Norton Andre - Ross Murdock 1 - Tajni agenci czasu

ANDRE NORTON

TAJNI AGENCI CZASU TOM I CYKLU ROSS MURDOCK

(Tłumacz: Robert Pryliński)

www.scan-dal.prv.pl

l Komuś, kto by zajrzał przypadkiem do izby zatrzymań, siedzący tam młody człowiek nie wydałby się zbyt groźny. Wzrostem wprawdzie przewyŜszał nieco przeciętnego męŜczyznę, ale nie na tyle, by zwracało to uwagę. Brązowe włosy były obcięte krótko, a niemal chłopięca twarz nie wyróŜniała się Ŝadnymi szczególnymi cechami... no, chyba Ŝe ktoś spojrzałby w jasnoszare oczy i uchwycił ten szczególny chłód bijący z ich głębi. Jego ubiór równieŜ charakteryzował się prostotą. Ktoś tak ubrany mógł z łatwością roztopić się w tłumie ludzi przemierzających labirynty ulic miasta końca dwudziestego stulecia. Ale pod mimikrą, niezbędną do przeŜycia w środowisku, które zawsze uznawał za wrogie, kryła się prawdziwa osobowość Murdocka - kipiąca energią i czasem ledwie kontrolowaną agresją. Więzień doskonale zdawał sobie sprawę, Ŝe jest uwaŜnie obserwowany przez straŜnika, ale najmniejszym nawet gestem nie okazał, Ŝe zauwaŜa jego obecność. Czy ten podstarzały gliniarz oczekuje jakiejś reakcji? No więc, nic z tego. Tym razem prawo mocno pochwyciło Rossa w swoje cięŜkie łapy. Ciekawe, dlaczego jeszcze się z nim cackają? Czemu miało słuŜyć to pranie mózgu dzisiejszego ranka? Ross Murdock został zepchnięty do defensywy, a bardzo tego nie lubił. Musiał mocno wysilać swój bystry umysł, by ominąć rafy czające się między podstępnymi pytaniami śledczego, i wciąŜ jeszcze na wspomnienie tamtej rozmowy odczuwał odległe wraŜenie strachu, jaki był wówczas jego udziałem. Drzwi izby zatrzymań otworzyły się gwałtownie. Ross opanował odruchową chęć zwrócenia głowy w tamtym kierunku. Usłyszał tylko kaszlnięcie straŜnika -jakby ten chciał rozruszać struny głosowe po ponad godzinie milczenia - a zaraz potem jego rozkazujący głos: - Wstawaj Murdock! Sędzia chce cię widzieć! Ross podniósł się niespiesznie, chociaŜ tylko siłą woli kontrolował odruchy wszystkich mięśni. Jakiekolwiek próby oporu czy dyskusja z tym gliną nie miały teraz sensu. Lepiej zachowywać się jak mały niegrzeczny, chłopiec, który właśnie zrozumiał swe błędy. Taka uległość często okazywała się korzystna. Ross nieraz juŜ miał okazję się o tym przekonać. Przeszedł do sąsiedniego pokoju i z niepewnym uśmiechem na twarzy stanął przed męŜczyzną, który siedział za sporym biurkiem. Czekał, aŜ ten przemówi doń pierwszy. Sędzia Ord Rawie. Co za niefart, Ŝe akurat Krzywy Nos musiał dostać jego sprawę. Będzie musiał wysłuchać długiego kazania, które wygłosi ten starzec. I tak niewiele zostanie mu w głowie... - Masz nieźle zababraną kartotekę, młodzieńcze... Ross wyraźnie posmutniał i nieco się przygarbił. Tylko jego zimne oczy spod wpół przymkniętych powiek wciąŜ bystro błyszczały. - Tak, proszę pana - rzekł cicho, starając się wypowiedzieć te słowa lekko drŜącym głosem. Nagle jego zachwyt własną wysublimowaną grą aktorską prysnął jak bańka mydlana. Sędzia Rawl nie był sam w pokoju. Ten cholerny śledczy wciąŜ tu siedział i przyglądał się Rossowi takim samym przenikliwym wzrokiem jak dzisiejszego ranka. - Taa, bardzo zababraną jak na zaledwie kilka lat działalności... - Krzywy Nos teŜ patrzył wprost na Rossa, ale na szczęście jego wzrok nie był nawet w połowie tak napawający strachem. - Powinieneś zostać skierowany do SłuŜby Resocjalizacyjnej... Ross poczuł nagle jakiś cięŜar w Ŝołądku. Słyszał juŜ o tym nowym projekcie systemu penitencjarnego, a to, co słyszał, nie było miłe. Drugi raz, odkąd wszedł do tego pokoju, jego pewność siebie została powaŜnie zachwiana. Ale potem pojawiła się iskierka nadziei.

- UpowaŜniono mnie jednak do przedstawienia ci innej propozycji, Murdock. Czego zresztą, biorąc pod uwagę twoją kartotekę, nie aprobuję w najmniejszym stopniu. Ross poczuł, Ŝe strach ustępuje. Jeśli propozycja nie podobała się sędziemu, musiała być korzystna dla niego, a nie zwykł marnować okazji. - Istnieje pewien projekt rządowy, który będzie realizowany przez ochotników. Zdaje mi się, Ŝe zdałeś pomyślnie wstępne testy. Jeśli się zgłosisz, okres spędzony na realizacji tego zadania zostanie ci zaliczony w poczet odbywanej kary. Masz więc szansę przydać się na coś ojczyźnie, której do tej pory przynosiłeś wyłącznie wstyd... - A jeśli odmówię, czeka mnie resocjalizacja, czy tak, sir? - Ja osobiście uwaŜam cię za zdatnego tylko do resocjalizacji. Twoje papiery... powiódł dłonią po aktach odnotowujących występki Rossa. - Zgłaszam się do tego projektu, sir! Sędzia parsknął z wyraźnym niezadowoleniem, a potem wepchnął rozłoŜone kartki do segregatora. Odwrócił się w stronę czającego się w cieniu męŜczyzny. - Oto pański ochotnik, majorze. Ross westchnął z ulgą. Pierwsza górka za nim. Dotąd zawsze dopisywało mu szczęście; wywinie się i z tej sytuacji. Człowiek, którego sędzia Rawie nazwał majorem, przesunął się w krąg światła. Jego spojrzenie wciąŜ napawało Rossa niepokojem. Na uŜytek Krzywego Nosa mógł przywdziewać róŜne maski, ale z tym człowiekiem, czuł to wyraźnie, byłaby to tylko strata czasu. - Dziękuję. Za pozwoleniem, wyruszamy natychmiast. Pogoda nie zapowiada się najlepiej. Nim Ross zdołał zorientować się w sytuacji, szedł juŜ posłusznie korytarzem. Początkowo planował urwać się majorowi, gdy tylko wyjdą budynku. MoŜe go potem szukać w mrocznych uliczkach. Ale nie poszli do windy. Zamiast tego wspięli się w górę po drabinkach przeciwpoŜarowych. Upokorzony Ross zauwaŜył, Ŝe po wspinaczce w tempie narzuconym przez majora dyszy cięŜko, podczas gdy jego starszy o co najmniej piętnaście lat towarzysz nie zdradzał najmniejszych objawów zmęczenia. Wyszli na zasypany śniegiem dach. Major błysnął latarką, naprowadzając ciemny kształt, który opadł ku nim z góry. Helikopter! Ross nagle zaczął wątpić w słuszność swego wyboru. - Ruszaj, Murdock! - rozkaz majora przebił się przez hałas maszyny. Ton jego donośnego głosu był tak pozbawiony wszelkich emocji, Ŝe Ross wzdrygnął się mimowolnie. Chwilę potem siedział juŜ w kabinie między milczącym majorem i równie gadatliwym pilotem w wojskowym uniformie i wzlatywał ponad miasto, którego wąskie i ciemne uliczki znał jak własną kieszeń. Światła miasta rozmywały się w oddali, aŜ wreszcie znikły w mroku nocy i w śnieŜycy. Przez moment widział jeszcze oświetlone wstęgi autostrad. Nie zadawał jednak Ŝadnych pytań. Ostatecznie bywał juŜ w Ŝyciu traktowany gorzej niŜ tylko ignorowany w milczeniu. Maszyna przechyliła się na bok. Mimo to Ross nie mógł dojrzeć w dole ani jednego znaku orientacyjnego. Nie miał nawet pojęcia, czy lecą na północ czy na południe. Ale zaledwie kilka chwil później dostrzegł szereg czerwonych lamp, świecących tak intensywnie, Ŝe ich blask przebijał się nawet przez grubą kurtynę śnieŜnych płatków. Helikopter osiadł na ziemi. - Wyłaź! I znów odruchowo wykonał rozkaz. Stał drŜąc z zimna pośród śnieŜnej zamieci. Jego lekkie ubranie wystarczyłoby moŜe od biedy na ulicach miasta, ale tu, na otwartej przestrzeni, mroźny wiatr był bezlitosny. Ktoś chwycił Murdocka za ramię i skierował ku niskiemu budynkowi. Trzask drzwi i Ross oraz towarzyszący mu oficer wkroczyli w błogosławiony krąg ciepła i światła.

- Siadaj! Tam! Usiadł posłusznie, wciąŜ zbyt oszołomiony, by nawet pomyśleć o jakichś próbach protestu. W pomieszczeniu byli teŜ inni męŜczyźni. Jeden ubrany w dziwaczny kombinezon ochronny, przeglądał dokumenty. CięŜki hełm zwisał przyczepiony do jego ramienia. Do niego właśnie podszedł towarzysz Rossa. Przez chwilę tamci rozmawiali szeptem, a potem major przywołał Murdocka ruchem dłoni. Ross przeszedł w ślad za nim do wewnętrznego pomieszczenia oddzielonego ścianą szafek. Z jednej z nich major wydobył ów cudaczny uniform i przymierzył go do rozmiaru Rossa. - Dobra - mruknął - Zakładaj to! Nie mamy zbyt wiele czasu. Ross ubrał się w kombinezon. Gdy zapinał ostatni suwak, oficer włoŜył mu na głowę hełm. Drugi z męŜczyzn stał juŜ przy drzwiach. - Lepiej znikajmy, Kelgarries, bo śnieŜyca przytrzyma nas tu na dobrze. Wyszli ponownie na lądowisko. JuŜ helikopter był dość zaskakującym środkiem transportu, ale maszyna, do której podeszli teraz, wyglądała jak przeniesiona wprost z następnego stulecia. Smukły pojazd stał pionowo na statecznikach, a ostry dziób miał skierowany wprost w niebo. Z boku wznosiło się rusztowanie, po którym wspięli się za pilotem do wejścia. Ross niechętnie zajął wskazane mu miejsce. LeŜał na plecach z uniesionymi i podkurczonymi nogami, tak Ŝe kolanami niemal dotykał brody. Co gorsza, musiał dzielić ciasną kabinę z majorem leŜącym obok w podobnej pozycji. Opuszczono przezroczystą pokrywę. Byli zamknięci. W ciągu swego krótkiego Ŝycia Ross wiele razy musiał stawiać czoła strachowi. Nauczył się zmuszać swe ciało i umysł do panowania nad tym uczuciem. Ale to, co czuł teraz, nie było zwykłym strachem - to było przeraŜenie graniczące z paniką, tak silne, Ŝe z trudem powstrzymał torsje. Był zamknięty w przezroczystej trumnie! Nie miał najmniejszego wpływu na to, co się z nim za chwilę stanie, a miał właśnie stanąć twarzą w twarz z nieznanym niebezpieczeństwem. To było trochę za duŜo jak na jeden raz. Jak długo juŜ trwa ten koszmar? Kilka minut? Godzin? Stracił rachubę czasu. Nagle poczuł, jakby pięść olbrzyma opadła na jego klatkę piersiową. Walczył rozpaczliwie o oddech. Cały świat eksplodował mu pod czaszką... Przytomność wracała powoli. Przez moment myślał, Ŝe utracił wzrok, potem jednak otaczająca go ciemność zaczęła zmieniać się w szarość... Po dłuŜszej dopiero chwili dotarło do niego, Ŝe juŜ nie leŜy na plecach, tylko spoczywa w pozycji siedzącej w fotelu. Cały otaczający go świat drŜał w rytmie delikatnej wibracji, która przeszywała teŜ jego ciało. Ross Murdock do tej pory tak długo cieszył się wolnością, gdyŜ posiadał umiejętność szybkiej analizy sytuacji. W ciągu ostatnich pięciu lat rzadko zdarzało mu się stawać w obliczu osoby lub wydarzenia, przy których by się pogubił. A teraz wciąŜ był spychany do defensywy i na razie nie bardzo widział moŜliwość zmiany tego stanu. Patrzył w ciemność w milczeniu, ale wewnątrz jego umysłu wszystkie tryby i kółeczka pracowały intensywnie, aŜ do granicy zatarcia się. I zaczynał dochodzić do wniosku, Ŝe wszystko, co mu się przydarzyło dzisiejszego dnia, miało tylko jeden cel - zachwiać jego pewnością siebie i uczynić go uległym. Dlaczego? Ross Ŝywił jednak niezachwianą wiarę w swoje umiejętności. Był teŜ bystrym obserwatorem. Rozumiał więc sprawy tego świata jak mało kto w tak młodym wieku. Wiedział teŜ, Ŝe Murdock jest wprawdzie waŜny dla Murdocka, ale nie jest zbyt waŜny dla całej reszty świata. A jego kartoteka wyglądała na tyle kiepsko, Ŝe sędzia Rawie mógł bez trudu postawić na nim kreskę. ChociaŜ w jednym róŜnił się od innych przestępców - jak dotąd większość zarzutów kierowanych przeciwko niemu opierała się wyłącznie na poszlakach. Pewnie dlatego, Ŝe zawsze działał w pojedynkę i starannie planował kaŜdą

akcję. Dlaczego jednak Ross Murdock stał się istotny takŜe dla innych? Istotny do tego stopnia, Ŝe urządzono całe to przedstawienie, by nim wstrząsnąć? Do czego właściwie się zgłosił? Czy miał robić za świnkę morską przy testowaniu jakiejś nowoczesnej, skutecznej i ekonomicznej w uŜyciu broni? Dość usilnie, musiał przyznać, starano się wytrącić go z równowagi. To milczenie, ten pośpiech, ten lot... podtrzymywały nastrój. Dobrze więc, będzie zagubionym przeraŜonym chłopcem, jeśli o to im chodzi. Tylko czy to wystarczy, Ŝeby wywieść w pole majora? Miał wraŜenie, Ŝe nie wystarczy. I było to wielce przykre wraŜenie. Panowała juŜ głęboka noc. Najwyraźniej zeszli z drogi śnieŜnej burzy, a moŜe lecieli ponad nią. Przez przezroczysta pokrywę kokpitu widział jasno świecące gwiazdy. Brakowało tylko księŜyca. Formalne wykształcenie Rossa nie było imponujące. A jednak swą wiedzą zaskakiwał wielu ludzi, którym zdarzyło się mieć z nim do czynienia. Spędził bowiem wiele czasu w miejskiej bibliotece, gdzie czytał ksiąŜki dotyczące bardzo licznych dziedzin. Wiedza zawsze się przydaje. Co najmniej trzy razy takie właśnie strzępki zapamiętanych wiadomości pozwoliły mu cieszyć się wolnością, raz prawdopodobnie uratowały mu Ŝycie. Teraz więc starał się ułoŜyć jakąś logiczną całość z rozsypanych fragmentów informacji, jakimi dysponował. Siedział w kokpicie jakiejś supernowoczesnej maszyny o napędzie atomowym. Tak zaawansowanej technicznie, Ŝe na pewno nie uŜywano by jej do nieistotnej misji. A to znaczyło, Ŝe Ross Murdock był komuś bardzo potrzebny. Dawało to jakąś nadzieję na przyszłość, a on diabelnie potrzebował tej nadziei. Zaczeka więc cierpliwie, będzie grał głupca i nie omieszka mieć przy tym szeroko otwartych oczu i uszu. W tempie, w jakim lecieli, najdalej za kilka godzin powinni opuścić terytorium kraju. Ale ostatecznie, czy rząd nie miał baz w co najmniej połowie państw świata, by utrzymywać “zimny pokój"? Co prawda, jeśli wysadzą go gdzieś za granicą, ucieczka moŜe okazać się trudniejsza, ale szczegółami zajmie się dopiero, gdy nadejdzie na to czas. Nagle Ross znów znalazł się w pozycji horyzontalnej, a pięść giganta ponownie opadła na jego piersi. Tym razem nie dostrzegł Ŝadnych świateł naprowadzających na lądowisko. Nie miał nawet pewności, czy dotarli do celu, aŜ do momentu, gdy maszyna osiadła twardo na ziemi. Major sprawnie wydostał się na zewnątrz i Ross mógł przybrać wygodniejszą pozycję. Znów poczuł na ramieniu twardą dłoń ponaglającą go do wyjścia. Wyczołgał się z kabiny i stanął niepewnie na platformie wyładunkowej. PoniŜej nie dostrzegł Ŝadnych świateł, tylko niezmierzone śnieŜne pole. Widział za to kilku męŜczyzn u podnóŜa struktury, na której stał. Był głodny i bardzo zmęczony. Miał nadzieję, Ŝe jeśli major zamierza dalej prowadzić swoją grę, poczeka do następnego ranka. W międzyczasie musiał się zorientować, gdzie właściwie się znalazł. Jeśli miał stąd wiać, musiał wpierw dokładnie przyjrzeć się okolicy. Jednak dłoń na jego ramieniu ponaglała go nieubłaganie do marszu ku uchylnym drzwiom, które o ile widział, wiodły do wnętrza śnieŜnego pagórka. Albo śnieŜna zamieć, albo ludzie wykonali tu kawał dobrej maskującej roboty. Odnosił wraŜenie, Ŝe ten śnieŜny kamuflaŜ nie był jednak dziełem przyrody. Tak wyglądało przywitanie Rossa z bazą. Nie moŜna powiedzieć, by dokładnie przyjrzał się jej zewnętrznym instalacjom. Następny dzień był jednym ciągiem badań lekarskich, tak dokładnych, jakich nigdy jeszcze dotąd nie doświadczył. Kiedy wreszcie lekarze przestali go opukiwać i osłuchiwać, przeszedł całą serię dziwnych testów, których celu teŜ oczywiście nikt nie raczył mu wyjaśnić. Wreszcie zamknięto go w izolatce, bo chyba tak tylko moŜna nazwać ciasne pomieszczenie, w którym znajdowało się jedynie łóŜko i głośnik w jednym z rogów pod sufitem. ŁóŜko na szczęście było znacznie wygodniejsze niŜ wyglądało. Wyciągnął się więc na nim wygodnie i wlepił oczy w głośnik. Jak dotąd nie powiedziano mu nic. Sam równieŜ nie zadał ani jednego pytania, czekając spokojnie na koniec tego, co uwaŜał wyłącznie za pojedynek woli. Na razie nie oddał ani piędzi terenu w

tej walce. - A teraz słuchaj... - głos dobywający się z głośnika brzmiał nieco metalicznie, ale niewątpliwie naleŜał do majora Kelgarriesa. Ross przygryzł wargi. UwaŜnie obejrzał juŜ kaŜdy cal tego pomieszczenia i nie dostrzegł nawet śladu drzwi, którymi został tu wprowadzony. Mając gołe ręce za jedyne narzędzie, nie mógł marzyć o wydostaniu się stąd siłą, a nawet jeśli... ubrany tylko w koszulę, luźne spodnie i lekkie skórzane mokasyny, niewiele mógłby zdziałać. - ... dla identyfikacji - kontynuował głos. Ross zdał sobie sprawę, Ŝe coś umknęło jego uwadze. Nie miało to znaczenia. Zdecydował, Ŝe nie będzie dłuŜej uczestniczył w tej grze. Rozległo się szczęknięcie, które było niezawodnym znakiem, Ŝe major się wyłącza. Ale nie nadeszła oczekiwana cisza. Zamiast niej Ross usłyszał słodkie trele, które natychmiast skojarzył ze śpiewem ptaków. Jego znajomość ptactwa ograniczała się co prawda do wróbli i parkowych gołębi, i Ŝaden z tych gatunków z pewnością nie potrafił tak śpiewać, niemniej to z pewnością były odgłosy ptaków. Ross odwrócił głowę od głośnika i spojrzał w przeciwległym kierunku. To, co ujrzał, spowodowało, Ŝe usiadł gwałtownie, gotów do natychmiastowego odparcia niespodziewanego ataku. Ściany tam nie było! Zamiast na nią, patrzył na strome zbocze wzgórza, na którego szczycie znajdował się jodłowy las przykryty śnieŜnym płaszczem. Zaspy śnieŜne leŜały teŜ na samym zboczu, a zapach jodeł docierał do Rossa równie wyraźnie jak chłodne podmuchy wiejącego od wzgórza wiatru. Nagle zadrŜał cały, gdyŜ do jego uszu dobiegło odległe wycie, które od wieków oznaczało tylko jedno - wołanie głodnego i polującego właśnie stada wilków. Ross nigdy dotąd nie słyszał tego dźwięku, ale jego podświadomość, z całym jej dziedzictwem genetycznym, rozpoznała go niezawodnie - zew nadciągającej śmierci. Wkrótce teŜ dostrzegł szare cienie wysuwające się spomiędzy drzew. Jego dłonie odruchowo zacisnęły się w pięści, gdy tymczasem rozglądał się za jakąś skuteczniejszą bronią. Trzy ściany pokoju wciąŜ zamykały go jak w klatce, a w zasięgu ręki miał tylko łóŜko, na którym dotąd leŜał. Jeden z szarych, smukłych kształtów uniósł głowę i patrzył wprost na niego. Oczy zwierzęcia lśniły czerwonym blaskiem. Ross porwał w dłonie koc okrywający łóŜko, zdecydowany zarzucić go na głowę zwierzęcia w momencie skoku. Bestia zbliŜyła się na sztywnych łapach, z głębi jej gardzieli dobiegł ponury pomruk. Rossowi zdało się, Ŝe ten potwór co najmniej dwukrotnie przewyŜsza rozmiarami kaŜdego psa, jakiego kiedykolwiek widział. Trzymał jednak koc w rozpaczliwym odruchu obrony. Nagle pojął, Ŝe zwierzę nie patrzy wcale na niego, Ŝe koncentruje wzrok na jakimś punkcie znajdującym się poza jego polem widzenia. Wilk zawarczał wściekle, obnaŜając potęŜne kły. Rozległ się świst powietrza. Zwierzę wyskoczyło w górę gwałtownym susem, upadło z powrotem i potoczyło się po ziemi, próbując desperacko wgryźć się kłami w drzewce dzidy sterczącej spomiędzy jego Ŝeber. Zaskowyczał jeszcze raz, a potem z pyska pociekła mu struŜka krwi. Teraz Ross po prostu zastygł w niemym zdumieniu. Zebrał się w sobie i postąpił na trzęsących się nogach kilka kroków ku umierającemu wilkowi. Nie był zdziwiony, gdy jego wyciągnięta ręka natrafiła na niewidzialną przeszkodę. Powoli przesunął dłonią w lewą i w prawą stronę, pewien juŜ teraz, Ŝe dotyka ściany swojej celi. A mimo to oczy wciąŜ mówiły mu, Ŝe znajduje się na zboczu wzgórza; potwierdzały to takŜe uszy i nozdrza. Jeszcze przez moment był nieco zagubiony, ale prawie natychmiast znalazł wyjaśnienie, które w pełni go zadowoliło. Spokojnie skinął głową i rozluźniony usiadł z powrotem na łóŜku. To musi być jakaś udoskonalona wersja telewizji, taka z symulacją zapachów, podmuchów wiatrów i innych oddziaływań na zmysły, które czyniły obraz bardziej realnym. Efekt końcowy był na tyle przekonujący, iŜ Ross musiał się napominać, Ŝe tylko ogląda film.

Wilk był niewątpliwie martwy. Pozostałe sztuki ze stada czmychnęły w las, ale poniewaŜ obraz wciąŜ trwał, Ross uznał, Ŝe pokaz jeszcze się nie skończył. WciąŜ słyszał otaczające go dźwięki, toteŜ cierpliwie czekał na dalszy rozwój akcji. Choć w dalszym ciągu nie miał pojęcia, czemu ten pokaz miał słuŜyć. W polu widzenia pojawił się człowiek. Zatrzymał się nad martwym wilkiem, chwycił go za ogon i uniósł w górę jego tylne łapy. Porównując rozmiar zabitej bestii do stojącego przed nim człowieka, Ross uznał, Ŝe nie pomylił się w pierwszej ocenie - zwierzę było nadnaturalnych rozmiarów. Człowiek krzyknął coś przez ramię. Jego słowa brzmiały dla Rossa obco. Dziwnie był teŜ ubrany - zdecydowanie za lekko jak na ten klimat, jeśli oceniać go po śnieŜnych zaspach i lodowatych podmuchach wiatru. Miał na sobie kubrak z niewyprawionej skóry, sięgający nieco powyŜej kolan i ściągnięty pasem. Pas ten był zresztą nieco bardziej skomplikowanym rękodziełem niŜ kubrak - składał się z połączonych ze sobą małych metalowych płytek i podtrzymywał takŜe wielki sztylet wiszący w poprzek piersi. Muskularne ramiona męŜczyzny okrywał niebieski płaszcz, spięty pod szyją wielką broszą. Buty, równieŜ z niewyprawionej skóry, sięgały powyŜej łydek, a całości ubioru dopełniała futrzana czapa, spod której widać było kosmyki ciemnobrązowych włosów. Nie miał brody, a jednak błękitnawy cień biegnący wzdłuŜ jego Ŝuchwy pozwalał sądzić, Ŝe tego akurat dnia nie golił się. Czy był Indianinem? Nie. ChociaŜ skórę miał spaloną słońcem, z pewnością był biały. Jego ubiór teŜ w niczym nie przypominał stroju Indian. Mimo dość prymitywnych szat, przybysza otaczała niezwykła aura dostojeństwa, władzy i niezachwianej pewności siebie. Widać było, Ŝe jest kimś waŜnym w swoim świecie. Po chwili dołączył do niego kolejny człowiek, podobnie odziany, ale w rudobrązowym płaszczu. Podszedł, ciągnąc za sobą dwa opierające się osiołki, które trwoŜliwie wpatrywały się w martwego wilka. Oba zwierzaki były obciąŜone powiązanymi liną tobołkami. Potem pojawił się jeszcze jeden męŜczyzna z następną parą osłów. I wreszcie czwarty, teŜ odziany w skóry, z gęsta brodą na policzkach i szyi. Ten jako jedyny miał odkrytą głowę, jego płowe, niemal białe włosy rozwiewał wiatr. Ukląkł nad martwym wilkiem, dobył noŜa i sprawnie zdjął skórę ze zwierzęcia. Jeszcze nim skończył, w polu widzenia pojawiły się trzy dalsze pary obładowanych paczkami osiołków. Wreszcie okrwawiona skóra powędrowała do jednej z sakw, a oprawca pogardliwie kopnął padłe ciało i podąŜył za oddalającymi się juŜ powoli towarzyszami. 2 Ross był tak zaabsorbowany rozgrywającą się przed jego oczami sceną, Ŝe zaskoczyła go nagła, kompletna ciemność, która zapadła nie tylko nad miejscem akcji, ale takŜe wewnątrz celi. - Co... - jego głos zabrzmiał głucho w pustym pomieszczeniu, gdyŜ wraz ze światłem umilkły wszelkie dźwięki. Brakowało nawet delikatnego szumu urządzeń wentylacyjnych, którego Ross nawet nie rejestrował, dopóki ten nie zanikł. Przez wszystkie jego nerwy przebiegł ten sam impuls nagłej paniki, którego doświadczył w kokpicie pojazdu powietrznego. Tyle, Ŝe tym razem mógł się przynajmniej swobodnie poruszać. Ruszył więc wolnym krokiem poprzez mrok z wyciągniętymi przed siebie dłońmi, aby namacać ścianę. Miał zamiar znaleźć ukryte drzwi, którymi go tu wprowadzono, i uciec z ciemnej celi. Tutaj! Jego dłoń dotknęła płaskiej i gładkiej powierzchni ściany. Przesunął po niej ręką i nagle trafił na pustkę. Mógł posługiwać się wyłącznie zmysłem dotyku, ale to wystarczyło, by być pewnym, Ŝe są tam drzwi, i to otwarte drzwi. Przez moment zawahał się,

tknięty nagle irracjonalną myślą, Ŝe jeśli przestąpi próg, znajdzie się na wzgórzu z wilkami. - Co za głupota! - powiedział na głos sam do siebie. I właśnie dlatego, ze czuł narastający niepokój, postąpił naprzód zdecydowanym krokiem. Pragnął zrobić coś, cokolwiek, co nie będzie po prostu wykonywaniem rozkazów innych ludzi, ale działaniem z własnej inicjatywy. Jednak po pierwszym zdecydowanym kroku dalej podąŜał powoli, gdyŜ przestrzeń za drzwiami tonęła w równie nieprzeniknionym mroku jak pomieszczenie, które pozostało za jego plecami. Zdecydował, Ŝe najlepiej przesuwać się wzdłuŜ ściany z wyciągniętą przed siebie ręką. Kilka kroków dalej utracił nagle kontakt z twardą powierzchnią ściany. Niemal się przewrócił, wpadając w mroczną pustkę. To były jednak tylko kolejne drzwi. Po chwili ściana wróciła na swoje miejsce, a on przywarł do niej z ulgą. Potem następne drzwi... Ross zatrzymał się na chwilę, próbując usłyszeć najcichszy bodaj dźwięk, coś, co upewniłoby go, Ŝe nie jest sam w tym mrocznym labiryncie. Nie usłyszał jednak nic; nie czuł nawet najmniejszego ruchu powietrza, a ciemność zdawała się przytłaczać go jak gęsta czarna maź. I znów ściana się skończyła. Ross dotknął krawędzi lewą ręką, a prawą wyciągnął przed siebie w mrok. Po chwili wyczuł twardą powierzchnię. Luka była szersza niŜ jakiekolwiek drzwi. MoŜe to skrzyŜowanie korytarzy? Miał zamiar zbadać to dokładniej, gdy nagle usłyszał dźwięki. Nie był tu sam. Nagłym ruchem przywarł do ściany. Wstrzymał oddech, starając się uchwycić nawet najlŜejsze odgłosy. Odkrył przy tym, Ŝe kompletny brak widoczności utrudnia takŜe nasłuchiwanie. Nie potrafił zidentyfikować tych lekkich trzasków, tego delikatnego szumu... czy to mógł być ruch powietrza spowodowany przez otwierane drzwi? Po chwili jednak był pewien, Ŝe coś porusza się ku niemu na poziomie podłogi. Coś pełznącego, a nie kroczącego... Ross błyskawicznie wycofał się za róg. Nie miał zamiaru stawiać czoła temu, co tam pełzło. Zbyt duŜe ryzyko w kompletnych ciemnościach, które w dodatku mogły być ciemnościami tylko dla niego. Nie miał raczej do czynienia z człowiekiem. Odgłosy z podłogi były nieregularne, dzieliły je długie przerwy. Ross dosłyszał równieŜ cięŜkie sapanie, zupełnie jakby pełznąca istota okupiała kaŜdy ruch wielkim wysiłkiem. Ross starał się wyprzeć ze swego umysłu wizję skradającego się w mroku olbrzymiego wilka, węszącego chciwie zapach ofiary. Podświadomość nakazywała szybki odwrót, ale zmusił się do pozostania w miejscu, a nawet wychylił się nieco zza rogu, starając się przebić wzrokiem otaczającą go ciemność i dostrzec, co ku niemu pełznie. Nagle rozbłysło światło. Ross odruchowo zasłonił rękami oślepione oczy. Z podłogi dobiegł go głośny jęk przechodzący w uporczywe krztuszenie się. Światło, takie jak do tej pory, znów oświetlało korytarze jednostajnym blaskiem i Ross dostrzegł, Ŝe faktycznie stoi na skrzyŜowaniu korytarzy. Przez ułamek sekundy odczuł absurdalne zadowolenie, Ŝe właściwie ocenił to w ciemnościach... A na podłodze... To jednak był człowiek, a przynajmniej dwunoŜna istota przypominająca z kształtu człowieka. LeŜał na ziemi o kilka kroków od Rossa. Ale jego ciało i głowa były owinięte bandaŜami w stopniu uniemoŜliwiającym jakąkolwiek bliŜszą identyfikację. Jedna z obandaŜowanych dłoni przesunęła się powoli do przodu i całe ciało uniosło się na niej nieco, przemieszczając się o parę centymetrów do przodu. Zanim Ross zdołał się poruszyć, na przeciwległym krańcu korytarza pojawił się biegnący męŜczyzna. Murdock rozpoznał w nim majora Kelgarriesa. ZwilŜył bezwiednie wargi, gdy major opadł na kolana przy leŜącej na podłodze istocie. - Hardy! Hardy! - głos, który Ross znał dotąd tylko z twardych komend, brzmiał teraz ludzko i ciepło. - Hardy, człowieku!

Major otoczył ramionami obandaŜowane ciało. Uniósł leŜącego na nogi i podparł. - JuŜ dobrze, Hardy. Wróciłeś. Jesteś bezpieczny. To jest baza - mówił spokojnie łagodnym głosem, jak ktoś uspokajający przeraŜone dziecko. ObandaŜowane ręce, które przez moment biły nerwowo powietrze, opadły teraz luźno wzdłuŜ ciała. - Wróciłem... jestem bezpieczny... - głos zza białej maski brzmiał jak ochrypły skrzek. - Wróciłeś i jesteś bezpieczny - potwierdził major. - Ale ciemność... znowu... - doszło zza bandaŜa. - To tylko awaria systemu energetycznego. JuŜ w porządku. Wracaj do łóŜka. ObandaŜowana dłoń znów uniosła się nieco i dotknęła ramienia Kelgarriesa, jakby chciała się na nim zacisnąć. Osunęła się. - Bezpieczny? - Jak najbardziej, stary - ton majora był spokojny i zdecydowany. Dopiero teraz Kelgarries uniósł wzrok na Rossa, jakby dotąd nie zauwaŜał jego obecności. - Murdock, idź do tamtych drzwi i zawołaj doktora Farella! - Tak jest, sir! - odpowiedź była równie automatyczna, jak wykonanie rozkazu. Ross dotarł do właściwych drzwi, zanim jeszcze dobrze zrozumiał, co robi. Oczywiście znowu nikt niczego mu nie wyjaśnił. ObandaŜowany Hardy został zabrany przez doktora i dwóch jego asystentów, a major poszedł wraz z nimi, wciąŜ podtrzymując chorego. Ross zawahał się. Był pewien, Ŝe nie powinien iść za nimi, ale z drugiej strony, nie mógł się zdecydować, czy ma dalej zwiedzać nieznane korytarze czy wrócić do swej celi. Człowiek, którego przed chwilą zobaczył, radykalnie zmienił jego poglądy na temat projektu, do którego tak pochopnie się zgłosił. Nie miał nigdy wątpliwości, Ŝe to coś waŜnego. śe moŜe być niebezpieczne, teŜ podejrzewał. Ale co innego abstrakcyjne, bliŜej nieokreślone niebezpieczeństwo, a co innego tak konkretny i realny widok, jakim był czołgający się w ciemnościach Hardy. JuŜ od pierwszych chwil Ross planował ucieczkę, teraz jednak był pewien, Ŝe musi stąd wiać, i to jak najszybciej, inaczej skończy w podobnym stanie jak Hardy. - Murdock? Wezwanie zza pleców było tak nieoczekiwane, Ŝe Ross odwrócił się błyskawicznie z zaciśniętymi pięściami, gotów do walki jedyną bronią, jaką chwilowo posiadał. Nie wzywał go major ani teŜ Ŝaden z ludzi, których widział tu do tej pory i którzy zajmowali w bazie wyŜsze stanowiska. Stał przed nim nieznajomy, o brązowej skórze. Podobną barwę, moŜe nieco ciemniejszą, miały jego włosy, natomiast oczy były jasnobłękitne i zupełnie nie pasowały do reszty. Smagły nieznajomy stał w niedbałej pozie ze swobodnie opuszczonymi wzdłuŜ ciała rękoma i przyglądał się Rossowi, jakby ten był jakąś łamigłówką, którą naleŜało rozwiązać. A kiedy znów przemówił, jego głos był całkowicie pozbawiony jakichkolwiek emocji: - Jestem Ashe - przedstawił się krótko. Powiedział to takim tonem, jakby mówił: “To jest stół, a to jest krzesło". Ross tym razem nie zdołał się opanować. - Aha, jesteś Ashe. Czy powinienem czuć się zaszczycony? -pytał zaczepnie. Ale obcy zachował spokój. Wzruszył obojętnie ramionami. - Póki co, będziemy partnerami... - Partnerami w czym? - zapytał Ross, opanowując nieco irytację. - Tu się pracuje w parach. Dobiera je maszyna - odpowiedział niedbale zapytany i zerknął na zegarek. - Zaraz zadzwonią na posiłek. Odwrócił się na pięcie, zanim Ross zdołał coś powiedzieć. Rozzłościło go takie lekcewaŜenie. Ostatecznie mógł się powstrzymać od zadawania pytań majorowi i innym oficerom, ale partner powinien chyba udzielić nieco bardziej wyczerpujących wyjaśnień. - Co to właściwie jest? - zapytał, idąc za nim.

Ashe obejrzał się przez ramię. - Operacja Retrograde - odparł Ross powstrzymał wybuch. - OK. Ale co się tutaj robi? Słuchaj, dopiero co widziałem czołgającego się po korytarzu faceta, który wyglądał, jakby go przepuścili przez betoniarkę. Co się tutaj robi? Co my mamy robić? Ku zdumieniu Rossa, Ashe uśmiechnął się lekko albo tylko drgnęły mu wargi. - Aha, zaniepokoił cię Hardy? CóŜ, mamy pewien odsetek poraŜek. Straty w ludziach są ograniczane do minimum i naprawdę starają się dać nam maksymalne wsparcie... - Jakich poraŜek? - W realizacji operacji. Gdzieś przed nimi rozległo się przytłumione buczenie. - To sygnał z mesy. Nie wiem jak ty, ale ja jestem głodny. -Ashe przyspieszył kroku, jakby Ross Murdock nagle zupełnie przestał dla niego istnieć. Ale Ross Murdock jednak istniał i było to dla niego dość istotne. PodąŜając za Ashem, stwierdził, Ŝe ma zamiar zrobić wszystko, by istnieć dalej, i to w jednym kawałku. I dlatego miał zamiar dokładnie wypytać kogoś, o co tu właściwie chodzi. Ku swemu zdziwieniu dostrzegł, Ŝe Ashe jednak zaczekał na niego przed drzwiami, zza których dobiegały wyraźne odgłosy rozmów, a takŜe przytłumiony szczęk kuchennych naczyń i stołowej zastawy. - Dzisiaj nie będzie duŜego tłoku - mruknął Ashe. - Mamy trochę zawalony tydzień. Tłoku faktycznie nie było. Pięć najbliŜszych stołów było pustych. Wszyscy obecni Ross naliczył dziesięciu męŜczyzn - zebrali się przy pozostałych dwóch stołach. Niektórzy juŜ jedli, a inni właśnie podchodzili do krzeseł, niosąc obficie wyładowane jedzeniem tace. Wszyscy byli ubrani w koszule, luźne spodnie i mokasyny - widać strój ten stanowił coś w rodzaju wypoczynkowego uniformu. Sześciu męŜczyzn nie wyróŜniało się niczym szczególnym, ale pozostali czterej tak, i to na tyle, Ŝe Ross z trudem powstrzymał się, by nie okazać zaskoczenia. PoniewaŜ zebrani zdawali się nie dostrzegać w ich wyglądzie nic nienaturalnego, Ross takŜe rzucał im tylko ukradkowe spojrzenia, stając za Ashem ze swoją tacką w rękach. Dwóch męŜczyzn najwyraźniej pochodziło ze Wschodu - smagli, skośnoocy, z długimi czarnymi wąsami. Rozmawiali jednak w jego własnym języku, i to ze swobodą, która sugerowała, Ŝe jest to takŜe ich język ojczysty. Oprócz imponujących czarnych wąsów wyróŜniały ich niebieskiej barwy tatuaŜe umieszczone na czołach i na grzbietach ruchliwych dłoni. Druga para wyglądała jeszcze bardziej fantastycznie. Mieli wprawdzie jasne włosy, ale za to zaplecione w długie warkocze, które swobodnie opadały na ich potęŜne plecy. Trudno jednak było nazwać ich zniewieściałymi, zwaŜywszy na ich potęŜne bary, słuszny wzrost i zdecydowanie męskie twarze o niemal kwadratowych Ŝuchwach. - Gordon! -jeden z długowłosych olbrzymów na wpół uniósł się z miejsca, zapraszając gestem podchodzącego z tacą Ashe'a. -Kiedy wróciłeś? I gdzie jest Sanford? Jeden z Azjatów odłoŜył łyŜeczkę, którą dotąd energicznie mieszał kawę, i zapytał z nieukrywaną troską w głosie: - Jeszcze jedna strata? Ashe potrząsnął przecząco głową. - Tylko przeniesienie. Sandy został w Faktorii Gog i nieźle sobie radzi. - Uśmiechnął się szeroko i jego twarz nagle nabrała wyrazu, jakiego Ross nigdy by się po nim nie spodziewał. - Ani się obejrzy, jak zarobi milion lub dwa. Radzi sobie z handlem, jakby urodził się z wagą w ręce. Azjata roześmiał się, a potem wskazał głową Rossa. - Twój nowy partner, Ashe? Uśmiech znikł z twarzy pytanego. Jej wyraz znów stał się beznamiętny.

- Chwilowe uzupełnienie. To jest Murdock. Powiedział to tak lakonicznie, Ŝe Ross znów się rozzłościł. - Hodaki, Feng - Ashe nawet nie spojrzał w jego stronę, tylko ruchem głowy wskazał obu Azjatów, stawiając przy tym na stole swoją tackę. - Jansen, Van Wyke - dodał jeszcze, wskazując blondynów. - Ashe! - od sąsiedniego stołu podszedł do nich jeszcze jeden męŜczyzna. Był szczupły, o ciemnej karnacji i rozbieganych sprytnych oczach. Był teŜ znacznie młodszy od pozostałych i znacznie gorzej było u niego z samokontrolą, jak ocenił Ross. Ten zapewne odpowiedziałby na kilka pytań, gdyby umiejętnie pociągnąć go za język przemknęło mu przez głowę. - Co tam. Kurt? - Ashe zwrócił się do niego z wyraźnym lekcewaŜeniem, ale nadchodzący nie dał po sobie poznać obrazy, co spodobało się Rossowi. - Słyszałeś, co się stało z Hardym? Feng otworzył usta, by coś powiedzieć, i zastygł tak przez moment. Van Wyke zmarszczył brwi. Ashe natomiast powoli i dokładnie przeŜuł kęs poŜywienia i dopiero, gdy go przełknął, odpowiedział: - Naturalnie. - Jego ton sugerował wyraźnie, iŜ dla niego jest to tylko zarejestrowanie prostego faktu, a nie powód do robienia dramatu. - Jest cały zmiaŜdŜony.... kaput... - lekko drŜący na początku głos Kurta nabrał teraz mocy. - Torturowany! Ashe spojrzał nań chłodno. - Ty chyba nie robisz na odcinku Hardy'ego? Jednak Kurt nie dał się zgasić. - Oczywiście, Ŝe nie. Dobrze wiem, do czego jestem szkolony. Ale to nie znaczy, Ŝe coś takiego nie moŜe przydarzyć się u mnie albo u ciebie, albo u was! - wskazał palcem Fenga, a potem obu blondynów. - MoŜesz takŜe spaść w nocy z łóŜka i skręcić sobie kark -zauwaŜył chłodno Jansen. - Idź, wypłacz się na ramieniu Millairda, jeśli masz z tym problem. Przedstawiono ci zagroŜenia na wstępie. Wiesz, po co tu jesteś, wiesz, co się moŜe stać... Ross poczuł na sobie badawcze spojrzenie Ashe'a. WciąŜ nie miał pojęcia, co tu robi, ale postanowił o nic nie pytać tych ludzi. Sądził, Ŝe częścią ich treningu jest właśnie zachowywanie w tajemnicy tego, co się tu dzieje. Powściągnie więc swoją ciekawość, aŜ do spotkania sam na sam z Kurtem. MoŜe wtedy uda mu się coś z niego wyciągnąć. Na razie więc jadł spokojnie i zdawał się w ogóle nie interesować całą wymianą zdań. - Więc macie zamiar powtarzać tylko: “Tak, sir", “Nie, sir", na kaŜdy rozkaz... Hodaki uderzył w blat stołu otwartą dłonią. - Po cholerę błaznujesz, Kurt? Dobrze wiesz, jak i po co jesteśmy wysyłani. Hardy miał pecha i nie była to wina projektu. To się juŜ zdarzało i moŜe się jeszcze zdarzać... - Właśnie o tym mówię! Chcesz, Ŝeby przydarzyło się tobie? Zdaje się, Ŝe ci dzikusi w twoim świecie teŜ umieją dobrze oprawiać więźniów? - Oj, zamknij się! - Jansen wstał zirytowany. A poniewaŜ przewyŜszał Kurta o dobre dwadzieścia centymetrów i prawdopodobnie mógłby go z łatwością złamać wpół na kolanie, jego Ŝyczeniu stało się za dość. - Jeśli masz jakieś zaŜalenia, zgłoś się do Millairda. I posłuchaj, człowieczku - dotknął swym wielkim paluchem piersi Kurta - najlepiej poczekaj z tym, aŜ sam pójdziesz na pierwszą akcję. Dopiero potem głośno protestuj. Nikt nie jest tam pozostawiony bez maksymalnego wsparcia, a Hardy miał wielkiego pecha. I tyle. Wydostaliśmy go jednak stamtąd i to było jego szczęście. On sam będzie pierwszym, który ci to powie - przeciągnął się. - Zagrałbym, Ashe? Hodaki? - Zawsze nerwowy - mruknął Ashe, skinął jednak głową, podobnie jak drobny Azjata. Feng uśmiechnął się do Rossa. - Ci trzej zawsze próbują pokonać się nawzajem, ale jak dotąd pojedynki pozostają

nierozstrzygnięte. Mamy jednak nadzieję, Ŝe kiedyś wreszcie.... Tak więc Ross nie miał okazji zamienić ani słowa z Kurtem. Gdy skończyli posiłek, wkroczył wraz z pozostałymi na coś w rodzaju małej areny z miejscem dla graczy z jednej strony i półkolem siedzeń z drugiej. To, co nastąpiło potem, wciągnęło Rossa równie silnie, jak oglądana wcześniej scena łowów na wilki. Tu teŜ mógł oglądać walkę, choć nie było to fizyczne starcie. Ci trzej ludzie nie tylko róŜnili się proporcjami ciała, ale takŜe, jak wkrótce zrozumiał, w zupełnie inny sposób podchodzili do pojawiających się na ich drodze problemów. Na razie usiedli ze skrzyŜowanymi nogami, stając się wierzchołkami równobocznego trójkąta. Ashe spojrzał najpierw na jasnowłosego olbrzyma, a potem na drobnego Azjatę. - Teren? - spytał krótko. - Wewnętrzne równiny! - odpowiedzieli równocześnie, a potem roześmiali się, spoglądając po sobie nawzajem. Ashe takŜe zachichotał. - Staramy się być dzisiaj sprytni, chłopcy? Dobra, równiny. Dotknął otwartą dłonią podłoŜa areny przed sobą i ku zdumieniu Rossa światła wokół graczy pociemniały, okrywając ich cieniem, natomiast cała podłoga pomiędzy nimi zamieniła się w miniaturowy świat. Dostrzegał nawet wysokie stepowe trawy kołyszące się pod delikatnymi podmuchami wiatru. - Czerwone! - Niebieskie! - śółte! W ciemności zabrzmiały niemal jednocześnie trzy głosy graczy, a na te komendy na planszy pojawiły się maleńkie światełka w Ŝądanych kolorach. - Czerwone - karawana! - Ross rozpoznał bas Jansena. - Niebieskie -jeźdźcy! - zabrzmiał niemal równocześnie głos Hodakiego. - śółte - nieznany czynnik. Rozległo się westchnienie, które - przysiągłby Ross - pochodziło od Jansena. - Czy nieznany czynnik jest zjawiskiem naturalnym? - Nie. Plemię podczas wędrówki. - Aha - usłyszał Ross mruknięcie Hodakiego. Niemal wyobraził sobie jego wzruszenie ramion. Gra się rozpoczęła. Ross słyszał co nieco o szachach, o grach wojennych rozgrywanych miniaturowymi armiami i okrętami i o innych grach, które wymagały od grających szybkich reakcji i wyćwiczonej pamięci. Ale to, co oglądał, było połączeniem ich wszystkich i jeszcze czymś o wiele więcej. Gdy tylko pozwolił swobodnie działać swojej wyobraźni, natychmiast ruchome światełka zmieniły się w nomadów, kupiecką karawanę, w wędrujący szczep. Mógł obserwować wyrafinowane formowanie szyków, bitwy, drobne zwycięstwa w potyczkach, za którymi często następowały strategiczne poraŜki... Ta gra mogła trwać całymi godzinami. Wokół siebie słyszał oŜywione dyskusje, a często i sprzeczki widzów, którzy jednak starali się wygłaszać swoje opinie na tyle wyciszonymi głosami, by nie wpływać na decyzje graczy. Ross sam nie mógł powstrzymać drŜenia emocji, gdy karawana ledwie uniknęła zastawionej na nią chytrej pułapki; ledwie teŜ pohamował swój entuzjazm, gdy wędrujący szczep został zmuszony do ucieczki. Była to niewątpliwie najbardziej fascynująca gra, jaką zdarzyło mu się kiedykolwiek oglądać. Szybko teŜ zdał sobie sprawę, Ŝe trzej grający męŜczyźni są prawdziwymi mistrzami strategii. Ich niewiarygodne zdolności prowadziły jednak do sytuacji patowej, w której daleko było do osiągnięcia zdecydowanej przewagi przez którąś ze stron. Wreszcie Jansen roześmiał się, gdy czerwona linia karawany uformowała ścisły szyk. - Warowny obóz przy źródle - oznajmił - ale z licznymi posterunkami zewnętrznymi. Natychmiast kilka czerwonych światełek rozjarzyło się wokół głównej pozycji. - I będą tak stali po wsze czasy. MoŜemy utrzymać tę pozycję aŜ do dnia sądu

ostatecznego i nikt się nie przełamie. - Nie - zaprotestował Hodaki - pewnego dnia warty popełnią błąd, a wtedy... - Wtedy ci twoi poganiacze koni w nas wjadą? - zakpił Jansen. - CóŜ to będzie za dzień! Ale na razie rozejm. - Zgoda! Światła areny pogasły i zielone stepy znikły z pola widzenia. - Gdy tylko zapragniecie rewanŜu, jestem gotów - to był głos Ashe'a. Jansen uśmiechnął się szeroko. - Musimy to odłoŜyć na jakiś miesiąc. Jutro wyruszamy. I wy teŜ uwaŜajcie na siebie, chłopaki. Nie mam ochoty szukać innych partnerów do gry, kiedy wrócę. Ross z trudem wyzwalał się spod panowania iluzji, która ogarnęła jego zmysły na czas rozgrywki. Mimo to poczuł delikatne dotknięcie na ramieniu i spojrzał w tamtym kierunku. Stał za nim Kurt, pozornie interesujący się wyłącznie krótką sprzeczką Jansena i Hodakiego, która wybuchła prawie natychmiast, gdy przyszło do podliczania punktów. - Dziś w nocy - wyszeptał Kurt. O tak. Chętnie pogada z Kurtem na osobności. Dziś w nocy albo przy jakiejkolwiek nadarzającej się sposobności. Miał zamiar się dowiedzieć, co trzyma w sekrecie to dziwaczne towarzystwo. 3 Ross przywarł do ściany tonącego w mroku pokoju i obserwował uchylające się powoli drzwi. Obudził go lekki odgłos szurania na zewnątrz i był teraz gotowy do skoku jak dziki kot. Nie rzucił się jednak od razu na osobę, która wśliznęła się do ciemnego pomieszczenia. Zaczekał spokojnie, aŜ tajemniczy gość podejdzie do łóŜka, i dopiero wtedy płynnym ruchem przymknął drzwi, blokując dojście do nich. - Kim jesteś? - zapytał ostrym szeptem. Usłyszał jeden, moŜe dwa szybkie oddechy, a potem cichy śmiech w ciemnościach. - Gotowy? Akcent przybysza nie pozostawiał wątpliwości, z kim ma do czynienia - Kurt składał mu zapowiedzianą wizytę. - A sądziłeś, Ŝe nie będę? - Nie. - Nie czekając na zaproszenie, przysiadł na brzegu łóŜka. - Inaczej nie traciłbym czasu, Murdock. Ty jesteś... ty masz jaja. Widzisz, trochę o tobie słyszałem. Tak jak ja zostałeś wrobiony w tę grę. Powiedz, czy to prawda, Ŝe widziałeś dziś w nocy Hardy'ego? - DuŜo słyszysz, prawda? - Ross nie zamierzał ułatwiać mu sprawy. - Słyszę, widzę i sporo się uczę. Więcej niŜ te gaduły i major z jego rozkazami. MoŜesz mi wierzyć! Widziałeś Hardy'ego. Chcesz wyglądać tak jak on? - A jest takie niebezpieczeństwo? - Niebezpieczeństwo! - parsknął Kurt. - Niebezpieczeństwo... człowieku, ty nie wiesz, co znaczy to słowo. Jeszcze nie wiesz. Więc pytam cię jeszcze raz - chcesz skończyć tak jak Hardy? Póki co nie pochwycili cię w swoje wnyki, dlatego tutaj jestem. I jeśli dobrze zrozumiesz, co do ciebie mówię, zwiejesz stąd, zanim nagrają cię na taśmę. - Nagrają na taśmę? Kurt roześmiał się, ale przez ten śmiech przebijał gniew, nie wesołość. - A tak. Znają tu sporo sztuczek. To są wszystko mózgowcy, jajogłowi i mają wiele ciekawych gadŜetów. Wpuszczają cię w taką maszynę i nagrywają. A potem, mój chłopcze, nie moŜesz opuścić bazy, nie włączając przy tym systemu alarmowego. Proste, co? Więc jeśli chcesz stąd wiać, musisz to zrobić, zanim cię zarejestrują. Murdock nie ufał Kurtowi, ale mimo to słuchał go bardzo uwaŜnie. Jego argumenty brzmiały przekonująco, zwłaszcza dla kogoś, kto tak jak Ross był ignorantem, jeśli chodzi o

stan współczesnej techniki. Prawdę rzekłszy, wierzył, Ŝe wszystkie wynalazki techniczne są moŜliwe, jeśli nie teraz, to w nieodległej przyszłości. - Musieli więc nagrać i ciebie - zauwaŜył. Kurt znów się roześmiał, ale tym razem był rozbawiony. - Tak sądzą. Tyle, Ŝe nie są aŜ tak sprytni, jak sądzą, ani oni, ani major, ani nawet Millaird. Nic z tego. Mam realną szansę wydostania się stąd, tylko Ŝe nie mogę tego dokonać sam. Dlatego czekałem, aŜ sprowadzą nowego faceta, z którym będę mógł pogadać, zanim przyszpilą go tu na dobre. Jesteś przecieŜ twardy, Murdock? Widziałem twoje papiery i nie sądzę, Ŝebyś zjawił się tutaj z intencją pozostania? Więc właśnie masz szansę nawiać stąd z kimś, kto zna wyjście awaryjne. Nie będziesz miał drugi raz takiej szansy. Im dłuŜej Kurt mówił, tym bardziej był wiarygodny. Ross pozbył się juŜ części swych podejrzeń. To prawda, Ŝe zamierzał stąd uciec przy pierwszej nadarzającej się sposobności i jeśli Kurt miał jakiś powaŜny plan, tym lepiej. Oczywiście moŜliwe, Ŝe Kurt go tylko podpuszcza, testuje, ale mimo to była to szansa, z której musiał skorzystać. - Słuchaj Murdock, moŜe ty myślisz, Ŝe łatwo stąd uciec? Czy wiesz, chłopie, gdzie my jesteśmy? Jesteśmy tak blisko bieguna północnego, Ŝe właściwie moglibyśmy być i na nim. Masz zamiar wracać do domu kilkaset mil przez śniegi i lody? Miła wycieczka, co? Bo ja myślę, Ŝe nie dasz rady, a przynajmniej nie bez map i partnera, który zna nieco to miejsce. - Jak więc uciekniemy? Ukradniemy jeden z tych pojazdów? Ja nie jestem pilotem. A ty? - Mają tu teŜ inne pojazdy. To miejsce jest objęte ścisłą tajemnicą. Nawet samoloty nie lądują tu za często z obawy przed namierzeniem przez radar. Gdzieś ty się uchował? Nie wiesz, Ŝe Czerwoni zawsze węszą wokół takich rzeczy? Ci goście tutaj śledzą Czerwonych, a Czerwoni ich. Obie strony grają swoje gierki. Nasze dostawy przyjeŜdŜają tutaj na kotach. - Kotach? - Pługach śnieŜnych, takich traktorach - powiedział Kurt niecierpliwie. - Nasze zapasy są składowane o parę mil na południe i raz w miesiącu kot jedzie, by część przywieźć. Prowadzenie kota to Ŝadna sztuka, a potrafi przebijać się przez śnieg. - Jak daleko na południe? - spytał sceptycznie Ross. Nawet przy załoŜeniu, Ŝe Kurt mówił prawdę, podróŜ przez arktyczne pustkowia ukradzionym pługiem wydawała mu się, delikatnie mówiąc, ryzykowna. Murdock miał, co prawda, dość mgliste pojęcie o regionach polarnych, ale był pewien, Ŝe łatwo moŜna tam stracić Ŝycie. - MoŜe ze sto mil. Ale ja mam plan opracowany w kilku wariantach i zamierzam zaryzykować. Myślisz, Ŝe rzucam się w to na ślepo? No tak, oczywiście. Ross juŜ wcześniej ocenił swego gościa jako kogoś, kto przede wszystkim dba o siebie. Na pewno nie był z tych, którzy ryzykowaliby, bez dokładnie opracowanego planu. - No to co powiesz, Murdock? Wchodzisz w to, czy nie? - Przemyślę to. Daj mi trochę czasu. - Kiedy właśnie nie mamy czasu, chłopie. Jutro zostaniesz nagrany. Potem dla ciebie nie będzie stąd wyjścia. - Powiedzmy, Ŝe zdradzisz mi, jak moŜna oszukać taśmę -powiedział ostroŜnie Ross. - Tego, niestety, zrobić nie mogę, bo jest to ściśle związane z budową mojego mózgu. Nie otworzę dla ciebie czaszki. Nic z tego. Wiejesz ze mną dzisiaj albo muszę zaczekać na następnego faceta, który tu wyląduje. Kurt wstał. Ostatnie słowa wypowiedział na tyle zdecydowanie, Ŝe Ross wiedział, iŜ faktycznie nie ma innej moŜliwości. A mimo to, wahał się. Oczywiście pragnął wolności, zwłaszcza Ŝe niezbyt podobało mu się to, co dotąd tu zobaczył. Ale nie ufał teŜ Kurtowi, nawet nie mógł się zmusić, by go polubić. Inna sprawa, Ŝe rozumiał go znacznie lepiej niŜ Ashe'a i pozostałych. Z Kurtem byłby na znajomym terenie. - Więc dzisiaj - powtórzył powoli.

