plan badania

1

Opis zwierzecia 1.

(Generalia s. Signalement)

Gatunek

2. Plec 3. Rasa

4. Umaszczenie (rodzaj masci, odcien, odmastki i odmiany)

'I I

5. Wiek

I l

6. Wielkosc (masa ciala, wysokosc) 7. Uzytkowosc I

I ,

Materialy do zajec dJa sLuch'ulów

8. Oznakowanie specjalne (nr kolczyka, tatuaZ, znaki palone, grupa krwi, nasolabiogram itp.)

2

wydzialów weterynarii akadomii rojniczych

Wywiad

(Anamnesis)

l. Wywiad odnosnie choroby (anamnesis morbi) Opracowanie mer)'toryrZI\I" Doc. dr hab. wet. Zbigniew J.II I'CJlllo...ld

. data i okolicznosci zachorowania (domniemana przyczyna zachorowania) . zaobserwowane objawy chorobowe(kolejnosc pojawiania sie, nasilenie) . uprzednio przebyte choroby (jakie? i kiedy?)

Redakcja terl.nirzlIlI. mgr Wieslaw Sitkowak, Marzec

. zachorowania innych zwierzat w gospodarstwie (tego samego badz innych gatunków z identycznymi, lub nie. objawami)

1990

. dotychczas wykonywane badania i ich wyniki . leczenie (stosowane zabiegi i leki) oraz zabiegi profilaktyczne (szczepienia ochronne, odrobaczanie, dezynfekcja itp.) I

2. Wywiad odnosnie warunków zycia zwierzecia dotyczacy ustalenia przyczyny choroby (anamnesis vitae) . pochodzenie zwierzecia (z wlasnego chowu, nabyte

domniemanej

-kiedy, skad?)

. iywienie (sklad dawki pokarmowej,rodzaj i jakosc pasz, pastwiska) . pojenie . warunki utrzymania i pielegnacji zwierzat (pomieszczenia, okólniki, warunki zootechniczne) . sposób uzytkowania i jego ewentualne zmiany (dotycz)' to takze zywienia, pojenia i utrzymania) Naklad i redakcja' Zakla,' Diagnostyki Khnlllll"1 Wydzialu Wetery,ulry)nr." .III " 1.111011111' Wydalla IIIIUath'", wl'.n\''''I''.~ IlIr' nI kornputerowcKoprl)~r"lnll I'llyI'I"~llll&11 Wydanie J. Naklft,1 IMI I hel"..

.

ogólna ocena stanu zdrowotnego zwierzat w danym gospodarstwie oraz okolicy (warunki glebowo-klimatyczne. najczesciej stwierdzane choroby zakazne, pasozytnicze, niedohorowe, przemiany materii i zatrucia).

3

Stan obecny

3.1

Przedmiotowe

(Status praesens)

. zeskJ'tlhina' parazytologiczne. mikologiczne,hakteriulogiczne

badanie ogólne

. biupsja - histologicZ1le . testy alergiczne - próhy skaryfikacyjne. sródskórne i naskórkowe

1. Wyglad zewnetrzny zwierzecia (Jlabitus)

. pl'l")byczynnoscioweskóry . budowa ciala (prawidlowa, nieprawidlowa) . postawa (prawidiowa. nieprawidlowa: wymuszona, ulgowa)

3.2.2

.

A. Badauie górnych dróg oddechowych

.

stan odzywienia i utrzymania (pielegnacja; kondycja i konstytucja) zachowanie

sie (temperament.

swiadomosc)

Uklad oddechowy

1. Okolica otworów nosowych

2. "\-"idoczn.. blony sluzowe naturalnych otworów ciala: spojówki, przedsionek nosa i jamy ustnej (sluzawica. tarcza ryja, wierzcholek nosa), przedsionek pochwy lub napletek (barwa. wilgotnosc, ewentualne zmiany np. wykwity).

. wyplyw z nosa - dejectio nasalis, (symetria, ilosc. konsystencja, barwa, zapach, domieszki) . gra skrzydelek nosowych

3. OCZ)'

.

. wydychane powietrze (sila, cieplota, won)

. powieki (szerokosc szpary powiekowej, rzesy, migotka, gruczoly Izowe)

2. Nozdrza i jama nosowa

gaiki oczne: usadowienie, ustawienie (os wzrokowa), ruchomosc, rogówka (przezroczystosc), bialkówka (barwa), przednia komora. oka (glebokosc), teczówka (barwa), zrenica (ksztalt. reagowanie na swiatlo), soczewka (ew. zmetnienie). Oftalmoskopia.

