Opty 57 inter

W Naszej Księgarni Wysyłkowej

CENA

25 z³

39 z³ Dieta Optymalna

25 z³

18 z³

Odpowiedzi na listy (cz. 1)

Odpowiedzi na listy (cz. 2)

Odpowiedzi na listy (cz. 3)

Żywienie Optymalne (wyd. II)

Jan Kwaœniewski

Jan Kwaœniewski

Jan Kwaœniewski

Jan Kwaœniewski

w j. rosyjskim

J. Kwaœniewski M. Chyliñski

25 z³

33 z³ Tłuste Życie Jan Kwaœniewski

25 z³

25 z³

55 z³

Żywienie Optymalne

Książka Kucharska

Jan Kwaœniewski

Jan Kwaœniewski

17

z³

25 z³

Sedlak

Teologia Światła

Optimalnoje Pitanije Jan Kwaœniewski

17 z³

ks. W³odzimierz Sedlak

17 z³

Człowiek i Góry Quo Vadis, Homo? Pamiętnik II Mała Monografia ks. W³odzimierz ks. W³odzimierz Sedlak Świętokrzyskie Bioelektroniki ks. W³odzimierz Sedlak

18 z³

50 z³

25 z³

Boży Kram

Pamiętnik III

ks. W³odzimierz Sedlak ks. W³odzimierz Sedlak

ks. W³odzimierz Sedlak

NOW

17

z³

17 z³

Antek z Ćmielowa

Listy do Matki

ks. W³odzimierz Sedlak

ks. W³odzimierz Sedlak

30 z³ W pogoni za nieznanym

25 z³

Oή

30 z³

Pójdź za Mną

Pamiętnik IV

ks. W³odzimierz Sedlak

ks. W³odzimierz Sedlak

ks. W³odzimierz Sedlak

Sprzedaż książek jest prowadzona w biurze OSBO Jaworzno ul. Grunwaldzka 200 Zamówienia można składać pisemnie lub telefonicznie pod numerem (032) 6165182 i 6166374. Realizacja zamówień: do 14 dni od daty zamówienia. Uwaga! Promocja! Do każdego zamówienia na kwotę powyżej 100 zł - kubek firmowy OSBO - gratis!

Wybrane problemy ekologii i ochrony środowiska

30 z³

Stanis³aw Wi¹ckowski

4.95 ZŁ (0% VAT) MAJ 2004 5/57

REKLAMA

ARKADIA ZDROWIA 'COLONIA" W USTRONIU-JASZOWCU MALOWNICZO PO£O¿ONEJ MIEJSCOWOŒCI UZDROWISKOWEJ W GÓRACH BESKIDU ŒL¥SKIEGO

TEL./FAX:

(033) 854-21-11

zaprasza na wczasy lecznicze z ¯ywieniem Optymalnym wg zaleceñ dr. Jana Kwaœniewskiego

* Oferujemy turnusy 10-14-dniowe Turnus 10-dniowy w pokojach dwuosobowych jednej osoby z pe³nym wy¿ywieniem 790 z³. (doba – 79 z³.) Turnus 14-dniowy w pokojach dwuosobowych jednej osoby z pe³nym wy¿ywieniem 994 z³. (doba – 71 z³.)

* Oferujemy równie¿ pobyty hotelowe

ZAPRASZAMY WSZYSTKICH OPTYMALNYCH NA WCZASY W OKRESIE WAKACJI ! NA MAJ OBNI¯AMY CENY !!! PR¥DY SELEKTYWNE TYLKO 50 GR I TAÑSZE WCZASY !!! * Zapewniamy: fachową opiekę lekarską, prądy selektywne, bardzo szczegółowy cykl szkoleniowy zakończony indywidualnym usta− wieniem modelu żywienia do domu, masaże, gimnastykę, siłow− nię, aerobik, saunę, rowery górskie, tenis stołowy, korzystanie z pobliskich basenów leczniczych, wycieczki oraz raz w miesiącu uczestnictwo w spotkaniach z członkami Bractwa Optymalnych w Ustroniu pod przewo− dnictwem pa− ni prezes Te− resy Szczepa− nek. Spotka− nia są wzbo− gacane obe− cnością leka− rza optymal− nego.

* Proponujemy żywienie optymalne trzyposiłkowe osobom począt− kującym i ciężko chorym oraz model o zmniejszonej ilości białka osobom z większym stażem optymalnym. W szczególnych przy− padkach istnieje możliwość zmiany jadłospisu, dostosowu− jąc go do indywidualnych po− trzeb. * Codzienne wykłady z zakresu Żywienia Optymalnego prowa− dzone przez pana prezesa Brac− twa Optymalnych w Cieszynie doradcę Ż.O. Macieja Mierze− jewskiego, zabiegi w zakresie prądów selektywnych wyko− nywane przez pana Janusza Kwaśnego, masaże lecznicze – suche wykonywane przez zna− komitego fachowca, pana mgr Grzegorza Siutę. * W zależności od potrzeb prze− prowadzane są poranne badania ciśnienia oraz poziomu cukru, ist− nieje możliwość laboratoryjnego zbadania krwi i moczu itp. * Oferujemy sprzedaż chleba, przetworów i ciast optymalnych. * Do Pañstwa dyspozycji jest: ● Siłownia ● Aerobic ● Gimnastyka lecznicza ● Tenis stołowy ● Rowery górskie * Dzięki współpracy z LUKAS bankiem istnieje możliwość wykupienia wcza− sów w systemie ratalnym. Informacji udzieli Państwu recepcja Arkadii Zdrowia.

* Służymy po− mocą w leczeniu takich chorób jak: cukrzyca, SM, neurastenia, astma oskrzelowa, choroby serca i naczyń krwionośnych, nadci− śnienie, otyłość, choroby przewodu pokarmowego, gościec postę− pujący, inne choroby zwyrodnieniowe, miażdżyce i wiele innych.

Tel./fax: +48 (033) 854-21-11, 854-21-25, 854-24-27

* Oferujemy państwu fachową opiekę lekarską i pielęgniarską. Na− szymi lekarzami optymalnymi z certyfikatami OSBO są: dr Janina Kluczyñska i dr Marian Mandecki - kardiolog.

Dojazd PKP lub PKS do dzielnicy Ustroñ-Polana

2

OPTYMALNI

MAJ

2004

ARKADIA ZDROWIA 'COLONIA" ul. WCZASOWA 9

43-450 USTROÑ-JASZOWIEC

e-mail - [email protected] Strona internetowa - http://www.arkadiazdrowia.com

OD REDAKCJI Drodzy Czytelnicy,

OPTYMALNE ŻYWIENIE - ZDROWE ŻYCIE W numerze m.in.: Żywienie Optymalne Doktor Kwaśniewski odpowiada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5-6 Przyczynowe leczenie astmy oskrzelowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Kontrowersje: Dieta dr. Kwaśniewskiego - dieta optymalna? . . . . . . . . . . . .8 Między Nami Donoszę uprzejmie Panu Prokuratorowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 Optymalni w Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 Warto Przeczytać Naturalne jest najlepsze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 Centrum Żywienia Optymalnego® Czy aby optymalnie w 'Samym Zdrowiu" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Lekarze o... toczniu rumieniowym układowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Hiperlekomania. Leki przeciwbólowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 ABC Medycyny Metabolizm w żywieniu optymalnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27-28 Kuchnia Optymalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29-30 Arkadia Zdrowia 'Colonia" Błędy przy stosowaniu żywienia optymalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31-32

Wypowiedzi na temat przeró¿nych sposobów ¿ywienia (i odchudzania) bardziej lub mniej znanych osób permanentnie goszcz¹ na ³amach kobiecych czasopism. Co pewien czas zdarzaj¹ siê te¿ obszerne opracowania i komentarze dotycz¹ce modnych diet, w tym diety dr. Kwaœniewskiego, zamieszczane w pismach tzw. prozdrowotnych. Rzetelnoœæ tych tekstów czêsto bywa dyskusyjna, delikatnie rzecz ujmuj¹c, co spotyka siê ze s³usznym oburzeniem optymalnych. Jeden z naszych Czytelników napisa³: 'W ¿adnym razie nie mog³em siê zgodziæ z treœci¹ zawart¹ w tym artykule, napisa³em wiêc do nich pismo". List dotyczy³ artyku³u zamieszczonego w lutowym miesiêczniku 'Samo Zdrowie", który to tekst nie mo¿na nawet nazwaæ krytycznym, bo g³ównie przedstawia³ b³êdne dane, a co za tym idzie – b³êdne wnioski. Wiadomo. W tym miejscu chcê podziêkowaæ Pañstwu za reakcje na te 'rewelacje" – wiem, ¿e listów i telefonów tamtejsza redakcja mia³a mnóstwo. Zaowocowa³o to opublikowaniem w tym miesi¹cu dwug³osu 'za" i 'przeciw" diecie optymalnej, i przyczyni³o siê do rozpowszechnienia rzetelnej (choæ okrojonej) informacji o ¯O. Myœl¹cy na pewno wyci¹gn¹ z tego w³aœciwe wnioski. I o to chodzi! O szczegó³ach przeczytacie na s. 5, 8 i 16. W tym numerze przeczytacie tak¿e m.in. o astmie oskrzelowej i toczniu rumieniowym uk³adowym. Zachêcam do zapoznania siê z artyku³em 'Naturalne jest najlepsze" o karmieniu piersi¹ i spojrzenia do naszej optymalnej kuchni, gdzie znajd¹ coœ dla siebie nieco starsi optymalni.

Gwarancja Optymalności Redaktor naczelny: Ewa Borycka dy¿ur w biurze OSBO w ka¿d¹ œrodê w godz. od 900 do 1500

Publicystyka: Jan Kwaœniewski Wspó³praca: Maria Klajda Urszula Knapik Adam Jany Mariusz Kostarz Wojciech Kowalczyk Konsultacja medyczna: Komisja Zdrowia ZG OSBO lek. med. Przemys³aw Pala

Nr 5/57 (Maj 2004) Nakład nie przekracza 15 000 egz.

Wspó³redaguj¹: str. 15-22 Centrum ¯ywienia Optymalnego w Jastrzêbiej Górze str. 31, 32 Arkadia 'Colonia" w Ustroniu

Wydawca: Ogólnopolskie Stowarzyszenie Bractw Optymalnych im. prof. W³odzimierza Sedlaka z siedzib¹ w Jaworznie 43-600 Jaworzno, ul. Grunwaldzka 200 tel. (032) 616 51 82 tel./fax (032) 616 63 74 Konto bankowe Wydawcy: Ogólnopolskie Stowarzyszenie Bractw Optymalnych im. prof. W³odzimierza Sedlaka z siedzib¹ w Jaworznie: PKO BP O/Jaworzno Nr 13-10202528-105750806 Druk: 'Prym" – Drukarnia Mys³owice, ul. Bytomska 31 tel. (032) 222 25 27

Sk³ad i grafika: Eugeniusz Kotalczyk [email protected]

Zdjêcie na ok³adce: Tê¿nie w Ciechocinku Foto: Ewa Borycka Adres do korespondencji: 43-600 Jaworzno skrytka pocztowa 133 Redakcja przyjmuje zamówienia na zamieszczanie reklam w kolejnych numerach. Cennik modu³ów reklamowych dostêpny jest w siedzibie Stowarzyszenia. Tel. (032) 6165182, tel./fax (032) 6166374 [email protected] Redakcja nie zwraca materia³ów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania nadsy³anych tekstów i nie odpowiada za treœæ zamieszczonych reklam.

OPTYMALNI

MAJ

2004

3

LISTY DO REDAKCJI Komisja Zdrowia OSBO w Jaworznie

lek. med. Przemys³aw Pala Pani Marianna J. z Dusseldorfu zmar³a 14.01.2004, jako powód œmierci wg medycyny s¹dowej podano ustanie pracy serca. Ta œmieræ obci¹¿a Pana osobiœcie przez b³êdy w diagnozowaniu i leczeniu Pani J. Ca³e nieszczêœcie rozpoczê³o siê 21.06.2002, kiedy to Pan zacz¹³ j¹ leczyæ w Centrum ¯ywienia Optymalnego w Jastrzêbiej Górze. Pana wina nie wynika z braku wiedzy medycznej – wprost przeciwnie, bardzo j¹ ceniê, a z rutyny i braku czasu na obserwacjê pacjenta w trakcie kuracji pr¹dami selektywnymi. Dodatkowo obwiniam Pana za milczenie, bo ca³y czas by³ Pan informowany o rozwoju choroby Pani J. z proœb¹ o pomoc. Oczywiœcie, Pana winê w tej sprawie nale¿y rozpatrywaæ w kategoriach winy moralnej, bo bezpoœrednio poszkodowanej nie ma wœród ¿ywych. Pozosta³ tylko niewygodny œwiadek, który bêdzie siê stara³, by œmieræ Pani J. nie posz³a na marne. St¹d proszê Pana o przeanalizowanie ca³ego okresu rozwoju choroby Pani J. i sposobu leczenia od 21.06.2002 - 14.01.2004, by wyci¹gn¹æ wnioski o sposobie leczenia podobnych chorób i ustaliæ 'optymaln¹" przyczynê Jej zgonu. Dla pe³nego obrazu choroby Pani J. podajê, jak siê czu³a w swoim ostatnim miesi¹cu ¿ycia. Objawy choroby stabilne, czu³a siê nawet lepiej ni¿ zwykle, choæ szybko siê mêczy³a i mia³a problemy z podwy¿szonym pulsem, wa¿y³a 59,6 kg - 13.01.2004. Wszyscy, którzy rozmawiali z ni¹ w 24 godz. przed œmierci¹ oceniaj¹ jej stan zdrowia jako bardzo dobry – 'wygl¹d, g³os dŸwiêczny i plany odleg³e". Najwa¿niejsze, ¿e w ostatnim miesi¹cu wyst¹pi³ u niej kaszel wyksztuœny i zaczê³a wypluwaæ flegmê o zabarwieniu ¿ó³to-zielonym. Koñcz¹c, jestem gotowy uzupe³niæ Pana materia³y, gdyby jakieœ zginê³y lub by³y niewystarczaj¹ce do ca³oœciowej analizy. Pogr¹¿ony w smutku optymalny Waldemar M.

Komisja Zdrowia OSBO w Jaworznie

lek. med. Przemys³aw Pala Min¹³ ju¿ miesi¹c od chwili, kiedy faxem informowa³em Pana o œmierci Pani Marianny J., co do której œmierci Pan w znacz¹cy sposób siê przyczyni³. Poprosi³em Pana równie¿ o analizê tego przypadku, by w przysz³oœci unikn¹æ nastêpnych. Milczenie Pana w moim odczuciu jest przyznaniem siê do winy, tylko nie jestem pewny czy wyci¹gn¹³ Pan odpowiednie

4

OPTYMALNI

MAJ

2004

wnioski z tej œmierci, by nie szkodziæ innym Pana pacjentom. St¹d ponawiam moj¹ proœbê o analizê przypadku œmierci Pani Marianny J., a to i z tego powodu, ¿e nastêpnym razem zadam Panu pytanie o tê œmieræ publicznie, na jakimœ du¿ym zebraniu optymalnych, a mo¿e innej gali, w której bêdzie Pan uczestniczy³. Waldemar M.

Jastrzêbia Góra 13.04.2004r. Pan Waldemar M. Zazwyczaj nie odpisujê osobiœcie na ka¿dy list przychodz¹cy pod moim adresem, poniewa¿ jest ich po prostu zbyt wiele i musia³bym zrezygnowaæ z pracy zawodowej aby zadowoliæ wszystkich, którzy do mnie pisz¹. Z tego powodu odpowiadam na ³amach miesiêcznika na problemy czytelników. Pañski list nie zawiera proœby o pomoc, ale mimo to domaga siê Pan szybkiej odpowiedzi. Odpisujê Panu, poniewa¿ treœæ listu dotyka mnie g³êboko. Na wstêpie pragnê Panu wyjaœniæ, ¿e nie czujê siê winny œmierci Pani Marianny J., ale prawdopodobnie w Pana przekonaniu niewiele to zmieni. Z listów wynika, ¿e Pan ju¿ znalaz³ winnego i jestem nim ja. W pierwszym liœcie wymaga Pan ode mnie analizy przypadku, w drugim natomiast ma ¿al, ¿e nie odpisa³em, choæ pierwotnie nie ma takiej proœby. Pani Marianna J. rzeczywiœcie przebywa³a u nas na turnusie w czerwcu 2002 r., ale w tym czasie nie by³o u nas Pana, wiêc obiektywnie nie mo¿e Pan oceniæ przebiegu leczenia ani mojego zainteresowania chor¹. W dniu przyjazdu do Jastrzêbiej Góry Pani Marianna by³a ju¿ osob¹ zdiagnozowan¹ i nie ja te diagnozy postawi³em. Chorowa³a od 6 lat na nadciœnienie, przeby³a udar mózgu, który pozostawi³ afazjê motoryczn¹ i niedos³uch, skar¿y³a siê na bóle stawów i krêgos³upa. Od 16 lat leczy³a siê z powodu astmy. W trakcie pobytu w oœrodku pacjenci s¹ konsultowani co tydzieñ, czasem czêœciej, jeœli jest taka potrzeba. Zg³aszaj¹ siê sami, nie ma obowi¹zkowych kontroli, je¿eli ktoœ nie chce mo¿e lekarza nie widzieæ, poniewa¿ nie ma takiego przymusu. Przed wyjazdem Pani Marianna zg³asza³a ust¹pienie dolegliwoœci bólowych, ust¹pi³a bezsennoœæ, pozosta³y dusznoœci astmatyczne. Od tego czasu do jej œmierci minê³o pó³tora roku. Nie wiem jak Pan sobie wyobra¿a³ w tym czasie jej leczenie przez telefon z innego kraju – coœ takiego jest niemo¿liwe i nie praktykuje siê tego. W tym czasie mia³a na pewno kontakt z niejednym lekarzem, ja natomiast nie

mia³em wp³ywu na to, co siê dzia³o. Je¿eli chce siê stwierdziæ przyczynê czyjegoœ zgonu to nale¿y wykonaæ szczegó³ow¹ sekcjê zw³ok i jej wyniki mog¹ daæ na to odpowiedŸ. Sekcje i badania wykonuje patomorfolog. Z tego co wiem, wyników sekcji Pan nie zna, nie jest te¿ Pan lekarzem, ani nie by³ Pan u nas w czerwcu 2002 r. Sformu³owanie przyczyny œmierci, a tym bardziej znalezienie winnego, w ka¿dym przypadku wymaga wielu badañ i ekspertyz, jest to te¿ bardzo trudne. Panu jednak przychodzi wyj¹tkowo ³atwo rzucenie na mnie ciê¿kich oskar¿eñ. Je¿eli uwa¿a Pan, ¿e jestem winien czyjeœ œmierci, to istniej¹ odpowiednie instytucje, które siê tym zajmuj¹, zawsze jednak kiedy coœ siê twierdzi, to trzeba to udowodniæ. Sam siebie nazywa Pan 'niewygodnym œwiadkiem", ale czy zastanowi³ siê Pan i pomyœla³, ¿e je¿eli stawiane mi zarzuty s¹ bezpodstawne, to jest Pan oszczerc¹? Myœlê, ¿e nie bêdzie Pan siê nad tym zastanawia³, bo zna ju¿ winnego. lek. med. Przemys³aw Pala P.S. Poniewa¿ chcia³ Pan poruszyæ ten temat na spotkaniu optymalnych przekazujê listy do redakcji miesiêcznika 'Optymalni", poniewa¿ jest to najwiêksze nasze forum œrodowiskowe.

Komisja Zdrowia OSBO Zwracamy siê z uprzejm¹ proœb¹ do Szacownej Komisji Zdrowia przy OSBO z siedzib¹ w Jaworznie o przyjêcie skromnej darowizny z przeznaczeniem na badania nad ¯ywieniem Optymalnym. Nadmieniam, ¿e ¯ywienie Optymalne wg Wielkiego Cz³owieka, Polaka, dr. Jana Kwaœniewskiego wraz z ¿on¹ stosujemy od ponad 2,5 roku, pozbywaj¹c siê niemal od rêki naszych schorzeñ. Tak szybkie, korzystne zmiany zdrowia by³y mo¿liwe dziêki wyk³adom dr. Przemys³awa Pali, który w sposób taktowny i cierpliwy wy³o¿y³ nam krok po kroku prawid³owe zasady ¯ywienia Optymalnego. Nie sposób omin¹æ w tym miejscu d³ugi ³añcuch ludzi dobrej woli z Centrum ¯ywienia Optymalnego w Jastrzêbiej Górze. Wszystkim dziêkujemy, prosz¹c raz jeszcze o przyjêcie naszej darowizny. Z optymalnym pozdrowieniem Regina i Zbigniew Giêtkowscy W imieniu Komisji Zdrowia OSBO i ca³ego Stowarzyszenia serdecznie dziêkujê Pañstwu za ten finansowy dar. Na pewno zostanie on dobrze wykorzystany. lek. Janina Kluczyñska

ŻYWIENIE OPTYMALNE

DOKTOR KWAŚNIEWSKI ODPOWIADA Szanowny Panie Doktorze, Od¿ywianie optymalne podj¹³em we wrzeœniu 2002 roku. Jest mi z tym dobrze, œmiem powiedzieæ – bardzo dobrze. Ostatnio przeczyta³em opiniê dr. in¿. Dariusza W³odarka z Katedry Dietetyki i ¯ywnoœci Funkcjonalnej SGGW na temat wybranych diet, wydrukowane w mocno reklamowanym w telewizji polskiej czasopiœmie SAMO ZDROWIE (luty 2004 nr 02/76 str. 88). Wed³ug jego opinii Pañska dieta powoduje 'nie tylko ubytek wagi, ale równie¿ stany euforyczne, które uniemo¿liwiaj¹ stosuj¹cemu tê dietê cz³owiekowi racjonaln¹ ocenê sytuacji".

Taka opinia obra¿a mnie osobiœcie, jak i ogromn¹ grupê ludzi od¿ywiaj¹cych siê wed³ug Pana zaleceñ. Stwarza równie¿ wielu ludziom, szczególnie na stanowiskach kierowniczych, propaguj¹cych Pañski sposób od¿ywiania, bardzo dwuznaczne sytuacje towarzyskie i s³u¿bowe. Czy w tej sytuacji nie powinniœmy wyst¹piæ do s¹du o naruszenie naszej czci osobistej? Co s¹dzi Pan o tym? Z powa¿aniem J. Olech

OdpowiedŸ: Jak dot¹d wszystkie negatywne opinie o ¿ywieniu optymalnym wyg³aszane w telewizji, radio, ró¿nych gazetach, tygodnikach i miesiêcznikach pochodz¹ od ludzi nieznaj¹cych zasad ¿ywienia optymalnego, niezdolnych do zrozumienia tego, co czytaj¹ (o ile w ogóle czytaj¹). Œrodki przekazu od dawna propaguj¹ ró¿ne, najbardziej szkodliwe modele ¿ywienia, które nie by³y sprawdzone i potwierdzone w ¿adnych badaniach naukowych. Inaczej jest z ¿ywieniem optymalnym. Na polecenie Premiera Piotra Jaroszewicza, Minister Nauki i Minister Zdrowia powo³ali komisjê do oceny moich propozycji, na czele z prof. Julianem Aleksandrowiczem (Krakowianinem XX wieku w dziedzinie nauki), która zaleci³a przeprowadzenie badañ na zwierzêtach, a nastêpnie na ludziach chorych. Badania wstêpne na zwierzêtach wykonano w³aœnie w Katedrze Dietetyki SGGW w 1976r. (praca magisterska J. Bujko pod kier. prof. St. Bergera)*. We wszystkich badanych parametrach wykazano ogromn¹ wy¿szoœæ ¿ywienia optymalnego w stosunku do diety lotników wojskowych i diety hodowlanej. Najkorzystniejszy rozwój zwierz¹t, najwiêksza waga mózgów, zdolnoœæ uczenia o 40% wy¿sza w stosunku do zwierz¹t na diecie lotników wojskowych, najwy¿szy poziom DNA, RNA, t³uszczu (czyli przys³owiowego oleju w g³owie) i zwi¹z-

ków fosforowych aktywnych (ATP i inne) znaleziono u zwierz¹t, u których zastosowano ¯O. Bodaj czêœciowo podobnych i tak skutecznych rezultatów nie opisano dotychczas w ¿adnych badaniach, w ¿adnym kraju. Trzeba dysponowaæ rozleg³¹ interdyscyplinarn¹ wiedz¹ aby oceniæ i doceniæ rezultaty uzyskane u zwierz¹t pod wp³ywem ¯O. Pracownicy Katedry Dietetyki ani wówczas, ani w nastêpnych latach, ani obecnie nie potrafili tego zrobiæ. A w ogóle katedry ¿ywienia cz³owieka w uczelniach rolniczych, to grube nieporozumienie, tak jak nieporozumieniem by³yby, katedry ¿ywienia zwierz¹t w uczelniach medycznych. B³êdy w ¿ywieniu zwierz¹t powoduj¹ wymierne straty finansowe, b³êdy w ¿ywieniu ludzi powoduj¹ straty nieporównywalnie wiêksze. Badania na zwierzêtach przeprowadzone pod kierunkiem prof. H. Rafalskiego wykaza³y, ¿e ¯O ma wybitne dzia³anie przeciwmia¿d¿ycowe i szybko leczy mia¿d¿ycê u zwierz¹t doœwiadczalnych. W badaniach na ludziach wykonanych przez 11 profesorów i docentów wraz z zespo³ami, pod kier. Prof. H. Rafalskiego wykaza³y, ¿e ¯O nie powoduje ¿adnych szkód dla chorych, a poprawa stanu zdrowia wyst¹pi³a u wszystkich 55 chorych poddanych 3-miesiêcznej obserwacji (23 chorych) i 6-miesiêcznej obserwacji (32 chorych). U ¿adnego nie wy-

st¹pi³o pogorszenie stanu zdrowia. Nigdzie dotychczas nie opisywano, aby ciê¿ko chorzy ludzie z mia¿d¿ycowym zwê¿eniem têtnic wieñcowych, przewa¿nie oty³ych, chorych na inne choroby, pod wp³ywem leczenia uzyskiwali tak¹ poprawê stanu zdrowia, a przy tym, by metoda nie spowodowa³a pogorszenia, w ani jednym przypadku przez 3 i 6 miesiêcy. ¯ywienie Optymalne jest jedyn¹ metod¹ ¿ywienia cz³owieka w pe³ni zgodn¹ z zasadami obowi¹zuj¹cymi w naukach podstawowych i wspó³czesn¹ wiedz¹ biochemiczn¹. Jest wiedz¹ œcis³¹, tak jak tabliczka mno¿enia. Z wiedz¹ œcis³¹ siê nie dyskutuje. ¯O nie jest diet¹ odchudzaj¹c¹. Ono prowadzi do uzyskania nale¿nej wagi cia³a. Otyli chudn¹, wychudzeni przybieraj¹ na wadze do 8 kg miesiêcznie. ¯O daje najlepsze czêœci budulcowe i 'remontowe" dla ca³ego organizmu, w tym dla mózgu. Nauka nie wie, ¿e g³ównym Ÿród³em energii dla mózgu cz³owieka – który chce byæ cz³owiekiem rozumnym, jest ATP i inne zwi¹zki fosforowe aktywne. Przy ich niedoborze i zbyt niskiej poda¿y wêglowodanów organizm wytwarza cia³a ketonowe pobierane chêtnie przez mózg i miêsieñ sercowy, 2,5 razy szybciej ni¿ WKT (wolne kwasy t³uszczowe, nasycone, o d³ugich ³añcuchach), a te pobierane s¹ przez mózg i serce 40 razy szybciej, ni¿ glukoza. Prawie wszyscy lekarze i nielekarze OPTYMALNI