- Tak, dzisiaj! - W głosie Kurta pojawiło się zniecierpliwienie, gdy dostrzegł, Ŝe jego rozmówca wyraźnie się waha. - Przygotowuję się juŜ od dłuŜszego czasu, ale musi być nas dwóch. Musimy się zmieniać przy prowadzeniu kota. Nie będzie czasu na odpoczynek, dopóki nie znajdziemy się daleko na południu. Mówię ci, to nie będzie trudne. Po drodze są ukryte składy Ŝywności na wypadek nagłej potrzeby. Mam mapę, na której zaznaczono te punkty. Wchodzisz w to? Kiedy Ross nie odpowiedział. Kurt podszedł do niego i rzekł: - Pamiętasz, co się stało z Hardy'm? Nie był pierwszy i na pewno nie będzie ostatni. Majątu dość duŜe zuŜycie ludzi. Dlatego zresztą tak szybko tu trafiłeś. Radzę ci, lepiej jedź ze mną, zamiast ryzykować Ŝycie na wypadzie. - A co to jest wypad? - Aha, jeszcze cię nie wprowadzili? Wypad to krótka wycieczka w przeszłość. Nie w taką miłą i przyjemną przeszłość, o jakiej czytałeś bajki jako dzieciak. Nie, wysyłają w jakieś dzikie czasy, sprzed znanej historii... - AleŜ to niemoŜliwe! - Tak? Widziałeś dzisiaj tych dwóch blond dryblasów? Jak myślisz, po co im te długie warkocze? PoniewaŜ oni podróŜują do czasów, w których wojownicy nosili takie warkoczyki... i do tego wielkie topory, którymi potrafili rozłupać człowieka na pół! A Hodaki i jego partner? Słyszałeś o Tatarach? MoŜe i nie słyszałeś, ale ci goście kiedyś zdobyli połowę Europy. Ross przełknął ślinę. JuŜ sobie przypomniał, Ŝe kiedyś widział ryciny przedstawiające wojowników z długimi warkoczami - wikingów. A Tatarzy? Oglądał film o kimś, kto nazywał się Chan... DŜyngis Chan. Ale przecieŜ podróŜ w przeszłość jest niemoŜliwa! Oczywiście, pamiętał te sceny z dzisiejszego ranka. Łowcę wilków i ludzi w nie wyprawionych skórach. śaden z nich z pewnością nie pochodził z jego świata. CzyŜby Kurt jednak mówił prawdę? Scena, którą dane mu było oglądać, przemawiała na korzyść tej tezy. - ZałóŜmy, Ŝe zostaniesz posłany do miejsca, gdzie nie lubią obcych - ciągnął Kurt. Wtedy naprawdę wpadłeś. To właśnie przydarzyło się Hardy'emu i uwierz mi, nie było to szczególnie miłe, o nie. - Ale po co? Kurt tylko prychnął. - Tego ci nie powiedzą, dopóki nie nadejdzie czas twojego pierwszego wypadu. Ja nawet nie chcę wiedzieć, po co. Ale wiem na pewno, Ŝe nie mam zamiaru trafić w jakąś dzicz, gdzie jakiś jaskiniowiec moŜe mnie nadziać na włócznię tylko dlatego, Ŝe major John Kelgames czy nawet Millaird czegoś tam poszukują. Najpierw w kaŜdym razie wypróbuję swój plan. Przekonanie brzmiące w głosie Kurta przełamało wahania Rossa. Niech będzie, on teŜ spróbuje z tym kotem. Czuł się dobrze w tym świecie i w tym czasie, i nie miał zamiaru poznawać innych. Kiedy tylko Ross podjął decyzję, Kurt natychmiast przystąpił do akcji. Jego znajomość zabezpieczeń bazy okazała się faktycznie doskonała. Tylko dwa razy uwięziły ich automatyczne drzwi, ale trwało to zaledwie chwilę. Kurt dysponował małym tajemniczym przedmiotem, który wystarczyło włoŜyć w zatrzask drzwi, a one natychmiast ustępowały. Korytarze były wystarczająco oświetlone, by zapewnić jaką taką widoczność, ale gdy przechodzili przez pogrąŜone w kompletnym mroku sale. Kurt musiał czasami prowadzić Rossa za rękę. Omijał wtedy niewidoczne meble i systemy ochronne z rutyną, która sugerowała, Ŝe wielokrotnie juŜ przemierzył przyszłą trasę ucieczki. Murdock miał coraz większe uznanie dla umiejętności kompana i zaczynał wierzyć, Ŝe miał niewiarygodne szczęście, trafiwszy na takiego partnera. W ostatniej sali Ross wdział na siebie futrzane ubranie, które podał mu Kurt. Nie było moŜe idealnie dopasowane, ale musiał przyznać, Ŝe Kurt postarał się dobrać właściwy

rozmiar. Wreszcie otworzyły się ostatnie wrota i wkroczyli w mroczną i ciemną noc polarną. Kurt wciąŜ trzymał Rossa za ramię, nadając właściwy kierunek marszu. Razem pchnęli cięŜkie drzwi hangaru, gdzie krył się ich wehikuł. Kot był dziwną maszyną, ale Ross nie miał czasu uwaŜniej przestudiować jego konstrukcji. Błyskawicznie zajęli miejsca w kabinie, zamykanej od góry czymś w rodzaju szklanej bani, i po chwili silnik maszyny oŜył pod wprawnymi dłońmi Kurta. Jak przypuszczał Ross, jechali z maksymalną prędkością, a mimo to zdawało się, Ŝe oddalają się od śnieŜnego wzgórza maskującego bazę nie szybciej niŜ na piechotę. Początkowo poruszali się w linii prostej, ale po chwili Ross usłyszał, Ŝe Kurt liczy coś powoli, jakby próbował w ten sposób dokładnie określić punkt, w którym się znajdują. Gdy doliczył do dwudziestu, maszyna pod jego ręką wykonała szeroki półkolisty skręt w prawo, a po następnej dwudziestce w przeciwnym kierunku. Powtórzył ten manewr sześciokrotnie i Ross nie potrafił juŜ określić, czy wciąŜ podąŜają w powrotnym kierunku. Gdy Kurt przestał na moment liczyć, zapytał: - Po co ten taniec? - A wolałbyś leŜeć na tym śniegu w kilkunastu kawałkach? -sapnął Kurt. - Baza nie potrzebuje murów, Ŝeby powstrzymać intruzów. Mają inne sposoby. Powinieneś podziękować losowi, Ŝe pierwsze pole minowe minęliśmy bez eksplozji... Ross przełknął ślinę. Ale starał się nie dać po sobie poznać, jak bardzo przeraziły go słowa towarzysza. - Więc nie jest to aŜ takie łatwe, jak mówiłeś? - Zamknij się! - Kurt znowu zaczął odliczać, a Ross przez moment Ŝałował podjęcia tak szybkiej i nieprzemyślanej decyzji, która przywiodła go wprost na pole minowe, podczas gdy mógł spokojnie siedzieć sobie w bazie. I znowu zaczęli rzeźbić dziwny wzór w śnieŜnym polu, tyle Ŝe tym razem skręcali pod kątem ostrym. Ross spojrzał na ślad, który zostawiali, a potem zerknął z podziwem na człowieka siedzącego za kierownicą. Jak Kurt zdołał zapamiętać tak skomplikowaną trasę? Naprawdę musiało mu zaleŜeć na zwianiu z tej bazy! Pełzli w tę i z powrotem, a na kaŜdym skręcie w prawo i w lewo zarabiali ledwie po kilka metrów. - Dobrze, Ŝe koty mają napęd atomowy - mruknął Kurt podczas jednej z dłuŜszych przerw pomiędzy manewrami, - Inaczej juŜ dawno skończyłoby się paliwo. Ross zwalczył nagły impuls, by podkulić nogi i jak najdalej odsunąć stopy od silnika. PrzecieŜ konstrukcja musi być bezpieczna dla kierowcy - skarcił się w myślach. Jednak oczami wyobraźni widział promieniujący atomowy stos. Na szczęście Kurt przestał wreszcie manewrować i znów ruszył prosto. - Wydostaliśmy się! - zakomunikował z westchnieniem ulgi. Kot wytrwale czołgał się naprzód. Ross nie dostrzegał na tym pustkowiu ani śladu szlaku czy jakichkolwiek punktów odniesienia, ale Kurt prowadził maszynę z niezachwianą pewnością, co do kierunku ucieczki. Dopiero po dłuŜszym czasie zatrzymał się. - Mieliśmy prowadzić na zmianę. Twoja kolej - powiedział krótko. - No... potrafię prowadzić samochód... ale to... - Ross miał wątpliwości. - To dziecinnie proste - uspokoił go Kurt. - Najgorsze były pola minowe, a te juŜ za nami. Zobacz - przysłonił dłonią błyszczące mdłym światłem kontrolki pulpitu - to będzie cię utrzymywać na kursie. Jeśli umiesz prowadzić samochód, dasz sobie radę. Patrz tylko. Ponownie ruszył i ponownie skręcił ostro w lewo. Lampka, którą wskazywał, zaczęła mrugać, przy czym częstotliwość błysków wzrastała, gdy odchylali się od głównego kursu. - Rozumiesz? Kontrolka musi się palić jednostajnym światłem. To znaczy, Ŝe jesteś na kursie. Jeśli mruga, ustawiasz kurs tak, Ŝeby przestała. Nawet dziecko by zrozumiało. Dobra, przejmij ster, sam zobaczysz. Nie było łatwo zamienić się miejscami w ciasnej kabinie, ale w końcu zdołali tego

dokonać i Ross zacisnął kurczowo dłonie na kole sterowym. Włączył silnik i ruszył przed siebie, wpatrując się bardziej w kontrolkę na blacie niŜ w białą przestrzeń rozciągającą się przed nim. Po kilku minutach zaczął wreszcie pojmować, o co w tym chodzi. Faktycznie, było to proste. Kurt przyglądał mu się jeszcze przez chwilę, a potem mruknął zadowolony i zaczął układać się do drzemki. Kiedy opadło pierwsze podniecenie związane z prowadzeniem nieznanej maszyny, cała operacja stała się niezwykle monotonna. Ross ziewał potęŜnie raz po raz, ale trwał na posterunku z tępym uporem psa wartowniczego. Jak dotąd całą robotę odwalił Kurt, więc miał teraz zamiar pokazać, Ŝe on teŜ moŜe być przydatny. Gdyby tylko na śnieŜnym polu pojawiły się jakieś punkty odniesienia, jakiś cel, do którego mógłby dąŜyć, wtedy nie byłoby to tak nuŜące. W końcu Ross zaczął od czasu do czasu celowo zbaczać z kursu, tylko po to, by ostrzegawcze migotanie lampki wytrącało go ze snu. Nawet nie zdawał sobie sprawy, Ŝe podczas jednego z takich manewrów zbudził się Kurt. ZauwaŜył to dopiero, gdy jego towarzysz odezwał się z przekąsem: - A cóŜ to, Murdock, prywatny budzik? W porządku, widzę, Ŝe myślisz w razie potrzeby. Ale lepiej się teraz prześpij, bo w końcu zboczymy na dobre. Ross był zbyt zmęczony, by zaprotestować. Ponownie zamienili się miejscami i prawie natychmiast po tym skulił się w fotelu, próbując przyjąć w tej ciasnocie najwygodniejszą pozycję do snu. Ale teraz, gdy mógłby się przespać, senność go opuściła. Kurt jednak był przekonany, Ŝe jego towarzysz zapadł w sen. PodąŜał bowiem stałym kursem jeszcze tylko dwie mile, a potem pochylił się ostroŜnie, sięgając za koło sterowe. Ross dojrzał delikatną poświatę niewielkiego obiektu, który Kurt zasłonił połą swego ubrania. Jedną ręką wciąŜ prowadził pojazd, drugą zaś zaczął cicho wystukiwać na tajemniczym przedmiocie nieregularny rytm. Dla Rossa ta czynność nie miała najmniejszego sensu. Usłyszał jednak wyraźnie coś na kształt westchnienia ulgi, jakie wydał Kurt, ponownie schowawszy dziwny instrument, jakby udało mu się wykonać właśnie jakieś trudne zadanie. Zaledwie kilka chwil później kot zatrzymał się, a Ross przeciągnął się, przecierając oczy. - Co jest? Jakiś kłopot z silnikiem? Kurt oparł się na kole sterowym. - Nie. Po prostu musimy tu chwilę poczekać... - Poczekać? Na co? Na Kelgarriesa i jego chłopców? Kurt roześmiał się. - A, major. Naprawdę chciałbym, Ŝeby się tu teraz zjawił. AleŜ miałby niespodziankę! Nie dwie małe myszki, które mógłby z powrotem wsadzić do klatki, lecz prawdziwy tygrys z kłami i pazurami... Ross usiadł wyprostowany. Zaczynał czuć brzydki zapach duŜej afery i podejrzewał, Ŝe właśnie tkwi w samym jej środku. Przejrzał w myślach wszystkie moŜliwości i uznał, Ŝe kaŜda z nich grozi mu zmiaŜdŜeniem przez tryby wielkiej polityki. Na kogo bowiem mógł czekać Kurt? Wprawdzie Ross przez większą część swego Ŝycia prowadził prywatną wojnę z systemem prawnym, ale przez lata spędzone na tej wojnie podjazdowej zdołał sobie wypracować własny kod postępowania, którego nigdy nie łamał. A ten kod wykluczał zarówno morderstwo, jak i zdradę kraju... i to na czyją korzyść? Dla kogoś, kto opierał się wszelkiemu zniewoleniu człowieka, cele i metody, które stosowali mocodawcy Kurta, były nie tylko absurdalne i nielogiczne, więcej - naleŜało im się przeciwstawiać do ostatniego tchu. - Twoi przyjaciele się spóźniają? - zapytał, starając się, by jego głos nie zdradzał śladu emocji. - Jeszcze nie. A jeśli zamierzasz zgrywać bohatera, Murdock, odradzam ci to - w głosie Kurta pobrzmiewał teraz ten sam ton rozkazu, który tak draŜnił Rossa w głosie majora. - Ta operacja, kosztowała wiele wysiłku i wiele zaleŜy od jej wyników. I nie pozwolę jej nikomu zepsuć w ostatniej fazie...

- Czerwoni wsadzili cię do tego projektu, czy tak? - Ross starał się zmusić Kurta do mówienia, aby samemu mieć czas pomyśleć. A musiał myśleć wnikliwie i szybko. - Nie widzę powodów, by opowiadać ci w szczegółach smutną historię mojego Ŝycia, Murdock. Zresztą wydałaby ci się nudna. Jeśli masz zamiar jeszcze trochę poŜyć, to radzę ci siedź teraz cicho i stosuj się do rozkazów. Kurt musiał być uzbrojony, inaczej nie przemawiałby z taką pewnością siebie. Z drugiej strony właśnie teraz była najodpowiedniejsza chwila, by grać bohatera - na razie miał do czynienia tylko z Kurtem. I lepiej chyba być martwym bohaterem, niŜ trafić w ręce przyjaciół Kurta z drugiej strony bieguna. Bez ostrzeŜenia Ross rzucił się w bok, całym cięŜarem ciała przygniatając Kurta do ściany kabiny. Jednocześnie sięgnął dłońmi pod jego futrzany kaptur, próbując zacisnąć je na gardle ofiary. Prawdopodobnie zbytnia pewność siebie Kurta spowodowała, Ŝe dał się zaskoczyć. Walczył wściekle, by uwolnić ręce, ale działał przeciw niemu cięŜar zarówno własnego ciała, jak i ciała Rossa. W jego ręku błysnął nóŜ, ale Murdock zdołał uchwycić uzbrojony nadgarstek. I szamotali się, skrępowani częściowo grubymi futrzanymi ubraniami. Przez głowę Rossa przebiegła szybka myśl, Ŝe Kurt zrobił błąd, nie pozbywając się go przy bardziej nadającej się do tego okazji. Teraz miał przynajmniej szansę. ToteŜ walczył twardo, oczekując okazji do nokautującego ciosu. Wreszcie Kurt sam przyczynił się do własnej klęski. Kiedy uścisk Rossa nieco osłabł zaatakował i został wyprowadzony w pole nagłym unikiem przeciwnika. Nie zdołał powstrzymać bezwładności własnego ciała i huknął głową w koło sterowe kota. Osunął się na ziemię. W ciągu kilku najbliŜszych chwili Ross działał błyskawicznie. Związał swoim pasem nadgarstki Kurta, bez zbytniej zresztą delikatności. Potem pchnął wciąŜ nieprzytomnego męŜczyznę na swoje miejsce i usiadł za sterami. Nie miał pojęcia, w którą stronę jechać, ale jednego był pewien - musi stąd wiać jak najszybciej. Włączył silnik i wykonał szerokie półkole, zawracając kota o sto osiemdziesiąt stopni. Światełko na pulpicie wciąŜ migało. Czy zawiedzie go z powrotem do bazy? 4 Z znów Ross musiał bezczynnie czekać, gdy tymczasem inni podejmowali decyzje dotyczące jego przyszłości. Nie okazywał Ŝadnych uczuć, jak podczas rozmowy z sędzią Rawlem, ale niepokoił się znacznie bardziej. Wtedy, w mrokach polarnej nocy, nawet gdyby chciał, nie miał Ŝadnej szansy ucieczki. Wracając z miejsca, które Kurt obrał na schadzkę ze swymi mocodawcami, wpadł wprost na druŜynę pościgową z bazy. I miał okazję obejrzeć w akcji maszynę, którą wcześniej opisał mu Kurt - maszynę, która podąŜałaby ich tropem niestrudzenie, dopóki kaŜda z jej części nie pokryłaby się rdzą. Kurt nie potrafił jednak tak skutecznie wykiwać mechanizmów obronnych bazy, jak się przechwalał, chociaŜ na początku faktycznie udało mu się je zmylić. Ross nie miał nawet pojęcia, czy zostanie mu zapisane na plus, Ŝe złapano go podczas drogi powrotnej, i to z Kurtem w charakterze jeńca. A poniewaŜ oczekiwanie dłuŜyło się juŜ w godziny, zaczynał sądzić, Ŝe w niewielkim stopniu zmieniło to jego sytuację. Tym razem nie pokazywano mu niczego na ścianie celi. Mógł tylko siedzieć i rozmyślać. Stanowczo za wiele miał na to czasu i co gorsza nie przychodziła mu do głowy Ŝadna przyjemna myśl. Jednak podczas próby ucieczki nauczył się przynajmniej jednego Kelgarries i pozostali w tej bazie byli najtrudniejszymi przeciwnikami, z jakimi do tej pory miał do czynienia, a ponadto przewaga w ekwipunku i nawet zwykłe szczęście najwyraźniej stały po ich stronie. Ross przekonał się, Ŝe z tej bazy nie ma ucieczki. Był przecieŜ pod wraŜeniem przygotowań, jakie poczynił Kurt - przygotowań, które

znacznie przewyŜszały jego moŜliwości. W końcu Kurta zaopatrzono we wszystkie diaboliczne urządzenia, jakich tylko mogli dostarczyć Czerwoni. Tych ostatnich nie czekało zresztą miłe przyjęcie w miejscu spotkania z Kurtem. Kelgarries natychmiast po wysłuchaniu raportu Murdocka posłał tam dobrze przygotowaną grupę. I zanim jeszcze Ross dotarł do bazy, mógł oglądać odległy błysk eksplozji rozświetlający arktyczną noc. Wtedy nawet Kurt, juŜ przytomny, po raz pierwszy od chwili pochwycenia nie zapanował nad emocjami wiedział doskonale, co oznacza ten błysk. Rozległ się szczęk otwieranych drzwi. Ross usiadł na łóŜku, spoglądając odwaŜnie w kierunku zbliŜającego się przeznaczenia. Tym razem nie miał zamiaru robić Ŝadnego przedstawienia. Nie czuł się w najmniejszym stopniu winny za swą próbę ucieczki. Gdyby Kurt okazał się tym, kim miał być, wszystko poszłoby dobrze. To, Ŝe okazał się kimś innym, było zwykłym pechem. Do środka wkroczyli Kelgarries i Ashe. Na widok tego ostatniego napięcie Rossa nieco zelŜało. Gdyby major chciał mu oznajmić bardzo surowy wyrok, nie zabierałby Ashe'a ze sobą. - Zacząłeś paskudnie, Murdock - Kelgarries przysiadł na brzegu wnęki w ścianie, która zwykle słuŜyła za stół. - Dostaniesz jednak kolejną szansę, więc moŜesz uwaŜać się za szczęściarza. Wiemy, Ŝe nie jesteś kolejnym szpiegiem naszych wrogów i to cię ratuje. Chcesz coś dodać do tej historii, którą nam przekazałeś? - Nie, sir- nie powiedział słowa “sir", by poprawić swoją sytuację, ono pojawiało się automatycznie, kiedy rozmawiał z Kelgarriesem. - Ale z pewnością masz jakieś pytania? - Całe mnóstwo - odparł Ross szczerze. - Dlaczego więc ich nie zadasz? Ross uśmiechnął się słabo. Tym razem nie był to udawany uśmiech nieśmiałego, zawstydzonego chłopca. - Mądry facet nie chwali się własną ignorancją. WytęŜa oczy i uszy, a jadaczkę trzyma zamkniętą na kłódkę... - I w rezultacie robią go w wała - uzupełnił major. - Nie sądzę, by spodobało ci się towarzystwo tych, którzy płacili Kurtowi. - Wtedy go o to jeszcze nie podejrzewałem. Nie wtedy, gdy zaczynaliśmy ucieczkę. - Tak. A gdy odkryłeś prawdę, podjąłeś kroki zapobiegawcze. Dlaczego? Po raz pierwszy Ross usłyszał ślad emocji w głosie majora. - PoniewaŜ nie lubię niewolnictwa, które panuje po jego stronie muru. - Wiesz, Murdock, Ŝe to uratowało twoją głowę? Ale wykręć jeszcze jeden numer, a nic cię nie uratuje. Na razie jednak nie musimy o tym myśleć. No, zadaj te swoje pytania. - Jak wiele z tego, co powiedział mi Kurt, jest prawdą? - zaczął Ross. - Mam na myśli te gadki o skokach w przeszłość. - Wszystko - odparł major. - Ale dlaczego? Jak? - Widzisz, Murdock, jesteśmy w kropce. Z powodu twojej małej wyprawy musimy powiedzieć ci więcej, niŜ mówimy komukolwiek przed ostatecznym przygotowaniem. Słuchaj więc uwaŜnie i lepiej natychmiast zapomnij wszystko, co nie dotyczy bezpośrednio zadania, które właśnie wykonujesz. Czerwoni wystrzelili Sputnika, a potem Muttnika. Jak dawno? Dwadzieścia pięć lat temu. My rozwiązaliśmy pewne problemy nieco później. Było kilka spektakularnych katastrof na KsięŜycu, potem stacja orbitalna, która za nic nie chciała trzymać się na kursie, a potem cisza. Przez ostatnie ćwierćwiecze nie porywaliśmy się na Ŝadne kosmiczne ekspedycje, przynajmniej nie w świetle reflektorów. Zbyt wiele wpadek, zbyt wiele kosztownych niepowodzeń. AŜ wreszcie zaczęliśmy podąŜać tropem czegoś naprawdę wielkiego, znacznie większego niŜ jakakolwiek planeta, na którą moglibyśmy polecieć. Widzisz, do kaŜdego odkrycia w nauce dochodzi się etapami. MoŜna dokładnie

odtworzyć drogę, jaka do niego prowadziła. Ale załóŜmy, Ŝe nagle stajesz oko w oko z odkryciami, które pojawiają się dosłownie znikąd. Jakie rozwiązanie tego problemu byś zaproponował? Ross spojrzał badawczo na majora. Wprawdzie wciąŜ nie widział związku między tą gadką a skokami w czasie, ale wyczuł, Ŝe Kelgarries oczekuje powaŜnej odpowiedzi. Czuł teŜ, Ŝe to, co teraz powie, zawaŜy znacznie na ocenie majora. - Albo oznacza to, Ŝe poprzednie odkrycia były trzymane w ścisłej tajemnicy odpowiedział powoli - albo Ŝe rezultat finalny nie naleŜy do tego, kto ogłasza się jego autorem. Po raz pierwszy major spojrzał nań z uznaniem. - ZałóŜmy dalej, Ŝe to odkrycie jest niezwykle waŜne dla twojego istnienia. Co byś zrobił? - Starałbym się dotrzeć do jego źródła! - No właśnie! W ciągu ostatnich pięciu lat nasi przyjaciele z drugiej strony kurtyny doszli do trzech takich wielkich odkryć. Jedno z nich zdołaliśmy rozgryźć, skopiować, a potem uŜyć do własnych celów, po kilku twórczych poprawkach. Pozostałe dwa są dla nas technologiami niewiadomego pochodzenia, chociaŜ powiązanymi z pierwszym z tych odkryć. Teraz właśnie staramy się rozwiązać ten problem, a czas, niestety, nas goni. Z nieznanych nam powodów Czerwoni, mimo iŜ mają juŜ pewne niezwykle groźne gadŜety, nie są jeszcze gotowi, by ich uŜyć. Czasami te rzeczy funkcjonują poprawnie, a czasami kompletnie zawodzą. Krótko mówiąc, wszystko wskazuje na to, Ŝe Czerwoni prowadzą eksperymenty z technologiami, które dla nich teŜ są obce... - Więc skąd je uzyskali? Z innego świata? - wyobraźnia Rossa pracowała pełną parą. - CzyŜby udało się zachować w sekrecie wyprawę międzyplanetarną? CzyŜby nawiązano kontakt z inną inteligentną rasą? - W pewnym sensie jest to inny świat... ale raczej, jeśli chodzi o czas, nie o przestrzeń. Siedem lat temu dotarł do nas człowiek z Berlina Wschodniego. Był bliski śmierci, ale zanim umarł, zdołał nagrać na taśmę zadziwiające dane, które w pierwszej chwili uznano za brednie w delirium. Ale poniewaŜ było to juŜ po wystrzeleniu Sputnika, nie ośmieliliśmy się zlekcewaŜyć nawet tak dziwacznych informacji. Przekazaliśmy nagranie jednemu z naszych naukowców, który udowodnił, Ŝe zawierają prawdę. PodróŜami w czasie jak dotąd zajmowała się wyłącznie fantastyka, wszystkie powaŜne gałęzie nauki uwaŜały je za niemoŜliwe. I nagle odkryliśmy, Ŝe Czerwoni to robią... - Ma Pan na myśli, Ŝe skaczą w przyszłość i sprowadzają sobie maszyny? Major potrząsnął przecząco głową. - Nie w przyszłość, w przeszłość. Czy to miał być jakiś skomplikowany dowcip? Ross sapnął z irytacją i odpowiedział moŜe nieco zbyt emocjonalnie. - Słuchaj, ja wiem, Ŝe mojemu wykształceniu daleko do was, jajogłowych, ale wiem teŜ doskonale, Ŝe im bardziej cofasz się w przeszłość, tym prostsze są wszelkie maszyny. My jeździmy samochodami, a jeszcze sto lat temu ludzie uŜywali koni. My mamy pistolety, a wystarczy cofnąć się nieco w czasie i zobaczysz facetów wywijających mieczami i strzelających z łuków, ubranych zresztą w blachy, aby nie przebiły ich strzały wrogów... - A i tak przebijały - wtrącił Ashe. - Przyjrzyj się bitwie pod Azincourt, a dowiesz się, jak podziałały strzały na cięŜkozbrojne rycerstwo francuskie. Ross nie zwrócił uwagi na jego słowa. - Tak czy siak - powrócił do swej głównej myśli - im bardziej cofasz się w przeszłość, tym prostsze są wszelkie maszyny. Więc jak Czerwoni mogą znaleźć tam coś, czego nie potrafilibyśmy przebić dzisiaj? - I to jest właśnie problem, którym zajmujemy się od kilku lat - odparł major. - Tyle, Ŝe niezupełnie tym, jak zamierzają to znaleźć, ale raczej gdzie. PoniewaŜ gdzieś w przeszłości

udało im się skontaktować z cywilizacją zdolną produkować broń i technologie tak zaawansowane, Ŝe są one niedostępne dla naszych ekspertów. My musimy odnaleźć to źródło wiedzy i albo wykorzystać je dla własnych celów, albo raz na zawsze zamknąć do niego dostęp. Jak dotąd wciąŜ jeszcze szukamy. Ross potrząsnął głową w zadumie. - To musi być bardzo odległa przeszłość. A ci faceci, co grzebią w starych grobach i odkrywają ruiny miast, czy oni nie mogliby wam coś podpowiedzieć? Czy tak zaawansowana cywilizacja nie pozostawiłaby po sobie jakichś materialnych śladów, które moglibyśmy teraz odkryć? - To zaleŜy - wtrącił ponownie Ashe - od rodzaju cywilizacji. Egipcjanie wznosili wielkie kamienne budowle. UŜywali broni i narzędzi z miedzi i brązu oraz kamienia, no i byli tak uprzejmi, Ŝe zamieszkiwali obszar o suchym klimacie, co bardzo pomogło w zachowaniu ich dzieł. Miasta Azji Mniejszej teŜ wznoszono z gliny i kamienia. RównieŜ uŜywano tam miedzi i brązu i klimat teŜ sprzyjał... Grecy wznosili marmurowe i kamienne mury, zostawili po sobie księgi opisujące ich wiedzę, podobnie Rzymianie. Po drugiej stronie oceanu Inkowie, Majowie i inne nieznane cywilizacje przed nimi, a takŜe Aztekowie w Meksyku budowali z kamienia i metalu. A kamień i metal mogą trwać długo. Ale co, jeśli istniała kiedyś cywilizacja, która potrafiła uzyskać plastyk i kruche stopy, która nie miała zamiaru wznosić trwałych konstrukcji, a której dzieła celowo miały szybko się zuŜywać i być zastępowane nowymi, co mogło wynikać choćby z przyczyn ekonomicznych? Co mogło po nich zostać, zwłaszcza jeśli w międzyczasie był okres zlodowacenia, jeśli lodowiec zmiótł wszystko, co zdołali wytworzyć? Są dowody na to, Ŝe połoŜenie biegunów na naszej planecie było niegdyś inne i Ŝe obecny północny region polarny miał klimat zbliŜony do tropikalnego. Katastrofa na tyle gwałtowna, by zmienić połoŜenie biegunów planety, z pewnością mogła teŜ doszczętnie zniszczyć kaŜdą cywilizację, niewaŜne jak potęŜną. Mamy wystarczająco wiele dowodów, by twierdzić, Ŝe taki lud musiał istnieć, ale wciąŜ musimy ich szukać. - Ashe jest jednym z naszych nawróconych sceptyków - rzekł major wstając. - Jest archeologiem, jednym z facetów grzebiących w grobach, i wie, co mówi. Musimy prowadzić poszukiwania w czasach, nim powstały pierwsze piramidy, nim pierwsi osadnicy pojawili się nad Tygrysem. A w dodatku nasz wróg musi nas doprowadzić do tego miejsca. I po to tu właśnie jesteś. - Ale dlaczego ja? - To jest pytanie, na które nasi psychologowie wciąŜ jeszcze próbują znaleźć odpowiedź, mój młody przyjacielu. Zdaje się, Ŝe większość ludzi, z wielu zresztą krajów zaangaŜowanych w realizację tego projektu, stała się zbyt cywilizowana. Ich reakcje są przewidywalne, nie potrafią oni przełamać pewnych schematów. JeŜeli nawet bezpośrednie zagroŜenie zmusi ich do zmiany sposobu postępowania, będą tak zagubieni, Ŝe nie zdołają w pełni wykorzystać swej wiedzy i umiejętności. Zresztą, jeśli nauczysz przeciętnego człowieka zabijać, tak jak na przykład zdarzało się w czasie wojny, musisz się potem mocno napracować, by ponownie dostosować jego osobowość do normalnych warunków. Są jednak ludzie o innym typie osobowości. Urodzeni komandosi, tajni agenci, którzy potrzebują do Ŝycia olbrzymiej dawki niebezpieczeństwa i emocji. Nie jest ich wielu, ale w czasie wojny stanowią potęŜną broń. Gorzej w czasie pokoju - wtedy te właśnie cechy ich osobowości stają się cięŜarem dla kaŜdego społeczeństwa. I w rezultacie stają się albo dziwakami, albo częściej - kryminalistami. Wszyscy, których wysyłamy w przeszłość, nie tylko otrzymali najlepszy moŜliwy trening, ale teŜ mają właśnie taki typ osobowości - amerykańskich pionierów podbijających Dziki Zachód. Cenimy takich ludzi teraz, gdy są bezpiecznie pogrzebani, ale w obecnych czasach, ktoś taki, stanowi duŜy problem dla społeczeństwa. MoŜna powiedzieć, Ŝe ich wrodzone umiejętności pojawiły się w niewłaściwym czasie. Nasi ludzie muszą być ponadto na tyle młodzi, by móc wchłonąć sporą ilość wiedzy, przetrwać ostry trening adaptacyjny, no i przejść przez nasze testy. Rozumiesz?

Ross skinął głową potakująco. - Potrzebujecie przestępców właśnie dlatego, Ŝe są przestępcami. - Nie dlatego, Ŝe są przestępcami. Dlatego, Ŝe mają typ osobowości nie pasujący do naszych czasów. Nie myśl sobie, Murdock, Ŝe prowadzimy tu zakład karny. Nigdy byś się tu nie zjawił tylko dlatego, Ŝe jesteś przestępcą. Musiałeś pomyślnie przejść nasze testy psychologiczne. Nawiasem mówiąc, nawet ktoś, kogo w naszych czasach określono by mordercą, w innej epoce mógł być bohaterem - to dość ekstremalny przykład, ale jednak prawdziwy. Człowiek, którego przeszkolimy, nie tylko musi przetrwać w tamtych czasach, on musi uchodzić za normalnego członka swej społeczności... - A co się stało z Hardym? Major uciekł wzrokiem w bok. - Przy takiej operacji nie sposób uniknąć pomyłek. Nigdy nie twierdziliśmy, Ŝe nie zdarzają się problemy albo Ŝe nie istnieje ryzyko. Mamy tam do czynienia nie tylko z ludźmi z róŜnych epok, ale takŜe, jeśli uda nam się natrafić na gorący trop, musimy sobie radzić z Czerwonymi. Oni podejrzewają, Ŝe podąŜamy ich śladem. Zdołali wsadzić tu Kurta Vogela. Teraz juŜ wiesz wszystko, Murdock. Gdy przejdziesz ostateczne testy, będziesz miał jeszcze moŜliwość powiedzenia tak lub nie przed swym pierwszym skokiem. Jeśli jednak powiesz nie, pozostaniesz na zawsze w tej bazie. Nikt, kto przeszedł nasze szkolenie, nie moŜe nigdy wrócić do normalnego Ŝycia. Ryzyko, Ŝe przechwycą go nasi przeciwnicy, jest zbyt duŜe. - Nigdy? Major wzruszył ramionami. - Ta operacja moŜe potrwać bardzo długo. Nie potrafię określić, kiedy się zakończy. Pozostaniesz tu, dopóki nie znajdziemy tego, czego szukamy, albo dopóki nie poniesiemy całkowitej klęski. I to była ostatnia karta, którą musiałem wyłoŜyć na stół. - Przeciągnął się. Jutro zaczynasz trening. Przemyśl sobie to wszystko. Gdy nadejdzie czas, musisz dać nam odpowiedź. Na razie pracujesz w zespole z Ashem, który pomoŜe ci przebrnąć przez szkolenie. Kęs, którym go uraczono, zdawał się zbyt trudny do przełknięcia, jednak po namyśle Ross uznał, Ŝe zdoła go strawić. Trening, jakiemu go wkrótce poddano, odsłonił przed nim całkiem nowy świat. Judo i zapasy spodobały mu się od razu i bardzo się cieszył swymi szybkimi postępami. Gorzej szło mu z wymagającą niezwykłej wprost cierpliwości i precyzji nauką strzelania z łuku i walki długim sztyletem z brązu. Potem zaś nadeszły długie godziny nauki języka i nieznanych obyczajów społecznych, zapamiętywanie niezliczonych tabu i wskazań moralnych. Ross nauczył się takŜe prowadzenia obliczeń na supełkach długich lin, którego to sposobu uŜywano niegdyś w handlu. Nauczył się porównywać wartość ołowianych sztabek ze sznurami korali z bursztynu czy wyprawionymi skórami zwierząt. Zrozumiał teŜ, dlaczego jako wprowadzenie do operacji Retrograde pokazano mu niegdyś karawanę handlową. Podczas tych dni jego odczucia względem Ashe'a zmieniły się diametralnie. Po prostu nie moŜna z kimś pracować tak długo i tak blisko, nie zmieniając swego doń nastawienia. Albo bowiem musi dojść do gwałtownego konfliktu, albo teŜ partnerzy muszą się do siebie dostosować. Podziw Rossa dla olbrzymiej wiedzy Ashe'a, którą ten tak chętnie dzielił się z ignorantem, musiał zamienić się w szacunek dla tego człowieka; szacunek, który mógłby się nawet stać przyjaźnią, gdyby Ashe ze swej strony obniŜył nieco tarczę beznamiętnego nauczyciela. Ross nie starał się na siłę przełamywać dzielącej ich bariery, której przyczyną był tego pewien - był szczególny sposób, w jaki zgłosił się “na ochotnika" do tego projektu. Co zresztą dało mu nieco do myślenia, mimo iŜ odsuwał od siebie to uczucie. Jak dotąd był zawsze dumny ze swych dokonań, teraz zaczynał Ŝałować, Ŝe nie były to dokonania nieco innego typu. Tymczasem ludzie pojawiali się i odchodzili. Zniknął Hodaki ze swym partnerem. Podobnie Jensen i jego towarzysz. Ross podczas pobytu w bazie dawno juŜ zatracił

poczucie upływającego czasu. Stopniowo poznał cały ten wielki obszar pod pokrywą śniegu i lodu. Były tam laboratoria, doskonale zaopatrzony szpital, arsenały zawierające uzbrojenie widywane wyłącznie w muzeum, a takŜe biblioteki pełne kaset wideo i taśm. Ross chłonął wszystko tak intensywnie, Ŝe wiele razy, padając nocą wyczerpany na posłanie, czuł się jak wielka gąbka, która właśnie osiągnęła niemoŜliwy do przekroczenia poziom absorbcji. Nauczył się nosić jak naturalny ubiór tę niezgrabną ni to tunikę, ni kilt, jaką widział niegdyś u łowcy wilków; nauczył się golić pewnymi ruchami za pomocą długiego noŜa z brązu i jeść dziwaczne pokarmy. Aby jeszcze lepiej wykorzystać czas, podczas słuchania niezliczonych taśm, leŜał pod lampami kwarcowymi, aŜ jego skóra stała się ciemna i pomarszczona jak skóra Ashe'a. Zawsze teŜ mógł wysłuchać w wolnej chwili jakichś waŜnych nauk tego ostatniego, nauk, z których obawiał się uronić najmniejszego słowa. - Brąz - Ashe zwaŜył w dłoni długi sztylet. Jego rękojeść wykonano z rogu jakiegoś zwierzęcia, ozdobionego wzorkiem ze złotych kamyczków, które w odróŜnieniu od ostrza błyszczały metalicznie. - Czy wiesz, Murdock, Ŝe brąz moŜe być twardszy od stali? Gdyby nie fakt, Ŝe Ŝelazo występuje w tak obfitych złoŜach i jest znacznie łatwiejsze w obróbce, prawdopodobnie nigdy nie wyszlibyśmy z epoki brązu. śelazo jest powszechniejsze w przyrodzie i tańsze, kiedy więc pierwszy kowal nauczył sieje wykorzystywać, oznaczało to koniec pewnego stylu Ŝycia i początek nowego. Tak, brąz jest dla nas niezwykle waŜny, podobnie jak ludzie, którzy w nim pracują. Kowali uwaŜano kiedyś niemal za świętych. Tajemnice ich fachu były sekretem waŜniejszym niŜ więzi z klanem, szczepem czy rasą. Kowal mógł liczyć na przyjęcie w kaŜdej wiosce, był teŜ bezpieczny na szlaku. Zresztą, w tamtych czasach drogami opiekowali się bogowie, między podróŜnikami panował pokój. Świat był wtedy niezmierzony i pusty, a szczepy ludzkie małe i nieliczne. Wiele więc było miejsca do polowań, upraw i handlu. Człowiek prowadził walkę raczej z siłami natury niŜ z innym człowiekiem... - Nie było wojen? - zapytał Ross. - Więc po co ta nauka władania sztyletem i łukiem? - Były wojny lokalne, ot, kłótnie pomiędzy rodami, klanami czy szczepami. A łuk... łuk przydawał się do innej walki, przeciw wielkim zwierzętom, wilkom, dzikom... - Niedźwiedziom jaskiniowym? Ashe westchnął z wystudiowaną cierpliwością. - Zrozum wreszcie, Murdock, Ŝe historia jest nieco dłuŜsza, niźli ci się wydaje. Niedźwiedzie jaskiniowe i epoka brązu nie zachodzą na siebie. Aby zapolować na niedźwiedzia jaskiniowego, musiałbyś się pojawić kilka tysięcy lat wcześniej i wtedy miałbyś w dłoni kamienną włócznię, o ile, oczywiście, byłbyś tak głupi, Ŝeby się na to porywać. -Wolałbym zabrać ze sobą strzelbę - mruknął Ross, chcąc wtrącić swoje trzy grosze w ten przydługi wykład. 5 Ross szybko się przekonał, Ŝe zgłoszenie gotowości do drogi wcale nie oznacza, iŜ natychmiast wyruszy ku staroŜytnej Brytanii. Na zapowiedziane przez Ashe'a, jutro" musiał jeszcze poczekać kilka dni. Tam w przeszłości miał występować jako kupiec z ludu pucharu* i tych kilka dni przeznaczono na dokładne przetestowanie jego fałszywej osobowości; upewnienie się, czy zapamiętał kaŜdy jej szczegół, tak aby Ŝaden niebaczny gest czy słowo nie mogły zdradzić jego prawdziwego pochodzenia. Lud pucharu wydawał się doskonałym wyborem dla infiltracji przez agentów. Nie był to ściśle zamknięty klan, podejrzliwy wobec obcych i czujny na kaŜde odstępstwo od przyjętych norm postępowania, którymi to cechami charakteryzowała się większość ludów tamtego okresu. Zajmowali się głównie handlem, toteŜ byli bardzo ruchliwym plemieniem. Zasięg ich “imperium", czy raczej zasięg oddziaływań ich dość wysokiej jak na owe czasy kultury, znaczyły wyraźnie wizytówki, które przetrwały do czasów współczesnych -liczne groby, zawierające pomiędzy zgromadzonymi tam przedmiotami, charakterystyczne dla tego

ludu puchary. Groby te rozsiane są od Renu do Hiszpanii i od Bałkanów po Brytanię. Handlarze nie polegali w swych podróŜach po dalekich stronach jedynie na sile tabu, jakim była świętość i nietykalność podróŜnych. Lud pucharu słynął teŜ z doskonałych umiejętności łuczniczych. Byli to śmiali ludzie. Pchani Ŝądzą zysku, zakładali liczne osady i faktorie, starając się prowadzić pokojową egzystencję pomiędzy ludami o odrębnych zwyczajach, pomiędzy osiadłymi rolnikami i wędrującymi pasterzami, pomiędzy przybrzeŜnymi rybakami i leśnymi łowcami. Takim właśnie człowiekiem miał być Ross. Ostatnią inspekcję przed podróŜą Murdock przeszedł w towarzystwie Ashe'a. Włosy nie urosły im jeszcze na tyle, by wymagały plecenia w warkocze, ale wystarczająco, by związać je z tyłu głowy. Tuniki i kilty z szorstkiego materiału, który przeniesiono z tamtych czasów, nieprzyjemnie ocierały skórę i nie były wcale idealnie dopasowane. Ale wykonanie pasów z brązu, pokrowców na łuki i kołczanów, które nosili na plecach, oraz samych łuków, było prawdziwym szczytem kunsztu rękodzielnika. Ashe nosił ponadto wierzchni płaszcz o błękitnej barwie - co oznaczało mistrza kupieckiego - spięty znamionującą bogactwo polerowaną broszą zdobną w wilcze zęby i bursztynowe paciorki. Znacznie niŜszą pozycję Rossa znamionował nie tylko płaszcz w barwie czerwieni i brązu, ale teŜ fakt, Ŝe jego osobistą biŜuterię stanowiły miedziana bransoleta i spinka ozdobiona pojedynczym agatem. Ross nie miał pojęcia, jak będzie wyglądała sama podróŜ w czasie i w jaki sposób moŜna się przenieść z polarnego obszaru zachodniej półkuli do Brytanii, która leŜała na półkuli wschodniej. A był to, jak się wkrótce przekonał, dość skomplikowany proces. Sama podróŜ w czasie okazała się stosunkowo prosta, chociaŜ powodowała nieco nieprzyjemności. Musiał tylko przejść krótkim korytarzem i stanąć przez moment bez ruchu na okrągłej płycie, na którą padał intensywny snop światła. Stojąc tam, Ross nagle poczuł, Ŝe z jego płuc dosłownie wysysane jest powietrze. Miał teŜ silne mdłości i nieprzyjemne wraŜenie zapadania się w nicość. Po tej koszmarnej chwili paniki, nagle znów złapał oddech i patrzył na przygasające światło. Kiedy zgasło, dostrzegł czekającego nań Ashe'a. PodróŜ poprzez czas była łatwa i szybka. Nieco inaczej było z podróŜą przez przestrzeń do Brytanii. Mógł istnieć tylko jeden punkt transferowy, jeśli mieli zachować w * Ang., heakermen (beaker traders). “ludy kultury pucharów dzwonowatych" zamieszkujących duŜe obszary Europy we wczesnej epoce brązu, (przyp. tłum.). tajemnicy cały ten projekt. Ale z drugiej strony, ludzie przybywający do danej epoki musieli szybko i w tajemnicy zostać przewiezieni w wyznaczone miejsca. Ross, który zdołał juŜ poznać ścisłe reguły dotyczące przenoszenia przedmiotów z jednej epoki w drugą, zastanawiał się, w jaki sposób odbywa się taka podróŜ. Nie mogli przecieŜ tracić całych miesięcy i lat na podróŜe przez morza i lądy. Rozwiązanie problemu było pomysłowe. Trzy dni później Ross i Ashe kołysali się na fali, stojąc na grzbiecie wieloryba. A przynajmniej czegoś, co wyglądało jak wieloryb dla kaŜdego, kto nie zechciałby sprawdzić twardości jego skóry harpunem. Harpunnicy zaś byli jeszcze kwestią odległej przyszłości. Ashe zrzucił canoe na wodę i Ross zsunął się do chybotliwej łódeczki, przytrzymując się wciąŜ burty ich zamaskowanego okrętu podwodnego. Dzień był mglisty i pochmurny, toteŜ brzeg, do którego zmierzali, ledwie majaczył na horyzoncie. Ross trząsł się z zimna i emocji. Na polecenie Ashe'a chwycił wiosło i pomógł towarzyszowi skierować ich prymitywną łódź ku odległemu lądowi. Świtało, jednak nie dostrzegł ani śladu słońca, mgła bowiem nie ustępowała. Ziemia, do której dobili, zdawała się dzika i niegościnna. Pobliski las był jeszcze przykryty resztką śnieŜnego płaszcza, choć równocześnie widzieli juŜ pierwsze zwiastuny wiosennej zieleni. Ross wiedział z wcześniejszych nauk, Ŝe Brytania była w tym okresie bardzo rzadko zasiedlona przez ludzi. Pierwsza fala łowców i rybaków załoŜyła juŜ swe wioski, teraz zaś dołączała do nich nowa fala najeźdźców, którzy słynęli z budowy

