notatek-pl-prawo-gospodarcze-i-prawo-pracy-wyklad-5

Prawo gospodarcze i prawo pracy prof. zw. dr hab. Antoni Witosz Wykład 5 Przeciwdziałanie czynom nieuczciwej konkurencji Działania te reguluje ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16.04.1993, Dz. U. Nr 47 rok 1993 wraz z późniejszymi zmianami (było ich 47, ostatnia w lipcu 2000), a także ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym. Art.1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji Ustawa reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w szczególności produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach - w interesie publicznym, przedsiębiorców oraz klientów, a zwłaszcza konsumentów. Art.2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji Przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej. Art.3.1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. - dobre obyczaje – zwrot niedookreślony – staje się źródłem prawa tylko w momencie przywołania przez przepis prawny – zwrot taki nie jest źródłem prawa sam w sobie! – trzeba szukać w orzecznictwie, nie można jednak w Polsce powołać się na precedens – jednak są wytyczne wymiaru sprawiedliwości. - jeżeli zagraża – czyli wcale nie musi naruszać, wystarczy zagrożenie naruszenia - prawo do czegoś – przepis ustawowy lub umowny zrodził prawo podmiotowe - interes w czymś – dążenie do korzystnego dla siebie ukształtowania praw podmiotowych – naruszenie interesu to np. utrata spodziewanych klientów 3.2 Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy (podbieranie pracowników konkurencji), naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku (także dumping), przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama oraz organizowanie systemu sprzedaży lawinowej. (oraz nieuzasadnione różnicowanie klientów – np. extra zniżki dla VIPów, narzucanie sprzedaży wiązanej) Ustawa uwzględnia interes publiczny, przedsiębiorców, klientów a zwłaszcza konsumentów. Sprawdzić orzeczenia dla art.3 ustawy o nieuczciwej konkurencji:

 Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku z dnia 16 kwietnia 2002 r. SA/Bk 1456/2001:

Nie budzi wątpliwości ocena, że czyny popełnione przez Jana D. stwierdzone wyrokami Sądu Rejonowego w B.P. w sprawie VII Kws 28/2000 z dnia 20 lipca 2000 r. oraz II K 813/2000 z dnia 16 lutego 2001 r., a polegające na umyślnym uszkodzeniu opon w samochodzie Jana L., jak również na stosowaniu przemocy i groźby bezprawnej wobec niego, czym zmuszano pokrzywdzonego do zaniechania wykonywania działalności usługowej w zakresie przewozu

osób, wypełniają znamiona czynu nieuczciwej konkurencji, określonego w art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Fakt warunkowego umorzenia postępowania na okres próby, orzeczony w wyroku z dnia 16 lutego 2001 r. nie stanowi uniewinnienia, jak uważa skarżący.  Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 19 czerwca 2000 r. I ACa 287/2000 Jednocześnie fakt zarejestrowania znaku towarowego wykluczył stosowanie w omawianym zakresie przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W części natomiast żądania zamieszczenia stosownego oświadczenia we wskazanych publikatorach (pkt 3 pozwu), zastosowanie mógłby znaleźć art. 1 i art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jednakże jako podstawa uzupełniająca do ustawy o znakach towarowych. Uzupełniająca ochrona w tym przypadku polega na możliwości zakazania innych niż wymienione w ustawie z 1985 r. bezprawnych działań dotyczących znaków towarowych (vide: wyżej cytowane orzeczenie oraz glosa).  Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 listopada 2000 r. I ACa 688/2000 Nie każde zachowanie naruszające dobre obyczaje (niewątpliwie dobrym obyczajem jest spłata długu przez dłużnika) może być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Dyspozycją tego przepisu objęte są bowiem tylko te czyny sprzeczne z dobrymi obyczajami, które zagrażają lub naruszają interes przedsiębiorcy, przy czym nie należy zapominać o tym, że ustawa reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej (art. 1 ustawy), co oznacza, iż przepisy tej ustawy znajdują zastosowanie między konkurującymi ze sobą na rynku przedsiębiorcami.  Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 11 lipca 2002 r. I CKN 1319/2000 Na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji istnieją podstawy do przyjęcia, że działanie wyczerpujące znamiona naśladownictwa może być zakwalifikowane jako czyn nieuczciwej konkurencji wywiedziony z klauzuli generalnej (art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji), jednakże po wykazaniu istotnych z punktu widzenia prawa konkurencji zarzutów przesądzających o naganności postępowania konkurenta i uzasadniających w ustalonych okolicznościach sprawy powołanie się na klauzulę dobrych obyczajów.  Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 26 listopada 1998 r. I CKN 904/97 Kluczowym pojęciem ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji. Z art. 3 ust. 1 uznk i dopełniających zawarte w nim określenie przepisów art. 1 i 2 uznk wynika, iż czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie przedsiębiorcy w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, zagrażające interesom innego przedsiębiorcy lub klienta albo naruszające interesy innego przedsiębiorcy lub klienta. Oprócz zawartego w art. 3 ust. 1 uznk ogólnego określenia czynu nieuczciwej konkurencji, art. 3 ust. 2 uznk wymienia przykładowo pewne czyny nieuczciwej konkurencji, zaś artykuły 5-17 uznk bliżej je określają (typizują). Relacja między ogólnym określeniem czynu nieuczciwej konkurencji i przepisami wymieniającymi poszczególne czyny nieuczciwej konkurencji jest więc oparta na dwóch uzupełniających się założeniach. Po pierwsze, wymienione czyny nieuczciwej konkurencji nie tworzą zamkniętego katalogu; za czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy może być zatem uznane także działanie nie wymienione w art. 5-17 uznk, jeżeli tylko odpowiada wymaganiom wskazanym w ogólnym określeniu czynu nieuczciwej konkurencji. Po wtóre, wymagania zawarte w ogólnym określeniu czynu nieuczciwej konkurencji zachowują w pełni aktualność w odniesieniu do czynów wymienionych w art. 5-17 uznk; w związku z tym, jak się podnosi w piśmiennictwie, ogólne określenie czynu nieuczciwej konkurencji spełnia także funkcję korygującą w stosunku do przepisów wymieniających