MAJ

2004

5

ŻYWIENIE OPTYMALNE wierz¹, ¿e jedynym 'paliwem" dla mózgu s¹ wêglowodany, a œciœlej – glukoza. Jest to tylko wiara, która nie ma nic wspólnego z wiedz¹ i prawd¹. Mózg w ogóle nie spala wêglowodanów (glukozy), bo nie ma w nim enzymów potrzebnych do spalania glukozy. To biochemicy wykazali, ¿e mózg jedynie przetwarza wêglowodany w tak zwanym szlaku pentozowym, g³ównie na pentozy, czyli piêciocukry. Ryboza i dezoksyryboza s¹ budulcem dla kwasów rybonukleinowych i dezoksyrybonukleinowych, czyli DNA i RNA, których znaleziono w³aœnie najwiêcej w najwiêkszych mózgach, u zwierz¹t najlepiej siê ucz¹cych, maj¹cych ponadto najwiêcej t³uszczów, czyli oleju w g³owie. Nie trzeba nawet robiæ badañ, aby wykazaæ, ¿e ludzie stosuj¹cy zalecane diety niskokaloryczne i niskot³uszczowe, a wysokowêglowodanowe, maj¹ w swoich mózgach najmniej DNA i RNA, najmniej ATP i innych 'akumulatorów", najmniej t³uszczów, a najwiêcej 'sieczki" (czyli te¿ wêglowodanów). W ca³ej pisanej historii ludzkoœci najlepiej od¿ywiali siê i najbardziej sprytnymi mózgami dysponowali ci, którzy zjadali 'ca³¹ t³ustoœæ jego", a ponadto w¹trobê, nerki i miêso z prawej ³opatki. Najwiêcej witaminy C na jednostkê wagi, spoœród wszystkich innych produktów, zawieraj¹ nadnercza zwierz¹t trawo¿ernych. Autorzy Biblii wiedzieli, ¿e najlepszym jest t³uszcz oko³onerkowy i szpik. Autor piêknej i rozumnej monografii 'Nutrition and Physical Degeneration" – Weston A. Price (Od¿ywianie a fizyczna degeneracja) wydanej po raz pierwszy w 1938 r. napisa³, ¿e Eskimosi i Indianie na Alasce, umieli zapobiegaæ szkorbutowi, ¿ywi¹c siê wy³¹cznie produktami zwierzêcymi. Wiedzieli, ¿e najwiêcej czynnika prze-

ciw szkorbutowi znajduje siê w nadnerczach ³osia, karibu, w œciankach drugiego ¿o³¹dka ³osia, w spodniej warstwie skóry foczej. I dziwili siê, ¿e przem¹drzali biali ludzie tego nie wiedz¹ i nawet nie pomyœl¹ o tym, aby zapytaæ miejscowych. Tê wiadomoœæ przekazali oni bia³ym ju¿ w 1525 roku, ale 'uczeni" biali, jak zwykle bywa – nie uwierzyli i ta informacja musia³a czekaæ kilkaset lat na 'odkrycie ". W trzech tomach listów od chorych (przewa¿nie by³ych chorych) pisanych do mnie i wydanych wraz z moimi na nie odpowiedziami w iloœci 188 sztuk, wœród informacji o ust¹pieniu wielu ró¿nych chorób, 37 osób zauwa¿y³o wybitn¹ poprawê sprawnoœci swoich mózgów, zdolnoœci uczenia siê i zapamiêtywania oraz uzyskanie innego, zdrowego spojrzenia na otaczaj¹c¹ rzeczywistoœæ. A jak dzieje siê z mózgiem ludzkim osobnika, który przejdzie na dietê niskokaloryczn¹ i niskot³uszczow¹? Takie badania by³y przeprowadzane na milionach ludzi, szczególnie w 'najg³upszym z wieków" – wieku XX – wg prof. G. i rzeczywistoœci. Stanis³aw Grzesiuk, który przesiedzia³ w obozach koncentracyjnych ponad 5 lat, tak pisa³ w tym temacie: 'Zauwa¿y³em u siebie i u innych starszych zanik pamiêci. Pozapomina³o siê nazwiska, ludzi, daty. £eb by³ zupe³nie pusty, a cz³owiek sta³ siê bezmyœln¹ istot¹". Nie trzeba siedzieæ w obozie, aby ¿ywiæ siê diet¹ nawet gorsz¹ od obozowej, w której chleb by³ prawie pe³noziarnisty, a brukiew by³a niez³ym warzywem. Wystarczy jeœæ 5 razy dziennie owoce i warzywa lub stosowaæ inne diety niskot³uszczowe, a wkrótce '³eb stanie siê pusty", co uniemo¿liwia nawet zauwa¿enie tego, ¿e jest pusty. ¯ywienie optymalne nie powodu-

* Wstêpne wyniki badañ diety dr. Jana Kwaœniewskiego dotycz¹ce rozwoju fizycznego m³odych, rosn¹cych organizmów z uwzglêdnieniem centralnego uk³adu nerwowego. (Przygotowane dla Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wy¿szego i Techniki na posiedzenie Miêdzyresortowej Komisji w dniu 23.05.1977 r. na bazie pracy magisterskiej Jacka Bujko). Najbardziej korzystny rozwój zwierz¹t zaobserwowano na diecie optymalnej, mniej korzystny na diecie lotniczej, a niekorzystny u zwierz¹t na diecie indyjskiej. Œrednia waga mózgów by³a najni¿sza na diecie indyjskiej, nastêpnie lotniczej, a najwy¿sza na optymalnej. By³a wy¿sza o œrednio 8% na diecie optymalnej w stosunku do diety lotniczej i o 13% w stosunku do diety indyjskiej. Najwy¿szy poziom bia³ka, DNA, RNA, t³uszczu oraz zwi¹zków fosforowo-aktywnych (g³ównie ATP) stwierdzono u szczurów na diecie optymalnej. Wyniki testu unikania wskazuj¹ na znacznie lepsze osi¹gniêcia zwierz¹t na diecie optymalnej. Wyniki uzyskane u szczurów na diecie lotniczej by³y o oko³o 40 % ni¿sze. Wskazywa³oby to na wy¿szoœæ diety optymalnej nad lotnicz¹, jeœli chodzi o szybkoœæ wytwarzania odruchów warunkowych i proces uczenia siê. Prof. Stanis³aw Berger Katedra Higieny ¯ywienia Cz³owieka SGGW Warszawa 15.05.1977 r.

6

OPTYMALNI

MAJ

2004

je stanów euforycznych. Takie stany czêsto bywa³y u stosuj¹cych dietê Atkinsa i by³y zwi¹zane z wytwarzaniem cia³ ketonowych, które dzia³aj¹ 'euforycznie". W ¯O nie dopuszcza siê do powstawania cia³ ketonowych, dostarczaj¹c potrzebn¹ iloœæ wêglowodanów. Stosuj¹cy diety niskokaloryczne i niskot³uszczowe z uporem twierdz¹, ¿e: ¯O, dieta Atkinsa i dieta doc. Lutza niczym siê nie ró¿ni¹. A ró¿ni¹ siê i to bardzo. Doc. Lutz napisa³: 'Stosuj¹c ekstremalnie wysok¹ zawartoœæ t³uszczu w diecie, nisk¹ bia³ka i wêglowodanów dr Jan Kwaœniewski uzyskuje u chorych rezultaty znacznie przewy¿szaj¹ce te uzyskiwane przy stosowaniu innych diet niskowêglowodanowych". Prof. Henryk Rafalski, który najlepiej wœród profesorów pozna³ zasady ¯O i najwiêcej zrozumia³, napisa³: 'Nie spotka³em dotychczas diety podobnej do zalecanej przez dr. Jana Kwaœniewskiego". Ludzie z 'olejem w g³owie"nie obra¿aj¹ innych ludzi, przyjmuj¹c ich takimi jacy s¹, poniewa¿ wiedz¹, ¿e tacy byæ musz¹. Wiêkszoœæ znaczna stosuj¹cych ¯O ma du¿o 'oleju w g³owie". Mog¹ siê obraziæ na sobie podobnych, ale ci, im podobni, nie daj¹ do tego powodu. Wyj¹tki, których jest bardzo ma³o, tylko potwierdzaj¹ regu³ê. D³ugoletni alkoholicy za najwiêksz¹ korzyœæ ze stosowania ¯O uwa¿aj¹ to, ¿e po przepiciu NIE MAJ¥ KACA. Rzeczywiœcie – nie maj¹. Ale i na tych nie ma sensu siê obra¿aæ – to s¹ ludzie chorzy. Kto nadu¿ywa alkoholu jest g³upcem, nieszczêœliwym g³upcem. A 'wszystkie dni g³upiego s¹ z³e, a m¹dry ma gody ustawiczne" – wiedzieli autorzy Biblii. Mieli racjê – jak we wszystkim (prawie), co napisali. Jan Kwaœniewski

AKADEMIA ZDROWIA ARKADIA w Che³mie ZAPRASZA na uroczyste spotkanie z twórc¹ ¿ywienia optymalnego DR. JANEM KWAŒNIEWSKIM które odbêdzie siê w dniu 13 czerwca 2004r. o godz. 1100 w sali Che³mskiego Domu Kultury przy Placu Tysi¹clecia 1, w Che³mie. Dr. Kwaœniewskiemu towarzyszyæ bêd¹ osobistoœci optymalnego œwiata z kraju i zagranicy. Spotkanie poprowadzi optymalny prezenter TV Lublin, pan Artur Kalicki, a wyst¹pi¹ m.in.: chór dzieciêcy 'Promyczki" oraz wspania³y zespó³ 'Lubawa" z Lubomla na Ukrainie.

Zapraszamy serdecznie wszystkich sympatyków optymalnej idei. Informacji dodatkowych udziela: Arkadia w Che³mie, tel.: (082) 564 39 82 oraz pani Marianna Fajks, tel.: (082) 565 55 74

ŻYWIENIE OPTYMALNE

PRZYCZYNOWE LECZENIA ASTMY OSKRZELOWEJ Naczeln¹ przyczyn¹ astmy oskrzelowej jest okreœlony sk³ad diety o swoistych dla tej choroby proporcjach miêdzy g³ównymi sk³adnikami od¿ywczymi, wymuszaj¹cy przewagê uk³adu parasympatycznego w tkance p³ucnej. Ró¿norodne alergeny uwa¿ane za przyczynê astmy mog¹ spowodowaæ zachorowanie, gdy dzia³aj¹ na podatny organizm. Leczenie przyczynowe astmy oskrzelowej polega na zmianie proporcji miêdzy g³ównymi sk³adnikami od¿ywczymi w diecie w taki sposób, by spowodowaæ ust¹pienie przewagi uk³adu parasympatycznego w uk³adzie oddechowym. Ka¿da radykalna zmiana w proporcjach miêdzy g³ównymi sk³adnikami od¿ywczymi w diecie mo¿e spowodowaæ ust¹pienie astmy. Opisywano takie 'wyleczenia" w obozach koncentracyjnych. Najkorzystniej dla organizmu chorego mo¿na uzyskaæ wyleczenie m.in. z astmy przez wprowadzenie ¿ywienia optymalnego. Przy ¿ywieniu optymalnym na 1 g bia³ka przypada 3-4 g t³uszczu i poni¿ej 0,6 g wêglowodanów. Stosuje siê bia³ko pochodzenia zwierzêcego o najwy¿szej wartoœci biologicznej (4-7 jaj/dobê) i t³uszcze pochodzenia zwierzêcego, maksymalnie uwodornione. Wêglowodany podawane s¹ w postaci skrobi. Sk³adniki podawane s¹ w naturalnych produktach spo¿ywczych zawieraj¹cych wszystkie pozosta³e sk³adniki od¿ywcze, wystêpuj¹ce w optymalnych dla organizmu cz³owieka iloœciach i proporcjach. Produkty podaje siê maksymalnie przetworzone w procesie obróbki kulinarnej. Wartoœæ kaloryczna diety w pocz¹tkowych kilku dniach wynosi³a oko³o 2500 Kcal/dobê, po kilku dniach wystarczaj¹c¹ by³a dieta o wartoœci kalorycznej 1800- 2100 Kcal/dobê. Przy zachowaniu podanych wy¿ej proporcji miêdzy g³ównymi sk³adnikami od¿ywczymi zapotrzebowanie na bia³ko i energiê jest najni¿sze w stosunku do wszystkich innych diet i nie przekracza 60% zapotrzebowania ludnoœci Polski obecnie. Cech¹ wyró¿niaj¹c¹ dietê optymaln¹ spoœród innych diet, jest brak wystêpowania uczucia g³odu. Na pobycie stacjonarnym w Akademii Zdrowia przebywa³o (2 tygodnie) 1421 chorych, w tym 41 chorych na astmê (10M i 31-K). Wiek chorych od 14 do 67 lat,

czasokres utrzymywania siê choroby wynosi³ œrednio 13 lat (od 3 do 37 lat). Przy przyjêciu 25 chorych przyjmowa³o sterydy, pozostali inne leki. U chorych na astmê stosowano standardowe ¿ywienie optymalne. Jako leczenie wspomagaj¹ce, objawowe stosowano pr¹dy selektywne S pobudzaj¹ce uk³ad sympatyczny. Wykorzystywano aparat Sanopuls produkowany przez Ferdynanda Hefnera wed³ug projektu medycznego Jana Kwaœniewskiego. Ka¿dy pacjent otrzyma³ 12 zabiegów, codziennie, po 20 minut, przy roz³o¿eniu elektrod w okolicy krêgos³upa szyjnego i podwójnej elektrody na przedniej powierzchni klatki piersiowej, w okolicy ³uków ¿ebrowych. Szczytowe natê¿enie pr¹du, dostosowane zawsze do indywidualnego odczucia pacjenta wynosi³o 2040 mA. Pr¹dy selektywne S pobudzaj¹ uk³ad sympatyczny w okolicy ich dzia³ania i hamuj¹ uk³ad parasympatyczny. Ich dzia³anie, po serii zabiegów, utrzymuje siê œrednio 9 miesiêcy. Uzyskane wyniki: Wyleczenie choroby po 2-3 dniach u 14 chorych (34%). Wyleczenie choroby po 7-12 dniach u 9 chorych. Wyleczenie choroby po 5 tygodniach u 1 chorego. Wyleczenie ³¹cznie u 24 chorych (59%). Znaczna poprawa stanu zdrowia u pozosta³ych 17 chorych (41%). Za znaczn¹ poprawê stanu zdrowia przyjêto znaczne zmniejszenie dusznoœci przy odstawieniu wszystkich leków (12 chorych) lub zmniejszeniu dawki leków o ponad 50% (5 chorych). Wyleczenie uzyskano u chorych z astm¹ niepowik³an¹, w tym u chorych choruj¹cych na astmê 21 czy 28 lat. Poprawê stanu zdrowia uzyskano u chorych na astmê powik³an¹ innymi chorobami: nawracaj¹ce stany zapalne oskrzeli, ropne zapalenie oskrzeli, przewlek³e zapalenie zatok, polipy b³ony œluzowej nosa, niewydolnoœæ kr¹¿enia, niewydolnoœæ wieñcowa, niewydolnoœæ oddechowa,

Jako leczenie wspomagaj¹ce stosowano pr¹dy selektywne S. nadciœnienie, mia¿d¿yca miêœnia sercowego, cukrzyca. Przy stosowaniu ¿ywienia optymalnego w warunkach domowych nale¿y oczekiwaæ wyleczenia z astmy u chorych, u których uzyskano tylko poprawê stanu zdrowia. Przy wieloletniej obserwacji chorych w przesz³oœci na astmê i stosuj¹cych ¿ywienie optymalne, nie spotka³em ani jednego przypadku nawrotu choroby. Wnioski: 1. Naczeln¹ przyczyn¹ astmy oskrzelowej jest okreœlony sk³ad diety wymuszaj¹cy m.in. przewagê uk³adu parasympatycznego w uk³adzie oddechowym. 2. Przyczynowym leczeniem astmy jest ¿ywienie optymalne o proporcjach miêdzy bia³kiem, t³uszczem i wêglowodanami jak 1: 3-4 : do 0,6. 3. Przy stosowaniu ¿ywienia optymalnego wyleczenie z astmy jest trwa³e. 4. Pr¹dy selektywne S, pobudzaj¹ce uk³ad sympatyczny u choruj¹cych na astmê, s¹ tanim i wysoce efektywnym leczeniem objawowym, pozwalaj¹cym na odstawienie leków lub znaczne zmniejszenie ich dawki.

lek. med. Jan Kwaœniewski Ciechocinek 03.07.1989 r.

OPTYMALNI

MAJ

2004

7

ŻYWIENIE OPTYMALNE

MAJÓWKA Z OPTYMALNYM KOSZYCZKIEM 29-30.05.2004 r. Oœrodek Stilon Gorzów w Lubniewicach

KONTROWERSJE: DIETA DR. KWAŚNIEWSKIEGO – DIETA OPTYMALNA? W rubryce o tym tytule, w majowym numerze miesiêcznika "Samo Zdrowie" uka¿¹ siê poni¿sze wypowiedzi 'za" i 'przeciw". Szczegó³y na str. 16. NIE: dr in¿. Jacek Bujko z Wydzia³u ¯ywienia Cz³owieka SGGW

PROGRAM:

SOBOTA od 900 – Zakwaterowanie 1130-1300 – Degustacja zawartoœci koszyczków – rozstrzygniêcie konkursu 1330-1530 – Czas na rekreacjê – woda, las, lubniewickie zabytki. Do wyboru: ● Spacer po Lubniewicach ● Œcie¿k¹ rowerow¹ dooko³a Lubniewic ● Lubniewice z kajaka 1900 – Loteria fantowa i rozpoczêcie wieczorku tanecznego, w trakcie którego liczne i dobrze nagradzane konkursy 2230 – Kolacja – œwinka z ro¿na 400 rano – Zakoñczenie zabawy

NIEDZIELA 1100 – Degustacja optymalnych wyrobów – w trakcie degustacji PYTANIE DO UNII – 'CZY WIESZ, CO JESZ", które chcemy zadaæ naszym goœciom 1200-1400 – Wypowiedzi zaproszonych goœci i uczestników ok. 1500 – Degustacja wspólnie nagotowanej zupy gulaszowej ok. 1800 – Zakoñczenie majówki Op³ata za udzia³ w majówce wynosi 50 z³ – w ramach op³aty wszystkie ww. atrakcje. Zapraszamy serdecznie jeszcze raz wszystkich chêtnych. Liczymy, ¿e zarz¹dy Oddzia³ów zechc¹ rozpropagowaæ Majówkê wœród swoich cz³onków, ich rodzin i przyjació³ oraz zorganizowaæ wspólny wyjazd do Lubniewic. Warunkiem uczestnictwa jest wniesienie op³aty do 14 maja 2004 r. przekazem pocztowym na adres skarbniczki O/Gorzów Zofii Nowakowskiej ul. Obotrycka 11/1, 66-400 Gorzów Wlkp. Informacje: (095) 7369588 – Maria Klajda lub (095) 7224678 – Zofia Nowakowska. Zachêcamy do zajrzenia do kwietniowego numeru OPTYMALNYCH i zapoznania siê ze szczegó³ami Majówki. Za Zarz¹d O/OSBO Gorzów Wlkp. Maria Klajda

8

OPTYMALNI

MAJ

2004

Wszelkie ekstremalne zalecenia (jak to ma miejsce w przypadku tzw. ¿ywienia optymalnego) zaburzaj¹ równowagê organizmu i stwarzaj¹ ryzyko chorób. Nie ma ¿adnej pracy naukowej mówi¹cej o pozytywnych efektach stosowania diety dr. Kwaœniewskiego. Natomiast badania prof. Rafalskiego (zdaniem zwolenników diety optymalnej zawieraj¹ce takie informacje) nie zosta³y mi udostêpnione, nigdy te¿ nie przedstawiono ich wyników w ¿adnej publikacji naukowej. Nie wiadomo, jak owa dieta wp³ynie na organizm po d³ugim (kilkadziesi¹t lat) okresie jej stosowania, gdy¿ nie przeprowadzono takich analiz. Testy, które dot¹d zrobiono s¹ ostrze¿eniem. Du¿a iloœæ kwasów t³uszczowych zalecana w tej diecie grozi mia¿d¿yc¹. Udowodniono te¿ zwi¹zek pomiêdzy zwiêkszonym spo¿yciem t³uszczu a rozwojem nowotworów. Prowadzone na Wydziale ¯ywienia Cz³owieka SGGW badania kobiet wykaza³y, ¿e stosuj¹ce dietê optymaln¹ ma-

TAK: lek. med. Przemys³aw Pala Ogólnopolskie Stowarzyszenie Bractw Optymalnych propaguj¹ce dietê dr. Kwaœniewskiego Podstawowe zasady diety to spo¿ywanie g³ównie t³uszczy zwierzêcych i znaczne ograniczenie wêglowodanów (z produktów zawieraj¹cych cukier zalecane s¹ warzywa). Przy spo¿yciu ok. 0,8 g na kg masy cia³a (jak zaleca dr Kwaœniewski), wêglowodany nie s¹ przetwarzane na materia³y zapasowe i nie wywo³uje to jeszcze ketozy. Poda¿ bia³ka w diecie jest zgodna z zaleceniami WHO i wynosi ok. 1g/1 kg nale¿nej masy cia³a. Maj¹ to byæ bia³ka o najwy¿szej wartoœci biologicznej, czyli te wystêpuj¹ce w jajach, podrobach i nabiale. Resztê zapotrzebowania energetycznego pokrywaj¹ t³uszcze zwierzêce. W wyniku ich spalania pozyskuje siê ok. dwa razy wiêcej kalorii ni¿ z takiej samej iloœci bia³ek lub cukru. Obecnoœæ t³uszczów w przewodzie pokarmowym zwiêksza wydzielanie i sp³yw ¿ó³ci z w¹troby, a tym samym umo¿liwia pozbycie siê nadmiaru cholesterolu. W diecie ob-

j¹ wy¿szy poziom cholesterolu i gorszy stosunek "dobrego" cholesterolu HDL do "z³ego" LDL. Poza tym stwierdzono u nich zbyt niskie w stosunku do zapotrzebowania spo¿ycie b³onnika, wielu sk³adników mineralnych, witamin E, C i z grupy B (niedobory przeciwutleniaczy i b³onnika zwiêkszaj¹ ryzyko rozwoju mia¿d¿ycy i nowotworów), za to niebezpiecznie podwy¿szony poziom witaminy A (jej nadmiar powoduje zaburzenia pracy serca i nerek). Zaobserwowano tak¿e niedobory wapnia (co grozi osteoporoz¹). Ten sposób od¿ywiania mo¿e prowadziæ do ketozy, czyli zakwaszenia organizmu, groŸnego dla zdrowia, a nawet ¿ycia. Ketoza mo¿e powodowaæ równie¿ stany euforyczne i zburzenia w racjonalnej ocenie rzeczywistoœci. Uwa¿am, ¿e dieta dr. Kwaœniewskiego jest zbyt niebezpieczna, by j¹ stosowaæ. Zaœ tym, którzy zdecydowali siê na taki sposób od¿ywiania, zalecam czêstsze wizyty u lekarza i kontrolê stanu zdrowia.

ficie wystêpuj¹ witaminy z grupy rozpuszczalnych w t³uszczach, czyli A, D i E, nie ma jednak obawy o ich przedawkowanie. W spo¿ywanych warzywach znajduj¹ siê wystarczaj¹ce iloœci witaminy C. Wiêkszoœæ stosuj¹cych dietê optymaln¹ odczuwa znaczn¹ subiektywn¹ poprawê stanu zdrowia oraz szybko traci na wadze. Mo¿na te¿ stwierdziæ zmniejszone zapotrzebowanie na leki u chorych na cukrzycê, obni¿enie ciœnienia têtniczego oraz spadek poziomu trójglicerydów we krwi. ¯ywienie optymalne ma w Polsce coraz wiêcej zwolenników, zarówno wœród pacjentów (m.in. prezydenta Lecha Wa³êsê), jak i lekarzy (ponad 100 lekarzy w Polsce stosuje ¿ywienie optymalne). W 1980 r. w £ódzkiej Akademii Medycznej, pod kierownictwem prof. H. Rafalskiego, zosta³y przeprowadzone badania, które wykaza³y skutecznoœæ diety optymalnej w leczeniu oty³oœci i chorób kr¹¿enia oraz brak niekorzystnych efektów ubocznych przy jej stosowaniu.

MIĘDZY NAMI

W POSZUKIWANIU ZŁOTEGO ŚRODKA W dniu 9 marca w budynku Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. Stefana ¯eromskiego przy ulicy Platynowej 1 w Warszawie odby³o siê panelowe spotkanie – IX Biesiada o Zdrowiu – zorganizowane przez 'Warszawsk¹ Szko³ê Zdrowia". Temat spotkania brzmia³: 'Co z t¹ t³ust¹ optymaln¹ diet¹". W dyskusji wziêli udzia³ zaproszeni eksperci: prof. dr hab. Anna Gronowska-Senger (SGGW), dr in¿. Jacek Bujko (SGGW), prof. dr hab. n. med. Wiktor Szostak (Instytut ¯ywienia i ¯ywnoœci), dr n. med. Magdalena Bia³kowska (Instytut ¯ywienia i ¯ywnoœci). Sala wype³ni³a siê zainteresowanymi, obecni byli liczni cz³onkowie Oddzia³u OSBO Warszawa i OSBO Brwinów. Prowadz¹ca spotkanie doc. Irena Celejowa rozpoczê³a od powitania wszystkich przyby³ych, zarówno zwolenników, jak i przeciwników ¿ywienia optymalnego. Rozpoczê³a te¿ dyskusjê. 'Ró¿ne mody ¿ywienia co jakiœ czas nas osza³amiaj¹, a racjonalne ¿ywienie jest podstaw¹ zdrowego stylu ¿ycia. O diecie optymalnej s³yszymy ju¿ dzisiaj g³oœno. Jest ona lansowana od 30 lat przez dr. Jana Kwaœniewskiego. Mia³am sposobnoœæ dawno temu rozmawiaæ z dr. Kwaœniewskim, kiedy prowadzi³am pracowniê ¿ywienia sportowców przy Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Doktor Kwaœniewski proponowa³ mi wspó³pracê. Dlaczego tak ¿ywo teraz ludzie interesuj¹ siê t¹ diet¹? Moim zdaniem z powodu mia¿d¿ycy. Badania dowiod³y, ¿e podstaw¹ mia¿d¿ycy jest nadmiar cholesterolu. Dlatego pewni lekarze praktykuj¹cy racjonalny sposób od¿ywiania, zbyt przesadzaj¹ w ograniczeniu spo¿ywania t³uszczów. To jest w³aœnie ta reakcja, ¿e ludzie chêtnie podejmuj¹ ten model ¿ywienia." Pierwsza g³os zabra³a prof. Anna Gronowska-Senger. 'Iloœæ osób na tej sali œwiadczy o zainteresowaniu tym sposobem ¿ywienia". Pani profesor przedstawi³a zebranym zasady prawid³owego ¿ywienia wed³ug piramidy zdrowia. 'Ta piramida wskazuje nam, jakie produkty i jak czêsto powinny byæ spo¿ywane. Ca³a ta ¿ywnoœæ zosta³a ujêta w pewne grupy produktów, które dostarczaj¹ nam pewnych sk³adników pokarmowych" – argumentowa³a. 'Co siê zatem dzieje, ¿e ludzie stosuj¹ ró¿ne diety alternatywne? Jedn¹ z takich diet jest dieta optymalna. Pierwsza kwestia tej diety to: spo¿ywanie sk³adników, z których zbudowany jest cz³owiek – w takich samych proporcjach. Druga kwestia: ograniczenie spo¿ycia produktów roœlinnych i trzecia: spo¿ywa-

nie bez ograniczeñ t³uszczów nasyconych, jako najlepszego paliwa metabolicznego: Bia³ko T³uszcz Wêglowodany 1 : 2,5 - 3,5 : 0,5 - 0,8 te wartoœci w zakresie t³uszczów maj¹ doœæ du¿¹ rozpiêtoœæ. Tak skonstruowana dieta to oko³o 2000 kalorii, bia³ka 50 gram i 50 gram wêglowodanów. Dieta optymalna mówi, ¿e spo¿ywamy tak, jak zbudowany jest cz³owiek. Cz³owiek zbudowany jest w nastêpuj¹cy sposób – dane dla 60 kg wagi: Bia³ko – 10 kg T³uszcz – 7-8 kg Wêglowodany – niewiele Sole mineralne – 4 kg Woda – 37 kg (oko³o) Cz³owiek to taka galaretowata masa, bo w ca³kowitej masie 60% to woda. Przy takich za³o¿eniach trudno naprawdê nazwaæ tê dietê, diet¹ optymaln¹, w stosunku do potrzeb organizmu cz³owieka i w stosunku do potrzeb naszego zdrowia" – zakoñczy³a prof. Gronowska. Drugi g³os nale¿a³ do prof. Wiktora Szostaka z Instytutu ¯ywienia i ¯ywnoœci. '¯ywienie to temat rzeka, bardzo aktualny. 15% kalorii pochodzi z bia³ek, 30% z t³u-

szczów, a 55% z wêglowodanów. Te proporcje to owoc piêædziesiêcioletnich intensywnych badañ naukowych prowadzonych w najlepszych oœrodkach na œwiecie, jest to przyjête przez Œwiatow¹ Organizacjê Zdrowia i potwierdzone przez liczne grupy ekspertów. Za dwa miesi¹ce w Genewie odbêdzie siê Œwiatowe Zgromadzenie Zdrowia pod auspicjami Œwiatowej Organizacji Zdrowia. Jest przygotowywana rezolucja, aby wezwaæ wszystkie rz¹dy œwiata, by racjonalizowa³y ¿ywienie swojej populacji wed³ug piramidy zdrowia. Te zasady zosta³y tak¿e przyjête przez Komisjê Europejsk¹ w Brukseli, jako zasada do kszta³towania takiego obrotu ¿ywnoœci¹ i popierania takiej formy spo¿ycia ¿ywnoœci, aby te proporcje w Europie by³y zachowane. Co nie znaczy, aby ka¿dy musia³ siê tak ¿ywiæ. Jedz co chcesz, ale wa¿ne ¿ebyœ wiedzia³, co jeœæ powinieneœ, ¿ebyœ by³ zdrowy" – skwitowa³ profesor. 'Jednak zasadniczym problemem dzisiaj jest epidemia oty³oœci. Wynika ona z tego, ¿e jemy za du¿o, a za ma³o siê ruszamy. Wobec tego poszukuje siê ró¿nych diet alternatywnych, do walki z oty³oœci¹. Odchudziæ siê ³atwo, ale utrzymaæ wagê bardzo trudno" – straszy³. Prze-