masywnych grobów i mieli nader skomplikowane wierzenia. Na szczytach niektórych wzgórz powstawały pierwsze wioski-forty połączone drogami. Funkcjonowały w nich prawdziwe “fabryki" produkujące kamienną broń i narzędzia. Przemysł ten jeszcze kwitł, gdyŜ metal przywoŜony przez handlarzy z ludu pucharu dopiero zaczynał tu płynąć. Brąz był jednak wciąŜ tak rzadki i tak cenny, Ŝe co najwyŜej naczelnicy wiosek mogli poszczycić się posiadaniem metalowego sztyletu. Nawet groty strzał w kołczanie Rossa zostały wykonane z kamienia. Wyciągnęli canoe w głąb lądu i umieściwszy w naturalnym zagłębieniu w ziemi, przysypali je gałęziami i kamieniami. Potem Ashe rozejrzał się uwaŜnie po okolicy, poszukując jakichś naturalnych drogowskazów. - W głąb, tam... - Ashe uŜył języka ludu pucharu i Ross zrozumiał, Ŝe od tej pory musi nie tylko postępować jak kupiec z tego ludu, ale takŜe myśleć jak jeden z nich. Wszystkie wspomnienia z poprzedniego Ŝycia musi ukryć głęboko w swej podświadomości. Jego zainteresowanie ma budzić wyłącznie zysk i obecna wartość towarów. Obaj męŜczyźni ruszyli w kierunku faktorii Gog, gdzie pierwszy partner Ashe'a, słynny Sanford, tak dobrze odgrywał swą rolę. Deszcz wkrótce przemoczył ich buty, płaszcze zamienił w mokre szmaty i całkowicie zlepił włosy pod wełnianymi czapami. Jednak Ashe wytrwale kroczył w głąb wyspy z pewnością kogoś, kto doskonale zna swój szlak. Pewność ta została nagrodzona pół mili dalej, gdy faktycznie wyszli na jedną z dróg. Tutaj Ashe bez wahania skręcił na wschód i ruszył przed siebie równym spokojnym krokiem. Pokój dla podróŜnych obowiązywał tylko za dnia. W nocy bowiem na szlaku odwaŜali się przebywać jedynie najbardziej zdesperowani przestępcy i wygnańcy, a od nich nie naleŜało się spodziewać poszanowania praw. Teraz cała wiedza, którą wtłaczano Rossowi do głowy podczas szkolenia, zaczynała mieć jakiś sens. PodąŜał wprawdzie ślepo za swym przewodnikiem, ale węszył dziwne zapachy dochodzące spośród krzewów, nasłuchiwał odgłosów spomiędzy drzew, wyczuwał pod stopami rozmiękłą ziemię... doświadczał tego, co dotychczas było tylko zbiorem teoretycznych nauk. Szlak, którym podąŜali, prowadził na niewielkie wzgórze. W pewnej chwili powiew wiatru przyniósł do ich nozdrzy swąd róŜniący się zdecydowanie od naturalnych zapachów lasów i łąk. Ashe zatrzymał się tak gwałtownie, Ŝe Ross niemal na niego wpadł. Widząc napięcie na twarzy towarzysza, rozejrzał się czujnie wokół. Tak, nie mylił się, to zapach spalenizny! Wciągnął głęboko powietrze i omal nie zaczął kasłać. Drewno, spalone drewno. Ross wcale się nie zdziwił, gdy Ashe nakazał gestem ukrycie się w krzakach. Dalszą drogę ku szczytowi wzgórza odbyli czołgając się między wilgotnymi kępami trawy i pozbawionymi jeszcze liści krzewami. Dopiero u samego wierzchołka zbocza znajdowało się trochę wiecznie zielonej kosodrzewiny, która dawała nieco lepsze schronienie. Ashe odgarnął iglaste gałęzie i wyjrzeli na odsłonięty szczyt. Obszar pogorzeliska rozciągał się od wyraźnie widocznych ruin budynków do leŜącej po przeciwległej stronie wzgórza dolinie. Kilka nadpalonych bali stało pionowo, jak ostatnie zęby w szczęce starca. Tyle tylko pozostało z tego, co kiedyś zapewne było zewnętrzną palisadą. Natomiast z tego, co kiedyś otaczała palisada, nie zostało nic. - Nasza faktoria? - spytał Ross szeptem. Ashe w milczeniu skinął głową. Przyglądał się wszystkiemu ze skupieniem. Ross wiedział, Ŝe jego bystrym oczom nie umknie najmniejszy nawet szczegół. Ustalenie przyczyny, a moŜe i sprawców katastrofy mogło być kwestią Ŝycia i śmierci. Ashe badał pogorzelisko przez blisko godzinę, szukając przede wszystkim śladów walki. Wreszcie usiadł ponownie w cieniu krzewów i wytarł zabrudzone popiołem i błotem ręce o mokrą trawę. WciąŜ milczał. - Nikt ich nie zaatakował. Chyba Ŝe napastnicy zadali sobie potem trud

zamaskowania śladów... - odezwał się Ross. Jego towarzysz pokręcił przecząco głową. - Tubylcy nie zacieraliby śladów, gdyby zwycięŜyli. Nie, to nie był zwykły atak. Nie ma Ŝadnych śladów napastników, ani nadchodzących, ani opuszczających to miejsce. - Więc co? - zapytał Ross. - MoŜe piorun... to moŜliwe i naprawdę lepiej, Ŝeby tak było. Albo... - błękitne oczy Ashe'a były zimne i nieprzyjazne, tak jak zimny i nieprzyjazny był krajobraz wokół nich. - Albo? - spytał Ross. - Albo nawiązaliśmy właśnie kontakt z Czerwonymi! Dłoń Rossa bezwiednie powędrowała do rękojeści sztyletu. Jakby sztylet mógł coś pomóc w walce z tymi, którzy dokonali tego zniszczenia. Byli tu tylko we dwóch, lecz stanowili część większej siatki agentów, którzy we wszystkich epokach poszukiwali zatartych tropów czegoś, co nie pasowało do danego okresu, starając się zlokalizować wroga. A Czerwoni robili dokładnie to samo. Czy zniszczenia, które właśnie oglądali, były pozostałością ich sukcesu? Dowody na to, Ŝe tak jest istotnie, pojawiły się, gdy wkroczyli w samo serce tego, co kiedyś było posterunkiem Gog. Nawet Ross, choć niewiele wiedział o sprawach wojskowości, był pewien, Ŝe to, co oglądają, jest pozostałością po eksplozji. Na szczycie wzgórza był wyraźny krater. Ashe stanął właśnie na jego skraju, lustrując wzrokiem rozsypane wokół resztki drewnianych bali i osmalonych kamieni. - Czerwoni? - Tak. Przyczyną zniszczeń była eksplozja. Posterunek Gog nie mógł zameldować o ataku. Wybuch zniszczył ich jedyne połączenie z bazą. Ukryty nadajnik wyleciał w powietrze wraz z całym budynkiem. - Jedenaście - myślał na głos Ashe, licząc coś na palcach. - Mamy około dziesięciu dni, by dokładniej się temu przyjrzeć. I zdaje się, Ŝe czeka nas coś powaŜniejszego niŜ wycieczka szkoleniowa, która miała ci pokazać, jak było w Brytanii cztery tysiące lat temu. Musimy się dowiedzieć, co się tu wydarzyło i z jakiej przyczyny! Ross spojrzał na pogorzelisko. - Będziemy to rozgrzebywać? - spytał. - Tak. Zabrali się do niewdzięcznej roboty. Pracowali aŜ do momentu, gdy czarni od sadzy i z trudem panujący nad atakami mdłości po odnalezieniu martwych ciał, opadli wreszcie bez sił na trawę. - Musieli uderzyć w nocy - powiedział Ashe. - Mogli przypuszczać, Ŝe tylko wtedy ludzie będą wewnątrz. Tutejsi obawiają się przebywać w nocy na zewnątrz ze strachu przed duchami, a nasi ludzie jak zawsze dostosowują się do miejscowych zwyczajów. Tylko w nocy moŜna było zabić wszystkich jedną bombą. A wszyscy oprócz dwóch agentów byli prawdziwymi ludźmi pucharu. Napastnicy zmietli z powierzchni ziemi dwadzieścia osób, z tego osiemnaście było niewinnymi ofiarami, wśród nich równieŜ kobiety i dzieci. - Kiedy to się stało? - spytał Ross. - MoŜe dwa dni temu. Atak przyszedł bez najmniejszego ostrzeŜenia, inaczej Sandy by nas zawiadomił. Nie miał Ŝadnych podejrzeń. Jego ostatnie raporty były rutynowe, a to oznacza, Ŝe nie był świadom zagroŜenia. - Co teraz zrobimy? Ashe spojrzał na Rossa. - Umyjemy się. Nie! - zreflektował się natychmiast. - Nie umyjemy się. Pójdziemy do wioski Nodrena. Będziemy przeraŜeni i zrozpaczeni. Pamiętaj, Ŝe znaleźliśmy naszych krewnych martwych. Wypytamy ludzi, którzy znają mnie jako mieszkańca tej faktorii. Zeszli szlakiem ze wzgórza i skierowali się w stronę najbliŜszej wioski. Pierwszy dostrzegł ich, a moŜe raczej wyczuł, pies.

Była to duŜa kudłata bestia, która warczała wściekle, obnaŜając kły niczym wilk. Pies był jednak nieco mniejszy od wilka, a między ostrzegawczymi warknięciami wyrywały mu się zgoła nie wilcze krótkie szczeknięcia. Ashe na wszelki wypadek przygotował łuk, wyciągnąwszy go z pokrowca pod płaszczem. - Hej tam! - zawołał. - Przychodzę, by mówić z Nodrenem, z Nodrenem ze Wzgórz! Odpowiedziało mu tylko warczenie psa. Przetarł dłonią twarz. Rozsmarował przy tym popiół, co przydało jego zasmuconemu obliczu jeszcze głębszy wyraz Ŝałoby. - Kto przemawia do Nodrena? - słowa zostały wypowiedziane z dziwnym akcentem, ale Ross zdołał je zrozumieć. - Ten, który z nim polował i ucztował. Ten, który zawarł z nim przyjaźń z pomocą ostrza sztyletu. Assha z handlarzy. - Trzymaj się od nas z dala, człowieku przeklęty. Ścigają cię złe duchy - te ostatnie słowa zostały wykrzyczane wysokim, spanikowanym tonem. Ashe jednak pozostał niewzruszenie tam, gdzie stał, zwracając tylko oczy na krzaki, spoza których dochodził głos jego rozmówcy. - Kto przemawia za Nodrena, bo nie jest to głos Nodrena? -zapytał ostro. - To Assha pyta. Piliśmy swą krew na znak przyjaźni i razem polowaliśmy na śnieŜnego wilka i na dzika w jego wściekłej szarŜy. Nodren nie pozwala innym przemawiać w swym imieniu, bo Nodren jest męŜczyzną i wodzem szczepu! - A ty jesteś przeklęty! - W powietrzu świsnął kamień i opadł w kałuŜę tuŜ przed Ashem, opryskując błotem jego buty. - Odejdź i zabierz ze sobą zło! - Czy to ręką Nodrena lub rękami jego ludu została przelana krew moich krewnych? Czy pomiędzy faktorią a miastem Nodrena pojawiły się strzały wojny? Czy to dlatego chowasz się w krzakach? Czy boisz się pokazać Asshy swą twarz, twarz tego, który tak odwaŜnie przemawia z ukrycia i rzuca stamtąd kamieniami? - Nie pojawiły się pomiędzy nami strzały wojny, handlarzu. My nie draŜnimy duchów ze wzgórz. To nie na nas spadł ogień z nieba i poŜarł wśród grzmotów piorunów. To Lurgha przemówił wśród grzmotów. Lurgha wypalił was ogniem. Ściga was gniew Lurghy, handlarze! Trzymajcie się od nas z dala, aby i nas nie dosięgnął płomień jego gniewu. Lurgha to tutejszy bóg błyskawic przypomniał sobie Ross. Dźwięk grzmotu i ogień z nocnego nieba... bomba! Prawdopodobnie wobec takiego sposobu ataku Ashe niewiele dowie się od tubylców. Ich przesądy juŜ powodują, Ŝe uwaŜają za przeklętych nie tylko tych, co zginęli na wzgórzu, ale takŜe tych, którzy ocaleli. - Gdyby gniew Lurghy ścigał Asshę, czy mógłby on wciąŜ Ŝywy wędrować po szlaku? - Ashe wbił drzewce łuku w ziemię u swych stóp. - A jednak Assha jest Ŝywy i widzisz go. Assha mówi i słyszysz go. Nie odpowiadaj mu więc bredniami zdatnymi dla małych dzieci. - Duchy takŜe chodzą i przemawiają do nieszczęśliwych ludzi - zabrzmiała odpowiedź. - MoŜe to ducha Asshy teraz oglądam i słyszę... Ashe nagle skoczył w krzaki. Trwała tam krótka szamotanina, a po chwili znów pojawił się na drodze, wlokąc ze sobą rzucającego się człowieka, którego bez zbytniej ceremonii cisnął na ubity grunt drogi. MęŜczyzna był brodaty. Czarne gęste włosy miał związane w czub na szczycie głowy. Ubrany był w skórzaną tunikę, którą przytrzymywał gruby wełniany pas. - Aha, więc to Lal o Szybkim Języku, który tak głośno mówi o duchach i gniewie Lurghy! - Ashe przyjrzał się uwaŜnie swemu jeńcowi. - A teraz, Lal, poniewaŜ juŜ przemawiasz za Nodrena - co, jak sądzę, wielce go zdziwi - opowiedz mi więcej o tym gniewie Lurghy i ogniu z nieba. I o tym, co się stało z Sanfrą, który był moim bratem, i z pozostałymi z mojego ludu. Bo ja jestem Assha i wiesz doskonale, czym jest gniew Asshy. Widziałeś, jak ten gniew poŜarł Twista Wygnańca, który przybył ze złymi ludźmi. Gniew Lurghy jest straszny, ale gniew Asshy nie mniej - Ashe przybrał na tyle groźny wyraz twarzy, Ŝe Lal skulił się ze strachu i odwrócił wzrok.

Kiedy zdecydował się przemówić, z jego głosu znikła zupełnie poprzednia pewność siebie. - Assha wie, Ŝe jestem jego psem. I niech nie zwraca przeciw mnie swego wielkiego noŜa ani szybkiej strzały. To gniew Lurghy spalił faktorię na wzgórzu. Najpierw pięść jego piorunu uderzyła w ziemię, a potem spalił ją ogień jego oddechu... - I widziałeś to na własne oczy. Lal? Drobny męŜczyzna zaprzeczył ruchem głowy. - Assha wie, Ŝe Lal nie jest wojownikiem, który mógłby stać i patrzeć na cuda Lurghy i nie utracić wzroku. Sam Nodren obserwował ten cud... - Ale Lurgha przybył w nocy, gdy wszyscy ludzie są w domach, a światem zewnętrznym władają duchy. Jak więc Nodren mógł to oglądać? Skąd wiedział, Ŝe przybywa Lurgha? Lal przypadł bardziej do ziemi, a jednocześnie jego oczy zmierzyły szybkim spojrzeniem krzaki, jakby zastanawiał się nad szansą ucieczki. Potem ponownie zwrócił wzrok na czubki butów Ashe'a. - Nie jestem wodzem, Assha. Skąd mogę wiedzieć, w jaki sposób sam Nodren poznał tajemnicę nadejścia Lurghy? - Głupcze! - z krzaków po przeciwnej stronie drogi zabrzmiał drugi głos. Tym razem naleŜący do kobiety. - Mów do Asshy prostą mową. Jeśli jest duchem, wie doskonale, Ŝe nie mówisz prawdy. A jeśli jest człowiekiem, który umknął przed gniewem Lurghy... - w jej głosie brzmiał wyraźny podziw. Po tym nakazie Lal wybełkotał cicho prawdziwą odpowiedź: - Mówi się, Ŝe przyszła wiadomość, Ŝe na cudzoziemców spadnie gniew Lurghy, a Nodren i ludzie Nodrena powinni być tego świadkami, aby wiedzieli, Ŝe handlarze są przeklęci i Ŝe kiedy następny raz się pojawią, mają powitać ich włócznie. - A ta wiadomość... jak została dostarczona? Czy głos Lurghy zabrzmiał wprost w uszach Nodrena, czy teŜ powtórzyły go usta jakiegoś człowieka? - Aaa - Lal przypadł twarzą do ziemi i zakrył uszy rękoma. - Lal jest głupcem, który boi się nawet własnego cienia i chowa się przed nim w blasku południowego słońca! Z krzaków wyszła na drogę młoda kobieta, która najwyraźniej była waŜną osobą w szczepie. Szła bowiem dumnym krokiem, patrząc Ashe'owi prosto w oczy. Na rzemieniu na jej szyi wisiał błyszczący metalowy dysk, a drugi podobny stanowił zapięcie jej pasa. Włosy miała związane na czubku głowy rzemieniem ozdobionym drobnymi agatami. - Pozdrowiona niech będzie Cassca, ta, która Sieje - głos Ashe'a zabrzmiał bardzo formalnie. - Ale dlaczego Cassca ukrywała się przed Assha? - Twoje wzgórze odwiedziła śmierć - odparła kobieta - i ty teŜ pachniesz śmiercią... śmiercią z ręki Lurghy. Ci, którzy przychodzą ze wzgórza, moŜe nie kroczą juŜ w swych ciałach - wyciągnęła rękę gwałtownym ruchem i dotknęła palcem policzka Ashe'a. Skinęła głową. - Nie jesteś duchem Assha. Wszyscy wiedzą, Ŝe duchy wyglądają normalnie dla wzroku, ale demaskuje je dotyk. A więc nie zostałeś spalony przez Lurghę. - Chodzi mi o tę wiadomość od niego - przypomniał Ashe. - Głos zabrzmiał wprost z niebios, a słyszał go nie tylko Nodren, ale teŜ Hangor, Effar i ja, Cassca. Staliśmy wówczas wszyscy koło Starego Miejsca. - Wykonała dłonią dziwny gest i mówiła dalej: - Niedługo nadejdzie czas siewu i chociaŜ to Lurgha przynosi słońce i deszcz ziemi. Wielka Matka przyjmuje siew. A tylko kobiety mogą wejść ku niej do Wewnętrznego Kręgu. - Znów wykonała dziwny gest. - Wtedy jednak staliśmy na zewnątrz i składaliśmy pierwszą ofiarę, a z niebios rozległa się muzyka, jakiej nigdy nie słyszeliśmy. Głosy śpiewały w dziwnym języku. - Na jej twarzy pojawił się na moment wyraz przestrachu. - A potem przemówił głos. I mówił, Ŝe Lurgha został rozgniewany przez obcych ze wzgórza, i Ŝe tej jeszcze nocy spadnie na nich jego gniew. I Ŝe Nodren musi być świadkiem gniewu,

aby widział, jak Lurgha karze tych, którzy go rozgniewają. Nodren więc tak uczynił. I wtedy w nocy rozległ się dźwięk... - Jaki dźwięk? - wtrącił cicho Ashe. - Nodren powiedział, Ŝe to było jak odległy pomruk, a na niebie, przesłaniając gwiazdy, pojawił się ciemny cień ptaka Lurghy. I wtedy Lurgha uderzył we wzgórze grzmotem, wichrem i błyskawicą. Nodren uciekł, bo gniew boga był przeraŜający. A teraz my, wyznawcy Wielkiej Matki, składamy jej wiele ofiar, aby jej moc stanęła pomiędzy nami a gniewem Lurghy. - Assha dziękuje Cassce, która jest sługą Wielkiej Matki. Niech udany będzie siew i obfite niech będą tegoroczne zbiory! - powiedział Ashe, ignorując leŜącego u jego stóp Lala. - Odchodzisz stąd, Assha? - zapytała kobieta. - Bo musisz wiedzieć, Ŝe choć mnie chroni ręka Matki i nie obawiam się niczego, wielu z mojego ludu podniesie przeciw tobie włócznię, bo tak nakazał Lurgha. - Odchodzimy. I jeszcze raz dziękuję ci, Cassca. Odwrócił się na pięcie w stronę, z której przyszli, a Ross bez słowa poszedł za nim. Kobieta zaś długo patrzyła za odchodzącymi. 6 Ten ptak Lurghy - zapytał Ross, gdy tylko znikli z oczu Casski i Lala - czy to mógł być samolot? - Na to wygląda - sapnął jego towarzysz. - Jeśli Czerwoni dokładnie wykonali swoją robotę, a nie ma powodu w to wątpić, to raczej nie ma juŜ sensu nawiązywać kontaktu z miastem Dorthy lub Mungi. Prawdopodobnie tam równieŜ objawił się głos Lurghy na ich korzyść, a naszą, niestety, wielką stratę. - Cassca nie wydawała się specjalnie zszokowana klątwą Lurghy, przynajmniej nie w takim stopniu jak ten męŜczyzna. - Ona jest czymś w rodzaju kapłanki. I słuŜy bogini znacznie starszej i znacznie potęŜniejszej niŜ Lurgha - Matce Ziemi, Wielkiej Matce, bogini płodności i urodzaju. Lud Nodren wierzy, Ŝe jeśli Cassca nie odprawi rytuałów i nie zasieje pierwszej partii pola wiosną, nie będzie Ŝadnych zbiorów. Czuje się więc chroniona przez boginię i nie obawia się gniewu Lurghy. Ci ludzie są teraz w trakcie zmiany systemu wierzeń, ale część spośród rytuałów, które odprawia Cassca, przetrwa do naszych czasów pod płaszczykiem magii, choć, oczywiście, ulegną sporym przekształceniom. Ashe przemawiał spokojnym głosem, ale w jego głowie na pewno kotłowały się gwałtowne myśli. Nagle zamilkł i odwrócił się w stronę morza. - Musimy się gdzieś przyczaić do czasu, aŜ przybędzie po nas okręt. Potrzebna nam kryjówka. - Będą na nas polować tubylcy? - To niewykluczone. Niech ktoś tylko wpadnie na pomysł odczynienia uroku nad tymi, nad którymi ciąŜy klątwa, a będziemy mieli powaŜne kłopoty. Wielu z tych ludzi to doświadczeni tropiciele i myśliwi, a Czerwoni mogą mieć wśród nich agenta, który im doniesie, Ŝe ktoś powrócił do naszego obozu. Wielu naszych ludzi jest teraz w trasie, bo wiemy, Ŝe Czerwoni pojawili się właśnie w tym okresie. Oni teŜ muszą mieć tu sporą bazę, skoro uŜyli samolotu. Nie moŜna zbudować transportera w czasie na tyle duŜego, by przeniósł taką ilość sprzętu. Wszystko, czego tu uŜywamy, zostało zgromadzone juŜ na miejscu, a uŜywanie maszyn jest ściśle zabronione, jeśli mógłby to dostrzec któryś z tubylców. Na szczęście większość baz załoŜyliśmy na terenach dzikich i niezaludnionych. Krótko mówiąc, jeśli Czerwoni mają samolot, to został on skonstruowany tutaj, a to oznacza, Ŝe mają sporą bazę. - Ashe myślał na głos, a jednocześnie nieświadomie przyspieszał kroku, zostawiając Rossa coraz bardziej w tyle. - Ostatniej wiosny dość dobrze przyjrzeliśmy się tej okolicy wraz z Sandym. Jakieś pół mili na zachód jest jaskinia. To będzie nasze schronienie

na dzisiejszą noc. Plan Ashe'a byłby z pewnością dobry, gdyby jaskinia okazała się niezamieszkana. Dotarli do niej bez większych przygód - ot, mała dziura w skale, z której wypływał niewielki strumyczek, a jego brzegi pokrywała cieniutka warstwa lodowej kry. Ross pierwszy wszedł do groty, niosąc zebrane na polecenia Ashe'a gałęzie. Nie był jeszcze wytrawnym traperem, toteŜ po długiej wędrówce w lodowatych podmuchach wiatru marzył o jakimkolwiek schronieniu, choćby tak surowym jak skalna nisza. Spiesząc się, zaniedbał podstawowych środków ostroŜności. Jeden duŜy krok i pośliznąwszy się na mule, wylądował na twarzy tuŜ przed wejściem do jaskini. Następne, co dojrzał, to śnieŜna futrzana kula mknąca w jego kierunku z groźnym warczeniem. Płaszcz, który podczas upadku zawinął się wokół jego gardła i ramion, prawdopodobnie uratował mu Ŝycie - tylko on został uchwycony w kły zwierzęcia. Z okrzykiem zaskoczenia Ross przeturlał się na bok, próbując rozpaczliwie sięgnąć do sztyletu. Jego prawe ramię rozdarł płomień bólu. Potem zaś walka przeniosła się gdzieś nad jego ciało, a on stracił na chwilę oddech w wyniku silnego uderzenia w pierś. Przez mgłę słyszał tylko warczenie i sapanie. Jeszcze kilka silnych szturchnięć i walczące ciała odsunęły się. WciąŜ oszołomiony, zdołał uklęknąć. Bój trwał. O kilka kroków dalej ujrzał Ashe'a przywalonego cielskiem olbrzymiego śnieŜnego wilka. Ashe oplótł nogami grzbiet zwierza, jedną ręką chwycił go pod gardło, utrzymując na dystans pysk bestii, a drugą dźgał sztyletem podbrzusze. Teraz Ross teŜ juŜ był gotów. Zerwał się na równe nogi i zatopił sztylet między Ŝebrami wilka. Któreś z. kolejnych uderzeń musiało sięgnąć serca. Wilk zadrŜał konwulsyjnie i zesztywniał nagle z prawie ludzkim jękiem. Ashe wydostał się spod bestii, cięŜko dysząc, i zaczął czyścić sztylet wilgotną ziemią. Po jego udzie płynęła wąska struŜka krwi, a kilt w tym miejscu był rozerwany aŜ do pasa. Pozostał jednak niewzruszony. - Wiesz, o tej porze czasem polują w parach - odezwał się wreszcie. - Przygotuj lepiej łuk. Ross nałoŜył na drzewce łuku cięciwę, którą trzymał pod tuniką, chroniąc przed zamoczeniem. Następnie dopasował strzałę, myśląc z ulgą, Ŝe dzięki treningom jest całkiem niezłym strzelcem. Tylko zranione ramię zaprotestowało bólem, gdy napiął łuk. Dostrzegł, Ŝe Ashe nie wstaje. - Coś powaŜnego? - wskazał ruchem głowy na krew spływającą teraz obficiej ze zranionej nogi towarzysza. Ashe w odpowiedzi podciągnął rozerwany materiał i pokazał mu paskudnie wyglądające głębokie zadrapanie po zewnętrznej stronie uda. Przycisnął dłoń do otwartej rany, ruchem głowy wskazał jednak ponaglająco jaskinię. - Zobacz, czy tam jest czysto! Nie moŜemy się tym zająć, dopóki nie mamy pewności. Ross przeszedł przez strumień i pochylił się przy wejściu do pieczary. Od razu wyczuł nieprzyjemny odór zwierzęcego legowiska. Uniósł kamień i cisnął go w ciemną czeluść, czekając na reakcję ewentualnego lokatora. Kamień uderzył głucho o skalną ścianę, ale poza tym nie rozległ się Ŝaden inny dźwięk. Podobny rezultat przyniósł drugi rzut, pod nieco innym kątem. Wyglądało na to, Ŝe jaskinia jest pusta. Kiedy się tam usadowią i rozpalą ogień u wylotu, powinna być w miarę bezpiecznym schronieniem. JuŜ uspokojony, wszedł nieco głębiej, by po chwili wrócić w miejsce, gdzie pozostawił partnera. - Nie ma samca? - spytał Ashe. - Bo to jest samica, i to cięŜarna. - Trącił czubkiem buta martwe cielsko. ZałoŜył juŜ na udo opaskę uciskową, a jego twarz była wykrzywiona lekkim grymasem bólu. - W kaŜdym razie nie w jaskini. Przyjrzyjmy się temu.... Ross odłoŜył łuk i pochylił się nad raną Ashe'a. Była głęboka i wyglądała dość paskudnie. - Druga płytka... przy pasie... - wystękał Ashe przez zaciśnięte zęby.

Ross otworzył skrytkę we wskazanym miejscu i wydobył stamtąd małą paczuszkę. Jego partner, krzywiąc się niemiłosiernie, przełknął trzy pigułki, czwartą Ross rozgniótł na przygotowanym opatrunku. Kiedy zakończył bandaŜowanie, Ashe wyraźnie się rozluźnił. - Miejmy nadzieję, Ŝe podziała - mruknął. - Przysuń się teraz, Ŝebym mógł cię dosięgnąć. Przyjrzę się temu zadrapaniu. Ugryzienia zwierząt potrafią się paskudnie jątrzyć. Dopiero gdy Ross takŜe został zabandaŜowany i zmusił się do przełknięcia gorzkiego lekarstwa antyseptycznego, pomógł Ashe'owi dokuśtykać do jaskini. Pozostawił go na moment przed wejściem i oczyścił nieco wnętrze. Potem zaś pomógł rannemu towarzyszowi ułoŜyć się w miarę wygodnie na legowisku z gałęzi. Nareszcie mógł rozpalić ogień, za którym tak tęsknił. Mogli zdjąć przemoczone rzeczy i porządnieje wysuszyć. Za kolację zaś miał posłuŜyć ustrzelony ptak, teraz obłoŜony gliną i umieszczony pod gorącymi polanami. Zaczęło się pechowo, to fakt - pomyślał Ross - ale teraz mają wreszcie schronienie, ogień i Ŝywność. Tylko ręka bolała piekielnie, aŜ po łokieć, przy kaŜdym poruszeniu. ChociaŜ Ashe nie zdradzał się z cierpieniem w najmniejszym stopniu, Ross przypuszczał, Ŝe jego towarzysz ma się znacznie gorzej od niego, dlatego teŜ starannie ukrywał swoje odczucia. Zjedli ptaka bez soli, rozrywając mięso rękami. Murdock wysysał z rozkoszą kaŜdą najmniejszą kostkę, a potem do czysta wylizał z tłuszczu dłonie. Ashe legł z wysiłkiem na zaimprowizowanym łoŜu. Na jego twarzy tańczyły blaski i cienie, których źródłem był ogień. - Stąd jest jakieś pięć mil do morza. Nie mamy moŜliwości kontaktu z bazą po zniszczeniu instalacji Sandy'ego. Ja muszę tu zostać, bo nie mogę ryzykować większej utraty krwi, a ty nie jesteś jeszcze zbyt sprawny w lesie... Ross przyjął tę uwagę w milczeniu. Doskonale wiedział, Ŝe gdyby nie Ashe, to nie śnieŜny wilk byłby teraz ścierwem leŜącym przed jaskinią. Nie zdobył się jednak na słowa podziękowania. Chyba blokowało je zawstydzenie. Nie był doświadczony, ale miał sprawne ręce i nogi i mógł ofiarować swoją siłę, jeśli tylko Ashe powie mu, co i jak zrobić. - Będziemy musieli zapolować na.... - Sarnę - wtrącił Ashe. - Tyle Ŝe do tego trzeba się przejść w dół strumienia. Tam jest lepszy teren łowiecki. Jeśli wilczyca zalegała tu przez dłuŜszy czas, wypłoszyła wszystkie większe zwierzęta. Jednak to nie Ŝywność mnie martwi, ale... - ...uwięzienie w tej jaskini - Ross nie pozostał mu dłuŜny, takŜe wpadając w pół słowa. - Tyle Ŝe ja wciąŜ mogę wykonywać polecenia. To jest twój teren, a ja jestem zielony. Ale jeśli powiesz mi, co trzeba robić, zrobię to najlepiej jak potrafię. Ashe przyglądał mu się badawczo, ale jego twarz jak zwykle nie zdradzała Ŝadnych uczuć. - Po pierwsze, musisz obedrzeć tego wilka ze skóry. A potem zakopać ścierwo. Najlepiej opraw go tu, w środku, bo jeśli będziesz to robił na zewnątrz, moŜe zjawić się jej samiec i zaskoczyć cię przy robocie. Ross nie miał pojęcia, do czego Ashe potrzebuje wilczej skóry, ale nie zadawał pytań. Oprawianie zwierzęcia zajęło mu co najmniej cztery razy więcej czasu niŜ łowcy, którego kiedyś pokazano mu na taśmie, i z pewnością nie wykonał tego lepiej. Zanim nakrył kamieniami ścierwo wilka, musiał dokładnie wyszorować się w strumieniu. Kiedy wrócił do jaskini, Ashe leŜał juŜ z zamkniętymi oczami. Ross z ulgą usiadł na swoim legowisku i starał się myśleć o wszystkim, tylko nie o tym piekielnym pulsowaniu bólu w ramieniu... Zasnął. Obudził się, gdy Ashe zaczął się czołgać ku kupce drewna, aby dołoŜyć chrustu do gasnącego ogniska. Ross zerwał się natychmiast wściekły, na samego siebie. - Wracaj! - powiedział. - To moja robota. Nie mam prawa spać. Ku jego zaskoczeniu, Ashe zawrócił bez dyskusji, pozostawiając go czuwającego przy ogniu. Jak wiele zawdzięczali czujności Ashe'a, zrozumiał kilka chwil później, gdy wiatr przyniósł całkiem bliskie wycie wilka. MoŜe nie był to nawet partner zabitej wilczycy, ale z

pewnością jakiś nieodległy krewniak. Następnego poranka Ross, pozostawiwszy Ashe'owi odpowiedni zapas drewna, postanowił spróbować szczęścia na bagnach w dole strumienia. Niskie skłębione chmury, które pokrywały niebo zeszłego dnia, gdzieś odpłynęły, i mógł cieszyć oczy pogodnym porankiem, chociaŜ podmuchy wiatru wciąŜ były lodowate. Mimo to był Ŝywy i mógł znów oglądać słońce, toteŜ humor znacznie mu się poprawił. Próbował sobie przypomnieć wszystkie informacje o leśnym Ŝyciu, jakie przekazywano mu podczas szkolenia w bazie. Inną jednak rzeczą była nauka teorii, a inną wykorzystanie tego w praktyce. Był pewien, Ŝe Ashe miałby sporo ubawu z jego skautowskich prób. Teren wkrótce zamienił się w serię bagnistych sadzawek pomiędzy bezlistnymi brzozami i kępami trzcin, gdzieniegdzie tylko pojawiały się pagórki solidniejszego gruntu wyglądające jak małe wysepki. Wkrótce Ross dostrzegł unoszącą się zza jednego z takich pagórków niewielką smugę dymu. Następnym interesującym obiektem był ciemniejszy punkt, w którym z bliŜszej odległości rozpoznał prymitywny szałas. Po co ktoś miałby się osiedlać na takim bagnisku? Nie miał pojęcia. Mógł to być tymczasowy obóz jakiegoś łowcy. Jednak ptaki poŜywiające się pośród trzcin, pluskające siew sadzawkach i hałasujące wniebogłosy nie zdawały się przez nikogo niepokojone. Ross mógł być tego ranka naprawdę dumny ze swych umiejętności łuczniczych. Miał w kołczanie tylko sześć strzał przeznaczonych do polowania na ptaki. Zamiast cięŜkich metalowych czy kamiennych grotów uŜywanych na grubszego zwierza były wyposaŜone w lekkie główki z zaostrzonych kości. Nie minęło kilka minut, gdy zamiast tych strzał miał cztery martwe ptaki powiązane za nóŜki. Pobliskie stadko zerwało się wprawdzie na chwilę, ale zaraz powróciło do przerwanej uczty. Następną zdobyczą był zając - dorodna, tłusta sztuka, która bezczelnie bez najmniejszego lęku wpatrywała się w Rossa spoza kępy trzcin. Kiedy trafiony zając fiknął w pobliską kałuŜę, myśliwy odruchowo wyszedł z ukrycia by zabrać łup. Natychmiast jednak zatrzymał się w pół kroku i połoŜył dłoń na rękojeści sztyletu - z pobliskich krzewów przypatrywał mu się nieznajomy człowiek. Przez długą, pełną napięcia chwilę krzyŜowały się spojrzenia ich oczu. Ross dostrzegł podarte i poszarpane ubranie tamtego. Kilt i tunika obcego, przybrudzone błotem i jakby spalone ogniem, przypominały jego własny strój. Włosy miał związane z tyłu, a nie umocowane w czub, jak większość lokalnych szczepów. Ross odezwał się pierwszy, choć jego dłoń wciąŜ spoczywała na rękojeści broni. - Wyznaję ogień i obróbkę metalu, wschodzące słońce i płynącą wodę - zaczął powitalną ceremonię ludu pucharu. - Ogień daje nam ciepło z łaski Tuldena, metal jest obrabiany dzięki tajemniczemu kunsztowi kowali, słońce wschodzi bez naszej pomocy, a któŜ mógłby powstrzymać nurt wody? - odpowiedział obcy ochrypłym głosem. Teraz, gdy Ross miał czas przyjrzeć mu się uwaŜniej, dostrzegł paskudą oparzelinę biegnącą od ramienia w poprzek piersi. Zaczął mieć co do obcego pewne podejrzenia, które postanowił natychmiast sprawdzić. - Jestem krewnym Asshy. Powróciliśmy na wzgórza... - Ashe'a! Powiedział “Ashe'a", nie “Asshy"! Mimo to Ross postanowił zachować ostroŜność. - Czy pochodzisz ze wzgórza, które omiotła gniewna błyskawica Lurghy? Obcy wychylił się bardziej z krzaków, ukazując nogi. Oparzelina na jego klatce piersiowej była niczym w porównaniu z paskudnie poparzonymi i pokrytymi bąblami udami. Przyglądał się uwaŜnie Rossowi, a potem jego dłoń wykonała gest, który dla niewtajemniczonego tubylca mógł być jednym z zaklęć odpędzających zło, ale dla Murdocka miał całkiem inne znaczenie - kciuk uniesiony do góry nieodparcie kojarzył mu się ze znacznie nowszymi czasami...

- Sanford? Zapytany zaprzeczył ruchem głowy. - McNeil - przedstawił się. - Gdzie jest Ashe? Mógł być tym, za kogo się podawał, ale z drugiej strony, mógł teŜ być szpiegiem Czerwonych. Ross nie zapomniał jeszcze lekcji, jaką dał mu Kurt. - Co tam się stało? - odpowiedział pytaniem na pytanie. - Bomba. Czerwoni nas namierzyli. Nie mieliśmy Ŝadnych szans. Nie oczekiwaliśmy kłopotów. Właśnie uganiałem się za osłem, który zerwał się ze sznura, i byłem w połowie stoku, kiedy nas stuknęli. Gdy potem doszedłem do siebie, byłem juŜ na dole, a pół fortu leŜało na mnie. A reszta... no cóŜ, widziałeś chyba to miejsce? Ross skinął głową. - Co robisz tutaj? McNeil machnął ręką z wyraźnym zmęczeniem. - Próbowałem rozmawiać z Nodrenem, ale odegnali mnie kamieniami. Wiedziałem, Ŝe Ashe ma się zjawić, i miałem zamiar czekać na niego na plaŜy, ale dotarłem tam za późno. Potem pomyślałem, Ŝe będzie tędy przechodził, aby skontaktować się z okrętem podwodnym, więc czekam właśnie w tym miejscu. Gdzie jest Ashe? Brzmiało to logicznie. Ale teraz, gdy Ashe był ranny, Ross postanowił nie ryzykować nawet w najmniejszym stopniu. Wepchnął sztylet do pochwy i zarzucił na plecy zająca. - Zostań tutaj - zwrócił się do McNeila. - Wrócę... - Czekaj! Gdzie jest Ashe, głupcze? Musimy iść razem! Ross odszedł bez słowa. Był pewien, Ŝe nieznajomy nie zdoła go dogonić. Jeśli to szpieg, niech wie, Ŝe trafił na kogoś, kto miał juŜ do czynienia z Kurtem Vogelem. Wędrówka przez moczary zajęła nieco czasu, toteŜ było juŜ dobrze popołudniu, gdy Ross wrócił do jaskini. Ashe siedział u jej wylotu przy ognisku. Najwyraźniej podczas nieobecności swego towarzysza spędzał czas na struganiu kostura, który leŜał obok. Zdobycz łowiecka Rossa spotkała się z jego Ŝywym entuzjazmem, ale stracił wszelkie zainteresowanie jedzeniem, gdy tylko usłyszał o spotkaniu na bagnach. - McNeil! Facet o brązowych włosach i oczach. Jego prawa brew unosi się do góry, gdy się uśmiecha. - Oczy i włosy w porządku. Uśmiechać się nie miał okazji. - Nadłamany ząb z przodu. Górny, prawy. Ross przymknął oczy, przywołując z pamięci obraz twarzy obcego. Tak, miał małą szczerbę w przednich zębach. Skinął głową. - To jest McNeil. Mimo to dobrze, Ŝe go tu od razu nie przyprowadziłeś. Stałeś się ostroŜny po przygodzie z Kurtem? Ross przytaknął ponownie. - I po tym, co usłyszałem od ciebie, Ŝe Czerwoni mogą tu kogoś na nas zasadzić. Ashe pogładził swój zarośnięty policzek. - Nigdy nie naleŜy ich lekcewaŜyć. Ale człowiek, którego spotkałeś, to faktycznie McNeil, i lepiej, Ŝebyśmy byli razem. Dasz radę go tu przyprowadzić? - Myślę, Ŝe tak. Mimo tych jego nóg. Zresztą wedle jego opowieści sam zaszedł w to miejsce. Ashe w zamyśleniu odkroił kawałek piekącego się zająca i zaklął cicho, oparzywszy sobie język. - Dziwne, Ŝe Cassca nic nam o nim nie powiedziała. A moŜe nie chciała wspominać, Ŝe go odpędzili. Pójdziesz teraz? - Mogę, nie ma sprawy. Nie wyglądał najlepiej. ZałoŜę się, Ŝe jest głodny. Znów odbył drogę na bagna. Tym razem nie dostrzegł smugi dymu. Zawahał się. Trzcinowa wysepka, na której stał, była z pewnością tą, na której spotkał McNeila. Była pusta. Czy McNeil sam udał się w drogę? Czy teŜ coś się stało?

O niebezpieczeństwie ostrzegł go jakiś szósty zmysł. Nie umiałby powiedzieć, dlaczego nagle gwałtownym ruchem odwrócił się w stronę pobliskich krzewów. Ale poniewaŜ to zrobił, wylatująca lina, która miała zacisnąć się na jego gardle, zsunęła się bezsilnie po jego ramieniu. Gdy opadła na ziemię, przydepnął ją błyskawicznie. Potem równie szybkie pochylenie się i szarpnięcie i trzymający drugi koniec zaskoczony napastnik wyjechał na brzuchu na otwartą przestrzeń. Ross znał juŜ tę okrągłą twarz. - Lal z miasta Nodren - słowa powitania nie przeszkodziły mu w międzyczasie walnąć kolanem w twarz sięgającego po kamienny nóŜ przeciwnika. Ten upuścił broń, którą Ross kopnął w krzaki. - Na co polujesz. Lal? - Na handlarzy! - głos był słaby, ale brzmiała w nim nieskrywana pasja. Nie próbował jednak na nowo podjąć walki, gdy Ross pewnym chwytem za gardło pchnął go w kierunku krzewów. W znajdującym się za nimi zagłębieniu na szczęście nie było wody, tylko nieco błota. Na szczęście dla McNeila, który leŜał tam skrępowany za ręce i nogi, bez specjalnej troski o jego poparzone ciało. 7 Ross związał Lala liną, która miała słuŜyć jako arkan na jego własną szyję. Upewnił się, Ŝe silnie zacisnął wszystkie węzły, zanim pochylił się, by rozciąć więzy McNeila. Lal skulił się przy przeciwległej ściance rowu trzęsąc się na całym ciele. Jego przeraŜenie było tak widoczne, Ŝe Ross nawet nie czuł satysfakcji z wygranej walki. Było mu raczej głupio. - O co tu chodzi? - spytał McNeila, gdy oswobodził go z więzów i pomógł wstać. McNeil rozmasował ramiona, zrobił dwa niepewne kroki i skrzywił się z bólu. - Nasz przyjaciel chce być zbyt oddanym sługą Lurghy. Ross uniósł łuk i zwrócił się do jeńca: - Czy szczep nas ściga? - Lurgha rozkazał. Głos jego brzmiał z niebios. KaŜdy handlarz, który uciekł przed jego gniewem, ma być schwytany i złoŜony w ofierze dla uŜyźnienia pól. - Aha, staroŜytna ofiara przed pierwszym wiosennym siewem - przypomniał sobie Ross wyuczoną lekcję. KaŜdego obcego wędrowca albo członka wrogiego szczepu schwytanego określonego dnia miał spotkać taki właśnie los. Jeśli rok był pechowy i nie schwytano Ŝadnego człowieka, moŜna było od biedy złoŜyć w ofierze wilka lub jelenia. Ale najlepsza była ofiara z człowieka. Więc Lurgha rozkazał - głos z nieba rozkazał - Ŝe handlarze mają być tegoroczną ofiarą. Ashe! PrzecieŜ jakiś tropiciel moŜe trafić teŜ do niego. - Musimy ruszać - zwrócił się do McNeila, ujmując jednocześnie w dłoń linę, na której miał zamiar prowadzić Lala. - Ashe będzie chciał go wypytać o szczegóły tego nowego rozkazu Lurghy. Mimo zniecierpliwienia, Ross musiał dostosować tempo marszu do moŜliwości swego poparzonego towarzysza, który gonił juŜ resztkami sił. Wprawdzie zaczął dość ambitnie, ale wkrótce juŜ wlókł się noga za nogą. Ross ponaglił Lala do szybkiego marszu. Przywiązywał go do drzewa co kilkadziesiąt metrów, a potem powracał, by pomóc McNeilowi. Tą metodą dotarli do jaskini tuŜ przed zmrokiem. U jej wylotu wciąŜ jeszcze płonęło ognisko. - Macna! - Ashe pozdrowił przyjaciela tutejszą wersją jego imienia - I Lal. Ale skąd ty tu, Lalu z miasta Nodrena? - Nieporozumienie - odpowiedział za niego Ross, pomagając McNeilowi usadowić się na swym legowisku wewnątrz jaskini. - Łowił handlarzy na podarunki dla Lurghy. - A więc - zwrócił się Ashe do tubylca - z czyjego to rozkazu łowisz moich krewnych? Czy wydał go Nodren? Czy juŜ zapomniał o więzach krwi pomiędzy nami? Bo przysięgą na samego Lurghę były one potwierdzone! - Aaaa - Lal skulił się pod ścianą jaskini, gdzie przywlókł go Ross. Był związany, nie mógł więc schować głowy w ramionach. Przypadł twarzą do ziemi,

tak Ŝe mogli oglądać tylko jego trzęsący się czub ze splecionych włosów. Murdock zorientował się z niejakim zdziwieniem, Ŝe drobny człowieczek łka jak dziecko. Całe jego ciało drŜało w niemym szlochu. - Aaaa - zajęczał ponownie. Ashe czekał cierpliwie przez chwilę, ale po kolejnym jęku chwycił za czub włosów i uniósł głowę Lala znad ziemi. Oczy tubylca były zamknięte, ale po policzkach płynęły łzy, a usta złoŜyły się do następnej Ŝałosnej skargi. - Przymknij się! - potrząsnął nim Ashe, chociaŜ starał się to zrobić w miarę delikatnie. - PrzecieŜ nie poczułeś jeszcze ostrza mojego noŜa. Moja strzała nie przebiła twej skóry. WciąŜ Ŝyjesz, choć mogłeś być martwy. Ciesz się więc Ŝyciem i spróbuj je zachować, opowiadając nam wszystko, co wiesz. Podczas spotkania na drodze Cassca wykazała się inteligencją rozluźniając napięcie, które pojawiło się między nimi. Wszystko wskazywało na to, Ŝe Lal jest człowiekiem całkowicie innego rodzaju. Jego umysł był bardzo prosty i niewiele myśli mogło się w nim zagnieździć jednocześnie. Teraz zaś najwyraźniej panował tam kompletny chaos. Wyciągali z niego opowieść niemal zdanie po zdaniu. Lal był biedny. Tak biedny, Ŝe nie mógł nawet marzyć, iŜ kiedykolwiek będzie posiadał na własność któryś z tych cennych przedmiotów, jakie handlarze ze wzgórz sprzedawali bogaczom z miasta Nodrena. Lal był takŜe czcicielem Wielkiej Matki, a nie kimś, kto składa ofiary Lurghdze. Lurgha był bogiem wojowników i wielkich ludzi, nie zwróciłby nawet uwagi na kogoś takiego jak Lal. Kiedy więc lud Nodrena przekonał się o zagładzie osiedla handlarzy na wzgórzach, które rozpadło się w proch po uderzeniu gniewnej pięści Lurghy, Lal nie przejął się tym bardzo. O tyle tylko, Ŝe wpadł na pomysł przeszukania wzgórza. Gniew Lurghy mógł wszak zwrócić się przeciwko handlarzom, ale moŜe nie dotyczył tych wszystkich pięknych przedmiotów, które posiadali? Udał się więc w sekrecie w to miejsce na poszukiwania. To, co tam ujrzał, przekonało go o potędze Lurghy i do tego stopnia wstrząsnęło jego prostym umysłem, Ŝe uciekł w panice ze wzgórz, zapominając o przedmiotach, po które przybył. Ale Lurgha dostrzegł go na wzgórzu i odczytał jego chciwe myśli... W tym momencie Ashe przerwał potok jego wymowy. Skąd wiadomo, Ŝe Lurgha dostrzegł Lala? PoniewaŜ - trząsł się ze strachu i ponownie płakał Lal - tego właśnie poranka, kiedy wyprawił się na łowy na dzikie ptactwo, Lurgha przemówił doń na bagnach. Do niego, do Lala, który jest tylko niczym mamy insekt pełzający po ziemi. A jak przemówił doń Lurgha? Głos Ashe'a był łagodny i cichy. Wprost z niebios. Jakby przemawiał do samego wodza Nodrena. Powiedział, Ŝe widział Lala na wzgórzach, a więc Lal będzie jego pokarmem. Jednak Lurgha nie poŜre go, jeśli Lal będzie mu usługiwał na inny sposób. A on. Lal, leŜał twarzą do ziemi, słuchając tego bezcielesnego głosu i przysięgał, Ŝe będzie słuŜył Lurghdze aŜ do kresu swych dni. Wtedy Lurgha nakazał mu pochwycenie jednego ze złych handlarzy, który ukrywa się na bagnach, i związanie go. Lal miał zawołać ludzi z wioski i razem mieli zanieść jeńca na wzgórze, na którym Lurgha okazał swój gniew, i pozostawić go tam. Potem mogli powrócić i wziąć to, co tam znajdą, wraz z błogosławieństwem ich pól w czas siewów, i błogosławieństwem dla całego ludu Nodrena. I on. Lal, przysiągł, Ŝe stanie się wedle woli Lurghy, a teraz nie moŜe spełnić swej przysięgi. Lurgha zatem poŜre go niechybnie. Nie ma dlań Ŝadnej nadziei... - Czy jednak - powiedział Ashe łagodnym głosem - nie słuŜyłeś Wielkiej Matce przez wszystkie te lata? Czy nie oddawałeś jej zawsze pierwszego owocu, nawet jeśli zbiory z twego małego pola były skromne? Lal spojrzał na Ashe'a, a jego twarz wciąŜ była zapłakana i przeraŜona. DłuŜszą chwilę potrwało nim pytanie przebiło się do jego umysłu. Potem przytaknął skwapliwie.