poszczególne czyny nieuczciwej konkurencji - mianowicie wtedy, gdy dany stan faktyczny formalnie rzecz biorąc spełnia przesłanki jednego z przepisów zawartych w art. 5-17 uznk, w rzeczywistości jednak nie wykazuje któregoś ze znamion wskazanych w art. 3 ust. 1 uznk. Jak wiadomo, powołany dopiero co przepis wymaga w szczególności bezprawności działania przedsiębiorcy; zachodzi ona w razie sprzeczności działania przedsiębiorcy z prawem (bezprawność w ścisłym znaczeniu) lub z dobrymi obyczajami (bezprawność w szerokim tego słowa znaczeniu).  Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 listopada 1996 r. I ACr 890/96 Podobne znaczenie w języku angielskim ma wyraz „cab”. Konsekwencją powyższych rozważań jest pogląd, że używanie przez stronę pozwaną w oznakowaniu jej pojazdów zarówno słowa „taxi” jak i „cab”, zarówno na dachu z oświetleniem dodatkowym światłem jak i na bocznej powierzchni - stanowiło wprowadzenie w błąd potencjalnych klientów przez sugestię, iż korzystają z usług taksówek w powszechnie tego słowa przyjętym znaczeniu, stanowiąc czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisu art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - Dz. U. 1993 r. Nr 47 poz. 211.  Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 31 lipca 1995 r. I ACr 308/95 Przepis art. 3 ust. 1 omawianej ustawy określa przesłanki uznania konkretnego zachowania za czyn nieuczciwej konkurencji. Jest nim działanie lub zachowanie podjęte w związku z działalnością gospodarczą, które jest szkodliwe, ponieważ zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klientów, jeżeli jednocześnie jest bezprawne, to znaczy, sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami. Kolejny przepis art. 3 ust. 2 wymienia szereg czynów nieuczciwej konkurencji, opisanych następnie szczegółowo w rozdziale 2 ustawy. Wyliczenie to nie jest wyczerpujące i ma charakter przykładowy, ponieważ nie jest możliwe ustalenie wyczerpującej i zamkniętej listy czynów nieuczciwej konkurencji. (Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji pod redakcją Janusza Szwaji).  Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna dnia 2 lutego 2001 r. IV CKN 255/2000 Prowadzenie działalności gospodarczej bez wymaganej koncesji nie stanowi wystarczającej przesłanki do uznania jej za czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. 1993 r. Nr 47 poz. 211 ze zm.).  Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 23 lutego 1995 r. III CZP 12/95 W świetle powyższego i wypowiedzi w piśmiennictwie uzasadnione wydaje się zapatrywanie, że założeniem ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest ochrona siły atrakcyjnej przedsiębiorcy i jej oddziaływania na krąg odbiorców. Nie ulega wątpliwości, że nadawanie tych samych lub podobnych programów przez oba podmioty prowadzi do zatracenia ich tożsamości w odbiorze społecznym, wywołuje niebezpieczeństwo konfuzji, bądź też pomyłki odbiorców takich programów, co do istnienia - pomiędzy tymi przedsiębiorcami - związków prawnych organizacyjnych i finansowych. Warunkiem jednakże udzielenia ochrony na podstawie art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest uznanie działania prawnego podmiotu emitującego audycję za sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami. Tajemnica przedsiębiorstwa – rozumie się przez nią nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął określone działania w celu zachowania poufności. Jeśli ktoś jest fachowcem to w zakresie swoich kompetencji sam określa. Wykład 6 /06.01.2004/ /We własnym zakresie zrobić spółki: cywilna, jawna, partnerska, z o.o./