OPTYMALNI

STYCZEŃ

2004

9

MIĘDZY NAMI strzega³ przed diet¹ optymaln¹ twierdz¹c, ¿e 'stosowanie jej przez krótki okres czasu nie daje wiêkszego problemu. Lecz je¿eli mia³aby to byæ jedyna optymalna dieta na ca³e ¿ycie, to ponad wszelk¹ w¹tpliwoœæ jest to dieta mia¿d¿ycorodna. Dietê optymaln¹ mo¿na zastosowaæ do konkretnego pacjenta przez lekarza i tylko pod kontrol¹ lekarsk¹. Dieta ta nie mo¿e byæ stosowana dla ca³ej populacji" – mówi³ prof. Szostak. Kolejny prelegent dr Jacek Bujko przedstawi³ za i przeciw diety wysokot³uszczowej. Poda³ argumenty oparte na wynikach w³asnych badañ na myszach i szczurach. Jego prezentacja by³a najd³u¿sza i na poziomie zrozumia³ym jedynie dla naukowców, lekarzy i studentów. Zauwa¿y³a to redaktor Radia TOK FM, mówi¹c, ¿e niewiele z tego wyst¹pienia zrozumia³a i to spotkanie nie jest miejscem do prezentacji specjalistycznych, naukowych opracowañ i rozwa¿añ. Doktor Bujko postraszy³ nas jednak, ¿e na diecie wysokot³uszczowej wzrasta zagro¿enie zwiêkszenia siê homocysteiny we krwi. Ten wzrost spowodowany jest spo¿yciem ma³ych iloœci produktów roœlinnych, poniewa¿ brakuje witaminy B6 i kwasu foliowego. Homocysteina jest bardzo wa¿nym czynnikiem mia¿d¿ycy. Wystêpuje równie¿ bardzo du¿y niedobór witaminy C i beta karotenu i ogromny nadmiar witaminy A. Doktor Bujko twierdzi³, ¿e z jego w³asnych badañ wynika, ¿e istnieje zagro¿enie i niebezpieczeñstwo: kwasicy ketonowej, rozwoju oty³oœci, mia¿d¿ycy, zwiêkszenie obci¹¿enia w¹troby oraz zaburzenia pracy nerek, trzustki i przewodu pokarmowego. Odsy³am Pana doktora Jacka Bujko do ksi¹¿ki pt. 'Zdrowe serce" autorstwa Kilmer`a McCully. Prowadzi³ on swoje badania wiele lat i zosta³y one poparte badaniami na ludziach, a nie na myszach. Na zakoñczenie swojej prelekcji doktor Bujko przedstawi³ ocenê ¿ywieniow¹ 'Sposób ¿ywienia i stanu ¿ywienia osób stosuj¹cych dietê optymaln¹" autorstwa dr Pierzynowskiej z Zak³adu Oceny ¯ywienia SGGW. Doktor Pierzynowska swoje badania przeprowadzi³a na dwóch grupach porównawczych: pierwszej – 16 doros³ych kobietach stosuj¹cych dietê optymaln¹ w okresie od 1 roku do 4 lat i drugiej – stosuj¹cych dietê zbilansowan¹. Oceny dokonano na podstawie 3-dniowego bie¿¹cego zbilansowania pokarmów i oznaczenia w surowicy krwi podstawowych sk³adników metabolicznych. Kobiety z grupy diety optymalnej, jako g³ówn¹ przyczynê jej stosowania podawa³y nadwagê. Dla tej grupy próba obni¿enia masy cia³a wypad³a pomyœlnie. Dr Magdalena Bia³kowska stwierdzi³a: 'Dieta wysokot³uszczowa to szkodliwa dieta. Profesjonaliœci zastanawiaj¹ siê jednak dlaczego tak du¿o osób j¹ stosuje i do-

10

OPTYMALNI

MAJ

2004

brze siê czuje. Profesjonaliœci zalecaj¹ dietê zbilansowan¹ 1000-1200 kalorii, a ludzie siêgaj¹ po dietê optymaln¹ – dlaczego?" – pyta³a. 'Nie wiadomo. Pacjent nie przejmuje siê, pomimo ostrze¿eñ, ¿e stosowanie diety optymalnej mo¿e groziæ zapaleniem trzustki, mia¿d¿yc¹, osteoporoz¹ lub dn¹ moczanow¹. Profesjonaliœci zastanawiaj¹ siê dlaczego takie s¹ rozbie¿noœci pogl¹dów? A ludzie stosuj¹." 'Na pocz¹tku tej diety – informowa³a doktor Bia³kowska – wystêpuj¹ wiêksze ubytki masy cia³a, dlatego, ¿e jest to dieta moczopêdna." Podkreœli³a te¿, ¿e ten rodzaj diety jest polecany dzieciom z grupy chorych na padaczkê. Po tych wypowiedziach g³os zabra³y osoby z sali. Zwyczajem spotkañ by³o podchodzenie prowadz¹cej Pani docent do osób chc¹cych zabraæ g³os. Tym razem z powodu du¿ej iloœci uczestników poproszono, by chêtni podchodzili do mikrofonu oraz ogra-

Może uda się znaleźć złoty środek, tak by można było żyć bez leków. OPTYMALNI sami biorą zdrowie w swoje ręce. Pielęgnujemy zdrowie, a nie choroby. niczyli czas swojej wypowiedzi. Odpowiedzi udzielali zaproszeni eksperci. G³os z sali – 'O ile œrednio mo¿na sobie skróciæ ¿ycie diet¹ dr. Kwaœniewskiego?" Dr Bia³kowska – 'W wielu przypadkach stosowanie tej diety wed³ug za³o¿eñ jest bardzo trudne, poniewa¿ od tysiêcy lat jesteœmy przyzwyczajeni do... proporcji B : T : W. Z chwil¹ gdy te proporcje zostan¹ zachwiane, my wracamy do tego aby te proporcje zachowaæ. Zmniejszamy spo¿ycie kalorii, wtedy ta dieta jest diet¹ niskokaloryczn¹. Stosowanie diety wysokot³uszczowej z jednoczesnym ubytkiem masy cia³a powoduje, ¿e podnosi siê poziom fibrinogenu i z³ego cholesterolu. W d³ugotrwa³ym stosowaniu tej diety mo¿emy spodziewaæ siê niekorzyœci zdrowotnych. Na pana pytanie trudno odpowiedzieæ, poniewa¿ takiego eksperymentu nikt nie podejmuje siê zrobiæ." Dr Jacek Bujko – 'Nie ma przypadków d³ugiego stosowania tej diety. Ci, co stosuj¹ ten sposób, niech kontroluj¹ stan zdrowia, ¿eby wiedzieli, kiedy przestaæ stosowaæ. Co nie znaczy, ¿e musz¹ ¿yæ krócej." Prof. Anna Gronowska – 'Udzielenie odpowiedzi na to pytanie w œwietle obecnie

panuj¹cej wiedzy jest po prostu niemo¿liwe. Musimy pamiêtaæ o pewnych uwarunkowaniach genetycznych. Jeden reaguje pozytywnie, drugi negatywnie, to jest tylko kwestia czasu. Dzisiaj nie mo¿na jednoznacznie odpowiedzieæ, czy to dieta skraca d³ugoœæ ¿ycia cz³owieka. Takich badañ nie ma i nikt takich badañ nie podejmuje siê wykonaæ." G³os z sali – Wanda Chrzanowska: 'Stosujê ¿ywienie optymalne od dwóch i pó³ roku. Przez ten czas pozby³am siê wielu chorób. Schud³am te¿ 16 kg. Na dzisiejsze spotkanie przyby³am nie bez przyczyny. W imieniu Prezesa Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Bractw Optymalnych, pana Adama Jany, zapraszam Pañstwa do prac w Komisji ds. Badañ nad ¯ywieniem Optymalnym przy OSBO. Zapraszam serdecznie Pañstwa tak¿e na Piknik Naukowy na temat ¿ywienia optymalnego. Zostanie on zorganizowany w pierwszej po³owie czerwca w okolicach Warszawy przez OSBO. Jestem w sta³ym kontakcie z pani¹ docent Celejow¹. Jeœli Pañstwo przyjmiecie nasze zaproszenie chêtnie podejmiemy dyskusjê z udzia³em lekarzy optymalnych. Optymalnych przybywa, jest ju¿ nas ponad 2 miliony osób, w kraju i za granic¹. Prosimy Pañstwa profesorów – podejmijcie wyzwanie. Mo¿e wspólnie z Komisj¹ Zdrowia OSBO, doktorem Janem Kwaœniewskim i Pañstwem, jako wybitnymi naukowcami uda siê wypracowaæ kompromis z korzyœci¹ dla coraz to biedniejszego narodu polskiego. Mo¿e uda siê znaleŸæ z³oty œrodek, tak by mo¿na by³o ¿yæ bez leków. My optymalni, pielêgnujemy swoje zdrowie sami. Lekarze pielêgnuj¹ u nas latami choroby, przepisuj¹c coraz to wiêcej leków. OPTYMALNI sami bior¹ zdrowie w swoje rêce. Pielêgnujemy zdrowie, a nie choroby. Nie mogê siê zgodziæ z informacjami, ¿e optymalni zjadaj¹ tylko 50 g wêglowodanów. Ta podana iloœæ to norma dla spokojnej, niedu¿ej osoby. Dla osoby aktywnej iloœæ wêglowodanów jest o wiele wiêksza. Nieprawd¹ jest równie¿ informacja o tym, ¿e nie jadamy owoców i surówek. Jadamy je, ale tylko w zbilansowanych proporcjach. A jak jadamy? Przygotowa³am optymalne œniadanie i obiad, by Pañstwu pokazaæ, jakie posi³ki jedz¹ optymalni. Wszystkie proporcje s¹ wyliczone i odpowiednio zbilansowane. W tym bilansie jest oko³o 100 g wêglowodanów, poniewa¿ mój organizm tyle potrzebuje, gdy¿ jestem osob¹ bardzo aktywn¹. Przedstawiam wyniki badañ z dnia wczorajszego: Cholesterol ca³kowity – 232, Trójglicerydy – 77, HDL – 58, LDL – 157. Dla porównania przedstawiam moje wyniki sprzed trzech lat: Cholesterol – 258, Trójglicerydy – 192, HDL – 64, LDL – 156." G³oœ z sali – Stanis³aw Dybich: 'Przejecha-

WARTO PRZECZYTAĆ ³em 300 km aby Pañstwa profesorów prosiæ – zacznijcie rozmawiaæ z dr. Kwaœniewskim. Musimy wykazaæ trochê pokory dla tego biednego polskiego narodu, który naprawdê choruje i nie ma na leki. Ja stosujê tê dietê od 6 lat. Przerywa³em! Niedowierza³em! Wróci³em! Bardzo b³agam i proszê, ja ¿yjê dziêki temu. Zacznijmy badania przy udziale Pañstwa i przy udziale optymalnych. Poproœcie dr. Kwaœniewskiego, on na pewno podejmie to wyzwanie." Na propozycjê pana Dybicha odpowiedzia³a prof. Anna Gronowska – 'Tak jak powiedzia³a pani doc. Celejowa sprawa diety pana dr. Kwaœniewskiego to nie jest kwestia sprzed roku, czy dwóch. To jest sprawa znana od 30 lat. Ja sama pamiêtam, kiedy robiliœmy takie spotkanie, to by³o mo¿e jakieœ 10-15 lat. Towarzystwo Nauk ¯ywieniowych zaprosi³o pana dr. Kwaœniewskiego na spotkanie, poœwiêcone jego diecie. Doktor Kwaœniewski zaproszenia nie przyj¹³. Na spotkanie nie przyjecha³. My tu mieliœmy mówiæ o t³ustej diecie pana dr. Kwaœniewskiego. Mówcy wprowadzaj¹ modyfikacje, ja ju¿ nic z tego nie rozumiem. My tu Pañstwu chcemy wskazaæ pewne zagro¿enia, jakie ta dieta mo¿e ze sob¹ nieœæ. Jak kto bêdzie reagowa³, to jest sprawa jego uwarunkowañ genetycznych". W tym miejscu g³os zabra³a redaktor Radia TOK FM: – 'Prowadzê programy poœwiecone zdrowiu. Bardzo siê ucieszy³am z us³yszanych tu opinii profesjonalistów. Mam z³e doœwiadczenia. Ilekroæ zaprasza³am kogoœ z ekspertów do studia, tylekroæ nie mog³am uzyskaæ jednoznacznej opinii na temat diety dr. Kwaœniewskiego. Jednak zawsze do studia dzwonili s³uchacze mówi¹cy, ¿e stosuj¹ tê dietê i jest im dobrze, jest im coraz lepiej. To samo s³yszê tu na tej sali, jak równie¿ ta dieta znajduje du¿e poparcie w ca³ej Polsce. Wys³ucha³am naukowych argumentów. Wnioski wsparte autorytetami mnie przekonuj¹. Jednak zadajê sobie pytanie – my wszyscy tacy jesteœmy m¹drzy, a co na to wszystko doktor Kwaœniewski? Chcia³abym us³yszeæ jego zdanie. Chcia³abym us³yszeæ dyskusjê, us³yszeæ Pañstwa argumenty i argumenty doktora Kwaœniewskiego. Bo wychodzimy st¹d i dalej zwyk³y cz³owiek nic nie wie". Spotkanie zakoñczy³a doc. Irena Celejowa podsumowaniem: 'Cz³owiek ma cudown¹ si³ê do adaptacji. Od¿ywiamy siê dobrze w sposób urozmaicony, zachowuj¹c z³oty œrodek. Bo ani za ma³o, ani za du¿o ponad normê nie jest dla organizmu dobre. Zachowajmy ten z³oty œrodek równie¿ we wspólnych kontaktach, obserwacjach i badaniach, czego ¿yczê i naukowcom i optymalnym – by umieli razem wspó³pracowaæ dla wspólnego dobra." Relacjê ze spotkania przygotowa³a: Wanda Chrzanowska Prezes Oddzia³u OSBO Brwinów tel.: 0 501 146 906 / (22) 729 63 46

O KSIĄŻCE 'BASTARD NA ŁONIE MACOCHY" Praca ta, to w pewnych punktach oryginalna hipoteza powstania ludzi i cywilizacji. Powstanie Homo sapiens i cywilizacji to w d³ugiej historii ¿ycia na Ziemi wydarzenie z ostatniej chwili. Nic wiêc dziwnego, ¿e wielu ludzi – w tym autor wspomnianej ksi¹¿ki - poszukuje odpowiedzi na pytanie, jak dosz³o do tych sensacyjnych wydarzeñ. Pojawi³y siê i znalaz³y zagorza³ych apologetów ró¿ne pogl¹dy, maj¹ce wyjaœniæ to, co siê sta³o: 1. Ludzi stworzy³a ewolucja drog¹ przekszta³cenia naczelnych cz³ekokszta³tnych. 2. Pierwsz¹ parê ludzi stworzy³ Bóg z prochu Ziemi. 3. Cz³owiek jest najwa¿niejszy na Ziemi i w kosmosie. Wszystko dzieje siê dla cz³owieka i ze wzglêdu na niego. On sam doszed³ do gwiazdorstwa, wykorzystuj¹c przyrodê i si³y nadprzyrodzone. Sta³ siê w³adc¹ ziemi i stworzy³ wspania³¹ cywilizacjê. Jest to antropocentryzm. 4. Ludzie zostali stworzeni przez kosmitów w kilku etapach poprzez usuwanie z jaja i plemnika naczelnych cz³ekokszta³tnych, a póŸniej pitekantropów, fragmentów ³añcucha DNA i zastêpowanie ubytków odpowiednimi fragmentami ³añcucha DNA kosmitów obu p³ci. Czyniono to w fazie oko³ozap³odnieniowej. Wymienione wy¿ej pogl¹dy mog¹ budziæ pewne zastrze¿enia. I tak: Ad.1. Nie zdarzy³o siê na Ziemi, aby ewolucja radykalnie pogorszy³a fizyczne przystosowanie siê gatunku do istniej¹cych warunków, a jednoczeœnie ratowa³a ten gatunek przed zag³ad¹ drog¹ kilkukrotnego powiêkszenia objêtoœci mózgu; aby pozbawi³a naczelne cz³ekokszta³tne futra, d³ugich k³ów; aby spionizowa³a ich postawê; aby z wielu gatunków uczyni³a jeden. Ad.2. Biblia nie wyjaœni³a jak z jednej pary ludzi mog³o powstaæ tyle ras. Czy Bóg móg³ dopuœciæ na pocz¹tku do rozmna¿ania siê ludzi przez kazirodztwo? Biblia mówi, ¿e ju¿ w drugim pokoleniu (Kain i Abel) ludzie uprawiali rolnictwo i hodowlê. Z wykopalisk natomiast wiadomo, ¿e pierwsi ludzie zaistnieli masowo ok. 40 tys. lat temu, a rolnictwo i hodowla pojawi³y siê dopiero ok. 11 tys. lat temu i to na ograniczonym obszarze, nie przenosz¹c siê przez tysi¹ce lat na tereny bytowania kolorowych. Ad.3. Antropocentryzm grzeszy pysza³kowatoœci¹, buñczucznoœci¹ i nie potwierdza siê w praktyce, podobnie jak dawniej geocentryzm. Ad.4. Pogl¹d o stworzeniu ludzi z naczelnych cz³ekokszta³tnych przez wymianê fragmentów ³añcucha DNA w okresach oko³ozap³odnieniowych pasuje do ras ¿ó³tych i czarnych, których stwarzanie zosta³o ukoñczone ok. 40 tys. lat temu. Cz³owiek ten, nazwany w ksi¹¿ce 'Homo sapiens naturalis", ¿y³ na ³onie przyrody, nie uprawia³ rolnictwa i hodowli, i nie tworzy³ odrêbnego od przyrody œrodowiska nie tylko do czasu pojawienia siê rolnictwa i hodowli ok. 11 tys. lat temu, ale i przez wiele tysiêcy lat póŸniej. Zacz¹³ to robiæ – i to

bez entuzjazmu – dopiero po zetkniêciu siê z cywilizacj¹ bia³ych. Mo¿e ludzie biali powstawali znacznie póŸniej ni¿ kolorowi i wed³ug innej 'technologii", bowiem, w przeciwieñstwie do kolorowych zaczêli chroniæ siê w odrêbne, cywilizacyjne œrodowisko. St¹d nazwa w 'Bastardzie..." Homo sapiens civilis. Mo¿e prawda o powstaniu ludzi i cywilizacji jest tak wielka, ¿e nie da siê wt³oczyæ do ¿adnego œwiatopogl¹du. Mo¿e na czas dyskusji trzeba uwolniæ siê od wszelkich œwiatopogl¹dowych ograniczeñ? Ok. 11 tys. lat temu nast¹pi³y na Ziemi epokowe wydarzenia, sprawcami których nie mogli byæ ludzie pierwotni. By³o to: 1. Nag³e znikniêcie olbrzymich rzesz ludzi pierwotnych z zachodu Eurazji i - mo¿e – nie tylko. 2. Nag³e pojawienie siê olbrzymich rzesz mongoloidów w ca³ej Ameryce od Alaski do Ziemi Ognistej. By³o to tak nag³e, ¿e zaskoczona wiêkszoœæ wielkoros³ych ssaków zap³aci³a najwy¿sz¹ cenê – znikniecie gatunku. 3. Pojawienie siê – pocz¹tkowo we wschodniej czêœci Morza Œródziemnego – rolnictwa i hodowli. 4. Czy wówczas pojawili siê biali? Biali: Wy³amywali siê spod prawa równowagi miêdzygatunkowej, rozmna¿aj¹c siê w sposób nieograniczony, zabieraj¹c przestrzeñ przyrodzie. Zagrabili ziemiê wielu kolorowym i zniszczyli ich kulturê. Likwiduj¹ kolejne gatunki flory i fauny, których nie da siê tak zniewoliæ i zdegenerowaæ jak psa, krowê czy œwiniê. Zachêcam do zapoznania siê z moimi przemyœleniami zawartymi w ksi¹¿ce 'Bastard..." i dyskusji na ten temat. Józef Wasilik Józef Wasilik, autor ksi¹¿ki 'Bastard na ³onie macochy", ma 73 lata, jest projektantem konstrukcji budowlanych z Tychów. Od dawna pasjonuje siê m.in. paleoantropologi¹, archeologi¹, biologi¹, anatomi¹, psychologi¹ i biblicystyk¹. Nie ukrywa zainteresowania twórczoœci¹ m.in. Grahama Clarka, Stuarta Piggota, Desmonda Morrisa, Ericha von Danikena. Na czas tworzenia ksi¹¿ki Wasilik odstawi³ na bok wszelkie istniej¹ce œwiatopogl¹dy. Jak twierdzi, chcia³ swobodnie poszukiwaæ prawdy, a œciœlej mówi¹c takiej hipotezy, która nie pozostawa³aby w sprzecznoœci ze znanymi faktami i zjawiskami. Autor przede wszystkim neguje dogmat o swoistym, ewolucyjnym powstaniu cz³owieka si³ami ziemskiej przyrody. Swoj¹ niekonwencjonaln¹ teoriê sformu³owa³, interpretuj¹c równie¿ staro¿ytne pisma. Ksi¹¿kê wyda³ w³asnym sumptem. Mo¿na j¹ zamówiæ u Wydawcy pod numerem telefonu (0 32) 218 23 59 w godz. od 17 do 20. (
ród³o: Internet) OPTYMALNI

MAJ

2004

11

Z ŻYCIA STOWARZYSZENIA

WILLA OBYWATELSKA ul. Lorentowicza 7, 87-720 Ciechocinek

tel. 0 54 283 36 70

EGZAMIN Z DOŚWIADCZEŃ Zgodnie z decyzj¹ Komisji Zdrowia OSBO, w dniach 20 i 21 marca 2004 r. odby³y siê w Ciechocinku egzaminy dla lekarzy optymalnych, fizjoterapeutów, doradców ¿ywienia optymalnego oraz stosuj¹cych pr¹dy selektywne na w³asny u¿ytek.

e-mail [email protected]

Pragniesz zdrowia i wypoczynku? ❖ Pokoje 1 i 2 osobowe ❖ ¯ywienie Optymalne ❖ Konsultacje lekarskie ❖ Pr¹dy selektywne ❖ Szkolenia w praktycznym stosowaniu pr¹dów selektywnych

PrzyjedŸ do Arkadii w Ciechocinku! Serdecznie zapraszamy Hanna Suchowiecka Dodatkowe informacje:

Reklama

tel. 0 54 283 36 70 tel. 0~54 416 26 07 (po 2000) www.elmaghs.q4.pl

12

OPTYMALNI

MAJ

2004

Sk³ad Komisji Egzaminacyjnej by³ nastêpuj¹cy: Przewodnicz¹cy – Twórca ¯ywienia Optymalnego dr Jan Kwaœniewski, Cz³onkowie – przewodnicz¹ca Komisji Zdrowia OSBO dr Janina Kluczyñska, cz³onek Komisji Zdrowia OSBO dr Przemys³aw Pala, prezes OSBO Adam Jany, starszy doradca ¿ywienia optymalnego mgr in¿. Joanna Jurczek, fizjoterapeuta mgr Jacek Kruszyñski. Do egzaminu przyst¹pi³o ponad 40 osób (w tym szeœciu lekarzy). Cz³onkowie Komisji wysoko oceniali poziom przygotowania zdaj¹cych egzamin, szczególnie tych, którzy mieli najwiêksze doœwiadczenie w stosowaniu ¿ywienia optymalnego i pr¹dów selektywnych. Tylko w jednym przypadku zdaj¹cy sam stwierdzi³: 'W³aœciwie niepotrzebnie przyjecha³em tyle kilometrów na egzamin, bo i tak nie wyjadê z Dyplomem". Uczestnictwo w egzaminie by³o tak¿e dobrym sposobem na bli¿sze zapoznanie siê z dr. Janem Kwaœniewskim, cz³onkami Zarz¹du G³ównego OSBO – przedstawienie swoich dotychczasowych osi¹gniêæ, ale i problemów. By³a te¿ mo¿liwoœæ zakupu filmu 'T³uste ¯ycie – Zdrowe ¯ycie". Lekarze, doradcy ¿ywienia optymalnego i fizjoterapeuci reprezentowali nastêpuj¹ce miejscowoœci: Lekarze: Warszawa, Szczecin, Ustroñ, Wroc³aw, Wroc³aw, Niemcy. Doradcy ¯ywenia Optymalnego: Szczecin, Siedlce, Goleszów, Gliwice, Radom, Kalników, Skierniewice, Grodzisk Mazowiecki, Szprotawa, Ostro³êka, Muszyna, Rzekuñ, Warszawa, Œwinoujœcie, Tczew, Miêdzywodzie, Prochowice. Fizjoterapeuci: Paku³y, Œrem, Wola Karczewska, Nowy Targ, Gi¿ycko, Warszawa, Olsztyn, Be³chatów. Bêdzie nam mi³o, jeœli 'w³aœciciele" Certyfikatów i Dyplomów podziel¹ siê swoimi doœwiadczeniami, szczególnie w tych przypadkach, gdzie ¿ywienie optymalne przyczyni³o siê do ust¹pienia chorób uwa¿anych przez oficjaln¹ medycynê za nieuleczalne. Jeœli przy tym podacie Pañstwo swoje numery te-

lefonów lub adresy kontaktowe, z Waszych doœwiadczeñ skorzysta zapewne wielu poszukuj¹cych ratunku w niejednej cukrzycy, chorobie Bechterewa oraz wielu innych chorobach, które Was ju¿ nie trapi¹. W ten sposób równie¿ realizowaæ bêdziecie cele i zadania statutowe Stowarzyszenia. To bardzo wa¿ne. Uzyskane Certyfikaty i Dyplomy mog¹ s³u¿yæ wy³¹cznie na rzecz optymalnych w poszczególnych Oddzia³ach OSBO. Adam Jany Prezes ZG OSBO Wydane Certyfikaty dla LEKARZY OPTYMALNYCH: 1. doc. dr n. med. Tomasz Daniel. Certyfikatu nr 81 2. lek. stom. Jerzy Wro¿yñski. Certyfikat nr 83 3. lek. med. Ewa Kiedrowska. Certyfikat nr 77 4. lek .med. Urszula Brych. Certyfikat nr 80 5. lek. med. Artur Januszaniec. Certyfikat nr 72 6. lek. med. Andrzej Garbieñ. Certyfikat nr 73 Wydane DYPLOMY dla FIZJOTERAPEUTÓW: 1. Gra¿yna Seredyñska. Dyplom nr 120 2. Beata Bury. Dyplom nr 130 3. Jadwiga Pazera. Dyplom nr 129 4. Teresa Zawisza. Dyplom nr 119. 5. Danuta Kryñska. Dyplom nr 127 6. Dorota Szefler-Adamus. Dyplom nr 126 7. Kazimiera Zieliñska. Dyplom nr 125 8. Gra¿yna Koñczak. Dyplom nr 124 9. Ma³gorzata Zawi³a. Dyplom nr 123 10. Wies³awa Kurpiowska. Dyplom nr 122 11. Maria Dziuba. Dyplom nr 121 Wydane DYPLOMY dla DORADCY ¯YWIENIA OPTYMALNEGO: 1. Mieczys³awa Grygorczyk. Dyplom nr 166 2. Irena Ba³azy. Dyplomnr nr 126 3. Justyna Meliñska. Dyplom nr 127 4. Gra¿yna Lisewska. Dyplom nr 118 5. Edward Ro¿ek. Dyplom nr 119 6. Barbara Pekaniec. Dyplom nr120 7. Krystyna Bazak. Dyplom nr 121 8. Aleksandra Jêdrusia. Dyplom nr 122 9. Janina Kubinkiewicz. Dyplom nr 123 10. Franciszek Kubica. Dyplom nr 117 11. Ma³gorzata Zawi³a. Dyplom nr 125 12. Andrzej Czy¿. Dyplom nr 162 13. Anna Jakimiec. Dyplom nr 168 14. Halina Ko³odziejczyk. Dyplom nr 161 15. Krystyna Omernik. Dyplom nr 163 16. Krystyna Jasku³a. Dyplom nr 164 17. Krystyna Tyburc. Dyplom nr 169 18. Lech Pawe³ Wcis³o. Dyplom nr 167 19. Gra¿yna Seredyñska. Dyplom nr 120 20. Wies³awa Kurpiowska. Dyplom nr 124 Wydane ZAŒWIADCZENIA: stosowanie pr¹dów selektywnych (na potrzeby w³asne) 1. W³adys³aw Miedziak. Zaœwiadczenie nr 8 2. Gabriela Guzik. Zaœwiadczenie nr 9 3. Irena Ba³azy. Zaœwiadczenie nr 16 4. Leopold Dunajewski. Zaœwiadczenie nr 11 5. Adam Mateja. Zaœwiadczenie nr 12 6. Irena Marciszonek. Zaœwiadczenie nr 13. 7. Mieczys³awa Grygorczyk. Zaœwiadczenie nr 17