- A czy ona w zamian nie darzyła cię swą łaską. Lal? To prawda, Ŝe jesteś biednym człowiekiem, ale nie przymierasz głodem. A przecieŜ teraz jest najgorsza pora roku, gdy ludzie często umierają z głodu, nim nadejdą nowe zbiory. Wielka Matka dba o swoje dzieci i to właśnie ona oddała cię w nasze ręce. Tak właśnie mówię do ciebie. Lal, ja, Assha spośród handlarzy, i mówię do ciebie prostą mową - Lurgha, który zniszczył nasze osiedle, Lurgha, który przemawia z niebios, nie przyniesie ci niczego dobrego... - Aaa - załkał Lal. - Wiem to, wiem, Assha. On jest z ciemności, spomiędzy mrocznych duchów! - Tak. Nie jest on zatem krewnym Wielkiej Matki. Ona jest bowiem tworem światła i dobra, ona daje zbiory i młode jagnięta w twoim stadzie, ona daje płodność młodym kobietom, aby urodziły synów, którzy noszą włócznię za swym ojcem, i córki, które będą przędły i obsiewały pola złotym ziarnem. Gniew Lurghy skierowany jest ku nam. Lal. Nie ku ludowi Nodrena, nie ku tobie. I my weźmiemy na siebie jego gniew. Pokuśtykał ku wyjściu z jaskini. Na zewnątrz panował juŜ mrok. - Usłysz, Lurgho, moje słowa! - zakrzyknął w ciemność. - Jam jest Assha z handlarzy i biorę na siebie twój gniew. Niech nie ściga on Lala ani teŜ Nodrena, ani nikogo z jego ludu. Niech dosięgnie tylko mnie. Tak rzekłem! Ross dostrzegł nieznaczny ruch dłoni Ashe'a. Najwyraźniej przygotował on jakiś drobny pokaz, który miał przekonać dzikusa. JakoŜ faktycznie u wylotu jaskini zapłonął gwałtownym błyskiem wielce widowiskowy zielony ogień. Lal jęknął przeraŜony, ale poniewaŜ błysk trwał tylko przez moment, odwaŜył się spojrzeć tam ponownie. - Widziałeś, Ŝe Lurgha odpowiedział na moje wyzwanie. Lal. Na mnie tylko będzie zwrócony jego gniew. A teraz - Ashe dokuśtykał z powrotem i wyciągnąwszy skórę białego wilka, rozłoŜył ją przed Lalem - zaniesiesz to Cassce, a ona uczyni z tego kurtynę w drzwiach Domu Matki. Jest biała, jak sam widzisz, przeto jest bardzo rzadka. Matka będzie rada z tak cennego podarunku. A ty powiesz Wielkiej Matce, co ci się przydarzyło, i powiesz, iŜ wierzysz, Ŝe jej moc większa jest niŜ moc Lurghy. A Matka będzie z ciebie wielce zadowolona. Ale nie powiesz ni słowa ludziom z wioski. Bo to jest sprawa między Lurghą a Asshą i nie chcę, by ktokolwiek stanął pomiędzy nami. To mówiąc, rozwiązał linę krępująca ręce Lala. Ten zaś dotknął skóry śnieŜnego wilka a jego oczy lśniły z podziwu. - Zaprawdę, wielki dar dałeś mi, Assha. Matka będzie zadowolona, bo od wielu juŜ lat nie miała tak bogatej kurtyny u wrót swego domu. Jestem naprawdę małym człowiekiem, nie mnie przeto mieszać się w spory między wielkimi. Lurgha przyjął twoje słowa, nie moja to więc sprawa. Nie wrócę jednak do wioski przez czas jakiś, jeśli zechcesz mi zezwolić, Assha. Jestem bowiem człowiekiem o lekkim i długim języku i często mówię to, czego powiedzieć nie chcę. Jeśli więc zadadzą mi pytanie, odpowiadam. Jeśli zaś tam nie wrócę, nie zadadzą mi pytania, nie odpowiem więc. McNeil roześmiał się. Ashe uśmiechnął się tylko dobrotliwie. - Tak więc będzie. Lal. Jesteś mądrzejszym człowiekiem niŜ sądzisz. Nie powinieneś jednak takŜe zostawać tutaj. Lal ponownie zgiął się w ukłonie. - Tak i ja sądzę, Assha. Nad wami ciąŜy teraz gniew Lurghy, a ja nie chcę znaleźć się w jego zasięgu. Dlatego teŜ odejdę na bagna. Są tam ptaki i zające, będę więc miał czas obrobić tę skórę, aby, gdy zaniosę ją do Matki, naprawdę była warta jej błogosławieństwa. Chciałbym za twym pozwoleniem, Assha odejść jeszcze tej nocy. - Niech szczęście ci sprzyja. Lal. Ashe wskazał mu gestem wyjście. Lal nieśmiało pokłonił się jeszcze pozostałym i znikł w ciemnościach doliny. - Co, jeśli go pochwycą? - spytał McNeil zmęczonym głosem.

- Nie sądzę, by go łatwo znaleźli - odparł Ashe. - A poza tym, co miałem z nim zrobić? Zatrzymać tutaj? Cały czas knułby ucieczkę. A na wolności znów by na nas polował. Teraz zaś mam nadzieję, Ŝe przez jakiś czas będzie trzymał się z dala od Nodrena i w ogóle zniknie wszystkim z oczu. Lal moŜe nie jest bardzo bystry, ale jest niezłym myśliwym. A teraz ma powody się ukrywać, więc trzeba będzie dobrego tropiciela, by go znalazł. Jednego za to się dowiedzieliśmy. - Czerwoni wiedzą, Ŝe nie do końca wyczyścili to miejsce. Co się właściwie stało, McNeil? Opowiedział im wszystko ze szczegółami. Potem Ashe usiadł na posłaniu, a Ross zajął się przygotowaniem kolacji. - W jaki sposób namierzyli posterunek? - zastanawiał się Ashe, wpatrując się w pełgające płomienie ogniska. - Musieli namierzyć sygnał komunikacyjny i znaleźć jego źródło. Tylko to przychodzi mi do głowy. A to oznacza, Ŝe musieli nas szukać juŜ od dłuŜszego czasu. - Nie było ostatnio w okolicy jakichś obcych? McNeil potrząsnął przecząco głową. - W ten sposób nie mogli nas znaleźć. Sanford był świetny w tym, co robił. Gdybym go nie znał, sam bym przysiągł, Ŝe jest jednym z ludu pucharu. Miał przy tym wspaniałą sieć informatorów w całej Brytanii. To zadziwiające, jak potrafił to zorganizować. Myślę, Ŝe fakt jego przynaleŜności do gildii kowali był wielce pomocny. Mógł zdobyć mnóstwo ciekawych wieści w kaŜdej wiosce, w której tylko było coś do roboty. I mówię ci - McNeil uniósł się nieco na łokciu dla podkreślenia swoich słów - nie działo się nic podejrzanego ani po obu stronach Kanału, ani daleko na pomocy. O tym, Ŝe czyste jest południe, upewniliśmy się, zanim jeszcze zdecydowaliśmy się na przykrywkę ludu pucharu. Zwłaszcza, Ŝe ich klany są niezwykle liczne w Hiszpanii. Ashe przeŜuwał w zamyśleniu pieczone skrzydełko. - Ich stała baza z transporterem musi być gdzieś w granicach terytorium, którym władają takŜe w naszych czasach. - Mogą równie dobrze siedzieć na Syberii i śmiać się w głos! -wybuchnął McNeil Tam nie mamy szansy się dostać. - Nie - odparł Ashe wrzucając w ogień ogryzioną kość i oblizując palce z tłuszczu. Wtedy teŜ natrafiliby na stare problemy odległości. Gdyby to, czego szukają, znajdowało się w ich obecnych granicach, nigdy byśmy nie wpadli na ich trop. To leŜy gdzieś poza ich dwudziestowiecznym terytorium, i to jest korzystne dla nas. Oni zaś muszą umieścić swój punkt transportowy tak blisko tego miejsca, jak to tylko moŜliwe. Nasze problemy logistyczne i tak są znacznie powaŜniejsze niŜ ich. - PrzecieŜ wiesz, dlaczego wybraliśmy Arktykę na miejsce głównej bazy. Tam w Ŝadnym okresie historii nie było zbyt gęsto od ludzi. Ale jeśli chodzi o nich, załoŜę się o wszystko, co tylko chcesz, Ŝe ich baza jest gdzieś w Europie, a do tego musieli wytłuc trochę ludzi. Jeśli uŜywają samolotu, nie mogą robić tego otwarcie... - Dlaczego nie? - wtrącił Ross. - Dla miejscowych to przecieŜ tylko magia, ptak Lurghy. - Oni takŜe muszą uwaŜać, by nie zakłócić biegu historii, podobnie jak my potrząsnął głową Ashe. - Wszystko, co pochodzi z naszych czasów, musi być tak ukryte lub zamaskowane, aby nie kojarzyło się tubylcom z dziełem ludzkich rąk. Nasz okręt podwodny wygląda jak wieloryb. Ich samolot z pewnością przypomina ptaka, ale nie mogą ryzykować, Ŝe ktoś przyjrzy mu się bliŜej. Nie mamy pojęcia, co mógłby spowodować taki wyciek technologii w tych czy teŜ innych prymitywnych czasach, jak mogłoby to zmienić bieg historii. - Ale - Ross był zdecydowany przedstawić swoje przemyślenia na ten temat załóŜmy, Ŝe dałbym Lalowi pistolet i nawet nauczył go, jak go uŜywać. I tak nie uda mu się stworzyć własnego. Ta technologia leŜy poza jego moŜliwościami. Ci ludzie nie potrafiliby wytworzyć takiego przedmiotu. - Jest w tym trochę racji. Z drugiej strony, nie lekcewaŜ umiejętności tutejszych

rzemieślników ani teŜ wrodzonej inteligencji ludzi tej ery. Tubylcy prawdopodobnie nie potrafiliby stworzyć pistoletu, ale to mogłoby pchnąć ich myśli w nowym kierunku. I kto wie, czy nie unicestwilibyśmy tym samym naszego świata. Dlatego nie śmiemy zmieniać przeszłości. To jest tak jak z wynalezieniem broni atomowej. KaŜdy chciał ją wyprodukować, a teraz siedzimy wszyscy i trzęsiemy się ze strachu, Ŝe ktoś jednak moŜe być na tyle szalony, by jej uŜyć. - Więc kiedy Czerwoni ściągają stąd jakieś wynalazki, staramy się nie pozostać w tyle, ale tutaj w przeszłości musimy uwaŜać na kaŜdy ruch, Ŝeby przypadkiem nie zniszczyć świata, w którym Ŝyjemy? - Co właściwie będziemy teraz robić? - McNeil najwyraźniej znudził się tą jałową dyskusją. - Murdock jest na próbnym skoku. To jego test. Okręt ma nas stąd zabrać za dziewięć dni. - Jeśli zatem tu wysiedzimy, jeśli zdołamy tu wysiedzieć - McNeil spojrzał na swoje nogi - wkrótce nas zabiorą. No dobrze, dziewięć dni. Trzy z nich spędzili w jaskini. McNeil szybko wracał do zdrowia i wkrótce juŜ niecierpliwił się bezczynnością, ale Ashe wciąŜ jeszcze kuśtykał zbyt powaŜnie, by mogli ryzykować marsz. Ross na przemian z McNeilem polowali w okolicy i patrolowali najbliŜszy teren. Nie natrafili jednak na Ŝadne ślady tubylców. Najwyraźniej Lal dotrzymał słowa i zaszył się gdzieś na bagnach z dala od swego ludu. Kiedy czwartego dnia bladym świtem Ashe obudził Rossa, ten bez zbędnych słów zrozumiał, Ŝe nadeszła pora wymarszu. Palenisko było przysypane ziemią. PoŜywili się naprędce upieczoną poprzedniej nocy dziczyzną i w milczeniu opuścili jaskinię, zanurzając się w oparach chłodnej mgły. Nieco dalej w dolinie dołączył do nich schodzący z czat McNeil. Dostosowawszy tempo marszu do Ashe'a, podąŜali powoli, ale wytrwale w kierunku biegnącego pomiędzy wioskami szlaku. Szli wprost na północ. Teren zaczynał się wznosić. Dochodzili do zamieszkanych terenów. Ross omal nie przewrócił się w płytkim rowie, który, jak się potem okazało, był granicą uprawnego poletka. Mgła wciąŜ była gęsta, ale z oddali dochodziło beczenie owiec i ujadanie psa. Ashe zatrzymał się na moment, węsząc w powietrzu jak pies gończy. Ruszyli dalej we wskazanym przez niego kierunku, przecinając całą serię małych poletek. Tymczasem mgła gęstniała. Ashe wyraźnie przyspieszył kroku opierając się cięŜko na wystruganym przez siebie kosturze. Odetchnął głośno z wyraźną ulgą, gdy nagle z mgły wyłoniły się dwa kamienne monolity sterczące jak dziwaczne filary. Trzecia kamienna płyta leŜała na nich poziomo. Konstrukcja ta przypominała prymitywny łuk, pod którym naleŜało przejść, aby zejść ze wzgórza do wąskiej doliny. Ross nie widział jej wyraźnie poprzez mgłę, miał jednak wraŜenie, Ŝe coś się czai za tą kamienną bramą. Nigdy nie był przesądny. Kiedy studiował wierzenia tych prymitywnych ludów, nie traktował ich powaŜnie ani przez chwilę. A jednak, gdyby był tu teraz sam, odwróciłby się na pięcie i zawrócił. To, co czekało za bramą, nie było dla niego. ToteŜ odetchnął, gdy Ashe zatrzymał się przed kamiennym portalem i gestem nakazał obu towarzyszom, by się ukryli. Ross z ochotą wykonał to polecenie. Mimo iŜ czuł niemiłe, wilgotne dotknięcia mgły na karku i twarzy, przypadł do ziemi za karłowatymi roślinkami rosnącymi w pobliŜu. Te krzewy wyglądają jakby ktoś celowo je tu zasadził - przemknęło mu przez myśl. Kiedy McNeil przysiadł obok niego, Ashe wydobył z gardła miękki, przenikliwy odgłos przypominający ptasi zew. Powtórzył go trzy razy, nim z mgły wynurzyła się jakaś postać. Postać w długim, sięgającym ziemi szaro-białym płaszczu. Szła od strony zielonej doliny, a kaptur płaszcza całkowicie krył oblicze. Zatrzymała się tuŜ przed kamiennym łukiem, a Ashe, nakazując gestem towarzyszom, aby nie ruszali się z miejsca, postąpił ku niej kilka kroków.

- Niech błogosławione będą stopy i dłonie Matki, tej, która sieje to, co daje owoce. - Obcy przybyszu, którego ściga gniew Lurghy - zabrzmiał stłumiony przez kaptur głos Casski - czego tu szukasz? Jak śmiesz pojawiać się w miejscu, do którego Ŝaden męŜczyzna nie ma wstępu? - Ciebie szukam. Bo tej nocy, gdy przybył Lurgha, ty byłaś świadkiem jego przybycia. Ross usłyszał syk gwałtownie wciągniętego powietrza. - Skąd to wiesz, przybyszu? Bo słuŜysz Matce i jesteś zazdrosna o swoją i jej potęgę. Chciałaś na własne oczy ujrzeć potęgę Lurghy. Kiedy po chwili milczenia odpowiedziała, Ross słyszał gniew i frustrację w jej głosie. - Pojmujesz zatem mój wstyd, Assha. GdyŜ Lurgha przybył. Przybył, dosiadając ptaka. I okazał swą moc. Teraz więc wioska będzie składać ofiary Lurghdze i zabiegać o jego łaski. Nikt zaś nie będzie juŜ słuchać stów Matki, nikt nie ofiaruje jej pierwszego owocu ze swych... - Ale skąd przybył ptak, którego dosiadał Lurgha? Czy moŜesz mi to wyjawić, ty, która czekasz nadejścia Matki? - JakąŜ róŜnicę czyni to, skąd przybył Lurgha? Czy to coś ujmuje lub przysparza jego mocy? - Cassca przeszła pod sklepieniem łuku. - A moŜe tak, w jakiś dziwny sposób? Powiedz mi, Assha. - MoŜe tak. Odpowiedz, proszę. Obróciła się powoli i wskazała za swe prawe ramię. - Stamtąd przybył. Przyglądałam mu się uwaŜnie, wiedząc, Ŝe chroni mnie moc Matki, i Ŝe nawet pioruny Lurghy nie mogą mnie poŜreć. Czy ta wiedza czyni Lurghę mniejszym w twoich oczach, Assha? PrzecieŜ on poŜarł wszystko, co do ciebie naleŜało, wraz z twoimi krewnymi. - MoŜe tak - powtórzył Ashe. - Nie sądzę, by Lurgha przybył ponownie. Wzruszyła ramionami, a cięŜki płaszcz załopotał na wietrze. - Stanie się, co ma się stać, Assha. A teraz odejdź. Nie jest właściwe, by przebywał tu jakikolwiek męŜczyzna. I Cassca wycofała się w głąb zielonej doliny, a Ross i McNeil wyszli ze swego ukrycia. McNeil spoglądał w stronę, którą wskazała kapłanka. - Północny wschód - mruknął w zamyśleniu. - Tam właśnie znajduje się Bałtyk. 8 Dziesięć dni później Ashe leŜał wygodnie wyciągnięty na szpitalnym łóŜku w arktycznej bazie, ze starannie zabandaŜowaną nogą i kubkiem gorącej kawy w ręce. Z ponurym uśmiechem spoglądał na Nelsona Millairda. Millaird, Kelgames, doktor Webb - szefowie projektu - nie tylko przeszli przez wrota transportera, aby spotkać się z trójką przybyszy z Brytanii, ale teraz tłoczyli się w ciasnym pokoju, niemal przygniatając do ściany Rossa i McNeila. Bo to właśnie było to! To, na co polowali od wielu miesięcy, mieli niemal w zasięgu ręki! Tylko Millaird, dyrektor naczelny, nie był o tym do końca przekonany. Ten potęŜny męŜczyzna o nalanej twarzy i bujnej, rozwichrzonej czuprynie siwiejących włosów nie wyglądał na intelektualistę. Jednak Ross siedział w tym projekcie wystarczająco długo, by wiedzieć, Ŝe właśnie grube, owłosione ręce Millairda pozbierały wszystkie luźne sznurki poruszające operacją Retrograde i splotły je w sprawnie funkcjonującą całość. Teraz zaś dyrektor siedział rozparty niedbale na krześle, znacznie zresztą za małym na jego potęŜne cielsko, i gryzł w zamyśleniu drewnianą wykałaczkę. - No to mamy pierwszy trop - skomentował bez nadmiernej ekscytacji. - Raczej porządną brukowaną drogę! - wszedł mu w słowo Kelgarries. Major był zbyt

podniecony, by stać spokojnie. Przestępował z nogi na nogę, jakby był gotów juŜ w tej chwili obrócić się na pięcie i gnać na wroga. - Czerwoni nie niszczyliby Gog, gdyby nie uwaŜali tego posterunku za zagroŜenie. W tym sektorze czasowym musi się znajdować ich główna baza! - Powiedzmy raczej, jakaś większa baza - studził jego zapał Millaird. - Nie ta, której szukamy. W dodatku teraz właśnie mogą zmieniać sektor czasowy. Myślisz, Ŝe spokojnie tu na nas zaczekają, aŜ pojawimy się z większymi siłami? A jednak spokojny ton głosu Millairda nie zgasił entuzjazmu majora. - Jak długo trwa rozmontowanie duŜej bazy? - zapytał. - Co najmniej miesiąc. Jeśli poślemy tam ekipę, jeśli się pospieszą... Millaird uderzył swymi cięŜkimi łapskami o tłuste uda i roześmiał się, choć był to raczej wisielczy humor. - A gdzie konkretnie poślemy tę ekipę, Kelgarries? Na północny wschód od Brytanii? To raczej nieprecyzyjny namiar, delikatnie mówiąc. Oczywiście - zwracał się teraz do Ashe'a - dowiedziałeś się wszystkiego, czego było moŜna. A ty, McNeil, nie masz nic do dodania? - Nie, sir. Zmietli nas w momencie, gdy Sandy był przekonany, Ŝe jesteśmy bezpieczni jak u mamusi. Nie mam pojęcia, jak nas znaleźli, chyba Ŝe namierzyli sygnał komunikacyjny. A jeśli tak, to musieli nas poszukiwać od dłuŜszego czasu, bo uŜywamy bardzo nieregularnych częstotliwości nadawania. - Czerwoni są cierpliwi i niegłupi. Mogą teŜ mieć urządzenia, o jakich nie mamy pojęcia. My teŜ jesteśmy cierpliwi i niegłupi, ale nie mamy ich gadŜetów. I czas działa na naszą niekorzyść. Jakieś wnioski, Webb? - Millaird zwrócił się do trzeciego, dotąd milczącego męŜczyzny. Doktor poprawił okulary, które zsunęły mu się na czubek nosa. - Tylko jeden punkt, którym chciałbym uzupełnić nasze przypuszczenia - odparł. Sądzę, Ŝe mają bazę w rejonie Bałtyku. Nawet obecnie te tereny są dla nas niedostępne, a wtedy znajdowały się tam liczne szlaki handlowe. Nie wiemy wiele o tej części Europy. Ich baza moŜe być w okolicach granicy z Finlandią. Tam mogliby ukryć instalacje na sto róŜnych sposobów. Millaird wydobył notes i sięgnął do kieszeni po długopis. - Nie zaszkodzi wysłać tam kilku agentów w naszych czasach. Uruchomimy wywiad wojskowy, a moŜe i cywilny. MoŜe znajdą coś ciekawego. Ale to spory rejon. Webb przytaknął. - Mamy jedną wskazówkę - szlaki handlowe. W czasach kultury pucharów dzwonowatych były bardzo dobrze oznaczone. NajwaŜniejszy w tym rejonie był szlak bursztynowy. Większość mieszkańców stanowili wtedy łowcy, było teŜ trochę rybaków wzdłuŜ wybrzeŜa. W interesujących nas czasach mieli juŜ kontakty z handlarzami. - Zdjął okulary nerwowym ruchem. - Poza tym Czerwoni sami mogą mieć tam kłopoty... - To znaczy? - zainteresował się Kelgarries. - Inwazja plemion naleŜących do kultury czekanów bojowych. Jeśli jeszcze się nie pojawili, przybędą niedługo. To była jedna z większych fal migracyjnych w tym kraju. Prawdopodobnie byli przodkami późniejszych Celtów i plemion nordyckich. Nie wiemy nawet, czy wytępili pierwotnych mieszkańców czy teŜ zasymilowali się z nimi. - Szkoda, Ŝe nie wiemy - skomentował McNeil - bo dla nas ta róŜnica moŜe się sprowadzać do topora w czaszce lub teŜ nie. - Nie sądzę, Ŝeby atakowali handlarzy. Dzisiejsze znaleziska świadczą, Ŝe lud pucharu kontynuował swój handel, mimo zmiany klientów - uspokoił go Webb. - O ile oczywiście ktoś nie będzie ich podŜegał - Ashe podał pusty kubek Rossowi. Nie zapominajcie o gniewie Lurghy. Począwszy od tego momentu nasi wrogowie mogą podejrzewać kaŜdą faktorię handlarzy, która pojawi się w pobliŜu ich terytorium. Webb pokręcił w zamyśleniu głową.

- Taki totalny atak przeciwko handlarzom oznaczałby wpływanie na bieg historii. Na to Czerwoni by się nie odwaŜyli, zwłaszcza Ŝe mają tylko ogólne podejrzenia. Pamiętaj, Ŝe oni wcale nie mniej obawiają się majstrować w przeszłości niŜ my. Nie, raczej skupią się na uwaŜnych obserwacjach. Musimy zrezygnować z komunikowania się radiem... - Wykluczone! - przerwał mu gwałtownie Millaird. - MoŜemy zmniejszyć liczbę połączeń, ale nie poślę tam chłopców pozbawionych moŜliwości szybkiego kontaktu. Niech chłopcy w laboratorium spróbują pomajstrować trochę przy radiu, tak aby nie moŜna było go wykryć. Czas! - zabębnił palcami na swym grubym kolanie. - Wszystko sprowadza się do kwestii czasu. - Którego nie mamy - wtrącił Ashe cichym jak zazwyczaj głosem. - Jeśli Czerwoni obawiają się, Ŝe zostali wykryci, muszą zdemontować swoją bazę w tamtym czasie. I juŜ nad tym intensywnie pracują. MoŜemy nie dostać drugiej takiej szansy, aby ich namierzyć. Trzeba ruszać jak najszybciej. Millaird miał przymknięte powieki. Drzemał? Kelgarries wpatrywał się W drzwi. Na okrągłej twarzy Webba malowało się zniechęcenie. - Doktorze - Millaird nagle otworzył oczy i zwrócił się do Webba. - Jaka jest twoja diagnoza? - Ashe musi pozostać pod opieką lekarską jeszcze co najmniej pięć dni. Oparzenia McNeila nie są groźne, a ta rana Rossa właściwie juŜ się zagoiła. - Pięć dni - Millaird znów przymknął oczy. Po chwili spojrzał bystro na majora. Personel. Nie mamy tu pod ręką nikogo właściwego. Kogo spośród znajdujących się w akcji moŜna ściągnąć bez ryzyka zakłóceń w projekcie? - Nikogo. ChociaŜ nie, mógłbym odwołać Jansena i Van Wyke’a. Ci od czekanów mogliby do nich pasować... - Nagły błysk w oczach majora zgasł równie szybko, jak się pojawił. - Nie, nie mają odpowiedniego przygotowania językowego i kulturowego. I nie wiemy, czy te szczepy juŜ się tam pojawiły. Nie poślę nieprzygotowanych ludzi. Jedna wpadka moŜe nie tylko zagrozić ich Ŝyciu, ale teŜ pogrąŜyć cały projekt. - A więc zostaje ta trójka - podsumował Millaird. - Odwołamy, kogo tylko moŜna, i przygotujemy ich w bazie jak najszybciej, ale wiecie, Ŝe to musi potrwać. W międzyczasie zaś... - Czy moŜesz określić region z większym przybliŜeniem niŜ tylko okolice Bałtyku? Ashe zwrócił się do Webba. Ten wyraźnie się zawahał. - Niewiele moŜemy zrobić. Co najwyŜej posłać tam okręt podwodny na te pięć dni. Jeśliby nadawali coś przez radio, cokolwiek, powinniśmy ich namierzyć. Wszystko zaleŜy od tego, czy Czerwoni mają kogoś poza bazą, kto działa obecnie w terenie. To mało prawdopodobne... - Ale zawsze coś! - przerwał mu Kelgarries ze zniecierpliwieniem człowieka czynu. - Oni czekają na takie właśnie posunięcie - zauwaŜył Webb. - No to co? Więc będą czujni! - major zaczynał tracić cierpliwość. - To jedyne wsparcie, jakie moŜemy dać naszym chłopcom. Nie kontynuując juŜ dyskusji, wybiegł z pokoju. Webb wstał powoli. - Popracuję trochę nad mapami - zwrócił się do Ashe'a. - Nie posyłaliśmy zwiadowców nad Bałtyk. Nie odwaŜymy się równieŜ wysłać tam samolotu szpiegowskiego. To będzie skok w ciemność. - Jeśli masz tylko jedną drogę, podąŜasz nią, prawda? Chętnie dowiem się wszystkiego, co jeszcze będziesz mi mógł przekazać, Miles. Ross do tej pory sądził, Ŝe przygotowania do jego pierwszej wyprawy były wyczerpujące. Wkrótce śmiał się z tych myśli. Cały cięŜar kolejnej podróŜy miał spoczywać na barkach tylko ich trzech, toteŜ prawie natychmiast zostali poddani intensywnemu szkoleniu i juŜ trzeciej nocy Ross miał taki chaos w głowie, iŜ mimo potwornego zmęczenia, nie mógł zasnąć. UwaŜał, Ŝe więcej mu namieszano w umyśle, niŜ go nauczono. Zwierzył się

McNeilowi z tych niewesołych myśli. - Baza odwołała trzy inne grupy - wyjaśnił mu McNeil. - Ale oni muszą przejść znacznie powaŜniejsze szkolenia i nie będą gotowi szybciej niŜ za jakieś trzy, cztery tygodnie. Zmiana epoki wymaga nie tylko zdobycia nowej wiedzy, ale teŜ wymazania starej. - A nowi ludzie? - Gwarantuję ci, Ŝe Kelgarries przetrząsa teraz wszystkie kąty, poszukując takich. Ale oni muszą pasować fizycznie do cywilizacji, w której mają się znaleźć. Jeśli umieścisz na przykład niskiego, ciemnowłosego faceta między nordyckimi Ŝeglarzami, łatwo go będzie zauwaŜyć i zapamiętać... zbyt łatwo. Nie moŜemy ryzykować. Więc Kelgarries musi szukać ludzi, którzy nie tylko psychicznie, ale takŜe fizycznie pasują do konkretnego zadania. Facet, który nie jest człowiekiem morza, nie będzie się zachowywać jak człowiek morza, rozumiesz? A jeśli chcesz kogoś wsadzić do plemienia wędrującego ze stadami bydła, to musisz znaleźć pastucha. Jedyną ochroną agenta - jak i całego projektu - jest dopasowanie go do właściwego czasu i miejsca. Ross nigdy dotąd nie zastanawiał się nad tym. Teraz nagle zdał sobie sprawę, jak bardzo ich trójka jest podobna do siebie. Wszyscy byli podobnego wzrostu, wszyscy mieli brązowe włosy i jasne oczy - Ashe niebieskie, on sam szare, McNeil orzechowe - i podobną budowę - smukli, drobnokościści, ruchliwi. Nigdy jeszcze nie spotkał prawdziwego handlarza z ludu pucharu, ale przypomniał sobie film, który widział pierwszego dnia. Wszyscy trzej przypominali fizycznie ludzi, pod których się podszywali. Piątego dnia studiowali wraz z Webbem mapę rejonu Bałtyku, kiedy do pokoju wpadł Kelgames. Za nim zobaczyli ocięŜałą postać Millairda. - Mamy ich! - krzyknął major od progu. - Tym razem to nam sprzyjało szczęście! A Czerwoni strzelili gafę! I to jaką gafę! Webb przyglądał się rozentuzjazmowanemu majorowi z lekkim uśmiechem. - No cóŜ, cuda się czasem zdarzają - zauwaŜył. - Przypuszczam, Ŝe okręt ma dla nas namiary? Kelgarries połoŜył na stole kartkę papieru, którą dotąd wymachiwał tryumfalnie jak sztandarem. Webb spojrzał na zapisane tam cyfry, a potem pochylił się nad mapą i naniósł na nią naostrzonym ołówkiem dwie kropki. - No, to nieco zawęŜa pole działania - mruknął. Ashe roześmiał się głośno. - Czasem mam ochotę zapytać, jak definiujesz słowo “wąski", Miles. Pamiętaj, Ŝe mamy odbyć tę drogę piechotą, więc róŜnica dwudziestu mil to niemało. - Ten punkt jest spory kawał od wybrzeŜa - zaprotestował takŜe McNeil, spojrzawszy na mapę. - W ogóle nie znamy tego regionu... Webb, zapewne po raz setny tego dnia, zdjął okulary. - Myślę, Ŝe moŜemy przyznać tej akcji status czerwony - powiedział pełnym wątpliwości tonem, jakby czekał, Ŝe ktoś się z nim nie zgodzi. Ale nie było protestów. Millaird pochylił się nad mapą. - Tak zrobimy, Miles - spojrzał na Ashe'a. - Zostaniecie zrzuceni na spadochronach. Dostaniecie specjalny sprzęt. Jeśli juŜ go uŜyjecie, posypiecie go specjalnym proszkiem, który da wam Miles. Po dziesięciu minutach po sprzęcie nie zostanie ani śladu. Nie mamy tego za wiele i nie moŜemy naduŜywać, ale sytuacja jest szczególna. Znajdziecie bazę i podacie współrzędne. W tym czasie, w którym będziecie, nie powinno to być trudne. Pamiętajcie jednak, Ŝe nas interesuje to, co jest na drugim końcu tamtejszego transportera czasowego. Dopóki nie zlokalizujecie takŜe tamtej bazy, nie kontaktujcie się z nami. - Istnieje moŜliwość - zauwaŜył Ashe - Ŝe Czerwoni mają więcej niŜ jedno stanowisko pośrednie. Mogli się wycwanić i zbudować cały ich szereg, by zatrzeć ślady. KaŜdy transporter wiódłby więc dalej w przeszłość... - Dobrze. Jeśli tak będzie, dostarczcie nam tylko połoŜenie następnego w kolejce odparł Millaird. - Stamtąd podejmiemy trop, choćbyśmy musieli posłać chłopaków w skórach

dinozaurów. Musimy znaleźć bazę podstawową, a jeśli nie prowadzi do niej prosta droga, trudno - pójdziemy krzywą. - Skąd macie ten namiar? - spytał McNeil. - Jedna z ich ekip terenowych wpadła w tarapaty i wezwała pomoc. - I dostała ją? Major uśmiechnął się ponuro. - A jak myślisz? Znasz reguły tej gry, a Czerwoni mają znacznie ostrzejsze zasady wobec swoich. - Jakie mieli kłopoty? - zainteresował się Ashe. - Jakaś lokalna dysputa na tematy religijne. Zrobiliśmy, co było moŜna, ale nie jesteśmy na sto procent pewni, czy właściwie odczytaliśmy ich kod. Zdaje nam się, Ŝe odgrywali lokalnego boga i coś tam nie poszło dobrze. - Znów Lurgha? - uśmiechnął się Ashe. - Głupie to - zdenerwował się Webb. - Naprawdę głupie. Ty sam, Gordon, omal nie przekroczyłeś niebezpiecznej granicy. Włączanie w nasze sprawy Wielkiej Matki to była bardzo śliska sprawa. Miałeś szczęście, Ŝe poszło gładko. - Raz się udało - zgodził się Ashe. - I być moŜe nawet dzięki temu przeŜyliśmy. Ale zapewniam cię, Ŝe nie zamierzam zaczynać Ŝadnej świętej wojny ani ogłaszać się prorokiem. Rossa szkolono w zakresie posługiwania się mapą, ale nadal nie potrafił wyobrazić sobie w rzeczywistości tych kolorowych plamek, które widniały na papierze. Miał więc nadzieję, Ŝe tam na dole znajdzie jakieś naturalne punkty orientacyjne, najlepiej duŜych rozmiarów. Tylko coś takiego mógłby zapamiętać. Samo lądowanie, które odbyło się zgodnie z instrukcjami Millairda, nie było rodzajem przygody, na którą pisałby się dobrowolnie. JuŜ sam wyskok wymagał dobrego wyczucia czasu, a lot na spadochronie w nocy i podczas deszczu nie naleŜał do przyjemnych. Ten skok na ślepo, w kompletną ciemność i nicość, był dla Rossa jednym z najtrudniejszych testów, jakie przechodził w Ŝyciu. A jednak udało się, podobnie jak udało mu się wylądować bez specjalnej kontuzji na niewielkiej polance, którą obrali za cel. Ross, wyplątawszy się z licznych pasków i uprzęŜy, pociągnął czaszę spadochronu na środek polany. Podczas tej roboty usłyszał donośne ryczenie dochodzące z powietrza i tylko dzięki temu zdąŜył zejść z drogi lądującemu na spadochronie osłowi, który juŜ po chwili zaczął się rzucać pod splątanym płótnem. Zajęty swoim spadochronem zupełnie zapomniał o dwóch zwierzakach, które wysłano wraz z nimi. Na szczęście specjalnie dobrano spokojniejsze ze spokojnych, więc kiedy zwierzę poczuło na karku ręce Rossa i usłyszało jego uspokajający głos, stanęło i pozwoliło rozplatać się ze sznurów. - Rossa - usłyszał swe imię w języku ludu pucharu. - Tutaj. Mam jednego osła. - Ja mam drugiego! - to był głos McNeila. Oczy szybko przyzwyczajały się do ciemności, która na polanie nie była tak gęsta, jak między drzewami. Praca szła sprawnie. Spadochrony zostały zebrane w jeden tobół. Zgodnie ze słowami Webba, padający deszcz powinien tylko przyspieszyć proces zniszczenia, który mieli wywołać za pomocą środka chemicznego. Ashe wysypał go na tkaniny. Świecił delikatnym zielonkawym blaskiem. Potem odeszli głębiej w las i rozbili prowizoryczny obóz, by dotrwać do świtu. Wszystko w ich dotychczasowej podróŜy zaleŜało od szczęścia i to na razie dopisywało. JeŜeli jakiś agent nie przyczaił się gdzieś w lesie i nie obserwował lądowania, ich przybycie pozostało niezauwaŜone. Dalszy plan działania był bardzo elastyczny. Udając handlarzy zamierzających zbudować nową faktorię mieli rozbić obóz nad rzeką wypływającą z pobliskiego jeziora, która potem skręcała na południe i uchodziła do morza. Wiedzieli, Ŝe ten rejon jest bardzo słabo zasiedlony, a szczepy były niewiele liczniejsze od rodziny. Większość

mieszkańców stanowili myśliwi, którzy przemierzali te tereny na pomoc i południe w zaleŜności od pory roku. WzdłuŜ wybrzeŜa znajdowało się kilka stałych osad rybackich, które z czasem miały zamienić się w miasta. Wprawdzie na południu było kilka pionierskich osad rolniczych, ale jeśli zjawiali się tu jacyś handlarze, to nie po ryby czy płody rolne, ale po futra i bursztyn. A lud pucharu handlował oboma tymi towarami. Kiedy znaleźli w miarę bezpieczne schronienie w wykrocie przy powalonej sośnie, Ashe rozpakował jedną z paczek i wydobył z niej puchar - przedmiot będący znakiem rozpoznawczym ludu, który ich “adoptował". Przygotował porcję gorzkiego pobudzającego napoju, który handlarze zwykli popijać w drodze. Puchar krąŜył z rąk do rąk. Napój smakował paskudnie, ale dawał przyjemne uczucie ciepła we wnętrznościach. Potem przespali się nieco do świtu, na zmianę trzymając warty. Wreszcie pojawiły się pierwsze promienie słońca. Po śniadaniu załoŜyli osiołkom pakunki, uŜywając węzłów i uprzęŜy charakterystycznych dla ludu pucharu. Jeszcze tylko zabezpieczyli łuki przed przemoczeniem i mogli wreszcie wyruszyć na południe w poszukiwaniu rzeki. Ashe prowadził, Ross ciągnął osły, McNeil był straŜą tylną. Nie znaleźli Ŝadnej ścieŜki, toteŜ minęło sporo czasu, nim wreszcie dotarli do skraju jeziora. - Czuję palące się drewno - powiedział nagle Ashe, zatrzymując się. Ross wciągnął powietrze i równieŜ poczuł ten zapach. McNeil bez słowa kiwnął głową i znikł między drzewami. Kiedy czekali w milczeniu na jego powrót, Ross dopiero zdał sobie sprawę, jak tętni Ŝyciem otaczający ich las. Po pniu drzewa przebiegła wiewiórka. Zatrzymała się, wlepiła w obu ludzi czarne paciorki oczu, przekrzywiła głowę, by widzieć wyraźniej. Gdy poruszył się jeden z ostów, wiewiórka umknęła w mgnieniu oka, machając tylko na poŜegnanie rudą kitą. ChociaŜ zdawało się, Ŝe wokół panuje cisza, Ross słyszał cichy szum, szum składający się z tysięcy drobnych dźwięków. MoŜe dlatego, Ŝe tak bardzo się wsłuchiwał, usłyszał odgłos innego rodzaju... PołoŜył dłoń na ramieniu Ashe'a i ruchem głowy wskazał pobliskie krzaki. Nie minęła chwila, a niemal bezszelestnie wynurzył się spomiędzy nich McNeil. - Mamy towarzystwo - powiedział cicho. - Jakie? - Tubylcy. Ale znacznie dziksi, niŜ kiedykolwiek widziałem na taśmach. Zdaje się, Ŝe jesteśmy poza zasięgiem głównego nurtu cywilizacji. Ci ludzie wyglądają, jakby dopiero wyszli z jaskiń. Nie sądzę, by kiedykolwiek słyszeli o handlarzach. - Ilu? - Trzy, moŜe cztery rodziny. Większość męŜczyzn musi być na polowaniu, bo przewaŜają kobiety i dzieci. I sądzę, patrząc na nich, Ŝe ostatnio niezbyt im się szczęściło. - MoŜe ich szczęście i nasze podąŜa tą samą ścieŜką- powiedział Ashe. - Na razie ich ominiemy i pójdziemy do rzeki. Pohandlujemy później. Tak czy owak, na pewno nawiąŜemy z nimi kontakt. 9 Nie chcę rozbudzać przesadnych nadziei - McNeil starł pot z czoła - ale jak dotąd idzie nam całkiem nieźle. Odsunął nogą ze ścieŜki kilka gałęzi, które wcześniej Ross odciął z powalonych drzew, i skoczył pomóc swemu towarzyszowi w przetaczaniu następnego drewnianego pnia. Ich tymczasowe schronienie nabierało cech trwałości. Gdyby teraz śledził ich jakiś leśny myśliwy, dostrzegłby tylko zwyczajnych handlarzy wznoszących swój fort. Wszyscy byli zresztą pewni, Ŝe są obserwowani przez łowców. Musieli zawsze dla własnego bezpieczeństwa zakładać, Ŝe są śledzeni. Nocą mogli zachowywać się nietypowo, ale w dzień kaŜdy musiał grać swoją rolę i niewaŜne, czy była przy tym jakaś publiczność czy

teŜ nie. Wymiana towarowa, jaką przeprowadzili z szefem klanu, zwabiła wielu onieśmielonych ludzi do obozu dziwnych przybyszy, którzy ofiarowywali róŜne cuda w zamian za wyprawione skóry jeleni lub futra. Wieść o przybyciu handlarzy bardzo szybko się rozeszła i juŜ wkrótce dwa następne klany przysłały pierwszych wysłanników. Agenci zadawali tubylcom wiele pytań, gdy tylko nadarzała się okazja do dłuŜszej pogawędki. ChociaŜ tutejsi mieszkańcy lasu mówili innym językiem, do porozumienia się wystarczały gesty i kilka szybko wyuczonych podstawowych słów. Ponadto Ashe zdołał się zaprzyjaźnić z najbliŜej mieszkającym klanem, pierwszym, z którym się zetknęli, i często wyprawiał się z nimi na łowy, co było doskonałym pretekstem do badania okolicy. Wszak na tym nieznanym terenie chcieli znaleźć bazę Czerwonych. Ross zanurzył dłonie w rzece i opłukał twarz. - Jeśli Czerwoni nie są handlarzami myślał na głos - to jakiej przykrywki mogą uŜywać? McNeil wzruszył ramionami. - Łowców, rybaków... - Skąd wzięliby kobiety i dzieci? - Albo tak jak i męŜczyzn - z naszych czasów, albo poradziliby sobie z tym na sposób wielu współczesnych plemion. - Masz na myśli zabicie męŜczyzn i przejęcie ich rodzin!? -spytał Ross. Poczuł dreszcz na samą myśl o tym. Zawsze uwaŜał się za twardziela, ale podczas realizacji tego projektu juŜ kilka razy zdarzyło mu się stanąć oko w oko z czymś, co naprawdę nim wstrząsnęło. - Tak to się robiło - odparł beznamiętnie McNeil. - Zdarzało się to setki razy przy róŜnych najazdach. A tutaj przy tak małych rodzinnych klanach, mocno zresztą rozproszonych, byłoby to niezwykle łatwe. - Na pewno udają rolników, nie łowców - rzekł Ross. - Nie mogliby prowadzić koczowniczego trybu Ŝycia. Musieliby przenosić bazę na plecach. - No dobrze, więc załoŜyliby wioskę rolniczą. Aha, juŜ wiem, co masz na myśli - w pobliŜu nie ma Ŝadnej wioski. A jednak muszą tu być, moŜe pod ziemią. Jak trafne były ich przypuszczenia, przekonali się jeszcze tej nocy, gdy Ashe wrócił z polowania z samą przewieszoną przez ramię. Ross znał swego partnera wystarczająco dobrze, by wyczuć jego podekscytowanie. - Dowiedziałeś się czegoś? - zapytał. - Tak, o nowym rodzaju duchów - odpowiedział Ashe uśmiechając się tajemniczo - Duchy! - zawołał McNeil. - Zdaje się, Ŝe Czerwoni lubią się bawić w siły nadprzyrodzone. Najpierw głos Lurghy, a teraz duchy. I co robią te duchy? - Zamieszkują górzysty teren na południowy wschód stąd. Teren, który jest ścisłym tabu dla łowców. Ścigaliśmy bizona i zwierzak wlazł do tego kraju duchów. A wtedy Ulffa odwołał wszystkich w wielkim pośpiechu. Zdaje się, Ŝe kaŜdy łowca, który się tam zapuścił, znikał bez śladu, a jeśli nawet zdołał się stamtąd wyczołgać, był potwornie poparzony. To jedna sprawa. - Usiadł przy ogniu i przeciągnął się ze znuŜeniem. - Druga jest dla nas nieco bardziej kłopotliwa. Obóz “naszego ludu", znajdujący się jakieś dwadzieścia mil stąd na południe, o ile dobrze oceniam odległość na podstawie opowieści, został tydzień temu starty z powierzchni ziemi. Powiedziano mi to jako krewnemu ofiar... McNeil wyprostował się gwałtownie. - Polują na nas? - Niewykluczone. Z drugiej strony, moŜe chodzić o standardowe środki ostroŜności. - Czy zrobiły to duchy? - zaciekawił się Ross. - Pytałem o to. Nie. Zdaje się, Ŝe jacyś obcy dzicy najechali obóz w nocy. - W nocy? - gwizdnął McNeil.

- Tak jest - głos Ashe'a był szorstki. - Tubylcy nie walczą w ten sposób. Albo ktoś niedokładnie zna tutejsze zwyczaje, albo Czerwoni są tak pewni siebie, Ŝe nie dbają o zasady. Ale to była robota dzikich albo kogoś, kto ich udawał. ChociaŜ krąŜą takŜe paskudne pogłoski, Ŝe duchy wyjątkowo nie lubią handlarzy i mogą ukarać za ich przyjmowanie swym gniewem... - Aha. Gniewem Lurghy - uzupełnił Ross. - Zgodzicie się zatem, Ŝe brzmi to wielce podejrzanie, nawet dla tak mało podejrzliwych ludzi jak my. - Proponuję zaprzestać na razie wypraw z łowcami - powiedział McNeil. - MoŜe się zdarzyć, Ŝe ktoś podczas łowów pomyli przyjaciela z wilkiem lub jeleniem. - Masz rację - zgodził się Ashe. - Ci ludzie wydają się bardzo prości, ale ich umysły pracują według zupełnie innych wzorców niŜ nasze. Zdaje nam się, Ŝe wyprowadzamy ich w pole, wystarczy jednak drobna pomyłka i rezultat moŜe być tragiczny. W międzyczasie proponuję umocnić nieco naszą siedzibę. Proponuję teŜ wystawić straŜe, choć moŜliwie nie rzucające się w oczy. - A moŜe lepiej upozorować zniszczenie naszego obozu i nasze przeniesienie się na łono Abrahama? - zasugerował McNeil. -Moglibyśmy wyruszyć ku górom duchów, podróŜując nocami, a ludzie Ulffa niech sobie myślą, Ŝe nie Ŝyjemy. - To teŜ niezły pomysł. Słabym punktem jest brak ciał. Zdaje się bowiem, Ŝe ci, którzy najechali poprzedni obóz, zostawili wyraźne ślady swych morderstw. A tego raczej nie zdołamy przygotować. McNeil był nie przekonany. - MoŜe udałoby się upozorować coś w tym guście... - A jeśli nie będziemy mieli czasu niczego przygotować? -powiedział cicho Ross. Stał przy palisadzie, którą otoczyli swą chatę, i właśnie wyglądał na zewnątrz. Ashe w mgnieniu oka stanął u jego boku. - Co jest? Teraz Ross przekonał się, Ŝe długie godziny wsłuchiwania się w odgłosy lasu nie poszły na mamę. - Tego ptaka nigdy nie słyszeliśmy z głębi lasu. To ten niebieski, który łowi Ŝaby nad rzeką. Ashe nawet nie spojrzał z stronę lasu. Chwycił naczynie z wodą. - Zabierzcie suche racje Ŝywnościowe! - rozkazał. Zawsze mieli pod ręką po skórzanej sakwie z Ŝelaznym zapasem. McNeil pośpiesznie chwycił sakwy. I znów rozległ się krzyk ptaka, donośny, przenikliwy, słyszalny z daleka. Ross wiedział, Ŝe z tego właśnie powodu został wybrany na sygnał, choć wybrany głupio. Szybkim krokiem podszedł do przywiązanych osłów i jednym ruchem przeciął linki. Zapewne powolne, łagodne stworzenia padną łupem jakichś leśnych drapieŜców, ale przynajmniej dał im szansę ucieczki. McNeil, zarzuciwszy na siebie obszerny płaszcz, by ukryć podróŜne sakwy, chwycił drewniane wiadro, jakby zamierzał zejść do rzeki po wodę, i dołączył spokojnym krokiem do maszerującego w tamtym kierunku Rossa. Mieli nadzieję, Ŝe ewentualnym obserwatorom ich ruchy nie wydadzą się podejrzane. Jednak albo nie byli przekonujący, albo któryś z napastników był w gorącej wodzie kąpany, bo nagle usłyszeli świst strzały. Leciała w kierunku ogniska. Ashe uniknął śmierci tylko dlatego, Ŝe akurat pochylił się, by dołoŜyć drew do ognia. Teraz błyskawicznym ruchem chwycił naczynie z wodą i chlusnął w płomienie, a sam ruszył w przeciwnym kierunku. Ross i McNeil skoczyli w krzaki. Padli płasko na ziemię i zaczęli przedzierać się ku brzegowi rzeki. - Ashe? - zapytał Murdock szeptem. Poczuł na policzku gorący oddech McNeila. - Da sobie radę. Jeśli o to chodzi, jest najlepszy z nas. Czołgali się przez krzaki, dwukrotnie zastygając w kompletnym bezruchu, ze sztyletami w dłoniach, i nasłuchując

szelestu gałęzi zdradzającego zbliŜanie się jednego z napastników. Za kaŜdym razem Ross miał ochotę zerwać się i dźgnąć obcego, ale zdołał zwalczyć ten impuls. WstąŜka rzeki błyszczała blado w ciemnościach pomiędzy czarnymi krzewami. WciąŜ jeszcze widać było ślady zimy w postaci sporych zasp i, szarego w nocy, śniegu w ocienionych miejscach. O zimie nie pozwalały teŜ zapomnieć dokuczliwe ukąszenia przenikliwego wiatru. W mroku, gdzieś w górze rzeki, rozległ się przeraźliwy krzyk. Ross w bezwiednym odruchu paniki uniósł się juŜ na kolana i byłby moŜe stanął na nogi i pognał w kierunku, z którego przybyli, gdyby cięŜka ręka McNeila nie opadła mu na ramię. - To był osioł! - usłyszał ostry szept. - Spokój! Idziemy w dół rzeki do tego brodu. Skręcili na południe i wstali z kolan. Przychyleni ku ziemi, pognali przed siebie wzdłuŜ rzeki. Rzeka przybrała juŜ po wiosennych deszczach i chociaŜ wciąŜ daleko było jej do stanu powodziowego, zaczynała rozlewać się szerzej. Dopiero dwa dni wcześniej odkryli miejsce, w którym mogli dostrzec piaszczyste dno. Gdyby teraz udało im się przekroczyć rzekę, mogliby odgrodzić się od nieznanego wroga wodną zaporą. To dałoby chwilę oddechu, chociaŜ Ross aŜ się kulił na samą myśl o przeprawie przez lodowatą wodę. Nie dalej jak wczoraj widział duŜe drzewa niesione rzecznym nurtem. A przeprawa w nocy... Nagle z gardła McNeila wydobył się dźwięk, który Ross ostatni raz słyszał w Brytanii wycie polującego wilka. Po kilku sekundach w dole rzeki rozległ się podobny odgłos. - Ashe! WciąŜ zachowując wszelkie środki ostroŜności, przesuwali się powoli wzdłuŜ brzegu, aŜ wreszcie spotkali się z Ashem. JuŜ w komplecie przeprawili się przez rzekę i kontynuowali marsz na południe, zmierzając w kierunku gór. I wtedy wydarzyła się katastrofa. Tym razem Ross nie został ostrzeŜony przez ptasi zew. Choć to on był w ariergardzie, nie usłyszał ani nie wyczuł zbliŜającego się z tyłu niebezpieczeństwa. W jednej chwili widział sylwetki podąŜających przed nim McNeila i Ashe'a, a w następnej wszystko stało się ciemnością. Pierwszą rzeczą jaka dotarła do jego zmysłów, był pulsujący ból w tyle głowy. Zmusił się do otwarcia oczu. Promienie światła wtargnęły do wnętrza jego czaszki z siłą rzuconej włóczni, a ból nagle stał się niemoŜliwy do wytrzymania. Uniósł dłoń i wymacał na głowie potęŜnego guza. - Assha.... - to miał być głośny krzyk, ale niestety nawet on nie usłyszał własnego głosu. Byli w dolinie, z krzaków zaatakował go wilk. Wilk? Nie, wilk juŜ nie Ŝył, ale przecieŜ coś wyło na drugim brzegu rzeki. Ross po raz drugi zaryzykował otworzenie oczu. Teraz rozpoznał ten przenikliwy snop światła - słońce. Odwrócił głowę, by nie patrzyć wprost na nie. WciąŜ był oszołomiony, ale spróbował zebrać myśli. Zdaje się, Ŝe istniała jakaś przyczyna, dla której powinien uciekać? Ale skąd uciekał, dokąd i dlaczego? Kiedy usiłował się skupić, widział tylko mgliste obrazy z przeszłości, które nie tworzyły Ŝadnej sensownej całości. Nagle w jego polu widzenia pojawił się jakiś ruchomy obiekt. Widział go na tle innego obiektu, który juŜ wcześniej uznał za pień drzewa. CzworonoŜna istota z czerwonym językiem zwisającym z pyska. Podeszła na sztywnych nogach. W jej gardle narastał niski warkot. Zwierzę obwąchało jego ciało, a potem wydało z siebie serię krótkich i donośnych szczęknięć. Ta fala dźwięku ugodziła głowę Rossa z taką siłą, Ŝe aŜ zamknął oczy. Chwilę potem poczuł na twarzy jakąś lodowatą ciecz. Jęknął i gwałtownie otworzył oczy. Ujrzał nad sobą brodatą twarz, którą, jak mu się zdawało, widział juŜ w przeszłości. Jakieś ręce dźwignęły go tak gwałtownym ruchem, Ŝe ponownie zapadł w całkowitą ciemność. Kiedy się obudził, była juŜ noc, a ból w jego głowie znacznie osłabł. Pomacał rękoma dookoła siebie. LeŜał na stosie futer, a jedno z nich słuŜyło mu za przykrycie. - Assha... - jeszcze raz wyszeptał to imię. A jednak to nie Assha pojawił się w

odpowiedzi na wezwanie. Kobieta, która przy nim uklękła z kubkiem w dłoni miała związane z tyłu włosy. Siwe pasemka wyglądały w świetle ognia jak Ŝyły srebra. Ross był pewien, Ŝe juŜ ją kiedyś widział, ale nie mógł sobie przypomnieć, kiedy i gdzie. Kobieta uniosła mu nieco głowę, przytknęła kubek do ust i wlała do gardła jakąś gorzką, palącą ciecz. Poczuł ciepło rozlewające się po całym ciele. Napoiwszy go, kobieta wyszła. Ross został sam. Mimo bólu i oszołomienia zdołał zasnąć. Nie wiedział, ile dni spędził w obozie Ulffy pielęgnowany przez jego Ŝonę. Stracił poczucie upływającego czasu. Zorientował się jednak, Ŝe właśnie Frigga poleciła przynieść go tu, mimo iŜ inni nie wierzyli, by zdołał wyrwać się śmierci. Pielęgnowała go wytrwale i w końcu przywróciła Ŝyciu. Dlaczego zadała sobie ten trud, Ross zrozumiał, gdy jego stan poprawił się na tyle, Ŝe mógł usiąść i uporządkować myśli. Frigga łaknęła wiedzy. Dlatego zaczęła interesować się ziołami i została znachorką. Ross stanowił wyzwanie dla jej medycznych umiejętności, a teraz gdy zdołała go uleczyć, pragnęła dowiedzieć się od niego tak wiele, jak tylko moŜna. Ulffa czy inni męŜczyźni ze szczepu na pewno bardziej poŜądaliby metalowej broni handlarzy, ale Frigga wolała poznać sekret wykonywania takiej odzieŜy, jaką miał na sobie obcy, chciała słuchać opowieści o jego zwyczajach i o ziemiach, które przemierzył. ToteŜ zasypywała Rossa nie kończącymi się pytaniami. Odpowiadał w miarę swych moŜliwości, albowiem wciąŜ jeszcze znajdował się w pół śnie pół jawie i nie był nawet pewien realności obecnych zdarzeń, a co dopiero przeszłych. Przeszłość była zamglona i odległa, choć co pewien czas wracała doń natrętna myśl, Ŝe miał do spełnienia jakieś zadanie. Wódz i jego wojownicy wyprawili się do zniszczonej faktorii po wycofaniu się napastników i przynieśli stamtąd mnóstwo łupów: brzytwy z brązu, dwa noŜe do oprawiania zwierząt, kilka haczyków na ryby oraz tkaniny, którymi zajęła się Frigga. Ross przyglądał się obojętnie temu rabunkowi, nie protestując. W ogóle większość jego myśli koncentrowała się na potwornych bólach głowy, których powracające ataki często pozbawiały go przytomności na całe godziny lub nawet dni. Mimo to zdołał zrozumieć, Ŝe klan Ullfy teŜ obawia się napaści ze strony tych samych ludzi, którzy zniszczyli ich placówkę. Na razie jednak rozesłani we wszystkich kierunkach zwiadowcy meldowali o wycofaniu się napastników na południe. Zaszła jeszcze jedna zmiana, której Ross wprawdzie nie był świadomy, ale która mocno zaskoczyłaby zarówno Ashe'a jak i McNeila. OtóŜ Ross Murdock naprawdę umarł w momencie, gdy na brzegu rzeki powalił go cios w głowę. Młody męŜczyzna, którego za pomocą swego kunsztu przywróciła do przytomności Frigga, był Rossa z ludu pucharu. TenŜe Rossa nosił w sercu gorącą chęć zemsty na tych, którzy go napadli, porwali jego krewnych. A ludzie, którzy się nim opiekowali, w pełni rozumieli to uczucie. śądza pomsty, jak równieŜ powracające natrętnie myśli o zapomnianym zadaniu, pchały go do czynu, mimo Ŝe miał jeszcze kłopoty z ustaniem na nogach. Stracił wprawdzie łuk, ale potrzebował zaledwie kilku godzin, by sporządzić nowy. Za swą miedzianą bransoletę kupił od Ullfy tuzin najlepszych strzał. Natomiast zapinkę z agatu, która przytrzymywała płaszcz, podarował Frigdze jako wyraz swej wdzięczności. Stopniowo wracał do sił i nie mógł spokojnie usiedzieć w obozie. Był gotów, chociaŜ tył głowy wciąŜ pobolewał przy dotknięciu. Gdy Ulffa zarządził wyprawę łowiecką na południe, Ross wyruszył wraz z jego ludźmi. Rozstał się z nimi dopiero, gdy dotarli do granicy ziemi, która była tabu. Ross przeŜył chwilę wahania - teraz, gdy to drugie, wyuczone ,ja" zapanowało nad jego osobowością, bał się. Wiedział, Ŝe góry są tabu i nie powinien tam iść. Zarazem czuł, Ŝe właśnie w górach jest to, czego szukał Jak długo się wahał, nim wreszcie wkroczył na zakazany szlak, nie potrafił określić. Ale w dzień po odejściu łowców z klanu, promień słońca padający pomiędzy drzewa ukazał jego oczom nacięcie na jednym z pni. Na mgnienie oka obie osobowości Rossa znów stały

się całością i natychmiast podszedł do tego znaku. A kiedy znalazł kolejne nacięcia na pniach był pewien, Ŝe to oznaczenie szlaku, który poprowadzi go przez nieznane terytorium. I wtedy pragnienie odnalezienia krewnych przemogło obawy przed gniewem bogów. Wkrótce się upewnił, Ŝe była to uczęszczana droga. Dostrzegł źródło oczyszczone z liści i obudowane kamieniami, widział kilka stopni wyŜłobionych na torfowym zboczu. Ross szedł, rozglądając się czujnie wokół, nasłuchując kaŜdego najmniejszego dźwięku. Nie urodził się w lesie, ale uczył się szybko, a teraz, gdy jego prawdziwa osobowość została przytłumiona, być moŜe jeszcze szybciej. Tej nocy nie rozpalił ognia. Spał we wnętrzu przegniłego pnia drzewa. Budził się dwukrotnie; raz, gdy zabrzmiał odległy zew wilka, drugi - gdy usłyszał łoskot padającego spróchniałego drzewa powalonego przez wiatr. Kiedy rankiem miał właśnie zamiar powrócić na szlak, od którego oddalił się nieco na noc dla bezpieczeństwa, nagle dojrzał pięciu brodatych męŜczyzn odzianych w futra. Przypominali łowców Ulffy. Zapadł bezszelestnie w krzaki i obserwował, jak oddalają się w kierunku, w którym zmierzał. Dopiero gdy znikli z pola widzenia, ruszył w dalszą drogę. Szedł ich tropem cały następny dzień utrzymując bezpieczną odległość. Dostrzegł ich ponownie w oddali tylko raz, kiedy zatrzymali się na posiłek na szczycie jednego ze wzgórz. Późnym popołudniem dotarł do krawędzi skalnej skarpy, skąd mógł spojrzeć na leŜącą poniŜej dolinę. I dostrzegł osadę. Solidne drewniane budowle otoczone palisadą. Widywał juŜ przedtem osiedla o podobnych rozmiarach, to jednak zbudowane było z taką precyzją, Ŝe zdawało się nierealne. Spoglądał w dół na mieszkańców niezwykłego grodu. Niektórzy wyglądali jak odziani w skóry łowcy, których śledził, ale bynajmniej nie wszyscy. Po chwili nie zdołał powstrzymać cichego okrzyku zaskoczenia, gdy z jednego z domów wyszedł człowiek z jego ludu! To miejsce było dziwne, na tyle dziwne, Ŝe czuł się nieswojo, mimo iŜ nie wyczuwał Ŝadnego bezpośredniego niebezpieczeństwa. Uniósł się na kolana, by dojrzeć dalsze szczegóły, gdy nagle w powietrzu świsnął rzucony arkan. Lina opasała go na wysokości piersi i pociągnęła potęŜnym szarpnięciem, które nie tylko pozbawiło jego płuca powietrza, ale teŜ unieruchomiło ręce. 10 Murdock poddał się szybciej, niŜ się spodziewał. Jeszcze trzy tygodnie temu, gdy został pojmany, nie spodziewał się, Ŝe tak łatwo moŜna ukorzyć jego buntowniczą naturę. Teraz zaś stał pokornie, przyglądając się przesłuchującemu go męŜczyźnie. Ten, choć ubrany jak handlarz z jego ludu, uŜywał języka, którego Ross nie znał. - Nie będziemy się tu bawić - wreszcie zabrzmiały słowa, które Murdock zrozumiał. Odpowiesz na moje pytania albo zada ci je ktoś inny w znacznie mniej uprzejmy sposób. Więc się staraj. Po pierwsze, kim jesteś i skąd przybywasz? Przez moment Ross patrzył mu hardo w oczy. Czuł wyraźnie, jak narasta w nim wrodzony sprzeciw wobec wszelkiego przymusu i władzy, zwycięŜył jednak zdrowy rozsądek. JuŜ wstępne przyjęcie, jakie zgotowano mu w tej wiosce, pozostawiło wiele śladów na jego ciele. Nie ma sensu dać się katować bez potrzeby, bo jeśli zbytnio go zmasakrują, nie będzie w stanie uciec, gdy nadarzy się sposobność. - Jestem Rossa z handlarzy - odpowiedział, mierząc uwaŜnym spojrzeniem swego rozmówcę. - Przybyłem tu w poszukiwaniu moich krewnych, którzy zostali w nocy zaatakowani przez wrogów. Człowiek siedzący za stołem uśmiechnął się i rzekł coś do pozostałych w dziwnym języku. Mówił tak gniewnym tonem, Ŝe Ross, mimo iŜ nie rozumiał ani słowa, odruchowo cofnął się o krok. Jeden z siedzących obok męŜczyzn przerwał ten potok stów i zwrócił się do

Murdocka w języku ludu pucharu: - Skąd przybyłeś? Wyglądał na spokojniejszego i znacznie inteligentniejszego, był teŜ drobniejszej budowy niŜ człowiek, który schwytał Murdocka na arkan i w ciągu następnych paru dni pracował nad jego uległością. - Przybyłem z południa - odpowiedział Ross. Ta ziemia obfituje w futra i inne bogactwa, które moŜna zebrać i kupić. Handlarze podróŜują w pokoju i nie chcą z nikim walczyć. A jednak w nocy przyszli ludzie, którzy zabijali nie z chęci zysku. Powód ich ataku jest mi nieznany. Padły dalsze pytania. Ross opowiadał historię Rossy, kupca z ludu pucharu. Tak, pochodzi z południa. Jego ojcem był Gurdi, który miał faktorię handlową w ciepłych krajach nad brzegiem wielkiej rzeki. To była pierwsza podróŜ Rossy na nowe tereny. Przybył tu z bratem krwi swego ojca, Asshą, który jest znanym podróŜnikiem. Z Asshą podróŜował teŜ Makna, takŜe sławny, choć nie tak bardzo. Oczywiście, Ŝe Asshą jest z naszego ludu! - Ross zdumiał się słysząc to stwierdzenie. Wystarczyło przecieŜ na niego spojrzeć, by być pewnym, Ŝe płynie w nim krew handlarzy, a nie dzikich leśnych ludzi. Jak długo zna Asshę? Ross wzruszył ramionami. Asshą przyszedł do faktorii ojca zeszłej zimy i pozostał tam przez porę mrozów. Gurdi i Asshą zmieszali swą krew, gdy Asshą uratował Gurdiego z wiosennej powodzi. Podczas akcji ratunkowej Asshą utracił swą łódź i towary, toteŜ Gurdi wynagrodził mu te straty. Ross opowiedział ze szczegółami takŜe historię ich ostatniej ucieczki. Jednocześnie nie mógł się pozbyć uczucia, Ŝe mówi o sprawach, które wydarzyły się w dalekiej przeszłości i to komuś innemu. MoŜe ten ból głowy, pamiątka po uderzeniu, powodował, Ŝe przeszłość zdawała mu się obojętna i odległa. - Sądzę - cichy męŜczyzna zwrócił się do tego, który siedział za stołem - Ŝe to naprawdę Rossa, handlarz z ludu pucharu. Jednak męŜczyzna za stołem wciąŜ był rozdraŜniony. Na gest jego dłoni ktoś obrócił brutalnie Rossa o sto osiemdziesiąt stopni i pchnął silnie w stronę drzwi wyjściowych. Murdock usłyszał słowa wypowiedziane w nieznanym mu gardłowym języku i silne uderzenie pięści o blat stołu. Czy to miało być ostrzeŜenie? Groźba? Ross wylądował w małej celi o twardej podłodze, na której nie leŜała ani jedna skóra, mogąca posłuŜyć za posłanie. PoniewaŜ męŜczyzna, który wypytywał go spokojnym tonem, nakazał zdjęcie więzów, Ross mógł rozmasować zdrętwiałe ramiona, przywracając im normalne krąŜenie krwi i czucie. WciąŜ teŜ starał się zrozumieć, gdzie właściwie trafił. Przyjrzał się wcześniej osadzie ze wzgórza i był pewien, Ŝe nie jest to zwyczajna faktoria handlowa. Gdzie więc był? Czy w tej wiosce mogą przebywać Assha i Makna? Do końca dnia tylko raz otworzono drzwi jego celi, by wstawić do środka miskę i mały dzban. Poczuł głód dopiero o zmierzchu. Zanurzył palce w letniej juŜ papce. Zjadł wszystko, a potem wypił wodę ze dzbana. Piekielny ból głowy osłabł nieco i Ross miał nadzieję, Ŝe gdy się wyśpi, znowu będzie mieć jasny umysł. Przezornie ułoŜył się do snu pod samymi drzwiami. Teraz nikt nie mógł wejść do celi, nie budząc go od razu. Kiedy się obudził, wciąŜ panowały ciemności. Nie pamiętał, co mu się śniło, ale juŜ w momencie przebudzenia czuł wewnętrzną pewność, Ŝe dzieje się coś niezwykłego. Natychmiast usiadł, rozciągając ramiona i nogi zesztywniałe po śnie na twardej podłodze. WciąŜ nie mógł się pozbyć dziwnego uczucia, Ŝe coś powinien zrobić, Ŝe czas pracuje na jego niekorzyść. Assha! Uchwycił się kurczowo tej myśli. Musi znaleźć Asshę i Maknę. W trojkę na pewno znajdą sposób, by się wydostać z tej wioski. To właśnie była ta waŜna rzecz, o której miał pamiętać! Nie obchodzono się z nim łagodnie, wtrącono do więzienia. Jednak Ross był pewien, Ŝe to wcale nie najgorsza rzecz, jaka mogła go tu spotkać. Wiedział teŜ, Ŝe musi się stąd

wydostać, zanim nadejdzie ta najgorsza. Ale w jaki sposób zdoła uciec? Stracił sztylet i łuk, nie ma nawet tej długiej szpili do płaszcza, poniewaŜ podarował ją Frigdze. Przebiegł rękami po ubraniu, sprawdzając, co pozostało mu z przedmiotów, które posiadał. Rozpiął łańcuch z brązu, przytrzymujący kilt. ZwaŜył go w dłoni i ocenił długość. To był prawdziwy cud rękodzielnictwa. Pokryte wzorami koła z brązu, połączone po pięć, i przednia zapinka w kształcie lwiej głowy, której wysunięty język słuŜył za uchwyt do przytrzymywania pochwy ze sztyletem. Był cięŜki. Mógł posłuŜyć za broń, jeśli zostanie uŜyty w dobrym momencie. A jednak musieli się spodziewać jakiegoś oporu z jego strony. Było powszechnie wiadomo, Ŝe tylko najlepsi i najbystrzejsi wojownicy wyruszają na dalekie handlowe szlaki. To zaszczyt być handlarzem pośród tej głuszy - przemknęło mu przez głowę, gdy stał tak czekając w ciemnościach na dobry los zesłany przez Ba-bala o Srebrzystym Rogu. Jeśli kiedykolwiek powróci do faktorii Gurdiego, Ba-bal, którego łódź przemierza niebiosa od świtu do zmierzchu, znajdzie na swym ołtarzu pięć zarŜniętych wołów, beczkę najlepszego piwa i przepiękny bursztyn. Ross czekał z cierpliwością, której nauczył się w obu swych przeszłościach - tej prawdziwej i tej fałszywej. JakŜe często musiał czekać w ciemnościach, w kompletnej ciszy na właściwy moment, by uderzyć. I teraz właśnie ten moment nadchodził, nadchodził szybkim, zdecydowanym krokiem i zatrzymał się tuŜ przed drzwiami jego celi.... Błyskawicznym kocim susem Ross przypadł do ściany tuŜ obok drzwi, gdzie miał szansę pozostać niezauwaŜony przez potrzebną mu sekundę lub dwie. Jeśli atak ma się zakończyć sukcesem, musi nastąpić wewnątrz. Słyszał wyraźny odgłos sztaby wyjmowanej z okuć i szykował się do ciosu z prawą ręką kurczowo zaciśniętą na łańcuchu. Drzwi otworzyły się i na tle padającego z korytarza światła dojrzał wyraźną sylwetkę wchodzącego. MęŜczyzna mruknął coś pod nosem, patrząc na rzucone w kąt ubranie Rossa, które w tych ciemnościach mogło uchodzić za skulonego śpiącego człowieka. Przybysz połknął przynętę i postąpił dwa kroki naprzód, wystarczająco daleko, by Murdock zatrzasnął drzwi gwałtownym ruchem. Równocześnie uderzył z rozmachem, mierząc swą zaimprowizowaną bronią w głowę obcego. Rozległ się pełen zaskoczenia okrzyk, który urwał się natychmiast, gdy cięŜki pas uderzył w czaszkę męŜczyzny z miaŜdŜącą siłą. Dopisało mu szczęście! Ross podtrzymał opadający kilt i ponownie go przepasał. A potem gorączkowo przeszukał leŜącego u jego stóp człowieka. Nie był pewien, czy męŜczyzna Ŝyje. Tak czy owak, bez wątpienia szybko nie odzyska przytomności. Ściągnął z leŜącego płaszcz, odnalazł sztylet przy jego boku i przypiął do własnego pasa. Potem powolutku uchylił drzwi i wyjrzał przez powstałą szparę. Nie dostrzegł nikogo, toteŜ szybkim susem wypadł z celi, trzymając w dłoni gotowy do uŜycia sztylet. Nadal nikogo... Zatrzasnął drzwi i wsunął belkę w zawiasy. Jeśli nawet zamknięty tam człowiek odzyska przytomność i zacznie dobijać się do drzwi, jego kompani pomyślą, Ŝe to Ross, co moŜe nieco opóźnić pościg. Problem w tym, Ŝe ucieczka z celi była najłatwiejszą częścią planu Murdocka. DuŜo trudniejsze będzie odnalezienie Asshy i Makny w tym zamieszkanym przez wrogów labiryncie pomieszczeń. Nie miał wprawdzie pojęcia, w którym z wioskowych budynków są trzymani, lecz ten, w którym znajdował się teraz, był największy i wyglądał na kwaterę najwaŜniejszych członków tutejszej wspólnoty. To zaś mogło oznaczać, Ŝe pełni teŜ funkcję więzienia. Korytarz, w którym się znalazł, oświetlała tylko pochodnia umocowana w ścianie kilka kroków dalej. Dawała wystarczająco duŜo światła, choć takŜe mocno dymiła, powodując, iŜ w całym wnętrzu budynku panował charakterystyczny duszący swąd. Ross przywarł do ściany i ruszył przed siebie, gotów znieruchomieć przy najlŜejszym nawet dźwięku. Najwyraźniej jednak ta część budynku była o tej porze pusta, gdyŜ ani nie dojrzał, ani nie usłyszał Ŝadnego człowieka. Minął za to dwoje drzwi. Spróbował je otworzyć, ale były zablokowane z

drugiej strony. Wreszcie dotarł do zakrętu korytarza, gdzie zamarł, słysząc dochodzącą zza rogu cichą rozmowę. GdybyŜ był tak czujny i potrafił tak wytęŜać słuch, zanim go pochwycono. Ale teraz nikt go nie zaskoczy! Powoli dotarł do miejsca, z którego mógł dyskretnie zajrzeć za róg, i o mało nie zdradził swej obecności nagłym okrzykiem. Assha! Assha cały i zdrowy, i najwyraźniej wolny, właśnie odwracał się tyłem do tego samego spokojnego męŜczyzny, który brał udział w niedawnym przesłuchaniu Rossa. Brązowe włosy o charakterystycznym odcieniu, głowa pochylona lekko w znajomy sposób wiedział, kogo ma przed sobą, mimo iŜ nie mógł dojrzeć twarzy męŜczyzny. MęŜczyzna, który rozmawiał z Assha odwrócił się i odszedł w dół korytarza, pozostawiając go przed zamkniętymi drzwiami. Widząc, Ŝe jego przyjaciel wchodzi do sąsiedniego pomieszczenia i zaraz zniknie mu z oczu, Ross odwaŜył się postąpić kilka kroków naprzód. Assha wszedł do pustego pokoju i stanął na błyszczącej płycie znajdującej się na podłodze. Murdock, gnany jakąś dziwną obawą, której nie potrafił wytłumaczyć, podskoczył ku niemu jednym gwałtownym susem i równieŜ stanął w objętym luminescencją kręgu. Dalej wypadki potoczyły się błyskawicznie. Ross potrzebował zaledwie ułamka sekundy, by się zorientować, Ŝe twarz, w którą patrzy, jest mu nieznajoma. Oczywiście malowało się na niej kompletne zaskoczenie. Zareagował błyskawicznie. Jego potęŜny cios trafił obcego w tchawicę i w tym momencie cały świat zawirował wokół nich w szaleńczym tańcu. Rossowi zakręciło się w głowie, a Ŝołądek podszedł aŜ do gardła. Zgiął się niemal wpół nad powalonym ciałem swego przeciwnika. Oburącz chwycił się za głowę, czując, Ŝe jakaś przemoŜna siła stara się wyrwać mu ją spomiędzy ramion. Całe to wirowanie trwało zaledwie moment. Jakiś głęboko ukryty fragment podświadomości podpowiadał Rossowi, Ŝe przeŜył juŜ kiedyś coś podobnego. Odetchnął głęboko kilka razy. Uspokoił się nieco i ponownie zajął się człowiekiem leŜącym u jego stóp. Nieznajomy wciąŜ oddychał. Ross pochylił się nad nim i z niejakim wysiłkiem ściągnął z płyty, na której stali. Potem związał go i zakneblował. Dopiero gdy się upewnił, Ŝe jeniec mu nie zagraŜa, rozejrzał się uwaŜnie wokół. Pomieszczenie było zupełnie puste, a płyta na podłodze przygasła. Rossa z ludu pucharu wytarł spocone dłonie o kilt i pomyślał przelotnie o leśnych duchach i innych tajemniczych sprawach. Nie znaczyło to, Ŝe handlarze wierzyli w duchy, które były postrachem prymitywnych plemion, jeśli jednak coś nagle znikało i pojawiało się znikąd, sprawa wymagała przemyślenia. Murdock odciągnął wracającego powoli do przytomności jeńca pod ścianę pokoju, a sam ponownie stanął na płycie, zdecydowawszy, Ŝe duchy duchami, a wszystko musi mieć racjonalne wytłumaczenie. Ale mimo iŜ potarł dłońmi o gładką powierzchnię płyty, ta nie rozjarzyła się ponownie światłem. PoniewaŜ jeniec zaczynał się niepokojąco wiercić, Ross rozwaŜał przez moment moŜliwość uciszenia go poprzez walnięcie w potylicę rękojeścią sztyletu. Odrzucił tę myśl, uznał bowiem, Ŝe przyda mu się przewodnik. Przeciął więzy na kostkach jeńca i dźwignął go zdecydowanym ruchem do pozycji stojącej, w niedwuznaczny sposób przykładając mu sztylet do pleców. JeŜeli są tu jakieś inne niespodzianki, sobowtór Asshy przetestuje je pierwszy. Drzwi z tego pomieszczenia nie wychodziły na ten sam korytarz, ani nawet na podobny do tego, z którego przed chwilą tu wszedł. Ten był niezwykle krótki i kończył się kolejnymi drzwiami, a jego ściany zbudowano z jakiejś gładkiej substancji, błyszczącej jak wypolerowany metal, śliskiej i zimnej w dotyku. Właściwie całe to miejsce było przeraźliwie zimne, niczym górski strumień wczesną wiosną. WciąŜ prowadząc przed sobą jeńca, Ross doszedł do kończących korytarz drzwi. Za nimi zobaczył niezwykłą plątaninę metalowych prętów i sześcianów. Rossa z handlarzy zmarszczył brwi i przyglądał im się ze zdumieniem. Jednak po namyśle zdecydował, Ŝe nie

jest to aŜ takie dziwne. Na przeciwległej ścianie wisiała tablica, na której w nieregularnych odstępach czasu zapalały się i gasły małe światełka. Jakiś tajemniczy obiekt z metalowego drutu wisiał na oparciu stojącego opodal krzesła. Spętany jeniec rzucił się nagle w stronę tego krzesła, ale upadł. Ross dopadł go i pociągnął za ubranie, aŜ obaj znaleźli się przed jednym z metalowych sześcianów. Murdock wstał i rozejrzał się uwaŜnie po całym pomieszczeniu, nie dotykając jednak niczego. Nie miał pojęcia, do czego słuŜą wszystkie otaczające go przedmioty. ZauwaŜył, Ŝe z kilku otworów w podłodze dmucha ciepłe powietrze. Mimo to w pokoju było równie chłodno jak na korytarzu. Tymczasem światełka na tablicy zaczęły zapalać się i gasnąć ze znacznie większą częstotliwością. Ross usłyszał buczenie, jakby nad jego głową pojawił się rój rozgniewanych i gotowych do ataku owadów. Spoglądał z niepokojem na migające światełka, próbując odkryć źródło niezwykłego dźwięku. Buczenie przeszło w wyŜsze i głośniejsze tony. Na korytarzu rozległ się odgłos kroków i po chwili do pomieszczenia wszedł jakiś męŜczyzna. Skierował się ku krzesłu, usiadł na nim i załoŜył sobie na głowę tajemniczy metalowy przyrząd. Jego ręce zaczęły poruszać się po tablicy ze światełkami. Obserwujący go Ross nie rozumiał jednak natury wykonywanej czynności. Jeniec próbował dać jakiś sygnał, ale Murdock był czujny i niedwuznacznie przytknął sztylet do jego szyi. Sygnał, który przyzwał męŜczyznę, ucichł. Zgasły teŜ kolorowe światełka; w pokoju natomiast rozległa się seria nieregularnych krótkich i długich dźwięków. Ręce nieznajomego męŜczyzny jeszcze szybciej zaczęły poruszać się po tablicy. Ross tymczasem uwaŜnie mu się przyglądał. Nie był ani dzikim łowcą, ani jednym z handlarzy. Nosił ciemnozielony strój, najwyraźniej jednoczęściowy, który zakrywał nie tylko tułów, ale takŜe nogi i ręce. Włosy miał tak krótkie, Ŝe jego czaszka zdawała się niemal łysa. Ross potarł czoło w zamyśleniu, poniewaŜ jego umysł znów był atakowany przez mgliste wspomnienia. Mimo iŜ ten człowiek wyglądał dziwacznie, widział juŜ kiedyś takich jak on, ale przecieŜ nie w faktorii Gurdiego nad południową rzeką. Gdzie i kiedy on, Rossa, spotkał się z tak dziwacznymi ludźmi? I dlaczego nie pamięta tego dokładnie? Jeszcze raz zabrzmiał odgłos cięŜkich kroków i pojawił się kolejny męŜczyzna. Jest odziany w futro, ale nie naleŜy do leśnych łowców - zadecydował Ross, obrzuciwszy go uwaŜnym spojrzeniem. Luźna futrzana bluza z odrzuconym do tyłu kapturem, wysokie buty i cała reszta jego stroju... z pewnością nie był to wyrób prymitywnych szczepów. I ten człowiek miał dwie pary oczu! Jedna z nich znajdowała się w zwykłym miejscu, po obu stronach nosa, a druga, o mrocznej i nieprzeniknionej barwie -wyŜej, na czole. Czterooki oparł dłoń na ramieniu pierwszego przybysza. Tamten zaś uwolnił częściowo głowę z drutów i zaczęli rozmawiać w dziwnym języku. Światełka dalej migotały, za to buczący dźwięk ucichł zupełnie. Nagle w jeńca Rossa znów wstąpiła energia. Korzystając z chwili nieuwagi tego ostatniego, zdołał kopnąć nogą jeden z metalowych prętów. Głośne brzęknięcie wywołało błyskawiczną reakcję na obu rozmawiających. Ten z krótkimi włosami zdjął z głowy dziwny przyrząd, zerwał się na równe nogi, a jego towarzysz równie szybkim ruchem wydobył pistolet. Pistolet? Jakaś uśpiona część umysłu Rossa bezbłędnie rozpoznała w czarnym metalowym przedmiocie niebezpieczną broń. Mimo to był gotów do walki. Pchnął swego jeńca w stronę nadbiegającego męŜczyzny w futrzanym okryciu, a sam skoczył w przeciwnym kierunku. Za plecami usłyszał huk, który spowodował nagłe ukłucie bólu pod czaszką. Gnał jednak w stronę drzwi i nawet się nie obejrzał, by sprawdzić źródło tego huku. Pochylił się natomiast nisko ku ziemi, stanowił więc kiepski cel dla strzelca. W pełnym biegu wpadł na trzeciego człowieka, który właśnie wchodził do środka. Razem zwalili się na ziemię splątani w jedną ruchomą masę. Ross walczył zaciekle. Jego ręce i nogi podświadomie wymierzały ciosy, których kiedyś ktoś go nauczył. Przeciwnik nie naleŜał jednak do łatwych, i mimo desperackich wysiłków, Murdock został w końcu pokonany. Przewrócono go na brzuch i wykręcono do tyłu

ręce. Poczuł, jak zimne metalowe obręcze zaciskają się na jego nadgarstkach. Potem ponownie obrócono go na plecy, mógł więc przyjrzeć się swym wrogom. Wszyscy trzej stali nad nim, wykrzykując coś w nieznanym mu języku. Wreszcie jeden z nich odszedł na moment i powrócił z byłym jeńcem Rossa. Sobowtór Asshy był wyraźnie rozwścieczony, jego oczy rzucały gniewne błyski. Na jego skórze w miejscach, gdzie znajdowały się więzy, widniały czerwone ślady - Czy ty jesteś tym więźniem handlarzem? - spytał pochylając się nad Rossem. - Ja jestem Rossa, syn Gurdiego z handlarzy - odparł Murdock dumnym i pewnym głosem, mimo Ŝądzy mordu, którą czytał wyraźnie w oczach swego rozmówcy. - Byłem więźniem. Ale nie zdołaliście długo utrzymać mnie w niewoli. I nadal nie zdołacie. MęŜczyzna uśmiechnął się z wyraźną drwiną. - Nie poprawiłeś swej sytuacji, mój młody przyjacielu. Tutaj mamy dla ciebie znacznie lepsze więzienie. Takie, z którego nigdy nie zdołasz uciec. Powiedział coś do pozostałych i chociaŜ słowa były dla Rossa niezrozumiałe, w pełni rozumiał ton rozkazu w jego głosie. Postawiono go na nogi i pchnięto do marszu. Podczas wędrówki przez kolejne pomieszczenia Murdock rozglądał się wokół, rejestrując wszystkie te dziwaczne przedmioty, których zastosowania nie pojmował. Wreszcie zatrzymali się i dwaj męŜczyźni odziali się w takie same futrzane stroje jak ten, który od początku miał na sobie jeden z nich. Ross natomiast nie otrzymał futrzanej bluzy, mimo iŜ w walce stracił płaszcz. DrŜał z zimna coraz bardziej, kąsany cały czas podmuchami lodowatego wiatru hulającego po opustoszałych korytarzach i salach. WciąŜ nie rozumiał, gdzie się znajduje, ale jednego był pewien - nie był to Ŝaden z drewnianych budynków wioski. Więc gdzie? I jak się tu dostał? W końcu doszli do niewielkiego pomieszczenia wypełnionego mnóstwem metalowych przedmiotów o barwie jaskrawego szkarłatu i fioletu, wyposaŜonych w pręty, które jarzyły się wszystkimi kolorami tęczy. Dalej były juŜ tylko okrągłe drzwi. Kiedy jeden ze straŜników naparł na nie, otworzyły się, wpuszczając lodowate powietrze. 11 Chwilę tylko trwało, nim Ross zorientował się, Ŝe ściany tunelu w kolorze przybrudzonej bieli, przez które w wielu miejscach prześwitywały jakieś ciemne obiekty, to zwykły lód. WzdłuŜ sufitu lodowego korytarza biegł czarny kabel z podłączonymi doń w regularnych odstępach lampami. Ich blask ani o jotę nie zmniejszał panującego tu chłodu. Ross zadrŜał. KaŜdy oddech mroził mu płuca, a ręce i nogi miał zesztywniałe z zimna. Poruszał się jak manekin, popychany raz po raz przez jednego ze straŜników. Był przy tym pewien, Ŝe gdyby teraz upadł, gdyby poddał się temu zimnu, nigdy juŜ nie wstałby ponownie. Nie miał pojęcia, jak długo wędrowali pomiędzy lodowymi ścianami, w końcu jednak dotarli do otworu prowadzącego na zewnątrz - wielce nieregularnego otworu, który wyglądał jak wyrąbany toporem. Kiedy zaś się wynurzyli, Ross ujrzał najbardziej dziką scenerię w swoim Ŝyciu. Oczywiście śniegi i lody nie były dla niego niczym nowym, ale tutaj cały świat zdawał się jęczeć pod przeraźliwym jarzmem zimy. Był biały, pusty i całkowicie zastygły w bezruchu, jeśli nie liczyć mroźnych podmuchów wiatru rozwiewających śnieŜne zaspy. StraŜnicy prowadzący Rossa opuścili na oczy ciemne okulary, które dotąd nosili uniesione na czoło, gdyŜ blask słońca odbijający się od grudek lodu boleśnie draŜnił spojówki oczu. Murdock mógł się o tym przekonać, i to mimo iŜ cały czas starał się wpatrywać we własne stopy. Nie dano mu zresztą duŜo czasu na rozglądanie się wokół. Jeden ze straŜników szarpnął za arkan u jego szyi i pociągnął jak psa w dalszą drogę. Szli wyraźnym szlakiem wyrytym pomiędzy zaspami. Nie była to ścieŜka wydeptana przez przechodzących przed nimi ludzi, ale głęboka koleina. Najwyraźniej ciągnięto tędy jakieś cięŜkie obiekty. Ross pośliznął się na zesztywniałych nogach, ale zdołał utrzymać

równowagę, przestraszony, Ŝe w razie upadku będą go ciągnąć na powrozie przez śnieg. Odrętwienie całego ciała zaczynało takŜe dochodzić do jego umysłu. W głowie mu wirowało. Cały świat coraz częściej zasnuwał biały opar mgły unoszącej się z lodowego podłoŜa. Znów trafił nogą w koleinę i opadł na kolano. Tym razem nie zdołał zmusić swego zmarzniętego ciała do wysiłku. Śnieg był tak twardy, Ŝe Rossowi zdało się, iŜ upadł na ostrze noŜa. Nie czuł jednak bólu. Bez najmniejszych emocji obserwował kilka kropli krwi, które powoli spłynęły po jego posiniałym od mrozu kolanie. Lina szarpnęła i Ross przejechał kawałek na brzuchu. Potem jeden ze straŜników chwycił go za pas i postawił z powrotem na nogi. Murdock nie miał pojęcia, co nań czekało u kresu tej podróŜy przez śnieg. Tak naprawdę nie bardzo juŜ go to obchodziło. Tylko buntownicza natura, ukryta gdzieś w głębokich pokładach świadomości, nie pozwalała mu się poddać i zrezygnować z dalszego wysiłku, dopóki był jeszcze w stanie ruszać nogami i zachował jakieś przebłyski zrozumienia. Ale szedł z coraz większym wysiłkiem. Pośliznął się i upadł jeszcze dwukrotnie. Za drugim razem stało się to podczas schodzenia z oblodzonego pagórka. Kiedy z niego zjechał, podciął teŜ męŜczyznę, który wiódł go na linie. Zatrzymali się w połowie stoku. Ross leŜał bez ruchu, niezdolny stanąć na nogach. Uchodziło zeń wszelkie czucie i miał wraŜenie, jakby patrzył z zewnątrz, jak szarpią go, policzkują, jak próbują pobudzić go do Ŝycia. Jednak jego ciało nie reagowało. Ktoś otworzył obręcze na jego nadgarstkach i zdjął z szyi arkan. Gdzieś z przodu usłyszał donośny krzyk, dudniący echem na lodowym pustkowiu. Jeszcze kilka razy potrząśnięto jego ciałem. AŜ wreszcie pchnięto go w dół i poturlał się bezwładnie po śniegu. Gdy dalej nie zareagował najmniejszym nawet ruchem, straŜnicy stracili dla niego zainteresowanie. Część odchodzącej juŜ w niebyt świadomości Rossa - ta naleŜąca do handlarza była zadowolona z ciszy i bezruchu, który go otaczał, chciała się poddać temu letargowi, poddać się temu mroźnemu światu. Ale podświadomość Rossa Murdocka przypomniała mu o obowiązkach wobec projektu i pchnęła do jeszcze jednego wysiłku. Jedną z podstawowych cech Rossa była zawsze osobliwa zimna nienawiść, która często motywowała go do działania. Kiedyś nienawidził warunków, w jakich przyszło mu egzystować, i wszelkiej władzy. Teraz zaś zaczęła się w nim rodzić nienawiść do tych, którzy pozostawili go na tym pustkowiu, by zamarzł na śmierć. Ross podciągnął ręce pod siebie. Nie miał w nich wprawdzie czucia, ale chyba posłuchały rozkazu umysłu. Uniósł się nieco i rozejrzał wokół. LeŜał w wąskiej lodowej rozpadlinie, której zamarznięte ściany były twardsze od stali. Gdyby tu pozostał, jego wrogom udałoby się spełnić swój zamiar... Z wielkim wysiłkiem, podpierając się o lodową ścianę, dźwignął się na nogi. Szczelina, która miała być jego grobem, na szczęście nie była aŜ tak głęboka, jak to zapewne w pośpiechu - ocenili zabójcy. Sądził, Ŝe zdoła się stąd wydostać, jeśli zmusi swe ciało do wykonywania poleceń umysłu. I dokonał tego. Znowu stał na szlaku, z którego go zepchnięto. Ale co powinien robić dalej? Nie było sensu wracać tam, skąd przyszedł. Nawet przy załoŜeniu, Ŝe zdołałby pokonać taką odległość, u celu drogi znajdował się ten sam budynek, w którym go uwięziono. Jeśli ci ludzie zostawili go tutaj na pewną śmierć, nie zapewnią mu bezpiecznego schronienia. A jednak tak dobrze oznakowana droga musiała dokądś prowadzić. MoŜe u celu znajdzie jakieś bezpieczniejsze miejsce? Nie mając innego wyjścia, jak tylko uchwycić się tej nadziei, Ross skręcił w tamtym kierunku. Szlak biegł dalej w dół zbocza. Wielkie zaspy śniegu i lodowe wieŜe były poprzedzielane skalnymi formacjami, które wyglądały jak olbrzymie kły przegryzające się od dołu przez tę zimową szatę wierzchnią. OkrąŜając jedną z takich wielkich skał Ross spojrzał w dół do stóp górskiego zbocza. Biała płaska przestrzeń.

Szlak schodził tam, biegł przez śnieŜne pole i wiódł wprost do półokrągłej kopuły, prawdopodobnie górnej części struktury osadzonej głębiej pod ziemią. Kopułę wykonano z ciemnego materiału. Ross porzucił ostroŜność. Musiał znaleźć ciepło i schronienie przed wiatrem. DrŜąc z zimna i zataczając się na zesztywniałych nogach, dotarł do zewnętrznych drzwi budynku zamkniętych, okrągłych drzwi. Naparł na nie resztką sił i z westchnieniem ulgi wtoczył się do środka, gdy posłusznie ustąpiły. Dostrzegł, Ŝe otacza go błękitne pulsujące światło. To pobudziło go ponownie do wysiłku - światło było odległą obietnicą ciepła, którego tak potrzebował. Doczołgał się do kolejnych drzwi w przeciwległej ścianie krótkiego, prowadzącego w dół korytarza. Tutaj się zatrzymał i odruchowo przycisnął pozbawione zupełnie czucia dłonie do piersi. Nagle zdał sobie sprawę, Ŝe czuje ciepło! Jego oddech nie pozostawiał obłoków pary, mimo iŜ oddychał głęboko i szybko. Gdy zrozumiał w nagłym przebłysku świadomości, co to oznacza, znów odezwał się w nim zwierzęcy instynkt Ŝycia. Jeśli pozostanie w tym przejściu, umrze. Musi znaleźć cieplejsze miejsce, nim straci świadomość, a czuł, Ŝe jest juŜ bardzo, bardzo blisko momentu, gdy jego organizm się podda. Ta myśl dodała mu sił. Poruszył się gwałtownie, starając się wykorzystać, być moŜe, ostatni juŜ przypływ energii. Dotarł do szerokiej platformy, z której kręcone schody prowadziły w mrok na dole i ku ruchomym cieniom u góry. Zrozumiał, Ŝe budynek, w którym się znajduje, jest naprawdę wielkich rozmiarów. W dół nie odwaŜył się pójść, bo gdy tam spoglądał, czuł zawroty głowy. Zaczął mozolną wspinaczkę w górę. Mijał kolejne platformy, z których na wzór pajęczej sieci rozchodziły się promieniście liczne korytarze. ZbliŜał się do następnej, gdy nagle usłyszał, zwielokrotniony przez echo, odgłos dochodzący z dołu. Coś tam się ruszało! Wciągnął z wysiłkiem swe ciało na platformę, wyjątkowo słabo oświetloną, mając nadzieję, Ŝe wczołga się na tyle głęboko do jednego z korytarzy, Ŝe nie będzie widoczny z szybu głównego. Przebył zaledwie kilka kroków wybranym tunelem i opadł bez sił, dysząc cięŜko. Przeturlał się ku ścianie korytarza i usiłował wstać, opierając się rękami o jej gładką powierzchnię. I przeleciał przez ścianę! Przez sekundę czy dwie czuł tylko oszołomienie. Potem zorientował się, Ŝe leŜy na czymś miękkim i Ŝe otacza go ciepłe powietrze. Poczuł silne ukłucie na wysokości ud, a potem ramion, i nagle wszystko wokół zaczęło wirować w obłędnym tańcu barw. Jego zmęczony umysł zapadł w świat sennych marzeń. Kiedy nadeszła pora przebudzenia, Ross, znajdujący się jeszcze na granicy snu i jawy, przypomniał sobie z detalami wszystko, o czym śnił. LeŜał z zamkniętymi oczami i układał te sny w jedną całość. Sny? Nie, był pewien, Ŝe nie były to sny, lecz wspomnienia prawdziwych zdarzeń. Rossa z ludu pucharu i Ross Murdock, agent w tajnym projekcie rządowym, znów byli jedną osobą. Jak to się stało, nie miał pojęcia. Ale stało się. Gdy otworzył oczy, zobaczył nad sobą sklepienie o barwie łagodnego błękitu przechodzącej na obrzeŜach w szarość. Te spokojne kolory podziałały na jego wciąŜ roztrzęsiony umysł jak uspokajające słowa. Po raz pierwszy, odkąd został zaatakowany nad rzeką, znikły uporczywe bóle głowy. Uniósł rękę, by dotknąć miejsca zranienia, które jeszcze wczoraj było tak bolesne, Ŝe reagowało na najmniejszy ucisk. Teraz nie poczuł bólu. Po potęŜnym ciosie w głowę pozostała mu na pamiątkę tylko wyczuwalna szrama. Ross uniósł się i rozejrzał z ciekawością. Jego ciało spoczywało w metalowej konstrukcji przypominającej kształtem kołyskę, zanurzonej w czerwonawej galaretowatej substancji o aromatycznym zapachu. Nie odczuwał juŜ zupełnie zimna ani teŜ głodu. Czuł się zrelaksowany jak chyba nigdy w Ŝyciu. Usiadł w swej kołysce, ścierając dziwną galaretę z ramion i piersi. Zeszła bez problemów, nie pozostawiając na jego skórze ani wilgoci, ani Ŝadnej plamy. W małym cylindrycznym pomieszczeniu, w którym się znajdował, było oprócz dziwnego łoŜa, takŜe kilka innych przedmiotów. W przedniej, wąskiej części dostrzegł dwa

siedzenia przypominające kształtem odwrócone wiadra, a przed nimi blat z jakimiś urządzeniami kontrolnymi, których zastosowania nie znał. Ross zsunął się z kołyski. Gdy dotknął stopami podłoŜa, za jego plecami rozległ się cichy trzask. Odwrócił się natychmiast, przygotowany na kłopoty. Ale to tylko otworzyły się niewielkie drzwiczki od skrytki w ścianie. Wewnątrz znajdował się spory pakunek. Najwyraźniej było to zaproszenie, by go wziąć. Zawierał złoŜoną tkaninę, ściśniętą i zapieczętowaną w przezroczystym opakowaniu, które Ross zdołał otworzyć dopiero za trzecią próbą. Wydobył ubranie wykonane z materiału, jakiego nigdy dotąd nie oglądał. Gładka, błyszcząca powierzchnia sugerowała metal, ale w dotyku materiał był miększy od najdelikatniejszego jedwabiu. Barwa tkaniny zmieniała się płynnie przy kaŜdym poruszeniu. Była ciemnogranatowa, jasnofioletowa, to znów intensywnie zielona. Zaczął eksperymentować z rzędem małych jasnozielonych guzików biegnących w równej linii od prawego ramienia ku lewemu biodru. W tym miejscu właśnie szata rozsunęła się. Kiedy wsunął się do środka, ubiór przylgnął do jego ciała. Przez ramię biegł zielony pas tkaniny, który zapewne naleŜało nałoŜyć na rząd guzików. U dom zaś, kostium obejmujący jego nogi jak długie skarpety, uformował podeszwy pod stopami. Ross przycisnął luźny pas do guzików i zapiął szatę. Przez chwilę stał, przesuwając w zamyśleniu dłońmi po gładkiej powierzchni tej cudownej tkaniny, która była dlań takim samym dziwem jak całe otoczenie. Jego umysł pracował jasno. Doskonale pamiętał wszystkie przeszłe wydarzenia aŜ do momentu, kiedy przeleciał przez ścianę. Był pewien, Ŝe przebywał nawet nie w jednym, ale w dwóch czasowych transporterach Czerwonych. Czy to jest trzeci? Jeśli tak, to czy nadal jest więźniem? Dlaczego więc najpierw pozostawili go umierającego na mrozie, a teraz traktowali w taki sposób? Nie widział teŜ podobieństwa między pierwszą lodową stacją, gdzie pojmali go Czerwoni, a miejscem, w którym się teraz znajdował. Rozległ się następny cichy trzask i Ross zerknął przez ramię, akurat w porę, by zobaczyć, jak jego łoŜe składa się w sześcian i przesuwa ku ścianie pokoju. Podszedł do krzeseł. Jego obute w miękką tkaninę stopy poruszały się bezszelestnie. Usiadł na jednym z siedzeń i przyjrzał się nieznanym urządzeniom. Przypominały system sterowniczy tego helikoptera, którym odbył pierwszy etap swojej fantastycznej podróŜy przez czas i przestrzeń. Siedzenie jednak nie było zbyt wygodne. Zdał sobie sprawę, Ŝe nie zostało skonstruowane z myślą o takim kształcie jakie miało jego ciało. Kształt, jaki miało jego ciało... Ta wanna, czy teŜ moŜe łoŜe, wypełnione galaretą... To ubranie, które z taką precyzją i łatwością dostosowało się do jego rozmiarów... Ross pochylił się gwałtownie i ponownie przyjrzał się urządzeniom na blacie. Tak, słusznie podejrzewał. Dotarł tam, gdzie nie dotarł jeszcze Ŝaden z agentów! Znajduje się w pomieszczeniu obcej rasy, na której istnieniu oparli swój projekt Millaird i Kelgarries! To jest właśnie źródło, albo jedno ze źródeł, z którego Czerwoni czerpali niezwykłe technologie, przewyŜszające dokonania współczesnej nauki! Świat w okowach mrozu i budynek z niezwykłymi urządzeniami. Cylinder z siedzeniem dla pilota i urządzeniami sterowniczymi. Czy naleŜy do obcych? A wanna i cała reszta.... Czy sama jego obecność aktywowała te urządzenia? Czy to maszyny dostarczyły mu ubranie? A co się stało z tuniką, w której się tu zjawił? Rozejrzał się uwaŜnie po pomieszczeniu. Nie dostrzegł ani swej tuniki, ani pasa, ani skórzanych butów. Nie mógł teŜ zrozumieć obecnego stanu swego ciała - braku zmęczenia, głodu i pragnienia. Były moŜliwe dwa wyjaśnienia. Albo obcy wciąŜ tu mieszkają i udzielili mu pomocy z jakichś nieznanych powodów, albo teŜ całą pracę wykonywały automaty, których twórcy dawno juŜ przestali istnieć. Nie potrafił dokładnie sobie przypomnieć drogi, jaką przebył od momentu wejścia do tej kopuły pośród lodów, ale pamiętał, Ŝe gdzieś się wspinał, Ŝe czołgał

się przez puste korytarze, Ŝe nie widział ani nie słyszał Ŝadnych Ŝywych istot. Teraz zaś rozglądał się po raz kolejny wokół w poszukiwaniu drzwi, którymi musiał się tu dostać, i nie widział najmniejszej rysy w Ŝadnej ze ścian. Chcę wyjść! - zaŜądał głośno, stając na środku ciasnego pomieszczenia. Jego wzrok ponownie omiatał wszystkie kąty w poszukiwaniu ukrytych drzwi. Kiedy nic sienie stało, opukał i obmacał kaŜdy cal pomieszczenia - wciąŜ bez rezultatu. Gdyby tylko pamiętał, jak się tu dostał! Ale jedyne wspomnienie, jakie pojawiało się w jego umyśle, to moment, gdy oparł się o jakąś ścianę, a ona ustąpiła. Potem zaś spadał w dół. A gdzie upadł? Czy nie do tej wanny z galaretą? Tknięty nagłą myślą, Ross spojrzał na sufit. Pomieszczenie nie było wysokie. Gdy wspiął się na palce, mógł dotknąć palcami jego powierzchni. Stanął w miejscu, w którym przedtem, przed złoŜeniem, stała pokryta galaretą kołyska. Pchnięcie sufitu w tym właśnie punkcie dało wreszcie pozytywny rezultat. Błękitna substancja ustąpiła pod naciskiem. Stojąc na palcach, pchnął jeszcze raz na tyle silnie, na ile mógł w tak niewygodnej pozycji. Najwyraźniej zwolnił jakąś blokadę, bo fragment sufitu odskoczył tym razem tak gwałtownie, Ŝe Ross upadłby, gdyby nie złapał dla utrzymania równowagi jednego z cylindrycznych krzeseł. Skoczył teraz do góry i chwyciwszy dłońmi za brzeg znajdującego się nad jego głową okrągłego otworu, zdołał wciągnąć się na zewnątrz. Krótki pochyły szyb z nikłym światełkiem przenikającym przez przeciwległą ściankę. Ross pchnął w tym miejscu i otworzywszy bez najmniejszego wysiłku kolejne przejście, wszedł do znajomego korytarza. Przytrzymał drzwi otwarte i zerknął jeszcze raz na miejsce, z którego przybył, a jego oczy rozszerzyły się ze zdumienia. Teraz bowiem widział wyraźnie, Ŝe wyszedł z małego, zakończonego ostrym dziobem pojazdu w kształcie pocisku. Pojazd spoczywał w czymś w rodzaju kieszeni przymocowanej u boku większej struktury, jak statek w śluzie, i najprawdopodobniej mógł być stąd wystrzelony jak pocisk z lufy strzelby. Ale jakie było jego zastosowanie? Ross zaczął się zastanawiać. Podobny do torpedy pojazd to zapewne rakieta o napędzie atomowym. Kiedy do niego wpadł, był w na tyle złym stanie, Ŝe został automatycznie umieszczony w jakimś urządzeniu regenerującym. Jakie małe pojazdy mogłyby być wyposaŜone w systemy regenerujące? Tylko takie, które mają działać w niebezpiecznych sytuacjach. Przeznaczone do transportu rannych, którzy opuścili główną strukturę w pośpiechu. , Krótko mówiąc, szalupa ratunkowa! Tylko po co w budynku szalupa ratunkowa? Takie urządzenie byłoby przydatne na statku. Ross postąpił kilka kroków korytarzem i rozejrzał się wokół z narastającym zaciekawieniem. Czy moŜliwe, Ŝe cała ta budowla jest statkiem, który tu wylądował, został opuszczony i zapomniany, a Czerwoni teraz po prostu go plądrują? To by pasowało! Fakty składały się w tak spójną całość, Ŝe Ross był prawie przekonany, iŜ jego wnioski są słuszne. Musiał jednak udowodnić tę hipotezę. Przymknął drzwi wiodące do łodzi ratunkowej, tak aby w razie potrzeby móc je łatwo odnaleźć. To było doskonałe miejsce, gdyby musiał się ukryć. Bezszelestnie podszedł do schodów w głównym szybie i zatrzymał się tam nasłuchując. W dole słyszał dźwięki. Brzęknięcia metalu uderzającego w metal i chyba przytłumione ludzkie głosy. Na górze zaś panowała cisza. Najpierw więc zbada ten rejon, zostawiając bardziej niebezpieczne miejsce na później. Wspiął się po schodach jeszcze dwa poziomy wyŜej, aŜ stanął w szerokim pomieszczeniu z półokrągłym sklepieniem, które zapewne było czubkiem całej kopuły. Znajdowało się tu tak wiele nieznanych mu urządzeń, dźwigni, przycisków, Ŝe aŜ stanął zdumiony, sycąc oczy samym widokiem. Naliczył pięć tablic kontrolnych podobnych do tej, jaka znajdowała się w szalupie ratunkowej, a przy kaŜdej z nich stały dwa albo trzy cylindryczne siedzenia. Te jednak unosiły się lekko nad ziemią, oplecione pajęczyną lin. PołoŜył dłoń na