Instrumenty prawne ochrony konkurencji i konsumentów USTAWA z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tekst pierwotny: Dz. U. 2000 r. Nr 122 poz. 1319) (tekst jednolity: Dz. U. 2003 r. Nr 86 poz. 804) Zastąpiła ustawę z 1999 roku o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym. Ochrona konkurencji przepisami: 1. dobre przepisy 2. sprawne organy 3. świadomość prawna W ustawie tej znajdziemy obszerny słownik pojęć (art. 4): Art. 4. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 1) „przedsiębiorcy” - rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193, z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679, Nr 102, poz. 1115 i Nr 147, poz. 1643 oraz z 2002 r. Nr 1, poz. 2, Nr 115, poz. 995 i Nr 130, poz. 1112), a także: a) osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, b) osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzącą działalność w ramach wykonywania takiego zawodu, c) osobę fizyczną posiadającą akcje lub udziały zapewniające jej co najmniej 25% głosów w organach co najmniej jednego przedsiębiorcy lub posiadającą kontrolę, w rozumieniu pkt 13, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 12; 2) „związkach przedsiębiorców” - rozumie się przez to izby, zrzeszenia i inne organizacje zrzeszające przedsiębiorców, o których mowa w pkt 1, jak również związki tych organizacji; 3) „przedsiębiorcy dominującym” - rozumie się przez to przedsiębiorcę w przypadku, gdy: a) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

b) jest uprawniony do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu lub rady nadzorczej innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub c) więcej niż połowa członków zarządu spółki kapitałowej jest jednocześnie członkami zarządu innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), lub d) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub e) wywiera decydujący wpływ na działalność innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), w szczególności na podstawie umowy przewidującej zarządzanie innym przedsiębiorcą (przedsiębiorcą zależnym) lub przekazywanie zysku przez takiego przedsiębiorcę; 4) „porozumieniach” - rozumie się przez to: a) umowy zawierane między przedsiębiorcami, między związkami przedsiębiorców oraz między przedsiębiorcami i ich związkami albo niektóre postanowienia tych umów, b) uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej przedsiębiorców lub ich związki, c) uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych; 5) „porozumieniach dystrybucyjnych” - rozumie się przez to porozumienia zawierane między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu, których celem jest zakup towarów dokonywany z zamiarem ich dalszej odsprzedaży; 6) „towarach” - rozumie się przez to rzeczy, jak również energię, papiery wartościowe i inne prawa majątkowe, usługi, a także roboty budowlane; 7) „cenach” - rozumie się przez to ceny, jak również opłaty o charakterze cen, marże handlowe, prowizje i narzuty do cen;

8) „rynku właściwym” - rozumie się przez to rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji;

9) „pozycji dominującej” - rozumie się przez to pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie [tu jest duża nieścisłość] niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów; domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40%; 10) „konkurentach” - rozumie się przez to przedsiębiorców, którzy wprowadzają lub mogą wprowadzać albo nabywają lub mogą nabywać, w tym samym czasie, towary na rynku właściwym; 11) „konsumencie” - rozumie się przez to osobę, która zawiera umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio niezwiązanym z działalnością gospodarczą; 12) „organizacjach konsumenckich” - rozumie się przez to niezależne od przedsiębiorców i ich związków organizacje społeczne, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów, o ile ich zadanie nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej; 13) „przejęciu kontroli” - rozumie się przez to wszelkie formy bezpośredniego lub pośredniego uzyskania uprawnień, które osobno albo łącznie, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiają wywieranie decydującego wpływu na określonego przedsiębiorcę lub przedsiębiorców; uprawnienia takie tworzą w szczególności: a) prawo do całego albo do części mienia przedsiębiorcy, b) prawa lub umowy przyznające decydujący wpływ na skład, wynik głosowania lub decyzje organów przedsiębiorcy; 14) „grupie kapitałowej” - rozumie się przez to wszystkich przedsiębiorców, którzy są kontrolowani w sposób bezpośredni lub pośredni przez jednego przedsiębiorcę; 15) „przychodzie” - rozumie się przez to przychód uzyskany w roku podatkowym poprzedzającym dzień wszczęcia postępowania na podstawie ustawy, w rozumieniu obowiązujących przedsiębiorcę przepisów o podatku dochodowym; 16) „przeciętnym wynagrodzeniu” - rozumie się przez to przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego dzień wydania decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów.