Prawo do uzycia sily - Szabalow Denis

Ty tuł ory ginału Метро 2033: Право на силу Copy right © Dmitry Glukhovsky, 2012 Copy right © Denis Szabałow, 2012 All rights reserved. The moral law of the authors has been asserted Pomy sł serii Uniwersum Metro 2033 Dmitry Glukhovsky, 2009 Przekład z języ ka rosy jskiego Paweł Podmiotko Projekt okładki Ilja Jackiewicz Plan na okładce Leonid Dobkacz, Ilja Wołkow Projekt logoty pu serii Jacek Doroszenko, www.doroszenko.com Redakcja Danuta Porębska, Tomasz Porębski, Piotr Mocniak Korekta Pracownia 12A Konwersja Tomasz Brzozowski Copy right © for this edition Insignis Media, Kraków 2016 Wszelkie prawa zastrzeżone. ISBN-13: 978-83-65315-32-8

Insignis Media ul. Szlak 77/228–229, 31-153 Kraków

telefon / fax +48 (12) 636 01 90 [email protected], www.insignis.pl facebook.com/Wy dawnictwo.Insignis twitter.com/insignis_media (@insignis_media) instagram.com/insignis_media (@insignis_media) Snapchat: insignis_media

Prolog

Brudnoszarą ulicą miasteczka, mijając zakurzone widmowe pudełka domów z popękany mi sy piący mi się elewacjami, złowieszczy mi ciemny mi wy rwami okien, mijając rozbite zniekształcone i od lat rdzewiejące wraki samochodów, mijając pochy lone w różne strony słupy uliczny ch latarni ze smętnie koły szący mi się na wietrze przewodami, posuwała się karawana. Potężne ciężarówki, ry cząc mocny mi dieslami, jechały ostrożnie, sondując drogę między stertami śmieci, kawałków cegieł, które wy kruszy ły się ze ścian domów, zerwany ch przez wiatr łupkowy ch dachówek. Z przodu, w patrolu bojowy m, jechał transporter opancerzony, kolumnę zamy kał tigr z wielkokalibrowy m karabinem maszy nowy m na dachu, a na flankach uwijały się ruchliwe quady z uzbrojony mi po zęby jeźdźcami – podróże przez bezkresne przestrzenie niegdy ś wielkiego i potężnego imperium od wielu już lat nie by ły bezpieczne. Chętny ch do złupienia karawany mogłoby się znaleźć aż za dużo, gdy by ta nie miała tak imponujący ch środków ochrony. Handel zajmował ważne miejsce na liście dochodów organizacji, do której należała karawana, ta jednak ty m razem przy jechała do miasta nie w celach kupieckich. W naczepach ciężarówek nie by ło niczego przeznaczonego na sprzedaż, choć to, co leżało w zielony ch skrzy niach z różnokolorowy mi oznaczeniami, by ło teraz najcenniejszy m i najbardziej chodliwy m towarem na rozległy ch terenach pokry tego promieniotwórczy mi ruinami kraju. Broń i amunicja, ciężkie kamizelki kuloodporne i hełmy, środki ochrony indy widualnej – tego wszy stkiego karawana miała pod dostatkiem, ale za sprzedaż choćby jednego naboju winnego czekała naty chmiastowa i okrutna kara – w organizacji panowała surowa dy scy plina. Gwarant jej przestrzegania, człowiek, od którego słowa zależało w karawanie wszy stko, jechał w ostatnim samochodzie. Ciężkie spojrzenie, uparte fałdy na czole, opuszczone kąciki ust – wszy stko świadczy ło o ty m, że jego charakter by ł zdecy dowany, twardy i nieugięty. Bo jaki mógł by ć dowódca Pierwszej Bry gady Uderzeniowej Bractwa Przy brzeżnego, bry gady wy konującej zadania, które by ły ponad siły pozostały ch oddziałów ugrupowania? A zadania te by ły poważne i postawił je przed nim osobiście sam Naczelny, i dlatego trzeba by ło je wy konać w dowolny, skuteczny sposób – w ty m przy padku cel całkowicie uświęcał środki.

– Do punktu docelowego pójdziesz okrężną drogą. Zrobisz łuk, współrzędne poznasz w sztabie. – Człowiek, który siedział w gabinecie Naczelnego, słuchał jego poleceń wy dawany ch w cztery oczy. – Jest tam jedna mała… wspólnota. Nie wiem, czy jeszcze ży ją, czy dawno wy marli, sprawdzisz. Powy zdy chali, i pięknie. No, a jeśli nie… – Naczelny podniósł się ciężko z masy wnego mahoniowego krzesła, opierając się zbielały mi kły kciami o zielone sukno stołu. – To im pomożesz. Skutecznie. W pień, żeby nikogo nie zostało. Rozumiesz zadanie? Człowiek zerwał się, wy ciągając się jak struna pod mroczny m spojrzeniem, podniósł rękę do daszka czapki. Naczelny kiwnął głową. – Wy konać. I jeszcze jedno… jeśli to zrobisz, gwarantuję ci stanowisko mojego zastępcy. Nie zrobisz… – jego wzrok zrobił się cięższy – to sam wiesz. Człowiek wiedział. Niewy konanie rozkazu bojowego by ło w Bractwie karane okrutnie i bezlitośnie. Śmiercią. A to by ło polecenie samego Naczelnego! Ogromna odpowiedzialność, ale też nieby wała nagroda w razie sukcesu. Naczelny zawsze działał jednocześnie za pomocą kija i marchewki. Jako wy trawny psy cholog rozumiał pewnie, że człowieka trzeba postawić przed wy borem. Albo idziesz w górę, na szczy t, albo spadasz w dół. Trzeciej możliwości nie ma. Bo jeśli wy bierzesz trzecią drogę – cichą, spokojną wegetację bez walki, bez dążenia do wznoszenia się w swoim rozwoju coraz wy żej – nie będziesz już Bry gadzie potrzebny. Pod leżący m kamieniem woda nie pły nie. Człowiek zgadzał się z tą mądrą maksy mą. I ani trochę nie wątpił, że postawione przed nim zadania by ły na jego siły, w końcu właśnie w takich misjach specjalizowała się Pierwsza Uderzeniowa. Wy konać rozkaz i otrzy mać zasłużoną nagrodę. Za wszelką cenę. Innego wy jścia po prostu nie miał. I dlatego karawana przy by ła do miasta. Żeby zabijać.

1 | Goście

Ranek by ł pochmurny. Daniła siedział w swojej zwy kłej kry jówce, w dworcowej wieży zegarowej, spoglądając to na wschodzące słońce, próbujące się przebić przez brudnopopielate chmury, to na przy legający do dworca plac. Chłodny pochmurny dzień – poszczęściło się. Szkoda ty lko, że nie jemu – kończy się zmiana. Długo latem nie wy siedzisz w OP-1 i masce przeciwgazowej pod palący mi promieniami słońca, kiedy temperatura dochodzi czasem do czterdziestki. Przy dałby się demron1, w nim nie jest tak duszno, ale Rodiony cz od samego początku zabronił Dodonowi je wy dawać. Demronów jest pięć na cały Schron, a żeby kupić taki do pry watnego uży tku, trzeba by dać w barterze wagon piątki albo siódemki2. Zresztą wała znajdziesz, w końcu to burżujskie skafandry. A w OP-1, cóż… duchota. Niby każda kry jówka jest wy posażona w niewielki daszek, ale jaki z niego poży tek… Powietrze nagrzewa się jeszcze przed południem, a ty siedzisz cały dzień w gumie jak w saunie. Po cały m ciele, poczy nając od głowy, pot leje się strumieniem i żadne sposoby na zbieranie go w rodzaju bluzy pod skafandrem ochronny m nie pomagają. Żeby chociaż zdjąć maskę przeciwgazową, wy stawić twarz na wiatr, żeby osuszy ł pot – ale nie. Promieniowanie. W letnich miesiącach przez takie właśnie parne dni Daniła tracił jakieś dziesięć kilogramów wagi, chudnąc do rozmiaru 54 – wszy stko wy pły wało z wodą. Wprawdzie odsłaniała się taka rzeźba, że oczu nie można oderwać. Sześciopak, widoczne włókna… Iriszka z Olgą rzucały się na niego jak dzikie! Daniła uśmiechnął się lubieżnie, przy pominając sobie niektóre szczegóły takich nocy. By ło jednak ciężko. Schodzisz rano po całej dobie i by wa, że w woderach od OP-1 chlupocze, jakby ś człapał przez bagno. A przecież nic się na to nie poradzi, warta to warta. Nie opuścisz stanowiska bojowego. Odejdziesz choćby na minutę – a co, jak w ty m czasie zaatakują psy ? Albo wy rodki? Albo jeszcze coś gorszego! Wy skoczy zza nasy pu od strony strefy przemy słowej stado jakichś dwudziestu mord i będzie co sił w łapach walić w stronę dworca. Więc lepiej nie przegapić! Kiedy ś wy bijali je z dużej odległości kałachami, ale z czasem te dranie zrobiły się spry tne i znacznie zwinniejsze. Teraz najczęściej nie ty lko nie ustrzelisz ich z kałacha, ale nie zdejmiesz łatwo takiego ze snajperki. Po ty m pierwszy m razie, kiedy stado, mimo ognia, dopadło obrońców

Schronu i porwało trzech żołnierzy, Rodiony cz nie pożałował tuszonki i ropy, ale wy handlował u wojskowy ch cztery miotacze płomieni i kilka butli z mieszanką zapalającą. Zasadniczo nie brał ani ry si3, ani trzmieli4, lecz stare, opracowane jeszcze w powojenny ch sowieckich czasach, stacjonarne miotacze ognia TPO-50. W magazy nach wojskowy ch zachowało się ich jakieś dziesięć sztuk w różny m stopniu zdatny ch do uży tku. A nie strzelały one kapsułami z napalmem, tak jak te nowoczesne, lecz pluły strumieniem ognia na jakieś sto pięćdziesiąt metrów. Od tej pory zrobiło się łatwiej… Przedzierające się psy czekało naprawdę gorące przy jęcie – jedna salwa potrafiła spalić nawet pół sfory. Wieży czka wznosiła się na dobre trzy metry nad dachem dworca, dzięki czemu plac i wszy stkie drogi prowadzące do budy nku by ły widoczne jak na dłoni. Kiedy ś cały ten teren by ł usiany wielkimi ułomkami betonu, które w trakcie bombardowania przy leciały od strony terenów fabry czny ch i z czasem nauczy ły się za nimi kry ć nie ty lko psy, ale i większe mutanty. Potem plac oczy szczono – za cenę ży cia dwóch ludzi – i teraz kontrolowanie strzeżonego sektora stało się bez porównania łatwiejsze. Siedzisz sobie, popatrujesz na nasy p i ruiny. Gdy by nagle zaczął się atak, będziesz miał od groma czasu – bo ile go trzeba, żeby złapać kałacha albo WSS, do wy boru, i przy gotować powitanie z otwarty mi ramionami? Parę chwil, nie więcej. Do tego niebezpieczne by ły ty lko dwa kierunki: zachodni, od strony strefy przemy słowej, i wschodni, od strony miasta. Z południa zwartą ścianą podchodziły do placu rozrośnięte zarośla lilaku, który ch pokonanie bez skafandra z aparatem oddechowy m o zamknięty m obiegu by ło niemożliwe. Część północną upodobał sobie giganty czny drapieżny powój, rozciągnął pędy długości trzy dziestu metrów i całkowicie pokry ł niewielki budy nek dworca autobusowego. Zresztą siła ognia też by ła wy starczająca do obrony : w rogach stały kordy – cekaemy kalibru 12,7 milimetra – no, a jeśli robiła się kompletna bry ndza, to z parteru pomogą miotacze ognia albo KPW 5. Z nimi to w ogóle nie ma żartów, czternaście milimetrów to nie w kij dmuchał, prakty cznie mała armata automaty czna. Jeśli kula trafi chociażby w kończy nę – oderwie na amen. Chociaż Rodiony cz zakazał walić z nich do drobny ch celów – zapasowy ch luf i nabojów by ło ty le co nic i nie wy handluje się nic od wojskowy ch, bo oszczędzają. Daniła po raz kolejny obrzucił wzrokiem ochraniany sektor, szczególnie uważnie przy glądając się nasy powi kolejowemu odległemu o jakieś sto metrów od dworca i położony m za nim ruinom budy nku dy rekcji fabry ki. Czy sto. Słońce dalej kry ło się za chmurami, przy czy m te otulały je coraz grubszą warstwą – zdaje się, że będzie padać. Dzisiejsza zmiana zdecy dowanie miała fart. „A wczoraj w ciągu dnia to dopiero przy piekało! Początek lata, a praży nie na żarty, jak gdy by to nie by ło Środkowe Powołże, ty lko jakaś południowa Kalifornia. – Daniła uśmiechnął się w duchu do swoich my śli. – Jeśli tu jest teraz taki upał, to co się musi u nich wy prawiać w tej zakichanej Kalifornii? W końcu nie ty lko nam się dostało, u tamty ch pewnie też nie by ło wesoło. Wy chwalana tarcza anty rakietowa nie mogła zatrzy mać Satana, a przecież przed Początkiem zaczęli też pracować nad Ikarem…”

Takie upały, niety powe dla środkowej Rosji, zapanowały po Początku nie od razu, lecz stopniowo. Ludzie zastanawiali się, w czy m leży przy czy na, i jedna z najbardziej rozpowszechniony ch hipotez mówiła o efekcie cieplarniany m i dziurach wy palony ch przez termojądrówki w tarczy ozonowej planety. Wcześniej, w pierwszy ch latach, niebo by ło zasnute szarą mgłą, świeciło ty lko blade słońce. W powietrzu unosił się jeszcze popiół po bombardowaniach. I chociaż nie nadeszła zima nuklearna, przepowiadana kiedy ś przez jajogłowy ch, temperatura na powierzchni w letnich miesiącach rzadko sięgała choćby dziesięciu stopni, o czy m zaświadczały termometry umieszczone przy wewnętrzny ch wrotach hermety czny ch Schronu. Chociaż w tamty ch czasach nikt nawet nosa nie wy suwał na zewnątrz. Nie to im by ło w głowie. No i bali się – na górze by ło przecież dziko, pusto. Smutno. Do tego przecież radiacja. Bez skafandra ochronnego nie pociągniesz nawet kilku godzin, a w Schronie by ło wtedy ledwie z dziesięć OP-1 i pięć kradziony ch jednowarstwowy ch demronów. Dopiero potem, kiedy ich przy piliło, zaczęli powolutku wy łazić… Spokojny bieg my śli przerwał kamy k, który przy leciał z dołu, z dachu dworca. Daniła jeszcze raz popatrzy ł na okolicę, wy chy lił się przez worki z piaskiem i spojrzał w dół. – Hej tam, na wieży ! Zmiana przy szła! – Wan Li stał na dole w swoim dziecięcy m kombinezonie. – Długo czekasz? – Wchodź. W swoim czasie Chińczy k musiał solidnie się natrudzić, żeby zdoby ć pasujący OP-1. W Schronie nie by ło skafandrów ochronny ch w rozmiarze 1, u wojskowy ch też nie znalazło się nic na wy mianę. Trzeba by ło zamówić u kramarza z przechodzącej obok karawany handlowej. Zamówił latem, a potem jeszcze pół roku czekał, aż karawana będzie wracać. W rozmiarze 2 Chińczy k się plątał, wściekając się i klnąc, rozśmieszając ludzi dookoła i obniżając gotowość bojową zmiany. Przez to czasem by wało nawet tak, że nie wy znaczano mu dy żurów, a to stanowiło dla domowego budżetu Kalkulatora dotkliwy finansowy cios – miał trójkę dzieci i ty le samo żon. I weź to teraz utrzy maj. Jak on się wtedy modlił, żeby OP-1 od kramarza w końcu przy szedł – coś nie do opisania. I do Chry stusa, i do swojego Buddy. Do Allacha pewnie też. Może i do jakiegoś Sziwy … I poszczęściło mu się. OP-1 okazał się trochę za duży, ale to by ło ty lko na plus – zimą mógł włoży ć pod kurtkę dodatkowy waciak. Zimy teraz to też nie przelewki – kreska spada nawet do minus czterdziestu. Kiedy Li wchodził na górę, Daniła pozbierał swoje manele porozkładane po niszach w osłonie stanowiska z worków z piaskiem: trzy zapasowe magazy nki do kałacha, jeden do wintorieza 6, dwie żłobkowane „efki” 7, lornetka, monokular noktowizy jny i apteczka anty radiacy jna. Rozlokował wszy stko w kieszeniach kamizelki, wziął kałacha i WSS, powiesił snajperkę za plecami, automat – na piersi. Nic nie poradzisz, takie porządki. Stalkerom, który ch stanowiska bojowe znajdowały się na powierzchni, „Regulamin służby wartowniczej” opracowany osobiście przez pułkownika Rodionowa, nakazy wał obowiązkowo, oprócz służbowej giwery, mieć na stanowisku broń osobistą, jeśli ktoś takową posiadał. Chociaż jaki z ciebie stalker bez własnej giwery ? Takie rzeczy jak broń

zdoby wa się czasem za cenę krwi. Dlatego Daniła, oprócz ogry zka 8, nosił swój WSS, a do tego jeszcze piernacza 9 w kaburze udowej. Chociaż karabinu uży wał dość rzadko, woląc w przy padku wy ższej konieczności walić z kałacha – amunicja do dziewiątki by ła deficy towa nawet w magazy nach u wojskowy ch, w odróżnieniu od piątki czy nawet siódemki. W jego własny ch zapasach nabojów ty ch zostało ty lko ze czterdzieści sztuk SP-510. Karabin Wana by ł w takiej sy tuacji znacznie prakty czniejszy – siódemkę można by ło dostać bez problemu. Gwarantowana ży wotność też nie by ła bez znaczenia. Pięć ty sięcy wy strzałów z wintorieza – i to przy regularny m czy szczeniu – przeciwko dziesięciu ty siącom z kałacha. Jest różnica? Do tego w prakty ce, jeśli o kałacha dbać i czy ścić go regularnie, to da radę zrobić i dwadzieścia ty sięcy. I chociaż Daniła wy strzelał jak dotąd około ty siąca naboi, starał się jednak oszczędzać karabin. Chińczy k pojawił się, rozpromieniony niczy m miedziany czajnik, co by ło widać nawet przez okrągłe szkła maski przeciwgazowej. Zdawało się, że nawet maska mu się uśmiecha, przy jaźnie merdając trąbą jak mały cy rkowy słonik. – Czołem, Dobry nia! – Li zdjął z ramienia karabin i zdecy dowany m ruchem położy ł go na workach. Ten ruch zawsze wy woły wał u Daniły atak homery cznego śmiechu, który dusił w sobie ze wszy stkich sił, żeby nie obrazić Chińczy ka: malutki Wan by ł niemal wzrostu swojej armaty. Bo czy to nie świetny dowcip – SWD miało sto dwadzieścia centy metrów długości, a jego właściciel pięćdziesiąt pięć centy metrów wzrostu. I kiedy z poważną miną umieszczał swoją bazookę w otworze strzelniczy m między workami, to by ł dopiero widok. Zabójca, kurczę pieczone… Chociaż trzeba przy znać, że Kalkulator by ł snajperem z darem od Boga. – Siemasz, Wania! – Daniła po raz ostatni popatrzy ł na plac, tłumiąc wy ry wający się na zewnątrz rechot. – Cóż, chy ba ci się dzisiaj udało… Wan zmruży ł oczy i pokiwał głową, przez co trąba jego maski zamerdała jeszcze mocniej. – Deszcz by się jeszcze przy dał… Dobra, idź, cała zmiana już tam na ciebie czeka. Daniła skinął głową i przy trzy mując karabin, ruszy ł wąską drabinką w dół. Saszka – jego najlepszy przy jaciel – razem z siódemką żołnierzy patrolu wracającego z nocnej zmiany czekał w podziemiu przy wrotach hermety czny ch. Pełnił zwy kle służbę na parterze, przy jedny m z dwóch KPW rozstawiony ch tam na wy posażony ch w kółka stanowiskach, więc o obronę tego poziomu Daniła by ł spokojny. Obserwował kiedy ś, jak samotny Saszka przez kilka minut potrzebny ch, by GSR11 wcisnęła się w swoje OP-1 i wy szła ze Schronu, bronił głównego wejścia na dworzec, dosłownie szatkując napły wające hordy psów jak kapustę. Zbita w jedną masę sfora rwała się do wejścia i Saszka bił mierzony mi krótkimi seriami, żeby nie przegrzać lufy. Wielkokalibrowe pociski bez trudu przechodziły przez kilka psich ciał naraz, rozszarpując je na strzępy, przebijając łby i odry wając kończy ny. Ty m razem mutanty miały bardzo silny gon, a może coś je przestraszy ło, bo kiedy po starciu policzy li posiekane ciała, wy nik przekroczy ł setkę… – No, co z tobą, Dan, długo jeszcze mamy na ciebie czekać?! Poszedłby człowiek spać!

Pozostali poparli go pełny m wy rzutu pomrukiem. Daniła machnął ręką, chociaż zdawał sobie sprawę, że pretensje by ły słuszne. Po trwającej dobę warcie rzeczy wiście chciało się spać, a według Regulaminu wejście i wy jście ze Schronu by ło dozwolone ty lko przez zmianę w pełny m składzie. Jeśli oczy wiście nie zadziałała siła wy ższa i oby ło się bez strat. I słusznie: kiedy na powierzchni wszy stko świeci gammą 12, dodatkowe otwieranie i zamy kanie wrót by ło zwy czajnie szkodliwe. A za takie działanie należała się surowa kara. Kiedy ś z podziemi dworca do Schronu prowadziły trzy osobne, odizolowane od siebie śluzy, każda z nich by ła wy posażona w zewnętrzną i wewnętrzną hermety czną zaporę. Ale po ty m, jak potrzeba zaczęła wy py chać mieszkańców na powierzchnię, okazało się, że śluzy nie dają dostatecznej ochrony przed przy noszony m na skafandrach radioakty wny m py łem. No bo tak, zdejmiesz kombinezon w przedsionku… Ale i tak otworzy sz potem wewnętrzne wrota. A tam jest już przestrzeń mieszkalna. I py ł z leżącego w przedsionku OP-1 wlatuje prosto do niej. Tak to naznosili na pierwszy poziom różnego świństwa. A poza ty m po wy jściu na zewnątrz trzeba gdzieś ten kombinezon oczy ścić! Ale gdzie? Widocznie, projektując i budując Schron, nikt nie brał pod uwagę, że ludzie będą łazić wte i wewte, i nie przewidział pomieszczenia do czy szczenia i odkażania. Tak więc z trzech zewnętrzny ch hermety czny ch zapór trzeba by ło zostawić ty lko prawą, z trzech wewnętrzny ch – lewą, a z przedsionka do przedsionka przebić przejścia i postawić w nich wrota przeniesione z inny ch pomieszczeń na pierwszy m poziomie. Teraz pierwsza śluza by ła przeznaczona na podstawowe czy szczenie skafandra, broni i całej reszty przy noszonej z powierzchni. Człowiek wchodził pod pry sznic wprost w stroju ochronny m, zmy wając na betonową posadzkę radioakty wny py ł przy niesiony z ulicy, potem zdejmował OP-1, ubranie i zostawiając to wszy stko na podłodze, przechodził przez drugą śluzę. Tutaj już my ł się sam, oprócz tego drugi przedsionek by ł przeznaczony do dokładniejszego czy szczenia i odkażania. Zaś w trzecim siedziała dobra babcia, która wy dawała mu jego własne ubranie, zdjęte i oddane do przechowania przed wy jściem na powierzchnię. Jeśli chodzi o broń i skafander – jeśli by ł to sprzęt pry watny – żołnierz by ł zobowiązany czy ścić go sam pod okiem człowieka od ochrony chemiczno-radiologicznej. Służbowy czy ścili specjalnie wy znaczeni przez Dodona ludzie. Tak to właśnie by ło, prosto i skutecznie. – Sły szałeś nowiny ? – Saszka podniósł oparty o drzwi pręt zbrojeniowy, zastukał w zaporę umówiony m sy gnałem. – Wczoraj miał wartę wujaszek German. No i mówi, że niby od strony wojskowy ch poszła żółta rakieta. Nad ranem, w samy m środku psiej wachty. Czy li tak, żeby śmy nie zauważy li, wartownicy zwy kle wtedy przy sy piają… – No i co? – Daniła wzruszy ł ramionami i przeszedł przez otwarte drzwi. – Wojskowi często dziwaczą. Pamiętasz, jak kilka lat temu wszczęli wojnę? Walili z tamtej strony, jakby stado psów na nich napadło. A kiedy wy słaliśmy do nich grupę zwiadowczą, to się okazało, że wartownicy po prostu nażarli się Tarenu13 z apteczek i nie na żarty ich trzepnęło. Nie rozumiem, jak oni z taką dy scy pliną w ogóle jeszcze ży ją.

Saszka pry chnął. – Pamiętam, tak by ło – wmieszał się do rozmowy Michały cz, dowódca zmiany, ostrożnie, żeby nie wzbijać niepotrzebnie py łu, ściągając pończochy OP-1. – Jeszcze na kacu omal nie położy li nam całego oddziału zwiadowczego. Mój Timocha wtedy dowodził. Mówi, że gdy by podeszli od strony bramy, a nie boczną uliczką, to skosiliby wszy stkich. A tak naszy m udało się wskoczy ć z powrotem w uliczkę i się wy cofać. – A pamiętasz, jak Rodiony cz nie wpuszczał potem ich handlarzy przez dwa ty godnie? Wy klinał ich na czy m świat stoi. Nigdy wcześniej nie sły szałem u niego takich konstrukcji słowny ch. – Saszka uśmiechnął się krzy wo. – Chociaż tamci próbowali podejść na wszelkie sposoby, ceny nawet opuścili, a on ni cholery. – A czego by ś chciał? – Michały cz wzruszy ł ramionami. – Wojacy też chcą żreć i pić. I też potrzebują ropy. Skąd mają to brać, jak nie od nas? Karawany chodzą rzadko, nie utrzy masz się z nich. Stalkerzy zostawili kombinezony na podłodze i przeszli do drugiego przedsionka. Tu by ło wilgotno, z konewek zawieszony ch w rządku pod sufitem kapała woda. Po męczącej, dusznej gumie skafandrów i masek przeciwgazowy ch chłód przedsionka by ł mocno orzeźwiający, aż odechciało się spać. A od lejącej się z konewek lodowatej wody senność całkowicie minęła, jakby nigdy jej nie by ło. – No, i co tam z tą sy gnałówką? – Daniła włączy ł wodę i nie bez drżenia wszedł pod parzącą zimnem strugę. – Eeech! Ale dobra! – A co ma by ć… – Saszka też pisnął, wchodząc pod pry sznic. – German od razu zameldował Rodiony czowi. Co tam sobie nasz pułkownik postanowił, Germanowi nie powiedział. A potem wy szliśmy na naszą zmianę, więc też niczego nie wiem. Może dziś do wieczora coś się wy jaśni… Po przejściu przez trzecią komorę i otrzy maniu od dy żurującej dziś Pietrowny czy sty ch ubrań żołnierze weszli na pierwszy poziom i nie zatrzy mując się, ruszy li w stronę klatki schodowej prowadzącej na drugi. Na pierwszy m poziomie prakty cznie nikt nie mieszkał. Zanim odkry to, że z przedsionków do pomieszczeń mieszkalny ch dostaje się radioakty wny py ł, minęło sporo czasu i poziom radiacji zdąży ł porządnie wzrosnąć. Jednak udało im się z ty m problemem poradzić – przesiedlili ludzi na dolne, głębiej położone poziomy, gdzie promieniowanie z góry nie by ło już takie mocne. Natomiast poziom najwy ższy oczy szczono pły nem dezakty wacy jny m – wtedy w magazy nach by ło go jeszcze pod dostatkiem. Poziom promieniowania mocno się obniży ł, ale i te pół rentgena, które wskazy wał licznik Geigera, mógł poważnie zaszkodzić ludzkiemu zdrowiu, gdy by mieli tu ży ć bez ochrony przez dłuższy czas. Teraz piętro by ło prakty cznie niezamieszkane, znajdowały się tam ty lko pomieszczenia techniczne i służbowe, takie jak maszy nownia, zbrojownia czy mała sala gimnasty czna, oraz wszelkiego rodzaju magazy ny produktów niespoży wczy ch. Poza ty m w pomieszczeniu położony m nieopodal wejścia dy żurowała GSR w sile dziewięciu ludzi, na wy padek, gdy by na powierzchni zaistniała wy ższa konieczność. Jedny m słowem, na pierwszy m poziomie ludzie przeby wali teraz względnie krótko. Oprócz tego w niektóry ch segmentach

mieszkali ci, który m radiacja by ła już niestraszna. Mutanty. W warunkach skażenia promieniotwórczego bardzo trudno jest pozostać czy sty m, nie złapać dawki choćby dziesięciu czy dwudziestu rentgenów. Mieszkali tu w większości ci, który ch rodzice w swoim czasie by li w większy m lub mniejszy m stopniu wy stawieni na działanie promieniowania. Nie, nie wy pędzano ich ze wspólnoty, nie przesiedlano z drugiego czy trzeciego poziomu – tam też mieszkało całkiem sporo mutantów. Mieli swobodny dostęp do całego Schronu i nikt już na nich krzy wo nie patrzy ł i nie nawoły wał do likwidacji wy rodków jak dziesięć, piętnaście lat wcześniej, kiedy mutacje by ły w zasadzie pojedy ncze. Mieszkali tu po prostu ci, którzy nie mogli już egzy stować w absolutnie czy stej, niezanieczy szczonej przestrzeni. Minimalny poziom radiacji by ł im potrzebny do ży cia tak samo jak powietrze czy woda zwy kły m ludziom. W warunkach promieniowania czuli się doskonale, a niektórzy z nich przez krótki czas mogli bez szkody dla siebie wy trzy mać dawkę, od której normalny człowiek zapadłby na chorobę popromienną trzeciego, czwartego stopnia. Spędziwszy poza strefą skażoną choćby parę godzin, większość z nich zaczy nała się uskarżać na ataki mdłości, słabość, drgawki i zawroty głowy. Ogólnie rzecz biorąc, mutanty stanowiły niemal jedną piątą ludności Schronu. By ły to w większości dzieci i z każdy m rokiem rodziło się takich dzieci coraz więcej, chociaż trzeba przy znać, że ich mutacje nie zawsze by ły negaty wne, a nierzadko całkiem przy datne. Zdarzały się na przy kład takie, które pozwalały widzieć w ciemnościach znacznie lepiej, niż potrafili zwy kli ludzie, lub powodowały, że zmutowany stawał się kilka razy większy i silniejszy od normalnego człowieka. By ł też chłopak, który niczy m radar rejestrował wszy stkie ruchy na duży m dy stansie dookoła. Tak go właśnie nazy wali – Sławka-Lokalizator. Inny z kolei potrafił bez żadnego dozy metru określić poziom promieniowania z dokładnością do dziesiątej części rentgena. Oczy wiście takie korzy stne mutacje by ły dość rzadkie, zazwy czaj za te czy inne dodatkowe możliwości organizmu trzeba by ło płacić – a cena by wała czasem zby t wy soka. Drugi poziom jeszcze spał. Stalkerzy zeszli po kręcony ch schodach, pożegnali się i rozeszli do swoich segmentów mieszkalny ch – po bezsennej nocy należałoby jednak odpocząć chociaż ze cztery godzinki. Jutro znów dobowy dy żur, w GSR – a tam to już jak się uda. Jeśli będzie cisza i spokój, to można spać do woli. A co, jeśli ogłoszą alarm? A dużo się nawojujesz bez spania? Segment mieszkalny Daniły stanowił pokoik pięć na trzy z wy dzielony m malutkim przedpokojem przy wejściu. Daniła przestał mieścić się w tej klitce, odkąd skończy ł czternaście lat. Zaczepiał teraz potężny mi barami a to o wieszak z ubraniami, a to o szafę z mundurem, a to o sejf z bronią. Wcześniej, oprócz przewracającego się wieszaka, spadały na niego suszące się na sznurku pod sufitem skarpetki, kalesony albo gruda 14 dziadka. Potem, kiedy dziadek zginął w poty czce z wojskowy mi, ze sznurka często zaczęły spadać majteczki i biustonosze albo rajstopy i pończochy. W zależności od tego, kto suszy ł bieliznę: starsza żona Iriszka czy młodsza, Olga. Tak i teraz, wy starczy ło, że Daniła zamknął drzwi i wy prostował się, a szy ję naty chmiast oplotły mu dwa czarne zwisające z góry ny lonowe węże, a na dodatek na głowę spadł mu czerwony stanik.

Daniła zaklął. Niby nie by ł taki wy soki, nie dociągnął nawet do metra osiemdziesięciu, a tu taki numer. Widać sufity w segmentach by ły niskie… Kiedy się rozbierał, nie włączał lampy – zostawił przy mknięte drzwi, żeby przez szparę wpadało z kory tarza choć trochę światła. Zdejmując ubranie najciszej, jak się dało, i starając się nie obudzić zajączków – tak nazy wał w duchu okropnie tchórzliwe żony – Daniła zdjął starą, wy tartą do niemożliwości grudę, zamknął drzwi, wy macał w ciemności łóżko i wczołgał się pod kołdrę. *** Wielożeństwo wkroczy ło w ży cie Schronu wprawdzie stopniowo, ale trwale i solidnie. Nie wkroczy ło nawet, ale wbiło się jak lodołamacz. Walka z mutantami z powierzchni przerzedzała szeregi obrońców. Uby wało to jednego żołnierza, to dwóch, a nawet i pięciu, sześciu ludzi naraz. Chociaż, dzięki Bogu, coś takiego zdarzało się dość rzadko. Do tego jeszcze na samy m Początku z jakiegoś powodu by ło tak, że do Schronu trafiło znacznie więcej kobiet niż mężczy zn. I teraz na nieco ponad setkę dorosły ch mieszkańców płci męskiej przy padało w Schronie prawie trzy sta kobiet i dzieci. Ży wicieli rodzin by ło katastrofalnie mało. Minimalne racje ży wnościowe otrzy my wali oczy wiście wszy scy pracujący, ale czy człowiek długo przetrwa, dostając na wy ży wienie pół kilo suszony ch grzy bów i sto gramów cukru dziennie? Trzeba oczy wiście oddać sprawiedliwość, że boczniak to poży wny grzy b i zupełnie wy starczy do normalnej egzy stencji, bez uczucia głodu, szczególnie gdy ugotuje się z niego zupę – ale przecież nie da się jeść ciągle samy ch grzy bów. Chciałoby się i kaszy, i makaronu, i uprzy jemnić ży cie skondensowany m mlekiem, i skosztować tuszonki. I mleko w proszku, które surowa Szuflada wy dawała ty lko dla dzieci do lat trzech, można jednak by ło dostać za naboje… Na przy kład od handlarzy z karawan. Ci chętnie przy jmowali jako zapłatę za swój towar nie ty lko złoto czy kamy czki, ale i naboje, które po Początku stały się podstawowy m środkiem kupna i sprzedaży. Złota i klejnotów nigdy w Schronie nie by ło, za to amunicja się zdarzała i zarabiało się ją ty lko za pracę związaną z zapewnieniem bezpieczeństwa społeczności – za męską pracę. Fakt, niektóre kobiety próbowały dostać się do ochrony na powierzchni, ale pułkownik, który już na samy m początku uznał, że do powstałego ustroju społecznego najbardziej pasuje wielożeństwo, twardo konty nuował swoją polity kę i kategory cznie zabronił wy dawania kobietom broni. A więc skąd wziąć środki na ży cie? Kiedy jest mąż, chodzi na dy żury, i „piątka” czy „siódemka” jest w domu nierzadkim gościem. Jeszcze lepiej, jeśli mąż jest stalkerem. Ty m naboje w ogóle się nie kończą – to jedną rzecz przy niosą z powierzchni, to drugą… Trzecia część trafia oczy wiście do wspólnego budżetu, jak się już utarło, a resztę opchnie się karawanom albo wojskowy m, albo zda Szufladzie do magazy nu – i już w rodzinny m budżecie dzwonią „kulki”. Jest to oczy wiście ry zy ko, ale jak mówi stalkerskie powiedzenie: kto nie ry zy kuje, ten tuszonki nie zobaczy. A jeśli kobieta zostanie sama, i to z mały m dzieckiem? Jakie ma wy jście? Można oczy wiście coś sprzedać, jeśli ma się coś w zanadrzu. Ale przecież nie da się ciągle sprzedawać, wcześniej czy później trzeba będzie głodować, doić rodziców. Albo wrócić do standardowy ch racji. A co z dzieciaczkiem? Nie

wy jaśni mu się przecież, że skoro tatuś nie ży je, to może się pożegnać z dostatnim ży ciem i przy witać z głodowaniem i wegetacją. A ten chce czekoladkę i mleko skondensowane, i jeszcze jakieś słody cze… Zresztą co tam naboje czy jedzenie! A insty nkty ?! Jeśli dziewczy na jest już w odpowiednim wieku, a wszy scy faceci i chłopcy dookoła są zajęci? Co teraz – ma usy chać sama do końca świata? Kiedy ona chce miłości, romanty zmu, rodziny, dziecka, wreszcie zwy kłego seksu! A zamężne baby pilnują swoich chłopów, jeszcze jak! Rzucają się na konkurentki jak harpie, kilka razy niemal doszło do zabójstwa! Z początku przecież wielu facetów robiło skoki w bok. I jak tu nie robić, jak każda wolna kobieta z radością wpuści cię do łóżka? Niektórzy w ogóle się rozbisurmanili: to z jedną się kładli, to z drugą – istna rozpusta. Jakie by ło wy jście? Do wojskowy ch już się nie pójdzie, jak to by wało wcześniej, oni też mieli komplet, a do tego ograniczoną przestrzeń ży ciową. Dokąd tu iść? Początek dał sam pułkownik, dołączając do swojej rodziny żonę i sy na towarzy sza poległego w jednej z awantur. To posłuży ło za impuls, wzór dla pozostały ch. Zresztą okazało się, że nie wszy scy w Schronie są chrześcijanami, by ło kilka osób wy znający ch islam dopuszczający wielożeństwo. Ci też dali przy kład. Kobiety oczy wiście z początku z ty m walczy ły. I to jeszcze jak się piekliły ! Zorganizowały nawet zebranie ty lko dla kobiet. Obradowały na trzecim poziomie w Sali Rady i od razu zaczęły dziwaczy ć – wy goniły facetów i zamknęły drzwi między drugim a trzecim poziomem. Ci stali przed drzwiami zmieszani i zakłopotani, nie wiedząc, co robić. Przy szedł Rodiony cz, postał chwilę, śmiejąc się, popatrzy ł na tłoczący ch się towarzy szy : – Co, wojują nasze baby ? Ży wiciele rodzin milczeli, drapali się po głowach. – Nie cy kajcie, chłopy, nasze baby nie są głupie. Za to współczujące. Zrozumieją… I miał rację. Obrady trwały pół dnia. Kiedy kobiety się zbierały, wszy stkie by ły wściekłe, złe, rozwrzeszczane, a wy chodziły spokojne i jakby … uległe. Potulne. Wy ciszone. Wy krzy czały się i uspokoiły. Mężczy źni zrozumieli, że burza minęła. Od tej pory tak właśnie się utarło – monogamia stała się równie rzadkim zjawiskiem jak kiedy ś poligamia. A i same kobiety stopniowo przy znały, że łatwiej w ten sposób prowadzić gospodarstwo i wy chowy wać dzieci. Ostatecznie nawet czekać na powrót męża z patrolu by ło we dwójkę czy trójkę jakoś łatwiej. I normalny m zjawiskiem stała się sy tuacja, kiedy wy chodzący na powierzchnię żołnierz brał towarzy sza na bok i mówił: – Wiesz… jakby co… no… zadbasz o moich, dobra? Jedy ny m, który z początku sprzeciwiał się wielożeństwu, by ł ojciec Kiriłł. Jakże to – przecież to rozwiązłość! Rozpusta! Surowo zabroniona przez chrześcijaństwo! Jednak i on, mądry człowiek, wkrótce zrozumiał, że nie ma innego wy jścia, i nie trzy mał się kurczowo dogmatów. Do tego przy znał, choć niechętnie, że w Stary m Testamencie nieraz jest mowa o poligamiczny ch małżeństwach. Lamech, potomek Adama w szósty m pokoleniu, miał dwie żony – Adę i Sillę. Dwie żony – Rachelę i Leę – miał wnuk Abrahama, Jakub… Ale największy m kobieciarzem by ł sy n Dawida, król Salomon, który jak informuje Biblia, miał siedemset żon i trzy sta nałożnic. Choć

sły nął z pobożności – taki numer… Oczy wiście Stary Testament wprost nie pozwalał na posiadanie dwóch żon… ale też nie zabraniał… Krótko mówiąc, słaby jest człowiek, a Bóg tę jego słabość znosi. No, a jeśli znosi Bóg, to i ojciec Kiriłł nie będzie marudzić. Dlatego kiedy przy szedł do niego Daniła i oznajmił, że oprócz Irinki bierze sobie drugą żonę Olgę, nic nie powiedział, westchnął ty lko, ale małżeństwo zarejestrował. Bo co miał robić? Cały Schron już wiedział, co się stało z Sieriogą… Siergiej zginął z głupoty. By ł w ich trójce najmłodszy i najbardziej zarozumiały. Młodość szumiała mu w głowie i sprawiała, że zadzierał nosa. Kilka lat temu, kiedy oddział wy szedł na pamiętny rajd w poszukiwaniu witamin – w Schronie zaczęła się wtedy poważna epidemia szkorbutu i doktor Ojboli pośpiesznie wy słał stalkerów do CSR-u15 – Sierioga polazł nie tam, gdzie trzeba. Wbrew rozkazowi, chociaż doskonale sły szał, jak Daniła wrzeszczał, żeby stał w miejscu. No, i doigrał się – w szczelinie, przez którą się pchał, licząc na to, że dostanie się do budy nku szpitala, siedział gory ny cz. Wy skoczy ł, chwy cił Siergieja za głowę i zaciągnął do dziury, towarzy sze nie zdąży li nawet drgnąć. Nie udało się też wy ciągnąć wtedy ciała – szczelina by ła głęboka, a do tego skręcała tak, że mutant mógł uderzać mackami, sam pozostając w ukry ciu i nie wy chodząc zza rogu. Iść tam by łoby samobójstwem. Ary jczy k już prawie wszedł i potwór o mało nie wciągnął i jego, a na dodatek plunął w ślad za nim. Dobrze, że nie trafił – ślina gory ny cza to nic przy jemnego. Ograniczy li się do wrzucenia do dziury paru „efek”. Sierioga by ł w składzie oddziału krótko, zaledwie pół roku, ale pozostawił po sobie dobre wspomnienia. By ł wprawdzie zarozumialcem, ale w trudny ch chwilach Daniła i Saszka mogli na niego liczy ć jak na siebie samy ch, nie zawiódł ich ani razu. I stało się tak, że Daniła wziął Olgę do siebie – Saszka mieszkał już wtedy z dwiema żonami, a Daniła miał ty lko Iriszkę. Dość trudno ją by ło przekonać – charakterna i zaborcza nie zamierzała znosić przy mężu nikogo innego. Jednak strasznie chciała mieć dziecko i Daniła to wy korzy stał. Sam, ze względu na mutacje, by ł bezpłodny, a Oldze zostało po Sieriodze miesięczne niemowlę. Choćby jedno dziecko w rodzinie, mimo że nie swoje własne – to też radość… Iriszka jednak niedługo się nim cieszy ła. Po śmierci męża Olga straciła mleko. Próbowali rozcieńczać dziecku mleko w proszku albo karmić zagęszczony m – płakało, jadło mało, a potem w ogóle przestało. I po kilku miesiącach umarło. To by ł straszny czas. Daniła nawet teraz, dwa lata po ty m, wzdry gał się na jego wspomnienie. Olga zległa, by ła jedną nogą na ty m świecie, drugą na tamty m. Iriszka przez kilka miesięcy krzątała się przy niej jak przy mały m dziecku, wy ciągała ją z grobu, jak mogła. I właśnie w ty ch ciemny ch i straszny ch miesiącach zaprzy jaźniły się, i to tak, że stały się papużkami nierozłączkami. Jaka tu może by ć zazdrość, kiedy obok, po drugiej stronie męża, leży nie konkurentka, lecz jakby rodzona siostra. Wy soką cenę trzeba by ło zapłacić za tę przy jaźń. Ech, ży cie, ży cie… ***

Nie dali się Danile wy spać. Ledwie zaczął zapadać w sen – pukanie do drzwi. Iriszka odwróciła się, uniosła na łokciach, namacała w ciemności męża. – Jesteś tu? Kogo tam licho niesie? Nie dadzą pospać po zmianie! Przez całą noc kroiły śmy grzy by … Otworzy sz? Daniła pocałował ją w gorący od snu policzek, zsunął kołdrę. – Otworzę, śpij. – Ty lko nie zapalaj światła, obudzisz Olgę… Budzenie Olgi zawsze by ło duży m problemem, ale Daniła dotarł jednak do drzwi po omacku, uchy lił je i wy jrzał na zewnątrz. Na kory tarzu stał Dimka Ślepy – chłopaczek w wieku około dwunastu lat, pełniący w Schronie obowiązki kogoś w rodzaju listonosza. Dimka by ł niewidomy od urodzenia – wina radiacji. Ale mimo że zamiast oczu w oczodołach łzawiły mu drżące, zamglone, galaretowate groszki, w rozkładzie kory tarzy i przejść orientował się doskonale. Chodził, doty kając jedną ręką ściany, a trzy maną w drugiej laską badał drogę, śmiało wy ry wał naprzód i odkąd skończy ł trzy lata, ani razu nie pomy lił drogi. – Dobry, wujku Daniło! Pułkownik cię wzy wa! – wy palił. Dimka jakimś swoim wewnętrzny m zmy słem zawsze bezbłędnie odgady wał, kto przed nim stoi. Daniła by ł zdumiony – jaką trzeba mieć wrażliwość, żeby wy czuwać kilka metrów otaczającej cię przestrzeni i zawsze wiedzieć, co się dzieje dookoła?! – Czołem, Dimka! Dobra, przekaż, że zaraz będę. Daniła zamknął drzwi i westchnął z iry tacją. Rodiony cz nie by ł wprawdzie jego przełożony m – stalker to wolny ptak, sam jest sobie dowódcą decy dujący m o przy dziale i rodzaju działań – ale lepiej by ło nie ignorować jego wezwania. By łoby to w stosunku do nauczy ciela nieuprzejme, musi iść. Wy glądało na to, że ze snem trzeba się pożegnać. W pomieszczeniu roboczy m, oprócz gospodarza, siedzieli już German i zastępca dowódcy do spraw zaopatrzenia Sy czy n. Przez swoją graniczącą z obsesją chciwość i skąpstwo ten ostatni dostał przezwisko Pluszkin16. Daniła, który kiedy ś w dzieciństwie wy słuchał nieśmiertelnego utworu Gogola na lekcji literatury, całkowicie się z tą ksy wką zgadzał. Daniła zapukał, wszedł, zamknął za sobą drzwi. Skinął głową, witając obu gości, popatrzy ł na Rodiony cza. – Zdrowia ży czę, towarzy szu pułkowniku. – Tak się jakoś utarło, że najczęściej zwracał się do Rodiony cza właśnie w takiej formie, a nie po imieniu i otczestwie. – Wzy wał mnie pan? – A, Dańka! – Pułkownik pozostawił sobie jednak prawo nazy wać swojego dwudziestojednoletniego wy chowanka tak, jak kiedy ten miał lat dziesięć i piętnaście. – Ty też bądź zdrów. Chodź no tutaj, mamy do pogadania. Daniła wszedł, usiadł u szczy tu dużego stołu, naprzeciw Rodiony cza, popatrzy ł py tająco na pułkownika. – Od strony wojskowy ch poszła wczoraj rakieta – zaczął po żołniersku, bez wstępów,

przy wódca Schronu. – Żółta. Cholera wie, co się tam u nich stało, może coś z tarenem, tak jak wtedy, ale nie zaszkodzi popatrzeć. Pójdziesz z Sańką? – Dlaczego my ? – zdziwił się Daniła. – Przecież to zwy czajna sy tuacja. Niech pan wy śle któregoś z party zantów. Jutro mamy dy żur w GSR, a potem od razu idziemy na rajd. – Zwy czajna jak zwy czajna. – Pułkownik wstał, zrobił parę kroków między stołem a ścianą, na której wisiała mapa dzielnicy, znów usiadł. – GSR-em się nie przejmuj, zwolnimy was, jeśli będzie trzeba. Dokąd się na ten rajd wy bierasz? Nie przeszedłby ś koło wojskowy ch? – Na razie nie wiem. – Daniła uśmiechnął się i wzruszy ł ramionami. – Może pójdziemy do fabry ki, może na podstację, a może pobuszujemy po mieście. Wciąż jeszcze jest pełno miejsc, do który ch nikt nie chodził. – Daj spokój, Dobry nin! – odezwał się Pluszkin. – Wszy scy wiedzą, że porządny stalker trasę ma z góry obmy śloną! – Wszy scy wiedzą, że porządny stalker nie mówi przed rajdem o swojej trasie. – Daniła mocno podkreślił słowo „porządny ”. – Tak więc proszę wy baczy ć, towarzy szu Pluszkin, ale to nie pański zakichany interes! Daniła nie trawił tego ty pa. Ciągle ty lko kantuje! Nie skontrolujesz go, to na pewno zrobi cię w wała, i to jeszcze taki moment wy bierze, że się nie pokapujesz! Ile go kosztowała choćby sy tuacja, kiedy ten by dlak zamiast skrzy nki z taśmami nabojowy mi do KPW podsunął mu pudło wy pchane pusty mi łuskami, a Saszka to przegapił. Skrzy nka przeleżała dwa ty godnie pod cekaemem bez otwierania – w taśmie by ła jeszcze amunicja. A potem, kiedy na warcie Saszki psy znów zaatakowały i skrzy nkę trzeba by ło otworzy ć, okazało się, że w środku jest figa z makiem… Po skończeniu zmiany Saszka omal wtedy Pluszkina nie zatłukł. „Poplątało mu się”, patrzcie go! Dobrze, że wmieszał się Rodiony cz, bo ocalił swojego zastępcę przed przedwczesny m zgonem pod podeszwą stalkerskiego glana. Pulchna fizjonomia Sy czy na zrobiła się purpurowa. – Dobry nin! Poprosiłby m o… – A chrzań się! – Spokój! – wy dał cichą komendę pułkownik. – Po co was tu zaprosiłem, żeby ście psy na sobie wieszali? Jeśli nie chcesz specjalnie, to może zajrzy cie po drodze, zbaczając ciut z waszej trasy ? Nadłoży cie trochę drogi, wpadniecie, popatrzy cie co i jak… I jak tu człowiekowi wy jaśnić, że w jego i Saszki zasadach nie mieści się zbaczanie z zaplanowanej marszruty bez palącej konieczności? Rodiony cz to wojskowy do szpiku kości, chociaż armii jako takiej już od dawna nie ma, stara się zawsze załadować do pełna: i to zrób, i tamto, i jeszcze o ty m nie zapomnij, a na dokładkę weź tamto. I przy czep sobie do dupy mały wózeczek, żeby dwa razy nie chodzić. A najważniejsze to dlaczego właśnie oni, co to za fanaberie? Droga od Schronu do jednostki została wy toczona jeszcze licho wie kiedy, psy rzadko się na niej trafiają, wy rodki też – dawno się już nauczy ły. A miksery i kuropaty w lasku, przez który prowadzi ścieżka, przez ten cały czas widzieli ty lko parę razy. Dla kuropatów jest tam za ciasno, nie mają miejsca, żeby się rozpędzić, potrzebują swobody ruchów, a dla mikserów jest

tam za niska radiacja, a one lubią promieniowanie. Ścieżka do wojskowy ch to ty lko jakieś półtora kilometra spokojnej drogi. Posłać by tam na przy kład Czebuczę z paroma ludźmi. Czebucza nie jest stalkerem, a party zantem, ale nie boi się chodzić po powierzchni, ty m bardziej znaną ścieżką. Daniła westchnął: – Towarzy szu pułkowniku, bardziej sensownie będzie, jeśli powie pan, co tak pana przy piliło, żeby właśnie mnie i Saszkę do tego zaprząc. Nie lubimy pracować na ślepo, a panu wy raźnie coś wy staje zza pazuchy. German zarechotał, Pluszkin zacisnął usta z dezaprobatą. Rodiony cz uśmiechnął się półgębkiem. – Moja szkoła… Dobra, German, opowiedz. Wujek Saszki, siwy już, ale wciąż jeszcze krzepki stalker, opadł swoim potężny m ciałem na oparcie krzesła. Drewno żałośnie skrzy pnęło. – Dwa ty godnie temu przy szli handlarze wojskowy ch… Daniła skinął głową. Nic nowego. Straganiarze od wojskowy ch przy chodzili raz na dwa, trzy ty godnie. Mieli na sprzedaż naboje, co gorsze sztuki broni, rozmaite lekarstwa, też nie pierwszej świeżości. Wy mieniali je na wodę, na jedzenie – grzy by i kaszę. Po dobre giwery i amunicję trzeba by ło albo przy chodzić do nich, gnąc się w ukłonach, i kupować trzy razy drożej, albo zdoby wać samemu. Niektórzy zresztą próbowali – w wojskowy ch magazy nach. Chociaż tam już wy chodziło różnie – wojskowi mieli celny ch strzelców wy posażony ch w gruby kaliber. – No i jeden z nich siedział u nas w „Tawernie”. – German uśmiechnął się krzy wo. – Wlał w siebie kilka kielonków i niechcący chlapnął, jakoby Chorąży spodziewał się dużej karawany ze wschodu w ciągu najbliższy ch dwóch ty godni. Tak więc akurat dokładnie wczoraj ta karawana mogła przy jść. I sy gnał by ł przeznaczony właśnie dla niej, coś w sty lu „droga wolna”. – A co z tego wy nika dla nas? – A to, że Chorąży zwy kle trąbi nam o przy by ciu karawany zawczasu. I z tej okazji zaczy na podbijać ceny, targuje się, bo karawany przy wożą mu wodę i żarcie. Zaopatruje się na dwa miesiące, gad jeden, i przez cały ten czas wy pruwa z nas ży ły, winduje ceny trzy razy. Tak, to by ł znany fakt. Schron w jednostce wojskowej by ł niewielki, obliczony na ty siąc osób, nie więcej. I nie by ło tam znowu tak dużo zapasów. Uratowało ich to, że ukry ło się tam zaledwie około stu ludzi, z który ch faceci stanowili ty lko nieco ponad połowę. Jakoś pociągnęli, mocno oszczędzając. Do tego w dwudziesty m dziewiąty m roku coś im się stało ze studnią, woda ledwo ciekła. Tak więc wojskowi przez cały rok siedzieli prawie bez wody – litr dziennie na osobę. Masz do wy boru – my ć się czy pić. A w trzy dziesty m, kiedy Rodiony cz wy prowadził młodzież na pierwszy wielodniowy rajd, nakry li ich. Co prawda, najpierw próbowali walczy ć, nawet wezwali ze Schronu posiłki – ale gdzie mieli się pchać przeciwko pieczeniegom, kordom i trzmielom? Daniła został wtedy po raz pierwszy ranny w walce, ale jego dziadkowi się nie poszczęściło i zginął. A jednak German miał rację: wojskowi spekulanci po przy jściu karawany rzeczy wiście podnosili ceny minimum o dwieście procent. I trzeba by ło się z ty m pogodzić – amunicja by ła

potrzebna teraz, a nie za dwa miesiące. Rodiony cz próbował, co prawda, kupować na zapas, żeby starczało jej na okres, kiedy wojskowi mieli paliwo, żarcie i wodę, ale Chorąży też głupi nie by ł. Po drugim takim zakupie zabawa się skończy ła i barter zaczął podlegać surowy m ograniczeniom – wojskowi woleli nie zaopatry wać się w towary w oknach między karawanami po to, żeby potem zedrzeć z dworcowy ch potrójną cenę. I chociaż dworcowi tak samo mogliby kupować broń i naboje od przy jezdny ch straganiarzy, to jaki by to miało sens? Ich ceny w ogóle szy bowały pod niebo. Do tego w magazy nach u wojskowy ch towar by ł nowiutki, nasmarowany, nieuży wany, zachowały się nawet pieczęci na skrzy nkach. A przy jezdni? Sprzeda ci taki pukawkę, a jutro nie będzie po nim śladu. Pojutrze pukawka przestanie działać. I gdzie tego straganiarza szukać? Może już nigdy tędy nie iść… – Dobrze. Przy puśćmy, że coś w ty m jest. – Daniła zamy ślił się i zabębnił palcami po blacie stołu. – Chociaż wciąż nie rozumiem. No, przy szła do niego karawana… Albo i nie… Co nam do tego? Mam na my śli Schron. German obejrzał się na Rodiony cza. – Ha, przy jacielu! – Pułkownik chy trze zmruży ł oczy. – To się już nazy wa strategiczne planowanie. Czy ci na przy kład wiadomo, co to za karawana przy szła? Z czy m? Jaki ma ładunek? Dlaczego po kry jomu, z pominięciem nas? Nic nie wiem, a chciałby m. Bo odpowiadam za ludzi. Wszy stkich, którzy tu mieszkają. Co Owczarence strzeli do głowy, kto go tam wie? A może postanowił nas wy truć, więc zamówił u straganiarzy jakiś fosgen? – No, to już jest paranoja, towarzy szu pułkowniku – powiedział z przekonaniem Daniła. – Po co im to? – A dlatego, że zapasy w ich magazy nach nie są wieczne! – wtrącił się siedzący do tej pory spokojnie Sy czy n. – I nie wiemy, ile ich tam zostało. Może wy przedają już ostatki, a co będą żreć, kiedy skończą im się naboje i broń? Daniła zamy ślił się. Chociaż nie wierzy ł w taki rozwój wy darzeń, przedstawione przez pułkownika niejasności by ły niepokojące. Może rzeczy wiście warto sprawdzić? – Co mamy zrobić? – Macie przeniknąć do jednostki i przy jrzeć się temu ładunkowi. Daniła spojrzał py tająco na pułkownika. – Jak mam to rozumieć? Dowiady wać się u każdego napotkanego, czy jak? Tamten rozłoży ł ręce: – A jak? Po prostu. Jak was uczy łem? Zwiad. Nikogo nie zabijać bez potrzeby, nie dać się zauważy ć. Potrzebujemy informacji o ładunku i ty le. Na pewno wprowadzili pojazdy do jednostki, nieraz tam by wałeś, zorientujesz się. Najprawdopodobniej są na parkingu. Daniła aż zaniemówił ze zdziwienia. To dopiero zadanko! – To pan walnął z grubej rury, Siergieju Pietrowiczu… Czy li „wpadniecie”? „Nadłoży cie trochę drogi, popatrzy cie, co i jak”, tak? „Przenikniecie”, jasne… Czy ja muszę panu opowiadać, jak wojskowi pilnują swojego terenu?! O cekaemach na wieży czkach pan czasem nie zapomniał? A o pieskach na pery metrze? Iść wąwozem to niebezpieczna sprawa, nie mam zby tniej ochoty

złapać malarii, a na cmentarzu od wschodu już parę miesięcy temu zaczaił się mikser! A pan proponuje, żeby śmy tak jakoś mimochodem „wpadli”, „przeniknęli” i „popatrzy li”?! Jak pan to sobie wy obraża?! Pułkownik wzruszy ł ramionami, spokojnie patrząc na wzburzonego wy chowanka. – Nie wiem. Ty i Sania to jedna z naszy ch najlepszy ch par. To wy zdecy dujecie. Ty lko jedno jest pewne, trzeba to zrobić! – Pułkownik podniósł się, nachy lił do Daniły przez stół i patrząc mu w oczy, powiedział wolno, jakby przeżuwając słowa: – Za dużo tu niezrozumiały ch rzeczy ! Sam oceń: karawana przeszła obok nas, nie zatrzy mując się na handel! To raz. Dlaczego? I to przeszła skry cie, pewnie nawet nadłoży li drogi, nie poszli traktem, żeby śmy nie usły szeli silników! To dwa. Znów dlaczego? Żółtą sy gnałówkę wy puścili o świcie, liczy li na to, że nie zauważy my jej na tle wschodzącego słońca! Zresztą nie by ło też sły chać wy strzału. To już trzeba specjalnie kombinować, bo o rakietnicach z tłumikiem nie sły szałem! To trzy. Py tanie, co przed nami ukry wają, skąd ta tajemniczość? Przecież gdy by nie ten handlarz, niczego by śmy nie podejrzewali. Nawet gdy by śmy zauważy li rakietę, nie nadaliby śmy temu znaczenia. No, wojskowi walnęli rakietę, i co z tego? Zdarza się! Krótko mówiąc, trzeba popatrzeć! Rozumiesz? Trzeba! Bo przecież mogę też ogłosić w Schronie stan wojenny ! Wtedy już na pewno się nie wy kręcicie… – Nie ogłosi pan, towarzy szu pułkowniku – odpowiedział z zadumą Daniła. – Uda się panu przekonać ludzi ty lko w razie bezpośredniego zagrożenia, a tak, ty lko na podstawie podejrzeń, nikt się nawet nie ruszy, sam pan wie. – Jakie to się kumate zrobiło… Psy cholog, jego mać! – Wzrok Rodiony cza nagle stracił surowość, pojawiło się w nim nawet jakieś zmęczenie. – Jak długo mam cię jeszcze namawiać?! – Nie trzeba mnie namawiać. – Daniła machnął ręką. – Fakty cznie coś to nieciekawie wy gląda, jak się bliżej przy jrzeć. Dobra, jak trzeba, to coś się wy my śli. Kiedy mamy iść? – Wczoraj. – Rozumiem. Wy jdziemy dziś wieczorem, niech pan ty lko da odespać. – Demrony ? – Bardzo chętnie, towarzy szu pułkowniku! – Zdałeś już monokular? Potrzebny ci? Czy weźmiesz NSPUM?17 – Niech pan mnie nie kusi, Siergieju Pietrowiczu. – Celownik noktowizy jny do ulubionego karabinu by ł od dawna marzeniem Daniły. – Na razie mam monokular. – Dobrze, w takim razie go nie oddawaj. Ty lko uważaj, ostrożnie z nim! Mamy ich ty lko dziesięć. Albo jednak weź celownik noktowizy jny … Zajdź do Nikołaja Iwanowicza, wy da ci. Daniła spojrzał z ukosa na Sy czy na – no jasne, wy da… – Proszę się nie przejmować, towarzy szu pułkowniku. Nie pierwszy raz będziemy korzy stać. – Którędy pójdziecie? – Na razie nie wiem, trzeba się zastanowić. – No, to zastanawiaj się.

Daniła wstał. Równocześnie zerwał się ze swojego miejsca Sy czy n i zaczął się krzątać: – No i pięknie, no i dobrze! Jak już się dogadaliśmy, to ja chy ba pójdę! Mam dziś jeszcze mnóstwo spraw… – Siadaj. – Pułkownik oparł się leniwie i popatrzy ł drwiąco na swojego zastępcę. – Nie obraź się, Nikołaju Iwanowiczu, ale czasem fakty cznie przy pominasz mi Pluszkina. Jak masz komuś płacić, to żal duszę ściska. Sy czy n jakby opadł, osunął się na krzesło. Zaczął mamrotać pod nosem. – Ale przecież, Siergieju Pietrowiczu, to przecież wszy stko służbowe! Oszczędzam! Potem będzie potrzebne, a tu nie ma… Daniła, który zbierał się już do wy jścia, zatrzy mał się, przenosząc nic nierozumiejący wzrok z jednego na drugiego. Rodiony cz podrapał się po podbródku, popatrzy ł na swojego wy chowanka. – Wy chodzi na to, Dańka, że zepsułem wam wy prawę, tak? – Coś w ty m rodzaju. – Daniła rozłoży ł ręce. – Ale za poważny pan tu obraz nary sował… – To nic, zrekompensuję wam to. Zdaje się, że zagiąłeś parol na letniego Leszego? Daniła poczuł, jak jego twarz mimowolnie rozpły wa się w uśmiechu. Pelery n maskujący ch Leszy by ło w magazy nie raptem kilka sztuk i wy dawano je ty lko na osobiste polecenie pułkownika. A ich kupno by ło ty lko marzeniem. Co prawda, w magazy nach jednostki też takie by ły, ale wojskowi za dużo żądali, aż trzy skrzy nki tuszonki. Nie by ło go stać. – By ła taka sy tuacja… – Sły szy sz, Iwanowicz? Przekaż Szufladzie, żeby dała mu jednego Leszego. – Siergieju Pietrowiczu! – zajęczał Pluszkin. – Przecież ty ch letnich zostały nam ty lko trzy ! A jak się jeszcze przy dadzą, a my je zmarnujemy … – Oddaj, oddaj, bez kamuflażu będzie słabo. No, i za trudne zadanie należy się dobra nagroda. – Tak jest… – Na zmarkotniałego Pluszkina żal by ło patrzeć. – Saszkę przy ślesz, jak się wy śpi, niech sam powie, czego mu potrzeba. No co, zadowolony ? Daniła wciąż jeszcze stał z uśmiechem od ucha do ucha na twarzy. – Zadowolony ! Dziękuję, towarzy szu pułkowniku! – No, dobrze, dobrze. Powodzenia, chłopaki! *** Idąc kory tarzami Schronu do Saszki, Daniła głęboko się zamy ślił. Zadanie, które dostali, by ło poważne. Cel: niepostrzeżenie przeniknąć na teren jednostki, znaleźć ciężarówki należące do karawany, obejrzeć ładunek. Wrócić, zameldować. Warunki: obiekt jest bardzo dobrze chroniony. Betonowy płot z kolczatką, na rogach i co każde sto metrów wieży czki. Na wieży czkach kordy z trzmielami. Za murem drugie ogrodzenie z drutu kolczastego. Między ty mi dwoma płotami biegają pieski. Jak ci wojskowi je łapią, czy m wabią – nikt w Schronie tego nie wiedział. Po terenie jednostki na pewno chodziły patrole, chociaż nie powinno ich by ć dużo – wojskowi mieli kłopoty kadrowe. Od

północy do samego płotu podchodzi las i wąwóz. W lesie jest pełno wszelakiego paskudztwa, nie mówiąc już o wąwozie, w który m aż się roi od komarów wielkości połowy pięści i kleszczy o rozmiarach dłoni, które przegry zają OP-1 jedny m chapsnięciem. Wprawdzie demrony są z mocniejszego materiału, ale nie warto ry zy kować – lepiej już napotkać dwa miksery, niż złapać malarię… Od wschodu mamy cmentarz. W zasadzie jest szansa niezauważalnie się tamtędy podkraść, ale poprzednim razem, kiedy Daniła i Sańka tam poszli, dostali nauczkę. Wiadoma rzecz, z mikserem nie ma żartów. Próbowali wy kry ć mutanta, który siedział chy ba w okolicy jeziorka, ale gdzie tam! Nie zauważy się takiego w ciemności bez noktowizora między gęsto ustawiony mi płotkami i nagrobkami, kiedy do tego po podejściu łeb z wy siłku ciężki jak kowadło. Dlatego trzeba by ło wy cofać się z niczy m. I jak w takich warunkach mamy przeniknąć na obiekt? Saszka spał kamienny m snem. Marinka, starsza żona, z początku nie chciała Daniły wpuścić do środka. Trzeba by ło ry knąć. Z pokoju dobiegł w odpowiedzi ry k – coś w rodzaju „kto mnie budzi?!” – i w drzwiach wy rósł Sańka: rozczochrana głowa na wy sokości dwóch metrów, wąskie zaspane oczy, saty nowe majtki w groszki. Utkwił niezadowolony wzrok w towarzy szu broni: – Co ty, Dańka, odbiło ci? Dopiero co się położy łem! – Ty się położy łeś, a ja w ogóle nie spałem. Pozdrowienia od Rodiony cza, zajdź do niego po południu. – A co? – Podrzucił nam robotę. W nocy wy chodzimy. – Co on… – Sańka niewy brednie zrobił palcem kółko przy skroni. – A jutrzejsza GSR? – Zwalnia nas. Krótko mówiąc, zdrzemnij się teraz, ale po południu idź do niego. Potem zejdź do Bumbuma, powiedz, żeby do wieczora zmajstrował coś mocno bły skowo-hukowego. A później dawaj do mnie, też się teraz położę na pięć godzinek. Saszka wzruszy ł ramionami: – W porządku. Do zobaczenia… Drzwi się zamknęły, Daniła odwrócił się i pomaszerował do siebie. Teraz wreszcie mógł odpocząć. 1 Demron-W – w 2008 roku firma Radiation Shield Technologies (RST) opracowała środek ochrony indy widualnej, łączący funkcje kamizelki kuloodpornej, ochrony przeciwchemicznej i przeciwpromiennej. Dzięki takiej kombinacji funkcji ochronny ch materiał ten skutecznie chroni przed kulami, odłamkami, materiałami wy buchowy mi, „brudny mi” bombami i inny mi zagrożeniami chemiczny mi i radiacy jny mi. Demron-W składa się z kilku warstw materiałów mający ch różne właściwości ochronne. Wierzchnia warstwa zapewnia demronowiW ogniotrwałość i odporność na środki chemiczne. Między warstwami tkaniny znajduje się warstwa polimerowego nanomateriału, który jest anty radiacy jny. Skuteczność ochrony tego materiału odpowiada warstwie ołowiu grubości 20 cm. Nanomateriały wy korzy stuje też osłona przed uderzeniami i pociskami.

Już w 2009 ochrony z demronu produkowano w formie kamizelek kuloodporny ch, skafandrów i fartuchów dla personelu pracującego przy urządzeniach rentgenowskich. Technologię demron wy korzy stują obecnie NATO, NASA, Gwardia Narodowa i Mary narka Wojenna USA (przy p. aut.). 2 „Piątka”, „siódemka” – potoczne określenie amunicji kalibru odpowiednio 5,45 i 7,62 (przy p. aut.). 3 RPO Ry ś – rakietowy miotacz ognia piechoty. Wszedł w skład uzbrojenia w 1975 roku. W końcu lat osiemdziesiąty ch minionego wieku RPO Ry ś zamieniono na nowocześniejszy miotacz ognia RPO-A Trzmiel (przy p. aut.). 4 RPO Trzmiel – rakietowy miotacz ognia piechoty. Przeznaczony do rażenia ukry ty ch punktów ogniowy ch przeciwnika, pojazdów lekko opancerzony ch i samochodów oraz niszczenia ży wej siły przeciwnika. Odległość skuteczna miotacza ognia z celownikiem dioptry czny m wy nosi 200 metrów (przy p. aut.). 5 KPW – wielkokalibrowy (14,5 milimetra) karabin maszy nowy Władimirowa. Karabin zaprojektowany przez S.W. Władimirowa. Skonstruowany w 1944 roku i wprowadzony do uzbrojenia w 1949 roku. Skutecznie łączy szy bkostrzelność cekaemu z przebijalnością rusznicy przeciwpancernej i jest przeznaczony do walki z lekko opancerzony mi celami, stanowiskami ogniowy mi i ży wą siłą przeciwnika znajdującą się za lekkimi osłonami, jest wy korzy sty wany także jako cekaem przeciwlotniczy. Dzięki udany m rozwiązaniom balisty czny m osiągana w prakty ce przebijalność pancerza przez pocisk przeciwpancerny przy strzelaniu na dy stansach rzędu 500–800 metrów KPW daje prawdopodobne przebicie pancerza czołowego i zniszczenie podstawowy ch transporterów opancerzony ch przeciwnika, w ty m najbardziej rozpowszechnionego transportera M113 (USA) (przy p. aut.). 6 WSS Wintoriez – specjalny karabin wy borowy Wintoriez. Wy tłumiony karabin snajperski przeznaczony dla pododdziałów specjalnego przeznaczenia (przy p. aut.). 7 „Efka” – potoczna nazwa F-1, ręcznego przeciwpiechotnego granatu obronnego. Granat jest przeznaczony do rażenia ży wej siły w boju obronny m. Ze względu na znaczny promień rozrzutu odłamków (do 200 metrów) rzucanie jest możliwe ty lko z ukry cia (przy p. aut.). 8 „Ogry zek”, „skrót” – gwarowa nazwa AKS-74U, który jak wiadomo, ma skróconą lufę (przy p. aut.). 9 OC-33 Piernacz – pistolet automaty czny kalibru 9 milimetrów. W porównaniu z pistoletem Stieczkina APS ma mniejsze tempo strzelania, natomiast jest prostszy i wy godniejszy w uży ciu. Posiada try by strzelania pojedy nczy i automaty czny (przy p. aut.). 10 SP-5, SP-6 – seria specjalny ch nabojów kalibru 9x39 milimetrów, obejmująca mody fikacje SP-5, SP-6, PAB-9. Naboje ty ch mody fikacji są wy korzy sty wane w WSS Wintoriez, Wał, AK-9,

WSK-94, SR-3 Wichr, OC-14 Groza i in. (przy p. aut.). 11 GSR – grupa szy bkiego reagowania (przy p. aut.). 12 Gamma – promieniowanie gamma powstające po wy buchu jądrowy m ładunku z cząstkami alfa i beta, które jest z ty ch trzech rodzajów promieniowania najbardziej przenikliwe (przy p. aut.). 13 Taren – produkowany w Indiach preparat leczniczy. Wchodzi w skład wojskowej apteczki indy widualnej AI-1 i apteczki indy widualnej dla ludności AI-2 i jest stosowany jako środek przeciw zatruciom substancjami fosforoorganiczny mi. Nielegalnie uży wa się go jako halucy nogenu, przy czy m nie powoduje on fizy cznego ani psy chicznego uzależnienia oraz wzrostu tolerancji. Od 1998 roku na liście substancji psy chotropowy ch z ograniczeniem obrotu na tery torium Federacji Rosy jskiej (przy p. aut.). 14 Gruda – potoczne wojskowe określenie munduru w panterkę (przy p. aut.). 15 CSR – Centralny Szpital Rejonowy (przy p. aut.). 16 Pluszkin – postać z powieści Martwe dusze Nikołaja Gogola, sy nonim sknery (przy p. tłum.). 17 NSPUM-3 – celownik noktowizy jny do WSS Wintoriez. Waga łącznie ze źródłem zasilania do podświetlenia podczerwienią – 2,1 kg (przy p. aut.).

2 | Najtrudniejsze są początki

– Schron w fabry ce zbudowali jeszcze za Sowietów. Same zakłady, jeśli mnie pamięć nie my li, powstały w pięćdziesiąty m trzecim i od razu zaczęli kopać. A w latach siedemdziesiąty ch, w okresie największego rozkwitu zakładu, powiększy li go, pogłębili i zmienili wy posażenie. I właśnie wtedy wy kopali studnię artezy jską. Taki pojemny schron, że głupio by by ło bez tego. I podłączy li go wtedy do fabry czny ch ujęć wody. Już w pięćdziesiąty m trzecim by ł planowany na ty siąc osób, a kiedy go powiększali, to dobili nawet do trzech ty sięcy, do tego czasu fabry ka zdąży ła się rozrosnąć… Słowem, poważny schron dla poważnej fabry ki. A co by ś chciał?… Nasza fabry ka wy rabiała części do zakładów w Togliatti18. Szło do nich pięćdziesiąt jeden procent całej produkcji. By ł tu tłum robotników! Takiej masie ludzi trzeba by ło zapewnić zbiorowe środki ochrony, więc pracowali nad ty m. I pakowali w to mnóstwo szmalu. Z samej Moskwy przy jeżdżały szy chy na kontrole… Słuchaj no. – Dziadek sięgnął do wewnętrznej kieszonki kamizelki, długo tam grzebał, poruszając ustami i grdy ką pod siną, pokry tą szczeciną skórą, aż wreszcie wy ciągnął poklejoną, postrzępioną ze starości kartkę papieru. Ostrożnie trzy mając ją w dłoniach, starannie ją rozłoży ł i zaczął z uczuciem czy tać: – „Zgodnie z decy zją rady dy rektorów AWTOWAZ SA ponownie utworzona Niepubliczna Spółka Akcy jna SMZ staje się spółką córką AWTOWAZ SA”. – Dziadek pouczający m gestem podniósł palec, zakasłał. – Córką, rozumiesz? Tak, co tu dalej… aha… „Przedsiębiorstwo planuje obecnie realizację nowy ch programów i kierunków pozwalający ch wejść na nowy poziom technologii odpowiadający wy mogom gospodarki ry nkowej, prowadzone są intensy wne poszukiwania nowy ch klientów…” Nowy ch klientów, rozumiesz? Ot co. Oczy wiście, jak tu nie walnąć wielkiego schronu, jeśli do fabry ki przy chodzą nowe siły … „Niepubliczna Spółka Akcy jna SMZ to nowoczesne przedsiębiorstwo specjalizujące się w produkcji przy czep do samochodów ciężarowy ch i osobowy ch oraz części, w ty m zapasowy ch, do samochodów z rodzin WAZ i ZIŁ. Wieloletnie doświadczenie w pracy …” – A co to takiego waz i ził, dziadziu? – przerwał Dańka. – Słuchaj dalej. – Zrobił poiry towaną minę tamten, składając kartkę i ostrożnie chowając ją do kieszeni. – Nie opowiadam ci o fabry ce, ty lko o Schronie! Nie wierć się, bądź grzeczny ! Słuchaj! Krótko mówiąc, nasz schron się rozrósł. W pięćdziesiąty m trzecim by ł ty lko jeden

poziom, dopiero potem, pod koniec lat siedemdziesiąty ch, pogłębili go o dwa kolejne i poszerzy li. Pierwszy poziom, najbliższy powierzchni ziemi, zaczęli wy korzy sty wać na magazy ny, żeby nie marnować powierzchni, natomiast dolne poziomy zabezpieczy li. Od czasu do czasu wy mieniali ty lko zapasy ży wności, no i sprzęt. A potem Sojuz się rozpadł… W fabry ce zrobił się bałagan i w tej sy tuacji dużo zapasów rozkradli, oj dużo… A jak… Weźmy choćby rezerwę spoży wczą, czy li tuszonkę. Przecież to wojsko robiło z niej konserwy, a wojskowe konserwy to Rosy jska Agencja Rezerw! Przeleżą dwadzieścia lat, nawet czterdzieści, i nic im się nie stanie. Ty m bardziej że w naszy m położeniu nie wy pada gry masić, wszy stko zeżremy. Tę tuszonkę jesz do tej pory. Smaczna, co? Dańka skinął głową, przełknął ślinę, wy obrażając sobie puszkę tuszonki z wojskowy ch zapasów. Pokry ta smarem puszka – najpierw trzeba ją umy ć w gorącej wodzie, a potem można już otwierać – by ła jego ulubiony m daniem… Zawsze by ł w niej ogromny kawał mięsa i galaretka, którą chłopiec wy jadał z wielkim zadowoleniem, chociaż zwy kle trudno by ło w niego coś wepchnąć. Tuszonkę zawsze podawano na śniadanie, a jako dodatek mama Gala gotowała kaszę jaglaną, rzadziej gry czaną albo makaron – zależało to od tego, co wy dawano z magazy nu ży wności. Dańka makaronu nie lubił, a kaszy jaglanej wręcz nienawidził, marząc, żeby pewnego pięknego dnia wy parowała z magazy nu. – Nie rozmarzaj mi się tu, ty lko słuchaj dalej! – Dziadek bezceremonialnie wtargnął w jego my śli. – W tamty ch latach ludzie dużo nakradli. I ży wność, i olej napędowy zlewali z cy stern, i ubrania z magazy nów wy nosili… Wojskowe koszule, kołdry, maski przeciwgazowe, wkłady filtrujące, wszy stko wy miatali do czy sta! Buchnęli nawet jeden z silników Diesla, jak to się mówi, w gospodarstwie i parowóz się przy da! A potem, w dwa ty siące piąty m, jak ci właśnie przeczy tałem z kartki, zabrali się do rekonstrukcji fabry ki. Przy jechali Niemcy, wzięli część terenu w dzierżawę, a razem z nim dostali też schron, pod warunkiem że go wy posażą. No, musieli więc zainstalować nowy sprzęt i uzupełnić zapasy ży wności. Oczy wiście wszy stko by ło nasze, rosy jskie, niewy godnie by ło im przy wozić tu swoje, ale tak czy inaczej, wszy stko by ło dobrej jakości, kupione przez Agencję Rezerw. Ty lko generatory Diesla postawili zagraniczne. Drogie dość, ale ekonomiczne, długowieczne! To Pały czowi trzeba za to podziękować i świeczkę zapalić… – Dziadku, no ale przecież nie ma świeczek! Ojciec Kiriłł ty le razy już mówił, że gniewa się Boga, paląc sznureczki w szklankach – powiedział Dańka i prawie naty chmiast oberwał w ucho. – Ile razy jeszcze będziesz przery wać dziadkowi, smarkaczu?! Dańka umilkł, rozcierając głowę – dziadek miał twardą rękę i jeśli nawet uby ło w niej dawnej siły, to ty lko odrobinę. – Pały cz osobiście pilnował, żeby nie odstawiali fuszerki – opowiadał dalej dziadek. – No i co tu mówić, Niemiec to nie Rusek. U nich jak ma by ć, tak masz robić i nie marudź! I tak, można powiedzieć, że Schron zy skał drugie ży cie. Potem wszy stkie fabry czne szy chy urządzały tu imprezy firmowe. A co, egzoty ka! W pomieszczeniu, w który m leżą różne szmaty, na pierwszy m poziomie, by ła wcześniej sala do hulanek. Stała tam też wielka plazma, teraz jest u Piwa

w „Tawernie”, i mnóstwo sprzętu takiego i owakiego. A pamiętasz taki niewielki segment, w który m teraz jest biblioteka? Dy rektor urządził tam sobie mieszkanko pierwsza klasa. Podobno mieszkał w nim cały mi ty godniami, może po kłótni z żoną, a może z jakiegoś innego powodu. Wszy stkie książki, pły ty z muzy ką, filmy, które są w Schronie, wszy stko to stamtąd. Jest chociaż teraz jakaś rozry wka. Ech, to by ły czasy !… By łeś wtedy jeszcze zupełnie mały. By wało tak, że oddawałem cię mamie Galinie, a sam do Piwa. Ludzie zbierali się pod wieczór, rozsiadali przed tą plazmą cały m kołchozem, oglądali… Oglądaliśmy po jedny m DVD ty godniowo i każdy taki seans by ł świętem. Tak jak w dawny ch czasach, opowiadał mi jeszcze mój dziadek, jak to do ich wsi co niedziela przy jeżdżało kino objazdowe. I my mieliśmy tak samo. – A co to takiego kino objazdowe, dziadziu? – Dańka znów nie wy trzy mał. Ciekawość go zjadała. Dziadek czasem uży wał takich słówek z dawnego ży cia, który ch znaczenia mały Dańka nie rozumiał, a dziadek rzadko raczy ł je wy jaśniać. Teraz też zignorował py tanie, konty nuując opowieść: – Rekonstrukcja Schronu zakończy ła się w dwa ty siące dziewiąty m, wy pełnili go po brzegi nowy m sprzętem i zapasami, a trzy lata później walnęło. Roznieśli zarazę po cały m kraju, po całej planecie… Ech… Przesraliśmy … Wszy stko przesraliśmy … – Dziadek machnął ręką i umilkł wpatrzony w przestrzeń. – Dziadku, a dalej? Co by ło dalej? – Dańka pociągnął dziadka za rękaw starej grudy. – A co by ło wtedy, jak walnęło? Ale dziadek nie odpowiadał. Patrzy ł gdzieś w ścianę segmentu i jak zawsze, kiedy my ślał o czy mś nieprzy jemny m, twarz deformował mu gry mas bólu. Zresztą Dańka nieraz już sły szał tę historię i sam wiedział, co by ło potem. Potem by ło tak. Tamtego dnia Oleg i Swieta – rodzice Dańki – by li przejazdem w Sierdobsku. Wracali z urlopu i postanowili odwiedzić rodzinne miasto, poby ć w gościnie u rodziców. A na dworcu odbierał ich dziadek Micha, ojciec Olega. Ledwie wy siedli z pociągu i się zaczęło… Kiedy zawy ła fabry czna sy rena, z początku nikt niczego nie rozumiał. Milczała chy ba od rozpadu Związku Radzieckiego. Odkąd w dziewięćdziesiąty m pierwszy m przestała wzy wać ludzi na kolejną zmianę do fabry ki, w ciągu dwudziestu jeden lat ani razu jej nie włączono. I milczałaby dalej, jednak los zdecy dował inaczej. I głos. Dziadek Micha zawsze potem mówił, że ten głos i słowa pły nące z dworcowego megafonu wbiły mu się w pamięć na resztę ży cia. „Uwaga! Do wszy stkich! Mówi sztab Obrony Cy wilnej! Oby watele! Alarm powietrzny ! Zagrożenie atakiem nuklearny m! Wszy scy znajdujący się w poczekalni powinni naty chmiast zejść do schronu położonego w podziemiach budy nku! Kierunek ewakuacji wskażą patrole policji! Uwaga! Do wszy stkich! Mówi sztab Obrony Cy wilnej! Oby watele!…” Ludzie stali, słuchali, spoglądali po sobie… Co to, jakieś ćwiczenia? Przez czas panowania dupokraty cznej samowoli odzwy czaili się od chowania do schronu na pierwszy sy gnał. Podjęcie decy zji ułatwił im wspomniany patrol policji – do środka wbiegli dwaj bohaterscy mundurowi

i pośpiesznie czmy chnęli gdzieś do składziku. W ślad za nimi w środku zniknęło kolejny ch kilka postaci w szary ch uniformach. Ludzie ocknęli się i jeden po drugim, nieśmiało, z początku zachowując godność, a potem już plując na wszelkie konwenanse, rzucili się za nimi. Tłok, ścisk. Pierwszy krzy k, zresztą bły skawicznie urwany, jakby ktoś go uciął. Potem krzy ki stały się głośniejsze, przekleństwa, bluzgi, kobiece zawodzenie. Rozbeczały się dzieci. Tłum parł, wciskając się w wąski kory tarzy k. Ktoś krótko, strasznie wrzasnął na cały dworzec – zadeptali go. Dziadek Micha pchał przed sobą sy na i sy nową, z wy siłkiem pracując łokciami i starając się utrzy mać równowagę. Nie obawiał się, że tłum poniesie ich na boki; masa ludzka sprasowała się, wlewając się w wąski kory tarz pomieszczeń służbowy ch, wszy scy gnietli się teraz jak śledzie w beczce. Jedy ne, czego rzeczy wiście się bał, to upadku. To by łby koniec. Zadepczą człowieka i nie zdąży nawet pisnąć. Sy rena wciąż wy ła, głos z megafonu powtarzał jedno i to samo nagranie o dobry ch i miły ch pracownikach policji. Ha! Patrole policji wskażą drogę?! Ty ch dziewięciu mundurowy ch, którzy zdąży li się skry ć razem z pozostały mi pod betonowy mi sufitami schronu, w najbliższy ch miesiącach stało się dla ocalały ch największy m bólem głowy. Mieli broń, a ta daje władzę i pragnienie ży cia według prawa silniejszego. A władza w rękach łajdaka jest jak dojna krowa. Biorę, co chcę, i robię, co chcę. Może kiedy ś policja szczy ciła się uczciwością swoich funkcjonariuszy, ale zby t dużo czasu upły nęło i zby t wiele się wy darzy ło w rozsy pujący m się kraju. Pogardliwe przezwisko „śmieci” stało się najcelniejszy m określeniem większości ludzi służący ch w ty m resorcie. I gdy by nie pułkownik specnazu Siergiej Pietrowicz Rodionow, który podobnie jak rodzice Dańki, znalazł się w mieście przejazdem i zdąży ł skry ć pod ziemią dosłownie na kilka sekund przez zamknięciem zapory hermety cznej, nie wiadomo, jak ułoży łoby się ży cie w Schronie pod jarzmem samowoli gliniarzy. Do Schronu zdąży ły wbiec zaledwie sto trzy osoby, kiedy na górze walnęło. Mocno się zatrzęsło, ziemia uciekła ludziom spod nóg. Mury zadrżały, światło zgasło. Krzy ki, hałas, przekleństwa, zamęt… Z góry, z powierzchni, dał się sły szeć stopniowo narastający huk – nadchodziła fala uderzeniowa. To by ło straszne, do szaleństwa straszne. Od hałasu zaty kało uszy i całkowicie otępiało wszy stkie zmy sły oprócz jednego szczurzego insty nktu – uciekać najdalej, jak się da, i kry ć się, jak można najgłębiej. Tłum niczy m stado owiec, jak fala tsunami rzucił się w wy brany m kierunku – w głąb Schronu. W świetle przy ćmiony ch lampek awary jny ch, które się włączy ły, widać by ło, jak policjanci, kręcąc potężny mi kołami, pośpiesznie zamy kają zewnętrzne wrota hermety czne, odcinając ich od wlewającego się do środka tłumu. Ludzie na zewnątrz zaczęli wrzeszczeć, walić, napierać… a w odpowiedzi naty chmiast rozległy się wy strzały – to obrońcy prawa i porządku uspokajali najbardziej uparty ch, którzy próbowali przecisnąć się przez stopniowo zwężające się przejście. Sły sząc strzały, tłum odsunął się od zapory, co umożliwiło wreszcie dzielny m funkcjonariuszom policji zamknięcie wy jść. Naty chmiast rozległo się walenie do drzwi. Ta część tłumu, która znajdowała się w środku, zaczęła krzy czeć w proteście, rzuciła się w stronę przedsionków. Ludzie w szary ch mundurach podnieśli broń… To, co by ło dalej, dziadek Micha pamiętał wy ry wkowo i niewy raźnie, jakby przez zasłonę mgły. Pamiętał, jak zamknęły się

również wewnętrzne wrota hermety czne… Pamiętał wy machującego automatem sierżanta z rozwartą czarną jamą ust i nabiegłą krwią twarzą, wrzeszczącego, że zastrzeli każdego, kto podejdzie do mechanizmów zamy kający ch wrota… Pamiętał pozostały ch policjantów, którzy zebrali się pod zaporą i wy mierzy li broń w rwący ch się do niej ludzi… Pamiętał, jak na zewnątrz ktoś kuł we wrota, i to chy ba jakimś metalowy m prętem, bo przez zamknięte drzwi przenikał dźwięk, od którego mróz szedł po kościach. Pamiętał, że Schronem zatrzęsło jeszcze trzy albo cztery razy – na miasto i okolice zrzucili niejedną bombę. A ile na cały kraj? A ile naszy ch poleciało za ocean? Nikt tego nie wiedział ani się ty m nie interesował. Poza ty m zwy czajnie nie by ło od kogo się dowiedzieć – radio, w które by ł obowiązkowo wy posażony każdy schron, milczało. Jakkolwiek by ło to ohy dne, po latach dziadek Micha przy znawał jednak, że wszy scy powinni by li by ć wdzięczni policjantom, którzy zamknęli na czas wrota hermety czne i nie pozwolili fali uderzeniowej i radiacji przeniknąć do Schronu. A także, że przez pierwszy ty dzień dosłownie mieszkali pod śluzą, nie dopuszczając ty ch, którzy chcieli otworzy ć zaporę i wpuścić pozostawiony ch na powierzchni ludzi. Tak, wtedy każdy z ocalały ch gotów by ł rozszarpać na strzępy ty ch zwy rodnialców, którzy nie dali szansy pozostały m biegnący m do Schronu ludziom. A przecież by ły próby, by ły. Jeszcze pierwszego dnia po bombardowaniu siedmioosobowa grupa zmówiła się i podjęła bezskuteczną próbę odebrania ludziom w szary ch mundurach broni i otwarcia drzwi. Zabili ich wszy stkich. Mundurowi walczy li na śmierć i ży cie, strzelali bez uprzedzenia i tak, aby zabić. To jasne, policjanci walczy li przede wszy stkim o własną skórę, ale ty m samy m uratowali też pozostały ch. Rozum już teraz wszy stkim podpowiadał, że otwarcie drzwi to samobójstwo! Promieniowanie wniknie do środka i nie oszczędzi nikogo! Ale w ty ch dziewięciu postaciach stojący ch przy wy jściu do przedsionków każdy z nich widział źródło całego zła na świecie! Przerażenie ty m, co się stało, ciężar strat, strach przed ty m, co nieznane – wszy stko to ludzie podświadomie przenosili na nich, skupiony ch pod drzwiami, z najeżony mi lufami… A jednak tamci to wy trzy mali i drzwi pozostały zamknięte. Po kilku dniach szarpiący nerwy stukot ustał i ludzie stopniowo się uspokoili, przestali się wy ry wać do pomocy. Dotarło też do większości, że świat się zmienił, i to bezpowrotnie. Człowiek przestał by ć jego panem i zamienił się w kata z rękami po łokcie zbrukany mi krwią. Na powierzchni panowało teraz niepodzielnie promieniowanie – dozy metry wiszące przy wy jściach świadczy ły o ty m wy mownie. Wskazówki wszy stkich trzech przy rządów zgodnie sunęły w górę i wreszcie stanęły na 1500 rentgench, ostrzegając, że wy jście na powierzchnię stało się odtąd śmiertelnie niebezpieczne. Ludzie by li zmuszeni rozpocząć nowe ży cie w nowy m miejscu. *** Duży m szczęściem by ło to, że w chwili wy buchu w Schronie znajdował się Nikołaj Pawłowicz Andriejew – instruktor wojskowy Pały cz, jak szy bko zaczęli go nazy wać ocaleni. By ł kimś

w rodzaju szefa Obrony Cy wilnej i Sy tuacji Nadzwy czajny ch przy administracji fabry ki i osobiście zajmował się wy posażaniem Schronu, dlatego znał go jak własną kieszeń. Tamtego dnia Pały cz od samego rana siedział w podziemiach, przeprowadzał inwentary zację ży wności. Kiedy ziemia zatrzęsła się od ataku, zgasło światło i automaty cznie włączy ło się słabe oświetlenie awary jne, pomy ślał z początku: coś wy buchło w fabry ce. Rzucił się na górę, do wy jścia – a naprzeciw niego walił już oszalały z przerażenia tłum. I wtedy właśnie zrozumiał – zaczęło się! Na miękkich nogach instruktor wojskowy pobiegł do maszy nowni. Z ogarniającego go dławiącego przerażenia trzęsły mu się ręce, serce stawało – Pały cz doskonale rozumiał i wy obrażał sobie, co się teraz dzieje na powierzchni i co w krótkim czasie może się stać w Schronie, jeśli nie uruchomi wszy stkich jego sy stemów. Kiedy grzebał przy agregatach, cicho szczękając zębami, bo miał świadomość tego, co się stało, światło ostatecznie zgasło – nie wszy stkie akumulatory, chociaż połączone, by ły sprawne. Wreszcie ry knęły spalinowe agregaty i od razu zapaliło się światło. Pały cz usiadł z ulgą tam, gdzie stał: odpalone diesle pozwalały przetrwać do przy jścia ratowników. Naiwny ! Czy mógł wtedy wiedzieć, że żadna pomoc nie nadejdzie i odtąd będą musieli czepiać się rozpaczliwie ży cia, licząc ty lko na własne siły ? Pierwsze dni. Pierwszy ch dni nie da się opisać słowami… Zwierzęcy strach. Groza. Brak wiadomości. Tęsknota – każdemu przecież został na powierzchni ktoś, na my śl o kim pękało serce. Przy gnębienie, rozpacz, paniczny strach. Wielu nie wierzy ło, że stało się nieodwracalne, mieli nadzieję: zaraz przy jdą ratownicy, otworzą drzwi i wy prowadzą ludzi na powierzchnię. Lecz czas mijał i nawet najbardziej uparci musieli wreszcie spojrzeć prawdzie w oczy i przy znać, że ży cie rady kalnie się zmieniło. Człowiek jest znany ze swojej fantasty cznej zdolności adaptacy jnej. Już pod koniec pierwszego dnia dało się zauważy ć jakieś ruchy. Ktoś chciał jeść, ktoś inny pić, a jeszcze ktoś inny iść do ubikacji. Po cały m poziomie zaczęły biegać dzieci, badać nowe osobliwe miejsce – nie potrafiły długo się martwić, szczególnie chłopcy. Najważniejsze, że są rodzice, a potem jakoś damy radę! I już w pierwszy ch dniach zary sował się trzon przy szłej administracji – ludzie zdolni do podejmowania decy zji w najbardziej stresujący ch sy tuacjach, ludzie, który ch siłę czuli i do który ch się garnęli pozostali. Pułkownik specnazu GRU Siergiej Pietrowicz Rodionow posiadał wszy stkie te cechy. To właśnie on, razem z Pały czem, próbując jakoś urządzić codzienne ży cie Schronu, zorganizował rozdawanie jedzenia i wody, zakwaterowanie ludzi w segmentach poziomów drugiego i pierwszego, wtedy jeszcze czy stego, wy posażenie ich w niezbędną ilość potrzebny ch do przeży cia rzeczy – odzieży, pościeli, naczy ń i inny ch przedmiotów codziennego uży tku. Pułkownik świetnie zdawał sobie sprawę, że wszy stkich trzeba czy mś zająć. Ludzie pozostający w takich warunkach bez żadnego zajęcia z czasem zaczy nają popadać w obłęd od przy chodzący ch im do głowy my śli. Dla niego, człowieka wojskowego, sy tuacja by ła prosta – żeby grupka ocalały ch nie zgłupiała i nie straciła morale, należało jej dać jakąś robotę, choćby nawet by ła niepotrzebna i bezsensowna. Właśnie tą złotą regułą kierował się doświadczony pułkownik, kiedy wy my ślał

prace, które czasem by ły tak pozbawione sensu, czy dziwaczne, że w normalnej sy tuacji ludzie, nienależący przecież do wojska, po prostu wy śmialiby go i posłali na drzewo. Czemu służy ło codzienne zadanie przecierania wilgotną szmatką różnobarwny ch przewodów komunikacy jny ch ciągnący ch się pod sufitem Schronu? Albo praca „obserwatora”, kiedy to człowiek przez całą dobę siedział przed wy jściem do przedsionka z zadaniem obserwowania wskazówek dozy metrów, anemometrów i barometrów i notowania w specjalny m zeszy cie najmniejszy ch zmian w poziomie promieniowania na powierzchni, prędkości i kierunku wiatru, temperatury powietrza, ciśnienia… Wy dawałoby się – po co, jaki to ma sens? Dla cy wila, który nie by ł w wojsku i nie zaznał jego logiki, by ła to oczy wista głupota przy pominająca stary dowcip: „Kopcie od tego miejsca do popołudnia”. A dla wojskowego by ło to zajęcie pełne głębokiego sensu, nie do pojęcia dla cy wila z jego ograniczeniem i niezrozumieniem ukry ty ch mechanizmów wpły wający ch na codzienne funkcjonowanie formacji wojskowej. Oczy wiście takich bezsensowny ch prac i zadań nie by ło zby t wiele, w Schronie i bez tego by ło dosy ć zmartwień. Choćby sprzątanie, my cie podłóg i ścian pły nami odkażający mi, przeprowadzane raz w ty godniu, zajmowało cały dzień i brali w nim udział wszy scy mieszkańcy Schronu. Do tego szy bko, jak powinno się to dziać w każdej rozumnej społeczności, w Schronie nastąpił podział pracy, i to zaraz po spisie ludności. Wy jaśniło się, że mieli jednak dużo szczęścia. Znalazł się wśród nich i lekarz, który wziął pod swoją pieczę skład lekarstw i doskonale wy posażone ambulatorium, by ło też kilku techników, który ch przy dzielono do obsługi maszy n i agregatów i utrzy my wania ich w stanie zdolny m do pracy. Student uczelni OPBMR19, trzy nauczy cielki, hy draulik, dwaj logisty cy, a nawet jeden barman – kogo tu nie by ło… Słowem, w ciągu dosłownie kilku miesięcy, dzięki wspólny m wy siłkom i innowacjom Rodiony cza ży cie w Schronie jakoś się uporządkowało. Wszy scy widzieli, ile wy siłku pułkownik włoży ł w urządzenie wszy stkiego, i dzięki temu cieszy ł się autory tetem. Człowiekiem, który zdoby ł równie wielki autory tet co pułkownik, by ł ojciec Kiriłł. Przed Początkiem pełnił funkcję przeora Pustelni Kazańskiej Ikony Matki Bożej i Świętego Aleksego, znajdującej się nieopodal miasta i jak każdy prawdziwy duchowny w ciężkich czasach wspierał ludzi, nie pozwalając upaść na duchu słaby m i zrozpaczony m. Jego wy soka, ży lasta postać w czarnej riasie z ciężkim srebrny m krzy żem na piersi pojawiała się to w jedny m, to w drugim pomieszczeniu i dla każdego mieszkańca Schronu znalazło się u ojca Kiriłła ciepłe, kojące słowo pociechy, biblijna historia, modlitwa. W ciężkich czasach wielu ludzi, nawet tacy, którzy wcześniej by li ateistami, zwracają się do wiary. Łatwiej ży ć, wierząc, że jest nad tobą ktoś, kto pomoże, obroni, zaopiekuje się… Ale oczy wiście nie wszy scy, by najmniej nie wszy scy. Niektórzy przeciwnie, upewniają się, że skoro Bóg ich nie uratował, nie obronił, to po prostu go nie ma. I chociaż duchowni twierdzą, że to kara zesłana na nas za grzechy, to czy tacy ludzie ich słuchają? A jednak ty ch, którzy zwracali się do ojca Kiriłła o pociechę duchową, by ło wy raźnie więcej. Poprosił nawet Rodiony cza o pozwolenie na wy korzy stanie do zbożny ch celów jednego

z wolny ch pomieszczeń na trzecim poziomie, co zostało naty chmiast zaakceptowane – pułkownik odnosił się do ojca Kiriłła z sy mpatią, chociaż sam by ł człowiekiem obojętny m na kwestie wiary. Lubił jednak dy skutować z ojczulkiem na różne tematy i uważał go za bardzo mądrego człowieka. Zresztą duchowny miał o Rodiony czu takie samo zdanie, dostrzegając nie ty lko jego inteligencję, ale i silny charakter, upór i żelazną żołnierską wolę. W wy znaczony m dla siebie pomieszczeniu o wy miarach siedem na dziesięć metrów ojciec Kiriłł urządził coś na podobieństwo cerkiewki. By ły w niej nawet dwie, może trzy ikony, które w dniu, kiedy wszy stko się zaczęło, wiózł od krewny ch, by poświęcić je w monasty rze. Zamiast świec uży wano szklanek z olejem i opuszczony m na dno sznureczkiem. Paliły się słabo i niezby t długo, ale nie można by ło gry masić. Dopiero potem, kiedy stalkerzy zaczęli wy chodzić na powierzchnię, w inwentarzu ojca Kiriłła pojawiły się prawdziwe świece, ikony i inne cerkiewne sprzęty. A na razie by ło jak by ło. Bóg zrozumie, Bóg przebaczy. Oprócz tego, na potrzeby nowo powstałej cerkwi przekazano jeden ze znajdujący ch się w Schronie odtwarzaczy DVD – ojciec Kiriłł miał na pendrivie świetny wy bór cerkiewny ch pieśni i kilka nagrań muzy ki organowej. W ty m właśnie segmencie wspólnie z najakty wniejszy mi parafianami zorganizował też cerkiewny chór. Niewielki, zaledwie na dwadzieścia głosów, ale to właśnie dzięki niemu kapliczka przekształciła się w jedno z najchętniej odwiedzany ch miejsc w Schronie, gdzie ludzie mogli posiedzieć, posłuchać śpiewów, prosić o odpuszczenie grzechów. Przeor przy jmował i wy słuchiwał wszy stkich, prowadził szczere rozmowy, podtrzy my wał na duchu, starając się każdego pocieszy ć, i dlatego jego autory tet w krótkim czasie zrównał się z autory tetem samego pułkownika. Trzecim liderem stał się Ojboli, major Igor Siemionowicz Konowalenko, szef służby medy cznej miejskiej jednostki wojskowej, z pochodzenia Ukrainiec. Spręży sty suchy mężczy zna z obwisły mi zaporoskimi wąsami przy pominał nieco z twarzy Tarasa Bulbę granego przez Bohdana Stupkę. Igor Siemionowicz, w odróżnieniu od ojca Kiriłła, leczy ł nie dusze, a ciała, ale robił to na ty le profesjonalnie, że za swoje mistrzostwo szy bko otrzy mał zaszczy tne miano Ojboli. „Każdego wy leczy powoli dobry doktor Ojboli!” – mówi znany dziecięcy wierszy k. I leczy ł. Lekarz, specjalista chirurg leczy ł wszy stkich i wszy stko. Wrzód – do Konowalenki. Infekcja górny ch dróg oddechowy ch – do Konowalenki. Zwichnięcie – znów do Konowalenki. Wy dawałoby się – co w ty m takiego szczególnego?… Jeśli jesteś lekarzem, to lecz! Ty le że w zamknięty m światku taki uniwersalny doktor staje się w oczach swoich pacjentów niemal wszechmogący m szamanem. Poza ty m choroby są różne. Ból żołądka to jedno, ale zapalenie wy rostka to już co innego. Jedna sprawa to zwichnięcie albo stłuczenie tkanek miękkich, a inna – złamanie z przemieszczeniem i odłamkami kości. W pierwszy m wy padku człowiek poleży swoje i wstanie sam, za to w drugim bez wy kwalifikowanej pomocy lekarskiej czeka go droga od razu na tamten świat lub do grona inwalidów. To prosta prawda: kiedy zachorujesz i nie masz do kogo się zwrócić, kiedy lekarz jest ty lko jeden – i to, trzeba przy znać, doskonały – jest przez ludzi wielbiony. Sam Ojboli nie wy olbrzy miał swoich zasług i nie pławił się w blasku sławy – by ł dość

skromny m człowiekiem i nie cierpiał komplementów. – Nie jestem geniuszem ani doktorem House’em – odpowiadał często na potok słów wdzięczności wy lewający się z ust kolejnego wy leczonego pacjenta. – Niech pan lepiej podziękuje Pały czowi. To dzięki jego wy siłkom ambulatorium jest pełne niezbędnej aparatury. Gdy by jej nie by ło, w połowie przy padków by łby m bezsilny. Ani diagnosty ki, ani leczenia… Jak u mnie w jednostce: smarowałem żołnierzy ka gencjaną i do widzenia. Jednak jakkolwiek by umniejszał swoje zasługi, ludzie zdawali sobie sprawę: sprzęt sprzętem, ale bez jego kunsztu, choćby nie wiadomo jak pierwszorzędny, nic nie jest wart. Właśnie dzięki swojemu profesjonalizmowi Ojboli stopniowo stał się jedną z trzech mający ch autory tet osób, który ch ludzie słuchali i które dawały im wiarę w przy szłość. *** Jednak nie wszy stko szło tak gładko, jak by tego chcieli. Ludzie są różni i dlatego, bez względu na silną wolę przy wódcy, nie zawsze udaje się zjednoczy ć wszy stkich co do jednego wokół wspólnego pragnienia przeży cia za wszelką cenę. Niektóry m cała ta krzątanina by ła zupełnie obojętna, a zdarzało się, że ktoś z powodu swojego charakteru nie szedł nigdy za tłumem, lecz zawsze pod prąd. Oto na przy kład pod ścianą siedzi kiwająca się jak w transie młoda kobieta. Pusty wzrok, potargane włosy, czerwone, zapuchnięte od łez oczy. W domu, na powierzchni, została jej trzy letnia córeczka. Jest sama. Męża nie ma – alkoholik, rozeszli się półtora roku temu. I kobieta świetnie zdaje sobie sprawę, co stało się z jej córką. I nie ma siły. Żadny ch my śli ani emocji, ty lko głucha pustka w duszy. Położy ć się i umrzeć. I nie ty lko ona taka jest. Oto w kącie siedzi i jęczy młody chłopak. Zaciska rękę na zakrwawiony m ramieniu. Oddalił się do dworcowego bufetu po zimną lemoniadę, pozostawiając ukochaną dziewczy nę na ławce na skwerze – zaczekaj, kochanie, idę na pięć minut, nie więcej… Kiedy się zaczęło, ludzka rzeka wciągnęła go w wąską gardziel kory tarza, powlokła przez kaniony pomieszczeń służbowy ch i wrzuciła do głuchego podziemia, jakim by ł Schron. I nie ma powrotu. Rzucił się do drzwi, ale naprzeciw zobaczy ł wy celowane lufy … Albo ta babcia, która miota się na wszy stkie strony. Poszła do toalety i ją też porwał potok ludzi. A na zewnątrz został ukochany wnuczek z córeczką, nie zdąży li do Schronu. Bomby już spadły, przeszła już fala uderzeniowa, a babci wciąż się wy daje, że oni tam są za drzwiami, cali i zdrowi. Wy starczy ty lko otworzy ć, wpuścić ich… Płacze babcia, błaga ludzi w szary ch mundurach, a ci ty lko szturchają ją pistoletami w twarz i odpy chają od drzwi… I ci, którzy w mgnieniu oka stracili cały sens swojego istnienia, to by ła nie jedna osoba i nie dwie, oni stanowili niemal czwartą część mieszkańców Schronu. Trzeba by ło pracować z każdy m oddzielnie, uspokajać, przekony wać, namawiać… Nie wszy stkich udało im się przekonać, by ży li dalej, by najmniej nie wszy stkich. Ale nawet nie to stało się największy m problemem… Największy m problemem stało się dziewięciu policjantów, świetnie rozumiejący ch, że siła

stoi po stronie tego, kto ma broń. Z początku nie przeszkadzali – oddzielili się, raczej obserwowali ży cie zbiorowe Schronu, przy glądali mu się, niż w nim uczestniczy li. By ły sierżant Nikołaj Pautikow, a teraz po prostu Pająk, lider grupy, wy czuwał w pułkowniku, który objął w ty m czasie przewodnictwo nad cały m Schronem, nie małego, nieszkodliwego pieska, lecz doświadczonego wilka, i na razie wy strzegał się kontaktów z nim. Osiedlili się w najdalszy m segmencie na pierwszy m poziomie, obok magazy nu z tuszonką. Cicho krzątali się wokół swoich spraw pod ścianami, zawsze mieli broń w pogotowiu – zby t ży wy by ł w ludzkiej pamięci obraz zamy kający ch się wrót hermety czny ch odcinający ch drogę ratunku nieszczęśnikom, którzy starali się dostać do środka. Policjanci by li obrzucani spojrzeniami spode łba, ale nikt ich nie niepokoił, ludzie obchodzili ich szerokim łukiem, starając się zachować niewy powiedzianą neutralność i mając nadzieję, że tamci nie zrobią nic złego. By ła to nadzieja płonna. A przecież pułkownik ostrzegał, że nie skończy się to dobrze. W końcu doskonale znał i rozumiał wilcze prawa panujące w takich męskich zespołach, doskonale orientował się w ich psy chologii, sam by ł członkiem podobny ch grup, zdawał sobie jasno sprawę, co się może stać. Do pierwszego konfliktu z ludźmi Pająka doszło z powodu kobiety. Konfliktu starego jak świat – samiec zawsze potrzebuje samicy, z insty nktem nie wy grasz. Wy darzy ło się to miesiąc po Początku. I to banalnie – Pająkowi się zachciało. Zachciało mu się tak bardzo, że nie pofaty gował się, żeby poszukać chętnej: po prostu wy szedł z pomieszczenia, złapał wpół pierwszą kobietę, jaka się nadarzy ła, i porwał za drzwi. Kiedy spróbowała krzy czeć i walczy ć – uderzy ł ją pięścią, chwy cił omdlałą ofiarę i jak najprawdziwszy pająk, zaciągnął do swojego legowiska. Do tego czasu atmosfera wewnątrz grupy stała się już dość napięta. Wy starczy ł ty lko lekki impuls, żeby napięcie znalazło ujście w samowolce, odwieczny m „prawie silniejszego” – bo jak inaczej nazwać to, co działo się w Schronie w ciągu kolejny ch miesięcy ? Kilku ludzi, którzy by li świadkami tej obrzy dliwej sceny, próbowało interweniować, ale z segmentu wy padły posiłki i pod baczny m spojrzeniem czarny ch źrenic luf ludzie nie zdecy dowali się na odbicie ofiary. Nietrudno by ło się domy ślić, co ta nieszczęsna kobieta musiała przeży ć. Brud, ohy da, ból, poczucie całkowitej bezsilności… Kiedy po kilku godzinach wy pchnęli ją z pomieszczenia, ledwie stała na nogach. Jej ciało by ło jedny m wielkim siniakiem, twarz miała rozbitą do krwi. Ludzie, którzy stłoczy li się pod drzwiami pokoju Pająka, krzy cząc i bezskutecznie waląc w nie ty m, co akurat mieli pod ręką, złapali dziewczy nę i zanieśli ją do ambulatorium. Ojboli udzielił oczy wiście wy kwalifikowanej pomocy lekarskiej jej ciału, ale nawet ojciec Kiriłł nie zdołał pomóc jej duszy – po dwóch dniach, które kobieta przeleżała w bezruchu na kozetce obrócona do ściany, znaleźli ją w ty m samy m miejscu i pozy cji z podcięty mi ży łami. Pod kozetką w kałuży krwi walał się skalpel. Zostawiła roczne dziecko. Ten wy padek zaniepokoił mieszkańców Schronu. Tak, wtedy jeszcze „zaniepokoił”, nic więcej. Ludzie nie przy wy kli jeszcze do wspólnego ży cia, by cia jedny m organizmem, stawania za sobą murem. Wielu ten wy padek wy dawał się zwy czajny – w czasach demokracji i zwy cięskiego kapitalizmu nie takie rzeczy zdarzały się na ulicach. Nie mnie się to przy darzy ło – i dobrze. Ludzie przy zwy czaili się, stali się obojętni, a przecież wiadomo, że nie ma nic straszniejszego niż

obojętność na los bliźniego. I tak właśnie ten incy dent rozszedł się po kościach: zebrali się, pokrzy czeli – i odeszli. Uspokoiło się. Na jakiś czas. A gliniarze, wy czuwając, że są bezkarni, stawali się coraz bardziej bezczelni. A to zjawili się na zebraniu społeczności, wszczęli rozróbę, obmacy wali cudze kobiety – a któremu facetowi się to spodoba? To wleźli do magazy nu tuszonki, wy nieśli całą skrzy nkę i wy prawili sobie ucztę, mając gdzieś surowe normy ży wnościowe. To otworzy li zapieczętowany i zamknięty na wątłą kłódeczkę skład z medy kamentami, ściągnęli pięć litrów spiry tusu i znowu hulaj dusza. A potem wałęsali się po cały m Schronie, wy machując bronią. Można ich by ło wtedy dopaść, takich ciepły ch, ale Pająk miał żelazną pięść i trzy mał podwładny ch za twarz, nawet w pijany m widzie nie pozwalając im się rozdzielić. Trzy mali się zwartą grupą i zanim padli nieprzy tomni po pijaty ce, zawsze wracali do swojej sali i zamy kali drzwi, stawiając przed nimi w miarę trzeźwy ch strażników. Dalej by ło ty lko gorzej. Któregoś razu trzech z nich nały kało się tarenu z apteczek przeciwpromienny ch, ukry ty ch w magazy nie środków ochrony przed bronią ABC. Bóg jeden wie, co im się wtedy przy widziało, ale kiedy otworzy li ogień w kory tarzach, na miejscu zginęły trzy osoby. A potem poszli do maszy nowni, poturbowali nieco Robinsona, zakuli go w kajdanki i wy łączy li wszy stkie cztery pracujące wtedy agregaty. Pająk, świadomy, czy m grozi taka przerwa w dostawie prądu, zjawił się na czas w sali z generatorami i wy ciągnął z niej naćpany ch współtowarzy szy. Ale trzy trupy wciąż leżały na kory tarzu na pierwszy m poziomie, milcząco świadcząc o ty m, że tak dłużej by ć nie może. Jednak cierpliwość mieszkańców Schronu wy czerpała się nie po ty ch kradzieżach, pijackich burdach, zabójstwach i przemocy. Czara przepełniła się, po akcie wandalizmu, do którego doszło jakieś cztery miesiące po Początku. Dwaj ludzie Pająka zakradli się nocą do niezamy kanej na klucz kapliczki ojca Kiriłła i splugawili, zniszczy li i zepsuli wszy stko, co się dało. Wy dawało się, że zwy rodnialcy by li dosłownie pijani od przepełniającego ich poczucia bezkarności i robili wszy stko, co ty lko przy szło im do głowy, zupełnie nie oglądając się na skutki i mając za nic ży jący ch obok ludzi. To szy derstwo z kapliczki stanowiącej dla wielu osób jedy ną pociechę w ty ch trudny ch dniach stało się ostatnią kroplą – ludzie wpadli w furię. Furię do utraty przy tomności i hamulców. Na próżno pułkownik uspokajał zebrany ch pod drzwiami kapliczki – ludzie łaknęli krwi. Rodiony cz zdawał sobie sprawę, że bez przy zwoitej organizacji i choćby szkicowego planu ataku na siedzibę Pająka może ucierpieć wiele osób, ale nikt go nie słuchał. Jakie tam plany, kiedy wszy scy płoną ogniem świętej zemsty ! Rzucili się do szturmu, chwy cili najpierw w składzie narzędzi za łopaty, młotki, łomy i siekiery. Straż, przerażona widokiem napierającego wściekłego tłumu, wy machującego narzędziami ciesielskimi, spróbowała czmy chnąć za drzwi – ale gdzie tam. Starli ich w biegu, bły skawicznie rozszarpali na kawałki i rozrzucili je po cały m kory tarzu. Krew nie ostudziła, lecz przeciwnie, wzmogła pierwotne bestialstwo oszalałego tłumu. Wzięli się do metalowy ch drzwi. Walczy li z nimi długo – walili łomami, kuli w spojenia siekierami, w bezsilnej złości tłukli młotkami… Wewnątrz panowała śmiertelna cisza – policjanci zdali sobie

sprawę, że przeciągnęli strunę, i drżeli ze strachu, mając jednak nadzieję, że z czasem płomień słusznego gniewu ludzi wy gaśnie. I doczekali się – komuś przy szła do głowy świetna my śl: po co wy ciągać ich z pomieszczenia, jeśli można zwy czajnie zamknąć ich w środku i niech się zagry zają z głodu! Przeciwko by ł ty lko ojciec Kiriłł, który naciskał na chrześcijańskie miłosierdzie, ale gdzie tam! Mieliby wy słuchać samotnego głosu proszącego o pokój i wy baczenie wśród krzy ków żądający ch wojny i zemsty ? Odrzucali pomy sł, by zamknąć maruderów jak pająki w słoiku, z początku się buntowali – chcieli miażdży ć, rozszarpy wać, sły szeć wrzaski wroga i czuć pod palcami jego gorącą, pulsującą krew. Ale potem, z braku lepszego rozwiązania, zgodzili się na to: pod pokrętło otwierający ch się na zewnątrz drzwi podstawili rozpórkę, przy nieśli spawarkę i w kilku miejscach przy spawali drzwi do framugi. Uwięzieni, rozumiejąc, jak straszliwy czeka ich los, wrzeszczeli, walili w drzwi od środka, próbowali się wy dostać – na próżno. Wy jście by ło zamknięte i ludzie wreszcie uwolnili się od pajęczego terroru. Ale na ty m ta historia się nie zakończy ła. Pająk i jego ludzie walili w drzwi cały dzień. Potem ucichli, rozumiejąc widocznie cały bezsens swojego łomotania. Teraz pozostało im ty lko jedno – umrzeć z głodu, lub, co bardziej prawdopodobne, z pragnienia. I tak pomieszczenie z zaspawany mi drzwiami stało dwa miesiące. A potem mieszkańcy, uznawszy, że egzekucja się odby ła, otworzy li je – naradzili się i postanowili wy korzy stać je z większy m poży tkiem niż wspólny grobowiec. Obraz, który im się ukazał, zszokował nawet Rodiony cza, który wiele już w ży ciu widział. Pająk – jedy ny z całej szajki – przeży ł. Powitał wchodzący ch do sali ludzi na wpół oszalały m śmiechem, siedząc na ziemi w kącie i obgry zając nogę jednego ze swoich towarzy szy. A wokół niego w dziwaczny ch pozach leżało w różny ch stadiach rozkładu pięć i pół trupa. W segmencie porządnie śmierdziało, ale by dlak mógł swobodnie oddy chać dzięki wenty lacji, która sprawnie wy ciągała smród rozkładu i przez cały ten czas dostarczała świeżego powietrza. „Jedzenie” by ło, a woda – cóż, widać miał zapasy … I tak Pająk pozostał przy ży ciu. Nie zabili go, a szczerze mówiąc, nawet nie potrafili – nikt nie chciał by ć katem. Do tego ludzie uznali, że by ły sierżant poniósł wy starczającą karę. Prawo silniejszego by ło teraz po ich stronie, a oni mogli sobie pozwolić na wielkoduszność. Wy dali Pająkowi kilka puszek tuszonki, OP1, apteczkę, dozy metr, wodę, makarowa z jedny m nabojem – i przegnali go gdzie pieprz rośnie, wy py chając ze Schronu. Mieli nadzieję, że promieniowanie na powierzchni doprowadzi do końca to, czego oni nie zdołali. I to by ł błąd. Nie na darmo się mówi, że żaden dobry uczy nek nie pozostanie bez kary. Umierając, Pająk znalazł jednak sposób, by się zemścić. Wy pędzili go rano, a już około południa w Schronie stanęły agregaty. Robinson, który pośpiesznie zaczął wy jaśniać, w czy m problem, z początku drapał się po głowie z niedowierzaniem – diesle by ły całkowicie sprawne i nawet startowały, ale pracowały ty lko jakiś czas, a potem wy łączały się jeden po drugim. Główny technik grzebał w silnikach przez godzinę, do czasu aż się domy ślił, że trzeba sprawdzić ciąg w rurach, który mi spaliny wy laty wały na powierzchnię. Ciągu nie by ło. Stało się jasne, że coś zasy pało wy loty. Na powierzchnię czy m prędzej wy brał się oddział złożony z pięciu ludzi w OP-1 i demronach – zawał trzeba by ło

naty chmiast oczy ścić, inaczej mieszkańców Schronu czekałaby straszna śmierć z braku powietrza. W tej piątce by ł też ojciec Dańki. *** W nowy m miejscu dziadek Micha z dziećmi urządził się nie najgorzej. Jego zawód okazał się pożądany – Michaił Iwanowicz Dobry nin całe ży cie przepracował w sierdobskich sieciach elektroenergety czny ch i rzecz jasna kwestie elektry czności znał nie ze sły szenia. Pracy miał aż nadto – odpowiadał za cały sy stem elektry czny Schronu. Tu dostroić, tam zmienić żarówkę, przeciągnąć prowizory czny przewód albo założy ć poważniejszą instalację. Do tego akumulatory, oświetlenie awary jne, a nawet niewielki transformator. Tak więc by ł człowiekiem potrzebny m, wy różniony m przez administrację, i jego rodzinie niczego nie brakowało. Jego sy n, Oleg, miał profesję, która w Schronie by ła niepotrzebna – przed Początkiem pracował jako kierowca w wielkim banku, natomiast jego żona, Swietłana, by ła wy chowawczy nią w przedszkolu. Od razu znalazło się dla niej zajęcie zgodne z jej profilem – w Schronie by ło dwadzieścioro dzieci w różny m wieku, więc postanowili zorganizować przedszkole, żeby ich rodzice mogli brać udział we wspólny ch pracach dla dobra ich siedziby. I wy szło tak, że zarówno jego ojciec, jak i żona mieli pracę i zarabiali na dom, a on by ł na ich utrzy maniu – przy wspólny ch pracach nie zapracuje się na duży przy dział, dają dokładnie ty le, żeby starczy ło siły do chodzenia. Oleg, przy zwy czajony do pozy cji ży wiciela rodziny, nie mógł tego znieść – ta sy tuacja mu ciąży ła. Dziadek Micha świetnie zdawał sobie sprawę, jak mu się poszczęściło na starość. Czasem doskwierała mu jedy nie tęsknota za żoną, ale tu już nic się nie dało zrobić. Jak zarządzili w Niebiańskiej Kancelarii, tak już musiało by ć. U inny ch w ogóle cała rodzina została na górze, a on – taka radość: miał przy sobie i sy na, i sy nową! Teraz ty lko ciut się przy zwy czaimy i ty lko patrzeć, jak pojawią się dzieci… Dziadek Micha bardzo chciał mieć wnuki. Poniańczy ć, popatrzeć, jak powolutku rosną, pomóc w wy chowaniu. Wnuki by wają przecież dla staruszków droższe i bliższe od dzieci! Tak więc zdawało się, że wszy stko dobrze się układa. Jak na obecne warunki, oczy wiście… A potem wszy stko się zawaliło. W jednej chwili. Kiedy zasy pało szy b wenty lacy jny, Oleg wy szedł na powierzchnię w grupie pięciu ochotników – tak bardzo go bolało, że to nie on, zdrowy chłop, karmi rodzinę, ty lko żona i ojciec. Chciał się do czegoś przy dać. Nie by ło też okazji, żeby ktoś mu to odradził – dziadek Micha pracował tamtego dnia przy akumulatorach, a Swietłana miała zajęcia z dziećmi. Dopiero potem, po jakiejś godzinie, Swieta przy biegła do teścia. Szalone oczy, cała czerwona, potargane włosy, łzy … Mówi: Oleg zgłosił się na ochotnika na powierzchnię. I grupa już wy szła. Dziadek Micha miał wtedy pierwszy zawał. Przez całe ży cie by ł zdrowy jak by k – a tu proszę. Serce wy padło mu z ry tmu, powodując pulsujący ból ręki, zabrakło mu tchu… naty chmiast padł na ziemię. Zdawał sobie świetnie sprawę, co się dzieje z człowiekiem przy jednorazowy m napromieniowaniu w wy sokości półtora ty siąca rentgenów… Zanieśli go do

ambulatorium. Swieta by ła przy nim cały czas, zanosząc się od płaczu. Ludzie ją pocieszali: za wcześnie, żeby go uśmiercać, patrz, jak ich ubrali – z wierzchu OP-1, od spodu demrony ! Z taką ochroną mogą tam cały dzień przesiedzieć i nic im się nie stanie! Trochę ją pocieszy li – w końcu skąd dziewczy na miała wiedzieć, jak jest naprawdę?… Grupa wróciła w pełny m składzie dosłownie po paru godzinach. Przy szli, jakby nigdy nie wy chodzili: weseli, żwawi, pełni sił. Powiedzieli, że okratowane otwory betonowy ch rur wy lotowy ch, przez które usuwane by ły spaliny, by ły zatkane szmatami, a same wy loty częściowo zasy pane gruzem. Ale najważniejsze – obok nich znaleziono pistolet. Tego samego makarowa z jedny m nabojem, którego wy dali Pająkowi. Wy glądało na to, że zatkane rury by ły jego dziełem. Samego by łego sierżanta na powierzchni nie znaleźli, ani ży wego, ani martwego. No, i niech idzie do diabła. Nie ma go, to ty lko lepiej dla nas. Daleko nie odejdzie, zdechnie po drodze. I tak zapomnieli o ty m incy dencie, lecz los zdecy dował inaczej. Gdy dziadek Micha się dowiedział, że sy n wrócił cały i zdrowy, złapał drugi oddech. Do tego wieczorem Oleg sam przy szedł do ojca w odwiedziny. Z żoną pod rękę – Swieta promieniała. Nic dziwnego: jej mąż jest bohaterem! Można powiedzieć, że ta piątka uratowała cały Schron, ry zy kując własny m ży ciem. Posiedzieli, pogadali. Oleg opowiedział, jak wy gląda teraz powierzchnia: chaos, bajzel i upadek. Minęło zaledwie pół roku, a miasto nie by ło już do siebie podobne, dziczało bez opieki człowieka. Deszcz, błoto, wilgoć, wszędzie opadłe żółte liście. Całe niebo pokry wała mętna zasłona, nie przebijał się przez nią ani jeden promień słońca. To śnieg zaczy na sy pać, to chwilę później smaga grad… Nieprzy tulnie… Porozmawiali, posłuchali, poszli, a dziadek Micha poczuł się zupełnie dobrze. Oży wił się, nie wiadomo skąd przy by ło mu sił. Perswadował doktorowi Ojboli, żeby puścił go do domu, ale ten by ł uparty. Jutro. Jeśli wszy stko będzie w porządku. No cóż, trzeba by ło nocować. Spał jak zabity po cały m dniu trudny ch przeży ć. Rano wstał rześki, dostał od Siemiony cza mnóstwo wskazówek, garść tabletek i ży czenia: „Bądź zdrowy, nie kaszl”. Wy szedł z ambulatorium, a tu z przeciwka niosą na rękach jego sy na. I Swieta, której cała krew odpły nęła z twarzy, biega dookoła. Mówi, że w nocy żartował, śmiał się. Wszy stko by ło w porządku, miał ty lko lekkie mdłości. A rano wstał z łóżka i upadł. Miał zawroty głowy, torsje – w wy miotach by ła krew. Stracił przy tomność. Pobiegła po sąsiadów i od razu tutaj. Zanieśli go do gabinetu. Ojboli od razu spoważniał, wy rzucił wszy stkich z sali szpitalnej, zamknął się. Nie na długo, co prawda, po jakiejś półgodzinie przy nieśli kolejny ch czterech, jednego za drugim. Z podobny mi sy mptomami. Przez cały poranek krewni chory ch męczy li się pod drzwiami, Siemiony cz nikogo nie wpuszczał. Wy szedł ty lko raz, posępny, zaklął szpetnie. – Nie spodziewajcie się niczego dobrego – powiedział. – Choroba popromienna drugiego, trzeciego stopnia. Mam anty bioty ki, protektory i witaminy, ale to może nie wy starczy ć. Może by ć potrzebna transfuzja krwi i przeszczep szpiku. Sala operacy jna jest dobrze wy posażona, jest szansa, ale bardzo mała. Zdecy dujcie, kto będzie opiekował się chory mi. Jedna osoba dla każdego. I pamiętajcie: jeśli wejdziecie do ambulatorium, to wy puszczę was z powrotem albo ze

zdrowy m człowiekiem, albo bez niego, ale ty lko po jego śmierci. Nie ma co roznosić tego świństwa po cały m Schronie, radiacja bije od nich jak od reaktora. I zaczęły się bezsenne noce i dni, pełne łez, bólu i ciężkich przeży ć. Z początku męża pielęgnowała Swieta, dziadek Micha dy żurował pod drzwiami, wy łapy wał wszy stkie nowiny. Dopiero potem, kiedy się wy jaśniło, że jego sy nowa jest w ciąży, i Ojboli, klnąc na czy m świat stoi, odpędził ją od łóżka męża, Swietłanę zastąpił dziadek Micha. Bo kto inny ? Chłopcy umierali ciężko. Ojboli dokładał wszelkich wy siłków, ale co mógł zrobić on, zwy kły chirurg, nie by ł specjalistą w zakresie obrażeń popromienny ch? Nie pomogły anty bioty ki z radioprotektorami ani transfuzje krwi, ani przeszczep szpiku. W takich ciężkich przy padkach niezbędne są specjalisty czne szpitale chirurgiczne albo hematologiczne. Co można zrobić w może i dobrze wy posażony m, ale niewy specjalizowany m ambulatorium? Ojciec patrzy ł z bólem, jak z każdy m dniem jego sy nowi robi się coraz gorzej. Odmawiały posłuszeństwa nerki, wątroba, żołądek, cały przewód pokarmowy. W ustach pojawiły się wrzody : na języ ku, podniebieniu, ustach, wewnętrznej stronie policzków. Rano, po nocny ch męczarniach, Swieta zmieniała pościel – białe prześcieradła by ły całe pokry te krwawy mi plamami z przy klejony mi kawałkami skóry. Odchodziła śluzówka, zaczęła pękać skóra, ciało pokry ło się pęcherzami, włosy wy padały garściami. Na skórze pojawiały się poparzenia… Ojboli przez cały czas wstrzy kiwał mu narkoty ki – na sen. We śnie mniej bolało, mniej się męczy ł… Oleg umarł po dwóch ty godniach. Dopiero przed śmiercią odzy skał na kilka minut przy tomność. Wtedy to dziadek Micha powiedział sy nowi, że Swietłana jest w ciąży. Oleg uśmiechnął się suchy mi, popękany mi wargami. – Dajcie mu na imię Dańka… – wy chry piał, poruszając czarny m, spuchnięty m, niemieszczący m się w ustach języ kiem. – Jeśli będzie chłopak… Jest Rosjaninem i imię powinien mieć rosy jskie… I po paru godzinach umarł, nie odzy skując już przy tomności. A w ślad za nim, jeden za drugim, w dwu-, trzy godzinny ch odstępach odeszli i pozostali. Dziadek Micha i Swieta by li już wtedy świadomi sy tuacji. Przy gotowy wali się. Wiedzieli, że długo nie pociągnie. A jednak oboje znieśli jego śmierć bardzo źle. Pozostała jedy na pociecha – dziecko. Ojboli ostrzegł ich uczciwie, jaki może się urodzić malec. Do poczęcia doszło najprawdopodobniej właśnie tamtej nocy, kiedy Oleg wrócił z powierzchni. Czy li płód nie ty lko by ł wy stawiony na działanie radiacji, kiedy Swieta pielęgnowała męża, ale do tego jeszcze przed zapłodnieniem plemnik by ł już dotknięty promieniowaniem. Siemiony cz zaproponował ty lko jedno wy jście – aborcję, bo nic dobrego z napromieniowanego płodu nie wy rośnie. Naturalnie Swieta kategory cznie odmówiła – dziecko by ło ostatnim wspomnieniem o ukochany m mężu. Ojboli, który zmienił się w Schronie z chirurga w lekarza wszy stkich specjalności, kontrolował rozwój płodu przez pełne dziewięć miesięcy ciąży. I z rosnący m zdziwieniem odnotowy wał, że ten rozwija się bez jakichkolwiek patologiczny ch zmian w fizjologii. Ręce, nogi i głowę ma na

miejscu, wszy stko w odpowiedniej liczbie i proporcjach, serce bije, dziecko się rusza, kopie w brzuchu. Matka by ła szczęśliwa – jej sy n jest zdrowy ! Pozostały wprawdzie obawy co do rozwoju umy słowego, ale tego już USG nie powie. Za to ze zdrowiem samej Swietłany by ło nie najlepiej. I jak mogło by ć inaczej: ty le czasu spędziła w sali, która zamieniła się w radioakty wne cmentarzy sko. Dostała jednak sporą dawkę. Dawkę, której starczy ło, żeby w kilka miesięcy po narodzinach chłopca pójść w ślad za mężem. I tak dziadek Micha został z niemowlęciem sam. 18 Togliatti – miasto w europejskiej części Rosji (do 1964 roku Stawropol nad Wołgą). Mieszczą się w nim zakłady produkujące samochody WAZ (Łada) (przy p. tłum.). 19 OPBMR – Ochrona Przed Bronią Masowego Rażenia (jądrową, chemiczną i biologiczną) (przy p. tłum.).