jednym z nich - ugięło się elastycznie. Tablice kontrolne teŜ były znacznie bardziej skomplikowane. Ta w małym stateczku przypominała przy nich dziecinną zabawkę. Ross pociągnął nosem. Powietrze w szalupie ratunkowej miało świeŜy i przyjemny zapach; tutaj wyczuwał lekki odór stęchlizny. Przeszedł pomiędzy urządzeniami sterowniczymi, przyglądając im się z uwagą. Tego, Ŝe znajduje się w głównej kabinie pilotów, był całkowicie pewien. Właśnie z tego miejsca moŜna było wprawić w ruch całą tę olbrzymią masę, którą miał pod stopami, i skierować w dowolnym kierunku. Czy to pojazd morski, czy powietrzny? Półkolisty kształt przemawiał raczej za tym drugim. Ale cywilizacja tak zaawansowana jak ta, musiała pozostawić po sobie jakieś ślady. Ross był gotów uwierzyć, Ŝe znajduje się teraz w znacznie odleglejszej przeszłości niŜ 2000 rok p.n.e., ale mimo wszystko nie wątpił, Ŝe jakieś ślady po tych, którzy potrafili budować takie urządzenia, przetrwałyby do czasów współczesnych. MoŜe właśnie Czerwoni je znaleźli. MoŜe odkryli je na swych terenach, powiedzmy na Syberii. Albo w jakichś dzikich zakątkach Azji. Ross niewiele wiedział o zamierzchłych czasach. Mógł polegać tylko na informacjach zdobytych podczas kursu w bazie i własnych bardzo nieuporządkowanych wiadomościach, które gromadził, czytając róŜne ksiąŜki. Jednak świadomość istnienia tak zaawansowanej rasy, zdolnej stworzyć taki statek, poruszyła go do głębi. Gdyby moŜna ich odnaleźć, gdyby moŜna nawiązać kontakt z istotami, które miały taką wiedzę... Ale przecieŜ o to właśnie chodziło w projekcie! A on był jedynym jego członkiem, który trafił na ten ślad! Musi jakoś wydostać się z tego śnieŜnego świata, z tego zagrzebanego w lodzie statku i odnaleźć swoich towarzyszy. MoŜe jest to niemoŜliwe, ale przecieŜ trzeba spróbować. JuŜ ci, którzy porzucili go na śnieŜnym pustkowiu, uwaŜali, Ŝe nie zdoła przeŜyć. A jednak Ŝyje. I dzięki tej nieznanej rasie i jej wynalazkom jest nawet w zupełnie dobrej formie. Ross usiadł na jednym z cylindrycznych krzeseł. Tym samym uniknął natychmiastowej katastrofy, jako Ŝe chwilowo nie był widoczny od strony schodów, które właśnie zadudniły odgłosem cięŜkich kroków. Ktoś wspinał się na górę, a z kabiny sterowniczej było tylko jedno wyjście. 12 Ross w mgnieniu oka zeskoczył z napowietrznego siedzenia i padł na podłogę. Próbował wsunąć się pod blat w przedniej części kabiny, ale okazał się on zdecydowanie za mały. Poczuł natomiast, Ŝe od strony najmniejszej z tablic rozdzielczych, przy której znajdowały się tylko dwa siedzenia, dochodzi bardzo intensywny i nieprzyjemny swąd. Nie miał czasu badać tego zjawiska. PoniewaŜ w całym pomieszczeniu nie znalazł niczego co mogłoby od biedy posłuŜyć za broń, w ostatnim desperackim odruchu skoczył w kierunku schodów. Pozostała tylko walka. Podczas treningu w bazie nauczono go pewnego ciosu, który wymagał wprawdzie duŜej precyzji, ale był bardzo skuteczny w działaniu, często nawet miał skutki śmiertelne. Teraz Ross zamierzał go uŜyć. Człowiek, który wchodził na górę, był juŜ tuŜ. Na poziomie podłogi pokazała się ludzka głowa. Ross uderzył, wiedząc juŜ w momencie, gdy jego ręka trafiła na fałdy spoczywającego na karku futrzanego kaptura, Ŝe zamiar się nie powiódł. Ale na szczęście wystarczył sam impet nieoczekiwanego ciosu. Ze zduszonym okrzykiem męŜczyzna znikł w otworze podłogi, spadając wprost na swego towarzysza znajdującego się kilka stopni niŜej. Ross usłyszał wyraźnie wrzask ich obu, a potem dalsze krzyki z niŜszego poziomu i wreszcie huk strzału, który rozdarł ciszę szybu. Cofnął się gwałtownie ze schodów z powrotem do kabiny sterowniczej. Wprawdzie opóźnił nieco moment ostatecznej konfrontacji, ale mieli go tu w pułapce. Wystarczyło, by poczekali cierpliwie na dalszy rozwój wypadków. Wprawdzie podczas pobytu w szalupie ratunkowej odzyskał siły, ale mimo wszystko, jak długo wytrzyma tu bez wody i jedzenia? Skoro jednak zyskał nieco na czasie, musi to wykorzystać. Przyjrzawszy się

ponownie siedzeniom, Ross dostrzegł, Ŝe moŜna je odczepić z sieci. Dokonawszy tego, przyciągnął wszystkie do wylotu klatki schodowej i zbudował prowizoryczną barykadę. Nie wytrzyma długo, jeśli ktoś zdecydowanie naprze od dołu, ale miał przynajmniej nadzieję, Ŝe przyjmie na siebie kule, jeŜeli ktoś będzie próbował trafić go z dołu rykoszetem. JakoŜ od czasu do czasu słyszał huk wystrzału i krzyki skierowane wyraźnie do niego, decydował jednak, Ŝe to za mało, by zmusić go do opuszczenia kryjówki. Ponownie przeszedł się po kabinie w poszukiwaniu broni. Symbole na przyciskach i dźwigniach przyrządów nic mu nie mówiły. Zmartwiło go to, miał bowiem nadzieję, Ŝe pośród niezliczonych mechanizmów znajdzie takie, które zdoła zidentyfikować i wykorzystać. Jeszcze raz stanął przy urządzeniach kontrolnych i zamyślił się głęboko. Z tego miejsca kierowano statkiem. A więc te przyrządy muszą umoŜliwiać pilotowi nie tylko sterowanie pojazdem, ale kontrolowanie oświetlenia, ogrzewania, wentylacji, oraz systemów obronnych! Oczywiście mechanizmy mogą juŜ nie działać, ale przecieŜ w łodzi ratowniczej wszystko funkcjonowało bez zarzutu. Pozostawało mu tylko spróbować szczęścia. Podjąwszy decyzję, Ross po prostu zamknął oczy i tak jak to robił w dzieciństwie, obrócił się trzykrotnie dookoła własnej osi, wskazując przed siebie palcem. Potem zaś otworzył oczy, by zobaczyć, co ma do powiedzenia przeznaczenie. Jego palec wskazywał tablicę kontrolną, przy której znajdowały się trzy siedzenia. Podszedł do niej powoli, będąc w pełni świadom, Ŝe dotknięcie tych urządzeń moŜe rozpocząć łańcuch zdarzeń, których nie zdoła kontrolować. Z dołu rozległ się następny strzał, co przypomniało mu, Ŝe nie ma innego wyjścia. PoniewaŜ symbole nie oznaczały dlań kompletnie nic, Ross kierował się kształtem poszczególnych urządzeń. Wybrał drąŜek przypominający mały przełącznik. Był ustawiony w pozycji górnej, więc pociągnął go w dół i policzył powoli do dwudziestu, oczekując na efekt. Nic. PoniŜej był okrągły przycisk oznaczony dwoma węŜykami i dwiema czerwonymi kropkami. Murdock wcisnął go do poziomu blatu, a kiedy cofnął dłoń, przycisk nie powrócił do swej poprzedniej pozycji. Brak widocznych efektów zachęcił Rossa do dalszego działania. Po obu stronach przycisku znajdowały się dwie dźwignie. Spróbował je poruszyć w poziomie, wcisnąć. Bez efektu. Aha, pociągnął je do siebie. Tym razem efekt był, a jakŜe! Rozległ się donośny, dudniący sygnał, który narastał do głośności powodującej drgania całej kabiny. Ross, kompletnie ogłuszony, wcisnął z powrotem jedną dźwignię, a potem drugą. Sygnał wciąŜ ryczał, chociaŜ teraz znacznie ciszej i z nieco niŜszą częstotliwością. Ross potrzebował jednak czegoś więcej niŜ hałasu. Przesunął się z pierwszego siedzenia na drugie. Tutaj rzuciło mu się w oczy pięć okrągłych przycisków oznaczonych symbolami w barwie tej samej Ŝywej zieleni, jaką miały guziki na jego szacie. Dwa węŜyki, kropka, podwójna linia, dwa zachodzące na siebie okręgi i skrzyŜowane linie... Który przycisk wybrać? Oparłszy się zdecydowanie o pulpit, Ross wcisnął wszystkie szybkimi ruchami. Tym razem efekt był wręcz spektakularny. Przeciwległy kraniec blatu uniósł się nagle w górę i przybrał kształt sporego trójkątnego ekranu, na którym zatańczyły i zamigotały kolorowe fale. Sygnał dźwiękowy przeszedł w gniewne skrzeczenie, jakby statek protestował przeciwko temu, co robił Ross. No dobrze, coś się działo. Szkoda tylko, Ŝe nie miał pojęcia co. Ale przynajmniej wiedział, Ŝe statek wciąŜ jest sprawny. Zamierzał wydobyć z niego nieco więcej niŜ oburzone skrzeczenie, bo to właśnie przypominały mu dźwięki, które teraz słyszał. Zupełnie jakby zastanowił się - ktoś pouczał go w nieznanym języku. A jednak potrzebował czegoś więcej niŜ efektów dźwiękowych i świetlnych. Przy trzecim siedzeniu, ostatnim przy tym stanowisku, wybór był mniejszy - tylko dwa przełączniki. Kiedy Ross pchnął w górę pierwszy z nich, kolorowe fale tańczące na ekranie nagle zamieniły się w jednolite brązowe tło, na którym przez moment zamigotał jakiś obraz. MoŜe nie trzeba przesuwać tej dźwigni maksymalnie w górę? Ross przyjrzał się szczelinie, w

której poruszał się drąŜek, i dojrzał kilkanaście małych punkcików wzdłuŜ niej. Wybór częstotliwości? Nie zaszkodzi sprawdzić. Najpierw jednak podskoczył szybko do swej zaimprowizowanej barykady u wejścia na schody. Nie dostrzegł śladów świadczących, by ktoś próbował ją forsować z dołu. Skrzeknięcia za to wciąŜ się odzywały, ale pojedynczo i w regularnych odstępach czasu. Ross powrócił do dźwigni i przesunął ją o dwa punkty w dół. Z otwartymi ze zdumienia ustami przyglądał się rezultatowi tej akcji. Biało-brązowe linie zaczęły tworzyć wyraźny obraz. Dalsze przesuwanie dźwigni powodowało przybliŜanie lub oddalanie tego obrazu. Kojarzyło mu się to z przekazem telewizyjnym. Ross chwycił drugi przełącznik i ustawił go w takiej samej pozycji jak pierwszy. Rozmazany obraz i tańczące wokół cienie nagle nałoŜyły się na siebie z właściwą ostrością. Tylko kolory wciąŜ były brązowe, choć spodziewał się czerni i bieli. Patrzył wprost w czyjąś twarz! Przełknął gwałtownie ślinę, a jego dłoń chwyciła kurczowo za brzeg sąsiedniego krzesła. Twarz nie naleŜała do człowieka, ale nieco przypominała ludzką. Była trójkątna, o ostro wystających kościach policzkowych. PoniŜej nich, zwęŜała się przechodząc następnie w szeroką Ŝuchwę, łączącą się po bokach z górną częścią. Ciemna skóra była obficie porośnięta włosem, a na szczycie głowy, włosy tworzyły spory czub. Istota miała wydamy, zakrzywiony, błyszczący nos i dwoje duŜych, okrągłych oczu. W tych oczach niewątpliwie błyszczała inteligencja, jak równieŜ niebotyczne zdumienie na widok Rossa. Murdock miał wraŜenie, Ŝe patrzą na siebie przez okno. Skrzek, chrząknięcie, skrzek... Istota za szybą, czy raczej na ekranie, poruszała swymi nienaturalnie małymi wargami. Ross ponownie przełknął ślinę. - Halo - powiedział automatycznie. Głos, który wydobył z gardła, był tylko cichym westchnieniem i być moŜe nawet nie dotarł do istoty na ekranie, bo ta wciąŜ zadawała pytania, o ile to byty pytania. Ross, opanowawszy pierwsze zaskoczenie, próbował dojrzeć, co jest za plecami jego rozmówcy. Mimo iŜ obraz był nieostry, zdawało mu się, Ŝe obca istota znajduje się w pomieszczeniu podobnym do tego, w którym sam przebywał. A więc skontaktował się ze statkiem tego samego typu, tyle Ŝe tamten nie był opuszczony! Istota o zarośniętej twarzy obróciła się przez ramię i wydała pełen irytacji skrzek skierowany do kogoś z tyłu. Potem odsunęła się od ekranu, by zrobić miejsce dla tego, kogo wezwała. Pojawienie się Futrzaka było dla Rossa niespodzianką, a teraz czekała go następna. Istota, która wpatrywała się w niego z ekranu, wyglądała zupełnie inaczej. Miała bladą skórę i twarz znacznie bardziej podobną do ludzkiej. Jajowata głowa była całkiem łysa. Ponadto obcy miał na sobie identyczne ubranie jak to, które Ross zabrał z szalupy ratunkowej. Łysoń nic nie mówił, wpatrywał się tylko w Murdocka przenikliwym wzrokiem, a wyraz jego oczu z kaŜdą chwilą stawał się bardziej wrogi. Ross pamiętał dreszcz, jakim przejmowało go spojrzenie Kelgarriesa, ale to było nic w porównaniu z siłą gniewu, jaka biła ze wzroku obcego. Gniewu i przestrogi. Futrzak go zaskoczył, ale ta niema groźba obudziła w nim przekorę i zawziętość. Oddychał cięŜko, patrzył jednak obcemu prosto w oczy i miał nadzieję, Ŝe to spojrzenie wyraźnie mówi Łysoniowi, iŜ będzie miał powaŜne kłopoty, jeśli spróbuje stanąć Rossowi na drodze. Ten pojedynek woli z obcym z ekranu wydał go w ręce wrogów na statku. Za późno usłyszał, jak forsują barykadę, a kiedy odwrócił się w tamtym kierunku, dostrzegł rozrzucone krzesła i pistolet skierowany w swą pierś. Po krótkiej chwili wahania podniósł ręce do góry, bo niebezpieczeństwo, w którym się teraz znalazł, rozumiał doskonale. Do kabiny wkroczyli dwaj Czerwoni odziani w filtra. W tym z przodu Murdock rozpoznał męŜczyznę, którego wcześniej pomyłkowo wziął za Ashe'a. On takŜe zdumiał się, widząc twarz Rossa, ale natychmiast wydał zdecydowany rozkaz swemu towarzyszowi. Ten stanął za Murdockiem i związał mu ręce na plecach. Ross jeszcze raz spojrzał na ekran i dostrzegł Łysonia wpatrującego się w odbywające się tu

widowisko. Twarz obcego nie była juŜ zimna i obojętna, malowało się na niej kompletne zaskoczenie Teraz takŜe przeciwnicy Rossa dostrzegli twarz na ekranie. Jeden z nich skoczył do urządzeń kontrolnych i poruszył kilkakrotnie drąŜkami, aŜ zarówno w pokoju, jak i na ekranie zapanowała cisza. - Kim jesteś? - męŜczyzna podobny do Ashe'a przemówił powoli w języku ludu pucharu, świdrując Rossa przenikliwym spojrzeniem. - A jak myślisz? - odpowiedział Murdock pytaniem na pytanie. Miał na sobie taki sam uniform jak Łysoń i najwyraźniej nawiązał kontakt z byłymi właścicielami tego statku. Niech to da Czerwonym do myślenia. Ci jednak nie odezwali się. Bez słowa pchnęli Rossa w stronę schodów. PoniewaŜ pokonanie stromych stopni ze związanymi rękoma okazało się niemoŜliwe, zatrzymali się na pierwszej platformie i uwolnili mu dłonie. Oczywiście pistolet wciąŜ był wymierzony w jego plecy. Spieszyli się wyraźnie, toteŜ Ross starał się opóźniać tempo marszu, jak tylko mógł. Zdał sobie bowiem sprawę, Ŝe poprzez sam fakt rozpoznania pistoletu jako broni, poprzez poddanie się tej groźbie, zdradził swoje prawdziwe pochodzenie. Musi więc teraz zrobić wszystko, aby nie doprowadzić ich do projektu. Tym razem był pewien, Ŝe nie pozostawią go w pierwszej lepszej lodowej szczelinie. Przekonał się, Ŝe ma rację, gdy przy wyjściu ze statku podali mu futrzane okrycie, ponownie związali ręce i zarzucili na szyję pętlę. A więc zabierali go z powrotem do swojej bazy w tym czasie. Dobrze. Tam jest transporter, którym będzie mógł powrócić do swoich. Na pewno znajdzie jakiś sposób, by się do niego dostać. Dlatego teŜ nie sprawiał więcej kłopotu eskorcie i bez protestu podąŜał znajomą juŜ drogą w górę ku ośnieŜonym skałom. Miał nadzieję, Ŝe uznali to za objaw całkowitej rezygnacji, taki przynajmniej wyraz starał się nadać swej twarzy. Gdy dotarli na wzgórze, obejrzał się jeszcze raz na kopułę statku. Ocenił, Ŝe co najmniej połowa leŜy poniŜej powierzchni gruntu. Albo więc pojazd spoczywa tu przez bardzo długi czas, albo, o ile jest to statek powietrzny, musiał z wielką siłą uderzyć o ziemię w powaŜnej katastrofie. On zaś nawiązał kontakt z innym, podobnym statkiem! I Ŝadna z istot, które tam widział, nie była człowiekiem. Ross rozmyślał o tym w trakcie wędrówki. UwaŜał, Ŝe ludzie, którzy go pojmali, po prostu plądrują statek. A sądząc po rozmiarach pojazdu, ładunek musi być duŜy. Ale skąd pochodzi? Czyje ręce wykonały te przedmioty? A raczej jaki rodzaj rąk? Dokąd statek zmierzał? I w jaki sposób Czerwoni go zlokalizowali? Pytań było wiele, a odpowiedzi Ŝadnej. Ross miał nadzieję, Ŝe poprzez nawiązanie kontaktu z prawowitymi właścicielami statku zaszkodził Czerwonym. MoŜe obcy podejmą jakieś kroki, by odzyskać swoją własność? Łysoń zrobił na nim spore wraŜenie podczas ich krótkiego pojedynku na spojrzenia. Wolałby nie poznawać go osobiście, zwłaszcza jeśli zjawi się z jakimiś pretensjami. Teraz jednak musiał skoncentrować się na czym innym. Musiał utrzymywać Czerwonych w niepewności, co do jego toŜsamości, tak długo, jak to moŜliwe, i liczyć na uśmiech losu, który pozwoliłby mu uŜyć transportera czasowego. Nie wiedział do końca, na jakiej zasadzie działa ta platforma. Był natomiast pewien, Ŝe właśnie z jej pomocą został tu przeniesiony z czasów handlarzy. Gdyby więc udało mu się wrócić, być moŜe zdołałby uciec. Musiał tylko dotrzeć do rzeki i pójść wzdłuŜ jej nurtu aŜ do ujścia. Tam w regularnych odstępach czasu miał pojawiać się ich okręt. Ross zdawał sobie sprawę, Ŝe prawdopodobieństwo realizacji tego planu jest znikome, ale nie widział najmniejszego powodu, Ŝeby się poddawać i ustępować Czerwonym. Kiedy doszli do ich bazy, zauwaŜył, Ŝe w jej zbudowanie włoŜono naprawdę wiele umiejętności i wysiłku. Nawet z bliska wyglądała tylko jak krawędź jęzora lodowca i gdyby nie prowadzące do niej ślady, nikt by nie podejrzewał, Ŝe pod zewnętrzną warstwą lodu kryje się coś więcej. Weszli przez lodowy tunel do wnętrza. Szybkim krokiem minęli szereg małych

pomieszczeń, którym Ross nie miał nawet czasu się przyjrzeć. Wreszcie pchnięto go do jakiegoś pokoju, a drzwi zamknęły się za nim z trzaskiem. Ręce wciąŜ miał związane. Pomieszczenie było ciemne i znacznie chłodniejsze niŜ korytarze, którymi szli. Ross stał bez ruchu, czekając, aŜ jego oczy przyzwyczają się do mroku. Po kilku chwilach usłyszał dochodzące gdzieś z ciemności stłumione puknięcie. - Kto tam jest?- zapytał w języku ludu pucharu, zdecydowany utrzymywać swą fałszywą toŜsamość, choć prawdopodobnie było to juŜ bez znaczenia. Nie usłyszał odpowiedzi, ale po chwili głuchy odgłos stuknięcia zabrzmiał znowu. Ross powoli postąpił krok naprzód, i zaczął obmacywać otaczające go ściany. Zorientował się, Ŝe znajduje się w małej pustej celi. Odgłos uderzeń dochodził zza jednej ze ścian. PrzyłoŜył do niej głowę, nasłuchując. Nie był to regularny dźwięk pracującej maszyny - niektóre przerwy trwały dość długo, to znów kilka uderzeń następowało po sobie bardzo szybko. Jak gdyby ktoś coś kopał! CzyŜby Czerwoni poszerzali swoją podziemną kryjówkę? Wątpliwe - stwierdził Ross, nasłuchując przez dłuŜszą chwilę - odgłosy były zbyt nieregularne. Wyglądało na to, Ŝe te dłuŜsze przerwy są chwilami oczekiwania na rezultat pracy. A moŜe ktoś wstrzymywał oddech, nasłuchując z niepokojem, czy jego działalność wyjdzie na jaw? Ross połoŜył się na ziemi z głową przytkniętą do ściany, aby wyraźnie słyszeć dziwne odgłosy, i spróbował uwolnić ręce. Niestety, jedynym rezultatem tych prób była zdarta skóra na nadgarstkach. WciąŜ miał na sobie futrzane okrycie i było mu zdecydowanie za gorąco, mimo panującego w celi chłodu, który odczuwał wyraźnie na gołych dłoniach. Tylko w części ciała odzianej wyłącznie w szatę obcych nie czuł ani zimna, ani ciepła. Wszystko wskazywało na to, Ŝe była wyposaŜona w jakiś regulator temperatury. Podjął jeszcze jedną próbę uwolnienia rąk, pocierając nimi energicznie o ścianę za swymi plecami. Bez rezultatu. Odległe stukanie ucichło. Tym razem przerwa trwała tak długo, Ŝe Ross zupełnie nie wiedząc kiedy zapadł w sen. Opierał się o ścianę, a głowa opadła mu na piersi. Kiedy się obudził, był wściekle głodny, a wraz z uczuciem głodu wzrósł teŜ jego wewnętrzny bunt. Zerwał się na nogi i namacał drzwi, przez które został wtrącony do tej celi. Zaczął kopać w nie ze złością. Miękkie podeszwy jego dziwnego ubioru tłumiły te uderzenia, ale mimo to coś musiało być słychać, bo drzwi otworzyły się nagle i Ross stanął twarzą w twarz z jednym ze straŜników. - Jeść! Chcę jeść! - krzyknął w języku ludu pucharu. StraŜnik zignorował jego Ŝądanie. Pociągnął Rossa na zewnątrz tak gwałtownie, Ŝe ten stracił równowagę. Murdock został zawleczony do innego pomieszczenia, gdzie stanął przed czymś, co w myślach nazwał trybunałem. Dwóch z siedzących tam męŜczyzn znał - sobowtór Ashe'a i ten spokojny człowiek, który przesłuchiwał go w poprzedniej bazie. Trzeci męŜczyzna, najwyraźniej o największej władzy, przyglądał mu się uwaŜnie, chociaŜ zachowywał przy tym obojętny wyraz twarzy. - Kim jesteś? - zapytał ten spokojny. - Rossa, syn Gurdiego. Ale zanim będę z tobą rozmawiał, muszę coś zjeść. Nie zrobiłem wam nic złego, a traktujecie mnie jak barbarzyńcę, który ukradł sól z faktorii... - Jesteś agentem - przerwał mu beznamiętnym głosem ten, którego Ross oceniał jako najwyŜszego rangą. - A czyim, powiesz nam we właściwym czasie. Najpierw opowiesz nam o statku, o tym, co tam znalazłeś, i o tym, co robiłeś z jego urządzeniami... I lepiej zastanów się chwilę, nim odmówisz, mój młody przyjacielu. - Sięgnął do boku i Ross po raz kolejny patrzył na wycelowany w siebie pistolet. - O, widzę, Ŝe wiesz, do czego to słuŜy. Dziwna wiedza jak na handlarza z niewinnej epoki brązu. I nie miej wątpliwości, Ŝe uŜyję tego przedmiotu. Oczywiście nie zabiję cię - mówił dalej spokojnym tonem - ale niektóre rany, sprawiają potworny ból, mimo iŜ nie są groźne dla Ŝycia. Kirszow, zdejmij z niego to futro!

Ręce Rossa zostały uwolnione, a futrzana bluza znalazła się na ziemi. Przesłuchujący uwaŜnie przyjrzał się ubiorowi, który znajdował się pod spodem. A teraz powiesz nam wszystko, co chcemy usłyszeć. Ton, jakim wyrzekł te słowa, przejął Rossa chłodem. Podobnie czuł siew obecności majora Kelgarriesa. MoŜe takŜe Ashe miał w sobie coś takiego. No i ten Łysoń, którego oglądał na ekranie. Nie miał wątpliwości, Ŝe jego rozmówca dokładnie wie, czego chce. Na pewno znał wiele metod, za pomocą których mógł wydobyć z jeńca wszystko, co chciałby usłyszeć, i na pewno metody te nie były przyjemne dla ofiary. Ross postanowił bronić się w jedyny moŜliwy sposób - selekcjonować informacje i rzucać im stopniowo te ochłapy, odwlekając maksymalnie to, co nieuniknione. Niełatwo tracił nadzieję. No i miał sporą praktykę w słownych potyczkach z władzą. Niech więc wyciągają z niego to, co wie, ale słowo po słowie. MoŜe czas będzie pracował na jego korzyść... - Jesteś agentem... Ross przyjął to oświadczenie bez potwierdzenia i bez zaprzeczenia. - Przyszedłeś tu na przeszpiegi pod maską barbarzyńskiego handlarza - płynnie, bez Ŝadnej zmiany w tonie głosu, przesłuchujący przeszedł z mowy ludu pucharu na język angielski. Jednak Ross dobrze władał bronią, za jaką uwaŜał swoją umiejętność nie zdradzania się z emocjami w nieoczekiwanych sytuacjach. Spojrzał na przesłuchującego go męŜczyznę wzrokiem zagubionego chłopca, który nie bardzo rozumie, co do niego mówią. W przeszłości nieraz uŜywał tego spojrzenia, by wprowadzić w błąd swych przeciwników. Czy teraz mu się powiedzie? Bardzo w to wątpił. Prawdopodobnie tylko dzięki temu, co nastąpiło po chwili, Ross Murdock zachował szacunek do samego siebie. Usłyszeli odległy wybuch, który zadudnił jak potęŜny grzmot. Podłoga pod ich stopami, ściany wokół nich oraz sufit nad ich głowami nagle poruszyły się gwałtownie, jakby dłoń rozzłoszczonego giganta wyrwała całą bazę z lodowego gniazda i pchnęła poprzez śnieŜne pustkowie. 13 Ross wpadł na straŜnika, został odepchnięty i wleciał na ścianę. MęŜczyzna krzyczał coś w języku, którego Murdock nie rozumiał. Zdecydowany rozkaz dowódcy opanował nagłą panikę, ale jasne było, Ŝe dla niego te wydarzenia teŜ są zaskoczeniem. Dwóch męŜczyzn natychmiast porwało Rossa i brutalnie pociągnęło do celi. Jeszcze nie zatrzasnęli za nim drzwi, gdy dał się odczuć drugi silny wstrząs. Pchnęli go więc do środka bez zbytnich ceremonii. Przywarł w ciemnościach do dającej wątpliwe poczucie bezpieczeństwa ściany. Całe pomieszczenie zadrŜało jeszcze dwukrotnie i za kaŜdym razem Ross słyszał towarzyszące wstrząsom odległe wybuchy. Bombardowanie! Ostatni wstrząs był wyjątkowo potęŜny. Ross padł na ziemię. Wyraźnie odczuwał drŜenie podłogi. Jego Ŝołądek kurczył się w konwulsjach strachu, jakiego dotąd nigdy nie zaznał. Ale po ostatniej eksplozji, jeśli to była eksplozja, wszystko ucichło. Ross, odczekał dłuŜszą chwilę i ostroŜnie usiadł. Podłoga i ściany przestały drŜeć. Tam, gdzie znajdowały się drzwi, dostrzegł ich wyraźny świetlny obrys. To znaczyło, Ŝe w ścianach pojawiły się pęknięcia i rysy. Podszedł do drzwi na czworakach. Nagle za plecami usłyszał ostry dźwięk, który osadził go w miejscu. ChociaŜ nie widział nic w ciemnościach, mógłby przysiąc, Ŝe było to pocieranie metalu o metal. Dźwięk dochodził zza ściany. Podczołgał się tam i przyłoŜył ucho do jej powierzchni. Teraz słyszał nie tylko skrobanie, ale teŜ wyraźne stukanie i szelesty... Powierzchnia ściany, którą gorączkowo zbadał dłońmi, pozostawała gładka i nienaruszona. Nagle tuŜ nad głową, usłyszał kolejne skrobnięcie metalu. Tym razem dźwięk był bardzo wyraźny, a w ścianie pojawił się otwór. Ktoś się przez nią przebijał! Ross

dostrzegł słabe migotanie światła, potem zaś coraz wyraźniej widział poruszający się w otworze czubek narzędzia. Kawał ściany odpadł z hałasem, a w powstałej dziurze pojawiła się ręka trzymająca światło. Przez moment Ross miał ochotę ją pochwycić, ale liznąwszy, Ŝe moŜe mieć do czynienia z potencjalnym sojusznikiem, postanowił spokojnie poczekać na dalszy rozwój wypadków. Ręka cofnęła się z powrotem za ścianę. Rozległo się następne uderzenie i duŜy fragment muru upadł na podłogę. Kiedy opadł pył, Ross dostrzegł wyczołgującą się postać, a za nią kolejną. Oświetlenie było wprawdzie słabe, ale pierwszego z wchodzących widział aŜ nadto wyraźnie. - Assha! - zawołał. Nie przebrzmiało nawet echo jego krzyku, gdy szczupły męŜczyzna skoczył jak pantera, zwalając Murdocka z nóg. Przygwoździł go do ziemi, zacisnął ręce na szyi i zaświecił latarką prosto w oczy. Dopiero po chwili uścisk na szyi zelŜał i Ross zaczął z trudem łowić powietrze. Czuł się, co tu duŜo mówić, nieco oszołomiony. - Murdock! A co ty tu.... - resztę pytania Ashe'a zagłuszyła kolejna gwałtowna eksplozja. Tym razem wstrząs nie tylko zwalił ich z nóg. PotęŜne drŜenie przebiegło takŜe wzdłuŜ wszystkich ścian i sufitu. Ross odruchowo nakrył głowę ramieniem. Nie mógł się pozbyć paskudnego wraŜenia, Ŝe cały budynek zaczyna się powoli osuwać. Po chwili jednak znów zapanowała cisza. Podniósł powoli głowę. - Co tu się dzieje? - to był głos McNeila. - Jakiś atak - odpowiedział Ashe - ale nie pytaj mnie, kto i dlaczego atakuje. Ty, Murdock, jesteś tu mam nadzieję, więźniem? - Tak, sir - odparł Ross, zadowolony, Ŝe w jego głosie nie słychać drŜenia. - Następny kret - odezwał się McNeil. - Zaraz, nie rozumiem - Ross zwrócił się ku temu obszarowi ciemności, gdzie prawdopodobnie siedział Ashe. - Czy byliście tu przez cały czas? Próbujecie wydostać się z więzienia, kopiąc? Jak macie zamiar przekopać się przez ten lodowiec, pod którym siedzimy? - Lodowiec! - wykrzyknął Ashe zapominając o ostroŜności. -Jesteśmy wewnątrz lodowca! To wiele wyjaśnia. A więc jesteśmy... - Na lodzie - dokończył McNeil i roześmiał ponuro. - Lodowiec, lód, no tak. - Potulnie współpracujemy - wyjaśnił Ashe. - Dostarczamy naszym przyjaciołom mnóstwa informacji, które juŜ od dawna mają, oraz wielu fantastycznych opowieści, o jakich nawet im się nie śniło. Nie wiedzą tylko, Ŝe mamy przy sobie mały pakiet ratowniczy i cały czas próbujemy uciec. Zadziwiające, co moŜna zapakować do środka pasa albo pod podeszwy butów. Tak więc prowadzimy własne poszukiwania... - Ale ja nie dostałem Ŝadnego specjalnego sprzętu - Ross był oburzony tą jawną niesprawiedliwością. - Nie - przyznał Ashe, a jego ton pozostał chłodny. - Nigdy nie dostają go początkujący. Mogliby go uŜyć w niewłaściwym momencie. Mimo to radziłeś sobie całkiem nieźle... Narastająca złość Rossa zapewne znalazłaby teraz ujście, ale przeszkodził temu wyraźny trzask pękającego sufitu, który przejął przeraŜeniem ich wszystkich. Murdock zaczął juŜ sobie wyobraŜać grobowiec pod lodem. Cisza, która teraz zapadła, była nie mniej przeraŜająca niŜ ten trzask. A potem usłyszeli krzyk, nie, raczej przeraźliwy wrzask. Szczelina wokół drzwi zaczęła się nagle poszerzać, a potem one same wysunęły się z zawiasów. Ogarnął ich paniczny strach przed pułapką. - Chodu!!! Ross zerwał się w mgnieniu oka, ale juŜ w drzwiach zatrzymała ich kolejna seria dźwięków, które kojarzyły im się tylko z jednym - z seriami z karabinów. Gdzieś dalej toczyła się walka. Ross przypomniał sobie twarz łysego oficera ze statku i przemknęło mu przez głowę, Ŝe moŜe właśnie on toczy ten bój. Obcy przeciwko Czerwonym plądrującym ich

statek. A jeśli tak, to czy obcy odróŜnią Czerwonych od ich jeńców? Obawiał się, Ŝe nie. Korytarz był pusty. Niedługo jednak. Kiedy stali tam w bezruchu, przypłaszczeni do ściany, pojawiło się dwóch biegnących męŜczyzn. Stanęli, zaskoczeni widokiem zbiegłych jeńców. Zza ich pleców rozległ się krzyk, jakby nakazujący im powrót na opuszczone stanowisko. Jeden z męŜczyzn zawahał się i chciał zawrócić, drugi jednak szarpnął go za ramię i pociągnął za sobą. Rozległa się seria z automatu. Pierwszy z biegnących jęknął cicho, padł na kolana i osunął się twarzą na ziemię. Drugi spojrzał na swego towarzysza, a potem skoczył w boczny korytarz o włos unikając śmierci, gdy kolejna seria z karabinu odłupała fragment ściany na skrzyŜowaniu tuneli. Nie pojawił się jednak pościg. Zamiast tego w ciemnościach rozległa się kakofonia wrzasków, strzałów i jęków bólu, którym towarzyszyło dziwne syczenie. Ashe skoczył do leŜącego na korytarzu i pochwycił jego karabin. Następnie zdecydowanym gestem nakazał pozostałej dwójce ucieczkę w stronę przeciwną do odgłosów bitwy. - Nic z tego nie rozumiem - wydyszał McNeil, gdy biegiem dotarli do następnego oświetlonego skrzyŜowania korytarzy. - Co to jest? Bunt? Nasi chłopcy ich znaleźli? - To ludzie ze statku - odpowiedział mu Ross. - Jakiego statku? - Ashe chwycił go za ramię. - Tego wielkiego, który plądrują Czerwoni... - Statku? - zawtórował McNeil. - A to skąd? - Teraz w jasnym świetle wyraźnie było widać obce pochodzenie ubrania Rossa. McNeil przejechał dłonią po jego powierzchni tkaniny. - Ze statku - odparł Ross niecierpliwie. - Ale jeśli atakują ci ze statku, nie odróŜnią nas od Czerwonych... Przerwała mu następna potęŜna eksplozja i po raz trzeci juŜ Ross wylądował na ziemi. Światła na korytarzu zamigotały, zszarzały, a wreszcie zgasły. - Świetnie - usłyszeli zgryźliwy komentarz McNeila. - Teraz moŜemy sobie urządzić wyścig ślepców. - Platforma transportera. - Ross powrócił do swego pierwotnego planu ucieczki. Jeśli zdołamy się do niej dostać... Zapaliła się latarka, której Ashe i McNeil uŜywali podczas drąŜenia tunelu. PoniewaŜ zdawało się, Ŝe wstrząsy na razie ustały, ruszyli dalej. Ashe szedł przodem, McNeil zamykał pochód. Ross miał nadzieję, Ŝe Ashe wie dokąd ich prowadzi. Odgłosy walki ostatecznie ucichły, zatem któraś z walczących stron musiała odnieść zwycięstwo. A to oznaczało, Ŝe za chwilę ktoś moŜe odkryć ich obecność. Ross zawsze uwaŜał, Ŝe ma dobre wyczucie kierunku, teraz jednak dostrzegł, iŜ daleko mu w tym względzie do Ashe'a. Tyle tylko, Ŝe Ashe, wcale nie prowadził ich do transportera. Weszli do małego archiwum. Na stole, leŜały trzy szpule z taśmą, które Ashe natychmiast pochwycił. Dwie wsunął pod tunikę, trzecią podał McNeilowi. Potem szybko posprawdzał wszystkie szafki i szuflady - niestety, wszystkie były zamknięte. Dopiero teraz zdecydował się opuścić pokój. Ross czekał juŜ przy drzwiach. - Do platformy! - ponaglił. Ashe jeszcze raz z Ŝalem obejrzał się na zamknięte szuflady. - Gdybyśmy mogli tu spędzić choć dziesięć minut... - mruknął. Teraz zdenerwował się nawet McNeil. - Jeśli chcesz być wkładką do lodowego hamburgera, proszę bardzo. Ja nie zamierzam. Jeszcze jeden wstrząs i będziemy pochowani tak głęboko pod lodem, Ŝe nawet nas nie namierzą. Wynośmy się stąd! Dzieciak ma rację. Wiejmy! I jeszcze raz Ashe powiódł ich bezbłędnie przez opustoszałe korytarze bazy do punktu transferowego. Ku wielkiej uldze Rossa płyta świeciła się. Miał juŜ pewne obawy, Ŝe

skoro siadła elektryczność, takŜe płyta mogła przestać działać. Wskoczył błyskawicznie na platformę. Ashe i McNeil dołączyli do niego skwapliwie. Gdy juŜ otaczał ich snop zielonkawego światła, usłyszeli dochodzący z dali krzyk, a potem huk wystrzału. Ross poczuł, Ŝe Ashe osuwa się na niego, i podtrzymał go ręką. Zdawało mu się, Ŝe za świetlistą zasłoną dostrzegł postać przywódcy Czerwonych, a za jego plecami pozbawioną włosów głowę obcego - samą głowę, zanurzoną w zielonej poświacie. Czy ci dwaj byli teraz sojusznikami? Zanim jednak mógł się upewnić, czy widział ich naprawdę czy teŜ było to tylko złudzenie, dopadły go znajome zawroty głowy związane z podróŜą w czasie. Wszystko znikło z pola widzenia. - ... wolni. ZjeŜdŜajmy stąd! Ross dostrzegł pochylone barki Ashe'a i podekscytowaną twarz McNeila. McNeil właśnie ściągał Ashe'a z płyty. Ashe został trafiony. Strumień krwi płynął z dziury w jego barku, cała górna część tuniki była przesiąknięta krwią. Wzięli go pod ręce. Zachował na tyle świadomości, Ŝe poruszał nogami, w miarę jak go wlekli. Tak, zdołali uciec. I nie czekał na nich Ŝaden komitet powitalny. Ross w myślach podziękował za to wszystkim bogom, jakich znał. Bo nawet jeśli trafili znów do epoki brązu, wciąŜ byli na terytorium wroga. A z rannym Ashem ich szansę na ucieczkę spadły niemal do zera. Zrobili mu prowizoryczny opatrunek, drąc na paski kilt McNeila. Ashe, chociaŜ osłabiony, nie poddawał się - gnał go ten sam strach, który był motorem działań całej trójki. Czas był teraz ich najgorszym wrogiem! Ross chwycił karabin rannego i wpatrywał się w płytę transportera, gotów przywitać ołowiem kaŜdego, kto by się na niej pojawił. - To musi wystarczyć - rzekł Ashe słabym głosem. - Musimy ruszać. Zawahał się przez moment, a potem wyjął taśmy spod skrwawionej tuniki. - Lepiej ty je nieś - wręczył szpule McNeilowi. - Dobra - odpowiedział ten beznamiętnie. - Naprzód! - zakomenderował Ashe. - Platforma... - powiedział jeszcze. Ale platforma wciąŜ pozostawała pusta. Ross zauwaŜył, Ŝe pojawili się we właściwym czasie, bo otaczały ich ściany z drewnianych bali i kamieni, które pamiętał z wioski. - Czy ktoś tu nadejdzie? - spytał. - Powinien...wkrótce. Pognali więc przed siebie, nie czekając. Skórzane buty Ashe'a i McNeila czyniły niewiele hałasu, Ross zaś poruszał się bezszelestnie. Sam jednak nieprędko znalazłby drzwi prowadzące na zewnątrz. I Ashe znowu przejął rolę przewodnika. Tylko raz musieli się chować. Poza tym, bez przeszkód dotarli do właściwych drzwi. Ashe cięŜko dysząc oparł się o ścianę. McNeil przytrzymywał go, by nie upadł. W tym czasie Ross zdjął z uchwytów belkę. Weszli do pogrąŜonej w nocnych ciemnościach wioski. - Którędy? - zapytał McNeil. Ku zdumieniu Rossa, Ashe nie skierował się w stronę bramy w palisadzie, lecz wskazał górskie zbocze. - Spodziewają się, Ŝe pójdziemy doliną. Lepiej więc właźmy na górę. - To wygląda na cięŜką wspinaczkę - powątpiewał McNeil. Ashe spojrzał na niego. - Jeśli będzie dla mnie za cięŜka, powiem ci - rzekł. - A teraz naprzód. Zaczął szybkim tempem, okazując, Ŝe marsz nie sprawia mu trudności, ale jego towarzysze szli po obu stronach gotowi do natychmiastowej pomocy. Wiele razy później Ross zastanawiał się, czy tamtej nocy zdołaliby uciec z wioski tylko o własnych siłach. Był pewien, Ŝe zrobili wszystko, co w ich mocy, ale powodzenie ucieczki wymagało w tamtych warunkach niesamowitego szczęścia. Miało być jednak inaczej, niŜ sobie wyobraŜali. Ledwie dotarli do małej chatki, odległej zaledwie o dwa budynki od tego, z którego wybiegli, zaczęły się fajerwerki. Jakby

wiedzeni jedną myślą, wszyscy trzej padli płasko na ziemię. Z dachu budynku stojącego w centrum wioski uniósł się nagle snop jaskrawozielonego światła. Wokół tego promienia dach zajął się ogniem o bardziej juŜ naturalnym czerwono Ŝółtym kolorze. Z innych domów wybiegli krzyczący ludzie. Tymczasem ogień ogarnął całą budowlę. - Teraz! - głos Ashe'a przebił się do nich mimo narastającego hałasu. Pognali w stronę palisady, mieszając się z tłumem zdezorientowanych i wyrwanych ze snu ludzi biegających wokół. Fala ognia rozprzestrzeniała się, oświetlając dokładnie teren. Zbyt dokładnie. Ashe i McNeil mogli roztopić się w tłumie, ale niezwykła odzieŜ Rossa zbytnio rzucała się w oczy. Dotarli jednak do palisady. Najpierw podsadzili Ashe'a, a gdy on znalazł się po drugiej strome, McNeil podąŜył jego śladem. Ross, wspinający się jako trzeci, siedział juŜ niemal na czubku, kiedy nagle objął go snop światła. Rozległ się wysoki, rozdzierający powietrze wrzask, jakiego nigdy w Ŝyciu nie słyszał. Murdock błyskawicznie podciągnął się w górę, wiedząc, jak doskonały stanowi cel, wisząc na palisadzie. Spojrzał w dół, w ciemność. Nie miał pojęcia, czy Ashe i McNeil czekają tam na niego, czy juŜ uciekli dalej. Wrzask rozległ się znowu, więc Ross nie namyślając się ani chwili, skoczył na ślepo w mrok. Wylądował paskudnie na kolanie. Na szczęście dzięki przygotowaniu do skoków spadochronowych nie złamał nogi. Zerwał się więc i pobiegł co sił w stronę gór. Za plecami słyszał innych ludzi wspinających się na palisadę i skaczących w dół, toteŜ nie odwaŜył się krzyczeć, by nie ściągnąć sobie na kark wrogów. Wioska połoŜona była w najszerszej części doliny. Za palisadą otwarty teren zwęŜał się gwałtownie i przybierał kształt wąwozu. Ross najbardziej obawiał się, Ŝe zgubi swych towarzyszy i nie zdoła odnaleźć ponownie ich śladów. Dzięki swemu ubraniu, które w nocy przybierało ciemną barwę ochronną, dwukrotnie zdołał, przypadłszy do ziemi, umknąć uwadze uciekinierów, którzy przebiegli koło niego. Słysząc jednak ich przeraŜony bełkot w języku, którego uŜywał klan Ullfy, przekonał się, Ŝe większość mieszkańców wioski to niewinni ludzie, nieświadomi jej prawdziwej funkcji. Byli pewni, Ŝe zaatakowały ich nocne demony. A więc wśród uciekających mogło być zaledwie kilku Czerwonych. Ross zmusił się do ostrej wspinaczki i dopiero na sporej wysokości zatrzymał się, by odpocząć. Spojrzał za siebie. Nie był zaskoczony ujrzawszy w wiosce obcych, zaglądających do domów. Zapewne szukali ukrywających się mieszkańców. Wszyscy byli ubrani w takie same uniformy jak on, a ich pozbawione włosów czaszki błyszczały w świetle ognia. Zdumiało go, Ŝe przechodzili przez płonące ściany, najwyraźniej nic sobie nie robiąc z Ŝaru i ognia. Ludzie, którzy nie zdołali uciec z wioski bądź biegali głośno krzycząc, bądź teŜ padali na ziemię i zakrywszy rękoma głowę, czekali na swój los. KaŜdego z pochwyconych prowadzono do grupy obcych, którzy stali przy głównym budynku. Większość ludzi odpychano z powrotem w ciemność, kilku jednak pozostało tam w niewoli. Najwyraźniej trwało jakieś sortowanie. Nie było wątpliwości, Ŝe obcy załatwiają swe porachunki z Czerwonymi. Ross wcale nie pragnął poznać szczegółów. Zaczął więc znów mozolną wspinaczkę, aŜ wreszcie dotarł do przełęczy. Czekała go droga w dół, toteŜ nie czekając długo, ruszył wprost w mrok. Zdecydował się zatrzymać, gdy był juŜ zbyt zmęczony i zbyt głodny, by utrzymać się na nogach. Odkrył małą niszę skalną i wczołgał się do niej skwapliwie. Serce tłukło mu się nieznośnie w piersi, a kaŜdy oddech powodował kłucie w płucach. Obudził się o świcie, gotów do walki z nieznanym czającym się obok przeciwnikiem. Czyjaś ciepła dłoń wylądowała na jego ustach, a nad sobą zobaczył twarz McNeila. Widząc ulgę w oczach Rossa, McNeil cofnął dłoń. Murdock wyczołgał się ze skalnej dziury, zmuszając do wysiłku zesztywniałe i poobijane ciało. Rozejrzał się. McNeil był sam... - A Ashe? - zapytał.