MIĘDZY NAMI

DONOSZĘ UPRZEJMIE PANU PROKURATOROWI czyli satyra na odchudzanie Niniejszym zawiadamiam o pope³nieniu wykroczenia przez lekarza rodzinnego z mojego rejonu, pani¹ Aldonê Ryzyk, kardiologa profesora Oskara Heart oraz diabetologa dr n. med. Stanis³awa S³odzika. Wy¿ej wymienieni swoimi zaleceniami spowodowali zagro¿enie dla ¿ycia i zdrowia mojego i wielu pacjentów. Fakty zwi¹zane z podejrzeniem wykroczenia maj¹ siê, jak ni¿ej wywodzê. Mam 55 lat i od 15 lat leczê siê u tych¿e specjalistów, a w³aœciwie jestem sta³¹ ich klientk¹. Przez te lata leczona jestem na cukrzycê, nadciœnienie, kamicê nerkow¹, wrzody na dwunastnicy i reumatyzm. W miêdzyczasie pozby³am siê woreczka ¿ó³ciowego i tarczycy, ale za to wszczepiono mi bypasy i endoprotezê. Wszystko by³o dobrze, ale 7 miesiêcy temu wszyscy wy¿ej wymienieni, jakby siê zmówili. Schudn¹æ mi kazali, bo nadwagi naby³am cokolwiek (115 kg), ca³y czas stosuj¹c zalecenia dietetyczne moich doktorów. Zaczê³o siê wiosn¹, jakby w zmowie byli. Moja pani doktor rodzinna, te¿ wagi nielekkiej, powiedzia³a: 'Pani Mario, trzeba zrzuciæ 30 kg najmniej". A ja na to: 'A jak, pani doktor kochana, jeœli ja jakieœ sto razy próbowa³am i nic?". Pani doktor w ulotki popatrzy³a i rzek³a: 'Niedawno na Cyprze by³am. Tam nas szkolili, ¿e najlepsz¹ metod¹ jest balonikowanie. Wprowadz¹ pani balonik do ¿o³¹dka, to zjesz pani, jak ptaszynka i chudn¹æ bêdziesz". W tym samym tygodniu nale¿a³a mi siê comiesiêczna wizyta u diabetologa. Doktor popatrzy³ na mnie z niesmakiem i rzecze: 'Pani Mario, trzeba zrzuciæ 30 kg najmniej". A ja na to: 'A jak, panie doktorze kochany, jeœli ja jakieœ sto razy próbowa³am i nic?". 'Pani wyjœcie – odrzek³ – to dieta warzywna, niskokaloryczna. Najwiêcej 800 kcal na dzieñ – i schudnie pani." Kardiolog, do którego w tym samym czasie siê uda³am, bo mi cholesterol wzrós³ niebezpiecznie – na 220, wypisuj¹c kolejn¹ receptê na Lipobay nawet na mnie nie spojrza³, ale powiedzia³: 'Pani Mario, trzeba zrzuciæ 30 kg najmniej". Ja zaœ na to: 'Ale jak, panie profesorze kochany, jeœli ja jakieœ sto razy próbowa³am i nic?". 'Najlepiej ¯P – i schudnie pani" – rzek³ uczenie profesor. Wyjaœniam uprzejmie Panu Prokuratoro-

wi – ¯P znaczy: ¿ryj po³owê. Przez tydzieñ ca³y chodzi³am zafrasowana. Myœlê sobie – nie schudnê, leczyæ mnie przestan¹... Muszê schudn¹æ. Metoda dr Aldony Ryzyk odpad³a, jak zadzwoni³am do BIB i dowiedzia³am siê, ile kosztuje balonikowanie. Koszty przewy¿sza³y 50-krotnie moj¹ emeryturê. Profesorska porada ¯P nie dla mnie, zbyt subtelna jestem i nie lubiê jêzykowych lapsusów. Zosta³o mi jedzenie warzyw – w kaloriach do 800 na dobê. Raz kozie œmieræ, zastosowa³am. I sta³o siê – przez pó³ roku schud³am 38 kg. Panie Prokuratorze, mój organizm spo¿y³ 38 kg t³uszczu. Dok³adnie rzecz bior¹c, w komórkach mojego organizmu zosta³y spalone 3 wiadra smalcu, jako ¿e t³uszcz ludzki jest niemal identyczny z t³uszczem wieprzowym. Ka¿dy wie, ¿e t³uszcz nie móg³ opuœciæ mojego ustroju ani przez skórê, ani przez nerki, ani przewodem pokarmowym. Nie móg³ siê te¿ wytopiæ – wiele prac naukowych wskazuje, ¿e t³uszcz tylko z martwych tkanek pod wp³ywem temperatury mo¿na wytopiæ. A ja ¿ywa na razie, ale czy d³ugo jeszcze? Panie Prokuratorze, ja, schorowana kobieta, przez pó³ roku codziennie, dzieñ w dzieñ, nie inaczej tylko spo¿ywa³am prawie kostkê smalcu! W³asnego to w³asnego, ale jednak smalcu! Nie bêdê ukrywaæ przed Panem Prokuratorem, ¿e czujê siê bardzo dobrze, ale to pewnie moje subiektywne odczucie i dla tzw. s³u¿by zdrowia nieistotne. Ciœnienie w normie, cukrzyca ust¹pi³a, ¿yæ siê chce. Gdyby tylko nie groŸba zawa³u, st³uszczenia w¹troby, mia¿d¿ycy, raka, a nawet rych³ego zgonu pod wp³ywem diety wysokot³uszczowej, jak g³osz¹ naukowcy (nazwi-

ska i uczelnie w za³¹cznikach), która jest dla mnie bliska – przecie¿ skonsumowa³am 38 kg trucizny (!) – t³uszczu. Ja, Maria K., w imieniu swoim i ca³ej rzeszy oty³ych i chorych, zmuszanych do chudniêcia pacjentów, domagam wszczêcia postêpowania, wnikliwego zbadania sprawy i natychmiastowego wydania urzêdowego zakazu odchudzania ludzi i poci¹gniêcia do odpowiedzialnoœci wy¿ej wymienionych. Maria Klajda Gorzów Wlkp.

PS. Szanowni Czytelnicy! Wybaczcie proszê ¿artobliwy ton. Nazwiska lekarzy, jak i wagê i dzieje rzeczonej pacjentki wymyœli³am na u¿ytek pamfletu, ale problem istnieje... Wydaæ s¹d zechciejcie, Drodzy Czytelnicy, sami. Zapewniam, ¿e póki co, takiego 'donosu" nie poœlê do ¿adnych czynników, chcê tylko zapocz¹tkowaæ w ten sposób dyskusjê i wymianê doœwiadczeñ na temat pozbywania siê zbêdnych kilogramów. Obiecujê w nastêpnych numerach opisaæ swoje i wielu optymalnych obserwacje i praktyki osi¹gania wagi nale¿nej, i zachêcam do pisania listów o swoich sukcesach i problemach z odchudzaniem. (MK)

OPTYMALNI

MAJ

2004

13

MIĘDZY NAMI

OPTYMALNI W UNII EUROPEJSKIEJ Oczekiwanie Z punktu widzenia korzyœci cywilizacyjnych powsta³a niezaprzeczalna szansa przyœpieszenia pogoni za wysoko rozwiniêtymi pañstwami wiêkszego dobrobytu spo³ecznego i bardziej rozwiniêtej demokracji pañstwa prawnego. Spodziewane korzyœci szybszego rozwoju gospodarczego s¹ mo¿liwe przy unijnej pomocy finansowej, dziêki której powinno nam siê nareszcie udaæ wyjœæ z naszego, zaklêtego krêgu ci¹g³ej niemo¿noœci. Umo¿liwi to wynegocjowany w Kopenhadze nap³yw strumieni finansowych, na przyk³ad: ● W pierwszych trzech latach cz³onkostwa Polska otrzyma 1,7 mld euro na wspó³finansowanie kosztów modernizacji polskich firm. ● Zagwarantowanie Polsce wielu miliardów euro funduszy strukturalnych i spójnoœciowych, efektem czego bilans integracji bêdzie na plusie o oko³o 22 mld euro. ● Przewidywany wzrost inwestycji szacuje siê na 12 do 14% rocznie, wzrost gospodarczy w latach 2005-2007 przekroczy 7%. ● Od maja 2004 r. Polacy bêd¹ mogli zatrudniaæ siê w niektórych unijnych pañstwach. Obecnie rz¹dy pañstw UE rozwa¿aj¹ (w bólach) zakres zatrudniania. ● Bezpoœrednie dop³aty do rolnictwa stopniowo dorównuj¹ce dotychczasowym w pañstwach Unii. ● Likwidacja ryzyka kursowego po przyst¹pieniu Polski do strefy euro (2006 rok). W œwietle permanentnych perturbacji polskich finansów publicznych (ci¹gle rosn¹ca dziura bud¿etowa) europejskie Ÿród³a dofinansowania naszej gospodarki jawi¹ siê, jak przys³owiowa 'manna z nieba".

Obawy Z drugiej jednak strony te same elementy oczekiwanej, rozwiniêtej cywilizacji zachodnio-europejskiej s¹ mocno 'ska¿one" (niestety) wielkoprzemys³owymi technologiami, które na przyk³ad w przemyœle przetwórstwa i wytwarzania produktów ¿ywnoœciowych wzbudzaj¹ nasz niepokój. Niepokój tym bardziej uzasadniony, ¿e powszechnie wiadomo, i¿ ¿ywnoœæ przemys³owa jest przyczyn¹ wielu groŸnych chorób cywilizacyjnych. Pewnym pocieszeniem jest fakt coraz wiêkszego uœwiadomienia sobie tego zjawiska przez spo³ecznoœci pañstw zacho-

14

OPTYMALNI

MAJ

2004

dnio-europejskich, zmuszaj¹cych swoje optymalni wol¹ kupowaæ ¿ywnoœæ nieco rz¹dy do odwrotu od przemys³owej pro- dro¿sz¹, ale bardziej zdrow¹. dukcji ¿ywnoœci na rzecz wytwarzania jej Tak¹ zdrow¹ ¿ywnoœci¹ s¹ na pewno kuw naturalnych, tradycyjnych warunkach rze jaja produkowane w kurzych stadach rolnego gospodarstwa wielotowarowego hodowanych na fermach wybiegowych, (produkcja niespecjalistyczna, ró¿norodna: to znaczy w warunkach wolnoœci ruchozbo¿a, ziemniaki, byd³o, œwinie, drób itp., wej kur na wielohektarowych wolnych wytwarzane w naturalnym ¿ywieniowym przestrzeniach z dostêpem do wszystkich obiegu: roœlinnoœæ – pasze, zwierzêta – dobrodziejstw tej wolnoœci. Tak hodowamiêso). Dla 'unowoczeœnienia" tego go- ne kury nale¿¹ do rasy kur zielononó¿ek kuropatwianych. Jest polska rodzima rasa spodarowania nazwano je ekologicznym. Innym naszym (optymalnych) pociesze- kur nieœnych umieszczonych na opracowanej przez FAO 'czerniem jest to, ¿e polskie wonej liœcie" zwierz¹t gospodarstwa rolne zagro¿onych wyginiêw olbrzymiej wiêkszoOd 1 maja bieżącego ciem. Zaczerpniêta inforœci s¹ 'ekologiczne" z uwagi na zapóŸnie- roku Polska jest członkiem macja o tych kurkach z Dolnoœl¹skiej Fundacji nia, w³aœnie cywilizaUnii Europejskiej, która Ekorozwoju podaje, ¿e cyjne. Nie ma wiêc tego z³ego, co by na do- Polakom kojarzy się różnie. 'od lat 60-tych pog³owie tych kur rasowych gwa³bre nie wysz³o. Z tym, townie spada³o, g³ównie ¿e aby to rzeczywiœcie by³o dobre nasi 'nieucywilizowani" rolni- ze wzglêdu na niepowodzenie w wielkocy musz¹ bardzo przyœpieszyæ swoj¹ za- stadnym, bezwybiegowym chowie tych wodow¹ edukacjê w kierunku przekszta³- kur". Jak wiêc widaæ, te 'm¹dre" nioski cenia swoich 'zacofanych" gospodarstw wkomponowane s¹ jak ula³ w filozofiê na nowoczesne gospodarstwa 'ekologicz- ¿ywienia optymalnego. Pozna³em w³aœcine", cywilizacyjnie dopasowane do stan- cieli takiej 'optymalnej" kurzej fermy podardów unijnych. S¹ rolnicy, którzy ju¿ ³o¿onej w Witoszycach woj. dolnoœl¹skie zaczêli takie dzia³anie, a poniewa¿ doty- (dawniej leszczyñskie), zaopatruj¹cej czy to produkcji jaj, jest to wiadomoœæ mi- w zdrowe jaja wielu odbiorców ceni¹cych sobie wartoœciow¹, zdrow¹ ¿ywnoœæ ³a sercu optymalnych. (identyfikator weterynaryjny 02 04 14 01). Maria i Andrzej Ciastoñ stworzyli tê Praktyka Wiadomo, ¿e w ¿ywieniu optymalnym fermê (Ekologiczne Gospodarstwo Rolkurze jaja to podstawa – szczególnie ¿ó³t- ne), wyprzedzaj¹c cenny czas, który nie ka, których bogactwo od¿ywczo-witami- musz¹ traciæ po wejœciu Polski do Unii nowe jest najwiêksz¹ zalet¹ tego kurzego Europejskiej na uruchamianie przedsiêproduktu. Jednak jajko jajku nierówne. wziêæ o standardach unijnych (takie ju¿ Przemys³owa produkcja jaj (negatywny maj¹), lecz zapewne wykorzystaj¹ go do element zachodniej cywilizacji produkcji ulepszania i powiêkszania hodowli ¿ywnoœci), to 'uwiêzienie" kur niosek w imiê wyzwania nowych zadañ. Zadañ w ciasnych klatkach (bez mo¿liwoœci ru- dla ludzi przedsiêbiorczych, umiej¹cych chu ptaków) umieszczonych na wielopiê- pogodziæ potrzeby rynku (konsumentów) trowych poziomach z otworami na g³owê i swoje interesy. To jest pozytywny przy(karmienie) i odprowadzanie odchodów k³ad dla sceptyków w¹tpi¹cych w mo¿lii znoszonych jaj. Zawartoœæ karmy to pa- woœci dostosowawcze naszych rolników sze przemys³owe przemyœlnie skompono- do wymogów wybrednych Europejczywane dla zachowania pozorów naturalno- ków, g³ównie jednak Europejczyków œci produktu, g³ównie koloru ¿ó³tka. Taka optymalnych. WchodŸmy wiêc do Euromasowoœæ produkcji jaj obni¿a ich cenê, py z optymalnie nastawionym optymiktóra stanowi g³ówn¹ zachêtê masowych zmem. nabywców, przede wszystkim w superW³odzimierz Foltynowicz marketach. Niska cena idzie w tym wyLeszno padku z nisk¹ jakoœci¹ produktu, wiêc

CENTRUM ŻYWIENIA OPTYMALNEGO

CENTRUM ¯YWIENIA OPTYMALNEGO® ☎ (058) 674 80 47 JASTRZÊBIA GÓRA

Centrum ¯ywienia Optymalnego® 84-104 JASTRZÊBIA GÓRA ul. Ba³tycka 15 tel. (0 58) 674 80 47 fax (0 58) 674 80 48

◆ 01-308 WARSZAWA - BEMOWO ul. Bat. Ch³opskich 78 - róg Lazurowej tel. (0 22) 666 30 91 fax (0 22) 666 30 92 ◆

40-225 KATOWICE Centrum ¯ywienia Optymalnego rozpoczê³o dzia³alnoœæ w lutym 2000 r. W pierwszych miesi¹cach przewa¿ali pacjenci z nadwag¹ i towarzysz¹cymi jej problemami. Efektem pobytu by³a utrata wagi do 6 kg (pobyt dwutygodniowy) i znacz¹ca poprawa ogólnego stanu zdrowia. Z czasem do Oœrodka zaczêli przyje¿d¿aæ pacjenci cierpi¹cy na schorzenia uwa¿ane przez medycynê za nieuleczalne, takie jak cukrzyca typ I i II, astma, stwardnienie rozsiane, zaawansowana mia¿d¿yca, choroby zwyrodnieniowe stawów i krêgos³upa, nietrzymanie moczu i inne. Pod fachowym okiem lekarzy i dietetyczek efekty leczenia przechodz¹ wszelkie oczekiwania. Prawie zawsze nastêpuje poprawa stanu zdrowia, a w wiêkszoœci przypadków ca³kowite wyleczenie. Pacjenci wyje¿d¿aj¹ bez leków, pe³ni entuzjazmu i wiedzy, któr¹ nabyli s³uchaj¹c codziennych wyk³adów dotycz¹cych ¿ywienia optymalnego. Oœrodek goœci³ ju¿ ok. 3500 pacjentów z kraju i z ca³ego œwiata. ¯adna z tych osób nie skar¿y³a siê na pogorszenie stanu zdrowia. Opiekunami i konsultantami medycznymi Oœrodka s¹ lekarze optymalni, wychowankowie dr. Jana Kwaœniewskiego: lek. med. Przemys³aw Pala, dr n. med. Mariusz G³owacki i lek. med. Maciej Garbieñ. Wyk³ady z zakresu dietetyki i zasad stosowania ¿ywienia optymalnego prowadz¹ Starszy Doradca ¯ywienia Optymalnego in¿. Monika K³osiñska i mgr in¿. Karolina Gorzkiewicz. Zabiegi fizjoterapii wykonuj¹: Joanna Klebba i Jadwiga Sasowska, maj¹ce kilkuletni sta¿ w pracy pielêgniarskiej. W ka¿d¹ sobotê i niedzielê o godz. 9.15 osoby zainteresowane ¿ywieniem optymalnym z Trójmiasta i okolic masowo uczestnicz¹ w wyk³adach lekarzy (wstêp wolny – zapraszamy). Ka¿dy uczestnik otrzymuje bezp³atnie materia³y u³atwiaj¹ce naukê w pocz¹tkowym okresie. Oœrodek w Jastrzêbiej Górze jest równie¿, centrum szkolenia kadry lekarzy optymalnych i fizjoterapii. Wyszkoli³ ju¿ kilkunastu lekarzy, którzy lecz¹ ¿ywieniem optymalnym. Centrum ¯ywienia Optymalnego promuje ¯O na ³amach prasy.

CENTRUM ¯YWIENIA OPTYMALNEGO® ☎ (022) 666 30 91 WARSZAWA-BEMOWO ☎ (032) 353 79 30 KATOWICE

ul. 1-go Maja 39 tel. (0 32) 353 79 30 ◆ www.optymalni-centrum.com e-mail: [email protected]

Zapraszamy na turnusy z nauk¹ prawid³owego ¿ywienia optymalnego dr. Jana KWAŒNIEWSKIEGO Wspomaganie organizmu pr¹dami selektywnymi w leczeniu: ❑ astmy oskrzelowej ❑ cukrzycy ❑ mia¿d¿ycy ❑ nadciœnienia ❑ choroby zwyrodnieniowej stawów i krêgos³upa ❑ neurastenii ❑ nietrzymania moczu ❑ impotencji u mê¿czyzn ❑ nadwagi i innych schorzeñ.

W programie pobytu: ❑ ❑ ❑ ❑

konsultacje lekarzy optymalnych, zabiegi pr¹dami selektywnymi, magnetostymulacja, codzienne, dwugodzinne szkolenie w zakresie prawid³owego stosowania ¿ywienia optymalnego. (Organizator zapewnia komplet materia³ów szkoleniowych - ksi¹¿ki, tabele, jad³ospisy itp.)

Centrum ¯ywienia Optymalnego w zwi¹zku z licznymi zapytaniami pacjentów z Warszawy i okolic oraz ze Œl¹ska i Zag³êbia w sprawie konsultacji z lekarzami Centrum – lek. med. Maciejem Garbieniem, dr. n. med. Mariuszem G³owackim i lek. med. Przemys³awem Pal¹ – uruchomi³o punkty konsultacyjne w Warszawie i Katowicach. Siedzib¹ warszawskiej filii Centrum jest 'Pa³acyk Lazurowy" przy ul. Batalionów Ch³opskich 78 (róg ul. Lazurowej). Katowicka filia mieœci siê na ul. 1 Maja 39 (przed³u¿enie ul. Warszawskiej). Centrum w Warszawie i w Katowicach jest czynne 6 dni w tygodniu od 8 do 20. Na miejscu – w obu filiach – oprócz konsultacji lekarskich mo¿na skorzystaæ z zabiegów pr¹dami selektywnymi oraz zakupiæ ksi¹¿ki dr. Jana Kwaœniewskiego i miesiêczniki 'Optymalni".

Centrum ¯ywienia Optymalnego w Jastrzêbiej Górze jest jedynym oœrodkiem maj¹cym prawo u¿ywania znaku towarowego Pañstwa Kwaœniewskich. Jest to gwarancja stosowania prawid³owych receptur ¿ywieniowych. Oœrodek cyklicznie wizytowany jest przez dr. Kwaœniewskiego. OPTYMALNI

MAJ

2004

15

CENTRUM ŻYWIENIA OPTYMALNEGO

CZY ABY OPTYMALNIE "? W 'SAMYM ZDROWIU" W ostatnim czasie coraz czêœciej mo¿emy siê spotkaæ z publikacjami na temat diety optymalnej. Zazwyczaj s¹ one ma³o pochlebne, a wypowiadaj¹cy siê eksperci niewiele wiedz¹ na ten temat. W artyku³ach ukazuj¹cych siê w prasie ogólnopolskiej autorzy przestrzegaj¹ przed stosowaniem diety, strasz¹c st³uszczeniem w¹troby i mia¿d¿yc¹. Taka sytuacja mia³a miejsce w 'Samym Zdrowiu", które to pismo zamieœci³o w numerze 2/2004 krytyczny artyku³ o ¿ywieniu optymalnym. Ze wzglêdu na reakcje wielu czytelników, których oburzy³o odbiegaj¹ce od prawdy i krzywdz¹ce stanowisko, redakcja zdecydowa³a siê przedstawiæ równie¿ opiniê drugiej strony. Zosta³em w zwi¹zku z tym poproszony o napisanie krótkiego artyku³u na temat diety optymalnej. Otrzyma³em w tym celu pewne wytyczne, którymi mia³em siê kierowaæ podczas pisania oraz tematy, do których mia³em siê ustosunkowaæ. Objêtoœæ jak¹ mi przydzielono nie mog³a jednak wystarczyæ nawet na czêœciowe omówienie tematu. Po przes³aniu tekstu do redakcji zosta³ on jeszcze dodatkowo skrócony i zmieniony z powodów proceduralnych. Poni¿ej pragnê przedstawiæ Pañstwu pe³n¹ wersjê przes³an¹ do redakcji 'Samego Zdrowia". Wersja skrócona na str. 8. Zmian nie komentujê. Dietê optymaln¹ opracowa³ przed 35 laty lekarz Jan Kwaœniewski, opieraj¹c siê na wiedzy biologicznej, biochemicznej oraz fizjologii cz³owieka, które to nauki nie zmieni³y siê do dzisiaj. Podstaw¹ diety jest ograniczenie spo¿ycia wêglowodanów, czyli cukrów do niezbêdnego minimum. Nadmiar cukrów, który nie mo¿e byæ zu¿yty w procesach pozyskania energii, dostaje siê do krwioobiegu z przewodu pokarmowego i jest magazynowany w organizmie pod postaci¹ t³uszczów, miêdzy innymi w tkance podskórnej i w¹trobie oraz jest substratem do produkcji blaszek mia¿d¿ycowych. Spo¿ywanie du¿ych iloœci wêglowodanów prowadzi do nadmiernego wydzielania insuliny, która powoduje hipoglikemiê i napady g³odu, a poza tym przyspiesza lipogenezê. 8090% t³uszczu w naszym organizmie pochodzi z w³asnej produkcji. Przy spo¿yciu ok. 0,8 g na kg masy cia³a wêglowodany nie s¹ przetwarzane na materia³y zapasowe i nie wywo³uje to jeszcze ketozy. Z produktów cukrowych zalecane s¹ warzywa – przy œrednim zapotrzebowaniu 50 g wêglowodanów/dobê trzeba ich zjadaæ oko³o 400 g. Poda¿ bia³ka w diecie jest zgodna z zaleceniami WHO i wynosi ok. 1 g/kg masy cia³a nale¿nej. Maj¹ to byæ bia³ka o najwy¿szej wartoœci biologicznej, czyli te wystêpuj¹ce w jajach, podrobach i nabiale, co umo¿liwia odpowiedni¹ regeneracjê zu¿ywaj¹cych siê tkanek. W diecie nie wystêpuje nadmiar bia³ka, poniewa¿ jest ono w ca³oœci wykorzystywane do procesów budulcowych. Podstaw¹ diety Kwaœniewskiego (co budzi najwiêcej kontrowersji) s¹ t³uszcze zwierzêce, które pokrywaj¹ resztê zapotrzebowania energetycznego. Osoby z nadwag¹ powinny zjadaæ 2 g, a szczup³e 3-4 g/kg masy nale¿nej. Wbrew powszechnej opinii t³uszcze pokarmowe nie s¹ przyczyn¹ oty³oœci, a wiêkszoœæ tkanek

16

OPTYMALNI

MAJ

2004

wykorzystuje je preferencyjnie, jako Ÿród³o energii. W wyniku ich spalania pozyskuje siê ok. 2-3 razy wiêcej kalorii ni¿ z takiej samej iloœci bia³ek lub cukru, po czym powstaje dwutlenek wêgla i woda – zwi¹zki praktycznie obojêtne. T³uszcze s¹ gotowym Ÿród³em energii i nie wymagaj¹ dodatkowego przetworzenia, dlatego wch³aniaj¹ siê do krwioobiegu z ominiêciem kr¹¿enia w¹trobowego, odci¹¿aj¹c pracê tego narz¹du. Obecnoœæ t³uszczów w przewodzie pokarmowym zwiêksza wydzielanie i sp³yw ¿ó³ci z w¹troby, co obni¿a ciœnienie hydrostatyczne w przewodach wewn¹trzw¹trobowych i umo¿liwia pozbycie siê z ¿ó³ci¹ nadmiaru cholesterolu. Dziêki opisanej proporcji g³ównych sk³adników pokarmowych zaspokojone zostaj¹ wszystkie podstawowe potrzeby organizmu i dlatego twórca nazwa³ dietê ¿ywieniem optymalnym. Proporcjê tê zapisujemy tak – B:T:W jak 1:23,5:0,8. Jak ³atwo obliczyæ, zalecane iloœci bia³ka, t³uszczu i wêglowodanów dla osoby o œrednim wzroœcie to odpowiednio: 70 g, 140-250 g, 50 g, co daje od 1500 kcal (przy odchudzaniu) do 2500 kcal. Pokryte s¹ równie¿ potrzeby na najwa¿niejsze mikroelementy i witaminy. W diecie obficie wystêpuj¹ witaminy z grupy rozpuszczalnych w t³uszczach, czyli A, D i E, nie ma jednak obawy o ich przedawkowanie. Zapotrzebowanie na witaminê A mo¿e byæ co prawda przekroczone nawet 2-3-krotnie, jednak objawy hiperwitaminozy wystêpuj¹ przy wartoœciach 10-20-krotnie wy¿szych ni¿ normy dobowe. W spo¿ywanych warzywach znajduj¹ siê wystarczaj¹ce iloœci witaminy C (50-100 mg) oraz mikroelementów. Jedynym sk³adnikiem pokarmowym, którego wzglêdny niedobór wystêpuje jest b³onnik, jednak jako substancja niestrawna okazuje siê niepotrzebny, a wrêcz szkodliwy – ze wzglêdu na dzia³anie

dra¿ni¹ce. Przy stosowaniu diety optymalnej wiêkszoœæ osób odczuwa znaczn¹ poprawê subiektywn¹ stanu zdrowia oraz szybko traci na wadze. Mo¿na równie¿ stwierdziæ zmniejszone zapotrzebowanie na leki u chorych na cukrzycê, obni¿enie ciœnienia têtniczego oraz spadek poziomu triglicerydów we krwi. Ze wzglêdu na efekty jakie przynosi ¿ywienie optymalne ma ono w Polsce coraz wiêcej zwolenników, zarówno wœród pacjentów, jak i lekarzy. Pierwszym pacjentem dr. Jana Kwaœniewskiego by³ gen. Apoloniusz Golik, który wyleczy³ siê z zaawansowanej mia¿d¿ycy têtnic koñczyn dolnych i dietê stosuje ju¿ ponad 30 lat. Najbardziej znan¹ osob¹ ¿ywi¹c¹ siê optymalnie jest prezydent Lech Wa³êsa, który przyznaje, ¿e wyleczy³ siê z cukrzycy (nie bierze insuliny), nadciœnienia i schud³ 12 kg. Obecnie jest ju¿ w Polsce znacznie ponad 100 lekarzy stosuj¹cych z powodzeniem metody leczenia opracowane przez Jana Kwaœniewskiego i ich liczba stale wzrasta. W Jaworznie dzia³a Ogólnopolskie Stowarzyszenie Bractw Optymalnych, którego g³ównym celem jest propagowanie optymalnego modelu ¿ywienia. lek. med. Przemys³aw Pala

P.S. W 1980 r. w £ódzkiej Akademii Medycznej, pod kierownictwem prof. Henryka Rafalskiego zosta³y przeprowadzone badania, które wykaza³y skutecznoœæ diety optymalnej w leczeniu oty³oœci i chorób kr¹¿enia oraz brak niekorzystnych efektów ubocznych przy jej stosowaniu. Szczegó³y i dodatkowe informacje na stronach: www.optymalni-centrum.com/ badania; www.dr-kwasniewski.pl oraz www.optymalni.pl.

