała. Złe światło. Eric Vincenti wyciągnął masę intymnych, osobistych informacji, czytając zawiadomienia o przestępstwie, jakie z biegiem lat Nadia składała na policji. Po kilku dniach wszystkie te zawiadomienia były przez nią wycofywane. Być może powodem było zakłopotanie, że mogą się o tym dowiedzieć przyjaciele i krewni, lub wstyd, że będzie musiała stanąć na sali sądowej. Albo robiła to

dlatego, że gdy John trzeźwiał i ją przepraszał, był tak przekonujący, że Nadia dawała mu kolejną szansę. Takie sytuacje mnożyły się z upływem czasu. Można je było policzyć razem z sińcami. Na początku były to przede wszystkim stłuczenia, które dawały się łatwo ukryć pod swetrem z golfem i za pomocą sporej ilości pudru. Nadia była przekonana, że nie ma powodu do niepokoju, dopóki nie leje się krew. Mila wiedziała, jak to funkcjonuje w pewnych przypadkach: wystarczy podnieść trochę wyżej poprzeczkę dla tego, co kobieta jest w stanie znieść, i można żyć dalej, jak dotąd. Wraz z pojawieniem się ran dziękuje się, że nie są to złamania. A kiedy ulega złamaniu parę kości, sięga się po argument, że w gruncie rzeczy mogło się zdarzyć coś gorszego. Było jednak coś, co bolało bardziej niż bicie. Poczucie bezsilności i strach, który nigdy nie opuszczał Nadii Niverman. Świadomość, że przemoc czai się nieustannie i może się rozpętać z powodu błahostki. Jeśli zrobi lub powie coś niewłaściwego, John może ją ukarać. Jedno pytanie za dużo, również takie zwyczajne, na przykład, o której wróci na kolację, lub po prostu jeśli mąż znajdzie coś nieodpowiedniego w jej sposobie zwracania się do niego czy nawet w tonie głosu. Każdy drobiazg mógł posłużyć za pretekst. Mila zdawała sobie sprawę, że każdy, kto nie przeżył tego rodzaju doświadczeń, czytając tę opowieść, dziwiłby się, czemu Nadia nie uciekła od razu. I wyciągnąłby wniosek, że być może sprawy nie wyglądały tak źle, jeśli była w stanie się z tym wszystkim pogodzić. Ale Mila znała mechanizm przemocy między dwojgiem ludzi, gdy ich role podzielone są w sposób wyraźny i niezmienny. Strach po prostu przykuwa ofiarę do prześladowcy, ponieważ jego skutek jest paradoksalny. W zranionej psychice Nadii jedyną osobą, która mogła osłonić ją przed Johnem, był sam John. Tylko w jednej sprawie Nadia potrafiła przeciwstawić się mężowi. On chciał mieć dziecko, ona potajemnie brała pigułki antykoncepcyjne. Mimo iż była przekonana, że gwałtowne współżycie, do jakiego John zmuszał ją od czasu do czasu po pijanemu, nie może stanowić zagrożenia, była w antykoncepcji bardzo skrupulatna. Nigdy nie naraziłaby nowej istoty na to, co sama musiała znosić. Jednak pewnego ranka w marcu wróciła z supermarketu do domu z dziwnym wrażeniem w brzuchu. Pani ginekolog, do której chodziła, powiedziała jej, że pomimo brania pigułek istnieje jednak bardzo niewielka możliwość zajścia w ciążę. I Nadia natychmiast instynktownie pomyślała, że będzie miała dziecko. Test ciążowy potwierdził to, co już wiedziała. Chętnie poddałaby się aborcji, ale nie zdołała przekonać samej siebie, że to słuszne. Znalazła sposób, żeby powiedzieć o tym Johnowi, i w krótkim czasie z wielkim zdziwieniem skonstatowała, że z chwilą otrzymania tej informacji

mąż niespodziewanie się uspokoił. Bała się, że jego wstrzymywana wściekłość w jakimś momencie wybuchnie. Nadal zdarzały się sprzeczki, gdy wracał pijany, ale nawet gdy były ostre, już jej nie dotykał. Duży brzuch zaczął pełnić funkcję pancerza. Nie mogła w to uwierzyć, ale powoli zaczęła znowu czuć się szczęśliwa. Pewnego ranka Nadia wybierała się do ginekolog, żeby zrobić USG, i John zaproponował, że z nią pojedzie, ponieważ zaczął padać śnieg. Miał nieobecną i trochę smutną minę, jak alkoholicy, którzy dopiero co się obudzili. Żadnego śladu wściekłości w zachowaniu. Nadia włożyła ciepły płaszcz, wzięła torebkę i wyszedłszy na korytarz, szykowała się, żeby wciągnąć rękawiczki. Wszystko trwało ułamek sekundy. Nieoczekiwanie poczuła gwałtowny nacisk na plecy, jej stopy nagle straciły oparcie, a świat zawirował przed oczami. Odbiła się od drewnianego stopnia, instynktownie osłaniając brzuch rękami. Przekoziołkowała znowu, tym razem z większym impetem niż poprzednio. Rąbnęła twarzą o ścianę i uderzyła kością jarzmową w poręcz schodów. Próbowała chwycić się jej dłońmi, ale musiała się poddać sile odśrodkowej, odbiła się po raz drugi, a potem trzeci. Brzuch zamortyzował zderzenie. Spadanie wreszcie się kończy. Nie czuje bólu, nie słyszy żadnych odgłosów, ale, co najgorsze, nikt nie reaguje. W budynku panuje spokój, zbyt wielki spokój. Nadia zapamiętała wyraz twarzy Johna stojącego u szczytu schodów. Był obojętny. Po chwili mąż odwrócił się i odszedł, zostawiając ją leżącą na dole. Brak empatii nie pozwalał Mili zrozumieć, co Nadia wtedy przeżyła. Mogła poczuć jedynie wściekłość. Z pewnością było jej przykro z powodu tej kobiety, ale bała się, że jej reakcja będzie zbyt przypominać reakcję Johna. Po upadku ze schodów policja nie mogła zignorować nowego przejawu agresywnego zachowania męża, bez względu na to, czy złożono skargę, czy nie. To, co się wydarzyło, za bardzo przypominało próbę zabójstwa. Funkcjonariusze dali Nadii wyraźnie do zrozumienia, że jeśli będzie chciała usprawiedliwiać Johna i kłamać, że się potknęła, on na pewno to powtórzy. I tym razem zginie już nie tylko dziecko, ale i ona sama. Zebrała się więc na odwagę. Po złożeniu skargi dobrze wszystko zorganizowała, znajdując gościnę w schronisku dla ofiar przemocy domowej, gdzie on nie był w stanie jej znaleźć. John został aresztowany, a ponieważ stawiał opór policjantom, stracił prawo do odzyskania wolności za poręczeniem. Największym zwycięstwem Nadii nie było to, że przez całe lata znosiła współżycie z tym potworem, ale fakt, że bardzo prędko uzyskała separację. Potem jednak pojawił się Randy Philips. Adwokatowi wystarczyło zademonstrować na sali sądowej parę butów na wysokich obcasach. Nie potrzebował żadnego świadka ani żadnego innego dowodu, żeby sędziowie przysięgli zrozumieli, jaką Nadia jest matką. Taką, która w ciąży nie potrafi zrezygnować z kaprysu, chociaż stanowi on

zagrożenie dla stabilności jej ruchów w zimowy dzień, w którym pada śnieg. Taką, która nie potrafi myśleć o dobru istoty, którą nosi w brzuchu. Tego samego dnia John został uwolniony. A Nadia zniknęła. Nie zabrała ze sobą niczego z przeszłego życia, być może po to, żeby wszyscy myśleli, że to jej były mąż pozbył się żonki. Faktem jest, że John przez długi czas obawiał się takiego oskarżenia. Ale według Randy’ego Philipsa nie było żadnych dowodów, które świadczyłyby przeciwko niemu. I tym oto sposobem Nadia przegrała także kolejną partię. Dokończywszy lektury akt, Mila zamyśliła się. Powinna zachować jasny osąd w tej sprawie i odsunąć na bok wszelkie przejawy złości. Po tym, co przecierpiała w przeszłości, Nadia nie zasługiwała teraz na to, by zapolowano na nią jak na pierwszą lepszą zbrodniarkę. Być może Valin na to zasługiwał. Chociaż rozgoryczenie tego człowieka z powodu śmierci matki było autentyczne i zrozumiałe, mógł pogodzić się z losem i kontynuować normalne życie. U diabła, miał na to aż siedemnaście lat. Na tę parę morderców, jak ich określił Boris, w rzeczywistości składały się dwie bardzo różne osobowości. W pewnym momencie swego życia uciekinierka – gdyż Mila tak patrzyła na żonę, która ucieka od maltretującego ją męża – Nadia spotkała Rogera, opowiedzieli sobie o własnym życiu i odkryli, że mają ten sam sekret i być może jednakowo nienawidzą świata. Połączyli ze sobą swoje urazy i stworzyli morderczą spółkę. „Nie rozumiem, dlaczego zamiast adwokata Nadia nie zamordowała męża” – powiedział niedawno przez telefon Boris. Ale poprawił się natychmiast: „Ale może ta dwudziesta pierwsza dotyczy właśnie jego”. Mila nie była tego pewna. Gdyby Nadia naprawdę chciała go zabić, zrobiłaby to w pierwszej kolejności. Jaki sens miało mordowanie w tak widowiskowy sposób Randy’ego, jeśli można było mieć stuprocentową pewność, że po czymś takim jej były mąż otrzyma ochronę policyjną? Gdyby odwróciła kolejność, nikt by nie podejrzewał, że chce także wykończyć Philipsa. Mila nabrała pewności, że ta godzina wyryta na obrączce nie dotyczy Johna Nivermana. Boris zapewniał, że facet robi pod siebie ze strachu. Morderczyni wzięła odwet na adwokacie, wsuwając mu na palec obrączkę ślubną i zadając żałosną śmierć w kaplicy przeznaczonej dla nowożeńców. Na byłym mężu zaś odegrała się, strasząc go widmem śmierci. Nie chciała, żeby John się od niego uwolnił, przenosząc się zbyt prędko na tamten świat. Musiał przejść przez to, przez co przechodziła ona, miał żyć w stałym zagrożeniu ze świadomością, że w każdej chwili może przyjść kolej na niego, i w ten sposób doświadczyć nieznośnego oczekiwania na los, który z pewnością go nie minie. Zadzwonił telefon stojący na biurku Erica Vincentiego. Mila wzdrygnęła się i odebrała dopiero po chwili. – Co tam jeszcze robisz? – usłyszała głos Stepha. – Minęła jedenasta, jest już grubo po dwudziestej pierwszej.

Mila spojrzała na zegar na ścianie; na dobre utraciła świadomość mijającego czasu. – I co? – spytała roztrzęsionym głosem. – Nic, absolutnie nic. Tylko dwóch facetów, którzy pozabijali się nożami w trakcie kłótni w barze, oraz jeden gość, który właśnie dziś wieczorem postanowił wyrolować wspólnika w interesach. – Widziałeś się z Sędzią? – Pożegnała się z nami przed kwadransem, no i pomyślałem, żeby zadzwonić do ciebie, bo wiedziałem, że siedzisz tam jeszcze. Jedź do domu, Vasquez. Zrozumiano? – Dobrze, kapitanie.

17

Zimna i rzadka mgiełka snuła się ulicami niczym upiorna rzeka. Około północy Mila ruszyła do swojego samochodu stojącego na zewnętrznym parkingu wydziału. Jednak znalazłszy się w pobliżu hyundaia, zauważyła, że w dwóch kołach nie ma powietrza. Ta niespodzianka obudziła w niej czujność: nieprzewidziane wydarzenie zamieniło się w jej głowie w potencjalne zagrożenie. Dwie przedziurawione opony mogły wskazywać, że ktoś chciał stworzyć sobie okazję, żeby wkrótce napaść na nią na ulicy. Natychmiast jednak pozbyła się paranoicznych myśli, będących ubocznym skutkiem śledztwa, w którym uczestniczyła. Kiedy się rozejrzała, stwierdziła, że auta stojące w pobliżu jej samochodu też tak zostały potraktowane. Było to z pewnością dzieło chuliganów szukających zemsty na glinach z wydziału. To samo zdarzyło się już miesiąc wcześniej. Koniec końców, Mila postanowiła pojechać metrem i ruszyła w kierunku najbliższej stacji. Ulica była zupełnie pusta, podeszwy butów skrzypiały na wilgotnym chodniku i echo jej kroków niosło się między budynkami. Gdy dotarła do wejścia do metra, owiał ją strumień powietrza wytworzony przez nadjeżdżający pociąg. Zbiegła po schodach, mając nadzieję, że zdąży. Wsunęła bilet w obrotowym wejściu, ale jak na złość się zacięło. Spróbowała znowu, bez skutku. Usłyszała, że skład odjeżdża, i postanowiła zaniechać dalszych prób. Chwilę potem stała przed automatem, kupując nowy bilet. – Miałabyś coś dla mnie? Zaskoczona Mila odwróciła się natychmiast. Za jej plecami stał chłopak w bluzie z kapturem i wyciągał rękę, prosząc o drobne. W pierwszej chwili miała chęć uderzyć go w twarz, ale po chwili wsunęła mu w dłoń resztę z automatu i popatrzyła za nim, jak oddalał się z zadowoloną miną. W końcu udało się jej pokonać bramkę metra. Zjechała ruchomymi schodami, samoczynnie uruchamiającymi się, gdy tylko ktoś stawał na pierwszym stopniu. Dotarła na peron w chwili, gdy z pociągu, który nadjechał z przeciwnego kierunku, na peron po drugiej stronie torów wysiadała grupka pasażerów. Po kilku sekundach skład ruszył prawie pół pusty. Na tablicy pojawiła się informacja, że następny nadjedzie za cztery minuty. Była całkiem sama. Ale nie trwało to długo. Usłyszała metaliczny odgłos, obejrzała się i zobaczyła, że uruchomiły się schody prowadzące na jej peron. Już zaraz powinien pokazać się drugi pasażer. Jednak go nie zobaczyła. Stopnie sunęły w dół niczym stalowa kaskada, ale nikt nimi nie zjeżdżał. To

trwa trochę za długo, pomyślała. I w tej samej chwili przypomniała się jej lekcja, jaką odebrała w czasie śledztwa w sprawie Zaklinacza. Przeciwnik nie pokazuje się nigdy niespodziewanie, najpierw stara się zrobić coś odwracającego uwagę. Mila położyła dłoń na pistolecie i odwróciła się w stronę drugiego peronu, rozglądając się za ewentualnym zagrożeniem. I wtedy ją zobaczyła. Na peronie po drugiej stronie torów naprzeciwko niej stała Nadia Niverman i wpatrywała się w nią pustymi oczami. Miała postarzałą twarz kogoś, kto dopiero co wrócił z długiej podróży. Ręce zwisały jej wzdłuż boków, była zmęczona. Miała na sobie za dużą kurtkę z kapturem. Stały tak bez ruchu przez chwilę, która ciągnęła się jak wieczność. Potem Nadia uniosła prawą rękę do twarzy. Położywszy palec na ustach, dała Mili znak, żeby milczała. Z torów podniosło się kilka świstków papieru, które przez moment tańczyły dla nich niczym marionetki zawieszone na niewidocznych sznureczkach. Mila nie zauważyła, że powiew, który je podniósł w powietrze, w rzeczywistości wyprzedza strumień zimnego powietrza, ale chwilę potem uświadomiła sobie, że z drugiej strony nadjeżdża pociąg. Był już blisko i prędko miał je przedzielić niczym bariera między dwoma peronami. – Nadia! – zawołała. Ale zobaczyła, że kobieta robi krok do przodu, i opadł ją strach. Raczej sercem niż myślą wyczuła, że musi coś zrobić. Już miała zeskoczyć bez zastanowienia na tory, żeby przebyć tę niewidoczną rzekę kurzu i wiatru, ale w tunelu pokazały się światła pociągu. Jechał szybko, zbyt szybko. Nie zdążyłaby. – Zaczekaj! – krzyknęła do kobiety, która przyglądała się jej, kompletnie znieruchomiała. Pociąg był już w odległości pięćdziesięciu metrów. Mila poczuła na twarzy uderzenie wypychanego z tunelu powietrza. – Proszę cię, nie rób tego! – usłyszała swój błagalny głos, zagłuszany przez metaliczny stukot kół pędzącego składu. Nadia uśmiechnęła się. Zrobiła następny krok. Gdy pociąg zaczął hamować, rzuciła się na tory, tak jakby wzbijała się w powietrze, z wdziękiem, którego Mila już nigdy nie zapomni. Dał się słyszeć głuchy odgłos, stłumiony przez pisk hamulców. Przez moment policjantka wpatrywała się w stalową kurtynę, która wcisnęła się między nią i przeciwny peron. A potem co sił w nogach ruszyła po schodach. Chwilę później zbiegła po przeciwnej stronie i zmierzała do miejsca, w którym stała Nadia. W głębi peronu, przed wylotem tunelu, zebrała się mała grupka ludzi, którzy wysiedli z pociągu. Mila przecisnęła się między nimi. – Policja – powiedziała, pokazując odznakę. Motorniczy wychodził z siebie z wściekłości.

– Cholera, to już drugi raz w tym roku. Dlaczego nie robią tego gdzie indziej? Cholera – powtórzył. Mila spojrzała na tory. Nie spodziewała się, że zobaczy krew albo ludzkie strzępy. Przemknęło jej przez głowę, że za każdym razem wydaje się, że pociąg połknął taką osobę. I rzeczywiście, między szynami leżał tylko damski but. Nie wiadomo dlaczego, ten widok przypomniał jej dzień, w którym jej matka potknęła się, odprowadzając ją do szkoły. Ona, pozornie taka uważna, zachowująca zawsze wielką ostrożność, przewróciła się z powodu złamanego obcasa. Mila zapamiętała jej rozczochrane włosy, brak jednego pantofla i pończochę w cielistym kolorze rozdartą na wysokości kolana. Jej zwracająca uwagę uroda, której mężczyźni nigdy nie omieszkali podkreślić spojrzeniem, została zbezczeszczona uśmieszkiem jakiegoś osobnika, który nawet nie przystanął, żeby jej pomóc. Mila poczuła złość na tego prostaka i litość dla matki – i był to jeden z ostatnich przypadków, gdy coś chwyciło ją za serce, zanim wypełniła je pustka. Wspomnienie to skłoniło ją, żeby się odwrócić do grupy pasażerów tłoczących się za jej plecami. – Proszę się odsunąć – rzuciła rozkazującym tonem. Dopiero wtedy zauważyła, że trochę dalej stoi chłopak w bluzie z kapturem, którego niedawno napotkała. Być może przyciągnęło go zamieszanie i zszedł na dół, żeby zobaczyć, co się dzieje, chociaż pozostał w pobliżu dolnego wylotu schodów. Uwagę Mili przyciągnął jednak przedmiot, który chłopak trzymał w ręku, przyglądając mu się z pytającą miną. – Hej, ty tam! – zawołała. Chłopak drgnął i się odwrócił. – Hej, daj mi to! – rozkazała, idąc w jego stronę. Przestraszony cofnął się o krok. Po czym niezwłocznie wyciągnął w jej stronę to, co trzymał w ręku. – Znalazłem to tutaj – powiedział, wskazując peron. – Nie chciałem tego ukraść, przysięgam. Pokazał jej wysłane aksamitem etui na obrączkę. Mila wyjęła mu je z rąk. – Zmykaj stąd – powiedziała tylko. I chłopiec posłuchał. Policjantka obejrzała etui, kojarząc je natychmiast ze śmiercią Randy’ego Philipsa. Ale jeśli obrączka ślubna znajdowała się na palcu trupa, to co mogła teraz zawierać ta mała szkatułka? Mila zawahała się. A potem ostrożnie otworzyła etui, obawiając się tajemnicy, jaką miało wyjawić. I choć z miejsca rozpoznała zawartość, zaczęła się jej przyglądać, nie rozumiejąc, co by to mogło znaczyć. W środku znajdował sie ząb oblepiony krwią. Był ludzki.

18

– Wierzcie mi, napatrzyłem się dość na okaleczone zwłoki. Młody sierżant zadawał sobie pytanie, jak potoczyły się losy ofiary, którą pozbawiono przedtrzonowego zęba, i dlaczego morderca postanowił zabrać go sobie na pamiątkę. – Są tacy, którzy wolą ucho albo palec. Kiedyś pod łóżkiem pewnego handlarza narkotyków znaleźliśmy głowę człowieka, którego otruł parę godzin wcześniej. Nie wiadomo, co mu odbiło, żeby zabrać ją do domu. Opowiastka nie zaskoczyła Mili i Borisa. Gdyby się nie zjawili, także epizod z zębem trafiłby na listę dziwnych spraw, o których opowiada się kolegom w czasie przerwy obiadowej. Ale Mila nie miała ochoty wysłuchiwać okrutnych historyjek właśnie w chwili, gdy parę kilometrów dalej pracownicy biura koronera zabierali z torów zwłoki Nadii Niverman, którą przejechał ten przeklęty pociąg. Na szczęście, młody sierżant zamilkł, mogli więc we trójkę spokojnie przejść przez kuchnię w stylu rustykalnym, potem przez pomalowaną na szaro sypialnię, wreszcie przez wiktoriański salon i jeszcze jedną kuchnię, tym razem nowoczesną. Podczas tego obchodu wystawowych pomieszczeń dużego sklepu z używanymi meblami Mila rozmyślała o wydarzeniach poprzedniego wieczoru, począwszy od przedziurawionych gum hyundaia – był to z pewnością podstęp wymyślony przez Nadię, żeby ją zwabić do metra. Przed popełnieniem samobójstwa ta kobieta dała jej znak, żeby milczała. Potem podarowała jej tę wskazówkę. Mila zdumiewała się jeszcze łatwością, z jaką odnaleźli nowe miejsce zbrodni. Wystarczyło wpisać do wydziałowego komputera słowo „ząb” i od razu wyskoczyło dziwne zabójstwo, do jakiego doszło właśnie o świcie tego ranka, dokładnie w porze, w której najtęższe głowy policji federalnej koncentrowały się na Kaplicy Miłości. – Nie znaleźliśmy śladów pozostawionych przez zabójcę – oświadczył sierżant. – Nawet jednego odcisku, chociaż było mnóstwo krwi. To dzieło zawodowca, zapewniam was. Ofiarą był niejaki Harash, pięćdziesięciopięcioletni mężczyzna pochodzenia arabskiego. – Mówili na niego Grabarz, a jego interesy polegały na opróżnianiu domów zmarłych – powiedział sierżant, przedstawiając pobieżny portret zamordowanego. – Gdy tylko ktoś umierał, on zgłaszał się do krewnych z propozycją przejęcia wszystkich jego rzeczy. Kupował je hurtem. Wiecie o tym, że jest mnóstwo ludzi, którzy żyją samotnie? Dziedziczy syn albo wnuczek, który potem nie wie, co zrobić z meblami i z artykułami gospodarstwa domowego. Harash rozwiązywał ich problem, a im nie

przychodziło nawet do głowy, że można robić pieniądze na starzyźnie. Aby odkryć najlepsze interesy, wystarczało mu, że przeglądał nekrologi. Ale wszyscy wiedzą, że zaczynał od pożyczania pieniędzy na lichwiarskie procenty. W odróżnieniu od innych lichwiarzy Harash nie brał się z miejsca do łamania kości dłużnikom, którzy nie mogli spłacić którejś raty. Przejmował za to ich rzeczy, a potem je sprzedawał, zatrzymując uzyskane pieniądze jako zadatek na przyszłe procenty. Mila przyjrzała się przedmiotom, które ją otaczały. Pochodziły z innych czasów, z innych żywotów. Każdy z nich mógłby opowiedzieć jakąś historię. Kto siadywał na tej kanapie? Kto spał w tym łóżku albo oglądał programy w tym telewizorze? Były to pozostałości po czyimś życiu, opakowanie przeznaczone po śmierci właściciela do recyklingu. – I w ten sposób Harash usadowił się w tym miejscu – ciągnął sierżant, kiedy pokonywali kolejny salon zapełniony rzeczami niewiadomego pochodzenia. – W pewnym momencie nie musiał już pożyczać pieniędzy. Mógł całkowicie legalnie prowadzić swoją działalność. Miał też szczęście, bo w sumie przesiedział tylko dwa lata w więzieniu. Mógł żyć jak porządny człowiek, niestety, po cichu wrócił do starego zawodu lichwiarza. Jak to mówią: ciężko jest pozbyć się dawnych przyzwyczajeń. Harash był niewątpliwie osobnikiem wyjątkowo pazernym, ale ja myślę, że robił to przede wszystkim po to, żeby jeszcze raz poczuć dreszcz panowania nad losem tych biedaków za wszelką cenę potrzebujących pieniędzy. Sierżant zatrzymał się przed drzwiami z klamką bezpieczeństwa. Pchnął je i cała trójka znalazła się w magazynie zapchanym meblami niższej jakości niż te wystawione na sprzedaż. Policjant poprowadził ich w głąb pomieszczenia, gdzie znajdowało się małe biuro. – Wszystko wydarzyło się tutaj. Pokazał im miejsce na podłodze, w którym znaleziono zwłoki. Pozostały po nich tylko kontury zaznaczone żółtą taśmą samoprzylepną. – Morderca wyrywał mu cęgami zęby, jeden po drugim. Chciał go nakłonić do podania kombinacji otwierającej sejf. – Wskazał sejf wmurowany w ścianę. – To stary model, z podwójnym pokrętłem. Ktoś wypisał na ścianie szereg cyfr i liter. Kaligrafia była koślawa. Napis został wykonany czarnym mazakiem. 6-7-d-5-6-f-8-9-t Mila i Boris spojrzeli na drzwiczki sejfu: były ciągle zamknięte. – Nie udało mu się – skomentował sierżant, domyślając się, o czym myślą. – Ten pieprzony sknerowaty grabarz był uparty, myślał, że da radę. Złodziej wydarł z niego po kolei kombinację cyfr i liter, ale Harash nie wytrzymał przed zdradzeniem końcowych elementów. Lekarz sądowy zapewnia, że jego otłuszczone serce nie poradziło sobie ze stresem. Wiedzieliście, że ból, jaki się odczuwa przy wyrywaniu zębów bez znieczulenia, jest taki sam, jak przy trafieniu pociskiem? – Potrząsnął głową, nie wiadomo było, czy sam w to nie

wierzy, czy też go to bawi. – Wyrwał mu ich osiem. Siedem znaleźliśmy, a ósmy jest w waszym posiadaniu. Nie wiadomo, dlaczego zabrał go ze sobą… – Żebyście nie odkryli prawdziwego powodu, dla którego morderca tu przyszedł – oświadczyła Mila. – Słucham? – Sierżant miał zdezorientowaną minę. – Chciał, żebyście doszli do wniosku, że chodziło o rabunek, który się nie udał. – Mila wyjęła z kieszeni kurtki parę lateksowych rękawic. Włożyła je i podeszła do sejfu. – Co ona zamierza zrobić? – spytał sierżant Borisa, który zamiast odpowiedzi dał mu znak, żeby śledził w milczeniu to, co miało się właśnie wydarzyć. Mila zabrała się do manipulowania pokrętłami na drzwiczkach, jednym z cyframi, drugim z literami. Spoglądając to na kasę, to na ścianę, obracała je, żeby skompletować serię zapisaną czarnym mazakiem. – Nieprawdą jest stwierdzenie, że zabójca Harasha nie zdołał wydobyć z niego całej kombinacji. Tylko ostatnie znaki zostały zapisane gdzie indziej. Dojechawszy do końca sekwencji, Mila dodała h-2-1. Pociągnąwszy za uchwyt, otrzymała potwierdzenie, że znaki wyryte we wnętrzu obrączki znalezionej na palcu Randy’ego Philipsa nie były zapowiedzią godziny, o której coś się wydarzy. – Ja pieprzę! – wykrzyknął sierżant. Wnętrze stalowego sejfu wypchane było plikami pieniędzy, był tam nawet pistolet. Pozornie wyglądało jednak na to, że nikt niczego nie dotknął. – Wzywam tu natychmiast Kreppa – powiedział podnieconym głosem Boris. – Chcę, żeby jakiś specjalista jeszcze raz przewrócił to miejsce do góry nogami w poszukiwaniu śladów. – Miejscowi technicy wykonali dobrą robotę – bronił się sierżant, zdradzając pewne poirytowanie nieufnością okazaną przez przełożonego. W jego oczach Mila i Boris nie byli w gruncie rzeczy kolegami, a jedynie dwojgiem intruzów wysłanych z wydziału po to, żeby podać w wątpliwość jego metody działania. – Niech pan się nie obraża, sierżancie – starał się go udobruchać inspektor. – Proszę podziękować swoim ludziom w naszym imieniu, ale straciliśmy już mnóstwo czasu. Teraz musimy sięgnąć po to, co mamy najlepszego. – Po czym zabrał się do wybierania numeru na swojej komórce. Mila nadal przyglądała się wnętrzu sejfu. Spodziewała się, że znajdzie decydującą wskazówkę. Czy na tym się skończy? Życzyła sobie niemal, żeby było inaczej. To niemożliwe, nie wierzę. Tymczasem za jej plecami ciągnęła się dalej utarczka słowna. – Niech pan robi, jak pan uważa, ale popełnia pan błąd. – Sierżant był wyraźnie rozgniewany. – Gdyby zechciał pan posłuchać mnie jeszcze przez minutę, powiedziałbym panu, że morderca… – No właśnie, morderca – przerwał mu Boris, nie ukrywając poirytowania. – Pan nadal mówi o jedynym winowajcy, ale możliwe jest, że było ich dwóch,

a może nawet trzech. Nie można mieć jeszcze pewności w tej sprawie, nie wydaje się panu? – Nie, proszę pana. Był tylko jeden – odparł stanowczym, niemal wyzywającym tonem sierżant. – Skąd pan ma tę pewność? – Mamy nagranie z monitoringu.

19

Nagranie mogło okazać się punktem zwrotnym. Sierżant urządził małą projekcję w swoim biurze, ciesząc się, że jego ostatnia informacja obudziła nieoczekiwane zainteresowanie. Niedawno minęła druga w nocy i Mila zaczęła odczuwać skutki niewyspania i braku cukru. Przed obejrzeniem nagrania kupiła sobie tabliczkę czekolady w automatycznym dystrybutorze, który znajdował się koło windy. – Nie wiem dlaczego, ale spodziewam się wszystkiego po tej historii – powiedział półgłosem Boris, kiedy zajmowali miejsca przed ekranem. Mila nie skomentowała jego słów. Sierżant odchrząknął. – Jesteśmy prawie pewni, że zabójca wszedł do sklepu z meblami głównym wejściem. Być może zjawił się tuż przed zamknięciem lub wcześniej, razem z innymi klientami, a potem ukrył się, żeby zaczekać na odpowiedni moment, tego akurat nie wiemy. Jednak do ucieczki wykorzystał wyjście awaryjne. Na szczęście w odległości zaledwie kilku metrów znajduje się kamera apteki. Lokalna policja natychmiast skonfiskowała nagranie, które mieli obejrzeć. Odtwarzacz wideo połączony był z komputerem obsługiwanym przez policyjnego eksperta informatyki. – Wszystko dzieje się dość prędko – oświadczył ekspert. – Dlatego będziecie musieli zdwoić uwagę. Ukazał się dość szeroki widok pustej ulicy. Obok chodnika zaparkowanych było kilka samochodów. Napis u góry ekranu podawał godzinę piątą czterdzieści pięć rano. Nagranie nie odznaczało się wysoką jakością, było rozmazane i czasami posuwało się skokami. Mila i Boris czekali bez słowa. Nagle tuż przed kamerą szybko przesunął się cień. I zniknął w ułamku sekundy. – Oto nasz człowiek, który oddala się po zabójstwie – oznajmił sierżant. – I to wszystko? – spytał Boris. – Teraz będzie to, co najlepsze – uspokoił go sierżant i dał znak policjantowi, który obsługiwał komputer. Obraz na ekranie zmienił się: ukazywał inny fragment ulicy, ale sfilmowany w sposób ciągły. Data i godzina były takie same. – Po zidentyfikowaniu podejrzanego poszliśmy jego śladem, posługując się innymi kamerami ochrony umieszczonymi w okolicy, dzięki czemu odtworzyliśmy jego ruchy: na przykład to nagranie pochodzi z supermarketu. W tym fragmencie morderca przeszedł przed obiektywem. Teraz zobaczyli wyraźnie, że miał na sobie nieprzemakalny płaszcz i czapeczkę. – Niestety, daszek zasłania twarz – zauważył sierżant.

Obrazy w dalszym ciągu się zmieniały. Pochodziły z kamer koło bankomatu i sali gimnastycznej, oraz z kamery kontroli ruchu umieszczonej na skrzyżowaniu. Różne obiektywy nie były jednak w stanie uchwycić rysów twarzy podejrzanego. – On wie o tym – powiedziała Mila i wszyscy spojrzeli na nią. – Wie, jak się poruszać, żeby uniknąć sfilmowania. Okazał się sprytny. – Nie sądzę – zareagował z miejsca sierżant. – W okolicy jest co najmniej czterdzieści kamer i nie wszystkie umieszczone są w widocznych miejscach. Nikomu nie może się udać tego rodzaju przedsięwzięcie. – A jednak jemu się udało – oświadczyła Mila pewnym siebie głosem. Wpatrywali się nadal w ekran z nadzieją, że morderca popełni jakiś błąd. Zmontowane nagranie ciągnęło się przez następne pięć minut. Potem podejrzany skręcił nagle na rogu jednej z ulic i zniknął. – Co się stało? – żachnął się Boris, nie ukrywając niezadowolenia. – Zgubiliśmy go – pospieszył z wyjaśnieniem sierżant. – Co znaczy: zgubiliśmy go? – Nie obiecałem wam jego twarzy, ale potwierdzenie, że działał w pojedynkę. – W takim razie dlaczego kazał nam pan to oglądać przez dziesięć minut? Inspektor był wściekły. Sierżant nie zdołał wydusić z siebie ani słowa. Był wyraźnie zakłopotany. Po chwili dał znak technikowi. – Teraz obejrzymy to jeszcze raz w zwolnionym tempie. – Mam nadzieję, że tym razem coś będzie widać. – Zaczekajcie. – Mila powstrzymała ich. – Macie zdjęcia również z popołudnia poprzedzającego zabójstwo? Sierżant nie chwytał istoty sprawy. – Tak, skonfiskowaliśmy nagrania z całego dnia. Dlaczego pani pyta? – On wiedział, gdzie są umieszczone kamery. Dokonał wizji lokalnej. – Ale nie ma pewności, że stało się to dzień przed zabójstwem – skorygował jej przypuszczenie policjant. W głowie Mili kiełkowała pewna myśl. On chce zostać rozpoznany, ale nie przez tych dyletantów. To jest tak, jak z ubraniami Rogera Valina albo ślubną obrączką Nadii Niverman. Wystawia nas na próbę. Zabójca chciał mieć pewność, że przed ekranem usiądą właściwe osoby: w tym przypadku ci, którzy już wcześniej zajmowali się sprawą. Ale dlaczego? – Mimo to spróbujemy – powiedziała. – Być może dopisze nam szczęście – dodała, mimo iż była pewna, że szczęście nie będzie tu miało nic do roboty. Boris odwrócił się w jej stronę. – Jeżeli twoje podejrzenia idą w dobrym kierunku, wystarczy przejrzeć tylko nagrania z jednej kamery. Którą wybieramy? – Tę, która kontroluje ruch uliczny: daje szerszy widok, a obraz jest wyraźniejszy. Sierżant wydał dyspozycje technikowi i rozpoczęli oglądanie.

Na ekranie ukazała się ta sama ulica co przed chwilą, ale w świetle dnia. Panował ożywiony ruch samochodów i przechodniów. – Niech pan to może puści w przyspieszonym tempie – poprosiła Mila. Ludzie i auta przyspieszyły. Wydawało się że oglądają komiczne sceny z niemego filmu. Ale nikt nie miał ochoty się śmiać, napięcie było wyczuwalne. Mila modliła się w duchu, żeby sprawdziło się jej przeczucie. Mieli tylko tę jedną możliwość, ale zdawała sobie sprawę, że intuicja mogła ją zawieść. – Jest – oznajmił triumfującym głosem sierżant i wycelował palcem w róg ekranu. Technik przywrócił normalną prędkość. Na drugim planie zobaczyli mężczyznę w czapeczce, który szedł chodnikiem. Pochylił głowę i włożył ręce do kieszeni płaszcza. Zatrzymał się na wysokości skrzyżowania razem z innymi pieszymi czekającymi na zielone światło, żeby przejść na drugą stronę ulicy. Koniecznie musisz spojrzeć w górę, pomyślała Mila. Bo jeśli nie, to jak zlokalizujesz kamery? A tymczasem zachęcała go w duchu. No, prędzej podnoś głowę. Piesi zaczęli iść, znak, że zmieniły się światła. Ale obserwowany mężczyzna się nie poruszył. – Co on robi? – spytał z zakłopotaną miną sierżant. Przyglądali się dalej jego dziwnemu zachowaniu. Mila zaczynała się domyślać. Wybrał kamerę ruchu ulicznego z tego samego powodu, dla którego i my ją wybraliśmy: widok jest szerszy, a obrazy wyraźniejsze, powtórzyła sobie w duchu. Była pewna, że coś im pokaże. Podejrzany pochylił się nad uliczną studzienką, żeby zawiązać sznurowadło. Gdy skończył, uniósł głowę dokładnie w kierunku kamery. A potem – z niezmąconym spokojem – podniósł rękę, zdjął czapeczkę z głowy i pomachał nią. Kierował pozdrowienie właśnie do nich. – To nie jest Roger Valin – zauważył Boris. – Gnój! – wybuchnął sierżant. Nie rozpoznali go. W pokoju znajdowała się tylko jedna osoba, która go pamiętała. Była nią Mila. Nie dlatego, że jego twarz była obecna na ścianie w pokoju zagubionych śladów. Prawdziwym powodem było to, że przez długi czas miała go codziennie przed oczami, siedzącego przy biurku naprzeciwko jej biurka w Przedpieklu. Ja szukam ich wszędzie. Szukam ich bezustannie. Tak mówił do niej przed swoim zniknięciem Eric Vincenti.

BERISH

Dowód procesowy 511-GJ/8 Transkrypcja SMS-a przesłanego przez mordercę Victora Moustaca – utopionego w 19 września – z telefonu komórkowego ofiary: Rozpoczęła się długa noc. Armia ciemności jest już w mieście. Przygotowuje jego nadejście, ponieważ on wkrótce się tu zjawi. Mag, Zaklinacz Dusz, Pan z Dobranocki: istnieje więcej niż tysiąc imion Kairusa.

20

Wszyscy chętnie rozmawiali z Simonem Berishem. Było w nim coś, co skłaniało ludzi, żeby się otworzyli, odsłonili najbardziej intymne i osobiste sprawy. I nie było to odkrycie czegoś nowego, ponieważ – choć jakby trochę poniewczasie – on sam doszedł do wniosku, że zawsze posiadał tego rodzaju talent. Jak wtedy, gdy nie wiadomo dlaczego nauczycielka zwierzyła się tylko jemu, że pozostaje w związku z wicedyrektorem szkoły. Nie użyła dokładnie tych słów, ale ich sens był właśnie taki: „Wiesz, Simon, pan Jordan przeczytał przedwczoraj u mnie w domu twoje wypracowanie. Mówi, że piszesz całkiem nieźle”. A pewnego razu Wendy, najładniejsza dziewczyna w szkole, zwierzyła się tylko jemu, że pocałowała swoją koleżankę z ławki. A potem skomentowała: „To było fantastyliczne”. Wendy wymyśliła nowe słowo, żeby odkryć przed nim najbardziej podniecające przeżycie. Tylko dlaczego powiedziała o tym największej ciamajdzie w całej szkole? Ale już kilka lat przed Wendy i nauczycielką mniej więcej to samo zrobił jego ojciec. „Gdybyś któregoś dnia nie usłyszał w alejce odgłosów mojego samochodu wracającego do domu, nie martw się o mnie, ale zaopiekuj się mamą”. Prawdę mówiąc, nie były to najwłaściwsze słowa, z jakimi można się zwrócić do ośmioletniego chłopca, ale ojciec nie zrobił tego, żeby obarczyć go odpowiedzialnością, tylko raczej po to, by zrzucić ciężar z serca. Te wspomnienia wróciły niespodziewanie wszystkie naraz i zalewały mu głowę potokiem myśli. Nie były to smutne ani nieprzyjemne refleksje. Tyle że po tak długim czasie nie wiedział, jaki mógłby z nich zrobić użytek. – …i ten Julius był tak pijany, że wszedł nie do tej obory, i zamiast na krowę natrafił na ważącego tonę byka, który się w niego wpatrywał. – Fontaine roześmiał się z zadowoleniem, skończywszy tę historyjkę, i Berish zrobił to także, chociaż stracił wątek już w połowie opowiadania. Ostatnie pół godziny wypełniły wiejskie przygody Fontaine’a. Był to znak, że rolnik zaczynał się odprężać. – Ile zbierasz owsa? – zapytał Berish. – Zapełniam co roku dwa silosy. Powiedziałbym, że to całkiem niezły wynik. – O kurczę, nie sądziłem, że aż tyle – pochwalił go Berish. – A jak będzie w tym roku? Słyszałem, że była susza. Fontaine wzruszył ramionami. – Jak idzie źle, to trochę zaciskam pasa, przeznaczam pod ugorowanie kawałek więcej pola, a w następnym roku sieję kukurydzę i wynagradzam sobie wszystkie straty.

– Myślałem, że obsiewasz na okrągło i nie trzeba już odstawiać ziemi, żeby wypoczęła. – Rozmawiając na ten temat, Berish wykorzystywał to, co pamiętał z wykładów poświęconych rolnictwu na studiach. Ale na tym jego wiedza się kończyła. Nie mógł sobie pozwolić na utratę kontaktu z Fontaine’em, czuł, że w ciągu ostatniej godziny bardzo się do siebie zbliżyli. Mimo to musiał zmienić temat, ale przejście do innych spraw nie powinno wydać się zbyt ostre. – Założę się, że połowa tego, co zarabiasz, idzie na podatki. – Rzeczywiście, te sukinsyny ciągle trzymają ręce w moich kieszeniach. Podatki, oto doskonały temat do rozmowy. Sprawdzało się to zawsze. Poza tym tworzyło właśnie to, czego potrzebował, poczucie pewnej wspólnoty. Dlatego wzmocnił nacisk. – Są dwie osoby, które przyprawiają mnie o zimne poty, kiedy do mnie dzwonią: mój doradca podatkowy i moja była żona. Roześmiali się obaj. Ale Berish nigdy nie był żonaty. Posłużył się tym kłamstwem, żeby włączyć do rozmowy zakazane słowo. Żona. Minęła czwarta rano i jeszcze o tym nie rozmawiali. A jednak był to prawdziwy powód, dla którego siedzieli tam razem i dla którego Simon Berish zmusił się do przejechania siedemdziesięciu kilometrów. Przypuszczał, że gdyby ktoś im się teraz przyjrzał, pomyślałby, że chodzi o dwóch facetów, którzy dopiero co się poznali przy barze i gawędzą, żeby spędzić czas przy piwie. Z tym, że miejsce, w którym się znajdowali, nie miało absolutnie nic wspólnego z barem. Sala przesłuchań policji w tym małym wiejskim komisariacie była ciasna i śmierdziała zatęchłym papierosowym dymem. Tego rodzaju miejsca były ostatnimi może państwowymi lokalami, w których można było jeszcze palić. Berish zgodził się, żeby Fontaine zabrał ze sobą tytoń i bibułki. Jego koledzy traktowali zapalenie papierosa jako nagrodę. W świetle prawa nie mogli zabronić przesłuchiwanemu, żeby udał się do łazienki, musieli też dostarczyć mu jedzenie i picie, jeśli o nie poprosił. Tak więc opóźniali pozwolenie na udanie się do toalety albo podawali tylko buteleczki wody ciepłej jak siki, ale wiązało się to zawsze z ryzykiem, że oskarżenie zostanie oddalone z powodu nadużywania środków przymusu. Natomiast lista praw podejrzanego nie obejmowała palenia, więc jeśli miał on nieszczęście być nałogowym palaczem, to w takim przypadku pozbawienie go dymka mogło stać się użytecznym instrumentem nacisku. Jednak Berish w to nie wierzył. Podobnie jak nie wierzył w użyteczność gróźb ani w grę w „dobrego” i „złego policjanta”. Być może dlatego, że takie sztuczki nigdy mu nie pomogły lub rodziły się z przekonania, że oświadczenia złożone w stanie napięcia nie są w pełni wiarygodne. Niektórzy policjanci zadowalali się nimi. Berish uważał jednak, że istnieje tylko jedno jedyne zeznanie, złożone w jednym miejscu i w jednym czasie, i że nie można przyznawać się do pewnych grzechów na raty.

Zwłaszcza do przypadkowego zabójstwa. Wszystko, co następuje potem – oświadczenia składane przed prokuratorem albo powtarzane w sądzie w obecności przysięgłych na wszystkich etapach procesu – to tylko bezwartościowe bzdury wynikające z konieczności paktowania z samym sobą w związku z popełnionym przestępstwem. Gdyż prawdziwa trudność nie polega na poddaniu się osądowi innych, ale na przeżywaniu każdego przeklętego dnia i pieprzonej nocy z myślą, że daleko nam do tej dzielnej osoby, za jaką się uważaliśmy. Z tego powodu sumienie można oczyścić tylko w jednej magicznej chwili. Berish wyczuł, że w przypadku Fontaine’a ten moment jest bardzo bliski. Domyślił się tego właśnie po sposobie, w jaki rolnik zareagował na słowo „żona”. – Kobiety potrafią być prawdziwym utrapieniem – zauważył mimochodem. I w ten sposób otworzył drzwi upiorowi Bernadette Fontaine, który wszedł do pokoju przesłuchań i usiadł w milczeniu obok nich. Jej mąż został po raz czwarty wezwany do komisariatu, żeby przedstawić własną wersję zeznań związanych z tym, że od prawie miesiąca nie było o tej kobiecie żadnych wiadomości. Nie mówiono o zaginięciu, ani tym bardziej o morderstwie, ponieważ brakowało elementów, które mogłyby wesprzeć zarówno pierwszą, jak i drugą hipotezę. Z punktu widzenia prawa najlepiej pasowało do niej określenie „nieuchwytna”. Powodem takiego stanu rzeczy było to, iż owa Bernadette miała zwyczaj porzucania małżeńskiego dachu za każdym razem, gdy ktoś obiecał jej, że zabierze ją od tego głupiego, śmierdzącego gnojem męża. Zazwyczaj byli to kierowcy ciężarówek lub podróżujący handlowcy, którzy zauważali jej wielką wrażliwość na pochlebstwa i „kupowali” ją, mówiąc, że jest zbyt piękna i inteligentna, żeby siedzieć w takiej zasranej wiejskiej dziurze. Ona za każdym razem połykała haczyk i wsiadała z nimi do ciężarówki albo samochodu osobowego, ale nigdy nie udało się jej dotrzeć dalej niż do pierwszego motelu. Goście ci zatrzymywali się w nim na kilka dni, a potem, zabawiwszy się z nią, wymierzali jej parę policzków i wysyłali ją z powrotem do nieudacznika, którego miała nieszczęście poślubić. Fontaine przyjmował ją znowu do siebie, o nic nie pytając, a nawet nie wygłaszając ani słowa. Berish przypuszczał, że prawdopodobnie z tego powodu Bernadette pogardzała nim jeszcze bardziej. Być może raz wreszcie chciałaby i od niego dostać po buzi. A tymczasem dochodziła do wniosku, że wszystko, co osiągnęła w życiu, sprowadzało się do tego beznadziejnego chłopa, który – była tego pewna – nigdy jej nie kochał. Gdyż ktoś, kto naprawdę kocha, potrafi też nienawidzić. Mąż był jej więziennym dozorcą. Trzymał ją na smyczy z pasywnym i protekcjonalnym przekonaniem, że i tak nigdy nie znalazłaby nikogo lepszego. Już sam widok Fontaine’a przypominał jej każdego dnia i w każdej

nieszczęsnej chwili, że chociaż jest ładniejsza i bardziej inteligentna od innych, nie zasługuje na nic lepszego niż on. Jednakże ucieczki Bernadetty trwały nie dłużej niż tydzień, natomiast ta ostatnia przeciągnęła się bardziej niż zwykle. Nikt niczego by nie podejrzewał, gdyby po tym, jak uciekła z agentem handlowym sprzedającym nawozy, paru świadków nie utrzymywało, że widzieli jej powrót do domu, na farmę. Jednak od tego czasu ani razu nie udała się do wsi po zakupy ani w niedzielę na mszę. Zaczęły więc krążyć pogłoski, że w końcu Fontaine znudził się rolą męża idioty i się jej pozbył. Miejscowi policjanci uwierzyli w te plotki, gdyż zgodnie z tym, co powiedziała przyjaciółka, która poszła sprawdzić, dlaczego Bernadette nie odpowiada na telefony ani się nie pokazuje, w mieszkaniu były ciągle wszystkie jej rzeczy. A gdy udał się tam patrol, żeby skontrolować sytuację, jej mąż zapewnił, że wyszła w środku nocy, mając na sobie tylko piżamę i szlafrok. Bez butów i bez pieniędzy. Oczywiście, ta historyjka nie przekonała nikogo. Jednak wobec wcześniejszych oddaleń Bernadettte policjanci nie mieli powodów, żeby postawić Fontaine’owi jakiekolwiek zarzuty. Jeśli rzeczywiście ją zabił, najłatwiejszym sposobem pozbycia się ciała byłoby zakopanie go gdzieś na polu należącym do gospodarstwa. Funkcjonariusze przeszukali część posiadłości z psami szkolonymi do odnajdowania zwłok, ale teren był tak wielki, że do sprawdzenia całości trzeba by było setek ludzi i miesięcy poszukiwań. Fontaine był więc trzy razy wzywany na komisariat policji. Funkcjonariusze przyciskali go na zmianę całymi godzinami. Ale nie przyniosło to żadnego rezultatu. Rolnik nadal obstawał przy swojej wersji. Za każdym razem musieli wypuścić go do domu. Na czwarte przesłuchanie został wezwany ekspert z miasta. Człowiek, który zdaniem wielu był mistrzem w swoim zawodzie. Wszyscy chętnie rozmawiali z Simonem Berishem. A on zdawał sobie sprawę, że jego koledzy narobili tylko porządnego bigosu. Ponieważ najtrudniej jest wycisnąć z człowieka nie to, że kogoś zabił, ale gdzie ukrył ciało. I właśnie to jest powód, dla którego w czterech przypadkach na sto zabójstw nie odnajduje się zwłok. Dlatego, choćby udało mu się przymusić Fontaine’a do zeznania, że zabił młodą żonę, był pewien, że nie wyciągnie z niego ani jednego słowa o miejscu ukrycia zwłok. Jest to najczęściej spotykane zachowanie. Dzięki niemu zabójca nie czuje się zmuszony do zaakceptowania myśli o tym, że zamordował. Jego zeznanie nabiera cech kompromisu: powiem wam, że to zrobiłem, a wy pozwolicie mi usunąć ofiarę na zawsze z mojego życia, żeby pozostała tam, gdzie się obecnie znajduje. Naturalnie, z prawnego punktu widzenia tego rodzaju układ byłby nie do przyjęcia. Ale Berish dobrze wiedział, że policjant prowadzący przesłuchanie

musi tylko podsycić złudzenia u winnego, i to wystarcza. – Byłem żonaty tylko raz, ale okazało się, że zrobiłem to o ten jeden raz za dużo – zażartował, kontynuując swoją inscenizację. – Trzy lata piekła, na szczęście, nie zjawiły się dzieci. Chociaż obecnie muszę utrzymywać ją i jej chihuahua. Nie wyobrażasz sobie, ile mnie kosztuje ten przeklęty pies, który na dodatek mnie nienawidzi. – Ja mam parę kundli, które doskonale pilnują obejścia. Facet zmienił temat, to niedobrze, pomyślał Berish. Musiał pociągnąć go z powrotem, zanim na dobre odejdzie od głównego wątku rozmowy. – Ja wiele lat temu kupiłem sobie hovawarta. – Co to za rasa? – Jej nazwa znaczy tyle, co „strażnik podwórza”. Piękne psisko o długiej jasnej sierści. – W tej kwestii nie kłamał, dał mu na imię Hitch. – Pies mojej żony jest całkiem do niczego. Ale mój ojciec mawiał zawsze: kiedy bierzesz kobietę za żonę, jesteś odpowiedzialny za nią i za wszystko, co lubi. To akurat nie było prawdą, gdyż jego ojciec, diabelskie nasienie, uchylił się od swoich obowiązków, przerzucając je na barki ośmioletniego chłopca. Ale w tym momencie potrzebny mu był doskonały rodzic, zdolny do udzielenia pamiętnych życiowych nauk. – Mój ojciec przyuczył mnie do ciężkiej pracy – powiedział Fontaine, zasępiając się. – Stałem się tym, kim jestem, tylko dlatego, że on taki był. Odziedziczyłem zawód rolnika i wszystkie wyrzeczenia, jakie ze sobą niesie. Nie jest to łatwy kawałek chleba, niech mi pan wierzy. Nie, w żadnym wypadku. – Mężczyzna pochylił głowę i zaczął kołysać nią powoli, popadając w dziwne przygnębienie. Zamykał się. Berish poczuł na sobie spojrzenie upiora Bernadette, który jakby robił mu wyrzuty za to, że pozwolił tamtemu odizolować się i zamknąć we własnych myślach. Musiał prędko odzyskać teren, bo inaczej utraci z przesłuchiwanym wszelki kontakt. Pozostało mu tylko zaryzykować, ale jeśli nie trafi w dziesiątkę, to będzie koniec. Jeżeli dobrze odczytał słowa podejrzanego, ojciec Fontaine’a był co najmniej takim samym sukinsynem, jak jego własny, dlatego też powiedział: – Nie nasza wina, że jesteśmy tacy, jacy jesteśmy. Zależy to zawsze od tego, kto poprzedził nas na tym pieprzonym świecie. Wprowadził ważne pojęcie „winy”. Jeśli Fontaine był typem drażliwym lub jeśli uważał, że miał najlepszego ojca na świecie, to powinien się obruszyć, przekreślając tę sześciogodzinną „pogawędkę”. Natomiast, jeśli ten chłop żywił urazę za to, że musiał zachowywać się zawsze jak słabeusz, to w takim razie mógł skorzystać z zaoferowanej mu dopiero co przez Berisha możliwości zrzucenia na kogoś innego winy za własne błędy. – Mój ojciec był surowym człowiekiem – przyznał rolnik. – Musiałem wstawać o piątej i przed pójściem do szkoły wypełniać czym prędzej moje

obowiązki. Wymagał, żeby wszystko było zrobione tak, jak on chce. Mogłem wpakować się w biedę, jeśli czegoś zaniedbałem. – Ja też dostawałem po gębie – podał mu rękę Berish. – Nie, on używał pasa. – Fontaine powiedział to bez urazy, niemal obojętnie. – Ale miał rację. Czasami brakowało mi oleju w głowie albo myślałem o niebieskich migdałach. – Ja od małego stale rozmyślałem o podróżach międzyplanetarnych, pasjami czytywałem komiksy z fantastyką. – Za to ja nie potrafię nawet powiedzieć, o czym myślałem. Zmuszałem się, żeby się skupić, ale po chwili głowa odmawiała mi posłuszeństwa i nic nie mogłem na to poradzić. Nauczyciele też mówili, że mam ciężki pomyślunek. Ale ojciec nie chciał słuchać żadnych argumentów, bo rolnik nie może się rozpraszać. Więc dawał mi szkołę za każdym razem, jak coś spartoliłem. I w ten sposób nabierałem rozumu. – Założę się, że od tamtej pory nie popełniłeś już żadnego błędu. Mężczyzna zamyślił się na chwilę. – Jest kawałek ziemi koło bagna, na którym w tym roku nic nie urośnie – powiedział cicho, niemal szeptem. Berish przez moment wątpił, czy rzeczywiście usłyszał te słowa. Nie odpowiedział. Pozwolił, żeby zapadła między nimi kurtyna milczenia. Gdyby ta cisza okazała się dla Fontaine’a krępująca, do niego należało wypełnienie jej czymś, co by pokazało, co się za tym kryje. Przerażająca reszta tej historii. I rzeczywiście, rolnik dodał: – Prawdopodobnie to moja wina, użyłem za dużo herbicydów. W tym samym zdaniu umieścił siebie i słowo „wina”. – Zawiózłbyś mnie na to pole koło bagna? Wiesz, bardzo bym chciał je zobaczyć… – zaproponował spokojnie Berish. Fontaine przytaknął i uniósł głowę. Na twarzy tego chłopa błąkał się cień uśmiechu. Ułożył wszystko tak, jak należało. Męczył się z ukrywaniem tych spraw we własnym wnętrzu, ale w końcu uwolnił się od nich, mógł się już nie martwić, że musi coś udawać. Agent specjalny odwrócił się. Upiór Bernadette odleciał. Niedługo potem przez wiejską okolicę popędziły policyjne auta. Przez całą drogę morderca zachowywał spokój. Zasłużył na tę pogodę ducha, pomyślał Berish. Fontaine dopełnił swego obowiązku, zatroszczył się o swoją żonę i teraz Bernadette miała otrzymać prawdziwy pogrzeb i godniejsze miejsce pochówku. Wszyscy chętnie rozmawiali z Simonem Berishem. W zasadzie jednak należałoby raczej powiedzieć, że wszyscy zwierzali się chętnie Simonowi Berishowi ze swoich niegodziwych sprawek.

21

Eric Vincenti przechowywał w szufladzie biurka egzemplarz Moby Dicka. Mili trudno było wyobrazić sobie, że człowiek, który odnalazł sens swego życia w książce Melville’a, może być mordercą wyrywającym ofierze zęby, stawiającym sobie za jedyny cel zamęczenie jej na śmierć. Kolega z Przedpiekla utrzymywał, że ta powieść zawiera wszystko, co trzeba wiedzieć o ich zawodzie, ponieważ Ahab poszukuje białego wieloryba dokładnie tak, jak oni poszukują tych, którzy rozpłynęli się w oceanie nicości. „Ale czasami nie wiadomo, kto w tej historii jest tym złym, prawdziwym potworem – powiadał – Moby Dick czy kapitan? Bo dlaczego Ahab zmusza się do szukania czegoś, czego wcale nie chce odnaleźć?”. W tym pytaniu została ujęta w sposób skrótowy wątpliwość sensu ich pracy. Morderca Harasha Grabarza był człowiekiem obdarzonym niewiarygodnie głęboką wrażliwością, zdolnym do rozbrajająco uprzejmych zachowań. Pamiętał na przykład, żeby przynieść jej co rano kawę, kiedy obejmowała służbę w Przedpieklu. A kiedy pracowała, nastawiał małe radyjko na rozgłośnię nadającą muzykę operową, tak że była niemal niesłyszalna, i przyciszonym głosem mruczał arie z oper. Kiedy udawali się do rodziców jakiegoś zaginionego, żeby z nimi porozmawiać, ten sam Eric Vincenti miał zawsze w kieszeni czystą chusteczkę, na wypadek gdyby łzy zakręciły się im w oczach. Eric Vincenti, który zawsze miał pod ręką miętowe cukierki, żeby nimi częstować. Eric Vincenti, który nigdy się nie denerwował. Eric Vincenti, najbardziej wyjątkowy policjant, jakiego kiedykolwiek poznała, niemający w sobie nic z prawdziwego gliniarza. – Eric popijał – powiedział jej półgłosem Steph. W jego biurze panowała cisza jak w kościele. – Był w szponach alkoholizmu. – Nie zwróciłam na to uwagi. – Bo nie zachowywał się tak jak mąż Nadii Niverman, który po pijaku wyładowywał złość na żonie. Eric należał do ludzi, których ja nazywam zawodowcami butelki. Ludzi, którzy wiedzą, jak podtrzymać przez cały dzień lekkie podchmielenie mocnym alkoholem, nie pokazując tego po sobie, gdyż faktycznie nigdy się nie upijają. Choć wydawał ci się porządnym facetem, on też, jak wszyscy, musiał składać daninę swojej mrocznej stronie. Wszyscy nosimy maskę, żeby ukryć pod nią to, co w nas najgorsze. Maską Erica były miętowe cukierki. Tymczasem za drzwiami funkcjonariusze z sekcji zapobiegania przestępczości zabierali wszystko z biurka Vincentiego – oprócz egzemplarza Moby Dicka, który przed laty zaginął razem z nim – mając nadzieję, że znajdą ślad, który doprowadzi ich do następnej przegródki tej zawiłej tajemnicy.

Tym razem nie znaleźli żadnego znaku, który zapowiadałby następną zbrodnię. Nie było go w sejfie Harasha Grabarza ani na jego zwłokach. Można było pomyśleć, że jest to dobra wiadomość, potwierdzająca nadzieję, że to się już skończyło, ale policjanci ze swej natury są nieufni. I często mają rację, myślała Mila. Bo na przykład ona obdarzała Erica zaufaniem, i teraz za to pokutowała. – Nadia postanowiła popełnić samobójstwo na moich oczach, w metrze, żeby zostawić mi ślad w postaci zęba… bo tylko ja mogłabym rozpoznać Erica na tym wideo – skonstatowała z niewysłowioną goryczą. – Ale dlaczego zginął Harash? Co ten lichwiarz miał wspólnego z Vincentim i z jego pijaństwem? Wydawało się, że nie ma tu miejsca na jakiś powód osobistej zemsty, jak w przypadku Rogera Valina czy Nadii Niverman. Ponadto ta kobieta wybrała samobójstwo, podczas gdy Eric Vincenti i tamten masowy morderca dali o sobie znać, a potem znowu rozpłynęli się w nicości. Wszystko to zdecydowanie komplikowało sprawę. – To miejsce było przekleństwem Erica – ciągnął Steph. – Jego podobizna znajdowała się wśród zdjęć w pokoju zagubionych śladów, tylko że on jeszcze sobie tego nie uświadamiał. Ani ja – dodał z nutą żalu. – Powinienem był wyczuć, że jest bliski załamania i że nie może już dźwigać ciężaru odpowiedzialności za te wszystkie niewyjaśnione zniknięcia. Każdy glina musi rozliczać się ze swoim zawodem i podłościami, jakie on ze sobą niesie. Ale my tu, w Przedpieklu, nie polujemy na złodziei ani na morderców, naszym wrogiem jest pustka, a na nią składają się powietrze i mrok. Im dłużej się w nią wpatrujesz, tym bardziej wydaje ci się prawdziwa. Połyka ludzi i już ich nie oddaje; lub przynajmniej nie takimi, jakimi byli przedtem. Naszym kolegom z wydziału nawet nie przemknie przez głowę myśl, że to, co śledzą, może spowodować ich destrukcję. Natomiast pustka zaczyna pewnego dnia przemawiać do ciebie i niektórym może się to wydać pociągające. Daje ci w prezencie jakiś ślad i w ten sposób przekonuje cię, że możesz zdobyć inne. Ale współżycie z pustką nie jest możliwe, z pustką się nie paktuje. W końcu sam otwierasz jej drzwi swojego domu, jakby to był przyjaciel, który chce ci tylko pomóc. A ona wchodzi i zaczyna plądrowanie wszystkiego. – Dokładnie tak, jak jakiś lichwiarz – powiedziała Mila. Steph zamilkł na moment; nie pomyślał o tym. – Rzeczywiście, jak Harash. – Kapitan utkwił spojrzenie w głębi biura, zatapiając się w tajemnych refleksjach. – Myślę, że Vincenti postanowił go zabić, ponieważ ten Grabarz był pasożytem, ciągnął korzyści z cierpień, które zwykle skłaniają ludzi do ucieczki od świata. Kto jest potworem, Ahab czy Moby Dick? Twarz kapitana się odprężyła. – Muszę z całą otwartością przyznać, że nie czuję się na siłach potępić Erica za to, co zrobił temu sukinsynowi.

Tym mocnym zapewnieniem Steph wszedł w kompromis ze światem mroku. A powinno być inaczej – „my po tej, on po tamtej stronie”. Mrok jednak stara się zawsze rozlać jak najszerzej, pomyślała Mila. Z kolei ludzie z wymiaru sprawiedliwości również nie potrafili oprzeć się pokusie zerkania na drugą stronę, żeby zobaczyć, co się tam znajduje. W gruncie rzeczy wszyscy potrzebowali białego wieloryba, żeby udawać, że na niego polują. Kapitan podniósł się z krzesła i utkwił w niej spojrzenie. – Na górze zaczyna się odprawa. Ale cokolwiek by powiedzieli na temat Erica, my nie zmienimy opinii o nim. – Po czym dodał z poważną miną: – Grzechy Przedpiekla powinny pozostać w Przedpieklu. Mila kiwnęła potakująco głową. Wyglądało to tak, jakby udzieliła rozgrzeszenia.

22

W wydziale została zwołana pilna odprawa. Obecne były grube ryby, wraz z zastępcami szefów i analitykami z sekcji zapobiegania przestępczości. W sumie około pięćdziesięciu osób. Nadal obowiązywała maksymalna dyskrecja. Mila weszła do sali razem z kapitanem Stephanopoulosem. Zwyczajnych funkcjonariuszy nie zapraszano zwykle na spotkania na szczycie, toteż odczuwała pewne skrępowanie. Steph miał ją na oku, w tym momencie musieli czuć się jedną drużyną, ponieważ na zatrudnionych w Przedpieklu ciążyło coś w rodzaju zbiorowej winy z powodu Erica Vincentiego i zamieszania go w zbrodnię – spoglądano na nich podejrzliwie tylko z tego powodu, że z nim pracowali. Mila czuła się dodatkowo zakłopotana, ponieważ była jedyną kobietą wśród zebranych. Ale na tym posiedzeniu samców typu alfa rzucała się w oczy nieobecność Sędzi. Mimo iż szefowa nie raczyła wziąć w nim udziału, jej duch unosił się w sali, a Mila była pewna, że kamera ochrony umieszczona w górze z boku pomieszczenia nie jest aż tak bezczynna, jak na to wyglądało. – Panowie, gdybyście zechcieli usiąść, to moglibyśmy zaczynać – oświadczył Boris, próbując uciszyć pomruki mężczyzn tłoczących się wokół stolika z dwoma wielkimi termosami gorącej kawy, którą kazano podać z tej okazji. Niedługo potem wszyscy siedzieli już na swoich miejscach. W trakcie gaszenia świateł, żeby umożliwić oglądanie projekcji na ekranie, Mila doznała dziwnego wrażenia. Poczuła u nasady szyi swędzenie, które zwykle ostrzegało ją, że nadchodzi jakaś nieodwracalna zmiana. Nie zdarzyło się to od siedmiu lat. Nie musiało to być ostrzeżenie przed jakimś zagrożeniem. Mogło chodzić jedynie o sygnał, że kryjący się w jej wnętrzu mrok ożywa i domaga się swojej porcji uwagi. Salę przeszył strumień światła, ukazując unoszące się w niej pyłki kurzu, i padł na ekran za plecami Borisa. Pokazały się umieszczone obok siebie zdjęcia Rogera Valina, Nadii Niverman i Erica Vincentiego. – Sześć ofiar w ciągu niecałych czterdziestu ośmiu godzin – zaczął inspektor. – A jeśli chodzi o sprawców, do tej chwili mamy wyłącznie pytania. Dlaczego te osoby postanowiły przed laty zniknąć? Gdzie przebywały przez tyle czasu? Dlaczego wracają właśnie teraz, żeby zabijać? Jaki plan się za tym kryje? – Zawiesił głos, robiąc efektowną pauzę. – Jak widzicie, jest tu mnóstwo niejasnych punktów, które nie zawsze dają się ze sobą powiązać. Ale jedna

rzecz jest pewna: bez względu na to, co się za tym kryje, naszym zadaniem jest położyć temu kres. W żargonie policyjnym słowa te powinny przekazać poczucie pewności i zdecydowania. Ale w pewnych pokazach mocy Mila zawsze potrafiła dostrzec przede wszystkim oznaki bezsilności i zagubienia. Była przekonana, że gdy przeciwnik bierze nad nami górę, nie reagujemy, ale myślimy o zamaskowaniu naszej słabości. Jednak także ona popełniła pewien błąd. Uważała, że Valin i Niverman spotkali się po ucieczce od świata, że połączyli swoje dramaty i urazy, żeby urzeczywistnić plan śmierci. Ale obecność trzeciego sprawcy postawiła pod znakiem zapytania teorię pary morderców. Pojawienie się Erica Vincentiego pokazywało, że chodzi tu o szersze i nieprzewidywalne zjawisko. Dlatego również ona odczuwała lęk i miała nadzieję, że w wyniku tego zebrania zostaną uruchomione środki zapobiegawcze, które zwiększą poczucie bezpieczeństwa. – Po długich konsultacjach z Sędzią postanowiliśmy przyjąć pewną strategię. Jednak, aby przerwać to, co właśnie się dzieje, musimy najpierw to rozszyfrować. – Boris dał znak Gurevichowi, a ten podniósł się ze swego miejsca, żeby go zastąpić, i odwrócił się plecami do ekranu. – Mamy przed sobą paramilitarną organizację o skrajnie radykalnym charakterze – oświadczył zebranym. ♦♦♦ Przez chwilę Mila miała poważne wątpliwości, czy dobrze zrozumiała. Ale prędko uświadomiła sobie, że Gurevich mówi poważnie. Terroryzm? Czyste szaleństwo. – Charakter tych czynów jest w zasadzie oczywisty – ciągnął inspektor, żeby uzasadnić wygłoszoną tezę. – Oczy otworzyło nam ostatnie morderstwo: jeśli wyłączymy motyw osobistej urazy, to, nie mając wciąż jeszcze jasnego obrazu powiązań między sprawcą a ofiarą, pozostaje nam tylko jedno wyjaśnienie. – Gurevich powiódł pytającym spojrzeniem po obecnych. A potem zapewnił z przekonaniem: – To jest akcja wywrotowa. Z głębi sali dała się słyszeć fala niespokojnych pomruków. Inspektor uniósł ręce, próbując je uciszyć. – Proszę was, panowie – powiedział uspokajająco. – Uderzają komórki złożone tylko z jednego osobnika, który pozornie kieruje się zemstą, ale w rzeczywistości jego jedynym zamiarem jest wywoływanie paniki i destabilizacja istniejącego porządku. Wiemy dobrze, że strach jest potężniejszy niż tysiąc bomb – zapewnił z arogancką miną. – Oni szukają rozgłosu, ale my im go odmówiliśmy, nakazując w tej sprawie absolutną poufność. Szaleńcza koncepcja, uznała Mila. Policjanci są jednak bardzo sprawni w odwracaniu kota ogonem: gdy przeciwnik stawia ich pod ścianą, to zamiast przyznać, że popadli w trudności, naginają fakty, żeby zademonstrować, że

dotrzymują mu kroku. Skądinąd, ich zdaniem ustalenie pobudek do popełnienia zbrodni to zadanie dla sądów i prokuratorów. Policja interesuje się tym, „kto i w jaki sposób”, natomiast odpowiedź na pytanie „dlaczego” jest dla niej sprawą całkowicie względną albo uznawaną za pewnik. W tym momencie za plecami Gurevicha pojawiły się zdjęcia z kamer kontrolujących ruch uliczny, które nagrały Vincentiego, jak szedł chodnikiem, zatrzymał się na skrzyżowaniu razem z innymi pieszymi, ale potem pochylił nad studzienką, żeby zawiązać sznurowadło, po czym zdjął czapeczkę i bezczelnie pomachał nią w kierunku ludzi, którzy mogli go obserwować. Mili wydało się śmieszne traktowanie kolegi z Przedpiekla jako jednego z fanatyków walki ze społeczeństwem i jego symbolami, ale nie mogła nie zauważyć, jak bardzo Eric się zmienił. – Nie ma sensu ukrywać, że będzie nam trudno przewidzieć, gdzie teraz uderzą – ciągnął Gurevich, splatając ręce za lekko przygarbionymi plecami. – Musimy też wziąć pod uwagę fakt, że trójka morderców, którzy ujawnili się do tej pory, nie popełniła poprzednio żadnych przestępstw, dlatego nie byli notowani: Roger Valin został zidentyfikowany, ponieważ wyjawił swoje nazwisko jedynemu świadkowi, oraz dzięki opisowi ubrań, jakie miał na sobie, Nadia Niverman dzięki ślubnej obrączce na palcu ofiary, a Erica Vincentiego rozpoznała nasza koleżanka. Mila była mu wdzięczna za to, że nie wymienił jej nazwiska. – To podbudowuje tezę, że nie chodzi o zawodowych kryminalistów, dlatego również w przyszłości nie powinniśmy czekać, aż z archiwum nadejdzie potwierdzenie dotyczące odcisków palców, grupy krwi albo DNA. My ich nie potrzebujemy – zapewnił z przekonaniem. – Od tej chwili zaczynają obowiązywać protokoły walki z terroryzmem. Priorytetem będzie polowanie na człowieka: musimy zatrzymać Rogera Valina i Erica Vincentiego, ustalić, kim są ich wspólnicy, kto ich wspiera i zapewnia im kryjówki. – Inspektor zaczął odliczać na palcach: – Po pierwsze: Valin dokonał rzezi za pomocą karabinu Bushmaster. Skąd go miał? Zwykły księgowy nie zapewnia sobie samodzielnie tego rodzaju zabawki. Po drugie: przesiejemy internet w poszukiwaniu niedorzecznych proklamacji i przeanalizujemy strony, które służą fanatykom do konspirowania i wymiany poglądów godzących w rząd lub do udzielania praktycznych rad mających na celu wprowadzenie w życie ich absurdalnych planów. Po trzecie: chcę, żebyście wymusili zeznania od aktywistów politycznych, handlarzy bronią i wszystkich tych, którzy w przeszłości snuli choćby mgliste plany uderzenia w konstytucyjny porządek. Naszym mottem będzie „twarda ręka i zero tolerancji”. Wyłapiemy tych szubrawców, to pewne. Na sali rozległy się spontaniczne oklaski. Ale bardziej niż przekonanie, wywołała je niepewność; bijąc brawo, odsuwali ją na bok, tyle że przypominało to zasłanianie przepaści dywanikiem. Mila zdawała sobie sprawę, że wszyscy obecni obawiają się wpadnięcia w sidła sprawy, której nie

są w stanie pojąć. Gurevich pokazywał im łatwą drogę wyjścia z potrzasku, a jeśli nawet brakowało wystarczających przesłanek, żeby uwierzyć w jego teorie, w tym momencie koledzy wyczuwali, że nie mają wyboru. Inspektor popełniał jednak gruby błąd: przyklejenie mordercom etykietki „terrorystów” uspokajało tylko dlatego, że nie trzeba już było zadawać sobie pytań o istotę tego, co się działo. – Kiedy ujrzą wokół siebie spaloną ziemię i zabraknie im bodźców do podjęcia jakichkolwiek nowych inicjatyw, zniechęcą się do następnych ataków – zakończył zadowolony z siebie Gurevich. W tym momencie Mila zaczęła bezwiednie kręcić głową, a że robiła to nieco zbyt energicznie, ściągnęła na siebie uwagę inspektora. – Nie zgadza się pani, agentko? ♦♦♦ Wszyscy odwrócili się w jej stronę i dopiero w tym momencie Mila zdała sobie sprawę, że inspektor zwraca się do niej. Będąc jedyną kobietą obecną na sali, poczuła, że cała skóra ją pali, jakby trafiła do gigantycznej mikrofalówki. – Tak, panie inspektorze, ale… – odezwała się z pewnym zakłopotaniem. – Dobrze, Vasquez. Może ma pani jakieś sugestie… – Nie sądzę, żeby to byli terroryści. – Zdumiała się sama, że wypowiedziała te słowa, ale nie mogła ich już cofnąć. – Roger Valin był człowiekiem słabym. Być może nie powinniśmy zadawać sobie pytania, jakie zmiany w nim zaszły od czasu zaginięcia, ale raczej, co te zmiany wywołało, doprowadzając go do decyzji, żeby chwycić karabin bojowy i dokonać rzezi. Uczciwie mówiąc, nie sądzę, żeby jego zemstę można było powiązać z ideologią wywrotową. Musi istnieć jakieś bardziej osobiste wyjaśnienie. – Natomiast mnie się wydaje, że to typowy przypadek pierwszego lepszego człowieka żywiącego urazę do społeczeństwa, które go nie zauważa. – Jeśli chodzi o Nadię Niverman – ciągnęła niewzruszenie Mila – to nie potrafiła przeciwstawić się mężowi, który pobił ją tak, że była ledwie żywa. Nie ukrywam, że jest mi trudno myśleć o niej jako o zamachowcu. Na sali zaczęły się rozlegać nieprzyjazne komentarze. Boris i Steph przyglądali się jej z niepokojem. Mila była świadoma otaczających ją wrogich pomruków, mimo to postanowiła przeć do przodu. – By nie wspomnieć o Ericu Vincentim, koledze, który poświęcił się bez reszty wyjaśnianiu przypadków zaginięć i właściwie żył już w otoczeniu upiorów. – Chce nas pani rozczulić tymi historyjkami? Twierdzi pani może, że i oni byli ofiarami? – Gurevich posłał jej karcące spojrzenie. – Radzę pani bardzo uważać na to, co pani mówi, agentko Vasquez, ponieważ ryzykuje pani mocno, że zostanie źle zrozumiana. – Miałam na myśli fakt, że, jak sam pan powiedział, żadne z nich nie popadło wcześniej w konflikt z prawem, a w dodatku były to osoby, do których świat

odwrócił się plecami na długo przed tym, zanim one odwróciły się od świata. – Otóż to. A więc byli doskonałymi kandydatami do organizacji stawiającej sobie wywrotowe cele, jako ludzie mający niewiele albo nic do stracenia, wiecznie skonfliktowani ze społeczeństwem, pragnący przynajmniej częściowo odpłacić się za krzywdy, jakie ich spotkały. Jest rzeczą oczywistą, że ktoś ich zwerbował, pomagając im zniknąć. Zapewnił im ochronę, a potem zadbał o ich przeszkolenie. Wreszcie, postawił przed nimi zadanie do wykonania. – Ma pan słuszność, można w tym dostrzec pewien cel – zgodziła się Mila, zbijając go tym z tropu. – Ale nie wolno nam popełnić błędu poprzestania na pierwszym wrażeniu tylko dlatego, że dyktuje nam je doświadczenie. – Protesty na sali nie ustawały. Mila uniosła wzrok i wlepiła go w kamerę, która od początku nadzorowała dyskusję, nieruchoma i cicha. – Twierdzę, że za tym wszystkim z pewnością stoi jakiś plan. Twierdzę też, że nie ma sposobu, żeby przewidzieć następną ofiarę czy następnego sprawcę. – Była zmuszona podnieść głos, żeby przekrzyczeć głośne komentarze rozlegające się wokół niej. – Dodam tylko, że z całego serca życzę sobie, żeby chodziło o terroryzm. Gdyż, jeśli nie chodzi tu o terroryzm, trudno będzie to powstrzymać.

23

Wymiana gum w hyundaiu zabrała jej przeszło godzinę. Pod koniec odprawy Mila zapragnęła natychmiast wrócić do domu. Ale na wydziałowym parkingu zastała nieprzyjemną niespodziankę, o której całkowicie zapomniała. Wyglądało na to, że przeżyje ją jeszcze raz, z tym że teraz dodatkowo odczuwała złość. Musiała wezwać pomoc drogową, żeby przetransportować auto do warsztatu. I teraz przyglądała się operacji wymiany podziurawionych gum, ale w rzeczywistości przebywała myślami gdzie indziej, a jej spokój był jedynie pozorny. Nie wyrzucono jej za drzwi z zebrania, ale po jej interwencji dyskusja potoczyła się tak, jakby Mila nawet nie otworzyła ust. Usiadła więc i, ignorowana przez wszystkich, czekała w milczeniu, aż odprawa się zakończy. Była wściekła na samą siebie. Ośmieszyła się. I miała pretensję do Erica Vincentiego, ponieważ czuła, że została oszukana przez osobę, którą ceniła. Zadawała sobie pytanie, czy Eric utożsamiał się z Ahabem, czy z Mobym Dickem. A może ani z jednym, ani z drugim, lub może z oboma naraz, dlatego nigdy sobie tego nie uświadomiłam, rozmyślała. Brakowało jej wyraźnej pobudki do zabójstwa, które popełnił jej kolega – oczywiście, jeśli można było nazwać zabójstwem wyrywanie komuś zębów, które doprowadziło go w końcu do śmierci. Milę dezorientowało to tak wielkie i bezinteresowne okrucieństwo. Ponadto nie było tu nic, co by mogło nakierować policję na kolejną zbrodnię. Także z tego powodu prowadzący śledztwo okazywali wyczuwalną nerwowość. Nie wiedzieli, kto i gdzie mógłby uderzyć ponownie. W każdym razie wszyscy byli pewni, że to zbyt prędko się nie skończy. Aż dotąd łańcuch wypadków odsłaniany był przez dokładne wskazówki. Chodziło o drobne zagadki, niczym w zabawie polegającej na szukaniu skarbu: ubrania Valina, ząb Harasha, wideo z Vincentim… No tak, ale dlaczego kolega z Przedpiekla nie zatroszczył się o pozostawienie organicznych śladów na miejscu zbrodni, a za to zdecydował się na tego rodzaju defiladę przed kamerami ochrony? Być może wyjaśnienie jest tak proste, że nie jesteśmy w stanie go dostrzec, dedukowała dalej. Zamiast skoncentrować się na kolejnym ogniwie łańcucha, w wydziale gubiono się w szaleńczych domysłach. Terroryści? Czy naprawdę uważali, że wystarczy opatrzyć strach konkretną nazwą? Chwilę później jej hyundai był gotowy do jazdy. Założyła okulary przeciwsłoneczne i ruszyła w kierunku domu. Dzień był wspaniały, po

błękitnym niebie sunęły pojedyncze chmurki, rozsiewając naokoło ulotne plamy cienia. Mila prowadziła auto, spoglądając dalej, niż sięgał jej wzrok. Przed jej oczami przesuwały się bezustannie obrazy z nagrania z Erikiem Vincentim. Ich sekwencja kończyła się i zaczynała od nowa, tak jakby ktoś w jej głowie przewijał ciągle taśmę. Towarzyszyło jej zawsze przekonanie, że pewnego dnia kolega się pokaże. Że mrok wypluje go niczym niestrawny kęs, zwracając go Przedpieklu niczym żywe świadectwo, że zawsze można wrócić po swoich śladach. Snuła fantastyczne rojenia, że Eric znowu przekroczy próg biura, żeby przynieść jej kawę, i jakby nie minął nawet dzień, pójdzie usiąść przy swoim biurku, włączy radio nastawione na częstotliwość, na której nadawano tylko muzykę operową, i zabierze się do pracy. Ujrzała go jednak w najmniej spodziewanym miejscu. Wiedziała już, że nie zdoła usunąć z pamięci postaci nagranej przez kamerę nadzorującą ruch uliczny. Mężczyzny w płaszczu przeciwdeszczowym pochylającego się nad studzienką, żeby zawiązać sobie sznurowadło, a potem, bezczelnym, wręcz zuchwałym gestem – na tyle, że przyprawił ją o dreszcz – zdejmującego czapeczkę, żeby posłać pozdrowienie w kierunku obiektywu. Skąd ta pantomima? Czy naprawdę Eric wykonał ją tylko po to, żeby dać się rozpoznać? Wydawała się wręcz sposobem na odegranie się, a to przydawało wartości tezie wywrotowej. Ale Mila dostrzegała w tych zdjęciach coś innego: kolega – którego wciąż jeszcze nie nazywała byłym – przeszedł chrzest ciemności. A inscenizacja przed okiem kamery oznaczała przede wszystkim jedno. Że Eric Vincenti czuje się już w krainie mroku doskonale. ♦♦♦ Popołudniowe słońce, które właśnie zamierzało skryć się za dachami domów, zalewało złotym światłem salon mieszkania Mili, igrając w drobinach kurzu nad stosami książek, tak jakby chciało je przepędzić. Po drugiej stronie ulicy para olbrzymich postaci uśmiechała się do wszystkich przechodzących pod reklamą – nawet do włóczęgi pchającego wózek z supermarketu załadowany plastikowymi torbami i starymi kocami. Mila zamierzała zostawić mu później jedzenie na pojemniku obok wejścia w alejkę. Tym razem nie hamburgera, a może zupę z kawałkami kurczaka. Odzyskawszy spokój, odeszła od okna. Usiadła przed laptopem i włączyła go. Parę minut później działał już program połączony z mikrokamerą. Na ekranie znowu ukazał się pokoik dziewczynki, którą na odległość kontrolowała. Mała siedziała przy niskim okrągłym stole i rysowała. Wokół niej widać było lalki, ułożone koliście jak w parlamencie. Ciekawe, która z nich jest jej ulubioną? Długie jasnopopielate włosy dziewczynki zebrane były w koński ogon, odsłaniając połowę jej twarzy. Trzymała w ręku kredkę, a jej mina

wskazywała, że jest bardzo skupiona na pracy. Modelowa sześcioletnia panienka, pomyślała Mila i podkręciła głośność, ale w tym momencie z głośników dochodziły tylko dalekie dźwięki. Na obrazie pojawiła się ta sama kobieta, którą widziała, kiedy połączyła się kilka dni temu; niosła tacę. Chociaż przekroczyła już pięćdziesiątkę, ciągle była bardzo ładna. – Podwieczorek – oznajmiła. Dziewczynka obejrzała się, ale zaraz potem wróciła do swego zajęcia. – Chwileczkę. Kobieta postawiła tacę na stoliku. Była na niej szklanka mleka, biszkopty i kolorowe pigułki. – No, jedz, dokończysz później. Teraz musisz wziąć witaminy. – Nie mogę – upierała się mała, tak jakby kończyła najważniejsze zadanie na świecie. Kobieta podeszła bliżej i wyjęła kredkę z jej dłoni. Uparta dziewczynka nie zareagowała. Żadnego zagrożenia, pomyślała Mila. Wszystko dobrze. Po chwili mała sięgnęła po lalkę z rudymi włosami i przycisnęła ją do siebie, wykorzystując ją jako coś w rodzaju bariery, podczas gdy na buzi pojawił się grymas nadąsania. Jaką matką bym była, gdybym nie znała imienia ulubionej lalki mojej córki? – Zostaw tę rzecz – skarciła ją kobieta z ekranu. Ona go nie zna, pomyślała Mila. Nie zna go, a niech to diabli! – To nie jest „rzecz” – zaprotestowała dziewczynka. Kobieta westchnęła, po czym podała jej witaminowe pigułki i szklankę mleka. A potem odwróciła się, żeby uporządkować stolik. – Popatrz tylko, jaki tu bałagan – skarciła ją. Korzystając z nieuwagi kobiety, dziewczynka udała, że zawiązuje sobie sznurowadło, ale w rzeczywistości ukryła pigułki w ubranku rudowłosej lalki. Widząc przebiegłość małej, Mila uśmiechnęła się lekko. Ale niemal natychmiast uśmiech zastygł na jej ustach, a oczy przestały wpatrywać się w ekran, choć miały go ciągle przed sobą. Wyglądało to tak, jakby w jej myślach w miejsce tego widoku pojawiło się nagranie z innej kamery. Zobaczyła Erica Vincentiego, który przystanął przed skrzyżowaniem i razem z innymi pieszymi czekał, aż zapali się zielone światło. Erica Vincentiego, który, zamiast przejść na drugą stronę ulicy, pochylił się nad studzienką, żeby zawiązać sznurowadło. Erica Vincentiego, który zdejmował czapeczkę, żeby pomachać nią w kierunku kamery. Nie, to nie tak, powiedziała sobie. To nie jest zwyczajne pozdrowienie. On chce, żeby go rozpoznano, ale… stara się też zwrócić na coś uwagę. Eric zna gliny, wie, jak doprowadzić ich do szaleństwa. Wiedział, że się pogubią w skomplikowanych domysłach, byle tylko nie przyznać, że mają kłopoty. Dowodem tego jest koncepcja terrorystyczna.

Natomiast wyjaśnienie jest tak proste, że nie jesteśmy w stanie go dostrzec, powtórzyła sobie Mila. Po czym jeszcze raz przebiegła w pamięci poszczególne sceny nagrania, tak jakby oglądała film klatka po klatce. Tym, co rozjaśniło jej w głowie, było skojarzenie domysłów ze sztuczką z witaminami, jaką zademonstrowała dziewczynka. Być może, pochylając się, Vincenti ukrył na tamtym chodniku coś, co było przeznaczone dla policji.

24

Na skrzyżowaniu panował ożywiony ruch spieszących do domu przechodniów. Mila, stojąc po drugiej stronie jezdni, przyglądała się plątaninie pantofli na wysokich obcasach, tenisówek, mokasynów, sandałów. Ludzie kroczyli nieświadomi tego, że pod ich stopami mógł zostać ukryty ważny ślad, od którego zależały czyjeś życie lub śmierć. Nie chcąc pozostawiać niczego grze przypadku, Mila przeszła na drugą stronę, żeby wykonać te same działania, które oglądała na nagraniu w wykonaniu Erica Vincentiego. W pierwszej kolejności przeszła po chodniku, spoglądając w dół. Jej kroki kolidowały z krokami idących obok niej, którzy nie zwracali na nic uwagi albo byli roztargnieni i być może złościli się, że ktoś plącze się im pod nogami. Nadal jednak przebiegała wzrokiem każdy centymetr płyt chodnikowych, docierając w końcu w pobliże studzienki, nad którą pochylił się Vincenti, zanim zabrał się do pozdrawiania kamery. Powtórzyła gesty kolegi z Przedpiekla. Nieruchoma jak głaz w rzece przechodniów zmuszonych ją omijać, pochyliła się i przyjrzała żeliwnej pokrywie, na której widać było odlany herb miasta i nazwę odlewni, która ją wyprodukowała. Szczegóły, którym zazwyczaj nikt nie poświęca nawet odrobiny uwagi. Przedmiot, który przelotnie tylko pojawiał się w polu widzenia przechodzących, choć deptali po nim wszyscy. Mila zaczęła przesuwać palcami po szczelinach wokół studzienki, dopóki nie napotkały złożonej karteczki. Zabrała się do jej wyciągania, używając opuszek palców, ale wsunięto ją bardzo głęboko. Z uporem próbowała kilka razy, łamiąc sobie przy tej okazji paznokieć, i z palca zaczęła ciec krew. W końcu się jej udało. Ssąc palec, podniosła się na nogi. Nie odrywając oczu od karteczki, ciekawa jak dziewczynka, która była pierwsza i właśnie odnalazła wskazówkę przy zabawie w szukanie skarbu, skręciła na najbliższym rogu, zostawiając za plecami strumień pieszych. Przystanęła w alejce i drżącymi z niecierpliwości rękami rozwinęła złożony świstek. Był to wycinek gazety. A dokładnie, chodziło o krótki artykuł zawierający pobieżny opis morderstwa, do którego doszło 21 września – dzień przed rzezią dokonaną przez Rogera Valina. Wydarzenie to zasłużyło sobie na kronikarską wzmiankę z uwagi na absurdalny i okrutny sposób zadania śmierci. Ale okoliczność, że ofiara była

tylko drobnym handlarzem narkotyków, obniżyła atrakcyjność tej wiadomości i zepchnęła ją na dalszą stronicę gazety. Mila zaczęła czytać. Według oświadczenia brata Victor Moustak nienawidził wody. Mimo to umarł z powodu utopienia. A dokładnie, utopił się w trzech centymetrach mętnego płynu. Morderca związał mu ręce i stopy, a potem zanurzył jego twarz w metalowej misce, w jakiej zwykle daje się wodę psom. Śledczy zabezpieczyli ślady pozostawione przez mordercę na jednym ze sznurów, którymi związał Moustaka. Ale nie znalazły one potwierdzenia w danych z policyjnego archiwum, toteż sprawca pozostał niezidentyfikowany. Ponadto dziennikarz wspomniał o jeszcze jednym kuriozum charakteryzującym to zabójstwo. Przed oddaleniem się zabójca użył telefonu komórkowego Moustaka, żeby wysłać SMS-a do brata ofiary – istniała jednak konkretna możliwość, że numer mógł zostać wybrany przypadkiem z listy. Policja odmówiła ujawnienia treści tej wiadomości. Zakończywszy lekturę, Mila zauważyła na dole wycinka dopisek ołówkiem. P.O.Z. Wyjęła z kieszeni komórkę i wybrała numer. – Stephanopoulos – odpowiedział natychmiast kapitan z Przedpiekla. – Być może seria morderstw zaczęła się wcześniej, zanim jeszcze Roger Valin dokonał swojej rzezi. – Skąd o tym wiesz? – Eric Vincenti zostawił mi wskazówkę. Steph milczał przez kilka sekund i Mila domyśliła się, że nie jest sam. – Możemy porozmawiać później? – spytał szef. – Chciałabym, żebyś poszedł do archiwum wydziału i sprawdził coś tam w komputerze. – Daj mi dziesięć minut, oddzwonię do ciebie z mojego biura. Minęło ich piętnaście, nim odezwał się telefon Mili. – Co to za historia? Musisz zawiadomić Borisa i Gurevicha. – Żeby podnieść wartość ich tezy o terrorystycznym spisku? Nie ma mowy. Zadzwonię do nich, kiedy będę miała jaśniejszy obraz sprawy. – Proszę cię, Mila – powiedział tylko Steph, wiedząc, że i tak nie uda mu się jej przekonać. – Spokojnie – odparła, a potem opowiedziała mu w skrócie treść artykułu z wycinka gazety ukrytego w studzience. W końcu poprosiła go o sprawdzenie w archiwum materiałów w sprawie Victora Moustaka. – Chcę wiedzieć, jaka była treść tego SMS-a. Przez jakiś czas szef czytał i streszczał różne policyjne raporty. Dotarłszy do wiadomości z SMS-a, pozwolił sobie na parsknięcie śmiechem. – Co tam jest śmiesznego?

– To jakaś pomyłka, Mila. Wierz mi. – Podasz mi tę treść czy nie? Szef przeczytał głośno wiadomość. Rozpoczęła się długa noc. Armia ciemności jest już w mieście. Przygotowuje jego nadejście, ponieważ on wkrótce się tu zjawi. Mag, Zaklinacz Dusz, Pan z Dobranocki: istnieje więcej niż tysiąc imion Kairusa. Armia ciemności, pomyślała Mila. Doskonała definicja. – Co to za historia? – spytała. – Powód, dla którego policja nie powiedziała ani słowa prasie. Uznali, że to śmieszna sprawa. Zgódź się ze mną i daj sobie z tym spokój. Jednak Mila nie zamierzała odpuścić. – Chcę dowiedzieć się o tym czegoś więcej. A potem może będzie i tak, że dam temu spokój. Steph westchnął, wiedząc, że znalazł się przed murem nie do przebycia. – Jest pewna osoba, która może wyjaśnić ci wszystko. Zajmowała się sprawą, ale zanim się z nią spotkasz, musisz się zapoznać z paroma drobiazgami na jej temat. – Możesz mi je podać? – Kiedyś był czynnym gliną w rodzaju niezłomnego twardziela typu „muskuły i odznaka”. Jednak z czasem to i owo się zmieniło, więc przyuczył się do zupełnie innej roli: zabrał się do studiowania antropologii. – Antropologii? – spytała zdumiona Mila. – Został głównym wydziałowym ekspertem od przesłuchań. – Więc dlaczego nigdy o nim nie słyszałam? – To jest inny aspekt jego osobowości, ale odkryjesz go sama. To, co ci powiedziałem, jest tylko ostrzeżeniem, żebyś nie stosowała wobec niego żadnych sztuczek. Musisz przekonać go do współpracy, ale przygotuj się, że nie pójdzie ci z tym łatwo. – Jak się nazywa? – Simon Berish. – Gdzie mogę go znaleźć? – Codziennie rano je śniadanie w chińskiej restauracji, z której policjanci zrobili sobie swoją jadłodajnię. – Dobrze. Chciałabym też, żebyś sprawdził, czy w przypadku tego utopionego odciski palców mordercy znajdują się w materiałach P.O.Z. W gazetowym wycinku był dopisek ołówkiem. – Przekażę twoją prośbę Kreppowi, ale mu nie powiem, do czego jest mi to potrzebne – uprzedził jej prośbę szef. – Dzięki. – Vasquez… – Tak? – Uważaj na tego Berisha. – Dlaczego?

– Koledzy z wydziału uznali go za wyrzutka.

25

Chińska restauracja serwująca gorące dania była miejscem chętnie odwiedzanym przez gliny. Policjanci, podobnie jak strażacy, wybierali sobie pewne lokale i już ich nie zmieniali. Pozostawało tajemnicą, na bazie jakich magicznych przesłanek dokonywali wyboru – zazwyczaj nie zależało to nawet od jakości jedzenia lub obsługi, a nawet od odległości od miejsca pracy. Równie ciężko było dotrzeć do źródeł tego przyzwyczajenia. Który z funkcjonariuszy jako pierwszy postawił nogę w tej czy innej restauracji? I dlaczego inni poszli później jego śladem? Faktem jest, że tego typu miejsca stawały się czymś w rodzaju wyłącznego terytorium, na którym reszta klientów – nienależąca do klanu – była tolerowaną, ale niezbyt mile widzianą mniejszością. Właściciele nie mieli powodu do narzekań, a wręcz przeciwnie, była to dla nich manna z nieba: mieli zapewnione stałe dochody, a ponadto możliwość specjalnego zabezpieczenia przed złodziejami, bandziorami czy nieuczciwymi dostawcami. Przekroczywszy próg lokalu, Mila zderzyła się z przenikliwym zapachem oleju ze smażenia. Równie denerwująca była panująca w sali zapełnionej granatowymi mundurami wrzawa. Przywitała ją chińska kelnerka, która rozpoznała w niej nową klientkę i poinformowała z miejsca, że dania tradycyjne będą podawane w godzinach obiadowych, natomiast przy śniadaniu obowiązuje jadłospis międzynarodowy. Przez chwilę Mila odczuwała pokusę, żeby zapytać, dlaczego restauracja prowadząca kuchnię kantońską podaje o dziewiątej rano jajka na bekonie, ale tylko podziękowała za informacje i zaczęła się rozglądać. Wystarczył jeden rzut oka, aby mogła zrozumieć, co miał na myśli Steph, określając człowieka, którego szukała, mianem wyrzutka. Pośród dziesiątków glin, którzy jedli śniadanie, rozmawiając i żartując, Simon Berish jako jedyny siedział i jadł sam. Mila przecisnęła się do ostatniego stolika w głębi sali, odseparowanego od sąsiednich dwiema ściankami. Siedzący przy nim mężczyzna w marynarce i krawacie zatopiony był w lekturze gazety, a jednocześnie podnosił do ust filiżankę kawy. Przy jego lewej ręce stał odsunięty talerz z resztkami jajek na bekonie oraz szklanka w połowie wypełniona wodą z lodem i cytryną. U stóp mężczyzny leżał zwinięty w kłębek średniej wielkości pies o jasnej sierści, który spokojnie drzemał. – Przepraszam – odezwała się, żeby zwrócić na siebie jego uwagę. – Czy agent specjalny Berish?

– Tak – odparł mężczyzna, opuściwszy gazetę, zaskoczony tym, że zwróciła się właśnie do niego. – Nazywam się Mila Vasquez, pracujemy razem. – Wyciągnęła do niego rękę, ale, zamiast ją uścisnąć, Berish wlepił w nią tylko wzrok, jakby była wycelowanym pistoletem. Jednocześnie Mila uświadomiła sobie, że spojrzenia na sali zaczynają kierować się w ich stronę, jakby właśnie naruszyła jakieś tabu. – Chciałabym porozmawiać o dawnym śledztwie, którym się zajmowałeś – powiedziała i opuściła rękę, nie zwracając uwagi na to, co dzieje się naokoło. Berish obrzucił ją nieufnym spojrzeniem, nie prosząc, żeby usiadła. – O jakim śledztwie? – Dotyczącym Maga, Zaklinacza Dusz, Pana z Dobranocki. Czyli Kairusa. Agent wyraźnie się usztywnił. Mila czuła się coraz bardziej zakłopotana. – Zabiorę ci tylko parę minut. – Nie sądzę, żeby to był dobry pomysł. – Berish rozejrzał się, jakby chciał się upewnić, że nikt niczego nie usłyszał. – Wyjaśnij mi przynajmniej, dlaczego, a zostawię cię w spokoju – przycisnęła go Mila, która domyśliła się, że jej kolega zrobiłby wszystko, byle tylko się jej pozbyć. – Kto to jest ten Mag, Zaklinacz Dusz, Pan z Dobranocki? – Bohater pewnej bajki – odparł Berish przyciszonym głosem. – Można go postawić w jednym rzędzie z Czarnym Ludem albo z potworem z Loch Ness. Dwadzieścia lat temu ludzie dali mu życie z powodu czegoś w rodzaju zbiorowej sugestii, histerii, która nie oszczędziła nikogo. A media wyciągały go za każdym razem, gdy ktoś znikał bez wieści: wystarczało ozdobić wiadomość którymś z tych imion i natychmiast widownia wpadała w zachwyt. Przypominało to sytuację kogoś, kto ma w szafie granatowy garnitur: można go włożyć na pogrzeb, ale nadaje się również na uroczystość ślubną. – Ale ty w to wierzyłeś. – To było dawno temu, byłaś wtedy małą dziewczynką – odparł wymijająco. – A teraz wybacz mi, ale chciałbym dokończyć śniadanie. – Po czym ponownie wsadził nos w gazetę. Właściwie zamierzała już odejść, ale w tym momencie policjanci w mundurach przy sąsiednim stoliku zapłacili rachunek i zaczęli się podnosić. Jeden z nich przeszedł tuż obok niej i potrącił talerz, który Berish zostawił na krawędzi stołu. Na krawat agenta specjalnego poszybowały resztki jedzenia. Było jasne, że policjant zrobił to rozmyślnie. Również pies pod stołem uniósł pysk, wyczuwając wiszące w powietrzu napięcie. Mila przygotowała się na najgorsze, ale Berish tylko pogłaskał psa i zwierzak wrócił do drzemki. A potem Berish z wielkim spokojem wyjął z kieszeni marynarki wyprasowaną chusteczkę, umoczył ją w szklance wody i oczyścił się z drobin jedzenia, udając, że nic się nie stało. Była zszokowana. Zwyczajny funkcjonariusz otwarcie okazał brak szacunku dla wyższego rangą kolegi, robiąc to w dodatku publicznie, a teraz oddalał się spokojnie, nie ponosząc

konsekwencji. Pozwolił sobie nawet na chełpliwy uśmieszek do kolegów. Miała się już wtrącić, ale poczuła, że ktoś chwyta ją za nadgarstek. – Daj sobie spokój – powiedział Berish, nie patrząc na nią, a potem podał jej swoją chusteczkę. Łagodny ton jego głosu pozwolił jej domyślić się wielu rzeczy. Także powodu, dla którego Berish nie poprosił, żeby usiadła przy jego stoliku. Nie był człowiekiem niegrzecznym, tylko nieprzyzwyczajonym do towarzystwa. W jakiś dziwny sposób Mila domyślała się, co chodzi mu po głowie. Niestety, nie za sprawą empatii, a tylko doświadczenia. Według niepisanego kodeksu honorowego policjantów istniały nieliczne, ale niewybaczalne przewinienia, z powodu których można było otrzymać etykietkę wyrzutka. Najcięższymi z nich były zdrada i donosicielstwo. Taka etykieta oznaczała utratę części praw cywilnych, ale przede wszystkim bezpieczeństwa. Gdyż ten, kto z mocy prawa powinien osłaniać tak napiętnowanego kolegę, nie ruszyłby palcem w jego obronie. Mimo to wydawało się, że Berish dobrze znosi swoje położenie. Mila przyjęła chusteczkę i usunęła ze skórzanej kurtki drobiny, które ją również pobrudziły. – Masz ochotę coś zjeść? – spytał niespodziewanie Berish. – Ja stawiam. Usiadła po drugiej stronie stołu. – Jajka i kawę, dziękuję. Agent dał znak kelnerce, zamówił jedzenie dla Mili oraz dodatkową kawę dla siebie. Kiedy czekali na napoje i jedzenie, Berish starannie złożył gazetę i oparł się plecami o obicie przegródki. – Dlaczego osóbka, która ma takie ładne hiszpańskie nazwisko, chce, żeby wołano na nią Mila? – Skąd wiesz, jak się nazywam? – Maria Elena, zgadza się? To od nich pochodzi to zdrobnienie. – To jest imię, które nie należy do mnie, lub może ja nie należę do niego. Berish przyjął do wiadomości wyjaśnienie i nadal przyglądał się jej swoimi ciemnymi oczami. Znosiła to bez irytacji. Jego oczy błyszczały przyjemnym światłem i Mili wcale nie było przykro, że tak się jej przygląda. Berish natomiast najwyraźniej czuł się bardzo swobodnie. Jego rozważne zachowanie, mocna budowa ciała, muskulatura, wręcz wyczuwalna pod koszulą, wszystko to tworzyło rodzaj chroniącego go pancerza. Nie zawsze był taki, jakiego oglądała teraz. Steph powiedział jej, że Berish zabrał się do studiowania antropologii. Ale na razie nie interesowały jej powody, które doprowadziły go do tak radykalnej zmiany. – A więc opowiesz mi o Kairusie? Spojrzał na zegarek. – Jeszcze kwadrans, i ten lokal opustoszeje. Dlatego zjedz z przyjemnością śniadanie, a potem odpowiem na twoje pytania. Po czym się pożegnamy i więcej cię nie zobaczę. Zgoda? – To mi odpowiada.

Zjawiły się zamówione napoje i jedzenie. Mila zjadła śniadanie, a Berish wypił espresso. Jak zapowiedział, niedługo potem restauracja się opróżniła. Kelnerki sprzątały ze stołów. Harmider, która panował jeszcze kilka minut wcześniej, został zastąpiony brzękiem wynoszonych talerzy. Tylko pies u stóp Berisha nie zauważył żadnej zmiany i spokojnie kontynuował drzemkę. Natomiast jego pan znowu zaczął mówić. – Nie chcę wiedzieć, co cię skłoniło, żeby tu przyjść, nie interesuje mnie to. Rozstałem się z tą sprawą wiele lat temu, więc powiem ci, co o niej wiem, choć mogłabyś to wyczytać z akt, które po niej pozostały. – To mój szef Stephanopoulos poradził mi, żebym z tobą porozmawiała. – Stary Steph. – Berish westchnął. – Był moim pierwszym zwierzchnikiem, zaraz po akademii. – Nie wiedziałam o tym. Myślałam, że Steph był zawsze w Przedpieklu. – A jednak nie, wcześniej kierował Programem Ochrony Świadków. – Nigdy o czymś takim nie słyszałam. – Rzeczywiście, on już nie istnieje. To były czasy wielkiej przestępczości zorganizowanej i miasto musiało stawić czoło procesom, żeby uziemić bossów przestępczego światka. Kiedy minęło najgorsze, jednostka została zlikwidowana i wszystkim nam przydzielono inne role. – Zamilkł na chwilę. – Natomiast ty… – Co ja? Berish przyjrzał się jej z uwagą. – To jesteś ty, prawda? – Nie rozumiem… – Byłaś zamieszana w sprawę Zaklinacza, teraz sobie przypominam. – Masz dobrą pamięć. Ale jeśli pozwolisz, na razie odsuniemy na bok moje duchy i porozmawiamy trochę o twoich. – Wlepiła w niego spojrzenie. – Opowiedz mi o Kairusie. Berish odetchnął głęboko. Wyglądało to tak, jakby otworzył w swoim wnętrzu zamknięte od dawna drzwi. Mila wyczuwała, że ciągle kotłują się za nimi stare upiory. W chwili, gdy agent podjął swoją opowieść, zaczęły pojawiać się po kolei na jego twarzy.

26

Dzień poprzedzający koniec świata jest zazwyczaj spokojny. Ludzie idą do pracy, wsiadają do metra, płacą podatki. Nikt niczego nie podejrzewa. Bo i dlaczego miałby to robić? Nadal robi to, co zawsze, opierając się na bardzo prostej konstatacji: jeśli dzień dzisiejszy nie różni się niczym od wczorajszego, to dlaczego jutrzejszy miałby być inny? Taki mniej więcej sens miały słowa Berisha i Mila się z nim zgadzała. Czasami świat kończy się dla wszystkich. Czasami tylko dla niektórych. Może się zdarzyć, że jakiś facet obudzi się rano, nie wiedząc, że jest to ostatni dzień jego życia. Jednak w pewnych przypadkach koniec następuje po cichu, wręcz niewidzialnie. Dojrzewa bez przeszkód, aby objawić się w jakimś nienormalnym szczególe lub w jakiejś czynności. Na przykład, sprawa Pana z Dobranocki rozpoczęła się od mandatu za zaparkowanie w miejscu, w którym obowiązywał zakaz postoju. Auto miało na przedniej szybie etykietkę dla mieszkańców uprawniającą do parkowania na tej ulicy. Ale dwa koła wystawały poza dozwoloną granicę. Gorliwi strażnicy miejscy stwierdzili więc naruszenie przepisów. W najzwyklejszy wtorkowy poranek pod wycieraczkę powędrował mandat. Następnego dnia doszedł do niego następny. I tak przez cały tydzień, aż wreszcie do bocznej szyby przyklejono nakaz, aby właściciel natychmiast zabrał swój pojazd. W końcu dwadzieścia dni później samochód został odholowany. Ford, szary metalic, trafił do depozytu sądowego. Gdyby właściciel chciał go odzyskać, musiałby zapłacić znaczną kwotę. Zgodnie z prawem, cztery miesiące po odholowaniu auta rozpoczęła się procedura jego zajęcia, po którym właściciel miał kolejne sześćdziesiąt dni na zapłacenie kosztów, zanim zostałoby ono wystawione na licytację, żeby pokryć wydatki poniesione przez ratusz. Także ten termin minął bez reakcji ze strony właściciela. Na licytację, na którą wystawiono forda, nikt nie przyszedł, postanowiono więc przeznaczyć auto do kasacji. Aby pokryć poniesione koszty, ratusz wysłał urzędnika sądowego, żeby zajął majątek nieszczęsnego właściciela w miejscu jego zamieszkania. Dopiero wtedy urzędnicy zorientowali się, że ów człowiek – niejaki André García, który rozstał się z wojskiem z powodu homoseksualizmu, bez rodziny, utrzymujący się z państwowych zasiłków – zniknął kilka miesięcy wcześniej. Jego skrzynka na listy zapchana była ulotkami i folderami reklamowymi. Prąd i gaz zostały odłączone z powodu zaległości płatniczych, a lodówka zamieniła się w pojemnik na jedzenie w stanie rozkładu. W tamtych czasach dziennikarze bezustannie polowali na historyjki pokazujące, w jaki sposób politycy, przy współudziale urzędników, wyciągają

pieniądze z kieszeni obywateli, sięgając po najbardziej perwersyjne sztuczki i zasłaniając się prawem. Dzięki temu sprawa André Garcíi trafiła do jednej z gazet. Artykuł opowiadał o wprowadzeniu w ruch prześladowczego mechanizmu i o tym, że przed interwencją urzędnika sądowego nikomu nie przyszło do głowy, żeby zapukać do drzwi tego obywatela i zapytać go, dlaczego, do wszystkich diabłów, nie przestawi tego przeklętego auta pół metra do tyłu. Dzienniki urządziły pośmiewisko, opatrując swoje opisy takimi oto tytułami: „Zapomniał o nim cały świat, ale władze miasta pamiętają!” lub „Burmistrz żąda: García, oddaj nam nasze pieniądze!”. W rzeczywistości jednak nie było wielu pytań o los biednego André. Mógł wyjechać z miasta albo rzucić się do rzeki, ale ponieważ nie było podstaw do snucia przypuszczeń, że padł ofiarą przestępstwa, bez względu na to, jaki wybrał koniec, miał do tego pełne prawo. Jego przypadek okazał się jednak pożyteczny, gdyż posłużył za przykład. A ponieważ publiczność lubiła się oburzać, media szukały podobnych historii, w których władze miejskie lub jakiś bank czy urząd skarbowy nadal wyciągały bezprawnie pieniądze od ludzi, którzy albo nie żyli i zostali dawno temu pochowani, albo z powodu banalnego wypadku drogowego znajdowali się po prostu w stanie śpiączki w szpitalu. Tak więc niemal żartem ujawniono sześć innych podobnych przypadków. Dotyczyły czterech kobiet i dwóch mężczyzn, w wieku od osiemnastu do pięćdziesięciu dziewięciu lat, którzy zniknęli w okresie ostatnich dwunastu miesięcy. Wszyscy cierpieli na bezsenność. – Byli to zwykli ludzie, tacy jak kelnerka, która w tej samej restauracji podaje nam co rano śniadanie, albo gość, który pod koniec każdego tygodnia myje nam samochód czy raz na miesiąc przycina nam włosy – wyjaśnił Berish. – Byli samotni. Jak wielu innych, można by powiedzieć. Ale ich samotność była inna. Oplotła ich niczym bluszcz. Stopniowo pochłaniała ich, aż w końcu zajęła całą przestrzeń, całkowicie ukrywając to, co się pod nią kryło. Chodzili między podobnymi sobie, obnosząc na swym ciele pasożyta, który żywił się ich duszą. Nie byli niewidoczni, można było mieć z nimi do czynienia, zamienić z nimi dwa słowa lub uśmiech, czekając, aż podadzą kawę, przyniosą rachunek albo wydadzą resztę. Spotykało się ich ustawicznie, ale zaraz potem się o nich zapominało. Wyglądało to tak, jakby nigdy nie istnieli, a tylko pojawiali się następnym razem, żeby zniknąć znowu. Ponieważ byli pozbawieni wszelkiego znaczenia, co jest dużo gorsze niż bycie niewidzialnym. Skazani na to, żeby nie pozostawiać żadnego śladu w życiu innych. W trakcie swego życia nie budzili żadnego zainteresowania ludzi, którzy ich otaczali. Natomiast po zniknięciu wszyscy nie tylko uświadomili sobie nagle ich nieobecność, ale obdarzyli ich wręcz spóźnionym szacunkiem.

– Jakże mógłbym zapomnieć o chłopcu roznoszącym zamówienia do domów, albo o studentce kolekcjonującej jednorożce. O emerytowanym naukowcu czy o wdowie, której nie byli w stanie znaleźć jej trzej synowie. Lub o utykającej kobiecie prowadzącej sklep z pościelą czy o ekspedientce z wielkich magazynów, która spędzała każdy sobotni wieczór przy tym samym stoliku w pewnym barze, mając nadzieję, że ktoś ją wreszcie zauważy. Media nieco arbitralnie połączyły ze sobą te siedem zaginięć, snując przypuszczenia, że kryje się za nimi ten sam powód, a być może ta sama ręka. Jak to się zwykle zdarza w takich przypadkach, policja poszła ich śladem, prowadząc dochodzenie w sprawie ewentualnego działania osób trzecich. Wysuwano różne hipotezy i dyskutowano. I choć nie mówiono o tym otwarcie, niektórzy napomykali, że sprawcą może być seryjny morderca. – Wydawało się, że ma to oparcie w faktach, podczas gdy tak naprawdę żadnego z nich jeszcze nie ujawniono – zauważył Berish. – Z siedmiorga zaginionych zrobiono bohaterów widowiska. Wszyscy wokół czuli się upoważnieni do mówienia o nich, do zaglądania głęboko w ich życie, do osądzania ich. Pod lupą znalazła się również policja federalna, której groziło ośmieszenie. Jedynym nieobecnym był prawdziwy gwiazdor, czyli morderca. Oczywiście domniemany, ponieważ nie znaleziono ciał. A skoro pozostawał bezimienny, został ochrzczony na różne sposoby. Mag, ponieważ ludzie znikali za jego sprawą… Zaklinacz Dusz, bo nie znajdowano ciał, i choć określenie to było nieco mroczne, dobrze się sprzedawało. Jednak najbardziej przylgnęło do niego przezwisko Pan z Dobranocki, gdyż jedyny ujawniony szczegół śledztwa, który był też jedynym elementem łączącym zaginionych, wskazywał, że cała siódemka cierpi na bezsenność i zażywa środki nasenne. W normalnej sytuacji, gdyby nie było tak wielkiej presji, policja federalna nie uznałaby za istotną kwestii opartej na tak delikatnym zbiegu okoliczności. Jednakże sprawa ta budziła tak wielkie zainteresowanie, że byliśmy skłonni prowadzić dochodzenie mimo braku ciał. Chociaż nikt z nas nie uważał, że są one rzeczywiście konieczne. Skończyło się na tym, co przewidziało wielu z nas: osoby cierpiące na bezsenność przestały ginąć, publiczność zmęczyła się całą historią, a media poszły jej śladem, kierując zainteresowanie gdzie indziej. A zaczęło się całkiem zwyczajnie, od ukarania biednego eksżołnierza André Garcíi mandatem za parkowanie w niedozwolonym miejscu, i zakończyła się zwyczajnie: sprawcy nie znaleziono i od tamtej pory przestano o niej mówić. – Aż do dzisiaj – dodała Mila. – Domyślam się, że to jest powód, dla którego się tu zjawiłaś – powiedział Simon Berish. – Ale to mnie zupełnie nie interesuje. ♦♦♦ Przed chwilą minęła dziesiąta i w chińskiej restauracji zaczęli się pojawiać nowi klienci. Zwyczajni cywile, którzy korzystali z nieobecności mundurowych, licząc na coś do jedzenia i odrobinę uwagi.

– Wyjaśniłeś mi pochodzenie przezwisk rzekomego potwora, ale nie powiedziałeś, skąd się wzięło imię Kairus – powiedziała Mila. – Naprawdę słyszę je po raz pierwszy. Zauważyła, że agent starannie unika jej wzroku. Berish mógł być najlepszym ekspertem od przesłuchań w wydziale, ale chyba nie był równie dobry w roli kłamcy. Jednak Mila nie była tego całkowicie pewna. Okazał gotowość do współpracy i nie chciała go teraz urazić zarzutem, że coś ukrywa. – Upiorę ci ją – powiedziała, mając na myśli chusteczkę, którą dał jej, żeby się wyczyściła z resztek jedzenia. – No i dziękuję za śniadanie. – Nie ma za co. Odezwała się jej komórka, oznajmiając nadejście SMS-a. Przeczytała go i włożyła telefon z powrotem do kieszeni razem z chusteczką, szykując się do wyjścia. – Co Steph powiedział ci na mój temat? – zatrzymał ją Berish. – Że jesteś wyrzutkiem i żebym miała się na baczności. Mężczyzna kiwnął głową. – Bardzo mądrze z jego strony. Mila pochyliła się, żeby pogłaskać psa Berisha. – Ale zadawałam sobie jedno pytanie… Dlaczego poradził mi, żebym z tobą porozmawiała, a jednocześnie mnie przed tobą ostrzegł? – Wiesz, co się przydarza ludziom, którzy solidaryzują się z odtrąconym gliną, prawda? To jest jak zaraza. – Nie powinnam się niczego obawiać, bo przecież ty najwyraźniej doskonale czujesz się w tej sytuacji. Berish przyjął z uśmiechem kpiącą uwagę Mili. – Popatrz na ten lokal – powiedział, wskazując restaurację. – Wiele lat temu dwóch policjantów z patrolu weszło tymi drzwiami w porze śniadania i dokładnie tak samo jak ty dzisiaj spytali, czy dostaną jajka na bekonie i kawę. Właściciel, który, nawiasem mówiąc, dopiero co przeniósł się tu z Chin, miał dwie możliwości: mógł im powiedzieć, że takich potraw nie ma w jadłospisie, i prawdopodobnie utraciłby dwóch klientów, albo zabrać się w kuchni do smażenia tych jaj. Wybrał drugą z nich i od tej pory przez trzy godziny dziennie podaje dania, które nie mają nic wspólnego z tradycyjną kuchnią kantońską, ale przyniosły mu szczęście. A wszystko to tylko dlatego, że przyswoił sobie bardzo ważną naukę. – Że klient ma zawsze rację? – Nie. Że łatwiej jest przejąć odrobinę tysiącletniej kultury, niż nakłonić policjanta, żeby zrezygnował z pomysłu zjedzenia jajek na bekonie w jakiejś pieprzonej chińskiej restauracji. – Jeżeli sprawi ci to przyjemność, to powiem, że zupełnie mnie nie obchodzi, co myślą o mnie koledzy. – Jesteś zdania, że odgrywanie twardziela jest grą, w której zdobywa się punkty, ale się mylisz.

– Czy to dlatego niedawno nie zareagowałeś, kiedy niższy stopniem glina nie okazał ci szacunku? – Uznałaś mnie za tchórza, ale on wcale nie chciał mnie obrazić – zapewnił ją rozbawiony Berish. – Kiedy siedzę sam przy moim stoliku, żadnemu z nich nie starcza odwagi, żeby mnie niepokoić. Udają, że mnie nie ma, lub najwyżej patrzą na mnie tak, jakbym był włosem, który wpadł im do talerza: w pierwszej chwili budzi wstręt, ale potem się go wyrzuca i kontynuuje jedzenie… Natomiast to, co się wydarzyło dziś rano, zawdzięczam wyłącznie twojej obecności. Oni chcieli cię ostrzec, przesłanie było wystarczająco jasne: „Trzymaj się z daleka od tego gościa, bo ci się przydarzy to samo”. Na twoim miejscu postąpiłbym zgodnie z tą sugestią. Mila była osłupiała i wściekła z powodu sposobu, w jaki traktował ją Berish. – W takim razie, dlaczego przychodzisz tu co rano? Steph był pewien, że cię zastanę. Jesteś masochistą czy co? Berish uśmiechnął się. – Zacząłem tu przychodzić, kiedy wstąpiłem do policji, i nigdy nie przyszło mi do głowy, żeby zmienić restaurację. Chociaż, jeśli mam być szczery, nie jada się tu zbyt dobrze, a ubranie nasiąka smrodem oleju ze smażenia. Gdybym się tu jednak więcej nie pokazał, przyznałbym rację wszystkim tym, którzy chcieliby, żebym się wyniósł również z policji. Mila nie wiedziała, za jakie przewinienie Berish pokutuje, i była pewna, że nie ma sposobu, żeby temu zaradzić, ale w odniesieniu do sprawy Kairusa zrozumiała jedną rzecz. Oparła się ręką o stół i pochyliła w stronę Simona. – Steph przysłał mnie do ciebie, ponieważ w odróżnieniu od wszystkich innych nie dałeś sobie spokoju z tą sprawą, prawda? Nadal poszukiwałeś prawdy o tych siedmiu zaginięciach, podczas gdy inni pochowali się po kątach. I właśnie wtedy popełniłeś błąd, z powodu którego oni cię odtrącili. Ale moim zdaniem nie zrezygnowałeś jeszcze z dochodzenia, co się wtedy wydarzyło. Być może chciałbyś to zrobić, ale jest w tobie coś, co się temu sprzeciwia, chociaż nie mam pojęcia, co to takiego. Spokój, jakim się otaczasz niczym medytujący buddyjski mnich, nie jest niczym innym, jak tylko maską milczenia, za którą ukrywa się wściekłość. Prawda wygląda tak, że gdybyś dał sobie spokój, nigdy byś sobie tego nie wybaczył. Berish wytrzymał jej spojrzenie. – A skąd ty to wszystko wiesz? – Bo ze mną byłoby tak samo. Wydawało się, że jej słowa wywarły na nim wrażenie. Być może był przyzwyczajony do surowych, czasami niesprawiedliwych sądów innych, ale nie napotkał jeszcze w policji nikogo, kto by się nie bał przekleństwa, jakie na nim ciążyło. – Dobrze byś zrobiła, gdybyś zapomniała o tej historii, mówię to dla twojego dobra. Kairus nie istnieje, a cała reszta była tylko wynikiem zbiorowej halucynacji.

– Wiesz, co znaczy skrót P.O.Z? – spytała znienacka Mila, przypominając sobie dopisek ołówkiem u dołu artykułu z gazetowego wycinka pozostawionego w studzience przez Erica Vincentiego. – O co ci chodzi? – Potencjalne Ofiary Zabójstwa. W Przedpieklu istnieje poświęcone im specjalne archiwum. Przechowujemy tam odciski palców, krew lub DNA osób zaginionych, które mogły zostać zamordowane. Uzyskuje się je z osobistych przedmiotów, pilota telewizyjnego, szczoteczki do zębów, z włosa, który utkwił w grzebieniu, z zabawki. Dane te są przechowywane przede wszystkim z uwagi na ewentualną konieczność rozpoznania ludzkich szczątków. – Dlaczego mi to mówisz? – Cztery dni temu został zamordowany handlarz narkotyków. A dokładnie, utopiono go w trzech centymetrach brudnej wody, w misce dla psa. Morderca zostawił ślady na sznurach, którymi unieruchomił ofiarę, ale mimo to nie został zidentyfikowany. – Bo nie był notowany. – Był, ale nie w kartotece przestępców, tylko potencjalnych ofiar… – Mila wyjęła z kieszeni komórkę i pokazała ją Berishowi. – Pięć minut temu dotarł do mnie ten SMS. Według naszego laboratorium odciski palców należą do niejakiego André Garcíi, byłego żołnierza i homoseksualisty, o którym nie było wieści od dwudziestu lat. Berish zbladł. – A teraz, jeśli ci wygodnie, możesz mi nawet powiedzieć, że w ogóle cię nie obchodzi, co się za tym kryje. – Mila smakowała każdą sekundę milczenia, jakie zapadło między nimi. – Ale wygląda na to, że wróciła właśnie jedna z domniemanych ofiar Pana z Dobranocki.

27

Wszystkiego się domyśliła. I nie miała co do tego żadnych wątpliwości. Wyszła z chińskiej restauracji, pozostawiając za sobą echo ostatniego zdania. Zapowiadało ono powrót André Garcíi ze świata mroku. I nie chodziło o wydarzenie przypadkowe i nieprzewidywalne. Wrócił, żeby zabijać. Ten fakt był zagrożeniem dla wielu spraw. Spraw, które Simon Berish wbrew samemu sobie postanowił zachować dla siebie. Siedział teraz w swoim biurze, opierając nogi na biurku. Bujał się niebezpiecznie na krześle, wbijając wzrok w pustkę, niczym szalony ekwilibrysta niepewny własnych myśli. Hitch obserwował go z kąta, w którym zawsze przysiadał – jedna z korzyści wynikających z odtrącenia przez kolegów polegała na tym, że można było trzymać swojego psa w biurze, nie narażając się na niczyje protesty. Na zewnątrz, w całej dzielnicy toczyło się zwykłe życie. Ale nic z jego szaleństw nie przekraczało nigdy progu tego biura, podobnie jak i koledzy Berisha, którzy trzymali się na odpowiedni dystans od jego terytorium. W jego oczach byli tylko ulotnymi cieniami migającymi za matową szybą w drzwiach. Biuro było dla niego miejscem wygnania. Utrzymywał w nim jednak porządek, tak jakby stale oczekiwał jakiegoś gościa. Na półkach stały w równiutkich rzędach segregatory z dokumentami. Na blacie biurka rozmieszczone były starannie lupa stereoskopowa, podstawka do długopisów, kalendarz i telefon. A przed biurkiem stały dwa krzesła ustawione w jednakowej od niego odległości. W tych latach przymusowej izolacji uratowała go właśnie rutyna. Zbudował wokół siebie barierę przećwiczonych przyzwyczajeń, dzięki którym znosił pogardę kolegów i samotność. Doznawszy klęski, musiał wynaleźć sobie nowy sposób na życie, a także na wykonywanie zawodu policjanta. Utrata szacunku u wszystkich powinna była narzucić mu jedyne sensowne wyjście, czyli dymisję. Jednak tym, czego nie mógł przełknąć, była konieczność pogodzenia się z wyrokiem bez możliwości apelacji. Gdyby oddał odznakę, nadal staczałby się w przepaść. Natomiast w ten sposób powstrzymał spadanie. Pomimo ceny, jaką musiał codziennie płacić, te lekceważące zachowania i złośliwe spojrzenia stale dostarczały mu pretekstu do walki. Jego walka rozpoczęła się w chwili, gdy kupił pierwszą książkę poświęconą antropologii. Zawsze był człowiekiem czynu, a teraz postanowił wykorzystać tę część samego siebie, którą zbyt długo zaniedbywał, aby zajęła miejsce pistoletu.

Jego bronią stał się umysł. Rzucił się sercem i duszą na studiowanie tej dziedziny, i robił to bardzo sumiennie. Początkowo popychała go zwykła ciekawość, ale już po chwili dostrzegł tkwiące w niej możliwości. Naukę, którą można było stosować w codziennej pracy policji. Antropologia otworzyła przed nim nowe horyzonty, pozwalając mu zrozumieć problemy innych ludzi, a także własne. W wydziale myślano z pewnością, że stracił rozum, jako że zamknięty w swoim pokoju spędzał godziny pracy na czytaniu książek, jednej po drugiej. W zasadzie jednak nie miał nic innego do roboty. Zwierzchnicy nie przekazywali mu już dochodzeń, a koledzy nie chcieli z nim współpracować. Wszyscy mieli nadzieję, że podda się i odejdzie. Dlatego musiał wypełnić czymś pustkę swoich dni. A te książki nadawały się do tego doskonale. Na początku wydawało mu się, że są napisane w niezrozumiałym języku, i wiele razy korciło go, żeby rąbnąć którąś o ścianę. Stopniowo jednak z ich stronic zaczął się wyłaniać sens poszczególnych zdań, niczym resztki zagubionej cywilizacji wynurzające się na nowo z oceanu. Koledzy przyglądali mu się nieufnie, gdy niósł do biura pudła z książkami, i zadawali sobie pytanie, co on tam knuje. W rzeczywistości nawet sam Berish nie wiedział, czemu mogłaby służyć tego rodzaju gorliwość. Był jednak przekonany, że prędzej czy później to odkryje. Doszło do tego, gdy po wielu latach prowadził przesłuchanie pewnego podejrzanego. Zamiast przymuszać go do wyznania winy czy wydzierać mu je z gardła, dostosował się do jego poziomu umysłowego i zamienił przesłuchanie w pogawędkę. Sekret jego sukcesu polegał na zwykłej konstatacji. Ludzie nie lubią mówić, ale z pewnością odczuwają zadowolenie, gdy zostają wysłuchani. Niektórym wydawało się, że kryje się w tym sprzeczność nie do pogodzenia. Niewielu pojmowało różnicę. Berish był jednym z nich i od tej pory już się nie zatrzymał. Fama o jego wyjątkowym talencie nie zepchnęła w cień sprawy odrzucenia, ale rozchodziła się jak masońska tajemnica, ostatni środek w sytuacji beznadziejnej. Był wzywany, gdy nie można było obyć się bez niego. W ten sposób wywalczył sobie miejsce w zespole, pozostając człowiekiem niewidzialnym. Rozmowa z Milą Vasquez zagroziła jednak kruchej równowadze jego położenia, którą z takim trudem w ciągu tych lat osiągnął. Mimo że policjantka nie powiedziała mu nic na ten temat, Berish odniósł wrażenie, że oprócz sprawy André Garcíi są jeszcze inne. Sprawy zaginionych, którzy wracali, żeby zabijać. W ostatnim okresie zauważył pewne napięcie w wydziale. Oczywiście nikt nie rozmawiał z nim na ten temat, był jednak pewien, że coś się dzieje. Gdyby

policjantka ograniczyła się do poinformowania go, że w miejscu zamordowania handlarza narkotyków odnaleziono odciski palców Garcíi, słusznie by się tym zaniepokoił. Ale ona dodatkowo wspomniała o Kairusie. I to go przeraziło. Podczas rozmowy w chińskiej restauracji próbował ukryć zaskoczenie i powiedział Mili Vasquez, że słyszy to imię po raz pierwszy. Ale nie była to prawda. I ona domyśliła się tego. Wie, że ją okłamałem. Imię Kairus stanowiło szczegół sprawy siedmiorga zaginionych przed dwudziestu laty, którego policja federalna nie chciała wyjawić. Często zdarzało się, że w najtrudniejszych śledztwach unikano rozgłaszania pewnych ważnych szczegółów po to, aby zdemaskować potencjalnych mitomanów, lub w celu zweryfikowania jakiegoś zeznania. Decyzję o tym, żeby nie rozgłaszać imienia Kairus, podjęto z dużo ważniejszych powodów. Dlatego słowo to mogło być znane tylko komuś, kto rzeczywiście był zamieszany w sprawę. Ale Stephanopoulos poradził policjantce, żeby zwróciła się do niego: jeśli dawny szef aż tak się zagalopował, z pewnością wystąpił w sprawie decydujący zwrot. Simon Berish odniósł nieprzyjemne wrażenie, że daje o sobie znać ktoś przebywający w niewidzialnym świecie. Być może zbyt się pospieszył, odprawiając Milę Vasquez.

28

Od przeszło trzydziestu sześciu godzin nie odkryto żadnego nowego zabójstwa. Podczas gdy wszyscy w wydziale oczekiwali kolejnego ruchu ze strony grupy, którą uznano już za organizację terrorystyczną, Mila była coraz bardziej przekonana, że wybrała właściwą drogę, i na razie nie miała najmniejszego zamiaru dzielić się swoimi odkryciami z przełożonymi. Było to ryzykowne, ale zgodne z jej naturą. Pogawędka z Berishem w chińskiej restauracji otworzyła jej oczy. Była pewna, że agent specjalny nie powiedział jej całej prawdy. Steph prosił, żeby postępowała ostrożnie z tym człowiekiem, ale nie powiedział jej, że miał go pod swoją komendą w przeszłości, gdy Berish był świeżym absolwentem akademii, a on kierował Programem Ochrony Świadków. W każdym razie Mila doszła do pewnych wniosków. Bez względu na to, co takiego wydarzyło się w jego karierze, że został wyrzutkiem, agent specjalny się nie poddał. Nie wybrał butelki, żeby powetować sobie frustrację i urazę, znajdując pociechę w alkoholu, jak to robiło wielu rozczarowanych policjantów. Przyjął inną strategię. Zmienił się. Po rozmowie z Berishem Mila wróciła do wydziału. Od czasu odprawy, na której się ośmieszyła, Boris i Gurevich już się do niej nie zwracali, ale prawdopodobnie poświęcali się tropieniu masowego mordercy i policjanta, który zamienił się w zabójcę. Nikt nie podejrzewał, że w rzeczywistości łańcuch zbrodni nie uległ zerwaniu po morderstwie popełnionym przez Erica Vincentiego, ale przeciwnie, w niedawnej przeszłości dał o sobie znać śmiercią handlarza narkotyków, którego utopiono dwudziestego września – dzień przed rzezią dokonaną przez Rogera Valina. Następstwo zbrodni jasno sugerowało, że policja powinna szukać odpowiedzi na pytania, sięgając w przeszłość. Miała cofnąć się do wydarzeń sprzed dwudziestu lat i skonfrontować je z tym, co się działo obecnie. Istniało oczywiste powiązanie między teraźniejszością i przeszłością. Maszyną czasu umożliwiającą powrót do przeszłości było archiwum w podziemiach Przedpiekla. ♦♦♦ Mila ruszyła w dół schodami, które gubiły się w ciemnościach. Kiedy skończyły się stopnie, wyciągnęła rękę i nacisnęła włącznik. Jedna po drugiej obudziły się świetlówki, mrugając pod niskim sufitem i ukazując labirynt korytarzy ciągnących się między rzędami szaf.

Owiał ją zapach piwnicy i wilgotny chłód. Było to miejsce oddalone od świata; nie docierało tutaj światło dnia, a sygnał komórek zamierał na progu, tak jakby bał się go przekroczyć. Mila pewnie skręciła w lewo. Szafy, które mijała, oznaczone były numerami w porządku rosnącym i miały szklane drzwi, przez które można było dojrzeć ich zawartość – różnego rodzaju przedmioty przechowywane w opatrzonych etykietami plastikowych workach. Znajdowały się tu ubrania, porządnie złożone i umieszczone jedno nad drugim, szczoteczki do zębów o różnych kształtach, pojedyncze buty – ponieważ przechowywanie obu byłoby pozbawione sensu. A także okulary, nakrycia głowy, grzebienie. Oraz niedopałki papierosów. Ale oprócz przedmiotów codziennego użytku i rzeczy osobistych były też telewizyjne piloty, zaplamione powłoczki i prześcieradła, nieumyte sztućce, aparaty telefoniczne. Wszystko to, na czym mógł się przechować organiczny ślad po zaginionym, było dołączane do jego akt. Funkcjonariusze z Przedpiekla przejmowali zawsze jakiś przedmiot, z którym poszukiwana przez nich osoba wchodziła w stały kontakt, w celu zdobycia DNA lub po prostu odcisków palców. Gdy zachodziło uzasadnione podejrzenie, że dana osoba nie oddaliła się z własnej woli, zaliczano ją i jej sprawę do P.O.Z. – Potencjalnych Ofiar Zabójstwa. Była to standardowa procedura, gdy zaginionymi były dzieci, ale stosowano ją również w przypadkach pozwalających przypuszczać, że do zaginięcia doszło w wyniku przestępstwa z użyciem przemocy. Każdy dorosły obywatel charakteryzujący się zdolnością rozumienia i kierowania swoim postępowaniem miał prawo rozpłynąć się w nicości, jeśli tego zapragnął. „My z Przedpiekla nie zmuszamy nikogo do powrotu – mawiał Steph – chcemy się tylko upewnić, że nie stało mu się nic złego”. Schodząc do archiwum, Mila za każdym razem przypominała sobie słowa szefa. Po przebyciu krótkiej drogi, której nauczyła się na pamięć w trakcie wielu wizyt, weszła do czegoś w rodzaju pokoiku – w rzeczywistości kwadratu wolnej przestrzeni między ścianami z szaf – który stanowił serce labiryntu. Na jego środku stał stół ze sklejki, było też krzesło i stary komputer. Przed zabraniem się do pracy Mila powiesiła kurtkę na oparciu krzesła, opróżniła kieszenie z przedmiotów, które jej ciążyły, i położyła je na blacie stołu. Oprócz kluczy do domu i samochodu oraz komórki była wśród nich również chusteczka, którą pożyczył jej Berish w chińskiej restauracji. Odruchowo uniosła ją do nosa i powąchała. Pachniała wodą kolońską. Trochę za mocny ten zapach, przemknęło jej przez głowę, i spróbowała odpędzić myśl, że nawet się jej spodobał. Odłożyła ją obok pozostałych rzeczy i postanowiła o niej zapomnieć, po czym z miejsca zabrała się do szukania akt,

które odnosiły się do siedmiu przypadków zaginięć sprzed dwudziestu lat. Digitalizację archiwum zaplanowano dopiero na następny rok, toteż miała do dyspozycji wyłącznie archiwum papierowe. Znalazła akta i wróciła z nimi do stołu. Ledwie zaczęła je przeglądać, zorientowała się, że w środku znajdują się jedynie protokoły relacjonujące pojedyncze zaginięcia – wszystkie zaklasyfikowane jako P.O.Z. – i nic innego. Żadnej wzmianki o Magu, o Zaklinaczu Dusz czy o Panu z Dobranocki, a tym bardziej o Kairusie. Tylko zwięzła wzmianka o tym, że za zaginięciami może się kryć ten sam sprawca. Odniosła wrażenie, że akta mogły zostać „wyczyszczone”, co oznaczało, że rzeczywiste wyniki śledztwa znajdują się gdzie indziej, natomiast w archiwum Przedpiekla złożono akta lustrzane – tak nazywano dokumenty, które zostały utajnione z jakiegoś powodu albo dla zachowania bezpieczeństwa. Ale to tu natrafiła na André Garcíę. Tego człowieka, ściganego za niezapłacony mandat, można było porównać do pacjenta, który dał początek epidemii. Do początku i źródła wszystkiego. Spośród siedmiorga zaginionych dwadzieścia lat temu ten były wojskowy jako pierwszy zniknął bez śladu. I jako pierwszy powrócił, żeby zabić. Oraz pierwszy, który przypomniał o zaginięciach sprzed lat, skonstatowała Mila. Z tego powodu mogła się wiele od André Garcíi nauczyć. Podobnie jak epidemiolog, który poszukuje pierwotnego ogniska zakażenia, żeby zrozumieć, w jaki sposób choroba zaczęła się szerzyć. Do głowy przyszła jej pewna myśl dotycząca tego, co mogłoby łączyć Garcíę, Valina, Nadię Niverman i Vincentiego. ♦♦♦ Gdy ktoś postanawiał zniknąć, zazwyczaj nie pakował bagaży, również dlatego, że wszystko, co by ze sobą zabrał, bezustannie przypominałoby mu życie, od którego starał się uciec. Natomiast jeśli zaginiony coś ze sobą zabierał, wtedy mogło się zdarzyć, że taki przedmiot – lub raczej uczuciowe więzy, jakie sobą ucieleśniał – służył mu za linkę bezpieczeństwa, która w każdym momencie mogła mu umożliwić powrót do domu. Częściej jednak zdarzało się, że ucieczka nie była przygotowana. I tego rodzaju przypadki były też najtrudniejsze do wyjaśnienia. Czasami to się po prostu robi, i koniec, powiedziała sobie Mila. Ucieka się od czegoś, od jakiejś obsesji, od czegoś bolesnego lub od kogoś, i jedynym wyjściem, jakie się dostrzega, jest kompletne zniknięcie. Aby wytropić te osoby, w Przedpieklu sięgano po kilka sztuczek. Albo zdawano się na łut szczęścia. Istniała zawsze nadzieja, że zaginiony zmieni zdanie albo z lekkomyślności popełni jakiś błąd, na przykład skorzysta z bankomatu, żeby wyjąć pieniądze z konta, albo zapłaci za coś kartą kredytową. Lub po prostu spróbuje kupić leki, które regularnie zażywał. Jeśli, na przykład, taki osobnik był diabetykiem,

to będzie potrzebował insuliny. Dlatego funkcjonariusze z Przedpiekla rozmawiali z jego lekarzem, żeby upewnić się co do ewentualnych schorzeń, a w trakcie pierwszej wizji lokalnej w jego mieszkaniu zapisywali zawartość szafki z lekami. I właśnie ten sposób działania sprawił, że Mili zaświtała w głowie pewna myśl. Zaczęła od uruchomienia stojącego na stole starego komputera, dzięki czemu nie musiała wracać na górę do swojego biurka. I dostała się do elektronicznego archiwum Przedpiekla. Wystukała na klawiaturze nazwiska Rogera Valina, Nadii Niverman i Erica Vincentiego. Na ekranie pokazały się po kolei dotyczące ich akta. Zabrała się do ich przeglądania; robiła zapiski w notesie, który położyła obok myszki. Po zakończeniu poszukiwań przyjrzała się temu, co zanotowała. Siedmioro zaginionych dwadzieścia lat temu zażywało środki na bezsenność, co przypomniało jej Pana z Dobranocki. Roger Valin miał w domu halcion, który został przepisany jego chorej matce. Nadia Niverman była w posiadaniu ledwie napoczętego opakowania noctoferu. Natomiast u Erica Vincentiego znaleziono receptę na rohypnol, chociaż samego leku w jego mieszkaniu nie było. Istniało zatem coś, co łączyło Garcíę z innymi zaginionymi dwadzieścia lat temu – bezsenność. Mila nie wiedziała, czy to odkrycie powinno ją podniecić, czy raczej przerazić. Chodziło o dawną sprawę serii zaginięć, za którą, jak przypuszczano, mógł się kryć jeden sprawca, może nawet seryjny morderca. Brakowało jednak jakichkolwiek potwierdzeń dla tych domysłów. Zaginięcia te zaczęły się bez powodu i w taki sam sposób ustały. Ale w świetle tego, co przed chwilą znalazła, można było podać w wątpliwość ten ostatni szczegół. Załóżmy, że zaginięcia osób cierpiących na bezsenność uległy zawieszeniu tylko na pewien czas, pomyślała Mila. Minęły trzy lata spokoju, zainteresowanie publiczności opadło, i oto przyszła kolej na Rogera Valina, który zniknął bez wieści siedemnaście lat temu. Nikt nie połączył zaginięcia księgowego z poprzednimi przypadkami i wszystko mogło zacząć się od początku. – A jeśli te osoby wracają, oznacza to, że nie są martwe, zatem błędem jest określanie ich mianem ofiar – powiedziała głośno. Podobnie jest z hipotezą, że ktoś się kryje za tymi zaginięciami – jakiś Mag, Zaklinacz Dusz czy Pan z Dobranocki – w tej sytuacji przestaje być hipotezą, a staje się pewnikiem. A jednak Berish zareagował w dziwny sposób, gdy wymieniłam imię Kairusa, przypomniała sobie Mila, wyłączając komputer, żeby wrócić na górę. Ciągle pozostaje coś, czego brakuje przy takiej rekonstrukcji zdarzeń.

Drobnego elementu, aby dopełnić obraz. On zna kluczową informację o tym, co się wydarzyło dwadzieścia lat temu, ale ją ukrywa. Kairus nie pojawił się wyłącznie z powodu zbiorowej halucynacji, pomyślała z przekonaniem. Zabrała ze stołu notes i pachnącą chusteczkę Berisha, po czym ruszyła korytarzami z powrotem w kierunku schodów, żeby wrócić do swojego biura w Przedpieklu. Było kilka minut po dwudziestej pierwszej. Niewiele brakowało, a zatopiona w refleksjach na temat skutków, jakie mogłaby pociągnąć za sobą obecność w całej tej sprawie jakiegoś wyjątkowo wyrafinowanego mózgu, nie zauważyła, że kiedy pokonywała ostatnie stopnie, zaczęła wibrować komórka w kieszeni jej skórzanej kurtki. Wyjęła aparat i spojrzała na ekran: blisko dziesięć SMS-ów informowało, że ktoś próbował się z nią bezskutecznie skontaktować. Numer wskazywał, że chodzi o centrum operacyjne wydziału. Był tylko jeden jedyny powód, dla którego ktoś mógł stamtąd dzwonić do funkcjonariusza z Przedpiekla, toteż po plecach Mili przeleciał dreszcz. ♦♦♦ Dotarłszy do pokoju zagubionych śladów, oddzwoniła. Odpowiedź nadeszła niezwłocznie. – Agentka Vasquez? – spytał jakiś mężczyzna. – Tak, to ja – potwierdziła drżącym głosem. – Przez całe popołudnie próbujemy się z panią skontaktować. Zarządzono alarm. Mila wiedziała, co oznaczają te słowa. W przypadku zaginięć nastolatków często chodziło o samowolne oddalenie się albo o ucieczkę z domu. Takie sprawy kończyły się szybkim i pozytywnym wyjaśnieniem. Nowe pokolenia były zbyt przywiązane do technologicznych nowinek, a jeśli ci młodzi ludzie mieli przy sobie komórki, wystarczało cierpliwie czekać, żeby ich wytropić. Zazwyczaj na początku wyłączali aparat, żeby nikt się z nimi nie kontaktował, i w rezultacie powiększali zaniepokojenie rodziców. Normalnie jednak wytrzymywali najwyżej dwadzieścia cztery godziny bez sprawdzenia, czy serdeczna przyjaciółka albo przyjaciel nie przesłali im SMS-a. Gdy tylko uruchamiali telefon, to choćby nawet nigdzie nie dzwonili ani nie wysyłali żadnych wiadomości, karta SIM łączyła się z jednym z lokalnych przekaźników i w tym momencie policjanci dowiadywali się dokładnie, gdzie uciekinierzy się znajdują. Gdy szczęście nie dopisywało i brak wieści o zaginionym się przedłużał, Przedpiekle zwracało się do operatora telefonii komórkowej z prośbą, żeby nie dezaktywowano takiego użytkownika, ponieważ mogło się też zdarzyć, że jakaś komórka lub karta SIM ożyje na nowo po wielu latach. W takim przypadku centrum operacyjne wydziału monitorowało ten numer w oczekiwaniu na jakikolwiek sygnał.

– Mamy sygnał o reaktywacji komórki – powiedział operator. – Sprawdziliśmy, nie chodzi o jakieś urojenie, chociaż z tego numeru nie prowadzono żadnych rozmów. Reaktywacja została potwierdzona. Mila czuła, że jeśli nie popełniono błędu, coś się rzeczywiście dzieje. – Kto to jest? – spytała natychmiast. – Użytkowniczką numeru jest niejaka Diana Müller. Czternaście lat. Brunetka, oczy ciemne. Zaginęła pewnego ranka w lutym, gdy szła do szkoły. Według danych od operatora, jej komórka przestała funkcjonować około ósmej osiemnaście. Telefon odżył po dziewięciu latach milczenia. – Udało się wam zlokalizować sygnał? – Oczywiście – odparł operator. – Dobrze, niech mi pan poda adres.

29

Chodziło o stary telefon Nokia. Prawdopodobnie ktoś go zgubił, bo Diana Müller znalazła go na ławce w parku. Jednak nie można było dotrzeć do właściciela. Komórka ciągle działała, ale nie odznaczała się niczym nadzwyczajnym – akumulator siadał po kilku godzinach, a wyświetlacz był popękany z powodu wielu upadków – w każdym razie z pewnością nie mogła rywalizować ze smartfonami ostatniej generacji, które w okresie zaginięcia dziewczynki jeszcze nie istniały. Ale dla Diany, która nigdy nie posiadała komórki, oznaczała ona wiele. Przedstawiała sobą coś w rodzaju paszportu do świata dorosłych. Mimo że model już wtedy był przestarzały, dziewczynka dbała o nią, jakby była nowa. Upiększyła ją nawet, dodając brelok z niebieskim aniołkiem i futerał pełen złoconych gwiazdek. A w zagłębieniu na akumulator wypisała słowa Własność Diany Müller i narysowała serduszko z inicjałami chłopca ze szkoły, który się jej podobał. Wydawało się jej, że jest to coś w rodzaju magicznego zaklęcia, które sprawi, że któregoś dnia ten chłopak do niej zadzwoni. Telefon, z którego dziewczynka była bardzo dumna, prawdopodobnie nie obudziłby żadnego zainteresowania współczesnej czternastolatki. Nie umożliwiał połączenia z internetem i ściągnięcia poczty, gier czy różnych aplikacji. Nie można go było także użyć jako nawigatora ani nawet jako aparatu fotograficznego. Można było tylko dzwonić lub wysyłać wiadomości. – Ile rzeczy straciłaś, Diano – powiedziała półgłosem Mila, jadąc autem w kierunku miejsca, w którym została zlokalizowana komórka. Znajdowało się ono niezbyt daleko od miejsca zaginięcia dziewczynki, i to dało Mili do myślenia. Dziewięć lat wcześniej wydawało się, że pewne młode życie się zdematerializowało albo uleciało z wiatrem. Jednak Mila była przekonana, że tajemnicze zniknięcie miało związek z tym, co dla Diany reprezentował ten mały aparacik, który teraz emitował sygnały ze świata mroku. Obsesję. Będąc w wieku, w którym czasami dziewczynki przynoszą do domu wałęsającego się szczeniaczka, pewnego dnia Diana wróciła ze szkoły ze starym radiem, opowiadając, że i ten aparat znalazła po drodze. Twierdziła, że pozostawienie go tam byłoby wielkim grzechem i że właściciel z pewnością nie wiedział, co robi, kiedy go wyrzucał. Jednak w odróżnieniu od komórki radio było zepsute i nie dało się naprawić. Ale ta okoliczność najwyraźniej nie miała dla Diany żadnego znaczenia.

Również tym razem jej matka nie zareagowała, nie wiedząc, że od tej chwili dziewczynka zacznie znosić do domu najróżniejsze rzeczy – pled, dziecięcy wózek spacerowy, słoiki, stare czasopisma – usprawiedliwiając każde znalezisko przekonywającą historyjką. Początkowo matka Diany, chociaż była świadoma, że w dziwnym zachowaniu córki jest coś niewłaściwego, nie zdołała przekonać jej za pomocą racjonalnych argumentów, żeby przestała to robić. Za tym dziwnym zachowaniem kryło się jednak chorobliwe przywiązanie do przedmiotów, znane pod nazwą syllogomanii, czyli patologicznego kompulsywnego zbieractwa. W odróżnieniu od tej kobiety Mila wiedziała, że chodzi o schorzenie obsesyjne. Ktoś, kto na nie cierpi, zbiera rzeczy i nie potrafi się ich pozbyć. W przypadku Diany sprawy toczyły się znośnie, dopóki rzeczy, które gromadziła w swoim pokoju, nie zaczęły nadmiernie zawadzać. Niezależnie od tego, że zajmowały tak dużo miejsca i w pomieszczeniu nie można było swobodnie się poruszać, pojawił się też problem higieny, ponieważ istniało podejrzenie, że „skarby”, o których przypadkowym znalezieniu Diana zapewniała, w rzeczywistości pochodziły wyłącznie ze śmietników. Matka uświadomiła sobie wagę problemu w dniu, w którym w domu pojawiły się karaluchy. Były wszędzie – w szafach z ubraniami, szafkach z jedzeniem, pod dywanem. Wędrowały z pokoju Diany, a kiedy kobieta tam zajrzała, rozpoznała z przerażeniem worki z ich własnymi śmieciami. Od niedawna, bez żadnego zrozumiałego powodu, córka zaczęła przynosić je z powrotem do domu i ukrywać wśród pozostałych rzeczy. Mila wyobrażała sobie, jak straszne i szokujące było odniesione przez tę kobietę wrażenie, że ma przed sobą coś, co za sprawą naturalnych przyzwyczajeń uznaje się już za nieobecne w życiu i w pamięci społeczeństw konsumpcyjnych. Wyrzucamy resztki jedzenia i rzeczy nam niepotrzebne, mając jednocześnie pewność, że one już do nas nie wrócą i że zajmie się nimi ktoś inny. Ale sama myśl, że coś, czego się pozbyliśmy, może nieoczekiwanie pojawić się znowu ku naszej udręce, przeraża nas tak, jakby wrócił do życia ktoś, kogo uważaliśmy za zmarłego. Jest to coś niezrozumiałego i zarazem przerażającego – niczym nieobliczalne motywacje szaleńców albo patologiczne skłonności nekrofilów. Matka Diany wpadła w panikę i postanowiła opróżnić pokój córki. Gdy ta wróciła ze szkoły, musiała sama zmierzyć się z zastaną pustką. A następnego dnia ta pustka ją pochłonęła. Chris, bo tak się nazywała matka Diany, miała tylko ją jedną. Mila dobrze pamiętała jej przestraszone spojrzenie. W okresie zaginięcia jej córki Mila nie pracowała jeszcze w Przedpieklu. Poznały się później, ponieważ Chris regularnie odwiedzała wydział, żeby się dowiedzieć, czy są jakieś wiadomości. I za każdym razem jej wizyta była bolesnym przeżyciem również dla funkcjonariuszy.

Przyglądali się, jak stojąc na progu pokoju zagubionych śladów, szuka twarzy Diany, by się upewnić, że jej zdjęcie ciągle znajduje się na swoim miejscu na ścianie i że o niej nie zapomniano. Znalazłszy je, wchodziła nieśmiało i czekała, aż ktoś zauważy jej obecność. Zwykle zajmował się nią Eric Vincenti. Prosił, żeby usiadła, i proponował herbatę. Potem rozmawiali przez jakiś czas, dopóki nie upewnił się, że kobieta może już wrócić do domu. Od czasu zniknięcia kolegi zadanie podtrzymywania Chris na duchu spadło na Milę. Ponieważ nie odczuwała prawie żadnych emocji, trudno jej było wyobrazić sobie, co mogło się dziać w sercu tej kobiety – jakiego rodzaju cierpień doznawała. Mila doskonale wiedziała, co myśleć o własnym bólu, tym pochodzącym od żyletki, oparzenia czy nabitego sińca. Obok złości i strachu było to jedyne źródło emocji, jakie przeżywała. Być może dlatego nigdy nie potrafiła nawiązać prawdziwego kontaktu z tą kobietą, jak to się udawało Vincentiemu. Ale i tak dowiedziała się o niej wielu rzeczy. Na przykład tego, że Chris nie była złą matką. Umiała zapewnić córce wychowanie i okazać surowość, gdy było trzeba, mimo braku męża lub partnera, który mógłby odegrać rolę ojca. Tolerowała absurdalną manię Diany, ponieważ zdawała sobie sprawę, że sama nie jest doskonała, i świadomość tego stawiała ją często w trudnym położeniu. Pewnego razu zapewniła Milę, że jej córka czuła się nieszczęśliwa i że skrycie jej nienawidziła. I to w sytuacji, gdy Diana – taka słodka i czuła – była dziewczynką najmniej skorą do tego, żeby kogoś znienawidzić. Winą Chris było to, że lubiła mężczyzn. Pozwalała im, żeby to wykorzystywali – i ta masochistyczna skłonność sprawiała, że popełniała jeden błąd za drugim. A prawdziwą ofiarą tych jej słabości była Diana. Wielokrotnie zdarzało się, że żona któregoś z kochanków Chris atakowała ją w supermarkecie, mówiąc, żeby dała sobie spokój z mężami innych. I ile razy musiała zmieniać pracę, ponieważ szef się nią znudził i ją zwalniał? Były zmuszone ciągle się przenosić i porzucać wszystko, żeby uciec od plotek i złośliwości ludzi. Tak więc, rozpoczynając to swoje „kolekcjonowanie”, Diana być może chciała dać coś matce do zrozumienia, a zarazem oznaczyć swoje terytorium w taki sposób, żeby nie było wątpliwości, że należy do niej. Nie posiadając przedmiotów i rodzinnych pamiątek, których mogłaby się uchwycić, przywłaszczała sobie przeszłość, której inni się pozbywali pod postacią śmieci. Jednak Chris uświadomiła to sobie zbyt późno, uważając córkę za chorą umysłowo biedaczkę. Pewnego razu zapewniła Milę, że Diana nie zaginęła ani nie została porwana. Była przekonana, że popełniła samobójstwo z winy swojej rozwiązłej matki, ponieważ z domu zniknęło opakowanie rohypnolu. Mila przyhamowała nagle i silnik hyundaia zgasł. Stała na środku pustej drogi, wsłuchując się w odgłosy dochodzące spod maski i zastanawiając się

nad słowami, które wróciły do niej nie wiadomo jak i skąd. Zniknięcie środka nasennego wraz z Dianą nie mogło być zwykłym zbiegiem okoliczności. To nie może być prawda. To niemożliwe. Nie wierzę, powtórzyła sobie w duchu. Tym razem powinna poinformować o tym Borisa. Nie miała prawa podejmować ryzyka. Ale i tak posunęłaś się już za daleko, mówił głos w jej wnętrzu. Jeśli to zrobisz, wyłączą cię ostatecznie ze śledztwa. Sygnał nadany z komórki przywróconej do działania po dziewięciu latach był zaproszeniem skierowanym tylko do niej. Coś na nią czekało. Lub może ktoś. Mila uruchomiła samochód. Nie chciała sprawić zawodu, nie stawiając się na to spotkanie.