3 | Jako złodziej w nocy

Wy szli ze Schronu o dziesiątej. Żeby nie męczy ć się i nie tracić czasu w całkowitej ciemności, postanowili przy gotować wszy stko przed zmierzchem, przy czaić się na dwie godzinki, a do jednostki zakraść się głuchą nocą. Plan opracowali w ciągu dnia – nie by ł może idealny, ale wy dawał się wy konalny. Daniła postanowił zary zy kować i wy korzy stać cmentarnego miksera, a granat hukowo-bły skowy miał służy ć ty lko do osłony. Zebrali się szy bko, szli z mały m obciążeniem. Przy tego ty pu robocie jak krótka operacja zwiadowcza nie warto nosić zbędny ch rzeczy. Jeśli chodzi o broń, Daniła wziął ty lko wintorieza. Pozostałe drobiazgi – noże, saperkę, linę z hakiem, lornetkę, multitool, plastikową tubę z mieszanką kajeńską 20 w ładownicy biodrowej, płaski plecaczek z bukłakiem zawinięty m w kawałek demronu – zawsze miał ze sobą. Bez tego ekwipunku każdy stalker jest jak bez ręki. I jeszcze Leszy w tobołku na plecach – nie mógł się doczekać, żeby go wy próbować! Sańka też miał nóż, łopatkę i linę. I AK-921 ze wszy stkimi podwieszany mi wy nalazkami. Od dawna o nim marzy ł i w końcu wy prosił u pułkownika. My ślał, że ten pokaże mu figę, ale ten jednak dał, nie odmówił. Widocznie wiadomości o karawanie fakty cznie by ły mu bardzo potrzebne. No i rzecz jasna, poza całą resztą, standardowe wy posażenie do wy jścia na powierzchnię: maska przeciwgazowa, skafander ochronny, apteczka. Bez tego jeszcze ani rusz, chociaż promieniowanie z każdy m rokiem malało. W budy nkach wy soki poziom radiacji jeszcze się utrzy my wał, w niektóry ch dochodził do pięciu setek, czasem nawet by ł wy ższy, ale w otwarty m terenie zwy kle nie przekraczał dziesięciu, piętnastu rentgenów. Za to podobno w Piterze czy Moskwie, jak i zresztą we wszy stkich wielkich miastach, w pobliżu który ch znajdowały się duże jednostki wojskowe lub ważne obiekty, radiacja jest taka, że nie daj Boże. Przy jezdni straganiarze opowiadali. Długo jeszcze tak będzie – nie żałowali tam bomb. Chociaż podobno i w takich miejscach są ocaleni. W Moskwie na przy kład ży ją w metrze. Chociaż Daniła w te bajki nie wierzy ł. Dziadek opowiadał mu, że po 2010 roku w Moskwie panowało ogromne złodziejstwo – ludzie kradli wszy stko, co wpadło im w ręce. Wszy stko kupowali, wszy stko sprzedawali. Jeśli nawet by ło coś w metrze, to na pewno to rozwłóczy li. O czy m tu gadać, skoro nawet schrony przeciwatomowe przerabiali na kluby, restauracje i magazy ny. A kiedy wprowadza się nowy gospodarz, zaczy na się rządzić. Coś przebuduje albo usunie coś, co mu się wy daje zbędne.

I schron nie jest już schronem, jeśli pogospodarzy ł tam jakiś cy wil. Taki zwy kły mogilnik dla ludzkiego by dła. Nie ochroni ani przed promieniowaniem, ani przed bronią chemiczną i biologiczną. Tak więc cała europejska część kraju jest teraz jedny m wielkim nuklearny m pobojowiskiem. No a na Uralu czy Sy berii to tak, tam więcej narodu przeży ło. Dobrze znaną ścieżką dookoła jednostki stalkerzy spokojny m krokiem, ale ostrożnie, dotarli do południowy ch krańców cmentarza. Ukry li się za na wpół zburzony m domkiem stróża, i zbadali otoczenie. Betonowy wojskowy mur ciągnął się wzdłuż cmentarza z północy na południe jakieś trzy sta metrów od stróżówki. Groby wdzierały się niemal do jednostki, przy legały do samy ch betonowy ch segmentów ogrodzenia. W równy ch odstępach umieszczono na nim siedem wieży czek, z który ch jedna sterczała dokładnie naprzeciw nich. Od góry drut kolczasty, jasna sprawa. Pieski poszczekują. Zza muru widać wy celowane w niebo lufy dział owinięte resztkami pokrowców, odrapane ciemnozielone naczepy ciężarówek, stosy skrzy ń – wszy stko zardzewiałe, zgniłe, spróchniałe. Około siedemdziesięciu metrów od bramy cmentarza znajdowała się stacja benzy nowa Rosnieftu, a obok niej stara wieża ciśnień. Dziadek mówił, że na krótko przed Początkiem mieli ją sprzedać, ale w końcu nie sprzedali. Komu to potrzebne, nie znaleźli frajerów. – To jak? – Daniła pochy lił się do towarzy sza, oparł się czołem o jego maskę przeciwgazową, tak łatwiej mógł zrozumieć słowa przez dwie warstwy gumy. – Zaczy namy ? – Ehe… No, to idę na stację podłoży ć granat. – Saszka obejrzał okolicę przez lornetkę. – My ślę, że to najlepszy moment, na razie pusto, a na noc zbiorą się pieski. – Dawaj. Potem wróć tutaj, a ja ty mczasem poszukam miksera. Rozstali się. Lawirując między drzewami, Daniła skierował się w głąb cmentarza, przekradając się wzdłuż płotków otaczający ch zarosłe wy soką trawą groby, omijając krzaki i kamienne resztki stary ch grobowców. Starał się iść cicho, ale nie zawsze udawało mu się bezszelestnie przecisnąć swoje sto dziesięć – nie licząc sprzętu – kilogramów masy bojowej przez wąskie przejścia między grobami. Zerkał na boki, wy patrując drapieżnej flory i fauny, ale niczego nie napotkał. Co prawda, raz gdzieś wy soko na niebie przeleciał ptak Ruk, jednak z takiej odległości nawet on nie by ł w stanie dojrzeć człowieka wśród drzew i wy sokiej trawy. Daniła na wszelki wy padek znieruchomiał, odprowadzając mutanta wzrokiem, odetchnął z ulgą – pozostał niezauważony, można iść dalej. W końcu to właśnie do obrony przed takimi ptaszkami na dachu dworca stoi sprzężony karabin przeciwlotniczy. Zwy kły m kałachem sobie z nim nie poradzisz, może gdy by walić z dziesięciu giwer, i to z bliska. Zmierzał w stronę centrum cmentarza, zerkając co jakiś czas na dozy metr pokazujący nieubłaganie rosnący poziom radiacji. Na północny m krańcu cmentarza znajdowało się, oddzielające go od leżącego dalej parku, niewielkie jeziorko… To właśnie od niego szło promieniowanie, to właśnie ono by ło mieszkaniem cmentarnego potwora. Daniła nie obawiał się, że go minie. Mikser uderzał z dy stansu, ale czy m konkretnie, do tej pory by ło zagadką. Jedni przekony wali, że podobnie jak sy reny, operuje infradźwiękami, wy puszczając je w formie wąskiej kierowanej wiązki, inni obstawiali zdolności mentalne. Sam

Daniła skłaniał się ku wersji z falami dźwiękowy mi. Jeszcze jako dziecko odkry ł, że jego organizm jest bardziej wrażliwy na dźwięki o niskich częstotliwościach niż organizm zwy kłego człowieka. Choćby muzy ka, którą często sły szał w kapliczce u ojca Kiriłła – mały Dańka zawsze czuł się przy niej nieswojo i nie mógł wy siedzieć nawet paru minut, wstawał i wy chodził. Tak samo po atakach miksera czuł się znacznie gorzej niż pozostali… Słowem, jakkolwiek to robił, mutant potrafił nieźle dać po głowie. Rąbie z odległości ponad stu metrów tak, żeby na jakiś czas pozbawić przy tomności, a potem, póki ofiara leży bez świadomości, podłazi do niej swoim pokraczny m szurający m krokiem, łamie kręgosłup – i pożera. A podejście do samego potwora bliżej niż na dwadzieścia metrów bez konsekwencji jest niemożliwe. W miarę zbliżania się do niego u człowieka pojawiają się mroczki przed oczami, obraz zaczy na się dwoić, zatacza się jak po wy piciu pół litra. Na te właśnie doznania czekał Daniła, uważnie obserwując swój organizm. Czekał i się doczekał. Nagle poczuł działanie stwora, obraz utracił ostrość, rozpły nął się. Daniła gwałtownie cofnął się, wy chodząc ze strefy kontaktu. Obejrzał się, szukając odpowiedniego drzewa. Jakieś dziesięć metrów od siebie zobaczy ł rozrośnięty mocny, sękaty dąb. Zaczął się na niego wdrapy wać, ślizgając się po wilgotnej korze i wy klinając w duchu swój nienadający się do takich ćwiczeń strój. W końcu mu się udało. Ulokował się względnie wy godnie w rozwidleniu z piersią opartą o konar. Do ziemi by ło stąd jakieś cztery metry, nie tak znowu wy soko, ale jeziorko by ło widać jak na dłoni. Zaczął wy patry wać potwora, przeczesując wzrokiem okolice. Ciemna ołowiana tafla wody by ła gładka jak lustro. Nawet latem, kiedy wiał wiatr, nie by ło na niej nawet zmarszczki. A jeśli nawet coś wpadnie do wody – szy szka z drzewa czy po prostu rzucony przez kogoś kamień – nie będzie ani plusku, ani kręgów. Wszy stko znika bez śladu, jakby nigdy nie istniało. Straszne jezioro, jak czarna dziura. Nie ty lko Daniła i Saszka, ale i wszy scy pozostali stalkerzy zawsze omijali je z daleka. I nie chodziło ty lko o te anomalie czy podwy ższony poziom radiacji. W miarę zbliżania się do jeziora u człowieka pojawia się uczucie smutku, zagubienia, klęski. I jakby go do jeziora coś wabiło, przy ciągało… Tuż przy brzegu to uczucie staje się na ty le głębokie i mocne, że ma się ochotę rzucić wszy stko, posłać wszy stkich do diabła, zawy ć ze smutku do nieba i wejść wprost do ciężkiej ciemnej wody. I by li tacy, co wy li. Pamiętał pierwszy raz, kiedy tu przy szli. Daniła wy ciągał stąd wtedy krztuszącego się od łez i smarków Saszkę. Dobrze, że jest od niego sporo silniejszy. Ale i tak cały się spocił z wy siłku – towarzy sz nie poddawał się, próbował mu się wy ślizgnąć, wy ry wał się do jeziorka. Trzeba by ło dać mu po łbie, inaczej by go nie wy niósł – sam walczy ł z ogarniającą go deprechą. Za to Gimbus tak właśnie przepadł. Nad samy m brzegiem wody widzieli potem przez lornetkę jego maskę przeciwgazową, kałacha i ładownicę. German widział, ale nie poszedł po nie pomimo ostrego wówczas deficy tu amunicji – nie ma głupich. Co prawda, nie by ło też dowodów, że Gimbus poszedł się kąpać do jeziorka. Wszy stkie jego manatki gdzieś zniknęły i kiedy grupa poszukiwawcza po upły wie doby dotarła do jeziora, nic nie znaleźli. Ale nie by ło sensu nie wierzy ć Germanowi, on i Gimbus by li partnerami. A kto jest dla stalkera bliższy od partnera? Wiadomo, ty lko żony i dzieci. Jeśli ktoś ma. Przesiedziawszy na drzewie z pół godziny, póki się całkiem nie ściemniło, Daniła dojrzał

miksera. Mutant stał przy przeciwległy m brzegu jeziora w szuwarach po pas w wodzie i w równy ch odstępach czasu zanurzał się po szy ję. Przy ty m nad powierzchnię wy stawała ty lko potężna głowa, której większą część stanowiła wy pukła mózgoczaszka. „Przy grzało mu, czy co? Noc, chłodno, a temu zachciało się kąpać…” Daniła po raz pierwszy widział, żeby mikser tak po prostu wchodził do wody. Chociaż nie by ło też świadectw, żeby by ło przeciwnie. Trzeba to zapamiętać. Informacji o mutantach jest mało, nikt ich w naturalny m środowisku nie obserwował – ludziom ży cie miłe – dlatego też wiedza o ich nawy kach jest skąpa. Choć wiadomo na przy kład, że taki kuropat panicznie boi się wody. Wy starczy wejść do wody nawet o metr od niego, a będzie skrzeczeć, ry czeć miotać się na brzegu, ale do wody nie wejdzie, nawet koniuszka pazura nie zamoczy. A przy ty m wszy stkim na deszcz reaguje normalnie. Zagadka. Wtem w dole rozległ się jakiś hałas – Daniła wy straszy ł się i omal nie spadł z drzewa. Wspiął się na dobre półtora metra po pniu, wy rwał zza pleców saperkę i dopiero potem spojrzał w dół. Pod drzewem stał Saszka, machał rękami, żeby schodził. Daniła wpadł w złość. Ja ci zaraz zejdę! Przestraszy ło mnie by dlę na śmierć!… Chociaż, oczy wiście, sam by ł winien – przestał kontrolować otoczenie. Rodiony cz zawsze dawał za to ochrzan – poważny błąd! Zsunął się na dół, usiadł, oparł się o drzewo, starając się złapać oddech po skoku adrenaliny. Saszka przy kucnął obok. – No i jak? – A jak… Założy łem. Ulokowałem go wprost na dachu. Daniła kiwnął głową, rozwiązując worek ze strojem maskujący m. Wy jął, dech mu zaparło. Strój miał kształt pelery ny okry wającej korpus i nogi nieco poniżej kolan. Na całej powierzchni naszy te by ły zwisające swobodnie strzępki plamistego materiału. Kolor jakiś taki bagienny, wzrok zupełnie nie ma na czy m się zatrzy mać. Wielki kaptur ze ściągaczem z maskującą siatką na twarz. Na kapturze tasiemki do mocowania gałązek. Na nadgarstkach też by ły paski do ściągania w zależności od rozmiaru, żeby rękawy nie dy ndały i nie właziły do środka różne świństwa. Słowem, płaszcz niewidka, a nie pelery na. Jak nic by ł wart trzy skrzy nki tuszonki, jeśli nie więcej. Gdy by miał, wy mieniłby się u wojskowy ch bez zastanowienia. – Niezły … – powiedział przeciągle siedzący obok Saszka. – No, ale mój kałach i tak lepszy. – Ależ oczy wiście. – Daniła uśmiechnął się kpiąco, zakładając pelery nę na demron. – Własna koszula bliższa ciału, jasna sprawa. Naciągnął na głowę kaptur, założy ł na twarz siatkę, ściągnął paski na przegubach. Podskoczy ł kilka razy – nic nie dzwoni, nie skrzy pi. No, to z Bogiem! – Sania, zsy nchronizujmy zegarki. Która jest u ciebie? – Jedenasta pięćdziesiąt siedem. – U mnie to samo. Czy li tak, jak się umawialiśmy, nie wchodzisz na teren jednostki, siedzisz i ubezpieczasz. Znalazłem dla ciebie miksera, monokular masz. Właź na drzewo i obserwuj. Uważaj, nie zgub go w mroku.. Zaczy namy o drugiej. Zmuś go, by się zbliży ł do płotu, nie kry j się, zdejmij tłumik. Niech wojskowi my ślą, że stalkerzy nadziali się na mutanty i się ostrzeliwują.

W ciemnościach się nie zorientują. Ale uważaj, mają dużo nabojów, mogą zacząć walić na oślep. Ostrożnie! Jak go przy ciśniesz, zaczekaj tam chwilę – i wy cofaj się. Jeśli od razu położą miksera, odpalaj granat. Silny jest chociaż? – Bumbum przy sięgał i zaklinał się, że starczy ! A ty go znasz! – Głos Saszki poweselał. – Prędzej pomy li się na plus niż na minus. Maniak eksplozji, kurna. – Dobra, zobaczy my. Jeśli chociaż przez minutę mikser wy trzy ma pod ogrodzeniem, żeby m zdąży ł cichaczem przejść, idź w stronę stacji benzy nowej i czekaj do rana. O piątej odpalaj granat i bądź pod ostatnim budy nkiem. No, ty m takim bielutkim. – Aha, ty m na ty le stacji? Tam, gdzie jest maszt na podwórku. – Tak. – Zrozumiałem, tak zrobię. – No to dawaj, Sania. Ży cz mi czegoś. I trzy maj kciuki. Idę, muszę jeszcze wy brać miejsce. – Połamania nóg… – Nie dziękuję! *** Daniła orał brzuchem okolicę przez jakieś półtorej godziny. Znalazł w końcu miejsce i zatrzy mał się zadowolony. Usiadł za nagrobkiem w odległości około pięćdziesięciu metrów od najbliższej wieży czki, zerknął na dozy metr – pięć dy ch. Demron to nie OP-1, świetnie chroni, z pięćdziesięciu przepuszcza najwy żej półtora, góra dwa rentgeny … Przy jrzał się okolicy, przez którą będzie się musiał przedzierać, czy nie ma nigdzie dmuchawców, bluszczu i bzów – by ło chy ba czy sto. Zastanowił się. Jak Sańka zacznie strzelać, mikser będzie uciekał, też nie jest głupi, żeby pchać się pod kule. Saszka powinien zapędzić go do płotu, a jeśli tamten będzie chciał zboczy ć z drogi, to go odetnie. Wojskowi na wieży czkach oczy wiście się wy straszą. Pomy ślą: co to za zamieszanie? Sami mogą zacząć walić w stronę wy strzałów, im nabojów nie żal, wy puszczą parę flar oświetlający ch – jasna sprawa. Reflektory świecą słaby m światłem– skąd wziąć prąd, jeśli ledwie starcza dla Schronu? A jak podejdzie do nich mikser, padnie im wzrok – i właśnie w ty m momencie będzie trzeba iść, nie wcześniej. I najszy bciej, jak to możliwe – pod płotem jest lokalka 22, tam bardzo niedobrze by łoby się zatrzy my wać. Można by też po prostu przeskoczy ć przez mur bez zbędnego hałasu, gdy by nie by ło tam psów. A te naty chmiast zaczną szczekać i nawet jeśli nie pogry zą, to wojskowi nauczy li się i ostro walą na ślepo w stronę źródła dźwięku, . Ma szansę, bo pieski boją się miksera, rozbiegają się, jak ty lko go wy czują. No, a potem, to już jak się uda. Ciachnąć drut – multitoola ma zawsze przy sobie – i przez dziurę. Szy bko spleść go z powrotem, żeby psy, węszące bestie, nie znalazły dziury i nie przedostały się na teren jednostki. Bo narobią szumu, zacznie się dochodzenie – i znajdą dziurę w drucie kolczasty m. I udowadniaj potem, że nie jesteś wielbłądem. A tak oczy wiście będzie hałas, ale nikt nawet nie pomy śli, że to robota ludzi z dworca, wszy stko pójdzie na rachunek miksera, a nam

właśnie o to chodzi. Zameldują potem dowódcy : by ło tak i tak, towarzy szu chorąży, pewnie stalkerzy nadziali się na miksera, zaczęli do niego strzelać. Mikser poczuł, że ich nie dorwie, polazł w naszą stronę i został zlikwidowany na podejściu przez bohaterską straż jednostki. Będzie pan uprzejmy dać nam medal za odwagę i heroizm. Przez pozostałe pół godziny Daniła spokojnie drzemał. Nie bał się, że zaśpi, wewnętrzny chronometr rzadko go zawodził. Tak by ło i teraz. Kiedy nocną ciszę rozerwała seria z automatu gdzieś ze środka cmentarza, by ł już w pogotowiu – leżał i zza nagrobka patrzy ł uważnie w stronę ogrodzenia, czekał na odpowiedź wojskowy ch. Reakcja, trzeba im to oddać, nastąpiła bły skawicznie – nad cmentarzem od razu zawisły trzy albo cztery rakiety, oświetlając wszy stko dookoła drżący m widmowy m światłem. Daniła przy lgnął do ziemi, odczołgał się w cień. Nie powinni by li go dostrzec, ale strzeżonego Pan Bóg strzeże… Ciszę rozpruła druga seria, potem trzecia – Saszka walił ekonomicznie, krótkimi seriami, wy py chając potwora wprost na ogrodzenie jednostki. Ry knęło. Z dwóch najbliższy ch wieży czek w stronę wy strzałów poleciały pociski z trzmiela. Daniła zaklął – strzelali zapalający mi. To idioci! Dobrze chociaż, że nie w las – spalą wszy stko dookoła i sami się przy smażą! Nieźle się zajęło! Zajęło się rzeczy wiście porządnie. Pociski nie odleciały daleko, uderzy ły w pnie drzew sterczący ch w tej części cmentarza dość gęsto i płonący napalm oświetlał teraz wszy stko dookoła migoczący m purpurowy m światłem. Z cmentarza znów dobiegło kilka serii, potem przeciągła pauza i jeszcze jedna, długa na pół magazy nka. I wtedy Daniła poczuł ucisk w mózgu – mikser by ł już blisko. Starając się trzy mać w cieniu płotków, stalker zaczął się czołgać. Z wieży czek odezwały się cekaemy, na jednej z nich ktoś wrzasnął – Daniła nie dosły szał, czołgał się przez ścieżki, przez rozpadające się płotki przy mogiłach, nurkując w rosnący ch to tu, to tam zaroślach. W oczach mu się dwoiło, obraz się rozlewał i drgał, ale miał nadzieję, że wartownicy na wieży czkach też znajdują się w strefie oddziały wania mutanta. Ostatni skok wy konał przy wtórze wściekłego terkotu dozy metru i ogłuszającej kanonady z cekaemu – nie odwracał się, ale czuł, że mikser jest blisko i ochrona już go zauważy ła. Padł pod wieży czką w martwy m polu. Rozejrzał się, gorączkowo wy ciągając z plecaka linę. Wszy stko latało mu przed oczami, koły sało się, to właśnie przeszkadzało strzelcom z wieży czek w rozwaleniu na kawałki wy raźnie widocznego na tle płonący ch drzew potwora. Walą w niego długimi seriami, nie żałując amunicji – a tu figa. Rozwinął linę, rzucił, starając się zaczepić hakiem o rozpórkę umieszczoną między słupami nośny mi wieży czki i modląc się, żeby przez huk strzelaniny nie usły szeli uderzenia – i wtedy umilkł cekaem na wieży czce z prawej. Zdaje się, że mikser też nie tracił ani chwili. Widząc, że czas się kończy, Daniła szarpnął linę. Jest! Mocno się trzy ma! Podskoczy ł, zawieszając się i opierając nogami o mur. Niespodziewanie nad głową ry knął mu trzmiel. Pocisk poleciał z sy kiem i wy buchnął gdzieś w pobliżu. Kątem oka Daniła zauważy ł, że strzał by ł niecelny. Obszar rażenia pocisku zapalającego to nawet pięćdziesiąt metrów kwadratowy ch na otwartej przestrzeni. Co za zezowaty strzelec tam siedzi, że nie może trafić, prowadząc ogień bezpośredni z dy stansu pięćdziesięciu metrów, i to przy takiej powierzchni rażenia? Ale napalm jednak mutanta zahaczy ł, choć z daleka – wzrok Danile na moment się

ustabilizował. Przebierając rękami, chłopak bły skawicznie pomknął po linie jak pająk, przeskoczy ł przez kolczatkę, dosięgnął rozpórki, odczepiając hak, i zaczepiwszy czubkiem glana o górny zwój ży letkowego drutu, zwalił się na drugą stronę płotu. Dobrze, że zdąży ł obrócić się w locie, i wy lądował na nogi, nie gubiąc wiszącego na plecach wintorieza. Bo by sobie nie postrzelał. Jeśli w ogóle zostałby cały … Obraz znów zaczął mu falować, ale wtedy ponownie ry knęło mu nad głową, zasy czało… i koniec, wzrok wrócił mu do normy. Aha, czy li potwór załatwiony. Teraz szy bko! Daniła zwinął linę, wsunął ją pod pelery nę, przy kucnął przy ogrodzeniu z drutu kolczastego, rozejrzał się – tak jak przewidział, psy się rozbiegły. Wy ciągnął multitoola, obrócił, zamieniając go w cążki. Ręce pracowały szy bko, precy zy jnie. Ciach, ciach, ciach – dziura gotowa, można przechodzić. Ściągnął wintorieza, położy ł się na plecach, odpy chając się nogami i sunąc jak wąż, przecisnął się pod zasiekami. Gdy już by ł po drugiej stronie, zamocował drut z powrotem, dokładnie zaplótł, wy ciągnął z kieszeni na piersi płaski pojemnik z mieszanką kajeńską, sy pnął szczodrze – i skoczy ł w ciemność, zwłaszcza że łuna pożaru spowodowanego przez strażników przy ciągała ich uwagę. Wczołgał się pod stojącą nieopodal przerdzewiałą prawie na wy lot ciężarówkę, znieruchomiał, rozejrzał się dookoła. Uff! Już, pierwszy etap pokonany. Ale lepiej by ło zby t długo się nie zatrzy my wać – w każdej chwili mogli się zbiec zaalarmowani ludzie, wtedy będzie znacznie trudniej przedostać się dalej. Daniła rozejrzał się jeszcze raz, oceniając sy tuację. Strażników można na razie nie brać pod uwagę: po pierwsze, całą uwagę poświęcają teraz temu, co za płotem, wy patrują mutantów, a po drugie, oczy po pożarze jeszcze nieprędko przy wy kną im do ciemności. Niebezpieczeństwo może pochodzić ty lko ze strony patrolu, ale tego też chy ba nie widać… No, skoro jest czy sto, w takim razie naprzód. Stalker wy dostał się spod pojazdu, wślizgnął się za spiętrzone się obok stosy skrzy ń, a potem zagłębił się w labiry ncie stojący ch z zadarty mi lufami dział, starając się jak najszy bciej zejść z pola widzenia strażników na wieży czkach. Kto ich tam wie, może wśród wojskowy ch, tak samo jak wśród ludzi z dworca, są mutanty widzące w ciemności niczy m w dzień? Daniła wszedł głębiej, przy kucnął przy zdjęty m armatnim kole z na wpół zbutwiałą oponą. Zamy ślił się, wy bierając trasę. Parking dla ciężarówek, na który m z duży m prawdopodobieństwem ulokowała się przy jezdna karawana, znajdował się jakieś trzy sta metrów od bramy jednostki, od strony południowej. A on dostał się tu od wschodu. Jak go szukać? Najłatwiej by łoby iść wzdłuż zasieków aż do bramy, a tam parking będzie już blisko. Ale nie da rady, za drutami są psy. Wy węszą, zaszczekają – i koniec z całą tajemnicą. Czy li trzeba przedostać się w głąb terenu, a potem skręcić na południe. Ty lko jak tu się poruszać po nieznany m obiekcie? Daniła by ł u wojskowy ch zaledwie cztery razy, a i wtedy nie zobaczy ł nic oprócz schronu mieszczącego się pod sztabem jednostki. Zresztą nie ty lko jego – w ogóle nikogo. Wojskowi to podejrzliwi goście. Nic dziwnego, takich bogactw tu strzegą! Daniła zamknął oczy, zaczął wspominać. Budy nek sztabu stoi mniej więcej pośrodku terenu, zaraz za parkingiem. Obok jest plac, po jego obu stronach koszary. Niezamieszkane, naturalnie, bo radiacja jest tam taka, że proszę siadać. Stojąc na placu, akurat na wschodzie, między koszarami

a sztabem, widzisz hangary magazy nowe. Ogromne, po trzy w rzędzie. Obok nich na pewno się nie przejdzie, tak czy owak, człowieka zauważą. W takim razie co pozostaje? Pozostaje odszukać te hangary, a od nich przeskoczy ć do sztabu. Tam obejść koszary – i tak wpadniemy na parking. Takie by ło założenie. Daniła westchnął. O ile by łoby prościej, gdy by miał jakikolwiek plan. Ale skąd go wziąć? Nie mógł przecież torturować handlarzy, by wy dusić od nich informacje o jednostce. Coś takiego oznacza wojnę. I nie ma pewności, że ludzie z dworca ją wy grają. Ostatnim razem wojskowi nie chcieli konty nuować walk ty lko dlatego, że by ło ich mało i nie wiedzieli niczego o przeciwniku. Sami narobili w gacie, my śląc, że idzie na nich wielka siła. A teraz są już zorientowani, wiedzą, co i jak, do tego dzieciaki im podrosły, też potrafią strzelać. Tak więc pięćdziesięciu żołnierzy wy stawią jak nic. Do tego dadzą im takie uzbrojenie, że Schron nie może się z ty m równać. KPW i karabiny przeciwlotnicze, najsilniejsza broń ludzi z dworca, to pestka. Wojskowi ze dwie, trzy armaty na pewno zdołają złoży ć ze wszy stkich ty ch gratów dookoła. A może i nie daj Boże, BTR. Bo co, wachy jest w bazie paliwowej jak lodu. I chociaż wojskowi wiedzą, że baza to tery torium ludzi z dworca, że dawno już przekopali do niej ze Schronu podziemne przejście – w wy padku wy powiedzenia wojny mogą o ty m szy bko zapomnieć. Na razie żaden z nich nie zdołał się tam przedostać – znalezienie przejścia między niekończący mi się lokalkami dookoła terenu bazy, z promieniowaniem o wy sokości paru ty sięcy rentgenów, by ło niemożliwe. Ale jeśli naprawdę ich przy ciśnie, jeśli będzie to kwestia ży cia i śmierci, to niewątpliwie je znajdą. A jeśli nawet nie znajdą, każą ciągnąć losy skazany m na śmierć, i od razu będzie pełny bak. A wtedy jak mieliby sobie z nimi poradzić? Chociaż by ło tu jedno ale – kiedy okazało się, że w jednostce też są ocalali, przy czy m większość płci męskiej, ze Schronu poszło tam ze dwadzieścia młody ch dziewczy n spośród ty ch, które nie chciały by ć drugimi czy trzecimi żonami. Po co by ć drugą albo trzecią, kiedy można by ć tą jedy ną? Więc wy szło tak, że wojskowi i dworcowi by li teraz jak powinowaci… Dlatego też, cokolwiek by mówił pułkownik, Daniła w wojnę z wojskowy mi nie wierzy ł. I nie wy obrażał sobie Owczarenki w roli zbrodniarza zdolnego do wy trucia Schronu gazem. Może dlatego, że nie spotkał się jeszcze z wiarołomstwem i zdradą? Daniła potrząsnął głową, zbierając my śli. Dobra, potem będziemy filozofować. Spojrzał na zegarek – wpół do trzeciej. Niech to szlag! Zostały dwie i pół godziny, a ni cholery nic jeszcze nie zrobione! Dobra, starczy grzania dupy, ruszamy naprzód! Z placu z armatami ruszy ł na południe. Krótkimi skokami, to dając nurka pod podwozia pojazdów, które przy cumowały tu na zawsze i teraz rdzewiały, to kry jąc się w cieniu stosów zmurszały ch skrzy nek, to przy stając na krótką chwilę, potrzebną, żeby rozejrzeć się i zmierzy ć radiację, wy korzy stując jako osłonę sterty betonowy ch pły t porzucony ch to tu, to tam na cały m terenie jednostki. Jedy ne, czego się obawiał, to nadziania się na patrol. Właśnie w ty m celu wziął ze sobą wintorieza – nożem czy nawet saperką z kilkoma ludźmi cichcem sobie nie poradzisz, na pewno który ś będzie hałasował. Karabin to co innego. Raz, i już waszy ch nie ma, nasi zostali. Z małej odległości można walić prosto w korpus. Ciężki pocisk, prędkość poddźwiękowa – mało która kamizelka to wy trzy ma.

W ten sposób, to biegnąc, to się czołgając, dotarł w końcu tam, gdzie planował – do hangarów. Przeskoczy ć je by ło rzeczy wiście dość trudno – olbrzy mie żelazne konstrukcje wznosiły się na dwadzieścia metrów w górę. Gdy by nie noc, nie trzeba by by ło błądzić, na pewno by ły widoczne z daleka. Czy li parking i sztab są gdzieś blisko. To dodało mu otuchy. Miał czas – dwie godziny, ale przecież trzeba by ło znaleźć karawanę, obejrzeć ją i wrócić. Czołgając się i ciągle rozglądając dookoła, Daniła minął hangary. Zatrzy mał się przy skrajny m, przy lgnął plecami do metalowej, żebrowanej ściany – dozy metr zaskrzeczał przy ty m jak oszalały – i wy jrzał zza rogu. Oto jego cel! Oto sztab, widać stąd narożnik, przed nim ciemnieje duża, zarośnięta różny mi paskudztwami przestrzeń – to plac. A budy nki na jego skrajach to koszary. A więc znalazł! Z tej radości rzucił się już w stronę najbliższego budy nku koszar, ale naty chmiast padł na ziemię – zza rogu budy nku koszarowego, wprost w jego stronę skręciły trzy ciemne sy lwetki. Patrol! Żeż ku…! Jeden z nich świecił przed sobą latarką. Daniła, próbując wcisnąć się w ziemię, gorączkowo namacał przy cisk, wy łączając awanturujący się znów dozy metr. „Tak, kapuję, że jest radiacja! Zamknij się! – Spojrzał spode łba. – Nieźle się te wojskowe trepy spasły ! Kupują od karawan baterie do latarek! Ja to raz na trzy miesiące kupię paluszka do dozy metru i się cieszę! A ci tu z latarkaaami… Jedna bateria kosztuje trzy magazy nki » piątki« , i to nie wiadomo, jak długo będzie działać!… Rotszy ldowie, kuźwa! I niby naboje im się kończą w magazy nach? No, niezłe bajki ten Pluszkin opowiada!” Patrol ty mczasem zbliżał się do hangaru, przy który m leżał dy wersant. Daniła zaczął się pocić. Ale mu się trafiło! Zabijać nie wolno, Rodiony cz kazał działać bez hałasu. Ruszy ć się też nie może, nawet schować się za rogiem – od razu go zauważą… „Jestem stertą śmieci. Jestem stertą śmieci… – w desperacji zaczął nawet hipnoty zować zbliżające się sy lwetki. – Leżę tu od dawna, śmierdzę sobie… No, po co wam, chłopaki, takie łajno? Nawet patrzeć w moją stronę to ohy da, idźcie sobie dalej. Jeszcze wdepniecie…” Oczy wiście to nie hipnoza mu pomogła. Daniła w swojej pelery nie wy glądał jak bezkształtna sterta plugastwa, którego duże ilości walały się dookoła. Patrolujący, zajęci ściszoną rozmową, minęli go – żaden żołnierz nie zastrzy gł nawet uchem, chociaż dy wersantowi wy dawało się, że walenie jego serca sły chać teraz nawet w wojskowy m schronie. „Uff… W mordę go i nożem… Teraz szy bciutko!” Daniła zerwał się za plecami patrolu, znajdującego się już w sporej odległości od niego, i pochy lony, ruszy ł w kierunku budy nku koszar. Dobiegł, wbił się całą potężną powierzchnią swojego grzbietu w ścianę, osunął się na ziemię i wy jrzał za róg, trzy mając w pogotowiu wintorieza. Czy sto. Zastanowił się: przez zarośnięty plac lepiej nie iść – pełno tam różnego świństwa, są nawet dmuchawce. A na samy m skraju, przy wejściu do sztabu, rośnie kępa bzu. Widział, kiedy by ł tu poprzednim razem, rok temu. Krzaczek od tamtej pory pewnie rozrósł się jeszcze bardziej. Z bzem nie ma żartów. Zaczepisz o liście, wy dzieli się gaz – i do widzenia. Czy li pójdziemy wzdłuż budy nku koszar za patrolem – w ten sposób szansa na spotkanie z kolejny m będzie mniejsza. Jak powiedział, tak zrobił. Latająca z boku na bok plama światła znajdowała się już w sporej odległości. Daniła rozejrzał się, szukając zagrożeń, i chy łkiem, krótkimi skokami, pognał wzdłuż

hangarów w ślad za żołnierzami. Przebiegł obok koszar, sztabu – i oto on, parking, dzieńdoberek! Ty le że nie by ło na nim żadny ch pojazdów… „Ożeż ty, w mordę go i nożem! – Daniła stanął jak wry ty i omal nie zawy ł ze złości. – Oż kurna olek! Przeczołgałem się na brzuchu przez pół jednostki na darmo! Gdzie zaparkowali te pieprzone samochody, gdzie ich teraz szukać? Zresztą nie ma już czasu, niedługo będzie świtać!… Co robić, co robić… – Jego mózg zaczął pracować gorączkowo. – Tak. Po pierwsze, spokojnie! Po drugie, spadaj stąd, wy starczy tego sterczenia niczy m żuraw na środku bagna! – Ukry ł się między hangarami, rozejrzał się. – Cisza. Zbliża się świt, niebo na wschodzie już się rozjaśnia. I jakie mam możliwości?… My śl, głowo, my śl! – Oddy chał głęboko przez chwilę, starając się uspokoić. – Jak to powiedział pułkownik? Nie zabijać nikogo bez potrzeby, nie dać się zauważy ć? Tak jest, towarzy szu pułkowniku, taka wasza mać! Kluczowe słowa to » bez potrzeby « ! Jest potrzeba, a czasu brak! Czy li co, będziemy zabijać, ale nie damy się zauważy ć. I jeśli to możliwe, posprzątamy po sobie”. Daniła powoli się uspokoił – plan się wy kry stalizował. Patrolu lepiej nie ruszać, to niepotrzebny hałas, ale pody skutować ze strażnikami na wieży czce już można. Ty lko najpierw trzeba zdoby ć środek perswazji. *** Wczoraj Paszka miał szczęście. Kiedy wy znaczali warty, modlił się, żeby dostać dy żur na wieży czce, a nie łazić w patrolu po jednostce. Najbardziej znienawidzona służba – włóczy się człowiek po ciemku przez całą noc, zrobi ze dwadzieścia kilometrów, a nogi nie służbowe, ty lko własne. Chociaż jest zupełnie młody, dopiero co skończy ł piętnaście lat, to jednak też by się umordował. Po służbie nogi od kostek do pachwin bolą, że aż strach! Wieży czka to zupełnie co innego. Najprzy jemniejsza robota! Siedzisz sobie na wy sokości, patrzy sz wokoło przez balustrady, kręcisz cekaemem tu i tam. Czasem wy strzelisz rakietę, niby że wy daje ci się, że widzisz coś podejrzanego, kiedy indziej podrażnisz psy. Wściekłe z nich bestie, mutanty. Rzucisz im jakąś szmatę – rozerwą na strzępy. Dowódcy to nawet popierali – że niby to wy pracowy wanie u psów agresji. Paszka wy my ślił, żeby przy wiązy wać sznurek do kija, na sznurku stare spodnie i rzucać w dół. Psy skaczą, a on podry wa kijek do góry. Nie mogą go dosięgnąć, wściekają się, aż strzępy piany lecą im z py ska na boki. Jest zabawa! Wczoraj cały dzień wariował, czekając, gdzie go wy znaczą. I masz, na wieczorny m apelu, kiedy rozdzielali zadania: wieży czka! I to nie by le jaka wieży czka – po wschodniej stronie, przy cmentarzu, w najbardziej interesujący m miejscu! By wa, że i mutanty tu przy łażą! O, na przy kład, kiedy przedostatnim razem Kolka stał na warcie, zaatakował ich kuropat. Przy witali tego kuropata trzema cekaemami, że ty lko pióra poleciały na wszy stkie strony ! Ech, ale im wtedy Paszka zazdrościł… No nic, dziś będzie mógł odpłacić, Kolka zsika się z zazdrości. Nic dziwnego – załatwili w nocy miksera! Co tam kuropat… Nafaszerujesz go z dy stansu ołowiem – i ty le. A weź traf miksera, kiedy dwoi ci się w oczach i wszy stko lata! To ździebko trudniejsze!

Czuwał, czuwał – ale nad ranem zapadł w drzemkę. I śniło mu się, że opowiada swojemu przy jacielowi Kolce, jak rozwalił czterech mikserów, a ten ty lko toczy ślinę z zazdrości… Ocknął się, dopiero kiedy wieży czka się zatrzęsła – Rozpy lacz23 wręcz wbiegał po schodach. Co jest, alarm?! Gorączkowo zerwał się na nogi ze skrzy nki z amunicją, wciąż jeszcze otumaniony snem, wy ciągając się na baczność, żeby zameldować – i… zdąży ł ty lko wy chwy cić, jak w otwór drzwi wpada jakaś bezkształtna gruda. Potem mignęło coś ciemnego, z oczu posy pały mu się iskry i zapadła ciemność… *** Kuląc się pod czy mś, co kiedy ś by ło ciężarówką, Daniła czujnie obserwował ciągnący się wzdłuż płotu z drutu kolczastego pas pustej ziemi. Do wieży czki by ło jakieś trzy dzieści metrów i nijak nie dało się ich pokonać po kry jomu. Do tego całkiem się już rozjaśniło. Cicho wokół… Piesków jakby też nie by ło widać, po awanturze z mikserem nieprędko tu wrócą… Cóż, nie ma co czekać. Ry zy ko to szlachetna rzecz. Wy ciągnął łopatkę, uniósł się, opierając się na rękach, rozejrzał się w prawo, w lewo, i ruszy ł z niskiego startu w kierunku tej samej wieży czki, pod którą przeskakiwał w nocy płot. Dwa uderzenia serca i jest przy schodach. Nie ma czasu zwalniać, jedy na nadzieja w ty m, że wartownik nie zacznie od razu strzelać, najpierw popatrzy, kto tak szy bko wchodzi. Wpadł na górny poziom, przebiegł przez próg, a na jego spotkanie podry wa się ze skrzy nki postać w OP-1, wy ciąga się w postawie zasadniczej… To się nazy wa dy scy plinka! Żadne tam „stój, bo strzelam” ani „rozprowadzający do mnie, pozostali na miejscu”…24 Daniła, nie zwalniając, skoczy ł od drzwi i zbijając z nóg wartownika od siedmiu boleści, runął od góry wprost na niego. Wy ciągnął nóż z pochwy na lewy m przedramieniu, zamierzając uderzy ć, ale wartownik leżał jak bezwolna klucha na drewniany m poszy ciu wieży czki, nawet nie zamierzając stawiać oporu. Daniła wy jrzał zza barierek, rozejrzał się. Chy ba cicho, nikt jego sprintu nie zauważy ł. Od ciężarówki do wieży czki jest ze trzy dzieści metrów, niech to licho… Kuleje u wojskowy ch dy scy plina, na obie nogi kuleje… Śpią czy jak? Uniósł maskę przeciwgazową, żeby zerknąć, komu omal nie odrąbał głowy. Znajomy chłopaczek. Jak mu tam?… Chy ba Paszka… Kimał, zdaje się, jak suseł. Ale czego się spodziewać po takim dzieciaku? Smarkacz. Że też puścili go na wartę. Stalker pochy lił się nad leżący m, jeszcze raz sprawdzając puls – ży je. Bo już się przestraszy ł, że z nim koniec. Walnął go w końcu łokciem, i to z rozpędu, a potem jeszcze się na niego zwalił, żeby przy śpieszy ć upadek. My ślał, że to będzie jakiś zdrowy buchaj, na wszelki wy padek uży ł całej siły, a to ten… „Dobra, dosy ć tego leżenia. Nie jesteś przecież w domu w łóżeczku… Budzimy się!” Daniła poklepał leżącego po policzkach, wy ssał trochę wody z rurki hy dratora, odciągnął skraj maski przeciwgazowej, chlusnął pod gumę. Chłopak wzdry gnął się, poruszy ł apaty cznie, spróbował wstać. Stalker przy cisnął wartownika od siedmiu boleści swoim ciałem, przy tknął mu do gardła nóż. Chłopaczek zasty gł.

– Słuchaj, ty wartowniku, co, nie uczy li cię, że długie spanie jest niezdrowe? – wy sy czał mu Daniła do ucha. – Zaśniesz tak, a tu wy rodek się podkradnie i jak cię nie złapie za dupę! Jak będziesz dalej ży ć bez polędwicy ? Wartownik spróbował się poruszy ć, ale Daniła przy gniótł go mocniej, zadzierając ostrzem noża gumę maski przeciwgazowej. – Cicho, cicho… Leż spokojnie, nie ruszaj się. Ruszać się trzeba by ło wcześniej. Ja zadaję py tania, ty odpowiadasz. Wtedy rozejdziemy się w pokoju. Co ty na to? Spod maski przeciwgazowej coś zahuczało. – Nie rozumiem… – A spiepczaj… – Zahuczało wy raźniej z polskim akcentem, zdaje się, że chłopak stracił jednak parę zębów po ty m uderzeniu. – Aha. Czy li zgry wamy bohatera. A jeśli zaraz zacznę cię kroić? A mogę kroić długo. I boleśnie… A mogę i zrzucić cię pieskom. Co ty na to? Maska przeciwgazowa zachowy wała dumne milczenie, chociaż jej właściciel zaczął mieć silne dreszcze i czy mś zazgrzy tał. Czy żby zębami? „Ha. Stalker, kuźwa… Dał radę chłopczy kowi…” – Potrzeba mi ty le co nic. Żadny ch strategiczny ch informacji. Chcę się ty lko dowiedzieć czegoś o karawanie. Bo przy jechała karawana? Dzieciak pokręcił się, kiwnął głową. – No, i brawo! – Daniła zachęcająco pogładził gumę po głowie. – A przy wiozła coś? Maska znów milczała. Daniła westchnął teatralnie. – Och, martwisz mnie, wartowniku… Jednak zrzucę cię pieskom… Albo lepiej, wiesz co zrobię? Nie, pieskom cię chy ba nie oddam. – Daniła usiadł chłopakowi na piersi, przy ciskając nogami jego ręce do drewnianej podłogi wieży czki. – Mam tu ciekawszy środek perswazji… Odpiął pasek i ostrożnie, bardzo ostrożnie, za ogonek spadochronika wy ciągnął z głębi ładownicy py łek dmuchawca. Chłopaczek chlipnął, zarzęził, zaczął się miotać, bić nogami o podłogę. – Widzę, że poznajesz. – Daniła zakoły sał py łkiem jak wahadełkiem. – Wiesz, mój dziadek, kiedy jeszcze ży ł, opowiadał, że przed Początkiem to by ły takie nieszkodliwe roślinki. Maksy malnie trzy dzieści, czterdzieści centy metrów wy sokości. I widzisz, co to promieniowanie zrobiło? Pod dwa metry wy rosły. A jaki mają pęd do ży cia… Wartownik oferma wciąż wił się i rzęził, próbował zrzucić Daniłę. Ale gdzie tam, spod takiego by ka się nie wy dostanie. – Tak więc do czego zmierzam… – ciągnął serdecznie Daniła. – Orientujesz się, co się z tobą stanie, jeśli teraz, przy świetle dzienny m, położę ten py łek na tobie? Widzę, że tak… To nic, opowiem ci bardziej obrazowo, żeby ś to poczuł. Najpierw nic się nie wy darzy. Ale nie ciesz się. Bo po krótkim czasie z ty ch oto wąsików – widzisz wąsiki? – wy lezą takie maciupeńkie korzonki… Posiedzę tu na tobie z pięć minut, a przez ten czas korzonki wrosną w ciebie na jakieś piętnaście centy metrów. Prosto w twoje kiszki. Hi, hi! Słuchaj, jaki ry m znalazłem: korzonki do śledzionki… –

Daniła zachichotał idioty cznie, odgry wając pasującą do sy tuacji rolę szalonego sady sty, który ma wszy stko gdzieś. – Albo do płuc. Nie, w kiszki, tak bardziej boli. A potem cię wy puszczę. I my ślisz, że jak długo przeży jesz z ty m sy fem w organizmie? A przecież one się na ty m nie zatrzy mają. Będą rosnąć powoli, ale lżej ci od tego nie będzie. Możesz od razu brać swój cekaem i naciskać na spust paluchem u nogi. A lufę do głowy, tak jest. Jaki domy ślny … Bo jak zostanie ci z miesiąc ży cia, to z każdy m dniem będzie coraz gorzej… A jak boli, zaraz ci opowiem… Wiem, jak to jest. Widziałem. No?! – I-i-i-i-i… – Dzieciak już nawet nie rzęził, ty lko smętnie ciągnął jedny m tonem. – Ni… Ni… Ja wszy stko… ja wszy stko… Ehe, ehe, ehe – zakrztusił się, zakasłał. – O widzisz, jaki z ciebie zuch. – Daniła poklepał z aprobatą maskę po policzku, odsunął dy ndający py łek dmuchawca na bok. No dawaj, wal. Skąd przy jechała karawana? Kiedy ? Co przy wiozła? Po co? Ile pojazdów? Jak duża eskorta? Gdzie teraz stoją? – Skąd i po co, to nie-e wiem, wujaszku-u-u-u… – zawy ł cicho nieszczęsny wojak, krztusząc się od łez. – Przy jechali przedwczora-a-a-aj… Stoją na parki-i-i-ingu… Ty m da-a-alszy m… – A czemu tam zaparkowali? – Owczarenko rozka-a-a-azał… Dużo wozów, ty lko tam się zmieściły … – Rozumiem. Ale nie wy j, nie wy j. Powiesz, co trzeba, to cię wy puszczę, nie jesteś mi potrzebny … Twoi też się nie dowiedzą, nie cy kaj. Ile wozów? – Siedem uralów ze skrzy niami, trzy „szy szaki” 25 z plandekami, „pudło” osiemdziesiąte drugie 26. – Chłopak zaczął się uspokajać i dobiegające spod gumy szlochy stały się bardziej zrozumiałe. – Kamaz z cy sterną. Jeszcze jedna ciężarówka, Ural. W niej by ło sześć quadów. I jeszcze ti-i-igr… – Jaja sobie robisz! – Daniła gwizdnął. – Nawet tigr?! Jaki model? – Chy ba wóz łączności… Nie znam się… – Nie zna się… Ile włazów na dachu? – Jeden… I sterczy cekaem… – Czy li zero czternasty … Wersja wojskowa… – Daniła się zamy ślił. – Niezły ch macie gości! Co przy wieźli? – Nie wiem… – Chłopak chlipnął, ale by ło widać, że stopniowo się uspokaja. – Przy jechało z pięćdziesięciu ludzi, nie wiedzieliśmy, gdzie ich zakwaterować. Na pewno wiem, że w cy sternie jest olej napędowy, przy mnie tankowali. W ciężarówkach jechali ludzie, ale co przy wieźli w „szy szakach”, to nie wiem. Najprawdopodobniej naboje, skrzy nki są takie jak u nas w magazy nach. – No nie wiem, nie wiem… A jaki mają towar? Przecież nie naboje, wy sracie nabojami. – Ale tam nie ma handlarzy. Sami żołnierze. Wszy scy na bojowo. Z broni to mają więcej natowskich giwer niż naszy ch. Kamizelki kuloodporne też nie nasze mi mignęły. I wszy scy jak jeden mąż w dwuwarstwowy ch demronach. – Dwuwarstwowy ch? – zdziwił się Daniła. – Poważni goście… Pewnie ściemniasz…

– Nie kłamię! Handlarze nigdy nawet nie wjeżdżają do jednostki, tabor staje o, tam, naprzeciw bramy. A to rzeczy wiście by ła prawda. Handlarze nigdy nie wjeżdżali na teren jednostki. Obawiali się, to zrozumiałe. Stawali na kawałku ziemi przed bramą, robili krąg z wozów i handlowali pod osłoną cekaemów. Tak więc chłopak na pewno nie skłamał. Zresztą pozostałe informacje też nietrudno by ło sprawdzić. Mały szantaży k i gotowe… Daniła zszedł z chłopaka, usiadł przy drzwiach, oparł się plecami o balustradę. – Koniec, wstajemy. Ty lko trzy maj ręce na widoku, bo z rana jestem nerwowy. Strażnik od siedmiu boleści podniósł się, odczołgał się do przeciwległego narożnika wieży czki, wcisnął się w niego, podciągnąwszy nogi pod siebie. Znowu zaszlochał – zdaje się, jakaś pozostałość po przeży ty m stresie. – Daj już spokój z ty m beczeniem. – Daniła wsunął nóż do pochwy, zdjął karabin. Dzieciak skulił się z przestrachem, wy trzeszczy ł oczy na wintorieza… Aha, rozpoznał… Wcześniej karabin wisiał mu na plecach, nie by ło go widać, a czy w tej kosmatej pelery nie i do tego w masce przeciwgazowej da się w ogóle dostrzec, kto zacz? Wintoriez – to się wy różnia, w okolicy ty lko Daniła chodzi z takim, który ma na kolbie podpórkę pod brodę i magazy nek na dziesięć nabojów. Chorąży i German, którzy też mieli takie maszy nki, woleli dwudziestonabojowe magazy nki od WAŁ-a 27. – Wujek Dobry nia, to ty ? – W głosie chłopaczka dało się sły szeć nieśmiałą ulgę. Młody, nie rozumie jeszcze, że to jeszcze gorzej, że dał ciała przed sąsiadem… – Ja, ja. Ale nie cy kaj, powiedziałem, że nie jesteś mi potrzebny. – Ale co ja… Ja nic… A ty … Przecież ty … – Zabrakło mu słów. – Ja przecież nie wiedziałem, że to ty, my ślałem, że to ktoś inny ! – Jaki inny ? – A mało to… A ty tak ze mną… – W jego głosie dała się sły szeć uraza. – Kurde, to bolało! Zapy tałby ś Chorążego, nie powiedziałby ci? Daniła pry chnął, spojrzał na zegarek. Pora się streszczać… Popatrzy ł na dzieciaka tak, że ten uchwy cił sens tego spojrzenia nawet przez wizjer. Przejął się… – Ruszy łby ś głową, smarkaczu… Krótko mówiąc, jest tak. Jeśli o czy mś skłamałeś albo nie dopowiedziałeś, twoi się o tej rozmowie dowiedzą, zrozumiano? A Chorąży pierwszy. Rozumiesz, co wtedy z tobą będzie? Chłopak przełknął ślinę – szantaży k się powiódł. Burknął ponuro: – Rozumiem… „Tak, koleżko, to już koniec. Teraz nie ma drogi powrotnej – albo odpowiesz przed swoimi, skoro nawaliłeś, albo morda w kubeł i kabluj dalej. Odpowiedzialność – do tego trzeba mieć dużo odwagi, a odwagi jak na razie w sobie nie wy robiliśmy, na razie z nas lamusy. Tak więc sam już zrozumiałeś, jeśli nie jesteś w ciemię bity, że całe twoje dalsze ży cie już od ciebie nie zależy. To nic, będziesz miał nauczkę. Raz okazałeś słabość, to siedź całe ży cie na haczy ku i bądź kretem.

Mnie twoje ży cie nie jest do niczego potrzebne, a jeśli złapie cię na haczy k ktoś inny, to już z niego nie zleziesz…” – O właśnie. Tak więc, jeśli masz jeszcze coś do powiedzenia, to serdecznie zapraszam. Chłopak milczał, ty lko ciężko oddy chał. – No, jak chcesz. Dobra, pójdę chy ba, piąta dochodzi. A ty poleż, prześpij się. Przecież lubisz spać… – Daniła przy sunął się do niego bliżej, wieszając sobie wintorieza na piersi. Znajomy, nieznajomy – trzeba zastosować odpowiednie środki. Bo zaczniesz odchodzić, a w tamty m obudzi się heroizm. Sy pnie z cekaemu – i przy jdzie odwalić kitę. I wszy stko jak krew w piach… Dzieciak za późno zdał sobie sprawę, czego doty czy ły słowa o śnie. Spróbował się osłonić – ale gdzie tam. Pięść stalkera twardo wbiła mu się w podbródek, głowa niewy darzonego wartownika poleciała do ty łu i ten sflaczał i osunął się na ziemię. Daniła wy jrzał znad poręczy, rozejrzał się. Cisza. Słońce podniosło się już za hory zontem, za minutę piąta, jeszcze moment i Saszka odpali granat. Żeby ty lko nie przegapić tej chwili. Stalker przesadził balustradę, zsunął się, zawisł na rękach, opierając się nogami o rozpórkę między filarami. Przy gotował się właśnie na oczekiwanie, kiedy – BA-BACH! – od strony stacji dobiegł wy buch. Huk, bły sk, dy m – główny strzałowy Schronu jak zwy kle potwierdził swoją ksy wkę. Daniła puścił ręce, lekko odpy chając się od belki, zwinął się w locie i miękko wy lądował na ziemi. Nogi zadziałały jak spręży ny, przeturlał się i dał nura za najbliższy płotek. Przy czaił się, rozglądając się wokół – cisza. Wartownicy na wieży czkach też pewnie znieruchomieli, wy patrują sprawców wy buchu w rejonie stacji benzy nowej. No i pięknie, nie będziemy im w ty m przeszkadzać, wy jdziemy cichutko, po angielsku – Daniła obrócił się na brzuchu i poczołgał się przez krzaki by le dalej od jednostki. 20 Mieszanka kajeńska – mieszanina drobno startego, możliwie najgorszego ty toniu z czarny m pieprzem w stosunku 1:1. Już SMIERSZ (sowiecki kontrwy wiad w drugiej wojnie światowej) walczy ł w ten sposób z psami: mieszankę trzeba sy pnąć psu w py sk albo rozsy pać na ziemi, żeby psina straciła ochotę węszy ć tam, gdzie nie trzeba (przy p. aut.). 21 AK-9 – stworzony na bazie konstrukcji „setnej serii” automatów Kałasznikowa, jego cechą szczególną stało się wy korzy stanie specjalny ch nabojów kalibru 9 milimetrów (9x39) z poddźwiękową prędkością pocisku (SP-5, SP-6). Swoją budową AK-9 w całości kopiuje konstrukcję automatu AK-74M, odróżniając się od niego skrócony m kolankiem gazowy m i lufą. Może posiadać różnego rodzaju mody fikacje. Przewidziano w nim mocowania granatnika podlufowego, celownika laserowego, latarki takty cznej itd. Na lufie karabinka można zamontować szy bko zdejmowalny tłumik dźwięku i płomieni (przy p. aut.). 22 Lokalka, plama – potoczna nazwa lokalnej plamy promieniowania, w której poziom radiacji może znacznie przewy ższać wartości dla danego terenu (przy p. aut.).

23 Rozpy lacz – żołnierz rozprowadzający wartowników na posterunki (przy p. tłum.). 24 „Rozprowadzający do mnie, pozostali na miejscu” – zgodnie z regulaminem służby garnizonowej i wartowniczej Sił Zbrojny ch Federacji Rosy jskiej, komenda wy dawana podczas zmiany warty w warunkach słabej widoczności (przy p. aut.). 25 „Szy szak” – GAZ-66 (przy p. aut.). 26 „Pudło”, „pancerz” – w żargonie wojskowy m tak nazy wa się pojazdy opancerzone. Spoty ka się też oddzielne nazwy dla każdego modelu: BTR – „beter”, „trumna” (przez podobieństwo kształtu), BRDM – „bardak”, BMP – „becha”. W ty m przy padku do jednostki przy jechał BTR-82 (przy p. aut.). 27 AS WAŁ – wy tłumiony karabin automaty czny opracowany w Centralny m Insty tucie Naukowo-Badawczy m Budowy Maszy n w Klimowsku przez konstruktorów P. Sierdiukowa i W. Krasnikowa w drugiej połowie lat osiemdziesiąty ch XX wieku razem z wy tłumiony m karabinem snajperskim WSS i należący do wy posażenia wojsk specjalnego przeznaczenia Rosji (przy p. aut.).

4 | Cudowne dziecięce lata

I nastały dla dziadka Michy dni pełne trosk. Wy chowy wać dziecko by ło ciężkim zadaniem na stare lata… Chociaż, tak szczerze mówiąc, dlaczego niby na stare? Czterdzieści siedem lat, to absolutnie nie staruszek, ty lko… młody dziadek. I nie wątpił, że zdoła wy chować dzieciaczka na prawdziwego mężczy znę. Siła w rękach jest, oznak demencji brak – a niczego więcej nie potrzeba. Sąsiedzi, oczy wiście, nie zostawili go samego. Do ludzi dotarło już w tamty m czasie, że łatwiej jest przeży ć wspólnie niż pojedy nczo. Kobiety zachodziły do niego, pomagały. Niańczy ły, karmiły, przewijały, podcierały ty łek. Szczególnie matuszka Galina, żona ojca Kiriłła, by ła częsty m gościem. Własnego dziecka jeszcze nie mieli, Sańka urodził się dopiero dwa lata później, a dzieci kochała do szaleństwa. To i pomagała, jak mogła. No i, rzecz jasna, kto miałby zostać jego matką chrzestną, jeśli nie ona? I tak, w ciągu trzech miesięcy, Dańka zy skał, choć nie rodzoną, to jednak mamę. Dziadek Micha po raz pierwszy zdał sobie sprawę, że radiacja jednak wpły nęła na organizm wnuka, kiedy Dańka skończy ł rok. Zdawałoby się, że jest już dość duży m dzieckiem, żeby ły siutka główka pokry ła się chociaż rzadkimi włoskami, ale nie. Jego skóra pozostawała dziewiczo czy sta, pokry wał ją ty lko lekki biały puszek i do serca dziadka Michy stopniowo zaczął się zakradać strach. Nocami on sam – może nie ateista, ale prawie niewierzący w Boga – modlił się. Niech będzie ły sy. Czy to takie straszne? Absolutnie – zaoszczędzi na fry zurach, na strzy żeniu, a i głowa zawsze będzie czy sta. Ale co, jeśli to zajdzie dalej? A nuż z czasem się okaże, że dziecko jest niedorozwinięte umy słowo? Albo ma raka? Wadę serca, niewy dolność nerek – mało to chorób jest?! Jednak Dańka rósł, a dalej niż ły sa głowa sprawy się nie posunęły. I dziadek zaczął się powoli uspokajać… Brzdąc rósł jak na drożdżach. Po czterech miesiącach wy rósł mu pierwszy ząb, kiedy miał roczek, zaczął samodzielnie chodzić, kiedy miał półtora – świadomie mówić, w swoim rozwoju wciąż wy przedzał rówieśników. Dziadek chwilami za nim nie nadążał. By wało tak, że coś na parę minut odwracało jego uwagę, patrzy, a wnuczek już za drzwiami i zasuwa po kory tarzu! Nogi go nie słuchają, plączą się, mozoli się, przewraca… ale wstaje i sunie dalej. Chociaż kiedy nagle uderzy głową o podłogę, wtedy oczy wiście w ry k. Dziadek Micha przy nosi go z powrotem. Ledwie otrze smarki, uspokoi, a brzdąc znów się gdzieś wy biera, ty lko strzela oczami w stronę

drzwi. Jedny m słowem, jeśli zapomnieć o niedawny ch bolesny ch wy darzeniach, w ży ciu rodzinny m wszy stko stopniowo się układało. Dańka najbardziej lubił wieczory. Później, kiedy skończy ł dwa latka, dziadek Micha zaczął poświęcać więcej czasu na pracę, zostawiał wnuka mamie Galinie, która miała już wtedy własne dziecko i zwolnili ją ze wspólny ch prac. Siedziała więc z jedny m i drugim. To jednego poniańczy, pokarmi, to drugiemu wy trze nos, rajstopki poprawi (tak, wtedy Daniła nosił jeszcze rajstopy, dopiero potem, kiedy cały ich zapas stał się niezdatny do uży tku, nawet dwuletnich malców zaczęto ubierać w uszy te z wojenny ch mundurów spodenki i kurteczki w panterkę). Trochę ciężko, ale co robić? Dańka spędzał cały dzień z chrzestną, a gdy nadchodził wieczór, czekał na dziadka. Dziadek przy chodził późno, koło dziewiątej. Czasy by ły niepewne, niespokojne – kopano chodnik do bazy paliwowej, ludzie się denerwowali, bali, że zanim się dokopią, skończy się ropa, a razem z nią i powietrze, dlatego wszy scy mężczy źni by li zajęci przy ty ch robotach. Trzeba by ło dociągnąć światło, nie prowizorkę, ale normalne stałe oświetlenie. I ty m właśnie zajmował się dziadek Micha. Kiedy przy chodził, matuszka Galina sadzała wszy stkich przy stole. I jego, i Dańkę, i ojca Kiriłła. Stawiała blaszane miski z dy miącą kaszą, a sama siadała nieopodal, żeby karmić maleńkiego, piszczącego Sańkę. Dziadek Micha z ojcem Kiriłłem jedli, niespiesznie dy skutując o ty m i owy m, co i rusz ocierając brody, a Dańka słuchał. I to, że jak równy z równy m siedzi przy jedny m stole z dorosły mi i samą swoją milczącą obecnością w poważnej solidnej rozmowie, wy pełniało chłopca poczuciem własnej godności. Potem Dańka dostawał od matuszki Galiny niewielką, mniej więcej dwulitrową bańkę i biegł do pompowni, do ogromnego kotła po wrzątek – po kolacji zawsze długo, spokojnie, do jakiejś jedenastej pili herbatę z blaszany ch kubków. Siorbiąc, cmokając, wy dając wszy stkie ustalone w takich wy padkach dźwięki. Czasem z cukrem, czasem z cukierkami. Zależało to od tego, co wy dawano rano w magazy nie ży wności. Dańka nie bardzo lubił pić herbatę z cukrem, co innego z czekoladkami! „Miszka na północy ” albo jeszcze lepiej „Ptasie mleczko”. Najpierw ostrożnie obgry zał z cukierka czekoladę, bły skawicznie rozpły wającą się w gorący ch od herbaty ustach, a potem, kiedy w szklance by ło już widać dno, zjadał białą albo żółtą piankę. Po kolacji, która stała się już trady cją, dziadek Micha zabierał wnuka, żegnał się i obowiązkowo ży czy ł dobrej nocy, po czy m szedł do swojego segmentu. Na szczęście nie by ło daleko, mieszkali na ty m samy m piętrze. W domu brał wnuka i kładł go do łóżka. I zaczy nała się druga część wieczornego programu kulturalnego – dziadek opowiadał obowiązkową bajkę. Znał ich wiele – o Żmiju Gory ny czu, o Kościeju, o szczupaku… A kiedy kończy ł jedną z nich, albo zaczy nał od nowa, albo wy my ślał swoje własne. Czasem – co prawda raczej rzadko – opowiadał jakąś pouczającą historię z ży cia. Oczy wiście starał się dobierać historie z sensem, który by łby zrozumiały dla małolata, ale zawsze – tak na koniec bajek czy history jek ży ciowy ch – pojawiał się morał. Ten zwy kle by ł prosty : „dobro wy gry wa ze złem”, „nie pluj do studni – kiedy ś sam będziesz chciał się napić wody ”, „ży j i daj ży ć inny m”, „jeśli możesz zrobić coś dobrego, to zrób”. Czasem dziadek wy głaszał go sam, ale częściej wy magał tego od wnuka, przy uczając go, żeby my ślał i doszukiwał się prawdy samodzielnie.

Pewnie właśnie podczas takich cichy ch, spokojny ch, przy tulny ch wieczorów, Dańka zaczy nał świadomie cenić to, co go otaczało. Mały, ciasnawy segment z niskim sufitem, opuszczany mi półkami, betonem ścian pomalowany m wy blakłą granatową farbą, metalową porowatą podłogą i gruby mi stalowy mi drzwiami okrętowy mi – taki by ł jego rodzinny dom. Dorodna, piękna kobieta o śpiewny m głosie i dobry ch oczach to jego chrzestna. Wy soki, ży lasty mężczy zna w czarnej sutannie, z brodą opadającą na pierś i surowy m wzrokiem – to ojciec Kiriłł. Zawiniątko, które czasem zanosiło się od płaczu, to Sańka. Mocny, przy sadzisty, z brodą, w której zaczęły się już pokazy wać siwe włoski, w ciężkich buciorach, wojskowej czapce i wy blakłej od wielokrotnego prania wojskowej grudzie – to dziadek. A pulchny, ły sy, pucułowaty, często zasępiony chłopczy k to sam Dańka. Cenił i się bał. Już wtedy zaczy nał rozumieć, jak kruchy jest otaczający go świat i jak łatwo go zburzy ć. Bał się tak, jak boi się pewnie każde dziecko. Lęki by ły głupie, dziecinne, ale by ły, a największy by ł lęk przed śmiercią. Utraciwszy w nieświadomy m wieku ojca i matkę, bał się teraz stracić pozostały ch, wszy stkich ty ch, którzy by li mu tak drodzy. A to dziadka zabija elektry czność, a to wy bucha kocioł, kiedy matuszka Galina nabiera z niego wody, a to mały Sańka krztusi się na śmierć mieszanką z buteleczki – te i podobne sceny ciągle przelaty wały przez jego dziecięcą główkę. Ale najbardziej się bał – bał się i nienawidził straszliwą nienawiścią – wy gnanego Pająka. Historię tę, a także to, dlaczego nie ma ojca i matki, dziadek opowiedział Dańce, kiedy ten miał pięć lat. Tamtego wieczora zwy kłej kolacji z jakiegoś powodu nie by ło, a i dziadek wcześniej wrócił z pracy – i Dańka wczepił się w niego jak kleszcz. Dziadek Micha, rozumiejąc, że wcześniej czy później takie py tanie zada każde dziecko wy chowujące się bez rodziców, uznał, że lepiej będzie opowiedzieć mu od razu, nie ściemniać i nie oszukiwać. Niech lepiej chłopiec dowie się od niego niż od kogoś innego. Do tego dziecięca psy chika jest znacznie bardziej plasty czna od dorosłej i dziadek Micha, opowiadając, miał nadzieję, że Dańka, jakkolwiek poważnie będzie to przeży wał, odbuduje się. I odbudował się, ale ta odbudowa zajęła długie dziesięć lat. A na razie się bał. Pająk nieraz przy chodził do niego we śnie i natrząsał się i szy dził z mieszkańców Schronu, wciąż i wciąż zaty kając wy loty szy bów wenty lacy jny ch. Wciąż i wciąż Dańka, który zawsze pozostawał jedy ny m ocalały m, błąkał się po mroczny ch kory tarzach, przejściach i pomieszczeniach ich domu, a dookoła w najróżniejszy ch pozach leżały ciała… Dziadek, mama Gala, Sańka, ojciec Kiriłł – wszy scy, którzy by li mu tak drodzy, zasty gli dookoła bez ruchu z siny mi z braku powietrza twarzami. A Pająk, wy nurzając się czasem z otaczającej go ciemności, przepły wał obok niego w milczeniu, uśmiechając się obrzy dliwie i ściskając w rękach ludzką nogę ze śladami zębów. Dorastając, Daniła zdołał się pozby ć dzikiego strachu. Razem z nim odeszły też koszmary. Ale nienawiść – nienawiść została… Kiedy by ł starszy, sły szał od dziadka, że zemsta to danie, które najlepiej smakuje na zimno, i jeśli miał by ć szczery, nie rozumiał tego. Jego nienawiść nie mogła osty gnąć. Leżała gdzieś na samy m dnie jego duszy, pokry ta szary m popiołem – i żarzy ła się. Zdawałoby się, że głupio by ło czuć coś takiego wobec człowieka, który zginął jeszcze przed jego narodzinami, choćby nawet by ł kompletny m zwy rodnialcem i łajdakiem. Jego już nie ma, ojciec

już został pomszczony, ale dla Daniły to by ło mało. Chciał wy mierzy ć sprawiedliwość sam. *** Dańka wcześnie się usamodzielnił. Kategory cznie odmówił chodzenia do przedszkola, który m po śmierci Swiety kierowała Natalia Walentinowna, pierwsza żona Rodiony cza – nie chcę i koniec – i dziadek, który świata nie widział poza jedy ny m wnukiem, nie nalegał. Nie bał się już pozostawiać dziecka samego – chłopak miał już sześć lat. Całkiem samodzielny, rozumny facet, chociaż łobuziak. Nawet matuszka Galina, która od niedawna zaczęła wy chodzić do pracy, zostawiała swojego trzy latka z Dańką – Sańka, idąc w ślady starszego kolegi, też bowiem urządzał awantury na sam dźwięk słowa „przedszkole”. W takich dniach przy jaciele – jeśli nie zabierali ich na jakieś wspólne roboty, w który ch mogły brać udział dzieci – budzili się razem w jedny m łóżku. Wy legiwali się długo, do popołudnia. Gadali, bawili się, bili gruby mi watowy mi poduszkami. Potem, szy bko przełknąwszy dość skromne śniadanie, wy bierali się na spacer. Spacerowali w zależności od nastroju. Jeśli by li pełni energii, szli do pułkownika, do Robinsona, do maszy nowni do dziadka, albo po prostu włóczy li się po Schronie, zaglądając we wszy stkie jego zakątki i przeszkadzając pracowicie biegający m po kory tarzach dorosły m. Jeśli wpadali w zadumę – a by wało i tak – to przy jaciele odwiedzali Piwa. Piwo prowadził „Tawernę”. „Tawerna” mieściła się na trzecim poziomie, niedaleko Sali Rady. Dlaczego gospodarz nazwał ten nie najmniejszy, dość brudny i ciemny segment właśnie tak, tego nie wiedział nikt. Do tego miejsca bardziej pasowałaby nazwa „Kanciapa” czy „Pijalnia”. W najgorszy m razie „Bufet”, chociaż niespecjalnie by ło co tam jeść. Jakakolwiek ta „Tawerna” by ła, służy ła jako miejsce cowieczorny ch spotkań męskiej części mieszkańców Schronu – rozmawiali w niej o ży ciu, oglądali filmy na telewizorze plazmowy m, wy chy lali kilka kieliszków rozwodnionego alkoholu… Wy dawanie alkoholu zady sponował osobiście pułkownik. Norma wy nosiła pięćdziesiąt gramów ty godniowo na jednego dorosłego. Raczej się człowiek nie napije. Jednak nie wiadomo w jaki sposób Piwo, jak sam mówił, przeniósł do Schronu dwa pięćdziesięciolitrowe kanistry spiry tusu medy cznego. Spoglądając na tego potężnego brzuchacza o czerwonej gębie, można by ło uwierzy ć w to, że zdoła właśnie „przenieść” te kanistry przez tłok i ścisk Tamtego Dnia. Kanistry te stały się fundamentem jego obecnego dobroby tu. Uznawszy, że to korzy stny interes, Piwo rozejrzał się nieco i otworzy ł swój bar. Wy prosił u pułkownika pomieszczenie, dowodząc mu przy ty m, że jego zamierzenie jest potrzebne i społecznie poży teczne, naznosił krzeseł z całego Schronu, sklecił stoliki… Dostawił beczki i zrobił ladę barmańską… A w pokoju na ty łach postawił aparaturę do pędzenia samogonu własnej konstrukcji, która po desty lacji dawała całkiem czy sty i wy sokoprocentowy trunek. Prakty cznie spiry tus. I teraz Piwo – szczwany lis! – handlował sobie ku powszechnemu zadowoleniu ty m spiry tusem rozcieńczony m jeden do czterech albo jeden do dwóch. By ło oczy wiście dość drogo… Pięćdziesięciogramowy kieliszek oddawał – w zależności od mocy – najpierw za puszkę tuszonki, a później za kilka nabojów „piątek” lub „siódemek”.

I chętni się znajdowali. Piwo przy ciągał dzieciaki swoim zadumaniem i filozoficzny m stosunkiem do ży cia. Jak sam twierdził, by ł fatalistą. Dańka z początku my lił fatalistę z filatelistą – znaczenie tego słowa wy jaśnił mu dopiero później dziadek – i ciągle szukał, ale nie znajdował, gdzie też Piwo chowa pudełka ze znaczkami… Fatalista Piwo lubił pogawędzić o ży ciu. Rano, kiedy klientów w „Tawernie” prawie nie by ło i jak się wy rażał, „miał przestój w interesie”, Piwo siedział za barem zrobiony m z duży ch metalowy ch beczek i rozprawiał. – No bo sam pomy śl – zwracał się nie wiedzieć czemu do siedzący ch naprzeciwko przy jaciół w liczbie pojedy nczej. – No, jak człowiek może by ć kowalem własnego losu, jeśli od jego miotania się w ogóle nic nie zależy ? Nie zależy od niego ani to, co się stanie za miesiąc, ani to, co się stanie jutro, ani nawet to, co się może stać za chwilę. W najlepszy m wy padku człowiek może rozmy ślać o ty ch rzeczach, cieszy ć się nimi albo smucić, żałować albo wy ciągać wnioski z miniony ch wy darzeń. To, co się naprawdę wy darzy ło, człowiek powinien przy jmować jako dane. Nie trzeba tu daleko szukać przy kładów, wy starczy, żeby m sobie przy pomniał Tamten Dzień. Jechałem przecież wtedy do braciaka na wieś, dzień wcześniej skombinowałem ździebko spiry tusiku, chcieliśmy to uczcić. Odlałem trochę i pojechałem. A w rezultacie znalazłem się tutaj. I powiedz ty mi, no, kto o ty m za mnie zdecy dował? Kto tak zarządził, że mój braciak został na zawsze na powierzchni, a ja siedzę tu i rozmawiam z tobą?… Chłopcy milczeli, mrugając oczkami. Zresztą nikt nie wy magał od nich odpowiedzi, Piwo, jak się zdawało, prowadził odwieczną rozmowę sam ze sobą. – Więc stoję tu, czekam na klienta. Przecież to nie zależy ode mnie: przy jdzie klient, nie przy jdzie… I znów, tak czy siak, ktoś przesądził o ty m, kiedy przez te czy inne drzwi wejdzie pierwszy człowiek i zamówi kielonek. A kto przesądził? Kto to jest, Bóg, diabeł czy jakiś inny duch? Ten ktoś jest rzeczy wiście wszechwiedzący i wszechmogący i to pewnie dlatego sprawił, że wszy stko wy darzy się właśnie tak, jak się wy darzy, i ty, ja czy jeszcze ktoś inny nie możemy z ty m nic zrobić… Mgliście i przy długo rozprawiając o ży ciu, Piwo czasem nalewał sobie małpkę z trzy litrowej blaszanej bańki stojącej pod barem i gwałtownie wy puściwszy powietrze, eleganckim ruchem, z odgięty m mały m palcem, opróżniał ją do ust. Chrząkał ukontentowany, wąchał sobie pięść i obowiązkowo dodawał, że walczy z radiacją. – Ja nie piję, ja się leczę – mówił pouczający m tonem chłopcom, patrzący m z otwarty mi z ciekawości ustami na jego coraz bardziej purpurową twarz. – Niszczę izotopy radioakty wne. Wam jeszcze nie wolno, jesteście za mali, ale jak podrośniecie chociaż do trzy nastki, to serdecznie zapraszam. Później, właśnie kiedy miał trzy naście lat, Daniła z ciekawości spróbował tego lekarstwa. Stwierdził, że ohy dny jest jego smak i zapach, a także odczucia po degustacji. Do tego, kiedy zapy tał któregoś dnia doktora Ojboli, czy to prawda, że spiry tus niszczy izotopy, wy słuchał długiego wy kładu o ty m, co tak naprawdę robi z organizmem każdy alkohol, a w szczególności

spiry tus. Więcej tego draństwa nie doty kał. Kiedy wy doroślał i dowiedział się, że fatalizm to wiara w predesty nację, w fatum, w nieuniknioność zdarzeń, które są zawczasu zapisane, po namy śle Daniła zaczął skłaniać się ku temu, że Piwo absolutnie nie ma racji. To by ł cały problem filozoficzny. Dlaczego właściwie ma przy jmować to, co przy nosi mu los, i wierzy ć w to, że wszy stko jest już przesądzone? Zgodnie z tą teorią można założy ć łapki i pły nąć z prądem, z dy stansem obserwując przesuwające się obok brzegi. Bo a nuż gdzieś człowieka zaniesie. Można by ło nie walczy ć, a po prostu zdać się na łaskę zwy cięzcy. Można do niczego nie dąży ć, po co, jeśli bieg ży cia sam wy niesie cię i albo troskliwie położy na szczy cie, albo pogardliwie rzuci u jego podnóża? Taka wegetacja mierziła Daniłę. Bliższy by ł mu duch hasła partii eserowców, o której wy czy tał w jakimś czasopiśmie w bibliotece: „W walce zdobędziesz prawo swoje”. Oto jest ży cie prawdziwego mężczy zny, prawdziwego wojownika! Sam o ty m nie wiedząc, Piwo ze swoimi „roślinny mi” rozważaniami wy zwolił impuls, który Daniłę skłonił do poszukiwania swojego własnego podejścia do ży cia. Dzieciaki siedziały zwy kle u Piwa do obiadu. Wszy stko im się tu podobało: i tajemniczy półmrok segmentu, i poły skujące w słaby m świetle różnego kształtu butelki w szafkach za barem z zawartością różniącą się ty lko mocą, i zagadkowy blask metalowy ch beczek, na który ch spoczy wała lada, i sam Piwo, jego często niezrozumiałe rozważania, czy nieco straszny, niosący się echem śmiech, tak że mimowolnie gapili się na niego w jakimś otępieniu… Jednak po południu, kiedy Piwu od „przestojów w interesie” psuł się nastrój i rozważania stawały się więcej niż fatalisty czne, przy jaciele wy chodzili. Do tego czasu ich pełen zadumy nastrój też się ulatniał i szli do dziadka do maszy nowni. Zresztą nie na długo. Refleksy jny klimat zawsze ustępował miejsca szalonej wesołości, przez którą okoliczne przedmioty nierzadko ucierpiały. Gdy ty lko wesołość zaczy nała niepowstrzy manie wy ry wać się na zewnątrz, dziadek wy mowny m gestem otwierał drzwi i chłopcy ruszali do siebie. Trasa zmieniała się rzadko. Z maszy nowni szli do Robinsona. Zawsze trochę się bali wchodzić do siłowni dieslowskiej z powodu hałasu pracujący ch agregatów, ale chłopcy, za każdy m razem postawszy jakieś pięć minut przed drzwiami, jednak się decy dowali. Umorusany wesołek Robinson poił dzieciaki herbatą z żarcikami na zagry chę, dawał każdemu po cukierku i zamy kał za nimi drzwi. Po siłowni przy chodziła kolej na ambulatorium. Ojboli, jeśli by ł wolny, opowiadał im historię wesołą, smutną albo pouczającą, w zależności od nastroju, albo o przy padku ze swojej prakty ki lekarskiej. Po takiej opowieści zawsze następował poczęstunek, chłopcy dostawali po pięć żółciutkich, okrąglutkich witaminek i dwie czerwone, które wkładali do ust i pilnie ssali. Ojboli zawsze starannie pilnował, czy witaminki by ły zjadane w całości. Ich środek by ł gorzki i malcy po zjedzeniu wierzchnich słodkich warstw chcieli je wy pluwać. Po uważny m sprawdzeniu ust podopieczny ch Ojboli wy dawał komendę „w lewo zwrot, naprzód marsz!” i chłopcy wy prawiali się w dalszą podróż. Potem zwy kle następowała wizy ta u pułkownika, ale ty lko jeśli czas na to pozwalał. O piątej zwy kle wracała do domu matuszka Galina i w zamian za udzieloną im niezależność wy magała, żeby po jej przy jściu dzieci siedziały już przy stole. Na ty m codzienne wędrówki po Schronie się kończy ły, ale chłopców to

nie martwiło – jutro czekał nowy dzień. W ty ch latach Schron wy dawał im się ogromny m światem, który można by ło badać w nieskończoność. I właśnie ty m się zajmowali do czasu, aż Dańka skończy ł sześć lat. Wtedy to ten wesoły i próżniaczy sty l ży cia gwałtownie się zmienił. Tak przy jemne spędzanie czasu zdarzało mu się teraz nieczęsto – Dańkę i Sańkę pochłonęła szkoła. *** Nauczy cielki by ły trzy. Natalia Pietrowna nauczała geografii i historii, Irina Anatoljewna – języ ka rosy jskiego i angielskiego oraz literatury, a Tatiana Wasiljewna – fizy ki i matematy ki. Wszy stkie by ły stary mi, doświadczony mi nauczy cielkami, prawdziwy mi mistrzy niami w swoim fachu. Nauka odby wała się prakty cznie na palcach – żadny ch podręczników, pomocy naukowy ch, książek nikt Tamtego Dnia ze sobą nie zabrał. Gdy by wiedziały, co się stanie, spakowały by pełne torby. A tak, musiało im wy starczy ć to, co wy kopały w bibliotece Schronu – nie wiadomo, skąd znalazła się tu Geografia do siódmej i ósmej klasy oraz podarty podręcznik do fizy ki w klasie dziewiątej. Dobrze, że wszy stkie nauczy cielki by ły profesjonalistkami i pamiętały materiał na piątkę. W grupie Dańki by ło jeszcze kilka osób w wieku od sześciu do ośmiu lat: Sławka, Iljuszka, Paszka, Taras i Sańka. Młody nie chciał się rozstać ze starszy m towarzy szem i z tego powodu urządził w domu tak karczemną awanturę, że następnego poranka ojciec osobiście zaprowadził sy na do szkoły razem z Dańką. Zarówno dla Sańki, jak dla Filipka z dziecięcej history jki Aleksego Tołstoja zaczęła się edukacja, o dwa lata wcześniej niż u wszy stkich inny ch dzieci. W wieku czterech lat z wy sunięty m gorliwie języ kiem tak samo pilnie jak Daniła ry sował w zeszy cie szlaczki, kreski, kropki, ogonki, kiedy miał pięć, nauczy ł się sy labizować i rozwiązał swoje pierwsze zadanie, kiedy miał sześć, nauczy ł się na pamięć pierwszego wiersza. Nauka, choć ciekawa, by ła dość trudna. To zrozumiałe, bo grupa by ła mała, uwaga nauczy ciela nie rozpraszała się na dwadzieścia pięć, trzy dzieści osób jak w zwy kłej klasie, ale skupiała się zaledwie na sześciu, siedmiu uczniach. Dlatego pracę domową trzeba by ło odrabiać od do i na każdej lekcji odpy ty wani by li obowiązkowo wszy scy uczniowie. Do tego lekcje trwały ty le, ile trzeba by ło, a nie w ściśle określony m czasie. Rezultaty takiej edukacji, co zrozumiałe, by ły bez porównania lepsze. Na dodatek nauczy cielki nie starały się podążać za programem szkolny m. Pracowały tak, jak uważały za stosowne, i przedstawiały materiał tak, żeby by ło to ciekawe dla dzieci, a lekcje nie zamieniały się w codzienne męki. Wiadomo przecież, że jeśli materiał jest interesujący, to przy swajany jest lepiej niż w trakcie nudnej lekcji. Każda nauczy cielka starała się wnieść do procesu edukacji coś od siebie. Na przy kład Tatiana Wasiljewna, stareńka, ży czliwa, nieco zmęczona ży ciem kobieta, już na samy m początku zaintry gowała dzieci, mówiąc im, że fizy ka to nauka o otaczający m ich świecie, o procesach i zjawiskach, z który mi ludzie spoty kają się w codzienny m ży ciu. Kto nie by łby ciekaw tego, co dzieje się dookoła? A Natalia Pietrowna, dobra i łagodna kobieta, wieczna opty mistka, często po

podaniu informacji o ty m czy inny m kraju, jego położeniu na mapie, powierzchni, klimacie i tak dalej, przechodziła do wy darzeń, do który ch doszło w ty m kraju przez całą jego historię. Nazy wało się to u niej „metodą kompleksową”. A pod koniec lekcji obowiązkowo opowiadała interesującą historię. Dzieci przez długi czas my ślały, że dużo podróżowała, bo tak ży wo i ciekawie brzmiały te historie. Zdawało się, że opowiadająca by ła świadkiem wy darzeń, o który ch mówiła. I dopiero dużo później, już po zakończeniu szkoły, Daniła dowiedział się, że starsza nauczy cielka nie wy jeżdżała nigdy nie ty lko z kraju, ale i nawet poza granice swojego obwodu. A wszy stkie ciekawe opowieści zaczerpnęła z książek, który ch według jej własny ch słów przeczy tała przez całe ży cie niezliczoną ilość. Irina Anatoljewna, przeciwnie, by ła twardą i chy ba nawet surową nauczy cielką. Na jej lekcjach, w odróżnieniu od wesoły ch zajęć z historii i geografii, zawsze panowała niezmącona cisza. I to nie dlatego, że tego wy magała… Wcale nie. Martwa cisza miała proste wy jaśnienie – Irina Anatoljewna czy tała. Właśnie od niej Daniła po raz pierwszy usły szał opowiadania Jacka Londona o Dalekiej Północy. O ludziach, którzy ciężką pracą zdoby wali środki do ży cia, o śmiertelny ch niebezpieczeństwach, o wierny ch przy jaciołach, o romanty cznej zimnej Północy … Dańka, a z nim i Sańka, by ł porażony i zahipnoty zowany przez Londona. Wy grzebali w bibliotece wszy stkie dzieła tego pisarza i przeczy tali je od deski do deski. W nocy śniły im się surowe zaśnieżone przestrzenie, rzeki i jeziora śpiące w mocny ch okowach lodu, zaprzęgi psów ciągnący ch po taflach zamrożony ch rzek wy ładowane po brzegi sanie i ludzi w futrzany ch ubraniach, którzy z drążkami w dłoniach nimi kierowali. Słowem, chłopcy zachorowali na Północ. Kiedy w wieku siedmiu lat takie ży we dziecko, jakim by ł Daniła, zaraża się jakąś ideą, spodziewaj się niespodziewanego. To nastąpiło. Co prawda, właśnie te wy darzenia doprowadziły do tego, że chłopcy trafili w ręce pułkownika, który pomógł im stać się ty m, kim w rezultacie się stali – stalkerami. Wszy stko zaczęło się od tego, że w dniu siódmy ch urodzin Daniła odby ł z dziadkiem poważną rozmowę. Rozmawiali długo i o wielu rzeczach, ale ostatnie zdanie dziadka zapadło wnukowi w pamięć szczególnie wy raźnie. Drapiąc się po krótkim, już prawie całkiem siwy m jeży ku włosów, dziadek Micha powiedział: – I w ogóle… Czas, żeby ś pomy ślał o ty m, kim jesteś i po co ży jesz na ty m świecie. Widzę, że zafascy nowałeś się Londonem, czy tasz cy kl opowiadań o Północy … A wiesz, że ci ludzie, który ch opisuje w swoich książkach, mieli nieprzeciętną siłę woli. Tak, tak! Ży ć na Północy w takich warunkach, w jakich oni ży li, to nie jest prosta rzecz. Jak to by ło w książce Bellew Zawierucha?… O niedźwiedzim mięsie… Pamiętasz? – „W twoim wieku miałem ty lko jedną koszulę. Na koniu strzegłem by dła w Coluso. By łem twardy jak skała i sy piałem na goły m kamieniu, ży wiłem się suszoną wołowiną i niedźwiedzim mięsem” 28 – zacy tował z pamięci Daniła, rozumiejąc już, do czego zmierza dziadek. – Właśnie! Święte słowa! A opowiadanie Meksykanin pamiętasz? A Miłość życia? A czy ty

na przy kład możesz się pochwalić taką siłą woli? Mam wątpliwości… Daniła naburmuszy ł się. – Co, ja nie mogę? Mogę! – To udowodnij. – Dziadek chy trze zmruży ł oczy. – Siłę woli trzeba wy rabiać! Jak zaczniesz robić rano gimnasty kę i oblewać się zimną wodą, to uwierzę. A ty ciągle się zbierasz i zbierasz… Ty lko tak, za przeproszeniem, pitolisz… Rozmowa się zakończy ła, a Daniła jeszcze długo rozmy ślał nad słowami dziadka. Łatwo powiedzieć – wy rabiać! A jak? Jeśli rano wy starczy ło, by nie ty le wszedł pod lodowaty pry sznic, ile o ty m pomy ślał, i już miał na cały m ciele gęsią skórkę! A jednak dziadek, urodzony pedagog, dotknął wnuka do ży wego – Daniła za wszelką cenę chciał udowodnić, że da radę. Pierwsza kąpiel by ła nieudana – odkręcił kran z zimną wodą i stał pod lodowaty m pry sznicem jakieś trzy minuty, Dańka tak zmarzł, że długo trząsł się skulony i nie mógł się wy trzeć ręcznikiem. Wreszcie wy suszy ł się i ubrał, ale wieczorem dostał gorączki. Wy winął się łatwo, anginą, choć mógł złapać zapalenie płuc. W końcu rósł jak wszy stkie dzieci Schronu, pod ziemią. Bez słońca, bez świeżego powietrza, w cieplarniany ch warunkach cały czas w temperaturze pokojowej. Skąd miałaby się u niego wziąć odporność? Ktoś inny po takim przty czku w nos porzuciłby ten niewdzięczny pomy sł, ale nie tak dziadek wy chował Dańkę. Chłopak leżał przez trzy ty godnie, a kiedy mu się polepszy ło, po kry jomu wy szedł od dziadka pod pry sznic i znów wlazł pod wodę. Jednak ty m razem, nauczony przez doktora Ojboli, postąpił prawidłowo. Sekret tkwił w ty m, żeby włączać raz lodowatą i raz gorącą wodę, przy czy m do oporu. Należało nagrzewać się tak, żeby buchała para, i marznąć tak, żeby łamało z zimna. Wtedy po pry sznicu pojawiał się błogi stan wewnętrznego żaru, fantasty czna ży wość w cały m ciele i jasność w głowie, i następnego ranka pojawiła się ochota, by to powtórzy ć. I powtórzy ł. Nazajutrz i pojutrze, i przez cały ty dzień. Stało się to jego codzienny m ry tuałem: zry wał się dwadzieścia minut wcześniej, ruszał w samy ch majtkach pod pry sznic, oblewał się – i cały dzień by ł świeży jak ogórek. Z czasem przy uczy ł też Sańkę – ten w niczy m nie chciał odstawać od starszego kolegi i zgadzał się co rano cierpieć męki w jego towarzy stwie. W ten sposób pierwszy etap wy rabiania siły woli został pokonany. A wkrótce nastąpił drugi – przy jaciele postanowili uciec. Rzadko trafia się chłopak, który w dzieciństwie nie marzy, żeby zwiać rodzicom. W epoce podboju Amery ki śniły im się ucieczki na Dzikie Tery toria. Jazdy wierzchem ze sztucerem w jednej ręce i tomahawkiem w drugiej, zdzieranie skalpów z wrogów, budzenie przerażenia w plemionach Indian w promieniu setek mil. W czasach Tortugi – dołączenie do piratów. Żeglowanie na hiszpańskim galeonie, zdoby wanie abordażem statków handlowy ch z ładowniami wy pełniony mi po brzegi beczkami ze złotem i drogocenny mi kamieniami, dublonami i piastrami, poty kanie się w pojedy nku na śmierć i ży cie, burta o burtę z okrętami króla. Nieważne jakiego: hiszpańskiego, angielskiego, francuskiego… Najważniejsze, żeby by ł szczęk szabel, wy strzały z muszkietów, krzy ki „carrramba” i koniecznie zwy cięstwo. Albo w czasach wojny domowej pragnęli pójść na front. Z taśmami z amunicją do cekaemu przepasany mi na piersiach, z karabinem w jednej ręce i naganem w drugiej, gonić biały ch –

albo czerwony ch, w zależności od preferencji – drani, dokony wać bohaterskich czy nów, otrzy my wać ordery i medale… A potem po zwy cięstwie – kto by w nie wątpił – wrócić do rodzinnej wioski, przejść się główną ulicą, żeby sąsiad Filka – Witka, Pawka, Wańka – spalił się z zazdrości! I tak właśnie Dańka i Sańka postanowili uciec. Na Północ. Daniła bardzo kochał dziadka. Nie chciał zostawiać go samego – na pastwę losu! – ale co robić. Trudno, jakoś przebieduje. A niedługo może i w ogóle zapomni o Dańce – dziadek jest wiecznie zajęty różny mi sprawami, nie ma czasu nawet pogadać z wnukiem jak należy. Tak samo by ło z rodzicami Sańki. Ten bardzo mocno wzdy chał, ale zgadzał się ze starszy m towarzy szem, że ucieczka jest absolutnie konieczna. Jak inaczej udowodnić, że jesteś już dorosły i możesz samodzielnie podejmować decy zje? Po pierwsze – i najważniejsze – wy my ślili przy sięgę. Jakżeby inaczej? A nuż po drodze zabraknie komuś odwagi i będzie chciał wrócić do domu? Nieee, na taki wy padek trzeba by ło odciąć wszy stkie drogi powrotne, spalić za sobą mosty. Dańka my ślał całą dobę. Do wy boru by ły dwie wersje: „Gdzie jeden, tam i drugi!” albo „Ani kroku wstecz!”. Druga wersja strasznie trąciła heroiczny m patosem i postanowili ją odrzucić. Przy sięgę złoży li równo o północy w toalecie. Ukry li się w jednej z kabin, po kolei wy szeptali słowa, ukłuli się igłą w palec i na karteczce z przy sięgą napisali swoje inicjały. A potem uroczy ście spalili dokument, wrzucając popiół do sedesu. Cały ten ry tuał oznaczał, że ich przy sięga ulotni się z dy mem i stanie się znana w Niebiańskiej Kancelarii, zy skując w ten sposób szczególną moc. Nalegał na to Sańka, obawiając się w duchu, że będzie odstawał w drodze od starszego towarzy sza, postanowił więc się ubezpieczy ć. Po drugie, prowiant. Czy m się ży wić w drodze? Na Daleką Północ planowali dojść w miesiąc. Nie mieli żadny ch wątpliwości, że mają siły, by dziennie przejść po trzy dzieści (co tam trzy dzieści – pięćdziesiąt!) kilometrów. Zmierzy li odległość według mapy w stary m podręczniku do geografii. Do Półwy spu Kolskiego wy chodziło mniej więcej półtora ty siąca kilometrów w linii prostej – a jak inaczej mieliby iść? Nie będą przecież zataczać kółek! Tatiana Wasiljewna zawsze przecież mówiła, że najkrótsza odległość między dwoma punktami to linia prosta. Czy li pójdziemy właśnie tak, na wprost. Półtora ty siąca podzielić na pięćdziesiąt – wy chodzi trzy dzieści. Równo miesiąc! A dużo ży wności potrzeba na miesiąc? Trzy dzieści puszek tuszonki na osobę, do tego z dziesięć kilogramów kaszy. No, a kiedy dojdą już tam, na Północ, to będą polować. Jest tam dużo łownej zwierzy ny, i to niepłochliwej. Można podchodzić i brać goły mi rękami. Po trzecie, broń. Bo jak inaczej? Czy m się będą bronić przed dzikimi zwierzętami, które przez ten czas się rozmnoży ły na powierzchni? Rozwiązali również ten problem. Dańka opracował plan, by w nocy przed ucieczką – podobnie jak konserwy z kaszą – podwędzić dziadkowi bardzo groźnie wy glądający składany nóż, a dla Sańki przez dwa wieczory ty m właśnie nożem wy strugał maczugę. Do tego zrobili z półtorametrowego kija włócznię z zaostrzoną i osmaloną nad ogniem końcówką – Natalia Pietrowna opowiadała na lekcjach historii, że prehistory czni ludzie polowali takimi dzidami na mamuty. A my to co, jacy ś gorsi? Zresztą mamutów już dawno nie ma. A z wilkami i niedźwiedziami sobie taką bronią poradzimy. O sposobie walki z drapieżnikami

wy czy tali w pewnej interesującej książce, stąd nie budził on żadny ch wątpliwości. Oto, jak zamierzali sobie radzić. Jeśli zaatakuje wilk, Dańka – bo postanowił, że to on będzie nosił włócznię – wy stawia ją przed siebie i głośno krzy cząc, zaczy na odpy chać bestię. Sańka ty mczasem zachodzi z boku i bije wilka maczugą w poty licę. Wilk pada – dalej następuje obdzieranie jego cielska i wy rabianie skóry. Jeśli zaś napadnie ich niedźwiedź, to należy zaczekać, aż zwierzę przed samy m atakiem stanie na ty lny ch łapach, przy skoczy ć i oprzeć koniec włóczni o ziemię, a ostry koniec przy stawić do samej piersi niedźwiedzia. Niedźwiedź nadziewa się na ostrze, to przebija go na wy lot i bestia zdy cha. Potem wiadomo. Skóry jeszcze im się na Północy przy dadzą. Pozostałe drapieżniki – ry sie, rosomaki – za groźne nie uważali, beztrosko machnęli na nie ręką, ty gry sy zaś w europejskiej części Rosji nie wy stępowały, Dańka wy czy tał to w podręczniku geografii. I wreszcie, po czwarte, ochrona przed promieniowaniem. Wtedy jeszcze w Schronie dzieciom w wieku Dańki mało się opowiadało o ty m, co się dzieje na zewnątrz. Mówiło się mimochodem, że powietrze na zewnątrz jest „skażone radiacją” i nic więcej. Dorośli uważali, że małolaty, tak czy inaczej, nie zdołają wy dostać się na powierzchnię – przed śluzami zawsze by ł człowiek z całodobowy m zadaniem „obserwacji” – i dlatego nie by ło powodu niepotrzebnie straszy ć dzieci. I Dańka, obmy ślając plan ucieczki, uznał, że zwy kła maska przeciwgazowa w zupełności wy starczy, żeby bez problemu iść przez skażone tereny. Trzeba przy znać, że by ła w ty m pewna logika – skoro powietrze by ło zatrute i nie wolno by ło bezpośrednio nim oddy chać, to znaczy, że potrzebna jest maska. A maska jest tutaj, leży w torbie na szafce. W odróżnieniu od OP-1 by ło ich w Schronie od groma, starczało dla każdego. Nawet takie brzdące jak Daniła z Sańką mieli maski przeciwgazowe PDF-TD29. Tak więc z czy m, jak z czy m, ale, jak uważali przy jaciele, z ochroną przed radiacją problemów nie będzie. Słowem, wszy stko by ło przemy ślane do najdrobniejszy ch szczegółów. Pozostało ty lko wy znaczy ć odpowiedni moment. Chociaż tutaj trafiło się opóźnienie. Czując, że zbliża się czas rozstania z ukochany mi rodzicami, Sańka zaczął się opierać. Co prawda, długo się nie sprzeciwiał. Daniła pouśmiechał się wieloznacznie, odwrócił się z pogardliwą miną, przy pomniał o przy siędze – i bunt został stłumiony w zarodku. Tego wieczora czas ciągnął się Dańce w szczególnie smutny sposób. Spakował już i wsunął pod łóżko torbę z niezbędny mi rzeczami, podpatrzy ł, gdzie dziadek zostawił nóż, u wezgłowia schował groźną włócznię. Olejem słonecznikowy m – dziadek długo podejrzliwie węszy ł, kiedy wrócił z pracy – chłopiec naoliwił zawiasy w drzwiach, żeby nie skrzy piały, a w szafie czeka już plecak z maską przeciwgazową, puszkami z tuszonką i torebkami z kaszą jaglaną. Pali się lampka nocna, cisza, ty ka ty lko zegar dziadka na szafce, a sam dziadek wciąż nie śpi. Obraca się z boku na bok, wzdy cha, pochrapuje – jakby coś przeczuwał. Dańka od dawna już leży w łóżku. Posapuje – udaje. O trzeciej w nocy musi ostrożnie wy jść za drzwi i spotkać się z Sańką pod drzwiami jego segmentu. Żeby ty lko nie zaspał. Ale dzień wcześniej przy jaciel kiwnął głową z takim przekonaniem, że Daniła zdał sobie sprawę – nie zaśpi, choćby miał przedtem nie spać przez trzy

doby. Dziadek w końcu zapadł w drzemkę. Daniła poleżał jeszcze trochę, ostrożnie wy dostał się spod kołdry i podkradł do szafki nocnej. Zerknął na zegarek dziadka – wpół do trzeciej. Najwy ższy czas! Ucieczka z segmentu poszła jak po maśle. Jedy nie koło otwierające drzwi zgrzy tnęło lekko i metalicznie, dziadek zachrapał, mamrocząc coś przez sen. Ostrożnie przy mknąwszy drzwi, Dańka założy ł buty i rozglądając się na boki, co chwilę nieruchomiejąc, dobrnął do segmentu, w który m mieszkał jego towarzy sz. Sańka już czekał, tulił się do ściany jak sierotka, trzy mając w rękach wielki plecak. Przy jaciele uroczy ście się objęli i jeszcze raz powtórzy li przy sięgę, po czy m ruszy li w drogę. Obserwatora siedzącego pod drzwiami do przedsionka ominęli w dziecinnie prosty sposób. Daniła parę ty godni wcześniej umy ślnie, pod wy my ślony m pretekstem, poby ł w gabinecie Rodiony cza i dokładnie przestudiował grafik dy żurów pod drzwiami do przedsionków na najbliższy miesiąc. Na ucieczkę specjalnie wy brali tę noc, kiedy zadanie wy pełniał Żorka Cielak, głupkowaty piętnastoletni chłopaczek. Dorosły ch facetów dawno już do tego zadania nie przy dzielano, ludzie by li potrzebni przy innej pracy, a z zadaniem obserwatora dawało sobie radę każde dziecko. Nic skomplikowanego – śledzić wskazania przy rządów i odganiać od drzwi maluchy. Dańka ukry ł się, a Sańka podbiegł do dy żurnego z zaniepokojoną miną i zawołał, że tego ostatniego wzy wa pułkownik, ale naty chmiast! I Cielak popędził na „sy gnał” z prędkością sprintera. Z drugiej strony gdy by na miejscu Cielaka by ł ktoś inny, starszy i z odrobiną oleju w głowie, raczej też nie zauważy łby podstępu. Skoro wzy wają w środku nocy, to znaczy, że coś się stało. A że wy słali dziecko, widać nie mieli pod ręką nikogo dorosłego. Kilka ty godni później, wnikliwie analizując, w czy m tkwił ich błąd, Dańka znalazł aż dwa powody niepowodzenia. Po pierwsze trzeba by ło uciekać w dzień wolny od szkoły, z samego rana, kiedy dorośli pracowali i Cielak musiałby pobiec znacznie dalej, zanim znalazłby dziadka albo pułkownika. A po drugie należało zamknąć za sobą wewnętrzne wrota hermety czne po ty m, jak wy szli do przedsionka. To zatrzy małoby pogoń dokładnie na ty le, ile chłopcy potrzebowaliby, żeby otworzy ć zaporę i wy dostać się na powierzchnię. A tam – szukaj wiatru w polu. Bo właśnie w środkowy m przedsionku ich przy łapali. Przy jaciele otworzy li wewnętrzne wrota, wy szli do przedsionka i już odkręcali koło zewnętrzny ch. Mechanizm szedł ciężko, zgrzy tał tak, że obudziłby nawet umarłego, a ci się śpieszy li. I oto w najważniejszej chwili, kiedy się zdawało, że drzwi zaraz się otworzą i droga – na wolność, na prerię! – stanie otworem, Daniła dosłownie ty łem głowy wy czuł za plecami czy jąś obecność. Odwrócił się – i dostał takie karczy cho, że omal nie poleciał na ziemię. Podniósł wzrok – przed nim, surowo marszcząc schodzące mu się nad nosem brwi, stał dziadek. Zza jego ramienia wy glądał ojciec Kiriłł, matuszka Galina, Rodiony cz i Cielak. I dziadek, skierowawszy palec wskazujący na wnuka, rzekł: – Więc to tak, koleżko… Widzę, że zrobiłeś się aż za bardzo samodzielny. Siłę woli może

i w sobie wy rabiasz, ale dy scy pliny nie nauczy sz się bez twardej ręki. Od jutra trafiasz pod opiekę Siergieja Pietrowicza. Już on cię nauczy … Ojczy znę kochać! 28 Jack London, Bellew Zawierucha, tłum. K. Piotrowski (przy p. tłum.). 29 PDF-TD – maska przeciwgazowa przeznaczona do ochrony narządów oddechowy ch, twarzy i oczu dzieci w wieku od 1,5 do 14–16 lat przed toksy czny mi substancjami, py łem radioakty wny m i aerozolami baktery jny mi obecny mi w powietrzu (przy p. aut.).