CENTRUM ŻYWIENIA OPTYMALNEGO

LEKARZE CENTRUM ODPOWIADAJĄ NA LISTY PACJENTÓW Szanowny Panie Doktorze! Mam 72 lata. Moje choroby to: parali¿ od szeœciu lat, lewostronny, pow³óczê lew¹ nog¹. Nogi bardzo s³abe, ale chodzê. Cukrzyca, nietrzymanie moczu, ciœnienie, zwyrodnienie, stres, ³uszczyca, piegi na ca³ym ciele, plamy w¹trobowe na rêkach i nogach, oty³oœæ 78 kg, 158 cm wzrostu. To, ¿e ¿yjê, zawdziêczam dr. Janowi Kwaœniewskiemu i bardzo dziêkujê.

Od trzech lat od¿ywiam siê optymalnie. Wyleczy³am siê z cukrzycy, z nietrzymania moczu, ciœnienie mia³am 140/80, a od maja podwy¿szy³o siê 150/100, zw³aszcza wieczorem. Mój k³opot to zwyrodnienie, zanik miêœni i przerost. Od trzynastego roku ¿yjê z ³uszczyc¹ i nie ustêpuje, ale jest jakby delikatniejsza. Mam piegi na ca³ym ciele, do tego dosz³y plamy w¹-

trobowe na rêkach i nogach. Mam 158 cm wzrostu i 78 kg wagi. Jeszcze w czerwcu mia³am 74 kg. W lipcu poby³am na wsi u rodziny i waga wzros³a z mojej winy. Nie wiem, czy moja dieta optymalna jest prawid³owa, czy pope³niam b³êdy.

Trudno jest odpowiedzieæ na pytanie, czy prowadzi Pani ¿ywienie optymalne w sposób prawid³owy, poniewa¿ w liœcie nie ma ¿adnych informacji na ten temat. Pozytywny jest fakt, ¿e ust¹pi³o Pani sporo powa¿nych dolegliwoœci, takich jak:

cukrzyca, nietrzymanie moczu i nadciœnienie têtnicze. Pozosta³e schorzenia, czyli zwyrodnienia stawów, ³uszczyca czy te¿ zaniki miêœni nale¿¹ do chorób, które ustêpuj¹ bardzo powoli. Wynika to z ich natury i metabolizmu tkanki ³¹cznej, w której tzw. obrót bia³ek jest bardzo wolny. Istotne jest unikanie odstêpstw od diety, poniewa¿ pogarsza to rezultaty, a nawet mo¿e spowodowaæ nawrót dolegliwoœci. Szczególn¹ uwagê powinna Pani zwróciæ na bia³ko, którego nadmiar mo¿e powodowaæ nasilenie siê ³uszczycy i bóle stawów. Na tym etapie ¿ywienia optymalnego powinna Pani stosowaæ pomiêdzy 30 a 50 g bia³ka na dobê, ok. 50 g

wêglowodanów, a t³uszcz dawkowaæ w dowolnych, zapewniaj¹cych sytoœæ iloœciach, np. ok. 150 g na dobê. Wa¿ne jest równie¿, ze wzglêdu na Pani schorzenia, wprowadzenie tzw. diety bogatokolagenowej. Zachêcam Pani¹ do odwiedzenia punktu konsultacyjnego Centrum ¯ywienia Optymalnego w Katowicach – po pierwsze – w celu skorygowania ¿ywienia, a po drugie – w celu ustalenia pr¹dów selektywnych, z których powinna Pani skorzystaæ.

Szanowny Panie Doktorze! Mam 23 lata i na ¿ywieniu optymalnym jestem od 2 lat. Po zastosowaniu tego ¿ywienia ust¹pi³y mi wszystkie dolegliwoœci, takie jak: nerwica ¿o³¹dka, bóle g³owy, kulki tworz¹ce siê na szyi i w miêœniach ramion, powoduj¹ce uciski i ból w tych miejscach, uregulowa³a mi siê miesi¹czka oraz przesta³am siê przeziêbiaæ, co by³o u mnie doœæ czêste. Niestety pope³ni³am b³¹d, z którym nie potrafiê sobie obecnie poradziæ. Pó³ roku temu by³am na wczasach ze znajomymi nie ¿ywi¹cymi siê opty-

malnie i to spowodowa³o, ¿e ma³ymi krokami zesz³am z diety. Po powrocie do domu skutki by³y i nadal s¹ makabryczne, gdy¿ wszystko w organizmie mi siê rozregulowa³o i wróci³y powy¿ej wymienione dolegliwoœci. Do tego bóle g³owy, pieczenie w oczach, zmêczenie po wypoczynku nocnym, bolesne miesi¹czki, obfite up³awy, nadmierna potliwoœæ, a co najgorsze – to doœæ czêsto napada mnie ból g³owy, a zaraz po chwili chêæ wymiotów i bóle ¿o³¹dka, wzdêcia brzucha po zjedzeniu posi³ków. Ostatnio wziê³am

serie pr¹dów PS na brzuch i wymioty i wzdêcia ust¹pi³y, ale inne dolegliwoœci pozosta³y. Moja obecna norma to: 32 g bia³ka wysokowartoœciowego (t¹ normê stosujê od 2 tygodni), 120 g t³uszczu i 46 g wêglowodanów przy wzroœcie 158 cm i wadze obecnej 53 kg. Proszê o poradê, co w tej sytuacji mam robiæ.

£ucja T.

Szanowny Panie,

Z ¿yczeniami zdrowia, dr n. med. Mariusz G³owacki

Z powa¿aniem Beata £.

OPTYMALNI

MAJ

2004

17

CENTRUM ŻYWIENIA OPTYMALNEGO Szanowna Pani,

Po raz kolejny sprawdza siê fakt, ¿e odejœcie od ¿ywienia optymalnego nie pop³aca. Niestety, powrót jest zazwyczaj trudny i wymaga, oprócz wprowadzenia ponownie ¿ywienia optymalnego, stosowa-

nia pr¹dów selektywnych. Iloœæ bia³ka, t³uszczu i wêglowodanów, któr¹ Pani obecnie stosuje, mo¿e byæ prawid³owa, ale proponujê pewne modyfikacje, tzn. bia³ko 30-40 g, t³uszcz 120 g lub wiêcej, wêglowodany 50 g. Sugerowa³bym wykorzystanie serii pr¹dów selektywnych typu PS na centralny uk³ad nerwowy. Wskazany jest tak¿e wysi³ek fizyczny. Objawy opisane przez Pani¹ wskazuj¹ na rozregulowanie uk³adu autonomicznego i hormonalnego, w wyniku wprowadzenia z³ego sposobu od¿ywiania. Jest znanym faktem, który by³ dot¹d pomijany w publikacjach, ¿e stosuj¹c pewien ro-

dzaj diety, np. pastwiskow¹ lub korytkow¹, powodujemy pewne zmiany metaboliczne w naszym organizmie. Za tym id¹ równie¿ zmiany hormonalne i odmienna praca uk³adu autonomicznego. Nie pozostaje to równie¿ bez wp³ywu na nasze zachowanie, czy pewne funkcje uk³adu somatycznego. W przypadku wprowadzenia ¿ywienia optymalnego nasz organizm zaczyna w koñcu pracowaæ prawid³owo. Ka¿da zmiana diety rozbije uzyskan¹ równowagê, co niestety przydarzy³o siê Pani. ¯yczê szybkiego powrotu do równowagi.

Szanowny Panie Doktorze! Po przeczytaniu ksi¹¿ki 'T³uste ¯ycie", chcia³am zastosowaæ zalecenia diety optymalnej. Jednak wszystko mi szkodzi. Mam 79 lat. W m³odoœci mia³am resekcjê ¿o³¹dka na skutek owrzodzenia. Zawsze jad³am z ostro¿noœci¹, ale wszystko. Przed trzema laty, na skutek du¿ej iloœci kamieni, usuniêto

mi woreczek ¿ó³ciowy. Obecnie mimo ostro¿nego jedzenia i diety lekkostrawnej, mam czêsto bóle brzucha oraz biegunki. Bardzo schud³am. Czy jest dla mnie jakiœ ratunek? Czy Pan Doktor mo¿e mi jeszcze pomóc? Mój ¿o³¹dek jest nêkany nadkwasot¹. Cierpiê tak¿e na choroby uk³adu kr¹¿enia. Najgorsze s¹ bol¹ce nogi, ¿yla-

ki. Wzrost 150 cm, waga 46 kg, poprzednio 56 kg. Uprzejmie proszê o udzielenie mi wskazówek, jak mam sobie pomóc.

problemów kr¹¿eniowych. Nale¿y zastosowaæ typowe zalecenia ksi¹¿ki 'T³uste ¯ycie". Nale¿y spo¿ywaæ wszystkie zalecane produkty, tj. min. 4 ¿ó³tka dziennie, mas³o, œmietanê 30%, miêso wieprzowe, podroby oraz niewielkie iloœci wêglowodanów (np. 2 ziemniaki i 200 g gotowanych jarzyn dziennie). Iloœæ posi³ków musi jednak ulec modyfikacji. Powinna Pani spo¿ywaæ 4 lub 5 posi³ków dziennie. Powinny one byæ niewielkie objêtoœciowo, a wszystkie produkty musz¹ byæ rozdrobnione lub najlepiej zmiksowane. Potrawy musz¹ byæ ugotowane lub usma¿one na smalcu. Nie nale¿y ich jednak nadmiernie wysma¿aæ. Jadaæ ciep³e posi³ki, unikaæ produktów su-

rowych, zw³aszcza warzyw i owoców, nie stosowaæ ostrych przypraw, alkoholu, nie piæ mleka. Po kilkunastu tygodniach, gdy ust¹pi¹ dolegliwoœci gastryczne, bêdzie mo¿na spróbowaæ stosowaæ 3 posi³ki dziennie. Moje doœwiadczenie nabyte w Centrum ¯ywienia Optymalnego, w Jastrzêbiej Górze obejmuje wielu pacjentów z podobnym do Pani rozpoznaniem, u których ¿ywienie optymalne spowodowa³o poprawê komfortu ¿ycia i stopniowy powrót do zdrowia.

dr n. med. Mariusz G³owacki

Z powa¿aniem H.L.

Szanowna Pani,

Stan po resekcji ¿o³¹dka oraz po usuniêciu pêcherzyka ¿ó³ciowego nie jest przeciwskazaniem do stosowania ¿ywienia optymalnego. Istnieje jeszcze dla Pani ratunek i sposób na pozbycie siê wiêkszoœci dolegliwoœci gastrycznych oraz

lek. med. Maciej Garbieñ

Uwaga Czytelnicy Optymalni lekarze - konsultanci medyczni Centrum ¯ywienia Optymalnego w Jastrzêbiej Górze - lek. med. Przemys³aw Pala, dr n. med. Mariusz G³owacki i lek. med. Maciej Garbieñ bêd¹ na ³amach miesiêcznika 'Optymalni" odpowiadaæ* na listy czytelników borykaj¹cych siê z problemami zdrowotnymi. Listy z pytaniami prosimy kierowaæ na adres: Centrum ¯ywienia Optymalnego, 84-104 Jastrzêbia Góra, ul. Ba³tycka 15, z dopiskiem na kopercie: 'Pytanie do lekarza". Prosimy, by nie przysy³aæ do nas kopert ze znaczkiem zwrotnym, gdy¿ lekarze ze wzglêdu na brak czasu nie maj¹ mo¿liwoœci odpowiedzieæ pisemnie ka¿demu z osobna. * z uwagi na bardzo du¿¹ liczbê zg³oszeñ, w pierwszej kolejnoœci bêdziemy wybieraæ listy reprezentatywne dla danej jednostki chorobowej.

18

OPTYMALNI

MAJ

2004

CENTRUM ŻYWIENIA OPTYMALNEGO

LEKARZE O... TOCZNIU RUMIENIOWYM UKŁADOWYM Poni¿ej publikujemy dwie opinie na temat tocznia rumieniowego uk³adowego, wyra¿one przez przedstawiciela medycyny konwencjonalnej i lekarza optymalnego.

Jest to schorzenie o pod³o¿u autoimmunologicznym, zwi¹zane z tworzeniem siê kompleksów immunologicznych w kr¹¿eniu i odk³adaniu siê ich w tkankach, g³ównie w nerkach. W olbrzymiej wiêkszoœci przypadków toczeñ dotyczy kobiet. Pod³o¿e choroby nie jest znane. Istniej¹ badania na myszach, które sugeruj¹ t³o genetyczne, jak równie¿ czêstsze rodzinne wystêpowanie choroby. U bliŸni¹t jednojajowych prawdopodobieñstwo wyst¹pienia tocznia, jeœli jedno z nich choruje wynosi 70%. U ponad 80 % chorych stwierdza siê równie¿ wystêpowanie antygenów DR2 i DR3. W rozpoznaniu choroby bardzo wa¿ne jest immunoenzymatyczne stwierdzenie obecnoœci przeciwcia³ przeciwj¹drowych oraz komórek LE. Przebieg choroby jest zazwyczaj ciê¿ki, przewlek³y, z okresami remisji. W okresie zaostrzeñ wystêpuje na ogó³ wysoka temperatura (nawet do 40°C). W objawach dominuj¹ zazwyczaj zapalne

zmiany skórne obejmuj¹ce nos, policzki i niekiedy d³onie. Oko³o 25% przypadków przebiega wy³¹cznie pod postaci¹ narz¹dow¹. Obraz choroby mo¿e byæ bardzo ró¿norodny w zale¿noœci od przewagi zmian w jednym lub kilku narz¹dach. Do najczêstszych objawów nale¿¹ nad¿erki na b³onach œluzowych, nadwra¿liwoœæ na œwiat³o. Zazwyczaj do³¹czaj¹ siê bóle stawowe bez zniekszta³ceñ, spotyka siê te¿ zapalenie b³on surowiczych, objawy neurologiczne. W badaniach laboratoryjnych wystêpuje niedokrwistoœæ hemolityczna z leukopeni¹ oraz bia³komocz. W przypadku zajêcia nerek i zmian we wsierdziu lub osierdziu rokowanie jest powa¿ne. Obecnie dziêki postêpom w medycynie wiêkszoœæ chorych prze¿ywa ponad 10 lat.

Wszystkie choroby z autoagresji maj¹ wspóln¹ cechê – wystêpuje w nich podwy¿szony poziom przeciwcia³, które niszcz¹ tkanki w³asnego organizmu. Obecnie ca³e leczenie ukierunkowane jest na zahamowanie aktywnoœci uk³adu immunologicznego, co spowalnia postêp choroby, ale nie prowadzi do wyleczenia. Najczêœciej stosuje siê hormony sterydowe i immunostatyki, które oprócz dzia³ania leczniczego maj¹ wiele dzia³añ ubocznych. Czêsto te niepo¿¹dane efekty przynosz¹ wiêcej szkody organizmowi ni¿ jest p³yn¹cych z nich korzyœci. W trakcie leczenia powszechnie spotyka siê spadek odpornoœci, nadwagê, zaburzenia kr¹¿enia obwodowego, owrzodzenia przewodu pokarmowego i uszkodzenia narz¹dów wewnêtrznych. Z powy¿szych przyczyn niejednokrotnie trzeba leczenie przerwaæ i nastêpuje dalszy postêp choroby. Nieskutecznoœæ dotychczasowych metod leczniczych jest jednym z dowodów na to, ¿e przyczyn¹ choroby nie jest podwy¿szony poziom przeciwcia³, ale patologiczna budowa tkanek, które s¹ atakowane. Leków na przebudowê tych tkanek nie ma! Ponad 90% reakcji w ludzkim organizmie determinowana jest przez dostarczone do nich substraty, czyli zale¿y od sposobu od¿ywiania. W procesach budulcowych do jakich nale¿y synteza kolagenu niedobór pewnych aminokwasów w po¿ywieniu mo¿e doprowadziæ do powstawania wadliwego produktu, który bêdzie b³êdnie rozpoznawany i niszczony przez uk³ad odpornoœciowy. Do takiej sytuacji dochodzi w³aœnie w toczniu rumieniowym, gdzie atakowane s¹ w³ókna kolagenowe tkanki ³¹cznej. Proces toczy siê g³ównie w drobnych naczyniach krwionoœnych skóry powoduj¹c utrudnienie przep³ywu krwi, dlatego choroba zaliczana jest do jednostek dermatologicznych. Zajête mog¹ byæ oczywiœcie naczynia narz¹dów wewnêtrznych, co prowadzi do ich uszkodzenia. Rozpoznanie tocznia bez zmian skórnych bywa trudne. Pocz¹tek choroby zazwyczaj daje siê zauwa¿yæ na powierzchni cia³a. Choroba upoœledza przep³yw krwi w naczy-

niach skórnych, co daje objawy przewagi uk³adu sympatycznego. Jeszcze przed wyst¹pieniem pe³nych cech tocznia daje siê zauwa¿yæ tzw. objaw Raynauda (czytaj: reno) polegaj¹cy na bledniêciu r¹k uniesionych do góry po kilkukrotnym zaciœniêciu piêœci. Rêce tych osób s¹ szczególnie wra¿liwe na niskie temperatury. PóŸniej zazwyczaj pojawia siê rumieñ w kszta³cie motyla na twarzy, a nastêpnie rozwijaj¹ siê zmiany w narz¹dach wewnêtrznych. Choroba jest determinowana przez nisko wartoœciowe od¿ywienie, ubogie w kolagen. Dieta optymalna jest ¿ywieniem najlepszym równie¿ w przypadku tocznia i mo¿e doprowadziæ do pe³nego wyleczenia w wiêkszoœci przypadków. Oczywiœcie im bardziej zaawansowana jest choroba tym d³u¿ej trwa powrót do zdrowia. Wczesne przypadki spotykane s¹ w praktyce lekarza optymalnego rzadko, poniewa¿ choroba rozpoznana jest zazwyczaj póŸno i czêsto przebiega powoli. Osoby choruj¹ce krótko, u których dominuj¹ wykwity skórne i nie dosz³o jeszcze do zmian narz¹dowych po wdro¿eniu diety optymalnej odczuwaj¹ poprawê bardzo szybko, nawet po kilku tygodniach. Przeciêtnie wyleczenie z choroby zajmuje do 12 miesiêcy. W powrocie do zdrowia bardzo pomaga zastosowanie pr¹dów selektywnych PS, które daj¹ odczuwalne efekty ju¿ po kilku, kilkunastu dniach. Najwa¿niejszy jest tutaj efekt naczyniorozszerzaj¹cy zabiegów, co daje poprawê przep³ywu krwi oraz od¿ywienia tkanek. Dieta natomiast dostarcza wszystkich niezbêdnych sk³adników od¿ywczych do regeneracji kolagenu. Najszybciej dochodzi do przebudowy skóry, wolniej chrz¹stek i struktur stawowych, jednak zmniejszenie dolegliwoœci bólowych nastêpuje stosunkowo szybko. Odstawienie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych powinno odbywaæ siê pod kontrol¹ lekarza w miarê ust¹pienia dolegliwoœci.

dr n. med. Aleksander Grigorjew

lek. med. Przemys³aw Pala

OPTYMALNI

MAJ

2004

19

CENTRUM ŻYWIENIA OPTYMALNEGO Szanowny Panie Doktorze! Jestem na ¿ywieniu optymalnym od 6 lat. Mam 18 lat, wa¿ê oko³o 51 kg, dziennie spo¿ywam do 40 g bia³ka, 50-60 g wêglowodanów. Z moim zdrowiem wszystko w porz¹dku z wyj¹tkiem tr¹dziku, (który pojawi³ siê przed przejœciem na ¿ywienie opty-

malne), na czole i policzkach. Stosowa³am ró¿ne rodzaje wêglowodanów od prostych po z³o¿one, lecz nie zaobserwowa³am konkretnych zmian. Wszystkie zewnêtrzne preparaty polecane przez dermatologów nie skutkuj¹. Czy mogê zastosowaæ pr¹dy selek-

tywne? Jeœli nie, to proszê o radê lub podpowiedŸ, jak uzdrowiæ skórê mojej twarzy.

dzik ulega powik³aniom polegaj¹cym na bakteryjnym zaka¿eniu skóry przez gronkowce. Mamy wtedy do czynienia z tzw. tr¹dzikiem ropowiczym. Pojawiaj¹ siê ropne krosty podobne do zaskórników z tym, ¿e otacza je odczyn zapalny – nie jest to ju¿ wtedy zjawisko przejœciowe, lecz choroba wymagaj¹ca leczenia. Czasem odró¿nienie wizualne tr¹dziku m³odzieñczego od ropowiczego bywa trudne i trzeba zrobiæ dodatkowo badania. Powinno siê pobraæ materia³ ze zmiany oraz wykonaæ posiew z antybiogramem. Je¿eli stwierdzi siê obecnoœæ gronkowców mo¿na zastosowaæ leczenie preparatem bakteriobójczym, na który wra¿liwe s¹ drobnoustroje. Powinno siê stosowaæ œrodki doustne, poniewa¿ maj¹ one znacznie wy¿sz¹ skutecznoœæ ni¿ kremy czy maœci z antybiotykami. Najczêœciej stosowanymi œrodkami w leczeniu tr¹dziku s¹ tetracykliny, jednak ich skutecznoœæ nie jest 100%, mog¹ natomiast wyst¹piæ pewne powik³ania. Znacznie lepsz¹ i bezpieczniejsz¹ metod¹ jest wyhodowanie bakterii i stworzenie na nich autoszczepionki, któr¹ nastêpnie podaje siê przez kilka miesiêcy. Jest to metoda rzadko stosowana, ze wzglêdu na to, ¿e nie wszêdzie mo¿na j¹ wykonaæ. Najczêœciej zajmuj¹ siê tym zak³ady mikrobiologii lub alergologii przy akademiach medycznych. Je¿eli badanie bakteriologiczne wyka¿e obecnoœæ gronkowców to warto siê postaraæ o wykonanie autoszczepionki, poniewa¿ wiêkszoœæ z tych bakterii jest odporna na powszechnie stosowane antybiotyki. Oprócz leczenia farmakologicznego w tr¹dziku stosuje siê równie¿ ró¿ne metody fizykoterapii oraz zabiegi kosmetyczne. Do tradycyjnych nale¿y naœwietlenie promieniami UVA czyli popularne kwarcówki, solaria, a nawet opalanie na œwie¿ym powietrzu. W ciê¿kim tr¹dziku mo¿na wykazywaæ zabiegi z³uszczania naskórka past¹ rezorcynow¹, jednak nale¿y wczeœniej upewniæ siê czy nie wystê-

puje na skórze stan zapalny. Metoda ta jest stosowana w wyspecjalizowanych gabinetach kosmetycznych, a jej wykonywanie wymaga odpowiednich kwalifikacji. Przed takimi zabiegami zmiany powinien obejrzeæ dermatolog. W ¿yciu codziennym nale¿y równie¿ pamiêtaæ o w³aœciwej pielêgnacji cery, tzn. czêstym myciu z u¿yciem myd³a oraz niestosowaniu kremów oraz pudrów, które mog¹ gromadziæ siê w ujœciach mieszków w³osowych, nasilaj¹c tr¹dzik. Osobiœcie mogê Ci poleciæ ma³o wyrafinowan¹, ale niekiedy bardzo skuteczn¹ metodê, jak¹ jest nacieranie twarzy 2-3 razy dziennie spirytusem salicynowym. Stê¿ony alkohol etylowy dzia³a bakteriobójczo i œci¹gaj¹co, kwas salicynowy powoduje z³uszczanie zrogowacia³ego naskórka. Efekty mog¹ byæ widoczne ju¿ po kilku tygodniach. Jeœli chodzi o stosowanie pr¹dów selektywnych, to mog¹ one byæ skuteczne je¿eli nie ma stanu zapalnego zwi¹zanego z zaka¿eniem, poniewa¿ nie dzia³aj¹ one bakteriobójczo. Efektem stosowania pr¹dów PS jest poprawa ukrwienia, a tym samym od¿ywienia skóry, co czêsto zmniejsza intensywnoœæ wyników. W leczeniu tr¹dziku nie bez znaczenia jest równie¿ odpowiednie od¿ywianie. Od dawna zaleca siê spo¿ywanie zwiêkszonych iloœci bia³ka oraz unikanie pikantnych przypraw. W Twoim przypadku spo¿ywanie poni¿ej 40 g bia³ka na dobê jest z pewnoœci¹ niewystarczaj¹ce. Osoby m³ode w okresie wzrostu potrzebuj¹ go powy¿ej 1 g na kg masy cia³a, czyli w Twoim przypadku 50-70 g. Wêglowodany mo¿esz spo¿ywaæ pod dowoln¹ postaci¹ w iloœci oko³o 50 g na dobê. Pierwsze kroki w kierunku zwalczania tr¹dziku powinnaœ zrobiæ w³aœnie w zmianie proporcji ¿ywieniowych.