30

Dzielnica wielkiej finansjery położona była nad rzeką. Wysokie srebrzyste budynki mieściły przede wszystkim biura i o tej wieczornej godzinie przypominały puste, prześwietlone słońcem na wskroś katedry. Miejsce urzędników zajął personel sprzątający, toteż w ich wnętrzu można było dostrzec ludzi, którzy popychali froterki do podłóg i szczotki do czyszczenia dywanów oraz opróżniali z papierów kosze na śmieci. Mila minęła trzy przecznice, zanim znalazła tę, która ją interesowała. Skręciła w lewo i dojechała do blaszanego płotu rozciągającego się między dwoma budynkami i zagradzającego drogę. Wielkie tablice informowały o prowadzonych tu robotach. Zaparkowała auto i wysiadła, rozglądając się. Wskazane miejsce znajdowało się po drugiej stronie przegrody. Zadzwoniła do centrum operacyjnego, żeby poprosić o potwierdzenie, że sygnał komórki Diany jest ciągle aktywny i nie zmienił położenia. – Jest tam nadal – powiedział operator. Zakończyła rozmowę i poszła poszukać przejścia. Znalazła je obok budynku po prawej stronie. Znajdowało się nisko, pod zawiniętą do środka blachą, więc musiała się schylić, żeby przejść. Wyprostowała się i otrzepała ręce i dżinsy. Plac budowy naprzeciwko niej był pusty. Spodziewała się, że zobaczy przynajmniej dozorcę, jednak najwyraźniej nikt nie pilnował tego miejsca. Wznoszono tu wieżowiec, który na razie mógł sięgać najwyżej dziesiątego piętra, ale biorąc pod uwagę szerokość jego podstawy, miał się wznieść dużo wyżej. Obok niego widać było wykop na fundamenty jeszcze nierozpoczętej bliźniaczej budowli. W głębi majaczyły inne budynki w budowie, które miały stanowić dodatek do dwóch głównych. Dokładnie w środku między nimi widać było czerwony ceglany domeczek, pochodzący z poprzedniego stulecia i będący jednym z ostatnich śladów starej dzielnicy, zmiecionej przez spychacze, żeby zrobić miejsce dla drapaczy chmur. Mila przyjrzała się tabliczce z numerem na fasadzie i ruszyła przez plac, obok maszyn i wyposażenia. Niewidzialna ręka strachu nie tylko jej nie powstrzymała, ale wręcz popychała do przodu. Szła w kierunku ceglanego domu. Ale dom również wychodził jej naprzeciw. ♦♦♦ Domek z czerwonej cegły był piętrowy. Wydawało się, że okna są zabite od wewnątrz panelami ze sklejki, było też widać napisy sprayem ostrzegające

przed groźbą zawalenia. Ten budyneczek stojący między nowymi budowlami wyglądał jak spróchniały ząb. Sprawiał wrażenie skrajnie zaniedbanego. Mila podeszła do ciężkich drewnianych drzwi, do których przyczepiona była kartka. Był to nakaz wywłaszczenia wydany przez władze miasta nieco ponad dwadzieścia dni wcześniej. Na polecenie burmistrza domek miał zostać zburzony, żeby ustąpić miejsca innym budowlom, zgodnie z nowymi planami architektonicznymi. Dlatego pismo wzywało właścicieli do opuszczenia nieruchomości w nieprzekraczalnym terminie trzech tygodni. Mila zamyśliła się. Według dokumentu wyburzenie miało rozpocząć się pojutrze. Pchnęła drzwi, żeby sprawdzić, czy można wejść do środka. Jednak żadne ze skrzydeł ani drgnęło. Zaczęła więc manipulować przy zamku, również bezskutecznie. Cofnęła się o krok, żeby wziąć rozpęd, a potem uderzyła w drzwi ramieniem. Raz, drugi. Nie ustąpiły. Rozejrzała się w poszukiwaniu jakiegoś przedmiotu, którym mogłaby się posłużyć. Kilka metrów dalej zobaczyła łopatę. Poszła po nią i wsunęła ostrze w szczelinę między skrzydłami drzwi. Naparła, żeby wcisnąć je głębiej do środka, i posypały się drzazgi. Następnie zawisła całym ciężarem ciała na trzonku i go popchnęła, wykorzystując łopatę jak dźwignię. Drewniane skrzydło zaskrzypiało i zaczęło ustępować. Mila naciskała nadal. Minęło kilka sekund i po jej czole spłynęły krople potu. Potem coś w środku pękło i drzwi otwarły się na oścież. Mila odrzuciła łopatę i zrobiła krok do środka. Powitało ją echo błąkające się po mrocznej sieni. Poczuła intensywny fetor. Było w nim coś słodkawego, przypominającego woń olbrzymiego nadgniłego owocu. Nie wiedziała, skąd może pochodzić. Sięgnęła do kieszeni skórzanej kurtki po latarkę, zapaliła ją i skierowała strumień światła przed siebie. Zobaczyła puste pomieszczenie i schody prowadzące na piętro. Odwróciła się w stronę drzwi, które dopiero co pokonała. Zauważyła, że mają od środka zasuwę. Była nienaruszona, pod naciskiem dźwigni ustąpiły natomiast żelazne, zjedzone przez rdzę zamocowania. Zaczęła nasłuchiwać w nadziei, że odkryje czyjąś obecność. Odgłosy, fetor i gęsty mrok przyniosły skojarzenie z sekretną studnią, do której wrzuca się rzeczy już niepotrzebne albo takie, które pragniemy ukryć przed naszym wzrokiem, nie mogąc o nich zapomnieć. Poczuła, że nie wytrzyma tego smrodu. Odszukała w kieszeni chusteczkę, którą dostała od Simona Berisha w chińskiej restauracji. Wyjęła ją i obwiązała wokół ust. Ciągle pachniała wodą kolońską używaną przez agenta specjalnego. Przyjrzała się mrokowi, który zuchwale otwierał przed nią swoją paszczę. Nie bała się ciemności, czuła bowiem, że od dziecka tkwi w niej po uszy. Z tym

że nie przydawała jej ona odwagi, a Mila nie uciekała przed nią, ponieważ jej potrzebowała. Uzależnienie od tego uczucia sprawiało, że stawała się nieostrożna, ale była tego świadoma. Wiedziała, że powinna wrócić do samochodu i wezwać kolegów z wydziału. Mimo to wyciągnęła pistolet i zaczęła powoli wchodzić po schodach, żeby zobaczyć, co czeka ją na górze.

31

U szczytu schodów znajdowały się drzwi. Odrażający fetor dochodził zza nich, wyczuwała go również przez chusteczkę, którą zasłoniła nos i usta. Wyciągnęła rękę, żeby sprawdzić opór drzwi, ale otworzyły się pod naciskiem palców. Oświetliła wnętrze latarką. Stosy starych gazet sięgały niemal sufitu, który znajdował się na wysokości co najmniej trzech metrów. Wznosiły się jeden obok drugiego, tworząc coś w rodzaju nieprzebytej ściany, i ograniczały przestrzeń, pozostawiając tylko tyle wolnego miejsca, aby dało się otworzyć drzwi. Mila weszła do środka, zadając sobie pytanie, w jaki sposób pokona tę barierę. Gdy jednak skierowała smugę światła w bok, zobaczyła przejście. Zagłębiła się w nie bez wahania. Miała przed sobą wąski korytarz, którym z trudem się przecisnęła i który ciągnął się jak wąwóz między dwiema ścianami utworzonymi z nagromadzonych tu rzeczy. Posuwała się tą wąską ścieżką, starając się oddalić mrok, bezustannie czyhający na nią i grożący napaścią. W tym celu posługiwała się latarką niczym poskramiacz batem, za pomocą którego trzyma na dystans dziką bestię. Wokół niej piętrzyło się nieprzebrane bogactwo wszystkiego. Plastikowe pojemniki, puste butelki, puszki, złom, stare ubrania w różnych fasonach i kolorach, maszyna do szycia z lat dwudziestych, stare książki oprawione w skórę, a także nowe, w barwnych, choć podniszczonych z upływem czasu okładkach, główki lalek, zgniecione opakowania papierosów, nakrycia głowy, walizki, pudła, stare radio, części silnika, wypchany ptak… Wydawało się, że to magazyn zwariowanego handlarza starzyzną. Albo może żołądek wielkiego wieloryba, który zgromadził w nim wszelkiego rodzaju dobra w swoich długich morskich wędrówkach. W tym bałaganie był jednak pewien porządek. Mila dostrzegała jego istnienie, choć nie potrafiła go pojąć. Miała go przed oczami, ale zdawała sobie sprawę, że trudno by jej było wyjaśnić, na czym on polega. Miała wrażenie, że każda rzecz leży dokładnie w miejscu, w którym powinna się znajdować. Tak jakby ktoś, nie wiadomo z jakiego sekretnego powodu, próbował uporządkować olbrzymie wysypisko, katalogując śmieci według tajemnego kryterium, zgodnie z którym każda rzecz odgrywała jakąś rolę i była ważna. Odpowiedź na to, co miała przed sobą, kryła się w określeniu „syllogomania”. Chorobliwe, kompulsywne zbieractwo, na które cierpiała Diana Müller.

Ale tym razem dokonała czegoś na wielką skalę. Stworzyła obszerny magazyn, zapchany do granic możliwości. W jednym dużym pomieszczeniu zbudowała prawdziwy labirynt. Zagłębiając się w jego trzewia, Mila wyczuwała pod nogami jeszcze inne rzeczy. Przedmioty, które spadły z góry i były żywym świadectwem niestabilności tego, co ją otaczało. Zaczęła się posuwać bardzo ostrożnie. Nagle zobaczyła, że wąski jar się rozwidla. Poświeciła latarką w obie strony, szukając czegoś, co by uzasadniło wybór jednego lub drugiego kierunku. Wybrała ścieżkę w prawo, także dlatego, że wydawało się, że zmierza ku centrum labiryntu. Miejsce to przypominało archiwum Przedpiekla, sprawiając wrażenie, że zostały tu upchane pozostałości po tysiącach ludzkich żywotów. Jedyne dowody przebywania na świecie osób, których już nie było. Armia ciemności, przypomniała sobie Mila. Dokąd ja trafiłam? Gdzie jest komórka Diany Müller? Gdzie jest ta dziewczyna? Nagły szelest sprawił, że stanęła jak wryta. Myszy. Musiały być tu wszędzie, podobnie jak karaluchy. Poświeciła na podłogę i znalazła potwierdzenie swoich podejrzeń. Była pokryta maleńkimi odchodami. Wyczuwała na sobie spojrzenia licznych wpatrujących się w nią oczek. Mogły ich być tysiące. Obserwowały ją ze swoich kryjówek, starając się wyczuć jej zamiary i próbując instynktownie odpowiedzieć na pytanie, czy ten nieproszony gość stanowi zagrożenie, czy też da okazję do obfitej wyżerki. Aby odpędzić tę myśl, Mila ruszyła energiczniej i potrąciła kolanem występ w ścianie. Zdążyła tylko unieść głowę, żeby zobaczyć staczającą się z góry masę, która właśnie miała ją przygnieść. Odruchowo uniosła ręce i osłoniła głowę. Z charakterystycznym łoskotem stoczyła się na nią lawina twardych i trochę miększych przedmiotów. Coś uderzyło w latarkę, tak że wyślizgnęła jej się z ręki, została przysypana i zgasła. Ten sam los spotkał pistolet. Padł z niego strzał, który huknął w ograniczonej przestrzeni, ogłuszając Milę. Policjantka przykucnęła i odczekała dłuższą chwilę, aż lawina ustanie. W końcu wrócił spokój i mogła powoli otworzyć oczy. Uszy wypełniał jej bardzo głośny, uporczywy i świdrujący gwizd. Poczuła ból wymieszany ze strachem. Bolały ją kręgosłup i ramiona. Na szczęście, skórzana kurtka częściowo złagodziła uderzenie, ale serce waliło jej jak młotem. Przypomniała sobie, że powinna oddychać, zerwała więc chusteczkę z twarzy i pomimo fetoru zdołała uspokoić oddech, który groził rozerwaniem piersi. Doświadczenie nabyte w poprzednich latach przy zadawaniu sobie bólu podpowiedziało jej, że nic sobie nie złamała. Podniosła się i otrząsnęła z rzeczy, które ją przysypały. Ciemność skorzystała z okazji, żeby przypuścić na nią atak – czuła na twarzy jej zły oddech. W pierwszej kolejności zatem spróbowała dokopać się do zgubionej latarki.

Jeśli istnieje coś gorszego od śmierci pod lawiną śmieci, to z pewnością tym czymś jest pozostanie wśród nich w ciemności, bez możliwości uwolnienia się. W końcu znalazła to, czego szukała. Drżącymi palcami nacisnęła włącznik, żeby zapalić latarkę, ale jedno krótkie mignięcie światła omal nie przyprawiło jej o zawał. Poruszyła latarką, żeby zobaczyć, co się stało, i znaleźć pistolet. Wokół niej leżała sterta odpadków. Zagłębiła w nią ręce, mając nadzieję, że zdoła wyczuć broń opuszkami palców. Pochyliła się i w końcu go zobaczyła. Leżał metr od niej, jednak przykrywające go rzeczy były podporą dla ściany śmieci. Gdyby usunęła choćby jedną z nich, góra odpadów znowu zjechałaby na dół. A niech to diabli, pomyślała. Podniosła jedną rękę do ust, a drugą masowała bolący bok i próbowała zastanowić się nad swoim położeniem. Nie było to łatwe, ponieważ bezustannie gwizdało jej w uszach. Doszła do wniosku, że powinna dalej posuwać się do przodu, a po pistolet wrócić później. Innego sposobu nie było. Rozejrzała się wokół siebie, szukając czegoś, co mogłoby posłużyć jako broń. Znalazła stalową zasuwę. Wzięła ją do ręki, starając się ocenić jej przydatność. Powinna wystarczyć. Lawina utworzyła przejście tam, gdzie przedtem była ściana. Mila przeszła przez nie, gdyż tak czy owak mogła już obrać tylko tę drogę, i znalazła się w biegnącym równolegle korytarzu. ♦♦♦ Przemieszczała się ostrożnie. Co jakiś czas dostrzegała coś, co przypominało mrowiące się owady, ale starała się nie zwracać na nie uwagi. Słyszała też szmery wywoływane przez kręcące się myszy. Odnosiła wrażenie, że prowadzą ją w dokładnie zaplanowanym kierunku. Minęła dwa zakręty i obliczyła, że przeszła już co najmniej pięćdziesiąt metrów. Strumień światła oświetlił przeszkodę kilka kroków od niej. Zawaliła się tu inna ściana śmieci i przejście było zablokowane. Już miała zawrócić, gdy zauważyła coś wystającego u podstawy stosu. Coś podłużnego i białawego. Nie chciała się pomylić, więc przysunęła się bliżej. Kość piszczelowa. To nie było złudzenie. Mila przesunęła smugę światła i zobaczyła inne części szkieletu wystające spod śmieci. Łokieć i palce dłoni. Nie miała wątpliwości. To była Diana Müller. Nie wiadomo jak dawno temu umarła. Prawdopodobnie co najmniej rok wcześniej. Mogłam skończyć jak ona, pomyślała. Gdyby lawina śmieci, która zjechała przed chwilą, nie zatrzymała się, spotkałby ją z pewnością ten sam los. Odsunęła te myśli i podjęła próbę pokonania przeszkody, uważając, żeby nie nadepnąć na to, co pozostało z ciała. Niedaleko widać było poszerzenie korytarza.

Dotarła tam i odkryła, że jest to coś w rodzaju sypialni. Zobaczyła rzucony na podłogę materac, przykryty kocami i brudną pościelą. Czy to tu spała Diana? Na stoliku zobaczyła słoiki ze śmierdzącym jedzeniem i parę innych przedmiotów, takich jak plastikowe widelce, płyty kompaktowe i zabawki, które z jakiegoś niewiadomego powodu zostały uznane za bardziej wartościowe niż reszta i zasłużyły sobie na uprzywilejowane miejsce. Pośrodku tego bałaganu rozpoznała brelok w kształcie niebieskiego aniołka. Potem zauważyła, że jest ciągle doczepiony do komórki Diany. Odłożyła zasuwę i wsunęła latarkę w zęby. Sięgnęła po aparat i przyjrzała się uważnie futerałowi ze złoconymi gwiazdkami. Wyświetlacz działał, ale nie było informacji o rozmowach przychodzących ani wychodzących. Zdjęła pokrywkę na tylnej ściance komórki, żeby znaleźć decydujące potwierdzenie, że jest to telefon zaginionej dziewczynki – napis Własność Diany Müller oraz inicjały kolegi, który się jej spodobał – i zauważyła, że akumulator musiał zostać niedawno podmieniony na inny. Było to logiczne, ponieważ nawet Diana narzekała, że szybko się rozładowuje. Gdyby tego nie zrobiono, telefon nie mógłby funkcjonować nieprzerwanie przez całe popołudnie. Nagle coś sobie uświadomiła. Z pewnością nie zrobiła tego kobieta, która leżała bez życia kilka kroków dalej. Pomyślała o zamianie baterii i o uruchomieniu komórki po dziewięciu latach. Mila poczuła na plecach dotyk mroku i zesztywniała. Sięgnęła znowu po zasuwę i ujęła w dłoń latarkę. Obracając się powoli, żeby dokładniej zlustrować pomieszczenie, dostrzegła za swoimi plecami inną odnogę labiryntu, wciśniętą między ściany z odpadków. Zaczęła się przepychać w kierunku przejścia. Żeby się tam dostać, musiała iść na czworakach. Dłonią, w której ściskała zasuwę, podpierała się o brudną, pokrytą stronicami gazet podłogę. W drugiej trzymała latarkę, kierując strumień światła prosto przed siebie. Korytarz wreszcie się skończył. ♦♦♦ Znajdowało się tu także drugie pomieszczenie. Ale w odróżnieniu od pierwszego panował w nim wyjątkowy porządek. Na środku widać było prawdziwe łóżko, nakryte pościelą i kocami, a obok niego stała szafka nocna. Na niskim stoliku ułożone były świece o różnych kształtach. Uwaga poświęcona urządzeniu tego wnętrza przypomniała Mili pokój gościnny, z którego jej matka była bardzo dumna. Mila odniosła wrażenie, że ten lokal zapewniał schronienie nie tylko Dianie Müller, ale również komuś innemu. Jakiejś ważnej osobie, do której należało odnosić się z wielkim szacunkiem. Miejsce nadawało się doskonale, aby zniknąć ze świata. To odkrycie kompletnie pochłonęło jej myśli. Gdy jednak usłyszała odgłosy nowej lawiny, która osunęła się gdzieś w głębi labiryntu, bez wahania zgasiła

latarkę. Ktoś tu był.

32

Z powodu bezustannego gwizdu w uszach wcześniej nie wyczuła, że w pomieszczeniu ktoś jest. Uświadomiła to sobie dopiero teraz, usłyszawszy łoskot lawiny. A potem zauważyła, że ten ktoś także ma latarkę, której światło odbija się na suficie. Uchronił się przed zasypaniem i teraz podchodził coraz bliżej. Mila opuściła pomieszczenie, któremu dała już miano „pokoju gościnnego”, ponieważ nie chciała, żeby ten ktoś zaskoczył ją w ślepym zaułku. Mogłaby wrócić na korytarz, żeby mieć przynajmniej drogę ucieczki. Nie mogła jednak zapalić latarki, gdyż wtedy tamten mógłby ją z łatwością zlokalizować, w związku z tym trudno jej było poruszać się bez ryzyka, że spowoduje nowe osunięcie. Musiała coś wymyślić. Nie miała już pistoletu, a zasuwa, w którą się uzbroiła, mogła okazać się użyteczna tylko w bezpośrednim starciu. A co będzie, jeśli ten ktoś ma przy sobie broń palną? Jeśli on tu mieszka, to skieruje się w stronę swojego legowiska, pomyślała. Czyli właśnie w jej kierunku. W tej sytuacji mogła tylko wyjść mu naprzeciw i zetrzeć się z nim. Wiedziała jednak, że jest to szaleństwo. Starała się zachować spokój i zastosować się do reguł przyswojonych w akademii policyjnej, które okazały się użyteczne po latach zbierania doświadczeń. Po pierwsze, powinna zbadać miejsce, w którym przyszło jej działać. Stojąc w otaczających ją ciemnościach, starała się odtworzyć z pamięci plan tego pomieszczenia. Przypomniała sobie legowisko Diany i to, że na materacu rzuconym na podłogę widziała koce. Zabrała jeden z nich i wróciła na palcach po swoich śladach, przeskakując nad szczątkami zmarłej kobiety. Być może istniał sposób, żeby uciec przed lokatorem. Jednak, żeby plan zadziałał, konieczne było zajęcie odpowiedniej pozycji. W miejscu, w którym stała kolumna z gazet, korytarz się poszerzał. Mila uznała, że ta szerokość powinna wystarczyć. Położyła się na podłodze i owinęła cuchnącym kocem. Plan polegał na tym, żeby się schować i odczekać, aż tajemniczy osobnik minie ją i pójdzie dalej. Miałaby wtedy wolną drogę, żeby dotrzeć do wyjścia. Wobec braku alternatywy pomysł wydał się jej dobry. Musiała się jednak pospieszyć, ponieważ nieznajomy był już blisko. Miejsca było dosyć, żeby przeszedł obok, nie zauważając jej obecności. Ale zaplanowała, że gdyby ją spostrzegł, wyskoczy z ukrycia i rzuci się na niego

z zasuwą w ręku. Była to jednak ostateczność i nie chciała brać jej pod uwagę. Uda się, pomyślała. Ułożyła się i zaczęła nasłuchiwać. Nadal przeszkadzał jej gwizd w uszach spowodowany hukiem wystrzału. Prawdopodobnie strach sprawiał, że wydawał się jeszcze głośniejszy. Wsunęła się pod koc, zostawiając szczelinę, żeby móc kontrolować to, co działo się dookoła. Jednak konieczność pozostawania w bezruchu bardzo ograniczała pole widzenia. Najpierw zobaczyła smugę światła ślizgającego się po ścianach tunelu. Mimo że nie była w stanie usłyszeć kroków, które przybliżały się z chrzęstem po dywanie ze śmieci, wiedziała, że tajemniczy osobnik posuwa się rozważnie, a może nawet ostrożnie. On wie, że jest tu ktoś obcy, powtarzał cichy głosik w jej głowie. Wie o tym. Nieznajomy przybliżał się, mogła niemal wyczuć jego oddech. A potem ciemna postać zatrzymała się tuż obok niej. Mila dostrzegała przez szparę męskie buty. Starała się nie wydać najlżejszego odgłosu, wstrzymując nawet oddech. Dlaczego stoi i nie rusza dalej? Czas także stanął w miejscu, coś zabulgotało w jej brzuchu. Strach, który wyzywała tyle razy, rozszedł się zimną falą po jej żyłach. Przyszło jej na myśl, że wypełniające jej głowę gwizdy przyprawią ją za chwilę o szaleństwo. ♦♦♦ Cień odwrócił się prosto ku niej. W momencie, gdy strumień światła z latarki musnął jej kryjówkę, Mila zebrała wszystkie siły i zerwała się na nogi, biorąc zamach zasuwą. Światło oślepiło ją tak, że nic nie widziała, ale mimo to starała się dosięgnąć nieznajomego. Żelazna sztaba pokonała swoją drogę bez przeszkód – znak, że nie trafiła w cel. Mila spróbowała znowu i tym razem zasuwa otarła się o tajemniczego osobnika. To wystarczyło, żeby stracił równowagę i zwalił się na podłogę. Latarka wypadła mu z ręki i w pomieszczeniu znowu zapanował mrok. – Mila – usłyszała głos dochodzący z dołu. – Zaczekaj. Zdumiała się. Ciężko dysząc i wymachując na ślepo zasuwą, wrzasnęła niemal na cały głos: – Coś ty za jeden?! Cień nie odpowiedział. – Kim jesteś? – spytała ponownie bardziej stanowczym tonem. – To ja, Berish. Z powodu gwizdania w uszach nie rozpoznała jego głosu. – Jak mnie tu znalazłeś? – Strach i podniecenie sprawiły, że jej głos zrobił się piskliwy. – Dzwoniłem do wydziału i powiedzieli mi, że tu jesteś. – Ale co cię do tego skłoniło? – Sytuacja jest poważna. Zmieniłem zdanie i postanowiłem ci pomóc.

Mila zamyśliła się. Po chwili doszła jednak do wniosku, że jego słowa brzmią sensownie. – Idź do diabła, Berish – rzuciła, opuszczając zasuwę. – Poszukaj tej przeklętej latarki. Nie mogę już znieść tych ciemności. – W takim razie pomóż mi się podnieść. Mila miała się już pochylić się nad nim, żeby go wymacać palcami. Ale w tym momencie ktoś stojący za jej plecami chwycił ją za rękę. Odwróciła się odruchowo i to wystarczyło, żeby poczuła znajomy zapach. Była przestraszona, ale nie zareagowała. Przez chwilę wydawało się, że czas znowu zaczął biec, ale na zwolnionych obrotach. Stojący za nią przyciągnął ją do siebie. Chwilę potem rozległy się detonacje. W mrocznym tunelu zagrzmiały strzały z pistoletu. W krótkich błyskach Mila zorientowała się, że mężczyzna, który szarpnął ją do siebie, to prawdziwy Simon Berish, a uspokajający zapach to jego woda kolońska. Oszukał ją ten rozciągnięty na ziemi. Krótkie błyski nie pozwoliły jej dojrzeć jego twarzy, ponieważ zdążył się już odwrócić i rzucić do ucieczki. Zobaczyła, jak ścigany pociskami znika za pierwszym zakrętem, a jednocześnie ściany wąskiego korytarza osuwają się za jego plecami, tak jakby chciały pomóc mu w ucieczce. Gdy strzały umilkły, prawdziwy Berish odwrócił się do niej. – Wychodzimy stąd, prędko! – wrzasnął. Pociągnął ją w ciemność, ale po kilku metrach zapalił latarkę, którą miał przy sobie. Mila szła za nim, ściskając go za rękę. Musiała tylko uważać, gdzie stawia nogi. Berish biegł i wydawało się, że dobrze poznał trasę prowadzącą do wyjścia. Ogarnął ją paniczny strach, hamujący jej kroki niczym podczas ucieczki w trakcie męczącego, sennego koszmaru. Wysuwała do przodu kolana, ale miała wrażenie, że biegnie w oleistym płynie, tak jakby ciemność nabrała nagle kleistej gęstości. Niebawem rozpoznała korytarz, który zobaczyła zaraz po wejściu do środka. Tam były drzwi. Tak bliskie, że zdawały się nieosiągalne, ponieważ myśl o ich pokonaniu była tak piękna, że wydawała się nierealna. Poczuła świeższe powietrze dochodzące z zewnątrz i odniosła wrażenie, że te drzwi oddychają. Pokonali te granicę i zaczęli zbiegać po schodach. Mili wydawało się, że stopnie rozchylają się pod ich stopami jak zęby bestii, która otwiera paszczę. W tym momencie usłyszała uporczywe szczekanie psa, które jakby przywoływało ich zza drzwi tego domu. Uwolnienie było blisko. Tuż przed przekroczeniem wejścia Mila odniosła wrażenie, że mały domek z czerwonej cegły zamyka się nad nimi. Zamknęła oczy i zaczęła liczyć kroki. ♦♦♦ Berish zatrzymał się obok swego psa i przykucnął, żeby go pogłaskać. – Spokój, Hitch, wszystko dobrze.

Odzyskali oddech. Zwierzę się uspokoiło, a agent przyjrzał się Mili, która była jeszcze w szoku i trzymała dłonie przy uszach, krzywiąc się boleśnie. Poczuł potrzebę udzielenia jej wyjaśnień. – Chciałem cię znaleźć i zadzwoniłem do wydziału, a tam powiedzieli mi, że udałaś się tutaj – powiedział głośno, domyślając się, że Mila ma jakieś kłopoty z uszami. – W takim razie ten, kto się podszył pod ciebie, musi wiedzieć, że chodziłam do ciebie i prosiłam cię o pomoc. A jeśli tak, to on mnie śledzi. – Mila poczuła nagłe poirytowanie. – Kto to był? – spytała, wskazując budynek. Berish uchylił się od odpowiedzi. – Cholera, prawdziwe gniazdko. Nigdy dotąd nie widziałem czegoś takiego. – O czym mówisz? Simon jeszcze się nie wyprostował. – O kryjówce kogoś cierpiącego na syllogomanię. O czyjej kryjówce? Milę przeszedł dreszcz obrzydzenia. Diana Müller zamknęła się w tym domu, odrzucając zewnętrzny świat i przygotowując norę dla kogoś innego. – Tam w środku był urządzony pokój, ta dziewczyna kogoś gościła. Berish położył ręce na ramionach Mili. – Musisz zawiadomić wszystkich, powiedz im, żeby tu przyjechali. On został tam w środku, rozumiesz? Nie ma sposobu, żeby się wydostał. W spojrzeniu agenta czaił się niepokój. Nie pytając o nic więcej, Mila sięgnęła do kieszeni po komórkę, żeby zadzwonić do Borisa, ale w tym momencie Hitch zaczął szczekać znowu, tym razem głośniej. Patrzył na coś za ich plecami. Berish i Mila odwrócili się nagle w kierunku domku z czerwonej cegły. Z osłoniętych okien wydostawał się szary dym. Po kilku sekundach nastąpiła eksplozja. Oboje osłonili twarze dłońmi, a potem oddalili się pospiesznie razem z psem, podczas gdy w budynku rozszalało się piekło. Znalazłszy się w bezpiecznej odległości, przystanęli i odwrócili się w stronę stojącego w płomieniach budynku. – Nie, tylko nie to – jęknął przygnębionym i bezradnym tonem agent specjalny. – Popatrz na mnie – powiedziała Mila, zmuszając go, żeby na nią spojrzał. – Kim był ten człowiek? Ty go znałeś. Berish spuścił wzrok. – Nie widziałem jego twarzy. Ale przypuszczam, że to był on. – On, czyli kto? – Kairus.

ALICE

Dowód procesowy 443-Y/27 Zeznanie sanitariusza z obsady karetki pogotowia ratunkowego pełniącego dyżur wieczorem w dniu 26 września : Do miejsca zamieszkania rannego dotarliśmy krótko przed północą. Zostaliśmy już poinformowani przez radio o jego stanie i o tym, że chodzi o przedstawiciela sił policyjnych. W chwili naszego przybycia pacjent miał rozległe oparzenia III i IV stopnia oraz objawy ciężkiego zatrucia. Mimo ciężkiego stanu mężczyzna był przytomny. W czasie gdy wraz z członkami zespołu przygotowywaliśmy się do wykonania przepisanych czynności mających na celu uniknięcie możliwych komplikacji, a jednocześnie staraliśmy się ustabilizować oddychanie, pacjent zachowywał się dość niespokojnie i koniecznie chciał nawiązać z nami rozmowę. Zerwał na kilka sekund maskę respiratora i zaczął wypowiadać bezładne zdania, z których zrozumieliśmy tylko słowa „proszę was, nie chcę umierać”. Ale w trakcie przewożenia karetką zmarł.

33

Wszyscy czekali na Sędzię. Teren budowy był obstawiony siłami policyjnymi, ale nikt nie otworzyłby ust ani nie wykonał żadnej czynności przed przybyciem szefowej wydziału. Miejsce wyglądało jak zamrożone. Pożar został opanowany, ale ceglany budynek nagle się zawalił. Spłonięcie zgromadzonych we wnętrzu rzeczy spowodowało powstanie toksycznego obłoku, który w świetle brzasku przydawał niebu lśniących odblasków. Widok był zarazem fascynujący i groźny. Mila przyglądała się mu w zamyśleniu. Także to, co niebezpieczne, może wydawać się piękne. Strażacy musieli jednak ewakuować mieszkańców dzielnicy. – To jest właśnie reklama, jaka nam była potrzebna – zauważył Boris. Nie chciał z nią rozmawiać. Był wściekły, ale Mila obawiała się, że może być też zawiedziony. Nie poinformowała go przecież o swoich odkryciach, pozostawiając go poza nawiasem. A przede wszystkim nie okazała mu zaufania. W ich relacjach coś się nieodwracalnie zepsuło. Także Gurevich nie zwracał na nią uwagi. Mila zadzwoniła tej nocy do niego, a nie do Borisa, żeby nie wzbudzać podejrzeń, że pozostaje w zmowie ze starym przyjacielem. Gdy przybyły posiłki, inspektor odebrał raport Mili z kamiennym obliczem. Poinformowała go o przebiegu jej samodzielnego śledztwa, poczynając od wycinka gazety znalezionego w studzience, wspomniała też o SMS-ie, w którym pojawiło się imię Kairusa, oraz uzupełniła sprawozdanie historią Diany Müller. Pominęła tylko jeden szczegół. Simona Berisha. Sama powiedziała mu, żeby się ulotnił. Nie chciała, żeby zastali go tu zwierzchnicy. Miał już wystarczająco zaszarganą opinię, żeby pokazywać się w sprawie, z którą nic go nie łączyło. Mila obiecała, że zjawi się u niego później, żeby zdać mu dokładną relację. Jakieś dziesięć minut wcześniej strażacy pozwolili im zdjąć maski przeciwgazowe. Trujące wyziewy z dymiących ruin zostały zobojętnione pianą. Gwizdy w uszach ustały, ale Mila nie była w stanie usunąć z pamięci głosu człowieka, który odezwał się do niej w ciemnościach. Okazał się dość sprytny, żeby zwabić ją w zasadzkę zastawioną w domku z czerwonej cegły. Obserwował mnie, pomyślała. Wie, że nęci mnie i przyciąga uczucie strachu. Berish powiedział, że to był Kairus, przyznając w ten sposób, że wierzy w istnienie Pana z Dobranocki. Ale dlaczego podczas ich pierwszego spotkania

przemilczał prawdę? Policyjną blokadę, która odcinała dziennikarzom i ciekawskim wstęp na miejsce operacji, pokonało czarne bmw z przyciemnionymi szybami. Zatrzymało się dokładnie pod drapaczem chmur w budowie. Mila rozpoznała auto Sędzi. Gurevich i Boris ruszyli błyskawicznie w jego kierunku. Pasażerka pozostała w środku, ale opuściła szybę w drzwiach, żeby porozmawiać z dwoma stojącymi na zewnątrz oficerami. Mila znalazła się po drugiej stronie samochodu, więc nie mogła przysłuchać się rozmowie. Minęło kilka minut. W końcu obaj inspektorzy usunęli się na bok, żeby umożliwić otwarcie drzwi. Na pokrytej cementem ziemi stanęły kolejno dwa dwunastocentymetrowe obcasy. Zaraz potem pokazała się fryzura jasnoblond. Kostium był oczywiście czarny, a makijaż nieskazitelny również o tej rannej godzinie. Joanna Shutton, czyli Sędzia, prezentowała się jak zawsze nienagannie. ♦♦♦ Na jej temat krążyło w wydziale wiele historyjek. Wszystkie miały status plotki – wiedziano tylko, że jest niezamężna i że jej życie prywatne okrywa tajemnica – ale przede wszystkim żadna z tych pogłosek nie zawierała insynuacji o charakterze seksualnym. Świadczyło to dobitnie o jej umiejętności zastraszania. Świetna kariera zawodowa Sędzi predestynowała ją do objęcia stanowiska szefa wydziału. Mimo że Joanna Shutton wyróżniła się w akademii jako najlepsza słuchaczka w swojej grupie, początkowo nie otrzymywała prestiżowych zadań. Była dziewczyną obiecującą, ale mogłoby to razić w męskim otoczeniu, a poza tym była zarozumiałą służbistką. Tak więc powierzano jej tylko drobne sprawy. Mimo to, dzięki umiejętności uczenia się, gorliwości i wyrzeczeniom, udawało się jej zawsze znaleźć sposób, żeby zwrócić na siebie uwagę. Zapracowała też sobie na pejoratywne przezwisko „Sędzia”, które dzięki jej staraniom zamieniło się szybko w zasłużony tytuł. Równie prędko zaczęli ją uwielbiać dziennikarze. Przy swej urodzie modelki i nieprzystępnym charakterze policjanta dawnego typu, doskonale nadawała się na pierwsze stronice gazet i do telewizji. Sprawdziło się to, czego się obawiali jej zwierzchnicy. Nie chcieli, żeby obraz policji federalnej kojarzony był z postacią seksownej blondynki. W ciągu zaledwie dwóch lat, doskonaląc swoje umiejętności na różnych stanowiskach, Joanna Shutton została najmłodszym inspektorem w historii wydziału. Od tej pory nikt nie zdołał jej przeszkodzić we wspinaczce na szczyty władzy. Wysiadłszy z auta, zdjęła okulary przeciwsłoneczne i skierowała się pewnym siebie krokiem na środek placu budowy, oceniając wzrokiem widok ruin budynku z czerwonej cegły. – Kto może mi udzielić informacji?

Do szefowej podbiegli natychmiast usłużny Gurevich i Boris, a także dowódca strażaków. Głos zabrał ten ostatni. – Godzinę temu opanowaliśmy pożar. Jednak budynek prawie od razu się zawalił. Według tego, co powiedziała wasza funkcjonariuszka, pożar wybuchł nagle. Niestety, nie jestem w stanie stwierdzić, czy było to umyślne podpalenie: przy tej ilości łatwopalnych substancji, jakie zostały zgromadzone w środku, wystarczyłaby jedna iskra. Przez chwilę Sędzia zastanawiała się nad jego słowami. – Wygląda na to, że ta jedna iskra czekała latami i wybrała właśnie dzisiejszą noc, żeby puścić wszystko z dymem. Sarkastyczny komentarz Joanny Shutton utonął w ciszy jak kamień w stawie. Mila zauważyła, że ci ludzie nie wiedzą, jak mają reagować na jej uwagi. Nie wiadomo było, czy żartuje, czy też używa ironii jako bata tylko po to, żeby utrzymać ich w ryzach. – Agentko Vasquez – wezwała ją Joanna Shutton, nawet na nią nie spoglądając. Policjantka podeszła do małej grupki. Naokoło rozchodził się zapach perfum Chanel, określając obszar władzy, który w tym momencie objął także Milę. – Tak jest, proszę pani. – Poinformowano mnie, że widziała pani tam w środku jakiegoś mężczyznę i że próbował na panią napaść. Sprawy nie potoczyły się dokładnie w taki sposób, ale Mila postanowiła respektować wersję uzgodnioną z Berishem. – Doszło do krótkiej scysji, podczas której upadła mi latarka. Zrobiło się zupełnie ciemno, ale udało mi się oddać kilka strzałów, żeby zmusić go do ucieczki. – Ale nie raniła go pani. – Nie sądzę. – Tym razem Mila była szczera. – Zobaczyłam tylko, że ucieka. Potem ja też uciekłam, ponieważ istniało zagrożenie, że wszystko się na mnie zawali. – I utraciła pani pistolet. To prawda? Mila spuściła wzrok. Nie jest rzeczą chwalebną, gdy policjant traci broń. Nie mogąc wyjawić, że to Berish strzelał, nie musiała się też przyznawać do tego, że pistolet wypadł jej z ręki z powodu zwykłej nieuwagi. W każdym razie nie było się czym chwalić. – Tak, proszę pani. Joanna Shutton przestała się nią chwilowo interesować i rozejrzała się. – Gdzie jest Chang? Niedługo potem z rozżarzonych zgliszcz wyłonił się lekarz sądowy w ognioodpornym kombinezonie. Zdjął nakrycie głowy i podszedł do nich. – Wzywała mnie pani? – Czy znaleźliście na miejscu jakieś ciała?

– W środku znajdowały się duże ilości substancji chemicznych, węglowodorów i plastiku. Po zapaleniu się wszystkie te materiały wytwarzają bardzo wysokie temperatury. Niech pani weźmie dodatkowo pod uwagę to, że ten ceglany budynek odegrał rolę pieca. Praktycznie biorąc, w takich warunkach jakiekolwiek ludzkie szczątki uległyby unicestwieniu – powiedział zdecydowanym tonem lekarz sądowy. – A jednak ten mężczyzna tam był – zapewniła Mila niemal piskliwym głosem, nie zdając sobie sprawy, że nikt nie posądza jej o kłamstwo. – Był też szkielet Diany Müller, dziewczynki zaginionej w czternastym roku życia, o której nie było wiadomości od dziewięciu lat. – Jak to możliwe, że nikt niczego nie zauważył? – spytała Sędzia. – Dom był częścią niepodzielnego spadku – wyjaśnił Gurevich, nie zwracając uwagi na Milę. – Firma, która dziś miała wyburzyć budynek, zapewnia, że nikt tu nie mieszkał. Poza tym zwraca uwagę fakt, że przez cały ten czas nie dotarł żaden sygnał do opieki społecznej. Rozejrzyjcie się: nie znajdujemy się bynajmniej na niezamieszkanym przedmieściu. Jest to dzielnica interesów, przewijają się tu i pracują codziennie tysiące osób. Tak, ale po zmierzchu to miejsce zamienia się w pustynię, odpowiedziałaby mu chętnie Mila, lecz tylko pokręciła głową na znak, że jest innego zdania. Nie dręczył jej jedynie Boris, ale unikał patrzenia na nią. Jego milczenie raniło Milę bardziej niż zawoalowane zarzuty drugiego inspektora. Natomiast Joanna Shutton najwyraźniej niczym się nie przejmowała. – Jeśli odbyło się to tak, jak mówi agentka Vasquez, to mężczyzna, który na nią napadł, podłożył też ogień i wybrał śmierć w płomieniach – oświadczył zarozumiałym tonem Gurevich. – Dlaczego miałby to robić? To bez sensu. Sędzia odwróciła się znowu do dowódcy strażaków. – Domyślam się, że rozmawiał pan z firmą, która prowadzi tę budowę. – Rzeczywiście, zwróciliśmy się do nich, ponieważ dobrze znają okolicę, w której musieliśmy interweniować. – Proszę powiedzieć, czy oprócz głównego wejścia był inny sposób, żeby dostać się do budynku? Strażak zastanawiał się przez chwilę. – No cóż, można by wykorzystać w tym celu kanały ściekowe, które przechodzą dokładnie pod tą nieruchomością. Nie wykluczyłbym, że ktoś znalazł sposób, żeby się do nich dostać z wnętrza budynku. Sędzia odwróciła się do swoich męskich współpracowników. – Mamy zatem możliwość, której nie wzięliście pod uwagę. Oznacza to, że mieszkańcy domu używali innej drogi, żeby wchodzić i wychodzić, nie zwracając niczyjej uwagi. Napastnik mógł z niej skorzystać, żeby uciec po podłożeniu ognia. Mila otrzymała nieoczekiwane wsparcie Joanny Shutton. Ale nie wiązała z tym wielkich nadziei. W końcu Sędzia spojrzała na nią.

– Sceptycyzm pani kolegów, moja droga, bierze się stąd, że działała pani, nie czekając na rozkazy i demonstrując absolutny brak szacunku dla hierarchii służbowej. Ponadto wystawiła pani na zagrożenie śledztwo. Trudno będzie rozwikłać sprawę, ponieważ dowody, jeśli w ogóle były, uległy zniszczeniu w pożarze. Mila odparłaby chętnie, że jest jej przykro, ale zdawała sobie sprawę, że te słowa zabrzmią jak nieudolne kłamstwo. Zatem nie odezwała się ani słowem, cierpiąc w milczeniu i z opuszczoną głową. – Jeśli uważa pani, że jest pani od nas lepsza, proszę to powiedzieć. Znam pani pracę i wiem, jak bardzo jest pani dzielna. Ale nigdy bym się nie spodziewała podobnego zachowania po tak doświadczonej policjantce – powiedziała Shutton, po czym odwróciła się do pozostałych: – Zostawcie nas same.

34

Trójka mężczyzn oddaliła się po szybkiej wymianie spojrzeń. Mimo iż stanowili większość, w bezpośrednich relacjach z kobietą pokroju Sędzi wydawało się zawsze, że są w mniejszości. Gdy obie policjantki zostały same, Joanna Shutton milczała jeszcze przez kilka sekund, jakby pragnęła dobrze się zastanowić nad tym, co chce powiedzieć. – Chciałabym pani pomóc, agentko Vasquez. Mila oniemiała, gdyż spodziewała się następnej reprymendy. – Słucham, co pani powiedziała? – Ja pani wierzę. Było to dużo więcej niż zwykłe wsparcie. Wydawało się wręcz propozycją zawarcia przymierza. Joanna Shutton ruszyła wolnym krokiem i Mila podążyła za nią. – Kiedy tu jechałam, inspektor Gurevich poinformował mnie na bieżąco o ostatnich wypadkach. Powiedział, że nosi się pani z zamiarem nawiązania w raporcie do kilku faktów, które wydarzyły się dwadzieścia lat temu. – Tak, proszę pani. – Do Maga, Zaklinacza Dusz, Pana z Dobranocki… Zgadza się? – I Kairusa – dodała Mila. – Rzeczywiście – powiedziała Joanna Shutton, przystając. – Obecnie mamy także i to imię. Mila była pewna, że Sędzia już je słyszała. Ale być może w związku z jakimś faktem, o którym wiedzieli tylko nieliczni. – Przypominam sobie śledztwo dotyczące cierpiących na bezsenność – zapewniła szefowa wydziału. – Sprawa ta zadecydowała też o zamknięciu Programu Ochrony Świadków. Kilka lat później jeden ze związanych z tym śledztwem agentów specjalnych utracił dobre imię z powodu innej ponurej sprawy. Mila domyśliła się, że szefowa ma na myśli Simona Berisha. Nie musiała pytać, co się wtedy stało, gdyż Joanna Shutton kontynuowała: – Przyjął pewną kwotę pieniędzy za umożliwienie ucieczki skruszonemu przestępcy, którego powinien był chronić, ale także kontrolować. Mila nie była w stanie uwierzyć, że mógł to być powód, dla którego Berisha uznano za wyrzutka. Nie wyobrażała sobie, że mógł się okazać skorumpowanym policjantem. Ale uświadomiła też sobie, że szefowa umiera z pragnienia, żeby opowiedzieć tę historię. Postanowiła podjąć grę. – Domyślam się, że ten agent został zwolniony ze służby. Shutton zatrzymała się i odwróciła, żeby na nią spojrzeć.

– Niestety, nie udało się nam znaleźć dowodów, które by go pogrążyły ostatecznie. – Dlaczego opowiada mi pani to wszystko? – Ponieważ nie chcę, żeby się pani zwracała do niego. – Oświadczyła to z pełną otwartością. – Bez względu na to, co się wydarzy, będzie pani przychodzić tylko do mnie. Rozumiemy się? – Tak, rozumiemy się. Czy ma pani coś przeciwko temu, żebym wymieniła Kairusa w moim raporcie? – zapytała Mila, pragnąc ją sprowokować. – Bynajmniej – odparła lekceważąco Joanna Shutton. A potem dodała poufałym tonem: – Ale gdybym miała udzielić pani rady jak kobieta kobiecie: nie robiłabym tego. To sprawa sprzed dwudziestu lat, można w niej ugrzęznąć, nie mając dowodów i pewnych tropów. Poza tym te pseudonimy nic nie znaczą. To tylko strachy na wróble, dobre dla szerokiej publiczności, stworzone przez media, żeby podnieść oglądalność telewizji albo sprzedać parę egzemplarzy więcej gazet i tygodników. Niech się pani nie ośmiesza, nawiązując do postaci z banalnego komiksu. Mila nie mogła jednak pozbyć się myśli o osobie spotkanej nocą w domku z czerwonej cegły. Był to człowiek z krwi i kości, jak wszyscy. Być może sytuacja – ta kryjówka i ciemność wymieszana ze strachem – przyczyniła się do tego, że go wyidealizowała. Mogła się zgodzić, że nie był potworem. A jednak istniał i był rzeczywistą postacią. – A gdybym napisała w raporcie, że zostałam po prostu napadnięta przez nieznanego osobnika? Shutton uśmiechnęła się. – To by było z pewnością dużo lepsze. – Sędzia zmierzyła ją wzrokiem. – Śledziłam pani kroki od początku tej sprawy i uważam, że dobrze pani postępowała. Wiem, że okazała pani nieufność wobec hipotezy, że za serią zabójstw stoi organizacja terrorystyczna. – Rzeczywiście, i nadal w to nie wierzę. – Czy mogę pozwolić sobie na zainwestowanie w pani opinię, agentko Vasquez? Mila nie rozumiała, co szefowa ma na myśli. – Gurevich prosił mnie, żebym panią usunęła, ale jestem zdania, że pani może być użyteczna w inny sposób. – Joanna Shutton dała znak swojemu kierowcy; natychmiast wysiadł z samochodu i podał jej brązową teczkę. Wręczyła ją Mili, a ta się jej przyjrzała. Była bardzo cienka. – O co chodzi? – Chcę, żeby podjęła pani nowy trop. A tu, w środku, jest coś, co panią zainteresuje, jestem tego pewna.

35

Biuro było zawsze dla niego schronieniem, ale teraz wydało mu się więzienną celą. Berish chodził tam i z powrotem, szukając sposobu, by się stąd wyrwać. – Nie udało mi się go trafić – powiedział, odwracając się w stronę Hitcha, który zwinął się w swoim kącie i niespokojnie śledził wędrówkę swego pana. Berish nie był w stanie odzyskać spokoju po tym, co się wydarzyło poprzedniej nocy. Ręka zadrżała mu w ciemności i nie trafił w cel. W zasadzie od dość dawna nie brał do ręki pistoletu. Człowiek czynu zamienił się w pracownika umysłowego, pomyślał, śmiejąc się z siebie. Ale najgorsze było to, że nie zdołał przyjrzeć się dobrze twarzy tego człowieka, sprawcy utrapień, które dręczyły go przez dwadzieścia lat. I teraz będzie musiał nadal zadawać sobie pytania, nie odnajdując spokoju. Kairus wrócił, powtarzał w myśli. Zanim tej nocy opuścił plac budowy, Mila wyjawiła mu wszystko, co się wydarzyło w ostatnich dniach, informując go o rzezi dokonanej przez Rogera Valina i morderstwach popełnionych przez Nadię Niverman i Erica Vincentiego. Wszyscy byli ludźmi, którzy podobnie jak André García zaginęli, a teraz pokazali się znowu, ale tylko po to, żeby zabijać. Berish uważnie słuchał opisu zbrodni – które najpierw zostały potraktowane jako akty zemsty, a potem jako działania terrorystyczne – czując, że odżywa i rośnie w nim dawny strach, i że wkracza na znaną mu drogą, na której nie było go od lat. Gardło ścisnęły mu wątpliwości i obawy. Jak rozumieć to, co działo się teraz? Skąd te powiązane ze sobą zbrodnie? Za każdym razem, gdy ogarniał go niepokój, uspokajała go Sylvia. Jej wspomnienie przenikało przez bezkształtny całun obaw, niczym świetlisty miraż, który przedziera się przez mgłę. Przychodziła, żeby go pocieszyć uśmiechem i pogłaskaniem dłoni. Nie było dnia, by Berish o niej nie pomyślał. Chociaż był przekonany, że zdołał usunąć jej obraz do miejsca zamkniętego również dla niego samego, Sylvia zawsze znajdowała sposób, żeby wrócić. Jak kot, któremu za każdym razem udaje się znaleźć drogę do domu. Jej obecność zaskakiwała go w różnych przedmiotach lub w jakimś widoku, albo w słowach piosenki. Choć ich znajomość trwała krótko, ciągle ją kochał. Jednak nie było to już prymitywne uczucie, które obróciło się gwałtownie przeciwko niemu po tym, gdy wszystko się skończyło, kiedy zadawał sobie pytania o powód tego, co się stało, i obwiniał się o to. Przekształciło się w mglistą tęsknotę. Pojawiało się w sercu, on brał je na chwilę w dłonie,

przyglądał mu się, jakby było czarującym krajobrazem, a potem pozwalał, żeby zniknęło. Już przy pierwszym spotkaniu urzekł go jej kruczoczarny warkocz. Zorientował się prędko, że gdy go odrzucała, był to sygnał, że chce się kochać. Tamtego dnia nie była piękna. Ale on szybko uświadomił sobie, że nie może się bez niej obejść. Trzykrotne pukanie do drzwi przywróciło go do rzeczywistości. Stanął jak wryty na środku pokoju. Także Hitch przyjął czujną postawę. Nikt nigdy nie pukał do drzwi tego biura. ♦♦♦ – Prawdopodobnie człowiek, którego widzieliśmy w tamtym domu, zdołał uratować się z pożaru, wymykając się przez kanał ściekowy. Mila była skrajnie poruszona. Berish pociągnął ją do pokoju, mając nadzieję, że koledzy jej nie zauważyli. – Dlaczego tu przyszłaś? Policjantka z Przedpiekla pomachała brązową teczką. – Sędzia mówiła mi o tobie. To była jej inicjatywa, radziła mi… a raczej, zabroniła mi zadawać się z tobą. Jednak jeśli szef wydziału robi taki krok, oznacza to, że coś się w tym kryje. Berish był zdezorientowany. Nie był w stanie dociec, co ta Shutton mogła opowiedzieć Mili. Lub może wyobrażał to sobie doskonale i nie chciał, żeby policjantka pozwoliła się zasugerować. Ale jeśli tu przyszła, można było wyłączyć tę możliwość. – Wiem, że wolałbyś delektować się sytuacją odrzuconego przez wszystkich – powiedziała Mila, reagując na jego milczenie. – Domyśliłam się tego, ale w tej chwili jest to zbyt wygodna postawa. Chcę poznać wszelkie szczegóły. Próbował dać jej do zrozumienia, żeby ściszyła głos. – Powiedziałem ci już wszystko. Mila wskazała drzwi. – Tam, w realnym świecie, musiałam kłamać dla ciebie. Opowiedziałam mnóstwo głupot szefowej wydziału, żeby ci nie robiła problemów. Myślę, że jesteś mi coś winien. – Nie wystarczy, że uratowałem ci życie? – Oboje już się w to wmieszaliśmy. Mila położyła na biurku teczkę, którą przyniosła ze sobą. Berish popatrzył na nią, jakby chodziło o granat, który za chwilę wybuchnie. – Co w niej jest? – Dowód, że mamy rację. Agent obszedł stół i usiadł, opierając brodę na splecionych dłoniach. – Zgoda. Co chcesz wiedzieć? – Wszystko. ♦♦♦

Dwadzieścia lat wcześniej sprawa zaginięcia siedmiu osób cierpiących na bezsenność znalazła swój epilog. Policja federalna prowadziła śledztwo dotyczące tego, co mogło łączyć homoseksualistę i byłego wojskowego oraz chłopca doręczającego zamówienia, uczennicę, emerytowanego profesora, wdowę, właścicielkę sklepu z pościelą i ekspedientkę z supermarketu. Gdyby znaleźli ten wspólny dla wszystkich element, być może by zrozumieli, czy i dlaczego ktoś się nimi interesował, doprowadzając do ich zniknięcia. Ale nie wyszło na jaw nic oprócz bezsenności, a ten szczegół okazał się zbyt słaby. Wydawało się, że cała sprawa została umyślnie wywołana przez prasę jedynie na podstawie całkowicie przypadkowych zbiegów okoliczności. W gruncie rzeczy, ile osób znikało codziennie w mieście? I ile zażywało środki nasenne? Ale opinia publiczna przywiązała się do makabrycznego pomysłu, że istnieje ktoś, kto za zniknięcie tych osób odpowiada. Mniej zaufania pokładała natomiast w ludziach wyznaczonych do prowadzenia śledztwa. Właśnie wtedy pojawili się świadkowie. – Zawsze znajdzie się ktoś, kto coś widział albo myśli, że widział. Byliśmy w naszym wydziale wytrenowani w rozpoznawaniu samochwałów lub mitomanów, których pociągały światła rampy, i wiedzieliśmy, jak ich traktować. Przede wszystkim stwierdzaliśmy, że zgłaszają się po zbyt długim wyczekiwaniu. Poza tym przedstawiane przez nich wersje były zazwyczaj mniej lub bardziej podobne… to jest klasyczny przypadek. Mówili nam o wrażeniach, jakie odnieśli na widok podejrzanego typka, który kręcił się pod domem którejś z zaginionych osób. Wtedy poddawaliśmy ich próbie portretu pamięciowego. Nie wiem dlaczego, ale kiedy chodzi o przestępców, ludzie opisują zawsze w przybliżeniu tę samą gębę: małe oczka i szerokie czoło. Według antropologii jest to dziedzictwo ewolucji: patrząc na nas, wróg wyostrza spojrzenie, a czoło to pierwsza rzecz, jaką z przyzwyczajenia zauważamy, w razie gdy trzeba zidentyfikować przeciwnika pojawiającego się w otwartej przestrzeni. W każdym razie, jeśli zbiegają się dwa elementy wyglądu, można w uzasadniony sposób wątpić, czy portret pamięciowy jest autentyczny. – Berish odchrząknął. – Ale jeden z tych ludzi dostarczył nam opis, który wydawał się do przyjęcia. – Otworzył szufladę biurka i podał Mili kartkę z podobizną. Kairus – człowiek, który doprowadzał ludzi do usunięcia się ze społeczeństwa – miał twarz hermafrodyty. Była to pierwsza rzecz, jaką Mila zaobserwowała, przyglądając się jej z uwagą, żeby sprawdzić, czy rozpoznaje oblicze widziane poprzedniej nocy w błyskach strzałów Berisha. Pomimo płaskiego, pozbawionego perspektywy portretu, rysunek uwypuklał delikatność rysów twarzy. Zbiegały się wokół czarnych oczu, które, niczym dwa bliźniacze węże, wciągały światło z najbliższego otoczenia. Kościste czoło wieńczyły ciemne włosy. Kości

jarzmowe były osadzone wysoko, a usta pełne. Zagłębienie pośrodku brody oddawało siłę i zarazem wdzięk. Jak było do przewidzenia, Kairus wcale nie wydawał się potworem. – Zeznanie świadka było dokładne, precyzyjne i szczegółowe, pozwalało się skontrolować w każdym detalu. Według jego opowieści Kairus miał około metra siedemdziesięciu wzrostu, atletyczną budowę, wiek około czterdziestki. Świadek zwrócił na niego uwagę, ponieważ coś szczególnego w jego zachowaniu w chwili spotkania sprawiło, że ta postać wryła mu się w pamięć. Pan z Dobranocki się uśmiechał. – Robił to bez żadnego powodu, tak jakby chciał po prostu, żeby go zapamiętać. Świadek wyjaśnił nam, że poczuł zakłopotanie połączone z niepokojem. Policja wzięła go pod ochronę. Ale to nie wystarczyło. – Pomimo naszej ochrony rozpłynął się w nicości. Twarz Berisha przybrała typowy wyraz człowieka świadomego faktu, że ma do czynienia z groźbą, której nie jest w stanie zrozumieć. – To tak, jakbym poszedł do kina na jakiś horror i zobaczył potwora przechodzącego przez ekran; strach, za który się zapłaciło, kupując bilet, zamienia się w coś zupełnie innego, a ty nie wiesz, jak to nazwać. Padasz ofiarą paniki, ale także czegoś więcej. Przeświadczenia, że nie uciekniesz. Opada cię nieodparta i nagła świadomość, że nie ma takiej odległości, która mogłaby ci zapewnić bezpieczeństwo. I że śmierć zna twoje imię. – Berish przeciągnął ręką po szpakowatych włosach. – Wezwaliśmy go i on się pokazał: Pan z Dobranocki znalazł się wśród nas. Nie tylko miał twarz, ale wybrał sobie nawet imię. Kairus. – Trzy dni po zniknięciu jedynej osoby, która widziała jego twarz, do wydziału dotarła przesyłka. W kopercie znajdował się pukiel włosów tego właśnie świadka. Towarzyszył mu bilecik. Z jednym jedynym słowem. „Kairus”. Było to nie tylko wyjście na otwarte pole, ale wyzwanie, rękawica rzucona według wszelkich reguł gry. – Wydawało się, że on nam oświadcza: nie myliliście się aż dotąd. To zawsze byłem ja. Macie moją podobiznę, a teraz również moje imię. Znajdźcie mnie. W wydziale zapanowała ciężka atmosfera przegranej i wszyscy byli w strachu. Ponieważ przy tego rodzaju prowokacji zastraszenie dotyczyło wszystkich, nie tylko tych najmniej ważnych. – I na tym się skończyło, nie usłyszeliśmy więcej o Kairusie, nie było też dalszych zaginięć – ciągnął Berish. – Najbardziej udany żart Pana z Dobranocki polegał na tym, że zostawił nas z wątpliwościami. Nie można go było nazwać mordercą, ponieważ nie było ciał. Nie mógł zostać określony jako porywacz, bo nie było dowodu, że do zaginięć doszło z użyciem siły. Wokół niego i motywów jego działania istniały wyłącznie hipotezy.

Kairus był sprawcą zbrodni bez imienia. Gdyby nawet został ujęty, policja nie wiedziałaby, o co go oskarżyć. Ale osoby zaginione nazywane były zawsze ofiarami. – Jak nazywał się ten świadek? – Sylvia.

36

Zatem świadkiem była kobieta. Mila zauważyła, że Berish wymienił jej imię z pewnym wahaniem, jakby kosztowało go to wiele wysiłku. – Skoro ta Sylvia dostarczyła wam już opis twarzy Kairusa, to dlaczego postarał się, żeby zniknęła? – Aby nam zademonstrować, do czego jest zdolny. I jak bardzo jest zdeterminowany, żeby zrobić to, co sobie zaplanował. – No i udało mu się – skonkludowała gorzko policjantka. – Bo najwyraźniej, gdy jego portret pamięciowy okazał się bezużyteczny, postanowiliście umorzyć śledztwo, zanim jego niepowodzenie by was zniszczyło. Ale w rzeczywistości polegało to na prawdziwym ukręceniu łba sprawie: w archiwum Przedpiekla znalazłam tylko wyczyszczone akta. Usprawiedliwiliście się, utrzymując, że Pan z Dobranocki był tylko wymysłem, rodzajem legendy, blefem. – Mila nie posiadała się ze złości. – Tymczasem okazało się, że on rzeczywiście istnieje. Dowód tego mieliśmy dzisiejszej nocy, kiedy spotkaliśmy się z nim twarzą w twarz. Berish wydawał się wciąż jeszcze zszokowany tym, co się wydarzyło w domku z czerwonej cegły. – Pracowałeś pod komendą Stepha w Programie Ochrony Świadków, dlatego tobie przypadło zadanie ochraniania tej Sylvii, prawda? – Mila miała zawiedzioną minę. – W sprawę byliście zamieszani ty i kapitan Stephanopoulos, i kto jeszcze? Berish śmiało stawił jej czoło. – Joanna Shutton i Gurevich. Mila zamilkła. Sędzia? To dlatego szefowa wydziału zaoferowała jej swoją pomoc. – Za wiedzą i przyzwoleniem kapitana Stepha zawarliście układ, żeby ratować swoje kariery. Nikt nie szukał już zaginionych. Nic was to nie obchodziło. – Mówisz o karierze? – Berish roześmiał się kpiąco. – Jeśli chodzi o Stephanopoulosa, to o to, żeby go przydzielono do Przedpiekla, poprosiłem dlatego, że nie chciał się z tym pogodzić. – Ale to ty pozwoliłeś innym, żeby porzucili sprawę w imię osobistych interesów. Zostałeś ich wspólnikiem. Berish czuł, że zasłużył sobie na to oskarżenie, mimo to postanowił odbić piłkę. – Gdybym miał to zrobić ponownie, postąpiłbym tak samo, ponieważ Shutton i Gurevich są doskonałymi policjantami. Wyświadczyłem tę przysługę

nie im, lecz wydziałowi. Mila zadała sobie pytanie, dlaczego tak bardzo broni kolegów, którzy z pewnością go lekceważyli. Przypomniała sobie historyjkę, jaką opowiedziała jej Joanna Shutton w związku z podejrzeniem, że Berish mógł się okazać łasy na pieniądze. Na chwilę ogarnęło ją podejrzenie, że to wszystko jest prawdą. Zaczynała jednak także rozumieć powody, dla których zabójstwa z ostatnich dni, poczynając od rzezi dokonanej przez Rogera Valina, zostały opatrzone klauzulą poufności. Zapobiegając przeciekom informacji, jej zwierzchnicy nie starali się chronić powodzenia śledztwa, ale osłaniali samych siebie przed skandalem, który mógł wybuchnąć w związku z wydarzeniami sprzed dwudziestu lat. – Czy Klaus Boris wie o tym wszystkim? – Ty i twój przyjaciel jesteście tylko pionkami w tej grze. Słysząc te słowa, Mila poczuła pewną ulgę. Nie miała pewności, że to prawda, ale przyniosły jej pociechę. – Więc dlaczego Sędzia wręczyła mi te akta? – Wskazała brązową teczkę na stole. – Nie znam powodu – był zmuszony przyznać Berish. – W zasadzie powinna usunąć cię ze śledztwa. Ale z Joanną nigdy nic nie wiadomo, świetnie potrafi wykorzystywać ludzi. – Jeśli przeczytasz, co w nich jest, zdasz sobie sprawę, że praktycznie biorąc, dała mi okazję dotarcia do prawdy o tym, co postanowiliście dwadzieścia lat temu. Berish uśmiechnął się gorzko. – I ty jej ufasz? Zrobiła to, ponieważ domyśliła się już, że tak czy owak ta historia wyjdzie na jaw. Wierz mi, ona przygotowuje się na najgorsze. Mógł mieć rację, dlatego Mila doszła do wniosku, że nie zależy jej na współpracy z policjantem, który prawdopodobnie w przeszłości dał się przekupić skruszonemu przestępcy. – Dlaczego nie chcesz rzucić okiem na te akta? Być może mógłbyś podjąć decyzję, żeby mi pomóc… Berish sapnął niechętnie. Popatrzył na Milę, potem na brązową teczkę. W końcu wyciągnął rękę i sięgnął, żeby zapoznać się z jej zawartością. Mila przyglądała się, jak jego wzrok przebiega po linijkach tekstu na jedynej znajdującej się w teczce kartce. Skończywszy czytanie, odłożył ją. – Jeśli napisano tu prawdę, to ona zmienia wszystko.

37

Był wtorek pod koniec września, ale wydawało się, że lato jeszcze się nie skończyło. Ciepłe powietrze otulało ich niczym uścisk, z którego nie sposób się wywinąć. Hitch wychylał łeb z okna hyundaia, ciesząc się wietrzykiem wytwarzanym przez poruszające się auto. Mila wpatrywała się w drogę, podczas gdy siedzący obok niej Berish po raz kolejny odczytywał zawartość brązowej teczki. Starał się ukryć plamę z kawy na mankiecie koszuli, obciągając uporczywie rękaw marynarki. Robił to niemal bezwiednie. Mila zauważyła jego wysiłki kątem oka i wydały się jej sympatyczne. Starał się sprawiać dobre wrażenie i wydawało się, że jest to raczej kwestia godności osobistej niż troska o wygląd zewnętrzny. Przypomniały jej się czasy, gdy żył jej ojciec i co rano z wielką atencją pastował buty. Mawiał, że dobra prezencja jest ważna z uwagi na szacunek względem innych. Mimo że Berish z pewnością nie był w wieku jej ojca, zachowywał się jak staromodny mężczyzna. I jego sposób bycia dodawał Mili otuchy. – Od jak dawna nie śpisz? – spytał ją w roztargnieniu. – Czuję się dobrze. Ostatnie dwadzieścia cztery godziny wypełniły burzliwe wydarzenia. Popołudniowy upał miał uspokajający wpływ na nerwy Mili. Przejeżdżali właśnie przez ciche przedmieście. Stały tu różnorodne domki, zajmowane przede wszystkim przez robotników. Mieszkający tu ludzie pracowali i wychowywali dzieci, starając się jedynie o to, by mieć spokojne życie. Ich społeczność była z pewnością zżyta i oczywiście wszyscy się znali. Przejechali przed kościołem baptystów w głębi kompleksu domów, białą budowlą ze strzelistą wieżą stojącą pośrodku rozległego trawnika. Słychać było radosne hymny, chociaż przed świątynią stał karawan pogrzebowy. Mila skręciła w przecznicę tuż za nim i zatrzymała się przed trzecim domem ocienionym wysokim wiązem. Wysiedli z auta i owiał ich podmuch gorącego powietrza, który uleciał dalej. W ogrodzie przed skromnym jednopiętrowym domem bawiło się troje dzieci – dwóch chłopców i dziewczynka. Przerwali zabawę, żeby się przyjrzeć dwojgu nieznajomych. Ich twarze były pokryte małymi czerwonymi plamkami. – Czy mama jest w domu? – spytał Berish, wypuszczając Hitcha z samochodu. Trójka dzieci nie odpowiedziała, skupiając z miejsca uwagę na hovawarcie.

W tym momencie w drzwiach domu ukazała się kobieta trzymająca na ręku mniej więcej dwuletnie dziecko, które przez chwilę przyglądało się im z podejrzliwą miną. Ale potem i ono uśmiechnęło się do psa. – Dzień dobry – powiedziała kobieta. – Dzień dobry – odpowiedział Berish równie serdecznym tonem. – Czy mamy przyjemność z panią Robertson? – Tak, to ja. Dwoje funkcjonariuszy ruszyło alejką, usuwając na bok kilka zabawek i trójkołowy rowerek. Weszli na schodki prowadzące na taras. – Jesteśmy z policji federalnej. – Doszedłszy do drzwi, agent specjalny wyjął z brązowej teczki pojedynczą kartkę i uniósł ją w dwóch palcach, okazując ją kobiecie. – Czy rozpoznaje pani to zawiadomienie? – Tak – powiedziała nieco zdezorientowana pani Robertson. – Ale nie otrzymałam już więcej żadnych wiadomości. Berish wymienił szybkie spojrzenie z Milą, a potem zwrócił się znowu do pani domu: – Możemy wejść? ♦♦♦ Chwilę potem Hitch bawił się w ogrodzie ze starszymi dziećmi pani Robertson, podczas gdy dwoje funkcjonariuszy siedziało z nią w saloniku. Dywan pod ich stopami usiany był różnymi konstrukcjami i elementami układanki. Na stole jadalnym czekał kosz pełen bielizny do prasowania, a na poręczy fotela stał niepewnie brudny talerz. – Proszę mi wybaczyć ten bałagan – powiedziała pani domu, układając w kojcu dziecko, które miała na ręku. – Trudno jest nadążyć ze wszystkim, kiedy ma się na głowie pięcioro dzieci. Wyjaśniła już, że te starsze nie poszły do szkoły, ponieważ mają różyczkę. Przedostatni został tego dnia wraz z nimi w domu, ponieważ w żłobku obawiali się zakażenia. Wreszcie najmniejsze, zaledwie trzymiesięczne, spało w kołysce stojącej w korytarzu przy wejściu. – Ależ nic nie szkodzi – powiedziała Mila. – Przeciwnie, to nam jest przykro, że spadliśmy pani na głowę bez zapowiedzi. Camilla Robertson była dobrze zbudowaną kobietą po trzydziestce. Miała na sobie żółtą bluzkę, a na szyi łańcuszek z maleńkim srebrnym krzyżykiem. Jej kasztanowe włosy były przycięte krótko, miała jasną cerę i bladoniebieskie oczy, których kolor uwydatniały zaczerwienione policzki. Można było odnieść wrażenie, że jest mamą zajętą, ale szczęśliwą. – Moim mężem jest pastor Robertson z kościoła baptystów, który znajduje się tu na rogu – uznała za stosowne wyjaśnić kobieta, siadając wraz z nimi i uwalniając fotel od brudnego talerza. – Odprawia nabożeństwo żałobne po śmierci brata z naszej wspólnoty, który zmarł wczoraj. Powinnam teraz być razem z nim.

– Bardzo nam przykro z powodu odejścia waszego przyjaciela – wtrącił Berish. Kobieta posłała mu szczery uśmiech. – Nie powinien pan odczuwać przykrości, on jest teraz w rękach Pana. Dom umeblowany był skromnie, jedynymi ozdobami były oprawione w ramki zdjęcia rodzinne i obrazy przedstawiające Jezusa, Marię Pannę i Ostatnią Wieczerzę. Jednak Mila nie odniosła wrażenia, że są one krzykliwą ilustracją wyznania wiary mieszkańców, a raczej hołdem dla głębokiej religijności przenikającej wszelkie przejawy rodzinnego życia. – Mogę państwa czymś poczęstować? – spytała kobieta. – Niech pani nie zawraca sobie tym głowy, pani Robertson – odparł Berish. – Mam na imię Camilla, proszę mi mówić po imieniu – zaproponowała kobieta. – Zgoda, jeśli pani woli… pani Camillo. – Może być kawa? Zajmie mi to jedną chwilkę. – Szczerze mówiąc, bardzo się spieszymy. – Próbował ją powstrzymać, ale kobieta już się podniosła, żeby udać się do kuchni. Musieli zaczekać kilka minut, podczas gdy jej dwuletni synek przyglądał się im z kojca. Camilla wróciła z tacą i dwiema parującymi filiżankami dla gości. – Mogłaby nam pani opowiedzieć, jak to było z tym zawiadomieniem? – spytała Mila, żeby przyspieszyć sprawę. Pani Robertson przysiadła znowu na brzeżku fotela, splatając ręce na kolanach. – Co mogę wam powiedzieć… To wydarzyło się bardzo dawno temu, praktycznie biorąc w innym życiu. – Nie musi pani podawać szczegółów, może nam pani tylko zreferować to, co pani pamięta – zachęcił ją Berish. – Spróbuję… Miałam prawie szesnaście lat. Mieszkałam z babcią w bloku niedaleko przejazdu kolejowego. Matka zostawiła mnie u niej, kiedy miałam kilka miesięcy, zeszła na złą drogę i nie potrafiła się mną zająć. Nigdy nie poznałam ojca. Ale nie mam do nich pretensji, wybaczyłam im. – Zrobiła minę do synka w kojcu, który odpowiedział szczerbatym uśmiechem. – Moja babcia Nora mnie nie chciała, mówiła zawsze, że jestem dla niej ciężarem. Pobierała rentę inwalidzką, ponieważ złamała sobie miednicę, gdy w młodości pracowała w fabryce. Twierdziła, że gdyby nie ja, mogłaby żyć dużo lepiej, mając te pieniądze, a przeze mnie musi wieść pieski żywot. Kilka razy próbowała umieścić mnie w domu dziecka, ale ciągle uciekałam i wracałam do niej. Nie wiadomo zresztą dlaczego… Raz, kiedy miałam osiem lat, zostałam powierzona pewnej rodzinie. Było to dzielne małżeństwo, oprócz mnie mieli sześcioro dzieci, niektóre, jak ja, nie były ich własne. Wiedli zgodne i szczęśliwe życie. Za to ja byłam zupełnie zagubiona, ponieważ nie byłam w stanie zrozumieć powodów ich bezinteresownego uczucia do mnie. Ta kobieta nie była moją krewną, a jednak troszczyła się o mnie, prała moje

rzeczy, gotowała mi jedzenie i zajmowała się mną. Uważałam, że powinnam okazać im w jakiś sposób wdzięczność, że może oni spodziewali się tego po mnie. Tak więc pewnego wieczoru zdjęłam ubranie i wsunęłam się do łóżka obok jej męża, jak to widziałam na filmie, który oglądałam późną nocą w telewizji u babci. Ten człowiek wcale się nie zdenerwował, był bardzo uprzejmy. Powiedział mi tylko, że pewne zachowania nie przystoją małej dziewczynce, i kazał mi się ubrać. Ale od razu zauważyłam, że był bardzo zmieszany. Skąd miałam wiedzieć, że to, co próbowałam z nim zrobić, to były rzeczy dla dorosłych? Nikt mi tego wcześniej nie wyjaśnił. Następnego dnia przyszła pani z opieki społecznej, żeby mnie stamtąd zabrać. Więcej ich nie widziałam. Camilla Robertson opowiedziała o tym wydarzeniu z wdziękiem, który zaskoczył Milę. Tak jakby już rozliczyła się z przeszłością, pogodziła się z nią i nie musiała się martwić o ukrywanie czegokolwiek. W tonie jej głosu nie było urazy, tylko nieokreślony smutek. Berish wolałby, żeby przeszła do sedna sprawy, ale zdał sobie sprawę, że nie powinien przerywać jej opowieści. – Pierwszy raz telefon zadzwonił w dniu moich szesnastych urodzin. Odezwało się kilka dzwonków, była druga po południu, a babcia zwykle spała aż do szóstej. Dzwonki ustały, ale po chwili odezwały się znowu. W końcu odebrałam. Dzwonił mężczyzna, który złożył mi życzenia. Zdziwiło mnie to, bo nikt nie pamiętał, kiedy mam urodziny. Aż do tamtej pory tylko raz, podczas jednego z moich wielu pobytów w domu dziecka, dostałam tort ze świeczkami i musiałam je zdmuchnąć razem z pięciorgiem innych dzieci, które urodziły się w tym samym okresie. To było przyjemne, ale nic specjalnego. Za to kiedy ten mężczyzna w telefonie powiedział mi, że zadzwonił tylko do mnie, poczułam się… wyróżniona. Mila przyglądała się zdjęciom Robertsonów rozrzuconym po saloniku. Dziesiątki tortów urodzinowych i uśmiechnięte twarze umazane kremem i bitą śmietaną. – Czy ten mężczyzna się przedstawił? – spytał Berish. – Nawet go o to nie prosiłam. Nie zależało mi. Mówiąc o mnie, inni nazywali mnie „wnuczką Nory”, a kiedy Nora mnie wołała, używała brzydkich wyrazów. Dlatego ważne było dla mnie to, że znał moje imię. Pytał, czy dobrze się czuję, i chciał się dowiedzieć paru rzeczy o moim życiu, na przykład, jak mi idzie w szkole, z kim się przyjaźnię, czy mam ulubionego piosenkarza albo zespół. Ale znał już wiele szczegółów: że podoba mi się kolor fioletowy, że gdy tylko mam trochę pieniędzy, biegnę do kina, że szaleję za filmami o zwierzętach i chciałabym mieć psa o imieniu Ben. – Nie zdziwiło pani, że tyle o pani wie? – zdumiała się Mila. Camilla Robertson pokręciła z rozbawieniem głową. – Zapewniam panią, że bardziej zdziwił mnie fakt, że ktoś się mną zainteresował.