5 | Do broni!

– …Tak jest, towarzy szu pułkowniku. W trakcie operacji został przesłuchany jeden ze strażników. Potwierdził, że dwa dni temu do jednostki rzeczy wiście przy by ła karawana. Skład: siedem ciężarówek Ural z zamknięty mi pakami, trzy samochody GAZ-66 z plandekami, BTR-82, kamaz z cy sterną, jeszcze jeden ural z sześcioma quadami na pace oraz GAZ--233014 tigr. Ładunek – amunicja. Przy najmniej tak twierdził „języ k”. Oprócz tego wraz z karawaną przy by ło około pięćdziesięciu żołnierzy z pełny m wy posażeniem. Towarzy sze siedzieli w segmencie Rodiony cza. Meldował Daniła, jako dowódca grupy, Saszka milczał, siedział w rogu gabinetu na wy godny m krześle. Z doświadczenia wiedział, że Rodiony cz nie znosi, kiedy dwaj ludzie mówią jednocześnie, wy maga, żeby w czasie składania meldunku wszy stko by ło precy zy jne, po wojskowemu. Pułkownik nie dał im nawet zajść do domu, ledwo dostali w przedsionku swoje grudy i przebrali się, od razu wezwał ich przez głośniki. Teraz siedział w milczeniu, słuchał uważnie, nie przery wał. Zastanawiał się nad czy mś, skrobiąc ołówkiem po papierze. Ty lko wzdy chał. – Dlaczego sam tego nie zbadałeś? – Odrzucił ołówek, spojrzał na Daniłę. – A jeśli twój języ k, wy bacz tę grę słów, coś poplątał? – Nie poplątał, towarzy szu pułkowniku. – Daniła uśmiechnął się. – A sam po prostu nie zdąży łem. Nie raczy ł pan nam dać dokładny ch współrzędny ch, trzeba by ło szukać. A przez kilka godzin, kiedy jest ciemno, przetrząśnięcie po kry jomu terenu jednostki jest niemożliwe. – Taa… – Rodiony cz zamy ślił się. – Skąd to przekonanie, że powiedział prawdę? – Siergieju Pietrowiczu, kiedy wisi nad panem zarodnik dmuchawca, który za moment spadnie panu na brzuch, to nie takie rzeczy pan powie. Rodzoną matkę pan sprzeda. – Hmm… Masz rację… Dobra, zuchy, dziękuję za służbę. Na razie możecie odpocząć. A u nas, jak się zdaje, robota dopiero się zaczy na… Postarajcie się wy spać do wieczora. O dziewiątej do mnie. Będziecie potrzebni. Z kąta dobiegł przeciągły dźwięk – to Saszka westchnął z żalem. Pułkownik odwrócił się do niego. – A ty nie wzdy chaj tam w ty m kącie, nie wzdy chaj! Sami pomy ślcie: po jaką cholerę Chorążemu żołnierze? Przy padkiem nie na nas? Od dawna ostrzy sobie zęby na bazę paliwową, a nuż postanowił sobie postrzelać? Wojskowi wy stawią jakichś sześćdziesięciu, siedemdziesięciu

ludzi, teraz jeszcze pięćdziesięciu nowy ch. Maksimum stu dwudziestu. Naszy ch jest setka, ale rzecz w ty m, że Chorąży może wy słać do szturmu wszy stkich naraz, a my wy stawimy ty lko z siedemdziesięciu obrońców, nie wy starczy OP-1! Do tego mają większą siłę ognia od nas. Zmiotą pierwszą linię, a potem wy dłubią pozostały ch, szy bko pójdzie. No jak, odechciało ci się wzdy chać? Perspekty wa rzeczy wiście ry sowała się nie najlepsza. Wojna? Daniła podniósł się. W ślad za nim wstał i Saszka. – Czy li co, do broni, towarzy szu pułkowniku? – Do broni. *** Daniła przekimał do dziewiątej wieczorem, póki Iriszka z Olgą nie wróciły ze swojej zmiany. Żony przy szły zmęczone i do tego miały złą wiadomość: znów zmniejszy li racje ży wnościowe. Już czwarty raz od początku istnienia plantacji grzy bów. Żeby skutecznie hodować grzy by, nieodzowna by ła poży wka: słoma, łody gi kukury dzy, wióry, trociny, kora, łuski nasionek słonecznika, bawełniane i ry żowe odpady, a także wszy stkie inne składniki roślinne, albo po prostu określony ch rozmiarów kawałki drewna. Jednak zdoby wanie tego z każdy m rokiem stawało się coraz trudniejsze. Kiedy ś przy noszono trociny z wy twórni mebli, w której by ły ich całe tony, albo łuski słonecznika i siano czy słomę z elewatora. Wy chodzili po drewno, cięli pnie na odpowiedniego rozmiaru klocki i hodowali na nich grzy by. Ale z każdy m rokiem trocin, słomy i łupin robiło się coraz mniej, a na pieńkach grzy by nie rosły już tak dobrze. I powoli, i dawały mniejsze plony. I właśnie dlatego trzeba by ło obcinać normy. Nie można by ło powiedzieć, że Schron głodował – w magazy nach wciąż by ły zapasy, ale administracja już biła na alarm. Ratowało ich jeszcze to, że przechodziły karawany, które zabierały w zamian za ży wność czasem nawet po pół tony wody pitnej naraz. A tę pracowite agregaty Schronu wy pompowy wały z głębi ziemi w wy starczającej ilości. Niemniej zapasy jedzenia nieubłaganie topniały i niedługo ludzi czekało spotkanie z kolejny m zagrożeniem – śmiercią głodową. Po kolacji dziewczy ny położy ły się spać, a Daniła udał się do Saszki. Jego partner też obudził się nie tak dawno, ale zdąży ł już zajść do Dodona i wy czy ścić broń, przy czy m nie ty lko swój nowy automat, ale i karabin Daniły. Saszka by ł jedy ną osobą, która miała pozwolenie, by doty kać wintorieza, bo Daniła wiedział, że jego partnerowi żadne wpadki z bronią się nie zdarzają. Czy ści zawsze gruntownie i obchodzi się z nią troskliwie, nie gorzej od samego właściciela. – Dziękuję, Sania. – Daniła wziął WSS do rąk, obejrzał. Cały lśni, co tu gadać. – Znów w nocy na górę? – Dobrze chociaż, że w nocy – burknął Saszka. – Człowiek się nie ugotuje, przy jemny chłodek…

– I rajd nam szlag trafił… Saszka rozłoży ł ręce z filozoficzną miną. – Co poradzić. Widzisz, co tu się dzieje… Idziemy do Rodiony cza? – Chodźmy … Pułkownik nie by ł sam – siedział z Germanem nad szczegółowy m planem okolicy, który własnoręcznie kiedy ś sporządził. Stukali ołówkami, dy skutowali nad czy mś półgłosem. Stalkerzy nie zdąży li nawet wejść. – Na dy żur – oznajmił bezapelacy jnie Rodiony cz. – Obejmiecie przedni posterunek, zmienicie Tandemów. Są gdzieś na skraju lasu. Główne zadanie: w razie ruchu ze strony wojskowy ch wy cofujecie się i meldujecie dowódcy. Zadanie dodatkowe: jeśli pojawi się możliwość, żeby wziąć jeńca spośród przy by ły ch, to bierzcie. – A nie obrażą się za niesłuszne podejrzenia? – powątpiewał Daniła. – Co, jeśli to fakty cznie paranoja i tamci nie planują żadnego ataku? – Obrażą się, przeprosimy. – A jeśli oddział będzie mieszany ? Trzeba będzie i wojskowy ch unieszkodliwić. – Unieszkodliwiajcie, by le ostrożnie. Żeby nie by ło cy nkowy ch trumien. – A przeprosiny wy starczą? Pułkownik obdarzy ł wy chowanka ciężkim spojrzeniem. Warknął: – Możesz w to nie wątpić. Koniec, w drogę. Dziś wartą dowodzi Wielbłądy cz, znajdźcie go, niech wam wy da mapy pól minowy ch. I wstąpcie do magazy nu, dostaniecie monokular noktowizy jny. I bądźcie tam ostrożni, oprócz Tandemów w rejonie jednostki operuje też grupa Ary jczy ka. – Aż tak poważnie? – zdziwił się Saszka. – A kiedy zdąży li uwinąć się z minami? – Aż tak poważnie – odparł siostrzeńcowi German. – Cały dzień stawiali. Lepiej przedobrzy ć niż odwrotnie. Spadajcie, starczy tego gadania. Wy ekwipowani i przebrani w OP-1, przy jaciele wy szli na powierzchnię. Na zewnątrz wiał wiatr. Śmigła wiatraków na dachu szumiały mocno, zagłuszając i bez tego niezrozumiałe mamrotanie spod gumowy ch masek… Należało się porozumiewać na migi. Każda grupa stalkerów opracowy wała własny języ k głuchoniemy ch. Trzeba przy znać, że by ło to bardzo pomocne, szczególnie w ty ch przy padkach, kiedy przerwanie ciszy oznaczało wy rok śmierci. Znaleźli Wielbłądy cza – właśnie obchodził posterunki – wy ciągniętego, przy garbionego faceta z obwisłą górną wargą, która istotnie nadawała mu pewne podobieństwo do króla pusty ni. Oprócz tego Wielbłądy cz by ł niesły chanie wy trzy mały, mógł nie spać nawet kilka dni z rzędu, całkiem żwawo się poruszając i nie padając z nóg ze zmęczenia. Przez to wszy stko otrzy mał swoje zaszczy tne 30 przezwisko. Wielbłądy czowi nie trzeba by ło nawet niczego wy jaśniać – podał im pokreśloną kartkę papieru, gestami wskazał kierunek i poszedł okrężną drogą na dach. Chłopcy pochy lili się nad mapą. Minerzy postarali się nad podziw – obrobili cały przy legający do Schronu teren. I to nie ty lko

przy uży ciu min pułapek, ale i „monków” 31 i „żabek” 32. Ty lko aleja pozostała prakty cznie nietknięta, kilka pułapek leżało na samy m początku i końcu… Nie stawiali tam min pewnie dlatego, że cały teren by ł kry ty przez KPW na podstawie kołowej, stojący na stanowisku strzeleckim z worków z piaskiem przy główny m wejściu… Iść na coś takiego by ło samobójstwem. Partnerzy, patrząc uważnie pod nogi, przeszli aleją, okrąży li pamiętny domek na placu przy elewatorze i przed poradnią toksy kologiczną zeszli z drogi w lewo, trasą przez podwórko dwupiętrowego domu gapiącego się na stalkerów pusty mi oczodołami okien. Drogą między toksy kologią a przedszkolem przestali chodzić kilka lat temu po pewny m incy dencie. Wracali kiedy ś wieczorem z wy padu i weszli, żeby zobaczy ć, co to za śmiechy dobiegają z przedszkola. Za każdy m razem, kiedy przechodzili obok, sły chać by ło dziecięce głosy … Wstąpili do środka. Tak wstąpili, że o mało nie zeszli z tego świata… Śmieszki, szepty, odgłosy, dobiegające znikąd szmery, od który ch włosy dosłownie stają dęba. I pomieszczenia prowadzące zupełnie nie tam, gdzie powinny. Kiedy wchodzisz na pierwsze piętro, a trafiasz do piwnicy, albo wchodzisz z kory tarza do szatni, a wy chodzisz przez te same drzwi, ale jesteś już na stry chu, to czy nie wy starczy, żeby zwariować? W każdy m razie Danile i Saszce niemal wy starczy ło. Błąkali się przez całą noc w poszukiwaniu wy jścia, a nad ranem wy dostali się stamtąd z okrągły mi z przerażenia oczami i przesikany mi na wy lot portkami. Można powiedzieć, że im się poszczęściło. I to bardzo. Bo Chrebiot, który wy śmiał ich opowieść w Tawernie i poszedł do przedszkola następnej nocy, zniknął bez śladu, jak kamień w wodę. I nie znaleźli go do tej pory. Zresztą, szczerze mówiąc, nieszczególnie go też szukali, obchodząc odtąd przeklęte przedszkole szerokim łukiem. Po przejściu przez zaśmiecone i zarośnięte podwórko dwupiętrowej kamienicy, podeszli do sosnowego zagajnika. Tego samego, gdzie kiedy ś, jeszcze w czasie ich pierwszego wy jścia, rąbali drzewa na wiatraki. Ty le że robili to z drugiej strony, na przedmieściu, przy garażach. Przez dziesięć miniony ch lat nie wy rosło tam już nic więcej – pieńki, niczy m srebrzy sty, mieniący się namiot oplotła jakaś pajęczy na o cieniutkich niciach, pod którą kłębiły się tajemnicze zwierzęta, które nigdy nie pokazy wały się na zewnątrz. Co tam ży je, co robi, czy m się ży wi – nikt tego nie wiedział. I nikt się nie kwapił, żeby to wy jaśnić. Chociaż wszy scy wiedzieli, że pajęczy na w jakiś sposób wy ciąga z każdego przedmiotu, który się z nią zetknie, wszy stkie promieniotwórcze izotopy, i często z tego korzy stali. Szczególnie, kiedy znosili drewno na poży wkę dla grzy bów – stalkerzy kładli kłodę na pajęczy nę, odchodzili na piętnaście minut i już, można zabierać i mieć pewność, że nie wy kry je się w ty m drewnie ani jednego rentgena powy żej normy. By ło całkiem możliwe, że kotłujące się stworzenia ży wiły się właśnie radiacją. Bo jak inaczej to wy jaśnić? Ale by ła to poży teczna cecha, co tu dużo mówić. Saszka próbował kiedy ś oderwać strzępek tej pajęczy ny, żeby zabrać go do Schronu, ale gdzie tam. Elasty czna! Na jakieś trzy centy metry można ją pociągnąć, a potem ni cholery. Próbował nawet odciąć kawałek – rzuciło nim tak, że ledwie przeży ł. Jąkał się potem przez cały ty dzień. I tak zostawili pajęczy nę w spokoju. Do diabła z nią, niech chociaż taki będzie z niej poży tek.

Lasek by ł dobrze znany, przebadany. Trzy niewielkie lokalki i mała sfora piesków zamieszkująca gdzieś w głębi – to wszy stkie kry jące się w nim zagrożenia. Saszka szedł przodem, na wszelki wy padek zerkał na podświetlony ekran dozy metru, Daniła przepatry wał okolicę. Parę razy się zatrzy mali – w oddali, między pniami, mignęły im potężne karki psów, ale chy ba nie zauważy ły stalkerów. Albo by ły sy te i nie zwróciły uwagi. Tak czy inaczej, do skraju zagajnika dotarli bez przy gód. Tandemowie właśnie tu urządzili punkt obserwacy jny – gdy patrzy ło się wzdłuż ulicy kończącej się na skraju lasu, nie by ło widać betonowego ogrodzenia jednostki, domy go zasłaniały, natomiast rozpościerał się stąd doskonały widok na skrawek ziemi przed bramą. Logika by ła prosta: jak będą wy chodzić, to nie polezą przecież przez płot, ale przez bramę. I tam właśnie ich zobaczą. Potem pobiegną do Schronu. Droga przez zagajnik na dworzec by ła najkrótsza ze wszy stkich. I z niej właśnie bliźniacy zamierzali skorzy stać. Tandemami przezwano ich z tego powodu, że wszędzie pojawiają się ty lko we dwójkę. Naprawdę: gdzie by ł jeden, tam i drugi. Bliźniacy by li mutantami. Co ciekawe, poruszali się i działali jak jeden organizm. Nie ty lko rozumieli się w pół słowa czy pół spojrzenia, ale i wy czuwali jeden drugiego nawet z pewnej odległości. Nic szczególnego. Bo jeśli już zwy kli bliźniacy wy czuwają się nawzajem, to do jakiego stopnia ta zdolność może się rozwinąć u mutantów? Dlatego na powierzchni by ło im znacznie łatwiej niż inny m parom stalkerów owinięty m gumą i niemogący m czasem nie ty lko zamienić kilku słów, ale i nawet gestów. Teraz jeden z nich, Sierioga, sterczał na sośnie, obserwując okolicę przez lornetkę, a Paszka trzy mał wartę na dole. Siedział oparty plecami o pień drzewa, kręcąc głową na boki. Widząc nadchodzący ch stalkerów, ucieszy ł się: – Zmiana przy szła! Wreszcie! Od rana tu siedzimy ! Sierioga schodził już z drzewa. Uścisnęli sobie ręce. Saszka zapy tał: – No i jak jest? – Cały czas spokojnie! – odparł Paszka. – Rodiony cz coś chy ba histery zuje. Co to by ł za pośpiech: wy biegliśmy rano, jakby się paliło, nie zdąży liśmy nawet niczego zjeść! – Przez cały dzień żadnego ruchu – potwierdził jego brat bliźniak. – W porządalu, walcie do domu, a my zaczy namy dy żur. – Daniła rozejrzał się dookoła. Wy brane przez bliźniaków miejsce go nie zadowalało. – A ty co, właź od razu na drzewo! – Sierioga obraził się na swojej grzędzie. – Skleciłem tam gniazdo, jest wy godnie! – My będziemy tu w nocy, a w nocy z takiej odległości dużo nie zobaczy sz. – Daniła wciąż rozglądał się z troską. – Podejdźmy może bliżej. Zainstalujemy się w hotelu robotniczy m. Jak powiedzieli, tak zrobili. Towarzy sze pożegnali się z Tandemami, po czy m przekradli się wzdłuż domów do czteropiętrowego hotelu robotniczego bazy paliwowej, położonego na ukos po drugiej stronie drogi od jednostki, weszli na najwy ższe piętro i ukry li się w narożny m pokoju przy oknie. Daniła wy sunął się ostrożnie, obejrzał przez lornetkę tery torium wojskowy ch leżące przed

nim jak na dłoni. Aha, tam jest ten dalszy parking. I informator nie kłamał, są tam pojazdy ! Chociaż o zmierzchu widoczność by ła słaba, to potrafił dojrzeć i skrzy nie ciężarówek, i trzy plandeki, i stojącą bokiem cy sternę. Na jej tle widać by ło szarego tigra z karabinem na dachu. Jaki to by ł karabin, nie dało się stąd rozpoznać, ale każdy głupi wiedział, że kalibru siedem na takim poważny m autku nie będą stawiać. Dwunastka – to by bardziej pasowało. Albo i czternastka, po co się rozdrabniać. – Co widzisz? – wy szeptał leżący obok Saszka. – Są tam wozy. Wszy stko jest, jak dzieciak powiedział. Identy cznie. – Obawiałeś się jednak, że naściemniał? – By ło takie podejrzenie – odpowiedział szczerze Daniła. – Ale teraz wszy stko się zgadza. Saszka poruszy ł się, moszcząc się wy godniej. – Kto pierwszy czuwa? – Ja. – No, to w takim razie przy tnę komara. – Dawaj. Żołnierz śpi – służba trwa. Saszka powiercił się jeszcze parę minut, znalazł sobie miejsce i ucichł. Zaczął głęboko oddy chać. Daniła wciąż przy glądał się parkingowi. Aha, jest i quad, wy staje spod plandeki. Ciężki, sześćset centy metrów sześcienny ch, nie inaczej. Quady by ły zwy kle wy korzy sty wane przez karawany w przedniej i ty lnej straży podczas przemarszu. W końcu jest zwinny, dobrze pokonuje przeszkody. Co prawda, jego silnik głośno ry czy … Zwiad wy maga ciszy i utajnienia, ale lepsza już taka eskorta niż żadna. Daje mimo wszy stko większą szansę, by odkry ć zasadzkę i zdąży ć się przy gotować, a nie leźć na ślepo i wpaść w zastawione sidła. Ty mczasem ulica ży ła swoim ży ciem. Przebiegło, zataczając kręgi, kilka psów, które zatrzy my wały się przy każdy m pniu drzewa i oznaczały swoje tery torium: mutanty mutantami, ale insty nkt pozostał. Powęszy ły i ruszy ły już w stronę klatki schodowej, ale się rozmy śliły. Zorientowały się, widocznie, że we czwórkę nie poradzą sobie ze stalkerami. Pod oknami domu po przeciwnej stronie smy rgnęło kilku wy rodków. Też się zatrzy mali, rozglądając się i węsząc… Daniła zdjął z pleców wintorieza – kto ich tam wie, jeszcze wy węszą i zaczną szturmować? Z nimi będzie trudniej się uporać niż z psami. Psy, żeby zaatakować, muszą podejść na bliski dy stans, a ci tak miotają kamieniami, że każdy snajper by im pozazdrościł! Ale nie, chy ba ich minęli. Ech, przecież ty le razy prosił, żeby nie my ć stalkerskich OP-1 olejem napędowy m! Ten mdlący zapach czuły nie ty lko psy, wy rodki również. W miejscu, przez które przeszedł człowiek w dezakty wowany m ropą skafandrze, woń utrzy my wała się czasem do dwóch godzin i jakby sy gnalizowała całej okolicznej drapieżnej faunie: tutaj, tutaj, są py szni, soczy ści stalkerzy ! Co prawda, mieszkańcy betonowej dżungli czuli respekt i atakowali ludzi, ty lko kiedy by li bardzo głodni albo mieli wy raźną przewagę liczebną, albo gdy jakimiś swoimi zmy słami wy kry li, że ci się ich po prostu boją. Po paru minutach w ślad za trzema wy rodkami pobiegło jeszcze czterech. „Mają tu zbiórkę, czy co?” – pomy ślał Daniła.

Wy rodki miały jakieś zaczątki czy raczej resztki rozumu, jako że by ły potomkami ty ch, którzy mimo wszy stko zdołali przeży ć na powierzchni w nieludzkich warunkach nuklearnego piekła. Zamieszkiwali zwy kle piwnice opustoszały ch domów w grupach od dziesięciu do czterdziestu osobników, rzadko zdarzały się większe grupy. Polowali na szczury, psy, sy reny, czasem na kuropaty i gory ny cze. Pory wali się nawet niekiedy na miksery. No i rzecz jasna na ludzi. Ludzkość podzieliła się na dwa obozy : ty ch, którzy zachowując rozum, starali się ży ć i dalej rozwijać, oraz ty ch, którzy bły skawicznie runęli z drabiny ewolucji prakty cznie do jej podnóża. Zadziwiające, jak w tak krótkim czasie człowiek mógł zmutować w tak żałosną i jednocześnie groźną istotę. Naprawdę niewielu stalkerów, nie mając w dłoniach broni palnej, mogłoby przeciwstawić się wy rodkom w walce jeden na jednego. Organizm wy rodka by ł silniejszy, szy bszy i bardziej wy trzy mały od ludzkiego i gdy by nie przewaga rozumu i broni, by łoby niewesoło. Odprowadziwszy wzrokiem sznur idący ch ulicą mutantów, Daniła znów podniósł do oczu lornetkę, zamierzając konty nuować obserwację, i zamarł: na środku ulicy, kręcąc się na różne strony, dreptał jego majestaty czność kuropat. Potężny, o masie jakichś czterech ton. Dawno takiego nie widzieli. Węch u kuropatów nie by ł tak dobry jak u psów, ale mimo to lepszy niż u wy rodków. Wzroku też można im by ło pozazdrościć, ale ty lko w dzień. O zmierzchu, a ty m bardziej nocą, ten mutant stawał się podobny do nosorożca – wiadomo przecież, że nosorożec ma bardzo słaby wzrok, ty le że przy dużej masie i szy bkości poruszania się nie ma się czego obawiać. Kiedy by ło ciemno, kuropaty orientowały się za pomocą słuchu i węchu. Dlatego teraz tuptający pod oknami hotelu potwór niespokojnie kręcił potężną, podobną do kurzej głową, próbując odkry ć, skąd dochodzi taki ciekawy aromat. Starając się jak najmniej szeleścić, Daniła ostrożnie podczołgał się do towarzy sza. Dotknął jego ramienia i widząc, że Saszka bły skawicznie się obudził, przy łoży ł palce do filtra swojej maski przeciwgazowej – „cisza”. Zbliży ł się do okna, wy jrzał. Po chwili obok wy sunął głowę jego towarzy sz. Kuropat by ł wciąż w ty m samy m miejscu, chociaż teraz już nie kręcił się na wszy stkie strony, lecz z zainteresowaniem badał ścianę hotelu robotniczego. Skojarzy ł widocznie swoim kurzy m móżdżkiem, że zapach prowadzi do ciemnego otworu w budy nku. Podszedł do czerniejącego prostokąta – od jego tupania nawet tu, na czwarty m piętrze, drżała podłoga – i spróbował wleźć do środka. Daniła z Saszką wy chy lili się przez parapet i z ciekawością obserwowali, co kombinuje potwór. Tego, że jednak przeciśnie się przez wejście, nie obawiali się: po pierwsze, drzwi by ły dla mutanta za małe, a po drugie, nawet jeśli wedrze się do środka, to raczej nie wdrapie się na górę, bo jakie schody utrzy mają takiego kolosa? Natomiast jeśli się rozjuszy i rozpocznie oblężenie, będzie kiepsko. Potwór miał diabelską cierpliwość i znane by ły przy padki, kiedy kuropat czekał na ofiarę cały mi dniami. Przecisnąwszy głowę przez futry nę, potwór zaczął się wiercić, próbując zmieścić resztę swojego ciała. Stary ceglany mur nieco ustąpił, popękał – ale wy trzy mał. Kuropat cofnął się o jakieś trzy metry i znów zaatakował. Pęknięcie się powiększy ło, cegły się ugięły do środka, ale

ściany trzy mały się jeszcze mocno. Potwora to rozwścieczy ło. Po wy dostaniu się na zewnątrz wy dał krótki, groźny skrzek, zatoczy ł niewielki krąg na placy ku przed wejściem na klatkę, nabrał prędkości i podjął trzecią próbę szturmu. Wielotonowe ciało wbiło się w futry nę, wy sadzając wielkie kawały muru na obie strony drzwi, i z hukiem zniknęło w środku. Na wszy stkie strony poleciały odłamki cegieł, budy nek zadrżał. Gdzieś z dołu dało się sły szeć jeszcze jedno uderzenie i gniewny krzy k kuropata. Kilka sekund później ze zniszczonego wejścia wy sunął się króciutki ogonek – potwór cofał się, próbując ty łem wy dostać się na ulicę. I wtedy od strony jednostki rozległ się wy strzał – straż zainteresowała się hałasem i postanowiła nieco oświetlić sobie teren. Rozpoznawszy po dźwięku wy strzał trzmiela, Daniła ledwo zdąży ł dać nurka do pokoju, padając na podłogę i zasłaniając głowę rękami. Ułamek sekundy później w pozy cji embrionalnej zwalił się obok Saszka. Od wy buchu hotel dosłownie podskoczy ł w miejscu. Podłoga groźnie się zachwiała, gdzieś w głębi budy nku rozległ się huk walący ch się ścian i stropów – widocznie pocisk wpadł do środka, mocno naruszając konstrukcję hotelu. Z parteru dobiegły żałosne krzy ki mutanta i ry k płomieni – strzelali zapalający mi. Daniła zerwał się, przy skoczy ł do okna, wy sunął się po pas, oceniając straty. Nie obawiał się, że zauważą go z wieży czek – z okien na parterze wy doby wały się języ ki płomieni i bił czarny dy m. Jak tu dostrzec człowieka w oknie, jeśli cały budy nek jest skry ty w ty m dy mie. Aha, zewnętrzne mury chy ba nie ucierpiały, czy li jeszcze postoi. „Dobrze, że hotel jest z cegieł, a nie z wielkiej pły ty, bo złoży łby się jak domek z kart – pomy ślał Daniła. – A my razem z nim. Czy oni nie wiedzą już, gdzie te trzmiele trzy mać, że tak walą na prawo i lewo?” Kuropat miotał się gdzieś w środku, potrząsając hotelem od fundamentów aż po dach. Do odgłosów wściekłości dołączy ły wy raźnie sły szalne krzy ki bólu – lekko mutantowi nie by ło. Nagle ściana na parterze wy brzuszy ła się i po chwili rozpadła na ceglane kawałki, a potwór wy padł na zewnątrz. Powiedzieć, że by ł wściekły, to mało powiedzieć. Krótki, brunatny puszek pokry wający jego potężne cielsko ział wy palony mi ły sy mi plackami, z ran chlustała krew. Kuropat rzucał się i miotał, a ry czał tak, że by ło go pewnie sły chać nawet w Schronie. Wy padł na ulicę i zakręcił się w dy mie, szukając wroga, który zadał mu tak silny ból. I znalazł – od strony wieży czek zadudnił cekaem i potwór z ry kiem popędził w tamtą stronę. Daniła dużo by dał, żeby popatrzeć na starcie wartowników z kuropatem, ale pole walki skry wał bijący z dołu dy m. Zresztą trzeba by ło jak najszy bciej się stąd zabierać. Po pierwsze, drapało ich już w gardle – filtr maski przeciwgazowej GP-7 chronił ty lko przed działaniem radioakty wny ch, toksy czny ch substancji i środków bakteriologiczny ch, ale nie przed tlenkiem węgla. A po drugie, mutanty dobrze poznały regułę: tam, gdzie huk, tam i żarło – niedługo zaczną się ich korowody wokół hotelu. Saszka stał już przy drzwiach. Daniła złapał monokular, który w cały m ty m zamieszaniu upadł na ziemię, wcisnął go do kieszonki kamizelki, zarzucił na plecy karabin, wy ciągnął piernacza i wy rwał do wy jścia. W ślad za nim z pokoju wy skoczy ł jego partner. Przebiegli przez kory tarz, pomknęli na drugie piętro, dudniąc po schodach podeszwami glanów. Tutaj powietrze by ło jeszcze dość czy ste, ale niżej nie by ło już czy m oddy chać. Daniła

wciągnął ile mógł powietrza, wstrzy mał oddech i trzy mając się poręczy, zaczął schodzić na pierwsze piętro. Z wy sokości paska dobiegł go nagle rozpaczliwy terkot dozy metru – przez temperaturę pożaru wzbijał się w powietrze wciśnięty w różne szczeliny py ł, co znacznie podwy ższało poziom promieniowania. Trzeba szy bciej!… Daniła obejrzał się, próbując dojrzeć partnera w otaczający m ich biało-szary m kisielu – za zasłoną dy mu majaczy ła jego rozmazana postać. Aha, nie odstaje, zuch! Na to, żeby na oślep zejść na pierwsze piętro, potrzebowali całej minuty. Schodów prowadzący ch na parter nie by ło – zawaliły się przy eksplozji. Daniła, koniuszkami palców doty kając ścian i wy szukując stopami drogę, przeszedł nieco dalej kory tarzem i skręcił do pierwszego pokoju z oknami wy chodzący mi na dziedziniec hotelu robotniczego. Tu by ło już znacznie czy ściej, a przy oknie w ogóle dobrze. Stanęli, żeby nabrać tchu – po przebieżce w dy mie drapało ich w gardłach, do oczu podchodziły łzy, ale nie zatrzy mali się na dłużej, licznik wciąż terkotał. Daniła wy jrzał na zewnątrz, starając się ocenić sy tuację – ale gdzie tam. Zbliżała się północ, figę można by ło zobaczy ć. Dobrze, że nie by ło chmur, na niebie migotały gwiazdy, dając jakieś światło. Nasłuchiwał. Przez przy tłumiony ry k pożaru od strony jednostki wojskowej dobiegał łoskot cekaemów, kuropat jeszcze się trzy mał. Trzeba przy znać, że taką dużą sztukę trudno położy ć. Nawet kaliber czternaście, nie mówiąc już o dwunastce, przebijając grubą skórę, więźnie w potężnej warstwie twardy ch mięśni i chrząstek chroniący ch ciało potwora, nie dociera do ży wotny ch organów. A głowy w ogóle nie przebijesz, jest tam kość gruba na dwadzieścia centy metrów. Trzeba by strzelać w poty licę, gdzie jest jego słaby punkt, albo w oczy. Ty le że taki kuropat nie stoi w miejscu, nie tak łatwo jest te niezabezpieczone miejsca znaleźć. – Podpadły mu wojska 33 – zachichotał słuchający odgłosów z ulicy Saszka. – To nic, będą mieli nauczkę. Żeby tak od razu walić… Daniła całkowicie solidary zował się z ty m stwierdzeniem. Wojskowi w ostatnim czasie zupełnie się wściekli, strzelają do wszy stkiego, co się rusza. Nawet chodzenie obok jednostki zrobiło się niebezpieczne, palną bez py tania i adiós. Jak to się mówi: wszy stko jak krew w piach. Może rzeczy wiście ciut się teraz uspokoją, szczególnie jeśli kuropat coś im zdemoluje. Chociaż pewnie nie… Mur w jednostce jest taki, że buldożer by go nie obalił. – Dobra, starczy tego odpoczy nku. – Daniła wszedł na parapet. – Chodźmy, zerkniemy, jak tam nasz kurczaczek. Partnerzy zeskoczy li i wzdłuż dolnej kondy gnacji przekradli się do narożnika budy nku. Wy jrzeli. W świetle pożaru zobaczy li, że na polu boju zostali ty lko wojskowi. Cielsko kuropata leżało jak ciemna gruda, opierając się o płot. Za nim ciągnął się trzy metrowy pas przeoranej ziemi – najwy raźniej rozpędził się i będąc już martwy, siłą bezwładu wy ry ł taką bruzdę. – Kaput – szepnął Saszka. – Nabiegał się. A miałem nadzieję, że chociaż jedną sekcję płotu im zwali. – Dobra, czort z nim. – Daniła kucnął, oparł się plecami o ścianę. – Powiedz lepiej, gdzie

urządzimy nowy punkt obserwacy jny. Saszka podrapał się w głowę przez gumową maskę. – Może w tej dwupiętrowej kamienicy ? Stamtąd dobrze widać jednostkę. I jest widok na bramę. – No, jest taka możliwość – burknął Daniła. – Nie wiem, jak teraz, ale kiedy ś mieszkała tam w piwnicy rodzinka wy rodków. Nieszczególnie przy jemne sąsiedztwo. – Słuchaj! – wy sy czał nagle jego partner. – Tam na podwórku stoi kotłownia, z wy sokim kominem! Z platformą na szczy cie! Może stamtąd? My śl by ła interesująca. Komin wznosił się nad otaczające budy nki na jakieś trzy dzieści metrów – doskonałe miejsce na punkt obserwacy jny. Dlaczego by nie? – A linę masz? – Zawsze! – Saszka poklepał swój plecak. – A ty swojej zapomniałeś, czy jak? – Nie wziąłem. Nie pomy ślałem, że się przy da. Dobra, idziemy. Do kotłowni stojącej na podwórzu sąsiedniego domu dotarli dopiero po dwudziestu minutach – trzeba by ło nadłoży ć drogi, nie mogli przecież iść wprost przez ulicę na oczach wojskowy ch. Od razu zaczną walić kalibrem dwanaście w ruchomy cel, nie zastanawiając się, czy to stalker, czy wy rodek. Lepiej już się ubezpieczy ć. Komin by ł wy soki. Obwiązawszy się liną Saszki i zmierzy wszy poziom promieniowania, który okazał się dość niski, partnerzy ruszy li w górę – Saszka przodem, Daniła w ślad za nim. Dobry nin już raz wdrapy wał się na ten komin – wrażenia pozostaną z nim na całe ży cie. Tak samo teraz, chwy tając się wy stający ch z betonu żelazny ch szczebli, starał się nie my śleć o dy stansie dzielący m go od ziemi. Właziło się niewy godnie. Filtr maski przeciwgazowej uderzał o szczeble, czubki pończoch OP1 się zaczepiały, nie pozwalając sprawnie stawiać i utrzy mać stóp, to zaczy nało by ć denerwujące. Jedy ny m ubezpieczeniem by ła lina zawiązana na pasie towarzy sza. No, dobra, jeśli spadnie Saszka, wy ciągnę go. A jeśli spadnie Daniła? Jest duże prawdopodobieństwo, że wtedy zlecą na dół obaj – Saszka nie utrzy ma szarpnięcia ponadstukilogramowej masy jego ciała. W końcu wdrapali się na platformę. Saszka wy ciągnął trochę liny, zarzucił na bolec sterczący w górę z betonowego komina, zawiązał. Daniła, który po zastosowaniu ty ch środków bezpieczeństwa poczuł się w miarę spokojnie, ułoży ł się na platformie, wy ciągnął monokular, nakierował na bramę jednostki. Chy ba cicho… Chociaż jest pewne prawdopodobieństwo, że właściwy ruch przegapili podczas wspinaczki. W takim wy padku pozostawało mieć ty lko nadzieję, że Ary jczy k nie pokpił sprawy. Na obserwacji upły nęły im jakieś dwie godziny. Daniła leżał, przy glądając się okolicy, mrucząc sobie pod nosem ulubioną piosenkę o Barmaleju, która już od wielu lat świetnie pasowała do tego obszaru miasta: – Ma-le-eńkie dzieci, za nic na świecie, nie space-ruj-cie po A-fry -ce. W A-fry ce są rekiny, w A-fry ce są gory le i w Afry ce są wielkie krokody le!

Je-den was zje, drugi po-gry -zie, nie spacerujcie po A-fry -ce! W A-fry ce jest zbójca, w A-fry ce zabójca, w Afry ce jest straszny Bar-ma-lej! W końcu mu się znudziło. Do tego niebo na wschodzie pojaśniało, czas się zdrzemnąć. Trącił bezwsty dnie chrapiącego towarzy sza, wręczy ł mu monokular i nakazując: „patrz uważnie”, obrócił się na plecy i zamknął oczy, zamierzając się przespać choć chwilę. Zdawało mu się, że ledwo opuścił powieki, a Saszka już nim potrząsa i podsuwa mu pod nos lornetkę. – Gdzie monokular? – zaniepokoił się Daniła. – Pułkownik łeb mi urwie… – Mam, nie denerwuj się. Przecież już jasno! Daniła odwrócił się, rozglądając się wokół. Czerwony blin słońca nad hory zontem, czy li by ła już prawie piąta. Wy ciągnął z kieszeni kamizelki miarowo potrzaskujący dozy metr, zerknął, tak jest, za dziesięć. Wziął od partnera lornetkę – nie chciało mu się wy jmować własnej – spojrzał w stronę bramy i bły skawicznie się przebudził: z jednostki gęsiego wy chodziło czterech ludzi. Trzej by li w pełny m ekwipunku, w hełmach i, co najważniejsze, w kamizelkach kuloodporny ch, a jeden w zwy kły m OP-1. Wojskowi w kamizelkach kuloodporny ch nie chodzili, nie by ło sensu. Wrogo nastawiony ch homo sapiens z karabinami maszy nowy mi na plecach w okolicy nie zaobserwowano, a z mutantami wy godniej by ło walczy ć bez zbroi. Kamizelka kuloodporna to dodatkowy ciężar, a dodatkowy ciężar to skrępowane ruchy i brak szy bkości. I w rezultacie szy bsza śmierć w ich artrety czny ch, szponiasty ch łapach i zębaty ch paszczach. Czy li ta trójka to by li goście, skoro nie znają miejscowy ch oby czajów, a ten bez kamizelki to przewodnik. A to znaczy, że jest szansa na wy konanie zleconego im przez pułkownika zadania dodatkowego. Daniła podał lornetkę Saszce, gestami pokazał „schodzimy ”, wy ciągnął nóż, chlasnął po linie – nie ma czasu rozwiązy wać – i sekundę później zsuwał się już po szczeblach w dół. Spojrzał w górę – nad głową majaczy ł mu ty łek Saszki. Bez zastanowienia poszedł za partnerem, bez ubezpieczenia. Brawo! Do ziemi dotarli po paru minutach. Daniła pomy ślał – tamci czterej pewnie ruszą w stronę zagajnika, tą drogą nie da się iść inaczej. Czy li można ich trochę wy przedzić, skrótem przez podwórka, równolegle do ulicy, i spotkać ich już na skraju lasu. Co prawda, zdarza się, że na podwórkach trafia się jakieś cholerstwo w rodzaju wy rodków, ale trzeba zary zy kować. – Idziemy przez podwórka – ogłosił swoją decy zję, ściągając z pleców wintorieza. – Do skraju lasu. Tam ich przy jmiemy. Albo w zagajniku. Najważniejsze, żeby nie by ło nas widać z wieży czek. Saszka kiwnął głową w milczeniu. – Biegiem. Towarzy sze popędzili w stronę celu, nadkładając trochę drogi i trzy mając się jak najdalej od jednostki. Przeczołgali się przez drogę, zerwali się, dali nurka w podwórza. Wątpliwe by ło, żeby zauważy li ich tu z wieży czek, ale pojawiło się inne niebezpieczeństwo – mutanty. Wprawdzie rzadko osiedlały się w pobliżu ludzi, ale przezorny zawsze ubezpieczony. W kotłowni ży ła przecież kiedy ś mała rodzinka wy rodków. Dlaczego nie mieliby się urządzić i tutaj? Pomy ślał – i wy krakał. Nie na darmo dziadek często mówił, że my śl jest materialna.

Przecinając drugie podwórko, Daniła spojrzał przelotnie na ciągnący się po lewej stronie rząd garaży – w ciemnej bramie, między dwiema metalowy mi skrzy niami, stała przy gięta, koślawa figura. Wy rodek! Daniła bły skawicznie wy rzucił lewą rękę w bok, machnął w górę i w dół, wy sy łając Saszce sy gnał „stań w miejscu”, jednocześnie przy klękając na jedno kolano i odwracając się w stronę mutanta. Podniósł karabin, tak jak go szkolono, zbliżając oko do soczewki, łowiąc w lunecie głowę wy rodka i nasadzając ją na górny trójkącik jodełki celownika. Trafił im się mutant, który spotkał już ludzi, od razu zorientował się w sy tuacji, trochę przy kucnął, zamierzając odskoczy ć z linii ognia, ale Daniła już nacisnął spust. Wintoriez leciutko szarpnął, cicho zgrzy tając zamkiem, i trafiona ciężką kulą głowa wy rodka rozpadła się na kilka kawałków, rozbry zgując swoją zawartość. Ciało w konwulsjach zwaliło się na ziemię. – Kontakt! Z ty łu zaterkotał automat Saszki. Daniła naty chmiast odwrócił się w przeciwną stronę i zobaczy ł, jak z klatki schodowej domu, jakieś czterdzieści metrów od nich wy padło z dziesięć takich samy ch silny ch, krępy ch postaci. Trójka od razu, jeden za drugim, padła na ziemię – Saszka też się nie ochrzaniał na strzelnicy. Daniła podrzucił kolbę do ramienia, opierając się policzkiem o wy suniętą półeczkę i wy szukując kolejny cel. Znalazł. Karabin plunął ogniem i jednego z wy biegający ch z drzwi mutantów odrzuciło. Kula trafiła w szy ję, rozwalając tchawicę, i wy szła ty łem, raniąc stojącego za nim wy rodka w pierś. Ten zaskowy tał, odwrócił się i spróbował skry ć się w głębi klatki schodowej, ale nie przekroczy ł progu na własny ch nogach – następna kula weszła dokładnie w poty licę, rzucając go naprzód. Ciało siłą inercji, jak bezwolna szmata, wleciało gdzieś na schody. Pozostała piątka ogromny mi krokami zbliżała się do stalkerów. – Zmieniam giwerę! – ry knął nagle Saszka, rzucając kałacha z pusty m magazy nkiem pod nogi i wy ciągając z kabury na kamizelce makara. Szlag! Jak nie w porę! Daniła od razu przełączy ł wintorieza na ogień automaty czny i krótkimi seriami, nie patrząc już przez lunetę, zdjął jeszcze trzech. Saszce udało się zranić jednego, ale więcej nie zdąży li. Wy rodki, które pokonały dzielący ich dy stans w ciągu paru sekund, z piskiem rzuciły się do ataku. Daniła uchy lił się, przepuszczając lecące na niego ciało, odrzucił na bok karabin i wy rwał z plecaka saperkę. Kątem oka zdąży ł zauważy ć, jak Saszka starł się z drugim, ty m, którego zdąży ł zranić – trudno, pół minuty, da radę. Serce jak zwy kle mu zamarło, odbierając wy rzut adrenaliny. Zamarło – i wy rwało naprzód trzy razy szy bciej. Czas zwolnił, zaczął się ciągnąć jak kisiel. Odwrócił się, szukając wzrokiem swojego przeciwnika – wy rodek, nie trafiwszy pierwszy m atakiem, też się odwracał. Odepchnął się od ziemi silny mi, koślawy mi nogami, ponownie rzucając się na stalkera. Daniła z trudem zdąży ł się uchy lić przed potężny mi jak grabie łapami z krzy wy mi pazurami. Machnął łopatką, z mlaśnięciem wbijając ostrze w staw – i jedna z rąk, odrąbana od ciała w okolicy łokcia, upadła na ziemię. Wy rodek zaskowy tał, obrócił się w miejscu, chwy tając za try skający krwią kikut, i dostał prosto w głowę drugi cios, który oderwał mu pół czaszki. Ciało jeszcze nie upadło na ziemię, a Daniła już rzucił się na pomoc przy jacielowi.

Saszce szło kijowo. Nie miał takiej mocy i szy bkości jak towarzy sz i w pojedy nku jeden na jeden z wy rodkiem ustępował mu zarówno siłą, masą, jak i szy bkością. Mutant, przy cisnąwszy go do ziemi, drapał teraz pazurami, próbując dostać się do gardła. Saszka wrzeszczał, osłaniając głowę rękami w ślepej obronie, wił się, starając się wy rwać… Daniła zbliży ł się do mutanta, w biegu łapiąc trzonek łopatki obiema rękami i robiąc zamach znad głowy jak toporem. Z impetem wbił zaostrzoną krawędź prosto w jego szy ję, poniżej kości poty licznej. Łopatka przeszła na wy lot, ścinając mu głowę z ramion, z tętnicy szy jnej siknęła mocna, pulsująca fontanna gęstej, niemal czarnej krwi, i ciało zwaliło się na bok. Daniła kopnął szczerzącą się głowę jak najdalej, nogą zrzucił pozbawiony głowy korpus z towarzy sza i pomógł mu usiąść. Saszka rzęził z bólu, potrząsał głową jak pijany, tracił przy tomność. Kombinezon ochronny na rękach by ł porwany na strzępy, zwisały z niego długie paski, ciekła krew, wy chodziło na wierzch mięso. Daniła posadził towarzy sza, podkładając mu w charakterze podpórki ciało wy rodka, wsunął łopatkę na miejsce, rzucił się do wintorieza, podniósł go, przeładował, rozejrzał się. Cisza. I trupy wokół. Saszka nagle zawy ł, potrząsnął zakrwawiony mi rękami. Daniła przy skoczy ł do niego, wy szarpnął z ładownicy apteczkę, wy ciągnął opaski uciskowe, szy bko przewiązał ręce, powstrzy mując krwotok. Wbił mu w przedramię po strzy kawce z adrenaliną i surowicą przeciwtężcową. Dla pewności wstrzy knął mu jeszcze domowej roboty roztwór „bechy ” 34. Czujnie oglądając się za siebie, obwiązał mu ręce bandażami wprost na OP-1. Zastrzy ki powolutku zaczęły działać – Saszka miotał się z boku na bok, mamrotał coś przez maskę przeciwgazową, próbował samodzielnie wstać. Daniła powiesił sobie wintorieza na piersi, podobnie jak kałacha, podniósł partnera, zarzucił go na plecy. Ręce Saszy zady ndały jak pędy jakiejś rośliny, zazgrzy tał zębami, zajęczał. – Wy trzy maj, Sania, wy trzy maj. Teraz pójdziemy powolutku do domu – mamrotał Daniła, zdając sobie przy ty m świetnie sprawę, że mają wszelkie szanse, żeby do domu jednak nie dojść. Trafi im się jeszcze jedna taka rodzinka albo nawet spore stado psów i koniec. – Tam cię opatrzą, pomogą. Dojdziesz do siebie… No, widzisz, idziemy powolutku… Z ty łu zazgrzy tał żwir. Daniła obrócił się gwałtownie, podnosząc pistolet, a lewą ręką przy trzy mując Sańkę. Na podwórko weszła obserwowana przez nich wcześniej grupa z przewodnikiem z jednostki. Widząc tak malowniczy obrazek – stertę trupów, przy czy m dwa nawet dość mocno rozczłonkowane, i stalkera z półży wy m towarzy szem na plecach – znieruchomieli, czujnie ruszając lufami. Oho! Ani jednego kałacha! Dwie grozy 35, abakan36 u przewodnika i nawet minimi37 – natowski ręczny karabin maszy nowy – u skrajnego żołnierza w kamizelce. Ci to poży ją! Przewodnik opuścił broń jako pierwszy. Daniła czujnie obserwował pozostały ch, wodząc lufą od jednego człowieka do drugiego. – Chłopy, to swoi. Opuszcze broń. – Postać w szary m OP-1 głucho wy mamrotała spod maski przeciwgazowej i ostrożnie ruszy ła w stronę Daniły. – E, przy jacielu, opuszcz broń! Koledzie czeba pomócz, nie?

Trzej żołnierze w kamizelkach kuloodporny ch opuścili broń, rozeszli się na boki, osłaniając ich przez wtargnięciem nieproszony ch gości. Daniła z ulgą wcisnął pistolet do kabury. – Pomóż nieść. Trzeba zrobić nosze. – Czo ty, po czo nosze? Zaraz ponieszemy po kolei. – Przewodnik podszedł bliżej, zajrzał w wizjer maski przeciwgazowej. – Daleko nie mamy … Ktosz ty ? – Dobry nia. A ty ? – Daniła właściwie po lekkim kaukaskim akcencie i tak już poznał, kto jest przewodnikiem. – Ybrahim – odpowiedział spod maski przeciwgazowej, potwierdzając jego domy sły. – To Popowicz jest z tobą, tak? – Tak. Dobra, idziemy, ty lko przy trzy maj mu ręce. Oddział powoli ruszy ł. Saszka mamrotał coś nieprzy tomnie, wisząc na szerokich plecach towarzy sza, spazmaty cznie trząsł się cały m ciałem. Ibrahim ostrożnie przy trzy my wał zabandażowane ręce, żołnierze szli obok, wciąż w milcząc i rozglądając się czujnie. – Czo się stało? – przerwał ciszę Ibrahim, kiedy oddział wy szedł na drogę. – Jak tak wpadliszcze, hę? – A tak. Jedenaście wy rodków. Dziewięciu giwerami, dwóch w walce wręcz. – Uuu… – powiedział przeciągle Ibrahim. – Dwóch załatwiłesz rękami? Nieźle! Można powiedziecz, że mieliszcze szczęszcze! – Wiem. Ibrahim znów umilkł, koncentrując całą uwagę na rękach Saszki. Daniła szedł, gubiąc się w domy słach. Czy li wojskowi nie zamierzali napadać na dworcowy ch. Gdy by chcieli walczy ć, stuknęliby jego i Saszkę od razu tam, na podwórku. Stuknęliby bez problemu. No, może mieliby jednego rannego, ale nie więcej. A tu nie – proszę, idą obok, pomagają… Więc o co chodzi? – A wy dokąd idziecie? – Do pułkownika – odparł krótko Ibrahim. – Chorąży polecził mi zaprowadzicz delegację. – W jakiej sprawie? – ostrożnie zapy tał Daniła. – Nie wiem. Nie informują nas. „No, jak nie informują, to nie informują. Przede wszy stkim, pomóżcie go donieść, a potem już sami wy jaśnimy. Nawiasem mówiąc, ciekawe, gdzie jest Ary jczy k?” Iljucha, jak się wkrótce wy jaśniło, by ł niedaleko – jego ludzie wy szli z bocznej uliczki tuż przed samy m zagajnikiem. Żołnierze od razu się spięli, ale Daniła zdąży ł dać znak, że to swoi. Grupa Ary jczy ka – sam Ilja, Paszka Dżabbersmok i Sławka Lokalizator – bez zbędny ch py tań w milczeniu dołączy ła do oddziału, chroniąc go ze wszy stkich stron. I tak doczłapali do Schronu. W czasie, gdy schodzili do podziemi, przechodzili przez śluzy i rozcinali na Saszy rękawy OP-1 – nie zdejmą przecież skafandra razem z bandażami i opaskami uciskowy mi – dowódca zmiany widocznie zdąży ł zameldować o wszy stkim pułkownikowi przez interkom. Przy wy jściu z przedsionków czekał na nich cały komitet powitalny składający się z samego Rodiony cza, doktora Ojboli i dwóch pielęgniarzy. Niezwłocznie załadowali Saszkę na nosze i ponieśli do szpitala polowego, a negocjatorów zabrał do siebie pułkownik. Poprosił ty lko na

odchodny m, zniżając głos: – Dania, posiedziałby ś jeszcze na powierzchni. Jest tam teraz Paszka z młodzieżą, prawie bez doświadczenia… Choćby do chwili, kiedy odprowadzę gości. Bo cholera wie, czy nie chcą odciągnąć naszej uwagi… Daniła westchnął, splunął z rozdrażnieniem – miał nadzieję pospać – założy ł nowy OP-1, który ch zapas by ł zawsze przechowy wany w szafkach w przedsionku, gdzie wy dawano czy ste ubrania, wrócił na powierzchnię. Na zewnątrz robiło się ponuro. Słońce, które już zdąży ło się wdrapać dość wy soko, otulały ciemne obłoki, północna część nieboskłonu zaciągnęła się ołowiany mi chmurami. Daniła wszedł na dach, usadowił się pod wieży czką, twarzą w stronę strefy przemy słowej, kiwnięciem głowy odpowiadając na uniesione w geście powitania ręce żołnierzy ze zmiany. Dowodził Paszka Bateria – chłopak młodszy od niego o jakieś cztery lata, który zdoby ł przezwisko przez swoją hiperakty wność nie pozwalającą mu ustać na miejscu nawet minuty. Ledwie Daniła usiadł, a ten już do niego zagadał: – Jak tam by ło? Gdzie by liście? Co to za zadanie? – Tajemnica wojskowa – burknął Daniła. – No, daj spokój! I tak wszy scy wiedzą! Co, śledziliście wojskowy ch? – Jeśli wiesz, to po co py tasz? Śledziliśmy … i wy śledziliśmy. – Poważnie Saszkę ranili? Kto to by ł? Jak to się stało? Daniła nie wy trzy mał, ry knął: – Bateria, taka twoja mać! Odwal się! Paszka aż podskoczy ł z przestrachu. – No, dobra… Co ty dzisiaj taki nerwowy … – Ty by ś nie by ł nerwowy ! Partnera mi poszarpali, a ty tu przy łazisz, plotki zbierasz! Bateria, widząc, że z rozmowy nic nie będzie, dał mu spokój. Bo fakty cznie, po co zagady wać wkurzonego człowieka. Daniła oczy wiście przejmował się Saszką, ale nie przesadnie. Ojboli, by wało, nie takie rany cerował. Zresztą i on sam pomógł towarzy szowi na czas, przewiązał, opatrzy ł według wszy stkich reguł. Sańce urwał się film raczej przez szok wy wołany bólem, prześpi się i już jutro będzie w normalny m stanie. Cóż, Ojboli założy mu kilka szwów – co to dla nas, przy wy kliśmy … Na ciele samego Daniły, proszę bardzo, można naliczy ć dziesięć, dwadzieścia szram bojowy ch. I na plecach, i na piersi, i na nogach… I lewy policzek, proszę, na skos, od skroni do ust ma pokiereszowany, cudem nie trafiło w oko. Nawet na ty łku ma bliznę – zy skał ją jeszcze w młodości, wy rodek mu to załatwił. A jednak trochę się niepokoił. Saszka by ł przecież jak brat. Dorastali razem, by ł ty lko o parę lat młodszy od Daniły. Zresztą nawet u braci rzadko zdarza się taka przy jaźń i porozumienie jak u pary stalkerów! Razem chodzą po ostrzu noża. Razem ry zy kują, osłaniają się wzajemnie. Przecież wcześniej też się zdarzało, że jeden taszczy ł drugiego do domu! By wało, że Daniła niósł Saszkę, tak jak dzisiaj, a by wało też odwrotnie. A zdarzało się i tak, że obaj, trzy mając się jeden drugiego, wy czołgiwali się jakoś na plac przed Schronem, a tam już przejmowała ich straż. By ło

różnie. Danile przy pomniała się sy tuacja sprzed kilku lat, kiedy zaatakowała ich potężna wataha psów, ze dwieście osobników, nie mniej – miały wtedy gon, zbierały się w ogromne stada – i zagnała stalkerów na przy stanek autobusowy nieopodal dworca. I tam, na dachu, otoczeni przez kotłującą się psią masę, oszalałą przez bliskość zdoby czy i niemożność dostania się do niej, przesiedzieli prawie trzy doby. Bali się poruszy ć, żeby nie spaść przez dziurawy, przerdzewiały daszek prosto na stado szalejący ch stworów. Daniłę ugry zł wtedy w nogę dorodny basior, z siedemdziesiąt centy metrów wzrostu w kłębie, i to tak, że krew sączy ła mu się przez całe trzy doby – to się zdarzało, niektóre psy miały w ślinie substancje zmniejszające krzepliwość. Do tego pękający z bólu łeb, gorączka, dreszcze, łamanie w kościach – krótko mówiąc, wszy stkie rozkosze, który ch doświadcza człowiek po ukąszeniu przez zmutowanego stwora. Saszka go pielęgnował, nie żałując sił. Nie wy pił kropli wody z hy dratorów – cały zapas oddał towarzy szowi. Nie spał prakty cznie ani minuty – pilnował, żeby Daniła, który tracił chwilami przy tomność, mocno nie rozrabiał i nie daj Boże, nie przełamał swoim by czy m ciałem zardzewiałego, ledwo ży wego dachu. Regularnie podawał mu tabletki, robił zastrzy ki i do tego jeszcze strzelał do psów. Po trzech dobach, kiedy przy szły posiłki, rozpędziły sforę i zdjęły stalkerów z dachu, Saszka z pragnienia i niewy spania by ł chy ba w gorszy m stanie niż Daniła. Obaj przeleżeli wtedy ty dzień u doktora Ojboli. To jest przy jaciel! Prawdziwy ! Właśnie do takich przy padków pasuje stalkerskie powiedzenie: „Sam giń – a partnerowi pomóż”. Daniła gwałtownie się ocknął, porzucając wspomnienia. Rozejrzał się – powstało jakieś niezdrowe zamieszanie: ludzie tłoczą się przy zachodniej krawędzi dachu od strony strefy przemy słowej, pokazują coś palcami, machają rękami. Nagle Bateria, stojący pośrodku tłumu, coś wrzasnął. Co to by ło, tego Daniła nie dosły szał przez maskę przeciwgazową, ale wartownicy zaczęli biegać, nosić skrzy nki z amunicją, przestawiać cekaemy ze wschodniej strony. Dwaj przeciągnęli worki z piaskiem, podnieśli je i położy li na betonowy m murku. Dwaj inni przepchnęli kolejne, położy li wprost na pierwszej warstwie, ułoży li z nich stertę. Co to za awantura? Daniła podniósł się, wy jrzał zza murka – i oczy wiście szczęka omal nie opadła mu na ziemię: po nasy pie, postukując kołami na sty kach szy n, powoli toczy ł się ogromny, długi, wielosegmentowy metalowy potwór. Niziutki, przy sadzisty spalinowóz ciągnący za sobą pociąg. Do lokomoty wy przy czepiona by ła cy sterna – pewnie z zapasem paliwa. Opancerzone wagony w barwach maskujący ch ze skierowany mi w górę lufami dział i karabinów maszy nowy ch różnego kalibru w wieży czkach do ostrzału okrężnego. I kilka platform ze stojący mi na nich czołgami o lufach skierowany ch w stronę dworca. Daniła ocenił to wszy stko bły skawicznie. Ułamek sekundy później, zerwawszy z pleców karabin, klęczał już na jedny m kolanie, skulony za murkiem, z okiem przy tknięty m do lunety, przesuwał celownik po pancerny m potworze, starając się znaleźć jakikolwiek cel. Na próżno – otwory strzelnicze by ły zamknięte na głucho, na zewnątrz wy stawały ty lko pery skopy obserwacy jne obrotowy ch wieży czek pancerny ch wagonów. Pociąg pancerny podjechał, stopniowo zwalniając, i stanął, zgrzy tając łączeniem wagonów, naprzeciwko budy nku. Działa i cekaemy pancerny ch wagonów dalej sterczały nieco do góry i nawet armaty czołgów zaczęły demonstracy jnie się unosić, aż wy celowały lufami

w zaciągnięte chmurami niebo. – Nie strzelać! – Daniła aż podskoczy ł na dźwięk niespodziewanego krzy ku. Obejrzał się. Obok siedział Paszka liczący wagony pociągu. – Raz, dwa, trzy, cztery … siedem… czternaście wagonów razem z platformami, dwie lokomoty wy i cy sterna – podzielił się z nim kalkulacjami. – Skąd taki potwór?! – Na pewno przy wiózł gości – odparł Daniła. – Jakich gości? – Ech, przecież ty się nie orientujesz… – Daniła przy pomniał sobie, jaką tajemnicą Rodiony cz okry ł karawanę, która przy by ła do jednostki. – Dobra, co tam… Do wojskowy ch przy jechali goście, jakichś pięćdziesięciu żołnierzy. No, i widać to też od nich. – A po kiego? I co teraz będzie? Co mamy robić? – A ja wiem? Siedź, czekaj na rozkazy. Widzisz, że nie strzelają, specjalnie podnieśli lufy. Czy li czegoś od nas potrzebują. – Dupa tam, siedź i czekaj… – Bateria się skulił. – Widziałeś, jaki to kaliber? Gdzie nam do nich z naszy mi cekaemikami. Jak rąbną ze wszy stkich dział, to rozwalą nas jedną salwą! Same ruiny zostaną. – Zameldowałeś już Rodiony czowi? – A jak! – No, to nie marudź. Na pewno już siedzi i rozwiązuje problem. Widzisz, nawet GSR nie wy skoczy ła. – Przecież nic nie mówię… – wy mamrotał Paszka. – Po prostu nie mam ochoty zdy chać. Akurat w tej kwestii Daniła mógł się z nim w pełni zgodzić – jakkolwiek gówniana by ła ich egzy stencja, to jednak zupełnie nie miał ochoty zdy chać. – Czy li czekamy na rozkaz. Nikt jeszcze nie ogłaszał stanu wojny. Bateria milczał, jakby przy znając Danile prawo podejmowania decy zji i wy dawania poleceń. Zresztą w zasadzie tak właśnie by ło – zmiana Paszki składała się prakty cznie z samej młodzieży poniżej szesnastego roku ży cia, którzy dotąd nie chodzili jeszcze na wy pady i patrzy li na doświadczony ch stalkerów, a takim wy dawał im się Daniła, z rozdziawiony mi gębami. Ży cie, pełne dramatów, niedostatków i ograniczeń, nie pozwalało długo pozostawać dzieckiem. Jak w średniowieczu, albo w czasie wojny, dzieci Schronu bardzo wcześnie stawały się samodzielne. A ty m bardziej doty czy ło to pokolenia Daniły – w końcu to również na nich spadły wszy stkie obciążenia pierwszy ch lat, kształtowanie się ustroju społecznego Schronu, ciężka praca prakty cznie na równi z dorosły mi, pełna świadomość odpowiedzialności za każdy swój krok, każde swoje działanie. Siedmioletnie dziecko by ło już sprawny m pomocnikiem dorosły ch, dwunastoletnie – pełnowartościowy m, odpowiedzialny m za swoje czy ny członkiem społeczeństwa, piętnastoletnie – wojownikiem obchodzący m się z bronią na ty le dobrze, by obronić się w razie niebezpieczeństwa. Pokoleniu Baterii takich surowy ch wy magań nie stawiano – ży cie powoli się układało i teraz młodzież Schronu nawet w wieku piętnastu lat pozwalała sobie na całkiem beztroski sty l ży cia,

chociaż by ła uważana za samodzielną. Daniła tego nie rozumiał. Jak to możliwe? Kiedy miał siedem lat, pracował już na fermach, uczy ł się i wy trwale trenował pod czułą opieką pułkownika; kiedy miał czternaście, zaliczy ł pierwsze wy jście na powierzchnię pod nadzorem starszy ch, a potem pierwsze wy jście samodzielne; szesnaście lat – pierwszy zabity wróg. I teraz, w wieku lat dwudziestu jeden, kiedy licznik przekroczy ł już trzecią setkę rajdów i drugą dziesiątkę zabity ch nieprzy jaciół, czuł się w porównaniu z ty mi dzieciakami dojrzały m, wielce doświadczony m żołnierzem. Nie trzeba by ło długo czekać. Dosłownie po półtorej godzinie drzwi prowadzące z parteru otwarły się i na dachu, w towarzy stwie parlamentariuszy i Ibrahima, pokazał się pułkownik w swoim OP-1 z charaktery sty czny mi podwójny mi paskami namalowany mi czerwoną farbą na prawej ręce i nodze. Stanął przy murku, długo patrzy ł na pociąg pancerny. Czwórka gości stała z ty łu, milczała. Pułkownik napatrzy ł się, zrobił gwałtowny zwrot w miejscu – po czy m w wojskowy m pozdrowieniu podniósł rękę do daszka swojej starej czapki założonej na maskę przeciwgazową. – Moje uszanowanie. Bateria, odprowadź gości… Paszka naty chmiast dał znak dwóm żołnierzom ze swojej zmiany i goście w asy ście wartowników pomaszerowali w stronę wy jścia. Rodiony cz został. Podszedł do Daniły, zatrzy mał się. Z boku od razu podkradł się do nich Bateria – może powiedzą coś ciekawego. Zapadła jednak cisza. – Jakie nowiny, Siergieju Pietrowiczu? – nie wy trzy mał w końcu Paszka. Pułkownik w zadumie skubał krokody lek od OP-1. – Po obiedzie zwołuję zebranie kadry dowódczej – zabuczał w końcu spod maski przeciwgazowej. – Interesujące nowiny dla nas mieli… Oj, interesujące… – A co takiego? – poderwał się Daniła. – Na zebraniu, Daniła, wszy stko na zebraniu. Dziękuję, że ich ubezpieczałeś. A teraz idź do domu, zbliża się już południe. Fajrant na maksy malnie trzy godzinki, a potem biegiem do mnie. Ruszaj. Daniła, wiedząc, że nie ma sensu wy py ty wać pułkownika, wstał i pomaszerował na dół: dowódca powiedział fajrant, czy li fajrant. Do wieczora, tak czy inaczej, wszy stko stanie się jasne. Pozostało ty lko uzbroić się w cierpliwość. 30 Właśnie zaszczy tne, nie inaczej. W wojsku, w warunkach polowy ch, szczególnie ceni się takich towarzy szy, którzy mogą zasuwać na okrągło całe dni i noce bez żadnego zwolnienia tempa. Takich ludzi nazy wa się albo wielbłądami (kamelami), albo łosiami (przy p. aut.). 31 MON-50, 100, 200 – mina przeciwpiechotna, odłamkowa, kierunkowa, sterowana. Przeznaczona do unieruchamiania siły ży wej przeciwnika. Do rażenia człowieka (lub kilku naraz) podczas wy buchu miny dochodzi przez gotowe elementy rażące (kulki bądź wałeczki), wy latujące w kierunku przeciwnika na odległość do 200 metrów (przy p. aut.).

32 „Żabka” – potoczna nazwa wy skakującej o promienisty m rażeniu (przy p. aut.).

odłamkowej

miny

przeciwpiechotnej

33 Wojska – na poły pogardliwe określenie przy jęte wśród wojskowy ch (przy p. aut.). 34 „Becha”, „beszka”, „sto dziewięćdziesiąt” – B-190, preparat będący dziś najskuteczniejszy m radioprotektorem na świecie. Zapewnia przeży cie dziewięciu na dziesięć osób, które otrzy mały dawkę śmiertelną (przy p. aut.). 35 OC-14 Groza – automat opracowany w CKIB SOO w 1994 roku dla specnazu MSW. Wy konany w układzie bullpup. Zainstalowany granatnik GP-25 Kostior bez rękojeści pistoletowej. W strzelaniu stosuje się naboje 9-milimetrowe SP-5 i SP-6. Przewidziano możliwość zamontowania tłumika, celownika laserowego i opty cznego oraz latarki takty cznej (przy p. aut.). 36 AN-94 Abakan – 5,45-milimetrowy automat Nikonowa z 1994 roku. Automat wy różnia się wy soką celnością i mały m polem rozrzutu: podczas strzelania seriami po dwa naboje na dy stansie 100 metrów dobry strzelec trafia obiema kulami w ten sam punkt celu. Duże tempo pierwszy ch dwóch wy strzałów odbija się pozy ty wnie zarówno na celności, jak i na skuteczności – w porównaniu ze strzelaniem ogniem pojedy nczy m znacząco poprawia się rażenie formalne i obalające oraz przebijanie pancerza, wzrasta prawdopodobieństwo rażenia chroniony ch celów (przy p. aut.). 37 FN Minimi (Belgia), M249 (USA) – karabin maszy nowy skonstruowany przez belgijską firmę FN Herstal w drugiej połowie lat siedemdziesiąty ch i na początku 1980. W produkcji sery jnej od 1981 roku. Jest częścią uzbrojenia wielu krajów, w ty m Belgii, USA, Kanady, Australii. Karabin maszy nowy cieszy się zasłużoną popularnością dzięki łatwemu przenoszeniu w połączeniu z siłą ognia wy raźnie przewy ższającą siłę ognia takich ręczny ch karabinów maszy nowy ch, jak RPK74, L86A1 i inne. Jego charaktery sty czną cechą jest możliwość wy korzy stania zarówno metalowej taśmy nabojowej (metoda standardowa), jak i magazy nków karabinowy ch standardu NATO bez jakichkolwiek zmian w konstrukcji. Minimi wy korzy stuje się do wzmocnienia siły ognia oddziałów piechoty, umożliwiając prowadzenie skutecznego ostrzału na dy stansie do 600, 800 metrów. (przy p. aut.).

6 | Orlęta uczą się latać

Zajęcia na siłowni odby wały się w poniedziałki i czwartki. We wtorki i piątki, od szóstej do dziewiątej wieczorem uczy li się walki wręcz. Natomiast środa i sobota by ły przeznaczone na przy gotowanie teorety czne i Daniła, gdy by go spy tać, co by ło najciekawsze, zabij, a nie umiałby odpowiedzieć. Później, po trzech, pięciu, dziesięciu latach, dziękował sobie, tamtemu siedmioletniemu brzdącowi, za to, że wy my ślił ucieczkę z domu. Gdy by nie ten głupi pomy sł, nie wiadomo, czy wszy stko ułoży łoby się tak, jak się ułoży ło. Dziadek, mocno rozgniewany wy bry kiem wnuka, dotrzy mał słowa – już następnego wieczora zabrał Dańkę, a z nim i Sańkę – do pułkownika, który wziął się do nich twardą żołnierską ręką. Rodiony cz by ł przekonany – i z wy sokości swojego doświadczenia rzeczy wiście widział to lepiej – że dy scy plinę można zaprowadzić nie ty lko przez musztrę, ale i sport. I tak zaczęły się treningi, które dały początek poważniejszemu i solidniejszemu przy gotowaniu do przeży cia w warunkach panujący ch na powierzchni. Rodiony cz dobrze rozumiał, że takie krecie ży cie, jakie prowadzą mieszkańcy Schronu, nie jest na zawsze. I że nastanie dzień – niech nawet za dziesięć, piętnaście lat – kiedy ludzie będą jednak musieli wy jść na zewnątrz. Wy goni ich potrzeba, a co jeszcze bardziej prawdopodobne – tęsknota za słońcem, niebem, wiatrem. Człowiek nie jest przy stosowany do ży cia pod ziemią, dwa, trzy pokolenia i zacznie się degenerować, a do tego nie wolno dopuścić. I to właśnie na ten czas koniecznie trzeba przy gotować żołnierzy, którzy zdołają zapewnić bezpieczeństwo zwy kły m mieszkańcom Schronu – ludzie już wiedzieli, że na powierzchni bujnie kwitnie inne postnuklearne ży cie. Pewność tego, że podziemne więzienie kiedy ś się skończy, dawały pułkownikowi dozy metry. Jeśli w chwili Początku w okienkach przy rządów migały wręcz kosmiczne liczby, to w ciągu kolejny ch lat poziom rejestrowanego promieniowania spadł do trzy stu rentgenów i wciąż malał. Oczy wiście do pełnego oczy szczenia by ło daleko, okres rozpadu niektóry ch pierwiastków promieniotwórczy ch wy nosi dziesiątki, a nawet setki lat, ale Rodiony cz miał jednak nadzieję, że jeszcze za jego ży cia ludziom uda się wrócić na powierzchnię. ***

Pierwszy dzień zajęć zaczął się w ory ginalny sposób – pułkownik urządził dzieciakom egzamin wstępny. Oprócz Daniły i Sańki pod jego skrzy dłami znaleźli się jeszcze jego własny sy n Iljucha o przezwisku Ary jczy k i Taras Duma, wtedy jeszcze nazy wani Iljuszką i Tarasikiem. Tamtego dnia wszy scy czterej dostali wciry. – Zanim rozpoczniemy treningi, chciałby m poznać wasz ogólny poziom przy gotowania – perorował pułkownik, przechadzając się w swoim segmencie przed stojący mi w szeregu chłopcami. – To niezbędne, żeby m się zorientował, z jakim obciążeniem zaczniemy pracować. Jesteście już duży mi chłopcami, dorodny mi, proszę bardzo, na Północ się wy bieracie – rzucił ironiczne spojrzenie na zaczerwienionego Dańkę – dlatego nie zamierzam się z wami pieścić. Dziś przeprowadzimy dwa testy na ogólną wy dolność i na pracę mięśni. Podczas pierwszego testu będziecie biegać, a podczas drugiego wy konacie pewne ćwiczenia fizy czne… Do biegu proszę się odnieść z całą powagą, nie lenić się. Inaczej, obawiam się, że wy niki będą jak u dziewięćdziesięcioletnich staruszków i będę musiał z wami zajmować się nie sportem, a gimnasty ką leczniczą… Są py tania? Grupka milczała. – Nie ma py tań. W takim razie naprzód, do Dużej Sali. Dużą Salą nazy wano owiany złą sławą schron odkopany po drodze do bazy paliwowej. Początkowo schronu prakty cznie nie wy korzy sty wano, nawet na magazy ny – ludziom nieprzy jemnie by ło zachodzić do miejsca, które pamiętali jako mroczny grobowiec ze stertą na wpół zgniły ch ciał. Ale skoro tak duże pomieszczenie stało puste, to dlaczego by nie przerobić go na salę gimnasty czną? Ujdzie i taka z braku innej, przestronniejszej. By ła jeszcze Mała Sala – na pierwszy m poziomie – w której nieliczni chętni podnosili ciężary, ale ta nie nadawała się do treningów ruchowy ch. Mała Sala by ła naprawdę mała, a do walki wręcz potrzebna jest przestrzeń. Najpierw biegali. Linii prostej o długości kilometra nie udało się w Schronie znaleźć i pułkownik pędził dzieciaki po trzy stumetrowy m chodniku wy ty czony m kiedy ś między Dużą Salą a bazą paliwową – tam, z powrotem, i jeszcze raz tam. Chodnik ten kończy ł się zaporą hermety czną wy jętą z przedsionków wejściowy ch, za którą znajdował się rozgałęziony sy stem przejść wy ty czony ch pod zbiornikami z olejem napędowy m. Chodnik by ł wy starczająco szeroki, żeby minęli się w nim dwaj wy prostowani dorośli ludzie, dlatego nadawał się najlepiej dla biegający ch dzieci. Rezultaty, ku zdziwieniu pułkownika, okazały się niezłe. Zdawało się to niemożliwe, ale w istocie dzieci Schronu, w odróżnieniu od dzieci dorastający ch jeszcze przed Początkiem, nie doświadczały deficy tu zabaw ruchowy ch i akty wności fizy cznej. Kory tarze by ły długie, biegać można by ło tam, gdzie się chciało, i oprócz takiej bieganiny nie by ło prakty cznie żadny ch rozry wek, podczas gdy przed Początkiem dziecko trudno by ło odciągnąć od telewizora czy komputera. Rodiony cz określił limity czasowe – trzy i pół minuty na ocenę bardzo dobrą i trzy czterdzieści na dostateczną. Ty lko Saszka – w końcu najmłodszy – pobiegł na czwórkę, pozostali zmieścili się w czasie piątkowy m. Pułkownik by ł zadowolony.

– Zuchy ! Orły ! To rozumiem! – Obszedł cały szereg i uścisnął każdemu chłopcu rękę. Dzieciaki promieniały. – W moich czasach nie każdy wasz rówieśnik mógł coś takiego osiągnąć. Zabawy na komputerze zastępowały ży cie. Żadny ch zabaw w chowanego, czy tam w berka, dzieci gapiły się w ekran i siedziały, rąbiąc palcem w my szkę. Jakie tam wy chowanie fizy czne… Wsty d! – Pułkownik, marszcząc gniewnie brwi, znów przeszedł wzdłuż szeregu. – To co, pierwszy test zaliczony. Wy niki są dobre i to daje nadzieję, że takie same będą i w drugim. Jakby zgadł. Po biegu przeszli do ćwiczeń fizy czny ch. Trzeba by ło zrobić pompkę, potem żabkę, potem brzuszek i wreszcie skok do góry z pełnego przy siadu. Każde ćwiczenie należało zrobić po dziesięć razy i ukończy wszy całą serię czterech ćwiczeń, trzeba by ło od razu, bez nawet sekundy odpoczy nku, zacząć kolejną. Pięć serii – bardzo dobry wy nik – zrobili wszy scy. Co prawda, Sańka trochę grzebał się przy ostatniej, ale pięciolatkowi można to by ło wy baczy ć. Rodiony cz by ł zadowolony i chłopcy wy szli z egzaminu, chociaż wy kończeni, to dumni: no jak to – wy trzy mali! My śleli, że takie obciążenie będzie i później – ale się my lili. Wy siłek, który ich czekał, by ł o wiele poważniejszy … Pułkownik od razu narzucił szy bkie tempo. Dańka – zresztą tak jak i pozostali – nienawy kły do poważnego wy siłku fizy cznego, wy czołgiwał się z sali ledwo ży wy. Okropnie bolały go mięśnie rąk, uginały się pod nim nogi, czuł rwanie w ramionach, plecach, mięśniach brzucha i klatki piersiowej… Budził się po nocach, czując, jak łamie mu ciało, jak pieką go umęczone w ciągu dnia mięśnie, jak gdzieś głęboko w środku, w samy m środku węzłów mięśni szy bko podry guje maleńki, złośliwy puls, czasem rozlewając się po cały m mięśniu piekący m, drapiący m bólem. Z czasem, aby wy niki treningu wciąż rosły, obciążenia jeszcze się zwiększy ły. Jeśli w pierwszy m roku trening trwał zaledwie godzinę, przy czy m z dość długimi przerwami, to trzy lata później ciągnął się już przez dwie i pół godziny, a przerwy na odpoczy nek trwały minutę. Zresztą praca do wy konania też uderzająco różniła się od tej z pierwszy ch dni – stała się znacznie bardziej wy tężona, intensy wna, ciężka. A jednak pierwsze trzy lata to by ła wy łącznie walka wręcz, przy czy m walka bardzo bezpieczna – chłopców trzeba by ło najpierw przy uczy ć do sportu, do obciążeń, a dopiero potem stopniowo podnosić wy magania. I chociaż od samego początku naparzanie odby wało się w formule full contact – pułkownik, uczący chłopców nie „jak w szkole”, ale „jak w ży ciu” i nieuznający „umowny ch” pojedy nków, nie dopuszczał żadny ch „udawany ch” ciosów ani bezkontaktowy ch walk – ręce i nogi owijano jednak bandażami z inwentarza doktora Ojboli, a pod nie wkładano grubą warstwę porolonu. Rodiony cz rozumiał, że wszy stkie stare basiory by ły kiedy ś zwy kły mi głupiutkimi szczeniakami, i zaczy nał swoje szkolenie od alfabetu. Nie dasz przecież małemu dziecku na pierwszy m treningu noża czy saperki i nie każesz machać mu w czasie sparingu goły mi rękami, do tego jeszcze z uży ciem dźwigni i duszeń. Przedtem konieczne by ło wy pracowanie wspólnego zestawu ruchów, szy bkości, siły, wy trzy małości, a dopiero potem można przejść do następnego etapu szkolenia…

*** – Błędem większości żołnierzy jest to, że odpowiadają dopiero wtedy, kiedy działanie zaczepne ze strony przeciwnika zostało już ukończone – opowiadał pułkownik, przechadzając się przed stojący mi w szeregu wy chowankami. – Na przy kład: biją was, wy uchy lacie się albo blokujecie i dopiero potem rozpoczy nacie kontratak. Albo cofacie się, zaczy nacie krąży ć dookoła przeciwnika, wy szukując słaby punkt i czekając na moment, kiedy znów będziecie mieli okazję zaatakować. To się nazy wa walka manewrowa. To jest z gruntu nieprawidłowe! Przełamujcie swoje insty nkty, które krzy czą do was w panice, że przed ciosem trzeba uciekać do ty łu, powiększając dy stans. Nie, nie i jeszcze raz nie! W ty m tkwi wasza słabość! Nie przełamując jej, w pewnej smutnej chwili odkry jecie, że w waszy m brzuchu tkwi nóż, a w głowie siekiera albo inne ostre narzędzie. Odpowiadać trzeba już wtedy, kiedy przeciwnik zaczął swój atak. Powinniście wy przedzać przeciwnika we wszy stkim: w szy bkości my śli, szy bkości reakcji, szy bkości ciała. On uderzy ł, a wasza pięść, albo lepiej nóż, już uderza w jego głowę. Tamten rzucił nożem, a wy już z unikiem ruszacie mu naprzeciw i robicie z niego marmoladę na ziemi. Bliżej przeciwnika, ciosy urazowe! To podstawa, bez tej zasady nigdy nie zwy cięży cie. Stojący na prawo od Daniły Saszka, który w wieku trzy nastu lat wy strzelił wzrostem tak, że dogonił pułkownika, podnosi rękę. – Tak, Sania? – Siergieju Pietrowiczu, czy coś takiego jest możliwe? Brwi Rodiony cza wędrują w górę, aż upodabniają się do dachu domku nary sowanego na pomarszczony m czole. – Kto ci powiedział, że to niemożliwe? Pokaż mi tego człowieka! – zapy tał surowo. – Nikt nie mówił, ale… czy ciało człowieka może rozwijać taką szy bkość? – A jak pracuje twój przy jaciel? – Pułkownik kiwnął głową na Daniłę. – Na razie jest jedy ny m spośród was, który to osiągnął. Co tak odstajecie? Przez szereg przebiegł szmer – wszy scy wiedzą, że Dańka to mutant i takie sztuczki są dla niego na porządku dzienny m. I ty lko sam Daniła wie, jak ciężko mu przy chodzi osiąganie takiej szy bkości i jak parszy wie czuje się potem jego ciało. – Dobra – powiedział łagodniej pułkownik. – Oczy wiście, Daniła to unikat. Działa z maksy malną szy bkością dostępną dla ludzkiego ciała ty lko dzięki szczególnej właściwości organizmu… Ale to wcale nie znaczy, że wy też nie powinniście do tego dąży ć! Pracujcie nad sobą i nie miejcie wątpliwości: szy bkość przy jdzie. Ta szczególna właściwość organizmu Dańki – wy rzuty adrenaliny – została odkry ta przez pułkownika już na pierwszy ch treningach. Wy starczy ło, żeby chłopiec się przestraszy ł albo rozzłościł – od razu robił się cały czerwony. Zdawałoby się, że to nic szczególnego, podczas treningu czerwoni i rozgrzani by li wszy scy. Ale Daniła… pokry wał się jakimiś plamami, wręcz bordowy mi! Kiedy Rodiony cz zauważy ł to po raz pierwszy, aż się przestraszy ł – a nuż chłopak ma coś z ciśnieniem? Serce nie wy trzy ma – i odpowiadaj potem przed dziadkiem. Naty chmiast

przerwał zajęcia, zaprowadził wy chowanka do Ojboli. Siemiony cz szy bko wziął się za swojego ulubieńca – czy żby na próżno ty le lat faszerował go witaminkami? – i wreszcie znalazł wy jaśnienie tego zjawiska. – Wszy stko jest bardzo proste – opowiadał Rodiony czowi, siedząc wieczorem w jego segmencie przy kieliszku nierozwodnionego spiry tusu. – Ty, Pietrowicz, tak jak i ja, jesteś człowiek wojskowy, stąd powinieneś znać legendę o Cezarze, który wy bierał żołnierzy do swojej armii zgodnie z zasadą „czerwony –blady ”. Kiedy wy bierał godny ch tego, by walczy ć w jego zwy cięskiej armii, po prostu stawiał kolejny ch kandy datów przed sobą, bił ich po policzku albo darł się na nich i obserwował reakcję… – A po co? – zainteresował się pułkownik, który dotąd o ty m nie sły szał. – To wszy stko proste – powtórzy ł Siemiony cz. – W ten sposób rozpoznawał, kto przed nim stoi, tchórz czy śmiałek. Wiesz, co to za organ: nadnercza? – Aha. – Pułkownik uśmiechnął się. – Kiedy ś coś mnie o ty m uczy li… w oddziałach specjalny ch. – Uczy li… – ironizował Ojboli. – Ciebie to uczy li, jak najlepiej wbić w nie bagnet… Nadnercza są zlokalizowane na nerkach, obejmując je od góry na kształt czapeczek. Nie będę ci robił wy kładu o budowie, powiem ty lko, że nadnercza wy dzielają adrenalinę i noradrenalinę, hormon strachu i hormon wściekłości. Nazy wają je też hormonami królika i lwa. Kiedy mózg odbiera sy tuację jako niebezpieczną lub stresującą, wy sy ła nadnerczom sy gnał, który sprawia, że wy dzielają te hormony. – A co ma do tego bladość i rumieniec? – Te związki, bardzo podobne pod względem struktury chemicznej, całkiem odwrotnie wpły wają na prześwit naczy ń krwionośny ch. Właśnie dlatego człowiek blednie albo się czerwieni. Hormon wściekłości rozszerza naczy nia krwionośne, dlatego twarz się czerwieni, a hormon strachu zwęża, dlatego też pojawia się bladość. Niewątpliwie oba te hormony przy gotowują organizm do działania w razie zagrożenia, ale adrenalina, mówiąc pry mity wny m języ kiem, przy gotowuje organizm raczej do ucieczki, do tego przecież też trzeba mieć siły, a noradrenalina do walki. Pułkownik uśmiechnął się z niedowierzaniem. – A ja zawsze my ślałem, że jest na odwrót… – Wielu tak uważa. Prawdopodobnie dlatego, że adrenalina jakoś tak lepiej brzmi niż noradrenalina… – Wy chodzi na to, że nasz Dańka ma większy wy rzut noradrenaliny ? – Nie mogę twierdzić tego na pewno, do tego konieczne jest przeprowadzenie specjalny ch analiz, ale my ślę, że tak właśnie jest. Albo przy najmniej po równo. W organizmie zwy kłego człowieka wy rzut adrenaliny jest cztery razy większy niż noradrenaliny, ale by wają też wy jątki, kiedy dzieje się na odwrót. – Czy li chłopak jest taki nie z powodu charakteru, ale fizjologii? – mruknął pułkownik. – Czekaj, czekaj – odżegnał się od tego Ojboli. – Cała sztuczka polega tu nie na ty m, czego

konkretnie ma więcej, ale na ty m, że jego nadnercza wy dzielają trzy razy więcej ty ch hormonów, niż to się dzieje w organizmie zwy kłego człowieka. Można powiedzieć, że takie wy rzuty adrenaliny to zarówno jego wy bawienie, jak i przekleństwo. W chwilach wy jątkowego zagrożenia lub wściekłości będzie dokony wał cudów odwagi, zręczności, siły i szy bkości, ale kaca będzie miał takiego, że nie pozazdrościsz… – W takim razie dlaczego przekleństwo? – zdziwił się Rodiony cz. – Na mój rozum jest na odwrót… – Jesteś żołnierzem i patrzy sz ty lko na jedną stronę medalu, zdolność bojową. A teraz przy pomnij sobie, przecież na pewno nieraz doświadczałeś takich uderzeń adrenaliny, jakie miałeś potem wrażenia? Bolało? Ręce ci się trzęsły, zęby zgrzy tały ? Serce chciało wy skoczy ć z piersi? Rodiony cz uśmiechnął się. – By wało… – A teraz wy obraź sobie, że łamie cię trzy razy mocniej. Pułkownik pomilczał przez kilka sekund i z zakłopotaniem chrząknął: – Szlag… Nie poszczęściło się dzieciakowi… Takie łamanie w kościach… – O to, to. – A jak to wszy stko wpły wa na organizm? – Nie najlepiej. Każdy taki wy rzut to szok i stres, a wy rzut trzy razy bardziej skoncentrowany to szok potrójny. Każdy szok jest ciosem, który zuży wa organizm, prowadzi do przedwczesnego starzenia i chorób. Potrójny szok, wiadoma rzecz, niszczy go znacznie szy bciej. Co z takim człowiekiem będzie po dziesięciu latach, nietrudno się domy ślić… – Przy zwy czajenie do dawki. Sy ndrom czeczeński… – mruknął ponuro Rodiony cz. – Mój dowódca żartował: jeśli macie sy ndrom czeczeński, to okno w pokoju trzeba zasłonić szafą, żeby snajper was nie trafił, a spać w łazience, żeby nie pocięło was odłamkami. – Tak. Czeczeński, wietnamski, afgański, to nie takie ważne. Najważniejsze, że człowiek zamienia się w ty pa uzależnionego od adrenaliny, który potrzebuje czegoś ekstremalnego, żeby ty lko dostać jeszcze trochę swojego narkoty ku. Dlatego rekomendowałby m Dańce spokojne domowe ży cie bez stresów, nerwów i przesadnej akty wności. Inaczej, jeśli ta wojna, a jesteśmy teraz na wojnie, w to nie wątpię, kiedy ś się skończy, on szy bko znajdzie sobie inną. Dla niego wojna nie skończy się już nigdy, nigdy z niej nie wróci… Pułkownik popatrzy ł ponuro na Ojboli. – My ślisz, że chłopak, który w wieku siedmiu lat postanowił iść na Północ i o mały włos nie poszedł, będzie cicho i spokojnie siedział w domu? Oj, wątpię… Ojboli uśmiechnął się smutno, wspominając tę historię. – Oczy wiście, że nie. Ale w takim razie powiem ci jedno. Sądzę, że ta osobliwość jego organizmu nie pojawiła się na pusty m miejscu. W ogóle pierwszy raz o czy mś takim sły szę, ale dam sobie głowę uciąć, że to rezultat mutacji, której uległ napromieniowany embrion, kiedy Swieta opiekowała się Olegiem. Embrion w okresie rozwoju cechuje się skrajnie wy soką

wrażliwością na radiację. W ty m okresie nawet nieznaczne dawki promieniowania powodują liczne deformacje i wady rozwoju. Ale co jest już dawno wiadome i udowodnione, embrion posiada także właściwość, której nie zaobserwowano w dalszy ch stadiach cy klu ży ciowego, wy raźną zdolnością do samoodbudowy, regeneracji i reorganizacji. Co, jeśli radiacja, niszcząc jakąś część komórek embrionu, zmusiła matkę naturę, żeby zmieniła, przebudowała organizm w taki sposób, żeby umożliwić jego dalszy rozwój bez żadnego uszczerbku? I tak sobie my ślę, tworząc taki cud, natura na pewno przewidziała jakiś ukry ty mechanizm, coś w rodzaju zaworu bezpieczeństwa, który będzie w jakimś stopniu chronić organizm przed jego przedwczesny m zuży ciem… – No, daj Boże, daj Boże – mruknął pułkownik, podnosząc kieliszek. – I za to wy pijmy, Siemiony cz. I w ogóle za wszy stkie nasze dzieciaki. Nielekkie ży cie im przy padło, bez dzieciństwa, jak w latach wojny, ale co poradzić… – Za to zawsze jestem gotów – odpowiedział Ojboli i podniósł ze stołu swój kieliszek. *** Prakty ka to ty lko jedna strona medalu. Prakty ka bez teorii jest ślepa, a teoria bez prakty ki martwa, jak lubił mawiać pułkownik. Już na pierwszy m etapie szkolenia zaczął włączać do planu przy gotowania bojowego zajęcia teorety czne. W pierwszy ch latach odby wały się ty lko w soboty najwy żej przez godzinę, czasem półtorej, i dopiero potem zaczęły się stopniowo wy dłużać. Z początku zajęcia te miały charakter czy sto umowny. Pułkownik rozprawiał o ży ciu, opowiadał rozmaite historie, które przy darzy ły się albo jemu, albo jego towarzy szom broni. A specjalisty czne wy kłady dawał ty lko z rzadka i to na możliwie neutralne tematy, te, które umy sł dziecka może przy swoić, przetrawić i które nie wy rządzą dziecięcej psy chice nieodwracalny ch szkód. Do tego często poruszał tematy patrioty czne, starając się wpoić chłopcom miłość do kraju. Mimo że by ł teraz oszpecony i okaleczony przez promieniowanie, to wciąż by ł ich ojczy zną, i pułkownik wierzy ł, że kiedy ś podniesie się z ruin. Wbrew wszy stkiemu miał nadzieję. W takich dniach chłopcy zbierali się w gabinecie pułkownika i ten włączał pieśni Pożegnanie Słowianki, Dzień zwycięstwa, Na bezimiennym wzgórzu… Czasem zamiast pieśni oglądali stare, sowieckie jeszcze filmy o wojnie, o heroiczny ch czy nach żołnierzy i oficerów, o przy jaźni i wzajemnej pomocy, lub słuchali opowieści pułkownika o Wielkiej Wojnie Ojczy źnianej, o Łuku Kurskim, Twierdzy Brzeskiej i obronie Sewastopola. Czasem Rodiony cz przy chodził w kiepskim nastroju i wtedy gniewnie piętnował sprzedajny ch polity ków, którzy doprowadzili kraj – i cały świat! – do tak nędznego stanu. Opowiadał o rozkradaniu państwa w ostatnich latach przed Początkiem, o obojętności młodzieży dążącej do tego, by ży ć dniem dzisiejszy m i bez trosk, i nierozumiejącej – ani nie chcącej rozumieć – że właśnie od niej zależy przy szłość ich kraju. – Rosji, dzieci, na przestrzeni ty siąca lat nikt nie zdołał ujarzmić i zmusić do czegokolwiek siłą! A próbowali, och, jak próbowali! Zawsze się biliśmy i to biliśmy się tak, że wrogom na samo

wspomnienie o Rosji trzęsły się kolana! Siłą? Nie, wziąć nas siłą nigdy się nie udało. I wtedy wzięli nas spry tem i podłością… – Pułkownik przechadzał się z kąta w kąt swojego gabinetu przed siedzący mi przy biurku chłopcami. Tego dnia wy raźnie nie by ł w nastroju, ponury jak nigdy i nawet nieogolony, co zdarzało mu się niezwy kle rzadko. – Wojna informacy jna… – wy py chał te słowa z ust, krzy wił się z obrzy dzeniem, jakby wy pluł grudkę błota. – Przegraliśmy w wojnie informacy jnej. Wojnie, w której wy gry wa nie ten, kto jest silniejszy i dzielniejszy, ale ten, kto ma dłuższy języ k i lepiej kłamie. Rosja, kraj wojowników, uległ USA, krajowi kupców i bankierów. To właśnie ich ideolodzy zgotowali rosy jskiemu narodowi los nędznego, brudnego, zawszonego bezdomnego alkoholika. Istota kapitalizmu jest taka: jeśli masz pieniądze, możliwe jest wszy stko. Stany je miały. Amery ka jak ogromna bańka my dlana nady mała się od jednostek monetarny ch wrzucany ch do gospodarki przez Sy stem Rezerw Federalny ch. I lwia część ty ch środków by ła uży ta do otumaniania i ogłupiania narodu rosy jskiego. Nie udało się od zewnątrz, zaczęli od środka. Znaleźli się ludzie, którzy za pieniądze gotowi by li sprzedać i zdradzić nie ty lko własny kraj, ale i rodzoną matkę! I oni, ci zdrajcy, zaczęli po cichu ry ć… Wszy stko odby wało się niezauważalnie, pomału, ukradkiem. Jeśli mądremu człowiekowi cały czas powtarzać, że jest głupcem, to uwierzy, nie miejcie wątpliwości. Sedno tkwi w ty m, by odpowiednio długo i z intensy wnością mu to wpajać. A oni, już oni się starali… Świadomość większości ludzi jest zmienna, podatna na cudze wpły wy, najbardziej na wpły wy szkodliwe, demoralizujące. Telewizja, internet, prasa, zewsząd zaczęło się sączy ć błoto. Literatura, teatry, kino, stopniowo wszy scy zaczęli wy chwalać najniższe ludzkie insty nkty. Z ludzkiej mentalności usuwano wszy stko, co rozumne, dobre, wieczne, i wciskano kult seksu, przemocy, kłamstwa, zdrady … W wy ższy ch warstwach klasy rządzącej zaczął się chaos, bałagan. Biurokracja i łapownictwo, protekcja i kumoterstwo, brak zasad i nieudolność działania, wszy stko to zostało podniesione do rangi cnoty. Uczciwość, honor, przy zwoitość by ły wy śmiewane, obrzucane błotem i wkrótce stały się nikomu niepotrzebny mi przeży tkami. Bezczelność, kłamstwo, pijaństwo, narkomania, niewierność, nienawiść i zawiść, wszy stko to by ło w zakamuflowany sposób propagowane i bujnie rozkwitło. Stry wializowano wiarę, odcięto korzenie duchowe, niszczono same fundamenty narodowej moralności… – Rodiony cz westchnął spazmaty cznie, jakby brakowało mu powietrza, i wpatrzony gdzieś w swoje wnętrze, skinął głową. – A przecież wrodzy ideologowie wiedzieli, gdzie uderzy ć: szło zawsze o młodzież. Z tego prostego powodu, że wpły wać na nią jest zawsze łatwiej niż na ty ch, którzy mają ugruntowane poglądy, którzy mają już swój punkt widzenia na otaczającą ich rzeczy wistość. I wpły wali, zmieniając młodzież w cy ników, próżniaków, kosmopolitów… Jakie wojsko, jaka rodzina, jakie dzieci, wszy stko ty lko dla siebie, wszy stko w imię siebie samego! Bezcelowe przeży wanie swojego ży cia, przy jemności, egocentry zm… I nikt nie chciał rozejrzeć się dookoła, obudzić się. Ojcowie, dziadowie i pradziadowie wojowali, budowali, tworzy li! Szli naprzód, upadali, podnosili się, i wszy stko to w imię tego, by ży ły ich dzieci… I stworzy li wielki kraj! A my ? A my splunęliśmy i szurnęliśmy butem, gwiżdżąc na to wszy stko, co dla nas zrobili… W jakimś stopniu te zajęcia można by ło nazwać szkoleniem ideologiczny m. Rodiony cz

święcie wierzy ł, że młodzież powinna dorastać z tą podstawą, którą tworzy miłość do ojczy zny, do swojej ojcowizny, i usilnie im tę miłość zaszczepiał. Nieraz wy głaszał takie przemowy i Daniła wiedział, że tak właśnie by ło. Dziadek niejednokrotnie opowiadał o ty m, jak kraj stopniowo pogrążał się w bagnie, w łajnie, w nawozie. Nie pozwalano ludziom podnieść głowy, rozejrzeć się, zobaczy ć, co się dzieje dookoła. Kry zy s z dziewięćdziesiątego ósmego, potem, kiedy wszy stko powoli zaczęło się układać, jeszcze jeden. Naród by ł zajęty walką o przeży cie, każdy my ślał ty lko o sobie i swojej rodzinie i nie by ło czasu rozglądać się na boki. A ty mczasem kraj by ł cichaczem rozkradany. Wy wożono drewno, wy pompowy wano ropę i gaz, cały mi tonami sprzedawano za granicę surowce. W takim tempie mogli rozgrabić kraj w parędziesiąt lat – ale coś poszło nie tak. Coś się nie udało. Coś pokrzy żowało te plany – i nadszedł Armagedon. I kto wie, czy nie by ł to lepszy los niż ten, który miał by ć zgotowany rosy jskiemu narodowi?… *** Czas mijał. Chłopcy stopniowo przy wy kli do wy kańczający ch treningów. Przestały boleć mięśnie, w rękach pojawiła się siła, ciało stało się posłuszne, szy bkie, zręczne. Już nie wy pełzali z sali, ledwie powłócząc nogami i marząc o ty m, żeby jak najszy bciej dotrzeć do łóżka – organizm się przy zwy czaił. Wprawił się. Na początku by ło ich czterech, a po roku do grupy dołączy ło jeszcze jedenaście osób. Rodiony cz urządził im taki sam egzamin wstępny jak pierwszej czwórce i „starzy ” patrzy li teraz z lekceważeniem na „nowy ch” – oni sami mogli już wtedy zrobić dwadzieścia serii takich ćwiczeń albo przebiec czterokrotnie dłuższy dy stans bez zady szki. Zresztą „nowi” nie potrzebowali tak długiego czasu – zaledwie pół roku – żeby dogonić „stary ch”, i piąty rok szkolenia grupa rozpoczęła na mniej więcej jednakowy m poziomie. Piąty rok przy niósł duże zmiany – nadszedł drugi etap szkolenia bojowego przy szły ch stalkerów i treningi stały się więcej niż poważne. Po pierwsze, pułkownik uznał, że można dodać do treningów walki wręcz ćwiczenia czy sto siłowe. Chociaż układ kostno-stawowy ludzkiego ciała nie jest jeszcze w ty m wieku całkowicie uformowany, zajęcia z ciężarami pomogły chłopcom nabrać masy mięśniowej, tak koniecznej do zadawania naprawdę skuteczny ch ciosów. Rodiony cz, sam we wczesnej młodości będąc kandy datem na mistrza podnoszenia ciężarów, wiedział, że całe gadanie o braku swobody ruchów i szy bkości przy większy m ciężarze własny m to lanie wody, nic więcej. Jaki sens ma machanie rękami, jeśli na bicepsie jest ty lko cienkie włókno mięsa, a na tricepsie nie ma nawet tego. Takie ciosy nie przy niosą szkody twojemu przeciwnikowi, sprawią ty lko, że będzie się pogardliwie uśmiechał. Ale już ręka o rozmiarach dobrej szy nki potrafi wzbudzić szacunek nawet w najbardziej szalony m ry walu. Dlatego, poczy nając od piątego roku, chłopcy zaczęli odwiedzać również Małą Salę. Mała Sala by ła wy posażona ubożuchno, na miarę możliwości. Parę sztang, kilka talerzy o niewielkiej wadze, cztery hantle i dwudziestoczterokilowy odważnik. Maszy n i trenażerów nie

by ło, trzeba by ło je własny mi rękami spawać z rozmaitego żelastwa, ale za to kiedy praca nad siłownią się skończy ła, salą można się by ło zachwy cać godzinami. By ła tu i ławeczka do wy ciskania na klatkę piersiową, i maszy na do wy py chania nogami, i atlas do ćwiczeń pleców, górny i dolny, i „maszy na Smitha” do przy siadów, i stanowisko do ćwiczenia mięśni dwugłowy ch ud, i wiele inny ch… I odtąd sala zaczęła się cieszy ć popularnością nie ty lko u chłopców, ale i u starszy ch facetów. Po co siedzieć i łoić spiry tus u Piwa – lepiej już pomachać żelazem. Lepsze dla zdrowia, rośnie zdolność bojowa – znika brzuch. A pogadać można i tam… Po drugie, treningi walki wręcz stały się odtąd nie zwy czajnie twarde, ale wręcz brutalne i maksy malnie wy cieńczające. Teraz pułkownik zabraniał uży wać porolonu, ręce owijali samy mi bandażami, a nogi w ogóle zostawiali bez osłon. Ból w spracowany ch mięśniach dawno już przestał Danile przeszkadzać, ale teraz pojawił się inny ból – ból poobijanego ciała, siniaki, stłuczenia, wieczne krwiaki na przedramionach i goleniach. Nogi, ręce – zresztą całe ciało, czasem przy pominające jeden wielki siniak. Dobrze jeśli dostaniesz w pierś, brzuch albo bark – to nietrudno wy trzy mać, cios w korpus nie powoduje silnego bólu. Ale jeśli zaliczy sz cios w głowę? A w nerkę, śledzionę, w „słoneczko”? Szczerze mówiąc, wrażenia są gorsze niż średnie. No, a weźmy na przy kład kopnięcia nogami. Czy łatwo jest wy trzy mać podczas jednej walki z dziesięć ciosów w udo, dać radę doprowadzić walkę do końca, ustać na nogach i do tego jeszcze zwy cięży ć? A potem, kulejąc, dotrzeć pod pry sznic i odmaczać, odmaczać, odmaczać stopniowo podchodzący szarawy m błękitem siniak… A nabijanie? Ooo, nabijanie… Kiedy w ciągu pięciu minut pracujesz goły mi rękami i nogami, waląc w worek z piaskiem, potem stajesz na środku sali i dwaj ludzie, zupełnie się nie krępując, zaczy nają okładać cię rękami i nogami po udach, po żebrach, po brzuchu, po plecach… Ale młody organizm przy zwy czaja się do wszy stkich obciążeń, siniaków, zadrapań i stłuczeń. Od ciągły ch, niemający ch kiedy zniknąć krwiaków, powstały ch w wy niku twardy ch bloków, jego przedramiona nie ustępowały już twardością końskim kopy tom. Stopa, goleń, pięść, kolano, łokieć już nie bolały przy każdy m uderzeniu w wy pełniony ziemią worek, ale wy trzy my wały kilka minut nieprzerwanego ataku. A i ciało weszło na odpowiedni poziom wy trzy małości i nie jęczało po otrzy maniu pół setki ciosów – chłopcy stopniowo pokony wali i ten etap. No i wreszcie, jeszcze jedną nowością wprowadzoną na drugim etapie szkolenia by ły ćwiczenia z bronią – nożem, saperką, pałką, siekierą… Oczy wiście na razie by ły to ty lko makiety z dy kty, ale uderzali nimi z całej siły i nieraz Daniła wracał do domu z żebrami podrapany mi po ciosie takim „nożem” czy z poharataną ręką po cięciu krawędzią „łopatki”. Okazało się, że Rodiony cz jest prawdziwy m mistrzem noża i saperki. Nawy ków wbity ch mu kiedy ś pod korę mózgową nie utracił przez cały czas siedzenia w Schronie i teraz szczodrze dzielił się nimi ze swoimi wy chowankami. – W pracy zarówno z nożem, jak i z łopatką, konieczne jest przestrzeganie czterech podstawowy ch zasad, szy bkości, celności, prostoty i śmiercionośności – uczy ł chłopców. – Przy jrzy jmy im się dokładniej. Kiedy ś, dawno temu, w czasach mojej szalonej młodości, razem z moimi towarzy szami z uczelni przerobiliśmy piosenkę Kubusia Puchatka z sowieckiej kreskówki.

Brzmi ta przeróbka tak: Ale nóż to bardzo straszna rzecz… Każda rzecz albo jest, albo jej nie ma Ale nóż (wciąż nie pojmę, w czy m rzecz) Nóż, gdy jest… to od razu go nie ma! Ten króciutki wierszy k najlepiej oddaje to, co powinno się stać z waszy m nożem przy kontakcie z przeciwnikiem. Broń, oto ona, na razie jeszcze jest u was… a w następny m momencie już tkwi gdzieś w gardle albo oczodole waszego przeciwnika. Ułamek sekundy i znów jest w waszy ch rękach, i znów jest gotowa do działania. Nóż dy wersanta, albo jego saperka, mają obowiązek bły skawicznie wbić się we wroga, kiedy ty lko ten pojawi się w jego zasięgu. Ledwie walka się zacznie, od razu powinna się skończy ć, bo w przelotny m starciu wręcz żołnierz często nie ma czasu na nic więcej niż jeden, dwa śmiertelne ciosy w ważne dla ży cia punkty. A właśnie po to, żeby ciosy by ły skuteczne, potrzebujemy celności. Żeby wasze ciosy by ły celne, musicie czuć swój nóż albo saperkę jak przedłużenie waszej ręki. A osiąga się to jedy nie przez ciągły trening, przy czy m nie ty lko w sali, ale i w domu albo w dowolny m inny m miejscu. My w swoim czasie nosiliśmy je przy sobie zawsze, ciągle obracaliśmy je w ręku, atakowaliśmy mijane cele, latające puszki, liście na drzewach, przelatujące obok owady, a nawet z nimi spaliśmy. By łoby nieźle, gdy by ście wpoili sobie taką regułę. Co się ty czy prostoty … Nigdy nie „bawcie się” bronią, nie naśladujcie bohaterów filmów sensacy jny ch, którzy dziarsko obracają nóż między palcami albo przerzucają saperkę z jednej ręki do drugiej, czy też robią zwód podczas ataku, tak aby oszukać przeciwnika. To wszy stko maska, na pokaz. Jedy ny wy jątek to przełożenie z chwy tu prostego na odwrócony, ale to też ty lko pod warunkiem, że wasz ruch jest dopracowany, automaty czny i broń w żadny ch okolicznościach nie wy ślizgnie się wam z ręki. Dla dy wersanta walka wręcz to nie fechtunek, nie walka manewrowa, w której każdy z ry wali próbuje zmęczy ć drugiego. Odwrotnie! Uży cie broni białej jest prawidłowe i skuteczne ty lko wtedy, kiedy przeciwnik zwy czajnie nie ma czasu nic zrobić. W ty m celu musicie nauczy ć się zadawać ciosy kombinowane, prościej mówiąc, łączy ć dwa uderzenia w jeden ruch, kiedy zakończenie pierwszego ciosu stanowi jednocześnie początek drugiego. Między ciosami nie powinno by ć pauz, wy konuje się je jak jeden pły nny ruch. Najczęściej drugi cios powtarza pierwszy, ty le że z odwrotną trajektorią. W jedny m ruchu wolno łączy ć najwy żej dwa, trzy uderzenia. I najważniejsze, ruchy muszą by ć pły nne, bez zatrzy my wania się między ciosami. Pracujcie nad pły nnością, a szy bkość przy jdzie sama. Każde uderzenie powinno by ć skierowane w konkretny punkt na ciele przeciwnika. Cele ciosów, oczy, gardło albo boczna część szy i, serce, nerki. Mocny m cięciem saperki można rozciąć otrzewną, pchnięciem noża zaatakować pachwinę albo wątrobę, śledzionę. Wszy stkie te ciosy są śmiertelne, przeciwnik bły skawicznie traci przy tomność i po krótkim czasie następuje śmierć.