. badanie wewnetrzne (blona sluzowa nosa i przegrod)"nosowej, przewody nosowe. rinoscopia)

4. Naczynia oraz wezly chlonne (polozenie, wielkosc, ksztail, konsystencja, budowa powierzchni, cieplota. wrazliwosc, przesuwalnosc wzgledem podloza i skóry). 5. Pomial')' temperatury Goraczka.

wewnetrznej ciala, liczby tetna i oddechów (C

T

. badanie zewnetrzne (ksztalt, symetria, szmery nosowe)

I

3. Zatoki szczekowe i czolowa: j

. ogladanie (ksztalt, symetria, ew. zmiany)

O).

r

.

omacywanie

( cieplota, wrazliwosc, podatnosc na ucisk)

. opukiwanie (odglos opukowy)

3.2 3.2,1

Przedmiotowe

badanie

szczególowe

4. \-Vorkipowietrzne u koniowatych:

Zewnetrzne powloki ciala:

. ogladanie ( wielkosc,ksztalt, symetria) . omacywanie (cieplota, wrazliwosc,konst}'stencja)

1. Wlosy i wytwory rogowe naskórka

. opukiwanie (odglos opukowy)

. wlosy i pióra (gestosc, polysk. przyleganie, barwa, ubytki)

5. Krtan

. rogi. kopyta, racice, pazury. szpara miedzyraciczna (wif"lko:ic. k~Zlnlt, 1111IWII. polysk. struktura powierzchni. cieplota, wrazliwosi:. sllln pit'le~III"'JI)

. .

2. Naskórek (barwa, grubosc, rogowacenie. zluszczanie) 3. Skóra wlasciwa (barwa, wilgotnosc, natluszczenie, zapach, J'tIZIIIII'~Ul."nlt'""'ploty zewnetrznej, elastycznosc. swiad. zmiany objetosci, wykwity 01'/\1.~IIII"IIY~kc)I'I\I')

badanie

zewnetrzne:

ksztalt,

symetria;

cieplata.

wrazliwosc,

wyciuwulnc

drzenie; szmery krtaniowf

-

badanie wl"wnetrzne u malych zwierzat bezposrednie u duzych posrednie - laryngoskopia (barwa blony sluzowej, struny glosowe ruchomosc, cidll htaniowa. chrzastki nalewkowate).

-

4. Muszle uszne i zewnetrzne przewody sluchowe

I 1

5. Badania dodatkowe skóry:

2

\

6. Kaszel spontaniczny ni a, wielkosc,

glosnosc,

i reakcyjny: czestosc, wilgotnosc. bolesnosc, siln. czu:! lIwadzwiecznosc

3

7. Tchawica: tchawicze.

ksztalt,

IIlozeni«~; cieplota.

wrazliwosc, wyczuwalne

drzcnie;

3.2.4

szmery

1. Przyjmowanie pokarmu i wody

8. Tarczyca: wielkcic:, kszt.alt, hlldowa powierzchni, konsystencja, przesuwalnosc wzgledem podloza i skóry.

cieplota. wrazliwu,;,:,

. laknienie i pragnienie . sposóh pohierania pokarmu i wody . zucie i polykanie

B. Badanie klatki piersiowej 1. Ogladanie

. .

. przezuwanie (odlykanie, zucie, polykanie) . odbijanie

budowa, ksztalt, symetria

. regurgitacja,

. ruchy oddechowe (czestosc, typ, rytm, jakosc)

sluzowa podniebienia

(cieplota wrazliwosc, wyczuwalne drzenie)

3. Opukiwanie (topograficzne odglosu wypukowego ).

- wyznaczenie

granicy pluc; porównawcze

4. Gardlo: . badanie od zewnatrz (okolicagardla, cieplota, wrazliwosc, ew. zmiany)

5. Badania dodatkowe: punkcja jamy oplucnowej, Rtg, bronchoskopia, krztusiny - organoleptyczne i mikroskopowe.

. badanie od wewnatrz (u malych zwierzat

badania wy-

zwierzeta

1. Serce

. omacywanie okolicy serca (uderzenia sercowe, cieplota, wrazliwosc, wyczuwalne drzenie)

serca

(cz«;stolic,

. opukiwanie (topografia odglosu opukowego) . osluchiwanie (topografia, rodzaj i nasilenie szmerów perystaltycznych)

1ila, barwa,

8. Badanie zoladka i jelit u koni: . diagnostyczne sondowaniezoladka . badanie przez powlokibrzuszne . badanie przez prostnice

1'«'1)111111'110';(:; jakosc:

. badanie zyl (\vypelnienie; tetno zylne dodatnie i ujclIlIlI'; f/lIClWJ\lIll'zylne)

.