– I co się stało potem? – Telefony stały się regularne. Zwykle dzwonił w sobotę po południu. Rozmawialiśmy przez jakieś dwadzieścia minut, przede wszystkim o mnie. Było mi przyjemnie i nie przeszkadzało mi to, że nie wiem, kim on jest ani jak wygląda. Przeciwnie, czasami miło mi było myśleć, że wybrał mnie, żeby nawiązać ze mną specjalne stosunki towarzyskie. Nigdy mnie nie prosił, żebym nie opowiadała innym o naszych rozmowach, dlatego nie podejrzewałam, że mógłby mieć złe zamiary. Nigdy też nie chciał się ze mną spotkać ani nie prosił, żebym coś dla niego zrobiła. Był moim sekretnym przyjacielem. – Jak długo się to ciągnęło, te telefony? – spytał Berish. Kobieta zamyśliła się. – Myślę, że około roku… Potem ustały. Ale przedostatni jeszcze pamiętam. – Zamilkła na chwilę i spoważniała. – Miał inny ton głosu. Postawił mi pytanie, jakiego nie zadał nigdy wcześniej, a które brzmiało mniej więcej tak: „Czy chciałabyś zacząć nowe życie?”. Potem wyjaśnił mi, co ma na myśli. Gdybym chciała, mogłabym zmienić nazwisko i miasto, zacząć wszystko od nowa bez babci, a być może mieć też psa o imieniu Ben. Mila i Berish wymienili szybko porozumiewawcze spojrzenia. – Nie wyjaśnił mi, w jaki sposób miałoby dojść do tego rodzaju zmiany, powiedział tylko, że jeśli sobie tego życzę, on może ją urzeczywistnić. Mila pochyliła się nad stolikiem, żeby odstawić filiżankę z kawą. Zrobiła to bardzo powoli, ponieważ nie chciała naruszyć atmosfery, jaka się wytworzyła. – Propozycja wydała mi się szaleństwem i wzięłam ją za żart. Ale on był bardzo poważny. Zapewniłam go, że jest mi dobrze i nie chcę innego życia. Prawdę mówiąc, starałam się tylko go rozweselić, było mi przykro, że cierpi z mojego powodu. Powiedział mi, żebym dobrze to przemyślała i że mogłabym dać mu odpowiedź w następną sobotę. Kiedy zadzwonił tydzień później, powtórzyłam mu to samo. Nie wydawało się, żeby się obraził z tego powodu. Zaczęliśmy znowu rozmawiać o tym i owym. Nie wiedziałam, że jest to nasza ostatnia rozmowa. Pamiętam, że kiedy w kolejną sobotę telefon nie zadzwonił, poczułam się opuszczona, jak nigdy przedtem. – Dziecko w kołysce zaniosło się płaczem, który na moment wytrącił Camillę Robertson z toku jej myśli. – Przepraszam – powiedziała i podniosła się, żeby zobaczyć, co się stało. Mila odwróciła się do Berisha. – Mam wrażenie, że ona ma wiele do opowiedzenia – powiedziała szeptem. Agent wskazał palcem brązową teczkę. – Musimy jeszcze porozmawiać o tym…

38

Po chwili Camilla Robertson wróciła z dzieckiem na ręku. Stała, kołysząc je, żeby znowu zasnęło. – Nie znosi upału… szczerze mówiąc, ja też. Pan Bóg podarował nam w tym roku długie lato, niech będzie pochwalony. – Pani Camillo, proszę mi powiedzieć… – odezwała się Mila. – Ten mężczyzna zadzwonił do pani znowu… – Tak, ale stało się to wiele lat później. Miałam dwadzieścia pięć lat i nie prowadziłam życia, które można by nazwać uczciwym. Gdy dorosłam, babcia wyrzuciła mnie z domu. Powiedziała, że nie ma już wobec mnie zobowiązań. Jakiś czas potem zmarła i modlę się za nią codziennie, żeby poszła do raju. – Wydaje mi się, że od chwili, gdy znalazła się pani bez domu, pani sprawy przybrały niedobry obrót – wtrącił Berish. Camilla odważnie spojrzała mu w oczy. – Tak, tak było. Na początku się bałam, ale byłam też przekonana, że tak czy owak będę szczęśliwa. Tylko Bóg wiedział, jak się myliłam… Pierwszej nocy, którą przespałam na ulicy, okradli mnie z tej odrobiny, jaką posiadałam. Następnego dnia trafiłam na pogotowie ratunkowe z pękniętym żebrem. Po tygodniu zrozumiałam, w jaki sposób mogę przeżyć, i zaczęłam się prostytuować. Miesiąc później wypaliłam moją pierwszą działkę cracku i odkryłam sekret, jak poczuć się szczęśliwą w tym piekle. Im pilniej Berish przyglądał się tej pogodnej kobiecie, tym trudniej mu było uwierzyć, że mówi o sobie samej. – Kilka razy mnie aresztowano, zamykano i wypuszczano z więzienia albo z domów poprawczych, ale rozpoczynałam na nowo to samo życie. Czasami nie jadałam przez wiele dni, żeby kupić narkotyki. Przyjmowałam je jako zapłatę od nielicznych klientów, którzy mieli jeszcze odwagę iść ze mną, ponieważ byłam straszliwie wychudzona, wypadały mi włosy i miałam zepsute zęby. – W trakcie opowiadania dziecko próbowało przyssać się do jej piersi przez bluzkę. Istniał pewien dysonans między niewinną sceną, rozgrywającą się przed oczami dwojga policjantów, i tym, o czym opowiadała ta kobieta. – Pamiętam pewien zimowy deszczowy wieczór. W pobliżu nie było żywej duszy, ale musiałam iść na ulicę, żeby zdobyć pieniądze na działkę. Do tego nie wiedziałam, gdzie się udać. Większą część czasu spędzałam w jakimś innym wymiarze, czułam się tak pod wpływem narkotyków, ale również wtedy, gdy ich nie brałam, ponieważ jedyny instynkt przeżycia, jaki znałam, nie popychał mnie, żeby jeść czy spać, ale tylko by zarobić. W czasie tej ulewy znalazłam schronienie w budce telefonicznej. Nie pamiętam, jak długo w niej

byłam, czekając, aż przestanie padać. Byłam przemoczona i przemarznięta. Próbowałam się rozgrzać, rozcierając rękami skórę, ale to nie pomagało. W pewnym momencie telefon w kabinie zadzwonił. Ciągle pamiętam, że się w niego wpatrywałam, nie zdając sobie sprawy, co się dzieje. Pozwoliłam mu długo dzwonić, bo nie miałam odwagi podnieść słuchawki. Coś w środku mówiło mi, że to nie jest pomyłka. Że ten telefon jest właśnie do mnie. Mila oczekiwała, że kobieta poczuje się znowu tak, jakby była w tamtej budce, i sięgnie w myśli po słuchawkę, dokładnie tak, jak to zrobiła wiele lat wcześniej. – Pierwszym słowem, jakie wymówił, było moje imię: Camilla. Natychmiast rozpoznałam ten głos. Pamiętam, że zapytał mnie, co u mnie słychać, ale wiedziałam, że zna już odpowiedź, więc zaczęłam płakać. Nie potraficie sobie wyobrazić, jak przyjemnie było popłakać sobie, kiedy nie robiło się tego przez całe lata, choć miało się powody. Jeślibym się rozpłakała, będąc na ulicy, mogłabym po prostu umrzeć. Była to jedyna słabość, na jaką nie mogłam sobie pozwolić. – Coś pękło w głosie kobiety. – A potem ten mężczyzna zadał mi po raz drugi pytanie: „Czy chciałabyś zacząć nowe życie?” A wtedy ja odpowiedziałam mu, że tak. ♦♦♦ Maleństwo zasnęło w ramionach matki, natomiast drugie dziecko bawiło się spokojnie w kojcu. Trójka starszych dzieci na dworze goniła za Hitchem, wydając wesołe okrzyki. Camilla Robertson była otoczona w swoim domu tym, co było jej najdroższe. Włożyła wiele zapału i oddania w stworzenie tego małego świata, tak jakby nigdy nie pragnęła innego. – Czy on wyjaśnił pani, co zamierza zrobić, żeby zapewnić pani nowe życie? – zapytał Berish. – Udzielił mi dokładnych instrukcji. Miałam kupić środki nasenne i udać się następnego wieczoru do pewnego hotelu. Miał tam czekać na mnie pokój zarezerwowany na moje nazwisko. Wzmianka o środkach nasennych natychmiast zaintrygowała Milę i Berisha: być może naprawdę znaleźli się blisko wyjaśnienia tajemnicy osób cierpiących na bezsenność. Ale dwoje agentów nawet na siebie nie spojrzało, żeby nie zakłócić toku opowieści. – Miałam położyć się na łóżku i zażyć pigułkę nasenną – ciągnęła Camilla. – Później obudziłabym się w innym miejscu i mogłabym zacząć wszystko od nowa. Mila zanotowała w pamięci te informacje. Nie była jeszcze w stanie uwierzyć, że ta historia jest prawdziwa. A jednak miała sens. – I co pani zrobiła? Poszła tam pani? – Tak – potwierdziła kobieta. – I rzeczywiście czekał tam na mnie zarezerwowany pokój. Weszłam po schodach, otworzyłam drzwi. Jeśli nie liczyć zaniedbania, nie było tam nic, co by mnie niepokoiło lub kazało mi myśleć o jakimś zagrożeniu. Wzięłam buteleczkę z pigułkami nasennymi

i wyciągnęłam się na łóżku, nie ścieląc go nawet ani się nie rozbierając. Pamiętam, że ściskałam opakowanie w złożonych rękach, które oparłam na udach, i patrzyłam w sufit. Byłam na haju przez siedem lat, ale w tym momencie nie miałam odwagi połknąć pigułki nasennej. Ciągle zadawałam sobie pytanie, co może mi się przydarzyć i czy rzeczywiście jestem gotowa rozpocząć nowe życie. – I jak się to skończyło? – spytał Berish. Camilla Robertson popatrzyła na niego zmęczonymi oczami. – Poczułam olśnienie, o jakie bym się nie podejrzewała, i powiedziałam sobie, że jeśli nie spróbuję wyjść z tego sama, zamiast rzucać się w pustkę, to na pewno umrę. Rozumie pan? Po raz pierwszy zdałam sobie sprawę, że pomimo samozniszczenia, w jakie popadłam, wcale nie chcę umierać. – Kobieta wzięła głęboki wdech i krzyżyk na jej piersi uniósł się razem z nią. – Wstałam z łóżka i wyszłam stamtąd. Berish wyjął z kieszeni marynarki portret pamięciowy Kairusa. Rozwinął kartkę i podał ją kobiecie. – Czy kiedykolwiek widziała pani tego mężczyznę? Camilla Robertson zawahała się na moment, czy wziąć ją do ręki. A potem sięgnęła po kartkę, ale przytrzymała ją z dala od siebie, jakby się jej bała. Przyjrzała się przedstawionej na niej twarzy, nie pomijając żadnego szczegółu. Berish i Mila czekali, wstrzymując oddech. – Nie, nigdy go nie widziałam. Dwoje policjantów nie dało poznać po sobie, jak bardzo są zawiedzeni. – Pani Robertson, mamy jeszcze kilka pytań, jeśli pani pozwoli – odezwała się Mila. – Czy kiedykolwiek później ten mężczyzna do pani zadzwonił? – Nie, nigdy więcej. Uwierzyła w jej zapewnienie. – Nie było takiej potrzeby – dodała Camilla. – Po tym doświadczeniu weszłam do bractwa, ale potraktowałam tę sprawę poważnie. Tam poznałam pastora Robertsona i pobraliśmy się. Jak pani widzi, wyrwałam się z tego sama – zakończyła triumfującym tonem. Berish uśmiechnął się do niej, wybaczając jej ten przypływ pychy. – Dlaczego po latach postanowiła pani zadenuncjować mężczyznę, który do pani dzwonił? – Z upływem czasu zmieniłam zdanie na jego temat. Nie byłam już pewna, czy ten człowiek miał dobre zamiary. – Dlaczego zaczęła pani tak myśleć? – Jej pogląd na tę sprawę bardzo ciekawił Berisha. – Nie umiem powiedzieć. Kiedy poznałam męża i zobaczyłam, jak się poświęca dla innych, zadałam sobie pytanie, dlaczego ktoś, kto ma dobre zamiary, miałby odczuwać potrzebę ukrywania się w cieniu. Poza tym… Berish i Mila czekali w napięciu, aż kobieta znowu się odezwie. – Poza tym… było w tym coś takiego… jak zły urok.

Berish zamyślił się nad jej słowami. Nie chciał dać Camilli do zrozumienia, że powiedziała coś absurdalnego, ponieważ wyczuwał w jej słowach pewien sens. – Jeszcze ostatnia sprawa – wtrąciła Mila. – Pamięta pani nazwę hotelu i numer pokoju, do którego udała się pani tamtego dnia? – Z pewnością, musiałabym… – Camilla uniosła wzrok do sufitu, żeby przywołać wspomnienie tamtych chwil. – Pokój trzysta siedemnaście w hotelu Ambrus.

39

Hotel Ambrus był miejscem, o którym łatwo było zapomnieć. Chodziło o wąski prostopadłościan wciśnięty w rząd jednakowych budynków. Jego fasada nie wyróżniała się spośród innych. Cztery okna na każdym piętrze, aż do szóstego. W najbliższym otoczeniu znajdował się wiadukt kolejowy, po którym mniej więcej co trzy minuty przejeżdżał pociąg. Na dachu widać było neonowy szyld, który jednak o tej popołudniowej godzinie się nie palił. Przed hotelem utworzył się korek – dźwięki klaksonów mieszały się z muzyką house dochodzącą z samochodowego radia. Zatrudnieni w centrum pracownicy byli zmuszeni przejeżdżać przez tę część miasta, żeby dotrzeć do obwodnicy, którą mogli dojechać do przedmieść zamieszkanych przez klasę średnią. Ale wielu z nich, zwłaszcza urzędnicy płci męskiej, zatrzymywali się tu na kilka godzin. Naokoło bowiem ulokowało się mnóstwo barów wabiących czerwonymi światłami. Lokale te obiecywały lap dance oraz szeroki asortyment towarów i usług w sex-shopach. Mrugające szyldy nieodparcie przyciągały mężczyzn szukających zapomnienia. Wejście do metra wyrzucało śliczne i mocno umalowane dziewczyny. Hotel Ambrus odgrywał dość oczywistą rolę w lokalnej gospodarce. Mila i Berish weszli przez obrotowe drzwi i znaleźli się w zakurzonym holu. Wiadukt kolejowy zasłaniał dzienne światło, a żółte kinkiety nie były w stanie oświetlić wnętrza pogrążonego w szafranowym półcieniu. Powietrze przenikał zapach tytoniowego dymu. Z zewnątrz wciąż dochodziły przytłumione odgłosy miasta. Salę wypełniała nastrojowa muzyka i Berishowi wydawało się, że rozpoznaje starą płytę Edith Piaf. Jej nieznośny romantyczny klimat witał potępieńców, którzy z własnej woli wdepnęli do niezamierzonego piekła. Na wytartej skórzanej kanapie siedział ciemnoskóry staruszek w marynarce w dużą kratę i w zapiętej pod szyję koszuli, ale bez krawata. Wpatrywał się w nieokreślony punkt przed sobą i mruczał piosenkę rozbrzmiewającą w tle, opierając rękę na białej lasce. Mila i Berish przeszli przed niewidomym, idąc po rozpostartym na dywanie bordowym chodniku prowadzącym do recepcji. Po drugiej stronie lady nie było nikogo, więc czekali. – Popatrz – powiedział Berish, wskazując tablicę z kluczami, z których każdy umocowany był do mosiężnej gałki z wyciętym numerem. – Numer trzysta siedemnaście jest wolny.

Niewidoczna ręka odsunęła zasłonę z czerwonego aksamitu oddzielającą zaplecze. Wyjrzał zza niej bardzo chudy mężczyzna w dżinsach i czarnej podkoszulce, a dźwięki gramofonu stały się lepiej słyszalne. To on słucha Edith Piaf, pomyślał Berish. – Moje uszanowanie – powiedział chudy, wsuwając do ust ostatni kawałeczek kanapki. – Moje uszanowanie – odparł agent specjalny, rewanżując mu się tym samym przestarzałym pozdrowieniem. Mężczyzna miał około pięćdziesiątki. Wytarł ręce ręczniczkiem. Ścięgna na jego rękach były napięte, a skórę pokrywały wyblakłe tatuaże. Miał szpakowate, ostrzyżone na jeża włosy, z lewego ucha zwisało mu pozłacane kółko, a na czubku nosa opierała się para okularów do czytania – w sumie przypominał podstarzałego gwiazdora rocka. – Potrzebujecie pokoju? – zapytał, siadając na swoim miejscu po drugiej stronie lady, i natychmiast zatopił spojrzenie w rejestrze gości. Najwyraźniej bywalcy tego hotelu nie lubili, gdy portier im się przyglądał. Starał się więc tego unikać. Mila i Berish spojrzeli po sobie. Wzięto ich za przypadkową parę poszukującą rozkosznego sam na sam. – Tak – odparł Berish niebudzącym wątpliwości tonem. – Poprosimy. – Wymyśliliście już nazwiska do rejestracji, czy ja mam to zrobić? – Niech pan się tym zajmie – odparł Berish. – Życzycie sobie też ręczniki? – Portier wskazał długopisem stos ręczników frotté na wózku z bielizną pościelową. – Nie, obejdziemy się bez – zdecydowała Mila, a potem dodała: – Możemy dostać pokój trzysta siedemnaście? Mężczyzna uniósł wzrok znad rejestru. – Dlaczego? – To nasza szczęśliwa liczba – odparł Berish, pochylając się nad ladą. – Jakiś problem? – Przyjrzał się reakcji portiera. – Jesteście satanistami, spirytystami czy po prostu ciekawscy? Berish nie mógł się w tym połapać. – Ktoś was tu skierował? – wypytywał dalej portier. – Bo nie ma innego wytłumaczenia. – Wytłumaczenia czego? – spytała Mila. – Kurczę, nie udawajcie, że nie wiecie. Ostrzegam was, jeżeli chcecie wziąć właśnie ten pokój, to będzie on was kosztował piętnaście procent drożej. Nie próbujcie mnie nabierać. – Zapłacimy bez problemów – powiedział Berish, żeby go uspokoić. – Proszę nam powiedzieć, czym specjalnym wyróżnia się pokój trzysta siedemnaście? Mężczyzna machnął niechętnie ręką. – No cóż, czyste kretyństwo… Mówią, że ze trzydzieści lat temu kogoś tam zamordowano, no i co jakiś czas jacyś ludzie się o tym dowiadują i proszą

o ten pokój, żeby się w nim rypać. – Po czym wlepił w nich gały. – Nie jesteście chyba zboczeńcami? W zeszłym tygodniu musiałem ściągać na dół faceta w skórzanych majtkach, który domagał się od pewnej kurwy, żeby go powiesiła w szafie. – Niech pan będzie spokojny, nie narobimy kłopotów – zapewnił go Berish, ucinając dyskusję. – Bo te czubki pchają się tu jeden za drugim. Jak wytropię tego, kto puścił w obieg historię o pokoju trzysta siedemnaście, już ja mu pokażę – dodał mężczyzna, odwracając się do tablicy, żeby zdjąć mosiężną gałkę z odpowiednim numerem. – Wystarczy godzina? – Jasne – odparł Berish. Zapłacili i wzięli klucz. ♦♦♦ Skorzystali z windy, żeby pojechać na górę. Ledwie się zmieścili we dwoje w drewnianej kabinie. Mechanizm lin i bloków powoli uniósł ich na trzecie piętro. Gdy tam dotarli, winda zatrzymała się z ostrym szarpnięciem. Berish odsunął kratę, która oddzielała ich od korytarza. Zamknąwszy kabinę, ruszyli, kierując się strzałkami wskazującymi pokoje. Dotarli pod właściwe drzwi. Trzysta siedemnaście był ostatnim pokojem w głębi korytarza, obok windy towarowej. Czarne drzwi z lakierowanego drewna, podobne do innych. Odcinały się na nich trzy cyfry z polerowanego metalu. 317. – Co o tym myślisz? – spytała Mila, zanim Berish włożył klucz do dziurki. – Że z powodu bliskości windy towarowej nadaje się doskonale do wywożenia uśpionych ciał. – Uważasz więc, że Pan z Dobranocki korzystał zawsze z tego samego pokoju, żeby łowić swoje ofiary? – A czemu miałby tego nie robić? Nie wiem, czy to prawda, czy nie, że kogoś tu zamordowano, ale na pewno ta pogłoska była wygodna dla Kairusa. – Z pewnością – zgodziła się Mila. – Zamawiając często ten sam pokój, również pod fałszywym nazwiskiem, prędzej czy później ściągnąłby na siebie czyjeś podejrzenia. Ale dzięki jego makabrycznej famie, o pokój trzysta siedemnaście prosiło najwięcej gości hotelowych. Powiedziałabym, że trafiali w dziesiątkę. Berish przekręcił klucz w zamku. Weszli do środka. Wnętrze wyglądało jak w zwykłym pokoju hotelowym. Ściany pokryte były ciemnoczerwoną tapetą. Na podłodze leżał dywan w tym samym kolorze, ale z dużymi granatowymi kwiatami, dobranymi trafnie, gdyż dzięki nim klienci nie byli w stanie zauważyć zaplamionych miejsc, których przybywało z biegiem lat. Nad pomalowanym na brązowo drewnianym łóżkiem wisiał zakurzony żyrandol. Na gładkiej, bordowej narzucie widać było kilka dziur

wypalonych papierosem. Dwie szafki nocne miały blaty z szarego marmuru. Na jednej stał czarny telefon. Na ścianie nad łóżkiem widać było ślad po krzyżu, który wisiał tu przez wiele lat, ale potem został usunięty. Wszystkie okna znajdowały się po stronie zachodniej i wychodziły na ulicę. W odległości około trzydziestu metrów szły górą tory kolejowe, po których bezustannie jeździły w obie strony pociągi. Nie mówiąc ani słowa, Berish zaczął natychmiast myszkować po pokoju. – Naprawdę myślisz, że znajdziemy tu ślady, które pozwolą zrozumieć motywacje Kairusa? – spytała Mila. – Widzisz, on kontaktował się z ofiarami przez telefon i zdobywał je stopniowo obietnicą nowego życia – odparł, otwierając szafę i wyciągając szuflady. – Nie trzeba było wiele, żeby je przekonać, bo zwracał się przede wszystkim do osób, które doznały tylko cierpień i obojętności. Wystarczało, że przedstawił się jako przyjaciel i był uprzejmy jak nikt inny. A gdy nadeszła odpowiednia chwila, mówił im, żeby tu przyszły z opakowaniem proszków nasennych. Sen jest stanem, w którym wszyscy jesteśmy najbardziej bezbronni. Przekonywał je, żeby mu się powierzyły, nie stawiając najmniejszego oporu. Zdajesz sobie sprawę, jakiej trzeba tu było siły przekonywania? To jest Kairus. Poszukiwania Berisha okazały się bezowocne, znalazł tylko rząd pustych wieszaków, parę zakurzonych koców i starą Biblię w oprawie ze sztucznej skóry, na której było odciśnięte logo hotelu. Ale nie poddawał się i kontynuował lustrację w łazience. Jej ściany wyłożone były białymi emaliowanymi płytkami, a podłoga wyglądała jak biało-czarna szachownica. Znajdowały się tu umywalka, sedes i wanna w miejsce prysznica. Stojąc na progu, Mila przyglądała się Berishowi, jak wyjmuje z szafki zamaskowanej lustrem butelkę zużytego w połowie szamponu i puste opakowanie po prezerwatywach. – Nie odpowiedziałeś na moje pytanie… W jakim celu Pan z Dobranocki zwabiał tu tych ludzi? – Formował swoje wojsko… Armię ciemności, nie pamiętasz? – No, tak, ale w jakim celu ci ludzie mieli wracać i zabijać? W chwili gdy Berish miał jej odpowiedzieć, gdzieś blisko rozległ się ostry, przenikliwy i nieznośny pisk. Dwoje agentów stanęło w drzwiach łazienki i zajrzało do pokoju. Ich uwagi domagał się czarny telefon stojący na jednej z szafek nocnych. ♦♦♦ Berish zrobił krok w jego stronę, podczas gdy Mila nie była w stanie oderwać nóg od progu łazienki. Agent odwrócił się do niej, wskazując aparat. – Musimy odebrać.

Policjantka przyglądała mu się, tak jakby zaproponował, żeby razem rzucili się z okna. Tymczasem telefon nie przestawał wzywać ich do siebie. Mila przyjęła na siebie ciężar zaspokojenia jego oczekiwań. Ruszyła wreszcie w kierunku szafki, gdy jednak położyła rękę na słuchawce, w jej głowie rozległy się słowa, z jakimi Pan z Dobranocki zwracał się do swoich ofiar. Czy chciałabyś rozpocząć nowe życie? Była pewna, że powita ją właśnie to zdanie. Sięgnęła po słuchawkę i piski ustały natychmiast. Uniosła ją do ucha i przez dłuższą chwilę wsłuchiwała się w ciszę. Wydawało się, że dochodzi z mrocznej studni bez dna. Berish spojrzał na nią pytająco. Miała już coś powiedzieć, także po to, aby położyć koniec temu natarczywemu milczeniu. Nim jednak otworzyła usta, usłyszała muzykę. Był to utwór klasyczny, dawna melodia z odległej epoki. Wyciągnęła rękę ze słuchawką w kierunku kolegi, żeby i on mógł posłuchać. Zagadkowe przesłanie było potwierdzeniem, że znajdują się na właściwym tropie. Być może stanowiło też wskazówkę, która miała doprowadzić ich do następnego zabójstwa. A z pewnością było dowodem, że Kairus z wyprzedzeniem przewiduje ich ruchy. I że obserwuje ich z oddalenia. Połączenie zostało przerwane. W tym samym momencie Milę przeszedł dreszcz, jakiego nie doświadczyła nigdy przedtem. Spojrzała na kolegę i powtórzyła pytanie, które postawiła mu już w innej postaci przynajmniej dwa razy, odkąd przekroczyli próg pokoju 317, ale nie otrzymała odpowiedzi. – Simon, co to takiego ta armia ciemności? – Mogę cię zapewnić, że nie chodzi o terrorystów. – Więc kim oni są? – Wyznawcami jakiegoś kultu.

40

– Słyszałaś kiedy o hipotezie zła? Głos Simona Berisha odbijał się echem w wielkiej sali bibliotecznej. Mila przyglądała mu się, siedząc w czytelni przy jednym z długich stołów, otoczonych starymi pełnymi książek szafami sięgającymi wysokiego sklepienia. Na mahoniowym blacie leżało kilka tomów, które wcześniej wyłowił z półek. A teraz kręcił się niecierpliwie wokół niej. Tymczasem Hitch ganiał zadowolony po obszernym wnętrzu. Byli sami. – Po pierwsze, muszę sprecyzować, że ta historia nie ma nic wspólnego z demonami ani z szatanem, Bogiem czy świętymi. – Więc o co w niej chodzi? – Chodzi o samą ideę kultu i nie ma to nic wspólnego z religią, bo inaczej mielibyśmy już do czynienia z mordercami rytualnymi, z ich wyraźną symboliką i powtarzającą się liturgią śmierci. Z pewnością w naszych morderstwach jest wiele podobieństw, ale nas bardziej interesują różnice. Mila dojrzała w oczach Berisha nowe światło, tak jakby doświadczał radosnego objawienia. – No cóż, wspólne cechy już znamy – powiedziała. – Morderstw dopuszczają się osoby zaginione, które wracają po wielu latach. W pierwszych dwóch przypadkach motywem jest uraza. – Może na to wyglądać – skorygował jej słowa. – Ale w rzeczywistości tak nie jest. Czy Roger Valin uśmiercił rodzinę właściciela firmy farmaceutycznej – ciągnął, zastanawiając się głośno nad sprawą – bo lek, który mógłby przedłużyć życie jego matce, był zbyt drogi? Ależ nic podobnego, to się nie trzyma kupy. – Oparł ręce na biodrach. – Nadia Niverman zamordowała adwokata swojego męża. Ale uwaga: nie tknęła samego małżonka. – Chciała, żeby żył w strachu. – I to z tego powodu popełniła potem samobójstwo? Mila nie odpowiedziała. Rzeczywiście, nie pomyślała o tym. Cierpienia Johna Nivermana trwały zbyt krótko. – Jak widzisz, w obu tych zabójstwach motyw urazy, z której miałaby wyniknąć chęć dokonania zemsty, jest słaby. Ale weźmy pod uwagę przypadki pozostałych dwóch zabójstw… Eric Vincenti zabija Grabarza, lichwiarza, z którym nigdy się nie zetknął. – Tego związku brakuje także w zabójstwie popełnionym przez André Garcíę – skonstatowała Mila. – Dlaczego zwrócił się przeciwko handlarzowi narkotyków? Nie mamy informacji, żeby przed zaginięciem były wojskowy był narkomanem.

Po raz pierwszy dojrzała niespójności w tej sprawie. Była tak zajęta zbijaniem wysuniętej przez innych tezy, która mówiła o terrorystach, że nie zatroszczyła się o przydanie wartości własnej. – A więc twierdzisz, że te osoby zostały zamordowane tylko dlatego, że na to zasługiwały? – Nie, nawet nie to. – Berish oparł ręce na stole i pochylił się ku niej. – Odpowiedź tkwi w sensie hipotezy zła. Chwycił jedną z książek i obrócił ją, żeby jej pokazać. Położył ją przed Milą, która zobaczyła, że jest to stary traktat poświęcony zoologii, otwarty na rozdziale omawiającym etykę u zwierząt. – Istnieje antropologiczny postulat, który odwołuje się do tego tematu. Wskazał jej ilustrację lwicy, która rzuca się na małe zebry. Rysunek był czarno-biały, ale mimo to pełen życia. – Jakie uczucia budzi w tobie ten obrazek? – Nie umiałabym powiedzieć – odparła Mila. – Konsternację, ale także poczucie niesprawiedliwości. – Dobrze – zgodził się obojętnym tonem Berish. A potem odwrócił stronicę. Następna ilustracja przedstawiała tę samą lwicę, która karmiła swoje małe mięsem zebr. – Co odczuwasz teraz? Policjantka zastanawiała się przez chwilę. – Wydaje mi się, że ta scena ma przynajmniej usprawiedliwienie. – I o to właśnie chodzi. Lwica, która zabija małe zebry, żeby nakarmić własne małe, jest dobra czy zła? Z pewnością, zebra będzie cierpieć z powodu śmierci swoich dzieci, ale jedyną alternatywą jest to, że lwica będzie świadkiem śmierci własnych lwiątek z wygłodzenia. Kategorie dobra i zła mieszają się tu ze sobą, ponieważ nie istnieją lwy roślinożerne, prawda? W świecie zwierząt, gdy wybór jest przymusowy, osąd pozostaje w zawieszeniu. A jak to wygląda w odniesieniu do istot ludzkich? – My stoimy na wyższym stopniu ewolucji. Powinno nam być łatwiej wybierać między dobrem i złem. – W rzeczywistości odpowiedź kryje się w innym pytaniu. Gdyby na Ziemi mieszkał tylko jeden człowiek, to byłby dobry czy zły? – Ani taki, ani taki… lub może i taki, i taki. – Właśnie – powiedział Berish. – Te dwie siły faktycznie nie stanowią dychotomii, nie są dwiema koniecznymi przeciwnościami, tak, aby dobro nie istniało bez zła, i na odwrót. Czasami dobro i zło wynikają z pewnej konwencji, ale przede wszystkim nie istnieją w postaci absolutnej. Hipoteza zła stwierdza w istocie, że: „Dobro doznawane przez jednych zbiega się zawsze ze złem doznawanym przez innych, ale ważność zachowuje także twierdzenie odwrotne”. – Wygląda to trochę tak, jakby się twierdziło, że czyniąc zło, można też czynić dobro i że aby czynić dobro, czasami konieczne jest czynienie zła.

Berish przytaknął, zadowolony z nowej uczennicy. Mila była zachwycona sposobem, w jaki kolega poprowadził ją przez to rozumowanie. Nigdy się nad tym nie zastanawiała. Hipoteza zła była zdumiewającą syntezą tego, co oglądała codziennie jako policjantka. Ale wyjaśniała też wiele rzeczy, dotyczących jej samej. Wyłoniłam się z ciemności i co jakiś czas muszę do niej wrócić. Jeśli chodzi o samego Berisha, samotność i lata odsunięcia na margines pozostawiły w nim głęboki ślad. Wyczuwało się, że umiera z chęci podzielenia się wiedzą, jaką zgromadził w tym długim okresie. I Mila poczuła się uprzywilejowana. – A więc powiedz mi teraz: w jaki sposób takie ofiary, jak Roger Valin czy Nadia Niverman, Vincenti czy García, zamieniają się w morderców? – spytał Berish. – Dzięki wmówieniu im, że to, co zrobią, koniec końców poprawi życie innych osób. – Słusznie. A poza tym? – W przypadku Valina i Niverman nie chodziło o zemstę. Zmuszeni do wyboru swoich ofiar, postanowili po prostu zaatakować cele, które najlepiej znali. Popchnęło ich do tego doświadczenie, a nie uraza. – Ta motywacja była na tyle silna, że Nadia Niverman osobiście zjawiła się w metrze, żeby ci przekazać wskazówkę w postaci zęba, a potem popełniła samobójstwo, żeby nie ryzykować schwytania, a przede wszystkim, żeby zademonstrować siłę swej wiary w kult, która kazała jej wybrać śmierć. – Berish zamilkł na chwilę, a potem dodał: – Ten, kto daje początek jakiemuś kultowi, tworzy nowe społeczeństwo, które równie dobrze może być małe, jak i wielkie, wyposaża je w kodeks zachowań, a wreszcie w nowe pojęcie sprawiedliwości. – Kairus motywował swoich adeptów. – Ratował ich z nędznego życia, a potem indoktrynował, stawiając ich bezużytecznemu życiu pewien cel. Uczynił z nich uczestników czegoś wielkiego, pewnego planu… Handlarz narkotyków, który wykorzystywał niedolę innych, żeby im je sprzedawać, producent leków, który mógłby ratować ludzi od śmierci, ale myślał tylko o zyskach, adwokat, który powinien był bronić prawa, ale obchodził je za pomocą oszustw, lichwiarz, który wykorzystywał potrzeby swoich wierzycieli, żeby zabierać im wszystko… Mordercy nie stawiali sobie po prostu za cel, żeby ich karać za złe uczynki. Eliminując ich, eliminowali problem. – Wypełniali misję – dodała Mila. – Naziści, sekty millenarystów, ekstremiści z ruchu rastafarian, nawet chrześcijanie udający się na wyprawy krzyżowe posługiwali się hipotezą zła, żeby usprawiedliwiać własne idee albo własne przedsięwzięcia – ciągnął Berish. – Nazywali to „złem koniecznym”. – W tym świetle Kairus jest przewodnikiem.

– Kimś dużo potężniejszym – powiedział Berish głosem, który nagle sposępniał. – To głosiciel kultu. ♦♦♦ Echo ostatnich słów rozpłynęło się pod sufitem i na chwilę w bibliotece znowu zapanowała cisza. W epoce internetu i panowania sieci to miejsce mogło się wydawać anachroniczną świątynią wiedzy. Pozornie bezużytecznej, niczym parasol, który ma osłonić przed huraganem. Berishowi przeleciało przez głowę, że ludzie by tu przychodzili, gdyby jakiś informatyczny kataklizm przyniósł nagle koniec epoki techniki cyfrowej. A potem popatrzył na swojego psa: oddzielały ich miliony lat ewolucji, a ta biblioteka była dowodem wyższości człowieka. Ale również w ludziach istnieje zwierzęcy instynkt. I jest najbardziej podatnym na sugestie elementem psychiki człowieka. To na nim opierają swoją działalność krzewiciele idei, mruknął do siebie agent specjalny. A potem znowu zaczął rozmyślać o cierpiących na bezsenność. Kairus pomógł im zniknąć i z ofiar przekształcił ich w katów. Taki sam los mógł spotkać również jego Sylvię. Ale na razie wolał nie zastanawiać się nad tą możliwością. – Istnieje kilka kategorii tak zwanych „manipulatorów świadomości” – powiedział, starając się stopniowo dotrzeć do sedna sprawy. – Siewcy nienawiści to ci, którzy w ukryty sposób kreują zły ideał, mając nadzieję, że ktoś zacznie go wyznawać; posługują się sfałszowanymi informacjami i rozpowszechniają je, żeby zachęcać innych do sięgania po przemoc. Następnie, istnieją poszukiwacze zemsty, którym udaje się narzucić anonimowemu tłumowi cel polegający na unicestwieniu jego wroga. – Berish pochylił się nad Milą, żeby pokazać jej inny tekst, tym razem antropologiczny. Stojąc w tej pozycji, mógł poczuć jej zapach, dziwne połączenie potu i dezodorantu, w którym nie było jednak nic przykrego, a nawet przeciwnie. Dochodził z jej włosów i karku. I ta kradziona przyjemność kazała mu zadać sobie pytanie, od jak dawna nie znajdował się tak blisko kobiety. Odpowiedź brzmiała: zbyt długo. – Ale istnieją nie tylko te dwa rodzaje, prawda? – spytała Mila, żeby podjąć wątek rozmowy. – Tak – przyznał Berish, prostując się. – W rzeczywistości istnieje też trzeci. I on właśnie nas interesuje… Głosiciele kultu. Przypomniał sobie pytanie, jakie Kairus zadał przez telefon Camilli Robertson, zanim skierował ją do pokoju 317 w hotelu Ambrus: „Czy chciałabyś rozpocząć nowe życie?”. Była to obietnica, za pomocą której Pan z Dobranocki rekrutował swych uczniów. – Główną cechą głosiciela kultu jest mimetyzm, i pod tym względem Kairus nie tylko zademonstrował prawdziwy talent, ale nawet coś więcej, skoro od

dwudziestu lat nie jesteśmy w stanie go znaleźć. Wślizguje się do życia innych osób, być może udając przyjazną duszę. Interesuje się nimi, tworzy pewną więź. I w ten sposób je zdobywa. Drugą jego cechą jest dyscyplina. Jest gorliwy, ambitny i stały w swoich przekonaniach. – Berish ruszył w kierunku Mili, gestykulując żywo, żeby podkreślić wagę tych słów. – Jego wola jest tak niezłomna, a wizja tak żarliwa, że w absolutny sposób narzuca się jego naśladowcom. Zjawisko to określono mianem „kultu”, gdyż podobnie jak to się dzieje w prawdziwej religii, uczniowie uwielbiają swego przywódcę i są mu ślepo posłuszni, choć nie jest on istotą boską. Ich bogiem jest człowiek z krwi i kości. Mila podniosła się od stołu, ale zrobiła to odruchowo, ponieważ nie wiedziała, co ma ze sobą zrobić. Berish zauważył w tym jej zachowaniu strach, ale także zdezorientowanie. Poczuł nagle, że jego zapał się wyczerpał. Być może w ferworze wyjaśnień powiedział coś błędnego. Mógł też, nie zdając sobie z tego sprawy, okazać jej obojętność. – Nie, nie mogę… znowu – mruknęła do siebie Mila, potrząsając głową. Berish domyślił się, że wraca ona myślami do Zaklinacza i do tego, co musiała przejść z powodu tamtego śledztwa. A teraz, jak na nieszczęście, historia się powtarzała. Pojawił się inny niewidzialny przeciwnik – kolejny manipulator świadomości – który groził, że wtargnie do jej życia. Przed wysłuchaniem wykładu Berisha na temat hipotezy zła, a także na temat kultu i jego głosicieli, Mila ujrzała Kairusa w innym świetle. Ale musiało chodzić nie tylko o to. Z pewnością było też coś innego. Podszedł do niej. – Co ci jest? – Nie czuję się najlepiej, to wszystko. – Dlaczego? – pytał dalej, mając potwierdzenie, że powody złego samopoczucia koleżanki wychodzą poza to, co się jej przydarzyło przed laty w związku z Zaklinaczem. Problem dotykał czegoś, co dotyczyło jej obecnego życia. – Jesteś osobą, która najlepiej nadaje się do tego, żeby zapolować na Pana z Dobranocki. Z jakiego powodu chcesz się z tego wycofać? Odwróciła się i spojrzała na niego ze strachem w oczach. – Ponieważ mam córkę.

41

Tego wieczoru niełatwo jej było wrócić do domu. Wydawało się jej, że się cofa, tak jakby nić jej życia odwinęła się, przenosząc ją do miejsc, do których nie chciałaby wracać. Przede wszystkim do miejsc w jej wnętrzu. – Nie mogę – powiedziała na pożegnanie Berishowi. Mówiła serio. Postanowiła, że następnego dnia zadzwoni do Sędzi, żeby zrezygnować z misji. Agent specjalny był zawiedziony, chociaż, prawdę mówiąc, powinien czuć się podniesiony na duchu, bo początkowo opierał się tylko on. Mila była przekonana, że dzięki sprawie Kairusa Berish może odbudować swoją reputację. Ale ona nie chciała mieć z tym nic wspólnego. Wizyta w pokoju 317 w hotelu Ambrus, dawna muzyka, którą usłyszała przez telefon, hipoteza zła… Miała dość tego wszystkiego. Dlatego ostatni kawałek drogi, jaki dzielił ją od domu, pokonała przyspieszonym krokiem. Para olbrzymów na reklamie powitała ją ciągle tym samym, przylepionym do twarzy uśmiechem. Mila na chwilę porzuciła swoje rozmyślania i uświadomiła sobie, że zapomniała o stałym przyzwyczajeniu. Nie pomyślała o kolacji dla włóczęgi, który mieszkał w alejce obok domu. Zobaczyła, że leży na posłaniu z tektury. Przykrył się kocami i spał spokojnie jak dziecko. Podeszła do niego. Włożyła rękę do kieszeni i wyjęła garść drobnych, żeby je położyć koło jego stóp. Przypomniała sobie jednak, co Berish powiedział na temat hipotezy zła. Ten akt szczodrości mógł uspokoić sumienie tego, kto go dokonywał, ale nie było powiedziane, że przyniesie coś dobrego człowiekowi, który miał zostać obdarowany. Ponieważ włóczęga mógł wydać te pieniądze raczej na następną butelkę, jeszcze bardziej pogłębiając tę swoją degrengoladę, niż na gorący posiłek. Mimo to Mila położyła monety. W gruncie rzeczy ten człowiek był do niej podobny. Prowadził nieustającą wojnę z okrucieństwem świata. Niczym jakiś asceta czy średniowieczny rycerz. Jego zbroją był bijący od niego smród, który utrzymywał wrogów na odległość. W końcu zostawiła go z jego snami – lub może sennymi koszmarami. Dotarłszy do wejścia, poczuła, że budzi się w niej pilna potrzeba zrobienia czegoś. Pospiesznie sięgnęła po klucze. Była zmęczona, od dawna nie zmrużyła oka, a i w poprzednich dniach poświęcała niewiele czasu na sen. Zdawała sobie sprawę, że jest rozdrażniona. Czuła jednak, że zanim pozwoli sobie na odpoczynek, musi popatrzeć na córkę.

♦♦♦ Dała jej imię Alice, takie samo, jakie nosiła bohaterka książki, którą czytywała wciąż na nowo od najmłodszych lat. Niejasnej i groźnej baśni, opowiadającej o równoległym, ukrytym świecie, takim, jaki sama odwiedzała każdego dnia. O kraju, którego istnienia zwykli ludzie nawet nie podejrzewali. Światła w mieszkaniu były zgaszone, a ekran komputera tworzył świetliste halo wokół Mili, która leżała w szlafroku na łóżku. Alice miała sześć lat. Gdyby jej matka miała określić ją za pomocą jednego słowa, powiedziałaby: „uważna”. Przyglądała się innym ludziom głębokimi i przenikliwymi oczami, tak jakby była w stanie rozumieć rzeczy, które w jej wieku powinny stanowić zagadkę. Ale w odróżnieniu od Mili Alice była bardzo wrażliwa na uczucia innych. Zawsze wiedziała, co powinna zrobić, żeby kogoś pocieszyć albo okazać mu sympatię. Były to zachowania niekonwencjonalne, a często mylące. Pewnego razu w parku jakieś dziecko rozbiło sobie kolano i wybuchnęło płaczem. Alice podeszła do niego i bez słowa zaczęła zbierać palcami jego łzy. Najpierw te, które upadły na ziemię, potem z ubranka, wreszcie z policzków. Zbierała je po jednej i umieszczała w chusteczce. W pierwszej chwili dziecko nie zwróciło na to uwagi, ale potem zaczęło patrzeć na nią ze zdumieniem. Nie przeszkadzało jej w tym zbieraniu, a tymczasem zapominało o stłuczeniu, a nawet o płaczu. Kiedy już całkiem przestało ronić łzy, ona również przestała je zbierać, uśmiechnęła się do niego i odeszła ze swoim skarbem w chusteczce. Mila była pewna, że dziecku mogło pozostać wrażenie, że coś straciło. Zbieram to, co ty wyrzucasz – następnym razem dobrze się zastanowi, zanim zacznie rozpaczać z tak błahego powodu. Mila wpatrywała się w widoczną na ekranie komputera córkę, która spała w innym łóżku, w innym domu. Była zwrócona plecami do obiektywu ukrytej mikrokamery, ale na poduszce rozsypały się jej długie włosy, o których Mila wiedziała, że są jasnopopielate. Przypominają włosy jej ojca, mruknęła pod nosem, choć nie było takiej potrzeby. Podobnie jak w przypadku Zaklinacza, imię tego mężczyzny również zostało wygnane z jej życia. Nie mogąc zapomnieć obu, ani tego, co jej zrobili, postanowiła na zawsze usunąć ze swoich warg brzmienie ich imion. W okresie ciąży przeżyła chwilę, w której myślała, że uda się jej przezwyciężyć wszystko. Wyobrażała sobie, że będzie mogła prowadzić wraz z córką pogodny żywot. Był to okres, w którym znowu zaczęła odczuwać coś w stosunku do ludzi, czuła się jak niewidoma, której przywrócono wzrok. Ale trwało to krótko. Tylko tyle, by mogła zrozumieć, że nigdy nie zdoła uciec przed złem, że dla niej „daleko” nigdy nie miało znaczyć „wystarczająco daleko”, że wciąż jeszcze ciemność mogła dosięgnąć jej wszędzie. Po urodzeniu córki ta empatia zniknęła.

Zrozumiała wtedy, że się nie pomyliła: okres, w którym czuła się znowu po ludzku, był zasługą córki, a nie jej samej. Dlatego doszła do wniosku, że nie byłoby zdrowo dla Alice, gdyby rosła obok takiej matki jak ona – niezupełnie pozbawionej zdolności odczuwania, ale na pewno niezdolnej do odczuwania emocji przeżywanych przez córkę. Obawiała się, że nie będzie w stanie domyślić się, czy Alice jest zasmucona lub nieszczęśliwa, albo czy potrzebuje jej pomocy. Pierwsze miesiące były okropne. W nocy dziewczynka budziła się w kołysce i płakała. Mila nie podnosiła się z łóżka, czuwała, ale nie była w stanie zareagować współczująco na te rozpaczliwe wezwania. Całkowite uczuciowe zobojętnienie nie pozwalało jej zrozumieć potrzeb tak kruchej istotki. Mogłaby udusić się we śnie, powtarzała sobie w duchu, a ja nic bym nie zrobiła tylko dlatego, że nie zdaję sobie sprawy z jej złego samopoczucia. Po kilku miesiącach poprosiła babcię Alice, żeby się nią zajęła. Ines wcześnie została wdową i miała tylko jedną córkę. Mimo że nie była już młoda, zgodziła się zaopiekować wnuczką. Mila odwiedzała je co jakiś czas. Zwykle zatrzymywała się tam na noc i wychodziła następnego ranka. Relacje między nią i Alice zostały ograniczone do minimum. Mila próbowała pocałować ją albo pogłaskać, jak by to robiła normalna matka, ale te jej gesty okazały się krępujące nawet dla małej, która wcale ich nie oczekiwała. Mila ukryła córkę. Ale zamiast przed resztą świata, ukryła ją przed sobą. Umieszczenie mikrokamery w jej pokoiku, żeby od czasu do czasu sprawdzić, czy dobrze się czuje, było tylko sposobem na częściowe rozgrzeszenie się z winy, że nie jest obecna w jej życiu. Ale czasami pojawiało się coś, co sprowadzało wszystko do punktu wyjścia, udaremniając wszelkie wysiłki i sprawiając, że czuła się nieprzygotowana do wypełnienia rodzicielskich obowiązków. Nie jesteś dobrą matką, jeśli nie znasz imienia ulubionej lalki twojej córki. Jedno z tych powiedzonek, które objawiają niewygodną prawdę. Odkąd usłyszała je z ust tamtej wynaturzonej matki, stało się obsesją Mili. Dlatego szukała jej na ekranie. Zobaczyła, że leży na podłodze, obok szafki nocnej. Rudowłosa lalka, z którą Alice nigdy się nie rozstawała. Musiała wysunąć się we śnie z jej ramion. Mila nie pamiętała, jak lalka ma na imię, a może nigdy nie znała jej imienia. Pomyślała, że musi je poznać, zanim będzie za późno. Zdawała sobie sprawę, że to nie uczyni z niej lepszej matki, miała mnóstwo innych braków. Ale coś w jej wnętrzu popychało ją, żeby zaradzić przynajmniej temu. Podczas gdy zastanawiała się nad tym i przyrzekała sobie, że się zmieni, zaczęły jej ciążyć powieki. Przypomniała sobie muzykę, którą usłyszała przez telefon w hotelu Ambrus. Tym razem słodki charakter melodii przeważył nad złym znaczeniem, które mogło się w niej kryć. Poddała się kołyszącemu wspomnieniu tych dźwięków. Zmęczenie obejmowało ją niczym ciepły koc.

Ostatnie strzępy świadomości zaczęły się mieszać z majakami pierwszej fazy snu. Jednak gdy zapadała już w sen, zobaczyła na ekranie rękę, która cofała się pod łóżko jej córki.

42

– No, odbierz wreszcie. Prowadziła samochód, trzymając komórkę przyklejoną do ucha. Telefon po drugiej stronie nadal dzwonił, ale nikt nie podnosił słuchawki – ten powtarzający się dźwięk brzmiał niczym zakodowany symbol utrapienia. Tymczasem Mila naciskała pedał gazu. Gdy przebudziła się i odzyskała świadomość pod wpływem strachu, który ją zaatakował, złapała za telefon, żeby się skontaktować z matką. Jednocześnie zaczynała się ubierać i ogarniało ją poczucie, że ma jasny umysł. Pamiętała, żeby zabrać zapasowy pistolet, który trzymała w szafie, ponieważ służbową broń utraciła w pożarze kryjówki Kairusa. Nie mogła postąpić inaczej. Miała ciągle w pamięci żywy obraz ręki, która cofała się w mroku pod łóżko Alice. Trwało to tylko chwilkę, ale Mila była pewna tego, co zobaczyła. Nie mogła zawiadomić kolegów z policji. Niezależnie od tego, że nie wiedziała, co im powiedzieć, oni i tak by jej nie uwierzyli. Straciłaby tylko cenny czas. Hyundai mknął ulicami jak strzała, omijając inne pojazdy w porze, w której nocne marki wyruszały na poszukiwanie przygód lub z zamiarem naruszenia prawa. Mila nie zważała na uliczne światła i przelatywała przez skrzyżowania, nie dotykając hamulca i licząc tylko na to, że los szczęścia uchroni ją od zderzenia. Nigdy nie podejmowała zbyt wielkiego ryzyka. Mimo to zazwyczaj udawało się jej czuć, że żyje. Tym razem jednak było to coś całkowicie innego. Zrozumiała rzeczy, o których często w jej obecności rozmawiali inni rodzice, ale nigdy nie doświadczyła ich osobiście. Było to coś, co jej matka nazywała „trzecim okiem, którym patrzy się na świat, a które wyrasta między pozostałymi dwoma po porodzie”. Tym czymś było właśnie dziecko. Nowy zmysł, całkowicie odmienny od pozostałych pięciu, który oferuje niewyobrażalne odbieranie tego, co cię otacza. I nagle wszystko, co dotyczy tego ciała z twojego ciała, zaczyna odnosić się bezpośrednio do ciebie. – Jeśli się skupisz, będziesz mogła wyczuć, czy Alice jest zadowolona, czy też coś ją boli – dodała jej matka. Mila nigdy tego nie doświadczyła. Nie chciała jej wyjawiać, że nie jest w stanie odczuwać empatii, gdyż matka poczułaby się zawiedziona. Prowadząc auto niczym desperatka, żeby jak najprędzej dotrzeć do domu, w którym mieszkała jej córka, Mila nie wiedziała, czy rosnący w niej niepokój można porównać z odczuwaniem czegoś, co przeżywa ktoś inny.

Była natomiast doskonale świadoma tego, że jeśli stało się coś złego jej dziewczynce, to poczuje ból – owo przyjazne uczucie, które oczyszcza z brudów świata – i tym razem będzie to ból nie do zniesienia. ♦♦♦ Położona na wzgórzu dzielnica mieszkaniowa stanowiła całość oddzieloną od reszty miasta, a każdy ze stojących tam domków był oddzielną galaktyką. Mila dorastała w takim właśnie układzie. U boku ojca i matki, tylko we troje. Każde z nich było planetą poruszającą się po własnej trajektorii, odległej od pozostałych, i tylko czasami, ale rzadko, ich orbity krzyżowały się ze sobą. Auto podskakiwało gwałtownie na „martwych policjantach”, mających przeciwdziałać rozwijaniu nadmiernej szybkości. Najeżdżała na nie bez zwalniania, wywołując głuchą reakcję karoserii. Przejechała długą aleję ciągnącą się między cichymi ogrodami i skręciła niedaleko celu swojej podróży. Wydłużone hamowanie zakończyło gonitwę hyundaia, który wjechał z podskokiem na chodnik i zarył kołami w trawniku przed domem. Rzuciła komórkę na sąsiednie siedzenie, chwyciła pistolet i wysiadła. Nie była nawet pewna, czy jest zdolna oddychać. Okna na obu kondygnacjach domku były ciemne. Rzuciła się w kierunku werandy, pod którą czuwała biała lampa obok zielonych drzwi wejściowych. Naokoło słychać było tylko cykanie świerszczy. Przycisnęła dzwonek, a po chwili zaczęła walić dłonią w drewniane drzwi – nie miała nawet klucza od domu, w którym się wychowała. Zareagowały jedynie psy sąsiadów, które zaczęły ujadać. Wystarczyła chwila, aby zapomniała o wskazówkach przyswojonych w trakcie policyjnego szkolenia. Nie sprawdziła wszystkich ścian domu, żeby się upewnić, czy nie ma śladów włamania. Nie pomyślała o tym, żeby się zabezpieczyć, unikając wystawiania się na potencjalną reakcję ewentualnego przeciwnika. A wreszcie, złamała najważniejszą regułę, która mówiła, że cokolwiek by się wydarzyło, konieczne jest zachowanie kontroli nad sytuacją. Wobec braku odpowiedzi na uparte dobijanie się zamierzała już strzelić w zamek. Ale w przebłysku rozsądku przypomniała sobie, że jej matka zwykle chowała zapasowy klucz pod jedną z donic w ogrodzie. Cofnęła się od drzwi i rozpoczęła poszukiwania. Znalazła go przy trzeciej próbie, unosząc kępkę begonii. Gdy w końcu zdołała dostać się do środka, stwierdziła, że korytarz przy wejściu pogrążony jest w bardzo głębokiej ciszy. – Gdzie jesteście? – zapytała głośno. – Odezwij się! – zawołała. Zobaczyła, że u szczytu schodów zapala się światło. Pokonała schody po dwa stopnie naraz. Zza poręczy wychyliła się jej matka, zawiązując szlafrok. – Co się dzieje? Mila, to ty? – spytała zaspanym głosem. Wbiegłszy na podest, Mila wyminęła ją jednak i skierowała się w stronę pokoiku Alice.

– Ależ co ty… – zdołała wymamrotać starsza pani, która o mało nie straciła równowagi. Uderzenia serca Mili przypominały kroki olbrzyma, tak jakby w jej wnętrzu poruszała się jakaś ogromna kreatura, niczym potwór z baśni. Podczas gdy za jej plecami zapalały się światła, dotarła do końca korytarza i wyciągnęła w ciemności rękę, starając się znaleźć włącznik w pokoju Alice. Wnętrze oświetliła lampa w kształcie pszczoły. Dziewczynka spała. Mila chwyciła córkę jedną ręką, tak jakby chciała ją wyrwać z paszczy łóżka, które zamieniło się w straszliwe monstrum, a w drugiej wciąż trzymała wycelowany pistolet. Alice przestraszyła się i krzyknęła. Jednak jej matka nie przejęła się tym i wymierzyła kopniaka w materac, żeby sprawdzić, co ukrywa. Jej płuca pompowały powietrze do klatki piersiowej i przez kilka sekund był to jedyny odgłos, jaki była w stanie usłyszeć. Miała zatkane uszy, jakby spadała z kosmicznej wysokości. Ciężko dysząc, wciągnęła powietrze raz, potem następne dwa razy. I zaczęły wracać różne odgłosy. Przede wszystkim płacz Alice, która miotała się w jej ramionach. Podłoga usłana była plątaniną koców, pluszowych misiów i poduszek.

43

Ines parzyła w kuchni herbatę ziołową. Mila przyglądała się jej, jak gotuje wodę, i miała wrażenie, że przeżywa na nowo scenę z własnego dzieciństwa – te same lokówki we włosach, ten sam różowy szlafrok – gdy matka stawiała w środku nocy na ogniu trochę wody i w ten sposób rozpoczynała rytuał pocieszania po przykrym śnie. – Nie rozumiem, co mnie napadło – powiedziała. – Przykro mi z tego powodu. Nie chciała jej wyjawić, że w pokoju córki ukryła kamerę; nikt o tym nie wiedział. Nie chciała też, żeby Ines pomyślała, że jej nie ufa. Wolała ją okłamać. – Wiem, nigdy nie dzwonię wieczorem, ale tym razem poczułam nagłą potrzebę, żeby się dowiedzieć, jak się miewa Alice, więc kiedy nie odpowiedziałaś na mój telefon, wpadłam w paniczny strach. – Już mi to mówiłaś – zauważyła Ines, odwracając się z uśmiechem. – Więcej mi tego nie powtarzaj. To również moja wina, bo mam mocny sen. Powinnam usłyszeć dzwonek. Położenie Alice do łóżka, uspokojenie jej i cierpliwe odczekanie, aż znowu zaśnie, przypadło babci. Mila pozostała na korytarzu. Oparła się plecami o ścianę i z opuszczoną głową słuchała matki, która jeszcze raz ją zastąpiła. Chciałaby powiedzieć córce, że nic się nie stało, nie ma żadnych zagrożeń, że się pomyliła, bo nikt nie ukrył się pod łóżkiem. W dodatku dom był dokładnie zamknięty. Nie śpię od przeszło czterdziestu ośmiu godzin, usprawiedliwiała się w duchu. Z powodu niewyspania inaczej postrzegam rzeczywistość. Doszła jeszcze wiadomość, że w okolicy działa kolejny manipulator świadomości. Wszystko to obudziło w niej obawę, że wrócą dni Zaklinacza. Ines przelała zawartość czajniczka do dwóch filiżanek i postawiła je na stole, a potem usiadła razem z Milą. Ciepłe światło zawieszonego nisko żyrandola tworzyło wokół nich coś w rodzaju ochronnej bańki. – A więc, co u ciebie? – spytała ją matka. – Czuję się dobrze – odpowiedziała Mila, nie rozwodząc się nad swoim stanem. Wiedziała, że Ines zadowoli się tymi trzema słowami i nie zapyta o nic więcej. Matka nie była zadowolona, że Mila została policjantką. Wolałaby, żeby wybrała inny zawód. Być może lekarza albo architekta. A na pewno, żeby wyszła za mąż. – Wiesz, Mila, już od jakiegoś czasu chcę z tobą porozmawiać. – W jej głosie pobrzmiewało zaniepokojenie. – Chodzi o Alice. Przedwczoraj w szkole wyszła na gzyms na drugim piętrze. Dopiero po jakimś czasie przekonali ją, żeby

stamtąd zeszła. Upierała się, mówiła, że to niczym nie grozi. Przeciwnie, jej zdaniem to jest nawet zabawne. – Znowu ta sama historia? – Mila próbowała protestować, rozmawiały o tym nie po raz pierwszy. – Alice nie jest w stanie zrozumieć zagrożenia. Pamiętasz, jak byłyśmy nad morzem? Zaczęła odpływać od brzegu, mogła się utopić. Albo taki przypadek: straciłam ją na moment z oczu i po chwili zobaczyłam, że maszeruje środkiem ulicy, a kierowcy ją omijają, naciskając na klaksony. – Alice jest najnormalniejszą dziewczynką, potwierdzili to również lekarze. – Ja wolałabym usłyszeć inną opinię. Co może wiedzieć jakiś tam dziecięcy psycholog? Nie spędza z nią codziennie wielu godzin. Mila spuściła wzrok na filiżankę. – Ani ja, to chcesz powiedzieć? Ines westchnęła. – Nie zamierzałam… Chodzi tylko o to, że poznałam tę dziewczynkę lepiej niż ktokolwiek inny, ponieważ ze mną mieszka. Nie mówię, że dzieje się z nią coś niedobrego, jestem tylko zaniepokojona, ponieważ nie mogę czuwać nad nią przez cały czas. – Ines wyciągnęła rękę, żeby ująć dłoń córki. – Wiem, że ci na niej zależy, i wiem również, ile cię kosztuje przebywanie z dala od niej. Mila poczuła nieznośny ciężar matczynej ręki na swojej dłoni. Chętnie by ją cofnęła, ponieważ nie lubiła fizycznego kontaktu. Zmusiła się jednak i nie ruszyła jej z miejsca, choć paliła ją skóra i czuła odrazę, tak jakby jakiś gad przesuwał się między jej palcami. – Masz pomysł, co z tym zrobić? Ines zabrała rękę i obrzuciła córkę współczującym spojrzeniem. – Alice ciągle pyta mnie o ojca. Być może powinnaś zadbać, żeby się spotkali. – Nie wymawiaj jego imienia – rzuciła szybko Mila. – Ja nie nazywam go już w ten sposób. A raczej, on dla mnie w ogóle nie istnieje. – Zgoda, ale dobrze by było, żeby Alice dowiedziała się przynajmniej, jak on wygląda. Mila zastanawiała się przez chwilę. – Dobrze. Jutro zawiozę ją do niego. – Wydaje mi się, że to dobry pomysł, jest już wystarczająco duża. Mila podniosła się z krzesła. – Wstąpię po nią po południu. – Nie zostaniesz na noc? – Nie mogę, muszę wcześnie wstać, żeby pojechać do pracy. Ines nie nalegała, i tak wiedziała, że to na nic się nie zda. – Uważaj na siebie. Wydawało się, że jest o nią poważnie zaniepokojona. Tą jedyną prośbą – żeby na siebie uważała – tymi słowami, które tylko mamy potrafią wypełnić tysiącznymi znaczeniami, matka chciała dać jej do zrozumienia, że powinna się zmienić dla własnego dobra. Mila chętnie by jej odpowiedziała, że wszystko

w porządku, ale to zapewnienie zabrzmiałoby nieszczerze. Sięgnęła więc tylko po leżący na stole pistolet, potem jednak, gdy była już na progu kuchni, odwróciła się do niej. Czuła się zakłopotana tym, o co zamierzała ją zapytać. – Ulubiona lalka Alice, to ta z rudymi włosami, prawda? – Kupiłam ją jej na zeszłe Boże Narodzenie – potwierdziła Ines. – Wiesz może, czy dała jej jakieś imię? – spytała jakby od niechcenia. – Wydaje mi się, że nazywa ją Miss. – Miss – powtórzyła Mila, zadowolona, że je poznała. – Pójdę już. Dziękuję.

44

Liczyła na to, że zastanie go w chińskiej restauracji. Pełna nadziei weszła do środka. Salę zapełniali policjanci, ale stolik Simona Berisha nie był zajęty. Znajdowały się na nim jednak resztki niedokończonego śniadania. Już miała zapytać kelnerkę, jak dawno temu wyszedł, gdy zauważyła pod krzesłem leżącego Hitcha. Chwilę potem zobaczyła, że jego pan wychodzi z toalety, próbując papierową serwetką oczyścić koszulę z plam po kawie. Nietrudno było się domyślić, co mu się przytrafiło. Z głębi sali dobiegły chichoty tej samej grupki policjantów co poprzednim razem. Był wśród nich funkcjonariusz, który kilka dni wcześniej obryzgał Berisha jajkami na bekonie. Agent specjalny wrócił na swoje miejsce i spokojnie zabrał się do jedzenia. Mila przecisnęła się między krzesłami i podeszła do niego. – Tym razem ja stawiam – powiedziała. Berish spojrzał na nią w osłupieniu. – Ponieważ od jakiegoś czasu nie zadaję się z bliźnimi, z trudem dociera do mnie właściwe znaczenie zachowań i słów. Nie rozumiem podwójnych znaczeń, umykają mi odcienie, mam nawet pewne trudności z pojmowaniem metafor. Dlatego twoja propozycja, żeby mi postawić śniadanie, jest pewnie sposobem na to, żeby mi zaproponować współpracę, zgadza się? Wsłuchując się w kpiący ton Berisha, Mila miała się już uśmiechnąć, ale zdołała się powstrzymać. Jakim cudem ten człowiek zdobywał się na serdeczne zachowanie w sytuacji, gdy dopiero co został po raz kolejny upokorzony przez kolegów? – Rozumiem, już kończę te żarty – dodał Berish, unosząc ręce na znak, że w obliczu jej poirytowanej miny się poddaje. – Dobrze, widzę, że się porozumiemy. – Mila usiadła przy stoliku. Zamówiła coś do jedzenia dla siebie i danie na wynos. Berish zadał sobie pytanie, dla kogo było ono przeznaczone, ale wolał nie wtrącać się w jej sprawy. Przyglądał się jej tylko, a kiedy kelnerka odeszła, zadał Mili pytanie, które miał w głowie od pewnego czasu. – Jak to możliwe, że taka zdolna policjantka jak ty, która była w stanie wyjaśnić sprawę Zaklinacza, wybrała Przedpiekle? Mila zastanawiała się przez chwilę, choć znała odpowiedź. – Dzięki temu nie muszę ścigać sprawców. Poszukuję ofiar. – To zwykły wybieg. Ale sensowny. W takim razie może mi wyjaśnisz, dlaczego nazywają to miejsce Przedpieklem? Zawsze zadawałem sobie pytanie, skąd może pochodzić ta nazwa.

– Być może wzięła się ona od zdjęć na ścianach w pokoju zagubionych śladów. Te osoby znajdują się jakby w stanie zawieszenia… Są to żywi, którzy nie wiedzą, że żyją. Oraz umarli, którzy nie są w stanie umrzeć. Berish przyjął to wyjaśnienie, wydawało mu się rozsądne. Osoby należące do pierwszej kategorii krążyły po świecie jak upiory – niczego nieświadome i przez nikogo niezauważane – oczekując tylko, aż ktoś im powie, że są ciągle przy życiu. Za to ci drudzy zaliczani byli błędnie do żywych, ponieważ ci, co na nich czekali, nie mogli się pogodzić z ich zniknięciem. Kluczowym słowem było tu „ciągle” – nieokreślone przedłużenie czasu, które mogło znaleźć rozwiązanie w prawdzie o ich losie albo w zapomnieniu. – Nadal jesteś zdania, że nie trzeba informować Sędzi, ani nawet Gurevicha i Borisa, że uczestniczysz w moim śledztwie? Pytanie Mili przywołało go do rzeczywistości. – Niech oni zajmują się terrorystami, my musimy zająć się kultem. – Jakieś pomysły, jak się do tego zabrać? Berish ściszył głos i pochylił się nad stołem. – Pamiętasz muzykę, którą słyszeliśmy przez telefon w hotelu Ambrus? – Tak. I co? Wyraźnie się ucieszył. – Odkryłem, o jaki utwór chodzi. Mila spojrzała na niego z niedowierzaniem. – Jak to zrobiłeś? – Przyznaję, że nie jestem ekspertem od muzyki klasycznej… Ale dziś rano poszedłem do konserwatorium i spytałem, czy mogę porozmawiać z jakimś wykładowcą. – Opowiadanie tej historii wprawiało go w lekkie zakłopotanie. – Przedstawiłem mu początkowy motyw i on go rozpoznał. – Chcesz powiedzieć, że go zanuciłeś? – Uśmiechnęła się. – Nie miałem wyboru. Ale w rewanżu za ten występ wykładowca podarował mi to… – Berish wyciągnął z kieszeni płytę kompaktową. Ognisty ptak Igora Strawińskiego. – Jest to balet skomponowany przez tego muzyka w roku tysiąc dziewięćset dziesiątym… Jeśli pójdziemy za tą wskazówką, dotrzemy do następnego morderstwa. – Szczerze mówiąc, nie rozumiem, jak chcesz wykorzystać tę informację… – Ten balet opowiada pewną historię, a muzyka, którą usłyszeliśmy, odpowiada scenie, w której książę Ivan, z pomocą ognistego ptaka, uwalnia swoją ukochaną. Mila próbowała się w tym połapać. – Są tu trzy elementy: uwięzienie, ognisty ptak oraz imię Ivan. Ten pierwszy mógłby oznaczać coś w rodzaju wyzwania. – Masz rację, ale tylko częściowo – przerwał jej, żeby wyjaśnić sprawę do końca. – Kairus nie rywalizuje z nami: ten głosiciel kultu chce nas indoktrynować. Dlatego nie rzuca nam wyzwań, ale stawia nas przed próbami.

Za każdym razem, gdy zamierza nas przeegzaminować, chce, żebyśmy ten egzamin zdali. Tak było również z telefonem do pokoju trzysta siedemnaście. Upokarza nas, żebyśmy czuli się gorsi niż on, ale w gruncie rzeczy staje po naszej stronie. Dlatego odpowiedzi na jego skomplikowane zagadki są zawsze proste. – Co prostego jest w postaci ognistego ptaka? – zaoponowała Mila. – Nie wiem, ale my to odkryjemy. Na razie skupiłbym się przede wszystkim na imieniu Ivan. – Myślisz, że ono może się odnosić do tożsamości następnej ofiary? – Albo do tożsamości mordercy… Dobrze się zastanów: jaki sens miałoby wskazywanie nam imienia, gdybyśmy nie mieli możliwości odkrycia niezwłocznie, do kogo ono się odnosi? – Ale jak i gdzie? Berish uderzył dłonią w stół. – Musimy przesiać archiwum zaginionych pod kątem związku z imieniem Ivan. – Zdajesz sobie sprawę, ilu osób może to dotyczyć, jeśli wziąć pod uwagę, że interesuje nas okres dwudziestu lat? – Nie, to ty jesteś ekspertem. – Nie mamy aż tyle czasu. Upłynęło go za dużo od ostatniego zabójstwa, i jakiś nowy uczeń głosiciela kultu szykuje się z pewnością, żeby niebawem uderzyć. Berish wydawał się zawiedziony, liczył na to, że jego pomysł zadziała. – Trzeba będzie pomyśleć o czymś innym – powiedziała Mila, próbując go pocieszyć. – Być może na początek powinniśmy zadać sobie pytanie, czego naprawdę chce od nas ten Pan z Dobranocki. Berish spojrzał na nią. – Pod koniec drogi inicjacyjnej czeka na nas objawienie. Spojrzenie Mili utkwiło na moment w pustce. – Nie wiem, czy mi się uda dotrzeć do samego końca. – Przypuszczam, że na przeszkodzie stoi ciągle twoja córka. Mila czuła, że powiedziała za dużo. Wzięła pod uwagę scenariusz przedstawiony przez matkę i pozwoliła sobie wmówić, że jej obawy mają wyłącznie związek z Alice. Jeśli w ciemnościach coś się kryje, koniecznie muszę się w nie zagłębić, żeby na to popatrzeć. Tak powinna mu powiedzieć, żeby go ostrzec. Postanowiła natomiast wesprzeć swoją tezę i zadała pytanie: – Berish, masz rodzinę? – Nigdy nie byłem żonaty i nie mam dzieci. – Jego myśl pobiegła do Sylvii i do tego, co mogłoby się zdarzyć, gdyby pozostali razem. Odsunął jednak to wspomnienie, które sprawiało mu tym więcej bólu, im bardziej wciskało się w teraźniejszość. – Zdaję sobie sprawę, że nie wchodzę do gry tak jak ty. Ale wiem też, że chodzi o skalkulowane ryzyko. – Co masz na myśli?

– To są osoby ludzkie. – Mówisz o naszych przeciwnikach. – Są to osoby równie wrażliwe, jak my wszyscy. Tylko nie jesteśmy w stanie ich zobaczyć. Ale istnieje wyjaśnienie ich zachowania i jest ono racjonalne. Być może wyda się nam ono absurdalne, ale jak nauczyła mnie antropologia, w każdym razie będzie to jakiś ludzki powód. Przez chwilę zastanawiali się w milczeniu nad tym stwierdzeniem. Mimo że otaczał ich hałaśliwy tłum, oboje poczuli chłód nagłej samotności. Mila poprosiła o rachunek i kelnerka przyniosła jej paragon oraz zamówione danie na wynos. – Ty też masz psa – skonstatował Berish, żeby usunąć chłód, jakby na przekór wcześniejszej decyzji, żeby nie wtrącać się w jej sprawy. – Tak naprawdę to jest dla włóczęgi, który mieszka pod moim domem. – Mila nie dodała nic więcej. Ale agent wydawał się zaciekawiony. – To twój przyjaciel? – Nie wiem nawet, jak się nazywa. Poza tym, jeśli się zastanowić, na co mogłoby mu się przydać takie czy inne imię? Nie sądzisz, że to całkowicie nieistotna sprawa dla kogoś, kto woli, żeby o nim zapomniano? Można było przypuszczać, że Berish podziela ten pogląd, ale jego twarz się rozjaśniła. – Być może przypadkowo podsunęłaś mi myśl, jak wykorzystać ścieżkę dotyczącą tożsamości ukrytą w muzyce Strawińskiego. – A więc jak? – Żeby znaleźć jakieś imię, potrzebny jest nam człowiek, który nigdy nie miał imienia.

45

Berish skorzystał z automatu telefonicznego. Mila siedziała w samochodzie razem z Hitchem, zadając sobie pytanie o powody tak wielkiej ostrożności. Zakończywszy rozmowę, odwiesił słuchawkę, ale nie wrócił. Zdziwiło ją to. Jej kolega przechadzał się po chodniku, jakby na kogoś czekał. Minęło dwadzieścia minut, w czasie których nic się nie zmieniło. Już chciała wysiąść z hyundaia, żeby poprosić go o wyjaśnienie dziwnego zachowania, gdy Berish ruszył znowu w stronę automatu, który najwyraźniej zaczął dzwonić. Rozmawiał z kimś przez chwilę, a potem wrócił do auta. – Musimy odwiedzić kilka miejsc – oświadczył lakonicznie. Mila uruchomiła silnik, nie zadając żadnych pytań, chociaż cisnęły się jej na usta. Pojechali najpierw do dzielnicy willowej, w której mieszkał Berish. Nie zaprosił jej do siebie, ale niebawem wrócił bez słowa. Gdy wsiadał do samochodu, zauważyła kopertę w wewnętrznej kieszeni jego marynarki. Podał jej trasę dalszej jazdy i pół godziny później dotarli do dzielnicy przemysłowej, która znajdowała się na zachodnim skraju miasta. Stał tu rząd jednakowych hal, a ulicami krążyły tam i z powrotem wielkie tiry. W hali, do której zmierzali, mieściły się rzeźnia i zakład produkujący przetwory mięsne. Gdy dotarli na fabryczny parking, Berish dał jej znak, żeby się zatrzymała i zgasiła silnik. Do nieoznakowanych białych budynków przylegała rampa wyładunkowa. Przywożone tu zwierzęta prowadzono stąd od razu do rzeźni. Z komina buchał szary dym, który rozsiewał w powietrzu cierpkie, a chwilami przyprawiające o mdłości zapachy. – Nie powiesz mi, co to za znajomy? – spytała Mila, ciekawa, ale także trochę poirytowana tym, że kolega nic jeszcze jej nie wyjawił. – On nie lubi, jak mu się zadaje pytania – ostrzegł ją Berish bez żadnych wyjaśnień. Mila nie była pewna, czy oprze się pokusie. Miała tylko nadzieję, że prędko opadnie śmieszny welon tajemniczości, jaką Berish narzucił sprawie. On jednak nadal milczał. Po chwili z małych drzwi na tyłach zakładu wyszedł niski, krępy mężczyzna pod pięćdziesiątkę, w białym kitlu i w kasku na głowie, po czym sztywnym krokiem ruszył w stronę hyundaia, trzymając ręce w kieszeniach. Berish odblokował drzwi samochodu, umożliwiając mu zajęcie miejsca na tylnym siedzeniu. – Witam, kopę lat – powiedział na powitanie niski mężczyzna. Hitch zaszczekał na jego widok.

– Ciągle ten sam piesek? Najwyraźniej jeden nie cierpiał drugiego. Mężczyzna spojrzał na Milę. – A to co za jedna? – Agentka Vasquez – przedstawiła się urażonym tonem Mila. – Z kim mam przyjemność? Nie odpowiedział, odwrócił się do Berisha. – Powiedziałeś jej, że nie lubię, jak mi zadają pytania? – Powiedziałem – potwierdził agent specjalny, rzucając mu surowe spojrzenie. – Ale jeszcze jej nie wyjaśniłem, co tu robimy, bo chciałem, żebyś ty to zrobił. Wydawało się, że mężczyzna uwzględnił ponaglenie Berisha, bo tym razem zwrócił się bezpośrednio do Mili: – Ja jestem człowiekiem bez imienia – powiedział. – Zajmuję się sprawami, które nie istnieją. Będziesz musiała zapomnieć o tym, co niedługo usłyszysz. – Jeszcze nie wiem, czym się zajmujesz – odparła Mila. Uśmiechnął się leciutko. – Umożliwiam ludziom znikanie. ♦♦♦ W ciągu następnych piętnastu minut Mila zrozumiała sens jego słów. – Załóżmy, że jesteś zamożną biznesmenką i masz parę drobnych problemów z prawem. Ktoś taki jak ja pomoże ci zniknąć z obiegu. – Naprawdę robisz takie rzeczy? – spytała, zdumiona i przerażona. – Pomagasz przestępcom uniknąć kary? – Tylko takim, którzy popełnili przestępstwa podatkowe albo finansowe. Ja też mam swoją etykę, co ty sobie wyobrażasz? – Nasz przyjaciel jest sztukmistrzem w kwestii ulatniania się – wtrącił Berish. – Prawdziwym zawodowcem w dziedzinie ucieczek od świata, za pomocą komputera potrafi przekreślić istnienie każdej osoby, a osiąga to, włamując się do miejsc, do których żaden prawnik nie mógłby się nawet zbliżyć bez nakazu sądowego. Chodzi o archiwa państwowe, bazy danych banków i towarzystw ubezpieczeniowych, i tak dalej. – Ja usuwam ślady twojej bytności, a jednocześnie tworzę fałszywe tropy, żeby zmylić tych, którzy mogliby cię ścigać. Kupuję w twoim imieniu bilet na samolot do Wenezueli, potem zostawiam ślad zakupu za pomocą karty kredytowej, jaki zrobiłaś w strefie wolnocłowej na lotnisku w Hongkongu, wreszcie wynajmuję pipera na lot na Antiguę, choć przy lądowaniu na jego pokładzie będzie tylko pilot… Działa to tak: podczas gdy ten, kto cię ściga, gubi się w mojej grze w kotka i myszkę, ty wygodnie i spokojnie opalasz się już na plaży w Belize. Mila wpatrywała się w Berisha. – To naprawdę da się zrobić?