Oprócz ty ch celów możliwe są także cięcia i uderzenia w kończy ny, ale te wy konuje się raczej w ramach obrony przed ciosami przeciwnika. Chociaż trzeba przy znać, że jeśli takim ciosem trafi się na przy kład w tętnicę przebiegającą po wewnętrznej stronie ręki albo uda, można też zadać poważną ranę, w wy niku której całkiem możliwa jest utrata przy tomności, a później śmierć z upły wu krwi. A przy najmniej przeciwnik z taką raną bły skawicznie traci zainteresowanie walką z wami. I ostatnia rzecz. Po to, żeby zostać prawdziwy mi mistrzami, musicie nauczy ć się walczy ć dwoma nożami, saperkami, albo nożem w jednej ręce i saperką w drugiej. To trudne, ale możliwe. By wasza walka by ła skuteczna, uczcie się dzielić uwagę i kontrolować obie ręce, a nie ty lko prawą albo ty lko lewą. Zwy kły człowiek nie potrafi robić dwóch różny ch rzeczy obiema rękami jednocześnie. Wy jednak musicie się tego nauczy ć. Ty lko tak będziecie mogli by ć skuteczny mi i bardzo groźny mi oburęczny mi nożownikami. Jest to konieczne po to, żeby w walce obie ręce mogły działać niezależnie od siebie nawzajem. W takich podwójny ch ciosach dochodzi do rozdzielenia uwagi i ruchu ciała, ale właśnie dlatego, że ciosy są podwójne, niezwy kle ciężko jest ich uniknąć. Dlatego powtarzam: uczcie się działać obiema rękami niezależnie! *** Chociaż dy wersant nie jest superbohaterem, powinien posiadać ogromną wiedzę i umiejętności. W sy tuacji bojowej do wy konania zadania przy da się wszy stko. Im większy m zasobem umiejętności dy sponuje komandos, ty m więcej szans na to, że zadanie będzie wy konane skutecznie i grupa pomy ślnie wróci do domu. I wśród tej wiedzy, umiejętności i nawy ków jedny m z najbardziej podstawowy ch jest doskonałe władanie nie ty lko bronią białą, ale i palną, znajomość jej takty cznej i technicznej charaktery sty ki i swobodne uży cie w walce. Wielce pomocny w zajęciach z przy gotowania bojowego by ł fakt, że broń w Schronie, chociaż w mizernej ilości, to jednak by ła. Kałachy i makary, które pozostały po ludziach Pająka. I teraz ostra broń na czas zajęć zamieniała się w ćwiczebne makiety. Prowadzenie w warunkach Schronu pełnowartościowy ch zajęć strzeleckich początkowo nie by ło możliwe. Ilość amunicji by ła mocno ograniczona, pierwsze strzelania bojowe w terenie odby ły się, dopiero kiedy stalkerzy wy szabrowali budy nek milicji. Ale to się stało dopiero kilka lat później, a na razie chłopcy studiowali ty lko dane techniczne i sposób obchodzenia się z bronią. – Człowiek trzy mający broń nie jest żołnierzem tak jak człowiek posiadający pianino nie jest muzy kiem. Uży cie broni nie ma żadnego sensu, jeśli nie umiecie się z nią obchodzić. To słowa pułkownika Jeffa Coopera, twórcy sy stemu strzelania takty cznego. Choć by ł Amery kaninem, Boże wy bacz, to znał się na broni… – mówił Rodiony cz, przechadzając się wzdłuż stołów, na który ch leżały rozłożone na części kałachy. – A skoro tak, to trzeba się uczy ć, uczy ć, uczy ć. Budowę sprzętu trzeba znać! I dzieciaki męczy ły automaty i pistolety, i męczy ły się same, aż miały przed oczami żółte zajączki, aż każdy z nich nauczy ł się składać i rozkładać dowolną giwerę z zamknięty mi oczami

i mógłby ją naprawić, gdy by w warunkach polowy ch doszło do drobnej usterki. Składać składali, ale strzelania ani-ani. Ilekroć prosili Rodiony cza, żeby pozwolił im wy strzelić chociaż po jednej kulce, ten by ł niewzruszony jak skała. Pułkownik przede wszy stkim troszczy ł się o zdolność bojową Schronu i marnowanie amunicji wtedy, kiedy by ło jej ty le, co kot napłakał, prakty cznie wcale, uważał za zbrodnię. Dlatego zajęcia na razie ograniczały się do teorii. Ale i tego wy starczało. Teorety czne szkolenie strzeleckie – to nie ty lko składanie, rozkładanie i studiowanie takty ki uży cia. Budowa broni automaty cznej, podstawy bezpiecznego obchodzenia się z nią, niezbędny ekwipunek, wy posażenie i jego konserwacja, pozy cje strzeleckie, przemieszczanie się z bronią, trenowanie bły skawicznego zmieniania magazy nków, eliminowanie opóźnień podczas strzelania, zmiana broni automat-pistolet – wszy stko to wy magało mozolnego treningu i wielokrotnego powtarzania, aż wszy stko wbiło się pod korę mózgową. A poza ty m czy sto teorety cznie studiowali modele zagraniczne. W ty m pomagała im grubaśna Encyklopedia światowej broni palnej znaleziona przez Rodiony cza w bibliotece i postawiona na honorowy m miejscu wśród inny ch książek w jego pokoju do pracy. Ency klopedia zawierała półtora ty siąca stron wy pełniony ch najpotrzebniejszy mi informacjami i dzięki niej chłopcy, gdy by ich zapy tać, niebawem mogli bezbłędnie powiedzieć, czy m Glock 21 różni się od Glocka 22, jaka jest średnica rozrzutu karabinu snajperskiego Barrett XM500 i na czy m polegają zalety i wady OC-14 Groza. Słowem, szkolenie komandosów, mający ch przeży ć w koszmarny ch warunkach panujący ch na powierzchni, nabierało rozpędu. Zdawałoby się, że od początku trzeba by ło napy chać sobie głowę giganty czną ilością informacji, a jednak na drugim etapie ich dawka jeszcze się powiększy ła. Do przy gotowania teorety cznego, które odby wało się w soboty, teraz doszły jeszcze zajęcia w środy. A poza ty m dwukrotnie wy dłuży ł się ich czas. Uby ło ciekawy ch opowieści, a i tematy ka patrioty czna pojawiała się rzadko – pułkownik specnazu i bez tego miał co przekazy wać swoim podopieczny m. Jak się poruszać i maskować? Jak stworzy ć stałą kry jówkę na tery torium wroga, żeby nigdy jej nie znalazł? Jak uciec przed pościgiem i radzić sobie z psami przeciwnika? Jak pokony wać przeszkody wodne albo inży niery jne? Wszy stko to i całe mnóstwo inny ch informacji mieściło się w głowie pułkownika i ty m właśnie dzielił się z chłopcami, starając się przekazać to, co kiedy ś tak samo starannie wtłoczono mu do głowy. Informacje nie by ły teraz tak ściśle dozowane – chłopcy już dorośli i wielu rzeczy mogli wy słuchać spokojnie, ze zrozumieniem, bez obawy, że będą rzucać się w koszmarach senny ch po takim wy kładzie. – Jak my ślicie, łatwo jest zabić człowieka? Nie z dużej odległości, nie z broni palnej, naciskając na spust, chociaż to też wy maga pewnej odwagi, ale w walce wręcz, patrząc mu prosto w oczy ? Łatwo jest przy zwy czaić się do widoku krwi i nie stać się przy ty m maniakiem? – py tał pułkownik. I sam odpowiadał: – To przede wszy stkim zależy od waszej konstrukcji psy chicznej. Dla jednego by wa to łatwiejsze, dla drugiego trudniejsze. U jednego krew nie budzi specjalnego poruszenia i negaty wny ch skojarzeń, a ktoś inny mdleje na sam jej widok. Dla jednego pierwsze zabójstwo to normalny, naturalny krok, a drugi załamuje się i nigdy już nie zdoła się podnieść. Oczy wiście specnaz przy gotowy wał ludzi do tego, że z wrogiem trzeba będzie

walczy ć i wroga trzeba będzie zabijać, ale konstrukcja psy chiczna człowieka jest tutaj czy nnikiem pierwotny m. W swoim czasie specjalnie przy uczano nas do widoku krwi. Mówiono, że to dla nas taka sama część zawodu jak dla chirurga czy rzeźnika. Po wielokilometrowy ch, wy cieńczający ch biegach wrzucali nas do piwnic wy pełniony ch krwią do kolan, kazali nam zanurzać się w niej z głową, obszukiwać obficie polane krwią i owinięte psimi flakami manekiny … By ły przy padki, kiedy zachły stującego się krwią człowieka trzeba by ło cucić wprost tam, w piwnicy. Wy obraźcie sobie, wszędzie krew… Chlupocze na ziemi, ścieka ze ścian, kapie z sufitu, nawet w powietrzu wisi jej ciężki, gęsty zapach. Jak my ślicie, łatwo jest w takich warunkach przetrzy mać i nie osunąć się w czarną otchłań szaleństwa? A by wały takie przy padki… Jeśli człowiek wy trzy my wał, przechodził do kolejnego etapu, a ty ch, którzy nie wy trzy my wali, odsiewano. Taka sama próba krwi na trzecim etapie czeka i was… Ciągle mnie py tacie, jak nas szkolili. A szkolili nas tak, jak nie szkoliły swoich komandosów żadne jednostki specjalne na świecie! – opowiadał Rodiony cz, przechadzając się przed stojącą w szeregu grupą. – Wszy stko by ło aż śmiesznie proste i efekty wne. Niewielką grupę złożoną z trzech, czterech ludzi zrzucano w nieznany m im miejscu. I dobrze by ło, jeśli by ł to las albo tundra, taki zrzut to by ł sukces! Częściej grupa by ła zrzucana na pusty ni, gdzie po hory zont by ł ty lko żółty piasek, albo na dalekiej północy, gdzie od oślepiającej bieli śniegu łzawiły oczy i w promieniu setek kilometrów nie by ło ani dróg, ani osiedli ludzkich. Ze sobą miałeś kałacha z jedny m nabojem, saperkę i nóż. Ani nadajnika, żeby nadać sy gnał ratunkowy, ani jedzenia, ani wody, ani zapałek… Przeży j! Ale czasem by wało jeszcze ciekawiej! Ubierali ludzi w więzienny uniform i zrzucali nocą w samy m centrum wielkiego miasta. A potem puszczali sy gnał milicji: uciekła grupa wy jątkowo niebezpieczny ch przestępców. I w resorcie mało kto wiedział, że tak naprawdę odby wa się trening specnazu, dlatego działali jak w sy tuacji bojowej, czasem strzelali, żeby zabić, nawet nie próbując aresztować… Albo mam tu dla was pouczającą historię na ten temat. Pamiętam, że kiedy dopiero co skończy łem uczelnię, wy słali mnie jako obserwatora na wojskowe zawody specnazu, tak, by wały i takie. Marszruta miała ze cztery sta kilometrów. Przez lasy, pola, wąwozy, przez rzeki i jeziora. Żołnierze starali się przejść tę trasę w ciągu kilku dni. Szli zwy kle wilczy m skokiem, przeplatając marsz i bieg, to najwy godniejszy sposób pokony wania długich dy stansów. Nie mieli ze sobą jedzenia i wody, zdoby waj sobie, jak chcesz, grupa by ła wy posażona natomiast w ciężkie jak kamień plecaki i automat oczy wiście z jedny m nabojem. A na dodatek na drodze napoty kali mnóstwo niebezpieczny ch i nieprzewidziany ch przeszkód. Na moim odcinku komandosi musieli przejść przez wy bieg z dwoma psami. By ł to niewielki ogrodzony jar, z jednej strony wchodziło się przez płot, z drugiej wy chodziło. A w środku biegały dwa psy. Głodne, złe! A ja miałem obowiązek pilnować, żeby każdy żołnierz przez ten wy bieg przeszedł. W dowolny sposób, straty bez znaczenia, ale wy bieg miał by ć pokonany. Psy często się zmieniały, przejście w dowolny sposób oznaczało także i to, że psy by ły po prostu zabijane. Zwy kle jeden nabój oznaczał jeden wy strzał i jednego psiego trupa. Z drugim wy szkolony człowiek radził sobie stosunkowo łatwo saperką albo nożem… I tak to wy glądało, aż do wieczora.

A wieczorem z lasu wy szedł jeden z ostatnich zawodników, spóźniony. Czy to się pośpieszy ł, czy to by ł po prostu bardzo zmęczony, ale nie trafił w psa. I wszedł do jaru, w który m szalały dwa potężne psiska… A ja niczego nie mogłem zrobić. By łem po prostu obserwatorem i nie miałem prawa ingerować… Zresztą nie by ło to potrzebne. Psy go poszarpały, i to mocno. Ale zwy cięży ł silniejszy, psy leżały, a żołnierz szedł dalej. I kiedy odchodził, ciągle się na mnie oglądając, widziałem jego oczy. To by ły oczy drapieżnika. Biła z nich taka straszliwa wściekłość, że nie zazdrościłem temu, kto stanąłby mu na drodze. I oto, co chciałby m wam powiedzieć. Właśnie dlatego, że żołnierze specnazu szkolili się w takich okrutny ch warunkach, stawali się komandosami, który ch bał się cały świat. Sły sząc słowo „specnaz”, bledli najlepsi żołnierze najbardziej elitarny ch oddziałów NATO i pry watny ch firm wojskowy ch. Bali się ich i to tak, że trzęsły im się kolana, dzwoniły zęby, moczy li się w spodnie. I właśnie takich komandosów będę robił z was. Bo żeby przeży ć wśród drapieżników, które błąkają się teraz po powierzchni, trzeba by ć dwa razy bardziej drapieżny m od nich… *** A jednak mimo że wy glądał na pewnego siebie, prowadząc szkolenie swoich podopieczny ch, pułkownik miał wątpliwości. Jako bojowy oficer, prakty k, nie miał żadnego doświadczenia w nauczaniu. Raz wy dawało mu się, że przekazuje zby t wiele informacji, a może wy starczy łoby nauczy ć chłopców dobrze strzelać, obchodzić się z bronią i uży wać chwy tów w walce wręcz, kiedy indziej miał wrażenie, że informacji przekazuje katastrofalnie mało, nie wy starczy, żeby przeży ć na powierzchni choćby dwadzieścia cztery godziny. W takich chwilach przerabiał cały program szkolenia, wstawiając do niego coraz to nowe elementy … I czekał. By ło potrzebne coś takiego… jakieś wy darzenie… jakieś potwierdzenie tego, że prowadzi chłopców prawidłową ścieżką, daje im dokładnie to, co im się przy da do przetrwania. I wkrótce nadarzy ła się taka okazja.

7 | Jedzie pociąg z daleka…

Nowiny rzeczy wiście by ły nadzwy czajne. Kiedy Daniła równo o trzeciej, tak jak by ło powiedziane, zapukał do drzwi gabinetu Rodiony cza i zajrzał do środka, zastał tam starszy znę w pełny m składzie. Pomieszczenie by ło wy pełnione po brzegi. Na krzesłach przy biurku pułkownika siedzieli German, Michały cz, Pluszkin z Wierą Iwanowną Kopiłkiną, kierowniczką magazy nu ży wności i inny ch zasobów, zwaną popularnie Skrzy neczką, Ojboli, a nawet ojciec Kiriłł, który chociaż oficjalnie nie wchodził w skład administracji Schronu, cieszy ł się autory tetem i zawsze by ł zapraszany na wszy stkie ważne zebrania. Oprócz wy mieniony ch w segmencie, na ustawiony ch wzdłuż prawej ściany krzesłach siedzieli wszy scy czterej dowódcy stalkerskich grup: Ary jczy k, Duma, Proch i bracia Tandemowie. – Jest i ostatni – powiedział z zadowoleniem pułkownik, spojrzawszy na zaglądającego do gabinetu wy chowanka. – Wchodź, dosiądź się. Zacznijmy, nie ma czasu. I zaczął mówić, nie czekając, aż Daniła usadowi swoje cztery litery na krześle obok Ary jczy ka. – Sy tuacja jest dość poważna. Dzisiaj rano, jak wszy stkim wam wiadomo, miałem zaszczy t gościć wy słanników od wojskowy ch. Postawiono nam ultimatum, inaczej ich postulatu nie da się nazwać. Proponują, żeby śmy przekazali im sto osiemdziesiąt ton oleju napędowego dla potrzeb wojskowego schronu. Przekazali, jasne? – Rodiony cz uśmiechnął się. – Pieprzona prodrazwiorstka 38… Zebrani zaszemrali. – W dupach im się poprzewracało – wy raził ogólny nastrój Michały cz. – No, a jak nie przekażemy, to co wtedy ? – Wiadomo co, sami sobie wezmą – zabrał głos German. – Ty lko czy dadzą radę? – I właśnie po to was tu zebrałem, żeby postanowić, co robić i jak reagować – odpowiedział pułkownik. – Decy dować trzeba szy bko, a działać jeszcze szy bciej. Jeśli mamy wy słać ich na drzewo, to musimy atakować z wy przedzeniem, póki termin ultimatum nie minął… Jaka jest wasza opinia?

– A jaka może by ć! – Ary jczy k zerwał się ze swojego miejsca. – Niech spadają na bambus i ty le! Młodzież zabuczała z aprobatą. – Strasznie dużo chcą – poparł go Proch. – Z jakiej racji mamy im przekazy wać wachę? – Niczego innego się po was nie spodziewałem. – Pułkownik machnął na nich ręką. – Młodzi, gorące głowy … A dowódca naszej najlepszej pary co tak milczy ? – zapy tał, przy glądając się wy chowankowi. – Czy może masz inne zdanie?… – Posłać na bambus będzie oczy wiście najlepiej – odpowiedział Daniła po chwili zastanowienia. – W ty m jestem z chłopakami zgodny. Ale jest pewien szkopuł: nie zapomnieliście przy padkiem o tej bestii, co stoi tam na górze na torach? Jedną salwą rozwali wszy stko w cholerę. Rąbnie z bliska i żegnaj budy nku na powierzchni, a razem z nim żegnajcie i wiatraki. A bez wiatraków będzie nam ciężko… – Czemuż to mieliby śmy oddawać im wachę? – zaskrzeczał Pluszkin. – Kim oni są, żeby żądać od nas czegoś takiego?! Proponuuują… Brakowałoby jeszcze, żeby nam rozkazali! Sami, bez posiłków, to siedzieli cicho, a jak poczuli się silni, to pchają ry j do kory ta! – Pięćdziesięciu ludzi ze sprzętem i z takim wsparciem to niemała siła. I dużo mogą zdziałać – powiedział Rodiony cz. – W pociągu zbierze się jeszcze, załóżmy, ze trzy dziestu, i to minimum. Tak więc jeśli decy dujemy się walczy ć, a jak widzę, my śli wszy stkich idą ty lko w ty m kierunku, to trzeba my śleć, jak zorganizować obronę. Nawiasem mówiąc, pociąg odjechał od razu po ty m, jak zszedłeś na dół – zwrócił się do Daniły. – Posłańcy powiedzieli, że nie będzie go do rana. Niby, że nie chcą na nas naciskać… – Ehe – mruknął scepty cznie German. – Po prostu pokazali siłę i odeszli. I prawidłowo. Zechcemy wierzgać, przede wszy stkim walniemy w pociąg pancerny, to każde dziecko zrozumie. A nasze cekaemy zlikwidują wartę bez problemu, poszatkujemy wszy stkich jak kapustę, szczególnie gdy uderzy my z zaskoczenia. A wtedy nie będzie już trudno go wy sadzić… – I gdzie on teraz jest? – zapy tał Daniła. – Co, masz jakiś pomy sł? Jakieś siedem, osiem kilometrów stąd. – Pułkownik popatrzy ł na niego z uwagą. – Rano specjalnie posłałem zwiadowców, Tandemów. – Stoi przy wjeździe do miasta, przy rozwidleniu – odezwał się jeden z bliźniaków. – Tam, gdzie kiedy ś by ł wiadukt nad torami, a teraz został ty lko kikut. Blisko nie podchodziliśmy, zerknęliśmy z daleka, bo wy stawili już ochronę. Obok pociągu widać kilku ludzi, a kto wie, ilu siedzi w kry jówkach dookoła. – A ich działa nas stamtąd sięgną? – zapy tał Daniła. – A cholera wie. Pamiętałem kiedy ś parametry, ale wy leciały mi z głowy po ty lu latach. Zasięg bezpośredniego wy strzału wy nosi chy ba dwa kilometry. Ale jeśli powiększy ć kąt, można strzelić i dalej… Ty lko nawet jeśli mogą nas dosięgnąć, to czy będą strzelać?… – mruknął z zadumą Rodiony cz. – Dokładnie na linii między Schronem i pociągiem pancerny m leży baza paliwowa. Trzy sta metrów od nas, można powiedzieć, że prawie z nami sąsiaduje. Wy starczy jeden dobry strzał albo niedolot i koniec, nie będzie wachy. Potrzebowaliby niezłego

celowniczego, żeby walić z taką precy zją, a i wtedy by łby problem… Raczej więc nie zary zy kują… jeśli oczy wiście zostaną w miejscu i nie podejdą bliżej. – To już postaram się załatwić. – Daniła uśmiechnął się. – Dali nam czas do rana? W takim razie zrobię im w nocy niespodziankę… – Powstaje tu jeszcze jedna kwestia. – German oparł się łokciami o skrzy piące biurko. – Nie zapomnieliście o czołgach? Pociąg pancerny powstrzy mamy, ale jeśli czołgi są na chodzie, a nie po prostu tak, dla ozdoby, to figę nam to da. Załatwią nas na trzy armaty lekko i bez wy siłku. – Może je wy sadzić?… – powiedział z wahaniem Michały cz. – Szkoda ich… – skrzy wił się Rodiony cz. – Takie maszy ny … A możemy je podprowadzić, jak my ślicie? W pomieszczeniu zapadła cisza – nieoczekiwana propozy cja pułkownika zaskoczy ła zebrany ch. – No… można spróbować… – powiedział w końcu ostrożnie Daniła. – A ktoś umie ty m jeździć? – Zdaje się, że Warga pracował przed Początkiem jako traktorzy sta na wsi – odpowiedział pułkownik. Podniósł słuchawkę stojącego na biurku dy żurnego telefonu. – Centrala? Znajdźcie mi Wargę. Szy bko! Warga, tęgi, niemłody facet z pokaźny m brzuchem, pojawił się po jakichś dziesięciu minutach. Zapukał ostrożnie, uchy lił drzwi do segmentu. – Wzy wałeś mnie, Pietrowicz? – Wejdź. Mówiłeś, zdaje się, że przed Początkiem by łeś na wsi traktorzy stą. Zgadza się? Warga kiwnął głową, sadowiąc się na krześle przy drzwiach. – Zgadza. Całe ży cie na traktorze. I w wojsku też służy łem na czołgu jako kierowca mechanik. – No, to masz karty w ręku. Pójdziesz w nocy z Daniłą do pociągu pancernego. Zadanie: ukraść jeden z czołgów. Dasz radę? Warga chrząknął, podrapał się po głowie: – To by m musiał obaczy ć na miejscu… Jeśli będzie, powiedzmy, T-80, to dam radę. A jeśli jakiś inny, później wy produkowany, to już nie wiem… – No, to zorientujecie się na miejscu. – Dobrze, powiedzmy, że jeden zwiniemy – powiedział German. – A dwa pozostałe? Wy sadzić? Rodiony cz milczał, przy gry zając wargę w zadumie. – Tu jest taka sy tuacja… – wy mamrotał w końcu. – Wy sadzimy czołgi, nie będzie odwrotu, tak uważam. Możliwe, że całe to zamieszanie to czy stej wody blef. Spróbują nas ukąsić, dostaną po nosie, zrozumieją, że tak łatwo nas nie wy gry zą, i ty lko patrzeć, a odejdą. A jeśli wszy stko zacznie się na poważnie, z wy sadzaniem w powietrze i ofiarami, to sądzę, że rozpęta się wojna na całego. Dlatego pozostałe trzeba ty lko trochę uszkodzić. Może zerwiemy im gąsienice?… Żeby się zastanowili. Żeby zdali sobie sprawę, że mieliśmy możliwość, ale nie mieliśmy ochoty … Rozumiecie mój zamy sł?

Zebrani zabuczeli z aprobatą. – Tak fakty cznie jest… Ale wy sadzanie w powietrze i ranni albo nawet zabici to jednak nieco inna skala… – wy powiedział się ostrożnie Ojboli. – Poleje się krew i wtedy się zacznie. Krew może wy magać zemsty … Pułkownik skinął głową. – O ty m właśnie mówię. Czy li tak… oto moje rozkazy. Aby uniknąć regularnej wojny, otwierajcie ogień dopiero po wy raźny ch i niedwuznaczny ch działaniach ze strony przeciwnika. Strzelają, żeby zabić, i widzicie to, otwierajcie w odpowiedzi ogień. Ale do tej chwili ani mrumru. – Świetny interes… – warknął z niezadowoleniem Ary jczy k. – Czy li muszę wy raźnie zobaczy ć, że zaczęli mnie zabijać? W ten sposób można nie zdąży ć rozpocząć odwetowy ch działań bojowy ch… Rodiony cz huknął pięścią w biurko i wbił w sy na ponure spojrzenie. – Po to przechodziłeś szkolenie! Powiedziano ci, to wy konaj! Zgodnie z prawem wojny ! Lepiej stracić jednego i upewnić się, że to wszy stko jest na poważnie, niż ulec prowokacji i wy kończy ć połowę Schronu! Jasne? Iljucha burknął coś w odpowiedzi i ostatecznie umilkł. – Więc to tak – dokończy ł przemowy pułkownik, wciąż jeszcze patrząc na sy na groźnie, po czy m odwrócił się do Daniły. – Masz py tania? – Siergieju Pietrowiczu, niech pan zarządzi, żeby m sam mógł dobrać sobie towarzy szy – powiedział Daniła po krótkim zastanowieniu. – Bo Sańka… – Przecież wiemy. – Pułkownik machnął ręką. – Żaden problem. Bierz, kogo chcesz. Możesz uznać, że masz jeden problem i to duży, mnie. No, a jak już zneutralizujemy pociąg pancerny, to jak sądzicie, utrzy mamy się przeciwko reszcie? Damy radę? – Oczy wiście, że się utrzy mamy, Pietrowiczu – odpowiedział mu German, a ojciec Kiriłł, który aż do tej chwili milczał, dodał: – Ochrona i obrona własnego domu to rzecz święta i sprawiedliwa. Bóg pomoże! I na ty m stanęło. *** Daniła umówił się z Wargą, że znajdzie go o dziewiątej na powierzchni, po czy m niezwłocznie zabrał się do wy pełniania swojego zadania. Powiedziano jasno: nie dopuścić do zbliżenia się pociągu pancernego do Schronu, tak by mógł strzelać bezpośrednio. A jeszcze lepiej, by nawet na metr nie ruszy ł się w stronę Schronu. Naokoło nie pojedzie – okrężna droga wokół miasta po prostu nie istniała – a z cekaemami tigra i BTR-a z wojskowej karawany będzie im znacznie łatwiej sobie poradzić. Pierwsze kroki Dobry nin skierował do Bumbuma. Główny pirotechnik Schronu, suchy, drobny facecik z wiecznie osmaloną brodą i ogromny mi, okrągły mi okularami na haczy kowaty m

nosie, sprawiający mi, że przy pominał puchacza, zadanie zrozumiał i dał słowo honoru, że przy gotuje piekielną machinę jeszcze przed wieczorem. – Widzisz, zawalili mnie pracą – trajkotał, odprowadzając Daniłę do drzwi. – Całą noc siedziałem, skręcałem miny pułapki i „żaby ”. Ty le że zabrali mi wszy stkie, do ostatniej, a ja chciałem się już położy ć… – Ziewnął, szeroko otwierając usta. – Ale dla ważnej sprawy oczy wiście się postaram, nie ma o czy m mówić. Rąbnie tak, że pół nasy pu rozwali. Przy jdź koło siódmej po odbiór. Po Bumbumie chciał odwiedzić Sańkę, ale Chirurg, pomocnik Ojboli, chłopak trochę ty lko starszy od Daniły, go nie wpuścił. – Nie ma co hałasować, obudzisz go! – wy szeptał ze złością przez szczelinę uchy lony ch drzwi ambulatorium. – Wstrzy knęliśmy mu środek przeciwbólowy, śpi. – No, ale co z nim w ogóle? To poważne? – By łoby poważne, gdy by by ł tam sam. A tak za dwa dni wy jdzie, ale pochodzi w bandażach minimum ze dwa ty godnie. Daniła pokiwał filozoficznie głową – taki już los stalkera, raz krew, a raz czekolada – i poszedł do siebie. Przy gotować się. Segment by ł pusty. Irinka z Olgą przy jdą najwcześniej o siódmej, albo i później. I dobrze – do poważny ch operacji zawsze wolał szy kować się w ciszy i skupieniu, żeby nic go nie rozpraszało. A z żonami same kłopoty – krzątają się jak kury dookoła… Jeszcze człowiek czegoś zapomni w takim zamieszaniu? A co, jeśli w najważniejszy m momencie właśnie to się przy da?… W trakcie czy szczenia wintorieza kombinował, kogo by tu wziąć do pary. Saszka odpada, a bez towarzy sza w takiej akcji ani rusz. I nie zaszkodziłoby jeszcze dwóch, a najlepiej trzech ludzi ubezpieczenia. Ty lko kogo tu wziąć?… Wszy scy stalkerzy mają wy znaczone zadania na najbliższą dobę, stary ch nie dostanie – wszy scy pójdą ze swoimi grupami. Pozostało mu wy brać kogoś spośród party zantów albo młodzieży … Daniła zamy ślił się. Rzadko miał do czy nienia z party zantami – są niepewni, mogą zawieść, nieraz tak się zdarzało. A z młody ch… może Baterię?… Paszka jest dowódcą zmiany, ale do takiej akcji bez zbędny ch py tań zdejmą go z warty i dadzą zastępstwo. Dla Paszki też będzie to korzy ść – od dawna już wy ry wa się do rajdu, ale żaden z doświadczony ch go nie bierze, a iść samemu to pewna śmierć. Co prawda, ma dwóch kolegów – Daniła często widział ich razem – ale nawet we trójkę bali się iść na samodzielny rajd bez wprawionego dowódcy. Daniła wy jrzał na kory tarz, zawołał przebiegającego w swoich sprawach dzieciaka i wręczy ł mu krótką notatkę z poleceniem, by ten przekazał ją dy żurnemu przy interkomie. W notatce widniało: „Zgodnie z rozkazem pułkownika Rodiony cza niezwłocznie odwołać z dy żuru dowódcę zmiany Pawła Nikołajewa. Nikołajew ma naty chmiast iść do Daniły Dobry nina. Podpis: Daniła Dobry nin”. Usiadł, żeby skończy ć czy szczenie broni. Paszka przy biegł po kilkunastu minutach. Zapukał grzecznie do drzwi, uchy lił na pół centy metra.

– Można? – Wejdź. – Daniła odłoży ł WSS, zabrał się do czy szczenia pistoletu. – Siadaj tam… – Kiwnął głową na taboret przy stole. – Po co mnie wezwałeś? Dlaczego zdjęli mnie ze zmiany ? Tam się teraz ciekawe rzeczy zaczy nają… Co, zrobiłem coś złego, czy jak? – zatrajkotał jak zwy kle szy bko Paszka. – Przy mknij się – przerwał mu Daniła. – Ciekawe rzeczy będziesz miał dzisiaj w nocy. Paszka wy bałuszy ł oczy. – Jak to?… – Zaczy na się wojna. Z wojskowy mi i obcy mi. Powiadomili was już? – No jasne, że powiadomili. Wartę informują jako pierwszą, wiadoma rzecz… – Dobrze. – Daniła kiwnął głową. – Dostałem zadanie, pociąg pancerny nie może się ruszy ć w naszą stronę z miejsca, w który m stoi. Trzeba podłoży ć bombę, rozwalić nasy p i zerwać tor. No i podziałać trochę z czołgami, przeciąć gąsienice… Sańka przeprowadził się ty mczasowo do Ojboli i potrzebuję teraz partnera, a jeszcze lepiej kilku. Pójdziesz? Paszką aż zatrzęsło. – Pójdę! Oczy wiście, że pójdę, o czy m ta gadka?! Kiedy wy chodzimy ? Idziemy w nocy ? O której? Daniła skrzy wił się, Bateria ma jednak strasznie niedojrzały charakter. Powierzchnia woli ciszę i spokój… – Jeśli pójdziesz, to będzie tak. Po pierwsze, wszy stkie swoje niepotrzebne py tania zostaw w Schronie. Na powierzchni nie ma mowy o żadny m gorączkowaniu się, pośpiechu i zbędny ch ruchach. Śpieszy ć się będziesz wtedy, kiedy będziesz musiał, a przedtem masz by ć chodzący m spokojem. I po drugie, całą tę swoją try skającą uszami energię też przy kręć do połowy. Zrozumiano? Paszka kiwnął głową. – Dobra. Teraz kolejna rzecz. Masz przy jaciół, towarzy szy ? – Mam. – Naprawdę wierny ch przy jaciół, za który ch ręczy sz jak za samego siebie. Masz takich? – Tak, mam. Zawsze razem chodzimy na dy żury. Losza Panikarz i Sierioga Kipisz. – Dobrze. Teraz wal do centrali, niech ich wy cofają ze zmiany. Powiedz, że to polecenie pułkownika. Do wieczora odpocznijcie, a punkt dziewiąta macie by ć u mnie. I zajdź po drodze do Bumbuma, weź to, co tam dla mnie przy gotował. Zrozumiano? – Zrozumiano, czego tu nie rozumieć… – Masz własną broń? Paszka zwiesił głowę i pokręcił przecząco. – No tak. Bo niby skąd… – wy mamrotał Daniła. – Z czy m pracujecie na powierzchni? – Zwy kle biorę kałacha, Kipisz też. A Panikarz ma własną giwerę, angielski karabin L85A239. Daniła gwizdnął.

– Oho… Bullpup… Skąd ma? – Tata mu dał na osiemnastkę, kupił od przechodzącej karawany. By ł w fatalny m stanie, ledwo zipiał, tanio oddali. Losza namęczy ł się, żeby doprowadzić go do porządku. Wy dawał na ten karabin wszy stkie oszczędności, a raz nawet gwizdnął straganiarzowi nakładkę na kolbę – Bateria się uśmiechnął. – Handlarz narobił wtedy dy mu, ale nakładki nie znalazł. – Rozumiem. Dobra, ruszaj. Czekam o dziewiątej. Radosny Bateria zniknął za drzwiami. Daniła niespiesznie skończy ł czy ścić pistolet, odłoży ł go na skraj stołu, starannie wy tarł ręce szmatką. Położy ł się na łóżku, zamy ślił… Dobrze robi, że bierze młodzież na poważną akcję? Nadadzą się? Chociaż… Do pociągu pójdzie na pewno sam, a ich rolą będzie osłona. Nie będą przecież wiecznie stać na warcie. Z Sańką w ich wieku przeczesy wali już miasto i odstrzeliwali mutantom łby. Chociaż, oczy wiście, ich przy gotowanie by ło znacznie lepsze… Uśmiechnął się, wspominając, jak ganiał ich pułkownik. Na każdy m treningu wy pluwali płuca! Teraz to już nie to… Trenuje wprawdzie nową grupę, ale nie ma już takiego ognia w sobie. Postarzał się, czy co, może ma teraz więcej trosk?… A wtedy by wało, że podczas marszobiegu trzeba by ło nosić jednego albo i dwóch. Czasem nie dawali rady biegać po czterdzieści kilometrów. Do tego w masce przeciwgazowej, w pełny m ry nsztunku, z bronią… Trudne to by ły czasy, ale złote, co tu dużo mówić… Organizm jednak upomniał się o swoje – my śląc o ważny ch sprawach, Daniła nawet nie zauważy ł, kiedy zasnął. Jakby wpadł do czarnej dziury. W końcu nie dali mu się wy spać. Położy ł się dopiero koło południa, a już o trzeciej siedział u Rodiony cza… A jednak, mimo że by ła to już czwarta z rzędu noc bez snu, wewnętrzny zegar go nie zawiódł – podniósł się, jakby polali go lodowatą wodą. Spojrzał na zegarek – dochodziła dziewiąta. Czas się zbierać. Przy gotowania nie trwały długo. Najpierw wy prana po nocny m wy jściu i wy suszona gruda, na wierzch demron, którego w końcu nie zdąży ł oddać do magazy nu, potem pas z przy pinany mi zasobnikami, kamizelka takty czna z ładownicami na magazy nki i granaty, jeszcze ubiór maskujący. Zamocował duży udowy zasobnik na narzędzia z ty siącem niezbędny ch drobiazgów na lewej nodze i kaburę z piernaczem na prawej. Gdy już wetknął na swoje miejsca granaty, magazy nki i dy my 40, Daniła podskoczy ł, sprawdzając, czy nic nie dzwoni – by ł usaty sfakcjonowany. Zbierał się właśnie, żeby wy jść i popędzić Baterię, kiedy zabrzmiało pukanie do drzwi i zaraz potem do segmentu wsunęła się ciekawska fizjonomia Paszki. – Jesteśmy gotowi, dowódco. – Idę – odparł Daniła, wziął karabin i wy szedł na kory tarz. Chłopcy by li już w pełny m ry nsztunku bojowy m, nawet z automatami – zatroszczy li się o wszy stko wcześniej. Daniła kiwnął głową z aprobatą, lustrując wszy stkich po kolei. Z całej trójki wy różniał się Panikarz – wzrostem nieco niższy od Daniły, ale mocny, spręży sty, wy prostowany.

– Chodzisz do sali? – zapy tał go Daniła. Losza kiwnął głową. – Wszy scy chodzimy – odezwał się Kipisz. – Trenujemy u pułkownika. Ćwiczy my też walkę wręcz, czasem wy chodzimy postrzelać… – Dobrze. – Daniła jeszcze raz kiwnął głową. – Ty lko… – Podszedł do Kipisza i ściągnął mu z głowy czarną czapeczkę. – To jest niepotrzebne. Wy rzuć. Znajdź kawałek materiału w panterkę i zrób sobie bandanę. W zaroślach twoja głowa będzie najlepszy m celem, w takim czy mś aż się prosi o kulę. Jeszcze raz przy jrzał się kry ty cznie stojący m przed nim chłopakom. – Podskoczcie… doskonale. Teraz proszę o uwagę. Na powierzchni macie mnie słuchać bez słowa sprzeciwu. Każę iść, idziecie, każę siedzieć, siedzicie. Nawet pierdnąć możecie ty lko za moją zgodą. Dostaliśmy trudne zadanie, wy sadzić nasy p, żeby pociąg nie mógł podjechać do Schronu, oraz zwinąć czołg z platformy. Kierowcą będzie Warga, zgarniemy go na zewnątrz. Do pociągu trzeba iść przez jakieś siedem kilometrów, po drodze może się zdarzy ć wszy stko. Niebezpieczne obiekty na naszej trasie: wąwóz z garażami, stacy jka kolejowa, źródło. No, i zona przy wy jściu z miasta. Na pewno o niej wiecie… Chłopaki kiwnęli głowami jak jeden mąż. O więziennej zonie FKU LIU numer 6 na przedmieściach krąży ły straszliwe legendy. Kiedy w trzy dziesty m pierwszy m roku po raz pierwszy dotarli do niej stalkerzy, w strefie można by ło znaleźć i broń, i naboje, i jakieś ubrania, do tego by ły tam też na pewno pochowane lekarstwa. Spodziewali się, że znajdą tam góry wy schnięty ch trupów w zamknięty ch celach. Jednak by ło inaczej. W zamknięty ch według wszelkich zasad celach nie znaleziono ani jednego ciała. Ani w celach, ani na cały m terenie – nigdzie. Żadny ch ciał, zgniły ch szczątków, kościotrupów z resztkami ubrań… Cele by ły puste, wiatr po nich hulał. Przed Początkiem w zonie by ło kry minalistów jak pcheł na bezdomny m kundlu. Gdzie się podziali? Zagadka… I ten sam los spotkał wszy stkich ty ch, którzy tam wtedy poszli – zniknęli bez śladu. I żeby chociaż przepadli na powierzchni, można by to by ło jakoś zaksięgować w kosztach ogólny ch, ale nie. Zniknęli ze swoich własny ch kwater, jakby nigdy ich nie by ło. Jakby wy parowali. Ich segmenty od tej pory stały puste, nikt nie chciał się do nich wprowadzać… – Pójdziemy obok źródełka, słuchajcie uważnie – ciągnął ty mczasem Daniła. – W ty m roku jest tam bagno, pełno komarów. Przegry zą wasze OP-1 bez problemu. Więc jeśli usły szy cie brzęczenie, opędzajcie się przed nimi, jak się da. Zresztą po drodze narwiemy gałęzi, z nimi jest wy godniej. No, a stacy jkę będziemy mijać w całkowitej ciszy. Od przedostatniej zimy mieszkają tam wy rodki, cała horda. Tak więc pewnie trzeba będzie obejść ją z daleka… – A zastrzelić je, po co kombinować… – mruknął Bateria. – Co ty, zgłupiałeś? – zapy tał pogardliwie Panikarz. – Wujek German mówił, że jest ich tam od groma. Zaczniesz strzelać, to powy łażą i rozerwą nas na strzępy ! – O, właśnie, co do strzelania… Dziękuję, że przy pomniałeś – kiwnął głową Daniła. – Po drodze na miejsce strzelać mam prawo ja i ten, kto będzie miał na lufie tę rzecz. – Wy ciągnął

z ładownicy i zademonstrował chłopakom PBS41. – Zrozumiano? Jeśli ktoś wy strzeli bez pozwolenia, urwę łeb. A po rozpoczęciu operacji, gdy będziemy na miejscu, rozkaz pułkownika brzmi: dopóki przeciwnik nie otworzy ognia, ale tak żeby zabić, dopóty strzelanie jest kategory cznie zabronione. Są py tania? – To znaczy póki nie dostanę kuli w czoło, póty nie mam prawa strzelać? – zapy tał drwiąco Panikarz. – Wszy stko dobrze zrozumiałeś – przy taknął Daniła. – Coś ci się nie podoba? Może lepiej w domu zostaniesz? Tamten pokręcił głową. – Dobrze. Bateria, przy niosłeś bombę? Paszka zdjął z ramienia wojskowy plecak. – Bumbum powiedział, że są trzy. Jedna większa, a dwie mniejsze. – Wszy stko się zgadza. Na razie zostaw sobie, ty poniesiesz. – powiedział Daniła, zastanawiając się, czy o wszy stkim ich poinstruował i o wszy stko zadbał. – No to co, gotowi? W takim razie naprzód. *** Warga by ł już na powierzchni. Siedział na kamienny ch schodkach prowadzący ch z peronu do budy nku dworca, trzy mając na kolanach automat i zachwy cając się zachodem słońca. Daniła, przechodząc obok, klepnął go po ramieniu i by ły traktorzy sta bez słowa zajął miejsce w ogonie grupy. Z tego, co Daniła wiedział, facet nie należał do tchórzy, ale nie pchał się na stalkera. Mieszkał sam w mały m segmencie na drugiej kondy gnacji, w jej najdalszy m kącie, rzadko się pokazy wał ludziom. Brał udział w dy żurach, czasem pojawiał się na powierzchni, ale jednak nie odchodził daleko. Daniła nie widział go w akcji – zresztą tak samo jak Baterii z towarzy szami – i dlatego teraz liczy ł w zasadzie ty lko na siebie. Plan, który nakreślił, by ł prosty. Dojść wzdłuż nasy pu do stacy jki, ominąć ją z daleka, pozostawiając jednocześnie po prawej stronie wąwóz z garażami, między który mi można by ło spotkać wszy stkie najgorsze cholerstwa. Potem, przez jakieś półtora kilometra przed samy m lasem, droga będzie łatwa. A potem jeszcze źródło pod wzgórzem. Z nasy pu – gdy by nie to, że by ła noc – by łoby dobrze widoczne, dlatego trzeba będzie iść szy bciej, żeby zapachem nie przy ciągnąć komarów. Potem jeszcze jakieś cztery kilometry i zona. I gdzieś tam, jeśli zwiad nie kłamie, pociąg. Kiedy ty lko weszli na nasy p, rozdzielił obowiązki: – Nie zagapiać się na nic, rozglądać się uważnie dookoła. Szy k rajdowy : przodem, w odległości czterdziestu metrów, idzie Bateria, potem ja, tuż za mną Panikarz i Kipisz. Warga zamy ka. Bateria, masz tłumik. Twoje zadanie to by ć strażą przednią. Zmęczy sz się, daj znak,

zmienimy się. Jeśli trafią się jakieś mutanty, wal co sił z powrotem. Ty lko nie zapomnij zejść z linii ognia! No, a jeśli wpadniemy w zasadzkę i zaczną rąbać, to padasz na plecy, odczołgujesz się, a my cię osłonimy. Ale nie pełzniesz na brzuchu, ty lko na plecach, pracujesz łopatkami i jednocześnie się ostrzeliwujesz, kontrolujesz okolicę. – Daniła odwrócił się do Loszy : – Panikarz, umiesz strzelać z lewego ramienia? Ten skinął głową. – W takim razie trzy maj prawą flankę. Kipisz lewą. No, a ty, Warga, kry jesz ty ły. Układ jest taki: pierwszy, który zauważy niebezpieczeństwo, daje znak, ale nie strzela. Strzelam ty lko ja, a wy dołączacie, jeśli będzie konieczność, na mój rozkaz. I zawsze jeden człowiek pilnuje ty łów. To będziesz ty, Warga. Przenosisz się na nasz cel ty lko na mój sy gnał, zrozumiano? Warga skinął głową. – Dobrze. W takim razie ruszamy. Bateria od razu, bez protestów i zbędnej gadaniny – jakby go coś odmieniło – wy sunął się naprzód. Daniła uważnie popatrzy ł w ślad za nim. Paszka rzeczy wiście by ł nie do poznania. Żadnego ty powego dla niego rozgorączkowania, hiperakty wności, żadny ch niepotrzebny ch ruchów – by ł skupiony, uważny, dokładnie wy mierzał kroki, jakby nie wiadomo który już rok chodził po powierzchni. Daniła uśmiechnął się krzy wo i kiwnął głową z aprobatą – będą z chłopaka ludzie. Poczekał, aż Bateria odejdzie na zadaną odległość, i ruszy ł za nim. Obejrzał się, chłopaki idą za nim, krok w krok, wy pełniają wszy stko dokładnie, jak im powiedział. Dobrze. Może rzeczy wiście misja się uda… Paszka jak wy trawny stalker poruszał się ostrożnie, niekiedy nieruchomiejąc na dłuższy czas, wpatrując się w miejsca, które wy dały mu się podejrzane. Za który mś razem zawiesił się na jakieś dziesięć minut, około czterdziestu metrów przed stojący m przy torach, na wpół zburzony m domkiem dróżnika. Daniła, chociaż wiedział, że ruina jest pusta – przechodził tędy z Sańką ty dzień temu – mimo to go nie popędzał. Niech się oswaja i sam podejmuje decy zje. Chciał już podejść, zapy tać, w czy m rzecz, ale Paszka w końcu ruszy ł z miejsca, wodząc z boku na bok lufą subkarabinka z tłumikiem. Kiedy w oddali, przy nasy pie, w szarówce zmierzchu zamajaczy ł budy nek stacy jki, Daniła zatrzy mał kolumnę na odpoczy nek, teraz musieli nadłoży ć drogi, zejść z trasy na lewo i iść przez rzadki sosnowy las. Od dwóch zim stację upodobała sobie rodzina wy rodków. Duża rodzina, nie mniej niż trzy dzieści osobników. Mierzy ć się z taką grupą w piątkę nie by ło sensu, trzeba by ło ich obejść. Dobrze, że by ło tu dość podszy cia, inaczej droga by łaby dłuższa i trudniejsza. Stalker wezwał Baterię. Ten podszedł ty łem, czujnie rozglądając się dookoła. – Nie jesteś zmęczony ? – zapy tał Daniła. – Ty lko mów szczerze, nie kozakuj. Jesteś zmęczony, zamień się. Gdy jesteś zmęczony, przy tępia ci się uwaga i możesz przegapić zagrożenie. Wtedy można uznać, że z całą grupą koniec. – Mogę się zmienić – przy taknął po chwili milczenia Paszka. – Trochę ciężko z nieprzy zwy czajenia…

– To nic – pocieszy ł go Daniła. – I tak przeszedłeś w straży przedniej przez nieznany teren kilometr z kawałkiem. Kipisz, zmień go. Nie zapomnij o PBS. Następny kilometr jest twój. Sierioga zdjął tłumik płomieni, wsadził go do ładownicy i zaczął przy kręcać PBS. – Dostałem trudniejszy odcinek – pochwalił się, obrzuciwszy wzrokiem towarzy sza. – Ty szedłeś po nasy pie, po odkry ty m terenie. A ja teraz pójdę przez las, rozumiesz?… – Przecież przeszedłby m jeszcze drugie ty le! A nawet więcej! – rozjuszy ł się Bateria. – I nie trzeba mnie zmieniać!… Zaczął podnosić się z kolan. – Stać! – osadził go cicho Daniła. – Chłopaki, wasze kozakowanie jest tu niepotrzebne. Jeszcze raz mówię, czujesz, że choć trochę się zmęczy łeś, lepiej się zamień. Bo są duże szanse, żeby już nie wrócić do domu. Jeszcze zobaczy my, jak ty przejdziesz – obrócił się do Sieriogi. – Instrukcje są te same. Widzisz mutanty, dajesz sy gnał, schodzisz z linii ognia i biegniesz do nas. Wpadamy w zasadzkę, padasz na plecy i odpełzasz, my cię osłaniamy. Bateria, lewa flanka jest twoja. Panikarz, Warga, na miejsca. Ruszy li dalej. Idąc na stalkerskim autopilocie, odnotowując i badając wszy stkie fragmenty okolicy, które wy glądały na niebezpieczne, Daniła zadumał się nad czekającą ich operacją. Rzecz zdawała się niewy konalna. Dobrze, jeśli będą mieli szczęście, i wojskowi nie wy stawili jeszcze posterunków albo wy stawili je na pół gwizdka. Daj Boże, by dowódca pociągu pancernego by ł idiotą i nie potrafił porządnie zorganizować ochrony. Wtedy jest szansa. Ale jeśli dookoła jest posterunków i kry jówek jak komarów na bagnie, jeśli przy otworach strzelniczy ch w wagonach siedzą obserwatorzy z noktowizorami, a na każdej platformie są dodatkowe warty, to już gorzej. A że ochrona pociągu jest zorganizowana według wszelkich reguł, bez opieprzania się, Daniła by ł święcie przekonany. Nie wolno uznawać przeciwnika za głupszego od siebie, bo to pierwszy krok do klęski. A więc tego się trzy majmy. Wątpliwe jednak, żeby mieli aż takie siły. No, ilu tam się zmieści ludzi? Trzy dziestu… no, czterdziestu. Raczej nie więcej. I rzecz nie w ty m, że spalinowóz nie pociągnie albo nie starczy miejsca, ale w ty m, że dla takiej chmary ludzi potrzeba od groma prowiantu. A to też dodatkowy ciężar i dodatkowe miejsce. Ile tam by ło ty ch wagonów?… – Słuchaj, Bateria – Daniła odwrócił się do Paszki. – Pamiętasz, jak pociąg podjechał rano? Ile wagonów naliczy łeś? – Wszy stkich by ło czternaście. Trzy z nich to platformy z czołgami – odpowiedział Paszka po zastanowieniu. – Kolejne cztery z działami i cekaemami… Potem chy ba jeszcze jedna platforma też z działami, coś w rodzaju poczwórnego karabinu przeciwlotniczego. Pozostałe by ły zamknięte. Pewnie mieszkalne… – By ł jeszcze na pewno wagon sztabowy – odezwał się Panikarz. – Sterczała mu na dachu wielka antena i wy glądało na to, że ma solidniejszy pancerz. Punkt dowodzenia jak nic. „Razem pięć wagonów dla załogi – obliczy ł Daniła. – Nawet jeśli dwa są załadowane prowiantem, to w pozostały ch trzech zmieści się normalnie sześćdziesięciu ludzi. Licząc

z ekwipunkiem, który jeśli wszy stko jest jak należy, zajmuje drugie ty le miejsca, co człowiek. Czy li sześćdziesięciu…” To już by ło kiepsko. Sześćdziesięciu ludzi pięknie dzieli się na trzy grupy po dwudziestu – sam Daniła właśnie tak by podzielił. Wy chodzi na to, że każda grupa ma zmianę co jakieś dwie doby. A to całkowicie wy starcza, żeby w przerwie między zmianami porządnie pospać i odpocząć, podczas dobowego dy żuru czuć się rześko i świeżo i nie przy sy piać nawet na najgorszej warcie przed świtem. A do tego, mając po dwudziestu ludzi na każdej zmianie, można tak otoczy ć pociąg, że nawet my sz się do niego nie prześlizgnie. Dać snajperów z obserwatorami na dachach od czoła, pośrodku i na ty le pociągu, czterech do patrolowania, a pozostałą dziesiątkę umieścić w kry jówkach w okolicy. Nadziejesz się na taką kry jówkę w ciemności i ani zipniesz. Kiepska sprawa… Kipisz nagle się zatrzy mał i Daniła bły skawicznie wy rzucił z głowy wszy stkie my śli, skupiając całą uwagę na okolicy. Stacy jkę i garaże w wąwozie już minęli, obeszli je w tak dużej odległości, że wy rodki w żaden sposób nie mogły ich poczuć. I teraz znów zbliżali się do nasy pu kolejowego. Z tego, co pamiętał, ta okolica zawsze by ła pusta i bezpieczna. Nasy p, rdzewiejące szy ny, dookoła rzadki, sosnowy las… cisza i spokój. Dlaczego więc Sierioga stanął? Kipisz wciąż stał nieruchomo, wpatrując się w coś w gęsty ch zaroślach rosnący ch przy nasy pie. Słońce zaszło już za hory zont, ale by ło jeszcze na ty le jasno, żeby coś widzieć. Daniła chwilę odczekał, po czy m dał znak towarzy szom, żeby pozostali na miejscu, a sam, przy ciskając kolbę wintorieza do ramienia, ostrożnie ruszy ł naprzód. Jeden krok, drugi, trzeci… Krzaki nagle się poruszy ły, zatrzęsły, rozstąpiły i ty łkiem w ich stronę wy szła z nich mała figurka w OP-1 i przewieszony m przez ramię SWD. Licznik! Daniła głośno odetchnął i opuścił karabin. Jeszcze trochę i dla pewności rąbnąłby po zaroślach serią. Ale ty m razem uchronił Wana jego chiński bóg! – Co ty tu robisz? – naskoczy ł na Chińczy ka, kiedy ty lko ten podszedł bliżej. – Puściłby m serię po krzakach i dobranoc! – Pilnuję pociągu – odparł rzeczowo Licznik. – Pułkownik dał mi radiostację, polecił meldować, gdy by się cofnął. W dzień by łem z Tandemami na zwiadzie. Oni poszli, a ja zostałem. – Dałby ś chociaż jakiś znak! Chińczy k z właściwy m swemu narodowi fatalizmem wzruszy ł ramionami. – Już od dawna was widzę. Dwieście metrów. Najpierw my ślałem, że to obcy. Chciałem strzelać. Potem my ślę, niech podejdą bliżej… Patrzę, znajomy karabin. – Kiwnął głową na WSS. – Dobry nia idzie. No, to wy lazłem… A wy dokąd idziecie? – A więc tak. Zbieraj się i ruszaj z nami. – Daniła zignorował jego py tanie. – Opowiem po drodze. Nie jesteś już tu potrzebny, a tam bardzo się przy dasz. Ty lko zamelduj do Schronu. Licznik wzruszy ł ramionami, odwrócił się i podreptał w zarośla – po radiostację. Rodiony cz nie oponował, wręcz przeciwnie. – Prawidłowa decy zja. Ja też będę spokojniejszy, że jesteście stale w kontakcie – dobiegł ze słuchawki jego głos. – Zabieraj go. Trafił ci się zresztą doskonały partner do snajperskiej pary, tak

jak powinno by ć. Ty lko pamiętajcie o rozkazie! – I wy łączy ł się. – Koniec, wy ruszamy – powiedział Daniła, pomagając Chińczy kowi zarzucić skrzy nkę radiostacji na plecy. – Kipisz, nie zmęczy łeś się jeszcze? W takim razie szy k pozostaje ten sam. Naprzód. Resztę drogi odby li bez przeszkód. Co prawda, po minięciu źródła trzeba by ło się trochę przebiec – przy czepiło się kilka komarów i musieli przed nimi zwiewać. Chłopaki usły szeli groźne bzy czenie, które wy dawały niewidoczne w ciemności owady, i wy rwali tak, że Warga ledwie za nimi nadąży ł. Dostali za to ochrzan od dowódcy, bo kto rozsądny biega nocą po powierzchni?! Od komarów można się jeszcze opędzić, ale jeśli w ciemności natkniesz się na miksera, to czy m się opędzisz od niego? Na długo przed rozwalony m wiaduktem Daniła postanowił nie ry zy kować i nie zbliżać się do miejsca postoju pociągu, żeby nie nadziać się na wartowników. Zeszli więc z nasy pu i zanurzy li się w bujny m w ty m miejscu leśny m podszy ciu. Szy k trzeba by ło zmienić, żeby nie hałasować w czasie przedzierania się taranem przez zarośla, ruszy li teraz nie zwartą grupą, ale parami, osłaniając się wzajemnie. Trzeba by ło na szy bko objaśnić chłopakom podstawy pracy w parach i Daniła przekonał się, że trafili mu się pojętni uczniowie – chociaż nie bez zarzutu, to jak na pierwszy raz działali całkiem znośnie, bez głupich błędów. Pociąg pancerny stał wprost pod wiaduktem. Ulokowali się w budy nku hotelu, jakieś trzy sta metrów od torów, skąd potężną, oświetloną bry łę pociągu by ło bardzo dobrze widać. Dookoła pancerki, co piętnaście, dwadzieścia metrów paliły się ogniska, a między nimi chodzili dwaj ludzie, dorzucając w miarę potrzeby do ognisk naręcza chrustu. Daniła, obserwując ten obrazek przez monokular, kiwnął głową z aprobatą – straż by ła ustawiona porządnie. Przez pół godziny, które przeleżeli na trzecim piętrze hotelu, pod wielkim zaokrąglony m oknem, udało mu się znaleźć ty lko trzy odkry te posterunki – na czole, ogonie i pośrodku pociągu, na dachach wagonów – i jedno zamaskowane stanowisko. I jeszcze Licznik wy patrzy ł kry jówkę – na najbliższy m fragmencie wiaduktu w zaroślach siedział snajper. Zauważy ł go przy padkiem, po bły sku lunety w świetle księży ca. – No co, są jakieś propozy cje? – Daniła, oderwawszy się od monokularu, odwrócił się do siedzący ch w głębi dużego pokoju towarzy szy. – Macie jakieś pomy sły ? Wy sadzenie nasy pu to nic skomplikowanego. Choćby teraz można podkładać ładunek i ustawiać detonator. Ale co robimy z czołgiem? – A co, nie uda nam się podejść? – zapy tał Warga. – Muszę się ty lko dostać do luku. To przecież T-80UD, znam go na wy lot! Silnik turbowałowy, moc: ty siąc koni! Masa bojowa: czterdzieści sześć ton, załoga: trzech ludzi, prędkość: siedemdziesiąt kilometrów na godzinę! – wy bębnił z pamięci. – Pojedzie jak złoto! – Przecież tam nie ma pochy lni – powiedział Li, spoglądając na pociąg pancerny przez lunetę karabinu. – Jak zleziesz z platformy taką machiną? Warga aż parsknął ze śmiechu: – Takiej maszy nie pochy lnia jest niepotrzebna! To ty lko się tak wy daje, że na tej platformie

stoi niezdarny kloc. Daj mi ty lko dźwignię, a pofrunie jak moty l! Jaka pochy lnia, po co? I bez pochy lni zjedziemy ! Co prawda, platforma może się przy ty m wy wrócić, ale to nam ty lko na rękę, dodatkowe zniszczenia! – Dobra… – mruknął Chińczy k. – Przekonałeś mnie. Teraz ty lko trzeba tam przeleźć… Jaki jest plan, dowódco? Daniła się zamy ślił. Na razie plan by ł jeden: odciągnąć ich uwagę, a ty mczasem cichaczem… Przekradał się na przy kład do jednostki – i zadziałało. Dlaczego teraz ma nie zadziałać? Ty lko odciągnąć uwagę trzeba raz a dobrze, żeby narobili w gacie i zapomnieli o wszy stkim dookoła, skupili się na zarzuconej przy nęcie. A jak? A tak… Tu odpowiedź jest chy ba prosta. Co jest dla nich najcenniejsze? Pociąg pancerny. Czy li trzeba upozorować atak, odciągnąć strażników. Zaczekać, aż Warga podejdzie najbliżej, jak to możliwe, albo może samemu wy prowadzić go na pozy cję, żeby niczego nie zepsuł – i wtedy zaatakować. Wtedy Warga, korzy stając z zamieszania, wlezie do czołgu. Ty lko żeby nie przesadzili z ty m atakiem – to są raczej starzy wy jadacze. Szy bko wezmą ich w kleszcze, przy cisną do ziemi krzy żowy m ogniem i wy prawią na tamten świat. – Dobrze, chłopcy, robimy tak. Bateria, Panikarz, Kipisz, Licznik – wy chodzicie teraz przez okna na parterze, po drugiej stronie budy nku. Wracacie na miejsce, gdzie zeszliśmy z nasy pu. Tam zakładacie bomby. Ma który ś saperkę? Chińczy k podniósł rękę. – Dobrze – kiwnął głową Daniła. – Podłoży cie wszy stkie trzy bomby, my nie zdąży my podłoży ć ani jednej, musimy jak najszy bciej wejść do czołgu… Nastawcie zapalniki czasowe na tę samą godzinę, żeby mocniej walnęło. Jak podłoży cie, oddalcie się na jakieś sto metrów. Lepiej, żeby ście się położy li, czuję, że odłamki polecą daleko. Bumbum lubi, jak jest głośno – uśmiechnął się. – Jak huknie, wy skakujcie i bez rozkazu strzelajcie w stronę pociągu. Ty lko celujcie wy żej, żeby nie trafić w ludzi, rozkaz pułkownika jest wciąż w mocy. I nie siedźcie w jedny m miejscu, ruszajcie się. Seria, zmiana pozy cji, seria, zmiana pozy cji. Inaczej was namierzą i załatwią salwą. Spuszczą wam na głowy granat z moździerza i koniec, już nie macie szans. Powojujcie ze trzy minuty, a potem wy cofajcie się do Schronu. I uważać tam! Zaczniemy walczy ć i za pięć minut będzie tu cała zwierzy na z okolicy, powiększy jeszcze zamieszanie. – A ty co? – zapy tał Paszka. – Przy jedziesz z Wargą? Daniła kiwnął głową: – Jeśli wszy stko będzie w porządku, przy jedziemy czołgiem. No, a jeśli nie, wtedy już się mnie nie doczekacie… Zsy nchronizujmy zegarki. Detonatory ustawcie na trzecią. Akurat Wardze i mnie starczy czasu, żeby podejść, i będzie bliżej świtu, strażnicy będą już rozluźnieni. Wszy stko jasne? Chłopaki odpowiedzieli nieskładny m chórem, wstając i podnosząc automaty : – Zrozumieliśmy, dowódco. – Jasne, co ma nie by ć… – Załatwione.

– No, w takim razie działamy. Po odprowadzeniu chłopaków Daniła znów przy siadł z monokularem przy oknie. Przy bliżoną trasę podejścia obmy ślił, kiedy przez bite pół godziny obserwował pociąg, i teraz potrzebował ty lko jeszcze raz ją sprawdzić i utrwalić w pamięci. Aha… Wy jść z hotelu, dalej przy pochy lony m murze do wąwozu. Potem w prawo, tam gdzie się zaczy na zagajnik, który skry wa koniec pociągu pancernego, wszy stkie podejścia do niego zarosły gęstą trawą. I leżą tam jeszcze jakieś pły ty … Tu trzeba by ć ostrożny m, trawa to najlepsze miejsce na kry jówkę. Jeszcze się nadziejemy … No, a jak wejdziemy do zagajnika, to do pociągu będzie już rzut kamieniem. Dwie sekundy i będziemy na platformie. Najważniejsze, żeby Warga się nie przestraszy ł i nie narobił czegoś głupiego ze strachu… – Idziesz zaraz za mną. – Daniła zaczął pouczać nowo objawionego dy wersanta. – Ja padam, ty padasz, ja się czołgam, ty za mną. Jak podejdziemy do platformy, to koniec, milczy sz jak grób! Nie drapać się, nie sapać! By ć może trzeba będzie długo leżeć, to się okaże na miejscu. Nie będziemy się pchać do pociągu, zalegniemy w lasku. Chociaż jeśli podejście się uda, to właź pod wagon i siedź tam! I ani mru-mru! Teraz dalej… Jak wy buchnie, naty chmiast się podnosisz! Tam już nie będzie my ślenia o czy mkolwiek inny m, ty lko o celu przed nami. Nie musisz się specjalnie obawiać, w pierwszej chwili w zamieszaniu nikt się nie zorientuje, czy to swój, czy obcy wszedł na czołg. Będziesz miał jakieś pół minuty, zanim się opamiętają. No, a jak już będziesz w czołgu, to sam będziesz wiedział, co robić… Warga kiwnął głową. – Ty lko żeby właz nie by ł zamknięty od środka – uśmiechnął się jakoś smutno. – To by łby niezły figiel, co?… – To nic, nie panikuj przedwcześnie. – Daniła dodał mu otuchy. – Jak zamknięty, to znaczy, że tak nam wy padło. Wtedy zeskakuj z platformy i chodu do lasu! – Zdjął plecak i wy ciągnął z niego rulon z pelery ną maskującą. – Masz, włóż leszego. W ty m płaszczy ku nie dojrzą cię z trzech metrów. Warga wziął kombinezon. Ręce lekko mu się trzęsły od wzbierającej we krwi adrenaliny i dlatego nie od razu udało mu się rozwinąć rulon. Daniła pomógł mu, rozwiązał tasiemki, narzucił na dy wersanta pelery nę, podwiązał, pouty kał… Uśmiechnął się, ciesząc wzrok dziełem swoich rąk. – No, proszę! Teraz wy glądasz jak człowiek! – Hę?… – Warga, jak się wy dawało, ledwo zdawał sobie sprawę z tego, co się dzieje, niespokojnie poprawiał coś, szarpiąc za rzemy ki pelery ny maskującej. – Mówię, że wy glądasz jak kupa łajna! – Daniła podniósł nieco głos. – W ty m czy mś leżałem w odległości trzech metrów przed patrolem wojskowy ch i nie zauważy li mnie! Tak więc nie cy kaj, damy radę… Gotowy ? Podskocz! Dobra. Wy ruszamy. Do muru dotarli po dwóch minutach, blask bijący z ognisk tu nie sięgał i Daniła postanowił nie zwlekać dłużej. Wartownicy nie zauważą, noktowizory w wagonach też są bezuży teczne – ogień uniemożliwiał ich działanie. Jaka tu może by ć obserwacja… Co prawda, by ł jeszcze snajper

siedzący na resztkach wiaduktu, ale jego można by ło na razie się nie obawiać, kry ły ich rosnące wzdłuż drogi krzaki. Dalej by ło trudniej. Między murem a wąwozem leżał pas nagiej ziemi, kiedy ś przechodziła tędy droga, ale od tamtej pory asfalt zniknął, został ty lko żwir i piasek. Żadnej osłony … A tu jeszcze zupełnie nie w porę zza chmur wy szedł księży c, niech go dunder świśnie! Daniła poleżał pod murem parę minut, poruszy ł się raz, drugi i odczołgał w cień, łapiąc oddech… Nie mógł iść po odkry ty m terenie. No, nie mógł i koniec! Jakby trafił na jakąś ścianę, organizm protestuje, krzy czy ze wszy stkich sił, ręce same wczepiają się w trawę. Wy obraźnia wy raźnie malowała mu obraz skupionego w swej kry jówce snajpera. Widzi cień… Przy suwa oko do celownika i naciska spust. Wy strzał, kula uderza w głowę… a potem koniec. Ciemność i szary mózg na żwirze. – Co tam, dowódco? – zaszeleścił z ty łu Warga. – Czemu się zatrzy maliśmy ? Oży wił się, by dlę! Daniła, czując, jak jego towarzy sz czołga się naprzód, odepchnął go nogą. Kopniak okazał się dotkliwy – Warga jęknął i ucichł. I dobrze, niech nie będzie taki szy bki, bo go z ty łu zabraknie… Dookoła nagle pociemniało. Daniła podniósł głowę – chmura! Zachodzi na srebrzy stą kulę księży ca i to tak brutalnie, jak głodny kuropat na ofiarę! Niewielka, ale wy starczy, przecież rącze z nas chłopaki! – Za mną! – sy knął i wijąc się jak wąż, ruszy ł do przodu. Nie wiadomo, czy Warga usły szał cokolwiek przez maskę, czy nie, ale rozkaz wy konał sumiennie. Szarpnął i ty lko ręce zamigotały. Zazgrzy tał brzuchem o żwir, uderzy ł o coś filtrem maski przeciwgazowej i zwalił się do wąwozu, swojemu dowódcy wprost na głowę. Daniła zepchnął z siebie dy wersanta od siedmiu boleści, wy mierzy ł mu lekkie karczy cho, w celach wy chowawczy ch. Warga, chociaż dwa razy starszy, ścierpiał to. – Mówiłem przecież, nie leźć do przodu! – Daniła wy darł się na niego szeptem. – Dokąd się pchasz? I poruszasz się jak słoń! Przecież usły szą! – A co tak tam znieruchomiałeś?! Zasnąłeś, czy co? – odszczekał jego partner. Daniła westchnął i wstrzy mał oddech, próbując się uspokoić. To są właśnie party zanci. Żadnej dy scy pliny ! Z kim ja pracuję?… Przy najmniej trema go już nie telepie, to już dobrze. – Idziemy – warknął. – Coś strasznie rozmowny się zrobiłeś… Od skraju drogi do sterty pły t czołgali się pewnie przez jakieś czterdzieści minut. Ostrożnie, mądrze. Przejdą ze trzy metry i przy stanek. Kolejne trzy metry, znów się zatrzy mują. W czasie ty ch pauz Daniła „słuchał okolicy ”, czy nie ma kogoś w pobliżu, czy nie sapie przy padkiem wróg w kry jówce, czy nie trzaśnie pod butem gałązka, nie zaszeleści trawa… Dla stalkera to podstawy profesji. Zbliżając się do ciemniejący ch na tle nieba, ułożony ch w niepamiętny ch czasach pły t Daniła znów na chwilę się zatrzy mał. Z ty łu dotknął jego nogi Warga. Ledwie sły szalnie zaszeleścił, ucichł… Daniła przy słuchiwał się uważnie. Zdawało mu się, czy nie? Nie, nie zdawało! Na pły tach wy raźnie ktoś by ł – teraz sapnął, cichutko brzęknął metal, poruszy ł się… Daniła pokiwał z bólem głową. Przy by sze wy raźnie nikogo się nie spodziewają. A przecież na

pewno padł rozkaz: siedźcie cicho jak my sz pod miotłą. Ale kiedy człowiekowi brakuje wewnętrznej dy scy pliny, żadne rozkazy nie pomogą. Odwrócił się do Wargi, który też chy ba usły szał pechowego strażnika i pokazy wał teraz palcem gdzieś w stronę górnej krawędzi pły t. Daniła kiwnął głową i w przy łoży ł palec do ust. Warga posłusznie ucichł, ułoży ł się wy godniej, przy lgnąwszy prawy m policzkiem do ziemi, wbił wzrok w dowódcę. A to swołocz! Do teatru tu przy szedł, czy jak?… Daniła podkradł się do samy ch pły t, ostrożnie wy ciągnął saperkę, wy prostował się – na szczęście pły ty zasłaniały go od strony pociągu pancernego i wy jrzał znad krawędzi. Człowiek leżał bokiem do niego i właśnie próbował bezskutecznie podrapać się w okolicę ty łka. Skafander – demron, patrzcie no, jaki sprzęt – na to nie pozwalał i człowiek, wy raźnie rozzłoszczony, drapał się coraz bardziej zaciekle, zapominając o cały m świecie. No, to w ruch poszła saperka: Daniła zamachnął się i spuścił szty ch łopatki wprost na poty licę wartownika. Rąbnął płazem, chociaż ręce go świerzbiły, żeby ściąć mu łeb. Głowa z trzaskiem wbiła się w pły tę i mężczy zna bły skawicznie znieruchomiał – nie zabrał nawet ręki z ty łka, bidulek. Zerknijmy no, co ty tam masz?… Po ściągnięciu z pły t bezwładnego ciała i skrępowaniu mu rąk i nóg, Daniła uważnie obejrzał jego ekwipunek. Miał kałacha 105 i pistolet Gracz Jary gina. Dobra rzecz. Dobrze ci posłuży ł, a teraz posłuży nam. Oddał automat Wardze, pistolet wsunął sobie do plecaka. Tak… Nóż, też niczego sobie, kukri42. Rekwirujemy. Lornetka, latarka, zapalniczka to niewątpliwie rzeczy przy datne w gospodarstwie i dlatego idą do plecaka. Naboje tak samo. Oprócz maski przeciwgazowej i skafandra mężczy zna nie miał już nic więcej. Ech, gdy by nie rozkaz, rozebrałby go całego. Miałby na pry watny uży tek demron, cenną rzecz… Ale nie wolno. Jeszcze zmarznie bez kombinezonu, zaziębi się i umrze. A Rodiony cz potem zrzuci winę na wy chowanka z paragrafu niewy konanie rozkazu na polu walki. Daniła złoży ł ciało przy pły tach, sprawdził sznur na rękach, dopiero teraz zbadał puls na szy i. By ł wy czuwalny nawet przez gumę maski przeciwgazowej. Jeszcze ży je. To nic, poleży tu sobie, a raniutko przy jdzie zmiana i go znajdzie. Spojrzał na zegarek. Już po drugiej. Trzeba pośpieszać. Wy jrzał zza pły t, sprawdzając, czy który ś ze strażników nie zauważy ł ruchu… Chy ba nie, bo dalej chodzili wzdłuż pociągu, podsy cając ogień, i wartownicy na dachu też nie podnoszą krzy ku. No, to z Bogiem! Ostatni odcinek drogi by ł najtrudniejszy. Tu, w bezpośredniej bliskości pociągu pancernego, trzeba by ło znaleźć sposób, żeby by ć nie ty lko niezauważalny m, ale i absolutnie niesły szalny m. Dlatego kiedy Warga po raz trzeci czy czwarty chrupnął z ty łu jakąś gałązką, Daniła zwolnił i zaczął usuwać chrust z jego drogi. Dobrze chociaż, że wzmógł się wiaterek, przez jego lekki szum ciężko by ło rozpoznać jakikolwiek inny dźwięk. Dotarli w końcu do zagajnika i dali nurka w jego ciemne wnętrze. Całkowicie się już rozpogodziło i księży c świecił pełny m blaskiem. Daniła wreszcie odetchnął z ulgą. Przejść przez otwarty teren pod okiem snajpera i wartowników, choćby nawet w ciemności – to dużo kosztuje! Kiedy się czołgali, szczerze mówiąc, ty lko czekał na wy strzał i kulę między łopatkami. Ale… Czy

im się poszczęściło, czy wartownicy to fajtłapy, czy wreszcie może osiągnął mistrzostwo w niezauważalny m przenikaniu za linię wroga – jednak udało się im przejść. Zagajnik by ł niewielki, zaledwie na jakieś piętnaście metrów szeroki, i chociaż by ł porządnie zarośnięty podszy ciem, to jednak przez plątaninę krzewów, gałęzi i liści wy raźnie by ło widać palące się z tej strony ognisko. Daniła dał Wardze znak, żeby siedział cicho, sam też zamarł, przy słuchując się otoczeniu. Cicho, ale wcale nie bezgłośnie. Jak zawsze w lesie – a to gałązka trzaśnie, spadając z drzewa, a to liść zaszeleści… Jednak wszy stkie te dźwięki odsiewał, jakby miał w głowie zmy ślny filtr wy odrębniający ty lko te, które nie by ły ty powe dla nocnego lasu – trzask polan w ognisku, ciche głosy i pokasły wanie wartowników, ich kroki po żwirze nasy pu… Gdzieś w oddali, w rejonie Sazań-gory, gdzie znajdowała się tajna jednostka wojskowa, coś nagle zawy ło, zazgrzy tało, zaniosło się od złośliwego chichotu. Daniła poczuł, jak siedzący obok Warga drgnął i odwrócił się w jego stronę. Stalker potrząsnął głową przecząco. Sam nie wiedział, co to by ło, chociaż ten chichot często rozlegał się z tamtej strony. Domy słów by ło mnóstwo, ale rejon na razie wciąż nie został zbadany pomimo podejmowany ch prób. Daniła pogrzebał przez chwilę w ładownicy, wy ciągnął dozy metr i zabezpieczając się przez osłonięcie okienka dłonią, żeby nie daj Boże nie dostrzegli z pociągu wy świetlacza, spojrzał na czas. Do wy buchu pozostało piętnaście minut. Podeszli w odpowiednim momencie. Dał znak towarzy szowi i znów, nie wiadomo który już raz dzisiejszego wieczoru, legł na brzuchu i poczołgał się dalej. Warga posłusznie podąży ł za nim. Ognisko znajdowało się całkiem blisko, najwy żej piętnaście metrów od nich, i chociaż dawało niewiele światła, to jednak by ło go dość, by dostrzec dy wersantów, gdy by wy szli z cienia drzew. Przy cisnąwszy się do grubego korzenia, Daniła podniósł głowę, rozglądając się wokół. Jeden z wartowników, stojąc plecami do zagajnika, gmerał długim krzy wy m kijem w ognisku, drugi majaczy ł gdzieś z przodu pociągu, chwila zdawała się więcej niż odpowiednia. Platforma z czołgami znajdowała się o rzut beretem, jakieś dziesięć metrów, ale przestrzeń by ła pusta i przemieszczający się po niej człowiek stawał się widoczny jak na dłoni. I właśnie dlatego pokonanie tego pasa ziemi stanowiło rzecz absolutnie niezbędną – po wy buchu pojawi się tu ludzi jak mrówek, zaraz wy skoczą z wagonów i przedarcie się do czołgów będzie więcej niż problematy czne. Dlatego albo teraz, albo nigdy. Daniła umościł się między korzeniami i ściągnął z pleców karabin. Gestem przy wołał Wargę, w ten sam sposób wy jaśnił mu, czego od niego oczekuje. Party zant, choć nie od razu – by dlę! – ale jednak załapał, pokiwał głową. Daniła rozejrzał się jeszcze raz i biorąc na cel wciąż dłubiącego przy ognisku człowieka, lekko trącił Wargę nogą… I Warga niczy m hipopotam do wody popędził naprzód! Potem wszy stko rozegrało się w ułamku sekundy. Sły sząc chrzęst żwiru pod butami, człowiek przy ognisku gwałtownie się odwrócił i bły skawicznie zerwał z ramienia automat. Innego wy jścia nie by ło. Wintoriez wy dał z siebie ciche kaszlnięcie i człowiek, otrzy mawszy kulę wprost w gumową trąbę, wznosząc chmarę iskier, upadł plecami w ognisko. Warga miotał się na nasy pie

jak zwierzę w klatce. Rzucił się w stronę platformy, rozmy ślił się, odwrócił w kierunku drzew, potem znów do pociągu pancernego… Wy startował, rozbry zgując tłuczeń na wszy stkie strony jak bolid wy ścigowy i jak jaskółka zanurkował pod platformę. Mignęły nogi w szary ch butach od OP1, zaszeleściło gdzieś za parą kół i ucichło. Daniła omal nie zary czał z wściekłości! Idiota! Taką operację zawalił! Przecież wszy stko szło jak z nut!… Nagle strasznie mu się zachciało po prostu odwrócić i odejść, pozwalając, żeby ten baran sam się wy dostał ze schrzanionej przez siebie sy tuacji. Nawarzy łeś piwa, to teraz wy pij! Ale nie. Partnera trzeba by ło wy ciągać z opresji. Choćby po to, żeby potem dać mu po łbie. Ciało żołnierza, który wpadł do ogniska, już zajęło się ogniem i teraz z tamtej strony dolaty wała dusząca woń palącego się mięsa. Od czoła pociągu dał się sły szeć okrzy k, po nasy pie zadudniły zbliżające się kroki. Daniła obrócił się w miejscu, przy cisnął kolbę WSS do lewego ramienia, celując w nadbiegający ch… Potworna eksplozja zatrzęsła okolicą. Wy buch by ł straszny. Ziemia uleciała im spod nóg, pociąg pancerny zadrżał, zadzwoniły buforami wagony. Kolba karabinu wy rżnęła Daniłę w szczękę, ale filtr maski przeciwgazowej złagodził i wy gasił większą część energii uderzenia. Biegnącego do ogniska mężczy znę rzuciło na ziemię i żołnierz, jęcząc z przerażenia, podpełzł się gdzieś pod platformę z czołgiem. Dały się sły szeć krzy ki, wieloma głosami zaczęli wrzeszczeć wartownicy na dachach wagonów, z przestrachu zadudniły cekaemy … Za to Warga – Warga nie zawiódł i to by ło teraz najważniejsze na świecie! Zwinnie wy dostał się zza kół, przy skoczy ł do połączenia między wagonami, w mgnieniu oka, dokonując cudów zręczności, wdrapał się po nim na platformę i w ułamku sekundy wgramolił na czołg. Dostał się na wieżę, przy lgnął do włazu, poczarował… i już po sekundzie wsunął się do środka. Właz zatrzasnął się z hukiem, zazgrzy tał zamek. Daniła leżał, pocąc się obficie z napięcia i nadmiaru adrenaliny. Sekundy pły nęły powoli, ciągnęły się… Dlaczego nie zapala?! Jest niesprawny, czy jak? Daniła o mało nie zaczął panikować: jeszcze trochę, jeszcze odrobinę i trzeba będzie uciekać! No, co tak zwlekasz, baranie?! We wnętrzu czołgu rozległo się nagle dziwne brzęczenie, jakby gdzieś głęboko pracował mały, ale silny motor. Pry chnęło, silnik warknąl… i nagle jak nie ry knął! Otaczający ich hałas, zamieszanie, strzały, krzy ki ludzi wy skakujący ch z wagonów – wszy stko utonęło w ty m ry ku przebudzonego dinozaura! Czołg drgnął, przewalił się przez krawędź platformy, przechy lił, wbijając się gąsienicami w ziemię. Z głośny m trzaskiem popękały trzy mające jego wielotonowe cielsko liny i T-80 nagle ruszy ł naprzód, wprost na Daniłę. Armata koły sała mu się nad głową, kiedy stalker, przy naglany przez adrenalinę, padł do zarośniętego trawą rowu, który dostrzegł w odpowiednim momencie. Runął między łopiany, przy lgnął do ziemi, czując ty łem głowy, jak z góry nadpełza pancerny kolos, jak gdzieś głęboko w jego brzuchu ry czy silnik, metalicznie zgrzy tają gąsienice, szumi wał napędowy. Obrócił głowę – w górze, pół metra nad nim, przepły wało stalowe podwozie. To by ło straszne, przerażające! Przez moment Danile wy dało się, że wielotonowy ciężar zaraz się na niego zwali, wciśnie w ziemię, zmiażdży, rozpłaszczy, zmiesza z błotem i pojedzie dalej, pozostawiając

w wy równany m rowie jego rozdarte na kawałki ciało… Czołg zary czał dieslem i nagle stanął. Nad jego głową rozległ się zgrzy t metalu, kawałek podwozia zniknął gdzieś w środku i przez powstałą dziurę wy sunęła się gumowa trąba. Warga! – No co, dowódco, ży jesz? – dało się sły szeć spod maski przeciwgazowej. – Dawaj, właź szy bciej! Zaraz się opamiętają, łupną całą burtą i usmaży my się tu jak na patelni! – Zabiję cię, traktorzy sto! – warknął Daniła i chwy ciwszy wy ciągniętą dłoń, wlazł do ciemnego wnętrza pancernego dinozaura. 38 Prodrazwiorstka – przy musowe rekwirowanie ży wności chłopom w Rosji po rewolucji październikowej (przy p. tłum.). 39 L85A2 – zmodernizowana wersja karabinu szturmowego L85A1, opracowana w połowie lat osiemdziesiąty ch, by zastąpić karabin L1A1 będący na wy posażeniu armii Wielkiej Bry tanii. Obecnie karabiny L85A2 są wy korzy sty wane w działaniach bojowy ch w Afganistanie i Iraku, gdzie wy kazały się dużą niezawodnością i wy soką celnością dzięki standardowemu celownikowi opty cznemu SUSAT (przy p. aut.). 40 Dy my – potoczne określenie wojskowy ch granatów dy mny ch (przy p. aut.). 41 PBS – przy rząd do tłumienia dźwięków i płomieni podczas strzelania, tłumik (przy p. aut.). 42 Kukri – nóż nepalskich Gurkhów. Ma charaktery sty czny wy gięty kształt z ostrzem po wewnętrzny m, łuku klingi (przy p. aut.).

8 | Marzenia się spełniają

Grzebiąc kiedy ś w dziale biblioteczny m, mały Dańka natknął się na serię dziesięciu książek, który ch nikt jeszcze w Schronie nie czy tał. Jak tam trafiły i dlaczego nikt ich dotąd nie odkopał, by ło zagadką. Chociaż mogli po prostu ich nie zauważy ć. Książki leżały w odległy m kącie pod stertą rozmaity ch głupich magazy nów z wy krojami ubrań i plotkami o jakichś tam celebry tach. W Schronie by ło tak mało rozry wek, że każde chociaż odrobinę interesujące czy tadło ludzie wy ry wali sobie z rąk. A tu takie bogactwo! Dańka miał wtedy ty lko dziesięć lat, ale już by ł cwany, nie zaniósł do domu wszy stkich książek naraz. Na razie wziął ty lko trzy, wsunął pod bawełnianą bluzę, żeby nikt nie zauważy ł. Chciał najpierw sam przeczy tać i dopiero potem opowiedzieć inny m o znalezisku. Bo poroznoszą i potem nie znajdzie zakończenia. Seria nosiła ty tuł Stalker. Zaczął czy tać i otaczający go świat przepadł na cały miesiąc. Nic go nie interesowało, wszy stko zeszło na drugi plan. Treningi w sali gimnasty cznej i praca na fermie, i zabawy z kolegami w badaczy podziemi – zapomniał o wszy stkim. Pochłonęły go książki. Książki opowiadały o Zonie – szczególny m miejscu, które powstało po katastrofie w elektrowni atomowej i które ży ło własny m, oderwany m od reszty świata ży ciem. Opowiadały o stalkerach, którzy z narażeniem ży cia szukają artefaktów. O atakach mutantów. O trudach walki i ciekawy ch przy godach, o uroku stalkerskiego ży cia – bo czego jeszcze dziesięcioletni dzieciak oczekuje od książki? W ten sposób Dańka poznał słowo „stalker”. Chociaż nie, w bibliotece by ła też seria czterech książek braci Strugackich i w jednej z nich, Pikniku na skraju drogi, to słowo też wy stępowało, ale poszło mu wtedy z nią ciężko, rzucił lekturę, żeby wrócić po siedmiu latach. A te połknął w miesiąc, bez wy siłku. I w jego ży ciu pojawiło się marzenie, które przebiło chy ba nawet to o Północy – Daniła strasznie chciał zostać prawdziwy m, silny m i odważny m stalkerem, który przy nosi z powierzchni jedzenie i lekarstwa, broń i naboje, broni ludzi przed mutantami, zabijając je setkami i ty siącami. W ty m czasie ludzie zaczęli już powoli wy chodzić na powierzchnię. Pierwsze wy pady zaczęły się, kiedy Dańka skończy ł dziewięć lat, ale by ły krótkie – by le szy bko rozejrzeć się dookoła i z powrotem na dół. Nikt nie chciał podzielić losu tamty ch pięciu, wśród który ch by ł też jego ojciec. Śmierć od promieniowania to męka, ludzie bali się złapać zby t dużą dawkę, więc siedzieli jak chomiki po norach.

Daniła łowił wszy stkie nowiny od ludzi wy chodzący ch na zwiady. Wszy stko wskazy wało, że sy tuacja na górze jest niewesoła. Na powierzchni by ło ponuro, szaro i wietrznie. Słońce przebijało się już przez szczeliny w pędzący ch po niebie chmurach, ale atmosfera jeszcze nie oczy ściła się z popiołów i dlatego nawet latem temperatura nie należała do wy sokich. Co dopiero mówić o zimie, kiedy dochodziła do minus pięćdziesięciu? Zresztą radiacja też jeszcze dawała o sobie znać – w ciągu pół godziny przeby wania na powierzchni człowiek ry zy kował przy jęcie śmiertelnej dawki promieniowania. Do tego – i o ty m opowiadano już ze strachem – na powierzchni pojawili się nowi gospodarze. Natura nie znosi próżni. Zwiadowcy kilka razy widzieli stada potężny ch psów biegające obok budy nku dworca. Widzieli ogromne – „metrowe, niech mnie kule biją, jeśli kłamię!” – trójpalczaste ślady, bardzo podobne do ptasich. A raz w oddali mignęła im idąca rozkoły sany m, jakby kulejący m krokiem sy lwetka postaci z wielką głową. Czy to człowieka, czy to licho wie kogo… Broni by ło wtedy w Schronie ty le, co kot napłakał. Po niesławnej pamięci ludziach Pająka zostało siedem makarów z dwudziestoma nabojami i cztery kałachy z magazy nkiem „piątki” każdy. I jak mieli się pchać na powierzchnię z taką arty lerią? Żeby robić za karmę dla właściciela stóp, które zostawiły metrowe ślady ? Lepiej już siedzieć pod ziemią: tu, choć jest trochę ciasno, to przy najmniej całkowicie bezpiecznie – takie by ło rozumowanie większości. Tuszonki jest mało, ale na razie jest, kaszy starczy jeszcze na dziesięć lat, cukru w ogóle nie liczy li, wody od groma – czego jeszcze chcieć? Jednak jakkolwiek by przeciągali ten moment, trzeba by ło w końcu na powierzchnię wy jść – zepsuł się jeden z diesli. I teraz już, tak jak za tamty m, pierwszy m razem, wiele lat temu, nie dało się przeczekać tego pod ziemią. *** Trzeba przy znać, że Schron w ogóle nie miał szczęścia do agregatów. Pierwszy przy kry wy padek wy darzy ł się około trzech lat po ty m, jak wy gnali Pająka. Do tego czasu ży cie stopniowo im się ułoży ło, pły nęło miarowo i sprawnie. Każdy dzień mijał według określonego, ustalonego porządku: ludzie wstawali, jedli śniadanie, szli do pracy, po niej wracali do domu, spędzali wieczory z rodzinami. W wolne dni chodzili w gości i przy jmowali gości u siebie, często zbierali się w Tawernie albo Sali Rady, żeby porozmawiać o ty m i owy m. Czasem nawet organizowali turnieje piłki nożnej – w Schronie by ło kilka druży n serio ry walizujący ch o względy publiczności. Słowem, spędzali jakoś czas. Ży li teraz w całkowitej izolacji, niebezpieczeństw – zarówno zewnętrzny ch, jak i wewnętrzny ch – nie by ło i nuda doskwierała im tak, że czasem mieli ochotę zorganizować jakąś dy wersję ty lko po to, żeby chociaż trochę urozmaicić monotonię podziemnej egzy stencji. Nie można powiedzieć, żeby stan alarmowy pojawił się niespodziewanie… Robinson już dawno uprzedzał, że olej napędowy w zbiornikach nie jest niewy czerpany, i w końcu na jedny m z coty godniowy ch zebrań wstał i oznajmił, że resztek paliwa starczy od biedy na parę miesięcy – dopiero wtedy ludzie się obudzili! Prawdę powiedziano: grom nie uderzy – chłop się nie

przeżegna! Wy jście by ło ty lko jedno: znaleźć paliwo, i to pilnie. Jakieś trzy sta metrów od dworca znajdował się zbiornik ropy naftowej, i to niemały – w sezonie siewny m korzy stały z niego wszy stkie pojazdy okoliczny ch kołchozów. Dziesiątki zbiorników o wy sokości dwupiętrowego domu, który ch część znajdowała się pod ziemią – tej ropy powinno Schronowi starczy ć na długie lata. Ale to by ło trochę jak lizanie cukierka przez szy bę. Jak tam sięgnąć, kiedy na powierzchni panuje piekło? Chy ba żeby pod ziemią… W taką możliwość mało kto wierzy ł. Przekopać ręcznie tunel o długości trzy stu metrów to piekielna praca, wy magająca ponad miesiąca. Jednak alternaty wą by ła śmierć. I zaczęła się praca. Kopali na trzy zmiany. Nadwy rężali sobie ręce, plecy, od wy czerpującej pracy mieli obolałe ramiona i lędźwie. W chodniku od ciasnoty, duchoty i ostrej woni potu kręciło się w głowie. Robotnicy – to jeden, to drugi, albo i kilku naraz – mdleli z braku tlenu i wtedy trzeba by ło zatrzy my wać pracę, wy nosić ich z tej kreciej nory i cucić amoniakiem. Kiedy jedna bry gada kopała, dwie inne wy nosiły z chodnika ziemię, wy sy pując ją wprost na posadzkę kory tarza. A kolejne cztery bry gady nosiły tę ziemię do piwnic dworca – wolnego miejsca by ło tu pod dostatkiem. A skoro już by ło, to czemu by z niego nie skorzy stać? Ty m bardziej że ubrany m w demrony tragarzom krótkotrwałe wy jścia do piwnicy wcale nie szkodziły. Z początku postanowili doprowadzić chodnik do najbliższego domu, stojącego nieopodal budy nku dworca. Pały cz w porę przy pomniał sobie, że pod tą starą kamienicą, pochodzącą z czasów stalinowskich, znajdował się jeszcze jeden schron. Jego powierzchnia by ła oczy wiście znacznie mniejsza, ale tam też by ł agregat, którego zapasy oleju napędowego mogły się zachować nietknięte. A przecież w ich sy tuacji każdy dodatkowy litr by ł na wagę złota. Schron ten by ł położony niezby t głęboko, zaledwie dziesięć metrów pod powierzchnią, dlatego kopali z pierwszego poziomu, starając się trzy mać poziomo, nie schodząc głębiej i nie odbijając w górę. Kopali krótko, jakieś półtora ty godnia. Pokonali pięćdziesiąt metrów i pojawiły się plotki, że nie trafili, zbaczając w prawo czy w lewo, kiedy podczas nocnej zmiany grupa Chany gi dokopała się do ścian schronu. Bali się ją wy sadzać, do tego odezwało się skąpstwo – mieli ty lko odrobinę materiałów wy buchowy ch, na jeden ładunek. Kto wie, do czego jeszcze mogły się przy dać. Do tego – co całkiem możliwe! – mieli nadzieję, że w schronie też ocaleli ludzie i mogliby ucierpieć od wy buchu. Kuli beton kilofami, przy słuchując się czasem w nadziei, że z drugiej strony też przebijają się na ich spotkanie. Jedy ny m uzasadnieniem ciszy za ścianą by ła my śl, że nie mają tam narzędzi. Kuli przez całą dobę. A kiedy wy bili dziurę, omal nie udusili się od bijącego z niej smrodu. Przed ludźmi objawił się straszliwy obraz: podłoga schronu by ła całkowicie zasłana oślizgły mi, gnijący mi trupami. Sina, wilgotna skóra z objawami zaawansowanego rozkładu, rozdziawione w bezgłośny m krzy ku usta, powy kręcane palce dłoni i stóp, ściągnięte przedśmiertny m skurczem twarze. I białawe, wijące się robaki, ucztujące na ty m królestwie śmierci… Nigdy nie wy jaśnili przy czy ny ich zgonu – wenty lacja by ła w całkowity m porządku, poziom radiacji w normie, mieli jedzenie i wodę. Pojawiały się różne wersje wy darzeń, jedna straszniejsza i bardziej tajemnicza od drugiej, ale pozostały w końcu ty lko domy słami.

Trzy sta metrów kwadratowy ch dodatkowej przestrzeni ży ciowej nigdy nie zaszkodzi. Ty m bardziej że w spiżarniach odkry to sto skrzy nek tuszonki, wielki zbiornik ropy o objętości paru ton i kilka skrzy ń z kaszą. Stał tam też generator Diesla o małej mocy, która jednak wy starczała na potrzeby tego schronu. Jedzenie nie by ło specjalnie potrzebne – zapasów mieli pod dostatkiem – ale paliwo i agregat by ły bardzo na miejscu. Bły skawicznie zaksięgowali wszy stko, co znaleźli, i dołączy li do swoich zapasów w magazy nach. Stojące przed ludźmi widmo śmierci nieco się oddaliło… Schron czy ścili przez kilka ty godni. Do tej roboty szli albo najsilniejsi, albo największe świry. Albo też ci, który ch wy sy łano tu za karę – nie każdy zniesie widok odpadającej od zamienionego w galaretę ciała ręki czy nogi albo obrazek ciągnący ch się za łopatą siny ch wnętrzności. I nawet najmocniejsi bardzo długo dochodzili do siebie po ty ch robótkach. Zgniłą, chlupoczącą masę trupów nabierali szuflami do worków i nosili do chodnika, w który m specjalnie wy kopali sztolnię przeznaczoną na cmentarz. Wy ciągniętą stamtąd ziemię znosili do odkopanego schronu i wy sy py wali wprost na posadzkę, starając się pokry ć przesy cony trupim odorem beton. Ale dopiero po ty m, jak poziom ziemi podniósł się prawie o metr, słodkawy zapach zaczął znikać; jednak jeszcze długo to w jedny m, to w drugim kącie przebijał się ledwie zauważalny, na granicy wy czuwalności, zapaszek, przy pominając o tragedii, która wy darzy ła w ty m schronie – masowy m grobie. Znalezione paliwo pozwoliło im zy skać nieco czasu, jednak nie warto by ło zwlekać i kopanie tunelu do bazy paliwowej by ło konty nuowane. Więcej niespodzianek nie by ło – po dwóch miesiącach dociągnięto przejście do pierwszego z olbrzy mich zbiorników, co pozwoliło ludziom w końcu spokojnie odetchnąć – by li teraz solidnie zaopatrzeni w paliwo. Obawy doty czy ły jednak diesli – żaden agregat, nieważne jak wy sokiej jakości, nie jest niezniszczalny. I oto teraz, po długich piętnastu latach, katastrofa jednak nadeszła. Daniła miał już czternaście lat – dorosły, samodzielny chłopak, poży teczny członek społeczeństwa – kiedy zepsuł się jeden z pięciu wy twarzający ch dla Schronu energię generatorów Diesla. Jakiś problem z silnikiem i zaciął się na amen. Robinson przez całą dobę starał się go uruchomić i ostatecznie rozłoży ł ręce: nie nadaje się do naprawy. Pozostałe cztery w zasadzie wy starczały, żeby zaopatry wać Schron w niezbędną ilość prądu, ale ty lko pod warunkiem nieprzerwanej pracy. No dobrze, a co będzie, kiedy wy robią swoją normę pracy ? Zasilały wszy stkie sy stemy, poczy nając od filtrów i wenty lacji, a kończąc na pompach ciągnący ch wodę ze studni. Jeśli staną, będzie się można ty lko położy ć i umrzeć. Wy jście zaproponował właśnie Robinson, fakty cznie główny technik Schronu – wiatraki. – To jest bardzo proste! Jeszcze przed Początkiem stał u mnie na podwórku taki wiatrak, więc mam doświadczenie! – siedząc w Tawernie nad kieliszkiem rozcieńczonego spiry tusu, tłumaczy ł, na czy m polega jego pomy sł, zebrany m wokół facetom. – Wy gląda to tak: pięć diesli po pięćdziesiąt kilowatów każdy. Razem mają moc dwieście pięćdziesiąt kilowatów. Ale jedną pięćdziesiątkę odejmujemy, bo jednocześnie pracują ty lko cztery z nich, a jeden przez dobę odpoczy wa. Więc teraz jest tak, że jeden wy kitował, pracują trzy. Przez to trzeba gdzieś zacisnąć

pasa, coś tam wy łączy ć: no, sami widzicie, na kory tarzu świeci się co piąta żarówka, robi się kolejka po wodę, ty lko jedna działająca pompa, jest deficy t wrzątku, wszy stkie kotły zostały wy łączone oprócz jednego, zanim doczekasz się swojej kolejki do klozetu, zsikasz się w gacie. Jeszcze jakieś inne drobiazgi… Co proponuję? Postawmy taką wieżę z wiatrakiem. Generator, może transformator, reduktor, co do tego, to jeszcze pomy ślę, czy są potrzebne… Powiedzmy. WWEW, współczy nnik wy korzy stania energii wiatru, wiatraka wy nosi jakieś zero trzy dzieści pięć. Zero czterdzieści nie damy rady, ty lko fabry czne wiatraki dają taki współczy nnik. Energia jest równa: WWEW pomnoży ć przez jeden, przecinek, dwadzieścia dziewięć to gęstość powietrza, pomnoży ć przez powierzchnię wiatraka, pomnoży ć przez kwadrat prędkości i wszy stko to podzielić przez dwa… Ludzie dookoła zaszemrali. – Słuchaj, Robinson!… – Ty nas tu intelektem nie katuj!… – I co, jaki jest wy nik?! – Nie gadaj ty le, co jest na wy jściu? – Po cholerę nam wzory ! Robinson wzruszy ł ramionami i wy chy lił kolejną szklaneczkę. – Bierzemy średnicę śmigieł dwa metry, więcej ni cholery nie trzeba, bo odleci. Kiedy ś na swoim wiatraku miałem na wy jściu około jednego kilowata. Ale wtedy średnia prędkość wiatru wy nosiła pięć, góra sześć metrów na sekundę. Teraz pod ty m względem będziemy mieli łatwiej, w ostatnich dziesięciu latach wskazania wiatromierza nie schodziły poniżej dziesięciu, a czasem nawet wskazy wał dwadzieścia. Przy takiej sile wiatru będziemy otrzy my wać nie mniej niż półtora, a może i dwa kilowaty z jednego wiatraka. A jeśli zebrać ich ze czterdzieści? Mnoży my. Wy chodzi, że nawet przy półtora kilowata z jednego wiatraka, z czterdziestu otrzy mamy sześćdziesiąt. Najważniejsze, żeby generator by ł mocniejszy. – A zmontujesz mocniejszy ? – wy powiedział my śli wszy stkich obecny ch Piwo. Robinson opróżnił jeszcze jeden kielonek, zakąsił i popatrzy ł na niego z uśmieszkiem. – Mam dwa fakultety, jeśli ktoś się nie orientuje. Z elektrotechniki i fizy ki. Są jeszcze jakieś py tania? Piwo machnął na niego ręką. O dwóch kierunkach ukończony ch przez Robinsona wiedzieli w Schronie wszy scy. Co do jednego. – Poza ty m ja ich nie będę składał – rozprawiał dalej Robinson. – Gdzieś w magazy nie widziałem generator, trzeba ty lko znaleźć. Energię na przy kład przy wietrze o prędkości czterdziestu metrów będziemy zbierać w akumulatorze, w ten sposób nie ty lko uzupełnimy brakującą ilość mocy, ale pojawią się też nadwy żki. I na ty m stanęło. Nie zaszkodzi spróbować. Energia jest potrzebna, a lepszy ch propozy cji na razie i tak nie by ło. Postanowiono, że wiatraki staną na dachu. Tam będą w jakimś stopniu chronione przed biegający mi po okolicy mutantami. Prace ruszy ły. Umorusany Robinson dla tak doniosłej

sprawy wy lazł na cały ty dzień z maszy nowni, choć podobnie jak jego imiennik, bohater powieści Daniela Defoe na wy spie, siedział tam nieprzerwanie, właściwie od samego Początku. Z gromadą pomocników przetrząsał magazy ny na pierwszy m poziomie, szukał generatorów, zbierał części do montażu wiatraków. Robota nie należała do trudny ch, szukało się i przy nosiło Robinsonowi części wskazy wane przez niego palcem. A płacili za nią jak za pracę pierwszorzędnej wagi przy likwidacji stanu nadzwy czajnego. Zupełnie inna robota trafiła się ty m, którzy mieli dostarczy ć drewno na budowę wież. Trzeba by ło je skądś wziąć. Przy czy m nie sękate, przegniłe deski, ty lko porządne twarde drewno, najlepiej długie na cztery do pięciu metrów. A skąd coś takiego wy trzasnąć jak nie z powierzchni? Daniły praca z Robinsonem w magazy nie kategory cznie nie urządzała. Nudy na pudy. Dlatego, kiedy ogłosili nabór ochotników do wy padu na powierzchnię po drewno i dziadek poszedł do Rodiony cza, Daniła się pod niego podczepił. My ślał, że będą problemy, pułkownik nie puści go na powierzchnię, jednak chy ba większy kłopot miał dziadek Micha niż jego wnuk. Kłócili się przez jakieś dwie godziny. Dziadek na wszy stkie sposoby łamał opór Rodiony cza, ale ten obstawał przy swoim jak kamienna ściana. Nie zgadzam się i koniec. Obawiał się wy puszczać staruszka na powierzchnię: to jednak już nie młodzieniec, a wy pad to nie spacer po bulwarze. Ale kiedy dziadek raz wbił sobie coś do głowy, nie można mu by ło tego wy perswadować. W końcu zagroził, że nie puści wnuka samego. Pułkownik musiał się poddać. A Daniłę Rodiony cz wziął na wy pad bez żadny ch problemów. Chy ba nie na darmo ganiał go po sali gimnasty cznej i zamierzał ganiać dalej? Pułkownik by ł stary m wy gą i stał na stanowisku, że jedny m z najlepszy ch sposobów na wy chowanie komandosa jest, po odpowiednim przy gotowaniu teorety czny m i pod nadzorem doświadczonego żołnierza, wrzucić kursanta prosto do piekła, a tam już się zobaczy. Nie wy pły nie – znaczy taki los. Wy pły nie – można mieć nadzieję, że wkrótce sam stanie się takim wy gą jak jego nauczy ciel. I pewnie sam posłałby swojego wy chowanka na powierzchnię, gdy by ten nie zgłosił się ochotniczo. Oprócz Daniły i dziadka Michy na wy pad szli Sańka z wujaszkiem Germanem, latorośle Michały cza – Taras i Timocha, dwaj starsi faceci, który ch imion Daniła nie pamiętał, ale którzy reagowali na przezwiska Pajda i Kwaśny, oraz Losza Shrek – dwudziestotrzy letni olbrzy m: dwumetrowy chłop ważący ponad trzy cetnary. Shreka wzięli wy łącznie przez jego fantasty czną siłę, umy słowo jakoś specjalnie nie bły szczał. Słowem, Rodiony cz mógł by ć o swoich wy chowanków spokojny – młody m, którzy ani razu nie by li na powierzchni, towarzy szy li ludzie doświadczeni, co to widzieli w ży ciu coś więcej oprócz betonowy ch sufitów schronu przeciwbombowego i słaby ch żarówek: czy ste niegdy ś niebo i słońce nad głową. Daniła triumfował. Marzenie spełniało się – stawał się stalkerem! Cały dzień przed wy padem dorosła część zespołu obradowała w gabinecie pułkownika. Opracowy wali trasę. Rozżalona młodzież dy żurowała pod drzwiami – ich do tajemnicy planowania wy padu nie dopuścili. No, bo co mogli dodać do dy skusji sensownego, jeśli nigdy nie by li na powierzchni i znają ją ty lko z opowieści dorosły ch, z filmów i książek?

Ostatecznie, już w nocy, drzwi się otworzy ły i gospodarz pozwolił chłopcom wejść do gabinetu. Na odprawę. – Krótko mówiąc, jest tak, chłopaki – klarował młodzieży Rodiony cz. – Wy jaśniam ty lko wam, bo starsi zadanie rozumieją. Nie pchać się przed stary ch! Jak wy jdziecie, rozejrzy cie się dookoła. Nie bójcie się o poziom radiacji, OPBMR-owiec mówi, że się teraz obniży ł, poza ty m są dla was przy gotowane demrony. W nich możecie zapomnieć na całą dobę o gammie do trzy dziestu rentgenów. Mam nadzieję, Shrek, że na ciebie też taki naciągniemy, bo nie mamy OP1 na twój wzrost. Ty lko uważaj, nie potargaj, kiedy będziesz nosił pnie! Pozostali na razie obejdą się wojskowy mi, ły kną „bechy ” i będzie dobrze. Młodzi słuchali uważnie. – Z poprzednich wy padów wiemy, że wokół dworca jest mało drzew i wszy stkie są niskie i krzy we, nie nadadzą się. Chociaż rozejrzy jcie się. Do tej pory nasz pożal się Boże zwiad nie wy chodził z budy nku, woleli bezpieczną obserwację z daleka. Pora porzucić tę niedobrą trady cję. Jeśli w rejonie dworca znajdziecie wy starczającą ilość drewna, dalej nie chodźcie. Jeśli nie, to trzeba będzie szukać. Sam nie jestem miejscowy, jak wiecie, ale dziadek Micha i German mówią, że niedaleko stąd, dosłownie pół kilometra, jest sosnowy lasek. Jeśli iść prosto drogą, to do niego traficie. Trzeba będzie ty lko przejść między poradnią dla narkomanów a przedszkolem. Co to za geniusz wy my ślił umieścić narkomanów naprzeciw przedszkola… – Rodiony cz pokręcił głową. – Dalej, po lewej, będzie przejście wzdłuż garaży. Te stoją akurat bokiem do lasu. Jeśli zaś zboczy cie w lewo, jeszcze przed przy chodnią, to będzie szy bciej, ale trzeba przejść przez podwórze budy nku mieszkalnego, gdzie jest mniej otwartej przestrzeni niż na drodze i możecie nie zauważy ć ataku w porę. Tak więc idźcie lepiej prosto. Po dojściu do lasu działacie w zależności od okoliczności. Ale najprawdopodobniej będzie tak: wy ścinacie, Shrek nosi, a starsi obserwują okolicę. I pamiętajcie: ostrożność, ostrożność i jeszcze raz ostrożność! Będziecie mieli broń: dorośli automaty, a wam rozdamy makarowy. Z tego prostego powodu, że oni służy li kiedy ś w wojsku i potrafią uży wać kałachów. – Przecież my prawie na każdy m treningu mieliśmy automaty … – odezwał się z oburzeniem Timocha, ale umilkł, widząc zamach ojcowskiej ręki. – Wrrróć! Co na każdy m treningu?! – przedrzeźniał. – Trzy maliście w rękach, tak. Celowaliście, tak, kurkami czasem pstry kaliście. Opowiadałem wam o budowie, rozkładaliście i składaliście, czy ściliście. Ale czy który ś chociaż raz wy strzelił? Nawet z pistoletów nie strzelali, a już by chcieli, żeby im dawać kałachy ! Teorię znacie celująco, za to prakty ki zero. Chłopcy zwiesili głowy. Dopiero co widzieli w wy obraźni – idą, twardzi stalkerzy, automaty przez ramię, oczy szczają okolicę z hord straszliwy ch potworów i pomagają ludziom w rodzinny m Schronie – a tu takie upokorzenie: wy starczą wam pistoleciki… Pułkownik zignorował ich ponure miny. To nie przedszkole ani piaskownica. – Są py tania? Milczenie. – Nie ma py tań. W takim razie odpoczy wajcie, panowie. Jutro wszy scy będziemy mieli

ciężki dzień. Ruszy li do wy jścia. Daniła spał źle. Kręcił się, sapał. Swoim stękaniem obudził dziadka, wy słuchał krótkiego wy kładu o ty m, jak ważny jest sen i świeże siły przed odpowiedzialny m zadaniem, westchnął z poczuciem winy, ale nie mógł nic na to poradzić. Trema. Niech ją dunder świśnie. Pierwszy raz będzie na powierzchni! Jak tam jest? Co tam jest? Co to takiego niebo i jak ono wy gląda na ży wo? A słońce? A drzewa, kwiaty ? Fakt, na obrazkach w książkach widział to wszy stko nieraz, ale tam są obrazki, a tu będzie naprawdę! Zobaczy ć powierzchnię, kto z urodzony ch pod ziemią może się ty m pochwalić? Nikt! On, Saszka i jeszcze Timocha z Tarasem będą pierwsi! Właśnie świadomość tego, a do tego przeczucie, że na górze – ech, ale by by ło fajnie! – przy jdzie im zetknąć się z nieznany mi niebezpieczeństwami, nie dawała Danile zasnąć. Dopiero nad ranem zapadł w krótki, niespokojny sen, ale i wówczas mamrotał coś pod nosem, wiercił się i wzdy chał. Wy szli o dziewiątej. Nie rozpuszczali jakoś szczególnie wieści o terminie wy prawy, dlatego o godzinie „X” nie by ło pod hermety czny mi wrotami pożegnalny ch delegacji. Bo przecież gdy by ludzie się dowiedzieli, zebrałaby się pewnie trzecia część mieszkańców Schronu: wszy scy, którzy nie pracowali. Jakżeby inaczej, w końcu takie wy darzenie! Daleki zwiad, całe pół kilometra od dworca! Tuż przed wy jściem Rodiony cz ustawił wszy stkich przed śluzą i powtórzy ł wczorajsze instrukcje, odświeżając je w pamięci młody ch – starszy m nie trzeba wszy stkiego powtarzać po pięć razy, ci rozumieją wszy stko za pierwszy m, ale u młodzieży jest często kiepsko z koncentracją. I oto nadeszła chwila, na którą Daniła czekał chy ba całe swoje świadome ży cie – koło otwierające zaporę hermety czną zostaje odkręcone, wrota się otwierają… – W przedsionku przez cały czas będzie człowiek. Znacie umówione pukanie – pożegnał ich, stojąc przed wewnętrzny mi wrotami Rodiony cz. – Powodzenia, panowie. Połamania nóg. – Nie dziękujemy ! – odpowiedział mijający go German i grupa wy szła gęsiego na zewnątrz. W piwnicy zmienili szy k. Jako pierwszy szedł dziadek Micha z potrzaskujący m dozy metrem w jednej ręce i pistoletem w drugiej. Po bokach osłaniali go Pajda i Kwaśny z przewieszony mi przez piersi kałachami. W ślad za nimi, zbitą grupką, starając się trzy mać jak najbliżej siebie, szła obładowana sprzętem młodzież – Daniła, Sańka, Taras i Timocha. Kolumnę zamy kali German i Shrek. German też trzy mał w rękach automat, a Shrek uzbroił się w półtorametrowy kawał rury z wlany m do środka ołowiem. Przecięli piwnicę, zatrzy mali się przed schodami na parter. Dziadek Micha odwrócił się, machnął ręką, wzy wając towarzy szy do siebie. – Wy jdziemy na powierzchnię i macie dziesięć minut na adaptację – jego głos brzmiał głucho przez gumę maski przeciwgazowej, ale mimo wszy stko dało się go dosły szeć i zrozumieć sens. – Potem ruszamy dalej. Idziemy w takim samy m szy ku, uważnie patrzy my na boki, ale też

zerkacie na mnie. Kiedy dam jakiś sy gnał, naty chmiast wy konujcie. Ty le. No co, stalkerzy, giwery wszy scy mają gotowe? To ruszamy. Daniła nie wiedział, co poczuli pozostali, kiedy ściany wąziutkiego kory tarzy ka nagle rozstąpiły się na boki i znaleźli się w ogromnej sali z wy sokim sufitem i sięgający mi do niego oknami, przez które widać by ło szarawe niebo. Zachwy t? Dziką radość? Strach? Bo on sam na widok otwartej przestrzeni przeży ł potężny adrenalinowy szok. Dobrze przy najmniej, że by ł od dziecka przy zwy czajony do takich wstrząsów. Serce ścisnęło mu się w piersi, jak to zawsze by ło w takich chwilach, zatrzy mało się i popędziło galopem, czas rozciągnął się, zamieniając się w lepki kisiel… Ciało pragnęło działania, ekstremalnie akty wnego działania, najwy ższego wy tężenia wszy stkich sił, a on stał jak przy szpilony, spoglądając w górę. Mózg szukał w górze zwy kłego betonowego sufitu, który w rodzinny m Schronie by ł zawsze, ale którego zabrakło tutaj, na powierzchni. Przez mgnienie oka wy dało mu się, że nogi oderwą się od ziemi i ciało, bły skawicznie nabierając prędkości, wy pły nie w tę szaroniebieską mgłę wlewającą się tu przez ogromne okna. Danile zakręciło się w głowie, jęknął, zachwiał się i szy bko kucnął, macając dookoła w poszukiwaniu oparcia. Makarow wy padł z osłabłej dłoni, zadzwonił o pły ty posadzki. – Zamknij oczy ! – To dziadek, jak zawsze w trudny ch chwilach, znalazł się obok. – Zamknij oczy i oddy chaj! Daniła posłusznie zacisnął powieki i zaczął sapać. Pomogło… Uchy lił jedno oko, rozejrzał się. Z Sańką i Timochą działo się to samo, natomiast Taras poradził sobie lepiej – stał samodzielnie, całkiem jak wy trawny stalker. Wrażenie to psuły wprawdzie trzęsące się kolana i ręka kurczowo ściskająca jakąś wy stającą ze ściany rurę. Pozer… Daniła znów podniósł głowę, spojrzał w niebo i przez mgnienie oka wy dało mu się, że góra i dół zamieniły się miejscami. Potrząsnął głową, zrzucając to diabelstwo, obejrzał się na dziadka. – To nic, zaraz przejdzie. – Podał mu upuszczony pistolet i przez wizjer maski przeciwgazowej by ło widać, że oczy Michy się śmieją. – Co by ś chciał, całe ży cie jak krety pod ziemią. Drugie pokolenie rośnie i ty le, dzieci podziemia. No nic, teraz zaczniemy już powolutku wy chodzić, początek mamy za sobą. Dziesięć minut na oswojenie się z otwartą przestrzenią Danile nie wy starczy ło. Winne by ły temu szczególne cechy jego organizmu, które gdy ty lko pojawiało się zagrożenie (a to uczucie pojawiało się za każdy m razem, kiedy spoglądał w górę), KA-BUM! Nadnercza wy rzucają do krwi końską dawkę hormonów, które nie mogąc by ć uży te w działaniu, doprowadzały do drżenia rąk, zawrotów głowy, a nogi odmawiały posłuszeństwa. Dopiero po półgodzinie ataki agorafobii nieco zelżały i w końcu chłopiec wziął się w garść. Dziadek przez cały ten czas uważnie obserwujący wnuka dał sy gnał do wy jścia z budy nku. Na ulicy, pod otwarty m niebem, bez dachu nad głową, organizm znów próbował wierzgnąć, ale Daniła, zaciskając zęby i trzy mając się mocno Saszy, stłumił bunt ciała i po paru minutach mógł iść już bez pomocy. – Niezły jesteś, mutancie! – Sańka krzy wił się, rozcierając prawe ramię. – O mało mi ręki nie urwałeś!