Z wyrazami szacunku Maria

Droga Mario,

Mianem tr¹dziku okreœla siê wystêpowanie na skórze wykwitów zwanych zaskórnikami. Aby dosz³o do ich powstania musz¹ byæ spe³nione dwa warunki: zwiêkszone wydzielanie ³oju oraz nadmierne rogowacenie ujœæ mieszków w³osowych, co prowadzi do ich zatkania. W takiej sytuacji wydzielina zamiast wydostaæ siê na zewn¹trz gromadzi siê w gruczole, prowadz¹c do jego rozdêcia i wytwarza siê tzw. czysta naskórkowa. Na wydzielanie ³oju ma wp³yw kilka czynników, ale najwa¿niejsze s¹ zmiany gospodarki hormonalnej zachodz¹ce z wiekiem. Najwiêkszy ³ojotok wystêpuje w pierwszych miesi¹cach ¿ycia oraz w okresie dojrzewania, czyli miêdzy rokiem 15. a 20. i stopniowo ulega zmniejszeniu. Praktycznie zanika po 60. roku ¿ycia. U niemowl¹t nie spotyka siê oczywiœcie tr¹dziku, poniewa¿ rogowacenie naskórka jest minimalne. Tr¹dzik wystêpuj¹cy w okresie dojrzewania nazywany jest m³odzieñczym i jest to zjawisko fizjologiczne. Najczêœciej ustêpuje samoistnie po 2-3 latach. W Twoim przypadku trwa to ju¿ 7 lat i mo¿na podejrzewaæ, ¿e istnieje jakiœ dodatkowy czynnik powoduj¹cy wystêpowanie wykwitów. U m³odzie¿y stosuj¹cej ¿ywienie optymalne tr¹dzik m³odzieñczy ma zazwyczaj ³agodnych przebieg, czêsto ustêpuje po rozpoczêciu diety. Niekiedy tr¹-

20

OPTYMALNI

MAJ

2004

Pozdrawiam lek. med. Przemys³aw Pala

CENTRUM ŻYWIENIA OPTYMALNEGO Szanowny Panie Doktorze! Na wstêpie listu przedstawiê siê: nazywam siê Marek G., mam 43 lata, na diecie optymalnej jestem ju¿ 1,5 roku, ale po kolei. Na dietê optymaln¹ przeszed³em w sierpniu 2002 r., gdy¿ przy wzroœcie 174 cm, wa¿y³em 96 kg, ciœnienie 160/110 lub okresowo ni¿sze. Od wielu lat usi³owa³em walczyæ z nadwag¹, bez skutku. Stosowa³em ró¿ne metody np. ró¿ne koktajle – modne kilka lat temu (mleczne) i ró¿ne inne. Od tej pory cierpiê przede wszystkim na zaparcia i oddajê stolec co 2,3 a nawet 4 dni, a czasem (przewa¿nie) trzeba stosowaæ œrodki przeczyszczaj¹ce lub czopki i to z ma³ym efektem. Czasami stosujê lewatywê z dodatkiem do 2 litrów wody, 2 ³y¿ek sto³owych cytryny, wtedy czujê siê g³odny i lekki. Ale ju¿ z powrotem s¹ zaparcia. Lekarz tradycyjny kaza³ przez 3 miesi¹ce spo¿ywaæ otrêby pszenne, oko³o szklanki. Z pocz¹tku by³o troszkê lepiej, potem znowu to samo. Teraz ju¿ nie jem otrêbów i efekt to 3,4-dniowe zaparcia. Nie wiem, co mam robiæ. Odnoœnie oddawania moczu to te¿ nie rewelacja. Czêsto oddajê mocz w nocy, a jak troszkê przetrzymam, to trudno jest oddaæ mocz i trwa to d³ugo. Mam nerwicê, za¿ywam od pó³ roku Pemadol 3 x dziennie. Po zastosowaniu pr¹dów selektywnych (13 razy) leki odstawi³em, ale rêce mi drgaj¹, chocia¿ trochê mniej. Nie chorujê na

chorobê Parkinsona, lekarz neurolog wykluczy³ to poprzez badanie. Mam te¿ sk³onnoœci do pêkania nóg, mam such¹ skórê. To w zasadzie te choroby, które mnie drêcz¹, a teraz w skrócie opiszê, jak stosowa³em dietê optymaln¹. Jak wspomnia³em, od sierpnia 2002 r. ¿ywiê siê optymalnie, ale do sierpnia 2003 roku robi³em to Ÿle, gdy¿ zjada³em za du¿o bia³ka i za ma³o wêglowodanów, np. co dzieñ jad³em przez 1 rok 6-8 ca³ych jaj, du¿o œmietany, a ziemniaków wcale. Bia³ka by³o przez okres 12 miesiêcy o wiele wiêcej ni¿ 60 i 80 g, natomiast wêglowodanów 30- 40 g, t³uszczu du¿o. Dowiedzia³em siê, ¿e w Tarnowie, bo tutaj mieszkam, znajduje siê doradca diety optymalnej pani Dorota K. Po konsultacji z ni¹ dobrano mi, ile czego mam jeœæ. Aktualnie zjadam bia³ka od 40 do 58 g, t³uszczu w zale¿noœci od dnia (od 80-170 g), a wêglowodanów 50-70 g. Nie wiem, czy to dobrze? Dziêki pr¹dom selektywnym, wykonywanym przez pani¹ Dorotê, nerwy siê troszkê uspokoi³y, odstawi³em leki. Pani Dorota jest przemi³¹ osob¹ i dobrym fachowcem. A oto co mniej wiêcej zjadam co dzieñ, oczywiœcie wg norm: bia³ka 40-58 g, t³uszczu 80-170 g, wêglowodanów 50-70 g – 200 mililitrów wywaru z nó¿ek wieprzowych, 1 marchew i 1 pietruszkê, 20 dag ziemniaków, surówkê albo bigos (10 dag) lub

buraczki, ogórek. 10 dag co dzieñ nó¿ek wieprzowych, 1 dag smalcu, 1 dag s³oniny, 4 ¿ó³tka, 165 ml œmietany 18%, popijam te¿ œmietankê 30% nawet 200 ml dziennie. Od kilku dni 1 godz. po ostatnim posi³ku zjadam ca³ego lub pó³ (oko³o 10, 15 dag) grejfruta, bo czyta³em, ¿e to dobrze, bo mo¿na trochê spaœæ z wagi. Tak przedstawia siê moje ¿ycie, teraz napiszê o wynikach badañ – ile wa¿ê aktualnie. Wiem, ¿e macie ogrom listów, proszê jednak o odpowiedŸ na ³amach gazety 'Optymalni", poniewa¿ kupujê j¹ co miesi¹c. Aktualnie: wzrost 174 cm, waga 79/80 kg, ale jestem grubszej koœci. Czy to dobra waga? Ciœnienie nie jest sta³e: 110/80, 125/85, 130/90, ale tej granicy nie przekracza. Pracujê umys³owo i jest to stresuj¹ca praca, prowadzê ruch poci¹gów na stanowisku 'Dy¿urny Ruchu". To odpowiedzialna i stresuj¹ca praca. Pozosta³e wyniki zebrane 12.02 tego roku. Cholesterol 240 Trójglicerydy 92 HDL cholesterol 58 LDL cholesterol 164 OB 2 Cukier 3,5 = 77 Nie wiem czy s¹ to dobre wyniki mam obawy, ¿e nie. Bardzo proszê o poradê co mam zrobiæ z tymi zaparciami?

ce przewodu pokarmowego ustêpuj¹ b³yskawicznie (kilka lub kilkanaœcie dni). Oddawanie stolca staje siê regularne, np. co 2 dni. Pomimo prawid³owo stosowanej diety oraz jej weryfikacji przez doradcê ¿ywieniowego problem nie ustêpuje. Proporcje, które Pan stosuje, s¹ w³aœciwie prawid³owe i mo¿na je utrzymaæ. Proponujê jednak odst¹piæ od codziennego jedzenia 200 ml wywaru z nó¿ek oraz 10 dag nó¿ek wieprzowych. To mo¿e byæ przyczyn¹ Pana zaparæ. Oczywiœcie produkty bogatokolagenowe s¹ bardzo po¿ywne i potrzebne, ale wystarczy, je¿eli bêdzie Pan je spo¿ywaæ 2 razy w tygodniu. W ci¹gu dnia mo¿na spo¿ywaæ 200 ml œmietany 30%, a na kolacjê 6 œliwek suszonych. U wiêkszoœci pacjentów wystêpuj¹ tzw. zaparcia atoniczne. Jelita pracuj¹ leniwie,

powolny jest pasa¿ treœci pokarmowej przez uk³ad trawienny. W takich przypadkach doskonale poprawiaj¹ pracê jelit pr¹dy typu PS. W 4 i 5 dekadzie ¿ycia u mê¿czyzn mog¹ pojawiaæ siê problemy z gruczo³em krokowym, objawiaj¹ce siê problemami z oddawania moczu. Je¿eli samo ¿ywienie optymalne nie pomog³o w tej przykrej dolegliwoœci trzeba spróbowaæ zastosowaæ terapiê pr¹dami selektywnymi. Jednak pr¹dy selektywne powinien zaleciæ lekarz po wstêpnej rozmowie z pacjentem i po kontroli badania PSA. Za³¹czone przez Pana wyniki badañ krwi obwodowej s¹ w normie.

Marek z Tomaszowa

Szanowny Panie,

Przez kilkanaœcie miesiêcy ¿ywienia optymalnego straci³ Pan 16 kg wagi, odstawi³ Pan leki na nerwicê oraz pozby³ siê Pan skacz¹cego ciœnienia têtniczego. Obecnie uskar¿a siê Pan na przewlek³e zaparcia oraz problemy z oddawaniem moczu. Podczas stosowania ¿ywienia optymalnego z regu³y wszystkie problemy dotycz¹-

lek. med. Maciej Garbieñ

OPTYMALNI

MAJ

2004

21

CENTRUM ŻYWIENIA OPTYMALNEGO

HIPERLEKOMANIA LEKI PRZECIWBÓLOWE Polska znalaz³a siê na 3. miejscu na œwiecie, po Stanach Zjednoczonych i Francji, w spo¿yciu leków przeciwbólowych. Niestety, nie jest to powód do dumy, gdy¿ pozycjê tê zawdziêczamy masowemu za¿ywaniu tych leków. Okaza³o siê, ¿e Polacy, nie chronieni w ¿aden sposób przed wp³ywem reklam œrodków przeciwbólowych, maj¹c swobodny dostêp do leków (bez recepty, praktycznie w ka¿dym miejscu, m.in. supermarket, stacja benzynowa), za¿ywaj¹ je nawet kilkanaœcie razy w miesi¹cu, a prawie co drugi Polak ma stale przy sobie œrodki przeciwbólowe. W przeprowadzonych na ten temat badaniach znalaz³a siê informacja, ¿e a¿ 23% Polaków wiedzê na temat œrodków przeciwbólowych czerpie z reklam. Przyczyn tego stanu rzeczy nale¿y poszukiwaæ nie tylko w agresywnej dzia³alnoœci promocyjnej firm farmaceutycznych i w niew³aœciwym leczeniu dolegliwoœci bólowych, ale przede wszystkim w nieodpowiednim ¿ywieniu. Zastanawiaj¹cy jest fakt, ¿e a¿ 34 mln Polaków cierpi na ró¿nego rodzaju bóle. Najczêœciej s¹ to bóle g³owy (65%), bóle krêgos³upa (43%), reumatyzm (30%) oraz migreny (15%). Tylko w ostatnim roku odnotowaliœmy oko³o 20% wzrost wydatków na œrodki przeciwbólowe. Z listy schorzeñ najczêœciej powoduj¹cych dolegliwoœci bólowe u naszych rodaków, wszystkie mo¿na skutecznie leczyæ ¯ywieniem Optymalnym i pr¹dami selektywnymi. Ograniczenie wydatków na leki przeciwbólowe, które w ubieg³ym roku wynosi³y ok. 500 mln z³otych, przynios³oby ogromne oszczêdnoœci nie tylko w naszych skromnych domowych bud¿etach. Polacy padaj¹ ofiarami chorób, które mo¿na w stosunkowo prosty sposób leczyæ odpowiednim ¿ywieniem, a które leczone niew³aœciwie staj¹ siê dolegliwoœciami przewlek³ymi. Je¿eli dolegliwoœci bólowe trwaj¹ ponad pó³ roku, cierpi¹cy pacjent ma du¿¹ szansê staæ siê lekomanem. Dodatkowym problemem jest niefrasobliwe stosowanie leków przeciwbólowych i chodzi tu nie tylko o ich pochopne kupowanie i za¿ywanie w dowolnych miejscach, ale tak¿e o tzw. nieprawid³owe stosowanie tych œrodków w schematach leczenia. Do dzisiaj panuje powszechnie przekonanie, ¿e zastosowanie leku przeciwbólowego to ostatecznoœæ i za¿ywamy

22

OPTYMALNI

MAJ

2004

leki dopiero wówczas, kiedy ból jest nie do zniesienia. Wed³ug WHO (Œwiatowej Organizacji Zdrowia) leczenie nale¿y rozpocz¹æ ju¿ przy niewielkich dolegliwoœciach i nie póŸniej ni¿ po 3 miesi¹cach od wyst¹pienia pierwszych objawów. Niew³aœciwe postêpowanie mo¿e doprowadziæ do utrwalenia dolegliwoœci bólowych. Na przewlek³e dolegliwoœci bólowe Polacy, po Norwegach i W³ochach, cierpi¹ najczêœciej w Europie. Trwaj¹ce d³ugo zespo³y bólowe powodujê modyfikacjê przewodzenia w komórkach nerwowych i zwiêkszenie wra¿liwoœci organizmu na ból. Niestety, stosowanie leków, szczególnie w du¿ych iloœciach i poza kontrol¹ lekarza mo¿e doprowadziæ do bardzo powa¿nych konsekwencji w postaci zaburzeñ w pracy przewodu pokarmowego – przede wszystkim ¿o³¹dka i w¹troby, ale równie¿ uszkodzenia szpiku, nerek czy zaburzeñ krzepniêcia krwi. Czêsto nie zdaj¹c sobie z tego sprawy, za¿ywamy kilka leków o ró¿nych nazwach handlowych, które s¹ dok³adnie tak¹ sam¹ substancj¹ chemiczn¹, np. Acard, Polopiryna i Aspiryna lub preparaty zawieraj¹ce Paracetamol: Panadol, Apap, Codipar, Efferalgan. Prowadzi to czêsto do przedawkowania i ostrych objawów zatrucia lekiem, np. w postaci ostrej niewydolnoœci w¹troby, czy krwawi¹cego wrzodu ¿o³¹dka. W prowadzonych, okresowo publikowanych badaniach statystycznych stwierdzono, ¿e wœród œrodków przeciwbólowych najpopularniejszy jest Apap (Paracetamol) – 27,5% wskazañ, nastêpnie Ibuprom – 15,2% i Pyralginum – 9,3%. Najczêœciej stosowany i polecany nawet dzieciom jest Paracetamol. Ten œrodek znany jest medycynie od ponad 100 lat, ale jego mechanizm dzia³ania nadal nie jest wyjaœniony, chocia¿ przypuszcza siê, ¿e przede wszystkim wp³ywa na oœrodkowy uk³ad nerwowy, blokuj¹c dzia³aj¹cy tam enzym zwany cyklooksygenaz¹ 3 (COX-3). Paracetamol ma g³ównie dzia³anie przeciwbólowe i przeciwgor¹czkowe, nie stwierdzono jego istotnego wp³ywu na przebieg reakcji zapalnej. Jest

lekiem stosunkowo bezpiecznym, powoduj¹cym mniej ni¿ inne œrodki przeciwbólowe dzia³añ niepo¿¹danych. Wynikaj¹ one jednak g³ównie z przedawkowania tego leku, co prowadzi do uszkodzenia w¹troby. Taki stan pojawia siê po za¿yciu 10-12 g tego œrodka jednorazowo, co praktycznie sprowadza siê do za¿ycia ok. 20 tabletek. Poniewa¿ Paracetamol wystêpuje w ró¿nych œrodkach obecnych na rynku pod ró¿nymi nazwami handlowymi, zdarzaj¹ siê przypadki przedawkowania u osób nabywaj¹cych nieœwiadomie ró¿ne œrodki w supermarketach, kioskach lub na stacjach benzynowych. Zagro¿enie jest tym bardziej realne, ¿e Paracetamol wystêpuje w oko³o 60 preparatach dostêpnych w Polsce pod ró¿nymi nazwami. Szczególn¹ ostro¿noœæ powinni zachowaæ pacjenci z uszkodzeniem w¹troby lub nerek, poniewa¿ mog¹ byæ nara¿eni na objawy zatrucia tym lekiem przy mniejszych dawkach. Kolejnym bardzo popularnym œrodkiem przeciwbólowym jest Pyralgina. Jest to niesterydowy lek przeciwbólowy i przeciwzapalny, o s³abym dzia³aniu spazmolitycznym (rozkurczowym), którego podstawowym sk³adnikiem jest Metamizol. Lek ten nale¿y do grupy pochodnych Pirazolonu, w której s¹ równie¿ takie œrodki, jak: Piramidon, Pabialgina, Gardan i Butapirazol. Wszystkim tym lekom, poza wysok¹ ocen¹ skutecznoœci w walce z bólem, zarzuca siê spowodowanie uszkodzeñ w¹troby, nerek, ¿o³¹dka, a przede wszystkim uszkodzenie szpiku kostnego i niedobory elementów morfotycznych krwi, przede wszystkim zmniejszenia iloœci leukocytów, czyli krwinek bia³ych. Inne ³agodniejsze dzia³ania niepo¿¹dane Pyralginy to: nudnoœci, wymioty, bóle brzucha, biegunki oraz odczyny alergiczne w postaci rumienia, pokrzywki lub wysypki. Chocia¿ lek ten jest pozbawiony dzia³ania dra¿ni¹cego b³onê œluzow¹ ¿o³¹dka, z uwagi na inne powa¿ne dzia³ania niepo¿¹dane w wielu krajach zosta³ wycofany z u¿ycia. dr n. med. Mariusz G³owacki

WARTO PRZECZYTAĆ

NATURALNE JEST NAJLEPSZE Karmienie piersi¹ w krajach rozwiniêtych najczêœciej traktuje siê jako postêpowanie z wyboru, a nie naturalne nastêpstwo rozrodu cz³owieka. Tematem tym w zbyt ma³ym stopniu zajmuj¹ siê lekarze. W medycynie nie ma takiej specjalnoœci, która by³aby odpowiedzialna za karmienie piersi¹.

Praca po³o¿nika koñczy siê z chwil¹, kiedy urodzi siê dziecko, a matka zostanie wypisana ze szpitala; ginekolog z trudem uzna³by pierœ za naturaln¹ czêœæ uk³adu rozrodczego; pediatra zwykle bardziej zainteresowany jest opiek¹ nad chorymi dzieæmi ni¿ podjêciem i kontynuowaniem przez matkê karmienia piersi¹ w naturalnym œrodowisku domowym, a niewielu lekarzy specjalizuj¹cych siê w planowaniu rodziny dostrzega w karmieniu piersi¹ jego antykoncepcyjne dzia³anie. Karmieniu piersi¹ poœwiêca siê ma³o uwagi i w podrêcznikach, i w programie studiów. Nik³e jest te¿ zainteresowanie nim naukowców. Spo³eczeñstwo wiele wiêcej wie o wymieniu krowy ni¿ o delikatnej piersi kobiecej. Fakt, ¿e w krajach rozwiniêtych lekarze, naukowcy, ksiê¿a, urzêdnicy i politycy nie doceniaj¹ znaczenia karmienia piersi¹ dla zdrowia dziecka i regulacji urodzin te¿. Ma to powa¿ne konsekwencje dla krajów rozwijaj¹cych siê, do których zalicza siê te¿ Polskê. Ostatnie Œwiatowe Badania P³odnoœci (World Fertility Survey) zorganizowane przez Miêdzynarodowy Instytut Statystyczny w Londynie wykaza³y, ¿e dziœ, w wielu krajach rozwijaj¹cych siê, m³ode, wykszta³cone, zamo¿ne kobiety, mieszkaj¹ce w miastach nie karmi¹ piersi¹, stosuj¹c karmienie sztuczne. Ich przyk³ad rozprzestrzenia siê wœród warstw ubo¿szych miast i wsi, gdzie z kolei prawdopodobieñstwo stosowania nowoczesnych form antykoncepcji jest najmniejsze. A w³aœnie dzieci z tych œrodowisk najwiêcej mog³yby zyskaæ dziêki karmieniu naturalnemu. Karmienie piersi¹ to tak¿e metoda antykoncepcyjna stworzona przez naturê. Dziœ wielu ludzi uwa¿a to za mit. Istnieje niew¹tpliwie œcis³y zwi¹zek miêdzy takim przekonaniem, a stanem zdrowia niemowl¹t oraz tempem wzrostu populacji szczególnie w krajach rozwijaj¹cych siê. Na powiêkszenie siê ludnoœci œwiata z æwierci do po³owy miliarda – a wiêc na podwojenie siê liczby ludnoœci – trzeba by³o czekaæ ok. 750 lat. Wzrost z pó³ do 1 miliarda dokona³ siê w ci¹gu 170 lat, z 1 do 2 miliardów 110 lat, z pó³-

tora do 3 miliardów – 70 lat, natomiast na wzrost z 2 do 4 miliardów potrzeba ju¿ by³o niespe³na 50 lat, a z 2,5 do 5 miliardów tylko ok. 36 lat. Z pierwszego okresu wnioskujemy, ¿e przyrost by³ znikomy, a w perspektywie kilku pokoleñ dominowa³a sta³a liczba ludnoœci. Taki model demograficzny by³ determinowany warunkami bytowymi. Zdobywane po¿ywienie by³o mo¿liwe do spo¿ycia przez osobników maj¹cych nale¿yte uzêbienie. Dziecko dopiero wtedy mog³o siêgn¹æ po pokarm rodziców, kiedy mia³o w pe³ni wykszta³cone uzêbienie mleczne, a wiêc w wieku niespe³na trzech lat. Do tego czasu by³o karmione mlekiem matki. Hamowanie owulacji przez laktacjê wprawdzie nie jest nale¿ycie wyjaœnione przez fizjologiê, ale nie budzi w¹tpliwoœci w œwietle licznych badañ demograficznych. Jak wiemy jednak zdarzaj¹ siê zajœcia w ci¹¿e podczas laktacji, tote¿ hamulcem dla owulacji nie mo¿e byæ tylko fakt karmienia piersi¹. Przypuszcza siê, ¿e jedynie wtedy zablokowana jest owulacja, gdy karmienie ma du¿¹ czêstotliwoœæ, b¹dŸ te¿ iloœæ pokarmu po-

bieranego przez dziecko nie maleje, ale nawet wzrasta wraz z wiekiem dziecka; tak siê dzieje, gdy dziecko jest karmione wy³¹cznie piersi¹ (paleolit). Tote¿ odstêpy czasu miêdzy kolejnymi urodzeniami wynosi³y 3-4 lat. Obecnie dzieci rodzone w takich odstêpach odznaczaj¹ siê najmniejsz¹ umieralnoœci¹ w niemowlêctwie i wykazuj¹ najwiêkszy ciê¿ar urodzeniowy w porównaniu z tymi dzieæmi, które s¹ rodzone w odstêpie poni¿ej 3 lub powy¿ej 4 lat. Aby zrozumieæ znaczenie karmienia piersi¹ dla rozwoju (rozrodu) cz³owieka, nale¿y spojrzeæ na to zagadnienie z perspektywy ewolucyjnej. Jednym z czynników, który przyczyni³ siê do sukcesu ewolucyjnego Homo sapiens, by³o opóŸnienie gatunkowego tempa rozwoju wskutek przesuniêcia siê okresu dojrzewania na drug¹ dekadê ¿ycia (zjawisko nie spotykane u innych ssaków), oraz wyd³u¿enie czasu oddzielaj¹cego nastêpuj¹ce po sobie porody, co z kolei by³o wynikiem antykoncepcyjnego dzia³ania karmienia piersi¹. Te ograniczenia reprodukcyjne i rozwojowe otworzy³y dla ewolucji cz³owieka no-

OPTYMALNI

MAJ

2004

23

WARTO PRZECZYTAĆ we mo¿liwoœci. Rozwój du¿ego mózgu cz³owieka, co jest nie do pogodzenia z porodem przez w¹ski kana³ miednicy, musi dokonywaæ siê po narodzinach, co czyni dziecko ca³kowicie zale¿nym od matki przez d³u¿szy czas. OpóŸnienie pokwitania prowadzi do przed³u¿enia okresu dzieciñstwa, a tym samym umo¿liwia rodzicom przekazanie swemu dziecku bogactwa nabytej wiedzy. W³aœnie ta w³aœciwoœæ przekazywania informacji da³a gatunkowi ludzkiemu przewagê nad innymi gatunkami ssaków. Przedstawiciele gatunku ludzkiego przez przesz³o 90% swojej historii prowadzili koczowniczy tryb ¿ycia ³owców – zbieraczy. Chocia¿ ten tryb ¿ycia prawie zagin¹³, to faktem jest, ¿e pod wzglêdem genetycznym ludzie wci¹¿ s¹ '³owcami – zbieraczami"; cywilizacja jest zjawiskiem zbyt œwie¿ym, aby wywrzeæ dostrzegalny wp³yw na genotyp cz³owieka. Z neolitem jest zwi¹zane pojawienie siê pierwotnych form rolnictwa i hodowli zwierz¹t. W jad³ospisie cz³owieka pojawiaj¹ siê produkty, które mo¿e spo¿ywaæ ma³e dziecko mimo braku uzêbienia: mleko zwierzêce i potrawy z rozdrobnionego ziarna. W gospodarstwie rolno – hodowlanym kobieta wspó³pracuje z mê¿czyzn¹, tote¿ chêtnie siê uwalnia ca³kowicie lub czêœciowo od d³ugiego karmienia piersi¹, co powoduje, ¿e os³abia siê mechanizm blokuj¹cy owulacjê przez laktacjê. Porody staj¹ siê czêstsze. Dzieci rodzi siê wiêcej. Pokolenie dzieci staje siê liczniejsze od pokolenia rodziców. Nastêpowa³o zastêpowanie mleka matki innymi produktami, które z kolei powodowa³o wzrost czêstoœci zgonów niemowl¹t. Dobrze to dokumentuj¹ obserwacje Mayra w 1885 r., w Berlinie. Jeœli ryzyko zgonu w pierwszym roku ¿ycia dla niemowl¹t karmionych wy³¹cznie mlekiem matki przyjmujemy jako – 1, to dla niemowl¹t karmionych mlekiem matki i zwierzêcym wynosi³o – 4,4, a dla karmionych wy³¹cznie mlekiem zwierzêcym – 5,6, mlekiem zwierzêcym i innymi produktami – 14, a wy³¹cznie produktami niemlecznymi a¿ 21. Czy dalsza degeneracja Homo sapiens jest nieunikniona? O tym w nastêpnym numerze. Wac³aw Fudalewski [email protected]

Mariusz Kostarz [email protected]
ród³o: miesiêcznik 'Problemy" 6/84, 2/85, 12/85, 10/86, 12/87

24

OPTYMALNI

MAJ

2004

MITY WEGETARIANIZMU cz. II 'Jest wielu, którzy uwa¿aj¹, ¿e przyrost spad³oby i wzros³yby znacz¹co dostawy liczby ludzi jest wiêkszy od przyrostu ziarna, lecz si³a nabywcza biedaków (g³o¿ywnoœci i ¿e coraz mniej staæ nas na pro- duj¹cych) w Afryce i Azji wcale by siê nie dukcjê po¿ywienia dla zwierz¹t, poniewa¿ zmieni³a. pasienie zwierz¹t karm¹ roœlinn¹ jest bar- Wynik takiego obrotu sprawy jest ³atwy do dzo ma³o wydajnym sposobem zu¿ywania przewidzenia: nast¹pi³by masowy exodus po¿ywienia, które mo¿e potencjalnie s³u- ze wsi. Podczas gdy dziœ ogóln¹ iloœci¹ ¿yæ jako pokarm dla ludzi. To prawda, ¿e produkowanego ziarna mo¿na wy¿ywiæ 10 bezpoœrednie spo¿ywanie przez ludzi pro- miliardów ludzi, iloœæ ziarna w tym postduktów roœlinnych jest znacznie efektyw- miêsnym œwiecie spad³aby najprawdoponiejsze od przekszta³cania ich na pokarm dobniej do iloœci wystarczaj¹cej dla 7 do 8 dla ludzi poprzez pasienie nimi zwierz¹t. miliardów. W rezultacie farmerzy zaczêliHodowla zwierz¹t daje w najlepszym by sprzedawaæ ziemiê inwestorom." przypadku oko³o pó³ kilograma miêsa, Mówi¹c inaczej, by³oby mniej ¿ywnoœci. a nawet jeszcze mniej, Co wiêcej, monokultuz ka¿dego pó³tora kilory zbó¿ i str¹czkowych, grama pasz roœlinktóre stanowi³yby Chociaż witamina D może nych. Ten brak wydajwiêkszoœæ upraw po być produkowana w naszym noœci dotyczy jednak zaprzestaniu hodowli organizmie podczas tych roœlin i produkzwierz¹t i uzale¿nieniu naświetlania naszej skóry tów roœlinnych, które œwiata wy³¹cznie od promieniami słonecznymi, to cz³owiek móg³by zu¿ywnoœci pochodzenia jednak bardzo trudno jest ¿ytkowaæ na w³asne roœlinnego, bardzo potrzeby. Ponad dwie szybko doprowadzi³yuzyskać jej optymalną ilość trzecie pasz zwierzêby do degeneracji gleza pomocą krótkiej cych to substancje nieby i zaistnia³aby kokąpieli słonecznej po¿¹dane lub zupe³nie niecznoœæ intensywneniemo¿liwe w jad³ogo stosowania sztuczspisie cz³owieka. Tak nych nawozów, do wiêc zwierzêta, dziêki ich zdolnoœci do za- których wyprodukowania jednej tony pomiany niejadalnych dla cz³owieka mate- trzeba trzech ton ropy naftowej. ria³ów roœlinnych, nie tylko nie konkuruj¹ Jeœli chodzi o wp³yw na nasze œrodowiz cz³owiekiem, ale wrêcz wspomagaj¹ die- sko, to po dok³adnym przyjrzeniu siê ty ludzkich zbiorowisk, zarówno pod sprawie okazuje siê, ¿e grozi to powa¿n¹ wzglêdem iloœci, jak i jakoœci." degradacj¹, któr¹ mo¿e spowodowaæ wyCo wiêcej, w chwili obecnej na tej plane- ³¹cznie roœlinna produkcja i to na du¿¹ cie jest wiêcej ¿ywnoœci, ni¿ jej potrzeba skalê. Mark Purdey, brytyjski farmer do wy¿ywienia wszystkich ludzi. Proble- organiczny i naukowiec zajmuj¹cy siê mem jest rosn¹ca bieda, która powoduje, hodowl¹ byd³a mlecznego, bardzo rozs¹¿e ludzi nie staæ na kupno ¿ywnoœci. dnie podkreœla, ¿e: 'gospodarka rolna W swoim wyczerpuj¹cym raporcie Biuro ukierunkowana na dietê wegañsk¹ spods. Populacji wi¹¿e problem g³odu na wodowa³aby totalne uzale¿nienie od gleœwiecie z ubóstwem, a nie ze spo¿ywa- by, stosowanie agrochemii, erozjê gleb, niem miêsa, nie uwa¿a równie¿, ¿e wege- wzrost upraw nastawionych na zysk, stetarianizm mo¿e byæ rozwi¹zaniem pro- powienie i spadek zdrowotnoœci". Pogl¹d blemu g³odu. ten podziela autor ksi¹¿ki Neanderthin, Co by siê jednak sta³o, gdyby hodowlê Ray Audette, stwierdzaj¹c: zwierz¹t ca³kowicie zast¹piono hodowl¹ 'Od najdawniejszych czasów najbardziej roœlin po przejœciu ca³ej ludzkoœci na we- niszcz¹cym œrodowisko czynnikiem by³y getarianizm? rolnicze monokultury. Produkcja pszenicy 'Gdyby du¿a liczba ludzi przesz³a na we- w staro¿ytnym Sumerze przekszta³ci³a getarianizm, zapotrzebowanie na miêso niegdyœ ¿yzne równiny w s³one pustynie, w Stanach Zjednoczonych i w Europie które mimo up³ywu 5000 lat wci¹¿ pozo-

WARTO PRZECZYTAĆ staj¹ ca³kowicie sterylne. Oprócz degradowania gleby i Ÿróde³ wody rolnictwo monokulturowe szkodzi równie¿ œrodowisku, zak³ócaj¹c delikatn¹ równowagê naturalnych ekosystemów. Na przyk³ad uprawa ry¿u na œwiecie w roku 1993 spowodowa³a 155 milionów przypadków malarii poprzez dostarczenie komarom dogodnych dla ich rozwoju terenów – wodnych poletek. W tym samym roku kontakt cz³owieka z kaczkami na tych samych ry¿owiskach zaowocowa³ 500 milionami przypadków grypy. Prawie nie ma w¹tpliwoœci, ¿e metody rolnictwa komercyjnego, bez wzglêdu czy dotyczy ono produkcji roœlinnej, czy zwierzêcej, szkodz¹ œrodowisku. Zachodzi pilna potrzeba, aby w miejsce intensywnego stosowania bardzo pospolitych we wspó³czesnym rolnictwie nawozów sztucznych, pestycydów, hormonów, steroidów i antybiotyków znaleŸæ lepsze metody zintegrowania hodowli zwierz¹t z potrzebami uprawy roœlin. Jedn¹ z mo¿liwoœci jest powrót do rolnictwa 'mieszanego" wed³ug ni¿ej opisanych zasad. 'Wykszta³cony konsument i oœwiecony farmer s¹ w stanie doprowadziæ do powrotu do rolnictwa mieszanego, w którym uprawa owoców, jarzyn i zbó¿ jest po³¹czona z hodowl¹ ¿ywego inwentarza i drobiu w proporcjach gwarantuj¹cych efektywnoœæ i nieszkodliwoœæ dla œrodowiska, i tak na przyk³ad kury biegaj¹ce po ogrodzie zjadaj¹ owady-szkodniki i jednoczeœnie dostarczaj¹ wysokiej jakoœci jajek; owce pas¹ce siê w sadach eliminuj¹ potrzebê stosowania herbicydów, zaœ pas¹ce siê w zagajnikach i na innych terenach o marginalnym znaczeniu krowy dostarczaj¹ pe³nego, czystego mleka, czyni¹c te tereny ekonomicznie rentownymi dla rolnika. Hodowla zwierz¹t nie jest tym, co prowadzi do g³odu, s¹ nimi nierozs¹dne

praktyki rolnicze i monopolistyczny system dystrybucji." 'Mieszane rolnictwo" jest równie¿ zdrowsze dla samej gleby, która bêdzie rodziæ wiêksze plony, jeœli bêdzie siê j¹ traktowa³o zgodnie z tradycyjnymi zasadami uprawy. Mark Purdey podkreœla, ¿e pole uprawiane wed³ug zasad mieszanego rolnictwa mo¿e daæ rocznie piêciokrotny plon, podczas gdy 'monouprawy" daj¹ maksymalnie jeden lub dwa plony. Zatem który rolnik produkuje wiêcej ¿ywnoœci dla ludzi? Purdey trafnie ukazuje ekonomiczny horror tak zwanych 'farm bateryjnych" i wskazuje przysz³e rozwi¹zania: 'Nasze rolnicze establishmenty z ³atwoœci¹ mog³yby postawiæ poza prawem zakochanych w maksymalizacji zysku farmerów prowadz¹cych intensywn¹ hodowlê ¿ywego inwentarza, systemy 'bateryjne" i burgerowych biurokratów z ich wszystkimi stratami i godnym ubolewania okrucieñstwem oraz antyozonowym systemami rozprowadzania odchodów, wywo³ywan¹ przez leki i chemikalia immunotoksycznoœæ, której wynikiem jest BSE i salmonella, znikanie lasów tropikalnych etc. Nasza przysz³oœæ to pójœcie w kierunku zdrowej alternatywy w postaci mieszanego rolnictwa, o¿ywienie starych, tradycyjnych, ekstensywnych metod i potraktowanie ich jako zasadniczej ramy, a nastêpnie wykorzystywanie w produkcji rolniczej bardziej aktualnych osi¹gniêæ nauk biologicznych." Nie wydaje siê wiêc, aby hodowanie ¿ywego inwentarza przy stosowaniu w³aœciwych metod szkodzi³o œrodowisku. Co wiêcej, nie wydaje siê równie¿, aby œwiat wegeteriañski polegaj¹cy wy³¹cznie na produktach roœlinnych jako Ÿródle po¿ywienia by³ praktycznym i ekologicznie rozs¹dnym pomys³em.