Kiwnął głową. To, co powiedział, oznaczało, że z tej drogi mogli również skorzystać zaginieni za sprawą Pana z Dobranocki. Mimo że nie mieli środków finansowych, jakimi dysponował menedżer wielkiej korporacji, wystarczało im wsparcie dobrego informatyka. Prawdopodobnie był nim także Kairus. – Wyjaśnienie jest zawsze racjonalne, zapomniałaś? – odezwał się Berish, przypominając jej to, co powiedział kilka godzin wcześniej. Tym razem Mila pokiwała głową. – Ale nasz artysta od ucieczek może też postąpić na odwrót, to znaczy dostać się do najbardziej niedostępnych danych w bankach, żeby wykryć ślad człowieka, którego szukamy. – I żeby lepiej wyjaśnić, na czym to polega, dodał: – Są to rzeczy, które wam, w Przedpieklu, są niedostępne. Wystarczyło kilka minut rozmowy, aby Mila uświadomiła sobie, jak bardzo niewystarczające są środki, którymi dysponowała na co dzień w swoich poszukiwaniach. Od tej chwili twarze z pokoju zagubionych śladów miały wymagać od niej jeszcze więcej starań. Berish odwrócił się na siedzeniu, żeby spojrzeć na twarz człowieka bez nazwiska. – Więc jak, będziesz mógł nam pomóc? Mila zobaczyła w lusterku wstecznym, że zadając to pytanie, jej kolega przekłada do kieszeni tamtego kopertę, którą zabrał po drodze z mieszkania w dzielnicy willowej. ♦♦♦ Zostawili Hitcha w samochodzie i poszli za komputerowym ekspertem korytarzami zakładu mięsnego. – Kiedy skończymy, będziesz mógł zabrać dla twojego zwierzaka ładny befsztyk – zapewnił Berisha mały człowieczek. – Jak to się stało, że się tu zatrudniłeś? – wymknęło się Mili pytanie. Ale on się nie obraził. – Nigdy nie mówiłem, że tu pracuję. – Przepraszam, co takiego? – Ja nie mam komputera, komórek ani kart kredytowych. Nie istnieję, pamiętasz? Wszystkie te rzeczy zostawiają ślady. Berish kontaktuje się ze mną za pomocą wiadomości do skrzynki głosowej, którą odsłuchuję średnio co godzinę. Potem oddzwaniam do niego na numer, który mi poda. – W takim razie, co robimy w tym miejscu? – spytała coraz bardziej zaciekawiona Mila. – Pewien pracownik jest dziś na zwolnieniu, więc mamy wolny komputer. Użyjemy go. Nic by nie dało pytanie, skąd on o tym wie, pomyślała. Ten gość jest naprawdę świetny w zdobywaniu informacji. Minęli kilku robotników, ale żaden nie zwrócił na nich uwagi. Zakład był zbyt duży, by ludzie mogli zauważyć jakieś dziwne zachowania albo

nieznajome twarze. Dotarłszy w pobliże jednego z biur, informatyk rozejrzał się. Upewniwszy się, że nikogo nie ma w pobliżu, otworzył drzwi za pomocą karty magnetycznej. Był to mały pokój, w którym stało biurko oraz kilka segregatorów. Oprócz paru plakatów z krowami na pastwisku, które w tym miejscu wyglądały nieco makabrycznie, wisiały też rodzinne zdjęcia pracującego tu urzędnika. – Bądźcie spokojni, nikt tu nie przyjdzie – zapewnił ich mężczyzna. Po czym zabrał się do manipulowania przy komputerze. – Czego potrzebujecie? – Szukamy pewnego gościa, który zaginął w okresie ostatnich dwudziestu lat i ma na imię Ivan albo podobnie – poinformował go Berish. – Ślad jest raczej słaby – zauważył informatyk. – Wiecie o nim coś jeszcze? Simon uzupełnił swoją informację o szczegół dotyczący baletu Ognisty ptak Strawińskiego i sceny, w której dzięki pomocy tegoż ptaka książę uwalnia swoją ukochaną. – Ktoś, kto podsunął nam ten trop, chciałby, żebyśmy znaleźli potwierdzenie, więc nie może to być niemożliwe. – To coś w rodzaju wyzwania – powiedział zadowolonym tonem mężczyzna. – Dobrze, lubię takie rzeczy. Nie, tu chodzi o postawienie nas przed egzaminem, pomyślała Mila i poczuła pokusę, żeby skorygować jego słowa w taki sam sposób, w jaki Berish wyjaśnił jej cele głosiciela kultu. Ale zaczęła się tylko przyglądać, jak zabierał się do pracy. W religijnym skupieniu zaczął wpisywać polecenia na klawiaturze, łącząc się przez internet z cyfrowymi archiwami banków, szpitali, gazet, a nawet policji. Jego palce poruszały się zwinnie po klawiszach, jakby znały drogę do drzwi wszystkich miejsc informatycznego kosmosu. Z najwyższą łatwością łamał hasła, klucze elektroniczne i szyfrowane kody. Na ekranie materializowały się wszelkiego rodzaju informacje. Artykuły prasowe, karty chorobowe, rejestry skazanych, wyciągi kont bankowych. Minęła prawie godzina, w czasie której Berish nie odezwał się ani słowem. Kręcił się niespokojnie po pokoju, od czasu do czasu wyglądając przez okno. Mila podeszła do niego. – Jak się poznaliście? – spytała, wskazując ruchem głowy informatyka. – Współpracował z Programem Ochrony Świadków, pomagał nam ukrywać ich przed ludźmi, którzy mieliby interes w ich uciszeniu. Zrezygnowała z dalszych pytań, zakładając, że i tak Berish nie mógłby wyjawić nic więcej. Lub być może sama nie chciała poznać całej prawdy, ponieważ ciągle niepokoiła ją scenka, w której podawał ukradkiem informatykowi podejrzaną kopertę. W jej głowie odzywały się słowa Joanny Shutton odnoszące się pośrednio do Berisha: „…Jeden ze związanych z tym śledztwem agentów specjalnych utracił dobre imię z powodu innej ponurej sprawy… Przyjął pewną kwotę pieniędzy, za umożliwienie ucieczki

skruszonemu przestępcy, którego powinien był chronić, ale także kontrolować”. Konsultacja eksperta od informatyki z pewnością nie była tania. Ale przede wszystkim, co tego rodzaju kwota w gotówce robiła w mieszkaniu agenta specjalnego? Po jakimś czasie stukanie w klawisze nagle ustało. Człowiek bez nazwiska miał gotową odpowiedź. – Nazywa się Michael Ivanovič. Zaginął, gdy miał sześć lat. Wiek Alice, pomyślała z miejsca Mila. Dziwne, w jak szczególny sposób, od czasu, gdy urodziła córkę, działały na nią wieści o zaginionych dzieciach. – Byli zawsze zdania, że został porwany przez jakiegoś maniaka – ciągnął informatyk. – Jeśli rzeczywiście chodzi o tę samą osobę, będzie miał teraz około dwudziestu sześciu lat. Mila spojrzała na Berisha. – Zaginął w tym samym okresie co cierpiący na bezsenność. – W tamtym okresie nie zaliczyliśmy go do pierwszych ofiar Kairusa, gdyż najwyraźniej zabrakło szczegółu dotyczącego środków nasennych. Siedem osób, które rozpłynęły się w nicości. Dołączyła do nich Sylvia, która była świadkiem. Ale istniał też dziewiąty zaginiony. – Gdzie on przebywał przez cały ten czas? – spytała Mila. – Nie umiałbym powiedzieć – odparł informatyk. – Ale mogę z całą pewnością poświadczyć, że jego ślad pojawił się nagle w sieci tydzień temu. Wygląda to tak, jakby „wirtualnie” wrócił do świata. – Mimo że nie ma tu mowy o środkach nasennych, odnoszę wrażenie, że jest to godny uwagi zbieg okoliczności, nie wydaje się wam? – odezwał się zachwycony Berish. – Moim zdaniem to on. Mila przytaknęła ruchem głowy. – No dobrze, ale jak mamy go teraz znaleźć? – Ślady, o których wam powiedziałem, temu właśnie służą. Ivanovič dzwonił do operatora telefonicznego, żeby aktywować komórkę, i podał swoje imię i nazwisko. Zrobił to samo, prosząc o otwarcie rachunku bieżącego online. Ale nie zgadzają się adresy, a to jest znak, że chciał tylko puścić w eter wiadomość, mając nadzieję, że ktoś ją odbierze. Michael chce was poinformować, kim jest, ale zarazem nie chce, żebyście go znaleźli. Ponieważ ma do wykonania pewne zadanie, pomyślała Mila. Musi kogoś zabić. – I co teraz? – spytał Berish. – Mam dla ciebie odpowiedź. – Komputerowy czarodziej uśmiechnął się. – Ze starego świadectwa medycznego, gdy był jeszcze dzieckiem, wynika, że Michael Ivanovič jest nosicielem wrodzonej, raczej rzadkiej anomalii, która znana jest pod nazwą situs inversus, i w jego przypadku jest całkowita. – To znaczy? – spytała Mila.

– Że ma wszystkie organy umieszczone jak w lustrzanym odbiciu, serce po prawej stronie, wątrobę po lewej, i tak dalej – wyjaśnił Berish. Nigdy nie słyszała o czymś takim. – Ale jak mamy wykorzystać tę informację? – W dziewięćdziesięciu pięciu przypadkach na sto osobnicy, którzy urodzili się z situs inversus, cierpią na choroby sercowe. I z tego powodu muszą poddawać się często kontrolom medycznym – dodał mężczyzna. Berish uznał, że jest to doskonała okoliczność. – Nie musimy iść tropem jego nazwiska, ale tej anomalii. Więc jeśli nawet podawał w tych latach fałszywe dane personalne, możemy odtworzyć jego ruchy dzięki lekarzowi, który się nim opiekował. – Nie będzie to takie proste – zapewnił informatyk, gasząc jego entuzjazm. – W sieci nie ma śladu żadnej karty chorobowej opisującej przypadek situs inversus u młodzieńca w wieku dwudziestu sześciu lat. – Jak to możliwe? – spytał Berish. – Być może przez cały ten czas Michael Ivanovič ani razu nie korzystał z opieki szpitalnej, a zwracał się do prywatnych internistów lub specjalistów. Trzeba będzie trochę się namęczyć, zanim się ich znajdzie. Berish sapnął niechętnie. – Faktem jest, że nie mamy aż tyle czasu, ile byś potrzebował. Mężczyzna uniósł ręce. – Przykro mi, ale w tej chwili nie mogę zrobić nic więcej. – No dobrze – wtrąciła Mila i odwróciła się do kolegi. – Nie ma co się zniechęcać. Jestem pewna, że jeśli pozwolimy temu panu spokojnie popracować, znajdzie coś o tym naszym Michaelu. Berish był gotów podzielić jej nadzieje. – Zgoda, spróbujemy. A tymczasem co robimy? Spojrzała na zegarek. – Jeśli chodzi o mnie, to mam umówione spotkanie.

46

Po raz pierwszy Alice zapytała o tatę, gdy miała około czterech lat. Jednak pytanie to tkwiło w jej głowie już od jakiegoś czasu. Jak to się często dzieje u dzieci, przyjmowało inne formy, pojawiając się w zachowaniach albo w rozmowach. W pewnym momencie Alice zaczęła rysować swoją rodzinę, dodając postać, o której nigdy nie słyszała. Nie wiadomo, kiedy uświadomiła sobie, że oprócz matki ma również ojca. Z pewnością stało się to w trakcie spotkań z rówieśnikami, mogła też usłyszeć, jak Ines mówiła o swoim mężu, a jej dziadku. Jeśli Mila miała ojca, to dlaczego ona go nie ma? W każdym razie pierwsze pytanie o ojca, jakie postawiła, miało dość kompromisowy charakter. – Ile lat ma mój tata? Był to sposób na krążenie wokół tej kwestii tak, aby nie stracić z pola widzenia głównego celu. Jakiś czas potem Alice wróciła do tematu, pytając, czy jest wysoki. Tak jakby od tej bezcennej informacji zależały jej przyszłe losy. Od tego czasu pytania zaczęły się mnożyć. O kolor oczu, numer butów, jego ulubione danie. Wyglądało to tak, jakby Alice starała się stworzyć sobie obraz ojca, składając go kawałek po kawałku. Mila zdawała sobie sprawę, że są to mozolne i wyczerpujące usiłowania, zwłaszcza w przypadku dziecka. Ines zaczęła dawać jej do zrozumienia, że być może należy doprowadzić do spotkania ojca i córki. Mila stale to odkładała, ponieważ wydawało się jej, że to jeszcze nie jest właściwy moment. Chociaż nie miała pojęcia, w jaki sposób wyczuje, że właśnie nadszedł. Gdy poprzedniej nocy to Ines wypełniała obowiązki opiekunki dziecka, Mila pogodziła się z tym bez wahania, tak jakby nigdy nie miała co do tego żadnych wątpliwości. Po całym tym zamieszaniu związanym z wdarciem się do domu, paniką i przeżytym wstrząsem, czuła, że ma dług wobec Alice. Wątpiła, czy jest dobrą matką, ale nie mogła zabronić dziewczynce, żeby poczuła się dobrą córką. A dzielne, dobre córki wyruszają w drogę, żeby odnaleźć swoich tatusiów. Ponadto wypadki tego tygodnia przeniosły Milę nieuchronnie do czasów, gdy tropiła Zaklinacza. Pomyślała, że nie może już uważać prośby córki za niemożliwą do spełnienia. Prawdopodobnie powinna poddać się wyrokom losu i rozliczyć z przeszłością. Lub może sama Alice komunikowała jej, że nie wolno zapominać o złym uczynku, jaki się popełniło. Również dlatego, że gdyby zabrakło tego zła, Alice nie przyszłaby na świat. ♦♦♦ Droga wiła się wśród wzgórz, obramowana koronami drzew. Alice wyglądała przez szybę w drzwiach i przez chwilę Mili wydawało się, że ogląda w lusterku wstecznym siebie samą, gdy była dzieckiem. Także ona

lubiła kraść umykające prędko chwile. Widoki, które migały przed jej oczami, a ona mogła chwytać tylko ich fragmenty. Jakiś dom, drzewo, kobietę rozwieszającą pranie. Od początku krótkiej podróży matka i córka nie powiedziały sobie wiele. Mila wyjęła z bagażnika hyundaia fotelik dla Alice i umieściła go na tylnym siedzeniu, a potem przyglądała się, jak Ines usadawia wnuczkę i upewnia się, że jest dobrze zapięta pasami i ma ulubioną lalkę. Tego dnia ubrała ją w sukienkę z różowej bawełny, na ramiączkach. Na nogach dziewczynka miała białe tenisówki, a we włosach spinkę w tym samym kolorze. Po kilku kilometrach Mila zapytała ją, czy przypadkiem nie jest jej za gorąco i czy nie chciałaby posłuchać radia, ale Alice potrząsnęła głową i jeszcze bardziej przywarła do Miss, lalki z rudymi włosami. – Wiesz, dokąd jedziemy, prawda? Dziewczynka nadal wyglądała przez okno. – Babcia mi powiedziała. – I jesteś zadowolona, że tam jedziemy? – Nie wiem. Tym prostym oświadczeniem Alice położyła kres jakimkolwiek staraniom Mili, żeby kontynuować rozmowę. Inna matka starałaby się zgłębić sens tej niepewności. Inna matka mogłaby nawet podsunąć myśl, żeby zawrócić. Być może inna matka wiedziałaby, co robić. Ale Mila czuła, że stała się dla Alice „drugą matką”, ponieważ tą prawdziwą była już jej babcia. W oddali ukazał się szary budynek. Ile razy przyjeżdżała tu w odwiedziny w ciągu ostatnich siedmiu lat? Dziś robiła to chyba po raz trzeci. Pierwsza wizyta miała miejsce dziewięć miesięcy po tym, co się wydarzyło, ale nie zdołała przekroczyć progu i uciekła. Za drugim razem dotarła aż do jego pokoju, zobaczyła go, ale nic mu nie powiedziała. W gruncie rzeczy spędzili ze sobą tak mało czasu, że nie mieli wspólnych tematów do rozmowy. Jedyna spędzona z nim noc naznaczyła ją przeszło tysiącem nacięć. Odczuwała ból, który był straszliwy, ale przy tym taki piękny, tak intensywny, że nie można go było porównać z żadną postacią miłości. A on ją rozbierał, odkrywał sekrety jej poranionego ciała, okrywał jej blizny pocałunkami i dzielił się z nią całą swoją rozpaczą, wiedząc, że ona zrobi z niej dobry użytek. Nie odwiedzała go od co najmniej czterech lat. ♦♦♦ Czarnoskóry sanitariusz wyszedł, żeby przywitać je na parkingu. Mila uprzedziła przez telefon, że przyjedzie z córką. – Dzień dobry – powitał je uśmiechnięty mężczyzna. – Miło nam, że przyjechałyście. Dziś jego stan mocno się poprawił. Chodźcie, czeka na was. Wygłosił te słowa z myślą o dziewczynce, żeby się nie przestraszyła. Wszystko powinno wydawać się całkiem naturalne.

Weszli głównymi drzwiami. Za kontuarem znajdowało się dwóch ochroniarzy; zapytali Milę, czy pamięta procedury obowiązujące przy wejściu do budynku. Mila wręczyła im pistolet, odznakę i komórkę. Ochroniarze sprawdzili też lalkę z rudymi włosami. Alice przyglądała się tym czynnościom z ciekawością i nie protestowała. Następnie matka i córka przeszły przez bramkę z wykrywaczem metali. – Otrzymuje jeszcze groźby, że zostanie zamordowany. – Sanitariusz miał na myśli najważniejszego pacjenta zakładu. Ruszyli długim korytarzem pełnym zamkniętych drzwi. W powietrzu unosił się zapach środków odkażających. Co jakiś czas Alice zostawała trochę z tyłu i musiała przyspieszyć kroku, żeby zrównać się z Milą. Przez krótką chwilę dziewczynka wyciągała rękę, żeby uchwycić dłoń matki, ale uświadomiwszy sobie błąd, prędko ją cofnęła. Wsiadły do windy i pojechały na drugie piętro. Pokonały następne korytarze, po których tym razem kręciło się parę osób. Z sal dochodziły rytmiczne odgłosy respiratorów i dźwięki wydawane przez aparaturę kardiologiczną. Zatrudnione tu osoby ubrane były na biało i poruszały się w zdyscyplinowany sposób, wykonując powtarzające się czynności, takie jak napełnianie strzykawek, wymienianie kroplówek, opróżnianie worków czy wyrzucanie cewników. Każda z nich opiekowała się jednym pacjentem, dopóki nie wyczerpał się czas oddany do jego dyspozycji. Tak przynajmniej powiedział Mili jeden z lekarzy. „Jesteśmy tu, ponieważ ci ludzie z chwilą swych narodzin otrzymali pewną liczbę dni do przeżycia”. A jej przyszło wtedy na myśl coś w rodzaju wady produkcyjnej. Tak jakby życie i śmierć straciły rozpęd i teraz posuwały się wspólnie do przodu, przedłużając egzystencję takiej osoby w bardzo powolnym tempie, dopóki to pierwsze nie ustąpiło temu drugiemu. Ale żaden z pacjentów leżących w tej klinice nie mógł żywić nadziei, że zawróci z podjętej przez niego podróży. Umarli, którzy nie wiedzieli, że już nie żyją, i żywi, którzy nie byli w stanie umrzeć. W ten sposób Mila określiła Berishowi zaginionych z Przedpiekla. To samo można było powiedzieć o pacjentach tej kliniki. Sanitariusz doprowadził je do sali. – Chcecie zostać z nim same? – Tak, dziękuję – odparła Mila. ♦♦♦ Mila wyprzedziła o krok Alice, która znieruchomiała na progu, przyciskając do siebie lalkę. Wlepiła wzrok w leżącego na wznak na łóżku mężczyznę, którego ręce odcinały się na tle śnieżobiałego prześcieradła, zagiętego równiutko na wysokości klatki piersiowej. Jego dłonie opierały się miękko na pościeli. Umocowana do gardła rurka, przez którą oddychał, została osłonięta gazą.

Mila pomyślała, że zrobiono to, żeby nie niepokoić składającej wizytę małej dziewczynki. Alice wpatrywała się w ojca nieruchomym wzrokiem. Być może musiała znaleźć sposób, aby pogodzić to, co miała przed oczami, z jego obrazem, jaki stworzyła sobie w wyobraźni. Mila mogłaby wmówić jej od samego początku, że on nie żyje, byłoby to dużo łatwiejsze – również dla niej. Byłoby to kłamstwo, a jednocześnie prawda. W każdym razie los chciał, żeby nadszedł dzień najważniejszych pytań i odpowiedzi, które wykraczały poza kolor oczu czy numer obuwia. Tak więc warto było czekać z wyjaśnieniem jej, że to niepotrzebne już ciało jest więzieniem dla przeklętej duszy jej ojca, z którego już się nie wydostanie. Ale na szczęście dla nich obu, pozostało jeszcze trochę czasu. Alice nie poruszyła się, pochyliła tylko na moment głowę, jakby zauważyła coś szczególnego, niedostępnego oczom dorosłych. A potem odwróciła się do Mili i powiedziała tylko: – Możemy już iść.

47

Do zniknięcia Michaela Ivanoviča doszło w okresie, w którym zdjęcia zaginionych dzieci były drukowane na kartonach z mlekiem. Pomysł był prosty, ale potencjalnie bardzo skuteczny. Dzięki niemu każdego ranka przy śniadaniu wszystkie rodziny w kraju patrzyły na tę twarz. Za sprawą tej pomysłowej sztuczki obywatele byli zmuszeni ją zapamiętać i w razie przypadkowego natknięcia się na nią mogli zawiadomić o tym śledczych. Jeśli za zaginięciem stał porywacz, był to sposób na to, żeby poczuł na karku oddech policji. Ale był też pewien skutek uboczny. Skończyło się na tym, że cały kraj zaadoptował emocjonalnie zaginionego chłopca. Stał się kimś w rodzaju syna czy wnuczka, o którego losy niepokojono się i modlono co wieczór. Ludzie oczekiwali jego odnalezienia tak, jakby śledzili losowanie szczęśliwych liczb w toto-lotku, mając pewność, że znajdzie się osoba, która wygra. Po jakimś czasie wyłonił się jednak pewien problem. Śledczy, a wraz z nimi producenci mleka, zadali sobie pytanie, jak długo zdjęcie ma pozostać na kartonach. Wraz z upływem czasu coraz bardziej malały szanse na to, że dojdzie do szczęśliwego finału. W tej sytuacji nikomu nie było już przyjemnie, jedząc śniadanie, mieć przed oczami dziecko, które mogło już nie żyć. Zatem zdjęcie zniknęło z dnia na dzień. Ale nikt nie protestował. Ludzie woleli zapomnieć. Michael Ivanovič, którego wszyscy w serdecznym odruchu przechrzcili natychmiast na „małego Mike’a”, pojawiał się na kartonach z mlekiem przez osiemnaście miesięcy. Tydzień przed rozpłynięciem się w nicości ukończył sześć lat. Jego rodzice rozchodzili się właśnie i pochłaniały ich dyskusje związane z rozwodem. Media insynuowały, że oboje byli zbyt zajęci kłótniami, żeby poświęcić należytą uwagę jedynemu synkowi. W końcu ktoś to wykorzystał, żeby ukradkiem wejść do ich życia i zabrać im dziecko. Wydarzyło się to po południu pewnego dnia spóźnionej wiosny w ogródku położonym przed budynkiem, w którym pracowała jego matka. Michael bawił się na huśtawce, podczas gdy ona prowadziła z automatu telefonicznego ożywioną rozmowę z człowiekiem, z którym niebawem miała się rozwieść. Przysięgała przed śledczymi, że ani na chwilę nie spuściła syna z oczu. A w każdym razie była spokojna, ponieważ ciągle słyszała skrzypienie huśtawki. Tylko że drewniane siedzenie kołysało się nadal, ale już bez Michaela. W związku z porwaniem małego chłopca został zatrzymany trzydziestopięcioletni hydraulik. Zadenuncjowała go konkubina po znalezieniu w domu zielonej koszulki w białe prążki, którą dziecko miało na

sobie w dniu zaginięcia. Mężczyzna usprawiedliwił się jednak, twierdząc, że wyjął ją z kubła na śmieci i postanowił zatrzymać, ponieważ wszyscy wiedzieli już o zaginięciu dziecka, a jemu spodobał się pomysł posiadania „pamiątki po sławnej osobie”. W końcu uznano, że jego wersja jest do przyjęcia, i oskarżono go jedynie o utrudnianie śledztwa. Jeśli pominąć ten wątek, to przez dwadzieścia lat nie pojawiła się nawet jedna wskazówka dotycząca losów Michaela Ivanoviča. Nie było żadnego śladu, żadnej pogłoski, nawet fałszywego tropu. Nikt nie wypowiadał tego głośno, ale wszyscy uważali, że chłopiec nie żyje. Jak to się zwykle zdarza w podobnych sprawach, zostało rozesłane poufne zawiadomienie do wszystkich lekarzy sądowych w kraju. Zawierało ono opis anatomiczno-patologiczny chłopca w celu jego identyfikacji, na wypadek gdyby zostały odnalezione zwłoki jakiegoś malucha. Komunikat zawierał pewną informację, która nie została podana prasie, a dotyczyła wrodzonej anomalii Michaela Ivanoviča, znanej pod nazwą situs inversus. ♦♦♦ Dokończywszy lektury akt, Berish zamknął teczkę. Zdobył ich wydrukowaną kopię, którą ściągnął z archiwum Przedpiekla dzięki przepustce dostarczonej mu przez Milę. Dziewiąta ofiara Pana z Dobranocki w porządku chronologicznym, powtórzył w duchu. Jednak w aktach sprawy nie było wskazówek dotyczących osoby, która mogłaby stać się celem Michaela Ivanoviča. Był zbyt młody w chwili zaginięcia, wydawało się więc mało prawdopodobne, aby mógł wybrać swą przyszłą ofiarę na podstawie własnych doświadczeń, jak to zrobili Roger Valin i Nadia Niverman. Związek między ofiarą i mordercą musiał zatem być pozostawiony przypadkowi, jak u Erica Vincentiego i André Garcíi. Ale fakt, że tym razem Kairus postawił zadanie uśmiercenia ofiary najmłodszemu ze swoich uczniów, oznaczał, że chciał, by śledczy zrobili wszystko co możliwe w celu wytropienia mordercy. Dlaczego? Pewnie chce, żebyśmy się poczuli ludźmi nienadającymi się do tej pracy, pomyślał głośno Berish. Tym razem obrał sobie za cel kogoś ważnego. Spędził większą część popołudnia zamknięty w swoim biurze, czekając na telefon od zaprzyjaźnionego eksperta od informatyki. Odłożył akta Michaela Ivanoviča do szuflady i spojrzał na zegarek, a potem na Hitcha, który leżał spokojnie w swoim kącie. Minęła osiemnasta i obaj poczuli głód. Postanowił wyjść z psem na dwór. Uruchomił automatyczną sekretarkę i razem z Hitchem opuścił biuro, żeby kupić coś do jedzenia. ♦♦♦ Parę kroków od wejścia na wydział stał kiosk, w którym można było kupić bułki i napoje. Hitch uwielbiał hot dogi – a jego pan był przekonany, że

powodem tej miłości jest także nazwa tej przękąski. Stanęli w kolejce z innymi policjantami, którzy jak zwykle obrzucali Berisha pogardliwymi spojrzeniami. Po raz pierwszy po długim czasie poczuł na sobie ukłucia ich wzroku, tak jakby osłabł chroniący go zwykle pancerz. Hitch wyczuł jego napięcie, bo uniósł łeb i szczeknął, żeby się upewnić, czy wszystko w porządku. Berish pogłaskał go uspokajająco. Kiedy nadeszła jego kolej, kupił dwa hot dogi, kanapkę z tuńczykiem i małą puszkę red bulla, po czym oddalili się przyspieszonym krokiem. W drodze powrotnej zastanawiał się nad tym, co się przed chwilą wydarzyło. Niby nic nie uległo zmianie, a jednak wyglądało na to, że zmieniło się wszystko. Powrót do aktywnego życia po wielu latach bezczynności sprawił, że poczuł ożywienie. Dziesiątki przesłuchań, podczas których doprowadzał morderców i innych przestępców do wyznania ich sprawek, dawały mu pewność, że nie jest gorszy niż oni. Zawsze jednak uważał, że te typki otwierają się przed nim, ponieważ rozpoznają w nim kogoś w rodzaju bratniej duszy. Nie wyglądam na glinę, dlatego mi się zwierzają. Za to teraz ten talent objawił mu się tym, czym był w rzeczywistości – wyrokiem. W głębi jego serca odezwał się głos, który twierdził stanowczo, że nadszedł moment, aby położyć kres tej męce. Dość już zapłaciłeś, Simon. Pora, żebyś znowu był policjantem. Obracał w głowie te myśli, idąc korytarzem w kierunku biura. W jednej ręce niósł torebkę z bułkami, w drugiej puszkę red bulla, i nie przyszło mu do głowy, że powinien uwolnić jedną z nich, żeby otworzyć drzwi. Koniec końców to Hitch zwrócił jego uwagę na fakt, że są już otwarte. ♦♦♦ – Cześć, Simon. Puszka omal nie wypadła mu z ręki. Musiał sięgnąć po cały zapas panowania nad sobą, żeby nie dostać zawału. – Święty Boże, Steph. Kapitan z Przedpiekla siedział naprzeciwko biurka, założywszy jedną nogę na drugą. – Przepraszam, nie chciałem cię przestraszyć – powiedział, po czym klasnął w dłonie, żeby przywołać do siebie psa. – Chodź tu, mój śliczny. Hitch podbiegł natychmiast do Stephanopoulosa, a ten chwycił jego owłosiony łeb i zaczął go głaskać. Berish odetchnął głęboko, zamknął drzwi i włożył hot dogi do miski psa. – Kiedy ktoś się przyzwyczai, że go ignorują, pewne niespodzianki mogą mieć tragiczne następstwa. Steph uśmiechnął się. – Zdaję sobie z tego sprawę. Ale najpierw zapukałem, przysięgam. – Stephanopoulos przybrał poważną minę. – Nie wszedłbym, żeby zaczekać tu na ciebie, gdybym nie miał do omówienia czegoś poważnego. Berish przyjrzał się minie dawnego zwierzchnika.

– Chcesz kanapkę? – zapytał, zajmując miejsce po drugiej stronie biurka. – Nie. Ale jedz, jeśli chcesz. Nie zajmie to dużo czasu. Agent specjalny otworzył puszkę red bulla i pociągnął łyk. – A więc, o co chodzi? – Powiem wprost, nie owijając niczego w bawełnę, i oczekuję równie szczerej odpowiedzi. – Zgoda. – Czy ty i Mila Vasquez prowadzicie śledztwo na własną rękę? – Dlaczego nie zwracasz się z tym pytaniem do niej? Nie jest twoją podwładną? Steph nie wydawał się usatysfakcjonowany tym połowicznym potwierdzeniem. – To ja skierowałem ją do ciebie. – Wiem o tym. – Ale nie sądziłem, że się skumacie. Zdajesz sobie sprawę, że to może zepsuć jej opinię w wydziale? – Myślę, że potrafi sama zadbać o siebie. – Za to ty tego nie potrafisz. – Steph dał upust jednemu ze swoich częstych wybuchów złości. – Milę ciągnie do mroku jak pszczoły do miodu. Gdy była mała, przeżyła straszne rzeczy, których dzięki Bogu ani ty, ani ja nie potrafimy sobie nawet wyobrazić. Mogła z tego wyjść na dwa sposoby: poddać się lękom na resztę życia albo znaleźć w tym, co się stało, źródło siły. Ona wkręca się w najbardziej ryzykowne sytuacje, ponieważ czuje taką potrzebę. Jakby była jednym z tych wojennych weteranów, którzy chcieliby natychmiast wrócić na front. Strach przed śmiercią uzależnia. – Domyśliłem się tego – uciął Berish. – Ale wiem też, że żadnemu z nas nigdy nie uda się wyperswadować jej niczego ani jej powstrzymać. Poirytowany Stephanopoulos potrząsnął głową i wlepił wzrok prosto w oczy agenta specjalnego. – Jesteś pewien, że schwytasz Kairusa, prawda? – Tym razem tak – potwierdził Berish. – I powiedziałeś już Mili, dlaczego tak bardzo zależy ci na tym, żeby wyrównać rachunki z Panem z Dobranocki? – Steph zamilkł na chwilę. – Mówiłeś jej o sobie i o Sylvii? Berish poprawił się na krześle. – Nie, nie mówiłem – zaprzeczył chłodnym tonem. – Ale myślisz, żeby to zrobić? Czy też jest to dla ciebie całkiem nieistotne? – A niby dlaczego miałbym się zwierzać z takich rzeczy? Steph rąbnął dłonią w biurko. Przestraszony Hitch podskoczył w swoim kącie. – Ponieważ to od tamtego czasu zacząłeś się staczać. Zachowywałeś się jak gówniarz, spieprzyłeś swoją karierę, stając się wyrzutkiem w wydziale. A wszystko z powodu tego, co się przydarzyło Sylvii.

– Powinienem był ją chronić, ale… – Ale zabrał ci ją Kairus. Czy chciałabyś rozpocząć nowe życie? W pokoju rozbrzmiały na nowo słowa Pana z Dobranocki z jego telefonicznych rozmów z ofiarami. Ale usłyszał je tylko Berish. Czyżby Sylvia również trafiła do pokoju 317 w hotelu Ambrus? Czy ona także pojechała windą na trzecie piętro? Czy oglądała tę ciemnoczerwoną tapetę i chodziła po dywanie z wielkimi ciemnoniebieskimi kwiatami? A potem połknęła pigułkę nasenną i pozwoliła na to, żeby wyniósł ją stamtąd Pan z Dobranocki? Zapadło długie milczenie. Ponownie przerwał je Steph. – Na czym polega twoja wina, Berish? Że dałeś się okpić temu potworowi, czy też na tym, że się zakochałeś w jedynym świadku, w kobiecie, która oglądała z bliska jego twarz? Dobrze się nad tym zastanów. – Powinienem był ją chronić – powtórzył stanowczym tonem Berish, niczym zdarta płyta gramofonowa. – Ile czasu z nią spędziłeś? Miesiąc? Wydaje ci się czymś normalnym odrzucenie reszty życia dla tych paru dni? Berish nie odpowiedział. Być może Steph zdał sobie sprawę, że traci czas na próżno. Podniósł się, podszedł do Hitcha i przykucnął, żeby go pogłaskać. – Jako szef Programu Ochrony Świadków jestem na równi z tobą odpowiedzialny za to, co się stało. – I po tym wszystkim pogrzebałeś się w Przedpieklu. Kapitan uśmiechnął się gorzko, wstał i sięgnął do klamki, gotów do wyjścia. – Skoro niektórzy z zaginionych wracają, spodziewasz się pewnie, że pojawi się i ona, prawda? Proszę cię, niech usłyszę z twoich ust, że się mylę. Powiedz mi, że nie masz nadziei, że Sylvia wciąż żyje. Berish wytrzymał spojrzenie byłego szefa, chociaż nie wiedział, co odpowiedzieć. Milczenie ciążyło mu coraz bardziej, a Steph nie ustępował. Napięcie rozładował dzwonek telefonu. Agent specjalny sięgnął po słuchawkę. – Tak? – Niebawem bardzo, bardzo mnie polubisz. – To był informatyk bez nazwiska, a w tle słychać było odgłosy fabrycznych maszyn. Ciekawe, gdzie on znalazł tym razem bezpieczny telefon. – Masz coś dla mnie? – Berish starał się unikać jasnych sformułowań, ponieważ Steph nadal wpatrywał się w niego od drzwi. – Michael Ivanovič zgłosił się mniej więcej miesiąc temu do prywatnego lekarza pod fałszywym nazwiskiem. – To pewne? – Posłuchaj tylko: ten lekarz dochodzi do wniosku, że otrzymał prezent od opatrzności, i zastanawia się, czy nie napisać ślicznego artykułu dla pewnego

czasopisma medycznego na temat przypadku situs inversus, więc okazuje zaniepokojenie stanem serca Ivanoviča. Ale ten jest czujny i stara się wymknąć. Jednak lekarz nie daje za wygraną i idzie za nim aż do jego domu. Prawdopodobnie Michael odkrywa, że był śledzony, i dzień później nieszczęsny lekarz pali się razem ze swoim samochodem. Policja i agencja ubezpieczeniowa myślą, że wystąpił jakiś problem z instalacją elektryczną, co wywołało błyskawiczny pożar, tak że kierowca znalazł się w pułapce i nie zdążył nawet wyskoczyć z auta. Jednak ktoś, kto powinien się temu przyjrzeć, nie zatroszczył się o to, żeby zbadać sprawę dogłębnie. Po pierwsze, dlatego że tego rodzaju przypadki się zdarzają, a poza tym lekarz nie był człowiekiem, który mógłby mieć wrogów. Zamykają sprawę, uznając, że był to zwykły wypadek. Ale ja zadałem sobie trochę trudu i poszedłem poczytać notatki w przenośnym komputerze lekarza, a potem, wychodząc od motywu zbrodni, zrekonstruowałem całą sprawę. – Zaczekaj chwilę. – Berish zakrył dłonią słuchawkę i odwrócił się znowu do Stephanopoulosa. – Obiecuję, że powiem Mili o Sylvii i w miarę moich możliwości będę pilnował, żeby nie popadła w kłopoty. Wydawało się, że szef Przedpiekla wziął jego słowa za dobrą monetę. – Dziękuję – powiedział i opuścił pokój. Po wyjściu Stepha Berish wrócił do rozmowy telefonicznej. – Masz adres? – Oczywiście, mój przyjacielu. Informatyk podyktował mu go i agent zapisał ulicę i numer domu, mając nadzieję, że Michael Ivanovič tam jeszcze mieszka. Już miał się rozłączyć, żeby natychmiast zadzwonić do Mili, ale informatyk go powstrzymał. – Jeszcze jedna sprawa… Ivanovič mógł zabić lekarza na tysiąc sposobów. Ale jest pewien szczegół, który powinien był obudzić podejrzenia policji i ubezpieczyciela. – Jaki? – Biegły, który badał przyczyny wypadku, stwierdził w swojej ekspertyzie, że bezpieczniki w spalonym samochodzie były wadliwe, ale mogły zostać po prostu podmienione. Ponadto, zdaniem lekarza sądowego stan ciała pozwalał przypuszczać, że doszło do powolnego spalania, a więc nie był to „błyskawiczny pożar”. Dlatego nie wykluczam, że morderca mógł wszystko przewidzieć i był gdzieś w pobliżu, żeby cieszyć się tym widokiem. Berishowi przypomniał się ognisty ptak z baletu Strawińskiego. – Chcesz powiedzieć, że ten Michael Ivanovič jest piromanem? – Myślę, że nasz przyjaciel lubi oglądać płonących ludzi.

48

Spotkali się dwie przecznice od miejsca zamieszkania Michaela Ivanoviča. Dotarli tu oddzielnie. Berish wpuścił Hitcha na tylne siedzenie hyundaia i zajął miejsce obok Mili, nie pytając jej, gdzie była tego popołudnia. Ale z wyrazu jej twarzy domyślił się natychmiast, że nie było to miłe miejsce. – Mamy pewność, że on tam właśnie mieszka? – spytała. – Tak powiedział nasz informator. – A więc co robimy? Berish spojrzał na zegarek, minęła ósma. – Istnieje ryzyko, że zastaniemy go w domu. – Myślałeś o przeszukaniu? – Nie wiem, o czym myślałem, być może powinniśmy zawiadomić o wszystkim twojego przyjaciela Borisa. Mila skrzywiła się z niesmakiem. – Naprawdę chcesz, żebym mu wyjaśniła, jak zdobyłam tę informację? Bo na pewno mnie o to zapyta. Nie pomyślał o tym. Gdyby to zrobili, oznaczałoby to dekonspirację jego informatora. Nie można było wytłumaczyć w inny sposób, skąd Mila dowiedziała się o Michaelu Ivanoviču. – Masz rację. Ale jeśli odkryjemy, na kogo on się szykuje, będziemy mogli przynajmniej wszcząć alarm. – Powiedziałabym, że o tym zdążymy pomyśleć później. Berish kiwnął głową. ♦♦♦ Mieszkania były rozłożone po obwodzie na dwóch kondygnacjach, a całość otaczała prostokątną studnię wypełnioną jakimiś płynami, która niegdyś była basenem. Weszli w bramę i skierowali się natychmiast na tyły. Chcieli posłużyć się schodami przeciwpożarowymi, żeby wejść na górę, nie zwracając niczyjej uwagi. Apartament Michaela Ivanoviča miał numer 4B. Dotarłszy do schodów, Berish dał polecenie psu. – Jeżeli ktoś się pokaże, szczekaj. Zrozumiałeś, Hitch, prawda? Psy rasy hovawart, jak zresztą sugeruje ta nazwa, spisują się doskonale w roli stróżów. Zwierzak usiadł grzecznie, jakby zrozumiał komendę. Berish i Mila wyciągnęli pistolety. – To nie jest moja zwykła broń – poinformowała kolegę Mila. – Czułam się pewniej, gdy miałam w ręku tamten pistolet, który straciłam w pożarze nory Kairusa. Dlatego niczego nie gwarantuję.

Zdał sobie sprawę, że to wyjaśnienie jest delikatnym sposobem na przypomnienie mu, jak niepewnie celował, gdy miał okazję strzelić do Kairusa w absurdalnym labiryncie domu z czerwonej cegły. Przyjął je, ale słowo „pożar” przypomniało mu też ostatnie zdanie komputerowego eksperta odnoszące się do Michaela Ivanoviča. Myślę, że nasz przyjaciel lubi oglądać płonących ludzi. Zamienił na ten temat parę słów z Milą, ale nie powiedział jej, że ta informacja go niepokoi. Z książek o antropologii kryminalnej dowiedział się, że piromania jest najostrzejszym objawem skłonności sadystycznych. Na osoby pokroju Ivanoviča istniała też odpowiednia nazwa. Kontakty z takim „maniakalnym podpalaczem” są niebezpieczne, ponieważ celem osobnika tego typu jest nie tylko zadawanie śmierci, ale totalne niszczenie. Dotarli w pobliże drzwi wejściowych. Nie było sposobu, żeby zajrzeć do środka. Berish przyłożył ucho, ale jedyne dźwięki, jakie słyszał, dochodziły z włączonych telewizorów u sąsiadów – niektórzy z nich pootwierali okna z powodu gorąca. Nie było wiele czasu na podjęcie decyzji, istniało ryzyko, że ktoś ich zauważy. Simon kiwnął głową na zgodę i Mila uklękła na oba kolana, żeby lepiej widzieć zamek podczas otwierania go. Po kilku sekundach mogli wejść. Berish popchnął drzwi i wycelował pistolet w pogrążone w półmroku wnętrze. Za jego plecami Mila zapaliła latarkę i oświetliła mały salonik, na którego środku widać było stół zarzucony starymi gazetami i pustymi butelkami. Apartament wydawał się opuszczony. Weszli. Berish zrobił kilka kroków, podczas gdy Mila zamykała drzwi. Mieszkanie nie wyglądało na zbyt duże, składało się najwyżej z trzech pomieszczeń. Zatrzymali się na progu salonu, żeby posłuchać, czy nie ma kogoś wewnątrz. – Chyba jest pusto – szepnął. – W każdym razie nie chowamy pistoletów – ostrzegł Milę, tak jakby istniała taka potrzeba. – Ty też to czujesz? Berish domyślił się, że Mila ma na myśli silny zapach jakiejś substancji, być może detergentu do mycia podłóg. Ale mieszkanie nie wydawało się zbyt czyste. Pokręcił głową, nie domyślając się, skąd on może dochodzić. Głównym meblem w pokoju była brązowa kanapa z podartym obiciem. W kącie stał stary kineskopowy telewizor, był tu także przysunięty do ściany pusty kredens. Nędzne umeblowanie uzupełniały dwa różne krzesła i mały stolik. Nad wszystkim górował czteroramienny żyrandol z kloszami z matowego szkła. Całość nie sprawiała wrażenia, że ktoś tu mieszka, a jeśli nawet, to apartament mógł służyć jedynie za prowizoryczne lokum. Berish natychmiast

domyślił się, że z pewnością nie było to miejsce zamieszkania Michaela Ivanoviča w okresie ostatnich dwudziestu lat. Wprowadził się tu niedawno, pomyślał. Być może miejsce to miało mu służyć za kryjówkę do czasu wypełnienia misji. Po czym zapewne by się wyniósł. – Naszemu przyjacielowi nie podobało się ustawienie kanapy. – Mila posłużyła się latarką, żeby wskazać coś na dole. Berish zauważył, że istotnie, jedna z drewnianych nóg kanapy jest złamana. – Może ukrył coś pod spodem. Oboje chwycili za podłokietniki i odsunęli ją na bok. Oświetlili latarką podłogę, ale nic na niej nie było. Poczuli się zawiedzeni. – Prawdopodobnie zrobił to samo z innymi meblami w tym pokoju – powiedziała Mila, wskazując parkiet porysowany od przestawiania kredensu. Jeśli Ivanovič chciał urządzić się w tym mieszkaniu na krótko, to dlaczego zmieniał ustawienie mebli? Berishowi coś się nie zgadzało. Brudna zasłona po prawej stronie oddzielała salon od małej łazienki. Mila uchyliła ją i zobaczyła wyszczerbioną miskę klozetową, starą ceramiczną umywalkę oraz prysznic – wszystko pokryte kamieniem. – Brakuje kranów – zauważył Berish. – Zostały usunięte – mruknął do siebie. Zanotował w pamięci to dziwactwo i starał się domyślić, czym mogło być podyktowane, mając nadzieję, że przyjdą mu z pomocą studia antropologiczne. – Chodźmy zobaczyć tamten pokój – zaproponowała Mila, wyrywając kolegę z zamyślenia. Było to ostatnie pomieszczenie, w którym Michael Ivanovič prawdopodobnie sypiał. Drzwi były uchylone i Mila skierowała strumień światła w szczelinę obok futryny. – Popatrz. Berish stanął obok jej ramienia i również to zobaczył. W pokoju znajdował się plan miasta przypięty pineskami do ściany. Pewien jego fragment był zaznaczony czerwoną obwódką. – Myślisz, że… – Nie dokończyła zdania, ponieważ było rzeczą oczywistą, że mogło chodzić o miejsce, w którym morderca zamierzał zaatakować swoją ofiarę. Musieli tylko rozejrzeć się za potwierdzeniem. W tym celu Mila ruszyła w kierunku pokoju. Berish zobaczył, że idzie pewnym krokiem, i w tej samej chwili uświadomił sobie, że to jej zachowanie jest dziwnie przewidywalne. Jego myśli uprzedziły kroki Mili, ponieważ się ich spodziewał. Co popchnęło Michaela Ivanoviča, żeby pozostawić na widoku tak ważną wskazówkę? Mógł czuć się pewny siebie i swojej kryjówki, ale Berishowi to nie pasowało. Odpowiedzi udzieliła mu antropologia.

W ułamku sekundy agent specjalny przeanalizował szereg pozornie nieistotnych danych. Wydzielający zapach detergent to nic innego jak płyn zapalający, który można kupić z łatwością w sklepie. Usunął krany w łazience, ponieważ woda gasi płomienie. Przesunął meble, dzięki czemu ewentualny intruz zmuszony był stanąć dokładnie tam, gdzie on sobie życzył. Mapka z zaznaczonym czerwonym kółkiem, to zaproszenie do drugiego pokoju. A półotwarte drzwi pokoju – przynęta. – Stój! Mila odwróciła się z osłupiałą miną, żeby na niego spojrzeć. Uniósł wzrok do sufitu, w kierunku żyrandola. Wziął latarkę z rąk Mili i skierował strumień światła do góry. Zauważył, że z oprawek żarówek wychodzą cienkie przewody, a klosze z matowego szkła wypełnione są oleistym płynem. – Co to takiego? – spytała, odsuwając się na bok. – Bomba zapalająca. Berish prześledził teraz przebieg przewodów, które dochodziły do drzwi sypialni. Oświetlił drzwi i zobaczył, że do jednego z zawiasów umocowane jest prymitywne urządzenie złożone z dwóch elektrod i baterii o niskim napięciu, owinięte taśmą izolacyjną. Gdyby Mila otworzyła drzwi, obieg prądu zamknąłby się z katastrofalnym skutkiem. Berish wiedział, że nie byłoby eksplozji. Zalałby ich za to potop płynnych płomieni, błyskawicznie podpalając ich ubrania, aby po chwili pożreć również ciała. W tym wszystkim chodziło bardziej o poddanie ofiar torturom niż o zadanie śmierci. Typowa rozrywka maniaków-podpalaczy. – Nasz Michael to spryciarz. – Berish zastanawiał się nad prostotą, ale także pomysłowością pułapki. Mila była ciągle wstrząśnięta. – Powinnam była bardziej uważać. Wyrwał jeden z kabelków, co wystarczyło, żeby odłączyć urządzenie. A potem wszedł do pokoju. Stanęli naprzeciwko planu i zobaczyli, że czerwone kółko otacza jedną z ulic. – To niedaleko stąd. Tylko dziewięć przecznic. – Jednak po chwili dojrzała na twarzy kolegi niedowierzanie, dorównujące jej własnym odczuciom. – Ale skąd pewność, że Michael Ivanovič zostawił nam rzeczywistą wskazówkę, a ten plan nie został tu umieszczony tylko po to, żeby nas wciągnąć w pożarową pułapkę? – No cóż, odkryjemy to, udając się tam osobiście.

49

Domyślili się, że chodzi właśnie o to miejsce, gdy zobaczyli ludzi zgromadzonych na ulicy. Zatrzymali się przed sześciopiętrowym budynkiem. Wył alarm przeciwpożarowy i mieszkańcy opuszczali dom. Ale nie było widać dymu. Zauważyli, że w pobliżu stoi policyjny samochód patrolowy. Drzwi od strony kierowcy były szeroko otwarte, migał kogut na dachu wozu i światła kierunkowskazów. – Uprzedził nas patrol dzielnicowy – powiedziała Mila, wysiadając z auta. Chwilę potem zobaczyła portiera, który pomagał ludziom w ewakuacji. Razem z Berishem ruszyli w jego kierunku, okazując odznaki. Hitch biegł za nimi. – Gdzie się pali? – spytała Mila, starając się przekrzyczeć syrenę. – Nie wiem, ale wykrywacze dymu wskazują, że chodzi o mieszkanie na czwartym piętrze. – A kto tam mieszka? – Gruba ryba z policji. Inspektor Gurevich. Usłyszawszy to nazwisko, Mila i Berish zbledli. – Co się tam stało? – spytał agent specjalny. – Kiedy włączył się alarm, wyszedłem natychmiast, żeby koordynować ewakuację budynku. Ale ten człowiek z góry powinien być waszym kolegą. – To jest jedyne wejście? – Jest też drugie z tyłu. – Dlatego nie widział pan nieznajomego, jak wychodził z budynku… – W tym zamieszaniu mogłem go nie zauważyć. Berish spojrzał na Milę. – Zadzwoń do Klausa Borisa i powiedz mu, żeby przysłał oddział specjalny. Mila kiwnęła głową. – A my co robimy? – To jasne, wchodzimy na górę. ♦♦♦ Na klatce schodowej wycie alarmu przeciwpożarowego było jeszcze bardziej nieznośne. Berish dał znak Hitchowi, żeby usiadł i zaczekał. Pies posłusznie został i zaczął warować. Gdy dotarli na czwarte piętro, Mila zobaczyła, że drzwi do mieszkania Gurevicha są uchylone. Wymienili prędko porozumiewawcze spojrzenia z Berishem i zatrzymali się po obu stronach wejścia. Zrobili tradycyjną wyliczankę w odwrotnym porządku, rozpoczynając od trzech, po czym agent

specjalny przekroczył próg, celując przed siebie z pistoletu, podczas gdy Mila ubezpieczała go od tyłu. W środku panował półmrok i stojąc w drzwiach, nie zobaczyli nikogo. Weszli na parę metrów w głąb. Nie było widać ani płomieni, ani dymu. Ale z korytarza, który mieli przed sobą, dochodził silny zapach spalenizny. Mila zauważyła, że nie jest to zwykły zapach pożaru. Było w nim coś innego, jakiś odcień cierpki i drażniący. Rozpoznała go dopiero po chwili. Był to ten sam smród, który wydzielała jej skóra, gdy kiedyś przypalała ją rozgrzanym żelazkiem, żeby zadać sobie ból, jakiego potrzebowała. Zobaczyła, że Berish unosi rękę do ust, starając się powstrzymać mdłości – on też się tego domyślił. Dał jej znak, że muszą iść dalej. Tak też zrobili. Umeblowanie składało się ze stylowych mebli i starych obrazów. Ciemna tapeta i dywany przydawały wnętrzu surowości. Główny korytarz robił wrażenie galerii muzealnej. Nie było czasu na zadawanie sobie pytań, jakim cudem inspektora z wydziału policji stać było na takie luksusy. Oboje musieli przeć do przodu. Dotarli w pobliże jednego z pomieszczeń. Drzwi były otwarte, a podłogę u ich stóp oświetlała smuga światła. Sprawdzili wokół siebie, czy morderca nie urządził jakiejś pułapki. Następnie powtórzyli rytuał odliczania w odwrotnym porządku. Również tym razem jako pierwszy przekroczył próg Berish. Mila zauważyła strach na jego twarzy. Blisko siebie leżały ciała dwóch mężczyzn. Policjant z auta patrolowego leżał na dywanie nasiąkniętym krwią, która wypłynęła mu z rany na gardle. Na wznak i z głową zwróconą w ich kierunku, bez życia. Gurevich był nie do rozpoznania. To z jego ciała unosił się nieprzyjemny swąd. Na tle spieczonej twarzy zwracały uwagę białka skierowanych do sufitu oczu. Mila była przekonana, że inspektor już nie żyje, ale jego źrenice poruszyły się w jej stronę, jakby ją rozpoznał. – Zobacz, co z tym policjantem! – wrzasnęła do Berisha, żeby przekrzyczeć syrenę. – Ja zajmę się nim. Klęknęła obok inspektora, nie wiedząc, co zrobić, żeby ulżyć jego cierpieniom. Ubranie przykleiło mu się do skóry i utworzyło warstwę przypominającą żarzącą się lawę. Trochę dalej leżała aksamitna zasłona, która została zerwana z karnisza. Prawdopodobnie policjant użył jej, żeby stłumić płomienie, zanim otrzymał cios od Ivanoviča. Był też pojemnik, którym posłużył się piroman, żeby rozlać płyn zapalający. Mila odwróciła się i spojrzała na Berisha, który nie spuszczał z oka drzwi, a jednocześnie pochylał się nad policjantem, osłuchując jego klatkę piersiową w nadziei, że usłyszy bicie serca. Po chwili podniósł się jednak, kręcąc głową. – Gurevich jeszcze żyje – poinformowała go Mila. – Patrole już tu jadą, na pewno będzie też karetka.

– Nie wiemy, czy Ivanovič jest jeszcze w tym mieszkaniu albo w budynku. Może być uzbrojony, w końcu ugodził tego biedaka w szyję. Musimy sprawdzić i zabezpieczyć wszystkie pomieszczenia. Zauważyła, że Berish stara się również wymyślić jakiś plan działania. – Jedno z nas musi zejść na dół, żeby poinformować naszych o sytuacji – powiedział. W tym momencie Gurevich chwycił Milę za rękę. – Jest w szoku, lepiej będzie, jeśli ty pójdziesz – powiedziała. – Skontaktuję się przez radio z naszymi i poproszę, żeby połączyli mnie z personelem karetki, dzięki temu będę mógł poinformować ich natychmiast o stanie rannego. A ty nie próbuj żadnych ryzykownych działań, jasne? Mila uświadomiła sobie, że Berish zwraca się do niej dziwnie opiekuńczym tonem. Przez chwilę przypominał jej Stepha. – Dobrze – odpowiedziała, żeby go uspokoić. ♦♦♦ Zszedł po schodach, oglądając się ciągle za siebie. Portier powiedział, że budynek ma tylne wyjście, było więc możliwe, że Michael Ivanovič skorzystał z niego, żeby uciec. Berish znalazł Hitcha w miejscu, w którym go zostawił. Pies był spokojny. Na zewnątrz Berish dojrzał w głębi ulicy błyski kogutów nadjeżdżających patroli. Ich syreny mieszały się z alarmem przeciwpożarowym, tworząc kakofonię, która poważnie go zaniepokoiła. Pierwsze auto policji federalnej zatrzymało się obok tłumu, który dołączył do mieszkańców, żeby zobaczyć, co się dzieje. Wysiadło z niego trzech ludzi w mundurach sił specjalnych, w tym jeden w stopniu sierżanta. Berish wyszedł mu na spotkanie, nie zastanawiając się nad konsekwencjami. – Wszystko wydarzyło się na czwartym piętrze. Jeden z naszych nie żyje, inspektor Gurevich jest ciężko ranny, a funkcjonariuszka Mila Vasquez została przy nim na górze. Sprawca nazywa się Michael Ivanovič, na pewno jest uzbrojony. Być może uciekł, ale nie mogę wykluczyć, że znajduje się jeszcze w budynku. – W tym momencie zorientował się, że sierżant go rozpoznał i prawdopodobnie zastanawia się, co tu robi ten wyklęty glina z wydziału. – Niech pan powie swoim ludziom, żeby sprawdzili wśród ciekawskich – dodał, wskazując głową grupkę ludzi. – Zabójca jest piromanem, który lubi przyglądać się widowisku, może znajdować się jeszcze w pobliżu. – Tak jest. Już tu jedzie karetka. – Sierżant odszedł w stronę ludzi z sił specjalnych, którzy zbierali się przed budynkiem, i polecił im przygotować się do wejścia na górę. Berish wolał nie utrudniać im działań, toteż ruszył w stronę radiowozu, który nieżyjący policjant zostawił bez opieki. Usiadł na miejscu kierowcy i sięgnął po mikrofon krótkofalówki.

– Do centrali, tu agent specjalny Berish. Musicie skontaktować mnie natychmiast z personelem medycznym karetki jadącej do domu inspektora Gurevicha. Z głośnika odpowiedział kobiecy głos. – Tak jest, uruchamiamy most radiowy. Czekając na połączenie z sanitariuszami, Berish niecierpliwie stukał palcem w mikrofon nadajnika i rozglądał się. Tłumek sąsiadów i ciekawskich stopniowo się powiększał. Gdzie teraz może być Michael Ivanovič? Ukrywa się wśród tych twarzy i go obserwuje? Pewnie chciałby poczuć zapach dymu i spalonego ciała, który Berish miał ciągle w nozdrzach. Pomyślał, że nigdy go nie zapomni. – Załoga karetki, dwa-sześć-sześć – odezwał się przez radio męski głos. – Jak wygląda sytuacja? Odbiór. – Mamy tu poparzonego. Ma trudności z oddychaniem, wydaje się, że jest w stanie ciężkim, ale jest ciągle przytomny. Odbiór. – Co spowodowało oparzenia? Odbiór. – Podejrzewamy mieszankę substancji chemicznych. Działanie było zamierzone, wywołał je piroman. Odbiór. – Wypowiadając te słowa, Berish spojrzał w roztargnieniu w lusterko wsteczne. Zobaczył Hitcha, który kręcił się za samochodem, poszczekując. Wcześniej go nie słyszał z powodu wycia syreny alarmowej i szumu radia. – Powód oparzenia ustał? Odbiór – pytał sanitariusz. Ale Berish nie odpowiedział mu, skupiając uwagę na tym, co działo się z tyłu. – Halo, agencie, zrozumiał pan pytanie? Odbiór. – Zadzwonię do was. – Berish wyłączył się. Rzucił mikrofon na siedzenie, wysiadł z samochodu i ruszył w stronę szalejącego Hitcha, który rzucał się coraz bardziej. Berish zobaczył, że pies wskazuje bagażnik. On tu jest, mruknął do siebie. Michael Ivanovič ukrył się, żeby uniknąć zatrzymania. Nie mógł wybrać lepszego miejsca. Rozejrzał się poszukiwaniu wsparcia, ale żaden z funkcjonariuszy nie patrzył w jego stronę. Doszedł do wniosku, że będzie musiał działać sam. Wyciągnął pistolet, zmuszając się, żeby chwycić pewnie rękojeść. A potem sięgnął drugą ręką do bagażnika. Zdecydowanym gestem nacisnął przycisk zamka, a jednocześnie wycelował broń do środka. Gdy tylko rozwarła się przed nim blaszana paszcza, z bagażnika dobył się znany mu już wyziew. Wydzielające tę woń ciało nosiło oparzenia nie tak poważne, jak w przypadku Gurevicha. Mężczyzna był nagi i jeszcze przytomny. Człowiek, którego Berish miał przed oczami, nie był Michaelem Ivanovičem. Chociaż w tym momencie mężczyzna nie miał na sobie munduru, Berish przypomniał sobie, że widział go podczas śniadania w chińskiej restauracji.

W jednej chwili jasno zrozumiał to, co się wydarzyło, niczym na zwolnionym filmie wyświetlanym w jego głowie. W ostatniej scenie on sam pochylał się, żeby osłuchać, być może zbyt pospiesznie, klatkę piersiową śmiertelnie ranionego policjanta i usłyszeć bicie jego serca. Ale gdyby nawet pominąć ogłuszające wycie alarmu przeciwpożarowego, przeszkodził mu w tym fakt, że przystawił ucho nie do tej co trzeba strony klatki piersiowej. Lewej. Serce u osób dotkniętych anomalią o nazwie situs inversus znajduje się po prawej stronie, powiedział sobie w duchu. A potem uniósł prędko głowę i spojrzał na czwarte piętro budynku.

50

Podniósł się z dywanu w tej samej chwili, w której Gurevich stracił przytomność. Przywrócony do życia policjant miał dziwny uśmiech przylepiony do twarzy. Trzymał w ręku nóż i patrzył na nią tak, jak patrzy się na ofiarę, mając pewność, że wpadła w potrzask. Przed oczami Mili rozgrywała się nierealna scena. Jej świadomość była zachwiana, ale i tak zdołała ustalić tożsamość ożyłego nagle trupa. W jednej chwili zrozumiała wszystko. Michael Ivanovič zatrzymał radiowóz i po obezwładnieniu jadącego nim policjanta włożył jego mundur. Ubrany jak policjant stanął przed drzwiami Gurevicha, usuwając dzięki swemu wyglądowi wszelkie wątpliwości związane z wizytą o tak późnej godzinie. Podpalił inspektora, ale nie zdołał uciec na czas z budynku. Kiedy wyczuł, że nadjeżdża policja, zadał sobie nożem cios w szyję, który wystarczył, by wywołać upływ krwi i umożliwić mu zainscenizowanie własnej śmierci. Fałszywy policjant wytarł sobie jedną ręką krew z szyi, potwierdzając w ten sposób, że rana była powierzchowna. Natomiast drugą wyciągnął z kieszeni dziwny przyrząd. Składał się on z plastikowej buteleczki wypełnionej pomarańczowym płynem, w którym zanurzone były dwa kabelki. Wychodziły one z korka i znikały w pudełku owiniętym czarną taśmą izolacyjną. Mila wyczuła z miejsca, że jest to urządzenie zapalające. Mogła strzelić do Ivanoviča, zanim ten zdążyłby wykonać choćby jeden ruch. Ale z powodu tego małego urządzenia nie była pewna, czy jest to dobry pomysł. Nie wiedziała, czy uruchamia je przycisk, który piroman mógłby mimo wszystko nacisnąć przed zwaleniem się na podłogę. Ivanovič uśmiechał się w dalszym ciągu. – Wiedziałaś, że ogień oczyszcza duszę? – Nie ruszaj się – rzuciła w odpowiedzi Mila. Płynnym ruchem Michael Ivanowič odsunął rękę do tyłu, niczym dyskobol, szykujący się, żeby wykonać bezbłędny rzut. Mila uniosła broń i wycelowała w niego. Już miała strzelić, gdy za plecami piromana zobaczyła wielką białą chmurę, która szybko go wchłonęła, kierując się natychmiast w jej stronę. W sztucznym obłoku, który wypłynął z gaśnicy, rozpoznała szare sylwetki agentów z sił specjalnych. Wykrzykiwali coś w podnieceniu, ale poruszali się w zwolnionym tempie. Przypominali kosmitów lub może duchy, przybyłe z innego świata czy z innego wymiaru, żeby ją uratować.

W ułamku sekundy obezwładnili Michaela Ivanoviča, przyciskając go do podłogi swoim ciężarem. Mila dostrzegła pełne zaskoczenia oczy piromana, podczas gdy agenci unieruchamiali go, wyrywając mu z ręki niebezpieczną zabawkę.

KAIRUS

Dowód procesowy 16-01-UJ/9 Wycinek rejestracji dźwiękowej przesłuchania z dnia 28 września , w wydziale policji federalnej w . Godzina 17.42 Przesłuchujący: Gdzie ona jest? Podejrzany: milczy. Przesłuchujący: Co się wydarzyło wczoraj w nocy? Podejrzany: milczy. Przesłuchujący: Co masz wspólnego z zaginięciem agentki Mili Vasquez?

51

Obsesja jest wynikiem degeneracji pewnego przyzwyczajenia. Wygląda to tak, jakby mechanizm myślenia, przyzwyczajony do powtarzania sekwencji tych samych zachowań, nagle się zaciął i zaczął powtarzać w nieskończoność tylko jedno z nich. I nadał mu status działania, którego nie można zastąpić niczym innym, a przede wszystkim przypisał mu niemal decydujące znaczenie. Jednak to „niemal” zawiera w sobie możliwość odejścia od powtarzania w kółko tego samego i uwolnienia danego osobnika z psychologicznej niewoli jego obsesji. W dniu, w którym Simon Berish sformułował tę definicję, opierając ją na swoich badaniach antropologicznych, zdał sobie też sprawę, że on sam nie znajdzie drogi ucieczki i będzie rozmyślał o Sylvii aż do końca swoich dni. Powtarzał sobie, że miłość zatruwa wszystko wspomnieniami. Miłość jest promieniowaniem, które wymazuje całą resztę. Tak więc, za każdym razem, gdy dotykał czegoś, co było związane z krótkim okresem spędzonym razem z nią – a w rezultacie było tym, z czego korzystała, co obracała w palcach i muskała również ona – ów przedmiot przekazywał jego dłoni kryjącą się w nim niewidzialną, negatywną energię, która promieniowała dalej, wspinała się po ręce do ramienia, a potem zjeżdżała do serca. Godzinę przed tym, nim Sylvia zajęła miejsce w jego życiu, Berish obierał ziemniaki na kolację. Zamierzał upiec kurczaka. Nie gotował wyśmienicie, ale dawał sobie radę. Było czerwcowe popołudnie i koloryt miasta uległ zmianie – utracił intensywne, żółte zabarwienie i zaczął przybierać odcienie różowe i niebieskie. Dwadzieścia stopni ciepła stanowiło zaledwie zapowiedź lata, była to temperatura wystarczająco umiarkowana, aby nie zwracać na nią uwagi. Przez otwarte okno do kuchni dochodziły podniecone głosy chłopców, którzy ścigali się na boisku. Pojawiały się i rozpływały gdzieś w oddaleniu popiskiwania jaskółek. Z włączonego radia dochodziły melodie starych piosenek, nadawanych przez jakąś stację – The Man I Love w wykonaniu Billie Holiday, I Wish I Knew It Would Feel To Be Free Niny Simone, I Don’t Mean a Thing Duke’a Ellingtona i Moanin’ Charlesa Mingusa. Simon Berish, ubrany w dżinsy i w niebieską koszulę z podwiniętymi rękawami, na brzuchu miał zawiązany śmieszny jasnożółty fartuszek z latającymi ptaszkami i kręcił się między stołem a kuchenką z lekkością tancerza. A jakby tego było mało, to jeszcze pogwizdywał. Odczuwał dziwną euforię, ale nie wiedział dlaczego.

Był zadowolony z pracy, lubił swoje życie. Czuł się spełniony. Po paru latach spędzonych w wojsku zrozumiał, że naturalnym terenem jego dalszej kariery może być tylko policja. Wyróżnił się w akademii i w krótkim czasie zdołał przebyć długą drogę, toteż z dużym wyprzedzeniem, jeśli wziąć pod uwagę zwyczaje panujące w jego wydziale, zasłużył sobie na stopień agenta specjalnego. Przydział do Programu Ochrony Świadków pod wodzą kapitana Stephanopoulosa był już tylko wisienką na torcie, jakim był ów niezapomniany rok. Miał zatem wszelkie powody, aby czuć się wesoło w kuchni tego starego mieszkania w dzielnicy robotniczej i zasłużyć zarówno na zapach pieczonego kurczaka, jak i na Mingusa, Ellingtona, Simone i Billie Holiday. Miał pamiętać te chwile do końca życia. Ponieważ godzinę później zmieniło się wszystko. I to, co napełniało go poczuciem spełnienia, nim poznał Sylvię, miało zamienić się w nagrodę pocieszenia. ♦♦♦ Wynajął mieszkanie tydzień wcześniej, wstawiając do umowy fikcyjne nazwisko. Potrzebne pieniądze zaczerpnął z funduszu Programu Ochrony Świadków. Oddano mu do dyspozycji pewną kwotę na bieżące wydatki, nie licząc fałszywych dokumentów i karty chorobowej. Mieszkanie było prawie całkowicie umeblowane, mimo to Simon zorganizował tego ranka małe przenosiny, zabierając ze swego prawdziwego mieszkania parę mebli i sprzętów, tak by zwrócić uwagę sąsiadów na nowych mieszkańców lokalu 37G. Sztuczka, aby pozostać niezauważonym, polegała na wystawieniu się na widok publiczny. Gdyby ograniczył się do zajęcia mieszkania, ludzie na pewno zaczęliby wtykać nosy w sprawy tajemniczych mieszkańców, świeżo przybyłych nie wiadomo skąd. W jego pracy największym zagrożeniem były plotki, które przechodziły z ust do ust z prędkością światła. Należało więc zawsze dbać o to, żeby nie wyróżniać się niczym specjalnym. Nikt nie będzie cię śledził, nikt się tobą nie zainteresuje, jeśli będziesz dokładnie taki jak on. Dlatego po wyładowaniu furgonu otworzył szeroko okna, żeby pozbyć się zapachu zamkniętego pomieszczenia, i zaczął rozmieszczać wszystko tak, aby znalazło się na swoim miejscu. Gdy sumienny mąż zademonstrował troskę o przygotowanie rodzinnego gniazdka, do pełnego obrazu brakowało już tylko pani domu. Istniała tu jednak pewna niedogodność. Nigdy dotąd nie widział jej na oczy. Wyczytał jednak to i owo na jej temat w aktach, które przekazał mu Steph. Nie było to jego pierwsze zadanie, ale aż dotąd nigdy nie musiał poddawać się próbie w roli małżonka.

– Odbędzie się to tak, jak to się dzieje z małżeństwami zawieranymi korespondencyjnie, rozumiesz? – powiedział mu kapitan. I wręczył mu obrączkę ślubną, która była jednak tylko pozłacana. Mieszkanie znajdowało się na parterze. Mogło się wydawać, że jest to miejsce bardziej narażone na zagrożenia, ale wybrał je z myślą o tym, żeby zapewnić sobie więcej dróg ucieczki. – Mając za zadanie ochronę świadka, nie bierz się do udawania rewolwerowca, ale uciekaj razem z nim – zalecał zawsze Steph. Kiedy zadzwonił dzwonek, Simon przerwał zmywanie talerzy, wytarł ręce o fartuch, zdjął go i poszedł przywitać nową żonkę w drzwiach wejściowych budynku. ♦♦♦ Przy drzwiach obok domofonu stała jasnowłosa Joanna Shutton, która swoim zwyczajem posłała mu natychmiast wspaniały uśmiech. Berish zadawał sobie pytanie, dlaczego nie zdołała znaleźć sobie mężczyzny, choć była taka ładna. Inni koledzy obawiali się jej wdzięku i być może dlatego zaczęli nazywać ją Sędzią. Natomiast Simonowi wydawała się sympatyczna i uważał ją też za bardzo zdolną. Joanna przywitała go jak stara znajoma. – Widzę, że dobrze wyglądasz – zauważyła, klepiąc go po brzuchu. – Wydaje się, że małżeński żywot pomaga zachować formę. Roześmiali się, jakby się znali od niepamiętnych czasów. – Przyprowadziłam ci moją przyjaciółkę, którą dopiero co odebrałam z dworca – oświadczyła Joanna. – Mówi, że tęskniła za tobą. Zatroszcz się o nią. Rzekłszy to, usunęła się na bok, odsłaniając kobietę stojącą bez ruchu na chodniku. Kruczoczarne włosy zebrane w warkocz, granatowa kurtka, trochę za duża na jej szczupłą sylwetkę. W jednej dłoni trzymała walizkę, przechylając się lekko na bok pod jej ciężarem, natomiast drugą zacisnęła w pięść, żeby uchronić od zsunięcia się z palca zbyt dużą obrączkę – ponieważ nie znaleźli takiej, która by była na jej miarę. Sylvia rozglądała się na wszystkie strony z niepewną i smutną miną. Simon próbował temu zaradzić, ruszając ku niej z szerokim uśmiechem na ustach. Kobieta pozwoliła mu wziąć się w ramiona, Berish pocałował ją mocno w policzek, a potem szepnął jej do ucha: – Powinnaś mnie objąć, inaczej nie wypadniemy dobrze. Sylvia nie odpowiedziała, postawiła walizkę i spełniła jego polecenie. Ale nie ograniczyła się do oddania uścisku, lecz przeciągnęła ten gest dłużej, niż było trzeba. Simon zorientował się, że nie zamierza go puścić, i wyczuł jej zalęknienie, gdy przyciskała się do niego ze wszystkich sił. To jej zachowanie wystarczyło, aby agent specjalny uświadomił sobie, że będzie ją chronił ze znacznie większym oddaniem, niżby to wynikało z obowiązku, jaki wziął na siebie. ♦♦♦

Upewniwszy się, że nic więcej nie potrzebują, Joanna Shutton pożegnała się. Jednak w drzwiach wzięła Simona na stronę. – Jest roztrzęsiona – powiedziała, mając na myśl Sylvię. – Nie sądzę, że wytrzyma nerwowo. Może zrujnować całą tę ochronę. – Nie dojdzie do tego. – W każdym razie mogłeś trafić gorzej – zauważyła z typowo kobiecą złośliwością. – W sumie jest całkiem milutka. Pamiętasz, jak Steph kazał mi „poślubić” tego programistę, który miał łupież i denka butelek zamiast okularów? Masz szczęście. Simon poczuł chwilowy zamęt w głowie. – Co ci jest, zaczerwieniłeś się? – Joanna była bezlitosna. – Tak, oczywiście. Żeby ci sprawić przyjemność. – Ale zaraz spoważniał. – Uważasz, że Pan z Dobranocki będzie jej tu szukał? – Nie wiemy nawet, czy on naprawdę istnieje. W każdym razie… choć nie powinnam tego mówić… on mnie przeraża. Była szczera. Joanna Shutton robiła wrażenie policjantki, która nie boi się niczego. Lub przynajmniej osoby, która nigdy by się do tego nie przyznała. Ale i ona zmieniła się pod wpływem tego, co się działo. Tym, co stworzyło stan napięcia, był portret pamięciowy Pana z Dobranocki. Dziecięce rysy twarzy, wiecznie nieruchome oczy, które były tak głębokie, że wydawały się żywe. Byli wyszkolonymi policjantami, najlepszymi, jakich wydział mógł wyznaczyć do śledztwa. A potwór z twarzą dziecka groził, że odegra wobec nich rolę nieubłaganej nemezis. – Wyłączam się za godzinę – powiedziała Joanna, zabierając się do odejścia. – Ale jakbyś czegoś potrzebował, dziś w nocy dyżur ma nowy, nazywa się Gurevich. Wydaje mi się, że to gość w porządku. ♦♦♦ W pierwszy wieczór spędzony w mieszkaniu wraz z Sylvią ledwie się o siebie otarli. Berish włączył telewizor i podkręcił głośność, żeby sąsiedzi słyszeli, że w mieszkaniu toczy się prawdziwe życie, jednak żadne z nich nie oglądało programu. Ona ułożyła w sypialni skromny dobytek, jaki zabrała ze sobą. Nie zamknęła drzwi, ale zostawiła je uchylone w taki sposób, żeby mieć go zawsze na widoku. Simon przechadzał się przed nimi od czasu do czasu, tylko po to, żeby dać jej do zrozumienia, że tu jest i nie stracił jej z oczu. Przez chwilę przyglądał się jej z przedpokoju, gdy wieszała w szafie swoje ubrania. Nie uświadomił sobie nawet, że się jej przygląda, i to ona przyłapała go na tym, popadając w lekkie zalęknienie. Natychmiast się oddalił, wymyślając sobie od idiotów. Potem zjedli kolację złożoną z kurczaka i ziemniaków. Nie było to nic wielkiego, ale ona nie odezwała się na ten temat ani słowem. W trakcie posiłku wymienili tylko prośby o podanie chleba albo wody.