– Wy bacz, Sania, sam widzisz, co się ze mną wy prawia. – Daniła, ciężko dy sząc, wsparł się na towarzy szu. – Rzuca mną nie na żarty … – Atak? – No… To nic, prawie mi przeszło… Zanim ostatecznie poradził sobie z szalejący m organizmem, grupa odeszła na jakieś pięćdziesiąt metrów od budy nku i przecięła zawalony śmieciami plac przed dworcem. Teraz znajdowała się na początku alei, między parkingiem a skwerkiem z dziko rozrośnięty mi krzewami i spróchniały mi drewniany mi ławkami. Zresztą parking to za dużo powiedziane. Niewielki placy k o średnicy około trzy dziestu metrów by ł cały zastawiony przegniły mi, zardzewiały mi przez te lata wrakami pojazdów. Łuszcząca się farba, koła z wiszący mi strzępami sparciałej gumy, rozbite szy by. W niektóry ch, co prawda, zachowały się jeszcze fragmenty wy kończenia, w rodzaju deski rozdzielczej albo foteli, ale w większości zamieniło się to wszy stko w próchno, a do tego dawało gammą, że nie daj Boże. Daniła puścił towarzy sza, zdjął z paska terkoczący bez przerwy dozy metr i zrobiwszy kilka kroków, podszedł do prętów ogrodzenia opasującego parking. Dozy metr głośno zaskrzeczał i na ekraniku zaświeciła się liczba 600. Szarpnięcie za kołnierz – Daniła szamotał się już w łapskach Shreka. – Radiacja – zadudnił olbrzy m, pochy lając się nad nim i grożąc mu pouczająco palcem wskazujący m. – Nie wolno, Dobry nia! Nie chodź tam. – Bardzo dobrze, Losza! – Dziadek Micha pogroził wnukowi pięścią. – Czy zapomniałeś już, co mówił pułkownik?! „Do trzy dziestu rentgenów”! A ile tam jest? Nie pchaj się, gdzie nie trzeba! Teraz wy szukujemy trasę do lasku i tą samą drogą wracamy ! Ani kroku w bok! – Ty tam, dzieciaku, ty le gammy dostaniesz, że spalisz się ży wcem! – dołączy ł German. – I nieważne, że jesteś w demronie, nawet on nie da ci absolutnej ochrony ! Sam policz: promieniowanie w wy sokości trzy dziestu rentgenów, przechodząc przez demron, spada trzy dzieści razy. Pochłaniasz ty lko jeden. A ile będzie z sześciuset? – Dwadzieścia… – wy chry piał Daniła, wciąż jeszcze dy ndając w rękach olbrzy ma. – O właśnie. A pięć dy ch na godzinę to już choroba popromienna. My śl, gdzie leziesz! Po co łapać niepotrzebną gammę? Ruszy li dalej. Daniła z ciekawością rozglądał się dookoła. Pejzaż by ł niewesoły i nijak się miał do obrazków z książek. Tam wszy stko by ło takie jaskrawe, czy ściutkie, jakby umy te, a tutaj… Domy oblazły z farby, odpadał z nich ty nk i na zewnątrz wy stawały fragmenty ceglany ch ścian. Większość okien miała wy bite szy by, jeśli nawet gdzieś mignęła cała, by ła jakaś mętna, jakby stopiona. Nic nie zostało z pokry wającego kiedy ś ulice asfaltu – albo zasy pał go piasek, albo pokry wały wy brzuszenia i pęknięcia, z który ch przebijały się młode pędy roślin, a czasem drzewa grube jak ludzka ręka. Do tego wszy stko wokół by ło usiane odłamkami szkła, potłuczony mi cegłami, zerwany mi z dachów dachówkami i papą. Wszy stkie płoty i parkany na ich drodze by ły zardzewiałe, zdawało się, że wy starczy dotknąć i rozsy pią się w proch. Zwisające ze słupów przewody, koły sały się w pory wach wiatru. Gdy by Daniła by ł w skórze dziadka, albo kogoś

innego, kto pamiętał tę miejscowość sprzed Początku, ileż gory czy czułby na widok otaczającego ich upadku! Jednak nie miał z czy m tego porównać. Jak powiedział dziadek, wszy scy oni by li dziećmi podziemia, dlatego ży ć na powierzchni przy jdzie im uczy ć się od zera. Kiedy przechodzili obok wielkiej przechy lonej bramy, w której na zawsze zasty gł spalinowóz manewrowy, Pajda wskazał w jego stronę palcem. – Tam by ł kiedy ś elewator. Proszę, jaki jest plac przed bramą – ciężarówki ustawiały się w kolejce, żeby wy ładować ziarno. Ech, co to by ł za elewator, zaopatry wał cały okręg! W czasie pierestrojki, co prawda, podupadł… By łem wtedy mały, ty lko dziesięć lat, ale pamiętam. Trzeba by go przeszukać. To jest giganty czny obiekt, mnóstwo poży teczny ch rzeczy znajdziemy. No i niedaleko trzeba będzie nieść, ledwie ze sto metrów do domu. – Co ty chcesz tam znaleźć? – odezwał się Kwaśny. – Ziarenko, czy jak? – Jakie tam teraz ziarenko – machnął na niego ręką Pajda. – Nie wiem, coś ciekawego zawsze się znajdzie. Mimo wszy stko warto przeszukać… – Inny m razem. – Dziadek Micha powiódł dozy metrem z boku na bok, zatrzy mał się. – Nie mamy teraz na to czasu. No, chłopaki, wsteczny ! Licznik coś podskoczy ł, pewnie jest tu plama. Obejdźmy ją. Lokalka okazała się niewielka, zaledwie pięćdziesiąt metrów średnicy. Dziadek Micha obszedł ją ostrożnie, prowadząc za sobą grupę i oznaczając kontury plamy żwirem zebrany m przez Sańkę obok lokomoty wy. Wy szedł niemal regularny owal, w którego środku stał mały domek wy blakłego rudego koloru. – A to co? – Timocha wskazał palcem na domek. – Dlaczego stoi pośrodku placu? – A kto to wie? – Pajda wzruszy ł ramionami. – Może sprawdzano tam ziarno na podjeżdżający ch ciężarówkach? Widzisz tę żelazną kładkę z drabinką z boku? Akurat żeby wejść i zajrzeć na pakę. Może tam też coś znajdziemy, coś przy datnego? Zajrzy my ?! Pajda wy raźnie nie mógł się doczekać, żeby poszabrować. – Gdzie zajrzy sz, taka twoja mać?! – Dziadek Micha stracił cierpliwość. – Ja ci zaraz zajrzę tu i ówdzie, to przez miesiąc będziesz chodzić w rozkroku! Powiedziałem, wszy stko potem! Co ty, na spacerze jesteś?! – Dobrze już, Micha, żartowałem, żartowałem – wy mamrotał pechowy grabieżca. – Jak potem, to potem, co się tak unosisz… Po wy minięciu plamy poszli prosto, bez kluczenia. Poziom radiacji by ł dość niski, zaledwie dwadzieścia rentgenów, i dziadek Micha prowadził grupę pewnie, z rzadka ty lko spoglądając na równomiernie terkoczący dozy metr i coraz częściej popatrując na boki. Plac elewatora zwęził się i pły nnie przeszedł w szeroką ulicę ograniczoną po bokach ogrodzeniami z żelazny ch prętów. Za parkanami widać by ło huśtawki, karuzele i inne żelazne przy rządy do zabawy dla dzieciarni. – Po prawej jest przedszkole, po lewej szpital dla narkomanów – wy jaśniał Pajda, widocznie biorąc na siebie rolę przewodnika. – Kiedy ś po lewej by ł żłobek i przedszkole dla najmłodszy ch dzieci, a potem, kiedy zaczęła się pierestrojka, wy my ślili, że zrobią tu toksy kologię. By wało, że mój dziadek tu leżał. Lubił sobie ły knąć, stary piernik, no i się załatwił. Pochowaliśmy go

w dziewięćdziesiąty m trzecim. Wątroba nie wy trzy mała i do widzenia. – Cicho – przerwał mu dziadek Micha. – Jesteśmy na miejscu. Mamy szczęście, radiacja jest mała. Możemy pracować bez przeszkód. Daniła rozejrzał się dookoła. Po lewej by ło podwórze szpitala dla narkomanów, po prawej piętrowy dom z zapadnięty m dachem. Zza niego wy glądał jeszcze jeden, większy, czteropiętrowy, z kiedy ś czerwono-białej, a teraz poszarzałej od upły wu czasu cegły. Obok poradni stał szereg blaszany ch garaży. Liche, przerdzewiałe przy ziemi, z zapadnięty mi dachami. W jedny m z nich, najdalszy m, Daniła dojrzał otwartą na oścież bramę i coś białego, podejrzanie przy pominającego obgry zioną czaszkę, leżało to obok prawego skrzy dła. W drugim, kawałek bliżej, dziwne wy brzuszenie na dachu. Jakby ktoś bardzo silny wy rwał się ze środka, rozpruwając blachę, i poszedł sobie, zostawiając za sobą wy sadzony na kształt wulkanu dach. Daniła obejrzał się trwożliwie, wskazał ten garaż Germanowi. Ten popatrzy ł – i ty lko mocniej chwy cił automat, mamrocząc: – Gdzieś tu by ło przejście… Jednak teraz nie pozostało już nawet wspomnienie o przejściu – na jego miejscu bujnie rozrosły się gęste kępy czerwonawy ch sosenek różnej wielkości. – No tak… – odezwał się Sańka. Uśmiechnął się. – Co teraz zrobimy ? Nie przewidzieliście, staruszkowie, że przejście mogło przez ty le lat zarosnąć. – Ehe. Normalnie dżungla, kurna – przy taknął Pajda. – Popatrz no, Micha, co tu się wy rabia. Papua-kurde-Nowa Gwinea! Dziadek Micha machnął na niego ręką. – Co ty – burknął, wy mieniwszy spojrzenia z Germanem. – Siekiery i piły w ręce i naprzód. Czy to nie wszy stko jedno, gdzie będziemy rąbać? Cienkie te sosenki, ale będą z nich żerdzie. Shrek, odkładaj na bok, kładź i obwiązuj sznurkiem, ile uniesiesz. Ja i German obserwujemy ulicę. Pajda, Kwaśny, stójcie przy nich. Jeśli coś wy skoczy nagle z zarośli, otwieracie ogień. Ty lko oszczędnie, nie ma nabojów. Pamiętacie, jak w wojsku uczy li: dwadzieścia dwa, dwadzieścia dwa… – A jak! – Kwaśny odciągnął zamek swojego kałacha. – Nie bój się, dopilnujemy. Robota zawrzała. Daniła pracował w parze z Saszką. Jeśli trafiało się grubsze drzewo, piłowali dwuręczną piłą, jeśli ty lko dziesięć centy metrów średnicy, ścinali siekierą albo uży wali piłki. Shrek nosił sosenki w olbrzy mich naręczach, kładł je nieopodal, robił wiązki. Pajda i Kwaśny popatry wali na zarośla, stopniowo przesuwając się bliżej garaży wraz z rosnącą przesieką. – …akurat bilet muszę kupić do Moskwy, na zarobek – Daniła, piłując sosenkę, kątem ucha łowił adresowane do Kwaśnego ury wki dobiegającej spod maski przeciwgazowej paplaniny Pajdy. – No, skoro wzy wają, to dobrze. Gorzej, jak nie wzy wają. Pieniądze są w końcu potrzebne! Poszedłem. I kupiłem już bilet, i popatrzy łem na rozkład jazdy, a ciągle stoję. Trzeba iść do domu, a tu jakby mnie coś nie puszcza… – Bujasz teraz, już się przy znaj. – Kwaśnemu wy rwał się spod gumy krótki śmiech. –

Normalnie zalewasz jak z nut. Nie mam już siły zdejmować tego makaronu, co mi go nawijasz na uszy. Przeczucie miał, patrzcie go… – Ale prawdę ci mówię, nie chrzanię! Stoję przed wejściem, popalam sobie. Trzeba iść, a jakoś nie mogę i koniec. No, nie chcę się oddalać od dworca! Upał do tego, ludzi mało i wszy scy są w środku, tam jest chociaż chłodniej. I wtedy przez megafony na cały plac OC, alarm powietrzny, to i tamto… I uważasz, najważniejsze, że ludzie, co stali na placu, nie zwracają uwagi, zero! Ty le że głowy podnieśli, posłuchali, popatrzy li po bokach. Widzą: nikt nigdzie nie biegnie, no to znów wracają do swoich spraw. A mnie jak nie strzeli, oj, coś tu jest nie tak… No, to boczkiem, boczkiem na dworzec… A tu gliny obok mnie frrru! Jak króliki. Wtedy już skumałem, fakty cznie jakaś kaszana. Za nimi! Wbiegam na dworzec, tu ludzie też stoją, patrzą po sobie. No, a kiedy zobaczy li gliny, to już ogarnęli sy tuację. Popędzili za nimi… Jak przedostałem się do schronu, nie pamiętam. I już chy ba sobie nie przy pomnę. We łbie ty lko mi wali, Luska, Luska, jak tam moja Luska… I już jej od tej pory nie widziałem i nic nie wiem. Jasne, że nie ja jeden tak mam, ty le że lżej się od tego nie robi… – Żona? – Kwaśny podszedł bliżej do Pajdy. – Tak… Ech… My ślałem, że to może ćwiczebny alarm… – A pamiętasz te czasy, kiedy Obrona Cy wilna przeprowadzała u nas ćwiczenia? – odezwał się dziadek, podchodząc do nich. – Jeszcze za Sojuza! A potem jak się zaczęła gospodarka, taka jej mać, ry nkowa, to położy li na to wszy stko laskę! – Taaa… – Dokładnie… – Wy mieniliśmy Sojuz na kiełbasę i dżinsy – westchnął Pajda. – Gdy by tak cofnąć się w przeszłość, to osobiście by m tego ły sego kombajnistę załatwił… „Najważniejsze to zacząć…!” To przecież on wszy stko zaczął. Pamiętasz kartki, Micha? – A jak tu nie pamiętać… Pamiętam… Ty lko wy tu, chłopcy, się nie odry wajcie od roboty i rozglądajcie się dookoła. – Dziadek Micha postanowił okazać surowość. – Pilnujcie dzieciaków. – Pilnujemy, pilnujemy. No co, rąbią sobie. Cisza i spokój. Zobacz, ile już naścinali! Rzeczy wiście uzbierało się już dużo drewna – z boku, związane przez Shreka, leżały cztery wiązki czterometrowy ch żerdzi i ze dwadzieścia sztuk gruby ch, pięciometrowy ch pni, dwadzieścia centy metrów średnicy każdy. Podszedł German, obejrzał efekty, kopnął nogą. Najpierw naścinamy, a potem będziemy nosić? – Tak, nie będziemy się rozdrabniać. To co, przerwa? Co, młodzieży ? Chłopcy spojrzeli po sobie, zadudnili: – A można… – Nie by łoby źle… – No, to odpocznijmy … Rozsiedli się na wiązkach żerdzi. Milczeli. Nie dało się odpocząć, okropnie swędziała spocona skóra pod gumą, chciało się ściągnąć i wy rzucić gdzieś daleko przeklęty kaganiec, ale nie wolno,

każdy pamiętał o promieniowaniu. Pozostawało wy trzy mać. Wy pili ty lko po kilka ły ków z manierek, śpiesząc się, by znów opuścić maskę na twarz – i wy starczy. – Dziadku, a za co wy tak bardzo lubicie ten Sojuz? – zapy tał Daniła, przery wając ciszę. – Ciągle ty lko sły szę od was: Sojuz, Sojuz… German chrząknął, zerknął z ukosa na dziadka. Ten milczał, widać, że zbierał my śli. – A dlatego, że wszy stko by ło po ludzku. W kraju by ł większy porządek, młodzież by ła wy chowy wana, nie rozrabiała. Pijaków i narkomanów by ło kilka razy mniej, bandy tów, różny ch bomżów. Pamiętasz, jak opowiadałem ci o bomżach? – Aha. To ludzie, którzy zostali bez domu. – No, można i tak powiedzieć. No i w ogóle by ła stabilność. Ja na przy kład pracowałem i nie znałem żadny ch trosk. Nawet nie wiedziałem, że pensję można spóźnić choćby o dzień. W lodówce zawsze by ło mięso i ser. Bezrobocia nie by ło. Albo weźmy choćby nasze miasto, rozrastało się wszerz i wzdłuż! Przed pierestrojką miało sześćdziesiąt ty sięcy ludności! Wszy stkie przedsiębiorstwa w monomiastach pracowały : fabry ka samochodów, lamp, mebli, cegielnia, ROMB! A sieć elektroenergety czna… jaka tu by ła podstacja! A baza paliwowa, z której teraz bierzemy ropę, zaopatry wała cały okręg! W czasie żniw wszy stkie okoliczne kołchozy i sowchozy tu tankowały ! A po pierestrojce co? Do dziesiątego roku populacja spadła dwa razy. Dwa razy ! Przez dwadzieścia lat! Czy to jest normalne?! – ziry tował się dziadek. – Bo sami ten Sojuz przesraliśmy – wtrącił się German. – A co, może nie? Nie mam racji? Dziadek westchnął, umilkł, za to odpowiedział Kwaśny : – Dlaczego masz nie mieć, masz! Jak nam Garbaty 43 nawijał na uszy : wolny ry nek, głasnost44, pluralizm, konsensus… To sobie my śleliśmy, że wy rzucimy komunę i odży jemy ! Każdy sam będzie sobie panem, będzie wy kuwał swój los. Kupić, sprzedać, zarobić. Jak się temu oprzeć? A potem się okazuje, że nie jest tak łatwo kombinować. Trzeba harować jak wół! Mnie, dajmy na to, za Sojuza wszy stko wisiało i powiewało. Chciałem, to wy chodziłem do pracy, nie chciałem, siedziałem w domu. A co się stanie, roboty pełno, jak mnie zwolnią, to urządzę się gdzie indziej… Raniutko biorę dwurureczkę, wsiadam na IŻ-aka i po polach, po jeziorach, na kaczki. A za demokracji dobre czasy się skończy ły … – Adam i Ewa, wy gnani z raju, orzą w pocie czoła. Podpełza do nich wąż kusiciel i py ta: „No jak, podoba się wam demokracja?” – wtrącił szy derczo German. – A żeby ś wiedział… – Ale przecież nie w ty m rzecz! – zabrzmiał rozzłoszczony głos dziadka Michy. – Rosja! Ty siącletnia historia! Największy, najbogatszy kraj na ziemi! Bezpłatna edukacja, bezpłatna medy cy na, żadnej inflacji, stabilność! I wszy stko rozbite w py ł! A dlaczego tak, powiedz ty mnie? Dlatego, że nikt niczego nie potrzebował! Dlatego, że wszy scy to mieli w nosie! Nikt niczego nie produkował, nie tworzy ł, nie wy najdy wał, niczego! Ty lko konsumowali, konsumowali, konsumowali… Jak najwięcej się nachapać i nażreć się smakoły ków, oto, co się stało główny m celem! Każdy my ślał, że nic od niego nie zależy, że o wszy stkim gdzieś ktoś decy duje! Zniknęły

prawdziwe ludzkie wartości, ustąpiły miejsca fałszy wkom, wy dmuszkom! Pieniądze! Baby ! Szmaty ! Samochód! Piękne ży cie! Oto, do czego zaczęli dąży ć ludzie, oto cel i miara sukcesu człowieka, świadectwo tego, że ży cie mu się udało! A kraj, kraj umierał! Mieliśmy dwie opcje, odrodzić się albo zniknąć. Wy braliśmy tę drugą i jak ślepi szliśmy tą drogą prosto w przepaść… – Dziadek Micha machnął ręką. – Ech, co tu gadać… Teraz to już czcze słowa… Dostało się i waszy m, i naszy m… Słuchaj, Kwaśny, ty też by łeś my śliwy m, co? – zapy tał, postanawiając widocznie zostawić bolesny temat. – No. Ty też? – No! – ucieszy ł się dziadek. – He, he… My śliwy my śliwego z daleka rozpozna… – A tak… Ile ja schodziłem i zjechałem po polach, nie do policzenia – westchnął dziadek Micha. – Ciekawe, jak tam moja dwurureczka?… Pewnie leży sobie w sejfie. Albo może ktoś już się włamał do mieszkania, wy ciągnął… – Dziadku, a gdzie ty mieszkałeś? – zapalił się Daniła. – Mówiłeś mi przecież, że przy dworcu, gdzieś tu, niedaleko! A ja całkiem zapomniałem! Dziadek odwrócił się i wskazał na ten czteropiętrowy dom wy glądający zza kamieniczki z zapadnięty m dachem, na którą Daniła zwrócił uwagę na samy m początku. – A właśnie tutaj mieszkałem. Oto on, dom rodzinny … – Dziadku! Chodźmy tam! Dziadek westchnął. Ciężko westchnął: – Lepiej nie, Dańka. Nie pójdę, nie obraź się. To trudne, po ty lu latach wejść do domu, który porzuciłem… Przecież i twoja babcia musi tam gdzieś leżeć. To teraz nie mieszkanie, a grobowiec… Wstał, opierając się ciężko o wiązkę drewna, odszedł na bok, odwrócił się. Saszka szturchnął towarzy sza w bok, popukał się zgięty m palcem w czoło, pokręcił głową z wy rzutem. Taras i Timocha patrzy li gdzieś w bok… Pajda, Kwaśny i German też wstali, rozeszli się w milczeniu każdy na swoje miejsce. Sam Daniła też by ł niezadowolony z siebie, że poruszy ł ten temat. Trzeba by ło nie przy pominać dziadkowi o dawny m ży ciu, teraz postarzał się jakby o dwadzieścia lat. Proszę, aż cały się przy garbił. Chciał już się za nim rzucić, ale siedzący obok Shrek go przy trzy mał. Niby niezby t lotny a rozumie, co i jak. – Lepiej nie – zahuczał olbrzy m. – Nie idź tam. Shrek miał rację, co tu dużo mówić. Nie trzeba teraz do dziadka podchodzić, niech pobędzie chwilę sam. Lepiej nie patrzeć w zaparowane szkła jego maski przeciwgazowej. Mężczy źni nie płaczą, a łzy to przez wiatr… Daniła, zły na siebie, podniósł siekierę, stanął na swoim poprzednim miejscu i zaczął wściekle rąbać na prawo i lewo. ***

W połowie dnia ścięty ch sosenek by ło już pod dostatkiem. Kiedy dziadek Micha dał sy gnał do zakończenia prac, na ziemi w równy ch rzędach leżało dziesięć wiązek czterometrowy ch żerdzi i około pięćdziesięciu sztuk grubszy ch kloców, które idealnie nadawały się na podpory dla wiatraków. Pierwsza połowa zadania by ła wy konana, pozostała druga, nie mniej skomplikowana – zanieść całe to drewno do domu. Zasadniczą część pracy wy kony wał oczy wiście Shrek. Postanowili tak: Losza przenosi ładunek, Daniła i Saszka zostają na miejscu, pilnują, Taras i Timocha idą w okolicę parkingu i tam czekają na mocarza, dziadek Micha, Kwaśny, German i Pajda rozciągają się w łańcuch i na trasie osłaniają Shreka przed nieproszony mi gośćmi, gdy by się tacy objawili, przekazując go sztafetą od jednego do drugiego. Dawno temu, kiedy Dańka by ł dzieckiem, dziadek opowiadał mu o bardzo widowiskowy m sporcie – zawodach strongmanów. Potężne chłopy nosiły olbrzy mie kłody, głazy, koła od traktorów i inny ch ciężkich pojazdów. Przesuwali samochody, a nawet wagony kolejowe, słowem jakby bawili się ciężarami ponad siły zwy kłego człowieka. Poruszy ć samolot o masie dwustu sześćdziesięciu ton, podnieść słonia albo samochód z pasażerami, przeciągnąć jedną ręką dwudziestotonowy autobus o sto metrów – i to wszy stko robili zwy kli ludzie! A do czego jest zdolny organizm, na którego rozwój wpły nęło promieniowanie? Sam Daniła, dzięki ujawniający m się od dziecka mutacjom, by ł już jak na swoje czternaście lat całkiem spory, taki by czek, ale Losza Shrek to już by ł potwór. Zwy czajnie, bez zastanawiania się, wrzucał sobie na plecy potężną wiązkę żerdzi i niespiesznie niósł ją na dworzec. Z kłodami Losza postępował inaczej: wiązał je po pięć, obwiązy wał sobie koniec sznura wokół pasa i miarowo ciągnął znajomą już trasą. I przez każdy jego ruch przebijało ty le mocy i energii, że jak się zdawało, by łby na siłach podnieść i przeciągnąć dowolny ciężar. Dzięki niemal nieograniczonej sile Loszy, uwinęli się z robotą za dnia, nie by ło jeszcze dziewiątej. Shrek złapał dwie ostatnie kłody, obwiązał je sznurem i pomaszerował wy deptaną ścieżką w stronę dworca. Saszka chciał już ruszy ć za nim, ale zatrzy mał się, spoglądając na towarzy sza: Daniła stał i patrzy ł w stronę czteropiętrowego domu. Przy jaciel podszedł, stanął obok. – Co, dziadek Micha naprawdę mieszkał w ty m domu przed Początkiem? – Tak. I ojciec, kiedy by ł mały. Saszka milczał, wiedział, że jego przy jaciel tęskni za rodzicami. Jego ojciec i matka uratowali się w Schronie, miał szczęście jak mało kto. I wujek z żoną; wy brali się całą rodziną na południe, czekali tamtego dnia na pociąg, a skończy ło się tak. Dańka uważał swojego towarzy sza za najszczęśliwszego człowieka na świecie, w końcu on sam miał ty lko dziadka, który chociaż starał się ze wszy stkich sił zastąpić mu choćby ojca, to nie bardzo mu to wy chodziło. Dobrze chociaż, że matka Saszy wzięła chłopca pod swoje skrzy dła. To oczy wiście cudza, nie matczy na, ale jednak miłość… – A może jednak zajdziemy ? Bez dziadka Michy ? – Zajdziemy, Sania, zajdziemy – odparł z przekonaniem Daniła. – Nie teraz, później, ale

koniecznie zajdziemy. Daniła nie rozumiał, co go tak ciągnie do rodzinnego domu, ale dobrze wiedział, że kiedy ś na pewno tu wróci. – Dobra, idziemy. Shrek już jest przy elewatorze. Losza fakty cznie przenosił już kłody obok czerwonego domku na placu, obchodząc szerokim łukiem lokalną plamę radiacji. Jakoś się chwiał, pewnie ze zmęczenia. A dziadek Micha, German i Pajda z Kwaśny m majaczy li już gdzieś w okolicy parkingu przed dworcem. Tam też by li Timocha i Taras. Znudziło im się, widać, sterczeć na trasie, chcieli szy bciej dostać się do Schronu, zrzucić z siebie mokre OP-1, odświeży ć się, włoży ć czy ste, nieprzesiąknięte na wy lot potem ubranie. A Daniłę zupełnie nie ciągnęło na dół. Szedł i rozglądał się, starając się zapamiętać okolicę – kiedy znów będzie miał okazję wy jść?… I czy taka okazja w ogóle nastąpi? Chociaż jest szansa, będą przecież jeszcze wiatraki, na pewno przy da się ochrona! A potem najprawdopodobniej nie zostawią ich bez nadzoru, jakiś posterunek na pewno na powierzchni zostanie. Tak więc będzie taka możliwość, i to nawet niejedna! Daniła pomy ślał o ty m i nabrał otuchy – od pierwszego wejrzenia zakochał się w powierzchni i nie chciał znów schodzić do mrocznego podziemia. Choć by ło tu brzy dko, gorąco, ciężko i duszno w skafandrze, powierzchnia to jest jednak powierzchnia. Człowiek nie jest przy stosowany, żeby jak kret ży ć pod ziemią. Potrzebne mu jest niebo, słońce, drzewa, obłoki, gwiazdy, wschód słońca, przestrzeń. A nie betonowy sufit bunkra nad głową, ciasne segmenty, pogrążone w półmroku kory tarze i przejścia. Ty lko po to warto by ć stalkerem, żeby móc wy chodzić na górę i widzieć to wszy stko na własne oczy, a nie na obrazkach w książkach. Tak, to już nie by ł ten świat, co wcześniej. Ale jednak to nasz świat, a do tego właśnie my uczy niliśmy go takim szpetny m, jak jest teraz. Więc może jest jeszcze czas, żeby wszy stko naprawić? Kiedy Daniła oddawał się rozmy ślaniom, chłopcy wy szli na plac przy elewatorze. Zrobili kilka kroków – i wtedy Saszka nagle się zatrzy mał. Szturchnął Daniłę łokciem, wskazując na czerwony domek. – Popatrz no, Dania! To który ś z naszy ch tam zaszedł? Jak szliśmy rano, drzwi by ły zamknięte, a teraz otwarte na oścież. Daniła przy jrzał się, i rzeczy wiście, drzwi domku by ły otwarte. Koły sały się na jedny m zawiasie, poskrzy pując i stukając o ścianę. – To Shrek? – Nie, nie, Shrek jest tam. Widzisz? Stań tu, gdzie ja, domek ci zasłania, jest, ciągnie kłody aleją. O, popatrz, chwieje się! To monstrum też się w końcu zmęczy ło! A i pozostali chy ba też tam są, machają rękami. – W takim razie kto to? – Daniła rozłoży ł ręce w zdumieniu. – Wiatr? – Może i wiatr… Chodźmy, obejdźmy łukiem… – Daniła poczuł, jak przy jaciel ciągnie go w bok. – No, daj już spokój! Tak, drzwi się otworzy ły … I co? Idziemy !

– Obejdziemy, powiedziałem! Saszka by ł niepodobny do siebie, Daniła po raz pierwszy widział, żeby by ł tak uparty. Właśnie wtedy, podczas pierwszego wy padu na powierzchnię, ujawniła się zdolność Saszy do wy czuwania skuchy tam, gdzie, zdawałoby się, nie może by ć o niej mowy. Gdy by nie intuicja Saszki w tamtej chwili, kto wie, jak to wszy stko by się skończy ło. A tak Daniła wzruszy ł ramionami, zrobił kilka kroków w bok i nagle zaczęło mu się dwoić w oczach, wszy stko się rozpły nęło, zobaczy ł mroczki, głowa zrobiła się dziwnie ciężka i zaszumiało mu w uszach. Dziwiąc się takiemu niezwy kłemu stanowi, chciał już przy stanąć, ale wtedy Saszka, wy dał jakiś chlupoczący, niearty kułowany dźwięk, wskazał palcem domek i pociągnął przy jaciela za rękę do ty łu, tam, skąd przy szli. Daniła spojrzał tam, gdzie pokazy wał jego towarzy sz, i zamarł: z domku, jakimś niezgrabny m, połamany m, powy krzy wiany m krokiem wy chodziło niezwy kłe straszy dło. By ło chy ba nawet wy ższe od Shreka, a w barkach to już na pewno z półtora raza szersze. Całe ciało miało w jakichś guzach, a głowę… Boże święty !… Ogromna część ciemieniowa jak narośl na maleńkiej główce wy glądała niesamowicie szkaradnie, ohy dnie, że aż robiło się niedobrze. Zapomniawszy o pistolecie w kurczowo zaciśniętej pięści, Daniła odwrócił się i co sił w nogach rzucił się w ślad za towarzy szem do ucieczki. Nie pamiętał, jak dobiegli do przesieki. Zatrzy mali się, charcząc, dy sząc zziajani, podtrzy mując się nawzajem, żeby nie upaść – bieganie w maskach przeciwgazowy ch i skafandrach nie by ło łatwe. Potwór został gdzieś obok domku, nie pobiegł za nimi – może po prostu by ł sy ty, a może jeszcze coś innego. Jednak nawet stąd, z odległości dwustu metrów, by ło widać, jak snuje się wokół budy nku powolny m, rozkoły sany m krokiem. – Co zrobimy ? – odezwał się Sańka po złapaniu oddechu. – Teraz nie da się tędy przejść, a innej drogi nie znamy. Co to znowu za stwór?! Daniła wzdry gnął się, przed oczami wciąż miał obrzy dliwy py sk z pulsującą pod skórą głowy cieczą. – Może spróbujemy się przedrzeć? Zapomnieliśmy o pistoletach! Trzeba też dać znak naszy m, oni mają poważniejsze giwery. – Racja! – Saszka się oży wił. – Stukną szkaradę i przejdziemy ! Strzelaj i chodźmy bliżej! Daniła odbezpieczy ł makarowa, podniósł rękę w górę i nacisnął spust. Pistolet szarpnął ręką, w uszy uderzy ł ich dźwięk pojedy nczego wy strzału. Więcej ani strzału – trzeba oszczędzać naboje. Szczęknął bezpiecznikiem, wy jaśniając nierozeznanemu w sy tuacji Saszy : – Wy starczy jeden. Zostały ty lko cztery naboje. I tak zrozumieją. I rzeczy wiście, zrozumieli. Do czasu. Gdy chłopcy podkradli się i przy siedli za płotem na terenie poradni dla narkomanów, po prawej stronie domku pojawiły się dwie ostrożnie poruszające się postacie. Stąd, zza płotu, plac przy elewatorze leżał przed nimi jak na dłoni i chłopcy widzieli, że potwór już nie włóczy się wokół domku, ale stoi na ganku, jakby na coś czekając. – Patrz, patrz – szepnął z ekscy tacją Saszka – nasi zachodzą z prawej! To Pajda i Kwaśny ! Na pewno, filtry na maskach mają z przodu, a nie z boku! Zobaczy li! Zaraz go…

To, co się stało później, nie mieściło się im w głowie. Pajda i Kwaśny nagle się zachwiali, stanęli w miejscu. Stali tak ze zwieszony mi głowami, jakby coś omawiając. Potem, kończąc wy mianę my śli, ruszy li naprzód, wokół promieniotwórczej plamy, pośrodku której stał dom, i wtedy, prawdopodobnie niemal jednocześnie, zauważy li potwora. Sy nchronicznie podnieśli automaty i nagle jednego z nich bez żadnej widocznej przy czy ny rzuciło na bok, wy puścił automat i zwalił się na ziemię. Drugi zdąży ł wy puścić długą serię i nawet z takiej odległości by ło widać, że trafił! Potwór drgnął, na piersi z otworów po kulach bry znęła krew, ale na ty m też się skończy ło. Tak samo jak u towarzy sza, bez żadnej widocznej przy czy ny nogi drugiego z nich ugięły się pod nim i bezwolnie jak marionetka z przecięty mi sznurkami zwalił się obok. Saszka ledwie zdąży ł rzucić na ziemię Daniłę, który już chciał popędzić na pomoc, chwy cił go za nogę, zwalił się na niego cały m ciężarem. – Leż cicho! Dokąd? A nuż gdzieś tam jest snajper, co oni tak padli? Daniła obrócił się na brzuch, podczołgał do ogrodzenia, popatrzy ł między prętami – potwór kuśty kał w stronę leżący ch na ziemi ludzi. – Taka twoja mać, przecież to mutant! To on ich położy ł! I popatrz, on chy ba nie umie szy bciej chodzić! – domy ślił się Daniła. – Nie czułeś czegoś dziwnego, kiedy go zobaczy liśmy ? – Coś mi się stało ze wzrokiem i zaszumiało w głowie – odparł przy jaciel. – Ale pomy ślałem, że to ze strachu… Zresztą nie by ło kiedy zastanawiać się nad ty m, co czuję… Naprawdę my ślisz, że to ta pokraka? „Pokraka” to delikatnie powiedziane; jest ogromny i silny, więc może lepiej po prostu „potwór”? Patrz, patrz! A by ło na co patrzeć. Mutant nieśpiesznie zbliży ł się do leżący ch ciał. Podniósł jedno z nich, obrócił, układając je sobie wy godniej na rękach. – Pajdę wziął, on ma ciemniejszy skafander – szeptał mu nad uchem Saszka, chociaż Daniła i tak wszy stko świetnie widział bez jego komentarzy. – Kurde, gdzie są German i dziadek?! Przecież on go zaraz zabierze! Ale potwór nigdzie Pajdy nie zabierał. Gorzej. Obrócił go brzuchem do dołu, tak że ciało zwisło mu w rękach i… gwałtownie zetknął ręce, łamiąc kręgosłup. Od pełnego straszliwego bólu krzy ku, który poniósł się po placu, Danile zrobiło się niedobrze. Za nim rozległy się charaktery sty czne dźwięki. Saszka rzy gał i to wprost do maski przeciwgazowej. Daniła skoczy ł do niego, zerwał namordnik, złapał go za kark, pochy lił. Saszka zwy miotował jeszcze raz, gęstą, zieloną żółcią. Zakasłał, podniósł głowę, popatrzy ł na Daniłę – miał czerwoną twarz i łzy w oczach. – Tu wszędzie jest promieniowanie! Szy bko ły knij „bechy ” i zakładaj maskę! Razem z zawartością! – Daniła wy szarpnął z pasa zasobnik z apteczką, otworzy ł ją, wy pchnął z opakowania kremowego koloru tabletkę. – Masz, jedz! Saszka posłusznie włoży ł tabletkę do ust. Wy trzeszczy ł oczy, postarał się przełknąć – udało się. Potrząsnął maską przeciwgazową, wy lało się z niej zielone świństwo z żołądka. Założy ł. Daniła, upewniwszy się, że z przy jacielem wszy stko w porządku, znów rzucił się do płotu. Malujący się przed nim obrazek by ł jeszcze gorszy – potwór, trzy mając w powietrzu

bezwładną figurę, która całkiem niedawno by ła ży wy m człowiekiem, gniótł i ściskał ją w objęciach. Wy dawałoby się, że pięćdziesiąt metrów to dużo, ale nawet z tej odległości Daniła sły szał, jak w potężny ch łapach mutanta trzeszczą i pękają ludzkie kości, wy kręcają się i łamią stawy, rozdzierają ścięgna. Guma OP-1 by ła już w kilku miejscach rozerwana, na zewnątrz wy stawały żebra, krew lała się na ziemię, a potwór wciąż ugniatał swoje straszliwe ciasto. Niespodziewanie Kwaśny, dotąd leżący nieruchomo na ziemi, poruszy ł się. Uniósł głowę, rozejrzał się, ocenił sy tuację i prędko przebierając rękami i nogami, zapominając o leżący m obok kałachu, zaczął pełznąć do ty łu. Potwór warknął i powoli odwrócił się w stronę uciekającej zdoby czy. Kwaśny zamarł. Daniła zerwał się, odciągnął bezpiecznik pistoletu i starannie celując w poty licę potwora, nacisnął na spust. Huknęły wy strzały – raz, dwa, trzy, cztery. Piąty nie nastąpił, pistolet ty lko szczęknął metalem o metal, odmawiając strzelania bez amunicji. Potwór nawet nie drgnął, za to zaczął odwracać się w stronę dźwięku – z braku doświadczenia czy przez zby t dużą odległość Daniła nie trafił ani razu. Korzy stając z tego, że stwór oderwał od niego swoją uwagę, Kwaśny jakby na spręży nie wy skoczy ł na jakieś półtora metra w górę i szalony m galopem ruszy ł w stronę dworca. Ale Daniła już tego nie widział, cały świat nagle poszarzał, kolory wy blakły, zniknęły dźwięki, jakby przy tłumione wetkniętą do uszu grubą warstwą waty … i zapadł się w ciemność. *** Powrót z nieby tu by ł nieprzy jemny : bolała go głowa, przed oczami unosiły się różnobarwne kręgi, czuł mdłości… Daniła otworzy ł oczy, poczuł przy ty m mocne ukłucie w prawej skroni, gdzieś w głębi mózgu, i zajęczał. Kręgi rozpły nęły się, zastąpiła je jakaś biała zasłona. Na jej tle, wpły wając w okulary maski, pojawił się kontur głowy, pochy lał się nad nim Saszka. – W końcu się ocknąłeś! No, co z tobą? Daniła znów zajęczał, otoczenie wciąż jeszcze pły wało w mlecznobiały m kisielu. Ciekawe, czy Kwaśny też miał takie odczucia, jak on to zrobił, że tak szy bko się zorientował i dał drapaka? Chociaż, jak to się mówiło w pewnej starej komedii: będziesz chciał poży ć, to nie tak się rozkraczy sz. – No co? Jak się czujesz? Lepiej? Daniła spróbował się rozejrzeć, powoli ruszał głową. Chy ba się udało. Wy soki szary sufit, tak samo szare ściany ze zwisający mi strzępami zakurzonego papieru i zachowany mi to tu, to tam plamami wy blakłej farby, na wpół zbutwiała drewniana podłoga – Saszka i on znajdowali się w jakimś pomieszczeniu, ty lko w jakim? W Schronie czegoś takiego nie by ło. Daniła obrócił głowę, no jasne, nie ma tu mowy o żadny m Schronie! Przez wielkie trójdzielne okno do pokoju zaglądało zapadające za hory zont słońce. – Gdzie my jesteśmy ? – Daniła zakrztusił się, zakasłał, w gardle drapało, jakby przejechano je papierem ścierny m, niewiary godnie chciało mu się pić.

– Jak to gdzie… Zaciągnąłem cię do budy nku. – Do przy chodni, tak? – No. Siedzimy tu już jakieś dziesięć minut, na pierwszy m piętrze. Kiedy wciągałem cię po schodach, na zewnątrz zaczęła się strzelanina, pomy ślałem, że wreszcie nas wy ratowali. A potem patrzę przez okno, a tu dupa, siedzi ten potwór, żre sobie Pajdę w ty m samy m miejscu, gdzie robił z niego mielone, i ani jednego człowieka. Nawiasem mówiąc, ich automaty wciąż tam jeszcze leżą. Żeby tak je zabrać! – Aha, zabierz sobie. – Daniła, stękając i opierając się o przy jaciela, podniósł się z ziemi. – Zachciało ci się robić za kotleta? Pamiętasz, jak czy taliśmy książkę z przepisami? Jak mu tam… kotlet po kijowsku. Szny cel z kostką, tak? Saszka się wzdry gnął. – Daj spokój! Ale i tak trzeba zdoby ć te automaty. Jak to tak bez broni? Został nam jeden pistolet na dwóch. – Właśnie, a gdzie jest mój? – Daniła sięgnął do kabury, pomacał, makara nie by ło. – Został gdzieś tam, przy ogrodzeniu. My ślisz, że interesował mnie pistolet, kiedy cię tu tachałem? – sy knął ze złością Saszka. – Porównaj siebie ze mną, przecież jestem prawie dwa razy lżejszy ! Daniła opędził się od niego. Wciąż kulejąc, podszedł do okna, wy jrzał na zewnątrz. W ty m miejscu widoku z okna nie zasłaniały drzewa i miał potwora jak na dłoni. Siedział obok leżącej na ziemi strasznej krwawo-szarej bry ły i metody cznie wsadzając do środka ręce, odry wał kawałki i wkładał je sobie do paszczy. Daniła dostał dreszczy na my śl o ty m, w co mógłby się zamienić i on, gdy by nie towarzy sz. – Dziękuję, Sania – wy chry piał, odwracając się od ohy dnego obrazu. – Uratowałeś mnie przed straszną śmiercią… – Dobra tam. – Saszka wzruszy ł ramionami, ale by ło widać, że jest mu przy jemnie. – Co zrobimy ? Widziałeś, Pajda wbił w tego potwora co najmniej trzy kule, a ten jak gdy by nigdy nic! I jak sobie z nim poradzić? – Zwróciłeś uwagę, jaką ma głowę? – No… – Właśnie. Trzeba by ło walić w głowę, wtedy na pewno zdechnie! Żadne zwierzę nie może ży ć bez mózgu! – Coś mnie nie ciągnie do sprawdzania – skulił się Saszka. – A ty dlaczego nie strzelałeś w głowę? – No, przecież strzelałem! A czy my kiedy kolwiek próbowaliśmy strzelać?! – wy sy czał z gniewem Daniła. – I zmarnowałem wszy stkie cztery naboje! No i jeszcze ten odrzut, kurde! – Dobra, teraz już nieważne. Jak się stąd wy dostać? Może doczekamy nocy i sobie pójdzie? – No, co ty ?! Trzeba jak najszy bciej spadać! Wiesz, jakie tu nocą stwory łażą? Też nie wiem! Wy lezie jeszcze gorszy od tego i koniec z nami! Saszka milczał, widocznie uznał słuszność ty ch słów. Daniła też na chwilę umilkł,

zastanawiając się nad różny mi możliwościami. – Trzeba czegoś mocniejszego. Czegoś takiego, żeby raz rąbnąć i rozwalić go na kawałki… – My ślisz o strzelbie dziadka? – Tak. Pamiętasz, Rodiony cz opowiadał na zajęciach, że na bliskich dy stansach nie ma niczego bardziej kozackiego od broni gładkolufowej! Szczególnie, jeśli cel nie ma pancerza. – By ło coś takiego – potwierdził Saszka po zastanowieniu. – A u dziadka w mieszkaniu na pewno zostały loftki! I breneki! Zawsze mówił, że sam przy gotowy wał naboje, na zapas! – Co to są breneki? – zainteresował się Saszka. – To taka kula. Wy obraź sobie ołowiany walec przepiłowany wzdłuż na cztery części i znów ściśnięty. Zabójcza rzecz! Przy trafieniu w ciało rozpada się na krzy ż, powiększając powierzchnię rażenia. A osobne kawałki w ogóle oddzielają się od podstawy i przenikają jeszcze głębiej. Czujesz, jakie to zadaje rany ? – Dobra, jeśli nawet zostały zapasy, to jak chcesz do niego podejść na mały dy stans? Pomy śl, jak załatwił Kwaśnego z Pajdą, i to z jakichś trzy dziestu metrów! Jak on to zrobił? Daniła wzruszy ł ramionami: – A kto go tam wie, jak… Ale nie trzeba blisko podchodzić. Loftki zachowują skuteczność do czterdziestu metrów, a breneki mają jeszcze większy zasięg! To jak, idziemy po strzelbę? Znajdziemy i zobaczy my, może już gdzieś pójdzie… Saszka głębiej odetchnął, nie miał ochoty porzucać tego bezpiecznego pokoiku. Chociaż przy znawał swojemu towarzy szowi rację, nadciągała noc i jeśli nie uda im się przejść przez plac, kiedy jest jasno, to na noc warto by ło zaopatrzy ć się w coś poważniejszego niż pistolecik. – A znajdziemy ? – A mamy jakieś wy jście? – odpowiedział py taniem Daniła. – No… Można obejść inną ulicą… Daniła się uśmiechnął: – No, to dawaj. Chciałby m zobaczy ć, jak nadkładasz drogi z tą pukawką, kiedy łażą tu takie potwory, że nie bierze ich seria z kałacha. Saszka milczał, wciąż jeszcze wahając się przed wy jściem na zewnątrz. – Kurde, Dania, z tobą to zawsze tak jest!… – burknął w końcu. – Zawsze mnie w coś wkręcisz, a potem razem z tobą muszę to naprawiać… – No, na powierzchnię cię nie wy ciągałem, sam poszedłeś. Zdawałeś sobie sprawę, co i jak. – Zdawałem, zdawałem – przedrzeźniał Saszka towarzy sza. Pomilczał. – Tak jakby ś nie pamiętał o umowie: gdzie jeden, tam i drugi… Dobra, ruszamy. Wiesz chociaż, gdzie dziadek mieszkał? – Mieszkanie numer cztery. Pierwsza klatka, pierwsze piętro, drzwi po lewej stronie. Z dziesięć razy mi opowiadał. – No, to w takim razie połamania nóg? – Nie dziękuję! Trzy maj w gotowości pistolet…

Stąpając bardzo ostrożnie, starając się nie hałasować, chłopcy zeszli szerokimi schodami na parter. Daniła zatrzy mał przy jaciela, ostrożnie zbliży ł się do drzwi i wy jrzał na zewnątrz. Potwór siedział w ty m samy m miejscu. Żarł, chrupiąc kości. Wokół panowała cisza, ty lko gdzieś na dachu poradni dla narkomanów wiatr dzwonił arkuszem blachy. I zachodziło słońce… Alejką, która niegdy ś miała asfaltową nawierzchnię, prowadzącą od budy nku do bramy, chłopcy przekradli się do wy jścia z terenu przy chodni. Starali się przemieszczać tak, żeby na linii między nimi a potworem znajdowała się jakaś przeszkoda, drzewo czy huśtawka. Wy szli na ulicę, zwolnili, spoglądając uważnie na mutanta, gotowi przy najmniejszy m cieniu zagrożenia, popędzić z powrotem do budy nku. Potwór wciąż by ł pochłonięty jedzeniem. Zerknął raz na chłopców i ty le. Widocznie nie uznał ich za zdoby cz godną uwagi. No i dobrze, ty m łatwiej. Ruszy li przez drogę w kierunku czteropiętrowego budy nku widocznego zza dachów na wpół zburzony ch domków. Wchodząc na podwórko, Daniła wy ciągnął dozy metr i uważnie obserwował liczby na ekranie. Siedemdziesiąt rentgenów, do wy trzy mania, jeśli to krótko potrwa. Demron zablokuje. Dom dziadka stał pośrodku niewielkiego podwórka, otoczony ze wszy stkich stron piętrowy mi domkami. Pewnie kiedy ś można by ło nazwać to podwórko przy tulny m, to tu, to tam wśród bujnie rozrośniętej zieleni widniały butwiejące ławeczki, stoliki, pieńki do siedzenia, dziecięce huśtawki i karuzele, jednak te czasy dawno minęły. Teraz rosła tu prawdziwa dżungla: przez popękane resztki asfaltu przebiły się młodziutkie drzewa, z dachów piętrowy ch domów zwisały grube niczy m liany pędy powoju, w otworach okienny ch rosły krzewy … Na podwórku walały się kawałki desek, cegieł, całe fragmenty muru, które odpadły od ścian domów. I to nie licząc stert potłuczony ch dachówek, strzępów papy i inny ch śmieci pozostały ch jak wspomnienie po zapędzonej pod ziemię ludzkiej cy wilizacji. Słowem, chaos i spustoszenie. Chłopcy stanęli na skraju podwórka, przy glądając się widocznej między cienkimi pniami drzew bocznej klatce schodowej. Nasłuchiwanie nie miało sensu: stale wiejący na powierzchni wiatr poruszał liśćmi drzew i zagłuszał wszy stko. Postali, rozejrzeli się i Daniła zrobił krok naprzód. Saszka poszedł w jego ślady, trzy mając w wy ciągniętej prawej ręce odbezpieczony pistolet. Podeszli do wejścia na klatkę, bez przerwy się oglądając, uważnie stąpając między drzewkami, bo pod butami chrzęściły im rozbite dachówki. Daniła przepatrzy ł teren wokół, podniósł leżący pod betonowy mi schodkami prowadzący mi na klatkę metrowej długości zardzewiały pręt zbrojeniowy, chrząknął z zadowoleniem – by le jaka, ale jednak broń. Złapał go mocniej i zaczął wchodzić na górę. Pociągnął drzwi prowadzące na klatkę do siebie. Ku jego zaskoczeniu drzwi poddały się i całe skrzy dło poleciało na zewnątrz. Grzmotnęły o ziemię, rozpadły się na kilka kawałków. Wnętrze klatki schodowej by ło całkowicie zasnute pajęczy ną. Daniła pomachał przed sobą prętem, nawijając na niego strzępy szarej pajęczej tkaniny, wszedł w półmrok i wtedy Saszka, który został przy pierwszy m stopniu schodów, wrzasnął. Daniła gwałtownie się obrócił i ledwie zdąży ł się uchy lić przed lecący m prosto w jego głowę kamieniem. Prześledził trajektorię i osłupiał: z wejścia do domu, obok którego dopiero co tak powoli i ostrożnie się przekradali, waliła na nich fala szkaradny ch, zniekształcony ch przez promieniowanie stworzeń. Sina skóra, na niej

grube, cieknące ropą narośla, krzy we, silne kończy ny, długie, rzadkie strąki zwisające z czaszek, gęste, kędzierzawe włosy na cały m ciele… By ły tuż obok i Daniła zdąży ł nawet dojrzeć, że niektóre pokraki by ły ubrane w coś na podobieństwo ubrań, łachmany okry wające okolice bioder i ramiona – wszy stko to jego oczy uchwy ciły w sekundę. A potem nie by ło już czasu na obserwację, w stronę chłopców poleciały kamienie. Mutanty szy bko się pochy lały, podnosiły z ziemi kolejny brukowiec i z porażającą siłą i celnością posy łały go do celu. W jednej chwili Daniła oberwał cegłą w nogę, ramię i brzuch i zgiął się z bólu. To uratowało go przed kamieniem wy celowany m w głowę – broń proletariatu przecięła powietrze kilka centy metrów od jego głowy i uderzając o ścianę, rozleciała się na kilka kawałków. Daniła padł na kolana, po czy m napędzany adrenaliną, rzucił się w półmrok klatki schodowej, ży wo przebierając rękami i nogami. W ślad za nim, rozcierając lędźwie i ze strachu cicho wy jąc, wleciał Saszka. Zgodnie ruszy li schodami w górę na czwarte piętro, by le wy żej i dalej od nowego, nieznanego jeszcze niebezpieczeństwa. Wdrapując się na czwarte, Daniła, który wy przedził Saszkę o całe półpiętro, spojrzał w przelocie w okienko między piętrami i gwałtownie zahamował – mutanty dreptały w miejscu, koły sząc się z boku na bok, czasem robiąc nieśmiałe, niepewne kroczki w stronę domu, ale na razie nie zamierzały ich ścigać. – Stój, stój! Zatrzy maj się! – Saszka przeleciał obok niego, ale podporządkowując się głosowi przy jaciela, stanął. Wy jrzał przez okno. – Co? Nie gonią nas? – Nie, drepczą obok domu. – Daniła patrzy ł uważnie na mutanty. – Jakby się bały … – Czego? – A cholera wie… Boją się podchodzić do budy nku. Zdaje się, że jeszcze gorzej trafiliśmy ! – Daniła zaczął oglądać się na drzwi na piętrach. – Jeśli te pokraki tutaj nie lezą, to znaczy, że przy czaiło się tu jeszcze gorsze cholerstwo! – Kurde, skąd one się w ogóle wzięły ? Przecież przez pół dnia rąbaliśmy drzewa niedaleko stąd! Hałasowaliśmy ! Dlaczego się nie pokazy wały ? – A kto to wie? Może dopiero się tu pojawiły ? Albo widziały giwery u chłopaków i wiedzą, co to takiego? A może czekały, aż takie przy głupy jak ty i ja same do nich przy jdą? – Przecież w ży ciu by m tu nie przy szedł, gdy by m wiedział! Mówiłem: lepiej nigdzie nie łazić! Siedzieliby śmy sobie… – I ile tak mieliśmy siedzieć?! – rozzłościł się Daniła. – Zapadnie noc, to same przy jdą do przy chodni! Co, może nie?… Nagle Saszka, przy glądający się uważnie mutantom, wy chy lił się z okna na zewnątrz i jęknął. – Jaaa pier-dzielę!… A to co za draństwo?! Popatrz ty lko… na dole! Zaniepokoiły to coś kamieniami! Daniła wy sunął się przez okno obok towarzy sza i zobaczy ł nowego przedstawiciela zmutowanej flory i fauny : przed wejściem na klatkę schodową, wprost na schodkach, wiły się grube jak noga dorosłego człowieka gruzłowate zielone macki. – Popatrz no, skąd one wy rastają! – Saszka wskazał palcem na dół i powiódł nim wzdłuż

ceglanej ściany do dachu czteropiętrowca. – Przecież to powój! Nieźle, skubany, wy strzelił! Zwiesza się z dachu! Przy jaciele jak jeden mąż odskoczy li od okna, a nuż wedrze się tu i wy ciągnie ich jedny m ruchem? Saszka spojrzał bojaźliwie na prowadzącą na stry ch drabinkę. – Zejdźmy może niżej, na drugie. Widzisz, nie ma włazu. Jeszcze tu wejdzie? Zeszli do okna między pierwszy m a drugim piętrem. Daniła wy jrzał i od razu się cofnął, w okno wleciał kawał cegłówki, wy rżnął w ścianę i wy bił w niej sporą dziurę w ty nku. – Co robimy ? Powój wcześniej czy później się uspokoi i wtedy te wy rodki się do nas dobiorą. – Saszka patrzy ł na towarzy sza i jednocześnie wsłuchiwał się w szelest macek za oknem. – Słuchaj, chy ba już wolniej się ruszają! – Trzeba szy bko wy waży ć drzwi do mieszkania! Jednak tu im się poszczęściło, pierwszy raz w ciągu całego tego przeklętego dnia: wy ważanie nie by ło konieczne. Zresztą raczej by się to nie udało, drzwi wejściowe dawnego mieszkania dziadka by ły żelazne, na grubaśny ch umocowany ch w futry nie zawiasach. I by ły otwarte – Daniła ty lko dotknął klamki, nacisnął i drzwi się otworzy ły, okropnie zgrzy tając na nienaoliwiony ch zawiasach. Weszli ostrożnie, rozglądając się i nasłuchując. Cisza. Saszka szy bko zamknął drzwi, zaczął badać zamek. Od razu odkry ł, że ten już nie działa, ale na szczęście pod zamkiem dojrzał prostą, metalową zasuwę. Zardzewiała i nie chciała się zasunąć. – Dańka, szukaj strzelby, a ja wy kopię coś cięższego. – Towarzy sz dał nurka gdzieś w głąb mieszkania. Daniła nie poddawał się tkliwy m uczuciom. Gdzie tu, do diabła, romanty ka, kiedy ma na ogonie ty le sy fu?! Dziadek opowiadał, że strzelba w okresie ochronny m zawsze leżała w sejfie w kuchni, zawinięta w kilka warstw natłuszczonego materiału. W ty m samy m sejfie by ły też naboje. Znalazł kuchnię, poznał ją po zarośniętej brudem i pleśnią kuchence, wszedł, rozejrzał się. Aha, oto i sejf, za drzwiami! Sejf to ty lko szumna nazwa – skrzy nka z cienkiej blachy z badziewną małą kłódeczką. – Sania! Znalazłeś coś ciężkiego? W odpowiedzi od strony drzwi wejściowy ch rozległy się uderzenia, Saszka wbijał zasuwę we wpust w futry nie. – Dawaj tutaj! Uderzenia ustały, w drzwiach ukazał się jego towarzy sz trzy mający w rękach szesnastokilogramową hantlę, o czy m świadczy ła liczba wy bita na jedny m z ciężarków. – Jest tam jeszcze skrzy nka z narzędziami – oznajmił, oddając mu przy rząd. – Ty lko młotek jest zby t lekki, nie przesunąłby m nim zasuwy. Za to znalazłem to… To twojego dziadka? – Nie. Mój tato by ł sportowcem. Trenował sambo. To on ćwiczy ł z ciężarami… – Teraz rozumiem, po kim taki jesteś… Daniła uśmiechnął się z zadowoleniem, wziął hantlę, postawił skrzy nkę na boku, żeby kłódka zawisła, wziął zamach i przy łoży ł w nią ciężarkiem. Kłódka odleciała, zadzwoniła po betonowej posadzce pokry tej resztkami linoleum. Daniła uchy lił drzwiczki… Aż do ostatniej chwili nie

wierzy ł, że im się uda. A fart, który zaczął się chy ba od niezamknięty ch drzwi do mieszkania, trwał dalej, w skrzy nce, zawinięta w cztery warstwy pachnący ch smarem rusznikarskim szmatek, leżała ONA. Strzelba! Pierwsza broń zdoby ta przez chłopców w walce! I to w jakiej walce, ramię i brzuch w trafiony ch kamieniami miejscach bolały Daniłę do tej pory, a Sańka co i rusz pocierał sobie grzbiet tuż nad ty łkiem. Podczas gdy Daniła męczy ł się z dwiema połówkami broni, zastanawiając się, co i gdzie tu wsadzić, Saszka pogrzebał w skrzy nce i wy szukał kilka pudełek kul i loftek. Obejrzał je ze wszy stkich stron, pry chnął: – Kaliber dwanaście, sklepowe… A ty mówiłeś, że sam robił… – Poszukaj, może są głębiej. – Daniła w końcu odkry ł, jak złoży ć strzelbę, połączy ł obie połówki, szczęknął bezpiecznikiem. – No co, znalazłeś? Saszka wy ciągnął dwie duże foliowe torebki z nabojami. – Tu są chy ba kule i loftki… I jest jeszcze jakieś pudełko, zawinięte w trzy torebki… Oho, duże… – Bierz wszy stko! – Daniła przełamał strzelbę, wsadził do luf śrutowe naboje, złoży ł, sprawdził bezpiecznik, podszedł do okna, wy jrzał. Mutanty stały prakty cznie pod oknem, tuż przed wejściem na klatkę. Macki powoju już się uspokoiły i koły sząc się leniwie, pełzły w górę po ścianie. Z ty łu, nad jego ramieniem, Saszka sapnął i wy szeptał: – Wal, wal, są już pod klatką! Zaraz wlezą! Daniła przy łoży ł kolbę do ramienia, odbezpieczy ł, celując w najbliższą istotę. Mutant stał jakieś piętnaście metrów od okna, nawet nie podejrzewając swego przedwczesnego zgonu. Klepał się rękami po mocny ch muskularny ch udach, coś pohukiwał, gadał w zrozumiały m ty lko dla swoich pobraty mców języ ku. Daniła starannie wy celował w wy ły siałą, brudną poty licę i nacisnął na spust. KLIK! Niewy pał! KLIK! Jeszcze jeden! Zaklął, przełamał strzelbę, wy ciągnął usłużnie podane przez wy ciąg naboje w papierowy ch gilzach. Popatrzy ł na spłonki, przebite. – W czy m problem? Dlaczego nie strzeliłeś? – Saszka denerwował się obok. – A licho wie! Może wy brakowane, a może data ważności minęła! Dziadek mówił, że coś takiego często się zdarzało, szczególnie z ostatnimi partiami! Do tego przeleżały ty le lat, pewnie zawilgotniały ! Spróbujmy sklepowy ch! Saszka pośpiesznie otworzy ł opakowanie, podał przy jacielowi fabry czne naboje w plastikowy ch łuskach. Daniła powtórnie załadował obie lufy, wy celował w tego samego mutanta. BA-BACH! Lufa podskoczy ła, kolba ześlizgnęła się z ramienia i pechowy strzelec oberwał prościutko w policzek. W głowie mu zadzwoniło, przed oczami pojawiły się różnobarwne kręgi. Na dodatek policzek od razu mu spuchł i zaczął okropnie swędzieć. Dobrze chociaż, że nie stłukł sobie szkieł w masce przeciwgazowej! Wy strzał miał wprost czarodziejskie działanie – mutanty rozpry snęły się na wszy stkie strony, zostawiając przed wejściem lekko podry gujące ciało towarzy sza z rozwaloną w drzazgi głową.

Daniła przeładował strzelbę, zabezpieczy ł. Sapiący za nim Saszka gwizdnął z uznaniem: – Spoko ta broń gładkolufowa… Rodiony cz to oczy wiście autory tet, ale żeby aż tak, jakoś mu nie wierzy łem… – A co ty my ślisz, że on tak sobie gada? Miałby się nie znać, przecież to jednak specnaz! Saszka pokręcił głową, przy glądając się leżącemu przed wejściem trupowi. – A jak się nazy wa? Daniła obrócił strzelbę kurkami do góry, przeczy tał nazwę na łożu lufy. – Jest napisane jakby Bajkał-12… Potrzebne ci to do czegoś? Przy jaciel wzruszy ł ramionami: – A nic, tak po prostu… To co, idziemy ? Słońce już prawie zaszło, ściemnia się! A musimy jeszcze przedostać się przez plac. – Bierz torebki, pudełko i trzy maj się za mną. – Daniła pogładził strzelbę po kolbie. – No, nie zawiedź nas! Z klatki schodowej domu wy szli ostrożniej niż z przy chodni. Daniła wy jrzał, rozglądał się przez jakieś pięć minut, nie miał wcale ochoty dostać kamieniem po głowie. Po takim uderzeniu można trafić do szpitala. Wy szli. Daniła z przodu, z kolbą przy ramieniu, lufy szy bko przesuwają się z jednej strony na drugą – wszy stko tak, jak uczy ł pułkownik. Saszka z pistoletem tuż za nim, osłania ty ły. Ruszy li powoli przez podwórko, Daniła w każdej sekundzie oczekiwał pojawienia się mutantów, kręcił cały m ciałem, nie wiedząc, gdzie patrzeć, czy na okna domów, czy na wejścia do klatek schodowy ch, czy może raczej atak nastąpi zza węgła… Jednak podwórko przeszli spokojnie. Zanurkowali pod okna parteru, przechodząc obok domu, w który m mieszkały mutanty, zrobili jeszcze kilka kroków i w końcu wy szli na drogę prowadzącą do placu. Daniła przy jrzał się – resztki krwawej masy wciąż walały się w ty m samy m miejscu, ale potwora nie by ło widać. – Poszedł sobie? – Saszka też patrzy ł naprzód, nie zapominając przy ty m uważać na boki. – A co, posiliło się by dlę Pajdą i poszło spać! Trzeba by go wy śledzić! – Widzę, że nabrałeś odwagi. – Daniła w napięciu wpatry wał się w domek na placu, starając się odgadnąć, czy to właśnie tam poszedł mutant. – Jeszcze niedawno siedziałeś w poradni i się trząsłeś. Nie licz za bardzo na strzelbę, naboje są do dupy. Co, jeśli w najważniejszej chwili będzie niewy pał? Co wtedy, znów uciekniemy do przy chodni? Saszka zmilczał, ale chy ba się nie obraził. – Dobra, idziemy powolutku. Ja kry ję przód i lewo, ty ty ł i prawo. Ruszy li. Ostrożnie, krok po kroku, środkiem ulicy posuwali się naprzód, maksy malnie wy tężając uwagę, próbując zlokalizować wroga. Pierwszy dzień na powierzchni, a ile wy darzeń spadło na ich biedne, niedoświadczone głowy ! Czy on się kiedy ś skończy ? I jeszcze jedno, ważne py tanie dręczy ło Daniłę – czy dziadek ży je? A jeśli ży je, to dlaczego nie przy szedł im z pomocą? Słońce chowało się za hory zont, szy bko ciemniało. W każdy m oknie, za każdy m krzakiem, drzewem, ogrodzeniem – wszędzie wy dawało im się, że widzą złowrogie potwory, szczerzące się zębate, ociekające śliną paszcze. Wzmógł się wiatr, szeleszcząc liśćmi drzew i krzewów

i przy nosząc ze wschodu, od strony przesieki, jakieś wstrętne dźwięki. Czy to zgrzy tanie, czy to trzaski… Od strony przedszkola dał się nagle sły szeć lekki tupot i wy raźnie zabrzmiał dziecięcy śmiech. Daniła odwrócił się gwałtownie, wpatrując się w gęstniejący mrok. – Sły szałeś? Saszka patrzy ł w tę samą stronę. Milczał, nasłuchując. – Nie, wy dawało mi się – westchnął z ulgą. – Sam pomy śl, skąd tu dziecko, na powierzchni? Skąd?… Jeszcze raz śmiech. Dźwięczny, radosny, jakby dzieciaczkowi dali jakiś smakoły k. I ponownie szy bki tupot mały ch nóżek. – Lepiej stąd chodźmy, Dania. – Saszka pociągnął towarzy sza dalej. – Znowu mam kiepskie przeczucia… Jakaś groza… Daniła z ulgą ruszy ł dalej, zupełnie nie miał ochoty pchać się w nieprzeniknioną ciemność przedszkola. Wy szli na plac, skręcili nieco w bok, obchodząc szerokim łukiem domek. Minęli szczątki Pajdy. Saszka nagle się potknął, pochy lił, wy macał ledwie widocznego na ziemi kałacha. Podniósł go, odciągnął zamek, sprawdzając amunicję. – Aha, zdaje się, że nie wy strzelał wszy stkiego – mruknął, chowając swój pistolet do kabury. – Zaczekaj, tu gdzieś leży i drugi… – Jasne, że nie wy strzelał – wspomniał Daniła. – Seria by ła krótka. No co, znalazłeś drugi? Teraz jesteś zadowolony ? – A jak! Ruszy li dalej. Daniła trzy mał ciemniejącą plamę kry jówki potwora na celowniku, Saszka wy tężał wzrok, patrząc na boki, chociaż niespecjalnie by ło na co – ciemność, choć oko wy kol. – I dlaczego nie wy dali nam latarek? – wy szeptał ze smutkiem. – Następny m razem bez latarki nigdzie się nie ruszam. Robinson mówił, że ma taką specjalną, trzeba w niej szy bko naciskać rączkę i ładuje się od ruchu! Nie potrzeba żadny ch baterii! Daniła milczał: jak nie ma, to nie ma, po co narzekać? Następny m razem nie ruszą się z domu nie ty lko bez latarki, ale i bez broni. Takie pukawki im rozdali! Teraz mają łup i jakąś amunicję. Z taką giwerą to niech mutanty boją się nas, a nie na odwrót! Saszka nagle chrząknął z przestrachem, jakby natknął się na jakąś przeszkodę, i jak ścięty runął na ziemię. Daniła, nie wahając się ani sekundy, wy celował w stronę domku i szarpnął oba spusty, jeden za drugim. Nie ma co zwlekać, potwór, jak się zdaje, siedział w domku i widocznie dosięgnął jego przy jaciela! Ciemność na mgnienie oka rozcięły dwa snopy ognia i w ich świetle Daniła, bły skawicznie pokry wając się ze strachu lepkim, zimny m potem, kątem oka uchwy cił z lewej strony kontur potężnej, barczy stej postaci. Wrzasnął, złapał strzelbę za lufę, zamachnął się i poleciał na ziemię, zbity z nóg i przy gnieciony ciężkim cielskiem mutanta. Szamotał się, jęcząc z dzikiego przerażenia i obrzy dzenia, odpy chając się ze wszy stkich sił, starając się wy gramolić spod ciężaru – i już prawie mu się udało! Uderzenie adrenaliny pomogło mu unieść leżącego na nim potwora i potężny m szarpnięciem wy rwać się spod niego aż do połowy. Ale ciało

przeciwnika nagle się napięło i Daniła poczuł, jak potężne łapy obejmują mu ramiona, i potwór znów wciąga go pod siebie. Na gardło spadł mu olbrzy mi ciężar, coś twardego przesunęło się w górę, wbrew jego woli przekręcając mu głowę na bok, ściągając gumę maski przeciwgazowej i odsłaniając niechronioną grdy kę. Nad uchem zabrzmiało sapanie i… – Dobry nia, ćśśś!… Shrek! Sukinkot! Daniła omal nie narobił w spodnie z wrażenia. – Losza!!! Ehe, ehe, ehe… – zaniósł się kaszlem, strząsając rękę olbrzy ma z szy i. – Taka twoja mać, co ty wy prawiasz, idioto?! – Tak się rozzłościł, że mógłby teraz roznieść i dwóch Shreków. – Ja tu walczę z potworem, a to, jak się okazuje, ty ! Co, mowę ci odebrało?! Nie mogłeś powiedzieć?! Cielsko Loszy zsunęło się na lewo, Daniła rozciągnął się na ziemi, kaszląc i dy sząc ze zmęczenia. Ciało łapały mu skurcze od szalejący ch we krwi hormonów, skręcało go tak, że można by go by ło zawiązać na supeł. – Powiedzieć, nieee – szepnął z boku Losza. – Machałeś drągiem… – Cholera, racja. – Daniła przy pomniał sobie, że po strzałach od razu przeszedł do walki wręcz, a Losza w egipskich ciemnościach widział znacznie lepiej niż zwy kły człowiek, dlatego też wy chwy cił zamach strzelbą. – Dobra, dziękuję chociaż, że oberwałem od ciebie, a nie od tej paskudy … I to nie jest drąg, ale strzelba! Gdzie Saszka? Trzeba uciekać! Dało się sły szeć jakąś szamotaninę, jakby ktoś wlókł coś ciężkiego po ziemi, i Daniła poczuł na swoim brzuchu głowę towarzy sza. – O… – Shrek po prostu przy ciągnął nieprzy tomne ciało Saszki bliżej. – Jego też… Tego… Żeby by ł cicho… Mikser jest w domku, trzeba by ć cicho… – Kto?! – Mikser… – Jaki znowu mikser? – Daniła w pierwszej chwili osłupiał, potem do niego dotarło. – Mówisz o mutancie? A dlaczego mikser? – Dziadek Micha tak powiedział… – Dobra, wszy stko potem. – Daniła uniósł się, namacał strzelbę, którą zgubił, padając na ziemię, przeładował po omacku, przy kląkł na jedno kolano, wpatrując się w ciemność. – Bierz Saszkę i idziemy. Prowadź, przecież ni cholery nie widzę! Gdzie dziadek i German? – Poszli po pomoc… – A ty tu co? Z niewy gadanego Loszy jak zwy kle trzeba by ło wy ciągać słowa obcęgami. – Zostawili mnie na straży … Zobaczy łem was, to poszedłem… – Lepiej już siedziałby ś dalej na dworcu! – Żeby pomóc… – Uhm… Pomocnik pieprzony … No co, wziąłeś Saszkę? Shrek mruknął przy takująco, zasapał. Daniła wstał, zamierzając iść dalej, i wtedy go trafiło. Pły nnie przesunęło go najpierw w lewo, potem w prawo, zatkało uszy. Potwór postanowił jednak

wy jaśnić, co to za nieproszeni goście nie dają mu spokojnie strawić kolacji, i wy szedł się rozejrzeć… Od strony domku dało się sły szeć przy tłumione warczenie, szuranie, sapanie, zaskrzy piały schodki – mikser schodził na dół. Shrek zary czał w odpowiedzi i Daniła, zmuszony, by orientować się w otaczającej ich ciemności ty lko na słuch, usły szał głuche uderzenie – umęczone ciało Saszki znów upadło na ziemię. Daniła zby t późno zrozumiał, co zamierzał zrobić olbrzy m. – Stój, Losza! Dokąd?! Ale ten już go nie sły szał, sądząc po oddalający m się coraz szy bszy m tupocie, nabierał prędkości i pędził taranem. Sekunda, druga, głuche uderzenie – i plac zadrżał od ry ku potwora. Ucisk na mózg od razu zniknął, przestało rzucać jego ciałem na wszy stkie strony, nogi odzy skały stabilność. Daniła przy kucnął, gorączkowo szukając wokół siebie, starał się namacać pudełka z nabojami. Aha! Ręka trafiła na coś gładkiego i kanciastego. Złapał, w pośpiechu szarpnął za tekturę, czując, że ciężar pudełka gwałtownie się zmniejszy ł, naboje wy padły ! Cholera! Odrzucił na bok puste pudełko, zaczął szukać na ziemi. Jest! – Trzy maj się, Losza, trzy maj się – mamrotał gorączkowo, pośpiesznie zbierając naboje i wpy chając je do ładownicy. Przed jego oczami aż nazby t wy raźnie ry sowała się brudna krwawa bry ła, jaka została z Pajdy … Zerwał się, popędził z pomocą w stronę domku – choć Shrek by ł potężny, to jednak nie na ty le, żeby w pojedy nku jeden na jeden powalić takie monstrum. Walka przed domkiem toczy ła się na śmierć i ży cie. Daniła oglądał kiedy ś na plazmie w Tawernie pły tę z filmem dokumentalny m o wielkich pręgowany ch zwierzętach – ty gry sach. Na mały m Dańce robiły wtedy duże wrażenie wy dawane przez walczące drapieżniki dźwięki. I tak właśnie od strony domku dobiegał podobnie grzmiący ry k potwora i nieco słabszy, ale nie mniej wściekły ry k człowieka. Orientując się na słuch, Daniła zatrzy mał się na kilka metrów przed miejscem starcia, uniósł lufy w powietrze i nacisnął na przedni spust. Strzelba ry knęła, pchnęła go w ramię, snop ognia na ułamek sekundy oświetlił postacie walczący ch – Shrek na górze, pod nim mikser, trzy mający przeciwnika łapami za szy ję. – Uciekaj! Będę strzelał! – wrzasnął Daniła, prawie zry wając struny głosowe. Mgnienie oka i obok, omal go nie zahaczając, przemknęło coś masy wnego: Shrek jednak wy rwał się z objęć mutanta. I Daniła od razu poczuł, jak mózg ściska mu olbrzy mia, zimna ręka. Zakoły sało nim na boki, ale lufy by ły już wy celowane, na oślep, na słuch mierzy ł w mutanta… szarpnął za spust. Ry knęło po raz drugi i ucisk na mózg naty chmiast zniknął. Trzęsący mi się z dzikiej złości rękami Daniła przełamał strzelbę, po omacku wy rzucił łuski, wsadził nową parę, złoży ł i na chy bił trafił rąbnął jeszcze dwa razy. Bły snęło – oczy zdąży ły dojrzeć ciemną, szamoczącą się na ziemi i bezskutecznie próbującą wstać masy wną postać z rozwaloną przez loftkę klatką piersiową. Znów przełamał, złoży ł – i jeszcze dwa, dubeltowo, tam, gdzie chwilę wcześniej widział potwora. I znów przełamał – przerażenie gdzieś zniknęło, ciało trzęsło mu się od napły wu adrenaliny, wściekłości

i obrzy dzenia jednocześnie. Ręce pracowały precy zy jnie jak u zapalonego my śliwego spędzającego ze swoją bronią całe dnie. Przeładował, skierował lufy w to samo miejsce, wsłuchał się, trzy mając palce na obu języ kach spustowy ch. W prawy m uchu mu dzwoniło, ale to by ł już naturalny dźwięk – ucho jeszcze nie doszło do siebie po strzałach – a nie atak potwora. Z ty łu podszedł Shrek, położy ł mu wielką łapę na ramieniu. Wy chry piał: – Chodźmy, Dobry nia… Już po nim. – Widzisz go? – zapy tał Daniła, przy słuchując się w napięciu. – Rusza się czy nie? Pało jedna, po co do niego polazłeś?! – Leży … Martwy … To, żeby … odkupić. To przecież przeze mnie… – Słusznie, to przez ciebie tu ugrzęźliśmy. Dobra, nieważne… A co jest z twoim głosem? – Ściskał mi gardło… My ślałem, że to koniec… Daniła westchnął, podał Loszy strzelbę. – Masz, dobij. Ja nie widzę. Strzelaj w głowę. – Niee… Nie umiem… Ja po swojemu… Zabrzmiało ohy dne mlaskanie, chrzęst, trzask. Głośne chrupnięcie, jakby ktoś złamał kij. – Co ty tam robisz, Losza? – zaniepokoił się Daniła. – Wszy stko w porządku? – Uhm… – wy chry piał Shrek. – Głowę mu urwałem. Odpowiedź Loszy jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki rozładowała atmosferę: wy gięty w paragraf, zanoszący się śmiechem, Daniła dosłownie poczuł, jak fizy cznie wy pły wa, opuszcza go to straszne napięcie, które trwało od chwili, gdy Saszka i on natknęli się na potwora. – Niezłe masz metody ! – wy dusił, krztusząc się ze śmiechu. – Dziki Shrek, ury wacz głów… Losza milczał, głośno oddy chał, stojąc obok. – Zaczekaj… Zaraz pójdziemy … – Daniła spróbował przestać. Udało mu się dopiero za trzecim razem. – Ufff… – Nerwy – oznajmił niespodziewanie przenikliwie Shrek. Daniłę znów skręciło od homery cznego śmiechu. – Idź… idź naprzód, mądralo… Ty lko zbierz torebki z nabojami… I… i nie zapomnij Saszki… On tam jeszcze leży … Ha, ha, ha, ha, ha! Kiegdy Shrek zbierał do torebek rozsy pane naboje, podnosił automaty i zarzucał sobie na plecy nieprzy tomne ciało Saszki, Danile udało się wreszcie powstrzy mać dziki, niekontrolowany śmiech. Wy śmiał się i znów zrobiło mu się lekko, spokojnie, jakby spadł mu ciężar z barków. Do tego misja zbliżała się już do końca – kiedy ty lko Losza i trzy mający się go, żeby nie potknąć się w ciemności, Daniła ruszy li naprzód, w budy nku dworca zamigotały latarki. Ekspedy cja ratunkowa w końcu wy gramoliła się ze Schronu. Spotkali się pośrodku alejki ciągnącej się między parkingiem a skwerem. Dziadek, German, Rodiony cz, jeszcze trzech facetów. German już się przestraszy ł, widząc ciało siostrzeńca wiszące na ramieniu Loszy, ale Daniła go uspokoił – ży je. – No, chwała Bogu! – mamrotał dziadek, obejmując wnuka i klepiąc go po rękach i nogach, poszukując obrażeń. – Ży jesz! Już traciłem nadzieję… Jak usły szeliśmy wy strzał, rozdzieliliśmy

się, wy słałem do was Kwaśnego i Pajdę, my ślałem, że robicie sobie żarty … Przecież cały dzień by ła cisza i spokój! A tu co się okazało pod koniec… Kwaśny przy biegł, jąkał się, nagadał, nastraszy ł… No, to pobiegliśmy po posiłki! Zanim zebraliśmy ludzi, zrobiło się ciemno… – O Pajdzie to prawda? – przerwał mu pułkownik. – Na śmierć? – Miazga – potwierdził Daniła, wzdry gając się. – Coś strasznego… – No, idziemy, idziemy, co tak stoimy ? – zakrzątał się dziadek. – Co zrobiliście, obeszliście dookoła? Daniła pry chnął. – Jakie tam dookoła… Przez plac. Widzisz, dziadku, co znalazłem? – Uniósł za pasek strzelbę. – Twoja? Dziadek zatrzy mał się, drżący mi rękami wziął strzelbę, zaczął obmacy wać, gładzić… – Co ty, w domu by łeś? – wy krztusił głucho spod maski. – Jak tam jest? Babcię widziałeś? – Nie patrzy łem, dziadku, wy bacz. Nie by ło czasu. I nie wchodziliśmy do pokojów, ty lko od razu do kuchni, do sejfu. W ty ch domach takie pokraki łażą, ty lko ta strzelba nas uratowała! – Czy li przedarliście się w walce? – uśmiechnął się idący obok pułkownik. – To złe słowo. Tego miksera też załatwiliśmy ! – Daniła zaczął zagmatwaną opowieść, puchnąc z dumy. – Shrek to w ogóle walczy ł z nim wręcz, tamten o mało mu gardła nie zmiażdży ł! A ja tej szkaradzie całą klatkę piersiową rozwaliłem loftką! Losza, opowiedz! German, niosący na rękach zabranego Shrekowi siostrzeńca, uśmiechnął się. – Aha, zaraz ci Losza opowie… Słowa się od niego nie doczekasz… Mężczy źni roześmiali się z ulgą – co tu dużo mówić, wy pad po drewno mógł się skończy ć znacznie gorzej. Lepiej, rzecz jasna, stracić jednego człowieka, do tego starego kawalera, niż czterech, z który ch dwaj to chłopcy. – No co, czy li twój wnuk wy walczy ł sobie broń, co, Micha? – Pułkownik poklepał wy chowanka po plecach. – Można powiedzieć, że to teraz prawdziwy stalker. – Wiesz, Siergiej, do licha z ty m stalkerstwem! – burknął gniewnie dziadek, wchodząc po schodkach do budy nku dworca. – Sy na pochowałem, sy nową też, nie chcę na stare lata jeszcze i wnuka grzebać! Już dość, żadny ch wy jść! Rodiony cz się roześmiał: – No, tak… Bo go teraz powstrzy masz… – Ty mu, Micha, teraz nie możesz rozkazy wać – odezwał się jeden z mężczy zn. – Giwerę ma, amunicję ma, na powierzchni by ł, to i będzie łaził. Dziadek westchnął: – Ależ wiem… Co tu… Dania, wziąłeś z sejfu coś jeszcze? By ło tam pudełko, zapakowane w torebki, zabrałeś je? – Wzięliśmy. Losza, niesiesz torebki? Shrek na potwierdzenie krótko zamuczał. – W takim razie, oprócz strzelby, będziesz miał i nóż. Kiedy twój ojciec przy jechał, przy wiózł mi prezent. A ja go wtedy zawinąłem w natłuszczoną szmatkę i od tamtej pory tak sobie leżał

w pudełku. Dobry nóż, włoski. Doskonała stal, nie jakaś badziewna nierdzewna, cięcie ma jak zbój! Nie odbarwia się, jest wy trzy mała na uderzenia. Daję ci go. Działaj, stalkerze! *** A jednak, choćby nie wiem jak chciał, Danile jeszcze długo nie udawało się wy jść na powierzchnię. Ojboli zagonił go do ambulatorium, żeby wy leczy ł się z choroby popromiennej. Może i ty lko pierwszego stopnia, ale to już nie żarty, gdy by jej nie leczy ć, z łatwością można kopnąć w kalendarz. Albo zostać inwalidą na całe ży cie. Trzeba by ło się położy ć. Razem ze Shrekiem – ten też złapał sporo rentgenów. Wy starczy łoby, żeby wy prawić się na tamten świat. W magazy nach Schronu by ł bardzo dobry wy bór radioprotektorów, witamin i anty bioty ków, który mi Ojboli dosłownie ich napy chał. Faszerował ich kilka razy dziennie, a na dodatek trzy mał ich, drań, w łóżkach jeszcze cały miesiąc. A taką miał Daniła ochotę pobawić się strzelbą, a tu po prostu nie ma siły ! I jeszcze nóż… Z nożem pół biedy : Saszka pomógł, przemy cił do ambulatorium. Daniła schował go pod poduszką i kiedy ty lko nadarzała się chwila, kiedy ten konował Siemiony cz zostawiał jego i Loszę w spokoju, wy ciągał go i sy cił wzrok. Nóż fakty cznie by ł dobry : klinowate obosieczne ostrze ty pu tanto, pokry te ciemną powłoką anty odblaskową, z bojowy m jelcem i chropowatą rękojeścią, żeby dłoń się nie ślizgała. A jaki wy godny, jakby robiony specjalnie pod jego, Daniły rękę! Ale strzelby się tak nie przemy ci i pod poduszkę nie wsadzi… No i dobrze. Minął miesiąc męczarni pod kołdrą i Ojboli zlitował się i ich wy pisał. Jednak bezwzględnie zakazał przez najbliższe pół roku wy chodzić na powierzchnię – organizm powinien się zregenerować. Do tego czasu wiatraki by ły już postawione – materiałów starczy ło na całe czterdzieści siedem sztuk, tak że Daniła przegapił wszy stkie prace związane z ich budową. Ale nie martwił się, na powierzchni, by chronić wiatraki przed nieproszony mi gośćmi, a jak się okazało, by ło ich wokół niemało, wy stawiono posterunek, na który m całą dobę pełnili wartę po kolei wszy scy mężczy źni. Tak więc i jemu przy padnie to w udziale. A jak się oswoimy, to zaczniemy zapuszczać się dalej, nie będziemy przecież wiecznie siedzieć w Schronie. Najważniejsze, że jego marzenie zaczęło się wreszcie spełniać: zrobił pierwszy maleńki krok ku temu, żeby zostać prawdziwy m stalkerem. 43 Garbaty – Michaił Gorbaczow, ostatni przy wódca ZSRR (przy p. tłum.). 44 Głasnost – ros. jawność, jedna z główny ch zasad pierestrojki (przy p. tłum.).

9 | Jeden dzień wojny

Żeby uchronić przed niepotrzebny m ry zy kiem z takim trudem zdoby ty czołg, wprowadzili maszy nę w zarośla powoju oplatającego budy nek dworca autobusowego stojący nieopodal Schronu w kierunku północny m. Grube pędy, choć nieprawdopodobnie silne, nie mogły się mierzy ć z czterdziestotonowy m kolosem. Mastodont staranował ścianę dworca od strony placu, pokręcił się trochę na swoim nowy m legowisku i ucichł. Pędy obmacały gościa, który po raz pierwszy od wielu lat ośmielił się zakłócić ich spokój, do tego tak bezceremonialnie, trochę się podenerwowały i w końcu uspokoiły, szczelnie kry jąc czołg przed wzrokiem postronny ch. Mimo że by ły wrażliwe na zmiany temperatury, nie wy czuły przez pancerz czołgu Wargi, który został w środku przy radiostacji. Połączone siły wojskowy ch i przy by szów nie zwlekały długo z rozpoczęciem działań odwetowy ch. Przeciwnik zrozumiał, że ludzie ze Schronu nie zamierzają rozkładać łapek, kłaść się do góry brzuszkiem i merdać ogonem, zaglądając z oddaniem w oczy zwy cięzcy, i uderzy ł już w półtorej godziny od powrotu Daniły. Pierwszy wy strzał zabrzmiał równo o szóstej – zaatakowano dawny budy nek administracji elewatora stojący około dwustu metrów od dworca, po drugiej stronie skweru. Szturm by ł niegłupio zaplanowany – trzy grupy uderzy ły jednocześnie, zmusiły ulokowany ch tam trzech żołnierzy przedniej straży do wy cofania się na górne piętro, a potem, po nadejściu posiłków, wzięli szturmem jedy ne schody prowadzące na górę, co ich kosztowało trzech ranny ch i jednego zabitego. Straż przednia rzuciła automaty i w pełny m składzie zdała się na łaskę zwy cięzców. W ty m samy m czasie przeprowadzono próbę zajęcia tego właśnie domu, pod który m mieścił się odkopany po drodze do bazy paliwowej mały schron. Przeciwnik przedostał się przez teren elewatora, potajemnie przeniknął do budy nku i huraganowy m ogniem spróbował wy przeć ochronę Schronu. Ale wtedy do akcji wkroczy ł Warga. Kry jówka T-80 znajdowała się dosłownie dwadzieścia metrów dalej, po drugiej stronie drogi, i Warga, odwróciwszy w stronę budy nku przeciwlotniczy Utios45 czołgu, wy posażony w elektry czny spust, w dwie minuty wy parł atakujący ch na zewnątrz. A tam włączy ł się też KPW z parteru dworca. Wielkokalibrowe pociski kruszy ły cegły jak głowę cukru, robiąc potężne dziury na wy lot, i już po półtorej minuty mocnego ostrzału ściany piętrowego budy nku świeciły liczny mi wy rwami wielkości pięści

dorosłego mężczy zny. Przeciwnik, widząc, że nie uda mu się dobrze umocnić w tak strategiczny m punkcie, wy cofał się do budy nku administracji elewatora, by wzmocnić zdoby te już pozy cje. Oczy wiście po takiej ripoście trzeba by ło zmienić stanowisko czołgu, ale by ła tego warta. Budy nek administracji by ł wy starczająco ważny m obiektem, żeby zmartwić sztab Schronu na czele z pułkownikiem Rodionowem – umocniwszy się tam, można by ło bezkarnie prowadzić bezpośredni ogień przeciwko pozy cjom Schronu. Przy jemność gorzej niż średnia – leżeć nosem w podłodze i czekać, aż pod osłoną ognia podejdą oddziały szturmowe i rozmażą cię na ścianie. Dlatego postanowiono odbić zagarnięty budy nek za wszelką cenę, i to naty chmiast. Daniła opuścił początek działań bojowy ch, odsy piał w domu pełną wy darzeń noc. Położy ł się dopiero koło czwartej, a o siódmej Irinka już go obudziła, tak nim potrząsnęła, że o mało nie zleciał z łóżka. – Wstawaj, Dania, wstawaj! Wojna! Pułkownik wzy wa do siebie! Bez zwłoki! Daniła, słusznie oczekujący akcji odwetowej przeciwnika, zupełnie się nie zdziwił. Wstał, umy ł się pośpiesznie, wcisnął się w znoszoną domową grudę… Irinka uważnie obserwowała męża. – A gdzie Olga? – zapy tał Daniła. – Na fermie? Irinka kiwnęła głową. – Co teraz będzie? – zapy tała z niepokojem. – A co ma by ć… Wojna będzie – odpowiedział spokojnie Daniła. – Nie panikuj za bardzo. Nie tak łatwo wy dłubać nas spod ziemi. Jeśli będzie trzeba, to każdy kory tarz, każde schody zamienimy w niezdoby te umocnienia. I będziemy tu siedzieć, aż im się znudzi oblężenie. Oczy wiście, póki jest co jeść… Nie uspokoił jej. Irinka zachlipała, ale nie by ło czasu jej pocieszać – Rodiony cz nie wzy wa „bez zwłoki” ot tak sobie. W gabinecie pułkownika by ło głośno. Daniła zapukał i nie dosły szawszy w panujący m za drzwiami gwarze pozwolenia, by wejść, uchy lił drzwi i zajrzał do środka. Sztab obradował w pełny m składzie – sam pułkownik, German, Pluszkin, Ojboli i Michały cz. – Chodź tu, szy bko! – Rodiony cz, widząc wsuwającego nos do środka wy chowanka, machnął ręką. – Nie ma czasu! Wojskowi z obcy mi zdoby li administrację elewatora! Trzeba naty chmiast ją odzy skać, póki nie ma tam ciężkiego uzbrojenia! Jesteś gotów? Daniła kiwnął głową: – Tak jest. No, a co innego ma powiedzieć? Rodiony cz sam wie, że udało mu się przespać ty lko trzy godziny. I skoro go wezwał, a do tego wy sy ła bezzwłocznie na akcję, to znaczy, że sprawa rzeczy wiście jest ważna i nie ma rady. – Otoczy liśmy ich, odcięliśmy drogi dojścia. Od północnego wschodu, w lasku, działa grupa Ary jczy ka, sektor południowo-wschodni trzy ma Proch, zasadził się ze wzmocniony m oddziałem na rogu Komsomolskiej i Gagarina. A pod samą jednostką czekają Tandemowie. Tak więc czas jeszcze jest, ale niewiele – godzina, półtorej, nie więcej.

– Nie próbowali podejść im na pomoc? – zapy tał Daniła. – Obcy mają przecież BTR i tigra. I jeszcze para czołgów została im w zanadrzu… – Czołg i BMPT – poprawił Rodiony cz. – Dopiero rano przy szła dokładna informacja. Daniła chrząknął. BMPT to straszna rzecz. Stworzona specjalnie do wsparcia czołgów na polu walki, do jego osłony przed działaniami piechoty, wciąż groźnej dla czołgów. Na przy kład przed żołnierzem z granatnikiem albo zestawem przeciwczołgowy m. Siłę ognia ma taką, że nie wy ściubisz nosa z kry jówki. I widzi wszy stko dookoła, przy każdej pogodzie, w dzień i w nocy – po to ma celownik panoramiczny, noktowizor, termowizor i laserowy dalmierz. – Jakieś dwadzieścia minut temu z jednostki próbował wy jechać transporter. Tandemowie poczęstowali go z RPG. Co prawda chy bili, ale BTR wjechał z powrotem przez bramę jak samochód wy ścigowy – dodał, śmiejąc się, German. – To my mamy RPG? – zdziwił się Daniła. Pułkownik uśmiechnął się i kiwnął w stronę spoważniałego naty chmiast Pluszkina: – Czego Iwany cz nie ma w swoim magazy nie. Czorta ły sego tam znajdziesz… Ale za bardzo się nie napalaj, jest ich mało. Trzy wy rzutnie i z dziesięć granatów. Na czarną godzinę. Daniła wzruszy ł ramionami. Jak na czarną, to na czarną. Ale dobrze by by ło zrobić tak: wlazłby do hotelu dla robotników z bazy paliwowej, gdzie niedawno się kry li i skąd parking jednostki widać jak na dłoni, i rąbnąłby, wy celowawszy spokojnie i bez pośpiechu. No i dwa kolejne problemy mniej… – Bierz swoje dzieciaki, chy ba nieźle się zgraliście, i naprzód – ciągnął ty mczasem pułkownik. – Twoje zadanie to atak od strony elewatora. Z przeciwległej strony uderzy German ze swoim oddziałem. Zaczy namy na widok czerwonej rakiety. Hasło „trzy ”, odzew „pięć”. Znak rozpoznawczy granatowa wstążka na obu rękach powy żej łokcia. I uważajcie tam, nie pozabijać się nawzajem – ostrzegł. – A nie prościej potraktować ich miotaczem płomieni? – spy tał Daniła. – Posłać im tam termobary czny … – W ten sposób po prostu zwalisz dom i ty le. – Rodiony cz wzruszy ł ramionami. – A nam się jeszcze przy da. Zajmiemy go, wzmocnimy ochronę, wy suniemy snajperów i będziesz miał punkt oporu na pierwszej linii. Widać stamtąd wszy stkie podejścia, i plac, i rejon elewatora. – Trzej ludzie to dla mnie za mało, towarzy szu pułkowniku – powiedział Daniła po chwili zastanowienia. – Do takiej roboty potrzeba z sześciu. Sam pan wie, żeby działać dwiema trójkami bojowy mi. Wszy stko jak by ć powinno. I jeszcze cekaemista ze snajperem. Rodiony cz kiwnął głową: – Dobrze. Sam znajdziesz jeszcze dwóch. Na snajpera weź Li, wy spał się już i rwie się do walki. A cekaem… – Podrapał się w niegolony już pewnie trzeci dzień podbródek. – Weź cekaem z magazy nu, sam też sobie wy bierz człowieka do niego. Weź na przy kład Shreka… Jeden RPK wam w zupełności wy starczy. Zadowolony ? Daniła skinął głową. – No, i dobrze. Teraz do roboty.

*** Zaproponowany przez pułkownika Losza Shrek stał całą dobę na warcie i Daniła postanowił go nie ruszać. I bez tego nie jest im teraz na powierzchni łatwo – reagują na każdy szmer, na każdy ruch. Od samego rana, po nocnej demonstracji siły podwoili straż, na dole w pełnej gotowości siedziała też wzmocniona GSR, a do tego wszy scy zdolni do walki mieszkańcy Schronu dostali rozkaz nieoddalania się od swoich mieszkań. Mieli by ć w gotowości, by na pierwszy sy gnał wy jść na powierzchnię. Dobry nin zdecy dował się wziąć na cekaemistę Wowkę Papę, czterdziestoletniego faceta, wątłego, chudego jak szczapa, ale ży lastego. Wowka by ł party zantem, nie włóczy ł się po okolicy i ani razu nie zapędzał się dalej niż do elewatora. Może by ł zadowolony ze swoich zarobków, a może się bał, ale strzelcem by ł niezły m. Na całodobowej warcie zawsze siedział przy KPW, ale jak radził sobie z jego wagą, to by ła prawdziwa zagadka. Pozostała kwestia ludzi do grupy bojowej. Wszy scy stalkerzy by li zajęci i dlatego znów trzeba by ło wy bierać spośród party zantów i chłopców w wieku Baterii. Poradziwszy się Paszki, Daniła wziął Chlebka i Barabeka. – W porządku chłopaki – zapewnił go stanowczo Bateria. – Często są ze mną na jednej zmianie. Parę razy nawet powstrzy my waliśmy razem psi gon, zanim nie przy szła GSR. – Zgodzą się? – A jak! – Dobrze, niech będą – rzekł Daniła. – Znajdziesz ich, opiszesz im sy tuację. Własnej broni oczy wiście nie mają? Tak my ślałem… Dobra, sam wezmę z magazy nu. Niech się stawią za godzinę przy wy jściu, zebrani, gotowi, zapakowani w OP-1. I wasza trójka razem z nimi. Paszka popędził. Cała wy prawa Daniły do magazy nu, gdzie zaciskając wściekle pięści, stoczy ł bitwę z Pluszkinem – ta menda nawet teraz chciała poskąpić dodatkowego pudełka nabojów czy granatu! – zajęła mu godzinę. Stalker, obwieszony bronią i obładowany amunicją niczy m stary dobry terminator, o umówionej porze dotarł do przedsionka. Paszka nie zawiódł, jego ludzie już czekali. By ł nawet obecny Papa, chociaż Daniła zupełnie o nim zapomniał. Daniła kiwnął mu głową i wręczy ł cekaem, po czy m od razu zwrócił się do nowy ch rekrutów. Żadnego z nich dobrze nie znał, chociaż oczy wiście ich widy wał, i to nieraz. Andriucha Chlebek, niewielkiego wzrostu, tęgi, i Sańka Barabek, długi na dwa metry chłopak ze sterczący mi na wszy stkie strony kosmy kami włosów. – Uczestniczy liście kiedy ś w boju? – Daniła od razu przeszedł do rzeczy, bez wstępów, rozdając im jednocześnie broń i amunicję. Chłopcy przestępowali z nogi na nogę. – No… Tak… Staliśmy na warcie na powierzchni… – Strzelaliście do ży wego celu? – Paliliśmy do psów… Jak kiedy ś by ł gon, to załatwiłem ze dwadzieścia – powiedział

Barabek. – No i w ogóle… Na każdej zmianie załatwiam po kilka psów, regularnie. – A ja, oprócz psów, położy łem jeszcze dwóch wy rodków – dodał Chlebek. – Podeszli o świcie, od strony słońca. Kry li się w krzakach na skwerze. No i dojrzałem ich i wy kończy łem. – Jedna rzecz to mutanty. A całkiem inna ży wy człowiek. Nie każdemu to wy chodzi. Jak my ślicie, dacie radę? – zapy tał Daniła. – Trenujecie u pułkownika? – Ja trenuję – odparł Sańka. – A Andriucha to tak… co drugi dzień. – Rozumiem – westchnął Daniła. Ale co poradzić? Stalkerzy wy szli, ci party zanci, który ch można jeszcze bez wątpliwości brać, stoją na warcie, są w GSR albo odpoczy wają. Pozostają ty lko takie oto smarkate kadry. A zadanie dostali ciężkie, trzeba przy znać. Dobrze chociaż, że jest tu Li z Papą. No, i Paszka z przy jaciółmi w sumie też nieźle sobie wczoraj poradzili. Och, powojujemy … – Dobra – zdecy dował się w końcu. – Kiedy ś trzeba zacząć… Jak wy jdziemy na pozy cje, wszy stko wam prosto objaśnię, żeby ście mieli czas przetrawić. Nie leźć przodem, trzy mać się z ty łu, ubezpieczać. Spartaczy cie, to osobiście wam coś odstrzelę. Wy ruszamy ! *** Rejon elewatora by ł już dawno zbadany przez stalkerów i pusty jak kieszeń biedaka. W swoim czasie wy ciągnęli bardzo dużo rupieci ze składzików, w który ch kry ł się teraz Daniła z towarzy szami. Składziki stały nieco dalej, w głębi terenu, i między nimi a celem by ła pusta przestrzeń o długości około czterdziestu metrów. Bardzo łatwo można ją by ło obserwować i ostrzeliwać. Przy dałby się tu czołg – wojskowi narobiliby w spodnie na sam jego widok – ale Warga, zaraz po zaatakowaniu przeciwnika, przestawił go bliżej pociągu pancernego. Załadował snajperów i pojechali. Siedzący tam obserwatorzy zameldowali: od samego rana, od razu po wy sadzeniu w powietrze torów, obcy próbowali je naprawić, a na to absolutnie nie mogli pozwolić. Dlatego dy żurują tam teraz trzej snajperzy ze wsparciem czołgu i krążą jak kruki nad trupem, zamieniając ty lko miejsca, w który ch leżą, żeby patrol ich nie znalazł. I o czołgowej armacie można teraz ty lko marzy ć… Daniła westchnął, oglądając swoją gwardię przy czajoną w głębi ciemnej szopy. No, z kim tu wojować? Pięciu nieostrzelany ch dzieciaków i party zant Papa. Dobrze chociaż, że jest tu Li, ten nie zawiedzie. W porównaniu z chłopakami – chociaż nie by ł dużo starszy – czuł się jak stary wy ga: osiem lat pracy na powierzchni robiło swoje. – Gotujcie się. Startujemy stąd. – Co? Jak mamy startować? – marudził Paszka, patrząc na otwartą przestrzeń przez rozbitą ramę z wy stający mi odłamkami szkła. – Tu nie ma się nawet gdzie schować! Zmasakrują nas! – A po co masz się chować? – uśmiechnął się Daniła. – Będziesz gnał co sił w nogach. Naprzód, do zwy cięstwa. – Przecież ledwie człowiek wy sunie głowę, to koniec! – poparł towarzy sza Kipisz. – A ty co my ślisz? – Daniła odwrócił się do Panikarza. – Też zabrzęczał ci alarm?

Losza milczał przez chwilę, widocznie coś obliczając, i potrząsnął głową: – Jeśli zrobić to mądrze, to można podejść… Najważniejsze, żeby German z tamtej strony odciągnął ich uwagę. Wszy scy przejdą na tamtą stronę, a my ty mczasem po cichutku podejdziemy … – Nie tak – przerwał mu Daniła. – Nie wiesz na pewno, czy przejdą, czy nie. Będziesz na to liczy ł, popędzisz, i od razu zetną cię serią. Tam też nie siedzą głupcy, jednego na pewno zostawią z tej strony na straży. Dlatego uderzenie powinno by ć równoczesne. Zaatakujemy sy nchronicznie, my i German. Jest wy znaczony dokładny czas. – Wy ciągnął z ładownicy dozy metr i spojrzał na ekran. – Mamy jeszcze dwadzieścia minut, dlatego słuchajcie uważnie. Pierwsza grupa: ja, Panikarz, Chlebek. Dowodzę ja. Druga grupa: Bateria, Kipisz, Barabek. Dowodzi Bateria. Papa, Licznik osłaniają. Wiecie, dlaczego podeszliśmy właśnie od tej strony ? Dlatego, że tu jest najmniej okien. Na parterze jedno i na piętrze też jedno, pozostałe są zamurowane cegłami. A wchodzić do budy nku najlepiej z tej strony, gdzie jest mniej okien. German będzie miał ciężej, od strony placu jest aż sześć okien, dlatego w jego grupie jest piętnastu ludzi i trzy cekaemy osłony. No, a nam wy starczy jeden. I jeszcze snajper… – Daniła spojrzał na Chińczy ka. – Wy dwaj nie pchacie się do budy nku. Ty, Papa, walisz w górne okno. Jak ty lko zaczniemy się przedzierać, strzelasz bez przerwy krótkimi seriami, żeby nikt nawet nosa stamtąd nie wy chy lił. To znaczy nie czekasz, aż ktoś się tam pojawi, ty lko zaczy nasz ostrzał od razu, kiedy ruszy my w stronę budy nku. Zrozumiałeś? Wowka kiwnął głową. – Dobrze. Teraz Wan. – Daniła wskazał palcem na Licznika. – Twoje okno jest na parterze. Trzy maj je aż do chwili, kiedy podejdziemy do ściany. Wrzucamy do środka granat i koniec, milczy cie. Inaczej, nie daj Boże, sprzedacie nam kulkę w plecy, kiedy wejdziemy do środka… Jak wejdziemy, Papa zostaje na miejscu, jest całkiem możliwe, że trzeba będzie osłaniać odwrót, a ty, Wan, zaczy nasz krąży ć i patrzeć w okna. Bij we wszy stkich, którzy się pojawią, ty lko uważaj, żeby swoich nie załatwić. – Daniła dotknął palcem granatowej wstążki na ręce. – Zadanie jasne? – Nie ucz ojca dzieci robić… – burknął Chińczy k i z miłością pogładził kolbę karabinu. – Zadziałamy, jak trzeba, nie przejmuj się. Mamy proste zadanie. To u was będzie gorąco… – U nas będzie gorąco – potwierdził Daniła. – Teraz wy, chłopcy. Słuchajcie i zapamiętujcie, rozdzielam role. Spóźnicie się, albo pogubicie w czasie walki, śmierć… – Westchnął. – Ech, gdy by m wiedział, że wy padnie nam razem pracować, pokazałby m wam wcześniej podstawy takty ki w prakty ce, a nie jak teraz, w pośpiechu, na palcach. No, dobra, bez ty ch smutów… Działamy tak. Na sy gnał druga grupa na pełnej prędkości zasuwa do ściany pod okno. Pierwsza grupa osłania – ubezpieczamy was, idziemy z ty łu i trzy mamy parter razem ze snajperem. Teraz uwaga, to ważne! – Daniła pchnął Paszkę palcem w pierś. – Bateria, dobiegasz do ściany, wrzucasz granat przez okno na parterze. Ty lko się nie śpiesz, bardzo cię proszę! Chy bisz w pośpiechu, granat odskoczy z powrotem i wszy stkich nas pod ty m oknem załatwisz. – No, to niech Barabek rzuca. – Paszka od razu zrzucił z siebie odpowiedzialność. – On jest długi, wy starczy, że wy ciągnie rękę.

– Dasz radę? – spojrzał na chłopca Daniła. Ten kiwnął głową w milczeniu i wy ciągnął z ładownicy RGZ46. – Dobrze. Wtedy ty, Bateria, wrzucasz przez okno na pierwszy m piętrze granat dy mny. To nie jest takie ważne. Jeśli nie trafisz i odbije się z powrotem, to też będzie na plus, nas wtedy dy mem przy kry je. Wrzucacie i od razu robicie nam schodki. Kipisz pierwszy, klękasz na kolanach i łokciach, Bateria, pochy lasz się, opierasz rękami o kolana, Barabek, nadstawiasz plecy. I to wszy stko w tempie! Żeby śmy wpadli do środka jak z procy ! – Daniła spojrzał na słuchającą go z uwagą publiczność i ciągnął dalej: – Wchodzimy. Ja pierwszy, Panikarz i Chlebek za mną. Mamy parę sekund po wy buchu granatu. Po wejściu nie stójcie jak słupy, wszy stko dopiero się zaczy na! Ja i Panikarz od razu kry jemy najbliższe drzwi, nie żałując granatów, zwłaszcza że każdy ma po sześć sztuk. Chlebek, pomagasz wejść drugiej grupie, odbierasz broń, podajesz rękę, wciągasz do środka… I naty chmiast atak, nie stoimy w miejscu! Od razu działamy w sąsiednich pomieszczeniach! Przemieszczamy się ty lko pod osłoną partnera! Strzelajcie i patrzcie, jaka kula wy latuje. Ostatnie trzy w każdy m magazy nku to trasery. Kiedy brałem je z magazy nu, specjalnie tak załadowałem. Po co? Żeby przeładowy wanie zabierało mniej czasu. Jeśli widzicie, że poleciała smugowa, od razu zmieniajcie magazy nek. Nie trzeba też wtedy ruszać zamka, magazy nek się jeszcze nie skończy ł i zostaje jeszcze jeden nabój w komorze. I uprzedzajcie, że przeładowujecie, żeby partner was przez ten czas osłaniał. – Daniła umilkł, zastanawiając się, czego jeszcze nie powiedział. Informacji i bez tego by ło już dosy ć, wszy stkiego nie zapamiętają, do tego potrzeba wielu treningów, ale chociaż podstawy, abecadło, samo sedno, bez którego by łoby to jak iść na śmierć… – Nie żałujcie granatów, akcja w budy nku wy maga olbrzy miego ich zuży cia. Nie właźcie do pokojów, to wam niepotrzebne, jeśli macie granat. Kolejność jest taka: wrzucasz granat, ten wy bucha, wchodź do pokoju, droga wolna. Wszedłeś, rozejrzy j się. Jeśli jest czy sto, to nie ochrzaniamy się, ruszamy dalej, ale to już zależnie od sy tuacji. – A znamy rozkład pomieszczeń? – odezwał się Panikarz. – Długi kory tarz pośrodku, pokoje po obu stronach. Otwory drzwiowe naprzeciw siebie. – Są hasła? – zapy tał Licznik. – Hasło „trzy ”, odzew „pięć” – odpowiedział Daniła. – Brawo, że przy pomniałeś. Odwrócił się do słuchający ch chłopaków i wy jaśnił: – Wszy scy rozumieją, po co jest hasło? W boju, szczególnie jeśli grupy szturmują budy nek z kilku stron, zawsze konieczna jest identy fikacja „swój–obcy ”. Po to właśnie istnieje sy stem haseł. I jeśli, znajdując się wewnątrz budy nku, widzicie w pomieszczeniu człowieka, ale nie jesteście pewni, czy to swój, i nie widzicie jego znaków rozpoznawczy ch, py tajcie o hasło. Ten, kto je zna, zareaguje naty chmiast. No, a jeśli nie, to znaczy, że to wróg, wrzucajcie granat! To ważne, chłopcy ! Pamiętajcie o Germanie. Jego grupa pójdzie nam na spotkanie, więc najpierw patrzcie, a dopiero potem strzelajcie, nie na odwrót. Daniła umilkł, przy glądając się swojemu wojsku. Chłopcy siedzieli ponurzy, skupieni. Do każdego z nich zaczy nało chy ba docierać, że czeka ich poważna walka i że naprzeciw nich stoi

inteligentny przeciwnik. To nie strzelanie z cekaemu z dachu do piesków, walka w budy nku jest straszna, krótka i krwawa. Odby wa się przy pełny m wy tężeniu sił, uwagi i opanowania. I trzeba mieć stalowe nerwy, żeby z przestrachu nie strzelić w swojego albo nie wrzucić granatu tam, gdzie nie trzeba. Czekanie na śmierć jest gorsze od samej śmierci. Słuszne powiedzenie. Kiedy siedzisz i czekasz na sy gnał i wiesz, że za pięć minut pójdziesz w bój, a za piętnaście by ć może nie będzie cię już na ty m świecie, to takie my śli przy chodzą ci do głowy, takie potworności sobie wy obrażasz… Chy ba właśnie to działo się teraz z chłopcami. Daniła wy raźnie widział, jak od przy pły wu adrenaliny zaczy na się trząść Panikarz, jak nerwowo bębni palcami po łożu karabinu Bateria, jak niespokojnie z kąta w kąt chodzi Barabek. Pierwszą bitwę zapamiętuje się na zawsze. Daniła przy pomniał sobie nagle swoją pierwszą bitwę, zasadzkę urządzoną kilka lat temu pod czujny m dowództwem pułkownika na Czarną Karawanę handlującą narkoty kami i ludźmi. Jego też wtedy trzęsło, a Cukera to dopiero… aż miał mdłości. Cuker nie oddał w końcu wtedy ani jednego wy strzału. Zresztą i potem nie mógł się przełamać, nie zdołał strzelić do człowieka i zginął w poty czce z wojskowy mi trzy lata później. Pułkownik ma rację, to już od człowieka zależy, od jego psy chiki. Jedny m pierwsze zabójstwo przy chodzi łatwo i bez konsekwencji, inny m łamie ono całe dalsze ży cie, a jeszcze inni w ogóle nie mogą strzelić i sami płacą za to głową. – Minuta, dowódco. Już czas. Zaraz się zacznie. Głos Licznika zabrzmiał tak blisko nad uchem Daniły, że ten drgnął. – Na miejsca. – Stalker zareagował, naty chmiast wy jmując z kabury piernacza. – Nie zapomnijcie odbezpieczy ć broni. By wały i takie przy padki… Nie zdąży ł dokończy ć – na placu za budy nkiem huknęło i w powietrzu zawisła czerwona raca sy gnałowa. Od razu zaterkotał cekaem Papy i jak echo odpowiedział mu stukot trzech cekaemów na placu – grupa Germana wzięła się do roboty. Papa strzelał mądrze, krótkimi seriami, umieszczał pociski jeden po drugim w dolny ch rogach otworu okiennego – najbardziej prawdopodobny ch miejscach, gdzie mogli siedzieć na pozy cjach żołnierze przeciwnika. Bry znęły odłamki cegieł, w pokoju na piętrze ktoś głośno klął… Daniła przy skoczy ł do drzwi, wy sadził je kopniakiem – przerdzewiałe zawiasy nie wy trzy mały i drzwi z łoskotem wy leciały na zewnątrz – po czy m odwrócił się, szukając wzrokiem chłopaków. Chłopcy stali zakłopotani pośrodku pokoju, chy ba jednak przegapili początek szturmu. – Naprzód, taka wasza mać! – Daniła ry knął ile sił w płucach. – Bateria, prowadź swoich! Dajesz! Paszka jakoś niedorzecznie pisnął i żwawo przebierając nogami, rzucił się przez pustą futry nę. W ślad za nim obok Daniły mignęli Kipisz i Barabek. – Nie stoimy, osłaniamy ! – wrzasnął Daniła poprzez turkot serii do swojej grupy i dając jej przy kład, wy skoczy ł na zewnątrz. Zatrzy mał się na moment, posłał serię trzech kul w dolne okno, popędził naprzód. Z ty łu

huknęły jednocześnie dwie krótkie serie – do walki włączy li się Panikarz i Chlebek. Wreszcie! Bateria ze swoją grupą by ł już w połowie drogi – leciał naprzód co sił w nogach zgodnie z otrzy many mi rozkazami. „Raz, dwa, trzy, cztery, kucnąć, seria… Raz, dwa, trzy, cztery, kucnąć, seria… – odliczał w my ślach kroki Daniła, krótkimi sprintami sunąc naprzód. – Barabek, dawaj granat!…” Sańka, skulony pod ścianą, już wy rwał zawleczkę… Daniła, szarpnąwszy bezgłośny suwak ładownicy, wy ciągnął granat za wy stający zapalnik, wy rwał zawleczkę, zamachnął się i wrzucił go przez okno na piętrze. Oba granaty huknęły jednocześnie, wstrząsając budy nkiem od fundamentów po dach, z okien poleciał py ł, drobne odłamki, kamienie – i od razu po wy buchu, w okno na piętrze, rozpalając się w locie, poleciał dy mny granat Baterii. – Stopnie! – ry knął Daniła, widząc, że chłopcy stanęli zmieszani, zapominając chy ba, co mieli robić dalej. Kipisz naty chmiast padł na kolana, Bateria odwrócił się, podstawiając obok grzbiet. Barabek się spóźnił, ale jego ramiona nie by ły potrzebne, odepchnąwszy się od chwiejącego się pod jego ciężarem Sieriogi i ledwie doty kając Baterii, Daniła wleciał przez okno. Wy lądował na czubkach butów, od razu uskoczy ł w lewo, zajmując ciemny kąt. Poderwał pistolet, kontrolując otwór drzwiowy pomieszczenia i pokoju po drugiej stronie kory tarza. W ślad za nim bły skawicznie pojawili się w oknie Panikarz i Chlebek. – Losza, osłaniam! Granaty ! Tam i tam! – zakomenderował Daniła, wskazując palcem kierunki rzutu. – Chlebek, pomóż drugiej grupie! Losza zareagował naty chmiast – przerzucił na plecy karabin wiszący na jednopunktowy m pasku, wy ciągnął z ładownicy dwa granaty, przy skoczy ł do drzwi, wy ciągnął zawleczki i poturlał je po podłodze – jeden na kory tarz, drugi do pokoju naprzeciwko. Na kory tarzu naty chmiast dał się sły szeć krzy k i oddalające się pośpiesznie kroki. Huknęło. Daniła z niskiego startu popędził naprzód. Zahamował przy futry nie, stając równo z nią i starając się nie wy sunąć ramienia na kory tarz. Szarpnięciem pochy lił się w prawo, wy jrzał i naty chmiast się cofnął – z pomieszczenia na przeciwległy m końcu kory tarza uderzy ł ciężką serią cekaem. Daniła przesunął się, cofając się głębiej, żeby przy padkiem latające odłamki cegieł nie posiekały mu maski przeciwgazowej. – Dawaj „efkę”! – sy knął do podbiegającego Panikarza. – Rzucaj w lewo, do końca, siedzi tam strzelec z cekaemem. Losza wy ciągnął z ładownicy kolejny granat. – Trzy poszły, trzy zostały – uprzedził. – Ja, ja mam komplet! – Wy glądało na to, że Bateria wszedł przez okno jako pierwszy z grupy i stał teraz obok, oferując swoje usługi. – Ja rzucę! – Dawaj. Ja ubezpieczam, ty rzucasz – powiedział szy bko Daniła, zmieniając magazy nek. – Kipisz, do mnie! Zaraz po wy buchu dajesz nurka do pokoju naprzeciwko, tam jest czy sto. Twój cel to kory tarz i drzwi do pomieszczenia na końcu. Ale przełóż automat na lewo, durnoto! – warknął Daniła, widząc, że Sierioga zamierza strzelać z prawego ramienia. – Zaraz wy suniesz cały korpus i od razu cię położą! Kipisz skinął głową.