Pokryta kilkudniowym rudym zarostem twarz McNeila miała zatroskany wyraz. Ruchem głowy wskazał w dół i sięgnął pod swój kilt. Po chwili wyciągnął w kierunku Rossa zaciśniętą pięść, w której najwyraźniej coś trzymał. Murdock nastawił dłoń i McNeil wsypał w nią garść ziarna. Ross popatrzył na suche ziarno i natychmiast poczuł głód. Zaczął przeŜuwać suchy pokarm. Gdy skończył, podąŜył za swym towarzyszem, który, wciąŜ nie raczywszy się odezwać, schodził ku połoŜonemu niŜej lasowi. - Nie jest dobrze - wychrypiał wreszcie McNeil w języku ludu pucharu. - Ashe czasami traci przytomność. Rana na jego ramieniu jest znacznie powaŜniejsza niŜ początkowo sądziłem. Grozi mu zakaŜenie. W lesie aŜ roi się od ludzi, którzy zwiali z tej przeklętej wioski. Wszyscy są głęboko przekonani, Ŝe demony podąŜają ich tropem. Jeśli zobaczą cię w tym ubraniu... - Wiem. Zdjąłbym je, gdybym mógł - zgodził się Ross. - Ale najpierw muszę zdobyć jakieś inne ciuchy. Nie mogę biegać nago po tym mrozie. - A moŜe powinieneś. To byłoby bezpieczniejsze - mruknął McNeil. - Nie wiem, co tam się stało, ale działo się niemało. Ross pochylił się i nabrał garść śniegu leŜącego w zagłębieniu skalnym. Nie było to wprawdzie to samo, co napić się wody, ale pozwoliło ugasić palące pragnienie. - Mówiłeś, Ŝe Ashe traci przytomność. Co moŜemy zrobić, Ŝeby mu pomóc, i jaki jest dalszy plan? - Musimy jakoś dotrzeć do rzeki. Wpada do morza, a u jej ujścia mamy spotkać się ze statkiem. Wyglądało to na niemoŜliwe do wykonania, ale przecieŜ tak wiele niemoŜliwych rzeczy wydarzyło się ostatnio. Trzeba spróbować. Ross nabrał kolejną garść śniegu i wepchnął go do ust, a potem podąŜył za znikającym między drzewami McNeilem. 14 I tyle mojej opowieści. Resztę juŜ wiesz. Ross trzymał ręce tuŜ nad płomieniem skromnego ogniska, jakie rozpalili w niewielkiej dziurze w ziemi, którą wykopali specjalnie w tym celu. Czuł przyjemne ciepło rozchodzące się po zmarzniętych dłoniach. Patrzył w błyszczące oczy Ashe'a. Czy to płomień odbijał się w jego źrenicach, czy rozpalało je podniecenie po tym, co usłyszał, czy była to tylko gorączka? Znaleźli tymczasowe schronienie w miejscu, gdzie zwały skał, które osunęły się wraz z lawiną, utworzyły prowizoryczną grotę. Od czasu ich ucieczki z wioski minęło czterdzieści osiem godzin. Teraz, o zmierzchu, McNeil robił obchód najbliŜszej okolicy. - Więc mieli rację, mimo wszystko. Pomylili się tylko co do czasu - Ashe przesunął się na posłanie z gałęzi i liści, które dla niego przygotowali. - Nie rozumiem. - Latające talerze - odparł Ashe. - Była i taka hipoteza. Brano ją pod uwagę. Teraz Kelgarries będzie się rumienił... - Latające talerze? - Ross przypuszczał, Ŝe Ashe znów bredzi w gorączce. Zastanawiał się nawet, co powinien zrobić, jeśli Ashe wstanie i będzie chciał odejść. Nie moŜe przecieŜ go związać. No i nie był pewien, czy zdołałby obezwładnić Ashe'a w prawdziwej walce. - Ten okrągły statek nie został zbudowany w naszym świecie. Pomyśl trochę, Murdock. Pomyśl o tej istocie z filtrem na twarzy albo o tym łysym. Czy któryś z nich wyglądał na Ziemianina? - Ale.... statek kosmiczny! Więc jednak. ChociaŜ dotychczas wszyscy tylko kpili na ten temat. Odkąd człowiek zaniechał eksperymentów z lotami kosmicznymi po pierwszych nieudanych próbach z satelitami, podróŜe międzyplanetarne były co najwyŜej przedmiotem kpin. Ale przecieŜ

widział statek na własne oczy. Nawet urządzenia, które znalazł w kapsule ratunkowej, przewyŜszały wszystko, co kiedykolwiek wymyślili ludzie. - Taką hipotezę juŜ wysunięto - Ashe leŜał na wznak i wpatrywał się w zwał kamieni, pni i ziemi, który stanowił ich sufit. -Wysunął ją facet o nazwisku Charles Fort, autor paru innych śmiałych pomysłów, który zresztą znajdował duŜą przyjemność w draŜnieniu, zadufanego w sobie i napęczniałego jak balon świata nauki. Zebrał kilka półek dokumentów zawierających informacje o niewyjaśnionych wydarzeniach i zwrócił się do naukowców, aby spróbowali znaleźć wytłumaczenie. Jedna z jego hipotez zakładała, Ŝe system olbrzymich sztucznych robót ziemnych znalezionych w Ohio i Indianie to w rzeczywistości sygnał SOS wyryty przez jakichś kosmicznych rozbitków. Intrygująca hipoteza i kto wie, czy właśnie nie udowodniliśmy jego słuszności. - Ale jeśli na Ziemi rozbiły się jakieś statki kosmiczne, dlaczego nie znaleźliśmy Ŝadnego ich śladu w naszych czasach? - PoniewaŜ wrak, który odwiedziłeś znajdował się w erze lodowcowej. Czy zdajesz sobie sprawę, jak dawno to było? Były trzy okresy lodowcowe i nie wiemy, w którym Czerwoni mają swą bazę. Zaczęło się to około miliona lat temu, a ostatni lodowiec cofnął się z okolic stanu Nowy Jork jakieś trzydzieści osiem tysięcy lat temu. To był początek epoki kamienia gładzonego, jeśli chodzi o rozwój człowieka, i pierwsi ludzie dopiero zaczynali się pojawiać na cieplejszych obrzeŜach tego obszaru. Zmieniał się klimat, zmieniały się kontynenty. W Kansas było kiedyś morze, Anglia była częścią Europy. Gdyby więc nawet rozbiło się i pięćdziesiąt statków, mogły zostać starte na proch przez sunące masy lodu, pogrzebane przez trzęsienia ziemi lub po prostu zardzewiałyby, nim pojawiłby się jakiś człowiek, który by je podziwiał. Ale tak wielu wraków z pewnością nie było. Czy ty myślisz, Ŝe Ziemia działała na nich jak lampa na owady? - Ale jeśli statki mogły rozbić się wtedy, dlaczego nie mogły później, kiedy ludzie byliby w stanie nawiązać kontakt? - Ross wciąŜ miał wątpliwości. - Wiele moŜe być przyczyn, a wszystkie moŜna dopasować do naszej obecnej wiedzy. Cywilizacje rozwijają się, istnieją! upadają, i często zabierają ze sobą w nicość wynalazki i odkrycia, które uczyniły je wielkimi. Bo w jaki sposób Indianie zdołali utwardzić złoto do tego stopnia, Ŝe nadawało się jako materiał na broń? Jakimi sekretami dysponowali wznoszący piramidy Egipcjanie? Setki uczonych do dziś spierają się o to i o wiele innych rzeczy. Egipcjanie korzystali ze szlaku handlowego do Indii. Handlarze z epoki brązu podróŜowali w głąb Afryki. Rzymianie wiedzieli o istnieniu Chin. Potem nastąpił upadek tych imperiów, a o szlakach zapomniano. Dla naszych europejskich przodków w średniowieczu Chiny były niemal legendą, a o tym, Ŝe Egipcjanie Ŝeglowali niegdyś wokół Przylądka Dobrej Nadziei, nawet nie wiedziano. ZałóŜmy, Ŝe nasi obcy reprezentowali jakąś międzygwiezdną federację albo imperium, które doszło do najwyŜszego punktu swego rozwoju, a potem znów stoczyło się do poziomu pojedynczych, odciętych od siebie barbarzyńskich planet, i Ŝe stało się to, nim ludzie zaczęli malować pierwsze obrazki na ścianach jaskiń. Albo załóŜmy, Ŝe nasza planeta była pechowa i rozbiło się tu zbyt wiele statków, więc zrezygnowano z całego tego sektora i kapitanowie statków kosmicznych na wszelki wypadek omijali go. A moŜe mieli prawo, Ŝe jeśli na jakiejś planecie powstaną istoty rozumne, muszą być pozostawione w spokoju, dopóki nie dorosną do kosmicznych lotów. - Tak. - KaŜda z hipotez Ashe'a wydawała się sensowna i Ross gotów był w nie uwierzyć. Łatwiej było przyjąć, Ŝe zarówno Futrzak, jak i Łysoń pochodzą z innego świata, niŜ Ŝe naleŜą do przodków jego własnej rasy. - Ale w jaki sposób Czerwoni zlokalizowali statek? - O ile ta informacja nie znajduje się na taśmach, które zabraliśmy, prawdopodobnie nigdy się nie dowiemy - powiedział w zamyśleniu Ashe. - ChociaŜ jedną hipotezę mam. Czerwoni przez ostatnie sto lat badali Syberię. Na olbrzymich obszarach tej krainy w przeszłości zachodziły bardzo gwałtowne zmiany klimatyczne. Czasem nawet w ciągu jednej

doby. Mamuty, które znajdowano w wiecznej zmarzlinie, miały w Ŝołądkach na wpół strawione tropikalne rośliny. Zupełnie, jakby zamarzły niemal natychmiast. JeŜeli podczas badań terenu Czerwoni trafili na pozostałości statku, pozostałości na tyle dobrze zachowane, Ŝe mogli pojąć, co znaleźli, zaczęli przesuwać się dalej w przeszłość, aby zbadać je lepiej we wcześniejszym czasie. Ta teoria pasuje do tego, co wiemy do tej pory. - Ale dlaczego obcy zaatakowali Czerwonych właśnie teraz? - Oficerowie statków w Ŝadnej epoce czy kulturze nie lubią piratów - Ashe zaniknął oczy. WciąŜ była cała masa pytań, które Ross chciał mu zadać. Pogładził obcą tkaninę. Choć przylegała do skóry tak ściśle, Ŝe niemal jej nie czuł, dawała tyle ciepła, iŜ nie potrzebował Ŝadnego innego ubioru. Jeśli Ashe miał rację co do innego świata, to gdzie był ten świat, na którym potrafiono utkać taką szatę? Jak daleką drogę odbyła ta szata, zanim trafiła w jego ręce? Zupełnie nieoczekiwanie do ich kryjówki wsunął się McNeil z dwoma zającami w dłoniach. - Jak leci? - zapytał. Ross wstał, by zabrać się do oporządzania zdobyczy. - Nie najgorzej - oczy Ashe'a były wciąŜ zamknięte, ale odpowiedział na pytanie McNeila szybciej, niŜ Ross zdołał otworzyć usta. - Jak daleko jesteśmy od rzeki? I czy mamy towarzystwo? - Około pięciu mil - odpowiedział McNeil sucho. - A towarzystwo mamy, i to nader liczne. To rozbudziło Ashe'a. Uniósł się nieco na zdrowym łokciu. - Jakie? - Nie z wioski - McNeil pochylił się nad ogniem i dołoŜył kilka patyków. - Coś się dzieje w górach. Wygląda to jak duŜa fala migracyjna. Naliczyłem pięć rodzinnych klanów dąŜących na zachód - a to tylko jeden poranek. - Opowieści wieśniaków o demonach mogły ich przepłoszyć -zastanowił się Ashe. - MoŜe - McNeil nie wyglądał na przekonanego. - Im szybciej dojdziemy do rzeki, tym lepiej. Mam nadzieję, Ŝe chłopcy na okręcie będą czekać, tak jak obiecali. Jedna rzecz działa na naszą korzyść - wzbiera fala powodziowa. - A woda powinna nieść sporo materiału do budowy tratwy - Ashe znów połoŜył się na plecach. - Jutro dojdziemy do rzeki. McNeil spojrzał niepewnie na Rossa, który oporządził właśnie zające i wieszał je nad ogniskiem. - Pięć mil w tym terenie - powiedział powoli - to dobry dzień marszu... - powstrzymał się przed dokończeniem “dla zdrowego człowieka". - Dam radę - zapewnił ich Ashe. Obaj jego towarzysze byli pewni, Ŝe dopóki jego ciało będzie wykonywać rozkazy umysłu, dotrzyma słowa. Wiedzieli teŜ, Ŝe nie ma sensu dyskutować. Dotarli do rzeki następnego dnia. Wiele drzew spływało z wezbraną falą wiosennej powodzi. Migracja wciąŜ trwała. Dwa razy musieli zaszyć siew krzakach, skąd obserwowali wędrujące klany. Za drugim razem była to naprawdę spora grupa, niosąca wielu rannych i poszukująca dogodnego miejsca do przeprawy. - Nieźle oberwali - skomentował McNeil. Kiedy zwiadowcy plemienia powrócili z wieścią, Ŝe nigdzie w pobliŜu nie ma dogodnego brodu, męŜczyźni rozpoczęli budowę tratw. - Śpieszą się, uciekają- powiedział Ashe. - To nie są ludzie z wioski. Spójrzcie na ich stroje i pomalowane na czerwono twarze. Nie są takŜe krewniakami Ulffy. Chyba przybyli z dalszych okolic. - To mi przypomina zwierzęta uciekające przed poŜarem lasu. NiemoŜliwe, Ŝeby wszystkie te plemiona nagle postanowiły szukać nowych terenów - zauwaŜył McNeil.

- Wykurzyli ich Czerwoni - zasugerował Ross - albo obcy ze statku. Ashe pokręcił przecząco głową i zamyślił się. - Kim mogą być? - zmarszczka między jego brwiami pogłębiła się. - Wiem, to ci od czekanów bojowych - powiedział po chwili tryumfalnym szeptem, dumny, Ŝe udało mu się dopasować brakujący fragment układanki. - Od czekanów? - Inwazja ze wschodu. Oni pojawili się w tym rejonie mniej więcej w tym okresie historii. Pamiętasz, wspominał o tym Webb. Topory były ich podstawową bronią, mieli teŜ konie. - Tatarzy? - zdziwił się McNeil - Tak daleko na zachodzie? - Nie Tatarzy. Nie. Ci przybędą z Azji dopiero za parę tysięcy lat. Nie wiemy zbyt wiele o topornikach poza tym, Ŝe wędrowali na zachód ze wschodnich stepów. Dotarli ostatecznie do Brytanii. Prawdopodobnie byli przodkami Celtów, którzy takŜe kochali konie. Ale w tych czasach to dopiero pierwsza fala przypływu. - Im szybciej wyniesiemy się w dół rzeki, tym lepiej - zawyrokował McNeil, ale zdawali sobie sprawę, Ŝe muszą pozostać w ukryciu, dopóki ten klan nie pójdzie swoją drogą. LeŜeli więc bezczynnie do końca następnej nocy, a o poranku byli świadkami przybycia dodatkowej niewielkiej grupy męŜczyzn z pomalowanymi na czerwono twarzami; ci takŜe mieli wielu rannych. Wraz z ich nadejściem gorączkowy ruch nad rzeką nabrał rozmiarów paniki. Trzej czający się w krzakach agenci równieŜ byli powaŜnie zaniepokojeni. Nie mogli po prostu przekroczyć rzeki - musieli zbudować tratwę na tyle porządną, by poniosła ich aŜ do ujścia, do morza. Na zbudowanie takiej tratwy potrzebowali czasu. A tego właśnie nie mieli. Gdy tylko ostatnia tratwa z uchodźcami znalazła się na rzece i odpłynęła na odległość strzału z łuku, McNeil pognał nad rzekę. Ross za nim. Nie mieli nawet kamiennych narzędzi, jakimi dysponowali tubylcy, ale mimo to pod kierunkiem Ashe'a zaczęli budować swoją tratwę. Pracowali do wieczora. W nocy było zbyt ciemno, a poza tym zmęczenie dawało im się we znaki. W pewnej chwili Ashe wskazał w stronę, z której przybyli. Dostrzegli tam wyraźne światło ognia. Ognisko musiało być spore, skoro widzieli je z takiej odległości. - Obóz? - zastanowił się McNeil. - Tak - zgodził się Ashe. - Ci, którzy rozpalili ten ogień, są najwyraźniej tak liczni, Ŝe nie muszą zachowywać środków ostroŜności. - Będą tu juŜ jutro? - Mogą tu dotrzeć ich zwiadowcy. Ale jest wczesna wiosna i nie ma zbyt wiele trawy dla koni. Gdybym to ja był wodzem, skręciłbym w stronę tych łąk, które ominęliśmy wczoraj i zarządził co najmniej tygodniowy popas. JeŜeli jednak potrzebują wody... - Przyjdą po nią wprost tutaj - dokończył ponuro McNeil. - Nie moŜemy zostać w tym miejscu. Ross przeciągnął się, krzywiąc się niemiłosiernie z powodu bólu w plecach. Ręce go paliły, a to przecieŜ był dopiero początek pracy. Gdyby Ashe był sprawny, mogliby przywiązać się do pojedynczych bali i spłynąć w dół z prądem, by znaleźć jakieś bezpieczniejsze miejsce na stocznię. Ale wiedział, Ŝe Ashe nie da rady podjąć takiego wysiłku. Ross przespał tę noc głębokim snem, poniewaŜ jego ciało było zbyt zmęczone, by przejmować się zmartwieniami umysłu. Wczesnym świtaniem obudził go McNeil i razem podjęli na nowo walkę z opornymi pniami, mając za jedyne narzędzie noŜe. Za łącznik mogły słuŜyć tylko pasy tkaniny z ich kiltów i kawałki skóry zająców, które upolowali kilka dni temu. Pracowali głodni, nie mając ani chwili czasu, by udać się na polowanie. Ale kiedy słońce chyliło się ku zachodowi, tratwa była gotowa. Inna sprawa, Ŝe nikt nie gwarantował, iŜ będzie ona posłuszna tyczce lub wiosłu sternika.

Ashe wgramolił się na platformę i połoŜył się bezsilnie na kilku gałęziach, które dla niego przynieśli. Miał wypieki, oczy błyszczały gorączką. Chciwie wypił wodę, którą podali mu w dłoniach, i odetchnął z wyraźną ulgą, gdy Ross przetarł jego twarz mokrą trawą. Mamrotał coś niewyraźnie o Kelgarriesie, ale nie mogli zrozumieć słów. McNeil zepchnął tratwę na wodę. Zatańczyła w bystrym nurcie, który natychmiast porwał ich ze sobą. Start mieli niezły, ale gdy tylko stracili z oczu miejsce, w którym obozowali, szczęście opuściło ich. McNeil wściekle odpychał się tyczką, by utrzymać tratwę w głównym nurcie, przeszkadzały mu jednak liczne skały i kawały drewna. ZbliŜało się do nich takŜe całe wyrwane z korzeniami olbrzymie drzewo. RozłoŜyste gałęzie zahaczyły o jakieś skały i przez chwilę pozostawało ono z tyłu, ale ledwie Ross odetchnął z ulgą, znowu dojrzał zbliŜający się groźny taran - BliŜej do brzegu! - wrzasnął ostrzegawczo. Wielkie korzenie zdawały się mierzyć prosto w tratwę i był pewien, Ŝe jeŜeli w nią uderzą, nie będą mieli Ŝadnych szans. Próbował odepchnąć tratwę tyką, ale jego silne pchnięcie nie napotkało oporu - musiał trafić w jakieś zagłębienie w rzecznym dnie. Usłyszał jeszcze krzyk McNeila i wylądował w wodzie, która zalała mu usta. Na wpół przytomny zdołał utrzymać głowę na powierzchni. Trening w bazie obejmował teŜ pływanie, ale zajęcia w basenie i pod kontrolą znacznie róŜniły się od walki o Ŝycie w lodowato zimnej rzece. Kątem oka dojrzał jakiś ciemny przedmiot. Czy to brzeg tratwy? Chwycił go desperacko i otarł sobie skórę na dłoniach o szorstką powierzchnię. Drzewo! Zamrugał oczami, aby odzyskać zdolność widzenia. Nie mógł jednak dźwignąć się na tyle wysoko, by spojrzeć ponad splątanymi korzeniami. Mógł tylko przylgnąć do drzewa i liczyć, Ŝe rzeka poniesie go w końcu do miejsca, gdzie znów spotka się z tratwą. Po dłuŜszej chwili zaczepił się nieco wygodniej pomiędzy dwoma korzeniami, utrzymując głowę nad powierzchnią wody. Lodowata woda zmroziła zupełnie jego dłonie, na szczęście resztę ciała pokrywała szata obcych i jej ochrona wciąŜ działała. Był jednak zbyt zmęczony, by puścić drzewo i próbować dotrzeć do brzegu, zwłaszcza Ŝe zapadał juŜ zmierzch. Nagle gwałtowny wstrząs przeszył całe jego ciało, a jedna z rąk, która uwięzia między korzeniami zaprotestowała tak gwałtownym bólem, Ŝe nie mógł powstrzymać się przed głośnym wrzaskiem. Prąd rzeczny zawirował wokół niego i woda na moment zakryła mu głowę - drzewo zahaczyło konarami o kamienne dno. Ross wyplątał się spomiędzy korzeni i przedarł przez gęste trzciny i śmierdzący zgnilizną muł. Niczym ranne zwierzę wydźwignął się z błota na wyŜej połoŜony ląd i opadł na skąpaną w łagodnym blasku księŜyca łąkę. Przez chwilę leŜał bez ruchu, tuląc do ciała skostniałe dłonie. Był zbyt zmęczony, by się poruszyć. Z drętwoty wyrwał go głos ujadającego psa. Krótkie, przyzywające szczęknięcia, które na pewno nie wydobywały się z gardzieli wilka czy polującego lisa. Słuchał ich, wciąŜ otępiały, a potem doszedł go jeszcze jeden odgłos - kopyt pędzących w galopie. Kopyta? Konie! Konie z gór. Konie, które mogły być zwiastunem niebezpieczeństwa. Jego umysł był równie zdrętwiały jak dłonie, więc dłuŜszą chwilę trwało, nim w pełni zdał sobie sprawę, co to moŜe oznaczać. Zrywając się na nogi, Ross dostrzegł skrzydlaty cień na tle jasnej tarczy księŜyca lecący ku ziemi jak bezszelestna strzała. Z trawy dobiegł go pojedynczy zduszony skrzek i skrzydlaty cień uniósł się ponownie z ofiarą w szponach. I znów zabrzmiało ujadanie - tym razem bliŜej. Spojrzał w tamtą stronę i dojrzał poruszające się światła na linii lasu. Czy to straŜnicy pilnujący koni? Ross wiedział, Ŝe powinien wrócić do rzeki, jednak nie potrafił się do tego zmusić. Jej nurt przejmował go zgrozą. Ale co się stanie, jeśli psy go wytropią? Czytał

kiedyś, Ŝe psy gubią trop w wodzie, i to pobudziło go do działania. Dotarłszy do wysokiego brzegu, na który dopiero co z takim trudem się wspiął, Ross stąpnął w niewłaściwym miejscu i zjechał w dół po błocie. Zatrzymał się dopiero w trzcinach. Mechanicznie odgarnął śmierdzący muł z twarzy. Drzewo, na którym tu dotarł, wciąŜ było przy brzegu. Jakiś boczny przybrzeŜny prąd wypchnął jego ukorzenioną część na piaszczystą mieliznę. PowyŜej na łące szczekanie rozległo się znów, tym razem bardzo blisko, i zaraz teŜ odpowiedział na nie zew drugiego psa. Ross ponownie odbył drogę przez trzciny, a potem przepłynął wąską przestrzeń wody pomiędzy nimi a zaczepionym drzewem. Wkrótce dojrzał na wysokim brzegu sylwetkę psa, do którego wkrótce dołączył drugi, jeszcze większy i głośniej ujadający kompan. Ross zastanawiał się przez chwilę, czy zwierzęta są w stanie go dojrzeć pomiędzy cieniami w dole, czy teŜ po prostu tylko węszą jego obecność. Gdyby miał więcej sił, wspiąłby się na pień i odpłynął dalej ku środkowi rzeki, ale na razie mógł tylko leŜeć jak leŜał - między korzeniami, które wprawdzie zasłaniały go nieco od strony lądu, jednak mamą byłyby zasłoną, gdyby pojawili się tam ludzie z pochodniami. Jednak Ross mylił się. Nie zdawał sobie sprawy, Ŝe gdy czołgał się poprzez trzciny, całe jego ciało pokryło się warstwą ciemnego błota, które stanowiło znakomity kamuflaŜ. Dlatego teŜ męŜczyźni, którzy w ślad za psami pojawili się na skarpie, nie dostrzegli nic poza pniem drzewa spoczywającym na błotnistej mieliźnie, mimo Ŝe cisnęli w dół pochodnię, by oświetlić trzcinowe pole. Słyszał ich głosy pośród jazgotu psów. Potem jeden z męŜczyzn uniósł pochodnię i w jej świetle Ross dostrzegł wyraźnie, Ŝe inny gestami odwołuje psy, które niechętnie, nadal ujadając, wycofały się wreszcie. Ross z cichym szlochem opadł pomiędzy mokre i niewygodne korzenie. WciąŜ był wolny. 15 W pierwszych promieniach wschodzącego słońca Ross dostrzegł strzęp tkaniny zaczepiony o jeden z niesionych przez wodę konarów. Przeszedł kilka kroków ku przybrzeŜnej mieliźnie, na której utknął ten kawałek drewna. Rozpoznając strzęp materiału, zanim jeszcze go dotknął - rzemień, którym związane były włosy McNeila -Murdock usiadł cięŜko na piasku, bezwiednie obracając go w dłoniach i patrząc z rozpaczą na pustą rzekę. Utracił wszelką nadzieję. Tratwa musiała się rozpaść. Ani Ashe, ani McNeil nie przeŜyli katastrofy. Ross Murdock był zatem sam, zagubiony w innej epoce. Niewielką miał szansę ucieczki. Przez jego głowę przemknęła myśl, czy aby warto znowu wstawać, znów szukać Ŝywności, znów szukać ciepłego schronienia... Zawsze sądził, Ŝe potrafi iść przez Ŝycie zupełnie sam, Ŝe czuje się najpewniej, gdy polega tylko na sobie. Teraz to przekonanie zostało porwane przez rzeczny nurt razem z całą siłą woli, która utrzymywała go przy Ŝyciu podczas ostatnich dni. Dotychczas zawsze widział przed sobą jakiś cel, niewaŜne jak odległy. Teraz nie miał nic. Gdyby nawet zdołał dotrzeć do ujścia rzeki, nie wiedział, gdzie i w jaki sposób skontaktować się z okrętem podwodnym. Poza tym w bazie mogli ich juŜ uznać za zaginionych, bo jak dotąd nie nawiązali Ŝadnego kontaktu. Ross zawiązał bezwiednie na nadgarstku przepaskę McNeila, ostatnią pamiątkę po swych towarzyszach. Mimo zmęczenia i rozpaczy starał się nie poddawać zwątpieniu. Nie miał szans, by ponownie skontaktować się z klanem Ulffy. Podobnie jak wszystkie plemiona leśnych łowców, z pewnością uciekli przed najazdem konnych nomadów. Nie było więc sensu wracać. A czy był sens iść naprzód? Słońce grzało mocno. To był jeden z tych wiosennych dni, które zapowiadają letnie

upały. W nabrzeŜnych krzewach, które juŜ zaczynały się zielenić, brzęczały roje owadów. Ptaki zerwały siew górę, kołując nad jego głową i krzycząc podekscytowane - przekazywały swym pobratymcom ostrzeŜenie przed zbliŜającym się człowiekiem. Ross wciąŜ był pokryty mułem i wodnymi wodorostami. Ściągnął wszystkie te ozdoby, odkrywając szatę obcych, która najwyraźniej nie ucierpiała podczas rzecznej podróŜy. Przynajmniej mógł się wreszcie umyć. Zanurzył ręce w strumieniu i spłukał całe ciało, oczyszczając je z błota. W świetle słońca jego dziwna szata błyszczała tak intensywnie, jakby nie tylko pochłaniała słoneczne promienie, ale takŜe je odbijała. Ross wszedł głębiej w rzekę i zaczął płynąć. Nie dlatego, Ŝe miał przed sobą jakiś konkretny cel, ale dlatego, Ŝe wydało mu się to prostsze niŜ ponowne wspinanie się na brzeg. Popychany prądem, płynął leniwie, przyglądając się obu brzegom. Właściwie nie miał nadziei, Ŝe ujrzy tratwę, nie łudził się teŜ, Ŝe któryś z jej pasaŜerów mógł dotrzeć na ląd. ChociaŜ z drugiej strony, jakaś część jego przekornego umysłu jeszcze się nie poddała zupełnemu zwątpieniu. Wysiłek związany z pływaniem przynajmniej przełamał to uczucie kompletnej obojętności, które opanowało go dzisiejszego ranka. ToteŜ kiedy ponownie wyszedł na ląd, miał nieco więcej chęci do Ŝycia. Miejsce wydawało się bezpieczne - dość głęboka zatoka wrzynająca się w ląd oraz wysoka skarpa. U jej podnóŜa Ross rozebrał się i rozwiesił ubranie, wystawiając je na słoneczny Ŝar. Surowa ryba, którą ku swej radości odkrył odciętą w jednej z kałuŜ wodnych, była jednym z najcudowniejszych posiłków, jakie jadł w Ŝyciu. Zaspokoiwszy głód, przeciągnął się leniwie i podszedł do konaru wierzby, na którym powiesił ubranie. I wtedy przekonał się, Ŝe fortuna patrzyła na niego łaskawiej tylko przez krótką chwilę. Zmiana losu nadeszła cicho i bezszelestnie - tak bezszelestnie, jak bezszelestny był drobny ruch wierzbowych witek, które zadrŜały, gdy w pień drzewa uderzyła włócznia. Ross pospiesznie złapał swoje ubranie i w tym pośpiechu potknął się, padając jak długi na piasek. JuŜ tylko z dołu mógł się przyjrzeć dwóm stojącym tuŜ nad nim męŜczyznom, na których łasce się znalazł. W odróŜnieniu od ludzi Ulffy czy handlarzy, byli niezwykle wysocy. Ich jasne włosy splecione były w długie warkocze. Skórzane tuniki sięgały do polowy ud, na nogach mieli równieŜ skórzane spodnie przepasane ciasno kilkoma kolorowymi paskami. Stroje uzupełniały ołowiane bransolety na przedramionach oraz naszyjniki z paciorków i zwierzęcych kłów. Ross nie przypominał sobie, by widział podobnych ludzi na którejś z taśm szkoleniowych w bazie. Pierwsza włócznia stanowiła zapewne ostrzeŜenie, ale druga była juŜ gotowa do groźniejszego rzutu, toteŜ Ross uczynił znany we wszystkich chyba epokach gest poddania się - powoli puścił ubranie i uniósł obie otwarte dłonie na wysokość ramion. - Przyjaciel - powiedział w języku ludu pucharu. Handlarze docierali daleko, była szansa, Ŝe kontaktowali się kiedyś i z tym plemieniem. Włócznia drgnęła nieznacznie. Młodszy z przybyszy szybkim susem podskoczył ku Rossowi i porwał porzuconą przez niego szatę. Uniósł ją i powiedział coś do swego towarzysza. Zdawał się zafascynowany tkaniną. Ross zastanawiał się, czy istnieje szansa przehandlowania ubrania za własną wolność. Obaj męŜczyźni byli uzbrojeni, nie tylko zresztą w długie sztylety, których z chęcią uŜywali takŜe handlarze, ale równieŜ w topory. Kiedy tylko Ross opuścił nieco dłonie, człowiek stojący przed nim natychmiast sięgnął do pasa po topór, wydając przy tym groźne warknięcie. Murdock natychmiast znieruchomiał. Zdał sobie sprawę, Ŝe mogą mu dać toporem po głowie i wziąć szatę bez zbędnych targów. Ostatecznie jednak zdecydowali potraktować takŜe jego jako część łupu. Zarzuciwszy szatę Rossa na ramię, obcy chwycił go i pchnął przed siebie niedwuznacznym gestem.

Nie była to przyjemna droga. Chłodne podmuchy wiatru smagały plecy, a ostre kamienie raniły bose stopy. Gdy dotarli na szczyt skarpy, przez moment kusiło go, by skoczyć w dół i uciekać rzeką, ale obcy byli przewidujący. Jeden z nich szedł tuŜ za Rossem i kiedy tylko zakończyli wspinaczkę, uchwycił jego nadgarstek i wykręcił mu rękę za plecy. W takiej pozycji Murdock odbył resztę drogi prowadzącej przez podmokłą łąkę. U celu pasły się trzy kudłate koniki, które trzymał na długich linach trzeci obcy. W pewnej chwili Ross stąpnął na ostry kamień ukryty w trawie. Nieoczekiwany ból wyzwolił w nim wybuch tłumionej dotąd złości. Murdock obrócił się gwałtownie, podcinając zaskoczonego przeciwnika. Obaj zwalili się na ziemię, ale Ross znalazł się na górze. Zaatakowany zdąŜył tylko wydać okrzyk zaskoczenia, a Ross juŜ trzymał w jednej dłoni jego sztylet, drugą zaś, wreszcie uwolnioną z upokarzającego chwytu, chwycił go za gardło. Ze sztyletem gotowym do uderzenia podniósł wzrok na pozostałych męŜczyzn. Ci patrzyli na to, co się działo, z otwartymi ustami. Dopiero po chwili oprzytomnieli i chwycili za włócznie. Ross oparł ostrze sztyletu na gardle powalonego przeciwnika i przemówił w języku, którego nauczył się od ludzi Ulffy: - Wy uderzyć... on umrzeć. Musieli wyczytać determinację w jego spojrzeniu, bo powoli opuścili broń. Osiągnąwszy pierwsze zwycięstwo, Ross powaŜył się na więcej. - Brać - wskazał na czekające konie - wy brać i odjechać. Przez moment myślał, Ŝe nie usłuchają, przycisnął więc ostrze do gardła swego jeńca. Ten jęknął cicho. MęŜczyzna niosący szatę Rossa zrzucił ją z ramienia i połoŜył na trawie, a sam wycofał się. Przytrzymał konia, dosiadł go i nakazał gestem to samo swemu kompanowi. Obaj oddalili się stępa. Ross puścił jeńca i pochwycił swą szatę. ZdąŜył w nią wskoczyć, gdy zobaczył, Ŝe leŜący na ziemi męŜczyzna otwiera oczy i błyskawicznie sięga do pasa w poszukiwaniu broni. Ross nie spuszczał z niego wzroku, kończąc dopinać swój strój. - Co ty robić? - to była mowa leśnego ludu, choć zniekształcona przez dziwny akcent. - Ty iść. - Ross wskazał na trzeciego konia, który pozostał na łące. - Ja iść - wskazał w stronę rzeki. - Ja wziąć to - poklepał sztylet i topór. Obcy aŜ zawył z oburzenia. - Nie być dobrze... Ross roześmiał się. - Nie być dobrze twoja - zgodził się. - Dobrze moja. Ku jego zdumieniu, obcy rozpogodził się i ryknął gromkim śmiechem. Usiadł, rozcierając gardło. WciąŜ szczerzył zęby, ubawiony. - Ty łowca? - wskazał na północny wschód ku lasom otaczającym podnóŜe gór. Ross potrząsnął przecząco głową - Ja handlarz - odparł. - Handlarz - powtórzył tamten. Potem dotknął jednej z metalowych bransolet na swym przedramieniu - Handlować to? - To. I więcej rzeczy. - Gdzie? Ross wskazał na ujście rzeki. - Słona woda. Handel tam. MęŜczyzna wyglądał na zagubionego. - Dlaczego ty tu? - Ja jechać woda, jak ty jechać - Ross wskazał na konia. - Ja jechać na drzewach wiele drzew razem. Drzewa rozdzielić się. Ja być tu. Najwyraźniej idea podróŜy tratwą nie była mu obca, bo męŜczyzna skinął ze zrozumieniem głową. Wstał i podszedł do swego konia. - Ty pójść obóz Foscar. Foscar wódz. On lubić, gdy ty pokazać, jak zrobić Tulka

spać. Zabrać Tulka sztylet i topór. Ross zawahał się. Tulka wydawał się teraz przyjaźnie usposobiony, ale jak długo to potrwa? Potrząsnął głową. - Ja iść słona woda. Mój wódz tam. Tulka zaprzeczył energicznie. - Ty mówić nieprawda. Twój wódz tam! - wskazał na wschód teatralnym gestem. Twój wódz mówić Foscar. Powiedzieć: dać duŜo to - dotknął swej bransolety - teŜ noŜe, topory, jeśli on przyprowadzić ty. Ross przyglądał mu się, nie rozumiejąc. Ashe? Ashe był w obozie Foscara i obiecywał nagrodę za znalezienie go? Ale jak to moŜliwe? - Skąd ty znać mój wódz? Tulka roześmiał się tym razem, jakby ubawiony niedomyślnością Rossa. - Ty nosić świecąca skóra i twój wódz nosić świecąca skóra. Powiedzieć: wy znaleźć druga świecąca skóra, ja dać mnóstwo dobrych rzeczy dla tego, kto przywieść ty. Świecąca skóra! Szata ze statku obcych! Czy to byli ludzie ze statku? Ross pamiętał snop światła, który namierzył go, gdy opuszczał wioskę Czerwonych. Ale dlaczego go szukają, i to tak intensywnie, Ŝe włączają w to tubylców? Czemu Ross Murdock jest dla nich tak waŜny? Wiedział jednak na pewno, Ŝe nie zamierza ułatwiać im tego zadania, dlatego teŜ nie miał najmniejszego zamiaru spotykać się z wodzem, który obiecał nagrodę za jego pochwycenie. Ty pójść! - Tulka zaatakował bez ostrzeŜenia. Jego wierzchowiec pomknął wprost na Rossa, który w ostatniej chwili uskoczył przed stratowaniem. Jednocześnie uderzył toporem, ale ta broń była dlań za cięŜka i nie potrafił się nią posługiwać. ToteŜ cios przeciął tylko powietrze, a Ŝe bark konia zahaczył go w biegu, Ross przewrócił się, o włos tylko unikając kopnięcia w głowę przez końskie kopyto. W następnej chwili jeździec juŜ leŜał na nim, przyciskając go do ziemi. Na szczęce Rossa wylądowała potęŜna pięść i zapadł w ciemności. Kiedy powróciła mu świadomość, zorientował się, Ŝe leŜy na brzuchu w poprzek czegoś, co podskakuje miarowo, a jego głowa i nogi zwisają w dół, nie mieszcząc się na tej podpórce. Regularne podskoki powodowały nieprzyjemne łupanie w głowie. Ross próbował zmienić niewygodną pozycję i wtedy zdał sobie sprawę, Ŝe ręce ma związane na plecach. Czuł ich cięŜar uciskający wygięty kręgosłup. Zrozumiał, Ŝe leŜy przerzucony przez grzbiet jadącego konia. Nie mógł nic zrobić, by zmienić swe połoŜenie, pozostawała tylko nadzieja, Ŝe koń nie przejdzie w cwał. Do jego uszu dochodziły strzępy rozmowy, a kiedy uniósł nieco głowę, dostrzegł drugiego konia idącego bok w bok z tym, na którym jechał. Wkrótce znalazł się w jakimś hałaśliwym miejscu. Zewsząd dochodziły doń krzyki ludzi. Koń zatrzymał się, a Ross został ściągnięty z jego grzbietu i bezceremonialnie rzucony na ziemię. Mimo pyłu w oczach i ustach, starał się przyjrzeć otaczającej go scenerii. Dostrzegł skórzane namioty, słuŜące za schronienie długowłosym gigantom i ich równie wysokim kobietom. Całe to towarzystwo właśnie się schodziło, by przyjrzeć się jeńcowi. Nagle krąg wokół niego przerzedził się i otaczający go ludzie odwrócili się ku nadchodzącemu męŜczyźnie. JuŜ ci, którzy pochwycili Rossa, byli imponującej postury, ale ten był prawdziwym olbrzymem. LeŜąc na ziemi u jego stóp, Ross czuł się jak małe, bezradne dziecko. Foscar, o ile to był Foscar, nie osiągnął jeszcze wieku średniego. PotęŜnie umięśniony, musiał mieć siłę niedźwiedzia. Ross jednak śmiało spojrzał na przybysza. Kipiała w nim taka sama złość, jak wtedy, gdy atakował Tulkę. - Ty wyglądać dobrze, Foscar. Uwolnić mnie, a zobaczyć, czy ja więcej wart niŜ wyglądać - powiedział, uŜywając łamanej mowy łowców. Błękitne oczy Foscara rozszerzyły się ze zdumienia. Opuścił dłoń, która z powodzeniem mogła pomieścić obie dłonie Rossa. Chwycił Murdocka za szatę i podniósł na nogi, nie zdradzając przy tym najmniejszego wysiłku. Nawet stojąc, Ross był o dobre dwa-

dzieścia centymetrów niŜszy od wodza, jednak uniósł głowę i spojrzał mu hardo w oczy. - Moje ręce wciąŜ związane - powiedział to najbardziej prowokującym tonem, na jaki mógł się zdobyć. Przygoda z Tulką dała mu pewne zrozumienie charakteru tych ludzi. Cenili tylko tych, którzy potrafili pokazać, Ŝe są im równi. - Dziecko - Foscar puścił szatę Rossa i przesunął ręką po jego barkach i klatce piersiowej. Murdock zachwiał się. - Dziecko? - mimo wszystko zdołał wydobyć z siebie śmiech. - Zapytaj Tulkę. Ja nie dziecko. NóŜ Tulki, topór Tulki w moich rękach. Konia Tulka uŜyć... pokonać ja. Foscar spojrzał na niego uwaŜnie. Wyszczerzył zęby w uśmiechu. - Ostry język - skomentował. - Tulka utracić nóŜ i topór? Ennar! - zawołał, obracając się przez ramię, a jeden z męŜczyzn postąpił ku niemu. Był niŜszy i duŜo młodszy od wodza, jego twarz miała chłopięcy wygląd. Patrzył na Foscara z podekscytowaniem. Był uzbrojony w topór i sztylet, a poniewaŜ miał teŜ dwa naszyjniki oraz, podobnie jak wódz, bransolety na przedramionach, Ross domyślił się, Ŝe musi to być krewny Foscara. - Dziecko! - Foscar klepnął ręką ramię Rossa. - Dziecko! -powtórzył, wskazując na Ennara, który zaczerwienił się wyraźnie. -Ty wziąć topór i nóŜ Ennara - rozkazał. - Tak jak wziąć Tulki. Na jego sygnał ktoś rozciął więzy krępujące nadgarstki Murdocka. Ross rozprostował zdrętwiałe dłonie, a potem pomacał swą szczękę. Foscar zapewne upokorzył tego młodzieńca, nazywając go dzieckiem. A więc chłopak będzie chciał pokazać, co jest wart. To nie będzie tak łatwe, jak atak z zaskoczenia na Tulkę. Ale jeśli odmówi, Foscar moŜe na przykład kazać go zarŜnąć od razu. Musi więc zrobić, co w jego mocy. - Wziąć topór i nóŜ - Foscar cofnął się o kilka kroków, nakazując gestem swym ludziom, by utworzyli szerokie koło wokół obu walczących. Ross poczuł się nieswojo, widząc dłoń Ennara opartą na rękojeści topora. Nikt przecieŜ nie powiedział, Ŝe chłopak nie moŜe uŜywać broni w walce. Jednak przekonał się, Ŝe te dzikusy mają wyczucie sportowego ducha. Dostrzegł, Ŝe Tulka szepce coś wodzowi do ucha. W chwilę potem Foscar zaryczał donośnym głosem. Ennar zsunął dłoń z rękojeści topora, jakby ten nagle go oparzył. Ross widział jego gniewne spojrzenie. Młodzieniec musiał wygrać tę walkę, by ocalić honor, on zaś musiał ją wygrać, by ocalić Ŝycie. KrąŜyli czujnie wokół siebie. Ross patrzył raczej w oczy swego przeciwnika niŜ na jego zaciśnięte pięści. W bazie miał okazję trenować walkę wręcz z Ashem, a przedtem jeszcze z muskularnymi i bezlitosnymi instruktorami. Wiele razy spuścili mu niezłe manto, tylko po to, aby go nauczyć kilku chwytów i ciosów, które mogły ocalić Ŝycie w sytuacji takiej jak ta. Ale wtedy był przygotowany i wypoczęty. Teraz zaś miał się przekonać, czy jest takim twardzielem, jak zawsze o sobie myślał. Wygra albo zginie. Komentarze widzów pobudziły Ennara do Ŝwawszej akcji. Ruszył na przeciwnika pochylony nisko jak zapaśnik, ale Ross zszedł jeszcze niŜej. Nabrał w garść piasku i sypnął w twarz atakującemu. Ich ciała zderzyły się i Ennar przeleciał nad jego ramieniem, lądując jak długi na ziemi. Gdyby Ross był wypoczęty, walka byłaby juŜ zakończona. Ale poruszał się zbyt wolno. Ennar nie czekał bezczynnie i po chwili Murdock znalazł się w trudnej sytuacji. Ręka leŜącego wystrzeliła ku niemu błyskawicznie i chwyciła go za nogę nieco powyŜej kostki. Ross, pomny nauk, upadł bez oporu, starając się przynajmniej częściowo przygnieść przeciwnika. Ennar, nieco zaskoczony tak łatwym sukcesem zawahał się na moment. Murdock wykorzystał to. Uwolnił nogę i obrócił się, starając się rąbnąć łokciem w nerki przeciwnika. Nie trafił czysto, ale przynajmniej umknął przed niedźwiedzim uściskiem, w jakim tamten starał się go zamknąć. Dzięki treningom w bazie wciąŜ mógł walczyć, ale zarazem uzmysłowił sobie, Ŝe nie zdoła wygrać. Jedyne, co osiągnie, to opóźnienie własnej klęski. Palce przeciwnika sięgnęły ku jego oczom. Ross odruchowo zacisnął na nich zęby i

jednocześnie kopnął kolanem Ennara w brzuch. Poczuł na twarzy gorący oddech i ostatnim wysiłkiem wyszarpnął się spod przywalającego go ciała. Zdołał klęknąć na jedno kolano. Ennar takŜe się dźwignął - stał na czworaka, jak gotowe do skoku zwierzę. Ross zaryzykował całą stawkę w ostatnim ataku. Splótł dłonie, uniósł najwyŜej jak mógł i opuścił błyskawicznym ruchem na kark przeciwnika. Ennar opadł płasko na ziemię, a sekundę później Ross osunął się bez czucia na jego ciało. 16 Murdock leŜał na plecach i wpatrywał się w rozciągniętą skórę, która stanowiła dach namiotu. Całe jego ciało było jedną bolącą raną. Chwilowo całkowicie stracił zainteresowanie swym dalszym losem. Na razie liczyła się teraźniejszość, a ta rysowała się w czarnych barwach. Powiedzmy, Ŝe nie uległ Ennarowi - czy raczej osiągnął remis - ale teŜ nie błysnął niczym nadzwyczajnym, więc właściwie poniósł klęskę. Trochę go wprawdzie zaskoczyło, Ŝe wciąŜ Ŝyje, ale zaraz doszedł do wniosku, Ŝe to ze względu na jego wartość handlową. W końcu obcy obiecali hojną zapłatę. Nie najlepsza perspektywa. Jego ręce były związane nad głową i przymocowane do wbitego w ziemię pala. W podobny sposób unieruchomiono mu nogi. Mógł jedynie przekręcać głowę z boku na bok. Niewolnik, jeden z łowców wziętych do niewoli przez migrujących jeźdźców, karmił go kawałkami wędzonego mięsa. - Ho, złodzieju toporów! - Ross poczuł, jak czubek cięŜkiego buta ląduje między jego Ŝebrami. Jęknął z bólu, co miało być teŜ protestem przeciw takiemu traktowaniu. W mdłym świetle dojrzał twarz Ennara i nie mógł się powstrzymać przed grymasem uśmiechu, widząc jego podbite oko i siniaki na szczęce. - Ho, wielki wojowniku! - odpowiedział, starając się, by brzmiało to maksymalnie pogardliwie. Dostrzegł rękę Ennara uzbrojoną w długi nóŜ. - Uciąć za długi język dobra rzecz! - Ennar wykrzywił twarz w uśmiechu, klękając przy więźniu. Ross poczuł dreszcz przeraŜenia, stokroć bardziej nieprzyjemny od bólu. Ennar naprawdę mógł to zrobić! Ale po chwili Murdock zobaczył, Ŝe młodzieniec rozcina więzy na jego rękach. A więc Ennar nie przyszedł tu, by się nad nim znęcać. Ręce miał wolne, ale całkowicie odrętwiałe. Dlatego leŜał bez ruchu, podczas gdy Ennar uwolnił teŜ jego nogi. W górę! Gdyby nie pomocna dłoń Ennara, Ross nie zdołałby stanąć na nogach. Długo na nich nie ustał, padł jak długi na twarz, gdy tylko młodzieniec go puścił. Ostatecznie Ennar wezwał dwóch niewolników, którzy wyciągnęli Rossa z namiotu i doholowali do ogniska, przy którym toczyła się jakaś narada. Była tak gorąca, Ŝe dyskutanci nader często chwytali za rękojeść topora lub noŜa podczas wykrzykiwania swych argumentów. Ross nie rozumiał wprawdzie ich języka, ale szybko się zorientował, Ŝe to on jest przedmiotem sporu i Ŝe decydujący głos będzie naleŜał do Foscara, który jeszcze nie poparł Ŝadnej ze stron. Usiadł tam, gdzie pozostawili go niewolnicy, i zaczął rozcierać zdrętwiałe ramiona. Był tak obolały i tak zmęczony, Ŝe nie dbał o rezultat debaty. Cieszył się, Ŝe uwolniono go ze sprawiających ból więzów. Nie miał nawet pojęcia, jak długo trwała narada. W końcu Ennar podszedł do niego i powiedział. - Twój wódz - on dać wiele dobrych rzeczy za ciebie. Foscar wziąć ciebie do twój wódz. - Mój wódz nie tu - odpowiedział Ross zmęczonym głosem, mimo iŜ wiedział, Ŝe protestowanie nic nie da. - Mój wódz czekać nad słona woda. On być zły, gdy ja nie przyjść. Foscar spotka jego gniew...

Ennar roześmiał się. - Ty uciec od twój wódz. On zadowolony, gdy ty znów jego. Ty nie zadowolony - tak myśleć ja. - Tak myśleć i ja - zgodził się z rezygnacją Ross. Resztę nocy spędził, leŜąc pomiędzy Ennarem a drugim czujnym straŜnikiem. Okazali się oni na tyle łaskawi, Ŝe nie związali go ponownie. Rano mógł więc juŜ zjeść bez niczyjej pomocy. Odrywał kawały pieczystego brudnymi rękoma. Wspaniały był to posiłek. PodróŜ jednak nie zapowiadała się zbyt przyjemnie. Posadzono go na jednym z kudłatych koników, z nogami związanymi liną biegnącą pod brzuchem zwierzęcia. RównieŜ ręce miał związane, na szczęście w taki sposób, Ŝe mógł uchwycić się grzywy wierzchowca. Dzięki temu miał nadzieję, Ŝe się na nim utrzyma. Jego konia ciągnął na linie jadący z przodu Tulka. Obok jechał Ennar, który równie często patrzył na więźnia, co na drogę przed nimi. Skierowali się na północny wschód w stronę gór. ChociaŜ Ross me miał najlepszego wyczucia kierunku w terenie, był gotów się załoŜyć, Ŝe zmierzają wprost do wioski, którą swego czasu zniszczyli obcy. Postanowił się dowiedzieć, jak przebiegało spotkanie ludzi ze statku z jeźdźcami. - Jak wy spotkać drugi wódz? - spytał Ennara. Młodzieniec odrzucił jeden ze swych warkoczy na plecy i utkwił oczy w twarzy Rossa. - Twój wódz przyjść do nasz obóz. Mówić Foscar - dwa, cztery spania temu. - Jak mówić Foscar? Mowa łowców? Po raz pierwszy Ennar zawahał się. Mruknął coś pod nosem i wreszcie wysapał: - Mówić Foscar, mówić my. My słyszeć dobre słowa, nie słowa ludzi lasu. Mówić do nas dobrze. Ross był zaintrygowany. W jaki sposób obcy pochodzący z innego czasu mógł mówić językiem prymitywnego barbarzyńskiego plemienia, które Ŝyło w czasach odległych o tysiąclecia? Czy obcy ze statku takŜe potrafili podróŜować w czasie? Czy mieli własne stacje transferowe? - Ten wódz - czy on jak ja? Ennar znów się zawahał. - Jego szata jak twoja. - Ale czy on jak ja? - nalegał Ross. Sam nie wiedział, do czego zmierza. MoŜe po prostu chciał przekonać tych tubylców, Ŝe jest kimś innym niŜ człowiek, który płaci za jego głowę i któremu go sprzedają? - Nie jak ty - odrzekł Tulka. - Ty jak ludzie lasu - włosy, oczy. Dziwny wódz nie mieć włosów na głowie, oczy inne. - Ty teŜ widzieć? - zapytał Ross. - Tak. Ja przyjechać do obóz. Oni przyjść. Stanąć na skałach i wołać Foscar. Zrobić magię z ogniem, polecieć do góry! - wskazał ręką jeden z krzaków rosnących opodal. - Oni wskazać mała, mała włócznia... ogień z ziemi i spalić. My powiedzieć, cały obóz, Ŝe my nie dać człowiek. Oni powiedzieć duŜo dobrych rzeczy, jeśli my znaleźć i dać człowiek. - Oni nie mój lud - wtrącił się Ross. Włosy, oczy, inne. Oni źli... - Ty jeniec. Niewolnik wodza. Ennar znalazł wytłumaczenie, które w pełni pasowało do zwyczajów jego ludu. - Oni chcieć swój niewolnik - tak jest. - Mój lud bardzo potęŜny, duŜo magii - nalegał Ross. - Wy wziąć mnie do słona woda, oni zapłacić duŜo, więcej niŜ dziwny wódz. Obaj jeźdźcy wyglądali na rozbawionych. - Słona woda gdzie? - spytał Tulka. Ross wskazał na zachód. - Kilka spań tam... - Kilka spań! - powtórzył gwałtownie Ennar. - My jechać wiele spań, gdzie nie znać szlak... moŜe nic ludzi tam, moŜe nic słonej wody. Mówisz wszystkie rzeczy podwójnym językiem, Ŝeby my nie wieźć ty do wódz. My nie iść ten szlak nawet jedno słońce... znaleźć

wódz, dostać dobre rzeczy. Dlaczego my robić trudne rzeczy? My móc robić łatwe. JakiŜ jeszcze argument mógł przeciwstawić Ross tej prostej logice? Zaklął cicho w poczuciu bezsilności. Ale juŜ dawno temu przekonał się, Ŝe uleganie ślepej furii nie rozwiąŜe problemu, chyba Ŝe taki wybuch miał na kimś zrobić wraŜenie. A do tego trzeba mieć przewagę, on zaś nie miał nawet wolnych rąk. PodróŜowali przez otwartą przestrzeń. Podczas ucieczki Ross i jego dwaj towarzysze musieli kryć się po lasach, nadrabiając drogi. Teraz zbliŜali się do gór nieco z innego kierunku i Murdock, chociaŜ bardzo się starał, nie widział Ŝadnych znajomych znaków rozpoznawczych w terenie. Gdyby jakimś cudem zdołał się uwolnić, musiałby po prostu podąŜać na zachód w linii prostej i liczyć, Ŝe trafi na rzekę. W południe stanęli na popas przy kilku drzewach rosnących nad niewielkim strumieniem. Słońce grzało niezwykle mocno jak na tę porę roku. Wygłodzone zimą owady dawały się mocno we znaki, szczególnie koniom i Rossowi, który nie mógł ich odganiać związanymi rękoma. Wkrótce chodziły po całym jego ciele. Jeźdźcy zdjęli Rossa z konia i przywiązali do drzewa, przy czym drugi koniec liny zarzucili mu na szyję. Rozniecili ognisko i zaczęli na nim przypiekać kawałki sarniny. Foscar chyba niespecjalnie się spieszył z wykonaniem zadania, gdyŜ po posiłku większość jego ludzi zaczęła leniwą sjestę, niektórzy nawet zapadli w sen. Kiedy Ross rozejrzał się po otaczających go twarzach dostrzegł, Ŝe Tulka i Ennar znikli. Być moŜe udali się naprzód, by powiadomić obcych o przybyciu plemienia. Wrócili dopiero późnym popołudniem, równie niezauwaŜalnie, jak odeszli. Stanęli przed Foscarem i zdali mu raport. Wkrótce Foscar podszedł do Rossa i rzekł: - Idziemy. Twój wódz czeka... Ross uniósł głowę i ponownie zaprotestował. - Nie mój wódz! Foscar wzruszył ramionami. - On tak mówić. On dać dobre rzeczy, gdy ty wrócić pod jego rękę. Więc on twój wódz! I znów Ross został wsadzony na konia i przywiązany do jego grzbietu. Ale tym razem plemię rozdzieliło się na dwie grupy. On sam pojechał z Ennarem i Foscarem oraz dwoma innymi ludźmi, którzy stanowili ariergardę. Pozostali męŜczyźni nie dosiedli koni tylko poprowadzili je w kierunku lasu. Ross w zamyśleniu obserwował ich cichy odwrót. Zdaje się, Ŝe Foscar nie ufał tym, z którymi robił interesy, i zabezpieczał się na wszelki wypadek. Jednak Murdock nie miał pojęcia, czy ten brak zaufania - który zresztą mógł być tylko zwyczajną ostroŜnością Foscara - okaŜe się korzystny dla niego. Mała grupka jadąc stępa zbliŜyła się do łączki pod lasem. Po raz pierwszy Ross wiedział dokładnie, gdzie jest. Byli u wrót ukrytej doliny, mniej więcej milę od wąskiego przesmyku, powyŜej którego leŜał między skałami, szpiegując wioskę, i gdzie został pojmany. Wtedy dotarł tu od północy, idąc górą parowu. Koń Rossa ruszył nieco gwałtowniej, gdy Foscar ponaglił swego wierzchowca u wejścia do przesmyku. Galopował ku miejscu, gdzie czekali obcy. Murdock czuł, Ŝe zdoła opanować strach przed Czerwonymi, nie bał się teŜ jeźdźców Foscara, ale na myśl o zetknięciu z obcymi ogarniał go lęk, przeraźliwy lęk. Wiedział bowiem, co moŜe go spotkać z rąk ludzi, choćby najgorszych, ale nie miał pojęcia, co zrobią z nim te istoty? Foscar zatrzymał się, zsiadł z wierzchowca i usiadł naprzeciw obcych. Ross naliczył ich czterech. Chyba rozmawiali. Nie był pewien, bo wciąŜ spora odległość dzieliła konnych od postaci w niebieskich uniformach. Minęły długie minuty, nim wreszcie Foscar uniósł rękę i gestem przyzwał swych ludzi, by zbliŜyli się wraz z Rossem. Ennar ponaglił konia uderzeniem pięt i wyrwał do przodu, wyprzedzając i nieco wierzchowca Rossa. Pozostali dwaj jeźdźcy zbliŜyli się w wolniejszym

tempie. Murdock dostrzegł, Ŝe obaj są uzbrojeni we włócznie, które teraz przesunęli do przodu. Przebyli juŜ trzy czwarte odległości dzielącej ich od Foscara. Ross widział wyraźnie pozbawione włosów głowy obcych, którzy patrzyli w jego kierunku. I wtedy nastąpił niespodziewany atak. Jeden z przybyszy uniósł broń, przypominającą nieco karabin maszynowy, tyle Ŝe o nieco dłuŜszej rękojeści. Ross wrzasnął ostrzegawczo, ale Foscar był uzbrojony tylko w topór i nóŜ. W dodatku do końca nie rozumiał, co mu zagraŜa. Nagle osunął się na ziemię, i nie poruszył się więcej. Tylko jego koń drgnął niespokojnie, jakby targnięty nagłym uczuciem strachu. Powstałą ciszę przeciął drugi krzyk - krzyk Ennara. Młodzieniec ściągnął wodze swego galopującego konia tak gwałtownie, Ŝe ten niemal przysiadł na tylnych nogach. Zakręcił błyskawicznie i pomknął w kierunku lasu. TuŜ obok Rossa przeleciała włócznia! Otarła się o jego ramię. Nie mógł jednak kontrolować konia, toteŜ ten skręcił i pognał w las za swym poprzednikiem, co zmyliło drugiego z rzucających. Obaj straŜnicy równieŜ skierowali konie w ślad za uciekającym Ennarem. Ross przywarł do grzywy swego wierzchowca. Największym przeraŜeniem przejmowała go myśl, Ŝe moŜe zsunąć się z grzbietu zwierzęcia. PoniewaŜ nogi miał przywiązane, byłby wleczony po ziemi i naraŜony na śmiertelne niebezpieczeństwo. Trzymał więc grzywę kurczowo i pochylił głowę. Gdyby zdołał pochwycić linę przywiązaną do pyska swego konia, miałby jakąś szansę, by kontrolować jego bieg. Ale w obecnej sytuacji mógł tylko trzymać się z całych sił i mieć nadzieję, Ŝe nie spadnie. Nagle kilka jardów z przodu z ziemi trysnął w górę jaskrawy płomień podobny do tego, który pochłonął wioskę Czerwonych. Koń Rossa oszalał. Pojawiły się następne wykwity ognia. PrzeraŜony wierzchowiec reagował za kaŜdym razem zmianą kierunku ucieczki. Ross zorientował się, Ŝe obcy chcą go w ten sposób odciąć od bezpiecznego lasu. Nie miał tylko pojęcia, dlaczego go po prostu nie zastrzelą, tak jak Foscara. W powietrzu zrobiło się gęsto od dymu, który odgradzał Rossa od lasu. Ale wiatr przesuwał ciemne kłęby w kierunku obcych. Gdyby tak podobna ściana dymu pojawiła się z drugiej strony! Na razie jednak koń zawracał ku obcym. Ross słyszał ich krzyki pośród białych kłębów. I wtedy jego wierzchowiec popełnił błąd. Przebiegł zbyt blisko ognistego języka, który osmalił mu nogę i lewy bok. Zwierzę zarŜało z bólu i rzuciło się gwałtownym susem pomiędzy dwa płomienie, oddalając się od ludzi ze statku. Ross zakasłał, niemal dusząc się w gęstym dymie. Oczy mu łzawiły, czuł zapach palących się włosów. Ale po chwili spłoszony koń wyniósł go z kręgu ognia i znowu był na otwartej przestrzeni. Wierzchowiec gnał dalej z tą samą prędkością. Z lewej strony pojawił się inny koń. Pod wprawną ręką jednego z niedawnych gospodarzy Rossa z łatwością dopasował swój pęd do pędu jego konia, a potem, biegnąc równolegle, zaczął stopniowo zwalniać. Cwał przeszedł stopniowo w galop, a wtedy jeździec dokonał zadziwiającej dla Rossa sztuki, pochylając się w siodle i w biegu chwytając z ziemi linę jego wierzchowca. Wkrótce teŜ zaczął hamować zbiega. Ross był roztrzęsiony i wciąŜ zanosił się kaszlem. Ledwie utrzymywał się na końskim grzbiecie, ale kurczowo trzymał się grzywy. Galop zwolnił do stępa, aŜ wreszcie oba pokryte białą pianą konie zatrzymały się. Wydawało się, Ŝe jeździec zupełnie zapomniał o obecności Rossa. Patrzył do tyłu ku gęstej ścianie dymu i zmarszczył brwi, obserwując szybkie rozprzestrzenianie się ognia. Zamruczał coś pod nosem i pociągnął konia Murdocka w kierunku, z którego Ennar przyprowadził go wcześniej. Ross starał się zebrać myśli. Niespodziewana śmierć wodza mogła kosztować go