Około dziesiątej poszła do swojego pokoju. Simon rzucił na kanapę poduszkę i ułożył się tam, okrywając się kocem. Podłożył rękę pod kark i gapił się w sufit, nie mogąc zasnąć. Myślał o niej. Nie wiedział o niej zbyt wiele, tylko to, co przeczytał w aktach. Była tam informacja, że nie ma rodziny, że wychowywała się w domu dziecka, a potem w rodzinach zastępczych. Że przez całe życie dawała sobie jako tako radę, wykonując drobne prace i nie snując wielkich marzeń. Nikt jej nie kochał. Nikt jej nigdy nie zauważył. Z wyjątkiem podejrzanego mężczyzny, którego spotkała w ostatnim miejscu, gdzie widziano jedną z ofiar Pana z Dobranocki. – To nie ja go dostrzegłam, ale przeciwnie. Uśmiechnął się do mnie i od tej chwili nie potrafię go już zapomnieć. Leżąc na kanapie, Simon zastanawiał się nad tym, że wcześniej sprawa siedmiorga zaginionych – ochrzczonych przez media mianem „cierpiących na bezsenność” – zaistniała tylko na drukowanym papierze i w dziennikach telewizyjnych. Policja federalna wszczęła oficjalne śledztwo jedynie po to, żeby zaspokoić oczekiwania opinii publicznej i się nie narazić. Natomiast istnienie naocznego świadka było utrzymywane w tajemnicy. Podobnie jak wiadomość o powstaniu portretu pamięciowego. Stephanopoulos zdołał przekonać zwierzchników, żeby powierzyli śledztwo Programowi Ochrony Świadków. Fakt, że właśnie oni mieli się tym zająć, był nietypowy, ale szefujący wydziałowi inspektor zgodził się na to bez wahania, przede wszystkim dlatego, żeby w razie możliwego fiaska uchronić się od kłopotów. Na początku nikt Sylvii nie wierzył. Tylko Steph był przekonany, że nie chodzi tu o oszustwo, żeby zyskać popularność w mediach. Po spotkaniu się z nią również Simon doszedł do wniosku, że kobieta mówi prawdę. W trakcie tych rozmyślań zorientował się, że Sylvia stoi na progu salonu. Spojrzał na nią i zobaczył, że ma na sobie koszulę nocną. W pierwszej chwili nie domyślił się, czego chce, już miał coś do niej powiedzieć, ale ona go uprzedziła i podeszła do niego. Spokojnie, bez słowa położyła się obok Simona. Przesunął się, żeby zrobić miejsce, zdziwiony jej zachowaniem. Zwinęła się w kłębek, zwrócona plecami do niego, ale oparła mu głowę na ramieniu. Simon położył znowu głowę na poduszce i się odprężył. – Dziękuję – powiedziała nieśmiało. ♦♦♦ Dwadzieścia lat później, rozmyślając o tej pierwszej nocy na kanapie, Berish nie był w stanie usunąć z pamięci tamtego zetknięcia się z ciepłym ciałem Sylvii – ta krucha istota zawierzyła jego ramionom w nadziei, że się nią zajmie. Ale być może ktoś inny wywarł na nią silniejszy wpływ. Czy chciałabyś rozpocząć nowe życie? Słowa, z jakimi Kairus zwracał się przez telefon do swoich ofiar, sprawiły, że Berish stworzył sobie nowy obraz sprawy. Jeszcze niedawno niewyobrażalny. Skłaniał się ku przypuszczeniu, że istnieje grupa osób, które przeszły przez

pokój 317 hotelu Ambrus, a teraz gotowe są zrobić wszystko dla głosiciela kultu. Od tych myśli nie były w stanie oderwać go nawet wydarzenia tego dnia. Śmierć Gurevicha wywołała trzęsienie ziemi w wydziale. Ale przede wszystkim rzuciła nowe światło na prywatne życie tego człowieka. Pensja inspektora nie tłumaczyła bogatego wyposażenia jego mieszkania. Było oczywiste, że zdobył pieniądze gdzie indziej. Berish nabrał pewnych podejrzeń i był przekonany, że pojawiły się one również u tych wszystkich, którzy postawili nogę w mieszkaniu inspektora po zabójstwie – łącznie z Joanną Shutton. Były związane z plikiem banknotów wręczonych przed laty pewnemu agentowi specjalnemu przez skruszonego przestępcę, który dzięki temu wymknął się spod kontroli Programu Ochrony Świadków. O umożliwienie tej „ucieczki” został oskarżony właśnie Berish i chociaż nigdy niczego mu nie udowodniono, przez te wszystkie lata zmuszony był znosić pogardę i drwiny kolegów. Ale fakt, że człowiekiem rzeczywiście za to odpowiedzialnym mógł być Gurevich, nie przesądzał o rehabilitacji agenta specjalnego. A nawet przeciwnie, mógł ostatecznie pogrzebać nadzieje na przywrócenie mu dobrego imienia. Podczas gdy parę pokoi dalej maglowano Michaela Ivanoviča, Berish siedział z Hitchem w swoim biurze, czekając, aż dopełni się jego przeznaczenie. Zwierzchnicy mieli podjąć decyzję, w jaki sposób go ukarać za prowadzenie śledztwa na własną rękę. Nie było pewności, czy Sędzia nie wykorzysta tego pretekstu, aby ostatecznie wykończyć wyklętego agenta i dzięki temu zapobiec splamieniu pamięci nieżyjącego inspektora. Ale Berish dręczył się przede wszystkim sprawą armii ciemności, starając się dociec sensu jej istnienia. Musiał też zadać sobie pytanie, czy należy do niej również jego Sylvia.

52

Pokój pogrążony był w uspokajającym półmroku. Brakowało w nim okien, a ściany pomalowano na czarno. Wyposażenie składało się z trzech rzędów jednakowych krzeseł, zwróconych jak w kinie w tym samym kierunku. Ale to, co znajdowało się przed nimi, nie było ekranem, lecz przezroczystą stroną fałszywego lustra. Po drugiej stronie trwało przesłuchanie Michaela Ivanoviča, które prowadził Klaus Boris. Jedynym widzem była Mila. Inni woleli siedzieć wygodnie przed monitorami we własnych biurach i śledzić je za pośrednictwem wewnętrznych kamer, które ujmowały scenę pod różnymi kątami. Do sali za weneckim lustrem nikt nie chodził. Dzięki temu była ona idealną kryjówką. Mila siedziała z założonymi rękami i wpatrywała się w szybę. Pokój przesłuchań oświetlony był świetlówkami. Na środku stał masywny stół, a przy nim dwa krzesła, ustawione naprzeciwko siebie. Na jednym z nich siedział Ivanovič w kajdankach, podczas gdy inspektor krążył niespokojnie wokół niego, niczym kot badający ofiarę, zanim na nią skoczy. Boris miał na uszach słuchawki, przez które prawdopodobnie odbierał instrukcje Sędzi. Michael – maniakalny podpalacz o rudych włosach i zielonych oczach – nie miał już na sobie policyjnego munduru. Ubrali go w koszulkę polo, ogrodniczki i kapcie. W tym stroju wydawał się łagodny jak baranek. Ale zagrożenie tkwiło w nim niczym żar pod warstwą popiołu. Mila przyjrzała się tatuażom na jego rękach, niezwykłym i niepokojącym. Nie były to swastyki czy odwrócone krzyże ani inne symbole nienawiści i śmierci, ale seria znaków tworzących harmonijną całość. Szły od nadgarstków ku bicepsom i znikały pod koszulką. Te same znaki można było dostrzec na kostkach nóg zakutych w kajdanki. To nie są tatuaże, pomyślała Mila. Założę się, że zrobiłeś je sobie sam, ponieważ lubisz czuć ogień na skórze. Głowa piromana zwrócona była w stronę przesłuchującego. – Masz jakie takie pojęcie o kłopotach, które walą się na ciebie? – spytał inspektor. Przesłuchiwał go już trzy godziny, ale nie zdjął marynarki ani nawet nie poluzował krawata. – Możemy przypisać ci zranienie policjanta z patrolu, zabójstwo jednego z szefów wydziału, a może także lekarza, który chciał napisać naukowy artykuł na twój temat. Po długiej konfrontacji nadszedł czas wyrównania rachunków. Ale Ivanovič uśmiechał się lekceważąco i unikał spojrzenia na przesłuchującego.

– Miło mi, że się dobrze bawisz, ale to oznacza, że w najlepszym wypadku zgnijesz w jakiejś celi. – Jak pan sobie życzy, proszę pana. – Michael, chcesz mnie nabrać? – Nie, proszę pana. Ja nic nie zrobiłem. – Nie? Więc kto to był? – W mojej głowie jest głos, który mi mówi, co mam robić – oświadczył przesłuchiwany spokojnym, melodyjnym głosem, tak jakby celowo recytował z błędami scenariusz filmu. Klaus Boris pochylił się w jego stronę. – Znowu ta historia z głosami? – Mówię prawdę. Dlaczego mi pan nie wierzy? – Tym razem jego ton był arogancki. – Nie dam się nabrać na twoje opowiastki, Michael. Łamałem lepszych typków niż ty. – Naprawdę? – Tak, naprawdę. A wymyślanie historyjek nic ci nie da. – Jak pan uważa. Boris przyjrzał mu się bez słowa. A potem zdecydował, że na razie wystarczy. Otworzył drzwi i po chwili wszedł do pomieszczenia, w którym siedziała Mila. Inspektor wyłączył głośnik, z którego wcześniej dochodziły głosy z sali przesłuchań. – Musisz mi coś wyjaśnić – powiedział surowym tonem, nalewając sobie szklankę wody z dystrybutora. – Dobrze. – Mila wiedziała, że ten moment nadejdzie, ale chciała uniknąć oskarżycielskiego spojrzenia Borisa. – Kiedy spotkałem się z tobą w biurze Stepha w Przedpieklu, żeby ci zaproponować udział w śledztwie, nie wyobrażałem sobie, że tydzień później nasza przyjaźń stanie pod znakiem zapytania. I to z jakiego powodu? – Wiem, powinnam informować cię na bieżąco. – Jesteś naprawdę przekonana, że to jedyny problem? – W takim razie mów, o co ci chodzi… Boris wypił łyk wody, a potem odsapnął głośno. – Myślałem, że masz do mnie zaufanie. – Jestem osobą lojalną, znasz mnie. W razie potrzeby zwróciłabym się do ciebie, ale nie mogłam informować cię na bieżąco o tym, co robię, bo zacząłbyś mi stawiać przeszkody albo poczułbyś potrzebę poinformowania o tym Sędzi. Powiedzmy sobie prawdę, Boris: ty jesteś już częścią tego systemu. Natomiast ja nie i nigdy nie będę. – Na czym według ciebie miałaby polegać moja wina? Przyjrzyjmy się temu… Że mam rodzinę, o której muszę myśleć? Że martwię się o pensję i o karierę? No tak, przyłapałaś mnie na gorącym uczynku: jestem gościem, który przestrzega reguł i słucha zwierzchników, natomiast Mila Vasquez ma w nosie

pewne rzeczy… – Zgniótł kubek i wyrzucił go ze złością. – Mówisz, że mnie cenisz, gadasz o lojalności, a zaufałaś takiemu typkowi jak Simon Berish. Klaus Boris nie różnił się od innych glin: kiedy chodziło o sądy na pewne tematy, ulegał owczemu pędowi. Mila przypomniała sobie okoliczność, która doprowadziła ją do wyrobienia sobie błędnej opinii na temat Berisha. Zmyliła ją tajemnicza koperta, którą zabrał ze swojego mieszkania, żeby przekazać ją ukradkiem informatykowi. Powiedziała sobie, że w gruncie rzeczy nie powinno jej to obchodzić, ale tak naprawdę nie odsunęła na bok podejrzeń. Trzeba było wizyty w mieszkaniu Gurevicha, aby rozjaśniło się jej w głowie. I teraz czuła się obrażona sposobem, w jaki Boris traktował ich wspólnego kolegę, nie chcąc przyznać, że być może jest niewinny. – Pobudką, która popchnęła Michaela Ivanoviča do zamordowania Gurevicha, było unaocznienie wszystkim, że chodzi o skorumpowanego policjanta, a ty mi ciągle mówisz o Simonie Berishu? Zgodnie z hipotezą zła: wyświadczamy dobro bliźnim, eliminując obłudnika, który udaje, że jest uczciwy, powiedziała sobie w duchu. Inspektor wydawał się zmieszany. – Nie wiesz, o czym mówisz – próbował się odciąć. – Pokaż mi, że masz jeszcze swoje zdanie, że nie staniesz po stronie Joanny Shutton, która próbuje zatuszować sprawki swojej prawej ręki, żeby ratować samą siebie. – Zobaczyła, że jej przyjaciel traci pewność siebie. – Sędzia poświęci Berisha, pozwalając na to, by nadal myślano, że to on zdradził wydział. Ten człowiek jeszcze raz zapłaci za cudze grzechy. – Naprawdę zamierzasz ferować wyroki, co słuszne, a co błędne? Więc posłuchaj… – Inspektor zamilkł na chwilę, zdjął marynarkę i podszedł do pierwszego rzędu krzeseł, żeby usiąść na jednym z nich. – Żadna z ofiar Michaela Ivanoviča nie otrzyma tego, na co zasługuje. – Co chcesz przez to powiedzieć? Boris usiadł głębiej na krześle. – Joanna Shutton chciała, żebyśmy zastosowali wobec tego piromana taką procedurę jak w wypadku terrorystów. Gdybyśmy mieli jej posłuchać, powinniśmy deportować go do jakiegoś tajnego więzienia i wydobyć z niego siłą wszystko, co wie. Mila pomyślała, że Sędzia gotowa jest podtrzymać po raz kolejny tezę o terroryzmie, żeby odciągnąć uwagę od skandalu z Gurevichem. – I prokurator zgodził się na to? Boris pokręcił głową, pokazując Mili jej naiwność. – Nie zadałaś sobie pytania, dlaczego w przesłuchaniu Michaela nie uczestniczy jego adwokat? Doznała nagłego olśnienia na temat tego, co się działo. – Prawdopodobnie pertraktuje teraz z prokuratorem. – I wiesz, co mu mówi w tej chwili? Że jego klient nie jest zdolny do rozumienia swego postępowania i nie jest panem swojej woli.

Mila była zszokowana. – Michael najzupełniej świadomie zaplanował zamordowanie Gurevicha i bardzo sprytnie wprowadził go w błąd. Jak można przypisać mu niepoczytalność? – spytała. Boris wycelował palcem w widocznego za lustrem weneckim Michaela, który siedział w sali przesłuchań, w biernym oczekiwaniu na swoje dalsze losy, które być może już zaprogramował. – Słyszałaś, co powiedział ten psychopata? Słyszy głosy, chce, żeby go uznano za wariata. Obrońca będzie utrzymywał, że Michael został wyrwany rodzinie, gdy był dzieckiem, i to skłania do przypuszczeń, że doznał szoku. Ponadto cierpi na poważne schorzenie sercowe związane z situs inversus, które kłóci się z reżimem więziennym. Wreszcie, jest piromanem i okazuje oczywiste zaburzenia maniakalne. Wystarczy ci? – I co twoim zdaniem zrobi prokurator? – Powie, że dopóki nie zostanie potwierdzone zdrowie psychiczne aresztowanego, nie tylko nie będziemy mogli zastosować wobec niego procedur antyterrorystycznych, ale nawet traktować go jak zwykłego podejrzanego. Trzeba będzie natychmiast przewieźć Ivanoviča do jakiegoś zamkniętego zakładu psychiatrycznego, żeby go tam zbadano. Jeśli lekarze stwierdzą, że cierpi na jakieś zaburzenia, odsiedzi karę w szpitalu sądowym, z którego być może uda mu się któregoś dnia uciec. Mila była zniechęcona. – Został zabity policjant, prokurator nigdy nie sprzeciwi się władzom. – Przykro mi, ale nic nie możemy zrobić. – Jeśli stracimy Ivanoviča, nigdy nie uda się nam dotrzeć do Kairusa. – Zagrała kartą Pana z Dobranocki, pewna, że Klaus Boris wie już o wszystkim, łącznie z faktem, że dwadzieścia lat wcześniej śledztwo w sprawie cierpiących na bezsenność zostało pogrzebane między innymi dzięki Joannie Shutton. Inspektor nie znalazł słów, aby odeprzeć jej zarzuty. Mila przycisnęła go. – Prędzej czy później ta wiadomość wyjdzie na światło dzienne. Pani Shutton została tylko jedna możliwość uratowania swojej ślicznej pupci… Spoczywa ona w rękach Michaela Ivanoviča. Gdybyśmy zdołali wycisnąć z niego zeznanie, że miał zleceniodawcę… – Nie jest wskazane przydawanie wartości tezie o istnieniu jakiegoś pseudopotwora, którego policja kiedyś postanowiła zignorować. Kairus nie jest mordercą, ponieważ nigdy nikogo nie zabił. Nie jest też porywaczem, jeśli wracają ci, co kiedyś zaginęli, powtórzyła sobie w duchu Mila. Z punktu widzenia prawa Pan z Dobranocki nie istnieje. W tym momencie Michael odwrócił się w ich stronę. Nie mógł ich widzieć za lustrem weneckim, ale i tak jego spojrzenie skrzyżowało się ze wzrokiem Mili. – Niedługo przyjdą po niego, żeby go zawieźć do zamkniętego zakładu leczniczego – powiedział ze zniechęconą miną Boris. – Jeśli chcemy, żeby się

z czymś zdradził, powinniśmy zastosować bardziej skomplikowaną strategię, przygotować odpowiednią inscenizację, wyznaczyć precyzyjne role. Ponadto należy popracować nad nim psychologicznie… Wiem, o czym mówię, bo potrafiłem to robić, kiedy byłem ekspertem od przesłuchań, zanim awansowałem wyżej. Ale teraz nie ma już na to czasu. Mila odwróciła się, żeby spojrzeć na kolegę. – Ile go jeszcze zostało? – Być może ze dwie godziny. Dlaczego pytasz? – Chyba zdajesz sobie sprawę, że nie będziemy już mieli tego rodzaju przewagi nad Kairusem. – Pogódź się z tym, że nie będziemy mogli z niej skorzystać. Mila zamilkła na chwilę, ponieważ wiedziała, że to, co chce zaproponować, jest ryzykowne. – Musimy umożliwić mu, żeby spróbował. Boris za nią nie nadążał. – O kim mówisz? – O człowieku, który obecnie jest najlepszym ekspertem od przesłuchań w wydziale. Inspektor podniósł się z krzesła. – Nawet o tym nie myśl. – Mamy wobec niego taki obowiązek. – Co masz na myśli? – Możliwość przywrócenia mu dobrego imienia. Poza tym, dobrze wiesz, że Berish jest człowiekiem, który najlepiej się do tego nadaje. Inspektor nadal się opierał, ale Mila pamiętała, co Simon powiedział jej na temat hipotezy zła oraz o działaniach głosicieli kultu. Wmawiali pewną ideę innym. Mila podeszła do dawnego przyjaciela. – I mnie dręczy to, że ten sukinsyn może uniknąć kary, choć jeden z naszych jest ranny, a drugi zabity, mimo że nie zrobił mu nic złego. – Położyła mu rękę na ramieniu. Boris wydawał się zdumiony tym gestem, wiedział, że Mila nie cierpi fizycznego kontaktu. – Zgoda. Ale mówię ci od razu, że ciężko będzie przekonać Sędzię.

53

– Nie ma mowy! Zza zamkniętych drzwi biura, w którym trwało zebranie z udziałem Klausa Borisa, dochodził podniesiony głos Sędzi. – Nie pozwolę, żeby ośmieszył wydział! – Ale w gruncie rzeczy, co mamy do stracenia? – Nic mnie to nie obchodzi. Mila stała na korytarzu, wbijając wzrok w podłogę, żeby nie wprawiać w zakłopotanie człowieka, który już samą swoją obecnością wywołał tę awanturę. Natomiast Simon Berish spokojnie opierał się o ścianę, założywszy ręce na piersi. Wydawało się, że nic nie jest w stanie wyprowadzić go z równowagi. Mila zazdrościła mu umiejętności panowania nad sobą. – Będziemy musieli pozwolić mu, żeby spróbował – mówił Boris. – Wszyscy wiemy, że w ostatnich latach dobrze sobie radził z przesłuchaniami. – Nie będę tracić czasu, jaki nam pozostał, na antropologiczne eksperymenty tego dyletanta z Michaelem Ivanovičem. Musicie wymyślić coś innego. Nie wiadomo, czy w celu przekonania Joanny Shutton Klaus Boris zdobyłby się na aluzję do prawdopodobnego skorumpowania Gurevicha. Mila życzyła sobie tego. Tymczasem jednak, wobec słów, jakie docierały z pokoju, spokój Berisha wydał się jej podejrzany. Podeszła do niego. – Jak ty to wszystko znosisz? Wzruszył tylko ramionami. – Po jakimś czasie to już kwestia przyzwyczajenia. Mila zdobyła się na odwagę. – Nigdy cię o to nie pytałam, ale ty naprawdę wziąłeś tę forsę czy wziął ją Gurevich? – Skąd miałbym wiedzieć, co zrobił ktoś inny? – zmroził ją z miejsca Berish. – To nie do wiary, że wciąż go bronisz. – Nie będę się odgrywał na kimś, kto nie żyje. Nie była pewna, czy swoją postawą agent specjalny okazuje odwagę, czy zwykłą głupotę. – A ja nadstawiam tyłek z twojego powodu. – Nikt cię o to nie prosił. – Może powiesz mi przynajmniej, jak wyglądały fakty? Było oczywiste, że Berish nie ma na to ochoty, mimo to zaczął mówić: – Powierzono mi nadzór nad przestępcą, który postanowił zdradzić swoich kompanów. Chroniliśmy go pod fałszywym nazwiskiem, nie wolno nam było spuścić go z oka. Zadanie zostało powierzone mnie i Gurevichowi.

– W takim razie, dlaczego po jego ucieczce skierowano podejrzenia tylko na ciebie? – Ponieważ to ja przebywałem z nadzorowanym tej nocy, kiedy jego syn dostał ataku wyrostka robaczkowego. Chciał go odwiedzić w szpitalu i błagał mnie, żebym go tam zawiózł. Nie powiedziałbym, że zaprzyjaźniłem się z nim w okresie wymuszonego wspólnego przebywania, nie poczuwaliśmy się nawet do żadnej solidarności, ale doceniałem fakt, że zdecydował się współpracować ze śledczymi. Niełatwo jest komuś, kto obrał pewną drogę, dobrą czy złą, zmienić wszystko, ryzykując życie. – I co zrobiłeś? – Złamałem regulamin i zawiozłem go. Więc kiedy później uciekł, posłużyli się tym, żeby twierdzić, że byliśmy w zmowie. Oskarżenie upadło, ponieważ nie znaleźli żadnych pieniędzy, ale pogłoska pozostała… – Nie bardzo rozumiem – powiedziała Mila. – W jaki sposób bez żadnych dowodów nasi koledzy mieli prawo cię osądzać. – Policjantów nie interesuje prawda, ponieważ nie jest im potrzebny sąd, żeby osądzić kolegę. Mila nie była już w stanie znieść jego szyderczego tonu. – Zadaję sobie pytanie, po co bronisz Gurevicha. Jesteś niewinny, ale nie chcesz, żeby wiedziano, jak naprawdę potoczyły się sprawy. – Umarli nie mogą bronić się przed oskarżeniami. – Nieprawda. Tylko że ty, jak sam to ujmujesz, „przyzwyczaiłeś się” już do takiego życia. A nawet ci się podoba. Gdzie twoja miłość własna? Upokorzenia, jakich doznajesz, wykorzystujesz jako środek, żeby się umartwiać. Być może udaje ci się w ten sposób oszukać samego siebie i czujesz się lepszy tylko dlatego, że się zgadzasz, żeby inni krzywdzili cię i dręczyli. Agent specjalny nie odpowiedział. – Wszyscy robimy głupstwa, Berish. Ale to nie powód, żebyśmy mieli pozwalać innym, żeby nas torturowali, tak jak ty to robisz. – Masz rację. To dlatego wszyscy starają się stwarzać pozytywny obraz samych siebie, choćby w niezgodzie z rzeczywistością. I spowiadają się ze swoich grzechów tylko wtedy, gdy mają przed sobą kogoś takiego jak ja – odparł Berish, a potem spytał: – Wiesz, dlaczego stałem się najlepszym agentem przesłuchującym w wydziale? Ci przestępcy mnie nie znają, nie wiedzą, kim jestem, ale jak tylko na mnie spojrzą, domyślają się, że nie różnię się od nich i też mam coś do ukrycia. – Wycelował w nią palec wskazujący. – Bez względu na to, czy to prawda, czy nie, w tym tkwi moja siła. – I jesteś z tego dumny? – Postanowiła odpłacić mu w taki sam drwiący sposób. – Wiesz, Mila, nikt nie przyzna się do swoich grzechów, jeśli nie dostanie nic w zamian. Nawet ty. Zastanawiała się przez chwilę nad tym stwierdzeniem. – Pamiętasz włóczęgę, który mieszka pod moim domem?

– Tego, któremu zanosisz jedzenie? – W moim zachowaniu nie ma cienia altruizmu. On przebywa tam co najmniej od roku, a ja staram się tylko zdobyć jego zaufanie, ponieważ chcę go wykurzyć z jego nory, żeby móc spojrzeć mu w twarz i być może z nim porozmawiać. Nie leży mi na sercu jego los, muszę tylko odkryć, czy chodzi o któregoś z mieszkańców Przedpiekla. Nie obchodzi mnie, czy jest szczęśliwy, czy nie. Przecież nieszczęścia innych interesują nas tylko o tyle, o ile odbijają nasze własne. – I co chcesz przez to powiedzieć? – To, że ja też odgrywam pewne role, kiedy do czegoś mi służą, ale to nie znaczy, że z tego powodu jestem gotowa iść na kompromis z samą sobą. – I na tym miałby polegać twój grzech? – odparł Berish, udając, że czuje się obrażony. – Dlaczego nie chcesz opowiedzieć mi o swojej córce? Słysząc, że wspomina o Alice, Mila miała ochotę rąbnąć go pięścią. Ale nie pozwolił jej odpowiedzieć. – Ja przynajmniej nie uciekam. Płacę osobiście za moje błędy. A ty co robisz? Komu powierzyłaś swoją córkę, żeby nie brać na siebie odpowiedzialności? Bo to przecież jasne, że ona nie istnieje dla ciebie, oprócz tych chwil, kiedy sama o tym decydujesz. – Co ty możesz o tym wiedzieć? Ich głosy niemal zagłuszały ożywioną dyskusję toczącą się w pokoju. – W takim razie powiedz mi, jaki jest jej ulubiony kolor? Co lubi robić? Czy ma lalkę, z którą zasypia wieczorem, kiedy nie ma przy niej ciebie? Ostatnie słowa uderzyły Milę z niespodziewaną siłą. Jaką matką bym była, gdybym nie znała imienia ulubionej lalki mojej córki? – Lalka ma rude włosy i na imię Miss! – wrzasnęła mu prosto w twarz. – Ach, tak? A jak to odkryłaś? Sama ci powiedziała czy może nadzorujesz ją z ukrycia? Mila zdębiała. Berish domyślił się, że jego słowa, wygłoszone tylko po to, żeby jej dociąć, odpowiadają prawdzie. – Muszę ją chronić – zaczęła się usprawiedliwiać. – Chronić przed czym? – Przede mną. Nagle poczuł się jak głupek. Uświadomił sobie, że w gruncie rzeczy rzucił Mili te oskarżenia tylko dlatego, że sam czuł się winny, lub może odczuwał ciężar lat, w czasie których musiał znosić ustawiczne docinki. Nie potrafił być wobec niej równie szczery, jak ona w stosunku do niego. Nie powiedział jej jeszcze ani słowa o Sylvii. Ale teraz chciał ją tylko zapewnić, że jest mu przykro. W tym momencie milczenie zapadło również w pokoju, przed którym stali, i zaraz potem drzwi się otworzyły. Jako pierwszy wyszedł Boris; nie odezwał się ani słowem. Za nim ukazała się Sędzia.

Joanna Shutton przez chwilę wpatrywała się w Berisha, tak jakby go nie znała, a potem zwróciła się do Mili: – Dobrze, agentko Vasquez, pani człowiek ma upoważnienie. Wydawało się, że wiadomość wstrząsnęła obojgiem, stawiając kropkę, która położyła koniec niedawnej dyskusji. Na korytarzu rozległo się stukanie wysokich obcasów Sędzi, która oddalała się, jak zawsze zostawiając za sobą chmurkę zbyt słodkich zapachów. Mila i Berish stali się znowu jedną drużyną. – Słyszałaś, co ona powiedziała? – Wydawało się, że Klaus Boris ma pretensję do Mili. – Użyła zwrotu „pani człowiek”, żeby dać jasno do zrozumienia, że to ty jesteś odpowiedzialna. Jeśli sprawy pójdą źle, oboje pójdziecie na dno, a ja nie będę mógł nic zrobić. Simon Berish chciał, żeby Mila odwróciła się teraz do niego i pozwoliła się uspokoić jego spojrzeniem. Ale nie zrobiła tego. – Wiem o tym – powiedziała tylko. Boris stanął przed Berishem. – Została nam mniej więcej godzina. Czego potrzebujesz, żeby przesłuchać Michaela Ivanoviča? Agent specjalny nie miał żadnych wątpliwości. – Zabierzcie go z sali przesłuchań i zaprowadźcie do jakiegoś biura.

54

Kamera wideo została umieszczona między ułożonymi w stos aktami w jednej z szaf. Berish utrzymywał, że jej ukrywanie nie ma sensu. Lepiej umieścić ją w widocznym miejscu na statywie. Sędzia nie chciała jednak słuchać jego argumentów, dając w ten sposób do zrozumienia, że to ona nadal kieruje śledztwem. Joanna Shutton zajęła miejsce w pierwszym rzędzie w pokoju graniczącym z wybranym biurem, żeby obserwować na monitorze przebieg przesłuchania. Boris i Mila usiedli o krok za jej plecami. Mila była wciąż roztrzęsiona po dyskusji z Berishem na korytarzu, ale miała nadzieję, że jej kolega da sobie radę. Połóż kres temu koszmarowi, zachęcała go w myśli. W tym momencie na ekranie widać było tylko przesłuchującego. Dla własnego bezpieczeństwa opróżniał biurko z przedmiotów, którymi Michael Ivanovič mógłby go zaatakować albo zrobić sobie krzywdę. Berish rozłożył na blacie kilka dokumentów, żeby nie wyglądał na zbyt pusty, zostawił też na nim notes i kilka ołówków, nie licząc telefonu, który stał jednak w odpowiedniej odległości od miejsca, w którym miał usiąść Ivanovič. Wybrał zwykłe biuro, żeby przesłuchiwany nie odniósł wrażenia, że znalazł się we wrogim otoczeniu. Niedługo potem wszedł Michael Ivanovič w eskorcie dwóch policjantów, którzy podtrzymywali go za łokcie. Wlókł się powoli, ponieważ kajdanki na kostkach krępowały mu ruchy. Dwaj funkcjonariusze pomogli mu usiąść i zaraz opuścili pokój, zostawiając go sam na sam z Berishem. – Wygodnie ci? – spytał agent. Zamiast odpowiedzi Michael rozparł się na krześle i z pewnym trudem, gdyż miał kajdanki również na nadgarstkach, zdołał oprzeć się prawym łokciem o stół. Berish nie zajął miejsca po drugiej stronie biurka, ale usiadł naprzeciwko niego. Ukryta kamera ukazywała go od pasa w górę. – Jak się czujesz? Dali ci coś do jedzenia, do picia? – Och, tak. Wszyscy są bardzo uprzejmi. – To dobrze. Ja jestem agentem specjalnym i nazywam się Berish. – Rzekłszy to, podał mu rękę. W pierwszej chwili Ivanovič spojrzał na niego uważnie, a potem, choć z pewnym zakłopotaniem, wyciągnął pokryte tatuażami ręce, żeby ją uścisnąć.

– Mogę się zwracać do ciebie Michael? – Jasne, to moje imię. – Założę się, Michael, że masz dość pytań na dzisiaj, ale nie chcę cię oszukiwać: to też jest przesłuchanie. Ivanovič spokojnie kiwnął głową. – Rozumiem. Jest tu kamera, która nas nagrywa? – spytał, rozglądając się. Berish wskazał mu ją. – Została ukryta między tamtymi aktami. Na widok chłopca, który machnął w jej kierunku ręką, jakby chciał ją pozdrowić, Joanna Shutton wybuchnęła: – No proszę, zrobił z nas idiotów! – Twój adwokat to świetny gość – zauważył Berish, spoglądając na zegarek. – Za pięćdziesiąt minut znajdzie się przed tym budynkiem. O czym chciałbyś pogadać w tym czasie? Ivanovič był rozbawiony, ale podjął grę. – Nie wiem, niech pan zdecyduje. Berish udawał przez chwilę, że się nad tym zastanawia. – Zniknięcie na dwadzieścia lat może mieć swoje dobre strony. Na przykład, można przyjmować różne nazwiska, być kim się chce albo nikim. A w takim przypadku nie trzeba płacić podatków. – Mrugnął porozumiewawczo. – Wiesz, że kiedy byłem mały, jednym z moich pragnień było właśnie to, żeby zniknąć bez śladu? Przyjmijmy, że plasowało się ono na drugim miejscu, po umiejętności stawania się niewidocznym, żeby śledzić innych, nie będąc przez nich widzianym. Usta Ivanoviča skrzywiły się w uśmiechu. Wydawało się, że w jakiś sposób go to zaciekawia. – Byłem pewien, że poczuję wielką frajdę, jeśli zniknę – ciągnął Berish. – Tak z dnia na dzień, nie dając więcej znaku życia. Zacząłbym się włóczyć po lasach, ponieważ w tamtym okresie uwielbiałem jeździć na biwaki. A potem bym wrócił, po tygodniu albo dwóch. Byłem pewien, że wszyscy powitaliby mnie z ulgą po tak wielkim strapieniu. Matka rozpłakałaby się, wzruszyłby się nawet ojciec. Babcia upiekłaby mi mój ulubiony placek i urządzilibyśmy ucztę, zapraszając na nią krewnych i sąsiadów. Przyjechaliby też kuzyni, którzy mieszkali daleko na północy, chociaż od czasu moich narodzin widziałem ich najwyżej ze dwa razy. Wszyscy myśleliby tylko o mnie. Ivanovič dał delikatnie do zrozumienia, że opowiastka mu się podoba. Berish podziękował mu skinieniem głowy. Natomiast nie przypadła ona do gustu Joannie Shutton. – Co on robi, opowiada mu o sobie? Powinno być na odwrót. Mila zdawała sobie sprawę, że Berish próbuje znaleźć wspólne pole zainteresowań. Rzuciła jednak okiem na zegarek i pomodliła się, żeby kolega wiedział, co robi, ponieważ minęło już pięć minut. – Ładna historyjka – powiedział Ivanovič. – I zrobił to pan w końcu?

– Pytasz, czy uciekłem z domu? Przesłuchiwany kiwnął głową. – Tak, zrobiłem. – Berish przybrał poważną minę. – I wiesz, co się stało? Moja ucieczka trwała zdecydowanie krócej niż tydzień. Tylko kilka godzin. Kiedy doszedłem do wniosku, że być może wystarczy, i wróciłem do domu, nikt mnie nie przywitał. Nawet tego nie zauważyli. Zamilkł, żeby tamten mógł się zastanowić nad ostatnimi słowami. – Ale twoje sprawy nie potoczyły się w ten sposób, prawda, Michael? Bo rzeczywiście, mając sześć lat, byłeś za mały, żeby uciec z domu. Ivanovič nie odpowiedział. Wpatrując się w ekran, Mila zauważyła, że w jego twarzy coś się zmienia. Berish starał się go sprowokować. Podniósł się i zaczął chodzić po pokoju. – Dziecko zostaje porwane z huśtawki. Nikt niczego nie zauważa, nikt niczego nie widzi. Nawet jego matka, która jest tam także, ponieważ ogródek położony jest dokładnie naprzeciwko miejsca jej pracy. Prowadza ciągle synka do tego małego parku, żeby się pobawił z innymi dziećmi. Jednak tego dnia mały Michael jest sam, a matka niczego nie widzi, ponieważ rozmawia przez telefon. Przez dwadzieścia lat nikt nie wie, co z tym dzieckiem się stało. A po jakimś czasie ludzie o nim zapominają. Tylko dwie osoby znają prawdę. Jedną jest właśnie mały Michael, który tymczasem urósł. Drugą jest człowiek, który tamtego dnia go uprowadził. – Berish przystanął, żeby popatrzeć mu w oczy. – Nie będę cię pytał, kto to był, bo jestem pewien, że i tak byś mi tego nie powiedział. Jednak być może chciałbyś wyjaśnić to swojej matce. Nie masz ochoty zobaczyć się z kobietą, która cię urodziła, Michael? Ona dała ci życie. Nie sądzisz, że ma prawo poznać prawdę? Michael Ivanovič nie odpowiedział. – Wiem, że po nią posłano. Jest teraz tutaj, za drzwiami. Gdybyś zechciał, mógłbym ją zawołać, mamy jeszcze dość czasu. – Było to kłamstwo, ale tamten uwierzył w nie lub może udał, że wierzy. – Dlaczego miałaby chcieć zobaczyć się ze mną? Być może Berish otworzył szczelinę: po raz pierwszy Michael odpowiedział pytaniem, które odnosiło się osobiście do niego. A agent uchwycił się tego nędznego zaczepienia. – Cierpiała przez tyle lat, więc nie uważasz, że dobrze by było uwolnić ją od poczucia winy, jakie ją prześladuje? – Ona nie jest moją matką. Mila zauważyła, że ton Ivanoviča zdradza lekkie poirytowanie: Berish zaliczył punkt na swoją korzyść. – Rozumiem – zgodził się z nim. – W takim razie dajmy temu spokój. Dlaczego zamknął ten wątek? Zdołał przecież nawiązać kontakt. Mila nie mogła się w tym połapać. – Nie będzie ci przeszkadzać, jeżeli zapalę papierosa?

Nie czekając na odpowiedź, wyjął z kieszeni marynarki paczkę marlboro i zapalniczkę. Mila widziała wcześniej, jak prosił innego policjanta, żeby mu je pożyczył. Ale Berish nie przypalił papierosa. Po prostu położył obie te rzeczy na stole. Piroman przeniósł wzrok na zapalniczkę. – Tego nie uzgadnialiśmy – zagrzmiała Joanna Shutton. – Nie wolno mu podejmować podobnego ryzyka, przerywam przesłuchanie. – Niech pani zaczeka i da mu jeszcze minutę – poprosił ją Boris. – On wie, co robi, a ja nigdy nie widziałem, żeby mu się nie udało. Berish krążył wokół Michaela, trzymając ręce w kieszeniach. Przesłuchiwany wysilał się, żeby okazać brak zainteresowania, ale jego oczy ciągle wracały do zapalniczki na stole. Zachowywał się jak różdżkarz, który zamiast wody czuje zew ognia. – Lubisz piłkę nożną? Ja szaleję na tym punkcie – rzucił Berish, bez widocznego powodu. – Dlaczego mnie pan o to pyta? – Zadawałem sobie pytanie, co mogłeś robić przez te dwadzieścia lat, to wszystko. Na pewno masz jakieś hobby. Ludzie zazwyczaj wypełniają czas jakąś pasją, czymś, co ich interesuje. – Ja jestem inny. – Och, wiem o tym. Ty jesteś… wyjątkowy. Berish podkreślił ostatnie słowo, kładąc na nie przesadny nacisk. – Nie zapali pan tego papierosa? – Trochę później – odparł Berish, który udawał, że w tej chwili zajmuje go co innego, ale być może stawiał właśnie na to. Mimo to Mila zaczęła się niepokoić. Ivanovič uwielbiał widok ognia, a Berish używał zapalniczki jako narzędzia nacisku, żeby coś od niego wyciągnąć. Bez względu na to, jaki pomysł mu przyszedł do głowy, nie odnosiło to skutku. Jeszcze bardziej zaniepokoiło ją, że Ivanovič wziął z biurka ołówek i zaczął gryzmolić coś w notesie. – W mieszkaniu inspektora Gurevicha wypowiedziałeś do agentki Vasquez zdanie, które obudziło moją ciekawość – odezwał się Berish, skacząc z tematu na temat, bez wyraźnego logicznego związku. – Nie przypominam sobie. – Spokojnie, odświeżę ci pamięć… Spytałeś ją, czy wie, że ogień oczyszcza duszę. – Berish skrzywił się z niesmakiem. – Nie sądzę, żeby to było coś specjalnie mądrego. Może tak ci się wydawało, ale ja uważam, że brzmi to całkiem banalnie. – Nie byłbym tego taki pewien – odparł urażonym tonem przesłuchiwany. Berish podszedł do stołu, wziął do ręki paczkę marlboro i wyjął z niej papierosa. Włożył go do ust i sięgnął po zapalniczkę. Zaczął przekładać ją z jednej ręki do drugiej, nie zapalając jej jednak. Ivanovič wodził za nią wzrokiem niczym dziecko, które pozwala się zaczarować sztukmistrzowi.

– Co on robi, próbuje go zahipnotyzować? – odezwała się pogardliwym tonem Sędzia. Mila miała nadzieję, że Berish panuje jeszcze nad sytuacją. Agent specjalny pstryknął wreszcie i uniósł palącą się zapalniczkę tak, że znalazła się między nimi. – Co takiego kryje się w ogniu, Michael? Na twarzy aresztowanego pojawił się posępny uśmiech. – Wszystko to, co ktoś chce w nim dojrzeć. – Kto ci to powiedział, Kairus? ♦♦♦ Oczy piromana błyszczały. Jednak światło, które rozjaśniało jego źrenice, nie było odbiciem płomienia zapalniczki. Wydawało się raczej, że ten ogień dobywa się z jego wnętrza, z głębin duszy. I cały czas bazgrał w notesie. Berish wyjął z kieszeni marynarki złożoną kartkę. Używając do tego tylko lewej ręki, prędkim ruchem nadgarstka rozprostował ją niczym prestidigitator przed oczami Ivanoviča. Zawierała portret pamięciowy Pana z Dobranocki. Przysunął ją do zapalniczki. – Co on zamierza zrobić? – zaprotestowała Joanna Shutton. – Za dwie minuty przerywam wszystko. Tymczasem widoczna na ekranie twarz piromana przepełniała się podnieceniem, niczym buzia dziecka, które nie może się doczekać, żeby rozpocząć nową zabawę. – Co jeszcze powiedział ci twój nauczyciel? – naciskał Berish. Michael wydawał się nieobecny, a jego ręka trzęsła się nad notesem – dziurawił ołówkiem kartkę. – Że czasami trzeba zejść na dno piekła, żeby poznać prawdę o nas samych. Berish przycisnął go jeszcze mocniej. – A co można znaleźć na dnie piekła, Michael? – Jest pan przesądny? – Nie, nie jestem. Dlaczego o to pytasz? – Bo czasami, jeżeli zna się imię demona, wystarczy je wymówić, a on nam odpowie. – Śmigający po notesie ołówek był igłą pokazującą napięcie. Dlaczego ten Berish podbudowuje twierdzenia o niepoczytalności Michaela? Mila nie była w stanie tego pojąć. Dawał mu możliwość udaremnienia wszelkich wysiłków i szanse na to, aby uwiarygodnić tezę o jego chorobie umysłowej. Tymczasem czas, jaki mieli do dyspozycji, prawie minął. – Idźcie tam, żeby położyć kres temu pajacowaniu – zawyrokowała Sędzia. – Dość się już napatrzyłam. Agent specjalny nie dał im czasu na zainterweniowanie: dmuchnął na płomień i wyjął z ust papierosa. Entuzjazm malujący się na twarzy piromana zniknął jak zduszony ogień. Berish wsunął zapalniczkę do kieszeni i złożył kartkę z portretem pamięciowym.

– Dobrze, Michael. Myślę, że to powinno wystarczyć. ♦♦♦ Mila nie wiedziała, co o tym sądzić. Wydawało się, że Joanna Shutton zdecydowana jest wyciągnąć konsekwencje z tego, co się wydarzyło. Klaus Boris odwrócił się do Mili. – Przykro mi. Razem weszli do biura, w którym przed chwilą odbywało się przesłuchanie. Michael Ivanovič został dopiero co odprowadzony do celi i Sędzia zaatakowała w ostrych słowach Berisha. Po korytarzu niósł się jej podniesiony głos. – Koniec z tobą, nie tylko w tej sprawie. Osobiście dopilnuję, żebyś nie mógł wyrządzać więcej żadnych szkód. – Po czym zagrzmiała jeszcze groźniej: – Jesteś skończony, Berish. Nie wiem, dlaczego nie wywaliliśmy cię przed laty, kiedy mieliśmy po temu okazję. Mila zauważyła, że Simon nie próbował się jej przeciwstawić i jak zwykle pozostał pasywny wobec jej wymówek. Niespodziewanie ogarnęła ją przerażająca niepewność. Pomyślała, że ta farsa, jaką było przesłuchanie, może być zemstą za to, jak go zawsze traktowano. Na Gurevichu, który pozwolił się skorumpować i zwalił winę na niego. Na Joannie Shutton, która broniła skorumpowanego policjanta, również po jego śmierci, po to tylko, żeby ratować siebie. Wreszcie, na całym wydziale i tym, co sobą przedstawiał. A co najgorsze, ona pomogła Berishowi przeprowadzić ten odwet, zakładając jak głupia, że będzie się starał przywrócić jedynie godność swemu imieniu. Agent specjalny poprawił krawat i jakby nigdy nic zamierzał wyjść z biura, ale Joanna Shutton, która najwyraźniej nie była przyzwyczajona do tego, żeby ją lekceważono, zagrodziła mu drogę. – Jeszcze z tobą nie skończyłam. Berish usunął się grzecznie na bok. – Słyszałaś kiedyś o efekcie ideomotorycznym? Pytanie poirytowało szefową wydziału. – A co to takiego, następne z twoich antropologicznych odkryć? – Cóż, dokładnie mówiąc, chodzi o pojęcie z psychoanalizy – odparł. – Oznacza ono proces, w którym mentalne wyobrażenie generuje bezwiedną reakcję ruchową. Joanna Shutton chciała coś powiedzieć, ale powstrzymał ją ten sam instynkt, który umożliwił jej zrobienie kariery. – Gestowi przesłuchującego – ciągnął Berish – albo wygłoszonemu przez niego zdaniu odpowiada zachowanie przesłuchiwanego. Dlatego pokazałem mu ogień. – I co? – spytała z wyniosłą miną Sędzia. – Wygląda to tak, jakbyś siedziała przy stole i gawędziła, ale zamiast jeść, bawiła się jedzeniem na talerzu i nadawała mu różne kształty. Lub jakbyś

dzwoniła, mając przed sobą papier i długopis, i bezwiednie zaczęła coś tam bazgrać. Często narysowane przez ciebie rzeczy nie oznaczają nic, ale czasami mają jakiś sens. Dlatego, gdybym był na waszym miejscu, zacząłbym natychmiast szukać tego… Wskazał coś za ich plecami. Mila odwróciła się pierwsza, potem zrobili to także Boris i Sędzia. W pokoju zapadła cisza. Wszyscy wpatrywali się w ten sam przedmiot leżący na biurku. W notes, w którym jeszcze niedawno ten młodzieniec coś gryzmolił. Na kartce narysowany był czteropiętrowy blok, z rzędem świetlików w dachu. Z wielkimi drzwiami wejściowymi i mnóstwem okien. W głębi jednego z nich można było dostrzec ludzką sylwetkę.

55

Chciał się przed nią wytłumaczyć. Ale po krótkiej wymianie zdań w biurze, w którym odbyło się przesłuchanie, gdy wciąż jeszcze cieszył się swym drobnym zwycięstwem nad Joanną Shutton, stracił Milę z oczu. Być może wróciła do Przedpiekla. Lub, co było bardziej prawdopodobne, ukryła się gdzieś, ponieważ nie chciała z nim rozmawiać. Co mu strzeliło do głowy, żeby w trakcie rozmowy na korytarzu wyskoczyć nagle z jej córką? Było to niewybaczalne okrucieństwo. Nie miał prawa tego zrobić. Ale Simon Berish był też przekonany, że dotknął odkrytego nerwu. Bo czy w przeciwnym razie wyjawiłaby mu tak wiele rzeczy na swój temat? Czemu właściwie miałaby mu opowiadać o włóczędze, któremu przynosiła jedzenie, lub informować go, że nadzoruje na dystans swoją córkę? Z jakiego powodu Mila zwierzyła mu się z własnych grzechów? Wszyscy chcą rozmawiać z Simonem Berishem, przypomniał sobie. Dotyczyło to Mili, ale również Michaela Ivanoviča. Wracając do mieszkania, które dzielił z Hitchem w dzielnicy willowej, nadal słyszał w głowie głos piromana. Co takiego kryje się w ogniu, Michael? Wszystko to, co ktoś chce w nim dojrzeć. Rzucił klucze na stół i nie zapalając światła, zagłębił się w skórzanym fotelu obok okna. Z dworu wpadało zimne, upiorne światło latarni. Poluzował krawat i zsunął buty. Hitch podszedł i zwinął się w kłębek u jego stóp. Berish powinien zadzwonić do Mili. Oprócz prośby o wybaczenie miał jej coś do powiedzenia. Nie był do końca szczery wobec innych: rysunek w notesie nie był jedynym wynikiem przesłuchania. Znaki zrobione na rękach Ivanoviča podsunęły mu pewną myśl. Były to symbole specjalnego języka – języka ognia, odgrywały na jego skórze rolę czegoś w rodzaju hieroglifów, które należało zinterpretować. A Berish rozmawiał z nim, używając tego samego niewidzialnego żargonu. Co jeszcze powiedział ci twój nauczyciel? Że czasami trzeba zejść na dno piekła, żeby poznać prawdę o nas samych. Człowiek, który to powiedział, to nie był ten sam Michael Ivanovič, który starał się, żeby uznano go za pomyleńca, Berish był tego pewny. A co można znaleźć na dnie piekła, Michael? Jest pan przesądny? Rozjaśniło mu w głowie właśnie to dziwne pytanie. Takie zaimprowizowane, poza kontekstem. Piroman starał się przekazać mu pewną informację. Ale

z jego wnętrza przemawiał głos Kairusa. Nie, nie jestem. Dlaczego o to pytasz? Bo czasami, jeżeli zna się imię demona, wystarczy je wymówić, a on nam odpowie. Berish był przekonany, że w tym pozornym bełkocie kryje się klucz do zidentyfikowania budynku, który Ivanovič narysował, niemal nie zdając sobie z tego sprawy. A przede wszystkim powinien ustalić, kim jest niewyraźna postać, która pojawiła się w jednym z okien. W półmroku swojego mieszkania Berish usłyszał nagle szum wody. Krople ulewy bębniły, ale tylko w jego głowie. Powinien wymyć, usunąć precz te myśli, a on wciąż nosił je w sobie. Wraz z tą wodą wróciło wspomnienie z przeszłości. ♦♦♦ Światła w starym domu w dzielnicy robotniczej były pogaszone. Burza zaczęła się około szóstej i natychmiast zrobiło się ciemno. Sylvia miała wysoką gorączkę i Simon musiał wyjść, żeby kupić antybiotyk. Zwykle myślał o tym Gurevich – Joanna miała rację, ten nowy policjant był świetny. Robił zakupy, płacił rachunki i od czasu do czasu zostawał też na kolacji. Berish przedstawiał go jako młodszego brata, który od czasu do czasu przychodził do nich w odwiedziny. Ale tym razem było to coś wymagającego szybkiego działania. Simon czuł, że to jego wina. Powinien dokładniej sprawdzić szafkę z lekarstwami przewidzianymi na tego rodzaju przypadki. Były tam opatrunki, plastry, aspiryna i środki przeciwzapalne. Ale żadnego antybiotyku. Ryzykowne było zostawianie Sylvii samej, nie robił tego nigdy. Tyle że z powodu burzy Gurevich utknął w jakimś korku i nie mógł przyjechać wcześniej niż za parę godzin. Sylvia bredziła przez całe popołudnie. Z początku Simon zastosował to, co miał w domu – chłodny okład na czoło i paracetamol. Ale niewiele to pomogło. A jej stan się pogarszał. Tak więc ostatecznie z parasolem i bez marynarki pobiegł do najbliższej przecznicy, gdzie znajdowała się apteka dzielnicowa. Odczekał w kolejce do lady, nie odrywając wzroku od szyby wystawowej: miał przez nią częściowy widok na wejście do budynku, w którym mieszkali, ale nie mógłby dojrzeć, czy ktoś nie wchodzi przez okno. Dlatego był niespokojny. Zapłaciwszy, chwycił papierową torebkę i nie otwierając nawet parasola, pospiesznie wrócił do domu. Dobiegł kompletnie przemoczony. Pokonał kilka schodków, czując, że serce podchodzi mu do gardła. Bał się, że tuż za drzwiami czekają na jego powrót wszystkie najgorsze koszmary senne. Wbiegł właściwie prosto do sypialni. Sylvii nie było w środku. Instynktownie sięgnął do pistoletu, paniczny strach sparaliżował mu myśli. Chciał ją zawołać, ale tego nie zrobił. Ulewa dosłownie waliła się na dom.

Obejrzał się w kierunku salonu i wtedy ją zobaczył. Stała przed oknem, koszula nocna przylepiła jej się do spoconego ciała. Nie usłyszała, jak wchodził, ponieważ była odwrócona plecami do drzwi. Obiema rękami trzymała słuchawkę, tak jakby bardzo jej ciążyła. Rozmawiała z kimś przez telefon. W pierwszej chwili Simon nie pojął sensu tego, co widzi. Podszedł do niej i zobaczył, że się nie odzywa. Słucha. – Z kim rozmawiasz? – spytał zaniepokojony. Sylvia wzdrygnęła się. Odwróciła się do niego – wilgotne czoło, rozgorączkowane spojrzenie, dygotała. – Usłyszałam telefon, więc wstałam, żeby odebrać. Ale nikt się nie odezwał. Delikatnie wyjął słuchawkę z jej ręki i usłyszał powtarzający się sygnał zajętej linii. Potem odprowadził ją do łóżka, przypuszczając, że uległa złudzeniu z powodu gorączki. ♦♦♦ Czy chciałabyś rozpocząć nowe życie? Czy właśnie te słowa Sylvia usłyszała tamtego wieczoru przez telefon? Czy to głos Kairusa przeniknął do serca dziewczyny, z którą życie tak źle się obeszło? Czy to Pan z Dobranocki przekonał ją, żeby powierzyła się mrokom, udając się do pokoju 317 w hotelu Ambrus? Wiele lat później, siedząc w fotelu w swoim mieszkaniu, Simon Berish odnajdywał pocieszającą udrękę obsesji, która niczym stara przyjaciółka wracała, żeby postukać łagodnie w jego ramię i poprosić, by jej nie ignorował. A ona oferowała mu w zamian nadzieję. Bolesną, bezsensowną nadzieję. Kilka lat wcześniej, gdy już pogodził się z zaginięciem Sylvii, wieczorem pewnego dnia, który niczym się nie wyróżniał, zadzwonił telefon. Usłyszał w słuchawce odgłosy burzy. Odruchowo wyjrzał przez okno na dwór i stwierdziwszy, że na niebie błyszczy księżyc, zrozumiał, że ten deszcz pada gdzieś daleko, bardzo daleko. Wydało mu się, że w szumie lejącego się deszczu słyszy oddech. Zaraz potem połączenie się urwało, pozostawiając go samego z okrutnym pytaniem. Podskórne drżenia powiedziały mu, że tak, to była ona. I że chciała mu przypomnieć pewien wieczór z gorączką i ulewnym deszczem. Od tego czasu Berish przestał godzić się ze swym położeniem. Powinna go była pocieszyć niejasna nadzieja, że być może ona żyje i czuje się dobrze. Mógł odnieść wrażenie, że przynajmniej jedna z jego wielu modlitw została wysłuchana. A tymczasem w jego życiu pojawiło się nowe pytanie. Dlaczego nie została ze mną? W półmroku swego mieszkania, przy wpadającym z ulicy świetle latarni, Berish poczuł się nagle zmęczony. Ale znalazł się też blisko rozszyfrowania całego tajemniczego zamysłu. Co jeszcze powiedział ci twój nauczyciel? Że czasami trzeba zejść na dno piekła, żeby poznać prawdę o nas samych.

A co można znaleźć na dnie piekła, Michael? Jest pan przesądny? Nie, nie jestem. Dlaczego o to pytasz? Bo czasami, jeżeli zna się imię demona, wystarczy je wymówić, a on nam odpowie. On nam odpowie, powtórzył Berish. Ale w chwili zaginięcia w wieku sześciu lat Michael Ivanovič był za mały, żeby znać imię demona. Zbyt niewinny, by ktoś mógł go zapytać, czy chce zmienić swoje życie, lub choćby, czy miewa takie myśli. I zbyt młody, żeby samotnie udać się do pokoju 317 w hotelu Ambrus… W tym momencie Berisha nawiedziło przeczucie. Ale żeby sprawdzić, czy odpowiada prawdzie, musiał zaczekać do jutra. Ona nie jest moją matką, powiedział Ivanovič w czasie przesłuchania, gdy wspomniał mu o tej kobiecie. Berish zauważył, że w jego zapewnieniu kryje się solidna porcja urazy – wręcz wyczuwalna nienawiść. Przede wszystkim jednak nie rozumiał, dlaczego Michael poczuł potrzebę wygłoszenia tego rodzaju precyzyjnej informacji. Powód tego mogła znać tylko jego prawdziwa matka. Postanowił zadzwonić następnego ranka do Mili i wyjaśnić jej wszystko. Po czym razem udadzą się w pewne miejsce, żeby dowiedzieć się prawdy. A po drodze znajdzie też sposób, żeby się przed nią wytłumaczyć. Odtrącony policjant był pewien, że przynajmniej ona mu przebaczy.

56

Naszła ją nagła chęć, żeby zobaczyć Alice. W ostatnich godzinach jej myśli nawiedził absurdalny niepokój, że ją straci. Nie wiedziała, skąd się wziął, ale istniał rzeczywiście. I pojawił się po raz pierwszy. Dlatego wyciskała z hyundaia maksimum jego możliwości, mknąc w kierunku domu matki, popychana czymś innym niż wtedy, gdy popędziła do córki z powodu głupiego przywidzenia. Chciała zastać Alice jeszcze na nogach, nie śpiącą. Powiedziała sobie, że nie zawróci z drogi, nie odejdzie, nie spotkawszy się z nią. Wystarczy jej nawet kilka minut. Mila czuła zawsze, że nie nadaje się do swojej roli. Ale po rozmowie z Berishem i spotkaniu z Ivanovičem zaczęła uważać, że własne błędy nie są nie do naprawienia. Ona nie jest moją matką. Tak powiedział Michael. Ale kobieta, której się teraz wyrzekał, nie była winna, że ktoś go uprowadził, gdy miał zaledwie sześć lat. Być może jednak rodzice są zawsze odpowiedzialni za to, co przydarza się ich dzieciom, z tego prostego powodu, że powołali je do życia w świecie, który jest mroczny, okrutny i irracjonalny, w świecie, w którym wydaje się, że tylko zło ma jakiś sens. Mila kontynuowała jazdę, ale nie widziała przed sobą drogi, innych samochodów, domów. Przednia szyba zamieniła się w ekran wspomnień. Jej oczy rzucały na nią obrazy, które nadbiegały z oddali. Alice nie urodziłaby się, gdyby siedem lat temu nie popełniono zła. Gdyby nie porwano i nie uśmiercono tamtych dziewczynek, a ich rodzice nie utraciliby tego, co było im najdroższe. Mila nie poznałaby przyszłego ojca córki. To Zaklinacz zetknął ich ze sobą. Stworzył z nich rodzinę. To on był sprawcą, który przewidział wszystko. Oni wypełnili tylko jego plan. I urodziła się Alice. Mila wolała osłaniać ją z daleka także dlatego, że nie chciała wiedzieć, czy Zaklinacz rzucił ów mroczny cień również na jej córkę. Hipoteza zła odnosiła się także do niej. A raczej przede wszystkim do niej. Czy lwica, która zabija małe zebry, żeby nakarmić swoje małe, jest dobra czy zła? Na tej samej zasadzie można by zapytać, czy uśmiercenie niewinnych dziewczynek, dzięki czemu Alice przyszła na świat, było czymś dobrym, czy złym? Bo gdyby Mila postanowiła odegrać rolę matki – być blisko córki, zajmować się nią, mieszkać z nią razem jak normalna rodzina – musiałaby też przyznać, że popełnione zło było ceną, którą należało zapłacić za prawo do szczęścia.

Ale akurat tak się składało, że Mila nie umiała być szczęśliwa. Niezdolność odczuwania uczuć innych ludzi sprawiała, że nie wiedziała, co traci. Za to Alice miała wszelkie prawa, żeby odczuwać zadowolenie z życia. Ona nie była niczemu winna. Nawet jeśli aż do tego popołudnia, aż do ostatniego tygodnia Mila tego nie rozumiała. A teraz pędziła do córki, żeby zacząć wreszcie podejmować kroki, które zaradziłyby tej sytuacji. Tego wieczoru nie wystarczyłoby jej, gdyby dzięki zainstalowanej mikrokamerze zobaczyła ją na ekranie komputera. ♦♦♦ Zobaczyła, że światła w domu jeszcze się palą. Przeszła przez podjazd i wyjęła klucz spod donicy z begoniami, żeby otworzyć drzwi. Ze środka dobiegł ją zapach ciasteczek. Z kuchni wyjrzała matka. Miała na sobie fartuszek, a palce kleiły się jej od zagniatania ciasta. – Nie spodziewałyśmy się ciebie – powiedziała podejrzliwie. – Nie zostanę długo. – Nie, nie, posiedź trochę. Piekę kruche ciasteczka czekoladowe, ponieważ jutro Alice weźmie udział w szkolnym pikniku i będzie musiała wcześnie wstać. – Więc poszła już spać? Przypuszczenie to zmartwiło Milę i Ines to zauważyła. – Co z tobą? – To ma związek z Alice i tą jej skłonnością… Boję się, że to może być jakaś forma autyzmu. Widząc, że córka objawia w końcu zatroskanie kłopotami dziewczynki, Ines poczuła się w obowiązku podtrzymać ją na duchu. – Ależ ona jest zupełnie zdrowa. Mila odetchnęła głęboko. – Chciałabym, żebyś się nie myliła: w takim razie ta jej niezdolność dostrzegania zagrożeń powinna zaniknąć wraz z wiekiem. Jakkolwiek by było, nie pozostaje nam nic innego, jak tylko czekać. A tymczasem trzeba mieć ją na oku. Nie chcę, żeby próbowała udawać akrobatkę na dachu albo puściła dom z dymem. – Nic takiego się nie zdarzy. – Ines starała się okazać pewność siebie, żeby uśmierzyć zaniepokojenie ich obu. – Dlaczego nie idziesz do niej? Jeśli nawet usnęła, możesz ją pocałować. Mila ruszyła w kierunku pokoiku córki, ale raptem się odwróciła. – Kiedy zostałyśmy same po śmierci taty, jak to zrobiłaś, że się nie załamałaś? Ines wytarła ręce o fartuch i oparła się o futrynę drzwi. – Byłam młoda, niedoświadczona. Twój ojciec dużo lepiej niż ja radził sobie z zaspokajaniem twoich potrzeb. Mówiłam mu żartem, że to on powinien być twoją matką. – Uśmiechnęła się, ale po chwili posmutniała. – Po jego śmierci

nie mogłam pogodzić się ze stratą. Położyłam się do łóżka i nie byłam w stanie zadbać o nas obie, o ciebie przede wszystkim. Ból, który odczuwałam, służył za doskonałe alibi: twojego ojca już nie było, a ja spisywałam się niespecjalnie w roli matki. Może tego nie pamiętasz, ale zdarzały się takie dni, że trudno mi było nawet zejść po schodach. Mila doskonale pamiętała, ale nic nie powiedziała. – Zdawałam sobie sprawę, że to nie jest w porządku, żebyś przebywała razem ze mną i znosiła ciężar wspomnień w tym pustym domu. A przede wszystkim, żebyś towarzyszyła matce, która postanowiła pogrzebać się żywcem. – Dlaczego nie oddałaś mnie komuś? – Ponieważ pewnego ranka weszłaś do mojego pokoju i wszystko się zmieniło. Stanęłaś przed łóżkiem i powiedziałaś: „Nie obchodzi mnie, że jesteś smutna, ja jestem głodna i chcę dostać to pierdolnięte śniadanie”. Wybuchnęły śmiechem. Ines nigdy nie przeklinała, zachowywała pozory i zawsze pilnowała, żeby się nie zblamować. Mili wydało się rzeczą niesłychanie dziwną, że usłyszała to wyrażenie z jej ust. Kiedy śmiechy ucichły, matka podeszła do córki i pogłaskała ją wierzchem oprószonej mąką dłoni. – Wiem, że nie lubisz, jak cię dotykają. Ale tym razem zrób wyjątek. Mila nie zareagowała. – Opowiedziałam ci o tym, ponieważ to samo przydarzy się również tobie. Pewnego dnia Alice zaskoczy cię jakimś powiedzonkiem albo zachowaniem. Zapragniesz wtedy ją odzyskać i nigdy więcej się z nią nie rozstawać. Aż do tego czasu ona będzie pod moją opieką. Licz się z tym, że mi ją tylko pożyczyłaś. Matka i córka spojrzały na siebie. Mila chętnie by jej podziękowała za opowiedzenie tej historii i dodanie otuchy, ale uznała, że to nie ma sensu. Ines już to wiedziała. – Jest pewien mężczyzna – powiedziała Mila, nie zdając sobie nawet z tego sprawy. – Znam go od niedawna, ale… – Nie dokończyła. – Ale dał ci do myślenia – zrobiła to za nią Ines. – Ma na imię Simon, jest policjantem. Nie wiem, ale myślę, że może… Po raz pierwszy od bardzo dawna nawiązuję tak bliski kontakt z inną osobą. Być może dlatego, że pracujemy razem, a w takim przypadku wszystko jest prostsze. Ale myślę, że mam do niego zaufanie. – Mila zamilkła na chwilę, a potem dodała: – Nie ufałam już nikomu. Matka uśmiechnęła się do niej. – To bardzo dobrze. Dla ciebie, a być może również dla Alice. Mila skinęła głową. – Pójdę do niej. ♦♦♦

Pokoik Alice w głębi korytarza był pogrążony w żółtawym półmroku, który sączył się z okiennic. Mila przypuszczała, że córka już śpi, ale znalazłszy się metr od drzwi, zatrzymała się, ponieważ usłyszała jej głos. Widziała wyraźnie jej odbicie w lustrze szafy. Alice siedziała na łóżku i rozmawiała z rudowłosą lalką. – Ja też cię kocham – mówiła. – Zobaczysz, będziemy zawsze razem. Mila zamierzała już wejść, być może nawet by ją pocałowała, chociaż nie robiła tego prawie nigdy. Ale się rozmyśliła. Dzieci, które bawią się same, przypominają lunatyków, nie powinno się ich budzić. Powrót do rzeczywistości mógłby być traumatyczny, a urok ich niewinności mógłby rozwiać się na zawsze. Zatrzymała się więc, żeby posłuchać troskliwego głosu, jakim Alice zwracała się do swojej Miss. Dziewczynka z pewnością nie nauczyła się tej postawy od niej. – Nie zostawię cię samej. Ja nie jestem taka jak moja mama, zawsze będę z tobą. Słowa te rąbnęły Milę niczym cios pięścią w splot słoneczny. Żadna z ran, jakie sobie zadawała, nie byłaby w stanie sprawić takiego bólu. Nie istniała żyletka, która mogłaby zadać jej tyle cierpienia. Tylko słowa córki miały podobną niszczącą moc. – Dobranoc, Miss. Mila zobaczyła, że Alice wsuwa się pod kołdrę razem z lalką i przyciska ją do siebie. Czuła się jak sparaliżowana i brakowało jej powietrza. Bo w istocie dziewczynka powiedziała całą prawdę. Jej matka ją porzuciła. Jednak czym innym było usłyszenie tego z innych ust. Chętnie by się rozpłakała, gdyby tylko wiedziała, jak to się robi. Ale jej oczy pozostawały suche i paliły ją. Gdy w końcu zdołała się poruszyć, pospieszyła do wyjścia; nie pożegnała się nawet z Ines, która zobaczyła z kuchni, jak skrajnie wzburzona przemyka korytarzem, i usłyszała trzaśnięcie drzwiami. ♦♦♦ Zostawiła hyundaia w miejscu, w którym obowiązywał zakaz postoju – miała to w nosie. Szybkim krokiem ruszyła do domu, myśląc tylko o jednym. Pod łóżkiem ukryta była papierowa torebka. W niej było wszystko, czego potrzebowała. Środek dezynfekujący, wata, plastry, a przede wszystkim całe opakowanie żyletek. Z góry przyglądały się jej olbrzymie postacie z reklamy na budynku po drugiej stronie ulicy. Spojrzał na nią włóczęga ze swego kąta w zaułku, spodziewając się czegoś do jedzenia, ale Mila zlekceważyła go. Dotarłszy do drzwi, otworzyła je drżącymi palcami, które ledwo trzymały klucz. Powinna zapanować nad sobą; niebawem jej głównym zmartwieniem miało być to, aby pewną ręką poprowadzić żyletkę. Wbiegła po schodach, pokonując po dwa stopnie naraz, i znalazła się w intymnym wnętrzu swego

mieszkania. Zapełniające pokoje książki stały się niemowami – nie zawierały już opowieści i bohaterów, ale puste stronice. Zapaliła światło koło łóżka, nie zrzuciwszy nawet kurtki. Pragnęła tylko tego, żeby się znowu pociąć. Poczuć to, co podczas ostatniego roku próbowała zastąpić strachem. Zobaczyć, jak stalowe ostrze zagłębia się w ciele po wewnętrznej stronie uda. Poczuć, jak skóra rozstępuje się niczym zasłona, i zobaczyć krew tryskającą jak gorący balsam. Uśmierzyć ból innym bólem. Pochyliła się, żeby wydobyć torebkę spod materaca – kilka sekund, i wszystko byłoby gotowe – żeby zapomnieć o Alice. Powinna znajdować się w miejscu, w którym dawno temu ukryła ją przed swoim wzrokiem, gdy znalazła ten inny sposób, postanawiając obyć się bez własnej krwi. Wyciągnęła rękę, żeby ją wyjąć. Jeszcze jeden wysiłek, i dosięgnęła jej czubkami palców. Zdołała przysunąć torebkę o kilka centymetrów, a potem chwyciła mocniej i pociągnęła do siebie. Otworzyła ją, nie mogąc się powstrzymać. Ale zamiast rzeczy potrzebnych do zadania sobie nowych ran znalazła w niej coś innego. Przyjrzała się dziwnemu przedmiotowi w swej dłoni, nie zadając sobie nawet pytania, w jaki sposób mogła tu trafić mosiężna gałka z uwieszonym kluczem. Kluczem do pokoju 317 w hotelu Ambrus.

57

Édith Piaf śpiewała piosenkę Les amants d’un jour. Pogrążony w półmroku hol był pusty. Nie było klientów ani niewidomego czarnoskórego staruszka w marynarce w dużą kratę siedzącego na skórzanej kanapie, ani nawet bardzo chudego portiera ze szpakowatymi włosami na jeża, pozłacanym kółkiem zwisającym z lewego ucha i spłowiałymi tatuażami – niczym u postarzałego gwiazdora rocka. Tylko muzyka wypełniała te wnętrza. Roztkliwiająca jak zapomniana pamiątka, uspokajająca jak kołysanka. Mila ruszyła w kierunku windy. Nacisnęła guzik i czekała, aż kabina zjedzie, żeby ją zabrać na górę. Chwilę potem znalazła się na trzecim piętrze. Ruszyła korytarzem, kierując się numerami pokojów. Mijała ciemne drzwi z lakierowanego drewna, dopóki nie dotarła do tych, które ją interesowały. Trzy cyfry z polerowanego metalu. Wyjęła z kieszeni kurtki mosiężną gałkę z umocowanym do niej kluczem. Przekręciła go w zamku. Drzwi otworzyły się, odsłaniając mroczne wnętrze. Przeszła przez próg i natychmiast wyciągnęła rękę w kierunku ściany, żeby nacisnąć kontakt. Żyrandol nad łóżkiem zapalił się mdłym światłem – rozżarzyły się wolframowe włókna starych żarówek, napełniając pokój matową poświatą. Ciemnoczerwony papier tapet, dywan w tym samym kolorze, na którym zdawały się pływać olbrzymie ciemnoniebieskie kwiaty. Gładka, bordowa narzuta na łóżko z dziurami wypalonymi papierosami. Dwie szafki nocne. Na blacie z szarego marmuru tej po prawej stronie, obok czarnego aparatu telefonicznego, w harmonii z cieniem na ścianie pozostawionym przez wiszący na niej przez wiele lat krzyż, który został usunięty, leżało coś dla niej. Prezent od Pana z Dobranocki. Wyłoniłam się z ciemności i co jakiś czas muszę do niej wrócić. Szklanka wody i dwie niebieskie pigułki.

58

Komórka popiskiwała na próżno. Może nie chce ze mną rozmawiać, bo ciągle jest wściekła. To zrozumiałe, pomyślał Berish. Zasłużył sobie na to. Miał ochotę zajrzeć do Przedpiekla, żeby wyjaśnić nieporozumienia, bo było mało prawdopodobne, aby o tej godzinie Mila przebywała w domu. Za to on obudził się późno i tylko dzięki Hitchowi, który domagał się wypuszczenia na dwór, żeby móc załatwić swoje potrzeby. Większym kłopotem było z pewnością to, że zasnął w starym fotelu obok okna, nawet się nie rozbierając. Teraz czuł bolesne kłucie w plecach, nie mówiąc o mięśniach szyi. Jak sięgał pamięcią, od lat nie zapadł w sen tak twardy, jakby jego organizm wszedł w stan hibernacji. Nie obudził się nawet z powodu niewygodnej pozycji, nie przeszkadzała mu ani przez chwilę w ciągu całej nocy. Poza tym nic mu się śniło. Pamiętał tylko długie, nieprzerwane przechodzenie od chwili, w której zamknął oczy, do przebudzenia. Ale mimo bolesnych ukłuć rozsianych po całym ciele, był w radosnym nastroju. Wziąwszy błyskawiczny prysznic, zmienił ubranie na granatowy garnitur i wypił kawę. Była jedenasta rano, z dworu napływało ostre powietrze. Jesienna aura zaczęła w końcu wypierać umierające lato. Berish troskliwie napełnił miski Hitcha jedzeniem i wodą. Tym razem nie mógł zabrać go ze sobą. Wezwał taksówkę, żeby pojechać na komendę i zweryfikować przeczucie, które nawiedziło go poprzedniego wieczoru, zanim poczuł zmęczenie. Chciałby mieć teraz przy sobie Milę, ale być może jego koleżanka potrzebowała jeszcze trochę czasu, żeby zapanować nad złością. Nie wiedział, jak się zachować, znał ją zbyt krótko. Gdy tylko pojawi się w Przedpieklu z wynikami poszukiwań, które miał nadzieję uzyskać w ciągu najwyżej godziny, Mila powinna zapomnieć o tym, co sprowokowało ich kłótnię. W rzeczywistości nawet on sam tego nie pamiętał, a może po prostu nie było żadnego powodu do kłótni. Tak czasami się zdarza. Taksówka zatrzymała się w pobliżu wejścia do kompleksu białych budynków. U szczytu masztu stojącego na równo przyciętym trawniku powiewała flaga. Brzęczenie przytrzymujących ją pierścieni było jedynym odgłosem, jaki usłyszał, wysiadłszy z samochodu. Zapłacił za kurs i niedługo potem przekroczył próg domu opieki. ♦♦♦

Miejsce było piękne, nie przypominało wcale zakładu opiekuńczego. Na tyłach głównego budynku rozciągała się prawdziwa wioska złożona z białych domków, pomalowanych na kobaltowy błękit. W recepcji powiedziano mu, gdzie mieszka matka Michaela Ivanoviča, i teraz Berish przemierzał alejki kompleksu, szukając właściwych drzwi. Zapukał i przygotował odznakę, żeby ją okazać osobie, która podejdzie i otworzy drzwi. Minęła dłuższa chwila, wreszcie wejście otworzyło się na oścież. Kobieta, która go przywitała, siedziała na wózku inwalidzkim. Jej spojrzenie natychmiast padło na odznakę. – Powiedziałam już wszystko pana kolegom. Niech pan stąd odejdzie – rzuciła ostro, nim zdążył otworzyć usta. – Chwileczkę, pani Ivanovič. To ważne. – Wyrzekł pierwsze słowa, jakie przyszły mu do głowy, i zbyt późno uświadomił sobie, że powinien był przygotować jakieś wyjaśnienie powodów swej wizyty. – Mój syn jest mordercą, nie widziałam się z nim od dwudziestu lat… Co tu może być aż tak ważnego? Drzwi zaczęły się zamykać. Berish nie miał pojęcia, jak zablokować mechanizm, który działał nieubłaganie. Pożałował, że nie ma u boku Mili; ona była z pewnością lepiej przygotowana do życia wśród ludzi. Po tak wielu latach spędzonych na unikaniu świata, który jego też unikał, nie był w stanie nawiązać kontaktu z bliźnimi, z wyjątkiem tych, których przesłuchiwał. – Rozmawiałem wczoraj z pani synem. Myślę, że Michael chciałby przekazać pani wiadomość… Kłamał. W rzeczywistości Ivanovič wyraził się jasno. Ona nie jest moja matką. Drzwi zatrzymały się kilka centymetrów od twarzy Berisha. Nie spiesząc się, kobieta otworzyła je ponownie i wlepiła w niego spojrzenie wypełnione dręczącym pragnieniem, żeby usłyszeć coś więcej. Ona szuka przebaczenia, którego nie mogę jej zapewnić, powiedział sobie w duchu Berish, a potem wszedł do środka. ♦♦♦ Podczas gdy zamykał za sobą drzwi, pani Ivanovič przemieściła się do przeciwległego rogu salonu. – Przyszli wczoraj wieczorem i poinformowali mnie, że Michael wrócił. Opowiedzieli mi, co zrobił, zupełnie nie krępując się tym, że jestem jego matką. Kobieta mogła mieć najwyżej pięćdziesiąt lat, ale wyglądała na dużo więcej. Miała siwe włosy i nosiła je bardzo krótko obcięte, niemal do skóry. Miejsce, w którym żyła, było podobne do niej. Funkcjonalne niczym sala szpitalna, wyposażone w podstawowe sprzęty jak więzienie. – Mogę usiąść? – spytał Berish, wskazując kanapę pokrytą ceratą. Pani Ivanovič dała mu przyzwalający znak.