MIT 2: Witaminê B12 mo¿na uzyskaæ ze Ÿróde³ pochodzenia roœlinnego Spoœród wszystkich mitów ten jest prawdopodobnie najniebezpieczniejszy. Podczas gdy mleczni i mleczno-jajowi wegetarianie posiadaj¹ Ÿród³a witaminy B12 (kobalamina) w swoich dietach (produkty mleczne i jaja), weganie (totalni wegetarianie) nie maj¹ ich. Nie uzupe³niaj¹cy swojej diety witamin¹ B12 weganie cierpi¹ w ostatecznej konsekwencji na anemiê (stan gro¿¹cy œmierci¹), jak równie¿ na wiele dolegliwoœci systemu nerwowego i pokarmowego. Wiêkszoœæ, a byæ mo¿e nawet wszyscy weganie, ma uszkodzony metabolizm witaminy B12 i wszystkie badania grup wegan wykaza³y bardzo niskie stê¿enie witaminy B12 u wiêkszoœci z nich. Wykonano wiele badañ dokumentuj¹cych niedobór witaminy B12 u dzieci – wegan, co bardzo czêsto mia³o wrêcz zgubne konsekwencje. 'W promuj¹cej wegetarianizm literaturze mówi siê, ¿e witamina B12 znajduje siê w pewnych algach, tempehu (produkt uzyskiwany ze sfermentowanej soi) oraz w dro¿d¿ach piwowarskich. To nieprawda – witamina B12 znajduje siê jedynie w pokarmach pochodzenia zwierzêcego. Zarówno piwowarskie, jak i konsumpcyjne, dro¿d¿e nie zawieraj¹ w stanie naturalnym witaminy B12 – uzyskuj¹ j¹ z zewnêtrznych Ÿróde³. W Ÿród³ach pochodzenia roœlinnego nie ma prawdziwej witaminy B12, s¹ tam jedynie analogi tej witaminy, które nie s¹ dok³adnie takie same jak oryginalna witamina B12 i z tego powodu nie s¹ one biodostêpne. Nale¿y tu podkreœliæ, ¿e te analogi witaminy B12 mog¹ uszkodziæ mechanizmy absorpcji prawdziwej witaminy B12 w nastêpstwie konkurencyjnej absorpcji, co potêguje u wegan i wege-tarian spo¿ywaj¹cych du¿e iloœci soi, alg i dro¿d¿y ryzyko zapadania na choroby wynikaj¹ce z niedoboru tej witaminy. Niektóre autorytety wegetarianizmu utrzymuj¹, ¿e witamina B12 jest wytwarzana w okrê¿nicy przez pewne bakterie fermentacyjne. Jest to mo¿liwe, ale znowu nie jest to forma u¿ywana przez organizm. Aby B12 mog³a byæ absorbowana w jelicie krêtym, potrzebny jest nieodzowny czynnik pochodz¹cy z ¿o³¹dka. Poniewa¿ produkt bakterii nie posiada zwi¹zanego z nim tego czynnika, nie mo¿e byæ absorbowany. Jest prawd¹, ¿e hinduscy jogini zamieszkuj¹cy w pewnych partiach Indii nie cierpi¹ z powodu niedoboru witaminy B12, co doprowadzi³o do wniosku, ¿e witaminy tej dostarczaj¹ niektóre produkty roœlinne. Ten wniosek jest jednak ca³kowicie b³êdny, poniewa¿ wiele ma³ych insektów, ich fekalia, jajeczka, larwy, i ich resztki pozostaj¹ na roœlinach w wyniku niestosowania pestycydów i niezbyt dok³adnego mycia produktów roœlinnych, które ci ludzie spo¿yOPTYMALNI

MAJ

2004

25

WARTO PRZECZYTAĆ

KURORT OPTYMALNY

'KONRADÓWKA" KARPACZ, ul. Nad £omnic¹ 20 c

Zapraszamy na turnusy w luksusowych warunkach, w mi³ej atmosferze. W CENIE ZAPEWNIAMY:

● konsultacje lekarskie ● szkolenia ● serie zabiegów pr¹dami selektywnymi

● posi³ki optymalne Opieka lekarska: dr El¿biety Cwynar, dr Zofii Szukalskiej, dr Andrzeja Garbienia Do dyspozycji goœci: sauna, kawiarenka- drink bar

ZG£OSZENIA: 'Arkadia" Poznañ, ul. Kolejowa 29a, tel.+48 61/661-33-50, 661-42-55 , kom. 0606612373, 0600818175 ARKADIA poznańska świadczy usługi: Wroc³aw, ul.Bończyka 20 pok. 25 tel. (0−71) 325−30−96 Bydgoszcz, ul. Kołłątaja 9 tel. (0−52) 322−28−175 www.optymalni.poznan.pl e−mail: [email protected]

UWAGA! S¹ jeszcze wolne miejsca w okresie wiosna-lato 2004 r.

Reklama

Nasze konto: Bank PKO S.A. II o/Poznań 35 124017631111000018160389 Z okolicznych miejscowości możliwość 'dochodzenia" na zabiegi prądami se− lektywnymi i konsultacje lekarskie tel. kom. 0 608 490 457, 0 605 211 647

26

OPTYMALNI

MAJ

2004

waj¹. W ten sposób ludzie ci uzyskuj¹ swoj¹ dawkê witaminy B12. To wnioskowanie oparte jest na tym, ¿e kiedy hinduscy weganie emigrowali do Anglii, w ci¹gu kilku lat zapadali na niedokrwistoœæ megaloplastyczn¹. W Anglii produkty ¿ywnoœciowe s¹ znacznie czyœciejsze i pozosta³oœci po insektach s¹ ca³kowicie usuwane z roœlinnego po¿ywienia. Jedynymi Ÿród³ami witaminy B12 s¹ produkty pochodzenia zwierzêcego, zw³aszcza miêso organów wewnêtrznych i jajka. Witamina ta, acz w trochê mniejszej iloœci, znajduje siê równie¿ w produktach mlecznych, lecz jeœli ktoœ ich nie toleruje, wówczas koniecznoœci¹ staj¹ siê jajka, najlepiej od kur chowanych w sposób naturalny. To, ¿e witaminê B12 mo¿na uzyskaæ jedynie z produktów pochodzenia zwierzêcego, jest najmocniejszym argumentem przeciwko wegetarianizmowi jako 'naturalnemu" sposobowi ¿ywienia ludzi. Dziœ weganie mog¹ unikn¹æ anemii, przyjmuj¹c uzupe³niaj¹ce tabletki z witaminami lub wzbogacone nimi pokarmy roœlinne. Gdyby ci ludzie ¿yli kilkadziesi¹t lat temu, kiedy takie preparaty by³y niedostêpne, szybko by umarli.

MIT 3: Nasze potrzeby w zakresie witaminy D mo¿e zapewniæ s³oñce Nie jest to wprawdzie mit wegetariañski per se, niemniej panuje powszechne przekonanie, ¿e zapotrzebowanie na witaminê D mo¿na zaspokoiæ poprzez wystawienie cia³a na dzia³anie promieni s³onecznych przez 15 do 20 minut kilka razy w tygodniu. Zawsze istnia³y obawy o niedostatek witaminy D u wegetarian i wegan, poniewa¿ jej pe³na z³o¿ona forma znajduje siê tylko w t³uszczach zwierzêcych, których weganie nie spo¿ywaj¹ z uwagi na swoj¹ bezmiêsn¹ dietê, zaœ ci bardziej umiarkowani spo¿ywaj¹ je jedynie w niewielkich iloœciach. Jest prawd¹, ¿e ograniczona liczba roœlinnych pokarmów, takich jak alfalfa, pestki s³onecznikowe i awokado zawieraj¹ roœlinn¹ formê witaminy D: ergokalcyterol lub witaminê D2. Chocia¿ witamina D2 mo¿e byæ stosowana w celach zapobiegawczych w przypadkach niedoboru witaminy D u ludzi, tak zwanej krzywicy, jest spraw¹ problematyczn¹, czy ta jej forma jest równie efektywna jak zwierzêcego pochodzenia witamina D3 (cholekalcyferol). Pewne badania dowodz¹, ¿e D2 nie jest tak dobrze u¿ytkowana przez zwierzêta jak D3, i klinicyœci donosz¹ o niezadowalaj¹cych wynikach przy stosowaniu witaminy D2 w leczeniu schorzeñ wymagaj¹cych podawania witaminy D. Chocia¿ witamina D mo¿e byæ produkowana w na-

szym organizmie podczas naœwietlania naszej skóry promieniami s³onecznymi, to jednak bardzo trudno jest uzyskaæ jej optymaln¹ iloœæ za pomoc¹ krótkiej k¹pieli s³onecznej. Ze s³oñca pochodz¹ trzy zakresy promieniowania: A, B i C. Jedynie zakres B jest zdolny do katalizowania przemiany cholesterolu w naszym organizmie w witaminê D, poza tym promienie UV-B pojawiaj¹ siê jedynie w pewnych porach dnia na okreœlonych szerokoœciach geograficznych i w okreœlonych porach roku. Co wiêcej, w zale¿noœci od koloru naszej skóry uzyskanie 200-400 miêdzynarodowych jednostek (International Units; w skrócie IU) witaminy D poprzez naœwietlanie promieniami s³onecznymi wymaga czêsto oko³o dwóch godzin ci¹g³ego opalania siê. Jak z tego wynika, ciemnoskóremu weganowi nie uda siê uzyskaæ optymalnej iloœci witaminy D poprzez opalanie siê kilka razy w tygodniu po dwadzieœcia minut, nawet jeœli bêdzie opala³ siê o w³aœciwej porze dnia i roku, gdy wystêpuje promieniowanie UV-B. Zalecana obecnie dzienna dawka (RDA) witaminy D wynosi 400 IU, ale badania dra Westona Price`a na temat diety zdrowych doros³ych ludzi wykaza³y, ¿e dzienne dawki witaminy D (zwierzêcego pochodzenia) by³y dziesiêciokrotnie wiêksze i wynosi³y 4000 IU. W zwi¹zku z tym dr Price przywi¹zuje du¿¹ wagê do zawartoœci witaminy D w diecie. Bez witaminy D niemo¿liwe jest na przyk³ad przyswajanie takich soli mineralnych, jak wapñ, fosfor i magnez. Najnowsze badania potwierdzi³y zalecane dla doros³ych przez dra Price`a dawki witaminy D. Bior¹c pod uwagê potwierdzenie wystêpowania krzywicy i niskiego poziomu witaminy D u wielu wegan i wegetarian oraz to, ¿e w diecie wegetariañskiej brakuje lub jest niedostateczna iloœæ t³uszczów zwierzêcych (jak równie¿ w ogólnej diecie mieszkañców krajów zachodnich, którzy staraj¹ siê spo¿ywaæ jak najmniej t³uszczów zwierzêcych), ¿e promienie s³oneczne stanowi¹ Ÿród³o witaminy D tylko w okreœlonych godzinach i na okreœlonych szerokoœciach geograficznych i ¿e obecnie zalecane dawki witaminy D s¹ zbyt niskie, niezwyk³ej wagi nabiera koniecznoœæ korzystania z pewnych i obfitych Ÿróde³ tej substancji od¿ywczej. Te dobre Ÿród³a to w¹troba dorsza, smalec œwiñ, które by³y wystawione na promienie s³oneczne, krewetki, dziki ³osoœ, sardynki, mas³o, pe³not³uste produkty mleczarskie oraz jajka od w³aœciwie hodowanych kur.

dr Stephen Byrns 'Nexus", wrzesieñ-paŸdziernik 2003

ABC MEDYCYNY

METABOLIZM W ŻYWIENIU OPTYMALNYM Węglowodany - budowa, metabolizm, znaczenie i niebezpieczeństwa dla organizmu Wêglowodany, t³uszcze i bia³ka stanowi¹ podstawowe sk³adniki budulcowe organizmów ¿ywych. Z nich tak¿e sk³ada siê nasze po¿ywienie. Aby dok³adniej zrozumieæ specyfikê diety optymalnej nale¿y poznaæ budowê i szlaki metaboliczne poszczególnych sk³adników. Dziœ zajmiemy siê wêglowodanami.

BUDOWA WĘGLOWODANÓW Historycznie kiedyœ uwa¿ano, i¿ wêglowodany stanowi¹ zwi¹zki kompleksowe wêgla z wod¹. Spostrze¿enie takie opiera³o siê na analizie wzorów ogólnych wêglowodanów, które w wiêkszoœci przypadków mo¿emy streœciæ pod postaci¹: Cn(H2O)n. St¹d pochodzi zreszt¹ nazwa: WÊGLOWODANY (czyli zwi¹zki wêgla i wody). Przyjê³a siê ona tak bardzo, i¿ nawet dziœ, kiedy wiemy, i¿ ich budowa jest inna, oparta o klasyczne szkielety wêglowe wysycone atomami wodoru i grupami hydroksylowymi, dalej u¿ywamy powszechnie (ang. carbohydrates) starej nazwy, do której przyzwyczailiœmy siê. Generalnie wêglowodany to cz¹steczki chemiczne zbudowane z ³añcuchów wêglowych wysyconych z jednej strony atomami wodoru, a z drugiej posiadaj¹cych zwyk³e uk³ady kolejno zlokalizo-

wanych grup hydroksylowych (-OH). £añcuchy te, ze wzglêdu na obecn¹ z jednego koñca grupê karbonylow¹, maj¹ tendencjê do zamykania siê w regularne pierœcienie (rys 1). Pojedyncze cz¹steczki wêglowodanów nazywamy cukrami prostymi (inna nazwa to monosacharydy). Przyk³adem mog¹ byæ cz¹stki glukozy, fruktozy czy galaktozy. Cukry proste, ³¹cz¹c siê bokami jeden z drugim, tworz¹ cz¹steczki dwucukrów. Tak¹ budowê wykazuje choæby sacharoza (cukier trzcinowy) powstaj¹ca z po³¹czenia glukozy i fruktozy, maltoza bêd¹ca wynikiem po³¹czenia dwóch cz¹steczek glukozy czy laktoza (cukier mleczny) zbudowana z glukozy i galaktozy. Schematyczn¹ budowê dwucukrów przedstawia rys. 2. Cukry proste oraz dwucukry (organizm ³atwo je rozdziela na monosacharydy) nazywamy praktycznie wêglowodanami ³atwo przyswajalnymi ze wzglêdu na

fakt, i¿ mog¹ one byæ po bardzo niewielkiej 'obróbce" spalane w komórkach. Monosacharydy mog¹ tak¿e ³atwo ³¹czyæ siê 'bok do boku" w d³ugie ³añcu-

chy. Takie ³añcuchy zawieraj¹ce setki cukrów prostych, czasami równie¿ rozga³êzione, nazywamy cukrami z³o¿onymi (polisacharydami). Zaliczamy do nich skrobiê, celulozê oraz glikogen – wielocukry najbardziej popularne z biologicznego punktu widzenia. Ciekawe jest, i¿ wszystkie one zbudowane s¹ z jednakowych cegie³ek – cz¹steczek glukozy. Ich specyficzne ró¿nice i w³asnoœci wynikaj¹ jednak ze sposobu po³¹czeñ cz¹steczek glukozy ze sob¹. Modele przestrzenne najpopularniejszych polisacharydów przedstawia rys. 3. Skrobia powstaje na skutek utworzenia nietrwa³ych wi¹zañ pomiêdzy glukozami. Po³¹czenia te ³atwo ulegaj¹ rozbiciu. Skrobia stanowi typowy wielocukier zapasowy roœlin. Odk³adana w komórkach roœlin, s³u¿y za ³atwo dostêpny i tani sk³adnik po¿ywienia cz³owieka. W naszym przewodzie pokarmowym wydzielane s¹ enzymy (z grupy amylazy), które rozbijaj¹ ³añcuchy glukozowe skrobii na ma³e podjednostki, a w koñcu przed samym wch³oniêciem do krwi, na pojedyncze cz¹steczki glukozy. Skrobia stanowi zatem obfite Ÿród³o dobrze przyswajalnej glukozy, st¹d niezwyk³e niebezpieczeñOPTYMALNI

MAJ

2004

27

ABC MEDYCYNY

¯ywienie Optymalne pod opiek¹ lekarzy specjalistów

❑ W centrum Katowic ❑ Lekarze optymalni

z certyfikatami (kardiolog, internista, radiolog) ❑ Dietetyka i pr¹dy selektywne ❑ Transport sanitarny ❑ Wizyty domowe

'PoliMed" Katowice, ul. 3 Maja 10/1 tel.: (032) 253 88 76, 258 73 04 0503 144 481 www.polimed.pl

Reklama

STOMATOLOGIA OPTYMALNA lek. stom. Anna Komarska-Szostak ul. Jordana 19/4 tel.: (032) 257 20 90

28

OPTYMALNI

MAJ

2004

stwo wyst¹pienia istotnej oty³oœci przy od¿ywianiu siê produktami zawieraj¹cymi du¿¹ jej iloœæ. Glikogen zwany czêsto skrobi¹ zwierzêc¹ stanowi odpowiednik skrobi roœlinnej w komórkach zwierz¹t. Ró¿nica polega na fakcie wiêkszego rozga³êzienia przestrzennego cz¹steczki glikogenu, co daje praktycznie wiêksze 'upakowanie" cz¹steczek glukoz w przestrzeni. Zupe³nie odmienn¹ rolê pe³ni celuloza. Jest ona wielocukrem, w którym cz¹steczki glukoz po³¹czone s¹ 'bok do boku" bardzo trwa³ym i niezwykle opornym na rozbicie wi¹zaniem. 'Mocny" ³añcuch glukoz roœliny wykorzystuj¹ jako surowiec do budowy œciany komórkowej. Celuloza jest wiêc wielocukrem strukturalnym. W przewodzie pokarmowym cz³owieka nie jest degradowana do cz¹steczek glukoz (brak tam jest enzymów o odpowiedniej sile rozkadu) i jako tzw. b³onnik przechodzi przezeñ w postaci niestrawionej. Jedynie u zwierz¹t od¿ywiaj¹cych siê g³ównie traw¹ (prze¿uwaczy) ¿yj¹ce w ich specjalnym ¿o³¹dku bakterie pomagaj¹ rozbijaæ ³añcuchy celulozy do mo¿liwej do wch³oniêcia i wykorzystania glukozy. Dodatek b³onnika do po¿ywienia stanowi wiêc wype³nienie przewodu pokarmowego i nie grozi zalaniem organizmu przez woln¹ glukozê. Podstaw¹ bowiem energetycznego wykorzystania wielocukrów znajduj¹cych siê w przewodzie pokarmowym jest ich strawienie do glukozy, a nastêpnie wch³oniêcie jej poprzez kosmki jelitowe do krwi.

METABOLIZM GLUKOZY Najbardziej popularnym cukrem prostym jest glukoza. Zwykle wszystkie inne cukry proste modyfikowane s¹ w ustroju do glukozy, a potem dopiero wprowadzane do komórek i metabolizowane. Glukoza,

aby wejœæ do komórek musi przejœæ przez ich b³onê komórkow¹. Potrzebuje do tego hormonu wytwarzanego przez trzustkê – insuliny. Dzia³anie hormonu polega wiêc na obni¿aniu poziomu glukozy we krwi, a podnoszeniu jego poziomu w komórkach! Organizm stara siê utrzymywaæ w miarê sta³e stê¿enie glukozy we krwi (ok. 100 mg%). Insulina stanowi praktycznie tylko jeden hormon obni¿aj¹cy to stê¿enie! Istnieje jednak wiele hormonów podnosz¹cych poziom glukozy we krwi. S¹ to miêdzy innymi: glukagon trzustkowy, adrenalina oraz inne mediatory rdzenia nanerczy, glikokortykoidy kory nadnerczy i wiele innych. Po spo¿yciu posi³ku bogatego w wêglowodany ³atwo przyswajalne (skrobia) nastêpuje olbrzymi wzrost poziomu glukozy we krwi. Stanowi to du¿y bodziec dla trzustki, która wydziela insulinê pomagaj¹c tym samym na rozparcelowanie glukozy w komórkach i... spadek jej poziomu we krwi. Niski poziom glukozy we krwi (dzia³aj¹c na mózg) wyzwala w nas poczucie g³odu i paradoksalnie ka¿e szukaæ nowego po¿ywienia. Jedz¹c znów wêglowodany... powtarzamy ca³y cykl od nowa. Co robi¹ zatem prze³adowane glukoz¹ komórki? Ano w³aœnie – przerabiaj¹ jej nadmiar do t³uszczów i magazynuj¹ je. Powstaje w ten sposób nowa tkanka, t³uszczowa. Jaki daje to efekt zna chyba ka¿dy z nas. Po prostu tyjemy! Spo¿ywanie du¿ej iloœci wêglowodanów prowadzi równie¿ do zmniejszenia wra¿liwoœci komórek na insulinê, zaburzeñ pracy trzustki, co w koñcu mo¿e prowadziæ do cukrzycy. Nadmierna poda¿ glukozy powoduje równie¿ zakwaszenie ustroju przez powstaj¹ce w czasie jej nieca³kowitego metabolizmu kwaœne produkty degradacji (kwas mlekowy). Reasumuj¹c opisywane przemiany cukrowców stwierdziæ mo¿na, i¿ powoduj¹ one paradoksalnie za szybkie i za obfite 'od¿ywienie" komórek. Nie przek³ada siê ono na d³ugotrwa³¹ stabilizacjê, prowadz¹c szybko do wyst¹pienia powtórnego uczucia g³odu. Komórki nie potrafi¹ce zagospodarowaæ nadmiaru glukozy ulegaj¹ st³uszczeniu, a czêsto na sta³e przebudowuj¹ siê w tkankê t³uszczow¹. Z tego wzglêdu nadmiar wêglowodanów mo¿e byæ niebezpieczny dla cz³owieka, prowadzi szybko do oty³oœci, a niekiedy mo¿e inicjowaæ rozwój nietolerancji glukozy, a nawet pe³noobjawowej cukrzycy. dr n. med. Kazimierz Komarski 'PoliMED"

KUCHNIA OPTYMALNA

CIASTO SEROWE ● ● ● ● ● ● ● ● ●

125 g sera tyl¿yckiego 100 g boczku wêdzonego 100 g mas³a 150 g jajek (3 szt.) 100 g m¹ki typ 500 1 ³y¿eczka proszku do pieczenia 1 ³y¿ka musztardy 1 ³y¿ka mieszanych zió³, mielony bia³y pieprz – do smaku mas³o do wysmarowania formy i bu³ka tarta do obsypania

SOS MIGDAŁOWY ● ● ● ● ● ●

50 g migda³ów 200 g pomidorów 2 z¹bki czosnku 200 g oleju s³onecznikowego 25 g octu winnego pó³ ³y¿eczki pieprzu

ZUPA Z SAŁATY ZIELONEJ

✄

● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

1500 g wywaru z koœci i warzyw 2 du¿e g³ówki sa³aty zielonej 100 g mas³a extra 200 g kalafiora 200 g pomidorów 60 g ¿ó³tego sera 20 g m¹ki 30 g ketchupu 150 g œmietany 30% ocet, sól, pieprz, czosnek, ga³ka muszkato³owa – do smaku

OPTYMALNI

MAJ

2004

29

Skład w 100 g potrawy Białko 2,8 Tłuszcz 50,5 Węglowodany 4,3 Stosunek B : T : W Sa³atê oczyœciæ z po¿ó³k³ych i uszkodzonych liœci. Op³ukaæ, pokrajaæ, dodaæ mas³o i udusiæ na ma³ym ogniu, czêsto mieszaj¹c. Ca³oœæ zemleæ. Kalafior op³ukaæ w lekko zakwaszonej wodzie, podzieliæ na cz¹stki, zalaæ wywarem i ugotowaæ. Pomidory sparzyæ, obraæ ze

1 : 18 : 1,5 skórki i pokrajaæ w cz¹stki. Mas³o rozgrzaæ, wymieszaæ z m¹k¹ i zasma¿yæ, nie rumieni¹c. Po³¹czyæ z kalafiorem, przecierem z sa³aty, pomidorami, ketchupem, œmietan¹ i startym serem. Zagotowaæ i doprawiæ do smaku.

Skład w 100 g potrawy Białko 2,1 Tłuszcz 7,5 Węglowodany 1,9 Stosunek B : T : W 30

OPTYMALNI

MAJ

2004

1 : 3,6 : 0,9

Pensjonat w lesie – w Niezgodzie k. Powidza – 70 km od Poznania

ksuj¹c, stopniowo dodawaæ oliwê, a¿ powstanie jednolity sos. Lekko sch³odziæ. Mo¿na podawaæ z ciastem serowym.

Bogus³awa Renkiela

Migda³y sparzyæ i obraæ ze skórki. Przyrumieniæ je na rozgrzanej patelni. Pomidory sparzyæ, obraæ ze skórki i zmiksowaæ z czosnkiem, migda³ami, octem i pieprzem. Ca³y czas mi-

1 : 2,5 : 1,05

'MALWA"

Stosunek B : T : W

i podpatrywanie gotowania w kuchni Informacje w ka¿dy poniedzia³ek przyjmuje ✦ Doradztwo ¿ywieniowe i zg³oszenia telefon: mgr farm. - lek. med. Piotr Szafarek Rekreacja turystyczna ✦ (0~63) 275-36-54 ✦ Pr¹dy selektywne 0600 134433

Skład w 100 g potrawy Białko 12,3 Tłuszcz 30,5 Węglowodany 13

✦ Nauka ¿ywienia optymalnego ✦ Konsultacje lekarskie:

sztywn¹ pianê bia³kami. Foremkê keksow¹ wysmarowaæ mas³em i oprószyæ bu³k¹. Prze³o¿yæ do niej masê serow¹. Piec w nagrzanym piekarniku ok. 30-40 min. na br¹zowy kolor.