– Bateria, ty siedzisz tutaj. Twój cel jest ten sam. Panikarz, Chlebek, my działamy na kory tarzu. Idziemy w półprzy siadzie, nie zasłaniamy ty m z ty łu sektora ostrzału. Wasz cel to otwory drzwiowe prowadzące do boczny ch pomieszczeń, na skos. Czy li: idziesz wzdłuż prawej ściany, kontrolujesz drzwi w lewej. Jasne? Dobrze. Barabek, czekasz na komendę. Wszy scy gotowi? Poszedł granat! F-1, doleciawszy do końca kory tarza, eksplodował ze straszliwy m hukiem. I w ślad za ty m z tamtej strony dał się sły szeć jeszcze jeden wy buch – wy glądało na to, że działała tam grupa Germana. Po ty m, jak tuż po wy buchu wy leciał na kory tarz, Daniła zdąży ł zauważy ć, że Panikarz z Chlebkiem, osłaniając go z automatami gotowy mi do strzału, wy skoczy li za nim. Daniła od razu natknął się na leżące na ziemi posiekane odłamkami ciało. „Daleko nie uciekł…” To by ł chy ba ten pierwszy żołnierz, który próbował uciec przed granatem Loszy, ale nie zdąży ł. Daniła powiódł wzrokiem po okrwawiony m trupie i od razu skupił się na sektorze przed nim. Ruszy ł ostrożnie, pochy lony, wiodąc lufą pistoletu po najniebezpieczniejszy ch kierunkach. Z ty łu sapali chłopcy. „Zuchy, czujnie reagują…” – pomy ślał. Wetknął pistolet do kabury, wy szarpując z ładownic dwa granaty – i wtedy z otworu drzwiowego po prawej i z przodu poleciała seria z automatu. Strzelano bez celowania – kule poszły gdzieś w sufit, dzwoniąc ry koszetami o betonowe pły ty stropu – ale ubezpieczająca para naty chmiast odpowiedziała zgodną serią ponad głową Daniły, odbierając strzelcowi ochotę na konty nuację tego, co zaczął. – Trzy ! – wrzasnął Daniła, mając nadzieję, że usły szy odzew. W odpowiedzi z futry ny wy sunęła się i zaczęła ostrożnie obracać się w jego stronę lufa automatu. Szarpnięcie za zawleczki i granaty lecą do pokojów. – Odłamkowy ! – wrzasnął, jak powinno się to robić w takiej sy tuacji. Podwójny wy buch uderzy ł po uszach, na kory tarz poleciała fala py łu, kamieni, kawałków desek, strzępy papieru… Daniła naty chmiast rzucił się naprzód, zajmując prawe pomieszczenie. – Panikarz, Chlebek, lewy wasz! Chłopcy posłusznie dali nurka do pokoju naprzeciwko. Na oględziny potrzebna by ła równo sekunda. Pusto, ty lko ciało żołnierza rzucone przez eksplozję do najdalszego kąta i walający się obok automat. – Ubezpieczamy ! Pozostali podciągają! Na rozkaz! – krzy knął od razu Daniła, próbując przebić się przez zgiełk walki drugiej grupy. Wy sunął się do połowy na kory tarz, dając przy kład Panikarzowi i Chlebkowi, trzy mając na celowniku fragment widniejący ch przed nimi schodów na pierwsze piętro i drzwi do pomieszczenia, gdzie przed chwilą siedział strzelec z cekaemem. – Dawajcie! Z ty łu rozległ się tupot i druga grupa w pełny m składzie jeden za drugim wleciała do pokoju. Daniła odwrócił się dosłownie na ułamek sekundy, a z lewej nagle trzasnęła seria i w ślad za nią dał się sły szeć przestraszony okrzy k Chlebka. W wizjerze maski przeciwgazowej mignęły jego wy trzeszczone z przerażenia oczy. – Zdaje się, że załatwiłem naszego… – wy chry piał Andriucha, spoglądając na swojego

dowódcę. – Tam, na końcu kory tarza… Daniła zerknął – na progu szczy towego pomieszczenia leżał człowiek. Na obu rękach miał granatowe wstążki. – Przecież mówił, najpierw patrz, potem strzelaj! – zawy ł Daniła. – German! Sły szy sz?! To Dobry nia! Parter jest czy sty, blokujcie schody ! To mój twojego trafił! W odpowiedzi dały się sły szeć trzy piętrowe bluzgi i w drzwiach szczy towego pomieszczenia pojawił się rozwścieczony stalker. W ślad za nim na kory tarz weszli żołnierze. Zgodnie z zasadami walki w mieście zajęli pozy cje, kontrolując schody i podejścia na piętro. – Kto?! Żal by ło na Chlebka patrzeć – trzęsą mu się kolana, trzęsie mu się w rękach automat. – Ja-a-a… – wy dusił z wy siłkiem. – Ale ja… słowo honoru, nie chciałem… To nie specjalnie! – Aaa! – German, nie znajdując słów, dał mu otwartą dłonią po głowie. – Powiedziano ci, patrz, co robisz? A ty ?… – Słuchaj, German, zostaw dzieciaka… – powiedział Daniła i odwrócił się. Z pokoju, kulejąc, wy chodził postrzelony żołnierz. – Pamiętasz? Sam opowiadałeś z rok temu, jak za pierwszy m razem o mało nie załatwiłeś swojego sierżanta… Za pierwszy m razem różnie by wa. – Jak tam, co z tobą? – zwrócił się do rannego zaniepokojony German. – W co dostałeś? – Trafił w ramię, w miękkie. Zagoi się. Trzeba opatrzy ć. Daniła poznał Wielbłądy cza po głosie. – Zajmij się ty m. – Daniła kiwnął głową Chlebkowi. Ten bły skawicznie rzucił się do wy pełniania rozkazu. – Pierwszego piętra nie czy ściliście? – German zmienił magazy nek i szczęknął zamkiem kałacha. – A gdzie tam! Nie minęło pięć minut, odkąd weszliśmy – uśmiechnął się Daniła. – Ilu załatwiliście? – Trzech na pewno. – My też trzech. Osobne podziękowania za gościa z cekaemem. – German kiwnął głową w stronę nogi wy stającej zza drzwi szczy towego pomieszczenia. – Kundel załatwił dwóch naszy ch. Daniła skinął głową. – Wiadomo, ilu jest na piętrze? German wzruszy ł ramionami i nagle się wy darł: – Ej! Żołnierze! Na górze! Poddajcie się! Nie ruszy my was! Ilu was tam jest? Pięciu, siedmiu? A nas tu trzy dziestu! – To przy jdź i sobie weź. – Z góry dał się sły szeć spokojny głos. – Parter wzięliśmy, weźmiemy i piętro! – Nie strasz, nie strasz, bo wiesz co…

German uśmiechnął się i umilkł. – Będzie rzeźnia – odezwał się jeden z żołnierzy. – Jak wejdziemy na schody ? Najbardziej gówniany odcinek… Na zewnątrz rozległ się nagle pojedy nczy wy strzał. – Licznik tam działa – wy jaśnił Daniła w odpowiedzi na py tające kiwnięcie głową Germana. – No, jeśli to Wan, to można liczy ć jednego mniej – odparł tamten półgłosem. – Tak, rzeźnia będzie na pewno, jeśli czegoś ciekawego nie wy my ślimy. Jak wejdziemy ? Macie jakieś ży czenia? – Tak sobie my ślę… – zaczął Daniła. – Granat! – krzy knął jeden z żołnierzy, klnąc nagle grubo. Daniła nawet nie spojrzał, gdzie jest granat i gdzie go rzucono. Zareagował bły skawicznie, rzucając się kory tarzem i wpadając do pierwszego lepszego pokoju. Granat, jak się zdawało, wy buchł tuż za ścianą. Zabrzęczało mu w uszach, głowa zahuczała jak dzwon. Poprzez huk i towarzy szący mu jakiś koszmarny cienki pisk Daniła usły szał czy jeś krzy ki. Wy jrzał na kory tarz i od razu zobaczy ł jeszcze jeden granat podskakujący na stopniach schodów i czy jeś rozerwane ciało obok. – Granat! – wrzasnął teraz on sam. Rzucił się do ty łu, otwierając usta i zaty kając uszy. Znów grzmotnęło, jednak dzięki zastosowany m środkom zapobiegawczy m, zniósł tę eksplozję lepiej. Podniósł pistolet i przełączając bezpiecznik na ogień automaty czny, Daniła przy skoczy ł do drzwi – według wszelkich reguł gatunku po przy gotowaniu arty lery jskim powinno nastąpić natarcie i ogień automaty czny będzie teraz bardziej na miejscu. Spojrzał na górną część schodów – migotały tam już czy jeś nogi. Raz, dwa, trzy … cztery pary. Przeciwnik najwy raźniej uświadomił sobie, że w istocie nie uda mu się tam wy siedzieć, i próbował się przedrzeć. Pierwszy żołnierz, który wy leciał zza rogu, nadział się na krótką serię z piernacza. Kule trafiły w pierś i głowę, i jeśli od pierwszej uchroniła go kamizelka kuloodporna, to druga zrobiła mu porządną dziurę w nasadzie nosa. Nogi jeszcze biegły do przodu, a głowę już odrzuciło do ty łu i człowiek zrobił koziołka w powietrzu, po czy m jak bezkształtny wór legł u podstawy schodów. W odpowiedzi zabrzmiały od razu trzy serie, ale niecelne: Daniła, który rozsądnie ukry ł się w pokoju od razu po swoim pierwszy m strzale, złośliwie się wy szczerzy ł: „Aha, szukają jelenia! …”. Z głębi kory tarza odpowiedzieli naty chmiast czterema jednoczesny mi seriami, a gdzieś z boku – chy ba z pomieszczenia szczy towego – odezwał się czy jś kałach i bullpup Panikarza. Danile od razu ulży ło – ży je kogucik. Panikarz od razu mu się spodobał: rozgarnięty chłopaczek, doskonały refleks i nie jest tchórzem. Kucnąwszy na lewej nodze, podsunął się kawałek do drzwi, wy chy lił się szy bko, wy glądając na kory tarz nisko nad ziemią. U podnóża schodów leżały jedno na drugim dwa ciała w czarny ch demronach, jeszcze jedno takie samo by ło nieco wy żej, a w pomieszczeniu na początku kory tarza znaleźli dwa ciała w podarty ch OP-1. Czwarty żołnierz w demronie siedział pod ścianą, trzy mając się rękami za brzuch, a jego twarz za panoramiczny m wizjerem maski

przeciwgazowej by ła tak blada, że aż sina. Gdzieś z boku pojawił się German. Przy skoczy ł do rannego, kopnął leżący u jego nóg automat, szarpnął go za ręce, odry wając go od brzucha. – Na górze ktoś jeszcze jest? – wrzasnął i nacisnął kciukiem wprost na krwawą plamę na kombinezonie. Żołnierz zary czał, bły skawicznie purpurowiejąc na twarzy : – Aaa! Nie! Nikogo nie ma! Wszy scy tu zginęli! – Brzuch, Iwany cz, Kwaśny, marsz na górę! Sprawdźcie. Jeśli zełgałeś, od razu cię stuknę. Powiedziałeś prawdę, to wy ślę do lekarza – obiecał, pokazując mu pięść. Ranny wy chry piał coś słabo w odpowiedzi, przewracając oczami. – Czy sto! – krzy knęli na górze. – Koniec, budy nek jest nasz! – Obejrzy jcie stry ch! – krzy knął Daniła. – Jest tam drabinka! Pozostali, rozproszy ć się przy oknach! Tego by ty lko brakowało, żeby znów nas stąd wy parli! – Rozstaw ludzi. A ja zabieram trzech i do Schronu. Drasnęli mnie… – German obrócił się do niego, demonstrując poszarpaną, zakrwawioną dziurę na prawy m rękawie skafandra. – Zaniesiemy tego i pomożemy dojść Wielbłądy czowi. – Jak dojdziecie, od razu wy ślijcie z powrotem ludzi, ilu dacie radę. Niech przy niosą cekaemy, utiosy, RPG z paroma pociskami, miny pułapki, ze trzy sztuki trzmieli i radiostację. Jeśli pułkownik chce utrzy mać ten dom, to bez ciężkiego uzbrojenia i łączności się nie obejdziemy. I jeszcze sieć o drobny ch oczkach i wkręty. German skinął głową. – Poczekajcie. *** Wiedząc, że czekać trzeba będzie nie dziesięć i nie dwadzieścia minut, Daniła nie tracił czasu – naty chmiast zaczął organizować obronę. W rozmowie z pierwszy m piętrem German troszkę skłamał, żołnierzy Schronu by ło w zdoby ty m budy nku nie trzy dziestu, a ty lko dwudziestu trzech. Jednak i to by ła niemała siła, szczególnie jeśli ich mądrze rozmieścić. Dobry nin posłał człowieka, żeby zawiadomił działające dookoła grupy stalkerskie, że budy nek został zdoby ty. Gdy by coś się stało, będą wiedzieć, że ty ły są kry te i można śmiało wy cofać się pod ochronę placówki. Potem wezwał Licznika i Papę i naty chmiast wy słał ich na stry ch. Najwy godniejsza pozy cja zarówno dla snajpera, jak i dla strzelca z cekaemem. Trzech kolejny ch przy dzielił im do obserwacji. Uprzedził Li: – Umieść ich po trzech stronach, od wschodu, północy i południa. Od zachodu niekoniecznie, tam jest Schron, ty ły mamy zabezpieczone. Niech wy biją sobie otwory strzelnicze w dachu i bez przerwy patrzą. Jak przegapią grupę szturmową, urwę łeb. Potem przeszedł się po obu piętrach, sprawdzając, co i jak. Po stronie południowej okien by ło

wy starczająco, za to po północnej zaledwie jedno, pozostałe zamurowano cegłami. Niedobrze. Zauważy wszy w jedny m z pomieszczeń pozostawiony przez kogoś sto lat temu łom, Daniła własnoręcznie wy bił w ceglany m murku otwory strzelnicze. Porozstawiał ludzi przy oknach i wejściu. Każdemu dał krótkie instrukcje. Nie ty le z potrzeby – to w końcu nie dzieci – ile dla spokoju własnego sumienia. – Nie pchajcie się do okien, snajper stuknie i do widzenia. Trzy majcie się w głębi pokoju, na ciemny m tle. Nie spać, nie palić, nie gadać. Siedźcie, słuchajcie. Każdy dziwny dźwięk od razu meldować. Będę na górze. Sześciu żołnierzy, którzy zostali do jego dy spozy cji, stalker podzielił na pary i wy słał na wy sunięte posterunki – na wschód, do budy nku poradni dla narkomanów, na północ, na teren elewatora i na południe, do baraku z czerwonej cegły na skraju placu. Rozkazał: – Widząc przeciwnika, nie zaczy najcie walki, chy ba że będziecie pewni, że położy cie wszy stkich jedną serią. Jeśli już będą na was iść, dopuśćcie ich na mały dy stans, załatwcie tak, żeby mieć pewność, i wy cofujcie się. Osłaniajcie się nawzajem. Jeden strzela, drugi się przemieszcza. I niekoniecznie celnie, najważniejsze to położy ć ich nosem na ziemię, tak żeby partner spokojnie wy cofał się do odpowiedniej kry jówki i tak samo osłonił wasz odwrót. My tutaj też nie będziemy siedzieć bezczy nnie. Ty le, do roboty ! Żołnierze odeszli. Teraz pozostawało ty lko czekać. By ł przy zwy czajony do czekania – ile takich dy żurów bojowy ch na powierzchni już przy padło mu w udziale i ile jeszcze przy padnie? Kiedy siedzisz na dachu przez okrągłą dobę, masz oczy dookoła głowy i rzadko się zdarza, żeby nie trzeba by ło załatwić stada psów albo poczęstować serią zabłąkanego, zwabionego przez ogień wy rodka. Najlepiej podczas takiej warty nie czekać na zakończenie zmiany, odliczając minutę za minutą, godzinę za godziną, ty lko pogodzić się ze swoim położeniem. To przekonanie Daniła wy niósł z własnego doświadczenia i by ł w ty m fatalizm pokrewny fatalizmowi Piwa. Na najbliższą dobę zapomnieć o istnieniu Schronu z jego chłodną artezy jską wodą, z jego przy tulny m ciepłem i bezpieczeństwem. Po prostu zapomnieć i ty le. Nie marzy ć o zapotniałej lodowatej szklance i talerzu pszenicznej kaszy z tuszonką, ty lko ży ć teraźniejszością, my śleć o ty m, co najpilniejsze, delektować się spokojem, koncentrując się wy łącznie na chwili obecnej. Jakkolwiek nudno i ponuro by łoby na dy żurze – rozkoszować się każdą jego sekundą. Wszy stko poznaje się przez porównanie. Nie ma co gadać, kiedy jakaś bestia w ślepy m zaułku, w podziemiach przy ciśnie cię do ziemi i zacznie szarpać na strzępy, oddasz wszy stko, żeby się tu znaleźć, jak najdalej od jej wy szczerzonej zaślinionej paszczy … Gromka seria dobiegająca gdzieś z północnego wschodu wy rwała go z objęć melancholii. Strzelano w lasku. Daniła przebiegł przez kory tarz i zajrzał do pomieszczenia przy szczy towej ścianie, które znajdowało się akurat od wschodu. Siedział tu Witalij Niemy, mniej więcej siedemnastoletni chłopaczek z grupy Germana. Odwrócił się na dźwięk kroków Daniły i wskazał gdzieś za okno, w stronę lasu: – Tam strzelali, na pewno.

I w ty m samy m momencie, jakby na potwierdzenie jego słów, z północnego wschodu huknęły jeszcze dwie serie, a potem dało się sły szeć basowe dudnienie cekaemu. – Ary jczy k działa – mruknął Niemy. Daniła kiwnął głową, nasłuchując. Serie łoskotały teraz ciągle, nakładając się jedna na drugą i tworząc kapry śny obraz walki. Teraz znów walnął cekaem… „W naszą stronę – ocenił po dźwięku Daniła. – Przeciwnik…” W odpowiedzi poszły od razu trzy serie, potem jeszcze jedna krótka i od razu długa, na pół magazy nka. Pauza – i nagle głośno gruchnął wy buch, do którego w mgnieniu oka dołączy ły serie z kałacha. – Musi się wy cofy wać… – Nie jest głupi, zorientuje się – odpowiedział Daniła. – Wie o ty m, że już tu siedzimy, jeszcze z godzinę temu wy słałem do niego gońca. Ary jczy k rzeczy wiście już się nie opierał. Nie minęły trzy minuty, jak jego grupa wy nurzy ła się z zarośniętego podwórka poradni dla narkomanów, biegiem przekroczy ła ulicę i wpadła do budy nku. Od razu ich tu przy jęli, obmacali, szukając obrażeń – w gorączce walki nawet nie zauważy sz, jak podrzesz skafander, a radiacja nie śpi – podzielili się amunicją. – Siedzimy sobie za sosną na pagórku – opowiadał w podnieceniu Iljucha, ładując puste magazy nki. – Są tam takie gęste krzaki i wy stają z ziemi korzenie. Patrzy my, jasna anielka!… Lezie oddział ze dwudziestu ludzi! W szy ku rajdowy m ze strażą przednią, wszy stko jak trzeba… Wszy stko jak w najlepszy ch domach Londy nu i Pary ża. Nie udało im się wy jechać ze sprzętem, spłoszy liśmy im BTR, więc postanowili przeleźć piechotą! Cekaemy mają, demrony, kamizelki kuloodporne, ZSz-147 z przy łbicami… Patrzę, a tu dwaj żołnierze taszczą granatnik, AGS! 48 – Siedemnaście czy trzy dzieści? – uściślił Daniła. – A cholera go wie… Nie dojrzałem, by ło do nich ze dwieście metrów. No i tak… Koniec, my ślę. Zaraz się podkradną, a jak wlepią naszy m, to będzie problem! Przy walą serią odłamkowy ch i jeśli nawet nie trafią w okno, to na pewno położą wszy stkich na stry chu! Umilkł na moment – nie omieszkał z tego skorzy stać Dżabbersmok, przejmując opowieść od dowódcy grupy. – A ja mam trzmiela na plecach, Iljucha wy prosił rano u ojca! I mówię cichutko: może by tak walnąć w nich termobary czny m? Zostanie z nich mokra plama!… – Wstajemy, zsuwamy się ze wzgórza, żeby obejść pagórek i wy jść na ich ty ły … – Ary jczy k znów wziął nić opowieści w swoje ręce. – I wtedy Lokalizator jak nie walnie z karabinu po krzaczorach! Z siedemdziesiąt metrów do nich by ło, ale wy węszy ł! Stojący obok Lokalizator mruknął z zadowoleniem i pogładził kolbę SWD. – I wy pada z krzaków ich żołnierz, z kałachem! Pewnie czekał, kundel, aż podejdziemy bliżej, żeby załatwić wszy stkich jedną serią! – Ary jczy k podrapał się po głowie. – No, wtedy, rozumiesz, nie by ło już żadnej tajemnicy. Wróciliśmy na wzgórze… Położy liśmy się i zaczęliśmy do nich walić. Tamci by li na dole, niefortunna pozy cja, my ze wzgórza wszy stko widzieliśmy, a tamci

rozpełzli się po dziurach jak karaluchy. Ale dobrze się do tego wzięli. Mieli tam ludzi z cekaemami, wy ższa gęstość ognia… Dwaj walą w szczy t wzgórza, pozostali po kawałku biegiem naprzód… Czuję, że to koniec, niewiele nam zostało. Podejdą do podnóża i nas zasy pią. A tu jeszcze załoga granatnika zaczęła rozkładać swoją maszy nkę… Patrzę, celują we wzgórze, czy li najwy ższy czas się wy cofy wać. Rzuciliśmy dy mne, palba jakby umilkła, ni cholery nie widać. No, to walnąłem w granatnik z RPO, zwłaszcza że nie mogli zmienić pozy cji tak szy bko jak piechota. – Zdjąłeś go? – zapy tał niespokojnie Daniła. Ta kwestia od samego początku opowieści interesowała go najbardziej. – Zdjąłem – machnął ręką Iljucha. – Ty lko kłaki poleciały. My w nogi i lecimy stamtąd co sił… Nawiasem mówiąc, widzieliśmy naszy ch, siedzą w przy chodni, na piętrze. Przednia straż? Daniła kiwnął głową. – Starczy ło im rozumu, żeby nie strzelać? – Siedzieli spokojnie. – Dobrze. Wy się teraz połóżcie, chwilkę odpocznijcie, i z powrotem. Zrobiliście świetną robotę, brawo, ale zwiad jest nam wciąż potrzebny w ty m rejonie. – Wiem przecież, wiem – odpowiedział Iljucha. – Już idziemy, jaki tam odpoczy nek… Masz wodę? Dawaj. W manierkach sucho jak na pusty ni. Ale dzisiaj dzionek… *** Półtorej godziny później ze Schronu wreszcie przy szły posiłki – dziesięciu ludzi. Żołnierze przy nieśli wszy stko, co zamówił Dobry nin, a nawet więcej: ze czterdzieści sztuk „efek”, skrzy nkę „piątki”, „siódemki” i kalibru dwanaście, cztery radiostacje, manierki z wodą, worki… Daniła, odbierając to wszy stko, kiwał głową z zadowoleniem – pułkownik fakty cznie nadawał zajętej pozy cji niemałe znaczenie. Stalker od razu, z miejsca, dał ludziom zadania do wy konania. Dwóm kazał wy cinać zasłony przeciw granatom z przy niesionej siatki i mocować je na każdy m z okien, kolejny ch czterech, wręczając im własną saperkę, posłał, by wy pełnili ziemią worki, przy nieśli je do budy nku i wy łoży li rzędami na stry chu, pod oknami i na klatce schodowej na obu piętrach. Zaznaczy ł: – Zanieście jak najwięcej na stry ch, ułóżcie worki w dwóch rzędach. Tam w ogóle nie ma osłon, same dachówki. Jak walną z dużego kalibru, to przy najmniej schowamy się za workami. Utiosy, po obciążeniu wspomniany mi workami z piaskiem, by zapobiec „kozim skokom”, postawił pod oknami od północy i południa – by ł stąd świetny przegląd okolicy, a wielkokalibrowy cekaem jest potrzebny właśnie po to, by strzelać na dalekie dy stanse. Człowieka z RPG i jedny m miotaczem ognia, z osłoną paru żołnierzy z automatami, Daniła wy słał na wschodnią stronę, do domu po drugiej stronie drogi. Widok na ulicę przy legającą do placu by ł stąd bez porównania lepszy niż z budy nku administracji elewatora. Jeśli przeciwnik postanowi jednak uży ć ciężkiego sprzętu, to człowiek z granatnikiem będzie miał dla niego niespodziankę – tandemowy pocisk kumulacy jny, który przebija nawet osłonę dy namiczną. Miotacze płomieni stalker rozdał

żołnierzom na drugim piętrze, miny pułapki rozstawił sam i zmieścił się w rekordowy ch czterdziestu minutach, minując w kilku rzędach podejścia do budy nku ze wszy stkich stron, tak żeby swoi mogli przejść. Zameldował pułkownikowi o przebiegu starcia, rozdał granaty i wodę na stanowiskach, posłał ludzi, żeby zanieśli radiostacje straży przedniej, uformował mobilną rezerwę z pozostający ch bez przy działu żołnierzy … Krótko mówiąc, uwijał się jak w ukropie – dzień, który zaczął się od lawiny zdarzeń, wcale nie zwalniał tempa. Wreszcie, już po południu, obszedłszy po raz kolejny stanowiska w budy nku, sprawdziwszy rozpiskę wart, zmordowany, odetchnął głęboko i przy siadł, żeby odpocząć. Dzień zrobił się upalny. Wczesny m rankiem nie by ło jeszcze źle – do wy trzy mania, a teraz, kiedy dochodziła druga, słońce paliło ziemię niemiłosiernie, zamieniając miasto w cichą, rozżarzoną pusty nię. W takie dni nawet mutanty starały się nie pojawiać bez potrzeby na powierzchni, włażąc głębiej do swoich nor, chłodny ch piwnic i głębokich szczelin w ruinach. Jedy ny m, który dobrze się w taką pogodę czuł, by ł mikser. Zwy kle wolał miejsca o podwy ższony m poziomie radiacji, ale w czasie upałów by ło możliwe, że pojawi się i tam, gdzie promieniowanie nie przekracza trzech, czterech rentgenów, to jest jak na dzisiejsze czasy w prakty cznie nieskażonej okolicy. Daniła zawsze my ślał, że to wina promieniowania słonecznego, którego w gorące dni przez podziurawioną przez bomby termojądrowe atmosferę przenikało znacznie więcej. Uśmiechnął się, przy pominając sobie swoje i Sańki pierwsze wy jście na powierzchnię. Przecież gdy by choć chwilę dłużej zwlekali, zagapili się, to mikser załatwiłby ich bez popijania i nawet by się nie skrzy wił. Pajdę w końcu pożarł… Ech, ale się wtedy najedli strachu – to by ł chy ba najdłuższy dzień w jego ży ciu. I działo się to wszy stko właśnie tu, na placu. Tamten domek stoi do tej pory. I gdy by Saszka się wtedy nie uparł i nie poprowadził towarzy sza dookoła, to leżeliby tam zmiażdżeni na taką samą krwawą miazgę jak Pajda. Pomy ślał o mikserze – i jakby wy krakał! Na stry chu dały się nagle sły szeć pośpieszne kroki i z luku wy chy liła się głowa. – Dobry nia, wstawaj! – powiedział zaniepokojony m głosem Licznik. – Do naszej północnej kry jówki podchodzi mikser. Ma jeszcze do nich ze trzy sta metrów, ale sunie pewnie jak po azy mucie. Chłopaki go nie widzą, a jak zobaczą, to będzie za późno… Daniła rzucił się do drabinki, wdrapał się na stry ch. – Brawo, że sam nie strzelałeś – powiedział mimochodem Chińczy kowi. – Obserwatorzy wojskowy ch nie muszą wiedzieć, że mamy snajpera na stry chu. – My ślisz, że patrzą? – Na pewno. Mikser rzeczy wiście znajdował się jeszcze daleko. Biorąc go na cel, Daniła na skali dalmierza określił odległość – ze trzy sta metrów, nie więcej. Chociaż w tej kwestii można by ło bezwarunkowo na Li polegać – w końcu od tego jest Licznikiem. Mutant sunął nieśpieszny m krokiem gdzieś z głębi strefy przemy słowej, gdzie w malowniczy m bezładzie piętrzy ły się wagony, kontenery, kawałki ogromny ch rur, pły ty,

zardzewiałe wraki samochodów ciężarowy ch i inne rupiecie. Zatrzy my wał się czasem, żeby zboczy ć z trasy i zajrzeć w kolejny leżący mu na drodze zaułek w górach śmieci – nie chowa się tam ktoś przy padkiem, nie ma tam kogo zeżreć?… Daniła nasadził jego ogromną głowę na trójkącik celownika i czekał, a nuż skręci? Nie miał ochoty tracić cennego naboju na tę pokrakę. Ale nie – mikser powoli, za to uparcie zbliżał się do północnej kry jówki. Chłopaki zainstalowali się w szczątkach wielkiej ciężarówki, wprost na pace, ale widok z tej strony, skąd szedł mutant, zasłaniały im piętrzące się kontenery. Jeszcze trochę i nawet nie ty le go zobaczą, co poczują. No cóż… Daniła wsparł się wy godniej na prawy m kolanie, pochy lił naprzód, wy suwając lufę WSS przez otwór strzelniczy, wy celował i nacisnął na spust. I zdąży ł jeszcze jedy nie zobaczy ć dziurkę, która w niepojęty sposób otworzy ła się nagle w dachówce na poziomie jego głowy, i usły szał suchy trzask uderzenia… A potem zapadła ciemność. *** Ocknął się od razu i całkowicie – zanim otworzy ł oczy, zdał sobie sprawę, co się stało. Ostrożnie wy ciągnął rękę do głowy, zrzucił kaptur OP-1, obmacując gumę maski przeciwgazowej. Tak jest – dziura. Poszarpana i do tego zakrwawiona. I w głowie mu huczy, jakby ktoś przy grzał mu żeliwną patelnią. – Ech ty … W czepku się, Dania, urodziłeś. – Gdzieś po lewej stronie dał się sły szeć pełen przestrachu zmieszanego z radością głos Licznika. – Trzy milimetry niżej i kawałek ołowiu tkwiłby ci w głowie. A tak, nawet krew nie popły nęła… – dołączy ł głos Papy. Daniła usiadł, rozglądając się dookoła. Wciąż ten sam stry ch. Li siedział obok dziury, za przedpiersiem z worków, skąd Daniła tak celnie posłał kulę mikserowi i skąd równie celnie przy leciała kula przeznaczona dla niego samego. Wowka stał przy przeciwległy m spadzie dachu. – Długo tak leżałem? – zazgrzy tał stalker wy schnięty m gardłem. – Z pół godziny. Od razu cię odciągnęliśmy, ale nawet nie trzeba by ło cię opatry wać, przeszło po sty cznej, skórę ty lko drasnęło. – Skąd strzelali? Licznik uśmiechnął się zadowolony z siebie. – Od razu go namierzy łem. I załatwiłem. Dziewięćset czterdzieści metrów, prosto w głowę. Strzelał z sosny za wąwozem. – Brawo, Wańka, doskonale – wy mamrotał Daniła, wciąż obmacując sobie głowę. Nie da się ukry ć, fakty cznie by ł w czepku urodzony. Albo raczej w kamizelce kuloodpornej. To już trzeba by ć gamoniem – wy sunąć lufę przez dziurę! I jeszcze dowódcą się zrobił! Chodzi, poucza, wy daje rozkazy … Daniła podniósł leżącego obok wintorieza, sprawdził lunetę – cała. A przecież mógł ją rozbić… Po raz trzeci dotknął głowy, przesunął dłonią po dziurze w gumowej masce – i wtedy się

to na niego zwaliło… Świadomość tego, że dopiero co by ł o włos od śmierci i po raz kolejny przechy trzy ł kostuchę, odezwała się w nim potężny m wy rzutem adrenaliny. Daniłą zatrzęsło. Obejrzał się, żołnierze patrzy li na niego ze zrozumieniem. – T… to-o idiota… – powiedział Daniła, dzwoniąc zębami z jakimś głuchy m buczeniem. – S… s… stalker niedorobiony … – Miał teraz takie dreszcze, jakich nie miał chy ba nigdy w ży ciu. – Pa-anowie, ty lko milczcie, do… dobra? Jak Irinka się dowie, to zabije. – I pułkownik też doda coś od siebie – obiecał Wan. – Dobra, co my jesteśmy, bez pojęcia, czy co… – dodał jeden z żołnierzy, a Papa i kolejny ch dwóch pokiwało głowami. Chwil podobny ch do tej, kiedy trzeba by ło przejść po ostrzu noża i jednak się wy karaskać, pozostać przy ży ciu, by ło w ży ciu Daniły sporo. Taka praca, co tu dużo mówić. Wiele niebezpieczeństw czy ha na stalkera na powierzchni, a jedno straszniejsze od drugiego. Jednak ty m razem poczuł mocno jak nigdy : by wają takie sy tuacje, kiedy nic nie zależy bezpośrednio od człowieka, jego siły, zręczności, szy bkości i inteligencji. Po prostu trafiła mu się wy grana na loterii. Ślepy traf, los, fatum, łut szczęścia – i ży jesz. Co kierowało ręką strzelca, kiedy wy bierał punkt, w który wy słał kulę? By ć może błąd w obliczeniach, ale przede wszy stkim przy padek. I ten sam przy padek wpły nie na sy tuację następny m razem, nie dając ci żadnej szansy na pozostanie przy ży ciu… Ten stan ustąpił dopiero po jakichś piętnastu minutach, a i to po intensy wnej pracy nad sobą. Musiał – w razie ataku by łby teraz marny m dowódcą. A posterunek bez dowódcy jest jak stado baranów bez pasterza. Każdy działa sam i dla siebie, żadnej koordy nacji. Daniła już całkiem wrócił do formy i nawet dzwonienie w głowie stopniowo cichło, chociaż rana co jakiś czas przy pominała o sobie pulsujący m bólem gdzieś w głębi mózgu. Nie miał jednak okazji odpocząć. Ledwie zszedł ze stry chu, przy skoczy ł do niego żołnierz, którego zostawił, by dy żurował przy radiostacji, zameldował o nowinach. W ciągu całej pierwszej połowy dnia zwiadowcy przeciwnika próbowali znaleźć dojście do bazy paliwowej. Krąży li dookoła jak ścierwojady nad padliną, próbując przeleźć to tu, to tam, ale nawet ubrani w demrony nie zdecy dowali się przejść przez barierę z lokalek z poziomem promieniowania o wy sokości ty siąca rentgenów. Ale w południe do bazy podjechał Warga w czołgu i wy płoszy ł ich stamtąd jak lisy z kurnika. Teraz właśnie on i trzy grupy żołnierzy zabezpieczali ten rejon. Oprócz tego, kiedy Daniła leżał nieprzy tomny, przeciwnik wy ruszy ł dwoma oddziałami, spróbował obejść ich i zaatakować Schron od południa. Podejścia od tamtej strony pilnowała grupa Michały cza w sile trzy dziestu ludzi. No i wiadomo, że Duma, Lemoniadowy Joe i Humpty też się tam kręcili – co innego mieliby robić Taras i Timocha, jak nie osłaniać tatulka? Michały cz z żołnierzami zadekował się w jedny m z baraków stojący ch po południowej stronie placu. Zabary kadowali się, zamaskowali, postawili trzy kordy – i przy lali wojskowy m salwą ze wszy stkich luf, kiedy próbowali się przedrzeć do Schronu wzdłuż nasy pu. Położy li zaledwie kilku ludzi, dokładnie pięciu, ale przeciwnik zdał sobie sprawę, że z tego kierunku niczego

się nie zdziała. Sły sząc te wiadomości, Daniła pokiwał głową – bardzo możliwe, że teraz ich spróbują wy badać. Nie tracąc czasu, od razu usiadł przy radiostacji, zaczął szkicować z pamięci plan okolicy, znał ją przecież jak własną kieszeń. Z północnego wschodu nie uda się podejść do Schronu. Jest tam baza paliwowa z jej lokalkami, a jeszcze dalej elektrownia „Sierdobsk” z gniazdem wy rodków i wąwóz z garażami. Czy li z tamtej strony nie da się przejść, chy ba żeby bardzo nadłoży ć drogi i iść z północy po nasy pie, prosto pod kule cekaemów. A to oznacza gwarantowaną utratę oddziału i nie zdecy duje się na coś takiego nawet zdesperowany psy chopata. Od południa chłopaki już się pchali – i dostali w zęby od Michały cza. Od zachodu, południowego zachodu i północnego zachodu przejście w ogóle nie jest możliwe – są tam dzikie ostępy fabry ki i ruiny ze strefami anomalii, do który ch mają odwagę zapuszczać się ty lko najbardziej brawurowi stalkerzy ze Schronu. Pozostał ty lko kierunek południowo-wschodni i wschodni – odpowiednio ulice Gagarina i Jabłoczkowa – akurat te, na które by ł widok z nowej fortecy. Ty lko nimi można by ło wy jść na plac przed dworcem, a to znaczy, że wcześniej czy później przeciwnik spróbuje ich ugry źć. Po krótkim zastanowieniu i wy ciągnięciu odpowiednich wniosków, Daniła postanowił zmienić wy sunięty ch wartowników. Dochodzi już piąta, czas najwy ższy. Należało to zrobić wcześniej – chłopaki są najmocniej obciążeni obserwacją, a jest to wy siłek niemały – ty lko kiedy ? Najpierw leżał nieprzy tomny, potem dochodził do siebie… Żołnierze rezerwy, rozwaleni wprost na podłodze w jedny m z pokojów na pierwszy m piętrze, z nudów opowiadali historie. Opowiadał Italmaz Chandżaroglu, starszy już Turkmen, który jako trzy dziestolatek przy jechał Tamtego Lata do rosy jskiego miasteczka handlować arbuzami i na zawsze ugrzązł z dala od domu. Opowieść by ła znana. Oglu – takie przezwisko nadali temu suchemu, pomarszczonemu jak suszona morela facetowi – opowiadał, jak podczas jednego z wy padów spotkał się nos w nos z wielkim stadem psów. Turkmen zdołał się uratować ty lko dzięki temu, że w mgnieniu oka udało mu się podnieść właz kanalizacy jny i wskoczy ć do ciasnego kolektora. I tak siedział tam przez dwie doby, czekając, kiedy wreszcie przeklęte bestie się wy niosą i ucichnie nad nim ich warkot, skowy t i szczekanie. I kończy ła się ta opowieść zawsze tak samo: – …nie na darmo moje imię znaczy „pies nie weźmie”! – pochwalił się Oglu. No tak. Właśnie tak się kończy ła. – Dobra, panowie, pobudka – przerwał tę idy llę Daniła. – Wy sunięci wartownicy pocą się tam od samego rana, a wy siedzicie w chłodzie. Zbierajcie się. Zmiana. Wy szli po dziesięciu minutach. Słońce wreszcie zaczęło się nieco chy lić w stronę hory zontu i nieznośny upał zaczął stopniowo ustępować. Daniła postanowił zmienić najpierw północny posterunek, na który m żołnierze musieli pół dnia przesiedzieć na rozpalonej pace ciężarówki. Nawet zaimprowizowany daszek nie ratował ich przed ty m rozżarzony m piekłem dookoła. Powiedzieć, że żołnierze ucieszy li się ze zmiany, to nic nie powiedzieć.

– Już my śleliśmy, że zostaniemy tu do nocy ! – mruknął jeden z nich, schodząc z paki. Po zdoby cznej masce PMK-3, wojskowej z wy łupiasty mi szkłami, Daniła poznał Sławkę Zezika. – My śleliśmy, że usmaży my się tu na amen, jak na patelni. – Pod dachem jest wam chy ba lżej – wy mamrotał drugi. – Dawaj, Zezik, szy bciej! Chodźmy już. W chłodek, napić się wody, położy ć na betonowej podłodze… Raj! – Zaczekajcie na mnie. – Daniła zatrzy mał odchodzący ch żołnierzy. – Zaraz pójdziemy zmieniać wschodnią wartę, pójdziecie z nami. Zezik pry chnął: – Co ty, Dobry nia? Żartujesz? Przecież stąd do placówki nie ma nawet stu metrów. Co my jesteśmy, dzieci? Za rączkę nas jeszcze będziesz prowadził… – Daj spokój, dowódco… Niech idą – poparł Sławkę Oglu. – To rzut beretem… Daniła spojrzał na Zezika, zamierzając powiedzieć mu parę słów od serca… i machnął ręką. – Dobra, spadajcie! Wiedział wprawdzie, że nie powinno się naruszać dy scy pliny, ale żołnierzy można by ło zrozumieć. Chcieli teraz jak najszy bciej znaleźć się w budy nku, pod dachem, w chłodzie… – Obserwować sektor bez przerwy. Jak zobaczy cie przeciwnika, od razu dawajcie sy gnał. Jedna seria i wy cofujecie się. Dodatkowe nieboszczy ki nie są nam potrzebne – przeprowadził krótki instruktaż dla pozostały ch. – Przed północą was zmienimy. Inaczej… Wy strzał! Daniła, bły skawicznie zdając sobie sprawę, że strzelano z północy, gwałtownie się obrócił, wy szukując wzrokiem odesłaną do budy nku parę… Niedaleko odeszli. Jeden ze zmieniony ch wartowników leżał nieży wy na ziemi, a drugi, klucząc, biegł w stronę sterty rupieci wznoszącej się jakieś trzy dzieści metrów od niego. „Osłonić ich!” – przemknęło mu przez głowę. Daniła wy szarpnął dy m z uchwy tu uprzęży, chwy cił tasiemkę pokry wki ochronnej, szarpnął, odrzucając ją na bok – i wtedy zabrzmiała seria. Uciekającego żołnierza, który prawie dosięgnął bezpiecznej kry jówki, rzuciło naprzód, wleciał w stertę śmieci i został tam już jak niezgrabnie leżąca kukła. – Ze strefy przemy słowej! Idą ze strefy przemy słowej! Daniła odwrócił się – szóstka żołnierzy rezerwy skupiła się już za ciężarówką. – Raz, dwa, trzy … siedem… jeszcze trzech… – liczy ł jeden z nich. Pomy lił się, machnął ręką. – Tam jest ze dwudziestu ludzi! – Z mojej strony jeszcze pięciu! Kry ją się za kontenerem! – krzy knął drugi. Szarpnął zamkiem kałacha, ładując nabój. – A masz! Gruchnęła seria, potem druga. Z tamtej strony naty chmiast odpowiedzieli, kule zadzwoniły ry koszetami o metal ciężarówki. Z ty łu, z budy nku zadudnił wielkokalibrowy karabin maszy nowy, do którego naty chmiast dołączy ły automaty. Daniła wy jrzał zza krawędzi – żołnierze przeciwnika zbliżali się, przemieszczając się skokami od osłony do osłony. – Co robimy, dowódco? – zapy tał jeden z żołnierzy, patrząc na Daniłę oszalały m wzrokiem. –

Zaraz podejdą i nas rozwalą! – Wy cofujemy się – odparł Daniła, wy glądając zza ciężarówki. Obok od razu uderzy ła kula, zagwizdała, ulatując w bok. – Rzucam granaty dy mne i chodu! Ty lko omijajcie miny pułapki przy wejściu! – dodał. Szarpnął sznurek zapalnika granatu, rzucił go gdzieś za pakę ciężarówki, w stronę przeciwnika. Od razu, nie czekając, aż się rozpali, wy ciągnął drugi… Z budy nku, gdzie zrozumiano jego pomy sł, naty chmiast odezwał się stukot strzałów. – Osłaniają nas! – ry knął Daniła. – Odwrót! Rzucił drugi dy m i popędził tak, że aż się zakurzy ło. Za nim od razu dał się sły szeć tupot – żołnierze pomknęli za nim. Żeby pokonać sto metrów do placówki, potrzebowali jakichś piętnastu sekund. Niezłe osiągnięcie, co tu dużo mówić – spróbuj się przebiec w butach od OP-1! Przeskakując przez ży łkę pułapki, wpadli na klatkę schodową, dy sząc jak zgonione łosie. Daniła naty chmiast zaczął liczy ć, przepuszczając obok siebie żołnierzy. Raz, dwa, trzy … pięć… A by ło sześciu! – Gdzie szósty ?! Wy jrzał na zewnątrz i zobaczy ł leżące jakieś dwadzieścia metrów dalej ciało. Rozwalona poty lica, na ziemi rozlewa się kałuża krwi… Zazgrzy tał zębami – ale co poradzić? Wojna… W futry nę uderzy ła kula – skry ł się za ścianą. – Tutaj, dowódco! Dawaj tutaj! – krzy knął ktoś za nim. Obejrzał się – machali rękami z parteru, zza worków z piaskiem. Daniła wbiegł po schodach na górę, rzucił się szczupakiem za osłonę, chroniąc cenny karabin przed zniszczeniem. Za workami, wy stawiwszy przez wąskie szczeliny strzelnicze lufy automatów, siedzieli trzej ludzie. Napięci, wodzą wzrokiem po widoczny m przez drzwi odcinku ulicy. – Trzy majcie się, chłopaki! – krzy knął Daniła poprzez huk serii. – Nie możemy poddać placówki! Jak nas stąd wy rzucą, to drugi raz nie wejdziemy ! Żołnierze odkrzy knęli coś złowrogo. Może twierdząco, ale już tego nie dosły szał. Wy skoczy ł zza osłony i trzy mając się ściany, by uniknąć zabłąkany ch kul, które od czasu do czasu wpadały przez drzwi, popędził na pierwsze piętro. W sekundę wbiegł po schodach, przemknął pochy lony przez pokoje, sprawdzając, czy żołnierze są na pozy cjach. „Raz, dwa, trzy … ożeż!…” W trzecim pomieszczeniu, ty m z niezamurowany m oknem, na betonowej posadzce, leżał trzęsący się człowiek. Daniła przy skoczy ł do niego, sprawdził puls – to by ł niestety koniec. Dogory wa. Wy jrzał ostrożnie, wciskając się w lewy dolny róg – przeciwnik, przy czajony w ty ch samy ch szopach, z który ch jeszcze rano zaczy nała szturm jego grupa, oblewał budy nek ołowiem ze wszy stkich posiadany ch luf. Zaczy nając kilka razy od nowa, Daniła naliczy ł trzy dziestu ludzi, migoczący ch szary mi cieniami w ciemny ch drzwiach i oknach magazy nów. „Ale dobry moment sobie wy braliśmy, żeby wy jść – przemknęło mu przez głowę. – Bo gdy by podeszli skry cie i uderzy li wszy scy naraz, to wy parliby nas stąd bez trudu”. Daniła spojrzał w lewo, ogarniając wzrokiem możliwie największy z tego miejsca sektor,

i zdąży ł zauważy ć, jak trzy figury w czarny ch kombinezonach, pochy lając się i chowając za stertami śmieci, odchodzą w bok, zamierzając obejść budy nek od zachodu. „Oż ty !… Takty cy pieprzeni! Postanowili zajść zza winkla!…” Dobry nin wy skoczy ł na kory tarz – żołnierz przy zachodnim szczy towy m oknie siedział na ziemi, pod parapetem, i pośpiesznie ładował magazy nek. – Gdzie twój partner?! – ry knął Daniła, podbiegając do niego. – Dlaczego jesteś sam?! Obchodzą nas z twojej strony, a ty nic! Żołnierz zamiast odpowiedzi ręką ze ściśnięty m w niej magazy nkiem wskazał gdzieś w bok. Daniła spojrzał – krwawe szczątki leżały w kącie. – Poczęstowali nas granatem – wrzasnął żołnierz, przekrzy kując hałas walki. – Zdąży łem spieprzy ć za ścianę, a Garik się spóźnił. No i tak… – To ty, Bomber? – zapy tał Daniła, wpatrując się w szkła maski przeciwgazowej. – Tak, a kto inny ? Wprowadził ostatni nabój i zerwał się, wciskając z kliknięciem magazy nek do karabinu. – Obchodzą, powiadasz? Nic nie bój, dowódco, nie obejdą!… Daniła wy jrzał mu zza ramienia i naty chmiast odskoczy ł do ty łu. Kule, przelatując mu nad głową i wy bijając ze stropu całą garść odłamków, z gwizdem odleciały gdzieś w głąb kory tarza. – Ale walą… – mruknął z zachwy tem przy gięty do ziemi Bomber. – Znają się kundle na rzeczy … Daniła wy ciągnął z ładownicy „efkę”. Wy szarpnął zawleczkę, rzucił, wy sy łając prezent nieprzy jacielowi. – Będziecie mieli niespodziankę! – wrzasnął nieoczekiwanie Bomber. W dole huknęło i żołnierz od razu wy jrzał na zewnątrz. – Dwaj załatwieni, jeden jeszcze lezie… – Przy łoży ł do ramienia kolbę kałacha i wy słał przez okno krótką serię. – Dokąd to, kochany … Koniec, załatwiony ! – Odwrócił się do Daniły i zapewnił: – Nie bój się, ja tu… – W sąsiednim pokoju, w który m dopiero co siedział Daniła, wy buchło i ten insty nktownie pochy lił głowę – …sam się tu utrzy mam! – Granaty masz? – Ździebko mam! – No, to trzy maj się… – Daniła się cofnął. – Trzy maj się, brachu, trzy maj… – mamrotał ochry ple, przekradając się pochy lony przez kory tarz i zaglądając do pokojów. – Trzy majcie się, chłopaki. Nie możemy oddać placówki… W drugim pokoju za rogiem by ło wszy stko w porządku. Regulaminowo. Dwaj żołnierze, zmieniając się przy otworze strzelniczy m, strzelali krótkimi seriami na nacierającego przeciwnika. W trzecim też. Tu zainstalował się Oglu i trzej ludzie. Własnoręcznie wy bili jeszcze jeden otwór strzelniczy, obok pierwszego, zrobionego przez Daniłę, i zmieniając się, walili na dwie lufy. Pozostałe pomieszczenia też nie próżnowały – żołnierze ładowali magazy nki, donosili i otwierali skrzy nki z amunicją, i w ogóle zajmowali się ruty nową pracą bojową. Dalej kory tarz prowadził do schodów na parter. Daniła przechy lił się przez balustradę, spojrzał na dół – trzej

żołnierze jak siedzieli za workami z piaskiem, tak siedzą. Ty lko teraz dookoła leżą już puste magazy nki, łuski i rozerwane papierowe opakowania po nabojach. Chciał już popędzić dalej, do pomieszczenia szczy towego, popatrzeć, kto tam z takim zapałem wy krzy kuje pieśń bojową na trzy gardła – ale nie zdąży ł. Ze ślepego pokoiku na klatce schodowej wy jrzał żołnierz dy żurujący przy radiostacji. Po ty m, jak poruszy ła się jego maska przeciwgazowa, Daniła odgadł, że ten krzy czy coś, próbując przekrzy czeć panujący dookoła hałas. Dobry nin skręcił z obranej drogi i przy skoczy ł do niego. – Wschodni posterunek melduje! – wrzasnął mu do ucha żołnierz. – Wzdłuż ulicy porusza się grupa! W liczbie sześciu ludzi! Nie nasi, wszy scy w demronach, kamizelkach, hełmach! Dwaj mają rury na plecach! Py tają, co robić! – Co robić?! Walić, taka twoja mać! – ry knął Daniła i zrobiło mu się zimno. – Jak ich teraz przepuścimy, to uderzą termobary czny m i wszy stko tu spalą! Radiotelegrafista jęknął z przestrachem i zniknął w swojej klitce. Daniła czekał, nasłuchując, i robiło mu się zimno od zły ch przeczuć… Wśród huku bitwy wy strzał z trzmiela by ł słabo sły szalny – sy k odrzutu zagłuszy ły serie z automatów, ale za to rąbnęło solidnie. Wy sunął się radiotelegrafista: – Załatwili! Nikt nie przeży ł! – Niech zmieniają pozy cję! – krzy knął Daniła. Radiotelegrafista kiwnął głową i znów się cofnął. Daniła, realizując to, co zaplanował, zajrzał do szczy towego pomieszczenia. No tak, któż by inny. Panikarz, Bateria i Kipisz pod oknem wy chodzący m na północ, Barabek przy wschodnim. Walą jak w transie, co jakiś czas nurkując pod parapet, kiedy po suficie bije zabłąkana seria, wrzeszczą coś chórem… Pośrodku pokoju leży otwarta skrzy nka, rozdarte pudełka i Chlebek, podśpiewując cienkim głosikiem, ży wo ładuje opróżnione magazy nki, układając je w staranne stosiki po trzy sztuki. Daniła przy słuchał się: „Toczy nas Ordy nasienie, Gniecie nas jarzmo islamu, Ale w naszy ch ży łach kipi niebo Słowian!” 49 – darli się chłopcy. Daniła uśmiechnął się: ach, zuchy ! Taki trudny moment i nie tracą głowy ! – Dobry nia, wejdź na górę! Szy bko! Daniła podniósł głowę, z luku nad nim wy stawał Licznik i machał ręką. Stalker pognał na górę po schodach, wy skoczy ł na stry ch. Wan tkwił nosem w otworze strzelniczy m i ręką wzy wał go do siebie. Daniła umościł się obok niego, spojrzał tam, gdzie wskazy wała ręka Licznika, i zacisnął zęby ze złością. Przeciwnik zdołał jednak podciągnąć ciężkie uzbrojenie, przeniósł je obok oddziałów Ary jczy ka i Wargi – za ciężarówką, na której całkiem niedawno kry ła się straż przednia,

pokazy wały się głowy żołnierzy z koły szący mi się nad nimi gruszkami granatów do RPG. Jakieś piętnaście metrów z prawej uwijało się dwóch kolejny ch, ustawiając wielkokalibrowy karabin maszy nowy – bardzo dobrze by ło widać jego lufę z ry jkiem tłumika płomieni wy stającą zza przewróconego kontenera kolejowego. Na pierwszy m piętrze widocznie też zauważy li te przy gotowania. Odzy wający się od czasu do czasu NSW znów zadudnił, pociski ciężko uderzy ły w kontener. Daniła widział, jak przebijają jego ściankę, pozostawiając regularne czarne dziury, ale załoga cekaemu za kontenerem nawet się nie podrapała. – On jest czy mś wy pełniony – wy mamrotał Daniła. – Powinno przebić na wy lot, a ci jak gdy by nigdy nic… – Jeśli RPG trafi, to koniec z nami – wy mamrotał Wan, odsuwając Daniłę i zaglądając przez otwór strzelniczy. – Z korda też jakoś nie mam ochoty oberwać… – Na ziemię! – krzy knął nagle nie swoim głosem Licznik. Daniła naty chmiast padł – i w samą porę. Po dachu, z hukiem krusząc dachówki, poszła pierwsza, jeszcze próbna seria. Ktoś wezwał diabła, ktoś krzy czał przestraszony … Daniła podniósł głowę, wy jrzał przez otwór – strzelec przy cekaemie znów naprowadzał lufę na cel. – No, rzućcie tam który granat dy mny ! – krzy knął ktoś z parteru. – Rąbnijcie tam z RPO. Zostały jeszcze ładunki do miotacza?! – Zaraz cię dorwę, by dlaku – wy sy czał Daniła, ściągając z pleców WSS. Ale zanim zdąży ł się przy gotować, po dachu poszła następna seria i z ty łu nagle ktoś przenikliwie wrzasnął, głosem pełny m straszliwego bólu. Daniła gwałtownie się odwrócił – krzy czał Papa, zwijając się w kłębek i turlając się po podłodze, przy ciskając prawą ręką lewą do brzucha. Daniła podczołgał się do niego. – Daj! Daj mi to tutaj! Trzeba opatrzy ć! Ale Papa chy ba go nie sły szał – wciąż ry czał, zry wając struny głosowe i tuląc zranioną rękę. Daniła złapał go, przy ciągnął do siebie, zwalił się na niego, przy ciskając go do ziemi. Papa szarpnął się z nieludzką siłą, zarzęził, ale jednak nie udało mu się zrzucić z siebie cielska Daniły. Brudząc się krwią Wowki, Dobry nin zdołał wy prostować skurczone ciało. Spojrzał i zaklął szpetnie. Z lewej ręki Papy został ty lko krótki kikut z wy stający m na zewnątrz ułamkiem kości i poszarpany m mięsem. – Już, już, zaczekaj – wy mamrotał Daniła, gorączkowo szarpiąc suwak zasobnika z apteczką. – Wy ciągnę bandaż, przewiążemy … Papa nagle umilkł, otworzy ł oczy i popatrzy ł na Daniłę świadomy m wzrokiem. – Już… idziemy … Już wstaję i idziemy … zaczekaj… – wy chry piał. – Pomóż… cekaem… Trzeba załatwić tego drania!… Złapał się prawą ręką za krokiew, wijąc się na ziemi i usiłując wstać, Daniła chwy cił go pod pachami i podciągnął do góry. Ciałem Papy nagle zatrzęsły konwulsje. Wowka zarzęził, wy puszczając przez gardło krew – i sflaczał. Moment utrzy mał się w pozy cji siedzącej, a potem

miękko opadł w bok, uderzając głową o podłogę. Z ust poleciała mu nitka krwawej śliny. Daniła zaklął, rąbiąc ze złości pięścią o dachówkę, i naty chmiast runął, przy legając do podłogi – nad głową z łoskotem przeszła seria wielkokalibrowy ch pocisków. – Dan! Dan! Popatrz! – dał się nagle sły szeć pełen radości głos Li. – Jasny gwint, co tu się wy rabia!… Daniła prześlizgnął się jak jaszczurka do Wana, odsunął go i wy jrzał przez strzelnicę. – Patrz, patrz! – szepnął z zapałem Chińczy k. – Tamci się rozeszli, rozciągnęli wokół budy nku, nie widzą! – I pokazał palcem coś w oddali. Daniła przy jrzał się i o mało nie krzy knął z radości. W głębi strefy przemy słowej, za górami śmieci, jakieś trzy sta metrów od budy nku placówki, dreptał niezdecy dowany kuropat, a z ty łu, trzy mając się w pełnej szacunku odległości, klepiąc się rękami po potężny ch udach, przy kucając i podskakując jak makaki, kręciły się wy rodki. Pomoc przy szła ze strony, z której zupełnie się nie spodziewali. – Li, to twój strzał! – Daniła kiwnął głową, odsuwając się od otworu strzelniczego. – Wal w kuraka. Po czaszce, smagnij go, żeby się rozzłościł. A potem pokaże w całej pełni, co potrafi… – Się robi – mruknął Licznik. Położy ł się naprzeciw otworu, przy cisnął do ramienia kolbę SWD i naty chmiast, jakby bez celowania, wy strzelił. Ry k skrzy wdzonego mutanta by ł sły szalny nawet poprzez ogłuszający łoskot pękający ch pod wielkokalibrowy mi kulami dachówek. Kord naty chmiast umilkł i cały ostrzał ze strony przeciwnika ucichł jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Daniła wy jrzał na zewnątrz – obsługa cekaemu pośpiesznie obracała swoją machinę naprzeciw rozpędzającego się kuropata. A pozostali żołnierze przegrupowy wali się, gotując się do spotkania z nadbiegającą hordą wy rodków. Nagle zza ciężarówki z sy kiem poleciał w kierunku mutanta pozostawiający w powietrzu smugę dy mu granat. Obok! Daniła krzy knął z zachwy tu, chichocząc jak szalony. Już zaraz!… Teraz!… Żołnierze przeciwnika nie zdąży li. Pierwsze serie trafiły, kiedy pędzący niczy m lokomoty wa, głucho ry czący kuropat by ł jakieś czterdzieści metrów od stanowiska cekaemu. Na pokonanie tej odległości potrzebował parę sekund, nie więcej. Wielotonowe cielsko wpadło na ludzi, zmiotło ich razem z karabinem, miażdżąc o ścianę kontenera. Wy rodki, które ty mczasem podbiegły, miotały się wśród próbujący ch się bronić żołnierzy, obalały ich na ziemię, rozszarpy wały pazurami, wgry zały w ciała, potężny mi szarpnięciami wy ry wały kończy ny … Serie z automatów try skały bezładnie na wszy stkie strony, jednak rzadkie trafienia ty lko rozpalały i rozwścieczały napastników. Siły by ły zby t nierówne – hałas bitwy przy ciągnął hołotę z całej okolicy i teraz na każdego człowieka przy padały po dwa, trzy mutanty. Oddział został zmiażdżony w pół minuty. Jakimś cudem udało się wy rwać ty lko jednemu i teraz, kry jąc się za stertami śmieci i starając się nie zwracać na siebie uwagi, krótkimi sprintami uciekał gdzieś w głąb strefy przemy słowej. Pościgu nie by ło – z głodny m warkotem, zerkając groźnie na siebie nawzajem i nie zwracając uwagi na siedzący ch w budy nku ludzi, wy rodki od

razu zabrały się do swojej krwawej uczty. Jednak zgromadzeni w najeżony m lufami budy nku ludzie nie czuli się bezpieczni. Mutantów by ło zby t wiele i gdy by przy szło im do głowy zaatakować, szturm zająłby parę minut, nie więcej. Ale ani im to by ło w głowie. Po co pchać się do ognia, skoro dookoła leży ty le py sznego parującego odurzający mi aromatami, świeżego, gorącego mięsa?… Łaziły po placy ku przed budy nkiem – brudne, kudłate, obdarte, ze skórą pokry tą ropiejący mi krostami wy wołany mi przez promieniowanie – i pożerały, pożerały, pożerały … Chwy tliwe łapy z ogromny mi węzłami muskułów rozdzierały ostry mi pazurami ciała, kilkucenty metrowe kły wgry zały się w ociekające krwią mięso, potężne szczęki kruszy ły kości… Świeżego mięsa starczy ło dla wszy stkich – nawet kuropat nie został pokrzy wdzony. I dopiero kiedy ostatni mutant wrócił na swoje śmieci, wlokąc za sobą kawał zakrwawionego ciała, ludzie mogli wreszcie odetchnąć. A wieczorem przy szli parlamentariusze. Najpierw zauważy ła ich wschodnia warta i naty chmiast zawiadomiła placówkę. Negocjatorów by ło czterech. Szli środkiem ulicy, bez kamizelek, bez hełmów, w samy ch czarny ch demronowy ch kombinezonach i z automatami w rękach. Jeden z nich niósł długą ty czkę, na której słabo trzepotała biała flaga z prześcieradła. Daniła, widząc ten pochód przez okno, uśmiechnął się – zwracając się o rozejm, połączone siły wojskowy ch i przy by szów dowodziły swojej bezsilności. Odparty na wszy stkich możliwy ch kierunkach przeciwnik postanowił poszukać innego rozwiązania swego problemu z paliwem. Jak się zdawało, długi dzień walki zbliżał się do końca. 45 NSW-12,7 Utios – sowiecki cekaem kalibru 12,7 milimetra, przeznaczony do walki z lekko opancerzony mi celami i środkami bojowy mi, do niszczenia siły ży wej przeciwnika i rażenia celów w powietrzu (przy p. aut.). 46 RGZ – ręczny granat zaczepny, przeciwpiechotny odłamkowy z zapalnikiem czasowouderzeniowy m. Przeznaczony do rażenia siły ży wej w walce. Promień rażenia odłamkami wy nosi 15 metrów, maksy malny zasięg rażenia to 35 metrów (przy p. aut.). 47 Hełm ochronny ZSz-1-2 – hełm przeznaczony do zapewnienia ochrony głowy człowieka przed możliwy m zranieniem przez kule i odłamki. Składa się z powłoki ochronnej zapewniającej ochronę czoła, ciemienia i poty licy, kuloodpornej przy łbicy zapewniającej ochronę twarzy. Warstwa wewnętrzna hełmu jest przeznaczona do utrzy mania hełmu na głowie i tłumienia uderzeń kul i odłamków. Hełm może by ć wy posażony w radiowy zestaw słuchawkowy. Klasa ochrony zgodna z GOST R-2 (przy p. aut.). 48 AGS-17, AGS-30 – granatnik automaty czny kalibru 30 milimterów na trójnogu. Przeznaczony do rażenia siły ży wej i środków walki ulokowany ch w miejscach osłonięty ch, w otwarty ch okopach i za naturalny mi wzniesieniami terenu (przy p. aut.). 49 Piosenka Niebo Słowian grupy Alisa (przy p. aut.).

10 | Pierwszy krok

Szczerze mówiąc, Daniła nie spodziewał się, że Sańka tak łatwo zgodzi się, by ponownie wy jść na powierzchnię. Chociaż minęło już ponad pół roku, czasami wspominał letnie przy gody … My ślał, że będzie trzeba go błagać ze dwa dni, jeśli nie dłużej. Nie miał ochoty iść z by le kim – kogo wy brać na partnera, jeśli nie przy jaciela, którego znasz od dziecka i którego jesteś pewien jak samego siebie? A jednak, dziw nad dziwy, ledwie zająknął się na ten temat, a tu proszę, oczy Saszki aż zalśniły. Sły sząc jedno py tanie – a pozwolą nam? – Daniła ty lko się uśmiechnął: a kto nam zabroni? Wy prosić ty lko u pułkownika dwa OP-1 i można wy ruszać. Pułkownik pozwolił im wziąć skafandry bez gadania. Uściślił ty lko ze śmiechem: – Jedna trzecia wszy stkiego, co przy niesiecie, jeśli coś przy niesiecie, idzie do wspólnej kasy. Sprawiedliwie? Daniła zgodził się bez namy słu. Oczy wiście, że to sprawiedliwe. OP-1 biorą, można powiedzieć, do celów pry watny ch, jakby wy najmują, a wy najem niesie za sobą opłatę. A jedna trzecia to całkiem normalna cena, odpowiednia. Do tego, oprócz kombinezonów, pułkownik polecił wy dać im stosowne do pory roku umundurowanie – na powierzchni panowała sroga zima z trzaskający mi mrozami dochodzący mi do minus trzy dziestu. Oczy wiście sprzeciwił się dziadek. Jak to tak, puścić jedy nego wnuka samego? Takie potwory łażą po tej powierzchni! Zeżrą bez popijania! A tego, że wnuk wkrótce skończy piętnaście lat, jest wy ższy od dziadka o głowę, cięższy o jakieś dwadzieścia kilogramów i trzy razy lepiej wy szkolony – tego oczy wiście nie brał w rachubę. Dziadek chciał nawet iść jako trzeci, ale pułkownik go nie puścił. Po pierwsze, techniczna obsługa maszy nowni, a po drugie, Rodiony cz świetnie zdawał sobie sprawę, że dziadek Micha, jakkolwiek nadrabiał miną, będzie dla chłopców na powierzchni obciążeniem, a nie pomocą. Tak więc dziadek musiał ograniczy ć się do naszkicowania dla wnuka w miarę dokładnego planu centrum miasta ze wskazówkami, dokąd warto pójść w pierwszej kolejności. Wy szli rano, kiedy ty lko się rozjaśniło. W pełny m umundurowaniu: ciepłe wojskowe kalesony, na to mundur w panterkę, kurtki, wełniane skarpetki, buty podbite misiem, rękawice – i na to wszy stko OP-1. Ubierał ich osobiście pułkownik – nie daj Boże, jeszcze coś sobie odmrożą, zimę to oni widzieli ty lko na ekranie. Chłopcy z początku protestowali – po co się tak opatulać – jednak kiedy wy szli na powierzchnię, przy cichli, czując, jak guma maski przeciwgazowej robi się

bły skawicznie zimna, przy klejając się do twarzy. – No co, przekonani? – Rodiony cz, który wy szedł odprowadzić chłopców, klepnął każdego lekko po głowie. – O to, to! Trzeba słuchać starszy ch! Chłopcy milczeli zawsty dzeni. – Dobra – zlitował się pułkownik. – Powiedzieliby ście chociaż, w którą stronę zamierzacie iść i kiedy spodziewać się waszego powrotu? Gdzie was szukać, jeśli nie daj Boże, coś się stanie? – Bliżej centrum – odparł Daniła. – Może zachowały się jakieś sklepy. Popatrzy my, pogrzebiemy … Postaramy się wrócić przed wieczorem, nocować na zewnątrz raczej nie warto. – Weźcie pod uwagę, że zimą wcześnie robi się ciemno, o czwartej już zaczy na się zmierzchać. Idąc po ciemku, zabłądzicie. Tak więc starajcie się zdąży ć wrócić o trzeciej, góra o czwartej. No, połamania nóg! – Nie dziękujemy ! Pułkownik odwrócił się, wdrapał na zasy pane śniegiem schodki i zniknął w drzwiach dworca. Chłopcy odprowadzili go wzrokiem, pomachali wartownikom na dachu i ruszy li w drogę. Tak naprawdę plan ich rajdu nieco się różnił od tego, co powiedzieli. Centrum zamierzali odwiedzić w drugiej kolejności, a wcześniej mieli nadzieję przedostać się na teren jednostki wojskowej, która jeśli wierzy ć ry sunkom dziadka, znajdowała się nieopodal. Wy starczy przejść przez zagajnik, na skraju którego w lecie ścinali drzewa na wiatraki, wy jść na drugą stronę i skręcić w lewo. A stamtąd już będzie o rzut beretem, ledwie parę kwartałów na północ. W jednostce, jak mówił dziadek, znajdowały się magazy ny, w który ch można się by ło nieźle obłowić. Zdoby ć nowiutkie, jeszcze pokry te smarem kałachy i góry nabojów – czy samo to nie by ło silny m impulsem do wy jścia na powierzchnię? W końcu broni mają ty le, co nic: strzelbę i makarowa. Trochę mało. By ła jeszcze jedna jednostka – dziadek mówił, że znajduje się za miastem w Sazań-gorze, ale jeśli tam w ogóle iść, to nie zimą. Ale wy słać ekspedy cję bliżej lata – świetna sprawa! A warto by ło tam iść – dziadek Micha, który całe ży cie spędził w rodzinny m mieście i znał je na pamięć, mówił, że nie miał nawet ogólnego pojęcia, co znajduje się w tej jednostce. By ła otoczona najwy ższą tajemnicą i nikt z ty ch, którzy tam służy li, nie pisnął nawet słowa o ty m, co tam się dzieje. Pierwsza rzecz, o której się przekonali po przejściu dosłownie stu metrów, to że opowieści dorosły ch o zimie nie by ły wy my słami. Kto by pomy ślał, że lekkie, powoli krążące w powietrzu śnieży nki, opadając na ziemię, są zdolne do tworzenia nieprzeby ty ch zasp – po prostu zadziwiające! Po dwustu metrach drogi po śniegu, który czasem sięgał aż do pasa, przeszedł ich pierwszy, leciutki jeszcze dreszcz. Zatrzy mali się na placu przed elewatorem, szy bko oddy chając i rozglądając się czujnie dookoła. Daniła kiwnął głową w stronę pamiętnego budy nku z czerwonej cegły. – Pamiętasz? – Miałby m zapomnieć coś takiego… – Saszka, chcąc by ć ironiczny m, aż chrząknął przez maskę przeciwgazową. – A pistoletu w końcu wtedy nie podnieśliśmy … – A do diabła z nim. – Daniła machnął ręką. – Mieliśmy co innego na głowie… To co,

idziemy ? Poszli dalej. – Nie, trzeba jakoś ten problem rozwiązać – wy chry piał po kolejny ch stu metrach Saszka. – W takim tempie padniemy przed południem! – Narty – odpowiedział jedny m słowem Daniła. – A umiesz jeździć? – Nauczy my się. Dziadek mówił, że to nietrudne. – A skąd je wziąć? – Gdzieś w centrum, w okolicy ry nku, jest sklep „My śliwy ”. Tam są na pewno, trzeba będzie iść. – To może od razu tam zajdziemy ? Daniła z uporem zacisnął szczęki. – Nie. Najpierw do jednostki. Zdobędziemy konkretne giwery i nie będziemy musieli się nikogo bać. Bo teraz się skradamy, rozglądamy dookoła… Jednak jednostka wojskowa przy niosła chłopcom rozczarowanie. Po przedarciu się przez gęsty zagajnik, w który m śniegu by ło jednak mniej niż na otwartej przestrzeni, i wy jściu na ulicę zgodnie z planem, minęli skrzy żowanie i podeszli na odległość około pięćdziesięciu metrów do ogrodzenia, po czy m natknęli się na taką barierę z lokalek, że pchać się przez nią by łoby samobójstwem. Dozy metr zaterkotał jak oszalały, na ekraniku zamigotały trzy cy frowe, dochodzące do ty siąca liczby, i chłopcy pośpiesznie się wy cofali. Przez godzinę cierpliwie próbowali znaleźć przejście, szturmując zaporę w dziesięciu miejscach, ale nie udało im się odkry ć nieskażonej ścieżki. Jedy ny m dający m pewną nadzieję miejscem by ła brama, przy której dozy metr pokazy wał „zaledwie” pięćset rentgenów, ale w pamięci Daniły jeszcze świeża by ła miesięczna odsiadka w szpitalu z półroczny m zakazem wy padów na powierzchnię i postanowili nie ry zy kować. I tak, z niczy m wy ruszy li w stronę centrum miasta. – Jedy ny plus zimy, to że mutantów jest mało – rozprawiał, ciężko sapiąc z ty łu, Saszka. – Ty le już idziemy, a jeszcze żadnego nie spotkaliśmy. Nie ma nawet śladów! – To dlatego, że nocą padał śnieg, to i je zasy pało. A ty nie kracz – usadził towarzy sza Daniła. – Ani się obejrzy sz, a wy lezą ze wszy stkich dziur… Saszka ugry zł się w języ k: w ich sy tuacji stado mutantów to pewna śmierć. Nie miał ochoty ich spoty kać. – I do tego zimno. Termometr przy śluzie pokazy wał minus dwadzieścia z hakiem. Jaki wy rodek wy lezie w taki mróz? – Zachce mu się żreć, to wy lezie – mruknął Sańka. Daniła nagle przy stanął, spoglądając wzdłuż ulicy. – No, proszę… Mówiłem, że wy kraczesz! Jakieś ścierwa się snują… między domami… Widzisz? Saszka wy ciągnął lornetkę z ładownicy, przy łoży ł do szkieł maski przeciwgazowej. – Jakby psy …

– Dużo? – Raz, dwa, trzy … z dziesięć. Daniła przy kucnął, zdejmując z ramienia strzelbę i odbezpieczając. W ślad za nim, nie przery wając obserwacji, usiadł na śniegu Saszka. – Jakoś szy bko biegają po śniegu – mruknął z troską. – Jak po twardej ziemi. I nie zapadają się… A! Mają tam swoje ścieżki! – No i co, obchodzimy je? Czy będziemy się przebijać? – Zaczekaj… One chy ba nie idą na nas… – Saszka pokręcił regulacją ostrości. – Dokładnie, zawracają… O! Widziałeś! Dały nurka pod budy nek! – Obejdziemy je sąsiednią ulicą – podjął decy zję Daniła. – Będziemy przechodzić obok domu i a nuż wy skoczą? Z takim arsenałem się nie obronimy. Saszka zmilczał. Jak obchodzimy, to obchodzimy. W ich parze jakoś tak wy szło, że decy zje zasadniczo podejmował Daniła. I w sumie prawidłowo, jakby nie patrzeć jest o dwa lata starszy. A matka często zostawiała zupełnie małego jeszcze Sańkę pod opieką starszego towarzy sza i kazała mu się go słuchać. Tak się przy zwy czaił. Zrobili łuk. Trzeba by ło obejść cały kwartał, ale czego się nie robi ze względów bezpieczeństwa. Ostatecznie chłopcy minęli niebezpieczny odcinek i wy szli na szeroką ulicę, którą iść by ło znacznie wy godniej – śnieg tu nie zalegał, zwiewał go wiatr, odsłaniając twardą zamarzniętą ziemię. Daniła zatrzy mał się, cmokając zatroskany, ale jednak ruszy ł naprzód. – Coś nie tak? – zaniepokoił się Saszka. – Ziemia jest twarda, nie widać śladów – wy jaśnił Daniła. – A nuż coś przed nami przeszło i siedzi w zasadzce? Przy gotuj giwerę. Różnie może by ć… Saszka ochoczo wy ciągnął makara z kabury. Rozglądając się na boki, odbezpieczy ł, załadował pocisk do komory. – O, popatrz, zachowały się nawet tabliczki z nazwami ulic… – Tak, dziadek ma je tu zaznaczone. To jest ulica Krasnaja, zaraz zaczniemy schodzić w dół – powiedział Daniła, bez zatrzy my wania się sprawdzając plan. – Po prawej stronie będzie pusty plac z basenem, za nim szeroka ulica, Gagarina. Możemy nią wrócić, od basenu ciągnie się prosto aż do samego dworca. Saszka zdziwił się: – Co my, chodzimy w kółko? My ślałem, że odeszliśmy już od Schronu licho wie jak daleko, a jesteśmy tuż obok… – Trójkątami. Najpierw przeciwprostokątną do jednostki, jedną z przy prostokątny ch tutaj. A teraz jeszcze jedna przy prostokątna prowadzi z basenu prosto na dworzec. – A daleko jeszcze do centrum? – Zejdziemy z górki i będziemy na miejscu. – A znajdziemy ten sklep? – złapał zgubiony wątek jego towarzy sz. Daniła kiwnął głową – na planie położenie „My śliwego” i jeszcze kilku przy datny ch, według

dziadka, sklepów by ło dokładnie zaznaczone. W miarę jak schodzili niżej, zasp stopniowo przy by wało i do centralnego miejskiego skrzy żowania partnerzy doszli, znów brodząc po pas w śniegu. Rozejrzeli się, przy ciskając się do węgła – nikogo tu nie by ło, ty lko niesiony wiatrem wzdłuż domów śnieg i dzwoniąca w uszach absolutna cisza wy marłego miasta. – Gdzie ten sklep? – Saszka nie mógł się doczekać. – Teraz przez aleję, najpierw… Zerknij no, nie mogę zrozumieć, co tu dziadek nabazgrolił… – Daniła dotknął palcem kartki. Saszka pochy lił się, wpatrując się uważnie. – Aleja pa… pan… panięc… A! Pamięci! A co za mordki tu nary sował? – Tak oznaczy ł popiersia. – Daniła uśmiechnął się i wskazał palcem ulicę odchodzącą w prawo od skrzy żowania. – To tam. Ulica Lenina. Chy ba w każdy m mały m miasteczku jest taka ulica. Koniecznie w centrum, koniecznie ze skwerkiem zastawiony m ławeczkami, z centralny m placem, hotelem i kinem. I z Aleją Pamięci i Wieczny m Ogniem. Zaczy nała się w odległości pięćdziesięciu metrów, zaraz za armatą z dumnie wzniesioną lufą stojącą na niziutkim kamienny m cokole. Wzdłuż całej alei stały rzędem pozieleniałe, spiżowe popiersia bohaterów Wielkiej Wojny Ojczy źnianej. Galeria ciągnęła się po lewej stronie centralnej ulicy miasta i kończy ła pomnikiem ku czci poległy ch w tamtej wojnie mieszkańców miasta. Pośrodku, na niewielkim podwy ższeniu, przy cupnęła osamotniona pięcioramienna gwiazda z otworem, z którego w różne strony odchodziły promienie – dawno wy gasły Wieczny Ogień. Naprzeciwko pomnika, po drugiej stronie ulicy, by ło kino o standardowej dla czasów sowieckich nazwie „Październik”. Obok plac przed budy nkiem władz z figurą Lenina, a zaraz za pomnikiem ofiar wojny, po tej samej stronie, mieściły się piętrowy szary budy nek z tabliczką „Dom pionierów”, szkoła sportowa i szereg sklepów na parterze starej ceglanej kamienicy, wśród który ch znajdował się właśnie potrzebny chłopcom „My śliwy ”. Ale nie od razu udało im się do niego dostać – na drzwiach wisiała potężna kłódka, której nie potrafili otworzy ć ani rozwalić. By ło przy ty m widać, że nie oni pierwsi próbowali dostać się do środka – na kłódce, na drzwiach i na framudze obok wy raźnie widniały stare ślady uderzeń: wgniecenia, wy brzuszenia, odpry ski… Małe okienko z prawej strony poły skiwało stłuczony m szkłem, ale nieznany m szabrownikom nie udało się wy łamać przegradzającej wejście do środka kraty o gruby ch na palec prętach, chociaż ślady uderzeń by ły widoczne i na niej. Podczas gdy Daniła, wy chy lony po pas przez okno, oglądał kratę, Saszka ze strzelbą w rękach stał obok, obserwując okolicę w poszukiwaniu nieproszony ch gości. Zima coraz bardziej mu się podobała: cicho, pusto, spokojnie… sennie… Jakby nigdy nie by ło żadnego Początku, nie szalało promieniowanie i dookoła nie łaziły mutanty mające ochotę na przekąskę z nieostrożnego stalkera. Wieje lekki wietrzy k, unosząc sy pki śnieg i zasy pując ślady drobnej szczuropodobnej zwierzy ny pod ścianami domów. Proszę, ptaszek lata po niebie… Ptaszek? Saszka wpatrzy ł się w krążący gdzieś wy soko czarny punkt. Z takiej odległości chy ba nie powinien by ć taki duży … czy powinien?

– Dan… Zerknij no w górę… – poprosił partnera niepewny m głosem. Daniła oderwał się od kraty, wy dostał się z framugi okiennej, spojrzał w niebo. – Sania, jak będziesz mnie odciągał, to będziemy się tu bujać do wieczora. A mamy jeszcze iść do sklepu wojskowego… – Czekaj no! – Saszka by ł wy raźnie czy mś zaniepokojony. – Zobacz… Jaka to odległość? – Do ptaka? – No! – A da się to określić? Jest wy soko. Bardzo wy so… – Do Daniły też coś nagle dotarło i chrząknąwszy z zakłopotaniem, umilkł. Przez chwilę przy jaciele w milczeniu obserwowali wiszący na niebie czarny punkt. – Jakich on musi by ć rozmiarów, jeśli widać go z takiej odległości?… – wy mamrotał zmieszany Daniła. – Z pięć metrów rozpiętości skrzy deł? – A nie pamiętasz, czy Natalia Pietrowna mówiła o orłach w naszej okolicy ? – Orły stepowe tak, ale one są małe, nawet metra nie mają. A to już nie orzeł, ty lko jakiś kondor… królewski. Coś takiego na pewno u nas nie ży ło. W każdy m razie przed Początkiem. A do tego jaki kondor w taki ziąb wzbije się w powietrze? Kropka na niebie nagle zakołowała szy bciej, zaczęła stopniowo się powiększać. – Obniża się – wy mamrotał Saszka, patrząc jak urzeczony w górę. – Ciekawe po co? Oho! Patrz, jaki ogromny … – Aha… Fakty cznie ponad pięć metrów. A cholera go wie, co go tak przy piliło. Może kogoś zobaczy ł? Poluje? Przy jaciele nagle spojrzeli po sobie – do głowy przy szła im ta sama my śl: czy przy padkiem nie na nas? – Słuchaj, Dania… Może by śmy tak stąd spadali… Zajdziemy do kina, tam się do nas nie dobierze. – Za mną! – Daniła wy rwał towarzy szowi strzelbę i zapadając się w zaspach, ruszy ł w stronę zasy panego śniegiem kina. Saszka rzucił się za nim. Z góry naty chmiast rozległ się przenikliwy pisk potwierdzający, że ich domy sł by ł słuszny. Wznosząc kłęby śnieżnego py łu, chłopcy pędzili w stronę kina „Październik”. Wy dawałoby się, że jest tuż obok, trzeba ty lko przejść przez ulicę, ale przeklęte zaspy przeszkadzały, ciągnęły za nogi, spowalniały ruch. Nogi zapadały im się po kolana, więzły, do tego butom od OP-1 akurat zachciało się zsunąć, ciągnęły się za nimi i nie pozwalały szy bko wy ciągnąć nogi i zrobić kolejnego kroku. Na środku ulicy zmierzający ch do kry jówki stalkerów przy kry ł ogromny cień. Zawirował uniesiony giganty czny mi skrzy dłami śnieg, bły skawicznie zalepiając szkła masek przeciwgazowy ch, wiatr zwalił ich z nóg. Daniła upadł, grzęznąc w zaspie, obracając się i wy stawiając lufę broni w górę. Saszka wy winął orła obok niego, grzebiąc rękami, poczołgał się gdzieś na bok. Ptak z rozpostarty mi skrzy dłami hamował po pikowaniu – nienaturalnie ogromny,

czarny od koniuszka dzioba aż pod ogon. Łapy z półmetrowy mi szablami szponów wy ciągały się w stronę ofiary … Z boku wrzasnął Saszka, rozległ się wy strzał z pistoletu – Daniła nie zwrócił na to uwagi. Nie to mu by ło w głowie – kurczowo ściskając w rękach sterczącą w górę strzelbę, celował w wielkie jak spodek ptasie oko, starając się chwy cić tę jedy ną, ostatnią szansę, która jeszcze mu została… I w momencie, kiedy głowa się obróciła i oko na niego popatrzy ło, Daniła pociągnął za oba spusty. Dźwięk dubeltowego wy strzału rozdarł mu uszy, odrzut wbił mu ramię w śnieg, ale to wszy stko by ły drobnostki w porównaniu z widokiem eksplodującego od podwójnego ładunku krwawy mi bry zgami ptasiego oka. Pierzasty mutant ogłuszająco wrzasnął, szarpnął, tracąc równowagę, zamachał skrzy dłami i niezdarnie runął obok Daniły, wciskając go w śnieg rozpostarty m skrzy dłem. Zaczął się miotać, skrzecząc, próbując wstać – uderzenie skrzy dła odrzuciło chłopaka w bok. Poleciał krótko, koziołkując, i wy lądował obok towarzy sza, dosłownie wbijając się bokiem w puszy stą pierzy nę śniegu. Zaczął się szamotać, starał się podnieść, grzęznąc, jednak w niedającej oparcia zaspie, i nagle poczuł, jak Saszka łapie go pod rękę. Szarpnięcie – skąd wziął ty le siły ? – i już jest na nogach. Partner mknął już w kierunku kina, zostawiając za sobą utorowaną w śniegu koleinę. Daniła podniósł wy stającą z zaspy strzelbę i rzucił się w ślad za nim. Z ty łu dał się sły szeć gniewny krzy k i potężne uderzenie dziobem, które przebiło śnieg i wbiło się głucho w zamarzniętą ziemię. Daniła odwrócił się w biegu – ptak już się podniósł, ale ich nie ścigał. Stał z przechy loną głową, spoglądając ocalały m okiem w jego stronę, jakby próbując na zawsze zapamiętać tego, kto go okaleczy ł… Przez szerokie dwuskrzy dłowe drzwi do holu kina partnerzy wbiegli jednocześnie. Skry li się za kolumną, omal nie zderzając się głowami i ciężko dy sząc, padli na ziemię. – Ni… nicz… czego sobie… – zdołał w końcu powiedzieć Saszka. – Niezłe tu mają pta… ptaszki… – Ptak Ru… Ruk – odpowiedział Daniła, próbując odzy skać oddech. – Co? – Ruk… Ufff… Pamiętasz, jak Irina Anatoljewna czy tała nam baśń o Sindbadzie Żeglarzu? By ł tam taki ogromny ptak… – Jasne. Pamiętam też, że rzucali mu ry bki, żeby nie pory wał mary narzy. – Szkoda, że nie mamy ze sobą żadnej ry by. Jakiejś małej ry bki, takiej czterdziestokilogramowej. – Daniła wy jrzał, przed kinem by ło pusto, ty lko na śniegu odznaczało się krwawe, ły se miejsce szerokości dłoni. – Na mniej by się nie zgodził… – Odleciał? – Chy ba tak… Saszka podniósł się, podszedł po cichu do otwarty ch na oścież szklany ch drzwi prowadzący ch na ulicę, spojrzał w niebo. – Koniec, zwiał. Tam frunie, jest już daleko. To co, idziemy dalej? – Oczy wiście. – Daniła wstał, podszedł do partnera, wy jrzał. Czarny punkt znów szy bował na tle niskiego ołowianego nieba, stopniowo wznosząc się coraz wy żej. – Ty lko przy da się jakieś narzędzie. Następny m razem będziemy mądrzejsi, weźmiemy coś z domu.

– Do metalu? – Tak, jakąś piłkę. Krata w oknie jest wbita w cegłę, pozostaje ty lko piłować. A i kłódkę też ty lko w ten sposób można zdjąć. – Może poszukamy w okolicy ? Na pewno gdzieś znajdziemy. – Nic więcej nam nie pozostaje. Zaczniemy stąd, tu jest większa szansa. Mają tu przecież jakąś ślusarnię… Saszka wzruszy ł ramionami: jak tutaj, to tutaj. – W takim razie popatrzę w składzikach, a ty w pomieszczeniu kinooperatora. – powiedział Daniła, przeładowując strzelbę. – Powinno by ć do niego wejście z sali kinowej. I uważaj, jakby co, to krzy cz. Partnerzy rozeszli się. Daniła, trzy mając broń w pogotowiu, ruszy ł prosto ku drzwiom z napisem „Wejście służbowe” znajdujący m się w głębi holu. Podszedł, szarpnął – drzwi zaskrzy piały niemiłosiernie przerdzewiały mi na wskroś zawiasami, uchy liły się z trudem do połowy, po czy m znieruchomiały. Zajrzał – za drzwiami ciągnął się długi ciemny kory tarz zakończony okratowany m, zakurzony m oknem zawalony m od zewnątrz śniegiem po sam lufcik. Zdjął z paska latarkę, pobrzęczał dy namem, nacisnął przy cisk i kory tarz rozświetliła jasna, niebieskawa smuga. Wszedł, świecąc na boki i czy tając tabliczki na drzwiach po obu stronach kory tarza. „Kasa”, „Administracja” – tego nie potrzebujemy … „Rekwizy ty ” – też nie… Nagle przy pasku gwałtownie mu zaterkotało. Daniła zwolnił, zerknął na podświetlony ekranik dozy metru – pięćdziesiąt rentgenów. Oj, niedobrze… No trudno, my tu ty lko na chwilkę. Do wtóru coraz szy bszego terkotu świadczącego o wzrastający m z każdy m krokiem poziomie radiacji, ruszy ł dalej. Aha, oto i „Warsztat”. Pociągnął za klamkę – zamknięte, ale drzwi się chwieją. Odsunął się o krok i z rozmachem wy rżnął nogą w kruche drzwi w okolicy zamka. Zamek wy trzy mał, ale drzwi runęły do pomieszczenia razem z futry ną, wznosząc chmurę kurzu. Dozy metr zaterkotał ze zdwojoną siłą. Chłopak spojrzał – sto czterdzieści rentgenów, to już nie żarty ! Wy cofał się kory tarzem, tam, gdzie dozy metr znów wskazy wał umiarkowane dziesięć. Czekając, aż opadnie kurz, wrzucił sobie do ust tabletkę „bechy ” – i ruszy ł do szturmu. Siedziba ślusarza okazała się pomieszczeniem zakurzony m, zawalony m na wpół zetlały mi szmatami, deskami i dy ktą. Jakieś transparenty w kącie, na ścianach puste ramki bez portretów, w rogu włochaty manekin… Poganiany terkotem dozy metru, Daniła rzucił się do znajdującego się w rogu przy oknie warsztatu, rozgrzebał zwalone na kupę narzędzia. W pomieszczeniu by ło sucho i pełno kurzu, co dawało pewną nadzieję, że piła będzie zdatna do uży tku. Grzebał ze trzy minuty, wręcz fizy cznie czując, jak przechodzą przez niego cząsteczki promieniowania gamma, atakując krwinki, organy wewnętrzne, szpik kostny … W końcu znalazł. Piłka by ła w porządku: lekko naznaczona plamami rdzy, ale nada się. Zdjął ze ściany dwa zapasowe brzeszczoty i wy padł na kory tarz – teraz trzeba by ło wrócić do towarzy sza. Poszukiwania nie by ły konieczne, Daniła zobaczy ł Saszkę, kiedy ty lko wy szedł do holu. Ten stał jak słup w trójskrzy dłowy ch drzwiach prowadzący ch na salę kinową i leciutko się koły sał.

Z rękami wzdłuż ciała i głową opuszczoną tak nisko, że filtr maski przeciwgazowej opierał mu się o pierś, obok na ziemi leżał pistolet. Daniła przy kucnął, ostrożnie, starając się nie hałasować, ściągnął z ramienia strzelbę, odbezpieczy ł. Mózg zaczął gorączkowo pracować, szukając wy jaśnienia. „Co to znowu za atak? Może jakiś mutant, jeszcze gorszy od miksera? Sańka wy raźnie nie jest sobą, stoi jak w stuporze. Hipnoza? Całkiem możliwe… Kurde, ty lko tego brakowało!” Ostrożnie stąpając po zaśmieconej posadzce holu, obszedł partnera, starając się zajrzeć obok niego przez drzwi sali kinowej. Nie udało się – otwarte by ło ty lko jedno skrzy dło, to, w który m stał Saszka. Do tego jest wy ższy, ni cholery nie da się zajrzeć mu przez ramię. Widać by ło ty lko sufit, po który m od czasu do czasu przemy kały jakieś czerwono-pomarańczowe bły ski. Powstawało wrażenie, że gdzieś w sali kinowej pali się ognisko, rzucając na sufit odblaski ognia. „Saszka nie zdąży ł wejść na salę – analizował Daniła. – Nie przestąpił nawet przez próg, stoi w drzwiach, jakby połknął kołek. Czy li wpadł od razu. Sam jest chy ba cały i zdrowy, nie ma śladu obrażeń ani krwi. Czy li to rzeczy wiście jakaś hipnoza…” Daniła w dzieciństwie, dzięki niemałej bibliotece Schronu, czy tał wy starczająco dużo fantasty ki, żeby przy jmować za robocze hipotezy dowolne, nawet najbardziej nierealne warianty. Tak samo teraz mózg pracował mu na pełny ch obrotach, chcąc zrozumieć i ocenić, jak się zachować w tej nowej, nieznanej jeszcze sy tuacji, zmniejszy ć ry zy ko do minimum. Nagle Saszka się poruszy ł. Szarpnął się jakoś niezdarnie, jakby próbując się wy rwać ze skuwającej go katatonii – zrobił mały kroczek naprzód. Ciało zareagowało samo, Daniła rzucił się w stronę towarzy sza. Podbiegł w trzech krokach, podskoczy ł, zawisł mu na plecach, łapiąc lewą ręką za szy ję i zginając łokieć, pociągnął go za podbródek. Towarzy sz, nie okazując żadnego sprzeciwu, łagodnie upadł do ty łu. Starając się nie patrzeć w głąb sali kinowej, chociaż oczy same zezowały w tamtą stronę, Daniła powlókł go ze trzy metry dalej, celując w otwarte drzwi i oczekując na pojawienie się hipnoty zera. Sekunda, druga… dziesięć… pół minuty – Daniła stał, gotowy przy najmniejszy m cieniu niebezpieczeństwa pociągnąć za oba kurki. Saszka poruszy ł się, słabo zajęczał. Daniła, nie odry wając wzroku od drzwi, pomógł mu się podnieść i podtrzy mując go, odprowadził bliżej drzwi na zewnątrz. Chłopiec usiadł pod filarem, skulił się jak embrion, chwy cił się obiema rękami za głowę. Spod maski przeciwgazowej dobiegł przeciągły jęk. – Co z tobą, Sania? – Daniła przy klęknął obok na jedno kolano, wciąż jeszcze kontrolując drzwi na salę kinową, kątem oka spojrzał na towarzy sza. – Lepiej? Saszka wy bełkotał coś niewy raźnie, potrząsnął głową. – Co tam jest? – Tam… tam są ludzie… – wy mamrotał słaby m głosem Saszka. – Oglądają… Daniła aż się zakrztusił. – Cooo?! Saszka jeszcze raz potrząsnął głową, w końcu popatrzy ł na partnera. Jego wzrok za okularami maski przeciwgazowej by ł mętny, oczy mu się rozjeżdżały, kompletnie nie mogły złapać ostrości.

– Film, a co innego… Zresztą nie wiem… wszy stko jest jak przez mgłę… Sala pełna ludzi i wszy scy patrzą na ekran… Jak tam wszedłem, to zdębiałem… A potem spojrzałem na ekran i koniec, nic więcej nie pamiętam… Aaa!… Jasny gwint, łeb mi pęka!… – Serio ludzie? Czy wy rodki? – Ludzie, na pewno. I ubrani tak jak przed Początkiem. A na skraju, w pierwszy m rzędzie siedzi dziewczy nka z lalką. I ma taką sukienkę… puszy stą… całą w falbankach. Wy rodki nie bawią się lalkami i nie stroją się w sukieneczki. – A co jest na ekranie? – No, nie pamiętam! Mówię, ty lko spojrzałem i jakby ktoś dał mi młotkiem w banię! – Możesz iść? – Daniła wstał. – Chy ba tak… – No, to spadamy. Groza mnie ogarnia od takiego sąsiedztwa. – A ten… Ruk? – Lepsze ptaszy sko niż tacy sąsiedzi… znalazłem piłkę, włamiemy się do „My śliwego”. Ci twoi ludzie nie wy lezą aby, żeby nas zabić? Saszka stęknął i wstał. – Nie wiem. Może chcesz zapy tać? Daniła zerknął z obawą na drzwi sali kinowej. – Wiesz co, jakoś mnie nie ciągnie… *** Z piłą poszło im znacznie lepiej, w ciągu dwudziestu minut Daniła przepiłował wszy stkie szesnaście wy stający ch ze ścian prętów. Wsunął rękę z dozy metrem do środka, zmierzy ł promieniowanie. Widocznie dzięki temu, że sklep przez wszy stkie te lata stał zamknięty, nie naniosło do niego promieniotwórczego py łu i poziom radiacji w środku by ł do przy jęcia nawet dla OP-1 – zaledwie trzy rentgeny. Daniła spojrzał na ekranik dozy metru, mruknął z zadowoleniem i partnerzy po kolei wleźli do środka. Sklepik by ł niewielki – powierzchnia handlowa miała ze dwadzieścia metrów kwadratowy ch, nie więcej, do tego ciasne pomieszczenie magazy nowe, ale przeszukawszy go od góry do dołu, towarzy sze znaleźli niemało ciekawy ch rzeczy. Pięć TOZ-ów 3450 kaliber dwanaście i dwie skrzy nki z nabojami do nich, noże, taśmy nabojowe, kilka ciepły ch kombinezonów, dziesięć par butów różny ch rozmiarów, walonki, mnóstwo najróżniejszy ch plecaków w panterkę, lornetki, trzy czteroosobowe namioty i pięć par szerokich my śliwskich nart. Oraz gilzy, proch, przy bitki, wkładki, śrut, spłonki – wszy stko, co jest niezbędne do ładowania nabojów. Do tego w najdalszy m kącie magazy nu Saszka znalazł stertę biały ch, maskujący ch kombinezonów na zimę, a Daniła gumowy ponton z pompką w komplecie. Pozostały ch gratów, w rodzaju wędek, bły stek, ży łek i inny ch ry backich bzdetów, latarek, kompasów, zapałek i my śliwskich drobiazgów nawet nie

liczy li ani ich nie oglądali – po kiego grzy ba im to? Chłopcy promienieli. Pierwsze wy jście i ty le dobra, a raczej towaru, jak mówiło się w książkach o stalkerach. I wszy stko to należało teraz do nich! Szabrowali przez jakieś półtorej godziny, wy ciągali wszy stko, co wy ty powali do wzięcia, do ty lny ch drzwi sklepu i kładli na podłodze. Kiedy się zmęczy li, przy siedli pod stertą towaru, żeby odpocząć. Saszka spojrzał na zegarek – by ło wpół do drugiej. – Zbierajmy się, Dania. Za parę godzin zacznie się ściemniać. Nie ma co iść po ciemku. Jeszcze coś wy lezie… Szkoda, że nie pójdziemy już do sklepu z bronią… Daniła się zaśmiał: – Jakiego, kurna, sklepu z bronią! Ledwo dotaszczy my to, co tu jest! Saszka obejrzał stos rzeczy. Powiedział przeciągle: – Taaa… A fakty cznie, jak to zaniesiemy ? Czy połowę zostawimy ? – Nie, zostawić nie można. Nasz pierwszy raz jest taki udany ty lko dlatego, że jeszcze nikt tu przed nami nie by ł. A jak przy niesiemy towar, to my ślisz, że ludzie nie ruszą w miasto? Choćby Tandemowie… Albo Ary jczy k z kompanią, na stówę się zlecą. Teraz nikt nie wie, że w mieście ostały się jeszcze całe sklepy, i to ich powstrzy muje. A jak nas zobaczą, to polezie każdy … – Wszy scy nie polezą – zauważy ł roztropnie jego partner. – Nie ty lko to ich powstrzy muje, również to, że jest mało OP-1, ty lko dziesięć sztuk. A demronów pułkownik dla takich celów nie da. Daniła podrapał się po pokry tej gumą głowie. – Taa… Jakoś o ty m nie pomy ślałem… – Siergiej Pietrowicz najprawdopodobniej postara się działać sprawiedliwie. Przecież go znasz. Zrobi coś w rodzaju grafika wy jść na powierzchnię i będzie kolejka. Do tego wielu ludzi i tak nie będzie mogło chodzić. Do ochrony wiatraków też są potrzebne skafandry. – Racja… – Daniła się zamy ślił, do głowy zakradły mu się niedobre my śli. – W takim razie wy chodzi jeszcze gorzej. Sam pomy śl, na warcie mamy teraz trzech ludzi, na zmianę wy chodzi kolejna trójka, to już sześć OP-1. Pozostają cztery wolne. Wy obrażasz sobie, jaka kolejka się ustawi do ty ch czterech kombinezonów i ile czasu trzeba będzie czekać, aż przy jdzie nasza kolej? Saszka na my śl o ty m chrząknął. – Więc co robić? Czekać kolejne pół roku? – A w ży ciu! – Daniła pokazał w stronę dworca figę. – Głupcy z nas. Poleźliśmy do „My śliwego”, a trzeba by ło najpierw do sklepu wojskowego. Tam na pewno są i OP-1 i maski przeciwgazowe! Pry watny skafander, własna maska z zapasowy m filtrem, broń, kto nam wtedy czegoś zabroni? Wy chodzimy, kiedy chcemy, wracamy kiedy chcemy ! Rozumiesz? – Choleeera… – zmieszał się Saszka. – Mądra my śl zawsze przy chodzi spóźniona… I co teraz zrobimy ? – A to. Jest jeszcze czas, a nawet gdy by nie by ło, to bez własny ch OP-1 nie wolno nam wracać, inaczej koniec z naszy m stalkerstwem, będziemy się wlec w ogonie kolejki. Wcześniej czy później ktoś wpadnie na to, żeby przeszukać sklep z militariami i koniec, ty le będzie naszej

niezależności. Wy czy szczą wszy stko do ostatniego guzika! – Przecież i tak przy niosą to do Schronu… A jedna trzecia pójdzie do wspólnej kiesy … – No i co? My ślisz, że dużo tam jest ty ch OP-1? Może pięć albo dziesięć! Nawet z nimi, póki kolejka dojdzie do nas po raz drugi, wszy stko już będzie sprzątnięte! I masz ochotę by ć zależny m od Rodiony cza? A co, jak następny m razem nie uda nam się tak łatwo go przebłagać? Saszka zamy ślił się. – A jeśli to się przeciągnie? – Podjął ostatnią próbę odwiedzenia towarzy sza od tego zamiaru, z czy stej przekory. – Będzie przecież ciemno… – Trudno, dojdziemy. A jak chcesz, to przenocujemy tutaj. W magazy nie są toporki, narąbiemy gałęzi, rozpalimy ognisko. Z jedzeniem wy trzy mamy. – A do ubikacji… – Przez pół minuty nic się nie stanie. Ły kniesz „bechę” i będzie dobrze! Saszka w końcu się zdecy dował i wszedł w to jak w wodę. – Dawaj. Na razie zostawimy wszy stko tutaj? – Tak, ty lko spakujemy. Zaraz napompujemy ponton i z powrotem wszy stko w nim zawieziemy. Schowaj gdzieś tę swoją pukawkę, a weź strzelbę. I jakiś większy plecak. Załóż też biały kamuflaż, przy datna rzecz. Wszy stkie przy gotowania zajęły im jakieś dwadzieścia minut. Słońce stało już wy soko, kiedy towarzy sze wy szli z powrotem przez okienko sklepu i rzuciwszy na śnieg dwie pary nart i kijków, zaczęli nieumiejętnie je przy mierzać. Zajęło im to kolejny kwadrans, ale wreszcie, po kilku upadkach, Daniła, opierając się na jedny m kijku i trzy mając w drugiej ręce strzelbę, stanął dość pewnie na nowy m środku lokomocji. Saszka wciąż jeszcze się grzebał. Wsunął nogi w rzemienne pętelki, wstał. Podniósł nogę, zrobił krok, przewrócił się. Jeden kijek upadł razem z nim, drugi sekundę postał w śniegu, potem przechy lając się powoli, jakby z zadumą, spadł na podnoszącego się właściciela, uderzając go w głowę. Daniła uśmiechnął się: – Sania, jeśli stajesz z ty łu jedną nartą na drugą, to nie ruszy sz z miejsca, ty lko tak się będziesz przewracał! Saszka podniósł się, klnąc. – Kurde, jak się ich w ogóle uży wa?! – Staraj się trzy mać narty równolegle, wtedy wszy stko będzie w porządku. I nie odpy chaj się gwałtownie nogą, bo narta pojedzie do ty łu. Staraj się odpy chać trochę na bok. Nie pracuj ły dkami, ty lko udami. Saszka, podążając za radami towarzy sza, w końcu zrobił kilka niezdarny ch kroków, pozostawiając za sobą dwa szerokie ślady. – No co, jesteś gotowy ? – A tak… Mniej więcej – odparł bez entuzjazmu jego towarzy sz. – A daleko trzeba iść? Daniła wy jął plan dziadka, sprawdził.

– Niedaleko. Teraz z powrotem ulicą Lenina, do skrzy żowania. Potem jeszcze jeden kwartał prosto i tam, obok budy nku policji, będzie centrum handlowe. I to jest gdzieś w środku, na parterze. Saszka nagle znieruchomiał, patrząc na Daniłę. Przez szkła maski przeciwgazowej by ło widać jego wy trzeszczone oczy. – A na policji broń… – wy mamrotał. Daniła zamrugał i też popatrzy ł na partnera. – Niezłe z nas głąby !… Nabraliśmy jakichś gratów, a najważniejsze zostawiamy ! – Zaczekaj, najpierw trzeba się tam dostać. Może jest tam jak w jednostce i nie da się podejść… – Kurde, nie kracz, Sania! Żeby ty lko udało się wejść! W zbrojowni na pewno jest kupa kałachów! I naboje! A może i granaty ! Szy bko, idziemy ! Poganiani nadzieją na zdoby cie prawdziwego, poważnego uzbrojenia, przy jaciele szy bkim marszem ruszy li w drogę. Chociaż trudno by ło nazwać go szy bkim, bo nieprzy zwy czajeni to jeden, to drugi, rozkładając kijki i machając rękami w rozpaczliwej próbie złapania równowagi, padali na śnieg. W takich chwilach partner hamował, obserwując okolicę, a szczególnie stopniowo szarzejące niebo, i czekał, aż towarzy sz podniesie się i ruszy dalej. Droga od sklepu do skrzy żowania zajęła im z pół godziny, a przecież w ciągu dnia tę samą drogę pokonali dwa razy szy bciej. – No co, i tak będziemy się wlec? – sapał zmordowany Saszka. – Przecież szy bciej by śmy tam dotarli, gdy by śmy się położy li i czołgali! Robi się już ciemno… – Ciszej, Sania, ciszej – uspokajał partnera Daniła. – Dziś pierwszy raz w ży ciu stanąłeś na nartach! Chcesz od razu bić rekordy ? Saszka marudził bardziej dla zasady – sam rozumiał, że kiedy się nauczy, przemieszczanie na nartach stanie się znacznie wy godniejsze i szy bsze niż brodzenie po kolana, jeśli nie po pas, w śniegu. Minęli skrzy żowanie, ruszy li dalej środkiem ulicy. Po lewej wznosił się wy soki budy nek w stary m sty lu. Daniła spojrzał na plan – szkoła. Gwizdnął z szacunkiem: – Popatrz, Sańka, kiedy ś to by ły szkoły ! Nie to, co nasze dwa segmenty ! Saszka nie odpowiadał, cały by ł pochłonięty ruchem. Ręka wbija kijek, opieramy się, przesuwamy nogę, podciągamy się, wy rzucamy drugą rękę z kijkiem, opieramy się, przesuwamy nogę – i wszy stko od nowa… Wy chodziło mu to coraz lepiej… – Słuchaj, Dania, chy ba załapałem… Daleko jeszcze? – Prawie jesteśmy. O, tu, po prawej stronie, widzisz? I niewielki placy k, właśnie przed centrum handlowy m. A obok niego komisariat poli… Daniła nagle zaklął i zaczął zbaczać ze środka ulicy w prawo, starając się przy lgnąć do ściany najbliższego domu. Saszka, choć nie widział zagrożenia, znów plącząc narty, popędził za nim. Stanęli pod ścianą, dosłownie przy klejając się do niej cały m ciałem. Daniła ostrożnie się odchy lił, spojrzał wzdłuż ulicy.

– Co tam jest? – wy szeptał Saszka. – Nie pójdziemy dziś na policję. I może nawet do sklepu wojskowego się nie uda… – Dlaczego? – To popatrz na budy nek. – Na który ? – Saszka bezskutecznie przeszukiwał wzrokiem stojące przed nimi domy. – Tam, popatrz na dach! Saszka się przy jrzał. – Co to za stwór tam siedzi? – Mnie się py tasz? – chrząknął Daniła. Partner zamilkł. Wy ciągnął lornetkę, zaczął uważnie przy glądać się dachowi znajdującemu się w prostej linii dwieście metrów od nich. – Ale on nie jest tam sam… Proszę, obok siedzą jeszcze cztery. Ciężko je stąd odróżnić, kry ją się za rurą. Co robimy ? Daniła milczał, zastanawiając się. Saszka, mamrocząc coś pod nosem, dalej obserwował nowe niebezpieczeństwo. – Może olejemy te OP-1? Mocno straszne te stwory, Dania… podobne do nietoperzy. Daniła wy jął swoją lornetkę, spojrzał. Taaa… fakty cznie, trochę okropne. To są nietoperze. Rozmiarów mniej więcej sześcioletniego dziecka, ciało pokry te futrem. Przerażający py sk, jak z koszmaru. Ogromne, szpiczaste uszy, sterczą jak radary, do tego chodzą na różne strony, wsłuchują się. Błoniaste, szerokie skrzy dła – na jego oczach jedno z koszmarny ch stworzeń nieco się podniosło, rozpościerając i znów składając swoje skórzaste kończy ny. Podreptało, układając się wy godniej. – To jak, Dania? – Saszka nie dawał spokoju starszemu towarzy szowi. – Dawaj, albo w jedną, albo w drugą! – Zaczekaj, no! „Łatwo powiedzieć, w jedną albo w drugą! – Daniła wciąż rozmy ślał gorączkowo. – Tak… Jest nas ty lko dwóch, ale strzelby mamy teraz obaj. To oczy wiście plus, i to duży. Do tego Saszka ma makara. Z drugiej strony tam siedzi nie jedno takie by dlę, ale pięć. I kto wie, ile kry je się obok. Nawet jeśli wszy stko się uda, na tę piątkę pójdzie cała amunicja, a pozostały ch możemy nie zdąży ć załatwić. Ale znowu naprawdę potrzebujemy OP-1! Kurde, gdy by śmy chociaż wiedzieli, że są w sklepie… Bo jak zary zy kujemy na próżno…” – Jak sądzisz, uda nam się przekraść? Saszka wzruszy ł ramionami: – Na nartach wątpię. Ale jeśli je zdjąć i poczołgać się po śniegu… W końcu jesteśmy cali na biało. Do tego się ściemniło… – Dobrze, spróbujmy – podjął decy zję Daniła. – Więc tak. Na policję nie będziemy się pchać, ty lko do centrum handlowego. Narty tu zostawimy, nigdzie nie znikną. Czołgaj się za mną, ślad w ślad, miej przy gotowane dwa naboje, żeby nie tracić niepotrzebnie czasu. Jeśli zaatakują, nie strzelaj z daleka, dopuść je bliżej, a najlepiej, kiedy ja rąbnę, to ty też zaczy naj.