Nie był pewien, czy znajdzie właściwe słowa, żeby ją pocieszyć lub nawiązać z nią bliższy kontakt. A zresztą nie sądził nawet, żeby się to do czegoś przydało. W głosie kobiety było za dużo złości. – Przeczytałem akta dotyczące zaginięcia pani syna – zaczął. – Zniknięcie Michaela w wieku sześciu lat, uprowadzenie go z huśtawki przez niewidzialne ręce musi przyprawiać panią wciąż jeszcze o dreszcze. – Nie wiadomo, dlaczego wszyscy tak to widzicie – zaprzeczyła mu kobieta. – Naprawdę chce się pan dowiedzieć, co najczęściej mnie dręczy? Gdybym się odwróciła chwilę wcześniej, nie doszłoby do tego. Budka telefoniczna, z której dzwoniłam, znajdowała się w odległości zaledwie dziesięciu metrów. Wystarczyłby ułamek sekundy, jedno słowo mniej w tej przeklętej rozmowie. Uczą nas liczyć minuty, godziny, dni, lata… ale nikt nie wyjaśnia nam, ile jest warta jedna króciutka chwilka. To nieco sentymentalne spostrzeżenie podbudowało nadzieje Berisha, że być może pani Ivanovič otworzy się przed nim. – W tamtym okresie rozwodziła się pani z mężem. – Tak, on wolał inną kobietę. – Czy pani mąż kochał Michaela? – Nie – odparła bez namysłu. – A więc, co to za wiadomość od mojego syna? Berish sięgnął po czasopismo leżące na stoliku, wyjął z wewnętrznej kieszeni marynarki długopis i zaczął odtwarzać w niezadrukowanym miejscu okładki rysunek, jaki Michael Ivanovič wykonał w notesie podczas przesłuchania. – Ejże, co pan tam bazgrze na moim tygodniku? – Przepraszam, ale nie miałem pod ręką nic innego. Dokończył rysować prostokątny czteropiętrowy blok z rzędem świetlików na dachu, wielką bramą i licznymi oknami. W jednym z nich umieścił ludzką postać. Po czym podał czasopismo kobiecie. Matka Michaela Ivanoviča rzuciła okiem na rysunek i chwilę potem oddała go Berishowi. – Co by to miało przedstawiać? – Miałem nadzieję, że pani mi powie… – Nie wiem, co to jest. Berish był pewien, że nie mówi prawdy. – Sporządzając ten rysunek, Michael wypowiadał zdania pozornie bez sensu… – Mówią mi, że prawdopodobnie zwariował. Jeśli posunął się do tego, żeby zabijać i podpalać ludzi, to może być prawda. – Ja uważam, że on tylko chciał, żeby tak myślano. Kiedy zapytałem go, co może się kryć w ogniu, odpowiedział mi, że jest w nim wszystko to, co ktoś chce zobaczyć. Zdanie to dało mi do myślenia, a wie pani dlaczego? – Nie wiem, ale jestem przekonana, że pan mi to teraz powie – oświadczyła nieufnie, dając w ten sposób do zrozumienia, że mur, jaki wzniosła w ciągu

tych lat wokół siebie, jest nie do pokonania. Berish mimo to spróbował. – Jesteśmy tak przyzwyczajeni do poprzestawania na pozorach, że nie próbujemy zobaczyć, co się kryje za płomieniami. – Zamilkł na chwilę i przyjrzał się kobiecie. – Płomienie coś ukrywają, pani Ivanovič. – To znaczy? – To znaczy, że czasami trzeba zejść na dno piekła, żeby poznać prawdę o nas samych – odparł Berish, powtarzając słowa jej syna. Kobieta wybałuszyła oczy i przez chwilę Berishowi wydawało się, że w jej obliczu rozpoznaje wyraz twarzy Michaela. – Pani wie, co znajduje się na dnie piekła, pani Ivanovič? – Żyję tam przez cały czas. Kiwnął głową, jakby przyjmował to do wiadomości. – Czym się pani zajmowała, zanim… Kobieta popatrzyła na swoje unieruchomione nogi. – Byłam lekarzem sądowym. Niezła ironia losu, prawda? – Skrzywiła się. – Przez dziesięć lat miałam do czynienia z trupami. Ludzie umierają bezustannie, nie wiedząc nawet, z jakiego powodu. I napatrzyłam się na różne rzeczy… Na tym świecie jest więcej diabłów niż w piekle. Ale pan jest policjantem, wie pan, o czym mówię. – Czasami, jeżeli zna się imię demona, wystarczy je wymówić, a on nam odpowie – powiedział Berish, chwytając się słów kobiety, żeby znowu zacytować Michaela. Pani Ivanovič spojrzała na niego z ukosa. – Wyzywa pan dla zabawy Boga czy diabła? – Nie da się wygrać z diabłem. W pokoju zapadło znaczące milczenie. Kobieta przyglądała mu się zmęczonymi oczami. – Czy jest pani przesądna, pani Ivanovič? – Skąd takie pytanie? Berish zachował spokój. – Nie mam pojęcia. Pytał mnie o to również pani syn i nie wiedziałem, jak mu odpowiedzieć. To była ostatnia część przesłania, jakim chciał się podzielić. – Pan mnie oszukał. To, co mi pan powiedział, ten rysunek… te rzeczy nie mają ze mną żadnego związku. O co panu naprawdę chodzi? Berish podniósł się. Jego sylwetka górowała teraz nad kobietą, która cofnęła się na swoim wózku inwalidzkim. – Widzi pani… dziś rano, przed przyjazdem tutaj, nie byłem pewien, czy wszystko to może mieć jakiś związek z panią, ale kiedy otworzyła pani drzwi, dostarczyła mi pani potwierdzenia. – Niech pan już sobie pójdzie – powiedziała chłodnym tonem kobieta. – Za chwilę. – Zaczął się zastanawiać, od czego zacząć. – Kairus wchodził do życia swoich ofiar przez telefon.

– Kto to jest Kairus? – Woli pani, żebym go nazywał Panem z Dobranocki? W każdym razie, dzwonił do osób doprowadzonych do skrajnej rozpaczy i proponował im poprawę ich losu. Ale ja zadawałem sobie pytanie, jak postąpił z Michaelem… Mając sześć lat, ten dzieciak był za mały, żeby rozumieć, co jest dla niego lepsze. Dlatego musiał go porwać. Ale dlaczego naraził się na takie ryzyko, podczas gdy inni zaginieni, a wszyscy cierpieli na bezsenność, powierzali mu się z własnej woli? Musiał mieć po temu bardzo dobre powody… – To jakieś majaczenia – próbowała uciszyć go kobieta. Berish utkwił w niej spojrzenie. – Michael ma wrodzoną wadę, która nazywa się situs inversus i jest też przyczyną poważnej choroby serca. – Tak, i co? – Pani i pani mąż zamierzaliście się rozwieść, ojciec Michaela planował założenie nowej rodziny, w której prawdopodobnie nie byłoby miejsca dla chorego syna. A pani nie byłaby w stanie się nim zająć, prawda? Przypuszczam, że już w tamtym okresie pojawiły się u pani pierwsze objawy przewlekłej choroby zwyrodnieniowej, która z biegiem lat przykuła panią do fotela. Kobieta milczała z zakłopotaną miną. – A Michael potrzebował stałej opieki. Pozbawiony rodziców, którzy mogliby się nim opiekować, trafiłby do domu dziecka, bo kto w tej sytuacji zechciałby go adoptować? Ponadto, wymagał kosztownej terapii. Pani studiowała medycynę, była pani w stanie doskonale przewidzieć dalszy bieg wypadków. Wobec braku koniecznych zasobów finansowych, ile lat przeżyłoby pani dziecko? Zaczęła cicho pochlipywać. – Ale pewnego dnia dzwoni do pani jakiś nieznajomy. Mówi rozsądne rzeczy i zyskuje pani zaufanie. Pozwala pani inaczej spojrzeć na te sprawy, daje pani nadzieję. Nie wie pani, kim jest, ale mimo to wydaje się pani, że ma pani w nim jedynego przyjaciela, jaki od długiego czasu nie pojawiał się w pani życiu. I on zadaje pani pytanie: „Czy chciałabyś, żeby twój syn… rozpoczął nowe życie?”. – Berish zamilkł, a jego ostatnie słowa zawisły w powietrzu. – I co pani zrobiła, pani Ivanovič? To, co w tym momencie wydawało się pani słuszne: dać Michaelowi przynajmniej jakąś możliwość… Zaprowadziła go pani do pokoju trzysta siedemnaście w hotelu Ambrus, kazała mu pani zażyć środek nasenny i zaczekała, aż zaśnie. A potem wyszła pani, zostawiając go w tym łóżku i wiedząc, że więcej go pani nie zobaczy. No i wymyśliła pani tę historyjkę z huśtawką, żeby ją wszystkim opowiadać. Łzy ciekły już strumieniami po twarzy matki Michaela. – Głęboko pani współczuję, pani Ivanovič – powiedział Berish, wkładając w to całe ubolewanie, do jakiego był zdolny. – Musiało to być straszne przeżycie dla pani jako matki tego chłopczyka.

Kobieta zacisnęła usta. – Kiedy się ryzykuje utratę jakiejś rzeczy, za żadne skarby nie można sobie tego wytłumaczyć. Za to kiedy można stracić wszystko, człowiek uświadamia sobie, że w rzeczywistości nie ma nic do stracenia… A ja miałam nadzieję, że prędko umrę. Jednak wciąż tu jestem. Berish chciał już wyjść, ponieważ czuł, że jego obecność stała się niepożądana. Co mógł wiedzieć o tego rodzaju dramacie ktoś, kto nie miał dzieci? Okłamał ją w dodatku, żeby usprawiedliwić swoją wizytę. Ona nie jest moją matką. W jego głowie rozbrzmiewały ciągle pogardliwe słowa Michaela. Gdyby ten chłopak wiedział, że matka zrobiła to dla jego dobra, a także, czego się pozbawiła… Ale być może syn zdawał sobie z tego sprawę i potępiał ją właśnie za to. W każdym razie Berish nie mógł pozwolić sobie na zbyt wiele litości dla niej, ponieważ nie chciał opuścić tego pokoju, nie otrzymawszy wszystkich odpowiedzi. Po chwili odezwał się znowu. – Jak już powiedziałem, Kairus naraził się na ryzyko, decydując się porwać dziecko… gdyż, jak wiadomo, ludzie odnoszą się z czułością do zaginionych dzieci, gotowi są adoptować te ze zdjęć na kartonach z mlekiem i nie jest im łatwo pogodzić się z ich losem… Dlatego, jeśli Kairus postanowił przeczekać i zdecydował się na pozostawienie kobiety-świadka, która mogła w każdej chwili zmienić zdanie i opowiedzieć wszystko policji, to znaczy, że musiał mieć dobre zabezpieczenie. Kobieta pokręciła głową. – Czego zażądał od pani w zamian, pani Ivanovič? Matka Michaela opuściła wzrok na okładkę tygodnika, na której Berish narysował wielki prostokątny budynek. – Nie sądziłam, że może pamiętać go jeszcze po tak długim czasie… Rozumie pan? Mój syn nie zapomniał o mnie. Ten budynek stoi dokładnie naprzeciwko ogródka, do którego zawsze go prowadziłam. Berish nie mógł uwierzyć, że w końcu zdoła połączyć ze sobą wszystkie wątki, że utworzą one zamknięty krąg. Mały park z huśtawką, z której Michael zniknął, udrękę matki, rysunek wykonany przez piromana podczas przesłuchania. Sięgnął po tygodnik, na którym odtworzył rysunek budynku, i jeszcze raz pokazał go kobiecie. – Co to za miejsce? – Kiedy pracowałam jako lekarz sądowy, spędziłam dziesięć lat życia zamknięta w ścianach tej kostnicy – wyznała kobieta. Berish podszedł i położył rękę na jej ramieniu. – To nie pani wina, że Michael stał się potworem. Ale możemy jeszcze powstrzymać człowieka, który zamienił go w monstrum… Czego Kairus zażądał od pani dwadzieścia lat temu? – Chodziło mu o zwłoki.

59

Nie sądził, że zdoła znieść wewnętrzne napięcie. Pozostała już tylko drobna kwestia, musiał tylko coś sprawdzić. Chciał też powiedzieć o tym wszystkim Mili, ona powinna przy tym być. Patrząc w jej oczy, Berish znalazłby potwierdzenie, że wszystko to jest prawdą. Nie mógł usiedzieć spokojnie na siedzeniu taksówki, która wiozła go do pracy, poziom adrenaliny w jego żyłach podnosił się błyskawicznie. Nie zadzwonił do Mili na komórkę także dlatego, że wiedza, jaką posiadł, wymagała szczegółowego przedstawienia w bezpośredniej rozmowie. Trzeba było na to dwudziestu lat. A teraz, kiedy do końca brakowało już niewiele, był u kresu wytrzymałości. Tymczasem snuł różne scenariusze. Niektóre miały sporo sensu, inne mniej. Był jednak przekonany, że w końcu każdy fragment układanki sam wskoczy na swoje miejsce. Sprawca tego wielkiego kłamstwa – Mag, Zaklinacz Dusz, Pan z Dobranocki, czyli Kairus – miał przenikliwy umysł i był pozbawiony skrupułów. Ale on miał jeszcze szansę, żeby go pokonać. Polecił taksówkarzowi wysadzić się w pobliżu placu z wielką fontanną, przy którym znajdowała się siedziba policji federalnej. W lustrzanych szybach budynku odbijało się słońce wczesnego popołudnia i bardzo czyste niebo, usiane rzadkimi białymi chmurkami. Piątek był zazwyczaj najspokojniejszym dniem tygodnia. Berish zadawał sobie wciąż pytanie: dlaczego. Być może policjanci i przestępcy robili sobie przerwę, szykując się do pracowitego końca tygodnia. Mimo to widać było kręcących się funkcjonariuszy, którzy wchodzili do biur albo je opuszczali. Włączył się do tego strumienia i skierował do głównego wejścia. Jednak, pokonując tę drogę, zauważył, że wielu kolegów ogląda się za nim, a ich twarze i oczy, niczym słoneczniki polujące na promienie słońca, kierują się prosto w jego stronę. Koledzy, którzy zazwyczaj go ignorowali, teraz przyglądali mu się z dziwnymi minami. W ich spojrzeniach nie było nic szczególnego, chyba tylko to, że zamiast chłodu wyrażały zdumienie. Gdy te spojrzenia stały się podejrzanie natrętne, Berish instynktownie zwolnił kroku, starając się domyślić, co się za tym kryje. Usłyszał za plecami czyjeś wołanie, ale w pierwszej chwili nie zrozumiał, do kogo było skierowane. Rozejrzał się, zalękniony jak wszyscy inni. – Zatrzymaj się, Berish! – Tym razem ktoś wymienił jego nazwisko. Odwrócił się i zobaczył Klausa Borisa, który kroczył w jego kierunku z wyciągniętymi rękami. Czyżby rzeczywiście celował do niego z pistoletu?

– Nie ruszaj się! Berish miał tylko tyle czasu, żeby unieść obie dłonie. W jednej chwili skoczyli na niego inni policjanci, żeby założyć mu kajdanki.

60

Cisza w sali przesłuchań odgrywała rolę tortury. Chodziło jednak o niewidzialny rodzaj okrucieństwa. Jego stosowania nie zakazywało żadne prawo. W tym samym pomieszczeniu, które jeszcze kilka godzin wcześniej gościło Michaela Ivanoviča, teraz zamknięty był Simon Berish. W odróżnieniu od innych osób tu przetrzymywanych, on znał powód, dla którego białe ściany zostały wyłożone materiałem dźwiękochłonnym. Opierało się to na tej samej zasadzie, na jakiej konstruuje się komorę dźwiękoszczelną, izolowaną od wszelkich dźwięków na zewnątrz. Organizm reaguje na ich brak, tworząc sztuczne odgłosy, na przykład gwizdanie czy dzwonienie w uszach. Z upływem czasu człowiek ma coraz mniej szans na odróżnienie rzeczywistości od płodów własnej wyobraźni. Jest to sytuacja, która na dłuższą metę może doprowadzić do szaleństwa. Berish wiedział jednak, że nie będzie zbyt długo przebywał w tym wnętrzu samotnie. Dlatego skorzystał z ciszy, żeby zastanowić się nad swoim położeniem. Nadal zadawał sobie pytanie, o co mogą go oskarżyć, ale nic nie przychodziło mu do głowy. Siedział, czekając, aż ktoś zajmie miejsce po drugiej stronie stołu i udzieli mu w końcu wyjaśnień. Tymczasem starał się czuć swobodnie, choć bez przesady, żeby zaprezentować obojętny wyraz twarzy kamerom, które obserwowały go ze wszystkich stron. Był bowiem pewien, że za lustrem weneckim nie ma nikogo. Zbyt dobrze znał techniki przesłuchań, by nie wiedzieć, że zanim ktoś się tu pokaże, jego koledzy będą go zmiękczać przez kilka godzin. Musiał tylko twardo się trzymać, nie prosząc o wodę do picia ani o pozwolenie pójścia do toalety, ponieważ takie prośby były odbierane jako oznaki załamania. I po trosze tak w istocie było. Aby pokazać, że nie ma powodów do oskarżenia go o cokolwiek, musiał pokrzyżować ich plany. Podejrzany, który za bardzo lub za mało się kręci, jest prawie na pewno winny. Również taki, który bez przerwy się dopytuje, dlaczego go tu trzymają. Zbytni chłód zapowiadał, że taki osobnik przyzna się od razu. Spokojny ryzykował więzienie do końca życia. Natomiast niewinni robili wszystkie te rzeczy naraz. Ale zazwyczaj i tak im nie wierzono. Dlatego sekret powodzenia polegał na obojętności. Obojętność dezorientowała śledczych. Drzwi sali otworzyły się po mniej więcej trzech godzinach. Do środka weszli uzbrojeni w teczki Klaus Boris i Sędzia, prezentując zdecydowane miny.

– Agencie Berish – odezwała się szefowa wydziału – ja i inspektor Boris będziemy mieli do ciebie kilka pytań. – Jeżeli obmyślaliście je tak długo, to musi chodzić o coś poważnego – zakpił Berish. Ale w rzeczywistości obleciał go strach. – Nabyłeś dość doświadczenia w przesłuchaniach, żeby trzymać nas tutaj całą noc – powiedział Boris. – Dlatego nie będziemy stosować wobec ciebie żadnych sztuczek, a ja mam nadzieję, że nie utrudnisz nam życia i od razu zdecydujesz się na współpracę. – Gdyby jej zabrakło, Simon, będziemy musieli przerwać przesłuchanie i przesłać akta prokuratorowi. Zapewniam cię, że jest dość materiału, żeby postawić cię w stan oskarżenia. Berish rozłożył z uśmiechem ręce. – Wybaczcie mi, ale w takim razie, co my tu robimy? – Wiemy już wszystko, ale chcę dać ci jeszcze szansę, żebyś mógł zasłużyć sobie na jakieś okoliczności łagodzące. – Shutton wycelowała w niego palec. – Gdzie ona jest? Berish nie odpowiedział, również dlatego, że nie wiedział, co powiedzieć. – Co się stało dzisiejszej nocy? Przez chwilę myślał, że naprawdę coś zmalował, zapominając, że przez całą noc spał jak kamień. Dlatego milczał nadal, mając nadzieję na jakieś objawienie. Dwojgu przesłuchujących nie spodobała się jego postawa, bo Joanna Shutton przesunęła się nieco na prawo i pochyliła nad nim, zbliżając usta do jego ucha. Owiał go jej gorący oddech i zbyt słodki zapach. Berish poczuł odrazę. – Co masz wspólnego ze zniknięciem agentki Mili Vasquez? Pytanie go zmroziło. Nie tyle z powodu wyjawienia powodu zatrzymania. Przede wszystkim dlatego, że nie znał odpowiedzi. – Mila zaginęła? Inspektor i szefowa wydziału wymienili spojrzenia, widząc tak szczere zaniepokojenie. Głos zabrał Boris. – Wczoraj wieczorem wybiegła w szoku z mieszkania swojej matki. Ta kobieta dzwoniła później do niej do domu, ale jej nie było. Komórki też nie odbiera. – Wiem o tym, ja też próbowałem dodzwonić się do niej dziś rano – powiedział Berish. – Pewnie po to, żeby zapewnić sobie alibi – rzuciła Sędzia. – Alibi na co? – Berish był wściekły. – Podjęliście przynajmniej jakieś poszukiwania? Dwoje zwierzchników zignorowało jego pytanie. Boris usiadł naprzeciwko niego. – Powiedz mi, Berish, jak to się stało, że wróciłeś do sprawy Kairusa?

Agent specjalny starał się zachować absolutny spokój. – To Mila Vasquez przyszła z tym do mnie. Zacząłem z nią współpracować od czasu nocnego pożaru w tym ceglanym budynku. – Wspomnienie kryjówki Kairusa przyprawiło go o dreszcz. Joanna Shutton oparła się o krawędź stołu. – Byłeś tam? Dlaczego nie poinformowałeś nas o tym? Pozwoliłeś, żeby Vasquez sama odpowiadała za to, co się tam wydarzyło? – Ponieważ Mila nie chciała wplątywać mnie do sprawy. – I masz nadzieję, że my ci teraz uwierzymy? – Sędzia pokręciła powoli głową. – To ty napadłeś na nią tamtej nocy w budynku z czerwonej cegły, prawda? – Co takiego? – Berish popadł w osłupienie. – Zawładnąłeś jej pistoletem i zainscenizowałeś napaść. – W budynku ktoś był, ale uciekł. Sami stwierdziliście, że można było stamtąd wyjść przez kanał ściekowy. – Berish tracił panowanie nad sobą i miał świadomość, że nie wróży to nic dobrego. – Po co brudzić się ściekami, kiedy można użyć głównych drzwi? – zauważył złośliwie Klaus Boris. – Co wam przychodzi do głowy?! – Jesteś pewien, że jeśli przeprowadzimy rewizję w twoim mieszkaniu, nie znajdziemy pistoletu Mili? – Nie rozumiem, dlaczego upieracie się przy sprawie tego pistoletu. Joanna Shutton westchnęła. – Bo widzisz… Dziś rano zakończono przeszukiwanie miejsca pożaru. Ludzkie ciało nie wytrzymałoby takich temperatur, ani nawet żaden plastik czy papier. Ale nie dotyczy to przedmiotów metalowych. A wśród znalezionych rzeczy nie było pistoletu Mili. Więc pytam, gdzie on jest? – Kochani, musicie wymyślić coś bardziej wiarygodnego, jeśli naprawdę chcecie mnie wciągnąć w tę sprawę – zakpił Berish. – W przeciwnym razie zepsujecie sobie tylko piękny piątkowy wieczór. Dwoje przesłuchujących jeszcze raz spojrzało po sobie, a on doznał nieprzyjemnego wrażenia, że naprawdę mają w ręku coś przeciwko niemu. Tyle że na razie bawią się nim, żeby wyłożyć wygrywającą kartę w bardziej odpowiednim momencie. – Jeżeli chodzi o sprawę tamtych cierpiących na bezsenność, to ty poniosłeś największe konsekwencje – oświadczyła Sędzia. – Ja, Gurevich, a nawet Stephanopoulos, wszyscy wyszliśmy z tego cało i mogliśmy kontynuować nasze kariery. Natomiast ty pozwoliłeś się wciągnąć uczuciowo, zacząłeś popełniać jeden błąd za drugim i stałeś się wyrzutkiem wydziału. – Oboje wiemy, jak potoczyły się te sprawy i za czyje winy zapłaciłem – odparł wyzywająco Berish. – Szukasz tylko sposobu, żeby zamknąć mi usta. Wydawało się jednak, że Sędzia jest raczej pewna siebie.

– Nie potrzebuję twojego milczenia na temat Gurevicha. I nie muszę sięgać po żadne sztuczki, żeby cię wplątać w kłopoty. A nawet przeciwnie, fakt, że to nie ty dałeś się skorumpować, można wręcz uznać za dobrą pobudkę… W tym momencie Berish poczuł, że jest naprawdę przerażony, ale miał świadomość, że nie wolno mu pokazać tego po sobie. – Pobudkę do czego? – Przykro jest utracić szacunek kolegów – odparła Joanna Shutton, udając fałszywie, że mu współczuje. – Znosić ich obraźliwe zachowania, słuchać, jak cię obmawiają. I to nie za plecami, ale patrząc ci w oczy. To boli, zwłaszcza gdy wiesz, że jesteś niewinny. Do czego ona zmierza? Berish nie był w stanie się domyślić, ale pachniało mu to jakimś kolejnym kłamstwem. – W końcu dochodzi do tego, że prędzej czy później w umyśle faceta dojrzewa uraza, a może nawet myśl, żeby odpłacić za to wszystkim… – zakończyła Shutton. – Chcecie mi wmówić, że to ja stoję za ostatnimi wydarzeniami? Że zorganizowałem powrót zaginionych i te zabójstwa? – Przekonałeś ich, bo dokładnie tak jak oni prowadzisz życie pełne upokorzeń. Żywiłeś urazę do Gurevicha, a wraz z nim do całej policji – powiedziała wzburzonym tonem Joanna Shutton. – Organizacja terrorystyczna potrzebuje ideologii i planu. A nie ma nic lepszego niż obranie za cel organizmu państwowego. Można zniszczyć jakąś instytucję za pomocą broni, ale dużo większe szkody zadaje się wtedy, gdy uderza się w jej wiarygodność. Ty zawsze miałeś na pieńku z wydziałem. Berish nie wierzył własnym uszom. – I co to ma wspólnego ze zniknięciem Mili? – Ona domyśliła się wszystkiego – powiedział Boris. – Od początku była pionkiem w twoich rękach, to ty zaciągnąłeś ją do budynku z czerwonej cegły. – Nie. Na twarzy szefowej wydziału pojawił się wyraz fałszywej niepewności. – Manipulowałeś agentką Vasquez, wmawiając jej, że z nią współpracujesz. A przy tym wymogłeś na niej, żeby nie mówiła nic zwierzchnikom. – Pomyśleć tylko, że dzięki temu było ci łatwiej śledzić postępy śledztwa – wsparł ją Boris. – Nie zwracając niczyjej uwagi, miałeś wgląd w nasze działania. – A kiedy Vasquez domyśliła się wszystkiego, zlikwidowałeś ją. – Co takiego? – Nawet ja słyszałem, jak sprzeczaliście się wczoraj na korytarzu – zapewnił z przekonaniem inspektor. – Byle sprzeczka niczego nie dowodzi – odparł równie zdecydowanym tonem Berish. – Słusznie: to nie jest dowód. – Sędzia wydawała się spokojna. – Ale zeznanie świadka, który widział, jak wczoraj w nocy wyprowadzałeś ją z jej domu, już

tak. Pierwszą myślą, jaka przeleciała mu przez głowę, było, że to nieprawda, że oni blefują. – A kto jest tym świadkiem? – spytał wyzywającym tonem. – Kapitan Stephanopoulos.

61

Nie mają w ręku nic. Był znowu sam w sali przesłuchań i nadal zadawał sobie pytanie, czy Joanna Shutton i Boris ukartowali zarzut o porwanie tylko po to, żeby zobaczyć, czy wpadnie w pułapkę. Poza tym Steph? Akurat on? Z jakiego powodu kapitan miałby zrobić mu coś takiego? Przez chwilę obawiał się, że nie powiedzieli mu prawdy na temat Mili i że być może przydarzyło się jej coś straszliwego. Ale potem się uspokoił, ponieważ pomyślał, że w takim wypadku byłoby im wygodnie oskarżyć go z miejsca o… Nie chciał wypowiadać słowa „morderstwo” nawet do siebie. Od jakiegoś czasu obracał je na języku, niezdolny stawić czoła problemowi. Teraz jednak odczuwał inne naglące potrzeby. Napić się czegoś i iść do toalety. Strategia zachowywania obojętności nie działała, bo przecież nadal trzymali go tutaj. O tej porze prokurator z pewnością sformułował już akt oskarżenia, powiedział sobie w duchu. Powinien zostać przeniesiony do celi. No właśnie… Która może być godzina? W salach przesłuchań nie było zegara między innymi dlatego, żeby skołować podejrzanego i pozbawić go poczucia czasu. Jego zegarek zabrano razem z pistoletem i odznaką w chwili zatrzymania. Ale dokonawszy obliczeń w myśli, Berish doszedł do wniosku, że mogła minąć ósma wieczór. Pomyśleć tyko, że dzień tak dobrze mu się zaczął. Wizyta u matki Michaela Ivanoviča dostarczyła mu klucz do rozwiązania zagadki, ale paradoksalnie nie mógł go teraz wykorzystać. Przez chwilę zastanawiał się, czy nie zaproponować Sędzi i Borisowi wymiany, ale o co mógł poprosić w zamian? Nigdy by go stąd nie wypuścili. Nie jest nawet powiedziane, że uwierzyliby mu. Jedyna nadzieja, jaka mu pozostała, polegała na tym, żeby dawać do zrozumienia Joannie Shutton, że może coś na tym zyskać. Jeśli znał ją dobrze, zgodziłaby się na każdy warunek, byle tylko zrzucić z siebie grzechy Gurevicha. Jednak, żeby to zadziałało, musiałaby odnieść pełne zwycięstwo w tej rozgrywce, jako osoba, która po dwudziestu latach zdołała wyjaśnić tajemnicę Kairusa i cierpiących na bezsenność. Berish był pewien, że dziennikarze wyniuchaliby sensację i zaraz wszystko zostałoby podane do wiadomości publicznej. Nie zdołano by utrzymać tajemnicy przez dłuższy czas. Tymczasem zobaczył, że drzwi sali przesłuchań otwierają się, i natychmiast wyprostował się na krześle. Jak się wydawało, wracali jego przeciwnicy. Próbując zapanować nad pragnieniem i potrzebą oddania moczu, przygotował

się do drugiej rundy, modląc się w duchu, żeby jak najdłużej zdołał utrzymać twardą postawę. Ale na progu pokazały się plecy jakiegoś typka, który miał na sobie granatowy dres z emblematem policji federalnej i czapkę z daszkiem opuszczonym na oczy. W jednej chwili Berish wyczuł, że jeśli ktoś maskuje się w taki sposób, to na pewno nie ma przyjaznych zamiarów. Podniósł się z krzesła, nie mogąc zrobić nic innego. Tajemniczy gość odwrócił się. Był to Stephanopoulos. ♦♦♦ Kapitan zamknął natychmiast drzwi. Zdezorientowany Berish wpatrywał się w niego. – Nie mamy wiele czasu – powiedział z miejsca Steph, zdejmując czapkę. – Co ty tu robisz? Przecież to ty mnie pogrążyłeś? – Rzeczywiście – przyznał machinalnie tamten. – Nie gniewaj się, ale musiałem to zrobić. Berish przyglądał mu się nieufnie, czując, że rośnie w nim wściekłość. – Musiałeś? – Posłuchaj. – Steph położył mu ręce na ramionach. – Postanowili cię wrobić jeszcze przed zniknięciem Mili. Uznali, że nadajesz się doskonale do roli urażonego policjanta, który staje na czele organizacji terrorystycznej. Żeby udowodnić, jak mało jesteś wiarygodny, nie musieliby wyciągać razem z prasą całej historii sprzed dwudziestu lat, wystarczyłyby im jedynie szczegóły dotyczące tego, co zaszło między tobą i Sylvią. – Ale to ty dostarczyłeś im swoim zeznaniem brakującego dowodu. – Tak, ale kiedy się z tego wycofam, ich oskarżenia zaczną się chwiać, a wtedy będą musieli poinformować o sprawie media. Berish zamyślił się. Plan był dobry. Pod warunkiem, że Steph będzie miał możliwość odwołania swoich oskarżeń. W tym momencie przypomniał sobie o licznych kamerach umieszczonych w pomieszczeniu. – Oni nas obserwują, a ty dopiero co zapewniłeś, że… – Nie martw się – zapewnił pospiesznie kapitan. – Wszyscy są na zebraniu u Shutton, a ja przed przyjściem tutaj zablokowałem nagrywanie w systemie zamkniętym. Przejdźmy do drugiego powodu, dla którego tu jestem… Berish nie wiedział już, czego się spodziewać. Oczy Stepha zdradzały zaniepokojenie. – Kiedy się dowiedzą, co się naprawdę stało, przestaną jej szukać. – Słucham? O czym ty mówisz? – Jak wiesz, w przypadkach zaginięcia musi minąć trzydzieści sześć godzin od chwili, w której widziano osobę po raz ostatni, i dopiero wtedy można podjąć poszukiwania. Kiedy znika policjant, ten okres trwa tylko dwadzieścia cztery godziny, ale dla niej to i tak za wiele. – Nie nadążam…

– Po tym, jak dziś rano matka Mili zawiadomiła policję o zaginięciu córki, poszli sprawdzić mieszkanie Mili. Hyundai stoi ciągle zaparkowany pod domem. Żadnych śladów włamania, ale to niczego nie dowodzi. Nie zabrała telefonu, kluczy, ani nawet zapasowego pistoletu, który nosiła przy sobie od czasu, gdy straciła broń służbową w pożarze. Berish zaczynał rozumieć to i owo. – Gdyby podejrzewano przestępstwo, nie byłoby potrzeby czekania cały dzień. Tak więc oskarżyłeś mnie, że ją porwałem, żeby przyspieszyć podjęcie poszukiwań. – Żeby dać jej szansę – poprawił go tonem usprawiedliwienia kapitan. – A ty i tak byłeś już wrobiony, i tak zamierzali dobrać się ciebie, oskarżając cię o terroryzm. Berish zmierzył wzrokiem dawnego zwierzchnika. – Myślisz, że ona to zrobiła, prawda? Uważasz, że zniknęła z własnej woli… Steph wydawał się zniechęcony. – Nie wiem, czy ktoś ją porwał, a potem odniósł jej rzeczy do mieszkania, żeby nam wmówić, że sama postanowiła zniknąć. Ale już ci mówiłem: Mila ma skłonność do podejmowania ryzykownych kroków. Wygląda to tak, jakby czuła pociąg do samozniszczenia lub przynajmniej do zbytniego narażania się na zagrożenia, niczym ćma, która leci do ognia. Berish próbował przeanalizować sprawę. – Zgodnie z tym, co powiedzieli Shutton i Boris, wczoraj wieczorem wyszła bardzo wzburzona z domu, w którym mieszka jej córka. Było prawdopodobne, że powód jej zniknięcia mógł mieć jakiś związek z małą. Być może pękło w niej coś, co nosiła w sobie od dawna. Berishowi przypomniały się słowa matki Michaela Ivanoviča: Kiedy się ryzykuje utratę jakiejś rzeczy, za żadne skarby nie można sobie tego wytłumaczyć. Za to kiedy można stracić wszystko, człowiek uświadamia sobie, że w rzeczywistości nie ma nic do stracenia. Agent specjalny zrozumiał, że między „wszystkim” i „jakąś rzeczą” istnieje różnica, którą Kairus umiał wykorzystać. – Myślę, że Mila chciała na własne oczy zobaczyć, co kryje się w tej krainie mroku – odezwał się Steph. – Ale w krainie mroku jest tylko mrok. Berish poczuł, że musi podjąć jakąś decyzję. Nie było czasu do stracenia. Podjął ją. – Wiem, kim jest Kairus. Kapitan nie odpowiedział. Pobladł tylko, jakby zrobiło mu się słabo. – W tej chwili nie mogę powiedzieć ci nic więcej – dodał Berish. – Ale musisz mi pomóc stąd wyjść. Steph zastanawiał się przez chwilę. – Zgoda. ♦♦♦

Kapitan wyszedł i po kilku minutach wrócił z odznaką Berisha i parą kajdanek. Agent specjalny nie poprosił o swój pistolet – w polowaniu na człowieka pewną rolę odgrywa fakt, czy uciekinier jest, czy nie jest uzbrojony, a on nie zamierzał dać kolegom dodatkowego pretekstu, żeby otworzyli do niego ogień. – Po co ci odznaka? – spytał Steph, oddając mu jego rzeczy. – Potrzebuję jej, żeby się dostać w pewne miejsce. – Berish nie powiedział nic więcej i natychmiast włożył nadgarstki do kajdanek. Stephanopoulos ujął go za ramię i obaj wyszli na korytarz. Pełniący służbę policjanci przyglądali się im, oniemiali i zdezorientowani. Kapitan udał, że ich nie zauważa, jakby to zrobił każdy świadomy swoich działań zwierzchnik. A nawet przeciwnie, polecił wręcz jednemu z nich, żeby mu pomógł eskortować więźnia do toalety. A ponieważ Berish aż do tej chwili nie domagał się, żeby go tam zaprowadzić, żądanie wydawało się logiczne. Przebyli korytarz, rozglądając się z nadzieją, że nie pokaże się nagle Klaus Boris albo któryś przydupas Joanny Shutton. Gdy dotarli w pobliże toalet przeznaczonych dla aresztantów albo zatrzymanych, Steph poszedł dalej. – Proszę pana, dokąd pan idzie? – spytał towarzyszący im policjant. Steph odwrócił się i spojrzał na niego z ukosa. – Dopóki nie udowodnią mu jakiegoś przewinienia, nie pozwolę, żeby jeden z naszych szczał w kiblu dla więźniów. Ruszyli dalej, w kierunku toalet dla policjantów, w których nie było krat w oknach. Gdy dotarli do nich, Steph zostawił na straży przed drzwiami funkcjonariusza, który ich eskortował, i wszedł do środka razem z Berishem. – Podniosę alarm dopiero za pięć minut – powiedział, wskazując mu okno. – Masz czas na dotarcie aż do Przedpiekla. Jest tam wyjście ewakuacyjne prowadzące na tyły budynku. – Po czym wręczył mu klucze od biura, razem z kluczami do swojego mieszkania i volkswagena. – Stoi zaparkowany w pobliżu chińskiej restauracji. – Będziesz musiał iść do mnie, żeby zabrać Hitcha – powiedział Berish. – Biedaczyna siedzi sam od wielu godzin. Na pewno potrzebuje wody i spaceru. – Nie martw się – uspokoił go kapitan. – Pójdę tam od razu. – Dzięki. – To ja wplątałem cię w te kłopoty, więc mi nie dziękuj. – Zdjął mu kajdanki i włożył na głowę czapkę z daszkiem. – Znajdź Kairusa, a potem odszukaj również Milę.

62

Siedząc w ciemności, Berish wsłuchiwał się w dalekie odgłosy syren. Urządzili polowanie na niego, starali się go wytropić. Pozostawanie w mieszkaniu Stephanopoulosa nie było bezpieczne. Niebawem zjawią się tu koledzy, żeby sprawdzić także i to miejsce. Ale nie od razu. Byli zbyt zajęci tropieniem go gdzie indziej. W każdym razie ścigający nie mogli pominąć tego mieszkania, gdyż, praktycznie biorąc, kapitan dopuścił do tego, żeby więzień uciekł mu sprzed nosa. Z pewnością postawią sobie pytanie, jakim sposobem główny świadek postanowił odwiedzić w sali przesłuchań człowieka, którego oskarżył. Prawdopodobnie coś wywęszą i zaczną go przyciskać. Ale nawet gdyby mu grozili, Steph nic by im nie powiedział. Na razie Berish miał jeszcze nad nimi pewną przewagę. Siedział wyprostowany, oparłszy ręce na kolanach, i wpatrywał się przed siebie nieruchomym wzrokiem. Pod jedną z dłoni ukrywał odznakę. Nie była to zwyczajna legitymacja, ale klucz umożliwiający dostanie się do królestwa zmarłych. Spojrzał na zegarek. Minęła północ. Podniósł się, mógł już stąd wyjść. ♦♦♦ Zaparkował volkswagena Stepha i popatrzył przed siebie. Czteropiętrowy prostokątny blok z rzędem świetlików na dachu. Wielkie drzwi wejściowe i mnóstwo okien. Ale w odróżnieniu od rysunku Michaela Ivanoviča, za żadnym z nich nie było widać ludzkiej postaci. Jednak człowiek, którego poszukiwał, znajdował się w tym gmachu. Państwowa kostnica była surowym betonowym monolitem stojącym pośrodku pustkowia. Ale najważniejsza część budynku była zagłębiona w ziemi. Czasami trzeba zejść na dno piekła, żeby poznać prawdę o nas samych. Młody uczeń Kairusa powiedział coś rozsądnego. I w istocie, Berisha interesowała ostatnia kondygnacja części podziemnej. Podszedł do wejścia. Znajdowała się przy nim stróżówka, w której siedział portier pochłonięty oglądaniem telewizji. Długim korytarzem niosło się echo wybuchów śmiechu publiczności i braw. Berish zastukał w szybę oddzielającą małe pomieszczenie. Portier, który z pewnością nie spodziewał się wizyty o tej godzinie, obejrzał się ze wzdrygnięciem. – Czego pan sobie życzy? Agent specjalny okazał mu odznakę. – Przyszedłem tu w sprawie identyfikacji zwłok.

– Dlaczego nie zaczeka pan z tym do rana? Berish wlepił w niego spojrzenie, nie odpowiadając ani słowem. Wystarczyło kilka sekund, aby tamten postanowił wpuścić go do środka. Chwilę później zadzwonił do kolegi w podziemiu, informując go, że niebawem będzie miał gościa, który już jedzie windą na dół. ♦♦♦ Pomieszczenie numer 13 było kręgiem, w którym spoczywali uśpieni. Podczas gdy stalowa kabina zagłębiała się powoli w podziemiach, Simon Berish rozmyślał o wyborze tego numeru. – Jest pan przesądny? – zapytał go Michael Ivanovič. Zazwyczaj zarządcy hoteli lub drapaczy chmur omijali liczbę trzynaście przy numeracji pokojów albo pięter. Natomiast w tym miejscu nie było to potrzebne. Nie, nie jestem przesądny, powiedział sobie w duchu Berish. Przesądom nie ulegają również zmarli, ponieważ nie może być większego nieszczęścia niż śmierć. Winda zatrzymała się z głośnym syknięciem. Berish miał wrażenie, że cisza, która teraz zapadła, nigdy się nie skończy. Wreszcie drzwi się otworzyły i wyłoniła się zza nich okrągła twarz dozorcy. Za plecami mężczyzny widać było długi korytarz. Berish spodziewał się, że będzie on wyłożony białymi płytkami i oświetlony pozbawionym wyrazu światłem neonowych jarzeniówek, aby dać wizytującym to miejsce wrażenie, że pomimo wielu metrów pod ziemią otacza ich szeroka przestrzeń, i w ten sposób zneutralizować klaustrofobiczne lęki. Tymczasem ściany pomalowane były na zielono, a pomarańczowe światło dobywało się z punktów rozmieszczonych w jednakowych odstępach wzdłuż listew przyściennych. – Te zróżnicowane kolory zapobiegają napadom paniki – wyjaśnił usłużnie ubrany na niebiesko dozorca, który na powitanie podał mu kitel w tym samym kolorze. Berish włożył go. Ruszyli korytarzem. ♦♦♦ – Na tej kondygnacji znajdują się przede wszystkim zwłoki bezdomnych albo dzikich lokatorów. Żadnych dokumentów ani krewnych, wyciągają nogi i trafiają tutaj. Leżą w komorach od numeru pierwszego do dziewiątego – wyjaśnił dozorca. – Natomiast pod numerami dziesiątym i jedenastym składa się ludzi, którzy, jak ja czy pan, płacą podatki i oglądają mecze w telewizji, ale pewnego ranka umierają na zawał w metrze. Któryś z pasażerów udaje, że pomaga, a tymczasem wyciąga im portfel i do widzenia, sztuczka się udała, taki samarytanin znika bez śladu. Ale czasami jest to tylko kwestia biurokracji: jakaś urzędniczka narobi bałaganu w papierach i krewnym, wezwanym w celu identyfikacji, pokazują zwłoki kogoś innego. Taki człowiek zostaje potraktowany, jakby wcale nie umarł, no a oni nadal go poszukują.

Berish zauważył, że dozorca stara się zrobić na nim wrażenie. Wolał jednak udać, że tego nie widzi. – Poza tym zdarzają się samobójcy albo ofiary wypadków, ci trafiają do sali numer dwanaście. Bo zwłoki mogą być tak zmaltretowane, że można nawet wątpić, czy należały do człowieka – dodał dozorca. – W każdym razie prawo nakazuje traktować wszystkich tak samo i przewiduje pobyt w komorze chłodniczej przez okres nie krótszy niż osiemnaście miesięcy. Jeżeli w tym czasie nikt nie zidentyfikuje szczątków albo się po nie nie zgłosi, a przy tym nie ma dalszej potrzeby prowadzenia śledztwa, podejmuje się decyzję o ich kremacji – zacytował z pamięci regulamin. Wszystko się zgadza, pomyślał Berish. Ale w niektórych przypadkach sprawy toczą się inaczej. – No i są jeszcze ci z sali numer trzynaście – podjął dozorca, tak jakby czytał w jego myślach. Jego ostatnie słowa odnosiły się do anonimowych ofiar niewyjaśnionych zabójstw. – W przypadkach zabójstw prawo mówi, że ciało stanowi element dowodowy, dopóki nie zostanie ustalona tożsamość ofiary – kontynuował dozorca. – Nie można skazać zabójcy, jeśli się nie udowodni, że zamordowana przez niego osoba rzeczywiście istniała. Ciało bez nazwiska jest jedynym dowodem tego istnienia. Dlatego przechowywane jest bez ograniczeń czasowych. To jeden z tych dziwnych kruczków prawnych, które tak bardzo lubią adwokaci. Dopóki nie został ustalony przestępczy czyn, z którym wiązała się śmierć, szczątki nie mogły ulec likwidacji, nie wolno było również dopuścić do ich naturalnego rozkładu. Ale Berish miał świadomość, że gdyby nie istniał ten prawny paradoks, tej nocy nie mógłby się tu znaleźć. – Mówimy o nich, że to uśpieni. Nieznani mężczyźni, kobiety, dzieci, co do których nie ustalono jeszcze winnego ich śmierci. Czekali od lat, aż wypłynie ktoś, kto ich uwolni od przekleństwa przypominania żywych. Ale niczym w jakiejś makabrycznej bajce, aby mogło do tego dojść, wystarczało wypowiedzieć tajemne słowo. Ich nazwisko. Ich mieszkanie – pomieszczenie numer trzynaście – było ostatnim w głębi korytarza. ♦♦♦ Dotarłszy przed metalowe drzwi, dozorca pogrzebał w pęku kluczy, aż znalazł ten odpowiedni. Otwarcie wejścia uwolniło podmuch stęchłego powietrza. Berish zauważył, że to piekło nie pachnie siarką, ale środkami dezynfekującymi i formaliną. Gdy tylko wszedł do mrocznego wnętrza, pod sufitem zapalił się rząd żółtych żarówek włączanych czujnikami ruchu. Na środku pomieszczenia

widać było stół do sekcji zwłok, a wokół niego wysokie ściany chłodni z dziesiątkami komór. Stalowy ul. – Proszę się tu podpisać, tak każe regulamin – powiedział dozorca, podając mu książkę rejestracyjną. Wydało mu się okrutnym żartem to, że musi wpisywać swoje dane osobowe właśnie w tym pomieszczeniu. Twoje imię to pierwsza rzecz, jakiej się dowiadujesz o sobie samym po przyjściu na świat, pomyślał Simon Berish. Kilkumiesięczne dziecko rozpoznaje jego dźwięk i wie, że odnosi się ono do niego. W miarę jak rośniesz, twoje imię mówi, kim jesteś, jest też pierwszą rzeczą, o jaką pytają cię inni ludzie. Będziesz mógł wymyślić sobie inne albo skłamać, ale zawsze będziesz wiedział, jak brzmi to prawdziwe, i nigdy nie zdołasz go zapomnieć. A kiedy umrzesz, tym, co po tobie zostanie, będzie twoje imię. Nie twoje ciało ani głos. To, czego dokonałeś, prędzej czy później zostanie zapomniane. Ale twoje imię będzie się wiązać ze wszystkimi wspomnieniami. Gdybyś go nie miał, nikt nie pamiętałby o tobie. Człowiek bez imienia nie jest człowiekiem, pomyślał Simon Berish, składając z roztargnieniem podpis w księdze. – Które zwłoki pana interesują? – zapytał dozorca, zdradzając pewne zaniepokojenie. Agent specjalny wreszcie się odezwał. – Te, które znajdują się tu najdłużej. AHF-93-K999. Komora z taką etykietą znajdowała się na lewej ścianie, była trzecia od dołu. Dozorca wskazał ją gościowi. – W porównaniu z innymi ciałami, które się tu znajdują, historia tych zwłok nie jest wcale najbardziej oryginalna – powiedział natychmiast. – W pewne sobotnie popołudnie kilku chłopców grało w parku w piłkę, która wpadła w krzaki… tak właśnie je znaleziono. To ciało mężczyzny, który otrzymał strzał w głowę. Nie miał przy sobie dokumentów, nawet kluczy do domu. Jego twarz była ciągle doskonale rozpoznawalna, ale nikt nie zadzwonił na policję czy na pogotowie w poszukiwaniu informacji ani nie złożył zawiadomienia o zaginięciu. W oczekiwaniu na ustalenie sprawcy, który być może nigdy nie zostanie zidentyfikowany, jedynym dowodem zbrodni są właśnie zwłoki. Z tego powodu sąd postanowił, że będą one przechowywane do czasu wyjaśnienia sprawy i wymierzenia sprawiedliwości. – Zawiesił na chwilę głos.. – Od tamtej pory minęły lata, a on ciągle tu jest. Od dwudziestu lat, pomyślał Berish. Prawdopodobnie dozorca opowiedział mu tę historię, ponieważ spędzał mnóstwo czasu w tym podziemiu i nie miał wielu okazji do rozmowy z żywymi. Ale Berish już ją znał, ponieważ właśnie tego ranka przedstawiła mu ją matka Michaela Ivanoviča.

Dozorca z pewnością nie wyobrażał sobie jednak, że tajemnica przechowywana za tymi kilkoma centymetrami stali wykracza daleko poza zwykłą sprawę imienia i nazwiska. Powód, jaki popchnął agenta specjalnego do podjęcia tej nocnej wyprawy do kostnicy, wiązał się z dużo większą zagadką dotyczącą śmierci wielu osób. Jej wyjaśnienie kryło się w tym ciele. – Niech pan otworzy – powiedział. – Chcę go zobaczyć. Dozorca wykonał polecenie. Uruchomił zawór spuszczania powietrza, żeby przystąpić do otwierania komory, po czym czekał. Aż jej uśpiony mieszkaniec zostanie zbudzony z długiego snu. ♦♦♦ Nosze przemieściły się na szynach i wysunęły z komory. Pod plastikowym przykryciem znajdował się okup, jaki matka Michaela Ivanoviča musiała zapłacić Panu z Dobranocki. Zwłoki. Dozorca odsłonił młodą ciągle twarz, mimo że upłynęło dwadzieścia lat. To jedyna zaleta śmierci, pomyślał Berish, z jej chwilą człowiek przestaje się starzeć. I rzeczywiście, Kairus nie zestarzał się wcale w porównaniu z portretem pamięciowym sporządzonym według opisu Sylvii. Berish mógłby poprzestać na konstatacji, że przez długi czas ta twarz była jego obsesją. Lub że dzięki prostej sztuczce przeciwnik sprawił, by prowadzili polowanie na zmarłego, podczas gdy głosiciel kultu nadal kręcił się bez przeszkód wokół nich. Przeleciało mu jednak przez głowę, że za sprawą ironii losu odkrył Pana z Dobranocki właśnie w kostnicy, wśród leżących tu uśpionych. Nie był w stanie pozbyć się myśli, że dotarł do samego końca ślepego zaułka. Ta odrobina, której, jak mu się wydawało, zdołał dowiedzieć się o sprawie aż do tej chwili – lub została mu podana do wiadomości w ostatnich dniach – mogła być kłamstwem. Nie wiedział tego i nie miał już możliwości, żeby to sprawdzić. A to oznaczało, że nie będzie miał żadnej szansy na odnalezienie Sylvii, a przede wszystkim na odkrycie, jaki los spotkał Milę. – A więc, kto to jest? Jak on się nazywa? – spytał niecierpliwym tonem dozorca. Berish spojrzał na niego. – Przykro mi, nie znam tego człowieka. Odwrócił się, żeby wrócić do windy i pojechać na górę. Poczuł nagle, że nogi ma jak z waty. Dozorca nakrył twarz trupa, który z tą chwilą odzyskał swoje imię – AHF-93K999. Czasami, jeżeli zna się imię demona, wystarczy je wymówić, a on nam odpowie.

Ale Berish poznał przed chwilą sekret demona polegający na tym, że nie miał on imienia. Nie pozostało mu nic innego, jak tylko opuścić to miejsce. Za jego plecami dozorca wsunął nosze z powrotem do komory i z metalicznym zgrzytaniem zamknął drzwiczki – nie wiadomo na jak długo. – Ten drugi gość powiedział to samo. Berish stanął jak wryty. – Słucham? Mężczyzna wzruszył ramionami, nie przerywając operacji zamykania. – Policjant, który był tu kilka dni temu. On też go nie rozpoznał. Agent specjalny zaniemówił na chwilę. Słowa ugrzęzły mu w gardle. W końcu przemógł się jednak i zapytał: – Jaki policjant? Dozorca umarłych wskazał księgę wejść, do której przed kilkoma minutami polecił mu się wpisać. – Jego nazwisko znajduje się tu, na tej samej stronicy co pańskie, tylko trochę wyżej.

63

Najbardziej w tym momencie poszukiwany człowiek wrócił do siedziby policji federalnej. O drugiej nad ranem w wydziale panował ruch niczym w południe, ale żaden policjant nie był w stanie wyobrazić sobie, że Simon Berish może się okazać tak nierozsądny i pojawić się właśnie tu. Tymczasem agent specjalny zaparkował volkswagena w bocznej uliczce i skierował się do tylnego wejścia, którym wymknął się kilka godzin wcześniej, a które prowadziło wprost do Przedpiekla. Przestąpił próg pokoju zagubionych śladów i tysiące milczących oczu wlepiło w niego swoje spojrzenia. Przemykał między zaginionymi niczym intruz, który czuje się winny tylko z tego powodu, że żyje – lub przynajmniej wie, że jeszcze nie umarł. Jego kroki odbiły się echem we wszystkich pomieszczeniach, uprzedzając jego nadejście, ale Berish zupełnie się tym nie przejmował. Był pewien, że o tak późnej godzinie ktoś również będzie oczekiwał jego wizyty. ♦♦♦ Usłyszał szczekanie Hitcha, który prawdopodobnie wyczuł swojego pana. Był uwiązany przed drzwiami biura. Berish pogłaskał psa, żeby go uspokoić, i uwolnił ze smyczy, ale dał mu znak, żeby usiadł i zaczekał. Drzwi były uchylone, wewnątrz paliło się światło i majaczył jakiś cień. – Wejdź, proszę – zachęcił go męski głos. Berish położył dłoń na drewnianych drzwiach i popchnął je powoli. Kapitan siedział przy swoim biurku, ubrany ciągle w ten sam granatowy dres z logo policji federalnej, który miał na sobie po południu. Małe okulary zjechały mu na czubek nosa. Coś pisał. – Usiądź, już prawie skończyłem. Berish spełnił polecenie. Usiadł po drugiej stronie stołu, czekając, aż Stephanopoulos zakończy pisanie. Po kilku sekundach szef Przedpiekla odłożył długopis, żeby poświęcić uwagę swemu gościowi. – Przepraszam cię, ale to było ważne. – Po czym spokojnie zsunął okulary. – Co mogę dla ciebie zrobić? – Aż do tej chwili polowaliśmy na upiora. – A więc znalazłeś te zwłoki. – Steph wydawał się zadowolony, ale jego uśmiech nie harmonizował z pobladłą twarzą. – Kiedy Mila przyszła do mnie po raz pierwszy do chińskiej restauracji, powiedziałem jej, że Kairus nie istnieje, że był tylko złudzeniem. I nie myliłem

się. – Berish zamilkł na chwilę. – To ty byłeś sprawcą zaginięcia tych osób. Ale dwadzieścia lat temu media i opinia publiczna zagroziły udaremnieniem wszelkich naszych wysiłków, wiążąc ze sobą pierwszych siedmioro zaginionych, tych, których tak naiwnie opatrzyliśmy mianem cierpiących na bezsenność. – Byłem jeszcze niezbyt doświadczony – przyznał Steph z nutą ubolewania w głosie. – Ale potem się poprawiłem. – W tamtym okresie musiałeś skierować dochodzenie na fałszywy trop, żeby cię nie odkryli. Był na to tylko jeden sposób: obciążyć winą kogoś innego. Potem wystarczyło odczekać jakiś czas i zaginięcia miały się rozpocząć na nowo. Ale tym razem bez potykania się o przeszkody. – Widzę, że przyszedłeś przygotowany. – Dwadzieścia lat temu skontaktowałeś się z matką Michaela Ivanoviča, która pracowała w prosektorium jako lekarz sądowy. Zagwarantowałeś, że uratujesz życie jej synowi, zapewniając mu nową rodzinę i konieczne leczenie… Przekonałeś ją za pomocą tej samej obietnicy, jaką złożyłeś Sylvii. Steph złożył dłonie pod brodą na znak potwierdzenia. – Ale zażądałeś okupu, anonimowych zwłok. Żeby cię zadowolić, matka Michaela musiała tylko zaczekać na sprzyjającą okazję, a ta pojawiła się niezwłocznie, w postaci ciała nieznanego człowieka, znalezionego przypadkiem w parku przez kilku chłopców grających w piłkę. Nikt by nie zauważył oszustwa, tego rodzaju trupy przewijają się przez kostnicę, a policja ma poważniejsze sprawy niż zabójstwo jakiegoś biedaka bez imienia z pociskiem w czaszce. Data zgonu na orzeczeniu lekarza sądowego nie miała żadnego znaczenia, więc pani Ivanovič ją zmieniła, przesuwając dzień śmierci o miesiąc do przodu. – Berish zamilkł na krótką chwilę. – Ten biedaczyna nie mógł umrzeć „oficjalnie”, prawda? Musiał odczekać trzydzieści dni, żeby dać ci czas na realizację twojego planu… I w ten sposób stworzyłeś Kairusa. Matka Michaela zrobiła zdjęcie twarzy trupa, znajdującej się jeszcze w dobrym stanie, żebyś mógł je pokazać Sylvii i poinstruować ją, co ma zeznać na policji. – Śliczna historia Kairusa, który uśmiecha się z wdzięczności, że się o nim pamięta, prawda? – zgodził się uprzejmie kapitan. – Był to pomysł, który zdumiał nawet mnie samego. – Gdy nagle pojawiła się Sylvia, zapewniliśmy jej ochronę. Ale nie miała ona trwać zbyt długo… Ponieważ, aby wszystko zadziałało jak należy, musiałeś zadbać, żeby zniknął również ten świadek. – Tak, rzeczywiście. – Dowodem, że uprowadził ją Kairus, miał być pukiel jej włosów przysłany kilka dni później do wydziału. – Dzięki przesunięciu daty śmierci w dniu porwania świadka trup z kostnicy wciąż jeszcze żył. Nikt nie domyśliłby się oszustwa – powiedział Steph i uśmiechnął się. – Gdyby później ktoś upierał się przy poszukiwaniu Pana

z Dobranocki, zadbałbym o to, żeby się natknięto na ciało bez imienia. Sprawa zamknięta. – Przypadkowa śmierć sprawcy, szczęśliwy zbieg okoliczności, dar od losu. Mimo że była to zwykła kpina, to fałszerstwo wzięte za prawdę położyłoby kres śledztwu bez żadnych następstw. – Berish poczuł się nagle współwinny. – Ale to okazało się niepotrzebne: śledztwo ugrzęzło, nim do tego doszło. Dzięki mnie, Joannie i Gurevichowi. A ty, będąc naszym szefem, musiałeś tylko to wszystko przyklepnąć. I nawet gdyby ktoś taki jak ja się z tym nie pogodził, trup bez imienia w komorze numer trzynaście byłby tam ciągle, czekając na takiego niedowiarka. Stephanopoulos klasnął trzy razy w dłonie, robiąc to powoli, jakby na potwierdzenie każdego wypowiedzianego słowa. – Pozostaje jeszcze jeden drobiazg – oświadczył. – Jestem pewien, że teraz właśnie mnie o to zapytasz. Berish spełnił jego życzenie. – Dlaczego zrobiłeś to wszystko? ♦♦♦ Steph wydawał się zadowolony, że to pytanie padło, choć odpowiedział na nie drżącymi ustami. – Ponieważ ci, którym pomagałem zniknąć, byli biedakami pogrążonymi w nieszczęściu. Życie pozbawiło ich wszelkiej radości, nawet godności. Weź takiego André Garcíę, który zniknął jako pierwszy. Musiał opuścić wojsko, ponieważ prześladowano go za orientację seksualną. Albo Dianę Müller, zmuszoną płacić za winy kobiety, która wydała ją na świat. Rogera Valina, który musiał przyglądać się umierającej matce. A Nadia Niverman? Nigdy nie zdołałaby się uwolnić od tego okrutnego sukinsyna, jej męża. By nie wspomnieć Erica Vincentiego, policjanta, który dzień po dniu dręczył się na moich oczach, w tym biurze, mając do czynienia z przypadkami zaginięć, których nie był w stanie wyjaśnić. Wszyscy zasługiwali na to, żeby dać im drugą szansę. – Żeby puścić w ruch swój absurdalny plan, korzystałeś z zasobów i doświadczenia Programu Ochrony Świadków. Miałeś dostęp do pieniędzy i dokumentów i dzięki temu mogłeś wyposażać tych ludzi w fałszywe tożsamości. Były to te same narzędzia, z których korzystaliśmy, żeby zapewnić nowe życie tym, którzy zdecydowali się na współpracę z wymiarem sprawiedliwości. – Przestępcom – poprawił go Steph. – Ci ludzie nie zasługiwali na naszą pomoc. Kapitan zmuszał się, żeby zachować spokój, ale jego czoło zroszone było kropelkami potu. – Jakim cudem potrafiłeś przekonać ich przez telefon? – spytał Berish. – Oni mnie potrzebowali. Nie wiedząc o tym, czekali na mnie przez całe swoje życie. Dowodem na to jest fakt, że mi ufali, chociaż ja im się nigdy nie

pokazywałem. Instruowałem ich, mówiąc, że jeśli naprawdę potrzebują radykalnej zmiany, powinni udać się do pokoju trzysta siedemnaście w hotelu Ambrus, wyciągnąć się na łóżku i zażyć środek nasenny, który służył za bilet w jedną stronę, w nieznane. – Lub raczej do piekła. – A potem zjawiałem się osobiście, żeby ich wybawić z godnego pożałowania życia, a czasami także od nich samych, wywożąc ich stamtąd windą towarową. – W ostatnim czasie z pomocą Erica Vincentiego. Steph uśmiechnął się. – Wybrałem go całkiem świadomie, zaczynałem się starzeć. – A co się z nimi działo po przebudzeniu? – Berish nie potrafił ukryć gorzkich refleksji. Kapitan pokręcił głową z zawiedzioną miną. – Nie rozumiesz? Darowywałem im nowe życie. Mogli zacząć wszystko od początku. Ilu ludzi otrzymuje taką możliwość? Simon zdawał sobie sprawę, że coś się nie zgadza w zachowaniu dawnego zwierzchnika. – Kiedy utraciłeś kontakt z rzeczywistością, Steph? Kiedy przestałeś odróżniać prawdę od tego, co nią nie jest? Usta kapitana znowu zaczęły drżeć. – I dlaczego postąpiłeś tak ze mną? – Berish zadał mu to pytanie niemal błagalnym tonem, i natychmiast poczuł złość na samego siebie. – Masz na myśli Sylvię… – Steph pochylił się ku niemu, żeby spojrzeć mu w oczy. – Ale nie różnisz się od innych glin. Tak naprawdę nie zależało ci na tej dziewczynie, a tylko na dobrym samopoczuciu, które ona ci zapewniała. Czy nigdy nie przeszło ci przez myśl, że mogłeś nie być dobrym kandydatem na jej życiowego partnera? – Mylisz się – odciął się Berish. – W trakcie mojej wieloletniej kariery przyswoiłem sobie pewną lekcję, która sprowadza się do tego, że tak naprawdę nikt nie interesuje się ofiarami, one nie obchodzą ani policjantów, ani mediów, ani opinii publicznej. Koniec końców wszyscy pamiętają zawsze tylko nazwiska sprawców, a o ofiarach się zapomina. Dowodem na to, że mam rację, jest to Przedpiekle. – Steph zaczął się podniecać i podniósł głos. – Wszyscy jesteście zainteresowani tym, żeby schwytać monstrum, żeby poznać jego imię i skazać je w waszych sądach… Dlatego stworzyłem Kairusa, zrobiłem to dla was – rzucił porywczo, wybuchając gwałtownym śmiechem. – Tak nazywał się kot moich sąsiadów, gdy byłem dzieckiem. Tak wpadłem na to imię, masz pojęcie? Berish zamyślił się nad jego słowami i poczuł się zdradzony. – I urządziłem to tak, że rozmyślanie o Kairusie stało się twoją obsesją – ciągnął kapitan. – Przez wszystkie te lata żyłeś dzięki niemu. – To on żył dzięki mnie! – Berish rąbnął pięścią w biurko. – Zabrał mi moje życie, żeby zyskać własne. – Zamilkł na chwilę, starając się uspokoić. – A raczej

ty sam ukradłeś mi życie, ponieważ to ty jesteś Kairusem. Steph wydawał się rozbawiony. – Nie wiesz, o czym mówisz. – O hipotezie zła – rzucił machinalnie Berish. Ale kapitan nie zrozumiał. – Co takiego? – Ona dotyczy sytuacji, w których czyni się zło w dobrej intencji. A dobro może zamienić się w zło. – Uratowałem tych ludzi! Nigdy nie wyrządziłem krzywdy żadnemu z nich. Berish utkwił w nim spojrzenie. – A jednak wyrządziłeś. Nie spuszczałeś z oka tych zaginionych, być może po to, żeby odczuwać zadowolenie, że wykonałeś dobrą robotę. Czułeś się dobroczyńcą. Ale gdy zacząłeś dostrzegać, że nie są zadowoleni z nowego życia, które im podarowałeś, przekonałeś ich, żeby wrócili i zemścili się na wszystkich tych, którzy ich krzywdzili. To ty jesteś tym głosicielem kultu. – Nie, to nieprawda – próbował się bronić kapitan, zaniepokojony oskarżeniami agenta. – Pan z Dobranocki istnieje naprawdę. – Steph wybałuszył oczy jak ktoś, kogo opanowało przerażenie. – To myśmy go stworzyli. Tropiąc go przez te wszystkie lata, wywołaliśmy go. I w końcu się zjawił. – Pleciesz rzeczy pozbawione sensu. Jesteś szaleńcem. Steph wyciągnął rękę nad biurkiem i chwycił Berisha za ramię. – To dlatego poszedłem kilka dni temu do kostnicy. Musiałem mieć pewność, że Kairus przebywa nadal w komorze chłodniczej i się nie obudził, żeby wyjść stamtąd na własnych nogach. Po tylu latach ja, jego twórca, musiałem stanąć z nim twarzą w twarz. Berish uwolnił swoje ramię. – Przestań Steph, to ty skontaktowałeś mnie z Milą. Jednak kapitan już go nie słuchał. – Ja nie mogę go już powstrzymać. Nie mogę zrobić nic więcej. – Odchylił się na oparcie krzesła, kładąc ręce na udach. – A jednak możesz. Powiedz mi, gdzie ona jest. Steph wpatrywał się w Berisha. Agent specjalny dostrzegł nagle wysuwający się spod biurka pistolet. Wylot lufy dotknął podbródka kapitana. Huk wystrzału zbiegł się z jego ostatnimi słowami: – Znajdź ją. ♦♦♦ Stephanopoulos pochylił się, jego głowa opadła na biurko. Leżące tam kartki rozleciały się po pokoju. Dopiero wtedy Berish zareagował, podnosząc się nagle. Podczas gdy pies za drzwiami zaczął ujadać, agent okrążył biurko i uniósł ciało kapitana, żeby spoczęło na oparciu krzesła, a potem delikatnym gestem

zamknął mu oczy. Zauważył, że ubrudził sobie ręce krwią, i zrobił krok do tyłu. To była również jego wina. Spocone czoło, drżące usta, bladość Stepha były sygnałami, które zapowiadały ten szalony czyn, a on nie potrafił ich zinterpretować. Próbując uporządkować myśli o tym, co się wydarzyło, spojrzał na broń, która posłużyła kapitanowi do popełnienia samobójstwa, a teraz leżała obok niego. Przeczytał napis na rękojeści. Numer z policyjnego rejestru, a przede wszystkim inicjały policjanta, do którego pistolet należał. M.E.V. Maria Elena Vasquez, mruknął pod nosem. Była to broń Mili, którą utraciła przed pożarem w budynku z czerwonej cegły. Berish nie był w stanie uwierzyć: to Stephanopoulos był tamtej nocy w kryjówce Kairusa. Uciekł, gdy on do niego strzelał. Gdyby go trafił, ta historia skończyłaby się już dawno temu. Ale agent specjalny pojął też coś innego. Że został oszukany i wrobiony. Sędzia i Klaus Boris myśleli, że to on zabrał ten przeklęty pistolet, i teraz mogli go oskarżyć także o tę śmierć. Mogliby mu zarzucić, że wyeliminował świadka. Ukrycie tej broni nic by mu nie dało – dzięki badaniom balistycznym ustalono by, że chodzi właśnie o pistolet Mili… No właśnie, Mila, ta myśl wstrząsnęła nim. Na chwilę o niej zapomniał. Śmierć Stepha przekreślała wszelkie nadzieje na jej odnalezienie. ♦♦♦ Przez dłuższą chwilę Simon Berish stał nieruchomo, rozglądając się. Wszystko w tym pokoju oskarżało go o zabójstwo. Otrzymał odpowiedzi na wszystkie pytania, ale za jaką cenę? Zupełnie nie wiedział, co może się stać z nim, a także z Milą. Mimo że wydawało mu się to niemożliwe, musiał zachować jasność umysłu. W przeciwnym razie równie dobrze mógł od razu oddać się w ręce wymiaru sprawiedliwości. Jeśli istniała choćby jedna możliwość, żeby wyszedł z tego czysty, musiał znaleźć ją teraz. Słowo „później” po prostu nie istniało. Po pierwsze, musiał odtworzyć w myśli to, co się wydarzyło w tym biurze od chwili, gdy wszedł do środka. Tylko w ten sposób mógł znaleźć słabe punkty, które mógłby ewentualnie wykorzystać we własnej obronie. Cofnął się myślą do chwili, w której otworzył drzwi. Steph zaprosił go, żeby wszedł, ale sam siedział przy biurku i… pisał. Mogło chodzić o list, w którym wyjaśniał powody samobójstwa. Berish zaczął pospiesznie sprawdzać kartki, które rozleciały się po podłodze. Nie miał pojęcia, na której Steph pisał – na swoje nieszczęście, nie zwrócił na to uwagi. Zaczął zbierać je gwałtownie i przeglądać. Po jakimś czasie natrafił na zapiski, które zwróciły jego uwagę niepewną i pospieszną pisownią, jakiej

mógł użyć ktoś zdesperowany, kto postanowił ze sobą skończyć. Bez względu na to, czy był to trop właściwy, czy nie, Berish miał tylko tę jedną możliwość. „Znajdź ją…”, powiedział Steph w chwili śmierci. I rzeczywiście, na tej kartce zapisany był jakiś adres.

64

Mała miejscowość położona była w odległości około dwustu kilometrów od miasta. Aby do niej dotrzeć, posłużył się volkswagenem Stephanopoulosa. W jego sytuacji jazda pociągiem lub autobusem byłaby zbyt ryzykowna. Pokonał drogę, nie korzystając z autostrady, ale jadąc bocznymi drogami, dzięki czemu uniknął dwóch policyjnych blokad. Skorzystanie z auta osoby nieżyjącej, zwłaszcza gdy mógł zostać posądzony o jej zamordowanie, też nie było najlepszym pomysłem. Ale Berish nie miał wyboru. Jechał przez całą noc, licząc na to, a raczej mając gorącą nadzieję, że trup w biurze Przedpiekla nie zostanie odkryty jeszcze przez kilka godzin. Przed wyjazdem zostawił Hitcha w hotelu dla psów, tłumacząc to nagłą potrzebą. Czuł, że nie powinien zabierać go ze sobą, ponieważ nie wiedział, na co może się natknąć, i bał się, że jego jedynemu przyjacielowi może się przydarzyć coś złego. Być może jego obawy były nieuzasadnione, ale ostatnio Berish utracił stabilność psychiczną. Z jego życia znikały osoby, które były mu drogie. Najpierw Sylvia, a teraz Mila. Przez całą drogę jego myśli krążyły wokół tej drugiej. Nie był w stanie pozbyć się myśli, że on także ponosi odpowiedzialność za to, co się jej przydarzyło. No właśnie… ale co mogło się jej przydarzyć? Niemożność udzielenia odpowiedzi na to pytanie popychała go do nowych ryzykownych posunięć. Jak na przykład jazda samochodem do nieznanego miejsca w miejscowości, której nigdy dotąd nie odwiedził. ♦♦♦ Dotarł do pierwszych domków miasteczka około szóstej rano w sobotę. Ulice były opustoszałe, jedyny wyjątek stanowiły osoby uprawiające jogging albo wyprowadzające psy. Na przydomowych dróżkach stały porządnie zaparkowane auta. Jadąc według wskazań mapki, którą kupił na jakiejś stacji benzynowej, Berish dotarł w pobliże celu podróży – do spokojnej dzielnicy na przeciwnym krańcu miasteczka. Jeszcze do niedawna musiały to być tereny całkowicie wiejskie. Rozejrzał się po numerach domów i stwierdził, że ten, którego szuka, to biały dwupiętrowy budynek ze spadzistym dachem, stojący w zadbanym ogródku. Zatrzymał się koło chodnika i nie wysiadając z auta, próbował zajrzeć do środka przez okna. Jednocześnie starał się też ocenić to, co miał przed oczami.

Przede wszystkim dom nie wyglądał na kryjówkę czy więzienie. Wydawało się, że mieszkają w nim ludzie mający niezłe możliwości finansowe. Ludzie, którzy oszczędzają, żeby posłać dzieci na uniwersytet, powiedział sobie w duchu. Jednym słowem, osoby posiadające rodzinę. Ale mogła to być tylko przykrywka. Nie umiałby odpowiedzieć na pytanie, czy za tymi ścianami mogą się ukrywać uczniowie głosiciela kultu, którzy uwięzili Milę. Niebawem mógł zobaczyć wychodzącego stąd Erica Vincentiego, kolegę z Przedpiekla, który byłby potwierdzeniem, że się nie pomylił. Na razie jednak musiał pozostać w samochodzie i czekać. Gdyby poszedł tam pod wpływem impulsu, żeby sprawdzić swoje podejrzenia, nic by to nie dało, a poza tym nie był uzbrojony. Co by mógł zrobić? Stał w obliczu poważnego zagrożenia i był sam. Armia krainy mroku była wokół niego, wszędzie i nigdzie. Za każdym pojedynczym człowiekiem mógł się kryć niewidzialny tłum. Taki charakter miał jego przeciwnik: jeden przeżarty złem człowiek i wiele twarzy. Ale w tym wszystkim nie ma nic demonicznego, przypomniał sobie. Istnieje racjonalne wytłumaczenie zjawiska. Dlatego Berish wiedział, że wciąż jeszcze może wygrać. Zaczynał odczuwać zmęczenie z powodu zbyt wielu godzin spędzonych bez snu. Bolały go mięśnie pleców, napięte z powodu stresu. Na chwilę oparł się rękami na kierownicy i poczuł nieoczekiwaną ulgę. Nerwowe napięcie zaczęło opadać, ale wraz z nim, pod wpływem miłego ciepła we wnętrzu auta, również zaczęły opadać mu powieki. Nie zdając sobie z tego sprawy, Berish zaczął pogrążać się we śnie. Zamknął oczy, zapominając o wszystkim. Ale wystarczyła jedna sekunda i przypływ adrenaliny przywołał go do rzeczywistości. W tym samym momencie zobaczył kobietę w szlafroku wracającą do domu z gazetą, po którą wyszła do skrzynki przy dróżce dojazdowej. ♦♦♦ Gdy widział Sylvię po raz ostatni, był wieczór pod koniec czerwca. Dopiero po jej zaginięciu zdał sobie sprawę, że nie ma nawet jednej jej fotografii, toteż przez dwadzieścia lat starał się zachować jedyny jej obraz, jaki nosił w pamięci. Ile wysiłku kosztowało go, żeby nie zgubić nawet jednej drobnej zmarszczki na tej twarzy. Ile razy groziło mu, że jej wspomnienie ulotni się razem z przeszłością. Ile się nacierpiał w dniu, w którym uświadomił sobie, że nie pamięta już brzmienia jej głosu. W tamten czerwcowy wieczór, który miał stać się na zawsze „ostatnim”, jedli kolację na tarasie, nie bacząc na zagrożenie. Jak prawdziwi małżonkowie. Ktoś, kto by się im przyjrzał, pomyślałby, że chodzi o młode małżeństwo z mieszkania 37G. Nikt nie podejrzewał, że jest to policjant i kobieta-świadek,

którą on ochrania. Ale być może tak to wyglądało, ponieważ byli naprawdę zakochani. Gdy po pierwszym pocałunku pojawiło się uczucie, Berish powinien był bez wahania zrezygnować z wypełniania tego zadania. Wiedział, że zaangażowanie emocjonalne jest niebezpieczne i dla niej, i dla niego. Jednak pozostał. Zdecydował za siebie i za nią, co nie było uczciwym posunięciem. Ale uświadomił to sobie zbyt późno. Otworzyło mu oczy to, co zdarzyło się rankiem po owym ostatnim wieczorze. Kochali się przed snem. Ona przyciągnęła go do siebie z porywczą namiętnością, zagłębiając głowę w jego ramieniu i przywierając nozdrzami do jego skóry. O świcie Simon nie był jeszcze syty jej zapachu. Wyciągnął rękę między prześcieradłami, spodziewając się, że ją odnajdzie. Ale ona już wstała. Ogarnęła go złudna nadzieja, że wyczuje przynajmniej ciepło jej ciała przechowane w pościeli. Poczuł jedynie chłód. To wrażenie, które miało go nie opuścić w nadchodzących latach, po prostu go zaalarmowało. Zerwał się jak szalony, owijając się w pasie prześcieradłem. Zaczął jej szukać po całym mieszkaniu, ale w duchu znał już prawdę. Gdy w panicznym strachu żołądek podszedł mu do gardła, pobiegł do łazienki, żeby zwymiotować. Z pewnością nie było to zachowanie godne doświadczonego policjanta. Uniósłszy głowę znad umywalki, zobaczył jakiś przedmiot na półeczce pod lustrem. Opakowanie środków nasennych pozwoliło mu zrozumieć wszystko. Dwadzieścia lat później, w bardzo podobny ranek, Berish odczuwał tę samą potrzebę zwymiotowania. Znajdź ją… Teraz wiedział już, że Stephanopoulos nie miał na myśli Mili. Simon Berish bał się, ale zarazem sądził, że jest przygotowany. Jednak za każdym razem, gdy nawiedzała go myśl, że mógłby ją odnaleźć, był w stanie wyobrazić sobie tylko dokładny moment, w którym miał ją znowu przed oczami. To, co miało nastąpić później, było tajemnicą, którą musiałby dopiero odkryć. Dlatego wysiadł z samochodu i nie zwracając na nic uwagi, ruszył w stronę drzwi wejściowych.

65

Gdy Sylvia otworzyła mu drzwi, wyglądała dokładnie tak, jak ją zapamiętał. Także jej kruczoczarny warkocz był ciągle taki sam, tylko lekko posiwiały. Owinęła się ściślej szlafrokiem i dopiero po kilku sekundach zorientowała się, kim jest stojący przed nią człowiek. – O mój Boże… – szepnęła zaskoczona. Berish wziął ją w ramiona, nie wiedząc dokładnie, jak się zachować. Po rozstaniu z nią kontakty fizyczne przestały już być jego mocną stroną. Był wściekły, zawiedziony, rozgoryczony. Ale te negatywne odczucia stopniowo się rozwiały, pozostawiając go w nastroju pobłażliwego odrętwienia, tak jakby zadziałała jakaś milcząca kosmiczna siła i ustawiła wszystko na swoim miejscu. Sylvia oderwała się od niego i przyjrzała mu się ponownie, uśmiechając się z niedowierzaniem. Ale wyraz zadowolenia na jej twarzy nagle ustąpił zaniepokojeniu. – Jesteś ranny? Berish spuścił wzrok, idąc za jej spojrzeniem, i zobaczył, że ma ręce oblepione krwią, podobnie jak ubranie. Zapomniał, że się ubrudził, gdy próbował udzielić pomocy Stephowi. – Nie, to nie jest moja krew – wyjaśnił pospiesznie. – Potem ci wyjaśnię. Sylvia rozejrzała się, a potem wzięła go pod ramię i delikatnie pociągnęła do wnętrza. ♦♦♦ Posadziła go na kanapie i pomogła mu zdjąć marynarkę. A teraz zmywała zmoczoną gąbką krew z jego szyi. Berish był zaskoczony tym jej intymnym odruchem, ale nie protestował. – Muszę prędko stąd zniknąć. Szukają mnie, nie mogę zostać zbyt długo. – Teraz nie ruszaj się pod żadnym pozorem – odparła uprzejmie, ale stanowczo. Posłuchał i przez chwilę czuł się jak w domu. Ale to nie był jego dom. Świadczyły o tym zdjęcia w ramkach stojące na meblach i wiszące na ścianach. Przedstawiały inną Sylvię. Uśmiechniętą. Poczuł się niezdarny i skrępowany, ponieważ w jego towarzystwie nigdy się tak nie uśmiechała. Na zdjęciach było przy niej dziecko, które stopniowo wyrosło na chłopca – Berish miał przed sobą całą historię tej transformacji. Jego twarz była mu dziwnie znajoma. Simon pomyślał o synku, którego mogliby mieć razem. Dręczyła go jednak myśl o twarzy niewidocznej na zdjęciach. Należącej do osoby, która je zrobiła. Sylvia zauważyła, że jego wzrok błądzi po pokoju.