. badanie naczyn wlosowatych. dodatkowe

(próby

ciep lota, wraZliwosc, przesu-

. ogladanie (wielkosc, ksztalt, symetria) . omacywaoie (stan napiecia, wrazliwosc,undulacja)

2. Naczynia obwodowe . badanie tetnic - tetno tetnicze (czestosc; miarowosc wypelnienie, napiecie, sila, chybkosc; równosc)

wysilkowe,

punkcja

wlew doprostniczy

. odbyt

worka O~it'rcl1.IUW«'I\(), I~kp" slingo-

Rtg)

I r 4

zmiany:

7. Powloki brzuszne

opukiwanie okolicy serca (pole stlumienia sercowego, zmiany zmiany granic i odglosu opukowego)

- tony

kesów i lyków wody; cieplota, wrazliwosc ew.

6. Wole u ptaków: wielkosc, ksztalt; konsystencja. walnosc tresci w kierunku dzioba.

. ogladanieokolicyserca(uderzeniabocznei koniuszkowe- lokalizacja)

. osluchiwanie serca IVpunktach glównych rytm).

- blona sluzowa, migdalki; duze

- faryngoskopia)

5. Przelyk (przechodzenie droznosc)

3.2.3 Uklad krazenia

manometria,

twardego, zagielek podniebienny. jezyk).

3. Slinianki, wydzielanie sliny, zapach z jamy ustnej.

- zmiany

4. Osluchiwanie (szmery oddechowe fizjologiczne i patologiczne)

3. Badania

wymioty, nudnosci

2. Jama ustna (szpara gebowa, blona sluzowa- warg, dziasel, policzków, zeby. blona

dusznosc (dyspllOe) i jej rodzaje (wdechowa, w}'dechowa, mieszana)

2. Omacywanie

.

Uklad trawienny

. wydalanie kalu (sposób, czestosc, ilosc, cechy mnkl'll1\kopmvf') 9. Badanie zoladka i j,.lit u malych zwierzat (p5Y.koty). 5

. badani!.'przez powloki brzuszne

3.2.5

.

A. Uklad moczowy

. diagno~tyczne piukanie zoladka i jelit odbyt i zatoki przyudbytuwe

1. Badanie zewnetrznej okolicy nerek (ogladanie, omacywanie, opukiwanie)

10. Badanie przedzoladkl)w. trawielica i jelit u przezuwaczy

. zwacz:

2. Badanie omacywaniem

wewnetrznym (u duzych zwierzat przez prostnice):

. nerki (wielkosc, ksztalt, powierzchnia, konsystencja,

(a) ogladanie lewego dolu glodowego (wypelnienie, ruchy iwacza), (b) omacywanie (stan napiecia, konsystencja. wrailiwosc, ruchy zwacza) (c) opukiwanie (topografia odglosu opukowego) (d) osluchiwanie (szmery: czestosc, sila, rodzaj skurczów i szmerów zwacza) (e) badanie uzupelniajace. tresc zwacza . . czepiec:

(a) omacywanie - glebokie (wrazliwosc)

(e) w~'krpvanie cial obcych ferromagnetycznych ksiegi:

detektorem

(a) omacywanie glebokie (wrazliwosc), (b) opukiwanie, osluchiwanie (szmery)

. trawieniec:

. pecherz moczowy (polozenie, objetosc, ksztalt, konsystencja, wraZliwosc, przesuwalnosc)

. cewka moczowa 3. Badanie omacywaniem zewnetrznym (przez powloki u malych zwierzat) 4. Wydalanie moczu (postawa, sposób, czestosc, ilosc) pecherza moczowego

6. Badanie laborator~'jne

moczu

. fizyczne (barwa, przejrzystosc, konsystencja,

.

osad moczu (elementy uorganizowane i nieuroganizowane)

B. Uklad plciowy 1. Samiec:

wydalanie kalu (sposób, czestosc, ilosc),

cechy makroskopowe (konsystencja,

. gruczoly pIciowedodatkowe

. . .

(b) opukiwanie. osluchiwanie, punkcja badanie przez prostnice

. badanie odbytu i okolicy

ksztalt. barwa. zapach, dumieszki).

ciezar wlasciwy)

. chemiczne (pH, bialko, cukier. barwniki krwi, zólciowe, itd.)

. . . . . .

. (a) omac~'wanieglebokie.

wraZliwosc, ruchomosc)

. moczowody (grubosc, konsystencja, wraZliwosc)

5. Cewnikowanie

(h) opukiwanie (odglos opukowy i reakcja bólowa) (c) osluchiwanie (szmery czepcowI.') (d) próby bólowe czepca

.

Uklad moczowo-plciowy

zachowanie p~ychoseksualne poped plciowy drugorzedne cechy pIciowe ogladanie i omacywanie (napletka, pracia, moszny) badanie jader (polozenie, wielkosc,konsystencja. wraZliwosc) nasieniowód

2. Samica:

11. Badanie watroby i sledziony

. omacywanie (u zwierzat malych) . opukiwanie (pole stlumienia watrobowego. bydlu; sledziunowego - kon) 12. Punkcja próbna jamy otrzewnowej. 13. Laparoskopia. laparotomia diagnostyczna. 14. Badania dodatkowe (kopl'Oskopowe, soku zoladkuwego. radiololl;iczne. tesly watrobowe itp.)