– Kurde, nie wy próbowaliśmy strzelby ! – spostrzegł się Saszka. – Przecież trzeba by ło ją najpierw przestrzelać! – No, to wy próbujesz… Trzeba by ło my śleć wcześniej. Daniła wy jął nogi z pasków, zrobił krok w bok i zapadł się w śniegu po pas. Przy kucnął, kręcąc się i starając zakopać głębiej, trzy mając lufę strzelby nad zaspą. Saszka powtórzy ł te same manewry. Na ich szczęście śnieg by ł miękki, nie zleżały, ale sy pki jak kasza, łatwo rozstępował się na boki pod ciężarem. Po kilku sekundach na białej powierzchni widać by ło ty lko dwie głowy i lufy strzelb. – To co, ruszamy ? Partner kiwnął głową. Daniła odwrócił się, zamierzając zacząć przesuwać się w stronę centrum handlowego, i znieruchomiał. Nad ulicą, wy pełniając ją całą potężny m dźwiękiem, zagrały organy. Dźwięk przelewał się, to wznosząc się do górnej, to opadając do najniższej oktawy, wy pełnił całą ulicę, porażając swoim diabelskim pięknem. Ściany domów działały jak giganty czny rezonator, wzmagając brzmienie i nadając i bez tego nieco przerażającej muzy ce organów dodatkową aurę tajemnicy z zaświatów. Daniła obracał głową, starając się zrozumieć, skąd dochodzi dźwięk, Saszka też rozglądał się ogłupiały. W końcu wzrok obu zatrzy mał się na komisariacie. – To stamtąd? – Chy ba tak… – Saszka wy ciągnął lornetkę, przy łoży ł do wizjera maski. – Ja cię kręcę… Zobacz, Dania, to one śpiewają! Te nietoperze! Daniła wy rwał partnerowi lornetkę, spojrzał – rzeczy wiście! Mutanty szeroko otwierały i zamy kały paszcze, przechodząc od jednej do drugiej tonacji. Podobieństwo do brzmienia organów by ło całkowite, nawet to poczucie niepewności, dy skomfortu i lekkiego niepokoju, jakie zawsze miał Daniła, sły sząc muzy kę w kapliczce u ojca Kiriłła, by ły w ty m śpiewie w pełni obecne. – Same niespodzianki… – wy szeptał. – Ale pięknie, przy znasz? – wy mamrotał z zachwy tem Saszka. – Jak one śpiewają… Daniła splunął. – Sania, zdajesz sobie sprawę, że muzy ka budzi we mnie lęk… – Po prostu jesteś wrażliwszy na infradźwięki niż zwy kli ludzie – odpowiedział jego partner, uważnie spoglądając naprzód. – A mnie się podoba. Trzeba ty lko podejść bliżej. Daniła obejrzał się na towarzy sza – twarz Saszki zasty gła w niemy m zachwy cie, miał rozszerzone źrenice i chy ba nawet uszy mu się poruszały, próbując nie opuścić żadnej nuty z brzmiącej nad ulicą melodii. – Eej, kolego! Co ty ? Dokąd się wy bierasz? – zapy tał z niepokojem Daniła, widząc, jak towarzy sz, depcząc śnieg, niepewnie ruszy ł w stronę sy ren. Sańka milczał, jego twarz zasty gła jakby w transie, ręce zawisły mu przy ciele. Jeden krok, drugi… Daniła nie pozwolił mu zrobić trzeciego – tak samo jak wcześniej w kinie chwy cił go z ty łu pod brodą, łagodnie zwalił w zaspę, wy mierzy ł mu parę policzków, zamoczy ł twarz

w śniegu… Saszka otrząsnął się, pokręcił głową i utkwił oszalały wzrok w towarzy szu. – No, co ty tak, jak małe dziecko?… – uśmiechnął się Daniła, widząc, że wszy stko chy ba już w normie. – Pokazali zabaweczkę, zawołali i już jesteś gotowy tam biec. A to w kinie, a to tutaj… nie można cię spuścić z oczu! – Nie uwierzy sz, Dania… zdaję sobie ze wszy stkiego sprawę, wiem, że nie wolno mi iść, i mimo wszy stko mnie ciągnie! – wy mamrotał z przestrachem Saszka. – Wy starczy ty lko, że się wsłucham i mogę bły skawicznie stracić kontrolę. Wszy stko widzisz, wszy stko rozumiesz, a mimo to idziesz jak szczur za flecikiem… – To się nie wsłuchuj! Masz apteczkę, napchaj sobie waty do uszu. – Nie, nie, już mi przeszło – odparł towarzy sz, przy słuchując się złowieszczej muzy ce. – Teraz nie ulegnę. – Jesteś pewien? Saszka kiwnął głową. – Dobra, w takim razie ruszamy, póki śpiewają. Sy reny, kurna!… Partnerzy, posuwając się wzdłuż ściany domu, poczołgali się naprzód. Na rogu Daniła zatrzy mał się, nasłuchując. Tonacja śpiewu nieco się zmieniła. Teraz by ło w nim więcej niskich nut. To właśnie one wzbudzały to uczucie niepokoju, którego tak nie lubił. „Dlaczego tak? – wciąż zamiatając łokciami i kolanami śnieżną breję, zaniepokoił się Daniła. – Jakby grożą…” Pełznąc w śniegu, przy jaciele stopniowo zbliżali się do wejścia do centrum handlowego. Daniła raz się obejrzał, Saszka brnął obok, oglądając się niespokojnie na giganty czne nietoperze. Te niby siedziały spokojnie, wciąż tak samo otwierały i zamy kały py ski, wy dając z siebie dźwięki muzy ki organowej. Daniłę to zaciekawiło: no dobra, każdy mógłby śpiewać sam, ale one tu utworzy ły cały kwartet! Jak one trafiają we właściwe klawisze? Zagadka… Chłopcy pokonali pół drogi, do wejścia do centrum handlowego pozostało jakieś trzy dzieści metrów – i wtedy muzy ka nagle umilkła jak nożem ucięta. Daniła wcisnął się w śnieg, z ty łu uderzy ł go w nogi Sańka, też znieruchomiał. „O co im chodzi? Czy żby tak dobrze widziały o zmierzchu? Nietoperze nie mają chy ba dobrego wzroku…” Daniła ostrożnie obrócił głowę – mutanty niespokojnie rozkładały skrzy dła, potrząsając nimi, jakby gotowały się do lotu. Towarzy sze zamarli, starając się wcisnąć, wtłoczy ć w powierzchnię śniegu, stać się jak najmniej zauważalni… stwory od razu się uspokoiły, wznawiając swoją przerażającą pieśń. Przeczekawszy z pół minuty, Daniła ostrożnie ruszy ł dalej. Odepchnął się łokciami raz, drugi i mutanty, nagle zerwały się z gzy msu i łamany mi zy gzakowaty mi ruchami wzbiły się w górę. – One nie widzą! – wrzasnął z ty łu Saszka. – One sły szą! Daniła zerwał się, tonąc po pas w śniegu. Saszka też się wy prostował, odwrócił, chciał już ruszy ć do ty łu po wy drążonej przez nich koleinie, ale Daniła, czując potężne déjà vu, złapał go za kołnierz i szarpnął do siebie. – Dawaj do centrum handlowego, jest bliżej! Podobnie jak w ciągu dnia, wzbijając wokół siebie chmury śniegu, partnerzy rzucili się pod dach centrum. W powietrzu rozległ się wibrujący krzy k wielu gardeł. Daniła w biegu obejrzał się

przez ramię – mutanty, zatoczy wszy krąg nad placem, ruszały do ataku. Od strony budy nku policji dał się sły szeć jeszcze jeden krzy k i z okrągłego okienka na stry chu jeden za drugim wy lazły skrzy dlate mutanty. Niektóre od razu wzbijały się w górę, krzy cząc niespokojnie, inne siadały na gzy msie i zaczy nały się rozglądać dookoła, niespokojnie kręcąc uszasty mi głowami. Huknęło, nad ich głowami rozległ się przenikliwy gwizd loftek – Saszka poderwał lufę do góry i bił w mutanty. Pudło! Cholera! Daniła zatrzy mał się, podnosząc strzelbę i starając się złapać na muszkę stwory miotające się po zakrzy wiony ch trajektoriach – ale gdzie tam! Jakby ktoś je uczy ł „latać wahadłowo” – stwory atakowały, rzucając się z jednej strony w drugą, nie pozwalając w siebie trafić. Z ty łu znów huknęło – ty m razem Saszce się udało, snop śrutu trafił w skrzy dło jednej z sy ren. Mutant przekoziołkował, młócąc powietrze rozerwaną błoną, runął nieopodal, zaczął się szarpać, krzy cząc i wzbijając chmury śnieżnego py łu. Pozostałe cztery zamachały skrzy dłami, odlatując na boki. Daniła poruszy ł lufą, wziął na cel kręcące się czarne ciało, nacisnął spust. Strzelba uderzy ła go w ramię, ładunek poszedł w górę… trafił! Loftka aż podrzuciła mutanta, wgry zając się w puszy ste ciało, roznosząc w strzępy lśniące, czarne futro. Nie czekając, aż sy rena spadnie na dół, Daniła rzucił się do wejścia do centrum handlowego. „Jeden nabój! Jeden nabój!” – waliło mu w głowie. Saszka stał już na schodkach, starając się otworzy ć zasy pane do połowy szklane drzwi. – Inteligent pieprzony !…” – No, rozbij je! – ry knął co sił w płucach Daniła, zdając sobie sprawę, że z takiej odległości jego krzy k będzie niezrozumiały. Ale partner widocznie sam zrozumiał, że nie ma czasu się pieścić, podniósł strzelbę i przy łoży ł kolbą w szy bę. Szkło się rozbiło, drobną kaszą odłamków obsy pało Saszkę od stóp do głów. „To koniec! Całego go poharatało! – wy straszy ł się Daniła, wciąż pędząc naprzód, wy soko podnosząc nogi. – Nie doniosę go do domu!…” Ale partner dość ży wo rzucił się naprzód, do ciemnego holu centrum handlowego. Wleciał, zatrzy mał się, odwrócił… i wrzasnął: – Za tobą! Daniła, który w ty m momencie dotarł do schodków, obrócił się w miejscu, podnosząc strzelbę. Oczy zdąży ły wy chwy cić zary sy czterech skrzy dlaty ch figur pikujący ch zy gzakami z góry – i bez celowania, pośpiesznie nacisnął spust. Z takiej odległości nie można by ło chy bić. Loftka wbiła się w najbliższego mutanta, odrzucając go do ty łu. Kolejny, opadający w ślad za nim, znów skręcił, jednak dwa inne otwarły gęby w niskim, jakby koły szący m otaczającą ich przestrzenią, krzy ku. Daniła poczuł, jak jego wnętrzności zaczy nają nieprzy jemnie wibrować i kurczy ć się w ry tm fal dźwiękowy ch wy doby wający ch się z paszcz sy ren. Po ciele bły skawicznie rozlał mu się okropny ból, skręciło go, strzelba wy padła mu z rąk… a w następnej chwili oba mutanty w locie wbiły się w chłopaka, wpy chając go w drzwi centrum handlowego. Nie poczuł uderzenia o marmurową posadzkę holu – jego świadomość pły wała już wtedy w błogiej ciemności. ***

Tak parszy wie nie czuł się jeszcze nigdy w ży ciu. Mało tego, że kręciło mu się w głowie, miał mdłości i potworny skręt kiszek – na dodatek do wszy stkich ty ch przy jemności niemiłosiernie rozry wał mu gardło suchy kaszel i jak imadłem coś ściskało mu pierś. Oddy chało mu się ciężko, jakby zgniotło mu krtań do rozmiarów słomki, ale oddy chał! A to z kolei znaczy ło, że jednak ży je. Dookoła panowała ogłuszająca cisza, potrzaskiwał ty lko dozy metr, dając znać o obecności lekkiego promieniowania. Daniła uchy lił prawe oko i przekonał się, że raczej nie uda mu się dojrzeć niczego przez otaczający go nieprzenikniony mrok. Wsłuchał się – cicho, ty lko powietrze kursuje ze świstem między płucami a krtanią. Spróbował się poruszy ć, rozległ się szmer i na jego pierś od razu zwalił się ciężar, ostatecznie odcinając dopły w tlenu. Daniła wy tęży ł siły, zamierzając walczy ć do ostatka, ale w uchu nagle pojawił mu się szept towarzy sza: – Dania, cicho!… – Saszka nie szeptał, szeleścił na granicy sły szalności, tak że nawet w otaczającej ich ciszy trzeba się by ło wy silić, żeby zrozumieć słowa. – One są gdzieś obok… Daniła znieruchomiał, w głowie bły skawicznie pojawiły mu się niedawne wy darzenia – muzy ka, sy reny, walka… – Gdzie jesteśmy ? – wy szeptał w odpowiedzi, próbując w ciemności wy macać głowę towarzy sza. – W piwnicy … Tu są drzwi, jesteśmy za nimi, ale są wątłe, a te dranie łażą na zewnątrz… Daniła stęknął, przy jął pionową pozy cję i zaczął szukać na podłodze wokół siebie. Znalazł strzelbę, przełamał, zaczął obmacy wać pas w poszukiwaniu ładownicy. Ładownicy nie by ło. – Sania, gdzie ładownica? – Zgubiłeś ją chy ba, kiedy nietoperze wepchnęły cię do holu… Zostały dwa naboje, załadowałem ci je już do strzelby. Tego jeszcze brakowało! Daniła zaklął przez zęby z niezadowoleniem. – A twoja? W ciemności dało się sły szeć pełne poczucia winy sapanie Sani. – Ja też mam dwa… Jak wy chodziliśmy, schowałem do kieszeni ty lko sześć nabojów… Dwa zuży łem na ulicy, kolejny mi dwoma załatwiłem te szkarady, które cię zaatakowały. No i zostały dwa… Daniła aż zajęczał ze złości – cztery naboje na dwóch, a ty ch sy ren jest dwa razy więcej. Jak mamy się wy dostać? – I co teraz zrobimy ? Przy gnębiony Saszka milczał. – Dobra, jedziemy. Moja latarka jest chociaż cała? – Daniła zaczął grzebać w zasobnikach w poszukiwaniu latarki. – Przecież tu są sy reny, Dania… – Dlatego trzeba jak najszy bciej się stąd zabierać – warknął Daniła, znajdując w końcu latarkę. – A bez światła daleko nie poleziesz. Ciekawe, czy m mnie tak załatwiły ?… – Infradźwięki – powiedział pewnie Saszka. – Siedem herców. A ty jesteś na nie bardziej

wrażliwy niż zwy kli ludzie, sam wiesz. Ja się też wtedy kijowo poczułem… Wy obrażam sobie, co ty teraz przeży wasz… – No, nic dobrego… Daniła wy jął latarkę, zabrzęczał – niech stanie się światło! Jasny niebieski snop rozpędził otaczający mrok i w końcu rozejrzał się dookoła. Partnerzy siedzieli na niewielkiej klatce schodowej. Z jednej strony drzwi, z drugiej schody. Drzwiczki fakty cznie by ły wątłe – cienka dy kta z mały m ry gielkiem. Do tego w futry nie widać by ło szczelinę grubości palca. Zza drzwi dobiegały czasem chroboczące dźwięki – zdaje się, że rzeczy wiście by ły tam sy reny. Czy li należało się pośpieszy ć… – A co jest tam, nie sprawdzałeś? – Daniła skierował światło latarki w dół po schodach i zatrzy mał na drugich drzwiach. – Te drzwiczki wy glądają poważniej… – Jakie tam „sprawdzałeś”! – Sańka machnął ręką. – Ledwo cię tu dowlokłem i jeszcze broniłem się przed tamty mi. – Dobra, zaraz zobaczy my. Jęcząc i opierając się na poręczy po prawej stronie – wnętrzności wciąż mu skręcało, jakby zawiązały się najpierw na mocny węzeł, a teraz powoli się rozwijały – Daniła zszedł i zaczął przy glądać się drzwiom. Tak, poważne. Na pierwszy rzut oka by ło jasne, że trudno im będzie przez nie przejść. Za nimi by ł, zdaje się, magazy n, tak więc łatwo z ty mi drzwiami nie będzie… Na wszelki wy padek szarpnął za klamkę – zamknięte. Czego też należało się spodziewać. – Co robimy ? – zabrzmiał z górnego półpiętra głos partnera. – Przebijemy się? – Z czterema nabojami? – burknął Daniła, świecąc latarką dookoła. Nagle w sunącej po suficie plamie światła mignęło coś kwadratowego i masy wnego. Daniła wrócił w to miejsce i od razu dał się sły szeć radosny okrzy k Saszki – pod samy m sufitem, w kącie, widniał wy lot sy stemu wenty lacy jnego. – Gratuluję – mruknął pod nosem Daniła. – Do niego są ze cztery metry ! – Stanę ci na ramionach i sięgnę. – Saszka już stał obok, świecąc na otwór swoją latarką. – Wlezę, a potem zrzucę ci linę. Ty lko zaczekaj, nie wchodź od razu, daj mi się odczołgać trochę dalej. Bo mocowania nie utrzy mają naszego wspólnego ciężaru. Tak też zrobili. Saszka władował się na towarzy sza, chwy cił wy lot, wy rwał plastikową kratkę, która ledwo się trzy mała, i podciągnąwszy się, zniknął w środku. Pół minuty później z otworu wy leciała lina. Daniła poczekał przez chwilę – ty mczasem z przewodu wenty lacy jnego dochodziły stopniowo oddalające się dźwięki – i wszedł w ślad za nim. Przewód by ł ciasny. Saszka, chudy jak wąż, przeczołgał się bez problemu, ale zaczy nający już mężnieć Daniła przeciskał się z trudem. Do tego, ledwie się tam wsunął, kiedy na jego pasku odezwał się dozy metr. Trudno by ło go wy ciągnąć, jednak jakoś się przekręcił i zdołał sięgnąć do ładownicy. Spojrzał – na świecący m ekraniku czerniała liczba „47”. Przebierając rękami, Daniła w szy bkim tempie ruszy ł naprzód. Przed nim, w plamie światła latającej na boki latarki to pojawiały się, to znikały podeszwy Saszki – przy jaciel też świetnie zdawał sobie sprawę, co to takiego czterdzieści siedem rentgenów, kiedy masz na sobie ty lko OP-

1, i też próbował jak najszy bciej wy rwać się z napromieniowanej kiszki przewodu wenty lacy jnego. Wenty lacy jny wy ścig trwał niedługo – po jakichś czterdziestu metrach Sańka, nie zauważy wszy kratki w podłodze przewodu, popędził wprost po niej i zwalił się w dół. Daniła ostrożnie podpełzł do krawędzi i wy jrzał na zewnątrz. Saszka wpadł do jednego z pawilonów, gdzie kiedy ś handlowano arty kułami pościelowy mi. Lądowanie okazało się miękkie – przy jaciel szamotał się w stercie poduszek Bóg wie kiedy rozłożony ch na straganie czy jąś troskliwą ręką. Chociaż to mu się udało, ale na ty m cały fart się zakończy ł: dawno temu osiadły w poduszkach radioakty wny py ł wzbił się w powietrze i dozy metr darł się na cały głos, pokazując niesamowite wartości. Ech, znów trzeba będzie leżeć w szpitalu!… Daniła zeskoczy ł i podczas gdy Saszka kręcił w oszołomieniu głową, rzucił się do kruchy ch drzwi z dy kty, wy bił je jedny m kopnięciem i wy padł na kory tarz. – Spieprzaj stamtąd, szy bciej! Nie sły szy sz dozy metru?! Saszka rzucił się szalony m pędem za partnerem. Na zewnątrz pawilonu poziom radiacji by ł odrobinę niższy, dozy metr pokazy wał trzy dzieści rentgenów – też niezby t przy jemnie, nawet mając „bechę”. Trzeba by ło się pośpieszy ć. Przy jaciele połknęli po dwie tabletki i szy bko zaczęli się rozglądać. Kory tarz, pośrodku którego stali, prowadził w obie strony i kończy ł się szerokimi otworami okienny mi, ze sterczący mi z ram ostry mi odłamkami. Na zewnątrz zmierzchało i przez okna zaglądał już przedwieczorny granat nieba. Po obu stronach kory tarza ciągnął się szereg drzwi i wy staw niewielkich sklepików. Większość witry n by ła rozbita, a towary, dawniej stojące na szklany ch półkach, wy padły na zewnątrz i leżały teraz rozsy pane po posadzce kory tarza. Najważniejsze by ło jednak to, że kilka metrów przed sobą Daniła wreszcie zauważy ł to, czego szukali – sklep z wojskowy m demobilem. OP-1 – na szczęście! – tu by ły. Czterdzieści trzy komplety. Każdy w opakowaniu z szeleszczącej folii, z wy blakły m przez długie lata liliowy m nadrukiem, na który m Daniła zdołał jednak odczy tać nazwisko właściciela – „IP Jermakow” – i podziękować mu w my ślach za zapobiegliwość. Całe czterdzieści trzy komplety – można zwariować! Pierwsze wy jście i taki bogaty łup! Saszka chciał zatańczy ć z radości, ale Daniła go powstrzy mał – by ło za wcześnie, żeby się cieszy ć, przy wy jściu wciąż czy hały sy reny, a nabojów w kieszeniach nie przy by wało. Zdoby cie OP-1 to mało, trzeba jeszcze donieść je do domu. – Zdaje się, że jednak trzeba będzie się przedrzeć – mruknął Saszka, wkładając foliowe paczki do plecaka. – Słuchaj, Dania, a jeśli wziąć je z zaskoczenia? Wy skoczy my, walniemy salwą i uciekniemy ? – I daleko pobiegniesz w ty m śniegu? – zapy tał scepty cznie Daniła. – Nie, nie będziemy ry zy kować. Spróbujemy znaleźć zapasowe wy jście, ot co. Na pewno gdzieś jest. Zapasowe wy jście znalazło się po półgodzinie. Po krótkiej szamotaninie udało się je otworzy ć – drzwi by ły tu nie tak solidne jak te od magazy nu i poddały się uderzeniom młotka i siekiery, które znaleźli w składziku. Kiedy Daniła rąbał, Saszka stał na straży, trzy mając jedną strzelbę

w rękach, a drugą mając postawioną obok pod ścianą. Partnerzy obawiali się, że sy reny usły szą ich hałas i zjawią się, ale obeszło się bez tego. Widocznie mutanty nie zdołały znaleźć drogi w plątaninie kory tarzy, a nie wpadły na to, żeby budy nek okrąży ć, dlatego też zostawiły ich w spokoju. Kiedy przy jaciele błąkali się po centrum handlowy m, na zewnątrz się ściemniło i do tego podniósł się pory wisty wiatr. W twarz waliły im śnieżne krupy, zalepiając okulary masek przeciwgazowy ch, które trzeba by ło ciągle przecierać. Co chwila się oglądając, towarzy sze nadłoży li drogi, żeby nie wy chodzić na plac opanowany przez mutanty i wy szli akurat na główny m miejskim skrzy żowaniu. Stąd „My śliwy ” by ł o rzut beretem. Łupy leżały nietknięte. Przy jaciele wy brali sobie po nowej parze nart i zaczęli wrzucać do pontonu komplety OP-1. Daniła otworzy ł jeden, na próbę – i tu czekało ich srogie rozczarowanie. Skafander by ł zepsuty – guma stała się niezdatna do uży tku, wy schła i pełno by ło w niej malutkich dziurek. Z czterdziestu trzech kompletów cały ch pozostało ty lko dziewięć. Dostała się do nich wilgoć, przegry zły je wszy stkożerne szczury albo jakieś żarłoczne mole, nie wiadomo, ale fakt by ł taki, że z mnóstwa kombinezonów ocalał ty lko co piąty. Cóż, i za to trzeba by ć wdzięczny m. Grzech narzekać, kiedy i bez tego już pierwsze wy jście na powierzchnię uczy niło z nich bogaczy, a przede wszy stkim stali się niezależny mi, samodzielny mi stalkerami! *** Dopiero głęboką nocą doszli do Schronu. Musieli solidnie pobłądzić – plan dziadka obejmował ty lko centrum miasta, a nie udało im się wrócić po własny ch śladach – zasy pało je, a w ciemności ulice wy glądały tak samo. Ale jednak doszli i to w odpowiednim momencie – zaniepokojony dziadek wraz z matuszką Galiną krąży li po Schronie, zamierzając choćby bez wsparcia wy ruszy ć na poszukiwania. Nawet pułkownik nie zdołał ich przekonać, i grupę poszukiwawczą postanowiono wy słać w nocy. Już przy gotowy wała się do wy jścia, kiedy to sy nowie marnotrawni wreszcie powrócili. Daniła naty chmiast, nieomal jeszcze w przedsionku, zdecy dowanie uciął wszelkie zapędy wy chowawcze dziadka. Koniec, dość tego. Ile można? Czy on jest mały m chłopcem? Dorosły, poważny, samodzielny człowiek. Stalker, poszukiwacz – proszę ile towaru przy niósł! Gdzie tu miejsce na łajania? Łupy istotnie by ły bogate – przy jaciele przy nieśli nie ty lko broń, choćby ty lko gładkolufową, ale i to, czego Schron najbardziej potrzebował – OP-1. Dziewięć skafandrów, z który ch trzy, zgodnie z umową, od razu przekazali na wy posażenie Schronu, a kolejne cztery wy mienili na tuszonkę, zagęszczone mleko, kaszę, suchary i inne produkty ży wnościowe. Oprócz kombinezonów Rodiony cz, według ustaleń, zabrał dwie strzelby i trzecią część nabojów i sprzętu, pozostałe zaś łaskawie zostawił zdoby wcom. I to by ło sprawiedliwe. W szpitalu jednak trzeba by ło poleżeć. Daniła, przy pomniawszy sobie szalone wartości na

ekranie dozy metru, uznał, że bezpieczniej będzie poby ć tu przez ty dzień. Poza ty m Ojboli nalegał. I chociaż ani nazajutrz, ani po dwóch czy trzech dniach chłopcy nie zauważy li pogorszenia samopoczucia, to jednak Siemiony cz trzy mał ich w segmencie szpitalny m do oporu, faszerując ich jemu ty lko znany mi specy fikami. No i dobrze, jest lekarzem, wie lepiej. Przekonując Saszkę o ty m, że mieszkańcy Schronu popędzą na powierzchnię, kiedy ty lko się dowiedzą, że można się tam obłowić, Daniła miał rację ty lko w połowie. Zakty wizowali się mężczy źni przed trzy dziestką, którzy stanowili najwy żej szóstą część ludności. Pozostali faceci pod czterdziestkę i starsi woleli spokojniutko chodzić na warty i nie pchali się po towar, którego zdoby wanie wiązało się z ry zy kiem. Wy jątek stanowiła grupa pięciu, sześciu ludzi, w której by li też German z Michały czem. Te stare wilki od razy zrozumiały, że w mieście i okolicach można znaleźć niemało dobra, które z czasem pozwoli im zy skać pewną niezależność od składów ży wności Schronu. Ale takich by ło mało, a wkrótce po ty m, jak pojawiły się pierwsze ofiary śmiertelne i zaginieni bez wieści, zrobiło się ich jeszcze mniej. Wy pady po towar z czasem stały się udziałem ty lko niektóry ch samotników oraz ty ch, którzy pod przewodnictwem pułkownika przechodzili ostre szkolenie do ży cia w warunkach panujący ch na powierzchni. Męska populacja Schronu podzieliła się na dwie kasty – stalkerów i party zantów. No, a dla Daniły i Sańki to wy jście stało się decy dujące. Odtąd mogli by ć dumni, że ich marzenie się spełniło – zostali prawdziwy mi stalkerami. 50 TOZ-34 – werty kalna strzelba my śliwska. Wy różnia się prostotą wy konania i wy soką niezawodnością (przy p. aut.).

11 | Spichlerze martwej ojczyzny

Zaczęło się z samego rana. Najpierw Dimka Ślepy przy szedł i przekazał, że przed południem wy znaczono powszechne zebranie i obecność jest absolutnie obowiązkowa. Daniła wzruszy ł ramionami – jak trzeba, to trzeba. Potem zajrzał Saszka, zabandażowany jak mumia, ale wy glądał ży wo jak nigdy. Przy niósł najnowsze nowiny – kiedy zdąży ł się tego wszy stkiego dowiedzieć? Okazuje się, że Rodiony cz wezwał wszy stkich, nie ty lko mężczy zn, ale i kobiety. A to by ło niezwy kłe – jak Daniła sięgał pamięcią, takie powszechne zgromadzenia odby ły się najwy żej dwa, może trzy razy i zawsze w nadzwy czajny ch sy tuacjach. Pomy śleli, pogadali i zostawili temat, do niczego nie dochodząc. Potem, kiedy ty lko Sasza wy szedł, jak na zawołanie Irinka z Olgą wróciły z fermy. Roztrzęsione, niczego nie rozumieją. Mówią, że wszy stkich puścili do domu i kazali stawić się na zebraniu. A kto to widział, żeby pracowników z ferm wy puszczać w środku dnia?! Coś takiego zdarza się pierwszy raz! No i w końcu przed samy m obiadem wpadł do nich German. Podzielił się informacjami: – Ani razu nie widziałem naszego pułkownika w takim stanie. Mówi, mówi i milknie w pół słowa. Albo odpowiada na py tania ni w pięć, ni w dziewięć, widać, że my śli o swoich sprawach, i to intensy wnie. Oczy patrzą mu jakby do środka. I czasem przez to spojrzenie przebija taki smutek, aż strach człowieka oblatuje! Wszy stko na to wskazuje, że zebranie będzie dziś gorące… – Czego się mamy spodziewać? – zapy tała Irina. German wzruszy ł ramionami. – A kto wie? Coś się stanie… Zobaczy my … O wpół do dwunastej Daniła wy jrzał za drzwi – mały mi grupkami kory tarzem ciągnęli ludzie. – Ej, Dobry nia, jeszcze jesteś w domu?! – Daniła obejrzał się i zobaczy ł Michały cza z żoną. – Dawaj szy bciej, bo zajmą wszy stkie miejsca! Zdaje się, że rzeczy wiście należało się pośpieszy ć. Sala Rady by ła pełna, szpilki by ś nie wcisnął. Ludzie stali w przejściach. Daniła z trudem załatwił miejsca siedzące dla Irinki i Olgi, sam stanął obok nich. Przewodniczy ł pułkownik. Po jego lewej stronie, przy stole nakry ty m czerwony m materiałem siedział Pluszkin. Po prawej – Skrzy neczka. Oboje wy glądali na poruszony ch, rozmawiając o czy mś za plecami Rodiony cza. Ten milczał, patrzy ł w jeden punkt, my ślał. Ludzie

cicho szeptali, szeleścili, stukotali krzesłami, kręcili się, szurali nogami – słowem tworzy li całe to dźwiękowe tło, które zawsze wy stępuje na duży m zgromadzeniu ludzi cierpliwie czekający ch, aż zacznie się dziać coś interesującego. Wszy scy wiedzieli, że poganianie Rodiony cza mija się z celem. Podczas gdy dowództwo wciąż się naradzało, Daniła rozejrzał się w poszukiwaniu partnera. Saszka z rodziną usiadł z boku, kilka rzędów od niego, bliżej wy jścia. Pomachał ręką, pochy lił się do siedzącego obok sy nka, wskazał palcem na towarzy sza. Toszka, ży wy czteroletni brzdąc rozpły nął się w uśmiechu, pokazując wszy stkie swoje dwadzieścia zębów, pomachał wujkowi Danile, swojemu chrzestnemu. Daniła machnął dłonią w odpowiedzi. Chciał jeszcze znaleźć Germana, ale by ło za późno – pułkownik wstał, obszedł stoły, stanął przed rzędami krzeseł, popatrzy ł na zebrany ch. Ludzie przy cichli. Rodiony cz zaczął jak zawsze bez wstępów, po wojskowemu: – Tak więc po pierwsze ży czę zdrowia wszy stkim zebrany m. – Zdrówka, Pietrowicz… Ży czy my zdrowia, towarzy szu pułkowniku… I nawzajem… – przeleciało przez widownię. – Po drugie, żeby nie przeciągać, przejdę od razu do rzeczy. Jak wszy scy wiecie, nie dalej jak wczoraj przeciwnik, przeciwko któremu prowadziliśmy całkiem udane działania bojowe, zaproponował rozejm i przy słał negocjatorów. Rezultatem naszej rozmowy jest zniesienie stanu wojny. Ludzie milczeli głucho, czekając na bardziej niepokojące wieści. Pułkownik, nie doczekawszy się reakcji, kaszlnął i ciągnął dalej: – Poza ty m, i jest to, jak rozumiecie, zdecy dowanie ważniejsza w naszej sy tuacji wiadomość, zaproponowano nam udział w operacji, która wróży, jeśli nie ogromne profity, to na pewno zaopatrzenie naszy ch coraz bardziej pusty ch magazy nów ży wności. Teraz dopiero ludzie zaszemrali – nowina fakty cznie by ła ważna. Zasoby ży wności by ły coraz mniejsze, a nie by ło skąd wziąć nowej. Na samy ch grzy bach nie pociągniesz, na herbatkę z mlekiem skondensowany m i kaszę z tuszonką też ma człowiek ochotę. – A gdzie to się takie bogactwa uchowały ? – zawołał ktoś z sali. Pułkownik obrócił się w stronę głosu i rzucił jedno jedy ne słowo: – Rosrezerwa. Ludzie umilkli na sekundę, trawiąc to, co usły szeli, a potem gwar podniósł się ze zdwojoną siłą. Jakżeby inaczej! Rosrezerwa! Cóż to za słowo! O Rosrezerwie wiedzieli w Schronie wszy scy : od dzieci do starców. O Rosrezerwie opowiadali bajki mały m dzieciom i o ile dorośli mieli jeszcze o tej insty tucji jakiekolwiek wy obrażenie, to dla dzieci to pojęcie by ło czy mś w rodzaju jaskini Ali Baby i bajkowego, pełnego bogactw Eldorada w jedny m. – Mam nadzieję, że wszy scy wiedzą, co to takiego magazy ny Rosrezerwy ? – ciągnął ty mczasem pułkownik. – Czy mam wy jaśnić? – Niech pan wy jaśni, Siergieju Pietrowiczu – poprosił, wstając ze swojego miejsca Timocha, sy n Michały cza. – Pan to wie i to, jak widać, dość konkretnie, a my, którzy urodziliśmy

się i wy chowali po Początku, mamy o Rosrezerwie wy obrażenie wzięte ty lko z bajek na dobranoc. Ja na przy kład aż do siedemnastego roku ży cia wierzy łem, że to taka wy spa, gdzie pły ną rzeki mleka i kisielu, cała ziemia składa się z czekolady, na drzewach rosną bułki i bochenki chleba, a na łąkach z czy stą szmaragdową trawką pasą się tłuste owieczki i krówki. W dodatku już upieczone… Tak więc żadny ch konkretów, same plotki. Dobrze by by ło wy jaśnić… Po widowni przeszedł szum, sala zakwitła uśmiechami. Pułkownik też się uśmiechnął. – Za Sojuza o tej insty tucji, wtedy jeszcze zwanej Rezerwą Państwową, też chodziło niemało plotek i domy słów. Cóż, opowiem wam nieco z tego, co wiem z racji mojej działalności. Hmm… Dawnej działalności – poprawił się. – Więc tak. Federalna Agencja do spraw Rezerw Państwowy ch to jedna z najbardziej zamknięty ch struktur, opatrzona pieczęcią „ściśle tajne”. Położenie jej obiektów, wszy stkie dane doty czące tego, co, gdzie i jak się przechowuje, wszy stko to by ło objęte tajemnicą państwową. I nie sądzę, żeby by ła teraz ujawniona, ludzi znający ch współrzędne obiektów z pewnością wielu już nie ma. I taki brak jawności by ł charaktery sty czny nie ty lko dla naszego kraju, informacje o strategiczny ch zapasach by ły utajniane w każdy m państwie. Wiele składów, w który ch przechowuje się ży wność, jest położony ch głęboko pod ziemią, w kopalniach, wy robiskach solny ch. I nie ty lko po to, żeby zdradziecki wróg się nie domy ślił, ale także w celu zapewnienia niemal idealny ch warunków przechowy wania zapasów ży wności, w takich jaskiniach temperatura i wilgotność utrzy mują się zawsze na ty m samy m poziomie. Potrzeba znacznie mniej dodatkowej aparatury niż dla takiego składu na powierzchni. Te skarbce Rosrezerwy, powstawały w okresie zimnej wojny i by ły pomy ślane jako obiekty nie do zdoby cia, zdolne wy trzy mać nie ty lko naturalny kataklizm, ale i bezpośrednie trafienie bomby atomowej. Podstawami wy boru lokalizacji by ły oddalenie od terenów zamieszkały ch i obecność linii kolejowej. Co, wy biegając naprzód, daje nam poważne nadzieje na zdoby cie takiego właśnie magazy nu, pociąg pancerny stoi i czeka… Daniła nie zdąży ł zareagować – Irinka podniosła rękę i zerwała się z krzesła. – Siergieju Pietrowiczu, nie przesły szałam się? Zdoby cie? Rodiony cz rozłoży ł ręce: – A czego by ś chciała, moja droga? Takie bogactwo nie leży tak po prostu na gościńcu. Tamtego dnia skład, zresztą jak zawsze, ochraniała kompania wojsk wewnętrzny ch, specnazu. Przy puszcza się, że w kopalni, w której znajdują się magazy ny, uratowali się nie ty lko oni, ale i większość pracowników składowiska, z który ch dziewięćdziesiąt procent stanowiły kobiety. Tak więc wy obrażasz sobie, jaka potężna wspólnota tam z czasem powstała? Tak, trzeba będzie trochę powojować. Ale przecież to dla was walczy my, dla naszy ch żon i dzieci! Ta wy prawa to nie kwestia wzbogacenia się, ale przetrwania Schronu! Rozumiesz w ogóle, jakie tam są dobra?! Jeden taki obiekt miał by ć zabezpieczeniem kilku obwodów, a to są dziesiątki milionów ludzi, na trzy miesiące! Wy obrażasz sobie taką masę jedzenia?! Irina, zagry zając wargę, usiadła na swoje miejsce. „No, można się teraz spodziewać małej domowej awantury – pomy ślał Daniła. – Zagry ziona warga to już poważna sprawa… Ciekawe, co jej się nie spodobało? To, że trzeba będzie to

wszy stko odebrać inny m, czy to, że będzie musiała wy słać męża na wojnę?…” – Oprócz kolosalnej ilości rozmaity ch produktów ży wnościowy ch i paliwa – opowiadał dalej Rodiony cz – magazy ny Rosrezerwy wy pełniano zapasami przechowy wany mi na wy padek nadzwy czajnej sy tuacji, działań wojenny ch, nieprzewidziany ch problemów ekonomiczny ch. Ale, jak widzicie, państwu się to już nie przy da. Za to potrzebujemy tego my. Mamy pełne prawo, by z tego skorzy stać. W takich składach jest absolutnie wszy stko: samochody, części zapasowe, warsztaty, surowce, metale, materiały budowlane, medy kamenty, ubrania… Wszy stko, wy obrażacie sobie? Wszy stko! To wszy stko tam jest i wszy stko to jest nam niezbędne jak powietrze!… Zebrani słuchali jak urzeczeni. Pułkownik właśnie pokazał ludziom ich najbliższą przy szłość i odmalował ją nie w czarny ch, krwawy ch barwach głodu, wy rzeczeń i śmierci, ale w jaskrawo niebieskich, żółty ch i zielony ch kolorach ży cia, sy tości, zadowolenia. Bo kto zrezy gnuje z szansy, by ży ć bez trosk i kłopotów, wy chowy wać dzieci, cieszy ć się z każdego nowego dnia i przeży wać je łatwo i błogo? Jeśli Rodiony czowi potrzebne by ło poparcie ludzi, to niewątpliwie można uznać, że już je zdoby ł. I Daniła zgadzał się z nim tak samo jak pewnie większość tu siedzący ch, ży ciową koniecznością dla Schronu jest uzupełnienie zapasów ży wności, medy kamentów, narzędzi i innego sprzętu tak niezbędny ch do ży cia. – Jasne jest, że wszy stko to jest przechowy wane od bardzo długiego czasu i wiele produktów, według norm Rosrezerwy, jest już dawno przeterminowany ch. Ale normy to jedno, a głód nie ciotka, pasztecikiem nie poczęstuje – rzucił perełkę wojskowego humoru pułkownik. – Doskonale to wiecie, wojskowa tuszonka w niskiej temperaturze może leżeć nawet dziesięć czy dwadzieścia lat. Daniła przy pomniał sobie, jak kiedy ś w dzieciństwie dziadek opowiadał mu o dwóch interesujący ch przy padkach. By ł wtedy jeszcze brzdącem, ledwie nauczy ł się składać litery i przeczy tawszy na puszce tuszonki, że jej data ważności już dawno upły nęła, wbił sobie do głowy, że nie wolno ty ch konserw jeść. To wtedy właśnie dziadek opowiedział mu, jak w latach pięćdziesiąty ch zeszłego wieku pracownicy Głównego Urzędu do spraw Północnej Drogi Morskiej odkry li na wy spie Dikson w piwnicy remontowanego magazy nu ży wności puszkę konserw. Na cudem zachowanej ety kiecie by ło napisane: „Kapuśniak z mięsem i kaszą, fabry ka konserw ży wnościowy ch Azibera w S-Petersburgu, rok 1900”. Analiza zawartości wy kazała, że puszka zachowała hermety czność, konsy stencja mięsa by ła zadowalająca, zapach w normie, ale podwy ższona by ła zawartość ołowiu i w smaku by ło lekko czuć metal. Podobny wy padek wy darzy ł się na półwy spie Tajmy r w 1973 roku. Odkry to tam „skarb Tolla” – zapas ży wności ukry ty w wiecznej zmarzlinie przez znakomitego uczonego i polarnika Eduarda Tolla. Część unikatowy ch puszek pozostawiono na miejscu dla następny ch ekspedy cji, a część przy wieziono do Moskwy. By ło na nich napisane: „Konserwy dla wojska. Kapuśniak z mięsem i kaszą. Porcja obiadowa. Waga 1 funt 70 zołotników51. Miesza się z wodą w ilości 2/3 blaszanki, w której znajduje się konserwa. Zagrzewa się do zagotowania i gotuje nie dłużej niż 10 minut. Wy produkowano w 1900 roku”. I ci, który m starczy ło determinacji, żeby spróbować, nie

pożałowali. By ła bardzo smaczna. Daniła potrząsnął głową, odganiając wspomnienia. „Ech, dziadku, dziadku, jak tu ciebie brakuje…” – …krótko mówiąc – opowiadał dalej Rodiony cz – wszy stko, co trafiało do sy stemu Rosrezerwy, przechodziło surową kontrolę jakości. Odpowiadał za to cały insty tut naukowobadawczy. Słowem, o jakość przechowy wanej w magazy nach ży wności można by ć spokojny m. I jeśli wy puścimy tę szansę z rąk, to drugiej takiej już nie będzie. Jak wszy stkim wiadomo, sy tuacja z produktami ży wnościowy mi jest z każdy m rokiem coraz gorsza. Już prawie nie ma konserw, kończy się kasza, suchary. To, co zostało, starczy na rok, nie dłużej. Wy grzebujemy resztki czekolady i mleka w proszku. Zresztą co tam ży wność, niedługo skończy się to, co najpotrzebniejsze: wkłady filtrujące do sy stemu oczy szczania i odkażania powietrza, olej silnikowy do agregatów Diesla i tlen do sy stemu wzbogacania powietrza! I jeśli na grzy bach możemy jeszcze pociągnąć, to bez powietrza i prądu nie! I nie można tego kupić od karawan w potrzebny ch nam ilościach! Ten skład to nasza ostatnia nadzieja! Decy dujcie. Zebrani zaszemrali, zahuczeli, omawiając nowinę. Z różny ch miejsc podniosły się pojedy ncze okrzy ki. Rodiony cz podniósł rękę, uspokajając ludzi. – Głosujemy ! Kto jest za? Las rąk. Daniła stanął na palcach, patrząc ponad głowami i próbując liczy ć. Nie by ło sensu. Absolutna większość. – Kto jest przeciw? Do góry powędrowało nie więcej niż dziesięć dłoni. Daniła spojrzał z ukosa na żonę – Irina też wy ciągnęła rękę do góry. Biorąc z niej przy kład, uniosła rękę i Olga. „…A to głupie baby …” – Absolutna mniejszość! – podsumował pułkownik. – W takim razie nie ma już o czy m mówić. Zebranie zakończone, proszę się rozejść. Dowódcy grup szy bkiego reagowania mają zostać. Nie mogę tego rozkazać stalkerom, ale zapraszamy wszy stkich, którzy chcą wziąć udział w ekspedy cji. Obiecuję, że po zakończeniu operacji nie zostaniecie z pusty mi rękami. Daniła zrobił krok, zamierzając podejść do stołu, i natknął się płonące wściekłą zielenią oczy starszej żony. – Nigdzie nie pójdziesz – powiedziała twardo Irinka, łapiąc męża za rękę. – Nie wy głupiaj się. – Nie puszczę cię! – Powiedziałem, nie wy głupiaj się! – Daniła lekko podniósł głos. – Marsz z Olgą do domu, szy bko! Jak wrócę, to porozmawiamy. Irinka, mrużąc oczy, zerwała się na nogi, łapiąc Olgę za rękę. Mignęły czarne włosy z grzy wką. – Porozmawiamy … Daniła westchnął, odprowadzając kobiety wzrokiem. Uśmiechnął się. Co to za charakterki! Teraz jeszcze w domu będzie awantura. Olga, ta jest spokojniejsza, bardziej układna. A ta to

czasem jak wulkan. Zupełnie jak świętej pamięci dziadek: wbije sobie coś do głowy i nie wy perswadujesz. Przy stole Rodiony cza i na krzesłach w pierwszy ch rzędach zebrało się już ze czterdziestu ludzi. Daniła podszedł, rozejrzał się. Aha, Saszka tu jest, popatruje na niego ponad głowami inny ch – no jasne, miałby się nie domy ślić, że towarzy sz już się zdecy dował. Gdzie jeden, tam i drugi. Są German, Michały cz. Timocha, Taras i Artem Humpty, którzy chodzą po powierzchni we trójkę, też tu są. Tam wy rasta nad tłum Losza Shrek – Losza ma stareńkich rodziców i trzy siostry na wy daniu. Losza by ł party zantem. Po tamty m, pierwszy m wy jściu, kiedy o mało nie wy kończy ł go mikser, nie decy dował się na dalekie wy prawy, ale teraz widocznie go przy cisnęło. Daniła nieraz zapraszał go na rajd, żeby poszedł z nimi jako trzeci, ale Shrek ty lko buczał i przecząco kręcił głową – bał się. A szkoda, siła Loszy bardzo by się im przy dała. Więc kto tu jeszcze. Są Tandemowie. Oprócz braci Daniła dojrzał także Lokalizatora, Ary jczy ka, Dżabbersmoka i Konowała z Kufrem. – Nie tłoczy my się, siadamy ! – Głos pułkownika zagłuszy ł gwar zebrany ch. – Chodźcie bliżej, do pierwszy ch rzędów, żeby m nie musiał wrzeszczeć. Ludzie poruszy li się, zajmując miejsca. Daniła przy siadł na krześle, pomachał ręką Saszy, żeby podszedł. Przy jaciel nie kazał na siebie czekać, przedostał się przez tłum, klapnął na zajęte dla niego miejsce. – No i co, idziemy ? – A jak… Jak twoje zareagowały ? – Cóż… Przejęły się… Ale co robić, rozumieją. Ty lko Antoszce trzeba będzie wy jaśnić. – Może pogadały by z moimi… – Irka? – Aha. Iskry lecą jej z oczu. – Ech… Potrafi taka by ć, jak coś idzie nie po jej my śli. – Saszka uśmiechnął się krzy wo, znał Irinkę doskonale, w końcu wszy scy dorastali w ty m samy m Schronie. – Pamiętasz, jak na początku by ła przeciwko Oldze? A teraz? – Papużki nierozłączki – skrzy wił się Daniła, nie miał ochoty wspominać nienajlepszy ch czasów. – No i teraz też tak będzie – powiedział z przekonaniem Saszka. – Zrozumie. Takie są okoliczności, nic się nie poradzi. Daniła westchnął – łatwo mówić, kiedy ma się żony spokojne i ugodowe. Saszka ma Marinkę – nie ma porównania z jego starszą, spełnia wszy stkie polecenia i ży czenia męża. A Swietka, młodsza, bierze przy kład ze starszej. Tak więc w domu zawsze jest cisza i spokój. A jednak kochał Iriszkę. Jak tu nie kochać: jak popatrzy ty mi swoimi ogromny mi zielony mi oczami, to cały się rozpły wa… Czując szturchnięcie w bok, Daniła wrócił do rzeczy wistości. Okazało się, że kiedy on się rozpły wał, Rodiony cz zaczął już coś mówić i teraz popatry wał na niego z dezaprobatą. – Nie będę opowiadać o lokalizacji kopalni i konstrukcji magazy nów Rosrezerwy z tej prostej

przy czy ny, że sam nic o ty m nie wiem. Ale dziś wieczorem przy będzie do nas major Abbas, dowódca karawany. Szczególnie wy szczekany m powiem: usły szę choćby jedną szy derczą odzy wkę, od razu wy rwę języ k z korzeniami. Znacie mnie, moje słowo jest twarde. Tak, wzięliśmy się za łby, tak, powojowaliśmy, sprawdziliśmy się nawzajem. Ale teraz ten major to nasza ostatnia szansa na przeży cie, na normalną przy szłość, dlatego wy magam dla niego bezwględnego szacunku. Spodziewamy się go około dziewiątej. Tak więc wszy scy, którzy znajdą się w składzie ekspedy cji, mają stawić się o tej godzinie w „Tawernie”. Piwo jest już poinformowany, inni goście nie są przewidziani. I wtedy major przedstawi dokładniejsze informacje, dokąd jedziemy, co nas tam czeka i na co można liczy ć w razie zwy cięstwa. Teraz chcę ty lko ustalić liczbę chętny ch. Zapisy wać się pojedy nczo. *** Daniła wrócił do domu chwilę po siódmej. Idąc kory tarzem, my ślał: jest teraz czas, można zjeść, a potem wy jść do lokalu. Ludzie na pewno zbiorą się wcześniej, by przedy skutować nowiny ! Szedł, szy kując się na py szną i sy tą kolację, którą na pewno już ugotowała młodsza żona, i całkiem zapomniał o wiszącej w powietrzu awanturze. Przy pomniał sobie dopiero przed drzwiami, zaklął w duchu. Westchnął, wstrzy mał oddech i jakby zanurkował. Wszedł – cisza. Pachnie kaszą jaglaną, tuszonką, grzy bami… Zakrzątnął się w ciasny m przedpokoju, zdejmując buty, zajrzał do części mieszkalnej segmentu – są, proszę bardzo. W komplecie. Na łóżku siedzą Irina z Olgą, obie zasępione, na wersalce naprzeciwko ojciec Kiriłł. Daniła westchnął – nie uniknie rozmowy. Przeszedł do pokoju, usiadł na swoim miejscu u szczy tu nakry tego już stołu ustawionego przy ty lnej ściance szafy oddzielającej mały przedsionek. – Witam, ojcze Kirile. Co ojca sprowadza? – W odróżnieniu od matuszki Galiny, nigdy nie mówił do ojca Sańki na ty. Od dziecka tak się utarło, nie mógł i koniec… Ojciec Kiriłł patrzy ł uważnie na Daniłę, milczał. Irinka z Olgą też siedziały cicho. Cisza się przeciągała. – Co jest, ktoś umarł? Co tak milczy cie? – Daniła rozzłościł się, ale nie dał tego po sobie poznać. – Proszę siadać do stołu, ojczulku, jeść kolację, czy m chata bogata. Spokojnie nałoży ł sobie na talerz kaszę z tuszonką, grzy bki. Sy tuacja coraz bardziej go iry towała. Tak mnie, Irka, zdradziłaś… Niech by łaby nawet awantura – dawno już nauczy ł się gasić kłótnie wewnątrz rodziny – ale po co w to wpląty wać postronny ch ludzi? Wy nosić kłótnie z domu to najgorsza rzecz. Ojciec Kiriłł kaszlnął. – Dziękuję za propozy cję, Dania – odpowiedział głębokim, mocny m głosem, właśnie takim, jakim według Daniły powinien mieć batiuszka – ale nie mam czasu. Zaszedłem w odwiedziny, a tu, widzę, niezgoda. Sodoma i Gomora… – Żadnej Sodomy – skrzy wił się Daniła, odkładając ły żkę na bok. Jak tu teraz jeść… – Ma tu miejsce zwy kła kobieca głupota i niechęć, by mąż puścił się spódnicy. Irina zaczęła, Olga się

przy łączy ła. I ojca, jak widzę, wciągnęły. Orientuje się ojciec, skąd ta niezgoda? Ojciec Kiriłł powoli pochy lił głowę. – Niebogobojne to dzieło, moje dzieci, zabierać inny m ludziom jedzenie. Skazujecie ich na śmierć… Powiedziano przecież: nie wstępuj na ścieżkę grzeszników, nie wchodź na drogę zły ch ludzi; unikaj jej, na nią nie wkraczaj, omiń ją, odwróć się od niej…52 Daniła westchnął – oj, lubił ojciec Kiriłł przy toczy ć sobie jakiś cy tacik, a potem patrzeć, jak człowiek zareaguje. – Ale samemu to chciałoby się ży ć i jeść kaszę? Czy lepiej szy bciej zgnić? – Wola boża… Daniła skinął głową. – By ć może. Ty lko że ja się z tą wolą kategory cznie nie zgadzam. Rozumie ojciec? Ka-te-gory -cznie! I jeśli wola boska jest taka, żeby opuścić ręce i puchnąć z głodu, to ja bardzo przepraszam. Zresztą nieraz się spieraliśmy w tej kwestii. Nie zamierzam spokojnie czekać, aż On zrzuci nam mannę z nieba, i ojciec o ty m wie. Ojciec Kiriłł pochy lił głowę. – Zawsze miałeś słabą wiarę, Dania. Złóż na Pana troski twoje, a On ci pomoże. Nigdy nie pozwoli się zachwiać człowiekowi bogobojnemu. Prawosławie uczy pokory i wy trwałości. Ty lko tak możemy się przeciwstawić tej nędzy, która spadła na ludzki ród. Sąd ostateczny, oto on, już nastąpił, Czy ściec sam wzniósł się do nas z głębi ziemi, a ty i tobie podobni wciąż nie możecie się ukorzy ć. Pamiętasz, że py cha to jeden z grzechów śmiertelny ch? – Jaka znowu py cha, batiuszko? Insty nkt samozachowawczy i ty le. Minie pół roku, rok i magazy ny całkowicie opustoszeją. Już teraz do standardowej racji ży wnościowej wchodzą ty lko grzy by i cukier, ty lko te produkty, który ch albo mamy dużo, albo są u nas hodowane. Więc czy m karmić dzieci? Samy mi grzy bkami się człowiek nie naje. A do tego dzieciaki potrzebują mięska, zagęszczonego mleczka i w proszku, i inny ch specjałów. A skąd je wziąć? Tak więc niech ojciec nie mówi o pokorze i cierpliwości. Prawosławie uczy nie ty lko tego. Prawosławie uczy także o konieczności obrony swojej ojczy zny, swojego domu, swoich bliskich. Pamięta ojciec, co jest w Ewangelii według św. Marka: „Jeśli jakieś królestwo wewnętrznie jest skłócone, takie królestwo nie może się ostać. I jeśli dom wewnętrznie jest skłócony, to taki dom nie będzie mógł się ostać!” 53. Ojczy znę już przesraliśmy, został dom i rodzina. Więc niech ojciec nie przeszkadza obronić przy najmniej tego, co zostało! – A jak zamierzasz bronić swojego domu i rodziny ? Grabiąc inny ch ludzi według prawa silniejszego? Jest powiedziane: „Lepszy jest suchy kęs chleba w spokoju niż dom pełen biesiad kłótliwy ch” 54. – Nie grabiąc, ojcze Kirile, nie. Zabierając to, co mi się należy. Rosrezerwa to sy stem państwowy, chociaż tego państwa już dawno nie ma. A ja, na to wy chodzi, jestem tego państwa oby watelem. I wedle wszelkich praw należy mi się część tego wszy stkiego, co znajduje się w ty m magazy nie.

Jednak argument ten, który trzeba przy znać, zabrzmiał nieco fałszy wie nawet dla jego autora, nie zrobił na ojcu Kirile żadnego wrażenia. Uśmiechnął się, pokiwał głową i powiedział: – Kręcisz, Dania, oj, kręcisz… Posłuchaj. W latach dziewięćdziesiąty ch zeszłego stulecia, a by łem wtedy już wy starczająco świadomy, by rozumieć, że dookoła dzieje się coś niedobrego, rozmnoży ło się w naszy m upadający m kraju ponad miarę bandy tów. I by li wśród nich tacy, którzy nazy wali się rekieterami. No, i działali takimi właśnie metodami, jakie mi teraz przedstawiasz. Przy chodzili do tego, który miał dużo, i mówili: „Podziel się. A jak nie, to zobaczy sz, co z tobą będzie”. I jeśli człowiek odmawiał, robili swoje. Zabijali, podpalali, rżnęli… – No tak! Z pewnością mieli tak poważne problemy jak my ! – przerwał nieuprzejmie Daniła batiuszce, oburzony ty mi niesprawiedliwy mi według niego słowami. – Wiem o rekiecie, dziadek mi opowiadał! Ty le że oni dodawali bogactwa do bogactw! A my jesteśmy teraz jak nędzarz, który ma karabin i który nie chce zdy chać pod płotem! – Jedno i drugie nazy wa się tak samo. Biorę, co chcę, prawem silniejszego. Ale kto ci powiedział, że masz to prawo, prawo do uży cia siły, moralne prawo? – Mam – odpowiedział twardo Daniła, nie wahając się ani sekundy. – Za mną jest Schron, dom, rodzina. Oto moje prawo. – Czy jestem drżącą kreaturą, czy też mam prawo… – mruknął cicho ojciec Kiriłł i pokręcił głową ze smutkiem. – Ale tamten miał chociaż wątpliwości, a ty nie. Oto, co mnie smuci… Daniła skrzy wił się. Czy tał Dostojewskiego – książka by ła w bibliotece – i Raskolnikowa, mówiąc otwarcie, nie rozumiał, a nawet nim gardził. Ohy dny postępek, co tu dużo mówić… Zabić starego człowieka, który jest słabszy od ciebie – to niezby t męski czy n. Lepiej już wziąłby pistolet i wy szedł na główną ulicę. Albo okradł bank. Wszy stko to by ło szlachetniejsze niż zabijanie staruszki. A do tego… No, dobra, zabiłeś. Zdecy dowałeś się. No, to bądź mężczy zną chociaż na ty le, żeby nie mazać się jak małe dziecko! I w ogóle, tego ty pu porównania, szczerze mówiąc, są bardzo wątpliwe! Tam by ł cios w plecy, podły, ohy dny ! A tu – gniew kontra gniew, siła kontra siła! Jeśli prawdą jest to, co powiedział pułkownik, to zetrzeć się w śmiertelnej walce z kompanią specnazu i zwy cięży ć jest postępkiem godny m mężczy zny i wojownika! – Też batiuszka ma porównania! – pry chnął Daniła. – Przecież nie idziemy tam zabić staruszkę! Po co tu filozofować?! Tam jest ży cie i jest nam potrzebne! Oddadzą po dobroci i dobrze. Ty le że to wszy stko bzdury, puste rozważania, i sam ojciec to świetnie rozumie. Nikt nie odda po dobroci tego, na czy m siedzi, swego bogactwa. Ojciec Sańki westchnął: – Co prawda, to prawda. Chciwość ludzka wepchnęła ten świat w bagno i chciwość ludzka doprowadzi go do zguby. Ostatecznej zguby. Was też opanowała chciwość. Cokolwiek by ś powiedział, jest to rabunek, zachłanność… Śmiertelny grzech! – Chcę ży ć – odpowiedział prosto Daniła. Skinął głową w stronę tulący ch się do siebie na łóżku żon. – I żeby one również przeży ły. I ojciec. I Sańka z Marinką, Swietką i Antochą. I German, i Michały cz, i Rodiony cz. Chcę, żeby Schron ży ł normalny m ży ciem, a nie chwy tał

się ostatniego kęsa kaszy, puszki tuszonki, haustu powietrza. Takie jest prawo ży cia, batiuszko. Nigdy się nie zrozumiemy – mówimy różny mi języ kami. – Przecież one cię kochają, zrozum to! I dlatego nie chcą cię puścić! – Ojciec Kiriłł, jako że nie zadziałała argumentacja wiary, postanowił zajść od drugiej strony. – No, a jak zginiesz, to na jakie ży cie je skażesz? Daniła westchnął: – A czy ja ich nie kocham? Właśnie dlatego idę. Nie kochałby m, to cóż by mnie to obchodziło? Wy szedłby m na powierzchnię i nie wracał cały mi ty godniami, mamy tam z Sańką swoją kry jówkę i ojciec o ty m wie. Ale nie, bo przecież to dla nich się tak staram, jak tego ojciec nie rozumie? Ży wność to jedno! Ale czy nie potrzeba nam lekarstw? A ubrania? A części zapasowe do agregatów? A filtry do sy stemu wenty lacy jnego? Rury zamiast ty ch zardzewiały ch, elektry ka, cement, materiały budowlane, narzędzia? Tak, w magazy nach co nieco jest – ale nie wszy stko, zdecy dowanie nie wszy stko! Niech ojciec podpowie, jak bez tego ży ć! I jeśli jest taka możliwość, to nigdzie nie pójdę, obiecuję! Ojciec Kiriłł westchnął: – Te same przemowy sły szałem od własnej latorośli. My ślałem, że wda się we mnie, zwróci się ku Bogu… Ale nie. Nie umiałem wy chować go w wierze, oj, nie umiałem… I teraz też chciałem mu to wy perswadować, jest ranny, cały w bandażach, ale nie, nie chce pozostać w ty le za tobą. Szczerze mówiąc, przy szedłem prosić cię, żeby ś zostawił go w domu, ale widzę teraz, że płonne to by ły nadzieje. Dokąd wy tak wiecznie pędzicie, młodzi… Co próbujecie udowodnić? I przede wszy stkim komu? – I nie wy perswaduje ojciec, to bez sensu. – Daniła wzruszy ł ramionami. – Niech ojciec nie wini siebie, dobrze go ojciec wy chował. Prawdziwy mężczy zna, rozumie, co i jak. Nawet ranny, a idzie! To jego wola i ja mu nie rozkazuję! Tak, młodzież zawsze prze naprzód, stara się by ć pierwsza, coś udowodnić, znaleźć sens ży cia, komuś pomóc. Wie batiuszka, jest jedna bardzo dobra maksy ma, niestety nie pamiętam, kto to powiedział: jeśli w młodości nie by łeś rewolucjonistą, brak ci serca; jeśli na starość nie zostałeś konserwaty stą, nie nabrałeś rozumu55. Więc dajcie nam samy m nabierać rozumu, nie próbujcie uczy ć swoim doświadczeniem, dajcie nam się uczy ć na własny ch błędach! Ojciec Kiriłł popatrzy ł ty lko ze smutkiem na Daniłę i machnął ręką, przy znając, że jego przemowy nie mają sensu. Wstał. Obrócił się w stronę Irinki i Olgi, które zdawały się nie poruszy ć przez cały czas rozmowy. – No cóż, moje drogie… Chociaż z góry wiedziałem, że moje namowy do niczego nie doprowadzą, to jednak spróbowałem. Silna jest wiara waszego męża, że opowiada się za słuszną sprawą, nie czuję w jego duszy fałszu. A skoro tak, Bóg wy baczy. Za to wam mogę poradzić ty lko jedno, módlcie się i bądźcie posłuszne, albowiem jest powiedziane: żony, bądźcie poddane mężom, jak przy stało w Panu. Na takie wy padki jest w wierze katolickiej święty mający pod opieką żony, który ch mężowie poszli na wojnę. U nas nie ma katolicy zmu, lecz prawosławie, ale

i w nim znajdzie się odpowiedni święty. Módlcie się do świętego Jerzego Zwy cięzcy, patrona wojowników. Jeśli gorąca będzie wasza modlitwa, da Bóg, że wróci. Ale nie przy zwy czajajcie się do tej my śli, jest stalkerem, zawsze chodzi po ostrzu noża. Nic więcej nie mogę zrobić. Co najwy żej pobłogosławić – odwrócił się do Daniły, trzy krotnie przeżegnał go trzema złożony mi palcami, pochy lił głowę w ukłonie i miał już wy jść za próg, ale się zatrzy mał… Daniła spojrzał na niego py tająco. – I jeszcze jedno, Dania… – powiedział ojciec Kiriłł, od progu, patrząc mu prosto w oczy. – Zapamiętaj na koniec: prawo silniejszego to kij o dwóch końcach. I jeśli postępujesz zgodnie z prawem silniejszego z inny mi, to bądź gotów, że kiedy ś tak samo postąpią z tobą. I drzwi się za nim zatrzasnęły. – Nie puszczę! – wrzasnęła Irinka, zry wając się na nogi. – Czemu ty zawsze musisz by ć bohaterem?! Zszargałeś mi nerwy swoimi wy padami, nie śpię po nocach! Kiedy jesteś na rajdzie, wszy stko leci mi z rąk! Siedząca na łóżku Olga cicho załkała. – A tuszonkę to chcesz jeść? – zapy tał spokojnie Daniła, spoglądając na żonę. – A cukier? Kaszkę? A Olga za to lubi czekoladki… A Saszce niedawno Antocha zachorował, po cały m Schronie szukali lekarstwa i nie znaleźli. Więc trzeba by ło znów leźć do CSR-u, na drugi koniec miasta! Opowiedzieć ci, jakie mieliśmy przy gody po drodze?! Ty le że wy nieśliśmy stamtąd już resztki! Następny m razem, co mi każesz zrobić, zdy chać?! – A do diabła z ty m wszy stkim! I z tą twoją tuszonką, i z kaszą, i cukrem! I CSR-em… Żeby ty lko mąż ży ł, to jakoś pociągniemy ! – My pociągniemy, a pozostali? Dzieciom będziesz dawać głodowe racje? – A będą w ogóle dzieci… – Irinka machnęła z rezy gnacją ręką, przy siadła ze zmęczeniem na skraju łóżka obok Olgi, odwróciła się ty łem. – U nas nie będzie, to inne dostaną! – odciął się Daniła. Nie miał ochoty poruszać bolesnego tematu. – I nie potrzeba mi czekolaaadek… – wtrąciła z łkaniem młodsza żona. – Dania, co my będziemy robić, jak nie wróciiisz… – Ten, który kocha, powinien dzielić los tego, kogo kocha 56 – odpowiedział cicho Daniła. – Czekajcie, moje kochane, i niczego się nie bójcie. Wrócę. *** Na wieczorne zebranie jednak zdąży ł. Na pocieszaniu dziewczy n i jedzeniu kolacji minęły ze trzy godziny, tak że przy szedł do baru spóźniony zaledwie dziesięć minut. Wszedł, w środku by ło pełno ludzi. Usiadł na najbliższej ławce, wy mienił uściski dłoni z sąsiadami. – Dawno się zaczęło? – Ależ nie, ledwo parę minut temu – odpowiedział sąsiad z prawej strony, długi, suchy facet

o przezwisku Hołobla. – Jeszcze nic ciekawego nie powiedzieli, czekamy … „Tawerna” by ła duży m segmentem przerobiony m z magazy nu leków. Powierzchnia pomieszczenia pozwalała bez problemu pomieścić jakichś siedemdziesięciu ludzi, przy ty m można się jeszcze by ło swobodnie przemieszczać między stolikami. Teraz wszy stkie stoliki by ły przesunięte pod dalszą ścianę i ludzie siedzieli na ławkach obrócony ch w stronę baru. Przewodniczy ł jak zawsze Rodiony cz. Siedział przy stoliku pod ścianą, obrócony jedny m bokiem do baru, a drugim do rozmawiający ch półgłosem mężczy zn. Obok niego, z prawej strony, siedział wierny Pluszkin. A za barem, pod ścianą, na której u Piwa zawsze wisiały półeczki z wy stawiony mi trunkami, stał, opierając się pięściami o stół i przy glądając się uważnie zebrany m, nieznajomy Danile facet. Około czterdziestki, średniego wzrostu, mocny, barczy sty, w szelkach takty czny ch na pusty nnej panterce. Oczy miał uważne, lepkie, garbaty nos, przecięte upartą zmarszczką czoło, staranną hiszpańską bródkę – i by ł całkowicie ły sy. Widocznie to właśnie by ł ten dowódca karawany, na którego wszy scy tak niecierpliwie czekali. Kiedy ty lko Daniła się usadowił, wstał Rodiony cz. Zebrani przy cichli. Pułkownik, mamrocząc coś pod nosem, popatrzy ł na siedzący ch mężczy zn, odwrócił się do faceta za barem i skinął głową. Ten odpowiedział skinieniem, kaszlnął. – Tak więc witajcie, szanowni panowie. – Głos nieznajomego okazał się donośny, by ł to głos dowódcy, jakby z lekkim wschodnim akcentem. – Wpierw się przedstawię. Nazy wam się Hasan al-Fattih ibn Abbas i jestem dowódcą Pierwszej Bry gady Uderzeniowej ugrupowania Bractwo Przy brzeżne. W stopniu majora. Może o nas sły szeliście? Zebrani cicho zaszemrali, rozległy się okrzy ki: – Nie!… – Nie sły szeliśmy ! – Oświeć nas! – Co to znowu za „Bractwo”… – Hasan, patrzcie go – chrząknął siedzący obok Daniły Hołobla. – A skąd taki ptaszek do nas przy leciał? Do tego jeszcze jakieś ugrupowanie… Ktoś sy knął na Hołoblę. Ty mczasem major konty nuował: – Opowiem, ale króciutko. Ugrupowanie specjalizuje się w ochronie karawan podróżujący ch po naszy m bezkresny m konty nencie. Strefa interesów Bractwa rozciąga się od Oceanu Spokojnego do Atlanty ckiego i od Bieguna Północnego do Indonezji. Jest to poważna organizacja, licząca kilka ty sięcy samy ch ty lko szeregowy ch żołnierzy. Posiadamy liczne stacje przeładunkowe i centralną bazę, ale jak rozumiecie, nie będę się o nich rozwodzić, to są tajne informacje. Umilkł, przy glądając się publiczności i prawdopodobnie spodziewając się py tań. Widownia zachowała napięte milczenie. – Jak rozumiem, wszy scy już wiecie, po co się tu zebraliśmy. W takim razie w ogólny m zary sie opowiem o ty m, dokąd planujemy pójść.

Wziął kredę i szy bkimi ruchami zaczął ry sować schemat, uzupełniając go precy zy jny mi komentarzami. – Tery torium składowiska na powierzchni tworzy prostokąt o bokach rzędu pięciuset i siedmiuset metrów. Jest ogrodzone betonowy m murem. Na rogach i co każde pięćdziesiąt metrów wzdłuż muru są wieży czki. Major szy bko nary sował kredą schematy czny prostokąt, oznaczając kółeczkami rzeczone wieży czki. – Na powierzchni znajdują się ty lko terminale rozładunkowo-załadunkowe, nie ma magazy nów. Wszy stkie ukry te są pod ziemią, na głębokości stu dwudziestu, stu trzy dziestu metrów. Ludzie, sły sząc takie liczby, zaszemrali, zaczęli mówić. Nic dziwnego, setka z hakiem metrów głębokości to nie żarty ! – A jak tam jest z powietrzem? Muszą się dusić na takiej głębokości? – Padła uwaga gdzieś z prawej strony. Daniła uniósł się, poszukał wzrokiem py tającego. Jak mu tam… Chy ba Luty – drobny facecik po czterdziestce z wy jątkowo złośliwy m wy razem twarzy. – Z powietrzem jest tam doskonale – odpowiedział major, oderwawszy się od schematu. – Powietrze jest czy ste, górskie, z zawartością tlenu wy noszącą dwadzieścia jeden procent. To dawna kopalnia soli, przed Początkiem w takich miejscach leczono astmaty ków. Temperatura zarówno zimą, jak i latem jest stabilna i utrzy muje się w granicach od ośmiu do dziesięciu stopni. – Ależ przy takiej temperaturze jest za zimno, żeby mieszkać! – Ale oni tam nie mieszkają. Pod ziemią znajduje się ty lko dy żurna zmiana, a ludzie mieszkają na powierzchni. Zebrani znów zaszemrali, omawiając to, co usły szeli. – A radiacja?! – zapy tało kilka osób chórem. Hasan ibn Abbas uśmiechnął się. – Promieniowanie jest tam prakty cznie nieobecne. Rezerwa znajduje się w głuchy ch lasach, setki kilometrów od najbliższego dużego miasta. Podczas ataku w ty m rejonie nie spadła ani jedna bomba. Radiacja, zresztą dość niska, trafiła tam razem z opadami i w ciągu następny ch dziesięciu lat doszło do jej całkowitego rozpadu, tak że okolice w promieniu dziesiątków kilometrów są czy ste. Rejestrowany poziom radiacji wy nosi jedną trzecią rentgena, co jest bezpieczne dla organizmu. Chociaż istnienie takich miejsc nie by ło objawieniem, w barze zawisła cisza, przesy cona pełny m napięcia oczekiwaniem i nadzieją. Poprzez członków karawan do mieszkańców Schronu docierały najrozmaitsze pogłoski o ty m, że czy ste ziemie się zachowały, ale nikt z nich nie wskazy wał dokładny ch współrzędny ch – czy to sami ich nie znali, czy to je ukry wali… Przy jdzie jedna karawana – jedna plotka: tak, tam i tam jest czy sta ziemia, jeziora z nieskażoną wodą i świeże powietrze. Przy jdzie druga – i informacje będą zupełnie inne, często całkowicie sprzeczne. Komu wierzy ć? Mieszkańcy Schronu wciąż się spierali, czy fakty cznie na planecie jest choć jeden, maleńki

skrawek czy stej ziemi. Dy skutanci tak z jednej, jak i z drugiej strony przy taczali całkiem przekonujące argumenty na obronę swoich teorii, ale argumenty to jedno, a fakty to coś całkiem innego. I oto teraz przy chodzi człowiek, który twierdzi, że wie, gdzie się znajduje takie miejsce! Że zna pewne współrzędne czy stej ziemi, na której można ży ć bez skafandra ochronnego i maski przeciwgazowej! Ale jeśli to prawda, to dziesiątki ludzi, tak starcy, jak i młodzież, pójdą za nim na koniec świata ty lko po to, żeby zerknąć choćby jedny m okiem, wziąć choćby jeden ły k świeżego, czy stego powietrza, zrobić choćby jeden krok bez na śmierć uprzy krzonego skafandra ochronnego i przeklętego namordnika! – Niech pan nas oświeci, gdzie się zachowało takie miejsce?! – krzy knął siedzący obok Hołobla. Major Abbas, sły sząc okrzy k i wy czuwając nastrój słuchaczy, odłoży ł kredę, oparł się łokciami o bar, przechodząc na poufny ton. – Wiem, że trudno w to uwierzy ć, ale to prawda. Nie mogę przedstawić dowodów, ale chcę powiedzieć, że takich miejsc rozrzucony ch po cały m kraju jest całkiem niemało. Gdzie ja nie by wałem, ze względu na moją działalność, jakim ty lko karawanom nie towarzy szy ła moja bry gada. Kilka razy schodziliśmy na południe, do Astrachania i Morza Kaspijskiego, podchodziliśmy na północ, aż do Uchty, trzy razy pokony waliśmy Ural… Jest tak: czy ste skrawki ziemi, gdzie dookoła na dziesiątki, a nawet setki kilometrów nie ma nawet śladu radiacji, zachowały się przeważnie w najdzikszy ch lasach, z dala od duży ch miast i obiektów wojskowy ch. I im dalej zagłębiasz się na wschód, ty m więcej ich się trafia. Po tamtej stronie Uralu takie tereny trudno zliczy ć. Wszy stko jest tam dokładnie odwrotnie: czy sty ch miejsc jest znacznie więcej niż skażony ch, promieniują ty lko te obwody, w który ch kiedy ś stały wielkie miasta, w rodzaju Nowosy birska, Omska, Jekatery nburga, albo okolice duży ch obiektów wojskowy ch. I wy szło tak, że ogromne miasta z milionową populacją zamieniły się w cmentarzy ska, a ludzie w zabity ch dechami wioseczkach, które nikogo nie obchodzą, przeży li. Nikt nie będzie zrzucać bomby na wioszczy nę, która razem z całą zawartością jest pięć, a może i dziesięć razy tańsza od tej bomby. – A część zachodnia? – zapy tał ktoś na widowni. Major westchnął, pokręcił głową: – Moskwa, Piter, Nowogród, Twer wszy stkie te miasta nie istnieją. Przejście na zachód jest bardzo trudne ze względu na wy soki poziom promieniowania. Ostatnim razem próbowaliśmy przedrzeć się w tamte strony jakieś trzy lata temu federalną trasą M-5 Ural. Do Obwodu Riazańskiego by ło jeszcze w porządku, jechało się względnie bezpiecznie. Oczy wiście żadna to teraz trasa, powiedziałby m, że drogi jako takiej już nie ma, został ty lko ślad, ale można się nią przemieszczać ciężkim sprzętem w rodzaju BTR-ów czy uralów, i to dość szy bko. Ty le że nawet do Riazania już się nie podjedzie, radiacja zaczy na wy chodzić poza skalę. Siedemset, osiemset rentgenów – tam takie promieniowanie to norma. Boję się nawet my śleć, jak wy gląda okolica Moskwy czy Pitera. Chociaż chodzą słuchy, że właśnie tam ludzie przeży li, ukry ci w metrze. By ło budowane jako schron przeciwatomowy, więc szansa jest.

– A nie próbowaliście się przebić przez M-6? – zapy tał Hołobla. – Kiedy jeszcze by łem mały, jeździłem z tatkiem do Moskwy przez Tambow. Jak tam jest? Major kiwnął głową. – Tam też by liśmy. Jeśli się nie my lę, za Tambowem trasy zbliżają się do siebie i idą równolegle na dy stansie paruset kilometrów, tak więc pod względem skażenia nie ma większej różnicy. Już na podjeździe do Riażska jest dziewięćset rentgenów. – A jeśli nie jechać trasą, ty lko polami? – Nie próbowaliśmy. W końcu nie wszędzie jest gołe pole, dookoła rosną lasy, a do lasu, mam na my śli poważny las, nie jakieś osiki, nie wjedziesz nawet ciężkim sprzętem. Iść pieszo jest głupio i zwy czajnie bez sensu. Dokąd iść? W nieznane? Chociaż chodzą słuchy, że niektóre karawany na własne ry zy ko docierały nawet do Moskwy. Ale oczy wiście trzy mają takie ścieżki w tajemnicy. Nagle pułkownik, słuchający tak samo uważnie jak pozostali, kaszlnął. Wstał, popatrzy ł na zebrany ch. – Panowie, dawajcie może bardziej na temat. Jakoś zboczy liśmy z głównego wątku rozmowy. Jak Hasan skończy, rozmawiajcie z nim, o czy m chcecie. Skończy my, wróci Piwo, poczęstujecie go czy mś – puścił oko do uśmiechającego się lekko gościa – wtedy będziecie py tać. A na razie wracamy do Rosrezerwy. Najważniejsze py tanie: jak u nich z uzbrojeniem? Major od razu spoważniał, zmarszczy ł brwi. – Są bardzo dobrze zaopatrzeni w broń. Gdzieś w tamtej okolicy znajdowały się kiedy ś magazy ny wojskowe, tak więc karabinów i amunicji ochrona ma pod dostatkiem. Cekaemy od kalibru siedem do czternaście, kilka AGS-ów, miotacze płomieni Trzmiel, armaty automaty czne 2A72. Jest kilka przeciwlotniczy ch karabinów Kord i cztery moździerze Podnos. Oczy wiście nie mówię już o ręcznej broni strzeleckiej. Tak więc uzbrojeni są konkretnie. – Jak ich szturmować przy takim arsenale? – zainteresował się Rodiony cz. – Spły niemy krewką. – Na razie nie ma ogólnego planu. – Major rozłoży ł ręce. – Zastanowimy się. My też nie mamy łuków i strzał. W pociągu pancerny m jest i KPW, i moździerz Sanie, i 2A72, tak jak u nich. A nawet trzy armaty czołgowe kalibru 125 milimetrów. 2A46M1, jeśli ktoś się nie orientuje… Zresztą, czego by pan chciał, Siergieju Pietrowiczu? Żeby ście wszy stko dostali za darmo? Tak się nie zdarza. Trzeba się będzie napocić i stracić trochę krwi. Pułkownik milczał, bębnił palcami o stół. Potem machnął ręką, opadł na oparcie krzesła. – Dobra, mów dalej. – O części składowiska znajdującej się na powierzchni już mniej więcej opowiedziałem. – Major znów podszedł do ry sunku na ścianie, starł go mokrą szmatką, zaczął coś szkicować. – Teraz o części wewnętrznej. Jak już mówiłem, magazy ny mieszczą się na głębokości ponad stu metrów pod ziemią. Z powierzchnią łączą je dwa odizolowane od siebie szy by, które znajdują się w pewnej odległości od siebie, wchodzi się do nich z budy nku stojącego na środku terenu. Wewnątrz każdego szy bu jest winda towarowa i kręcone schody. No dole od szy bów rozchodzą się

szerokie kory tarze. Wejścia przegradzają trzy tonowe żelazne drzwi z napędem elektry czny m, które są zdolne wy trzy mać falę uderzeniową wy buchu prakty cznie dowolnej mocy. Tak więc nasze najważniejsze zadanie po przeniknięciu do środka to nie pozwolić, by przeciwnik zamknął się za ty mi drzwiami. Zamkną się, napocimy się, zanim ich wy dłubiemy. – Może odciąć im elektry czność? Wtedy na pewno nie zamkną! – Daniła poznał po głosie Dżabbersmoka. – Nawiasem mówiąc, skąd oni biorą energię? Z powierzchni? Czy mają diesle? – Drzwi są zamy kane nie ty lko elektry cznie, ale i zwy kłą dźwignią, tak że odcięcie prądu od mechanizmu nie rozwiąże problemu. Zresztą nie uda się zostawić ich bez elektry czności. Diesle potrzebują paliwa, a w przy padku jego wy czerpania stanie cała sieć elektry czna, a wraz z nią również wszy stkie jego sy stemy. Tak, jest tam maszy nownia, ale ty lko na awary jne wy padki. A codziennie zasilanie jest urządzone znacznie spry tniej. Nad magazy nami leży pięć warstw wodonośny ch. Z który ch po pierwsze biorą wodę, a po drugie w każdej takiej warstwie mieści się osobna elektrownia wodna, tak że produkowanej elektry czności starcza aż nadto. Elektrownie mają dość prostą konstrukcję, co pozwala remontować i wy mieniać zuży te części minimalny mi siłami i środkami. Tak więc nie ma co liczy ć, że pozbawi się ich energii elektry cznej – są całkowicie niezależni od powierzchni. Zamknięci wewnątrz obrońcy to największy problem, jaki można sobie wy obrazić. Z takimi zapasami mogą tam siedzieć prakty cznie wiecznie. Wody też mogą nabrać. A przestrzeni mają co niemiara. Powierzchnia podziemnego magazy nu to około stu kilometrów kwadratowy ch. Nie my ślcie, że przesadzam, ta liczba jest całkowicie realna, jeśli wziąć pod uwagę, że większość składowisk Rosrezerwy jest ulokowana w podziemny ch jaskiniach, który ch długość osiąga rekordowe rozmiary. Wstrząśnięta widownia zaszemrała, nawet pułkownik chrząknął z zakłopotaniem. – Skąd w ogóle te dane? – odezwał się siedzący obok Rodiony cza Pluszkin. – Sły szałem oczy wiście o Rosrezerwie, ale takie dokładne wiadomości to już coś… – Jak pan rozumie, nie mogę tego panu powiedzieć. – Hasan ibn Abbas uśmiechnął się. – Odnotuję ty lko, że nasz wy wiad działa na wy sokim poziomie, tak więc te informacje zasługują na zaufanie. Mogę mówić dalej? Pluszkin kiwnął ży czliwe głową, złoży ł pulchne rączki na brzuchu, zakręcił mły nka kciukami. – Główne kory tarze, najszersze i najwy ższe, rozchodzą się od wind w czterech kierunkach. Szerokość około pięciu metrów, wy sokość trzy. Jak widzicie, przestronnie. Z kory tarzy co każde dwieście metrów otwierają się drzwi do magazy nów. W nich właśnie znajduje się to, po co tam idziemy. Oprócz magazy nów w podziemnej części kombinatu są też warsztaty i kilka sal, w który ch można odpocząć, a nawet hala remontowa pojazdów. Poza ty m jest zapasowe wy jście na powierzchnię, ale nie wiadomo, czy znajduje się ono na ogrodzony m terenie, czy w otaczający m je lesie. Spróbujemy je znaleźć i dostać się kuchenny mi drzwiami, a nie pukać od frontu. Jak widzicie, to poważna organizacja. Dlatego trzeba zdoby ć obiekt za pierwszy m razem, na drugą próbę nam nie pozwolą. Major umilkł, popatrzy ł na przy cichły ch zebrany ch. – Skończy łem. Są py tania?

Daniła od razu podniósł rękę, wstał. – Dlaczego właśnie my ? Dlaczego przy szliście właśnie do nas? Czy żby nie starczało wam własny ch ludzi? Major znacząco podniósł palec w górę. – Dobre py tanie. Wy jaśnię to, żeby nie by ło nieporozumień i niedomówień, z który ch bierze się nieufność. Po pierwsze mam bardzo mało własny ch ludzi: pięćdziesięciu w pojazdach i mniej więcej ty le samo w pociągu pancerny m. Dwa dni temu by ło ich więcej. Ale… – Umilkł i rozłoży ł ręce. – Dla naszy ch planów to niestety za mało. A nie mamy czasu, żeby wrócić do bazy i zabrać stamtąd ludzi. W ciągu dwóch, trzech ty godni trzeba zakończy ć operację. Druga rzecz, kto panu powiedział, że ty lko wy ? Z początku dogady waliśmy się z Chorąży m, aby skutecznie wy konać zadanie, potrzebujemy nie ty lko jego żołnierzy, ale i amunicji z jego składów. No a potem… postanowiliśmy nawiązać współpracę z wami. Od razu zastrzegam, nie wiedziałem, że macie tak silną osadę i takich waleczny ch ludzi. Towarzy sz Owczarenko mnie w tej sprawie źle poinformował, ale tę kwestię już z nim rozwiązaliśmy. – Hasan uśmiechnął się do czegoś, o czy m wiedział ty lko on. – No, i przy darzy ł się nam… niewielki lokalny konflikt. Ale co by ło, minęło. Straty by ły tak po naszej, jak i po waszej stronie, ale proponuję zapomnieć o wzajemny ch pretensjach w imię ty ch potężny ch bogactw, które na nas czekają. Te bogactwa pozwolą waszej wspólnocie wy pełnić magazy ny po brzegi i nie będziecie potrzebować już niczego przy najmniej ze dwadzieścia lat! Więc tutaj, przy pełnej sali, py tam: czy w imię swojej przy szłości, przy szłości waszy ch dzieci, jesteście gotowi zapomnieć o ty m, co zaszło, i wejść do spółki jako trzeci równoprawny partner? Ludzie zaszemrali, namawiając się, a potem w sali rozległy się najpierw niepewne, a potem coraz głośniejsze okrzy ki: – Jesteśmy gotowi!… – Dawaj, a co tam… – To by ła pomy łka! – Dostało się i waszy m, i naszy m! Major kiwnął głową i skłonił się z ręką przy łożoną do piersi. – No cóż… Wchodzicie do spółki. Wszy stko jest uczciwe: ja zapewniłem informacje, Chorąży dał amunicję, wy dajecie główny wkład: żołnierzy i paliwo. Wasz Schron, jak powiedział szanowny towarzy sz pułkownik, może wy stawić około siedemdziesięciu ludzi, co razem z ludźmi Owczarenki i moimi da około dwustu dwudziestu żołnierzy. Ale tego nie wy starczy. W tej okolicy znam niewiele miejsc, gdzie zachowało się jakieś ży cie, i wasz Schron jest wśród nich największy. Jednak pociąg pancerny po drodze odwiedzi jeszcze trzy osady, w który ch czeka na niego kolejna setka ochotników. W sumie trzy stu dwudziestu. To oczy wiście nadal mało, ale nie ma skąd ani kiedy zebrać więcej. Wy starczy nam to, co mamy. – A co to za pośpiech, Hasan? – zapy tał skonsternowany pułkownik. – Dokąd się śpieszy my ? Dlaczego właśnie w ciągu dwóch, trzech ty godni? Może rzeczy wiście warto zawinąć do bazy ? – Siergieju Pietrowiczu – Hasan ibn Abbas z ręką przy łożoną do piersi wy konał coś w rodzaju

ukłonu w kierunku Rodiony cza. – Po pierwsze gdy by m zdąży ł pojechać do bazy, to pańscy ludzie nie by liby mi potrzebni i co za ty m idzie, nie by łoby mnie tu teraz. Ale zdarzy ło się tak, że oprócz nas o obiekcie dowiedzieli się nasi konkurenci. I teraz, kiedy z wami rozmawiam, bardzo możliwe, że już tam jadą. Musimy wziąć pod uwagę, że informacja trafiła do nich jakieś pięć dni wcześniej niż do mnie, a także to, że z ich bazy do składowiska jest miesiąc drogi. Należy zakładać, że podczas gdy my tu upuszczaliśmy sobie krwi, oni pokonali już czwartą część odległość, a całkiem możliwe, że więcej. I według moich obliczeń mamy piętnaście, maksy malnie dwadzieścia dni, żeby tam dotrzeć, zdoby ć skład i zorganizować porządną obronę. Trzeba go wziąć najszy bciej, jak się da, czas pracuje przeciwko nam. – Czy li mamy jeszcze potem tego bronić? Major rozłoży ł ręce: – Trzeba będzie. Ale najważniejsze jest dla nas zdoby cie obiektu i umocnienie się. A potem… z pociągiem pancerny m i ludźmi za betonowy m ogrodzeniem mamy wszelkie szanse go utrzy mać. Do tego wy słałem już do bazy wiadomość o Rosrezerwie z dokładny mi współrzędny mi. I za półtora miesiąca będzie tam ty lu ludzi, że nasi ry wale nie będą mieli żadny ch szans. Z podniesioną ręką wstał Humpty Dumpty. – A można więcej szczegółów o pociągu pancerny m? Zebrani zaszemrali – opancerzony potwór interesował wszy stkich. Major wzruszy ł ramionami. – Nie ma tu żadny ch tajemnic. Pociąg pancerny został zbudowany przez Bractwo, wszy stko zrobiono własny mi rękami i wy korzy sty wano często, co ty lko by ło pod ręką. W skład pociągu wchodzi opancerzony spalinowóz, wagon dowodzenia, cy sterna z olejem napędowy m, trzy opancerzone wagony z bronią strzelecką, arty lery jską i rakietową, platforma z karabinami przeciwlotniczy mi, dwie platformy obserwacy jne, trzy towarowe z dwoma T-80UD i jedny m BMPT, trzy opancerzone wagony mieszkalne i jedna platforma saperska z dźwigiem. Uzbrojenie wagonów pancerny ch to kordy, kilka podwójnie sprzężony ch utiosów-M57, KPW, sanie, armaty automaty czne 2A72, trzy armaty czołgowe kalibru 125 milimetrów. To właściwie wszy stko. Major Abbas umilkł. – Niczego sobie! My ślę, że z takim uzbrojeniem żaden przeciwnik wam nie straszny ! – skomplementował niezgrabnie pułkownik. Hasan ibn Abbas wzruszy ł ramionami: – Różnie by wa i niedawne wy darzenia są tego dowodem. – Skąd takie bogactwo? Major roześmiał się. – Zna pan pewnie pojęcie „tajemnica wojskowa”, towarzy szu pułkowniku? Do tego nasza… eee… organizacja… istnieje już wy starczająco długo i zdąży ła zgromadzić pewne, że tak powiem, zasoby materialne. I to z nich korzy stamy.

– Co do pociągu pancernego, dziękujemy, wszy stko jest w pełni zrozumiałe. A nie powiedziałby pan, jaka jest liczebność zdolny ch do walki mieszkańców składowiska? To py tanie zadał German, Daniła usły szał jego głos gdzieś ze środkowy ch rzędów. – Na wy padek walki, nie miejcie wątpliwości, za broń chwy cą wszy scy od małego do starego, a to około trzy stu ludzi. Połowa z nich to kobiety i dzieci, ale biorąc pod uwagę, że obrońcy znajdują się za gruby m murem, znają okolicę na pamięć i, czego jestem pewien, są dobrze ostrzelani, nasze siły są w przy bliżeniu równe. Ze swojej ławki wstał Pluszkin i zaczął przestępować z nogi na nogę, szarpiąc guzik na kurtce od munduru. W końcu wy beczał: – Chciałby m… eee… dowiedzieć się, że tak powiem, w ogólny ch zary sach… eee… w jakich proporcjach i na ile, że tak powiem… eee… części będzie podzielony łu… eee… to, co zarekwirujemy … – Będziemy dzielić po równo na każdego człowieka. – Hmm… – Pluszkin spochmurniał. – Nie wy jdzie sprawiedliwie. Nas jest mniej, a wojskowy ch ty m bardziej! Lepiej będzie na trzy równe części! – Ale informacja jest moja – uciął major Abbas. – Tak więc proszę wy baczy ć. I niech pan się nie przejmuje, i tak nie dacie rady wszy stkiego zabrać. A jeśli nawet jakimś cudem wy wieziecie, to w składach Schronu nie upchniecie nawet jednej dziesiątej waszej doli. Miałem zresztą zamiar oczy ścić tamtą okolicę i zorganizować coś w rodzaju wspólnej ochrony spośród waszy ch i moich ludzi. Też nie mamy gdzie tego trzy mać, nawet w bazie się ta masa towaru nie zmieści. – A właśnie, mam py tanie co do transportu. Jak my całe to dobro przewieziemy ? Hasan ibn Abbas rozłoży ł ręce. – To już… Dobrze, za pierwszy m razem dostarczy my część waszy ch udziałów pociągiem pancerny m. A potem już sami będziecie my śleć… Rękę podniósł pułkownik. – Tak, Siergieju Pietrowiczu? – Bardziej mnie interesuje, jak będzie zorganizowana operacja. – Rodiony cz poruszy ł szczęką. – Są chociaż jakieś pomy sły ? – Pomy sły zawsze są, ale nie ma sensu ich teraz ogłaszać: dokładnego planu na razie nie ma. Jest my śl, żeby znaleźć wy loty przewodów wenty lacy jny ch na powierzchni i uży ć jakiegoś gazu. Ale trzeba by jeszcze ten gaz znaleźć. Jest rozwiązanie, by odszukać wejście zapasowe i spróbować je otworzy ć. Jest także koncepcja, aby wy korzy stać w jakiś sposób czy nnik zaskoczenia, ale powtarzam, dokładnego planu nie mamy. – A kiedy powstanie? – Kiedy już się rozejrzy my na miejscu. – Dlaczego tak uparcie py tam. – Rodiony cz spojrzał na zebrany ch. – Jak pan rozumie, nie mogę z wami iść. Pod moją opieką zostają kobiety, dzieci i łamigłówka: jak zorganizować ochronę przy braku sił. Ale los moich ludzi leży mi, rzecz jasna, na sercu, dlatego też chciałby m usły szeć

jakikolwiek plan, ocenić, że tak powiem, prawdopodobieństwo zwy cięstwa. Ludzie zaczęli mówić, zgadzając się z ty m w sumie rozsądny m stwierdzeniem. Major Abbas westchnął, po raz który ś rozłoży ł ręce. – Niech pan wy baczy, towarzy szu pułkowniku, w ty m panu pomóc nie mogę. Ale nie my śli pan chy ba, że ja tak samo nie mam na sercu losu moich ludzi? Znajdujemy się w ty m samy m położeniu, i pańscy ludzie, i moi. Oczy wiście przy planowaniu operacji będziemy dąży ć do jak najmniejszy ch strat, ale w boju nie da się przewidzieć wszy stkiego, nie da się odegrać wszy stkiego jak z nut, pan miałby tego nie wiedzieć? I to, że bez informacji o okolicy i inny ch dany ch wy wiadowczy ch nie zaplanuje się szczegółów operacji, towarzy sz pułkownik też świetnie rozumie. Przy będziemy na miejsce, rozejrzy my się i dopiero wtedy zaczniemy wojować. Rodiony cz usiadł, kiwając głową w zadumie. – A jednak poprosiłby m, żeby najpierw próbować zdoby ć składy po cichu! Ty m bardziej że już o ty m z tobą rozmawiałem! – Rozmawialiśmy. – Major nagle z wielkim zainteresowaniem przy jrzał się pomieszczeniu. – Nawiasem mówiąc, wspominał pan o waszy ch najlepszy ch stalkerach. Mogę na nich zerknąć? Pułkownik uśmiechnął się z dumą. – Dlaczego by nie pokazać moich zuchów? Dobry nia, Ary jczy k, Duma, Proch, Tandemowie wstajemy. Razem z towarzy szami. Daniła oderwał zdrętwiały ty łek od ławki, stanął prosto, rozglądając się dookoła. Za nim wstał Saszka. Nieco z boku jednocześnie podnieśli się Tandemowie, wstali Ary jczy k, Dżabbersmok, Lokalizator, Proch i Humpty siedzący pod ścianą. – Proszę. – Pułkownik patrzy ł na nich z zadowoleniem. – Doborowi, jeden w drugiego. Sam ich wy chowy wałem, sam trenowałem. Przeszli pod moim osobisty m nadzorem cały specjalny kurs zwiadu GRU, tak że można na nich polegać jak na mnie samy m. Chciałoby się iść z wami, stary koń bruzdy nie zniszczy, ale nie ma z kim zostawić ludzi. – Niech się pan nie martwi, towarzy szu pułkowniku. – Hasan ibn Abbas uśmiechnął się jakoś dziwnie, uważnie oblepiał taksujący m wzrokiem stojący ch. – Z takimi orłami klęska operacji jest niemożliwa. Dziękuję, proszę wszy stkich, żeby usiedli. Są jeszcze py tania? Widownia milczała – powiedziano dostatecznie wiele, teraz informację trzeba by ło przetrawić. *** Daniła wracał do domu zadumany. My ślał głównie o uzbrojeniu pociągu pancernego – trzeba przy znać, że to poważny arsenał. Schronowi by się to wszy stko przy dało… Weźmy choćby AGS-y – przeciwpiechotny granatnik automaty czny, albo sanie i podnos – moździerze. Czasem zdarza się, że choćby nie wiadomo jak się starać, nie załatwi się przeciwnika ogniem bezpośrednim. I wtedy jest jedno wy jście – strzelać po trajektorii parabolicznej. I AGSy wraz z moździerzami taką trajektorię dają. Walisz i możesz iść dalej. A już

trzy dziestomilimetrowa armata automaty czna 2A72 to dopiero jest coś! Postawiłby człowiek na rogach dworca i można się nie bać nawet największego kuropata. Parę strzałów i po ptaszku. Ta armata na dy stansie półtora kilometra dobiera się do każdego lekko opancerzonego celu, a poniżej kilometra można się nawet zamachnąć na czołg. Oczy wiście jeśli nie strzelać w pancerz czołowy. Albo na przy kład 2A46M1 – armata czołgowa kalibru 125 milimetrów. Działa w najtrudniejszy ch warunkach pogodowy ch, jest przeznaczona do walki z czołgami, działami samobieżny mi i inny mi opancerzony mi celami. Coś takiego oczy wiście ry zy kownie by łoby postawić na dachu, mógłby się zawalić, ale gdy by wkopać ją przed Schronem, można by w ogóle niczego się nie bać. Raz walniesz i przeciwnika nie ma. Niedawno sami się pochowali, kiedy podjechał do nich pociąg pancerny … I ciężki sprzęt nie by łby od rzeczy, szczególnie, że paliwa mają jak lodu. Sam T-80UD to już cały arsenał. Samowy starczalna jednostka bojowa, prawdziwa ruchoma twierdza. Główne uzbrojenie stanowi stodwudziestopięciomilimetrowe, gładkolufowe działo, stabilizowane w dwóch płaszczy znach ze sprzężony m PKT 7,62 milimetrów. Karabin przeciwlotniczy Utios 12,7 milimetrów przy włazie dowódcy, sy stem obrony przed pociskami kierowany mi i wy rzucania granatów dy mny ch Chmura. Takim cackiem ty le można nawy prawiać!… A BMPT – bojowy wóz wsparcia czołgów?! Sy stem uzbrojenia, który pozwala prowadzić jednocześnie ogień do trzech różny ch celów! A intensy wność ognia na minutę może przy ty m sięgać dziewięciuset pocisków trzy dziestomilimetrowy ch, sześciuset granatów trzy dziestomilimetrowy ch i od sześciuset do ośmiuset kalibru 7,72 milimetrów. Grad, ulewa ołowiu! Bardzo poważna maszy na. Z takim arsenałem można zostać najkonkretniejszy m kolesiem w cały m okręgu. Bo teraz siedzi człowiek na dachu, kiedy przy jeżdża karawana, i drży – a co, jak postanowią szturmować? Nie wiadomo wtedy, kto kogo… Do swojego segmentu dotarł dopiero o północy. Wszedł ostrożnie – ciemność. Sły chać ty lko oddech Iriszki i pochrząkiwania Olgi przez sen. Śpią – to dobrze, bo jak go zobaczą, znów popły ną rzeki łez, zmęczy ł się już ty m pocieszaniem. Ledwie się rozebrał, starając się nie powy wracać jak zwy kle wieszaka i szafek w ciasny m przedsionku, usły szał pukanie do drzwi. Ciche, grzeczne. Daniła zdziwił się – a to kto znowu po nocy, i do tego taki delikatny ? Nasi zawsze wbijają jak do siebie, ale nocą z zasady nikt nie przy chodzi, nie ma takiego zwy czaju. Nocą to ty lko, kiedy jest alarm, ale wtedy to już walą, jakby się paliło. Zarzucił z powrotem strój – za drzwiami stał major Abbas z jakimś okrągły m tubusem wiszący m mu na pasku na szy i, rękę przy ciskał do piersi, kłaniał się. Daniła popatrzy ł na niego py tająco. – Proszę mi wy baczy ć, Daniła. – Hasan ibn Abbas jeszcze raz zrobił półukłon, wy prostował się. – Chciałby m porozmawiać. Pozwoli pan? Daniła otworzy ł szerzej drzwi, zrobił zapraszający gest. Sam przeszedł do pokoju, rozciągnął parawan odgradzający łóżko od wzroku postronny ch osób, włączy ł małą nocną lampkę nad stołem obiadowy m. Nocny gość wszedł, zatrzy mał się, nie wiedząc, gdzie się podziać.

– Proszę siadać. – Daniła skinieniem głowy wskazał na krzesło, sam usiadł naprzeciwko. – Czy m mogę służy ć? Ty lko proszę cicho, moja rodzina śpi. Major opadł na krzesło, ściągając tubus na bok. – Mam dla pana, Daniła, małą, ale ciekawą i korzy stną propozy cję. Jednak przedtem proponuję – wy ciągnął z bocznej kieszeni niewielką manierkę, odkręcił nakrętkę – napić się za bliższą znajomość i przejść na ty. Będziemy przecież razem pracować. To czterdziestoletnie wino. Takiego już chy ba nigdzie nie ma, a jeśli nawet jest, to nikt go nie sprzeda. Ty lko w walce. To jak? Daniła wzruszy ł ramionami, podniósł się, wy jął z szafki nad stołem dwie małe szklaneczki, postawił na stole. Major polał. Wy pili. – A to też w walce? Abbas chrząknął z zadowolenia, zerknął z niepokojem na parawan, zaczął mówić cichszy m głosem: – Proszę mi wy baczy ć, zapomniałem się. W walce, a jakże. Prowadziliśmy wtedy karawanę. No, i trzeba by ło bronić się przed bandy tami. W wozie dowódcy odkry łem całą beczułkę tego winka. Niewielką, jakieś dziesięć litrów. Od tej pory popijam po troszku. Wy łącznie w celach leczniczy ch, by usunąć z organizmu promieniotwórcze izotopy. Moi ludzie chleją wódkę, przy głupy, i nie przekonasz ich, że jest do tego celu bezuży teczna. Daniła słuchał uważnie, czekając, kiedy gość wreszcie przejdzie do rzeczy. Jego maniera mówienia zapowiadała nieśpieszną pogawędkę, a długa rozmowa od serca nie leżała w jego planach – jutro trzeba raniutko wstawać, przy gotować się do wy prawy, a tu jakieś nocne dy skusje. – Ale nie będziemy wchodzić w dy gresje. – Gość jakby rozumiejąc pragnienie gospodarza, zaczął mówić nieco szy bciej. – Jestem ze Wschodu, a Wschód, jak ci pewnie wiadomo, jest bogaty w trady cje. I wśród nich istnieje i taka: kiedy przy chodzisz pomówić o ważnej sprawie albo ty m bardziej prosić o pomoc, to bądź tak dobry i okaż szacunek! A nie zrobisz tego lepiej niż przy nosząc bogaty podarek! Daniła kiwnął głową, nie rozumiejąc jeszcze, do czego zmierza gość. – Dlatego przy niosłem ci, Daniła, ten prezent. – Hasan szturchnął łokciem wiszący mu u boku tubus. – A na czy m polega propozy cja? – zainteresował się Daniła, zastanawiając się, czy nie chcą go przy padkiem kupić. – To bardzo proste. Liczę na to, że zostaniesz dowódcą grupy dy wersy jnej, w której skład wejdą wszy scy stalkerzy twojej wspólnoty. Oprócz tego będziesz oczy wiście mógł spośród pozostały ch żołnierzy Schronu wy brać wszy stkich, którzy będą ci potrzebni do wy konania operacji. – Dlaczego właśnie ja? – zdziwił się Daniła. – Rodiony cz mi poradził – odpowiedział po prostu major. – W tej kwestii jestem zmuszony mu zaufać, chociaż dostałem też meldunki, jak działasz… Elewator to twoja robota? Daniła uśmiechnął się zadowolony z siebie.

– A czołg? – Też. – Daniła znów kiwnął głową. – A właśnie. – Major się uśmiechnął. – Czołg zwróciliście, ale jest jeszcze jeden mały dług do uregulowania. Zostawiłeś wtedy mojego żołnierza bez broni i większości ekwipunku. Do tego dałeś mu po głowie… Wojna, jasna sprawa, ale nie mógłby ś tego wszy stkiego zwrócić? Żeby zademonstrować, że tak powiem, dobrą wolę i w imię przy szłej współpracy … Daniła jeszcze raz uśmiechnął się z saty sfakcją. – Oczy wiście, jutro wszy stko oddam. – No i dobrze. – Hasan kiwnął głową z zadowoleniem. – Odpowiedziałem na py tanie, dlaczego właśnie ty ? – Chy ba tak. – No, a oprócz tego przed zebraniem siedziałem z waszy m pułkownikiem ze cztery godziny, omawialiśmy szczegóły. Zarekomendował mi właśnie ciebie jako jednego z najlepszy ch. Więc zgadzasz się stanąć na czele grupy dy wersy jnej? Daniła scepty cznie pokręcił głową. – A mamy już jakiś plan operacji? Przekupstwem tu nawet nie zapachniało, ale major miał zby t małe pojęcie o ży ciu Schronu i zwy czajach jego stalkerów, dlatego ta propozy cja nie miała sensu. – Na razie nie, ale coś wy my ślimy. Nie zdobędziemy obiektu natarciem czołowy m, to rozumie każdy. Potrzebna jest dy wersja… Coś, co zmusi przeciwnika, by rozproszy ł swoje siły na dwa fronty. Inaczej sobie z nimi nie poradzimy. To jak? – Wiesz, Hasan… – Daniła z zadumą podrapał się w podbródek. – Tu jest tak… Sama moja zgoda nie wy starczy. Może by m się zgodził, ale rzecz w ty m, że pod moje rozkazy nie pójdzie żaden ze stalkerów. Tak jak i ja nikomu by m się nie podporządkował… – Nawet jeśli pułkownik rozkaże? Daniła otwarcie się roześmiał, ale naty chmiast zatkał sobie usta – zza zasłony dobiegły szelest i niezadowolone mamrotanie. – Rodiony cz nami nie rządzi – ciągnął szeptem, wciąż jeszcze się uśmiechając. – Zdaję sobie sprawę, że wasza organizacja jest prawie wojskowa, rozkazów dowódcy się nie kwestionuje. A u nas każdy stalker to wolny strzelec. Idę tam, dokąd chcę, i nikomu nie podlegam. Chociaż rozkazy wać lubi każdy … A do tego, mówiąc między nami, grupy często ze sobą ry walizują. Tak już się utarło i wszy scy do tego przy wy kli. A tu nagle, wy bacz, majorze, przy chodzi jakiś obcy ty p, który niedawno dostał po łapach, i proponuje, żeby połączy ć siły i mu się podporządkować… Coś takiego nie przejdzie, uwierz mi. Hasan skinął głową, przy jmując wy jaśnienia. – Dobrze. A jeśli niebezpieczeństwo grozi całemu Schronowi? – W takim wy padku ogłasza się stan wojny i wtedy wszy scy są zobowiązani podporządkować się Naczelnemu Wodzowi. – Pułkownikowi? – uściślił major.

– Jemu, komuż by innemu. Hasan ibn Abbas zamilkł na chwilę, trawiąc to, co usły szał. Siedział, skubiąc bródkę, my śląc o swoich sprawach. Wreszcie rzekł: – No dobrze, każda grupa jest niezależna, nikt jej nie rozkazuje… Ale wewnątrz takiej grupy jest subordy nacja? – Oczy wiście! To konieczne. Weźmy na przy kład mnie i Saszkę. Już dawno, jeszcze w dzieciństwie, utarło się, że ja jestem przełożony m, a on młodszy m żołnierzem. Ze względu na pozy cję, ale też na wiek. I on, i ja zgadzamy się z takim stanem rzeczy, inaczej po prostu rozeszliby śmy się i chodzili w pojedy nkę. Więc u inny ch jest tak samo. Ludzie sami wy bierają, kto, w ich opinii, jest godny tego, żeby dowodzić, za kim pójdą i kogo będą słuchać. I to niekoniecznie jest ten, kto jest silniejszy fizy cznie od pozostały ch. Przy wódca powinien też by ć niegłupi, mieć wy czucie niebezpieczeństwa i szczęście. Major uśmiechnął się scepty cznie: – A jak się mierzy to ostatnie? – Jeśli grupa z każdego wy padu wraca w pełny m składzie i z dobry m towarem, to jest to właśnie ten wskaźnik… – No… To raczej umiejętność planowania i znajomość podstaw takty ki… – Nie zawsze. Wiesz przecież, że ży cia nie da się zaplanować. Zawsze coś się przy darzy … – To prawda… Czy li mówisz, że wewnątrz grupy panuje żelazna dy scy plina? – upewnił się Hasan. – Bez tego ani rusz. Gość odchy lił się na oparcie krzesła, rozłoży ł ręce w swoim firmowy m geście. – No cóż, co by ło do udowodnienia. W takim razie załatwimy to inaczej. Chy ba nikt nie będzie przeciwko temu, żeby w skład takiej grupy weszło dodatkowo kilku ludzi, którzy podporządkują się jej dowódcy ? – Oczy wiście, że nie. – Daniła uśmiechnął się lekko. – Tak jak mówię, każdy u nas lubi rozkazy wać. – W takim razie doskonale! Zamiast jednego bigosu ze wszy stkich stalkerów Schronu zrobimy kilka grup, które uzupełnię swoimi ludźmi! To pozwoli istotnie rozszerzy ć zakres zadań do wy konania! Zgadzasz się? – To jest już bardziej realne. – Daniła kiwnął głową. – Temu nikt nie odmówi. – Wszy stko jeszcze bardziej się upraszcza! – Major uśmiechnął się szeroko, odkręcając pokry wkę tubusu. – Wszy stko, czego by m od ciebie oczekiwał, to aby ś dołączy ł do swojej grupy kilku moich ludzi… – Nie ma problemu. – …porady, z jakimi grupami należy pracować… – To proste. – …i przy jęcia prezentu! – Hasan odkręcił wreszcie pokry wkę i wy ciągnął długie przewiązane sznurkiem zawiniątko. Położy ł je na stole, popatrzy ł na rozmówcę. Po ty m, jak

ciężko, solidnie legł na stole pakunek, by ło widać, że papier skry wa przed wzrokiem postronny ch coś ciężkiego. – To co, umowa stoi? – Stoi! Wy mienili uściski dłoni. Hasan zaczął powoli rozwijać pakunek, popatrując na rozmówcę – czy jest ciekawy. Szczerze mówiąc, rzeczy wiście udało mu się Daniłę zaintry gować. Kto go tam wie, co major przy taszczy ł. I przede wszy stkim tak zagadkowo to wy gląda… – Mam nadzieję, że pamiętasz, jak dziś w barze mówiłem o ty m, że ocalały ch społeczności jest w kraju całkiem sporo? Daniła skinął głową, milcząc i wciąż zerkając na pakunek. – Więc tak – mówił dalej Hasan ibn Abbas. – Wiem, że twoja osobista broń to WSS Wintoriez… Rzadko spoty kana giwera. Skąd ją masz, tak przy okazji? Daniła, szczerząc zęby, odpowiedział: – Zdoby łem w walce, nie ty lko z was są kozaki, my też dajemy radę. Major uśmiechnął się, podniósł dłonie do góry, pokazując, że żart zrozumiał i docenił jego celność. – Jeden–jeden… Więc słuchaj. Nie tak dawno, jakieś dwa lata temu moja grupa towarzy szy ła karawanie na Ural. I wy szło tak, że musieliśmy iść przez Iżewsk. Po bombardowaniu z miasta niestety mało co zostało, generalnie radioakty wny śmietnik i nic więcej. Co ciekawe, tereny wokół prakty cznie nie ucierpiały, ale dotknęło je w pewny m stopniu skażenie promieniotwórcze. W tej okolicy ży je kilka niezby t liczny ch wspólnot, grzebią w ruinach miasta, mutują sobie pomału, ogólnie rzecz biorąc: ży ją, jak mogą. I oto, co naby łem u jednej z takich rodzin. – Hasan w końcu rozwinął papier i Daniła z szacunkiem rzekł: – Oho… Na stole leżał czarny walec z nacięciami, przy pominający przerośniętą lufę od wintorieza. By ła nieco grubsza od standardowej i jakieś pięć centy metrów dłuższa. I na jedny m z jej boków Daniła zauważy ł ze zdziwieniem szy nę Picatinny, wy korzy sty waną zwy kle do mocowania podwieszany ch dodatków do broni produkowanej w krajach NATO. Podniósł ze stołu czarny cy linder, zważy ł w ręku – rzeczy wiście ciężki, będzie ze trzy kilo. – Czy to jest to, o czy m my ślę? – zapy tał majora. – Lufa do WSS? Ten skinął głową. – Nie my lisz się. Nie wiem, jak to cacko znalazło się w koncernie Iżmasz, z tego, co wiem, WSS produkowano sery jnie w Tule. Domy ślamy się, że pracownicy Iżmaszu, też zresztą znający się na broni snajperskiej, próbowali ulepszy ć konstrukcję karabinu. Zresztą są to ty lko zgady wanki, domy sły. Natomiast fakty są takie, że parametry takty czno-techniczne karabinu z tą lufą wzrastają i to mocno. Zarówno celność, jak i zasięg. Jaki jest rozrzut wintorieza przy strzelaniu do ruchomego celu na dy stansie stu metrów? Daniła wzruszy ł ramionami – on miałby nie wiedzieć? – Przy strzelaniu w pozy cji leżącej z podparciem nabojami SP-5 seria czterech wy strzałów

daje rozrzut nie większy niż dziesięć centy metrów. Ale tak jest na papierze. Tak naprawdę, jeśli strzelać ogniem pojedy nczy m, to na takim dy stansie nietrudno zmieścić się w siedmiu, ośmiu. – A ja ci powiem tak. Przy uży ciu tej lufy, tak podano w specy fikacji, którą niestety straciłem, rozrzut wy noszący te właśnie siedem centy metrów osiąga się już na dy stansie do dwustu metrów. Jest różnica? – I to jaka… – Daniła by ł zadziwiony. – Przecież to nawet lepiej niż w SW-98! – Jesteś zorientowany. – Hasan skinął głową z aprobatą. – A co by ś chciał, technologia nie stoi w miejscu! Czy raczej nie stała… Poza ty m efekty wny zasięg strzelania wzrasta z cztery stu do pięciuset metrów. A trwałość tej lufy jest podobno wy ższa niż starej. – Nieźle… – Do lufy jest dołączona taka oto zabawka. – Major wsunął rękę do tuby i wy ciągnął na światło dzienne jeszcze jedną lufę, takiej samej długości jak pierwsza, ale nieco grubszą. – To przeciwpiechotny granatnik na wzór GP-30 do kałacha albo M-203 do broni natowskiej. Znalazłem go w ty m samy m miejscu, a mocowanie ma akurat do szy ny. Do tego komplet dziesięciu granatów. Trzy odłamkowe, trzy zapalające i cztery termobary czne – komentował, wy jmując granaty z pojemnej, jak się okazało, tuby. – Dziwne… – wy mamrotał Daniła. – Lufa jest do WSS, ale przecież u nas nie uży wa się szy ny Picatinny … W rosy jskiej broni są inne mocowania. Hasan wzruszy ł ramionami: – Nie wiem, dlaczego taki właśnie jest sposób mocowania. I dla mnie jest to zagadka. Całkiem możliwe, że planowano robić je na eksport… – A poza ty m: granatnik podlufowy do snajperki? – zaczął mieć wątpliwości Daniła. – To delikatna broń, choć produkowano ją rzetelnie. Odrzut nie przeszkodzi w celowaniu? – Odrzut jest minimalny – uspokoił go Hasan. – Podczepiaj śmiało, by ł już wy próbowany. Daniła skinął głową, biorąc pod rozwagę, żeby przetestować granatnik samodzielnie. – No, to dziękuję! Teraz mam już nie zwy kły karabin, ale wy szedł z tego jakiś zestaw szturmowo-snajperski – zażartował. – To jeszcze nie wszy stko. – Major Abbas uśmiechnął się, wsuwając rękę do kieszeni i wy ciągając niewielkie, pomalowane w żółto-zielone plamki pudełko. – W ty m samy m miejscu, ale już od innej rodzinki, kupiłem też naboje. Ale to nie standardowy SP-5 i SP-6, ale jakieś nieznany mi model. Prawdopodobnie też ostatnia konstrukcja Izmaszu. Masz, poczy taj. Daniła wziął pudełko, obejrzał. Na bokach by ł nary sowany półpłaszczowy pocisk kalibru 9 milimetrów i napis: BEP-9,39 Szerszeń. Otworzy ł. W środku, pociskami do góry, w dziesięciu równy ch rządkach po dziesięć sztuk w każdy m, stały grube walce nabojów. Na wewnętrznej stronie wieczka drobny mi literkami napisano: „Ekspery mentalny przeciwpancerny nabój kalibru 9,39 mm. Szerszeń. Przeznaczony do karabinów WSS Wintoriez, AS Wał, OC-14 Groza i in. Charaktery sty ka takty czno-techniczna…” – dalej szła dokładna specy fikacja: długość naboju, długość łuski, średnica kry zy łuski, średnica ramion łuski i inne nie zawsze potrzebne ani ciekawe głupstwa. I dopiero kilka linijek na samy m końcu sprawiło, że serce Daniły zabiło nieco szy bciej:

„Przebijalność BEP zapewnia rażenie ży wej siły w kamizelkach kuloodporny ch 3–4 klasy opancerzenia na dy stansie do 400 metrów. Na dy stansie do 100 metrów zapewnia przebicie pły ty stalowej o grubości 12 mm i bezwzględne rażenie znajdującej się za nią ży wej siły przeciwnika”. Daniła odłoży ł pudełko na stół, półżartem zapy tał: – Rozumiem, że to też dla mnie? Major Abbas skinął głową. – W takim razie dziękuję! – Daniła aż się zmieszał. – Drogie prezenty … Nie wiem, czy m się odwdzięczy ć… – To jest tego warte. Odwdzięczy sz się dobrą pracą. – Hasan zakręcił tubus, zarzucił sobie na plecy, potem sięgnął do wewnętrznej kieszeni kurtki i wy ciągnął zeszy t i ołówek. – A teraz bądź tak uprzejmy i podaj mi imiona ty ch stalkerów, którzy zasługują, by by ć dy wersantami. Daniła podrapał się po głowie w zadumie. – Cóż, którzy … Chy ba wszy scy, który m Rodiony cz kazał dziś wstać. Jeśli dzielić ich na grupy, wy chodzi tak: ja i Saszka; Ary jczy k z Dżabbersmokiem, bracia Tandemowie; Duma, Lemoniadowy Joe i Humpty ; Proch, Duremar i Kufer. I to wszy stko. Pozostali to albo party zanci, który m zdarza się wy chodzić na niedługo i niedaleko, albo samotnicy. Spośród nich warto wspomnieć o Germanie i Michały czu. No, i Wan Li, nasz Chińczy k. On też chodzi sam. – Ary jczy k to sy n pułkownika Rodionowa, dobrze rozumiem? Daniła przy taknął. – A skąd taki interesujący pseudonim? – zainteresował się Hasan. – To wzięło się jeszcze z dzieciństwa – uśmiechnął się Daniła. – Iljucha zawsze się szczy cił, że jego ojciec jest pułkownikiem specnazu, i do tego szefem administracji Schronu: „Specnaz to błękitna krew!”. No to przezwaliśmy go Ary jczy k… Hasan pokiwał głową. – No, a German to… – German to German Nieustrojew, wujek mojego partnera. Michały cz to Nikołaj Michajłowicz Głuszczenko, ojciec Dumy i Lemoniadowego Joe. Ale rzecz w ty m, że Rodiony cz z pewnością pozostawi któregoś z nich przy sobie. I najprawdopodobniej będzie to German. – Michały cz pójdzie? – Jak go znam, to tak. Choć jest już starszawy, to w domu nie wy siedzi – uśmiechnął się Daniła. – A Chińczy k? – Też pójdzie. Ale jego chciałby m wziąć do swojej grupy. Tak jak i Shreka. – Kim jest Shrek? – Ma na imię Losza. Jedna z naszy ch atrakcji. Zobaczy sz go, to od razu zrozumiesz. – Jest… zielony, czy co? – spy tał zdziwiony Hasan. – Czy ma uszy jak trąbki? – Ależ nie – uśmiechnął się Daniła. – Po prostu jest potężny jak troll ze skandy nawskich mitów! I zawsze by ł ogromny, a jak zaczął się zbliżać do trzy dziestki, zrobił się jeszcze okazalszy … Sto siedemdziesiąt kilo czy stego mięsa.

– Nie w kij dmuchał! – mruknął zdumiony major Abbas. – W takim razie powinno się go nazy wać nie Shrek, ale Hulk! – A to kto? – zainteresował się Daniła. – Jest taki film. Mam w kolekcji w domu, w bazie. Kawał chłopa. Przy pomina mi też Wałujewa, by ł kiedy ś taki bokser, przed Początkiem. – Cóż, u nas takiego filmu nie by ło – rozłoży ł ręce Daniła. – By ły za to kreskówki o Shreku. Od dziecka przezy waliśmy go Shrek, Shrek, i tak już zostało. – Dobrze. Czy li do swojej grupy dołączasz Li i tego Shreka? Nawiasem mówiąc, dlaczego ich? – Aha. – Daniła kiwnął głową. – Li to snajper. A ze Shreka zrobię cekaemistę. Niech nosi KPW. – A z czego będzie strzelać? Z trójnogu? A podniesie? – Z podstawy kołowej! – KPW na podstawie waży ponad trzy cetnary. – powiedział po chwili milczenia z wahaniem w głosie Hasan. – Dla Loszy te sto pięćdziesiąt kilo to jak piórko. Dawno już chciałem ich do siebie ściągnąć, ale Li jest z natury samotnikiem, a Shrek w ogóle by ł ty lko party zantem. Ale teraz już nigdzie mi nie uciekną… Major chrząknął scepty cznie: – A dlaczego teraz pójdą? – Shrek zdecy dował się jednak iść na wojnę. Czy li pokonał strach. Teraz już nie odmówi. Ma też dług do spłacania, kiedy ś uratowałem go przed śmiercią. A Li w składzie grupy specjalnej będzie miał wy godniej niż razem z piechotą, on sam to rozumie. – Cóż, twoja sprawa, nie będę ci przeszkadzał. – Hasan wzruszy ł ramionami, pochy lając się nad swoim zeszy tem. – Więc co my tu mamy … German zostaje, Michały cz starszawy jak na dy wersanta. Mianuję go dowódcą oddziału. Wy chodzi pięć grup. Starczy. Do każdej dodamy po trzech, czterech moich zuchów. I oto one, nasze oddziały dy wersy jne. A zajęcie dla nich się znajdzie, możesz w to nie wątpić! – Mam nadzieję… Hasan zamknął zeszy t, wsunął go do kieszeni, wstał. Wy ciągnął rękę. – W takim razie nie śmiem dalej zawracać głowy. Jutro będzie ciężki dzień, tak więc ży czę ci, żeby ś dobrze się wy spał. Mam nadzieję, że się zgramy. Daniła odprowadził nocnego gościa do drzwi. Pożegnał się i od razu zabrał się do karabinu. Wy ciągnął z sejfu, odkręcił starą lufę, wstawił nową, podczepił od spodu granatnik. Nacieszy ł wzrok, trzy mając go w wy ciągnięty ch rękach. Karabin zmienił się nie do poznania. Wy glądał teraz solidniej, jakby potężniej… brutalnie? Przy brał też co najmniej ze cztery kilogramy wagi. Świerzbiły go ręce, żeby wy próbować, ale gdzie to robić nocą? Stalker jeszcze raz obrzucił wzrokiem broń, westchnął i wstawił ją z powrotem do sejfu. Pozostało ty lko jedno – uzbroić się w cierpliwość do jutra.

51 Zołotnik – dawna rosy jska jednostka wagi równa około 4,26 grama (przy p. tłum.). 52 Prz 4,14–15 (przy p. aut.). 53 Mk 3,24–25 (przy p. aut.). 54 Prz 17,1 (przy p. aut.). 55 Jedna z wersji zdania przy pisy wanego W. Churchillowi (przy p. aut.). 56 M. Bułhakow Mistrz i Małgorzata, tłum. I. Lewandowska, W. Dąbrowski (przy p. aut.). 57 Utios-M – podwójny ciężki karabin maszy nowy kalibru 12,7 milimetrów na podstawie. Składa się z dwóch karabinów NSWT-12,7. Jest obsługiwany przez strzelca ręcznie przy uży ciu mechanizmów pionowego i poziomego naprowadzania, a celowanie odby wa się za pomocą celownika pery skopowego. Wieża jest wy konana z sześciomilimetrowego pancerza (przy p. aut.).