– Ładnego mam synka, prawda? – Wyobrażam sobie, że jesteś z niego bardzo dumna. – Rzeczywiście – przytaknęła Sylvia. – Tu jest jeszcze dzieckiem. Ale teraz jest już duży, wiesz? Pomyśleć tylko, jak urósł. Dość popatrzeć, żeby się poczuć staruszką. – Czy on może się zjawić w każdej chwili? A jeśli znajdzie mnie tutaj? Zrobił ruch, jakby chciał się podnieść, ale położyła mu delikatnie rękę na ramieniu, zmuszając go do pozostania na miejscu. – Nie obawiaj się. Wyjechał na jakiś czas, mówi, że musi nabyć „własnych doświadczeń” – powiedziała, marszcząc czoło. – W gruncie rzeczy, czy ja mam prawo go powstrzymywać? Tak to już jest z dziećmi: jednego dnia proszą cię o kakao, a następnego domagają się niezależności. Gdy chwilę wcześniej stanął twarzą w twarz z Sylvią, Berish obawiał się, że Steph – głosiciel kultu – mógł zwrócić się także do niej, żeby ją przekonać do popełnienia morderczego czynu, jako swego rodzaju zapłaty za to, co dla niej zrobił dwadzieścia lat wcześniej. Ale być może kapitan nawet tego nie próbował, ponieważ w jej przypadku plan podjęcia nowego życia został w pełni zrealizowany. W tym domu nie było śladu rozczarowania ani urazy, które można by wykorzystać. Berish oderwał wzrok od Sylvii, ponieważ pilno mu było o coś ją zapytać. – Zadawałem sobie pytanie, kto robił te zdjęcia, na których jesteś razem z twoim synkiem. – Po chwili poprawił się. – Miałem na myśli to, że pewnie masz męża albo partnera, sam nie wiem… Sylvia skrzywiła się z rozbawieniem. – W moim życiu nie ma mężczyzny. Simon starał się nie pokazać tego po sobie, ale jej odpowiedź go ucieszyła. Mimo to prawie natychmiast skarcił się za egoizm, ponieważ Sylvia była zawsze sama na świecie i być może bardziej niż inni zasługiwała na to, żeby mieć rodzinę. – Co robiłaś przez te dwadzieścia lat? – Miał nadzieję na odpowiedź, dzięki której czas, jaki spędził na czekaniu na nią, nabrałby jakiegoś sensu. – Zapomniałam o wszystkim – odparła czystym, jasnym głosem. – To trudne, wiesz? Wymaga determinacji i uporu. Kiedy mnie poznałeś, byłam nieszczęśliwą dziewczyną. Nigdy się nie dowiedziałam, kim byli moi rodzice. Większą część dzieciństwa spędziłam w domach dziecka. Nikt nigdy naprawdę się o mnie nie zatroszczył. – Spuściła wzrok, przejęta skruchą. – Oczywiście nie mówiłam o tym, co zaszło między nami. – Natomiast ja przez cały ten czas starałem się pamiętać wszystko, co wiązało się z tobą. Ale szczegóły ulatywały i nic nie mogłem na to poradzić. – Przykro mi, Simon – przerwała mu Sylvia. – Przykro mi, że dwadzieścia lat temu musiałeś borykać się z kłopotami z mojej winy. Krótko mówiąc, byłeś policjantem. – Z kłopotami? – Zdziwił się Berish. – Sylvio, ja cię kochałem.

Wyraz jej twarzy powiedział mu jednak, że ona nie podzielała tego uczucia. Łudził się przez dwadzieścia lat. Poczuł się idiotą, że nie zrozumiał tego wcześniej. – Nie byłbyś w stanie wydobyć mnie z moich nieszczęść – próbowała go pocieszyć. – Mogłam to zrobić tylko ja sama. Ostatnie słowa Sylvii przypomniały Berishowi opowieść Mili o włóczędze, który zamieszkiwał pod jej domem i któremu zostawiała zawsze coś do jedzenia. …chcę go wykurzyć z jego nory, żeby móc spojrzeć mu w twarz… Nie leży mi na sercu jego los, muszę tylko odkryć, czy chodzi o któregoś z mieszkańców Przedpiekla. Parę zdań, w których przedstawiła całkowitą niemożność odczuwania empatii. Nie obchodzi mnie, czy jest szczęśliwy, czy nie. Przecież nieszczęścia innych interesują nas tylko o tyle, o ile odbijają nasze własne. Berish zrozumiał nagle, że nie różni się zbytnio od Mili. Tak naprawdę nigdy nie postawił sobie pytania o uczucia Sylvii. Przyjął za pewnik, że ona byłaby szczęśliwa tylko dlatego, że on byłby szczęśliwy. Zawsze żądamy odpłaty za nasze uczucia, a kiedy zostajemy bez niej, uważamy to za zdradę. Uświadomił sobie to wszystko w ciągu krótkiej chwili. – Nie musisz się usprawiedliwiać – powiedział łagodnym tonem. – Ktoś zaoferował ci nowe życie i ty przyjęłaś propozycję. – Skłamałam, żeby je dostać. – Sylvia miała na myśli fałszywe zeznanie dotyczące portretu pamięciowego Kairusa. – Ale przede wszystkim oszukałam ciebie. – Liczy się to, że jest ci dobrze. – Mówisz poważnie? – spytała ze łzami w oczach. Berish ujął jej rękę. – Mówię poważnie. Uśmiechnęła się do niego z wdzięcznością. – Pójdę zaparzyć kawę i poszukam czystej koszuli – powiedziała. – Któraś z koszul mojego syna powinna się nadać. Odpocznij chwilę, zaraz wracam. Simon patrzył, jak się podnosi i wychodzi z pokoju, zabierając gąbkę, którą go czyściła. Nie zapytał jej o imię syna, ona też mu go nie podała. Ale może tak było lepiej: ta część życia Sylvii nie należała do niego. Uświadomił sobie, że przez wiele lat studiował antropologię, żeby rozumieć ludzi, ale zawsze pomijał to, że analiza ich zachowań musi koniecznie objąć sferę uczuciową. Gdyż każdy gest, nawet najmniej znaczący, dyktowany jest przez jakieś uczucie. Wystarczyła mu krótka rozmowa z Sylvią, żeby się domyślić, co mogło się przydarzyć Mili. Klaus Boris powiedział, że uciekła z domu swojej matki i że była w szoku. Aż do tej chwili Berish nie docenił należycie tej krótkiej relacji. Za to teraz był pewien, że Milę musiało coś zranić w wieczór poprzedzający zniknięcie.

I z pewnością miało to związek z jej córką. Przypomniał sobie, że kiedy dowiedziała się, że Kairus jest głosicielem kultu, nie chciała uczestniczyć dalej w śledztwie – bała się podobieństw ze sprawą Zaklinacza i tego, że mogło to mieć jakiś wpływ na jej córkę. Jeśli między nią i córką naprawdę coś zaszło, to mogła się udać tylko w jedno miejsce. W miejsce, które dla wielu – łącznie z Sylvią – było lekarstwem na nieszczęście. Gdzie, jak powiedział Stephanopoulos, Mila mogła znaleźć bilet w jedną stronę w nieznane. – Jak mogłem być tak nieczuły. – Nie zdając sobie z tego sprawy, Berish wypowiedział głośno ostatnie zdanie. Spostrzegł się, że Sylvia stoi w drzwiach z czystą koszulą w ręku, i na pewno je usłyszała. – Nie podasz mi powodu, dla którego cię szukają? – spytała z coraz bardziej pochmurną miną. – To długa historia, a ja nie chcę cię w to mieszać. Dlatego za chwilę stąd wyjdę i będziesz mogła kontynuować swoje życie jak przedtem. Nikt nie powiąże mnie z tobą ani z twoim synem, przyrzekam ci. – Przynajmniej prześpij się trochę, wyglądasz na zmęczonego. Możesz się wyciągnąć na kanapie, przyniosę ci koc. – Nie – odparł, tym razem stanowczym tonem. – Otrzymałem odpowiedź, która była tym, czego najbardziej pragnąłem. Teraz muszę już iść: ktoś mnie potrzebuje.

66

Obrotowe drzwi wprowadziły go ponownie w niepewny klimat hotelu Ambrus. Berish odniósł wrażenie, że nie jest to zwykły hotel. Jeszcze raz poczuł się tak, jakby przekroczył granicę równoległego świata – nieudanego naśladownictwa tego znanego, dzieła jakiegoś oszukańczego boga. I wcale by się nie zdziwił, gdyby odkrył, że na przykład nie obowiązuje tu prawo ciążenia i można chodzić po ścianach. Prawdopodobnie także Hitch odniósł podobne wrażenie, ponieważ był niespokojny. Berish zabrał go z pensjonatu dla psów, ponieważ potrzebował jego węchu. Pies był uszczęśliwiony i okazał wiele radości na widok swego pana. – Hej, ten zwierzak nie może tu wejść – upomniał go z miejsca portier, który wyjrzał zza zasłony z czerwonego aksamitu za ladą recepcyjną. Berish zauważył, że jest ubrany jak za pierwszym razem – w dżinsy i czarną podkoszulkę. Przysiągłby, że w porównaniu z poprzednią wizytą tatuaże na jego rękach są mniej wyblakłe, a szpakowate włosy ostrzyżone na jeża odzyskały w jakiś sposób kolor. I poczuł się tak, jakby odbył podróż do tyłu w czasie, i teraz znajdował się przed tym samym portierem, tyle że młodszym. Ale były to fałszywe wrażenia, skutek nieprzezwyciężonego niepokoju i potrzeby nadania jakiegoś, choćby absurdalnego, sensu temu, co na przestrzeni wielu lat wydarzyło się w tych murach. To wnętrze przechowywało pewną energię. Były to pozostałości po ukradkowych uściskach lub może po przejściu przez te pokoje tysięcy żywych istot – ludzi, którzy po prostu spali albo dawali upust prymitywnym instynktom. Po zasłaniu na nowo łóżek za każdym razem prześcieradła i ręczniki szły do prania, czyściło się dywan, ale zostawały niewidoczne ślady tych prostych przedstawicieli rodzaju ludzkiego. Portier próbował zagłuszyć je urzekającym głosem Édith Piaff, ale bez skutku. Nie zważając na uwagę dotyczącą psa, Berish przedefilował przed czarnoskórym niewidomym staruszkiem, który siedział niewzruszenie na wytartej kanapie, i podszedł do lady recepcyjnej, żeby porozmawiać z mężczyzną. – Pamięta mnie pan? Portier przyglądał mu się przez chwilę. – Witam – powiedział na potwierdzenie. – Chciałbym wiedzieć, czy moja przyjaciółka, która była ze mną poprzednim razem, zaglądała tu niedawno.

Mężczyzna zastanawiał się przez chwilę, potem skrzywił usta i pokręcił głową. – Nie pokazała się. Berish zastanawiał się, czy portier mówi prawdę. Ale ze sposobu, w jaki Hitch kręcił się wokół niego, próbując zwrócić na siebie uwagę, domyślił się, że pies wyczuwa jej zapach. Mila tu była. Nie miał jednak na to dowodów i nie mógł zarzucić portierowi, że podaje fałszywe informacje. – Czy w ostatnich dniach ktoś wynajmował pokój trzysta siedemnaście? – Interesy idą słabiutko. – Na potwierdzenie swoich słów portier wskazał tablicę za plecami. – Jak pan widzi, klucz ciągle tu wisi. Berish wychylił się z wielkim spokojem za kontuar i chwycił go za koszulkę. – Hej, proszę pana – zaprotestował tamten. I mimo że agent specjalny nie powiedział ani słowa, dodał: – Ja nie wiem, co się dzieje w pokojach, ani nie kontroluję, kto wchodzi czy wychodzi przez te drzwi. Jestem jedynym portierem, również nocnym. Zaszywam się w mojej dziurze na zapleczu i wychodzę tylko wtedy, gdy ktoś prosi o jakiś klucz. Tu płaci się gotówką i z góry. Berish puścił go. – W czasie mojej pierwszej wizyty wspomniałeś o krwawym wydarzeniu, które trzydzieści lat temu miało miejsce w pokoju trzysta siedemnaście… Portier nie wydawał się zbytnio zachwycony przypomnieniem tej historii. Tak jakby sprawa go krępowała. – Trzydzieści lat temu mnie tu z pewnością nie było. Poza tym nie ma wiele do opowiadania. – Mimo to spróbuj, jestem ciekawy. Spojrzenie portiera zachmurzyło się. – Przyjacielu, ciekawość ma w tych okolicach swoją cenę. Berish zrozumiał aluzję, sięgnął do kieszeni i wyciągnął banknot w jego stronę. Portier schował go pod kontuarem. – Pewna kobieta została zmasakrowana dwudziestoma ośmioma ciosami noża. O ile mi wiadomo, morderca nie został ustalony. Ale był świadek: mała córeczka, która zdołała się uratować, ukrywając się pod łóżkiem. Berish miał ochotę zapytać, czy to naprawdę już wszystko na temat tej tajemnicy. Spodziewał się jakiejś wskazówki, czegoś, co by mu pozwoliło zrozumieć, czy istnieje jakiś szczególny związek między Stephanopoulosem i pokojem 317. Ale przeczucie, jakie ogarnęło go podczas pierwszej wizyty, powróciło. Głosiciel kultu wybrał ten pokój, kierując się dokładnie obmyśloną strategią. Najczęściej zamawiany pokój jest też najmniej podejrzany. I doskonale się nadaje, gdy położony jest w pobliżu windy towarowej.

Gdyby Mila naprawdę wróciła do hotelu Ambrus – a co do tego nie miał już wątpliwości – i Steph pomógł jej zniknąć, chodziłoby o oddalenie się z własnej woli. Dotarła do punktu załamania. Z pewnością się nie cofnie. Nie ma już nikogo, kto mógłby poświadczyć niewinność Berisha. Przypiszą mu zamordowanie Stepha, a to wystarczy, żeby zwalić na niego również odpowiedzialność za całą resztę. Cały i zdrowy sprawca przyciąga uwagę bardziej niż martwy i pochowany głosiciel kultu. Kapitan miał rację. Nikomu nie zależy na ofiarach. Wszyscy domagają się potwora. I on tu jest, gotów odegrać jego rolę.

67

Zachodzące słońce zabierało światło z doliny. Berish przyglądał się krajobrazowi, siedząc na ławce w publicznym parku. Jedną ręką głaskał psa. Wałęsali się przez całe popołudnie i teraz obaj byli zmęczeni. Hitch wyczuł, że niebawem będą się musieli rozłączyć, że milczący spacer aż do jego ulubionego miejsca jest w istocie pożegnaniem. Oparł pysk na kolanie pana i wpatrywał się w niego brązowymi, niewiarygodnie ludzkimi oczami. Berish wziął go do siebie bezpośrednio z hodowli, gdy Hitch był jeszcze małym szczeniaczkiem. Pamiętał ciągle pierwszą noc, którą pies spędził w jego mieszkaniu – prowizoryczną zagrodę, żeby nie wyszedł z pokoju, piłkę kupioną razem z karmą, żeby miał się czym bawić. Zdezorientowany szczeniak zachowywał się żywiołowo w nieznanym sobie otoczeniu i zaczął rozpaczliwie płakać, kiedy nowy pan położył się do łóżka. Berish nie wytrzymał wówczas, chociaż hodowczyni uprzedzała go, że to się może zdarzyć i w takim przypadku musi udawać, że nic się nie dzieje, jeśli chce, żeby pies przyzwyczaił się do przebywania w samotności. Jednak po jakiejś godzinie wysłuchiwania skowytów i lamentów podniósł się i poszedł, żeby go pocieszyć. Usiadł na podłodze, biorąc Hitcha między skrzyżowane nogi, i głaskał go dotąd, aż obaj zasnęli. Kupił Hitcha, ponieważ był przekonany, że psy nie wydają sądów. Będąc w sytuacji odtrąconego, znalazł w Hitchu świetnego przyjaciela. Ale z czasem zmienił pogląd na sprawę. Psy potrafią osądzać lepiej niż ktokolwiek inny, tyle że, na szczęście dla ludzi, nie potrafią mówić. Berish podjął już decyzję, żeby oddać się w ręce policji, ale chciał się jeszcze trochę nacieszyć psem i tą niechcianą wolnością. Wiedział bowiem, że człowiek traci wolność nie wtedy, gdy zakładają mu kajdanki, ale w chwili, gdy zaczynają go tropić. Za kilka godzin znajdzie się w sali przesłuchań i będzie miał naprzeciwko siebie kogoś, komu z całego serca pragnął się zwierzyć ze swoich grzechów. Chociaż tych jedynych przewinień, o których jego koledzy chcieliby się dowiedzieć, nie popełnił. Ale przedtem miał do zrobienia jedną jedyną, ostatnią rzecz. Był ją winien przede wszystkim swemu jedynemu przyjacielowi. I pewnej dziewczynce. Przeszył go ulotny żal, który zniknął razem z ostatnim promieniem słońca. Dolinę zalało morze mroku. Cienie, niczym przypływ, poruszały się teraz w jego kierunku. Berish doszedł do wniosku, że czas wstać i ruszyć w drogę. ♦♦♦

Otworzywszy drzwi, matka Mili rozpoznała twarz uciekiniera, którą dopiero co oglądała w dzienniku telewizyjnym. – Proszę mi wybaczyć – powiedział z miejsca Berish, gdyż nie był w stanie wymyślić nic innego. – Przysięgam, nie przyszedłem, żeby wyrządzić pani krzywdę, i nie wiem, gdzie znajduje się pani córka. Kobieta przyjrzała mu się, próbując otrząsnąć się z zalęknienia. – Opowiedziano mi o panu okropne rzeczy – oświadczyła. Przez chwilę Berish zamierzał zatrzasnąć drzwi i zadzwonić na policję. Ale nie zrobił tego. – W wieczór poprzedzający jej zniknięcie Mila zakomunikowała mi na koniec naszej rozmowy, że ma do pana zaufanie. – A czy pani ma zaufanie do swojej córki? – spytał Berish, nie żywiąc zbyt wielkich nadziei. – Tak – przytaknęła kobieta. – Ponieważ Mila zna ciemną stronę. Rozejrzał się. – Nie zabawię tu długo, podjąłem już decyzję, żeby się zgłosić na policję zaraz po wyjściu stąd. – Myślę, że dobrze pan zrobi, będzie pan miał przynajmniej możliwość bronienia się. Nie pójdzie tak łatwo, wyjaśniłby jej chętnie Berish. Ale nie odpowiedział. – Jestem Ines – przedstawiła się kobieta, wyciągając do niego rękę. Agent specjalny uścisnął ją. – Gdyby nie miała pani nic przeciwko temu, chciałbym zrobić prezent pani wnuczce. Usunął się na bok, żeby wpuścić do środka Hitcha. – Właśnie myślałam o tym, żeby wziąć dla niej pieska – przyznała zaskoczona kobieta. – Zrobiłabym to, żeby nie myślała o zaginięciu matki. Ruchem ręki zaprosiła gościa i jego psa do środka, a potem zamknęła drzwi. – Jest spokojny i bardzo posłuszny – zapewnił ją Berish. – Czemu nie opowie pan tego Alice? – zaproponowała kobieta. – Będzie zadowolona, ponieważ dziś nie miałyśmy dobrego dnia. Biegała w parku i się przewróciła. – Dzieciom się to zdarza – zauważył Berish. – Mila nie powiedziała panu? – Kobieta wydawała się zmartwiona. – Alice nie wyczuwa zagrożeń. – Nigdy mi o tym nie mówiła. – Być może dlatego, że jej zdaniem ona sama stanowi zagrożenie dla swojej córki. Te kilka słów pozwoliło Berishowi zrozumieć mnóstwo rzeczy. – Jeśli chce pan z nią porozmawiać, to Alice jest w swoim pokoju. ♦♦♦ Poprowadziła mężczyznę z psem do wnuczki, ale sama zatrzymała się na progu, żeby popatrzeć, co się będzie działo. Berish wszedł do pokoju.

Dziewczynka siedziała na dywaniku w nocnej koszuli. Jej kolano zakrywał wielki kolorowy przylepiec. Przygotowała zastawę do herbaty. Zaprosiła na nią wszystkie swoje lalki. Ale honorowe miejsce zarezerwowała dla tej z rudymi włosami. – Cześć, Alice. Dziewczynka obejrzała się w roztargnieniu, żeby spojrzeć na mężczyznę, który zawołał ją po imieniu. – Cześć. – Ale zaraz potem jej uwaga skupiła się na psie za plecami gościa. – Ja nazywam się Simon, a on ma na imię Hitch. – Cześć, Hitch. – Dziewczynce najwyraźniej spodobało się imię psa. Usłyszawszy, że ktoś go woła, pies zaszczekał. – Możemy usiąść koło was? Alice zastanawiała się przez chwilę. – Proszę. Berish usiadł na podłodze, a Hitch natychmiast przysiadł koło nich. – Lubisz herbatę? – spytała dziewczynka. – Bardzo. – Chcesz filiżankę? – Z wielką przyjemnością. Nalała trochę wyimaginowanego napoju i podała mu. Berish uniósł filiżankę, starając się znaleźć w sobie siły do rozmowy. – Jestem kolegą twojej mamy. Dziewczynka nie odpowiedziała. Wyglądało na to, że próbuje się chronić przed bolesnym tematem. – Mila opowiadała mi o tobie i bardzo się zaciekawiłem. Dlatego przyszedłem. Dziewczynka wskazała filiżankę. – Nie pijesz? Berish podniósł ją do ust. Poczuł, że coś ściska go za serce. – Twoja mama prędko wróci. – Obiecał to, nie wiedząc, czy mówi prawdę, czy kłamie. – Miss twierdzi, że nie wróci już nigdy. W pierwszej chwili nie zrozumiał jej słów. Potem przypomniał sobie, że „Miss” jest imieniem, jakie dziewczynka nadała swojej ulubionej lalce. Mila powiedziała mu to w trakcie kłótni, gdy rozmawiali ze sobą po raz ostatni. To ja ją sprowokowałem, powiedział sobie w duchu. W takim razie powiedz mi, jaki jest jej ulubiony kolor? Co lubi robić? Czy ma lalkę, z którą zasypia wieczorem, gdy nie ma przy niej ciebie? Lalka ma rude włosy i na imię Miss. – Twoja mama nie może wytrzymać bez ciebie – zapewnił dziewczynkę Berish, odwracając się do niej i modląc w duchu, żeby ta przepowiednia się spełniła. – Miss mówi, że ona wcale mnie nie kocha.

– No nie, ona się myli – odparł być może zbyt zapalczywie Berish, bo Alice spojrzała na niego z ukosa. – Mam na myśli… że Miss tego nie wie, nie może tego wiedzieć. – Dobrze. – Wyglądało na to, że dziewczynka po prostu przyjęła to do wiadomości. Czuł, że powinien porozmawiać z nią dłużej. Ale nie znał jej dostatecznie. – Gdy wróci, tego samego dnia pójdziecie na plac zabaw do parku. Albo do kina, żeby obejrzeć jakiś film rysunkowy, dzieci lubią takie filmy, prawda? I będziecie jeść prażoną kukurydzę, jeżeli ją lubisz. – Uświadomił sobie, że wypowiada się niezręcznie, bo Alice ograniczała się do potakiwania głową. Dzieci są bardzo mądre i czasami wysłuchują dorosłych tak, jak się to robi w rozmowie z szaleńcami. W miarę dorastania także Berish utracił tę cenną umiejętność. On również zamienił się w jednego z wielu głupków, jacy zaludniają Ziemię. Dlatego doszedł do wniosku, że być może wystarczy. Ale gdy zaczął się podnosić, Alice go powstrzymała. – A ty nie pójdziesz z nami? Usłyszawszy jej pytanie, stropił się. – Ponieważ będę musiał spędzić trochę czasu gdzie indziej, chciałbym cię prosić, żebyś mi wyświadczyła pewną uprzejmość. Dziewczynka spojrzała na niego wyczekująco. – Tam, gdzie się udaję, nie wpuszczają psów… Więc gdybyś miała ochotę, mogłabyś zaopiekować się Hitchem. Zaskoczona Alice otwarła szeroko usta. – Naprawdę? W rzeczywistości jej pytanie skierowane było do babci, która stała z założonymi rękami koło drzwi. Widząc, że babcia kiwa głową na zgodę, Alice wzięła swoją ulubioną lalkę i niespodziewanie podała ją Berishowi. – Jestem pewna, że tam, dokąd się udajesz, lalki nie są zabronione, więc możesz zabrać ją ze sobą, żeby dotrzymała ci towarzystwa. Berish nie wiedział, co powiedzieć. – Będę się o nią troszczył, obiecuję. I przysięgam, że Miss będzie się dobrze czuła ze mną. Dziewczynka spojrzała na niego ze zdziwieniem. – Ona nie nazywa się Miss. – Och, nie? – Nie. Miss nie jest lalką. To pewna osoba. Berish się wzdrygnął. Ogarnęło go złe przeczucie, Poczuł, że coś chwyta go za gardło. – Posłuchaj – powiedział, ujmując ją za ramiona, żeby patrzyła mu prosto w oczy. – Kim jest osoba, o której wspomniałaś? Przez chwilę dziewczynka zastanawiała się nad odpowiedzią. Po czym odparła tak, jakby to była najnaturalniejsza rzecz w świecie.

– Miss jest Panią z Dobranocki, która przychodzi, żeby mi życzyć miłych snów. Usłyszawszy jedno z imion Kairusa, tyle że rodzaju żeńskiego, agent specjalny poczuł, że krew zastyga mu w żyłach. Gdy się wreszcie pozbierał, odniósł wrażenie, że nagle, za sprawą mrocznej i nieznanej siły, krew zaczęła w nim płynąć w odwrotnym kierunku. – Posłuchaj, Alice, to bardzo ważne – powiedział. – Czy to, co mówisz, jest prawdą, czy nie? Dziewczynka kiwnęła uroczyście głową. Kiedy jesteś mały, twój pokój wydaje ci się najmniej pewnym miejscem na świecie, pomyślał Berish. Miejscem, w którym jesteś zmuszony spać samotnie nocą, w ciemności. Szafa zamienia się w kryjówkę potworów, a pod łóżkiem czai się zawsze jakaś groźba. Ale Alice nie jest w stanie wyczuwać zagrożeń, przypomniał sobie… Być może również z tego powodu jej matka nadzorowała ją z oddalenia. Pomimo przerażenia, jakie go ogarnęło, Berish wiedział już, co powinien zrobić.

68

Światła w małym mieszkaniu Mili były zgaszone. Mrok rozpraszała tylko zielonkawa poświata bijąca od ekranu komputera, która padała na twarz Berisha. Oglądał obraz przedstawiający nocną scenerię pokoiku Alice, a wokół niego piętrzyły się setki książek ułożonych w stosy niczym fortyfikacje. Szukając w pamięci przenośnego komputera rejestracji z wcześniejszych wieczorów, Berish znalazł nagranie sprzed dwóch dni, dokonane wieczorem w dniu, w którym Mila zniknęła. Dostrzegł odbicie policjantki w lustrze szafy, gdy stała bez ruchu w korytarzu. Nasłuchiwała. Prawdopodobnie niedługo potem wyłowiła słowa, które nią wstrząsnęły. Alice siedziała na łóżku i mówiła przyciszonym głosem. – Ja też cię kocham – powiedziała. – Zobaczysz, będziemy zawsze razem. Ale nie zwracała się do rudowłosej lalki, którą obejmowała ramionami. W jednym z kątów kryła się jakaś stojąca postać. Widać było tylko cień stopiony z innymi cieniami. Berish musiał pochylić się nad ekranem, żeby mu się przyjrzeć. – Nie zostawię cię samej. Ja nie jestem taka, jak moja mama, zawsze będę z tobą. Nie był w stanie w to uwierzyć, lodowata fala strachu przeleciała mu po plecach. – Dobranoc, Miss. Wypowiedziawszy te słowa, dziewczynka wsunęła się pod kołdrę. W tej samej chwili Mila uciekła. Dopiero wtedy cień oderwał się od ściany i zrobił krok do przodu, żeby pogłaskać małą. Miss jest Panią z Dobranocki, która przychodzi, żeby mi życzyć miłych snów. Nie wiedziała, że została nagrana przez mikrokamerę. Dlatego unosząc głowę w kierunku obiektywu, zrobiła to w całkowicie naturalny sposób.

69

Mroczny dom pogrążony był w ciszy. Simon Berish był zaledwie ciemną sylwetką odbitą w szybie kuchennych drzwi. Zamknął je ostrożnie za sobą. Żałował, że zostawił pistolet Mili w biurze Stephanopoulosa, był teraz całkowicie bezbronny. Prawdopodobnie jednak Sylvia nie spodziewała się wizyt o trzeciej nad ranem. Być może była pewna, że już wygrała. Ale może też czuwała bezustannie. Berish nie miał możliwości, żeby zyskać pewność w tej sprawie. Nie był już pewien niczego. Do środka przenikało niczym blada mgła światło ulicznych latarni. Berish korzystał z niego, żeby się nie pogubić w trakcie przeszukiwania domu. Wszedł do małej jadalni, poruszając się powoli i w miarę możliwości bezszelestnie. Wytężał słuch, żeby wychwycić wszelkie nowe odgłosy. Dotarłszy do korytarza, zajrzał najpierw do salonu z kanapą, na której Sylvia z tak wielką i serdeczną troskliwością obmywała go ze śladów krwi Stepha. Czuł jeszcze na szyi pieszczotę jej dłoni, której dotyk pozostawił po sobie niewidzialne świętokradcze piętno. Skierował się na schody prowadzące na piętro. Musiał odkryć, gdzie znajduje się Sylvia, przypuszczał, że o tej godzinie pewnie śpi. Wchodził powoli, ponieważ drewniane stopnie skrzypiały. Wydawało mu się, że nigdy się nie skończą. Kiedy dotarł na górę, odczekał chwilę. Zanim ruszył dalej, przebiegł wzrokiem po oprawionych zdjęciach wiszących na ścianie i oświetlonych szarawą księżycową poświatą. Rano Sylvia mówiła mu o swoim synu. Ładnego mam synka, prawda? Miał teraz przed oczami oboje. W wesołym miasteczku, na plaży, przed tortem urodzinowym. Przyjrzawszy się im uważnie, można było odnieść wrażenie, że ich uśmiechy nie są prawdziwe. Nie okazywali ich. Nosili je na twarzy. Twarz chłopca, który na zdjęciach obok matki rósł jak za sprawą czarów, znowu wydała mu się znajoma. Ale tym razem Berish rozpoznał w niej rysy Michaela Ivanoviča. Ona nie jest moją matką. Po przesłuchaniu piromana nie umiał nadać sensu tym słowom, ale teraz rozwiązanie zagadki przyszło samo. Zadał sobie pytanie, komu Stephanopoulos powierzył sześcioletnie dziecko po wyniesieniu go z pokoju 317 hotelu Ambrus. Teraz już to wiedział: obiecał je tej kobiecie, swojemu

cennemu świadkowi. A Sylvia zgodziła się zawrzeć z nim pakt w zamian za ten podarunek. Wychowała go i ukształtowała zgodnie z zasadami kultu. A potem wysłała z powrotem, żeby wypełnił misję zadawania śmierci. Wiedziała, że jeśli go schwytają, nigdy jej nie zdradzi. Hipoteza zła znalazła tu nowy wyraz. Dobro, które zamienia się w zło, po czym znowu zamienia się w dobro, aby z kolei zamienić się w zło – w powtarzającym się w nieskończoność cyklu życia i śmierci. Rozsypane puzzle zaczynały się układać w obrazek. Ale, jak mu się to już zdarzyło rano, zadał sobie jeszcze raz pytanie, kto za pomocą aparatu fotograficznego uwiecznił te rodzinne scenki. Po chwili na drugim planie jednego ze zdjęć dojrzał przód samochodu, który był mu znany. Był to volkswagen Stephanopoulosa. Znalazł potwierdzenie, którego szukał. Dwoje głosicieli kultu. Mężczyzna i kobieta. Nigdy nie byłby w stanie wyobrazić sobie, że Pan z Dobranocki posiada podwójną duszę – dobrą i złą. Znajdź ją… Ostatnie słowa Stepha. Zachęta odnosząca się do Sylvii. A raczej, do Kairusa, poprawił się Berish. To myśmy go stworzyli. Tropiąc go przez te wszystkie lata, wywołaliśmy go. I w końcu się zjawił. Tak brzmiało oświadczenie kapitana. A on uważał, że mówienie o nim było szaleństwem. Jednak teraz nie miał czasu, żeby zastanawiać się nad wnioskami wynikającymi z tego odkrycia. Wszystkie pokoje wychodzące na korytarz były otwarte i zaczął je sprawdzać jeden po drugim. Gdy dotarł do ostatniego, zorientował się, że jest to główna sypialnia. Pochylił się i zajrzał do środka. Miał nadzieję, że dostrzeże pogrążoną we śnie Sylvię. Rozmyślał już, w jaki sposób ją obezwładnić. Ale łóżko było nietknięte. ♦♦♦ Przystanął, żeby się zastanowić. Dociekanie, gdzie ona jest, nie miało sensu, mogła być wszędzie. Berish był jednak przekonany, że ten dom nie odkrył jeszcze przed nim wszystkich swoich sekretów. Wrócił do schodów z zamiarem przeszukania parteru. Ale instynkt gliny podpowiadał mu, żeby nie pomijał niczego. Gdy się odwrócił, żeby zejść na dół, stanął plecami do jedynego okna i zauważył, że na ścianie naprzeciwko niego kołysze się powoli cienki cień. Jak wahadło. Spojrzał w górę i zobaczył, że nad jego głową zwisa sznur umocowany do sufitu.

Stanął na palcach, schwycił go, a potem pociągnął. Otworzyła się klapa na zawiasach i tuż przed nim rozwinęła się drabinka sznurowa. Niczym język z ust olbrzyma. Kładka umożliwiająca wejście do innego świata. Berish zaczął się wspinać w kierunku poddasza. ♦♦♦ Wysunął głowę ponad podłogę i poczuł, że wciąga do płuc kurz i zapach zgaszonych świec. Ze świetlika napływał strumień zimnego światła, które tworzyło białą plamę w środku dużego pomieszczenia. Wokół niego wisiały na ścianach setki zdjęć. Wywierały one podobny efekt, jak te w pokoju zagubionych śladów w Przedpieklu. Ale twarze, które tym razem wpatrywały się w niego ze ścian, należały do zaginionych z pokoju 317 w hotelu Ambrus. Żywi, którzy nie wiedzą, że żyją. Oraz umarli, którzy nie są w stanie umrzeć. Byli smutni niczym stare upiory. Zmęczeni jak ludzie mający zbyt wiele wspomnień, o których chcieliby zapomnieć. W głębi tej kolekcji spojrzeń Berish dostrzegł postać leżącą na składanym łóżku. Nie potrzebował zadawać sobie pytania, kto to jest. Podbiegł i chwycił ją za rękę. – Mila – szepnął. Żadnej reakcji. Przyłożył ucho do jej ust, mając nadzieję że usłyszy oddech albo poczuje go na swojej skórze. Ale zbytnie podenerwowanie nie pozwoliło mu stwierdzić, czy jeszcze żyje. Osłuchał jej serce. Biło, chociaż bardzo słabo. Miał ochotę podziękować Bogu. Ale potem zobaczył, w jakim jest stanie. Była w samej bieliźnie. Przepocone włosy. Majtki pożółkłe od moczu. Wargi spękane z pragnienia. Na skórze widać było dawne blizny, ale gołe ramiona usiane były nowymi głębokimi i ropiejącymi sińcami. Narkotyki w zastrzykach dożylnych, pomyślał. Wprowadzili ją w stan snu, który przypominał śpiączkę. Dokładnie tak samo jak mężczyznę, którego kochała – Berish znał tę historię i rozpoznał fatalne podobieństwo obu przypadków. Zanim ów mężczyzna pogrążył się w chorobliwej nieświadomości, dał jej Alice. Ale Mili nie mogło przydarzyć się to samo: nim Berish przysiągł to jej, przyrzekł to samemu sobie. Nie zwracając uwagi na zagrożenie, na jakie mógł się narazić w tym domu, wziął Milę na ręce, żeby ją stąd wynieść. Była bardzo lekka. Kiedy się odwrócił, zobaczył Sylvię. Patrzyła na niego. – Jeżeli chcesz, pomogę ci – powiedziała. Jej słowa, zwyczajne, rozsądne, rozumne, przyprawiły go o dreszcz zgrozy bardziej, niż sprawiłaby to groźba. Nie było żadnych oznak szaleństwa na jej twarzy ani niegodziwości w jej głosie. – Mówię poważnie, pomogę ci ją wynieść – upierała się. – Nie zbliżaj się do niej – ostrzegł ją chłodnym tonem Berish.

Nie była uzbrojona i miała na sobie ten sam szlafrok co rano. Po dwudziestu latach znowu go oszukała. Trzymając Milę w ramionach, Berish ruszył wśród spojrzeń zaginionych, które atakowały go ze ścian. Gdy znalazł się naprzeciwko Sylvii, przez chwilę wydawało mu się, że chce zastąpić mu drogę. Przyglądali się sobie jak dwoje ludzi, którzy chcą zapamiętać się nawzajem, żeby móc się kiedyś rozpoznać. Po chwili odsunęła się na bok. Zszedł po szczeblach drabinki, uważając, żeby nie stracić równowagi. Miał świadomość, że ona ciągle go obserwuje. Ale nie zwracał na nią uwagi. Pokonał tę samą drogę aż do parteru. Za plecami słyszał kroki Sylvii; szła za nim jak mała dziewczynka, trzymając się parę kroków z tyłu. Potwór wydawał się taki kruchy i taki ludzki. Zanim wyszedł głównymi drzwiami, odwrócił się do niej i zadał jedno pytanie: – Ilu was jest? Sylvia uśmiechnęła się. – Jesteśmy armią cieni. ♦♦♦ Gdy przekroczył próg, oślepiły go błyski policyjnych aut. Przed domem stali jego koledzy z wydziału. Ale nie zachowywali się wrogo. Zobaczył Klausa Borisa, który wyszedł mu naprzeciw z zaniepokojoną miną. – W jakim jest stanie? – spytał, mając na myśli Milę. – Potrzebuje natychmiastowej pomocy. Za plecami inspektora pojawili się sanitariusze z noszami. Jeden z nich uwolnił go od omdlałego ciała. Berish przekazał mu Milę, rozstając się z nią pieszczotliwym dotknięciem ręki. Chwilę potem była już w karetce, która ruszyła z włączonym sygnałem. Berish odprowadził ją wzrokiem, ruszając przed siebie ulicą. – Dziękuję za telefon – odezwał się Boris. Ale Berish nawet go nie usłyszał. Tak jak nie widział kolegów, którzy zakuwali Sylvię w kajdanki i zabierali ją w milczeniu. Simon Berish – odtrącony glina – pragnął tylko tego, żeby zniknąć im z oczu.

POKÓJ 317 W HOTELU AMBRUS

Dowód procesowy 2121-CLLT/6 Zapis nagrania z dnia 29 lutego godz. 23.21. Przedmiot: telefon nocnego portiera hotelu Ambrus na policyjny numer alarmowy w . Operator: agent Clive Irving. Telefon wyprzedza o trzydzieści lat bieżące wydarzenia. Operator: Policja, proszę mówić. Portier: (wzburzonym głosem) Dzwonię z hotelu Ambrus, jestem tu portierem. W jednym z pokojów naszego hotelu zmarła kobieta. Operator: Jaka jest przyczyna zgonu? Portier: Ma na ciele pełno nacięć i ran, została zamordowana. Operator: Wie pan, kto jest sprawcą? Portier: Nie mam pojęcia. Operator: Dobrze, proszę pana. Czy sprawca może się jeszcze znajdować w hotelu? Portier: … Operator: Proszę pana, usłyszał pan moje pytanie? Portier: Tak, usłyszałem je. Operator: W takim razie czy może mi pan udzielić odpowiedzi? Portier: W pokoju znajdowała się dziewczynka, to ona otworzyła nam drzwi, kiedy nadbiegliśmy po usłyszeniu krzyków. Operator: Nie odpowiedział pan na moje pytanie. Portier: Niech pan posłucha, nie chcę być nieuprzejmy… ale czy zrozumiał pan, co powiedziałem przed chwilą? Kiedy tam dotarliśmy, pokój trzysta siedemnaście był zamknięty od wewnątrz. Operator: Zrozumiałem, już wysyłam do was patrol. Koniec nagrania.

70

Kupił jej bukiet kwiatów. Po dziesięciu dniach spędzonych na oddziale intensywnej terapii, w czasie których zmagała się ze śmiercią, i kolejnych dziesięciu dniach na oddziale, Mila miała zostać wypisana do domu. Berish nie chciał przegapić tej chwili. Odwiedzał ją niemal codziennie. W nocy pozostawał za szybą oddziału reanimacyjnego, obserwując najdrobniejsze zmiany w wyglądzie uśpionego ciała. Był tam, gdy lekarze wybudzali ją ze śpiączki farmakologicznej, w którą została wprowadzona po śpiączce wywołanej silnymi narkotykami w trakcie krótkiego uwięzienia. Mila naraziła się na poważne ryzyko, ponieważ substancje zawarte w opium zwolniły u niej tempo oddychania, i niedobór tlenu sprawiał, że powoli umierała. Lekarze zdołali ją jednak uratować. Badania wykluczyły możliwość wystąpienia u niej większych szkód w początkowej fazie niedotlenienia. Odczuwała jednak pewne niedomagania motoryczne, zwłaszcza w jednej nodze. Ale poza tym była w dość dobrym stanie. Gdy po przebudzeniu przewieziono ją na zwykły oddział, Berish ograniczył swoje wizyty. Starał się unikać przedstawicieli władz miasta i ważniaków z wydziału spieszących do łoża nowej bohaterki, której groziło wyniesienie przez media na ołtarze. Historia Kairusa wywołała ogromną wrzawę. Jedynym, który nic na tym nie zyskał, był Berish. W sumie jednak to, że pozostał dla policji federalnej kłopotliwą postacią, chroniło go przed wszelkimi osobami, które mogłyby mu się naprzykrzać, próbując postawić go przed mikrofonami i obiektywami kamer w charakterze wytresowanej marionetki. Fakt, że nadal uważano go za wyrzutka, miał w gruncie rzeczy swoje dobre strony. Jednak coś się zmieniło. Żaden z kolegów nie robił mu już przykrości w chińskiej restauracji. Kilka dni temu jeden z nich nawet go pozdrowił. Berish zdawał sobie sprawę, że są to drobiazgi bez znaczenia. Wiedział, że nigdy nie zrehabilituje się w ich oczach, mimo że łapówkarzem okazał się Gurevich. Ale teraz mógł wejść do restauracji, mając przynajmniej pewność, że pozwolą mu spokojnie zjeść śniadanie. Krocząc w kierunku wejścia do szpitala, Berish czuł, że wygląda śmiesznie z wiązanką mieczyków w ręku. Dał się przekonać kwiaciarzowi, ale teraz nie był już tak bardzo pewien, że będzie to najbardziej trafiony prezent dla Mili. Nie było w niej nic naprawdę kobiecego. Nie chodziło o to, żeby miała jakieś męskie cechy, ale kryła się w niej jakaś dzikość. I to właśnie pociągało Berisha.

Dotarłszy w pobliże automatycznych szklanych drzwi, zauważył wielką popielniczkę stojącą pośrodku miejsca wydzielonego dla palaczy. Wsunął do niej bukiet kwiatów i już bez nich wszedł do szpitala. ♦♦♦ Milę umieszczono w jednoosobowej sali w skrzydle pilnowanym przez policję. Berish wszedł w chwili, gdy panowało tu wielkie podniecenie. Na korytarzu stali policjanci z eskorty kogoś, kto był w pokoju. Simon dostrzegł Klausa Borisa, który poprzedniego wieczoru zadzwonił do niego do domu, żeby go oficjalnie zaprosić, i teraz szedł mu naprzeciw z przyjazną miną, wyciągając do niego rękę. – Jak ona dziś się czuje? – zapytał Berish, oddając mu uścisk dłoni. – Z pewnością lepiej niż wczoraj. A jutro będzie się czuła jeszcze lepiej. Simon wskazał drzwi. – Wchodzimy? – Tym razem nie zaproszono mnie na uroczystość – powiedział inspektor, wręczając mu żółtą teczkę. – Wydaje się, że będziesz tam jedynym przedstawicielem męskiego rodu. Powodzenia. ♦♦♦ – Musimy jeszcze zweryfikować kilka informacji – mówiła właśnie Joanna Shutton. Siedziała na jednym z dwóch łóżek, założywszy nogę na nogę w taki sposób, żeby było widać jej jedwabne pończochy. W pokoju unosił się zapach perfum Chanel No 5. Mila zajmowała drugie łóżko, ale już w nim nie leżała. Miała pobladłą twarz i głębokie sińce pod oczami. Ubrana była w spodnie od dresu i bluzę z kapturem, ale nie włożyła jeszcze butów. Jej nogi zwisały swobodnie, nie sięgając podłogi. Siedziała, ale podpierała się rękami, a obok niej widać było kulę. W pobliżu stała torba z rzeczami, gotowa, żeby wraz z nią wrócić do domu. – Wejdź, Simon, proszę. Sędzia zwracała się do niego poufałym tonem, jak dawniej, kiedy byli przyjaciółmi. Berish ruszył na środek sali z żółtą teczką w dłoni. Mila posłała mu milczący uśmiech. To ona poprosiła o to spotkanie, a on miał nadzieję, że był to dobry pomysł. – Właśnie wyjaśniałam jej ostatnie wypadki – poinformowała go Joanna Shutton i natychmiast podjęła swoje wywody: – Jak mówiłam, Roger Valin, Eric Vincenti i André García pozostają nieuchwytni. Istnieje podejrzenie, że cieszą się jeszcze wsparciem i ochroną ze strony innych adeptów kultu. Berish ucieszył się, że w wysokich sferach wydziału nie sięgano już po idiotyczne pomysły dotyczące terroryzmu. – Jak wiemy, Nadia Niverman i Diana Müller nie żyją – ciągnęła Shutton. – Michael Ivanovič został uznany za chorego psychicznie i przebywa w szpitalu

psychiatrycznym. A wreszcie głosicielka kultu, którą znamy jako „Sylvię”, została osadzona w areszcie i zamknęła się w całkowitym milczeniu. Berish dostrzegł cień niepokoju, który pojawił się na twarzy Mili. – Ale teraz macie przynajmniej pojęcie, ilu innych zaginionych przystąpiło do kultu – zaryzykowała policjantka. – Rzeczywiście, na poddaszu, gdzie cię więziono, na ścianach wisiało mnóstwo zdjęć – przyznała Sędzia. Mila przytaknęła ruchem głowy. – Mimo to pozostają też inne niewyjaśnione wątpliwości. – Joanna Shutton spojrzała na Berisha, wyznaczając mu w myśli rolę świadka. – A więc to prawda, że Stephanopoulos popełnił samobójstwo. – Mila wciąż jeszcze nie mogła w to uwierzyć. Berish rozumiał ją. – Zrobił to na moich oczach, a trochę wcześniej próbował oczyścić swoje sumienie. Wszyscy chcą rozmawiać z Berishem, przypomniał sobie. – Steph miał świadomość, że jest współodpowiedzialny za to, co zrobiła Sylvia. Ale uznał, że prościej będzie napisać adres na kartce i w ten sposób oddać wyjaśnienie tajemnicy w moje ręce, niż przyznać się do własnych grzechów. – A więc rzeczywiście działali we dwójkę… – Na moment Milę znów ogarnęło niedowierzanie. Joanna skorzystała z tego, żeby błyskawicznie wymienić porozumiewawcze spojrzenie z Berishem, a potem zerknęła na zegarek. – Muszę już iść, za czterdzieści minut mam spotkanie z burmistrzem Roche’em. Jeśli nie ma pani nic przeciwko temu, Vasquez, Berish dokończy opowiadanie i odpowie na wszystkie pani pytania. – Sędzia wyciągnęła do niej dłoń, demonstrując zbyt okazałe pierścionki i lakierowane paznokcie. – Niech pani wraca do formy, moja droga. Jest nam pani ciągle potrzebna. Wychodząc, Joanna Shutton unikała wzroku agenta. Zamknęła za sobą drzwi i zostali sami. Dopiero w tym momencie Mila zauważyła żółtą teczkę, którą Simon miał ze sobą. – Co to jest? – No dobrze – odparł niemal uroczystym tonem Berish i usiadł obok niej. – A więc zacznijmy od początku…

71

– Pamiętasz, co ci powiedziałem na temat hipotezy zła? – Że dobro i zło nie występują oddzielnie, ale współistnieją, łączą się ze sobą. – Właśnie. W tej historii dobro reprezentuje Stephanopoulos. Jak wiesz, mniej więcej dwadzieścia lat temu kapitan postanowił wykorzystywać środki Programu Ochrony Świadków, aby pomagać ludziom w znikaniu. Chodziło o osoby, które jego zdaniem zasługiwały na to, żeby rozpocząć nowe życie. Doszedł do wniosku, że rozwiążą one swoje problemy, jeśli zaczną wszystko od zera… Przewidział dla nich prezent w postaci nowej tożsamości, pieniędzy, które wystarczyłyby im na początek, oraz możliwości zamieszkania w miejscu, w którym nikt nie wiedział o ich wcześniejszych grzechach. – Steph był świetnym facetem – stanęła w jego obronie Mila, jakby ranił ją nawet cień podejrzenia rzucany na jej byłego zwierzchnika. – Uważał, że jest dobroczyńcą, ale miał też wykoślawioną wizję rzeczywistości, która pogorszyła się jeszcze z upływem czasu. – Berish wolał nie mówić wprost, że prawdopodobnie psychika Stepha uległa jakiemuś uszkodzeniu, ale jego słowa miały taki właśnie sens. – Myślę, że padł w końcu ofiarą siły, która go przerosła. Bo kiedy pojął, że w stworzonym przez niego systemie coś nie działa jak należy, nie zgłosił się, żeby opowiedzieć prawdę. Tymczasem tacy ludzie jak Valin czy Vincenti mogli zabijać bez przeszkód. Jedną konkretną akcją, jaką Steph podjął, żeby powstrzymać tę eskalację zbrodni, było skierowanie cię do mnie. Mila westchnęła, tak jakby godziła się z jego zdaniem. – Chciał, żebyśmy wyjaśnili tę sprawę, bo nawet on sam nie wiedział, co się naprawdę dzieje. – Aby upewnić się, że współpracujemy, poszedł za nami do kryjówki Kairusa. Kiedy go odkryliśmy, podłożył ogień, żeby zatrzeć swoje ślady. Mila spojrzała najpierw pytająco, a potem zadała pytanie: – Czego Steph nie przewidział tyle lat temu? – Do jego filantropijnego planu wcisnął się element szkodliwy. Znowu przywodzi to na myśl hipotezę zła. – Berish zawiesił na chwilę głos. – Dwoje głosicieli kultu: jeden działa na rzecz dobra, drugi na rzecz zła. Tym szkodliwym składnikiem była Sylvia. – Wciąż jeszcze trudno mu było wymówić to imię. – Steph wybrał ją na kluczowego świadka mającego potwierdzić istnienie Kairusa, żeby skierować śledztwo na fałszywy trop. Miał do niej tak wielkie zaufanie, że powierzył jej małego Michaela. Ale Sylvia nie jest taka, na jaką wygląda. Nie tylko wychowała przybranego syna na piromana, lecz również posłużyła się osobami, którym Steph pomógł zniknąć. Była jego cieniem, działała za jego plecami w taki sposób, że on tego nie

zauważał. Nawiązała kontakt z ludźmi, co do których kapitan sądził, że im pomaga. Zdołała przekonać ich, żeby przystąpili do kultu, ponieważ, i w tym kryje się prawdziwy błąd Stepha, nie wystarczyło zaoferować szansę na nowe życie komuś, kto tak czy owak nie potrafił żyć. To byli ludzie, którym życie dało się we znaki, i można było przewidzieć, że nie poradzą sobie w nowej sytuacji, że będą żywić urazę i nienawiść. Koniec końców ta zmiana okazała się dla nich tylko bolesnym złudzeniem. – A Sylvia umiała zaprezentować się jako przewodniczka: wyglądało to tak, jakby Steph zajął się nimi z myślą o tym, żeby przekazać ich w jej ręce – dokończyła Mila. – Ta kobieta i kapitan byli związani ze sobą od początku. Ale jak się poznali? Berish nabrał powietrza do płuc. – Chodzi o zagadkę pokoju trzysta siedemnaście w hotelu Ambrus. Mila zmarszczyła nieufnie brwi. – W trakcie naszej pierwszej wizyty portier opowiadał nam o krwawym wydarzeniu sprzed trzydziestu lat. Zlekceważyliśmy tę informację, ponieważ dotyczyła czegoś, co stało się dziesięć lat wcześniej, zanim zaczęli ginąć cierpiący na bezsenność. I tu popełniliśmy błąd. – Co takiego wydarzyło się w pokoju trzysta siedemnaście dziesięć lat przed Kairusem? – spytała nie bez pewnego wahania Mila. – Doszło do zabójstwa. – Berish starał się nie okazać, jak bardzo niepokoi go ta historia. – Hotel został otwarty kilka dni wcześniej. Którejś nocy pewna kobieta została zmasakrowana ciosami zadanymi nożem. Ale tym, co przyciągnęło uwagę wszystkich i wywołało pewien szum, był fakt, że przy zabójstwie obecna była jej córka: dziewczynka uratowała się przed furią mordercy tylko dlatego, że schowała się pod łóżkiem. – Sylvia. – Mila niemal odruchowo wymieniła jej imię. Berish potwierdził jej przeczucie skinieniem głowy. – Dziewczynka została natychmiast oddana pod opiekę Programu Ochrony Świadków, ponieważ była w stanie rozpoznać zabójcę. Zajął się nią Stephanopoulos. Mila wydawała się wstrząśnięta tym odkryciem. – Czy kiedykolwiek znaleziono sprawcę? – Nie, nigdy – odparł Berish. – Ale to jeszcze nie koniec, ponieważ trzeba wspomnieć o czymś dziwnym… Ktoś usłyszał krzyki kobiety, ale kiedy nadbiegli ludzie z pomocą, zastali pokój zamknięty od środka. – A więc to córka mogła być… – Mila urwała w połowie zdania. – Nie wiadomo. Być może dziewczynka zamknęła tylko drzwi po ucieczce mordercy, obawiając się, że mógłby wrócić i ją zabić. Strach każe robić wiele różnych rzeczy. W każdym razie zdaniem policji była niewinna, również dlatego, że nie odnaleziono narzędzia zbrodni, a lekarz sądowy oświadczył, że rany na ciele ofiary są zbyt głębokie, aby mogła je zadać dziesięcioletnia dziewczynka.

Wydawało się, że to wszystko, ale z wyrazu twarzy Berisha Mila domyśliła się, że brakuje mu tylko odwagi, żeby ciągnąć tę opowieść. – Jest jeszcze coś, prawda? – Tak – przyznał poważnym tonem agent specjalny. A potem podał jej żółtą teczkę. Mila długo jej się przyglądała. – Nie obawiaj się – uspokoił ją Berish. Otworzyła ją po chwili. Zawierała tylko jedno zdjęcie. – Zostało zrobione na miejscu zbrodni – wyjaśnił. Mila rozpoznała pokój 317 po ciemnoczerwonej tapecie i dywanie w tym samym kolorze, z olbrzymimi ciemnoniebieskimi kwiatami. Łóżko wyglądało identycznie jak to, które zapamiętała. Na ścianie wisiał krzyż, a na jednej z szafek nocnych leżała Biblia. Zdjęcie zrobiono w chwili, gdy tylko bardzo nieliczni klienci chodzili po tej podłodze i spali w tym łóżku, toteż nie było jeszcze śladów przyciemnienia i zużycia, jakie pojawiły się z upływem czasu. Wszystko wyglądało jak nowe. Na progu stało kilka osób z personelu hotelowego: czarnoskóry posłaniec, który miał na sobie liberię w białe i bordowe prążki, oraz dwie pokojówki w czepkach i w śnieżnobiałych fartuszkach. Zdjęcie oddawało pewną godność – hotel Ambrus nie był jeszcze miejscem przypadkowych albo potajemnych spotkań. Jak powiedział Berish, chodziło o miejsce zbrodni, toteż obecni byli policjanci i technicy, zajęci swoją pracą. Ofiara leżała na łóżku pod przesiąkniętym krwią prześcieradłem, które przykrywało ją od stóp do głów. Nieco dalej mniej więcej dziesięcioletnia dziewczynka we łzach przytulała się do policjantki, która wyprowadzała ją z pokoju. Tą dziewczynką była z pewnością Sylvia. Obok nich stał młody wówczas Stephanopoulos, który chyba prosił koleżankę, żeby zatroszczyła się o dziewczynkę. Mila nadal przyglądała się zdjęciu. Wszyscy obecni na nim wydawali się zajęci wykonywaniem jakiegoś zadania, albo wstrząśnięci przerażającym widokiem trupa leżącego na łóżku. Tylko jeden człowiek spoglądał w obiektyw aparatu. Stał w kącie pokoju, trzymając w ręku mosiężną kulkę, do której podwieszony był klucz do pokoju 317. Miał na sobie ciemnoczerwoną liberię – mundur portiera hotelu. Na jego twarzy można było dostrzec lekki cień uśmiechu. Tym pozującym do zdjęcia człowiekiem był Zaklinacz. Mila skupiła na nim spojrzenie. Berish ujął ją za rękę. – Dlaczego poszłaś do hotelu Ambrus? Co cię skłoniło, żeby zażyć środek nasenny, który zostawiono dla ciebie na szafce nocnej? Mila uniosła głowę znad zdjęcia. – Ponieważ wyłoniłam się z ciemności i co jakiś czas muszę do niej wrócić. – Co chcesz przez to powiedzieć? Nie rozumiem. Utkwiła w nim wzrok.

– Co tu jest do rozumienia? On wie o tym, zna mnie. Simon domyślił się, że ma na myśli Zaklinacza. – Wiedział, że tak postąpię, ponieważ ten zew jest zawsze zbyt silny, a pokusa tak bolesna, że nie sposób się jej oprzeć. – Zawiesiła na chwilę głos. – Jeśli tego nie rozumiesz… Nie dokończyła zdania, ale Berish domyślił się sensu. Zdał sobie sprawę, że nie będzie mógł zbliżyć się do niej, jeśli nie pojmie powodów, które ustawicznie każą jej podejmować wyprawy w nieznane. Ale Mila dodała coś jeszcze, jakby chciała go pocieszyć. – Spotkałam go tylko raz, siedem lat temu. Jedyne słowa, jakie do mnie wypowiedział, głęboko mnie naznaczyły. Było to coś w rodzaju proroctwa. Lub może tylko próba takiej przepowiedni. Jeśli mam być szczera, nie sądzę, żeby chodziło w tym o rzucenie uroku. Sprawa przedstawia się tak samo również w tym przypadku. Ponieważ, jak sam mówisz, trzeba zawsze wyciągać racjonalne wnioski. – Mila zamknęła teczkę ze zdjęciem. – On nie różni się od innych ludzi: je, śpi, ma te same potrzeby co wszyscy. Ma swoje słabości, może też umrzeć. A my musimy po prostu go schwytać. Cała reszta to tylko niepotrzebne i szkodliwe fantazje. Jej ostatnie słowa sprawiły, że Berish poczuł się trochę podniesiony na duchu. – Nie zostało ci w pamięci zupełnie nic z okresu uwięzienia na poddaszu u Sylvii? – Jak już ci mówiłam, spałam przez cały czas – odparła Mila, oddając mu żółtą teczkę ze zdjęciem. – Czuję się całkiem dobrze – zapewniła go z uśmiechem. – A teraz chcę tylko zobaczyć się z córką. Berish skinął głową i zaczął się podnosić do wyjścia z pokoju. – Simon – zatrzymała go Mila. Berish odwrócił się. – Dziękuję.

22 października

Matka miała wrócić do domu. Żeby przyjąć ją jak najlepiej, babcia kazała jej włożyć najładniejszą sukienkę z granatowego aksamitu oraz błyszczące buciki. Jednak Alice to się nie podobało. Kiedy siedziała, sukienka unosiła się aż do pasa i musiała obciągać ją ciągle w dół. Poza tym nie mogła się w niej bawić, ponieważ Ines upominała ją co minutę, żeby się nie ubrudziła. To ubranie przyciągało upomnienia niczym magnes. Babcia powiedziała, że jest to szczególny dzień, że Mila ma za sobą przykre przeżycia i dlatego one obie powinny być dla niej jak najmilsze. Alice zgodziła się odegrać swoją rolę, nie wiążąc z tym nadziei na jakieś zdecydowane zmiany – nikt jej o nich nie mówił, nikt jej o nic nie pytał. Ines przygotowała jej mały bagaż i powiedziała, że przeniesie się do mieszkania mamy, ponieważ Mila chciała, żeby trochę pomieszkały razem. Na razie mogła zabrać ze sobą tylko trzy zabawki. I wybór okazał się trudny, ponieważ wiadomo było z góry, że znajdzie się wśród nich rudowłosa lalka, jej ulubienica, toteż decyzja odnosiła się do wszystkich pozostałych lalek, a także do kukiełek i misiów, którym nie chciała wyrządzać krzywdy. Jak będzie się im spać w nocy, gdy jej nie będzie w pokoju? A ona? Czy bez nich nie będzie się czuła osamotniona? Na szczęście był Hitch. Policjant o imieniu Simon nie chciał go odebrać z powrotem, chociaż koniec końców nie trafił do miejsca, do którego psy nie miały wstępu, jak jej powiedział. Przychodził codziennie i razem prowadzili go do parku. Alice zdawała sobie sprawę, że prędzej czy później jej przyjaciel wróci do swego prawdziwego pana, ale miała nadzieję pobyć z nim jeszcze trochę. Simon mówił, że Hitch powinien zostać przy niej, żeby nauczyć ją dostrzegać zagrożenia i oceniać ryzyko związane z różnymi sytuacjami. Powiedział, że zabierze go z powrotem, kiedy ona się tego nauczy. Polubiła tego Simona. A przede wszystkim podobał się jej sposób, w jaki do niej się zwracał. Nigdy nie mówił, co ma zrobić, ale czekał, aż sama się tego domyśli. Duzi nie mają dość cierpliwości, rozmyślała Alice. Ale Simon był inny. Zapytał ją również o Miss. Ale zadając jej pytania, nie patrzył na nią tak, jakby popełniła jakiś błąd. Alice opowiedziała mu, że Miss mogła wchodzić do domu dzięki zapasowemu kluczowi, który był ukryty w ogrodzie, pod doniczką

z begoniami. Wszystko zaczęło się od rudowłosej lalki. Zabrała ją do szkoły, ukrytą w plecaku. Nauczycielka nie chciała, żeby dzieci przynosiły do klasy swoje zabawki, ale dla Alice ta lalka wcale nie była zabawką. Miała w niej najlepszą przyjaciółkę, a to wielka różnica. Jednak potem stało się coś bardzo niedobrego. W ciągu dnia Alice była tak zajęta, że o niej zapomniała. Faktem jest, że kiedy szkolny autobus odwiózł ją po lekcjach do domu, stwierdziła, że rudowłosa lalka zniknęła. W przypływie strachu nie wiedziała, co robić. Nie mogła nawet powiedzieć o tym babci, która na pewno by ją za to ukarała. Przyszło jej do głowy, żeby dać Mili jej zdjęcie, ponieważ kiedyś Ines powiedziała jej, że mama poszukuje osób, które zaginęły. Alice była pewna, że odnajdzie również jej lalkę. Ale matka nie pokazała się tego wieczoru i Alice nie mogła zasnąć, dręcząc się myślą, gdzie w tym momencie może się znajdować jej serdeczna przyjaciółka – zupełnie sama, na dworze i w zimnie, na pewno przestraszona. W trakcie niespokojnej nocy poczuła, że ktoś położył rękę na jej czole. Z początku myślała, że to Mila – tak jakby jej modlitwy zostały wysłuchane. Ale potem otworzyła oczy i zobaczyła inną kobietę, która siedziała na jej łóżku. Upominano ją zawsze, że nie zdaje sobie sprawy z zagrożeń, ale tym razem nie było nic, czego można by się było przestraszyć, również dlatego, że nieznajoma trzymała w ramionach właśnie jej rudowłosą przyjaciółkę. Przyszła, żeby oddać jej lalkę. – Jak masz na imię? – spytała ją Alice. – Ja nie mam imienia. Zatem dziewczynka zaczęła po prostu nazywać ją „Miss”. Oddawszy jej rzecz, o której Alice myślała, że utraciła ją na zawsze, kobieta zapytała, czy chciałaby, żeby odwiedzała ją co jakiś czas. Alice się zgodziła. Kobieta nie przychodziła co wieczór, tylko od czasu do czasu. Pytała ją, jak jej poszło w szkole i czym się bawiła. Była zawsze miła. Alice ogarnęła wątpliwość, czy nie łamie jednego z upomnień babci, żeby nigdy nie wdawała się w rozmowę z nieznajomymi. Ale jeśli Miss pojawiała się w domu, to w takim razie nie można było uważać jej za nieznajomą. Simon zgodził się z nią w tej sprawie. Dlatego Alice miała do niego zaufanie. Istniał jednak pewien sekret, którego nie chciała mu wyjawić. Obiecała to Miss, kładąc rękę na sercu. Doszło do tego podczas jej ostatnich odwiedzin. Wszyscy wiedzieli, że przyrzeczeń złożonych z ręką na sercu nie wolno złamać. Kolega ze szkoły opowiedział jej, że jego starszy kuzyn znał dziecko, które nie dotrzymało uroczystego przyrzeczenia i potem nagle zniknęło na zawsze. Nikt nie wiedział, co mu się przydarzyło, i rodzice ciągle go szukali.

Alice nie chciała zniknąć na zawsze. Dlatego tylko Miss miała władzę uwolnienia jej od złożonego przyrzeczenia. Jednakże gdy po powrocie ze szpitala Mila zabrała ją do swego mieszkania, kusiło ją, żeby opowiedzieć jej wszystko. Ale potem matka ją objęła. Nigdy przedtem tego nie robiła. I teraz, gdy przyciskała ją do siebie, Alice stwierdziła, że nie bije od niej żadne ciepło. To wydało się jej dziwne. Czuła się zupełnie inaczej niż wtedy, gdy obejmowała ją babcia. Było w tym coś… nienormalnego. Potem Mila pokazała jej nowe mieszkanie, w którym miała zamieszkać. Było pełne książek, tak że nie można było swobodnie biegać z jednego pokoju do drugiego. Książki znajdowały się nawet w łazience. Tego wieczoru jadły razem kolację. Matka przyrządziła makaron z pulpecikami, który zupełnie jej nie smakował. Alice nic nie powiedziała, ale Hitch miał wielką wyżerkę. Mila zachowywała się inaczej niż zwykle, na przykład przyglądała się jej z progu, gdy Alice myła zęby. Potem pies ułożył się na fotelu, a one poszły spać. Łóżko było za małe dla dwóch osób, a poduszki nie dość miękkie. Po zgaszeniu światła leżały w milczeniu. Jednak Alice wiedziała, że jej mama również nie śpi. Powoli zaczęła przysuwać się do niej. Potem Mila wyciągnęła ręce i przytuliła ją do siebie. Tym razem Alice nie wydało się to „nienormalne”. Przytuliła się do mamy. A ona głaskała jej długie jasnopopielate włosy. Stopniowo jej ruchy zaczęły zamierać. Słuchając jej oddechu, Alice uświadomiła sobie, że mama zapada w sen. Za to ona ciągle nie mogła zasnąć. Mila poruszyła się i coś powiedziała. Ale były to tylko sny, które dawały znać o sobie. Alice przypomniała sobie o pewnym sekrecie, z którego zwierzyła się jej Miss. – Jest pewna specjalna osoba, która chce cię poznać. – Kto to jest? – On może spełnić wszystkie twoje pragnienia. – Wszystkie bez wyjątku? – Wszystkie bez wyjątku. Nie była pewna, czy to prawda. Ale chciała w to wierzyć. Był tylko jeden sposób, żeby poznać prawdę. Musiała wypełnić wskazówki, jakich Pani z Dobranocki kazała jej nauczyć się na pamięć. Wyślizgnęła się więc z ramion śpiącej matki i stawiając gołe stopy na zimnej podłodze, podeszła do parapetu okna. Na dworze, naprzeciwko niej, na stojącym naprzeciwko budynku widać było ogromny plakat z dwiema olbrzymimi uśmiechniętymi osobami. Ale potem spojrzała w dół i zobaczyła go. Miss miała rację. On tam stał i unosił głowę dokładnie w kierunku jej okna. Czekał na nią. Między ścianami zaułka wiatr zakręcił kłębami kurzu. Wokół jego nóg tańczył świstek papieru, niczym dziewczynka z baśni, która chce zwrócić na siebie uwagę. Alice uniosła rączkę, żeby go pozdrowić.

W odpowiedzi włóczęga się uśmiechnął.

Dowód procesowy 2573-KL/777 Zakład karny w Dystrykt Penitencjarny nr 45 Raport dyrektora dra Jonathana Sterna z dnia 26 października b.r. Do kierownika Biura Prokuratora Generalnego Bertranda Owena Przedmiot: POUFNE Szanowny Panie Owen Odpowiadając na Pańską prośbę o okresowe raporty dotyczące osadzonej GZ-997/11, informuję Pana, że Sylvia pozostaje nadal w stanie odizolowania. Nie komunikuje się z personelem więziennym i spędza większą część dni, śpiąc w łóżku. Poza tym nie zachowuje się w sposób sprzeczny z regulaminem i nie wyraża żadnego rodzaju próśb ani żądań. Mimo to muszę zasygnalizować, że od kilku dni zachowuje się dziwnie. Bezustannie czyści i obmywa wszystko, czego dotyka, zbiera włosy, które znajduje na poduszce lub w umywalce, myje naczynia i sedes po każdym użyciu. W innych okolicznościach moglibyśmy nabrać uzasadnionych podejrzeń, że tego rodzaju maniakalna troskliwość ma na celu uniemożliwienie nam zebrania materiału organicznego w celu uzyskania jej DNA. Ponieważ jednak badania genetyczne zostały już wykonane, nie umożliwiając zresztą dokonania żadnych porównań, zadaliśmy sobie pytanie o powody tego dziwnego zachowania. Nie mogę nie zwrócić Pańskiej uwagi na wyjątkowe podobieństwo tych zachowań z zachowaniami innego osadzonego, który wiele lat temu był zamieszany w znaną sprawę Zaklinacza. Mając nadzieję, iż odpowiedziałem w wyczerpujący sposób na Pańską prośbę, odsyłam Pana do następnego raportu i załączam wyrazy szacunku. Z poważaniem. Dyrektor dr Jonathan Stern

Od autora

Wszyscy doświadczyliśmy przynajmniej raz w życiu pragnienia, żeby zniknąć. W chwili wyjątkowego przygnębienia będzie się nam wydawało, że najlepszym rozwiązaniem jest udać się na dworzec kolejowy i wsiąść do pierwszego lepszego pociągu lub nawet w jakiś słoneczny wtorkowy ranek, gdy na dworze panuje zima, uciec choćby na kilka godzin. Jeśli tak zrobiliśmy, nigdy nie będziemy o tym opowiadać. Ale na zawsze zachowamy w pamięci wrażenie, że z chwilą, w której wyłączyliśmy komórkę i zapomnieliśmy o internecie, odzyskaliśmy wolność i zerwaliśmy się z technologicznej smyczy, żeby dać się ponieść przeznaczeniu. Napisanie powieści o ludziach, którzy zaginęli i właśnie powracają, było od dawna moją idée fixe. Można by nawet powiedzieć, że dostarczyła mi ona pretekstu do stworzenia bohaterki Mili Vasquez. Zanim usiadłem do pisania, przeprowadziłem rozmowy z policjantami, prywatnymi detektywami i dziennikarzami. Ale przede wszystkim rozmawiałem z przyjaciółmi i krewnymi tych, którzy wybrali krainę mroku, lub to ona wyciągnęła po nich swoje ręce. Jednak podczas wszystkich tych spotkań odnosiłem wrażenie, że badam tylko część tego zjawiska, widoczną w świetle dnia. Ta druga pozostawała niezmiennie nieznana. Moje uporczywe zainteresowanie zaginionymi pozostałoby niezaspokojone, gdyby nie to, że pewnego dnia jeden z nich skontaktował się ze mną. Po opublikowaniu Zaklinacza dotarł do mnie e-mail wysłany przez człowieka, który utrzymywał, że „przekreślił” swoje poprzednie życie i postanowił rozpocząć całkowicie nową egzystencję, przyjmując nową tożsamość i nawiązując nowe stosunki towarzyskie i uczuciowe. Nie dysponowałem narzędziami pozwalającymi sprawdzić, czy jego opowieść jest prawdziwa, czy też przeciwnie, chodzi o dobrze obmyślone oszustwo. Ale tak czy owak podjęliśmy wymianę listów, w trakcie której poznałem wiele prawdziwych okoliczności – wszystkie bardzo dobrze udokumentowane – które umocniły mnie w moich zamiarach i sprawiły, że przyjęły one kształt pewnej historii. Mój nieznany rozmówca opisał mi szczegółowo, jak realizuje się pomysł, który na początku jest tylko fantazją, ale z biegiem czasu przybiera postać prawdziwego projektu. Jedyne ustępstwa, na jakie poszedł, łamiąc przyrzeczenie anonimowości, odnosiły się do jego narodowości – był Włochem – oraz imienia Kairus, które nosił jego kot.

Po zakończeniu naszej krótkiej korespondencji pojąłem, że tylko w jeden jedyny sposób mogę zrozumieć, co tak naprawdę oznacza pojęcie „rozpłynąć się w nicości” – muszę zniknąć ja sam. Jednak moja ucieczka trwała tylko kilka tygodni, tyle, ile potrzebowałem na obmyślenie planu powieści. Oczywiście moi najbliżsi zostali o tym poinformowani i tak naprawdę nie przeciąłem pępowiny łączącej mnie z dotychczasowym życiem. Jednak wyłączyłem komórkę i zawiesiłem na ten okres moje adresy e-mail oraz wymianę informacji w sieci. Nagle zostałem przerzucony do innego, równoległego świata. Z oczywistych powodów mój eksperyment przebiegał w dość przyjemny sposób, także dlatego, że byłem stale świadom jego czasowego charakteru. Mimo to odkryłem, że nie zawsze zniknięcie jest wyzwoleniem: na początku mrok działa na nas uspokajająco, potem chwyta nas w swoje łapy i pozwala nam kontynuować egzystencję wyłącznie na swoich warunkach. Gdy wróciłem do domu, rodzina i przyjaciele pytali mnie, gdzie byłem. W odpowiedzi przedstawiałem im zawsze skróconą wersję prawdy o tym, co mnie spotkało: „Zwiedzałem kostnice”. Teraz wiedzą już, że nieco pełniejszą prawdę prezentuje niniejsza książka. Gdy podejmuje się temat zaginięć, cytuje się zawsze dane statystyczne. Byłoby jednak bezsensowne przytaczanie tu liczb albo zwracanie uwagi na fakt, że na każdy milion mieszkańców codziennie ginie średnio 21 osób – tego rodzaju informacje podawane są przez gazety. Natomiast nikt nie mówi o tym, że nie jest możliwe ustalenie, ilu zaginionych znajduje się wokół nas w tym momencie. Na ulicy, w autobusach, w centrum handlowym. Patrzymy na nich, nic o nich nie wiedząc. Ale oni również patrzą na nas, ukryci za zasłoną fałszywej tożsamości. A zatem, bez względu na to, czy anonimowy autor e-maili, dzięki którym zrozumiałem to wszystko, jest czy też nie jest prawdziwym zaginionym, kieruję do niego, a także do jego kota Kairusa moje najserdeczniejsze podziękowania. Mam nadzieję, że gdziekolwiek jesteś i czymkolwiek się zajmujesz, towarzyszy ci poczucie, że warto było się pomęczyć. Donato Carrisi

Podziękowania

Pragnąłbym, aby następujące osoby przyjęły moje podziękowania: Stefano Mauri, mój wydawca. Za szacunek i przyjaźń. Ponieważ uznanie czytelników przychodzi wtedy, gdy autor otoczony jest opieką. Fabrizio Cocco. Za nieustanny i nieodzowny nadzór. Jestem mu winien wdzięczność za jego mroczny humor i jego talent. Giuseppe Strazzeri, Valentina Fortichiari, Elena Pavanetto, Cristina Foschini, Giuseppe Somenzi, Graziella Cerutti. Ich szlachetna pasja zamienia moje opowieści w książki. Deborah Kaufmann. Ponieważ obecnie Paryż jest również po trosze moim domem. Vito, Ottavio, Michele. Prawdziwi przyjaciele ciągle naprowadzają nas na właściwą drogę. Alessandro, za przyszłość. Achille, za początek. Maria Giovanna Luini, za czas teraźniejszy. Moja siostra Chiara, moi rodzice i cała moja rodzina. Elisabetta. Do niej należą słowa. A w szczególności Luigi Bernabò, mój agent, przykład dobrego stylu – w życiu i w kontraktach. Za siłę, wytrwałość, przywiązanie. Moi fachowi doradcy Agent „Massimo” z komendy policji w Rzymie, który już wiele lat temu zainspirował mnie do stworzenia postaci Mili Vasquez. Jego słowa: „Szukam ich wszędzie. Szukam ich bezustannie” doskonale oddają udrękę, która go pochłania. Jego przekleństwem jest milczenie zaginionych. Byron J. Jones, zwany „Mister Nobodies”. Jest człowiekiem, który pomaga ludziom zniknąć, prawdziwym mistrzem ucieczki. Jean-Luc Venieri, który był moim przewodnikiem po mrocznych świątyniach antropologii. To on mi wyjaśnił, że antropologia na równi z kryminologią może stać się użytecznym narzędziem śledztwa. Profesor Michele Distante, autor artykułu Kult i postać jego głosiciela. Należne mi przychody z tytułu sprzedaży niniejszej powieści w przekładzie greckim pozostaną w Grecji i zostaną przekazane organizacji Boroume (www.boroume.gr), która zajmuje się rozdzielaniem posiłków między osoby potrzebujące. W ciężkich chwilach dziejów tego wspaniałego kraju nie mogę zapomnieć o tym, ile cywilizacja zawdzięcza jego kulturze. Na przykład, gdyby tysiące lat temu Grecy nie ukuli i nie wypełnili treścią takich słów jak „hipoteza” i „antropologia”, nie byłbym w stanie opowiedzieć historii, którą właśnie przeczytaliście…