G

. cykl plciowy (ruja, ciaZa, porÓd) . drugorzedne cechy piciowe srom, przedsionek pochwy, pochwa (ogladanie i omacywanie) . macica, jajowody, jajniki (omacywanie wewnetrzne u duzych zwierzat, zewnetrzue u malych) . gruczol mlekowy (zawieszenie, wielkosc, ksztalt, konsystencja, wraZliwosc.

. .

. budowa) badanie slrzyków 'j

.

3.2.6 Uklad ruchu 1. Postawa:

II.

lokciowy. nn.

. sprawnosc miesni (niedowlad, porazenie)

.

.

ogladanie ( symetria, objetosc: przerost, zanik)

. nad omacywanie (wrazliwosc, konsysteucja, stan uapiecia, przesuwalnosc skóry miesniami) 3. Kosciec:

skurcze (tezcowy - toniczny, toniczno-kloniczne, drgawki. sje, tiki. drzenia miesniowe - wlókienkowe, peczkowe)

kloniczne, konwul-

ruchy i polozenia nieprawidlowe (niezbornosc, zawroty, ruchy: manezowy, krazenia, kolowy - zmiennokiel'WJkowy, wskazówkowy. parcia. toczenia, wedro-

wanie bezcelowe) ogladanie (ksztalt,

wielkosc)

. oUJacywanie (konsystencja, opukiwanie (wraZliwosc)

. linia kregoslupa,

. pobudliwosc nerwowo-miesniowa (mechaniczna. elektryczna)

. odruchy:

wrazliwosc, krepitacja)

- powierzchowne (skórne. - glebokie (sciegnowe)

ruchomosc bierna.

. ogladanie (ksztalt, wielkosc) omacywanie

(konsystencja,

4

Podstawowe

badania

dodatkowe

(uzupelniajace)

cieplota, wrazliwosc)

1. Bad. morfologicznekrwi:

.

ruch~' bierne (zwiekszona, zmniejszona ruchomosc stawów)

Uklad

sluzówkowe, rogówkowe)

6. Uklad nerwowy obwodowy i wegetatywny

4. Stawy:

3.2.7

promielliowy.

. stan napiecia miesni (wzmozone,oslabione, brak)

. w swobodnym ruchu (kulawizny: z podparcia i wykroku) 2. Miesnie:

. .

u.

5. Sprawnosc ruchowa (uw/i/itas):

. lezaca (prawidIowa, nit:prawidlowa: ulgowa, wYll1u~zoua)

. .

podoc:t'Hlolowy.

lIli,;dzyz,.hr()\\'p. n. strzalkow)', u. piszczdowy, n. udowy I

. w)'z~zeg() rz,;dll '. lmyslOl\"" (wzl'Ok. sIue/I. \\.,;1'11.sIlIak).

. stojaca (prawidIowa, ni~pra.\\"idlowa:ulgowa, wymuszona)

.

z pili 1I,'rw{)\\'ych (II.

nerwowy

uklad czerwonokrwinkowy (liczba erytrocytów,

. uklad bialokrwinkowy

l. Stan psychiczny:

Ht, Hb)

(liczba leukocytów, obraz jakosciowy)

2. Bad. fizykochemiczne krwi (opad, czas krwawienia i krzepniecia, opornosc osmotyczna; rezerwa alkaliczna, pomiary makro- i mikroelementów)

. zachowanie sie . swiadomosc

3. Bad. bakteriologiczne

:2. Czaszka:

(hodowlane na podlozach, antybiotykooparnosc)

4. Bad. mikologiczne (hodowlane) . ogladanie (wielkosc, ksztalt. symetria) . omacywanie . opukiwanie

5. Bad. mikroskopowe (zeskrobin. wydalin, wydzielin, punktatów)

(wrazliwosc na ucisk)

6. Bucl. histopatologiczne (mat. biopsyjny, wycinki)

(wraZliwosc uciskowa)

7. nlHI illllJJlIllobiologiczne (testy alergiczne: skaryfikacyjne, sródskórne, naskórkowe; clill/!,lIostyczne podawanie surowic i szczepionek)

3. Kregoslup (wrazliwosc uciskowa) 4. Czucie (sensibiJitas):

8. Dllel. ~l'I'olop;inme (aglutynacja,

.

. powierzchowne skóry i blon sluzowych (dotyku. glebokie (polozenie ciala)

precypitacja,

bólu) 9

s

l

OWD).