12 | Czarna karawana

Karawana przy by ła wieczorem. Stało się to mniej więcej półtora roku, najwy żej dwa lata po pierwszy m, pamiętny m wy jściu na powierzchnię po drewno do budowy wiatraków. Wiatraki do tego czasu pracowały na całego, zasilając Schron w energię elektry czną, mimo że już dwa razy miejscowa fauna czy niła na nie zakusy. Za pierwszy m razem, sły sząc dźwięk wy dawany przez obracające się śmigła, zajrzały tam ciekawskie psy, który m wy starczy ła krótka seria z kałacha, a za drugim pojawiły się wy rodki. Ty ch nie dało się tak łatwo odegnać i mutanty, po wejściu na dach dworca, powaliły dwa skrajne wiatraki. Na powierzchni by ła wtedy warta składająca się z dwóch ludzi, którzy nie zdecy dowali się odeprzeć ataku dziwaczny ch stworów, ale wy cofali się do podziemi i wezwali posiłki. Z wielką ostrożnością GSR, uzbrojona w cały arsenał Schronu, wy szła na dach i zastrzeliła cztery mutanty. Pozostałe, nieprzy zwy czajone jeszcze do huku broni palnej, rzuciły się do ucieczki. Właśnie wtedy po raz pierwszy stało się jasne, z jakimi istotami przy jdzie ry walizować ludziom o miejsce pod słońcem – wy rodki skakały prosto z dachu, ze sporej wy sokości, bez żadnego widocznego uszczerbku na zdrowiu zdrowia i wy konując fantasty czne skoki, w mgnieniu oka skry wały się między otaczający mi plac dworcowy ruinami. Od tej pory wzmocniono wartę do pięciu żołnierzy, a jeden posterunek umieszczono na wieży czce zegarowej na dachu dworca. Właśnie tego, sterczącego na wieży na tle zachodzącego słońca strażnika zauważy ł zwiad karawany. Nie by ło jeszcze wtedy łączności telefonicznej ze Schronem i wartownik – Miszka Głuszec, rozkojarzony, nieszkodliwy facecik, ujrzawszy zbliżającą się ze wschodu kolumnę pojazdów, przy biegł do Schronu sam. Zaczął hałasować przed zewnętrzną zaporą hermety czną, walić w metal prętem zbrojeniowy m. Dy żurujący tamtego dnia jako obserwator Dżabbersmok prawie dostał zawału. My ślał, że to jakiś atak. Otworzy ł zewnętrzne wrota, pozwalając Miszce dostać się do środka, i jak najszy bciej popędził za wrota wewnętrzne, żeby nie nały kać się py łu: potrójnego przedsionka jeszcze wtedy nie by ło i wpuszczali ludzi właśnie w taki sposób. Podczas gdy Głuszec zdejmował OP-1, starając się nie przy jąć zby t dużej dawki promieniowania, Dżabbersmok pobiegł już po pułkownika. Kto wie, co on tam Rodiony czowi nagadał, ale przemknęli obok Daniły i Saszki, którzy wy szli na wieczorny spacer po kory tarzach, jak wiatr. Stara wojskowa mądrość mówi: „w czasie wojny widok biegnącego pułkownika wzbudza panikę”, jednak widok gnającego co sił w nogach Rodiony cza wzbudził w Danile ty lko

dziką ciekawość. Uznawszy, że spacer poczeka, chłopcy pobiegli za nimi. Zrozumieć Głuszca nie by ło łatwo. Ze wzburzenia poły kał nie ty le słowa, ile całe zdania i przez kilka minut chłopcy, stojąc w pobliżu i gotując się z niecierpliwości, jak pułkownik nie mogli zrozumieć, co się na tej powierzchni w końcu wy darzy ło. Wy jaśniło się to dopiero, kiedy Rodiony cz surowy m głosem polecił Głuszcowi się zamknąć, policzy ć do trzy dziestu i wy powiedzieć jedno jedy ne słowo. Co tam jest? Nowe, niewidziane dotąd potwory ? Wojna? Czy goście z inny ch planet zawitali? I spodziewali się wszy stkiego, ty lko nie tego, co powiedział Głuszec. A ten, wy tężając siły w próbie wy rażenia jedny m ty lko słowem tego, co go tu przy gnało, wy dusił: – Karawana! Z początku Daniła go nie zrozumiał. Z ty m słowem kojarzy ł mu się sznur wielbłądów miarowo sunący ch przez pusty nię, worki i toboły z towarami, poganiacze z batami w dłoniach… W pierwszej chwili pomy ślał, że Misza bredzi – mało to mogło się z nim stać na powierzchni? A nuż zaraził się czy mś i mu odbiło? I dopiero po ty m, jak napięta by ła twarz pułkownika, zrozumiał, że nowina jest doniosła. – Dużo pojazdów? – spy tał od razu Rodiony cz. – Sie… sie… – Głuszec wciąż nie mógł sobie poradzić ze zdenerwowaniem. – Siedem. Jasne. Jakie? Dokąd jadą? Jadą dalej? – Dwa urale, trzy autobusy, marki nie rozpoznałem, i dwa UAZ-y – wy rzucił jedny m tchem Miszka. – Jechały dalej, ale skręciły prosto do nas. Teraz są już pewnie przed dworcem. – Dobrze. Zakładaj OP-1 i czekaj w przedsionku. Wy chodzę. Tak, dawaj mi tu automat… Ech ty, wojaku! Czemu nie załadowałeś?! Obejrzał się, odciągając zamek, i zobaczy ł stojący ch nieopodal chłopców. Uśmiechnął się: – No jasne, bez was się nie obejdzie… Dobra, przy dacie się. Sania, biegnij zawiadomić facetów, a ty, Dańka, łap strzelbę, sporo nabojów i migiem tutaj. Pójdziesz ze mną. A nuż to wojna, każda broń się przy da. Chłopcy na wy ścigi pomknęli kory tarzem. Daniła wy robił się w minutę. Zresztą z czy m się miał wy rabiać – dawno już miał wszy stko spakowane! Strzelba wy czy szczona i wy pucowana stoi w szafie, czekając na swoją godzinę, obok ładownica na magazy nki do AK, wy pełniona po brzegi nabojami, które ładował osobiście pod czujny m nadzorem dziadka, tak by uniknąć niewy pałów. I by ła tam też oczy wiście maska przeciwgazowa – bez niej ani rusz! Daniła chwy cił cały swój sprzęt, popędził z powrotem i zajęło mu to rekordowe półtorej minuty. Pułkownik zakładał skafander. Wskazał wy chowankowi leżący obok kombinezon i konty nuował wy dawanie instrukcji Germanowi, zapinając jednocześnie guziki. – Uzbrój mężczy zn w to, co znajdziesz, i rozstaw ich przy wejściu. Na wszelki wy padek, jeśli nas na górze załatwią i polezą do środka, daj im wejść i wtedy atakuj. Jak odeprą pierwsze uderzenie, będą już gotowi, nie dacie rady, zmiażdżą was. Tak więc macie ty lko jedną szansę, wziąć ich z zaskoczenia.

– Nie martw się, Siergieicz. Nie ty lko ty tu jesteś taki strateg. My też co nieco potrafimy … Pułkownik spojrzał na niego wątpiąco, ale niczego nie powiedział. Obejrzał się na Daniłę – ten czekał już w pełny m ry nsztunku ze strzelbą przewieszoną przez pierś. – To co? Ruszamy ? Daniła przy taknął skinieniem głowy w odpowiedzi i założy ł maskę przeciwgazową. Przepełniała go niesamowita duma z tego, że to właśnie on idzie w parze z Rodiony czem. Wojny na górze nie by ło, za to miały miejsce całkiem cy wilizowane negocjacje. Przedstawiciele wy sokich umawiający ch się stron spotkali się na neutralny m tery torium na skrawku ziemi pod marmurową elewacją dworca i nachy liwszy ku sobie głowy, o czy mś mamrotali. Kilka metrów dalej po obu stronach stała ochrona – po dwóch ludzi z automatami. Na pojawienie się jeszcze jednej grupy z bronią w rękach karawaniarze zareagowali agresy wnie, bły skawicznie biorąc ich na cel, ale wy starczy ł gest ręki przy wódcy i naty chmiast się uspokoili. Wtedy to Daniła po raz pierwszy zobaczy ł Pasera. Niewy soki, mocno zbudowany, z brzuszkiem, w czarny m skafandrze anty radiacy jny m z demronu. Maskę przeciwgazową też miał interesującą, w Schronie takich nie by ło – zamiast dwóch okrągły ch okularów z przodu znajdowała się jedna duża, panoramiczna szy bka, na głowie maska zamocowana paskami, bez gumy na czaszce, a spod filtra wy stawała gardziel rurki z piciem. Przez panoramiczny wizjer widać by ło śmiejące się oczy i zmarszczki odchodzące od kącików oczu do skroni, dzięki czemu handlarz sprawiał zwodnicze wrażenie dobrodusznego grubasa. Właśnie te jego zmarszczki, do tego ży czliwość, grzeczność, z jaką porozumiewał się z ludźmi, przy pierwszy m spotkaniu wy warły na Danile jak najbardziej korzy stne wrażenie, które zresztą bardzo szy bko się rozwiało – w rzeczy wistości Paser okazał się okrutny m, pozbawiony m zasad cy nikiem i spekulantem w najbardziej dosłowny m tego słowa znaczeniu. *** Wieść o ty m, że przy jechała karawana handlowa, rozniosła się po Schronie w ciągu godziny i pod wy jściem naty chmiast zgromadził się tłum – przy szli wszy scy, którzy nie by li tego dnia zajęci pracą. Każdy wy ry wał się na powierzchnię, żeby zaspokoić ciekawość, ale wzmocniona ochrona postawiona przez Rodiony cza pod wrotami, nikogo nie wy puszczała. Dowodził nią sam German, który autory tet miał nie mniejszy niż pułkownik. – No, dokąd się pchacie? – przekony wał łagodnie tłoczący ch się dookoła ludzi. – No, nie starczy dla wszy stkich skafandrów, nie starczy … Na co tam chcecie patrzeć? Stoją dwie ciężarówki i trzy autobusy, i ty le! Co, urali nigdy nie widzieliście? Tłum się burzy ł. – A pohandlować by … – Handel będzie? – Co przy wieźli? – Co w ogóle wiadomo?!

– Będziemy handlować, będziemy – uspokajał German. – Problem się zaraz rozwiąże, wy reguluje. Pierwszy raz się coś takiego dzieje, procedura nie jest jeszcze wy pracowana, sami rozumiecie! Pułkownik dogada się z Paserem i wtedy zaczniemy. Przed południem po wszy stkich trzech poziomach przeszedł Dimka Ślepy, roznosząc mieszkańcom cenniki ze spisem towarów – Paser dawał ludziom możliwość zaznajomienia się z oferowany m asorty mentem. Daniła i Saszka po otrzy maniu takiej listy naty chmiast zaszy li się w segmencie i zaczęli chciwie ją czy tać. Interesowała ich oczy wiście broń i skafandry ochronne. – O rany, patrz, „karabin maszy nowy RPK-74m”! – czy tał Saszka, przesuwając palcami po linijkach. – „Kaliber 5,45, magazy nek łukowy na czterdzieści pięć nabojów w komplecie. Cena trzy sta pięćdziesiąt nabojów kalibru 5,45 mm”! – Zobacz, „karabin PKM z trójnogiem” – wtórował mu z nosem w liście Daniła – „kaliber 7,62, taśma na dwieście nabojów w komplecie”, pięćset pięćdziesiąt „piątek”! – „Ogólnowojskowy komplet ochronny OP-1”. Sto pięćdziesiąt nabojów! „Maska przeciwgazowa GP-9 z wizjerem panoramiczny m” – sto nabojów! Ale fajnie by by ło taką mieć! – Aha, rozmarzy łeś się – usadził towarzy sza Daniła. – Skąd wziąć taką masę nabojów? – A gdy by sprzedać tuszonkę? O, zobacz, jest napisane: „Skrzy nka tuszonki, 20 puszek, sto nabojów kalibru 5,45 mm”. – A co, masz gdzieś schowaną całą paletę? Rodiony cz oczy wiście kupi coś dla Schronu, ale nam nie warto nawet marzy ć – westchnął Daniła. – Na razie wy starczy strzelba. – Ech, raz kozie śmierć! Sprzedam swój zapasowy OP-1 i kupię maskę przeciwgazową! – zdecy dował się Sańka. – A jeśli podrze ci się podstawowy skafander? Co wtedy ? Towarzy sz westchnął, ale nie będąc w stanie oderwać się od zapisany ch na karteczce bogactw, wciąż badał ofertę karawany. – Patrz, Dania, „Karabin snajperski specjalny Wintoriez” – przeczy tał i wskazał palcem na kartkę. – Chy ba o takim marzy sz? Kosztuje siedemset „piątek”. Daniła nabrał powietrza, wintoriez by ł jego marzeniem, od kiedy pułkownik opowiedział na który chś zajęciach o ty m wspaniały m karabinie. Zabójczy, celny, bezszelestny, z celownikiem opty czny m, można walić seriami, jeśli zajdzie konieczność! Do tego ży wi się nabojami dziewięciomilimetrowy mi, choć rzadko spoty kany mi, to mający mi bardzo wy soki współczy nnik rażenia i dużą moc powalającą. Czego jeszcze potrzeba prawdziwemu stalkerowi? – Może kupimy chociaż po pistolecie? – zapy tał Saszka, patrząc towarzy szowi w oczy. – Zróbmy tak, co? – Sania, po co ci one? Co z nimi będziesz robił na powierzchni? Makarow nawet za darmo się nie przy da, jest na powierzchni bezuży teczny, a stieczkina czy APB tanio ci nie sprzedadzą! Za to automat to inna rzecz, przy czy m nie bastard o krótkiej lufie, ty lko normalny AK-74M! Ale kosztuje jak… Ile on tam kosztuje? – Trzy sta – westchnął Saszka. – Właśnie. Gdy by śmy wiedzieli, poszliby śmy na powierzchnię, znaleźli coś przed ich

przy jściem – rozważał Daniła. – Wtedy by śmy sprzedali. – A gdy by wy jść dzisiaj? Daniła machnął ręką. – Bez sensu. Pułkownik mówił, że zatrzy mają się ty lko na noc, do rana się zwiną. Nie zdąży my. Trzeba przecież coś znaleźć… I szukać ostrożnie, nie leźć na pałę, do tego przy nieść łup z powrotem. I jeszcze psy mają teraz gody, w taki czas lepiej na powierzchnię nie wy chodzić, sam to wiesz. Saszka, choć z żalem, uległ. – Dobra, następny m razem. Może jeszcze kiedy ś zajdą… Pójdziemy chociaż popatrzeć? Przed nocą do Schronu zaczęto wreszcie znosić zielone, zawinięte w szary brezent skrzy nki. Wszy stkich by ło, jak się okazało, pięć. Wniosła je do środka szóstka ubrany ch w kombinezony ochronne ludzi i postawiła od razu pod drzwiami, gdzie przy gotowano dużo miejsca na handel. Daniła z Saszką, obecni przy tej procedurze, z początku dziwili się, że zmieściła się w nich cała oferta, ale okazało się, że w skrzy nkach by ły ty lko próbki. Karawaniarze by li mądrzy, jak powiedział Paser, nigdy nie wnosili towaru do środka, pozostawiając go pod wzmocnioną strażą w samochodach. Na handel wy noszono ty lko próbki, a kupiony przedmiot przy noszono z karawany po wzięciu zaliczki i naby wca dostawał go do rąk dopiero po zapłaceniu całej kwoty. W tej kwestii Paser by ł bardzo ostrożny. – Miałem w swojej prakty ce parę przy padków – wy jaśniał mgliście tłoczący m się wokół ludziom. – Raz nawet przedzieraliśmy się z powrotem w walce i musieliśmy zostawić połowę towaru. Co prawda, wzięliśmy, co swoje… później… – uśmiechnął się znacząco. – Ale od tej pory zachowujemy środki ostrożności. No, a oprócz tego w mojej karawanie jest uzbrojona bomba. Tak więc jakby co, wy starczy, żeby rozwalić pół dzielnicy … Chociaż jestem przekonany, że obejdzie się jednak bez tego. Krótko mówiąc, chodźcie, wy bierajcie, oglądajcie. Przy jrzy cie się, zapy tacie o cenę, zapłacicie zaliczkę, i za pół godziny przy niesiemy wam towar. Sprawdzajcie, upewniajcie się co do sprawności sprzętu i wtedy płaćcie resztę. Wszy stko uczciwie! Proszę bardzo! A by ło na co popatrzeć. Towary leżały na specjalnie sklecony ch do tego celu stołach, i w jakim wy borze! Broń, amunicja, OP-1, kilka ty pów kamizelek kuloodporny ch, maski przeciwgazowe, ubrania i buty, lekarstwa, opty ka… Nawet elektronika by ła w ofercie, i to działająca. Na jedny m ze stołów Daniła zobaczy ł mały płaski monitor z doczepioną klawiaturą – notebook, na drugim – płaskie srebrzy ste pudełeczko mechanicznego zegara. Na trzecim maleńki odtwarzacz MP3, zasilany wbudowany m akumulatorkiem i baterią słoneczną. A kosztował ten odtwarzacz aż pięćdziesiąt naboi. Luksus! Jak się zastanowić, to po co komu potrzebny odtwarzacz w cenie dziesięciu puszek tuszonki? Kto go weźmie? Przy ty ch towarach prawie nikt się nie zatrzy my wał. Inaczej odnoszono się do rzeczy potrzebny ch do przetrwania, tutaj ludzi stało bez liku. Py tali, sprawdzali ceny, targowali się, kręcąc głowami, ale kupowali mało, bez entuzjazmu. To zrozumiałe, bo skąd u mieszkańców Schronu naboje i jedzenie w takiej ilości? Nikt nie robił zapasów, ludzie nawet nie przy puszczali, że pewnego pięknego dnia dojdzie do takiego

wy darzenia… Po północy, kiedy oglądający ch by ło znacznie mniej, w końcu i przy jaciele zdecy dowali się obejrzeć towar z bliska. Cały dzień siedzieli jak na szpilkach, ale wy trzy mali. Bo rzeczy wiście, po co się przepy chać, kiedy można wszy stko obejrzeć spokojnie, choć trochę później? Przechodząc z Saszką od stołu do stołu, Daniła spoglądał na leżący przed nim arsenał i serce ściskał mu smutek, gdy widział coś, co bardzo chciałby mieć. Ale ceny – te by ły po prostu zabójcze. Jedna puszka tuszonki kosztowała dziesięć „piątek”, sto gramów cukru – sześć. Tabliczka czekolady, która w Schronie skończy ła się jako pierwsza – dwanaście. Skąd ty le wziąć? Przy jaciele wpadli na my śl, żeby sprzedać karawanie wodę, która by ła wy ceniana na jeden nabój za litr, a w Schronie nie kosztowała nic, ale i ten pomy sł nie wy palił. Okazało się, że Rodiony cz już sprzedał handlarzom ty siąc litrów i wziął w zamian PKM z zapasem amunicji, a więcej wody karawaniarze nie chcieli brać. Poza ty m w pojazdach karawany zniknęła tona oleju napędowego po pięć nabojów za litr, dwadzieścia skrzy nek tuszonki i mleka skondensowanego, suchary, filtry do masek przeciwgazowy ch, wojskowe grudy i wełniane koce. Wszy stkich ty ch rzeczy by ło w magazy nach wciąż pełno, a broni i amunicji zero, i Rodiony cz wy mienił sporo na dwadzieścia kałachów, cztery PKM i dwa SWD ze wszy stkimi pierdółkami, w ty m dodatkowe magazy nki na zmianę i taśmy nabojowe ze skrzy nkami. Wy nikało z tego, że wszy stkie transakcje przeszły chłopcom obok nosa. A na brezencie leżały takie bogactwa! Kałach, nowy, z lekko bły szczącą oksy dowaną lufą, ze składaną kolbą i drugim magazy nkiem do kompletu. Bogaty wy bór noży. Maska przeciwgazowa, taka sama, jaką miał sam Paser, z instalacją do picia, ale z trójkątny mi szkłami. Wielki plecak z mnóstwem kieszonek i pasków do wy godnego mocowania na plecach… Wszy stko to i jeszcze masę inny ch rzeczy chciałoby się mieć w swoim schowku, by ły bowiem niezbędne dla stalkera jak powietrze. Ale szczególnie mocno kusił Daniłę WSS wintoriez – jego marzenie. Karabin leżał nieco z boku od reszty broni, demonstrując swoją szczególną wy jątkowość. Rozłożony, z odjętą kolbą, magazy nkiem, lunetą i lufą-tłumikiem, w niewielkiej wy godnej walizeczce, obitej w środku miękkim materiałem, nie robił wrażenia śmiercionośnej broni, ale Daniła już wiedział, do czego jest zdolny ten karabin w rękach doświadczonego strzelca. – Podejdźcie, młodzieży. – Sam Paser skinął na nich, stojąc przy ty m stole. – Co, chłopcze, zainteresował cię karabin? Bierz, nie pożałujesz, został mi ostatni. Już od roku takiego uży wam i ani razu mnie nie zawiódł. Trzeba ty lko czy ścić, dbać i będzie ci wiernie służy ć w walce. Ty lko siedemset kulek. Siedemset nabojów to by ł cały majątek. Siedemdziesiąt puszek, jeśli przeliczy ć to na tuszonkę. Wątpliwe, by ktokolwiek w Schronie miał takie środki. Daniła pogładził metal lufy delikatnie i ostrożnie jak noworodka, przesunął palcem po drobny ch ry sach na tłumiku. Niesamowicie jej pragnął! Złapać i uciec, choćby zaraz. Obserwujący go uważnie handlarz uśmiechnął się: – Zastanawiasz się? Daniła kiwnął głową.

– Dobra, przekonałeś mnie, dla ciebie sześćset dziewięćdziesiąt. Strasznie ci się, chłopcze, oczy świecą… Daniła westchnął – po co się męczy ć bez sensu. Drogo. Wszy stko by ło zby t drogie. – Nie mam ty le – burknął. – Gdy by m wiedział, że się pojawicie, uzbierałby m w trzy miesiące. A tak, to nie by ło po co. Handlarz uśmiechnął się rozbrajająco. – No, dobra. Za pół roku znów będziemy u was. Jeśli, powiedzmy, dasz zadatek z pół setki kuleczek, to go dla ciebie zachowam. Ale wtedy to już, wy bacz, będzie kosztować pod ty siąc… Inflacja! „Znalazł głupka – Daniła skrzy wił się w duchu. – Robi mnie jak małe dziecko…” A głośno powiedział: – Nawet pół setki nie mam. Handlarz rozłoży ł ręce. – No, to sorry. Nic nie mogę… A coś innego? Narkoty ki cię nie interesują? Mam akurat czy sty towar, wy bornej jakości, wożę go z południa, z samy ch gór. Mój dostawca sam hoduje, sam produkuje, sam pakuje. A jeśli chcesz, mogę zaproponować sy ntety ki, mocniej działające. Nie chcesz? Daniła skrzy wił się i splunął na bok. – Mnie tego łajna nawet za darmo nie potrzeba. – No, to już nie wiem, czy m cię skusić. – Paser rozłoży ł ręce. – Może ty lko niewolnikami… Faceci, baby, nie potrzeba ci? Bab, co prawda, teraz nie ma, wy bacz, ale dostarczę na zamówienie. Daniła aż się zakrztusił, sły sząc taką propozy cję. Obejrzał się na Saszkę, szukając wsparcia, ale ten ślinił się do rozłożony ch nieopodal kamizelek kuloodporny ch i skafandrów. W najbardziej nieodpowiednim momencie. – Niewolnicy ? – dopy tał ostrożnie Daniła. – Jak mam to rozumieć? Paser głośno wy puścił powietrze, potrząsnął głową, jakby nierozgarnięty klient go w końcu znuży ł. – Co tak usta rozdziawiłeś? Tam stoją! – Kiwnął głową w kierunku sześciu ludzi stojący ch przy ostatnim stole po prawej. Daniła dopiero teraz zwrócił na nich uwagę. To by li ci właśnie tragarze, którzy przy nieśli skrzy nki z próbkami, ale wtedy, nie wiedząc jeszcze o ich statusie, nawet na nich nie spojrzał. Za to teraz, kiedy patrzy ł na ty ch ludzi inny mi oczami, wiele w ich wy glądzie i zachowaniu wy dało mu się zrozumiałe. Cała szóstka stała osobno z opuszczony mi głowami, garbiąc się i kompletnie nie zwracając uwagi na otoczenie. Ubrani by li może nie w łachmany, ale ich odzież nie odznaczała się czy stością – spodnie wiszące w kolanach, całe w tłusty ch plamach, kurtki z dziurami na łokciach, spod który ch wy glądały znoszone wojskowe podkoszulki. Ty lko jeden z nich miał na sobie rozpadające się, zdarte buty, pozostali stali na betonowej posadzce boso i Daniła zobaczy ł, że skórę na ich stopach pokry wają czerwone, łuszczące się plamy i wrzody.

I ten wzrok… takich oczu nie dało się zapomnieć. Kiedy jeden z nich, zarośnięty czterdziestolatek z ogromny m, nabrzmiały m i opadający m na pierś wolem podniósł głowę i popatrzy ł na Daniłę, w jego oczach dostrzegł taką uległość wobec losu, fatalizm i obojętność na wszy stko, co dzieje się dookoła, że nawet od tego jednego spojrzenia zrobiło mu się smutno na duszy. – Ci są u mnie już od roku. Widzisz, jak ich poskromiłem? – chwalił się ty mczasem handlarz. – A wcześniej kozakowali. Szczególnie ten chinol, Wan Li. – Wskazał na stojącego z brzegu małego cherlawego człowieczka. – Nie my śl sobie, on ty lko wy gląda na zwy czajnego człowieka, ma coś nie tak z głową. Liczy jak kalkulator. Mnoży i dzieli dowolne sumy, potrafi podać prędkość każdego obiektu w jakiejkolwiek odległości z dużą dokładnością. Tego sprzedaję tanio, ty lko za stówę, jest zdolny, ale bardzo krnąbrny. Ty lko ciut starszy od ciebie, a jaki dumny … Dwa razy próbował uciec, przy czy m ostatnim razem bez skafandra. Niewolnicy jeżdżą u mnie w mały m autobusie i zwy kle pilnuje ich trzech ludzi. No, i zagapili się… Ale daleko nie uciekł, złapali go. – Jak można handlować ludźmi? – obruszy ł się Daniła. Paser uśmiechnął się i pokręcił głową, jakby dziwiąc się takiej naiwności. – No, cóż… takie teraz czasy. Zresztą w zasadzie handluję ty lko mutantami… Jeśli, powiedzmy, jakiś człowiek ma nadzwy czajne zdolności albo dodatkową rękę czy nogę, siedem, osiem palców albo jeszcze coś mu tam ekstra wy rosło, to jest mutantem, nie ma przebacz. – Czy li mutanty to nie ludzie? – zaczy nając powoli się gotować, zapy tał Daniła. W Schronie mutacje szalały na całego, ale po pierwszej eksplozji wrogości, jakieś dziesięć lat wcześniej, nikomu już teraz nie przy chodziło do głowy, żeby odnosić się do biedaków z uprzedzeniem. Daniła sam już wtedy wiedział, że jego organizm nie całkiem przy pomina ludzki, a więc i on, choćby częściowo, jest mutantem. Mógłby też tak nazwać swoich przy jaciół stalkerów, choćby Sławkę Lokalizatora, u którego też można dostrzec niepojęte zdolności. A teraz stoi przed nim ten… to by dlę, które twierdzi, że mutanty to w ogóle nie ludzie! Przeklęty rasista! A handlarz, nie dostrzegając tego, co się dzieje z klientem, rozprawiał dalej: – Jak to się mówi, to nie my, to ży cie. Już od trzech lat chodzimy po kraju, różne osady się trafiają. By wa, że za tuszonkę człowieczka kupimy albo za naboje. Sprzedają głównie mutantów. Na wsi ludzie są ciemni, boją się… Pracują najpierw te mutanty u mnie, a jak jest popy t, to je sprzedaję. Zy skowny biznes. – I co, kupują? Paser zarechotał. – A jak! Jak świeże bułeczki! Dopiero co miesiąc temu z dziesięciu sprzedałem! Tu, w waszej okolicy, pod Bałakowem, jest osada, też siedzą w schronie. Korzy stają tam z reaktora jądrowego do zasilania i nikt nie ma ochoty go obsługiwać. Po Wy buchu coś się z nimi stało, my ślę, że pękły ekrany ochronne, i promieniowanie zaczęło się wy dostawać na zewnątrz. Ludzie z obsługi mrą jak muchy. Tak więc kupili ode mnie mutanty do pracy, w końcu nikt nie ma ochoty zdy chać na chorobę popromienną. – Aha, czy li ci, który ch sprzedałeś, mają ochotę? – Daniła poczuł, jak z wściekłości zaciskają mu się szczeki.

Handlarz filozoficznie wzruszy ł ramionami. – Nikt nie ma ochoty. Ale co ja mam do tego? Moja robota jest prosta, sprzedaję i koniec. A do jakiej pracy będą ich wy korzy sty wać, to już nie na moim sumieniu. By wa nawet tak, że kupują ich na części zapasowe, nerki im wy cinają czy wątrobę. Raz, by liśmy wtedy na Południu, kupili dziecko na przeszczep serca. Ale takie rzeczy zdarzają się rzadko i ty lko tam, gdzie zostali lekarze i sprzęt operacy jny. U was, z tego co sły szałem, jest z ty m wszy stko w porządku… Więc jeśli weźmiesz człowieka, możesz go opy lić na organy. Mam i takich z dobry mi wnętrznościami, prawie bez mutacji… – Popatrzy ł na Daniłę i dopiero wtedy zauważy ł, że ten wprost kipi wściekłością. – Eee… Idź mi stąd, chłopcze. – Paser splunął pogardliwie. – Mały jeszcze jesteś, jak się okazuje, i naiwny, ży cia nie znasz. Każdy sobie radzi, jak może, ja też. Stuknie ci na ten przy kład trzy dzieści latek, młodzieńczy idealizm wy wietrzeje ci z głowy i wtedy zrozumiesz. A teraz to nie ma sensu. Krótko mówiąc, spadaj, przeszkadzasz mi w pracy. Daniła, trzęsąc się ze złości, odszedł. Miał ochotę przy łoży ć temu wstrętnemu ty powi w jego bezczelną, wy szczerzoną mordę i ani na moment nie wątpił, że zdoła go powalić, ale powstrzy my wała go wspomniana przez Pasera bomba. Może to blef, a może i prawda, kto wie? Wy sadzą i żegnaj, Schronie. A jednak z każdą minutą w jego głowie rosło przekonanie, że nie wolno zostawić takiego świństwa bezkarnie. A mózg, zaprogramowany przez Rodiony cza na my ślenie takty czne, stworzy ł już ogólny plan i dopracowując go jak w układance, dokładał szczegóły … Odciągnięcie towarzy sza od stołów z kamizelkami kuloodporny mi okazało się niełatwe. Sańka jak wy trawny handlarz oceniał, obmacy wał towar, sprawdzając jego jakość, targował się o każdy nabój, jakby rzeczy wiście chciał coś kupić. Szarpnąwszy go parę razy za kurtkę i wciąż nie osiągnąwszy żadnego rezultatu, Daniła bez ceregieli wziął po prostu towarzy sza na plecy, co wy wołało wy buch niezadowolenia handlarzy, którzy już uznali, że wreszcie mają w garści kupca. – Słuchaj, zakupoholiku pieprzony ! – wy sy czał Daniła partnerowi w ucho, gdy ten wciąż wy ry wał się z powrotem. – Uspokoisz się?! Wy trzy maj trochę, niedługo wiele z ty ch rzeczy będzie twoje! Saszka od razu się uspokoił i krocząc obok Daniły, wlepił w niego zdziwione spojrzenie. Potem na jego twarzy nagle pojawiło się zrozumienie i zaczął oglądać się na boki. – Co ty, chcesz ich ograbić? – zapy tał tak samo szeptem. – Ukarać. Handlują narkoty kami, sprzedają ludzi w niewolę. Do tego wy cinają dzieciom organy na sprzedaż! Nie można tego tak zostawić. – Jak to organy ?… – zmieszał się Sańka i zakłopotany nieco zwolnił kroku. – A tak! Biorą dziecko i wy cinają mu serce albo nerkę. I za złoto wkładają jakiemuś choremu staremu pierdzielowi! Saszka zamrugał, wy obrażając to sobie, i powiedział przeciągle: – To suuukinsy ny … – Sukinsy ny – zgodził się Daniła. – Nawet gorzej. I po czy mś takim będzie mi jeszcze wciskać, że to nie on jest taki, ty lko ży cie… By dlak!

– Ale jak my ich ukarzemy ? Patrz, mają pełno broni i całe góry nabojów… – Mam my śl… Ty lko porozmawiamy z pułkownikiem… Saszka spojrzał na towarzy sza z szacunkiem. – No, nieźle… My ślisz, że to zaaprobuje? Daniła wzruszy ł ramionami. – Nie zaszkodzi spróbować. Mimo późnej godziny Rodiony cz nie spał; chłopcy znaleźli go siedzącego samotnie w gabinecie. Na biurku leżał poły skujący PKM w komplecie z wciśniętą do pojemnika taśmą nabojową i pułkownik widocznie oddawał się wspomnieniom dawny ch czasów. W każdy m razie kiedy chłopcy weszli do segmentu, jego mina by ła głupkowata i zachwy cona zarazem. Co poradzić, czasem i pułkownicy czują nostalgię… – Co was tu sprowadza? – Rodiony cz wstał, spędził z twarzy rozanielony uśmiech i spojrzał surowo na chłopców. – Trochę późno na wizy ty … Daniła, wiedząc, że Rodiony cz lubi, jak mówi się wprost, bez słodzenia i ckliwości, walnął z grubej rury : – Towarzy szu pułkowniku, czy pan wie, że karawana zajmuje się handlem narkoty kami i niewolnikami? Do tego sprzedają ludzi na organy ! Pułkownik spojrzał swojemu wy chowankowi w oczy. – No, powiedzmy, że wiem, Paser mi mówił. I nawet proponował, że kupi paru naszy ch… I co? Te słowa nieco zbiły Daniłę z tropu, ale gotująca się w nim złość nie dała mu umilknąć i ustąpić. – Karawaniarzy trzeba wy rżnąć co do jednego, niewolników uwolnić, a narkoty ki zniszczy ć. – Dlaczego? – Nie wolno handlować ludźmi! – A kto tak powiedział? – zapy tał pułkownik, mrużąc oczy. – Na jakiej podstawie chcesz napaść na karawanę? – Na takiej podstawie, towarzy szu pułkowniku, że Paser handluje narkoty kami i ludźmi! Mutanty to przecież ludzie! Czy może pan tak nie uważa? – Ludzie, Daniła, oczy wiście, że ludzie. – Rodiony cz kiwnął głową, mrużąc oczy i przy glądając się wy chowankowi tak, jakby zobaczy ł w nim coś, o czy m dotąd nie wiedział. – Wielu z nich jest na przy kład bardziej ludzkich od ciebie, a już ty m bardziej ode mnie… Ale zabijać handlarzy ty lko w imię tego, że ich pogląd na ży cie nie zgadza się z twoim, to twoim zdaniem w porządku? Uważasz, że w ty m wy padku masz prawo do uży cia siły ? – Tak, mam! – Daniła podniósł głos. – Są rzeczy, do który ch nie wolno dopuścić! Po prostu to wiem i ty le! – Ach tak? Ale się zrobiłeś zasadniczy, mój drogi… Daniła milczał zasępiony. Niech będzie zasadniczy, niech pułkownik my śli i robi, co chce, ale on wie jedno: takich ludzi jak Paser nie wolno pozostawiać przy ży ciu. Na to nie zasługują.

– I co, ty lko przez te swoje zasady jesteś gotów wy stawić na kule swoich towarzy szy i zabić kilkudziesięciu ludzi, którzy w niczy m ci nie zawinili? – Tego ścierwa nie wolno pozostawić przy ży ciu – powtórzy ł uparcie Daniła. I nagle, natrafiwszy na ostry, badawczy wzrok nauczy ciela, zająknął się i zaczerwienił… Nie chciał się przy znawać nie ty lko przed przenikliwy m Rodiony czem, który znał swojego podopiecznego jak własną kieszeń, ale nawet przed sobą, ale gdzieś w głębi duszy gorący m płomieniem paliło się w nim marzenie o karabinie. A jednak jasno zdawał sobie sprawę, że to nie przez wintorieza postanowił nawarzy ć całego tego piwa, czy raczej nie ty lko przez niego. Karabin by ł ty lko dodatkowy m łupem. Bo spojrzenie tego faceta z wolem i widoczny w nim śmiertelny smutek nawet teraz stały mu przed oczami… – I broń można zdoby ć… – gdzieś za pleców dał się sły szeć nieśmiały głos Saszki. – A to już inna sprawa – kiwnął głową Rodiony cz z krzy wy m uśmiechem. – Z ty m całkowicie się zgadzam. Karawana jest wy pchana po brzegi, a broń jest nam teraz potrzebna jak nigdy, skoro się okazało, że ocaleni jednak są na świecie. Ty lko patrzeć, jak ktoś się zjawi, i tak pokojowo się nie skończy … Nie kręćmy, to nie przez niewolników przejmiemy tę karawanę, ty lko przez broń. Wintorieza widziałeś? Daniła kiwnął głową w milczeniu. – Spodobał ci się? – Tak. – Pewnie masz ochotę… – Mam. – Daniła popatrzy ł wy zy wająco na nauczy ciela. Tamten rozłoży ł ręce. – Nie ma potrzeby się wsty dzić. Każdy sobie radzi, jak może, a my teraz potrzebujemy do przeży cia broni. Ot i cała moralność. Daniła, choć nie zgadzał się wtedy z pułkownikiem, w wieku niecały ch szesnastu lat nie zdąży ł jeszcze stać się cy nikiem, to jednak odetchnął z ulgą. Rodiony cz się zgodził. I mimo że uznał, że stary wojak nie zrozumiał chłopaka, my śląc, że Daniła chce po prostu złupić karawanę, tak samo jak on, ty lko wsty dzi się powiedzieć to na głos, to bez znaczenia. Choć moty wacje mają różne, niech chociaż środki będą te same… – Więc tak. – Rodiony cz spojrzał na swój zegarek dowódcy. – Jest druga w nocy. Paser powiedział, że ruszą w drogę nie wcześniej niż o szóstej, więc mamy czas. Zbierajcie naszy ch, zrobię wam egzamin. Temat: przechwy cenie kolumny przeciwnika wraz z likwidacją eskorty. Tak, podeślijcie mi najpierw Germana, pomy ślę z nim, co i jak. I zdejmijcie ze zmiany Głuszca, on też mi się przy da. Dziadka nie ruszaj. – Pułkownik spojrzał z ukosa na Daniłę. – Stary już jest, nie wy doli. – Obrazi się – mruknął tamten. – Trudno, wy trzy ma. Jak zostaniemy bez elektry ka, to dopiero będzie… Koniec, biegnijcie. ***

Grupa wy szła o piątej. W pełny m składzie, wszy scy ci, który ch tak gorliwie trenował Rodiony cz, plus German. Ruszy li nie od frontu, gdzie wciąż jeszcze stały pojazdy karawany z ochroną, ale przez zapasowe wy jście, którego nie otwierano już od cholera wie ilu lat. Wy jście to znajdowało się niedaleko, na niemiłosiernie skażony m promieniotwórczo skwerku, którego roślinność skutecznie maskowała wy stający z ziemi betonowy prostopadłościan z zewnętrzny mi wrotami hermety czny mi. W słaby m świetle przedświtu by ło widać, że karawana stoi w ty m samy m miejscu, tworząc półkole, z autobusami przy legający mi do ściany dworca. Przy ciśnięty do ziemi Daniła obserwował, jak dookoła chodzą wartownicy, kręcąc na boki gumowy mi trąbami masek przeciwgazowy ch. Teraz by zdjąć strażników – i uderzy ć! Ale nie wolno… Jeśli bomba to nie bujda i zdążą ją odpalić, to ze Schronu nie zostanie nawet mokra plama. Nie, plan pułkownika polegał na czy mś inny m. – Kiedy planujecie operację, bierzcie pod uwagę nie ty lko warunki materialne, ale i aspekty psy chologiczne – wpajał im Rodiony cz zaledwie godzinę wcześniej, siedząc w swoim gabinecie w otoczeniu młodzieży. – Bierzcie pod uwagę nie ty lko uzbrojenie, sprzęt i liczebność przeciwnika, ale i jego gotowość do podjęcia walki do końca, gotowość na śmierć. Co my tu mamy ? Mamy zwy kły ch handlarzy, paserów, spekulantów, którzy zawarli udaną transakcję. I teraz wcale nie mają ochoty zdy chać, a przeciwnie – chcą ży ć i podliczać zy ski. To raz. I dwa, nawet jeśli bomba istnieje, a my przy jmiemy założenie, że istnieje, to jak sądzicie, kto może mieć detonator? – Ktokolwiek… – powiedział z wahaniem w głosie Ary jczy k. – Karawana jest duża, nie da się powiedzieć na pewno. – Logicznie rozumuj, logicznie. Postaw się na miejscu Pasera, przecież to on jest tam główną szy chą i zy sk trafia pewnie do niego. Chciałby ś oddać swoje ży cie w ręce innego człowieka i zależeć od jego palca, który w każdej chwili może nacisnąć przy cisk? – Pułkownik popatrzy ł py tająco na Ilję. – Zauważ jeszcze, że ten, kto ma detonator, może dy ktować własne warunki… Tamten pomy ślał chwilę i potrząsnął głową. – Oto decy zja. To on ma detonator. Zakładam, że na czas handlu, kiedy on sam jest zajęty, jego zaufany człowiek trzy ma go w pogotowiu. Ale kiedy ty lko wy chodzi na górę, na pewno mu go zabiera, nie mam wątpliwości. Tak więc nasz pierwszy cel to Paser. – Pułkownik otworzy ł szufladę biurka, wy ciągnął kilka drewniany ch klocków i zaczął ustawiać je w kolumnę jeden za drugim, imitując szy k karawany. – A teraz rozdzielmy role. Daniła tu coś zaproponował i w zasadzie się z nim zgadzam. Ale mam pewne uzupełnienia… *** Do czasu, kiedy karawana ruszy ła, zasadzka by ła już gotowa. Od dworca szła ty lko jedna nadająca się dla pojazdów ulica. Właśnie nią przy jechała karawana i nią odjedzie z powrotem. Odchodzące od tej ulicy zaułki by ły w większości zawalone zardzewiały mi wrakami samochodów, odłamkami betonowy ch pły t i cegłami, które wy padły ze

ścian domów. Cały ten bałagan tworzy ł bary kady, grodząc uliczki tak, że by ły całkowicie nieprzejezdne. Można by ło je pokonać jedy nie czołgiem, a i to nie na pewno. Na upatrzony m przez nich odcinku droga przechodziła między dwoma wielopiętrowy mi budy nkami i na całej długości ulicy nie by ło wy godniejszego miejsca na zasadzkę. Na parterze jednego z ty ch domów pułkownik umieścił Tandemów z cekaemami. Rozkazał: – Strzelajcie ty lko po mnie. Jak usły szy cie mój wy strzał, prowadźcie ogień po autobusach. Nie dajcie wy jść ludziom, trzeba od razu stłumić opór. Ja i German będziemy na dachu domu z przeciwległej strony, na rogach, tak więc uważajcie, żeby wasz sektor ostrzału nie sięgał ponad drugie piętro. Jasne? Bracia pokiwali głowami. – Uważajcie. – Rodiony cz pogroził jeszcze raz. – Draśniecie mnie, to zabiję! – „Abram! Jak utoniesz, to możesz się w domu nie pokazy wać!” – zacy tował stary dowcip Iljucha Ary jczy k, ale widząc ciężkie spojrzenie ojca, naty chmiast umilkł. – Ty, przy jacielu, ze swoją grupą też tam będziesz i ten rozkaz również ciebie doty czy. Jeśli ochrona jednak się wy dostanie i ukry je się za pojazdami, z przeciwległej strony będą pracować jeszcze dwa cekaemy. Ich stanowiska ogniowe są położne poza waszy mi sektorami, tak że nie bójcie się, że ich traficie. Proch z Dumedarem będą siedzieć za tamty m betonowy m słupem, czterdzieści metrów dalej przy drodze, a ich sektor ostrzału prowadzi wzdłuż ulicy. Was nie drasną, będą walić po kabinach, ale jeśli wy puścicie strażników i schowają się za pojazdami, to zajmą się nimi. – Przy glądając się ulicy, nad czy mś się zastanawiał. – Pierwszą serię skupcie na UAZ-ie. W nim, jak powiedział Głuszec, jechał Paser i w niego pierwszego trzeba walić, żeby mieć pewność, to on ma detonator. Wszy scy pozostali będą siedzieć w ty m samy m budy nku, ty lko na pierwszy m piętrze. Zadanie to samo: wy bić jak najwięcej ludzi. Wszy stko jasne? Są dodatkowe py tania? Daniła podniósł rękę: – Zapomniał pan o niewolnikach, towarzy szu pułkowniku. Spod maski przeciwgazowej dało się sły szeć bolesne westchnienie Rodiony cza. – A ten w kółko to samo… Czy li tak. Zadanie dodatkowe, uwolnić niewolników. Karawaniarze handlują ludźmi, więc nasz Dańka wbił sobie do głowy, żeby ich uwolnić. – Słusznie! – odezwał się Duma. – Brawo, Dania! Też tak uważam! Pułkownik spojrzał na Tarasa i zmilczał, chociaż by ło widać, jak rwało mu się na usta coś… niecenzuralnego. – Dobrze, idziemy dalej. Paser wozi niewolników w mały m busiku, oddzielnie od pozostały ch… – Pewnie się brzy dzi – wtrącił Duma. – …i w ten autobus macie nie strzelać. – Rodiony cz zignorował jego uwagę. – Potem się nad nimi zastanowimy. Powtarzam, pierwsze uderzenie w UAZ-a, skoncentrowane, ze wszy stkich luf! A potem już kierujcie ogień na inne wozy. I nie my ślcie, że ochrona siedzi w środku i łuska pestki. Chociaż oczy wiście nie jest to wy kluczone, ale nie należy zakładać, że przeciwnik jest idiotą, to

pierwszy krok do porażki. Powinniście rozumieć, że karawaniarze są przy gotowani, spodziewają się ataku w każdej chwili! Świetnie zdają sobie sprawę, że jadą przez obcy teren, i to jeszcze przez taki niebezpieczny odcinek jak ten. Na miejscu Pasera w ogóle zatrzy małby m kolumnę i wy słał przodem zwiad. – A jeśli tak właśnie będzie? – zapy tał Ary jczy k. – Co wtedy ? Rodiony cz rozłoży ł ręce. – To jeden z najgorszy ch wariantów. Jeśli w zwiadzie ma stare wilki, to was zmasakrują. A jeśli niezdary, to wy ich zmasakrujecie. Prawdopodobieństwo tego, że są tam poważni goście, jest małe, ale jest. To już będzie zależało od sy tuacji… – Więc może jakoś się ubezpieczy my ?… Pułkownik rozważał możliwości w milczeniu. – Ubezpieczę. Popatrzę wcześniej z dachu. Jeśli zwiad rozejdzie się po domach, gwizdnę. Wtedy się wy cofajcie. – A karawana? – zapy tał Daniła. – Co nam wtedy karawana… Przy jrzał się uważnie słuchający m go chłopcom. – No, żołnierze, z Bogiem! Mam nadzieję, że przez te wszy stkie lata cokolwiek przy swoiliście i poważny ch wpadek nie będzie. Na miejsca. Daniła z Saszką upatrzy li sobie duże pomieszczenie z szerokim oknem. Rozłoży li na parapecie amunicję – po trzy magazy nki na osobę – zaczęli obserwację. Daniła wy ciągnął najpierw wściekle terkoczący dozy metr, spojrzał – sto rentgenów. Chrząknął – sporo. Dobrze chociaż, że wziął „bechę” przed wy jściem. Ale i tak, można powiedzieć, że nały kają się do oporu. Znów poleży przez miesiąc u Ojboli, a potem będzie trzeba siedzieć w Schronie bez wy chodzenia. Jedy na pociecha, że doty czy to całego zespołu, z pułkownikiem na czele. Będzie weselej. Potem my śli popły nęły mu nagle w inną stronę, w końcu to pierwsza prawdziwa bitwa. Jak to będzie?… Chłopcem zaczęło telepać, do krwi dostała się adrenalina. Daniła spojrzał na Saszkę, i on też nie mógł znaleźć sobie miejsca, nerwowo grzebał w plecaku, przekładał niepotrzebnie magazy nki… – Trema? Przy jaciel kiwnął głową w milczeniu. Z ty łu nagle coś zaszeleściło i Daniła gwałtownie się odwrócił. Serce zabiło nierówny m ry tmem, pochłaniając końską dawkę adrenaliny, ręce poruszy ły się sprawnie, podnosząc do ramienia kolbę automatu… z otworu drzwi na partnerów patrzy ła gumowa trąba. – Chłopaki, można z wami? – Trąba zadudniła głosem Cukera. – Nie mogę sobie nigdzie znaleźć pozy cji… Daniła zaklął, opuszczając automat. – Głąbie! Uprzedzaj, że idziesz! – A jak tu uprzedzić? – Jurka wzruszy ł ramionami głupawo. – Przy dałaby się jakaś łączność… Podszedł do okna i zaczął wy kładać na parapet swoją amunicję.

– Zainstaluję się tu między wami, dobra? – Ustawiaj się szy bciej – mruknął Saszka. – Nie wierć się. I bez ciebie robi się niedobrze… Cuker, starannie rozłoży wszy magazy nki, wy jrzał na ulicę, rozglądając się. – Denerwujecie się? – Trochę – odparł Saszka. – Mnie całego trzęsie. Zęby mi szczękają. A nuż mnie zabiją?… – Nie denerwuj się. Pamiętasz, co mówił pułkownik? Jak zabiją, to będziesz to już miał gdzieś – odpowiedział mu ochry ple Daniła, którego nagle ogarnęło dziwne uczucie nierealności tego, co się dzieje. – Gorzej, jak odstrzelą ci nogę albo rękę. Tego się trzeba bać. – No, tak… – Jurka się skulił. – Żeby już się zaczęło… Nie ma nic gorszego od czekania. I wtedy, jakby w odpowiedzi na jego prośbę, od strony dworca usły szeli zbliżający się warkot silników. Daniła wziął z parapetu automat, wcisnął magazy nek, uniósł się, wy glądając zza framugi. Dźwięk stopniowo się zbliżał, ale gwizdu, który zapowiadał Rodiony cz, na razie nie by ło. Może i rzeczy wiście idą bez zwiadu? Wsłuchał się – by li już blisko – i nagle poczuł, jak mija ogarniające go przed walką napięcie. – Cuker, uspokój się, no! – rozległ się nagle po prawej głuchy głos Saszki. – Jak się boisz, to lepiej odejdź! Daniła spojrzał w prawo i zobaczy ł, że fakty cznie Jurka wy raźnie źle się czuje. Jego lewa ręka trzy mająca automat za łoże lekko drgała i lufa telepała się wte i wewte. Leżący na spuście palec też gorączkowo podry giwał i Daniła nagle pomy ślał, że Cuker przez swoje nerwy może z łatwością wszy stko zepsuć – palnie przed sy gnałem pułkownika i zdemaskuje zasadzkę. – Cuker! Na ziemię, szy bko! – wy sy czał. – Lepiej po dobroci, inaczej sam cię położę! – Gdzie ty się pchasz, jak jesteś taki nerwowy ?! – wy chry piał wściekle przez gumę Saszka. – Czy ja wiedziałem, że tak będzie? To nic, chłopaki… – Jurka, walcząc z samy m sobą, widocznie nie zamierzał się jednak poddawać. – Zaraz zaczniemy, wtedy będzie łatwiej… Patrzcie, jadą! W oknie z lewej strony pojawił się pierwszy samochód. UAZ. Boczne szy by by ły ciemne, przez co postaci w kabinie widać by ło dość niewy raźnie, ale Daniła by ł niemal na sto procent pewien, że na przednim siedzeniu siedział Paser. Przewalając się przez kępy trawy, wy boje i omijając na drodze większe śmieci, samochód powoli jechał na czele karawany, wy szukując drogę. W ślad za nim sunęły autobusy, na dachach każdego siedziało dwóch cekaemistów kontrolujący ch obie strony ulicy. Daniła naty chmiast zanurkował w dół, widząc kątem oka, że jego partnerzy też zdąży li zareagować. „Żeby ty lko nie zauważy li nas przed czasem! – modlił się w duchu Daniła. – Żeby ty lko nie zauważy li…” Widocznie Ten z góry go wy słuchał. A może tego Kogoś przestało w ogóle interesować, co nawy prawiali stworzeni przez Niego na Jego obraz i podobieństwo, i wszy stkie rzeczy na ty m świecie by ły puszczone na ży wioł… Jakkolwiek by ło, cekaemy na dachach milczały i kiedy po kilku sekundach Daniła uniósł głowę i wy jrzał na ulicę, przed nim majaczy ł już ural z plandeką –

połowa karawany. – Przecież zaraz uciekną! Dlaczego pułkownik nie strzela?! – wy sy czał po prawej Cuker, szczękając zębami, i podrzucił do ramienia kolbę automatu… Daniła zamarł, oczekując wy strzału, który zepsuje wszy stko, co tak starannie przy gotowano… ale w ty m samy m momencie uderzy ł SWD. Widocznie Rodiony cz też by ł przekonany, że za przy ciemniony mi szy bami na przednim siedzeniu kry je się szef handlarzy, i pierwsza kula by ła przeznaczona właśnie dla niego. Ołów przeszedł przez przednią szy bę, uderzy ł w ciało i przeleciał na wy lot przez drzwi, barwiąc szkło ciemnoczerwony mi bry zgami. Na asfalcie zadzwonił ry koszet, ale Daniła już tego nie sły szał, zerwał się na nogi i zapominając na amen o nakazie pułkownika, zaciekle palił do cekaemisty na dachu przedniego autobusu. Z dołu, z parteru, gruchnęły jednocześnie cekaemy, tłukąc szy by kabin ciężarówek i autobusów i rozbijając w drzazgi ściany nadwozi. Zaterkotały automaty. Widząc, jak jego cel pada na bok, Daniła przeniósł lufę na drugiego strzelca, ale ten leżał już na brzuchu z rękami rozrzucony mi na boki, jakby próbował objąć dach autobusu. Kule zadzwoniły po suficie – to odezwał się cekaemista z drugiego autobusu. Daniła nie zdąży ł nawet zareagować, a co dopiero odpowiedzieć – krótka seria z parteru trafiła żołnierza w głowę, zmiatając go z dachu na ziemię. Mały bus, w którego stronę nie oddano jeszcze ani jednego strzału, szarpnął do ty łu, próbując wy kręcić. Jego prawe przednie koło by ło przedziurawione i w kabinie kierowca napierał cały m ciałem na kierownicę, próbując zawrócić pojazd. Widać mu się to udawało – autobus powoli zawracał, ale pamiętając rozkaz Rodiony cza, i tak nikt do niego nie strzelał. Daniła zaklął, celując – nie wolno go wy puścić. Autobus, uty kając na przebite koło jak zranione zwierzę, zatoczy ł krąg po ulicy i w bocznej szy bie znów pojawiła się sy lwetka kierowcy. Szczerbinka wskazy wała teraz dokładnie głowę i Daniła, wy puszczając powietrze, nacisnął spust. Automat poszedł lekko w górę, kule zadzwoniły po dachu, ale jedna z nich, pierwsza, trafiła tam, gdzie celował – człowiek drgnął i opadł na bok. – Dania, patrz w lewo! – Przez huk serii z broni maszy nowej dobiegł go głos Saszki. Daniła naty chmiast spojrzał na ty ł karawany i zobaczy ł, że drzwi zamy kającego kolumnę UAZ-a otworzy ły się i na ziemię wy padło dwóch ludzi. Nie wstając, naty chmiast wczołgali się pod samochód, starając się skry ć za kołami. – Nie trafię ich! – krzy knął w odpowiedzi, waląc krótką serią po ziemi, gdzie przed chwilą by ły nogi jednego z czołgający ch się. – Proch z Dumedarem powinni przejąć ten sektor! W odpowiedzi na jego słowa od strony dużego słupa przy drodze poszła długa seria. UAZ drgnął, zachwiał się, osiadając na przedziurawiony ch oponach, na wszy stkie strony poleciało szkło. Spod samochodu rozległ się krótki krzy k. „Jeden jest… Gdzie drugi?” Drugi, rozumiejąc widocznie, że przed krzy żowy m ogniem cekaemów się nie ukry je, przy gięty wy skoczy ł zza samochodu i klucząc, pomknął wzdłuż ulicy do ty łu. Jednak nie udało mu się uciec daleko. Daniła podniósł automat, ale znów został uprzedzony – z dachu huknął wy strzał

z karabinu i ciało człowieka jak bezwolna szmatka poleciało do przodu. Zagrzmiały jeszcze dwie czy trzy serie i nad ulicą zapadła głucha cisza. Daniła zamarł, rozglądając się w napięciu, i nagle pomy ślał, że automat Cukera milczał od samego początku walki – Jurka z jakiegoś powodu nie oddał w końcu ani jednego wy strzału, a i jego samego nie by ło widać w pobliżu. Przy siadł pod parapetem, na wszelki wy padek zmieniając magazy nek i jednocześnie się rozglądając. Cuker stał pod ścianą naprzeciw okna, opierając się o nią obiema rękami, maska przeciwgazowa walała się w kącie pokoju, ale Jurki to w tej chwili nie obchodziło – czerwonego z wy siłku dosłownie wy wracało na drugą stronę. Daniła skrzy wił się. Miał wielką ochotę splunąć, ale w masce przeciwgazowej by łoby to co najmniej głupie. Nie bardzo też mu się chciało patrzeć na tę scenę, więc wrócił do obserwacji miejsca pogromu. Czołowy UAZ zamienił się w sito już w pierwszy ch sekundach walki i nie można by ło mieć wątpliwości, że jego pasażerowie są martwi. W autobusach też nikt nie ocalał. Ochrona nie zdąży ła wy skoczy ć na zewnątrz – cekaemy bijące z małej odległości nie dały karawaniarzom szans. Ty lko mały autobusik stał bez dziur po kulach i lekko się koły sał – w środku, jak się zdawało, toczy ła się zacięta walka. Na dole, na parterze rozległ się szum, coś zabrzęczało i w polu widzenia Daniły ukazała się gumowa ły sina Ary jczy ka. Ten pod osłoną cekaemów ostrożnie podkradł się do busa, trzy mając automat gotowy do strzału. Po prawej widniała jeszcze jedna postać, w której bez trudu można by ło rozpoznać Dżabbersmoka. – Osłaniamy ich. – Daniła przy cisnął kolbę kałacha do ramienia, celując w drzwi autobusu. – Żeby ty lko nie trafić naszy ch… – mruknął Saszka. Drzwi autobusu nagle odsunęły się na bok i na zewnątrz wy leciał człowiek w czarny m demronowy m kombinezonie. Nie mogąc utrzy mać równowagi, upadł, rozdzierając skafander o obficie rozsy pane na ziemi okruchy cegieł i odłamki betonu. W ślad za nim wy skoczy ł jeszcze jeden człowiek i po drobnej postaci i wąskim wy kroju oczu za panoramiczny m wizjerem maski przeciwgazowej Daniła poznał tamtego Chińczy ka – Wana Li. Człowiek na ziemi spróbował się podnieść, ale Chińczy k przy skoczy ł do niego i z rozmachu kopnął go gdzieś pod żebra, przewrócił i nie dając mu wstać, zaczął zadawać mu wściekłe ciosy nogami. Człowiek z początku próbował złapać go za nogę, ale potem dostał kilka ciosów w głowę i zasłonił się rękami w rozpaczliwej obronie. A Chińczy k szalał. Wrzeszczał coś niezrozumiałego, pewnie w swoim ojczy sty m języ ku, ry czał z wściekłości, bił już gdzie popadło. Wreszcie widząc, że jego ciosy nie wy rządzają człowiekowi w czerni żadnej szkody, odskoczy ł w bok i podniósł z ziemi ciężki kamień. „Zabije go” – przemknęło Danile przez głowę. Wy padł z mieszkania i przeskakując po trzy stopnie, pomknął w dół po schodach. Wy biegł na ulicę i rozepchnął chłopaków, którzy zdąży li już wy jść z kry jówek i milcząc z zakłopotaniem, stali w półkolu i obserwowali masakrę. Chińczy k siedział na swojej ofierze i metody cznie, starając się trafić w głowę, grzmocił kamieniem wijącego się pod nim i zasłaniającego rękami człowieka.

– Co wy, taka wasza mać, sparaliżowało was?! – ry knął Daniła, chwy tając Chińczy ka wpół i odciągając go od swojej ofiary. – O mało nie zatłukł go na śmierć! – Czy li jest za co… – mruknął Dżabbersmok, patrząc z aprobatą na wrzeszczącego coś i szarpiącego się w potężny ch objęciach Daniły człowieczka. – Popatrz, mały, a takiego wieprza powalił… – Kiwnął w stronę głucho jęczącego na ziemi człowieka. – Ilja, podaj mu znieczulenie! – rozległ się z boku wściekły ry k pułkownika. – Co wy, dzieciarnia, porąbało was?! Specnaz, taka wasza mać, niedorobiony ! Gdzie ochrona terenu?! A jeśli za nimi idzie ariergarda?! To was tu wszy stkich w cholerę położy ! Cy rk sobie urządzili! Na miejsca, ży wo! Tandemowie sektor zachodni! Dumedar, Proch wschodni! Pozostali rozproszy ć się! Szczeniaki!… Chłopcy rozbiegli się na wszy stkie strony, zajmując pozy cje według rozkazu. Pułkownik miał rację. Utrata kontroli nad okolicą to jeden z najgrubszy ch możliwy ch błędów. Tracisz czujność i wtedy przeciwnik zza węgła ciach! Rzucając mięsem po zaprowadzeniu porządku, Rodiony cz zwrócił w końcu uwagę na leżącego na ziemi i przeciągle jęczącego człowieka. – Za co to? – spy tał Chińczy ka, który wciąż jeszcze szamotał się w objęciach Daniły. – Mówisz po rosy jsku? Gdzie pozostali? Przeszukajcie autobus! – Mała, mała po roszy jszku… – zatrajkotał Chińczy k. – Pozostała tam siedzi, w szamochodzie… Ta zdziełca nas męciła… Pułkownik zmarszczy ł brwi, rozplątując tę paplaninę. – Zdzierca, powiadasz?… Męczy ł? No, zobaczy my, co to za zdzierca… – Pochy lił się i ściągnął maskę z głowy pobitego. I chociaż jego twarz by ła rozbita do krwi, Daniła zdołał go jednak rozpoznać. To by ł sam Paser. – Chciała się ukły ć! – paplał dalej Chińczy k, wskazując palcem handlarza. – Zabłał moja maska, dał swoja… Zdziełca, pies, męcił, bił! Daj kałabina, będę strzelał! – Jego głos płonął święty m gniewem i rzucił się do jednego z chłopców, wy ciągając ręce po automat. W autobusie dał się nagle sły szeć głos Ary jczy ka i na zewnątrz z podniesiony mi rękami wy szło jeszcze kilka osób. – No, jakich tu macie skrzy wdzony ch i poniżony ch? – zapy tał pułkownik, przy glądając się postaciom w OP-1. – Odejdźcie na bok… Wszy stkich sześciu? – Panie major, ta jest nie nasza! – zatrajkotał Chińczy k, patrząc, jak cała szóstka zgodnie zrobiła krok w bok. Jego palec wskazał człowieka w czarny m, demronowy m kombinezonie. – Od razu widać, że to nie od was… – mruknął pułkownik. – Dobry masz kombinezon, draniu. Odejdź na bok! Czarna postać wy sy czała coś wy jątkowo złego, ale jednak się odsunęła. – To jego pomagieł, tej zdziełcy … Rodiony cz kiwnął głową.

– Rozumiem. No co, „pomagier”… Gdzie jest bomba? – spy tał łagodnie, opierając mu o pierś lufę SWD. – Liczę do jednego… Tamten przez sekundę milczał, prawdopodobnie oceniając swoje szanse, ale rozumiejąc, że nie ma żadnego sensu się wy pierać, rozluźnił się. – Nie ma żadnej bomby – zabrzmiał spod maski przeciwgazowej jego ochry pły głos. – To blef. – Oj, łżesz… – A jaki to sens? – Wzruszy ł ramionami „pomagier”. – Gdy by by ła, dawno by m ją odpalił. Pułkownik uśmiechnął się. – Kto cię tam wie, o czy m my ślisz… Generalnie jest tak. Oddajesz bombę, daję ci spokój. Nie, wy bacz. Wielu rzeczy mnie w specnazie uczy li, w ty m metod siłowy ch przesłuchań… – Mówię przecież, nie ma bomby ! Skąd ja ci ją wezmę? Po co mam kłamać, jeśli nie ma już czego bronić. – Mężczy zna kiwnął głową w stronę rozbitej kolumny. Poza ty m możesz rozebrać każdy samochód do ostatniej śrubki. Ze swoim doświadczeniem w specnazie miałby ś nie rozpoznać bomby ? – W sumie logiczne. – Rodiony cz przechy lił głowę na bok. – Ale kto cię tam wie, co ty tam my ślisz… – Obrócił się do Chińczy ka, który patrzy ł na mężczy znę z nienawiścią, i zapy tał: – Jest bomba? – Nie, panie major, nie! – zatrajkotał tamten ury wany m głosem. – Ty lko go pan nie puszcza! Męcili nas, psy ! Dziś znów do nas idzie, męcić chce, bić, a wy strzelacie… Daj kałabina, ja sam! – Widzisz, co mówi nasz chiński towarzy sz? – zapy tał łagodnie Rodiony cz, ale w jego głosie Daniła usły szał wy raźne nuty mówiące o ty m, że pułkownik robił się stopniowo coraz bardziej wściekły. – I dzisiaj przy szli? Po co, ścierwo, ludzi męczy łeś? Handlarz milczał, odwracając głowę. Rodiony cz poczekał kilka sekund i nie doczekawszy się w końcu odpowiedzi, zwrócił się do Daniły : – Puść go. W końcu to bratni naród, trzeba przy chy lić się do jego prośby … – Towarzy szu pułkowniku… Jak to tak bezbronnego… – zmarszczy ł brwi Daniła. – Puszczaj, powiedziałem. Każdy śmieć powinien dostać to, na co zasłuży ł. Chciałeś karać za handel niewolnikami i prochami, to karz. Doprowadź to do końca, nie zatrzy muj się w połowie. Czy ty lko gadać potrafimy, a jak przy chodzi co do czego, to zalewamy się łzami? Daniła w końcu rozluźnił objęcia. Kiedy przy biegł do pułkownika w słuszny m gniewie, nie pomy ślał o ty m, że decy dując się na oswobodzenie niewolników, skazał karawaniarzy na śmierć. A raczej pomy ślał, ale jeszcze nie do końca rozumiał, nie uświadamiał sobie… I czy gdy by mógł cofnąć się w czasie, to zrobiłby to wszy stko jeszcze raz?… Ręce Chińczy ka drżały, kiedy odbierał od Rodiony cza karabin. Wy cierpiał zby t wiele z rąk swoich właścicieli i teraz gorąco pragnął ich śmierci. Wziął SWD, naty chmiast skierował go na „pomagiera” i jego głos, do tej pory tak żałosny i potulny, nagle zadrżał, wy pełniając się wściekłością. – Bierz tego… – wy sy czał przez zęby i wskazał lufą karabinu na Pasera. – Idziemy tam, psi

sy nu! – Lufa wskazy wała bramę na wpół zburzonego domu wznoszącego się nieopodal. – No?! Człowiek w czerni po raz ostatni spojrzał na stojący ch dookoła, zarzucił sobie na plecy rzężącego i puszczającego krwawe bańki Pasera, ruszy ł w stronę bramy. Za nim, niemal podskakując z niecierpliwości, pośpieszy ł Chińczy k. – Koniec. Cy rk skończony i klaunów zaraz rozstrzelają – powiedział ponuro Rodiony cz, patrząc za nimi. – Dania, otwórzcie z Sanią skrzy nie, znajdźcie OP-1. Bierzecie, ile uniesiecie, i nieście do Schronu. Niech mężczy źni się ubierają i migiem biegną tutaj. Trzeba się uwinąć do wieczora, ty le tu towaru, że sami nawet w trzy dni nie zdąży my. Z bramy dobiegł nagle strzał z karabinu. Daniła drgnął, jakby dostał policzek, i pułkownik, widząc to, uśmiechnął się ze smutkiem: – Tak to jest, przy jacielu. Ukarać nie jest łatwo, co? A wy puścić nie wolno, rozumiesz? Daniła kiwnął głową w milczeniu – nie miał ochoty mówić. *** Rezultaty wy padu narobiły dużo szumu i opinie na jego temat wahały się od skrajnie negaty wny ch do skrajnie pozy ty wny ch. Zresztą łupy okazały się wy starczająco bogate, żeby zamknąć usta wszy stkim, którzy surowo ocenili działania pułkownika razem z jego „bandą”. Większość ludzi zgadzała się ty lko co do jednego: jeśli już ograbili karawanę, to dobrze, że chociaż zlikwidowali wszy stkich. Kto wie, czy gdy by pozostali przy ży ciu, nie wróciliby za parę lat, żeby się zemścić? A tak – karawana zniknęła, jakby nigdy jej nie by ło. Przeciwko likwidacji by ły ty lko kobiety, ale kto ich słucha, kiedy mężczy źni grają w swoje gry ? Rozbite samochody zostały w ty m samy m miejscu, pośrodku ulicy. Po ty m, jak zdemontowali z nich wszy stko, co cenne, i odlali paliwo, do szczątków już nigdy nikt się nie zbliżał. To miejsce stało się tabu. Nawet doświadczeni stalkerzy, cy niczni i gruboskórni, wy chodząc na wy prawę, starali się obchodzić rozstrzelaną karawanę z daleka – od kolumny rdzewiejący ch pośrodku ulicy wozów wiało smutkiem i grozą. A o trupach leżący ch pokotem w kabinach autobusów starali się w ogóle jak najszy bciej zapomnieć. Chińczy k po powrocie nie oddał pułkownikowi karabinu. Ściskał go kurczowo obiema rękami i uparcie patrzy ł prosto w oczy Rodiony czowi, poruszając szczęką i mrużąc i bez tego wąskie oczy. I pułkownik, machnąwszy ręką, przy dzielił mu SWD. Na dodatek szy bko się okazało, że Wan Li ma zadatki na wy bitnego snajpera i Rodiony cz wziął pod swoje skrzy dła i jego – by ło trochę późno, żeby nauczy ć go całej sztuki dy wersji, ale snajperskie rzemiosło Chińczy k przy swoił sobie doskonale i w krótkim czasie. Aż do dnia, gdy Paser znów stanął mu na drodze, Daniła nie py tał Li, co właściwie zaszło tamtego dnia w bramie i dlaczego oddał ty lko jeden strzał. Nawet nie próbował – i bez tego, kiedy ty lko rozmowa schodziła na karawanę, Wan bladł, zaciskał zęby i zaczy nał sy czeć coś ury wany m głosem w swoim ojczy sty m języ ku. I dopiero potem, kiedy poznał szczegóły, zdał sobie sprawę, jak bardzo Licznik nienawidził handlarza. Stało się to dopiero po długich sześciu latach.

13 | Przygotowania trwały krótko...

Dobry nin w końcu nie zdąży ł sprawdzić nowej lufy do WSS. Przez cały następny dzień w Schronie panowała krzątanina, czasem przery wana kobiecy mi jękami, westchnieniami i płaczem – faceci wy bierali się na wojnę. Wszy stko zaczęło się, gdy o siódmej rano do Schronu podjechała ciężarówka z żołnierzami – na poranne spotkanie robocze przy by li dowódcy oddziałów bry gady Hasana. Z pociągu pancernego też przy szło kilku ludzi. Goście zachowy wali się uprzejmie i z szacunkiem, o mający ch niedawno miejsce działaniach bojowy ch nie wspominali, nie okazy wali nadmiernej py chy czy kowbojskich zagry wek i dlatego mieszkańcy Schronu przy jęli ich ży czliwie i gościnnie. Każdy zdawał sobie sprawę, że kłótnia z człowiekiem, z który m jutro idziesz w bój, by łaby, delikatnie mówiąc, nierozumna. Do tego major, uznawszy widocznie, że należy wzmocnić ekumenicznego ducha, nie podzielił żołnierzy na swoich i obcy ch, ale za milczącą zgodą pułkownika po prostu uzupełnił oddziały party zantami i ludźmi Chorążego. I prawidłowo, ludzie Hasana mieli jednak większe doświadczenie bojowe. I wy szło tak, że w każdy m plutonie znalazł się zarówno doświadczony wojak z ugrupowania, jak i party zant ze Schronu oraz ktoś od wojskowy ch. Regularna między narodówka. – Szanowni, do końca operacji radzę uznać, że jesteśmy jedną wielką, zgraną paczką – uprzedził Hasan dowódców pododdziałów. – Za wpadki będę jednakowo ciągnąć do odpowiedzialności zarówno swoich, jak i obcy ch. Ze stalkerami, którzy mieli stanowić trzon grup dy wersy jny ch, by ło jeszcze łatwiej – do każdej grupy major, tak jak zamierzał, wprowadził po kilku swoich najbardziej doświadczony ch żołnierzy, podporządkowując ich dowódcom. – Jeśli będą bry kać, meldujcie osobiście mnie – powiedział, uśmiechając się wesoło. – Będziemy ich uspokajać. Chociaż wątpię, żeby takie przy padki by ły możliwe. Daniła dostał trzech: Morelę, Profesora i Kubowicza. Na początku ty lko kartki wy rwane z zeszy tu z imionami i krótkimi opisami każdego z nich – osobiście miał ich poznać wieczorem. – W porządku chłopaki – powiedział major, przekazując mu ich dossier. – Zresztą, widziałeś ich. To oni szli do was jako parlamentariusze. Psor i Kubowicz są mocniejsi, a Morela trochę chucherko. Ale nie my śl sobie, że to jakiś smarkacz, gość jest jak łoś. Nigdy się nie męczy. – Kiedy wy chodzimy ?

– Około szóstej. Ogłoszą przez megafony. Potem Hasan zażądał, żeby każdy żołnierz zabrał zapas ży wności na trzy ty godnie, kilka zmian odzieży, w ty m ciepłą, lekarstwa. Doty czy ło to dworcowy ch i wojskowy ch, bo jego ludzie by li w pełni zaopatrzeni. Chorąży podjął się wy ekwipowania ekspedy cji w resztę – broń, amunicję i środki ochrony indy widualnej. Przelewano już paliwo – szlauchy przeciągnięto z maszy nowni do baków przez wy jście zapasowe na powierzchnię i dwie pompy przez całą noc sumiennie tłoczy ły je ze zbiorników Schronu do podciągniętej cy sterny. Przed południem z jednostki przy by ła ciężarówka kry ta plandeką. Kilku krzepkich żołnierzy zaczęło pośpiesznie wy ładowy wać i przy nosić do zewnętrznej zapory hermety cznej zielone skrzy nki różny ch rozmiarów i kształtów. Na szy bko traktowano je pły nem dezakty wujący m i znoszono na pierwszy poziom Schronu. Tu zebrał się już spory tłum – ludzie nie mogli się doczekać, aż dostaną fabry cznie jeszcze nasmarowaną giwerę z zapasem amunicji. Oprócz kałacha 74 i trzy stu nabojów każdy żołnierz otrzy mał OP-1, maskę przeciwgazową z kilkoma filtrami i hełm z kamizelką kuloodporną. – ZSz-1 – chwalił się przy by ły razem ze skrzy nkami Gospodarek, kwatermistrz wojskowy ch, który postanowił osobiście nadzorować wy dawanie sprzętu. – Szósta klasa ochrony według normy GOST! Do tego hełm SSSz-94 SFERA-S! Tak więc pancerz będziecie teraz mieli, że proszę siadać! Rodiony cz i Hasan spojrzeli na to scepty cznie po sobie, ale zmilczeli. Daniła nie by ł przy ty m obecny – od razu po briefingu odszukał Shreka i Li, porozmawiał z nimi i zgodnie z przewidy waniami uzy skał ich zgodę na wejście w skład grupy, potem poszedł do Saszki. W segmencie jego partnera aż iskrzy ło: Marinka biegała tam i sam, pakując wy prawowe worki męża, dookoła niej krąży ł wesoło Toszka, machając makarowem z odpiłowaną iglicą, a na łóżku siedział ojciec rodziny z zabandażowany mi po łokcie rękami i wy dawał polecenia: – Marina, ale czemu wciskasz ubrania na zmianę tak głęboko? Połóż na wierzchu, bliżej! Będzie trzeba się przebrać, to przekopię cały worek! Latarkę z bateriami spakuj oddzielnie, w foliowej torebce! Zapałki i alkohol do maszy nki tak samo! Gdzie mi wciskasz tę apteczkę na dno, no gdzie?! Chcesz mojej śmierci?! Nie wkładaj nabojów do głównego przedziału, ty lko do boczny ch kieszeni! Za to tę swoją tuszonkę możesz śmiało wsadzić głębiej! Ech ty ! To trzeba z głową! – Wujek Daniła przy szedł! – zawołał wesoło chłopczy k, widząc swojego chrzestnego. Od razu do niego przy skoczy ł i naty chmiast został wzięty na ręce i posadzony na barana. – Wujku Daniło, a wujek idzie na wojnę? – Idę – potwierdził poważnie chrzestny. – A ja? Saszka uśmiechnął się, spoglądając na sy na: – Mały jeszcze jesteś… Jak będziesz zjadać cały talerz kaszy, wtedy pójdziesz.

– Nooo… A kiedy to będzie… Obiecujesz? – A jak. Jak ty lko pierwszy raz zjesz pełny talerz, od razu cię wezmę. – No, dobra. – Toszka westchnął, zsuwając się po plecach chrzestnego na podłogę. – To ty idź, a ja będę bronić domu… – No, widzisz i znalazło się coś do roboty. Ważniejszego od jakiejś tam wojny – powiedział surowo ojciec. – Dom to najważniejsza rzecz! Kto będzie strzegł mamusi, jak mnie nie będzie? Brzdąc spoważniał, zerknął na pakującą bagaże matkę. Marinka, zaciskając usta z uporem i upy chając w torbie mundur męża, ledwie sły szalnie szlochała. – W takim razie daj mi jeszcze automat! Bo z pistoletem się dużo nie powojuje – powiedział powoli Toszka. – Wtedy pójdę dziś odebrać z fermy mamę Swietę… – A bez automatu się boisz? – docięła matka sy nowi, nie podnosząc głowy znad torby. Toszka się zasępił. Mruknął: – Tam trzeba iść obok chodnika cmentarnego… Jakby co, to pistoletem się nie obronię. Partnerzy turlali się po ziemi ze śmiechu. W ślad za nimi uśmiechnęła się też Marina – Toszka, jak wszy stkie dzieci Schronu, bał się ciemnej bocznej sztolni, obok której trzeba by ło przejść, żeby dostać się do plantacji grzy bów. Daniła też bał się jej w dzieciństwie – pamiętał pierwszy ch „mieszkańców” tego cmentarza. Wy obraźnia zaludniała mrok sztolni powstały mi z grobów i powoli sunący mi ku wy jściu gnijący mi ciałami z oślizgłą, ziemisto-szarą skórą, dlatego mały Dańka aż do siódmego roku ży cia starał się przebiegać jak najszy bciej obok ciemnej dziury, umierając ze strachu i mimowolnie zerkając kątem oka w jej grobowy mrok. – Nie, koleżko, automatu też ci na razie nie dam – wy dusił przez śmiech Saszka. – Zresztą nawet go nie podniesiesz. Wrócę, zaczniemy się powolutku uczy ć. Starczy tej dziecinady, niedługo stuknie ci pięć latek. Kiedy by łem w twoim wieku, pułkownik już na całego ganiał mnie po sali gimnasty cznej. Teraz to się postarzał i zmiękł, ale wtedy z każdego treningu wracaliśmy na czworakach. Jak chcesz zostać stalkerem, to trzeba się będzie natrudzić. A teraz idź się gdzieś pobawić, bo przeszkadzasz w pakowaniu. Toszka zarzucił kurteczkę w panterkę i zniknął za drzwiami. Marina zapięła suwak torby i też gdzieś wy szła, towarzy sze zostali sami. Daniła przy siadł na łóżku obok przy jaciela. – Jak ręce? – A prawie w normie, ile to jeszcze… Daj mi ty dzień i zdejmę bandaże. – Dasz radę jechać z bandażami? Saszka ty lko machnął ręką. – Dobrze. Wy jeżdżamy o szóstej, tak więc bądź gotowy, czekaj na gońców. – Zdąży my. Ty się już spakowałeś? – Jeszcze nie. Nawet nie zacząłem, by ło zebranie. Hasan dodał nam do grupy trzech ludzi. I Shrek z Licznikiem teraz są z nami. Saszka uśmiechnął się półgębkiem: – W końcu ich zdoby łeś?

– Aha. Jeśli się dopasują, po powrocie zaproponuję im stałe miejsce w grupie. Co sądzisz? – Przecież już proponowaliśmy … – Pamiętam… Ale teraz Loszy jestem już pewny. Przecież po tamty m wy padku, kiedy wpadł w łapy miksera, cały czas nie mógł się otrząsnąć. A teraz widać, że go przy cisnęło i przełamał się. A jak pochodzi po powierzchni, w ogóle zapomni o strachu. Więc witamy w szeregach. – Daniła się uśmiechnął. – No, a Wan… Chińczy cy to naród prakty czny. Jak zrozumie, że w grupie jest łatwiej i bezpieczniej, a i towaru więcej, to nigdzie sam nie pójdzie. Będzie nasz. Saszka wzruszy ł ramionami: – No, daj Boże. Ty lko by m się cieszy ł. Siedzieli w milczeniu. Daniła, popatrując na towarzy sza, widział, że aż go skręca, żeby o coś zapy tać. – No, dawaj, opowiadaj – powiedział z uśmiechem. – Bo się nie uspokoisz, póki tego nie omówimy … – No i co o ty m wszy stkim my ślisz? – zapy tał Sańka od razu, bez wstępów. – O czy m konkretnie? – A o całej tej historii z Rosrezerwą. Sam się zastanów, przy chodzi jakiś ty p z zagranicy – Daniła uśmiechnął się w duchu, bo przy jaciel, sam o ty m nie wiedząc, powtórzy ł jego wczorajsze słowa z nocnej dy skusji z Hasanem – i mówi, że tam i tam jest mnóstwo żarcia. Do tego zaczy na przedtem wojnę, ale jakoś nie udaje mu się zwy cięży ć! I my, nie widząc żadny ch dowodów, idziemy za nim? Kompletny idioty zm! Ściema! Jaką mamy gwarancję, że wszy stko to nie rozłoży sta lipa?! I pułkownik też mnie zadziwia. Nie zażądał ani faktów, ani dowodów… – Cóż, jeśli mówimy o nas, stalkerach, to by liśmy wolni, mogliśmy odmówić. Potrzeba ci gwarancji… Do zrujnowanego domu idziesz na własne ry zy ko i odpowiedzialność, wcale nie wiedząc, czy coś tam jest, i nie żądając żadny ch gwarancji. A tu takie oczekiwania… Więc żeby ś by ł spokojniejszy, uznaj to za kolejny wy pad, dookoła jest niebezpieczna okolica i można polegać ty lko na swoim towarzy szu – mówił Daniła powoli, my śląc nad każdy m słowem. – A do tego, Sania, przy znaj, przecież my po prostu nie mamy wy boru. Takiej ilości ży wności jak w magazy nach Rosrezerwy nigdzie indziej nie znajdziemy, a jest nam ona potrzebna jak nigdy. Skąd ją wziąć? Chcesz okradać karawany ? Saszka milczał, najwidoczniej uznając słuszność argumentów partnera. – A co się ty czy naszego pułkownika, to w nocy miałem rozmowę z majorem, który wspomniał, że przed zebraniem przez kilka godzin omawiał z Rodiony czem tę kwestię. Widocznie gwarancje i dowody zostały jednak okazane – dodał Daniła. – Inaczej pułkownik nie pisałby się tak łatwo na tę historię. – W zasadzie może i tak – mruknął z zadumą Sańka. – Dobra, zobaczy my, co dalej będzie. Ale twoje słowa o niebezpiecznej okolicy zapamiętałem… – No i pięknie. – Daniła wstał. – To ty le, pójdę już. Niedługo wy chodzimy, a ja niczego nie spakowałem. Do zobaczenia wieczorem!

Danile na przy gotowaniach zeszły jakieś cztery godziny : najpierw pakował się sam, a potem Irinka z Olgą przy szły z fermy, wy prosiły pozwolenie na pożegnanie męża. Pomagając w pakowaniu, parę razy zaszlochały, jakżeby inaczej. Patrząc na męża, stopniowo się jednak uspokoiły – Daniła miał przesadnie dziarską minę, na łzy nie reagował i nawet pogwizdy wał jakąś beztroską melodię. No bo naprawdę, ile można! Ty le wy padów miał za sobą, ty le razy jego ży cie wisiało na włosku, a przecież zawsze wracał! Czas się przy zwy czaić do pracy męża. W rzeczy wistości zdawał sobie oczy wiście sprawę, że do czegoś takiego nie da się przy zwy czaić, ale łzy już mu się trochę przejadły. Dlatego kiedy żony nieco poweselały, Daniła też poczuł dużą ulgę. O piątej przy gotowania by ły zakończone. Następnie zjedli pożegnalną kolację, przy której na stół znów skapnęło kilka łez, a zaraz po niej przy biegł goniec. Daniła nie lubił długich pożegnań, dlatego zakazał odprowadzania się do przedsionka. Przy tulili się przed drzwiami segmentu, pocałowali. Dziewczy ny zapłakały po raz ostatni. – Wracaj szy bko, Dania. – Iriszka spazmaty czne westchnęła, ocierając oczy. – I bądź tam ostrożny. Pamiętaj o nas. – Będziemy na ciebie czekały ! – dodała Olga, pociągając nosem. – Nie martwcie się, zajączki. – Daniła zarzucił na plecy dwa pojemne, podobne do kiełbas, worki. – Wrócę. I wy szedł z mieszkania. Kory tarzem, pojedy nczo i grupkami szli mieszkańcy Schronu. Ktoś kilka razy wołał Daniłę, ale ten się nie zatrzy my wał – trzeba by ło jeszcze zajść po Saszkę, sam swoich tobołów nie doniesie. Jednak został uprzedzony – przed mieszkaniem partnera stał już Shrek, po czubek głowy obładowany bronią i torbami, oraz Li z przewieszony m przez pierś karabinem. – Pomy śleliśmy, żeby zajść i pomóc, skoro jesteśmy teraz w jednej druży nie – odpowiedział Chińczy k na nieme py tanie. – Saszka jeszcze się żegna. – Ja też zabroniłem swoim odprowadzać mnie do przedsionków – odparł Daniła. – Nie lubię tego marnowania czasu… Wtem z segmentu, ciężko sapiąc, wy szedł jego partner. – Uff… W końcu mnie wy puściły. Zalały mnie łzami od stóp do głów… – Wy macie po dwie. – Li uśmiechnął się. – A ja trzy. Tak jak morze i ocean… – Dobra, idziemy – powiedział Daniła. – Czas już. Ruszy li kory tarzem. – Jak pojedziemy ? – zapy tał Li. – Pociągiem pancerny m czy samochodami? – Niedługo się dowiemy – Daniła wzruszy ł ramionami. – Ty m się Hasan nie podzielił. Okazało się, że mieli jechać w ciężarówkach. Plan Abbasa polegał na ty m, że samochodami pojadą grupy dy wersantów – musiały koniecznie przy by ć do obiektu wcześniej niż pociąg pancerny i zebrać informacje o okolicy. Pociąg poruszał się wolniej – na niektóry ch odcinkach torów szy ny by ły albo rozebrane, albo całkowicie zniszczone razem z nasy pem i trzeba by ło je odtwarzać od zera. Jechać mieli wy godnie: przedłużona skrzy nia ciężarówki Ural dla siedmiu

osób to jak na warunki wy prawy niemal luksus. No, a dla ósmego, kierowcy, będzie szoferka. – Wasza ciężarówka ma numer jeden – powiedział Hasan, zatrzy mując Daniłę przed wy jściem do przedsionka. – Wozy stoją od strony peronu, Profesor z towarzy szami jest w środku. Poznajcie się, urządzajcie, niedługo wy jeżdżamy. Pozostali są już w samochodach. Karawana w pełny m składzie stała na placu, pod osłoną cekaemów Schronu. Wszy stkie siedem ciężarówek ze skrzy niami dla pasażerów stało pośrodku, na pierwszej od prawej białą farbą nakreślono tłustą jedy nkę. Sły sząc pukanie, w środku ktoś czy mś zaszurał, rozległ się jakiś głos i po chwili ty lne drzwi się otworzy ły. Na zewnątrz wy sunęła się gumowa fizjonomia. Przy jrzała się gościom i zapraszający m gestem machnęła jedną ręką, drugą demonstrując uniesiony w górę palec wskazujący. Że niby „pojedy nczo”. Daniła wrzucił oba swoje worki do środka i wszedł w ślad za nimi. Rozejrzał się dookoła. Stał w ciemny m kwadratowy m przedsionku, z którego prowadziły trzy pary drzwi: jedne na zewnątrz, drugie do kabiny mieszkalnej – przez okienko w drzwiach widniało wnętrze, i trzecie – pod pry sznic: wisiała na nich tabliczka z wizerunkiem my jącego się pod konewką człowieka. Gospodarz zatrzasnął za nim drzwi i nacisnął duży czerwony przy cisk na tabliczce przy rządów przy wejściu. Rozległo się wy cie wenty lacji, dmuchnęło ciepły m powietrzem, strzałka w okienku stacjonarnego dozy metru obok przy cisku ruszy ła w lewo i po kilku sekundach zatrzy mała się na zerze. Gospodarz znów nacisnął przy cisk, wy łączając wenty lację, i wskazał Danile drzwi do pry sznica. – Zmy j py ł z OP-1 i zostaw go tam – zabrzmiał głos spod maski przeciwgazowej. – I wy trzy j torby. Sam nie musisz się my ć. Daniła kiwnął głową i przecisnąwszy się obok mężczy zny, wszedł do kabinki. Spodziewał się, że w środku będzie ciasno, ale kabina okazała się dość przestronna, zmieściły się nawet oba worki. Szy bko ochlapał kombinezon, zmoczy ł pod kranem i wy tarł torby, rozebrał się i powiesiwszy OP-1 na przy bity m do drzwi haczy ku, wy szedł do przedsionka. Człowiek, który wpuścił go do ciężarówki, wskazał palcem na drzwi do części mieszkalnej i chwy cił za klamkę drzwi zewnętrzny ch, zamierzając wpuścić kolejną osobę. Daniła zrobił krok do środka. Pierwsze wrażenie – niewielki pokoik. Czy sto, przy jemnie. Całkiem przestronnie – z dziesięć metrów kwadratowy ch powierzchni, może trochę więcej. Dwupiętrowe koje pod ścianami, górne opuszczane. Po lewej od drzwi stał mały piecy k. Pośrodku na łańcuchach zwisał z sufitu koły szący się stół, na który m leżały dwa rozłożone automaty – Daniła rozpoznał znane sobie: belgijski minimi i rosy jską grozę z podlufowy m granatnikiem. Przy stole, naprzeciw siebie, trzy mając umazane smarem rusznikarskim szmatki, siedzieli dwaj mężczy źni, jeden większy, drugi mniejszy. Drzwi trzasnęły, obaj podnieśli głowy. Daniła zrobił kilka kroków, pochy lił się, ostrożnie kładąc worki na podłodze. Wy prostował się, przy jrzał każdemu po kolei, czekając, aż wstaną zza stołu. Wy ciągnął rękę. – Czołem, panowie! Poznajmy się, Dobry nia. – Kubowicz – burknął krótko ten większy. – Rozgość się. Worki przesuń pod drzwi, potem się rozpakujesz. – Morela – odpowiedział mały. – Jak rozumiem, jesteś naszy m dowódcą? A gdzie pozostali?

W przedsionku trzasnęły drzwi – aha, to drugi wpuszczony do środka wszedł obmy ć skafander. – Zaraz będą – odparł Daniła, otwarcie przy glądając się ty m ludziom, którzy od tej chwili mieli by ć jego podwładny mi. Obaj żołnierze odpowiedzieli ty m samy m, bezwsty dnie gapiąc się na swojego nowego dowódcę. Kubowicz by ł tego samego wzrostu co Daniła, chociaż mocno ustępował mu masą. Naturalny słowiański wy gląd: blond włosy na jeża, jasna skóra, dość szerokie kości policzkowe, nos jak kartofel. Morela natomiast, przeciwnie, miał wy raźnie azjaty ckie korzenie – smagły, ostre ry sy twarzy, lekko garbaty nos. I by ł drobny. Niższy od niego o głowę i wątlejszy, jakby suchy. Obaj by li starsi od niego, ale bez przesady. W każdy m razie nie mieli więcej niż po trzy dzieści lat. Daniła przy siadł przy stole, przy jrzał się rozebrany m karabinom. Kiwnął głową w kierunku minimi. – Siedem sześćdziesiąt dwa? Kubowicz chrząknął z szacunkiem. – Orientujesz się… Zgadza się, MK48 MOD 058. Daniła uśmiechnął się półgębkiem – dzięki pułkownikowi i ency klopedii. – Dobra rzecz… Nie ma deficy tu nabojów? W końcu natowski, nie rosy jski… – Ależ jaki tam deficy t – machnął ręką Kubowicz. – W bazie jest cały magazy n aż pod sufit. – A na wy jeździe? – Przecież leżą w każdy m sklepie my śliwskim. Pół godziny poszabrujesz, i już masz skrzy nkę. To rozpowszechniony nabój, jeszcze przed Początkiem produkował go Iżmasz. Drzwi znów trzasnęły – do pomieszczenia wcisnął się Shrek, taszcząc na sobie worki własne i Saszki. Losza, z jego ponaddwumetrowy m wzrostem, musiał się wewnątrz ciężarówki schy lać, ale i tak nie umniejszało to wrażenia, jakie robiła jego bry łowata postać. Wszedł i jakby zajął od razu połowę przestrzeni. Jak on się zmieścił pod pry sznicem… – Oho… – Daniła obejrzał się, to powiedział Morela, spoglądając z respektem na Loszę. – A to wujaszek… Shrek zwalił worki obok drzwi i wy prostował się, oglądając pomieszczenie. – Poznajcie się, to jest Shrek – przedstawił towarzy sza Daniła. – Jest oczy wiście spory, ale to nic, pomieścimy się. Siadaj, Losza. Shrek usiadł obok Moreli. Oparł się łokciami o stół – łańcuchy żałośnie zajęczały i Losza, patrząc na nie z przestrachem, naty chmiast podniósł ręce. – Ej… Słuchaj, Dobry nia, masz tam takich więcej? – zapy tał Kubowicz, patrząc na giganta z respektem. – Ile waży sz, kolego? Samochód ruszy z miejsca? – Sto siedemdziesiąt – burknął Shrek. Morela gwizdnął porażony : – Duuuży …

Drzwi znów trzasnęły i w pomieszczeniu pojawił się Wan. Kontrast by ł uderzający – Morela z Kubowiczem głośno zarżeli. Zakłopotany Li zatrzy mał się w progu. – Witam szanowny ch… – Wchodź, wchodź – odparł uśmiechnięty Morela. – Spodziewaliśmy się takiego samego giganta, my śleliśmy, że u was wszy scy co do jednego to takie monstra jak Shrek… Li uśmiechnął się, podchodząc do stołu. – No tak, wzrost mi nie wy szedł – powiedział filozoficznie, wy mieniając uściski dłoni. – To nic, w naszej profesji to nawet lepiej… – Wan jest snajperem – odpowiedział Daniła na py tające spojrzenie Moreli, kiwając głową w stronę futerału z karabinem, przy mocowanego do jednego z worków Li. – Odkąd go znam, ani jednego pudła. – Co ty opowiadasz – wy mamrotał zawsty dzony Chińczy k, siadając przy stole. – Zdarzają się pudła. Na wy padach wszy stko się zdarza… Powiedzcie lepiej, starczy dla nas miejsca? – Teraz już sam nie wiem – odpowiedział Kubowicz, uśmiechając się i popatrując na Loszę z udawaną troską. – Chociaż powinno… Jednego by ka równoważą dwa kurduple, więc jest pełna harmonia. Ciężarówka zatrzęsła się od śmiechu. „Kurduple” – Li i Morela – nie obrazili się na żart. Wy glądało na to, że kontakt został nawiązany. – Kuby cz, nie strasz gości – zabrzmiało od strony drzwi. – Starczy, nie martwcie się. Górne półki są opuszczane i robią się cztery miejsca do spania po obu burtach i dwa z przodu. Tak więc zmieścimy się komfortowo. Daniła obejrzał się – do ciężarówki wszedł witający ich uprzednio żołnierz. Zza jego ramienia widać by ło Saszkę, którego głowa opierała się o sufit. Profesor, według subiekty wnej oceny Daniły, miał pod pięćdziesiątkę. Wy glądał na całkiem inteligentnego, lekko zmierzwione od maski przeciwgazowej włosy nosił zaczesane do ty łu, poza ty m starannie przy cięta trójkątna bródka, miękkie pły nne ruchy. Krępy, rozmiarów Daniły, średniego wzrostu. Powierzchowność miał, podobnie jak Kubowicz, ty powo słowiańską, do tego pod grudą ry sował mu się niewielki brzuszek. Pierwsze wrażenie – najprawdziwszy profesor. Humanista. Jakiś filolog. Chociaż pierwsze wrażenie jest zwy kle my lące… Nowy znajomy przepuścił Saszkę przodem, starannie zamknął drzwi i usadowiwszy się na skraju koi, przy jrzał się całej kompanii. – To co, przy jaciele, poznamy się? Pozwólcie, że się przedstawię, Dmitrij Siemionowicz – przedstawił się z miną światowca. – Pseudonim Profesor, w skrócie można mówić Psor. Niektórzy uży wają terminu „przezwisko” albo „ksy wa”, ale te… hm… słowa są dla mnie nie do przy jęcia. Pseudonim brzmi bardziej kulturalnie i przy jemniej dla ucha. – Siemiony cz jest by ły m kandy datem nauk techniczny ch, dlatego też wy powiada się tak… gładko – wy jaśnił Morela, spoglądając z uśmieszkiem na skonfundowany ch stalkerów. – Przy wy kniecie. – Kandy daci, młodzieńcze, są, nie by wają – powiedział Profesor, pouczająco unosząc palec

wskazujący. – Ten ty tuł jest na całe ży cie! Ty i Kubowicz, nieuki, tego nie zrozumiecie. No, dobra. Nie będziemy wchodzić w dy gresje, przecież się poznajemy … Zaczniemy od dowódcy ? – Pseudonim, Dobry nia – uśmiechnął się półgębkiem Daniła, podając mu rękę. Siemiony cz kiwnął głową. – Popowicz. – W ślad za nim wy ciągnął rękę Saszka. – Ale lepiej po prostu Saszka. Kubowicz z Morelą wy szczerzy li się w uśmiechu. – A Muromca macie? – W roli Muromca wy stępuje Shrek – odpowiedział żartem Daniła. – Losza jest, co prawda, małomówny i trochę ciężko my śli, ale siły, jak rozumiecie, mu Bóg nie poskąpił. I w walce można na niego liczy ć. Profesor obrzucił wzrokiem siłacza, chrząknął i przerzucił spojrzenie na Chińczy ka. – Wan Li, Licznik – przedstawił się tamten. – W składzie grupy od niedawna. Siemiony cz skinął głową. – Z moimi, jak widzę, już się poznaliście? Dobrze. Od dawna działamy razem, dotarliśmy się. My ślę, że zgramy się i z wami. Mam nadzieję, że macie doświadczenie w operacjach dy wersy jny ch? Siedzący obok Saszka pry chnął, Daniła też poweselał. – Od trzy nastego roku ży cia w terenie – odpowiedział z uśmiechem. – Jak my ślisz, Siemiony cz, rajd po rojący ch się od mutantów radioakty wny ch ruinach można porównać z operacją dy wersy jną? Kiedy trzeba waży ć każdy krok, uszy trzy mać na sztorc i mieć oczy nie ty lko na głowie, ale i na dupie? Kiedy spoty ka się czasem po drodze takie rzeczy, że stają dęba włosy pod pachami… Profesor podniósł ręce: – Nie mam więcej py tań. Przy znaję. A pozostali? – Nowicjuszem jest u nas ty lko Shrek – powiedział Saszka. – A i on ciągle dy żuruje na powierzchni. Tak że wszy scy są ostrzelani, nie martw się. – Nie my ślisz chy ba, że major dał ci na dowódcę żółtodzioba? – dodał Daniła. – Nie – odpowiedział z prostotą Siemiony cz. – Ale i wy mnie zrozumcie. Te tu gaduły – skinął głową w stronę Kubowicza i Moreli – jeżdżą ze mną już jakieś siedem lat, eskortujemy karawany. I jestem za nich odpowiedzialny. Tak więc ustalenie kompetencji dowódcy grupy jest moim bezpośrednim obowiązkiem. Zgadzasz się, Dobry nia? – Zgadzam. Ustaliłeś? – Tak. – No i pięknie. Teraz ja mam py tanie: dokąd dokładnie jedziemy ? Hasan na zebraniu przeszedł obok tematu, całkiem możliwe, że świadomie, by zachować tajemnicę. Ale teraz powinniśmy chy ba to wiedzieć, jak sądzicie? Siemiony cz kiwnął głową: – Zgadzam się. Siergiej, wy jmij no mój mapnik, pokażemy. Kubowicz podniósł się, sięgnął po mapnik leżący na półce. Wy ciągnął gruby atlas drogowy

Od Atlantyku do Oceanu Spokojnego, otworzy ł na stole, starając się nie doty kać leżący ch obok pokry ty ch smarem części karabinu. – Basen Peczory, Republika Komi – dotknął palcem stronicy. – O tutaj, na północ od Peczory, między Intą a Workutą. Ural Subpolarny. Daniła gwizdnął. – Kawałek drogi… – W końcu chociaż jakaś jasność – mruknął Saszka. – Bo jechaliby śmy w nieznane, tam, gdzie diabeł mówi dobranoc… – Popatrzy ł na starszego towarzy sza. – No co, Dania, marzenie się spełnia? Daniła uśmiechnął się krzy wo, kiwnął głową. – O czy m wy mówicie? – zainteresował się Siemiony cz. – Dziecięce marzenie, Północ – Daniła wciąż się uśmiechał. – Ooo… – pociągnął z szacunkiem Profesor. – Ostry by łeś, bracie, w dzieciństwie… Ja to raczej strażakiem chciałem zostać albo kosmonautą… Chociaż i czasy by ły inne… – Jaka to odległość, jeśli przeliczy ć na kilometry ? – zainteresował się Li. – Ty siąc osiemset, w prostej linii. Ty le że samolotu ani śmigłowca nie mamy, jedziemy po ziemi. Ech, zgubiłem gdzieś swój krzy womierz, zaraz by m zmierzy ł. Przeważnie będziemy jechać drogami. No, my ślę, że zrobią się z tego dwa ty siące z kawałkiem. – Dwa ty siące kilometrów! – wy szeptał urzeczony Saszka. – Nieźle… – Dwa ty godnie… – odezwał się nagle Shrek, też pochy lony nad atlasem. – Losza, milczy sz i milczy sz, a potem jak coś powiesz – uśmiechnął się Daniła. – Ale ty m razem się z tobą zgadzam. Jak sądzisz, Psorze, zdąży my w dwa ty godnie? – Powinniśmy – wzruszy ł ramionami Siemiony cz. – Jeśli zdołamy pokonać do dwustu kilometrów dziennie, to zdąży my nawet z zapasem. – A zdołamy ? – Póki nie odjedziemy dalej na północ, to wątpię. Będziemy się wlec dziesięć kilometrów na godzinę, aż nie wy jedziemy za Kirow. Tam jest już niższe promieniowanie, mniej lokalek i droga też równiejsza. A już za Sy kty wkarem w ogóle jest czy sto, można zapomnieć o maskach przeciwgazowy ch. Tajga. – I co, cała Północ jest czy sta? Siemiony cz wzruszy ł ramionami. – Wątpię. Na przy kład pod Workutą stała jednostka Strategiczny ch Wojsk Rakietowy ch. Teraz już nie stoi. I Workuty nie ma. Nagle od strony kabiny ry knęło, skrzy nia ciężarówki zawibrowała. Gdzieś pod podłogą rozległ się zgrzy t, wóz zakoły sał się i ruszy ł z miejsca. – No, z Bogiem – przeżegnał się Siemiony cz. – Jedziemy … – Przecież ty chy ba nie jesteś ochrzczony – uśmiechnął się Morela. – Ale tak jest jakoś spokojniej… Daniła uniósł się, wy glądając przez okienko pod sufitem, budy nek dworca przesuwał się obok,

pozostając za rufą. Sprzed wejścia do budy nku w ślad za karawaną machali rękami odprowadzający. Ogromny tłum – skąd mieli ty le skafandrów? Na samy m przedzie w swoim OP-1 z czerwony mi pasami stał Rodiony cz. Nagle się to na niego zwaliło… Daniła poczuł w duszy taki ból i przy gnębienie, że aż się skrzy wił. Schron by ł jego domem przez dwadzieścia jeden lat i Saszka, i on nigdy nie oddalali się od niego na więcej niż cztery dni piechotą. I zawsze dobrze wiedzieli, że wrócą. I zawsze wracali. A teraz niesie ich już na ponad dwa ty siące kilometrów od domu, w tak odległe krainy, że aż brak mu by ło tchu. I co tam będzie, i jak – kto to wie? 58 MK48 MOD 0 – pod ty m oznaczeniem karabin maszy nowy FN MINIMI 7.72 przy jęto w 2000 roku do uzbrojenia pododdziałów sił specjalny ch USA. FN minimi może by ć ustawiany na podstawie, podpórce albo pojeździe wojskowy m (BTR, BMP, w śmigłowcach). Karabinów minimi uży wa się do zwiększenia siły ognia oddziałów piechoty, zapewniając skuteczny zasięg na dy stansach do 600–800 metrów. Karabin cieszy się zasłużoną popularnością dzięki łatwości transportu w połączeniu z siłą ognia, wy raźnie przewy ższa takie ręczne karabiny maszy nowe, jak RPK-74, L86A1 i inne skonstruowane na bazie automatów, a nie zaprojektowane od zera jako karabiny maszy nowe. FN MINIMI 7.62 ma stałą, plastikową lub wy suwaną metalową kolbę. Standardowe łoże można wy mienić na trzy szy ny Picatinny (po jednej z każdej strony i pod lufą). Zasilanie amunicją z metalowej taśmy rozsy pnej na dwieście nabojów, brak gniazda na magazy nek (przy p. aut.).

Epilog

Karawana odjeżdżała. Podnosząc rękę w pożegnalny m geście, stojący przed wejściem wśród ludzi, którzy odprowadzali wy ruszający ch w długą drogę mężów, braci i ojców, szef administracji Schronu, pułkownik specnazu GRU Siergiej Pietrowicz Rodionow by ł obecny ty lko ciałem. Duchem i my ślami by ł gdzieś głęboko wewnątrz siebie… Pułkownik nigdy nie zawierał żadny ch transakcji – uważał to za rzecz poniżej swojej godności, honoru oficera rosy jskiej armii. Nie cierpiał łapówkarzy, konformistów, kombinatorów i lizusów – i dlatego zasły nął wśród towarzy szy broni jako człowiek nieprzekupny, o silny ch zasadach moralny ch, wy magający zarówno od siebie, jak i od inny ch. Nigdy nie szukał łatwy ch dróg. Kiedy większość kolegów z rocznika dąży ła do tego, by trafić bliżej Centrum, bliżej żłobu, Rodiony cz prosił o skierowanie do punktów zapalny ch, tam, gdzie mógł służy ć swojemu krajowi i narodowi. Służba rzucała go po świecie. Walczy ł w Czeczenii, Gruzji, Dagestanie i Inguszetii, wy łapy wał kry jący ch się po lasach bojowników i dusił ich jak wściekłe psy, bez sądu i śledztwa. Rozbijał w py ł kanały przerzutowe afgańskiej heroiny – tej białej dżumy czy niącej z człowieka upadłe zezwierzęcone coś. Uczestniczy ł w operacjach specjalny ch, prowadzony ch przez wy wiad wojskowy w dziewiętnastu krajach świata, likwidując wrogów swojego kraju, wy kradając cudze tajemnice i chroniąc własne… A potem uderzy ł Armagedon. I znów by ł zmuszony stanąć w pierwszy m szeregu. Przez dwadzieścia lat wiernie służy ł ludziom Schronu. Może nie wszy stkie ich ży czenia spełniał, ale jednak zawsze im pomagał, chronił przed niebezpieczeństwem, pokazy wał, radził, uczy ł… I zmęczy ł się. Zmęczy ł się, tak jak męczy się ży ciem człowiek, który zby t wiele widział, przeży ł, poczuł, zrobił. Pięćdziesiąt pięć lat – to poważny wiek, szczególnie jeśli dwie trzecie ży cia spędziło się na wojnie. I teraz, kiedy jego większa część by ła za nim, jak nigdy chciał ty lko jednego. Stabilności. Pewności jutra. Spokoju. Za wszelką cenę. Akela postarzał się i osłabł, ale nie pomy lił się w swoim ostatnim skoku. Czego jak czego, ale tego by ł pewny. Bractwo gwarantowało mu to, czego tak mocno pragnął. Pułkownik wiedział – teraz jutro na pewno będzie lepsze od wczoraj. Po raz pierwszy w ży ciu dokonał transakcji

i pierwszy punkt tej umowy został wy pełniony – Schron opuścili jego najsilniejsi, najbardziej zaprawieni do walki obrońcy. Wy bór postawiony przez majora Abbasa by ł prosty – ży cie albo śmierć. I szef administracji Schronu pułkownik specnazu GRU Siergiej Pietrowicz Rodionow wy brał ży cie.

Od Autora

Witajcie, drodzy przy jaciele! Nazy wam się Denis Szabałow. Urodziłem się w 1981 roku w Sierdobsku, mały m miasteczku w obwodzie penzeńskim. Tam spędziłem dzieciństwo. Po ukończeniu jedenastej klasy zdałem do Politechniki Penzeńskiej, a potem jako jej absolwent od razu poszedłem do wojska. Odsłuży wszy swoje, przeszedłem do rezerwy w stopniu porucznika. Teraz mieszkam i pracuję w Penzie. Od kiedy pamiętam, zajmowałem się różny mi dy scy plinami sportu: podnoszeniem ciężarów i sztukami walki. W ostatnich latach zacząłem się pasjonować jeszcze jedny m, bardzo ciekawy m sportem – strike-ballem. Oprócz ty ch zainteresowań, są też oczy wiście inne. Na przy kład zawsze bardzo mnie interesowała tematy ka wojskowa: broń strzelecka i sprzęt wojskowy, przetrwanie w warunkach polowy ch, takty ka i strategia mały ch oddziałów bojowy ch, działalność dy wersy jna i tak dalej w ty m duchu. I pewnie właśnie dlatego mój utwór jest tak… pełny zagadnień militarny ch. Chociaż jak mogłoby by ć inaczej, skoro jego akcja toczy się w betonowej dżungli wy palonego przez radiację miasta, rojącego się od mutantów, anomalii i niewy jaśniony ch zjawisk? Powieść Metro 2033 trafiła w moje ręce przy padkiem, chy ba dopiero pół roku po jej premierze. Zaszedłem do księgarni w poszukiwaniu jakiejś interesującej lektury – zawsze czy tałem dość dużo i z duży m zainteresowaniem – i mój wzrok padł na okładkę. Przy pomniała mi się jakaś przeczy tana w sieci opinia… Pamiętam, że pomy ślałem wtedy : „A czy to nie będą pieniądze wy rzucone w błoto?”. Przeczy tałem… By łem poruszony ty m, jak głęboko i kompletnie autor zdołał oddać atmosferę ży cia w metrze, tę smutną krecią egzy stencję pod ziemią, bez nadziei na powrót na powierzchnię, powolne dogory wanie ludzkiej cy wilizacji, agonię, której winna by ła ludzkość i nikt więcej. Chy ba właśnie dzięki tej lekturze zainteresowałem się tematem postapokalipsy. Potem by ły inne książki, kolejne i kolejne – ale wciąż by ło mi mało. A potem… potem Dmitry Glukhovsky stworzy ł serię! Książki zaczęły wy chodzić co miesiąc i podobnie jak ty siące wielbicieli, czekałem na każdy nowy ty tuł z wielką niecierpliwością. Książki by ły dobre, ale zawsze brakowało mi w nich… konkretu. I jeszcze realizmu, prawdziwego ży cia. Dlaczego jeśli automat, to ty lko kałach? A jeśli maska przeciwgazowa i skafander ochronny, to ty lko „maska przeciwgazowa” i „skafander ochronny ” i nic więcej?

Gdzie konkrety – jaki dokładnie skafander i maska i dlaczego ty lko AK, przecież na świecie istnieje ogromna liczba najróżniejszy ch rodzajów broni palnej?! Czy wraz z Końcem Świata one nagle wy parowały ? I najważniejsze, dlaczego główny bohater za każdy m razem pokonuje niebezpieczeństwa i zakończenie jest dla niego ostatecznie szczęśliwe? Tak się w ży ciu nie zdarza! No, a jeśli rzeczy wiście jest prawdziwy m wojownikiem, to gdzie jest to pokazane i opowiedziane? Gdzie sam proces jego kształtowania się i jego Droga? Przecież po to, żeby błąkać się po pełnej niebezpieczeństw radioakty wnej powierzchni lub labiry ntach metra, brawurowo odstrzeliwując głowy mutantom, trzeba by ć do tego gotowy m! Przeży cie w warunkach promieniotwórczej pusty ni to nadzwy czaj trudne zajęcie i trzeba się do tego przy gotowy wać z wielką odpowiedzialnością. Jest to ciężka, wy tężona praca dzień po dniu, rok po roku, przy gotowująca ciało i odruchy do walki o przeży cie. A i potem człowiek nie staje się supermanem, a jedy nie dostaje szansę – choćby i całkiem sporą – żeby przeży ć i nie zginąć już podczas pierwszego samodzielnego wy jścia. I gdzie jest pokazany proces ty ch przy gotowań? Pokażcie mi to! Udowodnijcie! Jednak z jakiegoś powodu książki nie dawały odpowiedzi na te py tania. I wtedy postanowiłem opowiedzieć własną historię. Tak by ło w chwili, kiedy usiadłem, by napisać Prawo do użycia siły. Tworząc fabułę książki, starałem się, żeby jej bohaterowie, ich czy ny i wy darzenia, które im się przy trafiały, i w ogóle sama historia, nie sprawiały wrażenia, że są nieprawdopodobne. Chciałem pokazać drogę bohatera od samego dzieciństwa, od urodzenia. Dlaczego został właśnie ty m, kim został, kto mu w ty m pomógł, ile sił go to kosztowało?… Chciałem napisać utwór realisty czny, jak najbliższy ży ciu. Jeśli wy szedłeś w OP-1 na powierzchnię, to raczej nie będziesz naruszać jego hermety czności albo zdejmować maski przeciwgazowej, żeby usiąść na promieniotwórczej trawie i nieśpiesznie zjeść drugie śniadanie, albo nie opuścisz raczej domu, mając w swoim arsenale ty lko parę magazy nków do automatu, przy czy m jeden wy pełniony ty lko w połowie. Oczy wiście autor wie lepiej, ale ja sam by m tak nie zrobił. Przestraszy łby m się konsekwencji. Ale to ty lko jedna strona utworu. Druga to próba pokazania, że nie wszy stko w ży ciu rozwiązuje się za pomocą siły. Bez wzgędu na to, jak bardzo silny by łby człowiek, zawsze znajdzie się ktoś silniejszy i niekoniecznie zawsze będzie tak, że ten silniejszy będzie działał po stronie dobra i opowieść niekoniecznie zakończy się happy endem. Pisząc książkę, chciałem pokazać, że wszy stko dzieje się dokładnie odwrotnie. W ży ciu nic nie by wa proste, nieczęsto idzie gładko i kończy się szczęśliwie. Mam nadzieję, że moją książkę wielu uzna za ciekawą, że spodoba się nie ty lko ty m, którzy lubią przy gody, ciągły pęd, pościgi, bójki i strzelaniny, ale i ty m, którzy zwy kle my ślą o ty m, co przeczy tali, szukają w książce przekazu, morału, czegoś dla siebie poży tecznego i interesującego. W końcu rola wy chowawcza to ważna składowa utworów literackich, a większość z nich w ostatnich czasach to niestety jedy nie literatura rozry wkowa. Jeśli wszy stko się uda, utwór planowany z początku jako jedna całość, ukaże się w trzech częściach. Podczas pisania, kiedy mózg pracuje na pełny ch obrotach, do głowy wciąż wpadają

pomy sły pozwalające uczy nić fabułę barwniejszą – nieoczekiwany zwrot akcji, nowi bohaterowie, wprowadzenie ciekawy ch i pouczający ch historii… A to odbija się na objętości – tekst zaczy na rosnąć jak na drożdżach, puchnąć, nabiera solidnego ciężaru, i oto nie mieści się już nie ty lko w jednej książce, ale i w dwóch. I wtedy pozostaje ty lko jedno wy jście – stworzy ć dzieło wielotomowe. I właśnie to staram się teraz zrobić. No i na koniec, chciałby m podziękować. Po pierwsze, podziękować rodzicom. Po prostu podziękować. Za wszy stko. Po drugie, podziękować mojej żonie. Moja droga, dziękuję ci, że rozumiałaś, jak ważne jest dla mnie napisanie książki, i nie gderałaś, kiedy siedziałem przy komputerze aż do rana, ty lko z ciężkim sercem kładłaś się spać sama, i do tego znosiłaś ciągły szum komputera dochodzący zza ściany. Dziękuję, Ksiuszka! Po trzecie, chcę podziękować Łarisie Woroszy łowej, żonie pisarza Siergieja Zajcewa. Łarisa ze stoicką cierpliwością, jako beta tester, zdołała w krótkim czasie zrobić korektę tekstu, wy konując to niełatwe zadanie bardzo sumiennie i profesjonalnie, i wy szukała ty le błędów, że poprawiając potem książkę, łapałem się wręcz za głowę. Wielkie dzięki, Łariso! Po czwarte, muszę podziękować mojemu dobremu przy jacielowi, Siergiejowi Kuzniecowowi, autorowi książki Mramornyj raj („Marmurowy raj”) i inny ch wspaniały ch utworów. Gdy by nie on, kto wie, czy Prawo do użycia siły ukazałoby się na papierze, czy dalej kurzy łoby się w szufladzie pośród moich płodów z czasów szkolny ch. Wielkie dzięki, Siergieju!!! No i oczy wiście chciałby m podziękować wszy stkim wam, moim czy telnikom. Ty m, którzy trzy mają teraz w dłoniach moją książkę. Wasze opinie, kry ty ka, listy i py tania o termin ukazania się książki sprawiły, że się nie poddałem. Widziałem, że tekst się podoba, a to znaczy, że trzeba pracować dalej. Dziękuję wam! Starałem się. Mam nadzieję, że się wam podobało. I do kolejnego spotkania na kartach Uniwersum! Z poważaniem Denis