ARKADIA

Ser i boczek pokroiæ w drobn¹ kostkê. Oddzieliæ bia³ko od ¿ó³tek. Mas³o utrzeæ i stopniowo dodawaæ do niego ¿ó³tka, ser, boczek, musztardê, zio³a oraz proszek do pieczenia i pieprz. Przygotowan¹ masê wymieszaæ z ubitymi na

✦ Nauka wypieku chleba, ciast optymalnych

KUCHNIA OPTYMALNA

ARKADIA ZDROWIA 'COLONIA"

ARKADIA ZDROWIA 'COLONIA" 43-450 USTROÑ, WCZASOWA 9, tel. (0-33) 854-21-11 http://www.arkadiazdrowia.com

e-mail: [email protected]

B£ÊDY PRZY STOSOWANIU ¯YWIENIA OPTYMALNEGO B³êdy zdarzaj¹ siê ka¿demu, równie¿ optymalnym w trakcie rozpoczynania ¿ywienia optymalnego i póŸniej, po krótszym czy d³u¿szym okresie stosowania zaleceñ dr. Jana Kwaœniewskiego. W swoich kilku ksi¹¿kach przekaza³ on bardzo wiele praktycznych wskazówek, jak ich unikaæ. Minimum optymalnej wiedzy to wstêp do „Ksi¹¿ki Kucharskiej” (dostêpny równie¿ w Internecie pod adresem http//:www.dr-kwasniewski.pl). Na kilkunastu stronach podane jest praktycznie wszystko, co nale¿y wiedzieæ, aby prawid³owo siê od¿ywiaæ. Twórca ¯ywienia Optymalnego nie przewidzia³ jednak, do jakiego stopnia niektórzy stosuj¹cy mog¹ wypaczaæ jego myœli, Ÿle interpretowaæ lub nadinterpretowaæ te proste i bardzo precyzyjnie wy³o¿one zalecenia. Ni¿ej podpisany, równie¿ sam, szczególnie w pierwszych latach, dopuszcza³ siê wielu „grzeszków”, których skutki mniej lub bardziej dosadnie sygnalizowa³y o odejœciu „z drogi prawdy”. Po prawie 8 latach stosowania normalnego, czyli optymalnego modelu ¿ywienia, i kilkuletniej obserwacji – jako doradca ¿ywieniowy kilkusetosobowej grupy optymalnych – dochodzê do wniosku, ¿e b³êdy ¿ywieniowe u wielu ludzi s¹ praktycznie nie do unikniêcia.

dach. Jednak najtaniej (czytaj: najzdrowiej) wychodzi na... cudzych. Ich analiza pozwoli nam na pe³niejsze skorzystanie z przeogromnej wiedzy zawartej w ksi¹¿kach Doktora. W kolejnych numerach miesiêcznika rozwinê przedstawione powy¿ej punkty. W tych tekstach wszelkie podobieñstwo do osób i zdarzeñ nie jest przypadkowe. Opisywane fakty s¹ zaczerpniête prosto z ¿ycia i jeœli ktoœ odnajdzie w nich siebie, to bêdzie oznacza³o, ¿e mieliœmy ju¿ okazjê spotkaæ siê lub opisywany przypadek jest typowy dla wiêkszej grupy optymalnych. Pe³ne rozwiniêcie powy¿szych zagadnieñ to prawie 3 godziny wyk³adu stanowi¹cego czêœæ tygodniowego szkolenia: „Prawid³owe stosowanie ¿ywienia optymalnego” prowadzonego przez ni¿ej podpisanego w „Colonii” podczas normalnych turnusów leczniczych czy wypoczynkowych.

Najogólniej g³ównymi przyczynami ich powstawania s¹:

nie da siê zast¹piæ ¿ó³tka jaja kurzego ¿adnym innym produktem, jego sk³ad to nie tylko komplet aminokwasów (podstawowych cz¹steczek ró¿nych bia³ek), nasyconych i nienasyconych kwasów t³uszczowych, prawie wszystkie witaminy, makro i mikroelementy (biopierwiastki), ale równie¿ ogromna iloœæ nie do koñca poznanych substancji, które u³atwiaj¹ wch³anianie bia³ka i innych sk³adników. Praktycznie pomijalny odsetek osób uczulonych na jajka to ci, którzy musz¹ mieæ trochê wiêksz¹ wiedzê przy uk³adaniu menu, pozostali powinni „wcinaæ” ¿ó³tka jaj prawie do... przesytu. Jeœli po³owê zapotrzebowania na bia³ko zrealizujemy w postaci ¿ó³tek, nie potrzebujemy siê ju¿ specjalnie martwiæ o resztê. Organizm „przy okazji” wch³onie mnóstwo sk³adników od¿ywczych, czyli w najbardziej naturalny sposób zastosujemy kuracjê witaminowo-mikro-makroelementow¹. Potrzeba jeszcze tylko trochê produktów roœlinnych z wêglowodanami i witamin¹. Wielu dietetyków bia³ko z jajka kurzego uzna³o jako wzorzec pod wzglêdem sk³adu aminokwasowego i strawnoœci. Co to oznacza?

Na pocz¹tek skutki

Od¿ywianie nieodpowiednimi produktami ¿ywnoœciowmi. Oczywiœcie ¿ywienie optymalne, to przede wszystkim odpowiednie iloœci i stosunki B:T:W w zjadanym po¿ywieniu. O tym w nastêpnych artyku³ach, dzisiaj o trzech produktach, bez których nie wyobra¿am sobie prawid³owego od¿ywiania, s¹ to:

¯ó³tka 1. Od¿ywianie nieodpowiednimi produktami ¿ywnoœciowmi. 2. Traktowanie ¿ywienia optymalnego jak diety jakoœciowej, tzn. takiej, w której okreœlono tylko, co nale¿y jeœæ, ale bez podania iloœci i proporcji. 3. Niewiedza i z³e dotychczasowe nawyki ¿ywieniowe. 4. Okazje w czasie spotkañ towarzyskich, œwi¹t i wyjazdów, czyli pokusy przy nieoptymalnie zastawionym stole. 5. Wp³yw autorytetów - sugestie lekarzy, naukowców znajomych, mediów, Internetu i ich z³a interpretacja. 6. Nieuwzglêdnianie indywidualnych cech organizmu. 7. Z³e nawyki ukszta³towane ju¿ po przejœciu na ¿ywienie optymalne.

Jak zminimalizowaæ negatywne skutki b³êdów? OdpowiedŸ jest prosta: nauczyæ siê je rozpoznawaæ i unikaæ. Przys³owie mówi, ¿e najlepiej uczymy siê na w³asnych b³ê-

OPTYMALNI

MAJ

2004

31

ARKADIA ZDROWIA 'COLONIA"

ARKADIA ZDROWIA 'COLONIA" Po zjedzeniu takiego bia³ka wszystko zostaje rozdrobnione (strawione), a poniewa¿ organizm cz³owieka potrzebuje cz¹steczek sk³adowych (aminokwasów) akurat w takich proporcjach, jakie wystêpuj¹ w jajku, nie musi zutylizowaæ zbêdnych sk³adników, czyli wykonaæ niepotrzebnej pracy. Doktor Kwaœniewski po prostu zaproponowa³, aby zjadaæ ten wzorzec jako najlepszy pokarm. W jajku, oprócz ¿ó³tka, jest jeszcze otaczaj¹ce je bia³ko. Co z nim zrobiæ? Nie namawiam oczywiœcie do wyrzucania... Jedno dziennie mo¿na zjeœæ (bez niego nie ma np. omletu), a pozosta³e? Jeœli nie znacie gospodarza z kurnikiem, czy znajomego kulturysty rozwijaj¹cego swoj¹ muskulaturê i nie macie miejsca na kompost w ogrodzie, to... trudno z nimi coœ sensownego zrobiæ. Bia³ko w bia³ku jaja kurzego to nie ¿adna trucizna – jego sk³ad jest prawie taki sam jak bia³ka w ¿ó³tku, z tym ¿e wchodz¹ce w jego sk³ad aminokwasy s¹ zawieszone w czterokrotnie wiêkszej iloœci wody. Jeœli mam do wyboru dobre (bia³ko) i bardzo dobre (¿ó³tko), to oczywiœcie wybieram to drugie. Jeœli wiêc ktoœ wyrzuca bia³ko z jajka – tak naprawdê wylewa tylko trochê wody. A co z cholesterolem i witamin¹ A, których jest w ¿ó³tku doœæ sporo? O tym w nastêpnych numerach w rozdziale: Wp³yw autorytetów – sugestie lekarzy, naukowców, znajomych, mediów, Internetu i ich z³a interpretacja. Kolejna postaæ naszej opowieœci:

Zupa kolagenowa To oczywiœcie wywar najlepiej z koœci szpikowych, nó¿ek i skórek wieprzowych. Trzeba siê trochê pomêczyæ (d³ugo gotowaæ, nawet 6 godzin), bo kolagen to bia³ko niezbêdne, ale jego cz¹steczki s¹ przyswajalne przez cz³owieka praktycznie wy³¹cznie w postaci wodnej zawiesiny koloidalnej, czyli mówi¹c proœciej – wywaru. Jeœli chcemy aby nasz ¿o³¹dek go strawi³, nie przekraczajmy 100-200 ml zupy jednorazowo. Na pewno lepiej nasz organizm zniesie codzienne „nawo¿enie” 100 ml zawiesistej zupy, ni¿ jednorazowo (np. raz na tydzieñ) objedzenie siê pó³kilogramow¹ porcj¹ galaretki! W wiêkszoœci wypadków najlepiej usun¹æ z garnka rozgotowane pozosta³oœci po skórkach i chrz¹stkach i do przygotowania zupy u¿yæ odcedzonego, czystego wywaru. Oczywiœcie, tak jak w przypadku bia³ek w jajku, wyci¹gniête z wywaru resztki to nie ¿adna trucizna. To kolagen trudniej przyswajalny. Znów stajemy przed dylematem: jeœæ dobre czy lepsze? Wiem, ¿e dla niektórych zabrzmi to zbyt drastycznie, ale najlepszym miejscem dla tych resztek jest... miska psa. Wywar w lodówce zamienia siê w sztywn¹ galaretê i mo¿na go spokojnie przetrzymaæ przez kilka dni. Po podgrzaniu znów zmienia siê w naj³atwiej przyswajaln¹ postaæ.

Damian L., m³ody optymalny sportowiec, uprawiaj¹cy wschodnie sztuki walki, bardzo dok³adnie planuje swoje posi³ki, umiejêtnie wplataj¹c je w swój cykl treningowy. Ustali³, ¿e przy swoim obci¹¿eniu treningowym i wadze nale¿nej 50 kg powinien wypijaæ ok. 300 ml wywaru kolagenowego. 'Molestuj¹c" wielu optymalnych lekarzy i eksperymentuj¹c na swoim organizmie, ustali³, wspomagaj¹c siê badaniami medycznymi, ¿e jednorazowo mo¿e przyswoiæ ok. 150 ml. Musia³ wiêc podzieliæ dostarczanie kolagenu na dwie porcje przyjmowane w kilkugodzinnych odstêpach. Analizuj¹c ten przypadek mo¿na wnioskowaæ, ¿e ka¿dy z nas ma jak¹œ górn¹ granicê przyswajalnoœci bia³ka i jeœli j¹ przekroczymy, mog¹ wyst¹piæ ró¿ne objawy 'przebia³czenia”. I ostatni bohater:

T³uszcze nasycone – zawarte w maœle, smalcu, ³oju, s³oninie i wszystkie t³uszcze ukryte w produktach, takich jak miêso, wêdliny, sery. T³uszczy zwierzêcych nie da siê praktycznie zast¹piæ t³uszczami roœlinnymi (zawieraj¹ zbyt ma³o nasyconych kwasów t³uszczowych). Nie dla wszystkich optymalnych jest to takie oczywiste. Czêsto, szczególnie panie chc¹ce szybko zgubiæ kilka zbêdnych kilogramów, tak boj¹ siê t³uszczu, ¿e zaczynaj¹ go... unikaæ. W efekcie zaczynaj¹ byæ g³odne i rozgl¹daj¹ siê za czymœ 'na z¹b”. Pamiêtaj¹, aby to nie by³y wêglowodany, bo od nich siê tyje. Pozostaj¹ produkty bia³kowe i organizm zaczyna siê mêczyæ z ich nadmiarem, czêœæ spala, a czêœæ z wielkim trudem odk³ada w postaci... t³uszczu. Uczucie sytoœci blokuje zapotrzebowanie 'na t³uste” i w rezultacie powoli, ale systematycznie odchodzimy w stronê 'korytka”.

*kolagen – s³owo pochodz¹ce ze zbitki dwóch greckich wyrazów: cola (klej) i genno (rodziæ), czyli substancja tworz¹ca klej. To bia³kowe spoiwo elementów komórkowych utrzymuj¹cych w ca³oœci tkanki i narz¹dy ¿ywych organizmów. Ok. 30% ca³kowitej masy bia³ek w organizmie cz³owieka to w³aœnie kolagen. Skóra sk³ada siê w 70% kolagenu. Istnieje ok. 20 rodzajów kolagenu, z czego kilka z nich ma wiêksze znaczenie, bo spaja koœci, stawy i ró¿ne organy wewnêtrzne. cdn. (za miesi¹c) Maciej Mierzejewski Doradca ¯ywienia Optymalnego w Arkadii Zdrowia 'Colonia”

UWAGA ! W MIESI¥CU MAJU OBNI¯AMY CENY NA WCZASY ORAZ PR¥DY SELEKTYWNE! SZCZEGÓ£Y POD NR TELEFONU: (0-33) 854-21-11, 854-21-25 PRZEZ CA£¥ DOBÊ. ZAPRASZAMY ! 32

OPTYMALNI

MAJ

2004

REKLAMA Zdrowie Odchudzanie Rekreacja

W PRENUMERACIE Zapraszamy do zakupu prenumeraty naszego miesiêcznika. Prenumerata roczna: 59,40 z³ (koszt przesy³ki w kraju pokrywa Wydawca) Prenumerata pó³roczna: 29,70 (+koszt przesy³ki, który pokrywa zamawiaj¹cy - nale¿y doliczyæ odpowiedni¹ kwotê za 6 przesy³ek) Ceny przesy³ek 1 egz.: w kraju - 1,65 z³; Europa - 7,10 z³; Europa z Rosj¹ i Izraelem - 9,90 z³; Ameryka Pn. i Afryka - 13,30 z³; Azja, Ameryka Œr. i Pd. - 15,20 z³; Australia i Oceania - 22 z³. Najlepiej dokonywaæ wp³at na poczcie. Dodatkowe informacje: biuro OSBO, tel.: 032 616 51 82, tel./fax: 032 616 63 74, e-mail: [email protected]

Waga wraz z szalk¹ ze stali nierdzewnej. Waga zapamiêtuje zmierzone wartoœci, umo¿liwia ich odczyt w dowolnym czasie. Istnieje mo¿liwoœæ wprowadzania indywidualnych danych. Waga wskazuje równie¿ iloœæ p³ynów (w mililitrach). Waga ta posiada ergonomiczny kszta³t i du¿y wyœwietlacz – noœnoœæ 2 kg. Wyposa¿ona jest w d³ugotrwa³¹ bateriê (okres u¿ytkowania 20 lat). Waga wylicza zawartoœæ bia³ka, t³uszczu oraz wêglowodany w ponad 400 produktach spo¿ywczych. Zaprogramowana wg wartoœci z najaktualniejszych tabel. Na nasz produkt udzielamy 3 letni¹ gwarancj. Zobacz równie¿ inne produkty na stronie www.zdrowe.pl. Zamówienia telefonicznie (032) 3480400 – w godzinach rannych i wieczorem.

Pensjonat

'
róde³ko"

zaprasza na wczasy optymalne 43-450 Ustroñ, ul.
ródlana 24

Nasze telefony: tel./fax (~33) 854 11 26; tel. (~33) 858 74 50; kom. 0603 952167

Zapraszamy na turnusy rekreacyjno-wypoczynkowe Z wczasów mog¹ korzystaæ tylko osoby zaawansowane w ¿ywieniu optymalnym nie korzystaj¹ce z opieki medycznej. Na ¿yczenie za dodatkow¹ op³at¹ mo¿liwe s¹: kosultacje lekarskie, pr¹dy selektywne, badania 'Oberonem", spotkania z lekarzem oraz starszym doradc¹ ¿ywienia optymalnego.

W pobli¿u oœrodka: jaskinia solno-jodowa, basen, sauna, kuligi, nauka jazdy na nartach, ogniska, jazda konna, si³ownia, itp. Program pobytu opracowany przez specjalistów rehabilitacji i rekreacji.

zamy Zapras

W ofercie m.in.:

● ¿ywienie optymalne ● zajêcia ruchowo-rekreacyjne ● masa¿e ró¿nego typu Turnus 7-dniowy 840 z³/osobê, (bez zabiegów) 560 z³ Turnus 10-dniowy 1200 z³/osobê, (bez zabiegów) 800 z³ Turnus 14-dniowy 1680 z³/osobê,(bez zabiegów) 1200 z³ Oferujemy sprzeda¿ publikacji optymalnych.

SZAMY ZAPRA W programie:

● konsultacje lekarskie – dr. Arkadiusz Kuna, – dr. pediatra Jacek Kuna ● pr¹dy selektywne CENY KONKU ● codzienne wyk³ady RENCY JNE szkoleniowe @pensjonat-zrodelko.pl e-mail: rezerwacja@ ● masa¿e www.pensjonat-zrodelko.pl ● sauna Zadzwoñ a wyœlemy pe³n¹ ofertê. Organizujemy pobyty na dowoln¹ iloœæ dni. Zapewniamy rodzinn¹ atmosferê – otwart¹ dla goœci kuchniê, tak¿e w trakcie przygotowywania posi³ków i pieczenia chleba. Praktycznych rad udzielaj¹ kucharki, doœwiadczone w przygotowywaniu posi³ków optymalnych. Mamy wy¿ywienie 3-posi³kowe dla pocz¹tkuj¹cych i 2-posi³kowe dla zaawansowanych. Istnieje mo¿liwoœæ ustalenia indywidualnego sposobu ¿ywienia.

Zapewniamy kameraln¹, domow¹ atmosferê.

Wszystkich informacji udzieli Pañstwu recepcja w godzinach: 800-2000

z przyjemnoœci¹ zawiadamiamy, ¿e w 2003 roku darmowy 14 dniowy pobyt w Arkadii Zdrowia SASANKA w Ustroniu-Jaszowcu wylosowa³a Pani Jadwiga Koper z D¹browy Górniczej


          

SASANKA

        $   !"#$%%% $    $   $?@? $ $ 8=7A0 ?B &  '$(  )*+ /)0123556/78$89$;7

*  * $< 
 * 

       =>"%%% OPTYMALNI

MAJ

2004

33

REKLAMA Kutno: informacji o terminach i miejscu

OGŁOSZENIA DROBNE Cena modułu pojedynczego: 30 zł, modułu podwójnego: 50 zł. Ceny netto.

Przyjmujemy zamówienia na potrawy optymalne! Warsztaty Szkolne ZSG, Warszawa, ul. Poznañska 6/8, tel.: 022 621 73 15

ARKADIA 'ZACISZE" oraz sklep z produktami dla optymalnych zaprasza w godz. 9-18 03-637 Warszawa, ul. Gniazdowska 2e tel.: 022 679 06 00 (arkadia) 0608 251 569 tel.: 022 423 32 96 (sklep)

spotkañ grupy optymalnych w Kutnie udziela Zenon Raciborski. Tel. kont.: 0608 108196 oraz (024) 254 86 29

Lekarz optymalny podejmie wspó³pracê tel. 0606 916207

Poszukujê lekarza optymalnego do gabinetu w Warszawie. Tel.: (022) 844 32 17

Arkadia Lublin, ul. Króla Leszczyñskiego 11/3. Konsultacje lekarskie, pr¹dy selektywne, doradztwo ¿ywieniowe. Badania OBERONEM. tel (81) 532 31 56 i 747 80 63.

Telefony: (032) 6424705, 7544648, 0604 218267

MUSZYNA - Willa 'U Zawi³ów" zaprasza na tanie wczasy optymalne w Beskidzie S¹deckim. Zapewniamy opiekê lekarza optymalnego, doradcy ¿ywieniowego i pr¹dy selektywne. Tel.: (018) 471 43 16

Optymalna studentka z bieg³¹ znajomoœci¹ j. angielskiego i j. niemieckiego, podejmie pracê w kraju lub zagranic¹ od VII do IX br. Tel. kont.: (032) 765 82 87

KARPACZ - Willa 'Stefania" zaprasza na optymalny wypoczynek w górach. Zapewniamy opiekê lekarza optymalnego, doradcy ¿ywieniowego i pr¹dy selektywne. Tel.: (075) 76 19 849

ARKADIA ZDROWIA - OLKUSZ ●

gabinet pr¹dów selektywnych ● doradztwo ¿ywieniowe ● prasa optymalna

ARKADIA na Wybrze¿u Szczeciñskim 67-300 Szprotawa; ul. Koszarowa 3a/1 tel. (068) 37-64-860 kom. 0601 854-008

Oferujemy: Zabiegi pr¹dami selektywnymi Porady ¿ywienia optymalnego

zaprasza na ca³oroczne wczasy lecznicze wg diety optymalnej dr Jana Kwaœniewskiego Oœrodek w sosnowym lesie, na Wyspie Wolin, miêdzy Morzem a Zalewem Kamieñskim.

W programie pobytu: ● ¿ywienie optymalne ● konsultacje medyczne ● szkolenia w zakresie prawid³owego stosowania ¿ywienia optymalnego ● pr¹dy selektywne

Pomorskie Centrum Wypoczynkowe 'Marena" 72-415 Miêdzywodzie, ul. Turystyczna 1 tel. 0-91 381-38-93, tel/fax: 381-48-93

Informacje: ANNA KAZUBA - Prezes Szczeciñskiego Oddzia³u OSBO tel. kom. 0-602 106-391 oraz 0-91 484-50-65

Spotkania Optymalnych w Szczecinie – Restauracja 'Radoœæ", przy Urzêdzie Wojewódzkim, ul. Wa³y Chrobrego 4 – KA¯DA ŒRODA – godz. 1530

Arkadia Kraków

Oœrodek Opiekuñczo-Rehabilitacyjny Turnus dla osób z chorob¹ oczu Termin 15-29 maja, konsultacja lek. okulista Anna Drozdowska

Turnus dla osób z nadwag¹ Termin 5-19 czerwca, 01-14 sierpnia, konsultacja med. - lek. med. Agata P³owecka Turnusy INTENSIV 6 dni z pe³nym pakietem. Turnusy lecznicze 14-21 dni dla wymagaj¹cych opieki medycznej podczas odstawiania leków. Turnusy lecznicze z pe³nym pakietem rehabilitacyjnym (pr¹dy, masa¿e, suplementacja odnowa). Dofinansowanie przez Fundacjê 'Chroñ ¯ycie" tylko dla 5 osób w miesi¹cu. opieka medyczna: lek. med. Krzysztof Krupka – neurolog, lek. med. Barbara Bachurska-Drzazga – pediatra

Grupa Optymalnych oraz wszyscy zainteresowani ¿ywieniem optymalnym, spotykaj¹ siê w ka¿d¹ 1-sz¹ œrodê miesi¹ca, godz. 1800 w Sali Rycerskiej – Ratusz Szprotawa

34

OPTYMALNI

MAJ

2004

Zadzwoñ, przeœlemy pe³n¹ ofertê! Informacje i zg³oszenia:

30-650 Kraków, ul. Makowa 1 e-mail: [email protected]

tel. (012) 655 35 51, fax (012) 655 21 34

REKLAMA

'Arkadia - Gissa" Centrum Medycyny Naturalnej

ul. Chopina 9; tel. (059) 814 48 65

Dr Jan Giza – Specjalista chorób wewnêtrznych

Wczasy 14-dniowe - koszt/osobê 1100 z³ Wczasy 7-dniowe - koszt/osobê 600 z³

Zapraszamy do Kazimierza Dolnego - najpiêkniejszego miasteczka w Europie Œrodkowo-Wschodniej. W tej perle Renesansu i Manieryzmu mieœci siê nasz oœrodek, którego pocz¹tki siêgaj¹ 1971 r.

W trakcie turnusu opieka lekarza optymalnego - koszt 50 z³. Pr¹dy selektywne w zale¿noœci od potrzeb – odp³atnie. Zajazd 'Dajana" usytuowany jest na samej promenadzie 10 m od morza. Wystarczy otworzyæ okno, aby dostarczyæ swojemu organizmowi powietrza nasyconego jodem, zawieraj¹cego naturalny aerozol z podliskich lasów otaczaj¹cych Ustkê. Jednym z wielu atutów naszej miejscowoœci jest pla¿a – szeroka z bia³ym piaskiem. Wczasy optymalne organizujemy ca³y rok za wyj¹tkiem lipca i sierpnia

Już od 6 czerwca 2004 na pięknej Ziemi Lubuskiej, nad malowniczym jeziorem Lubi¹¿ nauczysz się żywić i żyć optymalnie. Na 7, 10 i 14− dniowe turnusy w atrakcyjnym ośrodku z żywieniem optymalnym i opieką lekarską zaprasza Maria Klajda. Terminy turnusów: I 4.06−18.06 II 18.06−2.07 III 19.07−2.08 IV 6.08−20.08 V 23.08−6.09 Szczegó³owe informacje u organizatora 095 7369588, 7352988 i 605543858, [email protected] oraz w oœrodku 095 7557587

Oferujemy doskona³¹ opiekê lekarsk¹, pr¹dy selektywne, najlepsz¹ polsk¹ ¿ywnoœæ tradycyjn¹ w oparciu o w³asn¹ hodowlê kur, kóz, stawy rybne i doskona³¹ wodê z w³asnego Ÿród³a. W leczeniu szczególnie ciê¿kich schorzeñ: SM, choroba reumatoidalna, zwyrodnieniowa, mia¿d¿yca, cukrzyca z powik³aniami i choroby nowotworowe, stosujemy dodatkowo naturalne metody np.: apiterapiê – leczenie produktami pszczelimi i apitoksynoterapiê – leczenie jadem pszczelim, których skutecznoœæ sprawdziliœmy przez lata naszej praktyki. Organizujemy wczasy lecznicze: 7,14, 21 dniowe w oparciu o w³asn¹ bazê noclegow¹ i s¹siaduj¹cych z nami uroczych pensjonatów. 24-120 Kazimierz Dolny, ul. Krakowska 25 tel.: (0~81) 881-00-84; tel. kom.: 0691-024-500

W Warszawie

– 7 dni w tygodniu, sklep czynny od 6 do 22 ● optymalne wêdliny z Krotoszyna - wy³¹czny dystrybutor na terenie Warszawy i okolic ● nabia³ firmy 'Klimeko" ● optymalne pieczywo i wyroby cukiernicze p. Janickich ● sprzeda¿ pism optymalnych i ksi¹¿ek Warszawa, róg Lêdzkiej i Newelskiej, dr. Kwaœniewskiego tel.: (022) 877 10 32, 837 19 27

OPTYMALNI

MAJ

2004

35

W Naszej Księgarni Wysyłkowej

CENA

25 z³

39 z³ Dieta Optymalna

25 z³

18 z³

Odpowiedzi na listy (cz. 1)

Odpowiedzi na listy (cz. 2)

Odpowiedzi na listy (cz. 3)

Żywienie Optymalne (wyd. II)

Jan Kwaœniewski

Jan Kwaœniewski

Jan Kwaœniewski

Jan Kwaœniewski

w j. rosyjskim

J. Kwaœniewski M. Chyliñski

25 z³

33 z³ Tłuste Życie Jan Kwaœniewski

25 z³

25 z³

55 z³

Żywienie Optymalne

Książka Kucharska

Jan Kwaœniewski

Jan Kwaœniewski

17

z³

25 z³

Sedlak

Teologia Światła

Optimalnoje Pitanije Jan Kwaœniewski

17 z³

ks. W³odzimierz Sedlak

17 z³

Człowiek i Góry Quo Vadis, Homo? Pamiętnik II Mała Monografia ks. W³odzimierz ks. W³odzimierz Sedlak Świętokrzyskie Bioelektroniki ks. W³odzimierz Sedlak

18 z³

50 z³

25 z³

Boży Kram

Pamiętnik III

ks. W³odzimierz Sedlak ks. W³odzimierz Sedlak

ks. W³odzimierz Sedlak

NOW

17

z³

17 z³

Antek z Ćmielowa

Listy do Matki

ks. W³odzimierz Sedlak

ks. W³odzimierz Sedlak

30 z³ W pogoni za nieznanym

25 z³

Oή

30 z³

Pójdź za Mną

Pamiętnik IV

ks. W³odzimierz Sedlak

ks. W³odzimierz Sedlak

ks. W³odzimierz Sedlak

Sprzedaż książek jest prowadzona w biurze OSBO Jaworzno ul. Grunwaldzka 200 Zamówienia można składać pisemnie lub telefonicznie pod numerem (032) 6165182 i 6166374. Realizacja zamówień: do 14 dni od daty zamówienia. Uwaga! Promocja! Do każdego zamówienia na kwotę powyżej 100 zł - kubek firmowy OSBO - gratis!

Wybrane problemy ekologii i ochrony środowiska

30 z³

Stanis³aw Wi¹ckowski

4.95 ZŁ (0% VAT) MAJ 2004 5/57