Ŝycie, jeśli szczep będzie chciał się mścić. Z drugiej strony, mógł próbować ich przekonać, Ŝe naprawdę naleŜy do innego plemienia i Ŝe sojusz z jego ludem to najlepsze, co mogą zrobić, by wystąpić przeciwko wspólnemu wrogowi. Trudno było coś zaplanować, a przecieŜ wiedział, Ŝe jeśli cokolwiek moŜe go uratować, to tylko spryt. Spotkanie, które zakończyło się śmiercią Foscara, podarowało mu tylko kilka chwil. WciąŜ był więźniem, chociaŜ przynajmniej naleŜał do jeźdźców, a nie do obcych. Być moŜe dla obcych ci dzicy nie byli więcej warci niŜ zwierzęta. Ross nawet nie próbował rozmawiać ze swym obecnym straŜnikiem, który wiódł go wprost na zachód. Zatrzymali się przy tym samym strumyku, przy którym obozowali w południe. Jeździec przywiązał konie, a potem poluzował linę, którą przywiązany był Murdock do końskiego grzbietu i bezceremonialnie pchnął go na ziemię. Ross uniósł się nieco na łokciu i zobaczył szeroką oparzelinę biegnącą wzdłuŜ lewego boku zwierzęcia. MęŜczyzna przyłoŜył do skóry konia kilka garści chłodnego, wilgotnego błota i rozsmarował je dokładnie w poparzonych miejscach. Zerknął jeszcze tylko, czy oba wierzchowce mają wokół wystarczająco trawy, a potem pochylił się nad Rossem. Bez słowa pchnął go na ziemię i przyjrzał się uwaŜnie jego lewej nodze. Ross rozumiał, o co chodzi straŜnikowi. Jego udo, wedle wszelkich praw natury, powinno być takŜe spalone przez ogień, a jednak nie czuł bólu. Teraz, gdy jeździec oglądał jego nogę, sam mógł stwierdzić, Ŝe na dziwnej tkaninie nie ma najmniejszego śladu ognia. Przypomniał sobie, jak obcy przeszedł przez ogień w wiosce. Skoro tajemnicza tkanina chroniła przed zamroŜeniem pośród lodów, dlaczego nie miała chronić takŜe przed Ŝarem. Jednak brak oparzeń na ciele Rossa najwyraźniej zaskoczył straŜnika. Odszedł od Murdocka szybkim krokiem i usiadł w sporej od niego odległości, jakby się czegoś obawiał. Nie czekali długo. Jeźdźcy, którzy tworzyli grupę Foscara, jeden po drugim przybywali nad strumień. Jako ostatni nadjechali Ennar i Tulka z ciałem wodza. Ich twarze były wysmarowane pyłem. Gdy pozostali ujrzeli ciało, takŜe pokryli twarze pyłem, recytując przy tym jakieś formułki. Potem podchodzili kolejno i dotykali prawej ręki martwego. Ennar zsiadł z konia i przez długą chwilę stał bez ruchu z opuszczoną głową. Potem spojrzał wprost na Rossa i podszedł do niego szybkim krokiem. Jego oczy miały bezlitosny wyraz, gdy pochylił się nad jeńcem i przemówił, wymawiając powoli i wyraźnie kaŜde słowo, aby Murdock mógł dokładnie zrozumieć jego przeraŜającą obietnicę: - Foscar na pogrzebowy stos. I wziąć niewolnik, aby mu słuŜyć poza niebem, aby przybiegać na jego wezwanie i drŜeć na jego gniew. Psie, ty za Foscarem poza niebo. A on będzie deptać twój kark na wieki. Ja, Ennar, tak przysięgać! Foscar do nieba jak wódz. A ty, pies, leŜeć u jego stóp! Nie tknął go, ale Ross był pewien, Ŝe zamierza spełnić swoją obietnicę. 17 Przygotowania do pogrzebu Foscara trwały do rana. Przez całą noc rósł stos, budowany z wiązek drewna znoszonych ze wszystkich zakątków lasu. Wreszcie górował nad całym obozem. Ciągłe zawodzenie siedzących w namiotach kobiet było tak przejmujące, Ŝe mogło doprowadzić do szaleństwa. Ross, choć był trzymany pod straŜą, mógł obserwować przygotowania. Zorientował się, Ŝe Ennar, jako najbliŜszy krewny zmarłego, poprowadzi ceremonię pogrzebową. Najlepszy ogier w stadzie, piękny deresz, miał być złoŜony - obok Foscara - jako ofiara. Właśnie go przyprowadzono i przywiązano u stóp stosu. Podobny los miał spotkać dwa ogary Foscara. Sam Foscar, odziany w czerwony płaszcz i z bronią u boku, był juŜ przygotowany do ceremonii. Obok zmarłego podskakiwał w natchnionym tańcu szczepowy czarownik, potrząsając grzechotkami i zawodząc głosem przypominającym skrzeczenie kruka. Rossowi trudno było uwierzyć, Ŝe to dzieje się naprawdę i Ŝe właśnie on ma być jednym z głównych

aktorów w tym przedstawieniu. Wreszcie jednak, mimo iŜ wiedział, Ŝe ta koszmarna noc jest jego ostatnią, zapadł w sen. Obudził się oszołomiony, czując, jak czyjaś silna dłoń trzyma go za włosy i unosi w górę jego głowę. - Ty spać? Ty nie bać się, psie Foscara? Ross zamrugał jeszcze nie do końca rozbudzony. Bać się? Jasne, Ŝe się bał. Bał się, jak nigdy wcześniej. Ale w chwilach zagroŜenia zawsze spychał strach do podświadomości, nigdy mu się nie poddawał. Nie podda się i teraz... przynajmniej miał taką nadzieję. - Nie boję się! - rzucił Ennarowi prosto w twarz. Nie będzie się bał. - Zobaczymy, co mówić, gdy ukąsi ogień - odparł tamten, ale widać było, Ŝe odwaga Rossa zrobiła na nim wraŜenie. Gdy ukąsi ogień - brzmiało w uszach Murdocka. Coś chodziło mu po głowie z związku z tym ogniem. WciąŜ drzemała w nim resztka nadziei. To przecieŜ niemoŜliwe znów jasna myśl - Ŝeby człowiek porzucił wszelką nadzieję, dopóki jeszcze oddycha. Zawsze trzeba wierzyć do ostatniej sekundy, Ŝe zdarzy się coś, co odwróci los. MęŜczyźni przywiedli ofiarnego ogiera do stosu, którego zwieńczeniem były teraz zwłoki Foscara. Koń stał spokojnie, dopóki na jego kark nie spadł cięŜki topór, a wówczas upadł niemal bez dźwięku. TakŜe psy zostały zabite i złoŜone u stóp swego pana. Ale Ross nie miał zakończyć Ŝycia w tak prosty sposób. Wokół niego juŜ zaczynał swój taniec czarownik - obrzydliwa figura w masce potwora, z pasem oplecionym zaschłymi węŜowymi skórami. Potrząsając grzechotką, zawodził jak głodny kot, a tymczasem inni popychali Murdocka ku ofiarnemu stosowi. Ogień, było coś z tym ogniem... Gdyby tylko mógł sobie przypomnieć! Ross niemal upadł, potknąwszy się o jedną z nóg martwego konia, którego właśnie wleczono na stos. I nagle przypomniał sobie ten ogień na łące, który poparzył wierzchowca, ale nie tknął jeźdźca. Wprawdzie dłonie i głowę ma odkrytą, ale resztę ciała chroni ognioodporna tkanina obcych! Czy zdoła to przeŜyć? Szansa była niewielka. JuŜ wprowadzono go na stos, i to z wciąŜ związanymi rękoma. Ennar pochylił się i spętawszy Rossowi nogi, przymocował je do jednego z większych bali. Tak związanego zostawili go. Plemię zebrało się w kręgu wokół ofiarnego stosu, zachowując bezpieczną odległość. Ennar i pięciu innych męŜczyzn zbliŜyło się z róŜnych stron z pochodniami w dłoniach. Ross obserwował w milczeniu, jak podpalają stos. Suche gałęzie zajęły się błyskawicznie Po chwili język ognia lizał juŜ jego stopy. Ross wstrzymał oddech, przygotowując się na ból. Nad jego nogami zaczął unosić się dym. Szata nie izolowała całkowicie od Ŝaru, ale juŜ wiedział, Ŝe zdoła stać spokojnie wystarczająco długo. Ogień strawił więzy na jego stopach, a on nie czuł na nogach większego gorąca, niŜ gdyby były wystawione na promienie letniego słońca. ZwilŜył usta językiem. Sprawa z rękoma i twarzą przedstawiała się znacznie gorzej. Pochylił się i zbliŜył dłonie do ognia. Ze stoickim spokojem znosił ból, czekając, aŜ płomień przyniesie mu wolność. Chwilę później, gdy płomienie skoczyły w górę, tak Ŝe zdawał się otoczony czerwonymi jęzorami jak powiewającymi na wietrze sztandarami, przeskoczył przez nie, starając się osłonić głowę i dłonie. Stanął na obrzeŜu stosu i spojrzał na stojących wokół ludzi. Usłyszał przeraźliwe krzyki - prawdopodobnie przeraŜenia - lecz ktoś odwaŜył się rzucić płonącą pochodnię, która ugodziła go w udo. Poczuł co prawda impet uderzenia, ale płomień nie pozostawił najmniejszego śladu na gładkiej tkaninie. - Aaaa! Czarownik doskoczył do niego, potrząsając wściekle grzechotkami. Ross odepchnął go energicznie zwalając z nóg, a potem pochylił się i podniósł pochodnię, którą w niego

rzucano. Zamachał nią nad głowa chociaŜ kaŜdy ruch był torturą dla jego poparzonych rąk, aŜ zapłonęła ogniem raz jeszcze. Trzymając głownię przed sobą niczym broń, zszedł ze stosu, kierując się wprost na najbliŜszego męŜczyznę i stojącą u jego boku kobietę. Pochodnia była słabą bronią w porównaniu z włóczniami i toporami, ale Rossowi było wszystko jedno. Musiał zaryzykować. I nawet nie zdawał sobie sprawy, jakie przeraŜenie wzbudzał teraz w dzikich. Człowiek, który przeszedł przez ogień, któremu płomienie nie uczyniły najmniejszej krzywdy i który teraz sięgał po ten sam ogień i zmieniał go w swą broń, to nie był człowiek, lecz demon! Szpaler ludzki zakołysał się i pękł. Kobiety podniosły histeryczny wrzask i uciekły w popłochu. MęŜczyźni teŜ krzyczeli gromkimi głosami, cofając się. Ale Ŝaden z nich nie odwaŜył się rzucić włóczni ani unieść topora. Ross przeszedł pomiędzy nimi nie oglądając się ani w prawo, ani w lewo. Ruszył w stronę płonącego równolegle z pogrzebowym stosem namiotu Foscara i przeszedł przez sam środek takŜe tego ognia. Ryzykował tym samym dalsze obraŜenia, ale równieŜ zapewnił sobie całkowite bezpieczeństwo. Wszyscy uciekli w popłochu, gdy mijał ostatnią linię namiotów, za którymi zaczynał się otwarty step. Konie - przeprowadzone na tę stronę-obozu, aby nie wpadły w panikę na widok płonącego ofiarnego stosu - teraz, gdy zbliŜał się z pochodnią, zaczęły ruszać się nerwowo. Ross jeszcze raz zakręcił pochodnią nad głową, aby spłoszyć konie; a potem cisnął ją na suchą trawę pomiędzy namioty a stado. ()gień natychmiast wybuchł gwałtowną poŜogą. Teraz nawet gdyby chcieli go ścigać, nie będzie im łatwo. Murdock szedł równym krokiem, nie oglądając się za siebie. Dłonie miał poparzone, włosy i brwi osmalone, a w poprzek szczęki biegła paskudna oparzelina. Ale był wolny i nie sądził, by którykolwiek z ludzi Foscara odwaŜył się go ścigać. Gdzieś przed nim była rzeka i ta rzeka płynęła do morza. Ross szedł więc ku niej, a za nim pozostały kłęby czarnego dymu, które przysłaniały niebo. Kilka następnych dni uciekło z jego pamięci - pamiętał tylko ból poparzonych rąk i to, Ŝe szedł i szedł wciąŜ naprzód gnany jakąś wewnętrzną siłą. Pamiętał teŜ, Ŝe opadł na kolana przed strumieniem i zanurzył w nim dłonie, co przyniosło ogromną ulgę i Ŝe jego spieczone gorączką wargi chwytały chłodną wodę. Zdawało mu się, Ŝe kroczy przez świat ze snu, świat, w którym nie było formy ani czasu, tylko nierealne widziadła i otaczająca wszystko mgła. Mgła ta rozpraszała się na krótkie okresy i wówczas rozpoznawał otoczenie, a czasem nawet przypominał sobie, co pozostało za nim. Dzięki tym krótkim przebłyskom świadomości mógł utrzymywać właściwy kierunek. Ale to, co działo się pomiędzy owymi przebłyskami na zawsze miało pozostać dla niego tajemnicą. Dotarł nad rzekę i niemal od razu, gdy znalazł się nad jej brzegiem, prawie wszedł na łowiącego ryby niedźwiedzia. PotęŜna bestia stanęła na dwóch nogach i zaryczała donośnie, a Ross przeszedł obok, nie zwracając na nią najmniejszej uwagi. Nie został nawet zaatakowany przez oszołomione zwierzę. Czasem spał, kiedy robiło się ciemno, a czasem maszerował nocą w świetle księŜyca. Czasami jego stopa źle stąpnęła i wtedy nagły ból, który wskutek tego wstrząsu przeszywał poparzone dłonie, budził go na chwilę z letargu. Kiedyś usłyszał śpiew... i zorientował się, Ŝe to on śpiewa donośnym głosem melodię, która będzie popularna za kilka tysięcy lat w miejscu, przez które teraz wędrował. Ale zawsze wiedział, Ŝe musi iść i Ŝe nurt rzeki jest jego przewodnikiem ku celowi, jakim było morze. Po kilku dniach okresy świadomości stawały się coraz dłuŜsze i następowały coraz częściej jeden po drugim. Pod przybrzeŜnymi kamieniami znajdował jakieś zwierzaki w skorupach, które zjadał chciwie. Raz miał prawdziwa ucztę, gdy udało mu się zabić drągiem zająca. Wysysał ptasie jajka z ukrytych pomiędzy trzcinami gniazd. To wystarczało, by móc

iść dalej, chociaŜ gdyby ktoś spojrzał teraz w jego twarz, tylko po blasku szarych oczu mógłby poznać, Ŝe ma do czynienia z Ŝywym człowiekiem. Ross nawet nie wiedział, kiedy się zorientował, Ŝe znów jest ścigany. Po prostu w pewnym momencie, do jego umysłu zaczęły docierać dziwne impulsy, które róŜniły się znacznie od tworzonych w gorączce poprzednich halucynacji. Coś wewnątrz jego jaźni próbowało go zatrzymać, skierować w inna stronę. Coś mówiło mu coraz wyraźniej, Ŝe musi wrócić, Ŝe w górach musi kogoś spotkać, Ŝe ktoś lub coś czeka na niego w miejscu, od którego ucieka. Ale Ross kontynuował marsz. Obawiał się jedynie spać. Kiedyś bowiem, gdy zapadł w sen, obudził się w marszu, idąc w przeciwnym kierunku, tak jakby nieznana siła atakująca jego umysł potrafiła przejąć kontrolę nad ciałem, kiedy zmęczona wola zejdzie ze straŜy. Odpoczywał więc w marszu. Jednak dziwne pragnienie wciąŜ atakowało jego wolę, starając się odebrać jej kontrolę nad ciałem. Ross był pewien, Ŝe to obcy chcą przejąć nad nim kontrolę. Nie próbował jednak zgadywać, dlaczego to robią. PoniewaŜ twarde dotąd brzegi rzeki zaczęły ustępować bagiennym rozlewiskom, szedł teraz przez moczary. Raz po raz przedzierał się przez nadrzeczne trzciny, co zawsze wywoływało głośne protesty krąŜących nad jego głową ptaków, a drobne rzeczne zwierzątka z zaciekawieniem wychylały łebki, aby przyjrzeć się dziwnej dwunoŜnej istocie. Pragnienie powrotu wciąŜ w nim było. Dlaczego obcy chcą, by wrócił? Dlaczego nie podąŜają za nim? MoŜe obawiają się oddalać zbytnio od punktu transferowego? Ich niewidzialna siła oddziaływania wcale nie słabła, w miarę jak oddalał się od doliny. Ross nie rozumiał ani ich motywów, ani metod, jakie stosowali, ale był zdecydowany, Ŝe im nie ulegnie. Bagna wydawały się bezkresne. Znalazł jakąś wyspę i przywiązał się pasem do pojedynczej rosnącej tam wierzby. Wiedział, Ŝe musi się wyspać, bo inaczej nie uda mu się przetrwać kilku następnych dni. I zasnął, a obudził go chłód i wilgoć, i przeraŜenie. Woda sięgała mu juŜ do ramienia. Zdał sobie sprawę, Ŝe odwiązał się przez sen i tylko dzięki temu, Ŝe był na wyspie i musiał wejść do wody, w porę odzyskał świadomość. Powrócił do drzewa i przywiązał się do gałęzi na tyle solidnie, iŜ był pewien, Ŝe nie zdoła rozplatać węzłów w ciemności. JakoŜ z głębokiego snu obudziły go dopiero krzyki ptactwa o poranku. WciąŜ był przywiązany. Rozwiązując się, Ross przyjrzał się swej szacie. Czy to ona moŜe być łącznikiem, dzięki któremu obcy mają dostęp do jego umysłu? Czy jeśli się rozbierze i zostawi szatę, będzie bezpieczniejszy? Próbował rozpiąć ją na pasku biegnącym na ukos przez pierś, ule mechanizm nie chciał się poddać lekkim pociągnięciom, na jakie mogły się zdobyć jego poranione ręce. Nie zdołał teŜ rozedrzeć tkaniny. Zrezygnował więc i kontynuował marsz, wciąŜ odziany w szatę nie z tego świata. Krajobraz wokół niego znów zaczął się zmieniać. Rzeka rozdzielała się tu na tuziny małych strumyczków. Ross stanął na niewielkim wzgórzu i rozejrzał się uwaŜnie. Poczuł radość i ulgę. Takie miejsce było na mapie, którą wielokrotnie studiowali z Ashe'em. A więc znalazł się blisko morza. Poczuł na twarzy podmuch słonego morskiego wiatru. CięŜkie ołowiane chmury przysłoniły słońce i nad wiosennym jeszcze przed chwilą krajobrazem znów pojawił się cień odchodzącej zimy. Usłyszawszy odległe krzyki ptaków, Ross ruszył cięŜko w tamtym kierunku. Mijał niewielkie bajora i splątane trzcinowe zarośla. W jakimś gnieździe znalazł kilka jajek. Zaczął je chciwie wysysać, nie zwracając uwagi na nieprzyjemny odór ryb. Popił jajka stęchłą wodą z pobliskiego bajorka. Nagle znieruchomiał, usłyszawszy dźwięk, który w pierwszej chwili wydał mu się grzmotem. Ale choć niebo zasnuły cięŜkie chmury, nie widział na nim ani śladu błyskawicy. Wsłuchując się w powtarzające się dźwięki, nagle zdał sobie sprawę, Ŝe to, co słyszy, to odgłos fal rozbijających się o brzeg! Był naprawdę blisko morza!

Zmusił ciało do biegu i podąŜył w tamtym kierunku, choć wciąŜ musiał wkładać wiele wysiłku, by trzymać na wodzy siłę, która ciągnęła go wstecz. Wydostał się z moczarów. Zaczynało się piaszczyste podłoŜe. Przed sobą zaś widział czarne skały, które otaczała biała piana przyboju! Ross pobiegł wprost ku nim i zatrzymał się dopiero, gdy stanął po kolana w kłębiącej się i falującej morskiej wodzie. Ukląkł, pozwalając, by słona woda znów rozbudziła ból w kaŜdej z ran na jego ciele, a potem pochylił się i zaczął ją pić. Woda była zimna i słona. Morska woda. Dotarł nad morze! Dokonał tego! Ross cofnął się i usiadł na piasku. Rozejrzał się wokół. Dostrzegł, Ŝe miejsce, w którym się znajduje, jest trójkątem ziemi. Jego wierzchołki stanowiły dwie niewielkie odnogi rzeki - teraz o nieco wyŜszym poziomie wody po wiosennej powodzi. Zresztą woda, którą niosły, była właśnie wpychana z powrotem na ląd przez przypływ. Było tu mnóstwo chrustu na ognisko, ale nie miał jak go rozpalić, utracił bowiem hubkę i krzesiwo. Trudno. WaŜne, Ŝe dotarł nad morze, i to wbrew wszelkiemu prawdopodobieństwu. PołoŜył się wygodnie na plecach. Jego pewność siebie wzrosła na tyle, Ŝe odwaŜył się pomyśleć o przyszłości. Wzrokiem leniwie śledził mewy zataczające niezliczone kręgi w swym powietrznym tańcu. Przez moment zapragnął tylko jednego - nie ruszać się z tego miejsca i odpocząć... Ale nie poddał się pierwszemu odruchowi zmęczonego ciała. Był głodny i zmarznięty, zanosiło się na burzę - wiedział, Ŝe musi rozpalić ogień! Zwłaszcza Ŝe ogień mógł być takŜe sygnałem dla okrętu podwodnego. Nie wiedząc, co go do tego gnało, bo ten fragment wybrzeŜa był równie dobry jak kaŜdy inny, Ross wstał i zaczął myszkować między czarnymi przybrzeŜnymi skałami. Wkrótce juŜ wiedział, czego szukał. W chroniącym przed wiatrem załomie skalnym natrafił na krąg osmolonych kamieni, pomiędzy którymi znajdowały się resztki zwęglonego drewna. Wokół walało się sporo pustych muszli. Z pewnością była to pozostałość obozowiska! Ross pochylił się nad pogorzeliskiem i włoŜył dłoń w czarny krąg. Ku swemu zdumieniu poczuł ciepło! Rozgrzebał kawałki spalonego drewna i dmuchnął w to, co zdawało się tylko bezuŜytecznym popiołem. I ujrzał kilka iskierek! To było niewiarygodne szczęście. Zebrał błyskawicznie parę gałązek z pozostałych tu zapasów i ułoŜył je na Ŝarzących się węgielkach. Kilka dmuchnięć, w które włoŜył całe serce, i udało się. Płomień objął pierwszą gałązkę. Teraz trzeba być bardzo ostroŜnym, a on miał poranione i sztywne palce. Ale uczył się cierpliwości w naprawdę dobrej szkole, toteŜ powoli, patyczek po patyczku, zdołał wreszcie rozniecić prawdziwy ogień. Dopiero wtedy oparł się z wysiłkiem o skałę i przyglądał mu się z ulgą. Teraz dostrzegł, jak dobrze ktoś wybrał to miejsce - skały osłaniały płomień przed podmuchami wiatru. Co ciekawe, od strony lądu tworzyły coś w rodzaju okapu. A więc przygotowujący to obozowisko wiedział, Ŝe ogień nie będzie widoczny od tamtej strony, natomiast od strony morza, zwłaszcza w nocy, powinno być go widać całkiem dobrze. Miejsce wyglądało na wymarzone, jeśli ktoś chciał dawać sygnały - ale kto i komu? Ręce Rossa zadrŜały lekko. Przychodził mu na myśl tylko jeden odbiorca i jeden nadawca. A więc McNeil, a moŜe i Ashe, mimo wszystko przeŜyli katastrofę. Dotarli w to miejsce i opuścili je nie dalej niŜ dzisiejszego ranka, sądząc po Ŝarze, jaki znalazł. Nadali sygnał. Zostali zabrani na pokład i teraz zapewne zmierzają ku Ameryce Północnej. Czyli nie przypłyną po niego. Podobnie jak on był przekonany o ich śmierci, gdy znalazł w wodzie rzemień McNeila, tak i oni musieli myśleć, Ŝe zakończył Ŝywot w rzece. Spóźnił się zaledwie o kilka godzin!!! Ross z rezygnacją otoczył kolana rękoma i oparł o nie głowę. Nie było absolutnie Ŝadnej moŜliwości, by sam dotarł do bazy... nie tym razem. Dzielą go od niej tysiące mil. Tak dalece pogrąŜył się w rozpaczy, iŜ nie od razu dostrzegł, Ŝe stała presja

wywierana na jego umysł gdzieś znikła. Dotarło to do niego, gdy dokładał drew do ognia. CzyŜby ci, którzy na niego polowali, wreszcie się poddali? I tak przegrał wyścig z czasem, więc było mu to obojętne. Jakie to ma teraz znaczenie? Drewna na opał nie miał za duŜo. Uznał, Ŝe to teŜ nie ma znaczenia. Jednak wstał, by zebrać go więcej, nim nadejdzie burza. Niby dlaczego ma siedzieć przy tej bezuŜytecznej latarni morskiej? A jednak wiedział, Ŝe nie moŜe jej porzucić. Ściągnął do swej kryjówki tyle drewna, Ŝe aŜ sam się roześmiał na widok barykady, którą wzniósł. - Mogą oblegać! - Po raz pierwszy od wielu, wielu dni przemówił na głos. - Mogą mnie tu nawet oblegać... Dorzucił ostatnią kłodę, a potem znów pochylił się nad ogniem. Na wybrzeŜu są przecieŜ rybackie wioski. Odpocznie tu, a jutro pójdzie na południe i znajdzie jedną z nich. Na te ziemie zaczną przybywać handlarze, zwłaszcza teraz, gdy znikną napastnicy prowokowani przez Czerwonych. Zdoła się z nimi skontaktować... Jednak ten delikatny płomyczek nadziei zgasł tak szybko, jak się pojawił. Być handlarzem z ludu pucharu jako agent w projekcie to jedno, ale przeŜyć w tej roli całe Ŝycie? Ross stanął przy ogniu i patrzył na morze, jakby oczekiwał znaku, którego juŜ nigdy nie miał zobaczyć. I nagle został zaatakowany tak gwałtownie, jakby w plecy wbiła mu się rzucona z impetem włócznia. Nie był to jednak cios fizyczny, lecz rozdzierający umysł ból wewnątrz czaszki, który całkowicie sparaliŜował ciało. Ross czuł, Ŝe za jego plecami czai się śmiertelne niebezpieczeństwo. 18 Ross walczył z całych sił, by przełamać ten paraliŜ, by chociaŜ odwrócić głowę i spojrzeć na to, co do niego pełzło. Nigdy dotąd nie czuł czegoś podobnego, to mogło pochodzić tylko z obcego źródła. Walka toczyła się wewnątrz jego umysłu, walka woli przeciwko woli. I ten sam bunt przeciwko wszelkiej władzy, który był głównym motorem jego postępków i który ostatecznie wciągnął go w orbitę projektu, teraz będzie główną bronią Rossa w owej walce. Zamierzał odwrócić głowę i zobaczyć, kto tam stoi. I zrobi to! Centymetr po centymetrze głowa Rossa zaczęła się obracać, chociaŜ po całym jego ciele spływał pot, a kaŜdy oddech wiązał się z wielkim wysiłkiem. Złowił kątem oka plaŜę poza skałami i widział tam tylko piasek. Mewy teŜ znikły, jakby były tylko złudzeniem. Albo jakby zostały usunięte przez napastnika, który nie chciał, by cokolwiek go rozpraszało... Obróciwszy głowę, Ross postanowił obrócić całe ciało. Najpierw lewa ręka, powoli, jakby dźwigała jakiś potworny cięŜar. Zacisnął ją na skale i poczuł okropny ból poparzonej skóry. A jednak cieszył go ten ból, bo był silniejszy niŜ nacisk, który wywierano na jego umysł. ToteŜ celowo przesunął dłonią po ostrym kamieniu, koncentrując wolę na cierpieniu fizycznym, i chociaŜ niemal omdlewał z bólu, poczuł, Ŝe moc atakująca jego umysł słabnie. Wreszcie Ross obrócił się niezgrabnym ruchem. PlaŜa była pusta, jeśli nie liczyć kilku przyniesionych przez rzekę kawałków drewna, głazów i innych rzeczy, które widział juŜ wcześniej. A mimo to wiedział, Ŝe coś tam przyczaiło się do ataku. Odkrywszy, Ŝe ma przynajmniej defensywną broń w postaci bólu, zdecydował, Ŝe nie wezmą go bez walki. Nagle poczuł, Ŝe napierająca nań siła słabnie wyraźnie, jakby przeciwnik został zaskoczony albo tą prostą czynnością jakiej Ross dokonał przed chwilą, albo teŜ jego determinacją. Ross przesunął się naprzód zdecydowanym krokiem, wciąŜ trąc zranioną ręką o skałę dla podtrzymania impulsu. Złapał drewnianą kłodę i włoŜył jej koniec do ogniska. Raz juŜ uŜył ognia, aby ocalić Ŝycie i był zdecydowany zrobić to ponownie, chociaŜ jakaś jego część aŜ się skuliła na samą myśl o tym. Trzymając płonące polano na wysokości piersi, Ross rozglądał się wokół, poszukując

najmniejszego śladu przeciwnika. Nie widział wiele, gdyŜ zapadał juŜ zmierzch. A huk przyboju mógł zagłuszyć odgłosy nawet całej maszerującej armii. - Chodź i weź mnie! Zamachał płonącą gałęzią nad głową i cisnął ją na piaszczyste wydmy. Zanim uderzyła o ziemię pomiędzy korzeniami jakiegoś przewróconego drzewa, trzymał w dłoni kolejną pochodnię. Czekał w napięciu. Groźne ostrze czyjejś woli, które przed chwilą ugodziło go tak mocno, teraz znikało powoli, cofając się jak morze podczas odpływu. Ale jakoś nie mógł uwierzyć, Ŝe ten skromny pokaz odwagi na tyle oszołomił jego niewidzialnego przeciwnika, iŜ zrezygnował z walki. Raczej wyglądało to, Ŝe wróg przyczaił się niczym zapaśnik szykujący się do śmiercionośnego chwytu. Przeto wciąŜ trzymał w ręku płonąca pochodnię. Miała to być druga linia jego obrony i chociaŜ wołałby nie być do tego zmuszony, zamierzał zrealizować swój plan, jeśli pierwsza broń zawiedzie. A tą była jego poraniona ręka, którą wciąŜ przyciskał do skały. Tam, gdzie upadła pierwsza pochodnia, stary zeschnięty pień zajął się Ŝywym ogniem, oświetlając najbliŜszą okolicę. Ross był z tego niezwykle zadowolony, bo niebo zakryły ciemne burzowe chmury. Miał tylko nadzieję, Ŝe atak nastąpi, zanim zacznie padać deszcz... Jeśli będzie padać, straci tę niewielką przewagę, którą moŜe dać płomień, ale wtedy postara się znaleźć coś innego. Nie podda się, choćby musiał skoczyć w morze i płynąć na grzbietach północnych zimnych fal, aŜ do momentu, gdy nie będzie juŜ mógł ruszyć ręką ani nogą. Jeszcze raz potęŜne ostrze cięło umysł Rossa, badając jego upór i siłę woli. Pochylił pochodnię i przytknął jej płomień do poparzonej dłoni. Nie zdołał powstrzymać ryku bólu... nie miał pewności, czy zdoła to powtórzyć... Ale znów wygrał! Presja na jego umysł znikła w mgnieniu oka, jakby swym czynem przekręcił jakiś niewidzialny wyłącznik. Poprzez purpurową mgłę cierpienia Ross odebrał nagle wyraźnie pochodzące z zewnątrz uczucie zaskoczenia i niedowierzania. Nawet nie wiedział, Ŝe w tym pojedynku wykazał się tak ogromną siłą woli i tak głęboką percepcją, iŜ wstrząsnął przeciwnikiem bardziej, niŜby wstrząsnął nim fizyczny cios. - Chodź i weź mnie! - krzyknął jeszcze raz ku opustoszałej plaŜy, na której tylko łakomy ogień poŜerał pień drzewa. Lecz choć nic było widać nic innego, to coś tam było niewątpliwie Ŝywe i doskonale ukryte. Tym razem w głosie Rossa zabrzmiało coś więcej niŜ tylko wyzwanie - to był ton tryumfu. Uderzyła weń gwałtowna fala przyboju i pochodnia, którą trzymał w dłoni, zgasła. NiewaŜne, niech morze pochłonie i ogień, i ten bezuŜyteczny teraz patyk. Znajdzie sobie inną broń. Był tego pewien i czuł, Ŝe jego niewidzialny przeciwnik teŜ to wie i jest zaniepokojony. Wiatr rozdmuchał ogień, teraz zajęło się całe powalone drzewo. Między Rossem a nieznanym wrogiem powstała olbrzymia ściana ognia, która jednak z pewnością nie była barierą nie do przebycia dla tego, kto się za nią znajdował. Ross wychylił się spomiędzy skał i ponownie dokładnie przyjrzał się plaŜy. MoŜe pomylił się, sądząc, Ŝe przeciwnik znajduje się w zasięgu wzroku? Siła, która go atakowała ma z pewnością większy zasięg. Wrzasnął jeszcze raz z całych sił, wyzywająco i pogardliwie. Ogarnęło go prawdziwe szaleństwo, które wzmagał huczący wiatr, ryk morza i wściekły ból zranionej dłoni. Był gotów przyjąć wszystko, co tylko mogli mu przesłać, a potem odepchnąć to i uderzyć ich umysły z taką siłą, z jaką oni atakowali jego umysł. Nie było odpowiedzi na jego wyzwanie, nie było próby kontrataku... Ross zaczął iść w kierunku płonącego drzewa. - Tutaj jestem! - krzyknął. - PokaŜ się, stań do walki! I wtedy dojrzał swych

przeciwników - dwie wysokie postacie w ciemnych szatach, stały w kompletnym milczeniu, obserwując go. Ich czarne oczy wyglądały jak puste oczodoły na tle trupio bladych owali twarzy. Ross zatrzymał się. Mimo iŜ oddzielał ich piasek, skały i ściana ognia, wyraźnie czuł moc obcych. Zmieniła się jednak jej natura. Poprzednio uŜywali jej do punktowego ataku, jak ostrza włóczni, teraz zaś uformowali tarczę, która miała ich chronić. Ross nie potrafił przełamać tej tarczy, a oni nie śmieli jej zrzucić nawet na chwilę. Przeto w dziwnej walce, zapanowała sytuacja patowa. Murdock patrzył w ich blade, pozbawione jakichkolwiek emocji twarze i zastanawiał się, jak przełamać tę barierę. W jego umyśle błysnęła nagła myśl, Ŝe ta walka będzie trwała tak długo, dopóki on będzie Ŝył lub dopóki oni będą Ŝyć. Z jakiegoś tajemniczego powodu chcieli dostać go pod swoją kontrolę. Ale do tego nigdy nie dojdzie, choćby mieli stać na tym kawałku piachu tak długo, aŜ wszyscy umrą z głodu. Ross starał się przesłać im tę myśl. - Murrrdock!!! Ten ochrypły krzyk niesiony przez wiatr od strony morza równie dobrze mógł być odległym krzykiem mewy. - Murrrdock!!! Ross odwrócił się. Widoczność była bardzo słaba, ale zdawało mu się, Ŝe widzi jakiś okrągły ciemny przedmiot kołyszący się na falach. Kiosk okrętu? Ponton? Wyczuwszy jakiś ruch za plecami, Ross ponownie się odwrócił. W samą porę, by dostrzec, Ŝe jeden z obcych przeskoczył przez płonące drzewo, nie zwaŜając zupełnie na ogień, i biegł wprost ku niemu, niewątpliwie zamierzając go pochwycić. Trzymał w ręku identyczną broń jak ta, która powaliła Foscara. Murdock bez wahania skoczył ku nadbiegającemu wrogowi i powalił go na ziemię siłą zderzenia. W pierwszej chwili przeciwnik wydał mu się bardzo słaby, ale poruszał się tak błyskawicznie, Ŝe Ross nie mógł uchwycić i unieruchomić jego ręki trzymającej broń ani teŜ przydusić go do piasku. Tak był przy tym pochłonięty walką, nie usłyszał odgłosu strzału i cichego jęku dochodzącego od strony płonącego drzewa. Zdołał natomiast uderzyć uzbrojoną ręką swego przeciwnika o kamień. Twarz obcego wykrzywił niemy grymas bólu. Jednak w dalszym ciągu wił się z zadziwiająca szybkością i Ross, nagle przetoczył się na piasek przez jego ramię. Upadł na swą lewą rękę i od tego uderzenia aŜ łzy stanęły mu w oczach. Na moment znieruchomiał. Trwało to ledwie ułamki sekundy, ale obcy zdąŜył zerwać się na nogi. Nie kontynuował jednak walki. Pognał ku swemu kompanowi leŜącemu bez ruchu przy ścianie ognia. Błyskawicznie przerzucił nieprzytomnego towarzysza przez tę barierę, a następnie sam wskoczył w płomienie. W tej samej chwili Ross poczuł, Ŝe niewidzialna więź łącząca go z obcymi znikła. - Murdock! Na falach kołysał się gumowy ponton. Siedzieli w nim dwaj ludzie. Ross wstał, ponownie próbując poparzoną ręką rozpiąć swą szatę. Teraz dopiero zrozumiał - okręt jednak nie odpłynął. Dwaj męŜczyźni biegnący do niego od strony morza naleŜeli do jego gatunku. - Murdock! Nie wydało mu się nawet dziwne, gdy w jednym z biegnących rozpoznał Kelgarriesa. Ross wskazał gestem nic nie rozumiejącemu majorowi, aby pomógł mu z zatrzaskami. Jeśli obcy ze statku śledzili go dzięki tej szacie, nie miał zamiaru doprowadzić ich do bazy, by zniszczyli ją jak bazę Czerwonych. - Musimy...się...tego...pozbyć..- powiedział z wysiłkiem, szarpiąc stawiające opór zatrzaski. - MoŜna to namierzyć... Major nie potrzebował więcej wyjaśnień. Szarpnął za pasek z zatrzaskami, rozrywając go, a potem ściągnął tkaninę z Rossa, który ryknął z bólu przy zdejmowaniu

lewego rękawa... Kiedy płynęli na pontonie, przechodził dodatkowe tortury, bo lodowaty wiatr i fale smagały jego nagie ciało. Momentu przybicia do okrętu juŜ nie pamiętał... Gdy ponownie otworzył oczy, poczuł dobrze znane wibracje płynącego okrętu podwodnego. LeŜał bezpieczny w jego wnętrzu, a nad sobą widział twarz Kelgarriesa. ObandaŜowany Ashe leŜał na sąsiedniej koi, a McNeil stał obok, przyglądając się lekarzowi, który rozkładał na stoliku róŜne medykamenty. - Trzeba mu zrobić zastrzyk - lekarz wskazał Rossa, widząc, Ŝe ten otworzył oczy. - Zostawiliście tam szatę? - zapytał Murdock z niepokojem. - Zostawiliśmy. Co to znaczy, Ŝe moŜna ją namierzyć? Kto moŜe ją namierzyć? - Obcy ze statku kosmicznego. Tylko w ten sposób mogli mnie śledzić podczas drogi wzdłuŜ rzeki. Mówił z trudnością, ale mimo protestów lekarza opowiedział całą historię - o śmierci Foscara, o swej ucieczce ze stosu ofiarnego, i o pojedynku woli, który stoczył na plaŜy. Teraz, opowiadając, nagle zdał sobie sprawę, jak niewiarygodnie to brzmi, jednak Kelgarries akceptował kaŜde słowo. TakŜe na twarzy Ashe'a ani przez moment nie dostrzegł niedowierzania. - Stąd więc te oparzenia - powiedział powoli major, gdy Ross skończył opowieść. WłoŜyłeś rękę w ogień, aby wyrwać się spod ich kontroli... Uderzył pięścią w ścianę kabiny, a kiedy Murdock drgnął, pospiesznie juŜ otwartą dłoń oparł na jego ramieniu. I uścisnął wyjątkowo ciepło i delikatnie. - Niech śpi - powiedział do lekarza. - NaleŜy mu się co najmniej miesiąc odpoczynku. Osiągnął znacznie więcej niŜ mogliśmy przypuszczać. Ross poczuł ukłucie igły i po chwili zapadł w sen. Nie obudził się, gdy opuszczali okręt i odbywali powrotną podróŜ do właściwego czasu. Był pogrąŜony w półśnie i nie docierały do niego Ŝadne bodźce zewnętrzne. Ale wreszcie nadszedł dzień, gdy odzyskał ochotę do Ŝycia. Usiadł na łóŜku i zaŜądał obfitego posiłku. Powróciła teŜ dawna pewność siebie. Doktor, przebadawszy Rossa dokładnie, pozwolił mu wstać na chwilę z łóŜka i sprawdzić siłę nóg. Murdock był naprawdę z siebie dumny, gdy udało mu się przejść od koi do stojącego obok krzesła. - Przyjmujesz odwiedziny? - usłyszał znajomy głos. Uniósł głowę i uśmiechnął się do Ashe'a. Jego partner wciąŜ nosił rękę na temblaku, ale poza tym wyglądał zupełnie dobrze. - Powiedz, co się działo? Czy jesteśmy znów w głównej bazie? Co z Czerwonymi? Ci ze statku nie podąŜali naszym tropem? Ashe roześmiał się. - Dopiero pozwolono ci wstać, a juŜ chcesz wszystko wiedzieć. Tak, jesteśmy znów w domu. A co do reszty... no, to dość długa historia. WciąŜ składamy całość z fragmentów, którymi dysponujemy. Ross wskazał swoją koję zapraszającym gestem. - MoŜesz mi powiedzieć, co juŜ wiadomo? WciąŜ czuł się trochę nieswojo w towarzystwie Ashe'a. Tyle razy ten człowiek temperował jego zbytnią zapalczywość i teraz teŜ obawiał się jednego z jego zniecierpliwionych westchnień, które zazwyczaj kończyły dyskusję. Ale Ashe usiadł na koi. Z jego zachowania znikła formalna bariera, która zwykle ich oddzielała. - Zaskoczyłeś nas trochę, Murdock - powiedział to wprawdzie w starym stylu, ale nie tak beznamiętnym tonem. - Byłeś nieco zajęty od czasu, gdy wpadłeś do rzeki, prawda? Ross wykrzywił twarz w ponurym uśmiechu. - To o juŜ słyszałeś. - Nie miał ochoty teraz wracać do swoich przygód zresztą wydawały mu się tak odległe i nieistotne. - Co się działo z wami i z projektem, i... -Jedna rzecz naraz, i uwaŜaj na swoje bandaŜe - Ashe przyglądał mu się z dziwną

intensywnością, której Ross nie mógł zrozumieć. Mówił jednak dalej swym belferskim tonem. - Dotarliśmy do ujścia -jak, nie pytaj. To była prawdziwa szkoła przeŜycia - roześmiał się. Tratwa rozpadała się kawałek po kawałku i zdaje się, Ŝe ostatnich kilka mil brodziliśmy w wodzie. Nie pamiętam zbyt dokładnie szczegółów, musisz o to wypytać McNeila, bo on był wtedy przytomny. No, ale nic z tego, co przeŜyliśmy, nie dorównuje twoim przygodom. Potem rozpaliliśmy ognisko i spędziliśmy przy nim kilka dni, aŜ zjawił się okręt i nas zabrał... - I odpłynęliście - Ross przypomniał sobie pustkę, którą poczuł, gdy badając wciąŜ ciepłe pozostałości ogniska, przekonał się, Ŝe przybył zbyt późno. - Tak, odpłynęliśmy. Ale Kelgarries zgodził się pozostać w pobliŜu wybrzeŜa przez następne dwadzieścia cztery godziny, na wypadek, gdyby jednak udało ci się przeŜyć. Potem zobaczyliśmy twoje widowiskowe fajerwerki na plaŜy. Reszta była juŜ prosta. - Ci ze statku nie podąŜali dalej naszym tropem? - Przynajmniej nic o tym nie wiemy. Inna sprawa, Ŝe zlikwidowaliśmy bazę na tamtym poziomie czasowym. MoŜe cię za to zainteresować doniesienie naszych współczesnych agentów zza Ŝelaznej kurtyny. Zanotowano ostatnio sporą eksplozję w tamtym rejonie Bałtyku. Wyleciała w powietrze jakaś duŜa instalacja. Czerwoni trzymają w tajemnicy szczegóły dotyczące tego wypadku. - Obcy poszli za nimi aŜ do naszych czasów! - Ross uniósł się z krzesła. - Ale dlaczego? I dlaczego ścigali mnie? - Tu moŜemy tylko zgadywać. Ale nie sądzę, Ŝeby kierowali się jakimiś prywatnymi urazami. Myślę, Ŝe istnieje znacznie waŜniejsza przyczyna, dla której nie chcą, abyśmy uŜywali czegokolwiek z ich przedmiotów. - AleŜ oni istnieli tysiące lat temu. Ich światy mogą juŜ nie istnieć. Dlaczego więc przejmują się tym, co robimy dzisiaj? - Jak widać, przejmują się. I to powaŜnie. A my musimy dopiero poznać przyczynę. - Jak? - Ross odruchowo spojrzał na swą lewą rękę owiniętą szczelnie bandaŜami, pod którymi próbował poruszyć swędzącym go palcem. MoŜe powinien mieć ochotę na ponowne spotkanie z ludźmi ze statku, ale szczerze mówiąc, wolał ich nie spotykać. Uniósł wzrok, pewien, Ŝe Ashe odczytał jego wahanie. Ten jednak nie dał nic po sobie poznać. - Prowadząc dalej ten rabunek na własną rękę - odpowiedział spokojnie. - Te taśmy, które przywieźliśmy, są bardzo cenne. Znaleziono więcej, niŜ jeden statek. Słuszne były nasze przypuszczenia, Ŝe Czerwoni najpierw natknęli się na wrak na Syberii. Był jednak zbyt zniszczony i nie nadawał się do eksploracji. Mieli juŜ wtedy jakieś pojęcie o podróŜach w czasie, więc zaczęli poszukiwać innych statków, rozsyłając ludzi w róŜne epoki, tak jak my to czyniliśmy, poszukując ich. Znaleźli ten statek, który znasz, i kilka innych. Co najmniej trzy z nich są po naszej stronie Atlantyku, więc moŜemy swobodnie się do nich dostać. I tymi właśnie się zajmiemy. - A czy obcy tego właśnie nie będą oczekiwać? - Wszystko wskazuje na to, Ŝe oni nie wiedzą, gdzie rozbiły się te statki. Albo nikt nie przeŜył katastrofy, albo załoga opuściła statek w kapsułach ratunkowych jeszcze w przestrzeni. Pewnie nigdy nie dowiedzieliby się o działalności Czerwonych, gdybyś nie uruchomił komunikatora na statku. Ross skulił się jak mały chłopiec, który nabroił i teraz szuka jakiegoś usprawiedliwienia. - Nie chciałem. - To była na tyle słaba linia obrony, Ŝe wcale się nie zdziwił, gdy w odpowiedzi usłyszał śmiech. - ZwaŜywszy na to, jak bardzo pokrzyŜowałeś w ten sposób plany naszym rywalom, zostaje ci to wybaczone. Inna sprawa, Ŝe musisz jeszcze dokładnie wyjaśnić, czego moŜemy się spodziewać po obcych, abyśmy byli przygotowani następnym razem. - To jednak będzie następny raz? - Ściągamy wszystkich agentów i koncentrujemy siły na właściwym okresie czasu.

Tak, będzie następny raz. Musimy się dowiedzieć, co tak starannie chcą ukryć. - Jak myślisz, co to jest? - PodróŜe kosmiczne! - Ashe powiedział te słowa miękko, jakby rozkoszując się obietnicą, którą ze sobą niosły. - PodróŜe kosmiczne? - Ten statek był wrakiem. Ale przecieŜ kiedyś latał, i to pomiędzy układami planetarnymi. Rozumiesz? Te rozbite statki kryją sekret, który poprowadzi nas ku gwiazdom. Poznamy ten sekret. - Damy radę? - My? - chociaŜ tym razem twarz Ashe pozostała powaŜna, jego oczy śmiały się do Rossa. - A więc wciąŜ chcesz grać w tę grę? Ross ponownie spojrzał na swą obandaŜowaną rękę i na chwili; pogrąŜył się we wspomnieniach: wybrzeŜe Brytanii w mglisty poranek, podniecenie, gdy odkrył statek obcych, walka z Ennarem, nawet ta koszmarna podróŜ ku morzu. I na koniec radość, jakiej zaznał, gdy przełamał wolę obcych w śmiertelnym pojedynku umysłów. Wiedział, Ŝe nie moŜe i nie chce zrezygnować. Tak - odparł krótko, ale kiedy jego wzrok spotkał spojrzenie Ashe'a, zrozumiał, Ŝe zabrzmiało to lepiej niŜ jakakolwiek uroczysta przysięga.